Myanmar 3AM (Official) : တမန်တော်ဝတ္ထု

တမန်တော်ဝတ္ထု - Acts

အစောပိုင်း ခရစ်ယာန်အသင်း

The Early Christian Church

I. ယေရှုခရစ်၊ အသင်း၏ တည်ထောင်ရှင်

I. Jesus Christ, the Founder of the Church

တစ်ကမ္ဘာလုံး အသင်း။—ယေရှုခရစ်သည် တစ်ကမ္ဘာလုံး အသင်း၏ တည်ထောင်ရှင်ဖြစ်သည်။ ပထမအနေဖြင့် အာဒံမှ သခင်၏ ဒုတိယ ကြွလာခြင်း အထိ ဆက်လက်ရှိသော ဘုရားသခင်၏ တစ်ကမ္ဘာလုံး စုဝေးခြင်း သို့မဟုတ် မိသားစုဖြစ်သည်။ ဒုတိယ အနေဖြင့် သူ၏ လူသားဖြစ်ခြင်း မှ စတင်သော အသင်း အထူး အနေဖြင့်ဖြစ်သည်။ ဤနေရာတွင် ဤ ဒုတိယ အနေဖြင့်သာ တစ်ကမ္ဘာလုံး အသင်းကို ဆွေးနွေးထားသည်။

The Universal Church.—Jesus Christ is the founder of the universal church; first, in the sense that it is the whole assembly or family of God, stretching from Adam to the second coming of the Lord; and second, in the particular sense of the church since His incarnation. It is in the second of these senses that the church universal is considered here.

ယေရှုခရစ်သည် ခရစ်ယာန်အသင်း တည်ထောင်ရန် ဘုရားသခင်၏ မရင်းမဆိုလို ဘုန်းတန်ခိုး မှ လာခဲ့ပါ။ သူသည် အပြစ်ရှိသော အသားမျိုး၏ ပုံစံဖြင့် လာခဲ့သည် (ရောမ ၈:၃)၊ ထို့ကြောင့် ဆိုးရွားစွာ နားလည်မှု မရှိခဲ့ပါ။ သူသည် လူ့ ဘုရင်မင်း၏ ဘုန်းတန်ခိုး မှ လာခဲ့ခြင်း မဟုတ်ပါ။ သူသည် လူမှုအသိုင်းအဝိုင်း၏ ရိုးရှင်းသော လူ တစ်ဦးအဖြစ် လာခဲ့ပြီး၊ ခမည်းတော်၏ လာရောက်မှုသည် ယူဒလူမျိုး များ အတွက် ယခင် မရှိခဲ့သော မည်သည့် အခမ်းနားထက် ကြီးမားရမည်ဟု မျှော်လင့်ခဲ့ကြသော ယူဒလူမျိုး များကို စိတ်ပျက်စရာ ဖြစ်စေခဲ့သည်။

Jesus Christ did not come in the unspeakable glory of Deity to found the Christian church. He came in the likeness of sinful flesh (Rom. 8:3), and therefore was gravely misunderstood. Neither did He come in the panoply of human royalty. He came rather as a plain man of the people, thereby disappointing the Jews, to whom the coming of the Messiah was to be a greater occasion than any ever before seen.

မယ်ရှိယ။—သို့သော် ယေရှုခရစ်သည် မယ်ရှိယ ဖြစ်သည်။ ယူဒလူမျိုး များသည် နှစ်ခု အမှန်တရားကို နားလည်မှု မရှိခဲ့ကြပါ။ (၁) မယ်ရှိယ သည် ဘုရားသခင် ကိုယ်တိုင် ဖြစ်ရမည် ဖြစ်ပြီး၊ (၂) အရာမျိုး သဘာဝ အရ မယ်ရှိယ၏ လာရောက်မှု နှစ်ကြိမ် ရှိရမည် ဖြစ်သည်။ ပထမ လာရောက်မှုသည် မယ်ရှိယ ကို “အသားမျိုး အတွင်း အပြစ်” ကို ရှုတ်ချ နိုင်ရန် (ရောမ ၈:၃) နှင့် “လူတိုင်း အတွက် သေခြင်း အရသာ ခံစားရန်” (ဟေဗြဲ ၂:၉) အခွင့်အရေး ပေးရမည် ဖြစ်သည်။ ဒုတိယ လာရောက်မှုသည် ကောင်းကင်၏ ဘုန်းတန်ခိုး နှင့် အောင်ပွဲ ဖြစ်လာရမည်ဖြစ်ပြီး၊ နှစ်ကြိမ် ကြီးမားသော လာရောက်မှု ကြားတွင် ဘဝ နှစ်ပေါင်း ရာချီ ကြာ ရမည့် နှစ်ပေါင်း များအတွင်း သန့်ရှင်းသော ဝိညာဉ်တော် မှ တဆင့် အသင်း ဆောင်ရွက်ရမည့် အလုပ်အကိုင်၏ အကျိုးစည်း စုဆောင်းရန် ဖြစ်သည်။ ပထမ လာရောက်မှုတွင် ခရစ်တော်သည် မယ်ရှိယ ဟောသံဆိုချက်များကို ပြည့်စုံစွာ ပြီးမြှင့်ခဲ့သည်။ သူသည် နာဇရက်ရှင်း ဂျီနီဂျာ တွင် စိတ်လှုပ်ရှားသော စနေနေ့ တွင် ဟောသံဆိုချက်ကို ယေရှယျာ အခန်း ၆၁:၁၊ ၂အ (အပိုင်း အ) မှ ကိုးကားခဲ့သည် (လုကာ ၄:၁၆–၂၂)။ သူ ဖတ်ရှုမှု ကို ရပ်ခဲ့သည့်နေရာ တွင် ရပ်ခဲ့ခြင်းဖြင့်၊ ပထမ လာရောက်မှု၏ ကယ်တင်ခြင်း အလုပ်ကို “ငါတို့ ဘုရားသခင်၏ လက်စားချေမှု နေ့” (ယေရှယျာ ၆၁:၂ အ) မှ ခွဲခြားခဲ့ပြီး၊ ဒုတိယ လာရောက်မှု အထိ ဆက်လက် ပြီးမြှင့်မည် မဟုတ်ပါ (DA ၂၄၀၊ ၂၄၁)။

The Messiah.—Yet Jesus Christ was the Messiah. The Jews did not understand the twin truths (1) that the Messiah must be Himself God, and (2) that there must be, in the nature of things, two comings of the Messiah. The first advent must give the Messiah opportunity to condemn “sin in the flesh” (Rom. 8:3), and to “taste death for every man” (Heb. 2:9). The second advent must be in the triumph of the glory of heaven, to gather in the fruitage of the labors the church should perform in the Holy Spirit through the centuries of time that must separate the two grand appearances of the Lord. At His first coming Christ fulfilled perfectly the Messianic prophecies. This He set forth from Isaiah (ch. 61:1, 2^a) in His declaration on a stirring Sabbath in the synagogue at Nazareth (Luke 4:16–22). By ending the reading where He did, He separated the saving work of the first coming from that of “the day of vengeance of our God” (Isa. 61:2^b), not to be accomplished until the second advent (DA 240, 241).

ဆရာ။—ယေရှုသည် သင်ကြားရန် လာခဲ့သည်။ သူသည် မရောက်မရှိ ဘဝ ဥပမာ မှ တဆင့် အဓိက သင်ကြားခဲ့သည်။ သူ ဤနည်း ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း၊ သူ၏ ပါးစပ်မှ ရိုးရှင်းမှု ဖြင့် ပြောဆိုသော အမှန်တရားများ ကျလာခဲ့ပြီး၊ အဆိုးဆုံး များသော အဆိုးဆုံး အမှိုက်များ၊ အမှောင်ဆုံး အပြစ်ရှိသူများ၏ စိတ်နှလုံး သို့မဟုတ် နတ်ဆိုးဝင်နေသော သူတို့ တောင် သူ၏ စကားများကို ကြားခဲ့ကြသည်။ သူသည် ချီးမွမ်း ချင်သော သူတို့ အတွက် နှိုင်းယှဉ်ချက် များဖြင့် သင်ကြားခဲ့ပြီး၊ ချီးမွမ်း ချင်သော သူတို့ ကို ရှင်းလင်း နှင့် ပွင့်လင်း မဟုတ်သော တွေးခေါ်မှု ရှိချင်သော သူတို့ ကို ရှုံး ရှင်း ချင်စရာ ဖြစ်စေခဲ့သည်။ “ငါ လှူဒါန်းသော ခမည်း၊ … ဤ အရာများကို ပညာရှင်နှင့် ဉာဏ်ရည်ရှင်များမှ ဖုံးကွယ်ထားပြီး ကလေး ငယ်များကို ထုတ်ဖော်ခဲ့သော ကြောင့် ကျေးဇူးတော်ချီးမြှောက်ပါစေ” (မဿဲ ၁၁:၂၅)။

The Teacher.—Jesus came to teach. He taught primarily by the example of an unsullied life. While He lived thus blamelessly, there fell from His lips words of truth, uttered in simplicity, that reached the minds of the most unfortunate, the most darkened sinners; even the demon-possessed heard His words. He taught also in parables for those who might wish to delve and analyze, but He left such to choose frustration if they cared to let their thinking be less than clear and open-minded. “I thank thee … because thou hast hid these things from the wise and prudent, and hast revealed them unto babes” (Matt. 11:25).

ဘုရားသခင်၏ ထုတ်ဖော်ချက်။—မကျွန်များသည် သူတို့ ယုံကြည်နေသော ဘုရားများကို ကြောက်ရွံ့ကြပြီး၊ ဟက်ကတော့မ်နှင့် ဟိုလိုကော့စ်များဖြင့် ငြင်းပယ်ကြသည်။ ယူဒလူမျိုး များသည် သူတို့၏ ချို့ယွင်းချက်များကို အသိအမှတ်ပြုပြီး၊ ဘုရားသခင်ကို ဖန်ဆင်းရှင်-ဖခင် မဟုတ်ဘဲ မနာခံ သူများအပေါ် ကိုယ်ကျိုး ရှာနေသော ဒေါသ ရှိသော ဘုရားသခင်အဖြစ် မြင်လာခဲ့ကြသည်။ သူတို့ ဘုရားသခင်၏ ဘုရားသခင် ကို ရှင်းပြရန် တင်းကျပ်သော ဘဝ စည်းမျဉ်း၊ ချုပ်နှောင်ထားသော နှင့် ကန့်သတ်ထားသော ဥပဒေ လမ်း ညွှန်၊ ဘာသာရေး အမှန်တရား ပြသမှု ကို ယူဆကြသည်။ သူတို့၏ သန့်ရှင်းသော စိတ်နှလုံး မရှိခြင်း ကြောင့် ဥပဒေ တောင်းဆိုခဲ့သော စတိတ်များ များစွာ ဖြင့် ဘုရားသခင်၏ ဘုရားသခင် ကို ရှာဖွေရန် သူတို့၏ သန့်ရှင်းသော စိတ်နှလုံး မရှိခြင်း ကြောင့် ရှာဖွေမှု မအောင်မြင်ခဲ့ပါ။ သူတို့ ဘုရားသခင် ကို ကိုယ်တိုင် ပြုလုပ်ထားသော တရားမျှတမှု ကို ပေးအပ်ရန် ကြိုးစားခဲ့ကြသည်။

The Revelation of God.—The pagans feared their gods—those they still believed in—and placated them with hecatombs and holocausts. The Jews, conscious of their shortcomings, had come to see God, not as the Creator-Father that He is, but as an offended Deity, seeking opportunity to avenge Himself upon the disobedient. They thought they could placate Him with a strict regimen of living, a binding and restricting legalism, a public show of religiosity. Their conscience demanded that they seek to gain His divine favor by the endless round of sacrifices required by the law, but the search was frustrated by the lack of spirituality in their own hearts. They sought to offer to God a righteousness of their own making.

ယေရှုသည် ဘုရားသခင်၏ စွမ်းအင်နှင့် မြင်နိုင်သော ဘုန်းတန်ခိုး နှင့် ဘုရားသခင် ကဲ့သို့ မည်သို့ ရှိကြောင်း မပြရန် လာခဲ့ပါ။ မွေးစဉ်တောင်ပေါ်တွင် မောရှေကို ကြေညာခဲ့သော ဂုဏ်တော်များ (ထွက်မြောက်ရာ ၃၃:၁၈ မှ ၃၄:၉)—ပညာ၊ ကရုဏာ၊ တရားမျှတမှု နှင့် ပါဝင်သော ချစ်ခြင်း ဂုဏ်တော်များ ကို လူများကို ပြရန် လာခဲ့သည်။ ဤ ထုတ်ဖော်ချက် ကို ဘုရားသခင် ကိုယ်တိုင် သာ ပေးနိုင်ပြီး ပေးမည် ဖြစ်သည်။ လူများသည် ဘုရားသခင် မှ ကွဲလွဲ ခဲ့ကြသောကြောင့် သူ၏ လောင်မြိုက်နေသော ဘုန်းတန်ခိုး ကို ခံနိုင်ရန် မဟုတ်ပါ။ တရားမျှတမှု ကို ဘုရားသခင် မှ လာရမည် ဖြစ်သည်။

Jesus came, not to show what God is like in respect to His power and His visible glory, but to show the people those attributes proclaimed to Moses in the mount (Ex. 33:18 to 34:9)—wisdom, mercy, and righteousness, and the all-inclusive attribute of love. This revelation God, and He alone, could and would give to men who had so far departed from Him that they could not endure the blazing effulgence of His glory. Righteousness must come from God.

ထို့ကြောင့် ယေရှုသည် ကရုဏာ ရှိသော ဖခင်၏ ကျေးဇူးရှိ စရိုက် နှင့် အခြား တိတ်ဆိတ်သော ကောင်းမှု များကို ပြခဲ့သည်။ ဘုန်းတန်ခိုး အကြောင်း ပြောခဲ့ပြီး ပျက်စီးမှု အကြောင်း ပြောခဲ့သော်လည်း၊ သခင်၏ ပျော်ရွှင်မှု နှင့် သန့်ရှင်းမှု၏ အလှ ကို အလေးပေး ခဲ့သည်။ သူ ပြောခဲ့သည်၊ “ငါသည် လမ်း၊ အမှန်တရား နှင့် အသက် ဖြစ်သည်။” “ငါ့ကို မြင်ခဲ့သူသည် ဖခင်ကို မြင်ခဲ့သည်” (ယောဟန် ၁၄:၆၊ ၉)။ မြင်နိုင်သော ဘုန်းတန်ခိုး—ယခု မဟုတ်သေး—သို့သော် လူ့ ပုံစံ ဖြင့် ဘုရားသခင်၏ အခြား အရာအားလုံး ကို ယေရှု မှ နေထိုင်ခဲ့ပြီး သင်ကြားခဲ့သည်။

So Jesus manifested the kindly love and the other quiet virtues of the gracious character of a tender and merciful Father. He talked of glory, and He spoke of doom, but He emphasized the joy of the Lord and the beauty of holiness. He said, “I am the way, the truth, and the life.” “He that hath seen me hath seen the Father” (John 14:6, 9). Not the visible glory—not yet—but everything else that He could set forth of God while in human frame, was lived and taught by Jesus.

အလုပ်အကိုင်။—လူ့ ပုံစံ ဖြင့် ဘုရားသခင် ကို ဖုံးကွယ်ထားသော ယေရှုသည် သန့်ရှင်းသော ဝိညာဉ်တော်၏ စွမ်းအင် ဖြင့် ကြီးမားသော အံ့ဖွယ်ရာများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ သူသည် သေရ များကို ရှင်လင်းခဲ့သည်။ နာမကျန်းသူများကို ပျောက်ကင်းစေခဲ့သည်။ သဘာဝ၏ မှောင်မည်း များကို ငြိမ်သက်စေခဲ့သည်။ နတ်ဆိုး များကို ရှုတ်ချ ခဲ့ပြီး၊ လူများ၏ ဘဝ မှ နတ်ဆိုး များကို နှင်ထုတ်ခဲ့သည်၊ ယခင်က ကောင်းကင်မှ နှင်ထုတ်ခဲ့သကဲ့သို့ပဲ။ သူသည် စာ နှင့် ငါး များ အံ့ဖွယ်ရာ မြှင့်တင်ခြင်း ဖြင့် လူများ၏ ဗိုက်ကို ကျွေးမွေးခဲ့ပြီး၊ ဝိညာဉ်ရေး အမှန်တရားများ မြှင့်တင်ခြင်း ဖြင့် သူတို့၏ ဝိညာဉ်ကို ကျွေးမွေးခဲ့သည်။

The Work.—With His deity veiled by humanity, Jesus performed great miracles in the power of the Holy Spirit. He raised the dead; He healed the sick; He stilled the turmoils of nature; He rebuked and exorcised demons, casting them out of men’s lives as once before He had cast them out of heaven. He fed the hungry bodies of men by a miraculous multiplication of bread and fish, as He fed their souls through the multiplication of spiritual truths.

သူသည် အလွန်ကို မပြသော တိတ်ဆိတ်စွာ အလုပ်လုပ်ခဲ့သည်။ မကြာခဏ နားလည်မှု မရှိ၊ မကြာခဏ ဆိုးဆိုး များခဲ့သော်လည်း၊ သူသည် သတိထားမှု ပြခဲ့ပြီး၊ မကြာခဏ သူ၏ ကောင်းမှု ခံရသူများကို ကူညီခဲ့သူ ကို မဖော်ပြရန် မှာခဲ့သည်။ သို့သော် သူ၏ အလုပ်အကိုင် ကို အများပြည်သူ မှ ပြသခဲ့ပြီး၊ အာရုံ ဆွဲ ရမည် ဖြစ်ခဲ့သည်။

He worked quietly, without undue show. Constantly misunderstood, often maligned, He showed caution, frequently bidding the beneficiaries of His goodness not to reveal who had helped them. But His work was nonetheless publicly done, and could but attract attention.

အများပြည်သူ ခရစ်တော်။—ထိုသို့ ဖြစ်ရမည် ဖြစ်သည်။ လူများသည် ယေရှု၏ အကြောင်းရာ နှင့် သူ၏ မက်ဆေ့ ကို သိရမည် ဖြစ်သည်။ သူတို့ သည် သူ့ ဆီ ဆွဲ ခံ ရမည် ဖြစ်သည်။ သူတို့ ဆွဲ ခံ ခဲ့ကြသည်။ ဆယ်ယောက်သာ မဟုတ်ဘဲ ခုနစ်ဆယ်ယောက် တိုင်း သည် သူ၏ ခေါင်းဆောင်မှု အောက်တွင် တိုက်ရိုက် ထားခဲ့ကြပြီး၊ ထောင်ပေါင်း များစွာ က သူ့ ကို လိုက်ပါ ခဲ့သော အချိန်များရှိခဲ့သည်။

The Public Gospel.—It had to be thus. The people must know Jesus’ cause and His message. They must be drawn to Him. And they were. Not only twelve, but seventy, put themselves directly under His leadership, and there were times when thousands followed Him about.

ယုဒတွင် သက်သေ ပိတ်ခဲ့သည်။ ရှမရေလများသည် “သူ၏ မျက်နှာ သည် ယေရုရှလင် သို့ သွားရန် ကဲ့သို့ ရှိခဲ့သည်” (လုကာ ၉:၅၃) ကြောင့် မကြားခဲ့ကြပါ။ ဂလလီ တွင် သူသည် တဖန်တဖန် ဟောပြောခဲ့ပြီး အလုပ်လုပ်ခဲ့သော်လည်း၊ နာဇရက်ရှင်း ကိုယ်တိုင်နှင့် အခြား နေရာများတွင် လူများသည် သူ၏ အမှု ကို ငြင်းပယ်ခဲ့ကြသည်။

The witness was closed in Judea. The Samaritans would not hear, because “his face was as though he would go to Jerusalem” (Luke 9:53). In Galilee He preached and worked again and again, but in Nazareth itself and other places the people refused His ministry.

မြေကြီး အပေါ် သူ၏ အမှု ပိတ်ရန် အချိန် နီးကပ်လာသောအချိန်တွင်၊ သူသည် ကိုယ်ကို ပိုမို အာရုံ ဆွဲ ခွင့်ပြုခဲ့သည်။ ခလလက်ဗာ တောင် သည် အချိန် ရှုခင်း တွင် ပေါ်လာခဲ့ပြီး၊ လူများသည် သူ ခလလက်ဗာ တောင် ကို တက်ရန် ကျဉ်းမြောင်း တွင် သေရန် ကြည့်ရှုနေရမည် ဖြစ်သည်။ သူသည် မိန်းများ နှင့် ကလေးများ မပါ ငါး ထောင်ငါး ကို ကျွေးမွေးခဲ့ပြီး တဖန် လေးထောင် ကို ကျွေးမွေးခဲ့သည်၊ ထိုအချိန်တွင် တပည့်တော်များ သည် ဘုရင် ဖြစ်စေ ဟု မျှော်လင့်ခဲ့ကြသည်။ လဇရုပ် ကို သေမှ ရှင်လင်း ခဲ့သောအချိန်တွင် လူနယ်မြေ တစ်ခုလုံး သိခဲ့သည်။ သူသည် ယေရုရှလင် သို့ အောင်မြင်စွာ စီးနင်းခဲ့ပြီး သာမန်လူများ က သူ့ကို ဂုဏ်ပြု ခဲ့ကြပြီး၊ တပည့်တော်များ၏ စိတ်ထဲတွင် ဘုရင် သရဖွယ် ထပ်မံ ရှိခဲ့သည်။ အဆုံး ရောက်လာသောအချိန်တွင် ယုဒ လူမျိုး အားလုံး သိခဲ့သည်။

As the time drew near for the close of His ministry on earth, He permitted more and more attention to be drawn to Himself. The hill of Calvary was looming on the horizon of time, and the people must be watching when He should climb that little mountain to die upon the cross. He fed five thousand, besides women and children, and again four thousand, while His disciples were hoping that He might be made king. When He raised Lazarus from the dead, the whole countryside knew of it. He rode triumphantly into Jerusalem while the common people hailed Him, and again a royal crown was in the disciples’ minds. When the end came all Jewry knew of it.

ယေရှုသည် လှုပ်ရှားမှုတစ်ခု၏ တည်ထောင်သူတစ်ဦးအနေဖြင့်၊ သူ၏ချာ့ချ်အကြောင်း နောင်လာမည့်သူများဖတ်ရှုရန် အနည်းငယ်သာ ပြောခဲ့သည်။ သို့သော် သူသည် ချာ့ချ်တစ်ခုကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ဧဝံဂေလိစာရေးဆရာက သူ၏ပါးစပ်ထဲသို့ “ချာ့ချ်” ဟု ဘာသာပြန်ဆိုထားသော “အက်ကလီးစီးယား” ဟူသောစကားလုံးကို ထည့်သွင်းခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် “ခေါ်ထုတ်ခြင်း” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ကို ဖော်ညွှန်းကာ “ခေါ်ထုတ်ပြီး စုရုံးခြင်း” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။ ၎င်းသည် ဂရိမြို့ပြပြည်နယ်များ၏ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းများတွင် လူကြိုက်များသော စုဝေးပွဲများအတွက် အသုံးပြုခဲ့သော အမည်ဖြစ်သည်။ အက်စ်အက်စ်အက်စ်တွင် ၎င်းသည် ဣသရေလ၏ “စည်းဝေးပွဲ” အဖြစ် ဘာသာရေးဆိုင်ရာ အဓိပ္ပာယ်ကို ရယူခဲ့ပြီး၊ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ခရစ်တော်၏ သူတော်စင်များ၏ ဝိညာဉ်ရေးဆိုင်ရာ စည်းဝေးပွဲအဖြစ် အသုံးချခဲ့သည်။ ချာ့ချ်ကို အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုအဖြစ် ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သော အနီးကပ်ဆက်နွယ်မှုကို ခရစ်တော်က ၎င်းအား ဝန်ဆောင်မှုအစီအစဉ်တစ်ခုကို အပ်နှင်းခဲ့သည်နှင့်အမျှ တွေ့မြင်နိုင်သည်။

The Church.—For a founder of a movement, Jesus said little enough for posterity to read about His church. But He founded one. The gospel writer put into His mouth the word ekklēsia, translated “church,” and meaning very literally, “called out”; it has the sense of “called out and gathered.” It was the name used for the popular assemblies in the government of Greek city-states. In the LXX it takes on a religious meaning as the “congregation” of Israel, and in the New Testament it is applied to the spiritual assembly of the saints of Christ. The wellcity-statesknit fellowship that made of the church an organization can be seen as Christ committed to it a program of service.

ခရစ်တော်က သူသည် သူ၏ချာ့ချ်ကို တည်ဆောက်မည်ဟု မိန့်တော်မူခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် သူ့ကိုယ်သူ ဘုရားသခင်၏သားတော်အဖြစ် စစ်မှန်သောယုံကြည်ခြင်းရှိသူများ၊ သူ၏အမည်ကို ဝန်ခံသူများမှတစ်ဆင့် တည်ဆောက်မည်ဖြစ်သည် (မဿဲ ၁၆:၁၅–၁၉)။ ၎င်းသည် ဟောပြောသောနှုတ်ကပတ်တော်ကို နားထောင်သူများကို လက်ခံပြီး မိဿဟာယအဖြစ်သို့ ထည့်သွင်းခြင်းနှင့်အတူ သင်ကြားရေးလုပ်ငန်းကို မလွှဲမရှောင်ပါဝင်စေမည်ဖြစ်သည်။ သူ၏အထွေထွေသင်ကြားချက်များထဲတွင် ချာ့ချ်ဖွဲ့စည်းခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်၏ အသေးစိတ်အချက်များကို သူထည့်သွင်းခဲ့သည်။

Christ said that He would build His church, and that it would be built through men of sincere faith in Himself as the Son of God, men who would confess His name (Matt. 16:15–19). This would necessarily involve the teaching mission, and the resulting acceptance into fellowship of those who would hear the word preached. Into His general teachings He wove the details of the process of forming the church.

သို့သော်၊ ချာ့ချ်သည် အာဏာပိုင်ဆိုင်ရမည်ဖြစ်သည်။ သူတော်စင်များ၏ စည်းဝေးပွဲမှ အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးသည် သူ၏ညီအစ်ကိုများနှင့် ပြန်လည်သင့်မြတ်ရန် အခွင့်အလမ်းကို ငြင်းပယ်ပါက ထုတ်ပယ်ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ထုတ်ပယ်ခြင်းသည် ကောင်းကင်ဘုံ၏ ခွင့်ပြုချက်ဖြင့်နှင့် ကောင်းကင်ဘုံ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်များနှင့်အညီ ဖြစ်ပေါ်ရမည် (မဿဲ ၁၈:၁၅–၁၈)။

However, the church was to possess authority. The member of the assembly of saints who would refuse opportunity to be reconciled to his brethren must be expelled, and the expulsion should occur with the approval of Heaven itself and in line with Heaven’s decisions (Matt. 18:15–18).

ဧဝံဂေလိမစ်ရှင်

သူ၏လောကီအတွေ့အကြုံပြီးဆုံးမီ၊ ယေရှုသည် သူ၏တပည့်များအား ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းသို့ သွားရောက်ရမည့် ကြီးမားသောမစ်ရှင်တစ်ခုကို အပ်နှင်းခဲ့သည်။ တပည့်များသည် ဧဝံဂေလိသတင်းစကားကို သင်ကြားရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ချာ့ချ်ထဲသို့ ဝင်ရောက်လာသူတစ်ဦးချင်းစီအတွက် ဗတ္တိဇံပေးခြင်းကို စတင်ဝန်ဆောင်မှုအဖြစ် ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်သည်။ ခရစ်တော်၏ အလိုတော်နှင့် နှုတ်ကပတ်တော်များကို သင်ကြားခြင်းသည် ချာ့ချ်က ၎င်း၏အဖွဲ့ဝင်သစ်များကို အမှတ်အသားပြုသည့် ဗတ္တိဇံပေးခြင်းနှင့်အတူ လိုက်ပါရမည်ဖြစ်သည်။ ဤလုပ်ငန်းကို သရုပ်ပြရန်နှင့် တပည့်များကို ၎င်းနှင့် ရင်းနှီးစေရန်၊ ခရစ်တော်သည် ပထမဦးစွာ တပည့်ဆယ်နှစ်ပါး၊ ထို့နောက် ခုနစ်ဆယ်ပါးကို နှစ်ဦးစီ စေလွှတ်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် အနည်းဆုံးသော ပစ္စည်းကိရိယာများကို ခွင့်ပြုခဲ့သော်လည်း ဝိညာဉ်ရေးဆိုင်ရာ စွမ်းအားကို အများဆုံးရရှိခဲ့သည်။

The Gospel Commission.—Before the close of His earthly experience, Jesus laid upon His disciples the task of a great commission, the accomplishment of which would take them into all the world. The disciples must teach the gospel message and perform baptism as an initiatory service for each one who should come into the church. Instruction in the will and words of Christ must, of course, go with the baptizing by which the church marked its new members. To illustrate the work and to familiarize the disciples with it, Christ sent out, first twelve, then seventy, two by two. They were permitted a minimum of equipment, but a maximum of spiritual power.

ဤသူများကို စေလွှတ်ခြင်းသည် မတော်မတရား ဖြစ်မလာနိုင်ပေ၊ အကြောင်းမှာ ယေရှုသည် စည်းကမ်းရှိသူတစ်ဦးဖြစ်သည်။ အမှန်စင်စစ်၊ ပြန်လည်ထမြောက်သောနံနက်တွင်၊ ယေရှုသည် သူ၏ခမည်းတော်ထံ မသွားရောက်မီ၊ သူ၏သင်္ချိုင်းအဝတ်အစားများကို စည်းကမ်းတကျထားရှိရန် ရပ်တန့်ခဲ့သည် (ယောဟန် ၂၀:၅–၇)။ တပည့်ဆယ်နှစ်ပါးနှင့် ခုနစ်ဆယ်ပါးကို စေလွှတ်ခြင်းနှင့် ကြီးမားသောမစ်ရှင်၏ အစီအစဉ်ကိုယ်တိုင်သည် စည်းကမ်းတကျနှင့် နည်းစနစ်ဖြင့်သာ ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သည်။ ချာ့ချ်သည် စနစ်နှင့် အဖွဲ့အစည်းဖြင့် တည်ထောင်ခဲ့သည် ။

The sending out of these men could not have been hit or miss, for Jesus was a man of order. Indeed, on the resurrection morning, before Jesus reported to His Father, He paused to put His graveclothes in order (John 20:5–7). The sending out of the Twelve and the Seventy, and the plan of the Great Commission itself, could have been prosecuted only in good order and method. The church was founded in system and organization.

ယေရှု၏ဓမ္မအမှုပြီးဆုံးခြင်း

ခေါင်းဆောင်များဘက်မှ ယေရှုအား မနာလိုမှုနှင့် လူထုဘက်မှ မက်ဆီယာ၏ အဆင့်အတန်းနှင့် လုပ်ငန်းကို နားလည်မှုလွဲမှားခြင်းသည် နောက်ဆုံးတွင် အထွတ်အထိပ်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ဂျူးလူမျိုးများသည် ရောမလူမျိုးများအား သူ့ကို လက်ဝါးကပ်တိုင်တွင် ရိုက်သတ်ရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ အချိန်ကိုက်လိုက်လျောသော၊ နိုင်ငံရေးစိတ်ထားရှိသော ရောမအစိုးရအရာရှိ ပုန္တိပိလတ်သည် ၎င်းကို လိုက်လျောခဲ့သည်။ သူသည် ဤကိစ္စတွင် တာဝန်ရှိမှုကို လက်ဆေးဖယ်ရှားရန် ကြိုးစားခဲ့သော်လည်း၊ မည်သည့်ရေမျှ သူ၏အပြစ်ကို ဖယ်ရှားနိုင်ခဲ့မည်မဟုတ်ပေ။ ဂျူးလူမျိုးများသည် “သူ၏သွေးသည် ကျွန်ုပ်တို့နှင့် ကျွန်ုပ်တို့၏သားသမီးများအပေါ်သို့ ကျရောက်စေသတည်း” (မဿဲ ၂၇:၂၅) ဟူသော ၎င်းတို့၏ ကြောက်မက်ဖွယ်ကြေငြာချက်ဖြင့် တာဝန်ကို ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် ယူခဲ့သည်။

The Close of Jesus’ Ministry.—Jealousy of Christ, on the part of the leaders, and misunderstanding of the status and work of the Messiah, on the part of the people, finally reached a climax. The Jews insisted that the Romans should crucify Him. A timeserving, political-minded Roman procurator, Pontius Pilate, complied. He sought to wash his hands of responsibility in the matter, but no water could remove his guilt. The Jews took the responsibility upon themselves by their fearful declaration, “His blood be on us, and on our children” (Matt. 27:25).

အစားထိုးပေးဆပ်ခြင်း

ယေရှုသေဆုံးခြင်းကို ဂျူးလူမျိုးများသော်လည်းကောင်း၊ ရောမလူမျိုးများသော်လည်းကောင်း ဖြစ်စေခဲ့သည်ဟူသော မတိကျသောထင်မြင်ချက်များ မလိုအပ်ပေ။ အကြောင်းမှာ “သူသည် ကျွန်ုပ်တို့၏အပြစ်များအတွက် ဒဏ်ရာရခဲ့ပြီး၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ဒုစရိုက်များအတွက် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခဲ့သည်” (ဟေရှာယ ၅၃:၅)၊ “သူကိုယ်တိုင်သည် ကျွန်ုပ်တို့၏အပြစ်များကို သူ၏ခန္ဓာကိုယ်ဖြင့် သစ်သားတိုင်ပေါ်သို့ ဆောင်သွားခဲ့သည်” (၁ ပေတရု ၂:၂၄)။ ဘုရားသခင်၏စိတ်ထဲတွင် အပြစ်ကိုရင်ဆိုင်ရန် သူစီစဉ်ထားသောအစီအစဉ်သည် အမြဲရှိခဲ့သည်- သူ�၏သားတော်သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အပြစ်ကင်းစွာ နေထိုင်ပြီး၊ သူ၏ပညတ်တရားကို ထိန်းသိမ်းနိုင်ကြောင်း သက်သေပြရန်၊ အပြစ်ကင်းသော်လည်း သေဆုံးပြီး “ဇာတိပကတိအပြစ်ကို” ရှုတ်ချရန် (ရောမ ၈:၃)၊ ဓမ္မဟောင်းယဇ်ပူဇော်ခြင်းများ၏ အဓိပ္ပာယ်ကို ဖြည့်ဆည်းကာ ပညတ်တရားချိုးဖောက်ခြင်းအတွက် သေခြင်းရှိရမည်ကို ပြသရန်ဖြစ်သည်။ ခရစ်တော်၏စိတ်ထဲတွင် ဤအကြံအစည်ကို လိုက်နာရန် အမြဲရှိခဲ့ပြီး၊ ထို့ကြောင့် သူသည် လူဝင်စားခဲ့ပြီး၊ အပြစ်ကင်းစွာ နေထိုင်ခဲ့ကာ၊ သူ၏စွမ်းအားဖြင့် လူတိုင်းလိုက်နာနိုင်သော စံနမူနာတစ်ခုကို ထားရှိခဲ့သည် (၁ ပေတရု ၂:၂၁–၂၃)။ သူသည် “လူတိုင်းအတွက် သေခြင်းကို မြည်းစမ်းခဲ့သည်” (ဟေဗြဲ ၂:၉)၊ “ဤမျှကြီးမားသော ကယ်တင်ခြင်း” (အခန်းကြီး ၃) ကို လက်ခံသူတိုင်း၏ အပြစ်များကို အစားထိုးပေးဆပ်ရာတွင် ယူခဲ့သည်။ သူသည် သူကိုယ်တိုင် အပြစ်သားတစ်ဦးဖြစ်သည့်အလား သေဆုံးခဲ့ပြီး၊ သူ၏ဖြောင့်မတ်ခြင်းကို လွတ်လပ်စွာ ပေးအပ်ကာ၊ လူသားများ၏ အပြစ်များကို စိတ်မညစ်ညူးစွာ လက်ခံခဲ့ပြီး၊ သူ၏အသက်ကို အပြစ်သား၏ သေခြင်းအတွက် မညည်းမညူစွာ လဲလှယ်ခဲ့သည် (၂ ကောရိန္သု ၅:၂၁)။ “ဤခွက်ကို ကျွန်ုပ်ထံမှ ဖယ်ရှားပါ” ဟု သူဆုတောင်းခဲ့သော်လည်း၊ “သို့သော် ကျွန်ုပ်၏အလိုတော်မဟုတ်၊ သင်၏အလိုတော်သာလျှင် ပြည့်စုံပါစေ” (လုကာ ၂၂:၄၂)။

The Vicarious Atonement.—Speculation is unnecessary as to who, whether the Jews or the Romans, caused the death of Christ. For “he was wounded [or, “tormented”] for our transgressions, he was bruised for our iniquities” (Isa. 53:5); “who his own self bare [or, “carried up”] our sins in his own body on the tree” (1 Peter 2:24). Ever in the mind of God had been the plan He had arranged for meeting sin: that His Son should live sinless on earth, thus proving that His law could be kept; and that He should die, though innocent, and condemn “sin in the flesh” (Rom. 8:3), fulfilling the meaning of the Old Testament sacrifices and showing that there must be death for the breaking of the law. Ever in the mind of Christ was compliance with this counsel, and therefore He was incarnated, lived blamelessly, and set an example which in His power all might follow (1 Peter 2:21–23). He tasted “death for every man” (Heb. 2:9), taking upon Himself in vicarious atonement the sins of all who should accept “so great salvation” (v. 3). He died as though He were Himself a sinner, exchanging His righteousness, freely given, for the sins of men, ungrudgingly received, and His life for the sinner’s death, uncomplainingly accepted (2 Cor. 5:21). “Remove this cup from me,” He prayed; “nevertheless not my will, but thine, be done” (Luke 22:42).

ကယာဖ၊ ဟေရုဒ် သို့မဟုတ် ပိလတ်အား အပြစ်ခွဲဝေပေးရန် မလိုအပ်ပေ။ အပြစ်သည် ၎င်းတို့အားလုံးကို ထိန်းချုပ်ခဲ့ပြီး၊ လက်ဝါးကပ်တိုင်ပေါ်တွင် မှောင်မိုက်ထဲတွင် ခမည်းတော်နှင့် ခွဲခွာခြင်းကို ခံစားခဲ့ရသောအခါ (မဿဲ ၂၇:၄၆)၊ ခရစ်တော်သည် နှလုံးကွဲကြေပြီး သေဆုံးခဲ့သည် (ယောဟန် ၁၉:၃၄, ၃၅)။ သူသည် ကျွန်ုပ်တို့အတွက် သေဆုံးခဲ့သည်။

There is no need to assign divided guilt to Caiaphas, Herod, or Pilate! Sin, which controlled them all, killed Christ, when in the thick darkness on the cross He experienced separation from the Father (Matt. 27:46), and died of a broken heart (John 19:34, 35). He died for us.

ပြန်လည်ထမြောက်ခြင်း

“အပြစ်၏အခကောင်းကတိသည် သေခြင်းဖြစ်သည်” (ရောမ ၆:၂၃)။ သို့သော် သေခြင်းသည် သခင်ကို ထိန်းထားနိုင်ခြင်းမရှိပေ (တမန်တော် ၂:၂၄)- အကြောင်းမှာ သူ့တွင် ဘုရားသခင်၏အသက်ရှိခဲ့သည် (ယောဟန် ၅:၂၆; ၁၀:၁၇, ၁၈; ဒီအေ ၅၃၀)၊ ခမည်းတော်က သူ့ကို ခေါ်ခဲ့သည် (မဿဲ ၂၈:၂–၄; ဒီအေ ၇၈၀, ၇၈၅)၊ သူကိုယ်တိုင် အပြစ်ကင်းသည့်အတွက် သေခြင်းသည် သူ့အပေါ် မည်သည့်အခွင့်အရေးမျှ မရှိခဲ့ပေ (၁ ပေတရု ၂:၂၂)။

The Resurrection.—“The wages of sin is death” (Rom. 6:23). But death could not hold the Lord (Acts 2:24): because He had divine life in Himself (John 5:26; 10:17, 18; DA 530); because the Father called Him (Matt. 28:2–4; DA 780, 785); and because, since He was Himself sinless (1 Peter 2:22), death had no claim upon Him.

သူထမြောက်သောအခါ၊ လူတိုင်းအတွက် သေခြင်းကို မြည်းစမ်းပြီး သင်္ချိုင်းကို အောင်နိုင်ခဲ့သဖြင့်၊ သူသည် လူတိုင်းအတွက် အသက်ကို ပေးအပ်ခဲ့သည်။ “အာဒံတွင် လူတိုင်းသေသကဲ့သို့၊ ခရစ်တော်တွင်လည်း လူတိုင်းအသက်ရှင်လိမ့်မည်” (၁ ကောရိန္သု ၁၅:၂၂)။ အပြစ်ကင်းသော ခရစ်တော်၏ သေခြင်းအပေါ် အောင်နိုင်မှုသည် ဤမျှလောက် ပြည့်စုံပြီး ထိရောက်ခဲ့သဖြင့်၊ သူ၏ပြန်လည်ထမြောက်ခြင်းသည် တမန်တော်ချာ့ချ်၏ အဓိကအကြောင်းအရာဖြစ်လာခဲ့ပြီး၊ ပေါလုသည် ဒုတိယအကြိမ်ကြွလာခြင်းကို မျှော်လင့်ရင်း “အိုသေခြင်း၊ မင်း၏ဆူးငြောင့်သည် ဘယ်မှာရှိသနည်း။ အိုသင်္ချိုင်း၊ မင်း၏အောင်မြင်ခြင်းသည် ဘယ်မှာရှိသနည်း” (၁ ကောရိန္သု ၁၅:၅၅) ဟု အော်ဟစ်ခဲ့သည်။ အာဒံအား ဖန်ဆင်းခြင်းတွင် ခရစ်တော်ပေးအပ်ခဲ့သော အသက်သည်၊ ယခုတဖန် ထမြောက်သောကယ်တင်ရှင်ထံမှ အသက်ကို လက်ခံနိုင်သော အာဒံ၏သားသမီးတိုင်းအား လွတ်လပ်စွာ ပေးအပ်ခဲ့သော သူ၏ထူးခြားသောလက်ဆောင်ဖြစ်လာခဲ့သည် (ရောမ ၅:၁၀; ၈:၁၁)။

When He arose, having tasted death for every man and having been victorious over the tomb, He provided life for every man. “As in Adam all die, even so in Christ shall all be made alive” (1 Cor. 15:22). So complete and efficient was the victory of Christ, the Sinless One, over death, that His resurrection became the theme of the apostolic church, and Paul, looking forward to the second advent, exclaimed “O death, where is thy sting? O grave, where is thy victory?” (1 Cor. 15:55). Life, the gift of Christ to Adam in creation, became now again His particular gift, offered freely to every child of Adam, who, otherwise doomed to death, could accept life from the risen Saviour (Rom. 5:10; 8:11).

ရက်ပေါင်းလေးဆယ်

ပြန်လည်ထမြောက်ပြီးနောက် ရက်ပေါင်းလေးဆယ်အတွင်း၊ ခရစ်တော်သည် တပည့်များနှင့် ရံဖန်ရံခါ တွေ့ဆုံရင်း သူ့ကိုယ်သူ ရရှိနိုင်စေခဲ့သည်။ ပြန်လည်ထမြောက်သောနံနက်စောစောတွင် ဥယျာဉ်ထဲတွင် သူ့ကို နှုတ်ဆက်ခဲ့သော မာရိသည်၊ သူသည် ခမည်းတော်ထံ မတက်ရောက်မီ သူ့ကို ထိတွေ့ခွင့်မပြုခဲ့ပေ။ ထို့နောက်ခဏအကြာ၊ ကောင်းကင်သို့ သွားရောက်ပြီး ပြန်လာပြီးနောက်၊ ခရစ်တော်သည် မိန်းမများ၏ ရိုသေသောထိတွေ့မှုကို ကျေးဇူးပြု၍ လက်ခံခဲ့သည် (ယောဟန် ၂၀:၁၆, ၁၇; မဿဲ ၂၈:၉; ဒီအေ ၇၈၉–၇၉၃)။ သူသည် ပေတရုနှင့်လည်း တွေ့ဆုံခဲ့သည် (၁ ကောရိန္သု ၁၅:၅)။

The Forty Days.—During the forty days following the resurrection, Christ made Himself available to the disciples, occasionally meeting with them. Mary, who greeted Him in the garden early on the resurrection morning, was not permitted to touch Him until He had ascended to the Father. A little while later, having made His way to heaven and returned, Christ accepted graciously the reverent touch of the women. (John 20:16, 17; Matt. 28:9; DA 789–793.) He also met Peter (1 Cor. 15:5).

ထိုနေ့ညနေဆည်းဆာတွင်၊ သူသည် ယေရုဆလင်မှ ဧမောင်သို့ အိမ်ပြန်လာသော တပည့်ဆယ်နှစ်ပါးထဲမှမဟုတ်သော တပည့်နှစ်ဦးနှင့် လျှောက်သွားခဲ့သည်။ အလွန်စိတ်မသက်မသာဖြစ်နေသော ၎င်းတို့သည်၊ ယေရှု၏အမှတ်အသားကို ဖုံးကွယ်ထားရင်း၊ “ခရစ်တော်သည် ဤအရာများကို ခံစားရမည်” ဟု ကျမ်းစာမှ ရှင်းပြပြသခဲ့သည် (လုကာ ၂၄:၂၆)။ နှစ်သိမ့်ခံရပြီး၊ ဤသူစိမ်းဟုထင်ရသူ၏ အမှတ်အသားကို သိချင်စိတ်ဖြစ်ပေါ်လာသဖြင့်၊ ၎င်းတို့သည် သူ့ကို ညစာစားရန် ဖိတ်ကြားခဲ့သည်။ သူသည် ကျေးဇူးတော်ချီးမွမ်းရင်း၊ သူ၏လက်များရှိ သံချောင်းရာများဖြင့် ၎င်းတို့အား သူ့ကို သိစေခဲ့သည် (လုကာ ၂၄:၃၁; ဒီအေ ၈၀၀)။ ထိုအခိုက်အတန့်တွင်၊ သူသိရှိသည့် အကြောင်းပြချက်များအတွက်၊ သူသည် ၎င်းတို့မြင်ကွင်းမှ ပျောက်ကွယ်သွားသော်လည်း၊ သူကိုယ်တိုင် မထွက်ခွာခဲ့ပေ။ ထိုတပည့်နှစ်ဦးသည် သခင်ကို မြင်တွေ့ခဲ့ပြီဟု ညီအစ်ကိုများအား ပြောပြရန် ယေရုဆလင်သို့ အလျင်အမြန် ပြန်လည်သွားခဲ့သည်။ မမြင်ရသဖြင့် ခရစ်တော်သည် ၎င်းတို့ကို ယေရုဆလင်သို့ ပြန်လည်လိုက်ပါသွားခဲ့သည် (ဒီအေ ၈၀၁)။

Toward the end of the day He walked with two disciples, not of the Twelve, as they returned home to Emmaus from Jerusalem. Deeply troubled, they listened while Jesus, His identity concealed, showed from the Scriptures that it behooved “Christ to have suffered these things” (Luke 24:26). Comforted, and curious as to the identity of this seeming Stranger, they invited Him to sup with them. As He was giving thanks He permitted them to know Him by the nailprints in His hands (Luke 24:31; DA 800). At that moment, for reasons He knew best, He disappeared from view, but did not absent Himself. The two disciples hastened to Jerusalem to tell the brethren there that they had seen the Lord. Unseen, Christ accompanied them back to Jerusalem (DA 801).

ယခုအခါ နေဝင်ပြီး လမင်းထွက်လာသည်။ ဧမောင်မှ တပည့်နှစ်ဦးသည် ဂျူးလူမျိုးများ၏ ကြောက်ရွံ့မှုကြောင့် တပည့်များ စုဝေးနေသော အပေါ်ထပ်အခန်းသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည် (ယောဟန် ၂၀:၁၉)။ ၎င်းတို့သည် တံခါးကို ခေါက်ခဲ့ပြီး၊ တံခါးကို သတိဖြင့် ဖွင့်ပေးခဲ့သည်။ ၎င်းတို့ဝင်လာစဉ်၊ ယေရှုသည်လည်း မမြင်ရသဖြင့် ဝင်လာခဲ့သည် (ဒီအေ ၈၀၂)။ ထို့နောက် သူသည် သူ့ကိုယ်သူ မြင်ရအောင် ပြသခဲ့ပြီး၊ သူ၏တပည့်များကို စိတ်ချစေခဲ့သည်။

The sun had now set and the moon was rising. The two from Emmaus reached the upper room where the disciples were gathered for “fear of the Jews” (John 20:19). They knocked at the door, and it was cautiously opened to them. As they entered, Jesus also entered, unseen (DA 802). Then He made Himself visible and reassured His followers.

သူသည် အခြားအကြိမ်များလည်း ပေါ်ထွက်ခဲ့သည်။ တစ်ပတ်အကြာတွင် သူသည် ထပ်မံပြသခဲ့ပြီး၊ ယခင်ပြသမှုတွင် မရှိခဲ့သော သောမသည် သူ၏သခင်ထမြောက်ပြီဖြစ်ကြောင်း ယုံကြည်ခဲ့သည် (ယောဟန် ၂၀:၂၄–၂၉)။

He made other appearances. A week later He showed Himself again, and Thomas, who had not been present at the previous appearance, was convinced that his Lord had risen (John 20:24–29).

ထို့နောက် တပည့်များအတွက် စောင့်ဆိုင်းရသောအချိန်ရောက်လာသည်။ ၎င်းတို့သည် ဂါလိလဲသို့ ပြန်လည်သွားခဲ့ပြီး၊ ပေတရုက “ငါငါးဖမ်းသွားမည်” (ယောဟန် ၂၁:၃) ဟု လက်တွေ့ကျကျ ပြောခဲ့သည်။ တပည့်ခြောက်ဦးသည် သူနှင့်အတူ ပါဝင်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် တစ်ညလုံး ငါးဖမ်းခဲ့သော်လည်း မည်သည့်ရလဒ်မျှ မရရှိခဲ့ပေ။ နံနက်တွင် ကမ်းစပ်ရှိ သူစိမ်းတစ်ဦးက ၎င်းတို့၏လှေများ၏ ညာဘက်တွင် ပိုက်ကွန်ချရန် အမိန့်ပေးခဲ့ပြီး၊ ဖမ်းမိသောငါးများသည် အလွန်များပြားလွန်းသဖြင့် ၎င်းတို့သည် ဆွဲတင်နိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ ယောဟန်သည် သခင်ကို ဖော်ထုတ်ခဲ့ပြီး၊ ပေတရုသည် သူ့ကို ကိုးကွယ်ရန် ကမ်းစပ်သို့ ရေထဲလျှောက်သွားခဲ့သည်။ ထို့နောက် ဤသူများသည် ထိုနည်းတူ ဘုရားသခင်၏စွမ်းအားဖြင့် ဧဝံဂေလိပိုက်ကွန်တွင် ကြီးမားသောဖမ်းဆီးမှုများကို ရရှိခဲ့သည်။

Then came for the disciples a time of waiting. They returned to Galilee, and Peter said very practically, “I go a fishing” (John 21:3). Six of the disciples joined him. They fished all night with no results. In the morning a Stranger on the beach commanded them to cast on the right side of their boats, and so heavy was the catch that they could not take it in. John identified the Lord, and Peter waded ashore to worship Him. Later these men were to catch huge draughts in the gospel net by the same divine power that furnished the remarkable catch of fish.

ထပ်မံ၍ ယေရှုသည် ဂါလိလဲတွင် တပည့်ဆယ်တစ်ပါးနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည် (မဿဲ ၂၈:၁၆, ၁၇)။ သူသည် ယုံကြည်သူ ငါးရာဖြစ်သောအဖွဲ့နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည် (၁ ကောရိန္သု ၁၅:၆)။ သူသည် ယာကုပ်အား ပြသခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၇)။ ထို့နောက် သူသည် ယေရုဆလင်သို့ ပြန်လည်သွားခဲ့ပြီး၊ ထိုတွင် တပည့်များနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၇)။ ယေရုဆလင်တွင်၊ ခရစ်တော်သည် တပည့်ဆယ်တစ်ပါးအား ဧဝံဂေလိမစ်ရှင်ကို ပေးအပ်ခဲ့သည်-

Again Jesus appeared to the Eleven in Galilee (Matt. 28:16, 17). He met with a company of five hundred believers (1 Cor. 15:6). He showed Himself to James (v. 7). Then He returned to Jerusalem and met with the disciples there (v. 7). At Jerusalem, Christ gave to the Eleven the gospel commission:

၁. ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းသို့ သွားရန်။ ဟေဗြဲလူမျိုးများသည် ဘုရားသခင်၏သမ္မာတရားကို ကမ္ဘာသို့ ဝန်ဆောင်မှုပေးသော ယဇ်ပုရောဟိတ်များဖြစ်ရန် ရွေးချယ်ခံရသော လူမျိုးတစ်မျိုး၏ ပျက်ကွက်မှုကို (ထွက်မြောက်ရာ ၁၉:၆; ပီပီ ၃၆၉–၃၇၃)၊ ချာ့ချ်မှတစ်ဆင့် ပြုပြင်ရမည် (၁ ပေတရု ၂:၉)။

1. To go into all the world. The failure of the Hebrew chosen people to be a nation of priests, ministering the truth of God to the world (Ex. 19:6; PP 369–373), was to be corrected by the church (1 Peter 2:9).

၂. သင်ကြားရန်။ ချာ့ချ်၏လုပ်ငန်းသည် အခြေခံအားဖြင့် သင်ကြားရေးမစ်ရှင်ဖြစ်ရမည်။ သင်ကြားရမည့်အကြောင်းအရာသည် ယေရှုသင်ကြားခဲ့သောအရာများဖြစ်ရမည် (မဿဲ ၂၈:၂၀)၊ သူသည် သူ၏သင်ကြားချက်များကို ဓမ္မဟောင်းကျမ်းတွင် ဘုရားသခင်၏ဗျာဒိတ်ပေးချက်အပေါ် အခြေခံခဲ့သည့်အတိုင်း (လုကာ ၂၄:၂၇, ၄၄)။ အချို့သူများက ယေရှုသည် ရက်ပေါင်းလေးဆယ်အတွင်း ချာ့ချ်အား ကျမ်းစာတွင် မှတ်တမ်းမတင်ထားသော သင်ကြားချက်များကို ပေးအပ်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် နောက်ပိုင်းနှစ်များတွင် ချာ့ချ်၏ မည်သည့်အပိုင်းတွင်မဆို ပေါ်ထွက်လာသော အလေ့အထများကို အာဏာပေးသည်ဟု ယူဆခြင်းသည် “ရိုးရာ” ချာ့ချ်၏ သီအိုရီကို အလုံးစုံလက်ခံခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုသို့ပြုလုပ်ခြင်းသည် ခရစ်တော်၏ ဗျာဒိတ်ပေးချက်သင်ကြားချက်များမှ တိကျသောနယ်နိမိတ်များကို ဖယ်ရှားပြီး၊ လူသားအာဏာဖြင့်သာ ရှိသော အယူဝါဒများနှင့် အလေ့အထများကို ခရစ်တော်၏သင်ကြားချက်၏ အကာအကွယ်အောက်တွင် ထားရှိရန် ကျယ်ပြန့်သောနေရာတစ်ခုကို ပေးအပ်သည်။

2. To instruct. The work of the church was to be basically a teaching mission. The matter of the teaching was to be what Jesus taught (Matt. 28:20), based, as He based His teaching, on the revelation of God in the Old Testament (Luke 24:27, 44). To suppose, as some profess to do, that Jesus gave to the church during the forty days a body of instruction not recorded in Scripture, which gives authority to every practice that emerges in any segment of the church in later years, is to adopt in its totality the theory of the “traditional” church. To do so removes any definitive boundaries from the body of Christ’s revealed teachings and provides a wide-open area for placing under the supposed aegis of Christ’s teaching doctrines and practices for which there is only human authority.

၃။ ခမည်းတော်၊ သားတော်၊ သန္ဓာနတော်တို့၏ နာမတော်ဖြင့် သိမ်းသွင်းရရှိသော ယုံကြည်သူများကို ဗတ္တိဇံပေးရန်။ ဤနေရာတွင် ယေရှု၏အတွေးထဲရှိ အသင်းတော်သည် ထပ်မံပေါ်ထွက်လာသည်။ အမိန့်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် အသင်းတော်တစ်ခု ရှိရမည်။ အမိန့်ကို အကောင်အထည်ဖော်ခြင်း၏ရလဒ်များကို ပေါင်းစည်းရန် အသင်းတော်တစ်ခု ရှိရမည်။ ယုံကြည်သူများအတွက် စတင်ခြင်းဆိုင်ရာ ထုံးတမ်းဖြစ်သော ဗတ္တိဇံသည် ယေရှု၏ကိုယ်တိုင် ဗတ္တိဇံခံယူခြင်းတွင် ရှိခဲ့သော ရည်ရွယ်ချက်များကို သရုပ်ပြပြီး လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်းရှိစေရန်၊ ရေနှစ်ခြင်းဖြင့် ဘဝဟောင်းသို့သေဆုံးခြင်းနှင့် ဘဝသစ်သို့ ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်း၏ အဓိပ္ပါယ်ကို ဖော်ပြရန်ဖြစ်သည်။

3. To baptize into the name of the Father, the Son, and the Holy Spirit the converts gained. Here again emerges the church as it was in Jesus’ thinking. There must be a church to implement the commission; there must be a church to incorporate the results of the execution of the commission. Baptism, the initiatory rite for converts, was to illustrate and make functional the motives Jesus had in being Himself baptized, and by immersion to express the meaning of death to the old life and resurrection into the new life.

ထို့နောက် တပည့်တော်များကို ထားခဲ့တော့မည့် ခရစ်တော်သည် သူ၏ဆက်လက်ထောက်ပံ့မှုကို ကတိပြုခဲ့သည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ ကမ္ဘာခေတ်ကုန်ဆုံးသည်အထိ သူသည် အမြဲတစေ သူတို့နှင့်အတူ ရှိနေမည်ဖြစ်ပြီး၊ ထိုကမ္ဘာခေတ်ကုန်ဆုံးခြင်းကို ယေရှု၏ ကောင်းကင်သို့တက်ကြွခြင်းနှင့်အတူ ကောင်းကင်တမန်များက မကြာမီ သတ်မှတ်ပေးမည်ဖြစ်သည်။

Then Christ, about to leave the disciples, promised them His continuing fellowship. Always He would be with them, from that moment until the end of the age, an end which the ascension angels would shortly define as the moment of Christ’s return.

သန္ဓာနတော်၏ကတိ။—သခင်ဘုရားက သူတို့အား ဤသို့မိန့်တော်မူသည်။ “ငါ့ခမည်းတော်၏ကတိကို ငါသည် သင်တို့ထံသို့ စေလွှတ်မည်။ သို့သော် သင်တို့သည် အထက်မှတန်ခိုးဖြင့် ပြည့်စုံသည်အထိ ယေရုဆလင်မြို့၌ နေရမည်” (လုကာ ၂၄:၄၉)။ သူတို့သည် ဘုရားသခင်၏တန်ခိုးလက်ဆောင်ကို စောင့်ဆိုင်းရမည်။ သူတို့၏အားနည်းမှုနှင့် မလုံလောက်မှုဖြင့် ကမ္ဘာ့ဧဝံဂေလိပြန်လည်ပြည့်စုံရန် ကြိုးစားမပြုရမည်။ တန်ခိုးရောက်လာသောအခါ သူတို့သွားရမည်၊ သို့သော် ထိုအချိန်မတိုင်မချင်း မသွားရမည်။

The Promise of the Holy Spirit.—The Lord told them, “Behold, I send the promise of my Father upon you: but tarry ye in the city of Jerusalem, until ye be endued with power from on high” (Luke 24:49). They must await the gift of divine power. They must not attempt so formidable a task as world evangelization in their own pitiful insufficiency and weakness. When the power should come, they must go, but not until then.

တပည့်တော်များသည် သန္ဓာနတော်၏ရှိနေမှုနှင့် သူ၏တန်ခိုးတစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကို ခံစားခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ သန္ဓာနတော်သည် သူတို့၏လူဖြစ်လာသောသခင်၏လုပ်ဆောင်မှုတွင် တွန်းအားဖြစ်စေသောစွမ်းအားဖြစ်ခဲ့သည် (လုကာ ၂:၂၇; ၄:၁, ၁၈)။ သန္ဓာနတော်မရှိလျှင် တပည့်တော်များသည် ခရစ်တော်၏ကြီးကြပ်မှုအောက်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သော သာသနာပြုခရီးစဉ်များတွင် ပြီးမြောက်ခဲ့သော ကြီးမားသောအမှုများကို လုပ်ဆောင်နိုင်မည်မဟုတ်။ သို့သော် သူတို့သည် ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းနောက်တစ်ရက်ညတွင် ခရစ်တော်နှင့်အတူ အထက်ခန်းမတွင် ထူးကဲသောအတွေ့အကြုံကို ရရှိခဲ့သည်။ သူသည် သူတို့အပေါ်သို့ အသက်ရှုပေးခဲ့ပြီး၊ သန္ဓာနတော်သည် သူတို့ထံသို့ ရောက်လာခဲ့သည် (ယောဟန် ၂၀:၂၂)။ သူတို့၏ဝမ်းသာမှုသည် မည်မျှကြီးမားခဲ့မည်နည်း၊ ဘုရားသခင်၏ရှိနေမှုသည် သူတို့၏ဖြစ်တည်မှု၏အငွေ့အသက်အားလုံးထဲသို့ ဝင်ရောက်လာသောအခါ ထိတ်လန့်ဖွယ်ရာခံစားမှုသည် လျှပ်စစ်ဓာတ်ကဲ့သို့ သူတို့အပေါ်သို့ သက်ရောက်ခဲ့ရမည်။ ထို့ကြောင့် သူတို့သည် သန္ဓာနတော်၏တန်ခိုးအပြည့်အဝရောက်လာရန် စောင့်ဆိုင်းရန် ခရစ်တော်၏ညွှန်ကြားချက်များ၏ အဓိပ္ပါယ်ကို တစ်စုံတစ်ရာ နားလည်ခဲ့ရမည်။

The disciples had already experienced the Holy Spirit’s presence and something of His power. The Spirit had been the moving force in the work of their incarnated Lord (Luke 2:27; 4:1, 18). Without the Spirit, the disciples could not have done the great things performed on the missionary tours they had conducted under Christ’s supervision. But they had had a remarkable experience in the upper room with Christ on the night following His resurrection. He had breathed upon them, and the Holy Spirit had come unto them (John 20:22). What joy must have been theirs, what a thrill must have resulted, electric in its effect on them, as the Divine Presence entered every fiber of their beings! Thus they must have understood something of the significance of Christ’s instructions to tarry, that the power of the Spirit might come upon them in fullness.

သန္ဓာနတော်၏အသက်ရှုပေးခြင်းနှင့်အတူ ဝိညာဉ်ရေးရာအာဏာတစ်ခု၏ကတိလည်း ပါလာသည်။ အသင်းတော်သည် ကောင်းကင်ဘုံအတွက် လူများကို ပြင်ဆင်ပေးသည့်အမှုကို ကမ္ဘာပေါ်တွင် လုပ်ဆောင်သောအခါ၊ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ဘုရားသခင်၏သန္ဓာနတော်သည် ကောင်းကင်နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်သည်။ ကောင်းကင်ဘုံအတွက် လျှောက်ထားသူများ၏ လက်ခံခြင်း သို့မဟုတ် ငြင်းပယ်ခြင်းသည် အလုံးစုံထိုးဖောက်ဝင်ရောက်နေသော သန္ဓာနတော်၏ညွှန်ကြားမှုဖြင့် လုပ်ဆောင်သောအခါ၊ ကမ္ဘာနှင့် ကောင်းကင်ဘုံ၏မှတ်တမ်းများကို ထိခိုက်စေမည်ဖြစ်သည် (ယောဟန် ၂၀:၂၃)။ သန္ဓာနတော်၏ရှိနေမှုနှင့် ထိန်းချုပ်မှု၏သက်သေမရှိဘဲ သန္ဓာနတော်၏ကတိပြုထားသောတန်ခိုးကို တောင်းဆိုခြင်းသည် အသင်းတော်၏မာနထောင်လွှားမှုဖြစ်သည်။

With the inbreathing of the Spirit came a promise of spiritual authority. As the church performed on earth the work of preparing men for heaven, the Spirit of God on earth would cooperate with heaven. The acceptance or rejection of candidates for heaven, when directed by the all-pervading Spirit, would affect both earthly and heavenly registers (John 20:23). To claim the promised power of the Spirit without evidence of the Spirit’s presence and control is ecclesiastical presumption.

ကောင်းကင်သို့တက်ကြွခြင်း။—သန္ဓာနတော်၏တန်ခိုးကို ကတိပြုပြီးနောက်၊ ယေရှုသည် သူ၏တပည့်တော်များကို သံလွှံတောင်ပေါ်သို့ ခေါ်ဆောင်သွားခဲ့ပြီး၊ ထိုနေရာမှ ကောင်းကင်သို့ တက်ကြွသွားခဲ့သည်။ တပည့်တော်များသည် သူ့ကို တက်ကြွသွားသည်ကို ကြည့်ရှုနေစဉ်၊ ခွဲခွာရခြင်းအတွက် ဝမ်းနည်းမှုသည် သူတို့၏ယခင်က ကားတိုင်တွင် ခံစားခဲ့ရသော ဝမ်းနည်းမှုနှင့် စိတ်ပျက်မှုနှင့် များစွာကွာခြားခဲ့ရမည်။ ယခုအခါ ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းကြောင့် ယေရှုတွင် အသက်၏တန်ခိုးရှိကြောင်း သူတို့သိခဲ့သည်။ ယေရှု၏ညွှန်ကြားချက်များမှ သူ၏သေခြင်းသည် မည်သည့်အဓိပ္ပါယ်ရှိကြောင်း သူတို့ယခု နားလည်ခဲ့သည် (လုကာ ၂၄:၂၅-၂၇)။ ကောင်းကင်ခမည်းတော်ကိုယ်တိုင်က သန္ဓာနတော်မှတစ်ဆင့် ပြည့်စုံမည့် တန်ခိုးကတိကို သူတို့ရရှိခဲ့သည်။

The Ascension.—After promising the Spirit’s power, Jesus led His followers out upon the Mount of Olives, whence He was taken up into heaven. As the disciples watched Him ascend, their feeling of sorrow at the separation must have been far different from the grief and frustration they had experienced at the cross. They knew now, because of the resurrection, that Jesus had the power of life. They understood now from Jesus’ instruction what His death had meant (Luke 24:25–27). They had a pledge of power that would be fulfilled through the Spirit by the heavenly Father Himself.

ဒုတိယအကြိမ်ကြွလာခြင်း၏ကတိ။—ယေရှုသည် သူတို့၏မြင်ကွင်းမှ ပျောက်ကွယ်သွားသောအခါ၊ နောက်ထပ်အာမခံချက်တစ်ခု ပေးအပ်ခဲ့သည်။ “ဤယေရှုသည်ပင်” ဟု ယေရှုတက်ကြွသွားသောနေရာတွင် ရပ်နေသော ကောင်းကင်တမန်များက ပြောကြားခဲ့သည်။ “သင်တို့သည် သူ့ကို ကောင်းကင်သို့တက်သွားသည်ကို မြင်ခဲ့သည့်အတိုင်း ထိုနည်းတူ ပြန်ကြွလာမည်” (တော်ပြု ၁:၁၁)။ ဤသုံးဆင့်သော ထင်ရှားသောကတိပေါ်တွင် တပည့်တော်များသည် အနာဂတ်အတွက် မျှော်လင့်ချက်ကို တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့ပြီး တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ (၁) သူသည် ထပ်မံကြွလာမည်။ (၂) သူသည် သူတို့သိခဲ့ပြီး ချစ်ခဲ့သော ထိုယေရှုပင်ဖြစ်ပြီး ထပ်မံကြွလာမည်။ (၃) သူသည် သူတို့မြင်ခဲ့သည့်အတိုင်း ကြွလာမည်ဖြစ်ပြီး၊ လူတိုင်းမြင်နိုင်သော ထင်ရှားစွာဖြစ်မည်၊ လျှို့ဝှက်စွာ သို့မဟုတ် မသေချာစွာ မဟုတ်ပေ။ ဤအရာအားလုံးသည် ယေရှုကိုယ်တိုင်က ကားတိုင်မတိုင်မီ ရက်အနည်းငယ်တွင် သူတို့အား ပြောကြားခဲ့သောအရာ၏ ထူးခြားပြီး အာမခံဖွယ်ရာ သက်သေပြန်လည်ခြင်းဖြစ်သည် (မဿဲ ၂၄:၂၇)။

The Promise of the Second Advent.—A further assurance was given them when Jesus disappeared from their view. “This same Jesus,” said angels who stood on the spot from which Jesus had ascended, “shall so come in like manner as ye have seen him go into heaven” (Acts 1:11). Upon this definite threefold pledge the disciples could and did build a hope for the future: (1) He would come again; (2) He would be the very same Jesus, the One whom they had known and loved on earth, who would come again; (3) He would come as they had seen Him go, visible to everyone, not secretly or uncertainly. All this was a dramatic and reassuring renewal of what Jesus Himself had told them a few days before the crucifixion (Matt. 24:27).

၂။ အသင်းတော်၏ပေါ်ထွက်လာခြင်း

II. The Emergence of the Church

ပင်တေကုတ္တေနေ့။—ဤအချိန်အထိ ဖြစ်ပွားခဲ့သော ဖြစ်ရပ်များအားလုံးသည် ဘုရားသခင်၏လက်ထဲတွင် ကိရိယာတစ်ခုအဖြစ် အသင်းတော်ကို ကမ္ဘာပေါ်တွင် တည်ထောင်ရန်အတွက် လိုအပ်ခဲ့သည်။ မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော တစ်ခုတည်းသောအရာ ဖြစ်သော တန်ခိုးသည် ခရစ်တော်သတ်မှတ်ခဲ့သော စောင့်ဆိုင်းချိန်ကာလ၏အဆုံးတွင် ရောက်လာခဲ့သည်။ ထိုကာလသည် တပည့်တော်များသည် တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး နှင့် သူတို့၏သခင်နှင့် ဆုတောင်းခြင်းမှတစ်ဆင့် ရင်းနှီးသောဆက်သွယ်မှုရှိခဲ့သော ဆယ်ရက်ကာလဖြစ်သည်။ ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းနေ့မှ ရက်ငါးဆယ်မြောက်နေ့ဖြစ်သော ပင်တေကုတ္တေနေ့တွင်၊ ခရစ်တော်သည် ပထမဦးသီးနှံအဖြစ် ပူဇော်ခံခဲ့ပြီး (ဝတ်ပြု ၂၃:၁၅, ၁၆)၊ ဘုရားသခင်၏သန္ဓာနတော်သည် သွန်းလောင်းခံခဲ့ရပြီး၊ အသင်းတော်သည် စတင်တည်ထောင်ခံခဲ့ရသည်။

The Day of Pentecost.—All the events that had occurred thus far were needed for establishing the church on earth as an instrument in God’s hands. The one thing indispensable, the power, came at the close of the waiting period Christ had defined, a period of ten days in which the disciples had intimate fellowship with one another and with their Lord through prayer. On the day of Pentecost, fifty days after the resurrection day, when Christ the first fruits had been offered (Lev. 23:15, 16), the Spirit of God was poured out, and the church was inaugurated.

သန္ဓာနတော်၏ကြွလာခြင်းတွင် အာရုံခံစားမှုဆိုင်ရာ ရှုထောင့်တစ်ခုရှိခဲ့သည်။ သူ၏ကြွလာခြင်း၏အသံသည် ပြင်းထန်သောလေသံတစ်ခုကဲ့သို့ ထွက်ပေါ်လာပြီး၊ မြို့၏မတူညီသောနေရာများမှ လူအုပ်ကို တပည့်တော်များရှိရာနေရာသို့ ဆွဲဆောင်နိုင်လောက်အောင် ကျယ်လောင်ခဲ့သည်။ တပည့်တော်များအားလုံး၊ စုစုပေါင်း တစ်ရာနှစ်ဆယ်ဦး စုဝေးနေရင်း၊ တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး၏အပေါ်တွင် မီးလျှံပုံသဏ္ဍာန်ကို မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။ သန္ဓာနတော်သည် အဆောက်အအုံကို ဖြည့်စွမ်းပြီး တပည့်တော်တစ်ဦးစီကို ဖြည့်စွမ်းခဲ့သည် (တော်ပြု ၂:၂-၄)။

There was a sensory side to the coming of the Spirit. The sound of His coming was as the sound of a mighty wind borne along, sufficiently loud to draw crowds of people from different parts of the city to the place where the disciples were. The disciples, all 120 of them, gathered together, saw resting upon one another the appearance of fire. The Spirit filled the building and each one of the disciples (Acts 2:2–4).

သန္ဓာနတော်၏ဖြည့်စွမ်းခြင်းသည် အမြဲတမ်းဖြစ်သည်။ အကျိုးသက်ရောက်မှုများမှာ ချက်ချင်းဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ တပည့်တော်များသည် ယခင်ကမခံစားခဲ့ဖူးသော စုပေါင်းသိစိတ်ဖြင့် တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး ဆွဲဆောင်ခံခဲ့ရသည်။ သူတို့သည် “ယုဒလူများ၏ကြောက်ရွံ့မှု” နှင့် လုံးဝကွဲပြားသော သတ္တိလက်ဆောင်ကို ရရှိခဲ့ပြီး၊ ထိုကြောက်ရွံ့မှုသည် ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းနေ့တွင် သူတို့ကို ထိတ်လန့်စွာစုဝေးနေစေခဲ့သည် (ယောဟန် ၂၀:၁၉)။ ထိုသတ္တိသည် သူတို့၏သခင်ကို ကားတိုင်တင်သတ်ခဲ့သော ယုဒလူများကို ရင်ဆိုင်ရန် သူတို့ကို ရှေ့သို့ထွက်လာစေခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ သူတို့အတွင်းရှိ ဖုံးကွယ်နေသော စွမ်းအားများမှ ဖြစ်ပေါ်နိုင်သော ရလဒ်များနှင့် များစွာကွာခြားသော ရလဒ်များကို ဖြစ်ပေါ်စေသော တန်ခိုးဖြစ်သည်။

The infilling of the Spirit was permanent; the effects, immediate. The disciples were drawn together in a corporate self-consciousness they had not before felt. They had a gift of courage in complete contrast with “fear of the Jews,” which had kept them cowering together on the day of the resurrection (John 20:19), a courage which enabled them to step forth and face the very Jews who had crucified their Lord and driven them into hiding. This was a power that produced results vastly different from those that were possible through forces latent within themselves.

ဘာသာစကားလက်ဆောင်။—တမန်တော်များသည် ဘာသာစကားလက်ဆောင်ဖြင့် သဘာဝလွန်အကူအညီဖြင့် ဟောပြောခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် သူတို့သည် သန္ဓာနတော်၏လက်ဆောင်များနှင့်ပတ်သက်၍ ပိုမိုသိရှိလာခဲ့သည် (၁ ကော ၁၂:၁-၁၁; ရောမ ၁၂:၆-၈; ဧဖက် ၄:၁၁, ၁၂)။ ပင်တေကုတ္တေနေ့တွင်၊ မြို့တွင်း၌ မတူညီသော ဒေသိယဘာသာစကားများ ပြောဆိုနေသည့် ဤသက်သေပြသမှု၏ပွဲတော်နေ့တွင် အလွန်လိုအပ်သော ဘာသာစကားလက်ဆောင်ကို သူတို့ရရှိခဲ့သည်။ ပေတရု၏ဟောပြောချက်သည် အထင်ရှားဆုံးဖြစ်သည်။ ထိုနေ့၏အဆုံးတွင်၊ ကယ်တင်ခြင်းကို အလွန်ရှာဖွေနေသော လူသုံးထောင်သည် ဗတ္တိဇံခံခဲ့သည်။ ဒိုင်အာစပိုရာကို ကြည့်ပါ။

The Gift of Tongues.—The apostles preached, supernaturally aided by the gift of tongues. Later they were to learn more concerning gifts of the Spirit (1 Cor. 12:1–11; Rom. 12:6–8; Eph. 4:11, 12). On the day of Pentecost they received a gift sorely needed on this festival day of witnessing, when so many diverse dialects were being spoken in the city. They received the gift of tongues. Peter’s speech was the most noteworthy. At the end of the day, three thousand earnest seekers for salvation were baptized. See The Diaspora.

ပေါ်ထွက်လာသောအသင်းတော်။—ဤနေ့၏ဖြစ်ရပ်များသည် အသင်းတော်၏သမိုင်း၏ အရေးပါသောအစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ယခု အုတ်မြစ်ချပြီးဖြစ်သည်။ ယခု မွေးဖွားလာသော အသင်းတော်သည် ၎င်း၏တာဝန်များအတွက် ဝိညာဉ်ရေးရာနှင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ တပ်ဆင်ပြီးဖြစ်သည်။ နောက်ဆက်တွဲဖြစ်ပေါ်လာသည်မှာ အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ ဖြည့်စွမ်းမှုနှင့် အံ့ဖွယ်ကောင်းပြီး ထိရောက်သော အစပြုမှု၏ လုပ်ငန်းဆိုင်ရာ တိုးချဲ့မှုဖြစ်သည်။

The Emergent Church.—This day’s events formed a vital part of the church’s history. Now the groundwork was laid. Now the newborn church was equipped spiritually and psychologically for its tasks. What followed was the organizational filling in and the operational extension of a noble and efficient beginning.

ခရစ်တော် ယဇ်ပုဂ္ဂိုလ်မင်း။—ကယ်တင်ခြင်း၏ဖန်တီးရှင်ဖြစ်သော ခရစ်တော်သည် သူ၏ယဇ်ပူဇော်ခြင်းကို ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး၊ ပြီးပြည့်စုံသောအောင်မြင်မှုကို ရရှိခဲ့သည်။ သူသည် ဒုစရိုက်ကို အောင်နိုင်ခြင်းနှင့် သေခြင်းအပေါ် အောင်မြင်ခြင်းဖြင့် ကောင်းကင်သန့်ရှင်းရာဌာနတွင် ယဇ်ပုဂ္ဂိုလ်မင်းအဖြစ် အရည်အချင်းပြည့်မီပြီးဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြခဲ့သည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏ကယ်တင်ခြင်း၏ခေါင်းဆောင်သည် “ဆင်းရဲဒုက္ခများမှတစ်ဆင့် ပြီးပြည့်စုံသူ” ဖြစ်လာခဲ့သည် (ဟေဗြဲ ၂:၁၀)။ ဒုစရိုက်အတွက် ပူဇော်သောအရာဖြစ်ခဲ့သူ (ဟေဗြဲ ၉:၁၁-၁၄) သည် အပြစ်သားများကိုယ်စား သူ၏ကိုယ်ပိုင်အသွေးကို ယဇ်ပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ် ပူဇော်သူဖြစ်လာခဲ့သည် (ဟေဗြဲ ၈:၁, ၂; ၉:၂၃-၂၈)၊ ခမည်းတော်၏လက်ယာဘက်တွင် (တော်ပြု ၇:၅၆; ဟေဗြဲ ၁၀:၁၁, ၁၂)။ သူသည် အပြစ်သားများကိုယ်စား အပြစ်ဖြေရာကျေးဇူးကို ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့သည် (ဟေဗြဲ ၁၀:၁၉-၂၂)။ ဟေဗြဲ ၁၂:၁, ၂; DA ၈၁၉ ကိုကြည့်ပါ။

Christ the High Priest.—Christ, the Author of salvation, had made His sacrifice, and had achieved complete victory. He had proved His qualifications to be High Priest in the heavenly sanctuary by His conquest of sin and by His victory over death. The Captain of our salvation had been made “perfect through sufferings” (Heb. 2:10). He who was the offering for sin (Heb. 9:11–14) had become the priestly offerer of His own blood on the sinner’s behalf (chs. 8:1, 2; 9:23–28) at the right hand of the Father (Acts 7:56; Heb. 10:11, 12). He ministered atoning grace on behalf of sinners (Heb. 10:19–22). See Heb. 12:1, 2; DA 819.

အယူမှားဘာသာများ၏ယဇ်ပုဂ္ဂိုလ်များသည် ဘယ်သောအခါမှ တရားဝင်ကြားဝင်ဆောင်ရွက်သူများ မဖြစ်ခဲ့ပေ။ ၎င်းတို့၏အရာသည် ခိုးယူသိမ်းပိုက်ခြင်းသာမက၊ ဘုရားသခင်နှင့် အပြစ်သားအကြား ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ခြင်း၏ ကြီးမားသောအမှန်တရားကို အတုအယောင်ပြုလုပ်ခြင်းလည်းဖြစ်သည်။ ခရစ်တော်သည် ယဇ်ပုဂ္ဂိုလ်မင်းအဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့သောအခါ၊ ၎င်း၏အသင်းတော်က သက်သေခံခဲ့သည့်အတိုင်း၊ အယူမှားယဇ်ပုဂ္ဂိုလ်စနစ်နှင့် ၎င်း၏ယဇ်ပူဇော်ခြင်းများ၏ အချည်းနှီးဖြစ်မှုနှင့် မမှန်ကန်မှုကို အပြည့်အဝ ထင်ရှားစေခဲ့သည်။

The priests of the pagan religions had never been valid intercessors. Theirs was not only a usurpation but a falsification of the great truth of intercession between God and the sinner. With Christ’s assumption of the high priesthood, to which His church witnessed, the vanity and falsity of the old pagan system of priesthood and its sacrifices were most fully revealed.

သို့သော် ဟေဗြဲစီးပွားရေး၏ ယဇ်ပုဂ္ဂိုလ်စနစ်လည်း ယခုအခါ အဆုံးသတ်ရမည်။ ၎င်းသည် ခရစ်တော်သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် သူ၏ပြင်ဆင်မှုကို ပြုလုပ်ပြီး၊ ကောင်းကင်ရှိ သူ၏သန့်ရှင်းသောအမှုသို့ ဝင်ရောက်သည်အထိ အံ့ဖွယ်ရည်ရွယ်ချက်တစ်ခုကို ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ပုံဆောင်ယဇ်ပုဂ္ဂိုလ်စနစ်နှင့် ထိုယဇ်ပုဂ္ဂိုလ်များက ပူဇော်သော ပုံဆောင်ယဇ်များသည် နေရာမရှိတော့ပေ။ အရိပ်သည် အမှန်တရားသို့ လမ်းဖွင့်ပေးရမည်။

But the priesthood of the Hebrew economy also must now come to an end. It had served a magnificent purpose until Christ the High Priest, having made His preparation on earth, entered into His sacred work above. The typical priesthood, and the typical sacrifices which that priesthood offered, no longer had any place. The shadow must give way to reality.

ထို့ထက်ပို၍၊ လူတို့အကြားတွင် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ယဇ်ပုဂ္ဂိုလ်စနစ်အတွက် နေရာမရှိတော့ပေ။ ကားတိုင်မတိုင်မီ ခရစ်တော်၏ယဇ်ပုဂ္ဂိုလ်စနစ်ကို ကိုယ်စားပြုရာတွင် ဆက်ကပ်အပ်နှံပြီး ကောင်းစွာသင်ကြားပေးခံရသော လူများသည် မလုံလောက်ခဲ့ပေ။ ကားတိုင်ပြီးနောက် ဘုရားသခင်နှင့် လူတို့အကြား လိုအပ်သော ကြားဝင်ဆောင်ရွက်မှုကို မည်သူမဆို ပြုလုပ်ရန်မှာ မဖြစ်နိုင်သလို မလိုအပ်ပေ။ ကောင်းကင်သန့်ရှင်းရာဌာနတွင် ခရစ်တော်သည် ယဇ်ပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ် ရှိနေသောအခါ၊ မည်သူမဆို၊ ၎င်း၏ရည်ရွယ်ချက်မည်မျှရိုးသားသည်ဖြစ်စေ၊ ၎င်း၏တောင်းဆိုမှုများ မည်မျှမြင့်မားသည်ဖြစ်စေ၊ ကမ္ဘာပေါ်တွင် ယဇ်ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်ရန်မှာ မဖြစ်နိုင်ပေ။

More than this, there would be no longer any place for a priesthood on earth among men. Dedicated and well-instructed men had failed in representing adequately the priesthood of Christ prior to the cross. It would be impossible, as well as unnecessary, for any man to make the intercession necessary between God and men after the cross. With Christ as priest in the heavenly sanctuary it would be impossible for any man, no matter how sincere his purpose might be or how lofty his claims, to be priest on earth.

ယုဒအသင်းတော်နှင့်ဆက်နွှယ်မှု။—တပည့်တော်များသည် ယုဒအသင်းတော်နှင့် ခွဲထွက်ခြင်းမပြုခဲ့ပေ။ သူတို့သည် ယုဒဘာသာကို ပြုပြင်ပြီး ပြန်လည်အသက်ဝင်စေမည့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးအစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ် သူတို့ကိုယ်သူတို့ ယူဆခဲ့သည်။ ယုံကြည်သူများသည် ယေရှုကို မက်ဆိုင်ယာနှင့် ကယ်တင်ရှင်အဖြစ် ဗဟိုပြုသော အထူးသစ္စာရှိမှုကို တွေ့ရှိမည်ဖြစ်ပြီး၊ ယုဒဘာသာ၏တိုးတက်မှုအတွက် ပိုမိုသောစိတ်အားထက်သန်မှုဖြင့် ဆောင်ရွက်မည်ဟု တမန်တော်များက ယူဆခဲ့သည်။

Relationship With the Jewish Church.—The disciples did not separate from the Jewish church. They considered themselves a reforming element that would revamp and revitalize the older, decadent body. Converts, the apostles thought, would find a specialized loyalty centering in Jesus as Messiah and Saviour, but would serve with an increased zeal for the betterment of Judaism.

ထို့ကြောင့် ပေတရုနှင့် ယောဟန်တို့သည် ယေရုဆလင်မြို့သို့ ရောက်ရှိတိုင်း ညနေဆုတောင်းချိန်နှင့် ယဇ်ပူဇော်ချိန်တွင် ဗိမာန်တော်သို့ သွားရောက်ခြင်းသည် ပုံမှန်အကျင့်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ပင်တေကုတ္တေပွဲတော်ပြီးနောက်မကြာမီတွင် ဤသွားရောက်မှုတစ်ခုသည် ထူးခြားသောအခြေအနေတစ်ခုနှင့်ဆက်စပ်ခဲ့သည်။ ဗိမာန်တော်၏ လှပသောတံခါးပေါက်တွင် ပေတရုနှင့် ယောဟန်တို့သည် ကားစင်တင်ခံပြီး ထမြောက်သောကယ်တင်ရှင်၏ နာမတော်ဖြင့်နှင့် သန္တာန်ဝိညာဉ်တော်၏ တန်ခိုးဖြင့် ခြေထောက်မသန်သူတစ်ဦးကို ပျောက်ကင်းစေခဲ့သည် (တ.စဉ် ၃:၁–၁၀)။ သို့သော် ပင်တေကုတ္တေပွဲ၏ ဤထပ်မံထူးခြားသော အကျိုးအမြတ်ကို ယုဒလူမျိုး၏ အကြီးအကဲများက ပယ်ချခဲ့သည်။ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုကြောင့် ယုဒလူမျိုး၏ ခေါင်းဆောင်များသည် ယေရှု၏ နာမတော်ဖြင့် နောက်ထပ်လုပ်ငန်းများ မလုပ်ဆောင်ရန် တားမြစ်ခဲ့သော်လည်း တပည့်တော်များက ဤတားမြစ်ချက်ကို လျစ်လျူရှုခဲ့သည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုများ စတင်ခဲ့သည်။ ယုဒလူမျိုးများ၏ ခရစ်ယာန်ဘာသာကို ထပ်မံပယ်ချမှုသည် ရှေးရိုးယုဒဘာသာနှင့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲသော ခရစ်ယာန်ဘာသာအကြား ခွဲထွက်မှုသို့ ဦးတည်သွားခဲ့သည်။

It was therefore a normal thing for Peter and John to go to the Temple at the time of the evening prayer and sacrifice, as they had always done whenever they had been in Jerusalem. Such a visit, soon after Pentecost, was accompanied by a very unusual circumstance. At the Gate Beautiful of the Temple Peter and John healed a lame man in the name of the crucified and risen Saviour and by the power of the Spirit (Acts 3:1–10). But this additional and striking fruitage of Pentecost was rejected by the elders of the Jews. Inquiry resulted in the Jewish leaders’ pressing a prohibition against any further work in Jesus’ name—a prohibition the disciples, of course, ignored. Persecution now began. This further rejection by the Jews of Christianity was to lead to a separation between conservative Judaism and reforming Christianity.

ဘုံဘဏ္ဍာငွေ။—တပည့်တော်များသည် သခင်ယေရှုနှင့် တစ်ဖွဲ့တည်းနေထိုင်စဉ် တကျိပ်မတိုင်မီကာလတွင် လှူဒါန်းမှုများဖြင့် ထိန်းသိမ်းထားသော ဘုံဘဏ္ဍာငွေကို အသုံးပြုခဲ့ပြီး၊ ထိုငွေကို အစားအသောက်နှင့် ဆွမ်းခံရန်အတွက် အသုံးပြုခဲ့သည် (လုကာ ၈:၂, ၃; ယောဟန် ၄:၈; ၆:၅–၇)၊ ယုဒသည် ဘဏ္ဍာစိုးအဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့သည် (ယောဟန် ၁၃:၂၉)။

The Common Purse.—While in fellowship with their Lord before the ascension the disciples had subsisted from a common purse, maintained by contributions (Luke 8:2, 3) and drawn upon for food and alms (John 4:8; 6:5–7), with Judas as the treasurer (ch. 13:29).

အစောပိုင်းခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းတွင်လည်း ဤစီးပွားရေးနည်းစနစ်ကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ လှူဒါန်းလိုသူများက လွတ်လပ်စွာ လှူဒါန်းနိုင်သော ဘုံဘဏ္ဍာငွေတစ်ခု ရှိခဲ့သည်။ ဤအစောပိုင်းခရစ်ယာန်များအကြား မိတ်သဟာယသည် ဝိညာဉ်ရေးရာ၊ ဘာသာရေး၊ ညီအစ်ကိုဆန်သော၊ နှင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ယုံကြည်သူများအကြား ဆက်ဆံရေးအားလုးတွင် ထိရောက်မှုရှိခဲ့သည်။

The same economy was used in the infant church. There was a common treasury, contributed to by all who wished, in any amount they desired. Fellowship among these early Christians was spiritual, theological, fraternal, and economic. It was effective throughout all the relationships of the believers with one another.

ဘုရားသခင်၏ လမ်းညွှန်မှုအောက်တွင် ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းသည် မိမိကိုယ်ကို ထောက်ပံ့နိုင်သည့် နည်းလမ်းများကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပြီး၊ ယေရှု၏ နောက်လိုက်များသည် ယုဒစီးပွားရေးစနစ်ကို မှီခိုရန်မလိုအပ်တော့ပေ။ ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းသည် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်နိုင်စွမ်းရှိလာခဲ့သည်။ ၎င်းတွင် ထမြောက်တော်မူသော သခင်ယေရှုအား သက်သေခံရန် စုပ်ယူဖွယ်ရည်ရွယ်ချက်တစ်ခု ရှိခဲ့သည်။ ၎င်းတွင် သန္တာန်ဝိညာဉ်တော်၏ လက်ဆောင်ဖြစ်သော တန်ခိုးတော်ရှိခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ယေရှုကိုယ်တော်တိုင် ကမ္ဘာမြေပေါ်တွင် ရှိစဉ်က ဖန်တီးခဲ့သော အစပိုင်းအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုကို လျင်မြန်စွာ ဖွံ့ဖြိုးလာခဲ့သည်။

This ability of the church to find, under God, its own means of supporting itself, put Christ’s followers in the position of being no longer dependent upon the Jewish economy. the church became self-sufficient. It had an all-absorbing purpose, to witness to its risen Lord. It had the power, the gift of the Holy Spirit. It quickly developed an organization, the rudiments of which had been created by Jesus Himself while on earth.

အစောပိုင်းခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်း၏ အဖွဲ့အစည်း

III. The Early Organization of the Church

တမန်တော်များ။—အစောပိုင်းခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်း၏ စီးပွားရေးစီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် ၎င်းလိုအပ်သော အဖွဲ့အစည်း၊ သာမန်ဘုရားကျောင်းအဖွဲ့ဝင်များ၏ ကျန်းမာရေးနှင့် အကျိုးစီးပွားအတွက် အလုံးစုံသော ကိစ္စများအတွက် တမန်တော်များထံသို့ ဦးဆောင်မှုအတွက် မျှော်လင့်ခဲ့သည်။ ဤသူများသည် ယေရှုက သူ၏ နောက်လိုက်ရာပေါင်းများစွာထဲမှ ရွေးချယ်ခဲ့သော သူ၏ တပည့်များဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် သူ၏ “တမန်တော်များ” (ဂရိစကားလုံး apostellō, “ငါစေလွှတ်သည်” နှင့် apostolos, “စေလွှတ်ခံရသူ” မှ) သို့မဟုတ် “သာသနာပြုများ” (လက်တင်စကားလုံး mitto, “ငါစေလွှတ်သည်” နှင့် missus, “စေလွှတ်ခံရသူ” မှ) ဖြစ်သည်။ ယခုအခါ တမန်တော်ဆယ့်တစ်ဦးသာ ရှိတော့သည်၊ အကြောင်းမှာ ယုဒရှကာရုတ်သည် သစ္စာဖောက်သူအဖြစ် သက်သေပြခဲ့ပြီး၊ ဆီမုန် သို့မဟုတ် ရှိမောင်ဟု အမည်ပေးထားသူ ပေတရု၊ သူ၏ညီအကို အန္ဒြေ၊ ငါးဖမ်းသမားများဖြစ်သည်။ ဇေဘဒီး၏သားများဖြစ်သော ယာကုပ်နှင့် သူ၏ညီအငယ် ယောဟန်၊ မိုးကြိုးသားများဟု အမည်ပေးထားသော ဘိုအာနာဂတ်များ၊ ငါးဖမ်းသမားများဖြစ်သည်။ သို့သော် ယောဟန်သည် ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်း၏ အိမ်တွင် တစ်နည်းနည်းဖြင့် လူသိများခဲ့သည် (ယောဟန် ၁၈:၁၅) နှင့် နှစ်ပေါင်းတစ်ရာအကြာတွင် ရေးသားထားသော အစဉ်အလာအရ ယဇ်ပုရောဟိတ်အဆင့်ရှိသူအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရသည် (ဧဖက်ရှုမြို့၏ ပေါလီကရိတ်၊ ယုစီဘီးယပ်စ်၏ ခရစ်ယာန်သမိုင်းစာအုပ် ၅.၂၄.၃)။ ဗက်ဇဒမြို့မှ ဖိလိပ္ပုနှင့် သူ၏မိတ်ဆွေ နာသနည်လည်းဟု ခေါ်သော ဗာသောလုမိတ်၊ အခွန်ကောက်သူ မဿဲလေဝိ၊ သံသယရှိသူ သောမတ်စ်ဟုလည်း ခေါ်သော ဒီဒီမတ် “အမြွှာသားရဲ”၊ အာဖရေးမိသားစုမှ ယာကုပ်အငယ်၊ ယာကုပ်တစ်ဦး၏ မိသားစုမှ ယုဒလည်းဟု ခေါ်သော လဗ္ဗဲသဒ္ဒဲအုနှင့် ဇီလုတ်ဆီမုန် (မဿဲ ၁၀:၂–၄; မာကု ၃:၁၄–၁၉; လုကာ ၆:၁၃–၁၆; တ.စဉ် ၁:၁၃)။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ တပည့်တော်များထဲတွင် အတောက်ပဆုံးနှင့် ဘဝတွင် အောင်မြင်ရန် အရည်အချင်းအပြည့်အစုံရှိသူမှာ ယုဒရှကာရုတ်ဖြစ်ပြီး၊ သူသည် အကြီးမားဆုံးသော ရှုံးနိမ့်သူဖြစ်သည်။ အခြားသူများသည် ၎င်းတို့၏ သခင်ယေရှု၏ ကြီးမြတ်မှုကြောင့်သာ ကြီးမြတ်သည်၊ ၎င်းတို့၏ သခင်ယေရှု၏ ဉာဏ်ပညာကြောင့်သာ ပညာရှိသည်၊ ၎င်းတို့၏ သခင်ယေရှု၏ အောင်မြင်မှုကြောင့်သာ အောင်မြင်သည်၊ သူသည် ၎င်းတို့အတွင်းနှင့်မှတစ်ဆင့် အလုပ်လုပ်ရန် ကတိပေးခဲ့သည်။

The Apostolate.—Very naturally, for the supervision of the economy of the early church and for the organization it required, as well as for all other matters pertaining to the church and the welfare of its members, the latter looked to the apostles for leadership. These were the men whom Jesus had accepted, from the hundreds who from time to time followed Him, to be His pupils. They were His “apostles” (from the Gr. apostellō, “I send forth,” and apostolos, “one sent forth”), or “missionaries” (from the Latin mitto, “I send,” and missus, “one sent”). There were eleven now, for Judas Iscariot had proved a traitor: Simon, or Simeon, surnamed Peter, and his brother Andrew, fishermen by trade; James and his younger brother John, sons of Zebedee, called Boanerges, the sons of thunder, fishermen also; but John was somehow known in the high priest’s house (John 18:15) and according to a tradition written down a hundred years after, was entitled to priestly rank (Polycrates of Ephesus, in Eusebius Ecclesiastical History v. 24. 3); Philip of Bethsaida; his friend Nathanael, known also as Bartholomew; Matthew Levi, the publican; Thomas, known as the doubter, also as Didymus, “the Twin”; James the Less, of the family of Alphaeus; Jude, known also as Lebbaeus Thaddaeus, of the family of one named James; and Simon the Zealot (Matt. 10:2–4; Mark 3:14–19; Luke 6:13–16; Acts 1:13). Probably the most brilliant disciple, the one best equipped to make a success in life, was Judas Iscariot, the greatest failure. The others were great only because of the greatness of their Lord; wise only in the wisdom of their Lord; successful only in the success of their Lord, who had promised to work in and through them.

ယုဒရှကာရုတ်ကို အစားထိုးခဲ့သော မာတိယနှင့်အတူ ဤသူများသည် ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းကို စီမံခန့်ခွဲရာတွင် သန္တာန်ဝိညာဉ်တော်၏ အေးဂျင့်များဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ယုံကြည်သူအသစ်များကို ပိုမိုမြင့်မားသော ဝိညာဉ်ရေးဘဝသို့ ဦးဆောင်ခဲ့ပြီး ဘုံဘဏ္ဍာငွေမှ ရန်ပုံငွေများ ဖြန့်ဝေမှုကို ညွှန်ကြားခဲ့သည်။ ဤဝန်ဆောင်မှုသည် ပေါ့ပါးသောတာဝန်မဟုတ်ပေ။ ၎င်းသည် သိသာထင်ရှားသော တာဝန်များကို ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ၎င်းတို့၏ ဘာသာရေးယုံကြည်မှုအသစ်ကြောင့် ၎င်းတို့၏ ပုံမှန်ပတ်ဝန်းကျင်နှင့် မကိုက်ညီဖြစ်နေသော လူများကို လိုအပ်သော စောင့်ရှောက်မှုပေးရန် ဆိုလိုသည်။ ၎င်းသည် သွေးဆောင်မှုများကိုလည်း ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ အာနနိယနှင့် ဆဖီရတို့သည် ဘုံဘဏ္ဍာငွေထဲသို့ ထည့်ဝင်ရန် ငွေပမာဏတစ်ခုကို ကတိပြုခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ထိုကတိကို ဖြည့်ဆည်းရန် ပိုင်ဆိုင်မှုတစ်ခုကို ရောင်းချခဲ့သည်။ အာနနိယသည် ပေတရုထံသို့ ငွေပေးရန်ရောက်လာသောအခါ သူသည် ရောင်းရငွေအားလုံးကို ပေးနေသည်ဟု ဆိုခဲ့သည်။ သို့သော် သူသည် သန္တာန်ဝိညာဉ်တော်အား လိမ်ညာခဲ့ပြီး၊ ပေတရုက ထိုအချက်ကို ထောက်ပြသောအခါ သူသေဆုံးခဲ့သည်။ ထိုနေ့တွင်ပင် အနည်းငယ်နောက်ပိုင်းတွင် သူ၏ဇနီး ဆဖီရသည် တူညီသော လိမ်လည်မှုကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။ သူမလည်း သေဆုံးခဲ့သည်။ “ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းတစ်ခုလုံးအပေါ်တွင် ကြီးစွာသော ကြောက်ရွံ့မှုတစ်ခု ရောက်လာခဲ့သည်” (တ.စဉ် ၅:၁၁)။

These men, with Matthias, who replaced Judas Iscariot, were the agents of the Holy Spirit in administering the church. They led the new converts into higher spiritual life and directed the distribution of funds from the common purse. This ministration was no light task. It carried serious responsibility. It meant the giving of needed care to people thrown out of line with their accustomed environment because of their new religious convictions. It also presented temptations. Ananias and Sapphira had pledged a certain sum of money to be placed in the common purse. They sold a piece of property to meet the pledge. When Ananias came to Peter to give the money, he professed to be giving the entire proceeds of the sale. But he lied to the Holy Spirit, and when Peter pointed this out to him, he died. A little later on the same day his wife, Sapphira, sought to perpetuate the same deception. She also died. “Great fear came upon all the church” (Acts 5:11).

ဤဖြစ်ရပ်နှင့် နောက်ဆက်တွဲ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော အံ့ဖွယ်များ (တ.စဉ် ၅:၁၂–၁၆) သည် ပေတရုနှင့် အခြားတမန်တော်များအား ယေရှုအကြောင်း ဟောပြောရန် အခွင့်အရေးပေးခဲ့သည်။ ယုဒလူမျိုး၏ ခေါင်းဆောင်များ၏ အမိန့်များကို ဆန့်ကျင်ပြီး ခရစ်တော်အား သက်သေခံရာတွင် ၎င်းတို့၏ မယိမ်းယိုင်သော ဇွဲလုံ့လကြောင့် ၎င်းတို့သည် ဖမ်းဆီးခံရပြီး ထောင်ချခံရသည်။ ထာဝရဘုရား၏ ကောင်းကင်တမန်က ၎င်းတို့ကို လွှတ်ပေးသောအခါ ၎င်းတို့သည် ဟောပြောခြင်းသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့ပြီး ထပ်မံဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။ ဤအချိန်တွင် ပေတရုသည် စိန်ခေါ်မှုကာလတွင် ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်း၏ အများပြည်သူဆက်ဆံရေးကို ထိန်းညှိရန် ထာဝရတည်တံ့သော နိယာမတစ်ခုကို ချမှတ်ခဲ့သည်။ “လူများထက် ဘုရားသခင်ကို နာခံရမည်” (အခန်း ၅:၂၉)။ ဘုရားသခင်က ဂါမလီယလ်ကို အသုံးပြုပြီး ၎င်းတို့အတွက် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ပေးခြင်းမရှိခဲ့ပါက တမန်တော်များသည် သေဒဏ်ပေးခံရနိုင်ခဲ့သည်။ ထိုဂါမလီယလ်သည် ယုဒလူမျိုး၏ ဆရာကြီးတစ်ဦးဖြစ်ပြီး သည်းခံမှုကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။ ထို့နောက် တမန်တော်များသည် ရိုက်နှက်ခံရပြီး တိတ်ဆိတ်နေရန် အမိန့်ပေးခံရပြီး လွှတ်ပေးခံခဲ့ရသည်။ ရာသီအနည်းငယ်အတွင်း ၎င်းတို့သည် ဒုတိယအကြိမ်သိသာထင်ရှားသော ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုကို ခံစားခဲ့ရသည်။

This incident and the miracles that followed (Acts 5:12–16) gave Peter and the other apostles the opportunity to preach Jesus. Their unfaltering persistence in witnessing to Christ in defiance of the orders of the Jewish leaders resulted in their arrest and imprisonment. When the angel of the Lord released them, they returned to their preaching, and were arrested again. At this point Peter laid down an abiding principle for regulating the public relations of the church in a time of challenge: to “obey God rather than men” (v. 29). The apostles might have been put to death, had God not used Gamaliel to intervene in their behalf. That great teacher of the Jews urged tolerance. The apostles were then flogged, ordered to be silent, and released. Within only a few months they had experienced the second serious persecution.

ဒီခန်များ။—ဘုံဘဏ္ဍာငွေစီစဉ်မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး အခက်အခဲများစွာ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ပင်တေကုတ္တေပွဲတော်အကြောင်းပြဿနာတွင် ပါလက်စတိုင်းမဟုတ်သော ယုဒလူများဖြစ်သည့် ဟယ်လီနစ်များ သို့မဟုတ် “ဂရိလူမျိုး”များဟု ခေါ်သော လူများစွာသည် ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ ဤလူများထဲတွင် မုဆိုးမများလည်း ပါဝင်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ဘုံဘဏ္ဍာငွေမှ ၎င်းတို့၏ ထောက်ပံ့မှုအတွက် လုံလောက်သော ရန်ပုံငွေများ မရရှိခဲ့ဟု ညည်းညူခဲ့သည်။

The Deaconate.—Various difficulties attended the communal arrangement. The story of Pentecost indicates that many non-Palestinian Jews, called Hellenists, or “Grecians,” joined the church. Among these were widows, who soon complained that they were not receiving from the common purse adequate funds for their support.

ဤညည်းညူမှုများသည် တမန်တော်များကို ၎င်းတို့၏ ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်း၏ ဝိညာဉ်ရေးကောင်းကျိုးနှင့် တိုးတက်မှုအတွက် အလုပ်မှ အာရုံပြောင်းစေခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ဂုဏ်သတင်းကောင်းရှိသော ယောက်ျားခုနစ်ဦးကို ရွေးချယ်ပြီး ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်း၏ ရုပ်ဝတ္ထုဆိုင်ရာ ကိစ္စများကို စီမံခန့်ခွဲရန် အဆိုပြုခဲ့ပြီး လက်ခံခဲ့သည်။ ထိုအစောပိုင်းကာလတွင် ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းအဆောက်အအုံများ မရှိခဲ့သည့်အပြင်၊ နှစ်ရာနီးပါးအကြာထိလည်း မရှိခဲ့ပေ။ ထို့ပြင် ဓမ္မဆရာများ၏ လစာများအတွက်လည်းမလိုအပ်ခဲ့သလို၊ သာသနာပြုများကို စေလွှတ်ရန်အတွက်လည်း ငွေမလိုအပ်ခဲ့ပေ။ ထို့ကြောင့် လှူဒါန်းထားသော ရန်ပုံငွေများကို ဆင်းရဲသားများနှင့် လိုအပ်သူများကို ထောက်ပံ့ရန်အတွက် အသုံးပြုခဲ့သည်။ လူဦးရေ ငါးထောင်မှ တစ်သောင်းအထိရှိသော အသင်းတော်တစ်ခုတွင် ထိုသို့သော အဖွဲ့ဝင်များ အများအပြားရှိဖွယ်ရှိသည်။ သို့သော် ယေရုဆလင်မြို့ကဲ့သို့ နာဇရက်သားအပေါ် ဘက်လိုက်မှုရှိသော မြို့တစ်မြို့တွင် ခရစ်ယာန်မိတ်သဟာယသို့ ဝင်ရောက်ခြင်း၏ အကူးအပြောင်းအခက်အခဲသည် အများအပြားအတွက် အလုပ်အကိုင်ပြောင်းလဲမှုနှင့် လူမှုရေးနှင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ပြဿနာများကို ဆိုလိုဖွယ်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် ခုနစ်ဦးသော ယောက်ျားများသည် အသင်းတော်များတွင် ဆင်းရဲသားများနှင့် ချို့တဲ့သူများ၏ လိုအပ်ချက်များကို စောင့်ရှောက်ရာတွင် များစွာသော အလုပ်များကို လုပ်ဆောင်ခဲ့ရသည်။

The complaints became pressing, distracting the apostles from their work for the spiritual good and advancement of the church. A proposal was made and adopted that seven men of good reputation be selected to administer the material side of the church’s affairs. Since there were no church buildings in that early day, nor indeed until nearly two centuries later, and since no money was needed yet for the salaries of ministers or the dispatching of missionaries, the funds donated were used for the support of the poor and needy. In any congregation of five thousand to ten thousand, there would ordinarily be a large number of such members. But the transitional difficulty of entering the Christian fellowship, in a city as prejudiced against the Nazarene as Jerusalem was at that time, must have meant to many a dislocation in employment and serious social and economic disabilities. Doubtless the seven men had much work to do in taking care of the needs of the poor and the deprived in the congregations.

ထိုခုနစ်ဦးသော ယောက်ျားများ၏ အမည်များမှာ စတီဖန်၊ ဖိလိပ္ပု၊ ပရိုခိုရပ်၊ နိကာနော၊ တီမုန်၊ ပါမိနပ်နှင့် နိကိုလပ်တို့ဖြစ်သည် (တ.စဉ် ၆:၅)။ အမည်များအရ ဤသူများသည် ပါလက်စတိုင်းမဟုတ်သော ယုဒလူများဖြစ်သည်။ အနည်းဆုံး နိကိုလပ်တစ်ဦးသည် ဂျင်တိုင်းလူမျိုးဖြစ်ပြီး၊ သူသည် ဘာသာပြောင်းသူအဖြစ် ခေါ်ဆိုခံရသည်။ ဤအဖွဲ့သည် နောက်ပိုင်းတွင် ဒီခန်များအဖြစ် ပုံစံဖြစ်ခဲ့သည်။ သို့သော် ဒုတိယရာစုနှစ်တွင် အကြီးအကဲများ (သမ္မတများဟု ခေါ်သည်) သည် ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်း၏ ရန်ပုံငွေများကို စီမံခန့်ခွဲခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိရပြီး (ဂျပ်စတင်မာတီ၏ ပထမဆုံးအကြောင်းပြချက် ၆၇)၊ ရွေးချယ်ခံရသော စီမံခန့်ခွဲသူခုနစ်ဦးသည် ဒီခန်များနှင့် ပေါလ်က မြှင့်တင်ခဲ့သော အကြီးအကဲများ သို့မဟုတ် ပရက်စဘီတာများအတွက် အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ အခြေခံတစ်ခုကို ပေးခဲ့ဖွယ်ရှိသည် (တ.စဉ် ၁၄:၂၃)။

The names of the seven men were: Stephen, Philip, Prochorus, Nicanor, Timon, Parmenas, and Nicolas (Acts 6:5). Judging from the names, which are Hellenistic, these were non-Palestinian Jews. At least one, Nicolas, was evidently a Gentile, for he is called a proselyte. This group was the prototype of a later order of deacons. It must be noted, however, that the elders (called “presidents”) are found in the 2d century handling the funds of the church (Justin Martyr First Apology 67), and it is possible that the seven elected administrators provided an organizational basis both for the deacons and for the elders or presbyters, whose office Paul fostered (Acts 14:23).

ဝိညာဉ်လက်ဆောင်ရှိသူများ။—စီမံခန့်ခွဲသူခုနစ်ဦး၏ ရွေးချယ်မှုသည် ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်း၏ အဖွဲ့အစည်းဖွံ့ဖြိုးမှု၏ ထင်ရှားသော အင်္ဂါရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ယခင်က ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းသည် ဝိညာဉ်လက်ဆောင်များရှိသူများဖြစ်သော “တမန်တော်များ”၊ “ပရောဖက်များ”၊ “ဧဝံဂေလိဆရာများ”၊ “သင်းအုပ်ဆရာများ”၊ နှင့် “ဆရာများ” (ဧဖက် ၄:၁၁) ဟု ရှင်းလင်းစွာ သတ်မှတ်ထားသော လူများအောက်တွင် လည်ပတ်ခဲ့သည်။ ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်း၏ ဝိညာဉ်ရေးတည်ဆောက်မှုအတွက် လုပ်ဆောင်သည့် ဤလမ်းညွှန်သူများသည် အသင်းတော်အဖွဲ့ဝင်များက ခန့်အပ်ခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ သန္တာန်ဝိညာဉ်တော်က လက်ဆောင်များပေးအပ်သည့်အတိုင်း ခန့်အပ်ခဲ့သည်။

The Men of the Gifts.—The election of the seven administrators was a noteworthy feature of the development of church organization. Heretofore the church had functioned under men distinguished by having gifts of the Spirit, clearly defined as “apostles,” “prophets,” “evangelists,” “pastors,” and “teachers” (Eph. 4:11). These guides in the church, functioning for the church’s spiritual upbuilding (vs. 12–15), were not appointed by the church membership, but by the Holy Spirit as He imparted the gifts.

တမန်တော်များသည် ဤဝိညာဉ်ရေးလူများ၊ သို့မဟုတ် “ဝိညာဉ်ရေးသူများ” ဟု ခေါ်သော သူများထဲတွင် ထိပ်ဆုံးတွင် ရှိသည်။ ဤအထူးလက်ဆောင်များရှိသူများအတွက် အသုံးပြုသော ဝေါဟာရသည် ၎င်းတို့ကို လူသားတို့၏ သာမန်သဘာဝနှင့် ကွဲပြားသော ပြောင်းလဲထားသော သဘာဝရှိသူများအဖြစ် ယေဘုယျအားဖြင့် သတ်မှတ်သော်လည်း၊ နည်းပညာအရ ၎င်းတို့သည် သန္တာန်ဝိညာဉ်တော်မှ သိမ်းပိုက်ခံရပြီး သူ၏ အထူးလက်ဆောင်များကို ပြသသူများကို ရည်ညွှန်းသည် (၁ ကော ၂:၁၅; ၁၄:၃၇; ဂလာတိ ၆:၁)။ ၎င်းတို့၏ အာဏာကို အာနနိယနှင့် ဆဖီရတို့ကို ဆုံးမခြင်း (တ.စဉ် ၅:၁–၁၀)၊ ခုနစ်ဦးကို ရွေးချယ်ခြင်း (အခန်း ၆:၁–၆)၊ ဖိလိပ္ပု၊ ပေတရုနှင့် ယောဟန်တို့ကို စေလွှတ်ခြင်းနှင့် ကြီးကြပ်ခြင်း (အခန်း ၈:၅, ၁၄) တို့တွင် တွေ့ရှိရသည်။ ဤသည်မှာ စီမံခန့်ခွဲမှုအလုပ်ဖြစ်ပြီး၊ ဤသို့လည်ပတ်နေသော တမန်တော်များကို “အကြီးအကဲများ” ဟု ခေါ်ဆိုခြင်းသည် ယုဒနှင့် ဂရိအကျင့်နှင့် အလွန်ကိုက်ညီသည် (အခန်း ၁၁:၂၉, ၃၀; ၁၅:၂)။ ပရောဖက်များသည်လည်း ပေါလ်နှင့် ဗာနဗ္ဗတို့ကို ခန့်အပ်ခြင်း (အခန်း ၁၃:၁–၃) တွင် စီမံခန့်ခွဲမှုဆိုင်ရာ လုပ်ဆောင်ခဲ့ပုံရသည်။

The apostles were, of course, at the head of these men, called pneumatikoi, or “spiritual” men. The term as applied to these men of special gifts generally designates them as men of changed nature, in contrast with the nature common to humanity; but technically it refers to men possessed by the Holy Spirit and exhibiting His special gifts (1 Cor. 2:15; 14:37; Gal. 6:1). Their authority is seen exercised in the case of the rebuking of Ananias and Sapphira (Acts 5:1–10), the selecting of the seven (ch. 6:1–6), the dispatching and supervising of Philip, Peter, and John (ch. 8:5, 14). This was the administrative work, and it was quite in line with both Jewish and Greek practice to call the apostles, who were operating in this way, “elders” (chs. 11:29, 30; 15:2). Prophets seem also to have functioned administratively, as in the commissioning of Paul and Barnabas (ch. 13:1–3).

အသင်းတော်အကြီးအကဲများ အသင်းတော်တစ်ခုစီတွင် အကြီးအကဲများစွာ ရှိခဲ့ပုံရသည်။ ယေရုဆလင်မြို့၌ အရာရှိများကို ပထမဆုံးခန့်အပ်ခြင်းဥပမာ (တမန်တော်များ၏လုပ်ဆောင်ချက် ၆) တွင် ၎င်းကို ထင်ရှားစွာတွေ့ရပြီး၊ ပေါလုသည် အသင်းတော်တစ်ခုစီတွင် အကြီးအကဲတစ်ဦးမဟုတ်ဘဲ “အကြီးအကဲများ” ကို ခန့်အပ်ခဲ့သည် (တမန်တော်များ၏လုပ်ဆောင်ချက် ၁၄:၂၃၊ တိတု ၁:၅)။

The Eldership.—Apparently there was in each congregation a plurality of elders. The example of the first appointment of officers at Jerusalem (Acts 6) makes this clear, as does the fact that Paul had not one elder, but “elders,” appointed in each congregation (Acts 14:23; Titus 1:5).

ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် အကြီးအကဲရာထူးကို ဖော်ပြရန် ဂရိစကားလုံးနှစ်ခုကို အသုံးပြုသည်။ တစ်ခုမှာ ပရက်စဘူတေရို့စ် ဖြစ်ပြီး “သက်ကြီးရွယ်အို [ယောက်ျား]” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ ဂုဏ်သိက္ခာနှင့် လေးစားမှုရှိသော ရာထူးကို ရည်ညွှန်းကာ၊ အင်္ဂလိပ်ဘာသာတွင် “ပရက်စဘိုင်တီ” သို့မဟုတ် “အကြီးအကဲ” ဟု ဘာသာပြန်သည်။ မူလက ယခုခေတ်တွင်ကဲ့သို့ လူထုထဲမှ ရွေးချယ်ထားသော လူများထဲမှ တာဝန်ယူသူဖြစ်သည်။ နောက်တစ်ခုမှာ အီပစ်စကိုပို့စ် ဖြစ်ပြီး “ကြီးကြပ်သူ” သို့မဟုတ် “အုပ်ချုပ်သူ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ အင်္ဂလိပ်ဘာသာတွင် “ဘိရှော့” ဟု ဘာသာပြန်သည်။ ဤစကားလုံးနှစ်ခုသည် အကြီးအကဲရာထူးကို ဖော်ပြရန် အသုံးပြုကြောင်း တမန်တော်များ၏လုပ်ဆောင်ချက် ၂၀:၁၇ နှင့် အခန်းငယ် ၂၈ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ၊ ထို့ပြင် တိတု ၁:၅–၉ ကဲ့သို့သော ကျမ်းပိုဒ်များတွင်လည်း တွေ့ရသည်။

In the New Testament the Greek has two words that describe the office of elder. One is presbuteros, “older [man],” implying a position of dignity and respect, and corresponding to the English “presbyter,” or “elder,” originally as in modern times a functionary chosen from among the laymen. The other title is episkopos, meaning “overseer,” or “superintendent,” rendered “bishop” in English. That these words are both applied to the office of elder may be seen by comparing Acts 20:17 with v. 28, and also from their use in such passages as Titus 1:5–9.

ဘိရှော့ရာထူး သို့သော် အသင်းတော်တွင် မကြာမီတွင် ဤဂရိစကားလုံးနှစ်ခုသည် မတူညီသောရာထူးများကို ဖော်ပြရန် အဓိပ္ပာယ်များ ကွဲပြားလာသည်။ အစပိုင်းတွင် “ဘိရှော့” သည် ဥက္ကဋ္ဌတစ်ဦးနှင့်တူသော၊ သို့မဟုတ် တန်းတူရည်တူများထဲတွင် ပထမဦးဆုံးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သော်လည်း၊ တဖြည်းဖြည်း ၎င်းနှင့်အတူ အသင်းတော်ဒေသခံရေးရာများကို စီမံခန့်ခွဲရာတွင် ပိုမိုအာဏာရရှိလာသည်။ ထို့ကြောင့် အီပစ်စကိုပို့စ် ဟူသော ဝေါဟာရသည် အကြီးအကဲအဖြစ် “ဘိရှော့” ကို ဖော်ပြရန် အသုံးပြုလာပြီး၊ နောက်ဆုံးတွင် ဒုတိယနှင့် တတိယရာစုနှစ်များတွင် အသင်းတော်တွင် အုပ်ချုပ်သူတစ်ဦးအဖြစ် ဖြစ်လာသည်။ အစောပိုင်းရာစုနှစ်များတွင် အသင်းတော်အရာရှိတစ်ဦးကို ယခုအခါ မင်းဧကရာဇ်ဘိရှော့ဟု ခေါ်တွင်လေ့ရှိသည်။ စာမျက်နှာ ၃၈ ကို ကြည့်ပါ။

The Episcopate.—It happened presently in the church, however, that these two Greek words took on different meanings as applying to different offices. Though at first the “bishop” served more as a sort of chairman, or first among equals, he gradually assumed more and more authority over those associated with him in the administration of the affairs of the local church. The term episkopos thus came to designate a “bishop” as the presiding elder, and eventually, in the 2d and 3d centuries, as a sort of overlord in the church. Such an officer of the church in the early centuries is now commonly known as a monarchial bishop. See p. 38.

IV. ခရစ်ယာန်ဘာသာနှင့် ဂျူးဘာသာ၏ ခွဲထွက်ခြင်း

IV. The Sundering of Christianity and Judaism

စတီဖင်၏ ကျောက်ခဲနှင့်ပေါက်သတ်ခြင်း တမန်တော်များ၏လုပ်ဆောင်ချက် ၆ တွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသည့်အတိုင်း “စားပွဲများ” ကို စောင့်ရှောက်ရန် ခန့်အပ်ခံရသော လူခုနစ်ဦးသည် ရုပ်ဝတ္ထုဆိုင်ရာအလုပ်များတွင်သာ ကန့်သတ်မနေခဲ့ပါ။ ၎င်းတို့သည် တက်ကြွသော ဧဝံဂေလိဆရာများဖြစ်သည်။ ဖိလိပ္ပုသည် ဝိညာဉ်တော်၏ဦးဆောင်မှုဖြင့် ဆမာရိသို့သွားခဲ့ပြီး၊ ထိုနေရာတွင် ၎င်း၏လုပ်ဆောင်မှုများသည် များစွာကောင်းချီးပေးခံရသဖြင့် ယေရုဆလင်မြို့ရှိ တမန်တော်များက ပေတရုနှင့် ယောဟန်ကို ကူညီရန်စေလွှတ်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ဝိညာဉ်တော်သည် ဖိလိပ္ပုကို တောငလွင်သို့ ပို့ဆောင်ခဲ့ပြီး၊ ထိုနေရာတွင် ၎င်းသည် အီသီယိုးပီးယားနိုင်ငံမှ ပထမဆုံးခရစ်ယာန်ဖြစ်နိုင်သူ အဂတိလူကို တွေ့ဆုံပြီး ဗတ္တိဇံပေးခဲ့သည်။

The Stoning of Stephen.—The seven men appointed to care for “tables,” as recorded in Acts 6, did not confine themselves to material work. They were vigorous evangelists. Philip, led by the Spirit to Samaria, was so blessed in his labors there that the apostles in Jerusalem sent Peter and John to aid him. The Spirit then took Philip southward into the desert, where he met and baptized the eunuch, perhaps the first Christian in Ethiopia.

စတီဖင်သည် ယေရုဆလင်မြို့ရှိ ဟယ်လင်နစ်ဂျူးများ၏ ဂျူးဘုရားကျောင်းများတွင် ဧဝံဂေလိပြုခြင်းလုပ်ငန်းများတွင် အလုပ်များခဲ့သည် (တမန်တော်များ၏လုပ်ဆောင်ချက် ၆:၈–၁၀)။ ၎င်းသည် ထိရောက်စွာ စည်းရုံးပြောဆိုနိုင်ခဲ့ပြီး များစွာသောသူများကို ခရစ်ယာန်ဘာသာသို့ ပြောင်းလဲစေခဲ့သည်။ သို့သော် ပြင်းထန်သော ဆန့်ကျင်မှုများပေါ်ပေါက်လာပြီး၊ စတီဖင်သည် ဂျူးများကို ဒေါသထွက်စေခဲ့သဖြင့် ဆန်ဟီဒရင်ကောင်စီမှ သေဒဏ်ပေးရန် စီရင်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ကျောက်ခဲများဖြင့် ပေါက်သတ်ခံခဲ့ရပြီး၊ ထိုအချိန်တွင် တာရှုမြို့သား ရှောလုသည် ကျောက်ခဲပစ်သူများ၏ အဝတ်အထည်များကို ကိုင်ထားခဲ့သည်။ ရောမလူမျိုးများကို ဤကိစ္စကို မစုံစမ်းရန် လာဘ်ထိုးခံခဲ့ရသည် (AA ၁၀၁)။

Stephen busied himself evangelizing in the synagogues of the Hellenistic Jews in Jerusalem (Acts 6:8–10). He argued effectively and convincingly, and there were many converts. But bitter opposition arose, and Stephen so angered the Jews that he was sentenced by the Sanhedrin to be put to death. He was stoned, while Saul of Tarsus held the garments of those who cast the fatal stones. The Romans were bribed not to investigate the matter (AA 101).

ခေတ်တစ်ခု၏အဆုံး ဤဖြစ်ရပ်သည် အသင်းတော်ကို ထိတ်လန့်စေခဲ့ပြီး ဂျူးများ၏ ခရစ်ယာန်ဘာသာကို ဆန့်ကျင်မှုကို ပိုမိုခိုင်မာစေခဲ့သည်။ ဂျူးများသည် ယေရှုကို သတ်ခဲ့ပြီး ယခုအခါ ၎င်းတို့သည် ယေရှု၏လုပ်ဆောင်မှုများမှ ထုတ်ဖော်ပြသခဲ့သော သမ္မာတရားများကို လက်မခံကြောင်း ထင်ရှားသည်။ တမန်တော်များမှ ပေးအပ်ခဲ့သော နောက်ထပ်အခွင့်အရေးကို ၎င်းတို့က ငြင်းပယ်ခဲ့ပြီး၊ စတီဖင်၏ ကျောက်ခဲနှင့်ပေါက်သတ်ခြင်းသည် ဂျူးလူမျိုးတစ်ခုလုံးအနေဖြင့် မင်္ဂလာရှိသောမက်ဆီယာ နှင့် ၎င်း၏ကယ်တင်ခြင်းသတင်းစကားကို နောက်ဆုံးငြင်းပယ်ခြင်း၏ အရေးပါမှုကို ဖော်ပြသည်။ ဤအရာနှင့် ဒံယေလ ၉:၂၇ ရှိ ၇၀ ပတ်လည်ပရောဖက်ပြုချက်နှင့် ဆက်နွှယ်မှုကို ကြည့်ပါ။

The Close of an Era.—This event, which so shocked the church and so crystallized the opposition of the Jews to Christianity, was climactic. The Jews had killed Jesus. Now it was evident that they had not changed their attitude toward the truths revealed by Jesus’ ministry. The further opportunity given them by the apostles was refused, and the stoning of Stephen is significant of their final rejection, as a nation, of the true Messiah and of His message of salvation. On the relationship of this to the prophecy of the 70 weeks see on Dan. 9:27.

ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခြင်း စတီဖင်၏ ကျောက်ခဲနှင့်ပေါက်သတ်ခြင်းသည် ယေရုဆလင်မြို့ရှိ ဂျူးခေါင်းဆောင်များမှ ခရစ်ယာန်ဂိုဏ်းဂဏများကို ပြင်းထန်စွာ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ထူးဆန်းသည်မှာ ယေရုဆလင်မြို့တွင် ကျန်ရှိနေသော တမန်တော်များသည် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ ဒုက္ခမခံခဲ့ရပုံရသော်လည်း၊ အသင်းတော်သည် ယုဒပြည်နှင့် ဆမာရိတစ်လျှောက် အထွေထွေပျံ့နှံ့သွားခဲ့သည်။ ယခင်က ပေတရုနှင့် ယောဟန်တို့မှ မသန်သူတစ်ဦးကို ကုသပေးခဲ့ခြင်းမှ ဖြစ်ပေါ်လာသော စိတ်လှုပ်ရှားမှုကြောင့် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုများ ရှိခဲ့သော်လည်း၊ ယခုအခါ ညှဉ်းပန်းမှုသည် အထွေထွေနှင့် ပြင်းထန်လာခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အသင်းတော်အား ပင်တေကုတ္တေပွဲတွင် ရရှိခဲ့သော တန်ခိုးကို ပိုမိုကျယ်ပြန့်သောနယ်မြေတွင် အသုံးပြုရန်နှင့် ၎င်းတို့၏သခင်ဘုရား၏ တာဝန်ပေးအပ်ချက်ကို ပိုမိုအပြည့်အဝလုပ်ဆောင်ရန် အခွင့်အရေးကို ဖြည့်ဆည်းပေးခဲ့သည်။

The Persecution.—The stoning of Stephen opened a flood of persecution by the leaders of the Jews in Jerusalem against the Christian sect. Strangely enough the apostles, who remained in Jerusalem, did not appear to have suffered personally, but there was a general scattering of the church throughout Judea and Samaria. There had been persecution before, some of it arising from the excitement attendant upon the healing of the lame man by Peter and John, but now the persecution was general and severe. It forced upon the church an opportunity to put into exercise over a wider area the power received at Pentecost, and to put their Lord’s commission more fully into effect.

ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုတွင် ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သူမှာ ဂျူးဘာသာပညာရှင်ကြီး ဂါမလီလအမှုတော်ထမ်းခဲ့သော ဖာရိရှဲလူငယ် တာရှုမြို့သား ရှောလုဖြစ်သည်။ ဂျူးခေါင်းဆောင်များက ရှောလုထံမှ များစွာမျှော်လင့်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ခရစ်ယာန်များကို ပြင်းထန်စွာ ဆန့်ကျင်ခဲ့သည် (တမန်တော်များ၏လုပ်ဆောင်ချက် ၂၂:၄, ၅၊ ၂၆:၉–၁၂)။ ၎င်းတို့သည် “အဘယ်နေရာသို့မဆို သွားရင်း နှုတ်ကပတ်တော်ကို ဟောပြောကြသည်” (အခန်းငယ် ၈:၄) နှင့်အတူ၊ ရှောလုသည် ဒမတ်စကတ်မြို့ရှိ ဂျူးခေါင်းဆောင်များထံသို့ ဆန်ဟီဒရင်ကောင်စီမှ စာတစ်စောင်ရယူပြီး၊ ထိုမြို့အရေးပါသော ခရစ်ယာန်များကို ဂျူးများကို ဦးဆောင်ကာ အကြီးအကျယ်တိုက်ခိုက်ရန် ခွင့်ပြုခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဒမတ်စကတ်မြို့သို့ ချဉ်းကပ်နေစဉ် သခင်ဘုရား၏ အသံက ၎င်းအား ကောင်းကင်မှ စကားပြောကာ နည်းလမ်းပြောင်းလဲရန် စိန်ခေါ်ခဲ့သည်။ ရှောလု (ဟီဘရူးဘာသာတွင် “တောင်းခံသူ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်) သို့မဟုတ် ပေါလု (လက်တင်ဘာသာတွင် “သေးငယ်သူ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်) သည် သခင်ယေရှုခရစ်ထံသို့ လုံးဝပြောင်းလဲလာပြီး၊ မမောမပန်းသာသနာပြုသူဖြစ်လာခဲ့သည်။

A leader in the persecution was Saul of Tarsus, a young Pharisee who had studied under the great Jewish theologian Gamaliel I. Much was expected of Saul by the Jewish leaders. He showed himself fanatically bitter against the Christians (Acts 22:4, 5; 26:9–12). While they were going “every where preaching the word” (ch. 8:4), Saul secured from the Sanhedrin a letter to the Jewish leaders in the city of Damascus, authorizing him to lead the Jews in a sweeping attack upon the Christians in that important city. He was nearing Damascus to accomplish the task when the voice of the Lord spoke to him from heaven, and challenged him to change his ways. Saul (Hebrew for “asked” one), or as better known, Paul (Latin for the “little” one), was converted completely to the Lord Jesus Christ, and became an untiring missionary-evangelist.

V. အသင်းတော်၏ တိုးချဲ့မှု

V. The Expansion of the Church

ပေါလု၏ အစောပိုင်းဧဝံဂေလိပြုခြင်း ပေါလုသည် ဒမတ်စကတ်မြို့တွင် “ရက်ပေါင်းများစွာ” ဟောပြောခဲ့ပြီး၊ နောက်ပိုင်းတွင် အာရေဗျတောငလွင်တွင် သုံးနှစ်ကြာ လေ့လာဆင်ခြင်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည် (ဂလာတိ ၁:၁၇)။ နောက်ဆုံးတွင် ၎င်းသည် ဒမတ်စကတ်မြို့သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့သော်လည်း၊ မြို့ရိုးပေါ်မှ တစ်ညလုံး ခြင်းတောင်းဖြင့် ဆင်းပေးခံရပြီး အသက်ဘေးမှ လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ယေရုဆလင်မြို့သို့ ဆက်လက်သွားခဲ့ပြီး၊ ထိုနေရာတွင် ဆိုက်ပရပ်စ်မှ ပြောင်းလဲလာသော ဂျူးလူမျိုး ဗာနဗသည် တမန်တော်များကို ၎င်းကို လက်ခံရန် ဆွဲဆောင်ခဲ့သည်။ ပေါလုသည် ထိုနေရာတွင် ခရစ်တော်၏ နာမတော်ဖြင့် ဂျူးများထဲတွင် မဆုတ်မနစ်ရဲစွမ်းနှင့် တက်ကြွစွာ လုပ်ဆောင်ခဲ့သော်လည်း၊ ဟယ်လင်နစ်ဂျူးများက ၎င်းကို သတ်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြောင်း သိရှိသောအခါ၊ တပည့်များက ၎င်းကို ကဲသရိမြို့သို့ ပို့ဆောင်ခဲ့သည်။ ထိုနေရာမှ ၎င်းသည် ၎င်း၏ မွေးရပ်မြို့ဖြစ်သော ကိလိကိယရှိ တာရှုမြို့သို့ ဆက်လက်သွားခဲ့သည်။

Paul’s Early Evangelism.—Paul preached for “many days” in Damascus and subsequently spent three years in study and meditation in the wilderness of Arabia (Gal. 1:17). Eventually he returned to Damascus, but barely escaped with his life, being let down one night over the city wall in a basket. He proceeded to Jerusalem, where Barnabas, a converted Jew from Cyprus, persuaded the apostles to receive him. Paul worked there with unfailing courage and vigor among the Jews, in the name of Christ, but when it was learned that the Hellenistic Jews were determined to kill him, the disciples sent him down to Caesarean. From there he proceeded to his native city of Tarsus, in Cilicia.

ပေတရု၏ အစောပိုင်းဧဝံဂေလိပြုခြင်း ယခုအခါ အသင်းတော်အတွက် ယာယီအေးချမ်းမှုကာလတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်လာပြီး၊ ယေရုဆလင်မြို့ရှိ တမန်တော်များသည် ဤအခွင့်အရေးကို အသုံးမချရန် နှေးကွေးမနေခဲ့ပါ။ ဆမာရိတွင် ဖိလိပ္ပုကို ကူညီပေးနေသော ပေတရုသည် ယုပ္ပေမြို့သို့ ခရီးသွားရင်း လုပ်ဆောင်နေစဉ်၊ ထိုနေရာတွင် အသင်းတော်ရှိ အထောက်အကူပြုသူ ဒေါ်ကတ်သေဆုံးမှုကြောင့် လူထုသည် ဝမ်းနည်းပူဆွေးနေခဲ့သည်။ ပေတရုသည် ပင်တေကုတ္တေနေ့တွင် ရရှိခဲ့သော တန်ခိုးနှင့် ယေရုဆလင်မြို့ရှိ ဗိမာန်တော်၏ လှပသောတံခါးရှေ့တွင် မသန်သူတစ်ဦးကို ကုသပေးခဲ့စဉ်က ရရှိခဲ့သော တန်ခိုးကို ယခုအခါလည်း ပိုင်ဆိုင်ထားကြောင်း ပြသခဲ့သည်။ ၎င်း၏ အမိန့်ဖြင့် ဒေါ်ကတ်သည် အသက်ပြန်ရှင်လာခဲ့ပြီး၊ ရလဒ်အနေဖြင့် များစွာသောသူများက ဧဝံဂေလိတရားကို လက်ခံခဲ့သည် (တမန်တော်များ၏လုပ်ဆောင်ချက် ၉:၄၂)။

Peter’s Early Evangelism.—A time of temporary peace now followed for the church, and the apostles in Jerusalem were not slow to use the opportunity. In the course of itinerant work Peter, who had been helping Philip in Samaria, found himself in Joppa. Here the community was in mourning because of the death of Dorcas, one of the helpful women in the church. Peter now showed that he still possessed the power that had been with him on the day of Pentecost and when he had healed the lame man before the Beautiful Gate of the Temple in Jerusalem. At his bidding Dorcas was brought back to life, with the result that many accepted the gospel (Acts 9:42).

ထိုနေရာမှ ပေတရုသည် ကောင်းကင်တမန်၏ အံ့ဖွယ်ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုဖြင့် “အီတလီတပ်ဖွဲ့” မှ ရာခေါင်းမှူး ကောနီလိမျှူးနှင့် တွေ့ဆုံရန် ခေါ်ဆောင်ခံခဲ့ရသည်။ ကောနီလိမျှူးသည် ဂျူးများကို သနားကရုဏာထားသူ၊ ဟီဘရူးများ၏ မှန်ကန်သောဘုရားကို ယုံကြည်သူဖြစ်ပြီး၊ ဘာသာရေးအတွက် ရက်ရောစွာ ပေးကမ်းသူဖြစ်သည်။ ပေတရုသည် ၎င်း၊ ၎င်း၏မိသားစုနှင့် သူငယ်ချင်းများနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး၊ ရလဒ်အနေဖြင့် ကောနီလိမျှူးသည် ဧဝံဂေလိတရားကို လက်ခံခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဗတ္တိဇံပေးရန် တောင်းဆိုသောအခါ၊ ပေတရုသည် ကောနီလိမျှူးသည် ဂျူးမဟုတ်သူဖြစ်သည့်အတွက် ဝန်လေးခဲ့သော်လည်း၊ ဝိညာဉ်တော်သည် အိမ်ထဲရှိ လူအားလုံးထံသို့ သက်ရောက်ခဲ့ပြီး၊ ထို့နောက် ပေတရုသည် ၎င်းတို့ကို ဗတ္တိဇံပေးခဲ့သည် (တမန်တော်များ၏လုပ်ဆောင်ချက် ၁၀:၄၈)။

From there Peter was summoned by the miraculous intervention of an angel to interview Cornelius, a centurion in the “Italian” Cohort. Cornelius was sympathetic to the Jews, a believer in the true God of the Hebrews, and generous with his gifts to the cause of religion. Peter met with him, his family, and his friends, with the result that Cornelius accepted the gospel. When he asked for baptism, Peter hesitated, because Cornelius was a Gentile, but the Holy Spirit fell upon all those in the house, and Peter then baptized them (Acts 10:48).

သို့သော် ကောနီလိမျှူးသည် ဂျူးဘာသာအဖွဲ့အစည်းထဲသို့ လုံးဝလက်ခံခံရခြင်းမရှိသေးသော ပြည်သူတစ်ဦးဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ပေတရုသည် ဂျူးမဟုတ်သူတစ်ဦးကို ခရစ်ယာန်အသင်းတော်သို့ ဗတ္တိဇံပေးခဲ့သည်ဟူသော သတင်းသည် ယေရုဆလင်မြို့သို့ ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ ၎င်းသည် များစွာသော ဝေဖန်မှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ပေတရုသည် ဤပြောင်းလဲလာသူအသစ်များထံသို့ ဝိညာဉ်တော်သက်ရောက်ခဲ့ကြောင်း ရှင်းပြသောအခါ၊ တမန်တော်များသည် နောက်ထပ်ဝေဖန်မှုမရှိတော့ဘဲ၊ ပေတရု၏လုပ်ဆောင်မှုကို တရားမျှတစေခဲ့သည်။

Cornelius, however, was not a full proselyte. He had not yet been admitted into the Jewish communion. Therefore the report came to Jerusalem that Peter had baptized a Gentile into the Christian church. This aroused a great deal of criticism; Peter had to answer to the apostles in Jerusalem for what he had done. When he explained that the Holy Spirit had come upon these new converts the apostles had no further criticism, but justified Peter in his action.

ယာကုပ်၏သေဆုံးခြင်း ဤဖြစ်ရပ်များမကြာမီတွင်၊ တမန်တော်ပေတရုနှင့် ယာကုပ်တို့သည် ဟေရုဒ်အဂရစ်ပါတစ်လက်ထက် ထောင်ကျခံခဲ့ရသည်။ ပေတရုသည် ကောင်းကင်တမန်၏ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုဖြင့် လွတ်မြောက်ခဲ့သော်လည်း၊ ယာကုပ်သည် သေဒဏ်ပေးခံခဲ့ရသည်။

The Death of James.—It was not long after this that the apostles Peter and James were thrown into prison by King Herod Agrippa I. Although Peter was released through the intervention of an angel, James was put to death.

ဂျူးမဟုတ်သူများသို့ ဧဝံဂေလိတရား ထိုအချိန်တွင် ဝိညာဉ်တော်သည် ဆီးရီးယားနိုင်ငံရှိ အန်တီအုတ်မြို့တွင် အခြားတစ်စုံတစ်ရာဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ စတီဖင်၏ကိစ္စတွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုအတွင်း၊ ယုံကြည်သူအချို့သည် ဖွါနိစီယာနှင့် ဆီးရီးယားရှိ အန်တီအုတ်မြို့အထိ၊ ထို့ပြင် ဆိုက်ပရပ်စ်ကျွန်းအထိ သွားရောက်ခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းတို့သည် ဂျူးများထံသို့သာ ဧဝံဂေလိတရားကို ဟောပြောခဲ့သည်။ သို့သော် ဆိုက်ပရပ်စ်နှင့် ဆိုင်ရင်းမှ ပြောင်းလဲလာသူအချို့သည် အန်တီအုတ်မြို့သို့ ရောက်ရှိလာသောအခါ၊ ၎င်းတို့သည် ဂျူးများထံသာမက ဂရိလူမျိုးများထံသို့လည်း ဧဝံဂေလိတရားကို ဟောပြောခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ဤလုပ်ဆောင်မှုတွင် များစွာကောင်းချီးပေးခံခဲ့ရပြီး၊ များစွာသောသူများက ယုံကြည်ခဲ့သည် (တမန်တော်များ၏လုပ်ဆောင်ချက် ၁၁:၁၉–၂၁)။

The Gospel to the Gentiles.—At the same time the Holy Spirit was causing something else to happen in Antioch in Syria. During the persecution that had arisen in the case of Stephen, some of the believers had gone as far as Phoenicia and antioch in Syria, and even to the island of Cyprus, but they had proclaimed the gospel only to Jews. However, when some of the converts from Cyprus and Cyrene came to Antioch, they did not restrict themselves to the Jews, but preached the gospel also to the Greeks. They were greatly blessed in this, and a large number believed (Acts 11:19–21).

၎င်းသည် မှတ်သားဖွယ်ရာဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဂျူးဘာသာ၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုမရှိသော ဂျူးမဟုတ်သူများက ခရစ်တော်သခင်၏ သတင်းစကားကို ပထမဆုံးအကြိမ် လက်ခံခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဖိလိပ္ပုတွေ့ဆုံခဲ့သော အီသီယိုးပီးယားလူသည် ယေရုဆလင်မြို့တွင် ဂျူးများနှင့်အတူ ဝတ်ပြုကိုးကွယ်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ ကောနီလိမျှူးသည် “ဘုရားကိုကြောက်ရွံ့သူ” ဖြစ်ခဲ့သည်။ သို့သော် ယခုအခါ အန်တီအုတ်မြို့ရှိ ဂရိလူမျိုးများသည် ကျမ်းစာဘာသာရေး၏ ထိတွေ့မှုမရှိခဲ့သော သူများဖြစ်ပြီး၊ ခရစ်ယာန်အသင်းတော်သို့ ဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။ ဤနေရာတွင် ခရစ်တော်ကို ယုံကြည်သူများကို ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ခရစ်ယာန်များဟု ခေါ်တွင်ခဲ့သည်။

This is noteworthy. It is the first time that Gentiles, men not already touched somewhat with the religion of the Jews, accepted the message of Christ the Lord. The Ethiopian whom Philip met had been in Jerusalem worshiping with the Jews; Cornelius was already a “God-fearer”; but now Greeks in Antioch, men previously untouched by the religion of the Scriptures, came into the Christian church. Here the believers in Christ were first called Christians.

ဤထူးခြားသော ဖြစ်ပေါ်တိုးတက်မှုသတင်းသည် ယေရုဆလင်မြို့ရှိ ညီအစ်ကိုများထံသို့ ရောက်ရှိလာသောအခါ၊ ၎င်းတို့သည် ဆိုက်ပရပ်စ်လူမျိုး ဗာနဗကို ဖြစ်ပျက်ခဲ့သည်များကို ကြည့်ရှုရန် စေလွှတ်ခဲ့သည်။ ဗာနဗသည် အန်တီအုတ်မြို့တွင် တွေ့ရှိခဲ့သည်များကို ဝမ်းမြောက်ခဲ့ပြီး၊ အချိန်တစ်ခုကြာပြီးနောက် ပေါလုကို ရှာဖွေရန် တာရှုမြို့သို့ ထွက်ခွာသွားခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ပေါလုကို အန်တီအုတ်မြို့သို့ ခေါ်ဆောင်လာခဲ့ပြီး၊ ၎င်းနှင့် ဗာနဗသည် တစ်နှစ်ကြာ အတူတကွလုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး၊ ပြောင်းလဲလာသူများကို သင်ကြားပေးကာ အခြားသူများကို ဆက်လက်ရှာဖွေခဲ့သည်။ ဤဧဝံဂေလိပြုလုပ်ငန်းများ၏ ရလဒ်များသည် အလွန်ကောင်းမွန်ခဲ့သည်။

When word of this remarkable development came to the brethren in Jerusalem, they sent Barnabas, himself a man of Cyprus, to see what had taken place. Barnabas was delighted with what he found at Antioch, and after a time set off to Tarsus to find Paul. He brought him to Antioch, and he and Barnabas were together for a year there, teaching the converts and reaching out for others. The results of this evangelistic campaign were excellent.

ပေါလု၏ သာသနာပြုခရီးများ တမန်တော်များ၏လုပ်ဆောင်ချက်စာအုပ်တွင် အန်တီအုတ်မြို့ရှိ အသင်းတော်တွင် အကြီးအကဲများ သို့မဟုတ် ဒီခေါန်များ အကြောင်းဖော်ပြထားခြင်းမရှိသော်လည်း၊ ဝိညာဉ်တော်၏ လက်ဆောင်များ၊ အထူးသဖြင့် ပရောဖက်ပြုခြင်းနှင့် သင်ကြားပေးခြင်း၏ လက်ဆောင်များရရှိထားသူများ၏ အမည်စာရင်းကို ပေးထားသည်။ ဗာနဗနှင့် ရှောလုတို့သည် ဆီမုန် (နိုင်ဂျာဟု ခေါ်သည်)၊ ဆိုင်ရင်းမှ လူစီးယပ်၊ နှင့် ယောဟန်ကို သတ်ခဲ့သော ဟေရုဒ်တတ္တရာခ်နှင့် မွေးစားညီအစ်ကိုဖြစ်သူ မာနဲန်တို့နှင့်အတူ စာရင်းဝင်ထားသည်။ ဤလူများသည် ဝိညာဉ်တော်၏ လှုံ့ဆော်မှုဖြင့် အသင်းတော်တွင် ယခုအချိန်အထိ ကြိုးစားမှုမရှိခဲ့သော ပို၍ကျယ်ပြန့်သော သာသနာပြုအစီအစဉ်ကို စီစဉ်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့၏ ဖိတ်ကြားချက်အရ၊ ဗာနဗနှင့် ပေါလုတို့သည် ဤအစီအစဉ်တွင် ပါဝင်ရန် သဘောတူခဲ့သည်။ ဝိညာဉ်တော်၏ ဦးဆောင်မှုအောက်တွင် အန်တီအုတ်မြို့ရှိ ပရောဖက်များနှင့် ဆရာများက ဗာနဗနှင့် ပေါလုတို့ကို သာသနာပြုရန် ခန့်အပ်ပြီး၊ ပေါလု၏ ပထမသာသနာပြုခရီးအဖြစ် လူသိများလာသော ခရီးသို့ စေလွှတ်ခဲ့သည်။ ပေါလု၏ ပထမသာသနာပြုခရီးကို ကြည့်ပါ။

Paul’s Missionary Journeys.—In the book of Acts there is no mention of elders or deacons in the church in Antioch, but there is given a list of names of men who had the gifts of the Spirit, particularly the gifts of prophecy and of teaching. Barnabas and Saul are so listed, along with Simeon, called Niger, Lucius the Cyrenian, and Manaen, who is mentioned as a foster brother of Herod the tetrach, who had put John to death. These men were moved by the Holy Spirit to plan a far more extensive missionary program than had yet been attempted in the church. Upon their invitation, Barnabas and Paul consented to enter upon this program. Under the leading of the Holy Spirit the prophets and teachers of Antioch ordained Barnabas and Paul and sent them out on what was to become known as Paul’s First Missionary Journey. See Paul’s First Missionary Tour.

ပထမခရီးစဉ် ပေါလုလူသိများသော သာသနာပြုခရီးစဉ်သုံးခုအနက် ပထမခရီးစဉ်တွင် သူ့အဖော်များမှာ ဆိုက်ပရပ်စ်မှ ဗာနဗတ်နှင့် ဗာနဗတ်၏တူဖြစ်သူ ယောဟန်မာကုတ်တို့ဖြစ်သည်။ ဗာနဗတ်သည် ပေါလုသည် ယေရုဆလင်သို့ပထမဦးဆုံးရောက်လာပြီး အသင်းတော်နှင့်တွေ့ဆုံရန် လာခဲ့စဉ်က သူ့အား မိတ်ဆွေအဖြစ်ထားရှိခဲ့ပြီး၊ ပေါလုအား ဆီလံရှိမှ အန်တိအုတ်သို့ခေါ်ဆောင်ရန် တာဝန်ယူခဲ့သူဖြစ်သည်။ သာသနာပြုအဖွဲ့သည် ဆီးရီးယားနိုင်ငံ၊ အန်တိအုတ်မှ ဆိုက်ပရပ်စ်သို့ သင်္ဘောဖြင့် သွားရောက်ခဲ့ပြီး၊ ထိုနေရာတွင် အနာကျက်စေခြင်းနှင့် တရားဟောခြင်းဖြင့် သက်သေခံခဲ့ကြသည်။ ထို့နောက် အာရှမိုင်းနား (ယခု တူရကီ) ၏ တောင်ပိုင်းအလယ်ပိုင်းရှိ မြို့အချို့သို့ ဆက်လက်သွားရောက်ခဲ့သည်။ သို့သော် တောင်ပိုင်းအာရှမိုင်းနားသို့ မသွားရောက်မီ ယောဟန်မာကုတ်သည် အဖွဲ့မှ နုတ်ထွက်သွားခဲ့သည်။ ဤနေရာတွင် သူတို့၏အားထုတ်မှုသည် ထူးကဲသောအောင်မြင်မှုများနှင့် ပြည့်စုံခဲ့သည်။ ၎င်းတို့၏ဝိညာဉ်ရေးဆုကျေးဇူးများသည် အနာကျက်စေခြင်းနှင့် အောင်မြင်သောတရားဟောခြင်းများတွင် ထင်ရှားခဲ့သည်။ သူတို့သည် ဦးစွာ ဂျူးလူမျိုးများထံသို့ သွားရောက်ပြီး၊ ထို့နောက် တစ်ပါးအမျိုးသားများထံသို့ သွားရောက်ခဲ့ကာ၊ နှစ်ဖွဲ့လုံးနှင့် ၎င်းတို့၏လုပ်ဆောင်မှုသည် ကောင်းမွန်သောအသီးအနှံများကို ရရှိခဲ့သည်။ သွားရောက်ခဲ့သောမြို့များတွင် အသင်းတော်များကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး၊ ထိုအသင်းတော်များကို ဦးဆောင်ရန် အကြီးအကဲများကို ခန့်အပ်ခဲ့သည် (တ ၁၄:၂၃)။ နေရာတိုင်းတွင် ဂျူးလူမျိုးများ၏ ပြင်းထန်သော ဆန့်ကျင်မှုများရှိခဲ့သော်လည်း၊ ပေါလုနှင့် ဗာနဗတ်တို့သည် ၎င်းတို့ဖြတ်သန်းခဲ့သော လမ်းကြောင်းအတိုင်း ပြန်လည်လှည့်လည်ကာ အသင်းတော်များကို ခိုင်ခံ့စေပြီး၊ ပန်ဖီလီယာ၏ ဆိပ်ကမ်းမြို့ အတ္တလီယာမှ ဆီးရီးယားနိုင်ငံ အန်တိအုတ်သို့ သင်္ဘောဖြင့် ပြန်လည်ထွက်ခွာခဲ့သည်။ ပေါလု၏ ပထမသာသနာပြုခရီးစဉ်ကို ကြည့်ပါ။

The First Journey.—On the first of the three missionary tours for which Paul is noted, he had for his companions Barnabas of Cyprus, who had befriended Paul when he first came to Jerusalem to meet with the church there and who had been responsible for calling Paul to Antioch from Cilicia; and a nephew of Barnabas, John Mark. The missionary company sailed from Antioch in Syria to Cyprus, where they witnessed both through healing and through preaching, and then proceeded to visit certain cities in south-central Asia Minor, now Turkey. Before their tour of southern Asia Minor, however, Mark withdrew. Here, their efforts were attended with remarkable success. Their spiritual gifts were manifested in acts of healing and in successful preaching. They invariably went first to the Jews and then to the Gentiles, and with both classes their work was attended with good fruitage. Churches were organized in the cities visited, and elders were appointed to preside over these companies (Acts 14:23). In spite of the severe opposition of the Jews in every place, Paul and Barnabas returned over the route they had followed, strengthening the churches, and then set sail for Antioch in Syria from Attalia, the seaport of Pamphylia. See Paul’s First Missionary Tour.

ဒုတိယခရီးစဉ် ယေရုဆလင်ကောင်စီ၊ ဆယ့်ငါးအခန်းကြီးတွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသည့် ထိုအစည်းအဝေးသည် ၎င်းတို့ပြန်လာပြီးနောက် ကျင်းပခဲ့သည်။ ထို့နောက် ပေါလုနှင့် ဗာနဗတ်တို့သည် နောက်ထပ်ခရီးစဉ်တစ်ခုကို စီစဉ်ခဲ့သည်။ ဗာနဗတ်သည် ယောဟန်မာကုတ်ကို ထပ်မံခေါ်ဆောင်လိုခဲ့သော်လည်း၊ ယခင်ခရီးစဉ်တွင် ယောဟန်မာကုတ်သည် စောစီးစွာ စွန့်လွှတ်ခဲ့သောကြောင့် ပေါလုက သူ့ကို ဒုတိယအကြိမ်ခရီးစဉ်တွင် ခေါ်ဆောင်ရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ ဤကိစ္စနှင့်ပတ်သက်ပြီး သာသနာပြုသူနှစ်ဦးကြား သဘောထားကွဲလွဲမှုသည် ပြင်းထန်ခဲ့သဖြင့် ပေါလုနှင့် ဗာနဗတ်တို့သည် သီးခြားလမ်းကြောင်းများဖြင့် ခွဲထွက်သွားခဲ့သည်။ ဗာနဗတ်သည် ယောဟန်မာကုတ်နှင့်အတူ ဆိုက်ပရပ်စ်သို့သွားခဲ့ပြီး၊ ပေါလုသည် ဆီလတ်နှင့်အတူ ဆီးရီးယားမှ သူ၏ဇာတိပြည်ဖြစ်သော ဆီလံရှိသို့ မြေကြီးလမ်းဖြင့် မြောက်ဘက်သို့ ထွက်ခွာခဲ့သည်။ ပေါလု၏ ဒုတိယသာသနာပြုခရီးစဉ်ကို ကြည့်ပါ။

The Second Journey.—The Jerusalem Council, record of which is found in the fifteenth chapter of Acts, took place following their return. Afterward Paul and Barnabas planned to make another tour. Barnabas wished to take with them again John Mark, but since John had early deserted them on the former tour, Paul refused to permit him to go along the second time. So severe was the difference on this issue between the two evangelists that Paul and Barnabas went separate ways: Barnabas to Cyprus, accompanied by John Mark; and Paul by land northward through Syria into Cilicia, his own native province, accompanied by Silas. See Paul’s Second Missionary Tour.

ထိုနေရာမှ ပေါလုနှင့် ဆီလတ်တို့သည် ပထမခရီးစဉ်တွင် ပေါလုတည်ထောင်ခဲ့သော အတွင်းပိုင်းအသင်းတော်အချို့ကို သွားရောက်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် အေဂျီယံပင်လယ်နှင့်ဆက်စပ်နေသော အာရှပြည်သို့ ဝင်ရောက်ရန် အနောက်ဘက်သို့ ခရီးဆက်ခဲ့သော်လည်း သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်က တားမြစ်ခဲ့သည်။ ဘိသီနိယသို့ ဝင်ရောက်ရန် ကြိုးစားသောအခါလည်း ဝိညာဉ်တော်က ထပ်မံတားမြစ်ခဲ့သည်။ ဤပြည်နှစ်ခုသည် တမန်တော်ပေတရုမှ သာသနာပြုခဲ့ပုံရသည် (၁ ပေ ၁:၁)။

From there Paul and Silas proceeded to visit some of the inland churches that Paul had raised up on the first journey. They then journeyed westward, planning to go into the province of Asia adjoining the Aegean Sea, but were forbidden by the Holy Spirit. When they sought to enter Bithynia, the Spirit again forbade them. These two provinces seem to have been evangelized by the apostle Peter (1 Peter 1:1).

ထရိုးအာသို့ ဆက်လက်ခရီးဆက်ရင်း၊ ပေါလုနှင့် ဆီလတ်တို့သည် မက်ဆီဒိုးနီးယားသို့ ဆက်သွားရန် ရူပါရင်္ဂတွင် ညွှန်ကြားခံရသည်။ ထိုနေရာမှ ဂရိနိုင်ငံတစ်လျှောက် တရားဟောကာ ကောရိန္သုမြို့အထိ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ပေါလုသည် ထိုမှ ဧဖက်သို့ သင်္ဘောဖြင့်သွားရောက်ပြီး၊ ထို့နောက် ပါလက်စတိုင်းရှိ ကဲဆရိယသို့ ဆက်လက်သွားကာ၊ ဆီးရီးယားနိုင်ငံ အန်တိအုတ်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။

Moving on to Troas, Paul and Silas were instructed in a vision to continue to Macedonia. From there they went through Greece, preaching the gospel, and came as far south as Corinth. Paul sailed from there to Ephesus, then proceeded to Caesarea in Palestine and thence to Antioch in Syria.

တတိယခရီးစဉ် အန်တိအုတ်တွင် အချိန်အနည်းငယ်ကြာနေပြီးနောက်၊ ပေါလုသည် တတိယသာသနာပြုခရီးစဉ်ဟု လူသိများသော ခရီးစဉ်ကို ထပ်မံစတင်ခဲ့ပြီး၊ ဂလာတိနှင့် ဖရူဂျီယမှတစ်ဆင့် ဧဖက်မြို့တွင် သုံးနှစ်ကြာ နေထိုင်ခဲ့သည်။ ဆန့်ကျင်မှုများကြောင့် ဧဖက်မြို့မှ ထွက်ခွာရမည့်အခါ၊ မက်ဆီဒိုးနီးယားသို့ ဆက်လက်သွားရောက်ပြီး၊ ထို့နောက် ဂရိနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ သူသည် ထိုမှ ဆီးရီးယားသို့ သင်္ဘောဖြင့်သွားရန် စဉ်းစားခဲ့သော်လည်း၊ တပည့်များစွာနှင့်အတူ မက်ဆီဒိုးနီးယားမှတစ်ဆင့် ပြန်လည်သွားရောက်ကာ၊ ထရိုးအာသို့ ဖြတ်ကျော်ပြီး၊ အေဂျီယံကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက် ယေရုဆလင်သို့ သင်္ဘောဖြင့် ဆက်လက်သွားခဲ့သည်။ မိလေတုတွင် ဧဖက်အသင်းတော်၏ အကြီးအကဲများနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး၊ ထို့နောက် တုရုသို့ ဆက်လက်သွားကာ၊ ကဲဆရိယသို့ သင်္ဘောဖြင့်ရောက်ရှိပြီး၊ ယေရုဆလင်သို့ ဆက်လက်သွားခဲ့သည်။ ပေါလုအား ညီအစ်ကိုများက ကြိုဆိုခဲ့ပြီး၊ ဒမတ်စကတ်တွင် သူပြောင်းလဲလာပြီးနောက် နှစ်ပေါင်းနှစ်ဆယ်ကြာသော ယခင်ကြိုဆိုမှုနှင့် လုံးဝကွဲပြားခဲ့သည်။ သို့သော် ညီအစ်ကိုများက ပေါလုသည် ဂျူးဓလေ့ထုံးတမ်းများအပေါ် သစ္စာရှိကြောင်း ပြသသင့်သည်ဟု ခံစားခဲ့ကြသည်။ သူတို့က ပေါလုအား အခြားအမျိုးသားလေးဦးနှင့်အတူ ဗိမာန်တော်သို့ဝင်ရောက်ကာ၊ ဂျူးဥပဒေအရ လိုအပ်သော ထုံးတမ်းများကို ဆောင်ရွက်ရန် အကြံပြုခဲ့သည်။

The Third Journey.—Having spent some time at Antioch, Paul again set off, on what is known as his Third Missionary Journey, proceeding through Galatia and Phrygia and spending a period of three years in Ephesus. When opposition eventually necessitated his leaving the city he proceeded to Macedonia and then on into Greece. He had thought to sail from there to Syria, but instead, with quite a company of disciples, he returned through Macedonia, crossed to Troas, and then sailed along the Aegean coast toward Jerusalem. At Miletus he met the elders of the church of Ephesus, then continued to Tyre, and sailing to Caesarea, proceeded from there to Jerusalem. Paul was welcomed by the brethren, in a reception quite different from that of twenty years before, after his conversion at Damascus. However, the brethren felt that Paul should indicate his loyalty to things Jewish. They suggested that he take with him into the Temple four other men, and there perform the rituals required by Jewish law.

ပေါလု၏ ပထမအကြိမ်ထောင်ကျခြင်း ပေါလုသည် ထိုအကြံပြုချက်ကို လက်ခံခဲ့သော်လည်း၊ ဂျူးလူမျိုးများက သူ့ကို ဗိမာန်တော်တွင် မြင်သောအခါ ပြင်းထန်သော ဆူပူမှုတစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး၊ ရောမစစ်သားများက ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ရန် လိုအပ်ခဲ့သည်။ ပေါလုသည် ရောမစစ်သားများ၏ အကာအကွယ်အောက်တွင် ရှိခဲ့သည်။ နောက်နှစ်နှစ်ကြာ ပေါလုသည် ယေရုဆလင်နှင့် ကဲဆရိယတွင် အကျဉ်းသားအဖြစ် ရှိနေခဲ့သည်။ သူသည် ဖေလဇ်နှင့် ဖေတ္တုတို့ဖြစ်သော ရောမအုပ်ချုပ်ရေးမှူးများနှင့် ဟေရုဒ်အဂရစ်ပါဒုတိယနှင့် ဘာနစ်တို့ထံမှ စစ်ဆေးမေးမြန်းခြင်းခံရသည်။ ထိုအချိန်တွင်၊ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးထံမှ သက်သာခွင့်ရရန် မျှော်လင့်ချက်ကို စွန့်လွှတ်ပြီး၊ ဆန်ဟဒ်ရင်တရားရုံးတွင် တရားစွဲဆိုခြင်းမှ ရှောင်ရှားလိုသောကြောင့်၊ ပေါလုသည် ကဲသရာထံသို့ အယူခံဝင်ခဲ့ပြီး ရောမသို့ ပို့ဆောင်ခံရသည်။ ရောမတွင် ပေါလုအပေါ် စွဲချက်တင်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ ထို့ကြောင့် သူသည် ရောမတွင် နှစ်နှစ်ကြာနေထိုင်ပြီးနောက် လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။

Paul’s First Imprisonment.—Paul consented, but when the Jews saw him in the Temple they raised such an outcry that it was necessary for Roman soldiers to intervene, and Paul found himself under protection of the soldiery. For the next two years Paul was a prisoner in Jerusalem and in Caesarea. He was interviewed by Felix and by Festus, Roman procurators, and by Herod Agrippa II and Berenice. In the meantime, having given up hope that he would receive relief from the governor and wishing to avoid trial before the Sanhedrin, Paul appealed to Caesar and was transported to Rome. No charges were placed against Paul there. Accordingly, he was acquitted and released, after having been there two years.

အလယ်ကာလများ ချက်ချင်းပင် ပေါလုသည် သူ၏သာသနာပြုလုပ်ငန်းကို ပြန်လည်စတင်ခဲ့သည်။ ရောမမြို့မှ ကလီမန့်အဆိုအရ၊ ဖိလိပ္ပိ ၄:၃ တွင် ပေါလုဖော်ပြခဲ့သော မိတ်ဆွေဖြစ်နိုင်သူ ကလီမန့်က ပေါလုသည် အရှေ့နှင့် အနောက်တွင် တရားဟောခဲ့သည်ဟု ဆိုသည် (ကိုရိန္သုမြို့သို့ ကလီမန့်၏ပထမစာတစ်စောင် ၅)။ သူသည် ဖိလိပ္ပိရှိ ခရစ်ယာန်များကို ထပ်မံလည်ပတ်ရန် (ဖိလိပ္ပိ ၂:၂၄) နှင့် ကောလောသဲရှိ ခရစ်ယာန်များကို လည်ပတ်ရန် (ဖိလျမုန် ၂၂; ကော ၄:၉; ဖိလျမုန် ၁၀) ရည်ရွယ်ခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ သူသည် မက်ဆီဒိုးနီးယားမှ ထွက်ခွာပြီးနောက် ဧဖက်သို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး၊ ကောလောသဲနှင့် လအိုဒိကဲသို့လည်း သွားရောက်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ကလီမန့်က ပေါလုသည် အနောက်၏ “အဆုံးစွန်” ဖြစ်သော စပိန်သို့ သွားရောက်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ အကယ်၍ ဤလည်ပတ်မှုဖြစ်ခဲ့ပါက၊ ၎င်းသည် သူရောမမြို့သားများထံ ဖော်ပြခဲ့သော ရည်ရွယ်ချက်နှင့် ကိုက်ညီသည် (ရောမ ၁၅:၂၈)။ မုရာတိုးရီယံအပိုင်းအစ (အေဒီ ၁၇၀) တွင် ပေါလုသည် စပိန်သို့ သွားရောက်ခဲ့ကြောင်း ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြထားသည်။ သင်းအုပ်စာများအရ သူသည် ကရေတေကျွန်း၊ ဧဖက်၊ နှင့် မက်ဆီဒိုးနီးယားရှိ နိကိုပိုလစ်နှင့် ထရိုးအာသို့လည်း သွားရောက်ခဲ့သည်။

The Intervening Years.—Immediately Paul took up his missionary work again. According to Clement of Rome, perhaps the friend to whom Paul referred in Phil. 4:3, Paul preached in both East and West (The First Epistle of Clement to the Corinthians 5). He had expressed his intention of once more visiting the Christians at Philippi (Phil. 2:24) and at Colossae (Philemon 22; cf. Col. 4:9; Philemon 10). He may have visited Ephesus, after leaving Macedonia, and perhaps also Colossae and Laodicea. Clement states that Paul went to the “limits” of the West, which probably meant Spain. If this visit was made, it was in keeping with the intention he had earlier expressed to the Romans (Rom. 15:28). The Muratorian Fragment (a.d. 170) plainly states that Paul went to Spain. The pastoral epistles suggest that he went also to Crete, Ephesus,and to Nicopolis and Troas in Macedonia.

ပေါလု၏ ဒုတိယအကြိမ်ထောင်ကျခြင်းနှင့် သေဆုံးခြင်း ထရိုးအာတွင် ပေါလုသည် ထပ်မံဖမ်းဆီးခံရပြီး၊ ရောမသို့ ပို့ဆောင်ခံရပြီး၊ ဒဏ္ဍာရီအရ ရောမဖိုရမ်အနီးရှိ မာမတိုင်းထောင်တွင် ချုပ်နှောင်ခံခဲ့ရသည်။ အေဒီ ၆၆ မှ ၆၈ ဝန်းကျင်တွင် သူသည် အာဇာနည်အဖြစ် အသတ်ခံရသည်။ လုကာ၊ ဖြစ်နိုင်ချေအားဖြင့် တိမောသေ၊ နှင့် မာကုတ်တို့သည် သူ၏နောက်ဆုံးအချိန်များတွင် လူသားဆန်သော အဖော်များအဖြစ်သာ ရှိခဲ့သည် (၂ တိ ၄:၁၁)။

Paul’s Second Imprisonment and Death.—Probably at Troas Paul was placed under arrest again, was taken to Rome, and according to legend was confined in the Mamertime dungeon near the Roman Forum. Sometime about the years a.d. 66–68 he was put to death as a martyr. Luke and, possibly, Timothy and Mark appear to have been his only human companions in those last dark hours (2 Tim. 4:11).

VI. ခရစ်ယာန်အသင်းတော်တွင် ဂျူးဘာသာ

VI. Judaism in the Christian Church

ပြဿနာ အသင်းတော်သည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းသာသနာပြုလုပ်ငန်းများတွင် ပါဝင်လာသည်နှင့်တပြိုင်နက်၊ ၎င်း၏အဖွဲ့ဝင်များအတွင်း ပြင်းထန်သော အခက်အခဲများနှင့် နားလည်မှုလွဲမှားမှုများ ဖြစ်ပေါ်လာရန် မလွှဲမရှောင်သာဖြစ်ခဲ့သည်။ ပထမဆုံး ခရစ်ယာန်များသည် ဂျူးလူမျိုးများဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ဂျူးဘာသာကို တစ်ခုတည်းသော မှန်ကန်သောယုံကြည်ခြင်းအဖြစ်သိရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့ဝတ်ပြုသောဘုရားသည် တစ်ခုတည်းသော မှန်ကန်သောဘုရားဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ဘိုးဘေးများထံမှ ဆင်းသက်လာသော ကျမ်းစာများ၏ ဝိညာဉ်ရေးအရာနှင့် တရားဝင်မှုကို စိတ်ချယုံကြည်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် တစ်ပါးအမျိုးသားများကို ဂျူးအသင်းတော်သို့ ခေါ်ဆောင်လာရန် သာသနာပြုခြင်းကို သိရှိခဲ့သော်လည်း၊ ထိုသို့ပြောင်းလဲလာသူများသည် ဂျူးလူမျိုးများအတွက် လိုအပ်သော အရာအားလုံးကို လိုက်နာရမည်ဟု ဆိုလိုသည်။

The Problem.—It was inevitable that, as soon as the church engaged in worldwide missionary work, a serious difficulty and misunderstanding should arise within its membership. The first Christians were Jews. They knew the Jewish faith as the only true faith, and the God it worshiped as the only true God. They believed thoroughly in the inspiration and spiritual authority of the Scriptures that had come down to them from their fathers. They knew of proselyting, but that meant bringing Gentiles into the Jewish church, with the understanding that such converts should observe all things required of the Jews.

ယေရှုသည် သူ၏အစီအစဉ်နှင့် သွန်သင်ချက်များကို ကျမ်းစာများအပေါ် အခြေခံခဲ့သည်။ သူသည် ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်များ၏ ရိုးရာဓလေ့များ၊ ဓလေ့ထုံးတမ်းများ၊ ပြင်ပအသွင်ပြောင်းမှုများ၊ နှင့် မယုံကြည်မှုများကို ဝေဖန်ခဲ့သော်လည်း、ယေရှုသည် ဥပဒေနှင့် ပရောဖက်များကို ပြောင်းလဲရန် မလာခဲ့ဘဲ၊ ၎င်းတို့၏သွန်သင်ချက်များကို လူများအတွက် ဝိညာဉ်ရေးအရ အောင်မြင်မှုရရှိစေရန် လာခဲ့သည်ဟု အခိုင်အမာဆိုခဲ့သည်။ ယေရှုကို လိုက်နာသော ဂျူးလူမျိုးများသည် ယေရှု၏သွန်သင်ချက်များနှင့် တစ်သားတည်းဖြစ်လာသူများသည် ဂျူးအသင်းတော်၏ ထုံးတမ်းများကိုလည်း လိုက်နာရမည်ဟု မမှန်ကန်စွာ ကောက်ချက်ချခဲ့သည်။ အကယ်၍ ၎င်းတို့သည် ခရစ်ယာန်ဂိုဏ်းသို့ ဝင်ရောက်လာမည်ဆိုပါက၊ ၎င်းတို့သည် ဂျူးဘာသာ၏ ကြီးမားသောအဖွဲ့အစည်းတွင် အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်လာရမည်။

Jesus had based His program and teachings upon the Scriptures. While He had criticized the traditional accretions, formalities, externalities, and hypocrisies of the religious leaders He met, Jesus insisted that He had not come to change the Law or the Prophets, but rather to make their teachings successful as a spiritual fact in the experience of the people. The Jews who followed Christ mistakenly concluded that those who were brought in line with Jesus’ teachings would also follow the practices of the Jewish church. If they were to become members of the Christian sect, they must also become members of the great body of Judaism.

ထို့ကြောင့် ခရစ်ယာန်အဖွဲ့၏ ခေါင်းဆောင်များသည် ၎င်းတို့၏လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များသည် တစ်ပါးအမျိုးသားများနှင့်ပတ်သက်၍ မည်သို့လုပ်ဆောင်မည်ကို အလွန်သတိထားစောင့်ကြည့်ခဲ့သည်။ ဖိလိပ္ပုသည် အီသီယိုးပီးယားလူမျိုးကို နှစ်ခြင်းပေးခဲ့သော်လည်း၊ ဤလူသည် ယေရုဆလင်သို့ မှန်ကန်သောဘုရားကို ဗိမာန်တော်တွင် ဝတ်ပြုရန် သွားရောက်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ ပေတရုသည် ကော်နဲလိအုနှင့် ၎င်း၏မိသားစုကို နှစ်ခြင်းပေးခဲ့သောအခါ၊ သူသည် ယေရုဆလင်ရှိ ညီအစ်ကိုများထံ သူလုပ်ဆောင်ခဲ့သောအရာအတွက် အကောင့်ဖွင့်ရမည်ဖြစ်သည်။ ကော်နဲလိအုသည် မှန်ကန်သောဘုရားကို ယုံကြည်သူအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခံရသူဖြစ်သော်လည်း၊ ပေတရုသည် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်က ကော်နဲလိအုကို လက်ခံပြီးမှ နှစ်ခြင်းပေးခဲ့သည်ဟူသော အခြေခံပေါ်တွင်သာ ၎င်း၏ညီအစ်ကိုများနှင့် ရှင်းလင်းနိုင်ခဲ့သည်။

The leaders of the Christian group were therefore very watchful concerning what their colleagues would do in respect to the Gentiles. Philip baptized the Ethiopian, but this man was already a worshiper, having gone up to Jerusalem to worship the true God in His holy Temple. When Peter baptized Cornelius and his family, he had to give an account to the brethren in Jerusalem for what he had done. Even though Cornelius was already a recognized believer in the true God, Peter was able to clear himself with his brethren only on the basis that the Holy Spirit had already accepted Cornelius before Peter proceeded to baptize him.

တစ်ပါးအမျိုးသားများအတွက် လိုအပ်ချက်များ တ ၁၅:၁, ၂ တွင် ကွဲပြားမှုတစ်ခုကို ဖော်ပြထားသည်အထိ၊ အန်တိအုတ်တွင် ဆိုက်ပရပ်စ်နှင့် ကူရင်မှ သာသနာပြုသူများက ထိုနေရာရှိ တစ်ပါးအမျိုးသားဂရိလူမျိုးများကို အသင်းတော်သို့ ခေါ်ဆောင်လာခဲ့စဉ် ပြဿနာတစ်စုံတစ်ရာရှိခဲ့သည်ဟူသော သတင်းအချက်အလက်မရှိခဲ့ပေ။ သို့သော် ပေါလုနှင့် ဗာနဗတ်တို့သည် ၎င်းတို့၏သာသနာပြုခရီးစဉ်များကို အဝေးသို့ ထွက်ခွာသွားသောအခါ၊ ခရစ်ယာန်ဖြစ်လာသော တစ်ပါးအမျိုးသားများကို မည်သို့ဆက်ဆံရမည်နှင့်ပတ်သက်သော မေးခွန်းသည် အလွန်ထင်ရှားလာခဲ့သည်။ ဗာနဗတ်နှင့် ပေါလုတို့သည် တစ်ပါးအမျိုးသားများကို ခရစ်ယာန်အသင်းတော်သို့ နှစ်ခြင်းပေးခဲ့သည်။ ဤတစ်ပါးအမျိုးသားများသည် အာဗြဟံမှဆင်းသက်လာသော “ယုံကြည်ခြင်း၏ဖခင်” ဟူသော ဘုရားနှင့် ဟေဗြဲလူမျိုးတို့၏ ကတိသစ္စာကို ကိုယ်စားပြုသော အသက်ရှည်ထုံးတမ်းဖြစ်သည့် အရေဖျားလှီးခြင်းကို ခံယူရမည်လား။ ၎င်းတို့သည် ဂျူးအမျိုးသားအားလုံးအတွက် လိုအပ်သော အဓိကပွဲတော်သုံးခုကို လိုက်နာရန် ယေရုဆလင်သို့ လာရောက်ရမည်လား (ထွ ၂၃:၁၄–၁၇; သြဝံ ၁၆:၁၆, ၁၇)။ ၎င်းတို့သည် ကယ်တင်ခြင်းယုံကြည်မှုကို ဖော်ပြရန်အတွက် ယဇ်ပူဇော်ခြင်းများကို မှီခိုရမည်လား။

Requirements for Gentile Converts.—Until mention of a difference in Acts 15:1, 2, we do not have information concerning any problems in Antioch when pagan Greeks there were brought into the church by the missionaries from Cyprus and Cyrene. But when Paul and Barnabas went out on their far-flung missionary journeys, the question as to the treatment of the Gentiles who should become Christians came very definitely to a head. Barnabas and Paul baptized pagans into the Christian church. Should these pagans undergo the age-old tribal sign of circumcision, the pledge of allegiance to the Hebrew covenant with God, coming down from Abraham, “the father of the faithful”? Should they come to Jerusalem to observe the three principal feasts, attendance upon which was required of all male Jews (Ex. 23:14–17; Deut. 16:16, 17)? Should they look to the sacrifices as a means of expressing their faith in salvation?

ပေါလုနှင့် ဗာနဗတ်တို့သည် ဤမေးခွန်းများအတွက် အဖြေသည် ရှင်းလင်းပြတ်သားစွာ မလိုအပ်ဟု ခံစားခဲ့သည်။ ပါလက်စတိုင်းမှ ဂျူးခရစ်ယာန်အချို့သည် အဖြေသည် လိုအပ်သည်ဟု ရှင်းလင်းစွာ ယူဆခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ တ ၁၅ အခန်းကြီးတွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသော ယေရုဆလင်ကောင်စီ၏ နောက်ခံနှင့် အကြောင်းအမျိုးဖြစ်သည်။

Paul and Barnabas felt that the answer to these questions was definitely and emphatically No. Certain Palestinian Jewish Christians were equally clear that the answer should be Yes. This was the background and occasion for the Council of Jerusalem, recorded in the fifteenth chapter of Acts.

ယေရုဆလင်ကောင်စီ ယေရုဆလင်တွင် ကျင်းပသော ကောင်စီအတွက် အသင်းတော်အမျိုးမျိုးမှ ကိုယ်စားလှယ်မည်မျှရှိခဲ့သည်ကို ရှင်းလင်းစွာ မသိရှိရပါ။ ပေါလုနှင့် ဗာနဗတ်တို့သည် အန်တိအုတ်မှ ကိုယ်စားလှယ်များဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့လည်ပတ်ခဲ့သော ဝေးလံသောပြည်များတွင် တည်ထောင်ခဲ့သော အသင်းတော်များ၏ အကျိုးစီးပွားကိုလည်း ကိုယ်စားပြုခဲ့သည်။ ဖော်ပြထားသော အကြီးအကဲများ (တ ၁၅:၆) သည် ပါလက်စတိုင်းရှိ အသင်းတော်အမျိုးမျိုးကို ကိုယ်စားပြုခဲ့ဖွယ်ရှိသည် (အေအေ ၁၉၀, ၁၉၆ ကိုကြည့်ပါ)။

The Council at Jerusalem.—How wide a representation from various churches was gathered at Jerusalem for the council is not clear. Paul and Barnabas were delegates from Antioch. They also represented the interests of the churches they had just raised up in the distant provinces they had visited. The elders mentioned (Acts 15:6) may have represented various churches in Palestine (see AA 190, 196).

ဆွေးနွေးပွဲသည် ပြည့်စုံပြီး စိတ်အားထက်သန်ဖွယ်ရှိခဲ့ပြီး တစ်ခါတစ်ရံ အနည်းငယ်စိတ်လှုပ်ရှားဖွယ်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ခရစ်ယာန်ညီအစ်ကိုများထဲတွင် ဖာရိရှဲများအဖြစ်ရှိနေသောသူများရှိခဲ့ပြီး၊ ထိုသူများက ဂျင်းတိုင်းရင်းသားများကို ခရစ်ယာန်ဘာသာသို့ပြောင်းလဲသူများအား “အာရုံစည်းမျဉ်းပြုရန်လိုအပ်သည်” ဟုပြောကာ “မောရှေ၏ပညတ်ကိုလိုက်နာရန်” အမိန့်ပေးရန်တောင်းဆိုခဲ့သည် (တမန်တော် ၁၅:၅)။ အငြင်းပွားမှုများအချိန်အတန်ကြာဆက်လက်ဖြစ်ပွားပြီးနောက်၊ ပေတရုသည်ထရပ်ပြီး စကားပြောခဲ့သည်။ သူသည် အီတလီတပ်ဖွဲ့၏ရာထောင်မှူးဖြစ်သူ ကော်နီလိမ်အား သွန်သင်ရန်မသွားမီ သူမြင်ခဲ့သောရူပါရုံအတွေ့အကြုံကို ပြန်လည်ပြောပြခဲ့သည်။ ကော်နီလိမ်နှင့်သူ၏အိမ်သူအိမ်သားများသည် နှစ်ခြင်းခံယူခြင်းမပြုမီ သန္ဓာန်ဝိညာဉ်တော်ကျရောက်ခဲ့သည်ကို သူပြန်လည်ပြောပြခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်သည် ဂျူးများနှင့် ခရစ်ယာန်များအကြား “ခွဲခြားမထားကြောင်း” သူသိခဲ့ပြီး “ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် သူတို့၏စိတ်နှလုံးများကို သန့်စင်ပေးသည်” (အခန်းကဏ္ဍ ၈၊ ၉)။ “ယခုအခါ” ပေတရုက မေးခဲ့သည်၊ “ဘုရားသခင်ကို အဘယ်ကြောင့်စုံစမ်းနှောင့်ယှက်ကြသနည်း၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ဘိုးဘေးများရော ကျွန်ုပ်တို့ရော ထမ်းဆောင်နိုင်ခြင်းမရှိသော ထမ်းဘိုးကို တပည့်များ၏လည်ပင်းပေါ်တင်ရန်လိုသနည်း။ သို့သော် ကျွန်ုပ်တို့သည် သခင်ယေရှုခရစ်၏ကျေးဇူးတော်အားဖြင့် သူတို့ကဲ့သို့ပင် ကယ်တင်ခြင်းရရှိမည်ဟု ယုံကြည်ပါသည်” (အခန်းကဏ္ဍ ၁၀၊ ၁၁)။

The discussion was full and earnest, and perhaps warm. There were members of the Christian brotherhood who were still Pharisees, and these insisted that “it was needful to circumcise” the Gentile converts, “and to command them to keep the law of Moses” (Acts 15:5). After the disputation had gone on for some time, Peter rose and spoke, and to good effect. He recalled his experience, with the vision he had had, before going to instruct Cornelius, the centurion of the Italian band. He recalled that the Holy Spirit had fallen upon Cornelius and his household even before they had received the baptismal rite. He knew that God “put no difference between” Jews and Christians, “purifying their hearts of faith” (vs. 8, 9). “Now therefore,” Peter demanded, “why tempt ye God, to put a yoke upon the neck of the disciples, which neither our fathers nor we were able to bear? But we believe that through the grace of the Lord Jesus Christ we shall be saved, even as they” (vs. 10, 11).

ထို့နောက် ဗာနဗတ်နှင့် ပေါလ်တို့သည် ၎င်းတို့၏မကြာသေးမီကခရီးစဉ်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သောအလုပ်များကို အပြည့်အဝအစီရင်ခံခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့၏အတွေ့အကြုံများကို ပြန်လည်ပြောပြခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်က ၎င်းတို့အား ပြုလုပ်နိုင်စေခဲ့သော အံ့ဖွယ်အမှုများကိုလည်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ ထိုအစီရင်ခံချက်သည် အလွန်ယုံကြည်စရာကောင်းခဲ့ပြီး၊ ကောင်စီသည် ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုချရန် အဆင်သင့်ဖြစ်နေပုံရသည်။

Barnabas and Paul then made a full report of the work they had done on their recent tour, reciting their experiences, indicating the converts they had won, and describing the miracles God had enabled them to perform. It must have been a convincing recital indeed, because the council then seemed ready to reach a decision.

ကောင်စီ၏ဆုံးဖြတ်ချက်—ဥက္ကဋ္ဌအမှူးဆောင်သူ ယာကုပ် (တမန်တော် ၁၅:၁၃ ကိုကြည့်ပါ) က နောက်ဆုံးမိန့်ခွန်းပြောခဲ့သည်။ ပေတရု၏အမြင်ကို အတည်ပြုပြီး၊ ယာကုပ်က ပရောဖက်များက လူအများကို သခင်ဘုရား၏နာမတော်ကို ခေါ်ဝေါ်နိုင်ရန် ဒါဝိဒ်၏အိမ်တော်ကို ပြန်လည်တည်ဆောက်မည်ဟု ပြောခဲ့ကြသည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။ “သို့ဖြစ်ပါ၍” ယာကုပ်ကပြောသည်၊ “ကျွန်ုပ်၏ဆုံးဖြတ်ချက်မှာ၊ ဘုရားသခင်ထံသို့ပြောင်းလဲလာသော ဂျင်းတိုင်းရင်းသားများကို မနှောင့်ယှက်ရန်ဖြစ်သည်။ သို့သော် ၎င်းတို့အား ရုပ်တုများနှင့်ညစ်ညမ်းသောအရာများ၊ မတရားသောမေထုန်မှု၊ လည်ပင်းညှစ်သတ်ထားသောအရာများ၊ နှင့် သွေးများမှ ရှောင်ကြဉ်ရန် စာရေးပေးပို့ရမည်” (အခန်းကဏ္ဍ ၁၉၊ ၂၀)။

The Council’s Decision.—The presiding elder, James (see Acts 15:13), made the concluding speech. Confirming Peter’s view, James declared that the prophets had spoken of the rebuilding of the house of David in order that men everywhere might call upon the name of the Lord. “Wherefore,” said James, “my sentence is, that we trouble not them, which from among the Gentiles are turned to God: but that we write unto them, that they abstain from pollutions of idols, and from fornication, and from things strangled, and from blood” (vs. 19, 20).

ယာကုပ်၏အကြံပြုချက်အရ၊ ဂျူးလူမျိုးများထံမှ ဘုရားသခင်ထံသို့ပြောင်းလဲလာသူများအား ပညတ်ချက်များကို လိုက်နာရမည်ဟု အချို့ကတောင်းဆိုခဲ့သော်လည်း၊ ဂျေရုဆလင်ရှိ ညီအစ်ကိုများက ထိုသို့သောအမိန့်မပေးခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားသောစာတစ်စောင်ကို ရေးဆွဲခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့်၊ ထိုစာတွင်ဖော်ပြထားသည်မှာ၊ ဗာနဗတ်နှင့် ပေါလ်တို့သည် ဂျုဒါဘာစဘတ်နှင့် ရှီလတ်တို့နှင့်အတူ ကောင်စီ၏ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ယူဆောင်ပြီး ပြန်လည်ရောက်ရှိလာခြင်းဖြစ်သည်။ “သန္ဓာန်ဝိညာဉ်တော်နှင့် ကျွန်ုပ်တို့အား ဤလိုအပ်သောအရာများထက် ပိုမိုသောဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးမတင်ရန် သင့်လျော်သည်ဟု ထင်ရသည်။ ရုပ်တုများအား ကပ်လှူထားသောအစားအစာများ၊ သွေး၊ လည်ပင်းညှစ်သတ်ထားသောအရာများ၊ နှင့် မတရားသောမေထုန်မှုများမှ ရှောင်ကြဉ်ပါ။ ဤအရာများကို သင်တို့ကိုယ်ကို ထိန်းသိမ်းနိုင်လျှင် ကောင်းစွာပြုလုပ်နိုင်မည်။ ကျန်းမာပါစေ” (တမန်တော် ၁၅:၂၈၊ ၂၉)။

In response to James’s suggestion, a letter was drawn up setting forth the fact that although there were those who had insisted that the converted Gentiles must keep the requirements of the law, the brethren at Jerusalem had given no such commandment. Therefore, said the letter, Barnabas and Paul were returning with the decision of the council, accompanied by Judas Barsabas and Silas. “It seemed good to the Holy Ghost, and to us, to lay upon you no greater burden than these necessary things; that ye abstain from meats offered to idols, and from blood, and from things strangled, and from fornication: from which if ye keep yourselves, ye shall do well. Fare ye well” (Acts 15:28, 29).

ဂျေရုဆလင်ကောင်စီသည် ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်း၏သမိုင်းတွင် အဓိကဖြစ်ရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ကောင်စီ၏ဆုံးဖြတ်ချက်သည် အကျိုးသက်ရောက်မှုအားဖြင့် ကြီးမားသောလွတ်မြောက်ရေးကြေညာချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ခရစ်၏တမန်တော်များသည် ကမ္ဘာတဝှမ်းသို့သွားရောက်ကာ ၎င်းတို့၏ဂျူးမဟုတ်သောပြောင်းလဲသူများအား ဂျူးဥပဒေ၏လိုအပ်ချက်များအားလုံးကို ချမှတ်ရန်ကြိုးစားခဲ့လျှင် ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းအပေါ် မည်သို့သက်ရောက်မှုရှိမည်ကို ခန့်မှန်းနိုင်ရုံသာဖြစ်သည်။ မျက်နှာပြင်ပေါ်တွင်၊ ၎င်းသည် ဂျူးမဟုတ်သောကမ္ဘာတွင် ဂျူးများခံစားနေရသော ထူးခြားသောပြဿနာများကို ထိုပြောင်းလဲသူများအား ထမ်းဆောင်ရန်လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ၎င်းတို့၏တိုးတက်မှုကို အစပိုင်းတွင် အဟန့်အတားဖြစ်စေမည့် ထုံးတမ်းစဉ်လာများကို အတင်းအကျပ်လိုက်နာစေမည်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ယေရှုခရစ်ကားတိုင်ပေါ်တွင်သေဆုံးခြင်း၏ ရှင်းလင်းသောပုံရိပ်ကို ဖျောက်ဖျက်ပြီး၊ ဘုရားသခင်၏သားတော်၏ယဇ်ပူဇော်ခြင်း၏ပုံစံတစ်ခုသာဖြစ်သော ထုံးတမ်းများဖြင့် အစားထိုးလိမ့်မည်။ အာရုံစည်းမျဉ်းကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ခြင်းသည် ဂျင်းတိုင်းရင်းခရစ်ယာန်များကို ထူးခြားသောလူမျိုးနှင့်ဘာသာရေးဆိုင်ရာထုံးတမ်းတစ်ခုနှင့် ချိတ်ဆက်ပေးလိမ့်မည်။ ဆန့်ကျင်ဘက်အားဖြင့်၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ထူးခြားမှုသည် ယေရှုခရစ်နှင့်ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆက်ဆံမှုကို အလေးပေးရမည်။ ဤပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆက်ဆံမှုသည် ဂျူးများက လူမျိုးဆိုင်ရာအမှတ်အသားဖြစ်သော အာရုံစည်းမျဉ်းကို ကလေးဘဝတွင်ပြုလုပ်ခဲ့သည့်အခါတွင်မဟုတ်ဘဲ၊ ဉာဏ်ရည်ရင့်ကျက်မှုရှိသောအသက်အရွယ်တွင် ယုံကြည်ခြင်းအားဖြင့် လက်တွေ့ဖြစ်ရမည်။

The Jerusalem Council was one of the great events in the history of the Christian church. The decision of the council was to all effects a great proclamation of emancipation. One can only speculate as to what would have been the effect upon the Christian church had the emissaries of Christ, as they went over the world, sought to impose upon their non-Jewish converts all the requirements of the Jewish law. On the surface of things, it would have necessitated these converts’ taking upon themselves in a non-Jewish world all the peculiar problems from which Jews were suffering in that day. It would have enforced upon them a program of ritual that would undoubtedly have hampered their growth at the beginning of the movement. It must in the nature of things have obliterated the clear picture of Jesus Christ dying on the cross, and substituted for it ceremonies which at their best were but a type of the sacrifice of the Son of God. The continuance of circumcision would have linked the Gentile Christians to a peculiarly racial and theocratic rite. In contrast, the genius of Christianity must emphasize the individual relationship with Jesus Christ. This personal fellowship must be a reality on the basis of faith, a faith that could not be had in infancy, when the Jews applied the tribal sign of circumcision, but at an age of intelligent accountability.

ဂျေရုဆလင်ကောင်စီ၏ဆုံးဖြတ်ချက်သည် လူမျိုးရေးနှင့် အမျိုးသားရေးအတားအဆီးများမရှိဘဲ လူအားလုံးထံရောက်ရှိရန် ဘုရားကျောင်းကို လွတ်လပ်စွာတိုးတက်စေခဲ့သည်။ ကောင်စီတွင် ရရှိခဲ့သောလွတ်မြောက်ရေးသည် တမန်တော်ခေတ်အတွင်း ဂျင်းတိုင်းရင်းသားများအကြား ဘုရားကျောင်း၏တည်ငြိမ်သောတိုးတက်မှုတွင် အလွန်အရေးပါသောအချက်ဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ ခရစ်တော်ထဲတွင် လွတ်လပ်မှုနှင့် စွမ်းအားရှိသောစိတ်ဓာတ်ကိုလည်း ထင်ဟပ်စေခဲ့သည်။

The decision of the council at Jerusalem set the church free to grow, with no racial or national trammels to hamper it in reaching all men. The emancipation the early church received at the council was a most significant factor in its steady growth among the Gentiles during the apostolic era, and was reflected also in its spirit of freedom and power in Christ.

ပေါလ်၏သက်သာလောနိတ်သို့ရေးသောစာ

Paul’s Letters to the Thessalonians

ပေါလ်၏ဒုတိယသာသနာပြုခရီးစဉ်အတွင်း ကောရိန္သုမြို့မှရေးသောသက်သာလောနိတ်သို့စာများ၊ အေဒီ ၅၁ ခုနှစ်ခန့်

Events Associated With the Writing of Paul’s Letters to the Thessalonians, Written From Corinth During Paul’s Second Missionary Tour, c. A.D. 51

ဂျူဒါယိဇမ်း၏လုပ်ဆောင်မှု—သို့သော် ဘုရားကျောင်း၏သမိုင်းတွင် အလွန်အရေးပါသောအချိန်တွင် ရှင်းလင်းစွာချမှတ်ခဲ့သော ဤမြင့်မြတ်သောဆုံးဖြတ်ချက်ကို၊ ဘုရားကျောင်းတွင် ဂျူဒါယိဇမ်ကို ထိန်းသိမ်းလိုသောသူများက ရုန်းကန်မှုမရှိဘဲ လက်ခံခဲ့ခြင်းမရှိပေ။ ပေတရုသည် ဂျင်းတိုင်းရင်းသားများ၏လွတ်မြောက်ရေးကို ခုခံကာကွယ်ပြောဆိုခဲ့သည်။ သူသည် ကောင်စီ၏တမန်များကို အန္တိအုတ်မြို့သို့လိုက်ပါသွားသောအခါ၊ ထိုနေရာရှိ ဂျင်းတိုင်းရင်းသားပြောင်းလဲသူများနှင့် လွတ်လပ်စွာ ဆက်ဆံခဲ့သည်။ သို့သော် ဂျေရုဆလင်ရှိ ခရစ်ယာန်များထဲမှ ဖာရိရှဲပါတီက မကျေနပ်ခဲ့ပေ။ ၎င်းတို့သည် ယာကုပ်၏နာမဖြင့်နှင့် ဂျေရုဆလင်ရှိ ဘုရားကျောင်း၏အခွင့်အာဏာဖြင့် ကိုယ်စားလှယ်များကို အန္တိအုတ်သို့လွှတ်ခဲ့သည် (ဂလာတိ ၂:၁၂)။

The Work of the Judaizers.—But this noble decision of the council, conceived so clearly and enunciated at a time so vital in the church’s history, was not accepted without a struggle on the part of those who wished to maintain Judaism in the church. Peter has spoken in defense of Gentile liberation. When he followed the emissaries of the council to Antioch, he fellowshiped freely with the Gentile converts there. But the Pharisaic party among the Christians in Jerusalem were not content. They also sent representatives to Antioch, professing to come in the name of James and with the authority of the church at Jerusalem (Gal. 2:12).

ပေါလ်နှင့် ပေတရု—၎င်းတို့၏ဖိအားပေးမှုအောက်တွင်၊ ပေတရုသည် “ဟန်ဆောင်ခဲ့သည်”၊ ဂျင်းတိုင်းရင်းသားများနှင့် ဆက်ဆံခြင်းကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့ပြီး၊ ဂျေရုဆလင်မှ ထုံးတမ်းစဉ်လာပါတီနှင့် မဟာမိတ်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ဗာနဗတ်ပင်လျှင် “သယ်ဆောင်သွားခံရပြီး” ပေါလ်နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်ခဲ့သည် (ဂလာတိ ၂:၁၃)။ သို့သော် ပေါလ်သည် ဂျေရုဆလင်တွင်ရရှိခဲ့သောအောင်မြင်မှုကို အလဟဿဖြစ်စေရန် မလိုလားခဲ့ပေ။ သူသည် ပေတရုကို “မျက်နှာချင်းဆိုင်” ခုခံခဲ့ပြီး (အခန်းကဏ္ဍ ၁၁)၊ “လူသည် ပညတ်တရား၏အကျင့်ဖြင့်မဟုတ်ဘဲ၊ ယေရှုခရစ်၏ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် ဖြောင့်မတ်ခြင်းရရှိသည်ကို သိလျက်” (အခန်းကဏ္ဍ ၁၆) ဟုစိန်ခေါ်ခဲ့ပြီး၊ “ကျွန်ုပ်တို့သည် ယေရှုခရစ်ကို ယုံကြည်ခဲ့ပြီး၊ ပညတ်တရား၏အကျင့်ဖြင့်မဟုတ်ဘဲ၊ ခရစ်တော်၏ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် ဖြောင့်မတ်ခြင်းရရှိရန်ဖြစ်သည်။ အကြောင်းမူကား၊ ပညတ်တရား၏အကျင့်ဖြင့် မည်သူမျှ ဖြောင့်မတ်ခြင်းမရရှိပေ” ဟုထပ်လောင်းပြောခဲ့သည်။

Paul Versus Peter.—Under the pressure they brought to bear, Peter “dissembled,” ceased to fellowship with the Gentiles, and allied himself with the ritualistic party from Jerusalem. Even Barnabas was “carried away,” and stood against Paul (Gal. 2:13). But Paul was not willing to let the victory won at Jerusalem become fruitless. He “withstood” Peter “to the face” (v. 11), and challenged him with “knowing that a man is not justified by the works of the law, but by the faith of Jesus Christ” (v. 16), adding that “we have believed in Jesus Christ, that we might be justified by the faith of Christ, and not by the works of the law: for by the works of the law shall no flesh be justified.”

ဤအငြင်းပွားမှုသည် ပေါလ်အား နောက်ပိုင်းနှစ်များတွင် ဂလာတိသို့စာတစ်စောင်ရေးရန် အကြောင်းဖြစ်စေခဲ့ပြီး၊ ပေါလ်၏လမ်းကြောင်းကို လိုက်လံလုပ်ကိုင်ကာ ၎င်း၏ပြောင်းလဲသူများအကြား လုပ်ဆောင်ခဲ့သော ဂျူဒါယိဇမ်း၏သြဇာကို တန်ပြန်ရန်ဖြစ်သည်။ ဤအခြေအနေသည် ပေါလ်က ဂလာတိသို့ရေးသောစာနှင့် အကြမ်းဖျင်းအားဖြင့် တစ်ချိန်တည်းတွင်ရေးသော ရောမသို့စာအတွက် နောက်ခံဖြစ်သည်ဟု အသိအမှတ်ပြုရမည်။ တကယ်တော့၊ ဂျူဒါယိဇမ်ပြဿနာသည် ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းကို နှစ်ပေါင်းနှစ်ရာကျော်ကြာ စိတ်ရှုပ်ထွေးစေပြီး ဒုက္ခပေးခဲ့သည်။

This controversy caused Paul to write the Epistle to the Galatians some years later to counteract the influence of the Judaizers who followed Paul’s route and worked among his converts. This situation must be recognized also as the background for the Epistle to the Romans, which Paul wrote probably about the same time that he wrote to the Galatians. In fact, the problem of Judaism continued to perplex and trouble the Christian church for more than two centuries.

တကယ်တော့၊ ပေတရုနှင့် ပေါလ်တို့အကြား ဂျူဒါယိဇမ်ကိစ္စရပ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး တစ်သက်လုံးအငြင်းပွားမှုတစ်ခုရှိခဲ့သည်ဟူသော စာပေတစ်ခုပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ဤသို့သောဥပမာများမှာ ကလီမန့်၏အသိအမှတ်ပြုခြင်းနှင့် ကလီမန်တိုင်းဟိုမီလီများဖြစ်သည်။ ဤပုံပြင်များတွင် ပေတရုသည် ရှိမုန်မာဂတ်နှင့် ရုန်းကန်ရသည်ဟု ဖော်ပြထားပြီး၊ အငြင်းပွားမှုနှင့် အံ့ဖွယ်အမှုများတွင် သူ၏ရန်သူကို အကြိမ်ကြိမ်အောင်မြင်ခဲ့သည်။ ဤစာရွက်စာတမ်းများသည် ဂျူဒါယိဇမ်အုပ်စုမှ ထုတ်လုပ်ထားသည့်အရာဖြစ်နိုင်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ပေတရုကို အာရုံစည်းမျဉ်းအတွက် တမန်တော်အဖြစ်အသိအမှတ်ပြုကာ၊ ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းတွင် ဂျူဒါယိဇမ်ကို ထိန်းသိမ်းရန်ရုန်းကန်မှုတွင် သူ့ကို သူရဲကောင်းအဖြစ်ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး၊ ရှိမုန်မာဂတ်ကို ပေတရုနှင့်ဆန့်ကျင်သူအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့သော်လည်း၊ တကယ်တော့ ၎င်းတို့သည် တမန်တော်ပေါလ်ကို စိတ်ထဲရှိခဲ့ပေမည်။

Indeed, a literature arose over a supposed lifelong controversy between Peter and Paul on the question of Judaizing. Typical of this are the so-called Recognitions of Clement and the Clementine Homilies. In these romances Peter is portrayed as having a struggle with Simon Magus; again and again he conquers his foe, both in disputation and in wonders performed. It is possible that these documents are a product of the Judaizing group, who, recognizing Peter as the apostle to the circumcision, made him the hero in the struggle to preserve Judaism in the Christian church, and used Simon Magus as a figure of opposition to Peter, when they really had the apostle Paul in mind.

သို့ဖြစ်စေ၊ ဤပြိုင်ဆိုင်မှုသည် အလွန်လက်တွေ့ကျပြီး ဘုရားကျောင်းအတွင်း အုပ်စုနှစ်ခုအကြား ကြီးထွားလာသော ခါးသီးမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ တကယ်တော့၊ ဂျူဒါယိဇမ်ပါတီက ၎င်းတို့၏ခံစားချက်အချို့ကို ဂျူးများထံ လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ၎င်းသည် ဂျူးများက ခရစ်ယာန်ဂိုဏ်းကို ရန်လိုစွာကြည့်ရှုသည့်အတိုင်းအတာကို တိုးမြှင့်စေခဲ့သည်။ ဤသို့သောဥပမာတစ်ခုမှာ ပေါလ်သည် တတိယခရီးစဉ်ပြီးနောက် ဂျေရုဆလင်သို့ပြန်လာသောအခါ ၎င်းအား တိုက်ခိုက်ခံရပြီး ဖမ်းဆီးခံရခြင်း၊ ထောင်ကျခြင်းနှင့် ရောမသို့ပို့ဆောင်ခံရခြင်းဖြစ်သည်။ ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းတွင် သဘာဝတုံ့ပြန်မှုတစ်ခုမှာ ဂျင်းတိုင်းရင်းခရစ်ယာန်များသည် ဂျူဒါယိဇမ်သြဇာမှ တတ်နိုင်သမျှရှောင်ရှားရန်နှင့် ဂျူးများနှင့် မရောထွေးရန် ကြိုးစားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ဖော်ပြမည့်အတိုင်း၊ ဂျူးများနှင့် တူညီမှုများမှ လွတ်မြောက်လိုသောဆန္ဒသည် ဂျူဒါယိဇမ်နှင့် စာနာမှုမရှိသော ဂျင်းတိုင်းရင်းသားများစီးဝင်လာသည်နှင့်အမျှ ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ယုံကြည်မှု၊ ပုံစံများနှင့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများတွင် သိသာထင်ရှားသောပြောင်းလဲမှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။

However this may be, the contest was very real and resulted in increasing bitterness between the two factions in the church. Indeed, it is likely that the Judaizing party passed on some of their feeling to the Jews in general. This doubtless increased the animosity with which the Jews looked upon the Christian sect. An illustration of this was the attack made on Paul in Jerusalem upon his return to that city after his third journey, which resulted in his arrest, imprisonment, and transportation to Rome. A natural reaction in the Christian church was an endeavor on the part of the Gentile Christians to escape as far as possible from Judaistic influences and from being confused with the Jews. As will be pointed out later, this desire to escape from similarities with the Jews brought about marked changes in the beliefs, forms, and practices of Christianity as tides of Gentiles, lacking sympathy with Judaism, came sweeping into the church.

အပိုင်း ၇။ တမန်တော်များ၏နောက်ပိုင်းလုပ်ဆောင်မှု

VII. The Later Work of the Apostles

ပေတရု၏နောက်ပိုင်းဝန်ဆောင်မှု—လုကာ၏သမိုင်းပညာရှင်အဖြစ် လုံ့လဝီရိယရှိမှုကြောင့်၊ ပေါလ်၏လုပ်ဆောင်မှုများအကြောင်းကို ပေတရု၏လုပ်ဆောင်မှုများထက် များစွာပိုမိုသိရှိရသည်။ လုကာသည် ပေတရုနှင့်ပတ်သက်သော အချက်အလက်အချို့ကို မှတ်တမ်းတင်ထားပြီး၊ ပေါလ်သည်လည်း ၎င်း၏နောက်ပိုင်းဘဝအကြောင်းကို အကျဉ်းချုပ်ဖော်ပြခဲ့သည်။

Peter’s Later Service.—Because of Luke’s industry as a historian, far more is known of Paul’s work than of Peter’s. Luke records some facts regarding Peter, and Paul also makes a few passing references to his later career.

ဂျိမ်းစ် ဇီဘီဒီး၏သား ဂျိမ်းစ်သည် ဟီရော့ဒ် အဂရစ်ပါ တစ်လူမင်းမှ သတ်ဖြတ်ခံရပြီးမကြာမီတွင် ထိုဘုရင်သည် ပေတရုကိုလည်း ထောင်ချခဲ့သော်လည်း ကောင်းကင်တမန်တစ်ပါးမှ အံ့ဖွယ်နည်းဖြင့် ပေတရုကို ကယ်တင်ခဲ့သောကြောင့် သတ်ဖြတ်ရန် မအောင်မြင်ခဲ့ပါ (တမန်တော်များကျမ်း ၁၂:၃-၁၉)။ ဤဖြစ်ရပ်သည် ဟီရော့ဒ်၏ သေဆုံးမှုမတိုင်မီ မကြာမီဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ၎င်းကို အေဒီ ၄၄ တွင် သတ်မှတ်နိုင်သည် (စာမျက်နှာ ၉၇ ကို ကြည့်ပါ)။ ထို့နောက် ပေတရုသည် ယေရုဆလင်ကောင်စီတွင် ထပ်မံပေါ်ထွက်လာပြီး သူ၏မိန့်ခွန်းသည် ဂျူးရိုးရာဓလေ့များကို လိုက်နာရန်မလိုအပ်သော တစ်ပါးအမျိုးသားခရစ်ယာန်များအတွက် ဆုံးဖြတ်ချက်ချရန် လမ်းဖွင့်ပေးခဲ့သည် (တမန်တော်များကျမ်း ၁၅:၇-၁၁)။ ထို့နောက် ပေတရုသည် တမန်တော်များကျမ်းတွင် ဇာတ်ကြောင်းမှ ပျောက်ကွယ်သွားသည်။ ပေါလ်က သူ့ကို ယေရုဆလင်ကောင်စီပြီးနောက်မကြာတွင် အန်တီယုတ်မြို့၌ ရှိနေခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားသည် (ဂလာတိ ၂:၁၁)၊ ထို့ပြင် အေဒီ သုံးရာစုနီးပါးအကြာတွင် ရေးသားခဲ့သော ယူဆီးဘီးယပ်စ်က ပေတရုသည် အန်တီယုတ်မြို့၏ ပထမဆုံးသာသနာပိုင်ဖြစ်ခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားသည် (ဘုရားကျောင်းသမိုင်း iii. ၃၆. ၂)။ သူ၏ပထမစာတမ်းမိတ်ဆက်တွင် (အခန်း ၁:၁) ပေတရုသည် ပုန္တုတ်၊ ဂလာတိ၊ ကပ္ပဒိုးကီးယား၊ အာရှ၊ နှင့် ဘစ်သီးနီးယားဒေသများ၏ နေထိုင်သူများကြားတွင် သာသနာပြုလုပ်ဆောင်ခဲ့သည်မှာ ထင်ရှားပြီး ၎င်းသည် အာရှမိုင်းနား၏ မြောက်ပိုင်းနှင့် အနောက်ပိုင်းဒေသများစွာကို လွှမ်းခြုံထားသည်။

Soon after James the son of Zebedee was put to death by Herod Agrippa I, that king also imprisoned Peter, but did not succeed in executing him, since the apostle was delivered miraculously by an angel (Acts 12:3–19). Inasmuch as this appears to have occurred shortly before Herod’s own death, it may reasonably be dated in a.d. 44 (see p. 97). Peter next appears at the Jerusalem Council, where his speech opened the way for the decision to relieve Gentile Christians from following the Jewish ritual (Acts 15:7–11). Thereafter Peter disappears from the narrative in Acts. Paul mentions him as having been at Antioch apparently shortly after the Jerusalem Council (Gal. 2:11), and Eusebius, writing almost three centuries later, indicates that he was the first bishop of Antioch (Ecclesiastical History iii. 36. 2). It would seem evident from his introduction in his first epistle (ch. 1:1) that Peter had labored among the inhabitants of Pontus, Galatia, Cappadocia, Asia, and Bithynia, an area that covers much of the northern and western parts of Asia Minor.

ပေတရုသည် ရောမမြို့တွင် ခရစ်ယာန်အသင်းတော်၏ ခေါင်းဆောင်အဖြစ် နှစ်ပေါင်းများစွာ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်ဟူသော ဓလေ့တစ်ခုရှိသည်။ ယူဆီးဘီးယပ်စ်၏ အာမေးနီးယန်းဘာသာပြန်ကျမ်းအရ ပေတရုသည် ကလီဂူလာ၏ တတိယနှစ်တွင် ရောမမြို့သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်၊ ၎င်းသည် အေဒီ ၃၉ ဖြစ်သည်။ ထိုကျမ်းတွင်ပင် နောက်ပိုင်းတွင် ပေတရု၏ အာဇာနည်သေဆုံးမှုကို ရောမမြို့တွင် နီရိုး၏ ဆယ်သုံးနှစ်မြောက်နှစ် အေဒီ ၆၆ တွင်ဖြစ်သည်ဟု ဖော်ပြထားပြီး၊ ထို့ကြောင့် ပေတရုသည် ရောမမြို့တွင် နှစ်ပေါင်း နှစ်ဆယ့်ခုနှစ်နှစ် ရှိခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ ယူဆီးဘီးယပ်စ်ပြီး ဆယ်စုနှစ်အနည်းငယ်အကြာ ရေးသားခဲ့သော ဂျရုမ်းက ပေတရုသည် ကလောဒီးယပ်စ်၏ ဒုတိယနှစ် အေဒီ ၄၂ တွင် ရောမမြို့သို့ ရောက်ရှိခဲ့ပြီး နီရိုး၏ ဆယ်လေးနှစ်မြောက်နှစ် အေဒီ ၆၇ အထိ နှစ်ပေါင်း နှစ်ဆယ့်ငါးနှစ်ကြာ ထိုမြို့တွင်ရှိခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားသည် (ဒီ ဗီးရစ်စ် အိလူစထရစ်ဘပ်စ် တစ်)။ ဤဓလေ့များသည် မမှန်ကန်ဖွယ်ရှိပြီး ပေတရုသည် ရောမမြို့တွင် ထိုမျှကာလရှည်ကြာ မနေထိုင်နိုင်ခဲ့ပေ။ အကယ်၍ သူသည် ဤဓလေ့များအရ ထိုကာလတွင် ရောမမြို့သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်ဆိုပါက ယေရုဆလင်ကောင်စီတွင် ရှိနေခြင်းနှင့် အန်တီယုတ်မြို့သို့ နောက်ပိုင်းလည်ပတ်ခြင်း၊ ထို့ပြင် အာရှမိုင်းနား၏ ကျယ်ပြန့်သောနယ်မြေတွင် ဖြစ်နိုင်ချေရှိသော သာသနာပြုလုပ်ငန်းများအတွက် သူ၏ ရောမမြို့တွင်နေထိုင်မှုကို အကြီးအကျယ် ပြတ်တောက်ခဲ့ရပေမည်။ ထို့ပြင် ပေတရုသည် ပေါလ်ရေးသားသော ရောမမြို့သို့ရောက်သော သို့မဟုတ် ရောမမြို့မှထွက်သော စာများတွင် မည်သည့်နေရာတွင်မျှ ပေါ်ထွက်မလာသည့်အချက်သည် ပေါလ်က ရောမမြို့သို့စာရေးသောအခါ အေဒီ ၅၇/၅၈ ဆောင်းရာသီတွင်၊ သို့မဟုတ် ပေါလ်ပထမအကြိမ် ထောင်ကျခံရစဉ် အေဒီ ၆၁ မှ ၆၃ အတွင်း ပေတရုသည် ရောမမြို့တွင် မရှိခဲ့ဖွယ်ရှိသည်ဟု ညွှန်ပြသည်။

There is a tradition that Peter spent many years at Rome in the leadership of the church there. Eusebius, according to the Armenian version of his Chronicle, states that Peter went to Rome in the third year of Caligula, which would be a.d. 39. Later in the same document he places Peter’s martyrdom at Rome in the thirteenth year of Nero, a.d. 66, thus giving Peter some twenty-seven years at Rome. Jerome, writing a few decades after Eusebius, declares that Peter went to Rome in the second year of Claudius, a.d. 42, and remained there for twenty-five years, until the fourteenth year of Nero, a.d. 67 (De Viris Illustribus i). It is highly improbable that either of these traditions is correct, for Peter could hardly have spent so long a period at Rome. If he did go there as early as these traditions indicate, he must necessarily have broken his sojourn for some considerable period, both for his presence at the council at Jerusalem and subsequent visit to Antioch, and for his probable missionary activities in a wide area of Asia Minor. Furthermore, the fact that Peter nowhere appears in any of Paul’s correspondence to or from Rome, where Paul mentions many believers who were in the city, is an indication that Peter most probably was not at Rome in the winter of a.d. 57/58, when Paul wrote Romans, nor during the years from about a.d. 61 to 63, when Paul was imprisoned there the first time.

ပေတရုသည် ရောမမြို့သို့ စောစီးစွာရောက်ရှိခဲ့သည်ဟူသော ဓလေ့သည် ဆီမွန်မဂုစ်နှင့်ပတ်သက်သော သတင်းများနှင့် ဆက်စပ်မှုဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်။ ဂျပ်စတင် မာတီရာ (အေဒီ ၁၅၀ ခန့်) က ဆီမွန်ဆိုသူ ဆမာရီတန်တစ်ဦးသည် ကလောဒီးယပ်စ်လက်ထက် (အေဒီ ၄၁-၅၄) တွင် ရောမမြို့သို့ရောက်ရှိပြီး “မှော်အတတ်ဖြင့် အံ့ဖွယ်လုပ်ရပ်များ” ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားသည် (ပထမဆောရီး ၂၆; ANF, အတွဲ ၁, စာမျက်နှာ ၁၇၁)။ အိုင်ရီးနီးယပ်စ် (အေဒီ ၁၈၅ ခန့်; ဆန့်ကျင်ဘက်ဆိုင်ရာ အယူဝါဒများ i. ၂၃. ၁-၄) က ဤဇာတ်လမ်းကို ထပ်လောင်းဖော်ပြပြီး ဤဆီမွန်သည် ပေတရုက ဆမာရီတွင် ဆုံးမခဲ့သော ဆီမွန်မှော်ဆရာဖြစ်သည်ဟု ဖော်ပြထားသည် (တမန်တော်များကျမ်း ၈:၉-၂၃)။ အေဒီ ၂၀၀ ခန့်မှ ဖြစ်နိုင်သော ဒဏ္ဍာရီဆန်ဆန် စာရွက်စာတမ်းတစ်ခုဖြစ်သည့် ပေတရုနှင့်ဆီမွန်၏တမန်တော်များကျမ်းတွင် ခရစ်တော်၏ရူပါရုံဖြင့် ပေတရုသည် ဆီမွန်ကို ဆန့်ကျင်ရန် ရောမမြို့သို့ စေလွှတ်ခံရသည့် အကြောင်းကို အသေးစိတ်ပုံပြင်တစ်ခုအဖြစ် ဖော်ပြထားသည်။ ဆီမွန်သည် ကလောဒီးယပ်စ်လက်ထက်တွင် ရောမမြို့သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်ဟု နားလည်ထားသောကြောင့် ပေတရုလည်း ထိုအချိန်ခန့်တွင် ရောမမြို့သို့ ရောက်ရှိခဲ့ရမည်ဟု ယုတ္တိရှိသော နိဂုံးချုပ်ဖြစ်လာသည်။ သို့သော် ဆီမွန်မဂုစ်နှင့်ပတ်သက်သော ဤဒဏ္ဍာရီသည် ပေတရု၏ ရောမမြို့သို့စောစီးစွာရောက်ရှိမှုကို သက်သေပြရန် လုံလောက်သောအထောက်အထားမဟုတ်ပေ။

The tradition of Peter’s early arrival at Rome may have arisen in connection with reports concerning Simon Magus. Justin Martyr (c. a.d. 150) reports that one Simon, a Samaritan, came to Rome in the reign of Claudius (a.d. 41–54) and did “mighty acts of magic” (First Apology 26; ANF, vol. 1, p. 171). Irenaeus (c. a.d. 185; Against Heresies i. 23. 1–4) repeats this story and identifies this Simon with Simon the sorcerer whom Peter had rebuked at Samaria (Acts 8:9–23). A legendary document called The Acts of Peter With Simon, probably from about a.d. 200, tells an elaborate tale of how, by a vision of Christ, Peter was sent to Rome to oppose Simon. Since Simon was understood to have arrived there during the time of Claudius, it would be a logical conclusion that Peter must have gone to Rome about the same time. However, such a legend as this concerning Simon Magus is quite insufficient evidence for placing Peter’s arrival at Rome so early.

သို့သော် အထက်ဖော်ပြချက်များသည် ပေတရုသည် ရောမမြို့သို့ တစ်ခါမျှမရောက်ခဲ့ဟု မဆိုလိုပါ။ ခရစ်ယာန်ဓလေ့အစဉ်အလာများသည် ပေတရုသည် ရောမမြို့ရှိ ခရစ်ယာန်အသင်းတော်တွင် ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်ခဲ့ပြီး ထိုမြို့တွင် သေဆုံးခဲ့သည်ဟု ပြင်းထန်စွာ ဖော်ပြထားသည်။ အိဂ်နေးရှပ်စ် (အေဒီ ၁၁၆ ခန့်) က ပေတရုသည် ရောမမြို့တွင် သင်ကြားပြသခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားသည် (ရောမသို့ ၄)၊ ထို့ပြင် အိုင်ရီးနီးယပ်စ် (အေဒီ ၁၈၅ ခန့်) က ပေတရုနှင့်ပေါလ်သည် “အသင်းတော်ကို တည်ထောင်ပြီး တည်ဆောက်ပြီးနောက် လိုင်နပ်စ်ထံသို့ သာသနာပိုင်ရာထူးကို လွှဲပြောင်းပေးခဲ့သည်” ဟု ဖော်ပြထားသည် (ဆန့်ကျင်ဘက်ဆိုင်ရာ အယူဝါဒများ iii. ၃. ၃; ANF, အတွဲ ၁, စာမျက်နှာ ၄၁၆)။ သစ်ကျမ်းတွင် ပေါလ်သည် ရောမမြို့ရှိ ခရစ်ယာန်အသင်းတော်ကို တည်ထောင်သူမဟုတ်ကြောင်း ထင်ရှားသည် (ရောမ ၁:၁၃; ၁၅:၂၃, ၂၄ ကိုကြည့်ပါ)၊ ထို့ပြင် အထက်ဖော်ပြချက်များအရ ပေတရုလည်း တည်ထောင်သူမဟုတ်ဖွယ်ရှိသော်လည်း ဤပြင်းထန်သော အစဉ်အလာများသည် ပေတရုသည် ရောမမြို့တွင် သေဆုံးခဲ့ဖွယ်ရှိသည်ဟု ဖြစ်စေသည်။ အေဒီ ၂၀၀ ခန့်တွင် ရောမခရစ်ယာန်တစ်ဦးဖြစ်သော ဂိုင်ယပ်စ်က ပေတရု၏ “ဆုဖလား” သည် သူ၏သင်္ချိုင်းသို့မဟုတ် အာဇာနည်ဖြစ်သည့်နေရာဖြစ်ပြီး ထိုအချိန်တွင် ဗာတီကန်တွင် သိရှိထားသည်ဟု ဖော်ပြထားသည်၊ ၎င်းသည် ထိုအချိန်တွင် အဆောက်အဦးမဟုတ်ဘဲ သင်္ချိုင်းတစ်ခုဖြစ်သည် (AA ၅၃၇ ကိုကြည့်ပါ)။

The foregoing evidence does not mean, however, that Peter never was in Rome. Early Christian tradition is strong that Peter was a leader in the Roman church and died there. Ignatius (c. a.d. 116) indicates that Peter had taught at Rome (To the Romans 4), and Irenaeus (c. a.d. 185) declares that Peter and Paul, “having founded and built up the Church, committed into the hands of Linus the office of the episcopate” (Against Heresies iii. 3. 3; ANF, vol. 1, p. 416). Although it is clear from the New Testament that Paul did not found the Roman church (see Rom. 1:13; 15:23, 24), and in view of the evidence given above, it is likewise doubtful that Peter did, nevertheless these strong early traditions make it probable that Peter died at Rome. As early as c. a.d. 200, Gaius, a Roman Christian, declared that Peter’s “trophy,” probably either his grave or the place of his martyrdom, was known to be in the Vatican, at that time not a building, but a cemetery (see AA 537).

ပေတရု၏ ရောမမြို့တွင်နေထိုင်မှုဆိုင်ရာ မေးခွန်းသည် ပုပ်ရဟန်းမင်းများက ၎င်းထံမှ ဆက်ခံသည်ဟု ဆိုသော ၎င်းတို့၏ရာထူးနှင့် လုံးဝသီးခြားဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့၏တောင်းဆိုမှုသည် ပေတရုသည် ရောမမြို့တွင်ရှိခဲ့သလားဆိုသည့်အချက်ပေါ်တွင် မမှီခိုဘဲ၊ ပေတရု၏ အသင်းတော်တွင်ရှိသော အနေအထားနှင့် တမန်တော်ဆက်ခံမှု၏ စစ်မှန်သောသဘောတရားဆိုင်ရာ ကွဲပြားသောမေးခွန်းများပေါ်တွင် မူတည်သည်။ ဤပြဿနာနှင့်ပတ်သက်သော နောက်ထပ်ဆွေးနွေးချက်များအတွက် အတွဲ IV, စာမျက်နှာ ၈၃၆ နှင့် မဿဲ ၁၆:၁၈ ကိုကြည့်ပါ။

The question of Peter’s stay at Rome is quite apart from that of the primacy of the popes, who trace their office to him. Their claim must finally stand or fall, not in terms of whether Peter was at Rome, but on the quite different questions of Peter’s position in the church and the true nature of apostolic succession. For further discussion of this problem see Vol. IV, p. 836, and on Matt. 16:18.

တမန်တော်ယောဟန် တမန်တော်ယောဟန်နှင့်ပတ်သက်သော အချက်အလက်များသည် ပေါလ်နှင့်ပေတရုထက်ပင် ပိုမိုနည်းပါးသည်။ အစောပိုင်းနှစ်များတွင် ယောဟန်သည် ပေတရုနှင့်အတူ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ သူသည် ပေတရုနှင့်အတူ ဗိမာန်တော်သို့ ဝတ်ပြုရန်သွားရာလမ်းတွင် ခြေထောက်မသန်သူကို ကုသပေးခဲ့သည် (တမန်တော်များကျမ်း ၃)။ သူသည် ယေရုဆလင်ရှိ တမန်တော်များမှ ဖိလိပ္ပုအား ဆမာရီတွင် ဧဝံဂေလိတရားဟောပြောရာတွင် ကူညီရန် ပေတရုနှင့်အတူ စေလွှတ်ခံခဲ့ရသည် (တမန်တော်များကျမ်း ၈)။ ၎င်းသည် ပင်တိကုတ္တေပွဲပြီးနောက် နှစ်အနည်းငယ်အတွင်းဖြစ်သည်။ ဂလာတိ ၂:၉ မှလွဲ၍ သမ္မာကျမ်းတွင် သူနှင့်ပတ်သက်သော နောက်ထပ်မှတ်တမ်းမှာ သူကိုယ်တိုင် “ပတ်မောက်ကျွန်းဟုခေါ်သော ကျွန်းပေါ်တွင်” ရှိနေပြီး ညှဉ်းဆဲခံရသူများနှင့် “ဆင်းရဲဒုက္ခတွဲဖက်” ဖြစ်ခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားသည် (ဗျာဒိတ်ကျမ်း ၁:၉)။ ယုံကြည်စိတ်ချရသော ဓလေ့တစ်ခုအရ (အိုင်ရီးနီးယပ်စ် ဆန့်ကျင်ဘက်ဆိုင်ရာ အယူဝါဒများ v. ၃၀. ၃) ယောဟန်သည် ဧကရာဇ်ဒိုမီရှန်း၏ နန်းစံချိန်နှောင်းပိုင်း အေဒီ ၉၆ တွင် ဗျာဒိတ်ကျမ်းကို ရေးသားခဲ့သည်။ ဆမာရီမှပတ်မောက်အထိ ခြောက်ဆယ်နှစ်ကြာအတွင်း ယောဟန်နှင့်ပတ်သက်သော မည်သည့်မှတ်တမ်းမျှ မရှိပါ။

The Apostle John. Even less is known of the apostle John than of Paul or Peter. In the beginning years John worked with Peter. He was accompanying Peter when the two of them, on their way into the Temple for worship, healed the lame man (Acts 3). He was sent with Peter by the apostles in Jerusalem to help Philip in his evangelization of Samaria (Acts 8). This was not many years after Pentacost. Except for Gal. 2:9, the next record we have of him in Scripture is his own statement that he was “in the isle that is called Patmos,” a “companion in tribulation” to those who also were suffering persecution (Rev. 1:9). A credible tradition (Irenaeus Against Heresies v. 30. 3) puts John’s writing of the Revelation toward the end of the reign of the emperor Domitian, who died in a.d. 96. There is no inspired record of what happened to John during the sixty years between Samaria and Patmos.

ယောဟန်သည် ပတ်မောက်တွင် ထူးကဲသောရူပါရုံများကို မြင်တွေ့ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့ကို ချက်ချင်းမှတ်တမ်းတင်လိုသည်ကို အသိအမှတ်ပြုပြီး၊ သူသည် ထိုရူပါရုံများကို စိတ်အားထက်သန်စွာ ရေးမှတ်ခဲ့ပြီး ပတ်မောက်ရှိ အကျဉ်းသားတစ်ဦးထက် ပိုမိုလုံခြုံသောလက်ထဲသို့ ပေးပို့ခဲ့သည်ဟု နားလည်နိုင်သည်။ သူ၏ ဗျာဒိတ်ကျမ်းရေးသားမှုအတွင်း ယခင်ပရောဖက်များ၏ လေထုနှင့်စိတ်ခံစားမှုထဲသို့ ပြန်လည်ဆွဲသွင်းခံခဲ့ရသည်မှာ ၎င်း၏ဝေါဟာရများနှင့် စကားစုများ၏ အကြီးမားလှသော အစိတ်အပိုင်းများသည် ဧဇကျေလ၊ ဒံယေလနှင့် ဟေရှာယတို့နှင့် နီးကပ်စွာ ပြိုင်တူဖြစ်နေသည့်အချက်ဖြင့် သက်သေပြသည်။

Recognizing that John, having seen the extraordinary and significant visions unfolded to him at Patmos, would wish to record them immediately, one can readily understand how he would eagerly write out the visions. Then he would dispatch into hands safer than those of a prisoner on Patmos. That he was swept back into the atmosphere and emotion of the earlier prophets during his writing of the Apocalypse is evidence by the fact that a large part of the vocabulary and even phraseology is closely parallel to those of Isaiah, Ezekiel, and Daniel.

ယောဟန်သည် ၎င်း၏ဧဝံဂေလိကျမ်းတွင် သူရေးသားစဉ်က မည်သည့်နေရာတွင်ရှိခဲ့သည်ကို မဖော်ပြထားသော်လည်း အိုင်ရီးနီးယပ်စ်က (ဆန့်ကျင်ဘက်ဆိုင်ရာ အယူဝါဒများ iii. ၃. ၄) ယောဟန်သည် ထရိုဂျန်လက်ထက် (အေဒီ ၉၈-၁၁၇) အထိ ဧဖက်မြို့တွင်ရှိခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားပြီး ၎င်းသည် ထိုမြို့မှ ဧဝံဂေလိကျမ်းကို ရေးသားခဲ့ဖွယ်ရှိသည်ဟု ယူဆသည်။

John gives no indication in his Gospel as to where he was when he wrote it, but Irenaeus (ibid. iii. 3. 4) states that John was at Ephesus until the reign of Trajan a.d. 98–117), and it is considered likely that he wrote the Gospel from there.

အေဒီ ၂၀၀ ခန့်တွင် စမီးနားမြို့ရှိ အသင်းတော်ကို ဦးစီးခဲ့သော ပိုလီကရိတ်စ်အရ ယောဟန်သည် “ရင်ဖုံးပြားကို ဝတ်ဆင်ထားသော” ယဇ်ပုန်းဖြစ်ခဲ့သည် (ယူဆီးဘီးယပ်စ် ဘုရားကျောင်းသမိုင်း v. ၂၄. ၃; Loeb ထုတ်ဝေမှု, အတွဲ ၁, စာမျက်နှာ ၅၀၇)။ စစ်မှန်မှုနှင့် ရေးသားသူကို ဆုံးဖြတ်ရန်မဖြစ်နိုင်သော ဒဏ္ဍာရီဆန်ဆန်စာရွက်စာတမ်းတစ်ခုဖြစ်သည့် သန့်ရှင်းသောတမန်တော်နှင့် ဧဝံဂေလိဆရာ ယောဟန်သီအိုလိုဂျီယန်၏ တမန်တော်များကျမ်းတွင် ယောဟန်၏ဖမ်းဆီးမှုနှင့် ဒိုမီရှန်း၏ရှေ့မှောက်တွင် ဧဝံဂေလိတရားကို သက်သေပြခဲ့သည့်အကြောင်းကို အသေးစိတ်ဖော်ပြထားသည်။ ထိုအချိန်တွင် သူသည် အဆိပ်သောက်ခွက်ကို ထိခိုက်မှုမရှိဘဲ သောက်ပြီး ဘုရင်၏ကျွန်တစ်ဦးကို သေရာမှထမြောက်စေခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ တတိယရာစုအစောပိုင်းတွင် ရေးသားခဲ့သော တာတူလီယန်အရ ယောဟန်သည် ဆူပွက်နေသောဆီအိုးထဲသို့ ချခံရပြီး ထိခိုက်မှုမရှိဘဲ ထွက်လာခဲ့ပြီး ထို့နောက် ပတ်မောက်သို့ ပြည်နှင်ခံရသည်ဟု ဖော်ပြထားသည် (ဆန့်ကျင်ဘက်ဆိုင်ရာ အယူဝါဒများဆိုင်ရာ ဆေးညွှန်း ၃၆; AA ၅၇၀ ကိုကြည့်ပါ)။

According to Polycrates, who presided over the church at Smyrna about a.d. 200, John was a priest “wearing the breastplate” (Eusebius Ecclesiastical History v. 24. 3; Loeb ed., vol. 1, p. 507). An apocryphal document, Acts of the Holy Apostle and Evangelist John the Theologian, whose authorship and reliability are impossible to determine, describes in great detail John’s arrest and his appearance before Domitian, at which time the apostle bore witness of the gospel. In the presence of Domitian, it is said, he drank a cup of poison with out harm, and raised up from the dead a servant of the king. According to Tertullian, who wrote early in the 3d century, John was cast into a vat of boiling oil and was removed unhurt, just before his exile to Patmos (On Prescription Against Heretics 36; cf. AA 570).

ယောဟန်သည် သမ္မာတရားနှင့်ပတ်သက်သော ပြင်းထန်သောယုံကြည်ချက်ရှိခဲ့ပြီး ၎င်းသည် သူ၏ဧဝံဂေလိကျမ်းတွင် ထပ်ခါတလဲလဲ ထင်ရှားပြီး အယူမှားမှုကို မနှစ်သက်သည်ကိုလည်း ပြသသည် (၁ ယောဟန် ၂:၁၈, ၁၉, ၂၂, ၂၃; ၂ ယောဟန် ၇-၉)။ ဤမနှစ်သက်မှုကို သူနှင့်ပတ်သက်သော ဇာတ်လမ်းတစ်ခုတွင် သရုပ်ပြထားသည်။ ဧဖက်မြို့ရှိ ရေချိုးခန်းတစ်ခုသို့ ဝင်ရောက်ရန်ပြင်ဆင်နေစဉ် ခရစ်ယာန်ဂနောစတစ်ဟုခေါ်သော စီရင်သူစ်ဆိုသူထိုနေရာတွင် ရှိနေသည်ကို သိရှိခဲ့ပြီး ယောဟန်သည် စီရင်သူစ်ရှိနေသည့်အတွက် ရေချိုးခန်း၏တံတိုင်းများ ပြိုကျမည်ကို ကြောက်ရွံ့ပြီး ထွက်ပြေးခဲ့သည်ဟု ဆိုသည် (အိုင်ရီးနီးယပ်စ် ဆန့်ကျင်ဘက်ဆိုင်ရာ အယူဝါဒများ iii. ၃. ၄)။ ဤအကြောင်းအရာများထဲမှ အမှန်တရားနှင့် စိတ်ကူးယဉ်ကို ခွဲခြားရန်ခက်ခဲသည်။

John had a strong conviction concerning truth, as is borne out again and again in his Gospel, and a corresponding dislike for heresy ( 1 John 2:18, 19, 22, 23; 2 John 7–9). This dislike is illustrated in a story told of him. When he was about to enter a certain bathhouse at Ephesus he learned that a so-called Christian Gnostic and Cerinthus was there. Upon hearing this, John is supposed to have fled, crying out that the walls of the bathhouse might fall because Cerinthus was within (Irenaeus Against Heresies iii. 3. 4). Out of all this it is difficult, however, to separate fact from fancy.

ယောဟန်၏ ဧဖက်မြို့ရှိ အသင်းတော်ခေါင်းဆောင်မှုသည် ၎င်းကို ဧဝံဂေလိဟောပြောရာ၏ ဗဟိုချက်တစ်ခုဖြစ်လာစေခဲ့ရမည်။ တကယ်တော့ အသင်းတော်၏ဗဟိုချက်များသည် ကြီးမြတ်သော ခရစ်ယာန်ခေါင်းဆောင်များ၏ ပေါ်ထွက်လာမှုနှင့် ပျောက်ကွယ်သွားမှုနှင့်အတူ ပြောင်းလဲသွားဖွယ်ရှိသည်။ ဧဝံဂေလိစီးပွားရေး၏ အစောပိုင်းနှစ်များတွင် ဗဟိုချက်သည် ယေရုဆလင်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ထိုနေရာတွင် တမန်တော်အချို့အနည်းဆုံး နေထိုင်ခဲ့ကြပြီး ကြီးမားသောကောင်စီတစ်ခုကျင်းပခဲ့ကာ “စေလွှတ်ခံရသူများ” သည် ၎င်းတို့၏သာသနာပြုလုပ်ငန်းများအတွက် ထွက်ခွာသွားခဲ့ကြသည်။ ၎င်းသည် အေဒီ ၅၀ အထိ ကောင်စီပြီးနောက်အထိ ဖြစ်နိုင်ခဲ့သည်။

John’s leadership of the church at Ephesus must inevitably have made it a great evangelistic center. Indeed, the centers of the church may well have changed with the emergence and disappearance of great Christian leaders. In the opening years of the gospel economy, the center was unquestionably Jerusalem, where at least some of the apostles dwelt, where the great council was held, and from which the “sent ones” set forth upon their missions. This could well have been the case until a.d. 50, after the council.

ထိုအချိန်တွင် ဆိုက်ပရပ်စ်နှင့် ဆိုင်ရီနီယန်သာသနာပြုများသည် အန်တီယုတ်မြို့တွင်နှင့် ၎င်း၏ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ တစ်ပါးအမျိုးသားများကြားတွင် တက်ကြွပြီး အောင်မြင်သော သာသနာပြုလုပ်ငန်းကို စတင်ခဲ့ပြီး ဤမှပင် ပေါလ်နှင့်ဗာနဗသည် တစ်ပါးအမျိုးသားများကြားတွင် ၎င်းတို့၏ ရဲရင့်သော သာသနာပြုလုပ်ငန်းအတွက် စေလွှတ်ခံခဲ့ရသည်။ တစ်ပါးအမျိုးသားများထံသို့ ရောက်ရှိရန်အတွက် အန်တီယုတ်မြို့သည် အေဒီ ၄၄ မှစတင်ကာ ပေါလ်၏သေဆုံးမှုအထိ သို့မဟုတ် ထို့ထက်နောက်ပိုင်းအထိ ခရစ်ယာန်ဝန်ဆောင်မှု၏ ဗဟိုချက်ဖြစ်ခဲ့ရမည်။

In the meantime the Cypriote and Cyrenian missionaries had initiated an active and successful missionary endeavor among the Gentiles in and around Antioch, and from here Paul and Barnabas were sent on their daring missionary enterprise among the Gentiles. At least for the reaching of the Gentiles, Antioch must have been a center for Christian service beginning about a.d. 44, and continuing so until Paul’s death, or later.

ပေါလ်၏ ဧဖက်မြို့တွင်နေထိုင်ခဲ့သော နှစ်များသည် ထိုမြို့ကို ခရစ်ယာန်များအတွက် အရေးပါစေခဲ့သည်။ သူသည် ၎င်း၏တပည့်တင်မိုသီကို ပထမအကြိမ်ရောမထောင်ကျပြီးနောက် ထိုနေရာသို့ တာဝန်ပေးခဲ့သည်။ ဤထူးချွန်သောလူငယ်၏ ခေါင်းဆောင်မှုသည် ခရစ်တော်အတွက် လှုပ်ရှားမှု၏ ဗဟိုချက်အဖြစ် ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားခဲ့ပေမည်။ ယောဟန်သည် ထိုနေရာတွင် ခေါင်းဆောင်မှုကို ထမ်းဆောင်သောအခါ ဧဖက်မြို့၏ အရေးပါမှုသည် ပို၍ပင် မြှင့်တင်ခံခဲ့ရပေမည်။

Paul’s years of residence at Ephesus made the city important to Christians. He assigned his disciple Timothy to that place, apparently after his first Roman imprisonment. Doubtless the leadership of this gifted young man kept it a hub of activity for Christ. When John assumed leadership there, the importance of Ephesus must have been enhanced even more.

အခြားတမန်တော်များ အခြားတမန်တော်များနှင့်ပတ်သက်သော ယုံကြည်စိတ်ချရသော အချက်အလက်မရှိပါ။ ၎င်းတို့၏လှုပ်ရှားမှုများနှင့် နောက်ဆုံးအဆုံးသတ်မှုများသည် ယောဟန်နှင့်ပေတရုထက်ပင် ပိုမိုမှုန်ဝါးနေသည်။ ဆီမွန်ပေတရု၏ညီဖြစ်သူ အန္ဒရုသည် ဂရိနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းရှိ စကိုင်သီးယားနှင့် သရေ့စ်တို့တွင် ဧဝံဂေလိတရားကို ဟောပြောခဲ့ပြီး ဂရိနိုင်ငံတွင် X-ပုံသဏ္ဍာန်ဖြစ်သော စိန်အန္ဒရုခရပ်စ်ပေါ်တွင် လက်ဝါးကပ်တိုင်တင်သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရသည်ဟု ဆိုသည်။ ဂျိမ်းစ်လိစ် (James the Less) ၏ ကံကြမ္မာနှင့်ပတ်သက၍ မည်သည့်အရာမျှ သေချာစွာ မသိရှိပါ။ စာတမ်းရေးသူ ဂျုဒ်သည် ပါလက်စတိုင်း၊ ဆီးရီးယား၊ နှင့် အာရေဗျတို့တွင် ဟောပြောခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ ဓလေ့အရ မဿဲသည် ပါသီးယားနှင့် ပါးရှားသို့သွားခဲ့ပြီး အာဇာနည်မဖြစ်ခဲ့ဟု အကြံပြုသည်။ တမန်တော်များကျမ်း ပထမအခန်းအရ ဂျုဒပ်စ်ထံမှ လစ်လပ်နေသောနေရာကို ဖြည့်ရန်ရွေးချယ်ခံရသူ မဿီယပ်စ်သည် ခရစ်တော်က ဟောပြောရန် စေလွှတ်ခဲ့သော ခုနစ်ဆယ်ဦးထဲမှတစ်ဦးဖြစ်သည် (လုကာ ၁၀:၁)၊ ပေါလ်၏မွေးရပ်နယ်ဖြစ်သော စီလီးယားမြောက်ပိုင်းရှိ ကပ္ပဒိုးကီးယားတွင် ဟောပြောခဲ့ပြီး ဂျုဒီးယားတွင် အာဇာနည်ဖြစ်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ ဂျိုးဆီးဖပ်စ်အရ (ရှေးဟောင်းပစ္စည်းများ xx. ၉. ၁)၊ ကျွန်ုပ်တို့၏သခင်ဖြစ်သော ဂျိမ်းစ်သည် ဗိမာန်တော်ခြံဝင်းအတွင်း ကျောက်ခဲနှင့်ထုသတ်ခံခဲ့ရသည်။

The Other Apostles.—There is no reliable information concerning the other apostles. Their activities and final end are in even more obscurity than John’s or Peter’s. Andrew, the brother of Simon Peter, is said to have preached the gospel in Scythia and in Thrace, north of Greece, and to have been crucified in Greece on an X-shaped cross, hence called St. Andrew’s cross. Nothing certain is known of the fate of James the Less. Jude, the author of the Epistle, is said to have preached in Palestine, Syria, and Arabia. Tradition assigns Matthew to Parthia and Persia and suggests that he did not suffer martyrdom. Matthias, chosen, according to the record of the first chapter of Acts, to fill the vacancy left by Judas, is said to have been one of the Seventy whom Christ sent out to preach (Luke 10:1), and to have preached in Cappadocia, north of Paul’s home province of Cilicia, and to have been martyred, perhaps in Judea. According to Josephus (Antiquities xx. 9. 1), James the brother of our Lord was stoned to death in the courts of the Temple.

ထိုနာမည်ဖြင့်ကျမ်းရေးသားသူ မာကု၏ ကျမ်းတော်ကို ရေးသားခဲ့သော မာကု၊ ဘာနာဘပ် နှင့် ပေါလု တို့နှင့်အတူ ပထမတမန်တော်ခရီး ဆက်မလျှောက်လိုက်ပါ ဟု ငြင်းဆန်ခဲ့သော လူငယ်တစ်ဦး ဖြစ်မည်ဟု ယူဆရပြီး ရောမမြို့တွင် အကျယ်ချုပ်ခံနေစဉ် ပေါလုက မိမိထံ ပါလာရန် တောင်းဆိုခဲ့သော ထိုသူ (၂ တိမု ၄:၁၁) သည် အီဂျစ်တွင် ဟောပြောခဲ့သည်ဟု ရိုးရာသည် ခိုင်မာသည်။ အလက်ဇန္ဒရိယချမြို့ အသင်းတော်ကို သူက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး ထိုမြို့၏ ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်ခဲ့မည်ဟု ယူဆရသည်။ နီရို အစိုးရအုပ်ချုပ်ခေတ် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှု ကာလတွင် ထိုမြို့တွင် သူ ရှင်ရှင်သန်သန် အသင်း သင်္ချိုင်းခံခဲ့ရသည်ဟု ဆိုသည်။ နသန်အဲလ် သို့မဟုတ် ဘာသိုလေမိ၊ အာရေဗျ တွင် ဟောပြောခဲ့ပြီး အီသီယိုးပီးယား ဟု လူသိများသော နယ်မြေ အနီးပတ်က နယ်မြေ များတွင်လည်း ဟောပြောခဲ့မည်ဟု ယူဆရသည်။ သို့သော် ရိုးရာက ထိုသူကို အာမေးနီးယား ပြည်နယ်များထဲမှ တစ်ခုတွင် ခေါင်းအောက်ကို ဦးတည်ထောင်ခံ ဆောင်ခဲ့ရသည်ဟု ဆိုထားသည်။

The tradition is strong that Mark, the author of the Gospel by that name, thought to be the young man who refused to continue on the First Missionary Journey with Barnabas and Paul and whom Paul asked to join him while a prisoner in Rome (2 Tim. 4:11, preached in Egypt. It is supposed that he founded the church in Alexandria and was its presiding elder. He is said to have been martyred there during the Neronian persecution. Nathanael, or Bartholomew, is thought to have preached in Arabia, and perhaps in the lands adjoining what is known as Ethiopia. However, tradition maintains that he was crucified head downward in one of the provinces of Armenia.

သမ္မာကျမ်းစာ မှတ်တမ်း အရ ယောဟန်ခရစ်ဝင်ကျမ်း မှတ်တမ်း အပြီး ဖိလိပ် တမန်တော်နှင့် ပတ်သက်ပြီး ဘာမျှ မသိရပါ။ ယောဟန်ခရစ်ဝင်ကျမ်း တွင် အခြားကျမ်းတော်များထက် ပိုမို ဖော်ပြထားသော ဖိလိပ် ဖြစ်ပြီး တမန်တော်တော်ဝင်ကျမ်း မှ ဖိလိပ်မှာ ဒီကွန်ဖြစ်သည်။ ရိုးရာက ဖိလိပ် တမန်တော်ကို ဖရစ်ဂျီးယားတွင် ဟောပြောခဲ့သည်ဟု ဆိုထားသည်။

It is obvious that tradition confuses Philip the apostle and Philip the deacon. As far as the Bible record is concerned, nothing is known of Philip the apostle after the record of the Gospel of John, where he is spoken of more than in the other gospel records, Philip of the book of Acts is the deacon. Tradition maintains that Philip the apostle preached in Phrygia.

ဆီမွန် စီးယလော့ သည် မြောက်အာဖရိကတွင် ဟောပြောခဲ့ပြီး ပါလက်စတိုင်း တွင် ဒိုမစ်ရှင် ဧကရာဇ် အုပ်ချုပ်ချိန်တွင် သင်္ချိုင်းခံခဲ့ရသည်ဟု ဆိုသည်။ ဒိုမစ်ရှင်မှာ ယောဟန်ကို ပါတ်မွန်စ် ကျွန်း သို့ စေလွှတ်ခဲ့သော ဧကရာဇ် ဖြစ်သည်။ ရိုးရာက သောမတုန်း ကို ပါသေးယားနှင့် ပါရှီးယား သို့ ခန့်ထားပြီး နောက်ပိုင်း အကျယ်ချုပ်ခံနေချိန်တွင် အေဒေဆာ သို့ ရောက်ရှိခဲ့ပြီး ထိုမြို့တွင် သင်္ချိုင်းခံခဲ့ရသည်ဟု ဆိုထားသည်။ သို့သော် သောမတုန်း က အိန္ဒိယတွင် ဧဝံဂေလိ တရားတော် ဟောပြောခဲ့သည်ဟု ရိုးရာ တစ်ခု ရှိပြီး အိန္ဒိယတွင် ယခု ရိုးရာ ခရစ်ယာန်များ တစ်အုပ်စု ရှိပြီး ထိုသူတို့ကိုယ်တိုင်ကို သောမတုန်း ခရစ်ယာန်များ ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။ သောမတုန်း၏ လုပ်ဆောင်ချက်များ ထိုနေရာအထိ ရောက်ရှိခဲ့မည် မဖြစ်နိုင်ဟု ယူဆရသည်။

Simon the Zealot is said to have preached in North Africa and to have been martyred in Palestine under Domitian, the emperor who sent John to the island of Patmos. Tradition assigns Thomas to Parthia and Persia, and in his later years to Edessa, where he is said to have been martyred. However, there is also a tradition that Thomas preached the gospel in India, and there is in India today a group of native Christians who call themselves the Thomas Christians. The probability is that Thomas’ labors did not reach that far.

၈။ အသင်းတော် ဖွံ့ဖြိုး စည်းမျဉ်း ဖွံ့ဖြိုးခြင်း

VIII. Developing Church Organization

စပ်စောင့်ကြပ်မှု လုပ်ဆောင်ခြင်း။—ကျမ်းစာ မှတ်တမ်း ရှိသော အသင်းတော် လုပ်ငန်းများစွာအတွက် စီမံကိန်း ရေးဆွဲမှု နှင့် အုပ်ချုပ်ရေး ကြပ်မတ် လုပ်ဆောင်မှု လက္ခဏာ များ ပေါ်ထွက်နေသည်။ တမန်တော်များ အစပိုင်း ဂျေရုဆလင်မ်တွင် ရှိနေခဲ့ပြီး စတီဖင် ကျောက်မှုတ်ခံရမှု ကြောင့် ဖြစ်ပွားခဲ့သော ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှု ကာလ တွင်ပင် ထိုမြို့တွင် ရှိနေခဲ့ကြသည်။ ထိုမှ ဖိလိပ်ကို ဆမာရိယ တွင် ကူညီရန် ပေထွး နှင့် ယောဟန် တို့ကို စေလွှတ်ခဲ့ကြသည်။ ပေထွး က ကောနရှဲလျူး ကို ကိုင်တွယ်ချိန်တွင် ဂျေရုဆလင်မ် ရှိ ညီအစ်ကို များက စိတ်ပျက်ခဲ့ပြီး ပေထွး ကို အကျိုးစီရင်ချက် ပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။ ဂျန်တိုလ်များအပေါ် ရိုးရာ မည်မျှ တောင်းဆိုရမည် ဆိုသော အရေးကြီး ကိစ္စ ကို ဆုံးဖြတ်ရန် လိုအပ်ချိန်တွင် ညီအစ်ကို များက ဂျေရုဆလင်မ်တွင် ကိုယ်စားလှယ် အမျိုးမျိုး ရှိသော ကောင်စီ တစ်ခု ခေါ်ယူခဲ့ပြီး ထိုအဖွဲ့က ဆုံးဖြတ်ချက် ကို အသင်းတော် များသို့ စကားပို့ လွှတ်ချင်း ခွင့်ပြုခဲ့ကြသည်။ ဤအရာအားလုံး က တမန်တော် များက အသင်းတော် အဖွဲ့ချုပ် များထက် ပိုမို ဗဟို အခွင့်အာဏာ ကို ယေဘုယျ စိုးရိမ်မှု ပြဿနာ များကို ရည်ရွယ်ပြီး ရှိကြောင်း အတည်ပြု ရန် စံနမူနာ ဖြစ်ကြောင်း ညွှန်ပြနေသည်။

The Exercise of Supervision.—For most of the activities of the church for which there is inspired record, there are strong indications of planning and administrative supervision. The apostles were at first in Jerusalem, and remained there even during the persecution arising from the stoning of Stephen. From there they sent Peter and John to help Philip in Samaria. When Peter dealt with Cornelius, the brethren in Jerusalem were troubled, and asked Peter to give an accounting. When the grave matter of the extent to which ritual was to be required of the Gentiles had to be settled, the brethren called a more or less representative council in Jerusalem and felt free to send word out from there to the churches as to the decision reached. All of this indicates that the apostles recognized the validity of referring problems of general concern to an authority more central than that of the local congregations.

အုပ်ချုပ်ရေး တွင် ဝိညာဉ်တော်၏ လမ်းညွှန်မှု။—ကူရှန်နှင့် ကပ်ပတ်စ် မှ လူများကို ဆူရီးယား အန်တို၏ ကို ဟောပြောရန် စေလွှတ်ရန် အဖွဲ့ တစ်ဖွဲ့ မှ ညွှန်ကြားမှု မရှိခဲ့ပေ။ သို့သော် ထိုသူတို့၏ လုပ်ငန်း ကို ဘာနာဘပ် က ခွင့်ပြုချက် ဖြင့် သုံးသပ်ခဲ့ပြီး ထိုလုပ်ငန်း များ၏ အောင်မြင်မှု မှ အကျိုးရှိ မည်ဟု တွေ့ရှိချိန်တွင် ဘာနာဘပ် က ကီလိးကို ခရီး ပြုလာပြီး ပေါလု ကို အန်တို တွင် လုပ်ကိုင်ရန် ယူလာခဲ့သည်။

The Spirit’s Guidance in Administration.—There did not seem to be direction by any particular group to send the men from Cyrene and Cyprus to Antioch in Syria to engage in evangelism there. But their work was reviewed with approval by Barnabas, and when it was found advantageous to profit by the success of their endeavors, Barnabas journeyed to Cilicia and brought Paul to labor in Antioch.

အန်တို အသင်းတော် တွင် အကြီးအကဲ နှင့် ဒီကွန် များ မဖော်ပြထားပါ။ ဝိညာဉ်တော်၏ အထူး လက်ဆောင် ရှိသော ပရောဖက် နှင့် ဆရာ များ ဖြစ်သော လူများ က ပေါလု နှင့် ဘာနာဘပ် တို့ကို ထင်ရှားသော ပထမ တမန်တော်ခရီ စဉ် သို့ စေလွှတ်ခဲ့ကြသည်။ အန်တို ရှိ ညီအစ်ကို များက ဘာနာဘပ် နှင့် ပေါလု တို့ လမ်းကြောင်း ကို မည်မျှ ရေးဆွဲ ညွှန်ကြားခဲ့ကြောင်း မညွှန်ပြ ပါ။ ထိုအစား ထိုသူတို့ ဝိညာဉ်တော် ၏ ခေါင်းဆောင်မှု အောက်တွင် လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြဟု ထင်ရသော အထင်အမြင် တစ်ခု ရှိသည်။ ပေါလု က ဒုတိယ ခရီး စဉ်တွင် ဤ ခေါင်းဆောင်မှု ကို သိခဲ့ပြီး ထိုခရီး စဉ်တွင် အချို့ ပြည်နယ်များထဲ ဝင်ရန် တားမြစ်ခံခဲ့ရသည်။ အကယ်၍ ဝိညာဉ်တော် က အသင်းတော် အတွက် အလုံးစုံ နယ်မြေ ကျော်လွန်သော ဘုရားသခင် လမ်းညွှန် ဖြစ်ကြောင်း ဖြစ်သည်။

Elders and deacons are not mentioned in the church in Antioch. It was prophets and teachers, men with specific gifts of the Spirit, who sent Paul and Barnabas on their famous First Missionary Journey. It is not indicated to what extent the brethren at Antioch laid out for Barnabas and Paul the route they were to follow. Rather, one has the impression that they operated under the leadership of the Spirit. Certainly Paul on his second journey knew this leadership, because he was prevented from entering certain provinces while on that journey. As a matter of fact, the Holy Spirit is the over-all divine Guide for the church.

ဝိညာဉ်တော် ရှိသော လူများ၊ တမန်တော်၊ ပရောဖက်၊ ဆရာ နှင့် ဧဝံဂေလိ ဟောပြောသူ များ က အသင်းတော် ကို ခေါင်းဆောင်ရန် တက်ကြွ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။ ဒီကွန် များ က ဂျေရုဆလင်မ် ရှိ အသင်းတော် အဖွဲ့ ဝင်များထံ ပစ္စည်း နှင့် အစာ ခွဲဝေ ဆောင်ရွက်ရန် စပ်စောင့်ရန် ခန့်အပ်ခံရသည်။ ဤသည်မှာ အုပ်ချုပ်ရေး လုပ်ငန်း ဖြစ်သည်။ ဝိညာဉ်တော် ၏ ကောင်းချီး အောက်တွင် ထိုသူတို့ က အောင်မြင်သော ဧဝံဂေလိ ဟောပြောသူ များ ဖြစ်ခဲ့ကြသည်။ ထို့ကြောင့် ဤ အစောပိုင်း ကာလ တွင် အကြီးအကဲ နှင့် ဒီကွန် တို့ ကို အုပ်ချုပ်ရေး အရာရှိ များ အဖြစ် နှင့် တမန်တော်၊ ပရောဖက်၊ ဆရာ နှင့် ဧဝံဂေလိ ဟောပြောသူ တို့ကို ဝိညာဉ်တော် ရှိသော လူများ အဖြစ် ကြားခွဲ ခွဲခြား မှု ရှိခဲ့ရန် မဖြစ်နိုင်ပါ။ သို့သော် နောက်ပိုင်း နှစ်များ တွင် ဤ အဆင့်နှစ်ခု ကြားကွာဟ မှု ပိုမို ကြီးထွားခဲ့သည်။ အကြီးအကဲ နှင့် ဒီကွန် တို့ က အုပ်ချုပ်ရေး တန်ဖိုး နှင့် လွှမ်းမိုးမှု တို့ တိုး လာခဲ့ပြီး ဝိညာဉ်တော် ရှိသော လူများ က မနည်း များမနည်း လျော့နည်း လာခဲ့ပြီး ခရစ်ယာန် စာအုပ်များ နောက်ပိုင်း တွင် တကယ်တမ်း သံသယ ရှိ လာခဲ့ကြောင်း ထင်ရှားသည်။

The men of the Spirit, the apostles, prophets, teachers, and evangelists, were active in leading the church. The deacons, as such, were appointed to supervise the distribution of goods and food to the members of the church in Jerusalem. This was essentially an administrative function. Under the blessing of the Spirit, they proved also to be successful evangelists. Therefore no sharp division in this early day between the elders and deacons as administrative officers, and the apostles, prophets, teachers, and evangelists as men of the Spirit, can be pressed. However, the distinction grew in later years between these two classes of functionaries in the church. The elders and deacons increased in administrative power and influence, and the men of the Spirit not only became less numerous but, as is evident from later Christian writings, actually fell into disrepute.

ပရက်စ်ဘစ်တေရီ။—ဒေသခံ အသင်းတော် တွင် တရားဝင် ခေါင်းဆောင်မှု အတွက် အသုံးအနှုန်း နှစ်ခု သုံးခဲ့သည်။ တစ်ခု မှာ ပရက်စ်ဘျူတကရော့စ် ဖြစ်ပြီး စာသား အရ အကြီးအကဲ ဟု ဆိုလိုသည်။ ဤစကားလုံး က အင်္ဂလိပ် ဘာသာတွင် ပရိက် နှင့် ပရက်စ်ဘတာ အဖြစ် ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး အစောပိုင်း အသင်းတော် ပရက်စ်ဘတာ က ရိုးရာ နှင့် ခေတ်မီ ခရစ်ယာန် ယဇ်များ မှ ရိုးရာ နှင့် ယဇ်ဆရာ လုပ်ငန်း များ လုပ်ဆောင်ခဲ့သော ယဇ်ဆရာ နှင့် ယဇ်ဆရာ လုပ်ငန်း များ ကို လုပ်ဆောင်မည် မဟုတ်ပါ။ အခြား အသုံးအနှုန်း တစ်ခု မှာ ဘစ်ရှပ် ဖြစ်ပြီး ဂရိ ဘာသာ အက်ပိစ်ကိုပို့စ် မှ ဆင်းသက်လာပြီး ကြပ်မတ် ဟု ဆိုလိုသည်။ အစောပိုင်း အသင်းတော် တွင် ဤ နှစ်ခု အချက်များ က မတူညီ ရာထူး နှစ်ခု ကို မဆိုလိုကြောင်း မှတ်သားရမည်။ ထိုနှစ်ခု က တူညီ ရာထူး တစ်ခု အတွက် အပြန်အလှန် အသုံးပြုခဲ့ကြောင်း တမန်တော်တော်ဝင်ကျမ်း ၂၀:၁၇၊ ၂၈ တွင် ရှင်းလင်း ပြသထားသည်။ မယ်လစ်တူး တွင် ပေါလု ကို တွေ့ခဲ့သော အက်ဖက်ဆု အကြီးအကဲ များကို အကြီးအကဲ နှင့် ဘစ်ရှပ် သို့မဟုတ် ကြပ်မတ် ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သည်။ တူညီ အသုံးပြုမှု က တိတု စာ ၁:၅–၉ တွင် တွေ့ရပြီး အသင်းတော် ခေါင်းဆောင်များ အတွက် အရည်အချင်း ဖော်ပြရာတွင် အကြီးအကဲ နှင့် ဘစ်ရှပ် ဟု တူညီ အသုံးပြု ခဲ့သည်။ ဘစ်ရှပ် ဟု တစ်ဖက်နှင့် ပရက်စ်ဘတာ သို့မဟုတ် ပရိက် ဟု အခြား တစ်ဖက် ကြားကွာဟ မှု က တမန်တော် သို့မဟုတ် တမန်တော်နောက်ဆက်တွဲ အသင်းတော် ထက် အများကြီး နောက်ကျ ကာလ တွင် ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။ တကယ်တော့ ပထမ ရာစု နှောင့်နှင်း အဆုံး မတိုင်မီ ရောမမြို့ အသင်းတော် ခေါင်းဆောင် ကလဲ့မန့် က ကောရိန္သု သို့ ပထမ စာ တွင် ပရက်စ်ဘတာ များကိုသာ သိခဲ့ပြီး (၄၄ နှင့် ၄၇ အခန်း များ) ပရက်စ်ဘတာ ရာထူး အတွက် အက်ပိစ်ကိုပိတ် ဟု ဆိုလိုသော ကြပ်မတ် ဟု သုံးခဲ့သည် (၄၄ အခန်း)။ ထို့ထက် ထင်ရှားသော အချက်မှာ ဧကရာဇ် ဗစ်တာ ရှိ ရောမမြို့ အသင်းတော် ခေါင်းဆောင် များ၏ ရှေ့ဆက် များကို ပရက်စ်ဘတာ များ ဟု ဆိုလာခဲ့သော ဂါလ် လယော့န်း အသင်းတော် ခေါင်းဆောင် အိုင်ရွန်နီးယပ်စ် ဖြစ်သည် (ဧကရာဇ် ခရစ်ယာန် သမိုင်း v. ၂၄. ၁၄)။

The Presbytery.—For the official leadership in the local congregations two terms were used. One, presbuteros, literally, “older,” indicates one in a position of respect. The word has come into English as “priest” and “presbyter,” although the medieval and modern Christian priests have ritualistic and sacerdotal functions that the presbyter of the early church never thought of exercising. The other term is “bishop,” from the Greek episkopos, “an overseer.” It must be noted that in the early church these two titles did not designate two different offices. The fact that they were applied interchangeably to the same office is shown clearly in Acts 20:17, 28, where the elders of Ephesus who met Paul at Melitus are called both elders and bishops or “overseers.” The same exchange of terms is found in Paul’s letter to Titus, ch. 1:5–9, where in describing the qualifications for the leaders of the church, the terms “elder” and “bishop” are used synonymously. The differentiation that emerges between the term “bishop” on the one hand and “presbyter,” or “priest,” on the other, is of a much later time than either the apostolic or the subapostolic church. Indeed, Clement, the leader of the church at Rome just before the close of the 1st century, in writing his First Epistle to the Corinthians, knows only “presbyters” (chs. 44 and 47), and uses for the presbyterial office the term “episcopate,” that is, “oversight” (ch. 44). Even more striking is the fact that Irenaeus, leader of the church of Lyons in Gaul about the year 185, still speaks of the predecessors of Victor, leader of the church at Rome, as presbyters (Eusebius Ecclesiastical History v. 24. 14).

ထို့ကြောင့် ဤ နှစ်ခု အချက် များ က ဘာကြောင့် ရှိသနည်း။ ထိုနှစ်ခု က တူညီ လုပ်ဆောင်မှု ကို မီးမောင်းထိုး ပြသထားသည်။ အကြီးအကဲ သို့မဟုတ် ပရက်စ်ဘတာ ဟု ရာထူး အမည် ဖြစ်ပြီး ကြပ်မတ် ဟု ရာထူး လုပ်ငန်း ကို အမည်ပေးရန် သုံးခဲ့သည်။

Why then the two terms? It is clear that they designate the same activity. “Elder,” or “presbyter,” is evidently the title of the office; “overseer” is used to name the function of the office.

အန်တို တွင် ဧကရာဇ် အုပ်ချုပ်မှု။—ဧကရာဇ် အုပ်ချုပ်မှု က အဓိက အကြီးအကဲ ရာထူး မှ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပြီး (စာ ၂၆ ကို ကြည့်ပါ) သို့သော် နေရာတိုင်း တွင် တူညီ နှုန်း မဟုတ်ပါ။ အန်တို ဆူရီးယား တွင် ဘုရင် ဧကရာဇ် အုပ်ချုပ်မှု က အစောဆုံး ပေါ်ထွက်လာခဲ့ပုံရသည်။ အကယ်၍ ခရီး ၆၀ သို့မဟုတ် ၆၁ ခန့်တွင် ပေါလု အကျယ်ချုပ်ခံရပြီး နောက်ပိုင်း အန်တို တွင် ဘာဖြစ်ခဲ့သနည်း မသိပါ။ ဧကရာဇ် ခရစ်ယာန် သမိုင်း iii. ၃၆. ၂; ၂၂ တွင် ဧကရာဇ် က အန်တို အသင်းတော် ခေါင်းဆောင် များကို ပေထွး၊ ဧအို ဒူးစ် နှင့် အိုင်ဂနေးရှပ်စ် ဟု အမည်ပေးထားသည်။

The Episcopate at Antioch.—The episcopate evolved out of the chief eldership (see p. 26), though not at the same rate everywhere. The monarchical episcopate seems to have emerged earliest at Antioch in Syria. It is not known what happened there after Paul’s imprisonment about the year 60 or 61. Eusebius names the leaders of the church at Antioch as Peter, Euodius, and Ignatius (Ecclesiastical History iii. 36. 2; 22).

အန်တို တွင် ပေထွး၏ ဦးဆောင်မှု ရိုးရာ က တမန်တော်တော်ဝင်ကျမ်း မှတ်တမ်း နှင့် မကိုက်ညီ ပါ။ ပေထွး က အန်တို တွင် ယူဒယဟန် ကိစ္စ တွင် လှည့်စားခဲ့ပြီး ပေါလု က ထိုသို့ လုပ်ခဲ့မှု အတွက် စိန်ခေါ်ခဲ့သည် (ဂလာတိ ၂:၁၁–၂၁)။ အန်တို တွင် အသင်းတော် က မကြာမီ စည်းမျဉ်း ချမှတ်ခဲ့ပြီး ပေထွး က ထိုအချိန်တွင် ထိုမြို့၏ ခေါင်းဆောင် မဖြစ်နိုင်ပါ။

This tradition of Peter’s primacy at Antioch, however, does not accord with the record of the book of Acts. Peter was in Antioch “dissembling” in the matter of Judaism, and was challenged by Paul for so doing (Gal. 2:11–21). The church was, of course, already organized at Antioch, and Peter was scarcely its leader then.

တမန်တော်တော်ဝင်ကျမ်း ၁၃:၁၊ ၂ တွင် အန်တို နှစ်သက် အသင်းတော်၏ အစောပိုင်း ခေါင်းဆောင်မှု က ဝိညာဉ်တော် လက်ဆောင် ရှိသော လူများ ဖြစ်သော ပမေတိကိုင် များ မှ ပေါက်ဖွားလာခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။ နောက်ပိုင်း ခေါင်းဆောင်မှု တွင် အားကြီး သော လူများ ရောက်လာခဲ့မည်ဟု ယူဆရန် ဖြစ်နိုင်ပြီး ထိုလူများ က လက်ဆောင် ရှိသော လူများ အုပ်စု တစ်ခု အဖြစ် ယုတ္တိ ကို အရှိန်မြှင့်ခဲ့ကြောင်း ဖြစ်နိုင်သည်။ အကယ်၍ ဤ အမျိုးအစား ခေါင်းဆောင်မှု ဖွံ့ဖြိုး ခဲ့မည်ဆိုလျှင် အိုင်ဂနေးရှပ်စ် ခေတ်တွင် ဧကရာဇ် အုပ်ချုပ်မှု က အုပ်ချုပ်ရေး အစည်းအရုံး အဖြစ် ခိုင်မာ ခဲ့မည်ဟု ဖြစ်နိုင်သည်။

In Acts 13:1, 2 it is revealed that the early leadership of the Antiochene church was furnished by men of the spiritual gifts, the pneumatikoi. It may have been that vigorous men, coming to leadership there later, hastened the decline of the power of the men of the gifts, who as a class fell under suspicion. If this kind of leadership developed, the episcopate might well have crystallized into a commanding ecclesiastical order by Ignatius’ time.

အင်နာတီးယပ်စ်၏ ဘုရင်စနစ်ဆန်သော ဘိရှော့အုပ်ချုပ်မှု အင်နာတီးယပ်စ်သည် ဧကရာဇ် ထရာဂျန်၏ ဖိနှိပ်မှုအောက်တွင် အေဒီ ၁၁၆ ခန့်တွင် အာဇာနည်အဖြစ် ကွပ်မျက်ခံခဲ့ရသည်။ သူ၏အကြောင်းအချက်များကို ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်း၏ အာဇာနည်ဆိုင်ရာ ရိုးရာဓလေ့မှ ထွက်ပေါ်လာသော အတ္ထုပ္ပတ္တိဆိုင်ရာ အချက်အလက်များမှ ရရှိသည်။ ထိုအချက်အလက်များသည် သူသေဆုံးပြီး ရာစုနှစ်များစွာအကြာမှ ရေးသားထားခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့ပြင်၊ အင်နာတီးယပ်စ်ရေးသားခဲ့သည်ဟု ယူဆထားသော စာများရှိပြီး၊ ၎င်းတို့သည် သူအား ရောမမြို့သို့ အကျဉ်းသားအဖြစ် ပို့ဆောင်စဉ်ကာလတွင် ရေးသားခဲ့သည်ဟု ဆိုသော်လည်း၊ ၎င်းတို့၏ စစ်မှန်မှုမှာ အလွန်သံသယဖြစ်ဖွယ်ရှိသည်။ ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းသမိုင်းပညာရှင် ဖိလစ်ပ် ရှဖ်က ၎င်းတို့အကြောင်းပြောရာတွင်၊ “ဤအကြီးမြတ်ဆုံးသော အဆင့်ဆင့်အုပ်ချုပ်မှုဆိုင်ရာ စာရွက်စာတမ်းများသည် သန့်ရှင်းသော လိမ်လည်မှုများဖြင့် မကြာမီ ထည့်သွင်းပြင်ဆင်ခံရပြီး၊ ဖြတ်တောက်ခံရပြီး၊ ဖျက်ဆီးခံရသဖြင့်၊ ယနေ့တွင် သမိုင်းတွင်ရှိသော စစ်မှန်သော အင်နာတီးယပ်စ်ကို ရိုးရာဓလေ့ထဲမှ အလွန်ကြီးမြတ်သော အင်နာတီးယပ်စ်နှင့် အတုအင်နာတီးယပ်စ်တို့မှ တိကျစွာ ခွဲခြားဖော်ထုတ်ရန် မဖြစ်နိုင်သလောက်ဖြစ်သည်” (ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းသမိုင်း၊ အတွဲ ၂၊ စာမျက်နှာ ၆၆၀) ဟု ဖော်ပြထားသည်။

The Monarchical Episcopate of Ignatius.—Ignatius of Antioch was martyred about a.d. 116, in persecution under the emperor Trajan. Information concerning him comes from biographical material contained in the martyrological tradition of the church and dated some hundreds of years after his death. Also, there are epistles attributed to Ignatius, as though written while he was on his way, a prisoner, to Rome, but these are of very doubtful authenticity. Philip Schaff, church historian, says of them: “These oldest documents of the hierarchy soon became so interpolated, curtailed, and mutilated by pious fraud, that it is today almost impossible to discover with certainty the genuine Ignatius of history from the hyper- and pseudo-Ignatius of tradition” (History of the Christian Church, vol. 2, p. 660).

အင်နာတီးယပ်စ်၏ အာဇာနည်ရိုးရာဓလေ့တွင်နှင့် စာများထဲတွင်၊ ဘုရားကျောင်းများ၏ ဘိရှော့များကို အမြင့်မြတ်ဆုံးသော သန့်ရှင်းမှုနှင့် ဘုရားကျောင်းဆိုင်ရာ အာဏာပိုင်မှုအဖြစ် ဖော်ပြထားသည်။ စာများတွင် အောက်ပါထုတ်ဖော်ပြချက်များ ပါရှိသည်- “ဘိရှော့၏ဆန္ဒနှင့် သဟဇာတဖြစ်စွာ နေထိုင်ပါ” (ဧဖက်မြို့သားများထံသို့၊ ၄) “သင်တို့၏ … အကြီးအကဲအဖွဲ့သည် ဘိရှော့နှင့် တယောတစ်ခု၏ ကြိုးများကဲ့သို့ သဟဇာတဖြစ်နေသည်” (ဧဖက်မြို့သားများထံသို့၊ ၄) “ဘိရှော့ကို ဘုရားသခင်ကိုယ်တိုင်အဖြစ် မှတ်ယူရမည်” (ဧဖက်မြို့သားများထံသို့၊ ၆) “အရာအားလုံးကို ဘုရားသခင်နှင့် သဟဇာတဖြစ်စွာ စိတ်အားထက်သန်စွာ ပြုလုပ်ပါ၊ ဘိရှော့သည် ဘုရားသခင်၏နေရာ၌ ဦးဆောင်နေပြီး၊ အကြီးအကဲများသည် တမန်တော်များ၏ ကောင်စီအဖွဲ့၏နေရာ၌ ရှိနေသည်။ … ဘိရှော့နှင့် ညီညွတ်စွာ နေထိုင်ပါ” (မဂ္ဂနီးယားမြို့သားများထံသို့၊ ၆) “ဘိရှော့အား နာခံပြီး အချင်းချင်း နာခံပါ” (မဂ္ဂနီးယားမြို့သားများထံသို့၊ ၁၃) “ဘိရှော့အား ယေရှုခရစ်ကိုယ်တိုင်အဖြစ် နာခံပါ။ … ဘိရှော့မပါဘဲ မည်သည့်အရာမျှ မပြုလုပ်ပါ” (ထရာလီးယန်းမြို့သားများထံသို့၊ ၂) “ဒီခန်များကို ယေရှုခရစ်အဖြစ် လေးစားပါ၊ ဘိရှော့သည် ခမည်းတော်၏ပုံစံဖြစ်ပြီး၊ အကြီးအကဲများသည် ဘုရားသခင်၏ ကောင်စီနှင့် တမန်တော်များ၏ အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် လေးစားပါ” (ထရာလီးယန်းမြို့သားများထံသို့၊ ၃) “ဘုရားကျောင်းနှင့်သက်ဆိုင်သော မည်သည့်အရာကိုမဆို ဘိရှော့မပါဘဲ မပြုလုပ်ပါ” (စမီရနီးယန်းမြို့သားများထံသို့၊ ၈) “ဘိရှော့၏သိစရာမရှိဘဲ မည်သူမဆို တစ်စုံတစ်ခုပြုလုပ်ပါက၊ ထိုသူသည် နတ်ဆိုးကို အမှုထမ်းနေသည်” (စမီရနီးယန်းမြို့သားများထံသို့၊ ၉) (လို့ဘ်ထုတ်ဝေမှု၊ တမန်တော်များ၏ဖခင်များ၊ အတွဲ ၁၊ စာမျက်နှာ ၁၇၇၊ ၁၈၁၊ ၂၀၁၊ ၂၀၃၊ ၂၀၉၊ ၂၁၃၊ ၂၁၅၊ ၂၁၅၊ ၂၆၁၊ ၂၆၁၊ ၂၆၃)

In the martyrology of Ignatius, and in several of the epistles, the bishops of the churches are spoken of in terms of the highest sanctity and ecclesiastical authority. There occur in the Epistles such expressions as: “Live in harmony with the will of the bishop,” “Your … presbytery … is attuned to the bishop as the strings to a harp” (To the Ephesians 4); “We must regard the bishop as the Lord himself” (ibid. 6); “Be zealous to do all things in harmony with God, with the bishop presiding in the place [eis topos] of God and the presbyters in the place of the Council of the Apostles. … Be united with the bishop” (To the Magnesians 6); “Be subject to the bishop and to one another” (ibid. 13); “in subjection to the bishop as to Jesus Christ. … Do nothing without the bishop” (To the Trallians 2); “Let all respect the deacons as Jesus Christ, even as the bishop is also a type of the Father, and the presbyters as the council of God and the college of Apostles” (ibid. 3); “Let no one do any of the things appertaining to the Church without the bishop” (To the Smyrnaeans 8); “He who does anything without the knowledge of the bishop is serving the devil” (ibid. 9). (See Loeb ed., The Apostolic Fathers, vol. 1, pp. 177; 181; 201, 203; 209; 213, 215; 215; 261; 261, 263.)

ခေတ်ပြိုင်သက်သေများ ဤအင်နာတီးယပ်စ်စာရွက်စာတမ်းများမှ ထုတ်ဖော်ပြချက်များကို မျက်နှာတန်ဖိုးအတိုင်း ယူဆပါက၊ အန်တီယုတ်မြို့တွင် အင်နာတီးယပ်စ်သေဆုံးချိန်တွင် ဘိရှော့အုပ်ချုပ်မှုသည် ဘုရင်စနစ်ဆန်သော အာဏာအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲပြီးဖြစ်သည်ဟု ကောက်ချက်ချရမည်။ သို့သော် ဤထုတ်ဖော်ပြချက်များကို အလေးအနက်မယူနိုင်ပေ။ အကြောင်းရင်းတစ်ခုမှာ တူညီသောဒေသမှ ခေတ်ပြိုင်စာရွက်စာတမ်းများတွင် အင်နာတီးယပ်စ်စာများတွင်ဖော်ပြထားသည့် ဘိရှော့အုပ်ချုပ်မှု၏ မြင့်တက်မှုကို မပြသထားခြင်းဖြစ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ ၂ ရာစုနှစ်တွင် ထုတ်ဝေခဲ့သော “တမန်တော်ဆယ်နှစ်ပါး၏ သွန်သင်ချက်” (ဒီဒါချီ) ဟုခေါ်သော စာရွက်စာတမ်းတွင် ဘိရှော့များကို ဤသို့မြင့်တင်ဖော်ပြထားခြင်း မရှိပေ။ ဤစာရွက်စာတမ်းသည် တမန်တော်များမှဖြစ်သည်မဟုတ်ဘဲ၊ ၎င်း၏ရေးသားသူမှာ မသိရှိရပါ။ ၎င်းသည် ဆီးရီးယားနောက်ခံမှဖြစ်သည်ဟု ယေဘုယျအားဖြင့် သဘောတူထားပြီး၊ ၎င်းသည် အင်နာတီးယပ်စ်စာများနှင့် တူညီသော ပတ်ဝန်းကျင်နှင့် အခြေအနေများမှ ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။

Contemporary Testimony.—Taken at their face value, these statements from the extant Ignatian documents require us to conclude that the episcopate had already evolved into a monarchical authority at Antioch by the time of Ignatius’ death. But these statements cannot be taken so seriously. One reason is that contemporary documents from the same region do not show the elevation of the episcopate that the Ignatian epistles indicate. For instance, a document produced sometime in the 2d century, called Teaching of the Twelve Apostles (Didache), gives no such elevation to the bishops. The document is not apostolic; its author is unknown. Since it is generally agreed to be Syrian in background it comes from the same environment and conditions as those of the supposed Ignatian letters.

ဒီဒါချီတွင် ဘိရှော့အုပ်ချုပ်မှုအကြောင်း ဤသို့သာဖော်ပြထားသည်- “ထို့ကြောင့် သင်တို့အတွက် သခင်ဘုရားနှင့်ထိုက်တန်သော ဘိရှော့များနှင့် ဒီခန်များကို ခန့်အပ်ပါ။ … ၎င်းတို့ကို မထီမဲ့မြင်မပြုပါနှင့်၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့သည် ပရောဖက်များနှင့် ဆရာများနှင့်အတူ သင်တို့၏ ဂုဏ်ယူထိုက်သော ပုဂ္ဂိုလ်များဖြစ်သည်” (၁၅၊ လို့ဘ်ထုတ်ဝေမှု၊ တမန်တော်များ၏ဖခင်များ၊ အတွဲ ၁၊ စာမျက်နှာ ၃၃၁)။ ဤတွင် ဘိရှော့များကို ဝိညာဉ်ရေးဆိုင်ရာ လက်ဆောင်များရှိသူများထက် အဆင့်မြှင့်တင်ဖော်ပြထားခြင်းမရှိပေ။

But the Didache says of the episcopate only: “Appoint therefore for yourselves bishops and deacons worthy of the Lord. … Do not despise them, for they are your honourable men together with the prophets and teachers” (15; Loeb ed., The Apostolic Fathers, vol. 1, p. 331). The bishops are not here classed above the men of the spiritual gifts.

တူညီသောကာလတွင် ရောမမြို့မှ ကလီမန့်နှင့် ထို့နောက် နှစ်ပေါင်း ၉၀ ခန့်အကြာ လိုင်ယွန်မြို့မှ အိုင်ရင်နီးယပ်စ်တို့က ရောမမြို့ရှိ ဘုရားကျောင်းခေါင်းဆောင်များကို အင်နာတီးယပ်စ်သေဆုံးချိန်နှင့် ထို့နောက် နှစ်ပေါင်း ၇၀ အတွင်း “အကြီးအကဲများ” ဟုသာ ခေါ်ဆိုခဲ့သည်ကို ပြသထားသည်။ ထို့ကြောင့် အင်နာတီးယပ်စ်၏ ဘိရှော့သည် နောက်ပိုင်းတွင် ဖန်တီးထားခြင်းဖြစ်သည်၊ သို့မဟုတ် အန်တီယုတ်မြို့ရှိ ဝိညာဉ်ရေးဆိုင်ရာ ပုဂ္ဂိုလ်များသည် ၎င်းတို့၏ ခေါင်းဆောင်မှုကို အလျင်အမြန်ဆုံးရှုံးခဲ့ရပြီး၊ ရွေးချယ်ထားသော ဘုရားကျောင်းဆိုင်ရာ ခေါင်းဆောင်မှုသည် ၎င်းတို့၏နေရာကို အစားထိုးကာ အလွန်လျင်မြန်စွာ ဘိရှော့အုပ်ချုပ်မှုအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

About the same time Clement of Rome, and Irenaeus of Lyons some ninety years later, show that the leaders in the church in Rome were still being called “presbyters” at the very time Ignatius was martyred, and for seventy years thereafter. Therefore either the Ignatian bishop is a creation of a later hand or the men of the Spirit in Antioch were very quickly deprived of their leadership, an elected ecclesiastical leadership taking their place and developing a strong episcopate with the most remarkable rapidity.

တမန်တော်ဆက်ခံမှု အေဒီ ၂၀၀ မတိုင်မီ အနည်းငယ်တွင်၊ ဂေါလ်ဒေသရှိ ဘုရားကျောင်းခေါင်းဆောင် အိုင်ရင်နီးယပ်စ်သည် ဘိရှော့အုပ်ချုပ်မှုဆိုင်ရာ ရှင်းလင်းသော သီအိုရီကို တီထွင်ခဲ့သည်။ ၎င်းကို ၎င်း၏ “ဆန့်ကျင်ဘက်အယူဝါဒများအကြောင်း” စာအုပ်အတွဲ ၃ တွင် ဖော်ပြထားသည်။ ၎င်း၏ အဓိကအချက်မှာ တမန်တော်များသည် စစ်မှန်သော ခရစ်ယာန်သွန်သင်ချက်များကို ဘိရှော့များထံ လွှဲပြောင်းပေးအပ်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် တမန်တော်များကို ဆက်ခံသူများဖြစ်သည်ဟု ယူဆသည်။ ၎င်းက တမန်တော်များက တည်ထောင်ခဲ့သော ဘုရားကျောင်းများ၏ ဘိရှော့များသည် သန့်ရှင်းသော ရိုးရာဓလေ့ကို ထိန်းသိမ်းသူများဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။ ဤသီအိုရီတွင် တမန်တော်ဆက်ခံမှု သဘောတရား၏ အစပြုမှု ပါဝင်သည်။

Apostolic Succession.—A little before a.d. 200, Irenaeus, leader of the church in Gaul, developed a clear-cut theory of the episcopate. This he sets forth in book iii of his treatise Against Heresies. His thesis is that the apostles handed down the true Christian teaching to the bishops, who were supposed to have succeeded them. He holds that the bishops of churches founded by the apostles were the preservers of sacred tradition. In this thesis is the beginning of the theory of apostolic succession.

တည်ထောင်ထားသော ဘိရှော့အုပ်ချုပ်မှု ဘိရှော့သည် အမျိုးမျိုးသော အသင်းတော်များတွင် အာဏာပိုင်ခေါင်းဆောင်အဖြစ် ပထမဆုံး ရှင်းလင်းသော သက်သေမှာ မြောက်အာဖရိက၊ ကာသိဂ်မြို့ဗဟိုပြု ဘုရားကျောင်းများ၏ ဘိရှော့ ဆိုက်ပရီယန်၏ ရေးသားချက်များတွင် ပြသထားသည်။ ဆိုက်ပရီယန်သည် အေဒီ ၂၅၈ တွင် အာဇာနည်အဖြစ် ကွပ်မျက်ခံခဲ့ရသည်။ ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းသမိုင်းပညာရှင် ယူဆီးဘီးယပ်စ်သည် ဘုရားကျောင်းခေါင်းဆောင်များအားလုံးကို အစဉ်အလာအားဖြင့် “ဘိရှော့” ဟု ခေါ်ဆိုသော်လည်း၊ ၎င်းသည် အေဒီ ၃၂၄ ၏ ရှုထောင့်နှင့် အသုံးအနှုန်းများကို အသုံးပြုပြီး ပြောဆိုခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုအချိန်တွင် ဘိရှော့များသည် နေရာအနှံ့အပြားတွင် ဘုရင်စနစ်ဆန်သော အာဏာပိုင်များအဖြစ် အပြည့်အဝဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

The Established Episcopate.—The first clear evidence of the bishop as the authoritarian leader of the various congregations is shown in the writings of Cyprian, bishop of the churches centering in Carthage in North Africa. Cyprian was martyred in a.d. 258. Eusebius, the church historian, calls all church leaders “bishop” from the very earliest times, but in doing so he is, of course, speaking from the point of view, and using the terminology, of a.d. 324, at which time the bishops were fully monarchical in authority virtually everywhere.

ဘိရှော့၏ မြင့်တက်မှုအကြောင်းရင်းများ တကယ်တော့၊ တမန်တော်များ၏ ဘုရားကျောင်းဆိုင်ရာ အာဏာဆက်ခံသူများမှာ ဦးဆောင်အကြီးအကဲများဖြစ်သည်။ အကြီးအကဲ၏ရာထူးသည် ဘုရင်စနစ်ဆန်သော ဘိရှော့အုပ်ချုပ်မှုအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲဖြစ်ပေါ်ရန် နှစ်ပေါင်းများစွာ ကြာမြင့်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏ ပြောင်းလဲဖြစ်ပေါ်မှု၏ အကြောင်းရင်းများမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်-

Causes for Elevation of the Bishop.—In reality, the successors to the apostles in terms of ecclesiastical authority were the presiding elders. It took years for the office of elder to evolve into the monarchical episcopate. The causes of its evolution are recognizable:

၁. မြို့တော်ဘိရှော့ အကြီးဆုံးမြို့များရှိ ဦးဆောင်အကြီးအကဲများသည် ၎င်းတို့ရှိရာ မြို့များ၏ အရေးပါမှုအလိုက် ဘုရားကျောင်းတွင် ဂုဏ်သတင်းရရှိခဲ့သည်။ တစ်နေရာတည်းရှိ ယုံကြည်သူအုပ်စုကို ဘုရားကျောင်းတစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်သော်လည်း၊ မြို့တစ်ခုအတွင်း မတူညီသော နေရာများတွင် အသင်းတော်အများအပြား စုဝေးကြသည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် တရားမဝင်သော အဖွဲ့အစည်းဖြစ်ပြီး ပိုင်ဆိုင်မှုပိုင်ဆိုင်ပိုင်ခွင့်မရှိသောကြောင့်၊ အသင်းတော်တစ်ခုစီသည် အိမ်များသို့မဟုတ် ငှားရမ်းထားသော ခန်းမများကို စုဝေးရာနေရာအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့သည်။ ဤသေးငယ်သော စုဝေးမှုများအားလုံးကို ဦးဆောင်အကြီးအကဲက ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ မြို့ပိုကြီးလေ၊ ၎င်း၏ရာထူးသည် ပို၍ဂုဏ်ယူထိုက်လေဖြစ်သည်။

1. The City Bishop. The presiding elders in the largest city acquired in the church a prestige in proportion to the importance of the cities where they were. Although the group of believers in a given place was considered one church, there would be several congregations meeting in different places within the municipality. Since Christianity was an illegal society, incapable of owning property, each group made use of homes or hired halls for gathering places. Over this aggregation of small meetings the chief elder presided. The larger the city, the more honored was his position.

၂. ဘိရှော့နှင့် ကျမ်းစာ ဦးဆောင်အကြီးအကဲသည် ကျမ်းစာနှင့် ၎င်းတွင်ပါရှိသော အမှန်တရားများ၏ ထိန်းသိမ်းသူဖြစ်ပြီး၊ တမန်တော်များ၏ “ယုံကြည်ခြင်းဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်း” ၏ ဖြန့်ဖြူးသူလည်းဖြစ်သည်။ ကျမ်းစာမိတ္တူများသည် လက်ဖြင့်ရေးသားထုတ်လုပ်ရသောကြောင့် ရှားပါးပြီး ရရှိရန်ခက်ခဲခဲ့သည်။ ပိုမိုကောင်းမွန်ပြီး ပြည့်စုံသော ကျမ်းစာအပိုင်းများကို ဦးဆောင်အကြီးအကဲထံသို့ ထိန်းသိမ်းသူအဖြစ် အပ်နှင်းခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းသည် မှန်ကန်သောအယူဝါဒ၏ ပုံပြသူဖြစ်လာပြီး “သူတော်စင်များထံသို့ တစ်ကြိမ်ပေးအပ်ခဲ့သော ယုံကြည်ခြင်း” ၏ ဖော်ပြသူဖြစ်လာသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ဖိနှိပ်မှုများသည် ကျမ်းစာထိန်းသိမ်းသူဖြစ်သော ဘိရှော့များကို ပစ်မှတ်ထားခဲ့ပြီး၊ ဖိအားအောက်တွင် ကျမ်းစာများကို လက်နက်ချသူများကို ဘုရားကျောင်း၏ ဆုံးဖြတ်ချက်အရ “သစ္စာဖောက်သူများ” အဖြစ် တံဆိပ်ကပ်ခဲ့သည်။

2. The Bishop and Scripture. The presiding elder was the custodian of Scripture and of the truths it contained, as well as purveyor of the apostolic “rule of faith.” Copies of the Scriptures must have been relatively scarce, since they were produced by hand. The better and more complete portions of Scripture would be put into the hands of the chief elder as custodian. Thus he became an embodiment of orthodoxy, an exponent of the “faith which was once delivered unto the saints.” Later persecution was directed against the bishop as custodian of the Scriptures, and those who surrendered the Scriptures under duress were branded in the judgment of the church as “traditors.”

၃. ဘိရှော့နှင့် မှန်ကန်သောအယူဝါဒ ၎င်းသည် ကျမ်းစာများကို ပိုင်ဆိုင်ထားသောကြောင့်၊ ဦးဆောင်အကြီးအကဲသည် မှန်ကန်သောအယူဝါဒ၏ စံနှုန်းဖြစ်လာသည်။ ၎င်း၏ရာထူးသည် နောက်ပိုင်းတွင် ဘိရှော့ရာထူးအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲဖြစ်ပေါ်လာသောအခါ၊ ၎င်းကို တမန်တော်များ၏ ဆက်ခံသူအဖြစ် (အိုင်ရင်နီးယပ်စ် ဆန့်ကျင်ဘက်အယူဝါဒများအကြောင်း အတွဲ ၃၊ အပိုင်း ၃၊ အချက် ၃) နှင့် အမှန်တရား၏ ဘာသာပြန်သူအဖြစ် မှတ်ယူခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ဘုရားကျောင်းကို အယူမှားသူများ၏ ကျူးကျော်မှုမှ ကာကွယ်ရန် ၎င်း၏တာဝန်ဖြစ်လာသည်။ ယောဟန်နှင့် ပေါလုတို့၏ အယူမှားမှုများကို ဆန့်ကျင်သည့် တမန်တော်ဆိုင်ရာ စိုးရိမ်မှုကို စာမျက်နှာ ၃၃ နှင့် ၃၆ တွင် ဖော်ပြထားပြီးဖြစ်သည်။ သိုးအုပ်ကို ထိန်းကျောင်းသူများအဖြစ်၊ ဘုရားကျောင်းများ၏ ဦးဆောင်အကြီးအကဲများသည် ၎င်းတို့၏ မြင့်တက်လာသော အာဏာကို အသုံးပြုပြီး ယုံကြည်သူများကို လမ်းလွဲစေရန် ကြိုးစားသူများကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့၏ အောင်မြင်မှုသည် ၎င်းတို့၏ အာဏာနှင့် ဩဇာကို ပိုမိုမြှင့်တင်ပေးခဲ့သည်။

3. The Bishop and Orthodoxy. Since he possessed the Scriptures, the presiding elder became a standard of orthodoxy. As his office evolved into the later bishopric, he was looked upon as the successor of the apostles (Irenaeus Against Heresies iii. 3. 3) and the interpreter of truth. Hence his was the responsibility of protecting the church from the intrusions of heretics. The apostolic concern of John and Paul in opposing heresies has already been pointed out. (See pp. 33, 36 concerning the subject of early heresy). As shepherds of the flock, the chief elders of the churches used their rising authority to meet those who sought to divert the believers, and their success in so doing enhanced their power and influence.

၄. ဘိရှော့နှင့် ဘုရားကျောင်းဘဏ္ဍာရေး ဘုရားကျောင်း၏ ဘဏ္ဍာရေးကို ဦးဆောင်အကြီးအကဲများက ထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။ ဤစီမံခန့်ခွဲမှုဆိုင်ရာ တာဝန်ကို အစောပိုင်းတမန်တော်ကာလမှ “ဂုဏ်သိက္ခာရှိသော လူခုနစ်ဦး” မှ ဦးဆောင်အကြီးအကဲနှင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော ဘိရှော့သို့ မည်သို့လွှဲပြောင်းခဲ့သည်ကို ရှင်းလင်းစွာ မသိရှိရပါ။ သို့သော် ၂ ရာစုနှစ်အလယ်တွင် “ဦးဆောင်သူ” သည် လှူဒါန်းမှုများကို လက်ခံရရှိပြီး ၎င်းတို့ကို ဆင်းရဲသားများအတွက် ဖြန့်ဝေပေးခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဘုရားကျောင်းတွင် ၎င်း၏ ဂုဏ်သတင်းကို မြှင့်တင်ပေးခဲ့ပြီး၊ ထို့ကြောင့် မြင့်တက်လာသော ဘိရှော့အုပ်ချုပ်မှု၏ အာဏာကို တိုးမြှင့်ပေးခဲ့သည်။ ဂျပ်စတင် မာတာ က “နေ့တနင်္ဂနွေတွင်” လှူဒါန်းမှုအကြောင်း ဤသို့ဆိုသည်- “စုဆောင်းရရှိသောအရာကို ဦးဆောင်သူထံတွင် အပ်နှံထားပြီး၊ ၎င်းသည် မိဘမဲ့သူများ၊ မုတ်ဆိုးမများ၊ နာမကျန်းသူများ၊ သို့မဟုတ် အခြားအကြောင်းတစ်စုံတစ်ရာကြောင့် ဆင်းရဲသူများ၊ အကျဉ်းချခံထားရသူများ၊ ကျွန်ုပ်တို့အနှံ့ ဧည့်သည်များ၊ နှင့် ဆင်းရဲသောသူများအားလုံးကို ကူညီစောင့်ရှောက်သည်” (ပထမအာဘော်လီ ၆၇၊ အေအင်အက်ဖ်၊ အတွဲ ၁၊ စာမျက်နှာ ၁၈၆)။

4. The Bishop and Church Finance. The finances of the church were in the hands of the presiding elders. Just how the transition was made in respect to this item of administrative care, from the “seven men of honest report” of the early apostolic days to the chief elder and incipient bishop, is not clear. But by the middle of the 2d century the “president” was receiving the offerings and dispensing them, largely to the poor. This gave him great standing in the church, and thus enhanced the power of the rising episcopate. Justin Martyr says of the offering taken on the “day of the Sun”: “What is collected is deposited with the president, who succours the orphans and widows, and those who, through sickness or any other cause, are in want, and those who are in bonds, and the strangers sojourning among us, and in a word takes care of all who are in need” (First Apology 67 ANF, vol. 1, p. 186).

အေဒီ ၂၅၁ ခန့်တွင် ရောမမြို့မှ ဘိရှော့ ကော်နီလီးယပ်စ်မှ ရေးသားသော စာတစ်စောင်တွင်၊ ဘုရားကျောင်း၏ ပရဟိတလုပ်ငန်းများ၏ အတိုင်းအတာနှင့် လှူဒါန်းမှုများကို ဖြန့်ဝေသူ ဘိရှော့၏ ဩဇာကို ပြသထားသည်။ စာတွင် ရောမမြို့ရှိ ဘုရားကျောင်းတွင် “အကြီးအကဲ ၄၆ ဦး၊ ဒီခန် ၇ ဦး၊ ဒုတိယဒီခန် ၇ ဦး၊ အစောင့်အကြပ် ၄၂ ဦး၊ နတ်ဆိုးဖယ်ရှားသူ ၅၂ ဦး၊ ကျမ်းစာဖတ်သူများနှင့် တံခါးစောင့်များ၊ မုတ်ဆိုးမနှင့် ဆင်းရဲသား ၁၅၀၀ ကျော်တို့ရှိပြီး၊ ၎င်းတို့အားလုံးကို သခင်ဘုရား၏ ကျေးဇူးတော်နှင့် မေတ္တာဖြင့် ထောက်ပံ့ထားသည်” (ယူဆီးဘီးယပ်စ်၏ ဘုရားကျောင်းသမိုင်း၊ အတွဲ ၆၊ အပိုင်း ၄၃၊ အချက် ၁၁၊ လို့ဘ်ထုတ်ဝေမှု၊ အတွဲ ၂၊ စာမျက်နှာ ၁၁၉) ဟု ဖော်ပြထားသည်။

A letter written by the bishop of Rome, Cornelius, about the year a.d. 251, shows the extent of the charitable work of the church and the influence of the bishop who dispensed the largesses. The letter states that in the church at Rome “there are forty-six presbyters, seven deacons, seven sub-deacons, forty-two acolytes, fifty-two exorcists, readers and door-keepers, above fifteen hundred widows and persons in distress, all of whom are supported by the grace and lovingkindness of the Master” (Eusebius Ecclesiastical History vi. 43. 11; Loeb ed., vol. 2, p. 119).

၅. ဘိရှော့နှင့် ဖိနှိပ်မှု ဖိနှိပ်မှုကာလများတွင် ဘုရားကျောင်းခေါင်းဆောင်များသည် လူထုကို လမ်းညွှန်ရာတွင်၊ ပြင်းထန်သော အာဏာပိုင်များကို ရင်ဆိုင်ရာတွင် အကြံဉာဏ်ပေးရာတွင်၊ နှင့် ရဲစွမ်းသတ္တိနှင့် ခံနိုင်ရည်ရှိမှုကို ပြသရာတွင် စစ်မှန်သော သူရဲကောင်းများအဖြစ် ဖြစ်ပေါ်လာလေ့ရှိသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ဂါလီရီးယပ်စ်နှင့် ဒိုင်အိုကလီရှန်း၏ ဖိနှိပ်မှုများမှ လွတ်မြောက်လာသော ဘိရှော့များသည် အေဒီ ၃၂၅ တွင် နိုင်စီးယားမြို့ရှိ ကြီးကျယ်သော ကောင်စီအစည်းအဝေးသို့ စုဝေးခဲ့ရာ၊ ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းသမိုင်းပညာရှင် သီအိုဒိုရတ်က ၎င်းတို့ကို “အာဇာနည်များ၏ စုဝေးထားသော တပ်ဖွဲ့တစ်ခုနှင့်တူသည်” (ဘုရားကျောင်းသမိုင်း၊ အတွဲ ၁၊ အပိုင်း ၆၊ အင်ပီအင်အက်ဖ်၊ ဒုတိယစီးရီးစ်၊ အတွဲ ၃၊ စာမျက်နှာ ၄၃) ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်�। ထိုနေရာတွင် ညာဘက်မျက်လုံးဆုံးရှုံးခဲ့ရသူများ၊ အချို့မှာ ပူလောင်သော သံဖြင့် မျက်လုံးကို ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရသူများ၊ အမျိုးမျိုးသော ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုများကြောင့် ခြေလက်များ ပိုင်းသွားသူများ၊ သို့မဟုတ် ညာဘက်လက်မောင်းကို အဆစ်မှ ဆွဲဖြတ်ခံရသူများ ရှိခဲ့သည်။ ဤသို့သော ဖိနှိပ်မှုအောက်တွင် ခိုင်မာသော ခံနိုင်ရည်နှင့် ၎င်းပြသခဲ့သော ခေါင်းဆောင်မှုသည် ဘုရားကျောင်းအရာရှိများ၏ အာဏာကို မြှင့်တင်ပေးခဲ့သည်။

5. the Bishop and Persecution. In times of persecution the leaders of the church became not infrequently veritable heroes in guiding the people, counseling them in their struggle against harsh civil authority, and setting an example of fortitude and courage. Concerning later bishops who, having survived the persecution of Galerius and Diocletian, were assembled at Nicaea for the great council of a.d. 325, the church historian Theodoret remarks that they “looked like an assembled army of martyrs” (Ecclesiastical History i. 6; NPNF, 2d series, vol. 3, p. 43). Bishops were there who had lost their right eye, which, for some, had been burned out with a hot iron; whose limbs had been crippled by various kinds of tortures; or whose right arm had perhaps been torn from its socket. This type of steadfastness under persecution, and the leadership it demonstrated, enhanced the power of the officials of the church.

၆. “ဝိညာဉ်ရေးဆုကျေးဇူးရှင်များ” ၏ ကျဆုံးခြင်း တရားဝင်ဘုရားကျောင်းခေါင်းဆောင်များ၏ အာဏာတိုးပွားလာခြင်းအတွက် အနုတ်လက္ခဏာအကြောင်းတစ်ခုမှာ ဝိညာဉ်ရေးဆုကျေးဇူးရှင်များ (ဝိညာဉ်ရေးဆုကျေးဇူးများရရှိသူများ) ၏ ထိရောက်မှုနှင့် ကောင်းမွန်သောသြဇာလွှမ်းမိုးမှု ကျဆုံးလာခြင်းဖြစ်သည်။ ဤကျဆုံးမှုသည် ထိုအုပ်စုအတွင်း ယိုယွင်းလာခြင်းကြောင့်လား၊ သို့မဟုတ် ထက်သန်သောဘုရားကျောင်းအရာရှိများ၏ ဖိအားပေးမှုကြောင့်လား—သူတို့၏အုပ်ချုပ်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် ဝိညာဉ်ရေးဆုကျေးဇူးရှင်များက ဝင်ရောက်စွက်ဖက်သည်ဟု ခံစားရပြီး ၎င်းတို့၏စွမ်းအားနှင့် ဆုကျေးဇူးများသည် သန္ဓာန်ဝိညာဉ်ထံမှ ဆင်းသက်လာသည်ဟု ဆိုကြသူများကြောင့်လား—ဟု ယခုအခါ ဆုံးဖြတ်ရန်မဖြစ်နိုင်ပါ။ ဤအကြောင်းအမျိုးမျိုးသည် အတူတကွလုပ်ဆောင်ပြီး ကျဆုံးမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်မှာ သေချာပါသည်။

6. The Decline of the “Pneumatikoi.” There was a negative cause for the increase in power on the part of the official church leaders. This was the decline in the effectiveness and influence for good of the pneumatikoi, the men of the spiritual gifts. It cannot now be determined whether the decline came more from deterioration within the group or from pressure on the part of aggressive church officers, who may have felt interference with their executive functions on the part of men who traced the origin of their powers and gifts to the Holy Spirit Himself. Both factors doubtless worked together to produce the decline.

ဝိညာဉ်ရေးဆုကျေးဇူးရှင်များ၏ ယိုယွင်းမှုကို ယခင်ကိုးကားခဲ့သော ဒီဒါချီ (Didache) ၏ ခေတ်ကာလတွင် စတင်ဖော်ပြထားသည်။ ဤစာတမ်းသည် ယုံကြည်သူများအား “ဆရာတစ်ဦးသည် ယုတ်မာပြီး အခြားအဆုံးအမတစ်မျိုးကို သင်ကြားပါက” မည်သို့ပြုလုပ်ရမည်ကို သတိပေးထားသည်။ တမန်တော် (သာသနာပြုသူ) ကို လက်ခံရမည်ဖြစ်သော်လည်း “တစ်ရက်ထက်ပို၍ မနေရဘဲ၊ လိုအပ်ပါက နှစ်ရက်ထိသာ နေနိုင်သည်။ သုံးရက်နေပါက သူသည် မုသာပရောဖက်ဖြစ်သည်။ … ငွေကြေးတောင်းခံပါက သူသည် မုသာပရောဖက်ဖြစ်သည်။ … ဝိညာဉ်အားဖြင့် စကားပြောသူတိုင်း ပရောဖက်မဟုတ်ပါ။ အမှန်တရားကို သင်ကြားသော ပရောဖက်တိုင်း၊ သူသင်ကြားသည်ကို မလုပ်ဆောင်ပါက မုသာပရောဖက်ဖြစ်သည်။ … ဝိညာဉ်အားဖြင့် ‘ငွေကြေးသို့မဟုတ် အခြားတစ်ခုခုပေးပါ’ ဟု ပြောသူကို နားမထောင်ရပါ” (၁၁; လို့ဘ် ထုတ်ဝေမှု၊ တမန်တော်များ၏ဖခင်များ၊ အတွဲ ၁၊ စာမျက်နှာ ၃၂၅၊ ၃၂၇)။ ဤသတိပေးချက်များသည် ဝိညာဉ်ရေးဆုကျေးဇူးရှင်များ၏ ယိုယွင်းမှုမရှိဘဲ ထုတ်ပြောမည်မဟုတ်ဟု ယူဆရန်ခဲယဉ်းပါသည်။

The decay among the men of the gifts is suggested as early as the time of the Didache, previously referred to. This document warns the believers what to do “if the teacher himself be perverted and teach another doctrine.” The apostle [missionary] is to be received, “but let him not stay more than one day, or if need be a second as well; but if he stay three days, he is a false prophet. … If he ask for money, he is a false prophet. … Not everyone who speaks in a spirit is a prophet. Every prophet who teaches the truth, if he do not what he teaches, is a false prophet. … Whosoever shall say in a spirit, ‘Give me money, or something else,’ you shall not listen to him” (11; Loeb ed., The Apostolic Fathers, vol. 1, pp. 325, 327). It is scarcely to be thought that such warnings would be uttered without a cause—the deterioration of the men of the Spirit.

ဤအခြေအနေကို ရောမမြို့တွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်ဟု ယူဆရသော ဟာမတ်စ် (Hermas) ၏ ဝတ္ထုတစ်မျိုးဖြစ်သည့် စာတမ်းတစ်ခုတွင်လည်း ဖော်ပြထားသည်။ ဟာမတ်စ်သည် ဒုတိယရာစုနှစ်အလယ်လောက်တွင် ရောမမြို့ရှိ ဘုရားကျောင်းခေါင်းဆောင် ပိုင်ယပ်စ် (Pius) ၏ ညီဖြစ်သူဟု ဆိုကြသည်။ သူ၏ရေးသားချက်ဖြစ်သော “သိုးထိန်း” (The Shepherd) သို့မဟုတ် “သင်ပြသူ” (Pastor) သည် ပရောဖက်ဆုကျေးဇူးရှိသူတစ်ဦး၏ ရူပါရုံများနှင့် သတိပေးချက်များဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။ ၎င်းသည် ဒုတိယနှင့် တတိယရာစုနှစ်များရှိ ခရစ်ယာန်များအကြား အဆင့်အတန်းမြင့်မားခဲ့ပြီး၊ အချို့က ၎င်းကို သမ္မာကျမ်းစာထဲတွင် ထည့်သွင်းရန် တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။

The same situation is revealed in a sort of novel, produced probably in Rome, by Hermas, reputedly a brother of Pius, leader of the church in Rome about mid-second century. His writing, called The Shepherd, or Pastor, purports to be the visions and admonitions of one who claimed the gift of prophecy. It had high standing among 2d and 3d century Christians; there were those who pressed a claim for it to be included in the canon of the New Testament.

ဟာမတ်စ်သည် ဘုရားသခင်၏ ပရောဖက်တစ်ဦးဖြစ်သည်ဟု ဆိုခဲ့သော်လည်း၊ သူ၏ခေတ်ကာလတွင် ဝိညာဉ်ရေးဆုကျေးဇူးများရှိသည်ဟု ဆိုသူအချို့၏ မမှန်ကန်မှုကို ထောက်ပြရန် မတွန့်ဆုတ်ခဲ့ပါ။ ဥပမာ၊ “ထိုင်ခုံပေါ်တွင်ထိုင်နေသူသည် မုသာပရောဖက်ဖြစ်သည်။ ထိုမုသာပရောဖက်သည် သူ့တွင် ဘုရားသခင်၏ ဝိညာဉ်စွမ်းအားမရှိသဖြင့် ၎င်းတို့၏ မေးမြန်းမှုများနှင့် သူတို့၏ ယုတ်မာသောဆန္ဒများအတိုင်း ဖြေကြားပေးကာ ၎င်းတို့၏ ဆန္ဒများအတိုင်း ၎င်းတို့၏ စိတ်ဝိညာဉ်ကို မျှော်လင့်ချက်များဖြင့် ဖြည့်ဆည်းပေးသည်။ … မုသာပရောဖက်ထံသို့ မည်သည့်လုပ်ဆောင်ချက်နှင့်ပတ်သက်၍ မေးမြန်းသူသည် ရုပ်တုကိုးကွယ်သူ၊ အမှန်တရားမရှိသူ၊ မိုက်မဲသူဖြစ်သည်” (“ဟာမတ်စ်၏ သင်ပြသူ” ii၊ ပညတ်တရား xi; ANF၊ အတွဲ ၂၊ စာမျက်နှာ ၂၇)။

While Hermas claimed to be a prophet of God, he did not hesitate to point out the falsity of some who in his day were claiming to have spiritual gifts. For instance, “he who sits on the chair is a false prophet. And he, the false prophet, not having the power of a divine Spirit in him, answers them according to their inquiries, and according to their wicked desires, and fills their souls with expectations, according to their own wishes. … He who inquires of a false prophet in regard to any action is an idolater, and devoid of the truth, and foolish” (The Pastor of Hermas ii, Commandment xi; ANF, vol. 2, p. 27).

ထို့နောက် စစ်မှန်သောပရောဖက်၏ အရည်အချင်းများနှင့် မုသာပရောဖက်၏ ဝိသေသလက္ခဏာများကို နှိုင်းယှဉ်ဆွေးနွေးထားသည်။ ထပ်မံ၍၊ “သူတို့သည် ဉာဏ်ပညာရှိသည်ဟု မိမိကိုယ်ကို ချီးမွမ်းကြပြီး၊ အဓိပ္ပာယ်မရှိသော်လည်း ဆရာဖြစ်လိုကြသည်။ ထို့ကြောင့် ဤမာန်ထောင်လွှားသောစိတ်ကြောင့် များစွာသောသူများ အချည်းနှီးဖြစ်ကာ မိမိကိုယ်ကို ချီးမြှောက်ကြသည်” (ထိုနေရာတွင် iii၊ ဥပမာ ix၊ ၂၂; ANF၊ အတွဲ ၂၊ စာမျက်နှာ ၅၁၊ ၅၂)။ ဆန့်ကျင်ဘက်အနေဖြင့်၊ ဟာမတ်စ်က စစ်မှန်သောဆရာများအကြောင်း ဤသို့ဆိုသည်။ “ရှစ်ခုမြောက်တောင်မှ ယုံကြည်သူများသည် ရေပန်းများစွာရှိရာ ဘုရားသခင်၏ သတ္တဝါအားလုံး ရေပန်းများမှ သောက်သုံးကြသည့်နေရာဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့မှာ တမန်တော်များနှင့် ဆရာများဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းသို့ ဟောပြောကြပြီး၊ သခင်ဘုရား၏ နှုတ်ကပတ်တော်ကို သန့်ရှင်းစွာ၊ ဖြူစင်စွာ သင်ကြားကြပြီး၊ မကောင်းသောဆန္ဒများသို့ လုံးဝမကျရောက်ဘဲ၊ သန္ဓာန်ဝိညာဉ်ကို လက်ခံရရှိသည့်အတိုင်း အမြဲတမ်း ဖြောင့်မတ်ခြင်းနှင့် အမှန်တရားဖြင့် လျှောက်လှမ်းကြသည်။ ထို့ကြောင့် ထိုသူများသည် ကောင်းကင်တမန်များနှင့်အတူ ဝင်ရောက်ရမည်” (ထိုနေရာတွင် ၂၅; ANF၊ အတွဲ ၂၊ စာမျက်နှာ ၅၁၊ ၅၂)။ ဘိရှော့များအား ချီးကျူးစကားလည်း ပြောထားသည်။ “ဧည့်ဝတ်ကျေပွန်သော ဘိရှော့များသည် ဘုရားသခင်၏ ကျွန်များကို ၎င်းတို့၏ အိမ်များသို့ အမြဲဝမ်းမြောက်စွာ လက်ခံကြပြီး၊ ဟန်ဆောင်ခြင်းမရှိပါ။ ဘိရှော့များသည် သူတို့၏ဝန်ဆောင်မှုဖြင့် မုဆိုးမများနှင့် ဆင်းရဲသူများကို အမြဲကာကွယ်ပေးခဲ့ပြီး၊ သန့်ရှင်းသော စကားပြောဆိုမှုကို အမြဲထိန်းသိမ်းခဲ့သည်” (ထိုနေရာတွင် ၂၇; ANF၊ အတွဲ ၂၊ စာမျက်နှာ ၅၂)။

Then follows a discussion of the qualifications of a true prophet, and a comparison with the characteristics of a false prophet. Again: “They praise themselves as having wisdom, and desire to become teachers, although destitute of sense. On account, therefore, of this loftiness of mind, many become vain, exalting themselves” (ibid. iii, Similitude ix, 22; ANF, vol. 2, p. 51, 52). In contrast, Hermas says of the true teachers: “And they who believed from the eighth mountain, where were the many fountains, and where all the creatures of God drank of the fountains, were the following: apostles, and teachers, who preached to the whole world, and who taught solemnly and purely the word of the Lord, and did not at all fall into evil desires, but walked always in righteousness and truth, according as they had received the Holy Spirit. Such persons, therefore, shall enter in with the angels” (ibid. 25; ANF, vol. 2, pp. 51, 52). A tribute is paid to the bishops: “Bishops given to hospitality, who always gladly received into their houses the servants of God, without dissimulation. And the bishops never failed to protect, by their service, the widows, and those who were in want, and always maintained a holy conversation” (ibid. 27; ANF, vol. 2, p. 52).

အထက်ဖော်ပြချက်များအပေါ် အခြေခံ၍၊ ဒုတိယရာစုနှစ်သည် ဝိညာဉ်ရေးဆုကျေးဇူးရှင်များ၏ ထိရောက်မှုနှင့် သြဇာလွှမ်းမိုးမှု တဖြည်းဖြည်း ကျဆုံးလာသည့်အချိန်ဖြစ်သည်ဟု နားလည်ရမည်။ ၎င်းသည် ၎င်းတို့အုပ်စုအတွင်း အလွဲသုံးစားမှုများနှင့် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ထားသော အရာရှိများ၊ အထူးသဖြင့် ထိပ်တန်းသို့မဟုတ် ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သူ အကြီးအကဲ၏ အာဏာနှင့် သြဇာလွှမ်းမိုးမှု မြင့်တက်လာခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ ဤအုပ်ချုပ်သူလုပ်ဆောင်ချက်သည် အလွန်အလေးပေးခံရလာသဖြင့် ဘိရှော့သည် ထူးခြားသော ဘုရားကျောင်းအရာရှိတစ်မျိုးအဖြစ် ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။ “ဟာမတ်စ်၏ သင်ပြသူ” သည် ဘုရားကျောင်းအတွင်း တစ်စုံတစ်ယောက်က ပရောဖက်ဆုကျေးဇူး၏ အာဏာကို ပြန်လည်ထူထောင်ရန် ကြိုးပမ်းမှုတစ်ခုအဖြစ် နားလည်ရမည်။ သို့သော် ဤကြိုးပမ်းမှုသည် အချည်းနှီးဖြစ်ခဲ့သည်။ ဝိညာဉ်ရေးဆုကျေးဇူးများ လျော့နည်းသွားပြီး ဘုရားကျောင်းအတွင်း အာဏာအားလုံးကို ပုံမှန်အရာရှိများက သိမ်းပိုက်လိုက်သည်နှင့်အမျှ၊ အစောပိုင်းဘုရားကျောင်း၏ ဝိညာဉ်ရေးအင်အားနှင့် အဆုံးအမဖြူစင်မှု ကျဆုံးလာခဲ့သည်။

On the basis of the foregoing evidence, the 2d century is to be understood as the time when the effectiveness and influence of the men of the spiritual gifts were steadily declining, owing to abuses among their number and to the rising power and influence of the elected officers, especially the chief or presiding elder. This function of overseer was becoming so emphasized that the bishop developed as a distinct kind of ecclesiastical official. The Pastor of Hermas is to be understood as an effort on the part of someone in the church to reestablish the authority of the gift of prophecy. But the effort was vain. With the eclipse of the spiritual gifts and the taking over in the church of all authority by the regular officials, there came a decline in the spiritual strength and doctrinal purity of the early church.

ဝိညာဉ်ရေးဆုကျေးဇူးရှင်များ၏ ကျဆုံးမှုကို ဆန့်ကျင်သည့် နောက်ထပ်တုံ့ပြန်မှုတစ်ခုမှာ မွန်တာနစ်ဇင် (Montanism) ဟုခေါ်သော ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးလှုပ်ရှားမှုဖြစ်သည် (စာမျက်နှာ ၅၂ ကိုကြည့်ပါ)။ သို့သော် မွန်တာနစ်များသည် အလွန်အမင်းသွားခဲ့ကြပြီး ဘုရားကျောင်း၏ အပြစ်တင်ခြင်းကို ခံခဲ့ရသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့၏ သြဇာသည် ဝိညာဉ်ရေးဆုကျေးဇူးရှင်များ၏ အမှုကို ထိခိုက်စေခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ ယိုယွင်းမှုကို ပိုမိုအရှိန်မြှင့်စေခဲ့သည်။

There was another reaction against the decline of the pneumatikoi, in terms of a reform movement called Montanism (see p. 52). But the Montanists went to extremes, and fell under the condemnation of the church. Therefore their influence was hurtful to the cause of the men of the spiritual gifts, and worked rather to hasten their deterioration.

IX. ထုံးတမ်းစဉ်လာများမှ သန့်ရှင်းသောအခမ်းအနားများသို့

IX. From Ordinances to Sacraments

ဗတ္တိဇံ—ဗတ္တိဇံသည် ခရစ်ဝင်ကျမ်းတွင် စာဖတ်သူကို ပထမဆုံးနှုတ်ဆက်သော ထုံးတမ်းစဉ်လာဖြစ်သည်။ ၎င်းကို ဗတ္တိဇံယောဟန်နှင့် ယေရှုခရစ်၏ လမ်းညွှန်မှုအောက်တွင် တပည့်များက ကျင့်သုံးခဲ့ပြီး၊ ယေရှုခရစ်ကိုယ်တိုင်လည်း ဗတ္တိဇံခံခဲ့သည်။ ထို့နောက် တမန်တော်များက ကြီးမြတ်သောတာဝန်ပေးအပ်ခြင်းအောက်တွင် ဗတ္တိဇံပေးခဲ့သည်။

Baptism.—Baptism is the first ordinance that greets the reader of the gospel record. It was practiced by John the Baptist and by the disciples under the guidance of Jesus Christ, who was Himself baptized, and it was administered by the later apostles under the Great Commission.

သို့သော် ဗတ္တိဇံသည် ပို၍ရှေးကျသောသမိုင်းရှိသည်။ ယဇ်ပုန်းများက သန့်ရှင်းစေရန် စီမံထားသူများအပေါ်တွင် ရေချိုးခြင်းကို ကျင့်သုံးခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းယုဒခေတ်တွင် အနည်းဆုံး၊ ဤသန့်ရှင်းရေးများကို ရေထဲသို့ နှစ်မြှုပ်ခြင်းဖြင့် ပြုလုပ်ခဲ့သည် (မစ်ရှ်နာ မီကွါသ်၊ ဆွန်စီနို ထုတ်ဝေမှု၊ တာလမတ်၊ စာမျက်နှာ ၄၂၃–၄၆၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ထို့ပြင်၊ ယုဒဘာသာသို့ ကူးပြောင်းလာသူများသည် ဣသရေလလူမျိုး၏ ဘုရားကျောင်းသို့ ဝင်ရောက်ရာတွင် ရေထဲသို့ နှစ်မြှုပ်ခြင်းဖြင့် ဗတ္တိဇံခံခဲ့ရသည်။ ဧဇရာလူများသည်လည်း ထုံးတမ်းဆိုင်ရာ ရေဆေးကြောခြင်းများကို အလေးပေးခဲ့ပုံရသည်။

But baptism has a more ancient history. Bathing was practiced upon those who were placed by the priests under a regimen of cleansing. In later Jewish times, at least, these ablutions were performed by immersion (see Mishnah Miḳwaoth, Soncino ed. of the Talmud, pp. 423–462). Also, proselytes to the Jewish faith underwent a baptism by immersion as they were brought into the church of the Israelites. The Essenes seem likewise to have laid emphasis on ceremonial washings.

ထို့ကြောင့် ဗတ္တိဇံယောဟန်သည် နောင်တရရန် သတင်းစကားဟောပြောလာသောအခါ၊ သူ၏ နောင်တရရန် စိန်ခေါ်သည့်သတင်းစကားကို တုံ့ပြန်သူများအတွက် ရေဆေးကြောခြင်းအခမ်းအနားကို ပေးအပ်ခြင်းသည် သဘာဝကျသည်။ သူ၏ ဟောပြောမှု အများစုသည် လူနည်းပါးသော ကျေးလက်ဒေသများ၊ အထူးသဖြင့် “တောကန္တာရ” တွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ လူများသည် နောင်တရခြင်းဖြင့် ယောဟန်ထံသို့ လာရောက်ကြပြီး၊ ၎င်းတို့၏ အပြစ်များကို ဝန်ခံကြသောအခါ၊ သူသည် ၎င်းတို့ကို ယော်ဒန်မြစ်ထဲသို့ ခေါ်ဆောင်သွားခဲ့သည်။

Therefore when John the Baptist came preaching his message of repentance, it was natural that he should offer a laving ceremony to those who responded to his challenging message of repentance. Much of his preaching took place in rural areas, indeed in the “wilderness,” where there were few people dwelling. When the people came to John in repentance, confessing their sins, he led them into the river Jordan.

ယေရှုခရစ်ကိုယ်တိုင်သည် သူ၏ဝမ်းကွဲညီအစ်ကို ယောဟန်၏လက်ဖြင့် ဗတ္တိဇံခံခဲ့သည်။ ၎င်းသည် သူ၏အပြစ်များအတွက် နောင်တရရန်မဟုတ်ပါ၊ အကြောင်းမှာ သူ့တွင် အပြစ်မရှိသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ သို့သော် ၎င်းသည် ကယ်တင်ရှင်အဖြစ် သူ၏လုပ်ငန်းနှင့် ဆက်စပ်နေသည်။ ၎င်းသည် “ဖြောင့်မတ်ခြင်းအားလုံးကို ဖြည့်ဆည်းရန်” (မဿဲ ၃:၁၅) ဖြစ်ပြီး၊ သူ၏ကိုယ်ပိုင်ကယ်တင်ခြင်းအတွက်မဟုတ်ဘဲ၊ ကမ္ဘာ့ကယ်တင်ခြင်းအတွက် ခရစ်ယာန်အတွေ့အကြုံ၏ အဆင့်တိုင်းသို့ ဝင်ရောက်ရန်ဖြစ်သည်။ ဤထုံးတမ်းသို့ ကိုယ်တိုင်ဝင်ရောက်ခြင်းဖြင့် ခရစ်တော်သည် သူ၏နောက်လိုက်များအတွက် ပုံသက်သေတစ်ခုပေးခဲ့ပြီး၊ တစ်ချိန်တည်းတွင် သူ၏ကိုယ်ပိုင်ပုဂ္ဂိုလ်အားဖြင့် ထုံးတမ်းကို ကယ်တင်ခြင်းအချက်နှင့် ပေါင်းစည်းခဲ့သည်။ ဤနေရာတွင်လည်း ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ဗတ္တိဇံထုံးတမ်းနှင့်အတူ သန္ဓာန်ဝိညာဉ်၏ ဆုကျေးဇူးလက်ခံရရှိမှု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

Jesus Himself submitted to baptism at the hand of His cousin John, not in repentance for His own sins, for He had none, but in connection with His work as Redeemer. It was His “to fulfill all righteousness” (Matt. 3:15), to enter into every step of Christian experience, not for His own salvation but for that of the world. By entering into this ordinance Himself, Christ provided his followers with an example, and at the same time in His own person He united the ordinance with the fact of salvation. Here also for the first time the gift of the Holy Spirit accompanied the rite of baptism.

သူ၏လူထုလုပ်ငန်းကို စတင်ပြီးနောက်၊ ယေရှုကိုယ်တိုင် ဗတ္တိဇံမပေးခဲ့ပါ။ သူ၏တပည့်များက ဤထုံးတမ်းကို လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ဗတ္တိဇံသည် ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းတွင် စံသတ်မှတ်ထားသော အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်လာခဲ့ပြီး၊ မွေးကင်းစ ကလေးဘဝ၊ တာဝန်ယူနိုင်သောအရွယ်၊ သို့မဟုတ် အရွယ်ရောက်ပြီးသူဘဝတွင် ခရစ်ယာန်အုပ်စုအမျိုးမျိုး၏ ကွဲပြားသောအလေ့အကျင့်များအရ ဘုရားကျောင်းသို့ အဖွဲ့ဝင်သစ်များကို စတင်မိတ်ဆက်ရန် နည်းလမ်းတစ်ခုအဖြစ် ယနေ့ထိ ဆက်လက်တည်ရှိနေသည်။

After He began His public work, Jesus Himself did not baptize; His disciples performed this rite. The practice of baptism became a standard institution in the Christian church, and has continued ever since to be a means of initiating new members into the church, either at infancy, at an age of accountability, or at adulthood, according to the differing practices of various groups of Christians at different times.

ယောဟန်၏ ဗတ္တိဇံသည် ခရစ်တော်၏ တကယ့်နောက်လိုက်များအတွက် လုံလောက်မှုမရှိကြောင်း၊ ဧဖက်မြို့တွင် ပေါလုထံသို့လာသော ယောဟန်၏ ဗတ္တိဇံသာခံထားသူအချို့ကို ပေါလုက ပြန်လည်ဗတ္တိဇံပေးခဲ့သည့်အချက်က သက်သေပြသည်။ ၎င်းတို့သည် သန္ဓာန်ဝိညာဉ်အကြောင်း ဘာမှမသိကြသည်ကို ပေါလုက သိရှိခဲ့သည်။ သူသည် ၎င်းတို့ကို ခရစ်ယာန်လမ်းကို ထပ်မံရှင်းပြပြီး၊ သန္ဓာန်ဝိညာဉ်အကြောင်း သင်ကြားပြီး၊ ၎င်းတို့ကို ပြန်လည်ဗတ္တိဇံပေးခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၎င်းတို့သည် သန္ဓာန်ဝိညာဉ်၏ ဗတ္တိဇံကို လက်ခံရရှိပြီး ဘာသာစကားအမျိုးမျိုးဖြင့် ပြောဆိုခဲ့ကြသည် (တမန်တော်များ ၁၉:၁–၇)။

That the baptism of John was not enough for those who became outright followers of Christ is evidenced by the fact that Paul rebaptized some who came to him at Ephesus, who had been baptized only with John’s baptism, and, as Paul discovered, knew nothing of the Holy Spirit. He instructed them further in the Christian way, explained to them concerning the Holy Spirit, and rebaptized them. Thereupon they received the baptism of the Holy Spirit and spoke in tongues (Acts 19:1–7).

ယေရှုသည် သူ၏တပည့်များထံ ကြီးမြတ်သောတာဝန်ပေးအပ်ခြင်းတွင်၊ ကူးပြောင်းလာသူများကို ခမည်းတော်၊ သားတော်၊ သန္ဓာန်ဝိညာဉ်တို့၏ နာမတော်ဖြင့် ဗတ္တိဇံပေးရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ သို့သော် ဗတ္တိဇံသည် ခရစ်ဝင်ကျမ်း၏ ဗဟိုပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သော ယေရှု၏ နာမတော်ဖြင့် ပေးအပ်ခံရသည်ဟု မကြာခဏ မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ ၎င်းသည် ပုံမှန်ဗတ္တိဇံဖော်မြူလာကို မသုံးခဲ့ဟု မဆိုလိုပါ။ ၎င်းသည် ခရစ်ဝင်ကျမ်းလုပ်ငန်းတွင် ယေရှု၏ နာမတော်ကို အလေးပေးခဲ့သည်ဟု ဆိုလိုသည်။ ဗတ္တိဇံသည် ရေထဲသို့ နှစ်မြှုပ်ခြင်းဖြစ်ပြီး၊ အစောပိုင်းမှတ်တမ်းများအရ၊ ဥပမာ၊ ဖိလိပ္ပုထံတွင် ဧသံလူအား ဗတ္တိဇံပေးခြင်းနှင့် ပေတရုထံတွင် ကဲသရိမြို့မှ ကောနေလိအား ဗတ္တိဇံပေးခြင်းတို့သည် ထုံးတမ်းစဉ်လာများ ထပ်ပေါင်းမပါဘဲ ရိုးရှင်းသောအခမ်းအနားဖြစ်သည်။ ဗတ္တိဇံပေးအပ်မှုတိုင်းတွင် အခမ်းအနားမပြုလုပ်မီ သင်ကြားပို့ချမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

Jesus, in His Great Commission to His disciples, commanded them to baptize converts in the name of the Father, the Son, and the Holy Spirit. But baptism is frequently recorded as having been administered in the name of Jesus, as the central figure of the unfolding plan of salvation. This does not mean that the regular baptismal formula of the commission was not used; it means that the name of Jesus was emphasized in the work of the gospel. The baptism was by immersion, and from the early records, such as the baptism of the Ethiopian at the hands of Philip, and of Cornelius of Caesarea at the hands of Peter, it was a simple ceremony without any elaboration of ritual. In every recorded case of baptism, instruction was given before the rite was administered.

သို့သော်၊ တမန်တော်များခေတ်ကျော်လွန်ပြီး မကြာမီတွင် ဗတ္တိဇံထုံးတမ်းတွင် သိသာထင်ရှားသော ပြောင်းလဲမှုများ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်။ ဗတ္တိဇံပေးအပ်မှုနှင့်ဆက်စပ်ပြီး ထပ်ပေါင်းထုံးတမ်းများ ထည့်သွင်းလာရုံသာမက၊ ၎င်း၏အဓိပ္ပာယ်နှင့် ထုံးတမ်း၏ပုံစံပင် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ ဒုတိယရာစုနှစ်အလယ်လောက်တွင်၊ ဒီဒါချီ၏ စာရေးသူသည် ဗတ္တိဇံအတွက် စီးဆင်းနေသော—ဆိုလိုသည်မှာ ရွေ့လျားနေသော—ရေကိုသာ သုံးရန် အကြံပြုထားသည်။ ရွေ့လျားသောရေ သို့မဟုတ် ငြိမ်သောရေဖြင့် ဗတ္တိဇံပေးရန် မဖြစ်နိုင်ပါက၊ ကိုယ်စားလှယ်၏ ဦးခေါင်းပေါ်သို့ ရေလောင်းခြင်းကို ခွင့်ပြုနိုင်သည်ဟု အကြံပြုထားသည် (ဒီဒါချီ ၇)။ ၎င်းသည် အဖွဲ့အစည်း၏ အရေးပါမှုနားလည်မှုတွင် ပြောင်းလဲမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ အကြောင်းမှာ ရေလောင်းခြင်းသည် ပေါလုက ဖော်ပြထားသည့် အပြစ်ဟောင်းသေဆုံးခြင်းနှင့် အသစ်သောဘဝသို့ ထမြောက်ခြင်းကို ရေထဲသို့ နှစ်မြှုပ်ခြင်းကဲ့သို့ ဘယ်သောအခါမှ မဖော်ပြနိုင်ပါ (ရောမ ၆:၃၊ ၄)။ ဒီဒါချီကလည်း သုံးကြိမ်နှစ်မြှုပ်ခြင်းကို တောင်းဆိုထားပြီး၊ ၎င်းသည် အခမ်းအနားတွင် အစောပိုင်းတွင် ထည့်သွင်းခဲ့သော ထပ်ပေါင်းထုံးတမ်းတစ်ခုဖြစ်ပုံရသည်။ အေဒီ ၂၂၅ ခန့်တွင် တာတူလီယန်က ၎င်း၏ခေတ်ကာလ၏ သုံးကြိမ်နှစ်မြှုပ်ခြင်းကို ဗတ္တိဇံသစ္စာကတိ၏ “ပို၍ပြည့်စုံသော ကတိသစ္စာ” ဟု ပြောကာ၊ ၎င်းနှင့်အတူ အလွန်ထပ်ပေါင်းထားသော ဗတ္တိဇံအခမ်းအနားတစ်ခု၏ ဖော်ပြချက်ကို ပူးတွဲဖော်ပြထားသည် (ဒီ ကိုရိုနာ ၃; ANF၊ အတွဲ ၃၊ စာမျက်နှာ ၉၄)။

However, the church had not proceeded very far past the apostolic age until marked changes came into the rite of baptism. Not only was an elaboration introduced in connection with the administration of baptism, but its meaning and even the form of the ordinance underwent a change. By the middle of the 2d century, the writer of the Didache suggests that only living—that is, running—water be used for the baptism; and if baptism in either running or still water is not feasible, he suggests that pouring the water upon the head of the candidate is permissible (Didache 7). Here is a change in the understanding of the significance of the institution, because pouring never could represent properly the death to the old man of sin or the rising to newness of life that immersion portrays, as called for by Paul (Rom. 6:3, 4). The Didache also calls for trine immersion, apparently an elaboration that early became attached to the ceremony. Tertullian, about a.d. 225, speaks of the trine immersion of his day as an “ampler pledge” of the baptismal vow, and accompanies his assertion with a description of a most elaborate baptismal ceremony (De Corona 3; ANF, vol. 3, p. 94).

ဤအချိန်တွင် ပို၍သိသာထင်ရှားသော ပြောင်းလဲမှုတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်နေခဲ့သည်။ ၎င်းမှာ နှစ်ခြင်းခံခြင်း၏ အလေ့အကျင့်နှင့် အဓိပ္ပါယ်တွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော ပြောင်းလဲမှုဖြစ်သည်။ တတိယရာစုနှစ်အစောပိုင်းတွင် တာတူလီယန်သည် ကလေးငယ်များကို နှစ်ခြင်းမခံရန် လိုအပ်ကြောင်း ထောက်ခံခဲ့သည်၊ အကြောင်းမှာ နှစ်ခြင်းခံခြင်းသည် ၎င်းတို့၏ ကယ်တင်ခြင်းအတွက် မလိုအပ်ဟု ယူဆခဲ့သည်။ သူသည် “သူတို့သည် ခရစ်တော်ကို သိလာနိုင်သည့်အခါ” နှစ်ခြင်းခံခြင်းကို ပိုမိုနှစ်သက်ခဲ့သည် (နှစ်ခြင်းခံခြင်းအကြောင်း ၁၈; ANF, အတွဲ ၃, စာမျက်နှာ ၆၇၈)။ သို့သော်၊ သူသည် ကလေးငယ်များကို နှစ်ခြင်းခံခြင်းကို ဆန့်ကျင်ခဲ့သည်ဆိုသည့်အချက်ကိုပင် ၎င်းကို ထိုအချိန်က ကျင့်သုံးနေပြီဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြသည်။ တာတူလီယန်၏ လုံးဝထက်ငယ်သော ခေတ်ပြိုင်ဖြစ်သူ အိုရီဂျင် (အေဒီ ၂၅၄ ခန့်တွင် ကွယ်လွန်) က ကလေးများကို နှစ်ခြင်းခံခြင်းသည် “တမန်တော်များထံမှ အစဉ်အလာတစ်ခု” ဖြစ်သည်ဟု ကြေညာခဲ့သည် (ရောမ စာတမ်းမှတ်ချက်, အပိုဒ် ၅.၉; Migne, Patrologia Graeca, အတွဲ ၁၄, ကော်လံ ၁၀၄၇)။ ထိုအချိန်နီးပါးတွင် ဆစ်ပရီယန်သည် ကလေးငယ်တစ်ဦးအား နှစ်ခြင်းခံခြင်းကို မတားမြစ်သင့်ဟု တိုက်တွန်းခဲ့သည်၊ “ထိုကလေးသည် အပြစ်လွတ်ရာ ခွင့်လွှတ်ခြင်းကို လွယ်ကူစွာ ရရှိရန် ချဉ်းကပ်လာသည်—အကြောင်းမှာ သူ့အား လွှတ်ပေးခံရသည်မှာ ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်အပြစ်များမဟုတ်၊ အခြားသူ၏ အပြစ်များဖြစ်သည်” (စာတမ်း ၅၈, ဖီဒပ်စ်ထံသို့; ANF, အတွဲ ၅, စာမျက်နှာ ၃၅၄)။ အထူးသဖြင့် အနောက်နိုင်ငံများတွင်၊ နှစ်ခြင်းခံခြင်းသည် အာဒံထံမှ အမွေရရှိသော မူလအပြစ်ကို ဆေးကြောပေးသည်ဟူသော အယူအဆသည် ကလေးငယ်များအား ဤထုံးတမ်းကို ပေးအပ်ရန် အဓိကအကြောင်းပြချက်ဖြစ်လာသည်။ နှစ်ခြင်းခံခြင်းသည် ကယ်တင်ခြင်းဆိုင်ရာ ထုံးတမ်းတစ်ခုအဖြစ် ယူဆခံရသည်။ နှစ်ခြင်းရေ၏ အသုံးပြုမှုမရှိဘဲ၊ အပြစ်သားသည် ငရဲသို့ ကျိန်ဆဲခံရမည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့ကြသည်။ ထို့ကြောင့် နှစ်ခြင်းခံခြင်းသည် ရိုးရှင်းသော၊ သင်္ကေတဆိုင်ရာ ထုံးတမ်းတစ်ခုမှ၊ အတွင်းစိတ်ဝိညာဉ်ရေးရာ အဓိပ္ပါယ်နက်နဲသော အရာမှ၊ သန့်ရှင်းသောထုံးတမ်းတစ်ခုအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲခဲ့သည်။

At about this same time there was taking place a far more significant change in the practice and meaning of baptism. Early in the 3d century Tertullian had maintained that there was no need for baptizing infants, because baptism was not necessary for their salvation. He preferred a baptism “when they have become able to know Christ” (On Baptism 18; ANF, vol. 3, p. 678). However, the very fact that he opposed baptism of infants indicates that it was being practiced at that time. Tertullian’s younger contemporary, Origen (died c. 254), declared that baptizing children was a “tradition from the apostles” (Commentary on Romans, v. 9; Migne, Patrologia Graeca, Vol. 14, col. 1047). Almost at the same time Cyprian urged that baptism should not be withheld from an infant “who approaches the more easily on this very account to the reception of the forgiveness of sins—that to him are remitted, not his own sins, but the sins of another” (Epistle 58, To Fidus; ANF, vol. 5, p. 354). Particularly in the West, this concept that baptism washes away original sin inherited from Adam became the dominant reason for giving the rite to infants. Baptism came to be considered a saving ordinance. Without the application of the baptismal waters, the sinner, it was believed, was damned. Thus baptism was changed from a simple, symbolical ordinance, with a deep inner spiritual significance, to a sacrament.^*

ထိုထုံးတမ်းကို ကြီးကြပ်ရေးမှူးတစ်ဦးသာ စီမံပိုင်ခွင့်ရှိသည်ဟု ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၎င်း၏ရာထူးသည် ဘုရင်တစ်ပါးသာ အုပ်ချုပ်သော ဂိုဏ်းချုပ်အဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ နှစ်ခြင်းခံခြင်းသည် သန့်ရှင်းသောထုံးတမ်းအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲလာသည်နှင့်အမျှ၊ ၎င်းသည် ဂိုဏ်းချုပ်၏အာဏာကို မြှင့်တင်ပေးခဲ့သည်၊ အကြောင်းမှာ သူသည် အခြားခရစ်ယာန်များမပိုင်ဆိုင်သော သဘာဝလွန်စွမ်းအားကို ပိုင်ဆိုင်သူအဖြစ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ တစ်ချိန်တည်းတွင် သခင်၏ညစာစားပွဲသည် သဘာဝလွန်စွမ်းအားပါဝင်သော ထုံးတမ်းတစ်ခုအဖြစ် ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည် (အောက်တွင်ဖော်ပြထားသည်)၊ ၎င်းသည်လည်း ဓမ္မဆရာများ၏ ရာထူးမြှင့်တင်မှုကို မြှင့်တင်ပေးခဲ့သည်။ ဂိုဏ်းချုပ်သည် အပြစ်သားများကို ကယ်တင်ရာတွင် လိုအပ်သော ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးဖြစ်လာခဲ့သည်။ သူ၏ဝန်ဆောင်မှုမရှိဘဲ ကယ်တင်ခြင်းမရှိဟု ယူဆခဲ့သည်။ ဤအရာသည် ခရစ်ယာန်အသင်းတော်တွင် ယဇ်ပုရောဟိတ်စနစ်တစ်ခုကို ပြန်လည်တည်ထောင်ခြင်းဖြစ်သည်၊ သို့သော် ၎င်းသည် ယေရှုခရစ်တော်ကို ကောင်းကင်သန့်ရှင်းရာဌာနတွင် ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်းအဖြစ် စတင်မိတ်ဆက်ပြီးနောက် မလိုအပ်တော့သည့် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။

It had become the practice for the chief elder, as his office evolved into that of a monarchical bishop, to have the sole right of administering baptism or of authorizing its administration. As baptism became sacramental, it enhanced the power of the bishop as one who had a supernatural power not possessed by other Christians. The simultaneous development of the Lord’s Supper as a rite involving supernatural power (see below) also promoted this same trend in the elevation of the clergy. The bishop became a necessary agent in saving sinners; without his ministration there could be no salvation. This meant the re-establishment in the Christian church of a priesthood, an institution which had, however, become unnecessary with the inauguration of Jesus Christ as the High Priest in the heavenly sanctuary.

ထို့ကြောင့် အမှားသုံးမျိုးဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်- (၁) မူလအပြစ်အလွဲအယွင်းအယူအဆ၊ (၂) နှစ်ခြင်းခံခြင်းကို လူကြီးတစ်ဦး၏ တစ်ကြိမ်တည်း နှစ်မြှုပ်ခြင်းမှ ကလေးငယ်တစ်ဦး၏ဦးခေါင်းပေါ်သို့ ရေသုံးကြိမ်သွန်းလောင်းခြင်းသို့ ပြောင်းလဲခြင်း၊ (၃) နှစ်ခြင်းခံခြင်းကို သန့်ရှင်းသောထုံးတမ်းအဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်းနှင့် ဂိုဏ်းချုပ်ကို သန့်ရှင်းသောယဇ်ပုရောဟိတ်အဖြစ် ဖန်တီးခြင်း—ဤသည်မှာ ကယ်တင်ခြင်းအစီအစဉ်ကို လှောင်ပြောင်ခြင်း၊ ခရစ်တော်၏ယဇ်ပုရောဟိတ်အဖြစ်သို့ အစားထိုးခြင်းနှင့် စစ်မှန်သော ခရစ်ယာန်လမ်းကြောင်းမှ ဖောက်ပြန်ခြင်းဖြစ်သည်။ တတိယရာစုနှစ်အကုန်တွင် ဤဖောက်ပြန်မှုသည် အသင်းတော်တွင် အမှန်တကယ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။

Thus there was unfolded a triple succession of errors: (1) the false doctrine of the inheritance of original guilt; (2) the perversion of baptism by changing the rite from a single immersion of an adult to a triple pouring of water upon the head of an infant; (3) the investing of baptism with sacramental significance, and the making of the bishop a sacramental priest—a travesty on the plan of salvation, a substitution for the priesthood of Christ, and an apostasy from the true Christian way. By the close of the 3d century this apostasy had become a fact in the church.

သခင်၏ညစာစားပွဲ—သခင်၏ညစာစားပွဲတွင်လည်း အလားတူဖြစ်ပေါ်မှုတစ်ခုရှိခဲ့သည်။ အသင်းအဖွဲ့စားသောက်ပွဲသည် ဂျူးများနှင့် ပုဂံဘာသာဝင်များအကြားတွင် သာမန်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ဟေဗြဲလူမျိုးများသည် ငြိမ်သက်ရာ ယဇ်ပူဇော်ခြင်းကို ထိုသို့သော စားသောက်ပွဲတွင် အသုံးပြုရန် လိုအပ်ခဲ့သည်။ ပသခါညစာစားပွဲသည် အစားအစာများကို ဂရုတစိုက် သတ်မှတ်ထားသော စားသောက်ပွဲတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းကို မိသားစုအဖွဲ့အတွင်း သို့မဟုတ် ယေရုဆလင်သို့ ပွဲတော်အတွက် အတူလာရောက်သော သူငယ်ချင်းများအုပ်စုတွင် စားသုံးခဲ့သည်။ ယေရှု၏ နောက်ဆုံးပသခါပွဲတော်နီးကပ်လာသောအခါ၊ သူသည် ၎င်းကို သူ၏တပည့်များနှင့်အတူ စားလိုသည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည် (လုကာ ၂၂:၁၅)။ စီစဉ်မှုများပြုလုပ်ခဲ့ပြီး၊ ကားစပို့ခံရသည့်အပတ်၏ ကြာသပတေးနေ့ည၊ နိသံလမျက်နှာ ၁၄ ရက်မြောက်နေ့ညစပိုင်းတွင်၊ ယေရှုခရစ်တော်သည် သူ၏တပည့်များနှင့်အတူ ပသခါစားခဲ့သည် (မဿဲ ၂၆ မှတ်စုထပ်ဆောင်း ၁ ကိုကြည့်ပါ)။

The Lord’s Supper.—A parallel development took place in the case of the Lord’s Supper. The fellowship meal was a commonplace among both Jews and pagans. The Hebrews were required to use the peace offerings in such a meal. The Passover supper was a meal whose elements were carefully prescribed, and that was eaten in the family group or in a group of friends who had come up together to Jerusalem for the feast. As the last Passover of Jesus’ ministry approached, He expressed a desire to eat it with His disciples (Luke 22:15). Arrangements were made for it, and on Thursday night of the crucifixion week, the eve, or beginning dark part, of the 14th of Nisan, Jesus Christ ate the Passover with His disciples (see Additional Notes on Matt. 26 Note 1).

ထုံးတမ်းအစတွင် ယေရှုသည် သူ၏တပည့်များ၏ခြေထောက်များကို ဆေးကြောပေးခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ နောက်ပိုင်းတွင်၊ သူသည် သခင်၏ညစာစားပွဲကို စတင်မိတ်ဆက်ခဲ့သည်။ ဂျူးပသခါညစာစားပွဲ၏ ပြားချပ်သော၊ မုန့်ဖုတ်မထားသော မုန့်နှင့် “စပျစ်သီး၏အသီး” ဟုခေါ်သော ဧဝံဂေလိစာရေးဆရာများက ညစာစားပွဲ၏ အဖျော်ယမကာဟု အမြဲခေါ်ဆိုသော ပုလင်းကို ယူ၍၊ သူသည် ဤစားသောက်ပွဲ၏ အစိတ်အပိုင်းများကို သူ၏တပည့်များနှင့် ဝေမျှခဲ့သည်။ တမန်တော်ပေါလုမှ ပေးထားသော သတင်းအချက်အလက်များအရ (၁ ကောရိန္သု ၁၁:၂၃–၂၆)၊ ခရစ်တော်သည် ၎င်းတို့အား မုန့်နှင့် “စပျစ်သီး၏အသီး” ကို သူ၏ခန္ဓာကိုယ်ကို ကိုယ်စားပြုရန် ယူရန် ညွှန်ကြားခဲ့သည်၊ ၎င်းသည် လောက၏အပြစ်များကို ထမ်းပိုးရင်း ဒဏ်ရာရပြီး သေဆုံးခဲ့သည့်အတိုင်း၊ နှင့် လူသားများအတွက် သေဆုံးရင်း သွန်းလောင်းခဲ့သော သွေးကို ကိုယ်စားပြုရန် ယူရန် ညွှန်ကြားခဲ့သည်။ ဤသင်္ကေတများသည် ခရစ်တော်ပြန်လည်ကြွလာသည်အထိ သူ၏သေဆုံးခြင်းကို ပြသရန်ဖြစ်သည်။

Probably early in the ceremony Jesus washed His disciples’ feet. Later, He inaugurated the Lord’s Supper. Taking the flat, thin, unleavened loaf of the Jewish Passover supper and the flask containing the “fruit of the vine,” as the gospel writers invariably call the beverage of the supper, He shared these elements of the meal with His disciples. According to information provided by the apostle Paul (1 Cor. 11:23–26), Christ instructed them to partake of the bread and the “fruit of the vine” as representative of His body, which was wounded unto death as He bore the sins of the world, and the blood that He shed in dying for men. These emblems were to show Christ’s death until he should return the second time.

သို့သော်၊ အလွဲသုံးစားမှုများ ဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။ ယေရှု၏သေဆုံးပြီး ၂၅ နှစ်အတွင်း၊ အနည်းဆုံး ကောရိန္သုမြို့တွင်၊ အသင်းတော်အဖွဲ့ဝင်များသည် ၎င်းတို့၏အစည်းအဝေးသို့ စားစရာနှင့် သောက်စရာဝိုင်ကို ယူလာရန် ထုံးစံဖြစ်လာပုံရသည် (၁ ကောရိန္သု ၁၁:၂၀, ၂၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤပွဲများတွင် ပြသခဲ့သော အုပ်စုဖွဲ့မှုနှင့် ကိုယ်ကျိုးစီးပွားမှုအတွက် ပေါလုက လူများကို ဆုံးမခဲ့သည်။ သခင်၏ညစာစားပွဲနှင့်အတူ ကျင်းပသော ပွဲသည် အာဂါပေ (ချစ်ခြင်းမေတ္တာပွဲ) ဟုခေါ်သည်။ ယုဒသည် ၎င်းကို ရည်ညွှန်းခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၁၂) နှင့် တစ်ချိန်တည်းတွင် ချစ်ခြင်းမေတ္တာပွဲတွင် ဆိုးရွားသောအချက်များ ရှိခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ ယုဒနှင့် ပေါလု၏ ချစ်ခြင်းမေတ္တာပွဲအပေါ် ဝေဖန်မှုနှင့် ခရစ်ယာန်များ၏ ယေဘုယျခံစားချက်များသည် ဤထုံးတမ်း၏အင်္ဂါရပ်ကို အသင်းတော်၏အတွေ့အကြုံမှ ဖယ်ထုတ်ခဲ့ပြီး၊ ရိုးရှင်းသော သခင်၏ညစာစားပွဲသာ ကျန်ရစ်ခဲ့သည်။ ဒုတိယရာစုနှစ်အစောပိုင်းတွင် အိန်ဂနတီးယပ်စ်၏စာများတွင် (ဖိလာဒဲလ်ဖီးယန်းများထံသို့ ၄; စမိန်းယန်းများထံသို့ ၇, ၈) ဂရိစကားလုံး “ယူခါရစ်တီယာ” (ကျေးဇူးတင်ခြင်း) ကို သခင်၏ညစာစားပွဲအတွက် အသုံးပြုခဲ့သည်။ ဤစကားလုံးမှ အင်္ဂလိပ်စကားလုံး “ယူခါရစ်” (Eucharist) ဟူသော သခင်၏ညစာစားပွဲအတွက် နည်းပညာဆိုင်ရာ အသုံးအနှုန်းကို ဆင်းသက်လာခဲ့သည်။

However, abuses crept in. Within 25 years of Jesus’ death, apparently it had become a custom, at least at Corinth, for the members of the church to bring to their meeting food to eat and wine to drink (see 1 Cor. 11:20, 21). For clannishness and selfishness manifested at these feasts, Paul rebukes the people. The feast accompanying the Lord’s Supper was called the agapē, or love feast. Jude refers to it (v. 12) and at the same time indicates that there were adverse elements in the love feast. Doubtless, his and Paul’s criticism of the love feast, and probably Christian feeling in general concerning the abuses, caused this feature of the rite to pass out of the experience of the church, and there was left the simple Lord’s Supper. Early in the 2d century in the epistles of Ignatius (To the Philadelphians 4; To the Smyrnaeans 7, 8) the Greek word eucharistia, “thanksgiving,” is used for the Lord’s Supper. From this word is derived the English “eucharist,” a technical term for the Lord’s Supper.

သခင်၏ညစာစားပွဲထုံးတမ်းနှင့်အတူ နောက်ထပ်ဖြစ်ပေါ်မှုများ ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။ ဒုတိယရာစုနှစ်အစောပိုင်းတွင် ဒီဒါချီ (Didache) သည် သခင်၏ညစာစားပွဲကို ယဇ်ပူဇော်ခြင်းဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သည် (၁၄)၊ နှင့် ဂရီဂိုရီ အော့ဖ် နစ်ဆာ (In Christi resurrectionem, Oratio I) ၏ခေတ်မှစ၍ ဤအသုံးအနှုန်းသည် ပို၍မကြာခဏဖြစ်လာသည်။ ထို့ကြောင့် ယူခါရစ်သည် ခရစ်တော်၏ယဇ်ပူဇော်ခြင်းကို ထပ်ခါတလဲလဲလုပ်ဆောင်ခြင်းပါဝင်သည်ဟု ယုံကြည်မှုကြီးထွားလာခဲ့သည်။

With the ordinance of the Lord’s Supper, still further developments appeared. As early as the 2d century the Didache called the Lord’s Supper a sacrifice (14), and from the time of Gregory of Nyssa (In Christi resurrectionem, Oratio I) this expression becomes increasingly frequent. Thus the conviction grew that the Eucharist involved a repetition of the sacrifice of Christ.

ဤအပြောင်းအလဲကို သတိပြုပါ- အစပိုင်းတွင် သခင်၏ညစာစားပွဲသည် “ယူခါရစ်” ဟူသော ဝေါဟာရဖော်ပြသည့်အတိုင်း ကျေးဇူးတင်ခြင်းဝန်ဆောင်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ၎င်းတို့ရရှိထားပြီးသော ကယ်တင်ခြင်းအတွက် ကျေးဇူးတင်ကြောင်း ပြသရန် သတ်မှတ်ထားသော သင်္ကေတများကို ယူဆောင်သူများအတွက် အမှတ်တရဝန်ဆောင်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ သို့သော် ဖော်ပြထားသော အဆင့်များမှတဆင့်၊ ညစာစားပွဲသည် ကယ်တင်ခြင်း၏အရင်းအမြစ်တစ်ခုဖြစ်လာခဲ့သည်၊ ထပ်ခါတလဲလဲလုပ်ဆောင်သော သခင်၏ယဇ်ပူဇော်ခြင်းအဖြစ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ညစာစားပွဲသည် နှစ်ခြင်းခံခြင်းကဲ့သို့ပင် ကယ်တင်ခြင်းဆိုင်ရာ ထုံးတမ်းတစ်ခုဖြစ်လာခဲ့သည်၊ နှင့် ထိုနည်းတူ သန့်ရှင်းသောထုံးတမ်းလုပ်ငန်းစဉ်အဖြစ် စီမံရန် ကြားဝင်ဆောင်ရွက်သူတစ်ဦး လိုအပ်ခဲ့သည်။ ယူခါရစ်တွင်လည်း၊ နှစ်ခြင်းခံခြင်းကဲ့သို့ပင်၊ ကြားဝင်ဆောင်ရွက်သူသည် ဂိုဏ်းချုပ်ဖြစ်ပြီး၊ သူသည် ဓမ္မဟောင်းကျမ်းအဓိပ္ပါယ်ဖြင့် သို့မဟုတ် ပုဂံဘာသာအဓိပ္ပါယ်နီးပါးဖြင့် ယဇ်ပုရောဟိတ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ကယ်တင်ခြင်းရရှိထားသည်ကို အသိအမှတ်ပြုခြင်းမှ ကယ်တင်ခြင်း၏အရင်းအမြစ်အဖြစ် လုပ်ဆောင်သော ထုံးတမ်းသို့၊ ကျေးဇူးတင်ခြင်းဝန်ဆောင်မှုမှ သန့်ရှင်းသောထုံးတမ်းသို့ ပြောင်းလဲမှုသည် အပြစ်ကင်းစင်သော ဖြစ်ပေါ်မှုတစ်ခုမဟုတ်ခဲ့ပေ။ ၎င်းသည် ဖောက်ပြန်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ နှစ်ခြင်းခံခြင်းနှင့် သခင်၏ညစာစားပွဲ၏ သဘောသဘာဝကို နားလည်မှုတွင် ခွင့်ပြုချက်မရှိသော နှင့် ကျမ်းစာမပါသော ဤပြောင်းလဲမှုမှတဆင့်၊ ခရစ်ယာန်ကြားဝင်ဆောင်ရွက်သည့် ယဇ်ပုရောဟိတ်စနစ်တစ်ခု—စကားလုံးအရ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သော—အသင်းတော်နှင့် သန့်ရှင်းသောထုံးတမ်းဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်တစ်ခုဖြစ်လာခဲ့သည်။ ရာထူးအတွက် ရည်မှန်းချက်သည် လူ့သဘာဝတွင် အမြဲလိုလို ဖုံးကွယ်ထားပြီး၊ အသင်းတော်အာဏာရှိသူများကို ဤလိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းရန် အလွန်စိတ်အားထက်သန်စေခဲ့သည်။ ခရစ်ယာန်အသင်းတော်တွင် လူသားယဇ်ပုရောဟိတ်တစ်ဦးသည် တတိယရာစုနှစ်အလယ်တွင် အမှန်တကယ်ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်။

Notice the transition: At first the Lord’s Supper was a thanksgiving service, as the term “eucharist” clearly indicates. It was a memorial service, partaken of by those who believed they had already received the gift of salvation, for which they were manifesting their gratitude by partaking of the prescribed emblems. But gradually, through the steps indicated, the supper became a means of salvation, as a repeated sacrifice of the Lord. Thus the supper, like baptism, became a saving ordinance, and in the same way required an intercessor to administer it as a sacramental process. In the case of the Eucharist, as with baptism, the officiating intercessor was the bishop, who became a priest in the Old Testament sense or even almost the pagan sense. This shift from the supper as a recognition of salvation received to a ritual performed as a means of salvation, and from a thanksgiving service to a sacrament, was by no means an innocent development. It was an apostasy. Through this unauthorized and unscriptural change in the understanding of the nature of baptism and of the Lord’s Supper, a Christian intercessory priesthood—a veritable contradiction in terms—became an ecclesiastical and sacramental necessity. Ambition for place, ever latent in human nature, made men in ecclesiastical authority all too eager to fill the necessity. A human priest in the Christian church became an accomplished fact by the middle of the 3d century.

ခရစ်ယာန်ဝတ်ပြုခြင်း

X. Christian Worship

ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ခရစ်ယာန်ဝတ်ပြုခြင်းဝန်ဆောင်မှုကို ဖော်ပြထားသည့်နေရာမရှိပေ။ တမန်တော် ၂ နှင့် ၂၀၊ နှင့် ၁ ကောရိန္သု ၁၁ နှင့် ၁၄ တွင် အရိပ်အမြွက်များရှိသော်လည်း၊ ဝတ်ပြုခြင်းအစီအစဉ်အတွက် ကျမ်းစာပြင်ပရင်းမြစ်များကို ရည်ညွှန်းရမည်။

Nowhere in the New Testament is a Christian worship service described. There are hints in Acts 2 and 20, and in 1 Cor. 11 and 14, but for the program of worship, reference must be made to extra-Biblical sources.

ပလိုင်နီနှင့် ခရစ်ယာန်ဝတ်ပြုခြင်း—ခရစ်ယာန်ဝတ်ပြုခြင်းဝန်ဆောင်မှု၏ အစောဆုံးဖော်ပြချက်သည် ပုဂံစာရေးဆရာတစ်ဦး၏ လက်ရာမှဖြစ်သည်။ ပလိုင်နီလေးသည် ပုံတစ်ပုံတည်း၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးဖြစ်ပြီး၊ ဧကရာဇ်ထရာဂျန်မှ ခန့်အပ်ခံရသူဖြစ်သည်။ ပလိုင်နီသည် စာပေပညာရှင်တစ်ဦးအဖြစ် လူသိများပြီး၊ သူ၏စာများသည် သိမ်မွေ့သောလက်တင်ဘာသာဖြင့် ရေးသားထားသည်။ ၎င်းတို့အနက် ဧကရာဇ်နှင့် ပြည်တွင်းစာပေဖလှယ်မှုတစ်ခုပါဝင်သည်။ ၎င်းတွင် ပုံတစ်ပုံတည်းတွင် ခရစ်ယာန်ဂိုဏ်းသစ်နှင့် သူ၏အတွေ့အကြုံကို ဖော်ပြထားသော စာတစ်စောင်ပါဝင်သည် (စာများ ၁၀.၉၆)၊ နှင့် ထိုဂိုဏ်း၏တိုးတက်မှုကို ရပ်တန့်ရန် သူလုပ်ဆောင်နေသည်များကို ဧကရာဇ်အား ပြောပြသည်။ ၎င်း၏အစီရင်ခံစာတွင် ခရစ်ယာန်ဝတ်ပြုခြင်းဝန်ဆောင်မှုကို ဖော်ပြခဲ့သည်၊ ၎င်းသည် ခရစ်တော်၏နောက်လိုက်များဟု စွပ်စွဲခံရသူများကို ဖမ်းဆီးထားသူအချို့ထံမှ ရရှိသော သတင်းအချက်အလက်များကို အသုံးပြုခဲ့သည်။

Pliny and Christian Worship.—The earliest description given of a Christian worship service is from the pen of a pagan writer. Pliny the Younger was governor of Pontus, on the southern shore of the Black Sea. He had been appointed to the position by the emperor Trajan. Pliny is best known as a man of letters, who wrote such exquisite Latin that his epistles have been preserved. Among these is found an extensive correspondence with the emperor. Included is a letter he wrote describing his experience in Pontus with the rising sect of Christians (Letters x. 96), and telling the emperor what he was doing to stop the growth of the sect. In the course of his report he described a Christian worship service, using information he secured from some whom he had placed under arrest because they were accused of being followers of the Christ.

ခရစ်ယာန်ရင်းမြစ်များ—ခရစ်ယာန်များသည် ၎င်းတို့၏သခင်ကို ဝတ်ပြုရန် စုဝေးသောအခါ ဖြစ်ပေါ်သည်များကို ဖော်ပြသော ခရစ်ယာန်ရင်းမြစ်နှစ်ခုလည်း ရှိသည်။ ၎င်းတို့အနက်တစ်ခုမှာ အမည်မဖော်ထားသော ဒီဒါချီစာတမ်းဖြစ်ပြီး၊ ယခင်က ကိုးကားခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် တရားဝင်ဝတ်ပြုခြင်းအစီအစဉ်တစ်ခု၏ အဆင့်ဆင့်ဖြစ်ပေါ်မှုကို မပေးသော်လည်း၊ ဒုတိယရာစုနှစ်အလယ်ပိုင်းတွင် ခရစ်ယာန်များလုပ်ဆောင်နေသည်များကို အချက်အလက်များစွာ ပေးထားသည်။ အခြားရင်းမြစ်တစ်ခုမှာ ဂျူစတင်မာတီယာ၏ ပထမအာဖလိုဂျီ (၆၇) ဖြစ်ပြီး၊ ရောမဧကရာဇ် အန်တိုနိုင်နပ်စ်ပီးယပ်စ် (အေဒီ ၁၃၈–၁၆၁) ထံသို့ ရေးသားထားသည်။ ၎င်းသည် ထိုအချိန်က ရောမမြို့တွင် ကျင်းပခဲ့သော ခရစ်ယာန်ဝတ်ပြုခြင်း၏ ရှင်းလင်းသော၊ အဆင့်ဆင့်ဖော်ပြချက်ကို ပေးထားပြီး၊ ၎င်းသည် အခြားနေရာများတွင် ကျင်းပခဲ့သည်နှင့် ဆင်တူဖြစ်ပြီး ဖြစ်နိုင်သည်။

Christian Sources.—There also are two Christian sources that tell what happened when the Christians gathered to worship their Lord. One of these is the anonymous document Didache, already cited. While this does not give a sequence or program for a formal exercise of worship, it does give considerable information as to what Christians of the mid-second century were doing. The other source is Justin Martyr’s First Apology (67), addressed to the reigning Roman emperor Antoninus Pius (a.d. 138–161). This gives a clear, sequential description of Christian worship as it was conducted at that time in the city of Rome, which was probably similar to that conducted elsewhere.

ယခင်က ဖော်ပြခဲ့သည့်အတိုင်း၊ ခရစ်ယာန်များသည် တရားမဝင်သော ဂိုဏ်းတစ်ခုဖြစ်သဖြင့် ပိုင်ဆိုင်မှုမရှိခဲ့ဘဲ၊ အဖွဲ့ဝင်များ၏အိမ်များတွင် (ရောမ ၁၆:၅; ၁ ကောရိန္သု ၁၆:၁၉; ကောလောသဲ ၄:၁၅) သို့မဟုတ် ငှားရမ်းထားသော ခန်းမများတွင် တွေ့ဆုံခဲ့ကြသည်။ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံရသည့်အချိန်များတွင် အစည်းအဝေးများကို မနက်စောစောတွင် (ပလိုင်နီ) ကျင်းပခဲ့ပြီး၊ ဖမ်းဆီးခံရမှုကို ရှောင်ရှားရန်ဖြစ်နိုင်သည်။ အပတ်စဉ်အစည်းအဝေးများသည် အသင်းတော်အဖွဲ့ဝင်များ သို့မဟုတ် စိတ်ရင်းမှန်ဖြင့် စိတ်ဝင်စားသူများအတွက် အဓိကရည်ရွယ်ခဲ့သည်။ အစောပိုင်းနေ့ရက်များတွင် ခရစ်ယာန်အစည်းအဝေးများကို လူသိရှင်ကြား ကြော်ငြာခြင်းနှင့် အများပြည်သူစုဝေးခြင်းကို လုပ်ဆောင်ရန် ကြိုးပမ်းမှုနည်းပါးခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ပလိုင်နီသည် ဝတ်ပြုခြင်းအတွက် အစည်းအဝေးများကို “သတ်မှတ်ထားသော နေ့တစ်နေ့” (စာများ ၁၀.၉၆; Loeb ထုတ်ဝေ, အတွဲ ၂, စာမျက်နှာ ၄၀၃) တွင် ကျင်းပခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သော်လည်း ထိုနေ့ကို မသတ်မှတ်ခဲ့ပေ။

As earlier stated, the Christians, being an illegal sect, could own no property, and met in the homes of members (Rom. 16:5; 1 Cor. 16:19; Col. 4:15) or in hired halls. The meetings, at least in times of persecution, were held early in the morning (Pliny), probably to avoid detection. The weekly meetings were designed primarily for church members or for those sincerely interested. In the early days there was probably very little open advertising of Christian meetings and no endeavor to have a general public gathering. Pliny describes the meetings for worship as held “on a certain fixed day” (Letters x. 96; Loeb ed., vol. 2, p. 403), without identifying the day.

ဝန်ဆောင်မှု၏အစီအစဉ်—ဝန်ဆောင်မှုသည် အလွန်ရိုးရှင်းပြီး၊ အနည်းငယ်သာ တည်ဆောက်ထားသည်။ အစည်းအဝေးသည် စည်းဝေးပွဲတစ်ခုလုံး၏ သီချင်းဆိုခြင်းဖြင့် စတင်ခဲ့သည်၊ ဆာလံများကို အသုံးပြုခဲ့ဖွယ်ရှိသည် (ဧဖက် ၅:၁၉)၊ နှင့် ခရစ်ယာန်ယုံကြည်ချက်၏ ရိုးရှင်းသော ဖော်ပြချက်တစ်ခုကို သီကုံးဖတ်ကြားခြင်းဖြစ်နိုင်သည်၊ ဥပမာအားဖြင့် ၁ တိမောသေ ၃:၁၆; ၂ တိမောသေ ၂:၁၁–၁၃ ကဲ့သို့သော ကျမ်းပိုဒ်များမှ အကြံပြုထားသည်။ ပလိုင်နီသည် ၎င်းတို့သည် “ဆိုးရွားသောလုပ်ရပ်များမပြုရန်၊ လိမ်လည်မှု၊ ခိုးမှု၊ သို့မဟုတ် အိမ်ထောင်ရေးဖောက်ပြန်မှုမပြုရန်၊ စကားကို မလိမ်ညာရန်၊ ယုံကြည်မှုကို မငြင်းပယ်ရန် ကျိန်ဆိုခဲ့ကြသည်” (စာများ ၁၀.၉၆; Loeb ထုတ်ဝေ, အတွဲ ၂, စာမျက်နှာ ၄၀၃) ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ ဂျူစတင်မာတီယာအရ ကျမ်းစာဖတ်ခြင်းရှိခဲ့သည်၊ ၎င်းသည် ဒုတိယရာစုနှစ်တွင် အနည်းဆုံး ဓမ္မသစ်ကျမ်း၏ အစိတ်အပိုင်းများပါဝင်သည်။ ဤကျမ်းစာဖတ်ခြင်းသည် ပိုဒ်တစ်ခု သို့မဟုတ် နှစ်ခုမဟုတ်ဘဲ၊ အတော်လေးရှည်လျားသော ကောက်နုတ်ချက်များဖြစ်ပြီး၊ ထိုအချိန်က ကျမ်းစာမိတ္တူများအားလုံးသည် လက်ဖြင့်ရေးသားထားသည်ဖြစ်ပြီး၊ အသင်းတော်အဖွဲ့ဝင်များအနက် အနည်းငယ်သာလျှင် ၎င်းတို့ပိုင်ဆိုင်ထားဖွယ်ရှိသည်ကို နားလည်ရန် လွယ်ကူသည်။ ခရစ်ယာန်အများစု၏ ကျမ်းစာဆိုင်ရာ အသိပညာသည် ၎င်းတို့ကြားခဲ့ရသည်များမှ စုဆောင်းရရှိခဲ့သည်။ ဖတ်ရှုခြင်းပြီးနောက်၊ ထိုနေ့အတွက် ရွေးချယ်ထားသော ပိုဒ်များအပေါ် မှတ်ချက်များပြုလုပ်ခဲ့သည်၊ ၎င်းကို ထိုနေ့အတွက် ခန့်အပ်ထားသူတစ်ဦးမှ—ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ထိုအစည်းအဝေးတွင် ဂိုဏ်းချုပ်ရှိနေပါက သူဖြစ်နိုင်သည်၊ သို့မဟုတ် တွဲဖက်ဂိုဏ်းချုပ်တစ်ဦးဖြစ်နိုင်သည်။ တရားဒေသနာပြီးဆုံးသောအခါ၊ စည်းဝေးပွဲတစ်ခုလုံးသည် အတူတကွထ၍ ဆုတောင်းခဲ့ကြသည်။

The Order of Service.—The service was very simple, with a minimum of elaboration or formality. The meeting opened with congregational singing, doubtless using the psalms (Eph. 5:19), and probably chanting or reciting some sort of simple formulary of Christian belief, as suggested perhaps by such passages of Scripture as 1 Tim. 3:16; 2 Tim. 2:11–13. Pliny reports that they “bound themselves by a solemn oath, not to do any wicked deeds, but never to commit any fraud, theft, or adultery, never to falsify their word, nor deny a trust” (ibid.). According to Justin Martyr there was a reading from the Scriptures, which by the 2d century included at least parts of the New Testament. This Scripture reading was evidently not merely a passage or two but rather lengthy excerpts. The need for this is easily understood when it is remembered that all copies of the Scriptures at that time were handmade, and comparatively few of the members of the church would have copies in their possession. The scriptural knowledge possessed by the rank and file of Christians would be gathered from what they heard read. The reading was followed by comments on the portions selected, by one appointed for the day—doubtless usually the chief elder, if he were present at that particular congregational meeting, or one of the associate elders. When the sermon was ended, the congregation rose together and prayed.

ဤအစောပိုင်းခရစ်ယာန်ဝတ်ပြုပွဲအား ဂျူးဘုရားကျောင်းဝတ်ပြုပွဲနှင့် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်သောအခါ (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၇၊ ၅၈ ကိုကြည့်ပါ)၊ အလွန်ထင်ရှားသော တူညီမှုများကို တွေ့ရပြီး၊ ခရစ်ယာန်ဝတ်ပြုမှုပုံစံသည် ဂျူးဝတ်ပြုမှုကို အတုယူထားသည်ဟု ယုံကြည်စိတ်ချစွာ ကောက်ချက်ချနိုင်သည်။

A comparison of this early Christian service with that of the Jewish synagogue (see Vol. V, pp. 57, 58) reveals such striking similarities that it is safe to conclude that in many respects the Christian order was patterned after the Jewish.

ပလိုင်နီအရ၊ ဤဝတ်ပြုပွဲ၏ ဤအပိုင်းပြီးဆုံးပြီးနောက် အသင်းတော်သားများကို ဖယ်ထုတ်လိုက်သည်။ အနည်းငယ်အနားယူပြီးနောက်၊ ဗတ္တိဇံဆောင်ထားသော အသင်းတော်အဖွဲ့ဝင်များသာ ပြန်လည်စုဝေးကြပြီး၊ ၎င်းတို့သည် သခင့်ညစာကို ကျင်းပခဲ့ကြသည်။ ဂျပ်စတင်မာတီယာအရ၊ ဤအချိန်တွင် လှူဒါန်းမှုများကို စုဆောင်းခဲ့သည်။

It appears from Pliny that after this part of the service had taken place the congregation was dismissed. After a brief recess only those reassembled who were baptized members of the church. These then celebrated the Lord’s Supper. According to Justin Martyr, at this point offerings were taken.

လှူဒါန်းမှုအဖြစ် ယူဆောင်လာသော ပစ္စည်းများကို မိတ်သဟာယစားပွဲအတွက် မည်မျှအသုံးပြုခဲ့သည်ကို ဆုံးဖြတ်ရန် ခက်ခဲသည်။ ၁ ကောရိန်သု ၁၁:၁၈–၂၂ အရ၊ အဖွဲ့ဝင်များသည် သခင့်ညစာမတိုင်မီ အဂါပေးစားပွဲတွင် စားရန် ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်အစားအစာများကို ယူဆောင်လာခဲ့ကြသည်။ ဂျပ်စတင်မာတီယာက လှူဒါန်းမှုအဖြစ် ယူဆောင်လာသော ပစ္စည်းအချို့ကို သခင့်ညစာတွင် အသုံးပြုခဲ့သည်ဟု အရိပ်အမြွက်ပြသည်။

To what extent the materials brought as offerings were used for the fellowship meal it is difficult to tell. It appears from 1 Cor. 11:18–22 that the members brought their own food to eat at the agapē preceding the Lord’s Supper. Justin Martyr seems to hint that some of the materials brought as offerings were used in the Lord’s Supper itself.

သခင့်ညစာမှ ပေါင်မုန့်နှင့် ဝိုင်အချို့ကို ဖျားနာသူများထံ ယူဆောင်သွားခဲ့သည်။ လှူဒါန်းမှုအဖြစ် ဝင်လာသော ငွေ၊ အစားအစာ၊ နှင့် အဝတ်အထည်များကို သူစိမ်းများ၊ ဆင်းရဲသူများ၊ နှင့် ယုံကြည်ခြင်းကြောင့် ထောင်ကျနေသူများထံ ဖြန့်ဝေခဲ့သည်။ ဖြန့်ဝေရေးတာဝန်များသည် ဦးဆောင်သူအမှူးရှိသူထံတွင် ရှိသည်။

Portions of the bread and wine from the supper were taken to the sick; money, food, and clothing that had come in the offerings were distributed to the strangers, the poor, and those in prison for their faith. The responsibilities for the distribution rested with the presiding elder.

ဂျူးခရစ်ယာန်အချို့သည် နှစ်ပေါင်းများစွာ ဆက်လက်၍ စံပြည်နေ့တိုင်း ဂျူးဘုရားကျောင်းများတွင် စုဝေးခဲ့ကြသည်ဟု ထင်ရသည် (တမန်တော် ၁၅:၂၁)။ ၎င်းတို့သည် ဂျူးဘာသာတွင် ခရစ်ယာန်မဟုတ်သော ၎င်းတို့၏ ညီအစ်ကိုများနှင့် ခွဲထွက်ရန် တွန့်ဆုတ်နေကြမည်မှာ နားလည်နိုင်သည်။

It seems that for many years some, at least, of the Jewish Christians continued also to meet Sabbath after Sabbath in the Jewish synagogues (Acts 15:21). Understandably, they would be reluctant to separate themselves from their non-Christian brethren in Judaism.

ခရစ်ယာန်ဝတ်ပြုပွဲ၏ နောက်ထပ်အသေးစိတ်ဖြည့်စွမ်းမှုများကို တတိယရာစုနှင့်နောက်ပိုင်းတွင် တာတူလီယန်၏ ရေးသားချက်များနှင့် အမည်မသိ သန့်ရှင်းသောတမန်တော်များ၏ ဖွဲ့စည်းပုံများတွင် တွေ့ရသည်။

Further elaborations of the Christian service of worship are found in later documents, as in Tertullian’s writings and in the anonymous Constitutions of the Holy Apostles, all of the 3d century and later.

XI. ကျင်းပရသောနေ့များ

XI. Days of Observance

စံပြည်နေ့—သမ္မာကျမ်းစာ၏ လှုံ့ဆော်ခံရသော စာရေးဆရာများနှင့် ဒုတိယရာစုစာရေးဆရာများသည် ခရစ်ယာန်ဝတ်ပြုရာနေ့အကြောင်း အာရုံစိုက်မဖော်ပြထားပါ။ ပေါလုသည် ဂျူးခရစ်ယာန်များအား ၎င်းတို့၏ စုဝေးမှုကို မစွန့်လွှတ်ရန် သတိပေးခဲ့သည် (ဟီဗြဲ ၁၀:၂၅)။ သို့သော် ဤအချက်တွင် ပေါလုသည် သတ်မှတ်ထားသော ကျင်းပရန်နေ့တစ်နေ့ကို ရည်ညွှန်းမထားပါ။

The Sabbath.—Neither the inspired writers of the New Testament nor the writers of the 2d century focus on the matter of the day for Christian worship. Paul indeed admonishes Jewish Christians not to forsake their assembling together (Heb. 10:25). However, at this point in his writings Paul does not refer to any particular day of observance.

ခရစ်တော်သည် ကမ္ဘာမြေပေါ်တွင်ရှိစဉ် ဘုရားကျောင်းသို့ တက်ရောက်ခဲ့သည် (မဿဲ ၁၃:၅၄–၅၈; မာကု ၁:၂၁–၂၉; ၆:၁–၆; လုကာ ၄:၁၆–၃၈)။ စံပြည်နေ့တွင် ဘုရားကျောင်းသို့ တက်ရောက်ခြင်းသည် သူ၏ကိုယ်ပိုင်ဝတ်ပြုမှုတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ “သူ၏ဓလေ့” ဖြစ်သည်ဟု ဆိုကာ၊ ဂျူးလူမျိုးများအား သင်ကြားရန်အခွင့်အရေးရှာဖွေခြင်းသက်သက်မဟုတ်ပါ။ ၎င်းသည် သူ၏ဘဝတစ်ခုလုံး၏ သဘောထားနှင့် ဧဝံဂေလိမှတ်တမ်းများ၏ အချက်အလက်များမှ ထင်ရှားသည်။ ခရစ်တော်သည် စံပြည်နေ့ကို မလေးစားသည့်အနေဖြင့် ဖျားနာသူများကို ကုသခြင်း၊ သူ၏တပည့်များအား စပါးကျီးများကောက်ယူခြင်းအတွက် ဆူပူမပြစ်တင်ခြင်းကဲ့သို့သော ဂျူးခေါင်းဆောင်များကို မနှစ်သက်စေသော အမှုများကို ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းမဟုတ်ပါ။ ယင်းအစား၊ ဂျူးလူမျိုးများအား စံပြည်နေ့ထိန်းသိမ်းမှုကို ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးဖြစ်စေသော မဖြစ်မနေ ဓလေ့ထုံးတမ်းများမှ လွတ်မြောက်စေရန် ဦးဆောင်ရန်ဖြစ်သည်။

Christ attended the synagogue while He was on earth (Matt. 13:54–58; Mark 1:21–29; 6:1–6; Luke 4:16–38). His presence in the synagogue on the Sabbath was an act of personal worship on His part, “his custom,” and not merely the seeking of an opportunity to instruct the Jews. This is evident from the whole tenor of His life and from the facts of the gospel record. It was not due to any disregard of the seventh-day Sabbath that Jesus did things displeasing to the Jewish leaders, such as healing the sick, and refusing to rebuke His disciples for gathering handfuls of grain, on the Sabbath. Rather it was in order to lead the Jewish people away from the unreasonable traditional practices that were making Sabbath observance a burden.

ဧဝံဂေလိမှတ်တမ်းအရ ခရစ်တော်သည် စံပြည်နေ့မတိုင်မီ နေဝင်ချိန်တွင် ကားစရိုးတွင် သေဆုံးခဲ့ပြီး၊ စံပြည်နေ့တွင် သင်္ချိုင်းတွင်အနားယူခဲ့ကာ၊ ပထမနေ့တွင် မနက်စောစော ထမြောက်ခဲ့သည် (DA ၇၇၄)။ သူ၏နောက်ဆုံးဖြစ်ရပ်များဖြစ်ပွားသည့် ထိုတစ်ပတ်အတွင်း စံပြည်နေ့တွင် သင်္ချိုင်းတွင် အနားယူရန် ဘုရားသခင်၏ အစီအမံတွင် ထင်ရှားစွာ ပါဝင်ခဲ့သည်။ သူသင်္ချိုင်းတွင် အနားယူနေစဉ်၊ သူ၏နောက်လိုက်များသည် “ပညတ်တရားအတိုင်း” စံပြည်နေ့ကို ထိန်းသိမ်းခဲ့ကြသည် (လုကာ ၂၃:၅၆)။

It is clear from the gospel record that Jesus Christ died just before sunset preceding the seventh-day Sabbath, rested in the grave over the Sabbath (DA 774), and rose early on the first day of the week. It was evidently in the divine plan that He should remain at rest in the grave over the Sabbath day of that last eventful week. While He was resting in the grave His followers were keeping the Sabbath “according to the commandment” (Luke 23:56).

တမန်တော်ပေါလုသည် ၎င်း၏သာသနာပြုခရီးများတွင် ရောက်ရှိသည့်မြို့များတွင် စံပြည်နေ့တွင် ဂျူးဘုရားကျောင်းများသို့ သွားခဲ့သည်ဟု အကြိမ်ကြိမ်ဖော်ပြထားသည်။ သူသည် ထိုနေရာများသို့ ဧဝံဂေလိပြန်လည်ပြုပြင်ရန်သာမက ဝတ်ပြုရန်လည်း သွားခဲ့သည်မှာ သေချာသည်။ သူ၏ပထမသာသနာပြုခရီးတွင်၊ ပိသီဒိယအန်တီယုတ်မြို့ရှိ ဘုရားကျောင်းတွင် စံပြည်နေ့တွင် တက်ရောက်ခဲ့ပြီး၊ ထိုနေရာ၌ လူများအား ဟောပြောခဲ့ကာ၊ ထို့နောက် မြို့ရှိ တပါးအမျိုးသားများက နောက်စံပြည်နေ့တွင် ဝတ်ပြုပွဲပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့ရာ သူပြုလုပ်ပေးခဲ့သည် (တမန်တော် ၁၃:၁၄–၁၆၊ ၄၂–၄၄)။ ဒုတိယသာသနာပြုခရီးတွင်၊ သက်သာလောနိတ်မြို့တွင် “ပေါလုသည် သူ၏ဓလေ့အတိုင်း ဂျူးများထံသို့သွားကာ သုံးဆူသော စံပြည်နေ့များတွင် ကျမ်းစာများမှ သူတို့နှင့် ဆင်ခြင်သုံးသပ်ခဲ့သည်” (တမန်တော် ၁၇:၂)။ ကောရိန္သုမြို့တွင်၊ ပေါလုသည် တဆယ့်ရှစ်လအကြာ နေထိုင်ခဲ့ပြီး၊ တဲရက်သူ အာကွီလာနှင့် ပရိစီလာတို့နှင့်အတူ ၎င်း၏လက်မှုပညာဖြင့် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းခဲ့သည် (တမန်တော် ၁၈:၂၊ ၃)။ ပေါလုသည် ဂျူးများနှင့်အတူ နေထိုင်ရင်း စံပြည်နေ့တွင် လက်ဖြင့်အလုပ်လုပ်ခဲ့သည်ဟု စဉ်းစားရန်မဖြစ်နိုင်ပါ။ ယင်းအစား၊ သူသည် “စံပြည်နေ့တိုင်း ဘုရားကျောင်းတွင်ရှိခဲ့သည်” (အခန်းကြီး ၄) ဟု မှတ်တမ်းတင်ထားပြီး၊ ဂျူးများ၏ ဧဝံဂေလိပြန်လည်ပြုပြင်မှုကို ဆန့်ကျင်မှုကြောင့် သူထွက်ခွာခဲ့ရသည် (အခန်းကြီး ၇)။ ပေါလုသည် ဘုရားကျောင်းမှ နှင်ထုတ်ခံရပြီးနောက်တွင်လည်း စံပြည်နေ့ကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ရန် အကြောင်းအမျိုးမျိုးရှိသည်။

Again and again it is mentioned of the apostle Paul that in the cities where he found himself in his missionary journeys he went to the synagogues on the Sabbath day. Doubtless he went there, not only to evangelize, but also to worship. On his First Missionary Journey, when he attended the synagogue on the Sabbath in Antioch of Pisidia, he spoke to the people there, and then found the Gentiles of the city requesting that he give them a service in the synagogue on the following Sabbath, which he did (Acts 13:14–16, 42–44). On the Second Missionary Journey, in Thessalonica, “Paul, as his manner was, went in unto them [the Jews], and three sabbath days reasoned with them out of the scriptures” (Acts 17:2). In Corinth, where Paul spent eighteen months, he supported himself by working at his trade along with this fellow tentmakers Aquila and Priscilla (Acts 18:2, 3). It is impossible to think that Paul, living with Jews, labored with his hands on the seventh-day Sabbath while there. Rather it is recorded that he was “in the synagogue every sabbath” (v. 4) until, because of the opposition of the Jews to his evangelizing, he withdrew (v. 7). There is every reason to believe that Paul would continue to observe the Sabbath after his expulsion from the synagogue, as before.

ဧဝံဂေလိစာရေးဆရာများသည် စံပြည်နေ့ကိုသာ အပတ်စဉ်ဝတ်ပြုရာနေ့အဖြစ် သိရှိကြသည်။ ယောဟန်သည် “သခင့်နေ့” တွင် ဝိညာဉ်တော်နှင့်ပြည့်ဝခဲ့သည်ဟု မှတ်တမ်းတင်ထားသည် (ဗျာဒိတ် ၁:၁၀)။ သို့သော် ယေရှုခရစ်တော်သည် သခင်ဖြစ်သည့်နေ့သည် စံပြည်နေ့ဖြစ်သည် (မဿဲ ၁၂:၈; မာကု ၂:၂၈)။ ၎င်းသည် သခင်၏ “သန့်ရှင်းသောနေ့” (ဟေရှာယ ၅၈:၁၃) နှင့် ပညတ်တရားများ၏ သခင်၏စံပြည်နေ့ဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂၀:၁၀)။ ထို့ပြင်၊ ဗျာဒိတ်ကျမ်းကိုရေးသားခဲ့သော ယောဟန်ဧဝံဂေလိစာရေးဆရာသည် အပတ်စဉ်သန့်ရှင်းသောနေ့တစ်နေ့ဖြစ်သည့် စံပြည်နေ့ကိုသာ သိရှိသည်။ ယောဟန်ဖော်ပြသော အခြားနေ့တစ်နေ့သည် “ပထမနေ့” ဟူသော ရိုးရှင်းသောခေါင်းစဉ်ဖြင့်သာ သိရှိသည် (ယောဟန် ၅:၁–၉ နှင့် ယောဟန် ၉:၆–၁၄ ကို ယောဟန် ၂၀:၁၊ ၁၉ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။ ယောဟန်သည် ဧဝံဂေလိကျမ်းကို ဗျာဒိတ်ကျမ်းနှင့် တပြိုင်နက်တည်း သို့မဟုတ် နောက်ပိုင်းတွင် ရေးသားခဲ့သောကြောင့်၊ ပထမနေ့ကို အထူးခေါင်းစဉ်တစ်ခုပေးရန် သို့မဟုတ် ခရစ်ယာန်များက အထူးထိန်းသိမ်းရမည်ဟု ပြောရန် အခွင့်အလမ်းများစွာရှိခဲ့သည်။ သို့သော် ၎င်းကို သူမပြုလုပ်ခဲ့ပါ။ သစ်တရားသစ်ကျမ်းစာရေးဆရာများသည် မည်သည့်နေ့ကို ထိန်းသိမ်းရမည်ဟူသော မေးခွန်းကို မဆွေးနွေးခဲ့ခြင်းသည် ၎င်းတို့၏စိတ်ထဲတွင် မေးခွန်းမရှိခဲ့သည်ကို အကောင်းဆုံးသက်သေဖြစ်သည်။ ခရစ်ယာန်များသည် တမန်တော်များခေတ်တွင် စံပြည်နေ့ကို ထိန်းသိမ်းခဲ့ကြသည်။ များစွာသောသက်သေများအရ၊ ၎င်းတို့အများအပြားသည် ရာစုနှစ်များစွာကြာ ထိန်းသိမ်းခဲ့ကြသည်။

The gospel writers know only the Sabbath day as weekly day of worship. John records of himself that he was in the Spirit on the “Lord’s day” (Rev. 1:10). But the day over which Jesus Christ is Lord is the seventh-day Sabbath (Matt. 12:8; Mark 2:28). This is the Lord’s “holy day” (Isa. 58:13) and the Sabbath day of the Lord of the commandments (Ex. 20:10). Furthermore, the writer of the Gospel of John, who wrote the Revelation also, knows but one weekly holy day, the seventh-day Sabbath. The only other day John mentions is known by the simple title “first day of the week” (cf. John 5:1–9 and John 9:6–14 with John 20:1, 19). Since John wrote the Gospel about the same time as, or perhaps after, the Revelation, he had ample opportunity to give to the first day of the week a special title, or even to say that it should be especially observed by Christians. This he did not do. The very fact that the New Testament writers did not discuss the question of which day to keep is the best evidence possible that there was no question in their minds. Christians kept the seventh-day Sabbath during the time of the apostles. As ample evidence shows, many of them kept it for centuries.

နှစ်စဉ်စံပြည်နေ့များ—ခရစ်တော်သည် ကားစရိုးတွင် သေဆုံးပြီးနောက်၊ မောရှေ၏ပညတ်တရားတွင် လိုအပ်ချက်အချို့သည် ဆက်လက်အကျိုးသက်ရောက်မှု ရပ်တန့်ခဲ့သည်။ ၎င်းကို ဒံယေလ ၉:၂၄–၂၇ တွင် ရှင်းလင်းစွာ ဟောကိန်းထုတ်ထားပြီး၊ “တစ်ပတ်၏အလယ်တွင် သူ [မသံယ] သည် ယဇ်ပူဇော်ခြင်းနှင့် ပူဇော်သက္ကာကို ရပ်တန့်စေလိမ့်မည်” ဟု ဆိုထားသည်။ ခရစ်တော်သည် ကားစရိုးတွင် သေဆုံးသည့်အခါ၊ ဗိမာန်တော်၏ ကုလားကာသည် အပေါ်မှအောက်သို့ ဆုတ်ပြဲသွားခဲ့ပြီး၊ ထိုအခါ သခင်ယေရှုခရစ်တော်၏ ကြားဝင်ဆုတောင်းမှုမှတစ်ဆင့် စစ်မှန်သော ကောင်းကင်ဗိမာန်သို့ လမ်းဖွင့်ပေးခဲ့ပြီး၊ ဟီဗြဲလူမျိုးများက နေ့စဉ်ယူဆောင်လာသော ယဇ်ပူဇော်မှုများကို ဆက်လက်မလိုအပ်တော့ဟု သခင်က ညွှန်ပြခဲ့သည် (မဿဲ ၂၇:၅၀၊ ၅၁)။

The Annual Sabbaths.—After Christ died upon the cross, certain elements in the requirements in the law of Moses ceased to be operative. This is clearly foretold in Dan. 9:24–27, where it is prophesied that “in the midst of the week he [the Messiah] shall cause the sacrifice and the oblation to cease.” When the veil of the Temple was rent from top to bottom at the moment Christ died upon the cross, the Lord indicated thereby that the way to the true, the heavenly, sanctuary was open through the intercession of the Lord Jesus Christ, and the sacrifices that had been brought daily by the Hebrew people need no longer be offered (Matt. 27:50, 51).

ဂျေရုဆလင်ကောင်စီတွင်၊ ပေါလုသည် တပါးအမျိုးသားများအား ခရစ်ယာန်ဘာသာသို့ ပြောင်းလဲလာသူများထံမှ မည်သည့်အရာများကို လိုအပ်မည်ဆိုသည့် မေးခွန်းကို ဆွေးနွေးခဲ့ပြီး၊ ခရစ်ယာန်လွတ်လပ်မှု၏ ဂုဏ်ယူဖွယ်အမှုကို အနိုင်ရခဲ့သည် (တမန်တော် ၁၅)။ သို့သော်၊ ယင်းသည် အသင်းတော်တွင် အငြင်းပွားဖွယ်ရာဖြစ်လာခဲ့ပြီး၊ ပေါလုသည် ၎င်း၏တိုက်ပွဲကို ထပ်ခါတလဲလဲ ဆင်နွှဲခဲ့ရသည်။ ၎င်း၏ဂလာတိဧဝံဂေလိတွင်၊ သူသည် လှုံ့ဆော်မှုအောက်တွင်၊ ကယ်တင်ခြင်းသည် ပညတ်တရားလုပ်ဆောင်မှုများမှ မရနိုင်ဟု ရှင်းလင်းစွာ ချမှတ်ခဲ့သည် (ဂလာတိ ၂:၁၆)။

At the Jerusalem Council Paul fought out the question of what should be required of the Gentile converts to Christianity, and won the case for a glorious Christian liberty (Acts 15). However, as already pointed out, this became a serious controversy in the church, and Paul had to fight his battle again and again. In his Galatian epistle he lays down the dictum plainly, under inspiration, that salvation cannot come by the works of the law (Gal. 2:16).

ရှင်ပေါလ်သည် ဂလာတိလူမျိုးများအား ရက်ထူးရက်ခြားများကို လိုက်နာခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ သတိပေးခဲ့သည်။ “သင်တို့သည် ရက်များ၊ လများ၊ အချိန်များနှင့် နှစ်များကို လိုက်နာကြသည်” (ဂလာတိ ၄:၁၀) ဟူ၍ သူ၏ဝမ်းနည်းဖွယ်စွပ်စွဲချက်ဖြစ်သည်။ သူသည် သာသနာမဟုတ်သောထုံးတမ်းများ သို့မဟုတ် ဂျူးလူမျိုး၏အားလပ်ရက်များကို ရည်ညွှန်းသည်မှာ မပြတ်သားပါ။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ နှစ်မျိုးလုံးဖြစ်ပေမည်။ သို့သော်၊ ကောလောသဲဩဝါဒစာတွင် ရက်ထူးရက်ခြားများကို လိုက်နာခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ သူဘာကိုဆိုလိုသည်ကို ရှင်းလင်းစွာဖော်ပြခဲ့သည်။ “ထို့ကြောင့် မည်သူမျှ သင်တို့အား အစားအသောက်၊ သောက်စရာ၊ သန့်ရှင်းသောအားလပ်ရက်၊ လဆန်းနေ့ သို့မဟုတ် ဥပုသ်နေ့များနှင့်ပတ်သက်၍ စီရင်ဆုံးဖြတ်ခွင့်မပြုပါနှင့်။ ဤအရာများသည် လာမည့်အရာများ၏ အရိပ်ဖြစ်သည်” (ကောလောသဲ ၂:၁၆၊ ၁၇)။ ဤနေရာတွင် သူသည် ခရစ်တော်၏လုပ်ဆောင်မှုနှင့် ခရစ်ယာန်အတွေ့အကြုံအဆင့်အချို့၏ ပုံဆောင်ဖြစ်သော အားလပ်ရက်များသည် သခင်ယေရှု၏ပထမဆုံးကြွလာခြင်းနှင့်အတူ မဖြစ်မနေလိုက်နာရမည့်အရာများအဖြစ် ဖျက်သိမ်းခံရသည်ကို ရှင်းလင်းစွာဖော်ပြခဲ့သည်။ ရှင်ပေါလ်သည် ဥပုသ်နေ့များအကြား ကွဲပြားမှုကို ထပ်မံသတ်မှတ်ခြင်းမပြုဘဲ “အရိပ်” ဥပုသ်နေ့များအကြောင်းသာ ပြောခဲ့သည်။ သို့သော်၊ ရှင်ပေါလ်သည် မောရှေ၏ခွဲခြားမှုကို ကောင်းစွာသိခဲ့သည်။ ထိုခွဲခြားမှုကို လေဝိမှတ်စာ ၂၃:၃၇၊ ၃၈ တွင် တွေ့ရသည်။ “ဤအရာများသည် ထာဝရဘုရား၏ပွဲတော်များဖြစ်ပြီး၊ သင်တို့သည် သန့်ရှင်းသောစည်းဝေးများအဖြစ် ကြေညာရမည်ဖြစ်ကာ၊ ထာဝရဘုရားထံ မီးဖြင့်ပြုလုပ်သော ပူဇော်သက္ကာ၊ မီးရှို့ရာယဇ်၊ စပါးပူဇော်သက္ကာ၊ ယဇ်ပူဇော်သက္ကာနှင့် သောက်ရာယဇ်များကို သက်ဆိုင်ရာနေ့တွင် ပူဇော်ရမည်။ ထာဝရဘုရား၏ဥပုသ်နေ့များ၊ သင်တို့၏လက်ဆောင်များ၊ သင်တို့၏ကတိသစ္စာများနှင့် ထာဝရဘုရားထံ သင်တို့ဆန္ဒအလျောက်ပူဇော်သော ပူဇော်သက္ကာများမှလွဲ၍ ဖြစ်သည်။” ဤနေရာတွင် ဥပုသ်နေ့ နှစ်မျိုးကို ရှင်းလင်းစွာဖော်ပြထားသည်။ (၁) အပတ်စဉ်ဥပုသ်နေ့၊ ထာဝရဘုရားထံသာပိုင်ဆိုင်သော၊ ဆယ်ပညတ်တရားတွင် လိုက်နာရန်ပညတ်ထားသည့် (ထွက်မြောက်ရာ ၂၀:၈–၁၁)။ (၂) နှစ်စဉ်ထုံးတမ်းဆိုင်ရာဥပုသ်နေ့များ။ မုန့်တဆစ်မရှိသောပွဲနှင့်ဆက်စပ်သော ဥပုသ်နေ့နှစ်ရက်၊ ပင်တိကုတ္တိပွဲ၏ဥပုသ်နေ့၊ တံပိုးပွဲ၏ဥပုသ်နေ့၊ အပြစ်ဖြေရာနေ့၏ဥပုသ်နေ့နှင့် တဲတော်ပွဲနှင့်ဆက်စပ်သော ဥပုသ်နေ့နှစ်ရက်တို့ဖြစ်သည်။ ဤနှစ်စဉ်ဥပုသ်နေ့များကို လေဝိမှတ်စာ ၂၃ တွင် ဖော်ပြထားသည်။ ၎င်းတို့ကို ဥပုသ်နေ့များဟု သတ်မှတ်ခေါ်ဝေါ်ခဲ့သည်မှာ အခန်းကြီး ၂၃:၁၁ တွင် ရှင်းလင်းသည်။

Paul also warned the Galatians against the observance of days. “Ye observe days, and months, and times, and years” (Gal. 4:10), is his mournful accusation. Whether he had in mind pagan ceremonies or Jewish holydays he did not say. Possibly it was both. There can be no question, however, as to what he meant concerning observance of days in the Colossian letter when he counseled, “Let no man therefore judge you in meat, or in drink, or in respect of an holyday, or of the new moon, or of the sabbath days: which are a shadow of things to come” (Col. 2:16, 17). Here he made it clear that the days of celebration that were typical of certain phases in the work of Christ and in the Christian experience to follow, were abolished as required observances with the coming of the Lord at His first advent. Paul spoke only of the “shadow” sabbaths, without further defining differences among sabbaths. However, Paul knew perfectly well the distinction made by Moses, found in Lev. 23:37, 38: “These are the feasts of the Lord, which ye shall proclaim to be holy convocations, to offer an offering made by fire unto the Lord, a burnt offering, and a meat offering, a sacrifice, and drink offerings, every thing upon his day: beside the sabbaths of the Lord, and beside your gifts, and beside all your vows, and beside all your freewill offerings, which ye give unto the Lord.” Here are plainly pointed out two kinds of sabbaths: (1) the weekly Sabbath, belonging peculiarly to the Lord, the observance of which is commanded in the eternal moral law of Ten Commandments (Ex. 20:8–11); (2) the annual ceremonial sabbaths: two sabbaths related to the Feast of Unleavened Bread, the sabbath of Pentecost, the sabbath of the Feast of the Trumpets, the sabbath of the Day of Atonement, and two sabbaths connected with the Feast of Tabernacles. These annual sabbaths are described in Lev. 23. That they were specifically called sabbaths is clear from v. 11.

ထို့ကြောင့် ယေရှုခရစ်တော်ကားစင်တင်ခံရချိန်တွင် ဖျက်သိမ်းခံရသော ထုံးတမ်းများရှိသည်ဟု နိဂုံးချုပ်ရမည်။

Therefore it must be concluded that there were certain performances abrogated at the cross:

၁. ဟေဗြဲလူမျိုးများ၏ အပြစ်ဖြေရာအစီအစဉ်တွင် ပါဝင်သော ယဇ်ပူဇော်သက္ကာအမျိုးမျိုး။

1. The sacrifices of various kinds that were offered as part of the unfolding of the plan of atonement for the Hebrews.

၂. ဟေဗြဲလူမျိုးများနှင့် ဟေဗြဲလူမျိုးသို့ ပြောင်းလာသူများတွင် အသက်အရွယ်မပြည့်မီဖြတ်တောက်ရသော အမျိုးအနွယ်ဆိုင်ရာ အမှတ်အသားဖြစ်သည့် အရေဖြတ်ခြင်း။ ဤထုံးတမ်းသည် ခရစ်တော်ကြွလာပြီးနောက် ခရစ်တော်ကိုကိုယ်စားပြုသော အမျိုးအနွယ်မရှိတော့သဖြင့် ဖျက်သိမ်းခံရသည်။ ခရစ်တော်၏မိသားစုသည် နိုင်ငံအသီးသီးမှ အခြေအနေအမျိုးမျိုးရှိသူများမှ လူပုဂ္ဂိုလ်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည် (ဂလာတိ ၃:၂၈၊ ၂၉)။

2. Circumcision, a tribal sign administered before the age of accountability upon males of the Hebrew tribe, and upon male proselytes. This rite had to give way at the first advent of the Lord, because after Christ came there was no longer a tribe of people representing Christ. The family of Christ is made up of individuals drawn from every nation and from among men of every condition (Gal. 3:28, 29).

၃. ခရစ်တော်လာမည့်အရာများ၏ “အရိပ်” ဖြစ်သော နှစ်စဉ်ပွဲတော်များနှင့် ၎င်းတို့၏ထုံးတမ်းဆိုင်ရာဥပုသ်နေ့များသည် ခရစ်ယာန်အသင်းတော်ကမ္ဘာပေါ်တွင် စတင်တည်ထောင်ပြီးနောက် မဖြစ်မနေလိုက်နာရတော့ပါ။

3. The annual feasts, with their ceremonial sabbaths, “a shadow” of the things of Christ to come, no longer required after the inauguration of the Christian church on earth.

သို့သော်၊ တပည့်တော်များသည် ယေရှုခရစ်တော်ပြန်ထမြောက်ပြီးနောက် ဂျူးအသင်းတော်နှင့် ဆက်နွှယ်နေရန်မလိုအပ်တော့ကြောင်း၊ သို့မဟုတ် တိရစ္ဆာန်ယဇ်ပူဇော်သက္ကာများ ယူဆောင်လာရန်မလိုအပ်တော့ကြောင်း အပြည့်အဝနားမလည်ခဲ့သလို၊ နှစ်စဉ်ဥပုသ်နေ့များသည် ကားစင်တင်ခံရချိန်တွင် ဖျက်သိမ်းခံရသည်ကိုလည်း အပြည့်အဝနားမလည်ခဲ့ပုံရသည်။ ထို့ပြင် ဓမ္မသစ်ကျမ်းမှတ်တမ်းတွင် ခရစ်ယာန်များသည် ဤနှစ်စဉ်ဥပုသ်နေ့များကို ခရီးသွားရက်များနှင့် ရက်ချိန်းများအတွက် ပြက္ခဒိန်အချက်အလက်အဖြစ် အသုံးပြုခဲ့သည့် အထောက်အထားရှိသည်။ တချို့သောတမန်တော်များသည် နှစ်စဉ်ဥပုသ်နေ့များ၏ထုံးတမ်းများတွင် အနည်းငယ်ပါဝင်နေသေးသည့် အရိပ်အမြွက်လည်းရှိသည်။ ထို့ကြောင့် ရှင်ပေါလ်သည် သူ၏တတိယသာသနာပြုခရီးစဉ်အဆုံးတွင် ဧဖက်မြို့၌ မရပ်တန့်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီး၊ ပင်တိကုတ္တိပွဲနေ့အတွက် ယေရုရှလင်မြို့သို့ အလျင်စလိုသွားရန် ခံစားခဲ့ရသည် (တမန်တော် ၂၀:၁၆)။ ရှင်ပေါလ်သည် ကောရိန္သုမြို့သားများထံသို့ ပင်တိကုတ္တိပွဲအထိ ဧဖက်မြို့တွင် နေထိုင်မည်ဟု ရေးသားခဲ့သည် (၁ ကောရိန္သု ၁၆:၈)။ အခြားတစ်ဖက်တွင်၊ သူထည့်သွင်းခဲ့သော ဩဝါဒစကားတွင် “ပွဲတော်ကို အဟောင်းတဆစ်နှင့်မထားဘဲ၊ မကောင်းမှုနှင့် ဒုစရိုက်တဆစ်နှင့်မထားဘဲ၊ စိတ်ရင်းမှန်နှင့် သမ္မာတရားဖြင့် မုန့်တဆစ်မရှိသောမုန့်ဖြင့် ကျင်းပစို့” (၁ ကောရိန္သု ၅:၈) ဟူ၍ ဖော်ပြရာ၊ သူသည် ပသခါပွဲကို တကယ်လိုက်နာခြင်းအကြောင်း ပြောဆိုခြင်းမဟုတ်ပေ။

However, just as the disciples did not fully understand that they need no longer remain connected with the Jewish church after the resurrection, or that they need no longer bring any animal sacrifices, so they evidently did not fully understand that the annual sabbaths were abolished at the cross. Not only is there evidence that the Christians of the book of Acts used these annual sabbaths as calendrical data, for gauging their days of travel and their appointments; there is a hint that some of the apostles were still participating, in a degree, in the ceremonies of the annual sabbaths. Thus Paul did not find it best to stop at Ephesus at the close of his Third Missionary Journey, for he felt that he must hasten on to Jerusalem in order to be there for the day of Pentecost (Acts 20:16). Paul wrote to the Corinthians that he would tarry at Ephesus until Pentecost (1 Cor. 16:8). On the other hand, in the admonition he inserted in 1 Cor. 5:8, “Let us keep the feast, not with old leaven, neither with the leaven of malice and wickedness; but with the unleavened bread of sincerity and truth,” he was evidently not talking about an actual observance of the feast of the Passover.

အီစတာ။—သို့သော်၊ ပသခါပွဲနှင့် ပင်တိကုတ္တိပွဲကို အဓိပ္ပာယ်ပြောင်းလဲပြီး လိုက်နာခြင်းသည် ခရစ်ယာန်အသင်းတော်၏ထုံးတမ်းများတွင် ထည့်သွင်းခံရသည်။ ဤအရာသည် ခရစ်ယာန်အသင်းတော်တွင် ၂ ရာစု၊ ၃ ရာစုနှင့် ၄ ရာစုများတွင် ပြင်းထန်သော အငြင်းပွားမှုတစ်ခုအတွက် အခြေခံဖြစ်လာသည်။ အထူးသဖြင့် အရှေ့ဘက်တွင် ကွာတိုဒီစီမန်များဟု ခေါ်သော ဂိုဏ်းတစ်ခုပေါ်ပေါက်လာသည်။ ဤစကားလုံးသည် လက်တင်ဘာသာမှဆင်းသက်လာပြီး စာသားအရ “ဆယ့်လေးသူများ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤခရစ်ယာန်များသည် ခရစ်တော်ကားစင်တင်ခံရသည့်နေ့ကို နွေဦးရာသီတွင် နှစ်စဉ်အထူးထုံးတမ်းများဖြင့် ကျင်းပရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ခရစ်တော်ကွယ်လွန်သည့်နေ့နှင့် သက်ဆိုင်သောနေ့ဖြစ်ရမည်ဟု အခိုင်အမာပြောဆိုခဲ့သည်။ ဤနေ့သည် နိသံလဆယ့်လေးရက်နေ့ဖြစ်ပြီး၊ ထို့ကြောင့် “ဆယ့်လေးသူများ” ဟု ခေါ်ဝေါ်ခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့သည် ဂျူးလူမျိုးများကျင်းပသော ပသခါပွဲနှင့် တူညီသောနေ့ကို နှစ်စဉ်ကျင်းပခဲ့သော်လည်း၊ ဂျူးလူမျိုးများနှင့် လုံးဝကွဲပြားသောအကြောင်းပြချက်ဖြင့်ဖြစ်ပြီး၊ ဂျူးလူမျိုးများ၏ပသခါပွဲနှင့်ဆက်စပ်သော ထုံးတမ်းများမပါဝင်ပါ။ သို့သော်၊ နိသံလဆယ့်လေးရက်နေ့ကို ခရစ်ယာန်များကျင်းပခြင်းသည် ဂျူးလူမျိုးများက ၎င်းတို့၏ဘုရားကျောင်းများတွင် ပွဲတော်ကျင်းပသည့်နေ့နှင့် တူညီသောနေ့တွင် ခရစ်ယာန်များသည် ၎င်းတို့၏စည်းဝေးပွဲများတွင်ရှိနေမည်ဖြစ်သည်။ ဂျူးလူမျိုးများ၏ ဖိနှိပ်မှုနှင့် အသင်းတော်အတွင်း ဂျူးထုံးတမ်းများဆက်လက်လိုက်နာမှုနှင့်ပတ်သက်သော ပြင်းထန်သောအငြင်းပွားမှုကြောင့်၊ အထူးသဖြင့် အနောက်ဘက်တွင်၊ ခရစ်ယာန်အသင်းတော်၏ပွဲတော်ကျင်းပမှုသည် ဂျူးပွဲတော်နှင့် တူညီသောအချိန်တွလည်း ဖြစ်ပေါ်မလာရန် ခံစားချက်တစ်ခုပေါ်ပေါက်လာသည်။

Easter.—However, the keeping of Passover and Pentecost, with a changed emphasis, became embedded in the practices of the Christian church. This provided the basis for a serious controversy in the church of the 2d, 3d, and 4th centuries. There emerged a sect, principally in the East who were called the Quarto-decimans. The word is of Latin origin and means literally, “Fourteenthers.” These Christians insisted that the day of Christ’s crucifixion must be celebrated annually in the spring by special observances, and always on the day corresponding to the one upon which Christ died. This day was the 14th of Nisan, hence the name “Fourteenthers.” Thus they celebrated annually the same day the Jews observed as the Passover, but for a reason entirely different from that of the Jews, and without the particular ceremonies attaching to the Jewish Passover. However, Christian observance of the 14th of Nisan meant that they would be in their Christian meetings on the same day the Jews would be in their synagogues celebrating their feast. As a result of persecutions by the Jews, and the serious controversy within the church over continuance of Jewish rites, there developed, particularly in the West, a feeling against having any celebration in the Christian church come at the same time as a Jewish festival.

ဤတုံ့ပြန်မှုသည် ဧကရာဇ်ဟဒရီယန်၏အုပ်ချုပ်မှုတွင်၊ ဒုတိယဂျူးစစ်ပွဲဖြစ်ပွားချိန်တွင်၊ အနှစ်သက္ကရာဇ် ၁၃၀ ခန့်တွင် ရောမမြို့တွင် တိကျသောလှုပ်ရှားမှုတစ်ခုအဖြစ် ပုံသွင်းခံရသည်။ ထိုအချိန်တွင် ရောမမြို့ရှိ အသင်းတော်၏ခေါင်းဆောင်၊ နောက်ပိုင်းတွင် ပုပ်ရဟန်းမင်းအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲဖွဲ့စည်းခံရသော ရာထူးတစ်ခုကို ရိုးရှင်းစွာထမ်းဆောင်နေသူသည်၊ ခရစ်ယာန်အသင်းတော်သည် ခရစ်တော်၏ကားစင်တင်ခံရမှုကို မကျင်းပဘဲ၊ ခရစ်တော်၏ပြန်ထမြောက်ခြင်းကို နှစ်စဉ်ကျင်းပရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ထိုနှစ်စဉ်ကျင်းပမှုသည် ပြန်ထမြောက်ခြင်းဖြစ်ပွားသည့်နေ့ဖြစ်သော ရက်သတ္တပတ်၏ပထမနေ့တွင် အမြဲဖြစ်ပေါ်ရမည်ဟု အခိုင်အမာပြောဆိုခဲ့သည်။ ဤအရာမှ နွေဦးရာသီတွင် ပြန်ထမြောက်ခြင်းပွဲတော်ကို နှစ်စဉ်ကျင်းပသည့်ထုံးတမ်းပေါ်ပေါက်လာသည်။

This reaction crystallized into a definite movement in the city of Rome about the time of the second Jewish war, in the reign of the emperor Hadrian, that is, about a.d. 130. The leader of the church at Rome at this time, occupying in simplicity an office later elaborated into the papacy, insisted that the Christian church must celebrate annually, not the crucifixion, but the resurrection of Christ, and that this annual celebration must fall always on the first day of the week, because that was the day of the resurrection. From this grew the practice of having an annual spring festival of the resurrection.

အနှစ်သက္ကရာဇ် ၁၅၀ ခန့်တွင် ၎င်းသည် အရှေ့ဘက်နှင့် အနောက်ဘက်အကြား တည်ငြိမ်သောဆွေးနွေးမှုတစ်ခုသာဖြစ်သည်။ သို့သော် ၂ ရာစုနှစ်အကုန်တွင်၊ ရောမမြို့ရှိ အသင်းတော်၏ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သူ ဗစ်တာသည်၊ အသင်းတော်အားလုံးသည် ရောမမြို့ရှိ အသင်းတော်၏ထုံးတမ်းနှင့် ညှိယူရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ကားစင်တင်ခံရမှုကို မကျင်းပဘဲ ပြန်ထမြောက်ခြင်းကို ကျင်းပရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဂျူးလူမျိုးများနှင့် တူညီသောနေ့တွင် စည်းဝေးခြင်းမဖြစ်ပေါ်စေရန်၊ ခရစ်ယာန်များ၏နွေဦးရာသီပွဲတော်ကို ရက်သတ္တပတ်၏ပထမနေ့ဖြစ်သည့် တနင်္ဂနွေနေ့တွင် ကျင်းပရမည်ဟု အခိုင်အမာပြောဆိုခဲ့သည်။ ဗစ်တာသည် ဤအကြောင်းအရာတွင် အလွန်ပြင်းထန်လာသဖြင့်၊ ရောမထုံးတမ်းနှင့် မညှိယူသော အသင်းတော်အားလုံးကို အသင်းတော်မှ ဖယ်ထုတ်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ ဤအရာကို ပြင်းထန်စွာ ကန့်ကွက်မှုများရှိလာသောအခါ၊ ဖယ်ထုတ်ခြင်းကို ရုပ်သိမ်းခဲ့သည်။ သို့သော်၊ ထိုအချိန်မှစ၍ နွေဦးရာသီတွင် တနင်္ဂနွေနေ့၌ ပြန်ထမြောက်ခြင်းကို ကျင်းပသည့်ထုံးတမ်းသည် ခရစ်ယာန်အသင်းတော်တွင် တည်မြဲလာခဲ့ပြီး၊ နောက်ဆုံးတွင် ယခုလူကြိုက်များစွာခေါ်ဝေါ်သော အီစတာပွဲတော်အဖြစ် ဖွံ့ဖြိုးလာခဲ့သည်။

About a.d. 150 it was merely a matter of quiet discussion between East and West. But at the close of the 2d century Victor, the head of the church at Rome, insisted that all the churches must line up with the practice of the church at Rome, no longer celebrating the crucifixion but the resurrection, and avoiding meeting on the same day as the Jews by having the spring celebration of the Christians fall on the first day of the week, commonly called Sunday. So intense did Victor become in the matter that an attempt was made to excommunicate all the churches that would not line up with the Roman practice. When there was vigorous protest against this, the excommunication was withdrawn. But from then on the practice of celebrating the resurrection on Sunday in the spring became fixed in the Christian church, and eventually developed into the celebration now popularly called Easter.

တနင်္ဂနွေနေ့။—ဤရက်သတ္တပတ်၏ပထမနေ့တွင် ပြန်ထမြောက်ခြင်းကို နှစ်စဉ်ကျင်းပခြင်းသည် တနင်္ဂနွေနေ့တွင် ရက်သတ္တပတ်စဉ်ဝတ်ပြုကိုးကွယ်မှုကို တည်ထောင်ရာတွင် အခန်းကဏ္ဍတစ်ခုထမ်းဆောင်ခဲ့ပုံရသည်။ ပုံမှန်တနင်္ဂနွေနေ့ဝတ်ပြုကိုးကွယ်မှု၏ ပထမဆုံးမယိမ်းယိုင်သောအထောက်အထားကို ဂျပ်စတင်မာတာ၏ရေးသားချက်များတွင် တွေ့ရှိရသည် (အနှစ်သက္ကရာဇ် ၁၅၅ ခန့်)၊ သူသည် ခရစ်ယာန်စည်းဝေးပွဲများကို “နေ၏နေ့” ၏မနက်တွင် ကျင်းပသည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည် (ပထမအကြိမ်တောင်းပန်ချက် ၆၇၊ ANF၊ အတွဲ ၁၊ စာမျက်နှာ ၁၈၆)။ နက္ခတ္တဗေဒပညာရှင်ဂိုဏ်းသည် ရက်သတ္တပတ်၏ပထမနေ့တွင် နေကို ဂုဏ်ပြုပြီးဖြစ်ပြီး၊ မိသရများသည် ဤအချိန်တွင် မိသရကို အထူးဝတ်ပြုကိုးကွယ်ရန် တနင်္ဂနွေနေ့ကို အသုံးပြုနေပြီဖြစ်နိုင်သည်။ ခရစ်ယာန်များသည် နေကို ဝတ်ပြုကိုးကွယ်သည့်နေ့တွင် ခရစ်တော်၏အောင်ပွဲခံပြန်ထမြောက်ခြင်းကို ကျင်းပရန်နေ့တစ်နေ့တည်းကို သတ်မှတ်ရန် မည်မျှဆွဲဆောင်မှုရှိခဲ့သည်ကို ယခုမသိနိုင်တော့ပါ။ တစ်စုံတစ်ရာ ဆွဲဆောင်မှု၊ တစ်စုံတစ်ရာ ချေးငှားမှုရှိခဲ့ရမည်။ မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ၊ ၂ ရာစုနှစ်၏အလယ်ပိုင်းတွင် တနင်္ဂနွေနေ့သည် အထူးသဖြင့် ရောမမြို့တွင် ခရစ်ယာန်များစွာ၏ ရက်သတ္တပတ်စဉ်လိုက်နာမှုဖြစ်လာခဲ့သည်။

Sunday.—Apparently, this annual celebration of the resurrection on the first day of the week played a part in the establishment of weekly worship on Sunday. The first indubitable evidence of regular Sunday worship is found in the writings of Justin Martyr (c. a.d. 155), who describes Christian meetings as taking place on the morning of “the day of the Sun” (First Apology 67; ANF, vol. 1, p. 186). The sect of astrologers was already giving recognition to the sun on the first day of the week of their weekly cycle, and the Mithraists probably by this time were using Sunday for the special worship of Mithra. How much inducement there was for the Christians to set up a day for celebrating the triumphant resurrection of Christ on the same day as the sun was being worshiped is now impossible to know. Some inducement, some borrowing, there must have been. In any case, by the middle of the 2d century Sunday was a weekly observance of many Christians, particularly at Rome.

ဤသည်မှာ တနင်္ဂနွေနေ့ကို ဥပုသ်နေ့အဖြစ် ထိန်းသိမ်းခြင်းမဟုတ်ပေ။ နံနက်ဝတ်ပြုပွဲပြီးနောက် ခရစ်ယာန်များသည် ၎င်းတို့၏ ပုံမှန်တာဝန်များကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ပုံရသည်။ တနင်္ဂနွေနေ့ကို ဥပုသ်နေ့အဖြစ် ပြောင်းလဲရန် ခရစ်ယာန်အသင်းတော်က ကြိုးပမ်းမှုမှာ အချိန်အတန်ကြာမှသာ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်။ အေဒီ ၂၂၅ ခန့်တွင် တာတူလီယန်က တနင်္ဂနွေနေ့တွင် လောကီရေးရာများကို ရှောင်ရှားရန် အကြံပြုခဲ့သော်လည်း၊ ဤလမ်းကြောင်းတွင် သိသာထင်ရှားသော ကြိုးပမ်းမှု၏ ပထမဆုံးမှတ်တမ်းမှာ ခရစ်နှစ်ပြီးနောက် ၄ ရာစုနှစ်မှသာ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

This was by no means a keeping of Sunday as a sabbath. After the morning service Christians seem to have gone about their regular duties. It was apparently some time before the church sought to make Sunday into a sabbath. Tertullian, about a.d. 225, suggested avoiding worldly matters on Sunday, but the first record of a serious attempt in this direction was not made until the 4th century after Christ.

ထို့ကြောင့် တနင်္ဂနွေနေ့၏ မူလအစကို သမ္မာကျမ်းစာတွင် ရှာဖွေရန်မလိုအပ်ပေ။ ၎င်းသည် ခရစ်ယာန်အသင်းတော်သို့ တမန်တော်များ နောက်ဆုံးသေဆုံးပြီးနောက် နှစ်ပြည့်ငါးဆယ်ခန့်အကြာတွင် စတင်ဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။ ရှေးအရှေ့ဒေသမှ နက္ခတ္တဗေဒပညာရှင်များသည် တစ်ပတ်၏နေ့များကို နေ၊ လ၊ နှင့် စနေဂြိုဟ်ကဲ့သို့သော သာသနာမဲ့နတ်ဘုရားများ၏ အမည်များဖြင့် ပထမဆုံး အမည်ပေးခဲ့ပုံရသည်။ သမိုင်းပညာရှင်များက ၎င်းကို နက္ခတ္တဗေဒဆိုင်ရာ တစ်ပတ်ဟု ဖော်ပြသည်။ ဤအချိန်သတ်မှတ်နည်းသည် ရောမလူမျိုးများအကြား တဖြည်းဖြည်း ရေပန်းစားလာခဲ့သည်။ ဤတစ်ပတ်၏ သက်သေများကို ခရစ်မပေါ်မီ ၆ ဆယ်စုနှစ်တွင် ရောမစစ်ပွဲမှတ်တမ်းများတွင် စနေဂြိုဟ်နေ့ကို ဖော်ပြထားသည့်နေရာ၊ ဟာကျူလနီယမ်နှင့် ပုံပိုင်မြို့များ၏ အပျက်အစီးများတွင်၊ နှင့် အေဒီ ၁၅၀ ခန့်တွင် ခရစ်ယာန်ဂျပ်စတင်မာတီရာ၏ ရေးသားချက်များတွင် ခရစ်ယာန်များ “နေနေ့” တွင် ဝတ်ပြုကိုးကွယ်သည်ဟု ဖော်ပြထားသည် (ပထမအာဘော်လီ ၆၇၊ မီဂနီ၊ ပါထရိုလိုဂျီ ဂရေကာ၊ အတွဲ ၆၊ ကော်လံ ၄၂၉)။ ဒံယေလ ၇:၂၅ ကိုကြည့်ပါ။

Thus there is no need to look in Scripture for the origin of Sunday. It came into the Christian church about a half century after the last of the apostles had died. Apparently it was the astrologers of the ancient East who first gave to the days of the week the names of certain pagan deities such as the sun, the moon, and Saturn. Historians describe this as the astrological week. This method of marking time slowly became popular among the Roman people. Evidences of such a week are found in the records of the wars of the Romans in the 6th decade before Christ, where the day Saturn is mentioned; in the ruins of the cities of Herculaneum and Pompeii; and in the writings of the Christian Justin Martyr, about a.d. 150, who speaks of Christians worshiping “on the day of the Sun” (First Apology 67; Migne, Patrologia Graeca, vol. 6, col. 429). See on Dan. 7:25.

တစ်ချိန်တည်းတွင် အစောပိုင်းအသင်းတော်သည် ဥပုသ်နေ့ကို ဖယ်ရှားမထားခဲ့ပေ။ ဥပုသ်နေ့နှင့် တနင်္ဂနွေနေ့တို့ကို ရာစုနှစ်များစွာ အတူတကွ ထိန်းသိမ်းခဲ့သည်၊ အထူးသဖြင့် အရှေ့ဒေသတွင်။ အနောက်ဥရောပသည် ရောမမှ ဧဝံဂေလိတရားပြန့်ပွားခဲ့သောကြောင့် ထိုနေရာတွင် ဥပုသ်နေ့ထိန်းသိမ်းမှု၏ သက်သေမရှိသလောက်ပင်။ ရောမဩဇာလွှမ်းမိုးရာနေရာတိုင်းတွင် တနင်္ဂနွေနေ့ထိန်းသိမ်းမှုသည် ဘုံထုံးနည်းဖြစ်ခဲ့သည်။

At the same time the early church did not dispense with the Sabbath. Sabbath and Sunday were observed together for centuries, particularly in the East. Probably because Western Europe was evangelized largely from Rome, there is almost no evidence of Sabbath observance in that area. Sundaykeeping was the common practice wherever the influence of Rome extended.

အစာရှောင်နေ့များ ဤအလေ့အကျင့်များအပြင် အစောပိုင်းအသင်းတော်တွင် အစာရှောင်နေ့များကို ထိန်းသိမ်းလာခဲ့သည်။ ၎င်းတို့ကို ဒီဒါချီ (၈) တွင် “ဥပုသ်နေ့များ၏ စတုတ္ထ” နှင့် ပြင်ဆင်မှုနေ့များ၊ ဆိုလိုသည်မှာ ဗုဒ္ဓဟူးနှင့် သောကြာနေ့များဟု ဖော်ပြထားသည်။ ခရစ်ယာန်များသည် တစ်ပတ်၏ ဒုတိယနှင့် ပဉ္စမနေ့များ—တနင်္လာနှင့် ကြာသပတေးနေ့များ—တွင် အစာမရှောင်ရန် သတိပေးခံရသည်၊ ၎င်းများသည် ဂျူးအစာရှောင်နေ့များဖြစ်သည်။ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့သည် ယုဒသ်က ခရစ်တော်ကို ရောင်းချသည့်နေ့ဟု ယူဆပြီး၊ သောကြာနေ့သည် ခရစ်တော်၏ ကားစင်ကြီးတင်ခံရပြီး သင်္ဂြိုဟ်ခံရသည့်နေ့ဖြစ်သည်။

Fast Days.—Besides these practices there grew up in the early church the observance of certain fast days. These are mentioned in the Didache (8) as the “fourth of the sabbaths” and the preparation, that is, Wednesday and Friday. Christians were admonished not to fast on the second and fifth days of the week—Monday and Thursday were Jewish fast days. Wednesday was supposedly the day on which Judas sold Christ, and Friday was the day of His crucifixion and burial.

၁၂. အုပ်စုဖွဲ့ပြီး ယှဉ်ပြိုင်နေသော ဂိုဏ်းဂဏများ ဂျူးများအတွက် ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် “လမ်းဖောက်မှု” တစ်ခုဖြစ်သည် (တ.မန် ၂၄:၁၄)။ ထိုနည်းတူ၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာတွင်လည်း ၎င်း၏ လမ်းဖောက်မှုများရှိခဲ့ပြီး၊ တမန်တော်များက ၎င်းတို့ကို လက်ရှိအန္တရာယ်များအဖြစ် သို့မဟုတ် အနာဂတ်တွင် သတိထားရန်အန္တရာယ်များအဖြစ် သတိပေးခဲ့သည် (ကော ၁၁:၁၉၊ ဂလာတိ ၅:၂၀၊ ၂ ပေ ၂:၁ ကိုကြည့်ပါ)။

XII. Divisive and Competing Sects

To the Jews, Christianity was a “heresy” (Acts 24:14). Just so, Christianity had its heresies, and the apostles warned against these, either as current dangers or as dangers to be guarded against in the future (cf. 1 Cor. 11:19; Gal. 5:20; 2 Peter 2:1).

မွန်တာနစ်များ မွန်တာနစ်များသည် ဝိညာဉ်ရေးရာရည်မှန်းချက်များ အလွန်မြင့်မားသော ဂိုဏ်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဤဂိုဏ်း၏ ပေါ်ပေါက်လာရခြင်းအကြောင်းရင်းမှာ ဝိညာဉ်ရေးဆုကျေးဇူးများရှိသူများ (ပါးနူမတိကိုအိ) ၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု ကျဆင်းလာခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့အကြား ယိုယွင်းပျက်စီးမှု၏ သက်သေများကို ယခင်က တင်ပြခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ မွန်တာနပ်စ်သည် ဖရီဂျီယာပြည်နယ်တွင် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးသတင်းစကား ဟောပြောခဲ့သော ဝိညာဉ်ရေးဩဇာကြီးမားသူတစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူကိုယ်တိုင်နှင့် သူ၏ အနီးကပ်ဆက်နွယ်သူများအတွက် ဝိညာဉ်ရေးဆုကျေးဇူးများ၊ အထူးသဖြင့် ပရောဖက်ပြုခြင်းဆုကျေးဇူးကို တောင်းဆိုခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ပြန်လည်နိုးထမှုနှင့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကို ဟောပြောခဲ့ပြီး၊ တမန်တော်နောက်ခေတ်တွင် အသင်းတော်ထဲသို့ ဝင်ရောက်လာပြီးဖြစ်သော လောကီစိတ်ဓာတ်ကို စွန့်လွှတ်ရန် အသင်းတော်ကို စိန်ခေါ်ခဲ့သည်။

The Montanists.—The Montanists were a sect whose spiritual objectives were of a very high order. The reason for the rise of the sect is to be found in the decline of the influence of the pneumatikoi, the men of the spiritual gifts. Evidences for the deterioration among these men have already been presented. Montanus was a man of strong spiritual influence who began preaching a message of reform in the province of Phrygia. He claimed for himself and his immediate associates the gifts of the Spirit, particularly the spirit of prophecy. They preached a revival and reformation, challenging the church to lay aside the worldliness that the Montanists realized had taken possession already in the subapostolic age.

ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးဇွဲဖြင့် ပြည့်နှက်နေသော ဤဂိုဏ်းသည် လျင်မြန်စွာ ပြန့်ပွားခဲ့ပုံရသည်။ ၎င်းသည် ၃ ရာစုနှစ်အစောပိုင်းတွင် ရောမရှိ ပိုမိုတင်းကျပ်သောအုပ်စု၏ ခေါင်းဆောင် ဟစ်ပိုလိုင်တပ်စ်၏ စိတ်ဝင်စားမှုနှင့် အာရုံစိုက်မှုကို ရရှိခဲ့ပုံရသည်။ မွန်တာနစ်ဝါဒ၏ အောင်မြင်မှုကို မြောက်အာဖရိကအသင်းတော်၏ ကြီးမြတ်သော လက်တင်စာရေးဆရာနှင့် ခေါင်းဆောင် တာတူလီယန်က မွန်တာနစ်ဝါဒကို လက်ခံပြီး ၎င်း၏ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးစိတ်ဓာတ်ထဲသို့ စိတ်အားထက်သန်စွာ ဝင်ရောက်ခဲ့ခြင်းတွင် တွေ့ရှိနိုင်သည်။

Filled with reforming zeal, the sect appears to have spread rapidly. It seems to have gained the interest and attention of Hippolytus, who was leader of the stricter group in the church at Rome in the early part of the 3d century. Some gauge of the success of Montanism may be found in the fact that Tertullian, the great Latin writer and leader of the church of North Africa, accepted Montanism and entered wholeheartedly into its reforming spirit.

မွန်တာနစ်များသည် ပေါလ်၏ အသုံးအနှုန်းများကို အသုံးပြု၍ ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင်နှင့် ၎င်းတို့ကို ဆန့်ကျင်သူများကို ဖော်ပြခဲ့သည်။ ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင်ကို ပါးနူမတိကိုအိ (ဝိညာဉ်ရေးဆုကျေးဇူးရှိသူများ) ဟု ခေါ်ဆိုပြီး ၎င်းတို့၏ ဆန့်ကျင်သူများကို ပစူချိကိုအိ ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ဒုတိယအိမ်ထောင်များကို ရှုတ်ချခဲ့ပြီး၊ အိမ်ထောင်ရေးကို ဝိညာဉ်ရေးဆိုင်ရာ ပေါင်းစည်းမှုအဖြစ် ယူဆကာ သေပြီးနောက် ဤပေါင်းစည်းမှုကို ပြန်လည်ပြည့်စုံရန် မျှော်လင့်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်သူအားလုံးကို အသင်းတော်မှ ထုတ်ပယ်ရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် တင်းကျပ်သော အစာရှောင်မှုများကို ချမှတ်ခဲ့ပြီး၊ တစ်ကိုယ်ရည်နေထိုင်မှုကို အားပေးခဲ့သည်၊ အာဇာနည်ဖြစ်သွားသူများကို ခမ်းနားစွာ ချီးမွမ်းခဲ့ပြီး၊ ညှင်းပန်းနှိပ်စက်ခံရချိန်တွင် ၎င်းမှ ထွက်ပြေးခြင်းသည် တရားမဝင်ဟု ယူဆကာ ထိုအတွေ့အကြုံကို အားပေးခဲ့သည်။ ခရစ်ယာန်အတွေ့အကြုံသည် ၎င်းတို့အတွက် အံ့ဖွယ်အစပြုမှုတစ်ခုသာမက၊ အဆက်မပြတ်ထပ်ခါတလဲလဲဖြစ်ပေါ်နေသော အံ့ဖွယ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့အတွက်၊ သဘာဝအလျောက်နေ့စဉ်ဘဝ သို့မဟုတ် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် ဝိညာဉ်ရေးဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးမှုလုပ်ငန်းစဉ်များမှ ပေါ်ပေါက်လာသည့်အရာများသည် ခရစ်ယာန်တိုးတက်မှုအတွက် အရေးမပါပေ။ ၎င်းတို့သည် ဘာသာရေးအတွေ့အကြုံ၏ ဖွံ့ဖြိုးမှုသည် အသိုင်းအဝိုင်းတစ်ခုလုံးတွင် အဆင့်လေးဆင့်မှ ဖြတ်သန်းရမည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့သည်- (၁) သဘာဝဘာသာတရား သို့မဟုတ် ဘုရားသခင်နှင့်ပတ်သက်သော မွေးရာပါအယူအဆ၊ (၂) ဓမ္မဟောင်းဘာသာတရား၊ (၃) ခရစ်တော်၏ လူဇာတိဝင်စားမှုနှင့် သူပြသခဲ့သော ဧဝံဂေလိတရား၊ (၄) မွန်တာနပ်စ်တွင် ဝိညာဉ်ရေးဆုကျေးဇူးများ အထူးသဖြင့် ပင်တိကုတ်စတီနေ့တွင် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ထွက်ပေါ်လာမှုနှင့်အတူ ပါရာကလိတ်၏ ကြွလာခြင်း။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ ထူးခြားသော အတွေ့အကြုံသည် အသင်းတော်၏ အထွတ်အထိပ်အတွေ့အကြုံကို အမှတ်အသားပြုမည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့၏ သတင်းစကားသည် အသင်းတော်တွင် ပြည့်စုံလျှင် ၎င်းသည် ယေရှုခရစ်သခင်၏ ဒုတိယအကြိမ်ကြွလာခြင်းတွင် အောင်မြင်မှုကို ယူဆောင်လာမည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့သည်။ ဤဒုတိယအကြိမ်ကြွလာခြင်းကို ၎င်းတို့၏ ပေါ်ပေါက်လာမှုနှင့် သတင်းစကားဖြန့်ချိပြီးနောက် မကြာမီဖြစ်ပေါ်လာရန် မျှော်လင့်ခဲ့သည်။

The Montanists used Paul’s terminology to describe themselves as well as those who opposed them. They called themselves the pneumatikoi and their opponents the psuchikoi. They condemned second marriages, considering wedlock a spiritual union and expecting this union to be renewed after death. They insisted that all who were guilty of crimes be expelled from the church. They imposed rigid fasts, advocated celibacy, praised extravagantly those who had gone into martyrdom, and even encouraged the experience, holding it unlawful to flee from it in time of persecution. The Christian experience was to them not only the result of a miraculous beginning but a miracle constantly repeated; for them, nothing that arose out of natural living or normal processes of mental and spiritual development counted for Christian progress. They seem to have believed that the development of religious experience in the total community was to go through four stages: (1) natural religion, or the innate concept of God; (2) the religion of the Old Testament; (3) the incarnation of Christ and the gospel He demonstrated; (4) the coming of the Paraclete with the outpouring of the Holy Spirit of Pentecost, and particularly, with the coming of the gifts of the Spirit in Montanus. Thus they believed that their own particular experience was to mark the culminating experience of the church, and that the perfection of their message in the church would bring about its triumph on earth, at the second coming of Jesus Christ their Lord. This second advent they expected very soon after their rise and the propagation of their message.

ဤဂိုဏ်းသည် အစပိုင်းတွင်၊ နှင့် နောက်ပိုင်းတွင်လည်း မကြာခဏ၊ ဖရီဂျီယာလမ်းဖောက်မှုဟု ခေါ်တွင်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ၅ ရာစုနှစ်တွင် ရှိနေသေးသည်။ ခရစ်ယာန်လောကအပေါ် ၎င်း၏ သက်ရောက်မှုသည် ရောမကက်သလစ်အသင်းတော်၏ ယုံကြည်ချက်အချို့ကို အနည်းငယ် ပြုပြင်ပြောင်းလဲစေခဲ့သည်။ မွန်တာနစ်အယူများသည် အလယ်ခေတ်ဂိုဏ်းဂဏများအကြား မတူညီသော ပုံစံများဖြင့် ပြန်လည်ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။

The sect was at the beginning, and not infrequently afterward, called the Phrygian heresy. It was still in existence in the 5th century. Its impact on Christendom modified somewhat certain of the beliefs of the Roman Catholic Church. Montanist views reappeared in several different manifestations among the sects of the Middle Ages.

တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအားဖြင့် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏ အတွင်းစိတ်ထက်သန်သော ရှိနေမှုအပေါ် ၎င်းတို့၏ ခိုင်မာသော ယုံကြည်ချက်ကြောင့်၊ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအားဖြင့် ၎င်းတို့နှင့် ၎င်းတို့၏လုပ်ဆောင်မှုများကို အသင်းတော်အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာပိုင်များက ဆန့်ကျင်မှုကြောင့်၊ မွန်တာနစ်များသည် အသင်းတော်ဆိုသည်မှာ ဘိရှော့များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်ဟူသော ကြီးထွားလာနေသော ကက်သလစ်အယူကို ဝေဖန်ခဲ့သည်။ တာတူလီယန်က “‘အသင်းတော်’ သည် အပြစ်များကို ခွင့်လွှတ်ပေးမည်မှာ မှန်သည်- သို့သော် (၎င်းသည်) ဝိညာဉ်ရေးဆိုင်ရာ လူသားတစ်ဦးမှတစ်ဆင့် ဝိညာဉ်ရေးဆိုင်ရာ အသင်းတော်ဖြစ်မည်၊ ဘိရှော့များစွာဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော အသင်းတော်မဟုတ်ပေ” (အန်မိုဒီစတီ ၂၁၊ အေအန်အက်ဖ်၊ အတွဲ ၄၊ စာမျက်နှာ ၁၀၀) ဟု ပြောခဲ့သည်။

Partly because of their firm belief in the indwelling dynamic presence of the Holy Spirit, and partly because of opposition to them and their work by the administrative authorities in the church, the Montanists were critical of the growing Catholic view that the church consists of the bishops. Tertullian said, “‘The Church,’ it is true, will forgive sins: but (it will be) the Church of the Spirit, by means of a spiritual man; not the Church which consists of a number of bishops” (On Modesty 21; ANF, vol. 4, p. 100).

အီဘီယိုနိုက်များ တမန်တော်အသင်းတော်တွင် အုပ်စုနှစ်စုအကြား ပြင်းထန်သော ကွဲပြားမှုတစ်ခု ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်- (၁) ဂျူးခရစ်ယာန်များသည် အသင်းတော်တွင် ဂျူးဖြစ်စေ၊ တပါးအမျိုးသားဖြစ်စေ၊ မောရှေဥပဒေကို လိုက်နာရမည်ဟု အခိုင်အမာဆိုခဲ့သည်။ (၂) ပေါလ်ကဲ့သို့ ဂျူးခရစ်ယာန်များနှင့် ပေါလ်၏သွန်သင်ချက်ကို လက်ခံပြီး ဂျေရုဆလင်ကောင်စီ (တ.မန် ၁၅) ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ကြိုဆိုခဲ့သော တပါးအမျိုးသားများသည် ယေရှုခရစ်မှတစ်ဆင့် ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် ကယ်တင်ခြင်းကို လက်ခံရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဂျူးဓလေ့ထုံးတမ်းများကို လိုက်နာရန် မလိုအပ်ဟု ဆိုခဲ့သည်။ ခရစ်ယာန်အသင်းတော်တွင် တပါးအမျိုးသားများ၏ အရေအတွက်များလာပြီး၊ ဂျူးခရစ်ယာန်များသည် လူနည်းစုဖြစ်လာသည်နှင့်အမျှ၊ ဥပဒေကို အထူးစိတ်အားထက်သန်သူများသည် အုပ်စုတစ်စုအဖြစ် သတိရှိလာခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ခရစ်ယာန်ဘာသာနှင့် ဂျူးဘာသာအကြား နယ်နိမိတ်နယ်ပယ်တွင် အနေအထားနှင့် အလေ့အကျင့်များဖြင့် ဂိုဏ်းတစ်ခု သို့မဟုတ် တစ်ခုထက်ပိုသော ဂိုဏ်းများကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ အီဘီယိုနိုက်များသည် ခရစ်ယာန်စာရေးဆရာများက ၎င်းတို့အား ဂျူးခရစ်ယာန်အုပ်စုများအနက် အဓိကဖြစ်သည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်၊ အကယ်၍ တစ်ခုတည်းသော အုပ်စုမဟုတ်လျှင်ပင်။

The Ebionites.—Attention has been called to the severe division that sprang up in the apostolic church between two groups: (1) Jewish Christians who insisted that all in the church, whether Jew or Gentile, should follow the law of Moses; (2) Jewish Christians like Paul, and the large majority of the Gentile converts who accepted Paul’s teaching and welcomed the decision of the Jerusalem Council (Acts 15). The latter held that the Gentiles should accept salvation through Jesus Christ by faith, and were under no necessity of paying any attention to Jewish ritual. As the number of Gentiles in the Christian church increased, and the Jewish Christians tended to become a minority, those who were particularly zealous of the law became self-conscious as a group. They formed one or more sects, occupying in thought and practice the boundary area between Christianity and Judaism. The Ebionites are spoken of by Christian writers as the chief, if not the only, one of these Jewish-Christian groups.

ဂိုဏ်းတစ်ခု၏အမည်သည် “ဆင်းရဲသော” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသော ဟီဘရူးစကားလုံးမှ ဆင်းသက်လာပြီး၊ အစပိုင်းတွင် ခရစ်ယာန်များအား ယေဘုယျအားဖြင့် ရည်ညွှန်းသော ဝေါဟာရတစ်ခု ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်သည်ဟု အီဖီဖန်နီးယပ်စ်က အခိုင်အမာဆိုသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ၎င်းသည် ဂျူးခရစ်ယာန်များကို ဖော်ပြရန် အသုံးပြုခဲ့သည် (အိုရီဂျင်၏ Against Celsus ဒုတိယတွဲ၊ အပိုင်း ၁)။ ဟီဘရူးသို့ရေးသောစာသည် ပေါလ်၏စကားကို နားထောင်လိုသော ဂျူးခရစ်ယာန်များအား ယေရှုခရစ်ကို ကယ်တင်ရှင်နှင့် ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်းအဖြစ် လက်ခံရန် သစ္စာရှိစေရန် ရေးသားခဲ့ခြင်း ဖြစ်နိုင်ပြီး၊ ဂျူးယဇ်ပုရောဟိတ်နှင့် ထုံးတမ်းစဉ်လာများနှင့် ဆက်နွှယ်မှုထိန်းသိမ်းရန် အခိုင်အမာဆိုသော ဂျူးခရစ်ယာန်အုပ်စုနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်။ သို့ဆိုလျှင်၊ ဟီဘရူးသို့ရေးသောစာသည် ဂျူးခရစ်ယာန်နှစ်မျိုးကွဲပြားမှုကို ထင်ရှားစေပြီး၊ ရလဒ်အနေဖြင့် အီဘီယိုနိုက်များသည် ဂျူးဘာသာ၏ ပြင်ပပုံစံများကို ထိန်းသိမ်းရန်မှီခိုနေသော ဥပဒေကျမ်းရိုးကိုင်းစွဲပြီး ထုံးတမ်းစဉ်လာဆိုင်ရာ ဂိုဏ်းတစ်ခုအဖြစ် ပုံသွင်းခဲ့သည်။ ရှပ်ဖ်က ၎င်းလှုပ်ရှားမှုကို “ဂျူးဆန်သော၊ မှားယွင်းသော ပီတာဆိုင်ရာ ခရစ်ယာန်ဘာသာ” သို့မဟုတ် “ခရစ်ယာန်ဆန်သော ဂျူးဘာသာ” ဟု ဖော်ပြသည် (ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်း၏ သမိုင်း၊ ဒုတိယတွဲ၊ စာမျက်နှာ ၄၂၉)။

The name of the sect was from a Hebrew word meaning “poor,” and may have been a term applied at first to Christians in general, as Epiphanius insists. Later it was used to designate Jewish Christians (Origen Against Celsus ii. 1). It is entirely possible that the Epistle to the Hebrews was written to hold the Jewish Christians, who were willing to listen to Paul, faithful to the acceptance of Jesus Christ as Saviour and High Priest, in contradistinction to a group of Jewish Christians who insisted on retaining connection with the Jewish priesthood and rituals. If so, the Epistle to the Hebrews might well have signalized a split between the two types of Jewish Christians, with the result that the Ebionites crystallized into a legalistic and ritualistic sect, dependent upon the preservation of the external forms of Judaism. Schaff describes the movement as “a Judaizing, pseudo-Petrine Christianity,” or “a Christianizing Judaism” (History of the Christian Church, vol. 2, p. 429).

အီဘီယိုနိုက်များသည် အများအားဖြင့် ဖာရိရှဲများဖြစ်ရမည်။ ၎င်းတို့သည် ပေါလ်က ပြင်းထန်စွာ ဆန့်ကျင်ခဲ့သော ဂျူးဝါဒီများ၏ သဘာဝဆက်ခံသူများဖြစ်သည်၊ ထိုအရာကို ဂလာတိသို့ရေးသော စာတွင် ဖော်ပြထားသည်။ ၎င်းတို့သည် ယေရှုကို ကတိပေးထားသော မေရှိယအဖြစ်၊ ဒါဝိဒ်၏သားအဖြစ် လက်ခံခဲ့သော်လည်း၊ မောရှေနှင့် ဒါဝိဒ်ကဲ့သို့ လူသာမန်တစ်ဦးအဖြစ်သာ ယူဆခဲ့ပြီး၊ ယောသပ်နှင့် မာရီတို့၏ သဘာဝမွေးဖွားမှုမှ ပေါက်ဖွားလာသူအဖြစ် ယူဆခဲ့သည်။ ၎င်းတို့၏ ယုံကြည်ချက်အရ၊ သူသည် ယောဟန်မှ ဗတ္တိဇံခံယူစဉ်တွင် မေရှိယအဆင့်အတန်းကို သတိပြုမိခဲ့ပြီး၊ ထိုအချိန်တွင် ဘုရားသခင်၏ ဝိညာဉ်ကို ခံယူခဲ့သည်။ ၁၉ ရာစုမှ ယူနီတာရီယန်များက ၎င်းတို့၏ ယေရှုနှင့်ပတ်သက်သော ပုံမှန်ယုံကြည်ချက်များနှင့် ဆင်တူသည်ဟု အီဘီယိုနိုက်များ၏ သွန်သင်ချက်ကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့ထဲမှ အချို့က အီဘီယိုနိုက်များသည် စစ်မှန်သော အစောပိုင်းခရစ်ယာန်များဖြစ်ပြီး၊ အစောပိုင်းခရစ်ယာန်လှုပ်ရှားမှုသည် ယူနီတာရီယန်ဝါဒဖြစ်သည်ဟု ဆိုခဲ့သည်။ ဗတ္တိဇံခံယူစဉ်တွင် လူသားယေရှုသည် ဘုရားသခင်၏ ဝိညာဉ်ကို ခံယူခဲ့သည်ဟူသော အီဘီယိုနိုက်များ၏ နားလည်မှုသည် ၎င်းတို့ကို နောက်ပိုင်းတွင် အဒေါ့ပ်ရှင်းဝါဒ (adoptionism) ၏ ရှေ့ဆောင်များအဖြစ် ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည် (အတွဲ5၊ စာမျက်နှာ ၉၁၂၊ ၉၁၃ ကိုကြည့်ပါ)။

The Ebionites must have been for the most part Pharisees. They were the natural successors of the Judaizers, whom Paul so vigorously opposed, as revealed in his Epistle to the Galatians. They accepted Jesus as the promised Messiah, the son of David, but only as a man, like Moses and David, and as the product, by natural generation, of the union of Joseph and Mary. According to their belief, He became conscious of His Messianic status at His baptism by John, at which time a divine spirit was given to Him. This teaching the 19th-century Unitarians recognized as similar to their customary beliefs concerning Jesus. Therefore some of them said that the Ebionites were the true early Christians, and that the early Christian movement was Unitarian. The Ebionite understanding that at His baptism the human Jesus received a divine spirit may constitute them the progenitors of later adoptionism (see Vol. V. pp. 912, 913).

သူတို့သည် သန္ဓေဖြတ်ခြင်းနှင့် မောရှေ၏ ထုံးတမ်းစဉ်လာတရားတစ်ခုလုံးကို လူတို့၏ ကယ်တင်ခြင်းအတွက် လိုအပ်သည်ဟု အခိုင်အမာ ဆိုခဲ့ကြသည်။ ယူဆီဘီယပ်စ်က အက်ဘီယိုနိုက်များသည် ဥပုသ်နေ့နှင့် သခင့်နေ့ဖြစ်သော တနင်္ဂနွေနေ့ နှစ်ခုလုံးကို လိုက်နာကြသည်ဟု မှတ်တမ်းတင်ထားသည် (အပိုင်း ၃၊ အခန်း ၂၇၊ အပိုဒ် ၅)။ မလွှဲမရှောင်သာ အက်ဘီယိုနိုက်များသည် ပေါလုကို ဖျက်ဆီးသူနှင့် သာသနာဖျက်သူအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ကြသည်။ အချို့က ပေါလုသည် ဂျူးမဟုတ်သူ၊ ဂျူးဘာသာသို့ ပြောင်းလာသူဖြစ်ပြီး၊ နောက်ပိုင်းတွင် မဖြူစင်သော ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ဂျူးဘာသာမှ ထွက်ခွာသွားသူဖြစ်သည်ဟု ဆိုခဲ့ကြသည်။ သူတို့သည် ခရစ်တော်၏ မကြာမီ ပြန်လည်ကြွလာခြင်းကို မျှော်လင့်ခဲ့ကြပြီး၊ ယင်းသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဂုဏ်အသရေနှင့်ပြည့်စုံသော ထောင်စုနှစ်အုပ်စိုးခြင်းကို စတင်ပေးမည်ဖြစ်ပြီး၊ ယေရုဆလင်မြို့အား ပြန်လည်တည်ဆောက်ထားသော ကမ္ဘာမြေပေါ်ရှိ ဗဟိုဌာနအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ကြသည်။

They insisted upon maintaining circumcision and the whole ritual law of Moses as necessary to men’s salvation. Eusebius notes that the Ebionites observed both the Sabbath and the Lord’s day, Sunday (Ecclesiastical History iii. 27. 5). Inevitably, the Ebionites classified Paul as an apostate and a heretic. Some even maintained that Paul was a non-Jewish heathen, converted to Judaism, from which he fell away in later life from impure motives. They expected a soon return of Christ, to introduce a millennial reign of glory on earth, with a restored earthly Jerusalem as its seat.

အချို့သော သက်သေများအရ အက်ဘီယိုနိုက်များတွင် ဂနောစတစ် သဘောထားများ ရှိခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြသည်။ ၎င်းတို့သည် ပင်မအုပ်စုထက် သြဇာနှင့် နာမည်ဂုဏ်သတင်း နည်းပါးသော အက်ဘီယိုနိုက်အုပ်စုတစ်ခုမှ ဖြစ်ပေါ်လာဖွယ်ရှိပြီး၊ ၎င်းသည် ဂျူးခရစ်ယာန်နှင့် ဂနောစတစ်သွန်သင်ချက်များ၏ ထူးခြားသော ရောနှောမှုကို ကိုယ်စားပြုသည်။

Certain evidences indicate Gnostic tendencies among the Ebionites. These are probably traceable to an Ebionite group of far less influence and reputation than the main body, a class that represented a curious mingling of Jewish-Christian and Gnostic teachings.

အက်ဘီယိုနိုက်များသည် စတုတ္ထရာစုနှစ်ပြီးနောက် သိရှိမှုမရှိတော့ပေ။

The Ebionites are not known after the 4th century.

နာဇရိများ—ဤဂိုဏ်းကို ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းမှ အစောပိုင်းစာရေးဆရာများက ဖော်ပြခြင်းမရှိခဲ့ဘဲ၊ စတုတ္ထရာစုနှစ်နှင့် ပဉ္စမရာစုနှစ်များတွင် အီပီဖန်းနီးယပ်စ်၊ ဂျရုမ်း၊ နှင့် ဩဂတ်စတင်း ကဲ့သို့သော ပုဂ္ဂိုလ်များကသာ ဖော်ပြခဲ့သည်။ ၎င်းတို့က နာဇရိများသည် ဂျူးခရစ်ယာန်ဂိုဏ်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ယေရုဆလင်မြို့ ဖျက်ဆီးခံရစဉ်က ပေလာမြို့သို့ ထွက်ပြေးခဲ့သော ခရစ်ယာန်များကို ကိုယ်စားပြုသည်ဟု ဆိုသည် (အီပီဖန်းနီးယပ်စ်၊ ဆန့်ကျင်သာသနာဖျက်မှုများ၊ အပိုင်း ၁၊ အခန်း ၂၊ သာသနာဖျက်မှု ၂၉၊ အပိုဒ် ၇)။ ၎င်းတို့သည် တရားဥပဒေ၏ တစ်ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တာဝန်ဝတ္တရားကို ယုံကြည်ခဲ့ပြီး၊ ပေါလုကို တရားဖျက်သူအဖြစ် ရှုတ်ချခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ သို့သော်၊ အက်ဘီယိုနိုက်များနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက၊ ၎င်းတို့သည် ယေရှုခရစ်ကို ထူးခြားသောအဓိပ္ပာယ်ဖြင့် ဘုရားသခင်၏သားတော်အဖြစ် လက်ခံယုံကြည်ပုံရသည်။

The Nazarenes.—This sect is not mentioned by the early writers in the Christian church, but only by men of the 4th and 5th centuries, such as Epiphanius, Jerome, and Augustine. These speak of the Nazarenes as a Jewish-Christian sect, represented by the Christians who fled to Pella at the time of the destruction of Jerusalem (see Epiphanius Against Heresies i. 2, Heresy xxix. 7). They are said to have believed in the universal obligation of the law and to have denounced Paul as a transgressor. However, in contrast with the Ebionites, they seem to have accepted Jesus Christ as the Son of God in the unique sense.

နာဇရိများနှင့် အက်ဘီယိုနိုက်များအကြား ရှင်းလင်းသော ခွဲခြားမှုပြုရန် ခက်ခဲသော်လည်း၊ နာဇရိများသည် အက်ဘီယိုနိုက်များထက် အောသိုဒေါ့စ် ခရစ်ယာန်ဘာသာနှင့် အနည်းငယ်ပို၍ နီးကပ်နိုင်သည်။

Although it is difficult to make a clear-cut distinction between the Nazarenes and the Ebionites, the Nazarenes may have stood somewhat closer to orthodox Christianity than did the Ebionites.

ဂနောစတစ်များ—ဂနောစတစ်ဝါဒအကြောင်း သိရှိထားသည်များကို အဓိကအားဖြင့် ၎င်းကို ဆန့်ကျင်ခဲ့သော အစောပိုင်းခရစ်ယာန်စာရေးဆရာများထံမှ ရရှိသည်။ အိုင်ရီနီးယပ်စ်၊ တာတူလီယမ်၊ ဟစ်ပိုလိုက်တပ်စ်နှင့် အိုရီဂျင်ကဲ့သို့သော ပုဂ္ဂိုလ်များသည် ၎င်းကို ခရစ်ယာန်ဘာသာအတွက် အန္တရာယ်ရှိသော သွန်သင်ချက်များအဖြစ် မြင်သောကြောင့် ၎င်းကို ဆန့်ကျင်ရေးသားခဲ့ကြသည်။ သို့သော်၊ မကြာသေးမီက ပင်လယ်သေစာလိပ်များတွင် အစောပိုင်းဂျူးဂနောစတစ်အတွေးအခေါ်များ၏ သက်သေများပါဝင်သည်ဟု ပညာရှင်အချို့က ယူဆထားသော စာရွက်စာတမ်းများကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ၁၉၄၆ ခုနှစ်တွင် အီဂျစ်နိုင်ငံ၊ ချီနိုဘိုစီယမ် (နာဂဟမမဒီ) တွင် ဂနောစတစ်လက်ရာများစာကြည့်တိုက်တစ်ခု၊ စာမျက်နှာ ၁,၀၀၀ နီးပါးရှိသော ပါပိုင်ရပ်စ်များကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ၎င်းစုစည်းမှုကို အပြည့်အဝထုတ်ဝေပြီးပါက၊ ဂနောစတစ်ဝါဒအကြောင်း အသေးစိတ်သိရှိမှုကို များစွာ တိုးပွားစေလိမ့်မည်။

Gnostics.—What is known of Gnosticism is gained largely from early Christian writers who were hostile to it. Such men as Irenaeus, Tertullian, Hippolytus, and Origen wrote against it because they saw in it teachings dangerous to Christianity. However, there have been found recently among the Dead Sea scrolls, documents that are thought by some scholars to contain evidences of early Jewish Gnostic thought. An even more direct discovery bearing on Gnosticism was made at Chenoboscium (Nag Hammadi) in Egypt, in 1946, where a library of Gnostic works constituting almost 1,000 pages of papyri was discovered. When fully published, this collection should greatly increase our detailed knowledge concerning Gnosticism.

တကယ်တော့ ဂနောစတစ်ဂိုဏ်းတစ်ခုတည်းမရှိခဲ့ဘဲ၊ ဂနောစတစ်ဂိုဏ်းများသာ ရှိခဲ့ပြီး၊ တစ်ခါတစ်ရံ နောက်လိုက်နည်းပါးသူ၊ တစ်ခါတစ်ရံ နောက်လိုက်များစွာရှိသည့် ခေါင်းဆောင်များလက်အောက်တွင်သာ ရှိခဲ့သည်။ ၎င်းသည် လှုပ်ရှားမှုတစ်ခုမဟုတ်ဘဲ အတွေးအခေါ်တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ၎င်းတွင် စုစည်းမှုတစ်ခုလုံးမရှိခဲ့သလို၊ ၎င်းကိုယ်တိုင်နှင့်ပတ်သက်သော အသိစိတ်လည်း အနည်းငယ်သာရှိခဲ့သည်။ ထင်ရှားသည်မှာ ၎င်းသည် တမန်တော်ခေတ်၏ နောက်ဆုံးနှစ်များတွင် ခရစ်ယာန်ဘာသာ ခေါင်းဆောင်များအတွက် ပြဿနာတစ်ခုဖြစ်လာခဲ့ပြီး၊ တတိယရာစုနှစ်၏ နောက်ဆုံးနှစ်များတွင်လည်း ရင်ဆိုင်ရဦးမည်ဖြစ်သည်။ (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၉၁၂၊ ၉၁၃)။

Actually there was no Gnostic cult, but only Gnostic cults, under leaders with a following sometimes small, sometimes large. It was not a movement so much as a way of thinking. It had no over-all organization, and little consciousness concerning itself. Apparently it became a problem to the leaders of Christianity in the latter years of the apostolic age, and was still to be reckoned with in the closing years of the 3d century. See Vol. V, pp. 912, 913.

ဓမ္မဟောင်းကျမ်းသည် ဘုရားသခင်ကို သိကျွမ်းခြင်းအကြောင်း ပြောဆိုထားသည် (ယေရမိ ၉:၂၃၊ ၂၄)၊ သို့သော် ၎င်းသည် စူးစမ်းလေ့လာသော အသိပညာမဟုတ်ပေ။ ထိုအစား၊ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်ကိုယ်တိုင်ထုတ်ဖော်ပြသထားသည့်အရာကို ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် လက်ခံခြင်းမှ ရရှိသော ဘုရားသခင်နှင့် သိကျွမ်းမှုဖြစ်သည်။ အလားတူပင် ဓမ္မသစ်ကျမ်းသည်လည်း ဝိညာဉ်ရေးရာ ဂနိုစစ် သို့မဟုတ် “အသိပညာ” ကို သိရှိထားသော်လည်း၊ ၎င်းသည် စိတ္တဇဒဿနမဟုတ်ပေ။ ၎င်းသည် ပထမဦးစွာ လက်တွေ့ကျသည်—ဘုရားသခင်၏ ထုတ်ဖော်ပြသမှုများကို အခြေခံထားသော ဘုရားသခင်နှင့်ပတ်သက်သော ဝိညာဉ်ရေးအသိပညာဖြစ်ပြီး၊ ခရစ်ယာန်များ၏ အတွေ့အကြုံတွင် အလုပ်လုပ်သည်။ “သိကျွမ်းခြင်း” သည် ယောဟန်၏ဧဝံဂေလိတရား၏ အကြောင်းအရာဖြစ်နိုင်သည်။ တမန်တော်သည် ဘုရားသခင်ကို သိကျွမ်းခြင်းကို အလေးပေးပြီး၊ ဘုရားသခင်နှင့် သူ၏သားတော်ကို သိကျွမ်းခြင်းသည် ထာဝရအသက်ဖြစ်သည်ဟု ယေရှု၏ မိန့်ခွန်းကို မှတ်တမ်းတင်ထားသည် (ယောဟန် ၁၇:၃)။ ယောဟန်သည် ယေရှု၏ အမှန်တရားကို အလေးပေးပြီး၊ သခင်ဘုရားကို တကယ်မြင်တွေ့ထိတွေ့ခြင်းဖြင့် သူနှင့်သိကျွမ်းမှု၌ ရွှင်လန်းမှုကို အလေးပေးသည် (၁ ယောဟန် ၁:၁–၇)။

The Old Testament speaks of a knowledge of God (see Jer. 9:23, 24), but this is not a speculative knowledge. Rather it is an acquaintance with God resulting from an acceptance by faith of that which He reveals concerning Himself. Similarly the New Testament also knows a spiritual gnosis, or “knowledge,” but it is no abstract philosophy. It is first of all practical: a spiritual knowledge of God, based on His own revelations and working in the experience of the Christians. “To know” may be taken as the theme of the Gospel of John. The apostle stresses the knowledge of God and records Jesus’ statement that to know God and His Son is life eternal (John 17:3). John stresses the reality of Jesus, and the joy of fellowship in the knowledge of Him, in terms of actually seeing and touching the Lord (1 John 1:1–7).

ရှင်ပေါလ်အတွက် ခရစ်တော်ကို သိရှိခြင်းသည် လူတိုင်းအတွက် ရိုးရှင်းသော အတွေ့အကြုံတစ်ခုဖြစ်သည်။ သို့သော် ပိုမိုနက်ရှိုင်းသော ဉာဏ်ပညာတစ်ခုလည်း ရှိပြီး၊ ၎င်းသည် ရင့်ကျက်ပြီး “ပြည့်စုံသော” ခရစ်ယာန်များအတွက် အခွင့်ထူးတစ်ခုဖြစ်ကာ၊ ထိုဉာဏ်ပညာသည် ပြည့်စုံမှုကို ပိုမိုဖြစ်ပေါ်စေသည်။ “ကျွန်ုပ်တို့သည် ဘုရားသခင်၏ ဉာဏ်ပညာကို လျှို့ဝှက်စွာ ဟောပြောကြသည်၊ ဤလောက၏ မင်းသားများထဲမှ မည်သူမျှ မသိကြသော လျှို့ဝှက်ဉာဏ်ပညာကို ဟောပြောကြသည်” (၁ ကော၊ ၂:၆-၈) ဟု သူကဆိုသည်။ ဝိညာဉ်တော်၏ လက်ဆောင်တစ်ခုဖြစ်သော “ဉာဏ်ပညာ၏ နှုတ်ကပတ်တော်” နှင့်ပတ်သက်၍ ရှင်ပေါလ်က ပြောကြားခဲ့သည် (၁ ကော၊ ၁၂:၈)။ ဥပမာ၊ ယေရုဆလင်ကောင်စီသည် တစ်ပါးအမျိုးသားခရစ်ယာန်များသည် ရုပ်တုများနှင့် မည်သည့်ထိတွေ့မှုမဆို ရှောင်ရှားရန်၊ ရုပ်တုများအတွက် ကပ်လှူထားသော အစားအစာကို မစားရန်ပင် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ရှင်ပေါလ်က ရင့်ကျက်သော ဉာဏ်ပညာရှိသူများသည် တစ်ပါးအမျိုးသားဘုရားများသည် နတ်ဆိုးများ၏ ဝိညာဉ်များဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့ကို ကိုယ်စားပြုရန် ထားရှိသော ရုပ်တုများသည် ဘာမှမဟုတ်ကြောင်း နားလည်လိမ့်မည်ဟု ထောက်ပြသည်။ ထို့ကြောင့်၊ အစားအစာကို ရုပ်တုများအတွက် ကပ်လှူထားသည်ဖြစ်စေ၊ မကပ်လှူထားသည်ဖြစ်စေ အရေးမကြီးဘဲ၊ ထိုအစားအစာကို စားသုံးနိုင်သည်၊ သို့သော် ၎င်းကို အသုံးပြုခြင်းသည် စိတ်သဘောထားတင်းကျပ်သူများ၏ မသိစိတ်ကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေနိုင်သည် (၁ ကော၊ ၈)။

To Paul, knowing Christ is a simple fact of experience, available to all. But there is also a deeper wisdom, the privilege of the mature, “perfect” Christian, which in turn develops perfection. “We speak,” he says, “the wisdom of God in a mystery, even the hidden wisdom … : which none of the princes of this world knew” (1 Cor. 2:6–8). There is a “word of knowledge,” a gift of the Spirit, concerning which Paul speaks (1 Cor. 12:8). For instance, the Jerusalem Council had ruled that the Gentile Christians should avoid any contact with idols, even to abstaining from the use of food offered to them. Paul points out that those of mature knowledge will understand that the heathen gods are spirits of devils, and that the idols set up to represent them are nothing. Therefore, it is a matter of no moment whether food has been offered to idols or not, and such food might be eaten except that its use would distress the conscience of the scrupulous (1 Cor. 8).

ခရစ်ယာန်အတွေ့အကြုံအတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော ဘုရားသခင်ကို သိရှိခြင်း၏ နေ့စဉ်လက်တွေ့ဉာဏ်ပညာနှင့် “ပြည့်စုံသူ” ၏ ပိုမိုနက်ရှိုင်းသော ထိုးထွင်းသိမြင်မှုအပြင်၊ ချာ့ခ်ျခေါင်းဆောင်များနှင့် ၎င်းတို့၏လူများက ရှောင်ရှားရမည့် မတိကျသော ဂျီနိုးစစ် (gnosis) ဟူသော မမှန်ကန်သော ဉာဏ်ပညာလည်း ရှိသည် (၁ ကော၊ ၃:၂၀, ၂၁)။

Besides the practical everyday knowledge of God essential to Christian experience and the deeper insight of the “perfect,” there is false gnosis, which the leaders of the church are to avoid, and to help their people to avoid (1 Cor. 3:20, 21).

ထို့ကြောင့် ဉာဏ်ပညာ နှစ်မျိုးရှိသည်။ ဂျီနိုးစစ် အလီသီနီ (gnōsis alēthinē) ဟူသော မှန်ကန်သော ဉာဏ်ပညာနှင့် ဂျီနိုးစစ် ပြူဒိုနူမို့စ် (gnōsis pseudōnumos) ဟူသော မမှန်ကန်သော ဉာဏ်ပညာတို့ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့ကို ခွဲခြားရမည်ဖြစ်သည်။ အကြောင်းမှာ တစ်မျိုးသည် ကယ်တင်ခြင်းသို့ ဦးတည်ပြီး၊ အခြားတစ်မျိုးသည် လှည့်ဖြားခြင်းနှင့် ရှုတ်ချခြင်းသို့ ဦးတည်သည်။ မှန်ကန်သော ဉာဏ်ပညာ (gnosis) သည် ကျမ်းစာအာဏာကို လက်ခံပြီး၊ ဖွံ့ဖြိုးပြည့်စုံသော ယုံကြည်ခြင်း၏ တစ်မျိုးဖြစ်သည်။

There are then two kinds of knowledge, the gnōsis alēthinē, the true knowledge; and the gnōsis pseudōnumos, false knowledge. These are to be distinguished, because one leads to salvation, and the other to deception and damnation. The true knowledge (gnosis) submits to the authority of Scripture and is a kind of developed, perfected faith.

မမှန်ကန်သော ဂျီနိုးစစ်သည် မာန်တက်ပြီး မောက်မာကာ၊ ဉာဏ်ရည်ဉာဏ်သွေးရှိသည်ဟု ကြွေးကြော်ကာ၊ သာမန်လူထုထက် အဆင့်မြင့်သည်ဟု ဆိုသည်။ ၎င်းသည် ယုတ္တိဗေဒဆိုင်ရာ သက်သေများဖြင့် မပြန့်ပွားဘဲ၊ ၎င်း၏ ပင်ကိုယ်အတည်ပြုချက်ဖြင့် ပြန့်ပွားသည်။ ၎င်း၏ အယူအဆများကို ဖော်ပြပြီးနောက်၊ ၎င်းတို့ကို စနစ်တကျ ဖွဲ့စည်းကာ၊ ဝိညာဉ်လောကနှင့်ပတ်သက်သော ဆက်လက်တွေးခေါ်မှုနည်းလမ်းတစ်ခု ဖြစ်လာအောင် ကြိုးပမ်းသည်။

The false gnosis was pretentious and supercilious, claiming to be intellectual and quite beyond the reach of the vulgar. It propagated itself, not by logical proofs, but by asserting its intuitional authority. Having set forth its ideas, it then attempted to systematize them and to make of them a sequential way of thinking concerning the spiritual world.

ရှေးဂျီနိုးစစ်ဝါဒ (Gnosticism) နှင့်ပတ်သက်၍ သိရှိထားသည့်အချက်များမှ၊ ၎င်း၏အမြစ်များသည် နက်ရှိုင်းစွာ အမြစ်တွယ်ပြီး ကျယ်ပြန့်ကာ မျိုးစုံဖြစ်ကြောင်း တွေ့ရသည်။ ၎င်း၏ဇာစ်မြစ်နှင့်ပတ်သက်သော သီအိုရီများစွာကို တင်ပြခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းကို ဟယ်လီနစ်လောက၏ ထူးခြားသော ဘာသာရေးရောယှက်မှု၏ ရလဒ်တစ်ခုအဖြစ် အကောင်းဆုံးရှုမြင်နိုင်သည်။ ၎င်း၏ အရှေ့တိုင်းဆန်သော တွေးခေါ်မှုမှ အကြွင်းမရှိ အာရုံစူးစိုက်မှုဖြင့် ဖော်ပြထားသော အလင်းနှင့်အမှောင်၏ ထာဝရရုန်းကန်မှုကို သတ်မှတ်ပေးသော နှစ်ဖက်သဘောတရားကို ပြသပြီး၊ ဂျီနိုးစစ်ဝါဒသည် ပါစီဝါဒ (Parsiism) နှင့် ဆင်တူပြီး၊ ၎င်းသည် ပိုမိုရှေးကျသော ဇိုရိုအက်စထရီယန်ဝါဒ (Zoroastrianism) တွင် အမြစ်တွယ်ထားသည်။ ဂျီနိုးစစ်ဝါဒ၏ ရုပ်ခန္ဓာနှင့် ရုပ်ဝတ္ထုကို အထင်အမြင်သေးခြင်းသည် ပလေတို၏အချို့သော အင်္ဂါရပ်များနှင့် ဂရိ၏ ရှေးဦးသဘာဝဒဿနများကို သတိရစေသည်။ မက္ကဘီယန်နှင့် အစောပိုင်းခရစ်ယာန်ကာလ၏ ဂျူးဘာသာတွင် ကျမ်းစာအာဏာ၏ ကန့်သတ်ချက်များမှ ထွက်ခွာသွားသည့် ပြင်းထန်သော ထင်မြင်ယူဆချက်များ ပါဝင်သည်။ ဂျူးအက်စီနစ်ဝါဒ (Essenism) နှင့် ကဘာလစ်ဝါဒ (cabalism) သည် ဂျီနိုးစစ်ဝါဒနှင့် ဆက်စပ်မှုရှိပုံရသည်။ ဂျီနိုးစစ်ဝါဒသည် ခရစ်ယာန်တွေးခေါ်မှု၏ နယ်နိမိတ်များကို ကျော်လွန်သွားသောအခါ၊ ၎င်းသည် ခရစ်ယာန်ကျမ်းစာများကို အသုံးပြုပြီး၊ ဂျီနိုးစစ်တွေးခေါ်မှုပုံစံများကို ဖုံးအုပ်ရန် ခရစ်ယာန်အသုံးအနှုန်းများကို ချေးယူသည်။

From what is known of ancient Gnosticism, it can be seen that its roots struck deep and were widespread and various. Several theories of its origin have been proposed, but it is probably best seen as a product of the religious syncretism that was such a characteristic feature of the Hellenistic world. Its debt to Oriental thinking is apparent in its pronounced dualism, which set forth a perpetual struggle between light and darkness. In this, Gnosticism showed a parallel to Parsiism, which in turn was rooted in the older Zoroastrianism. Gnosticism’s contempt for the corporeal and material is reminiscent of certain features of Platonism and of the older nature philosophies of Greece. The Judaism of the Maccabean and early Christian periods had in it strong speculative elements, which tended to move away from the delimitations of authoritative Scripture. Jewish Essenism and cabalism seem to have had some relationship to Gnosticism. As Gnosticism overran the boundaries of Christian thought it made use of the Christian Scriptures and borrowed Christian terminology to clothe Gnostic modes of thought.

ဤရှုပ်ထွေးသော နောက်ခံနှင့် ဆက်စပ်မှုများ၊ ဂျီနိုးစစ်ဝါဒ ပေါ်ပေါက်လာသည့် ဝိညာဉ်ရေးနှင့် ဉာဏ်ရည်ဆိုင်ရာ ပတ်ဝန်းကျင်များနှင့်အတူ၊ ဂျီနိုးစစ်စနစ် (စနစ်ဟု ခေါ်ဆိုနိုင်လျှင်) တွင် ကွဲပြားမှုများစွာ ရှိလာပြီး၊ ထူးဆန်းသော တွဲဖက်မှုများနှင့် ဆန့်ကျင်မှုများ ပေါင်းစပ်ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ တစ်ပါးအမျိုးသား ဂျီနိုးစစ်ဝါဒပုံစံများ ရှိခဲ့သည်။ တစ်ပါးအမျိုးသားဝါဒနှင့် ခရစ်ယာန်ဘာသာတို့ ပေါင်းစပ်ရန် ကြိုးပမ်းသည့် ဂျီနိုးစစ်ဝါဒတစ်မျိုး ရှိခဲ့သည်။ တစ်ပါးအမျိုးသားဝါဒနှင့် ဂျူးဘာသာ ပေါင်းစပ်မှုများလည်း ရှိခဲ့သည်။ ခရစ်ယာန်ဂျီနိုးစစ်ဝါဒ၏ အချို့ပုံစံများသည် ဂျူးဘာသာဆန့်ကျင်ရေးအဖြစ် ထင်ရှားပြီး၊ အခြားအမျိုးအစားများသည် တစ်ပါးအမျိုးသားဆန့်ကျင်ရေးအဖြစ် ထင်ရှားသည်။ ဂျီနိုးစစ်ဝါဒသည် မမြင်နိုင်သော လောကကို ရှင်းပြရန် ဒဿနိကနည်းဖြင့် ထင်မြင်ယူဆမှုတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ဘဝ၏ ရှုပ်ထွေးမှုများနှင့် စိတ်ပျက်စရာများကို ရှင်းပြရန်နှင့် တည်ရှိမှု၏ တစ်ခုလုံးအတွက် အောင်မြင်မှုတစ်ခုအတွက် မျှော်လင့်ချက်တစ်ခုကို ပေးဆောင်ရန် ကြိုးပမ်းသည်။

With these complex backgrounds and relationships, and the spiritual and intellectual environments in which Gnosticism arose, there inevitably resulted a wide variety in the Gnostic system (if system it can be called), with strange combinations of compatibilities and repulsions. There were forms of heathen Gnosticism. There was a Gnosticism in which heathenism and Christianity sought to combine. There were combinations of heathenism and Judaism. Some types of Christian Gnosticism exhibited themselves as anti-Judaistic, and other types as antiheathen. Gnosticism was a speculative attempt at a philosophic method of explaining the unseen world; of accounting for the perplexities and frustrations of life; and of offering some sort of hope for a successful fruition to the whole program of existence.

ဂျီနိုးစစ်ဝါဒ၏ သဘောတရားများအနက် မည်သည့်အချက်များကို သီးခြားနယ်ပယ်များတွင် လက်ခံကျင့်သုံးခဲ့သည် သို့မဟုတ် ယေဘုယျအားဖြင့် လက်ခံယုံကြည်ခဲ့သည်ကို သိရှိရန် ခက်ခဲသည်။ ဟိန္ဒူဘာသာ သို့မဟုတ် ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ ပုံစံအားလုံးအတွက် တစ်ပြိုင်နက် သက်ဆိုင်သော ဘုံအချက်တစ်ခုကို ရှာဖွေရန်လည်း ခက်ခဲသည်။ သို့သော် အောက်ပါအယူအဆများသည် ကိုယ်စားပြုသည်ဟု ထင်ရသည်။

It is difficult to know which Gnostic ideas were held in particular sections and which were generally professed. It is almost as difficult to find a common denominator applicable at once to all forms of Gnosticism, as for all forms of Hinduism or of Christianity. But the following ideas seem to have been representative:

၁. သိရှိနိုင်သည်ဖြစ်စေ၊ စိတ်ကူးယဉ်နိုင်သည်ဖြစ်စေ အရာအားလုံး၏ နောက်ကွယ်တွင် အမြင့်ဆုံးဘုရားတစ်ပါး၊ မြင့်မြတ်သော ဝိညာဉ်တစ်ခုရှိသည်။ ဤဘုရားသည် လုံးဝဝိညာဉ်ရေးဆိုင်ရာ၊ ရုပ်ခန္ဓာမရှိသော အနှစ်သာရဖြစ်သည်။ အချို့ဂျီနိုးစစ်ဝါဒီများက ၎င်းတို့၏ ဘုရားသည် အနှစ်သာရ သို့မဟုတ် ပုဂ္ဂိုလ်မရှိဟု သွန်သင်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ဤအယူအဆကို “အဘူဆို့စ်” (abussos, နက်ရှိုင်းသောအပေါက်) နှင့် “ဘူသဆ်” (buthos, နက်ရှိုင်းမှု) ဟူသော အသုံးအနှုန်းများဖြင့် သုံးစွဲခဲ့သည်။

1. Back of everything that might be known or imagined was a supreme god, a divine spirit. This god was a completely spiritual, noncorporeal essence. Some Gnostics indeed taught that their god was without essence or person. They applied to the concept such terms as abussos, “abyss,” and buthos, “depth.”

၂. ဤအမြင့်ဆုံးဘုရားမှ ရေတွက်မရသော ခေတ်များကျော်လွန်၍ အိုင်းအိုနီးစ် (aiōnes, aeons) ဟုခေါ်သော ဆက်လက်ထွက်ပေါ်လာမှုများ ရှိခဲ့သည်ဟု ဆိုကြသည်။ ၎င်းတို့သည် မူလအခြေခံမူ၏ ဖော်ပြချက်များဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းကို ပိုမိုနားလည်လွယ်စေရန် ဆောင်ရွက်သည်။ ဤထွက်ပေါ်လာသော အရာအားလုံးကို စုစည်းပြီး “ပလီရိုမာ” (Plērōma, ပြည့်စုံမှု) ဟု ခေါ်သည်။

2. From this supreme god there were said to have proceeded, through uncountable ages, a succession of emanations, called aiōnes, aeons, which were expressions of the originating principle and served to make it less incomprehensible. Taken all together, these emerging emanations were called the Plērōma, “fullness.”

၃. ဤမြင့်မြတ်သော အနှစ်သာရမှ ဖော်ပြပေးနေသော အရာအားလုံးသည် အလင်း၏ မြင့်မြတ်သော အခြေခံမူကို ပြည့်စုံစွာ ပါရှိသည်။ သို့သော် အမှောင်၏ အခြေခံမူတစ်ခုလည်း ရှိပြီး၊ ၎င်းသည် အလင်းနှင့် ယှဉ်ပြိုင်ကာ၊ အလင်း၏ စကြဝဠာတွင် နေရာရှာဖွေကာ၊ နောက်ဆုံးတွင် ၎င်းကို အောင်နိုင်ရန် မျှော်လင့်သည်။ အကယ်၍ ထိုသို့ဖြစ်ပေါ်လာပါက၊ ၎င်းသည် အရာအားလုံး၏ စိတ်ကူးမယဉ်နိုင်သော နေကြတ်ခြင်းဖြစ်လိမ့်မည်။ နောက်ဆုံးတွင် အိုင်းအိုနီးစ်တစ်ခုသည် ပလီရိုမာမှ ပြုတ်ကျသွားသည်။

3. All of this to which the divine essence was giving expression contained in perfection the divine principle of Light. But there was also a principle of Darkness, contesting with the Light, seeking to find a place in the universe of Light, and expecting eventually to conquer it. If such a thing were to happen, it would be an unimaginable eclipse of all things. Finally one of the aeons fell from the Pleroma.

၄. ဤထိတ်လန့်ဖွယ်အခြေအနေမှ ပြုတ်ကျသော အိုင်းအိုနီးစ်နှင့် အမှောင်လောကအောက်ပိုင်းနှင့် ရောယှက်မှုမှ ရုပ်ဝတ္ထု၏ ဖန်တီးမှု ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ထိုရုပ်ဝတ္ထုသည် ပုံသဏ္ဌာန်မရှိ၊ အဆင်မပြေ၊ ရှုပ်ထွေးပြီး၊ အမှောင်ဖြင့် စိမ့်ဝင်နေသောကြောင့် မကောင်းမှုဖြစ်သည်။ ဒီမီအာ့ဂျ် (Demiurge) ဟုခေါ်သော အများစုမသိစိတ်ဖြင့် လည်ပတ်သော ကော့စမစ်အင်အားတစ်ခုသည်၊ အချို့ဂျီနိုးစစ်ဝါဒီများက ဓမ္မဟောင်းကျမ်းမှ ယေဟိုဗာဘုရားနှင့် တူညီသည်ဟု သတ်မှတ်ကာ၊ ဤမကောင်းသော ရုပ်ဝတ္ထုကို ပုံသဏ္ဌာန်ပေးပြီး၊ ရုပ်ဝတ္ထုလောက ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ထို့ကြောင့် ဤလောကသည် ရုပ်ဝတ္ထုဖြစ်သောကြောင့် မကောင်းမှုဖြစ်ပြီး၊ အနည်းနှင့်အများ စက်ယန္တရားအင်အားဖြင့် အုပ်ချုပ်သည်။

4. Out of this appalling situation there resulted the creation of matter from the mingling of the fallen aeon with the lower world of darkness. The matter was formless, shapeless, chaotic, impregnated with darkness and therefore evil. The Demiurge, an almost unconscious cosmic force, identified by some Gnostics with the Jehovah of the Old Testament, gave form to this evil matter, and the material world resulted. The world, then, being material, was essentially evil, and was ruled by a more or less mechanical force.

၅. အိုင်းအိုနီးစ်၏ ပြုတ်ကျမှုနှင့် မကောင်းသော လောကဖြစ်ပေါ်မှုသည် ကယ်တင်ခြင်းလုပ်ဆောင်မှုတစ်ခု လိုအပ်လာသည်။ ၎င်းကို ခရစ်တော်ဟု သတ်မှတ်ထားသော အိုင်းအိုနီးစ်တစ်ခုက လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ သူသည် မပြည့်စုံသော လောကသို့ ဆင်းသက်လာပြီး၊ ယေရှုနှင့် ယာယီပေါင်းစည်းခဲ့သည်၊ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ သူ၏ ဗတ္တိဇံခံယူချိန်တွင်ဖြစ်ပြီး၊ သူ၏သေဆုံးမှုမတိုင်မီ အနည်းငယ်အထိ ယေရှုနှင့်အတူ ရှိနေခဲ့သည်။ ခရစ်တော်-အိုင်းအိုနီးစ်သည် ပြုတ်ကျသော အိုင်းအိုနီးစ်ကို ကယ်တင်ခြင်း၊ ဤလောက၏ အမှောင်မှ အလင်းကို စုဆောင်းခြင်းနှင့် ယေရှုမှတစ်ဆင့် လျှို့ဝှက်ဉာဏ်ပညာ (gnosis) ကို ဖော်ထုတ်ပြီး၊ လူသားများကို အမှောင်မှ လွတ်မြောက်စေပြီး အလင်းနယ်ပယ်သို့ ရောက်ရှိစေရန် ကယ်တင်ခြင်းလုပ်ငန်းကို ပြီးမြောက်စေခဲ့သည်။

5. The fall of the aeon and the formation of an evil world necessitated an act of salvation. This was undertaken by another aeon, identified as Christ. He descended to the level of the imperfect world, united temporarily with the man Jesus, probably at His baptism, and remained with Him until shortly before His death. The Christ-aeon accomplished the work of salvation by rescuing the fallen aeon, gathering out the light from the darkness of this world and revealing through Jesus hidden knowledge (gnosis) by which men may be set free from darkness and attain the sphere of light.

ဂျီနိုးစစ်ဝါဒီများ၏ ယေရှုနှင့်ပတ်သက်သော အမြင်သည် ကွဲပြားသည်။ အချို့က အထက်တွင်ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း သွန်သင်ခဲ့သည်။ အချို့က သူ့တွင် ရုပ်ခန္ဓာမရှိဘဲ၊ ပုံပေါ်မှုသာဖြစ်သည်ဟု ဆိုကြသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့ကို ဒိုစီတစ်စ် (Docetists, ဂရိဘာသာ dokeō, “ပုံပေါ်သည်” ဟု) ဟု ခေါ်သည်။

The Gnostic view of Jesus varied. Some taught as outlined above. Others declared that He had no material body at all, but that He was only an appearance. Consequently these are known as Docetists (Gr. dokeō, “to seem”).

အချို့ဂျီနိုးစစ်ဝါဒီများက ခရစ်တော်၏ လုပ်ဆောင်မှုဖြင့် ရုပ်ဝတ္ထုသည် အမှောင်မှ လွတ်မြောက်မည်ဟု သွန်သင်ခဲ့သည်။ အချို့က ရုပ်ဝတ္ထုသည် အောင်မြင်ပြီး ပျောက်ကွယ်သွားမည်ဖြစ်ပြီး၊ လူသားများ၏ ဝိညာဉ်များသည် ဘူသဆ် (buthos) ထဲသို့ ပြန်လည်စုပ်ယူခံရမည် သို့မဟုတ် ရုပ်ခန္ဓာမရှိသော စကြဝဠာတွင် လွတ်လပ်သော ဝိညာဉ်များ ဖြစ်လာမည်ဟု သွန်သင်ခဲ့သည်။

Some Gnostics taught that through the work of Christ, matter would be freed from darkness; others, that matter would be conquered and disappear, the spirits of men being liberated to be reabsorbed into the buthos or to become free spirits in the noncorporeal universe.

ခရစ်ယာန်ဂျီနိုးစစ်ဝါဒ၏ ပုံစံများစွာရှိခဲ့ပြီး၊ ခေါင်းဆောင်များစွာအောက်တွင် ရှိခဲ့သည်။ ဆရင်သပ်စ် (Cerinthus) သည် ရှင်ယောဟန်နှင့် ခေတ်ပြိုင်ဂျီနိုးစစ်ဝါဒီတစ်ဦးဖြစ်ပြီး၊ ရှင်ယောဟန်က ၎င်းကို အထူးသဖြင့် မကြိုက်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည် (စာမျက်နှာ ၃၆ ကို ကြည့်ပါ)။ ဒိုစီတစ်စ်များ (စာမျက်နှာ ၅၈ ကို ကြည့်ပါ) သည် ရှင်ယောဟန်က အမှန်တကယ် ဆန့်ကျင်ရေးသားခဲ့သည့် ပြဿနာတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ သြသဓိပ္ပာယ်ခရစ်ယာန်ဘာသာအတွက် ဆိုးရွားသော ပြဿနာတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဘာဆီလီဒီးစ် (Basilides) သည် ရှင်ပေါလ်ထက် နောက်ကျသော်လည်း၊ ရှင်ပေါလ်က ကောလောသဲဩဝါဒစာတွင် ဆန့်ကျင်ရေးသားခဲ့သည့်အရာနှင့် ဆင်တူသော သွန်သင်ချက်ကို တင်ပြခဲ့သည်။ ခရစ်ဝင်ကျမ်းများ၏ ပထမဆုံး ညှိနှိုင်းမှုကို ရေးသားသူ တာတီယန် (Tatian) သည် ဒုတိယရာစုတွင် ဂျီနိုးစစ်ဝါဒီတစ်ဦးဖြစ်သည်။ ဆတ်တနီနပ်စ် (Saturninus) နှင့် ဗယ်လင်တီနပ်စ် (Valentinus) တို့သည် ဒုတိယရာစုတွင် ပြဿနာဖြစ်စေသော ဂျီနိုးစစ်ဝါဒီများဖြစ်ပြီး၊ မနိစ် (Manes) နှင့် ဘာဒီဆန်းနီးစ် (Bardesanes) တို့သည် တတိယရာစုတွင် ဖြစ်သည်။ အိုဖိုက်စ် (Ophites) ဟုခေါ်သော ဂျီနိုးစစ်ဝါဒီအုပ်စုတစ်ခုကို အိုရီဂျင် (Origen) ၏ ရေးသားချက်များတွင် ဆန့်ကျင်ခဲ့သည်။ အေဒီ ၂၀၀ ခုနှစ်တွင်၊ ဂျီနိုးစစ်ဝါဒ၏ ပုံစံပေါင်း ၆၅ မျိုးခန့်ကို ခွဲခြားသိရှိနိုင်ခဲ့သည်။

There were many forms of Christian Gnosticism, under a like number of leaders. Cerinthus was a Gnostic contemporary with the apostle John, whom John is said to have disliked particularly (see p. 36). The Docetists (see p. 58), against whom John seems unquestionably to be writing, were a serious problem to orthodox Christianity. Basilides, although later than the apostle Paul, presented a teaching similar to that against which the apostle wrote in his letter to the Colossians. Tatian, the composer of the first harmony of the Gospels, was a 2d-century Gnostic. Saturninus and Valentinus were troublesome Gnostics in the 2d century, as were Manes and Bardesanes in the 3d. A Gnostic group called Ophites is combated in the writings of Origen. By a.d. 200, some 65 different forms of Gnosticism were identifiable.

ဤဂျီနိုးစစ်တွေးခေါ်သူများသည် ကျမ်းစာကို လွတ်လပ်စွာ အသုံးပြုပြီး၊ ၎င်းတို့၏ သီအိုရီများနှင့် ကိုက်ညီအောင် အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ချာ့ခ်ျတွင် ပေါက်ဖွားလာသော ဓမ္မဆိုင်ရာ အစဉ်အလာများကို စုဆောင်းပြီး၊ ၎င်းတို့၏ ရည်ရွယ်ချက်များအတွက် ပြုပြင်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး၏ ရေးသားချက်များကို ချေးယူပြီး၊ ၎င်းတို့အတွက် အသုံးဝင်သော ယခင်တွေးခေါ်သူများ၏ ရေးသားချက်များကို အခြေခံတည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ခေတ်ပြိုင်ဂျူးထင်မြင်ယူဆရေးသားချက်များကို အသုံးပြုပြီး၊ ခေတ်ပြိုင်နှင့် ယခင်တစ်ပါးအမျိုးသားဒဿနများမှ ပြတ်သားစွာ ချေးယူခဲ့သည်။

These Gnostic thinkers made free use of Scripture, interpreting it to suit their theories. They gathered up traditions that had grown up in the church and bent them to their purposes. They borrowed one another’s writings, and built upon writings of any preceding thinkers they found useful. They used contemporary Jewish speculative writings, besides borrowing frankly from heathen philosophies, both contemporary and earlier.

ဂျီနိုးစစ်တွေးခေါ်မှုနည်းလမ်းသည် ချာ့ခ်ျ၏ ဖွဲ့စည်းမှုနှစ်များအတွင်း ခရစ်ယာန်ဘာသာအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိခဲ့ပြီး၊ ထို့ကြောင့် ၎င်းကို များစွာ လွှမ်းမိုးခဲ့သည်။ ၎င်း၏ ထင်မြင်ယူဆမှုများနှင့် ပုံပျက်ပုံမမှန်မှုများဖြင့် ဂျီနိုးစစ်ဝါဒသည် ခရစ်ယာန်တွေးခေါ်မှုကို ၎င်းကို ဆန့်ကျင်ရန် လှုံ့ဆော်ပြီး၊ ခရစ်ယာန်တွေးခေါ်သူများကို ဓမ္မဗေဒကို ခိုင်မာစေရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။ ရှင်ယောဟန်၏ခရစ်ဝင်ကျမ်းသည် အစောပိုင်းဓမ္မဗေဒတစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဖြစ်ပေါ်လာသော ဂျီနိုးစစ်ဝါဒကို ဆန့်ကျင်ရန် ရေးသားခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ သို့သော် အိုရီဂျင်သည် ပထမဆုံး အတော်လေး စနစ်တကျဓမ္မဗေဒကို ရေးသားခဲ့သူ ခရစ်ယာန်စာရေးဆရာဖြစ်သည်။

The Gnostic way of thinking made an impact upon Christianity during the formative years of the church, and therefore influenced it greatly. By its speculations and distortions Gnosticism stimulated Christian thought to resist it and compelled Christian thinkers to seek to crystallize a theology. The Gospel of John must be considered an attempt at an early theology, probably written to resist nascent Gnosticism. Origen, however, is the first Christian writer to set down a fairly systematic theology.

ထိုနည်းတူ၊ ဂျီနိုးစစ်ဝါဒသည် ခရစ်ယာန်ချာ့ခ်ျကို ၎င်း၏ အာဏာပိုင်ဖွဲ့စည်းမှုကို အရှိန်မြှင့်တည်ဆောက်ရန်၊ ဘုန်းကြီးအဆင့်ဆင့်ဖွဲ့စည်းမှုကို ဖွံ့ဖြိုးစေရန်နှင့် ကျမ်းစာစံနှုန်းနှင့်ပတ်သက်၍ သဘောတူညီမှုတစ်ခုရရှိရန် လှုံ့ဆော်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏ မမြင်နိုင်သော လောကရှိ ဝိညာဉ်များအပေါ် အလေးပေးမှုသည် ခရစ်ယာန်ချာ့ခ်ျကို သေသူများ၏ သတိရှိသော အခြေအနေနှင့်ပတ်သက်သော တစ်ပါးအမျိုးသားအယူအဆများကို ချေးယူရာတွင် အားဖြည့်ပေးခဲ့သည်။ ၎င်း၏ ဝိညာဉ်များအဆင့်ဆင့်သည် ချာ့ခ်ျကို သူတော်စင်များကို ကိုးကွယ်မှုကို ဖွံ့ဖြိုးစေရန် ကူညီပေးခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ဂျီနိုးစစ်ဝါဒသည် ချာ့ခ်ျကို ကျမ်းစာကို ထင်မြင်ယူဆမှုနှင့် ပုံဆောင်အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုမှုနည်းဖြင့် လှည့်ပတ်စေခဲ့ပြီး၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာကို ကျမ်းစာနှင့် အတူ ဓမ္မဆိုင်ရာ အာဏာတစ်ခုအဖြစ် လက်ခံရန် ဖြစ်စေခဲ့သည်။ ဂျီနိုးစစ်ဝါဒသည် ဂျူးဘာသာဆန့်ကျင်ရေးဖြစ်သည့်အတိုင်းအတာအထိ၊ ၎င်းသည် ခရစ်ယာန်ချာ့ခ်ျတွင် ဂျူးဘာသာဆန့်ကျင်ရေးကို အရှိန်မြှင့်ပေးခဲ့သည်။

In a parallel way, Gnosticism stimulated the Christian church to accelerate its formation of an authoritative organization, to develop a sacerdotal hierarchy, and to reach a measure of agreement regarding the canon. Its emphasis upon the spirits in the unseen world undoubtedly strengthened the Christian church in its borrowing of pagan ideas concerning the conscious state of the dead. It is very likely that its hierarchy of spirits helped the church to develop its veneration of the saints. Gnosticism led the church into a speculative and highly allegorical method of interpreting the Bible, to say nothing of causing Christianity to embrace tradition as a companion authority to Scripture. In so far as Gnosticism was anti-Judaistic, it accelerated anti-Judaism in the Christian church.

အလက်ဇန္ဒြီးယားခရစ်ယာန်ဘာသာရေးတရားဥပဒေကျောင်း အလက်ဇန္ဒြီးယားခရစ်ယာန်ဘာသာရေးတရားဥပဒေကျောင်းသည် ကလီမန့်နှင့် အိုရီဂျင်၏ ဦးဆောင်မှုအောက်တွင် ၎င်းတို့၏ ခရစ်ယာန်ဘဝနှင့် အတွေးအခေါ်ပုံစံကို ဖော်ပြရာတွင် “ဂနောစတစ်” ဟူသော ဝေါဟာရကို အသုံးပြုခဲ့ပြီး၊ ဘုရားရေးရာကိစ္စများတွင် ပင်ကိုယ်ဉာဏ်ဖြင့် သိရှိမှုကို အလေးပေးခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့သည် ယခုဆွေးနွေးခဲ့သော ဂနောစတစ်များနှင့် တူညီသည်ဟု ယူဆခံရဖွယ်ရှိသည်။ သို့သော် ထိုသို့မဟုတ်ပါ။ အလက်ဇန္ဒြီးယားကျောင်းသည် ပလေတိုနစ်ဝါဒမှ ပြင်းထန်စွာ လွှမ်းမိုးမှုခံရသည့် စူးစမ်းတွေးခေါ်မှုနှင့် ဒဿနိကဆိုင်ရာ ကျောင်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ထို့ကြောင့် နောက်ပိုင်းတွင် ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ ပလေတိုနစ်ကျောင်းဟု လူသိများခဲ့သည်။ သို့သော် အလက်ဇန္ဒြီးယားခရစ်ယာန်များသည် အလွန်စူးစမ်းတွေးခေါ်သည့် ဂနောစတစ်များကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး၊ ဖြစ်ပေါ်လာသော ဓမ္မစဉ်ဆက်နှင့် အောင်နိုင်သော မှောင်မိုက်ခြင်းသီအိုရီကို ငြင်းပယ်ကာ၊ ဘုရားသခင်ဖခင်၏ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆိုင်ရာ သဘောသဘာဝ၊ ယေရှုခရစ်၏ ဘုရားဖြစ်မှု၊ နှင့် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆိုင်ရာ သဘောသဘာဝကို အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ အခိုင်အမာ ပြောကြားခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ဓမ္မဟောင်းကျမ်းမှ ယေဟောဝါကို ဒီမီယာ့ဂျ်နှင့် မခွဲခြားဘဲ၊ ဓမ္မသစ်ကျမ်းမှ ဘုရားသခင်နှင့် တူညီသည်ဟု သတ်မှတ်ကာ၊ ကျမ်းစာကို အမြင့်မားဆုံးသော နေရာတွင် ထားရှိခဲ့သည်။ အလက်ဇန္ဒြီးယားကျောင်းသည် နောက်ပိုင်းရာစုနှစ်များတွင် ဘာသာဖောက်ပြန်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေရန် ကူညီခဲ့သော်လည်း၊ အစွန်းရောက် ဂနောစတစ်ဝါဒမှတစ်ဆင့် မဟုတ်ခဲ့ပါ။

Because the Alexandrian school of Christian theology, under the leadership of Clement and Origen, used the term “Gnostic” in speaking of its way of Christian life and thought, stressing intuitive knowledge of divine matters, it has been thought that these leaders and their school were Gnostic in the sense of those just discussed. This was not true. The Alexandrian school was a speculative and philosophic school, heavily influenced by Platonism, and therefore known later as the Platonic school of Christianity. But the Alexandrian Christians fought the highly speculative Gnostics, rejected the theory of emanations and of the conquering darkness, and insisted upon the personality of God the Father, the deity of Jesus Christ, and, to a considerable extent, the personality of the Holy Spirit. They identified the Jehovah of the Old Testament, not with the Demiurge, but with the God of the New Testament, and gave to Scripture a place of supremacy. The Alexandrian school helped to develop the apostasy of the later centuries, but not through the channel of extreme Gnosticism.

ဒိုစီတစ်များ ဒိုစီတစ်များ (ဂရိလို “ဒိုကီတိုင်”၊ “ဖြစ်ပုံပေါ်သည်” သို့မဟုတ် “ထင်ရှားသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည့် “ဒိုကီအို” မှ ဆင်းသက်လာသည်) သည် ခရစ်တော်၏ ပထမဆုံးအကြိမ် ကမ္ဘာမြေသို့ ကြွလာခြင်းကို “ထင်ရှားခြင်း” တစ်ခုအဖြစ်သာ ရှင်းပြရမည်ဟု ယူဆသည့် ဂနောစတစ်အုပ်စုတစ်စုဖြစ်သည်။ ဒိုစီတစ်ဝါဒသည် ရုပ်ဝတ္ထု၊ အထူးသဖြင့် ခန္ဓာကိုယ်၏ မကောင်းမှုကို သင်ကြားခဲ့ပြီး၊ ထို့ကြောင့် လူသားများသည် ခန္ဓာကိုယ်အတွေ့အကြုံတွင် ရှိနေသရွေ့၊ ဘုရားသဘာဝသည် လူသားသဘာဝနှင့် ပေါင်းစည်းနိုင်သည်ဟူသော အယူအဆကို လက်မခံခဲ့ပါ။ လှုပ်ရှားမှုတစ်ခုအနေဖြင့် ဒိုစီတစ်များသည် ခရစ်တော်၏ လူသားသဘာဝကို လုံးလုံးလျားလျား ငြင်းပယ်ခဲ့ပြီး၊ မြင်တွေ့ရသည်များကို အာရုံခံစားမှုတစ်ခုအဖြစ်သာ သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းသည် အလွန်လက်တွေ့ကျပြီး လှုပ်ရှားတက်ကြွသည့် အီဘီယွန်ဝါဒနှင့် တိုက်ရိုက်ဆန့်ကျင်ခဲ့သည်။ ဒိုစီတစ်ဝါဒသည် အတွေးနှင့် နည်းလမ်းများတွင် သိမ်မွေ့ပြီး၊ ပေါလ်နှင့် ယောဟန်တို့၏ ခေတ်တွင် ခရစ်ယာန်ခေါင်းဆောင်များအတွက် ပြင်းထန်သော ပြဿနာတစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။ ပေါလ်သည် ကောလောသဲဩဝါဒစာတွင် ဒိုစီတစ်ဝါဒ၏ ပုံစံအချို့ကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းခဲ့ပေမည်။ ယောဟန်သည် ယေရှုခရစ်ကို ထိတွေ့၍ ကိုင်တွယ်နိုင်သည့်အပြင်၊ လူသားများအနက်တွင် အမှန်တကယ်နေထိုင်ခဲ့သည်ဟု ခရစ်ယာန်ညီအစ်ကိုများအား သတိပေးရန် ရေးသားခဲ့သောအခါ (၁ ယောဟန် ၁:၁–၃) ဒိုစီတစ်များကို ရည်ညွှန်းခဲ့သည်မှာ သံသယဖြစ်စရာမရှိပါ။ “ခရစ်တော်ဆန့်ကျင်သူ” ဟူသော ဝေါဟာရအောက်တွင် နောက်ပိုင်းတွင် ဖြစ်ပေါ်လာသော ဘာသာဖောက်ပြန်မှုများကို မည်သည့်အရာများ ထည့်သွင်းစဉ်းစားသည်ဖြစ်စေ၊ ယောဟန်သည် ဒိုစီတစ်များ၏ ဘာသာဖောက်ပြန်မှုကို အဓိကအားဖြင့် ပြောဆိုနေသည်မှာ အမှန်ပင်ဖြစ်သည်။

The Docetists.—The Docetists (Gr. Doketoi, from the verb dokeō, “to seem,” “to appear”) were a group of Gnostics who held that the first coming of Christ to earth must be explained only as an “appearance.” Docetism taught the evil of matter, and particularly of the flesh, and therefore could not entertain the idea that the divine could form a union with the human as long as men were in the fleshly experience. As a movement the Docetists denied the humanity of Christ entirely, regarding what was seen as a mere vision. Thus it was directly opposed to the highly practical, activistic Ebionism. Subtle in both thought and methods, Docetism was already a serious problem to Christian leaders in the time of Paul and John. Paul may have been dealing with some forms of Docetism in his epistle to the Colossians. It is impossible to doubt that John had the Docetists in mind when he wrote the challenge to his Christian brethren to recall that Jesus Christ could be touched and handled, and that He dwelt among men as a reality (1 John 1:1–3). Whatever later developments of heresy one includes under the term “antichrist,” certainly it must be recognized that John here is speaking primarily about the heresy of the Docetists.

နီကိုလိုင်တန်များ “နီကိုလိုင်တန်များ” ဟူသော အမည်ကို ဗျာဒိတ်ကျမ်းရှိ ဧဖက်မြို့သို့ ပေးပို့သော သတင်းစကားတွင် ပထမဆုံးအသုံးပြုခဲ့သည် (ဗျာ ၂:၆)၊ ထိုနေရာတွင် “နီကိုလိုင်တန်များ၏ အယူဝါဒ” သည် မောရှေခေတ်တွင် ဣသရေလလူမျိုးကို ရုပ်တုကိုးကွယ်ခြင်းနှင့် မတရားသော လိင်ဆက်ဆံခြင်းသို့ ဦးဆောင်ခဲ့သည့် “ဗာလံ၏ အယူဝါဒ” ၏ တမန်တော်ခေတ်တွင် တူညီသော အယူဝါဒအဖြစ် ဖော်ပြထားသည် (ဥပမာ တော ၂၄:၁, ၂၅; ဗျာ ၂:၁၄; PP ၄၅၀–၄၅၅)။ ဤ“အယူဝါဒ” ၏ သမိုင်းမှတ်တမ်းမရှိသော်လည်း၊ သူရတ္ထိရမြို့သို့ ပေးပို့သော သတင်းစကားတွင်၊ ယေဇဗေလဟူသော အမျိုးသမီးသည် “နီကိုလိုင်တန်များ၏ အယူဝါဒ” နှင့် တူညီသော မကောင်းမှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်ဟု ဆိုထားသည် (ဗျာ ၂:၂၀)။

Nicolaitans.—The name Nicolaitan is first used in the message to Ephesus in the book of Revelation (ch. 2:6), where the “doctrine of the Nicolaitanes” is made the counterpart in apostolic times of the “doctrine of Balaam,” which led the people of Israel into idolatry and fornication in the time of Moses (cf. Num. 24:1, 25; Rev. 2:14; PP 450–455). There is no history of this “doctrine,” but, in the message to Thyatira, the woman Jezebel is said to produce the same sort of evils (Rev. 2:20) as were attributed to the “doctrine of the Nicolaitanes.”

နောက်ပိုင်း ခရစ်ယာန်စာရေးဆရာများသည် “နီကိုလိုင်တန်များ” ဟူသော ဝေါဟာရကို အာရုံစိုက်ခဲ့သည်။ အစောဆုံး ဆွေးနွေးခဲ့သူ အိုင်ရီနီးယပ်စ် (ဘာသာဖောက်ပြန်မှုဆန့်ကျင်ရေး i. ၂၆) သည် ထိုအမည်ရှိ ဂိုဏ်းတစ်ခု၏ တည်ထောင်သူအဖြစ် နီကိုလပ်စ်ကို ဖော်ပြခဲ့ပြီး၊ သူသည် အစောပိုင်းအသင်းတော်တွင် ရုပ်ဝတ္ထုဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲမှုကို တာဝန်ယူရန် ခန့်အပ်ခံရသူ ခုနစ်ဦးထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်သည့် အန္တိအုတ်မြို့မှ ဘာသာပြောင်းလဲသူအဖြစ် ဖော်ပြခံရသည် (တ ၆:၁–၃, ၅)။ တာတီလီယံ၊ ဟီလာရီ၊ ဂရီဂိုရီ အော့ဖ် နိစ္စါ၊ နှင့် ဧဖိဖနိယပ်စ် (ဘာသာဖောက်ပြန်မှုဆန့်ကျင်ရေး i. ၁, ဘာသာဖောက်ပြန်မှု xxv) တို့သည် နီကိုလပ်စ်ကို ပါဝင်ပတ်သက်သည်ဟု သဘောတူခဲ့သော်လည်း၊ အပြစ်တင်မှုအတိုင်းအတာမှာ ကွဲပြားသည်။ တစ်ပုဒ်ပုံပြင်အရ နီကိုလပ်စ်သည် ၎င်း၏ လှပသောဇနီးအပေါ် အလွန်မနာလိုဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ ဤဆိုးယုတ်သော ခံစားချက်ကို အောင်နိုင်ရန်၊ ပိုမိုဆိုးရွားသော အပြစ်ဖြစ်သည့် လိင်ဆက်ဆံမှုလွတ်လပ်ခွင့်ကို ထောက်ခံခြင်းသို့ ဦးတည်သွားခဲ့သည်။ ဤမှတစ်ဆင့်၊ အသင်းတော်၏ အပိုင်းတစ်ခု၊ ထင်ရှားစွာ ယုဒခရစ်ယာန်များသည် ဗာလံ၏ အကြံအစည်ဖြင့် ဟေဗြဲလူမျိုးများကို ဦးတည်သွားစေခဲ့သည့် အပြစ်များနှင့် တူညီသော အပြစ်များသို့ ဦးတည်သွားခဲ့သည်ဟု ယူဆရသည်။

Later Christian writers concerned themselves with the term “Nicolaitans.” Irenaeus, the earliest to discuss it (Against Heresies i. 26), named as the founder of a sect of that name, Nicolas, one of the seven appointed to care for the material administration in the early church (Acts 6:1–3, 5), who is described as a “proselyte of Antioch.” Tertullian, Hilary, Gregory of Nyssa, and Epiphanius (Against Heresies i. 1, Heresy xxv) agreed in involving Nicolas, but with varying degrees of blame. One story is that Nicolas was extremely jealous of his beautiful wife, and to conquer this wicked feeling, he was led into the more repulsive sin of advocating promiscuity. From this, it is supposed that a segment of the church, apparently Judaeo-Christians, were led into sins parallel to those into which Balaam’s scheming led the Hebrews.

သခင်ဘုရားသည် ပါဂမုတ်နှင့် သူရတ္ထိရသို့ ရေးသားပေးပို့သော သတိပေးချက်များတွင် ယေရုရှလင်ကောင်စီမှ တားမြစ်ထားသည့် အပြစ်များဖြစ်သည့် “ရုပ်တုများအတွက် ပူဇော်သော အစာများမှ ရှောင်ကြဉ်ရန်၊ … နှင့် မတရားသော လိင်ဆက်ဆံခြင်းမှ” (တ ၁၅:၂၉) ကို ဖော်ပြထားသည်။ နီကိုလိုင်တန်ပြဿနာသည် ကောင်စီအချိန်တွင် စတင်ပေါ်ပေါက်လာပြီး၊ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ အစပိုင်းပုံစံဖြင့် ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့ပေမည်။ ကောရိန္တုမြို့တွင် အလားတူပြဿနာများကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသော ပေါလ်သည် ၎င်းတို့ကို တိကျသော လှုပ်ရှားမှုတစ်ခု၏ လက္ခဏာများအဖြစ် မမြင်ခဲ့ပုံရသည် (၁ ကော ၅:၁–၆, ၈; ၁၀:၅–၁၁)၊ သို့သော် အခန်း ၁၀:၈ တွင် ဗာလံနှင့်အတူ ဣသရေလ၏ အတွေ့အကြုံကို အထူးတလည် ရည်ညွှန်းခဲ့သည်။

It must be noted that the very trespasses against which the Lord warned in His writings to Pergamos and Thyatira were among those forbidden by the Jerusalem Council: “that ye abstain from meats offered to idols, … and from fornication” (Acts 15:29). It would seem that the Nicolaitan problem may have already emerged at the time of the council, perhaps in an incipient form. Facing similar issues at Corinth, Paul apparently did not see them as features of a definite movement (1 Cor. 5:1–6, 8; 10:5–11), although in ch. 10:8 he referred specifically to the experience of Israel with Balaam.

သို့သော် ပေတရု (၂ ပေ ၂:၉–၂၂) နှင့် ယုဒ (အခန်း ၄–၁၃) တို့သည် ခရစ်ယာန်အသိုင်းအဝိုင်းအတွင်း အစောပိုင်းကာလများတွင် သခင်ဘုရား၏ ညစာစားပွဲနှင့် ဆက်စပ်နေသော ချစ်ခြင်းမေတ္တာပွဲများ (အဂါပီ) တွင် နီကိုလိုင်တန်များနှင့် ဆက်စပ်သည်ဟု ယူဆရသည့် မကောင်းမှုများကို ကျူးလွန်ခဲ့သူများကို ပြင်းထန်စွာ ပြစ်တင်ပြောဆိုခဲ့သည်။ ဗျာ ၂:၆ ကို ကြည့်ပါ။

But Peter (2 Peter 2:9–22) and Jude (vs. 4–13) spoke bitterly of members of the Christian community who in early times were guilty in the love feasts (agapē), then connected with the Lord’s Supper, of the evils ascribed to the Nicolaitans. See on Rev. 2:6.

ထူးဆန်းသော တိုက်ဆိုင်မှုတစ်ခုအနေဖြင့်၊ ၂ ရာစုနှစ်နှောင်းပိုင်းနှင့် ၃ ရာစုနှစ်အစောပိုင်းတွင် ဂျူးများ၏ လှုံ့ဆော်မှုအောက်တွင်၊ ခရစ်ယာန်များ၏ ပွဲလမ်းသဘင်များနှင့် ဆက်စပ်ပြီး နီကိုလိုင်တန်များနှင့် ဆက်စပ်သည်ဟု ယူဆရသည့် ဆိုးရွားသော အပြစ်များနှင့် ဆင်တူသည့် စွပ်စွဲချက်များကို ပုဂံလူမျိုးများက ခရစ်ယာန်များအား စွပ်စွဲခဲ့သည် (အိုရီဂျင် ဆယ်လဆပ်ဆန့်ကျင်ရေး vi. ၂၇; တာတီလီယံ အက်ဒ်နေရှင်နီ i. ၁၄)။ ဤစွပ်စွဲချက်များမှလွဲ၍ နီကိုလိုင်တန်များနှင့် ဆက်စပ်သည်ဟု ယူဆရသည့် အပြစ်များသည် အစောပိုင်းအသင်းတော်အတွင်း အချို့သောအုပ်စုတွင် တည်ရှိခဲ့သည်မှာ သံသယဖြစ်စရာမရှိပါ။ ဖြေရှင်းရမည့် မေးခွန်းမှာ နီကိုလိုင်တန်များသည် စည်းလုံးညီညွတ်ပြီး မိမိကိုယ်ကို သတိရှိသော လှုပ်ရှားမှုတစ်ခုအဖြစ် မည်မျှအတိုင်းအတာထိ ဖွဲ့စည်းခဲ့သလဲ ဖြစ်သည်။ ဤအချက်နှင့်ပတ်သက်၍ ကျမ်းစာထဲတွင် ဖော်ပြထားသည့် အရိပ်အမြွက်များသာရှိသည်။ ပါဂမုတ်နှင့် သူရတ္ထိရအသင်းတော်များရှိ နီကိုလိုင်တန်အတွေ့အကြုံ၏ ပရောဖက်ပြုချက်ဆိုင်ရာ အဓိပ္ပာယ်များအတွက် ဗျာ ၂:၆, ၁၄, ၂၀ ကို ကြည့်ပါ။

It is a strange coincidence that under the instigation of the Jews in the latter part of the 2d century and the early part of the 3d, charges of repulsive misconduct were brought against Christians in connection with their feasts. These charges, similar to those attributed to the Nicolaitans, were leveled by the pagans (Origen Against Celsus vi. 27; Tertullian Ad Nationes i. 14) against the Christians. Aside from these accusations, there can hardly be a doubt that the transgressions attributed to the Nicolaitans existed within a certain group in the early church. The question to be answered concerns the extent to which the Nicolaitans constituted an organized, self-conscious movement. Concerning this there are only the hints given in the Bible references cited.

For the prophetic implications of the Nicolaitan experience in the churches of Pergamos and Thyatira see on Rev. 2:6, 14, 20.

XIII. နိုင်ငံတော်နှင့် ဆက်ဆံရေး

XIII. Relation to the State

လူမျိုးစုဘာသာများ ရိုးရာဘာသာများသည် အဓိကအားဖြင့် ဒေသဆိုင်ရာ သို့မဟုတ် လူမျိုးစုဆိုင်ရာ သဘောသဘာဝရှိသည်။ မြို့ပြဘုရားများ၊ ကျေးလက်ဘုရားများ၊ တောင်ကုန်းဘုရားများ၊ နှင့် ချိုင့်ဝှမ်းဘုရားများ ရှိခဲ့သည် (၁ ဘုရင် ၂၀:၂၂–၃၀)။ မိသားစုများ၊ အနွယ်များ၊ နှင့် လူမျိုးစုများသည် ယခုခေတ်တွင် နိုင်ငံများဟု ခေါ်ဆိုနိုင်သည့်အရာများကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး၊ အချို့သော ဘုရားများ သို့မဟုတ် ဘုရားအုပ်စုများသည် နိုင်ငံတော်ဘုရားများအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရသည်။

Tribal Religions.—It was in the nature of heathen religions to be essentially local or tribal. There were gods of the town and gods of the country, gods of the hills and gods of the valleys (1 Kings 20:22–30). As families, clans, and tribes formed what today would be called nations, certain gods or groups of gods came to be considered national deities.

ရောမလူမျိုးများသည် ဤအခြေအနေကို ရှင်းလင်းစွာ အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ ၎င်းတို့၏ အင်ပါယာကို ချဲ့ထွင်လာသည်နှင့်အမျှ၊ ၎င်းတို့သည် သည်းခံမှုနိယာမကို ကျင့်သုံးရန် လိမ္မာပါးနပ်ခဲ့သည်။ ဒေသခံလူထုအား ၎င်းတို့၏ ဒေသဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်ရေးပုံစံများကို တတ်နိုင်သမျှ ထိန်းသိမ်းထားခွင့်ပြုသည့်အတိုင်း၊ ၎င်းတို့၏ ဘုရားများကိုလည်း ထိန်းသိမ်းထားခွင့်ပြုခဲ့သည်။ သို့သော် ၎င်းတို့သည် ရောမမြို့၏ အဓိကဘုရားများကို ၎င်းတို့၏ ဘုရားစာရင်းတွင် ထည့်သွင်းရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ထိုဘုရားများ ဒေါသမထွက်စေရန်နှင့်၊ ၎င်းတို့၏ ဘာသာရေးကြောင့် ရောမအုပ်ချုပ်မှုကို ဆန့်ကျင်သည့် မငြိမ်မသက်မှုမျိုးသို့ ဦးတည်မသွားရန် ဖြစ်သည်။ ဤသတ်မှတ်ချက်များဖြင့် ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ ကိုးကွယ်မှုပုံစံများကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းခွင့်ပြုခဲ့သည်။ တကယ်တော့၊ ရောမလူမျိုးများသည် ရောမနှင့် ၎င်း၏ ကမ္ဘာတလွှားတိုးတက်မှုကို ဘုရားများ ပိုမိုများပြားစွာ နှစ်သက်စေရန် အားသာချက်ကို မြင်ပြီး၊ နိုင်ငံခြားဘုရားများကို ၎င်းတို့၏ ပန်သီယွန်သို့ ထည့်သွင်းခဲ့သည်။

The Romans clearly recognized this situation; as they expanded their empire, they were wise enough to apply the principle of toleration. Just as they permitted local peoples to retain as far as possible local forms of self-government, so they permitted them to retain their gods. They must, indeed, include in their lists of gods the chief gods of Rome, lest those gods be angry, and they must not be led by their religion to any restiveness against Roman rule. But with these stipulations they were allowed to continue their own forms of worship. In fact, the Romans, seeing an advantage in having more and more gods looking with favor upon Rome and its progress through the world, actually added foreign gods to their Pantheon.

ရောမနှင့် ဂျူးဘာသာ ရောမလူမျိုးများသည် ဂျူးဘာသာနှင့် တိုက်ရိုက်ထိတွေ့ခဲ့သည့်အခါ၊ အထူးသဖြင့် ပေါမ်ပေးသည် အနှစ် ၆၅–၆၃ ခုနှစ်တွင် ဆီးရီးယားနှင့် ဂျူးလူမျိုးများကို အောင်နိုင်ခဲ့စဉ် အရှေ့ဘက်သို့ သိမ်းပိုက်မှုများအတွင်း၊ ၎င်းတို့သည် ဘာသာရေးပြဿနာတစ်ခုနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။ ၎င်းတို့သည် ဂျူးဘာသာကို သည်းခံရန် ဆန္ဒရှိခဲ့သော်လည်း၊ ထိုဘာသာသည် ဂျူးဘဝနှင့် အလွန်ရောယှက်နေပြီး၊ ဂျူးလူမျိုးများကို ရောမအုပ်ချုပ်မှုကို လက်မခံလိုစေသည်မှာ ထင်ရှားသည်ဖြစ်ရာ၊ သည်းခံမှုကို ထိန်းသိမ်းရန် အလွန်ခက်ခဲခဲ့သည်။ ထို့ပြင်၊ ရောမလူမျိုးများသည် ဂျူးဘာသာကို နားမလည်ခဲ့ပါ။ ဂျူးလူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏ ဘုရားအကြောင်း ပြောဆိုခဲ့သော်လည်း၊ ဘုရားကို မည်သည့်ပုံစံဖြင့်မျှ မဖော်ပြခဲ့သဖြင့်၊ ဂျူးဘာသာသည် ၎င်းတို့၏ စိတ်ကူးယဉ်ဖန်တီးမှုတစ်ခုသာဖြစ်သည်ဟု ရောမလူမျိုးများက ထင်မှတ်ခဲ့သည်။ ဂျူးလူမျိုးများသည် ရောမဘုရားများနှင့် မည်သည့်ဆက်စပ်မှုမျှ လုံးဝငြင်းပယ်ခဲ့ပြီး၊ ရောမနိုင်ငံအတွက် ဆုတောင်းပေးရန်သာ သဘောတူခဲ့သည်။ သို့သော်၊ ရောမလူမျိုးများသည် ဤအလျှော့အတင်းကို လက်ခံခဲ့ပြီး၊ ဂျူးလူမျိုးများအား ၎င်းတို့၏ ကိုးကွယ်မှုကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းခွင့်ပြုခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ဟေရုဒ်ကို ဂျူးဘုရင်အဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ သူသည် မက္ကဆီယံဂျူးများက ၎င်း၏မိသားစုအပေါ် ဖိအားပေးမှုကြောင့်သာ ဂျူးဘာသာကို ကျင့်သုံးသူအဖြစ် ကြေညာခဲ့သည်။

The Roman and Jewish Religions.—When the Romans came in direct contact with the Jewish religion, particularly with the conquests of Pompey in the East, where he subjugated Syria and the Jews during the years 65–63 b.c., they encountered a religious problem. They were willing to tolerate the Jewish religion, but it was so completely intertwined with Jewish life, and so obviously made the Jews unwilling to yield to Roman domination, that they found toleration very difficult to maintain. Then too, the Romans could not understand the Jewish religion. Because the Jews talked about their God, but did not represent Him in any way, it seemed to the Romans that the Jewish religion was merely a creation of their own imagination. The Jews refused resolutely to have anything to do with the Roman gods, consenting only to pray for the Roman state. However, the Romans accepted this compromise and permitted the Jews to retain their worship. They installed Herod as king of the Jews. He was professedly Jewish, although only through a compulsion exerted upon his family by the Maccabean Jews years before.

ဂျူးလူမျိုးများအနက်တွင် ဂိုဏ်းဂဏများစွာရှိခဲ့သည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၁–၅၃ ကို ကြည့်ပါ)။ ဂျူးလူမျိုးများသည် ဤဂိုဏ်းများကို ၎င်းတို့၏ ဘာသာရေးစနစ်အတွင်း ထည့်သွင်းထားသဖြင့်၊ ရောမလူမျိုးများက ၎င်းတို့ကို ဂျူးဘာသာ၏ အစိတ်အပိုင်းအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ ဇီလော့ဂိုဏ်းကဲ့သို့သော ဂိုဏ်းတစ်ခုသည် ၎င်း၏ ပုန်ကန်လိုစိတ်ကြောင့် သံသယဖြင့် ကြည့်ရှုခံရပြီး၊ မကြာခဏ စည်းကမ်းထိန်းသိမ်းမှုဖြင့် ကိုင်တွယ်ခံရသော်လည်း၊ နောက်ဆုံးနည်းလမ်းအဖြစ်မဟုတ်လျှင် ၎င်းကို တားမြစ်ခြင်းမပြုခဲ့ပါ။

There were a number of sects among the Jews (see Vol. V, pp. 51–53). These the Romans recognized as part of the Jewish religion, because the Jews included these sects in their religious economy. A sect like the Zealots was looked upon with suspicion because of its rebellious tendencies, and was frequently dealt with in a disciplinary way, but it was not outlawed except as a last resort.

ဂျူးလူမျိုးများ၏ ခရစ်ယာန်ဘာသာကို ငြင်းပယ်ခြင်း အစပိုင်းမှစ၍ ဂျူးခေါင်းဆောင်များသည် ယေရှုကို ငြင်းပယ်ခဲ့ကြသည်။ ခရစ်တော်ကို သေဒဏ်ပေးပြီးနောက်၊ ၎င်းတို့သည် သူ၏နောက်လိုက်များနှင့် ၎င်းတို့ဖွဲ့စည်းထားသော အသင်းတော်ကိုလည်း ငြင်းပယ်ခဲ့ကြသည်။ ထို့ကြောင့် ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် တရားဝင်အဆင့်အတန်းမရှိခဲ့ပေ။ ထို့ကြောင့် ရောမလူမျိုးများသည် ခရစ်တော်ကို ၎င်းတို့၏ နတ်ဘုရားများစာရင်းတွင် ထည့်သွင်းလိုသည်ဖြစ်စေ၊ ဂျူးလူမျိုးများမှတစ်ဆင့် ခရစ်ယာန်ဘာသာကို လက်ခံရန် ယုတ္တိဗေဒအရ နည်းလမ်းမရှိခဲ့ပေ၊ အကြောင်းမှာ ဂျူးလူမျိုးများကိုယ်တိုင်က ၎င်းကို ငြင်းပယ်ထားသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် အစပိုင်းမှစ၍ ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် ဥပဒေအရ အဆင့်အတန်းမရှိသော တရားမဝင်ဘာသာတစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။

Jewish Rejection of Christianity.—From the first, the Jewish leaders had rejected Jesus. After Christ had been put to death, they in turn rejected His followers and the church they formed. Hence Christianity had no legal position. There was therefore no logical way for the Romans to include Christ in their Pantheon, had they desired to do so. They could not accept Christianity through Jewish channels, because the Jews themselves repudiated it. Thus from the first it was an illegal religion with no status in law.

ရောမလူမျိုးများ၏ ခရစ်ယာန်ဘာသာအပေါ် သဘောထား သို့သော် ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ သွန်သင်ချက်များတွင် ရောမအစိုးရအမြင်တွင် ၎င်းကို ပိုမိုဆိုးရွားသောအနေအထားသို့ ရောက်စေသည့် အချက်တစ်ခုရှိခဲ့သည်။ ဂျူးလူမျိုးများသည် ဘာသာပြောင်းသူများကို ဆွဲဆောင်သောလူမျိုးဖြစ်သည်ဆိုသော်လည်း ရောမလူမျိုးများသည် ဒုတိယရာစုနှစ်တွင် ဂျူးလူမျိုးများအား ဘာသာပြောင်းခြင်းကို တားမြစ်သည့် ဥပဒေများပြဋ္ဌာန်းရန် လိုအပ်ခဲ့သည်။ သို့သော် ဂျူးလူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏ဘာသာကို ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာယုံကြည်ခြင်းဟု မပြောကြပေ။ ၎င်းတို့သည် အခြားဘာသာဝင်များကို အခွင့်ထူးပေးခြင်းဖြင့် အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ရန် ကမ်းလှမ်းခဲ့သည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာကမူ ထိုသို့မဟုတ်ပေ။ အစပိုင်းမှစ၍ ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် တစ်ခုတည်းသော မှန်ကန်သောဘာသာဖြစ်သည်ဟု ကြွေးကြော်ခဲ့ပြီး၊ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သတင်းစကားရှိကြောင်း၊ ယုံကြည်ခြင်းနှင့် ဖြောင့်မတ်ခြင်း၏သတ်မှတ်ချက်များနှင့် ကိုက်ညီသူအားလုံးကို ပါဝင်ရန် ဖိတ်ခေါ်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်း၏အတိုင်းအတာသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာဖြစ်သည်ဟု အခိုင်အမာပြောကြားခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ပြိုင်ဘက်များအတွက် နေရာမပေးခဲ့ဘဲ၊ အခြားဘာသာများကို သည်းမခံနိုင်သော သဘောသဘာဝရှိသည်။ ထို့ကြောင့် ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် ရောမလူမျိုးများအတွက် အင်ပါယာနှင့် သိမ်းပိုက်သည့်ယုံကြည်ခြင်းအဖြစ် တင်ပြခဲ့သည်။ ၎င်းကို အစပိုင်းတွင် ရယ်စရာအဖြစ် မထီမဲ့မြင်ပြုခံရပြီး၊ နောက်ပိုင်းတွင် ရောမလူမျိုးတို့၏ ဘဝအတွက် ခြိမ်းခြောက်မှုအဖြစ် ကြောက်ရွံ့ခံရသည်။

Roman Attitude to Christianity.—But there was something in Christian teachings that put it in a worse plight in the eyes of the Roman government. It was bad enough that the Jews were a proselyting people—the Romans found it necessary in the 2d century to pass laws forbidding Jews to proselyte. But the Jews did not claim to have a universal faith. They offered membership to the heathen on the basis of privilege. Not so Christianity. From the beginning Christianity claimed to be the only true religion, declared that it had a worldwide message, invited all to join who would meet the conditions of faith and rectitude, and insisted that it was universal in its scope. It gave no place to rivals, and was itself essentially intolerant of other cults. Hence Christianity presented itself to the Roman words as an imperial and conquering faith. It was at first scorned as ridiculous and then feared as a threat to Roman life.

ဂျူးလူမျိုးများက “ကျွန်ုပ်တို့တွင် ဆီဇာမှလွဲ၍ ဘုရင်မရှိ” (ယောဟန် ၁၉:၁၅) ဟု ပြောခဲ့ကြသည်။ ခရစ်ယာန်များကမူ ထိုသို့မဟုတ်ပေ။ ၎င်းတို့တွင် တစ်ဦးတည်းသော သခင်ဖြစ်သည့် သခင်ယေရှုခရစ်ရှိပြီး၊ “သခင်” ဟူသောအသုံးအနှုန်းကို ရောမဆီဇာအတွက် အသုံးမပြုခဲ့ကြပေ။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏သခင်ခရစ်တော်သည် ဘုရင်များထဲမှဘုရင်၊ သခင်များထဲမှသခင်အဖြစ် ပြန်လည်ကြွလာမည်ဖြစ်ပြီး စကြဝဠာတစ်ခုလုံးကို သိမ်းပိုက်မည်ဟု ရဲရင့်စွာ သွန်သင်ခဲ့ကြသည်။ ၎င်းတို့က ထင်ရှားစွာ မပြောခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းတို့၏သွန်သင်ချက်များတွင် ရောမအင်ပါယာအပါအဝင် မည်သည့်ကမ္ဘာမြေပေါ်ရှိ အင်ပါယာမျှ ထိုသို့သောဘုရင်ရှေ့တွင် ရပ်တည်နိုင်မည်မဟုတ်ဟူသော အဓိပ္ပာယ်သက်ရောက်ခဲ့သည် (ဒံယလ် ၂:၃၄၊ ၃၅၊ ၄၄၊ ၄၅ ကိုကြည့်ပါ)။ ရောမအင်ပါယာသည် မိမိကိုယ်ကို ယုံကြည်မှုရှိပြီး လုံခြုံသည်ဟု ခံစားရသော နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းတွင် မြေထဲပင်လယ်အနီးတစ်ဝိုက်တွင် အောင်မြင်သောပြိုင်ဘက်မရှိခဲ့ပေ။ နိုင်ငံသည် နိုင်ငံသားတိုင်း၏ အဓိကစိုးရိမ်ရာဖြစ်ရမည်။ ဧကရာဇ်၊ မည်မျှအားနည်းသည်ဖြစ်စေ၊ မိုက်မဲသည်ဖြစ်စေ၊ သို့မဟုတ် မကောင်းမှုကျူးလွန်သူဖြစ်စေ၊ ရောမနိုင်ငံ၏ အင်အားနှင့် ဂုဏ်ကျက်သရေကို ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ ကိုယ်စားပြုသည်။ ထိုသို့သောနိုင်ငံတစ်ခုအနေဖြင့်၊ မည်မျှဆင်ခြင်တုံတရားရှိသော ဂိုဏ်းဂဏဖြစ်စေ၊ ၎င်း၏သွန်သင်ချက်ဗဟိုတွင် တစ်ချိန်ချိန်တွင် နိုင်ငံအားလုံး၊ အာဏာစက်အားလုံး၊ အင်အားအားလုံးကို ဖြိုချမည့် အနန္တတန်ခိုးရှင်ဘုရင်ကို ယုံကြည်သည့် ဂိုဏ်းဂဏတစ်ခုကို သည်းခံနိုင်စွမ်းမရှိခဲ့ပေ။

The Jews had said, “We have no king but Caesar” (John 19:15). Not so with the Christians. They had only one Lord, the Lord Jesus Christ, and they would not apply the term “Lord” to the Roman Caesar. They taught boldly that their Lord Christ would return as King of kings and Lord of lords and conquer the universe. Whether or not they said so plainly, it was implicit in their teaching that no earthly empire, even that of Rome, could stand in the presence of such a King (cf. Dan. 2:34, 35, 44, 45). The Roman Empire was a state, self-conscious and secure in its feeling. It had no successful competitors near its Mediterranean heartland. The state must be the chief concern of every citizen. The emperor, no matter how weak, silly, or evil he might be, personified the power and glory of the Roman state. On the part of such a state there could be no toleration of any sect, however sane, which had at the center of its teaching a belief in a supreme and divine King who would sometime overthrow all states, all dominions, and all powers.

ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် ရောမလူ့အဖွဲ့အစည်းကို ပိုမိုကောင်းမွန်သောဘဝပုံစံသို့ စိန်ခေါ်ခဲ့ပြီး၊ ထို့ကြောင့် ထိုလူ့အဖွဲ့အစည်းကို စိတ်ဆိုးစေခဲ့သည်။ ကိုယ်ကျင့်တရား၏တန်ဖိုးကို နားလည်သဘောပေါက်သော ရှေးရောမလူမျိုးများသည် တင်းကြပ်သော ကိုယ်ကျင့်တရားရှိခဲ့သည်။ သို့သော် ခရစ်ယာန်ကိုယ်ကျင့်တရားသည် ရောမပုံစံမဟုတ်သလို၊ ရောမလူမျိုးများ၏ ဘဝတန်ဖိုးများနှင့်ပတ်သက်သော အယူအဆ၏ ဖွံ့ဖြိုးမှုလည်းမဟုတ်ပေ။ ထို့ပြင်၊ ဓမ္မသစ်ကျမ်းခေတ်ကာလ၏ ရောမလူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏ ရှေးကျသော ကိုယ်ကျင့်တရားနှင့် တသမတ်တည်း မနေထိုင်ခဲ့ကြပေ။ ထို့ကြောင့် ခရစ်ယာန်များ၏ဘဝသည် ရောမလူမျိုးများအတွက် အဆက်မပြတ်ဆုံးမတ်စီရင်မှုတစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ခရစ်ယာန်ဘဝပုံစံကို နားမလည်ခဲ့ကြပေ။ ၎င်းတို့နားမလည်သည်ကို အနည်းငယ်လေးစားမှုရှိခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းကို မုန်းတီးခဲ့ကြသည်။

Christianity challenged Roman society to a better way of life and thereby irritated that society. The ancient Romans, who understood the value of morality, had a stern ethic. But Christian morality was not of the Roman type, nor was it a development of the Roman thesis concerning values in life. Furthermore, the Romans of New Testament times were not living consistently with their older ethic. Therefore the life of the Christians was a constant rebuke to the Romans. They did not understand the Christian way of life; while they might have a grudging respect for what they did not understand, they hated it.

ခရစ်ယာန်ဘာသာ တရားမဝင်ဘာသာအဖြစ် ဂျူးလူမျိုးများသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာကို အကြောင်းအမျိုးမျိုးဖြင့် မကျေမနပ်ဖြစ်ခဲ့ကြသည်။ ၎င်းတို့သည် ခရစ်ယာန်များကြောင့် ရောမလူမျိုးများ၏ ဒေါသသင့်မှုကို ဂျူးလူမျိုးများထံ ဆောင်ကြဉ်းလာမည်ကို စိုးရိမ်ခဲ့ကြသည်။ ၎င်းတို့သည် ခရစ်ယာန်များ၏ ခရစ်တော်ကို ၎င်းတို့မျှော်လင့်ထားသော မေရှိယအဖြစ် ပြိုင်ဘက်အဖြစ် မုန်းတီးခဲ့ကြသည်။ ၎င်းတို့သည် ခရစ်ယာန်များကို ပို၍မုန်းတီးခဲ့သည်မှာ ၎င်းတို့သည် ဂျူးမဟုတ်သူများကို ၎င်းတို့၏အသင်းအဖွဲ့ထဲသို့ လက်ခံခဲ့သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်၊ အခွင့်အလမ်းရှိတိုင်း ဂျူးလူမျိုးများသည် ပါလက်စတိုင်းနယ်မြေနှင့် အခြားနေရာများတွင် ခရစ်ယာန်များကို နှိပ်စက်ရန် ၎င်းတို့၏အာဏာအတွင်း ရှိသမျှဖြင့် ဒုက္ခပေးခဲ့ကြသည်၊ လူအုပ်ကို ခရစ်ယာန်များကို ဆူပူအုံကြွစေရန် လှုံ့ဆော်ခဲ့သည်။ ဤသို့သောဖြစ်ရပ်များကို တမန်တော်များ၏လုပ်ဆောင်ချက်များစာအုပ်တွင် တွေ့မြင်နိုင်သည်။ ဒုတိယရာစုနှစ်တွင် စမီးရ်နားမြို့၌ ဖြစ်ပွားခဲ့သော ပိုလီကတ်ပ်၏ အာဇာနည်ဖြစ်မှုဆိုင်ရာ စာတမ်းတစ်ခုကလည်း ထိုနည်းတူ ဇာတ်လမ်းကို ဖော်ပြသည်။ တတိယရာစုနှစ်တွင် တာတူလီယန်က ဂျူးဘုရားကျောင်းများကို “နှိပ်စက်မှု၏ရေပန်းများ” ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သည် (စကော့ပီယက်စ် ၁၀; ANF၊ အတွဲ ၃၊ စာမျက်နှာ ၆၄၃)။

Christianity an Illicit Religion.—The Jews resented Christianity for numerous reasons. They feared lest the Christians would bring the wrath of the Romans down upon the Jews themselves. They hated the Christian’s Christ as a rival to their expected Messiah. They hated Christians the more because they took Gentiles into their fellowship. Hence, at every opportunity the Jews made trouble for the Christians, in so far as it was in their own power to persecute them in the land of Palestine, and elsewhere, by stirring up mobs to riot against the Christians. A number of instances of this are seen in the book of Acts. A document, Martyrdom of Polycarp, tells the same story of the city of Smyrna in the 2d century. In the 3d century Tertullian calls the Jewish synagogues “fountains of persecution” (Scorpiace x; ANF, vol. 3, p. 643).

ဆက်ဆံရေးများသည် ထိုသို့ဖြစ်နေသည့်အတွက်၊ ခရစ်ယာန်များကို ဆန့်ကျင်သည့် ရောမဥပဒေကို ရှာဖွေရန် မလိုအပ်ပေ။ မည်သည့်အမိန့်မှ မလိုအပ်ခဲ့ပေ။ ခရစ်ယာန်များသည် တရားဝင်အဆင့်အတန်းမရှိခဲ့ပေ။ နောက်ပိုင်းနှစ်များတွင် ခရစ်ယာန်များကို ဆန့်ကျင်သည့် မူဝါဒများ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပြီး၊ ဤမူဝါဒများသည် ပိုမိုပြင်းထန်လာခဲ့သည်။ ရောမအရာရှိများမှ ခရစ်ယာန်များကို ပထမဆုံးတိုက်ခိုက်မှုများသည် မူဝါဒအရ မဟုတ်ဘဲ၊ ဧကရာဇ်များ၏ အလိုဆန္ဒသို့မဟုတ် ဒေါသအမျက်ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ထိုသို့သော နှိပ်စက်မှုများမှာ နီရို (အေဒီ ၆၄ ဝန်းကျင်) နှင့် ဒိုမီရှန် (အေဒီ ၉၅ ဝန်းကျင်) တို့၏ လက်ထက်တွင် ခရစ်ယာန်များကို နှိပ်စက်မှုများဖြစ်သည်။

Relationships being what they were, it is needless to search Roman law to find any decree against the Christians. No decree was needed. The Christians simply had no legal standing. In later years policies were developed against the Christians, and these policies became increasingly severe. The first attacks of Roman officialdom against the Christians were sporadic, the result, not of policy, but of whim or spite on the part of emperors. Such were the persecutions levied against the Christians by Nero (c. a.d. 64) and Domitian (c. a.d. 95).

ရောမမူဝါဒများ- အလိုဆန္ဒမှ နှိပ်စက်ခြင်း ရောမသမိုင်းပညာရှင် တာစီတပ်စ် (အန်နယ်လစ် ၁၅.၄၄; ဆူတိုနီးယပ်စ် နီရို ၆.၁၆ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ) က မတရားသည်ဖြစ်စေ တရားသည်ဖြစ်စေ၊ နီရိုသည် ရောမမြို့ကို မီးရှို့မှုအတွက် အပြစ်တင်ခံခဲ့ရသည်ဟု ဖော်ပြသည်။ ထိုစွပ်စွဲချက်ကို မိမိထံမှ ဖယ်ရှားရန်၊ သူသည် ခရစ်ယာန်များကို အပြစ်တင်ခဲ့သည်။ ယေရှု၏နောက်လိုက်များစွာသည် ရောမမြို့တွင် မီးရှို့သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရပြီး၊ အချို့မှာ နီရို၏ ဥယျာဉ်များတွင် ညပါတီများအတွက် မီးရှူးမီးပန်းများအဖြစ် အသုံးပြုခံခဲ့ရသည်။ ဤနှိပ်စက်မှုသည် ပြည်နယ်များအထိ အနည်းငယ်တိုးချဲ့ခဲ့ဖွယ်ရှိသော်လည်း၊ ဤအကြောင်းနှင့်ပတ်သက်၍ မှတ်တမ်းအနည်းငယ်သာရှိသည်။ ဖော်ပြခဲ့သည့်အတိုင်း၊ ပီတာနှင့် ပေါလ်တို့သည် နီရို၏ နှိပ်စက်မှု၏အကျိုးဆက်အနေဖြင့် ရောမမြို့တွင် သေဆုံးခဲ့သည် (စာမျက်နှာ ၃၀၊ ၃၅ ကိုကြည့်ပါ)။

Roman Policies: Persecution From Whim.—The Roman historian Tacitus (Annals xv. 44; cf. Suetonius Nero vi. 16) recounts that justly or otherwise, Nero was blamed for burning the city of Rome. To divert the accusation from himself, he laid the blame at the door of the Christians. Numbers of the followers of Jesus were burned to death in the city of Rome, some being used as torches to light the night parties held in the gardens of Nero. The persecution doubtless extended somewhat through the provinces, although of this there is little record. As has been pointed out, Peter and Paul both perished in the city of Rome as a consequence of Nero’s persecution (see pp. 30, 35).

ခရစ်ယာန်များအပေါ် နောက်ထပ်နှိပ်စက်မှုသည် ဧကရာဇ်ဒိုမီရှန်၏ ဒေါသသို့မဟုတ် စိတ်မတည်ငြိမ်မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ သူသည် ၎င်း၏အိမ်ထောင်စုအတွင်း၌ပင် ခရစ်ယာန်များကို တွေ့ရှိခဲ့ပြီး၊ ဤအကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ထိုဂိုဏ်းဂဏကို ဆန့်ကျင်ခဲ့သည်။ ယောဟန်သည် ဤဧကရာဇ်၏ လက်ထက်တွင် ပတ်မော့စ်ကျွန်းသို့ ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးခံခဲ့ရကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ဒိုမီရှန်လက်ထက်တွင် နှိပ်စက်မှုသည် ကျယ်ပြန့်ခြင်းမရှိသလို၊ သိပ်မဆိုးရွားခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းသည် အသင်းတော်အတွက် ဒုက္ခဖြစ်စေခဲ့ပြီး၊ တိုက်ရိုက်ခံစားရသူများအတွက် နာကျင်မှုဖြစ်စေခဲ့သည်။

The next persecution of the Christians at the hands of the Romans probably arose out of the spite of the emperor Domitian, an unstable and capricious man. He may have found Christians even in his own household. For this or other reasons, he turned upon the sect. It has already been noted that John was exiled to the Isle of Patmos during the reign of this emperor. Persecution under Domitian was probably not widespread nor too destructive, but it was a trouble to the church, and agony to those who suffered directly.

ရဲတပ်ဖွဲ့အာဏာကို အသုံးပြုခြင်း ခရစ်ယာန်များကို ကိုင်တွယ်ရာတွင် ရောမဧကရာဇ်တစ်ပါးမှ ပထမဆုံး ရှင်းလင်းသတ်မှတ်ထားသော မူဝါဒကို ဧကရာဇ်ထရာဂျန် (အေဒီ ၉၈-၁၁၇) မှ ချမှတ်ခဲ့သည်။ ထရာဂျန်၏ သူငယ်ချင်းနှင့် ထောက်ခံသူဖြစ်သော ပလီနီအငယ် (Pliny the Younger) သည် ပုံတူစ်ပြည်နယ်၊ အနက်ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းတောင်ပိုင်းတွင် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးဖြစ်ခဲ့သည်။ ပလီနီသည် ၎င်း၏ပြည်နယ်တွင် ခရစ်ယာန်ဘာသာပြန့်ပွားမှုအပေါ် အလွန်စိုးရိမ်ခဲ့သည်။ ဘုရားကျောင်းများသည် လျစ်လျူရှုခံရပြီး၊ ယဇ်ပူဇော်ရာတွင်အသုံးပြုသော တိရစ္ဆာန်များနှင့် ဘုရားကျောင်းဝတ်ပြုရေးပစ္စည်းများရောင်းချသည့် ကုန်သည်များသည် ၎င်းတို့၏လုပ်ငန်း ဆိုးရွားစွာ ထိခိုက်နေသည်ဟု ညည်းညူခဲ့ကြသည်။ ထို့ကြောင့် ပလီနီသည် ခရစ်ယာန်များကို ကိုင်တွယ်ရန် စတင်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ထိုယုံကြည်ခြင်း၏ အဖွဲ့ဝင်များဖြစ်ကြောင်း ဝန်ခံသူများကို တွေ့ရှိသောအခါ၊ ၎င်းတို့ကို သေဒဏ်ပေးခဲ့သည်။ မိမိကိုယ်ကို သေချာစေရန်၊ သူသည် ၎င်း၏သူငယ်ချင်းဖြစ်သော ဧကရာဇ်ထံသို့ စာရေးပြီး ၎င်း၏လုပ်ဆောင်မှုများကို အတည်ပြုပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ ပလီနီ၏စာကို ၎င်း၏စာစဉ်များ (စာများ ၁၀.၉၆) တွင် တွေ့ရှိနိုင်သည်။ ဤစာတွင် ၎င်းသည် ခရစ်ယာန်ဝတ်ပြုရေးအကြောင်း ဖော်ပြထားပြီးဖြစ်သော စိတ်ဝင်စားဖွယ်ဖော်ပြချက်တစ်ခုကို ပေးထားပြီး၊ ထို့နောက် ၎င်းသည် ခရစ်ယာန်များကို မည်သို့ကိုင်တွယ်ခဲ့သည်ကို ဖော်ပြသည်။ ရောမဥပဒေအရ သေဒဏ်ဖြစ်သော “ဆပ္ပလီစီယမ်” ကို ၎င်းတို့အပေါ် ကျင့်သုံးခဲ့သည်။

Exercise of Police Power.—The first clear-cut policy laid down by a Roman emperor in dealing with the Christians was enunciated by the emperor Trajan (a.d. 98–117). Trajan’s friend and client, Pliny the Younger, was governor of Pontus, on the southern shore of the Black Sea. Pliny was deeply concerned over the spread of Christianity in his province. Temples were being neglected; merchants who dealt with sacrificial animals and materials for the temple worship were complaining that their business was suffering sadly. Pliny began therefore to deal with the Christians. When he found those who were willing to admit that they were members of that faith, he put them to death. To be sure of himself, he wrote to his friend the emperor and asked him to approve what he was doing. Pliny’s letter is found in the standard collection of his writings (Letters x. 96). In this letter he gives an interesting description of Christian worship, already referred to, and then tells how he has been dealing with the Christians. Supplicium, the Roman sentence of death, has been executed upon them.

ထရာဂျန်သည် ပုံတပ်စ်တွင် သူ၏ကိုယ်စားလှယ်လုပ်ဆောင်ခဲ့သောအရာများကို ထောက်ခံခဲ့ကြောင်း ပြန်လည်ရေးသားခဲ့သည် (ပလင်နီစာများ ၁၀.၉၇)။ သို့သော် ယေဘုယျအားဖြင့် ကောင်းမွန်ပြီး တရားမျှတသော ဧကရာဇ်ဖြစ်သူသည် ဤသတ်မှတ်ချက်ကို ထားရှိခဲ့သည်- မည်သူမျှ ခရစ်ယာန်တစ်ဦးဖြစ်ကြောင်း လွတ်လပ်စွာဝန်ခံခြင်းမရှိဘဲ သို့မဟုတ် သူသည် ခရစ်ယာန်ဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြရန် လုံလောက်သော သက်သေများ မရှိဘဲ သေဒဏ်ပေးခံရမည်မဟုတ်ပေ။ သူသည် ကောလဟာလဖြင့် ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခံရမည်မဟုတ်ဘဲ၊ သက်သေများ ထွက်ဆိုရန် လိုအပ်ပြီး ၎င်းတို့၏ထွက်ဆိုချက်သည် တည်မြဲရမည်။ ဤမူဝါဒသည် လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ပြဿနာတစ်ခုအတွက် သာမန်ရဲတပ်ဖွဲ့အာဏာကို အသုံးပြုခြင်းသာဖြစ်သည်။ ထရာဂျန်သည် ၎င်းကို ဖိနှိပ်မှုဟု မခေါ်ဆိုခဲ့ပေ။ ခရစ်ယာန်များသည် လူ့အဖွဲ့အစည်းတွင် နေရာမရှိသဖြင့် ဖယ်ရှားပစ်ရမည်။ အကယ်၍ ဤသို့မလုပ်ဆောင်ပါက ၎င်းတို့သည် အန္တရာယ်အမှန်ဖြစ်လာနိုင်သည်။ ပလင်နီသည် ခရစ်ယာန်များနှင့်ပတ်သက်၍ သူ၏နည်းလမ်းသည် အောင်မြင်ခဲ့ပြီး ဗိမာန်ဝတ်ပြုမှုများ ပြန်လည်စတင်နေပြီဖြစ်ကြောင်း သတင်းပို့ခဲ့သည်။

Trajan wrote back (Pliny Letters x. 97) approving what his representative had done in Pontus. But the emperor, generally a good and fair man, made this stipulation: No one should be put to death as a Christian unless he freely admitted that he was such, or unless enough witnesses were at hand to prove that he was. He must not be convicted on hearsay, but witnesses must appear against him, if their testimony was to stand. This policy was nothing more than the application of ordinary police powers to a problem of society. Trajan would not have called this persecution. The Christians, having no place in society, should be eliminated. If this were not done, they might develop into a real danger. Pliny reported that his method with the Christians was successful and that temple worship was being resumed.

ထရာဂျန်အမိန့်ပေးခဲ့သော ဤရဲတပ်ဖွဲ့အာဏာအသုံးပြုမှုသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာကို ထိန်းချုပ်ရာတွင် ရောမအင်ပါယာ၏မူဝါဒအဖြစ် နောက်ထပ် ၁၅၀ နှစ်ကြာ ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ရောမအစိုးရသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာကို လှုပ်ရှားမှုတစ်ခုအဖြစ် အလေးအနက်မယူသေးသဖြင့် အလွန်အမင်းမထီမဲ့မြင်ပြုသော မူဝါဒတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဤမူဝါဒအရ အန်တိုနိုင်းနပ်စ်ပီယပ်စ် (ခရစ်နှစ် ၁၃၈-၁၆၁) နှင့် မားကပ်စ်အော်ရယ်လီယပ်စ် (ခရစ်နှစ် ၁၆၁-၁၈၀) တို့၏ အုပ်ချုပ်မှုကာလများတွင် ခရစ်ယာန်များသည် ဖိနှိပ်ခံခဲ့ရသည်။ ဤဖိနှိပ်မှုများသည် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအားဖြင့် လူအုပ်စုအကြမ်းဖက်မှုများမှတစ်ဆင့်၊ မကြာခဏ ဂျူးလူမျိုးများ၏လှုံ့ဆော်မှုဖြင့်၊ နှင့် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအားဖြင့် ဒေသခံအုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ၏ အယူဝါဒီစိတ်အားထက်သန်မှုဖြင့် လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး ဧကရာဇ်များ၏သိရှိခွင့်ပြုမှုဖြင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

This exercise of police power ordered by Trajan continued to be the policy of the Roman Empire in controlling Christianity for the next 150 years. It was a rather contemptuous policy, because the Roman government had not yet learned to take Christianity seriously as a movement. Under it Christians were persecuted during the reigns of the otherwise beneficent emperors Antoninus Pius (a.d. 138–161) and Marcus Aurelius (a.d. 161–180). These persecutions were carried out partly through mob violence, oftentimes at the instigation of Jews, and partly through the pagan zeal of local governors, but with the knowledge and consent of the emperors.

သုတ်သင်ဖယ်ရှားရေးမူဝါဒ။—၃ ရာစုအလယ်တွင် ရောမမူဝါဒသည် ပိုမိုဆိုးရွားစွာ ပြောင်းလဲသွားသည်။ အစိုးရသည် ခရစ်ယာန်လှုပ်ရှားမှုကို အလေးအနက်ထားရမည်ကို သိရှိလာခဲ့သည်။ ဧကရာဇ်ဖိလစ်ပ်အဆိုက်ရိယန်သည် ခရစ်ယာန်တစ်ဦးဖြစ်သည်ဟု ဆိုခဲ့သည် (ယူဆီဘီယပ်စ် ဘုရားကျောင်းသမိုင်း ၆.၃၄)။ သူ၏အုပ်ချုပ်မှုကာလတိုတောင်းစဉ်အတွင်း ရောမမြို့တည်ထောင်မှု ၁၀၀၀ နှစ်ပြည့်အထိမ်းအမှတ်ဖြစ်ပြီး ရောမနိုင်ငံချစ်စိတ်ဓာတ်ပြင်းထန်စွာ ပြန်လည်နိုးကြားလာခဲ့သည်။ ဖိလစ်ပ်၏ နိုင်ငံရေးပြိုင်ဘက်နှင့် ထိုလှိုင်းထွဋ်တွင် ဆက်ခံသူဖြစ်လာသော ဒီစီယပ်စ်သည် ခရစ်ယာန်များသည် ဖိလစ်ပ်ကို ထောက်ခံခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ခရစ်နှစ် ၂၅၀ တွင် သူသည် ၎င်းတို့အပေါ် သုတ်သင်ဖယ်ရှားရေးမူဝါဒကို စတင်ခဲ့သည်။ သူ၏ ပြင်းထန်ပြီး သွေးထွက်သံယိုဖြစ်စေသော ခရစ်ယာန်ဖိနှိပ်မှုကို ဧကရာဇ်ဗလီရီယန်က ၇ နှစ်သို့မဟုတ် ၈ နှစ်အကြာတွင် ထပ်မံလုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

Policy of Extermination.—In the middle of the 3d century the Roman policy changed, and for the worse. The government had learned that it must take seriously the spreading Christian movement. The emperor Philip the Arabian was said to have been a Christian (Eusebius Ecclesiastical History vi. 34). Toward the end of his short reign occurred the thousandth anniversary of the founding of the city of Rome, with a great resurgence of Roman patriotic feeling. Decius, the political rival of Philip and his successor at the crest of that wave, believed that the Christians had favored Philip. Therefore in the year a.d. 250 he inaugurated against them a policy of extermination. His severe and bloody persecution of the Christians was repeated by the emperor Valerian some seven or eight years later.

နောက်ဆုံးဖိနှိပ်မှု။—ဤအချိန်တွင် ခရစ်ယာန်များသည် လူကြိုက်များလာပြီး အရေအတွက်မှာ များပြားလာခဲ့သည်။ ဗလီရီယန်၏ဖိနှိပ်မှုအပြီး နှစ်ပေါင်းများစွာ ဆက်လက်ငြိမ်းချမ်းမှုကာလတွင် ဤတိုးပွားမှုသည် ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး၊ ဒိုင်အိုကလီရှင်းနှင့် ဂါလီရီးယပ်စ်လက်ထက် ခရစ်နှစ် ၃၀၃ တွင် စတင်ခဲ့သော ပြင်းထန်သောဖိနှိပ်မှုဖြင့် အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ ဤဖိနှိပ်မှုသည် ၁၀ နှစ်ကြာ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး မူဝါဒပြောင်းလဲမှုတစ်ခုကို အမှတ်အသားပြုခဲ့သည်။ ၎င်းသည် လုံးဝသုတ်သင်ဖယ်ရှားရန်ကြိုးပမ်းမှုဖြစ်ပြီး ပြင်းထန်သောရန်သူများအကြား စစ်ပွဲတစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုစစ်ပွဲတွင် အယူဝါဒီအင်ပါယာသည် ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။

The Final Persecution.—By this time Christians had grown popular and had increased extraordinarily in number. This increase continued in the years of comparative peace that followed the persecution under Valerian, a peace that was terminated by the severe persecution under Diocletian and Galerius, beginning in the year a.d. 303 and continuing for ten years. This persecution marked another change of policy, in the sense that it represented an attempt at utter extermination; it was a case of war between bitter enemies. In that war the pagan empire lost.

သည်းခံမှုမူဝါဒ။—ကွန်စတန်တိုင်းသည် ဧကရာဇ်ဖြစ်လာပြီး ခရစ်နှစ် ၃၁၂ တွင် ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ မိတ်ဆွေတစ်ဦးအဖြစ် ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။ နောက်နှစ်တွင် သူသည် သူ၏ထင်ရှားသော သည်းခံမှုအမိန့်ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် ပြန့်ပွားရန်လွတ်လပ်ရုံသာမက မကြာမီ အင်ပါယာ၏ တစ်ဦးတည်းသောဘာသာအဖြစ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ကွန်စတန်တိုင်းသည် ဘုရားကျောင်းနှင့်နိုင်ငံတော်ပေါင်းစည်းမှု၏ ထူးခြားသောမူဝါဒသစ်ကို စတင်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏အကျိုးသက်ရောက်မှုသည် ဘုရားကျောင်းအတွက် ရုပ်ဝတ္ထုအရ အကျိုးရှိသော်လည်း၊ ဝိညာဉ်ရေးအရ ယခင်ကခံစားခဲ့ရသည့် မည်သည့်ဖိနှိပ်မှုထက်မဆို ပို၍ဆိုးရွားခဲ့သည်။

The Policy of Toleration.—Constantine became emperor, and in a.d. 312 emerged as a friend of Christianity. The next year, when he issued his famous edict of toleration, Christianity found itself not only free to propagate but soon to become the exclusive religion of the empire. Constantine inaugurated the extraordinary new policy of union of church and state, the effect of which, although materially beneficial to the church, was more adverse spiritually than any persecution it had ever suffered.

နိုင်ငံတော်အပေါ် ဘုရားကျောင်း၏သဘောထား။—ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် တရားမဝင်ဘာသာဖြစ်ပြီး လူ့အဖွဲ့အစည်းတွင် တရားဝင်အဆင့်အတန်းမရှိသည့် ရာစုနှစ်များအတွင်း ဘုရားကျောင်း၏ နိုင်ငံတော်အပေါ် သဘောထားကို စစ်ဆေးရာတွင်၊ ထိုအစောပိုင်းနှစ်များတွင် ဘုရားကျောင်းသည် နောက်ပိုင်းတွင် အိုရီဂျင်နှင့် အော်ဂူစတင်းတို့ သင်ကြားခဲ့သည့်အတိုင်း လောကတွင် တည်ထောင်ထားသောနေရာကို ရှာဖွေနေခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ ယေရှုခရစ်ကို အုပ်စိုးသူအဖြစ် ကောင်းကင်နိုင်ငံတွင် နေရာတစ်ခုရှာဖွေနေခဲ့ကြောင်း သတိရရမည်။ ထို့ကြောင့် ခရစ်ယာန်များ၏ သဘောထားသည် ခရစ်တော်က ၎င်းတို့ကို ကယ်တင်ရန် ရောက်လာသည်အထိ သည်းခံစွာ ခံနိုင်ရည်ရှိမှုဖြစ်သည်။

Attitude of Church to State.—In an examination of the attitude of the church toward the state during the centuries when Christianity was an illicit religion, with no official standing in society, it must be remembered that the church was looking in those early years, not for an established place in the world, as was later taught by Origen and Augustine, but for a place in the kingdom of heaven, with Jesus Christ the Ruler. Therefore, the attitude of the Christians was one of patient endurance until Christ should rescue them.

ခရစ်ယာန်စာရေးဆရာများသည် ပထမရာစုနှစ်အနည်းငယ်အတွင်း ခရစ်တော်၏ ထင်ရှားသောထုတ်ပြန်ချက်ဖြစ်သည့် မဿဲ ၂၂:၂၁ တွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသည့် “ထို့ကြောင့် ကဲသာရ်၏အရာများကို ကဲသာရ်ထံသို့၊ ဘုရားသခင်၏အရာများကို ဘုရားသခင်ထံသို့ ပေးဆပ်ကြလော့” ဟူသော စကားကို ကိုးကားသည်ကို ရှားရှားပါးပါးတွေ့ရသော်လည်း၊ ၎င်းတို့သည် အင်ပါယာနှင့် ၎င်းတို့၏ဆက်ဆံရေးတွင် ဤသတိပေးချက်ကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ ရှင်ပေါလုသည် ဘုရားကျောင်းကို ဤလမ်းကြောင်းအတိုင်း တိုက်တွန်းခဲ့သည်- “လူတိုင်းသည် အာဏာပိုင်များထံ လိုက်နာရမည်။ အကြောင်းမူကား ဘုရားသခင်ထံမှမဟုတ်လျှင် အာဏာမရှိပေ။ ရှိသော အာဏာများသည် ဘုရားသခင်က သတ်မှတ်ထားသည်။ ထို့ကြောင့် အာဏာကို ဆန့်ကျင်သူသည် ဘုရားသခင်၏ အမိန့်ကို ဆန့်ကျင်သည်။ ဆန့်ကျင်သူများသည် ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် ပြစ်ဒဏ်ခံရမည်။ အုပ်ချုပ်သူများသည် ကောင်းသောလုပ်ရပ်များအတွက် ကြောက်ရွံ့စရာမဟုတ်ဘဲ မကောင်းသောလုပ်ရပ်များအတွက်သာ ဖြစ်သည်။ … ထို့ကြောင့် သင်တို့သည် ဒေါသအတွက်သာမက ကိုယ်စိတ်သဘောအတွက်လည်း လိုက်နာရမည်။ ဤအကြောင်းကြောင့်ပင် သင်တို့သည် အခွန်ပေးဆပ်ရသည်။ အကြောင်းမူကား ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်၏ အမှုတော်ဆောင်များဖြစ်သည်” (ရောမ ၁၃:၁-၆)။ ရှင်ပေတရုက “ဘုရင်ကို ဂုဏ်ပြုကြလော့” (၁ ပေတရု ၂:၁၇) ဟု ဆိုသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့၏ဘာသာတရားသည် တရားမဝင်ဖြစ်နေချိန်တွင်ပင် ခရစ်ယာန်များသည် ရန်သူပတ်ဝန်းကျင်တွင် ကောင်းသောနိုင်ငံသားများအဖြစ် နေထိုင်ရန်ကြိုးစားခဲ့ပြီး ယေရှုခရစ်၏ ဘဝတွင်ပြသထားသော ကျင့်ဝတ်များနှင့် တမန်တော်များ၏ ဥပမာနှင့် သင်ကြားမှုများတွင် ပါရှိသော ကျင့်ဝတ်များကို နေ့စဉ်ဘဝတွင် အသုံးပြုခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ဘဝ၏သန့်ရှင်းမှုနှင့် အိမ်နီးချင်းများအပေါ် ကူညီရိုင်းပင်းမှုအတွက် ဂုဏ်သတင်းရရှိခဲ့သည်။ အစိုးရသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာကို ပို၍မုန်းတီးလာပြီး နောက်ပိုင်းတွင် ပို၍ကြောက်ရွံ့လာသော်လည်း၊ လူထုသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာကိုယ်စားပြုသော ဘဝပုံစံကို ပို၍တန်ဖိုးထားလာခဲ့သည်။ တရားရုံးသို့ ခေါ်ဆောင်ခံရသောအခါ၊ တရားသူကြီးများ၏ မေးမြန်းမှုကို တုံ့ပြန်ရာတွင် ခရစ်ယာန်များသည် မကြာခဏ “ကျွန်ုပ်သည် ခရစ်ယာန်ဖြစ်သည်” ဟု ရိုးရှင်းစွာ ဖြေကြားခဲ့ပြီး သူတို့၏ခံစားမှုများကြားတွင် ပြုံးရယ်လျက် သေဒဏ်သို့ သွားခဲ့ကြသည်။ ၎င်းတို့သည် ခရစ်ယာန်များကို သစ္စာရှိရန် တိုက်တွန်းခဲ့ပြီး အယူဝါဒီပရိသတ်များကို ၎င်းတို့၏သခင်နှင့်ဆရာဖြစ်သော ယေရှုခရစ်ကို လိုက်လျှောက်ရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ ထိုသို့သော အာဇာနည်များ၏သေဆုံးမှုကို သက်သေခံခဲ့သော ခရစ်ယာန်များသည် အံ့သြဖွယ်သစ္စာရှိခဲ့ပြီး၊ တာတူလီယန်က “ခရစ်ယာန်များ၏သွေးသည် မျိုးစေ့ဖြစ်သည်” (အာရုံပြုမှု ၅၀; ANF, အတွဲ ၃, စာမျက်နှာ ၅၅) ဟု ဆိုနိုင်ခဲ့သည်။

Although Christian writers of the first few centuries are rarely found quoting Christ’s significant statement, recorded in Matt. 22:21, “Render therefore unto Caesar the things which are Caesar’s; and unto God the things that are God’s,” they applied the admonition in their relation with the empire. Paul exhorted the church in the same direction when he wrote: “Let every soul be subject unto the higher powers. For there is no power but of God: the powers that be are ordained of God. Whosoever therefore resisteth the power, resisteth the ordinance of God: and they that resist shall receive to themselves damnation. For rulers are not a terror to good works, but to the evil. … Wherefore ye must needs be subject, not only for wrath, but also for conscience sake. For for this cause pay ye tribute also: for they are God’s ministers” (Rom. 13:1–6). Peter says, “Honour the king” (1 Peter 2:17). Hence even when their religion was illegal, the Christians sought to live as good citizens in an inimical environment, applying in everyday living the ethics exhibited in the life of Jesus and contained in the example and teaching of the apostles. They gained a reputation for purity of life and for kindliness to neighbors. While the government hated and eventually dreaded Christianity more and more, the populace appreciated more and more the kind of life that Christianity represented. When haled into court, in response to the query of the judges the Christians often answered simply, “I am a Christian,” and went to their death, with smiles amid their suffering, admonishing their fellow Christians to be faithful and appealing to pagan onlookers to walk with them in following their Lord and Master Jesus Christ. Christians who witnessed the death of such martyrs remained amazingly faithful, and Tertullian could say, “The blood of Christians is seed” (Apology 50; ANF, vol. 3, p. 55).

မရေမတွက်နိုင်သော ခရစ်ယာန်အာဇာနည်များသည် ခရစ်တော်က “ဘုရားသခင်၏အရာများကို ဘုရားသခင်ထံသို့ ပေးဆပ်ကြလော့” ဟု မိန့်တော်မူခဲ့သောကြောင့် ဤသို့သေဆုံးခဲ့သည်။ ရှင်ပေတရုက “ကျွန်ုပ်တို့သည် လူထက် ဘုရားသခင်ကို နာခံရမည်” (တမန်တော် ၅:၂၉)၊ “သင်တို့သည် ဖြောင့်မတ်ခြင်းအတွက် ခံစားရလျှင် မင်္ဂလာရှိသည်။ ၎င်းတို့၏ထိတ်လန့်မှုကို မကြောက်ရွံ့ရ၊ စိတ်မပူရ” (၁ ပေတရု ၃:၁၄)၊ “သင်တို့ကို စမ်းသပ်ရန်ဖြစ်ပေါ်သော မီးလောင်မှုကို ထူးဆန်းသည်ဟု မထင်ကြလော့။ သို့သော် သင်တို့သည် ခရစ်တော်၏ခံစားမှုများတွင် ပါဝင်သူများဖြစ်သဖြင့် ဝမ်းမြောက်ကြလော့။ … မည်သူမဆို ခရစ်ယာန်အဖြစ် ခံစားရလျှင် ရှက်ကြောက်မနေရ။ ဤကိစ္စအတွက် ဘုရားသခင်ကို ဂုဏ်ပြုရ” (၁ ပေတရု ၄:၁၂-၁၆) ဟု ဆိုခဲ့သည်။ ရှင်ပေါလုသည် ခရစ်တော်အတွက် တသမတ်တည်းသော အစီအစဉ်ကို လက်တွေ့တွင်နေထိုင်ခဲ့ပြီး၊ သူ၏သခင်အတွက် အစောပိုင်းခံစားမှုများ၏ စာရင်းကို နောင်လာနောက်သားများအတွက် မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည် (၂ ကောရိန္သု ၁၁:၂၃-၂၇)။

An innumerable host of Christian martyrs died thus because Christ had said, “Render … unto God the things that are God’s.” Peter had said, “We ought to obey God rather than men” (Acts 5:29); “If ye suffer for righteousness’ sake, happy are ye: and be not afraid of their terror, neither be troubled” (1 Peter 3:14); “Think it not strange concerning the fiery trial which is to try you, as though some strange thing happened unto you: but rejoice, inasmuch as ye are partakers of Christ’s sufferings. … If any man suffer as a Christian, let him not be ashamed; but let him glorify God on this behalf” (1 Peter 4:12–16). Paul lived out in experience a consistent program for Christ; he listed for posterity a catalogue of his early sufferings for his Lord (2 Cor. 11:23–27).

ခရစ်ယာန်များသည် နိယာမအားဖြင့် အစိုးရက ၎င်းတို့အား လုပ်ဆောင်ရန် တာဝန်ရှိသည့်အရာများကို တောင်းဆိုသောအခါ ဥပဒေကို လိုက်နာသော နိုင်ငံသားများဖြစ်သည်။ သို့သော် အစိုးရ၏တောင်းဆိုမှုများသည် ခရစ်တော်ကို ငြင်းပယ်ရန်၊ မမှန်ကန်သော ဝတ်ပြုမှုတွင် ပါဝင်ရန်နှင့် ခရစ်ယာန်နိယာမမှ ဖောက်ပြန်မှုကို ဆိုလိုသည့် ဘဝပုံစံကို နေထိုင်ရန်ဖြစ်လာသောအခါ၊ ၎င်းတို့သည် အများစုအားဖြင့် ဖြောင့်မတ်ခြင်းအတွက် ခိုင်မာစွာရပ်တည်ခဲ့ပြီး၊ လူထက် ဘုရားသခင်ကို နာခံရန် ရွေးချယ်ကာ၊ ထို့ကြောင့် ရိုက်နှက်မှု၊ ထောင်ချမှု သို့မဟုတ် သေဒဏ်ကို ခံရသည်။ ကိစ္စသည် ရှင်းလင်းပြတ်သားပြီး အကျိုးဆက်များသည် သေချာသည်- ဤနေရာတွင် သေဆုံးမှု၊ သို့သော် ခရစ်တော်နှင့် ထာဝရအသက်ရှင်မှု။

Christians were, as a matter of principle, law-abiding citizens whenever the government asked of them that which was simple duty to do. But when the demands of government meant to deny Christ, to engage in false worship, and to live the kind of life that would have meant apostasy from Christian principle, they stood for the most part firmly for right, choosing to obey God rather than men, and to take flogging, imprisonment, or death in consequence. The issue was clear cut and the consequences certain: death here, but eternal life with Christ.

ဘုရားကျောင်းနှင့် နိုင်ငံတော်ခွဲခြားခြင်း။—ဤသည်မှာ လိုအပ်ချက်အရ ဘုရားကျောင်းနှင့် နိုင်ငံတော်ခွဲခြားခြင်း၏ ဒဿနတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ခရစ်တော်သည် ၎င်းတို့ကို ပတ်ဝန်းကျင်သစ်တစ်ခုသို့ ပို့ဆောင်ပေးသည်အထိ၊ အယူဝါဒီပတ်ဝန်းကျင်နှင့် အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ လိုက်လျောညီထွေဖြစ်ရမည်ဟူသော အတွေးဖြစ်သည်။ ၃ ရာစုတွင် တာတူလီယန်နှင့် ၄ ရာစုတွင် လက်တန်တီးယပ်စ်တို့က ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းသည် အယူဝါဒီနိုင်ငံတော်နှင့် ခွဲခြားထားရမည်ဟု အခိုင်အမာဆိုခဲ့သည်။

Separation of Church and State.—This was a philosophy of separation of church and state by necessity, with the thought that a degree of compliance with the pagan environment should be manifested under the necessity of the moment, until Christ should transport them to a new environment. Tertullian in the 3d century and Lactantius in the 4th insisted that the Christian church should keep separate from the pagan state.

သို့သော် ခရစ်တော်မလာသောအခါ၊ တဖြည်းဖြည်း ဒဿနသစ်တစ်ခု ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် လူထုနှင့် လူကြိုက်များလာပြီး အရေအတွက်တွင် တည်ငြိမ်စွာ တိုးပွားလာခဲ့သည်။ ခရစ်ယာန်ဆရာများကို ပို၍လေးစားမှုဖြင့် နားထောင်လာကြပြီး၊ မကြာမီ ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် လောက၏အသိုင်းအဝိုင်းကို သိမ်းပိုက်နိုင်မည်ဟူသော မျှော်လင့်ချက်ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့်၊ ဖြစ်နိုင်သည့်နေရာတိုင်းတွင်၊ လောက၏ဓလေ့ထုံးတမ်းများကို လက်ခံပြီး “ဗတ္တိဇံ” ပေးအပ်ခဲ့သည်—ခရစ်ယာန်အမည်များနှင့် ဝတ်စားဆင်ယင်မှုများပေးခဲ့သည်။ နိုင်ငံတော်ကို တတ်နိုင်သမျှ မထိခိုက်စေရန် ဂရုစိုက်ခဲ့သည်၁ ပြဿနာများကို ရှင်းလင်းစွာ ရေးဆွဲထားသောအခါ၊ ဘုရားကျောင်းခေါင်းဆောင်များနှင့် ၎င်းတို့ဦးဆောင်သူများသည် ခိုင်မာစွာ ရပ်တည်ရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။ သို့သော် ပြဿနာကို မည်သည့်နေရာတွင် ရင်ဆိုင်ရမည်နည်း။ အဆင်ပြေမှုသည် မကြာခဏ ခုခံမှုအခိုက်အတန့်ကို နှောင့်နှေးစေခဲ့ပြီး၊ အကြိမ်များစွာ ပေးအပ်မှုဖြင့် ပြဿနာများကို မရေရာစေခဲ့သည်။ အယူဝါဒီရောမအစိုးရသည် ပိုမိုလိုက်လျောညီထွေဖြစ်ခဲ့လျှင်၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် အယူဝါဒီပတ်ဝန်းကျင်တွင် အေးအေးဆေးဆေးနေထိုင်ရန် သင်ယူရန် ဤသို့သော ပေးအပ်မှုအစီအစဉ်ကို လိုက်နာခဲ့ပြီး၊ နောက်ဆုံးတွင် ၎င်းထဲသို့ လုံးဝပြောင်းလဲသွားပြီး စုပ်ယူခံရလိမ့်မည်ဟု ယူဆနိုင်သည်။ ဘုရားကျောင်းအတွက် ကံကောင်းစွာဖြင့်၊ အစိုးရသည် လှုပ်ရှားမှု၏ ပြင်းထန်သောရန်သူအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့ပြီး၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် ကွန်စတန်တိုင်းက ရောမအစိုးရကို ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ ပြင်ပပုံစံများသို့ လက်နက်ချစေသည်အထိ ထူးခြားနေရမည်ဖြစ်သည်။

But as Christ did not come, gradually a new philosophy developed. Christianity was becoming popular with the people and was gaining steadily in numbers. Christian teachers were listened to with more and more respect, and hope emerged that presently Christianity might take over the community of the world. Therefore, wherever possible, customs of the world were taken over and “baptized”—given Christian names and garbs. Care was taken to offend the state as little as possible. When the issues were clearly drawn, church leaders and those they led sought to stand firm. But where was the issue to be met? Expediency often postponed the moment of resistance, and more than once the issues were obscured by compromise. It can well be supposed that had the pagan Roman government been more complacent, Christianity would have followed such a program of compromise as to have learned to live content in a pagan environment, and perhaps eventually to have been completely modified by and absorbed into it. Fortunately for the church, the government remained a bitter enemy of the movement and Christianity was compelled to remain distinct, until Constantine led the Roman government into a surrender to the outward forms of Christianity.

XIV. ဓလေ့ထုံးတမ်းများ၏ ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းအပေါ် သက်ရောက်မှု

XIV. The Impact of Tradition on the Church

တမန်တော်များနှင့် ဓလေ့ထုံးတမ်း— “ဓလေ့ထုံးတမ်း” (ဂရိလို paradosis) ဟူသော စကားလုံးသည် သူ့အလိုလိုအနုတ်လက္ခာဆောင်သည့် အဓိပ္ပာယ်ကို မဆောင်ပါ။ Paradosis ဆိုသည်မှာ “လက်ဆင့်ကမ်းပေးအပ်သောအရာ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ပေါလုသည် သက်သာလောနိများအား “သင်တို့အား ငါတို့သွန်သင်ခဲ့သော ဓလေ့ထုံးတမ်းများကို စွဲကိုင်ထားကြလော့” (၂ သက်သာလောနိ ၂:၁၅) ဟု တိုက်တွန်းခဲ့ပြီး၊ “ငါတို့ထံမှ လက်ဆင့်ကမ်းခံရသော ဓလေ့ထုံးတမ်းအတိုင်း မလိုက်လျှောက်သူမည်သူ့ကိုမျှ မိတ်သဟာယမပြုရ” (အခန်း ၃:၆) ဟု သတိပေးခဲ့သည်။ သူသည် ဤစိတ်ထားများကို ဖော်ပြခဲ့သည်မှာ သက်သာလောနိများထဲသို့ ပေါလုထံမှဟု ဆိုကာ ခရစ်တော်၏ ချက်ချင်းရောက်ရှိလာမှုနှင့်ပတ်သက်သည့် စာတစ်စောင်ကို ယူဆောင်လာသူအချို့ကြောင့်ဖြစ်သည် (အခန်း ၂:၂)။ ပေါလုက ချီးမွမ်းထိုက်သော “ဓလေ့ထုံးတမ်းများ” သည် သူ၏ပါးစပ်ဖြင့် သွန်သင်ခဲ့သော အဆုံးအမများဖြစ်ပြီး၊ သက်သာလောနိများသည် သူ့ထံမှဟု ဆိုသော မည်သည့်သတင်းစကားကိုမဆို စမ်းသပ်ရန် အသုံးပြုရမည့်အရာဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် သူ၏စာများကိုလည်း သူ့ဟာသူ မှတ်မိနိုင်သော စာများအဖြစ် အသုံးပြုရမည်။

The Apostles and Tradition.—The word “tradition” (Gr. paradosis) does not itself carry an adverse connotation. Paradosis means “that which is handed down.” Paul urged the Thessalonians to “hold the traditions … ye have been taught” (2 Thess. 2:15), and warned them not to fellowship with anyone who walks “not after the tradition which he received of us” (ch. 3:6). He gave expression to these sentiments because some had apparently come among the Thessalonians with a letter purporting to be from Paul, concerning the immediate advent of Christ (ch. 2:2). The “traditions” that Paul held praiseworthy were his own verbal teachings, by which the Thessalonians were to test any purported message from him, using also the letters recognizable as his own.

သို့သော် ပေါလုသည် ကောလောသဲလူများအား “ဒဿနိကဗေဒနှင့် အချည်းနှီးသော လှည့်ဖျားမှု၊ လူတို့၏ ဓလေ့ထုံးတမ်းများ၊ ဤလောက၏ အခြေခံမူများအတိုင်း လိုက်လျှောက်ပြီး ခရစ်တော်အတိုင်း မလိုက်လျှောက်သည့်အရာများဖြင့် ဖျက်ဆီးခံရမည်မဟုတ်” (ကောလောသဲ ၂:၈) ဟု သတိပေးခဲ့သည်။ ပေတရုသည် ခရစ်တော်မှတစ်ဆင့် ယုံကြည်သူများအား ၎င်းတို့သည် “ဖခင်များထံမှ လက်ဆင့်ကမ်းခံရသော အချည်းနှီးသော စကားများမှ” ခရစ်တော်၏ တန်ခိုးဖြင့် ကယ်တင်ခံရကြောင်း သတိပေးခဲ့သည် (၁ ပေတရု ၁:၁၈)။

But Paul warned the Colossians not to be spoiled “through philosophy and vain deceit, after the tradition of men, after the rudiments of the world, and not after Christ” (Col. 2:8). Peter reminded those converted to Christ through him that they were saved by the power of Christ from “vain conversation received by tradition” from their fathers (1 Peter 1:18).

ခရစ်တော်၏ ဓလေ့ထုံးတမ်းအပေါ် ရှုံ့ချမှုသည် ပို၍ပင် ထင်ရှားသည်။ သူ၏တပည့်များအား “အကြီးအကဲများ၏ ဓလေ့ထုံးတမ်းကို ချိုးဖောက်ခွင့်ပြုသည်” (မဿဲ ၁၅:၂) ဟု စိန်ခေါ်ခံရသောအခါ၊ ယေရှုသည် ဘုရားသခင်၏ ပညတ်တော်များ၏ အခွင့်အာဏာကို ဓလေ့ထုံးတမ်းနှင့် ဆန့်ကျင်ပြီး၊ ယုဒလူတို့၏ ဓလေ့ထုံးတမ်းများသည် ဘုရားသခင်၏ ပညတ်တော်များကို ချိုးဖောက်ရာသို့ ဦးတည်သွားပုံကို ပြသခဲ့သည် (အခန်းငယ် ၃–၆)။ သူသည် ဟေရှာယအား (ယနေ့ ဟေရှာယ ၂၉:၁၃ ၏ LXX တွင် ထိန်းသိမ်းထားသည့်ပုံစံဖြင့်) ကိုးကားကာ၊ သခင်ဘုရားအတွက် ပြောဆိုရင်း၊ “သူတို့သည် ငါ့ကို အချည်းနှီးကိုးကွယ်ကြသည်၊ လူတို့၏ ပညတ်များကို အဆုံးအမအဖြစ် သွန်သင်ကြသည်” (အခန်းငယ် ၉) ဟု ဆိုခဲ့သည်။ ထို့ပြင် သူသည် “ငါ၏ ကောင်းကင်ဘုံရှိ ခမည်းတော်မစိုက်ပျိုးသော အပင်တိုင်းသည် နှုတ်ပယ်ခံရလိမ့်မည်” (မဿဲ ၁၅:၁၃) ဟူသော အမိန့်ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ သူသည် ကျမ်းစာများသည် “ငါ့ကိုသက်သေခံသော အရာများဖြစ်သည်” (ယောဟန် ၅:၃၉) ဟု ရှင်းလင်းစွာ ချမှတ်ခဲ့ပြီး၊ သူ၏ရှင်ပြန်ထမြောက်ပြီးနောက် တပည့်များနှင့် စကားပြောရင်း သူ၏မယ်ရှယ်ဖြစ်မှုကို သက်သေပြရန် ဓမ္မဟောင်းကျမ်းများကို အသုံးပြုခဲ့သည် (လုကာ ၂၄:၂၇၊ ၄၄)။ ပေါလုသည် ကျမ်းစာများသည် ကယ်တင်ခြင်းနှင့် ခရစ်ယာန်လူသား၏ တည်ဆောက်မှုအတွက် လုံလောက်သည်ဟု နားလည်ခဲ့သည် (၂ တိမောသေ ၃:၁၅–၁၇)။ ယောဟန်သည် သူ၏ဝိညာဉ်အလိုတော်ဖြင့် ပေးအပ်ခံရသော ဗျာဒိတ်ကျမ်း၏ စကားလုံးများကို ဖယ်ရှားရန် သို့မဟုတ် ထပ်ဖြည့်ရန် ကြိုးစားသူမည်သူမဆိုအတွက် ပြင်းထန်သော သတိပေးချက်တစ်ခုရှိသည် (ဗျာဒိတ် ၂၂:၁၈၊ ၁၉)။

Clearer yet is Christ’s condemnation of tradition. When challenged because He permitted His disciples to “transgress the tradition of the elders” (Matt. 15:2), Jesus set the authority of the law of God over against tradition and showed where the tradition of the Jews had led them to break God’s commandments (vs. 3–6). He quoted Isaiah (in the form preserved today in the LXX of Isa. 29:13) as speaking for the Lord, “In vain they do worship me, teaching for doctrines the commandments of men” (v. 9), and enunciated the dictum, “Every plant, which my heavenly Father hath not planted, shall be rooted up” (Matt. 15:13). He laid it down plainly that the Scriptures “are they which testify of me” (John 5:39), and used the writings of the Old Testament to establish His Messiahship in talking with the disciples after His resurrection (Luke 24:27, 44). Paul understood the Scriptures to be sufficient for salvation and for the building up of the Christian man (2 Tim. 3:15–17). John has a strong warning for anyone who should endeavor to take away from or add to the words of the book of Revelation, given to him by inspiration (Rev. 22:18, 19).

ကျမ်းစာကို ဒုတိယအဆင့်တွင် ထားရှိခြင်း— ခရစ်ယာန်ဘာသာကို ဆန့်ကျင်သည့် ယုဒလူများမှ ကျမ်းစာကို အလွဲသုံးစားပြုခြင်း၊ ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းအတွင်း မှားယွင်းသော ပြည်သူ့ခေါင်းဆောင်များ၊ သာသနာဖီဆန်သူများ၊ အထူးသဖြင့် ဂနောစတစ်များမှ ကျမ်းစာကို အလွဲသုံးစားပြုခြင်းသည် ခရစ်ယာန်များ၏ ကျမ်းစာအခွင့်အာဏာအပေါ် ယုံကြည်မှုကို အနည်းငယ် အားနည်းသွားစေခဲ့သည်။ သုံးရာစုနှစ်အစောပိုင်းတွင် တာတူလျန်သည် သာသနာဖီဆန်သူများ၏ တိုက်ခိုက်မှုများကို ရင်ဆိုင်ရာတွင် ကျမ်းစာများသည် မလုံလောက်ကြောင်း ရေးသားခဲ့သည်။ အကြောင်းမှာ သာသနာဖီဆန်သူများကိုယ်တိုင်က ကျမ်းစာများကို ၎င်းတို့၏ အမြင်များကို ထောက်ခံရန် အသုံးပြုနေသောကြောင့်ဖြစ်သည် (The Prescription Against Heretics ၁၄, ၁၉)။ အေဒီ ၁၈၅ ခန့်တွင် ဂေါလ်ဘုန်းတော်ကြီး အိုင်ရီနီးယပ်စ်သည် သူ၏ ထူးခြားသော လက်ရာ Against Heresies ကို ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ၎င်းတွင် တာတူလျန် နှစ်အနည်းငယ်အကြာတွင် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည့် ပြဿနာတူကို ရင်ဆိုင်ခဲ့သည်။ အိုင်ရီနီးယပ်စ်သည် ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ အမှန်တရားသည် တမန်တော်များမှ တည်ထောင်ခဲ့သော ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းများတွင် တွေ့ရှိရပြီး၊ ၎င်းတို့သည် တမန်တော်များမှ ဆက်ခံသူဟု သူယုံကြည်သော ဘုန်းတော်ကြီးများထံ အမှန်တရားကို လက်ဆင့်ကမ်းခဲ့ကြသည်ဟု အဆိုပြုခဲ့သည်။ ဤ “လက်ဆင့်ကမ်းပေးအပ်ခြင်း” သည် ဓလေ့ထုံးတမ်းဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် အမှန်တရား၏ စံနှုန်းဖြစ်ရမည်ဟု သူအခိုင်အမာဆိုခဲ့သည်။ အကြောင်းမှာ သာသနာဖီဆန်သူများသည် ကျမ်းစာကို အသုံးပြုနေသောကြောင့်ဖြစ်သည် (Against Heresies iii. ၁–၄)။ သူ၏ စာစီစာကုံး (The Chaplet, De Corona ၃, ၄) တွင် တာတူလျန်သည် ဓလေ့ထုံးတမ်း၏ အခွင့်အာဏာအတွက် အပြတ်အသတ် တောင်းဆိုမှုတစ်ခုကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

Scripture in a Subordinate Place.—Undoubtedly the misuse of Scripture by the Jews as they opposed Christianity, by the false prophets within the church, by heretics, and particularly by the Gnostics, somewhat weakened the faith of Christians in the authority of Scripture. By the early part of the 3d century Tertullian was writing that the Scriptures are not enough in meeting the attacks of heretics, because the heretics themselves use the Scriptures to support their views (The Prescription Against Heretics 14, 19). Irenaeus, bishop of Gaul, about a.d. 185 produced his remarkable work Against Heresies. In it he faces the same problem Tertullian met a few years later. As already pointed out, Irenaeus laid down the proposition that the truth of Christianity is to be found in the churches as founded by the apostles, who passed on the truth to the bishops who Irenaeus believes succeeded the apostles. This truth, “passed on,” he held to be tradition, insisting that this must be a norm of truth, since the heretics were using Scripture (Against Heresies iii. 1–4). In his essay (The Chaplet, De Corona 3, 4) Tertullian makes the most forthright possible claim for the authority of tradition:

“ထို့ကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့သည် ဓလေ့ထုံးတမ်းသည် ရေးသားထားခြင်းမရှိပါက ၎င်းကို လက်မခံသင့်ဟု စုံစမ်းကြည့်ကြပါစို့။ သေချာပေါက်၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် ၎င်းကို လက်မခံသင့်ဟု ဆိုရမည်ဖြစ်သည်။ အကယ်၍ ဓလေ့ထုံးတမ်းဖြင့်သာ ထိန်းသိမ်းထားပြီး၊ ထုံးစံဖြင့် ထောက်ခံထားသော အခြားအလေ့အထများ၏ ဥပမာများမရှိပါက၊ ဤကိစ္စကို အကျဉ်းချုံးကိုင်တွယ်ရန်၊ ကျွန်ုပ်သည် ဗတ္တိဇံမှ စတင်ပါမည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် ရေထဲသို့ ဝင်ရောက်မည့်အခါ၊ အနည်းငယ်မတိုင်မီ၊ အသင်းတော်ရှေ့တွင်နှင့် ဥက္ကဋ္ဌ၏ လက်အောက်တွင်၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် နတ်ဆိုးနှင့် သူ၏တန်ဆာပရိယာယ်များ၊ သူ၏ကောင်းကင်တမန်များကို စွန့်လွှတ်ကြောင်း သစ္စာပြုကြသည်။ ထို့နောက် ကျွန်ုပ်တို့သည် သုံးကြိမ်နှစ်မြှုပ်ခံရပြီး၊ ဧဝံဂေလိတရားတွင် သခင်ဘုရားသတ်မှတ်ထားသော ကတိထက် အနည်းငယ်ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော ကတိတစ်ခုကို ပြုလုပ်ကြသည်။ ထို့နောက်၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် (မွေးကင်းစကလေးများအဖြစ်) လက်ခံရရှိသောအခါ၊ ပထမဦးစွာ နို့နှင့်ပျားရည်ရောစပ်ထားသောအရာကို မြည်းစမ်းကြပြီး၊ ထိုနေ့မှစ၍ တစ်ပတ်လုံး နေ့စဉ်ရေချိုးခြင်းကို ရှောင်ကြသည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် နံနက်မဖြစ်မီ အသင်းတော်များတွင်၊ ဥက္ကဋ္ဌများ၏ လက်ထဲမှသာ၊ သခင်ဘုရားက ညစာစားချိန်တွင် စားရန် အမိန့်ပေးခဲ့သော ကိုယ်တော်နှင့်အတူ စားသောက်ခြင်း၏ ဆရာတော်ကို လက်ခံကြသည်။ နှစ်ပတ်လည်နေ့ရောက်လာတိုင်း၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် သေလွန်သူများအတွက် မွေးနေ့ဂုဏ်ပြုခြင်းအဖြစ် ပူဇော်ကြသည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် သခင်ဘုရား၏နေ့တွင် အစာရှောင်ခြင်း သို့မဟုတ် ဒူးထောက်ကိုးကွယ်ခြင်းကို တရားမဝင်ဟု ယူဆကြသည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် အီစတာမှ ဝှစ်ဆန်းဒေးအထိ တူညီသော အခွင့်အရေးတွင် ဝမ်းမြောက်ကြသည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏ ဝိုင်သို့မဟုတ် ပေါင်မုန့်ပင်ဖြစ်စေ၊ မြေပေါ်သို့ ပစ်ချခံရလျှင် နာကျင်ခံစားရသည်။ ရှေ့သို့ လှမ်းလှမ်းလှုပ်ရှားမှုတိုင်း၊ အဝင်အထွက်တိုင်း၊ အဝတ်အထည်နှင့် ဖိနပ်စီးသောအခါ၊ ရေချိုးသောအခါ၊ စားပွဲဝိုင်းတွင် ထိုင်သောအခါ، မီးအိမ်များထွန်းသောအခါ၊ ကုတင်ပေါ်တွင်၊ ထိုင်ခုံပေါ်တွင်၊ နေ့စဉ်ဘဝ၏ သာမန်လုပ်ဆောင်မှုများအားလုံးတွင်၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် နဖူးပေါ်တွင် အမှတ်အသားကို ရေးဆွဲကြသည်။

“Let us inquire, therefore, whether tradition, unless it be written, should not be admitted. Certainly, we shall say that it ought not to be admitted, if no cases of other practices which, without any written instrument, we maintain on the ground of tradition alone, and the countenance thereafter of custom, affords us any precedent. To deal with this matter briefly, I shall begin with baptism. When we are going to enter the water, but a little before, in the presence of the congregation and under the hand of the president, we solemnly profess that we disown the devil, and his pomp, and his angels. Hereupon we are thrice immersed, making a somewhat ampler pledge than the Lord has appointed in the Gospel. Then, when we are taken up (as new-born children), we taste first of all a mixture of milk and honey, and from that day we refrain from the daily bath for a whole week. We take also, in congregations before daybreak, and from the hand of none but the presidents, the sacrament of the Eucharist, which the Lord both commanded to be eaten at meal-times, and enjoined to be taken by all alike. As often as the anniversary comes round, we make offerings for the dead as birthday honours. We count fasting or kneeling in worship on the Lord’s day to be unlawful. We rejoice in the same privilege also from Easter to WhitSunday. We feel pained should any wine or bread, even though our own, be cast upon the ground. At every forward step and movement, at every going in and out, when we put on our clothes and shoes, when we bathe, when we sit at table, when we light the lamps, on couch, on seat, in all the ordinary actions of daily life, we trace upon the forehead the sign.

“ဤအရာများနှင့် အခြားသော စည်းမျဉ်းများအတွက်၊ သင်သည် ကျမ်းစာမှ တိကျသောညွှန်ကြားချက်ကို တောင်းဆိုပါက၊ သင်သည် မည်သည့်အရာကိုမျှ မတွေ့ရပါ။ ဓလေ့ထုံးတမ်းသည် ၎င်းတို့၏ အစပြုသူအဖြစ်၊ ထုံးစံသည် ၎င်းတို့၏ အားဖြည့်သူအဖြစ်၊ ယုံကြည်ခြင်းသည် ၎င်းတို့၏ လိုက်နာသူအဖြစ် တင်ပြခံရမည်။ အကြောင်းပြချက်သည် ဓလေ့ထုံးတမ်း၊ ထုံးစံနှင့် ယုံကြည်ခြင်းကို ထောက်ခံမည်ဖြစ်ပြီး၊ သင်သည် ၎င်းကို ကိုယ်တိုင်သိရှိမည် သို့မဟုတ် ၎င်းကို သိရှိသူတစ်ဦးထံမှ သင်ယူရမည်။ ထိုအချိန်အထိ သင်သည် လိုက်နာရမည့် အကြောင်းပြချက်တစ်ခုရှိသည်ဟု ယုံကြည်မည်” (ANF, အတွဲ ၃, စာမျက်နှာ ၉၄, ၉၅)။

“If, for these and other such rules, you insist upon having positive Scripture injunction, you will find none. Tradition will be held forth to you as the originator of them, custom as their strengthener, and faith as their observer. That reason will support tradition, and custom, and faith, you will either yourself perceive, or learn from some one who has. Meanwhile you will believe that there is some reason to which submission is due”

(ANF, vol. 3, pp. 94, 95).

ဓလေ့ထုံးတမ်းကို ထီးထီးတင်မြှောက်ခြင်း— ဤသည်မှာ အလွန်စိတ်ဝင်စားဖွယ်ရာ အငြင်းအခုံတစ်ခုဖြစ်သည်။ သုံးရာစုနှစ်အစောပိုင်းတွင် ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းတွင် လိုက်နာသော အလေ့အထအချို့အတွက် ဓလေ့ထုံးတမ်းကို အခွင့်အာဏာအဖြစ် လက်ခံရမည်ဟု အခိုင်အမာဆိုထားသည်။ ၎င်းတို့အတွက် ကျမ်းစာတွင် အခွင့်အာဏာမရှိကြောင်း ဝန်ခံထားသည်။ ထို့နောက် ဤအလေ့အထများသည် ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းက လိုက်နာနေသောကြောင့် စစ်မှန်သည်ဟု ဆိုသည်။ ထို့နောက်၊ ဓလေ့ထုံးတမ်း၏ အခွင့်အာဏာကို ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းသည် ဓလေ့ထုံးတမ်းအခွင့်အာဏာဖြင့် လုပ်ဆောင်နေသောကြောင့် အခိုင်အမာဆိုသည်။ တာတူလျန်၏ သုံးရာစုနှစ်တွင် ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းသည် ဓလေ့ထုံးတမ်းအားဖြင့် လုပ်ဆောင်နေသည့်အရာများစာရင်းသည် ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းသည် ကျမ်းစာအခြေခံမှ မည်မျှဝေးကွာသွားသည်ကို အကြံဉာဏ်ပေးသည်။

Tradition Enthroned.—This is a most interesting argument. It is asserted that tradition must be accepted as authority for certain practices followed in the church of the early 3d century, for which, it is acknowledged, there is no authority in Scripture. Then it is claimed that these practices are authentic because the church is following them. Next, the authority of tradition is asserted because the church is doing them by a traditional authority. Tertullian’s bold list of the things the church of his day was doing on the basis of tradition provides some idea of the extent to which the church had moved from the basis of Scripture by the 3d century.

ထို့နောက် ဓလေ့ထုံးတမ်းအတွက် ပိုမိုများပြားသော အရာများကို တောင်းဆိုခဲ့သည်။ ဤကျမ်းစာပြင်ပအခွင့်အာဏာကို ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းက လက်ခံခြင်းသည် ကျမ်းစာမဖော်ပြသော ထုံးတမ်းစဉ်လာများနှင့် မမှန်ကန်သော သွန်သင်ချက်များ၏ မဆုံးမသော ရေစီးကို လက်ခံရန် တံခါးဖွင့်ပေးခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် အလယ်ခေတ်တစ်လျှောက်နှင့် ခေတ်သစ်အချိန်ထိ ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းကို ဆုပ်ကိုင်ထားခဲ့ပြီး၊ ရှေးကျသော ထုံးတမ်းစဉ်လာဆိုင်ရာ ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းများတွင်သာမက၊ ဧဝံဂေလိဆန်သော ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းများတွင်လည်း အနည်းငယ်အတိုင်းအတာထိ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ “သူတို့သည် ငါ့ကို အချည်းနှီးကိုးကွယ်ကြသည်၊ လူတို့၏ ပညတ်များကို အဆုံးအမအဖြစ် သွန်သင်ကြသည်” ဟူသော အမှန်တရားသည် ယနေ့တိုင် မှန်ကန်နေဆဲဖြစ်သည်။

Much more was claimed for tradition thereafter. The acceptance by the church of this extrascriptural authority opened the floodgates for the admission of an almost unending flood of unscriptural ritual and erroneous teaching. These have held the church in their grip not only throughout the Middle Ages but down to modern times, and not only in the older ritualistic churches but also to some degree in the more evangelical churches. It is still true, “In vain they do worship me, teaching for doctrines the commandments of men.”

သူတော်စင်များကို ကြည်ညိုခြင်း— သေလွန်သူများ၏ သတိရှိမှုအခြေအနေနှင့် ဆိုးသွမ်းသူများကို ငရဲတွင် ထာဝရအပြစ်ပေးခြင်းဆိုင်ရာ အဆုံးအမသည် ခရစ်ယာန်သမိုင်းတွင် အလွန်စောစီးစွာ တွေ့ရှိရသည်။ အာဇာနည်များ၏ သင်္ချိုင်းများတွင် အမှတ်တရပွဲများသည် မကြာမီတွင် အာဇာနည်များအတွက် ဆုတောင်းခြင်းများအဖြစ် ပြောင်းလဲသွားပြီး၊ ၎င်းတို့သည် တစ်မျိုးတစ်စားသော သန့်စင်ခြင်းနေရာတွင် ရှိနေသည်ဟု ယူဆခဲ့ကြသည်။ ထို့နောက်၊ ပြီးပြည့်စုံသော သူတော်စင်များသည် ထာဝရချမ်းသာသို့ ရောက်ရှိသွားပြီဟု ယုံကြည်ခဲ့သောကြောင့်၊ သူတော်စင်များအား ဆုတောင်းခြင်းများကို ပူဇော်ခဲ့ကြပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ သူများအတွက် ဆုတောင်းပေးနိုင်ရန်ဖြစ်သည်။ သူတော်စင်များကို ကြည်ညိုခြင်းနှင့် နောက်ပိုင်းတွင် အပျိုစင်မာရီအား ကိုးကွယ်ခြင်းသည် လူ့သဘာဝဆိုင်ရာ အဆုံးအမကို နားလည်မှုလွဲမှားခြင်း၏ ယုတ္တိဆန်သော အကျိုးဆက်များဖြစ်သည်။

Veneration of the Saints.—The doctrine of the conscious state of the dead and the everlasting punishing of the wicked in hell are found very early in Christian history. Memorial services at the graves of the martyrs quickly came to be followed by prayers for the martyrs, who were considered to be in a sort of purgatory. Then, as it was believed that the perfect saints had gone on to eternal bliss, prayers were offered to the saints, that they might intercede for those still on earth. The veneration of the saints, and later the worship of the virgin Mary, were logical consequences of a misunderstanding of the doctrine of the nature of man.

ကယ်တင်ခြင်း— ကယ်တင်ခြင်းသည်လည်း နားလည်မှုလွဲမှားခဲ့သည်။ ၎င်းတွင် မှော်ဆန်သော အငွေ့အသက်တစ်ခုကို တွဲဖက်လာခဲ့သည်။ သခင်ဘုရား၏ ညစာစားပွဲ၏ သင်္ကေတများသည် လူများ၏ တွေးခေါ်မှုတွင် မှော်ဆန်သော တန်ခိုးတစ်မျိုးဖြင့် ပြည့်စုံလာခဲ့သည်။ မကြာမီတွင် သင်္ကေတများတွင် ခရစ်တော်၏ ရှိနေမှုသည် ပါဝင်သူများအား ခရစ်တော်၏ တန်ခိုးကို ပေးအပ်သည်ဟု ယူဆလာခဲ့သည်။ ခရစ်တော်သည် ပေါင်မုန့်နှင့် ဝိုင်ထဲတွင် ကိုယ်တိုင်ရှိနေသည်ဟူသော အမှန်တကယ်ရှိနေမှု၏ သွန်သင်ချက်သည် နောက်ပိုင်းတွင် ပေါ်ထွက်လာခဲ့ပြီး၊ ၎င်းမှတစ်ဆင့် ပေါင်မုန့်နှင့် ဝိုင်သည် ပြင်ပပုံပန်းသဏ္ဌာန်တွင် မဟုတ်သော်လည်း အတွင်းသဘာဝတွင် ခရစ်တော်၏ အမှန်တကယ် ကိုယ်ခန္ဓာနှင့် သွေးဖြစ်လာသည်ဟူသော ထရန်စဘစတန်ရှီယေးရှင်းအဆုံးအမသည် အလွယ်တကူ ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။ ယခင်ဖော်ပြခဲ့သည့်အတိုင်း၊ သင်္ကေတများသည် ယဇ်ပူဇော်ခြင်းတစ်ခုဖြစ်လာခဲ့ပြီး၊ ၎င်းဖြင့် ခရစ်တော်ကို အပြစ်ဖြေရာ ယဇ်အဖြစ် ပြန်လည်ပူဇော်ခဲ့သည်။ ယဇ်ပုရောဟိတ်များသည် ခရစ်တော်ကို ပြန်လည်ပူဇော်ရန် ယဇ်ပုရောဟိတ်ဆိုင်ရာ လုပ်ဆောင်ချက်ကို လုပ်ရန် လိုအပ်သော ယဇ်ပုရောဟိတ်များဖြစ်လာခဲ့သည်။ စာမျက်နှာ ၄၄, ၄၅ ကို ကြည့်ပါ။

The Atonement.—The atonement was also misunderstood. There came to be attached to it an atmosphere of magic. The emblems of the Lord’s Supper were endowed, in the thinking of the people, with a kind of magical power. Soon it was supposed that the presence of Christ in the emblems imparted to the partakers the power of Christ Himself. The teaching of the Real Presence, that Christ Himself is personally in the bread and the wine, developed next, and out of it there easily grew the doctrine of transubstantiation—that the bread and the wine become the actual body and blood of Christ, not in outward appearance but in inward nature. As already noted, the emblems had become a sacrifice, whereby Christ was offered anew as the sin offering; the presbyters became priests, needed to perform the sacerdotal function of offering the Christ anew. See pp. 44, 45.

နှစ်ခြစ်ခြင်းသည် ကလေးငယ်များထံ ကယ်တင်ခြင်းယူဆောင်လာပေးသည့် ကယ်တင်ခြင်းအမှုတစ်ခုဖြစ်လာပြီး၊ ၎င်းတို့သည် မိမိတို့ဖခင်များထံမှ အပြစ်ကိုအမွေဆက်ခံရရှိသည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့ကြသည်။ ဤယူဆထားသည့် ကယ်တင်ခြင်းဆိုင်ရာ ထုံးတမ်းစဉ်လာကို ကျင့်သုံးရန်အတွက် ယဇ်ပုရောဟိတ်အဖွဲ့တစ်ခု ထပ်မံလိုအပ်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် အပြစ်ဖြေခြင်းနှင့် ၎င်းကိုကိုယ်စားပြုသည့် ထုံးတမ်းများကို နားလည်မှုလွဲမှားခြင်းဖြင့် လူသားတို့၏ ယဇ်ပုရောဟိတ်အဖွဲ့တစ်ခုကို တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် လူတို့၏ယုံကြည်မှုတွင် ကောင်းကင်ဘုံရှိ ယေရှုခရစ်၏ ယဇ်ပုရောဟိတ်အဖွဲ့ကို မတရားစွာ အစားထိုးယူခဲ့သည်။

Baptism became a saving work to bring salvation to infants, who, it was believed, had inherited the guilt of their fathers. To administer this allegedly saving ordinance, a priesthood again was needed. Thus there was established, by a misunderstanding of the atonement and the rites that represented it, a human priesthood, which blasphemously took the place—in the belief of the people—of the priesthood of Jesus Christ in the heavenly sanctuary above.

ဥပဒေသစ်ဝါဒနှင့် ခြွင်းချခြင်းဝါဒ ခရစ်ယာန်အသင်းတော်တွင် ဂျူးဆန့်ကျင်ရေးဝါဒ ဖြစ်ပေါ်လာသည်နှင့်အမျှ၊ ပေါလု၏ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုချက်အချို့ (ဥပမာ၊ ပေတရုရင်း ၃:၁၅-၁၆ ကိုကြည့်ပါ) ကို နားလည်မှုလွဲမှားခြင်းမှ ဆင်းသက်လာသည့် ဥပဒေဆန့်ကျင်ရေးလှိုင်းတစ်ခု ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ဤအရာသည် အထူးသဖြင့် အနောက်နိုင်ငံများရှိ အသင်းတော်ကို သတ္တမမြောက်နေ့ ဥပုသ်နေ့ကို ဖယ်ရှားရန်နှင့် ကျမ်းစာလိုအပ်ချက်များအပေါ် ပေါ့ပေါ့ပါးပါးသဘောထားရှိရန် ဆန္ဒရှိစေခဲ့သည်။ ဤအရာသည် အသင်းတော်အတွင်း ထိခိုက်မှုဖြစ်ပေါ်စေရန် လုံလောက်သည့်အချိန်သာ ကြာရှည်ခံခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဥပဒေသစ်ဝါဒတစ်မျိုးဖြင့် ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် အသင်းတော်ကို ဓမ္မဟောင်းကျမ်းရှိ နှစ်စဉ်ဥပုသ်နေ့များကို အစားထိုးသည့် ပွဲတော်များကို လိုက်နာရန်နှင့် ခရစ်တော်၏ထမြောက်ခြင်းကို အမှတ်ရစေသည့် တနင်္ဂနွေနေ့ဖြစ်သော ပထမနေ့ကို လိုက်နာရန် ပြန်လည်ယူဆောင်လာခဲ့သည်။ အသင်းတော်တွင် ဖွံ့ဖြိုးလာသည့် ထုံးတမ်းများတွင် ပုဂံဘာသာမှ ချေးယူမှုများ၏ ဖိအားအောက်တွင် ထုံးတမ်းဆိုင်ရာ အလှဆင်မှုများကို ထည့်သွင်းခဲ့သည်။ ပေါလုက ၁ကောရိန္သု ၇ တွင် ပြောခဲ့သည်ကို နားလည်မှုလွဲမှားခြင်းကြောင့် အသင်းတော်သည် သန့်ရှင်းစင်ကြယ်ခြင်းကို ဆက်ကပ်ခြင်းတစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်လာခဲ့ပြီး၊ အမျိုးမျိုးသော ခြွင်းချခြင်းဆိုင်ရာ ကျင့်စဉ်များသည် စိတ်အားထက်သန်သော ခရစ်ယာန်များအတွက် စိတ်အားထက်သန်မှု၏ စံသစ်တစ်ခုကို ပေးခဲ့သည်။ အစာရှောင်ခြင်းသည် ကယ်တင်ခြင်းအတွက် လိုအပ်ချက်တစ်ခုဖြစ်လာခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးတွင် အသင်းတော်များနှင့် မကျေနပ်သည့် စိတ်အားထက်သန်သူများသည် သဲကန္တာရသို့ ထွက်ပြေးကြပြီး သန့်ရှင်းစင်ကြယ်ခြင်းနှင့် အခြားခြွင်းချခြင်းပုံစံများကို ကျင့်သုံးကြသည့် သီးသန့်နေထိုင်သူများ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် နောက်ဆုံးတွင် အလွန်များပြားလာသဖြင့် ၎င်းတို့ကို အသိုင်းအဝိုင်းများအဖြစ် ဖွဲ့စည်းရန်လိုအပ်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းစနစ်သည် ၎င်း၏ဆိုးကျိုးများနှင့်အတူ အသင်းတော်၏ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်လာခဲ့သည်။

A New Legalism and Asceticism.—With the development of anti-Judaism in the church there came, partly from a misunderstanding of certain statements of Paul (cf. 2 Peter 3:15, 16), a wave of antilegalism. This made the church, particularly in the West, willing to set aside the seventh-day Sabbath and to take a relaxed attitude toward other requirements of Scripture. This lasted in the church only long enough to do harm. It was succeeded by a kind of neolegalism, which brought the church back to an observance of festivals that took the place of the annual sabbaths of the Old Testament and to an observance of Sunday, the first day of the week, as a memorial of Christ’s resurrection. Ritualistic trimmings were added to the ceremonies developed in the church, as seen in Tertullian’s writings quoted previously, partly under the pressure of borrowings from paganism. From a misunderstanding of what Paul said in 1 Cor. 7, the church came to look upon celibacy as an experience of devotion, and various ascetical practices gave zealous Christians a new standard of zeal. Fasting became a necessity for salvation. Eventually enthusiasts, dissatisfied with the churches, fled to the desert and became hermits, practicing celibacy and other forms of asceticism. They became eventually so numerous that it was necessary to form them into communities. Thus monasticism, with its attendant evils, became an institution of the church.

ဂျူးဆန့်ကျင်ရေးဖိအားအောက်တွင် သတ္တမမြောက်နေ့ ဥပုသ်နေ့သည် တဖြည်းဖြည်း အသရေပျက်လာခဲ့သည်။ သန့်ရှင်းသောအစားအစာနှင့် မသန့်ရှင်းသောအစားအစာများအကြား ခွဲခြားမှုကို ပိုမိုလျင်မြန်စွာ လုံးဝဖယ်ရှားလိုက်သည်။ ထုံးတမ်းများ၏ အသေးစိတ်ဖွဲ့စည်းမှု၊ အကြီးအကဲများကို ယဇ်ပုရောဟိတ်များအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲမှု၊ နှင့် ပုဂံဘာသာမှ အကြီးစားချေးယူမှုများနှင့်အတူ၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် ၎င်း၏မူလသဘောသဘာဝနှင့် အဆင်ပြေမှုကို ဆုံးရှုံးခဲ့ပြီး၊ အကယ်၍ တမန်တော်များ ပြန်လည်ရှင်သန်လာပါက၊ ၎င်းတို့တည်ထောင်ကူညီခဲ့သည့် စနစ်ကို မမှတ်မိနိုင်လောက်အောင်ဖြစ်သွားခဲ့သည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် ၎င်း၏တရားဝင်ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် ယေဘုယျသဘောသဘာဝအရ အေဒီ ၄၀၀ ခုနှစ်တွင် ပုဂံဘာသာ၏ နက်နဲသောအရာများကို ကိုးကွယ်သည့် ဘာသာတစ်ခုထက် အနည်းငယ်သာပိုသည်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ကျန်ရှိသောအသင်းတော်အတွက် သတိပေးချက်သင်ခန်းစာများကို နိုင်ငံတော်နှင့် လူ့အဖွဲ့အစည်းနှင့်အတူ အစောပိုင်းအသင်းတော်၏ အတွေ့အကြုံများတွင် တွေ့ရှိနိုင်သည်။

Under the pressure of anti-Judaism the seventh-day Sabbath fell gradually into disrepute; even more quickly, the distinction between clean and unclean foods was given up completely. With the elaboration of ritual, with the change of the presbyters into priests, and with an over-all massive borrowing from paganism, Christianity so lost its original nature and complexion that had the apostles come back to life, they would scarcely have been able to recognize the system they helped to found. Christianity in its official structure and general nature became by a.d. 400 little more than a pagan mystery cult. Lessons of warning for the remnant church may be found in the experiences of the early church with the state with society.

ဧဝံဂေလိတရားကြွေးကြော်ခြင်း

XV. The Spread of the Gospel

အသင်းတော်သည် သာသနာပြုလုပ်ငန်းတစ်ခုအဖြစ် တမန်တော်များ၏ နောက်ပိုင်းလုပ်ငန်းများကို ပြောပြရာတွင် ပထမရာစုနှစ် ပြီးဆုံးချိန်တွင် ဧဝံဂေလိတရားကြွေးကြော်ခြင်း၏ အတိုင်းအတာကို ဖော်ပြထားပြီးဖြစ်သည်။ ဒုတိယရာစုနှစ်အတွက် မှတ်တမ်းများသည် မရေရာပါ။ ဒုတိယရာစုနှစ်၏ နောက်ဆုံးသုံးပုံတစ်ပုံတွင် ယခုလက်ရှိပြင်သစ်နိုင်ငံ၏ ရုန်းမြစ်ဝှမ်းတွင် သာယာဝပြောသော ခရစ်ယာန်အသိုင်းအဝိုင်းတစ်ခု ရှိခဲ့သည်။ တစ်ချိန်တည်းတွင် အရှေ့ဒေသတွင် ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် သာယာဝပြောလျက်ရှိသည်။ တတိယရာစုနှစ် အစပိုင်းတွင် မြောက်အာဖရိကတွင် အားကောင်းသော ခရစ်ယာန်လှုပ်ရှားမှုများ ပေါ်ပေါက်ခဲ့ပြီး၊ စပိန်နှင့် ဗြိတိန်တွင်လည်း ခရစ်ယာန်ဘာသာအချို့ ရှိခဲ့သည်။ စတုတ္ထရာစုနှစ် အစပိုင်းတွင် ရိုင်းမြစ်တစ်လျှောက် အသင်းတော်များ တည်ထောင်ခဲ့သည်။ အစောပိုင်းခရစ်ယာန်ရေးသားမှုများတွင် ဖြည့်စွမ်းပေးထားသည့် သတင်းအချက်အလက်များအရ ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ တဖြည်းဖြည်း ပျံ့နှံ့မှုကို ပြသထားပြီး၊ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုများအောက်တွင် အသင်းတော်များ တည်ထောင်ခြင်းနှင့် တစ်ခါတစ်ရံ ပျက်သုဉ်းခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းသည် တဖြည်းဖြည်း ခရစ်ယာန်ဘာသာသို့ ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာကို တရားဝင်ခွင့်ပြုပြီးသည့်အခါ ခရစ်ယာန်များသည် သန်းနှင့်ချီပြီး ရှိခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ တတိယရာစုနှစ်မှစ၍ အသင်းတော်အဆောက်အအုံများ အသုံးပြုခဲ့သည်။ အသင်းတော်များသည် တမန်တော်များ၏ ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ သန့်ရှင်းမှုဖြင့် တည်ထောင်ခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ အသင်းတော်ထဲသို့ ကျရောက်ခဲ့သည့် ယုံကြည်မှုလွဲမှားမှုများ၏ သဘောသဘာဝနှင့် အဆင်ပြေမှုဖြင့် တည်ထောင်ခဲ့သည်မှာ ထင်ရှားသည်။ ရေသည် ၎င်း၏ရင်းမြစ်ထက် ပိုမိုမြင့်တက်မသွားနိုင်ပါ။ အသင်းတော်အသစ်များသည် ၎င်းတို့ကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး ပြုစုပျိုးထောင်ပေးခဲ့သည့် မိခင်အသင်းတော်များကို သဘာဝအလျောက် လိုက်နာခဲ့သည်။

The Church as a Missionary Enterprise.—A view has already been given, in telling of the later work of the apostles, of the extent of gospel preaching by the close of the first century. The records are obscure for the 2d century. There was a thriving Christian congregation in the Rhone Valley of present-day France by the last third of the 2d century. Christianity was prospering in the East at the same time. The opening of the 3d century revealed strong Christian movements in North Africa, and some Christianity in Spain and Britain. By the beginning of the 4th century churches were established along the Rhine. Incidental information in early Christian writings shows a gradual spread of Christianity, with the planting and sometimes the extinction of churches under persecution, and a society slowly beginning to become Christianized. By the time Christianity was legalized, Christians doubtless could be numbered by the millions. Church buildings were in use from the 3d century on. That the churches were not established in the purity of apostolic Christianity, but with the nature and complexion of the apostasies into which the church had fallen, must be obvious. Water cannot rise higher than its source; new churches naturally followed the parent churches that had brought them into existence and nurtured them.

ဧဝံဂေလိတရား၏ ပျံ့နှံ့မှု သို့သော် တမန်တော်ပေါလု၏ ရေးသားချက်များတွင် စိတ်ဝင်စားဖွယ်ထုတ်ဖော်ပြောဆိုချက်တစ်ခု ရှိသည်။ သူသည် “သင်တို့ကြားခဲ့ပြီး ကောင်းကင်အောက်ရှိ သတ္တဝါအားလုံးထံ ကြွေးကြော်ခဲ့သည့် ဧဝံဂေလိတရား၏ မျှော်လင့်ချက်” (ကောလောသဲ ၁:၂၃) အကြောင်း ပြောဆိုသည်။ ဤတွင် အသင်းတော်၏ သာသနာပြုလုပ်ငန်း၏ တိုးတက်မှုသည် သမိုင်းတွင်သိရှိထားသည့် အမြဲတမ်းအသင်းတော်များဖြင့် အစောပိုင်းနှစ်များတွင် တိုင်းတာခြင်းမဟုတ်ကြောင်း အားပေးဖွယ်ရာ အရိပ်အမြွက်တစ်ခု ရှိသည်။ ပင်တေကုတ္တေနေ့၏ ဝိညာဉ်တော်၏ တန်ခိုးအောက်တွင်နှင့် တမန်တော်များ၏ စိတ်အားထက်သန်မှုနှင့် သတ္တိဖြင့်၊ ဧဝံဂေလိတရားသည် လျင်မြန်စွာ ကမ္ဘာတစ်ခုလုံးသို့၊ ထို့ထက်ပင် ပိုမိုဝေးကွာသည့်နေရာများသို့ သယ်ဆောင်သွားခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်နိုင်သည်။ ၎င်းသည် နေရာတိုင်းတွင် အမြဲတမ်းခရစ်ယာန်အသိုင်းအဝိုင်းများ တည်ထောင်ခြင်းသို့ မဦးတည်ခဲ့သော်လည်း၊ လူတို့အား မကြာသေးမီက ကားစင်မှာသတ်ခံခဲ့ရပြီး၊ ထမြောက်ပြီး ကောင်းကင်ဘုံသို့ တက်ကြွသွားခဲ့သည့် မယ်ရှယ်ထံသို့ လှည့်ပြန်ရမည်ဟု သတိပေးရန် ၎င်း၏ရည်ရွယ်ချက်ကို ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် သူ၏အလယ်အလတ်အမှုကို သူ့ထံသို့ လှည့်ပြန်လာသူအားလုံးအတွက် ဆောင်ရွက်ပေးနေသည်။ အကယ်၍ ထိုသို့ဖြစ်ခဲ့ပါက၊ ၎င်းသည် ခရစ်တော်၏ ဒုတိယအကြိမ်ကြွလာခြင်းမတိုင်မီ ကမ္ဘာတစ်ခုလုံးသို့ ပေးရမည့် သတိပေးသတင်းစကားနှင့် အပြိုင်ဖြစ်ရမည် (မဿဲ ၂၄:၁၄; ဗျာဒိံကျမ်း ၁၄:၆-၁၂)၊ ယခုလက်ရှိ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

The Gospel Message in Extension.—But there is an arresting statement in the writings of the apostle Paul. He speaks of the “hope of the gospel, which ye have heard, and which was preached to every creature which is under heaven” (Col. 1:23). Here is a strong suggestion that the progress of the missionary work of the church was not measured in the early years by the permanent churches that are known historically. It can well be believed that under the power of the Pentecostal Spirit, and in apostolic zeal and courage, the message of the gospel was quickly carried to the whole known world, and perhaps farther; and that although it did not everywhere result in the establishment of permanent Christian communities, it served the purpose of warning men that they should now turn to the Messiah, who had just been crucified, had risen, and had ascended to heaven, where He was carrying on His mediatorial work for all who would turn to Him. If so, this must be thought of as parallel to the warning message that is to be given to the entire world before the second coming of Christ (Matt. 24:14; Rev. 14:6–12), and which is now in progress.

ကိုးကားစာရင်း

Bibliography

ရင်းမြစ်များ

အန်တီ-နီဆင်းဖခင်များ။ အေဒီ ၃၂၅ အထိ ဖခင်များ၏ရေးသားချက်များ၏ ဘာသာပြန်များ၊ အလက်ဇန္ဒါးရောဘတ်နှင့် ဂျိမ်းဒိုနယ်ဆင်တို့ တည်းဖြတ်သည်။ ၁၀ တွဲ။ နယူးယောက်: ချားလ်စခရစ်ဘ်နာ၏သားများ၊ ၁၈၈၅-၁၈၈၇။ အစောပိုင်းခရစ်ယာန်များ၏ရေးသားချက်များကို ဂရိဘာသာနှင့် လက်တင်ဘာသာမှ ဘာသာပြန်ထားသော စုစည်းမှုတစ်ခု။ ၎င်းသည် အန်တီ-နီဆင်းဖခင်များ၏ အင်္ဂလိပ်စာကြည့်တိုက်၏ အမေရိကန်ထုတ်ဝေမှုဖြစ်သည်။

Sources

The Ante-Nicene Fathers. Translations of the Writings of the Fathers Down to A.D. 325, ed. by Alexander Roberts and James Donaldson. 10 vols. New York: Charles Scribner’s Sons, 1885–1887. A collection of the writings of the early Christians, translated from the Greek and Latin. This is the American edition of the English Library of the Ante-Nicene Fathers.

· အယာ၊ ဂျိုးဇတ်ကူလင်။ ရှေးခေတ်အသင်းတော်သမိုင်းအတွက် ရင်းမြစ်စာအုပ်။ နယူးယောက်: ချားလ်စခရစ်ဘ်နာ၏သားများ၊ ၁၉၁၃။ ရှေးခေတ်ရင်းမြစ်များမှ ကောက်နုတ်ထားသော အသုံးဝင်သော စုစည်းမှုတစ်ခု၊ မှတ်ချက်များနှင့် အညွှန်းများဖြင့် အမျိုးအစားခွဲထားသည်။

· Ayer, Joseph Cullen. A Source Book for Ancient Church History. New York: Charles Scribner’s Sons, 1913. A very useful collection of excerpts from ancient sources of church history, classified, with notes and index.

· ဟီဖဲလ်၊ ချားလ်စဂျေ။ အသင်းတော်ကောင်စီများ၏ သမိုင်း။ ၅ တွဲ။ အက်ဒင်ဘာ့ဂ်: တီ. အင်နှင့် တီ. ကလတ်ခ်၊ ၁၈၇၁-၁၈၉၆။ အေဒီ ၈၀၀ အထိ အသင်းတော်ကောင်စီများကို ကောင်းမွန်စွာ ဖော်ပြထားပြီး၊ စည်းမျဉ်းများ၏ စာသား၊ သမိုင်းနောက်ခံ၊ နှင့် ဝေဖန်မှတ်ချက်များပါရှိသည်။ ဆရာတော်ဟီဖဲလ်သည် ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး၏ အမှားမဖြစ်နိုင်မှုဆိုင်ရာ အယူဝါဒကို ဆန့်ကျင်သူတစ်ဦးဖြစ်သည်။

· Hefele, Charles J. A History of the Councils of the Church. 5 vols. Edinburgh: T. and T. Clark, 1871–96. An excellent view of the church councils to a.d. 800, with the text of the canons, historical background, and critical notes. Bishop Hefele was a Roman Catholic opponent of the dogma of papal infallibility.

· ဂျိုးဇဖတ်၊ ဖလေးဗီးယပ်စ်။ လက်ရာများ။ အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၈၁ ကိုကြည့်ပါ။

· Josephus, Flavius. Works. See Vol. V, p. 81.

· ကစ်ဒ်၊ ဘီ. ဂျေ။ အသင်းတော်သမိုင်း၏ သရုပ်ဖော်စာရွက်စာတမ်းများ (အေဒီ ၄၆၁ အထိ)။ ၂ တွဲ။ လန်ဒန်: ခရစ်ယာန်အသိပညာမြှင့်တင်ရေးအဖွဲ့၊ ၁၉၂၀-၁၉၂၃။ ရင်းမြစ်ကောက်နုတ်ချက်များ၏ အသုံးဝင်သော စုစည်းမှုတစ်ခု။

· Kidd, B. J. Documents Illustrative of the History of the Church (to a.d. 461). 2 vols. London: Society for Promoting Christian Knowledge, 1920–23. A useful collection of source excerpts.

· လိတ်၊ ကီးဆော့ပ်၊ ဘာသာပြန်။ တမန်တော်ဖခင်များ။ အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်။ ၂ တွဲ။ လန်ဒန်: ဟိန်းမန်း၊ ၁၉၁၂။ ဒုတိယရာစုနှစ်အလယ်အထိ အစောဆုံးအသင်းတော်ဖခင်များ၏ ရေးသားချက်များ။ ဤထုတ်ဝေမှုသည် လို့ဘ်ဂန္ထဝင်စာကြည့်တိုက်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်ပြီး ဂရိစာသားနှင့် အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်ပါရှိသည်။

· Lake, Kirsopp, tr. The Apostolic Fathers. An English Translation. 2 vols. London: Heinemann, 1912. The writings of the earliest Church Fathers to the middle of the 2d century. A part of the Loeb Classical Library, this edition contains the Greek text with English translation.

· လူးမစ်၊ လူးဝီ့စ်အာ့ရ်၊ ဘာသာပြန်။ ပုပ်ရဟန်းမင်းများ၏စာအုပ်။ နယူးယောက်: ကိုလံဘီယာတက္ကသိုလ်စာနယ်ဇင်း၊ ၁၉ ၁၆။ ရောမမြို့ရှိ အသင်းတော်၏ အစောဆုံးခေါင်းဆောင်များနှင့်ပတ်သက်သည့် ရှေးခေတ်ထုတ်ဖော်ပြောဆိုချက်များ၏ စုစည်းမှုတစ်ခု၊ လက်တင်ဘာသာဖြင့် လီဘာပုန္တိဖီကယ်လစ်ဟု လူသိများသည်။

· Loomis, Louise R., tr. Book of the Popes. New York: Columbia University Press, 1916. An ancient collection of statements concerning the earliest heads of the church in Rome, commonly known by its Latin title, Liber Pontificalis.

· ပ္လင်နီးယပ်စ်ငယ်။ စာများ။ ဝီလျံမဲလ်မော့သ်၏ အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်ဖြင့်။ ၂ တွဲ။ လန်ဒန်: ဝီလျံဟိန်းမန်း၊ ၁၉၃၁၊ ၁၉၃၅။ (လို့ဘ်ဂန္ထဝင်စာကြည့်တိုက်။) ဤလက်တင်စာပေမာစတာပိစ်များသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာ ပေါ်ပေါက်လာသည့် ရောမနောက်ခံကို ပေးသည်။ ၎င်းတို့တွင် အစောဆုံးခရစ်ယာန်ဝတ်ပြုရေးအကြောင်း တိုတောင်းသော်လည်း ပြည့်စုံသော ဖော်ပြချက်တစ်ခု ပါဝင်သည်။

· Pliny The Younger. Letters. With an English Translation by William Melmoth. 2 vols. London: William Heinemann, 1931, 1935. (The Loeb Classical Library.) These Latin literary masterpieces give the Roman setting in which Christianity arose. They include a short but complete description of early Christian worship, the first one extant.

· ရှဖ်၊ ဖိလစ်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ ယုံကြည်ချက်များ။ ဆဌမထုတ်ဝေမှု။ ၃ တွဲ။ နယူးယောက်: ချားလ်စခရစ်ဘ်နာ၏သားများ၊ ၁၈၉၀။ ဂရိ၊ လက်တင်၊ နှင့် ပရိုတက်စတင့်သင်္ကေတများနှင့် ယုံကြည်ချက်များ၏ တန်ဖိုးရှိသော စုစည်းမှုတစ်ခု။

· Schaff, Philip. The Creeds of Christendom. 6th ed. 3 vols. New York: Charles Scribner’s Sons, 1890. A valuable collection of the Greek, Latin, and Protestant symbols and creeds.

· ရှော့ဝဲလ်၊ ဂျိမ်းတီ. နှင့် လူးမစ်၊ လူးဝီ့စ်ရို့ပ်စ်။ ပေတရု၏ထိုင်ခုံ။ နယူးယောက်: ကိုလံဘီယာတက္ကသိုလ်စာနယ်ဇင်း၊ ၁၉၂၇။ ပေတရုသည် ရောမမြို့ရှိ အသင်းတော်ကို တည်ထောင်ခဲ့သည်ဟူသော သီအိုရီထိတွေ့သည့် ရင်းမြစ်ထုတ်ဖော်ပြောဆိုချက်တိုင်း၏ တန်ဖိုးရှိသော စုစည်းမှုတစ်ခု။

· Shotwell, James T., and Loomis, Louise Ropes. The See of Peter. New York: Columbia University Press, 1927. A valuable collection of every source statement touching upon the theory that Peter founded the church in Rome.

· ဆူတန်းနီးယပ်စ်။ ကဲသရာများ၏ဘဝများ။ အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၈၁ ကိုကြည့်ပါ။

· Suetonius. The Lives of the Caesars. See Vol. V, p. 81.

တာစီတပ်စ်။ လက်ရာများ။ အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၈၁ ကိုကြည့်ပါ။

Tacitus. Works. See Vol. V, p. 81.

အာဏာပိုင်များ

အယ်လန်၊ အေ. ဗီ. ဂျီ။ ခရစ်ယာန်အဖွဲ့အစည်းများ။ နယူးယောက်: ချားလ်စခရစ်ဘ်နာ၏သားများ၊ ၁၉၈၇။ အသင်းတော်တွင် အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးမှုများနှင့် ၎င်းတို့ကို ဖြစ်ပေါ်စေသည့် အကြောင်းအချက်များကို ရင်းမြစ်များမှ စေ့စပ်စွာ တင်ပြထားသည်။

Authorities

Allen, A. V. G. Christian Institutions. New York: Charles Scribner’s Sons, 1987. A thorough presentation, from the sources, of institutional developments in the church and the factors that produced them.

· အန်ဂတ်စ်၊ အက်စ်။ နက်နဲသောဘာသာများနှင့် ခရစ်ယာန်ဘာသာ။ နယူးယောက်: ချားလ်စခရစ်ဘ်နာ၏သားများ၊ ၁၉၂၅။ ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ ပုဂံဘာသာဆိုင်ရာ ပတ်ဝန်းကျင်ကို ပေးပြီး သင်ခန်းစာဖြစ်စေသော နှိုင်းယှဉ်မှုများကို ပြုလုပ်သည့် အသုံးဝင်သော လေ့လာမှုတစ်ခု။

· Angus, S. The Mystery Religions and Christianity. New York: Charles Scribner’s Sons, 1925. A useful study, giving the pagan religious environment of Christianity and making instructive comparisons.

· ဘီးတ်၊ ဒဗလျူ. အီး။ အစောပိုင်းရောမဘိရှော့ပ်အဖွဲ့ အေဒီ ၃၈၄ အထိ။ လန်ဒန်: ကဲလီ၊ ၁၉၁၃။ ရောမမြို့ရှိ အသင်းတော်တွင် ဘိရှော့ပ်အဖွဲ့၏ ဖွံ့ဖြိုးမှုကို ယုံကြည်စိတ်ချရသော တင်ပြချက်တစ်ခု။

· Beet, W. E. The Early Roman Episcopate to A.D. 384. London: Kelly, 1913. A reliable presentation of the development of the episcopate in the church in Rome.

· ဘူးရီ၊ ဂျေ. ဘီ။ အတွေးလွတ်လပ်မှု၏ သမိုင်း။ နယူးယောက်: ဟင်နရီဟုတ်နှင့်ကုမ္ပဏီ၊ ၁၉၁၃။ လူ့အတွေးလွတ်လပ်မှုနှင့် လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်း အသင်းတော်နှင့် ၎င်း၏ဆက်နွှယ်မှုကို ဖော်ပြသည်။

· Bury, J. B. A History of Freedom of Thought. New York: Henry Holt and Co., 1913. The idea of freedom in human thinking and its relation to the church as an institution in society.

· ကန်ဖီးလ်ဒ်၊ အယ်လ်. အိတ်ချ်။ ခရစ်ယာန်များ၏ အစောပိုင်းညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုများ။ နယူးယောက်: လောင်းမန်း၊ ၁၉၁၃။ ပထမဆုံးညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုများနှင့်ပတ်သက်သည့် ရင်းမြစ်များကို ဂရုတစိုက် ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာထားပြီး သက်ဆိုင်ရာပစ္စည်းများမှ ကောက်နုတ်ချက်များစွာပါရှိသည်။

· Canfield, L. H. The Early Persecutions of the Christians. New York: Longmans, 1913. A careful analysis of the sources dealing with the first persecutions with copious quotations from the relevant materials.

· ကားလိုင်း၊ အေ. ဂျေ။ ခရစ်ယာန်အသင်းတော်နှင့် လွတ်လပ်မှု။ လန်ဒန်: ကလတ်ခ်၊ ၁၉၂၄။ ဤမှတ်တမ်းတင်ထားသော လက်ရာသည် အသင်းတော်အတွင်း လွတ်လပ်မှုသဘောတရား၏ တိုးတက်မှုကို ပြသသည်။

· Carlyle, A. J. The Christian Church and Liberty. London: Clarke, 1924. This documented work shows the progress of the concept of freedom in the church.

· ကိစ္စ၊ ရှရီဂျက်ဆင်। အစောပိုင်းခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်။ ရှီကာဂို: ရှီကာဂိုတက္ကသိုလ်စာနယ်ဇင်း၊ ၁၉၁၄။ သမိုင်းတွင် လှုပ်ရှားမှုတစ်ခုအဖြစ် ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ ဖွံ့ဖြိုးမှုကို လစ်ဘရယ်အတွေးအခေါ်ရှင်တစ်ဦးမှ ဆွေးနွေးထားသည်။

· Case, Shirley Jackson. Evolution of Early Christianity Chicago: University of Chicago Press, 1914. A discussion by a liberal thinker of the development of Christianity as a movement in history.

· ကူးမွန့်၊ ဖရန့်ဇ်။ ရောမပုဂံဘာသာတွင် အရှေ့တိုင်းဘာသာများ။ ရှီကာဂို: အိုးပင်းကို့ပ်ထုတ်ဝေရေးကုမ္ပဏီ၊ ၁၉၁၁။ ရောမဘာသာနယ်ပယ်တွင် အထူးသဖြင့် မီသရားဝါဒတွင် ကျွမ်းကျင်သူဖြစ်သည့် စာရေးဆရာ၏ စေ့စပ်သေချာသော ဆွေးနွေးချက်တစ်ခု။

· Cumont, Franz. The Oriental Religions in Roman Paganism. Chicago: Open Court Publishing Company, 1911. The field of Roman religions is one in which the author is expert, especially Mithraism. This is a thorough discussion of the subject.

· ဒီးလ်၊ ဆမ်မြူအယ်လ်။ နီရိုမှ မားကပ်စ်အော်ရီးလီးယပ်စ်အထိ ရောမလူ့အဖွဲ့အစည်း။ လန်ဒန်: မက်မီလန်ကုမ္ပဏီ၊ ၁၉၀၄။ ခရစ်ယာန်ဘာသာ ကြီးထွားပျံ့နှံ့ခဲ့သည့် လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ဖတ်ရှုလွယ်ကူပြီး ပညာရှင်ဆန်သော ပုံဖော်မှုတစ်ခု။

· Dill, Samuel. Roman Society From Nero to Marcus Aurelius. London: The Macmillan Company, 1904. A readable, scholarly portrayal of the society within which Christianity grew and spread.

· ဒိုးလင်ဂါ၊ ဂျွန် ဂျေ. အိုင်. ဗွန်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာနှင့် အသင်းတော်၏ ပထမခေတ်။ ၂ တွဲ။ လန်ဒန်: ဂစ်ဘင်းနှင့်ကုမ္ပဏီ၊ ၁၉၀၆။ ရောမကက်သလစ်တစ်ဦးမှ ဘက်မလိုက်ဘဲ ကောင်းမွန်စွာ တင်ပြထားသည်။

· Döllinger, John J. I. von. First Age of Christianity and the Church. 2 vols. London: Gibbings and Company, 1906. A good, unbiased presentation by a Roman Catholic.

ဒူးရှဲးန်း၊ လူးဝီ့စ်။ ခရစ်ယာန်အသင်းတော်၏ အစောပိုင်းသမိုင်း။ လန်ဒန်: ဂျေ. မာရီ၊ ၁၉၀၉-၁၉၂၄။ ကျယ်ပြန့်သောစိတ်နှင့် လွတ်လပ်စွာတွေးခေါ်သူတစ်ဦးဖြစ်သည့် ရောမကက်သလစ်ဘုန်းတော်ကြီးတစ်ဦးမှ အစောပိုင်းအသင်းတော်၏ ပေါ်ပေါက်လာမှုကို ပညာရှင်ဆန်စွာ ဂရုတစိုက်တင်ပြထားသည်။

Duchesne, Louis. Early History of the Christian Church. London: J. Murray, 1909–24. A Roman Catholic abbot of broad mind and independent thinking presents with scholarly care the emergence of the early church.

_______. ခရစ်ယာန်ဝတ်ပြုကိုးကွယ်မှု။ ၎င်း၏ဇစ်မြစ်နှင့် ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်။ ဒုတိယထုတ်ဝေ။ လန်ဒန်၊ ခရစ်ယာန်အသိပညာမြှင့်တင်ရေးအသင်း၊ ၁၉၁၂။

_______. Christian Worship: Its Origin and Evolution. 2d ed. London: Society for Promoting Christian Knowledge, 1912.

ဖစ်ရှာ၊ ဂျော့ဂျီပီ။ ခရစ်ယာန်အယူဝါဒသမိုင်း။ နယူးယောက်၊ ချားလ်စ်စကရစ်ဘ်နာ့စ် ဆွန်းစ်၊ ၁၉၈၆။ ဘုရားကျောင်းအတွင်း ဘာသာရေးဆိုင်ရာ သဘောတရားများ၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုသမိုင်းကို အသုံးဝင်စွာ တင်ပြထားသည်။

Fisher, George P. History of Christian Doctrine. New York: Charles Scribner’s Sons, 1986. A useful history of the development of theological concepts in the church.

ဖိုးက်စ်ဂျက်ဆင်၊ အက်ဖ်ဂျေ။ ဂျန်တိုင်းခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ ထွန်းကားလာမှု။ နယူးယောက်၊ ဒိုရန်၊ ၁၉၂၇။ ဂျူးနှင့် ဂျန်တိုင်းခရစ်ယာန်ဘာသာအကြား ခြားနားချက်နှင့် နောက်ဆုံးဖြစ်ပေါ်ပုံနှင့် အကြောင်းအမျိုးမျိုးကို ဖော်ပြသည်။

Foakes Jackson, F. J. Rise of Gentile Christianity. New York: Doran, 1927. This work shows the contrast between Jewish and Gentile Christianity and how and why the latter developed as it did.

_______. လိတ်၊ ကီးဆော့ပ်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏အစပိုင်း - တမန်တော်များ၏အကျင့်များ၊ အပိုင်း ၁။ ၅ တွဲ။ လန်ဒန်၊ မက်မီလန်အန်ဒ်ကိုး လီမိတက်၊ ၁၉၂၀-၃၃။ တမန်တော်များ၏အကျင့်များကို အခြေခံ၍ အစောပိုင်းခရစ်ယာန်ဘာသာကို ပညာရှင်ဆန်စွာ စစ်ဆေးလေ့လာထားသည်။

_______, Lake, Kirsopp. The Beginning of Christianity: Part I, The Acts of the Apostles. 5 vols. London: Macmillan & Co., Ltd., 1920–33. A scholarly examination of early Christianity on the basis of the book of Acts.

ဖရီလန်ဒါ၊ လူဒဝစ်။ အစောပိုင်းအင်ပါယာအောက်တွင် ရောမဘဝနှင့် အကျင့်စရိုက်များ။ ၄ တွဲ။ လန်ဒန်၊ ရော့တ်လဇ်၊ ၁၉၀၈-၁၃။ ဤအကြောင်းအရာနှင့်ပတ်သက်၍ အသေးစိတ်ဆုံးနှင့် သတင်းအချက်အလက်အများဆုံးဖြစ်သော လက်ရာ။

Frielaender, Ludwig. Roman Life and Manners Under the Early Empire. 4 vols. London: Routeledge, 1908–13. The most detailed and informative work on the subject.

ဂွတ်ကင်၊ အိပ်ချ်အမ်။ အေဒီ ၃၁၃ အထိ အစောပိုင်းဘုရားကျောင်းသမိုင်း။ ၂ တွဲ။ လန်ဒန်၊ မက်မီလန်အန်ဒ်ကိုး လီမိတက်၊ ၁၉၀၉။ အဓိကအားဖြင့် စာရေးဆရာများနှင့်ပတ်သက်သော အစောပိုင်းဘုရားကျောင်းကို ဆွေးနွေးထားသည်။

Gwatkin, H. M. Early Church History to A.D. 313. 2 vols. London: Macmillan & Co., Ltd., 1909. A discussion of the early church dealing mainly with the writers.

ဟာဒီ၊ အီး။ ခရစ်ယာန်ဘာသာနှင့် ရောမအစိုးရ။ လန်ဒန်၊ လောင်းမန်စ်၊ ၁၈၉၄။ အစောပိုင်းဘုရားကျောင်းနှင့် ရောမအင်ပါယာအစိုးရအကြား ဆက်ဆံရေးကို ဆွေးနွေးထားသော နောက်ကျသော်လည်း အသုံးဝင်နိုင်သော လက်ရာ။

Hardy, E. Christianity and the Roman Government. London: Longmans, 1894. An old but still usable discussion of relations between the early church and the Roman imperial government.

ဟာနတ်၊ အေဒေါ့ဖ်ဗွီ။ ပထမနှစ်ရာစုနှစ်ခုအတွင်း ဘုရားကျောင်း၏ ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် ဥပဒေ။ လန်ဒန်၊ ဝီလျံစ်အန်ဒ်နောဂိတ် လီမိတက်၊ ၁၉၁၀။ အစောပိုင်းဘုရားကျောင်း၏ အဖွဲ့အစည်းဖွံ့ဖြိုးမှုများကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာထားသော ဆောင်းပါးများစုစည်းမှု။

Harnack, Adolf von. Constitution and Law of the Church in the First Two Centuries. London: Williams & Norgate, Ltd., 1910. A series of essays analyzing developments in the organization of the early church.

_______. အယူဝါဒသမိုင်း။ ၇ တွဲ။ လန်ဒန်၊ ဝီလျံစ်အန်ဒ်နောဂိတ် လီမိတက်၊ ၁၈၉၄-၁၉၀၃။ ဘုရားကျောင်း၏ ယုံကြည်ချက်များသည် သမိုင်းတွင် ပေါ်ထွက်လာပုံကို စေ့စပ်သေချာစွာ ဆွေးနွေးထားသည်။

_______. History of Dogma. 7 vols. London: Williams & Norgate, Ltd., 1894–1903. A thorough discussion of the beliefs of the church as they have emerged in history.

_______. ပထမသုံးရာစုအတွင်း ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ သာသနာပြုလုပ်ငန်းနှင့် ချဲ့ထွင်မှု။ ဒုတိယထုတ်ဝေ။ ၂ တွဲ။ လန်ဒန်၊ ဝီလျံစ်အန်ဒ်နောဂိတ် လီမိတက်၊ ၁၉၀၈။ ဘုရားကျောင်း၏ ပထဝီဝင်ဆိုင်ရာ ပျံ့နှံ့မှုကို စေ့စပ်သေချာစွာ စာရွက်စာတမ်းဖြင့် ဆွေးနွေးထားသည်။

_______. Mission and Expansion of Christianity in the First Three Centuries. 2d ed. 2 vols. London: Williams & Norgate Ltd., 1908. A careful, full discussion of the geographic spread of the church, thoroughly documented.

_______. ခရစ်ယာန်ဘာသာဆိုသည်မှာ အဘယ်နည်း။ လန်ဒန်၊ ဝီလျံစ်အန်ဒ်နောဂိတ် လီမိတက်၊ ၁၉၀၁။ ဘုရားကျောင်း၏ သမိုင်းဆိုင်ရာ အတွေ့အကြုံကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာခြင်းဖြင့် ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ စစ်မှန်သော “ဖြစ်တည်မှု” ကို ရှာဖွေရန် ကြိုးပမ်းမှု။

_______. What Is Christianity? London: Williams & Norgate, Ltd., 1901. An attempt to find out what is the real “being” of Christianity, by analyzing the historic experience of the church.

ဟတ်ခ်ျ၊ အယ်ဒဝင်။ ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းအပေါ် ဂရိအတွေးအခေါ်နှင့် အသုံးပြုမှုများ၏ လွှမ်းမိုးမှု။ လန်ဒန်၊ ဝီလျံစ်အန်ဒ်နောဂိတ် လီမိတက်၊ ၁၈၉၀။ အစောပိုင်းဘုရားကျောင်း၏ ပတ်ဝန်းကျင်နှင့် ၎င်း၏အကျိုးသက်ရောက်မှုကို ပုံဖော်ထားသည်။

Hatch, Edwin. Influences of Greek Ideas and Usages Upon the Christian Church. London: Williams & Norgate, Ltd., 1890. This work portrays the environment of the early church and its effect.

_______. အစောပိုင်းခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းများ၏ အဖွဲ့အစည်း။ လန်ဒန်၊ လောင်းမန်စ်၊ ၁၈၈၁။ အစောပိုင်းဘုန်းတော်ကြီးများအဖွဲ့၏ အရေးပါမှုကို ဖော်ပြထားသော ရိုးသားသော ဆွေးနွေးမှု။

_______. The Organization of the Early Christian Churches. London: Longmans, 1881. A frank treatment which shows the importance of the early presbytery.

ကစ်ဒ်၊ ဘီဂျေ။ အေဒီ ၄၆၁ အထိ ဘုရားကျောင်းသမိုင်း။ ၃ တွဲ။ အောက်စဖို့ဒ်၊ ကလရင်ဒန်စာနယ်ဇင်း၊ ၁၉၂၂။ ပညာရှင်ဆန်စွာ ဆွေးနွေးထားသည်။

Kidd, B. J. A History of the Church to A.D. 461. 3 vols. Oxford: Clarendon Press, 1922. A scholarly treatment.

ကလော့စနှာ၊ ဂျိုးဇက်။ ယေရှုမှ ပေါလုအထိ။ နယူးယောက်၊ မက်မီလန်ကုမ္ပဏီ၊ ၁၉၄၃။ ဂျူးအမြင်မှ ယေရှုနှင့် ပေါလု၏ ကမ္ဘာကို ပညာရှင်ဆန်စွာ ဆွေးနွေးပြီး ဂျန်တိုင်းတိုးတက်မှုတွင် ပေါလုအား ဘုရားကျောင်း၏ စစ်မှန်သော တည်ထောင်သူအဖြစ် အလေးပေးထားသည်။

Klausner, Joseph. From Jesus to Paul. New York: The Macmillan Company, 1943. A scholarly discussion of the world of Jesus and Paul from the Jewish point of view, stressing Paul as the real founder of the church in its Gentile progress.

ကရူဂါ၊ ဂျီ။ ပထမသုံးရာစုအတွင်း အစောပိုင်းခရစ်ယာန်စာပေသမိုင်း။ နယူးယောက်၊ မက်မီလန်ကုမ္ပဏီ၊ ၁၈၉၇။ အစောပိုင်းဘုရားကျောင်းသမိုင်းနှင့် ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ရင်းမြစ်များကို ဆွေးနွေးထားပြီး အဆင့်မြင့်ဝေဖန်မှုသဘောထားဖြင့်။

Krüger, G. History of Early Christian Literature in the First Three Centuries. New York: The Macmillan Company, 1897. A treatment of the sources for early church history and theology, of a higher critical tendency.

လာတိုးရက်၊ ကင်းနက်စကော့တ်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ ချဲ့ထွင်မှုသမိုင်း။ ၇ တွဲ။ နယူးယောက်၊ ဟာပါအန်ဒ်ဘရားသားစ်၊ ၁၉၃၇။ သာသနာပြုသူနှင့် ပညာရှင်တစ်ဦးမှ ခရစ်ယာန်သာသနာပြုလုပ်ငန်းသမိုင်းကို စာနာစိတ်ဖြင့် ရေးသားထားသည်။

Latourette, Kenneth Scott. A History of the Expansion of Christianity. 7 vols. New York: Harper and Brothers, 1937. A sympathetic history of Christian missions by a missionary and scholar.

လီးယား၊ ဟင်နရီစီ။ ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းအတွင်း ဘုန်းတော်ကြီးများ၏ လူမဖြစ်ရန်ကတိပြုမှု၏ သမိုင်း။ ဒုတိယထုတ်ဝေ။ ၂ တွဲ။ နယူးယောက်၊ မက်မီလန်ကုမ္ပဏီ၊ ၁၉၀၇။ ဘုန်းတော်ကြီးများ၏ တရားစွမ်းကြံမှုနှင့် ၎င်း၏နောက်ပိုင်းဘုရားကျောင်းအပေါ် သက်ရောက်မှုကို အသုံးဝင်စွာ ဆွေးနွေးထားသည်။

Lea, Henry C. History of Sacerdotal Celibacy in the Christian Church. 2d ed. 2 vols. New York: The Macmillan Company, 1907. A useful treatment of asceticism and its effect upon the later church.

မက်ဂစ်ဖတ်၊ အေစီ။ တမန်တော်ခေတ်တွင် ခရစ်ယာန်ဘာသာသမိုင်း။ ဒုတိယထုတ်ဝေ။ နယူးယောက်၊ ချားလ်စ်စကရစ်ဘ်နာ့စ် ဆွန်းစ်၊ ၁၈၉၉။ ဤစာအုပ်သည် ခရစ်ယာန်ခေတ်၏ ပထမရာစုကို အကမှ ပြင်ပရင်းမြစ်များမှ ရရှိသမျှကို ထည့်သွင်းထားသည်။

McGiffert, A. C. History of Christianity in the Apostolic Age. 2d ed. New York: Charles Scribner’s Sons, 1899. This book keeps to the 1st century of the Christian Era, bringing in what there is from extra-Biblical sources.

နယူးမန်း၊ ဂျွန်ဟင်နရီ ကာဒီနယ်။ ခရစ်ယာန်အယူဝါဒဖွံ့ဖြိုးမှုဆိုင်ရာ စာတမ်းများ။ လန်ဒန်၊ ဘီအမ်ပစ်ကရင်း၊ ၁၈၇၈။ ရိုမန်ကက်သလစ်သို့ ပြောင်းလဲသူတစ်ဦးမှ အနောက်ဘုရားကျောင်း၏ ယုံကြည်ချက်နှင့် ဖွဲ့စည်းမှုကို ပတ်ဝန်းကျင်က ပုံဖော်ပုံကို ရိုးသားစွာ ဖော်ပြထားသည်။

Newman, John Henry Cardinal. Essays on the Development of Christian Doctrine. London: B. M. Pickering, 1878. A convert to Roman Catholicism frankly shows how its environment shaped the belief and formation of the Western Church.

ရေနီ၊ ရောဘတ်။ ရှေးခေတ်ကက်သလစ်ဘုရားကျောင်း (အေဒီ ၉၈-၄၅၁)။ နယူးယောက်၊ ချားလ်စ်စကရစ်ဘ်နာ့စ် ဆွန်းစ်၊ ၁၉၀၂။ တမန်တော်များနောက်ပိုင်း အရှေ့နှင့်အနောက်ဘုရားကျောင်းအတွင်း အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုများကို စေ့စပ်သေချာစွာ သတင်းအချက်အလက်ဖြင့် ခြေရာခံထားသည်။

Rainy, Robert. The Ancient Catholic Church (A.D. 98–451). New York: Charles Scribner’s Sons, 1902. A careful, informative tracing of developments, mainly institutional, in the church, East and West, immediately after the apostles.

ရာမ်ဆေ၊ ဝီလျံမစ်ချယ်။ ရောမအင်ပါယာအတွင်း ဘုရားကျောင်း။ နယူးယောက်၊ ဂျီပီပူတန်မ့်စ် ဆွန်းစ်၊ ၁၈၉၃။ ပေါလု၏ဘဝတွင် ကျွမ်းကျင်သူတစ်ဦးမှ ဘုရားကျောင်း၏ ရောမပတ်ဝန်းကျင်နှင့် အပြန်အလှန်အကျိုးသက်ရောက်မှုများကို တင်ပြထားသည်။

Ramsay, William Mitchell. The Church in the Roman Empire. New York: G. P. Putnam’s Sons, 1893. An expert in the life of Paul presents the Roman environment of the church, and the reciprocal effects.

_______. စိန့်ပေါလု၏ မြို့များ။ နယူးယောက်၊ အေစီအာမစ်စထရောင်အန်ဒ်ဆွန်၊ ၁၉၀၈။ ပေါလုသည် ၎င်း၏ သာသနာပြုလုပ်ငန်းများကို အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့သည့် မြို့များနှင့် ပြည်နယ်များနှင့်ပတ်သက်သော နောက်ခံသတင်းအချက်အလက်များစွာကို တင်ပြထားသည်။

_______. The Cities of St. Paul. New York: A. C. Armstrong and Son, 1908. Presents a wealth of background material regarding the cities and provinces in which Paul accomplished his missionary tasks.

_______. စိန့်ပေါလု ခရီးသွားနှင့် ရောမနိုင်ငံသား။ နယူးယောက်၊ ဂျီပီပူတန်မ့်စ် ဆွန်းစ်၊ ၁၉၀၆။ ပေါလုနှင့် ၎င်းလှုပ်ရှားခဲ့သည့် နိုင်ငံရေးနှင့် လူမှုရေးကမ္ဘာကို ဆွေးနွေးထားသည်။

_______. St. Paul the Traveller and the Roman Citizen. New York: G. P. Putnam’s Sons, 1906. A discussion of Paul and the political and social world in which he moved.

ရှပ်၊ ဖိလစ်။ ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းသမိုင်း။ ၇ တွဲ။ နယူးယောက်၊ ချားလ်စ်စကရစ်ဘ်နာ့စ် ဆွန်းစ်၊ ၁၈၈၂-၁၉၁၀။ ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းသမိုင်းတွင် အကောင်းဆုံးများထဲမှတစ်ခု၊ ပညာရှင်ဆန်ပြီး နားလည်မှုနှင့် ဝိညာဉ်ရေးဆိုင်ရာ။ အစောပိုင်းကာလအတွက် ထူးချွန်သည် (တွဲ ၁ နှင့် ၂)။

Schaff, Philip. History of the Christian Church. 7 vols. New York: Charles Scribner’s Sons, 1882–1910. One of the best histories of the Christian Church; scholarly, understanding, and spiritual. Excellent for the early period (vols. 1 and 2).

ရှူရာ၊ အီမီလ်။ ယေရှုခရစ်၏ခေတ်တွင် ဂျူးလူမျိုးသမိုင်း။ ၅ တွဲ။ နယူးယောက်၊ ချားလ်စ်စကရစ်ဘ်နာ့စ် ဆွန်းစ်၊ ၁၈၉၁။ အသေးစိတ်ဖော်ပြထားပြီး မှတ်စုများစွာဖြင့် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော လက်ရာ။

Schürer, Emil. History of the Jewish People in the Time of Jesus Christ. 5 vols. New York: Charles Scribner’s Sons, 1891. A still indispensable work, in full detail, with copious notes.

သောမ့်စင်၊ အာအယ်လ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာ ဘုန်းတော်ရာထူးများ။ ဖီလာဒဲလ်ဖီယာ၊ ဝါစမင်စတာ စာနယ်ဇင်း၊ ၁၉၁၀။ အစောပိုင်းဘုရားကျောင်းအတွင်း အကြီးအကဲများနှင့် ဘုန်းတော်ရာထူးများ၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ပရစ်ဘိုင်တီးရီးယန်းအမြင်မှ ဆွေးနွေးထားသည်။

Thompson, R. E. The Historic Episcopate. Philadelphia: Westminster Press, 1910. The development of the eldership in the early church and the use of the episcopate, from the Presbyterian point of view.

ဝါ့ခ်မန်း၊ အိပ်ချ်ဘီ။ အစောပိုင်းဘုရားကျောင်းအတွင်း ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှု။ လန်ဒန်၊ ကယ်လီ၊ ၁၉၀၆။ ရင်းမြစ်များဆီသို့ ဦးတည်သည့် အသုံးဝင်သော မှတ်စုများဖြင့် လူကြိုက်များသော တင်ပြချက်။

Workman, H. B. Persecution in the Early Church. London: Kelly, 1906. A popular presentation, with useful notes leading to the sources.

ရောမသမိုင်း ဓမ္မသစ်ကျမ်းခေတ်တွင်

Roman History in New Testament Times

၁. သမ္မတနိုင်ငံမှ အင်ပါယာသို့

I. From Republic to Empire

အနှစ်သက္ကရာဇ် ၅၀၀ ခန့်တွင် ရောမသည် အနည်းဆုံး အမည်ခံအားဖြင့် သမ္မတနိုင်ငံဖြစ်လာခဲ့သည်။ တစ်ခါတစ်ရံ အာဏာရှိခေါင်းဆောင်များ ပေါ်ထွက်လာသော်လည်း၊ အာဏာရှင်စနစ်ကို ကြောက်ရွံ့မှုက သမ္မတနိုင်ငံစနစ်၏ ပုံစံကို ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ခဲ့ပြီး၊ အံ့အားသင့်ဖွယ်ရာ အနည်းငယ်အတိုင်းအတာအထိ လက်တွေ့တွင်လည်း ထိန်းသိမ်းနိုင်ခဲ့သည်။ သို့သော်၊ ခရစ်မပေါ်မီ နှစ်ရာစုနှစ်အတွင်း၊ အောင်နိုင်မှုများနောက်တွင် လိုက်ပါလာသော လူမှုရေးနှင့် နိုင်ငံရေးပြဿနာများက ရောမအင်ပါယာ၏ ကျယ်ပြန့်သော နယ်မြေများကို ရောမအာဏာပိုင်များ၏ အကန့်အသတ်ရှိသော အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်ဖြင့် အုပ်ချုပ်ရန် ပိုမိုခက်ခဲလာစေခဲ့သည်။

About 500 b.c. Rome became, at least nominally, a republic. From time to time strong leaders arose, but an ever-present fear of autocratic power preserved intact the form, and to a surprising extent the fact, of republican government. However, during the two centuries prior to the birth of Christ social and political problems that followed in the wake of conquest made the far-flung empire ever more difficult to administer on the basis of a form of government that had proved at least more or less satisfactory in the days when Roman interests were confined to Italy.

အနှစ်သက္ကရာဇ် ပထမရာစုတွင်၊ ဤလူမှုရေးနှင့် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ရှုပ်ထွေးမှုများက နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးဖွဲ့စည်းပုံကို ပြောင်းလဲရန် လိုအပ်ခဲ့ပြီး၊ ထိုခေတ်ကာလ၏ နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်များအကြား အာဏာအတွက် ယှဉ်ပြိုင်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ သို့သော်၊ ယှဉ်ပြိုင်သူများထဲမှ မည်သူမျှ ဘုရင်ဟူသော ရာထူးကို ရယူရန် မဝံ့မရဲဖြစ်ခဲ့သည်။ ဂျူးလိယပ်စီဇာသည် ဘုရင်ရာထူးနှင့် အခွင့်အာဏာများကို ရယူလိုသည်ဟု လူထုက ကြောက်ရွံ့ခဲ့ခြင်းက အနှစ်သက္ကရာဇ် ၄၄ ခုနှစ် မတ်လ ၁၅ ရက်နေ့တွင် သူ့ကို လုပ်ကြံခံရစေခဲ့သည်။ ထိုဖြစ်ရပ်က နှစ်ပေါင်း ၁၅ နှစ်နီးပါး ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော နိုင်ငံရေးမငြိမ်မသက်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး၊ အခြားအချိန်များတွင် ရောမအာဏာပိုင်များ ပြိုလဲမှုကို အချက်ပြခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော အကျိုးဆက်မျိုး မဖြစ်ပေါ်ခဲ့ခြင်းမှာ ရောမအာဏာကို ပုန်ကန်ရန် အားအင်ရှိသော နယ်ချဲ့ခံလူမျိုးများ သို့မဟုတ် နိုင်ငံခြားရန်သူများ မရှိခဲ့ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ ဤနိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းအခိုက်အတန့်တွင် နယ်မြေများသည် နှိမ့်ချထားခံရဆဲဖြစ်သည်။ ရောမဘဏ္ဍာရေးဖွဲ့စည်းပုံသည် ထောင်ပေါင်းများစွာ ထိခိုက်ခံရသော်လည်း၊ ဤအရေးကြီးသောကာလအတွင်း ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ရောမလူမျိုး၏ ရှေးခေတ်ကျန်ရှိသော ခိုင်မာသောစရိုက်နှင့် ရောမဥပဒေနှင့် အုပ်ချုပ်ရေးကျွမ်းကျင်မှုတို့သည်၊ အထူးသဖြင့် မြူနီစီပယ်အဆင့်များတွင်၊ ရောမကို နိုင်ငံတစ်ခုနှင့် ကမ္ဘာ့အုပ်ချုပ်ရေးအဖြစ် ကယ်တင်ခဲ့ရသည်။ အတွင်းပိုင်းမငြိမ်မသက်မှုများရှိသော်လည်း၊ သံမဏိသမ္မတနိုင်ငံသည် တည်ရှိခဲ့သည်။

By the first century b.c., these social and political complexities called for a change in the political structure of the state and thus paved the way for a contest of power among the national leaders of the day. But, as yet, none of the contestants dared assume the title of a monarch. It was popular fear that Julius Caesar aspired to assume the title and prerogatives of that office that led to his assassination on the ides of March, 44 b.c. That event precipitated a state of anarchy that continued for nearly fifteen years and that, at other times, would have been the signal for the collapse of Roman power. That such a result did not follow must be attributed to the fact that there remained no tributary people or foreign foe energetic enough to rebel against Roman authority. The provinces remained supine in this moment of political prostration. Though impaired by a thousand buses, the Roman financial structure remained intact during this crucial period. What was left of the ancient, solid Roman character and of Roman legal and administrative skill on the lower levels, particularly in the municipalities, must be credited with saving Rome as a nation and as a world government. In spite of internal turmoil, the iron republic stood.

ဒုတိယထရီယမ်ဗီရိတ်—ပထမထရီယမ်ဗီရိတ် (တတိယတစ်ဦးအုပ်ချုပ်ရေး) သို့မဟုတ် အထူးသဖြင့် ဂျူးလိယပ်စီဇာ၏ သေဆုံးမှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော အာဏာလွတ်ကွက်တွင် ဒုတိယထရီယမ်ဗီရိတ်တစ်ခု—ဆိုလိုသည်မှာ လူသုံးဦးဖြင့် အုပ်ချုပ်သော အစိုးရတစ်ခု—ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ စီဇာ၏ ထောက်ခံသူတစ်ဦးဖြစ်သော အန်တိုနီသည် သူ၏ သေဆုံးသွားသော လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်၏ စည်းစိမ်ဥစ္စာနှင့် ရောမအနီးတစ်ဝိုက်ရှိ သူ၏ တပ်ဖွဲ့များ၏ ခေါင်းဆောင်မှုကို သိမ်းယူခဲ့သည်။ စီဇာ၏ တူများဖြစ်သော အော့တေးဗီယံသည် ထိုအချိန်တွင် အသက် ၁၈ နှစ်အရွယ် လူငယ်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး၊ သူ၏ အခွင့်အရေးများကို အတည်ပြုခဲ့ပြီး၊ မမျှော်လင့်ထားသော နိုင်ငံရေးဉာဏ်ရည်ပြသမှုဖြင့် အန်တိုနီ၏ ကြီးထွားလာသော အာဏာကို တန်ပြန်ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးတွင်၊ ဤလူများသည် ၎င်းတို့၏ ကွဲပြားမှုများကို ဖြေရှင်းခဲ့ပြီး၊ နောက်ထပ်ထွန်းကားလာသော နိုင်ငံရေးပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးဖြစ်သည့် လီပီဒပ်စ်ပါဝင်သော မဟာမိတ်အဖွဲ့တစ်ခုကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ဤမဟာမိတ်အဖွဲ့သည် ဒုတိယထရီယမ်ဗီရိတ်ဟု လူသိများလာခဲ့သည်။ အပြန်အလှန်သဘောတူညီမှုဖြင့်၊ ဂျူးလိယပ်စီဇာအော့တေးဗီယာနပ်စ်ဟု အမည်ပြောင်းလဲယူထားသူ အော့တေးဗီယံသည် အီတလီနှင့် အနောက်နယ်မြေအချို့ကို ထိန်းချုပ်ခွင့်ရခဲ့သည်။ လီပီဒပ်စ်သည် အနောက်နယ်မြေအချို့ကို တာဝန်ပေးအပ်ခံရပြီး၊ အန်တိုနီသည် ဂရိနှင့် အရှေ့ဘက်နယ်မြေများကို ရရှိခဲ့သည်။ ဤစီစဉ်မှုသည် အနှစ်သက္ကရာဇ် ၄၂ တွင် လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့ပြီး၊ လိုက်လျောညီထွေရှိသော နှင့် အားနည်းနေသော ဆီးနိတ်မှ တရားဝင်အသိအမှတ်ပြုခံရခဲ့သည်။

The Second Triumvirate.—A Second Triumvirate—that is, a government by three men—was formed in the vacuum left by the First Triumvirate (see Vol. V, p. 37), or, more particularly, by the death of Julius Caesar. Antony, a partisan of Caesar’s, took possession of his dead colleague’s wealth and the leadership of his troops in the vicinity of Rome. Caesar’s grandnephew and heir, Octavian, then a youth of eighteen, asserted his rights, and by an unexpected display of political acumen succeeded in counteracting the growing power of Antony. Eventually, these men accommodated their differences and formed an alliance which included Lepidus, another rising political figure. This alliance became known as the Second Triumvirate. By mutual agreement Octavian, who had taken the name Julius Caesar Octavianus, was granted control of Italy and some western provinces. Lepidus was assigned other provinces in the West, while Antony received Greece and the East. This arrangement was functioning by 42 b.c., and was legalized by a docile and helpless Senate.

ထိုနောက်ဆက်တွဲ နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုများသည် ရောမအတွက် အကျိုးမရှိခဲ့ဘဲ၊ ယှဉ်ပြိုင်သူများထဲမှ မည်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်မျှ အာဏာကို လုံးဝသိမ်းပိုက်နိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ လီပီဒပ်စ်သည် အနှစ်သက္ကရာဇ် ၃၆ တွင် နိုင်ငံရေးအရ အာဏာမဲ့ဖြစ်သွားခဲ့ပြီး၊ အာဏာအတွက် ယှဉ်ပြိုင်မှုသည် အနောက်ဘက်ရှိ အော့တေးဗီယံနှင့် အရှေ့ဘက်ရှိ အန်တိုနီတို့အကြား ကျဉ်းမြောင်းလာခဲ့သည်။ အန်တိုနီသည် အီဂျစ်တွင် ၎င်း၏ ဌာနချုပ်ကို တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ အီဂျစ်သည် ရှေးခေတ်တိုလမီမျိုးဆက်မှ လှပသော ကလီယိုပတ်ထရာအုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။ ဘုရင်မသည် အီဂျစ်ကို ၎င်း၏ ကိုယ်ပိုင်ပိုင်ဆိုင်မှုအဖြစ် အုပ်ချုပ်ခဲ့ပြီး၊ သူမ၏ ညီငယ်ခင်ပွန်းနှင့်မွေးဖွားသော ကလေးများနှင့် ဂျူးလိယပ်စီဇာနှင့်မွေးဖွားသော သားတစ်ဦးကို မသေချာသောအနာဂတ်အတွက် ပြုစုပျိုးထောင်နေခဲ့သည်။ အန်တိုနီသည် အော့တေးဗီယံ၏ ညီမဖြစ်သူ အော့တေးဗီယာနှင့် ကွာရှင်းပြတ်စဲပြီး၊ ကလီယိုပတ်ထရာနှင့် လက်ထပ်ခဲ့ခြင်းက အော့တေးဗီယံနှင့် အန်တိုနီအကြား ကွဲလွဲမှုကို ပိုမိုကျယ်ပြန့်စေခဲ့သည်။ အန်တိုနီသည် ကလီယိုပတ်ထရာနှင့်အတူ ရောမဘုရင်အဖြစ် ကိုယ်ကိုကိုယ် တင်မြှောက်ရန် ရည်ရွယ်သည်ဟု ယခုအခါ ကြောက်ရွံ့ခဲ့ကြသည်။

The political maneuvers which followed were of no benefit to Rome, and did not achieve a monopoly of power for any of the rivals. Lepidus was rendered politically impotent in 36 b.c., and the struggle for power narrowed down to Octavian in the West and Antony in the East. Antony made his headquarters in Egypt, which was still under the rule of the ancient house of Ptolemy, in the person of the beautiful Cleopatra. The queen governed Egypt as her own personal property, and was rearing, for an uncertain future, her children by a younger brother-husband, and a son by Julius Caesar. The rift between Octavian and Antony was widened by the latter’s divorce of his wife Octavia, Octavian’s sister, and his subsequent marriage to Cleopatra. It was now feared that Antony purposed to make himself king of Rome, with the foreign Cleopatra as his queen.

အော့တေးဗီယံ၏ အာဏာရှင်စနစ်—အော့တေးဗီယံသည် ၎င်း၏ အင်အားကို လုံလောက်သည်ဟု ခံစားရသောအခါ၊ အန်တိုနီအား ဆန့်ကျင်လှုပ်ရှားခဲ့ပြီး၊ အနှစ်သက္ကရာဇ် ၃၁ တွင် ဂရိနိုင်ငံအနောက်ဘက်ကမ်းခြေရှိ အက်တီယမ်ရေတပ်တိုက်ပွဲတွင် အန်တိုနီကို ပြတ်သားစွာ အနိုင်ယူခဲ့သည်။ တိုက်ပွဲအတွင်း ကလီယိုပတ်ထရာသည် ၎င်း၏ သင်္ဘောများကို ပြန်လည်ဆုတ်ခွာကာ အီဂျစ်သို့ ပြန်လည်ထွက်ခွာသွားခဲ့သည်။ အန်တိုနီသည် သူမနောက်သို့ လိုက်သွားခဲ့ပြီး၊ ၎င်း၏ ဗိုလ်ချုပ်များကို အကောင်းဆုံးနည်းဖြင့် လွတ်မြောက်ရန် ထားခဲ့သည်။

The Supremacy of Octavian.—When Octavian felt himself strong enough he moved against Antony and soundly defeated him in the great naval battle of Actium, off the western coast of Greece, in 31 b.c. During the battle Cleopatra withdrew her ships and returned to Egypt. Antony followed her, leaving his generals to extricate themselves as best they could.

အာဏာအမြင့်ဆုံးသို့ လမ်းဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့ပြီး၊ အော့တေးဗီယံသည် အသက် ၃၀ ခန့်အရွယ် လူငယ်တစ်ဦးဖြစ်သည်။ နောက်နှစ်တွင် ၎င်းသည် အီဂျစ်ကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး အန်တိုနီ၏ တပ်ဖွဲ့များကို အနိုင်ယူခဲ့သည်။ အန်တိုနီသည် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် သတ်သေခဲ့ပြီး၊ ကလီယိုပတ်ထရာသည် အော့တေးဗီယံကို ၎င်း၏ ဆွဲဆောင်မှုအောက်သို့ ယူဆောင်ရန် ကြိုးပမ်းမှု မအောင်မြင်ခဲ့ပြီးနောက်၊ နောက်ပိုင်းတွင် သူမလည်း ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် သတ်သေခဲ့သည်။ ဖာရိုဘုရင်များနှင့် တိုလမီမျိုးဆက်များ၏ နမူနာကို လိုက်နာကာ၊ အော့တေးဗီယံသည် အီဂျစ်ကို ၎င်း၏ ကိုယ်ပိုင်ပိုင်ဆိုင်မှုအဖြစ် သိမ်းယူခဲ့သည်။ ၎င်း၏ နောက်ဆုံးယှဉ်ပြိုင်သူအပေါ် အောင်ပွဲခံမှုက ၎င်းကို မတားဆီးနိုင်သော အာဏာရှင်အနေအထားသို့ မြှင့်တင်ခဲ့ပြီး၊ သမ္မတနိုင်ငံမှ အင်ပါယာသို့ တရားဝင်ပြောင်းလဲရန် ဇာတ်ခုံကို ပြင်ဆင်ပေးခဲ့သည်။

The way to supreme power now lay open to Octavian, a young man of about thirty. He invaded Egypt the following year and defeated Antony’s forces. Antony committed suicide, and Cleopatra, failing in the effort to bring Octavian, in turn, under the power of her charms, later did likewise. Following the example of the Pharaohs and Ptolemies before him, Octavian took over Egypt as his personal estate. Victory over the last of his competitors raised him to an unassailable position of power, and the stage was set for the formal transition from republic to empire.

၂. အော့တေးဗီယံ၊ ဧကရာဇ်အော်ဂတ်စတပ် (အနှစ်သက္ကရာဇ် ၂၇ မှ ခရစ်နှစ် ၁၄)

II. Octavian, Emperor Augustus (27

B.C.—A.D. 14)

အော့တေးဗီယံသည် အင်ပါယာ၏ အာဏာကြိုးများကို စုစည်းရာတွင်၊ ၎င်း၏ နိုင်ငံရေးအာဏာရရှိမှုတွင် အဆင့်တိုင်းကို တရားဝင်ဖြစ်အောင် ဂရုပြုခဲ့သည်။ ၎င်းသည် သမ္မတနိုင်ငံစနစ်၏ ပုံစံများကို ထိန်းသိမ်းခဲ့ပြီး၊ ပထမဦးစွာ ဧကရာဇ်ဂုဏ်ပုဒ်ကို တောင်းဆိုရန် မကြိုးစားခဲ့ဘဲ၊ လက်တွေ့တွင် ဧကရာဇ်ဖြစ်နေခဲ့သည်။ အနှစ်သက္ကရာဇ် ၂၇၊ ဇန်နဝါရီလတွင်၊ ၎င်းသည် အော်ဂတ်စတပ်ဟူသော ဂုဏ်ပုဒ်ကို ချီးမြှင့်ခံရခဲ့သည်။ ဤအသုံးအနှုန်းသည် ၎င်း၏ ထူးကဲသော အောင်မြင်မှုများအတွက် အံ့သြမှုနှင့် ကျေးဇူးတင်မှုကို ဖော်ပြသည်။ ထိုနှစ်တွင်ပင် ၎င်းသည် ရောမစစ်တပ်များ၏ စစ်ဦးစီးချုပ်အဖြစ် ဆယ်နှစ်သက်တမ်းဖြင့် နယ်မြေများအပေါ် အာဏာကို ချီးမြှင့်ခံရခဲ့ပြီး၊ စစ်တပ်ထိန်းချုပ်မှုသည် ဧကရာဇ်အာဏာ၏ လက်တွေ့အခြေခံဖြစ်သောကြောင့်၊ သမိုင်းပညာရှင်များသည် ရောမသမိုင်း၏ ဧကရာဇ်အဆင့်ကို ဤနှစ်မှ စတင်ရေတွက်ကြသည်။ အနှစ်သက္ကရာဇ် ၂၃ အထိ၊ ဆီးနိတ်သည် ၎င်းအား နှစ်စဉ်ကောင်စစ်ဝန်ရာထူးကို မဲပေးခဲ့သော်လည်း၊ ထိုနှစ်တွင် ၎င်းသည် အမြင့်ဆုံးပရိုကောင်စယ်အာဏာကို ချီးမြှင့်ခံရခဲ့ပြီး၊ ထရီဗျူနစယ်အာဏာ (တတိယတစ်ဦးအုပ်ချုပ်ရေးအာဏာ) ကို ရရှိခဲ့သည်။ ဤအာဏာများသည် ပုံမှန်သက်တမ်းတိုးခံရသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းသည် အာဏာကြိုးများကို ၎င်း၏ လက်ထဲသို့ စုစည်းခဲ့သည်။

As Octavian gathered together the strands of empire, he took care to legitimize every step in his rise to political power. He maintained the forms of republican government and at first made no attempt to claim the imperial dignity, though he now was emperor in fact. In January, 27 b.c., he was granted the title of Augustus, a term that expressed both awe and gratitude for his remarkable achievements. In the same year he received a ten-year imperium over the provinces that made him commander in chief of Roman military forces, and inasmuch as control of the army constituted the actual basis of imperial power (see Vol. V, p. 38), historians date the beginning of the imperial phase of Roman history from this year. Until 23 b.c. the Senate voted him the office of consul annually, but in that year he was accorded supreme proconsular command, and received the tribunician authority (see Vol. V, p. 237). These powers were renewed periodically. Thus he gathered the strands of power into his own hands.

သို့သော်လည်း၊ အော်ဂတ်စတပ်သည် သမ္မတနိုင်ငံစနစ်၏ ပုံစံများမှတစ်ဆင့် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ကောင်စစ်ဝန်ရာထူးများကို ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သလို၊ ထရီဗျူနစယ်ရာထူးများလည်း ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည်။ ဆီးနိတ်သည် အုပ်ချုပ်ရေးလုပ်ငန်းများကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး၊ အော်ဂတ်စတပ်သည် လိုက်လျောညီထွေရှိသော နယ်မြေများကို ဆီးနိတ်အား တာဝန်ခံရသော ပရိုကောင်စယ်များထံသို့ အုပ်ချုပ်ရန် ထားရှိခဲ့သည်။ ဤပရိုကောင်စယ်များသည် ဓမ္မသစ်ကျမ်း၏ အက်စ်စာအုပ်တွင် ဖော်ပြထားသော “ဒုတိယအုပ်ချုပ်သူများ” ဖြစ်သည် (အခန်း ၁၃:၇၊ ၈၊ ၁၂; ၁၈:၁၂; ၁၉:၃၈)။ သို့သော် အော်ဂတ်စတပ်၏ ကောင်စစ်ဝန်အာဏာသည် နယ်မြေအားလုံးအပေါ် လက်တွေ့အာဏာကို ပေးခဲ့သည်။

Nevertheless, Augustus continued to rule through republican forms. The consulates were retained, as were also the tribunates. The Senate continued the motions of governing, and Augustus left to proconsuls, who were answerable to the Senate, the governing of the more submissive provinces. These proconsuls were the “deputies” of the book of Acts (see chs. 13:7, 8, 12; 18:12; 19:38). But Augustus’ consular authority gave him actual power over all the provinces.

မငြိမ်မသက်ဖြစ်နေသော နယ်မြေများကို အုပ်ချုပ်ရန် အော်ဂတ်စတပ်သည် ၎င်း၏ လက်ထဲတွင် ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည်။ ဤနယ်မြေများတွင် ၎င်းသည် ၎င်း၏ ကိုယ်စားလှယ်များအဖြစ် လီဂိတ်များကို ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ဆီးရီးယားအုပ်ချုပ်သူသည် အော်ဂတ်စတပ်၏ လီဂိတ်တစ်ဦးဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် နယ်မြေအားလုံးတွင် ၎င်း၏ ဘဏ္ဍာရေးကိုယ်စားလှယ်များအဖြစ် ပရိုကျူရေတာများကို ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ နယ်မြေအချို့တွင် ပရိုကျူရေတာသည် အုပ်ချုပ်သူဖြစ်သည်။ ဓမ္မသစ်ကျမ်းရှိ ဂျူဒီယာအုပ်ချုပ်သူများ (မသဲ ၂၇:၂; အက်စ် ၂၃:၂၄) သည် ဧကရာဇ်အား တာဝန်ခံရသော ပရိုကျူရေတာများဖြစ်ပြီး၊ ဆီးရီးယားလီဂိတ်အား အနည်းငယ်အတိုင်းအတာအထိ တာဝန်ခံရသည်။

The governing of restive areas Augustus kept in his own hand. In these provinces he appointed legates as his agents; the governor of Syria was a legate of Augustus. He also appointed procurators as his financial agents in all the provinces. In some smaller areas a procurator was the administrator. The NT governors of Judea (Matt. 27:2; Acts 23:24) were procurators, answerable to the emperor, but also to some extent responsible to the legate of Syria.

သမ္မတနိုင်ငံစနစ်အောက်တွင် ကိုမီရှာဟူသော လူထုစည်းဝေးပွဲသည် မင်းမျိုးမင်းနွယ်ဆီးနိတ်နှင့် ဟန်ချက်ညီစေရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။ လက်တွေ့တွင် ဆီးနိတ်သည် နယ်မြေများအတွက် အမြင့်ဆုံးအုပ်ချုပ်ရေးအာဏာကို ရရှိခဲ့ပြီး၊ ကိုမီရှာသည် မြို့အတွင်း ဒေသဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာကို ကျင့်သုံးခဲ့သည်။ သို့သော် အော်ဂတ်စတပ်လက်ထက်တွင် ကိုမီရှာသည် ပုံစံတစ်ခုသာဖြစ်လာခဲ့ပြီး၊ ၎င်း၏ ဆက်ခံသူ တိုင်ဘီရီးယပ်စ်လက်ထက်တွင် အရိပ်တစ်ခုသို့ လျော့ကျသွားခဲ့သည်။ ဥပဒေပြုရေးအာဏာသည် ဆီးနိတ်အတွက် သီးသန့်ထားရှိခဲ့သော်လည်း၊ ထိုအဖွဲ့ပင်လျှင် ဧကရာဇ်အား လိုက်လျောညီထွေဖြစ်နေခဲ့သည်။

Under the republic the Comitia, or popular assembly, had been intended as a balance to the aristocratic Senate. In practice the Senate came to have the supreme governing power for the provinces, while the Comitia exercised local jurisdiction over the city. Under Augustus, however, the Comitia became only a form, and under Tiberius, his successor, was reduced to a shadow. Legislative power had been reserved for the Senate, but even that body was subservient to the emperor.

လီပီဒပ်စ်သေဆုံးပြီးနောက်၊ အနှစ်သက္ကရာဇ် ၁၃ တွင်၊ အော်ဂတ်စတပ်သည် နိုင်ငံတော်ဘာသာ၏ အကြီးအကဲယဇ်ပုဂ္ဂိုလ် ပုံတပ်ဖစ်မက်စီမပ်စ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ဤရာထူးသည် ပြက္ခဒိန်ကို ထိန်းချုပ်နိုင်သောကြောင့်၊ ရွေးကောက်ပွဲများ၏ အချိန်ကို သွယ်ဝိုက်ထိန်းချုပ်နိုင်သောကြောင့်၊ နိုင်ငံရေးအရ အလွန်အရေးပါသည်။ ၎င်းသည် ယခုအခါ အရေးကြီးဆုံးသော ဘာသာရေး၊ စစ်ရေး၊ နှင့် အရပ်ဘက်အာဏာများကို ၎င်း၏ လက်ထဲတွင် ကိုင်စွဲထားခဲ့သည်။ ထို့ထက်ပိုသော အာဏာများမလိုအပ်တော့ပေ။

Upon the death of Lepidus, in b.c. 13, Augustus became Pontifex Maximus, the chief priest of the state religion. This was a position of great political significance, principally because of its control over the calendar, and hence, indirectly, of the timing of elections. He now held in his hand the most important religious, military, and civil powers; no more were necessary.

အော်ဂတ်စတပ်၏ အုပ်ချုပ်မှုသည် သာယာဝပြောပြီး အောင်မြင်ခဲ့သည်။ လက်တွေ့တွင်၊ ၎င်းသည် ရောမကို ပြိုကွဲမှုမှ ကယ်တင်ခဲ့သည်။ အင်ပါယာသည် ကောင်းမွန်စွာ ခိုင်မာစွာ အုပ်ချုပ်ခံခဲ့ရသည်။ ကျော်ကြားသော ပါစ်ရိုမနာ (ရောမငြိမ်းချမ်းရေး) သည် မတူကွဲပြားသော လူမျိုးပေါင်းများစွာပါဝင်သော ကျယ်ပြန့်သော အင်ပါယာတွင်၊ ဖြစ်နိုင်ခြေ ၂၅၀,၀၀၀ ထက်မနည်းသော တပ်မတော်ဖြင့် ထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရသည်။ ဤကာလနှင့်ပတ်သက်၍ အမ်. ရိုစတိုဗ်ဇက်ဖ်က မှတ်ချက်ပြုသည်မှာ- “နိုင်ငံခြားကျူးကျော်မှု၏ အန္တရာယ်သည် ပျောက်ကွယ်သွားခဲ့သည်။ … နယ်စပ်နယ်မြေများပင်လျှင် အနီးနားရှိ လူမျိုးစုများ၏ ကျူးကျော်မှုကို မကြောက်ရွံ့တော့ပေ။ ထို့ကြောင့် အော်ဂတ်စတပ်၏ ဂုဏ်သိက္ခာသည် နိုင်ငံ၏ အကာအကွယ်နှင့် အုပ်ထိန်းသူအဖြစ် မတားဆီးနိုင်သော အမြင့်ဆုံးသို့ တက်လှမ်းခဲ့သည်” (ရှေးခေတ်ကမ္ဘာသမိုင်း၊ အတွဲ ၂၊ စာမျက်နှာ ၁၉၇)။

The reign of Augustus was prosperous and successful. In fact, it saved Rome from disintegration. The empire was well and firmly governed. The famous Pax Romana, or Roman peace, was maintained in a vast empire of diverse peoples by a standing army of probably not less than 250,000. Concerning this period M. Rostovtzeff comments: “The danger of foreign invasion had disappeared; … even the frontier provinces ceased to fear the irruption of neighbouring tribes. And thus the prestige of Augustus, as the defender and guardian of the state, rose to an unassailable height” (A history of the Ancient World, vol. 2, p. 197).

ဧကရာဇ်ဆက်ခံမှုကိစ္စမှလွဲ၍၊ ရောမ၏ အရပ်ဘက်ဖွဲ့စည်းပုံသည် ခိုင်မာသော အခြေခံပေါ်တွင် ရှိခဲ့သည်။ နိုင်ငံသားအဖြစ် ချီးမြှင့်မှုကို ကန့်သတ်ထားခဲ့သည်။ အလုပ်သမားဈေးကွက်နှင့် အများပြည်သူစည်းကမ်းအတွက် ကျွန်များလွတ်မြောက်ရေးကို ဂရုတစိုက် စည်းမျဉ်းထုတ်ခဲ့သည်။ အိမ်ထောင်ဥပဒေများကို ပြန်လည်ပြဌာန်းခဲ့ပြီး၊ လူလွတ်ဘဝကို ပြစ်ဒဏ်ပေးခဲ့သည်။ အော်ဂတ်စတပ်သည် လူ့အဖွဲ့အစည်းကို တည်ငြိမ်စေရန်အတွက် အမျိုးမျိုးသော အစီအမံများကို လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး၊ ထိုအချိန်အတွက် ရောမကို ကိုယ်ကျင့်တရားယိုယွင်းမှုနှင့် နိုင်ငံပြိုကွဲမှုမှ ကယ်တင်ခဲ့သည်။

Except for the matter of the imperial succession, the civil constitution of Rome was on a firm footing. The extension of citizenship was restricted. The manumission of slaves was put under careful regulation, for the sake of the labor market and of public order. Marriage laws were recodified and bachelorhood was penalized. The various measures Augustus took for the stabilization of society saved Rome, for the time being, from complete moral decay and national dissolution.

၎င်း၏ အုပ်ချုပ်မှုကာလအတွင်း အော်ဂတ်စတပ်သည် ဘာသာရေးသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိရန် အားပေးခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ ဘာသာရေးကိုယ်တိုင်အတွက် အကျိုးပြုရန် သို့မဟုတ် ရောမ၏ ရှေးဘုရားများအတွက် အကျိုးပြုရန် ဖြစ်မည်မဟုတ်ပေ။ အော်ဂတ်စတပ်နှင့် ၎င်း၏ အကြံပေးများသည် ထိုဘုရားများကို အထူးယုံကြည်မှုမရှိခဲ့ပေ။ ဘုရားများကို လေးစားမှုနှင့် ဘာသာရေးထုံးတမ်းများကို လိုက်နာခြင်းသည် တစ်ဦးချင်းလူပုဂ္ဂိုလ်များအတွက်သာမက လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုလုံးအတွက်ပါ အကျိုးရှိသည်ဟု ခံစားခဲ့ရခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။

During his reign Augustus encouraged a return to religion. This was perhaps not for the benefit of religion itself, nor for the sake of the old gods of Rome, in whom Augustus and his advisers probably had no particular confidence. It was rather the result of a feeling that respect for the gods and the observance of religious rites was good for men individually as well as for society as a whole.

အခွန်ကောက်ခံမှု အောဂတ်စတပ်စ်မတိုင်မီ၊ ဆိုလိုသည်မှာ ရီပတ်ဗလစ်ခေတ်တွင်၊ ရောမအစိုးရ၏ ပြည်နယ်များရှိ အခွန်ကောက်ခံမှုစနစ်သည် ပါဘလစ်ကာနီများမှတဆင့်ဖြစ်သည်။ ဤသူများသည် အီတလီပြင်ပရှိ မြို့ပြများမှ အခွန်ငွေများကောက်ခံရာတွင် ပါဝင်သူများဖြစ်သည်။ ပါဘလစ်ကာနီတစ်ဦးစီသည် ၎င်း၏ခရိုင်မှ ပြည်နယ်အစိုးရသို့ သတ်မှတ်ထားသော ငွေပမာဏတစ်ခုပေးအပ်ရန် စာချုပ်ချုပ်ဆိုခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၎င်းသည် ထိုခရိုင်မှ ထိုပမာဏကို ရယူရန်နှင့် ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်အမြတ်အစွန်းနှင့် ဝင်ငွေအဖြစ် ထပ်မံရရှိနိုင်သမျှကို ရယူရန်ဖြစ်သည်။ အောဂတ်စတပ်စ်လက်ထက်တွင် အခွန်ကောက်ခံမှုစနစ်ကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲခဲ့ပြီး တိုက်ရိုက်အခွန်များကို ပါဘလစ်ကာနီများထံ လွှဲပေးကောက်ခံခြင်းမပြုတော့ဘဲ၊ သို့သော်လည်း သွယ်ဝိုက်အခွန်အချို့ကို ၎င်းတို့၏လက်ထဲတွင် ဆက်လက်ထားရှိခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ဖော်ပြထားသော “အခွန်ခံများ” သည် ရောမအရာရှိများမဟုတ်ဘဲ ဟေရောဒ် အန်တီပါစ်မှ ခန့်အပ်ထားသော အသေးစားအခွန်ကောက်ခံသူများဖြစ်ပုံရသည်။ ၎င်းတို့သည် ပါလက်စတိုင်းပြည်သူများက မုန်းတီးပြီး ရှုတ်ချခံရသော အပြစ်သားများအဖြစ် ရိုးရှင်းစွာ အမျိုးအစားခွဲခြားခံရသည် (မ Mateဲ ၉:၉–၁၁ ကို ကြည့်ပါ)။

Taxation.—Before Augustus, that is, under the republic, the taxation system of the Roman government in the provinces was through publicani. These were men engaged in collecting tax monies from the municipalities outside Italy. Each publicanus contracted to furnish the provincial government with a certain amount of money from his district. It was then for him to obtain that sum from the district, plus whatever amount he could obtain as his own personal profit and income. Under Augustus the taxation system was reformed so that the direct taxes no longer were farmed out to publicani, although the collection of some indirect taxes may have continued to be at their disposal. The “publicans” mentioned in the New Testament were evidently not Roman officials, but minor tax collectors employed by Herod Antipas. They are classed simply and directly as sinners, men hated and scorned by the populace of Palestine (see Matt. 9:9–11). See Vol. V, p. 66.

ဆက်သွယ်ရေး သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး၏ သမိုင်းဖန်တီးမှုဆိုင်ရာ အရည်အသွေးကို လျစ်လျူမရှုသင့်ပါ။ ရောမအင်ပါယာ၏ အင်အားနှင့် ထိုအင်ပါယာအတွင်း လီဂျံများ၏ ထူးခြားသော ထိန်းချုပ်မှုကို ရောမလမ်းများစနစ်၏ ကြီးကျယ်မှုဖြင့် နားလည်ရမည်။

Communications.—The history-making quality of transportation must not be overlooked. The power of the Roman Empire, and the magnificent control of the legions over that empire, the largest in area yet seen by men, must be understood in terms of the great Roman system of roads.

ရောမသည် ပင်လယ်ကို အသုံးပြု၍ ၎င်း၏သိမ်းပိုက်ထားသော သို့မဟုတ် မဟာမိတ်ပြည်နယ်များသို့ ရောက်ရှိရန် မတိုင်မီကပင်၊ မြို့ကို အီတလီရှိ မြို့များနှင့် ပြည်နယ်များနှင့် ဆက်သွယ်ရန် လမ်းများတည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ဒေသခံပစ္စည်းများသည် ပေါများစွာရရှိနိုင်သည်။ အိမ်များနှင့် အများပြည်သူဆိုင်ရာ အဆောက်အဦများအတွက် ထိရောက်မှုရှိသည့် တူဖာကျောက်တုံးသည် လမ်းတည်ဆောက်ရေးအတွက်လည်း အသုံးဝင်ကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ကျောက်ခဲအခြေခံပေါ်တွင် သုံးထပ်ဖြင့် ကျောက်စရစ်နှင့် သဲဖုံးအုပ်ထားပြီး၊ တူဖာကျောက်တုံးများကို တင်ထားကာ၊ မျှော်လင့်ထားသော အသုံးပြုမှုအလိုက် အင်္ဂတေဖြင့် ကပ်ထားသည်။ မြို့ကြီးများ၊ အထူးသဖြင့် ရောမတွင် ယာဉ်အသွားအလာ များပြားသောနေရာများတွင် လမ်းခင်းထားသော မျက်နှာပြင်သည် ကျောက်တုံးများဖြစ်သည်။ လမ်း၏ အလယ်ပိုင်းသည် ကျောက်တုံးလို မြှင့်ထားပြီး အထူးခွင့်ပြုချက်ရထားသူများ သို့မဟုတ် မြန်ဆန်သော သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအတွက် အသုံးပြုကာ၊ ဘေးဘက်ရှိ လမ်းများသည် ဒေသခံများ သို့မဟုတ် နှေးကွေးသော သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအတွက်ဖြစ်သည်။ လမ်းများသည် တောင်များနှင့် တောင်တန်းများကို ဖြတ်ကျော်ကာ၊ ကျဉ်းမြောင်းသော ချိုင့်ဝှမ်းများနှင့် ချောက်များကို တံတားများဖြင့် ဖြတ်ကျော်ကာ ခရီးသွားများကို အဆင်ပြေစေသည်။

Long before Rome was using the sea to reach its captured and allied provinces, it was building roads to connect the city with the towns and provinces of Italy. Local materials were abundantly available. The tufa rock, which proved so efficient for houses and public buildings, was also found useful for road construction. On a deep rough stone base, which was covered with gravel and sand, blocks of tufa were laid and, where the expected use warranted it, were cemented in place. Near the cities, especially Rome, where traffic was heavy, the paving surface was slabs of granite. The middle part of the road was raised like a dyke or terrace, and was used for privileged or rapid transport, whereas the tracks at the sides were for local or slower traffic. The roads cut through hills and even mountains, and passed, by arches, over gorges and narrow valleys, to speed the traveler on his way.

ဂိုင်းယပ်စ် ဂရတ်ချပ်စ်သည် ၁၃၃ ဘီစီတွင် လူထုပုန်ကန်မှု၏ ခေါင်းဆောင်အဖြစ် ၎င်း၏အစ်ကိုနေရာတွင် အာဏာရရှိပြီးနောက် အီတလီတွင် လမ်းများစနစ်ကို တည်ဆောက်ခဲ့သူအဖြစ် ဂုဏ်ပြုခံရသည်။ ရောမအင်အား၏ နယ်နိမိတ်များကို ဦးတည်ချက်တိုင်းသို့ တွန်းပို့ခံရသည်နှင့်အမျှ၊ မြို့လယ်မှ လမ်းများသည် အင်ပါယာ၏ အစွန်အဖျားအထိ ရောက်ရှိခဲ့သည်။

Gaius Gracchus, the leader of the popular revolt of 133 b.c., is credited with building up the roadway system in Italy after he succeeded his brother to power. As the limits of Roman power were pushed through every point of the compass, roads from the city center reached to the very outskirts of the empire.

အောဂတ်စတပ်စ်မှ အစိုးရအေးဂျင့်များအတွက်သာ သီးသန့်ထားရှိသော စာတိုက်စနစ်တစ်ခုကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ စာတိုက်ရုံများတွင် မြင်းရောင်း ၄၀ စီပါရှိပြီး၊ တစ်ခုနှင့်တစ်ခု ၅ မိုင် သို့မဟုတ် ၆ မိုင်ခန့်အကွာတွင် တည်ရှိသည်။ ဤမြင်းများဖြင့် စာပို့သူတစ်ဦးသည် တစ်ရက်လျှင် ၁၀၀ မိုင်ထက်ပိုသော ထူးခြားသော အကွာအဝေးကို ခရီးသွားနိုင်သည်။ ဧကရာဇ် နာဗာ (၉၆–၉၈) လက်ထက်တွင် စာတိုက်များကို အများပြည်သူအသုံးပြုရန် ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး၊ ကုန်ကျစရိတ်ကို ဧကရာဇ်ဘဏ္ဍာငွေမှ ထောက်ပံ့ခဲ့သည်။ ဟဒရီယန် (၁၁၇–၁၃၈) သည် ဤအခွင့်အရေးကို အင်ပါယာတစ်ခုလုံးသို့ ချဲ့ထွင်ခဲ့သော်လည်း၊ နောက်ပိုင်းအုပ်ချုပ်သူများက လမ်းများထိန်းသိမ်းရေးကို “ဘုံတာဝန်များ” ထဲသို့ ထည့်သွင်းခဲ့ပြီး၊ ရေပိုက်လိုင်းများ၊ စာပို့သူဝန်ဆောင်မှုအတွက် အခွန်များနှင့် တပ်ဖွဲ့များဖြတ်သန်းသွားလာမှုအတွက် ကျသင့်ငွေများကဲ့သို့ မြို့ပြများပေါ်တွင် လေးလံစွာ တင်ထားပြီးဖြစ်သည်။

A system of posts, reserved for use of government agents only, was established by Augustus. The post houses, each with forty horses in it, were some five or six miles apart. By means of the posted horses a messenger could travel the then remarkable distance of one hundred miles or more a day. Under Emperor Nerva (96–98), the posts were opened for general use, and the expense was met by the imperial treasury. Hadrian (117–138) extended this privilege throughout the empire, but later rulers added the care of the roads to the “common duties”—the upkeep of aqueducts, levies for messenger service, and charges for armies passing through—that already lay heavily upon the municipalities.

ဤဝေးကွာသော လမ်းများသည် အင်ပါယာ၏ အသက်သွေးကြောများကို ကာကွယ်ရန် သို့မဟုတ် ၎င်း၏နယ်နိမိတ်များကို ခုခံကာကွယ်ရန် တပ်ဖွဲ့များကို လျင်မြန်စွာ ရွှေ့ပြောင်းရန် အဓိကရည်ရွယ်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့်၊ ဤလမ်းများပေါ်တွင် အခြားမည်သည့်အရာမဆို ခရီးသွားခဲ့သည်ဖြစ်စေ၊ လီဂျံများ၏ ခြေသံများသည် အမြဲရှိနေခဲ့သည်။ ထို့အပြင်၊ မြင်းစီးသူများ၊ လှည်းများ၊ လူသယ်ယူသူများ၊ သို့မဟုတ် ခြေလျင်သွားသူများ၊ မြန်ဆန်သော ရထားများ သို့မဟုတ် လှိမ့်နေသော လှည်းများဖြင့် ကြီးကျယ်သူများနှင့် သာမန်သူများ၊ အလုပ်များသူများနှင့် အေးဆေးသူများ ခရီးသွားခဲ့ကြသည်။ ထိုခရီးသွားများထဲတွင်၊ ခရစ်ယာန်ခေတ်၏ ပထမရာစုတွင် ပေါလ်၊ ပေတရုနှင့် အခြားတမန်တော်များသည် ရောမလမ်းများ၏ အဆင်ပြေမှုနှင့် တစ်စည်းတည်းဖြစ်သော အင်ပါယာ၏ ငြိမ်းချမ်းမှုကို အသုံးပြု၍ ၎င်းတို့၏ သာသနာပြုရည်မှန်းချက်များကို ဖြည့်ဆည်းခဲ့ကြရမည်။

These far-flung arteries were primarily intended for the swift movement of troops to guard the life lines of the empire or to defend its borders. Consequently, whatever else may have traveled these roads, there was always the heavy tread of the legionaries’ feet. In addition, of course, there journeyed the great and the humble, the busy and the leisurely, on horseback or on donkeys, in litters or on foot, in swift chariots or in rumbling wagons. Among such travelers, the first century of the Christian Era must have seen Paul, Peter, and the other apostles employing the convenience of the Roman road, along with the peace of a unified empire, for the fulfillment of their missionary designs.

ရောမ၏ အားနည်းချက်နှင့် အင်အား အောဂတ်စတပ်စ်၏ အုပ်ချုပ်မှု၏ ငြိမ်းချမ်းမှုနှင့် သာယာဝပြောမှုကို ယခင်ရာစုနှစ်တစ်ခုလုံး၏ နီးပါးမင်းမဲ့စရိုက်နှင့် နှိုင်းယှဉ်သောအခါ၊ သမိုင်းလေ့လာသူသည် အောဂတ်စတပ်စ်မှ အစိုးရအာဏာကို ခိုင်မာစွာဆုပ်ကိုင်လိုက်စဉ်က ရောမသည် နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးနှင့် လူမှုရေးပြိုလဲမှု၏ အစွန်းတစ်ဖက်သို့ မည်မျှနီးကပ်နေသည်ကို သတိပြုမိရမည်။ ရောမတပ်များသာလျှင် စည်းလုံးညီညွတ်မှုအတွက် အားကောင်းသော အင်အားတစ်ခုအဖြစ် ကျန်ရှိနေခဲ့သည်။ သို့သော် စစ်သားများသည် ၎င်းတို့၏ သစ္စာကတိ (ဆက်ခရာမင်တမ်) ကို ရောမနိုင်ငံသို့မဟုတ် ပြည်နယ်သို့မဟုတ် ပြည်နယ်သို့ ကျိန်ဆိုခြင်းမပြုတော့ဘဲ၊ ၎င်းတို့၏ ကွပ်ကဲမှုဗိုလ်ချုပ် (အင်ပါရာတာ) ထံသို့ ကျိန်ဆိုကြပြီး၊ ၎င်းသည် ကိုယ်ပိုင်ဆွဲဆောင်မှုနှင့် ခေါင်းဆောင်မှုဖြင့် ၎င်းတို့ကို အောင်ပွဲသို့ ဦးဆောင်ကာ လုယက်မှုနှင့် စည်းစိမ်ရရှိရန် အလားအလာများကို ပေးအပ်ခဲ့သည်။ နောက်ထပ်တည်ငြိမ်မှုဖြစ်စေသော အကြောင်းအချက်တစ်ခုမှာ လူထု၏ ဥပဒေကို လေးစားမှုဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ဘိုးဘွားများနှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် ယိုယွင်းနေသော်လည်း၊ အစိုးရအရာရှိများ၏ ဖောက်ပြန်မှုနှင့် အကျင့်ပျက်ခြစားမှုများရှိနေသော်လည်း၊ ၎င်းတို့သည် ဥပဒေ၏ အရေးပါမှုကို သဘောပေါက်ကြပြီး အုပ်ချုပ်ရေးအတွက် သဘာဝအလျောက် ထူးချွန်မှုရှိခဲ့သည်။

Rome’s Weakness and Strength.—When he contrasts the peace and prosperity of the reign of Augustus with the near anarchy of the whole preceding century (see Vol. V, pp. 36, 37), the student of history is compelled to note how near Rome was to the verge of political, economic, and social collapse when Augustus took the reins of the government firmly into his hands (see Vol. V, pp. 37, 38). Only the Roman legions remained a potent force for unity. Yet the soldiers no longer took their oath of allegiance (sacramentum) to the Roman state, but to their commanding general (imperator), who, by personal magnetism and leadership, led them to victory, with its prospects of plunder and booty. Another stabilizing factor was the basic respect for law on the part of the people, decadent though they were in comparison with their ancestors. Despite the venality and corruption of government officials, they sensed the importance of law and possessed a natural genius for administration.

ဂျူလီယပ်စ် ဆီဇာ၏ ခိုင်မာသော အုပ်ချုပ်မှုနှင့် ၎င်းမှပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများသည် ယိုယွင်းမှုဖြစ်စဉ်ကို နှောင့်နှေးစေရန်လည်း ကူညီပေးခဲ့သည်။ ၎င်း၏အုပ်ချုပ်မှု၏ အရှိန်သည် အောဂတ်စတပ်စ်မှ ၎င်း၏ထိန်းချုပ်မှုကို ခိုင်မာစေသည်အထိ ဆက်လက်ရှိနေခဲ့သည်။ ထိုနည်းတူ၊ အောဂတ်စတပ်စ်၏ အင်အားသည် အင်ပါယာကို မစွမ်းဆောင်နိုင်သော ဧကရာဇ်များ၏ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်သော အခက်အခဲများကို ဖြတ်ကျော်စေပြီး၊ ဗက်စပါစီယံ (၆၉–၇၉) နှင့် မားကပ်စ် အော်ရီလီယပ်စ် (၁၆၁–၁၈၀) ကဲ့သို့သော အုပ်ချုပ်သူများ၏ ပိုမိုတောက်ပသော ကာလများသို့ ရောက်ရှိစေခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးဖော်ပြသူ၏ အုပ်ချုပ်မှုသည် အမှန်တကယ် ထူးခြားပြီး ရောမယဉ်ကျေးမှု၏ တဖြည်းဖြည်း ယိုယွင်းလာမှုရှိသော်လည်း၊ ရွှေခေတ်ဟု မှန်ကန်စွာ ခေါ်ဆိုနိုင်သည်။ ဤရွှေခေတ်၏ ဩဇာသည် အင်ပါယာကို အာဏာရှင်များ၏ အုပ်ချုပ်မှုများမှတဆင့် ဖြတ်သန်းစေပြီး၊ ဒိုင်အိုကလီရှင်း (၂၈၄–၃၀၅) နှင့် ကွန်စတန်တိုင်း (၃၀၆–၃၃၇) ၏ ခိုင်မာသော အုပ်ချုပ်မှုများအထိ ရောမအား ဘဝသစ်တစ်ခု ပေးအပ်ခဲ့သည်။

Undoubtedly the strong rule of Julius Caesar and the reforms he instituted also helped to delay the process of decay. The momentum of his rule carried over until Augustus was able to consolidate his control. Similarly, the momentum of Augustus strength carried the state through the vicissitudes that accompanied a forlorn parade of inefficient emperors, to the brighter periods of such rulers as Vespasian (69–79) and Marcus Aurelius (161–180). The reign of the latter was truly remarkable and may rightly be called a golden age in spite of the progressive decline of Roman civilization. The influence of this golden era helped to carry the empire through the reigns of a series of upstart tyrants until the strong reigns of Diocletian (284–305) and Constantine (306–337) gave Rome a new lease on life.

အောဂတ်စတပ်စ်၏ သေဆုံးမှုနောက်ပိုင်း ရာစုနှစ်တစ်ခုအတွင်း ဧကရာဇ်ရာဇပလ္လင်သို့ ဆက်ခံသူအများစုအကြောင်း ကောင်းမွန်သည်ဟု အနည်းငယ်သာ ပြောနိုင်သည်။ ဤအခြေအနေ၏ အကြောင်းအမျိုးမျိုးထဲမှ တစ်ခုမှာ ရှင်းလင်းပြတ်သားပြီး တသမတ်တည်းဖြစ်သော ဆက်ခံမှုအစီအစဉ်တစ်ခု မဖော်ဆောင်နိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဤချို့ယွင်းချက်သည် အခြေအနေအရ မွေးရာပါဖြစ်သည်။ အောဂတ်စတပ်စ်၏ အစိုးရအာဏာအားလုံးသည် ကိုယ်ပိုင်ဖြစ်သည်။ ဥပဒေအရ၊ ဧကရာဇ်ရာထူးသည် တည်ရှိမှုပင်မရှိခဲ့ပါ။ အောဂတ်စတပ်စ်သည် ၎င်း၏အာဏာများကို ဖခင်နှင့်သားဆက်ခံမှုပုံစံဖြင့် ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ ၎င်းတွင် သားမရှိခဲ့သဖြင့်၊ ဆက်ခံရန်ဖြစ်နိုင်သော ဆွေမျိုးငယ်များအားလုံး စောစီးစွာ သေဆုံးသွားခဲ့ရသဖြင့်၊ ၎င်းသည် ၎င်း၏သားမယားဖြစ်သူ တိုင်ဘီရီယပ်စ်ကို ၎င်းအား မနှစ်သက်သော်လည်း မွေးစားရန် ရွေးချယ်ခဲ့သည်။

Little good can be said of most of the men who succeeded to the imperial throne within the century after Augustus’ death. One of the reasons for this situation lay in the fact that no clear, consistent plan of succession had been formulated. This lack was inherent in the situation. All of Augustus’ governmental powers (see Vol. V, p. 38) were personal. Legally, the office of emperor did not even exist. Augustus sought to perpetuate his accumulation of powers by means of a father-son succession of sorts. Inasmuch as he had no son of his own, and younger relatives who might have succeeded him all died early, he chose to adopt his stepson, Tiberius, in spite of a certain dislike for him.

အောဂတ်စတပ်စ်၏ သေဆုံးမှုသည် တိုင်ဘီရီယပ်စ်ကို ဧကရာဇ်ရာထူးအတွက် တစ်ဦးတည်းသော ဖြစ်နိုင်ဖွယ်ရှိသူအဖြစ် ထားရှိခဲ့သည်။ ၎င်း၏ရာဇပလ္လင်တင်မြှောက်မှုအတွက် လိုအပ်သော အစီအစဉ်များသည် ဧကရာဇ်ဖွဲ့စည်းပုံ၏ အားနည်းချက်ကို ဖော်ပြသည်။ နောက်ပိုင်းဧကရာဇ်များသည်လည်း ဆွေမျိုးတစ်ဦးကို မွေးစားခြင်းဖြင့် ဆက်ခံသူတစ်ဦးကို ပြင်ဆင်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြသည်။ သို့သော် ဤလုပ်ထုံးလုပ်နည်းသည် တည်ငြိမ်သော ဧကရာဇ်ဆက်ခံမှုကို တည်ထောင်ရန် မအောင်မြင်ခဲ့ပါ။ ထိုအစား၊ အင်ပါယာ၏ ပထမရာစုနှစ်အတွင်း၊ ၎င်းသည် ကမ္ဘာ့အုပ်ချုပ်မှုသို့ သနားစရာကောင်းလောက်အောင် အားနည်းသော လူများကို ယူဆောင်လာခဲ့သည်။ ဒုတိယရာစုနှစ်အစတွင် ဧကရာဇ်များသည် ဆွေမျိုးရင်းနှောင်မှုထက် ကိုယ်ပိုင်ထူးချွန်မှုအပေါ်အခြေခံ၍ ဆက်ခံသူများကို ရွေးချယ်ခဲ့ပြီး၊ ရလဒ်အနေဖြင့် ပိုမိုစွမ်းဆောင်နိုင်သော လူများသည် ဧကရာဇ်ဂုဏ်သိက္ခာဖြင့် ရာထူးတင်မြှောက်ခံခဲ့ရသည်။

Augustus’ death left Tiberius as the only plausible candidate for the imperial post. The arrangements necessary to secure his enthronement reveal the weakness of the imperial constitution. Later emperors similarly sought to provide for a successor by the adoption of a relative. But this procedure failed to establish a stable imperial line. Instead, during the first century of the empire,it brought pitifully weak men to the rulership of the world. With the beginning of the 2d century the emperors selected successors on the basis of personal merit rather than blood relationship, with the result that more capable men were invested with the imperial dignity.

တိုင်ဘီရီယပ်စ် (အေဒီ ၁၄–၃၇)

III. Tiberius (

A.D. 14–37)

အောဂတ်စတပ်စ်၏ ဆက်ခံသူ တိုင်ဘီရီယပ်စ်သည် ၎င်း၏ခေတ်ပြိုင်အချို့က အပြုသဘောဖြင့် ပြောဆိုခဲ့သော်လည်း၊ အများစုက မနှစ်သက်ကြပါ။ သူကိုယ်တိုင် ဦးဆောင်မှုမပြုခဲ့သော အောင်မြင်သော စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုအချို့မှလွဲ၍ ၎င်း၏အုပ်ချုပ်မှုသည် အားနည်းသည်ဟု မှတ်ယူရမည်။ သူမည်မျှပင် ကြိုးစားလုပ်ဆောင်ခဲ့သည်ဖြစ်စေ၊ မည်မျှပင် ကျိုးနွံစွာ ကြိုးပမ်းခဲ့သည်ဖြစ်စေ၊ ၎င်းသည် ၎င်း၏ခေတ်ကို နားလည်သဘောပေါက်သည့် အရိပ်အယောင်အနည်းငယ်သာ ပြသခဲ့သည်။ သူသည် စစ်စခန်းတွင် ၎င်း၏အစောပိုင်းအတွေ့အကြုံမှ ချေးယူထားသော သတ်မှတ်ထားသော စံချိန်စံညွှန်းများအတိုင်း စက်ပိုင်းဆိုင်ရာအုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ သူသည် မကောင်းသော အကြံပေးသူများနှင့် အတင်းပြောသူများ၏ အနှောင့်အယှက်များကို ဘယ်သောအခါမှ ကျော်လွှားနိုင်ခဲ့ပါ။

Augustus’ successor, Tiberius,is spoken of favorably by some of his contemporatries, unfavorably by even more of them. Except for some successful military campaigns, which he did not lead in person, his reign must be reckoned as weak. No matter how hard he worked, and no matter how conscientious he sought to be, he shows little evidence that he understood his time. He ruled mechanically, according to set standards borrowed, in part, from his early experience in army camp. He was never able to overcome the besetments of poor advisers and gossips.

၎င်း၏အုပ်ချုပ်မှု၏ မတော်မတရားသော အင်္ဂါရပ်တစ်ခုမှာ တရားစီရင်ရေးဆိုင်ရာ စွပ်စွဲမှုသည် ပုံမှန်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ အများပြည်သူဆိုင်ရာ တရားစွဲဆိုမှုလုပ်ထုံးလုပ်နည်းမရှိခဲ့ပါ။ စွပ်စွဲမှုသည် အလုပ်တစ်ခုဖြစ်လာခဲ့သည်။ ဥပဒေချိုးဖောက်မှုကို မြင်တွေ့သော သို့မဟုတ် သံသယရှိသူတစ်ဦးဦးကို စွပ်စွဲလိုသူမည်သူမဆို၊ သို့မဟုတ် တစ်စုံတစ်ဦးကို ထိုသို့သော စွပ်စွဲမှုတွင် ပါဝင်ပတ်သက်လိုသူမည်သူမဆိုသည် ၎င်းကို စွပ်စွဲပြီး တရားခံကို တရားစွဲဆိုနိုင်သည်။ တိုင်ဘီရီယပ်စ်လက်ထက်တွင် ဒီလေတာများဟုခေါ်သော ပရော်ဖက်ရှင်နယ်စွပ်စွဲသူများဟူသော လူတန်းစားတစ်ခု ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့ကို စိတ်ဆိုးစေသူမည်သူမဆိုကို စွပ်စွဲကြသည်။ ဤအလေ့အထသည် တရားမျှတမှု၏ အရိပ်အယောင်တစ်ခုဖြစ်သော်လည်း၊ တိုင်ဘီရီယပ်စ်သည် ဤစနစ်ကို ထောက်ခံခဲ့သည်။ ထူးဆန်းသည်မှာ၊ ဤအလေ့အထသည် ဧကရာဇ်ကိုယ်တိုင်အပေါ်တွင်ပင် ဆန့်ကျင်လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး၊ သူသည် အဆိုးရွားဆုံး ပုံပြင်များ၏ သားကောင်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ဤအခြေအနေကြောင့် ၎င်း၏ဂုဏ်သတင်းသည် သမိုင်းပညာရှင်များ၏ လက်ထဲတွင် ဆိုးရွားစွာ ထိခိုက်ခံရခဲ့သည်။

One of the unfortunate features of his reign was the was that judicial accusation became a matter of course. There was no process of public prosecution. Accusation became a profession. Any citizen who witnessed or suspected a violation of law, or who wished to involve someone in such a charge, could duly report it and have the offender prosecuted. There grew up under Tiberius a class of professional accusers, called delators, who accused anyone who might happen to offend them. Though it was, of course, a travesty of justice, Tiberius lent his support to the system. Curiously enough, this practice worked against the emperor himself, for he became the victim of the most unpleasant stories. Partly because of this situation his reputation has suffered seriously at the hands of historians.

စစ်တပ် ရောမစစ်တပ်၏ အင်အားသည် ထူးခြားသည်။ အချိန်အတန်ကြာ လီဂျံများသည် ပရော်ဖက်ရှင်နယ်စစ်သားများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ၂၀ နှစ်ကြာ စစ်မှုထမ်းခဲ့ကြသည်။ စစ်သားများ၏ သစ္စာခံမှုသည် ရောမအစိုးရထက် ၎င်းတို့၏ ကွပ်ကဲမှုဗိုလ်ချုပ်ထံတွင် ပို၍ဗဟိုပြုနေသည်ကို ယခင်က ဖော်ပြခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ သို့သော်၊ စစ်သားများသည် ကောင်းစွာ လေ့ကျင့်ထားပြီး စိတ်အားထက်သန်စွာ တိုက်ခိုက်ကြသည်။ စစ်တပ်၏ စိတ်ဓာတ်သည် ထူးချွန်ပြီး၊ ရန်သူတပ်ဖွဲ့များ၏ စိတ်ဓာတ်နှင့် ကျွမ်းကျင်မှုထက် အကြိမ်ကြိမ် သာလွန်ကြောင်း သက်သေပြခဲ့သည်။ အောဂတ်စတပ်စ်နှင့် တိုင်ဘီရီယပ်စ်လက်ထက်တွင် လီဂျံများကို အင်ပါယာတစ်လျှောက်ရှိ ဗျူဟာမြောက်နေရာများတွင်၊ နယ်နိမိတ်တစ်လျှောက်နှင့် သိမ်းပိုက်ထားသော ပြည်နယ်များတွင် အမြဲတမ်းတပ်စွဲထားရန် ထုံးစံဖြစ်လာခဲ့သည်။ အေဒီ ၂၃ တွင် ပုံမှန်ရောမစစ်သား ၂၅ လီဂျံသည် အင်ပါယာကို စစ်ရေးအရ ထူးချွန်စွာ ထိန်းချုပ်ထားကြောင်း သိရှိရသည်။ ရိုင်းနစ်မြစ်၏ အထက်နှင့် အောက်ပိုင်းဒေသများကို လီဂျံ ၄ ခုစီဖြင့် ထိန်းသိမ်းထားပြီး၊ စပိန်တွင် လီဂျံ ၃ ခုသာရှိသည်။ မောရီတာနီယာနိုင်ငံမှလွဲ၍ မြောက်အာဖရိကတွင် လီဂျံ ၂ ခုဖြင့် ထိန်းသိမ်းထားပြီး၊ အီဂျစ်တွင် လီဂျံ ၂ ခုသာလိုအပ်သည်။ ပါလက်စတိုင်းနှင့် ဆီးရီးယားတွင် လီဂျံ ၄ ခုရှိသည်။ သရေစ်သည် ဆက်ကပ်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်စစ်သားများရှိသည်။ ဒန်းယူးမြစ်အောက်ပိုင်းတွင် လီဂျံ ၂ ခု၊ မိုးရှားတွင် လီဂျံ ၂ ခုနှင့် ဒယ်လ်မေးရှားတွင် လီဂျံ ၂ ခုရှိသည်။ ဤလီဂျံ ၂၅ ခုသည် အကြမ်းဖျဉ်းအားဖြင့် အရန်တပ်ဖွဲ့များနှင့် တူညီသော အရေအတွက်ဖြင့် တိုးမြှင့်ထားပြီး၊ လီဂျံတစ်ခုလျှင် ၅၀၀၀ ခန့်ဖြင့် စုစုပေါင်း ၂၅၀,၀၀၀ ခန့်ရှိသည်။ ၎င်းတို့သည် လေးလံသော ခြေလျင်တပ်သားများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားပြီး၊ အချို့တွင် မြင်းတပ်ဖွဲ့များပါရှိသည်။ ၎င်းတို့တွင် အင်ဂျင်နီယာတပ်ဖွဲ့လည်းရှိပြီး၊ ရောမလူမျိုးများသည် ထိရောက်သော ဝိုင်းထားရေးစက်ယန္တရားများကို တီထွင်ခဲ့သည်။ တပ်မတိုင်းသည် လီဂျံများစုစည်းထားသော တပ်မတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ဗိုလ်ချုပ်တစ်ဦး သို့မဟုတ် အင်ပါရာတာတစ်ဦး၏ ကွပ်ကဲမှုအောက်တွင်ရှိပြီး၊ လီဂျံတစ်ခုစီသည် ရာပြည့်ခေါင်းဆောင်တစ်ဦး၏ ကွပ်ကဲမှုအောက်တွင် လူ ၅၀ မှ ၁၀၀ အထိပါဝင်သော ရာပြည့်တစ်ခုစီဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။

The Army.—The power of the Roman army was remarkable. For some time the legions had been made up of professional soldiers, who enlisted for twenty years. It has already been noted that the allegiance of the soldiery was centered more in their commanding general than in Roman government. However, the soldiers were well trained and fought devotedly. The morale of the army was excellent, again and again proving superior to the spirit and skill of enemy forces. Under Augustus and Tiberius it became the custom to station legions permanently at strategic points throughout the empire, along the border and in conquered provinces. It is known that in the year a.d. 23 twenty-five legions of regular Roman soldiers held the empire in excellent military control. The upper and lower Rhine regions were each held by four legions, while in Spain there were only three. North Africa, apart from Mauretania, which was a tributary kingdom with its own soldiery, was held by two legions; and Egypt needed only two. In Palestine and Syria there were four legions. Thrace was a tributary kingdom, and had its own soldiers. There were two legions in the lower Danube, two in Moesia, and two in Dalmatia. This total of twenty-five legions was augmented by about the same number of auxiliary troops, making a total of around 250,000 men, based on 5,000 to a legion. These were made up almost entirely of heavy infantry, though a few had cavalry contingents. The also had its engineering corps, for the Romans had developed an efficient type of siege machinery. Each aggregation of legions, comprising an army, was under the command of a general officer, or imperator, and each legion was led by a legate. The legion, in its turn, consisted of some fifty centuries, each of which contained from fifty to one hundred men under the command of an officer known as a centurion.

ဘာသာရေး တိုင်ဘီရီယပ်စ်၏ အုပ်ချုပ်မှု၏ အစောပိုင်းနှစ်များတွင် ၎င်းသည် လူထု၏ ဘာသာရေးဘဝကို မြှင့်တင်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ ဤရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ၎င်းသည် အီစစ်ဘာသာ၏ ကိုးကွယ်မှုတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသော အကျင့်စာရိတ္တဆိုင်ရာ အလွဲသုံးစားမှုများကြောင့် အီစစ်ဘာသာကို ဖယ်ရှားခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အီတလီရှိ ဂျူးဘာသာကိုးကွယ်မှုကို ရပ်ဆိုင်းရန် အမိန့်ပေးခဲ့ပြီး၊ ထိုနိုင်ငံမှ ဂျူးလူမျိုးအားလုံးကို နှင်ထုတ်ရန် အမှန်တကယ် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ ၎င်းသည် နက္ခတ်ဗေဒင်ဆရာများ၏ ဘာသာကို ဖျက်ဆီးရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ ဤများပြားလှသော လူတန်းစားသည် နေ၊ လ၊ နှင့် မြင်နိုင်သော ဂြိုဟ်ငါးခုကို လေ့လာကြပြီး၊ ဤကောင်းကင်သက်ရှိများတွင် နေထိုင်သည်ဟု ယူဆသော နတ်ဘုရားများထံမှ ကာမျှစ်စာများဖြင့် နတ်ဘုရားအကူအညီကို ရယူရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြသည်။ သို့သော်၊ တိုင်ဘီရီယပ်စ်၏ နက္ခတ်ဗေဒင်ဆရာများကို ဖိနှိပ်ရန် ကြိုးပမ်းမှုများသည် မအောင်မြင်ခဲ့ပါ၊ ပြီးနောက် ၎င်း၏အုပ်ချုပ်မှု၏ နောက်ပိုင်းနှစ်များတွင် ၎င်းကိုယ်တိုင် ၎င်းတို့၏ နက္ခတ်ဗေဒင်ဆိုင်ရာ လျှို့ဝှက်ဆန်းကြယ်မှုများ၏ ကိုးကွယ်သူဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ၎င်းတို့ကို အကြိမ်ကြိမ်တိုင်ပင်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့၏ အကြံဉာဏ်များ၏ ဩဇာအောက်တွင် ပို၍ပို၍ စိတ်ဓာတ်ကျပြီး မျှော်လင့်ချက်မဲ့လာခဲ့သည်။

Religion.—In the early days of his reign Tiberius endeavored to improve the religious life of his people. To this end he expelled the cult of Isis, because of the moral abuses that were a feature of worship in this cult. He also ordered the discontinuance of Jewish worship in Italy, and actually commanded the expulsion of all Jews from that country. (For a discussion of Tiberius and the Jews see Vol. V, pp. 65, 66). He endeavored to destroy the cult of the astrologers. This numerous class studied the sun, the moon, and the five visible planets, and sought by incantations to secure divine aid from the gods who were supposed to inhabit these heavenly bodies (cf. Vol. I, pp. 212, 213, and Vol. IV, p. 763). However, the efforts of Tiberius to suppress the astrologers were unsuccessful, and in the latter years of his reign he himself became a devotee of their mysteries. He consulted them constantly, and became increasingly pessimistic and gloomy under the influence of their counsels.

ပြည်တွင်းအုပ်ချုပ်ရေး တိဘေးရီးယပ်စ်၏ အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် နယ်မြေအသစ်များ သိသိသာသာ တိုးပွားလာခြင်းမရှိသော်လည်း၊ သူသည် အစွန်အဖျားရှိ ပြည်နယ်များကို ထိန်းချုပ်ရန် များစွာပြုလုပ်ခဲ့သည်။ သေရစ်နယ်မြေကို ရောမအုပ်ချုပ်ရေးမှူးတစ်ဦးလက်အောက်တွင် ထားရှိခဲ့ပြီး၊ မကြာမီတွင် ထိုနယ်မြေကို သိမ်းယူခဲ့သည်။ ကပ္ပိဒိုးရှားဘုရင် အာခီလော့စ်သေဆုံးချိန်တွင် (အေဒီ ၁၇)၊ သူ၏နိုင်ငံသည် ရောမပြည်နယ်တစ်ခုအဖြစ် ပြောင်းလဲခံရပြီး ပရိုကျူရေတာတစ်ဦး၏ အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ထားရှိခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင်ပင်၊ အရှေ့နယ်စပ်ရှိ ကိုမဂျင်းနီနိုင်ငံကို ပရိုပရီတာတစ်ဦးလက်အောက်တွင် ထားရှိခဲ့သည်။ ဂျူဒီးယားဒေသသည် အောဂတ်စတပ်စ်လက်ထက်တွင် ပရိုကျူရေတာတစ်ဦးလက်အောက်တွင် ထားရှိခံခဲ့ရပြီး (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၆၄ ကိုကြည့်ပါ)၊ တိဘေးရီးယပ်စ်သည် ဤအခြေအနေကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။ သို့သော် ဂျူဒီးယားသည် ဆီးရီးယားပြည်နယ်၏ ကျယ်ပြန့်သော အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင်ရှိပြီး၊ ဂျူဒီးယားပရိုကျူရေတာသည် အန်တီယော့ခ်မြို့တွင် အခြေစိုက်သည့် ဆီးရီးယားအုပ်ချုပ်ရေးမှူးထံ တာဝန်ခံရသည်။ ဆီးရီးယားပြည်နယ်ကိုယ်တိုင်သည် ချယ်လ်စစ်၊ အီမေဆာ၊ ဒမတ်စကပ်စ်၊ နှင့် အဘီလင်းကဲ့သို့ အနည်းငယ်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရှိသော သေးငယ်သည့်နိုင်ငံငယ်များဖြင့် ဝိုင်းထားသည်။ ဂျီးဇပ်စ်၏မွေးဖွားခြင်းအချိန်က ရောမကမ္ဘာကို ကြည့်ပါ။

Civil Administration.—There were no marked accessions of territory under Tiberius, but he did much to consolidate control of the outlying provinces. Thrace was placed under a Roman governor, and was presently annexed. When Archelaus, king of Cappadocia, died in a.d. 17, his kingdom was made a province under a procurator; at the same time, the kingdom of Commagene, on the eastern frontier, was placed under a propraetor. The restless and wealthy dependency of Judea had been put under a procurator by Augustus (see Vol. V, p. 64), and Tiberius allowed this to continue. Judea was, however, under the wider jurisdiction of Syria, and the procurator of Judea was answerable to the governor of that province, whose capital was at Antioch. Syria itself was surrounded by a circle of somewhat autonomous little states, such as Chalcis, Emesa, Damascus, and Abilene. See The Roman World at the Birth of Jesus.

တိဘေးရီးယပ်စ်၏ အုပ်ချုပ်မှုပထမ ကိုးနှစ်သည် ကောင်းမွန်သည်ဟု သတ်မှတ်နိုင်ပြီး၊ သူ၏ အုပ်ချုပ်ရေးသည် အောင်မြင်ခဲ့သည်။ သို့သော် အေဒီ ၂၃ တွင် ထင်ရှားသော ပြောင်းလဲမှုတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ တိဘေးရီးယပ်စ်၏ ဝန်ကြီး ဆီဂျေနပ်စ်သည် ရည်မှန်းချက်ကြီးမားသူဖြစ်ပြီး၊ သူ၏သခင်နေရာတွင် ဧကရာဇ်ဖြစ်လာရန် ဆန္ဒရှိခဲ့သည်။ ဤရည်မှန်းချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် သူသည် နိုင်ငံရေးမဟာမိတ်အမျိုးမျိုးကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး၊ တိဘေးရီးယပ်စ်အား သူ၏အတွင်းစည်းအသိုင်းအဝိုင်းတွင် အားကိုးနိုင်သူများကို ဖယ်ရှားရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ ဧကရာဇ်၏ မိသားစုပင်လျှင် ကင်းလွတ်ခွင့်မရှိခဲ့ဘဲ၊ သူ၏သား ဒရူးဆပ်စ်သည် နာမကျန်းဖြစ်ပြီး သေဆုံးချိန်တွင်၊ ထိုခေတ်သမိုင်းဆရာများက ဆီဂျေနပ်စ်က သူ့ကို အဆိပ်ခတ်သတ်ခဲ့သည်ဟု လွတ်လပ်စွာ ပြောဆိုခဲ့ကြသည်။

The first nine years of the reign of Tiberius can be rated as good, and his government successful. But about the year a.d. 23 a definite change occurred. Sejanus, minister of Tiberius, was ambitious, and desired to become emperor in the room of his master. To accomplish this he unhesitatingly formed a variety of political alliances, and endeavored to remove any support that Tiberius might find in the immediate circle of his companions. The personal family of the emperor was not exempt, and when his son Drusus died after a lingering illness, historians of the time were free to say that Sejanus had poisoned him.

တိဘေးရီးယပ်စ်၏ နောက်ဆုံးနှစ်များ တိဘေးရီးယပ်စ်သည် သူ၏သတင်းပေးသူများကို ထောက်ခံမှု၊ နက္ခတ်ဗေဒင်ဆရာများကို ယုံကြည်မှု၊ နှင့် သူ၏အကျင့်ပျက်ဝန်ကြီး ဆီဂျေနပ်စ်အား ပေးထားသည့် လွတ်လပ်မှုတို့မှ ဆိုးရွားသော အကျိုးဆက်များကို ရိတ်သိမ်းခဲ့ရသည်။ နန်းတော်တွင် ကောလာဟလများ၊ အတင်းပြောမှုများ၊ နှင့် ဧကရာဇ်ကိုပင် မလွတ်ကင်းစေသည့် ရက်စက်သောဇာတ်လမ်းများ ပြည့်နှက်နေခဲ့သည်။ နက္ခတ်ဗေဒင်ဆရာများ၏ မည်းမှောင်သော ဟောကိန်းထုတ်မှုများသည် သူ၏စိတ်အပေါ် ဆိုးရွားသောအကျိုးသက်ရောက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး၊ ဆီဂျေနပ်စ်၏ အကြံအစည်များသည် တိဘေးရီးယပ်စ်ကိုယ်တိုင်ကို ခြိမ်းခြောက်လာခဲ့သည်။ မှောင်မိုက်သောစိတ်ဓာတ်၊ သူ၏ကိုယ်ပိုင်ဘေးကင်းမှုအတွက် ကြောက်ရွံ့မှု၊ နှင့် မြို့တော်၏ လေထုကို မုန်းတီးမှုတို့ကြောင့် တိဘေးရီးယပ်စ်သည် လုံးဝထွက်ခွာသွားခဲ့ပြီး၊ ရောမမြို့သို့ ဘယ်သောအခါမှ ပြန်မလာခဲ့ပေ။ သူသည် အီတလီအတွင်းသို့ ဝေးဝေးမသွားဘဲ၊ ပြည်ပသို့လည်း မထွက်ခဲ့ဘဲ၊ သူ၏ အုပ်ချုပ်မှုကာလ ကျန်ရှိသည့် ဆယ့်သုံးနှစ်ကို ကပ်ပရီရင်သစ်ကျွန်းပေါ်တွင် အများစုကုန်ဆုံးခဲ့သည်။

Last years of Tiberius.—Tiberius began to reap a grim fruitage from his support of the delators, his faith in the astrologers, and the liberty he gave to his unscrupulous minister Sejanus. The palace was filled with rumors, gossip, and vile stories which did not spare the emperor. The dark prognostications of the astrologers were having the worst kind of effect upon his mind, and the intrigues of Sejanus were threatening Tiberius himself. Overcome by gloom,by fears for his personal welfare, and by hatred for the very atmosphere of the capital city, Tiberius withdrew altogether, and never again set foot in the city of Rome. He itinerated, but never went far into Italy, and did not go abroad. He spent most of the remaining thirteen years of his reign on the island of Capri.

သို့သော် အနားယူရာ၌ပင် သူသည် ငြိမ်းချမ်းမှုကို မတွေ့ခဲ့ပေ။ သူ၏ စိတ်ဓာတ်ကျမှုနှင့် ကြောက်ရွံ့မှုများသည် သူ့ကို လိုက်လံခဲ့သည်။ ဆီဂျေနပ်စ်၏ အကြံအစည်များမှ သူလွတ်မြောက်ခြင်းမရှိခဲ့ဘဲ၊ နောက်ဆုံးတွင် ဆီဂျေနပ်စ်ကို သတ်ပစ်ခဲ့သည်။ သူသည် လှပသောကျွန်းတစ်ခုသို့ ပြောင်းရွှေ့သွားသောကြောင့်သာ လူပြောများမှုများ ရပ်တန့်မသွားခဲ့ပေ။ အမှန်တကယ်အားဖြင့်၊ ထိုပြောဆိုမှုများသည် ပိုမိုပြင်းထန်လာခဲ့သည်။ လူများသည် တိဘေးရီးယပ်စ်၏ ကိုယ်ပိုင်ဘဝဆိုင်ရာ အမှန်တရားကို မသိရှိနိုင်ခဲ့သောကြောင့်၊ သူသည် အနားယူရာဗီလာတွင် ဖောက်ပြန်သောပျော်ပွဲစားများတွင် ပါဝင်နေသည်ဟူသော ဇာတ်လမ်းများ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။

But even in retirement he did not find peace. His pessimism and his fears pursued him. He was not free from the machinations of Sejanus, whom eventually he had put to death. Tongues did not cease to busy themselves with the emperor, simply because he had withdrawn to a beautiful island; in fact, the tongues were the busier. Since people could not discover the actual facts of Tiberius’ private life, stories became rife that he engaged in wild orgies in his villa of retirement.

အသက်ကြီးလာသော တိဘေးရီးယပ်စ်သည် ခရီးထွက်နေစဉ် ဖျားနာခဲ့သည်။ သူသည် ဆေးကုသမှုပေးရန် ကြိုးပမ်းမှုများကို အားလုံးကို ဆန့်ကျင်ခဲ့ပြီး၊ သူ့ဂုဏ်ပြုရန် ကျင်းပသော ဂိမ်းများတွင် တတ်နိုင်သမျှ တက်ကြွစွာ ပါဝင်ခဲ့သည်။ သို့သော် နောက်ဆုံးတွင် သူသည် အိပ်ရာထဲတွင် လဲလျောင်းနေရခဲ့သည်။ ထိုနေရာတွင် သူသည် သဘာဝအတိုင်း သေဆုံးခွင့်ကို ငြင်းပယ်ခံခဲ့ရသည်။ ဆီဂျေနပ်စ်၏ ဆက်ခံသူ မက်ခရိုနှင့် ထီးနန်းဆက်ခံရန် မျှော်လင့်ထားသူ ဂိုင်းယပ်စ်၏ ယောက္ခမဖြစ်သူက တိဘေးရီးယပ်စ်အား အိပ်ရာခင်းများဖြင့် အသက်ရှူမရအောင် လုပ်ပြီး သေဆုံးစေခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

The aged Tiberius was on a journey when he became sick. He resisted all efforts to give him medical care, and took part as actively as possible in games that were being played in his honor. Finally, however, he had to take to his bed. There he was denied the privilege of dying a natural death. It is said that Macro, the successor of Sejanus, and the father-in-law of Gaius, who was expected to succeed to the throne, made sure of the old emperor’s death by stifling him with bedclothes.

၄။ ဂိုင်းယပ်စ် ကယ်လီဂူလာ (အေဒီ ၃၇–၄၁)

IV. Gaius Caligula (

A.D. 37–41)

တိဘေးရီးယပ်စ်၏ မွေးစားသား ဂိုင်းယပ်စ်သည် ယေဘုယျအားဖြင့် ကယ်လီဂူလာ သို့မဟုတ် “ဖိနပ်သေးသေး” ဟု လူသိများပြီး ဧကရာဇ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ငယ်ရွယ်စဉ်တွင် သူသည် ဟီရော့ဒ် အာဂရစ်ပိုင်း၊ ဟီရော့ဒ် အာဂရစ်ပိုင်း၏ မြေးဖြစ်သူနှင့် မိတ်ဆွေဖြစ်ခဲ့သည်။ (ရောမနှင့် ဟီရော့ဒ်များဆက်ဆံရေးအတွက် အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၃၉–၄၁၊ ၆၃–၆၆၊ ၆၉ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤပါလက်စတိုင်းမင်းသားသည် ရောမတွင် ရောမအုပ်ချုပ်မှုအောက်သို့ ရောက်ရှိသွားသော နိုင်ငံငယ်များမှ မင်းသားများနှင့်အတူ ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ မြို့တော်တွင် သူသည် ကလော့ဒီးယပ်စ်နှင့် သူ၏တူဖြစ်သူ ကယ်လီဂူလာတို့နှင့် မိတ်ဆွေဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ နှစ်ဦးစလုံးသည် ဧကရာဇ်ဖြစ်လာရန် အနာဂတ်တွင် ရည်မှန်းထားသူများဖြစ်သည်။ ကယ်လီဂူလာသည် အားနည်းပြီး စိတ်လှုပ်ရှားလွယ်ကာ ဖရိုဖရဲဖြစ်တတ်သူဖြစ်ပြီး၊ အာဂရစ်ပိုင်း၏ အရှေ့တိုင်းအာဏာရှင်နည်းလမ်းများကို အလွယ်တကူ လက်ခံခဲ့ပြီး၊ ထိုအရာသည် သူ၏ အနာဂတ်ဧကရာဇ်အာဏာကို အသုံးပြုရာတွင် မလိုလားအပ်သော အုတ်မြစ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။

Tiberius’ adopted son, Gaius, generally known as Caligula, or “Little Boots,” now became emperor. In his youth he had been a friend of Herod Agrippa, grandson of Herod the Great. (For Rome’s relationships with the Herods see Vol. 5, pp. 39–41, 63–66, 69). This Palestinian prince had been educated in Rome with other sons of petty kings whose territories had passed under Roman rule. In the capital city he became a friend of Claudius and his young nephew Caligula, both of whom were destined to be emperors. Caligula was a weak, nervous dissipated young man who all too readily accepted Agrippa’s tutelage in the despotic ways of the East, and thereby laid an unfortunate foundation for his future exercise of imperial power.

သို့သော် သူသည် သူ၏အုပ်ချုပ်မှုကို ကောင်းမွန်စွာ စတင်ခဲ့သည်။ အကျဉ်းသားများအားလုံးကို လွှတ်ပေးပြီး နိုင်ငံရေးပြည်နှင်ဒဏ်ခံရသူများကို အိမ်ပြန်ခွင့်ပြုသည့် အထွေထွေလွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ကို ကြေငြာခဲ့သည်။ ဆီးနိတ်အဖွဲ့ဝင်အသစ်များကို ချမ်းသာသော မြင်းသည်တော်လူတန်းစားမှ ရွေးချယ်ခဲ့သည်။ ပြည်နယ်ရှိ လူများစွာသည် ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်ခွင့်ရရှိခဲ့သည်။ ထိုကာလသည် ထူးခြားသော သာယာဝပြောမှုကာလဖြစ်ပြီး၊ လူထုကို အလွန်ကျေနပ်စေခဲ့သည်။

Nevertheless, he began his reign well. A general amnesty was declared, liberating all prisoners and bringing home political exiles. New members for the Senate were recruited from wealthy members of the equestrian class. Many inhabitants of provincial communities received Roman citizenship. It was a period of remarkable prosperity and was decidedly pleasing to the people.

သို့သော် ပထမနှစ်ပြီးနောက် ကယ်လီဂူလာသည် ဖရိုဖရဲဖြစ်မှုသို့ ကျရောက်ခဲ့သည်။ သူသည် လူထုအတွက် အကုန်အကျများသော ဖျော်ဖြေပွဲများကို ပေးခဲ့ပြီး၊ ဆီးနိတ်အဖွဲ့ဝင်များကိုပင် ဂိမ်းများတွင် ပါဝင်ရန် အတင်းအကျပ်ပြုခဲ့သည်။ သူကိုယ်တိုင်ပင် အာရီနာထဲသို့ ဆင်းသွားပြီး ဓားပြသူတစ်ဦး၏ အခန်းကဏ္ဍကို သရုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

But after his first year Caligula gave himself over to dissipation. Not only did he give the people expensive amusements, forcing even senators to participate in the games; he himself actually descended into the arena to act the part of a gladiator.

ကယ်လီဂူလာ၏ ပထမနှစ်အတွင်း သူသည် ဟီရော့ဒ် အာဂရစ်ပိုင်းကို ပါလက်စတိုင်းအုပ်ချုပ်သူအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့ပြီး၊ ဟီရော့ဒ် အာဂရစ်ပိုင်း ၁ အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သော်လည်း၊ သူ့ကို ရောမတွင် အနီးကပ်ထားရှိရန် ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။ အာဂရစ်ပိုင်းကို အဲသနာ့ချီအဖြစ် ရာထူးတိုးပေးပြီးမကြာမီ၊ သူ၏ဦးလေး ဖိလစ်သေဆုံးခဲ့ပြီး၊ ဂိုင်းယပ်စ်သည် ဖိလစ်၏ တက်ထရာ့ချီ၊ အဘီလင်း၊ နှင့် ကိုးလီ-ဆီးရီးယားတို့ကို သူ့အား ပေးအပ်ခဲ့သည်။ ဟီရော့ဒီယန်များအောက်ရှိ ပါလက်စတိုင်းကို ကြည့်ပါ။

It was during Caligula’s first year that he made Herod Agrippa ruler of Palestine, as Herod Agrippa I, but kept him in Rome in order to have him near him. Shortly after Agrippa’s elevation to the ethnarchy, his uncle Philip died, and Gaius gave him the tetrarchy of Philip, plus Abilene and Coele-Syria. See Palestine Under the Herodians.

မကြာမီတွင် ကယ်လီဂူလာသည် သူ့ကိုယ်သူ နတ်ဘုရားတစ်ပါးအဖြစ် ကြေငြာခဲ့သည်။ သူသည် လူအားလုံးက သူ့ကို ကိုးကွယ်ရန် တောင်းဆိုခဲ့ပြီး၊ သူ၏ရုပ်ထုများကို အမျိုးမျိုးသော လူထုနေရာများတွင် ထားရှိခဲ့သည်။ ထိုရုပ်ထုများထဲမှ တစ်ခုသည် ဂျူးလူမျိုးများစွာနေထိုင်သည့် အလက်ဇန္ဒြီးယားမြို့တွင်လည်း ထားရှိခဲ့သည်။ ဂျူးလူမျိုးများသည် ဖီလိုဆရာဖြစ်သူ၏ ဦးဆောင်မှုဖြင့် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တစ်ခုကို ရောမသို့ စေလွှတ်ပြီး၊ သူတို့၏ ဘာသာရေးယုံကြည်ချက်နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည့် သူ၏ရုပ်ထုကို ကိုးကွယ်ရန် မလုပ်ရန် ဧကရာဇ်ထံ တရားလို တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။ ထိုကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် ကယ်လီဂူလာနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သော်လည်း အချည်းနှီးဖြစ်ခဲ့သည်။ ဖီလို၏ တောင်းဆိုမှုများသည် အကျိုးမထူးခဲ့ပေ။ ဧကရာဇ်သည် သူ၏ရုပ်ထုကို ထားရှိရန် အမိန့်ပေးခဲ့ပြီး၊ ဂျူးလူမျိုးများအား ထိုရုပ်ထုကို ကိုးကွယ်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ သူသည် ဂျေရုဆလင်မြို့ရှိ ဗိမာန်တော်တွင်လည်း ရုပ်ထုတစ်ခုထားရန် တောင်းဆိုရန် အဆင်သင့်ဖြစ်နေချိန်တွင်၊ ဂျူးလူမျိုးများ ပုန်ကန်ရန် အဆင်သင့်ဖြစ်နေခဲ့ပြီး၊ ထိုအချိန်တွင် သူသည် အေဒီ ၄၁ တွင် သေဆုံးခဲ့သည်။

Caligula soon claimed to be a god. He demanded that he should be worshiped by all, and had images of himself set up in various communities, one of which was Alexandria in Egypt, where so many Jews were living. The Jews appointed a deputation, under Philo the philosopher, to go to Rome and plead with the emperor not to compel their people to worship his image, since that would be so completely contrary to their religious conscience. The deputation met with Caligula in vain. None of the pleas of Philo availed. The emperor ordered his image to be set up, and commanded that the Jews worship it. He was on the point of insisting that one be installed also in the Temple in Jerusalem, with the Jews there ready to rebel, when he died in a.d. 41.

ကယ်လီဂူလာသည် အုပ်ချုပ်ရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။ သူသည် သူ့အရင် ဆီးဇာများကို အတုယူရန်နှင့် တာဝန်ကို အလေးအနက်ထားရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။ သို့သော် အောဂတ်စတပ်စ်နှင့် တိဘေးရီးယပ်စ်တို့ကဲ့သို့ ရီပတ်ဘလစ်ကန်ပုံစံဖြင့် အုပ်ချုပ်ရန် စိတ်ဝင်စားမှုမရှိခဲ့ပေ။ သူသည် ဆီးနိတ်ကို မထီမဲ့မြင်ပြုပြီး၊ ဧကရာဇ် သို့မဟုတ် ကောင်စစ်ဝင်အဖြစ် မဟုတ်ဘဲ၊ ဘုရင်အဖြစ် အုပ်ချုပ်လိုခဲ့သည်။ သူသည် ဆောက်လုပ်သူတစ်ဦးဖြစ်လိုခဲ့သည်။ သူသည် အဆောက်အအုံများကို ဖြိုချပြီး အသစ်များဖြင့် အစားထိုးခဲ့သည်။ သူသည် ရောမမြို့သို့လာရောက်သူများ၏ အာရုံကို ဆွဲဆောင်နိုင်သည့် ကြီးမားသော ရေပြွှများကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ သူသည် ဆီးဇာများ၏ နန်းတော်ကို အရှေ့တိုင်းဆန်သော ခမ်းနားမှုဖြင့် ပြန်လည်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ သူသည် တိုင်ဘာမြစ်ဝတွင် ရောမမြို့အတွက် ဆိပ်ကမ်းအသစ်များကို စတင်တည်ဆောက်ခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းတို့သည် သူသေဆုံးချိန်တွင် မပြီးဆုံးခဲ့ပေ။ သို့သော် သူသည် ဖြုန်းတီးသူဖြစ်ပြီး၊ တိဘေးရီးယပ်စ်၏ ချွေတာမှုဖြင့် ပြည့်နှက်နေသော ဘဏ္ဍာငွေကို ဆင်းရဲမွဲတေစေခဲ့သည်။ သူသည် စိတ်လှုပ်ရှားလွယ်သူ၊ မခန့်မှန်းနိုင်သူ၊ နှင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ မညီမျှသူဖြစ်ခဲ့သည်။ သူ၏ ဖောက်ပြန်မှုသဘောဖြင့်၊ သူသည် ရောမလူထုတစ်ခုလုံးတွင် ခေါင်းတစ်ခုတည်းသာရှိလျှင် ၎င်းကို ဖြတ်ထုတ်နိုင်မည်ဟု ပြောဆိုခဲ့သည့် ရက်စက်မှုကို ပြသခဲ့သည်။

Caligula tried to rule. He sought to imitate the Caesars that had preceded him, and to give serious attention to duty. But he had no interest in ruling through republican forms as had Augustus and Tiberius before him. He felt a contempt for the Senate and desired to rule, not as imperator or consul, but as king. He desired to be a builder. He tore down buildings and replaced them with others. He built the huge aqueduct, remains of which still catch the eye of the traveler to the city of Rome. He rebuilt the palace of the Caesars, in truly Oriental extravagance. He began new port facilities for the city of Rome at the mouth of the Tiber, which could have been efficient, but were still unfinished at his death. But he was a spendthrift, and impoverished the treasury, which Tiberius, by his frugality, had kept well filled. He was impetuous, unpredictable, and undoubtedly mentally unbalanced. With his tendency to sportiveness, he showed a cruelty that made him say at one time that he wished the Roman people had but one neck, that he might strike off their common head.

ကယ်လီဂူလာသည် လေးနှစ်သာ အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ သူသည် သူထိခိုက်စော်ကားခဲ့သော ပရီတိုရီယန်တပ်ဖွဲ့မှ အရာရှိတစ်ဦး၏ လုပ်ကြံမှုဖြင့် သေဆုံးခဲ့သည်။ သူ၏သူငယ်ချင်းများက သူ့ကို လုံးဝစွန့်ခွာခဲ့ပြီး၊ ဟီရော့ဒ် အာဂရစ်ပိုင်းကသာ သူ၏ရုပ်အလောင်းကို သင်္ဂြိုဟ်ရန် ပြင်ဆင်ပေးခဲ့သည်။

Caligula reigned only four years. His death came through assassination by an officer of the Praetorian cohort whom he had insulted. He was altogether deserted by his friends, and it was left for Herod Agrippa to prepare his body for burial.

ကယ်လီဂူလာ သေဆုံးကြောင်း သတင်းကို ဆီးနိတ်သို့ ရောက်ရှိလာချိန်တွင်၊ ဆက်ခံမှုနှင့်ပတ်သက်၍ ဆွေးနွေးမှုများ ချက်ချင်းစတင်ခဲ့သည်။ ရောမသည် ဆီးနိတ်အုပ်ချုပ်မှုသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိပြီး၊ ရီပတ်ဘလစ်ကန်ပုံစံဟောင်းများကို ပြန်လည်ထူထောင်ရန် အဆိုပြုသည့် မိန့်ခွန်းများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဧကရာဇ်ဆက်ခံမှုပြဿနာကို ဖယ်ရှားပေးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ သို့သော် အချို့က ဆီးဇာအချို့ဆိုးရွားခဲ့သော်လည်း၊ တစ်ဦးတည်းသော အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ရောမသည် သာယာဝပြောခဲ့ပြီး၊ ကယ်လီဂူလာ၏ ဆက်ခံသူကို ခန့်အပ်သင့်သည်ဟု ခံစားခဲ့ကြသည်။

When word reached the Senate that Caligula was dead, debate immediately started as to what should be done about the succession. Speeches were made insisting that Rome return to senatorial rule, and that the old ways of the republic be restored. This would have removed the whole problem of imperial succession. There were others, however, who felt that Rome had prospered under the rule of one man, bad as some of the Caesars had been, and that a successor to Caligula should be appointed.

၅။ ကလော့ဒီးယပ်စ် (အေဒီ ၄၁–၅၄)

V. Claudius (

A.D. 41—54)

ကယ်လီဂူလာ၏ ရုတ်တရက်သေဆုံးမှုကို ကြားသိရချိန်တွင်၊ ပရီတိုရီယန်တပ်သားများသည် နန်းတော်အတွင်း လုယူရန်အတွက် အပြေးအလွှားဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ ထိုတပ်သားတစ်ဦးသည် ကယ်လီဂူလာ၏ ဦးလေး ကလော့ဒီးယပ်စ်ကို အသက် ငါးဆယ်ရှိပြီဖြစ်ပြီး၊ နန်းတော်အတွင်း ကုလားကာနောက်တွင် ပုန်းရှောင်နေသူကို တွေ့ရှိခဲ့ပြီး၊ သူ့ကို အပြင်သို့ ဆွဲထုတ်ကာ အခြားတပ်သားများရှေ့တွင် ရယ်မောကာ “ဤသည်မှာ ကျွန်ုပ်တို့၏ ဧကရာဇ်ဖြစ်သည်” ဟု အော်ဟစ်ခဲ့သည်။ ထိုသတင်းသည် ပျံ့နှံ့သွားပြီး၊ ထိုအယူအဆသည် စွဲမြဲလာကာ၊ မကြာမီတွင် ပရီတိုရီယန်တပ်ဖွဲ့တစ်ခုလုံးသည် ကလော့ဒီးယပ်စ်ကို ရောမအင်ပါယာ၏ ဧကရာဇ်အဖြစ် ထောက်ခံခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းသည် အမှန်တရားဖြစ်လာခဲ့ပြီး၊ ရောမဆီးနိတ်သည် ၎င်းကို လက်ခံရန်သာ တတ်နိုင်ခဲ့သည်။ ဤအချိန်မှစ၍ အင်ပါယာ၏ ထီးနန်းသည် စစ်တပ်အာဏာရှင်စနစ်၏ ရည်မှန်းချက်တစ်ခုဖြစ်လာခဲ့သည်။ အမှန်တကယ်တွင်၊ မကြာမီတွင် ဧကရာဇ်များကို ခန့်အပ်ပိုင်ခွင့်သည် ပရီတိုရီယန်များမှ လယ်ကွင်းထဲရှိ ရောမတပ်သားများလက်ထဲသို့ ကူးပြောင်းသွားခဲ့သည်။ ကလော့ဒီးယပ်စ်၏ ကိစ္စတွင်၊ လူထုသည် ဆီးနိတ်အိမ်ပြင်ဘက်တွင် အင်ပါယာ၏ တစ်ဦးတည်းသော အကြီးအကဲကို ခန့်အပ်ရန် တောင်းဆိုနေခဲ့ပြီး၊ ကလော့ဒီးယပ်စ်၏ အမည်ကို တပ်သားများက တင်သွင်းလာချိန်တွင်၊ ဆီးနိတ်သည် သူ့ကို ဧကရာဇ်အဖြစ် အလျင်အမြန် လက်ခံခဲ့သည်။ ရောမသည် တစ်ဦးတည်းသော အကြီးအကဲအောက်တွင် စစ်တပ်အာဏာရှင်စနစ်အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။

Upon hearing of the sudden death of Caligula, the Praetorian soldiers rushed through the palace looking for booty. One of them found Claudius, the uncle of Caligula, now a man of fifty, cowering behind a curtain in the palace, seized him, dragged him out before the other soldiers, and cried with a laugh, “Here is our emperor.” The word spread; the idea took hold; and in a little while the whole Praetorian Guard was united behind Claudius as the emperor of the Roman Empire. Thus it became a fact, and the Roman Senate could but comply. From this time the throne of the empire became an object of military dictatorship. Indeed, it was not long before the right to appoint emperors had passed from the Praetorians into the hands of the Roman soldiery in the field. Actually, in the case of Claudius, the people were already outside the Senate house demanding that the Senate appoint a single head to the empire, and when Claudius’ name was brought before them by the soldiery, the Senate hastened to accept him as emperor. Rome remained under a single head, as a military dictatorship.

ကလော့ဒီးယပ်စ်သည် ထူးခြားသော ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူသည် ငယ်စဉ်ကလေးဘဝတွင် မပျော်ရွှင်ခဲ့ဘဲ၊ သူ၏အသင်းအဖော်များက သရော်ခဲ့ကြပြီး၊ သူ၏မိသားစုဝင်များက မထီမဲ့မြင်ပြုခဲ့ကြသည်။ သူ၏တန်းတူရည်တူများနှင့် ပုံမှန်နှင့် သာယာသော ဆက်ဆံမှုများ မရှိခဲ့သောကြောင့်၊ သူသည် အောက်တန်းစားများနှင့် ဆက်ဆံရန် တွန်းအားပေးခံခဲ့ရပြီး၊ သူ၏ဘဝအများစုကို အနားယူရင်း ကုန်ဆုံးခဲ့သည်။ သူသည် သူ၏အချိန်ကို လေ့လာမှုများတွင် အထူးသဖြင့် သမိုင်းလေ့လာမှုများတွင် အချိန်ပေးခဲ့ပြီး၊ များစွာရေးသားခဲ့သည်။ သူသည် ပြဇာတ်ကို စိတ်ဝင်စားခဲ့ပြီး၊ ရှေးဟောင်းပစ္စည်းများကို စုဆောင်းသူတစ်ဦးလည်း ဖြစ်ခဲ့သည်။ သူသည် ရောမ၏ အတိတ်သမိုင်းကို များစွာသိရှိခဲ့သော်လည်း၊ သူ၏ခေတ်ကာလ၏ ရောမနှင့် အဆက်အသွယ်မရှိခဲ့ပေ။

Claudius was an odd personality. He was unhappy in childhood, ridiculed by his associates, and despised by members of his family. Not having normal, pleasant associations with his equals, he was driven to fraternize with menials, and spent most of his life in retirement. He had given his time to study, especially to the study of history; he wrote copiously, was interested in drama, and was an antiquarian of sorts. He knew a great about what had happened to Rome in the past, but was certainly out of touch with the Rome of his own time.

ပြည်တွင်းအုပ်ချုပ်ရေး ကလော့ဒီးယပ်စ်သည် ဂရုတစိုက်အုပ်ချုပ်သူတစ်ဦးအဖြစ် ပြသရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။ သူသည် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများနှင့် ပြည်နှင်ဒဏ်ခံရသူများကို လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့် ပေးခဲ့သည်။ သိမ်းဆည်းရမိမှုများကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခဲ့သည်။ ဗိမာန်များကို ပြန်လည်ပြုပြင်ခဲ့ပြီး၊ ကယ်လီဂူလာ၏ ရုပ်ထုများအတွက် ဖယ်ရှားခံခဲ့ရသော ရုပ်ထုများကို ပြန်လည်ထားရှိခဲ့သည်။ သူသည် စစ်အင်အားလိုအပ်သည့်နေရာများတွင် တပ်ဖွဲ့များကို နယ်စပ်များဖြတ်ကျော် ရွှေ့ပြောင်းခဲ့ပြီး၊ အင်ပါယာတစ်ဝှမ်းရှိ ပြည်နယ်များတွင် ရောမကိုလိုနီများကို တည်ထောင်ခဲ့သည့်အတွက် ထင်ရှားခဲ့သည်။

Civil Administration.—Claudius sought to show himself a considerate ruler. He granted amnesty to political prisoners and exiles. Confiscations were relinquished. Temples were restored, and statues that had been taken from them were returned, particularly those that had been removed to make room for the statues of Caligula. He had some troops moved across the borders in places where military strength was needed, and became noted for the Roman colonies he established in various provinces throughout the empire.

ကလော့ဒီးယပ်စ်ပြုလုပ်ခဲ့သော အရေးကြီးသောအရာတစ်ခုမှာ ဆီးနိတ်ကို ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းခြင်းဖြစ်သည်။ သူသည် ဆီးနိတ်အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ရန် လိုအပ်သော ငွေကြေးဝန်ထုပ်ကို မထမ်းနိုင်သူများကို ဖယ်ရှားရန် သတ္တိရှိခဲ့သည်။ ထို့နောက် ဆီးနိတ်စံနှုန်းများကို ဖြည့်ဆည်းနိုင်သည့် ချမ်းသာသော မြင်းသည်တော်များဖြင့် အဖွဲ့ဝင်စာရင်းကို ဖြည့်စွမ်းခဲ့သည်။ ၎င်းတို့အနက် များစွာသည် ပြည်နယ်များမှ ဆွဲထုတ်ခံခဲ့ရသူများဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဆီးနိတ်ကို ပိုမိုစစ်မှန်သော ကိုယ်စားပြုအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်လာစေခဲ့ပြီး၊ အင်ပါယာသည် ကြီးမားသော မြူနီစီပယ်တစ်ခု၏ အဆက်အစပ်မဟုတ်ဘဲ၊ မြို့တော်တစ်ခုကို ဗဟိုပြုထားသည့် ကျယ်ပြန့်သော နိုင်ငံရေးအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်လာစေရန်၊ ဆက်စပ်မြို့များနှင့် ပြည်နယ်များက အင်ပါယာအုပ်ချုပ်ရေးတွင် ကူညီပေးခဲ့သည်။

One of the important things that Claudius accomplished was a reorganization of the Senate. He had the courage to remove members who were unable to carry the financial burden a senatorship involved. He then filled up the rolls with knights wealthy enough to meet the senatorial standards, many of these knights being drawn from the provinces. This made the Senate a more truly representative body, and helped the empire to be, not the appendage of a great municipality, but a vast political entity, centered in a capital, with associated cities and provinces assisting in imperial government.

အေဒီ ၄၇ တွင်ကျင်းပခဲ့သော သန်းခေါင်စာရင်းတစ်ခုအရ အင်ပါယာတွင် နိုင်ငံသားပြည်သူဦးရေ ခုနစ်သန်းနီးပါးရှိခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အေဒီ ၁၄ တွင်ကျင်းပခဲ့သော သန်းခေါင်စာရင်းတွင်မှတ်တမ်းတင်ထားသော နိုင်ငံသားဦးရေ ငါးသန်းထက် များစွာတိုးတက်လာခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အော်ဂတ်စတပ်စ်လက်ထက်ကတည်းက နှိုင်းယှဉ်ငြိမ်းချမ်းမှုနှင့် သာယာဝပြောမှုကာလများက လူဦးရေတိုးတက်မှုကို မည်သို့ကူညီခဲ့သည်ကို ဖော်ပြခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အင်ပါယာတစ်လျှောက် နိုင်ငံသားအဖြစ် ကျယ်ပြန့်စွာ ချီးမြှင့်ပေးအပ်မှုကိုလည်း ညွှန်ပြခဲ့သည်။ ဤခုနစ်သန်းဆိုသော ဂဏန်းတွင် နိုင်ငံသားများ၏ ဇနီးမယားနှင့် ကလေးသူငယ်များကို ထည့်သွင်းရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဂစ်ဘွန်၏ခန့်မှန်းချက်အရ ရောမနိုင်ငံသားများနှင့် ၎င်းတို့၏မှီခိုသူများစုစုပေါင်း နှစ်ဆယ်သန်းခန့်ရှိသည်။ ထို့ပြင် ဤနှစ်ဆယ်သန်းဆိုသော ဂဏန်းတွင် နိုင်ငံသားအဖြစ် မခံယူထားသော ပြည်နယ်သားများစွာနှင့် ရောမကမ္ဘာကို လွှမ်းမိုးထားသော ကျွန်များစွာကို ထည့်သွင်းရမည်ဖြစ်သည်။ ဂစ်ဘွန်၏ ပထမရာစုအလယ်ပိုင်းတွင် စုစုပေါင်းလူဦးရေ တစ်ရာနှစ်ဆယ်သန်းဟူသော ခန့်မှန်းချက်သည် သိပ်များလွန်းသော်လည်း၊ လူဦးရေသည် ရှစ်ဆယ်သန်းမှ တစ်ရာသန်းကြားတွင် ရှိနိုင်သည်ဟု ယူဆရသည် (အက်ဒွပ် ဂစ်ဘွန်၊ ရောမအင်ပါယာ၏ ကျဆုံးခြင်းနှင့် ပျက်စီးခြင်း၏ သမိုင်း၊ ဂျေ.ဘီ.ဘူရီ၊ အယ်ဒီတာ၊ အတွဲ ၁၊ စာမျက်နှာ ၄၂)။

A census held in a.d. 47 showed that there were nearly 7,000,000 citizens in the empire. This was a large increase over the census of a.d. 14, which recorded some 5,000,000 citizens. It revealed how the times of comparative peace and prosperity since Augustus had helped the growth of population. It also indicated a wide extension of citizenship throughout the empire. To this figure of 7,000,000, the number of women and children of these citizens must be added, bringing the total of Roman citizens and their dependents to about 20,000,000 souls, according to Gibbon’s estimate. Again, to this figure must be added the large, unnumbered body of provincials who did not hold citizenship, and the hordes of slaves who populated the Roman world. Although Gibbon’s estimate of 120,000,000 people as the total population at the middle of the 1st century doubtless is too high, the figure probably did stand somewhere between 80,000,000 and 100,000,000 souls (see Edward Gibbon, The History of the Decline and Fall of the Roman Empire, J. B. Bury, ed., vol. 1, p. 42).

ကလော့ဒီယပ်စ်သည် ရှေးဟောင်းယဉ်ကျေးမှုကို စိတ်ဝင်စားသူတစ်ဦးဖြစ်သောကြောင့် စိတ်နှလုံးနှင့် စိတ်ဓာတ်အရ စစ်မှန်သော ရောမလူမျိုးတစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူ၏တရားရုံးတွင် နိုင်ငံခြားသားအငွေ့အသက်နည်းပါးခဲ့သည်။ နိုင်ငံခြားသားများ ဆိုသည်မှာ ရောမလူမျိုးမဟုတ်သူများအပေါ် သူ၏သဘောထားသည် သင့်တင့်မျှတသော်လည်း၊ ၎င်းတို့သည် သစ္စာစောင့်သိမှုမရှိကြောင်း သက်သေများကို သူသတိထားစောင့်ကြည့်ခဲ့သည်။ ဂျူးလူမျိုးများကို သည်းခံခဲ့ပြီး၊ တိုင်ဘီရီးယပ်စ်လက်ထက်တွင်ထက် ပိုမိုကူညီစောင့်ရှောက်ခံရပုံရသည်။ သို့သော် ၎င်းတို့အကြား ပုန်ကန်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး၊ ရလဒ်အနေဖြင့် ကလော့ဒီယပ်စ်သည် ဂျူးလူမျိုးများကို ရောမမြို့မှ နှင်ထုတ်ရန် အမိန့်ထုတ်ခဲ့သည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၇၁)။ ဤသို့ပြည်နှင်ထုတ်ခံရသူများထဲတွင် ပေါလ်သည် သူ၏ဒုတိယသာသနာပြုခရီးတွင် ကောရိန္သုမြို့၌ တရားဟောစဉ် သိကျွမ်းခဲ့သော ဂျူးလူမျိုးများဖြစ်သည့် အာကွီလာနှင့် ပရစ်စီလာတို့ ပါဝင်ခဲ့သည် (တမန်တော်ဝတ္ထု ၁၈:၂)။

Claudius, because of his antiquarian interests, was a true Roman in heart and spirit. There was around his court less of a foreign atmosphere. His attitude toward foreign peoples, that is, non-Romans, was considerate, but he was on the watch for evidence that these peoples were not thoroughly loyal. The Jews were tolerated, and apparently were treated rather more kindly than they had been under Tiberius. However, revolts broke out among them, and as a result Claudius issued an edict expelling the Jews from Rome (see Vol. V, p. 71). Among those thus displaced were Aquila and Priscilla, Jews with whom Paul became acquainted when he preached in Corinth on his Second Missionary Journey (see Acts 18:2).

ကလော့ဒီယပ်စ်သည် ထိရောက်သောဧကရာဇ်တစ်ပါးဖြစ်ရန် ကြိုးပမ်းမှုတွင် အံ့ဖွယ်လုံ့လဝီရိယရှိခဲ့သည်။ သူသည် နံနက်စောစောနှင့် ညဉ့်နက်သည်အထိ စားပွဲတွင်ထိုင်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ သူသည် ဖိုရမ်တွင် နာရီပေါင်းများစွာ ကိုယ်တိုင်တရားသူကြီးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး၊ ပြည်သူများသည် သူ့ထံသို့ စုရုံးလာကာ ၎င်းတို့၏ပြဿနာများကို ပြောပြပြီး ၎င်းတို့ကို ဖြေရှင်းရန် အကူအညီတောင်းခံခဲ့သည်။ သူထွက်ခွာရန်ထလိုက်သောအခါ၊ အမှုအားလုံးကို ကြားနာပြီးမချင်း ဆက်နေရန် ပြည်သူများက တောင်းဆိုခဲ့သည်။ သူသည် ကလီဂူလာမှစတင်ခဲ့သော လုပ်ငန်းများကို အဓိကအားဖြင့် ပြီးစီးရန် ဆောက်လုပ်ရေးအစီအစဉ်တွင် လုံ့လဝီရိယရှိခဲ့သည်။ တိုင်ဘာမြစ်ဝတွင် အနည်ထိုင်မှုကြောင့် ရောမအတွက် အလွန်အသုံးဝင်သော အော့စတီယာရှိ ဆိပ်ကမ်းသစ်ကို အောင်မြင်စွာ ပြီးစီးခဲ့သည်။ ကလီဂူလာမှစတင်ခဲ့သော ကြီးမားသော ရေပြွန်ကို ပြီးစီးခဲ့ပြီး၊ ရောမမြို့သို့ ရေသယ်ယူရန် ကြီးမားသောဥမင်တစ်ခုကိုလည်း ပြီးစီးနိုင်ခဲ့သည်။ ဗြိတိန်ကို အပြည့်အဝသိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်း၏ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် ကာရက်တာကပ်စ်ကို ရောမမြို့သို့ အောင်ပွဲခံပြီး ခေါ်ဆောင်လာခဲ့သည်။ ဂေါလ်နှင့် ဗြိတိန်တွင် ဒရူးဝါဒကို ဖိနှိပ်ခဲ့သည်။

The industry of Claudius in his endeavor to be an efficient emperor was amazing. He was at his desk early in the morning and late at night. He spent hours in the Forum, personally acting as judge for his people. They flocked around him, telling him their problems, and demanding his aid in their solution. Oftentimes when he would rise to leave, they would insist that he remain until every case was heard. He was industrious in a building program, largely in completing the works begun by Caligula. The new port at Ostia, so useful to Rome since silt was filling up the mouth of the Tiber, was successfully finished. He completed the huge aqueduct that Caligula had started, and was able to bring to completion a great tunnel for conducting water into Rome. Britain was completely subjugated, and one of its leaders, Caractacus, was brought to Rome in triumph. Druidism was suppressed in Gaul, and to a large extent in Britain.

ကလော့ဒီယပ်စ်သည် ရောမပြည်သူများကို ဖျော်ဖြေရန် အချိန်နှင့် ငွေကြေးများစွာ သုံးစွဲခဲ့သော်လည်း၊ သူ့ကိုသိသူများနှင့် လူထုက သူသည် တာဝန်သိစိတ်ဖြင့် ရှေးရောမဓလေ့ထုံးတမ်းများကို လိုက်နာဆောင်ရွက်နေသည်ဟု ခံစားမိကြသည်။ သို့သော် ဘဏ္ဍာငွေကုန်ခန်းသွားခဲ့သည်။ စပါးပြတ်လပ်မှုဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး၊ ပြည်သူများက ဧကရာဇ်ကို ဤအတွက် အပြစ်တင်ခဲ့သည်။ သူသည် ပြည်သူများ၏ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းရန် ပိုမိုကြိုးစားလုပ်ဆောင်လေလေ၊ သူသည် ၎င်းတို့၏ဒုက္ခများအတွက် ပိုမိုတာဝန်ယူလာရလေဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် သူ့ကို လူကြိုက်များသောအုပ်ချုပ်သူဖြစ်လာရန် တားဆီးခဲ့သည်။

Claudius spent time and money in the entertainment of the Roman populace, but it was clear to those who knew him, and perhaps was sensed by the multitude, that what he did was from a sense of duty, as though the antiquarian were carrying on the old Roman routine rather than genuinely entering into the life of the people. But the treasury was exhausted. There was a shortage of grain, and the people blamed the emperor for this. The harder he worked to solve his people’s problems, the more responsible he became for their troubles, and this prevented him from ever becoming a popular ruler.

ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ ဘဝ—ထို့ပြင် သူသည် ကိုယ်ကျင့်သီလမရှိသူဖြစ်ပြီး၊ အသက်ကြီးလာသည်နှင့်အမျှ အရက်နှင့် အစားအသောက်တွင် ပိုမိုအလွန်အကျွံဖြစ်လာခဲ့သည်။ သူသည် မနားမနေ လုပ်ကိုင်ခဲ့ပြီး၊ အင်အားကုန်ခန်းနေသော ကိုယ်ကို ပြန်လည်အားဖြည့်ရန် အလွန်အကျွံစားသောက်ခဲ့သည်။ သူ၏ကျန်းမာရေးသည် တဖြည်းဖြည်းယိုယွင်းလာခဲ့ပြီး၊ နန်းတော်ဘဝ၏ မသမာမှုများနှင့် ဆိုးရွားမှုများက ၎င်းဖြစ်စဉ်ကို အရှိန်မြှင့်စေခဲ့သည်။

Personal Life.—Moreover, he was self-indulgent, and the older he became, the more he was given to intemperance, of both cup and platter. He worked indefatigably, as has been noted, and then would overeat in anxious effort to restore his failing strength. His health gradually deteriorated, and the intrigues and evils of palace life accelerated the process.

ကလော့ဒီယပ်စ်သည် အကြိမ်လေးကြိမ်လက်ထပ်ခဲ့သည်။ သူ၏တတိယအိမ်ထောင်ဖြစ်သည့် မက်ဆာလီနာနှင့် အိမ်ထောင်သည် အထူးသဖြင့် စက်ဆုပ်ဖွယ်ဖြစ်ခဲ့သည်။ သူမ၏ကိုယ်ကျင့်သီလသည် သံသယဖြစ်ဖွယ်ရှိပြီး၊ ထိုစဉ်ကပြန့်နှံ့ခဲ့သော ဇာတ်လမ်းတစ်ခုအရ သူမသည် သူမ၏ချစ်သူတစ်ဦးနှင့် တကယ့်မင်္ဂလာပွဲတစ်ခုကို ကျင်းပခဲ့သည်။ မက်ဆာလီနာသည် သူမ၏သစ္စာမဲ့မှုများကြောင့် သေဒဏ်ပေးခံရခဲ့သည်။ ထို့နောက် ကလော့ဒီယပ်စ်သည် သူ၏တူမဖြစ်သူ အာဂရစ်ပိုင်နာနှင့် လက်ထပ်ခဲ့ပြီး၊ သူမသည် သူ၏သားဖြစ်သူ နီးရိုးကို ဧကရာဇ်ဖြစ်လာရန် စီစဉ်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ကလော့ဒီယပ်စ်၏သားကို ဖယ်ရှားရန်ဆိုလိုပြီး၊ ထိုသားသည် မကြာမီ သေဒဏ်ပေးခံရခဲ့သည်။ အာဂရစ်ပိုင်နာသည် သူမ၏ခင်ပွန်းသေဆုံးရန် စောင့်ဆိုင်းရင်း ငြီးငွေ့လာခဲ့ပြီး၊ နီးရိုးဧကရာဇ်ဖြစ်လာရန် လမ်းဖွင့်ပေးရန် ကလော့ဒီယပ်စ်ကို အဆိပ်ခတ်ရန် စီစဉ်ခဲ့သည်။ သူမသည် ပထမအဆိပ်ကို သုံးခဲ့သော်လည်း၊ သူအလွန်အကျွံစားသောက်ထားသည်ဖြစ်စေ၊ သို့မဟုတ် ဝိုင်များစွာသောက်ထားသည်ဖြစ်စေ၊ ၎င်းသည် အာနိသင်မထင်ရှားခဲ့ပေ။ အာဂရစ်ပိုင်နာမှခေါ်ယူလာသော ဆရာဝန်တစ်ဦးသည် အစာအိမ်သက်သာရန်ဟန်ဖြင့် ဧကရာဇ်၏လည်ချောင်းထဲသို့ အဆိပ်ခတ်ထားသော အမွှေးတံတစ်ချောင်းထည့်ခဲ့သည်။ ကလော့ဒီယပ်စ်သည် တဖြည်းဖြည်း မူးမေ့သွားပြီး ၎င်းအဆိပ်၏အာနိသင်ကြောင့် သေဆုံးသွားခဲ့သည်။ နီးရိုးသည် ဆက်ခံခဲ့သည်။ ရက်စွဲမှာ အေဒီ ၅၄ ဖြစ်သည်။

Claudius was married four times. His third marriage, that with Messallina, was particularly revolting. Her moral conduct was not above suspicion, and according to a story current at the time, she actually went through a wedding ceremony with one of her paramours. Messallina was put to death as a result of her infidelities. Claudius then married his own niece, Agrippina, who schemed to have her son Nero succeed to the emperorship when his stepfather should die. This meant the setting aside of Claudius’ own son, who was shortly put to death. Agrippina soon became tired of waiting for the death of her husband, which would open the way of Nero to take the throne, and finally arranged for Claudius to be poisoned. He swallowed her first poisonous potion, but whether because of his having overeaten or because of the quantity of wine he had drunk, it failed to take effect. A physician called in by Agrippina put a poisoned feather down the emperor’s throat, apparently under the pretense of bringing him some gastronomic relief. Claudius gradually sank into a stupor and died from the effect of the venom thus applied., Nero succeeded. The date was a.d. 54.

နီးရိုး (အေဒီ ၅၄—၆၈)

VI. Nero (

A.D. 54—68)

ဧကရာဇ်သစ်၏မိသားစုသည် ရောမမြို့၏ရေးရာများတွင် နှစ်ရာနှစ်ခန့်ကတည်းက ထင်ရှားခဲ့ပြီး၊ အောက်လူတန်းစားမှ တက်လာခဲ့သည်။ ၎င်းတို့မိသားစုတွင် ကောင်စစ်ဝန်များ၊ ပုပ္ပါးမင်းကြီးတစ်ဦး၊ နှင့် ဗိုလ်ချုပ်များစွာ ပါဝင်ခဲ့သည်။ နီးရိုး၏ဖခင်သည် အကျင့်ဖောက်ပြန်မှု၊ သစ္စာဖောက်မှု၊ လူသတ်မှု၊ နှင့် နိုင်ငံတော်သစ္စာဖောက်မှုစွဲချက်များဖြင့် စွပ်စွဲခံခဲ့ရသည်။ သူသည် ကလီဂူလာ၏ညီမဖြစ်သူ အာဂရစ်ပိုင်နာနှင့် လက်ထပ်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့၏သားဖြစ်သူ လူးစီးယပ်စ် ဒိုမီးရှပ်စ်သည် သမိုင်းတွင် နီးရိုးဟု သိရှိခံရသည်။ ဖခင်သည် နီးရိုးအသက်သုံးနှစ်တွင် သေဆုံးခဲ့ပြီး၊ မိခင်သည် ပြည်နှင်ထုတ်ခံရပြီး၊ အဒေါ်တစ်ဦးသည် သူ၏အုပ်ထိန်းသူဖြစ်လာခဲ့သည်။ ကလီဂူလာသည် ကလေး၏အမွေကို သိမ်းယူခဲ့သော်လည်း၊ ကလော့ဒီယပ်စ်က ၎င်းကို ပြန်လည်ပေးအပ်ခဲ့သည်။

The new emperor’s family had long been prominent in the affairs of Rome, having come up from the plebeian class some two hundred years before his time. Among the clan had been consuls, a Pontifex Maximus, and several generals. Nero’s own father was charged with many crimes—incest, adultery, murder, and treason. He married Agrippina, sister of Caligula, and their child, Lucius Domitius, is the Nero of history. The father died when Nero was but three years of age, his mother was sent into exile, and an aunt became his guardian. Caligula seized the child’s patrimony, but Claudius later restored it.

ထိုကလေး၏ပညာရေးတွင် အန္တရာယ်ဖြစ်စေသောအရာများ ပါဝင်ခဲ့သည်။ သူသည် ယဉ်ကျေးသောအမူအရာ၊ နန်းရင်းဝန်းထုံးတမ်းများ၊ သူ၏အခွင့်အရေးများနှင့် အထူးခံစားခွင့်များကို သိရှိခဲ့သော်လည်း၊ ထိုခေတ်၏ဆိုးရွားသောအကျင့်များနှင့် ဖောက်ပြန်မှုများကို အလွန်ကျွမ်းကျင်ခဲ့သည်။ သူသည် ရောမလူငယ်များစွာ၏ ကံဆိုးမှုကို ခံစားခဲ့ရပြီး၊ သူ၏ပညာသင်ကြားမှုသည် မလုံလောက်စွာ ကြီးကြပ်ထားသော အစေခံများထံတွင် ထားရှိခဲ့သည်။ ဤအရာတွင် ခြွင်းချက်မှာ ဆီနီကာမှ သင်ကြားပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဤဆရာသည် ပေါလ်ကောရိန္သုမြို့တွင် ရှိစဉ် အာခါယာပြည်နယ်၏အုပ်ချုပ်ရေးမှူးဖြစ်ခဲ့သူ ဂါလီယို၏အစ်ကိုဖြစ်သည် (တမန်တော်ဝတ္ထု ၁၈:၁၂)။ ဆီနီကာသည် ဆရာများမိသားစုတွင် မွေးဖွားခဲ့ပြီး၊ ဒဿနပညာရှင်တစ်ဦးဖြစ်လာကာ ရုပ်ဝတ္ထုရေးရာတွင် ထက်မြတ်ခဲ့သည်။ သူသည် သြဇာရှိသောမိတ်ဆွေများကို ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ပြီး ၎င်းတို့၏မိတ်ဆွေဖြစ်မှုမှ အကျိုးအမြတ်ရယူနိုင်ခဲ့သည်။ သူ၏မူဝါဒများသည် သူလိုက်နာသော စတိုအိစင်ဝါဒမှရရှိထားသော ကောင်းမွန်သောမူဝါဒများဖြစ်သည်။ သူသည် ဆိုးရွားသောခေတ်နှင့်နေရာတွင် မိမိကိုယ်ကို မညစ်ညမ်းစေဘဲ နေထိုင်နိုင်ခဲ့သည်။ သူသည် နီးရိုးအပေါ် ကောင်းသောသြဇာလွှမ်းမိုးမှုရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် ဧကရာဇ်အသစ်၏အစောပိုင်းနှစ်များတွင် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်မှာ ထင်ရှားသည်။ သို့သော် သူ၏သြဇာသည် လုံလောက်မှုမရှိခဲ့သလို၊ အလေးအနက်လည်း မထားခဲ့ပေ။ ကလေး၏ဆိုးရွားသောအကျင့်များ၊ သူခံစားခဲ့ရသော အလိုလိုက်မှုများ၊ နှင့် သူ့ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ ဖောက်ပြန်မှုများသည် ဆီနီကာတွင် ထိန်းချုပ်နိုင်စွမ်းမရှိခဲ့သည်၊ သို့မဟုတ် ထိန်းချုပ်လိုစိတ်မရှိခဲ့ပေ။

The boy’s education included much that was harmful. He knew good manners, court etiquette, his rights and prerogatives, but he was only too well versed in the vices and corruptions of the day. His was the misfortune of many a well-born Roman youth: his training had been left to poorly supervised menials. An exception to this was his tutelage by Seneca. This tutor, a brother of Gallio, who was proconsul of Achaia when Paul was at Corinth (Acts 18:12), was born into a family of teachers, and grew to be a philosopher, shrewd in material things. He knew how to retain influential friends and benefit by their friendship. His principles were good, obtained from the Stoicism he professed. He knew how to live in an evil day and place, while keeping himself unsullied. That he had upon Nero a good influence, which carried over into the earlier years of the new reign, is evident. It is equally obvious that his influence was neither good enough nor weighty enough. The boy’s own bad traits, the pampering he had suffered, and the corruptions around him were more than Seneca had the ability, or perhaps the will, to overcome.

နီးရိုး၏အစောပိုင်းအကြိုက်ဆုံးသူများထဲတွင် နန်းရင်းဝန်းတွင် အတွေ့အကြုံရှိသော ပရီတိုရီယန်မှူးဖြစ်သူ ဘားရပ်စ်လည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။ ဘားရပ်စ်သည် မွေးရာပါထက်မြတ်မှု၊ စည်းကမ်းရှိမှု၊ နှင့် သူ၏ရာထူးအတွက် အံ့အားသင့်ဖွယ် ကိုယ်ကျင့်သီလရှိသူဖြစ်သည်။

Another of Nero’s early favorites was Burrus, a praetorian prefect with long experience at court. Burrus was a man of native shrewdness, of discipline, and of moral sensibility surprising for one in his position.

နီးရိုးတွင် စွဲလမ်းမှုများရှိခဲ့သည်။ သူသည် မိခင်ကို ကြောက်ရွံ့ခဲ့သည်။ သူသည် အာဂရစ်ပိုင်နာမှ ဖယ်ရှားခဲ့သော ကလော့ဒီယပ်စ်၏သားဖြစ်သူ ဗြိတာနီးကပ်စ်ကိုလည်း ကြောက်ရွံ့ခဲ့သည်။ သို့သော် ဘားရပ်စ်မှ နီးရိုးကို ကလော့ဒီယပ်စ်၏ဆက်ခံသူအဖြစ် ပရီတိုရီယန်များထံ တင်ပြသောအခါ၊ ၎င်းတို့က သူ့ကို ထောက်ခံခဲ့ပြီး၊ ထိုအချိန်တွင် အားနည်းနေသော ဆီးနိတ်လွှတ်တော်က ထိုထောက်ခံမှုကို အငြင်းပွားနိုင်သော အင်အားမရှိခဲ့ပေ။ နီးရိုးသည် ဧကရာဇ်ဖြစ်လာသောအခါ အသက်ဆယ့်ခုနစ်နှစ်ခန့်ရှိခဲ့သည်။

Nero had obsessions. He feared his mother. He feared Britannicus, the son of Claudius, whom Agrippina had managed to set aside while she pushed forward her own son. But when Nero was presented by Burrus to the Praetorians as the fit successor to Claudius, they acclaimed him, and there was then no power that could dispute that approval, certainly not the supine Senate. Nero was about seventeen years of age when he was made emperor.

အာဂရစ်ပိုင်နာသည် ဧကရီဘုရင်မအဖြစ် အခန်းကဏ္ဍယူခဲ့ပြီး၊ နီးရိုးကလည်း ၎င်းတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ သူမသည် ဧကရာဇ်ရထားတွင် သားဖြစ်သူနှင့်အတူ စီးနင်းခဲ့ပြီး၊ အကြံဉာဏ်များပေးကာ သံတမန်များကို လက်ခံခဲ့သည်။ သူမသည် သူမ၏လမ်းကြောင်းတွင် ရှိနေသူများကို ဖယ်ရှားရန် အဆိပ်ခတ်သူများကို ငှားရမ်းခဲ့သည်။ သူမသည် သူမ၏သားဖြစ်သူ ဧကရာဇ်လူငယ်ကို အပြည့်အဝထိန်းချုပ်ရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။ ဤမိခင်၏ထိန်းချုပ်မှုကို တန်ပြန်ရန်၊ ဆီနီကာနှင့် ဘားရပ်စ်တို့သည် နီးရိုး၏ဆန္ဒများကို လိုက်လျောပြီး ၎င်းတို့၏သြဇာကို ထိန်းသိမ်းရန် သဘောတူခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် နီးရိုး၏အလိုဆန္ဒများကို လိုက်လျောပေးရင်း အထိရောက်ဆုံးလမ်းညွှန်မှုပေးနိုင်သည်ဟု ထင်မှတ်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် နီးရိုး၏အစောပိုင်းနှစ်များတွင် သူ၏လမ်းကြောင်းသည် တဖြည်းဖြည်း အောက်သို့ဆင်းသွားခဲ့သည်။

Agrippina now took on the role of an empress, in which Nero cooperated. She rode in the imperial litter with her son, gave counsel, received embassies. She engaged poisoners to remove certain ones who seemed to be in her way. She sought completely to dominate the youthful emperor, her son. To counteract this maternal control, Seneca and Burrus agreed to retain their own influence by yielding to Nero’s will. They thought that the most effective guidance could be given while they were submitting to his whims. Thus, in the early years, Nero’s path went gradually downward.

သူ၏လုပ်ရပ်များစွာသည် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ဆိုးရွားခဲ့သည်။ သူသည် ဗြိတာနီးကပ်စ်ကို အဆိပ်ခတ်သတ်ခဲ့သည်။ သူသည် သူ၏ဇနီး အော့တေးဗီးယားကို စွန့်ပစ်ပြီး ချစ်သူတစ်ဦးကို ရွေးချယ်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် အာဂရစ်ပိုင်နာသည် စွန့်ပစ်ခံရသူ အော့တေးဗီးယားကို သူမ၏ကာကွယ်မှုအောက်တွင် ခေါ်ယူခဲ့သည်။ သူသည် ကလော့ဒီယပ်စ်၏ဝန်ကြီးဖြစ်ခဲ့သူ အာဂရစ်ပိုင်နာ၏ထောက်ခံသူဖြစ်သော ပါလပ်စ်ကို ဖယ်ရှားခဲ့သည်။ လူထု၏ချီးကျူးမှုများကို ဆွဲဆောင်ခံရပြီး၊ သူသည် ဆပ်ကပ်နှင့် ပြဇာတ်ရုံတွင် ဂရုမထားဘဲ မိမိကိုယ်ကို ပြသခဲ့ပြီး၊ လမ်းပေါ်တွင် သေးငယ်သောခိုးမှုများနှင့် ရန်ဖြစ်မှုများတွင် မလုံလောက်စွာ ဖုံးကွယ်ထားရင်း ပါဝင်ခဲ့သည်။ နီးရိုးအကြောင်း အကောင်းဆုံးပြောနိုင်သည်မှာ သူသည် အုပ်ချုပ်ရေးရာများကို သူ၏ဝန်ကြီးများထံ ထားရှိခဲ့သည်ဖြစ်သည်။ ဆီနီကာနှင့် ဘားရပ်စ်တို့သည် အုပ်ချုပ်ရေးရာများအားလုံးကို ဆီးနိတ်လွှတ်တော်သို့ အပြည့်အဝအသိပေးထားခဲ့ပြီး၊ အာဂရစ်ပိုင်နာ၏ဒေါသများကို ဆန့်ကျင်ရန် အားပေးခဲ့သည်။ နီးရိုးသည် ပြည်သူ့တရားသူကြီးအဖြစ် ထိုင်ခဲ့ပြီး၊ သူ၏တရားစီရင်မှုများတွင် မျှတမှုရှိရန် အမှန်တကယ်ကြိုးစားခဲ့သည်။ သူသည် မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း ရာဇပလ္လင်ကို လှောင်ပြောင်သော လူထု၏လှောင်ပြောင်မှုများကို လျစ်လျူရှုခဲ့သည်။ ထိုအကြောင်းများကြောင့် သူ၏အစောပိုင်းနှစ်များသည် သည်းခံနိုင်ဖွယ်ရှိပုံရသည်၊ အထူးသဖြင့် သူ၏အုပ်ချုပ်မှု၏နောက်ပိုင်းကာလနှင့် နှိုင်းယှဉ်သောအခါတွင်ဖြစ်သည်။

Many of his acts were deliberately evil. He had Britannicus poisoned. He deserted his wife Octavia for a mistress, whereupon Agrippina took the rejected Octavia under her own protection. He removed Pallas, a freedman who had been minister to Claudius, and a client of Agrippina’s. Attracted by the plaudits of the multitude, he exhibited himself carelessly in the circus and the theater, and actually engaged in petty street thievery and brawls while all too poorly disguised. The best thing to be said about Nero is that he left the affairs of government to his ministers. Seneca and Burrus kept the Senate thoroughly informed in all governmental matters, and thus secured a bulwark against the wrath of Nero’s mother. Nero sat as a public judge, and actually sought to be fair in his judgments. He ignored the jeers which in recent years had been often directed against the throne by an insolent populace. For such reasons his earlier years seemed tolerable, especially when compared with the latter part of his reign.

အေဒီ ၅၈ သည် ဧကရာဇ်အတွက် ပိုမိုဆိုးရွားလာသောပြောင်းလဲမှုကို မှတ်သားခဲ့သည်။ ဤဒုတိယကာလတွင် ပထမဖြစ်ရပ်မှာ သူသည် သူ၏တရားရုံးအကြိုက်ဆုံးဖြစ်သူ အိုသိုး၏ဖောက်ပြန်သောဇနီး ပေါပိယားကို ချစ်ကြည်နူးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အိုသိုးသည် နီးရိုး၏ဇနီးနှင့် ရင်းနှီးမှုကို ဆန့်ကျင်မည်ကို တွေ့ရသောအခါ၊ သူ့ကို လူစီတေးနီးယား (ယခုခေတ်ပေါ်တူဂီနိုင်ငံခန့်) တွင် ရာထူးတစ်ခုပေးအပ်ခဲ့သည်။ နောက်ထပ်ဖြစ်ရပ်တစ်ခုမှာ ပေါပိယား၏ဆိုးရွားသောသြဇာလွှမ်းမိုးမှုကြောင့်ဖြစ်ပြီး၊ နီးရိုး၏မိခင် အာဂရစ်ပိုင်နာကို လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဧကရာဇ်သည် ဤဆိုးရွားသောလုပ်ရပ်၏အကျိုးဆက်များကို ကြောက်ရွံ့ခဲ့သော်လည်း၊ သူမ၏သေဆုံးပြီးနောက် ရောမမြို့သို့ပြန်လည်ဝင်ရောက်သောအခါ၊ ဆီးနိတ်အမတ်များနှင့် ပြည်သူများက အလွန်ချီးကျူးဂုဏ်ပြုခဲ့သည်။ ထို့နောက် ဧကရာဇ်သည် အလွန်ကိုယ်ကျိုးရှာသူဖြစ်လာခဲ့သော်လည်း၊ တစ်ချိန်တည်းတွင် အားနည်းပြီး ယိမ်းယိုင်လွယ်သူ၊ အယူသည်းမှုရှိသူ၊ ကြောက်ရွံ့တတ်သူ၊ ကိုယ်ကျင့်သီလမရှိသူ၊ နှင့် သူ့ပတ်ဝန်းကျင်ရှိသူများအပေါ် ဒေါသထွက်လွယ်သူဖြစ်လာခဲ့သည်။ သူသည် အလွန်ဆိုးရွားပြီး ဖောက်ပြန်သောအလိုလိုက်မှုများကို ပိုမိုလိုက်လျောခဲ့သည်။ ဤအလိုလိုက်မှုများထဲသို့ သူသည် အများပြည်သူညစာစားပွဲများတွင် ပေါ်ပေါ်တင်တင်ဖောက်ပြန်မှုများကို အားပေးရင်း မင်းမျိုးမင်းနွယ်များနှင့် သာမန်ပြည်သူများကို ဆွဲဆောင်ခဲ့သည်။ လူထုတစ်ရပ်လုံးကို အပြည့်အဝဖောက်ပြန်မှုထဲသို့ ဆွဲဆောင်ခံရသည်ဟု ထင်ရသည်။

The year a.d. 58 marked a change for the worse in the emperor. The first event in this second period was his falling in love with Poppaea, the dissolute wife of his court favorite Otho. When it was seen that Otho would oppose Nero’s familiarities with his wife, he was given a post in Lusitania (approximately modern Portugal) in order that he might not interfere. The next event, and one that doubtless was a result of Poppaea’s evil influence, was the assassination of Nero’s mother Agrippina. The emperor feared what might be the consequences of this horrible act, but when he re-entered Rome after his mother’s death, he was received with most extravagant adulation by senators and people alike. Thereafter the emperor showed himself extremely egotistical, but at the same time feeble and vacillating, superstitious and cowardly, self-indulgent and lecherous, and dangerous in temper toward those around him. He yielded himself increasingly to the most flagrant and corrupt dissipations. Into these dissipations he seduced both nobles and commoners by giving public suppers where open immorality was practiced and encouraged. It seemed that the very populace was being seduced into complete corruption.

ဘူရပ်စ်နှင့် ဆီနီကာတို့သည် နီရို၏ ဝန်ကြီးများအဖြစ် ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသော်လည်း ၎င်းတို့၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုမှာ တဖြည်းဖြည်း လျော့နည်းလာခဲ့သည်။ တိုင်ဂျယ်လီနပ်စ်နှင့် ရူဖပ်စ်ဟု အမည်ရှိသော မကောင်းဆိုးဝါးသူများသည် နီရို၏ မျက်နှာသာရရှိမှု တိုးပွားလာခဲ့သည်။ အေဒီ ၆၂ တွင် ဘူရပ်စ်သည် အဆိပ်ခတ်ခံရပြီး သေဆုံးသွားဖွယ်ရှိသည်။ ဆီနီကာသည် ပုဂ္ဂလိကဘဝသို့ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာရန် ကြိုးစားခဲ့သော်လည်း မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။ နီရိုသည် အော့တေးဗီးယားကို လူသိရှင်ကြား စွန့်ပယ်ခဲ့ပြီး၊ ရက်စက်စွာ သတ်ဖြတ်ကာ ပေါပိုးယားနှင့် လက်ထပ်ခဲ့သည်။ ဧကရာဇ်၏ ဖောက်ပြန်ပျက်စီးသော အပြုအမူများကြောင့် ဘဏ္ဍာငွေများ ကုန်ခန်းသွားပြီး၊ လူများကို ၎င်းတို့၏ စည်းစိမ်ဥစ္စာများကို သိမ်းယူရန်အတွက် ဖယ်ရှားခံခဲ့ရသည်။

Burrus and Seneca continued to act as Nero’s ministers, but with declining influence. Evil men, one named Tigellinus and another Rufus, were rising in favor. In a.d. 62 Burrus died, perhaps poisoned. Seneca sought unsuccessfully to withdraw to private life. Nero publicly repudiated Octavia, then put her to death most cruelly and married Poppaea. Now, with the treasury empty because of the emperor’s debaucheries, men were put out of the way in order that their wealth might be confiscated.

ရောမမြို့၏ မီးလောင်မှု—ဤဆိုးရွားသော မီးလောင်မှုသည် နီရို၏ အုပ်ချုပ်မှုတွင် လူသိများသည့် အကြီးမားဆုံး ဖြစ်ရပ်ဖြစ်ပြီး၊ အေဒီ ၆၄ တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ မြို့တော်ကို ခွဲထားသော ဆယ့်လေးပိုင်းအနက် လေးပိုင်းသာ မီးလောင်မှုမှ လွတ်မြောက်ခဲ့ပြီး၊ သုံးပိုင်းမှာ လုံးဝပျက်စီးသွားကာ၊ ကျန်ခုနစ်ပိုင်းမှာ အနည်းနှင့်အများ ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့သည်။ မြို့တော်ရှိ အကျော်ကြားဆုံး အဆောက်အအုံများ၊ အများပြည်သူဆိုင်ရာ အဆောက်အအုံများနှင့် နန်းတော်များ ပျက်စီးသွားခဲ့သည်။ နီရို၏ နန်းတော်ပင် မီးလောင်ထိခိုက်ခဲ့သည်။ သာမန်လူထု၏ အိမ်ထောင်ပေါင်းများစွာနှင့် ဆင်းရဲသားရပ်ကွက်များရှိ သိပ်သည်းစွာ နေထိုင်ရာ အိမ်များ ပျက်စီးသွားခဲ့သည်။ တန်ဖိုးမဖြတ်နိုင်သော အနုပညာလက်ရာများနှင့် ဥပဒေနှင့် သမိုင်းတန်ဖိုးရှိသော စာမူများ မလွှဲမရှောင်သာ မီးလောင်ပျက်စီးသွားခဲ့သည်။

The Burning of Rome.—This tragic holocaust, the best-known event of Nero’s reign, occurred in a.d. 64. Of the fourteen regions into which the city was organized, only four escaped, three were completely consumed, the other seven were more or less severely damaged. Some of the most famous edifices of the city were destroyed, both public buildings and palaces. Even Nero’s palace was scorched. Thousands of the commoner folks’ houses and warrenlike tenements in the poorer districts were wiped out. Priceless works of art were destroyed and writings of great legal and historical value were undoubtedly consumed.

နီရိုသည် ထရိုင်မြို့ ဖျက်ဆီးခံရခြင်းအကြောင်း သူ၏ အတုအယောင်ဝမ်းနည်းဖွယ် ဖျော်ဖြေပွဲအတွက် နောက်ခံအဖြစ် မီးလောင်မှုကို စတင်စေခဲ့သည်ဟု မှန်ကန်နိုင်သည်။ ဤအယူအဆကို ပယ်ချရန် အကြောင်းအထူးမရှိပေ။ အခြားပုံပြင်များလည်း ရှိခဲ့သည်။ သူသည် မီးလောင်မှုကို ထိရောက်စွာ တားဆီးရန် ကြိုးပမ်းမှုများကို ဟန့်တားခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ အခြားဇာတ်လမ်းတစ်ခုအရ သူသည် မြို့တော်ကို ခမ်းနားစွာ ပြန်လည်တည်ဆောက်ရန်နှင့် ပြန်လည်တည်ဆောက်ထားသော မြို့တော်ကို သူ၏ နာမည်ဖြင့် အမည်ပေးရန် အခွင့်အရေးရရှိလိုသောကြောင့် မီးလောင်စေခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

It may be true that Nero had the fire started as a backdrop to his pseudotragic recital of the epic Sack of Troy. There is no particular reason for rejecting the idea. There were other stories. It was said that he had merely prevented efficient efforts to stop the fire. According to another account he had set the fire because he wished an opportunity to rebuild the city magnificently, and to name the restored city after himself.

အကယ်၍ နီရိုသည် မီးလောင်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည် သို့မဟုတ် ခွင့်ပြုခဲ့သည်ဆိုပါက၊ သူသည် သူ့ကိုယ်သူ လွန်ကျူးသွားခဲ့သည်။ သူသည် ဤအချက်ကို သဘောပေါက်ခဲ့ပြီး၊ နတ်ဘုရားများထံ အထူးကပ်လှူမှုများဖြင့် အပြစ်ဖြေဆည်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ သို့သော် မီးလောင်မှုမှ လွတ်မြောက်လာသူများက တိုးတိုးတိတ်တီ ပြောဆိုနေခဲ့ကြသည်။ ခရစ်ယာန်ဘုရားရှင် မွေးဖွားပြီး တစ်ရာနှစ်ခန့်အကြာ ရောမသမိုင်းပညာရှင် တက်ဆီးတပ်စ်က “လူ့အကူအညီ၊ ဧကရာဇ်၏ ရက်ရောမှု၊ ကောင်းကင်ကို ချော့မော့ရန် နည်းလမ်းများစွာတို့သည် အတင်းအဖျင်းပြောဆိုမှုကို ရပ်တန့်စေရန် သို့မဟုတ် မီးလောင်မှုသည် အမိန့်ဖြင့် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟူသော ယုံကြည်ချက်ကို ဖယ်ရှားရန် မစွမ်းဆောင်နိုင်ခဲ့” ဟု ဆိုသည် (အန်းနယ်လ်စ် xv. ၄၄; လို့ဘ်ထုတ်ဝေ၊ တက်ဆီးတပ်စ်၊ အတွဲ ၄၊ စာမျက်နှာ ၂၈၃)။

If Nero had caused or permitted the fire, he overreached himself. He sensed this, and expiation was made in special offerings to the gods. Still the survivors of the fire muttered. “Neither human help,” says Tacitus, a Roman historian writing about one hundred years after the birth of Christ, “nor imperial munificence, nor all the modes of placating Heaven, could stifle scandal or dispel the belief that the fire had taken place by order” (Annals xv. 44; Loeb ed., Tacitus, vol. 4, p. 283).

ခရစ်ယာန်များအပေါ် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှု—နီရိုသည် မည်သည့်အရာကို ပြုလုပ်ရမည်နည်း။ သူသည် ဤဘေးအန္တရာယ်အတွက် အပြစ်တင်ရန်သူကို ရှာဖွေရမည်။ သူသည် တရားမဝင်သော ခရစ်ယာန်ဂိုဏ်းဂဏတွင် အပြစ်ရှာဖွယ်သူကို တွေ့ရှိခဲ့ပြီး၊ ထိုအချိန်တွင် ၎င်းတို့သည် မြို့တော်တွင် သိသာထင်ရှားသော အင်အားရှိလာခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ တက်ဆီးတပ်စ်က ဤသို့ဆိုသည်။ “ထို့ကြောင့် ကောလာဟလကို ရပ်တန့်ရန်အတွက်၊ နီရိုသည် အပြစ်ရှိသူများအဖြစ် အစားထိုးကာ၊ အလွန်ရက်စက်စွာ ပြစ်ဒဏ်ပေးခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ ယုတ်မာမှုကြောင့် မုန်းတီးခံရသော လူတန်းစားတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ လူအုပ်က ၎င်းတို့ကို ခရစ်ယာန်များဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သည်။ ခရစ်ယာန်ဟူသော အမည်၏ တည်ထောင်သူ ခရစ်တို့သည် တိုင်ဘီးရီးယပ်စ် လက်ထက်တွင် ပုန်တစ်ပတ်စ် ပိုင်တီးယပ်စ် ပိုင်လတ်စ်၏ စီရင်ချက်ဖြင့် သေဒဏ်ခံခဲ့ရပြီး၊ အန္တရာယ်ရှိသော အယူဝါဒသည် ခဏတာ ထိန်းသိမ်းခံရပြီးနောက်၊ ထပ်မံပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ထိုရောဂါ၏ မူလဌာနဖြစ်သော ဂျူဒီးယားတွင်သာမက၊ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ဆိုးရွားသော သို့မဟုတ် ရှက်ဖွယ်ရာအရာအားလုံး စုဝေးပြီး လူကြိုက်များလာသည့် မြို့တော်တွင်လည်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်” (အထက်ပါ၊ စာမျက်နှာ ၂၈၃)။ ဤသည်မှာ တက်ဆီးတပ်စ်၏ အမြင်ဖြစ်သည်။ သူသည် နီရို၏ ခရစ်ယာန်များအပေါ် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုကို ဤသို့ ဖော်ပြသည်။

Persecution of the Christians.—What was Nero to do? He must find someone upon whom to blame the disaster. He found the scapegoat in the illegal sect of Christians, who by that time had doubtless arrived at some considerable strength in the city. According to Tacitus: “Therefore, to scotch the rumour, Nero substituted as culprits, and punished with the utmost refinements of cruelty, a class of men, loathed for their vices, whom the crowd styled Christians. Christus, the founder of the name, had undergone the death penalty in the reign of Tiberius, by sentence of the procurator Pontius Pilatus, and the pernicious superstition was checked for a moment, only to break out once more, not merely in Judaea, the home of the disease, but in the capital itself, where all things horrible or shameful in the in the world collect and find a vogue” (ibid.). So much for the opinion of Tacitus. He proceeds then to describe Nero’s persecution of the Christians:

“ပထမဦးစွာ၊ ဂိုဏ်းသားများအဖြစ် ဝန်ခံသူများကို ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၎င်းတို့၏ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုမှုများအပေါ် အခြေခံ၍၊ မီးရှို့မှုစွပ်စွဲချက်ထက် လူသားမျိုးနွယ်ကို မုန်းတီးမှုအတွက် အပြစ်ရှိကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြသခဲ့သည်။ ၎င်းတို့၏ အဆုံးသတ်တွင် လှောင်ပြောင်မှုများ ပါဝင်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့ကို တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်များ၏ အရေခွံများဖြင့် ဖုံးအုပ်ပြီး ခွေးများဖြင့် ဆုတ်ဖြဲသတ်ဖြတ်ခံရသည်။ သို့မဟုတ် ၎င်းတို့ကို လက်ဝါးကပ်တိုင်များတွင် တင်သတ်ခံရပြီး၊ နေ့အလင်းရောင် မလုံလောက်တော့သည့်အခါ၊ ညဘက်တွင် မီးအိမ်အဖြစ် မီးရှို့ခံရသည်။ နီရိုသည် ဤမြင်ကွင်းအတွက် သူ၏ ဥယျာဉ်များကို ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့ပြီး၊ သူ၏ ဆပ်ကပ်ကွင်းတွင် ပြပွဲတစ်ခု ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ သူသည် ရထားမောင်းသူ၏ ဝတ်စားဆင်ယင်မှုဖြင့် လူအုပ်ထဲတွင် ရောနှောနေခဲ့သည် သို့မဟုတ် သူ၏ ရထားပေါ်တွင် တက်နေခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့်၊ အပြစ်ရှိမှုအတွက် ပြစ်ဒဏ်ပေးခံရမှုကို ထိုက်တန်သော်လည်း၊ သူတို့သည် နိုင်ငံ၏ အကျိုးကျေးဇူးအတွက်မဟုတ်ဘဲ၊ တစ်ဦးတည်းသော လူတစ်ဦး၏ ရက်စက်မှုအတွက် ယဇ်ပူဇော်ခံရသည်ဟူသော အထင်အမြင်ကြောင့် သနားကရုဏာခံစားမှု ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်” (အထက်ပါ၊ စာမျက်နှာ ၂၈၃–၂၈၅)။

“First, then, the confessed members of the sect were arrested; next, on their disclosures, vast numbers were convicted, not so much on the count of arson as for hatred of the human race. And derision accompanied their end: they were covered with wild beasts’ skins and torn to death by dogs; or they were fastened on crosses, and, when daylight failed, were burned to serve as lamps by night. Nero had offered his Gardens for the spectacle, and gave an exhibition in his Circus, mixing with the crowd in the habit of a charioteer, or mounted on his car. Hence, in spite of a guilt which had earned the most exemplary punishment, there arose a sentiment of pity, due to the impression that they were being sacrificed not for the welfare of the state but to the ferocity of a single man”

(ibid., pp. 283–285).

ပီတာနှင့် ပေါလ်—အေဒီ ၆၄ တွင် စတင်ခဲ့သော နီရို၏ ဤညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုသည် ခရစ်ယာန်များနှင့်ပတ်သက်သော အစိုးရမူဝါဒ၏ ဖော်ပြချက်မဟုတ်ပေ။ ၎င်းသည် နီရို၏ ကိုယ်ပိုင်ဆန္ဒနှင့် စိတ်အလိုအလျောက်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး၊ သူ့ကိုယ်သူ လွတ်မြောက်ရန် နည်းလမ်းတစ်ခုအဖြစ် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုသည် ပြင်းထန်ခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်း၏ ပြင်းထန်မှုကို ယခု တိုင်းတာရန် မဖြစ်နိုင်ပေ။ တက်ဆီးတပ်စ်၏ ခေတ်ပြိုင်ဖြစ်သူ ဆူတိုနီးယပ်စ်က “ခရစ်ယာန်များအပေါ် ပြစ်ဒဏ်ပေးခံရသည်၊ ၎င်းတို့သည် အသစ်ပြီး အန္တရာယ်ရှိသော အယူဝါဒကို ယုံကြည်သူများဖြစ်သည်” ဟု ဆိုသည် (နီရို vi. ၁၆; လို့ဘ်ထုတ်ဝေ၊ ဆူတိုနီးယပ်စ်၊ အတွဲ ၂၊ စာမျက်နှာ ၁၁၁)။ ရောမမြို့တွင် ခရစ်ယာန်ရာပေါင်းများစွာ အာဇာနည်အဖြစ် သေဆုံးခဲ့ရသည်မှာ သံသယဖြစ်စရာမရှိပေ။ ပြည်နယ်များတွင်လည်း ၎င်းတို့အပေါ် ဖိနှိပ်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ မည်သည့်ရောမစာရေးဆရာမျှ ပီတာ သို့မဟုတ် ပေါလ်ကို အမည်ဖြင့် ရည်ညွှန်းခြင်းမရှိသော်လည်း၊ အစောပိုင်း ခရစ်ယာန်စာရေးဆရာများသည် ဤတမန်တော်များ၏ အာဇာနည်ဖြစ်မှုကို နီရို၏ ခေတ်နှင့် ရောမမြို့တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု တညီတညွတ်တည်း ဖော်ပြခဲ့ကြသည်။ ၎င်းတို့အနက် တာတူလီယန် (အေဒီ ၂၃၀ ခန့်တွင် သေဆုံး; မာဆီယွန်ဆန့်ကျင်ရေး iv. ၅) နှင့် ယူဆီးဘီးယပ်စ် (အေဒီ ၃၂၅ ခန့်; ဘုရားကျောင်းသမိုင်း ii. ၂၅ [၅၊ ၆]) တို့ ပါဝင်သည်။

Peter and Paul.—This persecution by Nero, which began in a.d. 64, was not an expression of any governmental policy concerning the Christians. It arose from Nero’s own whim and caprice—and as a way of escape for himself. The persecution was severe, but just how severe it is impossible now to measure. Suetonius, a contemporary of Tacitus, says that “punishment was inflicted on the Christians, a class of men given to a new and mischievous superstition” (Nero vi. 16; Loeb ed., Suetonius, vol. 2, p. 111). There can be no question that hundreds of Christians suffered martyrdom in the city of Rome, and there may also have been outbreaks against them in the provinces. None of the pagan writers refers to Peter or Paul by name, but early Christian authors are united in referring the martyrdom of these apostles to the time of Nero, and in Rome. Among these are Tertullian (died c. a.d. 230; Against Marcion iv. 5), and Eusebius (c. a.d. 325; Ecclesiastical History ii. 25 [5, 6]).

ရောမဖိုရမ်၏ အစွန်းတွင် ရှိသော ရှေးဟောင်း မန်မာတိုင်းထိမ်း အကျဉ်းထောင်သည် ပေါလ်အား ထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရသည့် နေရာအဖြစ် ယခုတိုင် ခရီးသွားများအား ညွှန်ပြလျက်ရှိသည်။ သူ၏ သေဆုံးမှုရက်စွဲကို အေဒီ ၆၆ မှ ၆၈ အကြားတွင် ဖြစ်ပြီး၊ နီရိုကိုယ်တိုင် သေဆုံးခဲ့သည့်နှစ်ဖြစ်သည်။ ရှေးဟောင်းဓလေ့အရ ပီတာသည် သူ့နောက်တွင် အာဇာနည်အဖြစ် သေဆုံးခဲ့ပြီး၊ ခေါင်းအောက်သို့ လက်ဝါးကပ်တိုင်တင်သတ်ခံခဲ့ရသည် (ယူဆီးဘီးယပ်စ်၏ ဘုရားကျောင်းသမိုင်း iii. ၁ ကို ကြည့်ပါ; အေအေ ၅၃၇၊ ၅၃၈ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

The old Mamertime dungeon on the fringe of the Roman Forum, not far from the old Senate house, is still pointed out to tourists as the spot where Paul is supposed to have been imprisoned. The date of his death can be placed probably between a.d. 66 and 68, the year in which Nero himself died. According to an ancient tradition Peter followed him in martyrdom, crucified head downward (see Eusebius Ecclesiastical History iii. 1; cf. AA 537, 538).

နီရို၏ သေဆုံးမှု—ရောမမြို့တွင် ခရစ်ယာန်များအပေါ် ပြတ်တောင်းပြတ်တောင်း ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှု ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေစဉ်၊ နီရိုသည် မြို့တော်ကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးတွင် အလုပ်များနေခဲ့သည်။ လမ်းများကို ပြန်လည်ဖောက်လုပ်ခဲ့ပြီး၊ အဆောက်အအုံများကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ အလှအပနှင့် အနုပညာဖွံ့ဖြိုးမှုများစွာဖြင့် ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးအတွက် ကြီးမားသော ငွေကြေးများ သုံးစွဲခဲ့ရပြီး၊ ထိုငွေကြေးများသည် ပြည်နယ်များရှိ ချမ်းသာသူများထံမှနှင့် လေးလံသော အခွန်များမှ ရရှိခဲ့ရသည်။

Nero’s Death.—While sporadic persecution of the Christians in Rome was continuing, Nero was busy rebuilding the city. Streets were laid out anew, and buildings were erected, with many touches of beauty and artistic development. Vast sums of money were spent on the reconstruction, money which had to come from the wealthy people of the provinces and from heavy taxation.

သို့သော် ဤအရာသည် လူထု၏ စိတ်ကျေနပ်မှုကို မဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပေ။ ယခုအခါ သာမန်လူထုကြားတွင် တိုးတိုးတိတ်တီ ပြောဆိုမှုများသာမဟုတ်တော့ပေ။ ရောမဘဝ၏ မျိုးရိုးမြင့်သူများ၊ လူမှုရေးနှင့် စီးပွားရေးခေါင်းဆောင်များသည် အစိုးရပြောင်းလဲရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။ ပိုမိုကြီးမားသော ပူးပေါင်းကြံစည်မှုတစ်ခု ထောက်လှမ်းခံရပြီး၊ ပူးပေါင်းကြံစည်သူများကို စစ်ဆေးတရားစီရင်ခဲ့ပြီး၊ အပြစ်ရှိကြောင်း စီရင်ချက်ချကာ သေဒဏ်ပေးခဲ့သည်။ ၎င်းတို့အနက် နီရို၏ ရှေးကျသော သူငယ်ချင်းနှင့် လမ်းညွှန်သူ ဆီနီကာလည်း ပါဝင်ခဲ့ပြီး၊ သူသည် အများပြည်သူဘဝမှ ဆုတ်ခွာရန် အခွင့်အရေးရှာခဲ့သော်လည်း မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။ ယခုအခါ နီရိုသည် သူ့ကို ပူးပေါင်းကြံစည်သူများစာရင်းတွင် ထည့်သွင်းနိုင်ခဲ့ပြီး၊ သူသည် ရာဇဝတ်သားအဖြစ် သေဆုံးခဲ့သည်။

But this did not pacify the people. Now it was no longer a case of murmuring among the rabble. The nobility, the social and the economic leaders of Roman life, were determined that there should be a change in government. One of the more elaborate plots was detected, the conspirators were brought to trial, convicted, and put to death. Among then was Nero’s old friend and mentor, Seneca, who had sought in vain to withdraw from public life and to escape from the city of Rome and its dangers by retirement. Now Nero was able to include him in a list of conspirators, and he died as a criminal.

သူ၏ ဘဝ၏ နောက်ဆုံးနှစ်များတွင် နီရိုသည် ပိုမိုဖောက်ပြန်ပျက်စီးလာခဲ့ပြီး၊ မယုံကြည်ထိုက်သူ၊ ပိုမိုယုတ်မာလာခဲ့သည်။ သူ၏ အခြေအမြစ်မရှိသော ကိုယ်ကျိုးစီးပွားမှုသည် နယ်နိမိတ်မရှိသလို ဖြစ်လာခဲ့သည်။ သူ၏ ကဗျာဆရာနှင့် အနုပညာရှင်အဖြစ် အစောပိုင်းက ဟန်ဆောင်မှုများသည် နောက်ဆုံးထိ ဆက်လက်ရှိနေခဲ့သည်။ ရောမမြို့ မီးလောင်မှုမဖြစ်မီကပင် သူသည် အရှေ့ဘက်သို့ ခရီးထွက်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ရောမမြို့ကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ရန် သူ၏ စိတ်အားထက်သန်မှုကြောင့် ဤအစီအစဉ်များ ရပ်ဆိုင်းခဲ့ရသည်။ နောက်ဆုံးတွင်၊ အေဒီ ၆၆ တွင် သူထွက်ခွာခဲ့ပြီး၊ နှစ်နှစ်နီးပါး ထွက်ခွာနေခဲ့သည်။ သူ၏ ခရီးစဉ်သည် ဖောက်ပြန်ပျက်စီးသော အာဝါဟမှု၏ အများပြည်သူပြပွဲတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်။ ပြန်လည်ရောက်ရှိသောအခါ သူသည် ရောမမြို့သို့ အောင်ပွဲခံ ဝင်ရောက်ခဲ့သော်လည်း၊ ထိုအရာသည် လူထုနှင့် အထူးသဖြင့် မျိုးရိုးမြင့်သူများ၏ မကျေနပ်မှုကို အာရုံပြောင်းမသွားစေခဲ့ပေ။

In the last few years of his life Nero had become more profligate, more undependable, more dissipated, more evil. His baseless egotism seemed to know no bounds. His early pretensions as a poet and artist continued to the end. Even before the burning of Rome he had decided that he would take a trip to the East. His plans in this direction were interrupted by his anxiety to see that Rome was rebuilt. At last, in the year 66, he set out, and was gone for nearly two years. His tour was a public exhibition of depraved and corrupt vanity. Upon his return he made a triumphal entry into Rome, but that did not distract the public, and particularly the nobles, from their discontent.

နီရိုသည် ပြည်နယ်စစ်ဗိုလ်ချုပ်များအကြား ပြင်းထန်သော သစ္စာဖောက်မှုသတင်းများ ရရှိခဲ့သည်။ အထူးသဖြင့် စပိန်တွင် တပ်စွဲထားသော ဂယ်လ်ဘာကို ဖော်ပြခဲ့ပြီး၊ ဂါလစ်ပြည်နယ်တစ်ခု၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဗင်ဒစ်စ်က ဧကရာဇ်ဖြစ်ရန် သူ့ထံ ကမ်းလှမ်းခဲ့သည်။ ဂယ်လ်ဘာသည် ပူးပေါင်းကြံစည်မှုတွင် ပါဝင်ရန် ဝန်လေးခဲ့သော်လည်း၊ ဗင်ဒစ်စ်က ကြံစည်မှုကို ဆက်လက်ဖော်ဆောင်ခဲ့သည်။ နီရိုသည် ဗင်ဒစ်စ်ကို အများပြည်သူရန်သူအဖြစ် ကြေငြာခဲ့သော်လည်း၊ ထိုအချိန်တွင် ဂယ်လ်ဘာသည် ကြံစည်မှုကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ လူထုသည် နီရိုကို ဆန့်ကျင်အော်ဟစ်နေခဲ့ပြီး၊ ဆီးနိတ်အမတ်များက သူ့ထံမှ ခပ်ခွာခွာ နေခဲ့ကြသည်။ ပရီတိုရီယန်တပ်ဖွဲ့များက သူ့အား အကာအကွယ်ပေးရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ သူသည် ရောမမြို့မှ ထွက်ပြေးခဲ့ပြီး၊ ဆီးနိတ်က သူ့ကို အများပြည်သူရန်သူအဖြစ် ကြေငြာကာ သေဒဏ်ပေးရန် အမိန့်ထုတ်ခဲ့သည်။ နီရိုသည် လမ်းဘေးရှိ သာမန်အိမ်တစ်လုံးတွင် လှဲလျောင်းနေစဉ်၊ လက်နက်တစ်ခုကို သူ၏ ရင်ဘတ်သို့ ထိုးစွဲခဲ့ပြီး၊ ကျွန်တစ်ဦးက ၎င်းကို ထိုးသွင်းခဲ့သည်။ သူ သေဆုံးနေစဉ်၊ စစ်သားများက သူ့ကို ဖမ်းဆီးရန် ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ အာဏာရှင်သည် အသက်သုံးဆယ်တွင်၊ ဂုဏ်သတင်းမရှိသော အုပ်ချုပ်မှု ဆယ့်လေးနှစ်ကြာပြီးနောက်၊ အရှက်တကွဲဖြင့် သေဆုံးခဲ့သည်။ ရက်စွဲမှာ အေဒီ ၆၈ ဖြစ်သည်။

Nero now received news of serious defections among the provincial generals. Galba, stationed in Spain, was especially mentioned, for Vindex, prefect of one of the Gallic provinces, made overtures to him to become emperor. Galba hesitated to participate in the conspiracy, but Vindex developed the plot. Nero managed to have Vindex declared a public enemy, but by then Galba was determined to go through with the conspiracy. The people were clamoring against Nero, the senators stood aloof from him, and the Praetorians refused him protection. He fled from Rome, whereupon the Senate proclaimed him a public enemy and decreed his death. As Nero lay in a miserable house by the roadside, he held a weapon to his breast, and a slave struck it home. Just as he was dying, the soldiers arrived to take him prisoner. The tyrant perished in disgrace at the age of thirty, after an inglorious reign of fourteen years. The date was a.d. 68.

ဂါလျဘာမှ ဟဒရီယံထိ (အေဒီ ၆၈—၁၃၈)

VII. From Galba to Hadrian (

A.D. 68—138)

နီရိုး၏ ဆက်ခံသူများ၊ အေဒီ ၆၈၊ ၆၉—မကြာမီတွင် စပိန်၏ အင်ပါရာတာ ဂါလျဘာသည် နီရိုး၏ နေရာကိုဖြည့်ရန် သူ၏ စစ်သားများက ရွေးချယ်ခံခဲ့ရသည်။ ဤသည်မှာ ရောမမြို့မှ ဝေးကွာသော စစ်မြေပြင်တွင် စစ်သားများက ဧကရာဇ်တစ်ဦးကို ပထမဆုံးအကြိမ် ခန့်အပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဤရွေးချယ်မှုတွင်လည်း ရောမသည် ယခုအချိန်ထိ ကဲဆာများအားလုံးကို ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သော ဂျူလီယံမိသားစုမှ လှည့်ထွက်သွားသည်ကို တွေ့ရသည်။ ဂါလျဘာသည် ရောမသို့ ခရီးထွက်ခဲ့သည်။ ဟုတ်ပါသည်၊ အခြားသော ဆန္ဒရှင်များလည်း ရှိခဲ့ပြီး၊ သူသည် သေဒဏ်ပေးရန် စီရင်ခံရသူအချို့ကို ရုံးတင်စစ်ဆေးခြင်းမပြုဘဲ သတ်ဖြတ်စေခဲ့သည်။ ဧကရာဇ်သစ်သည် အင်ပါယာအာဏာကို တစ်ဦးတည်း မကိုင်စွဲရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီး၊ ပီဆိုဟူသော နာမည်ကျော် ရောမလူမျိုးတစ်ဦးကို သူ၏ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်အဖြစ် လက်ခံခဲ့သည်။ ဆီးနိတ်က ချီးမြှင့်ခဲ့သော်လည်း၊ ပီဆို၏ ခန့်အပ်မှုသည် နီရိုး၏ ဇနီး ပိုပ္ပေးယားနှင့် တစ်ချိန်က လက်ထပ်ခဲ့ဖူးသူ အိုသိုကို ပြင်းထန်စွာ စိတ်ဆိုးစေခဲ့သည်။ အိုသို၊ သူကိုယ်တိုင် ဗိုလ်ချုပ်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး၊ စစ်သားအချို့ကို ဆွဲဆောင်နိုင်ခဲ့ကာ၊ ထို့နောက် ပရီတိုရီယန် အစောင့်တပ်ရှေ့သို့ ခေါ်ဆောင်ခံရပြီး၊ ဧကရာဇ်အဖြစ် ချီးမြှင့်ခံခဲ့ရသည်။ စစ်သားများသည် ဂါလျဘာကို စွန့်ခွာသွားပြီး၊ သူနှင့် ပီဆိုတို့ ဖိုရမ်တွင် ပေါ်လာသောအခါ၊ ဂါလျဘာသည် ချက်ချင်း လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရပြီး၊ မကြာမီတွင် ပီဆိုလည်း အလားတူ ကံကြမ္မာကို ခံစားခဲ့ရသည်။

Nero’s Successors, A.D. 68, 69.—Soon Galba, the imperator of Spain, was elected by his soldiers to fill the place of Nero. This was the first time an emperor had been appointed by his soldiers in the field, away from Rome. In this choice also, Rome found itself turning away from the old Julian family, which thus far had furnished all the Caesars. Galba set out for Rome. There were, of course, other aspirants, and he had a number of conspiring nobles put to death, some without a trial. The new emperor was determined not to wield the imperial authority alone, and accepted the nomination of a noted Roman by the name of Piso to be his associate. Acclaimed by the Senate, the appointment of Piso deeply offended Otho, once the husband of Nero’s wife Poppaea. Otho, himself a general, won over some of the soldiers, and then was brought before the Praetorian Guard, who hailed him as emperor. The soldiers deserted Galba, and when he and Piso appeared in the Forum, Galba was assassinated forthwith, and, shortly after, Piso suffered the same fate.

ဤရှုပ်ထွေးမှုနှင့် သွေးထွက်သံယိုမှုအကြောင်း သတင်းသည် ဂေါလ်သို့ ရောက်ရှိခဲ့ပြီး၊ ထိုနေရာတွင် ဗီတေလီယပ်စ်သည် စစ်သားများ၏ ဧကရာဇ်ဖြစ်ရန် တောင်းဆိုမှုကို လက်ခံခဲ့သည်။ ဂေါလ်နှင့် ဂျာမနီတို့၏ တပ်များသည် သူ့နောက်တွင် စည်းလုံးခဲ့ပြီး၊ သူသည် ရောမသို့ ချီတက်ခဲ့သည်။ အိုသိုသည် ဗီတေလီယပ်စ်ကို မြောက်ပိုင်းအီတလီတွင် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး၊ ထိုတိုက်ပွဲတွင် သတ်ဖြတ်ခံရပြီး သူ၏ တပ်များ ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။ ဗီတေလီယပ်စ်သည် မြို့တော်သို့ ချီတက်ခဲ့ပြီး၊ အာဏာမဲ့ဆီးနိတ်က သူ့ကို ဧကရာဇ်အဖြစ် ချီးမြှင့်ခဲ့သည်။

Word of this confusion and bloodletting reached Gaul, where the legate Vitellius accepted the pleas of the soldiers that he be emperor. The legions of Gaul and Germany united behind him, and he proceeded toward Rome. Otho met Vitellius in northern Italy, and in the ensuing battle was killed and his army defeated. Vitellius marched on the capital, where the powerless Senate acclaimed him emperor.

ဤအတောအတွင်း၊ ဂျူဒီးယားတွင် လီဂိတ်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသော ဗီစပေးရှင်း ဆိုသူတစ်ဦးပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။ သူ၏ မိသားစုသည် လူမသိသလောက်ဖြစ်သော်လည်း၊ သူကိုယ်တိုင်ကမူ အရေးကြီးသော တာဝန်များကို အောင်မြင်စွာ ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ သူသည် ဗြိတိန်တွင် တပ်မတစ်ခု၏ လီဂိတ်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး၊ နောက်ဆုံးတွင် ကောင်စစ်ဝန်ရာထူးကို ရရှိခဲ့သည်။ နီရိုး၏ နောက်ဆုံးနှစ်များတွင် ပါလက်စတိုင်းတွင် ပြင်းထန်သော အဓိကရုဏ်းများ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး၊ ဗီစပေးရှင်းသည် ဂျူးပုန်ကန်မှုကို ဖိနှိပ်ရန် စေလွှတ်ခံခဲ့ရသည်။ ထိုတာဝန်ကို ထမ်းဆောင်နေစဉ်၊ အရှေ့ဘက်တပ်များက သူ့ကို ဧကရာဇ်အဖြစ် ကြေညာခဲ့သည်။ မြောက်ပိုင်းအီတလီရှိ တပ်များသည်လည်း သူ့အား သစ္စာခံခဲ့ပြီး၊ ရောမသို့ ချီတက်ကာ၊ ဗီတေလီယပ်စ်၏ ဆန့်ကျင်ဘက်တပ်များကို အနိုင်ယူခဲ့သည်。 ဆီးနိတ်က ဗီစပေးရှင်းကို ဧကရာဇ်အဖြစ် လိုလိုလားလား ကြေညာခဲ့သည်။ တစ်နှစ်မပြည့်မီတွင် ဆက်ခံသူသုံးဦး ရှိခဲ့သည်။

In the meantime another candidate had arisen in the person of Vespasian, then serving as legate of Judea. His family was practically unknown, but he himself had successfully fulfilled important responsibilities. He had been legate of a legion in Britain and eventually held a consulship. In the last years of Nero’s life severe disorders had broken out in Palestine, and Vespasian had been sent there to crush the Jewish revolt. While he was fulfilling that commission, the army of the East proclaimed him emperor. The armies in northern Italy also offered him their loyalty, began to more toward Rome, and defeated the opposing forces of Vitellius. The Senate willingly declared Vespasian emperor. In less than a year had had three successors.

ဤအရေးကြီးသော မင်းဆက်ပြောင်းလဲမှုများအတွင်း ရောမအင်ပါယာတစ်ခုလုံးတွင် ဘာဖြစ်ပွားခဲ့သနည်း။ ထပ်မံဖော်ပြရမည်ဆိုလျှင်၊ ရောမမြို့တွင်းရှုပ်ထွေးမှုများကို အခွင့်ကောင်းယူရန် အင်ပါယာအပြင်ဘက်တွင် အင်အားကြီးမားသော နိုင်ငံမရှိခဲ့ပေ။ ရောမအင်အားကို စိန်ခေါ်နိုင်သည့် တစ်ခုတည်းသော ပါသီယာသည် ရောမလက်ချက်ဖြင့် မကြာသေးမီက ပြန်လည်နှိမ်နင်းခံခဲ့ရသည်။ အင်ပါယာအတွင်း၌လည်း ဆူပူမှုများကို အခွင့်ကောင်းယူရန် “ဆန့်ကျင်ရေး” ပါတီတစ်ခုမျှ ဖွဲ့စည်းထားခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ ထို့ကြောင့်၊ မြို့တော်တွင် ဖြစ်ပေါ်နေသော ဆူပူမှုများရှိသော်လည်း၊ အင်ပါယာ၏ သာမန်ဘဝသည် ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ စစ်သားများသည် သူတို့၏ ဗိုလ်ချုပ်များကို ရောမတွင် ထီးနန်းတင်ရန် ချီတက်သွားသည့် နှစ်များသည် ဆူပူမှုများဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်မှန်သည်။ ပြည်နယ်အချို့ရှိ လီဂိတ်များ၊ ပရိုကျူရာတာများ၊ နှင့် ပရိုကောင်စယ်များသည် ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခံခဲ့ရသည်။ အဆက်မပြတ် အစိုးရပြောင်းလဲမှုများတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားသည့် မင်းမျိုးမင်းနွယ်များပါဝင်သည့်အတွက် စီးပွားရေးတွင် အနှောင့်အယှက်များ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ သို့သော် ယေဘုယျအားဖြင့်၊ အင်ပါယာ၏ ဘဝသည် ဂျူလီယပ်စီဇာ လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခံရစဉ်က နီးပါးမင်းမဲ့စရိုက်နှင့်အတူ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် နှစ်ပေါင်းတစ်ရာကျော်ကတည်းက ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးသည် ပင်လယ်ပြင်ပေါ်တွင် ဆက်လက်လည်ပတ်ခဲ့သည်။ လယ်သမားများသည် သူတို့၏ လုပ်ငန်းများကို ဆက်လက်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ တပ်များသည် ၎ဖြစ်ပြီး သစ္စာခံရန် ရွေးချယ်ထားသည့် ဗိုလ်ချုပ်များကို ရွေးချယ်ကာ အစောင့်တပ်တာဝန်များကို ဆက်လက်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ အကျင့်ပျက်ခြစားမှုများရှိသော်လည်း၊ လူထုအတွင်း၌ ခိုင်မာသော လူတန်းစားတစ်ခု ရှိခဲ့ပြီး၊ မိဘများသည် ၎ဖြစ်ပြီး မိမိတို့၏ ကလေးများအပေါ် တာဝန်များကို ဆက်လက်ထမ်းဆောင်ကာ၊ ၎ဖြစ်ပြီး လူမှုအသိုင်းအဝိုင်း၏ အရေးပါသော ဘဝအတွက် အုတ်မြစ်ပေးခဲ့သည်။ ဘုန်းကြီးများသည် ပုဂံဘုရားကျောင်းများတွင် ၎ဖြစ်ပြီး တာဝန်များကို ဆက်လက်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ လျှို့ဝှက်ဘာသာတရားများ၏ ကိုးကွယ်သူများသည် ၎ဖြစ်ပြီး ကိုးကွယ်မှုများကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် လူထုအတွင်း ကောင်းမွန်သော တဆေးအဖြစ် ဆက်လက်ကြီးထွားခဲ့သည်။

During these important dynastic changes what had happened to the Roman Empire as a whole? Again it must be remarked that there was no great power outside the empire to take advantage of the confusion in Rome. Parthia, the only possible challenger to Roman power, had just suffered a rebuff at Roman hands. There was within the empire no organized party of the “opposition,” to move in upon the disturbances. Consequently, the ordinary life of the empire went on in spite of the turmoils at the capital. True, those years were disturbed through which the armies marched on their way to enthrone their respective generals in Rome. The legates, procurators, and proconsuls in some of the provinces were unseated. There was bound to be disturbance of business, particularly as nobles with invested capital were involved in successive governmental changes. But on the whole, life in the empire proceeded just as it had over a hundred years before, when near anarchy accompanied the assassination of Julius Caesar. Commerce continued to move upon the high seas. The farmers went about their work. Legions continued their guard duty, choosing the generals to whom they would remain loyal. With all the corruption, there was a solid stratum in the populace, homes in which fathers and mothers continued to do their duty by their children and to give, foundation to the vital life of their communities. Priests went about their duties in the pagan temples. Devotees of the mystery cults proceeded with their worship. Christianity continued to grow as a leaven of good among the people.

ဗီစပေးရှင်း၊ အေဒီ ၆၉—၇၉—ဗီစပေးရှင်းသည် သူ၏ သားအကြီး တိုင်တပ်စ်ကို ပုန်ကန်နေသော ဂျူးများကို ဆက်လက်ဖိနှိပ်ရန် ထားခဲ့ပြီး၊ သူကိုယ်တိုင် ရောမသို့ ဖြည်းဖြည်းချီတက်ခဲ့သည်။ မြို့တော်ရှိ သူ၏ အကျိုးစီးပွားများကို ဆီးရီးယား၏ လီဂိတ် မူစီယာနပ်စ်နှင့် ဧကရာဇ်၏ သားငယ် ဒိုမီရှင်းတို့က ဂရုစိုက်ခဲ့သည်။

Vespasian, A.D. 69—79.—Vespasian left Titus, his older son, to continue the subjugation of the rebellious Jews while he proceeded slowly to Rome. His interests in the capital were cared for by Mucianus, legate of Syria, and by Domitian, the emperor’s younger son.

တိုင်တပ်စ်သည် သူ၏ ဖခင်စတင်ခဲ့သော တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်နိုင်စွမ်းဖြင့် ပြီးစီးခဲ့သည်။ ဂျေရုဆလင်သည် အေဒီ ၇၀ နွေဦးတွင် ဝိုင်းထားခံခဲ့ရပြီး၊ ပြင်းထန်သော ခုခံမှုပြီးနောက်၊ သြဂုတ်လကုန်တွင် သိမ်းပိုက်ခံခဲ့ရပြီး လုံးဝနီးပါး ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရသည်။ တိုင်တပ်စ်သည် အောင်ပွဲခံပြီး ရောမသို့ ပြန်လာခဲ့ပြီး၊ သောင်းနှင့်ချီသော အကျဉ်းသားများနှင့် ကြီးမားသော သိမ်းဆည်းရမိပစ္စည်းများကို သယ်ဆောင်လာခဲ့သည်။ ရောမတွင် ယနေ့ထိ ရှိနေသော တိုင်တပ်စ်၏ အောင်မြင်မှုကို ဂုဏ်ပြုသည့် တိုင်တပ်စ်၏ ပနံတိုင်သည် သူ၏ အောင်ပွဲကို ဂုဏ်ပြုသည်။ (ဂျူးစစ်ပွဲများနှင့် ဂျေရုဆလင် ဖျက်ဆီးခံရမှု၏ အသေးစိတ်ဖော်ပြချက်အတွက် တတိယတွဲ၊ စာမျက်နှာ ၇၃–၇၈ ကို ကြည့်ပါ။)

Titus ably completed the task begun by his father. Jerusalem was besieged in the spring of a.d. 70, and by the end of August, after bitter resistance, was taken and almost completely destroyed. Titus returned to Rome in triumph, carrying with him thousands of captives and great booty. The Arch of Titus, still standing in Rome, celebrates his victory. (For a detailed description of the Jewish wars and the destruction of Jerusalem see Vol. V, pp. 73–78.)

ဗီစပေးရှင်းသည် ဧကရာဇ်ရာထူးကို ရယူစဉ်တွင်၊ ဂေါလ်နှင့် အောက်ဂျာမနီရှိ သူ့ကို ထောက်ခံခဲ့သော တပ်များအချို့သည် ရောမနှင့် ဆက်ဆံရေးကို ဖြတ်တောက်ရန် ကြိုးစားခဲ့ပြီး၊ ဂေါလစ်ပြည်နယ်များတွင် သီးခြားအစိုးရတစ်ခု ဖွဲ့စည်းရန် ကြံစည်ခဲ့သည်။ သို့သော်၊ မူစီယာနပ်စ်၏ အင်အားပြသမှုဖြင့်၊ တပ်များသည် ၎ဖြစ်ပြီး တာဝန်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့ပြီး၊ ပုန်ကန်မှုသည် ပျောက်ကွယ်သွားခဲ့သည်။ သို့သော်၊ ဤပုန်ကန်မှုတွင် မျိုးနွယ်စုသဘောဆောင်သော အရန်တပ်များပါဝင်ခဲ့သဖြင့်၊ ထိုသို့သော ဖြစ်ပေါ်မှုများအန္တရာယ်ကို လျှော့ချရန်၊ ရောမအစိုးရသည် မျိုးနွယ်စုအရန်တပ်များကို ၎ဖြစ်ပြီး ဇာတိမြေမှ ဝေးကွာသော အင်ပါယာ၏ အစိတ်အပိုင်းများတွင် ဖြန့်ကျက်ထားရန် ထုံးစံဖြစ်လာခဲ့သည်။

Just as Vespasian was taking the imperial purple, some of the legions that had supported him in Gaul and lower Germany attempted to sever their relationship with Rome, and form a separate government in the Gallic provinces. However, with a show of force from Mucianus, the legions returned to their duty, and the revolt died out. But since a number of auxiliary legions of a tribal character had entered into this revolt, it became the practice of the Roman government from then on to distribute the tribal auxiliaries in parts of the empire distant from their native lands, in order to minimize the risk of such outbreaks.

တိုင်တပ်စ်သည် ပါလက်စတိုင်းမှ ပြန်လာသောအခါ၊ ဗီစပေးရှင်းသည် သူ့ကို ပရီတိုရီယန် ပရီဖက်အဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့ပြီး၊ ထရီဗျူနစ်ရှင်း အာဏာ—ထရီဗျူးန်ရာထူးမဟုတ်ဘဲ အာဏာကိုသာ—ပေးအပ်ခဲ့သည်။ သူတို့သည် အင်ပါယာကို ခိုင်မာသော ဦးဆောင်မှုပေးခဲ့သည်။ ၎ဖြစ်ပြီး အဓိကပံ့ပိုးမှုမှာ ယခင်ဧကရာဇ်များ၏ ဖလွှဲဖြုန်းမှုများကြောင့် ကုန်ဆုံးသွားသော ဘဏ္ဍာငွေကို ဗီစပေးရှင်း၏ ချွေတာမှုဖြင့် ပြန်လည်ဖြည့်တင်းပေးခဲ့သည့် ဘဏ္ဍာရေးနယ်ပယ်တွင် ဖြစ်နိုင်သည်။ ပြည်နယ်များစွာကို ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး၊ ဗြိတိန်အထိ မြောက်ဘက်နှင့် ရိုင်း၊ ဒန်နျူးဗ်၊ နှင့် ယူဖရေးတီးစ်မြစ်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော နယ်စပ်များတွင် အင်ပါယာကာကွယ်ရေးကို အားဖြည့်ခဲ့သည်။ အိမ်တွင်၊ ကြီးကျယ်သော ဆောက်လုပ်ရေးပရောဂျက်များသည် အစိုးရသစ်၏ သာယာဝပြောမှုကို ပေးစွမ်းခဲ့သည်။ မီးလောင်ပျက်စီးသွားသော ကပ္ပိတိုလိုင်းဘုရားကျောင်းကို ပြန်လည်ပြုပြင်ခဲ့ပြီး၊ ငြိမ်းချမ်းရေးဘုရားကျောင်းတစ်ခု တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး၊ ယနေ့ထိ အပျက်အစီးများရှိနေသော ကိုလိုဆီယမ်ကြီးမားကို စတင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ဗီစပေးရှင်း၏ အုပ်ချုပ်မှုသည် အလွန်တည်ငြိမ်ခဲ့သဖြင့်၊ သူသေဆုံးသောအခါ ၇၉ တွင် တိုင်တပ်စ်သည် အနှောင့်အယှက်မရှိဘဲ ဆက်ခံနိုင်ခဲ့သည်။

When Titus returned from Palestine, Vespasian made him praetorian prefect and gave him the tribunician power—the authority, but not the office, of a tribune. Together they gave sound leadership to the empire. Their main contribution was probably in the realm of finance, where Vespasian’s thrift restored the treasury that had been emptied by the extravagances of previous emperors. Several provinces were reorganized, and imperial defense was strengthened as far north as Britain and on the frontiers formed by the Rhine, Danube, and Euphrates rivers. At home impressive building projects lent an air of prosperity to the new regime. The burnt Capitoline Temple was restored, a temple of Peace was erected, and work was begun on the mammoth Colosseum, whose ruins still exist. So stable was Vespasian’s rule that when he died in 79 Titus was able to succeed him without disturbance.

တိုင်တပ်စ်၊ အေဒီ ၇၉—၈၁—သားဖြစ်သူသည် သူ၏ စွမ်းရည်ရှိသော ဖခင်၏ ထိုက်တန်သော ဆက်ခံသူဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြခဲ့သည်။ ကံမကောင်းစွာဖြင့်၊ သူ၏ အုပ်ချုပ်မှုသည် တိုတောင်းခဲ့သဖြင့်၊ ၎င်း၏ အစောပိုင်းကတိများကို မဖြည့်ဆည်းနိုင်ခဲ့ပေ။ ၎င်း၏ အမှတ်တရမှာလည်း ဘေးအန္တရာယ်နှစ်ခုကြောင့် မှေးမှိန်သွားခဲ့သည်။ ၇၉ တွင်၊ ဗီဆူးဗီးယပ်စ်တောင်သည် ပေါက်ကွဲခဲ့ပြီး၊ ပေါမ့ပေး နှင့် ဟာကျူလေးနီးယမ်မြို့များကို ၎င်း၏ မီးတောင်ချော်ရည်ဖြင့် မြှုပ်နှံခဲ့သည်။ ထိုမြို့များ၏ တူးဖော်ထားသော အပျက်အစီးများသည် ခရစ်ယာန်ခေတ်၏ ပထမရာစုအတွင်း အီတလီရှိ ရောမဘဝအကြောင်း ဗဟုသုတကြွယ်ဝသော အရင်းအမြစ်တစ်ခု ပေးစွမ်းခဲ့သည်။ တစ်နှစ်အကြာတွင် ရောမသည် သုံးရက်ကြာ မီးလောင်ပျက်စီးခဲ့သော ဘေးအန္တရာယ်ကြီးတစ်ခုကို ထပ်မံခံစားခဲ့ရပြီး၊ မြို့၏ အများစုကို အပျက်အစီးများအဖြစ် ထားခဲ့သည်။ သို့သော်၊ တိုင်တပ်စ်သည် ဤဘေးအန္တရာယ်များအတွက် အပြစ်တင်ခံရခြင်းမရှိခဲ့ပြီး၊ သူသေဆုံးသောအခါ အေဒီ ၈၁ တွင်၊ အင်ပါယာက သူ့ကို နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း ဝမ်းနည်းခဲ့သည်။ သူ၏ ညီငယ် ဒိုမီရှင်းသည် ဆန့်ကျင်မှုမရှိဘဲ ဆက်ခံခဲ့သည်။

Titus, A.D. 79—81.—The son proved a worthy successor to his able father. Unfortunately, his reign was short; thus he was unable to fulfill much of its early promise. Its memory was also darkened by two disasters. In 79, Mt. Vesuvius erupted and buried in its volcanic lava the cities of Pompeii and Herculaneum, whose excavated ruins have provided a rich source of knowledge concerning Roman life in Italy during the 1st century of the Christian Era. One year later Rome again suffered a disastrous fire, which burned for three days and left much of the city in ruins. However, Titus was not blamed for these catastrophes, and when he died in a.d. 81, he was deeply mourned by the empire. His younger brother, Domitian, succeeded without opposition.

ဒိုမီရှင်း၊ အေဒီ ၈၁—၉၆—အုပ်ချုပ်သူသစ်သည် အင်ပါယာ၏ နိုင်ငံရေး၊ လူမှုရေး၊ နှင့် စာပေဘဝတွင် စစ်မှန်စွာ စိတ်ဝင်စားခဲ့သည်။ သို့သော်၊ သူပြီးမြောက်ခဲ့သော ကောင်းမှုများသည် ၎င်း၏ ပြင်းထန်သော အာဏာရှင်နည်းလမ်းများကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော မုန်းတီးမှုအောက်တွင် ဖုံးကွယ်နေခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း၊ သမိုင်းတွင် သူ၏ ဦးဆောင်မှုအောက်တွင် အင်ပါယာတိုးတက်မှုကို မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ သူသည် ဗြိတိန်မှ ကယ်လီဒိုးနီးယား (စကော့တလန်) သို့ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုတစ်ခုကို ခွင့်ပြုခဲ့ပြီး၊ သူကိုယ်တိုင် ရိုင်းမြစ်ကိုဖြတ်ကာ ဂျာမနီသို့ တပ်တစ်တပ်ကို ဦးဆောင်ခဲ့ပြီး၊ မြစ်အရှေ့ဘက်ရှိ မြေအချို့ကို သိမ်းယူခဲ့သည်။ မင့်ဇ်တွင် တပ်စွဲထားသော တပ်မနှစ်ခုဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော ပုန်ကန်မှုကို အလွယ်တကူ ဖိနှိပ်ခဲ့ပြီး၊ မည်သည့်နေရာတွင်မဆို တပ်မတစ်ခုထက်ပို၍ အမြဲတမ်းမထားရဟူသော မူဝါဒကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ အောက်ဒန်နျူးဗ်မြစ်တစ်လျှောက်ရှိ ဂျာမန်မျိုးနွယ်စုများ၏ ပုန်ကန်မှုကို ပို၍ခက်ခဲစွာ ဖိနှိပ်ခဲ့ပြီး၊ ဒိုမီရှင်း၏ သူတို့နှင့်ပြုလုပ်ခဲ့သော အခြေချမှုသည် ရေရှည်မတည်မြဲခဲ့ပေ။

Domitian, A.D. 81—96.—The new ruler was genuinely interested in the political, social, and literary life of the empire; but the good he accomplished was hidden under the hatred which his violently autocratic methods aroused. Nevertheless, history records imperial progress under his leadership. He authorized a campaign from Britain into Caledonia (Scotland), and he himself led an army across the Rhine into Germany, where he annexed some of the land lying east of the river. A revolt of two legions stationed at Mainz was easily put down, and led to the policy of not having more than one legion permanently stationed at any point. A revolt of the German tribes across the lower Danube was put down with more difficulty, and the settlement that Domitian made with them was not lasting.

သူ၏ အုပ်ချုပ်မှုအစောပိုင်းတွင်၊ သူသည် ဘုရားအဖြစ် ကိုးကွယ်ခံရသော ဧကရာဇ်များအတွက် လေးစားမှုကို ပြဌာန်းခဲ့ပြီး၊ သူ၏ သေဆုံးသွားသော ဖခင်နှင့် ညီအစ်ကိုကို ကိုးကွယ်ရန် ဖလဗီယဲလ်စ် ဘုန်းကြီးကောလိပ်တစ်ခု တည်ထောင်ခဲ့သည်။ သူကိုယ်တိုင် “သခင်နှင့်ဘုရား” (ဒိုမီနပ်စ်နှင့် ဒီးယပ်စ်) ဟူသော ဘွဲ့အမည်ကို ယူခဲ့ပြီး၊ အင်ပါယာတစ်လွှားတွင် ဧကရာဇ်ကိုးကွယ်မှုကို ပိုမိုပြင်းထန်စေကာ၊ ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းကို ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။ ဤအချိန်တွင်ပင် တမန်တော်ဂျွန်သည် ပတ်မော့စ်သို့ နှင်ထုတ်ခံခဲ့ရပြီး၊ အခြားတပည့်များစွာသည် ဤအုပ်ချုပ်မှုအတွင်း သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရသည်ဟု ယူဆရသည်။ ထိုညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုသည် မည်မျှပြင်းထန်ပြီး မည်မျှပျံ့နှံ့ခဲ့သည်ကို ယခုအခါ ဆိုရန်မဖြစ်နိုင်ပေ၊ အကြောင်းမှာ အုပ်ချုပ်မှု၏ ချက်ချင်းမှတ်တမ်းများတွင် ၎င်းအကြောင်း အနည်းငယ်သာ ရှိသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ၎င်းနှင့်ပတ်သက်သော အကိုးအကားအများစုမှာ တာတူလီယံ၏ နောက်ပိုင်း ခရစ်ယာန်ရေးသားမှုများတွင် ဖြစ်သည်။ ဤညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုသည် တမင်သက်သက် အင်ပါယာမူဝါဒကို ကိုယ်စားမပြုဘဲ၊ နီရိုး၏ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုကဲ့သို့ပင်၊ ဧကရာဇ်၏ အာဏာရှင်သဘောထားနှင့် ရောမလူထု၏ ယေဘုယျအပြုအမူနှင့် လိုက်လျောရန် ငြင်းဆန်သော ဘာသာတရားသမားများအပေါ် သူ၏ ဒေါသထွက်မှု၏ ရလဒ်ဖြစ်သည်။ အလားတူအကြောင်းကြောင့်၊ သူသည် နှစ်ဆယ်ကျော်က ရှုံးနိမ့်မှုကြောင့် ဆက်လက်မငြိမ်မသက်ဖြစ်နေသော ဂျူးအချို့အပေါ် ပြင်းထန်စွာ ဖိနှိပ်ခဲ့သည်။

Early in his reign he enforced respect for the deified emperors, and established a priestly college of the Flaviales for the worship of his dead father and brother. He himself took the title of dominus et deus (“lord and god”), and thus intensified emperor worship throughout the empire and contributed to the persecution of the Christian church. It was doubtless at this time that the apostle John was banished to Patmos, and a number of the other disciples are supposed to have been put to death during this reign. How widespread and how severe the persecution was it is impossible now to say, for there is very little about it in the immediate records of the reign. Most of the references to it are in later Christian writings, such as Tertullian’s. This persecution does not represent a deliberate imperial policy, but like that of Nero, was a result of the emperor’s autocratic attitude, and his resentment toward a body of religionists who refused to come into line with the general conduct of the Roman people. For the same reason he laid his hand heavily upon certain Jews who were still restive from their defeat of a score of years before.

ဒိုမီရှင်း၏ အုပ်ချုပ်မှုသည် အေဒီ ၉၆ တွင် သူလုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခံရသည်အထိ ဆက်လက်ခဲ့ပြီး၊ ဆီးနိတ်နှင့် ပိုမိုပြင်းထန်သော ပဋိပက္ခများဖြင့် မှတ်သားခံခဲ့ရသည်။ ထိပ်တန်းဆီးနိတ်အမတ်များစွာသည် နိုင်ငံတော်သစ္စာဖောက်မှုစွပ်စွဲချက်ဖြင့် သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရပြီး၊ အာဏာရှင်သေဆုံးသောအခါ၊ သူ၏ နာမည်ကို တရားဝင်မှတ်တမ်းများမှ ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရပြီး၊ သူ၏ အမှတ်တရမှာ ဆီးနိတ်က ကျိန်ဆဲခံခဲ့ရသည်။

Domitian’s reign, which lasted until his assassination in a.d. 96, was marked by increasingly bitter conflicts with the Senate. A number of leading senators were executed on charges of treason, and when the tyrant died, his name was erased from the official records by the Senate and his memory cursed.

နာဗာ၊ အေဒီ ၉၆—၉၈ ၉၆ ခုနှစ် ဆောင်းဦးတွင် ဒိုမီရှန်ကို ဖယ်ရှားခဲ့သော ပူးပေါင်းကြံစည်သူများသည် သူ၏ဆက်ခံသူအဖြစ် နာဗာဟု လူသိများသော အသက်ကြီးရင့်သော ဆီးနိတ်အမတ်တစ်ဦးကို ရွေးချယ်ခဲ့သည်။ သူသည် မြင့်မားသော အကျင့်စာရိတ္တရှိသူဖြစ်သော်လည်း၊ သူ၏ရှေ့ဆက်ခံသူထံမှ အမွေရရှိသော ပြဿနာများကို ရင်ဆိုင်ရန် လုံလောက်သော ခွန်အားမရှိခဲ့ပေ။ ထို့ကြောင့် သူသည် အထက်ဂျာမနီမှ လီဂိတ်ဖြစ်သူ ထရာဂျန်ကို မွေးစားကာ သူနှင့်အတူ တာဝန်ထမ်းဆောင်စေခဲ့သည်။ ဗက်စပေးရှန်က တိုင်တပ်စ်အား ပြုလုပ်ခဲ့သည့်အတိုင်း၊ နာဗာသည် ထရာဂျန်အား ထရီဗျူနီရှင်အာဏာနှင့် ပရိုကွန်ဆယ်၏ အင်ပီရီယမ်အာဏာကို ပေးအပ်ခဲ့သည်။ အစိုးရစာပို့ဝန်ဆောင်မှု ကုန်ကျစရိတ်များကို မြို့များမှ ဧကရာဇ်ဘဏ္ဍာသို့ လွှဲပြောင်းပေးရန်နှင့် မိဘမဲ့ကလေးများအတွက် နိုင်ငံတော်ထောက်ပံ့မှုပေးရန် ဆုံးဖြတ်ချက်များမှလွဲ၍ နာဗာ၏ အုပ်ချုပ်မှုတွင် မှတ်တမ်းတင်စရာအနည်းငယ်သာရှိသည်။ သူသေဆုံးသောအခါ ၉၈ ခုနှစ်တွင် ထရာဂျန်က သူ့နေရာကို ဆက်ခံခဲ့သည်။

Nerva, A.D. 96—98.—The conspirators who put Domitian out of the way in the autumn of 96 chose for his successor an elderly senator known as Nerva. He was a man of high character, but was not strong enough to meet the troubles inherited from his predecessor. He therefore adopted Trajan, the legate of upper Germany, to serve with him. As Vespasian had done with Titus, Nerva gave to Trajan the tribunician authority and the imperium of a proconsul. Apart from the transfer of the costs of the government postal services from the cities to the imperial treasury and a decision to give state aid to orphans, there is little to record in Nerva’s reign. When he died in 98 Trajan succeeded him.

ထရာဂျန်၊ အေဒီ ၉၈—၁၁၇ ဧကရာဇ်သစ်သည် စပိန်နိုင်ငံ အိတာလီကာမှ ဇာတိဖြစ်ပြီး၊ ပြည်နယ်များမှ ရွေးချယ်ခံရသည့် ပထမဆုံးအုပ်ချုပ်သူဖြစ်သည်။ သူသည် ရွေးချယ်မှုကောင်းတစ်ဦးဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြခဲ့သည်။ သူ၏ အကျင့်စာရိတ္တသည် ခိုင်မာပြီး၊ အုပ်ချုပ်ရေးစွမ်းရည်မြင့်မားကာ၊ အောင်မြင်သော ဗိုလ်ချုပ်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး၊ သူ၏လူများ၏ လေးစားမှုနှင့် ချစ်ခင်မှုကို မကြာမီရရှိခဲ့သည်။ သူ၏အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် စနစ်တကျအုပ်ချုပ်ရေးသည် ထွန်းကားခဲ့ပြီး၊ စစ်သားများကို ထိန်းချုပ်ထားနိုင်ခဲ့သည်၊ ဆင်းရဲသောကလေးများကို ကျွေးမွေးခဲ့သည်၊ စိုက်ပျိုးရေးကို အားပေးမြှင့်တင်ခဲ့သည်၊ ကြီးကျယ်သော ဆောက်လုပ်ရေးအစီအစဉ်များကို လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး၊ ပြည်နယ်များတစ်လျှောက် လမ်းများကို တိုးချဲ့ပြုပြင်ခဲ့သည်။ ထိုအစီအစဉ်များသည် ငွေကုန်ကျခံသော်လည်း၊ ဘဏ္ဍာရေးကို ခိုင်မာသောအခြေခံပေါ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး၊ ယာယီအားဖြင့် ၎င်းတို့အပေါ်ထားရှိသော ဖိအားများကို ထမ်းဆောင်နိုင်ခဲ့သည်။

Trajan, A.D. 98—117.—The new emperor was a native of Italica in Spain, and was the first ruler to be chosen from the provinces. He proved to be a good choice. His character was sound, he had high administrative talent, was a successful general, and soon gained the respect and affection of his people. Under his rule orderly government flourished, the soldiery were kept under control, poor children were fed, agriculture was encouraged, a lavish building program was undertaken, and highways throughout the provinces were improved and extended. Such plans cost money, but finances were placed on a sound basis, and temporarily proved equal to the strains placed upon them.

ထရာဂျန်၏ အုပ်ချုပ်မှုအများစုသည် စစ်ရေးစစ်ဆင်ရေးများဖြင့် ဖြည့်ဆည်းခဲ့သည်။ ပြင်းထန်သောစစ်ပွဲနှစ်ခုတွင် သူသည် ဒန်ယူးမြစ်မြောက်ဘက်ရှိ ဒေးရှားကို ရောမပြည်နယ်များစာရင်းတွင် ထည့်သွင်းခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ၁၁၃ ခုနှစ်မှစ၍ သူသည် ပါသီယံကို သိမ်းပိုက်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ ဩဂတ်စတပ်စ်မှ သတ်မှတ်ထားသော နယ်နမိတ်များကို ကျော်လွန်ခဲ့ပြီး၊ သမိုင်းပညာရှင်များစွာက ထရာဂျန်သည် ရောမနယ်မြေကို ထိုသို့ချဲ့ထွင်ရန် ကြိုးပမ်းမှုမှာ မလိမ္မာဟု ယူဆကြသည်။

Much of Trajan’s reign was occupied with military campaigns. In two hard wars he added Dacia, north of the Danube, to the list of Roman provinces. Later, from 113 onward, he undertook the conquest of Parthia. This overstepped the boundaries set by Augustus, and many historians feel that Trajan was unwise to attempt such an expansion of Roman territory.

ဤသာယာဝပြောသော အုပ်ချုပ်မှုကို ဖြစ်ရပ်နှစ်ခုက ထိခိုက်စေခဲ့သည်။ တစ်ခုမှာ မြောက်အာဖရိက၊ ဆိုက်ပရပ်စ်၊ အီဂျစ်၊ နှင့် မက်ဆိုပိုတေးမီးယားရှိ ဂျူးများ၏ ပြင်းထန်သော ပုန်ကန်မှုဖြစ်သည်။ ထိုပုန်ကန်မှုသည် ရောမစစ်သားအများအပြားကို တောင်းဆိုရလောက်အောင် ပြင်းထန်ခဲ့ပြီး၊ နှစ်ဖက်စလုံးတွင် အသက်ဆုံးရှုံးမှု များပြားခဲ့သည်။ ဂျူးများသည် ပြင်းပြစွာ တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး၊ ပုန်ကန်မှုကို နှိမ်နှင်းမချင်း ဂျူးများနှင့် ၎င်းတို့၏ရန်သူများက ဆိုးရွားသော လူသတ်ဖြတ်မှုများ ကျူးလွန်ခဲ့သည်။

This otherwise prosperous reign was marred by two events. One of these was a serious rebellion of the Jews in North Africa, Cyprus, Egypt, and Mesopotamia. The revolt was serious enough to demand large numbers of Roman soldiers to conquer it. The loss of life was heavy on both sides. The Jews fought fanatically, and horrible massacres were perpetrated by both the Jews and their enemies, before the revolt was quelled.

အခြားဖြစ်ရပ်မှာ ခရစ်ယာန်များကို ဖိနှိပ်မှုဖြစ်သည်။ ထရာဂျန်သည် ၎င်းတို့ကို နှိမ်နှင်းရမည်ဟု မူဝါဒတစ်ခု ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ပေါင်တပ်စ်ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ပလီနီယံလူငယ်ထံမှ စိတ်ဝင်စားဖွယ်နှင့် အရေးကြီးသော စာတစ်စောင်တွင်၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် သူ၏ဒေသတွင် များစွာပျံ့နှံ့လာသဖြင့် ဘုရားကျောင်းများ စွန့်ပစ်ခံရပြီး၊ နတ်ဘုရားများကိုးကွယ်ရန်အတွက် ပစ္စည်းများပြုလုပ်နေသော လက်မှုပညာရှင်များသည် အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်နေကြသည်ဟု ဧကရာဇ်ထံသို့ ရေးသားခဲ့သည်။ သူသည် ခရစ်ယာန်ဖြစ်သည်ဟု စွပ်စွဲခံရသူများကို သူ့ရှေ့တွင် ခေါ်ယူပြီး၊ ၎င်းတို့က သူတို့၏ယုံကြည်ချက်ကို ဝန်ခံပါက သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ ရလဒ်အနေဖြင့် ဘုရားကျောင်းကိုးကွယ်မှု သိသာစွာ ပြန်လည်ထူထောင်လာခဲ့သည်။

The other event was a persecution of the Christians. Trajan enunciated a policy under which they should be suppressed. An interesting and important letter is extant from Pliny the Younger, governor of Pontus, who writes to the emperor that Christianity has so spread in his area that the temples are deserted, and the artisans who are making materials for the worship of the gods find themselves without employment. He states that it has been his policy to call those accused of being Christians before him, and if they admitted their faith, he has been putting them to death. As a result temple worship has been considerably restored.

ထရာဂျန်က ဖြေကြားရာတွင် ပလီနီယံ၏လုပ်ဆောင်ချက်များကို အတည်ပြုထောက်ခံသော်လည်း၊ ခရစ်ယာန်ဖြစ်သည်ဟု စွပ်စွဲခံရသူတစ်ဦးသည် စွပ်စွဲသူ၏အမည်ဖြင့် စွဲချက်တင်မထားပါက တရားမစွဲဆိုရဟု သတ်မှတ်ခဲ့ပြီး၊ ခရစ်ယာန်ယုံကြည်ချက်ကို စွန့်လွှတ်သူများကို အပြစ်မပေးရဟု ဆိုသည်။ သို့သော် ခရစ်ယာန်ဖြစ်ကြောင်း ဝန်ခံသူ သို့မဟုတ် ခရစ်ယာန်ဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြခံရသူများအတွက် သေဒဏ်သည် ပြစ်ဒဏ်ဖြစ်သည် (ပလီနီယံ၏စာများ ၁၀.၉၆၊ ၉၇)။

Trajan replies and approves what Pliny has been doing, but commendably specifies that if anyone is charged with being a Christian, he is not to be prosecuted unless his accuser’s name is subscribed to the charge against him, and that those who repudiate their Christian faith are not to be punished. However, death is to be the punishment for one who acknowledges himself, or is proved to be, a Christian (Pliny Letters x. 96, 97).

ဤသည်မှာ ရောမဧကရာဇ်များက ခရစ်ယာန်များအပေါ် ကိုင်တွယ်ရန်အတွက် ချမှတ်ခဲ့သော ပထမဆုံး တိကျသောမူဝါဒများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဤမူဝါဒသည် ၁၄၀ နှစ်အကြာ အေဒီ ၂၅၀ တွင် ဧကရာဇ် ဒီးရှပ်စ်လက်ထက်တွင် ပိုမိုပြင်းထန်သော မူဝါဒတစ်ခု ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်အထိ ပြောင်းလဲမှုမရှိခဲ့ပေ။ ထိုမူဝါဒသည် ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းတစ်ခုလုံးကို သုတ်သင်ရန် ရည်မှန်းခဲ့သည်။

This is the first of a series of definite policies laid down by Roman emperors for the treatment of Christians. This policy was not superseded for 140 years, and thousands of Christians died under it. Only in a.d. 250, under the emperor Decius, was a new policy enunciated which proved much more severe; it aimed at the extermination of the whole church.

ထရာဂျန်လက်ထက်တွင် အာဇာနည်ဖြစ်ခဲ့သော ခရစ်ယာန်များထဲတွင် ဆီးရီးယားနိုင်ငံ အန်တီအုတ်ရှိ ဘုရားကျောင်း၏ ခေါင်းဆောင် အစ်ဂနေးရှပ်စ်သည် ထင်ရှားသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် သူ၏အတ္ထုပ္ပတ္တိများတွင် ဖော်ပြထားသည့် ဓမ္မပညတ္တိများအရ၊ သူသည် ဖမ်းဆီးခံရပြီး ရောမမြို့သို့ ပို့ဆောင်ခံခဲ့ရသည်။ လမ်းတစ်လျှောက်တွင် သူသည် စာစဉ်များရေးသားခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ ဤစာများသည် စစ်မှန်ပါက၊ အလွန်စောစီးစွာ ခိုင်မာသော ဘိရှော့အုပ်ချုပ်ရေးစနစ် ထူထောင်ခဲ့ကြောင်း ထူးခြားသော သက်သေဖြစ်သည်။

Among the Christians who suffered martyrdom under Trajan is the shadowy figure of Ignatius, the leader of the church of Antioch in Syria. According to traditions embodied in late biographies of him, he was arrested and conveyed to Rome. On his way he is supposed to have written a series of epistles. These epistles have created questions that have long troubled scholars. The letters, if genuine, are remarkable proof of the very early establishment of a strong episcopate.

သမိုင်းပညာရှင်များက ထရာဂျန်၏ အုပ်ချုပ်မှုသည် ရောမသမိုင်း၏ အကောင်းဆုံးအချိန်များထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်ဟု သဘောတူကြသည်။ ၁၁၇ ခုနှစ်တွင် သူသည် စီလီရှာတွင် မြို့တော်သို့ ပြန်လာရင်း သေဆုံးခဲ့သည်မှာ အင်ပါယာအတွက် ကြီးမားသော ဆုံးရှုံးမှုဖြစ်သည်။

Historians agree that Trajan’s reign was one of the best in Rome’s long annals. It was a great loss to the empire when he died in Cilicia, on his way back to the capital, in a.d. 117.

ဟဒရီယန်၊ အေဒီ ၁၁၇—၁၃၈ ထရာဂျန်သေဆုံးမည့်မတိုင်မီ သူသည် ဟဒရီယန်ဟု သမိုင်းတွင်လူသိများသော သူ၏ဝမ်းကွဲညီအစ်ကိုတစ်ဦးကို မွေးစားခဲ့ပြီး၊ ထိုသူသည် ဧကရာဇ်အဖြစ် ဆက်ခံခဲ့သည်။ သူသည် ထူးကဲသောစွမ်းအင်ရှိသူဖြစ်ပြီး၊ အနုပညာနှင့် စာပေကို စိတ်ဝင်စားကာ၊ ဟယ်လင်နစ်ဇင်ကို ထူးခြားစွာ တန်ဖိုးထားသူဖြစ်သည်။ သူသည် အုပ်ချုပ်ရေးတာဝန်များကို ပြင်းပြစွာ ခံစားခဲ့ပြီး၊ အင်ပါယာတစ်လျှောက် ခရီးသွားလာရင်း အချိန်များစွာ ကုန်ဆုံးခဲ့သည်။ သူသည် ချဲ့ထွင်သူမဟုတ်ဘဲ၊ ထရာဂျန်လက်ထက်တွင် မကြာသေးမီက ရရှိခဲ့သော အရှေ့ပိုင်းနယ်မြေများမှ ရောမတပ်များကို ရုပ်သိမ်းခဲ့သည်။ သူသည် အုပ်ချုပ်ရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများစွာကို အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့ပြီး၊ လမ်းများ၊ အဆောက်အဦများ၊ နှင့် ရေပြွတ်များ တည်ဆောက်ရေးအစီအစဉ်တွင် တက်ကြွစွာ ပါဝင်ခဲ့သည်။ သူ၏ အရေးကြီးဆုံး စစ်ရေးလုပ်ဆောင်မှုမှာ ဂျေရုဆလင်မြို့ဟောင်းနေရာတွင် ကိုလိုနီတစ်ခု ထူထောင်ရန် ကြိုးပမ်းစဉ် စတင်ခဲ့သော ဂျူးပုန်ကန်မှုကို နှိမ်နှင်းရန်ဖြစ်သည်။ ပုန်ကန်မှုများသည် အစပိုင်းတွင် ပြတ်သားမှုမရှိဘဲ ဒေသအလိုက် ကိုင်တွယ်ခဲ့သော်လည်း၊ ၁၃၂ ခုနှစ်တွင် ပုန်ကန်မှုသည် ပိုမိုစည်းလုံးလာပြီး၊ စစ်တပ်ကို ၎င်းကို ဆန့်ကျင်ရန် စီစဉ်ခဲ့ရသည်。 ၁၃၅ ခုနှစ်တွင် ပုန်ကန်မှုကို နောက်ဆုံးတွင် နှိမ်နှင်းနိုင်ခဲ့ပြီး၊ ဂျူးများအတွက် အသက်ဆုံးရှုံးမှု များပြားခဲ့သည်။

Hadrian, A.D. 117—138.—Just before Trajan died he adopted a cousin who is known in history as Hadrian, and this man succeeded him in the emperorship. He was a person of extraordinary energy, deeply interested in art and literature, with a marked appreciation of Hellenism. He keenly felt the responsibilities of government and spent much of his time traveling over the empire. He was not an expansionist, and withdrew the Roman forces from the territories in the East recently acquired under Trajan. He effected a number of administrative reforms and engaged in an active construction program of roads, buildings, and aqueducts. His most important military undertaking was the suppression of another Jewish outbreak that began when he undertook to establish a colony on the site of old Jerusalem. The revolts were sporadic at first, and were dealt with locally, but in 132 the rebellion became better organized, and the army had to be aligned against it. It was not until 135 that the revolt was finally crushed, with great loss of life to the Jews. (For a more complete discussion of the revolt which occurred under the emperor Hadrian see Vol. V, p. 79.)

ဟဒရီယန်သည် နာဗာမှ စတင်ခဲ့ပြီး ထရာဂျန်က ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းခဲ့သော ထိုက်တန်သူများကို မွေးစားခြင်းဖြင့် ဆက်ခံမှုစနစ်ကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ သို့သော် ဤသည်မှာ ဤဆောင်းပါး၏ အကြောင်းအရာဖြစ်သော ဓမ္မသစ်ကျမ်းခေတ်ကာလမှ ရောမသမိုင်းကို ကျော်လွန်သွားပြီဖြစ်သည်။

Hadrian continued the policy of succession through adoption of worthy men, which had been started by Nerva and maintained by Trajan. But we are already beyond the historical period that is the theme of this article—Roman history in New Testament times.

ရောမယဉ်ကျေးမှု၊ ဒဿနိကဗေဒ၊ နှင့် ဘာသာရေး

VIII. Roman Culture, Philosophy, and Religion

ရောမယဉ်ကျေးမှု ရောမယဉ်ကျေးမှုသည် ဂရိယဉ်ကျေးမှုမှ ချေးယူထားခြင်းဖြစ်သည်။ ရောမလူမျိုးများသည် အနုပညာရှင် သို့မဟုတ် ကဗျာဆန်သူများ မဟုတ်ဘဲ၊ လက်တွေ့ကျသော၊ ဥပဒေရေးရာဆိုင်ရာ၊ နှင့် စစ်ရေးဆိုင်ရာ သဘာဝရှိသူများဖြစ်သည်။ အရှေ့ပိုင်းတွင် ၎င်းတို့၏ နယ်မြေသိမ်းပိုက်မှုများကို အားလပ်ချိန်တွင် ခံစားလာသောအခါမှသာ၊ အလက်ဇန္ဒရီယံခေတ်က ဂရိယဉ်ကျေးမှုကို ဂရိမှဖယ်ထုတ်ကာ အရှေ့ပိုင်းကမ္ဘာတစ်လျှောက် ဖြန့်ကျက်ထားသည်ကို သတိပြုမိလာခဲ့သည်။ ဤယဉ်ကျေးမှုသည် ရောမလူမျိုးများကို နှစ်သက်စေခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့၏ လိုအပ်ချက်များနှင့် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် ပြုလုပ်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ ဂရိပြဇာတ်ရေးဆရာများ၊ ကဗျာဆရာများ、 ပန်းချီဆရာများ၊ ပန်းပုဆရာများ၊ နှင့် ဒဿနိကပညာရှင်များသည် ရောမမြို့သို့ ရောက်ရှိလာကြပြီး၊ ဆီးနိတ်အမတ်များနှင့် ချမ်းသာသူများက ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်။ နှစ်များကြာလာသည်နှင့်အမျှ၊ ဂရိအနုပညာ၏ လှပမှုနှင့် ကျက်သရေကို လှုံ့ဆော်ခံရသော ရောမပညာရှင်များသည် ၎င်းတို့ပတ်ဝန်းကျင်တွင် ထွန်းကားနေသော ဂရိပုံစံများကို အတုယူကာ ရောမဆန်စေရန် စတင်ခဲ့သည်။

Roman Culture.—The culture of Rome was borrowed from Greece. The Romans were not naturally an artistic or poetic people, but rather were practical, legalistic, and militaristic. It was only when they began to experience more leisure in the enjoyment of their territorial acquisitions in the East that they became observant of the Hellenistic culture the Alexandrian Era had lifted out of its Greek setting and spread over most of the Eastern world. This culture pleased the Romans, and they sought to adapt it to their needs. Greek dramatists, poets, painters, sculptors, and philosophers found their way to Rome, were patronized there by senators and men of wealth, and as the years went by Roman intellectuals, stimulated by the beauty and grace of Greek art, began to imitate and Romanize the Greek forms which flourished around them.

ရောမဒဿနိကဗေဒ ရောမလူမျိုးများသည် ဂရိဒဿနိကဗေဒကို လက်ခံကျင့်သုံးမှုတွင် ယဉ်ကျေးမှုချေးယူမှုကို ပို၍ထင်ရှားစွာ တွေ့မြင်ရသည်။ ခရစ်ယာန်ခေတ်စတင်ချိန်တွင် ပလေတိုနှင့် အရစ္စတိုတယ်၏ ဒဿနိကဗေဒများသည် ယာယီအားဖြင့် အနှောင့်အယှက်ဖြစ်နေခဲ့သည်။ သို့သော် ၃ ရာစုတွင် ပလေတိုနစ်ဇင်၏ ပြန်လည်ထွန်းကားမှုသည် အလက်ဇန္ဒရီယံခရစ်ယာန်များဖြစ်သည့် ကလီမန့်နှင့် အိုရီဂျင်၏ ဓမ္မပညာအပေါ် သိသာထင်ရှားသော သက်ရောက်မှုရှိခဲ့သည်။ ထို့နောက် နီအိုပလေတိုနစ်ဇင်သည် ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ ပြိုင်ဘက်ကဲ့သို့ ဂိုဏ်းတစ်ခုဖြစ်လာခဲ့ပြီး၊ ဩဂတ်စတင်း၏ ကံကြမ္မာသတ်မှတ်ခြင်းဆိုင်ရာ အယူအဆအတွက် အစေ့အဆန်ပေးခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ဘာသာမဲ့ဝါဒ၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုသည် ဘုရားကျောင်းအတွင်း မတိကျသော သွန်သင်ချက်များမှတစ်ဆင့် ကမ္ဘာသို့ ဆက်လက်ရောက်ရှိခဲ့သည်။

Roman Philosophy.—Nowhere was the borrowing of a culture more plainly seen than in Rome’s adoption of Greek philosophy. At the dawn of the Christian Era the philosophies of Plato and Aristotle were experiencing a temporary eclipse; but a 3d-century revival of Platonism had a marked effect on the theology of the Alexandrian Christians, Clement and Origen. In its turn, Neo-Platonism became a cultlike rival of Christianity, and gave to Augustine the germ for his doctrine of predestination. Thus paganism’s influence continued to reach the world through erroneous teachings in the church.

ဆိုဖစ်များသည် ၎င်းတို့၏ ရောမှတွေးခေါ်မှုဆိုင်ရာ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။ လူသည် အရာအားလုံး၏ အတိုင်းအတာဖြစ်သည်ဟု ၎င်းတို့က ဆိုသည်။ ထို့ကြောင့် ဗဟုသုတနှင့် အမှန်တရားသည် ဆက်စပ်မှုရှိပြီး၊ လူတစ်ဦးစီသိသည့်အရာသည် သူ့အတွက် အမှန်တရားဖြစ်လာသည်။ ထို့ကြောင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သော အဆိုနှစ်ခုသည် တစ်ခုချင်းစီစစ်မှန်နိုင်သည်။ အမှန်တရား၏သခင်အား ပီလတ်က “အမှန်တရားဆိုသည်မှာ အဘယ်နည်း” ဟု ရောမှတွေးခေါ်ပြီး သနားစဖွယ်မေးမြန်းခဲ့သည်မှာ (ယောဟန် ၁၈:၃၈) ဆိုဖစ်များ၏ အကျပ်အတည်းကို ဖော်ပြသည်။ ၎င်းတို့သည် ရောမလူ့အဖွဲ့အစည်း၏ အဆင့်မြင့်လူတန်းစားများ၏ နယ်စပ်တွင် မလျော်ကန်စွာ အလှဆင်ထားသော အယောင်ဆောင်ပညာရှင်များစွာကို ဆွဲဆောင်ခဲ့သည်။

The Sophists continued to wield their cynical influence. Man, they said, was the measure of all things. Knowledge and truth were therefore relative, and what each man knew became truth to him; hence two opposite propositions could each be true. Pilate’s cynical yet pathetic question, “What is truth?” asked of the Lord of truth, and remembered by the theologian John (ch. 18:38), illustrates the predicament of the Sophists. They attracted to themselves large numbers of the pseudo intellectuals who unbecomingly adorned the fringes of Roman higher society.

ဧပိကျူးရီးယန်ဒဿနိကဗေဒသည် ရောမတွင် လူကြိုက်များခဲ့သည်。 ၎င်းတို့က အရာအားလုံးသည် အက်တမ်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်ဟု သွန်သင်ခဲ့သည်။ ဘဝ၊ စိတ်၊ ဝိညာဉ်၊ နှင့် ခန္ဓာကိုယ်သည် အက်တမ်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ထို့ကြောင့် သေဆုံးချိန်တွင် ဝိညာဉ်ကို ဖွဲ့စည်းထားသော အက်တမ်များ ပြန့်ကျဲသွားသဖြင့် ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦး၏ ဆက်လက်တည်ရှိမှုသည် မဖြစ်နိုင်ဟု ၎င်းတို့က ဆိုသည်။ ထို့ကြောင့် ဘဝရှိနေစဉ်တွင် အကောင်းဆုံးအသုံးချသင့်သည်။ စိတ်ဓာတ်ခိုင်မာသော ဧပိကျူးရီးယန်များအတွက် ဤသွန်သင်ချက်သည် ကောင်းမွန်မှုနှင့် အကူအညီပေးမှု၊ အကောင်းဆုံးသော မိမိကိုယ်ကိုဖော်ပြမှုကို ဆိုလိုသည်။ အားနည်းသော စိတ်ထားရှိသူများအတွက်မူ ၎င်းသည် မိမိကိုယ်ကို အလိုလိုက်ခြင်းနှင့် အနိမ့်ဆုံးသော ဆန္ဒများကို ဖြည့်ဆည်းခြင်းကို ဆိုလိုသည်။ ဟိုရေ့စ်နှင့် လူကရီးရှပ်စ်သည် ရောမဧပိကျူးရီးယန်ဝါဒ၏ ထင်ရှားသော ထောက်ခံသူများဖြစ်သည်။

The Epicurean philosophy was popular in Rome. Its proponents taught that all substance is made up of atoms. Life, mind, soul, and body are formed of atoms. There is, they taught, no past or future for personality, for the atoms of which the soul is constituted are dissipated at death, and continuity of personality is therefore impossible. Hence one should make the most of life while it is experienced. To the stable-minded Epicurean such a teaching meant the satisfaction of goodness and helpfulness, the best in self-expression; to weaker minds it meant self-indulgence and satisfaction of the lowest inclinations. Horace and Lucretius were exponents of Roman Epicureanism.

စတိုအိတ်ဒဿနိကဗေဒတွင် ထူးချွန်သော ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ အရည်အသွေးတစ်ခု ရောယှက်ထားသည်။ ၎င်း၏ စတင်တည်ထောင်သူမှာ ဖီနီရှန်လူမျိုး ဇီနို ဖြစ်ပြီး၊ အေသင်မြို့ရှိ “ဆေးခြယ်ထားသော ဝရန်တာ” ဖြစ်သည့် စတိုအာ ပိုကီလီမှ အေဒီ ၃၀၀ ခန့်တွင် သွန်သင်ခဲ့သည်။ သူသည် အင်အားနှင့် ရုပ်ဝတ္ထုအားလုံးကို တစ်ခုတည်းသော ရုပ်ခန္ဓာအဖြစ် လျှော့ချခဲ့သည်။ ဘဝသည် ရုပ်ဝတ္ထုအားလုံးကို လွှမ်းခြုံထားသော လိုဂိုစ် သို့မဟုတ် ဘုရားသခင့်နိယာမတွင် ရှိသည်ဟု သူက ဆိုသည်။ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်နှင့်ပတ်သက်သော ပန်သီအိတ်စတစ်အယူအဆကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး၊ ရုပ်ဝတ္ထုကမ္ဘာတွင် ဆင်ခြင်တုံတရားကို ယူဆောင်လာပုံရသည်။ ဆင်ခြင်တုံတရားရှိသော ဘဝနေထိုင်မှုပုံစံကို ရှာဖွေခြင်းသည် ဘုရားသခင့်စည်းမျဉ်းနှင့် အဓိပ္ပာယ်ရှိသော လမ်းကို ရှာဖွေခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းကို စတိုအိတ်များက သဘာဝအတိုင်း နေထိုင်ခြင်းဟု ခေါ်ဆိုသည်။ ၎င်းကို အောင်မြင်စွာ လုပ်ဆောင်ခြင်းသည် လူ့ဘဝ၏ အမြင့်ဆုံးရည်မှန်းချက်ဖြစ်သည့် သီလကို ရရှိခြင်းဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်၊ လူသားများ၊ နှင့် မိမိကိုယ်ကိုအပေါ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခြင်းသည် သီလ၏ အမြင့်ဆုံးဖော်ပြမှုဖြစ်သည်။ ဤနည်းဖြင့် နေထိုင်ခြင်းမှ စည်းလုံးညီညွတ်သော လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု ပေါ်ထွက်လာရမည်။ ထို့ကြောင့် ကောင်းမွန်စွာ အုပ်ချုပ်ထားသော၊ လူများကို ကောင်းသောလမ်းသို့ ဦးဆောင်ပေးသော ခိုင်မာသောနိုင်ငံသည် လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ အကောင်းဆုံးအခြေအနေဖြစ်သည်။ ပေါလ်သည် အေသင်မြို့ မားစ်တောင်ပေါ်တွင် ဤဒဿနိကဗေဒနှင့် ဧပိကျူးရီးယန်ဝါဒကို တွေ့ဆုံခဲ့သည် (တမန်တော် ၁၇:၁၆–၂၁)။

Woven into the Stoic philosophy was an admirable ethical quality. Its originator was Zeno, a Phoenician, who taught from the Stoa Poikile, the “painted porch” in Athens, about 300 b.c. He reduced all force and matter to a oneness of corporeality. Life, he said, is in the logos, or divine principle, that pervades all matter. This resulted in a pantheistic concept of God and appeared to bring rationality into the material universe. To find a rational way of life was to find the road of godly order and sense. This was what the Stoics called living according to nature. To do so successfully was to attain virtue, the highest objective of human living. Performing one’s duty to the state, to men, and to oneself was the highest expression of virtue. A well-ordered society must grow out of this way of life. Hence, a strong state, well governed, leading men into the good way, was the optimum condition of society. Paul had met this philosophy, and Epicureanism, on Mars’ Hill in Athens (see Acts 17:16–21).

ဒိုမီရှန်၏ ဆက်ခံသူ နာဗာမှစ၍ နောက်ထပ် ၇၀ နှစ်အတွင်း ဧကရာဇ်များသည် စတိုအိတ်များဖြစ်ပြီး၊ ရောမအား ၎င်း၏ ရှားပါးသော “ရွှေခေတ်” တစ်ခုကို ပေးအပ်ခဲ့သည်။ မားကပ်စ် ဩရီးလီးယပ်စ်၏ မယ်ဒီတေးရှင်း သည် ယနေ့တိုင် လှုံ့ဆော်ဖွယ်ရာ စာဖတ်စရာအဖြစ် ရှင်သန်နေသည်။ သို့သော် ၎င်းတို့သည် စတိုအိတ်နိုင်ငံအတွက် အကောင်းဆုံးကို လိုလားသောကြောင့်၊ စတိုအိတ်ဧကရာဇ်များသည် တရားမဝင်သော ခရစ်ယာန်ဂိုဏ်းနှင့် ပုန်ကန်သော ဂျူးများကို တင်းကြပ်စွာ တရားစွဲဆိုခဲ့သည်။ စတိုအိတ်များသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာအတွက် ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။

From Nerva, successor of the domineering Domitian, the emperors for the next seventy years were Stoics, who gave to Rome one of its rare “golden” eras. Marcus Aurelius’ Meditations has lived on to the present day as stimulating reading. But because they wanted the best for the Stoical state as they conceived it, the Stoic emperors were rigid in their prosecution of the illicit sect of Christians and of the recalcitrant Jews. The Stoics were an ethical challenge to Christianity.

ဂရိ အတွေးအခေါ်နှင့် ယဉ်ကျေးမှု၊ သူတို့၏ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံချင်း ဆက်ဆံရေး ဟယ်လန်နစ်ပုံစံတွင်၊ စစ်ပွဲဆန်သော၊ ဒဿနမရှိသော ရောမကို အနိုင်ရခဲ့သည်။ သို့သော် သူတို့ ရောမကို ကယ်တင်နိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိ၊ ဟယ်လန်နစ်ဝါဒတွင် ကယ်တင်နိုင်သော ဘဝနေထိုင်မှုပုံစံ၏ အရည်အသွေးများ မရှိခဲ့။ ရောမ ဆုတ်ယုတ်ခဲ့သည်—အသက်အရွယ်ကြောင့်၊ အလွန်အကျွံ လက်လှမ်းမီမှုကြောင့်၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကို စည်းကမ်း မရှိမှုကြောင့်၊ ကိုယ်တိုင်ရှိ အကောင်းဆုံးကို သစ္စာမရှိမှုကြောင့်၊ အထက်ဆုံး ရှာဖွေမှု ပျက်ကွက်မှုကြောင့်၊ ဘုရားသခင်ကို ရှာဖွေမှု ပျက်ကွက်မှုကြောင့်။ ရောမသည် ဟယ်လန်နစ်ဝါဒကို လက်ခံခဲ့သော်လည်း ထိုဟယ်လန်နစ်ဝါဒ အလဟဿ ဖြစ်ခဲ့၊ သို့သော် ရောမသည် ထိုဝါဒကို ညစ်ညမ်းစေခဲ့သည်။ ရောမသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာကို နောက်ဆုံး လက်ခံခဲ့၊ သို့သော် ခရစ်ယာန်ဘာသာကို ဘာသာဖျက်ဆီးမှုသို့ ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ စစ်ရေး၊ စီးပွားရေး၊ နိုင်ငံရေး၊ နှင့် ကိုယ်ကျင့်တရား ဆုတ်ယုတ်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့သည်—အသက်အရွယ်နှင့် ညစ်ညမ်းမှု၏ ဆုတ်ယုတ်မှု။

Greek thought and culture, in their cosmopolitan Hellenistic form, conquered warlike, unphilosophic Rome. But they could not save Rome, for Hellenism had not the qualities of a saving way of life. Rome declined—from age, from overreaching, from lack of self-discipline, from failure to be true to the best in itself, from failure, above all, to find God. It adopted Hellenism, ineffectual as that was, but prostituted it. It finally adopted Christianity, but led it into apostasy. Military, economic, political, and ethical decay resulted—the decay of age and corruption.

ပထမဆုံး ဘာသာရေး။—ရောမ ဘာသာရေးသည်၊ ပထမဆုံး ရိုးရှင်းသော စနစ်တစ်ခု ဖြစ်ခဲ့၊ ထိုတွင် ပွဲတော်ဝါဒနှင့် မှော်ပညာ ရောနှောခဲ့သည်။ အစောပိုင်း ရောမလူမျိုးများသည် အမ်နီမစ်ဝါဒီများ ဖြစ်ခဲ့၊ နှင့် ဝိညာဉ်များ သစ်ပင်များ၊ ကျောက်တုံးများ၊ နှင့် အချို့ တိရစ္ဆာန်များနှင့် ငှက်များကဲ့သို့ ပစ္စည်းများတွင် နေထိုင်ကြောင်း ယုံကြည်ခဲ့၊ လူသားများ၏ ဘဝများကို ထိခိုက်နိုင်သော စွမ်းအားနှင့်။ ဂန္ထဝင် ရောမ၏ သမိုင်းတွင် အောက်ဘက်တွင် ယဇ်ပုရောဟိတ်များသည် ငှက်များကို ပျံသန်းမှုကို ကြည့်ရှုခြင်းဖြင့် ပရောဖက်ပြုချက်ကို ဆောင်ရွက်ခဲ့။ အင်္ဂလိပ်စကားလုံး “auspices” သည် လက်တင်စကားလုံး နှစ်လုံးမှ ဖြစ်သည် avis၊ “ငှက်တစ်ကောင်၊” နှင့် specio၊ “ကြည့်ရှုရန်၊” ငှက်တစ်ကောင်ကို ပျံသန်းမှုတွင် ကြည့်ရှုခြင်းကို ရည်ညွှန်းသည်။

Primitive Religion.—Roman religion was, at first, a simple system in which fetishism and magic were mingled. The early Romans were animists, and believed that spirits abode in material things such as trees, stones, and some animals and birds, with power to affect the lives of men. Far down in the history of classical Rome the priests still performed divination by observing birds in flight. The English word “auspices” is from the two Latin words avis, “a bird,” and specio, “to behold,” referring to the observance of a bird in flight.

ဤ အယူမှားသော သဘောထားသည် သဘာဝ အရာများအတွက် ဝိညာဉ်များ၊ သို့မဟုတ် နတ်ဆိုးများကို ယုံကြည်မှုသို့ ဦးဆောင်ခဲ့၊ ထိုနတ်ဆိုးများသည် ယေဘုယျအားဖြင့် ဆိုးရွားသော သဘောရှိ၊ လူ့လုပ်ဆောင်ချက်များအပေါ် သူတို့၏ ဆိုးရွားသော ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကို တားဆီးရန် ချော့မြှူရမည်။ ထိုအရာ အတိုင်း၊ ဘာသာရေး ဓလေ့များကို ဆောင်ရွက်ခဲ့သည် အဓိက နတ်ဆိုးများမှ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုမှ ကင်းလွတ်ခွင့်ရရန်၊ နှင့် ဒုတိယ သူတို့၏ အကူအညီကို ရရှိရန်။

This superstitious regard for the things of nature led to the belief that the spirits, or demons, which were generally of an impish nature, must be placated to prevent their mischievous intrusion upon human activities. Accordingly, the rites of religion were performed primarily to secure exemption from interference by demons, and secondarily to secure their help.

ရောမ ဘာသာရေးသည် ထို့ကြောင့် လူသားများနှင့် နတ်ဘုရားများကြား စာချုပ်တစ်မျိုးအဖြစ် ဖွံ့ဖြိုးခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့်၊ ဘာသာရေး ဓလေ့များကို မှန်ကန်စွာ ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါက၊ ဝိညာဉ်များသည် ချော့မြှူခဲ့သော သူများကို ကာကွယ်ရန်၊ သို့မဟုတ် အနည်းဆုံး မနှောင့်ယှက်ရန် တာဝန်ရှိခဲ့ကြောင်း ယူဆခဲ့သည်။ ရောမ ဘာသာရေးသည် ထိုဝိညာဉ်များကို ဦးတည်ခဲ့သော အယူအဆကို မေ့လျော့ခဲ့ပြီးနောက် အချိန်ကြာရှည်စွာ ထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။ ထိုအယူအဆကို သူတော်စင် ကိုးကွယ်မှုတွင် ရောင်ပြန်ဟပ်ခဲ့သည်။

The Roman religion therefore developed into a sort of contract between men and the gods. Thus, when the rites of religion were properly carried out, the spirits were supposedly under obligation to protect, or at least not to molest, those who had propitiated them. Roman religion perpetuated this concept long after the spirits toward whom it was directed were forgotten. It is reflected in saint worship.

လယ်ယာနှင့် အိမ်၏ ဝိညာဉ်များ၊ လာရစ်နှင့် ပင်နေ့စ်များကို အထူး ဂရုပြု၍ အထူး အိမ်တွင်း ဓလေ့များဖြင့် ဂုဏ်ပြုခဲ့သည်။ ဗက်စ်တာသည် မီးဖိုချောင်၏ နတ်ဘုရားမ ဖြစ်လာခဲ့၊ နှင့် ဆီရစ်သည် လယ်ယာ၏ နတ်ဘုရားမ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ဗယ်ကန်ကို မီးဝိညာဉ်အဖြစ် ကိုးကွယ်ခဲ့သည်။ နိုင်ငံအဆင့် ကိုးကွယ်ခဲ့သော ပိုမိုကြီးမားပြီး ပိုမိုအားကောင်းသော နတ်ဘုရားများလည်း ရှိခဲ့သည်။ မားစ်၊ နောက်ပိုင်း စစ်ပွဲ၏ နတ်ဘုရား၊ ပထမဆုံး အချိန်များတွင် စိုက်ပျိုးရေး နတ်ဘုရား ဖြစ်ခဲ့ကြောင်း ယူဆခဲ့သည်။ ဂျူပီတာ၊ ကောင်းကင်နတ်ဘုရား၊ ရောမ ပါန်သီယွန်တွင် အမြင့်ဆုံး ဖြစ်လာခဲ့သည်။

The spirits of farm and house, lares and penates, were given special attention and were honored by special household rites. Vesta became the goddess of the hearth, and Ceres the goddess of the field. Vulcan was worshipped as the fire spirit. There were, as well, greater and more powerful gods, worshipped on a national basis. Mars, later the god of war, is thought to have been in primitive times an agricultural deity. Jupiter, the sky god, became supreme in the Roman Pantheon.

ချဲ့ထွင်ထားသော ပါန်သီယွန်။—ရောမ နတ်ဘုရားများ၏ ပါန်သီယွန်သည် ရာစုနှစ်များ ကျော်လွန်ခဲ့ပြီး ရောမ ဘဝ ပိုမိုရှုပ်ထွေးလာခဲ့သည်နှင့်အမျှ ကြီးထွားခဲ့သည်။ အချို့ အချိန်များတွင် ထိုအယူအဆများကို ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ ပုံဖော်ခဲ့၊ အချို့ အချိန်များတွင် မပုံဖော်ခဲ့။

The Expanded Pantheon.—The pantheon of Roman gods grew as the centuries passed and Roman life became more complex. The tendency was to find objectives for worship in ideas, in concepts, rather than in actual persons. Love, the hearth, maternity, fertility, wealth, political genius, and even the spirit of the city of Rome itself, Roma—all were worshipped. Sometimes these abstractions were personalized, sometimes not.

နိုင်ငံခြား သြဇာလွှမ်းမိုးမှုများသည် ရောမ ဘာသာရေးကို အလွန် ထိခိုက်ခဲ့သည်။ ဂရိ ဒဿနပညာသည် ရောမ ပညာရှင်များ၏ ယုံကြည်မှုကို သူတို့၏ ရှေးဟောင်း နတ်ဘုရားများတွင် ပျက်စီးမှု အရှိန်မြှင့်ခဲ့သည်။ သံသယ၊ အဂ်နော့စတစ် သို့မဟုတ် အသိဝါဒ မရှိမှု၊ ခရစ်တော် မွေးဖွားမှုမတိုင်မီ ဆယ်စုနှစ်များတွင် အထူးသဖြင့် ကျယ်ပြန့်ခဲ့သည်။ တစ်ချိန်တည်းတွင်၊ ရောမ အင်ပါယာ အာဏာ ချဲ့ထွင်ခဲ့သည်နှင့်အမျှ နိုင်ငံခြား နတ်ဘုရားများစွာ လက်ခံခဲ့သည်။ ရောမ ရှိပြီးသား နတ်ဘုရားများက ထိုကဲ့သို့ ချမ်းသာမှု ယူဆောင်လာခဲ့ပါက၊ မဟာမိတ် သို့မဟုတ် အနိုင်ရခဲ့သော နိုင်ငံများ၏ နတ်ဘုရားများကို ထည့်သွင်းခြင်းသည်၊ ထိုကဲ့သို့ ယူဆခဲ့၊ နောက်ထပ် အကျိုးကျေးဇူး ယူဆောင်လာမည်။ နိုင်ငံခြား နတ်ဘုရားများကို အသိအမှတ်ပြုခြင်းဖြင့် ရောမလူမျိုးများသည် အနိုင်ရခဲ့သော လူမျိုးများ၏ သစ္စာစောင့်သိမှုကို ရရှိရန် ပိုမိုလွယ်ကူခဲ့ကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။ တကယ်တော့၊ မူဝါဒ အရ၊ ရောမသည် အနိုင်ရခဲ့သော လူမျိုးများ၏ နိုင်ငံရေးနှင့် ဘာသာရေး အလေ့အကျင့်များကို အလွန် ခွင့်လွှတ်ခဲ့၊ နှင့် ဖြစ်နိုင်သမျှ နေရာတိုင်း ဤအရာများကို မပျက်စီးစေခဲ့။

Foreign influences greatly affected Roman religion. Greek philosophy hastened the destruction of the confidence of the Roman intellectuals in their ancient gods. Skepticism, either agnostic or atheistic, was widespread, particularly in the decades preceding the birth of Christ. At the same time, many foreign gods were adopted as Roman imperial power expanded. If the gods Rome already revered had brought such prosperity, the addition of the gods of allied or conquered states would, it was thought, bring further benefit. By recognizing foreign gods the Romans also found it easier to secure the loyalty of conquered peoples. In fact, as a matter of policy, Rome was remarkably tolerant toward both the political and the religious practices of conquered peoples, and wherever possible she left these intact.

ခံနိုင်ရည်ရှိသော ခရိုင်များတွင်သာ ဒေသဆိုင်ရာ ဘာသာရေးများကို ချေမှုန်းခဲ့၊ နှင့် ရောမ ပုံစံများကို လူများအပေါ် ချမှတ်ခဲ့သည်။ ဤ၏ ဥပမာ တစ်ခုမှာ ဂေါလ်တွင် ဖြစ်ခဲ့၊ ထိုတွင် ဒရူဒ်ယစ် ယဇ်ပုရောဟိတ်များကို ရောမ အစိုးရ အောက်တွင် လူများကို မငြိမ်မသက်မှု အခြေအနေတွင် ထားရှိခဲ့ကြောင်း စွပ်စွဲခဲ့သည်။ ရောမနှင့် ရာစုနှစ်တစ်ခု မဟာမိတ်ဖြစ်ခဲ့သော မငြိမ်မသက် ဂျူဒီယာ တွင်ပင်၊ ဂျူးလူမျိုးများကို အေဒီ ၆ တွင် အာခီလော့စ်ကို ဆန့်ကျင်သော လူကြိုက်များသော အော်ဟစ်မှု လိုအပ်ခဲ့သည်အထိ သူတို့၏ ဒေသဆိုင်ရာ နိုင်ငံရေး စနစ်ကို ထိန်းသိမ်းခွင့် ပေးခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင်ပင် ဂျူးဘာသာ၊ ရုပ်တုများ မရှိမှုကြောင့် ရောမလူမျိုးများအတွက် ထူးဆန်းစွာ အသိဝါဒ မရှိမှုအဖြစ် ထင်ရှားခဲ့၊ ဆောင်ရွက်ခွင့် ပေးခဲ့သည်။ ဂျူးလူမျိုးများသည် ရောမ၊ ရောမ မြို့၏ အယူအဆ နတ်ဘုရားမ၊ သို့မဟုတ် အစိုးရ၊ သို့မဟုတ် ဧကရာဇ်ကို ဆုတောင်းရန် ငြင်းဆိုခဲ့သော်လည်း၊ သူတို့ ဂျေဟိုဗာ ကိုးကွယ်မှုကို ထိန်းသိမ်းခွင့် ပေးခဲ့၊ သူတို့ ရောမအတွက် ဆုတောင်းခဲ့ပါက။

Only in provinces where resistance persisted were local religions stamped out and Roman forms imposed upon the people. An example of this was in Gaul, where the Druidic priests were accused of keeping the people in a state of restlessness under Roman government. Even in restless Judea, with which Rome had been in alliance for a century, the Jews were permitted to retain their local political system until the popular outcry against Archelaus in a.d. 6 necessitated the substitution of an imperial procurator. Even then Jewish religion, strangely atheistic as it seemed to the Romans because of its lack of images, was permitted to function. Although the Jews refused to pray to Roma, the abstract genius of Rome, or to the government, or to the emperor, they were permitted to maintain their worship of Jehovah provided they pray for Rome.

နက်နဲသော ဂိုဏ်းများ။—သို့သော် အရှေ့တိုင်း နက်နဲသော ဂိုဏ်းများကို ရောမ အာဏာပိုင်များမှ ထိုကဲ့သို့ ငြိမ်သက်စွာ လက်ခံခဲ့ခြင်း မရှိ။ ဤ ဂိုဏ်းများသည် အလွန် ဓလေ့ဆန်ပြီး ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ဖြစ်ခဲ့သည်။ နက်နဲသော ဂိုဏ်း တစ်ခုစီသည် ဒိုင်ယိုနီဆစ်၊ ဘက်ချစ်၊ အိုင်ဆစ်၊ ကြီးမြတ်သော မိခင် (သဘာဝ ပုဂ္ဂိုလ်ရေး)၊ သို့မဟုတ် မစ်ထရက်စ်ကဲ့သို့ အထူး နတ်ဘုရား တစ်ပါးကို ကိုးကွယ်မှုတွင် ဗဟိုပြုခဲ့သည်။ ကိုးကွယ်သူသည် အခြား နတ်ဘုရားများကို အပေါ်ယံ နည်းဖြင့် ကိုးကွယ်နိုင်သော်လည်း၊ သူ၏ ကိုးကွယ်မှု လုပ်ဆောင်ချက်အများစုကို ဂိုဏ်း နတ်ဘုရား သို့မဟုတ် နတ်ဘုရားမကို ဦးတည်ခဲ့သည်။ လိုအပ်သော ညွှန်ကြားချက်များ ပေးပြီးနောက်၊ ဂိုဏ်း၏ ယဇ်ပုရောဟိတ်သည် ကိုးကွယ်သူကို စတင်ခဲ့၊ နှင့် အဆင့်ဆင့်နှင့် အဆင့်အလိုက် သူ့ကို ဂိုဏ်း ကိုးကွယ်မှု၏ နက်နဲသော နက်နဲမှုများသို့ ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ သူသည် နတ်ဘုရားနှင့် ပိုမို ရင်းနှီးသော အသိပညာ ရရှိလာမည် ဖြစ်ပြီး၊ ယုံကြည်ခဲ့၊ နောက်ဆုံး နတ်ဘုရားနှင့် နက်နဲသော ပေါင်းစည်းမှု အတွေ့အကြုံ အခွင့်အရေး ရရှိမည်။ ဤ အထူး နတ်ဘုရားအပေါ် သူသည် အခက်အခဲ အချိန်များတွင် အကူအညီ အတွက် အမြဲ မှီခိုခဲ့သည်။

The Mystery Cults.—However, Oriental mystery cults were not accepted so complacently by the Roman authorities. These cults were highly ritualistic and personal. Each mystery cult centered in the worship of a particular deity, such as Dionysus, Bacchus, Isis, the Great Mother (nature personified), or Mithras. The devotee might worship other gods in an incidental way, but most of his devotional activity was directed to the cult god or goddess. After giving needed instruction, the priest of the cult would initiate the devotee, and then step by step and degree lead him deeper into the mysteries of the cult worship. He was supposed to come into more and more intimate knowledge of the god, and, it was believed, would eventually enter the favored experience of mystical union with him. Upon this special deity he would always depend for help in times of difficulty.

ဂိုဏ်းများ၏ ဓလေ့အချို့ ပိုမို ငြိမ်သက်သော အမျိုးအစား ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း၊ နှင့် အများစုတွင် အလွန် လျှို့ဝှက်ခဲ့၊ ဂိုဏ်း ကိုးကွယ်မှု အချို့ ပုံစံများသည် ရိုင်းစိုင်းသော ပျော်ရွှင်မှုများ ဖြစ်ခဲ့သည်။ သူတို့၏ အလွန် အကျင့်ပျက်ခြစားမှုနှင့် လူမှုရေး အန္တရာယ်ရှိသော သဘောကြောင့် ဆီးနိတ်သည် ရောမမှ ဂိုဏ်းအချို့ကို နှင်ထုတ်ခဲ့သည်။

Although some of the rites of the cults were of a more quiet kind, and for the most part highly secret, some forms of cult worship were wild orgies. It was because of their highly immoral and socially dangerous nature that the Senate expelled from Rome certain of the cults.

နက်နဲသော ဂိုဏ်းများသည် ဩဂတ်စ်တပ်စ် အချိန်တွင် သာမန်လူများကြားတွင် အလွန် လူကြိုက်များခဲ့၊ နှင့် လူများသည် အတိုင်းအတာ တစ်ခုအထိ ယုံကြည်မှု ဆုံးရှုံးခဲ့သော ရှေးဟောင်း ရောမ သဘာဝ နတ်ဘုရားများကို အစားထိုးခဲ့သည်။ မစ်ထရက်စ်၏ ဂိုဏ်း၊ ပါရှန် ဂိုဏ်း ဟု မကြာခဏ ခေါ်ခဲ့၊ ခရစ်တော်မတိုင်မီ အနှစ်ခုနစ်ဆယ်ခန့် ပုမ်ပီ၏ စစ်သားများမှ အရှေ့မှ တင်သွင်းခဲ့၊ ရောမ စစ်တပ်တွင် ကြီးမားသော လူကြိုက်များမှု ရရှိခဲ့၊ နှင့် ခရစ်တော်နောက် ရာစုနှစ် တတိယ ရာစုနှစ်တွင်၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ မဆိုးရွားသော ပြိုင်ဘက် မရှိခဲ့။

The mystery cults were very popular among the common people in the time of Augustus, and replaced the old Roman nature gods in which the people had to a large extent lost faith. The cult of Mithras, often called the Persian cult, which had been imported from the East by the soldiers of Pompey some seventy years before Christ, gained great vogue in the Roman army, and by the 3d century after Christ, it was no mean competitor of Christianity.

ဧကရာဇ် ကိုးကွယ်မှု။—ဂရိ ဘာသာရေးသည် အခြေခံ အားဖြင့် ကြီးမြတ်မှုနှင့် လှပမှု ကိုးကွယ်မှု ဖြစ်ခဲ့သည်။ ချစ်ခြင်း၊ အလှ၊ နှင့် မွေးဖွားမှု ကဲ့သို့ ကမ္ဘာ့ အယူအဆများ၊ သို့မဟုတ် ကမ္ဘာ၊ ပင်လယ်၊ နှင့် နေ ကဲ့သို့ ကွက်ကွက်ကွင်းကွင်း အရာများကို ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ပုံဖော်ပြီး နတ်ဘုရား အဆင့်တင်ခဲ့သည်။ ဝေးလံသော အတိတ်တွင် ကြီးမားသော သြဇာ ရှိခဲ့ကြောင်း နာမည်ကျော်ကြားသော သူရဲကောင်းများနှင့် သူရဲကောင်းမများကို နတ်ဘုရား အဆင့်သို့ မြှင့်တင်ခဲ့သည်။ ဤ နတ်ဘုရား အဆင့်တင်ခဲ့သော ပုဂ္ဂိုလ်များစွာ သည် အိုလံပစ် တောင်ပေါ်တွင် သူတို့၏ အိမ်တွင် ပိုမို ရှေးဟောင်း နတ်ဘုရားများနှင့် ပူးပေါင်းခဲ့ကြောင်း ယူဆခဲ့သည်။ ထိုတွင် သူတို့ နေထိုင်ခဲ့၊ ချစ်ခဲ့၊ နှင့် တိုက်ခိုက်ခဲ့၊ ကမ္ဘာ ကိစ္စများကို ကြီးကြပ်ခဲ့၊ သို့သော် လူသားများအတွက် နက်နဲသော ပုဂ္ဂိုလ်ရေး စိုးရိမ်မှု မရှိခဲ့။

Emperor Worship.—The religion of the Greeks was basically a worship of the great and the beautiful. Such universal concepts as love, beauty, and fertility, or concrete elements such as earth, sea, and sun, were personified and deified. Heroes and heroines who were reputed to have wielded great influence in the distant past were raised to the position of gods. These numerous deified personalities were thought to have joined the even more ancient gods in their home on Mt. Olympus. There they lived, loved, and fought, while supervising affairs in the world, though always isolated by their divinity from any deep personal concern for humanity.

သို့သော်၊ နတ်ဘုရားများသည် လူသားများနှင့် ဆက်ဆံရန် နည်းလမ်း သုံးခု ရှိခဲ့ကြောင်း ယူဆခဲ့သည်။ လူတစ်ဦး အလွန် အောင်မြင်ခဲ့ပါက နတ်ဘုရားများ၏ မနာလို ခံစားချက်ကို နှိုးဆွမည် ဖြစ်ပြီး၊ သူတို့ သူ၏ ချမ်းသာမှုကို ပျက်စီးစေမည်၊ ဖြစ်နိုင်ချေ ရှိသော လူ ကိုယ်တိုင်ပင် ဖြစ်မည် ဖြစ်ကြောင်း ယူဆခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် နတ်ဘုရားများမှ အပြစ်ပေးမှု မရှိစေရန် သူ၏ အောင်မြင်မှုကို ဖုံးကွယ်ရန် လိုအပ်ခဲ့သည်။ နတ်ဘုရားများသည် အချိန်မှ အချိန်တွင် အမျိုးသမီးများနှင့် ရင်းနှီးခဲ့၊ သို့မဟုတ် နတ်ဘုရားမများနှင့် အမျိုးသားများနှင့်၊ နှင့် ထူးခြားသော လူများ သို့မဟုတ် နတ်ဘုရားများ၏ မျိုးဆက်သစ်များ ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း ယူဆခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ဟီရက်ကလီ၊ ရောမလူမျိုးများအတွက် ဟားကျူလီ ဟု လူသိများခဲ့၊ ဇူစ်၊ ရောမ ဂျူပီတာ၊ အမျိုးသမီး အယ်လ်မီနီ မှ သားဖြစ်ခဲ့ကြောင်း ယူဆခဲ့သည်။ အဖ်ရိုဒိုင်တီ၊ ရောမ ဗီနပ်စ်၊ ဇူစ်မှ အမျိုးသမီး ဒိုင်အုန်နီ မှ သမီး ဖြစ်ခဲ့ကြောင်း ယူဆခဲ့သည်။ နတ်ဘုရား ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှု၏ တတိယ သက်သေ တစ်ခုကို စီးပွားရေး သို့မဟုတ် လုပ်ငန်း တစ်ခုတွင် ထူးခြားသော အောင်မြင်မှု ရရှိခဲ့ပါက တွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း ယူဆခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် အလက်ဇန္ဒားကြီး အနိုင်ရခဲ့သော အရှေ့ လူမျိုးများအတွက် လူကြိုက်များသော အမြင်တွင် သူသည် နတ်ဘုရား ဝိညာဉ်၊ သို့မဟုတ် ဂျီနီယပ်စ် ဟု လက်တင်လူမျိုးများမှ ခေါ်ခဲ့၊ နှင့် ဂရိလူမျိုးများကိုယ်တိုင် နောက်ဆုံး ထိုအမြင်ကို မျှဝေခဲ့ကြောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။

There were, however, three avenues by which the gods were supposed to concern themselves with humankind. It was thought that if a man became very successful he would arouse the jealousy of the gods, and that they would proceed to destroy his wealth, possibly even the man himself. It behooved him, therefore, to conceal his success lest the gods punish him. It was supposed, also, that from time to time the gods became intimate with women—or the goddesses with men—and new generations of remarkable men—or gods—resulted. Thus Heracles, known to Romans as Hercules, was supposed to be the son of Zeus, the Roman Jupiter, by the woman Alcmene. Aphrodite, the Roman Venus, was supposedly a daughter of Zeus by the woman Dione. A third evidence of divine interposition was thought to be seen when anyone achieved striking success in an enterprise or undertaking. Thus it seemed evident to the peoples of the East whom Alexander the Great conquered that he was possessed of a divine spirit, or genius, as the Latins called it, and the Greeks themselves eventually came to share that opinion.

လူကြိုက်များသော အမြင်တွင် ဂျူလီယပ်စ် ဆီဇာ အတွက် အတူတူ ဖြစ်ခဲ့၊ နှင့် ဩက်တေးဗီယန်၊ သူ၏ တူ နှင့် ဆက်ခံသူ၊ ရောမ၏ ကျယ်ပြန့်သော နယ်မြေများကို စီမံခန့်ခွဲမှုတွင် ထူးခြားစွာ အောင်မြင်ခဲ့ကြောင်း သက်သေပြခဲ့ပါက၊ သူ မကြာမီ ကိုးကွယ်မှု၏ အရာ ဖြစ်လာခဲ့၊ အထူးသဖြင့် အာရှ မိုင်နာ အချို့ ဒေသများတွင်။ မကျေနပ်သော တိုင်ဘေရီယပ်စ်၊ ရူးသွပ်သော ကယ်လီဂျူလာ၊ နှင့် ကြောက်ရွံ့သော ကလော်ဒီယပ်စ်ပင် နတ်ဘုရား အဖြစ် မှတ်ယူခဲ့သည်။ ရှက်ရွံ့ဖွယ် နီရိုသည် သူ၏ ကိုယ်တိုင် ယူဆခဲ့သော နတ်ဘုရားအဖြစ်ကို ရယ်မောခဲ့သော်လည်း၊ သူ ဆယ်ကျော်သက် ဂုဏ်ယူမှုနှင့် ဂုဏ်ယူခဲ့သည်။ ဗက်စ်ပီယန်၊ နီရိုမှ ဦးဆောင်ခဲ့သော ရောမကို တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ချောက်ကြီးမှ ထုတ်ယူခဲ့၊ သူ သေဆုံးခဲ့စဉ် “ကျွန်ုပ် နတ်ဘုရား ဖြစ်တော့မည်” ဟု ပြောခဲ့ကြောင်း ယူဆခဲ့သည်။ ယေဘုယျ အားဖြင့်၊ အသက်ရှင်နေသော ဧကရာဇ်များ၏ ဂိုဏ်းသည် ခရိုင် အချို့ ဒေသများတွင် ကန့်သတ်ခဲ့၊ နှင့် ရောမတွင် အားပေးခဲ့ခြင်း မရှိ၊ ထိုတွင် ဧကရာဇ်များကို သူတို့ သေဆုံးပြီးနောက်သာ နတ်ဘုရား အဆင့်တင်ခဲ့သည်။ ကယ်လီဂျူလာ နှင့် ဒိုမီရှန် တို့သည် သို့သော် သူတို့၏ လက်အောက်ခံများ၏ ကိုးကွယ်မှုကို တက်ကြွစွာ ရှာဖွေခဲ့သည်။

In popular opinion the same was true of Julius Caesar, and when Octavian, his nephew and heir, proved extraordinarily successful in his administration of Rome’s extensive territories, he soon became an object of worship, particularly in certain localities of Asia Minor. Even the morose Tiberius, the insane Caligula, and the timid Claudius were accounted divine. Though the despicable Nero laughed at his own supposed divinity, he was nevertheless proud of it with an adolescent pride. Vespasian, who lifted Rome part way out of the pit into which Nero had led it, is supposed to have said as he died, “I am about to become a god.” Generally speaking, the cult of living emperors was confined to certain provincial areas and was not encouraged at Rome, where emperors were deified only after their death. Caligula and Domitian, however, actively sought the worship of their subjects.

ရောမလူမျိုးများသည် ဂျူးလူမျိုးများမှ သူတို့၏ မက်ဆိုင်ယာ—ကယ်တင်ရှင်—နှင့် ခရစ်ယာန်များမှ ယေရှုခရစ်ကို ဘုရားသခင်အဖြစ် ပြောဆိုခဲ့၊ နှင့် သူ၏ အောင်ပွဲ ပြန်လာမှု ဘုရင်အဖြစ် မျှော်လင့်ချက်ကို ကြားခဲ့ပါက မအံ့သြရပါ၊ နှစ်ဦးစလုံး သည် သူတို့၏ ဧကရာဇ်နှင့် ပြိုင်ဘက် ဖြစ်ရမည်၊ နှင့် ဘာသာရေး အဖွဲ့ နှစ်ခုစလုံး အင်ပါယာ၏ ရန်သူ ဖြစ်ရမည်ဟု ကောက်ချက်ချခဲ့သည်။ ဤ အရာ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း တွင် ရောမလူမျိုးများမှ ဂျူးလူမျိုး ပုန်ကန်မှုများကို ချေမှုန်းခဲ့သော ပြတ်သားမှုနှင့် ခရစ်ယာန်ဘာသာကို ပျက်စီးစေရန် သူတို့၏ တိုးပွားလာသော ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ရှင်းပြခဲ့သည်။ ခရစ်ယာန် ချေပသူ တားတူလီယန်၊ အေဒီ နှစ်နှစ်ရာ နှစ်ဆယ့်ငါး ခန့် ရေးသားခဲ့၊ “‘သင်တို့ နတ်ဘုရားများကို မကိုးကွယ်ပါ၊’ သင်တို့ ပြောခဲ့၊ ‘နှင့် သင်တို့ ဧကရာဇ်များအတွက် ယဇ်မပူဇော်ပါ။’ ကောင်းပြီ၊ ကျွန်ုပ်တို့ အခြားသူများအတွက် ယဇ်မပူဇော်ပါ၊ ကိုယ်တိုင်အတွက် မပူဇော်ရသော အတူတူ အကြောင်းကြောင့်၊—ဆိုလိုသည်မှာ သင်တို့၏ နတ်ဘုရားများသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ ကိုးကွယ်မှု၏ အရာ မဟုတ်ပါ။ ထို့ကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့ကို ဘာသာရေး ဖျက်ဆီးမှုနှင့် နိုင်ငံပုန်ကန်မှု စွပ်စွဲခဲ့သည်။ ဤ အရာ ကျွန်ုပ်တို့ ဆန့်ကျင်သော စွပ်စွဲမှု၏ အဓိက အခြေ—နေ၊ ထိုအရာ ကျွန်ုပ်တို့ ပြစ်မှု၏ စုစုပေါင်း ဖြစ်သည်” (ချေပမှု၊ ၁၀၊ အေအန်အက်ဖ်၊ အတွဲ သုံး၊ စာမျက်နှာ နှစ်ဆယ့်ခြောက်)။

It is little wonder that when the Romans heard the Jews speak of their Messiah—Deliverer—and the Christians of Jesus Christ as God, and of their expectation of His triumphant return as King, they concluded that both beings must be rivals of their emperor, and both religious groups thus enemies of the empire. This accounts, in part, for the resoluteness with which the Romans crushed repeated Jewish revolts and for their increasing determination to obliterate Christianity. The Christian apologist Tertullian, writing about the year a.d. 225, explained, “‘You do not worship the gods,’ you say; ‘and you do not offer sacrifice for the emperors.’ Well, we do not offer sacrifice for others, for the same reason that we do not for ourselves,—namely, that your gods are not at all the objects of our worship. So we are accused of sacrilege and treason. This is the chief ground of charge against us—nay, it is the sum-total of our offending” (Apology, 10; ANF, vol. 3, p. 26).

ဩဂတ်စ်တပ်စ်သည် သူ၏ ပရင်စီပိတ်တွင် ကောင်းစွာ တည်မြဲခဲ့၊ နှင့် ကျွန်ုပ်တို့၏ သခင် ဗက်လဟင်တွင် မွေးဖွားခဲ့သော အချိန်ခန့်၊ ရောမတွင် အစောပိုင်း အတွင်းစစ်ပွဲ ကာလ၏ စိတ်ပျက်အားငယ်မှုမှ ရွှေရောင် ခေတ်တစ်ခု ဖြစ်လာမည်ဟု ပြင်းထန်သော မျှော်လင့်ချက် ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။ ဩဂတ်စ်တပ်စ်တွင် ငြိမ်းချမ်းမှုနှင့် လုံခြုံမှု၏ အမြဲတမ်း ခေတ်ကို ဦးဆောင်မည့် သားတစ်ဦး ရှိနိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ခဲ့သည်။ ဤ မက်ဆိုင်ယာ မျှော်လင့်ချက်ကို တစ်ချိန်တည်း စာရေးဆရာများစွာ သက်သေ ခံခဲ့ကြ၊ (အတွဲ ငါး၊ စာမျက်နှာ ခြောက်ဆယ့်တစ်၊ ခြောက်ဆယ့်နှစ် ကို ကြည့်ပါ)။

By the time Augustus had become well established in his principate, and about the time our Lord was born in Bethlehem, an intense expectancy arose in Rome that out of the despair of the preceding period of civil war there would come a golden age. It was hoped that Augustus might have a son who would usher in that bright era of permanent peace and security. To this messianic hope various contemporary writers bear witness (see Vol. V,pp. 61, 62).

၉။ ခရစ်ယာန်ဘာသာ နှင့် အင်ပါယာ

IX. Christianity and the Empire

ခရစ်ယာန်ဘာသာ နှင့် နိုင်ငံ။—ရောမလူမျိုးများသည် ဘာသာရေးများကို ခွင့်လွှတ်ခဲ့ကြောင်း ညွှန်ပြခဲ့သည်။ သူတို့ နယ်မြေ အနိုင်ရမှုနှင့် ရယူမှုများကို ချဲ့ထွင်ခဲ့သည်နှင့်အမျှ၊ သူတို့၏ လက်အောက်ခံ အသစ်များ၏ နတ်ဘုရားများကို လက်ခံခဲ့၊ နှင့် သူတို့ ရှိပြီးသား နတ်ဘုရားများ၏ အရေအတွက်ကို အလွန် တိုးပွားခဲ့သည်။ ဘာသာရေး တစ်ခုကို တရားမဲ့ ဟု ကြေညာခဲ့၊ ဘက်ချစ် နှင့် အိုင်ဆစ် ဂိုဏ်းများ ကိစ္စတွင် ကဲ့သို့ အများပြည်သူ ကိုယ်ကျင့်တရားကို ထိခိုက်ခဲ့ပါက၊ သို့မဟုတ် ဂေါလ်တွင် ဒရူဒ်ဝါဒ ကဲ့သို့ ဘာသာရေး တစ်ခုကို အတွင်းစစ်ပွဲ ပါတီ အဖြစ် နားလည်ခဲ့ပါက။

Christianity and the State.—It has been pointed out that the Romans were tolerant of religions. As they enlarged their territorial conquests and acquisitions, they accepted the gods of their new subjects and greatly added to the number they already possessed. A religion was declared illegal only when it was hurtful to public morals, as in the case of the cults of Bacchus and Isis, or when the religion was understood to be a party to civil revolt, as with druidism in Gaul.

ဆုံးဖြတ်ချက်ရှိ နှင့် ဘာသာရေး ဇွဲရှိသော ဂျူး နှင့်ပင်၊ ရောမလူမျိုးများသည် ကျယ်ပြန့်သော စိတ်ရှိရန် ရှာဖွေခဲ့သည်။ သို့သော် သူတို့ ကိုယ်ပိုင် နတ်ဘုရားများကို ပါလက်စတိုင်း သို့ ယူဆောင်လာခဲ့ပါက ဂျူး ကန့်ကွက်ခဲ့၊ နှင့် ဆန္ဒပြ ပျက်စီးခဲ့ကြောင်း နားမလည်နိုင်ခဲ့။ ဂျူးလူမျိုးများသည် ပုံမရနိုင်သော ဘုရားသခင်ကို ကိုးကွယ်ခဲ့ကြောင်း နားမလည်နိုင်ခဲ့၊ ထိုအရာ သူတို့အတွက် အသိဝါဒ မရှိမှု တစ်မျိုး ဖြစ်ခဲ့သည်။ သူတို့ ဆတ္တမမြောက်နေ့ ဥပုသ်ကို ကဲ့ရဲ့ခဲ့၊ ထိုအရာ ဂျူး ပျင်းရိမှုအတွက် အခွင့်အရေး တစ်ခုသာ ဖြစ်ခဲ့ကြောင်း ပြောခဲ့သည်။ ဂျူးလူမျိုးများသည် ရောမ၊ ရောမ လူမျိုးများ၏ နတ်ဘုရား ဝိညာဉ်၊ သို့မဟုတ် ဧကရာဇ်များ၏ ဂျီနီယပ်စ်ကို ကိုးကွယ်ရန် ငြင်းဆိုခဲ့ကြောင်း မကျေနပ်ခဲ့။ ဂျူး ယုံကြည်ချက် အချို့ အချက်များ၊ အထူးသဖြင့် သူတို့၏ မက်ဆိုင်ယာ ဝါဒ၊ နှင့် ရောမ အုပ်ချုပ်မှု အောက်တွင် သူတို့၏ အတွင်းစစ် မငြိမ်မသက်မှု ကြားတွင် ဆက်စပ်မှု ရှိကြောင်း သိခဲ့သည်။ ထိုကဲ့သို့ ထည့်သွင်းစဉ်းစားမှုများ၊ သူတို့၏ ပုန်ကန်သော ဝိညာဉ်နှင့် နှိုးဆွသော လုပ်ဆောင်ချက်များကို ထည့်သွင်း၍၊ ဂျူး လူမျိုး နီးပါး ပျက်စီးခဲ့သော စစ်ပွဲများကို နောက်ဆုံး ယူဆောင်လာခဲ့သည်။

Even with the determined and religiously tenacious Jew, the Romans sought to be broad-minded. But they could not understand why he objected and rioted when they brought their own gods into Palestine. They could not understand how the Jews could worship a God who could not be visualized; that seemed to them a kind of atheism. They sneered at the observance of the seventh-day Sabbath, which they said was simply an opportunity for Jewish idleness. They resented the fact that the Jews refused to worship either Roma, the divine spirit of the Roman people, or the genius of the emperors. They knew there was a connection between certain tenets of the Jewish faith, especially their Messianism, and their civic restlessness under Roman rule. It was such considerations, added to their rebellious spirit and provocative acts, that eventually brought on wars that almost destroyed the Jewish race.

အစောပိုင်းနှစ်များတွင် အောင်နိုင်သူများသည် နားလည်မှုရှိရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြသည်။ ဂျူးခေါင်းဆောင်များက ဧကရာဇ်နှင့် သူ၏လူမျိုးများအတွက် ဆုတောင်းရန် သဘောတူခဲ့သောအခါ ရောမလူမျိုးများက ၎င်းကို လက်ခံခဲ့သည်။ သူတို့သည် ဂျူးလူမျိုးများကို စောင့်ကြည့်ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ ရံဖန်ရံခါဖြစ်ပေါ်သော ပုန်ကန်မှုများကို သံမဏိကဲ့သို့ ဖိနှိပ်ခဲ့သော်လည်း ၎င်းတို့၏ ဘာသာတရားကို သည်းခံခဲ့သည်။

But in the earlier years of contact the conquerors sought to be understanding. When the Jewish leaders consented to pray for the emperor and his peoples, the Romans accepted the concession. They watched the Jews, and suppressed their sporadic revolts with an iron hand, but tolerated their religion.

အကယ်၍ ဂျူးလူမျိုးများက ခရစ်ယာန်ဘာသာကို အက်ဆီနစ်ဇင် သို့မဟုတ် ဖါရစီဇင်ကဲ့သို့ ဂျူးဂိုဏ်းတစ်ခုအဖြစ် လက်ခံခဲ့ပါက ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ အနေအထားသည် မတူညီသော နည်းလမ်းများစွာဖြင့် ကွဲပြားနိုင်ခဲ့သည်။ ခရစ်ယာန်ဂျူးများသည် ၎င်းအား ဂျူးဘာသာအတွင်း ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး လှုပ်ရှားမှုတစ်ခုအဖြစ် စတင်ခဲ့ပြီး၊ တစ်နေ့တွင် ဂျူးလူမျိုးတစ်မျိုးလုံးကို ထိန်းသိမ်းကာ ကယ်တင်မည့် အချောင်းတစ်ခုအဖြစ် ယူဆခဲ့သည်။ သို့သော် ဂျူးလူမျိုးအများစုက ၎င်းအမြင်ကို မျှဝေခဲ့ခြင်းမရှိပေ။ ထောင်ပေါင်းများစွာသော ဂျူးလူမျိုးများက ခရစ်ယာန်ယုံကြည်မှုကို လက်ခံခဲ့သော်လည်း၊ လူမျိုးတစ်မျိုးလုံးက ၎င်းကို တရားဝင်ပယ်ချခဲ့သည်၊ အကြောင်းမှာ ဧဝံဂေလိများနှင့် တမန်တော်များ၏လုပ်ဆောင်ချက်များတွင် ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြထားသည်။

Had the Jews accepted Christianity as one more Jewish sect, like Essenism or Pharisaism, the case of Christianity would have been different—in more ways than one, indeed. The Christian Jews started out with the concept that it was a religious reforming movement within Judaism, a saving leaven which would eventually permeate and redeem the whole Jewish race. But the majority of Jews did not share this view. Thousands of them embraced the Christian faith, but the race officially rejected it, for reasons which the Gospels and Acts make clear.

ထို့ကြောင့် ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် ဂျူးဂိုဏ်းတစ်ခုအဖြစ် ကမ္ဘာရှေ့တွင် မတည်ရပ်နိုင်ခဲ့ပေ။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတွင် နိုင်ငံရေးအမြစ်မရှိခဲ့ပေ။ ရောမလူမျိုးများ၏ မျက်စိတွင် ၎င်းသည် တရားမဝင်သော ဘာသာတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ စတုတ္ထရာစုနှစ်အစောပိုင်းအထိ တရားဝင်အဆင့်အတန်းမရှိခဲ့ပေ။ ထို့ကြောင့် နီရိုသည် ရောမမြို့မီးလောင်မှုအတွက် အပြစ်တင်ရန် သားကောင်တစ်ဦးလိုအပ်သောအခါ ခရစ်ယာန်ဘာသာကို အဆင်ပြေသော ပစ်မှတ်အဖြစ် တွေ့ရှိခဲ့သည်။ တစ်ရာစုနှစ်အကြာတွင်၊ အန်တိုနိုင်းနပ်စ်နှင့် မားကပ်စ်အော်ရီလီယပ်စ်တို့၏ အုပ်ချုပ်မှုအတွင်း ရောမလူမျိုးများခံစားခဲ့ရသော ငလျင်နှင့် ကပ်ရောဂါဘေးဒုက္ခများအတွက် တရားမဝင်သောဂိုဏ်းကို အပြစ်တင်ရန် လွယ်ကူခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ဤမဟာနှင့် ကရုဏာရှိသော ဧကရာဇ်များသည် ခရစ်ယာန်များကို ပြင်းထန်စွာ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခဲ့သည်။

Hence Christianity could not stand before the world as a Jewish sect. It thus had no national roots. In the eyes of Rome, it was an upstart cult, and had no legal standing until the early 4th century. Hence Nero, when he needed a scapegoat for the burning of Rome, found a convenient victim in Christianity. A century later it was easy to blame the illegal sect for the disasters of earthquake and pestilence under which the Roman people suffered during the reigns of Antoninus Pius and Marcus Aurelius, and these otherwise noble and beneficent emperors persecuted the Christians severely.

ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်မှုနှင့် ခရစ်ယာန်ဘာသာ ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်မှုသည် မြို့တော်ရှိ အထူးအခွင့်အရေးရှိသော လူတန်းစားများထက် ကျော်လွန်၍ မည်သို့ပြန့်ပွားခဲ့သည်ကို ရှင်းလင်းစွာ နားမလည်ရပါ။ ဩဂတ်စတပ်စ်ကီဇာလက်ထက်တွင် ၎င်းကို ပြည်နယ်များသို့ တဖြည်းဖြည်း ချီးမြှင့်ခဲ့သော်လည်း၊ ထိုအခါတွင်ပင် ၎င်းသည် တစ်ဦးချင်းပုဂ္ဂိုလ်များအတွက်သာ ကန့်သတ်ထားခဲ့သည်။

Roman Citizenship and Christianity.—It is not clearly understood how Roman citizenship extended beyond the confines of privileged classes in the capital city. Under Augustus Caesar it was gradually granted to the provinces, but even then it was restricted to individuals.

တမန်တော်ပေါလ်၏ မွေးရပ်မြို့ဖြစ်သော တာဆပ်စ်သည် ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်မှုကို မည်သို့ရရှိခဲ့သည်ကို ဥပမာပြသည်။ တမန်တော်မမွေးဖွားမီ ရာစုနှစ်များစွာကတည်းက တာဆပ်စ်သည် အရေးပါသော နိုင်ငံရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဗဟိုဌာနတစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။ မူလနေထိုင်သူများအပြင်၊ အလက်ဇန္ဒားမဟာမြတ်လက်ထက်နှင့် ယင်းမတိုင်မီကာလများတွင် အခြေချနေထိုင်ခဲ့သော ဂရိလူမျိုးများလည်း ရှိခဲ့သည်။ အပြောင်းအလဲများနှင့် ကျဆင်းမှုအချို့ပြီးနောက်၊ အန်တီအိုကပ်စ်အီဖီဖနီးလက်ထက်တွင် မြို့ကို ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး၊ ဂရိလူမျိုးများနှင့် ဂရိစကားပြောသော ဒေသများမှ အခြားသူများသည် စီလီစီယာနှင့် ၎င်း၏ မြို့တော်သို့ ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။

Tarsus, the home city of the apostle Paul, is an illustration of how Roman citizenship was probably acquired. For centuries before the apostle’s birth it had been an important political and commercial center. There had been the usual mixing of population seen in any commercial city. Besides the original inhabitants, there were Greeks who had settled both before and during the time of Alexander the Great. After many vicissitudes and some decline, the city was reconstituted under Antiochus Epiphanes, and more Greeks, with others from less favored Greek-speaking lands, came into Cilicia and its capital city.

ဂျူးလူမျိုးများသည် တာဆပ်စ်တွင် မျိုးဆက်များစွာကတည်းက ရှိနေခဲ့ဖွယ်ရှိသော်လည်း၊ အန်တီအိုကပ်စ်အီဖီဖနီးလက်ထက်တွင် ပိုမိုများပြားလာခဲ့သည်။ ဤဂျူးလူမျိုးများထဲမှ အများစုသည် အန်တီအိုကပ်စ်က ပါလက်စတိုင်းကို ဂရိယဉ်ကျေးမှုဖြင့် ပြောင်းလဲရန် ကြိုးပမ်းနေစဉ် ထိုဒေသမှ ထွက်ခွာလာသော ရှေးရိုးစွဲသူများဖြစ်နိုင်သည်။ ရလဒ်အနေဖြင့် တာဆပ်စ်တွင် အလက်ဇန္ဒြီးယားရှိ ဂျူးအသိုင်းအဝိုင်းကဲ့သို့ မဟုတ်သော်လည်း၊ ထိုနေရာ၏ ဂျူးအသိုင်းအဝိုင်းနှင့် နှိုင်းယှဉ်နိုင်သော ဂျူးအသိုင်းအဝိုင်းကြီးတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ အလက်ဇန္ဒြီးယားကဲ့သို့ပင်၊ တာဆပ်စ်တွင် လူဦးရေအဓိက နှစ်မျိုးဖြစ်သော ဂျူးမဟုတ်သူများနှင့် ဂျူးလူမျိုးများရှိပြီး၊ ၎င်းတို့နှစ်ဦးသည် တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး သိပ်မသင့်လျော်ခဲ့ပေ။ ဒိုင်အက်စပိုရာကို ကြည့်ပါ။

Doubtless there had been Jews in Tarsus for many generations, but many more entered under Antiochus Epiphanes. Perhaps many of these were conservatives, whom Antiochus was only too glad to move out of Palestine, which he was seeking to Hellenize. The result was a large Jewish colony in Tarsus, comparable to, though not as large as, the settlement in Alexandria, at the southern corner of the Mediterranean. As in Alexandria, there were then in Tarsus two main elements in the population—Gentiles and Jews—and the two were more or less uncongenial. See The Diaspora.

နှစ်များတစ်လျှောက် တာဆပ်စ်သည် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ရေးရှိသော မြို့တော်ကြီးတစ်ခုအဖြစ် ဖွံ့ဖြိုးလာခဲ့ပြီး၊ ဂရိလူမျိုးများနှင့် ဂျူးလူမျိုးများသည် အသိုင်းအဝိုင်း၏ အပြည့်အဝနိုင်ငံသားများဖြစ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ အလက်ဇန္ဒြီးယားတွင်ကဲ့သို့ပင်၊ တာဆပ်စ်ရှိ ဂျူးလူမျိုးများသည် ဂရိနှင့် ရောမမြို့များတွင် အသုံးများသော အုပ်ချုပ်ရေးနည်းလမ်းဖြစ်သည့် “မျိုးနွယ်စု” အဖြစ် ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံသားဖြစ်မှုကို ကျင့်သုံးခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ပေါလ်က ရောမ ၁၆:၇၊ ၁၁၊ ၂၁ တွင် ဖော်ပြထားသော “ဆွေမျိုးများ” သည် နိုင်ငံရေးအရ မျိုးနွယ်စုဖော်များဖြစ်ပြီး တာဆပ်စ်မှ လာသူများဖြစ်သည်ဟု ယူဆထားသည်။

Through the years Tarsus had developed into a self-governing metropolis, and the Greeks and Jews were probably full citizens of the community. As in Alexandria, the Jews of Tarsus probably exerted their citizenship as a “tribe,” a governmental device commonly used in both Greek and Roman cities. It has been suggested that the “kinsmen” Paul mentions in Rom. 16:7, 11, 21 were fellow tribesmen in the political sense, and came from Tarsus.

သို့သော် ဤတာဆပ်စ်နိုင်ငံသားဖြစ်မှုသည် ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်မှုကို မဆိုလိုပါ။ ဂျူလီယန်စစ်ပွဲများ (ဘီစီ ၅၅–၃၁) အတွင်း တာဆပ်စ်နေသူများသည် ကီဇာပါတီကို ထောက်ခံခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် ဂျူလီယပ်စ်ကီဇာနှင့် အောက်တေဗီယံတို့အတွက် အကျိုးရှိခဲ့သည်။ အကယ်၍ ပေါမပေး သို့မဟုတ် ယင်းမတိုင်မီကာလတွင် တာဆပ်စ်ရှိ အချို့သောသူများအား ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်မှုကို မချီးမြှင့်ခဲ့ပါက၊ ဤပြင်းထန်သော ပါတီအငြင်းပွားမှုနှစ်များအတွင်း ဂျူလီယံသစ္စာစောင့်သိမှုအတွက် ဆုလာဘ်အဖြစ် ချီးမြှင့်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ဤအချိန်သည် ပေါလ်၏ မိသားစုက ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်မှုကို ရရှိခဲ့သည့်အချိန်ဖြစ်နိုင်သည်။ ၎င်းသည် ရောမ၏ ကျယ်ပြန့်သော တရားစီရင်ပိုင်ခွင့်အတွင်း မည်သည့်နေရာတွင်မဆို အဓိပ္ပာယ်ရှိသော အပြည့်အဝနိုင်ငံသားဖြစ်မှုဖြစ်သည်။ ခရီးသွားနေစဉ် နိုင်ငံသားတစ်ဦးသည် ၎င်း၏အဆင့်အတန်းကို သက်သေပြရန် မည်သည့်အထောက်အထားကို သယ်ဆောင်ရမည်ကို မသိရသေးဘဲ၊ ဤသို့သောအထောက်အထားများကို မဖော်ထုတ်နိုင်သေးပေ။

But this Tarsian citizenship did not mean Roman citizenship. During the Julian wars of 55–31 b.c. the Tarsians were favorable to the Caesarian party, and this became useful to both Julius Caesar and Octavian. If Roman citizenship had not been extended to favored ones in Tarsus during the era of Pompey or before, it probably was used as a reward for Julian loyalty during these years of bitter partisan struggle. This may have been the time when the family of Paul received Roman citizenship. This would be full citizenship, meaningful in any part of Rome’s far-reaching jurisdiction. It is not known what proof of his status a citizen would have to carry when traveling, for credentials of this sort have not yet been identified.

ပေါလ်၏ မိသားစုသည် တာဆပ်စ်သို့ မည်သည့်အချိန်တွင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်ကို မသိရပါ။ ဂျယ်ရိုမ်က ထပ်ခါတလဲလဲပြောခဲ့သော အစဉ်အလာဖြစ်သည့် ပေါလ်၏ မိသားစုသည် ပါလက်စတိုင်းရှိ ဂစ္စခါလာမှ ရောမစစ်ပွဲများအစောပိုင်းကာလတွင် ပို့ဆောင်ခံခဲ့ရသည်ဟူသော အဆိုကို ယုံကြည်ရန် အကြောင်းမရှိပါ။ ပေါလ်သည် ဖါရစီလူမျိုးဖြစ်သည်ဆိုသည့်အချက်က ၎င်း၏ မိသားစုသည် ဘီစီ ၁၅၀ ခန့်တွင် ဖါရစီဂိုဏ်းဖွဲ့စည်းပြီးနောက် ပါလက်စတိုင်းမှ နောက်ကျမှ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည် သို့မဟုတ် ယခင်က တာဆပ်စ်တွင် အခြေချပြီးနောက်၊ ဒိုင်အက်စပိုရာအတွင်း ပျံ့နှံ့လာသော ဖါရစီဂိုဏ်း၏ အယူဝါဒများကို လက်ခံခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြသည်။

When Paul’s family moved to Tarsus it is impossible to know. There is no reason to credit the tradition which Jerome repeats that the family was transported there from Gischala in Palestine during the early Roman wars in Palestine. The fact that Paul was a Pharisee indicates either that the family transferred from Palestine late, after the sect had been formed there, about 150 b.c., or that, having previously settled in Tarsus, it had accepted the tenets of the sect as they spread among the dispersed Jews, the Diaspora.

မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ၊ တာဆပ်စ်နိုင်ငံသားဖြစ်ပြီး နိုင်ငံရေးအရ “မျိုးနွယ်စု” တစ်ခုနှင့် သက်ဆိုင်ဖွယ်ရှိသော ပေါလ်သည် ရောမနိုင်ငံသားလည်းဖြစ်သည်။ ဤအဆင့်အတန်းကို ၎င်းသည် ၎င်း၏ဖခင်ထံမှ ရရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး၊ ဝယ်ယူခြင်းဖြင့်မဟုတ်ပေ (တမန်တော် ၂၂:၂၈)။ ၎င်းသည် ဤအဆင့်အတန်းကို အကြိမ်ပေါင်းများစွာ အခိုင်အမာပြောကြားခဲ့ပြီး ၎င်း၏အခွင့်အရေးများကို ထိရောက်စွာ အသုံးပြုခဲ့သည် (တမန်တော် ၁၆:၃၇; ၂၂:၂၅–၂၈; ၂၅:၈–၁၂, ၂၁–၂၅; ၂၆:၃၀–၃၂; ၂၈:၁၇–၂၀)။

In any case, Paul, a citizen of Tarsus, and probably belonging to one of the political “tribes,” was also a Roman citizen. This position he had from his father, and not by purchase (Acts 22:28). He asserted it more than once, and made telling use of its privileges (chs. 16:37; 22:25–28; 25:8–12, 21–25; 26:30–32; 28:17–20).

ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်မှုသည် ၎င်း၏ပိုင်ရှင်အား တရားသူကြီးများ သို့မဟုတ် ရဲများထံမှ ဖိနှိပ်မှုမှ အကာအကွယ်အချို့ကို ပေးခဲ့ပြီး၊ တရားမျှတမှုအပေါ် ပိုမိုခိုင်မာသော တောင်းဆိုမှုကို ပေးခဲ့သည်။ နိုင်ငံသားတစ်ဦးသည် ပြစ်မှုကြီးစွဲချက်အောက်တွင် တရားမစီရင်ဘဲ ရိုက်နှက်ခံရခြင်း သို့မဟုတ် ထိုထက်ပိုဆိုးသော အရာများကို တရားဥပဒေအရ မခံရဘဲ၊ ရောမနိုင်ငံ၏ အဓိကတရားသူကြီးဖြစ်သော ဧကရာဇ်ထံသို့ အယူခံဝင်ပိုင်ခွင့်ရှိသည်။ သို့သော် ၎င်းသည် ဖိလိပ္ပိတွင် ပေါလ်အား အပြည့်အဝတရားစီရင်မှုမရှိဘဲ ရိုက်နှက်ခံခဲ့ရသည့်အချက်ဖြင့် (တမန်တော် ၁၆:၁၉–၂၄) နှင့် အခြားအကြိမ်နှစ်ကြိမ်ထက်မနည်း (၂ ကော ၁၁:၂၅) ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့်အတိုင်း၊ ဒေသခံအာဏာပိုင်များ၏ ဂရုမစိုက်မှု၊ လျစ်လျူရှုမှု သို့မဟုတ် အာဏာရှင်ဆန်မှုမှ လူတစ်ဦးကို အမြဲမကယ်တင်နိုင်ခဲ့ပေ။ ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်မှုသည် ပိုမိုကောင်းမွန်သော တရားမျှတမှုအတွက် မျှော်လင့်ချက်ကို ယူဆောင်လာနိုင်သည်မှာ၊ ဖိလိပ္ပိရှိ တရားသူကြီးများက ၎င်းတို့၏ ယခင်အမှားအတွက် ပေါလ်ကို ကုစားရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည့်အချက်ဖြင့် (တမန်တော် ၁၆:၃၅–၃၉) နှင့် ပေါလ်၏ ကီဇာထံသို့ အယူခံဝင်မှုသည် ဂျေရုဆလင်ရှိ အာဃာတထားပြီး လက်စားချေလိုသော ဂျူးလူမျိုးများလက်ထဲမှ ၎င်းကို ကာကွယ်ပေးခဲ့သည့်အချက်ဖြင့် သက်သေပြသည် (တမန်တော် ၂၅:၈–၁၂)။

Roman citizenship gave to its holder a measure of protection from oppression at the hand of magistrates or police and a firmer claim upon ultimate justice. A citizen under a capital charge could not legally be flogged, or worse, without fair trial, and had the right of appeal to the emperor as the chief magistrate of the Roman state. That this did not always save a man from the carelessness, the indifference, or the tyranny of local authorities is shown by the fact that Paul was flogged without full trial at Philippi (Acts 16:19–24), and at least twice more on other occasions (2 Cor. 11:25). That Roman citizenship could bring a man better hope for justice is witnessed by the care with which the magistrates of Philippi tried to atone for their previous mistake in dealing with Paul (Acts 16:35–39), and by the fact that Paul’s appeal to Caesar kept him out of the hands of the fanatical and vengeful Jews in Jerusalem (ch. 25:8–12).

အယူခံဝင်မှုတစ်ခုအတွက် တရားဝင်စွဲချက်ဖြင့် ဖြည့်ဆည်းရမည့်အချိန်သည် နှစ်နှစ်ခန့်ဖြစ်ဖွယ်ရှိသည်ဟု သက်သေအထောက်အထားများက ဖော်ပြသည်။ ပေါလ်သည် ရောမသို့ အကျဉ်းသားအဖြစ် ရောက်ရှိသောအခါ၊ ရောမဂျူးလူမျိုးများသည် ၎င်းအား စွဲချက်တင်ထားခြင်းမရှိကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့ရပြီး (တမန်တော် ၂၈:၁၇–၂၂)၊ ပါလက်စတိုင်းမှ စွဲချက်များမရောက်ရှိခဲ့ပုံရသဖြင့်၊ ၎င်း၏အမှုသည် ပျက်ပြယ်သွားပြီး လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။

There is evidence to suggest that the time within which an appeal must be met by formal accusation, before it should be quashed, was probably two years. Since, upon the arrival of Paul in Rome as a prisoner, the Roman Jews were found to have no charges against him (Acts 28:17–22), and apparently no accusations came through from Palestine, his case was evidently canceled by default, and he was freed.

ခရစ်ယာန်ဘာသာနှင့် ရောမပြိုလဲမှု ရောမဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့် ရောမအများပြည်သူနှင့် ပုဂ္ဂလိကဘဝတွင် ရှိခဲ့သော အားနည်းချက်များကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားသောအခါ၊ အက်ဒွပ်ဂစ်ဘွန်ကဲ့သို့ ကျွမ်းကျင်သော သမိုင်းပညာရှင်တစ်ဦးက ၎င်း၏ ကျော်ကြားသော ရောမအင်ပါယာ၏ ကျဆုံးခြင်းနှင့် ပြိုလဲခြင်းသမိုင်း ကို လုံးဝမမှန်ကန်သော ယူဆချက်တစ်ခုအပေါ် အခြေခံခဲ့သည်မှာ ထူးဆန်းသည်။ ၁၇၆၄ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတစ်ညတွင်၊ ဤစာရေးဆရာသည် ရှေးရောမမြို့၏ အပျက်အစီးများကြားတွင် ထိုင်နေခဲ့သည်။ ထိုမြို့၏ အပျက်အစီးများသည် ၎င်းရှေ့တွင် ထင်ရှားစွာ ပေါ်လွင်နေခဲ့ပြီး၊ ဂစ်ဘွန်သည် တစ်ချိန်က ဂုဏ်ယူဖွယ်အင်ပါယာတစ်ခု၏ ပြိုလဲမှုအကြောင်းရင်းကို စဉ်းစားတွေးတောခဲ့သည်၊ သမိုင်းပညာရှင်များစွာကဲ့သို့ပင်။ ရောမဘုရားကျောင်းသမိုင်းကို အလယ်ခေတ်တစ်လျှောက် ကောင်းစွာနားလည်ထားပြီး၊ ၎င်းသည် ရောမ၏ ဆက်ခံသူနှင့် အမွေဆက်ခံသူဖြစ်သည်ဟု အဆိုပြုထားသည်ကို ဂစ်ဘွန်က ရောမ၏ ပြိုလဲမှု၏ အဓိကအကြောင်းရင်းအဖြစ် ဖော်ထုတ်ခဲ့သည်ဟု ယူဆခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာဖြစ်သည်ဟု ၎င်းကဆိုသည်။ ဧဝံဂေလိခရစ်ယာန်များက ဂစ်ဘွန်၏ သီအိုရီကို ပယ်ချခဲ့သည်မှာ အံ့သြစရာမရှိပေ။ အမှန်တရားမှာ ရောမသည် ဂျူလီယပ်စ်ကီဇာက ၎င်းကို ကယ်တင်ခဲ့စဉ်က ပြင်းထန်သော ပြင်ပရန်သူတစ်ဦး၏ သေမင်းဒဏ်ချက်ကို လိုအပ်နေသော အန္တရာယ်ရှိသော အခြေအနေတွင် ရှိနေခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ထပ်ခါတလဲလဲ ရောမသည် ဩဂတ်စတပ်စ်ကီဇာ၊ ဗက်စပေးရှန်၊ ထရာဂျန်၊ မားကပ်စ်အော်ရီလီယပ်စ် နှင့် ကွန်စတန်တိုင်းတို့ဖြင့် အချိန်မီ ကယ်တင်ခံခဲ့ရသည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် ရောမ၏ ကယ်တင်ရေးဆားတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ အင်ပါယာအား သက်တမ်းရှည်ကြာစွာ ဆက်လက်ရှင်သန်စေခဲ့သည်။ ရောမမြို့၏ ဘာသာတရား၊ ဥပဒေ၊ နှင့် အုပ်ချုပ်ရေး၏ အနှစ်သာရများစွာသည် ရောမဘုရားကျောင်းတွင် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်း၏ သမိုင်းပညာရှင်များက ၎င်းကို ပြိုလဲသွားသော ရောမအင်ပါယာ၏ တရားဝင်ဆက်ခံသူအဖြစ် အချို့သောရှုထောင့်များတွင် ယူဆကြသည်။

Christianity and the Fall of Rome.—In view of the debilitating weaknesses which existed in the Roman constitution and in Roman public and private life, it seems strange that so skilled a historian as Edward Gibbon should have based his great history on a completely false premise. One evening in October, 1764, this author of the famous and still factually reliable History of the Decline and Fall of the Roman Empire was sitting amid the ruins of ancient Rome. As the wreckage of that city stood out before him, Gibbon fell to pondering the cause of the collapse of what had once been a glorious empire, as many a historian has pondered before and since. Well versed as he was in the history of the Church of Rome through the Middle Ages, and in its claim to be Rome’s successor and heir, Gibbon thought he identified the basic cause of Rome’s downfall: it was Christianity, said he.

Small wonder that evangelical Christians have rejected Gibbon’s theory. The truth is that Rome was already in a dangerous condition, lacking only a strong external foe to administer its death stroke, when Julius Caesar rescued it. Again and again Rome was saved, barely in time, by an Augustus Caesar, a Vespasian, a Trajan, a Marcus Aurelius, and a Constantine. Christianity, the saving salt of Rome, gave the empire a prolonged lease of life. Much of the essence of pagan Rome—of its religion, law, and government—was then perpetuated in the Church of Rome, whose historians consider it to be, in certain significant respects, the legitimate successor of the defunct Roman Empire.

ကိုးကားစာရင်း

Bibliography

Sources

စီစရိုး၊ မားကပ်စ် တူလီးယပ်စ်

[စာစီစာကုံးများ] အဓိကအားဖြင့် ဒဿနိကဗေဒဆိုင်ရာဖြစ်သော်လည်း ဥပဒေနှင့် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ အရေးကြီးသော အချက်အလက်များ ပါဝင်သည်။ စီစရိုး၏ လက်ရာများကို လက်တင်ဘာသာစကားဖြင့် မူရင်းနှင့် အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်ဖြင့် လို့ဘ် ဂန္ထဝင်စာပေစုစည်းမှုတွင် စံထုတ်ဝေမှုအဖြစ် ထုတ်ဝေထားသည်။

Cicero, Marcus Tullius. [Essays.] Mainly philosophical but with important legal and political data. A standard edition of Cicero’s works, with both Latin text and English translation, is in the Loeb Classical Library.

ဒိုင်အို ကက်ရှီးယပ်စ် ကိုစီယာနပ်စ်

ရောမသမိုင်း။ အတွဲ ငါးခုမြောက်၊ စာမျက်နှာ ၈၀၊ ၈၁ တွင် မှတ်ချက်ကို ကြည့်ပါ။

Dio Cassius Cocceianus. Historia Romana. See note, Vol. V, pp. 80, 81.

ဂျိုးဇီဖပ်စ် ဖလေးဗီးယပ်စ်

ဂျူးရှေးဟောင်းသမိုင်း နှင့် ဂျူးစစ်ပွဲ။ အတွဲ ငါးခုမြောက်၊ စာမျက်နှာ ၈၁ တွင် မှတ်ချက်ကို ကြည့်ပါ။

Josephus Flavius. The Jewish Antiquities; and The Jewish War. See note, Vol. V, p. 81.

ဗယ်လီးယပ်စ် ပက်တာကူလပ်စ်၊ ဂိုင်းယပ်စ်

ရောမသမိုင်းအကျဉ်းချုပ်။ အေဒီ ၃၀ ခုနှစ်အထိ ပြည်တွင်းစစ်များနှင့် ဧကရာဇ်စနစ်ကို အကျဉ်းချုပ်ဖော်ပြထားပြီး တိုင်ဘီးရီးယပ်စ်ကို ထောက်ခံသည့် ဘက်လိုက်မှုရှိသည်။ လို့ဘ် ဂန္ထဝင်စာပေစုစည်းမှုတွင် ထုတ်ဝေထားသည်။

Velleius Paterculus, Gaius. Compendium of Roman History. A short sketch of the civil wars and principate to a.d. 30, biased in favor of Tiberius. In the Loeb Classical Library.

ဆယ်လပ်စတီးယပ်စ် ခရစ္စပက်စ်၊ ဂိုင်းယပ်စ်

[လက်ရာများ] ဘီစီ ၁၂၀ မှ ၆၅ အထိ ကာလကို အကျုံးဝင်သော သမိုင်းအရင်းအမြစ်ဖြစ်ပြီး၊ နောက်ပိုင်းကာလတွင် အပိုင်းအစများသာ ကျန်ရှိသည်၊ သို့သော် အလွန်တန်ဖိုးထားခံရသည်။ ဆယ်လပ်စတ်သည် ဂျူလီးယပ်စ် စီဇာကို ထောက်ခံသူဖြစ်သည်။ လို့ဘ် ဂန္ထဝင်စာပေစုစည်းမှုတွင် ထုတ်ဝေထားသည်။

Sallustius Crispus, Gaius. [Works.] A source history covering the period 120–65 b.c., fragmentary in the later period, but highly esteemed. Sallust was a partisan of Julius Caesar. In the Loeb Classical Library.

လို့ဘ် ဂန္ထဝင်စာပေစုစည်းမှု

ဂန္ထဝင်လက်ရာမျိုးစုံကို မူရင်းဘာသာစကားများနှင့် အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်ဖြင့် ပညာရှင်များမှ ထုတ်ဝေထားသော စာအုပ်စီးရီးတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဤစာအုပ်များကို မမှန်ကန်သောအချိန်ကာလများတွင် ထုတ်ဝေခဲ့ပြီး၊ ယခင်က ဝီလျံ ဟိုင်နီမန်း၊ လန်ဒန်နှင့် ဂျီပီပက်တန်း၏သားများ၊ နယူးယောက်မှ ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ယခုအခါ ဟားဗတ်တက္ကသိုလ်စာနယ်ဇင်း၊ ကိမ်းဘရစ်ချ်၊ မက်ဆာချူးဆက်မှ ထုတ်ဝေနေသည်။

The Loeb Classical Library. A series of scholarly editions of various classical works in the original languages accompanied by English versions by various translators. The volumes are issued at irregular intervals. This series has been issued by various publishers, earlier by William Heinemann, London, and G. P. Putnam’s Sons, New York; now by Harvard University Press, Cambridge, Mass.

ဆီနီကာ၊ လူစီးယပ်စ် အန္နီးယပ်စ်

အကျင့်စာရိတ္တဆိုင်ရာ စာစီစာကုံးများ။ နီရိုး၏ လမ်းညွှန်ဆရာဖြစ်သူ၏ ဒဿနိကဗေဒနှင့် အကျင့်စာရိတ္တဆိုင်ရာ စာစီစာကုံးများ။ ဆီနီကာ၏ လက်ရာများကို အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်ဖြင့် လို့ဘ် ဂန္ထဝင်စာပေစုစည်းမှုတွင် တန်ဖိုးရှိသော ထုတ်ဝေမှုအဖြစ် ထုတ်ဝေထားသည်။

Seneca, Lucius Annaeus. Moral Essays. Philosophic and moralistic essays by Nero’s mentor. A valuable edition of Seneca’s works, with English translation, is in the Loeb Classical Library.

လီဗီးယပ်စ်၊ တိုင်တပ်စ်

ရောမသမိုင်း။ ခရစ်ယာန်ခေတ်အစတွင် လီဗီးသည် ရောမမြို့၏ သမိုင်းကို အီနီးယပ်စ်ရောက်ရှိလာခြင်းမှ သူ၏ခေတ်အထိ အပြည့်အစုံရေးသားခဲ့သည်။ သူ၏လက်ရာသည် အနုပညာဆန်ပြီး မျိုးချစ်စိတ်နှင့် အကျင့်စာရိတ္တဆိုင်ရာ ဖြစ်သည်။ သူသည် ဝေဖန်သုံးသပ်မှုမရှိဘဲ အမြဲမမှန်ကန်ခဲ့ပေ။ သူ၏ ကြီးကျယ်သောလက်ရာ၏ အရေးကြီးသော အစိတ်အပိုင်းများ ပျောက်ဆုံးနေသည်။ စံထုတ်ဝေမှုကို လို့ဘ် ဂန္ထဝင်စာပေစုစည်းမှုတွင် ထုတ်ဝေထားသည်။

Livius, Titus. The History of Rome. At the turn of the Christian Era Livy wrote a complete history of Rome down to his own day, from the senatorial point of view. He began with the coming of Aeneas. His work is artistic, patriotic, and moralistic. He lacked the critical attitude and was not always accurate. Important parts of his great work are missing. Standard edition is in Loeb Classical Library.

ဆူအီတိုနီးယပ်စ် ထရန်ကွီးလပ်စ်၊ ဂိုင်းယပ်စ်

စီဇာများ၏ဘဝများ။ အတွဲ ငါးခုမြောက်၊ စာမျက်နှာ ၈၁ တွင် မှတ်ချက်ကို ကြည့်ပါ။

Suetonius Tranquillus, Gaius. The Lives of the Caesars. See note, Vol. V, p. 81.

တာစီတပ်စ်၊ ဂိုင်းယပ်စ် ကော်နီလီးယပ်စ်

သမိုင်းမှတ်တမ်းများ နှင့် သမိုင်းများ။ အတွဲ ငါးခုမြောက်၊ စာမျက်နှာ ၈၁ တွင် မှတ်ချက်ကို ကြည့်ပါ။

Tacitus, Gaius Cornelius. Annals; and Histories. See note, Vol. V, p. 81.

အခွင့်အာဏာများ

ဘိုက်၊ အာသာ အီအာရ် ရောမသမိုင်း အေဒီ ၅၆၅ အထိ။ စတုတ္ထထုတ်ဝေမှု။ နယူးယောက်: မက်မီလန်ကုမ္ပဏီ၊ ၁၉၅၅။ ၅၆၉ စာမျက်နှာ။ ဖတ်စာအုပ်ပုံစံဖြင့် ခြုံငုံသုံးသပ်ထားပြီး၊ တိကျပြီး မျှတစွာ ရေးသားထားကာ လူမှုဘဝနှင့် အနုပညာကို လုံလောက်စွာ အာရုံစိုက်ထားသည်။

Authorities

Boak, Arthur E. R. A History of Rome to 565 A.D. 4th ed. New York: The Macmillan Company, 1955. 569 pp. A survey, in textbook style, accurate and well balanced, with due attention to social life and art.

ဘူရီ၊ ဂျွန် ဘီ ရောမအင်ပါယာ၏သမိုင်း စတင်တည်ထောင်ခြင်းမှ မားကပ်စ် အော်ရီလီးယပ်စ် ကွယ်လွန်ခြင်းအထိ။ နယူးယောက်: ဟာပါနှင့်ညီအစ်ကိုများ၊ ၁၈၉၃။ အကောင်းဆုံးဖတ်စာအုပ်တစ်ခု။

Bury, John B. A History of the Roman Empire From Its Foundation to the Death of Marcus Aurelius. New York: Harper and Brothers, 1893. An excellent textbook.

ကန်ဖီးလ်၊ လီယွန် ဟာဒီ ခရစ်ယာန်များအပေါ် အစောပိုင်းနှိပ်စက်မှုများ။ နယူးယောက်: ကိုလံဘီယာတက္ကသိုလ်စာနယ်ဇင်း၊ ၁၉၁၃။ ဟဒရီယန်ခေတ်အထိ ရောမပုဂံများမှ ခရစ်ယာန်များအပေါ် နှိပ်စက်မှုများ၏ ဂရုတစိုက် ဝေဖန်သုံးသပ်ထားသော သမိုင်း။

Canfield, Leon Hardy. Early Persecutions of the Christians. New York: Columbia University Press, 1913. A careful, critical history of persecutions directed against the Christians by pagan Rome down to and including the time of Hadrian.

ဖောင်လာ၊ ဝီလျံ ဝါဒီ ရောမလူမျိုးများ၏ ဘာသာရေးအတွေ့အကြုံ။ လန်ဒန်: မက်မီလန်နှင့်ကုမ္ပဏီလီမိတက်၊ ၁၉၁၁။ ၅၀၄ စာမျက်နှာ။ အစောဆုံးခေတ်မှ အော်ဂတ်စတပ်စ်ခေတ်အထိ ရောမလူမျိုးများ၏ ဘာသာရေးဘဝပြောင်းလဲမှုကို ဂရုတစိုက် အကျဉ်းချုပ်ဖော်ပြထားသည်။

Fowler, William Warde. The Religious Experience of the Roman People. London: Macmillan & Co., Ltd., 1911. 504 pp. A careful summary of the changing religious life of the Romans from earliest times to the age of Augustus.

ဖရီးဒလန်ဒါ၊ လူဒဝစ်ခ် အစောပိုင်းအင်ပါယာအောက်ရှိ ရောမဘဝနှင့်အကျင့်စရိုက်များ။ ဂျာမန်ဘာသာမှ ဘာသာပြန်ထားပြီး၊ လန်ဒန်: ဂျီရော့တလစ်နှင့်သားများ၊ ၁၉၀၈-၁၃။ ၄ တွဲ။ အလွန်အသုံးဝင်သော လက်ရာဖြစ်ပြီး၊ ဘက်လိုက်မှု အနည်းငယ်သာရှိသည်။

Friedlaender, Ludwig. Roman Life and Manners Under the Early Empire. Translated from the German, London: G. Routledge and Sons, Ltd., 1908–13. 4 vols. A completely informative work, with remarkably little bias.

ဂစ်ဘွန်၊ အက်ဒွါဒ် ရောမအင်ပါယာ၏ ကျဆုံးခြင်းနှင့်ပျက်စီးခြင်းသမိုင်း။ ဂျေဘီ ဘူရီ တည်းဖြတ်ထားသည်။ ၇ တွဲ။ လန်ဒန်: မက်သူအန်နှင့်ကုမ္ပဏီလီမိတက်။ နှစ်ပေါင်းနှစ်ရာနီးပါးအကြာတွင် ယခုထိလည်း အခွင့်အာဏာရှိပြီး၊ အသေးစိတ်နှင့် ပြည့်စုံသည်၊ ခရစ်ယာန်ဆန့်ကျင်ရေးဘက်လိုက်မှု အနည်းငယ်ရှိသည်။ ဘူရီ၏ ထုတ်ဝေမှုသည် အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။

Gibbon, Edward. The History of the Decline and Fall of the Roman Empire. Ed. by J. B. Bury. 7 vols. London: Methuen and Co., Ltd. Still authoritative after nearly two centuries, compendious and detailed, with more than a slight anti-Christian bias. Bury’s is the best edition.

ဂလိုဗာ၊ တယ်ရော့ အာရ် အစောပိုင်းရောမအင်ပါယာရှိ ဘာသာရေးပဋိပက္ခများ။ တတိယထုတ်ဝေမှု။ လန်ဒန်: မက်သူအန်နှင့်ကုမ္ပဏီလီမိတက်၊ ၁၉၀၉။ ၃၅၉ စာမျက်နှာ။ ရောမအင်ပါယာတွင် ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုများကို သုံးသပ်ထားသည်။

Glover, Terrot R. The Conflict of Religions in the Early Roman Empire. 3d ed. London: Methuen and Co., Ltd., 1909. 359 pp. A view of the various religious developments in imperial Rome.

Merivale, Charles. History of the Romans Under the Empire. New York: D. Appleton and Company, 1887. 7 vols. in 4. Written from the sources, detailed and critical in a common-sense way, but verbose and ill balanced.

မယ်ရီဗဲလ်၊ ချားလ်စ် အင်ပါယာအောက်ရှိ ရောမလူမျိုးများ၏သမိုင်း။ နယူးယောက်: ဒီအက်ပလတန်နှင့်ကုမ္ပဏီ၊ ၁၈၈၇။ ၇ တွဲကို ၄ တွဲအဖြစ် ထုတ်ဝေထားသည်။ အရင်းအမြစ်များမှ ရေးသားထားပြီး၊ အသေးစိတ်နှင့် ဝေဖန်သုံးသပ်မှုရှိသော်လည်း၊ စကားလုံးများပြီး မမျှတသည်။

Mommsen, Theodor. The History of Rome. New York: C. Scribner and Company, 1885. 4 vols. Also in Everyman’s Library. A thorough, careful, and unbiased history, with masterly analyses of source information.

မုန်းမ်ဆင်၊ သီအိုဒေါ ရောမသမိုင်း။ နယူးယောက်: စီစကရစ်ဘ်နာနှင့်ကုမ္ပဏီ၊ ၁၈၈၅။ ၄ တွဲ။ အဲဗရီမန်းစာပေစုစည်းမှုတွင်လည်း ထုတ်ဝေထားသည်။ စေ့စပ်သေချာပြီး ဘက်မလိုက်သော သမိုင်း၊ အရင်းအမြစ်အချက်အလက်များကို ကျွမ်းကျင်စွာ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာထားသည်။

_______. Römisches Staatsrecht. Vol. 1 of Handbuch der romischen alterthumer

ရောမနိုင်ငံတော်ဥပဒေ။ ရောမရှေးဟောင်းပစ္စည်းများဆိုင်ရာ လက်စွဲစာအုပ်၏ အတွဲ ၁။

တမန်တော်များနှင့် ပေါလ်၏စာများ၏ သက္ကရာဇ်ဇယား

Chronology of the Acts and Pauline Epistles

I. နိဒါန်း

မျိုးရိုးစဉ်ဆက်ဆိုင်ရာ အချက်အလက်များနှင့် သတ်မှတ်ထားသော ဖြစ်ရပ်များကို မကြာခဏ ဖော်ပြထားသော ဓမ္မဟောင်းကျမ်းနှင့်မတူဘဲ၊ ဓမ္မသစ်ကျမ်းသည် တိကျသော သက္ကရာဇ်ဖွဲ့စည်းပုံပေါ်တွင် တည်ဆောက်ထားခြင်းမရှိပေ။ ၎င်း၏ အချိန်ကာလဆိုင်ရာ အချက်များကို လောကီသမိုင်းတွင် သိရှိထားသော ဖြစ်ရပ်များနှင့် ရံဖန်ရံခါ ဖော်ပြထားသော အချိန်ကာလများမှ အဓိကအားဖြင့် ဆုံးဖြတ်ရမည်ဖြစ်သည်။ အောက်တွင် ဖော်ပြထားသော အထောက်အထားများသည် ပြည့်စုံမှုထက် အကျဉ်းချုပ်သာဖြစ်သည်။

I. Introduction

Unlike many parts of the Old Testament, which frequently contain a framework of genealogical material and references to dated events, the New Testament is not built upon an exact chronological structure. Its time elements must be determined largely from incidental references to known events in secular history, and from the mention of occasional time periods. The following survey of available evidence is brief rather than exhaustive.

II. လောကီသမိုင်းဆိုင်ရာ အချက်အလက်များ

တမန်တော်များနှင့် ပေါလ်၏စာများတွင် သက္ကရာဇ်ဖွဲ့စည်းရာတွင် အထောက်အကူဖြစ်စေသော သမိုင်းဖြစ်ရပ်များစွာ ဖော်ပြထားသည်။ သို့သော် ဤဖြစ်ရပ်များအားလုံးနီးပါးသည် တိကျသော သက္ကရာဇ်သတ်မှတ်ရန် ခက်ခဲသောကြောင့်၊ ၎င်းတို့အပေါ်တွင် တည်ဆောက်ထားသော သက္ကရာဇ်ဇယားသည် ခန့်မှန်းချက်သာဖြစ်သည်။ ဤဖြစ်ရပ်များမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်- ဒမတ်စကတ်ရှိ အရီတာစ်၏ အုပ်ချုပ်မှု၊ ဟီရော့ဒ် အာဂရစ်ပါ ပထမ၏ ကွယ်လွန်မှု၊ ကလော်ဒီယပ်စ် အုပ်ချုပ်စဉ်ကာလတွင် ပါလတ်စတိုင်းရှိ အစာခေါင်းပါးမှု၊ အာခါယာရှိ ဂါလီယို၏ ပရိုကွန်စယ်ရာထူးနှင့် ပါလတ်စတိုင်းရှိ ဖဲစတပ်စ်၏ ပရိုကျူရေတာအဖြစ် ခန့်အပ်မှု။ ဤဖြစ်ရပ်များအပြင်၊ တမန်တော်များနှင့် စာများတွင် ဖော်ပြမထားသော်လည်း၊ နီရိုး၏ အုပ်ချုပ်မှုကာလအတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သော အချို့ဖြစ်ရပ်များသည် ဓမ္မသစ်ကျမ်း၏ သက္ကရာဇ်အပေါ် သက်ရောက်မှုရှိနိုင်သည်။

II. Secular Historical Data

There are several historical events mentioned in the Acts and Pauline Epistles that aid in establishing a chronology. However, since almost all of these defy exact dating, any chronological scheme built upon them must remain only approximate. These events are the following: the rulership of Aretas in Damascus, the death of Herod Agrippa I, the famine in Palestine during the reign of Claudius, the proconsulship of Gallio in Achaia, and the accession of Festus as procurator in Palestine. Besides these occurrences, which are all mentioned in the New Testament, there are also certain happenings during the reign of Nero, which, though not referred to in the Acts or the epistles, nevertheless may have some bearing on New Testament chronology.

ဒမတ်စကတ်ရှိ အရီတာစ်၏ အုပ်ချုပ်မှု ၂ ကောရိန္သု ၁၁:၃၂ တွင် ပေါလ်သည် ဒမတ်စကတ်မှ ထွက်ပြေးလွတ်မြောက်ချိန်တွင် (တမန်တော် ၉:၂၅ ကို ကြည့်ပါ) အရီတာစ်သည် ဒမတ်စကတ်တွင်၊ သို့မဟုတ် အနည်းဆုံး နဘတိယန်လူမျိုးများကို အီသနာ့ခ် (သို့မဟုတ် ကိုယ်စားလှယ်) မှတစ်ဆင့် အုပ်ချုပ်ခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။ အရီတာစ် စတုတ္ထသည် ဘီစီ ၉ မှ အေဒီ ၄၀ ခန့်အထိ နဘတိယန်လူမျိုးများ၏ ဘုရင်ဖြစ်ခဲ့သည်။ သို့သော်၊ ဒင်္ဂါးများမှ အထောက်အထားအရ ဒမတ်စကတ်သည် အော်ဂတ်စတပ်စ်နှင့် တိုင်ဘီးရီးယပ်စ်တို့၏ အုပ်ချုပ်မှုကာလတွင် ရောမအုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင်ရှိခဲ့သောကြောင့်၊ တိုင်ဘီးရီးယပ်စ် အေဒီ ၃၇ တွင် ကွယ်လွန်မှုမတိုင်မီ အရီတာစ်သည် ထိုနေရာတွင် အာဏာရှိခဲ့ဖွယ်မရှိပေ။ ထို့ကြောင့် ဒမတ်စကတ်ရှိ အရီတာစ်၏ အုပ်ချုပ်မှုကာလသည် အေဒီ ၃၇ မှ ၄၀ အထိဖြစ်ဖွယ်ရှိသည်။ သို့ဖြစ်ရာ ပေါလ်၏ ထွက်ပြေးမှုသည် ထိုကာလအတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သည်မှာ သေချာသည်။

Rulership of Aretas in Damascus.—In 2 Cor. 11:32 Paul indicates that at the time of his escape from Damascus (see Acts 9:25) Aretas ruled Damascus, or at least the Nabataeans there, through an ethnarch, or deputy. Aretas IV was king of the Nabataeans from about 9 b.c. to about a.d. 40. However, evidence from coins indicates that Damascus was under Roman rule during the reigns of Augustus and Tiberius, so Aretas could scarcely have had authority there before the death of Tiberius in a.d. 37. Consequently the dates of Aretas’ rule in Damascus are probably a.d. 37 to 40. Thus Paul’s escape doubtless occurred during that time.

ဟီရော့ဒ် အာဂရစ်ပါ ပထမ၏ ကွယ်လွန်မှု တမန်တော် ၁၂:၁-၂၃ တွင် ဂျိမ်းစ် (ဇဘဒီ၏သား) ၏ ကွယ်လွန်မှုနှင့် ပီတာ၏ အကျဉ်းချမှုကို ဟီရော့ဒ် အာဂရစ်ပါ ပထမ၏ ကွယ်လွန်မှုမတိုင်မီ ချက်ချင်းဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ အာဂရစ်ပါသည် ကလီဂူလာ ဧကရာဇ်ဖြစ်လာပြီးနောက် ဖိလိပ္ပုတိုင်ခံ၏ နယ်မြေများကို အေဒီ ၃၇ တွင် ဆက်ခံခဲ့သည် (ဂျိုးဇီဖပ်စ်၊ ရှေးဟောင်းသမိုင်း xviii. ၆. ၁၀; စစ်ပွဲ ii. ၉. ၆ [၁၈])။ သူ၏ ကွယ်လွန်မှုမတိုင်မီ အေဒီ ၄၁ ဇန်နဝါရီတွင် ကလီဂူလာသည် ဂါလိလဲကို အာဂရစ်ပါ၏ နယ်မြေများသို့ ထပ်မံထည့်သွင်းခဲ့သည် (ရှေးဟောင်းသမိုင်း xviii. ၇. ၂)၊ ထို့နောက် နောက်ဧကရာဇ် ကလော်ဒီယပ်စ် နန်းတက်ပြီးမကြာမီတွင် အာဂရစ်ပါသည် ဂျူဒီယားကိုလည်း ရရှိခဲ့သည် (ရှေးဟောင်းသမိုင်း xix. ၅. ၁; စစ်ပွဲ ii. ၁၁. ၅ [၂၁၅])။ ဂျိုးဇီဖပ်စ် (ရှေးဟောင်းသမိုင်း xix. ၈. ၂) က အာဂရစ်ပါသည် ဂျူဒီယားကို သုံးနှစ်ကြာ အုပ်ချုပ်ခဲ့ပြီး၊ သူ၏ ကွယ်လွန်ချိန်တွင် အုပ်ချုပ်မှု ခုနစ်နှစ်မြောက်ကို ပြီးစီးနေသည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ ထို့ကြောင့် အာဂရစ်ပါ၏ ကွယ်လွန်မှုကို အေဒီ ၄၄ တွင် ထားရှိသည်။ တမန်တော် ၁၂:၃၊ ၁၉ အရ ၎င်းသည် ပသခါပွဲအချိန်ခန့်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး၊ ထို့ကြောင့် နွေဦးရာသီတွင်ဖြစ်သည်။ ဟီရော့ဒ်များအောက်ရှိ ပါလတ်စတိုင်းကို ကြည့်ပါ။

Death of Herod Agrippa I.—Acts 12:1–23 apparently places the death of James the son of Zebedee and the imprisonment of Peter immediately before the death of Herod Agrippa I. Agrippa succeeded to the territories of Philip the tetrarch shortly after Caligula became emperor in a.d. 37 (Josephus Antiquities xviii. 6. 10; War ii. 9. 6 [18]). Shortly before his death, in January, a.d. 41, Caligula added Galilee to Agrippa’s territories (Antiquities xviii. 7. 2), and soon after the accession of the next emperor, Claudius, Agrippa received Judea as well (ibid. xix. 5. 1; War ii. 11. 5 [215]). Josephus (Antiquities xix. 8. 2) declares that Agrippa ruled over Judea for three years, and that he was completing the seventh year of his reign at the time of his death. This places the death of Agrippa in a.d. 44. Acts 12:3, 19 indicates that it occurred about Passover time, and so in the spring. See Palestine Under the Herodians.

ပါလတ်စတိုင်းရှိ အစာခေါင်းပါးမှု တမန်တော် ၁၁:၂၈ တွင် အန်တီအုတ်ရှိ ပရောဖက်တစ်ဦးဖြစ်သူ အာဂါဘပ်စ်သည် ကလော်ဒီယပ်စ်၏ အုပ်ချုပ်မှုကာလ (အေဒီ ၄၁-၅၄) တွင် ပါလတ်စတိုင်းရှိ အစာခေါင်းပါးမှုကို ကြိုတင်ဟောကိန်းထုတ်ခဲ့သည်ဟု မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ ထိုဟောကိန်းကြောင့် အန်တီအုတ်ရှိ အသင်းတော်မှ ဆောလ်နှင့် ဗာနဗသည် ဂျူဒီယားရှိ ခရစ်ယာန်များထံ ထောက်ပံ့ကူညီရန် စေလွှတ်ခံရသည် (အခန်းကြီး ၂၉၊ ၃၀)။ ဂျိုးဇီဖပ်စ်က ဖါဒပ်စ်နှင့် အလက်ဇန္ဒားတို့၏ ပရိုကျူရေတာကာလတွင် ပါလတ်စတိုင်းရှိ အစာခေါင်းပါးမှုတစ်ခုကို မှတ်တမ်းတင်ထားသည် (ရှေးဟောင်းသမိုင်း xx. ၅. ၂; cf. ibid. ၂. ၅)၊ ၎င်းသည် တမန်တော်တွင် ဖော်ပြထားသော အစာခေတ်ခေါင်းပါးမှုနှင့် ဖြစ်နိုင်ခြေအများဆုံး တူညီသည်။ ဖါဒပ်စ်သည် အာဂရစ်ပါ ပထမ ကွယ်လွန်ပြီးနောက် အေဒီ ၄၄ တွင် ဂျူဒီယား၏ တာဝန်ခံအဖြစ် ခန့်အပ်ခံရသောကြောင့်၊ သူ၏ အုပ်ချုပ်မှုကို ထိုနှစ်တွင် စတင်သတ်မှတ်ရန် သင့်လျော်သည်။ ဖါဒပ်စ်၏ ပရိုကျူရေတာသက်တမ်း ပြီးဆုံးချိန်နှင့် သူ၏ဆက်ခံသူ အလက်ဇန္ဒား၏ ရောက်ရှိလာမှု၏ တိကျသောရက်စွဲကို မသိရှိနိုင်ပေ။ သို့သော်၊ ဂျိုးဇီဖပ်စ်က (ibid. ၅. ၂) ချယ်လ်စစ်ရှိ ဟီရော့ဒ်၏ ကွယ်လွန်မှုကို ကလော်ဒီယပ်စ်၏ ရှစ်နှစ်မြောက်နှစ် (အေဒီ ၄၇ ဆောင်းဦးမှ ၄၈ ဆောင်းဦးအထိဖြစ်နိုင်သည်၊ cf. မစ်ရှ်နာ Rosh Hashanah ၁. ၁; ဆွန်စီနိုထုတ်ဝေမှု၊ စာမျက်နှာ ၁) တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး၊ ၎င်းဖြစ်ရပ်သည် အလက်ဇန္ဒား၏ ဆက်ခံသူ ကူမနပ်စ်၏ ပရိုကျူရေတာကာလတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ ထို့ကြောင့် အလက်ဇန္ဒား၏ သက်တမ်းသည် အေဒီ ၄၈ ထက်မပိုခဲ့ပေ။ သို့ဖြစ်ရာ တမန်တော် ၁၁ တွင် ဖော်ပြထားသော အစာခေါင်းပါးမှုသည် အေဒီ ၄၄ မှ ၄၈ အကြားတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် နှစ်ဦးစလုံး၏ ပရိုကျူရေတာကာလများတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သောကြောင့်၊ နောက်ပိုင်းထက် အစောပိုင်းတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

Famine in Palestine.—Acts 11:28 records that Agabus, a prophet at Antioch, foretold a famine in Palestine that occurred during the reign of Claudius(a.d. 41–54). In response to his prophecy, Saul and Barnabas were sent by the church at Antioch to take an offering to the Christians of Judea (vs. 29, 30). Josephus records a famine in Palestine during the procuratorships of Fadus and Alexander (Antiquities xx. 5. 2; cf. ibid. 2. 5) that most probably is to be identified with the famine mentioned in Acts. Inasmuch as Fadus was put in charge of Judea in place of Agrippa I, who died in a.d. 44, it is reasonable to date the beginning of his rule in that year. The exact date of the end of Fadus’ procuratorship and the coming of his successor, Alexander, cannot be ascertained. However, Josephus (ibid. 5. 2), in recording the death of Herod of Chalcis as occurring in the 8th year of Claudius (probably fall of a.d. 47 to fall of a.d. 48; cf. Mishnah Rosh Hashanah 1. 1; Soncino ed. of the Talmud, p. 1), also indicates that this event happened during the procuratorship of Cumanus, who was successor to Alexander. Consequently, Alexander’s term must have lasted no longer than a.d. 48. Therefore it appears safe to conclude that the famine mentioned in Acts 11 occurred sometime between a.d. 44 and 48, and since it fell in the periods of both procurators, it appears more than likely that it came earlier rather than later during this period.

ရောမမှ ဂျူးများကို နှင်ထုတ်ခြင်း ပေါလ်သည် ဒုတိယသာသနာပြုခရီးတွင် ကောရိန္သုမြို့သို့ ရောက်ရှိစဉ်၊ ကလော်ဒီယပ်စ်မှ ဂျူးများကို ရောမမှ နှင်ထုတ်ချိန်တွင် မကြာမီထွက်ခွာလာခဲ့သော ဂျူးစုံတွဲ အာကွီလာနှင့် ပရစ္စီလာတို့ကို တွေ့ရှိခဲ့သည် (တမန်တော် ၁၈:၁၊ ၂ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤဖြစ်ရပ်အတွက် ရက်စွဲကို ဖော်ပြထားသော တစ်ဦးတည်းသော ရှေးဟောင်းစာရေးဆရာမှာ ပဉ္စမရာစုသမိုင်းပညာရှင် အိုရိုးစီးယပ်စ် (သမိုင်း vii. ၆. ၁၅) ဖြစ်သည်။ သူက ဂျိုးဇီဖပ်စ်ကို အရင်းအမြစ်အဖြစ် ကိုးကားပြီး၊ ကလော်ဒီယပ်စ်၏ ကိုးနှစ်မြောက်နှစ် (အေဒီ ၄၈-၄၉) တွင် ဂျူးများကို နှင်ထုတ်ခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ ဂျိုးဇီဖပ်စ်၏ လက်ရှိစာသားတွင် ဤအချက်ကို မှတ်တမ်းတင်မထားသော်လည်း၊ အိုရိုးစီးယပ်စ်၏ ဖော်ပြချက်သည် မဖြစ်မနေ မမှန်ကန်ဟု ယူဆရန် အကြောင်းမရှိပေ။

Expulsion of Jews From Rome.—When Paul reached Corinth on his Second Missionary Journey, he found there Aquila and Priscilla, a Jewish couple who had recently left Rome when Claudius expelled the Jews from that city (see Acts 18:1, 2). The only ancient writer who mentions a date for this event is the 5th-century historian Orosius (History vii. 6. 15). He gives Josephus as his source for placing Claudius’ expulsion of the Jews in that emperor’s ninth year (a.d. 48–49). Although no extant text of Josephus records this, there is no reason to conclude that Orosius’ statement is necessarily in error.

ဂါလီယို၏ အာခါယာရှိ ပရိုကွန်စယ်ရာထူး ပေါလ်သည် ဒုတိယသာသနာပြုခရီးတွင် ကောရိန္သုမြို့တွင် နေထိုင်စဉ် တစ်ချိန်ကာလတွင် ဂါလီယိုသည် အာခါယာ၏ ပရိုကွန်စယ်ဖြစ်ခဲ့သည် (တမန်တော် ၁၈:၁၂ ကို ကြည့်ပါ)။ ဧကရာဇ်၏ ဆန္ဒအလျောက် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရသော ပရိုကျူရေတာများနှင့် မတူဘဲ၊ ရောမဆီးနိတ်မှ ခန့်အပ်သော ပရိုကွန်စယ်များသည် ပုံမှန်အားဖြင့် တစ်နှစ်သာ အုပ်ချုပ်ခဲ့သော်လည်း၊ တစ်ခါတစ်ရံ နှစ်နှစ်အထိ နေထိုင်နိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် ဂါလီယိုသည် အာခါယာတွင် သက်တမ်းရှည်နေခဲ့ဖွယ်မရှိပေ။ ကလော်ဒီယပ်စ်၏ အုပ်ချုပ်မှုကာလမှ အပိုင်းအစများပါသော ဒဲလ်ဖီမြို့ရှိ ကလော်ဒီယပ်စ်၏ ကမ္ဗည်းတစ်ခုက ဂါလီယိုကို ပရိုကွန်စယ်အဖြစ် ဖော်ပြထားပြီး၊ တူညီသော အုပ်ချုပ်မှုကာလမှ အခြားကမ္ဗည်းများက ၎င်းရက်စွဲကို အေဒီ ၅၁ သို့မဟုတ် ၅၂ အဖြစ် သတ်မှတ်ပေးသည် (ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏အစပိုင်းများ၊ အပိုင်း ၁: တမန်တော်များ၊ ဖရိုက်ဂျက်ဆင်နှင့် ကာဆော့ပ် လိတ်ခ် တည်းဖြတ်သည်၊ အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၄၆၀-၄၆၄ ရှိ လိတ်ခ်၏ သက္ကရာဇ်မှတ်ချက်ကို ကြည့်ပါ)။ ပရိုကွန်စယ်များသည် ပုံမှန်အားဖြင့် နွေရာသီအစတွင် တာဝန်စတင်ထမ်းဆောင်သောကြောင့်၊ ဂါလီယိုသည် အေဒီ ၅၁ အလယ်မှ ၅၂ အလယ်အထိ၊ သို့မဟုတ် အေဒီ ၅၂ အလယ်မှ ၅၃ အလယ်အထိ အာခါယာ၏ ပရိုကွန်စယ်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ သူသည် နှစ်နှစ်ကြာ ပရိုကွန်စယ်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါက၊ သူ၏ အုပ်ချုပ်မှုသည် ဤတစ်ခုလုံးကို လွှမ်းခြုံခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

Gallio’s Proconsulship in Achaia.—Sometime during Paul’s stay at Corinth on his Second Missionary Journey, Gallio was proconsul of Achaia (see Acts 18:12). As contrasted with the procurators, who held office at the pleasure of the emperor, the proconsuls, who were appointed by the Roman Senate, normally governed only one year, although at times they might stay for two. Consequently, Gallio was probably not long in Achaia. A fragmentary inscription of Claudius from Delphi, in Achaia, refers to Gallio as proconsul; other inscriptions from the same reign help to fix the date as a.d. 51 or 52 (see Lake’s chronological note in The Beginnings of Christianity, Part I: The Acts of the Apostles, edited by F. J. Foakes Jackson and Kirsopp Lake, vol. 5, pp. 460–464). Since proconsuls normally took office at the beginning of summer, it appears that Gallio was proconsul of Achaia either from the middle of a.d. 51 to the middle of a.d. 52, or from the middle of a.d. 52 to the middle of a.d. 53. If he was proconsul two years, his rulership might have covered this entire period.

ဖီးစတပ်စ်၏ အုပ်ချုပ်မှု စတင်ခြင်း တမန်တော်များ၏လုပ်ဆောင်ချက်များ ၂၄:၂၇ မှ ၂၅:၁၂ အထိတွင် ပေါလ်၏ ကဲသရိယမြို့၌ နှစ်နှစ်ကြာ အကျဉ်းချထားခြင်းသည် ဖီးလစ်၏နေရာတွင် ဖီးစတပ်စ်က ဂျူဒေးယား၏ ရောမအုပ်ချုပ်ရေးမှူးအဖြစ် ဆက်ခံပြီးမကြာမီတွင် ပြီးဆုံးခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ ရှိပြီးသားသမိုင်းမှတ်တမ်းများသည် ဤအုပ်ချုပ်မှုလွှဲပြောင်းခြင်း၏ တိကျသောရက်စွဲကို ဖော်ပြရန် မဖြစ်နိုင်ပါ။ ၎င်း၏ အစောဆုံးဖြစ်နိုင်သောရက်စွဲကို ဆုံးဖြတ်ရာတွင်၊ နှစ်နှစ်ခန့်အကြာ (တမန်တော်များ ၂၄:၂၇)၊ ပေါလ်ကို ဂျေရုဆလင်တွင် ဖမ်းဆီးချိန်တွင်၊ သူသည် အီဂျစ်ပုန်ကန်သူ (တမန်တော်များ ၂၁:၃၇-၃၈) နှင့် ရောထွေးခံရပြီး၊ ထိုပုန်ကန်သူသည် မကြာမီကပင် ပုန်ကန်မှုဖြစ်စေပြီး ထွက်ပြေးသွားခဲ့သည်ဟု ယူဆရသည်။ ဂျိုးဇီးဖပ်စ်က ဤဖြစ်ရပ်သည် ဖီးလစ်၏ အုပ်ချုပ်မှုအတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး (Antiquities xx. 8. 6; War ii. 13. 5 [263])၊ ထိုအချိန်တွင် နီရိုသည် ဧကရာဇ်ဖြစ်ခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြသည် (Antiquities xx. 8. 4, 5)။ နီရိုသည် အေဒီ ၅၄၊ အောက်တိုဘာလတွင် ဧကရာဇ်အဖြစ်ဆက်ခံခဲ့သောကြောင့်၊ ပေါလ်ကို ပင်တိကုတ္တိပွဲတော်အချိန်တွင် ဖမ်းဆီးခဲ့သည့်အခါ၊ ထိုဖြစ်ရပ်သည် အေဒီ ၅၅၊ နွေရာသီအစောပိုင်းထက် စောလျင်မဖြစ်နိုင်ပါ။ ထို့ကြောင့် ပေါလ်ကို ရောမသို့ပို့ဆောင်ခြင်းသည်၊ အနည်းဆုံး တစ်နှစ်ခွဲကျော်အကြာ (လုကာ၏ “နှစ်နှစ်”၊ တမန်တော်များ ၂၄:၂၇; တွဲလျှား II၊ စာမျက်နှာ ၁၃၆-၁၃၇ ကိုကြည့်ပါ)၊ အေဒီ ၅၆၊ ဆောင်းဦးတွင် ဖြစ်နိုင်သည်။ ဖီးစတပ်စ်သည် ထိုအချိန်တွင် မကြာမီရောက်ရှိခဲ့သောကြောင့်၊ အေဒီ ၅၆ သည် ၎င်း၏ အုပ်ချုပ်မှုစတင်ခြင်း၏ အစောဆုံးဖြစ်နိုင်သောရက်စွဲဖြစ်ပုံရသည်။

Accession of Festus.—Acts 24:27 to 25:12 indicates that Paul’s two-year imprisonment at Caesarea ended not long after Festus succeeded Felix as Roman procurator of Judea. Extant sources do not make possible an exact dating of this transfer of rulership. Its earliest possible date may be determined by the fact that two years before (ch. 24:27), when Paul was arrested at Jerusalem, the Egyptian insurrectionist with whom the apostle was confused had apparently but recently staged his revolt and escaped (see ch. 21:37, 38). Josephus states that this occurred during the rulership of Felix (Antiquities xx. 8. 6; War ii. 13. 5 [263]) and indicates that Nero was emperor at the time (Antiquities xx. 8. 4, 5). Since Nero succeeded to the throne in October, a.d. 54, Paul’s arrest, which occurred at the time of Pentecost, could have been no earlier than the early summer of a.d. 55. His commitment to Rome consequently could have been, at the earliest, somewhat more than a year later (Luke’s “two years,” Acts 24:27; see Vol. II, pp. 136, 137), in the autumn of a.d. 56. As Festus had but recently arrived at that time, a.d. 56 apparently is the earliest possible date for his accession.

ဖီးစတပ်စ်၏ ရောက်ရှိလာမှု၏ နောက်ဆုံးဖြစ်နိုင်သောရက်စွဲကို ဆုံးဖြတ်ရာတွင်၊ ဖီးစတပ်စ်၏ ဆက်ခံသူ အယ်လ်ဘီနပ်စ်သည် အေဒီ ၆၂၊ ဆောင်းဦးတွင် တဲတိုက်ပွဲတော်အချိန်၌ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ ထိုအချိန်သည် “စစ်ပွဲမဖြစ်မီ လေးနှစ်” ဖြစ်သည် (ဂျိုးဇီးဖပ်စ် War vi. 5. 3 [300]; Loeb ed., vol. 2, p. 463)။ ဖီးစတပ်စ်သည် အနည်းဆုံး နှစ်နှစ်ထက်မနည်း အုပ်ချုပ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသောကြောင့်၊ ၎င်း၏ အုပ်ချုပ်မှုစတင်ခြင်း၏ နောက်ဆုံးဖြစ်နိုင်သောရက်စွဲမှာ အေဒီ ၆၀ ဖြစ်သည်။

The latest possible date for the arrival of Festus is to be derived from the fact that Festus’ successor, Albinus, was procurator at the time of the Feast of Tabernacles in the autumn of a.d. 62, “four years before the war” (Josephus War vi. 5. 3 [300]; Loeb ed., vol. 2, p. 463). Since it seems probable that Festus did not rule less than two years, the latest date that can reasonably be assigned for his accession is a.d. 60.

အေဒီ ၅၆ နှင့် အေဒီ ၆၀ ဟူသော နှစ်ခုကြားတွင်၊ ဖီးလစ်မှ ဖီးစတပ်စ်သို့ အုပ်ချုပ်မှုပြောင်းလဲခြင်းအတွက် နောက်ပိုင်းကာလဖြစ်သော အေဒီ ၆၀ သည် ပို၍ဖြစ်နိုင်ပုံရသည်။ ဖီးလစ်၏ ခန့်အပ်မှုသည် ကလောဒီးယပ်စ် မသေဆုံးမီ တစ်ချိန်က ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး၊ နီရိုသည် အေဒီ ၅၄ တွင် ဧကရာဇ်အဖြစ် ဆက်ခံချိန်တွင် အတည်ပြုခံရသည် (ibid. ii. 12. 8 [247]; 13. 2 [252, 253])။ ပေါလ်က ဖီးစတပ်စ်မလာမီ တစ်နှစ်ကျော်တွင် ဖီးလစ်ကို “ဤလူမျိုးကို နှစ်ပေါင်းများစွာ တရားသူကြီးအဖြစ် အုပ်ချုပ်ခဲ့သူ” ဟု ရည်ညွှန်းခဲ့သည် (တမန်တော်များ ၂၄:၁၀)။ ထို့ကြောင့် ဖီးလစ်၏ အုပ်ချုပ်မှုသည် အေဒီ ၆၀ မတိုင်မီ ပြီးဆုံးရန်မဖြစ်နိုင်ပေ။ သို့ဖြစ်ရာ ဖီးစတပ်စ်သည် ပါလစ်စတိုင်းသို့ အေဒီ ၆၀ ခန့်တွင် ရောက်ရှိခဲ့သည်ဟု ယူဆရန် လုံခြုံပုံရသည်။

As between the two extremes, a.d. 56 and a.d. 60, for the change from Felix to Festus, a date toward the latter part of this period appears more likely. The appointment of Felix apparently was made sometime before Claudius died and was confirmed by Nero when he succeeded to the throne as emperor (a.d. 54; ibid. ii. 12. 8 [247]; 13. 2 [252, 253]). The fact that Paul, more than a year before the coming of Festus, had referred to Felix as having “been of many years a judge unto this nation” (Acts 24:10) indicates that his rule could hardly have ended much before a.d. 60. Therefore it appears safe to date the arrival of Festus in Palestine about a.d. 60.

ဓမ္မသစ်ကျမ်းမှ အချက်အလက်များ ဓမ္မသစ်ကျမ်းရှိ စာရေးဆရာများထက် လုကာသည် တမန်တော်များ၏လုပ်ဆောင်ချက်များတွင် သူ၏ဖြစ်ရပ်များ၏ အချိန်ကာလဆိုင်ရာ မူဘောင်ကို ပို၍ သတိထားဖော်ပြသည်။ ထို့ကြောင့်၊ အထက်တွင် ဆွေးနွေးခဲ့သော ဖြစ်ရပ်များအပြင်၊ လုကာသည် သမိုင်းဖြစ်ရပ်များနှင့် အနည်းနှင့်အများ ထပ်တူဖြစ်အောင် ဖော်ပြထားပြီး၊ အချိန်ဆိုင်ရာ အချက်အလက်များကို သူ၏ဖြစ်ရပ်ပုံပြင်တွင် ထည့်သွင်းပေးထားသည်။ ထို့အပြင် ပေါလ်ကိုယ်တိုင်ကလည်း နောက်ထပ်အချက်အလက်များပေးသော မတော်မတရား ဖော်ပြချက်များကို ပြုလုပ်ထားသည်။

III. Data From the New Testament

More than most writers in the New Testament, Luke, in the Acts, is conscious of the chronological framework of his narrative. Consequently, in addition to the events discussed above, which he synchronizes more or less with events of secular history, Luke also provides other time elements in his narrative that aid in the reconstruction of a chronology. In addition, Paul himself makes several incidental statements that give further information.

ပေါလ်သည် တမန်တော်များ၏လုပ်ဆောင်ချက်များတွင် စတီဖင်၏ ကျောက်ခဲနှင့်ထုသတ်ဖြတ်ခြင်းအချိန်တွင် ပထမဆုံးပေါ်ထွက်လာသည်။ စတီဖင်၏ သေဆုံးမှုအတွက် တိုက်ရိုက်သမိုင်းဆိုင်ရာ သက်သေမရှိပါ။ သို့သော် အချို့သော ဓမ္မဗေဒဆိုင်ရာ ထည့်သွင်းစဉ်းစားမှုများက ရက်စွဲတစ်ခုကို အကြံပြုထားသည်။ ဒံယေလ၏ သတင်းစကား ၇၀ ပတ်သည် ဘီစီ ၄၅၇ တွင် စတင်ခဲ့ပြီး (ဒံယေလ ၉:၂၅ နှင့် တွဲလျှား III၊ စာမျက်နှာ ၉၇-၁၀၄ ကိုကြည့်ပါ)၊ အေဒီ ၃၄ တွင် ပြီးဆုံးခဲ့သည်။ ဤအချိန်ကာလသည် ဒံယေလထံသို့ ကောင်းကင်တမန်၏ဖော်ပြချက်အရ “သင်၏လူမျိုးအတွက် သတ်မှတ်ထားသော” ကာလဖြစ်သည် (ဒံယေလ ၉:၂၄)။ ၎င်းသည် ဂျူးလူမျိုးများအတွက် သတ်မှတ်ထားသော အထူးကာလဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းပြီးဆုံးပြီးနောက် ဂျူးလူမျိုးများသည် ဘုရားသခင်၏ ရွေးချယ်ထားသောလူမျိုးအဖြစ် မမှတ်ယူတော့ဟု ယူဆရန် အကြောင်းပြချက်ရှိသည်။ တမန်တော်များ၏လုပ်ဆောင်ချက်များတွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသော ဖြစ်ရပ်များအနက်၊ စတီဖင်ကို ဆန်ဟီဒရင်မှ ကျောက်ခဲနှင့်ထုသတ်ဖြတ်ခြင်းသည် ဂျူးလူမျိုးများ၏ ခရစ်ယာန်ဘာသာကို တရားဝင်ငြင်းပယ်ခြင်း၏ အထင်ရှားဆုံးဖြစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ ထို့နောက်တွင် တမန်တော်များသည် ဂျူးလူမျိုးများကို ဆက်လက်ရှာဖွေပြီး ခရစ်ယာန်ဘာသာသို့ ပြောင်းလဲရန် ကြိုးစားခဲ့သော်လည်း၊ မကြာမီတွင် ပေါလ်သည် တပါးအမျိုးသားများထံ ဧဝံဂေလိတရားကို ယူဆောင်သွားခဲ့သည်။ ထိုအချိန်နှင့် နီးကပ်စွာပင် ပေတရုသည် ရောမဗိုလ်မှူး ကောနီလိယပ်စ်ကို ဗတ္တိဇံပေးခဲ့သည် (တမန်တော်များ ၁၀:၄၄-၄၈)။ ဤအရာအားလုံးသည် စတီဖင်၏ ကျောက်ခဲနှင့်ထုသတ်ဖြတ်ခြင်းသည် သတင်းစကား ၇၀ ပတ်၏ အဆုံးကို ထင်ရှားစွာဖော်ပြသည်ဟု အကြံပြုသည် (GC 328 ကိုကြည့်ပါ)။ ဤအခြေခံဖြင့် ဤဝတ္ထုကျမ်းသည် စတီဖင်၏ ကျောက်ခဲနှင့်ထုသတ်ဖြတ်ခြင်းအတွက် အေဒီ ၃၄ ကို အလုပ်လုပ်ရက်စွဲအဖြစ် ယူဆထားသည်။ ပေါလ်၏ ခရစ်ယာန်ဘာသာသို့ ပြောင်းလဲခြင်းသည် မကြာမီတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ရမည်။

Paul first appears in the narrative of Acts at the time of the stoning of Stephen. There is no direct historical evidence for the date of Stephen’s death. However, certain theological considerations suggest a date. The 70 weeks of Daniel’s prophecy began in 457 b.c. (see on Dan. 9:25, and Vol. III, pp. 97–104), and ended in a.d. 34. This time period, according to the angel’s statement to Daniel, was “determined upon thy people” (v. 24). It was a special period allotted to the Jews, after which, it is reasonable to assume, the Jews were no longer to be considered the chosen people of God. Of the events recorded in the Acts, the martyrdom of Stephen by the Sanhedrin is perhaps the most clearly representative of the Jews’ official rejection of Christianity. Although the apostles continued thereafter to seek and to make Jewish converts, and although they did not go immediately to the Gentiles with the gospel, it was shortly after this event that Paul, the pre-eminent apostle to the Gentiles, was converted. Apparently about the same time Peter baptized the Roman centurion, Cornelius (Acts 10:44–48). All this seems to suggest the stoning of Stephen as dramatically signaling the end of the 70 weeks (see GC 328). On this basis a.d. 34 has been taken by this commentary as a working date for the stoning of Stephen. The conversion of Paul must have occurred soon afterward.

ပေါလ်သည် အေဒီ ၃၅ ခန့်တွင် ခရစ်ယာန်ဘာသာသို့ ပြောင်းလဲပြီးနောက်၊ ဒမတ်စကတ်တွင် “ရက်ပေါင်းများစွာ” နေထိုင်ခဲ့သည် (တမန်တော်များ ၉:၂၃)။ ၎င်း၏ နောက်ထပ်မှတ်တမ်းတင်ထားသော ခရီးသည် ဒမတ်စကတ်မှ တောင်းတစ်လုံးဖြင့် ထွက်ပြေးပြီးနောက် ဂျေရုဆလင်သို့သွားခြင်းဖြစ်သည် (တမန်တော်များ ၉:၂၅-၂၆; ကောရိန္သု ၂ ၁၁:၃၂ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ ထို့ကြောင့် ၎င်း၏ အာရေဗျသို့ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာခြင်း (ဂလာတိ ၁:၁၇ ကိုကြည့်ပါ) သည် ဤဖြစ်ရပ်မတိုင်မီ ဖြစ်ပွားခဲ့ရမည်၊ အကြောင်းမှာ ထိုအချိန်တွင် သူသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာသို့ ပြောင်းလဲပြီးနောက် ဂျေရုဆလင်သို့ မရောက်ရှိခဲ့သေးပါ။ ၎င်း၏ ဂျေရုဆလင်သို့ ပထမဆုံးသွားရောက်ခြင်းသည် ၎င်း၏ ခရစ်ယာန်ဘာသာသို့ ပြောင်းလဲပြီးနောက် “သုံးနှစ်” အကြာ (ဂလာတိ ၁:၁၈) ဖြစ်ပြီး၊ ထို့ကြောင့် အေဒီ ၃၈ ခန့်တွင် သတ်မှတ်နိုင်သည်။ ထိုအချိန်တွင်ပင် တမန်တော်များ ၂၂:၁၇-၂၁ တွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသော ထိတ်လန့်ခြင်းဖြစ်ရပ်သည် ဖြစ်ပွားခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ဂျေရုဆလင်သို့ သွားရောက်ပြီးနောက် ပေါလ်သည် တာရှပ်သို့သွားခဲ့သည် (တမန်တော်များ ၉:၃၀ ကိုကြည့်ပါ)။ ထိုနေရာတွင် ဗာနဗသည် ၎င်းကိုရှာဖွေတွေ့ရှိပြီး အန္တိအုတ်မြို့ရှိ အလုပ်တွင် ကူညီရန် ဖိတ်ခေါ်ခဲ့သည်။ ပေါလ်သည် အန္တိအုတ်တွင် “တစ်နှစ်လုံး” နေထိုင်ခဲ့သည် (တမန်တော်များ ၁၁:၂၅-၂၆ ကိုကြည့်ပါ)။ “ထိုရက်များ၌” ပရောဖက် အဂါဘပ်စ်သည် ဂျူဒေးယားတွင် အစာငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုဖြစ်လာမည်ဟု ဟောကိန်းထုတ်ခဲ့ပြီး၊ အန္တိအုတ်ရှိ အသင်းတော်သည် ပေါလ်နှင့် ဗာနဗကို ဂျေရုဆလင်သို့ လက်ဆောင်များဖြင့် စေလွှတ်ခဲ့သည် (တမန်တော်များ ၁၁:၂၇-၃၀ ကိုကြည့်ပါ)။ “ထိုအချိန်ခန့်” (တမန်တော်များ ၁၂:၁; ပေါလ်သည် ဂျေရုဆလင်သို့ ဗာနဗနှင့်အတူ သွားရောက်ပြီးနောက်ထက် အန္တိအုတ်တွင်ရှိနေစဉ် ဖြစ်နိုင်သည်; တမန်တော်များ ၁၂ ဆိုင်ရာ ထပ်လောင်းမှတ်စုများ၊ မှတ်စု ၂ ကိုကြည့်ပါ) ဟေရုဒ်သည် ဂျိမ်းစ်ကို သတ်ဖြတ်ပြီး ပေတရုကို အကျဉ်းချခဲ့သည် (တမန်တော်များ ၁၂:၁-၃)၊ ထို့နောက် မကြာမီတွင် အေဒီ ၄၄ တွင် သေဆုံးခဲ့သည် (စာမျက်နှာ ၉၈ ကိုကြည့်ပါ)။

After his conversion, probably in a.d. 35, Paul remained at Damascus “many days” (ch. 9:23). Inasmuch as his next journey recorded in Acts was to Jerusalem after his escape from Damascus in a basket (Acts 9:25, 26; cf. 2 Cor. 11:32), his retreat to Arabia (see Gal. 1:17) must have occurred prior to this event, since at that time he had not yet visited Jerusalem after his conversion. His first visit to Jerusalem came “three years” after his conversion (Gal. 1:18), and so may be dated about a.d. 38. It was probably at that time that the vision recorded in Acts 22:17–21 occurred. Following his visit to Jerusalem Paul went to Tarsus (see ch. 9:30). It was here that Barnabas found him some years later and invited him to assist in the work at Antioch. Paul remained a “whole year” (see ch. 11:25, 26) at Antioch. It was “in these days” that the prophet Agabus foretold the famine in Judea and the church of Antioch sent Paul and Barnabas to Jerusalem with gifts (see vs. 27–30). “About that time” (see ch. 12:1; probably while Paul was at Antioch rather than after his visit to Jerusalem with Barnabas; see Additional Notes on Acts 12, Note 2) Herod killed James and imprisoned Peter (see vs. 1–3), and soon after died, in a.d. 44 (see p. 98).

အန္တိအုတ်တွင် တစ်နှစ်နေထိုင်ပြီးနောက်၊ အေဒီ ၄၄-၄၅ ခန့်တွင် ပေါလ်နှင့် ဗာနဗသည် ပထမဆုံး သာသနာပြုခရီးကို စတင်ခဲ့သည်။ ဤခရီးသည် မည်မျှကြာရှည်ခဲ့သည်ကို မသိရသော်လည်း၊ ပြန်လည်ရောက်ရှိပြီးနောက် ပေါလ်သည် အန္တိအုတ်တွင် “အချိန်ကြာရှည်” နေထိုင်ခဲ့သည် (တမန်တော်များ ၁၄:၂၈ ကိုကြည့်ပါ)။ တပါးအမျိုးသားများကို အရေဖျားလှီးခြင်းမပြုဘဲ အသင်းတော်သို့ လက်ခံခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ အငြင်းပွားမှုဖြစ်ပေါ်သောအခါ၊ ပေါလ်၊ ဗာနဗနှင့် အခြားသူများသည် ဂျေရုဆလင်သို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး၊ ထိုပြဿနာကို တမန်တော်များနှင့် အစည်းအဝေးတွင် ဖြေရှင်းခဲ့သည် (တမန်တော်များ ၁၅)။ ဤဂျေရုဆလင်သို့ သွားရောက်ခြင်းသည် ပေါလ်က ဂလာတိ ၂:၁ တွင် “ဆယ့်လေးနှစ်အကြာ” ဟု ဖော်ပြထားသော သွားရောက်ခြင်းနှင့် အလားတူဖြစ်ပုံရသည်၊ အကြောင်းမှာ နှစ်ခုစလုံးတွင် ပြဿနာသည် အရေဖျားလှီးခြင်းနှင့်ပတ်သက်သည် (တမန်တော်များ ၁၅ ဆိုင်ရာ ထပ်လောင်းမှတ်စုကို ကြည့်ပါ)။ သို့သော် ဆယ့်လေးနှစ်ကို မည်သည့်ဖြစ်ရပ်မှ စတင်ရေတွက်သည်ကို အကြောင်းအမျိုးမျိုးက ရှင်းလင်းစွာ မဖော်ပြထားပါ။ ၎င်းတို့ကို ပေါလ်၏ ခရစ်ယာန်ဘာသာသို့ ပြောင်းလဲခြင်း (ဂလာတိ ၁:၁၅-၁၆) သို့မဟုတ် ၎င်း၏ ဂျေရုဆလင်သို့ ပထမဆုံးသွားရောက်ခြင်း သုံးနှစ်အကြာ (ဂလာတိ ၁:၁၈) မှ စတင်ရေတွက်နိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် ဂျေရုဆလင်အစည်းအဝေးကို သတ်မှတ်ရာတွင် လိုက်လျောမှုပေးရန်လိုအပ်သော်လည်း၊ ၎င်းကို အေဒီ ၄၉ ခန့်တွင် ယာယီသတ်မှတ်နိုင်သည်။

At the end of his one-year stay at Antioch, about a.d. 44–45, Paul and Barnabas set out on the First Missionary Journey. How long this tour lasted is not known, but upon their return, Paul remained at Antioch a “long time” (see Acts 14:28). When dissension arose over Gentiles’ having been admitted to the church without circumcision, Paul, Barnabas, and others went to Jerusalem, where the problem was settled at a council with the apostles (ch. 15). This visit to Jerusalem appears most probably to be the same one that Paul mentions in Gal. 2:1 as having occurred “fourteen years after,” inasmuch as the issue in each case was circumcision (see Additional Note on Acts 15). However, the context does not indicate clearly the event from which these fourteen years are to be reckoned. They may be understood as beginning either with Paul’s conversion (Gal. 1:15, 16) or with his first visit to Jerusalem three years later (v. 18). Consequently, latitude must be allowed in dating the Jerusalem Council, but it may be placed tentatively about a.d. 49.

အန္တိအုတ်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိပြီး “ရက်အနည်းငယ်” (တမန်တော်များ ၁၅:၃၆) အကြာတွင် ပေါလ်သည် ဗာနဗအား ဒုတိယသာသနာပြုခရီးကို အဆိုပြုခဲ့ပြီး၊ နှစ်ဦးကြားတွင် အငြင်းပွားမှုဖြစ်ပေါ်သောအခါ၊ ပေါလ်သည် ဆီလပ်စ်နှင့်အတူ ထွက်ခွာသွားခဲ့သည်။ ဖရူဂျီယာ၊ ဂလာတိနှင့် မြီးစီယာတို့တွင် တရားဟောပြီးနောက်၊ ၎င်းတို့သည် ထရောမြို့သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ထိုမှတစ်ဆင့် မာကဒိုးနီးယားသို့ သင်္ဘောဖြင့် သွားရောက်ပြီး ဖိလိပ္ပိ၊ သက်သာလောနိတ်နှင့် ဘေရီယာတို့တွင် တရားဟောခဲ့သည်။ ထို့နောက် ပေါလ်သည် အေသင်မြို့သို့သွားရောက်ခဲ့ပြီး၊ မာစ်တောင်ကုန်းပေါ်တွင် အတွေ့အကြုံရပြီးနောက်၊ ကောရိန္သုမြို့တွင် “တစ်နှစ်နှင့် ခြောက်လ” နေထိုင်ခဲ့သည် (တမန်တော်များ ၁၈:၁၁)။ ဤကာလ၏ နောက်ပိုင်းတွင် သို့မဟုတ် ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ၎င်း၏အဆုံးတွင်၊ ဂါလီယို အုပ်ချုပ်ရေးမှူးရှေ့တွင် ပုန်ကန်မှုဖြစ်ပွားခဲ့သည်၊ ထိုဖြစ်ရပ်သည် အေဒီ ၅၁ နွေရာသီမှ အေဒီ ၅၃ အတွင်း တစ်ချိန်ချိန်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု အထက်တွင် သတ်မှတ်ထားသည်။ “ထို့နောက် ပေါလ်သည် ထိုနေရာတွင် အချိန်ကာလတစ်ခုထိ ဆက်လက်နေထိုင်ခဲ့သည်” (တမန်တော်များ ၁၈:၁၈) ပြီးနောက် ပါလစ်စတိုင်းသို့ ထွက်ခွာသွားခဲ့သည်။ ဤသက်သေနှင့်အညီ၊ ပေါလ်၏ ဒုတိယခရီးမှ ပြန်လည်ရောက်ရှိခြင်းကို အေဒီ ၅၂ ခန့်တွင် ယာယီသတ်မှတ်နိုင်သည်။

“Some days” (Acts 15:36) after Paul’s return to Antioch, he proposed the Second Missionary Journey to Barnabas, and when dissension arose between the two men, Paul set out with Silas. After preaching in Phrygia, Galatia, and Mysia, they came to Troas. Thence they sailed to Macedonia and preached at Philippi, Thessalonica, and Berea. Then Paul went to Athens, and after his experience on Mars’ Hill he settled at Corinth, where he remained “a year and six months” (ch. 18:11). Apparently during the latter part of this period, or possibly at the end of it, the uprising before the proconsul Gallio occurred, which has been dated above as sometimes between the summer of a.d. 51 and a.d. 53. “Paul after this tarried there yet a good while” (v. 18) and then set out for Palestine. In harmony with this evidence Paul’s return from the second journey may be dated tentatively about a.d. 52.

တတိယသာသနာပြုခရီးကို အေဒီ ၅၃ မှ ၅၈ အထိ ဖြစ်နိုင်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းမစတင်မီ ပေါလ်သည် အန္တိအုတ်တွင် “အချိန်အနည်းငယ်” ထပ်မံနေထိုင်ခဲ့သည် (တမန်တော်များ ၁၈:၂၃)။ ထို့နောက် ဂလာတိနှင့် ဖရူဂျီယာကိုဖြတ်ပီး ဧဖက်သို့သွားရောက်ခဲ့ပြီး၊ ထိုနေရာတွင် “သုံးနှစ်” နေထိုင်ခဲ့သည် (တမန်တော်များ ၂၀:၃၁)။ ထို့နောက် မာကဒိုးနီးယားကိုဖြတ်ပြီး ဂရိပြည်သို့သွားရောက်ကာ သုံးလနေထိုင်ခဲ့သည် (တမန်တော်များ ၂၀:၃)၊ ထို့နောက် ပသခါပွဲတော်အချိန် (နွေဦးရာသီ) တွင် မာကဒိုးနီးယားကိုဖြတ်ကာ အာရှမိုင်းနားရှိ ထရောမြို့သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ထိုမှတစ်ဆင့် မိလီတုံသို့ သင်္ဘောဖြင့်သွားရောက်ပြီး ပါလစ်စတိုင်းသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်၊ ထိုအချိန်သည် ပင်တိကုတ္တိပွဲတော်အချိန် နွေရာသီအစောပိုင်း သို့မဟုတ် နွေဦးနှောင်းပိုင်း၊ အေဒီ ၅၈ ခန့်ဖြစ်သည်။ ဂျေရုဆလင်တွင် ပေါလ်သည် လူအုပ်ကြီးမှ တိုက်ခိုက်ခံရပြီး အကျဉ်းချခံရသည်။ မကြာမီတွင် ကဲသရိယသို့ ပို့ဆောင်ခံရပြီး၊ ထိုနေရာတွင် “နှစ်နှစ်” (တမန်တော်များ ၂၄:၂၇) နေထိုင်ခဲ့သည်။ ဖီးစတပ်စ်သည် မကြာမီရောက်ရှိပြီးနောက် (အေဒီ ၆၀ ခန့်၊ စာမျက်နှာ ၉၉ ကိုကြည့်ပါ) ပေါလ်ကို ဧကရာဇ်ရှေ့တွင် စစ်ဆေးရန် ရောမသို့ စေလွှတ်ခဲ့သည်။ ပေါလ်နှင့် ၎င်း၏အဖွဲ့သည် ဆောင်းဦးတွင် သင်္ဘောဖြင့် ထွက်ခွာခဲ့သော်လည်း၊ သင်္ဘောပျက်ကျပြီး မလိတာကျွန်းတွင် ဆောင်းရာသီကို ဖြတ်သန်းရခဲ့သည် (တမန်တော်များ ၂၇:၁၂, ၁၄-၄၄; ၂၈:၁)။ “သုံးလအကြာ” (တမန်တော်များ ၂၈:၁၁) ၎င်းတို့သည် ခရီးဆက်နိုင်ခဲ့ပြီး၊ အေဒီ ၆၁၊ နွေဦးအစောပိုင်းတွင် ရောမသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ဤနေရာတွင် ပေါလ်သည် အကျဉ်းသားအဖြစ် “နှစ်နှစ်လုံး” (တမန်တော်များ ၂၈:၃၀) နေထိုင်ခဲ့ပြီး၊ လုကာက ဤကာလကို “နှစ်နှစ်လုံး” ဟု ဖော်ပြထားသောကြောင့်၊ ၎င်းသည် နှစ်နှစ်ထက် အနည်းငယ်ပိုကြာဖွယ်ရှိပြီး၊ အေဒီ ၆၁ မှ ၆၃ အထိ ဖြစ်နိုင်သည်။

Before beginning his Third Missionary Journey, which lasted probably from a.d. 53 to 58, Paul again spent “some time” at Antioch (ch. 18:23). Then he traveled through Galatia and Phrygia and on to Ephesus, where he spent “three years” (ch. 20:31). Next he went through Macedonia to Greece, spending three months there (v. 3), and returned again through Macedonia about Passover time (spring) to Troas in Asia Minor, whence he sailed to Miletus and then to Palestine, arriving in late spring or early summer about the time of Pentecost, probably in a.d. 58. In Jerusalem Paul was attacked by a mob, imprisoned, and soon after taken to Caesarea, where he remained for “two years” (ch. 24:27) until Festus, soon after his arrival (c. a.d. 60, see p. 99), sent him to Rome to appear before Caesar. Paul and his party sailed in the autumn, but did not complete their journey before they were shipwrecked and forced to winter on the island of Melita (see chs. 27:12, 14–44; 28:1). “After three months” (ch. 28:11) they were able to continue their journey, and arrived in Rome probably early the following spring, a.d. 61. Here Paul was a prisoner some two years, which, in view of the fact that Luke gives this period as “two whole years” (ch. 28:30), was probably somewhat more than two years and probably from a.d. 61–63.

ဤနေရာတွင် တမန်တော်များ၏မှတ်တမ်းသည် အဆုံးသတ်သွားပြီး၊ နောက်ထပ်အချိန်ကာလများကို ပေါလု၏နောက်ပိုင်းစာများတွင်တွေ့ရသော အထောက်အထားများအပေါ်တွင်သာ ခန့်မှန်းဖွဲ့စည်းနိုင်သည်။ စာနှစ်စောင်ဖြစ်သော တိမောသေဦးနှင့် တိတုသည် ပေါလု၏ခရီးသွားမှုများနှင့် သူ၏ခရီးဖော်များအကြောင်းကို တမန်တော်များ၏ဇာတ်ကြောင်းနှင့်မကိုက်ညီသော ပုံရိပ်ကိုဖော်ပြသည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၁၈၃–၁၈၅ ကိုကြည့်ပါ)။ ထို့ကြောင့် ပေါလုသည် ရောမမြို့တွင် “နှစ်နှစ်လုံး” အကျဉ်းချထားပြီးနောက် လွတ်မြောက်ခဲ့ပြီး၊ ဤစာနှစ်စောင်တွင်မှတ်တမ်းတင်ထားသော ခရီးသွားမှုများသည် ထိုလွတ်မြောက်ပြီးနောက်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ရန်မဆိုးပါ။ သူလွတ်မြောက်နေခဲ့သည့်ကာလကို ကျွန်ုပ်တို့မသိနိုင်ပါ။ အကယ်၍ သူသည် အေဒီ ၆၃ တွင်လွတ်မြောက်ခဲ့ပါက၊ ရောမမြို့တွင် အေဒီ ၆၄ ဇူလိုင်လတွင်ဖြစ်ပွားခဲ့သော မီးလောင်မှုနောက်ပိုင်း နေရိုး၏ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုအတွင်း သူသည် မြို့မှထွက်ခွာသွားခဲ့ပြီဖြစ်နိုင်သည်။ ဤကာလအတွင်း သူ၏ခရီးသွားမှုများသည် အနည်းဆုံး ခရေတေကျွန်း (တိတု ၁:၅)၊ ဧဖက်မြို့ (၁ တိမောသေ ၁:၃)၊ မက္ကဒိုးနီးယား (၁ တိမောသေ ၁:၃) နှင့် ဂရိနိုင်ငံ (၂ တိမောသေ ၄:၂၀) သို့ရောက်ရှိခဲ့ပြီး၊ စပိန်နိုင်ငံသို့လည်း ရောက်ရှိခဲ့ဖွယ်ရှိသည် (ရောမ ၁၅:၂၄၊ ၂၈၊ ကလီမန့်အော့ဖ်ရောမ၏ရေးသားချက်အရ ပေါလုသည် “အနောက်ဖျားအစွန်း” သို့ရောက်ရှိခဲ့သည်ဟု မှတ်တမ်းတင်ထားသည် [ကိုရိန္တု မှ ကလီမန့်၏ပထမစာ ၅၊ အေအင်အက်ဖ်၊ အတွဲ ၁၊ စာမျက်နှာ ၆])။ ဤခရီးသွားမှုများအတွင်း ပေါလုသည် ထရိုးအက်မြို့တွင် ထပ်မံဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး (၂ တိမောသေ ၄:၁၃ ကိုကြည့်ပါ)၊ ရောမမြို့သို့ပို့ဆောင်ခံခဲ့ရသည်။ ၂ တိမောသေတွင် သူသည် ထိုနေရာ၌ အကျဉ်းသားဖြစ်နေပြီး၊ ဤအကြိမ်တွင် မကြာမီသေဆုံးတော့မည်ဟု သူမျှော်လင့်ခဲ့သည် (အခန်း ၄:၆)။ နေရိုးသည် အေဒီ ၆၆ စက်တင်ဘာလတွင် ဂရိနိုင်ငံသို့ သွားရောက်ခဲ့သောကြောင့် ပေါလု၏တရားစီရင်မှုသည် ထိုအချိန်ခန့်တွင်ဖြစ်ပွားခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ သူ၏သေဆုံးမှုကို မကြာမီတွင်၊ အေဒီ ၆၇ တွင်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်ဟု ယူဆနိုင်သည်။

At this point the record of Acts comes to an end, and further chronology can be constructed only conjecturally, on the basis of circumstantial evidence found in Paul’s later epistles. The two epistles, 1 Timothy and Titus, give a picture of Paul’s travels and his traveling companions that does not fit into the framework of the narrative of Acts (see Vol. V, pp. 183–185). Therefore it is reasonable to conclude that Paul was released after “two whole years” of imprisonment at Rome and that the travels recorded in these two epistles took place after that release. How long he was at liberty we cannot determine. If he was released in a.d. 63 he could have been away from the city during Nero’s persecution that followed the great fire in that city in July, a.d. 64. His travels during this period took him at least to Crete (Titus 1:5), and to Ephesus (1 Tim. 1:3), probably to Macedonia (1 Tim. 1:3) and Greece (2 Tim. 4:20), and perhaps to Spain (Rom. 15:24, 28; cf. the tradition recorded by Clement of Rome, that Paul reached the “limit of the west” [The First Epistle of Clement to the Corinthians 5 ANF, vol. 1, p. 6]). Apparently sometime during these travels Paul once more was arrested, perhaps at Troas (see 2 Tim. 4:13), and was taken to Rome. In 2 Tim. he is a prisoner there, and this time he expected to die soon (ch. 4:6). Conceivably his condemnation would not have occurred without another hearing before Nero, and as Nero left Rome in September, a.d. 66, for a visit to Greece, Paul’s trial may have occurred about that time. His death may reasonably be placed shortly afterward, perhaps in a.d. 67.

IV. Tentative Chronology of the Acts

အေဒီ

၃၁

ယေရှုကားတိုင်မှာအသေခံခြင်း၊ ကောင်းကင်သို့တက်ကြွခြင်း၊ ပင်တေကုတ္တေပွဲ (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၂၅၁–၂၅၄ ကိုကြည့်ပါ)။

၃၄

သတ္တဝါထိန်း ကျောက်ခဲနှင့်ပေါက်သတ်ခံရခြင်း၊ အသင်းတော်ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံရခြင်း၊ ဧဝံဂေလိတရားကို ဆမာရိသို့သယ်ဆောင်သွားခြင်း။

၃၅

ပေါလုသည် ယုံကြည်သူဖြစ်လာခြင်း။

၃၅–၃၈

ပေါလုသည် ဒမတ်စကတ်နှင့် အာရေဗျတွင်နေထိုင်ခြင်း။

၃၈

ပေါလုသည် အရေတာမင်း၏အုပ်ချုပ်မှုအတွင်း ဒမတ်စကတ်မှထွက်ပြေးခြင်း၊ “သုံးနှစ်အကြာ” ယေရုဆလင်သို့လည်ပတ်ခြင်း (ဂလာတိ ၁:၁၈)၊ တာရှုမြို့သို့သွားခြင်း။

၄၄

ယာကုပ် (ယောဟန်၏အစ်ကို) အာဇံခံရခြင်း၊ ပေတရုသည် ပသခါပွဲအချိန်တွင် အကျဉ်းချခံရခြင်း၊ အဂရပ္ပာမင်းသေဆုံးခြင်း။

၄၄–၄၅

ဗာနဗသည် ပေါလုကို အန္တိအုတ်မြို့သို့ခေါ်ဆောင်လာခြင်း၊ ပေါလုသည် “တစ်နှစ်လုံး” ထိုနေရာတွင်နေထိုင်ခြင်း (တမန်တော် ၁၁:၂၆)။

၄၅

ဗာနဗနှင့်ပေါလုသည် ယေရုဆလင်သို့ ငတ်မွတ်ဒုက္ခအတွက် ထောက်ပံ့ရန်သယ်ဆောင်သွားခြင်း။

၄၅–၄၇

ပေါလု၏ပထမဆုံးသာသနာပြုခရီး၊ ပြန်လည်ရောက်ရှိသောအခါ အန္တိအုတ်တွင် “မနည်းသောအချိန်” နေထိုင်ခြင်း (တမန်တော် ၁၄:၂၈၊ အာအက်စဗွီ)။

၄၉

ယေရုဆလင်ကောင်စီ၊ “ဆယ့်လေးနှစ်အကြာ” (ဂလာတိ ၂:၁)။

၄၉

ပေါလုသည် ဒုတိယသာသနာပြုခရီးကိုစတင်ခြင်း၊ ဖရူဂျီယာ၊ ဂလာတိယတွင် ဟောပြောခြင်း၊ ဥရောပသို့ဝင်ရောက်ခြင်း။

၅၁

ပေါလုသည် ကောရိန္တုမြို့သို့ရောက်ရှိခြင်း၊ တစ်နှစ်ခွဲနေထိုင်ခြင်း။

၅၂

ဒုတိယသာသနာပြုခရီးပြီးဆုံးခြင်း၊ ပေါလုသည် အန္တိအုတ်တွင် “အချိန်အနည်းငယ်” နေထိုင်ခြင်း (တမန်တော် ၁၈:၂၃)။

၅၃–၅၈

ပေါလု၏တတိယသာသနာပြုခရီး၊ အာရှမိုင်းနားတစ်လျှောက် ခရီးသွားခြင်း၊ ဧဖက်မြို့တွင် သုံးနှစ်နေထိုင်ခြင်း၊ မက္ကဒိုးနီးယားတစ်လျှောက် ခရီးသွားခြင်း၊ ကောရိန္တုမြို့တွင် သုံးလနေထိုင်ခြင်း။

၅၈–၆၀

ပေါလုသည် ကဲသရိမြို့တွင် “နှစ်နှစ်” အကျဉ်းချခံရခြင်း (တမန်တော် ၂၄:၂၇)၊ ဆောင်းဦးတွင်ထွက်ခွာခြင်း။

၆၀–၆၁

ပေါလုသည် ရောမမြို့သို့ခရီးသွားခြင်း၊ နွေဦးတွင်ရောက်ရှိခြင်း။

၆၁–၆၃

ပေါလုသည် ရောမမြို့တွင် “နှစ်နှစ်လုံး” အကျဉ်းသားအဖြစ်နေထိုင်ခြင်း (တမန်တော် ၂၈:၃၀)။

၆၃–၆၆

ပေါလုသည် ခရေတေကျွန်း၊ အာရှမိုင်းနား၊ မက္ကဒိုးနီးယားတွင် ခရီးသွားခြင်း။

၆၇

ပေါလုနှင့် ပေတရုသေဆုံးခြင်း။A.D.

Crucifixion, Ascension, Pentecost (see Vol. V, pp. 251-254).

Stephen stoned; church persecuted; gospel carried to Samaria.

Paul converted.

35-38

Paul at Damascus and in Arabia.

Paul escapes from Damascus during reign of Aretas; visits Jerusalem “after three

years” (Gal. 1:18); goes to Tarsus.

James the brother of John martyred; Peter imprisoned at Passover time; Agrippa

dies.

44-45

Barnabas brings Paul to Antioch; Paul remains there “a whole year” (Acts 11:26=rAc 11:26).

Barnabas and Paul take famine relief to Jerusalem.

45-47

Paul’s First Missionary Journey; on return Paul remains at Antioch “no little time”

(Acts 14:28, RSV).

Jerusalem Council, “fourteen years after” (Gal. 2:1).

Paul begins Second Missionary Journey; preaches in Phrygia, Galatia, and enters

Europe.

Paul arrives at Corinth, staying one and one–half years.

End of Second Missionary Journey; Paul “some time” at Antioch (Acts 18:23).

53-58

Paul’s Third Missionary Journey: travels through Asia Minor, stays three years

at Ephesus, travels through Macedonia, stays three months at Corinth.

58-60

Paul imprisoned at Caesarea “two years” (Acts 24:27); leaves in autumn.

60-61

Paul’s journey to Rome, arriving in spring.

61-63

Paul a prisoner in Rome “two whole years” (Acts 28:30).

63-66

Paul travels in Crete, Asia Minor, Macedonia.

Death of Paul and Peter.

V. ပေါလု၏စာများ၏ ယာယီအချိန်ဇယား

V. Tentative Chronology of Paul’s Epistles

ပေါလု၏သာသနာပြုလုပ်ငန်းသည် သူ၏ရှိရှိသမျှစာများ၏ အချိန်ဇယားဖွဲ့စည်းမှု၏အုတ်မြစ်ဖြစ်သည်။ သို့သော် ပေါလု၏ဘဝနှင့် သာသနာပြုလုပ်ငန်း၏ တိကျသောအချိန်ဇယားကို ယခုအချိန်တွင် မဖော်ထုတ်နိုင်သေးပါ၊ အကြောင်းမှာ အခြေခံအရင်းအမြစ်များသည် အပိုင်းပိုင်းဖြစ်နေသည် သို့မဟုတ် မရေရာမှုများရှိနေသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် သူ၏ဘဝတွင်ဖြစ်ပွားခဲ့သော အဖြစ်အပျက်အများစုအတွက် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော ရက်စွဲတစ်ခုထက်ပိုမိုကမ်းလှမ်းနိုင်သည် (စာမျက်နှာ ၉၇–၁၀၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ထို့ကြောင့် သူ၏စာမျိုးစုံကို တိကျစွာရက်စွဲဖြင့်သတ်မှတ်ရန်လည်း မဖြစ်နိုင်ပါ။

The chronology of Paul’s ministry constitutes the basis for a chronological arrangement of his extant letters. An absolute chronology of Paul’s life and ministry, however, cannot yet be worked out, because the underlying source material is either too fragmentary or ambiguous. Therefore more than one possible date may be suggested for most of the events in his life (see pp. 97–101). Consequently it is equally impossible to date definitely the writing of his various letters.

သို့သော် ဤဆောင်းပါးတွင်ဖော်ပြထားသော ရက်စွဲများ၏အမှားအယွင်းအကွာအဝေးသည် မကြီးမားနိုင်ပါ။ ဖော်ပြထားသော ရက်စွဲများသည် ရရှိနိုင်သည့် အရင်းအမြစ်အားလုံးအပေါ်အခြေခံထားပြီး၊ မှန်ကန်မှုနှင့် အနီးစပ်ဆုံးဖြစ်သည်သော်လည်း၊ ဖြစ်နိုင်သည့်ရက်စွဲများသည် ဤတွင်ဖော်ပြထားသည့်ရက်စွဲများထက် အနည်းငယ်စောသော သို့မဟုတ် နောက်ကျသည်ဖြစ်နိုင်သည်။ ဖေလိခ်၊ ဖေသတုသ် သို့မဟုတ် ဆာဂျီးယပ်စ်ပေါလုသ်၏ အုပ်ချုပ်မှုရက်စွဲများကို တိကျစွာသတ်မှတ်ပေးနိုင်သော အချက်အလက်များကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပါက၊ ပေါလု၏အချိန်ဇယားကို ပိုမိုခိုင်မာသောအခြေခံဖြင့်ဖွဲ့စည်းနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့မဖြစ်နိုင်သမျှကာလပတ်လုံး၊ မည်သည့်အချိန်ဇယားဖွဲ့စည်းမှုမဆို ယာယီသာဖြစ်နိုင်သည်။

However, the margin of error with regard to the dates presented in this article cannot be great. While the true dates may lie a few years earlier or later than those suggested here, there can be no doubt that the dates presented herewith, which are based on all available source material, are very nearly correct. If chronological data should be discovered fixing definitely the dates of the administrations of Felix, Festus, or Sergius Paulus, it would be possible to place Paul’s chronology on a firmer basis. As long as this cannot be done, any chronological scheme can be only tentative.

ထို့ကြောင့် ဤနေရာတွင် တင်ပြထားသော အစီအစဉ်သည် ပေါလု၏စာများ၏ ခေတ္တဇယားအပေါ် နောက်ဆုံးပိတ်သိမ်းချက်အဖြစ် မဆိုလိုပါ၊ သို့သော် ၎င်းသည် ဆွေးနွေးနေသော အကြောင်းအရာကို ထွန်းလင်းစေသည့် ရရှိနိုင်သော ဒေတာအားလုံး၊ ဝိညာဉ်ရေးရာနှင့် လောကီရင့်၊ သမ္မာကျမ်းစာနှင့် သမ္မာကျမ်းစာမဟုတ်သည့်အရာများအတွက် ဖြေရှင်းချက်ရှာရန် ရိုးသားသော ကြိုးပမ်းမှု၏ ရလဒ်များကို တင်ပြထားသည်။ စာများကို ၎င်းတို့၏ ယူဆထားသော ခေတ္တဇယားအစီအစဉ်အတိုင်း စစ်ဆေးထားသည်။ (တစ်ခုချင်းစီ၏ နိဒါန်းကိုလည်း ကြည့်ပါ)။

Therefore the scheme presented here makes no claim to finality on the chronology of Paul’s letters, but it presents the results of an honest effort to find a solution for all available data, inspired and secular, Biblical and non-Biblical, that shed light on the subject under discussion. The epistles are examined in their presumed chronological order. (See also the Introduction to each).

၁ သက်သာလောနိမှတ်စာ ဤစာသည် ပေါလု၏ ပထမဆုံး သိမ်းဆည်းထားသော စာတစ်စောင်ဖြစ်သော်လည်း၊ ၎င်းသည် သူ၏ ပထမဆုံး အသင်းတော်သို့ရေးသော စာမဟုတ်ပေ။ အကြောင်းမှာ ထိုအချိန်တွင် ပေါလုသည် စာရေးသူအဖြစ် လူသိများနေပြီဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းကို ၂ သက်သာလောနိမှတ်စာ (၂:၂) တွင် သူ၏ အမည်ဖြင့် အတုအယောင်စာများ ပျံ့နှံ့နေသည်ဟု သတိပေးချက်မှ သိရသည်။ ထို့ပြင် ပေါလုသည် ၎င်း၏ လက်မှတ်ကို “စာတိုင်း” (၃:၁၇) ၏ ထူးခြားချက်အဖြစ် ဖော်ပြထားသည်မှာ သူ၏ အမည်ဖြင့် အတုစာများ အသင်းတော်များအကြား ပျံ့နှံ့နေသည်ဟု ညွှန်ပြသည်။ ထိုစာများသည် ပေါလုသည် အသင်းတော်များ သို့မဟုတ် တစ်ဦးချင်းထံ စာများဖြင့် သူ၏ အမြင်ကို မကြာခဏ ဖော်ပြလေ့ရှိသူအဖြစ် လူသိများနေပြီဆိုမှသာ အောင်မြင်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ၁ သက်သာလောနိမှတ်စာမတိုင်မီ ပျောက်ဆုံးသွားသော စာများစွာ ရှိခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

1 Thessalonians.—This is Paul’s first preserved epistle, but probably not his first letter to a church, because at that time he seems to have been known already as a letter writer. This is suggested by his warning against false epistles bearing his name, which may have been in circulation shortly afterward, at the time when the second letter to the Thessalonians was written (2 Thess. 2:2). The fact that at the same time Paul draws his reader’s attention to his personal signature as a characteristic of “every epistle” (ch. 3:17) of his also suggests that forged letters were circulating among the churches under his name. Such letters could have had success only if Paul was already known as a man who frequently expressed his opinion in letters to various churches or individuals. It seems probable that a number of lost letters preceded 1 Thessalonians.

သက်သာလောနိအသင်းတော်ကို ပေါလုသည် သူ၏ ဒုတိယသာသနာပြုခရီးတွင် (အေဒီ ၄၉-၅၂) တည်ထောင်ခဲ့သည်။ သက်သာလောနိသည် မကဆီဒိုးနီးယား၏ မြို့တော်ဖြစ်ပြီး၊ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးတစ်ဦးလက်အောက်တွင် ပိုလီတာ့ချ် (politarchs) ခုနစ်ဦးက အုပ်ချုပ်ကာ လူဦးရေ နှစ်သိန်းခန့်ရှိသည်။ ပေါလုသည် ထိုမြို့တွင် မည်မျှကြာနေခဲ့သည်ကို မသိရသော်လည်း၊ ယုဒလူများ၏ အနှောင့်အယှက်ကြောင့် မြို့မှထွက်ခွာရပြီး ခရီးဆက်ခဲ့ရသည်။ သူ၏ နေထိုင်မှုမှာ တိုတောင်းခဲ့ပုံရပြီး၊ သက်သာလောနိသို့ အမြန်ပြန်လာရန် သူ၏ ဆန္ဒမှာ ထိုနေရာတွင် ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်သော အလုပ်များရှိသေးသည်ဟု ညွှန်ပြသည်။ သက်သာလောနိမှ ပေါလုသည် ဘီရီးယားသို့ ဦးစွာသွားပြီး၊ ထို့နောက် အေသင်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ထိုနေရာများတွင် ယုံကြည်သူများကို ထားခဲ့သည်။ အေသင်မှ ပေါလုသည် သူကိုယ်တိုင် သွားနိုင်ခြင်းမရှိသဖြင့် တိမောသေကို သက်သာလောနိသို့ စေလွှတ်ခဲ့သည် (၁ သက်သာ ၂:၁၇-၃:၆)။ တိမောသေနှင့် ဆီလတ်ပြန်လာသောအခါ၊ ပေါလုသည် ကောရိန္သုသို့ ရောက်နှင့်ပြီဖြစ်ပြီး (တ ၁၈:၅)၊ တိမောသေက သက်သာလောနိအသင်းတော်၏ ဝိညာဉ်ရေးအခြေအနေကို သတင်းပို့ခဲ့သည်။ ပေါလုသည် သူ၏ သွန်သင်ချက်များနှင့်ပတ်သက်၍ အထင်အမြင်လွဲမှားမှုများကို ချက်ချင်းဖြေရှင်းရန် လိုအပ်ကြောင်း သိရှိပြီး ၁ သက်သာလောနိမှတ်စာကို ရေးသားခဲ့သည်။

The church at Thessalonica, to which 1 Thessalonians was addressed, had been founded by Paul during his Second Missionary Journey (a.d. 49–52). Thessalonica, the capital of Macedonia, was governed by seven politarchs under a prefect, and had a population of some 200,000. It is unknown how long Paul stayed there before disturbances incited by the Jews forced him to leave the city and continue his journey. His stay seems to have been rather short, as can be gathered from his desire to return to Thessalonica as soon as possible in order to complete work that he considered as needing his further attention. From Thessalonica Paul went first to Berea and then to Athens, leaving converts behind in each place when he departed. From Athens Paul sent Timothy to Thessalonica, since he found himself unable to go (1 Thess. 2:17 to 3:6). By the time Timothy returned with Silas, Paul had moved on to Corinth (Acts 18:5), where Timothy reported to him concerning the spiritual condition of the church at Thessalonica. Paul, realizing that certain misunderstanding concerning his teachings needed immediate attention there, wrote a letter known as 1 Thessalonians.

ထို့ကြောင့် ၁ သက်သာလောနိမှတ်စာသည် ပေါလု ကောရိန္သုသို့ ရောက်ပြီးမကြာမီတွင် ရေးသားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဤဝတ္ထုကျမ်းတွင် လက်ခံထားသော ပေါလု၏ သာသနာပြုလုပ်ငန်းချိန်ဇယားအရ၊ ၎င်းသည် အေဒီ ၅၁ တွင် ဖြစ်သည် (စာမျက်နှာ ၁၀၀၊ ၁၀၂ ကိုကြည့်ပါ)။

It seems, therefore, that 1 Thessalonians was written shortly after Paul’s arrival in Corinth. According to the tentative chronology of Paul’s ministry accepted in this commentary, this would be in a.d. 51 (see pp. 100, 102).

၂ သက်သာလောနိမှတ်စာ ဤစာသည် ပထမစာနှင့် မကြာခင်ရေးသားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး၊ အကြောင်းမှာ ၎င်း၏ အကြောင်းအရာများသည် ဆင်တူပြီး ပေါလု၏ အဖော်များဖြစ်သော ဆီလနှင့် တိမောသေတို့ကို စာအစတွင် ဖော်ပြထားသည် (၂ သက်သာ ၁:၁; ၁ သက်သာ ၁:၁ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ ဒုတိယစာသည် ပထမစာ၏ သယ်ဆောင်သူပြန်လာပြီး၊ ပေါလု၏ ခရစ်တော်၏ ဒုတိယအကြိမ်ကြွလာခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ သွန်သင်ချက်များကို အသင်းတော်အချို့က အထင်အမြင်လွဲမှားစွာ အသုံးပြုနေသည်ကို သိရှိရ၍ ရေးသားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ပေါလုသည် ခရစ်တော်၏ ပြန်ကြွလာခြင်းမတိုင်မီ ဖြစ်ပေါ်မည့် ကြီးမားသော ဖြစ်ရပ်များ၊ အထူးသဖြင့် ခရစ်တော်ဆန့်ကျင်သူ၏ အုပ်စိုးမှုကို ဖော်ပြပြီး၊ ဤသွန်သင်ချက်ကို ပိုမိုပရောဖက်ပြုသည့် သဘောဖြင့် ဖော်ပြခဲ့သည်။

2 Thessalonians.—This letter cannot have been written much later than the first, because its contents are similar, and the same associates of Paul, Silas and Timothy, are mentioned at the beginning of the letter (2 Thess. 1:1; cf. 1 Thess. 1:1). This second letter was probably occasioned by the return from Thessalonica of the bearer of the first epistle, from whom Paul learned that his words concerning the imminence of the second advent were being misunderstood and misapplied by certain elements in the church. Therefore Paul gave to this new exposition of his teaching concerning the second coming of Christ a strongly prophetic tone, revealing to his readers that certain great events, especially the reign of Antichrist, would precede Christ’s return.

ဤအကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့်၊ ၂ သက်သာလောနိမှတ်စာသည် ပထမစာနှင့် မကြာခင်တွင်၊ အေဒီ ၅၁ ၏ နောက်ဆုံးလများ သို့မဟုတ် အေဒီ ၅၂ ၏ အစောပိုင်းလများတွင် ရေးသားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး၊ ပေါလုသည် ကောရိန္သုတွင် သူ၏ လုပ်ဆောင်မှုဖြင့် တည်ထောင်ခဲ့သော ခရစ်ယာန်အသင်းတော်ကို တည်ဆောက်ရာတွင် အလုပ်များနေခဲ့သည်။

These considerations are the basis for dating the second letter to the Thessalonians not long after the first, either in the last months of a.d. 51 or in the early months of a.d. 52, while Paul was busily engaged in building up the Christian church at Corinth, which his labor had brought into existence.

၁ ကောရိန္သုမှတ်စာ ဤစာသည် ဧဖက်မြို့မှ ရေးသားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည် (၁ ကော ၁၆:၈)၊ ထိုနေရာတွင် ပေါလုသည် သူ၏ တတိယသာသနာပြုခရီးတွင် (အေဒီ ၅၄-၅၇) သုံးနှစ်ခန့် လုပ်ကိုင်ခဲ့သည် (တ ၂၀:၃၁; AA ၂၉၁ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ ယခင်က ပေါလုသည် ကောရိန္သုသို့ စာတစ်စောင်ပို့ခဲ့ပြီး၊ ထိုစာတွင် မတရားသော သူများနှင့် မပေါင်းဖော်ရန် သတိပေးခဲ့သည် (၁ ကော ၅:၉)။ ထို့ကြောင့် ယခုခေါ်ဝေါ်သော ၁ ကောရိန္သုမှတ်စာသည် အမှန်တကယ်တွင် ကောရိန္သုအသင်းတော်သို့ ရေးသားသော ဒုတိယစာဖြစ်သည်။ ဤစာသည် ပထမအကြောင်းအနေဖြင့် ကောရိန္သုမြို့တွင် ဖြေရှင်းရန် လိုအပ်သော ဆိုးရွားသည့် အခြေအနေများနှင့်ပတ်သက်၍ ပေါလုထံသို့ သတင်းရောက်ရှိလာခြင်း (၁:၁၁; ၅:၁) နှင့်၊ ဒုတိယအကြောင်းအနေဖြင့် ကောရိန္သုလူများက ပေါလုထံသို့ မေးခွန်းများစွာ တင်ပြခဲ့ခြင်း (၇:၁; ၈:၁; ၁၂:၁; ၁၆:၁) တို့ကြောင့် ရေးသားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

1 Corinthians.—This letter was written from Ephesus (1 Cor. 16:8), where the apostle Paul labored some three years (a.d. 54–57) during his Third Missionary Journey (Acts 20:31; cf. AA 291). Earlier Paul had sent a letter to Corinth, in which he had admonished his readers to have no company with fornicators (1 Cor. 5:9). Hence, the so-called first epistle to the Corinthians is really the second letter addressed to that church. It was occasioned in the first place by reports received by Paul concerning certain deplorable conditions in Corinth (chs. 1:11; 5:1) that urgently required attention (chs. 1 to 6), and in the second place by a number of questions put before the apostle by the Corinthians (chs. 7:1; 8:1; 12:1; 16:1). These required detailed answers.

ဤစာသည် ပေါလု ဧဖက်မှ ထွက်ခွာမည့်အချိန်မတိုင်မီ ရေးသားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ပေါလုသည် ပင်တိကုတ္တေပွဲပြီးနောက် မြို့မှထွက်ခွာရန် စီစဉ်ခဲ့သော်လည်း၊ လုကာ၏ မှတ်တမ်းတွင် ဖော်ပြထားသော ဆူပူမှု (တ ၁၉:၂၃-၄၁) ကြောင့် စောလျင်စွာ ထွက်ခွာရဖွယ်ရှိသည်။ ဤသမိုင်းဆိုင်ရာ အခြေအနေများကို စာတွင် ရည်ညွှန်းထားပြီး၊ ၎င်းသည် အေဒီ ၅၇ ၏ နွေဦးတွင်၊ ဧဖက်မှ ထွက်ခွာခါနီးတွင် ရေးသားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းစာကို တိတုပ်မှ သယ်ဆောင်သွားသည်ဖြစ်စေ မသယ်ဆောင်သွားသည်ဖြစ်စေ မသေချာသော်လည်း ဖြစ်နိုင်သည်။

The letter was written not long before the apostle’s departure from Ephesus. Paul had planned to leave the city shortly after Pentecost (1 Cor. 16:8), but the outbreak of the riot described by Luke in Acts 19:23–41 apparently forced him to leave earlier. These historical circumstances alluded to in his letter make it possible to date the epistle in the spring of a.d. 57, on the eve of his departure from Ephesus. Whether it was sent in care of Titus is not certain, but possible.

၂ ကောရိန္သုမှတ်စာ ဤစာသည် ပေါလု ဧဖက်မှထွက်ခွာပြီး မကဆီဒိုးနီးယားသို့ ရောက်ရှိပြီးမကြာမီတွင် ရေးသားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်၊ ထို့ကြောင့် ၎င်းကို အေဒီ ၅၇ တွင် ရေးသားခဲ့သည်ဟု ခန့်မှန်းနိုင်သည်။ ပေါလု၏ ယခင်ကြိုးပမ်းမှုများသည် ကောရိန္သုအသင်းတော်ရှိ မကောင်းမှုများကို ဖြေရှင်းရန် မအောင်မြင်ခဲ့သဖြင့် (၂ ကော ၂:၁; ၁၂:၂၁)၊ သူသည် သူ၏ လက်ထောက်ဖြစ်သော တိတုပ်မှတစ်ဆင့် ပြန်လည်သင့်မြတ်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။

2 Corinthians.—This letter can be dated easily, since it was written in Macedonia shortly after Paul had left Ephesus in a.d. 57. Inasmuch as Paul’s earlier efforts to remedy the evils existing in that church had been without success (2 Cor. 2:1; 12:21), the apostle had decided to make another attempt at reconciliation through Titus, his young assistant in the ministry.

တိတုပ်သည် အေဒီ ၅၇ ၏ နွေဦးတွင် ဧဖက်မှ ကောရိန္သုသို့ ထွက်ခွာသွားဖွယ်ရှိပြီး၊ ၁ ကောရိန္သုမှတ်စာကို သယ်ဆောင်သွားသည်ဖြစ်နိုင်သည်။ တိတုပ်ထွက်ခွာချိန်တွင် ၎င်းတို့နှစ်ဦးသည် တိတုပ်သည် ကောရိန္သုတွင် တာဝန်ပြီးဆုံးပြီးနောက် ထရိုအာမြို့သို့ ဆက်သွားရန်နှင့် ပေါလုနှင့် ထိုနေရာတွင် တွေ့ဆုံရန် သဘောတူခဲ့သည် (၂:၁၂-၁၃)။ ပေါလုသည် ထရိုအာသို့ ရောက်သောအခါ တိတုပ်မရောက်သေးသဖြင့် စိတ်ပျက်ခဲ့ရသည်။ ထရိုအာတွင် အောင်မြင်နိုင်သည့် အလုပ်အခွင့်အလမ်းများရှိသော်လည်း၊ သူသည် မကဆီဒိုးနီးယားသို့ ဆက်လက်ခရီးထွက်ခဲ့ပြီး၊ မကဆီဒိုးနီးယားမြို့တစ်မြို့တွင် တိတုပ်နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ တိတုပ်ထံမှ ကောရိန္သုအသင်းတော်ရှိ အမှားပြင်ဆင်ပြီး နောင်တရသူများ၏ သတင်းကောင်းကို ကြားသိရသဖြင့် ပေါလုသည် အလွန်ဝမ်းမြောက်ခဲ့သည် (၇:၅-၇)။

Titus had left Ephesus for Corinth probably in the early spring of a.d. 57, and may have carried the so-called first epistle to the Corinthians. At the departure of Titus, apparently the two men agreed that Titus, after having accomplished his task at Corinth, would proceed to Troas, where Paul planned to meet him (ch. 2:12, 13). Great was the disappointment of the apostle when, upon arriving at Troas, he learned that Titus had not yet arrived. Although he found good prospects for a successful work in Troas, he continued his journey to Macedonia, and was much relieved to meet Titus in one of the Macedonian cities. The joy of meeting Titus was especially caused by the good report Paul received about the change of heart of the erring members at Corinth, who had not only gladly accepted Titus as Paul’s representative, but had also accepted his message of rebuke, and had made wrongs right (ch. 7:5–7).

တိတုပ်၏ နူးညံ့သိမ်မွေ့သော လုပ်ဆောင်မှုသည် မျှော်လင့်ထားသည်ထက် အောင်မြင်ခဲ့ကြောင်း သိရှိသောအခါ၊ ပေါလုသည် တိတုပ်အား ကောရိန္သုသို့ ပြန်သွားပြီး စတင်ထားသော ကောင်းမွန်သော အလုပ်ကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန် တောင်းဆိုခဲ့သည် (၈:၁၆-၁၈, ၂၂-၂၄)။ ထိုအချိန်တွင် ပေါလုသည် မကဆီဒိုးနီးယားရှိ အသင်းတော်များအကြား အချိန်ပိုမိုနေထိုင်ခဲ့သည်။ ပေါလုသည် တိတုပ်အား ၂ ကောရိန္သုမှတ်စာကို ပေးပို့ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတွင် ကောရိန္သုအသင်းတော်နှင့်ပတ်သက်၍ သတင်းကောင်းကြားရသည့်အတွက် ၎င်း၏ ဝမ်းမြောက်မှုကို ထုတ်ဖော်ခဲ့သည်။ ထို့ပြင် မကဆီဒိုးနီးယားတွင် ခဏနေထိုင်ပြီးနောက် ကောရိန္သုသို့ လာရောက်မည်ဟု အသိပေးခဲ့သည် (၁၂:၁၄; ၁၃:၁)။ ထို့ကြောင့် ဤစာသည် အေဒီ ၅၇ ၏ နွေရာသီတွင် ရေးသားခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

When Paul learned that Titus’ tactful work had been successful above expectations, he requested the young man to return to Corinth and continue the good work already begun (ch. 8:16–18, 22–24), while Paul spent more time among the churches of Macedonia. Paul gave Titus another letter, our 2 Corinthians, in which he eloquently expressed his joy over the good reports he had received concerning the church of Corinth. He also announced to them his plan to come to Corinth after a short stay in Macedonia (chs. 12:14; 13:1). Therefore this letter can be dated probably in the summer of a.d. 57.

ဂလာတိနှင့် ရောမ ဂလာတိစာတမ်းနှင့်ပတ်သက်၍ ပညာရှင်များသည် ရေးသားချိန်နှစ်မျိုးကို ယုံကြည်ကြသည်။ ပညာရှင်အများစုက ဤစာတမ်းကို ပေါလုသည် ကောရိန္သုမြို့သို့ ပထမအကြိမ်လည်ပတ်စဉ်၊ သက်သာလောနိမှစာနှစ်စောင်ရေးသားချိန်နှင့် အနီးကပ်တူညီသည့်အချိန်တွင် ရေးသားခဲ့သည်ဟု ယူဆကြသည်။ ဤရက်စွဲသတ်မှတ်ချက်သည် ဂလာတိလူမျိုးများက ပေါလု၏ဧဝံဂေလိသတင်းကို “ဤမျှမြန်စွာ” စွန့်လွှတ်ပြီး အခြားတစ်ခုသို့ပြောင်းလဲခဲ့သည်ဟု ပေါလုက အံ့ဩစွာဖော်ပြခဲ့သည့်အချက်အပေါ် အခြေခံသည် (ဂလာတိ ၁:၆)။ ဤစာတမ်းတွင် ပေါလုသည် ယေရုဆလင်မြို့ရှိ တမန်တော်များကောင်စီအစည်းအဝေးအချိန်အထိ (ဂလာတိ ၁:၁၅ မှ ၂:၁၀; တမန်တော် ၁၅) သူ၏ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအတွေ့အကြုံများကိုသာ ဖော်ပြထားပုံရသည်။ ၎င်းသည် သူ၏ဒုတိယသာသနာပြုခရီးတွင် ဂလာတိဒေသသို့ ဧဝံဂေလိသတင်းပြန့်ပွားရေးမတိုင်မီ ဖြစ်သည် (တမန်တော် ၁၆:၆)။ ထို့ကြောင့် ဤအမြင်ကိုကိုင်စွဲသူများက သူ၏ “ဤမျှမြန်စွာ” ဟူသော ဖော်ပြချက်သည် ဒုတိယခရီးစဉ်တွင် ဂလာတိသို့သွားရောက်ပြီးနောက် မကြာမီရေးသားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ယူဆသည်။ ပေါလုသည် ဒုတိယသာသနာပြုခရီးစဉ်၏အစပိုင်းတွင် ဂလာတိအသင်းတော်များသို့သွားရောက်ခဲ့ပြီး (တမန်တော် ၁၆:၆) ကောရိန္သုမြို့တွင် ပထမအကြိမ်နေထိုင်စဉ်အထိ နှစ်နှစ်ထက်မပိုသောကာလသာ ကြာမြင့်ခဲ့သည်။ ၎င်းကို သူသည် “မြန်စွာ” ဟူ၍ ဖော်ပြရန် သင့်လျော်သည်။ အခြားတစ်ဖက်တွင်၊ နောက်ပိုင်းရက်စွဲကိုယုံကြည်သူများက ဂလာတိ ၁:၆ ရှိ “မြန်စွာ” ဟူသောစကားလုံးသည် အချိန်ကန့်သတ်ချက်တစ်ခုခုကို တိတိကျကျသတ်မှတ်ထားခြင်းမဟုတ်ဟု ထောက်ပြသည်။ “မြန်စွာ” ဟူသောစကားလုံးသည် တတိယခရီးစဉ်တွင် ဂလာတိသို့သွားရောက်ပြီးနောက် တိုတောင်းသောကာလကိုလည်း ရည်ညွှန်းနိုင်သည်။

Galatians and Romans.—Scholars hold two views concerning the date of the Galatian letter. Most scholars believe that this letter was written during Paul’s first visit to Corinth, at approximately the same time the two letters to the Thessalonians were written. This dating is based upon Paul’s statement of surprise that the Galatians had “so soon” left his gospel in exchange for another (Gal. 1:6). In this epistle Paul apparently recounts his personal experiences only up to the time of the apostles’ council at Jerusalem (see Gal. 1:15 to 2:10; Acts 15), which preceded his evangelization of Galatia on the Second Missionary Journey (Acts 16:6). Therefore those who hold this view conclude his reference to their having apostatized “so soon” implies that Paul was writing to them soon after his visit there on the second journey. Between his visit to the churches in Galatia during the initial part of his Second Missionary Journey (Acts 16:6) and his first stay in Corinth, probably less than two years elapsed, a period that he well might characterize as “soon.” On the other hand, those who hold to a later date point out that the word “soon” in Gal. 1:6 cannot be construed as placing any definite limit on the time involved. The word “soon” might as well refer to a brief interval after his visit there on the third journey.

အခြားအမြင်တစ်ခုက ဂလာတိစာတမ်းကို ပေါလု၏တတိယသာသနာပြုခရီးစဉ်အတွင်း ကောရိန္သုမြို့တွင် သုံးလနေထိုင်စဉ် အေဒီ ၅၈ ခုနှစ်တွင် ရေးသားခဲ့သည်ဟု သတ်မှတ်သည်။ ၎င်းသည် ဂလာတိနှင့် ရောမစာတမ်းနှစ်ခုသည် အကြောင်းအရာတွင် အလွန်ဆင်တူပြီး ၎င်းတို့ကို တစ်ချိန်တည်းနီးပါးရေးသားခဲ့ဖွယ်ရှိသည်ဟူသော အချက်အပေါ် အခြေခံသည်။ ဂလာတိစာတမ်းသည် အဆိုပါအငြင်းပွားဖွယ်ရာကိစ္စတစ်ခုကြောင့် ပေါလု၏စိတ်နှလုံးကို ပြင်းထန်စွာထိခိုက်စေခဲ့သည်။ ရောမစာတမ်းသည် ဤအကြောင်းအရာကို ပိုမိုတိုးချဲ့ဖော်ပြထားပြီး ထို့ကြောင့် ဂလာတိစာတမ်းပြီးနောက် မကြာမီရေးသားခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

An alternate view places the writing of Galatians during Paul’s three-month stay at Corinth on his Third Missionary Journey, about a.d. 58. This is based on the fact that the two letters, Galatians and Romans, are so much alike in subject matter as to make it seem likely that they were written at about the same time. Galatians was called forth by a doctrinal controversy that moved Paul’s soul strongly. Romans presents an amplification of this same theme, and may therefore have been written soon after Galatians.

ဂလာတိစာတမ်းရေးသားရခြင်း၏အကြောင်းအမှန်မှာ ဂလာတိပြည်နယ်ရှိ ခရစ်ယာန်အသင်းတော်များ၏ ယုံကြည်မှုဖောက်ပြန်ခြင်းဆိုင်ရာ သတင်းပေးပို့ချက်များဖြစ်သည်။ ယုဒဘာသာဝင်များ၏လွှမ်းမိုးမှုအောက်တွင် ဤခရစ်ယာန်များသည် လုပ်ဆောင်ချက်များဖြင့် ကယ်တင်ခြင်းကို ရှာဖွေနေကြသည် (စာမျက်နှာ ၃၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤကိစ္စရပ်နှင့်ပတ်သက်သည့် သတင်းများကြောင့် ပေါလုသည် အလွန်ထိတ်လန့်ခဲ့ပြီး ဂလာတိလူမျိုးများထံသို့ သူ၏သိမ်းဆည်းထားသောစာများထဲတွင် အပြင်းထန်ဆုံးစာတမ်းကို ရေးသားခဲ့သည်။ သူကိုယ်တိုင် ဂလာတိပြည်နယ်ရှိ အသင်းတော်များကို တည်ထောင်ခဲ့သောကြောင့် ၎င်းတို့သည် သူ၏စိတ်နှလုံးနှင့် အထူးရင်းနှီးပြီး ၎င်းတို့၏ယုံကြည်မှုဖောက်ပြန်ခြင်းသည် သူ့ကို များစွာဝမ်းနည်းစေခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ရှိပြီးသားဆိုးရွားမှုကို ပြုပြင်ရန် မည်သည့်ကြိုးပမ်းမှုမဆို အကြီးအကျယ်မဖြစ်ဟု သူယူဆခဲ့သည်။ ဤမှတ်ချက်သည် နောက်ပိုင်းရက်စွဲဖြစ်သည့် အေဒီ ၅၈ ခုနှစ်ကို ထောက်ခံသည်။

The cause for the writing of Galatians lay in the reported apostasy of the Christian churches in the province by that name. Under the influence of Judaizers, these Christians were seeking salvation by works (see p. 33). Paul was so shocked by the gravity of the situation, as reflected by the reports he received on this matter, that he wrote to the Galatians the most stern of his preserved letters. Since he himself had founded the churches in the province of Galatia, they were especially dear to his heart, and their apostasy caused him so much grief that no effort seemed too great to rectify the existing evil. This commentary favors the later date, about a.d. 58.

ထိုအချိန်နီးပါးတွင် ပေါလု၏စိတ်နှလုံးသည် ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် ဖြောင့်မတ်ခြင်းအကြောင်းဖြင့် ပြည့်နှက်နေပြီး ရောမစာတမ်းကိုလည်း ရေးသားခဲ့ပုံရသည် (AA ၃၇၃၊ ၃၈၃ ကိုကြည့်ပါ)။

At about the same time, while Paul’s heart was full of the subject of righteousness by faith, he seems also to have written his letter to the Romans (see AA 373, 383).

ရောမစာတမ်းတွင် ၎င်းကို ရေးသားချိန်နှင့်ပတ်သက်သော ရှင်းလင်းသောဖော်ပြချက်များစွာပါရှိသည်။ ပေါလုသည် အနောက်ဘက်တွင် အထူးသဖြင့် စပိန်နိုင်ငံတွင် သူ၏လုပ်ငန်းကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန် စီစဉ်ခဲ့သည် (ရောမ ၁၅:၂၄၊ ၂၈)။ ၎င်းသည် မဝေးတော့သောအနာဂတ်တွင် သွားရောက်ရန် မျှော်လင့်ထားသည့်နေရာဖြစ်သည်။ သို့သော် ဦးစွာ ယေရုဆလင်မြို့သို့ ခရီးတိုတစ်ခုထွက်ရမည်ဖြစ်သည်။ အကြောင်းမှာ ဂရိနှင့် မာကေဒိုးနီးယားရှိ အသင်းတော်များတွင် စုဆောင်းထားသော ယေရုဆလင်မြို့ရှိ ဆင်းရဲသူများအတွက် ရန်ပုံငွေများကို ကိုယ်တိုင်လွှဲပြောင်းပေးရန် သူတာဝန်ယူထားသောကြောင့်ဖြစ်သည် (ရောမ ၁၅:၂၅-၂၇)။ စပိန်သို့သွားရောက်ရန် စီစဉ်ထားသည့်ခရီးတွင် ရောမအသင်းတော်သို့ နှစ်ပေါင်းများစွာ ဆန္ဒရှိခဲ့သည့်အတိုင်း လည်ပတ်ရန် မျှော်လင့်ခဲ့သည် (ရောမ ၁:၈-၁၁; ၁၅:၂၃-၂၄)။

The Epistle to the Romans contains a number of clear statements concerning the time when it was written. Paul planned to continue his work in the west, especially in Spain (Rom. 15:24, 28), to which country he hoped to go in the near future. However, first he had to make a brief journey to Jerusalem, because he felt honor bound to transmit personally to the poor in Jerusalem the funds he had collected for them in the churches in Greece and Macedonia (vs. 25–27). On his planned journey to Spain he hoped to fulfill one of his desires of many years’ standing, by visiting the church of Rome (chs. 1:8–11; 15:23, 24).

ပေါလု၏ခရီးစဉ်အစီအစဉ်များနှင့်ပတ်သက်သော ဖော်ပြချက်များသည် ရောမစာတမ်းကို ကောရိန္သုမြို့မှ ယေရုဆလင်သို့ ထွက်ခွာမည့်အချိန်မတိုင်မီ ရေးသားခဲ့သည်ကို ရှင်းလင်းစွာပြသသည်။ ပေါလုသည် အေဒီ ၅၈ ခုနှစ် ပသခါပွဲရာသီ (တမန်တော် ၂၀:၁၆) မတိုင်မီ ဂရိတွင် သုံးလနေထိုင်ပြီးနောက် (တမန်တော် ၂၀:၃) ကောရိန္သုမြို့မှ ထွက်ခွာခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ရောမစာတမ်းကို အေဒီ ၅၈ ခုနှစ် အစောပိုင်းလများတွင် ရေးသားခဲ့သည်ဟု ယူဆနိုင်သည်။ ဂလာတိစာတမ်းကို ယင်းမတိုင်မီ အေဒီ ၅၇ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်း သို့မဟုတ် ၅၈ ခုနှစ်အစောပိုင်းတွင် ရေးသားခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

The statements concerning Paul’s travel plans show clearly that the letter to the Romans was written shortly before his departure from Corinth for Jerusalem. Since Paul left Corinth shortly before the Passover season of the year a.d. 58 (see Acts 20:16), after having spent three months in Greece (v. 3), it may be concluded that the letter to the Romans was written during the early months of a.d. 58. He probably wrote Galatians shortly before, either late in a.d. 57 or early in 58.

ထောင်ကျစာတမ်းများ ထောင်ကျစာတမ်းများမှာ ဧဖက်ဩ၊ ဖိလိပ္ပိဩ၊ ကောလောသဲဩ နှင့် ဖိလျှမုန်သို့ရေးသောစာများဖြစ်သည်။ ဤစာတမ်းများသည် ပေါလု၏ထောင်ကျချိန်တွင် ရေးသားခဲ့သည်မှာ ရှင်းလင်းသည်။ ၎င်းကို အောက်ပါကျမ်းပိုဒ်များတွင် ဖော်ပြထားသည်- ဧဖက် ၆:၂၀; ဖိလိပ္ပိ ၁:၁၃-၁၄; ကောလောသဲ ၄:၁၈; ဖိလျှမုန် ၁၊ ၉။

The Prison Epistles.—The prison epistles are those to the Ephesians, the Philippians, the Colossians, and Philemon. That these prison epistles were indeed written during an imprisonment of the apostle is clearly indicated by the following passages: Eph. 6:20; Phil. 1:13, 14; Col. 4:18; Philemon 1, 9.

ဧဖက်ဩ၊ ကောလောသဲဩ နှင့် ဖိလျှမုန်သို့ရေးသောစာများသည် တစ်ချိန်တည်းနီးပါးတွင် ပေးပို့ခဲ့သည်မှာ ပေါလုက ဤစာတမ်းများတွင် တူညီသောပုဂ္ဂိုလ်များကို ဖော်ပြထားခြင်းမှ ထင်ရှားသည်။ ပေါလုသည် တုခိခုနှင့် ဩနီသိမုကို ဧဖက်ဩ၊ ကောလောသဲဩ နှင့် ဖိလျှမုန်သို့ စာများနှင့်အတူ ပေးပို့ခဲ့သည် (ဧဖက် ၆:၂၁; ကောလောသဲ ၄:၇-၉)။ ဩနီသိမုသည် ဖိလျှမုန်၏အိမ်ကျွန်ဖြစ်ပြီး ပေါလု၏ထောင်ကျချိန်တွင် ခရစ်ယာန်ဘာသာသို့ ကူးပြောင်းခဲ့ပြီး ယခုအခါ ကောလောသဲမြို့ရှိ သခင်ဖြစ်သူ ဖိလျှမုန်ထံသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိရန် အသင့်ဖြစ်နေသည် (ဖိလျှမုန် ၁၀-၁၁)။ ပေါလုသည် ဩနီသိမုအတွက် အကြံပြုစာအဖြစ် ဖိလျှမုန်ထံသို့ စာတမ်းရေးသားခဲ့သည်။

That the letters to the Ephesians, the Colossians, and Philemon were sent approximately at the same time is evident from the fact that Paul names the same individuals in the various epistles. Paul was sending Tychicus and Onesimus with the letters to Ephesus, Colossae, and Philemon (Eph. 6:21; Col. 4:7–9). Onesimus was a runaway slave of Philemon who had been converted by Paul during the apostle’s imprisonment and who was now ready to return to Philemon, his master at Colossae (Philemon 10, 11). Paul wrote the Epistle to Philemon as a note of recommendation to Onesimus’ master.

ထောင်ကျစာတမ်းများသည် ရောမမြို့မှ စတင်ပေးပို့ခဲ့သည်ဟု အစဉ်အလာအရ ယူဆထားသည်။ ၎င်းတို့ကို ပေါလု၏ထောင်ကျချိန်၏နောက်ပိုင်းတွင် ရေးသားခဲ့သည်ဟု ယူဆရသည်။ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့တွင် ပေါလုသည် လွတ်မြောက်ရန်မျှော်လင့်ချက်ကို ဖော်ပြထားပြီး ၎င်းအတွက် အကြောင်းပြချက်တစ်ခုခုရှိခဲ့ရမည် (ဖိလိပ္ပိ ၂:၂၄; ဖိလျှမုန် ၂၂)။ ပေါလု၏ရောမမြို့ထောင်ကျချိန်သည် နှစ်နှစ်ကြာမြင့်ခဲ့သည် (တမန်တော် ၂၈:၃၀)၊ ဤမှတ်ချက်တွင် လက်ခံထားသော ပေါလု၏သာသနာပြုခရီးစဉ်အချိန်ဇယားအရ အေဒီ ၆၁ ခုနှစ်နွေဦးမှ အေဒီ ၆၃ ခုနှစ်အထိဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ဧဖက်ဩ၊ ကောလောသဲဩ နှင့် ဖိလျှမုန်စာတမ်းများကို အေဒီ ၆၂ ခုနှစ်တွင် ရေးသားခဲ့သည်ဟု သတ်မှတ်နိုင်သည်။

From the earliest times Rome has been considered as the place from which the prison epistles were dispatched. They usually have been dated in the latter part of the apostle’s imprisonment there, since in them he expresses a hope of being released, for which he must have had some reason (Phil. 2:24; Philemon 22). His imprisonment in Rome lasted two years (Acts 28:30), from the spring of a.d. 61 to a.d. 63, according to the chronology of Paul’s ministry adopted in this commentary. Therefore Ephesians, Colossians, and Philemon can be dated about a.d. 62.

အချို့ပညာရှင်များက ဤစာတမ်းများကို ပေါလု၏ အေဒီ ၅၈ ခုနှစ်နွေဦးမှ ၆၀ ခုနှစ်ဆောင်းဦးအထိ ကဲသရိယမြို့တွင် နှစ်နှစ်ထောင်ကျချိန်၊ သို့မဟုတ် အာရှမိုင်းနားတွင် မသိရှိရသော ထောင်ကျချိန်တစ်ခုတွင် ရေးသားခဲ့သည်ဟု ယူဆသည်။ ၎င်းတို့က ဤစာတမ်းများ၏သဘောသဘာဝသည် ပေါလုနှင့် စာလက်ခံသူများအကြား ရောမမြို့မှရေးသားခဲ့လျှင်ရှိမည်ထက် ပိုမိုနီးကပ်သော ပထဝီဆိုင်ရာအကွာအဝေးကို လိုအပ်သည်ဟု ယူဆသည်။ သို့သော် ဤအငြင်းပွားမှုများသည် သိသာထင်ရှားမှုမရှိသလောက်ဖြစ်ပြီး ထောင်ကျစာတမ်းများကို ကဲသရိယထောင်ကျချိန် သို့မဟုတ် မသိရှိရသောအခြားထောင်ကျချိန်တွင် ရေးသားခဲ့သည်ဟူသော သီအိုရီများသည် ဓမ္မသစ်ကျမ်းပညာရှင်များအကြား သိသာထင်ရှားသောထောက်ခံမှုမရရှိခဲ့ပေ။

Some scholars assign these epistles to the two years of Paul’s imprisonment at Caesarea (probably spring of a.d. 58 to autumn of a.d. 60), or even in an unknown period of imprisonment in Asia Minor. They hold that the tenor of these letters demands a greater geographical proximity between Paul and his addressees than would have been the case if Paul had written them from Rome. These arguments, however, are not very convincing, and the theories of dating the prison epistles either in the Caesarean captivity or another unknown imprisonment of Paul have found little favorable response from New Testament scholars in general.

ဖိလိပ္ပိဩသို့ရေးသောစာသည် ထောင်ကျစာတမ်းများထဲတွင် နောက်ဆုံးဖြစ်ဖွယ်ရှိသည်။ ၎င်းသည် ပေါလုသည် ရောမမြို့တွင် အချိန်အတော်ကြာနေထိုင်ခဲ့ပြီး သူ၏လုပ်ဆောင်မှုများမှ သိသာထင်ရှားသောအကျိုးအမြတ်များကို ရရှိခဲ့ပြီဖြစ်သည်ကို ဖော်ပြသည် (ဖိလိပ္ပိ ၁:၁၂-၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ထို့အပြင် စာတမ်း၏လေထုတစ်ခုလုံးသည် ပျော်ရွှင်မှုဖြစ်သည်။ ပေါလုသည် ကဲသရာထံသို့ သူ၏အယူခံဝင်မှု (တမန်တော် ၂၅:၁၀-၁၂) ၏အောင်မြင်မှုကို မျှော်လင့်ထားပုံရပြီး ၎င်းသည် သူချစ်မြတ်နိုးသော ဖိလိပ္ပိအသင်းတော်သို့ ထပ်မံလည်ပတ်နိုင်မည်ဖြစ်သည် (ဖိလိပ္ပိ ၂:၂၄)။ တစ်ချိန်တည်းတွင် သူ၏စကားများသည် အကယ်၍အဆင်မပြေသောဆုံးဖြတ်ချက်ထွက်ပေါ်လာပါက သူပြင်ဆင်ထားပြီးဖြစ်ကြောင်း စာဖတ်သူများ၏စိတ်ထဲတွင် သံသယမရှိစေရ (ဖိလိပ္ပိ ၁:၁၉-၂၀၊ ၂၂-၂၅)။ ထို့ကြောင့် ဖိလိပ္ပိဩစာတမ်းကို အေဒီ ၆၃ ခုနှစ်တွင် ရေးသားခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

The letter to the Philippians is probably the last of the prison epistles. It implies that Paul had been in Rome some time, and already had seen considerable fruitage from his labors (see on Phil. 1:12–14). Furthermore, the whole atmosphere of the letter is one of happiness. Apparently Paul expected a favorable outcome of his appeal to Caesar (Acts 25:10–12), which would allow him once more to visit his beloved church in Philippi (Phil. 2:24). At the same time his words leave no doubt in the mind of his readers that an unfavorable decision would not have found him unprepared (Phil. 1:19, 20, 22–25). It may therefore be concluded that Philippians was probably written in a.d. 63.

ဟေဗြဲ ဟေဗြဲသို့ရေးသောစာတမ်းဟုခေါ်သော “ပေါလု၏တမန်တော်စာတမ်း” သည် ပေါလု၏အခြားစာတမ်းဆယ့်သုံးစောင်နှင့်မတူညီဘဲ ၎င်း၏စာသားတွင် စာရေးသူ၏အမည်ကို မည်သည့်နေရာတွင်မျှ မဖော်ပြထားပေ (ရောမ ၁:၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ပေါလုသည် သူ၏အခြားသိမ်းဆည်းထားသောစာများအားလုံးကို သူ၏အမည်ဖြင့် စတင်ဖော်ပြသည်။ အစောဆုံးခရစ်ယာန်ခေတ်မှစ၍ ဤစာတမ်း၏စာရေးသူအမှန်မှာ ပေါလုဟုတ်မဟုတ်နှင့်ပတ်သက်၍ ဆွေးနွေးမှုများစွာရှိခဲ့သည်။ ဤမှတ်ချက်၏အဆုံးသတ်မှာ ပေါလုကိုယ်တိုင်က ဟေဗြဲစာတမ်းကို စကားလုံးဖွဲ့စည်းရေးသားခဲ့ခြင်းမဟုတ်သော်လည်း ၎င်းတွင် သူ၏သွန်ပြချက်များပါရှိသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းကို သူ၏စာတမ်းများထဲတွင် ထည့်သွင်းရေတွက်နိုင်သည် (ဤပြဿနာနှင့်ပတ်သက်သော ပိုမိုပြည့်စုံသောဆွေးနွေးမှုအတွက် ဟေဗြဲစာတမ်းမိတ်ဆက်၊ အတွဲ ၇ ကိုကြည့်ပါ)။

Hebrews.—The so-called “Epistle of Paul the Apostle to the Hebrews” differs from the other thirteen Pauline letters in that the text nowhere contains the name of its author. Paul introduces every one of his other known letters with his name (cf. on Rom. 1:1). From early Christian times there has been much discussion as to whether Paul was really the writer of this epistle. The conclusion of this commentary is that while Paul may not himself have phrased the letter to the Hebrews, it contains, nevertheless, his teachings, and so may be counted among his epistles (for a fuller discussion of this problem see Introduction to the Epistle to the Hebrews, Vol. VII).

သို့သော် ပေါလုကို ဟေဗြဲစာတမ်း၏စာရေးသူအဖြစ် လက်ခံခြင်းသည် ၎င်း၏မူလနေရာနှင့် ရက်စွဲဆိုင်ရာ ပြဿနာများကို မဖြေရှင်းပေ။ စာတမ်းကို မည်သည့်နေရာတွင် ရေးသားခဲ့သည်ကို မသိရှိရသော်လည်း “အီတလီမှသူတို့က သင်တို့ကို နှုတ်ဆက်ကြသည်” (ဟေဗြဲ ၁၃:၂၄) ဟူသောစကားများသည် အဓိပ္ပာယ်မရှင်းလင်းသော်လည်း ၎င်းသည် အီတလီမှစတင်ခဲ့သည်ဟု အကြံပြုသည်။

However, accepting Paul as author of Hebrews does not solve the problems connected with its place and date of origin. Where the letter was written is not known, although the words, “They of Italy salute you” (Heb. 13:24), though ambiguous, suggest that it originated in Italy.

ဟေဗြဲစာတမ်း၏ရက်စွဲနှင့်ပတ်သက်၍ မသေချာမှုများလည်းရှိသည်။ ကလီမန့်အလျောက် အေဒီ ၉၅ ခုနှစ်တွင် ကောရိန္သုလူမျိုးများထံသို့ စာရေးသောအခါ ဟေဗြဲ ၁:၃-၁၄ ကို ကိုးကားခဲ့သည် (ကလီမန့်၏ပထမစာတမ်း ၃၆)။ ၎င်းသည် စာတမ်းသည် ပထမရာစုနှစ်အကုန်မတိုင်မီ ရောမမြို့တွင် သိရှိခဲ့ပြီး ၎င်း၏မူလသည် တမန်တော်ခေတ်တွင် ရှာဖွေရမည်ဖြစ်သည်။ အမှန်တကယ်အားဖြင့် အေဒီ ၇၀ ခုနှစ်တွင် ယေရုဆလင်မြို့ရှိ ဗိမာန်တော်ဖျက်ဆီးခံရမှုမတိုင်မီ ဤစာတမ်းကို ရေးသားခဲ့သည်ဟူသော သက်သေများရှိသည်။ သို့မဟုတ်ပါက ဟေဗြဲစာတမ်း၏စာရေးသူသည် ပဋိညာဉ်ဟောင်းနှင့် ၎င်း၏ပုံစံဆိုင်ရာဝန်ဆောင်မှု၏ အချည်းနှီးဖြစ်မှုကို အလေးပေးဖော်ပြထားသူတစ်ဦးအနေဖြင့် ဗိမာန်တော်ဖျက်ဆီးခံရပြီးနောက် ၎င်းနှင့်ဆက်စပ်သော ထုံးတမ်းများရပ်တန့်သွားခြင်းကို သေချာပေါက်ထောက်ပြလိမ့်မည်။ ဤဖြစ်ရပ်များသည် အတိတ်တွင်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးပါက ၎င်းတို့သည် ဟေဗြဲစာတမ်း၏စာရေးသူ၏အငြင်းပွားမှုများကို အလွန်ယုံကြည်စရာကောင်းစွာ သက်သေပြပေးမည်ဖြစ်သည်။ သို့သော် သူသည် ဗိမာန်တော်ဝန်ဆောင်မှုများသည် ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေဆဲဖြစ်သည်ဟု ဖော်ပြထားပြီး (ဟေဗြဲ ၉:၆ တွင် “သွားခဲ့” သည် “ဆက်လက်သွားနေ” ဟု ဘာသာပြန်ရန်ပိုမိုသင့်လျော်သည်) ပဋိညာဉ်ဟောင်းသည် “ပျောက်ကွယ်ရန်အသင့်ဖြစ်နေ” သည်ဟု ဖော်ပြထားသည် (ဟေဗြဲ ၈:၁၃)။ ထို့ကြောင့် ဟေဗြဲစာတမ်းကို ဗိမာန်တော်မဖျက်ဆီးမီ၊ ပေါလု၏သက်တမ်းအတွင်း အေဒီ ၆၇ ခုနှစ်တွင် ရေးသားခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

Concerning the date of Hebrews there is an equal amount of uncertainty. Clement of Rome was acquainted with the letter about a.d. 95, for in writing to the Corinthians at that time he quoted Heb. 1:3–14 (Clement First Epistle to the Corinthians 36). This proves not only that the letter was known in Rome before the end of the 1st century, but also that its origin must be sought in the apostolic era. In fact, there are evidences that suggest that the epistle was written before the destruction of the Temple in Jerusalem in a.d. 70. Otherwise it would seem that an author who emphasizes the voidness and unprofitableness of the old covenant and its typical service, as the author of Hebrews does, certainly would have pointed to the cessation of the rituals connected with that service if the Temple had already been destroyed. These events, if they had lain in the past, would have underlined the arguments of the author of Hebrews so convincingly that he almost certainly would have used them to prove his point. However, since he implies that the Temple service was still being carried on (see ch. 9:6, where “went” is better translated “are going”) and that the old covenant was “ready to vanish away” (ch. 8:13), it appears probable that the Temple had not yet been destroyed when Hebrews was written. These considerations make it possible to date the origin of the letter to the Hebrews in the lifetime of Paul, whose death occurred about a.d. 67.

အေဒီ ၆၃ ခုနှစ်ကို ဟေဗြဲစာတမ်း၏ရက်စွဲအဖြစ်ယူဆပြီး ရောမမြို့ကို ၎င်း၏မူလနေရာအဖြစ် သတ်မှတ်သည်။ ၎င်းသည် ပေါလု၏ပထမရောမထောင်ကျချိန်၏အဆုံးတွင်ဖြစ်သည်။

The year a.d. 63 has been taken as the date of Hebrews and Rome as its place of origin, without prejudice to other dates and places that comport with the pattern of interpretation followed by this commentary. This would place the letter at the close of Paul’s first Roman imprisonment.

သင်းအုပ်စာတမ်းများ တိမောသေနှင့် တိတုသို့ရေးသောစာများကို “သင်းအုပ်စာတမ်းများ” ဟုခေါ်သည်။ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့သည် အသင်းတော်အရာရှိများ၏တာဝန်များနှင့် အသင်းတော်စီမံခန့်ခွဲမှုဆိုင်ရာ ပြဿနာများနှင့် သက်ဆိုင်သည်။ ဤသဘောအရ ၎င်းတို့ကို အစောဆုံးအသင်းတော်လက်စွဲများဟု ခေါ်ဆိုနိုင်သည်။ ၎င်းတို့သည် ပေါလု၏လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်ငယ်များဖြစ်သော တိမောသေနှင့် တိတုထံသို့ ရေးသားထားသည်။ ၎င်းတို့သည် ပေါလု၏ပထမရောမထောင်ကျချိန်ပြီးနောက် သူ၏သာသနာပြုလုပ်ငန်းကာလမှ စတင်ခဲ့ပုံရသည် (စာမျက်နှာ ၃၀၊ ၁၈၃-၁၈၅ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤပေါလု၏ဘဝအပိုင်းသည် တမန်တော်များ၏အကြောင်းအရာတွင် မပါဝင်သောကြောင့် ထိုအချိန်ကာလအတွင်း သူ၏အတွေ့အကြုံများနှင့် ခရီးစဉ်များနှင့်ပတ်သက်၍ အနည်းငယ်သာသိရှိရသည်။

The Pastoral Epistles.—The letters to Timothy and Titus are called the “pastoral epistles” because in large measure they are concerned with the duties of church officers, and with the problems of church administration. In this sense they can be called the earliest church manuals. They are addressed to two of Paul’s younger fellow workers. It seems clear that they originate from the time of the apostle’s ministry following his first imprisonment in Rome (see pp. 30, 183–185). Since this part of Paul’s life is not included in the Acts, little is known concerning his experiences and journeys during that time.

ရှင်ပေါလု၏ နောက်ဆုံးခရီးစဉ်များသည် မည်မျှကြာရှည်ခဲ့သည်ကို မသိရသော်လည်း၊ သူ၏ဘဝသည် နီရိုအုပ်ချုပ်စဉ် ရောမမြို့တွင် အဆုံးသတ်ခဲ့သည်မှာ သေချာသည်။ နီရိုသည် အေဒီ ၆၈ တွင် ကွယ်လွန်ခဲ့သောကြောင့်၊ ရှင်ပေါလု၏ သေဆုံးမှုသည် ထိုနှစ်ထက်နောက်ကျ၍ မဖြစ်နိုင်ဘဲ၊ ယခင်နှစ်တွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ သူ၏ နောက်ဆုံးအကျဉ်းချခံရမှုသည် ဆောင်းရာသီတစ်ခုကို ဖြတ်သန်းခဲ့ဖွယ်ရှိသည် (၂ တိမောသေ ၄:၂၁)၊ ထို့ကြောင့် အေဒီ ၆၆-၆၇ တွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်ဟု သတ်မှတ်နိုင်သည်။ အကယ်၍ ရှင်ပေါလုသည် အေဒီ ၆၁ တွင် ရောမမြို့သို့ ပထမဆုံးရောက်ရှိခဲ့ပါက၊ သူ၏ နှစ်နှစ်ကြာ အကျဉ်းချခံရမှုသည် အေဒီ ၆၃ တွင် ပြီးဆုံးခဲ့လိမ့်မည်။ ဤသည်မှာ သူ၏ နောက်ဆုံးခရီးစဉ်များအတွက် သုံးနှစ်ခန့် ကျန်ရှိစေသည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ အေဒီ ၆၃-၆၆ ဖြစ်သည်။

How long a period Paul’s last journeys covered is not known. However, it is quite certain that his life ended under Nero in Rome. Since Nero died in a.d. 68, Paul’s death cannot be dated later, and may have occurred the previous year. His last imprisonment, which probably continued through one winter (2 Tim. 4:21), therefore may be dated a.d. 66–67. If Paul first came to Rome in a.d. 61, his two-year imprisonment would have ended in a.d. 63. This leaves about three years for his last journeys, a.d. 63–66.

ရှင်ပေါလုသည် သူ၏ အကျဉ်းထောင်မှ ရေးသားခဲ့သော စာများတွင် အာရှနှင့် မက္ကဒိုးနီးယားရှိ အသင်းတော်များကို တတ်နိုင်သမျှ အမြန်တွေ့လိုကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည် (ဖိလိပ္ပိ ၂:၂၄; ဖိလေမွန် ၂၂)၊ ထို့ကြောင့် သူလွတ်မြောက်ပြီးနောက် မကြာမီ ထိုအရှေ့ပိုင်းဒေသများသို့ ခရီးထွက်ခဲ့သည်ဟု ယူဆနိုင်သည်။ သူသည် အာရှပြည်နယ်၏ အဓိကမြို့ဖြစ်သော ဧဖက်မြို့ကို သွားရောက်ခဲ့ပြီး၊ ထို့နောက် ဖိလိပ္ပိအသင်းတော်ရှိရာ မက္ကဒိုးနီးယားသို့ ဆက်လက်သွားခဲ့သည် (၁ တိမောသေ ၁:၃)။ တိမောသေထံသို့ ပထမစာသည် ဤခရီးစဉ်များအပြီး ရေးသားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး၊ သူလွတ်မြောက်ပြီး တစ်နှစ်ခန့်အကြာ၊ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ အေဒီ ၆၄ တွင် ရေးသားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

Since Paul had indicated in his prison epistles that he was anxious to see the churches in Asia and Macedonia as soon as possible (Phil. 2:24; Philemon 22), it may be assumed that he traveled to those eastern lands shortly after his release. He visited Ephesus, the main city of the province of Asia, before he proceeded to Macedonia (1 Tim. 1:3), where the beloved church of Philippi was located. The first letter to Timothy was written after these visits, and so may be dated about a year following his release, probably a.d. 64.

တိတုထံသို့ ရေးသားခဲ့သော စာသည် တိမောသေထံသို့ ပထမစာတွင် ဆွေးနွေးခဲ့သော အကြောင်းအရာများနှင့် ဆင်တူသော်လည်း၊ အနည်းငယ်နောက်ကျ၍ ရေးသားခဲ့ပုံရသည်။ ဤစာသည် ရှင်ပေါလု၏ ကရေတေကျွန်းပေါ်ရှိ လုပ်ငန်းများကို ဖော်ပြထားပြီး၊ ၎င်းသည် ဤနောက်ဆုံး သာသနာပြုခရီးစဉ်အတွင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ရမည် (တိတု ၁:၅)။ သို့သော်၊ စာရေးသားချိန်တွင် ရှင်ပေါလုသည် ကျွန်းမှ ထွက်ခွာပြီး ဂရိနိုင်ငံသို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး၊ တိတုအား ကရေတေရှိ လုပ်ငန်းများကို တာဝန်ယူရန် ထားခဲ့သည်။ ဂရိနိုင်ငံ၏ အနောက်ဘက်ကမ်းရိုးတန်းရှိ နီကိုပိုလစ်မြို့တွင် လာမည့်ဆောင်းရာသီကို ကုန်ဆုံးရန် စီစဉ်ထားကြောင်း တိတုအား အကြောင်းကြားပြီး၊ ထိုနေရာတွင် တွေ့ဆုံရန် သူ၏လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်ငယ်အား တောင်းဆိုခဲ့သည် (အခန်း ၃:၁၂)။ အကယ်၍ ရှင်ပေါလု၏ အာရှမိုင်းနားနှင့် မက္ကဒိုးနီးယားခရီးစဉ်အတွက် တစ်နှစ်ခန့်နှင့် ကရေတေနှင့် ဂရိရှိ သူ၏လုပ်ငန်းများအတွက် အချိန်အနည်းငယ် ခွင့်ပြုပါက၊ တိတုထံသို့ ရေးသားခဲ့သော စာသည် အေဒီ ၆၅ ခန့်တွင် ရေးသားခဲ့ခြင်းဖြစ်နိုင်သည်။

The letter to Titus seems to have been written somewhat later, although it deals with matter very similar to that discussed in the first letter to Timothy. It refers to Paul’s work on the island of Crete, which must have taken place also during this last missionary journey (Titus 1:5). However, when the letter was written, Paul had already left the island and had probably gone to Greece, leaving Titus in charge of the work on Crete. Informing Titus of his plans to spend the coming winter at Nicopolis on the western coast of Greece, he requested his young fellow worker to meet him there (ch. 3:12). If a year is allowed for Paul’s journey in Asia Minor and Macedonia, and some time for his work in Crete and Greece, his letter to Titus may be dated about a.d. 65.

ရှင်ပေါလု၏ နောက်ထပ်ခရီးစဉ်များသည် ကောရိန္သု၊ မီလေးတုတ် (ဧဖက်မြို့၏တောင်ဘက်)၊ ထရောမြို့ (၂ တိမောသေ ၄:၁၃, ၂၀) နှင့် အခြားမြို့များသို့ သွားရောက်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ထရောမြို့တွင် သူထပ်မံဖမ်းဆီးခံရပုံရသည်။

Paul’s further journeys led the apostle probably to Corinth, to Miletus (south of Ephesus), and to Troas (2 Tim. 4:13, 20), and doubtless other cities as well. Troas seems to have been the city where he was again arrested.

အေဒီ ၆၆ တွင် ဖမ်းဆီးခံရပြီးနောက်၊ ရှင်ပေါလုသည် ရောမမြို့သို့ ထပ်မံပို့ဆောင်ခံခဲ့ရသည်။ တိမောသေထံသို့ ဒုတိယစာရေးသားချိန်တွင်၊ သူသည် တစ်ကြိမ်စစ်ဆေးမေးမြန်းခံရပြီးသော်လည်း အပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခြင်းမခံရသေးပုံရသည် (၂ တိမောသေ ၄:၁၇)။ သူသည် အဆင်ပြေသော စီရင်ချက်ကို မျှော်လင့်ချက်အနည်းငယ်သာရှိခဲ့သော်လည်း (အခန်းကြီး ၆)၊ လာမည့်ဆောင်းရာသီကို ရောမမြို့တွင် ကုန်ဆုံးရဖွယ်ရှိသည်ဟု ထင်ခဲ့ပုံရသည် (အခန်းကြီး ၂၁)၊ အကြောင်းမှာ ရောမတရားရုံးများ၏ နှေးကွေးမှုကို သူ၏အတွေ့အကြုံအရ သိရှိခဲ့သောကြောင့်ဖြစ်နိုင်သည်။ ဤမျှော်လင့်ချက်မှန်ကန်ပါက၊ ရှင်ပေါလုသည် အေဒီ ၆၇ တွင် ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီး၊ တိမောသေထံသို့ ဒုတိယစာသည် အေဒီ ၆၆ ၏ ဆောင်းဦးတွင် ရေးသားခဲ့ခြင်းဖြစ်နိုင်သည်။ သိရှိထားသမျှအရ၊ ဤစာသည် ရှင်ပေါလု၏ စာပေလုပ်ငန်းများကို အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ ရှင်ပေါလု၏ ရှိရှိသမျှသော စာများသည် အေဒီ ၅၁-၆၆ ခန့် ဆယ့်ငါးနှစ်ကာလကို လွှမ်းခြုံထားသည်။

After his arrest, probably in a.d. 66, Paul was once more transported to Rome. At the time he wrote his second letter to Timothy, he seems already to have had one hearing but not yet to have been sentenced (2 Tim. 4:17). Although he apparently had little hope of a favorable verdict (v. 6), he seems to have thought that he might spend at least the following winter in Rome (v. 21), possibly because he knew by experience how slowly Roman courts worked. If this expectation proved to be true, and Paul died in a.d. 67, the second letter to Timothy may be dated in the autumn of a.d. 66. As far as is known, this letter brought to a close Paul’s literary labors. The extant epistles of Paul cover a period of about 15 years, a.d. 51–66.

တမန်တော်များ၏အကျင့်

The Acts of the Apostles

မိတ်ဆက်

introduction

၁. ခေါင်းစဉ်။ ရှေးခေတ်ကတည်းက ဤစာအုပ်ကို “တမန်တော်များ၏အကျင့်” ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သည်၊ သို့သော် စာအုပ်အတွင်း၌ ဤခေါင်းစဉ်မပါရှိပါ။ အစောဆုံးရှိသမျှ (မပြည့်စုံသော) မူကွဲတစ်ခုဖြစ်သည့် ပါပိုင်ရပ် ၄၅ (တတိယအတွဲ၊ စာမျက်နှာ ၁၁၆ တွင်ကြည့်ပါ) နှင့် ကိုဒက်စ်စီနိုင်တစ်တွင် ခေါင်းစဉ်ကို “အကျင့်” ဟုသာ ရိုးရှင်းစွာ ဖော်ပြထားပြီး၊ တမန်တော်များကို ဖော်ပြထားခြင်းမရှိပါ။ ဤသည်မှာ အကြောင်းပြချက်ရှိသည်၊ အကြောင်းမှာ ဤစာအုပ်သည် တမန်တော်အားလုံး၏ ပြည့်စုံသောသမိုင်းမဟုတ်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ အခန်းအနည်းငယ်သည် ပေတရုနှင့် ယောဟန်၏ လုပ်ငန်းများကို ဖော်ပြထားပြီး၊ ကျန်အခန်းများသည် ရှင်ပေါလု၏ ကူးပြောင်းလာမှုနှင့် သူ၏ပထမဆုံး ရောမအကျဉ်းချခံရမှုအထိ ဝန်ကြီးအမှုတော်ကို မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ ထို့ကြောင့် ဤစာအုပ်သည် တမန်တော်တစ်ဦးတစ်ယောက်၏ လုပ်ငန်းကို လုံးဝမလွှမ်းခြုံထားဘဲ၊ အမှန်စင်စစ် တမန်တော်အများစု၏ အကြောင်းကို တိတ်ဆိတ်နေသည်။ ဆယ့်နှစ်ဦးသော တမန်တော်များထဲမှ ပေတရု၊ ယာကုပ်၊ နှင့် ယောဟန်သာလျှင် ဇာတ်လမ်းတွင် အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပြီး၊ စာအုပ်၏ အများစုသည် တမန်တော်တစ်ဦးဖြစ်သော်လည်း မူလတပည့်မဟုတ်သူ ရှင်ပေါလုအား အဓိကထားဖော်ပြထားသည်။ ထို့ကြောင့် “အကျင့်” ဟူသော ခေါင်းစဉ်သည် လုံလောက်ပုံရသည်။

1. Title. Since ancient times this book has been known as The Acts of the Apostles, but the title does not appear in the book itself.

In the earliest extant (but incomplete) copy of the book, known as Papyrus 45 (see Vol. V, p. 116), and in the Codex Sinaiticus the title is given simply as “Acts,” with no mention of the apostles. This is reasonable, for the book is not a full history of all these men. A few chapters describe the work of Peter and John, while the remainder of the book records the conversion and ministry of Paul until his first Roman imprisonment. Consequently the book does not completely cover the work of any one of the apostles, and, indeed, is silent about most of them. Of the Twelve, only Peter, James, and John play leading parts in the narrative, but much of the book is devoted to Paul, who, though an apostle, was not one of the original disciples. The title “Acts” would therefore seem sufficient.

ဒုတိယရာစုနှစ်မှစ၍ တမန်တော်များ၏ ဘဝနှင့် အတွေ့အကြုံများကို ဖော်ပြသည်ဟု ဆိုကာ ပုံပြင်များ ဆက်လက်ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည် (The Ante-Nicene Fathers၊ အတွဲ ၈ ကိုကြည့်ပါ၊ နှင့် ယူဆီးဘီးယပ်၏ ဘုရားကျောင်းသမိုင်း iii. ၂၅. ၄–၇ ကို နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ ဤရေးသားချက်များကိုလည်း “အကျင့်” ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သည်။ ကျမ်းစာစာအုပ်ကို ဤအကျမ်းမပါသော အတုအယောင်များနှင့် ခွဲခြားရန်အတွက်၊ ကျမ်းစာစာအုပ်၏ အမည်ကို “တမန်တော်များ၏ အကျင့်”၊ “တမန်တော်အားလုံး၏ အကျင့်”၊ သို့မဟုတ် “တမန်တော်များ၏ အကျင့်” ဟု အမျိုးမျိုးသော အမည်များဖြင့် ပိုမိုချဲ့ထွင်ခဲ့သည်။

From the 2d century onward there appeared a stream of tales purporting to give the lives and experiences of the apostles (see The Ante-Nicene Fathers, vol. 8; cf. Eusebius Ecclesiastical History iii. 25. 4–7). These writings were also called “Acts.” It was perhaps to distinguish the canonical Acts from these apocryphal imitations that the name of the Biblical book was variously elaborated as “Acting of the Apostles,” “Acts of All the Apostles,” or “Acts of the Apostles.”

၂. ရေးသားသူ။ တမန်တော်များ၏အကျင့်၏ မိတ်ဆက်အခန်း (အခန်း ၁:၁–၄) တွင် လုကာခရစ်ဝင်နှင့် တမန်တော်များ၏အကျင့်ကို တူညီသော ရေးသားသူမှ ရေးသားခဲ့ကြောင်း ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြထားသည်။ လုကာနှင့် တမန်တော်များ၏အကျင့်၏ ရေးသားသူဆိုင်ရာ အသေးစိတ်ဆွေးနွေးမှုအတွက် တတိယအတွဲ၊ စာမျက်နှာ ၁၇၅–၁၇၉၊ ၆၆၃–၆၆၅ တွင် ကြည့်ပါ။

2. Authorship. The introduction to the book of Acts (ch. 1:1–4) makes it clear that the Gospel of Luke and the book of Acts were written by the same author. For a detailed discussion of the authorship of both Luke and Acts see Vol. V, pp. 175–179, 663–665.

အစောပိုင်းခရစ်ယာန်အသင်းတော်သည် ဤစာအုပ်၏ ကျမ်းစာဖြစ်မှုကို ဘယ်သောအခါမှ အလေးအနက်ထား မေးခွန်းမထုတ်ခဲ့ဘဲ၊ ၎င်းသည် မကြာမီ ဓမ္မသစ်ကျမ်းများထဲတွင် ခိုင်မာသောနေရာတစ်ခုကို ရရှိခဲ့သည်။

The early church never seriously questioned the canonicity of the book, and it soon gained a secure place among New Testament writings.

၃. သမိုင်းဆိုင်ရာ နောက်ခံ။ ရောမအင်ပါယာသည် ၎င်း၏အောင်မြင်မှု၏ အထွတ်အထိပ်ကို ခံစားနေရသည်။ ဩဂတ်စတပ်စ်သည် ခိုင်မာသော အုပ်ချုပ်ရေးအခြေခံကို တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ သူ၏အောင်မြင်သော ဆက်ခံသူများသည် ၎င်းကို တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့ပြီး၊ အားနည်းသော ဆက်ခံသူများသည် ၎င်းကို ဖျက်ဆီးနိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ပါ။ ထို့ကြောင့်၊ တမန်တော်များ၏အကျင့်စာအုပ်တွင် လွှမ်းခြုံထားသော ကာလဖြစ်သည့် အေဒီ ၃၁–၆၃ ခန့်အတွင်း၊ ဧကရာဇ်များမှာ တိဘေးရီးယပ် (၁၄–၃၇)၊ ကယ်လီဂူလာ (၃၇–၄၁)၊ ကလောဒီးယပ် (၄၁–၅၄)၊ နှင့် နီရို (၅၄–၆၈) တို့ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့အနက် တိဘေးရီးယပ်နှင့် ကလောဒီးယပ်တို့သည် ၎င်းတို့၏ စွမ်းရည်များကို အင်ပါယာ၏ ကျယ်ပြန့်သော နယ်မြေများအတွက် အကျိုးရှိစွာ အသုံးပြုခဲ့ပြီး၊ ကယ်လီဂူလာနှင့် နီရိုတို့သည် အန္တရာယ်သာလျှင် ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ သို့သော်၊ ဤမတည်မငြိမ်သော ခေါင်းဆောင်မှုများရှိသော်လည်း၊ အင်ပါယာသည် ခရစ်ယာန်ဧဝံဂေလိတရားပျံ့နှံ့ရန် အဆင်ပြေသောအခြေအနေများကို ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည်။ တည်ငြိမ်သော အစိုးရစနစ်၊ တူညီသော အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်၊ ရောမတရားစီရင်မှု၊ တိုးချဲ့လာသော နိုင်ငံသားဖြစ်မှု၊ စည်းကမ်းရှိသော တပ်များဖြင့် ထိန်းသိမ်းထားသော ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ထိုစဉ်က သိရှိထားသော ကမ္ဘာ့ထောင့်အသီးသီးသို့ ဖောက်ထွင်းထားသော လမ်းများ၊ နီးပါးတစ်ကမ္ဘာလုံးတွင် နားလည်သော ဘာသာစကား (ဂရိဘာသာ)—ဤအချက်များသည် တမန်တော်များမှ လုပ်ဆောင်ခဲ့သော အစီအစဉ်ကို အထောက်အကူပြုခဲ့သည်။

3. Historical Setting. The Roman Empire was enjoying its heyday. Augustus had laid a firm administrative foundation on which the better of his successors were able to build, and which the lesser were unable to demolish. The benefits that Roman civilization brought to the empire’s inhabitants continued to be enjoyed by them even when the ruler himself was weak or tyrannical or both. Thus, during the period covered by the book of Acts, c. a.d. 31–63, the emperors were Tiberius (14–37), Caligula (37–41), Claudius (41–54), and Nero (54–68). Of these, Tiberius and Claudius used their abilities for the good of their far-flung possessions, whereas Caligula and Nero did little but harm. Yet, in spite of this checkered leadership, the empire maintained conditions that were favorable to the spread of the gospel. A fairly stable government, a common administrative system, Roman justice, an expanding citizenship, peace preserved by disciplined legions, roads pressing into every corner of the then-known world, a language (Greek) that was almost universally understood—these were factors that favored the program undertaken by the apostles.

အစပိုင်းတွင် ခရစ်ယာန်ဘာသာသစ်သည် ဂျူးဘာသာနှင့် ၎င်း၏ဆက်နွယ်မှုများမှ အကျိုးအမြတ်ရရှိခဲ့သည်။ ရွေးချယ်ခံရသော လူမျိုးသည် အင်ပါယာ၏ ထောင့်အသီးသီးသို့ ပြန့်ကျဲသွားခဲ့ပြီး၊ ၎င်း၏ အခြေခံယုံကြည်ချက်များသည် နောက်ဆုံးတွင် ရောမလူမျိုးများမှ သည်းခံခံရခဲ့သည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် ဤသာသနာဟောင်း၏ အကိုင်းအခက်တစ်ခုအနေဖြင့် ဤသည်းခံမှုတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။ သို့သော် ဂျူးဘာသာသည် မျက်နှာသာမရရှိတော့ပါ။ ၎င်း၏အယူဝါဒီများသည် ကလောဒီးယပ်၏ အုပ်ချုပ်မှုအတွင်း ရောမမြို့မှ နှင်ထုတ်ခံခဲ့ရသည် (တမန်တော် ၁၈:၂)၊ နှင့် ပြင်းထန်သော ဂျူးအမျိုးသားဆန္ဒများသည် ပါလက်စတိုင်းတွင် ပုန်ကန်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး၊ အေဒီ ၆၆–၇၀ တွင် ဂျေရုဆလင်မြို့ ဖျက်ဆီးခံရမှုဖြင့် အဆုံးသတ်ခဲ့သော ဘေးအန္တရာယ်ဖြစ်စေသော စစ်ပွဲများကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ဂျူးဘာသာ၏ အနေအထားဆိုးရွားလာသည်နှင့်အမျှ၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ အခြေအနေသည် ပို၍အန္တရာယ်များလာခဲ့သည်။ ၎င်းသည် တရားဝင်အဆင့်အတန်းမရှိသော ဘာသာတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ၎င်း၏အဖွဲ့ဝင်များသည် ဥပဒေအရ အကာအကွယ်မရှိခဲ့ပါ။ ရောမမြို့မီးလောင်မှုကဲ့သို့သော ပြဿနာများ ဖြစ်ပေါ်လာသောအခါ၊ အေဒီ ၆၄ တွင် ခရစ်ယာန်အသိုင်းအဝိုင်းကို အပြစ်တင်ရန် လွယ်ကူခဲ့ပြီး၊ ထို့နောက်ဖြစ်ပေါ်သော ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုသည် နောက်ပိုင်းနှစ်များတွင် အလွန်အမင်း လိုက်နာခံရသော ဆိုးရွားသော ဥပမာတစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။

At first the new religion profited from its connections with Judaism. The chosen race had been dispersed to many corners of the empire, and its basic beliefs were eventually tolerated by the Romans. Christianity, as an offshoot of the older faith, shared in this toleration. But Judaism fell into disfavor. Its adherents were expelled from Rome during the reign of Claudius (Acts 18:2), and intense Jewish national aspirations led to rebellion in Palestine and to the disastrous wars of a.d. 66–70 that culminated in the destruction of Jerusalem in the year 70. As the position of Judaism worsened, the situation of Christianity grew more perilous. It was a religion with no legal standing, and its members were without protection in the eyes of the law. When trouble arose, such as when Rome burned in a.d. 64, it was easy to make a scapegoat of the Christian community, and the subsequent persecution set a terrible precedent that was all too faithfully followed in succeeding years.

ဤနောက်ခံတွင် လုကာသည် အစောပိုင်းခရစ်ယာန်အသင်းတော်၏ သမိုင်းကို ပြင်ဆင်ခဲ့ပြီး၊ တမန်တော်များ၏အကျင့်ကို ရေးသားခဲ့သည်။ ဤအကြောင်းအရာနှင့် ပတ်သက်၍ ပိုမိုပြည့်စုံသော ဆွေးနွေးမှုအတွက် တတိယအတွဲ၊ စာမျက်နှာ ၄၆–၇၃၊ ၆၆၄၊ ၆၆၅၊ နှင့် စဋ္ဌမအတွဲ၊ စာမျက်နှာ ၂၂–၃၃၊ ၇၁–၈၄၊ ၈၉–၉၅ တွင် ကြည့်ပါ။

It is against this background that Luke prepared his history of the early church, and wrote the Acts of the Apostles. For a fuller discussion of the subject see Vol. V, pp. 46–73, 664, 665, and Vol. VI, pp. 22–33, 71–84, 89–95.

၄. အကြောင်းအရာ။ လုကာသည် (တမန်တော် ၁:၁) ၎င်း၏ “ယခင်စာအုပ်” သည် “ယေရှုသည် ပြုလုပ်ရန်နှင့် သွန်သင်ရန် စတင်ခဲ့သမျှ” ကို ဖော်ပြထားသည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။ သမိုင်းဆိုင်ရာ ထိုးထွင်းသိမြင်မှုဖြင့်၊ သူသည် ယေရှု၏ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ လုပ်ငန်းသည် အစပြုရုံသာဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းကို ၎င်း၏ခရစ်ဝင်စာအုပ်တွင် မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်ကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ သို့သော် ယေရှု၏ တက်ကြွသွားပြီးနောက် သူ၏တပည့်များမှတစ်ဆင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော ခရစ်ယာန်အသင်းတော်ငယ်၏ လုပ်ငန်းများကို မမှတ်တမ်းတင်ပါက၊ ၎င်း၏သမိုင်းသည် မပြည့်စုံမည်ကို သူသိရှိခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် သူသည် ယေရှု၏ တပည့်များ၏ ဝန်ကြီးအမှုတော်မှတစ်ဆင့် ယေရှု၏လုပ်ငန်းများ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်မှုကို ဖော်ပြရန် စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ သူသည် ဤအရာကို စနစ်တကျပြုလုပ်ခဲ့ပြီး၊ တမန်တော်များ၏အကျင့်များကို ဖွံ့ဖြိုးစေရန် တမန်တော် ၁:၈ ကို အဓိကအကြောင်းအရာအဖြစ် ယူခဲ့သည်။ ၎င်းတို့၏သခင်၏ အမိန့်ကို နာခံရင်း၊ တပည့်များသည် (၁) ဂျေရုဆလင်မြို့၌၊ (၂) ဂျူဒယာတစ်ခုလုံး၌၊ (၃) ဆမာရိတွင်၊ (၄) ကမ္ဘာ့အစွန်အဖျားအထိ သက်သေခံခဲ့ကြသည်။ လုကာသည် ၎င်းတို့၏ လှုပ်ရှားမှုများကို လိုက်နာရင်း၊ ၎င်း၏မှတ်တမ်းသည် ထိုအပိုင်းများအဖြစ် သဘာဝအတိုင်း ပိုင်းခြားထားပြီး၊ ၎င်း၏စာအုပ်သည် အစောပိုင်းခရစ်ယာန်အသင်းတော်၏ ပထဝီဝင်ဆိုင်ရာ တိုးတက်မှုကို ခြေရာခံထားသည်။

4. Theme. Luke declares (Acts 1:1) that his “former treatise” dealt with “all that Jesus began both to do and teach.” With clear historical insight he recognized that the work of Jesus on earth was but a beginning, which beginning he recorded in his Gospel. But he knew that his history would be incomplete without an account of what Jesus did through the infant church after His ascension. He therefore sets his hand to describe the continuation of Christ’s work through the ministry of His disciples. He does this in an orderly way by taking Acts 1:8 as the theme around which the acts of the apostles are developed. In obedience to their Master’s command, the disciples witnessed (1) in Jerusalem, (2) in all Judea, (3) in Samaria, and (4) in the uttermost parts of the earth. As Luke follows their movements, his record falls naturally into those divisions, and his book thus traces the geographical growth of the early church.

သူသည် နောက်ထပ်သိသာထင်ရှားသော ဖွံ့ဖြိုးမှုတစ်ခုကိုလည်း မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်。 ခရစ်ယာန်အသင်းတော်သည် ၎င်း၏ဇာစ်မြစ်အားဖြင့် ဂျူးဘာသာဖြစ်သော်လည်း၊ ၎င်းသည် ဂျူးဘာသာကဲ့သို့ သီးသန့်ဘာသာတစ်ခု၏ ကန့်သတ်ချက်များအတွင်း ရှိနေပါက ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သာသနာပြုတာဝန်ကို ဘယ်သောအခါမှ မပြည့်စုံနိုင်ပါ။ ၎င်းသည် ထိုသို့သော သီးသန့်မှုမှ လွတ်မြောက်ရန်လိုအပ်ခဲ့သည်။ လုကာသည် လွတ်မြောက်မှုဆီသို့ ဦးတည်ခဲ့သော အဆင့်များကို ဖော်ပြထားသည်။ ၎င်း၏ဇာတ်လမ်းသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် ဂျူးဂိုဏ်းတစ်ခုမှ နိုင်ငံတကာဘာသာတစ်ခုအဖြစ် တိုးတက်ပြောင်းလဲလာပုံကို ဖော်ပြထားသည်၊ ရှင်ပေါလုက “ဧဝံဂေလိတရားသည် ကောင်းကင်အောက်ရှိ သတ္တဝါအားလုံးထံ ဟောပြောခံရသည်” (ကောလောသဲ ၁:၂၃) ဟု ပြောနိုင်သည့်အချိန်အထိ ဖြစ်သည်။ လုကာသည် ဂျူးလူမျိုးထောင်ပေါင်းများစွာ၊ ယဇ်ပုရောဟိတ်များအပါအဝင်၊ ဧဝံဂေလိတရားကို စောစီးစွာ လက်ခံခဲ့ကြောင်း (တမန်တော် ၆:၇)၊ နှင့် ဖိလိပ္ပုသည် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုများကြောင့် ဆမာရိလူများနှင့် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဂျူးဘာသာသို့ ကူးပြောင်းလာသူ အီသီယိုးပီးယန်းအား ဧဝံဂေလိတရားဟောခဲ့ကြောင်း (အခန်း ၈) မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ သူသည် ပေတရုသည် ရောမဗိုလ်မှူး ကောနီလီယပ်ထံ ရောက်ရှိပုံ (အခန်း ၁၀)၊ ဆိုက်ရင်နှင့် ဆိုက်ပရပ်စ်လူများသည် ဂျူးမဟုတ်သူများထံ ပထမဆုံးအကြိမ် ဧဝံဂေလိတရားဟောခဲ့ပုံ (အခန်း ၁၁)၊ လမ်းဖွင့်ပြီးနောက် ရှင်ပေါလုနှင့် ၎င်း၏လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များသည် တစ်ပါးအမျိုးသားများကို များစွာ ဧဝံဂေလိတရားဟောခဲ့ပုံ (အခန်း ၁၃၊ ၁၄)၊ ၎င်းတို့သည် ပေတရုနှင့် ယာကုပ်၏အကူအညီဖြင့် ဂျူးထုံးတမ်းဥပဒေများမှ တစ်ပါးအမျိုးသားသို့ ကူးပြောင်းလာသူများအတွက် လွတ်မြောက်မှုကို ရယူနိုင်ခဲ့ပုံ (အခန်း ၁၅) ကို အလေးပေးဖော်ပြထားသည်။ ၎င်း၏မှတ်တမ်းသည် ဧဝံဂေလိတရားသည် အရှေ့ရောမကမ္ဘာတစ်လျှောက် ပျံ့နှံ့သွားပုံကို ထင်ရှားစွာ ဖော်ပြထားပြီး (အခန်း ၁၆ မှ ၂၈)၊ သူသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် အများအားဖြင့် တစ်ပါးအမျိုးသားဘာသာတစ်ခုအဖြစ် ပြောင်းလဲလာသည်ကို မြင်ခဲ့သည်။

He also records another significant development. The church was Jewish in its origin, but it could never fulfill a worldwide mission if it remained within the limits of an exclusive religion like Judaism. It had to free itself from such exclusiveness. Luke outlines the steps that led to freedom. His narrative describes the growth of Christianity from a Jewish sect to an international religion, until the time when Paul could say that the gospel “was preached to every creature which is under heaven” (Col. 1:23). Luke records that thousands of Jews, including priests, early accepted the gospel (Acts 6:7); and that persecutions soon drove Philip to evangelize the Samaritans and the partly Judaized Ethiopian (ch. 8). He tells how Peter reached the Roman centurion Cornelius (ch. 10). He emphasizes how men of Cyrene and Cyprus preached to non-Jews for the first time (ch. 11); how, the way having been opened, Paul and his associates evangelized the heathen in great numbers (chs. 13; 14); how they were actually able, with the help of Peter and James, to secure for Gentile converts freedom from subjection to Jewish ritual (ch. 15). His record closes with a vivid picture of the gospel’s spread throughout the eastern Roman world (chs. 16 to 28). He sees Christianity becoming largely a Gentile religion.

လုကာသည် ထိုသို့သော လှုပ်ရှားမှုတစ်ခု၏ သမိုင်းဆရာအဖြစ် အထူးသင့်လျော်သူဖြစ်သည်။ သူသည် ဂျူးမဟုတ်သူ (ဂျင်တိုင်း) ဖြစ်သည်ဟု ယူဆရသည်။ သူသည် ဂျူးမဟုတ်သူများထံ ဓမ္မအမှုတော်လုပ်ဆောင်မှုတွင် နက်ရှိုင်းသော စိတ်ဝင်စားမှုပြသခဲ့သည် (တွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၆၆၃၊ ၆၆၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ထို့ကြောင့် ဂျူးမဟုတ်သူများ၏ ကမ္ဘာသို့ ဧဝံဂေလိတရားကို ကြွေးကြော်ခြင်း၏ ဇာတ်လမ်းကို ရေးသားရန် သူရွေးချယ်ခံရခြင်းသည် အလွန်သင့်လျော်သည်!

Luke was peculiarly fitted to be the historian of such a movement. He is thought to have been a Gentile. He showed a deep interest in ministry to non-Jews (see Vol. V, pp. 663, 664). How appropriate, then, that he should be chosen to relate the story of the proclamation of the gospel to the Gentile world!

ဓမ္မသစ်ကျမ်း၏ ရေးသားသူသည် ငယ်ရွယ်သောအသင်းတော်၏ ကြီးထွားမှုတွင် သန္တာန်ဝိညာဉ်တော်၏ အဆင့်အတန်းကို အပြည့်အဝအသိအမှတ်ပြုသည်။ ယေရှုသည် “သန္တာန်ဝိညာဉ်တော်အားဖြင့် တမန်တော်များအား ပညတ်ချက်များပေးတော်မူခဲ့သည့်နေ့” (အခန်း ၁:၂) မှစ၍ ဝိညာဉ်တော်သည် ခေါင်းဆောင်များနှင့် ၎င်းတို့၏အငယ်တန်းများအတွက် အကြံပေးအဖြစ် ပေါ်ထွက်လာသည်။ ပင်တေကုတ္တေနေ့၏ အံ့ဖွယ်ဖြစ်ရပ်ဖြင့် “သူတို့အားလုံး သန္တာန်ဝိညာဉ်တော်နှင့် ပြည့်ဝလျက် ဝိညာဉ်တော်က သူတို့အား ပေးတော်မူသည့်အတိုင်း အခြားဘာသာစကားများဖြင့် စတင်ပြောဆိုကြသည်” (အခန်း ၂:၄)။ ထို့နောက် ယုံကြည်သူများလည်း “သန္တာန်ဝိညာဉ်တော်နှင့် ပြည့်ဝလျက် ဘုရားသခင်၏ နှုတ်ကပတ်တရားကို ရဲရင့်စွာ ဟောပြောကြသည်” (အခန်း ၄:၃၁)။ ရှေ့သို့ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်လာသည့် ဇာတ်လမ်းတွင် ဝိညာဉ်တော်သည် ဆောလ်၏သိမ်းပိုက်ခြင်း (အခန်း ၉:၁၇)၊ ဂျူးမဟုတ်သူများကို အသင်းတော်ထဲသို့ လက်ခံခြင်း (အခန်း ၁၀:၄၄–၄၇)၊ ဗာနဗတ်နှင့် ဆောလ်အား သာသနာပြုအလုပ်အတွက် ခွဲထုတ်ခြင်း (အခန်း ၁၃:၂–၄)၊ ယေရုဆလင်မ်ညီလာခံတွင် (အခန်း ၁၅:၂၈)၊ နှင့် ပေါလ်၏ သာသနာပြုခရီးများတွင် (အခန်း ၁၆:၆, ၇) စသည့်အခြေအနေများတွင် ဆက်လက်လမ်းညွှန်ပေးသည်။ ထို့ကြောင့် ဓမ္မသစ်ကျမ်းသည် တမန်တော်များနှင့် ၎င်းတို့၏နောက်လိုက်များမှတစ်ဆင့် ဝိညာဉ်တော်၏ အောင်မြင်မှုများ၏ တစိတ်တပိုင်းမှတ်တမ်းအဖြစ် ရပ်တည်သည်ဟု ဆိုနိုင်သည်။

The author of Acts fully recognizes the position of the Holy Spirit in the growth of the infant church. From the day when Jesus “through the Holy Ghost had given commandments unto the apostles” (ch. 1:2), the Spirit appears as the counselor of the leaders and their associates. By the miracle of Pentecost “they were all filled with the Holy Ghost, and began to speak with other tongues, as the Spirit gave them utterance” (ch. 2:4). A little later the believers also were “filled with the Holy Ghost, and they spake the word of God with boldness” (ch. 4:31). The seven men chosen as deacons were “full of the Holy Ghost and wisdom” (ch. 6:3), and one of the most prominent of their number, Stephen, was “full of faith and of the Holy Ghost” (v. 5). As the narrative progresses the Spirit continues to guide—in such situations as the ordination of Saul (ch. 9:17), in the acceptance of Gentiles into the church (ch. 10:44–47), in the separation of Barnabas and Saul for missionary work (ch. 13:2–4), in the Council of Jerusalem (ch. 15:28), and in Paul’s missionary journeys (ch. 16:6, 7). The book of Acts may therefore be said to stand as a partial record of the Spirit’s accomplishments through the apostles and their followers.

၅. အကျဉ်းချုပ်

က. နိဒါန်း၊ ၁:၁–၁၁

၁. လုကာ၏ “ယခင်ကျမ်း”၊ ဧဝံဂေလိတရား၊ ၁:၁

၂. ဧဝံဂေလိတရား တာဝန်ပေးအပ်ခြင်း၊ ၁:၂–၈

၃. ခရစ်တော်၏ ကောင်းကင်သို့တက်ကြွခြင်း၊ ၁:၉–၁၁

ခ. ယေရုဆလင်မ်တွင် ဓမ္မအမှုတော်၊ ၁:၁၂ မှ ၇:၆၀

၁. ဝိညာဉ်တော်၏ တန်ခိုးကိုစောင့်ဆိုင်းခြင်း၊ ၁:၁၂–၂၆

က. တမန်တော်များ ယေရုဆလင်မ်သို့ပြန်လာခြင်း၊ ၁:၁၂, ၁၃

ခ. ဆုတောင်းကာလ၊ ၁:၁၄

ဂ. ယုဒါး၏သေဆုံးခြင်း၊ ၁:၁၅–၂၀

ဃ. ယုဒါး၏နေရာတွင် မဿယအား ခန့်အပ်ခြင်း၊ ၁:၂၁–၂၆

၂. ဝိညာဉ်တော်၏ တန်ခိုး၊ ၂:၁–၄၇

က. ဝိညာဉ်တော်သွန်းလောင်းခြင်း၊ ၂:၁–၁၃

ခ. ပေတရု၏တရားဒေသနာ၊ ၂:၁၄–၃၆

ဂ. တရားဒေသနာ၏ရလဒ်များ၊ ၂:၃၇–၄၁

ဃ. ငယ်ရွယ်သောအသင်းတော်၏ ဆက်ကပ်အပ်နှံမှုနှင့် တိုးပွားမှု၊ ၂:၄၂–၄၇

၃. ခြေဆွံ့သူအား ကုသခြင်း၊ ၃:၁ မှ ၄:၃၁

က. ခရစ်တော်၏နာမဖြင့် ပြုလုပ်သော အံ့ဖွယ်ကုသခြင်း၊ ၃:၁–၁၁

ခ. ပေတရု၏မိန့်ခွန်း၊ ၃:၁၂–၂၆

(၁) ဂျူးများအပေါ် စွပ်စွဲချက်၊ ၃:၁၂–၁၈

(၂) နောင်တရရန် တိုက်တွန်းခြင်း၊ ၃:၁၉–၂၆

ဂ. ပေတရုနှင့်ယောဟန်အား ဖမ်းဆီးခြင်း၊ ၄:၁–၄

ဃ. တမန်တော်များ၏ တရားရင်ဆိုင်ခြင်းနှင့် လွှတ်ပေးခြင်း၊ ၄:၅–၂၂

င. အသင်းတော်၏ ချီးမွမ်းပွဲ၊ ၄:၂၃–၃၁

၄. အစောပိုင်းခရစ်ယာန်အသိုင်းအဝိုင်း၊ ၄:၃၂ မှ ၆:၇

က. ပစ္စည်းများဝေမျှခြင်း၊ ၄:၃၂ မှ ၅:၁၁

(၁) ယုံကြည်သူများသည် ၎င်းတို့၏ပစ္စည်းများကို ဝေမျှကြသည်၊ ၄:၃၂–၃၇

(၂) အနာနိယမ်နှင့် ဆပ္ဖိုင်ရာ၏ လှည့်ဖြားမှုနှင့် သေဆုံးခြင်း၊ ၅:၁–၁၁

ခ. တရားဝင်ဆန့်ကျင်မှု၊ ၅:၁၂–၄၀

(၁) ကုသခြင်းဆိုင်ရာ အံ့ဖွယ်များ၊ ၅:၁၂–၁၆

(၂) တမန်တော်များ၏ ဖမ်းဆီးခြင်း၊ လွတ်မြောက်ခြင်း၊ နှင့် ပြန်လည်ဖမ်းဆီးခြင်း၊ ၅:၁၇–၂၈

(၃) ပေတရု၏ ခုခံပြောဆိုမှု၊ ၅:၂၉–၃၂

(၄) ဂါမာလီယယ်၏ သမမှုတောင်းဆိုချက်၊ ၅:၃၃–၄၀

ဂ. အိမ်မှအိမ်သို့ ဟောပြောခြင်း၊ ၅:၄၁, ၄၂

ဃ. ဓမ္မဆရာများ ခန့်အပ်ခြင်း၊ ၆:၁–၇

၅. စတီဖင်၏ ဖမ်းဆီးခြင်းနှင့် သေဆုံးခြင်း၊ ၆:၈ မှ ၇:၆၀

က. ဓမ္မဆရာတစ်ဦးဖြစ်သော စတီဖင်၏ ဟောပြောခြင်း၊ ၆:၈–၁၀

ခ. စတီဖင်၏ ဖမ်းဆီးခြင်းနှင့် တရားရင်ဆိုင်ခြင်း၊ ၆:၁၁ မှ ၇:၅၃

(၁) ဖမ်းဆီးခြင်း၊ ၆:၁၁–၁၄

(၂) စတီဖင်၏ ထွန်းလင်းခြင်း၊ ၆:၁၅

(၃) သူ၏ခုခံပြောဆိုမှု၊ ၇:၁–၅၃

ဂ. စတီဖင်၏ သေဆုံးခြင်း၊ ၇:၅၄–၆၀

ဂ. ပါလစ္စတိုင်းနှင့် ဆီးရီးယားတွင် ဓမ္မအမှုတော်၊ ၈:၁ မှ ၁၂:၂၃

၁. ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုအောက်တွင် အသင်းတော်၏ ပြန့်ကျဲခြင်း၊ ၈:၁–၄

၂. ဖိလိပ္ပု၊ ပေတရု၊ နှင့် ယောဟန်တို့ ဆမာရိယတွင်၊ ၈:၅–၂၅

က. ဖိလိပ္ပု၏ အောင်မြင်သော ဓမ္မအမှုတော်၊ ၈:၅–၁၃

ခ. ဆီမွန်နှင့် သူ၏လှည့်ဖြားမှုကို ပေတရုက ဆုံးမခြင်း၊ ၈:၁၄–၂၅

၃. ဖိလိပ္ပု၏ နောက်ထပ်ဓမ္မအမှုတော်၊ ၈:၂၆–၄၀

က. ဖိလိပ္ပုနှင့် အီသီယိုးပီးယားလူ၊ ၈:၂၆–၃၉

ခ. ဖိလိပ္ပု အာဇိုးတဇ်နှင့် ကဲသရိယတွင်၊ ၈:၄၀

၄. ဆောလ်၏ ယုံကြည်ခြင်းသို့ပြောင်းလဲခြင်း၊ ၉:၁–၃၁

က. ဆောလ်၊ တရားစီရင်သူ၊ ၉:၁, ၂

ခ. ဆောလ်၏ ခရစ်တော်ကိုမြင်ခြင်းနှင့် ယုံကြည်ခြင်းသို့ပြောင်းလဲခြင်း၊ ၉:၃–၁၇

ဂ. သူ၏ဗတ္တိဇံခံခြင်းနှင့် ပထမဆုံးဟောပြောခြင်း၊ ၉:၁၈–၂၂

ဃ. ဂျူးများက သူ့ကိုသတ်ရန် ကြံစည်ခြင်း၊ ၉:၂၃, ၂၄

င. ဗာနဗတ်နှင့်အတူ ယေရုဆလင်မ်သို့လွတ်မြောက်ခြင်းနှင့် တာရှုသို့ပြန်လာခြင်း၊ ၉:၂၅–၃၀

စ. အသင်းတော်သည် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုမှ အနားယူရသည်၊ ၉:၃၁

၅. ပေတရု၏ နောက်ပိုင်းဓမ္မအမှုတော်၊ ၉:၃၂ မှ ၁၀:၄၈

က. ကုသခြင်းဆိုင်ရာ အံ့ဖွယ်များ၊ ၉:၃၂–၄၂

(၁) အာနေအား လက်ဖျောက်ရောဂါမှ ကုသခြင်း၊ ၉:၃၂–၃၅

(၂) ဒေါရှသည် သေရာမှထမြောက်ခြင်း၊ ၉:၃၆–၄၂

ခ. ကောနီလိယတ်၏ ယုံကြည်ခြင်းသို့ပြောင်းလဲခြင်း၊ ၉:၄၃ မှ ၁၀:၄၈

(၁) ကောနီလိယအား ယောပ္ပေရှိ ပေတရုထံသို့ ညွှန်ကြားခြင်း၊ ၉:၄၃ မှ ၁၀:၈

(၂) ပေတရု၏ သန့်ရှင်းခြင်းနှင့် မသန့်ရှင်းခြင်းဆိုင်ရာ အမြင်အာရုံ၊ ၁၀:၉–၁၆

(၃) ပေတရု ကဲသရိယသို့သွားကာ ကောနီလိယအား သင်ကြားပေးခြင်း၊ ၁၀:၁၇–၄၃

(၄) ကောနီလိယနှင့် သူ၏အဖွဲ့သည် ဗတ္တိဇံခံခြင်း၊ ၁၀:၄၄–၄၈

၆. ဂျူးမဟုတ်သူများထံ ဧဝံဂေလိတရား၊ ၁၁:၁–၃၀

က. ပေတရုသည် တမန်တော်များရှေ့တွင် ဂျူးမဟုတ်သူများထံ ဓမ္မအမှုတော်ကို ခုခံပြောဆိုခြင်း၊ ၁၁:၁–၁၈

ခ. ပါလစ္စတိုင်းအပြင်ဘက်ရှိ ဂျူးများထံ ဧဝံဂေလိတရား၊ ၁၁:၁၉–၂၁

ဂ. ဗာနဗတ်နှင့် ပေါလ် အန္တိအုတ်တွင်၊ ၁၁:၂၂–၂၆

ဃ. ယုဒယတွင် အစာငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုကို အန္တိအုတ်ရှိ ခရစ်ယာန်များက ကယ်တင်ခြင်း၊ ၁၁:၂၇–၃၀

၇. ယာကုပ်နှင့် ပေတရု၏ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံရခြင်း၊ ၁၂:၁–၂၃

က. ဟေရုဒ်အာဂရစ်ပါအမှတ် ၁ ၏ ယာကုပ်အား ထောင်ချခြင်းနှင့် ကွပ်မျက်ခြင်း၊ ၁၂:၁, ၂

ခ. ပေတရု၏ ထောင်ချခြင်းနှင့် အံ့ဖွယ်လွတ်မြောက်ခြင်း၊ ၁၂:၃–၉

ဂ. ဟေရုဒ်အာဂရစ်ပါအမှတ် ၁ ၏ သေဆုံးခြင်း၊ ၁၂:၂၀–၂၃

ဃ. ပေါလ်၏ ပထမသာသနာပြုခရီး၊ ၁၂:၂၄ မှ ၁၄:၂၈

၁. ပေါလ်နှင့် ဗာနဗတ် အန္တိအုတ်တွင်၊ ၁၂:၂၄, ၂၅

၂. ပေါလ်နှင့် ဗာနဗတ်အား အန္တိအုတ်ရှိ ပရောဖက်များနှင့် ဆရာများက တာဝန်ပေးအပ်ခြင်း၊ ၁၃:၁–၃

၃. ၎င်းတို့၏ ဓမ္မအမှုတော်၊ ၁၃:၄ မှ ၁၄:၂၈

က. ဆိုက်ပရက်စ်၊ ၁၃:၄–၁၂

ခ. ပါဂါ၊ ယောဟန်မာကုထွက်ခွာခြင်း၊ ၁၃:၁၃

ဂ. ပိသီဒီယရှိ အန္တိအုတ်၊ ၁၃:၁၄–၅၀

ဃ. အိုင်ကိုနီယမ်၊ ၁၃:၅၁ မှ ၁၄:၅

င. လစ္စထရာ၊ ၁၄:၆–၁၉

စ. ဒါဘီနှင့် ပိသီဒီယမှတစ်ဆင့် ပြန်လာခြင်း၊ ၁၄:၂၀–၂၃

ဆ. အန္တိအုတ်သို့ ပြန်လာခြင်း၊ ၁၄:၂၄–၂၈

င. ယေရုဆလင်မ်ညီလာခံ၊ ၁၅:၁–၃၅

၁. ဂျူဒါယိဇမ်နှင့် ပြဿနာ၊ ၁၅:၁, ၅

၂. ညီလာခံသို့ ကိုယ်စားလှယ်များ၊ ၁၅:၂–၄

၃. ဆွေးနွေးခြင်း၊ ၁၅:၆–၁၈

၄. ဆုံးဖြတ်ချက်၊ ၁၅:၁၉–၂၉

၅. အန္တိအုတ်တွင် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ထုတ်ပြန်ခြင်း၊ ၁၅:၃၀–၃၃

၆. သီလ၊ ပေါလ်၊ နှင့် ဗာနဗတ်တို့ အန္တိအုတ်တွင် ဆက်လက်နေထိုင်ခြင်း၊ ၁၅:၃၄, ၃၅

စ. ပေါလ်၏ ဒုတိယသာသနာပြုခရီး၊ ၁၅:၃၆ မှ ၁၈:၂၂

၁. ပေါလ်နှင့် ဗာနဗတ်အကြား သဘောထားကွဲလွဲခြင်း၊ ၁၅:၃၆–၃၉

၂. ပေါလ်နှင့် သီလတို့ ဆီလီစီယာသို့ ထွက်ခွာခြင်း၊ ၁၅:၄၀, ၄၁

၃. လစ္စထရာတွင် တိမောသိအား ခေါ်ယူခြင်း၊ ၁၆:၁–၃

၄. ဂါလာတိယတွင် ဓမ္မအမှုတော်၊ ၁၆:၄–၁၀

က. အသင်းတော်များကို ဂရုစိုက်ခြင်း၊ ၁၆:၄, ၅

ခ. အာရှနှင့် ဘိသီနီယဆိုင်ရာ ဝိညာဉ်တော်၏ ကန့်သတ်ခြင်း၊ ၁၆:၆, ၇

ဂ. ထရိုအာစ်တွင် မက်ဆီဒိုးနီးယားခေါ်ဆိုမှု၊ ၁၆:၈–၁၀

၅. ဥရောပတွင် ဧဝံဂေလိတရား၊ ၁၆:၁၁ မှ ၁၈:၁၇

က. ဖိလိပ္ပိ၊ ၁၆:၁၁–၄၀

ခ. သံလျောနိက၊ ၁၇:၁–၉

ဂ. ဗရိယာ၊ ၁၇:၁၀–၁၄

ဃ. အေသင်၊ ၁၇:၁၅–၃၄

င. ကောရိန္သု၊ ၁၈:၁–၁၇

(၁) ပေါလ်၏ အလုပ်လုပ်ကိုင်မှု၊ ၁၈:၁–၅

(၂) ဂျူးတရားစရပ်မှ နှင်ထုတ်ခံရခြင်း၊ ၁၈:၆–၁၁

(၃) ဂါလိယို၏ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခြင်း၊ ၁၈:၁၂–၁၇

၆. အန္တိအုတ်သို့ ပြန်လာခြင်း၊ ၁၈:၁၈–၂၂

ဆ. ပေါလ်၏ တတိယသာသနာပြုခရီး၊ ၁၈:၂၃ မှ ၂၁:၁၇

၁. ဂါလာတိယနှင့် ဖရူဂီယတွင် ဓမ္မအမှုတော်၊ ၁၈:၂၃

၂. ဧဖက်နှင့် ကောရိန္သတွင် အာပေါလုတ်၊ ၁၈:၂၄–၂၈

၃. ပေါလ်သည် ယောဟန်နှစ်ခြင်းဆရာ၏ ယုံကြည်သူများအား ပြန်လည်ဗတ္တိဇံပေးခြင်း၊ ၁၉:၁–၇

၄. ဧဖက်တွင် ဧဝံဂေလိတရားပြန့်ပွားခြင်း၊ ၁၉:၈–၄၁

၅. မက်ဆီဒိုးနီးယားနှင့် ဂရိတွင် ဓမ္မအမှုတော်၊ ၂၀:၁–၅

၆. ထရိုအာစ်တွင် ပထမနေ့စည်းဝေးပွဲ၊ ၂၀:၆–၁၂

၇. ဧဖက်ရှိ အကြီးအကဲများနှင့် မီလိတပ်စ်တွင် တွေ့ဆုံခြင်း၊ ၂၀:၁၃–၃၈

၈. ယေရုဆလင်မ်သို့ ခရီးသွားခြင်း၊ ၂၁:၁–၁၇

ဇ. ပေါလ်၏ ဖမ်းဆီးခြင်းနှင့် တရားရင်ဆိုင်ခြင်းများ၊ ၂၁:၁၈ မှ ၂၆:၃၂

၁. ပေါလ်သည် တမန်တော်များထံ အစီရင်ခံခြင်းနှင့် ဗိမာန်တော်တွင် သန့်ရှင်းခြင်း၊ ၂၁:၁၈–၂၆

၂. အဓိကရုဏ်းဖြစ်ပွားခြင်း၊ ၂၁:၂၇–၃၂

၃. ပေါလ်၏ ထိန်းသိမ်းခံရခြင်း၊ ၂၁:၃၃–၃၉

၄. လူအုပ်ရှေ့တွင် သူ၏ခုခံပြောဆိုမှု၊ ၂၁:၄၀ မှ ၂၂:၂၂

၅. ပေါလ်၏ ပထမအကြိမ် ထောင်ချခံရခြင်း၊ ၂၂:၂၂ မှ ၂၆:၃၂

က. တရားရင်ဆိုင်ရန် ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းခြင်း၊ ၂၂:၂၂–၃၀

ခ. ဆီနာဟီဒရင်ရှေ့တွင် ခုခံပြောဆိုခြင်း၊ ၂၃:၁–၁၀

ဂ. ပေါလ်၏ အမြင်အာရုံ၊ ၂၃:၁၁

ဃ. ပေါလ်အား ဂျူးများ၏ ကြံစည်မှု၊ ၂၃:၁၂–၂၂

င. ပေါလ်အား ကဲသရိယသို့ ပြောင်းရွှေ့ခြင်း၊ ၂၃:၂၃–၃၅

စ. ဖိလိတ်အောက်တွင် ထိန်းသိမ်းခံရခြင်း၊ ၂၄:၁–၂၇

ဆ. ဖတ်စတုတ်ထံမှ ပေါလ်၏ ဆီဇာထံ အယူခံခြင်း၊ ၂၅:၁–၁၂

ဇ. ဖတ်စတုတ်သည် ဟေရုဒ်အာဂရစ်ပါအမှတ် ၂ နှင့် တိုင်ပင်ခြင်း၊ ၂၅:၁၃–၂၇

ဈ. အာဂရစ်ပါနှင့် ဖတ်စတုတ်ရှေ့တွင် ပေါလ်၏ ခုခံပြောဆိုမှု၊ ၂၆:၁–၁၉

ည. သူ၏ အပြစ်ကင်းစင်မှုကို အတည်ပြုခြင်း၊ ၂၆:၃၀–၃၂

ဈ. ရောမသို့ခရီးနှင့် ထောင်ချခံရခြင်း၊ ၂၇:၁ မှ ၂၈:၃၁

၁. ခရီးစဉ်၊ ၂၇:၁ မှ ၂၈:၁၆

က. ကဲသရိယမှ မိုင်ရာသို့၊ ၂၇:၁–၅

ခ. မိုင်ရာမှ ဖဲရ်ဟေဗင်းသို့၊ ၂၇:၆–၁၂

ဂ. ကရေတမှ သင်္ဘောပျက်ခြင်းသို့၊ ၂၇:၁၃–၄၄

(၁) မုန်တိုင်း၊ ၂၇:၁၂–၂၀

(၂) ပေါလ်၏ နောက်ဆုံးဘေးကင်းရေးအာမခံချက်၊ ၂၇:၂၁–၂၆

(၃) သင်္ဘောပျက်ခြင်း၊ ၂၇:၂၇–၄၄

ဃ. မယ်လိတာတွင် ဆိုက်ကပ်ခြင်း၊ ၂၈:၁–၁၀

င. ရောမသို့ ခရီးစဉ်ပြီးစီးခြင်း၊ ၂၈:၁၁–၁၆

၂. ရောမရှိ ဂျူးများရှေ့တွင် ပေါလ်၏ ခုခံပြောဆိုမှု၊ ၂၈:၁၇–၂၉

၃. ပေါလ်၏ ရောမတွင် နှစ်နှစ်ကာလ၊ ၂၈:၃၀, ၃၁

5. Outline.I. Introduction, 1:1–11.

A. Luke’s “former treatise,” the Gospel, 1:1.

B. The gospel commission, 1:2–8.

C. Christ’s ascension, 1:9–11.

II. Ministry in Jerusalem, 1:12 to 7:60.

A. Waiting for the power of the Spirit, 1:12–26.

1. The apostles’ return to Jerusalem, 1:12, 13.

2. The prayer season, 1:14.

3. The death of Judas, 1:15–20.

4. The appointment of Matthias to succeed Judas, 1:21–26.

B. The power of the Spirit, 2:1–47.

1. The outpouring of the Spirit, 2:1–13.

2. Peter’s sermon, 2:14–36.

3. Results of the sermon, 2:37–41.

4. The devotion and increase of the infant church, 2:42–47.

C. The healing of the lame man, 3:1 to 4:31.

1. The miracle of healing done in Christ’s name, 3:1–11.

2. Peter’s address, 3:12–26.

a. Accusation against the Jews, 3:12–18.

b. Call for repentance, 3:19–26.

3. The arrest of Peter and John, 4:1–4.

4. The trial and release of the apostles, 4:5–22.

5. The church’s praise service, 4:23–31.

D. The early Christian community, 4:32 to 6:7.

1. Community of goods, 4:32 to 5:11.

a. The believers share their possessions, 4:32–37.

b. The deception and death of Ananias and Sapphira, 5:1–11.

2. Official opposition, 5:12–40.

a. Miracles of healing, 5:12–16.

b. The arrest, escape, and rearrest of the apostles, 5:17–28.

c. The defense of Peter, 5:29–32.

d. Gamaliel’s plea for moderation, 5:33–40.

3. Preaching from house to house, 5:41, 42.

4. Appointment of deacons, 6:1–7.

E. Arrest and death of Stephen, 6:8 to 7:60.

1. The preaching of Stephen, one of the deacons, 6:8–10.

2. Stephen’s arrest and trial, 6:11 to 7:53.

a. The arrest, 6:11–14.

b. Stephen’s illumination, 6:15.

c. His defense, 7:1–53.

3. The death of Stephen, 7:54–60.

III. Ministry in Palestine and Syria, 8:1 to 12:23.

A. Scattering of the church under persecution, 8:1–4.

B. Philip, Peter, and John in Samaria, 8:5–25.

1. Philip’s successful ministry, 8:5–13.

2. Simon and his simony rebuked by Peter, 8:14–25.

C. Philip’s further ministry, 8:26–40..

1. Philip and the Ethiopian, 8:26–39.

2. Philip in Azotus and Caesarea, 8:40.

D. The conversion of Saul, 9:1–31.

1. Saul of Tarsus the persecutor, 9:1, 2.

2. Saul’s vision of the Christ and consequent conversion, 9:3–17.

3. His baptism and first preaching, 9:18–22.

4. Jews plot to kill him, 9:23, 24.

5. His escape to Jerusalem with Barnabas, and return to Tarsus, 9:25–30.

6. The church has rest from persecution, 9:31.

E. Peter’s later ministry, 9:32 to 10:48.

1. Miracles of healing, 9:32–42.

a. Aeneas cured of palsy, 9:32–35.

b. Dorcas resurrected, 9:36–42.

2. The conversion of Cornelius, 9:43 to 10:48.

a. Cornelius directed to Peter in Joppa, 9:43 to 10:8.

b. Peter’s vision concerning clean and unclean, 10:9–16.

c. Peter goes to Caesarea and instructs Cornelius, 10:17–43.

d. Cornelius and his company are baptized, 10:44–48.

F. The gospel to the Gentiles, 11:1–30.

1. Peter defends his Gentile ministry before the apostles, 11:1–18.

2. The gospel to the Jews beyond Palestine, 11:19–21.

3. Barnabas and Paul in Antioch, 11:22–26.

4. Famine in Judea relieved by Christians in Antioch, 11:27–30.

G. Persecution of James and Peter, 12:1–23.

1. Imprisonment and execution of James by Herod Agrippa I, 12:1, 2.

2. Imprisonment and miraculous release of Peter, 12:3–9.

3. Death of Herod Agrippa I, 12:20–23.

IV. Paul’s First Missionary Journey, 12:24 to 14:28.

A. Paul and Barnabas at Antioch, 12:24, 25.

B. Paul and Barnabas commissioned by the prophets and teachers of Antioch, 13:1–3.

C. Their ministry, 13:4 to 14:28.

1. Cyprus, 13:4–12.

2. Perga; departure of John Mark, 13:13.

3. Antioch of Pisidia, 13:14–50.

4. Iconium, 13:51 to 14:5.

5. Lystra, 14:6–19.

6. Derbe and return through Pisidia, 14:20–23.

7. The return to Antioch, 14:24–28.

V. The Council of Jerusalem, 15:1–35.

A. Trouble with the Judaizers, 15:1, 5.

B. Delegates to the council, 15:2–4.

C. The discussion, 15:6–18.

D. The decision, 15:19–29.

E. The decision made known in Antioch, 15:30–33.

F. Silas, Paul, and Barnabas remain in Antioch, 15:34, 35.

VI. Paul’s Second Missionary Journey, 15:36 to 18:22.

A. Dissension between Paul and Barnabas, 15:36–39.

B. Paul and Silas depart for Cilicia, 15–40, 41.

C. The calling of Timothy at Lystra, 16:1–3.

D. The ministry in Galatia, 16:4–10.

1. The care of the churches, 16:4, 5.

2. The Spirit’s restraint concerning Asia and Bithynia, 16:6, 7.

3. Macedonian call at Troas, 16:8–10.

E. The gospel in Europe, 16:11 to 18:17.

1. Philippi, 16:11–40.

2. Thessalonica, 17:1–9.

3. Berea, 17:10–14.

4. Athens, 17:15–34.

5. Corinth, 18:1–17.

a. Paul’s labor, 18:1–5.

b. Expulsion from the synagogue, 18:6–11.

c. Intervention of Gallio, 18:12–17.

F. Return to Antioch, 18:18–22.

VII. Paul’s Third Missionary Journey, 18:23 to 21:17.

A. Ministry in Galatia and Phrygia, 18:23.

B. Apollos in Ephesus and Corinth, 18:24–28.

C. Paul rebaptizes converts of John the Baptist, 19:1–7.

D. Evangelization of Ephesus, 19:8–41.

E. Ministry in Macedonia and Greece, 20:1–5.

F. The first-day meeting in Troas, 20:6–12.

G. Meeting with the elders of Ephesus at Miletus, 20:13–38.

H. The journey to Jerusalem, 21:1–17.

VIII. Paul’s Arrest and Trials, 21:18 to 26:32.

A. Paul’s report to the apostles and purification in the Temple, 21:18–26.

B. The riot, 21:27–32.

C. Paul’s detention, 21:33–39.

D. His defense before the multitude, 21:40 to 22:22.

E. Paul’s first imprisonment, 22:22 to 26:32.

1. Remanded for a hearing, 22:22–30.

2. Defense before the Sanhedrin, 23:1–10.

3. Paul’s vision, 23:11.

4. The Jewish plot against Paul, 23:12–22.

5. Paul’s removal to Caesarea, 23:23–35.

6. Detention under Felix, 24:1–27.

7. Paul’s appeal from Festus to Caesar, 25:1–12.

8. Festus takes counsel with Herod Agrippa II, 25:13–27.

9. Paul’s defense before Agrippa and Festus, 26:1–19.

10. His innocence confirmed, 26:30–32.

IX. Journey to Rome and Imprisonment, 27:1 to 28:31.

A. The voyage, 27:1 to 28:16.

1. From Caesarea to Myra, 27:1–5.

2. From Myra to The fair havens, 27:6–12.

3. From Crete to shipwreck, 27:13–44.

a. The storm, 27:12–20.

b. Paul’s assurance of final safety, 27:21–26.

c. The shipwreck, 27:27–44.

4. Landing on Melita, 28:1–10.

5. Completion of the journey to Rome, 28:11–16.

B. Paul’s defense before the Jews of Rome, 28:17–29.

C. Paul’s two years in Rome, 28:30, 31.

အခန်းကြီး - ၁

chapter 1

၁ ယေရှု၊ သူ၏တမန်တော်များအား သူ၏အထက်သို့တက်သွားခြင်းကို မြင်တွေ့ရန်ပြင်ဆင်ရာ၌ သူတို့ကို အိုလီဗက်တောင်ပေါ်သို့ စုရုံးစေပြီး၊ ယေရုဆလင်မြို့၌ သန္ဓာန်ဝိညာဉ်တင်ပို့ပေးရန်ကို မျှော်လင့်စေကာ၊ အနည်းငယ်သောရက်အကြာတွင် ၎င်းကိုပို့ပေးမည်ဟု ကတိပြုသည်။ ၎င်း၏တန်ခိုးဖြင့် သူတို့သည် သူ့အတွက်သက်သေခံသူများအဖြစ် ကမ္ဘာ့အစွန်အဖျားအထိဖြစ်လိမ့်မည်။ ၉ သူ၏အထက်သို့တက်သွားပြီးနောက်၊ ကောင်းကင်တမန်နှစ်ပါးက သူတို့အား ထွက်ခွာရန်နှင့် သူ၏ဒုတိယအကြိမ်ကြွလာခြင်းကို စိတ်ထားရန် သတိပေးသည်။ ၁၂ ထို့အတူ သူတို့သည် ပြန်လာပြီး၊ ဆုတောင်းပဌနာပြုရင်း၊ ယုဒါး၏နေရာတွင် မဿီယအား တမန်တော်အဖြစ်ရွေးချယ်ကြသည်။

1 Christ, preparing his apostles to the beholding of his ascension, gathereth them together into the mount Olivet, commandeth them to expect in Jerusalem the sending down of the Holy Ghost, promiseth after few days to send it: by virtue whereof they should be witnesses unto him, even to the utmost parts of the earth. 9 After his ascension they are warned by two angels to depart, and to set their minds upon his second coming. 12 They accordingly return, and, giving themselves to prayer, choose Matthias apostle in the place of Judas.

၁-၅ (လုကာ ၁:၁-၄)။ တမန်တော်များကျမ်း၏ရေးသားသူ။—တမန်တော်များကျမ်းကိုရေးသားသူ လုကာနှင့် ၎င်းကို လက်ခံရရှိသူ သိအိုဖိလပ်စ်တို့သည် သာယာစွာ ဆက်သွယ်ဖူးသည်။ လုကာထံမှ သိအိုဖိလပ်စ်သည် များစွာသောသင်ကြားမှုနှင့် ကြီးမားသောအလင်းရရှိခဲ့သည်။ လုကာသည် သိအိုဖိလပ်စ်၏ဆရာဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ သူ၏အလုပ်တွင် လမ်းညွှန်သင်ကြားရန်နှင့် ထောက်ပံ့ကာကွယ်ရန် တာဝန်ရှိသည်ဟု ဆက်လက်ခံစားရသည်။

1–5 (Luke 1:1–4). Authorship of Book of Acts.—Luke, the writer of the book of Acts, and Theophilus, to whom it is addressed, had been pleasantly associated. From Luke, Theophilus had received much instruction and great light. Luke had been Theophilus’ teacher, and he still felt a responsibility to direct and instruct him, and to sustain and protect him in his work.

ထိုအချိန်တွင် စာရေးဆရာတစ်ဦးသည် သူ၏မူကြမ်းကို စစ်ဆေးဝေဖန်ရန်အတွက် တစ်စုံတစ်ဦးထံသို့ပို့လေ့ရှိသည်။ လုကာသည် သိအိုဖိလပ်စ်ကို ၎င်း၏ယုံကြည်မှုရှိသူအဖြစ် ဤအရေးကြီးသောအလုပ်အတွက် ရွေးချယ်ခဲ့သည်။ သူသည် သိအိုဖိလပ်စ်၏အာရုံကို လုကာ၏ရေးသားမှုဖြင့်လည်း သိအိုဖိလပ်စ်ထံသို့ပေးပို့ခဲ့သော ခရစ်တော်၏ဘဝအကြောင်း လုကာကျမ်းသို့ ဦးစွာညွှန်ပြသည်။ [တမန်တော်များ ၁:၁-၅ ကိုးကားထားသည်။] … ခရစ်တော်၏သင်ကြားချက်များကို မူကြမ်းများနှင့် စာအုပ်များတွင် ထိန်းသိမ်းရမည် (မူကြမ်း ၄၀၊ ၁၉၀၃)။

At that time it was customary for a writer to send his manuscript to someone for examination and criticism. Luke chose Theophilus, as a man in whom he had confidence, to perform this important work. He first directs the attention of Theophilus to the record of Christ’s life as given in the book of Luke, which had also been addressed by the same writer to Theophilus. [Acts 1:1–5 quoted.] … The teachings of Christ were to be preserved in manuscripts and books (MS 40, 1903).

၁။ ပထမဆုံး။ စကားလုံးအရ “ပထမ” ဟုဆိုလိုပြီး၊ လက်ရှိလက်ရာသည် စီးရီးတစ်ခု၏ ဒုတိယမြောက်ဖြစ်ကြောင်း ညွှန်ပြသည်။ လုကာကျမ်းသည် “ပထမဆုံးစာတမ်း” ဖြစ်ပြီး (တစ်ဆင့်ငါး၊ စာမျက်နှာ ၆၆၃ ကိုကြည့်ပါ)။

1. Former. Literally, “first,” indicating that the present work is the second in a series. The Gospel according to Luke obviously is the “former treatise” (see Vol. V, p. 663).

သိအိုဖိလပ်စ်။ လုကာ ၁:၃ ကိုကြည့်ပါ။

Theophilus. See on Luke 1:3.

အားလုံး။ လုကာကျမ်းသည် “အစမှစ၍ အားလုံး” (လုကာ ၁:၃) ၏ မရှိမဖြစ်ပြည့်စုံသောမှတ်တမ်းဖြစ်သည်။ လုကာသည် အဓိကကျသောအချက်များကို မှတ်တမ်းတင်ထားပြီး၊ အသေးစိတ်အားလုံးမဟုတ်ပါ (စာမျက်နှာ ၁၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်းကို ယောဟန်၏ကျမ်းနှင့်နှိုင်းယှဉ်ကြည့်လျှင် လုကာချန်လှပ်ထားသောအရာများစွာပါရှိသည်။ သို့သော် ယောဟန်လည်း များစွာချန်လှပ်ထားသည် (ယောဟန် ၂၀:၃၀; ၂၁:၂၅ ကိုကြည့်ပါ)။ ကျမ်းစာတွင် “အားလုံး” (သို့မဟုတ် “အလွန်”) ဟူသောစကားလုံးကို ယေဘုယျအနက်ဖြင့်သုံးလေ့ရှိသည် (မဿဲ ၂:၃; ၃:၅; တမန်တော်များ ၂:၅; ၁၂:၁၁; ရောမ ၁၁:၂၆; ကောလောသဲ ၁:၆; ၁တိမောသေ ၁:၁၆; ယာကုပ် ၁:၂ ကိုကြည့်ပါ)။

All. The Gospel of Luke is an essentially complete account of “all things from the very first” (Luke 1:3). Luke records principal facts, not all the details (see p. 114). This may be seen by a comparison with John’s Gospel, which contains much omitted by Luke. Yet John also omits much (see John 20:30; 21:25). In Scripture the word “all” (or “very”) is often used in a general sense (see Matt. 2:3; 3:5; Acts 2:5; Acts 12:11; Rom. 11:26; Col. 1:6; 1 Tim. 1:16; James 1:2).

စတင်ခဲ့သည်။ ဂရိစကားလုံး “အာချိုမိုင်”၊ “စတင်ရန်” သည် လုကာကျမ်းတွင် အကြိမ်ပေါင်း ၃၀ ခန့်ပါရှိပြီး ၎င်း၏ထူးခြားသောလက္ခဏာဖြစ်သည်။ တမန်တော်များကျမ်းတွင် ၎င်း၏ရှိနေမှုသည် လုကာ၏ရေးသားမှုကို အတည်ပြုသော အထောက်အထားဖြစ်သည်။

Began. Gr. archomai, “to begin,” is characteristic of Luke’s Gospel, in which it occurs some 30 times. Its presence in Acts provides an unstudied evidence of Luke’s authorship.

ဧဝံဂေလိအလုပ်သည်၊ ယေရှုကိုယ်တိုင်စတင်ခဲ့ပြီး၊ တမန်တော်များကျမ်းတွင် ယေရှုသည် သန္ဓာန်ဝိညာဉ်မှတစ်ဆင့် အသင်းတော်၏အလုပ်ဖြင့် ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သည်။

The work of the gospel, begun by Jesus in person, is carried forward in Acts by Jesus through the Holy Spirit in the work of the church.

လုပ်ဆောင်ရန်နှင့် သင်ကြားရန်။ ယေရှုသည် “လုပ်ရပ်နှင့်စကားတွင် တန်ခိုးကြီးသူ” ဖြစ်သည် (လုကာ ၂၄:၁၉)။ ရည်ညွှန်းထားသောလုပ်ရပ်များသည် သူ၏အံ့ဖွယ်လုပ်ဆောင်မှုများဖြစ်သည် (တမန်တော်များ ၁၀:၃၈)။ ယေရှု၏စကားများနှင့် လုပ်ဆောင်မှုများသည် “အခွင့်အာဏာ” နှင့် “တန်ခိုး (လုကာ ၄:၃၂ ကိုကြည့်ပါ) ဖြင့်ဖြစ်သည်။ စာရေးသူသည် ဤနှစ်မျိုးသောလုပ်ဆောင်မှုကို သူရေးမည့်ကျမ်းတွင်လည်း တွေ့ရမည်ဟု ဆိုလိုသည်။

To do and teach. Jesus was “mighty in deed and word” (Luke 24:19). The deeds referred to are His miracles (Acts 10:38). The words and works of Jesus alike were with “authority” and “power” (see on Luke 4:32). The writer implies that this twofold activity will also be found in the book he is about to write.

၂။ ထိုနေ့အထိ။ ဆိုလိုသည်မှာ သူ၏ထမြောက်ခြင်းနောက် နှစ်ဆယ်ရက်မြောက်နေ့ဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၃ ကိုကြည့်ပါ)။

2. Until the day. That is, the 40th day after His resurrection (see v. 3).

အထက်သို့တက်သွားခြင်း။ ဤနေရာတွင်နှင့် အခန်းကြီး ၉၊ ၁၁ နှင့် လုကာ ၂၄:၅၁ တွင်သုံးထားသော ကြိယာ၏ပုံစံသည် ယေရှု၏အထက်သို့တက်သွားခြင်းသည် ခမည်းတော်၏တန်ခိုးထင်ရှားမ� Stuart 3.0.1

Was taken up. The passive form of the verb, as used here and in vs. 9, 11 and Luke 24:51, implies that Jesus’ ascension was a manifestation of the Father’s power.

သန္ဓာန်ဝိညာဉ်မှတစ်ဆင့်။ ဤစကားရပ်သည် သန္ဓာန်ဝိညာဉ်သည် တပည့်တော်များကို အမှန်တရားအားလုံးသို့လမ်းညွှန်မည် (ယောဟန် ၁၆:၁၃) ဟူသောအဓိပ္ပာယ် သို့မဟုတ် ယေရှုသည် သူ၏မစ်ရှင်မတိုင်မီနှင့်ပြီးနောက် သန္ဓာန်ဝိညာဉ်ပိုင်ဆိုင်သူအဖြစ် ပြောဆိုခဲ့သည်ဟု နားလည်နိုင်သည်။ နောက်ဆုံးအဓိပ္ပာယ်သည် မရှိမဖြစ်ဖြစ်ပြီး၊ ခရစ်တော်၏ဘဝတစ်လျှောက်လုံးတွင် သန္ဓာန်ဝိညာဉ်၏တန်ခိုးဖြင့် ပြီးမြောက်ခဲ့သည်။ (က) သူ၏ဖွဲ့စည်းခြင်း (လုကာ ၁:၃၅); (ခ) သူ၏ဗတ္တိဇံခံခြင်း (အခန်းကြီး ၃:၂၁, ၂၂); (ဂ) သူ၏ဖြောင့်မတ်သောဘဝ၏ထင်ရှားခြင်း (၁တိမောသေ ၃:၁၆); (ဃ) သူ၏ဝန်ဆောင်မှုဘဝတွင် လမ်းညွှန်မှု (လုကာ ၄:၁; အခန်းကြီး ၂:၄၉ ကိုကြည့်ပါ); (င) သူ၏အံ့ဖွယ်လုပ်ဆောင်မှုများ (မဿဲ ၁၂:၂၈); (စ) သူ၏ထမြောက်ခြင်း (၁ပေတရု ၃:၁၈)။

Through the Holy Ghost. This expression may be understood to mean either that the Holy Spirit was to guide the disciples into all truth (John 16:13), or that Jesus, both before and after His crucifixion, spoke as one possessed of the Holy Spirit. The latter must be intended, for everything pertaining to Christ’s life on earth was accomplished by the power of the Spirit: (a) His conception (Luke 1:35); (b) His baptism (ch. 3:21, 22); (c) His justification, that is, the manifestation of His righteous life (1 Tim. 3:16); (d) His guidance in His life of service (Luke 4:1; see on ch. 2:49); (e) His miracles (Matt 12:28); (f) His resurrection (1 Peter 3:18).

ညွှန်ကြားချက်များပေးခဲ့သည်။ ပိုမိုကောင်းမွန်စွာ “ညွှန်ကြားပြီးနောက်” ဟူသောအဓိပ္ပာယ်ဖြင့်၊ ကျွန်ုပ်တို့၏သခင်ဘုရား၏ ဧဝံဂေလိတာဝန်ကို အထူးရည်ညွှန်းသည် (မဿဲ ၂၈:၁၈-၂၀ ကိုကြည့်ပါ)။

Had given commandments. Better, “having commanded,” with particular reference to the gospel commission by our Lord (see Matt. 28:18–20).

တမန်တော်များ။ ဂရိစကားလုံး “အပိုစတိုလိုင်”၊ “စေလွှတ်ခံရသူများ” ဟူသောအဓိပ္ပာယ်ဖြင့်၊ “အာပို” (ခွဲထွက်) နှင့် “စတေလျို” (ပို့ရန်) မှဆင်းသက်လာသည်။ ဂန္တဝင်ဂရိဘာသာတွင် “အပိုစတိုလိုစ်” (အများကိန်း၊ အပိုစတိုလိုင်) သည် သင်္ဘောတစ်စီးသို့မဟုတ် ရေတပ်စစ်ဆင်ရေးတစ်ခုစေလွှတ်ခြင်းနှင့် ဆက်စပ်လေ့ရှိပြီး၊ တပ်ခွဲတစ်ခု၏တပ်မှူးနှင့် သံတမန်အဖြစ်လည်း သုံးသည်။ ဤအသုံးအနှုန်းနှစ်မျိုးသည် အရာဝတ္ထုများနှင့် လူပုဂ္ဂိုလ်များအတွက် ကိုင်းဂရိဘာသာသို့ ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားသည်။ ထို့ကြောင့် အေဒီ ၂ ရာစုသို့မဟုတ် ၃ ရာစုမှ အီဂျစ်ပါးပိုင်းတစ်ခုတွင် “ထရီယာဒဲလဖတ်စ်၏သင်္ဘော [အပိုစတိုလိုစ်] အတွက်စာရင်း” (ဂျေ.အိပ်ချ်.မောလ်တန်နှင့် ဂျီ.မီလီဂန်၊ ဂရိသစ်ကျမ်းစကားလုံးများ၊ စာမျက်နှာ ၇၀) ဟုပြောထားသည်။ ပါးပိုင်းများအရ သင်္ဘောမှစတင်၍ စကားလုံး၏အဓိပ္ပာယ်သည် ၎င်း၏ဝန်ဆီကို လွှဲပြောင်းခံရသည်၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းလည်း “စေလွှတ်ခံရသည်” ဖြစ်သည်။ ဝန်ကိုသာမက သင်္ဘောနှင့် ၎င်း၏ဝန်ကို ကိုယ်စားပြုသောစာရွက်စာတမ်းများကိုလည်း “အပိုစတိုလိုစ်” ဟုခေါ်သည်၊ ထို့ကြောင့် စကားလုံးသည် သင်္ဘောစေလွှတ်ရန်အမိန့်၊ ဝန်စာရွက် သို့မဟုတ် ပို့ကုန်လိုင်စင်ကိုပင် ရည်ညွှန်းနိုင်သည်။ တစ်ချိန်တည်းတွင်၊ ကိုင်းနှင့် ဂန္တဝင်ဂရိဘာသာတွင်၊ “အပိုစတိုလိုစ်” သည် ဂျိုးဇီဖပ်စ်က ဂျူးလူမျိုးများကို ရောမသို့စေလွှတ်သော သံတမန်များအဖြစ် သုံးသည် (ရှေးဟောင်းပစ္စည်းများ xvii. ၁၁. ၁)။

Apostles. Gr. apostoloi, “those who are sent,” from apo, “off,” “away,” and stellō, “to send.” In classical Greek apostolos (pl., apostoloi) frequently was connected with the dispatching of a ship or a naval expedition, and it was also used for the commander of a squadron and for an ambassador. These two general applications, to things and to persons, carried over into Koine Greek. Thus an Egyptian papyrus from the 2d or 3d century a.d. speaks of the “account for the ship [apostolos] of Triadelphus” (J. H. Moulton and G. Milligan, The Vocabulary of the Greek New Testament, p. 70). The papyri also show that from the ship itself the meaning of the word was transferred to its cargo, for that also was “sent.” Not only was the cargo called apostolos, but also the documents that represented the ship and its cargo, so that the word might refer to an order for the dispatch of a vessel, a bill of lading, or even an export license. At the same time, in Koine as in classical Greek, apostolos might refer to a person, as Josephus uses it of ambassadors sent by the Jews to Rome (Antiquities xvii. 11. 1).

ဤအသုံးအနှုန်းများသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏အစောပိုင်းတွင် “တမန်တော်” ဟူသောစကားလုံး၏မူလအစကို တိုက်ရိုက်ထိုးထွင်းသိမြင်စေခြင်းမရှိပေ။ ပေါလုသည် စကားလုံးကိုပထမဆုံးအသုံးပြုသူဖြစ်ပြီး (၁သက်သာလောနိတ် ၂:၆)၊ သူ့အတွက် ၎င်းသည် အသင်းတော်တွင် ယေဘုယျအသိအမှတ်ပြုထားသော လုပ်ဆောင်ချက်များကို အခွင့်အာဏာဖြင့်ဆောင်ရွက်သော သတ်မှတ်ထားသောအုပ်စုတစ်ခုကို ရည်ညွှန်းသည့် နည်းပညာဆိုင်ရာအသုံးအနှုန်းဖြစ်ပြီး ဖြစ်ပြီဖြစ်သည် (၁ကောရိန္သု ၄:၉; ၉:၁, ၂)။ ဤအစောဆုံးခရစ်ယာန်စာပေတွင် စကားလုံး၏သတ်မှတ်ထားသောအဓိပ္ပာယ်ကို လက်ခံထားပြီးဖြစ်သည်ဟူသောအချက်က ၎င်းသည် ယခင်တွင် တရားဝင်စတင်မှုတစ်ခုရှိခဲ့ဖွယ်ရှိကြောင်း ညွှန်ပြသည်။ ဂရိဘာသာဖြင့်ရေးသားရင်း၊ ယေရှုသေဆုံးပြီးနှစ်ပေါင်းများစွာအကြာ၊ လုကာနှင့် ယောဟန်တို့သည် “အပိုစတိုလိုစ်” ဟူသောစကားလုံးကို အသုံးပြုခဲ့သည် (လုကာ ၆:၁၃; ၁၁:၄၉; ယောဟန် ၁၃:၁၆ [“စေလွှတ်ခံရသူ”])။ အစောပိုင်းအသင်းတော်တွင် တမန်တော်ရုံးသည် ယေရှုက တပည့်တော်ဆယ့်နှစ်ပါးကို ခန့်အပ်ပြီး တာဝန်ပေးခြင်းမှ ဆင်းသက်လာပုံရသည်။

None of these usages, however, appear to shed light directly on the origin of the word “apostle” as it was employed in early Christianity. Paul is the first NT writer to use the word (1 Thess. 2:6), and for him it was, apparently, already a technical term designating a specific group of men performing with authority generally recognized functions in the church (see 1 Cor. 4:9; 9:1, 2). The fact that in this very earliest Christian literature such a specific meaning of the word already was taken for granted suggests that it probably had some earlier authoritative inauguration. Writing in Greek, years after Jesus’ death, Luke and John used the word apostolos (Luke 6:13; 11:49; John 13:16 [“he that is sent”]). The office of apostle in the early church apparently stems from Jesus’ ordination and commission of the twelve disciples.

သူ၏တပည့်တော်များကို “တမန်တော်များ” ဟုခေါ်ရာတွင် ယေရှုသည် အာရမိဘာသာစကားလုံး “ရှလိချာ” ကို အသုံးပြုခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် ဟေဗြဲဘာသာစကားလုံး “ရှာလွှတ်ချ”၊ “စေလွှတ်ခံရသူ” ၏ ညီမျှဖြစ်သည်။ ဤစကားလုံးများသည် ဂျူးလူမျိုးများအတွက်သာမက ခရစ်ယာန်များအတွက်လည်း နည်းပညာဆိုင်ရာအသုံးအနှုန်းတစ်ခုရှိပုံရသည်။ ဂျူးဘာသာစာပေတွင် “ရှာလွှတ်ချ” (သို့မဟုတ် အခြားပုံစံတစ်မျိုးဖြစ်သော “ရှလိချာ”) ကို အမျိုးမျိုးသောအခွင့်အာဏာရှိသူများအတွက် အသုံးပြုသည်။ ဂျပ်စတင်မာတီယာ (အေဒီ ၁၄၆ ခန့်) က ဂျူးလူမျိုးများသည် ခရစ်တော်အား ဆဲဆိုသောသတင်းစကားများကို ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းသို့ စေလွှတ်ခဲ့သည်ဟုဆိုသည် (ထရီဖိုနှင့်ဆွေးနွေးခြင်း ၁၇, ၁၀၈)။ ၄ ရာစုမှ အသင်းတော်သမိုင်းပညာရှင် ယူစီဘီယပ်စ်က၊ သူ၏ခေတ်တွင် ရှေးဟောင်းရေးထားသောစာများအရ ဂျူးယဇ်ပုန်းများနှင့် အကြီးအကဲများသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာကို သတိပေးရန် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းသို့လူများစေလွှတ်ခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြသည်။ သူသည် ဤဂျူးလူမျိုးများကို “တမန်တော်များ” ဟုခေါ်ပြီး၊ သူ၏ခေတ်တွင် ၎င်းတို့သည် ဖြန့်ကျက်နေထိုင်သူများထံသို့ စက်ဝိုင်းပုံစံစာများဖြင့် ခရီးသွားခဲ့သည်ဟုဆိုသည် (ဧဇရာ xviii. ၁, ၂ မှတ်ချက်များ)။ အီဖိဖန်းနီယပ်စ် (အေဒီ ၄၀၃ တွင်သေဆုံး) က ၎င်းတို့ “တမန်တော်များ” သည် ဂျူးခေါင်းဆောင်များနှင့်တိုင်ပင်ပြီး၊ ပြည်ပဂျူးလူမျိုးများထံသို့သွားရောက်ကာ၊ အဆင်မပြေသောအသင်းအဖွဲ့များကို ငြိမ်းချမ်းစေပြီး ဆယ်ဖို့တစ်ဖို့နှင့် ပထမဦးဖြစ်သောအသီးအနှံများကို စုဆောင်းခဲ့သည်ဟု မှတ်တမ်းတင်ထားသည်—ပေါလု၏တမန်တော်ရုံးနှင့် ထူးခြားစွာဆင်တူသောလုပ်ဆောင်ချက်များ (တမန်တော်များ ၁၁:၂၇-၃၀; ရောမ ၁၅:၂၅-၂၈; ၁ကောရိန္သု ၁၆:၁; အီဖိဖန်းနီယပ်စ် သီအိုရီများဆန့်ကျင်ရာ i. ၂., သီအိုရီ xxx. ၄, ၁၁)။ သိအိုဒိုးရှန်ကုဒ် (အေဒီ ၄၃၈) က “ဂျူးလူမျိုးများသည် ဆင်ဂိုဂ်ခေါင်းဆောင်များ၊ အကြီးအကဲများ၊ သို့မဟုတ် ၎င်းတို့ကို တမန်တော်များဟုခေါ်သော ပုဂ္ဂိုလ်များရှိပြီး၊ ၎င်းတို့သည် သိမ်းငှက်မှူးမှ သတ်မှတ်ထားသောအချိန်တစ်ခုတွင် ရွှေနှင့်ငွေကို စုဆောင်းရန် ခန့်အပ်ခံရသည်” (သိအိုဒိုးရှန်ကုဒ် xvi. ၈. ၁၄; အာဒလ်ဖ်ဟားနက်၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏မစ်ရှင်နှင့်ချဲ့ထွင်မှု၊ အတွဲ ၁၊ စာမျက်နှာ ၃၂၉)။

In terming His disciples “apostles,” Jesus probably used the Aramaic word shelicha’, the equivalent of the Hebrew participle shaluach, “sent.” These words appear to have had a technical use among the Jews as well as among Christians. Rabbinical literature used the term shaluach (or, in another form, shaliach) of various authoritative messengers. Justin Martyr says (c. a.d. 146) that the Jews sent messengers throughout the world telling blasphemies against Christ (Dialogue With Trypho 17, 108). Eusebius, the 4th-century church historian, declares that writings already ancient in his day recorded that the Jewish priests and elders sent men all over the world to warn their people against Christianity. He goes on to call these Jews “apostles,” and says that in his own time they traveled throughout the Dispersion with encyclical letters (Commentaria in Isaiam xviii. 1, 2). Epiphanius (d. a.d. 403) records that these “apostles” consulted with leading Jews and traveled among the Jews outside Palestine, restoring peace to disorderly congregations and collecting tithes and first fruits—functions that have striking parallels with the apostolate of Paul (see Acts 11:27–30; Rom. 15:25–28; 1 Cor. 16:1; Epiphanius Against Heresies i. 2., Heresy xxx. 4, 11). The Theodosian Code (a.d. 438) remarks, “It is part of this worthless superstition that the Jews have chiefs of their synagogues, or elders, or persons whom they call apostles, who are appointed by the patriarch at a certain season to collect gold and silver” (Theodosian Code xvi. 8. 14; translation in Adolf Harnack, The Mission and Expansion of Christianity, vol. 1, p. 329).

ထို့ကြောင့်၊ “အပိုစတိုလိုစ်” ဟူသောစကားလုံးကို သစ်ကျမ်းခေတ်တွင် ဖြန့်ကျက်နေထိုင်သူများထံသို့ ဂျူးသံတမန်များအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့သည်ဟု သက်သေမပြနိုင်သော်လည်း၊ အထောက်အထားများအရ ၎င်းကို အသုံးပြုခဲ့ပြီး၊ အစောပိုင်းခရစ်ယာန်အသင်းတော်မှ ဤစကားလုံး၏အထူးအသုံးပြုမှုသည် ဂျူးလူမျိုးများအကြားရှိ ဆင်တူသောဓလေ့တစ်ခုမှ ဆင်းသက်လာသည်ဟု အကြံပြုသည်။

Therefore, although it cannot be proved that the word apostolos was used in NT times of Jewish messengers to the Dispersion, the evidence suggests that it was, and that particular usage made of this word by the early Christian church was derived from a somewhat similar custom among the Jews.

သူရွေးချယ်ခဲ့သူများ။ မာကု ၃:၁၃-၁၉ ကိုကြည့်ပါ။

Whom he had chosen. See Mark 3:13–19.

၃။ သူကိုယ်တိုင်အသက်ရှင်နေကြောင်း ပြသခဲ့သည်။ မဿဲ ၂၈ မှ ထပ်မံမှတ်ချက်ကိုကြည့်ပါ။

3. Shewed himself alive. See Additional Note on Matt. 28.

ဆင်းရဲဒုက္ခခံခြင်း။ ပိုမိုကောင်းမွန်စွာ “ဆင်းရဲဒုက္ခခံရခြင်း”။

Passion. Rather, “suffering.”

မမှားနိုင်သောသက်သေများ။ ဂရိစကားလုံး “တက်မီရီယာ”၊ “ယုံကြည်မှုသေချာစေသော သက်သေများ” သည် ဖြစ်နိုင်ချေရှိသည်များနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်။ ဤ“မမှားနိုင်သောသက်သေများ” သည် ခရစ်တော်၏ထမြောက်ခြင်းနောက်ပိုင်း ပေါ်ထွန်းမှုများဖြစ်ပြီး၊ တပည့်တော်များမြင်တွေ့ခဲ့သော အံ့ဖွယ်လုပ်ဆောင်မှုများမဟုတ်ပေ (အခန်းကြီး ၂:၂၂)။ ၎င်းတို့သည် ထမြောက်ခြင်း၏အဓိကအံ့ဖွယ်လုပ်ဆောင်မှုကို အတည်ပြုခဲ့သည်။ ဤသက်သေများတွင်၊ (၁) တပည့်တော်များနှင့်အတူ စားသောက်ခြင်း (လုကာ ၂၄:၄၁-၄၃; ယောဟန် ၂၁:၄-၁၃); (၂) သူ၏ရုပ်ခန္ဓာကိုယ်ကို ထိတွေ့ခွင့်ပြုခြင်း (မဿဲ ၂၈:၅-၉; ယောဟန် ၂၀:၂၇); (၃) တစ်ကြိမ်လျှင် ၅၀၀ အထိ ထပ်ခါတလဲလဲ မြင်တွေ့ရခြင်း (မဿဲ ၂၈:၇, ၁၀, ၁၆, ၁၇; လုကာ ၂၄:၃၆-၄၈; ယောဟန် ၂၀:၁၉-၂၉; ၁ကောရိန္သု ၁၅:၆); (၄) နိုင်ငံတော်၏သဘောသဘာဝနှင့် အဆုံးအမများကို သင်ကြားခြင်း (လုကာ ၂၄:၂၅-၂၇, ၄၄-၄၇; ယောဟန် ၂၀:၁၇, ၂၁-၂၃; ၂၁:၁၅-၁၇; တမန်တော်များ ၁:၈)။ ထမြောက်ခြင်း၏သေချာမှုသည် တမန်တော်များ၏သတင်းစကား၏တက်ကြွသောစွမ်းအားကို ပေးခဲ့သည် (တမန်တော်များ ၂:၃၂, ၃၆, ၃၇; ၃:၁၅; ၄:၁၀; ၅:၂၈, ၃၀-၃၃)။ ၎င်းသည် ကယ်တင်ခံရသူများ၏ ရုပ်ခန္ဓာကိုယ်ထမြောက်ခြင်း၏သေချာမှုအတွက် ပေါလု၏ထူးကဲသောအငြင်းအခုံ၏အခြေခံဖြစ်သည် (၁ကောရိန္သု ၁၅:၃-၂၃ ကိုကြည့်ပါ)။

Infallible proofs. Gr. tekmēria, “proofs” which carried with them certainty of conviction, in contrast to what was only probable or circumstantial. These “infallible proofs” were the postresurrection appearances of Christ, not the miracles the disciples had seen Jesus perform (ch. 2:22). They confirmed the crowning miracle of the resurrection. These proofs consisted of: (1) His eating and drinking with the disciples (Luke 24:41–43; John 21:4–13); (2) His real body, which He permitted them to touch (Matt. 28:5–9; John 20:27); (3) His repeated visible appearances to as many as 500 at once (Matt. 28:7, 10, 16, 17; Luke 24:36–48; John 20:19–29; 1 Cor. 15:6); (4) His instruction in the nature and doctrines of the kingdom (Luke 24:25–27, 44–47; John 20:17, 21–23; 21:15–17; Acts 1:8). The certainty of the resurrection gave dynamic power to the message of the apostles (Acts 2:32, 36, 37; 3:15; 4:10; 5:28, 30–33). It was the basis of Paul’s magnificent argument on the certainty of the bodily resurrection of the redeemed (see 1 Cor. 15:3–23).

လေးဆယ်ရက်။ စကားလုံးအရ “တစ်ဆင့်” သို့မဟုတ် “အတွင်း” လေးဆယ်ရက်ဖြစ်သည်။ ယေရှုသည် ၎င်းတို့နှင့်ဆက်လက်မနေထိုင်ခဲ့ဘဲ၊ ထမြောက်ခြင်းနောက်ပိုင်းကာလအတွင်း ထပ်ခါတလဲလဲ ထင်ရှားပြသခဲ့သည် (မဿဲ ၂၈ မှ ထပ်မံမှတ်ချက်ကိုကြည့်ပါ)။ ဤလေးဆယ်ရက်နှင့် လုကာ၏ကျမ်းတွင် အလွန်တိုတောင်းသော မှတ်တမ်းများအကြား ဆန့်ကျင်မှုမရှိပါ (လုကာ ၁:၂၄ ကိုကြည့်ပါ)။

Forty days. Literally, “through,” or “during,” 40 days. Jesus did not remain with them continuously, but manifested Himself repeatedly during the postresurrection period (see Additional Note on Matt. 28). There is no conflict between these 40 days and Luke’s much-abbreviated account in the Gospel (see Luke 1:24).

အရာများ။ ဤနေရာတွင်၊ စကားရပ်တွင် (၁) မေရှိယဆိုင်ရာပရောဖက်ပြုချက်များ၏ မှန်ကန်သောအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက် (လုကာ ၂၄:၂၇, ၄၄, ၄၅); (၂) အသင်းတော်၏မစ်ရှင်ကို ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းသို့ချဲ့ထွင်ပြီး ဗတ္တိဇံဖြင့် နိုင်ငံတော်သို့ဝင်ရောက်ခွင့်ပြုခြင်း (မဿဲ ၂၈:၁၉); (၃) သဘာဝလွန်တန်ခိုးနှင့် ဘုရားသခင်၏ကာကွယ်မှုကတိပြုချက် (မာကု ၁၆:၁၅-၁၈); (၄) အသင်းတော်တွင် ခရစ်တော်၏ထာဝရရှိနေမှုကတိပြုချက် (မဿဲ ၂၈:၂၀) ပါဝင်သည်။ မဿဲ ၄:၁၇; ၅:၃ ကိုကြည့်ပါ။

The things. Here, the expression includes (1) the correct interpretation of the Messianic prophecies (Luke 24:27, 44, 45); (2) the extension of the mission of the church to the whole world and the admission of the saved to the kingdom by baptism (Matt. 28:19); (3) the promise of supernatural power and divine protection (Mark 16:15–18); and (4) the promise of Christ’s own perpetual presence in His church (Matt. 28:20). See on Matt. 4:17; 5:3.

၄။ စုရုံးခြင်း။ ဂရိစကားလုံး “ဆူနာလိဇို”၊ စကားလုံးအရ “ဆားဖြင့်စုရုံးရန်”၊ ထို့ကြောင့် “အတူစားရန်” သို့မဟုတ် “စုရုံးရန်”၊ “စုဝေးရန်” ဟူသောအဓိပ္ပာယ်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဂါလိလယ်တွင်ပြုလုပ်သောအစည်းအဝေးတစ်ခု (မဿဲ ၂၈:၁၆-၁၈) ကို ရည်ညွှန်းနိုင်သည်၊ အကြောင်းမှာ တပည့်တော်များက ယေရှုတက်သွားသည်ကိုမြင်တွေ့ခဲ့သော နောက်ဆုံးအစည်းအဝေးကို တမန်တော်များ ၁:၆ တွင်မိတ်ဆက်မထားပေ။

4. Assembled together. Gr. sunalizō, literally, “to salt with,” hence, “to eat with,” or “to gather together,” “to assemble.” This possibly refers to a meeting in Galilee (Matt. 28:16–18), for the last meeting, at which the disciples saw Jesus ascend, is not introduced until v. 6 of Acts 1.

ယေရုဆလင်မှမထွက်ခွာရန်။ ၎င်းတို့သည် သခင်ဘုရားက ဝန်ဆောင်မှုပြုခဲ့သော၊ ဆင်းရဲဒုက္ခခံခဲ့သော၊ သင်္ဂြိုဟ်ခံခဲ့ရပြီး ထမြောက်ခဲ့သော မြို့တော်သို့ ပြန်လာရမည်။ ထိုနေရာတွင် သူ၏တပည့်တော်များသည် တန်ခိုးပြည့်ဝစေခံရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ထိုနေရာတွင် ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏သက်သေခံခြင်းကို စတင်ရမည် (တမန်တော်များ ၃၁, ၃၂)။

Not depart from Jerusalem. They were to return to the capital, the place where the Saviour had so often ministered and where He finally suffered, was buried, and rose from the dead. There His disciples were to be empowered, and there they were to begin their witness (AA 31, 32).

စောင့်ဆိုင်းရန်။ လုကာ ၂၄:၄၉ ကိုနှိုင်းယှဉ်ပါ။ တပည့်တော်များရင်ဆိုင်ရသောတာဝန်သည် လူ့စွမ်းအားဖြင့်သာမဖြစ်နိုင်ပေ။ ၎င်းတို့သည် (၁) သတ်မှတ်ထားသောအချိန်အထိ၊ (၂) သတ်မှတ်ထားသောနေရာ၊ ယေရုဆလင်မြို့၊ အန္တရာယ်အများဆုံးနှင့် စိန်ခေါ်မှုအများဆုံးနေရာတွင် စောင့်ဆိုင်းရမည်။ တပည့်တော်များသည် “စောင့်ဆိုင်းရန်” ဖြစ်ပြီး၊ ပေတရုနှင့်အခြားသူများလုပ်ခဲ့သည့်အတိုင်း “ငါးဖမ်းသွားရန်” မဟုတ်ပေ (ယောဟန် ၂၁:၃)။ (၁) ဘုရားသခင်၏တန်ခိုးကြီးမားမှုကို ဆည်းကပ်စွာမျှော်လင့်ခြင်း၊ (၂) ထိုတန်ခိုးအတွက် ပြင်းပြစွာတောင့်တခြင်းနှင့် ၎င်းကိုလက်ခံရန်သင့်လျော်မှု၊ (၃) ဘုရားသခင်က သူ၏ကတိကိုဖြည့်ဆည်းပေးရန် စိတ်အားထက်သန်စွာ စုပေါင်းဆုတောင်းခြင်းတို့ ရှိရမည်။

Wait. Compare Luke 24:49. The task confronting the disciples could not be accomplished by human means alone. They must wait (1) until the time appointed, (2) at the place appointed, Jerusalem, the place of greatest danger and greatest challenge. The disciples were to “wait,” not to “go a fishing,” as Peter and others had done a little while before (John 21:3). There was to be (1) a devout expectancy of the great power of God; (2) a deep longing for that power, and for fitness to receive it; (3) and earnest, united prayer that God would fulfill His promise.

ခမည်းတော်၏ကတိပြုချက်။ ဆိုလိုသည်မှာ သန္ဓာန်ဝိညာဉ်၏လက်ဆောင်နှင့်ပတ်သက်သောကတိဖြစ်သည် (ယောဟန် ၁၄:၁၆; ၁၆:၇-၁၃ ကိုကြည့်ပါ)။

Promise of the Father. That is, the promise concerning the gift of the Holy Spirit (see John 14:16; 16:7–13).

ယင်းသည် ကျွန်ုပ်ထံမှ ဖြစ်သည်။ ထိုကတိတော်ကို ယေရှုက မိန့်တော်မူသော်လည်း၊ ၎င်း၏ပြည့်စုံခြင်းသည် ခမည်းတော်နှင့် သားတော်ထံမှ အတူတကွလာရမည် (ယောဟန် ၁၄:၁၆၊ ၂၆; ၁၅:၂၆; ၁၆:၇-၁၅ ကိုကြည့်ပါ)။

Of me. That is, from Me. The promise was spoken by Jesus, but its fulfillment was to come jointly from the Father and the Son (see John 14:16, 26; 15:26; 16:7–15).

၅။ ယောဟန်သည် ဧကန်စင်စစ် ဗတ္တိဇံပေးခဲ့သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ဗတ္တိဇံယောဟန် (မဿဲ ၃:၁-၁၁ ကိုကြည့်ပါ)။

5. John truly baptized. That is, John the Baptist (see Matt. 3:1–11).

သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ဖြင့်။ ထိုသို့သော ဗတ္တိဇံကို ယောဟန်ဗတ္တိဇံက ကတိပေးခဲ့သည် (မဿဲ ၃:၁၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ထိုကတိ (တ၀:၁:၄) သည် ရေဖြင့်မဟုတ်ဘဲ (မဿဲ ၃:၆၊ ၁၁ ကိုကြည့်ပါ) ဝိညာဉ်တော်ဖြင့် ဗတ္တိဇံပေးရန် တောင်းဆိုထားပြီး၊ ထိုကတိပေးပြီး “ရက်များမကြာမီ” ပးန္တိကုတ္တမ တွင် ဖြစ်ပေါ်လာမည်။

With the Holy Ghost. Such a baptism had been promised by John the Baptist (see Matt. 3:11). The promise (Acts 1:4) called for a baptism, not with water (see on Matt. 3:6, 11), but with the Spirit, “not many days” after the promise had been given—at Pentecost.

၆။ စုဝေးလာကြသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ယေရုဆလင်မြို့၌ သခင်ဘုရား၏အလိုတော်ကို နာခံပြီး (အခန်းငယ် ၄) တစ်ယောက်နှင့်တစ်ယောက် သဘောတူညီမှုဖြင့် ဖြစ်သည်။ ယေရှုကိုယ်တိုင်လည်း သူတို့နှင့်အတူရှိတော်မူသော်လည်း၊ မမျှော်လင့်ထားသော သဘာဝလွန်ပေါ်ထွန်းမှု မဖော်ပြထားပါ။ ဤသည်မှာ တပည့်တော်များနှင့် သခင်ဘုရားနောက်ဆုံးတွေ့ဆုံမှုဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် သူ၏တက်ကြွယူဆောင်ခံရသည့်နေ့ဖြစ်သည် (မာကု ၁၆:၁၉; လုကာ ၂၄:၅၀၊ ၅၁; ၁ကော ၁၅:၇)။

6. Come together. That is, in Jerusalem, in obedience to the Lord’s will (v. 4) and by agreement with one another. Jesus Himself was with them, though no unexpected, supernatural appearing is mentioned. This was the last meeting of the disciples with their Lord, for it was the day of His ascension (Mark 16:19; Luke 24:50, 51; 1 Cor. 15:7).

သူတို့က သူ့ကို မေးကြသည်။ ဂရိစကားက သူတို့သည် သူ့ကို ထပ်ကာထပ်ကာ မေးမြန်းခဲ့ကြသည်ဟု ညွှန်ပြသည်။

They asked of him. The Greek suggests that they asked Him repeatedly.

ဤအချိန်တွင် သင်သည် ပြန်လည်ထူထောင်မည်လား။ ထက်၍ “ဤအချိန်တွင် သင်ပြန်လည်ထူထောင်နေသလား။” တပည့်တော်များသည် ခရစ်တော်၏နိုင်ငံတော်၏သဘောသဘာဝကို မနားလည်သေးပါ။ သူသည် သူတို့မျှော်လင့်ထားသည့်ပြန်လည်ထူထောင်မှုမျိုးကို ကတိမပေးခဲ့ပါ (လုကာ ၄:၁၉ ကိုကြည့်ပါ)။ သူတို့သည် ယေရှုသည် ရောမလူမျိုးများထံမှ “ဣသရေလကို ရွေးနှုတ်သင့်သည်” (လုကာ ၂၄:၂၁) ဟု ထင်မှတ်ခဲ့ကြသည်။ ပေတရုနှင့် အခြားတပည့်တော်များသည် ပးန္တိကုတ္တမတွင် ကွဲပြားသော ရွေးနှုတ်ခြင်းကို ရရှိခဲ့ကြသည် (တ၀:၂:၃၇-၃၉)။ တက်ကြွယူဆောင်ခံရခြင်းနှင့် ထိုနောက်ဖြစ်ပေါ်သော ပးန္တိကုတ္တမ အတွေ့အကြုံသည် သူတို့အား အသစ်သောနားလည်မှုကို ပေးခဲ့ပြီး၊ သူတို့၏သခင်၏နိုင်ငံတော်၏ ဝိညာဉ်ရေးသဘောသဘာဝကို နောက်ဆုံးတွင် သဘောပေါက်ခဲ့ကြသည်။

Wilt thou at this time restore? Rather, “Art thou restoring at this time?” The disciples did not yet understand the nature of Christ’s kingdom. He had not promised the sort of restoration they were anticipating (see on Luke 4:19). They thought Jesus “should have redeemed Israel” (Luke 24:21), that is, from the Romans. Peter and the other disciples found a different redemption at Pentecost (Acts 2:37–39). The ascension, and the Pentecostal experience which followed, gave them new understanding; they finally realized the spiritual nature of their Master’s kingdom.

ယူဒလူမျိုးများသည် မယ်ရှိယမျှော်လင့်ချက်ဖြင့် စိတ်အားထက်သန်နေကြသည်။ ခရစ်ယာန်ခေတ်မတိုင်မီ မကြာမီရေးသားခဲ့သော ဆောလမုန်၏ဆာလံများ ဟူသော အပိုကရစ်ဖလစ်စာပေ (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၉၀ ကိုကြည့်ပါ) တွင် ဤအယူအဆကို ထပ်ကာထပ်ကာ ဖော်ပြထားသည်။ အောက်ပါဆုတောင်းချက်သည် ပုံမှန်ဖြစ်သည်။ “အိုသခင်၊ ကြည့်ရှုတော်မူပြီး၊ သူတို့အတွက် ဒါဝိဒ်၏သားတော်ဖြစ်သော ဘုရင်ကို ထူထောင်ပေးတော်မူပါ၊ အိုဘုရားသခင်၊ သင်သည် ဣသရေလသင်၏ကျွန်အပေါ် အုပ်စိုးရန် သင့်လျော်သည်ဟု မြင်တော်မူသောအချိန်တွင်။ သူ့ကို ခွန်အားဖြင့် ဝတ်လုံပေးတော်မူပါ၊ မတရားသောအုပ်စိုးသူများကို ဖျက်ဆီးနိုင်ရန်၊ ယေရုဆလင်မြို့ကို ဖျက်ဆီးရန် နင်းပြားသောလူမျိုးများမှ သန့်စင်ပေးနိုင်ရန်... သူသည် ယေရုဆလင်မြို့ကို သန့်စင်ပြီး ယခင်ကကဲ့သို့ သန့်ရှင်းစေမည်။ ထို့ကြောင့် လူမျိုးများသည် သူ၏ဘုန်းတော်ကို ကြည့်ရှုရန် ကမ္ဘာ့အဆုံးမှ လာကြမည်၊ ဘုရားသခင်သည် သူမကို ဘုန်းတန်ခိုးဖြင့် ချီးမြှောက်ထားသော သူ၏ဘုန်းတော်ကို ကြည့်ရှုရန် သူမ၏သားများကို လက်ဆောင်အဖြစ် ယူဆောင်လာကြမည်” (ဆောလမုန်၏ဆာလံ ၁၇:၂၃-၃၅; R. H. Charles, The Apocrypha and Pseudepigrapha, အတွဲ ၂၊ စာမျက်နှာ ၆၄၉၊ ၆၅၀ မှ ကိုးကားသည်)။ ထိုသို့သောအတွေးများသည် တပည့်တော်များအား ကတိထားရာ အုပ်စိုးမှုကို ထူထောင်ရန် အချိန်ရောက်ပြီဟု မျှော်လင့်စေပြီး၊ သူတို့၏မေးခွန်းကို လှုံ့ဆော်ပေးခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

The Jews were eager with Messianic hope. In the Psalms of Solomon, an apocryphal work written shortly before the Christian Era (see Vol. V, p. 90), repeated expression is given to this idea. The following prayer is typical: “Behold, O Lord, and raise up unto them their king, the son of David, at the time in the which Thou seest, O God, that he may reign over Israel Thy servant. And gird him with strength, that he may shatter unrighteous rulers, and that he may purge Jerusalem from nations that trample (her) down to destruction.... And he shall purge Jerusalem, making it holy as of old: so that nations shall come from the ends of the earth to see his glory, bringing as gifts her sons who had fainted, and to see the glory of the Lord, wherewith God hath glorified her” (The Psalms of Solomon 17:23–35; cited in R. H. Charles, The Apocrypha and Pseudepigrapha, vol. 2, pp. 649, 650). Such thoughts may very well have led the disciples to hope that the time had arrived for establishing the promised dominion, and prompted their question.

ဣသရေလ။ တပည့်တော်များသည် လူမျိုးအားလုံးမှဖွဲ့စည်းထားသော ဝိညာဉ်ရေးနိုင်ငံတော်၏အယူအဆကို မနားလည်သေးပါ (မဿဲ ၈:၁၁၊ ၁၂)၊ စိတ်နှလုံးတွင် အရေဖျားလှီးသော စစ်မှန်သောဣသရေလ (ရောမ ၂:၂၈၊ ၂၉)။ ယူဒလူမျိုးသည် ယေရှုကို ငြင်းပယ်သောအခါ၊ ၎င်းသည် စစ်မှန်သောဣသရေလ၏ အမြစ်နှင့်ပင်မမှ ဖြတ်တောက်ခံခဲ့ရပြီး၊ ယုဒလူမျိုးနှင့် တပါးအမျိုးသားများဖြစ်သော ခရစ်ယာန်သို့ပြောင်းလဲသူများသည် ၎င်းထဲသို့ ဆက်သွယ်ခံရမည်မဟုတ်ကြောင်း သူတို့မသိခဲ့ကြပါ (ရောမ ၁၁ ကိုကြည့်ပါ)။ သူတို့သည် ဒါဝိဒ်၏မယ်ရှိယနိုင်ငံတော်ကို ယူဒလူမျိုးတို့၏တိုက်ရိုက်လူမျိုးအဖြစ် ထူထောင်ရန် မျှော်လင့်ထားဆဲဖြစ်သည်။ အတွဲ ၄၊ စာမျက်နှာ ၂၆-၃၆ ကိုကြည့်ပါ။

Israel. Even yet the disciples had not grasped the concept of the spiritual kingdom from all nations (Matt. 8:11, 12), composed of the true Israel of the circumcised heart (Rom. 2:28, 29). Nor did they realize that when the Jewish nation rejected Jesus, it cut itself off from the root and stock of the true Israel, into which the Christian converts, both Jew and Gentile, were not to be grafted (see Rom. 11). Obviously they still expected the Messianic kingdom of David to be set up in the royal nation of Judah, among the literal Jewish people. See Vol. IV, pp. 26–36.

တပည့်တော်များသည် “ဣသရေလ” ဟူသောဝေါဟာရကို “ယူဒ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုရာတွင် အခက်အခဲမရှိပါ။ “ဣသရေလ” သည် ယူဒနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်အနေဖြင့် မြောက်ပိုင်းအနွယ်များကို ဆိုလိုလေ့ရှိသည်မှာ မှန်သည်။ သို့သော် ၎င်းသည် အနွယ်ဆယ့်နှစ်မျိုးလုံးကိုလည်းကောင်း၊ ယူဒကိုပင် အထူးသဖြင့်လည်းကောင်း၊ အနွယ်အမည်မဖော်ဘဲ ဘုရားသခင်၏ရွေးချယ်ထားသောလူမျိုးအဖြစ်လည်းကောင်း မကြာခဏအသုံးပြုသည် (ဥပမာ၊ ဟေရှာယ ၉:၈ ကိုကြည့်ပါ)။ အကြောင်းအရာသည် မည်သည့်ကိစ္စတွင်မဆို အသုံးပြုမှုကို ညွှန်ပြရမည်။ ထို့ကြောင့်၊ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် “ဣသရေလ” ဟူသောဝေါဟာရကို ယူဒလူမျိုးအပေါ် တစ်သမတ်တည်းအသုံးပြုထားသည်ကို တွေ့ရခြင်းသည် အံ့ဩစရာမဟုတ်ပါ။ ထိုအချိန်က ယူဒလူမျိုးများသည် ယူဒအနွယ်မှ အဓိကဖြစ်သော်လည်း၊ ၎င်းတို့သည် ပြည်နှင်ထုတ်ခံရပြီးနောက်သော ယူဒပြည်နယ် (ယခင်ယူဒဘုရင်နိုင်ငံ၏ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်မှု) နှင့် မူလပြည်ထောင်စုဣသရေလနိုင်ငံမှ တိုက်ရိုက်နှင့်တရားဝင်ဆက်ခံသူများဖြစ်သည်။

The disciples’ use of the term “Israel” to mean “Judah” offers no difficulty. It is true that “Israel” often means the northern tribes in contradistinction to Judah. But it is also often applied to the whole twelve tribes and even to Judah in particular, as well as to the chosen people of God without tribal designation (see, for example, on Isa. 9:8). The context must indicate the usage in any given case. Therefore it is not surprising that we find the NT consistently applying the term “Israel” to the Jewish nation. Although the Jews of that time were predominantly of the tribe of Judah, they were in the direct and legitimate line of succession not only from the postexilic province of Judah (which was the continuation of the earlier kingdom of Judah) but also from the original united nation of Israel.

ခရစ်တော်၏ခေတ်က ယူဒလူမျိုးများသည် ဘုရားသခင်က ခန့်အပ်ထားသော ဒါဝိဒ်မင်းဆက်မှ အုပ်ချုပ်ခံရသော ရှေးဦးသီအိုကရေစီ၏ဆက်ခံသူများဖြစ်ပြီး၊ ဘုရားသခင်က သတ်မှတ်ထားသော ဗိမာန်တော်ဝတ်ပြုမှုကို ဗဟိုပြုကာ၊ ဘုရားသခင်နှင့် သူ၏ရွေးချယ်ထားသောလူမျိုးအကြား အမျိုးသားပဋိညာဉ်စာချုပ်ပေါ်တွင် တည်ထောင်ထားသည်။ ရှင်ပေါလုသည် သူ၏ယူဒလူမျိုးအချင်းချင်းကို “ဣသရေလလူမျိုး” ဟုခေါ်ပြီး၊ သူတို့ထံသို့ လူ့ဇာတိအရ “ပဋိညာဉ်စာချုပ်များ၊ ပညတ္တိပေးခြင်း၊ ဘုရားဝတ်ပြုမှု၊ ကတိတော်များ၊ ဘိုးဘေးများနှင့် လူ့ဇာတိအရ ခရစ်တော်လာရောက်ခြင်း” တို့သည် ပိုင်ဆိုင်သည်ဟု ဆိုသည် (ရောမ ၉:၄၊ ၅; အခန်းငယ် ၃; အခန်း ၃:၁၊ ၂; ၁၁:၁ ကိုလည်း ကြည့်ပါ)။

The Jews of Christ’s day were the heirs of the old theocracy that had been governed by the divinely appointed Davidic dynasty, centered in the divinely prescribed Temple worship, and founded on the national covenant between God and His chosen people. Paul called his fellow Jews “Israelites,” to whom, after the flesh, pertained “the covenants, and the giving of the law, and the service of God, and the promises; whose are the fathers, and of whom as concerning the flesh Christ came” (Rom. 9:4, 5; cf. v. 3; see also chs. 3:1, 2; 11:1).

These disciples, therefore, were not unreasonable in their belief that the prophecies and promises given to early Israel belonged to the Jews as the successors of the old Davidic kingdom—not to the “Israel” of the ten tribes that had seceded from the house of David. For those tribes had separated themselves not only from Judah, but also from the Temple and the true worship of God, and hence from the national covenant. To the fact of Judah’s royal heritage was added the fact that the southern nation had, from the time of the division under Jereboam, included numerous members of the northern tribes who wished to remain true to Jehovah (2 Chron. 11:13–16; 15:9; cf. ch. 16:1). These facts explain the repeated use of the term Israel for both the kingdom of Judah and, after the Captivity, for the Jewish community reconstituted as the province of Judah, to which belonged all those, of whatever tribe, who returned from exile (see Ezra 2:70; 3:1; 4:3; 7:7, 13; 8:29; 9:1; 10:5; Neh. 1:6; 9:1, 2; 10:39; 11:3, 20; Eze. 14:1, 22; 17:2, 12; 37:15–19; Dan. 1:3; Zech. 8:13; Mal. 1:1).

Further, the Jewish nation of Jesus’ day represented the other tribes of Israel not only in population (see Luke 2:36) but also in territory (Vol. V, pp. 45, 46). It was referred to as Israel by John the Baptist (John 1:31), by Simeon (Luke 2:32, 34), by Jesus Himself (Matt. 8:10; Luke 7:9; John 3:10), by the disciples and others in Judea (Matt. 2:20–22; 9:33; Luke 24:21; Acts 1:6; 2:22, 23; 3:12; 4:8, 27; 5:31; 21:28), by Gamaliel (Acts 5:35), by Luke (Luke 1:80), and by Paul (Acts 13:16, 17, 23, 24; Rom. 9:4, 6, 31; 11:1; 1 Cor. 10:18; 2 Cor. 11:22; Phil. 3:5).

ထို့ကြောင့်၊ ဤတပည့်တော်များသည် ရှေးဦးဣသရေလအား ပေးထားသော ပရောဖက်ပြုချက်များနှင့် ကတိတော်များသည် ယူဒလူမျိုးများအား ရှေးဦးဒါဝိဒ်မင်းဆက်၏ဆက်ခံသူများအဖြစ် ပိုင်ဆိုင်သည်ဟု ယုံကြည်ခြင်းသည် အကြောင်းမဲ့မဟုတ်ပါ။ ထိုအနွယ်ဆယ်မျိုးသည် ယူဒမှ ခွဲထွက်သွားပြီး၊ ဗိမာန်တော်နှင့် ဘုရားသခင်၏စစ်မှန်သောဝတ်ပြုမှုမှ ခွဲထွက်သွားကာ၊ အမျိုးသားပဋိညာဉ်စာချုပ်မှလည်း ခွဲထွက်သွားခဲ့သည်။ ယူဒ၏တော်ဝင်အမွေအနှစ်ဆိုင်ရာအချက်သို့ ဂျေရိုဘောင်လက်ထက် အကွဲအပြဲဖြစ်ပြီးနောက်၊ တောင်ပိုင်းနိုင်ငံတွင် ယေဟောဝါအား သစ္စာရှိရန် ဆန္ဒရှိသော မြောက်ပိုင်းအနွယ်များမှ အဖွဲ့ဝင်များစွာ ပါဝင်ခဲ့သည် (၂ရာ ၁၁:၁၃-၁၆; ၁၅:၉; အခန်း ၁၆:၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤအချက်များသည် ယူဒဘုရင်နိုင်ငံအတွက်နှင့်၊ ပြည်နှင်ထုတ်ခံရပြီးနောက် ယူဒပြည်နယ်အဖြစ် ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းထားသော ယူဒလူမျိုးအသိုင်းအဝိုင်းအတွက် “ဣသရေလ” ဟူသောဝေါဟာရကို ထပ်ကာထပ်ကာ အသုံးပြုခြင်းကို ရှင်းပြသည်။ ၎င်းတို့သည် ပြည်နှင်ထုတ်ခံရပြီးနောက် ပြန်လည်ပြန်လာသူများအားလုံး၊ မည်သည့်အနွယ်မှဖြစ်စေ၊ ပါဝင်သည် (ဧဇရာ ၂:၇၀; ၃:၁; ၄:၃; ၇:၇၊ ၁၃; ၈:၂၉; ၉:၁; ၁၀:၅; နယမိ ၁:၆; ၉:၁၊ ၂; ၁၀:၃၉; ၁၁:၃၊ ၂၀; ယဇံ ၁၄:၁၊ ၂၂; ၁၇:၂၊ ၁၂; ၃၇:၁၅-၁၉; ဒံယလ ၁:၃; ဇာခရိ ၈:၁၃; မာလခိ ၁:၁ ကိုကြည့်ပါ)။

Thus the Messianic reign prophesied for Israel was still sought by these disciples as a restoration of Jewish national sovereignty. Indeed, the Messiah’s kingdom would have belonged to the Jews if they had not forfeited it by rejecting the Son of David because He came offering a kingdom of universal righteousness instead of Jewish conquest. The nation’s rejection as the chosen people, a status that had been conditional from the first (Ex. 19:5, 6; Jer. 18:6–10; Matt. 8:11, 12; 21:33–45), was too recent for the disciples to understand. They well knew that the old northern kingdom of Israel had severed itself irrevocably from the true Israel of the covenant except as its individual members might choose to rejoin the chosen people. What they did not yet see was the fact that the Jewish nation likewise, having rejected the rule of the Son of David, was the chosen people no longer, although individual Jews might be grafted into the stock of true Israel, the church of Jesus Christ (see Vol. IV, pp. 25–38), in whom there is no distinction of race, nationality, or position (Gal. 3:28, 29; Col. 3:11).

၇၊ ၈။ ရိုးရှင်းသောဧဝံဂေလိတရားကို ဟောပြောပါ၊ အံ့ဩဖွယ်မှန်းဆချက်များကို မဟောပါနှင့်။—တပည့်တော်များသည် ဘုရားသခင်၏နိုင်ငံတော်ဖွင့်ပြမှု၏ တိကျသောအချိန်ကို သိလိုစိတ်ပြင်းပြခဲ့ကြသော်လည်း၊ ယေရှုက သူတို့အား အချိန်နှင့်ရာသီများကို သိရန်မဖြစ်နိုင်ကြောင်း မိန့်တော်မူသည်။ အကြောင်းမှာ ခမည်းတော်သည် ၎င်းတို့ကို ဖွင့်ပြထားခြင်းမရှိပေ။ ဘုရားသခင်၏နိုင်ငံတော်ကို ပြန်လည်ထူထောင်မည့်အချိန်ကို နားလည်ရန်သည် သူတို့အတွက် သိရန်အရေးကြီးဆုံးအရာမဟုတ်ပါ။ သူတို့သည် သခင်ဘုရားကို လိုက်နာရန်၊ ဆုတောင်းရန်၊ စောင့်ဆိုင်းရန်၊ စောင့်ကြည့်ရန်၊ လုပ်ဆောင်ရန် ဖြစ်သည်။ သူတို့သည် ခရစ်တော်၏စရိုက်ကို ကမ္ဘာသို့ ကိုယ်စားပြုသူများဖြစ်ရမည်။ တပည့်တော်များခေတ်တွင် အောင်မြင်သောခရစ်ယာန်အတွေ့အကြုံအတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သောအရာသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ခေတ်တွင်လည်း မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည်။ “ထိုအခါ သူက သူတို့အား မိန့်တော်မူသည်မှာ၊ အချိန်နှင့်ရာသီများကို သိရန် သင်တို့အတွက်မဟုတ်၊ ၎င်းတို့ကို ခမည်းတော်သည် မိမိ၏တန်ခိုးတော်တွင် ထားတော်မူသည်။ သို့သော် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်သည် သင်တို့အပေါ်သို့ ကြွလာသောအခါ၊ သင်တို့သည် တန်ခိုးကို ခံရလိမ့်မည်။” ထို့နောက် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော် သူတို့အပေါ်သို့ ကြွလာပြီးနောက်၊ သူတို့သည် ဘာလုပ်ရမည်နည်း။ “သင်တို့သည် ယေရုဆလင်မြို့၌လည်းကောင်း၊ ယူဒယတွင်လည်းကောင်း၊ ရှမာရိတွင်လည်းကောင်း၊ ကမ္ဘာ့အဆုံးအထိလည်းကောင်း၊ ငါ့အတွက် သက်သေဖြစ်လိမ့်မည်။”

7, 8. Preach the Simple Gospel, Not Startling Speculations.—The disciples were anxious to know the exact time for the revelation of the kingdom of God, but Jesus tells them that they may not know the times and the seasons; for the Father has not revealed them. To understand when the kingdom of God should be restored, was not the thing of most importance for them to know. They were to be found following the Master, praying, waiting, watching, and working. They were to be representatives to the world of the character of Christ. That which was essential for a successful Christian experience in the days of the disciples, is essential in our day. “And he said unto them, It is not for you to know the times or the seasons, which the Father hath put in his own power. But ye shall receive power, after that the Holy Ghost is come upon you.” And after the Holy Ghost was come upon them, what were they to do? “And ye shall be witnesses unto me both in Jerusalem, and in all Judea, and in Samaria, and unto the uttermost part of the earth.”

ဤသည်မှာ ကျွန်ုပ်တို့လည်း ပါဝင်ရမည့်အမှုဖြစ်သည်။ အထူးစိတ်လှုပ်ရှားမှုရာသီတစ်ခုကို မျှော်လင့်နေထိုင်မည့်အစား၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် လူမျိုးများ၏ဝိညာဉ်များ ကယ်တင်ခံရန်အတွက် လုပ်ဆောင်ရမည့်အရာများကို လက်ရှိအခွင့်အလမ်းများကို ပညာရှိစွာ အသုံးချရမည်။ ဘုရားသခင်က မိမိ၏တန်ခိုးတော်တွင် ထားတော်မူပြီး လူသားများထံမှ ဖုံးကွယ်ထားသော အချိန်နှင့်ရာသီများနှင့်ပတ်သက်ပြီး မှန်းဆချက်များတွင် ကျွန်ုပ်တို့၏စိတ်စွမ်းအင်များကို ပင်ပန်းအောင်မလုပ်ဘဲ၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏ထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင် မိမိကိုယ်ကို အပ်နှံရမည်၊ လက်ရှိတာဝန်များကို လုပ်ဆောင်ရမည်၊ လူသားထင်မြင်ချက်များနှင့် မရောနှောသော အသက်သွင်းသောမုန့်ကို အမှန်တရားအတွက် သေလုမတတ်လိုလားနေသော ဝိညာဉ်များထံသို့ ပေးရမည်။

This is the work in which we also are to be engaged. Instead of living in expectation of some special season of excitement, we are wisely to improve present opportunities, doing that which must be done in order that souls may be saved. Instead of exhausting the powers of our mind in speculations in regard to the times and seasons which the Lord has placed in His own power, and withheld from men, we are to yield ourselves to the control of the Holy Spirit, to do present duties, to give the bread of life, unadulterated with human opinions, to souls who are perishing for the truth.

မာရိပြည်တွင် စာတန်သည် လူတို့၏စိတ်ကို သီအိုရီများနှင့် တွက်ချက်မှုများဖြင့် ဖြည့်ဆည်းရန် အမြဲအသင့်ရှိနေပြီး၊ ၎င်းသည် လူတို့အား လက်ရှိအမှန်တရားမှ လွှဲချော်စေကာ၊ ကမ္ဘာသို့ တတိယကောင်းကင်တမန်၏သတင်းစကားပေးပို့ရန် အရည်အချင်းမပြည့်မီစေရန် ရည်ရွယ်သည်။ ဤသို့ဖြစ်မှုသည် အမြဲရှိခဲ့သည်။ အကြောင်းမှာ ကျွန်ုပ်တို့၏ကယ်တင်ရှင်သည် ထင်ကြေးပေးမှုများတွင် နှစ်မြှုပ်နေသူများနှင့် ဘုရားသခင်ထုတ်ဖော်ပြသထားခြင်းမရှိသော အရာများကို အမြဲစုံစမ်းမေးမြန်းနေသူများကို မကြာခဏ ဆုံးမစကားပြောရသည်။ ယေရှုသည် လူတို့အား အရေးကြီးသောအမှန်တရားများကို ပေးအပ်ရန် ဤကမ္ဘာသို့ ကြွရောက်လာခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့၏စိတ်ထဲတွင် ၎င်း၏ဆုံးမဩဝါဒများနှင့် ညွှန်ကြားချက်များကို လက်ခံယုံကြည်ရန်နှင့် ၎င်းတို့၏လက်ရှိတာဝန်များကို ထမ်းဆောင်ရန် လိုအပ်ကြောင်းကို စွဲမြဲစေလိုခဲ့သည်။ ၎င်း၏သွန်သင်ချက်များသည် ၎င်းတို့၏လက်ငင်းနှင့် နေ့စဉ်အသုံးပြုရန် အသိပညာပေးသော သဘောရှိသည်။

Satan is ever ready to fill the mind with theories and calculations that will divert men from the present truth, and disqualify them for the giving of the third angel’s message to the world. It has ever been thus; for our Saviour often had to speak reprovingly to those who indulged in speculations and were ever inquiring into those things which the Lord had not revealed. Jesus had come to earth to impart important truth to men, and He wished to impress their minds with the necessity of receiving and obeying His precepts and instructions, of doing their present duty, and His communications were of an order that imparted knowledge for their immediate and daily use.

ယေရှုကလည်း “ဤသည်မှာ ထာဝရအသက်ဖြစ်သည်၊ သူတို့သည် တစ်ဦးတည်းသော စစ်မှန်သောဘုရားသခင်ကို သိရန်နှင့် သင်စေလွှတ်ထားသော ယေရှုခရစ်ကို သိရန်ဖြစ်သည်” ဟု မိန့်တော်မူခဲ့သည်။ ပြုသမျှသော အရာအားလုံးနှင့် ပြောဆိုသမျှသည် ဤတစ်ခုတည်းသောရည်ရွယ်ချက်ကို ဦးတည်သည်—အမှန်တရားကို ၎င်းတို့၏စိတ်ထဲတွင် စွဲမြဲစေရန်နှင့် ၎င်းတို့သည် ထာဝရအသက်ကို ရရှိရန်ဖြစ်သည်။ ယေရှုသည် ထူးကဲသောဖြစ်ရပ်တစ်ခုဖြစ်ပေါ်မည့် အချိန်အထူးတစ်ခုကို ကြီးကြီးကျယ်ကျယ်ကြေငြာရန် မဟုတ်ဘဲ၊ လူတို့ကို သွန်သင်ပြီး ပျောက်ဆုံးသူများကို ကယ်တင်ရန်အတွက် ကြွရောက်လာခဲ့သည်။ ၎င်းသည် လူတို့၏သိချင်စိတ်ကို နှိုးဆွပြီး ဖြည့်ဆည်းရန် မဟုတ်ဘဲ၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းသည် သိချင်စိတ်နှင့် အံ့သြဖွယ်အရာများအတွက် လိုအင်ဆန္ဒကို တိုးပွားစေရုံသာဖြစ်ကြောင်း ၎င်းသိရှိခဲ့သည်။ ၎င်း၏ရည်ရွယ်ချက်မှာ လူတို့အား ဝိညာဉ်ရေးအားအင်တိုးပွားစေပြီး နာခံမှုနှင့် စစ်မှန်သောသန့်ရှင်းမှုလမ်းတွင် တိုးတက်စေမည့် အသိပညာပေးရန်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ၎င်းတို့၏နေ့စဉ်ဘဝလိုအပ်ချက်များအတွက် အသုံးပြုနိုင်သော သွန်သင်ချက်များနှင့် အခြားသူများအား ထိုနည်းတူအသုံးပြုရန် ပေးအပ်နိုင်သော အမှန်တရားများကိုသာ ပေးခဲ့သည်။ ၎င်းသည် လူတို့အတွက် ထုတ်ဖော်ပြသမှုအသစ်များကို မပြုခဲ့ဘဲ၊ ယဇ်ပုရောဟိတ်များနှင့် ဆရာများ၏ မမှန်ကန်သောသွန်သင်မှုများကြောင့် ရှုပ်ထွေးပျက်စီးခဲ့သော အမှန်တရားများကို ၎င်းတို့၏နားလည်မှုသို့ ဖွင့်ဟပေးခဲ့သည်။ ယေရှုသည် ဘုရားသခင်၏အမှန်တရားများ၏ ရတနာများကို ၎င်းတို့၏မူလပုံစံအတိုင်း ပြန်လည်ထားရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့အား ဘိုးဘွားများနှင့် ပြည်သူ့ဆရာများထံ ပေးအပ်ခဲ့သည့်အတိုင်း စီစဉ်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၎င်းသည် ၎င်းတို့အား ဤတန်ဖိုးရှိသောသွန်သင်ချက်များပေးပြီးနောက်၊ ၎င်းတို့အား သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ကို ပေးမည်ဟု ကတိပြုခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့အား ပြောခဲ့သောအရာအားလုံးကို ပြန်လည်သတိရစေမည်ဖြစ်သည်။

Jesus said: “This is life eternal, that they might know thee the only true God, and Jesus Christ, whom thou hast sent.” All that was done and said had this one object in view—to rivet truth in their minds that they might attain unto everlasting life. Jesus did not come to astonish men with some great announcement of some special time when some great event would occur, but He came to instruct and save the lost. He did not come to arouse and gratify curiosity; for He knew that this would but increase the appetite for the curious and the marvelous. It was His aim to impart knowledge whereby men might increase in spiritual strength and advance in the way of obedience and true holiness. He gave only such instruction as could be appropriated to the needs of their daily life, only such truth as could be given to others for the same appropriation. He did not make new revelations to men, but opened to their understanding truths that had long been obscured or misplaced through the false teaching of the priests and teachers. Jesus replaced the gems of divine truth in their proper setting, in the order in which they had been given to patriarchs and prophets. And after giving them this precious instruction, He promised to give them the Holy Spirit whereby all things that He had said unto them should be brought to their remembrance.

ကျွန်ုပ်တို့သည် ဧဝံဂေလိ၏ ရိုးရှင်းမှုကို ကျော်လွန်သွားရန် အန္တရာယ်တွင် အမြဲရှိနေသည်။ လူအများကြားတွင် ကမ္ဘာကို ထူးခြားသောအရာတစ်ခုဖြင့် အံ့သြစေလိုသော ပြင်းထန်သောဆန္ဒရှိပြီး၊ ၎င်းသည် လူတို့ကို ဝိညာဉ်ရေးစိတ်လှုပ်ရှားမှုအခြေအနေသို့ ပင့်ဆောင်ကာ လက်ရှိအတွေ့အကြုံပုံစံကို ပြောင်းလဲစေလိုသည်။ လက်ရှိအတွေ့အကြုံပုံစံတွင် ပြောင်းလဲမှုတစ်ခု အမှန်တကယ်လိုအပ်သည်။ အကြောင်းမှာ လက်ရှိအမှန်တရား၏ သန့်ရှင်းမှုကို မဖြစ်မနေ သဘောပေါက်ရန် လိုအပ်သော်လည်း၊ ကျွန်ုပ်တို့လိုအပ်သောပြောင်းလဲမှုသည် နှလုံးသားပြောင်းလဲမှုဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းကို ဘုရားသခင်၏ကောင်းချီးမင်္ဂလာကို တစ်ဦးချင်းရှာဖွေခြင်း၊ ၎င်း၏တန်ခိုးကို တောင်းလျှောက်ခြင်း၊ ၎င်း၏ကျေးဇူးတော်ကို ကျွန်ုပ်တို့အပေါ်သို့ ရောက်ရှိလာစေရန် စိတ်အားထက်သန်စွာ ဆုတောင်းခြင်းနှင့် ကျွန်ုပ်တို့၏စရိုက်လက္ခဏာများ ပြောင်းလဲရန် ဆုတောင်းခြင်းဖြင့်သာ ရရှိနိုင်သည်။ ဤသည်မှာ ယနေ့ကျွန်ုပ်တို့လိုအပ်သော ပြောင်းလဲမှုဖြစ်ပြီး၊ ဤအတွေ့အကြုံကို ရရှိရန်အတွက် ကျွန်ုပ်တို့သည် ဇွဲလုံ့လဖြင့် အားထုတ်ရမည်ဖြစ်ပြီး စိတ်ရင်းမှန်ဖြင့် ဆုံးဖြတ်မှုပြရမည်ဖြစ်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် စစ်မှန်သောစိတ်ရင်းဖြင့် “ကယ်တင်ခံရရန် ကျွန်ုပ်ဘာလုပ်ရမည်နည်း” ဟု မေးသင့်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် ကောင်းကင်သို့ ဦးတည်နေသော ခြေလှမ်းများကို အတိအကျသိရှိထားသင့်သည်။

We are in continual danger of getting above the simplicity of the gospel. There is an intense desire on the part of many to startle the world with something original, that shall lift the people into a state of spiritual ecstasy, and change the present order of experience. There is certainly great need of a change in the present order of experience; for the sacredness of present truth is not realized as it should be, but the change we need is a change of heart, and can only be obtained by seeking God individually for His blessing, by pleading with Him for His power, by fervently praying that His grace may come upon us, and that our characters may be transformed. This is the change we need today, and for the attainment of this experience we should exercise persevering energy and manifest heartfelt earnestness. We should ask with true sincerity, What shall I do to be saved? We should know just what steps we are taking heavenward.

ခရစ်တော်သည် ၎င်း၏တပည့်များအား ၎င်းတို့အနည်းငယ်သာ တန်ဖိုးထားနိုင်ခဲ့သည့် အမှန်တရားများ၏ ကျယ်ပြန့်မှု၊ နက်နဲမှုနှင့် တန်ဖိုးကို ပေးအပ်ခဲ့ပြီး၊ ယနေ့ဘုရားသခင်၏လူများကြားတွင်လည်း ထိုအခြေအနေတည်ရှိနေသည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည်လည်း ဘုရားသခင်က ယနေ့ကျွန်ုပ်တို့အား အပ်နှံထားသော အမှန်တရား၏ ကြီးမြတ်မှုကို လက်ခံရန် ပျက်ကွက်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်း၏အလှတရားကို သဘောပေါက်ရန် မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။ အကယ်၍ ကျွန်ုပ်တို့သည် ဝိညာဉ်ရေးအသိပညာတွင် တိုးတက်လာပါက၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် အမှန်တရားသည် ကျွန်ုပ်တို့အိပ်မက်မမက်ဖူးသော လမ်းကြောင်းများတွင် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ပြီး ပို၍ကျယ်ပြန့်လာသည်ကို မြင်တွေ့ရမည်ဖြစ်သော်လည်း၊ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်ကိုယ်တော်တိုင်၏ တန်ခိုးထဲတွင် ထားရှိထားသော အချိန်နှင့်ရာသီများကို ကျွန်ုပ်တို့သိရှိနိုင်မည်ဟု စိတ်ကူးယဉ်စေမည့် မည်သည့်လမ်းကြောင်းတွင်မျှ ဖွံ့ဖြိုးလာမည်မဟုတ်ပေ။ အချိန်သတ်မှတ်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ကျွန်ုပ်သည် ထပ်ခါတလဲလဲ သတိပေးခံရသည်။ ဘုရားသခင်၏လူများအတွက် အချိန်ပေါ်အခြေခံသော သတင်းစကားတစ်ခုသည် နောက်တစ်ကြိမ် ဘယ်သောအခါမှ ရှိလာမည်မဟုတ်ပေ။ ကျွန်ုပ်တို့သည် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏ သွန်းလောင်းခြင်းအတွက် သို့မဟုတ် ခရစ်တော်၏ ကြွရောက်လာခြင်းအတွက် တိကျသောအချိန်ကို သိရှိရန်မဟုတ်ပေ (ရီဗျူအင်း မတ်လ ၂၂၊ ၁၈၉၂)။

Christ gave to His disciples truths whose breadth and depth and value they little appreciated, or even comprehended, and the same condition exists among the people of God today. We too have failed to take in the greatness, to perceive the beauty of the truth which God has entrusted to us today. Should we advance in spiritual knowledge, we would see the truth developing and expanding in lines of which we have little dreamed, but it will never develop in any line that will lead us to imagine that we may know the times and the seasons which the Father hath put in His own power. Again and again have I been warned in regard to time-setting. There will never again be a message for the people of God that will be based on time. We are not to know the definite time either for the outpouring of the Holy Spirit or for the coming of Christ (RH March 22, 1892).

၇။ ၎င်းကဆိုသည်။ ခရစ်တော်သည် ၎င်း၏တပည့်များ၏ စုံစမ်းမေးမြန်းမှုကို တိုက်ရိုက်ဖြေကြားခြင်းမပြုခဲ့ပေ။ အစား၊ ၎င်းသည် ၎င်းတို့အား ရှေ့တွင်ရှိသော အလုပ်သို့ ညွှန်ကြားခဲ့သည်။

7. He said. Christ did not give a direct answer to His disciples’ inquiry. Instead, He directed them to the work that lay ahead.

အချိန်များ သို့မဟုတ် ရာသီများ။ ဂရိဘာသာစကားတွင် “ခရိုနိုအိ” သို့မဟုတ် “ကိုင်ရိုအိ”။ “ခရိုနိုအိ” သည် ရိုးရှင်းစွာယေဘုယျအနေဖြင့် အချိန်ကာလများကို ရည်ညွှန်းပြီး၊ “ကိုင်ရိုအိ” သည် ဖြစ်ရပ်များ အထူးသဖြင့် အဆုံးသတ်အချိန်တွင် ဖြစ်ပေါ်မည့် အထူးအချိန်များကို ရည်ညွှန်းသည်။ ထို့ကြောင့် “အချိန်များ” ဟူသော စကားဖြင့် ယေရှုသည် ထာဝရမပြီးဆုံးဟုထင်ရသော ကာလများကို ရည်ညွှန်းပြီး၊ “ရာသီများ” ဖြင့် ခေတ်ကာလအဆုံးတွင် ဖြစ်ပေါ်မည့် အထူးဖြစ်ရပ်များကို ရည်ညွှန်းသည် (မဿဲ ၂၄:၃ တွင် ကြည့်ပါ)။ ယေရှုသည် “သင်တို့သည် နိုင်ငံတော်တည်ထောင်မည့် ရက်စွဲသို့မဟုတ် တိကျသောပုံစံကို သိရန်မဟုတ်” ဟု ပြောသကဲ့သို့ဖြစ်သည်။ လူသားအဖြစ်နေထိုင်စဉ် ယေရှုသည် ၎င်း၏ကြွရောက်လာမည့် နေ့ရက်သို့မဟုတ် အချိန်ကို မသိခဲ့ပေ (မဿဲ ၂၄:၃၆ တွင် ကြည့်ပါ)။ ဤတွင် လူသားများအတွက် နူးညံ့သောဆုံးမစကားတစ်ခုရှိသည်—(၁) အသိပညာအားလုံးကို လက်ခံရန် အဆင်သင့်မဖြစ်သေးသူများ (ယောဟန် ၁၆:၁၂)၊ (၂) သခင်ဘုရား၏ တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ရန် လုံလောက်သိရှိထားသူများ (မဿဲ ၂၈:၁၉၊ ၂၀)၊ နှင့် (၃) နိမိတ်လက္ခဏာများနှင့် ဝိညာဉ်တော်ဖြင့် လမ်းညွှန်ခံရမည့်သူများ (မဿဲ ၂၄:၃၂၊ ၃၃; မာကု ၁၆:၁၇၊ ၁၈; ယောဟန် ၁၆:၁၃)။

Times or the seasons. Gr. chronoi ē kairoi. Chronoi refers to chronological “time,” thought of simply as such, in a general sense, and kairoi to specific, climactic points of time, with emphasis on what takes place. Thus by “times” Jesus here apparently refers to the seemingly endless procession of the ages, and by “seasons” to the climactic events to occur at the end of the age (see on Matt. 24:3). It is as if Jesus said, “It is not for you to know the date, or the precise manner in which the kingdom will be established.” Living as a man among men, Jesus knew neither the day nor the hour of His coming (see on Matt. 24:36). Here is a gentle rebuke to men (1) who are not yet ready to receive all knowledge (John 16:12), but (2) who know enough to carry out their Lord’s commission (Matt. 28:19, 20), and (3) who will be guided by signs and by the Spirit (Matt. 24:32, 33; Mark 16:17, 18; John 16:13).

သူ၏ပိုင်ဆိုင်ရာ အာဏာဖြင့်သတ်မှတ်ထားသည်။ ဂရိဘာသာတွင် ဤနေရာတွင်အသုံးပြုသော “အာဏာ” (အိဇိုးစီယာ) သည် အခန်း ၈ တွင်အသုံးပြုသော “စွမ်းအား” (ဒူနာမစ်) နှင့်ကွဲပြားသည် (ယောဟန် ၁:၁၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ဘုရားသခင်သည် အချိန်၏ကျွန်မဟုတ်ဘဲ အချိန်၏သခင်ဖြစ်သည်။ သူ၏ဉာဏ်ပညာသည် အချိန်ကို ကျော်လွန်ပြီး၊ သူသည် အားလုံးသိတော်မူသူဖြစ်သည် (ဆာလံ ၁၃၉:၁–၆; သုတ္တံ ၁၅:၃; ဟေဗြဲ ၄:၁၃)။ သူ၏အနာဂတ်သိမှုသည် သူ၏ဘုရားသခင်ဖြစ်မှု၏သက်သေဖြစ်သည် (ဟေရှာယ ၄၆:၉, ၁၀)။ သူသည် သူ့ကိုအမှုထမ်းသူများနှင့် သူလိုလားသည်များကို မျှဝေပေးသည် (တရားဟောရာ ၂၉:၂၉; ဆာလံ ၂၅:၁၄; ယောဟန် ၁၅:၁၅; ၁၆:၂၅)။

Put in his own power. Rather, “fixed by his own authority.” The Greek word used here for “power” or “authority” (exousia) differs from that used for “power” (dunamis) in v. 8 (see on John 1:12). God is not the servant of time, but its Master. His knowledge transcends time, for He is omniscient, knowing all things (Ps. 139:1–6; Prov. 15:3; Heb. 4:13). His foreknowledge is a proof of His deity (Isa. 46:9, 10). He shares what He will with those who serve Him (Deut. 29:29; Ps. 25:14; John 15:15; 16:25).

၈. စွမ်းအား။ ဂရိဘာသာတွင် “ဒူနာမစ်”၊ “ခွန်အား”၊ “စွမ်းရည်”၊ “စွမ်းအား” (ယောဟန် ၁:၁၂ ကိုကြည့်ပါ)။ အင်္ဂလိပ်ဝေါဟာရဖြစ်သော “ဒိုင်းနမိုက်” သည် “ဒူနာမစ်” မှဆင်းသက်လာသည်။ ဤတွင် လုကာ သည် သန္ဓာန်ဝိညာဉ်တော်သက်ရောက်သူများသာ ရရှိသော ထူးကဲသောစွမ်းအားကို ရည်ညွှန်းသည် (လုကာ ၁:၃၅; ၂၄:၄၉ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤစွမ်းအားသည် သက်သေခံရန်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် (၁) အတွင်းစွမ်းအား၊ (၂) ဧဝံဂေလိတရားကို ကြွေးကြော်ရန်စွမ်းအား၊ (၃) အခြားသူများကို ဘုရားသခင်ထံသို့ ဦးဆောင်ရန်စွမ်းအားပေးသည်။ ဤစွမ်းအားရရှိသော တပည့်များမှတစ်ဆင့် ယေရှုသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင်စတင်ခဲ့သောအလုပ်ကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်ပြီး၊ ထို့ထက်ပင် “သာ၍ကြီးမားသောအမှုများ” ကို ပြီးမြောက်မည်ဖြစ်သည် (ယောဟန် ၁၄:၁၂)။ ဤဝိညာဉ်တော်ပေးသော သက်သေခံမှုသည် ခရစ်ယာန်အသင်းတော်၏ ထူးခြားသောအမှတ်အသားဖြစ်သည်။

8. Power. Gr. dunamis, “strength,” “ability,” “power” (see on John 1:12). Our English word “dynamite” is derived from dunamis. Luke here refers to supernatural “power,” received only by those upon whom the Holy Spirit comes (see on Luke 1:35; 24:49). This power is for witnessing: it gives (1) power within, (2) power to proclaim the gospel, (3) power to lead others to God. Through the disciples, thus empowered, Jesus would continue the work He began on earth, and even “greater works” than those would be accomplished (John 14:12). This Spirit-given witness was to be a distinguishing mark of the Christian church.

သက်သေခံသူများ။ ဂရိဘာသာတွင် “မာတူးရေ့စ်”၊ မိမိတို့မြင်ဖူးသည်၊ ကြားဖူးသည်၊ သို့မဟုတ် အခြားနည်းဖြင့်သိရှိသည်များကို အတည်ပြုနိုင်သူများဖြစ်သည်။ ဤစကားလုံးကို တမန်တော်ဝတ္ထုတွင် ၁၃ ကြိမ်အသုံးပြုသည်။ သက်သေခံသူများအနေဖြင့် တမန်တော်များသည် ခရစ်တော်သည် ပရောဖက်ပြုချက်၏မက်ဆီယာနှင့် လူသားများ၏ရွေးနှုတ်သူဖြစ်ကြောင်း သိရှိခဲ့သည်။ သူ၏ပြန်လည်ကြွလာမည့်ကတိကိုလည်း သက်သေခံနိုင်သည်။ သက်သေခံသူများအနေဖြင့် တပည့်များသည် ကားစားခံပြီး ထမြောက်ပြီး ကောင်းကင်သို့တက်သွားသော သခင်နှင့် ကမ္ဘာကြီးကြားတွင် မြင်သာထင်သာသော သက်သေအဖြစ် ပထမဆုံးနှင့် အဓိကဆက်သွယ်မှုဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့၏သက်သေခံမှုမှတစ်ဆင့် ကမ္ဘာကြီးသည် ယုံကြည်နိုင်သည် (ယောဟန် ၁:၁၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ယောဟန်ရေးသားခဲ့သည်မှာ “ကျွန်ုပ်တို့မြင်ဖူးသည်နှင့် ကြားဖူးသည်ကို သင်တို့အား ကျွန်ုပ်တို့ဟောပြောသည်” (၁ ယောဟန် ၁:၃)။ ယနေ့ခရစ်တော်၏နောက်လိုက်များသည်လည်း ယေရှု၏အမှုများနှင့် သွန်သင်ချက်များ၊ သူ၏သားတော်မှတစ်ဆင့် ကမ္ဘာကြီးကို ကယ်တင်ရန် ဘုရားသခင်၏ရည်ရွယ်ချက်၊ နှင့် ၎င်းတို့၏စိတ်နှလုံးတွင် ဧဝံဂေလိတရား၏ထိရောက်မှုကို ကိုယ်ပိုင်သက်သေခံရန် ခေါ်ဆိုခံရသည်။ ဤထက်ပိုမိုယုံကြည်စရာသက်သေမရှိပေ။ ကိုယ်ပိုင်အတွေ့အကြုံမရှိဘဲ စစ်မှန်သောခရစ်ယာန်သက်သေခံမှု မရှိနိုင်ပေ။ မသန်စွမ်းသူကို ပျောက်ကင်းစေပြီးနောက် ပေတရု၏ရဲရင့်သောထုတ်ဖော်ပြောကြားချက် (တမန်တော်ဝတ္ထု ၄:၁၀) သည် တမန်တော်ခေတ်ကာလတွင် သက်သေခံမှု၏ အကောင်းဆုံးဥပမာဖြစ်သည်။

Witnesses. Gr. martures, those who confirm, or can confirm, what they themselves have seen or heard or known by any other means. The word is used 13 times in Acts. As “witnesses” the apostles knew Christ to be the Messiah of prophecy and the Redeemer of mankind. They could also testify of His promise to return. As witnesses, the disciples were the first and foremost link of visible evidence between the crucified, risen, and ascended Lord and the world, which, through their testimony, might believe (see on John 1:12). John writes, “That which we have seen and heard declare we unto you” (1 John 1:3). Followers of Christ today are similarly called to bear personal witness to the works and teachings of Jesus, to the purpose of God to save the world through His Son and to the effectiveness of the gospel in their own hearts. No more convincing testimony can be borne. Without personal experience there can be no true Christian witness. Peter’s bold statement following the healing of the lame man (Acts 4:10) is an excellent example of witnessing in apostolic times.

ယေရုဆလင်မြို့၌။ ရွေးချယ်ခံရသောလူမျိုးသည် တမန်တော်များ၏အမှုတော်မှ ပထမဦးစွာ အကျိုးခံစားခွင့်ရရန် ဘုရားသခင်၏အစီအမံဖြစ်သည် (လုကာ ၁၄:၂၁–၂၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤတိုတောင်းသောကာလအတွင်း ထောင်ပေါင်းများစွာသော ယုဒလူမျိုးများ ယုံကြည်ခဲ့သည် (တမန်တော်ဝတ္ထု ၂:၄၁, ၄၇; ၄:၄, ၃၂, ၃၃; ၅:၁၄; ၆:၁, ၇; အီဂျီဒဗလျူ ဖြည့်စွမ်းမှုဆိုင်ရာ မှတ်ချက်များကို အခန်း ၂:၁, ၄, ၁၄, ၄၁ တွင်ကြည့်ပါ)။ ယုဒလူမျိုးများသည် ဤအခွင့်အရေးကို ငြင်းပယ်ပြီး စတီဖန်ကို ကျောက်ခဲနှင့်ပစ်သတ်သောအခါ (အခန်း ၇)၊ ဝမ်းမြောက်ဖွယ်သတင်းကို ပိုမိုဝေးကွာသောနေရာများသို့ ယူဆောင်သွားခဲ့သည်။

In Jerusalem. It was the divine plan that the chosen people should have the first opportunity to benefit from the apostles’ ministry (see on Luke 14:21–24). During this brief time thousands of Jews believed (see Acts 2:41, 47; 4:4, 32, 33; 5:14; 6:1, 7; EGW Supplementary Material on ch. 2:1, 4, 14, 41). When the Jews spurned this privilege, and stoned Stephen (ch. 7), the good news was carried farther afield.

ဆမာရိတွင်။ ဆမာရိလူမျိုးများသည် ယုဒလူမျိုးများနှင့် အမြဲရန်ငြိုးဖွဲ့နေသော ရောနှောလူမျိုးဖြစ်သည် (ယောဟန် ၄:၉ ကိုကြည့်ပါ)။ ယေရှုသည် ဆမာရိလူမျိုးများအတွက် ကိုယ်တိုင်အမှုတော်ဆောင်ရွက်ခဲ့မှုကို လုကာ ၁၀:၁, ၃၃; ၁၇:၁၆; ယောဟန် ၄:၃၉–၄၂ တွင်ကြည့်ပါ။ စတီဖန်ကို ကျောက်ခဲနှင့်ပစ်သတ်ပြီးနောက် ဖိလိပ္ပုသည် ဆမာရိသို့ပထမဆုံးသွားရောက်ခဲ့ပြီး (တမန်တော်ဝတ္ထု ၆:၅; ၈:၅)၊ ထို့နောက် ပေတရုနှင့် ယောဟန်တို့သည် ဖိလိပ္ပုအား ကူညီရန်သွားရောက်ခဲ့သည် (အခန်း ၈:၁၄)။ ဆမာရိတွင် ကောင်းသောရိတ်သိမ်းမှုရှိခဲ့သည်။

In Samaria. The Samaritans were a mixed race, ever at enmity with the Jews (see on John 4:9). For Jesus’ personal ministry to the people of Samaria see on Luke 10:1, 33; 17:16; John 4:39–42. After the stoning of Stephen they were first visited by Philip the deacon (Acts 6:5; 8:5), then by Peter and John, who went to Philip’s aid (ch. 8:14). There was a good harvest in Samaria.

အဝေးဆုံးနေရာ။ တပည့်တော်များသည် “ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းသို့” (မာကု ၁၆:၁၅)၊ “လူမျိုးအားလုံးထံသို့” (မဿဲ ၂၄:၁၄) သွားရမည်ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာအလုပ်ကို ဖိုနိတ်ရှား၊ ကျူပရု၊ ဆီးရီးယားအန္တိအုတ်မြို့ရှိ ယုဒလူမျိုးများထံ ဧဝံဂေလိတရားကို ဟောပြောသော ဝမ်းမြောက်ဖွယ်သတင်း၏ကိုယ်စားလှယ်များဖြင့် စတင်ခဲ့သည် (တမန်တော်ဝတ္ထု ၈:၄; ၁၁:၁၉)၊ နှင့် ဆူးလ်မှတာရှုမြို့သားဖြစ်သူ ဆီးရီးယားနှင့် စီလီစီယားတွင် (တမန်တော်ဝတ္ထု ၉:၁၅, ၃၀; ၁၁:၂၅; ဂလာတိ ၁:၂၁, ၂၃)။ မကြာမီတွင် ပေါလ်၏သာသနာပြုခရီးများဖြင့် အားသွန်ခွန်စိုက်ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည် (တမန်တော်ဝတ္ထု ၁၃ မှ ၂၈)။ ပေါလ်သည် သူ၏ခေတ်ကာလတွင် ဧဝံဂေလိတရားသည် “ကောင်းကင်အောက်ရှိ သတ္တဝါအားလုံးထံ” ဟောပြောခဲ့ပြီးဖြစ်ကြောင်း ဝိညာဉ်အလိုအရ ကြွေးကြော်ခဲ့သည် (ကောလောသဲ ၁:၂၃; တိတု ၂:၁၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ခရစ်တော်က ဆယ်နှစ်ဦးကို ပထမဆုံးစေလွှတ်စဉ်က ပေးခဲ့သော အမိန့်နှင့်ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည် (မဿဲ ၁၀:၅, ၆ ကိုကြည့်ပါ)၊ ဤအလုပ်သည် နိုင်ငံအလိုက်မဟုတ်ဘဲ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာဖြစ်ရမည်။ ဤကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာအလုပ်၏အစကို လုကာသည် တမန်တော်ဝတ္ထုတွင် ဖော်ပြသည်။ ဤစာအုပ်သည် တမန်တော်များ၏အတ္ထုပ္ပတ္တိစုစည်းမှု၊ သို့မဟုတ် တမန်တော်အချို့သာလျှင်ဖြစ်သည်၊ သို့မဟုတ် တမန်တော်များနှင့်သာ သက်ဆိုင်သည်မဟုတ်ဘဲ၊ ယုံကြည်သူအားလုံးမှ “ကမ္ဘာ့အဝေးဆုံးနေရာ” သို့ ဧဝံဂေလိတရားကို ကြွေးကြော်ရန် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်များကို ဖော်ပြသည်။ ဤအလုပ်သည် နောက်ဆုံးပြီးမြောက်သောအခါ ခရစ်တော်ကြွလာမည်ဖြစ်သည် (မဿဲ ၂၄:၁၄)။

Uttermost part. The disciples were to go “into all the world” (Mark 16:15), “unto all nations” (Matt. 24:14). The worldwide work was begun by scattered representatives of the gospel who preached to Jews in Phoenicia, Cyprus, Syrian Antioch (Acts 8:4; 11:19), and by Saul of Tarsus in Syria and Cilicia (Acts 9:15, 30; 11:25; Gal. 1:21, 23). Soon, it was vigorously extended by Paul’s great missionary journeys (Acts 13 to 28). Paul was inspired to declare that in his day the gospel “was preached to every creature which is under heaven” (Col. 1:23; cf. Titus 2:11). In contrast with the commission given when Christ first sent out the Twelve (see on Matt. 10:5, 6), this work was to be, not national, but universal. It is the beginning of this worldwide work that Luke describes in Acts. This book is not a miscellany of biographies of the apostles, nor even of certain apostles, nor yet exclusively concerning the apostles, but of what was done by all believers to proclaim the gospel “unto the uttermost part of the earth.” When this work is finally completed, Christ will come (Matt. 24:14).

ဤတွင် လုကာသည် တမန်တော်ဝတ္ထု၏အကြမ်းဖျင်းကို ပေးထားသည်။ ဧဝံဂေလိတရားကို (၁) ယေရုဆလင်နှင့် ယုဒဲယသို့ (အခန်း ၁ မှ ၇)၊ (၂) ဆမာရိသို့ (အခန်း ၈ မှ ၁၀)၊ (၃) ကမ္ဘာ့အဝေးဆုံးနေရာသို့ (အခန်း ၁၁ မှ ၂၈) ကြွေးကြော်ခြင်းဖြစ်သည်။

Luke here gives the outline for the book of Acts: The proclamation of the gospel to (1) Jerusalem and Judea (chs. 1 to 7), (2) Samaria (chs. 8 to 10), (3) and the uttermost part of the earth (chs. 11 to 28).

၈ (ယောဟန် ၁၅:၂၆, ၂၇)။ ထူးခြားသောလက်ဆောင်။—ခရစ်တော်သည် ဤလောကမှ ကောင်းကင်သို့ တက်ကြွသွားသောအခါ၊ သူ့ကိုယုံကြည်သောသူများနှင့် နောင်တွင်ယုံကြည်မည့်သူများအား လက်ဆောင်တစ်ခုပေးရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ထိုလက်ဆောင်သည် သူ၏တရားစီရင်ရာ ပလ္လင်သို့တက်ကြွမှုကို ဂုဏ်ပြုရန် လုံလောက်သော တန်ဖိုးရှိရမည်။ ၎င်းသည် သူ၏မဟိမ္မာနှင့် ဘုရင်စည်းစိမ်နှင့် ထိုက်တန်ရမည်။ သူသည် သူ၏ကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်သော သုံးပါးတစ်ဆူ၏ တတိယပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သည့် သန္ဓေသား ဝိညာဉ်တော်ကို ပေးရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ဤလက်ဆောင်သည် ထူးခြားပြီး မည်သည့်အရာနှင့်မျှ မယှဉ်နိုင်ပေ။ သူသည် လက်ဆောင်အားလုံးကို တစ်ခုတည်းတွင် ပေးအပ်မည်ဖြစ်ပြီး၊ ထို့ကြောင့် ပြောင်းလဲစေသော၊ ဉာဏ်အလင်းပေးသော၊ သန့်ရှင်းစေသော တန်ခိုးရှိသော သန္ဓေသား ဝိညာဉ်တော်သည် သူ၏လှူဒါန်းမှုဖြစ်လိမ့်မည်။ …

8 (John 15:26, 27). A Gift Unexcelled.—Christ determined that when He ascended from this earth, He would bestow a gift on those who had believed on Him, and those who should believe on Him. What gift could He bestow rich enough to signalize and grace His ascension to the mediatorial throne? It must be worthy of His greatness and His royalty. He determined to give His representative, the third person of the Godhead. This gift could not be excelled. He would give all gifts in one, and therefore the divine Spirit, that converting, enlightening, and sanctifying power, would be His donation. …

ခရစ်တော်သည် အနည်းငယ်သော ရိုးရှင်းသောနည်းလမ်းများဖြင့် အရေးကြီးဆုံးသော အမှုကို ပြီးမြောက်စေလိုသော အနေအထားတွင် ရှိလိုသည်။ ကယ်တင်ခြင်းအစီအစဉ်သည် ကျယ်ပြန့်သော်လည်း၊ ၎င်း၏အစိတ်အပိုင်းများသည် အနည်းငယ်သာရှိပြီး၊ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုစီသည် အခြားအပိုင်းများပေါ်တွင် မူတည်ကာ၊ အားလုံးသည် အလွန်ရိုးရှင်းစွာနှင့် ပြည့်စုံသော သဟဇာတဖြစ်မှုဖြင့် အတူလုပ်ဆောင်သည်။ ခရစ်တော်သည် သန္ဓေသား ဝိညာဉ်တော်ဖြင့် ကိုယ်စားပြုခံရပြီး၊ ဤဝိညာဉ်တော်ကို တန်ဖိုးထားသောအခါ၊ ဝိညာဉ်တော်ထိန်းချုပ်သောသူများသည် ၎င်းတို့ရရှိသော စွမ်းအင်ကို အခြားသူများသို့ ဆက်သွယ်ပေးသောအခါ၊ မမြင်ရသော သံယံဇာတတစ်ခုသည် တစ်ခုလုံးကို လှုပ်နှိုးပေးသည်။ ကျွန်ုပ်တို့အားလုံး ဘုရားသခင်၏ အရင်းအမြစ်များသည် အကန့်အသတ်မရှိကြောင်း နားလည်နိုင်ပါစေသား (SW နိုဝင်ဘာ ၂၈, ၁၉၀၅)။

Christ longed to be in a position where He could accomplish the most important work by few and simple means. The plan of redemption is comprehensive; but its parts are few, and each part depends on the others, while all work together with the utmost simplicity and in entire harmony. Christ is represented by the Holy Spirit; and when this Spirit is appreciated, when those controlled by the Spirit communicate to others the energy with which they are imbued, an invisible chord is touched which electrifies the whole. Would that we could all understand how boundless are the divine resources (SW Nov. 28, 1905).

သန္ဓေသား ဝိညာဉ်တော်သည် ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးအာဏာကို ပေးသည်။—ယေရှုက “သန္ဓေသား ဝိညာဉ်တော် သင်တို့အပေါ်သို့ ကြွလာသောအခါ၊ သင်တို့သည် တန်ခိုးကို ရရှိကြလိမ့်မည်၊ သင်တို့သည် ငါ၏သက်သေဖြစ်ကြလိမ့်မည်” ဟု မိန့်တော်မူသည်။ သန္ဓေသား ဝိညာဉ်တော်နှင့် အသက်ရှင်သော သက်သေထွက်ဆိုချက်၏ ပေါင်းစည်းမှုသည် လောကကို သတိပေးရန်ဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်အတွက် အလုပ်လုပ်သူသည် ကောင်းကင်ဆက်သွယ်မှုပေးအပ်သည့် ကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်ပြီး၊ သန္ဓေသား ဝိညာဉ်တော်သည် သမ္မာတရား၏ နှုတ်ကပတ်တော်အား ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးအာဏာကို ပေးသည် (RH ဧပြီ ၄, ၁၈၉၃)။

The Holy Spirit Gives Divine Authority.—Jesus says, “Ye shall receive power, after that the Holy Ghost is come upon you: and ye shall be witnesses unto me.” It is the union of the Holy Spirit and the testimony of the living witness that is to warn the world. The worker for God is the agent through which the heavenly communication is given, and the Holy Spirit gives divine authority to the word of truth (RH April 4, 1893).

၈, ၉။ အခန်း ၂:၁–၄ တွင် EGW ကိုကြည့်ပါ။

8, 9. See EGW on ch. 2:1–4.

၉–၁၁ (လုကာ ၂၄:၅၀, ၅၁)။ တက်ကြွခြင်း၏ ဘုန်းအသရေကို ဖုံးကွယ်ထားသည်။—ယေရှု၏ တက်ကြွခြင်းတွင် တပည့်တော်များအတွက် အဖိုးတန်ဆုံးသော အချက်မှာ သူသည် ၎င်းတို့၏ ဘုရားသခင်ဆရာအဖြစ် ထင်ရှားသောပုံစံဖြင့် ကောင်းကင်သို့ တက်ကြွသွားခြင်းဖြစ်သည်။ …

9–11 (Luke 24:50, 51). Full Glory of Ascension Veiled.—The most precious fact to the disciples in the ascension of Jesus was that He went from them into heaven in the tangible form of their divine Teacher. …

တပည့်တော်များသည် သခင်ယေရှုတက်ကြွသွားသည်ကို မြင်ရုံသာမက၊ သူသည် ကောင်းကင်တွင် သူ၏ခမည်းတော်၏ ပလ္လင်သို့ သွားရောက်ခဲ့ကြောင်း ကောင်းကင်တမန်များ၏ သက်သေကိုလည်း ရရှိခဲ့သည်။ တပည့်တော်များအတွက် ၎င်းတို့၏ သခင်၏ နောက်ဆုံးအမှတ်တရမှာ သနားကရုဏာပြသော မိတ်ဆွေ၊ ဘုန်းတန်ခိုးရှင်သော ကယ်တင်ရှင်အဖြစ်ဖြစ်သည်။ မောရှေသည် သူ၏မျက်နှာပေါ်တွင် ထင်ဟပ်သော ပညတ်တရား၏ ဘုန်းအသရေကို ဖုံးကွယ်ရန် မျက်နှာဖုံးဖြင့် ဖုံးအုပ်ခဲ့သည်၊ ခရစ်တော်၏ တက်ကြွခြင်း၏ ဘုန်းအသရေသည် လူ့မျက်စိမှ ဖုံးကွယ်ထားခဲ့သည်။ ကောင်းကင်တမန်များ၏ အဖော်ပြုမှုနှင့် သူ့ကိုကြိုဆိုရန် ဘုရားသခင်၏ ဂုဏ်သိက္ခာရှိသော တံခါးများ ဖွင့်လှစ်ခြင်းသည် လူ့မျက်စိဖြင့် မမြင်ရပေ။

The disciples not only saw the Lord ascend, but they had the testimony of the angels that He had gone to occupy His Father’s throne in heaven. The last remembrance that the disciples were to have of their Lord was as the sympathizing Friend, the glorified Redeemer. Moses veiled his face to hide the glory of the law which was reflected upon it, and the glory of Christ’s ascension was veiled from human sight. The brightness of the heavenly escort and the opening of the glorious gates of God to welcome Him were not to be discerned by mortal eyes.

အကယ်၍ ခရစ်တော်၏ ကောင်းကင်သို့သွားရာ လမ်းကြောင်းကို ၎င်း၏မယုံနိုင်ဖွယ်ဘုန်းအသရေဖြင့် တပည့်တော်များအား ဖွင့်ပြခဲ့လျှင်၊ ၎င်းတို့သည် ထိုမြင်ကွင်းကို ခံနိုင်ရည်မရှိပေ။ အကယ်၍ ၎င်းတို့သည် ကောင်းကင်တမန်များစွာကို မြင်တွေ့ခဲ့ပြီး၊ ထာဝရတံခါးများ မြှောက်တင်ခံရသောအခါ ကောင်းကင်မြို့ရိုးများမှ အောင်ပွဲခံသံများကို ကြားခဲ့လျှင်၊ ထိုဘုန်းအသရေနှင့် ၎င်းတို့၏ စမ်းသပ်မှုလောကတွင် ရှိသော ဘဝများအကြား ခြားနားချက်သည် အလွန်ကြီးမားလွန်းလှပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ၎င်းတို့၏ဘဝဝန်ထုပ်ကို ထမ်းပြီး၊ ကယ်တင်ရှင်ပေးထားသော တာဝန်ကို သတ္တိနှင့် သစ္စာစောင့်သိစွာ လုပ်ဆောင်ရန် ပြန်လည်လုပ်ဆောင်ရန် ခက်ခဲလိမ့်မည်။ သူတို့ထံသို့ စေလွှတ်ခံရသော သန္ဓေသား ဝိညာဉ်တော်၊ အားပေးသူပင်လျှင် ၎င်းတို့၏ နှလုံးသားများကို ကဲ့ရဲ့ခြင်း၊ အပြစ်တင်ခြင်း၊ ထောင်ကျခြင်း၊ လိုအပ်ပါက သေဆုံးခြင်းတို့ကို ခံနိုင်ရည်ရှိစေရန် လုံလောက်စွာ အားမပေးနိုင်ပေ။

Had the track of Christ to heaven been revealed to the disciples in all its inexpressible glory, they could not have endured the sight. Had they beheld the myriads of angels, and heard the bursts of triumph from the battlements of heaven, as the everlasting doors were lifted up, the contrast between that glory and their own lives in a world of trial, would have been so great that they would hardly have been able to again take up the burden of their earthly lives, prepared to execute with courage and faithfulness the commission given them by the Saviour. Even the Comforter, the Holy Ghost, which was sent to them, would not have been properly appreciated, nor would it have strengthened their hearts sufficiently to bear reproach, contumely, imprisonment, and death if need be.

၎င်းတို့၏ အာရုံများသည် ကောင်းကင်၏ ဘုန်းအသရေများဖြင့် အလွန်စွဲမက်မသွားရဘဲ၊ ၎င်းတို့သည် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ခရစ်တော်၏ ဇာတိပကတိကို မိမိတို့အတွင်း ပုံတူကူးယူရန် လိုအပ်သည်။ ၎င်းတို့သည် သူ၏ဘဝ၏ လှပမှုနှင့် တန်ခိုးကြီးမှု၊ သူ၏ဂုဏ်တော်များ၏ ပြည့်စုံသော သဟဇာတဖြစ်မှု၊ သူ၏သဘာဝတွင် ဘုရားသခင်နှင့် လူသားတို့၏ လျှို့ဝှက်ဆန်းကြယ်သော ပေါင်းစည်းမှုကို ထင်ရှားစွာ စိတ်ထဲတွင် ထားရှိရမည်။ တပည့်တော်များနှင့် ၎င်းတို့၏ ကယ်တင်ရှင်တို့၏ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ဆက်ဆံရေးသည် သူ၏ဘဝ၏ နူးညံ့မှုနှင့် တည်ငြိမ်မှုနှင့် သဟဇာတဖြစ်သော ဘုန်းတန်ခိုးဖြင့် အဆုံးသတ်ရမည်ဖြစ်သည် (၃SP ၂၅၄, ၂၅၅)။

Their senses were not to become so infatuated with the glories of heaven that they would lose sight of the character of Christ on earth, which they were to copy in themselves. They were to keep distinctly before their minds the beauty and majesty of His life, the perfect harmony of all His attributes, and the mysterious union of the divine and human in His nature. It was better that the earthly acquaintance of the disciples with their Saviour should end in the solemn, quiet, and sublime manner in which it did. His visible ascent from the world was in harmony with the meekness and quiet of His life (3SP 254, 255).

၉။ သူမိန့်တော်မူသောအခါ။ လုကာ ၂၄:၅၀ ကိုကြည့်ပါ။

9. When he had spoken. See on Luke 24:50.

သူတို့မြင်နေစဉ်။ ယုံကြည်သူမည်သူမျှ ကယ်တင်ရှင် သေခြင်းမှ ထမြောက်သည်ကို မမြင်ခဲ့သော်လည်း၊ တပည့်တော်ဆယ့်တစ်ပါးနှင့် ယေရှု၏ မိခင် (EW ၁၉၁) တို့သည် သူကောင်းကင်သို့ တက်ကြွသွားသည်ကို မြင်ခွင့်ရခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့သည် တက်ကြွခြင်း၏ အချက်အလက်ကို ယုံကြည်စိတ်ချရသော သက်သေများဖြစ်လာခဲ့သည်။

While they beheld. No believer had seen the Saviour rise from the dead, but the eleven disciples and the mother of Jesus (EW 191) were permitted to see Him ascend to heaven. Thus they became reliable witnesses to the fact of the ascension.

ယူဆောင်ခံရသည်။ ဤတွင် တက်ကြွခြင်းကို ရိုးရှင်းသော သမိုင်းဝင်အချက်အလက်တစ်ခုအဖြစ် ဖော်ပြထားသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ၎င်းကို မကြာခဏဖော်ပြခြင်းမရှိသော်လည်း၊ ၎င်းသည် သမိုင်းဝင်ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ အဓိကသမ္မာတရားတစ်ခုအဖြစ် သံသယဖြစ်စရာမလိုဘဲ လက်ခံထားသည်။ ၎င်းကို ယေရှုက ကြိုတင်ဟောပြောထားခဲ့သည် (ယောဟန် ၆:၆၂)။ ထိုဖြစ်ရပ်ကို ပေတရုကထပ်မံဖော်ပြခဲ့ပြီး (တမန်တော် ၃:၂၁)၊ နောက်ပိုင်းတွင် ပေါလုကလည်း ရည်ညွှန်းခဲ့သည် (၁တိမောတော် ၃:၁၆)။

Taken up. Here the ascension is related as a simple historical fact. Hereafter in the NT it is not often mentioned, but it is implicitly accepted as a cardinal truth of historical Christianity. It had been foretold by Jesus (John 6:62). The event was again related by Peter (Acts 3:21), and was later referred to by Paul (1 Tim. 3:16).

တက်ကြွခြင်းသည် ခရစ်တော်၏ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အမှုတော်ကို သင့်လျော်စွာ အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏ ကယ်တင်ရှင်သည် လူသားကို ကယ်တင်ရန်အတွက် ကောင်းကင်မှ ဆင်းသက်လာခဲ့သည် (ယောဟန် ၃:၁၃, ၁၆)။ သူ၏ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အမှုပြီးမြောက်သောအခါ၊ သူသည် ကောင်းကင်သို့ ပြန်လည်သွားရောက်ရန် စီစဉ်ခဲ့ပြီး (ယောဟန် ၁၄:၂)၊ လူသားအတွက် ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ရန် (၁တိမောတော် ၂:၅; ဟီဘရူး ၇:၂၅; ၈:၁, ၂, ၆; ၁ယောဟန် ၂:၁) သူ၏ဒုတိယအကြိမ်ကြွလာခြင်းအထိ (ယောဟန် ၁၄:၃)။

The ascension was a fitting climax to Christ’s ministry on earth. Our Saviour had descended from heaven to effect man’s salvation (John 3:13, 16). When His earthly work was finished, He planned to return to His heavenly home (John 14:2), to mediate for man (1 Tim. 2:5; Heb. 7:25; 8:1, 2, 6; 1 John 2:1) until His second coming (John 14:3).

မိုးတိမ်။ ဤမိုးတိမ်သည် ကောင်းကင်တမန်များဖြစ်သည် (DA ၈၃၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ခရစ်တော်၏ ပြန်ကြွလာခြင်းသည်လည်း “မိုးတိမ်များနှင့်အတူ” ဖြစ်လိမ့်မည် (မဿဲ ၂၄:၃၀; ၂၆:၆၄; ဗျာဒိတ် ၁:၇)။ ကောင်းကင်တမန်များစွာသည် သူ၏ဘုန်းတန်ခိုးဖြင့် ကြွလာသောအခါ ၎င်းတို့၏ သခင်နှင့်အတူ လိုက်ပါလာလိမ့်မည် (မဿဲ ၂၅:၃၁)။ သူသည် “ဤနည်းတူ” ပြန်ကြွလာလိမ့်မည် (တမန်တော် ၁:၁၁)။

A cloud. This cloud was an angelic host (see DA 831). Christ’s return will likewise be “with clouds” (Matt. 24:30; 26:64; Rev. 1:7). Vast companies of angels will accompany their Lord when He appears in glory (Matt. 25:31). He will “so come in like manner” (Acts 1:11).

သူတို့၏မျက်စိမှ ဖယ်ထုတ်ခံရသည်။ စကားအရ “သူတို့၏မျက်စိမှ ဖယ်ထုတ်ခံရသည်”။

Out of their sight. Literally, “away from their eyes.”

၉ (ဆာလံ ၂၄:၇–၁၀; ဆာလံ ၄၇:၅, ၆; ၆၈:၁၇, ၁၈; ဧဖက် ၄:၈)။ ခရစ်တော်သည် ဘုရင်အဖြစ် တက်ကြွသွားသည်။—[ဆာလံ ၄၇:၅–၆; ဆာလံ ၆၈:၁၇, ၁၈ ကိုးကားထားသည်]။ ခရစ်တော်သည် လူ့ပုံစံဖြင့် ဘုရားသခင်အဖြစ် ကမ္ဘာသို့ ကြွလာခဲ့သည်။ သူသည် သူတော်စင်များ၏ ဘုရင်အဖြစ် ကောင်းကင်သို့ တက်ကြွသွားခဲ့သည်။ သူ၏တက်ကြွခြင်းသည် သူ၏မြင့်မြတ်သောဇာတိပကတိနှင့် ထိုက်တန်သည်။ သူသည် စစ်ပွဲတွင် အောင်နိုင်သူအဖြစ်၊ ဖမ်းဆီးခံရသူများကို အောင်မြင်စွာ ဦးဆောင်သူအဖြစ် သွားခဲ့သည်။ သူသည် ကောင်းကင်တမန်များနှင့်အတူ ချီးမွမ်းသံများနှင့် ကောင်းကင်သီချင်းများဖြင့် လိုက်ပါခံရသည်။ …

9 (Ps. 24:7–10; Ps. 47:5, 6; 68:17, 18; Eph. 4:8). Christ Ascended as King.—[Ps. 47:5–6; Ps. 68:17, 18 quoted.] Christ came to earth as God in the guise of humanity. He ascended to heaven as the King of saints. His ascension was worthy of His exalted character. He went as one mighty in battle, a conqueror, leading captivity captive. He was attended by the heavenly host, amid shouts and acclamations of praise and celestial song. …

တပည့်တော်များသည် သူတို့၏သခင်တက်ကြွသွားစဉ် ကောင်းကင်တမန်များ၏ သီချင်းကို ခဏသာ ကြားနိုင်ခဲ့ပြီး၊ သူ၏လက်များသည် ကောင်းကင်သို့ ဆန့်ထုတ်ကာ ကောင်းချီးပေးနေသည်။ သူရရှိသော ကြိုဆိုမှုကို ၎င်းတို့ မကြားခဲ့ပေ။ ကောင်းကင်တစ်ခုလုံးသည် သူ၏လက်ခံမှုတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။ သူ၏ဝင်ရောက်မှုသည် တောင်းခံခြင်းမဟုတ်ခဲ့ပေ။ ကောင်းကင်တစ်ခုလုံးသည် သူ၏ရှိနေခြင်းဖြင့် ဂုဏ်ပြုခံရသည်။ …

Only for a few moments could the disciples hear the angels’ song as their Lord ascended, His hands outstretched in blessing. They heard not the greeting He received. All heaven united in His reception. His entrance was not begged. All heaven was honored by His presence. …

ခရစ်တော်၏ အပြစ်ဖြေခြင်းသည် ကောင်းကင်၏ တံဆိပ်ခတ်မှုကို ရရှိခဲ့သည် (MS ၁၃၄, ၁၈၉၇)။

The seal of heaven has been fixed to Christ’s atonement (MS 134, 1897).

၁၀။ တည်ကြည်စွာ ကြည့်နေသည်။ စကားအရ “သို့တည်ကြည်စွာ စိုက်ကြည့်နေသည်”—မျက်နှာများကို မော့ထားလျက်။

10. Looked stedfastly toward. Literally, “were gazing into”—with upturned faces.

သူတက်သွားစဉ်။ “သူသွားနေစဉ်” ဟုဆိုရမည်။ ယေရှုသည် တဖြည်းဖြည်း တက်ကြွသွားခဲ့သည်။ ဧမောက်တွင်ကဲ့သို့ (လုကာ ၂၄:၃၁) ရုတ်တရက် ပျောက်ကွယ်သွားခြင်းမရှိခဲ့ပေ။

As he went up. Rather, “as He was going.” Jesus ascended gradually. There was no sudden disappearance as at Emmaus (Luke 24:31).

လူနှစ်ဦး။ ဤကောင်းကင်တမန်နှစ်ဦး၏ အထောက်အထားနှင့် ပတ်သက်၍ လုကာ ၁:၁၉ ကိုကြည့်ပါ။ “လူ” ဟုခေါ်သော်လည်း၊ ၎င်းတို့သည် လူ့ပုံစံဖြင့် ရှိသောကြောင့် ကောင်းကင်တမန်များဖြစ်သည် (DA ၈၃၁, ၈၃၂)။ သင်္ချိုင်းတွင် မာရိကို ကြိုဆိုခဲ့သော “အဖြူရောင်” ဝတ်ဆင်ထားသော ကောင်းကင်တမန်နှစ်ဦး (ယောဟန် ၂၀:၁၂, ၁၃) နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ၊ ၎င်းတို့အနက် တစ်ဦးကို “လူငယ်တစ်ဦး” ဟု ခေါ်သည် (မာကု ၁၆:၅)။

Two men. Concerning the identity of one of these two angels see on Luke 1:19. Although called “men,” because in human form, they were angels (DA 831, 832). Compare the two angels clothed “in white” who greeted Mary at the tomb (John 20:12, 13), one of whom is called “a young man” (Mark 16:5).

အနားတွင် ရပ်နေသည်။ “ရပ်နေခဲ့သည်” ဟုဆိုရမည်၊ ၎င်းတို့သည် တပည့်တော်များသတိပြုမိသောအခါ ထိုနေရာတွင် ရှိနှင့်နေပြီဖြစ်သည်။

Stood by. Rather, “had been standing by”; they were already there when the disciples noticed them.

အဖြူရောင်ဝတ်ရုံ။ လုကာသည် ၎င်း၏ခရစ်ဝင်ကျမ်းတွင် ထမြောက်ခြင်းသတင်းကို ကြေညာသော ကောင်းကင်တမန်များကို “တောက်ပသောဝတ်ရုံဝတ်ထားသော လူနှစ်ဦး” ဟု ဖော်ပြသည် (လုကာ ၂၄:၄)။ တမန်တော် ၁၀:၃၀ နှင့်လည်း ကြည့်ပါ၊ အခန်း ၁၁:၁၃ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ။

White apparel. In his Gospel, Luke describes the angels of the resurrection announcement as “two men … in shining garments” (Luke 24:4). See also Acts 10:30; cf. ch. 11:13.

၁၁။ ဂါလိလဲလူများ။ စကားအရ “လူများ၊ ဂါလိလဲလူများ”။ တပည့်တော်အားလုံးသည် ယုဒါမှလွဲ၍ (မာကု ၃:၁၉ ကိုကြည့်ပါ) ဂါလိလဲဒေသသားများဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့၏ ဂါလိလဲစကားသံဖြင့် ထင်ရှားကြသည် (မဿဲ ၂၆:၇၃; တမန်တော် ၄:၁၃ ကိုကြည့်ပါ)။ သို့သော် ကောင်းကင်တမန်များသည် ၎င်းတို့၏စကားသံကို မသိဘဲ ဤလူများကို သိခဲ့သည်၊ ၎င်းတို့သည် အခြားသူများ၏ ဘဝများကိုလည်း သိခဲ့သည် (အခန်း ၁၀:၃–၆ ကိုကြည့်ပါ)။

11. Men of Galilee. Literally, “men, Galileans.” All of the disciples, except perhaps Judas (see on Mark 3:19), were natives of Galilee and were distinguished for their Galilean speech (cf. Matt. 26:73; see on Acts 4:13). But the angels knew these men without reference to their speech, even as they knew other men’s lives (cf. ch. 10:3–6).

အဘယ်ကြောင့် စိုက်ကြည့်နေကြသနည်း။ စွဲမက်နေသော တပည့်တော်များသည် ၎င်းတို့၏ချစ်လှစွာသော သခင်ပျောက်ကွယ်သွားသော နေရာမှ ၎င်းတို့၏အကြည့်ကို ဖယ်ထုတ်၍မရပုံရသည်။ ကောင်းကင်တမန်နှစ်ဦးသည် မေးခွန်းတစ်ခုဖြင့် ထိုစွဲမက်မှုကို ဖျက်လိုက်သည်။ တက်ကြွသွားသောသူသည် ဘုရားသခင်၏သားတော်ဖြစ်သည်၊ သူသည် သူ၏အစီအစဉ်များကို သင်တို့အား ပြောပြခဲ့ပြီး၊ သူသည် ထပ်မံကြွလာလိမ့်မည်—“အဘယ်ကြောင့် စိုက်ကြည့်နေကြသနည်း။” သူသည် သူ၏ပြန်ကြွလာခြင်းအတွက် ပြင်ဆင်ရန် သင်တို့အား အလုပ်ပေးထားသည်။ ထမြောက်ခြင်းတွင် ကောင်းကင်တမန်၏ မေးခွန်းနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ “အသက်ရှင်သောသူကို သေသူများထဲတွင် အဘယ်ကြောင့်ရှာနေကြသနည်း” (လုကာ ၂၄:၅)။ ခရစ်ယာန်များသည် အမြဲတမ်း ကောင်းကင်သို့ စိုက်ကြည့်နေရမည်ဟူသော အဓိပ္ပာယ်တစ်မျိုးရှိသည် (ဖိလိပ္ပိ ၃:၂၀ ကိုကြည့်ပါ)။

Why stand ye gazing? The rapt disciples seemed unable to take their gaze from the spot where their beloved Master had disappeared from view. The two angels break the spell with a question: The ascended One is God the Son; He has told you His plans, He will come again—“why stand ye gazing?” He has given you work to do in preparation for His return. Compare the question of the angel at the resurrection, “Why seek ye the living among the dead?” (Luke 24:5). There is a sense in which Christians should ever be gazing into heaven (see Phil. 3:20).

ဤယေရှုပင်ဖြစ်သည်။ တပည့်တော်များသည် ယခင်သုံးနှစ်ခွဲအတွင်း ရင်းနှီးစွာ သိခဲ့သော ယေရှုဖြစ်သည်။ သူသည် သေခြင်းမှ ထမြောက်ပြီး ကောင်းကင်သို့ တက်ကြွသွားသော်လည်း၊ ဘုရားသခင်၏သားတော်အဖြစ်၊ သူသည် လူ့သဘာဝကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားသည် (DA ၂၃–၂၅ ကိုကြည့်ပါ)။

This same Jesus. The Jesus whom the disciples had intimately known during the previous three and one-half years. Although He had risen from the dead and ascended to heaven, as the Son of God, He still retained His human nature (see DA 23–25).

ဤနည်းတူကြွလာလိမ့်မည်။ ခရစ်တော်၏ ဒုတိယအကြိမ်ကြွလာခြင်းသည် ထမြောက်ခြင်းနှင့် တက်ကြွခြင်းနှင့် မဖြတ်မပိုင်း ဆက်စပ်နေပြီး၊ သမိုင်းဝင်ဖြစ်ရပ်များနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသော ကတိပြုထားသည့် ဖြစ်ရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ကျမ်းစာသည် (၁) ဖန်ဆင်းရှင်ခရစ်တော် (ကောလောသဲ ၁:၁၆; ဟီဘရူး ၁:၂; ယောဟန် ၁:၁–၃ ကိုကြည့်ပါ)၊ (၂) လူဖြစ်လာသော ခရစ်တော် (ဖိလိပ္ပိ ၂:၇; ဟီဘရူး ၂:၁၄, ၁၅; ယောဟန် ၁:၁၄ ကိုကြည့်ပါ)၊ (၃) ကားစင်ရိုက်ခံရသော ခရစ်တော် (တမန်တော် ၁၇:၃; ၁ကောရိန္သု ၁၅:၃, ၄; မဿဲ ၂၇:၃၁–၅၆; ယောဟန် ၁၉:၁၇–၃၇ ကိုကြည့်ပါ)၊ (၄) ထမြောက်သော ခရစ်တော် (ရောမ ၁:၃, ၄; ၁ကောရိန္သု ၁၅:၃–၂၂; မဿဲ ၂၈:၁–၁၅; ယောဟန် ၂၀:၁–၁၈ ကိုကြည့်ပါ)၊ (၅) ဘုရင်အဖြစ်ကြွလာမည့် ခရစ်တော် (မဿဲ ၂၄:၃၀; ဗျာဒိတ် ၁၁:၁၅; ၁၉:၁၁–၁၆; မဿဲ ၂၅:၃၁ ကိုကြည့်ပါ) တို့ကို ဖွင့်ပြသည်။ ဤဖွင့်ပြချက်များသည် မည်သည့်တစ်ခုကိုမျှ ချန်လှပ်ရန် မရဲသောကြောင့်၊ ဘုရားသခင်၏သားတော်ကို ၎င်း၏လူသားများကို သူ၏နိုင်ငံတော်အတွက် ကယ်တင်ရန် အမှုတော်ဆောင်ရွက်မှု၏ ဆက်စပ်သော အဆင့်များအဖြစ် တစ်စုတစည်းတည်း တင်ပြသည်။ ဤအဆင့်များအားလုံးတွင် သူသည် “ဤယေရှုပင်ဖြစ်သည်”၊ “ယခင်ကလည်းကောင်း၊ ယနေ့လည်းကောင်း၊ ထာဝရလည်းကောင်း တူညီသည်” (ဟီဘရူး ၁၃:၈)။

Shall so come. The second coming of Christ is indissolubly bound up with the resurrection and ascension as a promised event tied to historical incidents. Scripture reveals (1) Christ the Creator (Col. 1:16; Heb. 1:2; see on John 1:1–3); (2) Christ the Incarnate (Phil. 2:7; Heb. 2:14, 15; see on John 1:14); (3) Christ the Crucified (Acts 17:3; 1 Cor. 15:3, 4; see on Matt. 27:31–56; John 19:17–37); (4) Christ the Risen One (Rom. 1:3, 4; 1 Cor. 15:3–22; see on Matt. 28:1–15; John 20:1–18); (5) Christ the Coming King (Matt. 24:30; Rev. 11:15; 19:11–16; see on Matt. 25:31). These revelations, no one of which we dare omit, constitute a unified presentation of the Son of God in successive and related phases of His great work of saving men for His kingdom. In all these phases He is “this same Jesus.” “the same yesterday, and to day, and for ever” (Heb. 13:8).

ဤကတိတော်အရ သခင်ယေရှု၏ပြန်လည်ကြွရောက်လာခြင်းသည် (၁) ကိုယ်တိုင်ကြွရောက်လာခြင်း—“ဤယေရှုတည်းဟူသော” (DA ၈၃၂ ကိုကြည့်ပါ)၊ (၂) မြင်နိုင်ခြင်း—“သင်တို့သည်သူ့ကိုသွားရင်းမြင်ခဲ့ကြပြီ”၊ (၃) မိုးတိမ်များနှင့်အတူ—“မိုးတိမ်တစ်ခုကသူ့ကိုလွှမ်းယူသွားခဲ့သည်”၊ (၄) ဧကန်စင်စစ်—“ထိုသို့ပင်ကြွလာမည်” ဖြစ်ရမည်။ ကောင်းကင်တမန်များ၏ဤတိတ်ဆိတ်သော်လည်းသန္နိဋ္ဌာန်ပြည့်ဝသောကတိသစ္စာသည် ခရစ်တော်၏ဒုတိယအကြိမ်ကြွရောက်လာခြင်း၏အဆိုကို တက်ကြွသွားခြင်း၏အမှန်တရားဖြင့်အာမခံပေးသည့်ဧကန်မုချသေချာမှုကိုယူဆောင်လာသည်။ ၎င်းသည်အားလုံးမှန်ကန်သည်—ဖြစ်ရပ်နှင့်ကတိတော်အရ—သို့မဟုတ်ဘာမျှမမှန်ကန်ပေ။ ဒုတိယအကြိမ်ကြွရောက်လာခြင်းမရှိပါက ကယ်တင်ခြင်းအစီအစဉ်တွင်ရှေ့လုပ်ဆောင်ခဲ့သောအလုပ်အားလုံးသည် ရိတ်သိမ်းခြင်းမရှိဘဲသီးနှံများကိုကြဲပြီးစိုက်ပျိုးခြင်းကဲ့သို့အကျိုးမဲ့ဖြစ်လိမ့်မည်။

In like manner. By this promise, His return must be (1) personal—“this same Jesus” (see DA 832); (2) visible—“ye have seen him go”; (3) with clouds—“a cloud received him”; (4) certain—“shall so come.” This quiet but solemn pledge of the angelic counselors brings to the doctrine of the second coming of Christ an utter certainty, assured by the reality of the ascension. It is all true, event and promise, or none of it is true. Without the second advent, all the preceding work in the plan of salvation would be as vain as the sowing and cultivation of crops without a harvest.

၁၁. ကောင်းကင်သို့ယူဆောင်သွားသော သန့်ရှင်းသောလူ့သဘာဝ။—ခရစ်တော်သည် သန့်ရှင်းပြီး သန့်ရှင်းသောလူ့သဘာဝကို ဆောင်ယူ၍ ကောင်းကင်သို့ တက်ကြွသွားတော်မူသည်။ ထိုလူ့သဘာဝကို သူသည် ကောင်းကင်နန်းတော်သို့ ယူဆောင်သွားပြီး၊ ဘုရားသခင်၏မြို့တော်တွင် လူသားတိုင်းကို ရွေးနှုတ်ပြီးသောသူအဖြစ် ထာဝရခေတ်ကာလတစ်လျှောက် ဆက်လက်ထားရှိမည်ဖြစ်သည် (RH မတ်လ ၉၊ ၁၉၀၅)။

11. Holy Humanity Taken to Heaven.—Christ ascended to heaven, bearing a sanctified, holy humanity. He took this humanity with Him into the heavenly courts, and through the eternal ages He will bear it, as the One who has redeemed every human being in the city of God (RH March 9, 1905).

(ယောဟန် ၁၂:၄၅; ကောလောသဲ ၁:၁၅; ဟေဗြဲ ၁:၃)။ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ ကယ်တင်ရှင်။—ခရစ်တော်သည် လောကီသို့ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ ကယ်တင်ရှင်အဖြစ် ကြွလာတော်မူသည်။ သူသည် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ ဘုရားသခင်ကို ကိုယ်စားပြုသည်။ သူသည် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ ကယ်တင်ရှင်အဖြစ် ကောင်းကင်သို့ တက်ကြွသွားပြီး၊ သူတက်ကြွသွားပုံအတိုင်း ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ ကယ်တင်ရှင်အဖြစ် ထပ်မံကြွလာမည်ဖြစ်သည် (MS ၈၆၊ ၁၈၉၈)။

(John 12:45; Col. 1:15; Heb. 1:3.) A Personal Saviour.—Christ came as a personal Saviour to the world. He represented a personal God. He ascended on high as a personal Saviour, and will come again as He ascended to heaven—a personal Saviour (MS 86, 1898).

(မဿဲ ၂၈:၂၀; ယောဟန် ၁၄:၂၊ ၃; ၁၆:၂၄; ဟေဗြဲ ၉:၂၄)။ ကောင်းကင်အပေါ် အမြင်သစ်။—တပည့်တော်များအတွက် ၎င်းတို့၏အကျိုးအတွက် ကောင်းကင်တွင် ထိုသို့သော မိတ်ဆွေတစ်ဦးရှိကြောင်း သိရှိခြင်းသည် မည်မျှပင် ဝမ်းမြူးဖွယ်ရာဖြစ်သနည်း! ခရစ်တော်၏ မြင်သာထင်သာသော တက်ကြွသွားခြင်းအားဖြင့် ၎င်းတို့၏ ကောင်းကင်အပေါ် အမြင်နှင့် တွေးတောမှုအားလုံး ပြောင်းလဲသွားသည်။ ယခင်က ၎င်းတို့၏စိတ်သည် ကောင်းကင်ကို အကန့်အသတ်မရှိသော နေရာတစ်ခုအဖြစ်၊ သိပ္ပံမရှိသော ဝိညာဉ်များဖြင့် နေထိုင်ရာ နယ်မြေအဖြစ် အာရုံစိုက်ခဲ့သည်။ ယခုမူ ကောင်းကင်သည် ၎င်းတို့ချစ်ခင်လေးစားပြီး အထူးသဖြင့် ချစ်မြတ်နိုးသော ယေရှု၊ ၎င်းတို့နှင့် စကားပြောဆို၊ လမ်းလျှောက်ခဲ့သူ၊ သူ၏ရှင်ပြန်ထမြောက်သောကိုယ်ထဲတွင် ကိုင်တွယ်ခဲ့သူ၊ ၎င်းတို့၏စိတ်နှလုံးကို မျှော်လင့်ချက်နှင့် အားပေးစကားများ ပြောဆိုခဲ့သူ၊ ထိုစကားများပြောနေစဉ် ကောင်းကင်တမန်များ၏ တိမ်ယံရထားဖြင့် လက်ခံခြင်းခံရပြီး၊ “ကြည့်လော့၊ ငါသည် လောကစည်းမျဉ်းတိုင်အောင် သင်တို့နှင့်အမြဲရှိမည်” ဟူသော သူ၏အသံသည် ၎င်းတို့ထံ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာသည်နှင့် ဆက်စပ်နေသည်။

(Matt. 28:20; John 14:2, 3; 16:24; Heb. 9:24.) A New View of Heaven.—What a source of joy to the disciples to know that they had such a Friend in heaven to plead in their behalf! Through the visible ascension of Christ all their views and contemplation of heaven are changed. Their minds had formerly dwelt upon it as a region of unlimited space, tenanted by spirits without substance. Now heaven was connected with the thought of Jesus, whom they had loved and reverenced above all others, with whom they had conversed and journeyed, whom they had handled, even in His resurrected body, who had spoken hope and comfort to their hearts, and who, while the words were upon His lips, had been taken up before their eyes, the tones of His voice coming back to them as the cloudy chariot of angels received Him: “Lo, I am with you alway, even unto the end of the world.”

ကောင်းကင်သည် ၎င်းတို့အတွက် အကန့်အသတ်မရှိ၊ နားလည်မရနိုင်သော နေရာတစ်ခုအဖြစ်၊ သိပ္ပံမရှိသော ဝိညာဉ်များဖြင့် ပြည့်နှက်နေသည်ဟု မထင်တော့ပေ။ ၎င်းတို့သည် ယခု ကောင်းကင်ကို ၎င်းတို့၏ ချစ်မြတ်နိုးသော ရွေးနှုတ်သူမှ အိမ်တော်များ ပြင်ဆင်ပေးနေသော ၎င်းတို့၏အနာဂတ်နေအိမ်အဖြစ် ရှုမြင်ကြသည်။ ဆုတောင်းခြင်းသည် ၎င်းတို့၏ ကယ်တင်ရှင်နှင့် ဆက်သွယ်မှုဖြစ်သောကြောင့် စိတ်ဝင်စားဖွယ်အသစ်ဖြင့် ဖုံးလွှမ်းခံရသည်။ အသစ်ပြီး စိတ်လှုပ်ရှားဖွယ်ရာ ခံစားချက်များနှင့် ၎င်းတို့၏ဆုတောင်းချက်များ ဖြည့်ဆည်းပေးမည်ဟူသော ခိုင်မာသောယုံကြည်ချက်ဖြင့်၊ ၎င်းတို့သည် အထက်ခန်းမတွင် စုဝေးကာ ၎င်းတို့၏ ဆုတောင်းချက်များကို ပြုလုပ်ရန်နှင့် ကယ်တင်ရှင်၏ ကတိတော်ကို တောင်းဆိုရန်၊ “တောင်းကြလော့၊ သင်တို့ဝမ်းမြူးခြင်းသည် ပြည့်စုံမည်” ဟူသော ကတိတော်ကို တောင်းဆိုကြသည်။ ၎င်းတို့သည် ယေရှု၏ နာမတော်အားဖြင့် ဆုတောင်းကြသည်။

Heaven could no longer appear to them as an indefinite, incomprehensible space, filled with intangible spirits. They now looked upon it as their future home, where mansions were being prepared for them by their loving Redeemer. Prayer was clothed with a new interest, since it was a communion with their Saviour. With new and thrilling emotions and a firm confidence that their prayer would be answered, they gathered in the upper chamber to offer their petitions and to claim the promise of the Saviour, who had said, “Ask, and ye shall receive, that your joy may be full.” They prayed in the name of Jesus.

၎င်းတို့တွင် ဟောပြောရန် ဧဝံဂေလိတရားရှိသည်—လူ့သဘာဝဖြင့် ခရစ်တော်၊ ဝမ်းနည်းခြင်းသူတစ်ဦး၊ ဆိုးယုတ်သောလက်များဖြင့် ဖမ်းဆီးခံရပြီး ကားစင်တင်ခံရသော ခရစ်တော်၊ ရှင်ပြန်ထမြောက်ပြီး ဘုရားသခင်၏ရှေ့တော်သို့ ကောင်းကင်သို့ တက်ကြွသွားပြီး လူသားများ၏ အကျိုးဆောင်ခံအဖြစ် ရှိနေသော ခရစ်တော်၊ တန်ခိုးနှင့် ဘုန်းတန်ခိုးကြီးဖြင့် ကောင်းကင်တိမ်ထဲတွင် ထပ်မံကြွလာမည့် ခရစ်တော်ဖြစ်သည် (၃SP ၂၆၂၊ ၂၆၃)။

They had a gospel to preach—Christ in human form, a man of sorrows; Christ in humiliation, taken by wicked hands and crucified; Christ resurrected, and ascended to heaven, into the presence of God, to be man’s Advocate; Christ to come again with power and great glory in the clouds of heaven (3SP 262, 263).

၁၂. ၎င်းတို့ပြန်လာကြသည်။ တပည့်တော်များသည် ကားစင်မှ လေးနက်သော ဝမ်းနည်းခြင်းနှင့် လုံးဝစိတ်ပျက်အားငယ်မှုဖြင့် ပြန်လှည့်သွားကြသည်။ သခင်ဘုရား၏ ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်း ပြသမှုတစ်ခုစီပြီးနောက် ၎င်းတို့သည် မရေရာသော မျှော်လင့်ချက်ဖြင့် ကျန်ရစ်ခဲ့ကြသည်။ သို့သော် ယခု၊ ၎င်းတို့၏သခင်ဘုရားသည် ကောင်းကင်သို့ တက်ကြွသွားသည်ကို မြင်တွေ့ပြီးနောက်၊ ၎င်းတို့သည် သူထပ်မံပြန်လာမည်ဟူသော မလှုပ်မယှက်သော ယုံကြည်ချက်ဖြင့် ဝမ်းမြူးစွာ ပြန်လာကြသည်။

12. Returned they. The disciples turned away from the cross in profound sorrow and utter frustration. After each of the Master’s resurrection appearances they were left in perplexed hope. Now, however, having seen their Lord taken up into heaven, they returned in joy, with an unshakable assurance that He would come back again.

ယေရုဆလင်သို့။ အ ၄ ၏ အမိန့်တော်ကို နာခံရန်။

Unto Jerusalem. In obedience to the command of v. 4.

အိုလံဘတ်။ တက်ကြွသွားရာ နေရာ၊ အိုလီဘတ်တောင်၊ ယေရုဆလင်မြို့အရှေ့ဘက်၊ ဗေသနိသို့သွားရာ လမ်းတစ်ဝက်အကွာတွင် တည်ရှိသည် (မဿဲ ၂၁:၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ဗေသနိသည် ယေရုဆလင်မှ ၁၅ ဖာလုံ (ဂရိဘာသာ စတာဒီယာ၊ အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၀ ကိုကြည့်ပါ)၊ ဆိုလိုသည်မှာ မိုင် ၂ (သို့မဟုတ် ၃ ကီလိုမီတာခန့်) အကွာတွင်ရှိသည် (ယောဟန် ၁၁:၁၈)။ လုကာက ရှင်းပြသည်မှာ ယေရုဆလင်တွင် တပည့်တော်များနှင့် နောက်ဆုံးတွေ့ဆုံပြီးဖြစ်ပြီး၊ ယေရှုသည် “ဗေသနိသို့ ခေါ်ဆောင်သွားသည်” (လုကာ ၂၄:၅၀)၊ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ သူအလွန်ချစ်မြတ်နိုးသော ရင်းနှီးသောနေရာတွင်ဖြစ်သည်။ ထိုနေရာမှ၊ “အိုလီဘတ်တောင်ဟု ခေါ်သော တောင်ပေါ်သို့” တိုတောင်းသော လမ်းလျှောက်ပြန်လာခြင်းဖြင့် ယေရုဆလင်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာမည်ဖြစ်သည်။

Olivet. The place of the ascension, the Mount of Olives, lying east of Jerusalem toward Bethany, and halfway distant toward that village (see on Matt. 21:1). Bethany is 15 furlongs (Gr. stadia, see Vol. V. p. 50), that is, about 2 mi. (c. 3 km.), from Jerusalem (John 11:18). Luke explains that after the last meeting with the disciples in Jerusalem, Jesus “led them out as far as to Bethany” (Luke 24:50), possibly because it was in the old familiar setting He loved so well. From there, a short return walk over “the mount called Olivet” would bring them back to Jerusalem.

ဥပုသ်နေ့ခရီး။ ဤစကားစုသည် ကျမ်းစာတွင် ဤနေရာတွင်သာ ဖြစ်ပေါ်ပြီး၊ ယေရုဆလင်မှ အိုလီဘတ်တောင်သို့ အကွာအဝေးကို ဖော်ပြသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၆:၂၉; အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၀ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤအကွာအဝေးကို ဂျိုဆီဖပ်စ်က ၅ သို့မဟုတ် ၆ စတာဒီယာ၊ သို့မဟုတ် ဖာလုံ (Antiquities xx. ၈. ၆; War v. ၂. ၃ [၇၀])၊ ဆိုလိုသည်မှာ မိုင် ၂/၃ (သို့မဟုတ် ၁ ကီလိုမီတာခန့်) အဖြစ် တိုင်းတာသည်။ မစ်ရှနာက ဤဂဏန်းများနှင့် သဘောတူညီပြီး၊ “ဥပုသ်နေ့အကန့်အသတ်” ကို ကျူးဘစ် ၂၀၀၀ အဖြစ် သတ်မှတ်သည်။ ၎င်းက “အကယ်၍ ခွင့်ပြုခံရသူတစ်ဦးသည် ဥပုသ်နေ့အကန့်အသတ်ကို ကျေိုးကျွံသွားပြီး ၎င်းလုပ်ဆောင်ရန် ရည်ရွယ်ထားသော လုပ်ဆောင်မှုကို ပြီးမြောက်ပြီးဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခံရပါက၊ သူသည် မည်သည့်ဦးတည်ရာသို့မဆို ကျူးဘစ် ၂၀၀၀ အတွင်း သွားလာနိုင်သည်။ အကယ်၍ သူသည် ဥပုသ်နေ့အကန့်အသတ်အတွင်း ရှိနေပါက၊ သူသည် မထွက်သွားသလို သတ်မှတ်ခံရသည်။ အသက်ကယ်ရန် ထွက်သွားသူအားလုံးသည် ၎င်းတို့၏ မူလနေရာသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိနိုင်သည်” (‘Erubin ၄. ၃၊ Soncino ထုတ်ဝေမှု၊ တလမွတ်၊ စာမျက်နှာ ၃၀၆)။

Sabbath day’s journey. A phrase occurring in Scripture only here, describing the distance from Jerusalem to the Mount of Olives (see on Ex. 16:29; see Vol. V, p. 50). This distance is measured by Josephus as 5 or 6 stadia, or furlongs (Antiquities xx. 8. 6; War v. 2. 3 [70]), or about two-thirds mile (c. 1 km.). The Mishnah agrees with these figures, for it defines the “Sabbath limit” as 2,000 cu. It says: “If a man who was permitted to do so went out beyond the Sabbath limit and was then told that the act [which he intended to do] had already been performed, he is entitled to move within two thousand cubits in any direction. If he was within the Sabbath limit he is regarded as if he had not gone out. All who go out to save life may return to their original places” (‘Erubin 4. 3, Soncino ed. of the Talmud, p. 306).

ထိုသို့သော “အကန့်အသတ်” ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်သော အဆင်မပြေမှုကို ကျော်လွှားရန် နည်းလမ်းများ ပြင်ဆင်ထားသည်။ “အကယ်၍ အိမ်သို့ပြန်လာရင်း ခရီးသွားနေသူတစ်ဦးသည် ညအချိန်ရောက်လာပြီး၊ သစ်ပင်တစ်ပင် သို့မဟုတ် နံရံတစ်ခုကို သိရှိထားပြီး ‘ငါ၏ဥပုသ်နေ့အခြေစိုက်ရာ ထိုနေရာအောက်တွင် ရှိစေဟု’ ပြောဆိုပါက၊ သူ၏ပြောဆိုချက်သည် အကျိုးမရှိပေ။ သို့သော်၊ သူက ‘ငါ၏ဥပုသ်နေ့အခြေစိုက်ရာ ထိုသစ်ပင်၏အမြစ်တွင် ရှိစေဟု’ ပြောဆိုပါက၊ သူရပ်နေရာမှ ထိုအမြစ်သို့ ကျူးဘစ် ၂၀၀၀ အကွာအဝေးကို လျှောက်နိုင်ပြီး၊ ထိုအမြစ်မှ သူ၏အိမ်သို့ နောက်ထပ် ကျူးဘစ် ၂၀၀၀ အကွာအဝေးကို လျှောက်နိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် သူသည် ညအချိန်ပြီးနောက် ကျူးဘစ် ၄၀၀၀ လျှောက်နိုင်သည်။ အကယ်၍ သူသည် သစ်ပင် သို့မဟုတ် နံရံတစ်ခုကို မသိရှိထားပါက၊ … ထို့ပြင် ‘ငါ၏လက်ရှိနေရာသည် ငါ၏ဥပုသ်နေ့အခြေစိုက်ရာဖြစ်စေဟု’ ပြောဆိုပါက၊ သူ၏နေရာသည် မည်သည့်ဦးတည်ရာသို့မဆို ကျူးဘစ် ၂၀၀၀ အချင်းဝက်အတွင်း သွားလာပိုင်ခွင့်ကို ရရှိစေသည်။ … သို့သော် ပညာရှင်များက အကွာအဝေးများကို စတုရန်းပုံစံဖြင့် ပုံဖော်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်၊ ထို့ကြောင့် ထောင့်များဧရိယာကို ရရှိစေသည်” (မစ်ရှနာ ‘Erubin ၄. ၇၊ ၈၊ Soncino ထုတ်ဝေမှု၊ တလမွတ်၊ စာမျက်နှာ ၃၄၃၊ ၃၄၄)။

There were ways provided for overcoming the inconvenience caused by such a “limit.” “If a man who was on a journey [homeward] was overtaken by dusk, and he knew of a tree or a wall and said, ‘Let my Sabbath base be under it,’ his statement is of no avail. If, however, he said, ‘Let my Sabbath base be at its root,’ he may walk from the place where he stands to its root a distance of two thousand cubits, and from its root to his house another two thousand cubits. Thus he can walk four thousand cubits after dusk. If he does not know of any tree or wall, … and said, ‘Let my present position be my Sabbath base,’ his position acquires for him the right of movement within a radius of two thousand cubits in any direction. … The Sages, however, ruled: The distances are to be squared in the shape of a square tablet, so that he may gain the area of the corners” (Mishnah ‘Erubin 4. 7, 8, Soncino ed. of the Talmud, pp. 343, 344).

“ပညာရှင်များသည် ကန့်သတ်ချက်များထပ်မံရန် ဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ သက်သာစေရန် ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်” (တလမွတ် ၅. ၅၊ Soncino ထုတ်ဝေမှု၊ တလမွတ်၊ စာမျက်နှာ ၄၁၁)။

“The Sages did not enact the law in order to add restrictions but in order to relax them”

(ibid. 5. 5, Soncino ed. of the Talmud, p. 411).

ကျူးဘစ် ၂၀၀၀ တိုင်းတာမှု၏မူလအစသည် ဣသရေလလူမျိုးများ၏ တော၌တပ်ထောင်ထားသော တဲအဝေးဆုံးမှ အစည်းအဝေးတဲ သို့မဟုတ် ဗိမာန်တော်သို့ (တိုက်ရိုက်ကိုးကား နံပါတ် ၃၅:၅) အကွာအဝေးသည် ဟေဗြဲလူတစ်ဦးသည် သတ္တမမြောက်နေ့တွင် “သူ၏နေရာမှ ထွက်သွားသည်” ဟု မပြောနိုင်သော အကြီးဆုံးအကွာအဝေးဖြစ်သည်ဟု ထုံးတမ်းအဆိုအရ တွေ့ရှိခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၆:၂၉)။ ပို၍ဖြစ်နိုင်သည်မှာ၊ ၎င်းသည် ယော်ဒန်မြစ်ဖြတ်ကျော်ရာတွင် လူများနှင့် သေတ္တာကို ဆောင်ယူသော လေဝိလူများကြားတွင် ယောရှုမှ သတ်မှတ်ထားသော အကွာအဝေးဖြစ်သည် (ယောရှု ၃:၄)။

The origin of the 2,000-cu. measurement is said to have been found in the tradition that the distance from the farthest tent in the wilderness camp of the Israelites to the tent of meeting, or tabernacle (cf. Num. 35:5), was the greatest distance a Hebrew might walk without its being said that he had gone “out of his place on the seventh day” (Ex. 16:29). More probably, it was the distance specified by Joshua to lie between the people and the Levites bearing the ark, at the crossing of the Jordan (Joshua 3:4).

ခရစ္စတိုစတွမ် (ဟိုမီလီ III၊ တမန်တော် ၁:၁၂) က တက်ကြွသွားခြင်းသည် ဥပုသ်နေ့တွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ရမည်ဟု ယူဆခဲ့ပြီး၊ ဤနေရာတွင် “ဥပုသ်နေ့ခရီး” ကို ဖော်ပြထားခြင်းကို ရှင်းပြရန်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော ကောက်ချက်ချမှတ်ရန် မလိုအပ်ပေ။ တက်ကြွသွားခြင်းသည် ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ကြာသပတေးနေ့တွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည် (မဿဲ ၂၈ ရှိ နောက်ထပ်မှတ်စုကို ကြည့်ပါ)။

Chrysostom (Homily III, Acts 1:12) supposed that the ascension must have been on a Sabbath, to account for the mention here of a “sabbath day’s journey.” Such a conclusion is not necessary. The ascension probably took place on a Thursday (see Additional Note on Matt. 28).

၁၃. အထက်ခန်းမ။ ပိုမိုတိကျစွာ “အထက်ခန်းမ”။ တပည့်တော်များကိုးကွယ်ဆည်းကပ်နေဆဲဖြစ်သော ဗိမာန်တော်တွင် မဟုတ်ဘဲ (လုကာ ၂၄:၅၃; တမန်တော် ၃:၁ ကိုကြည့်ပါ)၊ ပုဂ္ဂလိကအိမ်တစ်အိမ်၏ အထက်ထပ်တွင်၊ ပြားချပ်သောအမိုးအောက်တွင်၊ သီးသန့်နေရာဖြစ်သည် (မဿဲ ၂၆:၁၈; မာကု ၁၄:၁၅; လုကာ ၂၄:၃၃; ယောဟန် ၂၀:၁၉ ကိုကြည့်ပါ)။

13. An upper room. Rather, “the upper room.” Not in the Temple (Luke 24:53), where the disciples still worshiped (cf. Acts 3:1), but in the upper story of a private house, under the flat roof, where there would be seclusion (see on Matt. 26:18; Mark 14:15; Luke 24:33; John 20:19).

ပေတရုနှင့်အတူ။ တမန်တော်များ၏ စာရင်းကို မဿဲ ၁၀:၂–၅; မာကု ၃:၁၃–၁၉ တွင် ကြည့်ပါ။

Both Peter. For the list of the apostles see on Matt. 10:2–5; Mark 3:13–19.

၁၄. တညီတညွတ်တည်းဆက်လက်လုပ်ဆောင်ကြသည်။ ဤနေရာနှင့် အခန်း ၂:၄၆ တွင် “တစိတ်တညွတ်တည်း ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ကြသည်”။ နောက်ဆုံးညစာစားပွဲအချိန်တွင် ပြသခဲ့သော ယှဉ်ပြိုင်မှုစိတ်နှင့် မည်မျှကွဲပြားသနည်း (လုကာ ၂၂:၂၄)။ ဤစောင့်ဆိုင်းချိန်သည် ၎င်း၏တည်ငြိမ်လေးနက်သော ဝမ်းမြူးခြင်းတွင် မည်မျှကွဲပြားသနည်း။ ဤသည်မှာ ရက်အနည်းငယ်အကြာတွင် ထူးကဲသောရလဒ်များကို ဖြစ်ပေါ်စေသော “တညီတညွတ်မှု” ၏ အစပြုခြင်းဖြစ်သည် (တမန်တော် ၂:၁၊ ၄၁)။

14. Continued with one accord. Rather, here and in ch. 2:46, “persevered with one mind.” What a contrast to the competitive spirit shown at the time of the Last Supper (Luke 22:24). How different in its calm, solemn joy was this period of waiting. Here is the commencement of the “accord” that bore such dynamic results a few days later (Acts 2:1, 41).

ဆုတောင်းခြင်းနှင့် တောင်းပန်ခြင်း။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများက (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) ဤစကားလုံးများကို ဖယ်ရှားရန် ထောက်ခံသည်။ သို့သော်၊ တပည့်တော်များ၏ ဆုတောင်းခြင်းတွင် စည်းလုံးညီညွတ်မှုသည် ဆက်လက်ရှိနေသည်။ ပင်တေကုတ္တေနေ့မတိုင်မီ ရက်များအတွင်း၊ ၁၂၀ ဦး (အ ၁၅) သည် ဝိညာဉ်တော်၊ အားပေးသူသည် တန်ခိုးနှင့်အတူ (တမန်တော် ၁:၈) “မကြာမီ” (အ ၅) ကြွလာမည်ဟူသော ကတိတော်ကို ဖြည့်ဆည်းပေးရန် ရိုသေစွာ တိုက်တွန်းခဲ့ကြသည်။ AA ၃၆၊ ၃၇ ကိုကြည့်ပါ။

In prayer. Gr. te proseuchē. This is capable of at least two interpretations: (1) “in prayer”; or (2) “in the place of prayer,” in which sense it occurs in ch. 16:16. Some commentators suggest that the disciples did not constantly remain in the “upper room,” but went, from time to time, to a synagogue, and that such visits are included in Luke 24:53, “And were continually in the temple.”

ဆုတောင်းခြင်း။ စာသားအထောက်အထားများသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) ဤစကားလုံးများကို ဖယ်ထုတ်ရန် ထောက်ခံသည်။ သို့သော် တပည့်တော်များ၏ ဆုတောင်းခြင်းတွင် စည်းလုံးမှုရှိခဲ့သည်မှာ မပြောင်းလဲပေ။ ပင်တိကုတ္တိမတိုင်မီ ရက်များအတွင်း၊ ၁၂၀ ဦး (ကျမ်းပိုဒ် ၁၅) သည် ဝိညာဉ်တော်၊ သက်သာပေးသူသည် (ယောဟန် ၁၄:၁၆) တန်ခိုးနှင့်အတူ (တမန်တော် ၁:၈) “ရက်အနည်းငယ်အတွင်း” (ကျမ်းပိုဒ် ၅) ရောက်လာမည်ဟူသော ကတိကို ဖြည့်ဆည်းပေးရန် ရိုသေစွာ တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။ AA ၃၆၊ ၃၇ ကိုကြည့်ပါ။

And supplication. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of these words. The fact of the disciples’ unity in prayer, however, remains. During the days before Pentecost the 120 (v. 15) reverently urged the fulfillment of the pledge that the Spirit, the Comforter, would come (John 14:16) with power (Acts 1:8) “not many days hence” (v. 5). See AA 36, 37.

ဤစာသားတွင် ထိရောက်သောဆုတောင်းခြင်းအတွက် အကောင်းဆုံးပုံသေနည်းတစ်ခုပါရှိသည်- (၁) တောင်းလျှောက်ခြင်း—သူတို့သည် ဆုတောင်းခဲ့ကြသည်။ (၂) ဇွဲမလျှော့ခြင်း—သူတို့သည် ဆုတောင်းခြင်းတွင် ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ (၃) စည်းလုံးမှု—သူတို့သည် တစ်ညီတစ်ညွတ်ဆုတောင်းခဲ့ကြသည်။ မဿဲ ၁၈:၁၉၊ ၂၀၊ လုကာ ၁၈:၁–၈ ကိုကြည့်ပါ။

This text contains an excellent formula for effective prayer: (1) The petition—they prayed; (2) the perseverance—they continued in prayer; (3) the unanimity—they prayed with one accord. See on Matt. 18:19, 20 Luke 18:1–8.

မိန်းမများနှင့်အတူ။ ထိုအစား “မိန်းမများနှင့်” ဟု ဆိုလိုပြီး၊ ၎င်းသည် ထိုနေရာ၌စုဝေးနေသော ယောက်ျားများ၏ဇနီးများကို ရည်ညွှန်းပေမည်။ ဤအချက်သည် “ယေရှု၏မိခင်မာရိ” သည် ထိုနေရာ၌ရှိသော မည်သည့်ယောက်ျား၏ဇနီးမျှမဟုတ်သဖြင့် သီးသန့်ဖော်ပြခံရခြင်းမှ ထောက်ခံမှုရရှိသည်။ သို့သော် ပုံမှန်အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်မှာ “မိန်းမများ” သည် ခရစ်တော်အား ဝန်ဆောင်မှုပေးခဲ့သူများဖြစ်သည့် မာရိမဂ္ဂဒလမ၊ ယောန္နာ၊ သုစန္နာ၊ “နှင့်အခြားသူများစွာ” (လုကာ ၇ မှ ထပ်မံမှတ်ချက်ကိုကြည့်ပါ၊ လုကာ ၈:၂၊ ၃ ကိုကြည့်ပါ) ကို ရည်ညွှန်းသည်ဟု ယူဆသည်။

With the women. Rather, “with women,” which may refer to the wives of the men there assembled. This receives support from the fact that “Mary the mother of Jesus,” who was not the wife of any man present, is separately mentioned. However, the usual interpretation is to see in “the women” a reference to those who ministered to Christ, among whom were Mary Magdalene, Joanna, Susanna, “and many others” (see Additional Note on Luke 7; see on Luke 8:2, 3).

မာရိ။ ယေရှု၏မိခင်ကို ဤရည်ညွှန်းချက်သည် သွန်သင်ချက်ပေးသည်။ ကောင်းကင်သို့တက်သွားသော သခင်နှင့် သူမ၏ထူးခြားသောဆက်နွှယ်မှုသည် သူမအား သီးသန့်ဖော်ပြရန် တရားမျှတသော်လည်း၊ သူမအား ထူးထူးခြားခြား ဦးစားပေးမှုမပေးထားပေ။ ဤသည်မှာ သူမ၏ ကျမ်းစာတွင် နောက်ဆုံးပေါ်ထွက်လာခြင်းဖြစ်ပြီး၊ သူမသည် “တစ်ညီတစ်ညွတ်ဆုတောင်းခြင်းနှင့် တောင်းလျှောက်ခြင်း” ပြုသော စည်းလုံးသောအုပ်စုထဲတွင် တစ်ဦးအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ သူမ၏ နောက်ပိုင်းဘဝနှင့် သေဆုံးပြီးနောက် ရာထူးနေရာနှင့်ပတ်သက်သော ဒဏ္ဍာရီများသည် ကျမ်းစာအခြေခံလည်းမရှိ၊ တကယ့်အချက်အလက်အခြေခံလည်းမရှိပေ။

Mary. This reference to the mother of Jesus is instructive. Her unique relationship to the ascended Lord justifies her being singled out for special mention, but she is not given any undue pre-eminence. In this, her last appearance in Scripture, she is one of the united group who “continued with one accord in prayer and supplication.” Legends concerning her later life and position after death have no Biblical or factual basis.

သူ၏ညီအစ်ကိုများ။ ၎င်းတို့မှာ ယာကုပ်၊ ယောသပ်၊ ရှိမုန်၊ ယုဒ (မဿဲ ၁၃:၅၅၊ မဿဲ ၁၂:၄၆၊ မာကု ၆:၃ ကိုကြည့်ပါ) တို့ဖြစ်သည်။ သူတို့သည် ယေရှုနှင့် သီးသန့်ခွဲနေခဲ့ကြပြီး (ယောဟန် ၇:၅၊ DA ၄၅၀၊ ၄၅၁)၊ ယေရှု၏လက်ဝါးကပ်မှတ်တင်ခံရသည့်နေရာတွင် စုဝေးသူများထဲတွင် မပါဝင်ခဲ့ကြပေ (ယောဟန် ၁၉:၂၅–၂၇)။ သို့သော် ခရစ်တော်၏ လောကီဘဝ၏ နောက်ဆုံးမြင်ကွင်းများသည် သူတို့၏ယုံကြည်ခြင်းသို့ ပြောင်းလဲလာစေခဲ့ပြီး၊ ယခုအခါ သူတို့သည် သူ၏ထောက်ခံသူများထဲတွင် အရေအတွက်ပါဝင်လာသည်။ ရှိမုန်နှင့် ယောသပ်အကြောင်း နောက်ထပ်မကြားရတော့သော်လည်း၊ ယာကုပ်သည် အသင်းတော်တွင် ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်လာသူ (တမန်တော် ၁၂:၁၇၊ တမန်တော် ၁၅:၁၃၊ ၁ကော ၁၅:၇၊ ဂလာတိ ၁:၁၉၊ အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၇၁ ကိုကြည့်ပါ) ဖြစ်ဖွယ်ရှိပြီး၊ ယာကုပ်ဩဝါဒစာကို ရေးသားသူဖြစ်သည်ဟု များစွာသောသူများက ယူဆသည် (ယာကုပ်ဩဝါဒစာ နိဒါန်း၊ အတွဲ ၇ ကိုကြည့်ပါ)။ ယုဒသည် သူ၏အမည်ပါသော တိုတောင်းသော ဩဝါဒစာကို ရေးသားသူ ယုဒ (မာကု ၆:၃၊ ယုဒဩဝါဒစာ နိဒါန်း၊ အတွဲ ၇ ကိုကြည့်ပါ) ဖြစ်ပေမည်။

His brethren. These were James, Joses, Simon, and Judas (Matt. 13:55; see on Matt. 12:46; Mark 6:3). They had stood aloof from Jesus (John 7:5; DA 450, 451), and are not mentioned among those who gathered around the cross (John 19:25–27). But the final scenes in Christ’s earthly life had brought about their conversion, and they are now numbered with His adherents. No more is heard of Simon and Joses, but James is probably the one who became a leader in the church (see on Acts 12:17; see Acts 15:13; 1 Cor. 15:7; Gal. 1:19; Vol. V, p. 71), and is thought by many to be the author of the Epistle of James (see Introduction to the Epistle of James, Vol. VII). Judas may be the Jude who wrote the brief epistle that bears his name (see on Mark 6:3; see Introduction to the Epistle of Jude, Vol. VII).

၁၄။ ယေရှု၏ညီအစ်ကိုများ၏ယုံကြည်ခြင်း တည်ထောင်ခြင်း—[တမန်တော် ၁:၉–၁၄ ကိုးကား။] “ညီအစ်ကိုများနှင့်အတူ”။ ဤသူများသည် ၎င်းတို့၏မယုံကြည်မှုကြောင့် များစွာဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။ ၎င်းတို့သည် ဂလိလဲတွင် ယေရှုပေါ်ထွန်းချိန်တွင် သံသယရှိသူများထဲတွင် ပါဝင်ခဲ့ကြသည်။ သို့သော် ၎င်းတို့သည် ယခုအခါ ယေရှုသည် ဘုရားသခင်၏သားတော်၊ ကတိထားရာမစ္စီယဖြစ်သည်ဟု ခိုင်မာစွာယုံကြည်ကြသည်။ ၎င်းတို့၏ယုံကြည်ခြင်းသည် တည်ထောင်ခဲ့ပြီ (စာလွှာ ၁၁၅၊ ၁၉၀၄)။

14. Faith of Jesus’ Brothers Established.—[Acts 1:9–14 quoted.] “And with his brethren.” These had lost much because of their unbelief. They had been among the number who doubted when Jesus appeared in Galilee. But they now firmly believed that Jesus was the Son of God, the promised Messiah. Their faith was established (Letter 115, 1904).

၁၅။ ထိုနေ့ရက်များ။ တက်ကြွခြင်းနှင့် ပင်တိကျစ်ပွဲအကြား။ တက်ကြွခြင်းသည် ရှင်ပြန်ထမြောက်ပြီး ရက်ပေါင်း လေးဆယ်အကြာ (အခန်းကျမ်း ၃) ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ပင်တိကျစ်ပွဲအထိ ဆယ်ရက်သာ ကျန်ရှိသည်၊ “အနှစ်ငါးဆယ်မြောက်” နေ့ဖြစ်သော ပွဲတော်နေ့ (ဝတ်ပြုရာ ၂၃:၁၆; တမန်တော် ၂:၁ ကိုကြည့်ပါ)။ အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၂၃၃ ကိုကြည့်ပါ။

15. Those days. Between the ascension and Pentecost. The ascension came forty days after the resurrection (v. 3). Thus ten days were left until Pentecost, the “fiftieth,” the day of the Feast of Weeks (see on Lev. 23:16; Acts 2:1). See Vol. V, p. 233.

ပေတရု။ ၎င်း၏ခေါ်ခြင်း၊ ရာထူးနှင့် စရိုက်လက္ခဏာအတွက် မာကု ၃:၁၄–၁၆ ကိုကြည့်ပါ။ ယေရှုထံမှ ရရှိခဲ့သော သင်ခန်းစာများ (လုကာ ၂၂:၃၂; ယောဟန် ၂၁:၁၅–၁၇; DA ၈၁၂၊ ၈၁၅ ကိုကြည့်ပါ) သည် ယခုအခါ ကောင်းသောအသီးကို သီးမြဲဖြစ်သည်။ ၎င်း၏သဘာဝအချိုးအဆများသည် သန့်ရှင်းခြင်းဖြင့် သန့်ရှင်းခံခဲ့ရပြီး ၎င်းသည် အသင်းတော်တွင် ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးအဖြစ် ပေါ်ထွက်လာသည်။ သို့သော် ၎င်း၏လမ်းညွှန်မှုတွင် အာဏာရှင်ဆန်မှုမရှိပါ။ ၎င်းသည် ညီအစ်ကိုများကို စုပေါင်းလုပ်ဆောင်ရန် လှုံ့ဆော်ပေးပြီး နောက်ဆက်တွဲဆုံးဖြတ်ချက်များသည် တစ်ဦးတည်းမဟုတ်ဘဲ အုပ်စုတစ်ခုလုံးမှ ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ၎င်းသည် အစောပိုင်းအသင်းတော်ရေးရာများတွင် ထင်ရှားသောအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်သည်။ ၎င်း၏တရားဟောချက်သည် ပင်တိကျစ်ပွဲတွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသော တစ်ခုတည်းသောတရားဟောချက်ဖြစ်သည် (တမန်တော် ၂:၁၄–၄၀)၊ နှင့် ၎င်း၏အခြားတရားဟောချက်များသည် အထူးသတိပြုခံရသည် (အခန်းကျမ်း ၃:၁၂–၂၆; ၄:၈–၁၂; ၁၀:၃၄–၄၃)။ ၎င်းသည် ယောဟန်နှင့်အတူ တမန်တော်များစဉ်တွင် ပထမဆုံးသော အနာရောဂါပျောက်ကင်းမှု၏အံ့ဖွယ်အမှုကို ပြုလုပ်ခဲ့သည် (အခန်းကျမ်း ၃:၁–၁၁)၊ နှင့် ၎င်း၏အံ့ဖွယ်စွမ်းအားများကို အထူးဖော်ပြထားသည် (အခန်းကျမ်း ၅:၁၅; ၉:၃၂–၄၁)။ ၎င်းသည် အာနနိယနှင့် ဆပ္ဖိရာကို ဆုံးမရာတွင် အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်သည် (အခန်းကျမ်း ၅:၃–၁၁)။ ၎င်းသည် အစောပိုင်းအသင်းတော်တွင် ဦးဆောင်ရာထူးတစ်ခုကို ထိန်းသိမ်းထားသည်မှာ ထင်ရှားသော်လည်း၊ အခန်းကျမ်း ၁၅:၇ ပြီးနောက် လုကာ၏မှတ်တမ်းမှ ပျောက်ကွယ်သွားပြီး ထို့နောက် ပေါလုပေါ်တွင် အာရုံစိုက်လာသည်။ ပေတရု၏ထူးခြားသောအာဏာအတွက် ဆွေးနွေးချက်အတွက် မဿဲ ၁၄:၂၈; ၁၆:၁၆–၁၉ ကိုကြည့်ပါ။

Peter. For his calling, position, and character see on Mark 3:14–16. The lessons he had received from Jesus (Luke 22:32; John 21:15–17; see DA 812, 815) now bear good fruit. His natural gifts have been sanctified through conversion, and he emerges as a leader in the church. But there is nothing dictatorial in his guidance. He stimulates his brethren to concerted action, and subsequent decisions come from the whole group and not from one man. He takes a prominent part in early church affairs. His is the only Pentecostal sermon that is recorded (Acts 2:14–40), and other sermons of his receive special notice (chs. 3:12–26; 4:8–12; 10:34–43). He, with John, performed the first miracle of healing recorded in Acts (ch. 3:1–11), and his miraculous powers are specially mentioned (chs. 5:15; 9:32–41). He plays the chief part in rebuking Ananias and Sapphira (ch. 5:3–11). It is clear that he held a leading position in the early church, but he disappears from Luke’s record after ch. 15:7, and attention is then focused on Paul. For a discussion of the supposed supremacy of Peter see on Matt. 14:28; 16:16–19.

တပည့်တော်များ။ အရေးကြီးသောစာသားဆိုင်ရာ သက်သေများကို (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “ညီအစ်ကိုများ” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုအတွက် ကိုးကားနိုင်သည် (အခန်းကျမ်း ၁၄ တွင်သာ ခရစ်တော်၏ညီအစ်ကိုများအဖြစ်သာ ကန့်သတ်မထားပါ၊ အကြောင်းမှာ လူပုဂ္ဂိုလ် ရာနှစ်ဆယ်ခန့် ရှိခဲ့သည်)။ ဤအခါသမယသည် ယုဒရှ်ကရီးယုတ်အစား တမန်တော်ဆယ်နှစ်ယောက်မြောက်ကို ရွေးချယ်ရန် တရားဝင်အစည်းအဝေးတစ်ခုဖြစ်သည်။

The disciples. Important textual evidence may be cited (cf. p. 10) for the reading “the brethren” (not to be restricted to Christ’s brethren only, as in v. 14, for there were about 120 persons present). The occasion was obviously a formal meeting, called for the election of a twelfth apostle to take the place of Judas Iscariot.

အမည်များ၏အရေအတွက်။ စာသားအရ “အမည်များ၏လူအုပ်”၊ ဆိုလိုသည်မှာ ပုဂ္ဂိုလ်များ၏အုပ်စုဖြစ်သည်။

Number of names. Literally, “crowd of names,” that is, group of persons.

ရာနှစ်ဆယ်။ “ခန့်” ဟူသောစကားလုံးသည် ၎င်းသည် အနီးစပ်ဆုံးအရေအတွက်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြသည်၊ သို့သော် ဤအုပ်စုသည် ယေရုဆလင်မြို့ရှိ ငယ်ရွယ်သောအသင်းတော်အတွက် ခိုင်မာသောအခြေခံတစ်ခုဖြစ်လာသည်။ ဤအရေအတွက်သည် ယုံကြည်သူအားလုံးကို မပါဝင်ပါ၊ အကြောင်းမှာ “ညီအစ်ကိုငါးရာကျော်” သည် ခရစ်တော်ရှင်ပြန်ထမြောက်ပြီးနောက် ၎င်းကိုတွေ့မြင်ခဲ့သည် (၁ ကောရိန္သု ၁၅:၆)။

Hundred and twenty. The word “about” indicates that this was an approximate figure, but the group is large enough to form a firm foundation for the young church in Jerusalem. The number does not include all those who believed, for “above five hundred brethren” saw Christ after His resurrection (1 Cor. 15:6).

၁၆။ ယောက်ျားညီအစ်ကိုများ။ စာသားအရ “ယောက်ျားများ၊ ညီအစ်ကိုများ”။ အချို့က ပေတရုသည် အထူးသဖြင့် အဖွဲ့အစည်းထဲရှိ ယောက်ျားများကို ဦးတည်ပြောဆိုခဲ့ပြီး ၎င်းတို့သာလျှင် တမန်တော်ဆယ်နှစ်ယောက်မြောက်ကို ရွေးချယ်ရာတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်ဟု အကြံပြုကြသည်။

16. Men and brethren. Literally, “men, brethren.” Some have suggested that Peter particularly addressed the men in the company, and that they alone took part in the election of the twelfth apostle.

ဤကျမ်းစာ။ ထို့ထက် “ကျမ်းစာ”၊ အခန်းကျမ်း ၂၀ တွင် ကိုးကားထားသည်။ တမန်တော်အသင်းတော်သည် ၎င်း၏အာဏာအတွက် ဓမ္မဟောင်းကျမ်းကို အစမှစတင်အသုံးပြုပုံကို သတိပြုပါ။

This scripture. Rather, “the scripture,” which is quoted in v. 20. Note how, from its beginning, the apostolic church appealed to the OT for its authority.

မဖြစ်မနေ။ ဖြစ်ရပ်များကို ကျမ်းစာနှင့်အံဝင်ခွင်ကျဖြစ်အောင် စီမံထားခြင်းမဟုတ်ပါ၊ သို့သော် ကျမ်းစာသည် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏လှုံ့ဆော်မှုဖြင့် ဖြစ်ရပ်များကို ကြိုတင်မြင်ခဲ့သည်။ မဿဲတွင် ဓမ္မဟောင်းကျမ်းကိုးကားမှုများကို အလားတူအသုံးပြုမှုများစွာရှိသည် (မဿဲ ၁:၂၂ ကိုကြည့်ပါ)။

Must needs. Not that events were engineered to fit the scripture, but that scripture, inspired by the Holy Ghost, foresaw the events. Matthew has many somewhat similar uses of OT quotations (see on Matt. 1:22).

သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်။ ဤနေရာတွင် ပေတရုသည် ဒါဝိဒ်၏ဆာလံကျမ်းများ၏ လှုံ့ဆော်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ တပည့်တော်များ၏ယုံကြည်ချက်များကို ဖော်ပြသည်။ ၎င်းတို့သည် ဒါဝိဒ်သည် ဝိညာဉ်တော်၏ပြောရေးဆိုခွင့်ပြုသူအဖြစ် ပြောဆိုခဲ့သည် (သို့မဟုတ် ရေးသားခဲ့သည်) ဟု ယုံကြည်ကြသည်။ ဤသွန်သင်ချက်သည် ၂ တိမောသေ ၃:၁၆ နှင့် ၂ ပေတရု ၁:၂၁ နှင့် ကိုက်ညီသည်။

Holy Ghost. Here Peter reveals the disciples’ convictions concerning the inspiration of David’s psalms. They believed that David spoke (or wrote) as the mouthpiece of the Spirit. This teaching accords with 2 Tim. 3:16 and 2 Peter 1:21.

ယုဒရှ်။ တမန်တော်သည် ကျမ်းစာကို အသုံးပြုပုံကို သတိပြုပါ။ ၎င်းသည် ဖြစ်ရပ်ပြီးနောက် ၎င်း၏ပြည့်စုံမှုကို မြင်ပြီး ဒါဝိဒ်က သစ္စာဖောက်သူ၏အမည်ကို ဖော်ပြမထားသော်လည်း ၎င်းကို ယုဒရှ်အား ရဲရဲတင်းတင်း အသုံးချသည်။

Judas. Note the way in which the apostle uses Scripture. He sees its fulfillment after the event, and boldly applies it to an individual, Judas, although David does not mention the betrayer by name.

လမ်းပြဖြစ်ခဲ့သူ။ စာသားအရ “လမ်းပြဖြစ်လာသူ” (မဿဲ ၂၆:၃၊ ၁၄၊ ၄၇ ကိုကြည့်ပါ)။ မည်မျှကြောက်မက်ဖွယ်ပြောင်းလဲမှုတစ်ခုနည်း! လူများကို ကယ်တင်ရန် ခရစ်တော်ထံသို့ ဦးဆောင်ရန် ခန့်အပ်ခံခဲ့ရသူသည် ကယ်တင်ရှင်ကို ဖျက်ဆီးရန် ခရစ်တော်ထံသို့ လူများကို ဦးဆောင်ရန် ရွေးချယ်ခဲ့သည်။ သို့သော် ယုဒရှ်၏ဖော်ပြချက်တွင် ထိန်းချုပ်မှုကို သတိပြုပါ။ ပေတရုနှင့် ၎င်း၏တမန်တော်များခံစားခဲ့ရမည့် ထိတ်လန့်မှုရှိသော်လည်း၊ ဆူပူပြစ်တင်မှုမရှိပါ။ ၎င်းသည် ယုဒရှ်၏တရားစီရင်မှုကို ဘုရားသခင်၏လက်ထဲတွင် ထားခဲ့သည်။

Which was guide. Literally, “became a guide” (see on Matt. 26:3, 14, 47). What a fearful change in occupation! He who had been ordained to lead men to Christ that they might be saved, chose to lead men to Christ that the Saviour might be destroyed. But note the restraint in the description of Judas. In spite of the horror that Peter and his fellow apostles must have felt, there are no recriminations. He leaves the judgment of Judas in the hands of God.

၁၇။ ကျွန်ုပ်တို့နှင့်အတူ ရေတွက်ခံရသူ။ တမန်တော်အဖွဲ့တွင် တစ်ဦးအဖြစ် ရေတွက်ခံခဲ့ရသည် (မဿဲ ၁၀:၄; မာကု ၃:၁၉; လုကာ ၆:၁၆)။ ၎င်းအား တပည့်တော်အဖြစ် ခေါ်ဆိုခံရမှု၏ မှတ်တမ်းမရှိပါ။ ၎င်းသည် တမန်တော်ဆယ်နှစ်ယောက်ထဲတွင် ပါဝင်ရန် ကိုယ်တိုင်ကမ်းလှမ်းခဲ့သည် (DA ၂၉၃၊ ၂၉၄ ကိုကြည့်ပါ)။

17. Numbered with us. Accounted one of the apostolic company (Matt. 10:4; Mark 3:19; Luke 6:16). There is no record of his being called to discipleship; he offered himself for inclusion among the Twelve (see DA 293, 294).

ရရှိခဲ့သည်။ ထို့ထက် “ထီးဖြင့်ရရှိခဲ့သည်” သို့မဟုတ် “ဘုရားသခင်၏ခွဲဝေပေးမှုဖြင့် ရရှိခဲ့သည်”၊ ဆိုသည်မှာ ခရစ်တော်က ၎င်းကို တပည့်တော်အဖြစ် လက်ခံခဲ့ကြောင်း အလေးပေးဖော်ပြသည်။

Obtained. Rather, “obtained by lot,” or “received by divine allotment,” which emphasizes Christ’s acceptance of him as a disciple.

အပိုင်း။ ဂရိဘာသာဖြင့် klēros၊ “ထီး”၊ “ခွဲဝေပေးထားသောအပိုင်း” သို့မဟုတ် “ဝေစု”။ ဤမှ ကျွန်ုပ်တို့၏ “clergy” ဟူသောစကားလုံးပေါ်ထွက်လာသည်။

Part. Gr. klēros, “lot,” “allotted portion,” or “share.” From this comes our word “clergy.”

ဝန်ဆောင်မှု။ ဂရိဘာသာဖြင့် diakonia၊ “ဝန်ဆောင်မှု”၊ “ဓမ္မအမှု”၊ နောက်ပိုင်းတွင် “ဓမ္မဆရာအဖြစ်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ အစောပိုင်းအသင်းတော်ရှိ အလုပ်သမားများသည် ဧဝံဂေလိဓမ္မအမှု (diakonia) ၏တာဝန်ကို ပြင်းထန်စွာ ခံစားခဲ့ကြသည် (တမန်တော် ၁၂:၂၅; ၂၀:၂၄; ၁ ကောရိန္သု ၁၆:၁၅; ကောလောသဲ ၄:၁၇; ၂ တိမောသေ ၄:၅)။

Ministry. Gr. diakonia, “service,” “ministry,” which later came to mean “diaconate.” The workers in the early church keenly felt the responsibility of the ministry (diakonia) of the gospel (Acts 12:25; 20:24; 1 Cor. 16:15; Col. 4:17; 2 Tim. 4:5).

၁၈။ ဤသူသည် ဝယ်ယူခဲ့သည်။ အခန်းကျမ်း ၁၈၊ ၁၉ သည် ပေတရု၏မိန့်ခွန်းထဲတွင် လုကာ၏ရှင်းလင်းချက်အဖြစ် ထည့်သွင်းထားနိုင်သည်။ ပေတရုသည် ယုဒရှ်၏သေဆုံးမှုနှင့်ပတ်သက်သော အသေးစိတ်အချက်အလက်များကို ရာနှစ်ဆယ်သို့ ပေးရန် မလိုအပ်ပေ။ ဤစကားအသုံးအနှုန်းမှ လုကာသည် ယုဒရှ်သည် ၎င်း၏သေဆုံးမှုမတိုင်မီ “သွေးလယ်ကွင်း” ကို ဝယ်ယူခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့သည်ဟု ယူဆရန် မလိုအပ်ပါ။ ယုဒရှ်၏မတရားရရှိသောငွေသည် ထိုလယ်ကွင်းကို ဝယ်ယူခဲ့ပြီး ၎င်း၏သင်္ချိုင်းတွင် သင်္ဂြိုဟ်ခြင်းသည် ၎င်း၏ဒုစရိုက်၏ဆုလာဘ်ဖြစ်သည်။ မဿဲ၏မှတ်တမ်းသည် ရှင်းလင်းသည်။ ယေရှုသည် ကားတိုင်မှာ သေဒဏ်ပေးခံရမည်ကို ယုဒရှ်သိမြင်ပြီး ကိုယ်ကိုကိုယ်ကယ်တင်ရန် မည်သည့်ကြိုးပမ်းမှုမျှ မပြုလုပ်သည်ကို မြင်သောအခါ၊ ၎င်း၏သစ္စာဖောက်မှုအပေါ် နောင်တရခဲ့သည်။ ၎င်းသည် သူလုပ်ခဲ့သော မတရားသောသဘောတူညီချက်ဖြင့် ငွေထည်သုံးဆယ်ကို ယဇ်ပုရောဟိတ်များထံ ပြန်ပေးခဲ့ပြီး ထို့နောက် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ကြိုးဆွဲချသတ်သေခဲ့သည်။ ထိုငွေဖြင့် ယဇ်ပုရောဟိတ်များက မြေအိုးထုတ်လုပ်သည့်နေရာမှ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများကို စွန့်ပစ်ထားသော မြေအိုးသမားလယ်ကွင်းကို ဝယ်ယူခဲ့ပြီး ထိုနေရာတွင် ယုဒရှ်ကို သင်္ဂြိုဟ်ခဲ့သည်။ ဤအကြောင်းကြောင့် သို့မဟုတ် ထိုငွေသည် “အပြစ်မရှိသောသွေး” ၏တန်ဖိုးဖြစ်သောကြောင့် ထိုနေရာကို “သွေးလယ်ကွင်း” ဟု ခေါ်တွင်ခဲ့သည် (မဿဲ ၂၇:၃–၁၀; DA ၇၂၂ ကိုကြည့်ပါ)။ မဿဲနှင့် လုကာ၏မှတ်တမ်းများအကြား ကွဲပြားမှုသည် စကားအသုံးအနှုန်းပိုင်းဆိုင်ရာဖြစ်ပြီး အချက်အလက်ပိုင်းဆိုင်ရာ မဟုတ်ပါ။ ယုဒရှ်ရရှိခဲ့သည့် ဆုလာဘ်အားလုံးသည် မြေသြဇာမရှိသော မြေကွက်တစ်ခုတွင် ဂုဏ်ယူစရာမရှိသော သင်္ဂြိုဟ်ခြင်းသာဖြစ်သည်။

18. This man purchased. Verses 18, 19 may be Luke’s explanation inserted in Peter’s speech; Peter would scarcely need to give to the 120 details concerning Judas’ death. It need not be taken from this wording that Luke believed Judas had purchased the “field of blood” before his death. Judas’ money, ill-gotten, bought the field, and his burial in it was a reward of his iniquity. Matthew’s record is explicit: When Judas saw that Jesus was condemned to be crucified, and was making no effort to save Himself, he felt remorse over his treachery. He returned the 30 pieces of silver to the priests with whom he had made his nefarious bargain and then hanged himself. With the money the chief priests bought a potter’s field, where the waste from potteries had been dumped, and there they buried Judas. Because of this, or because the money was the price of “innocent blood,” the place was called “the field of blood” (see on Matt. 27:3–10; see DA 722). The difference between the accounts of Matthew and Luke is rhetorical, not factual: all Judas received as his reward was disgraceful burial in a barren piece of ground.

ခေါင်းပေါ်မှပြုတ်ကျခြင်း။ ဤသို့ဘာသာပြန်ထားသောစကားလုံးများသည် “ဖောင်းပွခြင်း” ဟု နားလည်ရမည်ဟု အချို့သောသက်သေများရှိသည်။ သို့သော် ထိုသို့ဘာသာပြန်ရန် အကြံပြုရန် သက်သေများမလုံလောက်ပါ။ ယုဒရှ်သည် ယေရှု၏တပည့်များထဲတွင် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ အာသီသ အများဆုံးဖြစ်နိုင်ပြီး၊ ယေရှုသည် ဤလောကတွင် တည်ထောင်မည်ဟု သူထင်မှတ်ထားသော နိုင်ငံတော်နှင့် သူ့ကိုယ်သူ ခွဲခြားသတ်မှတ်ခြင်းဖြင့် လောကီအာဏာ၏အမြင့်သို့ ရောက်ရှိရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ ၎င်း၏ကြောက်မက်ဖွယ်သေဆုံးမှုသည် ထိုသို့သောအာသီသ၏ ဖျက်ဆီးနိုင်သောရလဒ်များကို ထင်ရှားစွာ ဖော်ပြပုံရသည်။ ၎င်းသည် သစ္စာဖောက်စွာဖြင့် ရည်မှန်းခဲ့သော အမြင့်သို့ ရောက်ရှိမည့်အစား “ခေါင်းပေါ်မှပြုတ်ကျ” ပြီး သေဆုံးခဲ့သည်။

Falling headlong. There is some evidence that the words thus translated should be understood instead to mean “swelling up.” However, the evidence is insufficient to clearly recommend such a translation. Judas, perhaps the most personally ambitious of Jesus’ disciples, had sought to reach great heights of worldly power by identifying himself with the kingdom he thought Jesus would set up on earth. His horrible death seems strikingly significant of the tragic results of such ambition. Instead of gaining the heights to which he treacherously aspired, “falling headlong,” he perished.

၁၉။ အားလုံးသိသာလာသည်။ ယုဒါး၏ သစ္စာဖောက်မှုနှင့် သူ၏ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် သတ်သေမှုသတင်းသည် ပျံ့နှံ့သွားသည်နှင့်အမျှ၊ ယေရုဆလင်မြို့သားများကို ခရစ်တော်ဘက်သို့ လှည့်ပေးခဲ့ပေမည်။ အကြောင်းမှာ ခရစ်တော်သည် ယဇ်ပုရောဟိတ်များ၏ ကြံစည်မှုနှင့် တပည့်တစ်ဦး၏ သစ္စာဖောက်မှု၏ သားကောင်ဖြစ်ကြောင်း သူတို့သိရှိခဲ့သည်။ ထို့ပြင်၊ လက်ဝါးကပ်တိုင်တင်သတ်ခြင်းမြင်ကွင်းများကို လူထုများက မြင်တွေ့ခဲ့ကြသည် (လုကာ ၂၃:၂၇၊ ၃၅; ယောဟန် ၁၉:၁၉၊ ၂၀)။ ကြီးမားသောငလျင်လှုပ်ပြီးနောက် သင်္ချိုင်းမှ ထမြောက်လာသူများသည် လူများစွာထံသို့ ပေါ်ထွက်ခဲ့သည် (မဿဲ ၂၇:၅၂၊ ၅၃)။ ခရစ်တော်၏ အပြစ်သားများအတွက် ယဇ်ပူဇော်ခြင်းနှင့်ဆိုင်သော ဖြစ်ရပ်များသည် လျှို့ဝှက်စွာ ဖြစ်ပွားခြင်းမရှိခဲ့ဘဲ၊ ထောင့်တစ်နေရာ၌ ဖုံးကွယ်ထားခြင်းလည်း မရှိခဲ့ပေ (တ၊ ၂၆:၂၆)။

19. Known unto all. Rather, “it became know.” As the report of the treachery of Judas and his suicidal death spread abroad, it probably influenced the people of Jerusalem in Christ’s favor, for they would realize that He was the victim of priestly plots and a disciple’s betrayal. Furthermore, the scenes of the crucifixion had been witnessed by crowds (Luke 23:27, 35; John 19:19, 20; DA 741, 775–777). Those who rose from the grave after the great earthquake, appeared to many (Matt. 27:52, 53; DA 786). The events attending the sacrifice of Christ for sinners did not take place secretly; they were not hidden in a corner (Acts 26:26).

အမည်ပေးခြင်း။ “အမည်ပေးခြင်း” ဟူသော ကြိယာပုံစံအသုံးပြုမှုသည် လုကာသည် အေဒီ ၇၀ တွင် ယေရုဆလင်မြို့ ဖျက်ဆီးခံရမှုမတိုင်မီ တမန်တော်များ၏အကျင့်ကို ရေးသားခဲ့သည်ဟူသော သက်သေအဖြစ် အချို့က ယူဆကြသည်။ ထိုဖျက်ဆီးမှုဖြစ်ပြီးနောက်၊ အထူးအရေးပါသော နေရာများမှလွဲ၍ နေရာအမည်များသည် များသောအားဖြင့် ပျောက်ကွယ်သွားခဲ့သည်။

Is called. Some have suggested that the use of the verb form “is called” provides unstudied evidence that Luke wrote the Acts before the destruction of Jerusalem in a.d. 70, after which event place names, except the most significant, would be largely lost sight of.

သူတို့၏ဘာသာစကား။ စာသားအရ “သူတို့၏ ဒေသိယဘာသာစကား”။ ဤအချက်သည် အာရမိတ်ဘာသာစကားသည် လုကာ၏ မိခင်ဘာသာစကားမဟုတ်ကြောင်းနှင့် သူသည် ဂျူးလူမျိုးမဟုတ်ကြောင်း ညွှန်ပြသည်။

Their proper tongue. Literally, “their own dialect [dialektos].” This would suggest that Aramaic was not Luke’s own language, and that he was not a Jew.

အသံထွက်။ ဂရိဘာသာမှတစ်ဆင့် အာရမိတ်ဘာသာမှ “ခါခေးလ်ဒမါ”၊ “သွေးကွင်း” ဟု အမည်ပေးထားသည်။ ဓမ္မဆရာများက ဤနေရာကို ယေရုဆလင်မြို့တောင်ဘက်ရှိ ဟိန္နုံချိုင့်ဝှမ်း၏ တောင်ဘက်ကမ်းရှိ ဟက်ကဒ်-ဒုမ်နှင့် ဆက်စပ်ယူဆကြသည် (မဿဲ ၅:၂၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ငွေဒင်္ဂါး ၃၀ ဖြင့်ဝယ်ယူခဲ့သော ကွင်းသည် ဆွေမျိုးမိတ်ဆွေမရှိသော သူစိမ်းများအား သင်္ဂြိုဟ်ရန်အတွက် အသုံးပြုခဲ့သည် (မဿဲ ၂၇:၆-၁၀; ဇာခရိ ၁၁:၁၂၊ ၁၃ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

Aceldama. A transliteration, through Greek, of the Aramaic, chaqel dema’, “the field of blood.” Tradition associates it with Haḳḳ ed–Dumm, on the south bank of the Valley of Hinnom, to the south of Jerusalem (see on Matt. 5:22).The field bought with the 30 pieces of silver was used for burying strangers who lacked relatives or friends to inter them (Matt. 27:6–10; cf. Zech. 11:12, 13).

၂၀။ ရေးထားသည်။ အား ၁၇ နှင့် ဆက်စပ်မှုကို သတိပြုထားရမည်။ အား ၁၈၊ ၁၉ ၏ ရှင်းပြချက်ပြီးနောက်၊ ပေတရုသည် ဆာလံ ၆၉:၂၅ (LXX မှပြောင်းလဲမှုအချို့နှင့်) နှင့် ဆာလံ ၁၀၉:၈ (LXX မှလည်း) ကို ကိုးကားသည်။ ဆာလံ ၆၉ တွင် ဒါဝိဒ်၏ ရန်သူများအပေါ် ကျိန်ဆဲမှုများပါရှိသော်လည်း၊ အား ၇-၂၁ တွင် မယ်ရှိယအား သက်ဆိုင်သော ပရောဖက်ပြုချက်များလည်း ပါရှိသည်။ အား ၂၅ သည် အဓိကအားဖြင့် ဒါဝိဒ်၏ ရန်သူများအပေါ် ကျိန်ဆဲချက်ဖြစ်ပြီး၊ မယ်ရှိယ၏ ရန်သူများနှင့် ယုဒါးအပေါ် သက်ရောက်သည်။ ဆာလံ ၁၀၉ သည်လည်း ပိုမိုပြင်းထန်သော ကျိန်ဆဲချက်များပါရှိပြီး၊ အား ၈ သည် ကျိန်ဆဲခံရသော ရန်သူ၏ သက်တမ်းတိုတောင်းရန်နှင့် တာဝန်မှ ဖယ်ရှားခံရရန် ဆုတောင်းချက်ဖြစ်သည် (ဆာလံ ၆၉; ၁၀၉ ကိုကြည့်ပါ)။

20. It is written. The connection with v. 17 should be noted and maintained. After the explanation of vs. 18, 19 Peter quotes Ps. 69:25 (from the LXX, with some changes) and Ps. 109:8 (also from the LXX). Ps. 69 includes imprecations upon the enemies of David, but also contains prophetic utterances that pertain to the Messiah, as can be seen from vs. 7–21. Verse 25 is primarily a curse upon David’s enemies, and in an extended sense upon the enemies of the Messiah, and hence is applicable to Judas. Ps. 109 is also imprecatory, in terms even more bitter than the other, and v. 8 is a plea that the composite foe being imprecated may have a short life, and be removed from his responsibility (see on Ps. 69; 109).

ယုဒါး၏ ကြောက်မက်ဖွယ်လုပ်ရပ်များသည် ဆာလံများတွင် ဖော်ပြထားသည်နှင့် ကိုက်ညီပြီး၊ သူ၏ ထိုက်တန်သောကံကြမ္မာသည် ဤဆာလံများတွင် ဖော်ပြထားသော ရန်သူများ၏ ကံကြမ္မာနှင့် သက်ဆိုင်သည်။ ဤသည်မှာ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ဓမ္မဟောင်းကို အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုရန်နှင့် အသုံးပြုရန် မကြာခဏအသုံးပြုသော ရှင်းပြမှုပုံစံဖြစ်သည် (၁ ပေတရု ၁:၁၀၊ ၁၁; တရားဟောရာ ၁၈:၁၅ ကိုကြည့်ပါ)။

Judas and his dreadful deeds stand as counterparts of what the psalms describe, and his deserved fate corresponds to that of the enemies described in these passages. This is a type of exegesis frequently employed in the NT to interpret and apply the OT (cf. 1 Peter 1:10, 11; cf. on Deut. 18:15).

ဤနေရာတွင် ပေတရုသည် ယုဒါးဝယ်ယူခဲ့သော ကွင်းသို့ ကိုးကားချက်ကို အသုံးပြုပြီး၊ ၎င်းသည် လူမနေထိုင်နိုင်ဟု ကြိုမြင်သည် (အား ၁၈ ကိုကြည့်ပါ)။

Here, Peter has taken the quotation and applied it to the filed that Judas bought (see on v. 18), foreseeing that it would not be inhabited.

ဘိရှော့ရုံး။ ဂရိဘာသာ “အဲပိစကိုပီ”၊ “အုပ်ချုပ်မှု”၊ “တာဝန်”၊ “ရုံး” ဟု ဟေဗြဲဘာသာ “ပေကုဒ္ဓါ” ကို မှန်ကန်စွာ ဘာသာပြန်သည်။ “ဘိရှော့ရုံး” ဟူသော စကားလုံးသည် “အုပ်ချုပ်မှု” ဟု ဖတ်ရမည်။ ၁၆၁၁ ခုနှစ်တွင် KJV ဘာသာပြန်ချိန်တွင် အင်္ဂလိကန်ဘုရားကျောင်းတွင် ဘိရှော့များသည် အုပ်ချုပ်ရေးအရာရှိများဖြစ်ပြီး၊ အင်္ဂလိကန်ဘာသာပြန်သူများသည် “အုပ်ချုပ်မှု” သို့မဟုတ် “စီမံခန့်ခွဲမှု” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသော ဂရိစကားလုံးထဲသို့ ပိုမိုပြင်းထန်သော ဘုရားကျောင်းဆိုင်ရာ အဓိပ္ပာယ်ကို ထည့်သွင်းခဲ့သည်မှာ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ နားလည်နိုင်သည်။ အခန်း ၁၂:၄ တွင် “အီစတာ” ဟု ဖော်ပြထားသည်ကို နှိုင်းယှဉ်ပါ၊ ထိုနေရာတွင် ဂရိစကားလုံးသည် “ပသခါ” ကို ဆိုလိုသည်။ ၁၅၆၀ ဂျီနီဗာကျမ်းစာတွင် “တာဝန်” ဟု ဘာသာပြန်ထားသော်လည်း၊ ၁၆၁၁ အင်္ဂလိကန်ဘာသာပြန်တွင် “အငယ်ရုံး” (ဂရိဘာသာ ပရက်စဘူတဲရို့စ်) ထက် ပိုမိုမြင့်မားသော ဘုရားကျောင်းအရာရှိကို အသိအမှတ်မပြုသည့် ကယ်လဗင်နစ်ငြင်းဆိုမှုကို ထင်ဟပ်မပြခဲ့ပေ။ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် “အငယ်ရုံး” နှင့် “ဘိရှော့” ဟူသော ဂရိစကားလုံးများ၏ အဓိပ္ပာယ်ကို စာမျက်နှာ ၂၆၊ ၃၈ တွင်ကြည့်ပါ။ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် “အငယ်ရုံးများ” ကို တစ်ခါတစ်ရံ “ဘိရှော့များ” ဟု ခေါ်ဆိုသော်လည်း၊ ဤနေရာတွင်သာ တမန်တော်များကို သွယ်ဝိုက်အားဖြင့် “ဘိရှော့များ” ဟု ရည်ညွှန်းသည်။ ထို့ကြောင့် “တာဝန်” သို့မဟုတ် “ရုံး” ဟု ဘာသာပြန်ခြင်းသည် ပိုမိုသင့်လျော်သည်။ စာမျက်နှာ ၂၆၊ ၃၈ ကိုကြည့်ပါ။

Bishoprick. Gr. episkopē, “oversight,” “charge,” “office,” correctly translating the Heb. pequddah. The word “bishoprick” should read, rather, “overseership.” Bishops were the ruling officers in the Church of England in 1611, when the KJV was translated, and it is psychologically understandable that the Anglican translators read into the Greek word, which means “oversight,” or “superintendence,” a much later and stronger ecclesiastical significance. Compare the mention of “Easter” in ch. 12:4, where the Greek means “passover.” The Calvinistic refusal to recognize any church official of higher authority than “elder” (Gr. presbuteros) was not reflected in the Anglican translation of 1611, although it had appeared in the Geneva Bible of 1560, in the translation, “charge.” For the NT meaning of the Greek words presbuteros, “elder,” and episkopos, “bishop,” see pp. 26, 38. In the NT, “elders” were sometimes called “bishops,” that is, “overseers,” but only here in Scripture are thee apostles even indirectly referred to as “bishops.” Hence, the translation “charge,” or “office,” is preferable here. See pp. 26, 38.

တမန်တော်သည် ယုဒါး၏ နေရာလစ်လပ်ရာကို အခြားတစ်ဦးအား ရွေးကောက်ရန် ဆာလံ ၁၀၉:၈ ကို အာဏာအဖြစ် အသုံးပြုသည်။

The apostle uses Ps. 109:8 as authority for the election of another to take the place left vacant by Judas.

၂၁။ ဤလူများ။ ယုဒါး၏ ဆက်ခံသူအတွက် လိုအပ်သော အရည်အချင်းများနှင့် ကိုက်ညီသူများသည် ယုံကြည်သူများထဲတွင် အနည်းငယ်ရှိပုံရသည်၊ သို့သော် တစ်ဦးသာ ရွေးချယ်ခံရသည်။

21. These men. There seem to have been several among the believers who fulfilled the qualification needed by the successor of Judas, although only one was chosen.

ကျွန်ုပ်တို့နှင့် အတူလိုက်ပါလာသူ။ ပေတရုသည် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအတွက် လိုအပ်သော အရည်အချင်းများကို ဖော်ပြသည်။ သူသည် သခင်ယေရှု၏ လောကီသက်တမ်းတစ်လျှောက်—ယောဟန်နှစ်ခြင်းဆရာ၏ နေ့ရက်များမှ ခရစ်တော်၏ ကောင်းကင်သို့ တက်ကြွသွားသည့်နေ့အထိ—တပည့်များနှင့်အတူ ရှိနေရမည်။

Companied with us. Peter describes the qualifications desired of the candidate. He must have been with the disciples throughout the Lord’s earthly ministry—from the days of John the Baptist to the day of Christ’s ascension.

အထဲဝင်အပြင်ထွက်။ ယေရှုနှင့် တပည့်များနှင့် မျှဝေခဲ့သော နေ့စဉ်လုပ်ဆောင်မှုများကို ရည်ညွှန်းသည့် ဟေဗြဲစကားအသုံးအနှုန်းတစ်ခုဖြစ်သည်။

Went in and out. A Hebraism referring to daily activities, such as Jesus and shared with His disciples.

၂၂။ အစပြု၍။ “အစပြု” ဟူသော စကားရပ်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ (မာကု ၁:၁)။

22. Beginning. Compare “the beginning” (Mark 1:1).

ယောဟန်၏ နှစ်ခြင်းခံခြင်း။ ၎င်းသည် ယောဟန်ဟောပြောနေသည့်နှင့် နှစ်ခြင်းပေးနေသည့် နေ့ရက်များကို သို့မဟုတ် ယောဟန်က ယေရှုအား နှစ်ခြင်းပေးခဲ့သည့် သတ်မှတ်ထားသော နေ့တစ်နေ့ကို ရည်ညွှန်းနိုင်သည်။

Baptism of John. This can refer either to the days when John was preaching and baptizing or to the specific day when John baptized Jesus.

လိုအပ်သည်။ ဂရိဘာသာ “ဒီ”၊ “လိုအပ်သည်” (အား ၁၆ ကိုကြည့်ပါ)။ ပေတရုသည် တပည့်များ၏ မူလအရေအတွက်ကို ထိန်းသိမ်းထားသင့်သည်ဟု ထင်ခဲ့ပုံရသည်။ တမန်တော်များသည် ဣသရေလအမျိုး ၁၂ မျိုးနွယ်ကို နမူနာယူ၍ ၁၂ ဟူသော အရေအတွက်ကို ပြည့်စုံသောအရေအတွက်အဖြစ် ယူဆခဲ့ကြသည်။ အမှန်စင်စစ်၊ သူတို့သည် အမျိုး ၁၂ မျိုးကို အုပ်ချုပ်ရန် ရာဇထီးဆယ့်နှစ်ခုကို ကတိပေးခံရသည် (မဿဲ ၁၉:၂၈)၊ ဤကတိသည် ဘုရားကျောင်း၏ သရဖူတွင် ကြယ်ဆယ့်နှစ်ပွင့် (ဗျာဒိတ် ၁၂:၁) နှင့် တမန်တော်ဆယ့်နှစ်ဦး၏ အမည်များပါရှိသော ယေရုဆလင်သစ်မြို့၏ တံတိုင်း၏ အုတ်မြစ်ဆယ့်နှစ်ခု (ဗျာဒိတ် ၁၂:၁၄) ကို သတိရစေသည်။ ယေရှုသည် ဆယ့်နှစ်ဦးပါဝင်သော အဖွဲ့ကို ခန့်အပ်ခဲ့ပြီး၊ တစ်ဦးမှာ ဆုံးရှုံးခဲ့သည်။ ပေတရုသည် အကျိုးသင့်အကြောင်းသင့်အနေဖြင့် ဤသို့ဆိုသည်—သခင်၏ ဘဝနှင့် လုပ်ဆောင်မှုများအားလုံးကို သက်သေထူရန် ပြည့်စုံသောအရေအတွက်သည် လိုအပ်သည်။ တမန်တော်များရှေ့တွင် ကြီးမားသောအလုပ်တစ်ခုရှိပြီး၊ ၎င်းကို ပြီးမြောက်ရန်အတွက် သက်သေသူများ၏ ပြည့်စုံသောအရေအတွက်သည် လိုအပ်သည်။

Must. Gr. dei, “it is necessary” (cf. v. 16). Peter apparently thought that the original number of the disciples should be maintained. The apostles doubtless had a concept of 12 as a full number, after the example of the 12 tribes of Israel. In fact, they had been promised 12 thrones from which to govern the tribes (Matt. 19:28), a promise that calls to mind the 12 stars in the crown of the church (Rev. 12:1), and the 12 foundations of the walls of the New Jerusalem, with the names of the 12 apostles on them (Rev. 12:14). Jesus had ordained a company of 12, one of whom was lost. Peter reasoned: The full number is necessary to give testimony concerning all aspects of the Lord’s life and works; a mighty task lies before the apostles, and the full quota of witnesses is needed for its accomplishment.

ဆယ့်နှစ်ဟူသော အရေအတွက်သည် အေဒီ ၄၄ ခန့်တွင် ယာကုပ်အား အာဇာနည်အဖြစ်သတ်ဖြတ်ခြင်းဖြင့် ပြတ်တောက်သွားခဲ့သည် (အခန်း ၁၂:၂)၊ သို့သော် ဆက်ခံသူတစ်ဦးခန့်အပ်ခြင်းအကြောင်းကို ကျွန်ုပ်တို့ မဖတ်ရပါ။

The number 12 was broken by the martyrdom of James about a.d. 44 (ch. 12:2), but we do not read of the appointment of a successor.

ခန့်အပ်ခြင်း။ ဂရိဘာသာ “ဂီနိုမီ”၊ “ဖြစ်လာရန်”။ အချို့က “ခန့်အပ်ခြင်း” ဟူသော စကားရပ်သည် KJV ဘာသာပြန်သူများ၏ ဘုရားကျောင်းအုပ်ချုပ်ရေးဆိုင်ရာ နိယာမများကို အလွန်အကျွံထင်ဟပ်စေသည်ဟု ခံစားရသည်။ ထိုယူဆချက်သည် မလိုအပ်ပါ၊ အကြောင်းမှာ ဆယ့်နှစ်ဦးသည် ၎င်းတို့၏ သခင်ဖြစ်သူမှ “ခန့်အပ်ခြင်း” ခံခဲ့ရပြီး (မာကု ၃:၁၄ ကိုကြည့်ပါ)၊ ရွေးချယ်ခံရသူသည် ဝန်ထမ်းအဖြစ် သီးသန့်ခွဲထားခြင်းသည် သင့်လျော်ပေမည်။

Ordained. Gr. ginomai, “to become.” Some feel that the expression “be ordained” too strongly reflects the principles of church government held by the KJV translators. That assumption is not necessary, for the Twelve had been “ordained” by their Master (see on Mark 3:14; see DA 296), and it would be fitting that the elected one should be similarly set aside for the ministry.

သက်သေ။ အား ၈ ကိုကြည့်ပါ။ သမိုင်းဆိုင်ရာ ထမြောက်ခြင်း၏ အချက်အလက်ကို သက်သေထူရန်အပေါ် အလေးထားသည် (လုကာ ၂၄:၄၈ ကိုကြည့်ပါ)။

Witness. See on v. 8. The emphasis rests on the witnessing to the historical fact of the resurrection (see on Luke 24:48).

၂၃။ သူတို့။ ၎င်းသည် ယုံကြည်သူ ၁၂၀ ဦး၏ တစ်ခုလုံးကို ဖော်ပြပုံရသည်၊ သို့သော် အား ၂၁၊ ၂၂ ၏ နီးကပ်သောအကြောင်းအရာသည် ဆယ့်တစ်ဦးသော တမန်တော်များသို့သာ ကန့်သတ်ဖော်ပြခြင်းဖြစ်နိုင်သည်ဟု အကြံပြုနိုင်သည်။

23. They. This probably indicates the whole company of 120, though the immediate context of vs. 21, 22 might possibly suggest limiting the reference to the eleven apostles only.

ဆယ့်နှစ်ဦးခန့်အပ်ခြင်း။ ဂရိဘာသာ “အက်စတီဆန်ဒူအို”၊ ဤစကားလုံးများကို “သူတို့သည် နှစ်ဦးကို ရှေ့တင်ထားသည်” သို့မဟုတ် “နှစ်ဦးရပ်တည်သည်” ဟု ဘာသာပြန်နိုင်သည်။ ပထမအဓိပ္ပာယ်တွင်၊ ဤကျမ်းပိုဒ်သည် ယိုးဇပ်နှင့် မဿဲအား တပည့်များက ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများအဖြစ် အဆိုပြုခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့အပေါ် မဲချရန်ဖြစ်သည်ဟု ဆိုလိုနိုင်သည်။ အကယ်၍ ကြိယာကို ဒုတိယအဓိပ္ပာယ်ဖြင့် နားလည်မည်ဆိုလျှင်၊ ပေတရုသည် ယုဒါး၏ နေရာကို ဖြည့်ရန်အတွက် လိုအပ်သော အရည်အချင်းများကို ဖော်ပြပြီးနောက်၊ ထိုသို့သောသူများရှိမရှိကို မေးမြန်းခဲ့ပြီး၊ ယိုးဇပ်နှင့် မဿဲတို့သည် ရပ်တည်ခဲ့သည်ဟု ဆိုလိုနိုင်သည်။

Appointed two. Gr. estēsan duo; these words may be translated either “they set two forward” or “two stood.” In the former sense, this passage would mean that Joseph and Matthias were proposed by the disciples as candidates upon whom the lot might be cast. If the verb is to be understood in the latter sense, it would imply that when Peter had stated the qualifications necessary for the man to fill Judas’ place, he asked whether there were any such present, and Joseph and Matthias stood.

ယိုးဇပ်။ ဂျူးအမည်တစ်ခုဖြစ်သည် (ဖါရောက်ထွက်မြောက်ရာ ၃၀:၂၄ ကိုကြည့်ပါ)။

Joseph. A common Jewish name (see on Gen. 30:24).

ဘာစဘတ်။ ဂရိဘာသာ “ဘာစဘတ်”၊ အာရမိတ်ဘာသာမှ ဘာသာပြန်ဆိုထားပြီး၊ “ရှဗ္ဗတ်၏သား” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး၊ ရှဗ္ဗတ်နေ့တွင် မွေးဖွားသူ သို့မဟုတ် “သက်ကြီး၏သား” ဟု ဆိုလိုနိုင်သည်။ အချို့က ဤဘာစဘတ်ကို ပေါလ်၏ အဖော်ဖြစ်လာသူ ကူပရုမှ လီဝိလူမျိုး ဗာနဗတ်နှင့် ခွဲခြားသတ်မှတ်ရန် ကြိုးစားခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းကို ကျမ်းစာအထောက်အထားမရှိပါ (အခန်း ၄:၃၆; ၉:၂၇; ၁၁:၂၂၊ ၂၄)။ သူသည် အခန်း ၁၅:၂၂ တွင် ဖော်ပြထားသော ယုဒါးဘာစဘတ်၏ ညီအစ်ကိုဖြစ်နိုင်သည်။

Barsabas. Gr. barsabas, a transliteration from the Aramaic, perhaps bar shabba’ meaning, “son of the Sabbath,” that is, one who is born on the Sabbath, or bar saba’, “son of the aged.” Some have tried to identify this Barsabas with Barnabas, the Levite from Cyprus, who became a companion of Paul (chs. 4:36; 9:27; 11:22, 24), but there is no scriptural support for this. It is possible that he was the brother of Judas Barsabas mentioned in ch. 15:22.

ဂျပ်စတပ်။ လက်တင်အမည်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ရောမခေတ်တွင် ဂျူးများစွာသည် ထိုကဲ့သို့သော အမည်များကို ယူဆောင်ခဲ့ကြသည်။

Justus. A Latin surname. In Roman times many Jews assumed such names.

မဿဲ။ ဟေဗြဲဘာသာ “မတ္တိထယဟ်”၊ “ယဟောဝါ၏လက်ဆောင်” မှ ဆင်းသက်လာသော မတ္တာထိယဟ်၏ အတိုကောက်ပုံစံဖြစ်နိုင်သည်။ သူသည် အား ၂၆ မှလွဲ၍ ထပ်မံဖော်ပြခြင်းမရှိပြီး၊ သူ၏ လုပ်ငန်းခရီးအကြောင်း ယုံကြည်စိတ်ချရသော ဓမ္မဆရာများ၏ အဆိုမရှိပါ။ ယူဆီးဗီးယပ်စ်က သူ့ကို ခုနစ်ဆယ်ဦးတွင် ထည့်သွင်းထားပြီး၊ သူ့အမည်ဖြင့် အပိုကရစ်ဖယ်ကျမ်းတစ်စောင်ကို ဖော်ပြထားသည်။ သူသည် အီသီယိုးပီးယားတွင် သို့မဟုတ် ဂျူဒီးယားတွင် အာဇာနည်အဖြစ်သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရသည်ဟု ဆိုသည် (စာမျက်နှာ ၃၆ ကိုကြည့်ပါ)။

Matthias. Perhaps a shortened form of Mattathias, which is from the Heb. Mattithyah, “gift of Jehovah.” He is not mentioned again, apart from v. 26, and there is no reliable tradition concerning his career. Eusebius (Ecclesiastical History i. 12. 3; iii. 25. 6) includes him among the Seventy, and mentions an apocryphal gospel attributed to him. He is said to have been martyred in Ethiopia or in Judea (see p. 36).

၂၄။ သူတို့ဆုတောင်းခဲ့ကြသည်။ ဤဆုတောင်းချက်သည် ရိုးရှင်းသော ယုံကြည်မှုမှ ထွက်ပေါ်လာသော အံ့ဖွယ်ဆုတောင်းချက်တစ်ခုဖြစ်ရမည်။ ငယ်ရွယ်သောဘုရားကျောင်း၏ အရေးကြီးသောအခိုက်အတန့်တိုင်းတွင် ဆုတောင်းခြင်းသည် အလိုလိုဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ၎င်းသည် အကျင့်သက်သက်မဟုတ်ခဲ့ဘဲ၊ အကျင့်သည် ကောင်းမွန်သည်ဖြစ်စေ၊ ထုံးတမ်းစဉ်လာအဖြစ်လည်း မဟုတ်ခဲ့ပါ၊ အကြောင်းမှာ ဘုရားကျောင်း၏ ဝတ်ပြုကိုးကွယ်မှုသည် တရားဝင်ဖြစ်လာခြင်းမရှိသေးသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ သို့သော် တမန်တော်များအတွက်၊ ဆုတောင်းခြင်းဖြင့် ကောင်းကင်ရှိ ၎င်းတို့၏ သခင်နှင့် စကားပြောခြင်းသည် ယေရှုနှင့် မျက်နှာချင်းဆိုင် စကားပြောခဲ့သည့်အခါကဲ့သို့ သဘာဝကျသည်ဟု ထင်ရသည်။ ဘုရားကျောင်း၏ အတွေ့အကြုံတွင် ဤသို့ဖြစ်သင့်သည်၊ ယခုလည်း ဤသို့ဖြစ်သင့်သည်။

24. They prayed. What a prayer this must have been, springing fresh from a simple insistent faith. In every great moment of the infant church prayer was spontaneously resorted to. This was not from mere habit, though the habit was good; nor as a ritual, for this had not yet come to formalize the worship of the church, but because it seemed to the apostles as natural to talk, through prayer, to their Lord in heaven as it had been to talk face to face with Jesus on earth. So should it have ever been in the church’s experience, and so should it now be.

သခင်။ ယေရှုသည် တပည့်တော်များအား ဖခင်ထံသို့ သူ၏ (ယေရှု၏) နာမဖြင့် ဆုတောင်းရန် ညွှန်ကြားခဲ့သောကြောင့် ဤနေရာတွင် “သခင်” ဟူသောစကားသည် ဖခင်ကို ရည်ညွှန်းသည်ဟု ယူဆရသည်။

Lord. Inasmuch as Jesus had instructed His disciples to address their requests to the Father, in His (Jesus’) name, it is to be presumed that the word “Lord” here refers to the Father.

စိတ်နှလုံးကို သိတော်မူ၏။ ၁ ရှမွေလ ၁၆:၇၊ ဆာလံ ၁၃၉:၁–၄၊ ယောဟန် ၂:၂၅ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။

Knowest the hearts. Compare 1 Sam. 16:7; Ps. 139:1–4; John 2:25.

ဖော်ပြတော်မူပါ။ တပည့်တစ်ရာနှင့်နှစ်ဆယ်သည် ဘာစဘတ်နှင့် မဿဲတို့၏ နာမည်များကို ရှေ့တင်ရာတွင် ၎င်းတို့၏ အကောင်းဆုံး ဆုံးဖြတ်ချက်ကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ ယခု ၎င်းတို့သည် နောက်ဆုံးရွေးချယ်မှုကို သခင်ထံသို့ တောင်းလျှောက်ခဲ့သည်။

Shew. The 120 had used their best judgment in putting forward the names of Barsabas and Matthias. Now they called on the Lord to make the final choice.

၂၅။ အစိတ်အပိုင်း။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “နေရာ” ဟူသောစကားကို ထောက်ခံသည်။

25. Part. Textual evidence favors (cf. p. 10) “place.”

ဓမ္မအမှုနှင့် တမန်တော်အဖြစ်။ တမန်တော်များသည် ၎င်းတို့၏ ခေါ်တော်မူခြင်း၏ ဝိညာဉ်ရေးရာ ဂုဏ်သိက္ခာကို အလွန်သတိရှိကြသည် (အခန်းကြီး ၁၇ ကိုကြည့်ပါ)။

Ministry and apostleship. The apostles were highly conscious of the spiritual dignity of their calling (see on v. 17).

ဆိုးယုတ်စွာ လွဲချော်သွားသည်။ “လမ်းလွဲသွားသည်” ဟု ဘာသာပြန်နိုင်သည်။ “ဆိုးယုတ်စွာ”။

By transgression fell. Rather, “turned aside.” “transgressed.”

သူ၏ကိုယ်ပိုင်နေရာ။ သခင်ထံမှ တစ်ဦးကို ရွေးချယ်ရန် တောင်းလျှောက်ခဲ့သည်၊ သစ္စာဖောက်မှုကို ရွေးချယ်ခဲ့ပြီး “သူ၏ကိုယ်ပိုင်နေရာ” တွင် ဘေးဥပဒ်နှင့် သေဆုံးခြင်းသို့ ရောက်ရှိသွားသူကို အစားထိုးရန်ဖြစ်သည်။ ထိုနေရာသည် ယုဒါး၏ ကိုယ်ပိုင်ရွေးချယ်မှုဖြင့် သူ၏ကိုယ်ပိုင်နေရာဖြစ်သည်။ ဖြစ်ရပ်များက သခင်က ကြိုတင်မြင်တော်မူခဲ့သည့်အရာ (ယောဟန် ၆:၇၀, ၇၁; ယောဟန် ၁၃:၂, ၂၁, ၂၆) ကို သက်သေပြခဲ့သည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ တမန်တော်ဆယ့်နှစ်ပါးထဲတွင် ယုဒါးအတွက် နေရာမရှိဟု ဖြစ်သည်။

His own place. The Lord was being asked to choose one to replace him who had chosen apostasy, and who had found “his own place,” in disaster and death. Such a place was Judas’ own, by his own choice. Events had proved what the Lord had already foreseen (John 6:70, 71; John 13:2, 21, 26), that a place among the Twelve did not properly belong to Judas.

၂၆။ ၎င်းတို့၏ထံသို့ စာရင်းပေးသည်။ စကားလုံးအရ “၎င်းတို့အတွက် [သို့မဟုတ် “သို့”] စာရင်းပေးသည်”။ ၎င်းသည် (၁) လူစုက ထိုသူနှစ်ဦးအတွက် စာရင်းပြုလုပ်သည် သို့မဟုတ် (၂) လျှောက်ထားသူများကိုယ်တိုင် စာရင်းပြုလုပ်သည်ဟု ဆိုလိုနိုင်သည်။ မည်သည့်နည်းလမ်းကို အသုံးပြုသည်ဖြစ်စေ၊ ၎င်းသည် မဿဲ၏ ရွေးချယ်ခံရမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ယူဒလူမျိုးများသည် စာရင်းပြုလုပ်ခြင်းနည်းလမ်းကို ကျမ်းစာဟောင်းတွင် စံပြအဖြစ် ရင်းနှီးကြသည် - (၁) ဟေဗြဲလူမျိုး၏ အပြစ်ဖြေရာနေ့အခမ်းအနားတွင် ဆိတ်များကို ရွေးချယ်ရာတွင် (ဝတ်ပြုရာ ၁၆:၅–၁၀)၊ (၂) ကာနာန်ပြည်တွင် မြေနေရာခွဲဝေရာတွင် (တောလည်ရာ ၂၆:၅၅; ယောရှု ၁၈:၁၀)၊ နှင့် ပြည်ပြန်လာပြီးနောက် (နခမိယ ၁၀:၃၄; ၁၁:၁)၊ (၃) မရေရာသည့် ရာဇဝတ်မှုကိစ္စများကို ဆုံးဖြတ်ရာတွင် (ယောရှု ၇:၁၄, ၁၈; ၁ ရှမွေလ ၁၄:၄၁, ၄၂)၊ (၄) စစ်ပွဲအတွက် တပ်ဖွဲ့များရွေးချယ်ရာတွင် (တရားသူကြီး ၂၀:၈–၁၀)၊ (၅) မြင့်မားသောရာထူးများခန့်အပ်ရာတွင် (၁ ရှမွေလ ၁၀:၁၉–၂၁)၊ (၆) ယဇ်ပုရောဟိတ်များနှင့် လေဝိသားများ၏ မြို့များခွဲဝေရာတွင် (၁ ရာဇဝင် ၆:၅၄–၆၅)။ နည်းလမ်းကို ၁ ရာဇဝင် ၂၄ မှ ၂၆ တွင် လုပ်ဆောင်နေသည်ကို တွေ့ရသည်။ သခင်သည် စာရင်းပြုလုပ်ခြင်း၏ နောက်ဆုံးဆုံးဖြတ်ချက်ကို ပိုင်ဆိုင်သည်ဟု နားလည်ခဲ့သည် (သုတ္တံ ၁၆:၃၃)။ စစ်သားများသည် ကရာနီ၌ သခင်၏ ချုပ်ရိုးမပါသော ဝတ်လုံအတွက် စာရင်းပြုလုပ်ခဲ့သည် (မဿဲ ၂၇:၃၅; ယောဟန် ၁၉:၂၃, ၂၄ ကိုကြည့်ပါ)။ သို့သော် မဿဲကို စာရင်းဖြင့် ရွေးချယ်ခြင်းသည် ခရစ်ယာန်များအကြား သစ်တော်ကျမ်းတွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသည့် တစ်ခုတည်းသော ဥပမာဖြစ်သည်။ ယနေ့ထိုသို့သော နည်းလမ်းများကို အားကိုးခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ သတိပေးချက်အတွက် ယောရှု ၇:၁၄; သုတ္တံ ၁၆:၃၃ ကိုကြည့်ပါ။

26. Gave forth their lots. Literally, “gave lots for [or, “unto”] them.” This can mean either, (1) the company drew lots on behalf of the two men, or, (2) the candidates themselves drew lots. Whichever method was used, it resulted in the election of Matthias. Jews were well acquainted with the lot as a standard OT method of decision: (1) in choosing the goats in the highly significant ceremonies of the Hebrew Day of Atonement (Lev. 16:5–10); (2) in allotting land in Canaan to the tribes (Num. 26:55; Joshua 18:10), and upon the return from exile (Neh. 10:34; 11:1); (3) in settling criminal cases where there was uncertainty (Joshua 7:14, 18; 1 Sam. 14:41, 42); (4) in choosing forces for battle (Judges 20:8–10); (5) in appointing to high office (1 Sam. 10:19–21); and (6) in allotting the cities of the priests and Levites (1 Chron. 6:54–65). The method is seen in operation in 1 Chron. 24 to 26. The Lord was understood to have the final dispensing of lots (Prov. 16:33). Soldiers cast lots on Calvary for the Lord’s seamless garment (Matt. 27:35; see on John 19:23, 24). But the choice of Matthias by lot is the only recorded instance among Christians in the NT. For caution against relying on such methods today see on Joshua 7:14; Prov. 16:33.

မည်သည့်မှတ်တမ်းအရ ပေတရု၏ စာရင်းပြုလုပ်ရန် အဆိုပြုချက်ကို အငြင်းပွားမှုမရှိဘဲ လက်ခံခဲ့သည်။ ပင်တေကုတ္တေနေ့ပြီးနောက် ဝိညာဉ်တော်၏ တိုက်ရိုက်လမ်းညွှန်မှုက စာရင်းပြုလုပ်ခြင်းကို မလိုအပ်တော့သည်ဟု ထင်ရှားသည် (တမန်တော် ၅:၃; ၁၁:၁၅–၁၈; ၁၃:၂; ၁၆:၆–၉)။ တမန်တော်ခေတ်လွန်ချာ့ချ်တွင် စာရင်းပြုလုပ်ခြင်း၏ ဥပမာတစ်ခုမှာ အေဒီ ၅၉၉ တွင် စပိန်နိုင်ငံ၊ ဘာစီလိုနာကောင်စီတွင် သုံးဆယ်မြောက်ကျင့်စဉ်အရ ဘုန်းတော်ကြီးရွေးချယ်ရာတွင် စာရင်းပြုလုပ်ခြင်းဖြစ်သည်။

As far as the record shows, Peter’s proposal to use the lot was accepted without challenge or discussion. It appears that after Pentecost the direct guidance of the Holy Spirit made the casting of lots superfluous (Acts 5:3; 11:15–18; 13:2; 16:6–9). An instance of the lot in the postapostolic church is the provision for its use in the selection of a bishop in the third canon of the Council of Barcelona in Spain, in the year a.d. 599.

သူသည် ရေတွက်ခံရသည်။ ဂရိဘာသာစကားဖြင့် sugkatapsēphizomai၊ sun မှ “အတူ”၊ kata မှ “အောက်သို့”၊ psēphos မှ “သေးငယ်သောကျောက်စရစ်ခဲ” ဟူ၍ ရှေးခေတ်တွင် လူတစ်ဦးကို ရွေးချယ်ရန် ကျောက်စရစ်ခဲကို အိုးထဲသို့ ထည့်သည့်နည်းလမ်းကို ရည်ညွှန်းသည်။ ဤစကားလုံးကို “မဲပေးသည်” သို့မဟုတ် “စာရင်းသွင်းသည်” ဟု ဘာသာပြန်နိုင်သည်။

He was numbered. Gr. sugkatapsēphizomai, from sun, “with,” kata, “down,” and psēphos, “a pebble,” referring to the ancient method of electing a person by casting a pebble into an urn. The word may be translated as “voted” or “enrolled.”

ဆယ့်တစ်ဦးနှင့်အတူ။ လောကီအမြင်တွင် မဿဲသည် မကြာမီ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံရမည့် အနည်းငယ်သော နှိမ့်ချသောလူအုပ်စုတွင် ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးအဖြစ် အလွန်နှိမ့်ချသောရာထူးကို ဆက်ခံခဲ့သည်။ သို့သော် ယုံကြည်သူများအတွက် မဿဲအား ခန့်အပ်ခံရသော ရာထူးသည် အနာဂတ်အတွက် အဆုံးမရှိသော ဖြစ်နိုင်ခြေများကို ဆောင်ရွက်ပေးသည်။ မဿဲအား တမန်တော်အဖွဲ့တွင် အစားထိုးသူအဖြစ် ဂုဏ်သိက္ခာကို ငြင်းပယ်ရန် အကြောင်းမရှိပါ။ သမ္မာကျမ်းစာတွင် မဿဲ၏ နောက်ပိုင်းလုပ်ဆောင်ချက်များနှင့်ပတ်သက်၍ မည်သည့်အရာမျှ မပြောထားသည်ဟု ငြင်းခုံပါက၊ အန္ဒရိ၊ ဖိလိပ္ပု (အခန်းကြီး ၈ ၏ ဖိလိပ္ပုသည် ဒီခင်ဖြစ်သည်)၊ သောမတ်၊ ဗာသောလမဲ၊ မဿဲ၊ ယာကုပ်အငယ်၊ ဇေလုတ်ရှိမုန်၊ နှင့် ယုဒလီဗဲသာဒါးတို့၏ နောက်ပိုင်းလုပ်ဆောင်ချက်များနှင့်ပတ်သက်၍ မည်သည့်အရာမျှ မပြောထားကြောင်း သတိရပါ။

With the eleven. In the eyes of the world, Matthias had succeeded to a very humble position, that of a leader in an insignificant group of humble people who were soon to be persecuted. But to the believers, the position to which Matthias was commissioned held immeasurable possibilities for the future. There is no reason to deny Matthias his dignity as a replacement in the apostolic body. If it be argued that nothing is said in Scripture concerning Matthias’ later work, let it be remembered that nothing is said there of the later work of Andrew, Philip (the Philip of ch. 8 was the deacon), Thomas, Bartholomew, Matthew, James the Less, Simon the Zealot, and Judas Lebbaeus Thaddeus.

တပည့်များသည် မဿဲအား လက်တင်ထားသည်ဟု မှတ်တမ်းမရှိပါ (အခန်းကြီး ၆:၆; ၁၃:၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ချာ့ချ်သည် စာရင်းဖြင့် ရွေးချယ်မှုတွင် ဝိညာဉ်တော်က သူ၏ထောက်ခံမှုကို ပြသခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့သည်။ မဿဲ၏ရွေးချယ်မှုတွင် ချာ့ချ်ဖွဲ့စည်းမှု၏ အစောပိုင်းနှင့် အရေးပါသော သက်သေများကို တွေ့ရသည် - (၁) ယုံကြည်သူများ၏ တရားဝင်အစည်းအဝေး၊ (၂) ချာ့ချ်လုပ်ငန်း၏ အရေးကြီးသောအချက်ကို ဆွေးနွေးခြင်း၊ (၃) ဆုံးဖြတ်ချက်နှင့် ၎င်း၏ အကောင်အထည်ဖော်မှု။ ချာ့ချ်သည် ဖွဲ့စည်းပြီးဖြစ်ပြီး ယခုအခါ ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးကို စောင့်မျှော်နေသည်။

There is no record that the disciples laid their hands upon Matthias (cf. chs. 6:6; 13:3). Evidently the church believed the Holy Spirit had shown His approval in the election by lot. In this choice of Matthias we have early and significant evidences of church organization: (1) an official meeting of believers, (2) the discussion of an important item of church business, (3) the decision and its execution. The church was organized and now awaited divine power.

အချို့က ပေါလုကို ဆယ့်နှစ်ယောက်မြောက် တမန်တော်အဖြစ် သတ်မှတ်လိုကြသည်။ သို့သော် ပေါလုသည် သူ့ကိုယ်သူ တမန်တော်ဟု ထပ်ခါတလဲလဲ ခေါ်ဆိုခဲ့သော်လည်း (ရောမ ၁:၁; ၁ ကောရိန္သု ၁:၁; ၂ ကောရိန္သု ၁:၁၊ နှင့် အခြားစာများတွင်)၊ သူသည် ဆယ့်နှစ်ယောက်ထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်သည်ဟု ဘယ်သောအခါမျှ မဆိုခဲ့သလို၊ ထိုသို့ သတ်မှတ်ခံရသည်လည်း မရှိပါ။ တကယ်တော့၊ သူသည် ထိုအချက်တွင် ကွဲပြားမှုကို သိရှိပြီး အလေးထားခဲ့သည် (၁ ကောရိန္သု ၁၅:၅, ၈)။ သူသည် ဆယ့်နှစ်ယောက်ထံမှ ဧဝံဂေလိတရားကို မရရှိခဲ့ကြောင်း ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြခဲ့သည် (ဂလာတိ ၁:၁၁, ၁၂, ၁၅–၁၉)။ သူသည် ၎င်းတို့၏ အစီအစဉ်နှင့် သီးခြားဖြစ်သော အစီအစဉ်ကို လိုက်နာခဲ့သည် (ရောမ ၁၅:၂၀, ၂၁)။ EW ၁၉၉ နှင့် AA ၁၀၂ တွင် ပေါလုသည် စတီဖင်၏နေရာကို အစားထိုးခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။

Some would make Paul the twelfth apostle. But though Paul called himself an apostle again and again (Rom. 1:1; 1 Cor. 1:1; 2 Cor. 1:1, and in other epistles), he never claimed to be one of the Twelve, nor is he ever so designated. In fact, he knew and emphasized a distinction on the point (1 Cor. 15:5, 8). He made it plain that he did not receive his knowledge of the gospel from the Twelve (Gal. 1:11, 12, 15–19). He followed a program separate from theirs (Rom. 15:20, 21). In EW 199 and AA 102 it is stated that Paul took the place of Stephen.

၂၆ (ယောရှု ၇:၁၆–၁၈)။ စာရင်းပြုလုပ်ခြင်းတွင် ယုံကြည်မှုမရှိပါ။—ဘုရားသခင်က သူ၏လူများအတွက် လမ်းညွှန်မှုပေးရန် သတ်မှတ်ထားသော ခိုင်မာပြီး အကျိုးရှိသော မူများမှ မည်သူမျှ လမ်းလွဲသွားပြီး ဒင်္ဂါးပစ်ခြင်းကဲ့သို့သော နည်းလမ်းများကို အားကိုးရန် မဖြစ်စေနှင့်။ ထိုသို့သောနည်းလမ်းသည် ဝိညာဉ်ရေးရန်သူအတွက် အလွန်နှစ်သက်ဖွယ်ဖြစ်သည်။ အကြောင်းမှာ သူသည် ဒင်္ဂါးကို ထိန်းချုပ်ရန် လုပ်ဆောင်ပြီး ၎င်း၏အေးဂျင့်မှတစ်ဆင့် သူ၏အစီအစဉ်များကို အကောင်အထည်ဖော်သည်။ ထိုသို့သော စမ်းသပ်မှုများတွင် ယုံကြည်မှုထားရန် မည်သူမျှ အလွယ်တကူ လှည့်စားခံရမည်မဟုတ်ပါ။ ဘုရားသခင်၏အမှုနှင့်ဆက်စပ်သော အရေးကြီးကိစ္စများတွင် လမ်းညွှန်မှုအတွက် စျေးပေါသော နည်းလမ်းများကို အသုံးပြုခြင်းဖြင့် ၎င်းတို့၏အတွေ့အကြုံကို မထီမဲ့မြင်မပြုကြပါနှင့်။

26 (Joshua 7:16–18). No Faith in Casting Lots.—Let none be led from the sound, sensible principles that God has laid down for the guidance of His people, to depend for direction on any such device as the tossing up of a coin. Such a course is well pleasing to the enemy of souls; for he works to control the coin, and through its agency works out his plans. Let none be so easily deceived as to place confidence in any such tests. Let none belittle their experience by resorting to cheap devices for direction in important matters connected with the work of God.

သခင်သည် မတော်မတရားပုံစံဖြင့် အလုပ်မလုပ်ပါ။ သူ့ကို အလွန်စိတ်ရင်းဖြင့် ဆုတောင်းပါ။ သူသည် စိတ်နှလုံးကို ထိမိစေမည်ဖြစ်ပြီး စကားပြောနိုင်စွမ်းနှင့် ဖော်ပြမှုကို ပေးမည်ဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်၏လူများသည် လူ့စွမ်းဉာဏ်ဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော တီထွင်မှုများနှင့် မရေရာသော စမ်းသပ်မှုများကို အားကိုးရန် မသင်ကြားရပါ။ စာတန်နှင့် သူ၏အေးဂျင့်များသည် ဘုရားသခင်၏စကားတော်၏ ဖြူစင်သောမူများမှ ဝိညာဉ်များကို လွဲချော်စေမည့် အခွင့်အလမ်းများသို့ အမြဲဝင်ရောက်ရန် အသင့်ရှိနေသည်။ ဘုရားသခင်က လမ်းညွှန်ပေးပြီး သင်ကြားပေးသော လူများသည် “ဤသည်ကား သခင်မိန့်တော်မူသည်” ဟူသော အရာမရှိသည့် တီထွင်မှုများအတွက် နေရာမပေးကြပါ (SpT, Ser. B, No. ၁၇, စာမျက်နှာ ၂၈)။

The Lord works in no haphazard way. Seek Him most earnestly in prayer. He will impress the mind, and will give tongue and utterance. The people of God are to be educated not to trust in human inventions and uncertain tests as a means of learning God’s will concerning them. Satan and his agencies are always ready to step into any opening to be found that will lead souls away from the pure principles of the Word of God. The people who are led and taught of God will give no place to devisings for which there is not a “Thus saith the Lord” (SpT, Ser. B, No. 17, p. 28).

စာရင်းပြုလုပ်ခြင်းတွင် ယုံကြည်မှုမရှိပါ။ ကျွန်ုပ်တို့တွင် ချာ့ချ်တာဝန်များအားလုံးနှင့်ပတ်သက်၍ သမ္မာကျမ်းစာတွင် “ဤသည်ကား သခင်မိန့်တော်မူသည်” ဟူသော ရှင်းလင်းသောအချက်ရှိသည်။ … သင်၏သမ္မာကျမ်းစာကို များစွာဆုတောင်းမှုဖြင့် ဖတ်ပါ။ အခြားသူများကို နှိမ့်ချရန် မကြိုးစားပါနှင့်၊ သို့သော် ဘုရားသခင်ရှေ့တွင် သင်ကိုယ်တိုင် နှိမ့်ချပြီး တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး ညင်သာစွာ ဆက်ဆံပါ။ ချာ့ချ်အရာရှိများအတွက် စာရင်းပြုလုပ်ခြင်းသည် ဘုရားသခင်၏အမိန့်နှင့် မညီပါ (စာလွှာ ၃၇, ၁၉၀၀)။

I have no faith in casting lots. We have in the Bible a plain “Thus saith the Lord” in regard to all church duties. … Read your Bibles with much prayer. Do not try to humble others, but humble yourselves before God, and deal gently with one another. To cast lots for the officers of the church is not in God’s order (Letter 37, 1900).

Ellen G. White comments

3 AA 26; EW 189; FE 535

5 ML 57

5–7 AA 30

6, 7 SR 241

7 Ev 702; TM 55

8 AA 17, 31, 107; GW 273, 284; LS 336; ML 47; TM 65, 198, 267; 7T 273; 8T 15, 56

9 EW 190

9–11 DA 831; EW 191

10, 11 AA 33; LS 50; 1T 41; 2T 194

11 EW 110; GC 301, 339

14 EW 191; TM 170; 5T 158; 6T 140; 7T 32, 213

16–18 DA 722

21–6 9T 263

24 1T 333

အခန်းကြီး - ၂

chapter 2

၁ တမန်တော်များသည် သန္ဓာနဝိညာဉ်တော်နှင့် ပြည့်ဝလျက်၊ မတူညီသောဘာသာစကားများဖြင့် ပြောဆိုကြရာ၊ အချို့က အံ့ဩချီးမွမ်းကြပြီး၊ အချို့က ပြစ်တင်ကဲ့ရဲ့ကြသည်။ ၁၄ ထိုအခါ ပေတရုသည် ၎င်းတို့ကို မမှန်ကြောင်း သက်သေပြပြီး၊ တမန်တော်များသည် သန္ဓာနဝိညာဉ်တော်၏ တန်ခိုးဖြင့် ပြောဆိုကြသည်ဟု ရှင်းပြသည်။ ယေရှုသည် သေခြင်းမှ ထမြောက်တော်မူပြီး၊ ကောင်းကင်သို့ တက်ကြွသွားကာ၊ ထိုသန္ဓာနဝိညာဉ်တော်ကို သွန်းလောင်းပေးတော်မူခဲ့သည်။ ထို့ပြင် ယေရှုသည် ဘုရားသခင်ထံမှ အံ့ဖွယ်နိမိတ်များ၊ တန်ခိုးများနှင့် နိမိတ်လက္ခဏာများဖြင့် အတည်ပြုခံရသူဖြစ်ပြီး၊ ဘုရားသခင်၏ ကြိုတင်သိရှိထားသည့် အကြံအစည်နှင့် အနာဂတ္တိသိမြင်ခြင်းမပါဘဲ လက်ဝါးကပ်တိုင်မတင်ခံခဲ့ရကြောင်း၊ သူသည် မေရှိယဖြစ်ကြောင်း ပြသခဲ့သည်။ ၃၇ ထို့နောက် ယုံကြည်ပြီး နောင်တရသူ အများအပြားကို သူသည် ဗတ္တိဇံပေးခဲ့သည်။ ၄၁ ထို့နောက် ၎င်းတို့သည် ဘုရားဝတ်ပြုရာတွင် စိတ်အားထက်သန်စွာ စည်းလုံးညီညွတ်စွာ ပေါင်းသင်းကြပြီး၊ တမန်တော်များသည် အံ့ဖွယ်များစွာကို ပြုလုပ်ကြသည်။ ဘုရားသခင်သည် အသင်းတော်ကို နေ့စဉ်တိုးပွားစေတော်မူသည်။

1 The apostles, filled with the Holy Ghost, and speaking divers languages, are admired by some, and derided by others. 14 Whom Peter disproving, and shewing that the apostles spake by the power of the Holy Ghost, that Jesus was risen from the dead, ascended into heaven, had poured down the same Holy Ghost, and was the Messias, a man known to them to be approved of God by his miracles, wonders, and signs, and not crucified without his determinate counsel and foreknowledge: 37 he baptizeth a great number that were converted. 41 Who afterwards devoutly and charitably converse together: the apostles working many miracles, and God daily increasing his church.

၁-၄ (အခန်း ၁:၈, ၉; ဧဖက် ၄:၈)။ ခရစ်တော်၏ ကတိတော်ပြည့်စုံခြင်း။—အချိန်ကာလသည် ယခုရောက်ရှိလာပြီ။ ဝိညာဉ်တော်သည် ခရစ်တော်၏ လက်ဝါးကပ်တိုင်တင်ခံရခြင်း၊ ထမြောက်ခြင်းနှင့် ကောင်းကင်သို့ တက်ကြွခြင်းကို စောင့်မျှော်နေခဲ့သည်။ ဆယ်ရက်ကြာ တပည့်တော်များသည် ဝိညာဉ်တော်သွန်းလောင်းပေးရန် ဆုတောင်းခဲ့ကြပြီး၊ ကောင်းကင်ဘုံ၌ ခရစ်တော်သည် သူ၏ ဆုတောင်းချက်ကို ထပ်မံဖြည့်စွမ်းပေးခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ သူ၏ ကောင်းကင်သို့တက်ကြွခြင်းနှင့် နန်းတက်ပွဲ၊ ကောင်းကင်ဘုံ၌ ရွှင်လန်းသောပွဲတော်ဖြစ်သည်။ သူသည် ကောင်းကင်သို့ တက်ကြွသွားပြီး၊ သိမ်းသွားခံရသူများကို ဦးဆောင်ကာ၊ ယခု ဝိညာဉ်တော်၏ ဆုကျေးဇူးကို တောင်းဆိုခဲ့ပြီး၊ ၎င်းကို သူ၏ တပည့်တော်များအပေါ် သွန်းလောင်းပေးနိုင်ရန် ဖြစ်သည် (အက်စ်ဒဗျူ နိုဝင်ဘာ ၂၈၊ ၁၉၀၅)။

1–4 (ch. 1:8, 9; Eph. 4:8). Christ’s Promise Fulfilled.—The time had now come. The Spirit had been waiting for the crucifixion, resurrection, and ascension of Christ. For ten days the disciples offered their petitions for the outpouring of the Spirit, and Christ in heaven added His intercession. This was the occasion of His ascension and inauguration, a jubilee in heaven. He had ascended on high, leading captivity captive, and He now claimed the gift of the Spirit, that He might pour it out upon His disciples (SW Nov. 28, 1905).

ကောင်းကင်၏ တန်ခိုးရေကန်သည် သော့ခတ်မထားပေ။—[တမန်တော် ၂:၁-၄ ကိုးကားသည်။] ကျွန်ုပ်တို့သည် ၎င်းကို စိတ်အားထက်သန်စွာ ရှာဖွေလျှင်၊ ဘုရားသခင်သည် ထိုသို့သော ကောင်းချီးကို ကျွန်ုပ်တို့အား ပေးလိုတော်မူသည်။ သခင်သည် ဝိညာဉ်တော်ကို အစောပိုင်းတပည့်တော်များအပေါ် သွန်းလောင်းပြီးနောက် ကောင်းကင်၏ ရေကန်ကို သော့ခတ်မထားခဲ့ပေ။ ကျွန်ုပ်တို့သည်လည်း သူ၏ ကောင်းချီးပြည့်ဝခြင်းကို ခံစားနိုင်သည်။ ကောင်းကင်ဘုံသည် သူ၏ ကျေးဇူးတော်၏ ရတနာများဖြင့် ပြည့်နှက်နေပြီး၊ ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် ဘုရားသခင်ထံသို့ လာသူများသည် သူကတိပေးထားသမျှကို တောင်းဆိုနိုင်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့တွင် သူ၏ တန်ခိုးမရှိလျှင်၊ ၎င်းသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ ဝိညာဉ်ရေးရာ ထုံထိုင်းမှု၊ ဥပေက္ခာပြုမှု၊ ပျင်းရိမှုကြောင့်ဖြစ်သည်။ ဤဓမ္မသတ်မှုနှင့် သေမင်းမှ လွတ်မြောက်ကြပါစို့ (အာရ်အိတ်ချ် ဇွန် ၄၊ ၁၈၈၉)။

Heaven’s Reservoir of Power not Locked.—[Acts 2:1–4 quoted.] God is willing to give us a similar blessing, when we seek for it as earnestly.

The Lord did not lock the reservoir of heaven after pouring His Spirit upon the early disciples. We also may receive of the fullness of His blessing. Heaven is full of the treasures of His grace, and those who come to God in faith may claim all that He has promised. If we do not have His power, it is because of our spiritual lethargy, our indifference, our indolence. Let us come out of this formality and deadness (RH June 4, 1889).

(ဟောရှယ် ၆:၃; ယိုအယ် ၂:၂၃၊ ၂၈၊ ၂၉; ဇာခရိ ၁၀:၁; ဗျာဒိတ် ၁၈:၁)။ ပင်တိကုတ္တုပွဲ ထပ်မံဖြစ်ပေါ်ခြင်းနှင့် ပိုမိုကြီးမားသော တန်ခိုးဖြင့်။—ပင်တိကုတ္တုနေ့၏ ဖြစ်ရပ်များသည် ထိုအခါထက် ပို၍ ကြီးမားသော တန်ခိုးဖြင့် ထပ်မံဖြစ်ပေါ်မည့်အချိန်ကို ကျွန်ုပ်သည် စိတ်အားထက်သန်စွာ မျှော်လင့်နေပါသည်။ ယောဟန်က “ကျွန်ုပ်သည် ကြီးမားသော တန်ခိုးရှိသည့် နောက်ထပ်ကောင်းကင်တမန်တစ်ပါး ကောင်းကင်မှ ဆင်းလာသည်ကို မြင်ပြီး၊ သူ၏ ဘုန်းအသရေဖြင့် မြေကြီးသည် လင်းထိန်လာသည်” ဟု ဆိုသည်။ ထို့နောက်၊ ပင်တိကုတ္တုရာသီအခါကဲ့သို့၊ လူများသည် အမှန်တရားကို ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်ဘာသာစကားဖြင့် ပြောဆိုသံကို ကြားရလိမ့်မည်။ ဘုရားသခင်သည် သူ့ကို စိတ်ရင်းမှန်ဖြင့် အမှုဆောင်လိုသော ဝိညာဉ်တိုင်းအတွက် ဘဝသစ်ကို ရှူသွင်းပေးနိုင်ပြီး၊ ယာဂုံမီးဖြင့် နှုတ်ခမ်းများကို ထိစေကာ၊ သူ၏ ချီးမွမ်းခြင်းဖြင့် ထူးချွန်စွာ ပြောဆိုနိုင်စေသည်။ အသံထောင်ပေါင်းများစွာသည် ဘုရားသခင်၏ နှုတ်ကပတ်တော်၏ အံ့ဖွယ်အမှန်တရားများကို ထုတ်ဖော်ပြောဆိုရန် တန်ခိုးဖြင့် ပြည့်စုံလိမ့်မည်။ ထစ်ထစ်နေသော လျှာသည် လွတ်မြောက်လာမည်ဖြစ်ပြီး၊ တွန့်ဆုတ်နေသူများသည် အမှန်တရားကို ရဲဝံ့စွာ သက်သေခံနိုင်ရန် အားကောင်းလာလိမ့်မည်။ သခင်ဘုရားသည် သူ၏လူများကို ဝိညာဉ်ရေးရာ ဗိမာန်တော်မှ ညစ်ညမ်းမှုများကို သန့်စင်ရန်နှင့်၊ နောက်ဆုံးမိုးရေသွန်းလောင်းခံရမည့်အခါ သူနှင့် နီးကပ်စွာ ဆက်သွယ်ထားနိုင်ရန် ကူညီပေးတော်မူပါစေ (အာရ်အိတ်ချ် ဇူလိုင် ၂၀၊ ၁၈၈၆)။

(Hosea 6:3; Joel 2:23, 28, 29; Zech. 10:1; Rev. 18:1.) Pentecost Repeated With Greater Power.—It is with an earnest longing that I look forward to the time when the events of the day of Pentecost shall be repeated with even greater power than on that occasion. John says, “I saw another angel come down from heaven, having great power; and the earth was lightened with his glory.” Then, as at the Pentecostal season, the people will hear the truth spoken to them, every man in his own tongue.

God can breathe new life into every soul that sincerely desires to serve Him, and can touch the lips with a live coal from off the altar, and cause them to become eloquent with His praise. Thousands of voices will be imbued with the power to speak forth the wonderful truths of God’s Word. The stammering tongue will be unloosed, and the timid will be made strong to bear courageous testimony to the truth. May the Lord help His people to cleanse the soul temple from every defilement, and to maintain such a close connection with Him that they may be partakers of the latter rain when it shall be poured out (RH July 20, 1886).

၁-၄၊ ၁၄၊ ၄၁ (ဧဖက် ၄:၃၀)။ ခရစ်တော်၏ မျိုးစေ့ချခြင်းမှ ရိတ်သိမ်းခြင်း။—ပင်တိကုတ္တုနေ့၌ ပြီးမြောက်ခဲ့သော အမှုတွင်၊ ယုံကြည်ခြင်း၏ အကျိုးကို ကျွန်ုပ်တို့ မြင်တွေ့နိုင်သည်။ ခရစ်တော်ကို ယုံကြည်သူများသည် သန္ဓာနဝိညာဉ်တော်ဖြင့် တံဆိပ်ခတ်ခံရသည်။ တပည့်တော်များ စုဝေးနေစဉ်၊ “ပြင်းထန်သော လေပြင်းတိုက်သံကဲ့သို့ အသံတစ်ခုဖြစ်ပေါ်လာပြီး၊ ၎င်းတို့ထိုင်နေသော အိမ်တစ်ခုလုံးကို ဖြည့်စွမ်းခဲ့သည်။ ထို့နောက် မီးလျှာများကဲ့သို့ ပိုင်းခြားထားသော လျှာများသည် ၎င်းတို့ထံ ပေါ်လာပြီး၊ ၎င်းတို့တစ်ဦးစီ၏အပေါ်တွင် ရပ်တည်ခဲ့သည်။” ပေတရုသည် ၎င်းတို့ထဲတွင် ထ၍ ကြီးမားသော တန်ခိုးဖြင့် ပြောဆိုခဲ့သည်။ သူ့ကို နားထောင်သူများထဲတွင် စိတ်ရင်းမှန်ဖြင့် ယုံကြည်သူများဖြစ်သော ဆိမ့်ယုဒလူများရှိခဲ့သည်။ သို့သော် ပြောဆိုသူ၏ နှုတ်ကပတ်များနှင့်အတူ ပါလာသော တန်ခိုးသည် ခရစ်တော်သည် မေရှိယဖြစ်ကြောင်း ၎င်းတို့ကို ယုံကြည်စေခဲ့သည်။ မည်သည့်ကြီးမားသော အမှုဖြစ်ပြီးမြောက်ခဲ့သနည်း။ တစ်ရက်တည်းတွင် သုံးထောင်ဦးသည် ယုံကြည်လာခဲ့သည်။ မျိုးစေ့သည် ဤလောက၌ အကြီးမြတ်ဆုံး ဆရာဖြစ်သူမှ ချထားခံခဲ့ရသည်။ သုံးနှစ်ခွဲကြာ ဘုရားသခင်၏သားတော်သည် ယုဒပြည်၌ နေထိုင်ခဲ့ပြီး၊ ဧဝံဂေလိအမှန်တရား၏ သတင်းစကားကို ဟောပြောကာ၊ ကြီးမားသော နိမိတ်များနှင့် အံ့ဖွယ်များဖြင့် အမှုပြုခဲ့သည်။ မျိုးစေ့ချထားခံခဲ့ရပြီး၊ သူ၏ ကောင်းကင်သို့တက်ကြွပြီးနောက် ကြီးမားသော စုဆောင်းမှုဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ပင်တိကုတ္တုနေ့၌ တရားဒေသနာတစ်ခုဖြင့် ယုံကြည်လာသူများသည် ခရစ်တော်၏ ဓမ္မအမှုဆောင်နှစ်များတစ်လျှောက် ယုံကြည်လာသူများထက် ပိုများခဲ့သည်။ လူများသည် ဝိညာဉ်တော်၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်သို့ မိမိကိုယ်ကို အပ်နှံသောအခါ၊ ဘုရားသခင်သည် ဤမျှ ကြီးမားစွာ အမှုပြုတော်မူမည် (အမ်အက်စ် ၈၅၊ ၁၉၀၃)။

1–4, 14, 41 (Eph. 4:30). A Harvest From Christ’s Sowing.—In the work that was accomplished on the day of Pentecost, we may see what can be done by the exercise of faith. Those who believed in Christ were sealed by the Holy Spirit. As the disciples were assembled together, “there came a sound … as of a rushing mighty wind, and it filled all the house where they were sitting. And there appeared unto them cloven tongues like as of fire, and it sat upon each of them.” And Peter stood up among them and spoke with mighty power. Among those who listened to him were devout Jews, who were sincere in their belief. But the power that accompanied the words of the speaker convinced them that Christ was indeed the Messiah. What a mighty work was accomplished! Three thousand were converted in one day.

ကမ္ဘာပေါ်တွင် အကြီးကျယ်ဆုံးသော ဆရာဖြစ်သူက မျိုးစေ့ကို ကြဲချခဲ့သည်။ သုံးနှစ်ခွဲကာလပတ်လုံး၊ ဘုရားသခင်၏သားတော်သည် ယုဒပြည်တွင် နေထိုင်ခဲ့ပြီး၊ ဧဝံဂေလိသမ္မာတရား၏ သတင်းစကားကို ကြွေးကြော်ကာ တန်ခိုးနှင့် အံ့ဖွယ်လက္ခဏာများဖြင့် အမှုဆောင်ခဲ့သည်။ မျိုးစေ့ကို ကြဲချခဲ့ပြီး၊ သူ၏ကောင်းကင်သို့တက်ကြွခြင်းပြီးနောက် ကြီးမားသော စုဆောင်းမှုဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ပင်တိကုတ္တေနေ့တွင် တရားဒေသနာတစ်ခုဖြင့် ပြောင်းလဲခံရသူဦးရေသည် ခရစ်တော်၏ ဓမ္မအမှုဆောင်နှစ်များတစ်လျှောက်လုံး ပြောင်းလဲခံရသူဦးရေထက် ပိုမိုများပြားခဲ့သည်။ လူတို့သည် ဝိညာဉ်တော်၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင် မိမိကိုယ်ကို အပ်နှံသောအခါ၊ ဘုရားသခင်သည် ဤမျှလောက် တန်ခိုးဖြင့် အမှုပြုမည်ဖြစ်သည် (စာမူ ၈၅၊ ၁၉၀၃)။

The seed had been sown by the greatest Teacher the world had ever known. For three and a half years the Son of God had sojourned in the land of Judea, proclaiming the message of the gospel of truth and working with mighty signs and wonders. The seed had been sown, and after His ascension the great ingathering took place. More were converted by one sermon on the day of Pentecost than were converted during all the years of Christ’s ministry. So mightily will God work when men give themselves to the control of the Spirit (MS 85, 1903).

၁-၁၂ (အခန်း ၄:၁၃)။ ခရစ်တော်၏သွန်သင်ချက်များ၏ ဒုတိယထုတ်ဝေမှု။—တပည့်တော်များသည် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏ဗတ္တိဇံကိုခံယူပြီးနောက်၊ ယဇ်ပုရောဟိတ်များနှင့် အုပ်စိုးသူများသည် ၎င်းတို့၏စကားများကို အံ့ဩသွားကြသည်၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့သည် ပညာမတတ်သူများ၊ အသိပညာမရှိသူများဖြစ်ကြောင်း သိရှိထားသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ သို့သော် ၎င်းတို့သည် ယေရှုနှင့်အတူရှိခဲ့ကြသည်ကို သတိပြုမိကြသည်။

1–12 (ch. 4:13). Second Edition of Christ’s Teaching.—After the disciples had received the baptism of the Holy Spirit, the priests and rulers marveled at the words which they spake, for they knew them as unlearned and ignorant men. But they took knowledge of them that they had been with Jesus.

၎င်းတို့၏သွန်သင်ချက်များသည် ခရစ်တော်၏သွန်သင်ချက်များ၏ ဒုတိယထုတ်ဝေမှုဖြစ်ပြီး၊ မှောင်မိုက်နေသောစိတ်များထဲသို့ အလင်းဖြာထွက်စေကာ၊ တစ်ရက်အတွင်း ထောင်ပေါင်းများစွာသောသူများကို ပြောင်းလဲစေသော ရိုးရှင်းပြီး ကြီးကျယ်သောသမ္မာတရားများကို ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခြင်းဖြစ်သည်။ တပည့်တော်များသည် ခရစ်တော်သည် ကောင်းကင်ဘုံရှိ ၎င်းတို့၏ခေါ်ဆိုသူဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုသူသည် ဘုန်းတန်ခိုးတော်နှင့် ပြည့်စုံသည်ကို စတင်နားလည်လာကြသည်။ ၎င်းတို့သည် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်က ၎င်းတို့အား ထုတ်ဖော်ပြောဆိုနိုင်စွမ်းပေးသောကြောင့် ပြောဆိုနိုင်ခဲ့ကြသည် (စာမူ ၃၂၊ ၁၉၀၀)။

Their teaching was a second edition of the teachings of Christ, the utterance of simple, grand truths that flashed light into darkened minds, and converted thousands in a day. The disciples began to understand that Christ was their Advocate in the heavenly courts, and that He was glorified. They could speak because the Holy Spirit gave them utterance (MS 32, 1900).

၁။ တစ်ရက်။ ရာဘီ အာဏာပိုင်များက ပါလစ္စတင်းရှိ ဂျူးများအား ပင်တိကုတ္တေပွဲကို တစ်ရက်သာ ကျင်းပရန် ခွင့်ပြုခဲ့သော်လည်း၊ ပြည်ပရောက် ဂျူးများကို ထိုပွဲအတွက် နှစ်ရက်ခွင့်ပြုခဲ့သည်။

1. Day. Rabbinic authority allowed Palestinian Jews one day for the celebration of Pentecost, but the Jews of the Dispersion were given two days for the feast.

ပင်တိကုတ္တေ။ ဂရိဘာသာစကားဖြင့် ပင်တီကော့စတီးစ် (pentēkostēs)၊ “သုံးဆယ့်ငါး” ဟူသော နာမဝိသေသနမှ ဆင်းသက်လာပြီး၊ မုန့်မပါသောပွဲတော်အစမှ ပထမဦးသီးနှံပွဲတော် (သို့မဟုတ် ပင်တိကုတ္တေပွဲတော်) အထိ ရက်ငါးဆယ်ကို ရည်ညွှန်းသည်။ ဤဂရိစကားလုံးကို ဂျူးတို့၏ ပထမဦးသီးနှံပွဲတော်အတွက် ပထမဆုံးအသုံးပြုမှုများသည် တိုဘစ် ၂:၁ (ဘီစီ ၂၀၀ ခန့်တွင် ရေးသားခဲ့သည်) နှင့် ၂ မက္ကဘီး ၁၂:၃၂ တွင် တွေ့ရှိရပြီး၊ ခရစ်ယာန်ခေတ်မတိုင်မီ နှစ်ပေါင်းများစွာကတည်းက ဂျူးများကြားတွင် ဤစကားလုံးကို အသုံးပြုခဲ့ကြောင်း ပြသသည်။ ပင်တိကုတ္တေပွဲတော်နှင့် ၎င်း၏ ဂျူးပြက္ခဒိန်တွင် ရှိရာ အနေအထားကို ပိုမိုအပြည့်အစုံဆွေးနွေးရန်အတွက် ထွက်မြောက်ရာ ၂၃:၁၆၊ ဝတ်ပြုရာ ၂၃:၁၆ တို့ကို ကြည့်ပါ။ အတွဲ ၁၊ စာမျက်နှာ ၇၀၉၊ အတွဲ ၂၊ စာမျက်နှာ ၁၀၆၊ ၁၀၈ တို့ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။ ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းမှ ကောင်းကင်သို့တက်ကြွခြင်းအထိ။ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ပေးအပ်ခြင်းနှင့် ဆက်စပ်သော သက်ဆိုင်ရာအချက်များနှင့် ၎င်းတို့၏ဆက်နွယ်မှုကို အကျဉ်းချုပ်ဖော်ပြထားသည်မှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။

Pentecost. Gr. pentēkostēs, from the adjective meaning “fiftieth,” a reference to the fifty days between the beginning of the Feast of Unleavened Bread and the Feast of the First Fruits (Feast of Weeks, or Pentecost). The first known uses of this Greek word for the Hebrew Feast of Weeks occur in Tobit 2:1 (written c. 200 b.c. and 2 Maccabees 12:32), showing that the word had been employed among the Jews for many years before the Christian Era. For a fuller discussion of Pentecost and its position in the Jewish calendar see on Ex. 23:16; Lev. 23:16; cf. Vol. I, p. 709; Vol. II, pp. 106, 108; Resurrection to Ascension. A brief summary of relevant facts and their connection with the bestowal of the Holy Spirit at that time, follows:

ပင်တိကုတ္တေပွဲတော်၏ ရက်သတ်မှတ်ခြင်းသည် ပသခါပွဲတော်၏ရက်ပေါ်တွင် မူတည်သည်။ ပသခါပွဲတော်ကို နီစန်လ ၁၄ ရက်တွင် ကျင်းပသည်။ ၁၅ ရက်မြောက်နေ့သည် မုန့်မပါသောပွဲတော်အစဖြစ်ပြီး၊ ၁၆ ရက်မြောက်နေ့တွင် ပထမဦးသီးနှံ (မုယောစပါးရိတ်သိမ်းမှု) ၏အဖူးတစ်စည်းကို ထာဝရဘုရားရှေ့တွင် ဝှေ့ယမ်းရသည် (ဝတ်ပြုရာ ၂၃:၅-၁၁)။ ၁၆ ရက်မြောက်နေ့မှစ၍ ခုနစ်ပတ်နှင့် တစ်ရက်၊ ရက်ပေါင်း ငါးဆယ်ကို ရေတွက်ပြီး၊ ပထမဦးသီးနှံပွဲတော် (ဂျုံစပါးရိတ်သိမ်းမှု) သို့မဟုတ် ခုနစ်ပတ်ပွဲတော်ဟုလည်း ခေါ်ဆိုသည် (ဝတ်ပြုရာ ၂၃:၁၅၊ ၁၆)။ ဤပွဲတော်သည် ပင်တိကုတ္တေဟု လူသိများလာသည်။

The dating of Pentecost hinges upon the date of the Passover. The Passover was held on Nisan 14. The 15th marked the beginning of the Feast of Unleavened Bread, and on the 16th a sheaf of the first fruits (of the barley harvest) was waved before the Lord (Lev. 23:5–11). From the 16th, seven weeks and a day, 50 days by inclusive reckoning, were counted to the Feast of First Fruits (of the wheat harvest), which was also known as the Feast of Weeks, because of the seven weeks that intervened (Lev. 23:15, 16). It is this feast that came to be known as Pentecost.

ယေရှုခရစ်တော်ကားစင်မှာတင်ခံရသည့်နှစ်တွင်၊ နီစန်လ ၁၆ ရက်သည် တနင်္ဂနွေနေ့ဖြစ်သည် (မဿဲ ၂၆ အပိုမှတ်စုများ၊ မှတ်စု ၁ ကိုကြည့်ပါ)၊ ထို့ကြောင့် ပင်တိကုတ္တေပွဲတော်သည် ရက်ပေါင်း ငါးဆယ်အကြာ (ခုနစ်ပတ်နှင့် တစ်ရက်) တနင်္ဂနွေနေ့တွင်လည်း ကျရောက်မည်ဖြစ်သည်။ သို့သော်၊ ဤအကြောင်းကြောင့် တနင်္ဂနွေနေ့အား သန့်ရှင်းသည်ဟု သတ်မှတ်ရန် ကျမ်းစာအထောက်အထားမရှိပါ (မဿဲ ၂၈:၁ ကိုကြည့်ပါ)။

Since, in the year of the crucifixion, Nisan 16 fell on a Sunday (see Additional Notes on Matt. 26, Note 1), Pentecost, coming 50 days, inclusive, later (seven weeks and one day), would also fall on a Sunday in that year. There is no scriptural support, however, for assigning sacredness to Sunday on this account (cf. on Matt. 28:1).

ဂျူးနှစ်စဉ်ပွဲတော်များအနက် ပင်တိကုတ္တေပွဲတော်သည် ဝေးလံသောနိုင်ငံများမှ ဘုရားဖူးသူများကို အများဆုံးဆွဲဆောင်သည်။ ဆောင်းဦးနှင့် နွေဦးအစောပိုင်းတွင် ပင်လယ်နှင့် ကုန်းလမ်းခရီးသွားလာရန် အန္တရာယ်များကြောင့် (တမန်တော်များကျမ်း ၂၇:၉ ကိုကြည့်ပါ) ပသခါပွဲတော်နှင့် တဲတော်ပွဲတော်သို့ ပြည်ပမှလူများ အများအပြားရောက်ရှိလာရန် မဖြစ်နိုင်ပါ။ သို့သော် ပင်တိကုတ္တေရာသီသည် သင့်လျော်ပြီး၊ အခြားမည်သည့်ပွဲတော်တွင်မျှ ယေရုဆလင်မြို့တွင် ဤမျှလောက်နိုင်ငံပေါင်းစုံမှ ကိုယ်စားလှယ်များ ရှိနေမည်မဟုတ်ပါ။ ဝိညာဉ်တော်၏ဆုကျေးဇူးသည် ဤမျှလောက် တိုက်ရိုက်ထိရောက်ပြီး ဝေးကွာသောအကျိုးသက်ရောက်မှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်မည့် အခြားအချိန်မရှိပါ။ ထို့ပြင်၊ ပူဇော်သက္ကာများ၏ သဘောသဘာဝမှာ အဓိကအားဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် သန့်ရှင်းပြီးဖြစ်စေရေးအတွက်ဖြစ်ပြီး၊ ထိုနေ့အား ဝမ်းမြောက်ဖွယ်အမှတ်အသားတစ်ခုပေးခဲ့သည်။ မုန့်တောင်မှ တဆေးဖြင့် ပြုလုပ်ထားပြီး၊ ဝမ်းမြောက်ပျော်ရွှင်နေသော ပွဲသဘင်သူများအကြား လွတ်မြောက်မှုနှင့် မိတ်သဟာယဖွဲ့ခြင်း၏ ဝိညာဉ်သစ်တစ်ခုကို ညွှန်ပြသည်။ ပင်တိကုတ္တေပွဲတော်သည် ရိတ်သိမ်းပွဲတော်တစ်ခု၏ အသွင်အပြင်ရှိသည်။ ပွဲတော်များကို သိပ်ဂရုမစိုက်သော ပေါလုပင်လျှင် (ရောမ ၁၄:၅)၊ အာရှနှင့် ဂရိတို့တွင် သာသနာပြုခရီးများရှိသော်လည်း၊ ယေရုဆလင်မြို့တွင် ပင်တိကုတ္တေပွဲတော်ကို ကျင်းပရန် စိတ်အားထက်သန်ခဲ့သည် (တမန်တော်များကျမ်း ၁၈:၂၁၊ ၂၀:၁၆)။

Pentecost, of all feasts of the Jewish year, attracted the largest number of pilgrims from distant lands. The dangers of travel by sea and land in the early spring and late autumn (see Acts 27:9) prevented the coming of people from abroad in any large numbers to the Passover or to the Feast of Tabernacles. But the Pentecostal season was favorable, and at no other feast would there have been present at Jerusalem representatives of so many nations. There was no other time in which the gift of the Spirit was likely to produce such direct, immediate, and far-reaching effects. Also, the character of the offerings, which were mainly those of peace and consecration, put a joyous stamp upon the day. Even the bread was leavened, indicating a new spirit of release and fellowship working through the celebrants as they rejoiced together. Pentecost had much of the air of a harvest festival. Even Paul, least interested in observances as such (Rom. 14:5), was eager to celebrate Pentecost at Jerusalem in spite of his missionary journeys in Asia and Greece (Acts 18:21; 20:16).

ရှေးခုနစ်ပတ်ပွဲတော်၏ အင်္ဂါရပ်တစ်ခုစီသည် ယခုလုပ်ဆောင်မည့်အမှုအတွက် သင်္ကေတအဓိပ္ပာယ်များကို ဖော်ပြပေးသည်။ ပထမဦးသီးနှံပွဲတော်အနေဖြင့်၊ “ရိတ်သိမ်းရန် အဆင်သင့်ဖြစ်နေသော” လယ်ကွင်းများမှ ပထမဆုံး စုဆောင်းမှုကြီးအတွက် သင့်လျော်သောအခါဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂၃:၁၆၊ ယောဟန် ၄:၃၅)။ ဤပွဲတော်တွင် ဣသရေလလူမျိုးများသည် အဲဂုတ္တုပြည်တွင် ကျွန်ခံခဲ့ရသည်ကို သတိရပြီး၊ ထွက်မြောက်ရာက ပေးသနားခဲ့သော လွတ်မြောက်မှုကို ပြန်လည်ခံစားနိုင်ကာ (တရားဟောရာ ၁၆:၉-၁၂)၊ ကျွန်ခံအလုပ်မှ လွတ်မြောက်ခဲ့သည် (ဝတ်ပြုရာ ၂၃:၂၁)။ ထို့ကြောင့် ဘုရားသခင်၏ဝိညာဉ်တော်ထွက်ပေါ်လာရန် သင့်လျော်သောအချိန်ဖြစ်ပြီး၊ “ထာဝရဘုရား၏ဝိညာဉ်တော်ရှိရာ၌ လွတ်မြောက်ခြင်းရှိသည်” (၂ ကောရိန္သု ၃:၁၇)။ ထိုဝိညာဉ်တော်သည် အမှန်တရားဆီသို့ အသင်းတော်ကို လမ်းညွှန်ပေးမည်ဖြစ်ပြီး၊ ထိုအမှန်တရားကိုလက်ခံသူများအား အမှန်တကယ် လွတ်မြောက်စေသည် (ယောဟန် ၈:၃၂)။

Each aspect of the old Feast of Weeks presented a symbolic meaning that made it typical of the work now about to be accomplished. As the Feast of First Fruits, it was fitting that it should be the occasion of the first great gathering from the fields that were “white already to harvest” (Ex. 23:16; John 4:35). At this feast the Israelites, remembering that they had been slaves in Egypt, could feel again the liberty the Exodus had given them (Deut. 16:9–12), and be free of servile work (Lev. 23:21). It was therefore a fit time for the outpouring of the Spirit of God; and “where the Spirit of the Lord is, there is liberty” (2 Cor. 3:17). That Spirit was to guide the church into the truth, which makes all who receive it free indeed (John 8:32).

ရာဘီများက ပထမပသခါပွဲတော်နှင့် သိနာတောင်ပေါ်တွင် ပညတ္တိပေးအပ်ခြင်းကြား ကာလကို တွက်ချက်ရာတွင်၊ ဘုရားသခင်သည် လူများထံသို့ ပညတ္တိကို ပြောကြားခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂၀:၁) ဟူသောနေ့သည် နောက်ပိုင်းတွင် ပင်တိကုတ္တေအဖြစ် ကျင်းပခဲ့သည်ဟု နိဂုံးချုပ်ခဲ့သည်။ ဤဓလေ့ထုံးတမ်းမှတစ်ဆင့်၊ ဤပွဲတော်သည် အောက်မေ့ဖွယ်သဘောသဘာဝကို ရရှိခဲ့သည်ဟု ယူဆရသည်။

It is interesting to recall that the rabbis, who computed the interval between the first Passover and the giving of the law on Sinai, concluded that God spoke the law to the people (Ex. 20:1) on the day that was later observed as Pentecost. Through this tradition, the feast is thought to have acquired a commemorative character.

ပင်တိကုတ္တေပွဲတော်သည် ဣသရေလလူမျိုးအတွေ့အကြုံတွင် ကြီးကျယ်သောနေ့ဖြစ်ပြီး、ဘုရားသခင်၏ဝိညာဉ်တော်ကို ၎င်းအတွက် ပြင်ဆင်ထားသူများအားလုံးအတွက် ရရှိနိုင်စေသည့် ပိုမိုကြီးကျယ်သောနေ့တစ်နေ့၏ ပုံစံတစ်ခုအဖြစ် သင့်လျော်စွာ ဖြစ်လာခဲ့သည်။

Pentecost was a great day in Israelitish experience, and was fittingly a type of the greater day that made the Spirit of God available for all who prepared themselves for Him.

ရောက်ရှိလာပြည့်စုံသည်။ စကားလုံးအရ “ပြည့်စုံနေသည်” သို့မဟုတ် “ဖြည့်ဆည်းနေသည်”။ ဤစကားလုံးများသည် ထိုနေ့သည် ဆက်လက ရက်လှမ်းနေသည်ဟု ဖော်ပြရန် ရွေးချယ်ထားပုံရသည်၊ နံနက်စောစောအချိန်ကို ညွှန်ပြရန် ဖြစ်နိုင်သည်။

Was fully come. Literally, “was being fulfilled,” or “filled up.” The words seem chosen to express the fact that the day was in the progress, perhaps to indicate the early morning hour.

၎င်းတို့။ တစ်ရာ့နှစ်ဆယ်နှင့် ၎င်းတို့နှင့်ပူးပေါင်းခဲ့သော အခြားယုံကြည်သူများ ဖြစ်နိုင်သည်။

They. Probably the 120 and other believers who may have joined them.

တစ်ညီတစ်နွယ်။ အရေးကြီးသော စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “အတူတကွ” ဟူသော စာသားဖတ်ရှုမှုကို ကိုးကားနိုင်သည်။ ဤနေရာ၌ စာရေးသူသည် “၎င်းတို့အားလုံး အတူတကွရှိကြသည်” ဟူသော အချက်ကိုသာ ဖော်ပြထားသည်။

With one accord. Important textual evidence may be cited (cf. p. 10) for the reading “together.” Here, the writer is merely stating that “they were all together.”

သို့သော်၊ ဂရိစကားလုံးသည် “တစ်ညီတစ်နွယ်” ဟူသည်ကို မပြောသော်လည်း၊ တပည့်တော်များအကြား စည်းလုံးမှုရှိခဲ့သည်မှာ ထင်ရှားသည်။ နတ်ဆိုးစွဲသောကောင်လေးကို ကုသရန် မအောင်မြင်မှု (မာကု ၉:၁၄-၂၉၊ DA ၄၂၇၊ ၄၂၉-၄၃၁)၊ မြင့်မားသောရာထူးအတွက် ယှဉ်ပြိုင်မှု (လုကာ ၂၂:၂၄)၊ တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး ခြေဆေးရန် ငြင်းဆန်မှု (ယောဟန် ၁၃:၃-၁၇၊ DA ၆၄၃၊ ၆၄၄) တို့တွင် ထင်ရှားခဲ့သော မနာလိုမှုများသည် ကားစင်မှာတင်ခံရခြင်း၏ ဆင်းရဲဒုက္ခ၊ ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်း၏ ဘုန်းအသရေ၊ ကောင်းကင်သို့တက်ကြွခြင်း၏ ကြီးကျယ်မှုတို့ကြောင့် ၎င်းတို့၏စိတ်နှလုံးမှ ဖယ်ရှားခံခဲ့ရသည်။ ၎င်းတို့၏ သခင်သည် မုယောစပါးအဖူးဝှေ့ယမ်းပူဇော်သောနေ့တွင် ရှင်ပြန်ထမြောက်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် သူ့ကိုယ်သူ ပထမဦးသီးနှံအဖြစ် ပုံဆောင်သည်။ ရက်ပေါင်း လေးဆယ်ကာလအတွင်း သူသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ၎င်းတို့နှင့် ထပ်ခါတလဲလဲ ထိတွေ့ခဲ့သည်။ ဤနေ့ရောက်ရန် နောက်ထပ်ရက်ဆယ်ရက်ကျန်ရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် “ခမည်းတော်၏ကတိတော်” ကို စောင့်မျှော်ခဲ့ကြသည်။ ဤကတိတော်သည် မည်သည့်အရာကို ဆောင်ကြဉ်းမည်နည်း။ မျှော်လင့်စောင့်စားမှု၏ ရက်ဆယ်ရက်သည် တညီတညွတ်သော ဆန္ဒဖြင့် ဆုတောင်းခဲ့သော ရက်ဆယ်ရက်ဖြစ်သည် (တမန်တော်များကျမ်း ၁:၁၄၊ AA ၃၆၊ ၃၇)။ ဘုရားသခင်၏လူများသည် သူတို့၏သခင်နှင့် ထူးခြားသောအတွေ့အကြုံကို ရယူလိုသည်ဖြစ်စေ၊ သို့မဟုတ် သူ၏တန်ခိုးတော်၏ထင်ရှားမှုကို မျှော်လင့်သည်ဖြစ်စေ၊ ဤစည်းလုံးမှုသည် ၎င်းတို့အား ထူးခြားစေရမည်။ ထိုစည်းလုံးမှုကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေသောအရာမှန်သမျှကို ဖယ်ရှားရမည်၊ သို့မဟုတ် ၎င်းသည် ဘုရားသခင်၏လူများအတွက် အမှုပြုသော ဝိညာဉ်တော်ကို ပိတ်ဆို့လိမ့်မည်။

However, though the Greek word does not say there was “accord,” it is evident that unity existed among the disciples. The jealousies revealed in their failure to heal the demon-possessed boy (Mark 9:14–29; DA 427, 429–431), in their striving for high position (Luke 22:24), and in refusing to wash one another’s feet (cf. John 13:3–17; DA 643, 644), had all been swept from their hearts by the agonies of the crucifixion, the glory of the resurrection, and the majesty of the ascension. Their Master had risen on the day of the offering of the wave sheaf of barley, which typified Himself, the First Fruits. Over a period of 40 days He had had repeated contact with them on earth. Ten more days had remained till this day, while they awaited “the promise of the Father.” What would this promise bring forth? The ten days of expectancy had been ten days of earnest prayer (Acts 1:14), offered in unity of desire (AA 36, 37). This is the unity that must characterize the people of God whenever they aspire to a special experience with their Lord, or expect of Him a manifestation of power. Whatever interferes with such unity must be removed, or it will obstruct the Spirit, who does the work of God for His people.

တစ်နေရာ၌။ သခင်ဘုရား၏ညစာစားပွဲကို စားသုံးခဲ့သော အထက်ထပ်ခန်းကြီးဖြစ်နိုင်သည် (လုကာ ၂၂:၁၁-၁၄)၊ ၎င်းသည် ကားစင်မှာတင်ခံရပြီးနောက် တပည့်တော်များ ခိုလှုံခဲ့သောနေရာနှင့် ယေရှုတက်ကြွပြီးနောက် ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့သော နေရာတစ်ခုဖြစ်နိုင်သည် (တမန်တော်များကျမ်း ၁:၁၃ ကိုကြည့်ပါ)။ အချို့က ၎င်းတို့သည် ယိုဆဖတ်စ် (Antiquities viii. 3. 2 [65, 66]) က “အိမ်များ” ဟု ခေါ်ဆိုသော ဗိမာန်တော်၏ အခန်းတစ်ခုတွင် တွေ့ဆုံနေသည်ဟု ယူဆကြသည်၊ ၎င်းများကို ပွဲတော်အချိန်တွင် မိတ်ဆွေများ သို့မဟုတ် အသင်းအဖွဲ့များက အသုံးပြုနိုင်သည်။ သို့သော် တပည့်တော်များသည် ဗိမာန်တော်ဝင်းအတွင်း ဤမျှလောက် လူအများရှေ့တွင် အတူတကွတွေ့မြင်ခံရရန် စွန့်စားမည်မဟုတ်ဟု ထင်ရသည်။

In one place. Perhaps the same large upper room in which the Lord’s Supper was eaten (Luke 22:11–14), which may have been the same ass that in which the disciples were sheltered after the crucifixion, and to which they returned after Jesus had ascended (see on Acts 1:13). Some hold that the disciples were perhaps meeting in one of the rooms of the Temple, which Josephus (Antiquities viii. 3. 2 [65, 66]) calls oikoi, “houses,” and which could be used by groups of friends, or members of an association, at a feast time. But it seems unlikely that the disciples would risk being seen together in so public a place as the Temple precincts.

၂။ ရုတ်တရက်။ သတိပေးချက်မရှိဘဲ၊ မမျှော်လင့်ဘဲ။ တစ်ရာ့နှစ်ဆယ်သည် နှစ်သိမ့်ပေးသူလာရောက်ပုံကို မည်သို့မျှ မသိခဲ့ကြပါ။

2. Suddenly. Without warning, unexpectedly. The 120 could have had no inkling of the way in which the Comforter would come.

အသံ။ ဂရိဘာသာစကားဖြင့် အေခါစ် (ēchos)၊ “အသံ” သို့မဟုတ် “ဆူညံသံ”၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ “ပဲ့တင်သံ” ဟူသော စကားလုံးမှ ဆင်းသက်လာသည်။ ၎င်းကို လုကာ၏ ဧဝံဂေလိတွင် (အခန်း ၂၁:၂၅) ပင်လယ်နှင့်လှိုင်းများ၏ “ဟိန်းသံ” ကို ဖော်ပြရန်အသုံးပြုပြီး၊ ဟေဗြဲစာရေးသူက (အခန်း ၁၂:၁၉) သိနာတောင်မှ တံပိုးသံ “အသံ” အတွက် အသုံးပြုသည်။

A sound. Gr. ēchos, “sound,” or “noise,” whence our word “echo.” It is used by Luke in his Gospel (ch. 21:25) to describe the “roaring” of the sea and the waves, and by the writer of Hebrews (ch. 12:19) for the “sound” of a trumpet from Sinai.

ကောင်းကင်မှ။ စကားလုံးအရ “ကောင်းကင်မှ ထွက်လာသည်”၊ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်သည် ယေရှု၏ ဗတ္တိဇံခံချိန်တွင် ဆင်းသက်လာရာ နေရာဖြစ်သည် (မဿဲ ၃:၁၆၊ လုကာ ၃:၂၁၊ ၂၂)။

From heaven. Literally, “out of the heaven,” the place from which the Holy Spirit came to descend on Jesus at His baptism (Matt. 3:16; Luke 3:21, 22).

ပြင်းထန်သော လေတိုက်သံ။ စကားလုံးအရ “ပြင်းထန်သောလေ ရှေ့သို့တိုးသွားသည်”။ လေမဟုတ်ဘဲ၊ “လေနှင့်တူသည်” သို့မဟုတ် “လေနှင့်ဆင်တူသည်” ဟု မှတ်သားပါ။ ထိုအတွေ့အကြုံကို ဖြတ်သန်းနေသူများအပေါ် အာရုံခံစားမှုသည် လေတိုက်နေသယောင်ဖြစ်သည်။ “လေ” ဟူသော စကားလုံးသည် နယူးသက်သေခံချက်တွင် ဤနေရာနှင့် အခန်း ၁၇:၂၅ တွင်သာ အသုံးပြုပြီး၊ “အသက်ရှူခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ၎င်းကို လက်တင်ဘာသာဖြင့် တူညီသောအဓိပ္ပာယ်ဖြင့် အသုံးပြုသည်။ လုကာသည် တပည့်တော်များခံစားရမည့် သဘာဝလွန် “အသက်ရှူခြင်း” ကို ဖော်ပြရန် ဤစကားလုံးကို ဤနေရာတွင် ရွေးချယ်ခဲ့ပြီး၊ သခင်က “၎င်းတို့အပေါ် အသက်ရှူပြီး” “သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ကို ခံယူကြလော့” ဟု မိန့်တော်မူချိန်တွင် ၎င်းတို့၏ခံစားမှုများကို ပြန်လည်သတိရစေမည်ဖြစ်သည် (ယောဟန် ၂၀:၂၂)။ ယခုတစ်ကြိမ်၊ ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်၏ “အသက်ရှူခြင်း” ၏ ကြည်ညိုဖွယ်သက်ရောက်မှုကို ထပ်မံခံစားခဲ့ရသည်။

A rushing mighty wind. Literally, “a violent wind being borne onward.” Note that it was not actually a wind, but “as of,” or “like to,” a wind. The sensory impression made upon those going through the experience was as though it were a wind. The word translated “wind,” (pnoē) is used in the NT only here and in ch. 17:25 where it means “breath.” It is used in this same sense in the LXX. Luke may have chosen pnoē here as describing the supernatural “breathing” that the disciples were about to experience, and that must have recalled to them their sensations when the Lord “breathed on them,” and said, “Receive ye the Holy Ghost” (John 20:22). Now once more they felt the divine impact of the awe-inspiring, divine “breathing.”

၎င်းသည် ပြည့်စုံသည်။ ကျမ်းပိုဒ်၏ အနက်အဓိပ္ပာယ်မှာ “အသံ” သို့မဟုတ် “လေ” ကို ရည်ညွှန်းသည်မဟုတ်ပါ။ သို့သော် များစွာသော ဝေဖန်ရေးဆရာများက “၎င်းသည်” “လေ” ဟူသည်မှာ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ကို ရည်ညွှန်းသည်ဟု ယူဆကြသည် (ယောဟန် ၃:၈ ကိုကြည့်ပါ)။

It filled. No subject of the verb is given, and the context does not make clear to what the “filling” refers. “It” may refer to the “sound,” or to the “wind.” Many commentators, however, hold that “it” refers to the wind “wind,” that is, to the Holy Spirit (cf. John 3:8).

အိမ်တစ်အိမ်လုံး။ “တစ်နေရာ” ဟူသော အခန်းကျမ်း ၁ ကို ရည်ညွှန်းသည်။ အသံသို့မဟုတ် လေသည် အဆောက်အဦတစ်ခု၏ ထောင့်ကွက်များကို လျင်မြန်စွာ ဖြည့်စွမ်းနိုင်သည်။ ဤသို့ပင် ဝိညာဉ်တော်ရောက်ရှိလာခြင်းသည် ဤခရစ်ယာန်များ စုဝေးနေရာ နေရာကို ဖြည့်စွမ်းခဲ့သည်။

All the house. Rather, “the whole house,” that is, the “one place” of v. 1. Sound or wind has the ability to fill quickly every nook and cranny of a building. Even so did the coming of the Spirit fill the place where these Christians were assembled.

ထိုင်နေကြသည်။ နံနက်စောစောအချိန် (အခန်းကျမ်း ၁၅ ကိုကြည့်ပါ)၊ ဆုတောင်းချိန်ကို စောင့်မျှော်နေကြပေမည်။

Were sitting. Early in the day (see v. 15), possibly awaiting the hour of prayer.

၃။ ၎င်းတို့အတွက် ထင်ရှားလာသည်။ စကားလုံးအရ “၎င်းတို့အား ထင်ရှားလာသည်”။ ၎င်းတို့သည် ဝိညာဉ်တော်ရောက်ရှိလာခြင်း၏ အာရုံခံအသံကို လက်ခံရရှိခဲ့ပြီး (အခန်းကျမ်း ၂)၊ ယခု ၎င်း၏ရောက်ရှိလာမှု၏ မျက်မြင်သက်သေကို ရရှိခဲ့သည်။

3. There appeared unto them. Literally, “there appeared to them.” They had just received an audible intimation of the Spirit’s coming (v. 2); now they had visible evidence of His arrival.

လျှာများခွဲခြားပြီး။ “မိမိကိုယ်ကို ခွဲခြားသောလျှာများ” သို့မဟုတ် “ခွဲခြားဖြန့်ဝေသောလျှာများ” ဟု ပိုမိုကောင်းမွန်သည်။ ဂရိစကားလုံးသည် မီးတစ်ခုမှ စတင်ပြီး အများအပြားသော လျှာငယ်များအဖြစ် ခွဲထွက်သွားကာ၊ စောင့်မျှော်နေသော စည်းဝေးပွဲ၏ အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးစီအပေါ် တင်သွားသည့် ပုံရိပ်ကို ဖော်ပြသည်။ ဝိညာဉ်တော်က ယုံကြည်သူများအား ပေးအပ်သော စကားပြောဆိုနိုင်မှု၏ ရှုထောင့်မှ “လျှာများ” ၏ ပုံသဏ္ဍာန်သည် သင့်လျော်သည်။

Cloven tongues. Better, “tongues distributing themselves,” or “tongues being distributed.” The Greek conveys a picture of an initial body of fire that divides itself into many small tongues, which then settle on each member of the waiting assembly. The figure of “tongues” is apt in view of the gift of speech the Spirit bestowed on the believers.

မီး။ မီးလျှံများမဟုတ်ဘဲ၊ “မီးနှင့်တူသည်”၊ ဆိုလိုသည်မှာ “မီးနှင့်ဆင်တူသည်” (အခန်းကျမ်း ၂ ရှိ “ပြင်းထန်သောလေတိုက်သံနှင့်တူသည်” ကိုကြည့်ပါ)။ ကျမ်းစာတွင် ဘုရားသခင်နှင့် မီးသည် မကြာခဏ ဆက်စပ်နေသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၃:၂၊ တရားဟောရာ ၅:၄၊ ဆာလံ ၅၀:၃၊ မာလခိ ၃:၂)၊ မီး၏ တန်ခိုး၊ ဘုန်းအသရေ၊ သန့်စင်ပေးသော အကျိုးသက်ရောက်မှုများကြောင့် ဖြစ်ပေမည်။ ဗတ္တိဇံယောဟန်က ခရစ်တော်သည် “သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်နှင့် မီးဖြင့်” ဗတ္တိဇံပေးမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည် (မဿဲ ၃:၁၁)။

Fire. Not that they were actual flames of fire, but “like as of fire,” that is, “resembling fire” (cf. “as of a rushing mighty wind,” v. 2). Divinity and fire are often linked in Scripture (cf. Ex. 3:2; Deut. 5:4; Ps. 50:3; Mal. 3:2), doubtless because of the power, glory, and purifying effects of fire. John the Baptist had promised that Christ would baptize “with the Holy Ghost, and with fire” (Matt. 3:11).

ဒိုင်ယာစဖိုးရား: အေဒီ ပထမရာစုနှစ်တွင် ဂျူးလူမျိုးများ၏ ကမ္ဘာ့ပြန့်ကျဲမှု

The Diaspora: World Dispersion of the Jews, First Century A.D.

၃။ ၎င်းသည် ထိုင်နေ၏။ ဤဖွဲ့စည်းမှုတွင် အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုနိုင်သော နည်းလမ်းနှစ်သွယ်ရှိသည်။ အနည်းကိန်းအားဖြင့် “၎င်း” သည် တစ်ခုချင်းစီသော လျှာများကို ရည်ညွှန်းနိုင်သည် သို့မဟုတ် အခန်းကဏ္ဍ ၄ ကို ရှေ့မျှော်ကြည့်ပြီး သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ကို ရည်ညွှန်းနိုင်သည်။ “ထိုင်နေ၏” ဟူသော ဂရိဘာသာစကားမှ ကြိယာသည် တစ်စုံတစ်ခုပေါ်တွင် တည်ငြိမ်စွာ တင်ထားခြင်းကို ဖော်ပြပြီး၊ အနာဂတ်ကာလသည် စဉ်ဆက်မပြတ်လှုပ်ရှားမှုထက် ခဏတာ လှုပ်ရှားမှုကို အကြံပြုသည်။ မီးတောက်နှင့်တူသော လျှာများသည် ယုံကြည်သူများပေါ်တွင် ခဏသာ တည်ရှိခဲ့သော်လည်း၊ ထိုအလည်အပတ်ပြုမှု၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုသည် ဝိညာဉ်တော်ကို လက်ခံရရှိသော သစ္စာရှိခရစ်ယာန်များ၏ တစ်သက်တာလုံး တည်တံ့ခဲ့သည်။

It sat. There are two possible interpretations of this construction. The singular subject “it” can either refer to each one of the individual tongues or look forward to v. 4 and refer to the Holy Spirit. The Greek verb for “sat” indicates a settling down upon, while the tense suggests momentary rather than continuous action. Even though the fiery-appearing tongues remained upon the believers for only a brief time, the effects of the visitation lasted for the lifetime of the faithful Christians who received the Spirit.

၄။ ၎င်းတို့အားလုံး ပြည့်ဝစွာ ခံစားရသည်။ ဤသည်မှာ “ခမည်းတော်၏ ကတိတော်” (အခန်းကဏ္ဍ ၁:၄၊ ၅ ကို ကြည့်ပါ) ၏ ပြည့်စုံမှုဖြစ်ပြီး၊ ဆယ်ရက်ကြာ ဆုတောင်းစောင့်ဆိုင်းမှု၏ အောင်မြင်မှုဖြစ်သည်။ တပည့်တော်များသည် ဝိညာဉ်တော်အတွက် ဆုတောင်းရန် သင်ကြားခံခဲ့ရသည် (လုကာ ၁၁:၁၃)။ ရှင်ပြန်ထမြောက်ပြီးနောက်ညတွင်၊ ခရစ်တော်သည် ၎င်းတို့ထံ “သက်ဝင်လှုပ်ရှားစေ” ပြီး “သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ကို လက်ခံကြလော့” ဟု ကြေငြာခဲ့သည် (ယောဟန် ၂၀:၂၂)။ ၎င်းတို့၏ အတွင်းစိတ်နက်နဲသောအရာများကို ထိတွေ့စီးဝင်ပြီး၊ ၎င်းတို့၏ စွမ်းရည်အားလုံးကို ပြင်းထန်သော လှုပ်ရှားမှုသို့ နှိုးဆွရင်း၊ ကတိပေးထားသော ဝိညာဉ်တော်သည် ၎င်းတို့ထံ သက်ရောက်လာခဲ့သည်။ ယခု ၎င်းတို့သည် ပရောဖက်များ၏ အတွေ့အကြုံသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်မဟုတ်သော အတွေးများကို တွေးတော၍၊ လျှာစွမ်းရည်ဖြင့် ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်မဟုတ်သော စကားများကို ပြောဆိုခဲ့သည် (၂ပေတရု ၁:၂၁ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

4. They were all filled. Here is the fulfillment of “the promise of the Father” (see on ch. 1:4, 5), and the fruition of ten days of prayerful waiting. The disciples had been taught to pray for the Spirit (Luke 11:13). On the night following the resurrection, Christ had “breathed on them” and declared, “Receive ye the Holy Ghost” (John 20:22). Suffusing the inner depths of their beings, and stirring their every faculty to intense activity, the promised Spirit came upon them. Now they entered into the experience of the prophets, thinking thoughts and, with the gift of tongues, speaking words that were not their own (cf. 2 Peter 1:21).

ဤပြည့်ဝမှုသည် တမန်တော်များသို့သာ ကန့်သတ်ထားသည်ဟု မထင်ရပါ။ စကားလုံးများနှင့် အကြောင်းအရာများသည် စုဝေးနေသူအားလုံး၊ အမျိုးသမီးများကိုပင် ချန်လှပ်မထားဘဲ၊ ဤသန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏ လက်ဆောင်ပေးဝေမှုတွင် ပါဝင်သူများဖြစ်သည်ဟု စာဖတ်သူအား ယုံကြည်စေသည်။ ဤသို့မဟုတ်ပါက၊ ပေတရုသည် ယိုရယ်၏ ပရောဖက်ပြုချက်ကို (တမန်တော် ၂:၁၆–၁၈) အသုံးမပြုနိုင်ပေ။

It is not to be thought that this filling was confined to the apostles. The words and the context lead the reader to believe that all who were assembled, not excepting the women, were sharers in this distribution of the gift of the Holy Spirit. If this were not so, Peter could scarcely have made of Joel’s prophecy the application he did (Acts 2:16–18).

သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်။ ဘုရားသခင်၏ ဝိညာဉ်တော်ကို ရည်ညွှန်းသော ဓမ္မဟောင်းကျမ်းတွင် ရှင်းလင်းသော ကိုးကားချက်များစွာ ရှိသည် (တော်လည်း ၂၄:၂; တရားသူကြီး ၆:၃၄; ၁ဓမ္မုရာဇဝင် ၁၆:၁၃; ၂ဓမ္မုရာဇဝင် ၂၃:၂; ၂ရာဇဝင်ချုပ် ၂၄:၂၀; ဆာလံ ၅၁:၁၁; ဟေရှာယ ၄၈:၁၆; ယဇရိယာ ၁၁:၅; ယိုရယ် ၂:၂၈၊ ၂၉ စသည်)။ သို့သော် ဓမ္မဟောင်းကျမ်းတွင် ဝိညာဉ်တော်၏ ထင်ရှားမှုတစ်ခုမျှသည် ပင်တေကုတ္တေနေ့တွင် တပည့်တော်များထံသို့ ပေးအပ်ခဲ့သော ထင်ရှားမှုနှင့် နှိုင်းယှဉ်၍မရပါ။ ၎င်းမှာ (၁) ကိုယ်စားလှယ်၏ ထင်ရှားသော ခွဲခြားမှု၊ (၂) ဝိညာဉ်တော်ပြည့်ဝစွာ သွန်းလောင်းမှု၊ (၃) နောက်ဆက်တွဲအကျိုးသက်ရောက်မှုများဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ထိုနေ့သည် ခရစ်ယာန်အသင်းတော်၏ မွေးနေ့ဟု မကြာခဏ ခေါ်ဆိုခံရသည်။ ယေရှုခရစ်၏ လူ့ဇာတိဖြင့်ဖြစ်ပေါ်သော ဘဝ၏ အဓိကဖြစ်ရပ်များဖြစ်သည့် မွေးဖွားခြင်း၊ ဗတ္တိဇံခံယူပြီး သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ကို လက်ခံရရှိခြင်း၊ ကားစားကပ်တိုင်မှာ အသေခံခြင်း၊ ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်း၊ ကောင်းကင်သို့ တက်ကြွခြင်းတို့သည် အလွန်အရေးကြီးပြီး ကယ်တင်ခြင်းအစီအစဉ်၏ ဗဟိုချက်ဖြစ်သည်။ သို့သော် ပင်တေကုတ္တေနေ့တွင် ဝိညာဉ်တော်သွန်းလောင်းခြင်းသည် ခရစ်တော်၏ ကြီးမားသော ယဇ်ပူဇော်ခြင်းကို ကောင်းကင်ဘုံတွင် လက်ခံခြင်းနှင့် ခမည်းတော်နှင့်အတူ ထီးနန်းတင်မြှောက်ခြင်း (AA ၃၈၊ ၃၉ ကို ကြည့်ပါ) နောက်ဆက်တွဲဖြစ်သည်။ ထိုသွန်းလောင်းခြင်းဖြင့် အသင်းတော်သည် ခရစ်တော်အတွက် ယခင်က ဘယ်သောအခါမျှ မကြိုးစားခဲ့ဖူးသော ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းသို့ ကယ်တင်ခြင်း၏ သတင်းကောင်းကို ဟောပြောရန် စွမ်းအားရရှိခဲ့သည်။

Holy Ghost. There are many clear OT references to the Spirit of God (Num. 24:2; Judges 6:34; 1 Sam. 16:13; 2 Sam. 23:2; 2 Chron. 24:20; Ps. 51:11; Isa. 48:16; Eze. 11:5; Joel 2:28, 29; etc.). But no manifestation of the Spirit in the OT can compare with that made to the disciples on Pentecost: (1) in the unmistakable identification of the Agent, (2) in the fullness of the outpouring, and (3) in the results that followed. Hence that day is often called the birthday of the church. The great episodes in the incarnate life of Jesus, His birth, His baptism and reception of the Holy Spirit, His crucifixion, His resurrection, His ascension, were of supreme importance, and central to the unfolding plan of salvation. But the outpouring of the Spirit on the day of Pentecost followed upon the heavenly acceptance of Christ’s great sacrifice, and His enthronement with the Father (see AA 38, 39). By that outpouring the church was empowered to do for Christ what had never before been attempted, the preaching of the good news of salvation to all nations.

ဤသည်မှာ ဝိညာဉ်တော်၏ “လှုပ်ရှားမှု” သက်သက်မဟုတ်ပါ။ ၎င်းသည် ဝိညာဉ်တော်၏ “သက်ဝင်လှုပ်ရှားမှု” သက်သက်လည်း မဟုတ်ပါ။ ၎င်းသည် တပည့်တော်များအတွင်းသို့ ဝိညာဉ်တော်ဖြင့် ပြည့်ဝစွာ ဝင်ရောက်ခြင်းဖြစ်ပြီး၊ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ဖြင့် ၎င်းတို့ကို လုံးလုံးလျားလျား သိမ်းပိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ အသင်းတော်သည် ဝိညာဉ်တော်၏ ကိရိယာဖြစ်လာခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းမှတ်တမ်းများတွင် ထိုအမှတ်ရဖွယ်နေ့တွင် ဝိညာဉ်တော်ဖြင့် သိမ်းပိုက်ခံရသူများထဲမှ တစ်ဦးတစ်ယောက်မျှ ထိုသိမ်းပိုက်မှုကို ဆုံးရှုံးခဲ့သည်ဟု အကြံပြုထားသော အရာမရှိပါ။ ပင်တေကုတ္တေအတွေ့အကြုံမှ တဖြည်းဖြည်း ဝေးကွာလာသော နောက်မျိုးဆက်ခရစ်ယာန်များသည် ဘုရားသခင်၏ လက်ဆောင်ကို လက်ခံရန် တဖြည်းဖြည်း လျော့နည်းလာပြီး၊ ထို့ကြောင့် ဖောက်ပြန်မှု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ယခုခေတ်ယုံကြည်သူများသည် အစောပိုင်းအသင်းတော်သမိုင်း၏ ဤသိသာထင်ရှားသော အချက်မှ အကျိုးရှိနိုင်သည်။

This was not a mere “moving” of the Spirit. It was not merely the “breath” of the Spirit. It was an in filling of the disciples, the complete possession of them by the Holy spirit. From that time on the church was the instrument of the Spirit. There is nothing in the later record to suggest that any of those possessed with the Spirit on that memorable day ever lost that possession. Succeeding generations of Christians, ever further removed from the experience of Pentecost, grew less and less receptive to the divine gift, and apostasy resulted. Present-believers believers may profit from this sober fact of early church history.

စတင်သည်။ ၎င်းသည် ဝိညာဉ်တော်တပည့်တော်များထံ သက်ရောက်မှု၏ ချက်ချင်းအကျိုးသက်ရောက်မှုကို မှတ်သားထားသည်။ စောင့်ဆိုင်းမှု၊ အလုပ်သင်ကာလ မရှိခဲ့ပါ။ ၎င်းတို့သည် ချက်ချင်း “စတင်ပြောဆိုခဲ့သည်”။

Began. This marks the immediate effect of the Spirit’s descent upon the disciples. There was no waiting, no period of apprenticeship; they “began to speak” immediately.

အခြားလျှာများ။ သို့မဟုတ် “ကွဲပြားသောလျှာများ” ဆိုသည်မှာ ၎င်းတို့၏ မူရင်းဘာသာစကားနှင့် ကွဲပြားသော လျှာများဖြစ်သည်။ “လျှာများ” ဟု ဘာသာပြန်ဆိုထားသော ဂရိစကားလုံး (ဂလို့စဆိုင်) သည် ဤနေရာနှင့် အခန်းကဏ္ဍ ၁၁ တွင် အဓိကအားဖြင့် စကားပြောကိရိယာကို ရည်ညွှန်းသော်လည်း၊ ဘာသာစကားကို ရည်ညွှန်းရာတွင်လည်း မကြာခဏ အသုံးပြုသည်။

Other tongues. Or, “different tongues,” that is, tongues different from their native speech. The Greek word translated “tongues” (glōssai) here and in v. 11 refers primarily to the organ of speech, but it is often used with reference to language.

တပည့်တော်များအား နိုင်ငံခြားဘာသာစကားများ ပြောဆိုနိုင်သော စွမ်းရည်သည် သတင်းကောင်းကို ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းသို့ ယူဆောင်သွားရန် အထူးရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ပေးအပ်ခဲ့သော လက်ဆောင်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာလေးထောင့်မှ ဘုရားဖူးများ (အခန်းကဏ္ဍ ၉–၁၁ ကို ကြည့်ပါ) သည် ပင်တေကုတ္တေပွဲတော်အတွက် ယေရုဆလင်မြို့တွင် စုဝေးနေကြသည်။ ဤဂျူးလူမျိုးများ (ဒိုင်ယာစဖိုးရား; အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၉–၆၁ ကို ကြည့်ပါ) သည် ဗိမာန်တော်၏ ဝတ်ပြုရေးအမှုများကို နားလည်ရန် ဟီဘရူးဘာသာစကားကို လုံလောက်စွာ နားလည်နိုင်သော်လည်း၊ တပည့်တော်များက ပုံမှန်အားဖြင့် ပြောဆိုလေ့ရှိသော အာရမိတ်ဘာသာစကားကို ကိုင်တွယ်နိုင်စွမ်းမရှိပေ။ ၎င်းတို့အတွက်နှင့် ၎င်းတို့မှတစ်ဆင့် သတင်းကို လက်ခံရရှိမည့်သူများအတွက်၊ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်သည် တပည့်တော်များအား ၎င်းတို့၏ အိမ်နီးချင်းဘာသာစကားများဖြင့် သတင်းကောင်းကို ကျွမ်းကျင်စွာ ဟောပြောနိုင်စေခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အဓိကအံ့ဖွယ်ဖြစ်ရပ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး သခင်ယေရှု၏ နောက်ဆုံးကတိများထဲမှ တစ်ခုကို ပြည့်စုံစေခဲ့သည် (မာကု ၁၆:၁၇ ကို ကြည့်ပါ)။ ၎င်းသည် ထိုနေ့တွင် ကြီးမားသော ရိတ်သိမ်းမှုကို လွယ်ကူစေခဲ့သည် (တမန်တော် ၂:၄၁) နှင့် နောက်နှစ်များတွင် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း အကျိုးသက်ရောက်မှုများ ရှိခဲ့သည်။ တမန်တော် ၁၀:၄၅၊ ၄၆; ၁ကောရိန္သု ၁၄ ကိုလည်း ကြည့်ပါ။

The ability to speak foreign languages was a gift given to the disciples for the special purpose of carrying the gospel message into all the world. Pilgrims from the four corners of the earth (see on vs. 9–11) were assembled in Jerusalem for the Feast of Pentecost. These, being Jews of the Dispersion (see The Diaspora; Vol. V, pp. 59–61), may have understood enough Hebrew to enjoy the Temple services, but they may have been unable to cope with the Aramaic in which the disciples would ordinarily have been speaking. For their sakes, and for those who would receive the message through them, the Holy Spirit enabled the disciples to proclaim the gospel fluently in the pilgrims’ home languages. This was a major miracle and fulfilled one of the Lord’s last promises (see on Mark 16:17). It facilitated the reaping of a large harvest on that day (Acts 2:41) and had worldwide effects in the years that followed. See also on Acts 10:45, 46; 1 Cor. 14.

ဤအခြားလျှာများဖြင့် ပြောဆိုနိုင်သော လက်ဆောင်သည် အမြဲတမ်းဖြစ်သည်ဟု မှတ်တမ်းတွင် ရှင်းလင်းစွာ မဖော်ပြထားသော်လည်း၊ ဝိညာဉ်တော်သည် တစ်ကြိမ်ပြုလုပ်ခဲ့သောအရာကို လိုအပ်သည့်အခါတိုင်း ထပ်မံပြုလုပ်နိုင်စွမ်းရှိသည်ကို သတိရရမည် (AA ၄၀ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

The record does not explicitly state that this gift of speaking with other tongues was permanent, but it should be borne in mind that what the Spirit once performed He was well able to repeat whenever there was a need (cf. AA 40).

ဝိညာဉ်တော်အရ။ ဝိညာဉ်တော်သည် တပည့်တော်များအား နိုင်ငံခြားဘာသာစကားများ ပြောဆိုနိုင်သော လက်ဆောင်သာမက ၎င်းတို့၏ သတင်းစကားကိုပါ ပေးအပ်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ဝိညာဉ်တော်၏ တိုက်ရိုက်လမ်းညွှန်မှုအောက်တွင် ပြောဆိုခဲ့သည်။

As the Spirit. The Spirit gave the disciples not only the gift of speaking other languages but also their message. They spoke under the Spirit’s direct guidance.

ပေးအပ်သည်။ ဂရိကြိယာ၏ အနာဂတ်ကာလသည် “ဆက်လက်ပေးအပ်နေသည်” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ကို အကြံပြုပြီး၊ ၎င်းသည် လိုအပ်သည့်အခါတိုင်း ဝိညာဉ်တော်သည် ပြောဆိုသူတစ်ဦးချင်းစီအား စကားလုံးများ ပေးအပ်နေသည့် ပုံရိပ်ကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ တပည့်တော်များသည် ကွဲပြားသော ဘာသာစကားအုပ်စုများကို အလှည့်ကျ ဟောပြောခဲ့ပြီး၊ ပေတရု၏ တရားဒေသနာ (အခန်းကဏ္ဍ ၁၄–၃၆) သည် လူအုပ်တစ်ခုလုံးသို့ ပေးအပ်ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ သတင်းစကားများကို အနှစ်ချုပ်ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု ဖြစ်နိုင်သည်။

Gave. The tense of the Greek verb suggests “kept on giving,” which evokes a picture of the Spirit giving words to each of the speakers as the need arose. It is possible that the disciples addressed the different language groups in turn, and that Peter’s sermon (vs. 14–36), given to the whole multitude, summarized their messages.

ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခြင်း။ ဂရိစကားလုံး အာပေါဖထဂ်ဂိုမိုင်၊ “ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ LXX တွင် ဤစကားလုံးသည် ပရောဖက်ပြုခြင်းကို ဖော်ပြရန် အသုံးပြုသည် (၁ရာဇဝင်ချုပ် ၂၅:၁; ယဇရိယာ ၁၃:၁၉; ဇာခရိ ၁၀:၂)။ ဤနေရာတွင် ၎င်းသည် ရှင်းလင်းပြတ်သားသော၊ မြင့်မားသော၊ အားကောင်းသော စကားပြောဆိုမှုကို ဖော်ပြရန် အသုံးပြုပြီး၊ ၎င်းသည် တစ်နေ့တည်းတွင် လူသုံးထောင်၏ ယုံကြည်ကိုးစားမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ပင်တေကုတ္တေနေ့နှင့် “မိုးဦးရွာ” အကြား ဆက်နွယ်မှုအတွက် ယိုရယ် ၂:၂၃ ကို ကြည့်ပါ။

Utterance. Gr. apophtheggomai, “to speak forth.” In the LXX this word is used to describe prophesying (1 Chron. 25:1; Eze. 13:19; Zech. 10:2). Here it is employed to convey the idea of clear, elevated, vigorous speech, which led to the conversion of 3,000 people in one day. For the connection between the day of Pentecost and the “former rain” see on Joel 2:23.

၅။ ယေရုဆလင်မြို့တွင် နေထိုင်သည်။ အခန်းကဏ္ဍ ၉–၁၁ တွင် ဖော်ပြထားသော နိုင်ငံခြားသားများကို ယေရုဆလင်မြို့တွင် “နေထိုင်သည်” ဟု မည်သို့ယူဆနိုင်မည်နည်းဟူသော မေးခွန်းထွက်ပေါ်လာသည်။ ဖြစ်နိုင်သော ရှင်းပြချက်နှစ်ခုရှိသည်။ ဤနေရာတွင် ဖော်ပြထားသော ဂျူးလူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏ ဘိုးဘေးမြို့သို့ စီးပွားရေးအရ သို့မဟုတ် ပညာသင်ကြားရန် (အခန်းကဏ္ဍ ၂၂:၃) ကဲ့သို့ ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ကြာရှည်နေထိုင်ရန် ရောက်ရှိလာခဲ့သူများ ဖြစ်နိုင်သည်။ သို့မဟုတ် အငြိမ်းစားယူထားသူများ ဖြစ်နိုင်သည်။ အခြားတစ်ဖက်တွင်၊ ၎င်းတို့၏ “နေထိုင်မှု” သည် ယာယီတည်းခိုနေထိုင်မှုကို ညွှန်ပြသည်ဟု နားလည်ရန်လည်း မဖြစ်နိုင်ချေ။ အထူးသဖြင့် အချို့သည် “မက်ဆိုပိုတေးမီးယားတွင် နေထိုင်သူများ” (အခန်းကဏ္ဍ ၂:၉) နှင့် အချို့သည် “ရောမမြို့မှ ဧည့်သည်များ” (အခန်းကဏ္ဍ ၁၀) ဟု ခေါ်ဆိုခံရသည့်အချက်ကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမည်။

5. Dwelling at Jerusalem. The question has been raised as to how the foreigners enumerated in vs. 9–11 may be considered to have been “dwelling” at Jerusalem. Two explanations are possible. The Jews mentioned here may have come to the city of their fathers for a protracted stay, perhaps on business; or perhaps, like Paul, to study (ch. 22:3), or some may have been men in retirement from active life. On the other hand, it is not impossible to understand their “dwelling” to indicate a temporary stay, particularly in view of the fact that some are called “dwellers in Mesopotamia” (ch. 2:9) and others, “strangers of Rome” (v. 10)

ဘုရားကိုကိုးကွယ်သူများ။ ဤစကားလုံးသည် ဆိမောင်အား ဖော်ပြရာတွင် အသုံးပြုခဲ့သည် (လုကာ ၂:၂၅)။ ၎င်း၏ အဓိကအဓိပ္ပာယ်မှာ သတိထားမှု၊ သန့်ရှင်းသောအရာများကို ဂရုတစိုက်၊ ဘုရားဝတ်ပြုသည့်စိတ်ဖြင့် ကိုင်တွယ်သော စိတ်သဘောထားဖြစ်သည်။ ဤအဓိပ္ပာယ်ဖြင့် ၎င်းသည် မွေးရာပါဂျူးလူမျိုးများသာမက ဂျူးဘာသာသို့ ကူးပြောင်းလာသူများကိုပါ ထည့်သွင်းနိုင်သည်။ “ကောင်းကင်အောက်ရှိ လူမျိုးတိုင်းမှ” ဟူသော စကားရပ်သည် ထိုသို့ထည့်သွင်းမှုကို လိုအပ်ချက်တစ်ခုဖြစ်စေသည်။ ဤစကားလုံးသည် တမန်တော် ၈:၂ တွင်လည်း ထပ်မံပေါ်ထွက်လာသည်။

Devout. The word is used of Simeon (Luke 2:25). The primary meaning is one of circumspection, the disposition that handles sacred things carefully, devoutly, worshipfully. With this meaning it could include proselytes as well as Jews by birth. The expression “out of every nation under heaven” makes such inclusion a necessity. The word appears again in Acts 8:2.

ကောင်းကင်အောက်ရှိ လူမျိုးတိုင်းမှ။ နှစ်မျိုးဆက်အကြာတွင် ဟေရုဒ်အဂရီပ II သည် ဂျူးလူမျိုးများအား ရောမတို့အား ပုန်ကန်ခြင်းမှ တားဆီးရန် ကြိုးစားသည့် သူ၏ နာမည်ကျော်မိန့်ခွန်းတွင် “ကမ္ဘာပေါ်တွင် ကျွန်ုပ်တို့၏ လူမျိုးတစ်စိတ်တစ်ပိုင်းမပါဝင်သော လူမျိုးတစ်မျိုးမျှ မရှိပါ” (ဂျိုဆီးဖပ်စ်၊ စစ်ပွဲဆိုင်ရာ ii. ၁၆. ၄ [၃၉၉]) ဟု ကြေငြာခဲ့သည်။ ယာကုပ်သည် ၎င်း၏ ဝိညာဉ်လှုံ့ဆော်သော စာတစ်စောင်ကို “ပြန့်ကျဲနေသော အနွယ်ဆယ်နှစ်ခုသို့” လိပ်မူခဲ့သည် (ယာကုပ် ၁:၁)။ ဂျူးလူမျိုးများ၏ ဤပြန့်ကျဲမှုသည် ၎င်းတို့ခံစားခဲ့ရသော ကြီးမားသော သိမ်းသွားမှုများကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ (၁) ဘီစီ ၇၂၂ တွင် အာရှုရိယားနှင့် မီဒီယားသို့ အနွယ်ဆယ်ခုသိမ်းသွားခြင်း (၂ဓမ္မရာဇဝင် ၁၇:၆)။ (၂) ဘီစီ ၆၀၅ တွင် ဘာဘုလုန်သို့ ယုဒအနွယ်ကို သုံးကြိမ်ခွဲပြီး သိမ်းသွားခြင်း (၂ရာဇဝင်ချုပ် ၃၆:၁–၂၁; ယရမျာ ၅၂:၁–၃၀; ဒံယလ ၁:၁–၇ ကို ကြည့်ပါ)။ (၃) မက်ဆီဒိုးနီးယားမှ တိုလမီ ဆိုတာဖြင့် အီဂျစ်သို့ ဂျူးလူမျိုးများစွာ သိမ်းသွားခြင်း (ဂျိုဆီးဖပ်စ်၊ ရှေးဟောင်းရာဇဝင် xii. ၁. ၁ [၆၊ ၇])။ သိမ်းသွားမှုများဖြင့် ပြန့်ကျဲသွားသော ဂျူးလူမျိုးများအပြင်၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများဖြင့် ကမ္ဘာ့နေရာအနှံ့သို့ ဆွဲဆောင်ခံရသော ဂျူးလူမျိုးထောင်ပေါင်းများစွာ ရှိခဲ့သည်။

Out of every nation. Herod Agripa II, in his famous speech made two generations later in an effort to keep the Jews from rebelling against the Romans, declared that “there is not a people in the world which does not contain a portion of our race” (Josephus War ii. 16. 4 [399]), and James addressed his inspired epistle “to the twelve tribes which are scattered abroad” (James 1:1). This dispersion of the Jews was due primarily to the great captivities they had suffered: (1) the ten tribes to Assyria and Media in 722 b.c. (2 Kings 17:6); (2) the tribe of Judah to Babylonia, in three separate transportations beginning in 605 (see on 2 Chron. 36:1–21; Jer. 52:1–30; Dan. 1:1–7); (3) the great numbers to Egypt by the Macedonian Ptolemy Soter (Josephus Antiquities xii. 1. 1 [6, 7]). In addition to the Jews who were dispersed by the captivities, thousands of them were lured to every part of the world by commercial activities.

၆။ ဤသတင်းထွက်ပေါ်လာသောအခါ။ သို့မဟုတ် “ဤဆူညံသံဖြစ်ပေါ်လာပြီးနောက်”။ “ဆူညံသံ” သို့မဟုတ် “အသံ” ဟူသော ဂရိစကားလုံး ဖိုနီ သည် မကြာခဏ “အသံ” ဟု ဘာသာပြန်ဆိုသည်။ ယောဟန် ၃:၈ တွင် ၎င်းသည် ဝိညာဉ်တော်၏ လှုပ်ရှားမှုကို သရုပ်ဖော်ရန် လေပြင်းတိုက်သံအတွက် အသုံးပြုသည်။ ဤနေရာတွင် စကားလုံးသည် ဖြစ်နိုင်သော အဓိပ္ပာယ်နှစ်ခုရှိသည်။ (၁) “ပြင်းထန်သောလေပြင်းကဲ့သို့ ကောင်းကင်မှအသံ” (တမန်တော် ၂:၂)။ (၂) တပည့်တော်များ၏ ရောနှောသော စကားပြောသံ (အခန်းကဏ္ဍ ၄)။ ဖိုနီသည် အနည်းကိန်းဖြစ်သည့်အတွက်၊ ၎င်းသည် ယုံကြည်သူများရှိရာ အိမ်အပြင်ဘက်တွင်လည်း ကြားနိုင်ခဲ့သော ဘုရားသခင်၏ အသံကို ရည်ညွှန်းဖွယ်ရှိသော်လည်း၊ အခန်းကဏ္ဍ ၄ ၏ အသံများစွာကိုလည်း ရည်ညွှန်းနိုင်သည်။

6. When this was noised abroad. Or, “this noise having occurred.” The Greek word for “noise” or “sound,” phōnē, is often translated “voice.” In John 3:8 it is used for the “sound” of the wind to illustrate the movements of the Spirit. Here the word has two possible meanings: (1) the “sound from heaven as of a rushing mighty wind” (Acts 2:2); (2) the sound created by the mixed speech of the disciples (v. 4). Since phōnē is in the singular, it seems most likely to refer to the divine sound, which may well have been heard outside the house where the believers were, but it may also refer to the many voices of v. 4.

လူအများ။ ဆိုလိုသည်မှာ ယေရုဆလင်မြို့ရှိ လူအုပ်ကြီး၊ အထူးသဖြင့် နိုင်ငံခြားမှ လာရောက်သူများဖြစ်သည်။

The multitude. That is, the crowds of people in Jerusalem, including particularly the visitors from foreign lands.

အံ့သြထိတ်လန့်ကြသည်။ ဂရိစကားလုံး “sugchunō” သည် “အတူတကွလောင်းထည့်သည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။ ဤစကားလုံးသည် ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ငါးကြိမ်သုံးထားပြီး “စိတ်ရှုပ်ထွေးသည်” သို့မဟုတ် “အံ့သြထိတ်လန့်သည်” ဟု ဘာသာပြန်ရန် ပိုမိုသင့်လျော်သည်။ ဆူညံသံထွက်ပေါ်ရာနေရာသို့ ရောက်ရှိလာသောအခါ လူအများသည် မတူညီသော ဘာသာစကားများစွာကို ပြောဆိုနေသည်ကို ကြားရသဖြင့် သဘာဝအလျောက် အံ့သြထိတ်လန့်ကြသည်။

Were confounded. Gr. sugchunō, “to pour together.” The word is peculiar to Acts, where it is used five times. It is better translated “confused,” or “bewildered.” The multitude were naturally surprised, on arriving at the place whence the noise originated, to hear speakers using so many different tongues.

သူတို့ပြောသည်ကို ကြားရသည်။ တမန်တော်များအား အခြားဘာသာစကားများပြောနိုင်သော စွမ်းရည်ကို ပေးအပ်ခြင်းဖြစ်သလား၊ သို့မဟုတ် နားထောင်သူများအား တမန်တော်များပြောသည်ကို နားလည်နိုင်သော စွမ်းရည်ကို ပေးအပ်ခြင်းဖြစ်သလားဟု မေးခွန်းထုတ်လေ့ရှိသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ပေါလုက ဘာသာစကားဖလှယ်မှု၏ ဆုကျေးဇူးကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့သော်လည်း (၁ ကောရိန္တု ၁၂:၃၀; ၁၄:၁၃, ၂၇ ကိုကြည့်ပါ)၊ ပင်တိကုတ္တေပွဲတွင် ပေးအပ်ခံရသော ဆုကျေးဇူးသည် တမန်တော်များအပေါ်သို့ သန္တာန်တင်ကျရောက်ခဲ့သည်ဖြစ်ရာ (ဓမ္မတော် ၂:၃, ၄; AA ၄၀; DA ၈၂၁ ကိုကြည့်ပါ) တမန်တော်များအပေါ်သို့ ပေးအပ်ခံရသည်မှာ ထင်ရှားသည်။

Heard them speak. The question sometimes is raised as to whether the gift operated here upon the apostles, giving them the power to speak other languages, or upon the hearers, giving them understanding of what the apostles said. Although it is true that Paul later recognizes the existence of a gift of interpretation of tongues (see 1 Cor. 12:30; 14:13, 27), the gift at Pentecost seems quite clearly to have been one bestowed on the apostles, because it was upon them that the Spirit came (Acts 2:3, 4; see AA 40; DA 821).

ဘာသာစကား။ ဂရိစကားလုံး “dialektos” (ဓမ္မတော် ၁:၁၉ ကိုကြည့်ပါ)။ နောက်တွင်ဖော်ပြထားသော စာရင်း (ဓမ္မတော် ၂:၉–၁၁) သည် ဘာသာစကားအုပ်စုများကို ရည်ညွှန်းသည်။ တမန်တော်တစ်ဦးစီသည် သူပြောဆိုနေသော အုပ်စုအလိုက် မတူညီသော ဘာသာစကားကို အသုံးပြုခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ နောက်မှရောက်လာသူများသည် သူတို့၏ဘာသာစကားပြောနေသော အုပ်စုကို ရှာမတွေ့မချင်း လှည့်လည်သွားလာခဲ့ကြဖွယ်ရှိသည်။ ဤနည်းဖြင့် နိုင်ငံပေါင်းစုံမှ လူများကို တပြိုင်နက်တည်း ဝန်ဆောင်မှုပေးခဲ့သည်။

Language. Gr. dialektos (see on ch. 1:19). The list that follows (ch. 2:9–11) refers to language groups. Probably each speaker was using a different language according to the group he was addressing. Latecomers to the assembly doubtless moved about until they found the group where their own tongue was being spoken. In this way many nationalities were served simultaneously.

၇. အံ့သြထိတ်လန့်ပြီး အံ့ဩခဲ့ကြသည်။ ဂရိစကားလုံး “အံ့သြသည်” သည် စကားလုံးအရ “ကိုယ့်ကိုယ်မှ ထွက်ပြီးရပ်နေသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး၊ ဘာသာစကားအံ့ဖွယ်ကို ကြားခဲ့ရသူများအား လွှမ်းမိုးခဲ့သော မျက်လုံးပြူးအံ့သြမှုကို ရည်ညွှန်းသည်။ မာကု ၃:၂၁ တွင် “သူသည် စိတ်မထိန်းနိုင်ဖြစ်နေသည်” ဟု အသုံးပြုပုံကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။ “အံ့ဩသည်” ဟူသော ဂရိစကားလုံးသည် ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေသော အဓိပ္ပာယ်ကို ဆောင်သည်၊ “အဆက်မပြတ်အံ့ဩနေသည်” ဟူ၍ ဖြစ်ပြီး၊ သူတို့ကြားလေလေ အံ့ဩမှုပိုမိုကြီးလာသည်။

7. Amazed and marvelled. The Greek word translated “amazed” literally means “to be standing out of oneself,” and refers to the first wide-eyed astonishment that overwhelmed those who heard the miracle of tongues. Compare its use in Mark 3:21, “He is beside himself.” The Greek word for “marvelled” contains the idea of continuity, “to be marveling,” for their wonder grew greater the more they heard.

ဂါလိလဲလူများ။ ဧဝံဂေလိသတင်းပေးသူများကို ဤသို့ဖော်ပြခြင်းသည် အဓိကအားဖြင့် ဂါလိလဲမှဖြစ်သော တမန်တော်များကို ရည်ညွှန်းခြင်းဖြစ်နိုင်သည် (မာကု ၃:၁၄ ကိုကြည့်ပါ)၊ မဿဲအား ထိုပြည်နယ်မှဖြစ်သည်ဟု ရေတွက်ပါက။ ယေဘုယျအားဖြင့် လူတစ်ရာနှင့်နှစ်ဆယ်ထဲမှ အများစုလည်း ဂါလိလဲမှ လာခဲ့ကြဖွယ်ရှိသည်။

Galilæans. This description of the gospel messengers may refer primarily to the apostles, who were all from Galilee (see on Mark 3:14), if Matthias be counted as coming from that province. In a general way it may also be true of the 120, many of whom doubtless had come from Galilee.

“ဂါလိလဲလူများ” ဟူသော အမည်သည် မထီမဲ့မြင်ပြုသည့်သဘောဖြင့် အသုံးပြုခံရပုံရသည်၊ အကြောင်းမှာ ဂါလိလဲဒေသခံများသည် ယဉ်ကျေးမှုမရှိဟု ယူဆခံရသောကြောင့်ဖြစ်သည် (မဿဲ ၂:၂၂; ၄:၁၅; ၂၆:၇၃; DA ၂၃၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ထို့ကြောင့် ဂါလိလဲလူများက နိုင်ငံခြားဘာသာစကားများကို ကျွမ်းကျင်စွာပြောဆိုနေသည်ကို တွေ့ရသည်မှာ ပို၍အံ့သြစရာဖြစ်သည်။

The title “Galilaeans” seems to have been used scornfully, because the inhabitants of Galilee lacked culture (see on Matt. 2:22; 4:15; 26:73; see DA 232). It was all the more surprising, therefore, to find men of Galilee fluently speaking foreign languages.

၈. ငါတို့တစ်ဦးစီ ကြားရသည်။ ဤသည်မှာ အံ့သြထိတ်လန့်နေသော နားထောင်သူများမှ ပြောဆိုခဲ့သော မှတ်ချက်များစွာကို စာရေးသူက ပေါင်းစပ်ဖော်ပြထားသည့် ထုတ်ပြန်ချက်ဖြစ်သည်။ ဤအချက်သည် ဘာသာစကားများစွာပါဝင်နေသော်လည်း ဧဝံဂေလိသတင်းကို ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းသို့ ပေးပို့မည့် အရိပ်အယောင်နှင့် ကတိတစ်ရပ်ဖြစ်သည်။

8. Hear we every man. Obviously a composite statement, in which the writer embodies numerous remarks from representatives of the various nationalities next enumerated. The fact stated by these amazed listeners was both a foretaste and a pledge of the giving of the gospel to all the world, despite the fact of the many languages involved.

မွေးဖွားရာ နေရာ။ တက်ရောက်သူများထဲမှ အများစုသည် ဂျူးဘာသာဝင်များဖြစ်သော်လည်း၊ နိုင်ငံခြားတွင် မွေးဖွားခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ မွေးရပ်မြေအသီးသီး၏ ဘာသာစကားများကို ပြောဆိုရင်း ကြီးပြင်းလာခဲ့ကြသည်။ နောက်တွင် ဖော်ပြထားသော စာရင်းသည် ဤပွဲတော်ကြီးတွင် ကိုယ်စားပြုခံရသော နိုင်ငံများကို ဂရုတစိုက်စုံစမ်းခဲ့သော လေ့လာသင်ယူထားသည့် သမိုင်းပညာရှင်တစ်ဦး၏ အမှတ်အသားကို ဖော်ပြသည်။ လုကာသည် ပင်တိကုတ္တေပွဲတစ်ခုသို့ တက်ရောက်ခဲ့ဖူးသူ (ဓမ္မတော် ၂၁:၁၅) ဖြစ်ပြီး၊ ထို့ကြောင့် ပင်တိကုတ္တေရာသီတွင် စုဝေးလာသော လူအုပ်စုမျိုးကို သိရှိသည်။ လုကာသည် နိုင်ငံများကို အမည်ပေးရာတွင် ရောမအင်ပါယာ၏ စိတ်ကူးယဉ်မြင်ကွင်းတစ်ခုကို ယူဆပြီး၊ ပါလက်စတိုင်းကို ဗဟိုချက်အဖြစ်ယူကာ အရှေ့၊ မြောက်၊ အနောက်၊ တောင်သို့ အစဉ်လိုက်ကြည့်ရှုသည်။ ဤနည်းဖြင့် “ကောင်းကင်အောက်ရှိ နိုင်ငံအားလုံး” (ဓမ္မတော် ၂:၅) ဟူသော ရည်ညွှန်းချက်ကို သက်သေပြသည်။ ဂျူးလူမျိုးများ၏ ပြန့်ကျဲနေထိုင်မှု (တစ်ကမ္ဘာလုံးသို့ ပျံ့နှံ့သွားမှု) (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၉, ၆၀; ယောဟန် ၇:၃၅; ဓမ္မတော် ၆:၁ ကိုကြည့်ပါ) သည် ယေဘုယျအားဖြင့် လေးမျိုးခွဲထားသည်။ ဤအုပ်စုများနှင့် လုကာရည်ညွှန်းသော ၎င်းတို့၏ အစိတ်အပိုင်းအချို့မှာ- (၁) ဘာဗုလုန်နှင့် အခြားအရှေ့ဒေသများမှ- ပါသီယန်များ၊ မီဒီများ၊ ဧလမ်လူများ၊ မက်ဆိုပိုတေးမီးယားနေထိုင်သူများ၊ (၂) ဆီးရီးယားနှင့် အာရှမိုင်နာမှ- ယုဒပြည်၊ ကပ္ပဒိုးကီးယား၊ ပုန္တုတ်၊ အာရှ၊ ဖရူဂီယာ၊ ပင်ဖူလီယာ၊ (၃) မြောက်အာဖရိကမှ- အီဂျစ်၊ ဆိုင်ရင်းနီအနီးရှိ လစ်ဗျားအစိတ်အပိုင်းများ၊ (၄) ရောမမှ- ရောမဧည့်သည်များ။ ထို့ကြောင့် စာရင်းသည် ယေဘုယျအားဖြင့် လူသိများသော အစီအစဉ်အတိုင်း ပေးထားသည်။ ရည်ညွှန်းထားသော လူမျိုးအသီးသီး၏ ပထဝီဝင်တည်နေရာများကို ယေရှုမွေးဖွားချိန်တွင် ရောမကမ္ဘာနှင့် ဂျူးပြန့်ကျဲနေထိုင်မှုတွင် ကြည့်ပါ။

Wherein we were born. Many of those present, although Jews by religion, had been born in other lands and had grown up speaking the languages of their various birthplaces. The list that follows reveals the trained historian, who had inquired carefully as to the nations represented at this great occasion, who himself later attended at least one Pentecost (ch. 21:15), and who therefore knew the kind of crowd that gathered at the Pentecostal season. Luke follows a sequence of sorts in naming the nations, as though he were taking a mental bird’s-eye view of the Roman Empire. With Palestine as his center he looks first at the east, then passes north, west, and south in that order. In this way the reference to “every nation under heaven” (ch. 2:5) is justified. The Jews of the Dispersion (see Vol. V, pp. 59, 60; John 7:35; Acts 6:1) seem generally to have been divided into four classes. These classes, together with some of their component parts to which Luke refers, are: (1) those from Babylonia and other eastern areas: Parthians, Medes, Elamites; dwellers in Mesopotamia; (2) those from Syria and Asia Minor: Judea, Cappadocia, Pontus, Asia, Phrygia, Pamphylia; (3) those from northern Africa: Egypt, parts of Libya about Cyrene; (4) those from Rome: strangers of Rome. It appears, therefore, that the list is given according to a generally known scheme. For the geographical positions of the various peoples referred to see, The Roman World at the Birth of Jesus; The Diaspora.

၉. ပါသီယန်များ။ စာရင်းသည် အရှေ့ဘက်ရှိ ပါသီယန်အင်ပါယာကြီးဖြင့် စတင်သည်။ ၎င်းသည် ရောမအစိုးရ၏ အဓိကရန်သူဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ ရောမဗိုလ်ချုပ် ကရက်ဆပ်အား အနိုင်ယူခဲ့သည့် ရာစုနှစ်တစ်ခုခန့်ကတည်းက ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ကက်စပီယံပင်လယ်တောင်ဘက်၊ တိုင်ဂရစ်မှ အင်ဒပ်စ်အထိ တည်ရှိသည်။ ဘာသာစကားမှာ ပါရှန်းဖြစ်ပြီး၊ မီဒီများ၏ ဘာသာစကားလည်း ပါရှန်းဖြစ်ဖွယ်ရှိသည်။

9. Parthians. The list begins at the east with the great Parthian kingdom, which was still, as it had been in the days of the defeated Roman general Crassus a century before, the chief enemy of the Roman government. It lay south of the Caspian Sea, from the Tigris to the Indus. The language was Persian, as was probably also the language of the Medes.

မီဒီများ။ မီဒီလူမျိုးများ၏ နိုင်ငံသည် ကက်စပီယံပင်လယ်အနောက်တောင်ဘက်၊ အာရှုရိယဒေသအရှေ့ဘက်တွင် တည်ရှိသည်။ ဆယ်နိုင်ငံများမှ အချို့ကို မီဒီယာသို့ သိမ်းဆည်းခံခဲ့ရသည် (၂ ဘုရင်မှတ်တမ်း ၁၇:၆)။ ကမ္ဘာဦး ၁၀:၂; ဒံယေလ ၂:၃၉ ကိုကြည့်ပါ။

Medes. The country of the Medes lay southwest of the Caspian Sea, east of the region of Assyria. It was to Media that some of the ten tribes had been carried captive (2 Kings 17:6). See on Gen. 10:2; Dan. 2:39.

ဧလမ်လူများ။ ဤလူမျိုးသည် ပါသီယာအရှေ့ဘက်၊ မီဒီယာမြောက်ဘက်၊ ဘာဗုလုန်အနောက်ဘက်နှင့် ပါရှန်းပင်လယ်ကွေ့တောင်ဘက်ရှိ နိုင်ငံတွင် နေထိုင်သည်။ ကမ္ဘာဦး ၁၀:၂၂; ဧသတာ ၁:၂; ဒံယေလ ၈:၂ ကိုကြည့်ပါ။ ဧလမ်လူမျိုးကို LXX တွင် “ပါရှန်လူမျိုး” ဟုခေါ်သော်လည်း၊ ဧလမ်ဘာသာစကားသည် ပါရှန်းနှင့် ကွဲပြားသည်။

Elamites. These people lived in a kingdom bounded by Parthia on the east, Media on the north, and Babylonia on the west. The Persian Gulf lay to the south. See on Gen. 10:22; Esther 1:2; Dan. 8:2. The people of Elam are called “Persians” in the LXX, but the Elamite language was different from that of Persia.

မက်ဆိုပိုတေးမီးယားနေထိုင်သူများ။ မက်ဆိုပိုတေးမီးယားသည် “မြစ်နှစ်စင်းကြား” တည်ရှိပြီး၊ တိုင်ဂရစ်နှင့် ယူဖရေးတီးမြစ်ကြားဖြစ်သည် (ကမ္ဘာဦး ၂၄:၁၀ ကိုကြည့်ပါ)။ “နေထိုင်သူများ” တွင် အာရမိတ်ဘာသာစကား၏ မျိုးကွဲများကို ပြောဆိုသော ဘာသာစကားအုပ်စုများစွာ ပါဝင်သည် (အတွဲ ၁၊ စာမျက်နှာ ၃၀; ဒံယေလ ၂:၄ ကိုကြည့်ပါ)။

Dwellers in Mesopotamia. Mesopotamia lay “between the rivers,” that is, between the Tigris and the Euphrates (see on Gen. 24:10). The “dwellers” would include several linguistic groups that would speak variants of Aramaic (see Vol. I, p. 30; see on Dan. 2:4).

ယုဒပြည်။ လုကာက ယုဒပြည်ကို ဤနေရာတွင် အမည်ပေးထားခြင်းသည် သမိုင်းပညာရှင်များကို အံ့သြစေသည်၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းကို သဘာဝအလျောက် ယူဆထားနိုင်သည်။ အချို့က ၎င်းသည် အိန္ဒိယ သို့မဟုတ် အိဒုမေယာအတွက် အမှားဖြစ်သည်ဟု ယူဆကြသည်။ သို့သော် ဂျူးမဟုတ်သူ လုကာအတွက် ၎င်း၏ သမိုင်း၏ ဗဟိုချက်ဖြစ်သော ယုဒပြည်ကို ဖော်ပြရန် သဘာဝကျသည်။ ၎င်းပါဝင်မှုသည် စာရင်းကို ပိုမိုပြည့်စုံစေသည်။ “ယုဒပြည်” သည် ပါလက်စတိုင်းတစ်ခုလုံးကို အကျုံးဝင်သော အဓိပ္ပာယ်ဖြင့်လည်း ယူဆနိုင်သည်။

Judæa. It has puzzled Bible students that Luke should have named Judea here, rather than leaving it to be taken for granted. Some have supposed it to be a mistake for India or Idumaea. But it would be natural for the Gentile Luke to mention Judea, the focal point of his history. Its presence makes the list the more complete. “Judea” may also be taken in a wider sense to include all Palestine.

ကပ္ပဒိုးကီးယား။ လုကာသည် အရှေ့မှ အနောက်သို့ မှတ်တမ်းရေးရာတွင်၊ မက်ဆိုပိုတေးမီးယားအနောက်မြောက်ဘက်ရှိ ပြည်နယ်ကို နောက်ထပ်အမည်ပေးသည်။ ကပ္ပဒိုးကီးယားသည် ယခု တူရကီအရှေ့ပိုင်းတွင် တည်ရှိပြီး၊ အရှေ့ဘက်တွင် အာမေးနီးယား၊ မြောက်ဘက်တွင် အနက်ရောင်ပင်လယ် (ယူဇင်း) နှင့် ပုန္တုတ်ပြည်နယ်၊ အနောက်ဘက်တွင် ဂါလာတိယား၊ တောင်ဘက်တွင် ပေါလု၏ နိုင်ငံဖြစ်သော စီလစီယာ (ဓမ္မတော် ၂၁:၃၉) တို့ဖြင့် ဝိုင်းရံထားသည်။ ၎င်းတွင် ပြောဆိုသော ဘာသာစကားကို မသိရှိရပါ။ ဖြစ်နိုင်ချေမှာ “လိုကျာဩနီးယား၏ စကားပုံ” (ဓမ္မတော် ၁၄:၁၁) နှင့် ဆင်တူသည်။

Cappadocia. As he moves in his record from east to west, Luke names next the province lying northwest of Mesopotamia. Cappadocia lay in the eastern part of what is now Turkey, bounded by Armenia on the east, with the Black (Euxine) Sea and the province of Pontus on the north, Galatia on the west and Cilicia, the country of Paul (ch. 21:39), to the south. It is not known what language was spoken. Perhaps it was similar to the “speech of Lycaonia” (ch. 14:11).

ပုန္တုတ်။ ဤဒေသသည် အနက်ရောင်ပင်လယ်၏ တောင်ဘက်ကမ်းရိုးတန်းတွင်၊ ကပ္ပဒိုးကီးယားမြောက်ဘက်တွင် တည်ရှိသည်။ ၎င်းသည် ရောမအုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ရှိသည်။ ၎င်း၏ မူရင်းဘာသာစကားကို မသိရှိရပါ။

Pontus. This region lay on the southern shore of the Black Sea, north of Cappadocia. Like its neighbor it was under Roman administration. Its native language is not known.

အာရှ။ ၎င်းသည် ယခုခေတ်အာရှမဟုတ်ဘဲ၊ အာရှမိုင်နာ၏ အနောက်ဖက်စွန်းတွင် တည်ရှိသော ရောမပြည်နယ်ဖြစ်ပြီး၊ ယခု တူရကီအနောက်ပိုင်း၏ အများစုကို အကျုံးဝင်သည်။ ဧဖက်သည် ၎င်း၏ အဓိကမြို့ဖြစ်သည်။ သန္တာန်သည် ပေါလု၏ ဒုတိယသာသနာပြုခရီးတွင် ဤဒေသသို့ ဝင်ရောက်ခြင်းကို တားမြစ်ခဲ့သည်။ ၎င်းကို အိုင်အိုးနီးယားဟု မကြာခဏခေါ်ဆိုပြီး၊ လူဦးရေမှာ ဂရိလူမျိုးများဖြစ်သည်။ ဗျာဒိတ် ၁:၂, ၃ ၏ စာခုနစ်စောင်သည် အာရှပြည်နယ်ရှိ မြို့များသို့ ရေးသားထားသည်။ ဤဒေသများနှင့် နောက်ဆက်တွဲဒေသများတွင် ဂရိဘာသာစကားကို အများစုက နားလည်သော်လည်း၊ ဒေသခံလူထုသည် ၎င်းတို့၏ ဒေသဆိုင်ရာ ဘာသာစကားများကို အသုံးပြုခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

Asia. This is not the modern Asia, but a Roman province lying in the western end of Asia Minor, embracing much of the western part of modern Turkey. Ephesus was its chief city. The Holy Spirit prevented Paul on his Second Missionary Journey from entering this region. It was frequently called Ionia, and was markedly Greek in population. The seven letters of Rev. 1:2, 3 are addressed to cities in the province of Asia. Although Greek was understood by the majority in this and the following regions, the common people doubtless used their own local tongues.

၁၀. ဖရူဂီယာ နှင့် ပင်ဖူလီယာ။ ရောမအာရှ၏ အရှေ့တောင်ဘက်ရှိ ခရိုင်ငယ်နှစ်ခု။

10. Phrygia, and Pamphylia. Two small districts southeast of Roman “Asia.”

အီဂျစ်။ ထောင်စုနှစ်တစ်ခုခွဲကျော်ကြာ အီဂျစ်နှင့် ဟီဘရူးလူမျိုးများအကြား ဆက်နွယ်မှုရှိခဲ့သည်။ ယာကုပ်နှင့် သူ၏မိသားစု၏ နေထိုင်မှု၊ ဟီဘရူးလူမျိုးများ၏ ကျွန်ခံရမှု၊ နောက်ပိုင်းတွင် အီဂျစ်၏ ပါလက်စတိုင်းကျူးကျော်မှုများကို သက်သေပြသည် (၁ ဘုရင်မှတ်တမ်း ၁၄:၂၅ ကိုကြည့်ပါ)။ ယေရမိ၏ခေတ်တွင် ယုဒပြည်တွင် အီဂျစ်ထောက်ခံသူများအုပ်စုရှိခဲ့ပြီး၊ ယုဒပြည်သည် ဘာဗုလုန်လက်သို့ ကျရောက်နေစဉ် ယေရမိအပါအဝင် အများအပြားကို အီဂျစ်သို့ ခေါ်ဆောင်သွားခဲ့သည် (ယေရမိ ၄၂:၁၃–၄၃:၇)။ ထောစမ်များက ဂျူးလူမျိုးထောင်ပေါင်းများစွာကို အီဂျစ်သို့ ခေါ်ဆောင်သွားခဲ့ပြီး၊ မက္ကဘီများ၏ ဆလူးကစ်မင်းများကို ဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်မှုအတွင်း အခြားသူများလည်း ထိုသို့သွားခဲ့သည်။ လုကာ၏ခေတ်တွင် အလက်ဇန္ဒရိယမြို့၏ လူဦးရေ၏ သုံးပုံတစ်ပုံခန့်မှာ ဂျူးလူမျိုးများဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့၏ လူမျိုးခေါင်းဆောင်တစ်ဦးက အုပ်ချုပ်ခဲ့သည် (ဂျိုးဇီဖပ်စ် ရှေးဟောင်းပစ္စည်းများ xiv. ၇. ၂ [၁၁၇])။ ထိုနိုင်ငံသည် ဟယ်လင်နစ်ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း၊ ဒေသခံဘာသာစကားမှာ ကော့ပ်တစ်ဖြစ်ပြီး၊ ဂရိအက္ခရာဖြင့် အဓိကရေးသားထားသော ရှေးအီဂျစ်ဘာသာစကားမှ ဖွံ့ဖြိုးလာပြီး ဒီမိုးတစ်ခေါင်းစဉ်များ၏ လွှမ်းမိုးမှုဖြင့် ပြုပြင်ထားသည်။

Egypt. For more than a millennium and a half there had been a tie between Egypt and the Hebrews. Witness the sojourn there of Jacob and his family, the enslavement of the Hebrew tribes, and the later Egyptian invasions of Palestine (see on 1 Kings 14:25). There was a strong pro-Egyptian party in Judea in the time of Jeremiah, and many, including Jeremiah himself, were taken there while Judea was falling into the hands of the Babylonians (Jer. 42:13 to 43:7). Thousands of Jews were taken to Egypt by Ptolemy, and others went there during the struggles of the Maccabees against the Seleucid kings. Jews constituted about one third of the population of Alexandria in Luke’s day, and were ruled by an ethnarch of their own (Josephus Antiquities xiv. 7. 2 [117]). The country was Hellenized, but the local language was Coptic, a development of ancient Egyptian largely written in the Greek alphabet, and modified by Demotic (simplified Egyptian writing) influences.

လစ်ဗျား။ ဤအမည်သည် ရှေးယခင်က အီဂျစ်မှလွဲ၍ အာဖရိကတစ်ခုလုံးကို ရည်ညွှန်းသော်လည်း၊ ဤနေရာတွင် ယခုခေတ် လစ်ဗျားနှင့် အနီးစပ်ဆုံးနယ်မြေကို ရည်ညွှန်းသည်ဟု နားလည်ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဆိုင်ရင်းနီသည် မြေထဲပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းရှိ ၎င်း၏ အဓိကမြို့ဖြစ်သည်။ ၎င်း၏ ယဉ်ကျေးမှုသည် ဟယ်လင်နစ်ဖြစ်သော်လည်း၊ ထောစမ် ၁ လက်ထဲတွင် ပါလက်စတိုင်းမှ ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးခံရမှုကြောင့် ဂျူးလူမျိုးများ၏ ကိုလိုနီတစ်ခုရှိခဲ့သည် (ဂျိုးဇီဖပ်စ် Against Apion ii. ၄ [၄၄])။ ဆိုင်ရင်းနီမှ ယေရှု၏ ကားစဉ်ကိုထမ်းခဲ့သော ဆီမွန်လည်း ထိုမှဖြစ်သည် (မဿဲ ၂၇:၃၂)၊ ထို့ပြင် ဆီးရီးယား၏ အန္တိအုတ်မြို့ကို ဧဝံဂေလိသတင်းပေးရန် သာသနာပြုစိတ်ဓာတ်ရှိသော လူများလည်း ထိုမှဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် အောင်မြင်မှုရရှိခဲ့ရာ ဗာနဗတ်နှင့် တာရှုမြို့မှ ရှောလုတို့က သွားရောက်ကူညီခဲ့သည် (ဓမ္မတော် ၁၁:၁၉–၂၆)။ ကမ္ဘာဦး ၁၀:၁၃ ကိုကြည့်ပါ။

Libya. A name anciently used for all known Africa, with the possible exception of Egypt, but to be understood here as indicating approximately the same territory as modern Libya, Cyrene being its chief city on the Mediterranean coast. Its culture was highly Hellenistic, but it possessed a large Jewish colony, the result of a deportation from Palestine under Ptolemy I (Josephus Against Apion ii. 4 [44]). From Cyrene came Simon, who had borne Jesus’ cross (Matt. 27:32), and it was from there that missionary-minded men were to evangelize Antioch of Syria, having such success that Barnabas and Saul of Tarsus went to help them (Acts 11:19–26). See on Gen. 10:13.

ရောမဧည့်သည်များ။ ဂရိစကားလုံး “epidēmountes Rhōmaioi” သည် “ရောမဧည့်သည်များ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။ “Rhōmaioi” သည် ပုံမှန်အားဖြင့် “ရောမနိုင်ငံသားများ” ဟု ဆိုလိုပြီး “ရောမမြို့တွင်နေထိုင်သူများ” မဟုတ်ပါ။ “ရောမဧည့်သည်များ” ဟူသော စကားစုသည် ရောမမြို့တွင် ယာယီနေထိုင်သော ဂျူးလူမျိုးများ သို့မဟုတ် ယေရုဆလင်တွင် ယာယီနေထိုင်သော ရောမဂျူးလူမျိုးများကို ရည်ညွှန်းသည်။ ရောမမြို့တွင် ဂျူးလူမျိုးများမှာ များပြားလှသဖြင့်၊ ဗာရပ်စ်က ၎င်းတို့အား ဩဂတ်စတုတ်ထံ သံတမန်စေလွှတ်ရန် ခွင့်ပြုသောအခါ၊ သံတမန်ငါးဆယ်ကို ရောမမြို့တွင်နေထိုင်သော ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံသားရှစ်ထောင်ကျော်က ထောက်ခံခဲ့သည် (ဂျိုးဇီဖပ်စ် ရှေးဟောင်းပစ္စည်းများ xvii. ၁၁. ၁)။ ဂျူးလူမျိုးများကို တီဘီရီးယပ်စ်က အေဒီ ၁၉ တွင် အီတလီမှ ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးခဲ့သည်။ ထိုအမိန့်ကြောင့် ထောင်ပေါင်းများစွာသည် ခိုလှုံရာရှာဖွေရန် လိုအပ်ခဲ့ပြီး၊ သဘာဝအလျောက် ၎င်းတို့ထဲမှ အများအပြားသည် ပါလက်စတိုင်းသို့ ပြန်လာခဲ့ကြသည်။ တီဘီရီးယပ်စ်က ဤအမိန့်ကို ရုပ်သိမ်းခဲ့သော်လည်း၊ ရောမဂျူးလူမျိုးများစွာသည် ယေရုဆလင်တွင် ဆက်လက်နေထိုင်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၆၅, ၆၆ ကိုကြည့်ပါ)။

Strangers of Rome. Gr. epidēmountes Rhōmaioi, “sojourning Romans.” Rhōmaioi, usually means “Roman citizens” rather than “inhabitants of Rome.” The phrase “strangers of Rome” would therefore refer to Jews who lived at Rome as sojourners, or to Roman Jews temporarily sojourning in Jerusalem. Jews were so numerous in Rome that when Varus sanctioned their sending an embassy to Augustus, the 50 ambassadors were joined by more than 8,000 of their countrymen resident in the city (Josephus Antiquities xvii. 11. 1). Jews had been banished from Italy by Tiberius in a.d. 19. That edict must have sent several thousands seeking asylum, and naturally numbers of them would return to Palestine. Tiberius revoked this edict, but many Roman Jews might well have lingered in Jerusalem (see Vol. V, pp. 65, 66).

၉-၁၁။ ဂျူးလူမျိုးများနှင့် ဘာသာပြောင်းသူများ။ ဤစကားလုံးများသည် အထက်တွင်ဖော်ပြထားသော လူစာရင်းတစ်ခုလုံးကို သက်ရောက်နိုင်သည်၊ သို့မဟုတ် အထူးသဖြင့် ထိုကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဝတ်ပြုသူများ၏ လူစုလူဝေးတွင် ရောမဘာသာပြောင်းသူများ၏ ထင်ရှားမှုကို အလေးပေးဖော်ပြသည့် မှတ်စုတစ်ခုအဖြစ် ဖတ်ရှုနိုင်သည်။ ဂျူးမဟုတ်သူ လုကာ (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၆၆၄ ကိုကြည့်ပါ) သည် ဂျူးမဟုတ်သူ သိအိုဖိလပ်စ်ထံ ရေးသားရာတွင် (လုကာ ၁:၃ ကိုကြည့်ပါ)၊ ရောမအင်ပါယာ၏ မြို့တော်မှ လာရောက်သူများကို ဖော်ပြခြင်းသည် သဘာဝကျသည်။ “ဘာသာပြောင်းသူများ” အတွက် မဿဲ ၂၃:၁၅ ကိုကြည့်ပါ။

Jews and proselytes. The words may be applied to the whole preceding list, or they may be read like a note, especially emphasizing the prominence of the Roman proselytes in that cosmopolitan multitude of worshipers.

It is natural that the Gentile Luke (see Vol. V, p. 664), writing to the Gentile Theophilus (see on Luke 1:3), should mention visitors from the capital of the Roman Empire. For “proselytes” see on Matt. 23:15.

၁၁။ ကရေတ်နှင့် အာရေဗျလူမျိုးများ။ ဤနာမည်နှစ်ခုသည် အထက်တွင်ဖော်ပြထားသော စာရင်းတွင် ထပ်မံထည့်သွင်းထားပုံရပြီး၊ ၎င်းသည် လုကာ၏ဖော်ပြချက်၏ စစ်မှန်မှုကို သက်သေပြသည့်အနေဖြင့် ကိုးကားခံရသည်၊ ဥပမာ မျက်မြင်သက်သေတစ်ဦးက လုကာအား အလွတ်သဘော ပြောပြခဲ့သည့်အတိုင်း ဖော်ပြထားခြင်းဖြစ်သည်။ ဂရိနိုင်ငံ၏တောင်ဘက်ရှိ ကရေတ်ကျွန်းတွင် ဂျူးလူဦးရေ များစွာနေထိုင်သည်။ ပါလက်စတိုင်းနယ်နှင့် နယ်နမိတ်ချင်းထိစပ်နေသော အာရေဗျတွင် ဂျူးလူထောင်ပေါင်းများစွာ နေထိုင်ကြသည်။

11. Cretes and Arabians. The two names appear to have been added to the preceding list, and this has been cited as an illustration of the genuine nature of Luke’s account, as though Luke were reporting what an eyewitness had informally told him. The island of Crete, south of Greece, held a large Jewish population. Arabia, bordering on Palestine, was the home of many thousands of Jews.

၉-၁၁ အတွင်းဖော်ပြထားသော နိုင်ငံများကို လေ့လာကြည့်ရာ၊ မျှော်လင့်ထားနိုင်သော နာမည်များစွာ ပါဝင်မနေဘဲ၊ အချို့သော သာမညများသာ ပါဝင်သည်။ ၎င်းသည် လုကာက ဤစာရင်းကို ဖန်တီးမထားဘဲ၊ ပင်တိကသ်ပွဲတွင် ဖြစ်ပျက်ခဲ့သော အံ့ဖွယ်အမှုကို မျက်မြင်သက်သေများထံမှ ရရှိခဲ့သည်ဟူသော သက်သေထပ်မံဖြစ်သည်။ ဤစာရင်းသည် ယေရုဆလင်မြို့တွင်ရှိသူအားလုံး၏ တိကျသောစာရင်းအဖြစ် မယူဆသင့်ပေ။ ၎င်းသည် တပည့်တော်များပြောဆိုခဲ့သော လူမျိုးစုံလူစုလူဝေး၏ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သဘောသဘာဝကို ဖော်ပြရန်နှင့် ထို့ကြောင့် အသုံးပြုခဲ့သော ဘာသာစကားမျိုးစုံကို ဖော်ပြရန် ကြိုးပမ်းမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။

A study of the countries mentioned in vs. 9–11 reveals that many names that might have been expected are missing, and some minor ones are included. This may be taken as further evidence that Luke did not invent the list, but received it from those who had actually witnessed the miracle at Pentecost. The list should not be regarded as an exact inventory of all who were in Jerusalem, however. It is rather an attempt to describe the cosmopolitan nature of those to whom the disciples spoke, and the many different languages thus employed.

အံ့ဖွယ်အမှုများ။ ထိုအစား “မဟာအမှုများ” သို့မဟုတ် “တန်ခိုးကြီးမြတ်မှု” ဟုဆိုနိုင်သည်။ ဤဝေါဟာရသည် ယေရှု၏ဘဝနှင့် အမှုတော်တစ်လျှောက်လုံး ထင်ရှားခဲ့သော ဘုရားသခင်၏ ကြီးမားသောကရုဏာတော်များကို အကျုံးဝင်သည်။

The wonderful works. Rather, “the great things,” or “the majesty.” The term would cover God’s providences that were manifested throughout the life and work of Jesus.

၁၂။ အံ့ဩခြင်း။ အပိုဒ် ၇ ကိုကြည့်ပါ။

12. Amazed. See on v. 7.

သံသယ။ ဂရိဘာသာ diaporeō၊ “စိတ်ရှုပ်ထွေးခြင်း” ဟုဆိုသည်။ လုကာသည် ဤစကားလုံးကို အသုံးပြုသော တစ်ဦးတည်းသော ဓမ္မသစ်ကျမ်းရေးသားသူဖြစ်သည်။

Doubt. Gr. diaporeō, “to be perplexed.” Luke is the only NT writer to use the word.

ဤအရာသည် ဘာကိုဆိုလိုသနည်း။ နားထောင်သူများသည် ဤဖြစ်ရပ်ကြောင့် အမှန်တကယ် စိတ်ရှုပ်ထွေးနေပြီး၊ ၎င်း၏အဓိပ္ပာယ်ကို စိတ်လှုပ်ရှားစွာ ဆွေးနွေးနေကြသည်။

What meaneth this? The hearers were genuinely puzzled at the phenomenon, and were excitedly discussing its import.

၁၃။ အခြားသူများ။ ဂရိဘာသာ heteroi၊ “မတူညီသောအခြားသူများ”၊ alloi “တူညီသောအခြားသူများ” မဟုတ်ပေ။ ၎င်းသည် အပိုဒ် ၅-၁၂ တွင်ဖော်ပြထားသူများနှင့် မတူညီသော ပြောဆိုသူများ၏ အမျိုးအစားကို ဖော်ပြသည်။ ဤ heteroi များသည် တပည့်တော်များအသုံးပြုသော ဘာသာစကားများကို နားမလည်သည့် ယေရုဆလင်သို့မဟုတ် ပါလက်စတိုင်း၏ ဒေသခံများဖြစ်ပေမည်။ ၎င်းတို့သည် ခရစ်တော်နှင့်ပတ်သက်၍ ဆဲရေးစကားများစွာဖြင့် လွှမ်းမိုးခံခဲ့ရပေမည်။ ဂျူးလူမျိုးများသည် ခရစ်တော်၏အံ့ဖွယ်အမှုအချို့ကို နတ်ဆိုးများ၏အကြီးအကဲ၏တန်ခိုးဖြင့်ပြုလုပ်သည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့ကြသည် (လုကာ ၁၁:၁၅)၊ ဖတ်စတုပ်စ်ကလည်း ပေါလုကို ရူးနှမ်းသည်ဟု ကြေငြာခဲ့သည် (တမန်တော် ၂၆:၂၄)။ ယဇ်ပုရောဟိတ်များသည် ခရစ်တော်ကို လက်ဝါးကပ်တိုင်ပေါ်တွင် ကဲ့ရဲ့ခဲ့ကြသည် (မဿဲ ၂၇:၄၁-၄၃)၊ ဤဘာသာစကားအံ့ဖွယ်အမှုကို ရှင်းပြရန် ယဇ်ပုရောဟိတ်များ၏ လွှမ်းမိုးမှုကို အားနည်းစေမည့်ကြောင့် ယုတ်မာသောကောလာဟလများကို လှုံ့ဆော်နိုင်စွမ်းရှိသည် (AA ၄၀ ကိုကြည့်ပါ)။

13. Others. Gr. heteroi, “others of a different kind,” not alloi, “others of the same kind.” This suggests a different class of speakers from those mentioned in vs. 5–12. Perhaps these heteroi were native residents of Jerusalem or Palestine who did not understand any of the languages the disciples were using. They had probably been influenced by many slanderous things that had been said about Christ. The Jews had attributed some of our Lord’s miracles to the power of the chief of devils (Luke 11:15), and Festus pronounced Paul mad (Acts 26:24). The priests had mocked Christ on the cross (Matt. 27:41–43), and were capable of instigating base rumors to account for this miracle of tongues lest it weaken their priestly hold on the people (cf. AA 40).

ဝိုင်သစ်။ ဂရိဘာသာ gleukos၊ “ချိုမြသောဝိုင်”၊ “ဝိုင်သစ်” မဟုတ်ပါ၊ အကြောင်းမှာ ပင်တိကသ်ပွဲသည် ဇွန်လတွင်ကျရောက်ပြီး၊ စပျစ်သီးများသည် သြဂုတ်လမတိုင်မီ မမှည့်သေးပါ။ ဤသည်မှာ မူးယစ်စေသော အဖျော်ယမကာတစ်မျိုးကို ဆိုလိုပုံရသည်။ ကဲ့ရဲ့သူများ၏ စွပ်စွဲချက်သည် တပည့်တော်များ၏ ပြောဆိုပုံနှင့် လေသံတွင် စိတ်လှုပ်ရှားမှုတစ်ခုရှိသည်ဟု ညွှန်ပြသည်။ ၎င်းတို့သည် လုံးဝအေးဆေးစွာ သို့မဟုတ် ပေါ့ပေါ့ပါးပါးပြောဆိုခဲ့လျှင် ထူးဆန်းနေမည်ဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးကြီးမားမှုသည် ၎င်းတို့အပေါ်တွင်ရှိနေပြီး၊ ၎င်းတို့၏အကြောင်းအရာသည် အလွန်အရေးကြီးသော အကြောင်းအရာတစ်ခုဖြစ်သည်။

New wine. Gr. gleukos, “sweet wine,” not “new wine,” since Pentecost fell in June, and fresh grapes were not ripe till August. Apparently, an intoxicating beverage is meant here. The accusation of the mockers would suggest that there was an element of excitement in the manner and tone of the disciples. It would have been strange, indeed, if they had spoken in an altogether calm, or casual, manner. The great power of God was upon them, and their theme one of vast import.

၁၄။ ပေတရု။ သူ၏ခရစ်တော်ကိုငြင်းပယ်ပြီးနောက် ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်အတွင်း တမန်တော်ထံတွင် ထူးကဲသောပြောင်းလဲမှုတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ သူသည် ဘာသာပြောင်းခဲ့သည်။ သခင်ဘုရား၏ သွန်သင်ချက်ဖြင့် သူ၏စိတ်သည် ဖွင့်ဟခံခဲ့ရပြီး၊ ကျမ်းစာများကို နားလည်နိုင်ခဲ့သည် (လုကာ ၂၄:၄၅)။ သူသည် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ဖြင့် ထိုးထွင်းသိမြင်မှုနှင့် တန်ခိုးတို့ကို ခံစားခဲ့ရသည်။ ထို့ကြောင့်၊ သူသည် သန့်ရှင်းသောလူတို့၏ခေါင်းဆောင်အဖြစ် ထင်ရှားလာသည်။ မသေချာမှုအစား ယုံကြည်ချက်ရှိလာသည်၊ ကြောက်ရွံ့မှုအစား ရဲရင့်မှုရှိလာသည်၊ ခရစ်ဝင်ကျမ်းများထဲတွင်ပြောခဲ့သော အလျင်စလိုစကားများအစား၊ အသေးစိတ်နှင့် ကောင်းစွာဆင်ခြင်သောဟောပြောချက်တစ်ခုရှိလာသည်။ ခရစ်တော်နှင့်ပတ်သက်သော ပရောဖက်ပြုချက်များကို နည်းစနစ်ကျစွာနှင့် ရှင်းလင်းစွာ ဖွင့်ဟပြသည်။ ၎င်းသည် စစ်မှန်မှု၏ မလေ့လာသော သက်သေတစ်ခုဖြစ်သည်။ ပုံပြင်ဖန်တီးသူတစ်ဦးသည် လုကာပြသခဲ့သော ပေတရု၏ စရိုက်ပြောင်းလဲမှုကို ပြသရန် ရဲရင့်စွာ မကြိုးစားနိုင်ပေ။

14. Peter. A remarkable change has come over the apostle during the few weeks since his denial. He has been converted. His mind has been opened by the Lord’s instruction so that he can understand the Scriptures (Luke 24:45). He has been endued with insight and power by the Holy Spirit. As a result, he stands forth as a sanctified leader of men. Instead of uncertainty, there is conviction; instead of fear, boldness; instead of hasty words, as in the Gospels, there is a detailed, well-reasoned discourse. The prophecies concerning Christ are unfolded with method and clarity. Here is an unstudied proof of genuineness. An inventor of tales would hardly have dared to show such a change in character as Luke shows in Peter.

တမန်တော်ဆယ်တစ်ဦးနှင့်အတူ။ ပေတရုသည် သီးသန့်ပြောဆိုနေခြင်းမဟုတ်ပေ။ သူသည် သူ၏ညီအစ်ကိုများ၏ ကိုယ်စားပြုသူအဖြစ် ရပ်တည်သည်။ ၎င်းတို့သည် မတူညီသောလူမျိုးစုများကို တစ်ဦးချင်းပြောဆိုနေခဲ့ကြသော်လည်း၊ ပေတရုသည် လူစုလူဝေးကို ဟောပြောပြီး ဤဧဝံဂေလိတရားဟောပြောပွဲကြီးကို ပြီးဆုံးစေသည်။ “ဆယ်တစ်ဦး” ဟူသောစကားသည် မဿဲသည် တမန်တော်များထဲတွင် ပါဝင်ပြီး၊ သူ၏တာဝန်များကို လျင်မြန်စွာ ထမ်းဆောင်နေပြီဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြသည်။

With the eleven. Peter is not speaking in isolation. He stands as a representative of his brethren. They have been individually addressing the different national groups, but Peter addresses the multitude and binds off this great evangelistic meeting. “The eleven” reveals that Matthias is included among the apostles, and thus has rapidly taken to his responsibilities.

အသံမြှင့်တင်ခြင်း။ ဤအသုံးအနှုန်းသည် LXX နှင့် ဂန္တဝင်ဂရိဘာသာတွင် တွေ့ရသော်လည်း၊ ၎င်းသည် ဟီဘရူးဘာသာစကားလည်းဖြစ်သည် (ကမ္ဘာဦး ၂၁:၁၆; ၂၇:၃၈)၊ ဆိုလိုသည်မှာ အသံကိုမြှင့်တင်ပြီး ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်အော်ဟစ်ခြင်းဖြစ်သည်။ ပေတရုသည် လူအုပ်ကြီးကြားနိုင်ရန် ဤအရာသည် လိုအပ်ခဲ့သည်။

Lifted up. Although this expression is found in the LXX and in classical Greek, it is also a Hebraism (Gen. 21:16; 27:38), and suggests a raising of the voice, a crying out aloud. This was necessary in order for Peter to make himself heard by the large crowd.

ပြောဆိုခြင်း။ ဂရိဘာသာ apophtheggomai၊ “ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခြင်း” (အပိုဒ် ၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤစကားလုံးအသုံးပြုမှုသည် ပေတရုသည် ဝိညာဉ်တော်၏ဆုကျေးဇူးဖြင့် ပြောဆိုနေသည်ဟူသော အချက်ကို အရောင်အသွေးဖြည့်စွမ်းပေးသည်။ တမန်တော်သည် ရိုးရိုးပြောဆိုနေခြင်းမဟုတ်၊ ဝိညာဉ်တော်က သူ့ကိုပေးအပ်သောအရာကို “ထုတ်ဖော်ပြောဆို” နေခြင်းဖြစ်သည်။

Said. Gr. apophtheggomai, “to speak forth” (cf. on v. 4). The use of this word adds color to the fact that Peter was speaking with the Spirit’s gift. The apostle was not just “saying”; he was “speaking forth” that which the Spirit gave him.

ဂျူဒယာလူမျိုးများ။ ဤအပိုဒ် ၁၄ ၏ဤအပိုင်းသည် စာသားအရ “လူများ၊ ဂျူးလူမျိုးများ၊ နှင့် ယေရုဆလင်မြို့သားများ” ဟုဖတ်ရသည်။ ပေတရုသည် အပိုဒ် ၅-၁၁ တွင်ဖော်ပြထားသော ဂျူးလူမျိုးများနှင့်ကွဲပြားသော ဒေသခံဂျူးလူမျိုးများကို (အပိုဒ် ၁၃ ကိုကြည့်ပါ) ဦးစွာပြောဆိုနေပုံရသည်။

Men of Judaea. This part of v. 14 reads literally, “Men, Jews, and inhabitants of Jerusalem.” It would appear that Peter was first speaking to local Jews (see v. 13), as distinct from the Jews of vs. 5–11, who were of the Desperation.

ယေရုဆလင်တွင်နေထိုင်သူများ။ ဤစကားစုကိုလည်း ဒေသခံအဓိပ္ပာယ်ဖြင့် ယူဆနိုင်ပြီး၊ ၎င်းတို့၏အိမ်သည် မြို့တော်တွင်ရှိသူများကို ရည်ညွှန်းသည်။ သို့သော်၊ ပေတရု၏စကားများသည် လူစုလူဝေးတစ်ခုလုံးထံသို့ ရောက်ရှိမည်ဖြစ်ပြီး၊ အပိုဒ် ၂၂ မှတစ်ဆင့် တမန်တော်သည် ပိုမိုကျယ်ပြန့်သောလူအုပ်ကို ဟောပြောနေကြောင်း ထင်ရှားသည်။

Dwell at Jerusalem. This phrase may also be taken in the local sense, as referring to those whose home was in the capital. Peter’s words, however, would reach the whole assembly, and it is clear from v. 22 that the apostle is eventually addressing the wider company.

နားထောင်ကြလော့။ စာသားအရ “နားပေးကြလော့”။ ၎င်းသည် ဟီဘရူးဘာသာစကားတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ပေတရုသည် အာရာမိတ်ဘာသာစကားဖြင့် ပြောဆိုနေပေမည်။ ဤကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ထင်မြင်ချက်များသည် ကွဲပြားသည်၊ အကြောင်းမှာ ဟီဘရူးဘာသာစကားများစွာသည် LXX ၏ဂရိဘာသာသို့ သယ်ဆောင်သွားပြီး၊ ကျမ်းစာကိုးကားမှုများသည် LXX မှဖြစ်သည်။

Hearken. Literally, “give ear to.” This is another Hebraism, and may possibly indicate that Peter was speaking in Aramaic. Opinion on this matter is divided, for many Hebraisms are carried over into the Greek of the LXX, and the scriptural quotations are from the LXX.

၁၅။ ဤသူများသည် မူးယစ်နေသူများမဟုတ်။ ပေတရုသည် နားထောင်သူများ၏ သဘာဝဉာဏ်ကို အယူခံဝင်သည်။ ပင်တိကသ်ပွဲတွင် ညတစ်ညလုံး ဆုတောင်းပဌနာပြုပြီးနောက်၊ ဂျူးလူမျိုးများအားလုံး အစာရှောင်နေစဉ်၊ တပည့်တော်များသည် မနက်ခင်းတွင် မူးယစ်နေဖွယ်ရှိပါသလား။ မူးယစ်ခြင်းသည် ညအချိန်နှင့်သက်ဆိုင်သည် (၁ သက်ဆာလောနိတ် ၅:၇)။ မနက်စောစောထ၍ “သောက်စရာကို လိုက်လံသောက်သုံးခြင်း” သည် အလွန်ယုတ်မာသောအမှုဖြစ်သည် (ဟေရှာယ ၅:၁၁; ကြည့်ရန် ဆလံ ၁၀:၁၆, ၁၇)။ ၎င်းတို့၏ဓလေ့အရ ကမ္ဘာဦး ၁၆:၈ ကိုအခြေခံ၍၊ ဂျူးလူမျိုးများသည် မနက်တွင် မုန့်စားပြီး ညနေတွင် အသားစားကြသည်၊ နှင့် ဂျူးလူမျိုးများ၏ ကောင်းသောအကျင့်အရ၊ နေ့လည်မတိုင်မီ ဝိုင်မသောက်ကြပေ။

15. These are not drunken. Peter appeals to the common sense of his listeners. Were the disciples likely to be drunk on the morning of the Feast of Pentecost, after a night spent in devotion, and when all decent Jews were fasting? Drunkenness belonged to the night (1 Thess. 5:7). It was a mark of extreme grossness for men to “rise up early in the morning, that they may follow strong drink” (Isa. 5:11; cf. Eccl. 10:16, 17). Basing their traditional practice on Ex. 16:8, the Jews ate bread in the morning and flesh in the evening; and no wine was drunk by the Jew of good habits until late in the day.

သင်တို့ထင်သည့်အတိုင်း။ တမန်တော်သည် မူးယစ်ခြင်းဆိုင်ရာ အခြေအမြစ်မရှိသော စွပ်စွဲချက်ကို သဘောတရားဖြင့် ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းပြီး၊ ၎င်းတို့သည် မလျော်မကန်စွပ်စွဲမှုထက် အမှားတစ်ခုပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု ယူဆသည်။

As ye suppose. The apostle deals tactfully with the unfounded accusation of drunkenness, and assumes they have made a mistake rather than a malicious charge.

တတိယနာရီ။ ဆိုလိုသည်မှာ မနက် ၉:၀၀ နာရီခန့်ဖြစ်သည်။ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် အချိန်တွက်ချက်နည်းအတွက် အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၀ ကိုကြည့်ပါ၊ မဿဲ ၂၇:၄၅ ကိုကြည့်ပါ။ တတိယနာရီသည် မနက်ဆုတောင်းချိန်ဖြစ်သည်။

Third hour. That is, about 9:00 a.m. For NT reckoning of time see Vol. V, p. 50; see on Matt. 27:45. The third hour was the time of morning prayer.

၁၆။ ဤသည်မှာ ထိုအရာဖြစ်သည်။ ပေတရုသည် သူ၏အကြောင်းအရာကို အလျှင်စလိုချဉ်းကပ်ခြင်းမပြုပေ။ သူသည် ဟောပြောချက်သည် ပရောဖက်ပြုချက်တစ်ခု၏ ပြည့်စုံမှုဖြစ်သည်ဟု ရဲရင့်စွာ ဖော်ပြသည်။ သူသည် သခင်ဘုရားက သွန်သင်ပေးခဲ့ပြီး ဝိညာဉ်တော်က လှုံ့ဆော်ပေးထားသောကြောင့် ၎င်းကို ပြုလုပ်နိုင်သည်။ ဤနှစ်ထပ်လမ်းညွှန်မှုအောက်တွင်၊ သူသည် ခရစ်တော်တက်ကြွပြီးနောက် ခရစ်တော်၏ဘဝနှင့် အမှုတော်များကို ပထမဆုံးအကြိမ် လူသိရှင်ကြား ဖွင့်ဟဟောပြောပြီး၊ နောက်ဆက်တွဲအပိုဒ်များသည် တမန်တော်၏ အသစ်ရရှိသောစွမ်းရည်ကို ကောင်းစွာသက်သေပြသည်။

16. This is that. Peter makes no timid approach to his subject. He boldly identifies the preaching as a fulfillment of prophecy. He can afford to do this, since he has been taught by the Lord and is inspired by the Spirit. Under this twofold guidance he begins the first public exposition of the life and works of the Messiah since His ascension. The verses that follow amply testify to the apostle’s new-found ability.

ယိုအယ်လ။ ပေတရုသည် ယေရှုနှင့်ပတ်သက်သော အငြင်းပွားမှုထဲသို့ မတိုးဝင်ပေ။ သူသည် ပထမဦးစွာ ၎င်းတို့ယုံကြည်သော ဓမ္မဟောင်းကျမ်းများကို အသုံးပြု၍၊ ယခုမြင်တွေ့နေရသော ဖြစ်ရပ်ကို ထောက်ခံသည်။ ၎င်းသည် ၎င်းတို့၏အာရုံကို ဖမ်းစားပြီး၊ သူ၏ဆင်ခြင်မှုကို လက်ခံနိုင်စေရန် ကူညီပေးပြီး၊ နောက်ပိုင်းတွင် ခရစ်တော်နှင့်ပတ်သက်သော သူ၏ရည်ညွှန်းချက်များအတွက် ပြင်ဆင်ပေးသည်။ ယိုအယ်လ၏ ပရောဖက်ပြုချက်သည် ကျမ်းစာများထဲတွင် အသက်အကြီးဆုံးဖြစ်သည်ဟု အချို့က ယူဆကြသည် (အတွဲ ၄၊ စာမျက်နှာ ၂၀, ၂၁ ကိုကြည့်ပါ)။ “သခင်ဘုရား၏နေ့” ရောက်လာမည်ဟူသော အကြောင်းအရာအောက်တွင်၊ ယိုအယ်လသည် ဣသရေလလူမျိုးကို နောင်တရရန် တိုက်တွန်းပြီး၊ အနာဂတ်တစ်ချိန်တွင် ဝိညာဉ်တော်ထွက်ပေါ်လာမည်ဟု ကတိပြုထားသည်၊ ၎င်းကို “ထို့နောက်” ဟုသာ ဖော်ပြထားသည် (ယိုအယ်လ ၂:၂၈-၃၂ ကိုကြည့်ပါ၊ အတွဲ ၄၊ စာမျက်နှာ ၉၃၇, ၉၃၈ ကိုကြည့်ပါ)။ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ထွက်ပေါ်လာမည်ဟူသော မျှော်လင့်ချက်သည် ဓမ္မဟောင်းကျမ်းရှိ သန့်ရှင်းသူများအကြား ပြင်းထန်ခဲ့သည် (တမန်တော် ၂:၃ ကိုကြည့်ပါ)။ အပိုဒ် ၁၇-၂၁ သည် ယိုအယ်လ ၂:၂၈-၃၂ မှ ကိုးကားထားပြီး၊ LXX ကို အနီးကပ်လိုက်နာသည်။

Joel. Peter does not plunge into controversy about Jesus. He first uses the OT Scriptures, which they believed, to sanction the phenomenon they are even then witnessing. This gains their attention, helps them accept his reasoning, and prepares them for his later references to Christ. The prophecy of Joel is thought by some to be the oldest prophetic book of the Bible (see Vol. IV, pp. 20, 21). Under the theme of the coming “day of the Lord” Joel calls Israel to repentance, and promises an outpouring of the Spirit at some future time, identified only as “afterward” (see on Joel 2:28–32; see Vol. IV, pp. 937, 938). The expectation of such an outpouring of the Holy Spirit was strong among devout men of the OT (see on Acts 2:3). Verses 17–21 are quoted from Joel 2:28–32, following quite closely the LXX.

၁၇။ ဖြစ်ပေါ်လာလိမ့်မည်။ ယိုအယ်လအတွက် အနာဂတ်ဖြစ်ခဲ့သောအရာသည် ယခုလက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု ဆိုလိုသည်။ နားထောင်သူများသည် ၎င်းတို့၏မျက်စိရှေ့တွင် ပရောဖက်ပြုချက်ပြည့်စုံနေသည်ကို မြင်တွေ့နေရသည်။

17. Come to pass. The inference is that what was future to Joel is now present. The hearers are having prophecy fulfilled before their very eyes.

နောက်ဆုံးနေ့ရက်များတွင်။ ယိုအယ်လ ၂:၂၈ ကိုကြည့်ပါ၊ ဟေရှာယ ၂:၂ ကိုကြည့်ပါ။

In the last days. See on Joel 2:28; cf. on Isa. 2:2.

ဘုရားသခင်မိန့်တော်မူသည်။ ဤစကားသည် ယိုအယ်လ၏စာသားတွင် မပါဝင်ပေ။ ၎င်းသည် ပေတရု၏ ဟောပြောချက်အတွက် ခွင့်ပြုထားသော ထည့်သွင်းမှုတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ နောက်လိုက်လာမည့် ကတိပေးချက်၏ ပေးသူကို ဖော်ပြသည်။

Saith God. This does not appear in the text in Joel. It is an insertion by Peter for permissible sermonic purposes, and identifies the Giver of the promise that follows.

ငါ၏ဝိညာဉ်တော်မှ။ အခန်း ၃:၁၉ ကိုကြည့်ပါ။

Of my Spirit. See on ch. 3:19.

၁၇။ အားလုံးသောလူသားများအပေါ်သို့။ ဆိုလိုသည်မှာ လူသားအားလုံးအပေါ်သို့ အားနည်းသောလူသားသဘာဝကို ဘုရားသခင်၏တန်ခိုးဖြင့် ပြည့်စုံစေခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုဆုကျေးဇူးသည် ဂျူးလူမျိုးများသို့မဟုတ် မည်သည့်လူတန်းစားသို့မဟုတ် ကျား၊မ တစ်မျိုးတည်းသို့ ကန့်သတ်ထားခြင်းမဟုတ်သော်လည်း၊ ဤအဆင့်တွင် ပေတရု၏စိတ်သည် ၎င်းကို သူ၏လူမျိုးအတွင်း၌သာ ကန့်သတ်ထားဖွယ်ရှိသည်။

Upon all flesh. That is, upon all men, enduing weak humanity with divine ability. The gift is not concentrated upon the Jews or upon any class or sex, although Peter’s mind would doubtless limit it to his own people at this stage.

ပရောဖက်ပြုကြလိမ့်မည်။ ပေတရု၏ ယိုအလ်၏ပရောဖက်ပြုချက်ကို ပင်တိကတ္တုပွဲတွင် လက်ရှိအတွေ့အကြုံသို့ အသုံးချခြင်းသည် ပရောဖက်ပြုခြင်း၏ဆုကျေးဇူးကို ဘာသာစကားများဖြင့်ပြောဆိုခြင်း၏ဆုကျေးဇူးနှင့် ဆက်စပ်ပုံရသည် (ယိုအလ် ၂:၂၈ ကိုကြည့်ပါ)။ ထိုပရောဖက်ပြုချက်သည် အမျိုးသမီးများနှင့် အမျိုးသားများပါ ထိုဆုကျေးဇူးကို ရရှိမည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ လုကာ၏မှတ်တမ်းတွင် ဤကတိတော်၏ပြည့်စုံမှုကို တမန်တော် ၉:၁၀–၁၆; ၁၁:၂၇, ၂၈; ၁၃:၁–၃; ၁၆:၆, ၇; ၁၈:၉, ၁၀; ၂၁:၉–၁၁; ၂၂:၁၇, ၁၈; ၂၇:၁၀, ၂၂–၂၅ တို့တွင် ဖော်ပြထားသည်။ လုကာ ၂:၃၆ ကိုလည်း ကြည့်ပါ။ ဝိညာဉ်တော်၏ဆုကျေးဇူးများသည် ဘုရားသခင်၏အောင်မြင်သောကျွန်များ၏လုပ်ဆောင်မှုများတွင် အထူးသဖြင့် အရေးကြီးသောအချိန်များတွင် ထင်ရှားပေါ်လွင်ခဲ့သည်။

Shall prophesy. Peter’s application of Joel’s prophecy to the present experience at Pentecost seems to link the gift of prophecy with the gift of tongues (see on Joel 2:28). The prophecy also states that women as well as men are to have the gift. Luke records fulfillments of this promise in Acts 9:10–16; 11:27, 28; 13:1–3; 16:6, 7; 18:9, 10; 21:9–11; 22:17, 18; 27:10, 22–25. See also on Luke 2:36. The gifts of the Spirit have always revealed themselves in the activities of God’s successful servants, particularly in crucial times.

သင်တို့၏လူငယ်များ။ လူငယ်များသည် အနာဂတ်ကိုမြင်နိုင်ပြီး မဖြစ်နိုင်သည်ဟုထင်ရသောအရာများကို ကြိုးစားရန် စိတ်ကူးစိတ်သန်းနှင့် စွမ်းအားရှိကြသည်ကို အကြိမ်ကြိမ်ပြသခဲ့သည်။ ယေရှု၏တပည့်များသည် အများစုမဟုတ်လျှင် အားလုံးနီးပါး လူငယ်များဖြစ်ကြသည်။ ဘာသာရေးလှုပ်ရှားမှုများနှင့် နိုင်ငံရေးနှင့် လူမှုရေးဆိုင်ရာလုပ်ငန်းများစွာသည် လူငယ်များက စတင်ခဲ့ကြသည်။

Your young men. It has been shown again and again that men still in their younger years have both the ideals and the energy to see ahead and attempt the seemingly impossible. It seems that most, perhaps all, of Jesus’ disciples were young. Most religious movements, and many political and civic enterprises, have been set afoot by young men.

ရူပါရုံများကိုမြင်ကြလိမ့်မည်။ “ရူပါရုံများ” နှင့် “အိပ်မက်များ” အကြောင်း ဆွေးနွေးရန် နံပါတ် ၁၂:၆; ၁ရာ၊ ၃:၁ ကိုကြည့်ပါ။ လူငယ်များသည် ဝိညာဉ်တော်ပေးသော ရူပါရုံများကို မြင်ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် လက်ရှိနှင့် အနာဂတ်အတွက် လှုံ့ဆော်မှုနှင့် လမ်းညွှန်မှုများပါရှိသည်။

See visions. For a discussion of “visions” and “dreams” see on Num. 12:6; 1 Sam. 3:1. The young men are to see Spirit-given visions containing stimulation and instruction for the present and the future.

သက်ကြီးရွယ်အိုများ။ ယိုအလ်တွင် ၎င်းတို့ကို “လူငယ်များ” မတိုင်မီ ဖော်ပြထားသည်။

Old men. In Joel, these are mentioned before the “young men.”

အိပ်မက်များ။ ဆိုလိုသည်မှာ အိပ်ပျော်နေစဉ် ရရှိသော ဗျာဒိတ်များဖြစ်ပြီး၊ “ရူပါရုံများ” သည် ယေဘုယျအားဖြင့် မြင်သာသော ဗျာဒိတ်များကို ရည်ညွှန်းသည်။

Dreams. That is, revelations received in sleep, as contrasted with “visions,” which refer to visual revelations in general.

၁၈။ ငါ၏ကျွန်များ။ ဤကျမ်းပိုဒ်ကို ကိုးကားထားသည့် ယိုအလ် ၂:၂၉ တွင် ရိုးရိုး “ကျွန်များ” သို့မဟုတ် “အစေခံများ” ဟု ဟီဘရူးနှင့် လက်တင်ဘာသာဖြင့် ဖော်ပြထားသည်။ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်၏ဝိညာဉ်တော်သည် အဆင့်မြင့်သူများအတွက်သာ သီးသန့်ထားရှိခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ အနိမ့်ဆုံးအဆင့်ရှိ အမျိုးသားနှင့် အမျိုးသမီးများလည်း ရရှိမည်ဟု အာမခံပေးသည် (ယိုအလ် ၂:၂၈ ကိုကြည့်ပါ)။ သို့သော် ဤအကြောင်းအရာတွင် ပေတရုသည် ဤစကားလုံးများကို ပိုမိုကျယ်ပြန့်စွာ အသုံးချပုံရသည်။ အခန်းကဏ္ဍ ၁၇ တွင် သူသည် “သင်တို့၏သားများ”၊ “သင်တို့၏သမီးများ”၊ “သင်တို့၏လူငယ်များ”၊ “သင်တို့၏သက်ကြီးရွယ်အိုများ” ဟု ပြောဆိုသည်။ ထို့နောက် အခန်းကဏ္ဍ ၁၈ ၏အစတွင် သူသည် ဟောင်းသောကျမ်းမှ “ဧကန်စင်စစ် ငါ၏ကျွန်များနှင့် ငါ၏အငယ်အနှောင်းများအပေါ်” ဟု သိမ်မွေ့စွာ ပြောင်းလဲပြောဆိုသည်။ “ဧကန်စင်စစ်” နှင့် “ငါ၏” ဟူသော စကားလုံးများကို ဟောင်းသောကျမ်းစာသို့ ထည့်သွင်းခြင်းသည် ပေတရုသည် “ကျွန်များ” နှင့် “အငယ်အနှောင်းများ” ကို ဝိညာဉ်တော်ရရှိမည့်သူများ၏ နောက်ထပ်အမျိုးအစားတစ်ခုအဖြစ် မယူဆဘဲ၊ ယခင်ဖော်ပြခဲ့သူများအားလုံး၏ အနှစ်ချုပ်အဖြစ် ယူဆပုံရသည်။ သင်တို့၏သားများ၊ သမီးများ၊ လူငယ်များ၊ သက်ကြီးရွယ်အိုများနှင့် ဧကန်စင်စစ် ဣသရေလလူမျိုးတစ်ခုလုံး (အခန်းကဏ္ဍ ၁၇ ကိုကြည့်ပါ) သည် ငါ၏ကျွန်များနှင့် အငယ်အနှောင်းများဖြစ်လာပြီး၊ ဘုရားသခင်၏စစ်မှန်သောကျွန်များဖြစ်ရမည်။

18. My servants. The passage from which this is quoted (Joel 2:29) says simply “servants” or “slaves,” both in the Hebrew and the LXX. It gives assurance that God’s Spirit is not reserved for the high and the mighty, but is to be received also by men and women on the lowest levels of society (see on Joel 2:28). But in the present context, Peter seems to make an extended application of these words. In v. 17 he speaks of “your sons,” “your daughters,” “your young men,” “your old men.” Then at the beginning of v. 18 he makes a subtle change from OT. His declaration, translated literally, is, “and indeed upon my servants and upon my handmaidens.” This addition of the words “indeed” and “my” to the OT text would seem to imply that Peter considers “servants” and “handmaidens” not as a further category of those who would receive the Spirit, but rather as a summary of all those who already had been mentioned. Your sons, daughters, young men, and old men, indeed all of Israel (see on v. 17), were to be My servants and handmaidens, true servants of God.

ထိုကာလများတွင်။ ဆိုလိုသည်မှာ “နောက်ဆုံးသောကာလများ” (အခန်းကဏ္ဍ ၁၇)။

In those days. That is, “in the last days” (v. 17).

ငါ၏ဝိညာဉ်တော်။ အခန်းကဏ္ဍ ၃:၁၉ ကိုကြည့်ပါ။

Of my Spirit. See on ch. 3:19.

ပရောဖက်ပြုကြလိမ့်မည်။ အခန်းကဏ္ဍ ၁၇ ကိုကြည့်ပါ။ ဤစကားလုံးများသည် ယိုအလ် ၂:၂၉ ၏သက်ဆိုင်ရာကျမ်းပိုဒ်တွင် မပါဝင်ပါ။

Shall prophesy. See on v. 17. The words here do not appear in the corresponding passage in Joel 2:29.

၁၉။ ငါပြမည်။ စကားလုံးအတိုင်း “ငါပေးမည်”။

19. I will shew. Literally, “I will give.”

အံ့ဖွယ်များ။ ဂရိဘာသာ “တယ်ရာတာ”၊ “အတ္ထုပ္ပတ္တိများ”၊ “အံ့ဖွယ်များ” (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၂၀၈ ကိုကြည့်ပါ)။

Wonders. Gr. terata, “portents,” “miracles” (see Vol. V, p. 208).

ကောင်းကင်တွင်။ ပေတရု၏စိတ်ထဲတွင် ဤပရောဖက်ပြုချက်၏ လက်ငင်းအသုံးချမှုသည် ကောင်းကင်မှဝိညာဉ်တော်၏ဆုကျေးဇူးဖြစ်ပေမည်။ သို့သော် ဤကိုးကားချက်သည် နောက်ဆုံးသောကာလများအတွက်လည်း အရေးပါသည် (အခန်းကဏ္ဍ ၂၀ ကိုကြည့်ပါ)။

In heaven. In Peter’s mind the immediate application of this prophecy may have been the gift of the Spirit from heaven. But the quotation also is significant for the last days (see on v. 20).

လက္ခဏာများ။ ဂရိဘာသာ “ဆီမီယာ”၊ “လက္ခဏာများ”၊ “အံ့ဖွယ်ဖြစ်ရပ်များ”။ ဤစကားလုံးသို့မဟုတ် ၎င်း၏ညီမျှစကားလုံးသည် ယိုအလ်၏ ဟီဘရူးသို့မဟုတ် လက်တင်ဘာသာတွင် မပါဝင်သော်လည်း၊ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် “တယ်ရာတာ” (အထက်တွင် “အံ့ဖွယ်များ” ကိုကြည့်ပါ) နှင့်အတူ မကြာခဏအသုံးပြုပြီး အမြဲတမ်း ဗဟုဝစ်ဖြင့်ဖြစ်သည် (ယောဟန် ၄:၄၈; တမန်တော် ၄:၃၀; ရောမ ၁၅:၁၉ စသည်)။

Signs. Gr. sēmeia, “signs,” “prodigies.” This word or its equivalent does not appear in the Hebrew or the LXX of Joel, but is frequently used with terata (see above on “wonders”) in the NT and always in the plural (John 4:48; Acts 4:30; Rom. 15:19; etc.).

မြေကြီးပေါ်တွင်။ ဤသည်မှာ လက်ငင်းအားဖြင့် အခြားဘာသာစကားများဖြင့် ပြောဆိုခြင်းကို ရည်ညွှန်းပေမည်၊ သို့သော် နောက်ဆက်တွဲစကားစုများအရ ၎င်း၏စစ်မှန်သောအဓိပ္ပာယ်သည် နောက်ဆုံးသောကာလများနှင့်သက်ဆိုင်သည်။ “အထက်တွင်” နှင့် “အောက်တွင်” သည် ယိုအလ်တွင် မပါဝင်ပါ၊ ၎င်းတို့သည် ပေတရုက “ကောင်းကင်” နှင့် “မြေကြီး” အကြား ခြားနားမှုကို ပိုမိုထင်ရှားစေရန် ထည့်သွင်းထားသော စကားလုံးများဖြစ်သည်။

In the earth. This may well refer, immediately, to the speaking with other tongues, but, as succeeding phrases show, its real significance belongs to the last days. Neither “above” nor “beneath” are in Joel; they are words added by Peter to sharpen the contrast between “heaven” and “earth.”

သွေး။ “သွေး”၊ “မီး” နှင့် “မီးခိုးငွေ့” သည် စစ်ပွဲ၏ကြောက်မက်ဖွယ်အဖော်များဖြစ်သည်။

Blood. “Blood,” “fire,” and “smoke,” the terrible companions of war.

မီးခိုးငွေ့။ ၎င်းသည် လက်တင်ဘာသာကို လိုက်နာသည်။ ယိုအလ်၏ဟီဘရူးတွင် “တိုင်များ” သို့မဟုတ် “တိုင်ကြီးများ” ဟု ဖော်ပြထားသည်။

Vapour. This follows the LXX. Joel’s Hebrew has “pillars,” or “columns.”

၂၀။ နေ့။ ဤအခန်းကဏ္ဍတွင် ဖော်ပြထားသော လက္ခဏာများ၏ သတ်မှတ်ထားသောပြည့်စုံမှုအတွက် ယိုအလ် ၂:၁၀; မဿဲ ၂၄:၂၉ ကိုကြည့်ပါ။

20. The Sun. For specific fulfillment of the signs mentioned in this verse see on Joel 2:10; Matt. 24:29.

မတိုင်မီ။ အံ့ဖွယ်များနှင့် လက္ခဏာများသည် “သခင်ဘုရား၏နေ့” မတိုင်မီ ဖြစ်ပေါ်ပြီး ၎င်းတို့သည် ၎င်း၏အစိတ်အပိုင်းမဟုတ်ကြောင်း ညွှန်ပြသည်။

Before. Intimating that the wonders and signs precede the “day of the Lord” and are not themselves a part of it.

ထင်ရှားသော။ ဂရိဘာသာ “အဲပီဖန်နီး”၊ “ထင်ရှား”၊ “ထူးချွန်” သို့မဟုတ် “ဘုန်းကြီးသော”။ သို့သော် ယိုအလ် ၂:၃၁ ၏ဟီဘရူးတွင် စကားလုံးအတိုင်း “ကြောက်မက်ဖွယ်”၊ “တောက်ပသော”၊ “ဘုန်းကြီးသော” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။

Notable. Gr. epiphanēs, “manifest,” “illustrious,” or “glorious.” The Hebrew of Joel 2:31, however, literally means “terrible,” “bright,” “glorious.”

“ထူးကဲပြီး ထင်ရှားသောနေ့” ဟူသော စကားစုသည် လက်တင်ဘာသာနှင့် ကိုက်ညီသော်လည်း၊ တမန်တော် ၂:၂၀ ၏ နောက်ဆုံးအပိုင်းကို “သခင်ဘုရား၏နေ့ရောက်လာမည့်မတိုင်မီ၊ ထူးကဲပြီး ထင်ရှားသောနေ့” ဟု ဘာသာပြန်ဆိုနိုင်သည် (အာအက်စ်ဗွီ)။

The phrase “great and notable day” agrees with the LXX, but the final part of Acts 2:20 may be rendered “before the day of the Lord comes, the great and manifest day” (RSV).

သခင်ဘုရား၏နေ့။ ဟေရှာယ ၁၃:၆; ယိုအလ် ၁:၁၅; ၂:၁ ကိုကြည့်ပါ။ ထိုနေ့သည် ဘုရားသခင်၏ရန်သူများအတွက် ကြောက်မက်ဖွယ်ဖြစ်လိမ့်မည် (ယိုအလ် ၂:၁, ၂; အာမုတ် ၅:၁၈–၂၀; ဗျာဒိတ် ၆:၁၅–၁၇ စသည်)၊ သို့သော် သခင်ဘုရား၏ခေါ်သံကို လက်ခံသူများအတွက် ကြိုဆိုဖွယ်ဖြစ်လိမ့်မည် (ဟေရှာယ ၂၅:၉; ယိုအလ် ၂:၃၂)။

Day of the Lord. See on Isa. 13:6; Joel 1:15; 2:1. The day will be terrible to the enemies of God (Joel 2:1, 2; Amos 5:18–20; Rev. 6:15–17; etc.), but welcome to those who accept the Lord’s call (Isa. 25:9; Joel 2:32).

၂၁။ မည်သူမဆို။ ၎င်းသည် ပေတရု၏ပရိသတ်များအတွက် ဦးစွာသက်ရောက်မည်ဖြစ်သော်လည်း၊ ၎င်း၏ကျယ်ပြန့်သောအဓိပ္ပာယ်တွင် လူသားအားလုံးကို လွှမ်းခြုံပြီး ဧဝံဂေလိတရား၏ တစ်လောကလုံးသက်ရောက်မှုကို အလေးပေးသည်။

21. Whosoever. This would first apply to Peter’s listeners, but in its wider sense it embraces all mankind and stresses the universality of the gospel appeal.

ခေါ်သည်။ “သခင်ဘုရား၏နာမတော်ကို ခေါ်သည်” ဟူသော ဟီဘရူးစကားစုသည် ဘုရားသခင်ကို ကိုးကွယ်သူများနှင့်ဆက်စပ်သော သာမန်စကားစုဖြစ်သည် (ကမ္ဘာဦး ၁၂:၈; အခန်းကဏ္ဍ ၄:၂၆ ကိုကြည့်ပါ)။ လုကာနှင့် ပေါလုတို့သည် ဤဖွဲ့စည်းပုံကို အသုံးပြုသည် (တမန်တော် ၇:၅၉; ၉:၁၄; ၂၂:၁၆; ရောမ ၁၀:၁၂; ၁ကော ၁:၂)။ တမန်တော်ကျမ်းတွင် ၎င်းကို အောက်အဆင့်မှ အဆင့်မြင့်သို့ အယူခံဝင်သည့်အဓိပ္ပာယ်ဖြင့်လည်း အသုံးပြုသည် (အခန်းကဏ္ဍ ၁၁, ၁၂, ၂၁, ၂၅)။

Call. To “call on the name of the Lord” was a common Hebrew phrase connected with those who worshiped God see Gen. 12:8; see on ch. 4:26. Luke and Paul both use the construction (Acts 7:59; 9:14; 22:16; Rom. 10:12; 1 Cor. 1:2). In Acts it is also used in the sense of appealing from a lower to a higher tribunal (ch. 11, 12, 21, 25).

ယုံကြည်ခြင်း၏ဆုတောင်းချက်သည် သခင်ဘုရား၏နေ့၏ကြောက်မက်ဖွယ်များကြားတွင် အေးချမ်းသောအာမခံချက်ကို ရရှိစေလိမ့်မည်။ မည်သည့်အချိန်တွင်မဆို သခင်ဘုရား၏နာမတော်ကို စိတ်ရင်းမှန်ဖြင့် ခေါ်သူများသည် ကယ်တင်ခြင်းလမ်းကို ရှာဖွေတွေ့ရှိမည်ဖြစ်သည် (အခန်းကဏ္ဍ ၄:၁၂)။

The prayer of faith will result in a spirit of calm assurance amid the terrors of the day of the Lord. It is also true that those who, at any time, sincerely call on the Lord’s name thereby find the way of salvation ch. 4:12.

ပေတရုသည် သူရောက်ရှိလိုသော ကြီးမားသောနိဂုံးချုပ်ကို စတင်ဖော်ပြသည်၊ ယေရှုသည် သခင်ဘုရားနှင့် ခရစ်တော်ဖြစ်သည် (အခန်းကဏ္ဍ ၂:၃၆)။ သူသည် ယာဝေဘုရားသခင် (အတွဲ ၁၊ စာမျက်နှာ ၁၇၂, ၁၇၃ ကိုကြည့်ပါ) အကြောင်းပြောသော ဟောင်းသောကျမ်းပရောဖက်ပြုချက်ကို ယေရှုထံသို့ အသုံးချသည်။ လက်တင်ဘာသာတွင် ယာဝေအတွက် အသုံးပြုသော “ကူရီးယို့စ်”၊ “သခင်ဘုရား” ဟူသော ဘွဲ့အမည်ကို ကောင်းကင်သို့တက်သွားသော သခင်ထံသို့ ပေးအပ်သည်။ ၎င်းသည် ရဲရင့်သောခြေလှမ်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ခရစ်တော်၏ဘုရားသခင်ဖြစ်မှုအပေါ် ယုံကြည်ချက်သည် ပေတရု၏တွေးခေါ်မှုနှင့် အဆုံးအမတွင် အဓိကအုတ်မြစ်ဖြစ်ကြောင်း ပြသသည်။

Peter broaches the great conclusion to which he is working, that Jesus is the Lord and Christ ch. 2:36. He has taken an OT prophecy that speaks of Yahweh, Jehovah (see Vol. I, pp. 172, 173), and applied it to Jesus. The title Kurios, “Lord,” used in the LXX for Yahweh, is given to the ascended Master. It is a bold step. It shows how the conviction of Christ’s deity was the keystone in Peter’s thinking and doctrine.

ထို့ကြောင့် “နာမတော်” ဟူသော စကားလုံးသည် တမန်တော်ကျမ်းတွင် သခင်ဘုရားနှင့်ဆက်စပ်ပြီး မကြာခဏပေါ်လွင်သောကြောင့် ၎င်းသည် အကြောင်းအရာတစ်ခုဖြစ်လာသည်။ သခင်ဘုရား၏နာမတော်သည် တပည့်များအတွက် ပါလက်စတိုင်းတွင် သူတို့နှင့်အတူ လျှောက်လှမ်းခဲ့သော သခင်၏ ဘုန်းတန်ခိုးနှင့် အကန့်အသတ်မရှိသောတန်ခိုးကို သင်္ကေတဖြစ်လာသည်။

So frequently does the word “name” occur in connection with the Lord in the book of Acts that it constitutes a theme. The name of the Lord became a symbol to the disciples of the glorious character and unlimited power of Him with whom they had walked in Palestine.

ကယ်တင်ခြင်းရရှိလိမ့်မည်။ ၎င်းသည် အပြစ်မှကယ်တင်ခြင်းနှင့် မြေကြီးပေါ်ရှိ ဘုရားသခင်၏တရားစီရင်ခြင်းများမှ ကယ်တင်ခြင်းဟူ၍ နှစ်မျိုးသက်ရောက်မှုရှိသည်။ တရားစီရင်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍၊ ပထမရာစုနှစ်ခရစ်ယာန်များသည် မဿဲ ၂၄:၁၅–၂၀ တွင် ယေရှု၏အကြံဉာဏ်ကို လိုက်နာခြင်းဖြင့် ရောမလူမျိုးများ၏လက်ချက်ဖြင့် ယေရုဆလင်မြို့ ဖျက်ဆီးခံရခြင်းမှ ကယ်တင်ခံရသည် (ယူဆီးဘီးယပ်စ်၏ ဘုရားကျောင်းသမိုင်း အတွဲ ၃၊ အခန်း ၅၊ အပိုဒ် ၃; မဿဲ ၂၄:၁၆ ကိုကြည့်ပါ)။ အချိန်ကာလ၏အဆုံးတွင်၊ စစ်မှန်သောခရစ်ယာန်များသည် ကယ်တင်ရှင်နှင့် လာမည့်ဘုရင်အဖြစ် သခင်ဘုရား၏အကြံဉာဏ်များကို လိုက်နာခြင်းဖြင့် နောက်ဆုံးသောကာလများ၏ ဘေးအန္တရာယ်များမှ ကယ်တင်ခံရလိမ့်မည်။ သို့သော်၊ ဤအခန်းကဏ္ဍ၏စကားများ၏ အဓိကအသုံးချမှုသည် အပြစ်မှကယ်တင်ခြင်းဖြစ်သည်။

Shall be saved. This has a twofold application—saved from sin and from the judgments of God upon the earth. As to judgments, the 1st-century Christians, by obeying the counsel of Jesus as given in Matt. 24:15–20, were saved from the destruction of Jerusalem at the hands of the Romans (Eusebius Ecclesiastical History iii. 5. 3; see on Matt. 24:16). At the close of time, true Christians, by following the counsels of the Lord as Saviour and coming King, will be saved from the catastrophes of the last days. However, the chief application of the words of this verse is to salvation from sin.

၂၂။ ဣသရေလလူများ။ စကားလုံးအတိုင်း “လူများ၊ ဣသရေလလူမျိုးများ”။ “ဣသရေလ” ဟူသော ဝေါဟာရသည် ပဋိညာဉ်ဆက်နွယ်မှုကို ဆိုလိုသည် (ကမ္ဘာဦး ၃၂:၂၈ ကိုကြည့်ပါ)။

22. Men of Israel. Literally, “men, Israelites.” The term “Israel” implies the covenant relationship (see on Gen. 32:28).

ဤစကားများကို နားထောင်ကြလော့။ ပေတရု၏အငြင်းအခုံတွင် ပိုင်းခြားမှုတစ်ခုကို မှတ်သားထားသည့် ဆွဲဆောင်မှုရှိသော စကားစုဖြစ်သည်။ ပေတရုသည် ပရောဖက်ပြုချက်၏နောက်ခံကို ပေးပြီးပြီ၊ ယခုသူသည် ယေရှု၏ဘုရားသခင်ဖြစ်မှုဆိုင်ရာ သူ၏အဓိကအကြောင်းအရာကို စတင်လိုက်သည်။

Hear these words. An arresting phrase, marking a division in Peter’s argument. Peter has given the prophetic background, and now launches into his main theme, the divinity of Jesus.

နာဇရက်မြို့သားယေရှု။ ကားစင်ပေါ်တွင် တပ်ဆင်ထားသော ဘွဲ့အမည်၏ ပထမအပိုင်း (ယောဟန် ၁၉:၁၉ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ ခုနစ်ပတ်အကြာတွင် ဤနာမည်ကို ပေတရုက ယေရှုသည် “သခင်ဘုရားနှင့် ခရစ်တော်” ဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြရန်အတွက် အသုံးပြုသည် (တမန်တော် ၂:၃၆)။ ဤနာမည်၏အသုံးပြုမှုသည် ရိုးရိုးရှင်းရှင်းမဖြစ်နိုင်ပါ။

Jesus of Nazareth. The first part of the title affixed to the cross (cf. John 19:19). Seven weeks later the name is used to introduce Him whom Peter demonstrates to be “both Lord and Christ” (Acts 2:36). The use of the name could hardly have been casual.

လူသားတစ်ဦး။ ပေတရုသည် သူ၏အငြင်းအခုံကို လူသားယေရှု၊ သူတို့ကြားတွင် လှုပ်ရှားနေထိုင်ခဲ့သော၊ လူသိရှင်ကြား ပြသခဲ့သော၊ သူ၏ဘဝနှင့် လုပ်ဆောင်မှုများဖြင့် ပေတရုယခုတောင်းဆိုမည့်အရာအားလုံးကို သက်သေပြခဲ့သော လူသားတစ်ဦးနှင့် စတင်သည်။

A man. Peter begins his argument with the human Jesus, the Man who had lived and moved among them, openly and publicly, and proved by His life and works to be all that Peter is now going to claim for Him.

ဘုရားသခင်က အသိအမှတ်ပြုသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ဘုရားသခင်က အတည်ပြုထောက်ခံသည်။

Approved of God. That is, acknowledged by God.

၂၂။ သင်တို့တွင်။ သို့မဟုတ် “သင်တို့ထံသို့”။

Among you. Rather, “unto you.”

အံ့ဖွယ်လက္ခဏာများနှင့် နိမိတ်လက္ခဏာများ။ “အံ့ဖွယ်လက္ခဏာများ” ဟူသောစကားသည် စကားလုံးအရ “တန်ခိုးများ” သို့မဟုတ် “အနန္တတန်ခိုးဖြင့်ပြုသောအကျင့်များ” ဟုဆိုလိုသည်။ “အံ့ဖွယ်လက္ခဏာများ” နှင့် “နိမိတ်လက္ခဏာများ” သည် ယူအယ်လဖခိုးမှုးထားသောစကားများဖြစ်နိုင်သည်။ ဤစကားလုံးသုံးလုံးသည် တူညီသောဖြစ်ရပ်တစ်ခု၏ မတူညီသောသွင်ပြင်များကို ဖော်ပြသော တူညီသောစကားလုံးများဖြစ်သည်၊ ယေရှု၏အကျင့်များကို စေ့စေ့စပ်စပ်ခွဲခြားရန်မဟုတ်။

Miracles and wonders and signs. For “miracles” read, literally, “powers,” or “mighty works.” “Wonders” and “signs” may hark back to Joel’s words quoted in v. 19. The three words are synonyms, expressing different aspects of the same fact rather than a meticulous classification of Christ’s deeds.

ဘုရားသခင်ပြုတော်မူသည်။ ပေတရုသည် ယေရှု၏အံ့ဖွယ်လက္ခဏာများအတွက် ဘုရားသခင်၏အာဏာနှင့် အတည်ပြုချက်ကို အခိုင်အမာပြောသည်။

God did. Peter postulates God’s authority and approval for Jesus’ miracles.

သင်တို့ကိုယ်တိုင်။ ပေတရုပြောသောစကားများသည် သူတို့ထဲတွင်ပြုလုပ်ခဲ့သောအကျင့်များအပေါ်အခြေခံ၍ မမှန်ကန်ဟု ပရိသတ်က အငြင်းအခုံပြုရန်ခက်ခဲသည်။

Ye yourselves. The audience could hardly quarrel with Peter’s statements, for they knew them to be true, based on deeds done in their midst.

၂၃။ သူ။ စကားလုံးအရ “ဤသူ” ဖြစ်သည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ နာဇရက်မြို့သား ယေရှုဖြစ်သည် (၂၂)။

23. Him. Literally, “this one,” that is, Jesus of Nazareth (v. 22).

အပ်နှံခြင်း။ ဆိုလိုသည်မှာ ယုဒါးမှသစ္စာဖောက်ခြင်း။ စာတန်အား သူ၏အစိုးရမှု၏မကောင်းမှုများကို ပြသရန်အခွင့်အရေးပေးရန်၊ ဘုရားသခင်သည် သူ၏အဆုံးစွန်သောရည်ရွယ်ချက်နှင့်ဆန့်ကျင်သောအရာများစွာကို ဖြစ်ပေါ်စေခွင့်ပြုသည်။ သို့သော်၊ သူ၏ဘုရားစွမ်းအားဖြင့်၊ သူသည် သူ၏ဘုန်းအသရေအတွက် အားလုံးကို လွှမ်းမိုးထိန်းချုပ်သည်။

Delivered. That is, betrayed, by Judas. In order to afford Satan the opportunity to demonstrate the evils of his government, God permits many things to happen, contrary to His ultimate purpose. However, in His divine wisdom, He overrules all to His glory.

ဆုံးဖြတ်သောအကြံဉာဏ်။ ပေတရုသည် သူ၏ဝိညာဉ်ရေးရာထိုးထွင်းသိမြင်မှုကို ဖွံ့ဖြိုးလာစေရန်၊ ယခုအခါ ဘုရားသခင်၏ရည်ရွယ်ချက်နှင့်အညီ၊ ယေရှု၏သေခြင်းနှင့်ဆက်စပ်နေသော ဝမ်းနည်းဖွယ်ဖြစ်ရပ်များတွင် ဘုရားသခင်၏အကြံအစည်ကို မြင်နိုင်သည်။

Determine counsel. Peter has so developed his spiritual insight that he now can see the working out of God’s purpose, in harmony with God’s foreknowledge, in the tragic events associated with Christ’s death (cf. ch. 1:16). See on Isa. 53:10; cf. Luke 22:22.

သင်တို့ယူခဲ့သည်။ စာသားဆိုင်ရာသက်သေများသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) ဤစကားလုံးများကို ဖယ်ထုတ်ရန်ထောက်ခံသည်။

Ye have taken. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of these words.

မတရားသောလက်များဖြင့်။ စကားလုံးအရ “တရားမဲ့သူများ၏လက်ဖြင့်”။

By wicked hands. Literally, “by the hand of lawless [men].”

လက်ဝါးကပ်တိုင်တွင်ရိုက်သတ်ခြင်း။ စကားလုံးအရ “[လက်ဝါးကပ်တိုင်တွင်] တင်နှံ့၍ သင်တို့သတ်ခဲ့သည်”။ ပေတရုသည် သူ၏ဆရာဖြစ်သူ၏သေခြင်းအတွက် အပြစ်ရှိသူများထဲတွင် သူ၏ပရိသတ်ကို ထည့်သွင်းထားသည်။ ဤသည်မှာ သူ၏နိဂုံးချုပ်ချက် (၃၆) အရ ကြောက်မက်ဖွယ်စွပ်စွဲချက်ဖြစ်သည်။

Crucified and slain. Literally, “fastening [to the cross] ye did slay.” Peter here includes his hearers among those guilty of his Master’s death. This is a terrible indictment in view of his conclusion (v. 36).

၂၄။ ဘုရားသခင်သည် ထမြောက်စေတော်မူသည်။ ယေရှု၏ထမြောက်ခြင်းအကြောင်းကို လူများထဲတွင် ပြန့်နှံ့သွားပြီး၊ မဿဲ ၂၈:၁၁-၁၅ တွင်မှတ်တမ်းတင်ထားသော မမှန်ကန်သောဇာတ်လမ်းဖြင့် ဖြေရှင်းခံရဖွယ်ရှိသည်။ သို့သော် ဤသည်မှာ ယေရှု၏တပည့်တစ်ဦးမှ ထိုဖြစ်ရပ်အား ပထမဆုံးအကြိမ် လူသိရှင်ကြား သက်သေခံခြင်းဖြစ်သည်။

24. Whom God hath raised. It is probable that an account of the resurrection of Jesus had found its way among the people, and had been met by the false story recorded in Matt. 28:11–15. But this is the first public witness to that event borne by one of the followers of Jesus.

ဝေဒနာများ။ စကားလုံးအရ “မီးဖွားဝေဒနာ”။ “ဝေဒနာများ” ဟူသောစကားသည် မဿဲ ၂၄:၈ တွင် “ဝမ်းနည်းခြင်း” ဟူသောစကားနှင့် တူညီသည်။

Pains. Literally, “travail pangs.” The word for “pains” is the same as that for “sorrows” in Matt. 24:8.

မဖြစ်နိုင်။ ပေတရု၏ယုံကြည်ချက်သည် မယ်ရှိယသေခြင်းအပေါ်အောင်ပွဲခံခြင်းကို ကြိုတင်ဟောထားသော ၂၅-၂၈ ကျမ်းပိုဒ်များပေါ်တွင် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအခြေခံသည်။ သို့သော် အခြားအကြောင်းပြချက်များလည်းရှိသည်။ (၁) ယေရှု၏အပြစ်ကင်းစင်မှု (ယောဟန် ၈:၄၆; ၁ ပေတရု ၂:၂၂; မဿဲ ၄:၁-၁၁ ကိုကြည့်ပါ) — သေခြင်းသည် အပြစ်ကင်းသောသူကို ထိန်းထားနိုင်ခြင်းမရှိ။ (၂) အသက်ပေးသူသည် သေခြင်းဖြင့်ထိန်းချုပ်ခံရမည်မဟုတ် (ယောဟန် ၅:၂၆; ၁၀:၁၇, ၁၈)။

Not possible. Peter’s conviction rests, in part, upon the sure words of prophecy quoted in vs. 25–28, which foretell Messiah’s triumph over death. But there are other reasons: (1) Christ’s sinlessness (John 8:46; 1 Peter 2:22; see on Matt. 4:1–11; see Additional Note on John 1)—death could not hold the Innocent One; (2) the Life-giver could not be held by death (John 5:26; 10:17, 18).

၂၅။ သူ့အကြောင်း။ ဤရှင်းပြချက်မရှိပါက ဆာလံ ၁၆ သည် ဒါဝိဒ်၏ရန်သူများထံမှ ကိုယ်ပိုင်ကယ်တင်ခြင်းအတွက်သာ မျှော်လင့်ချက်ကို ဖော်ပြပုံရသည်။ ထမြောက်ခြင်း၏ဖြစ်ရပ်သည် ထိုကျမ်းပိုဒ်များကို ပိုမိုနက်ရှိုင်းသောအဓိပ္ပာယ်ပေးခဲ့ပြီး၊ ၎င်းမပါဘဲ မပြည့်စုံပေ။

25. Concerning him. Without this explanation Ps. 16 might seem to present hope only of David’s own deliverance from his enemies. The fact of the resurrection gave a new meaning to prophecies that would not of themselves have suggested it, but that were incomplete without it.

ငါမြင်ခဲ့သည်။ ၎င်းကို “ငါ့ရှေ့တွင်ငါမြင်ခဲ့သည်” ဟုလည်း ဘာသာပြန်နိုင်သည်။

I foresaw. This may also be translated, “I saw in front of myself.”

သခင်။ ဘုရားသခင်အဘ။

The Lord. God the Father.

ငါ့လက်ျာဘက်တွင်။ ဤသည်မှာ စစ်မြေပြင်တစ်ခုတွင် သူငယ်ချင်း၏လက်ျာဘက်တွင်ရပ်နေသော စစ်သားတစ်ဦးက သူ့ကိုတိုက်ခိုက်မှုမှကာကွယ်ပေးသည့်မြင်ကွင်းကို ရည်ညွှန်းနိုင်သည်။ ၎င်းသည် ဖောက်သည်ဘေးတွင်ရှိသော ရှေ့နေတစ်ဦးကိုလည်း ကိုယ်စားပြုနိုင်သည်။ ဤကိုးကားချက်သည် သားတော်အား ခမည်းတော်၏မပြတ်မလပ်ထောက်ပံ့မှုကို အလေးပေးသည်။

On my right hand. The reference may be to a battle scene, in which a soldier, standing by his friend’s right hand, protects him from attack. It may also represent an advocate by the side of his client. The quotation emphasizes the Father’s unfailing support of the Son.

၂၆။ နှလုံးရွှင်မြူးသည်။ ဘုရားသခင်နှင့်တစ်သားတည်းဖြစ်ခြင်းသည် အကြီးမားဆုံးသောပျော်ရွှင်မှုရင်းမြစ်ဖြစ်သည်။

26. Heart rejoice. Oneness with God is the greatest source of happiness.

ငါ့လျှာ။ ဆာလံ ၁၆:၉ ကိုကြည့်ပါ။

My tongue. See on Ps. 16:9.

ငါ့သားရဲသား။ ဆိုလိုသည်မှာ “ငါ့ကိုယ်ခန္ဓာ”။

My flesh. That is, “my body.”

အနားယူလိမ့်မည်။ စကားလုံးအရ “တဲထဲတွင်နေထိုင်မည်” သို့မဟုတ် “တဲတစ်လုံးတွင်နေထိုင်သကဲ့သို့” (၂ ပေတရု ၁:၁၃, ၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ဆာလံ ၁၆ ၏ဟေဗြဲစာသားသည် ဒါဝိဒ်၏ဤဘဝတွင်လုံခြုံမှုကို ပြောပြသော်လည်း၊ ပေတရုသည် ဆာလံဆရာ၏စကားများကို ထမြောက်ခြင်းသို့အသုံးပြုသည်။

Shall rest. Literally, “shall tabernacle,” or “shall dwell as in a tabernacle” (see on 2 Peter 1:13, 14). The Hebrew of Ps. 16 speaks of David’s security in this life, but Peter applies the psalmist’s words to the resurrection.

၂၇။ ဝိညာဉ်။ ဆာလံ ၁၆:၁၀; မဿဲ ၁၀:၂၈ ကိုကြည့်ပါ။

27. Soul. See on Ps. 16:10; Matt. 10:28.

မရဏနိုင်ငံ။ ဂရိစကားလုံး “ဟဒတ်” ဆိုသည်မှာ “သင်္ချိုင်း” (ဆာလံ ၁၆:၁၀; မဿဲ ၁၁:၂၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ယေရှု၏သေခြင်းသည် တကယ့်သေခြင်းဖြစ်သော်လည်း၊ သူ၏ထမြောက်ခြင်းသည် ၎င်းအပေါ်အောင်ပွဲခံပေးခဲ့သည်၊ ထိုသေခြင်းကို လူတိုင်းအတွက် သူခံစားခဲ့ရသည် (ဟေဗြဲ ၂:၉)။

Hell. Gr. hadēs, “the grave” (see on Ps. 16:10; Matt. 11:23). The death of Christ was an actual death, but His resurrection provided victory over it, a death He had tasted for every man (Heb. 2:9).

သန့်ရှင်းသူ။ ဂရိစကားလုံး “ဟိုစီယို့စ်” ဆိုသည်မှာ “သန့်ရှင်းသည်”၊ “ဘုရားရိုသေသည်”၊ “သန့်ရှင်းသည်”။ ဤစကားလုံးသည် ကိုယ်ပိုင်သန့်ရှင်းမှုနှင့် ဘုရားရိုသေမှုကို ဖော်ပြသည် (ဟေဗြဲ ၇:၂၆; ဗျာဒိတ် ၁၅:၄)၊ ထို့ကြောင့် “ဟဂီယို့စ်” နှင့်ကွဲပြားသည်၊ ၎င်းသည် သန့်ရှင်းမှုနှင့်အပ်နှံမှုကို ရည်ညွှန်းသည် (မာကု ၁:၂၄ ကိုကြည့်ပါ)။

Holy One. Gr. hosios, “pure,” “pious,” “holy.” This word conveys the idea of personal piety and godliness (Heb. 7:26; Rev. 15:4), and thereby differs from hagios, which refers to consecration or dedication (see Mark 1:24). See Additional Note on Psalm 36.

ဆွေးမြည့်ခြင်း။ ကိုးကားထားသော ဟေဗြဲစာသားတွင် ဤစကားလုံးသည် “ရှခါးသ်” ဖြစ်ပြီး “သင်္ချိုင်း” ဟုဆိုလိုသည် (ဆာလံ ၁၆:၁၀ ကိုကြည့်ပါ)။ လုကာသည် ဆာလံ ၁၆:၁၀ ၏ ဂရိဘာသာပြန်ကျမ်းကို လိုက်နာခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် “ဆွေးမြည့်ခြင်း” ဟုဖတ်သည်။

Corruption. In the Hebrew text of the verse quoted the word is shachath, “pit,” that is, “grave” (see on Ps. 16:10). Luke was doubtless following the LXX of Ps. 16:10, which reads “corruption.”

၂၈။ အသက်လမ်းများ။ ၎င်းသည် ဟေဗြဲစာသား၏ အလွန်လွတ်လပ်သောဘာသာပြန်ဖြစ်သော ဂရိဘာသာပြန်ကျမ်းနှင့် ကိုက်ညီသည် (ဆာလံ ၁၆:၁၁ ကိုကြည့်ပါ)။

28. Ways of life. This agrees with the LXX, which is a very free rendering of the Hebrew (see on Ps. 16:11).

ရွှင်မြူးခြင်း။ ဂရိစကားလုံး “ယူဖရိုစူနီ” ဆိုသည်မှာ “စိတ်ကောင်းရှိခြင်း”၊ “ရွှင်မြူးခြင်း”၊ “ပျော်ရွှင်ခြင်း”။

Joy. Gr. euphrosunē, “well-mindedness,” “cheerfulness,” “gladness.”

သင်၏မျက်နှာနှင့်။ ဘုရားသခင်၏မျက်နှာ၊ ဆိုလိုသည်မှာ သူ၏ရှိနေခြင်းသည် ရွှင်မြူးခြင်းနှင့် ပျော်ရွှင်ခြင်း၏ရင်းမြစ်ဖြစ်သည်။

With thy countenance. God’s countenance, that is, His presence, is the source of cheer and gladness.

၂၉။ လူညီအစ်ကိုများ။ စကားလုံးအရ “လူများ၊ ညီအစ်ကိုများ”။ ပေတရုသည် သူ၏ဆွဲဆောင်မှုရှိသောလိပ်စာပုံစံကို ထိန်းသိမ်းထားသည်။

29. Men and brethren. Literally, “men, brethren.” Peter maintains his persuasive forms of address.

လွတ်လပ်စွာပြောခွင့်ပြုပါ။ သို့မဟုတ် “လွတ်လပ်စွာပြောဆိုရန် ခွင့်ပြုထားသည်”။ တမန်တော်ပြောသောသူများသည် ဒါဝိဒ်၏သေခြင်းနှင့်သင်္ချိုင်းမြှုပ်နှံခြင်းဆိုင်ရာအချက်များကို ငြင်းပယ်နိုင်ခြင်းမရှိ။ ထို့ကြောင့် ကိုးကားထားသောကျမ်းပိုဒ်သည် အခြားအသုံးချမှုတစ်ခုရှိရမည်။

Let me freely speak. Rather, “it is permissible for me to speak with freedom.” Those to whom the apostle spoke could not contradict the facts of David’s death and burial. The prophecy just quoted must therefore have another application.

ဘိုးဘေး။ မိသားစုတစ်ခု သို့မဟုတ် မင်းဆက်တည်ထောင်သူအဓိပ္ပာယ်ဖြင့်အသုံးပြုသည်။ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ၎င်းကို ယာကုပ်၏သားတော် ၁၂ ဦး (၇:၈) နှင့် အာဗြဟံ (ဟေဗြဲ ၇:၄) အတွက်လည်းအသုံးပြုသည်။

Patriarch. Used in its primary sense, of the founder of a family or dynasty. In the NT it is also used of the 12 sons of Jacob (ch. 7:8) and of Abraham (Heb. 7:4).

သူ၏သင်္ချိုင်း။ ဒါဝိဒ်မင်းသည် ယေရုဆလင်မြို့၊ “ဒါဝိဒ်မြို့” တွင် သင်္ချိုင်းမြှုပ်နှံခံခဲ့ရသည် (၁ ဘုရင်ခံ ၂:၁၀; ၃:၁ ကိုကြည့်ပါ)။

His sepulchre. King David was buried in Jerusalem, “in the city of David” (see on 1 Kings 2:10; 3:1).

၃၀။ ပရောဖက်တစ်ဦးဖြစ်ခြင်း။ ဒါဝိဒ်မင်းကို ပုံမှန်မဟုတ်သောဖော်ပြချက်ဖြစ်သော်လည်း၊ ဆာလံ ၁၆ သည် ဒါဝိဒ်၏ကိုယ်ပိုင်အတွေ့အကြုံကို ကျော်လွန်ပြီး မယ်ရှိယဆိုင်ရာဖြစ်လာသောကြောင့် မဖြစ်မနေထိုက်တန်သည်။

30. Being a prophet. An unusual description of King David, but justified because Ps. 16 goes beyond David’s personal experience and becomes Messianic.

ဘုရားသခင်ကျိန်ဆိုခဲ့သည်။ ၂ ဓမ္မရာဇဝင် ၇:၁၂-၁၄, ၁၆ ကိုကြည့်ပါ။ ကျိန်ဆိုချက်ကို ဆာလံ ၁၃၂:၁၁ တွင် ပေတရုကိုးကားထားသည်။

God had sworn. See on 2 Sam. 7:12–14, 16. The oath is suggested in Ps. 132:11, which Peter quotes.

သားရဲသားအရ။ စာသားဆိုင်ရာသက်သေများသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “သားရဲသားအရ၊ သူသည် ခရစ်တော်ကိုထမြောက်စေလိမ့်မည်” ဟူသောစကားလုံးများကို ဖယ်ထုတ်ရန်ထောက်ခံသည်၊ ထို့ကြောင့် ကျမ်းပိုဒ်သည် “ဘုရားသခင်သည် သူ၏ထီးနန်းပေါ်တွင် သူ၏သားဆက်မှတစ်ဦးကို ထားရန် ကျိန်ဆိုခဲ့သည်” ဟုဖတ်ရမည်။ ၎င်းသည် ဆာလံ ၁၃၂:၁၁ နှင့် ပိုမိုကိုက်ညီလိမ့်မည်။

According to the flesh. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of the words “according to the flesh, he would raise up Christ,” so that the passage would read, “God swore to him with an oath to place upon his throne one, of the fruit of his loins.” This would agree more closely with Ps. 132:11.

၃၁။ ဤအရာကိုကြိုမြင်ခြင်း။ ၎င်းသည် ဒါဝိဒ်အား ပရောဖက်ဆိုင်ရာအမြင်ကို ပေးထားသော်လည်း၊ သူကိုယ်တိုင်က ဤကျမ်းပိုဒ်သည် မယ်ရှိယ၏ထမြောက်ခြင်းကို ရည်ညွှန်းသည်ဟု နားလည်ခဲ့သည်ဟု မဆိုလိုပါ (၁ ပေတရု ၁:၁၁ ကိုကြည့်ပါ)။

31. Seeing this before. This ascribes prophetic vision to David, but does not mean that he personally understood that the prophecy referred to the resurrection of the Messiah (see 1 Peter 1:11).

ဝိညာဉ်။ စာသားဆိုင်ရာသက်သေများသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “သူ၏ဝိညာဉ်သည် မရဏနိုင်ငံတွင်မထားခဲ့ရဘူး” ဟူသောအစား “သူသည် ဟဒတ်သို့မထားခဲ့ရဘူး” ဟုဖတ်ရမည်။ “မရဏနိုင်ငံ” နှင့် “ဆွေးမြည့်ခြင်း” အတွက် ၂၇ ကိုကြည့်ပါ။ “ဝိညာဉ်” အတွက် ဆာလံ ၁၆:၁၀; မဿဲ ၁၀:၂၈ ကိုကြည့်ပါ။

Soul. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading, “he was not left unto hades,” rather than “his soul was not left in hell.” See on v. 27 for comment on “hell,” and “corruption”; for “soul” see on Ps. 16:10; Matt. 10:28.

၃၂။ ဤယေရှု။ ၂၂, ၂၃ တွင်ဖော်ပြထားသော နာဇရက်မြို့သား ယေရှု၊ လက်ဝါးကပ်တိုင်တွင်ရိုက်သတ်ခံရသူ။

32. This Jesus. Jesus of Nazareth, the Crucified One, of vs. 22, 23.

ဘုရားသခင်ထမြောက်စေခဲ့သည်။ ယေရှုသည် ခမည်းတော်ဘုရားသခင်၏ခေါ်ဆိုမှုဖြင့် ထမြောက်ခဲ့ပြီး၊ သူ၏သားတော်အား သေခြင်းမှထမြောက်ရန် ကောင်းကင်တမန်များကို တာဝန်ပေးခဲ့သည် (မဿဲ ၂၈:၂-၆; ရောမ ၈:၁၁)။

God raised up. Christ arose at the call of God the Father, who commissioned angels to call upon His Son to come forth from the dead (Matt. 28:2–6; Rom. 8:11; DA 785).

သက်သေများ။ ၁:၈, ၂၂ ကိုကြည့်ပါ။

Witnesses. See on ch. 1:8, 22.

၃၃။ လက်ျာဘက်ဖြင့်။ သို့မဟုတ် “လက်ျာဘက်တွင်”။ ဤရာထူးသည် ဂုဏ်ပြုရာထူးဖြစ်သည် (မဿဲ ၂၀:၂၁; ၂၅:၃၃ ကိုကြည့်ပါ)၊ ယေရှုသည် သူ၏ဘုန်းထင်ရှားခြင်းတွင် ထိုရာထူးကို ယူခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားသည် (မဿဲ ၂၆:၆၄; ဟေဗြဲ ၁:၃)။

33. By the right hand. Or, “at the right hand.” Such a position was one of honor (see Matt. 20:21; 25:33), and is portrayed as that taken by Christ upon His glorification (Matt. 26:64; Heb. 1:3; cf. Acts 2:34).

ချီးမြှင့်ခြင်း။ ယောဟန် ၁:၁-၃, ၁၄ ကိုကြည့်ပါ။

Exalted. See on John 1:1–3, 14; see Additional Note on John 1.

သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်၏ကတိ။ ယောဟန် ၁၄:၁၆, ၂၆; ၁၅:၂၆ ကိုကြည့်ပါ။

Promise of the Holy Ghost. See on John 14:16, 26; 15:26.

သွန်းလောင်းပေးခြင်း။ သို့မဟုတ် “လောင်းထည့်ပေးခြင်း”။

Shed forth. Rather, “poured out.”

ယခု။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) ဤစကားလုံးကို ချန်လှပ်ရန် ထောက်ခံသည်။

Now. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of this word.

၃၄။ မတက်ရောက်ခဲ့ပေ။ ထို့အစား၊ “တက်ရောက်ခြင်းမရှိ”။ ပေတရု၏အငြင်းအခုံသည် ရှင်းလင်းသည်။ ဒါဝိဒ်သည် သေဆုံးပြီး သင်္ဂြိုဟ်ခံခဲ့ရသည် (အငယ် ၂၉ ကိုကြည့်ပါ)။ ထို့ကြောင့် ဆာလံ ၁၆:၁၀ ရှိ “သင်သည် ငါ၏ဝိညာဉ်ကို ငရဲ၌မထားရ” (အငယ် ၂:၂၇ ကိုကြည့်ပါ) ဟူသော ထုတ်ဖော်ပြောဆိုချက်သည် သူ့ကိုရည်ညွှန်းခြင်းမဟုတ်နိုင်ပေ။ ဤသည်မှာ ပေတရုက လူသည် သေဆုံးချိန်တွင် ကောင်းကင်သို့မတက်ရောက်ဟု ယုံကြည်ကြောင်း ရှင်းလင်းသော သက်သေဖြစ်သည် (၁ သက်ဇလိနိ ၄:၁၄–၁၇ ကိုကြည့်ပါ၊ ၂ ရာ ၁၂:၂၃၊ ၂၂:၆၊ ယောဘ ၇:၉ ကိုကြည့်ပါ)။

34. Is not ascended. Rather, “ascended not.” Peter’s argument is clear. David had died and been buried (see on v. 29). Therefore the statement of Ps. 16:10, “Thou wilt not leave my soul in hell” (see on Acts 2:27), could not refer to him. Here is clear evidence that Peter believed that man does not ascend to heaven at death (cf. 1 Thess. 4:14–17; see on 2 Sam. 12:23; 22:6; Job 7:9).

သူပြောသည်မှာ။ ပေတရုသည် ဆာလံ ၁၁၀:၁ ကို ကိုးကားသည်။ ဤဆာလံသည် ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် အကြိမ်ရေအများဆုံး ကိုးကားခံရသည် (မဿဲ ၂၂:၄၄၊ ၁ ကော ၁၅:၂၅၊ ဟေဗြဲ ၁:၁၃၊ ၅:၆၊ ဟေဗြဲ ၇:၁၇၊ ၂၁၊ ဟေဗြဲ ၁၀:၁၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤဆာလံသည် ယုဒလူများက မယ်ရှိယဆိုင်ရာအဖြစ် မှတ်ယူခံရပြီး၊ ယေရှုကလည်း ထိုသို့အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုခဲ့သည် (မဿဲ ၂၂:၄၁–၄၆ ကိုကြည့်ပါ)။ ဆာလံ ၁၁၀:၁ ကိုကြည့်ပါ။

He saith. Peter quotes Ps. 110:1. This psalm is most quoted in the NT (see Matt. 22:44; 1 Cor. 15:25; Heb. 1:13; 5:6; Heb. 7:17, 21; Heb. 10:13). This psalm was regarded as Messianic by the Jews, and was so interpreted by Jesus (Matt. 22:41–46). See on Ps. 110:1.

သခင်။ ဤအကြောင်းအရာတွင် ဤဘွဲ့အမည်သည် ခမည်းတော်ဘုရားသခင်ကို ရည်ညွှန်းသည် (ဆာလံ ၁၁၀:၁ ကိုကြည့်ပါ)။

The Lord. In terms of the present context this title refers to God the Father (see on Ps. 110:1).

ငါ၏သခင်။ ဤအကြောင်းအရာတွင် ဤအမည်သည် ခရစ်တော်ကို ရည်ညွှန်းသည် (ဆာလံ ၁၁၀:၁ ကိုကြည့်ပါ)။

My Lord. In terms of the present context this refers to Christ (see Ps. 110:1).

ထိုင်လော့။ ဤစကားလုံးများသည် ခရစ်တော်အား ထူးခြားသောရာထူးတစ်ခုကို ပိုင်ဆိုင်ထားသူအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခြင်းကို ဖော်ပြသည် (ဧဖက် ၁:၂၀ ကိုကြည့်ပါ၊ ဖိလိပ္ပိ ၂:၁၀၊ ၁၁ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

Sit thou. These words suggest the recognition of Christ as holding a unique position (see Eph. 1:20; cf. Phil. 2:10, 11).

၃၅။ သင်၏ရန်သူများ။ ခရစ်တော်သည် စာတန်နှင့် သူ၏အင်အားစုများနှင့် ကြီးမားသောအငြင်းပွားမှုတွင် အောင်နိုင်သူဖြစ်သည်။ မကောင်းမှုအပေါ် နောက်ဆုံးအောင်မြင်မှုတွင်၊ “နောက်ဆုံးဖျက်ဆီးခံရမည့် ရန်သူမှာ သေခြင်းဖြစ်သည်” (၁ ကော ၁၅:၂၆)။

35. Thy foes. Christ is victor in the great controversy with Satan and his hosts. In the ultimate triumph over evil, “the last enemy that shall be destroyed is death” (1 Cor. 15:26).

ခြေတင်ရာ။ ထီးနန်းတွင် အာဏာရှိစွာထိုင်နေသော ဘုရင်သည် ခြေတင်ရာတွင် ခြေထောက်ထားရှိသည် (ဆာလံ ၉၉:၅ ကိုကြည့်ပါ)။ ရန်သူကို အရှက်ရစေသော ခြေတင်ရာနေရာတွင် ထားရှိခြင်းသည် ပြီးပြည့်စုံသော အောင်မြင်မှု၏ လက္ခဏာဖြစ်သည် (ယိရှု ၁၀:၂၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ခရစ်တော်သည် တစ်နေ့တွင် သူ၏ရန်သူများအားလုံးကို လုံးဝအောင်နိုင်မည်ဖြစ်ပြီး၊ သူ၏နိုင်ငံတော်သည် ထာဝရဘုန်းအသိက္ခာဖြင့် တည်ထောင်မည်ဖြစ်သည် (ဗျာဒိတ် ၁၁:၁၅)။ ထိုအောင်မြင်မှုအချိန်တွင် သားတော်သည် စကြဝဠာနိုင်ငံတော်ကို ခမည်းတော်ထံ လွှဲပြောင်းပေးမည်ဖြစ်သည် (၁ ကော ၁၅:၂၄–၂၈)။

Footstool. The king seated in power on a secure throne has his foot upon a footstool (see on Ps. 99:5). To put an enemy in the ignominious place of the footstool is a sign of complete triumph (see on Joshua 10:24). Christ will one day completely conquer all His foes, and His kingdom will be established in everlasting glory (Rev. 11:15). At that time of triumph the Son will turn over the universal kingdom to the Father (1 Cor. 15:24–28).

၃၆။ ဣသရေလအမျိုး။ ပေတရုသည် သူ၏စကားများကို သူ့ပရိသတ်အနီးအနားထက် ကျော်လွန်၍ “ဣသရေလအားလုံး” သို့ ရောက်ရှိစေရန် ရည်ရွယ်သည်။ သို့သော်၊ သူ၏အမြင်သည် ယခုအချိန်ထိ ယုဒလူမျိုးများသို့သာ ကန့်သတ်ထားပုံရသည်၊ တပည့်တော်များအတွက်လည်း ထိုနည်းတူဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ကောနီလိမှုနှင့်ပတ်သက်သော ပေတရု၏အတွေ့အကြုံမှ ထင်ရှားသည် (အငယ် ၁၀:၉–၁၆၊ ၁၁:၁–၁၈ ကိုကြည့်ပါ)။

36. House of Israel. Peter intends his words to go beyond the immediate circle of his hearers to “all” Israel. Nevertheless, his vision thus far is evidently limited to the Jewish race, as was true of the other disciples. This is evident from Peter’s experience with Cornelius see chs. 10:9–16; 11:1–18.

ထိုယေရှုပင်။ ထို့အစား၊ “ဤယေရှုအမှန်” (အငယ် ၂၂၊ ၂၃ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

That same Jesus. Rather, “this very Jesus” (cf. vs. 22, 23).

သင်တို့သည် သူ့ကိုလက်ဝါးကပ်တိုင်တွင်သတ်ခဲ့ကြသည်။ ဂရိဘာသာတွင် “သင်တို့” (humeis) ဟူသော နာမ်စားသည် ပုံမှန်အားဖြင့် မပါဝင်ဘဲ၊ ယုဒလူများက ယေရှုအား ပြုမူခဲ့ပုံနှင့် ခမည်းတော်ထံမှ ရရှိခဲ့သော အသိအမှတ်ပြုမှုအကြား ခြားနားချက်ကို အလေးပေးသည်။ ဂရိဘာသာတွင် “လက်ဝါးကပ်တိုင်တွင်သတ်ခဲ့” ဟူသော စကားလုံးသည် ဝါကျ၏အဆုံးတွင်ရှိပြီး၊ အလွန်သိမ်မွေ့သောနိဂုံးချုပ်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ပေတရုသည် ယုဒလူများ၏ပြစ်မှုကို ရဲဝံ့စွာ ထောက်ပြပြီး၊ ၎င်းတို့၏အပြစ်ကို ပြတ်သားစွာ ဖိအားပေးကာ အငယ် ၃၇ တွင်ဖော်ပြထားသော အကျိုးသက်ရောက်မှုများအတွက် ပြင်ဆင်ပေးသည်။

Ye have crucified. The pronoun “ye” (humeis), not ordinarily given in the Greek, emphasizes the contrast between the Jews’ treatment of Jesus and the recognition He had received from the Father. In the Greek the word “crucified” comes at the end of the sentence, and makes a most solemn conclusion. Peter boldly lays the crime at the Jews’ door. He unflinchingly presses home their guilt and thus prepares the way for the effects described in v. 37.

သခင်နှင့်ခရစ်။ “သခင်” ဟူသော စကားလုံးသည် အငယ် ၃၄ တွင် ကိုးကားထားသော ဆာလံ၏အတွေးကို ထင်ဟပ်သည်။ “ခရစ်” သည် ယေရှုကို မယ်ရှိယအဖြစ် ခွဲခြားသတ်မှတ်သည် (ဆာလံ ၂:၂၊ မဿဲ ၁:၁ ကိုကြည့်ပါ)။ မူရင်းစကားလုံးအစဉ်သည် အင်္ဂလိပ်ဘာသာမပေးနိုင်သော အင်အားတစ်ခုကို ပိုင်ဆိုင်သည်။ “ဘုရားသခင်သည် ဤယေရှုကို သခင်ရော ခရစ်ရောအဖြစ် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။”

Lord and Christ. The word “Lord” reflects the thought of the psalm cited in v. 34. “Christ” identifies Jesus as the Messiah (see on Ps. 2:2; Matt. 1:1). The original word order possesses a force which the English cannot give: “Both Lord and Christ hath God made this Jesus.”

၃၇။ သူတို့ကြားသောအခါ။ ဘုရားသခင်သည် သူ၏နှုတ်ကပတ်တော်ကို ဟောပြောခြင်းသည် ယုံကြည်ခြင်းနှင့် နှလုံးသိစိတ်ဖြစ်ပေါ်စေရန် အထိရောက်ဆုံးနည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်ရန် သတ်မှတ်ထားသည် (ရောမ ၁၀:၁၇၊ ၁ ကော ၁:၂၁ ကိုကြည့်ပါ)။

37. When they heard. God has ordained that the preaching of His word should be one of the most effective means of bringing conviction—and faith—to man (see Rom. 10:17; 1 Cor. 1:21).

ထိုးဖောက်ခံရသည်။ ဂရိဘာသာ katanussomai၊ “ဖောက်ထွင်းရန်” နှင့် ဥပစာအားဖြင့် “စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ နာကျင်စေရန်”။ ဤသည်မှာ စစ်မှန်သော နောင်တရခြင်းနှင့်အတူ ရှိသင့်သော နက်နဲသော အတွင်းစိတ်ဝမ်းနည်းမှုဖြစ်သည် (၂ ကော ၇:၉–၁၁)။

Pricked. Gr. katanussomai, “to pierce,” and metaphorically, “to pain mentally.” Here is the deep inner sorrow that should accompany true repentance (2 Cor. 7:9–11).

တမန်တော်များ။ သူတို့သည် အနီးအနားတွင်ရှိနေပြီး၊ ပေတရု၏တက်ကြွသော ဓမ္မအမှုတော်ကို ထောက်ခံခဲ့ကြသည်။

Apostles. They must have been nearby, supporting Peter in his dynamic ministry.

လူသားညီအစ်ကိုများ။ တပည့်တော်များက တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး အသုံးပြုခဲ့သော အသုံးအနှုန်းဖြစ်ပြီး (အငယ် ၁:၁၆)၊ ပေတရုကလည်း အငယ် ၂:၂၉ တွင် လူအုပ်ကြီးကို ဤအသုံးအနှုန်းဖြင့် မိန့်ခွန်းပြောခဲ့သည်။ ဝိညာဉ်တော်လှုံ့ဆော်သော တရားဒေသနာသည် လူများကို တမန်တော်များနှင့် စာနာမှုဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။

Men and brethren. The very term the disciples used with one another (ch. 1:16), and with which Peter addressed the multitude in ch. 2:29. The Spirit-prompted sermon brought the people into sympathy with the apostles.

ဘာလုပ်ရမည်နည်း။ နောင်တရသောနှလုံးများ၏ စစ်မှန်သော အော်ဟစ်သံ (အငယ် ၁၆:၃၀၊ ၂၂:၁၀ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

What shall we do? The genuine cry of contrite hearts (cf. chs. 16:30; 22:10).

၃၈။ နောင်တရပါ။ ဤစကားလုံး၏အဓိပ္ပာယ်ကို မဿဲ ၃:၂၊ ၄:၁၇ တွင်ကြည့်ပါ။ ၎င်းသည် ခရစ်တော်က ဟောပြောရန် ညွှန်ကြားထားသော သတင်းစကားဖြစ်သည် (လုကာ ၂၄:၄၇)။

38. Repent. For a discussion of the import of this word see on Matt. 3:2; 4:17. This is the message that Christ commanded to be preached (Luke 24:47).

ဗတ္တိဇံခံပါ။ မဿဲ ၃:၆၊ မာကု ၁၆:၁၆ ကိုကြည့်ပါ။ ၎င်းသည် တမန်တော်များ၏ဓမ္မအမှုတော်၏ အဓိကအစိတ်အပိုင်းဖြစ်သည် (မဿဲ ၂၈:၁၉)။

Be baptized. See on Matt. 3:6; Mark 16:16. This was to be an integral part of the apostles’ ministry (Matt. 28:19).

လူတိုင်း။ ပေတရုသည် ဗတ္တိဇံမှ ကင်းလွတ်ခွင့်မပြုပါ။ ၎င်းသည် ကယ်တင်ခြင်းလုပ်ဆောင်မှုမဟုတ်သော်လည်း၊ ၎င်းသည် အဟောင်းဘဝ၏သေဆုံးခြင်းနှင့် အသစ်ဘဝ၏စတင်ခြင်း၏ ပြင်ပသင်္ကေတဖြစ်ပြီး၊ လူတိုင်းအတွက် လိုအပ်သည်။

Every one. Peter allows no exemption from baptism. Although it is not a saving act, it is the outward sign of the death of the old life and the beginning of the new, and is required of all.

အမည်ဖြင့်။ စာသားဆိုင်ရာသက်သေသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) ဤဖတ်ရှုမှုနှင့် “အမည်ကိုအခြေခံ၍” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုအကြား ပိုင်းခြားထားသည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ ယေရှု၏အမည်ကို ဝန်ခံခြင်းအားဖြင့်ဖြစ်သည်။ ဤအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်သည် ယေရှုကို “သခင်နှင့်ခရစ်” အဖြစ်ဖော်ပြသည့် အကြောင်းအရာနှင့်ကိုက်ညီသည် (အငယ် ၃၆)။

In the name. Textual evidence is divided (cf. p. 10) between this and the reading “upon the name,” that is, upon confession of the name of Jesus. Such an interpretation would suit the context, which deals with Jesus as “Lord and Christ” (v. 36).

မေးခွန်းတစ်ခုပေါ်ပေါက်လာသည်မှာ၊ ဤဖြစ်ရပ်တွင်၊ နှင့် အငယ် ၁၀:၄၈၊ ၁၉:၅ တွင်၊ ဗတ္တိဇံခံခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ယေရှု၏အမည်ကိုသာ ဖော်ပြရခြင်းအကြောင်းနှင့် မဿဲ ၂၈:၁၉ တွင်ပေးထားသော သုံးပါးပေါင်းတစ်ဆူအမည်ကို မဖော်ပြရခြင်းအကြောင်းဖြစ်သည်။ ရှင်းလင်းချက်များစွာပေးထားသည်။ အကောင်းဆုံးဖြေရှင်းချက်မှာ လုကာသည် ဗတ္တိဇံဖော်မြူလာကို မှတ်တမ်းတင်ခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ ယေရှုကို ခရစ်အဖြစ် ဝန်ခံလိုသူများအား ပေတရု၏တိုက်တွန်းချက်ကို မှတ်တမ်းတင်ခြင်းဖြစ်သည်။ ခရစ်ယာန်ဗတ္တိဇံသည် တစ်ခါတစ်ရံ အမည်တစ်ခုတည်းဖြင့်သာ ပြောဆိုခြင်းသည် ယုတ္တိရှိသည်၊ အကြောင်းမှာ ဘုရားသခင်၏ပုဂ္ဂိုလ်များထဲတွင်၊ ဗတ္တိဇံသည် အထူးသဖြင့် ခရစ်တော်ကို ညွှန်ပြသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဓမ္မသစ်ကျမ်းနှင့် နောက်ပိုင်းတွင် ခရစ်ယာန်စာပေများတွင် ဖော်ပြထားသည်။ ထို့ကြောင့် တကျိပ်နှစ်ပါးသင်ကြားပို့ချမှု (Didache) (၇၊ ၉) သည် ဗတ္တိဇံနှင့်ပတ်သက်၍ အမည်တစ်ခုတည်းနှင့် သုံးအမည်ကို နှစ်မျိုးလုံးအသုံးပြုသည်။ ဤအစောပိုင်းသဘောထားကို အန်ဘရို့စ် (ဘီစီ ၃၉၇ တွင်ကွယ်လွန်) က ဗတ္တိဇံဖော်မြူလာနှင့်ပတ်သက်၍ ဤသို့ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့သည်။ “တစ်ဦးကိုပြောသူသည် သုံးပါးပေါင်းတစ်ဆူကို ဖော်ပြသည်။ သင်ခရစ်ဟုပြောလျှင်၊ သားတော်ကို ဘိသိက်ပေးခံရသော ခမည်းတော်ဘုရားသခင်ကိုလည်းကောင်း၊ ဘိသိက်ခံရသောသားတော်ကိုလည်းကောင်း၊ သူ့ကိုဘိသိက်ပေးသော သန္နိဋ္ဌာန်ချထားသော ဝိညာဉ်တော်ကိုလည်းကောင်း သင်သည်ဖော်ပြပြီးဖြစ်သည်” (De Spiritu Sancto i. 3; J. P. Migne, ed., Patrologia Latina, vol. XVI, col. 743)။ ပေတရု၏ပရိသတ်များသည် ခမည်းတော်ဘုရားသခင်ကို ယုံကြည်ပြီးဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့အတွက် စစ်မှန်သောစမ်းသပ်မှုမှာ ယေရှုကို မယ်ရှိယအဖြစ် လက်ခံမည်လားဖြစ်သည်။

The question arises, Why in this instance, and in chs. 10:48; 19:5, is only the name of Jesus mentioned in connection with baptism, and not the threefold name given in Matt. 28:19? Various explanations have been given. The most satisfactory solution seems to be that Luke is not recording the baptismal formula, but Peter’s exhortation to those who are willing to confess Jesus as the Christ. It was only logical that Christian baptism sometimes might be spoken of as if only in the single name, since of the persons of the Godhead, it is Christ particularly to whom baptism points. This is illustrated in early Christian literature, both in the NT and later. Thus the Didache, or Teaching of the Twelve Apostles (7; 9), uses both the single name and the three names in connection with baptism. This early attitude is demonstrated by Ambrose (d. a.d. 397), who declared concerning the baptismal formula: “He who says the one signifies the Trinity. If you say Christ, you have designated also God the Father from whom the Son was anointed, and also the Son, the very One who was anointed, and the Holy Spirit by whom He was anointed” (De Spiritu Sancto i. 3; J. P. Migne, ed., Patrologia Latina, vol. XVI, col. 743). Peter’s hearers already believed in God the Father; the real test, so far as they were concerned, was whether they would accept Jesus as the Messiah.

ခရစ်တော်ညွှန်ကြားထားသည့်အတိုင်း၊ ဗတ္တိဇံသည် ယခုအခါ “အမည်ဖြင့်”၊ ယေရှုခရစ်တော်၏ပုဂ္ဂိုလ်နှင့် အနှစ်သာရဆိုင်ရာ ဆက်နွယ်မှုဖြင့် ပေးအပ်သည်။ သူ့ကိုအသိအမှတ်ပြုခြင်းအားဖြင့်သာ ယခုအခါ နှစ်ျခြင်းခံသူသည် ဗတ္တိဇံသို့ရောက်ရှိနိုင်သည်။ တပည့်တော်များသည် ဝိညာဉ်တော်၏ဆုကျေးဇူးကို မကြာသေးမီကသာ ခံစားခဲ့ရပြီး၊ ထို့ကြောင့် ယောဟန်ခရစ်တော်က သူတို့ကို “သန္နိဋ္ဌာန်ချထားသော ဝိညာဉ်တော်နှင့် မီးဖြင့်” ဗတ္တိဇံပေးမည်ဟူသော ပုရောဖက်ပြုချက်၏အဓိပ္ပာယ်ကို နားလည်နိုင်ခဲ့သည် (မဿဲ ၃:၁၁)။ ယုံကြည်သူနှင့် သူ၏သခင်အကြား ဝိညာဉ်တော်ဖြင့် အမှန်တကယ်ဖြစ်ပေါ်သော နက်နဲသောဆက်နွယ်မှုသည် ဗတ္တိဇံထုံးတမ်းတွင် သင်္ကေတပြုထားသည်။

As Christ had instructed, baptism was now given “in the name,” in vital connection with the person of Jesus Christ. Only by recognizing Him could the convert now come to baptism. The disciples had just experienced the gift of the Holy Spirit, and thus they were in a position to recognize the meaning of John the Baptist’s prophecy that Christ would baptize them “with the Holy Ghost, and with fire” (Matt. 3:11). The mystical union between the believer and his Lord, made real by the Spirit, is signalized in the rite of baptism.

အပြစ်များ။ စာသားဆိုင်ရာသက်သေသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “သင်တို့၏အပြစ်များ” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံသည်။ ၎င်းသည် ခွင့်လွှတ်ခြင်းကို အလွန်ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စဖြစ်စေသည် (မဿဲ ၁:၂၁၊ ၃:၆၊ ၂၆:၂၈၊ လုကာ ၃:၃ ကိုကြည့်ပါ)။

Sins. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading “your sins.” This makes forgiveness a very personal matter (see on Matt. 1:21; 3:6; 26:28; Luke 3:3).

သန္နိဋ္ဌာန်ချထားသော ဝိညာဉ်တော်၏ဆုကျေးဇူး။ ဤစကားလုံးများသည် ဆုကျေးဇူးကို ဖော်ထုတ်သတ်မှတ်သည်ဟု နားလည်နိုင်ပြီး၊ “သန္နိဋ္ဌာန်ချထားသော ဝိညာဉ်တော်ဖြစ်သော ဆုကျေးဇူး” ဟု ဖတ်ရှုနိုင်သည်။ ဂရိဘာသာ dōrea၊ “ဆုကျေးဇူး” သည် ယေဘူယျအသုံးအနှုန်းဖြစ်ပြီး၊ ဝိညာဉ်တော်၏ ပို၍တိကျသော ဆုကျေးဇူးများကို သုံးသော charisma ဟူသော အသုံးအနှုန်းနှင့် ကွဲပြားသည် (၁ ကော ၁၂:၄)။ တမန်တော်သည် ဘုရားသခင်၏ဝိညာဉ်တော်သည် ယုံကြည်သူတစ်ဦးစီ၏ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးပိုင်ဆိုင်မှုအဖြစ် ရှိနေမည်ဟု ကတိပြုသည်။ သူသည် ဤနေရာတွင် အံ့ဖွယ်စွမ်းအားများ ပေးအပ်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ မသက်ဆိုင်ပါ။

Gift of the Holy Ghost. These words may be understood as identifying the gift, and so may be read, “gift which is the Holy Ghost.” The Greek dōrea, “gift,” is a general term, and differs from charisma, a term applied to the more specific gifts of the Spirit (1 Cor. 12:4). The apostle promises the presence of the Spirit of God as a personal possession for each believer. He is not here concerned with the bestowal of miraculous powers.

ခရစ်ယာန်ဖြစ်လာခြင်း၏ မင်္ဂလာရှိသော အတွေ့အကြုံအဆင့်များကို ဤအငယ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။ (၁) နောင်တရခြင်း၊ (၂) ဗတ္တိဇံခံခြင်း၊ (၃) အပြစ်လွှတ်ခြင်း၊ (၄) သန္နိဋ္ဌာန်ချထားသော ဝိညာဉ်တော်ကို လက်ခံခြင်း။

Note the steps in the blessed experience of becoming a Christian, as outlined in this verse: (1) repentance, (2) baptism, (3) remission of sin, (4) reception of the Holy Spirit.

၃၉။ ကတိတော်။ အငယ် ၁:၄ ကိုကြည့်ပါ။

39. Promise. See on ch. 1:4.

သင်တို့အတွက်။ သခင်ကို လက်ဝါးကပ်တိုင်တွင်သတ်ခြင်းတွင် ပါဝင်ခဲ့သော သူများပင်ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့၏သားသမီးများသည်လည်း ကတိတော်မှ အကျိုးခံစားရန် လွတ်လပ်ခွင့်ရှိသည် (မဿဲ ၂၇:၂၅ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

Unto you. The very ones who had participated in the crucifixion of the Lord. Their children were also free to benefit from the promise (cf. Matt. 27:25).

ဝေးလံခေါင်သီသောသူများ။ ပြည်နှင်ဒဏ်ခံရသော ယုဒလူများ (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၉–၆၁ ကိုကြည့်ပါ)၊ နှင့် ဖြစ်နိုင်ချေရှိသည်မှာ ထိုယုဒလူများနေထိုင်ရာ တစ်ပါးအမျိုးသားများလည်းဖြစ်သည် (ဧဖက် ၂:၁၃၊ ၁၇ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ ဝိညာဉ်တော်လှုံ့ဆော်မှုဖြင့် ပေတရုသည် ဤနေရာတွင် တစ်ပါးအမျိုးသားများ၏ အသင်းတော်သို့ဝင်ရောက်မှုကို ကြိုတင်ဟောကိန်းထုတ်နိုင်သည် (မဿဲ ၂၈:၁၉ ကိုကြည့်ပါ)။

Afar off. The Jews of the Dispersion (see Vol. V, pp. 59–61), to whom the apostle afterward wrote (1 Peter 1:1, 2), and possibly also the heathen nations among whom the dispersed Jews lived (cf. Eph. 2:13, 17). By inspiration Peter may here be forecasting the entry of Gentiles into the church (see Matt. 28:19).

သခင်ဘုရားသခင်။ ယုဒလူများက ဝတ်ပြုကိုးကွယ်ရန် ကြေညာထားသော ခမည်းတော်ဘုရားသခင်ဖြစ်သည်။

Lord our God. God, the Father, whom the Jews professed to serve.

ခေါ်ဝေါ်မည်။ ထို့အစား၊ “သူ့ထံသို့ ခေါ်ဝေါ်နိုင်သည်”။ ဘုရားသခင်၏ခေါ်ဝေါ်မှုသည် လူတိုင်းအတွက်ဖြစ်သည်။ လူတိုင်းသည် ကယ်တင်ခြင်းရရှိရန် အခွင့်အလမ်းရှိသည်။ ဖိတ်ခေါ်မှုသဘောအရ၊ “ခေါ်ဝေါ်ခံရသူ” များသည် များပြားသည်။ “ရွေးချယ်ခံရသူ” များသည် ခေါ်ဝေါ်မှုကို တုံ့ပြန်သူများဖြစ်သည် (မဿဲ ၂၂:၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်းတို့သည် နောက်ဆုံးသဘောအရ “ခေါ်ဝေါ်ခံရသူ” များဖြစ်သည်။ နောက်ထပ်မှတ်ချက်အတွက် ရောမ ၈:၂၈–၃၀ ကိုကြည့်ပါ။

Shall call. Rather, “may call unto Him.” The call of God is to everyone. Everyone has an opportunity to be saved. In the sense of invitation, the “called” are many; the “chosen” are those who respond to the call (see on Matt. 22:14); these are the “called” in the ultimate sense. For further comment see on Rom. 8:28–30.

၄၀။ နောက်ထပ်စကားများစွာ။ ယခုလုကာသည် ပေတရု၏မိန့်ခွန်း၏ကျန်ရှိသည်ကို အကျဉ်းချုံးပြီး၊ သူ၏နောက်ဆုံးအယူခံဝင်မှုကိုသာ ကိုးကားသည် (ယောဟန် ၂၁:၂၅ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

40. Many other words. Now Luke summarizes the remainder of Peter’s address, quoting only his final appeal (cf. on John 21:25).

သက်သေထူပြီး တိုက်တွန်းခဲ့သည်။ ထို့အစား၊ “တရားဝင်ကန့်ကွက်ပြီး ဆက်လက်တိုက်တွန်းခဲ့သည်”။

Did … testify and exhort. Rather, “protested solemnly and kept on exhorting.”

ကိုယ်ကိုကယ်တင်ပါ။ စာသားအရ၊ “သင်တို့ကိုယ်ကို ကယ်တင်ခံရပါစေ”။ လူများသည် ၎င်းတို့ကိုယ်ကို ကယ်တင်နိုင်စွမ်းမရှိ။ ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်၏ကယ်တင်ခြင်းအတွက် ပြင်ဆင်ပေးထားသော အရာများကို လက်ခံလိုက်ရုံသာ သို့မဟုတ် ငြင်းပယ်ရုံသာဖြစ်သည်။

Save yourselves. Literally, “be ye saved.” Men cannot save themselves; they can only accept or reject God’s provisions for salvation.

လုကာ ၃:၅; ဖိလိပ္ပိ ၂:၁၅ တို့တွင် “ကောက်သော” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် “မတော်မတရား”။ ဒူတာ ၃၂:၅ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။

Untoward. Rather, “crooked,” as in Luke 3:5; Phil. 2:15. Compare on Deut. 32:5.

၄၁ ဝမ်းမြောက်စွာ။ ဤစကားလုံးကို ဖယ်ထုတ်ရန် အရေးကြီးသော စာသား သက်သေများ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) ကို ကိုးကားနိုင်သည်။

41. Gladly. Important textual evidence may be cited (cf. p. 10) for the omission of this word.

ထပ်မံထည့်သွင်းသူများ။ ခရစ်တော်ကို ဝန်ခံပြီးသူများထံ (အခန်း ၁:၁၅ ကို ကြည့်ပါ)။

Added. To those who already confessed Christ (see on ch. 1:15).

သုံးထောင်။ ဤအရေအတွက် များပြားမှုကြောင့် နှစ်ခြင်းခံခြင်းသည် ရေနှစ်မြှုပ်ခြင်း မဟုတ်ဘဲ ရေလောင်းခြင်း သို့မဟုတ် ရေဖျန်းခြင်းဖြစ်သည်ဟု အကြံပြုခဲ့သည်။ ထိုသို့သော ယူဆချက်မှာ မလိုအပ်ပါ (မဿဲ ၃:၆ ကို ကြည့်ပါ)။ ယေရုသလင်မြို့တွင်နှင့် အနီးတဝိုက်တွင် လူအများအပြား၏ နှစ်ခြင်းခံရန် လုံလောက်သော ရေပေးဝေမှုများ ရှိခဲ့သည်၊ ဥပမာ၊ ဗက်သာဒါ (ယောဟန် ၅:၂ ကို ကြည့်ပါ) နှင့် ရှိလောမ (ယောဟန် ၉:၇ ကို ကြည့်ပါ) ရေကန်များ၊ နှင့် ရှောလမုန်၏ ရေကန်များ။ ထို့ပြင်၊ ထိုစည်းမျဉ်းကို တကျိပ်နှစ်ပါးသာမဟုတ်ဘဲ အခြားသူများကလည်း ကျင့်သုံးခဲ့သည်ဟု မထင်ရန်လိုအပ်သည်။ နောက်ထပ်အခန်းများအရ ပွဲတော်တွင် ရှိနေသော ဟေလသံလူမျိုးများထံမှ ဆည်းကပ်သူများစွာ ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည် (တမန်တော် ၆:၁) နှင့် ဒေသခံအုပ်ချုပ်သူလူတန်းစားမှ ဆည်းကပ်သူများ အနည်းငယ်သာရှိခဲ့သည် (အခန်း ၄:၁)။ ဤဆည်းကပ်သူအချို့သည် ၎င်းတို့လာရာ မြို့များသို့ ပြန်သွားကြပြီး၊ ဒမတ်စကတ်၊ အလက်ဇန္ဒြီးယား၊ သို့မဟုတ် ရောမမြို့ကဲ့သို့ နေရာများတွင် အသင်းတော်များကို တည်ထောင်သူများဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်သည်။

Three thousand. Because of the largeness of this number it has been urged that the baptism was by pouring or sprinkling, not immersion. Such an assumption is not necessary (see on Matt. 3:6). There were adequate supplies of water in and near Jerusalem to provide for the baptism of large numbers of persons, such as the pools at Bethesda (see on John 5:2) and Siloam (see on John 9:7), and the pools of Solomon. Furthermore, it need not be thought that the administration of the rite was necessarily confined to the Twelve. Succeeding chapters show that many converts were made from among the Hellenistic Jews who were present at the feast (Acts 6:1) and that few if any of the converts were yet of the local ruling class (ch. 4:1). Some of these converts went back to the cities whence they had come, and may have been the now unknown founders of the churches in such places as Damascus, Alexandria, or Rome itself.

ဝိညာဉ်များ။ ဂရိဘာသာ “ဆူချိုင်း”၊ “ဝိညာဉ်များ” ဟူသော စကားလုံးသည် ဤနေရာတွင် “လူများ” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် အသုံးပြုထားပြီး၊ တမန်တော် ၂:၄၃; ၃:၂၃; ရောမ ၁၃:၁ စသည်တို့တွင်လည်း တွေ့ရသည်။ မဿဲ ၁၀:၂၈ ကို ကြည့်ပါ။

Souls. Gr. psuchai, “souls,” used here in the sense of “persons,” as in Acts 2:43; 3:23; Rom. 13:1; etc.; see on Matt. 10:28.

၄၂ တည်ကြည်စွာ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ခြင်း။ ဂရိဘာသာ “ပရိုစကာတာရီယို”၊ “ဇွဲလျှုံ့ခြင်း”၊ “စဉ်ဆက်မပြတ် အာရုံစိုက်ခြင်း” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။ ဤသည်မှာ ပင်တိကုတ္တေပွဲနေ့ထက် ကျော်လွန်ပြီး နောက်ရက်များတွင် ယုံကြည်သူများ၏ အပြုအမူကို ဖော်ပြသည် (အခန်း ၃:၁ ကို ကြည့်ပါ)။

42. Continued stedfastly. Gr. proskartereō, “to persevere,” “to give constant attention to.” This takes the story beyond the day of Pentecost and includes the believers’ conduct in the days that followed (see on ch. 3:1).

အဆုံးအမ။ ဆိုလိုသည်မှာ “သွန်သင်ခြင်း” ဖြစ်သည်။ နှစ်ခြင်းခံပြီးသူအသစ်များသည် ပေတရု၏ တရားဒေသနာကို ကြားခဲ့ပြီး၊ ဘာသာစကားများစွာဖြင့် ပေးသော သတင်းစကားများမှ အုပ်စုအသီးသီးက အကျိုးခံစားခဲ့သည်။ နောက်ရက်များတွင် ထိုပထမဆုံးသွန်သင်ချက်များသည် ခရစ်တော်နှင့်ပတ်သက်သော နောက်ထပ်သင်ခန်းစာများဖြင့် ဖြည့်စွမ်းခံရလိမ့်မည်။ ထိုသို့သော သွန်သင်ချက်အားလုံးကို “သွန်သင်ခြင်း” ဟူသော ဝေါဟာရတွင် ထည့်သွင်းနိုင်သည်။ တမန်တော်များသည် “ယုံကြည်ချက်” တစ်ခုကဲ့သို့ တစုံတရာကို ပုံဖော်ပြီးဖြစ်သည်ဟု ယုံရန်ခက်ခဲသည်။

Doctrine. That is, “teaching.” The newly baptized Christians had heard Peter’s sermon, and separate groups had benefited from the messages given in many tongues. In succeeding days that first instruction would be supplemented by further lessons concerning Christ. All such instruction may be included in the term “teaching.” It is difficult to believe that the apostles had already formulated anything like a “creed.”

မိတ်သဟာယ။ ဂရိဘာသာ “ကိုင်နိုနီးယား”၊ ဤစကားလုံးကို များသောအားဖြင့် “မိတ်သဟာယ” ဟု ဘာသာပြန်ဆိုသော်လည်း (၁ ကောရိန္သု ၁:၉; ဖိလိပ္ပိ ၁:၅; ၃:၁၀; ယောဟန် ၁:၃, ၆, ၇ စသည်တို့)၊ ၁ ကောရိန္သု ၁၀:၁၆; ၂ ကောရိန္သု ၁၃:၁၄ တွင် “မိတ်သဟာယ” ဟု ဘာသာပြန်ဆိုပြီး၊ ရောမ ၁၅:၂၆; ၂ ကောရိန္သု ၉:၁၃; ဟေဗြဲ ၁၃:၁၆ တွင် ပရဟိတလှူဒါန်းမှုများကို ရည်ညွှန်းသည်။ ဤဖြစ်ရပ်တွင် ဤစကားလုံးသည် တမန်တော်များနှင့် ၎င်းတို့၏ ဆည်းကပ်သူများအကြား ဖြစ်ပေါ်လာသော ညီအစ်ကိုရင်းနှီးမှုကို ရည်ညွှန်းပုံရသည်။

Fellowship. Gr. koinōnia; although this word is translated most often as “fellowship” (1 Cor. 1:9; Phil. 1:5; 3:10; John 1:3, 6, 7; etc.), in 1 Cor. 10:16; 2 Cor. 13:14 it is rendered “communion,” and in Rom. 15:26; 2 Cor. 9:13; Heb. 13:16 it refers to charitable contributions. It seems clear that in the present instance the word refers to the brotherhood that developed between the apostles and their converts.

မုန့်ဖဲ့ခြင်း။ ဤသည်မှာ သခင်ဘုရား၏ ညစာစားပွဲ (၁ ကောရိန္သု ၁၀:၁၆ ကို ကြည့်ပါ) နှင့် သာမန်အတူတကွ စားသောက်ခြင်းများ (စာမျက်နှာ ၄၅; တမန်တော် ၂:၄၄, ၄၆ ကို ကြည့်ပါ) နှစ်မျိုးစလုံးကို ထည့်သွင်းဖွယ်ရှိသည်။

Breaking of bread. Probably this included both the Lord’s Supper (see 1 Cor. 10:16) and ordinary communal meals (see p. 45; Acts 2:44, 46).

“မုန့်ဖဲ့ခြင်း” သို့မဟုတ် ထိုနှင့်ဆင်တူသော အသုံးအနှုန်းသည် မဿဲ ၁၄:၁၉; ၁၅:၃၆; မာကု ၈:၆, ၁၉; လုကာ ၂၄:၃၀, ၃၅ တို့တွင် သခင်ဘုရား၏ ညစာစားပွဲမဟုတ်သော စားသောက်ခြင်းများကို ရည်ညွှန်းသည်။ “မုန့်ဖဲ့ခြင်း” သည် “စားသောက်ခြင်း” ဟူသော ယုဒလူမျိုး၏ သာမန်အသုံးအနှုန်းဖြစ်သည်။ မဿဲ ၂၆:၂၆; မာကု ၁၄:၂၂; လုကာ ၂၂:၁၉; ၁ ကောရိန္သု ၁၀:၁၆; ၁၁:၂၄ တို့တွင် သခင်ဘုရား၏ ညစာစားပွဲကို အထူးရည်ညွှန်းသည်။ တမန်တော် ၂:၄၂, ၄၆; ၂၀:၇, ၁၁ တို့တွင် နှစ်မျိုးစလုံး ဖြစ်နိုင်သည်။ ခွက်ကို မုန့်နှင့်အတူ ဖော်ပြမထားခြင်းသည် သခင်ဘုရား၏ ညစာစားပွဲကို ရည်ညွှန်းခြင်း မဖြစ်နိုင်ဟု မဆိုလိုပါ။ အကြောင်းအရာက ပြတ်သားသော အပြီးသတ်မရှိသော်လည်း၊ “မုန့်ဖဲ့ခြင်း” ဟူသော အသုံးအနှုန်းသည် ဘာသာရေးဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှုများကို ဖော်ပြသော စာရင်းတစ်ခုတွင် ပါဝင်သည်ကို သတိပြုနိုင်သည်။ အခန်းကြီး ၂:၄၁ တွင် ယုံကြည်သူများသည် “သတင်းစကား” ကို လက်ခံခြင်း၊ “နှစ်ခြင်းခံခြင်း”၊ နှင့် အသင်းတော်သို့ “ထည့်သွင်းခြင်း” အကြောင်း ပြောထားသည်။ ထို့ကြောင့်၊ ဤနေရာတွင် ရည်ညွှန်းထားသော “မုန့်ဖဲ့ခြင်း” သည်လည်း ဘာသာရေးဆိုင်ရာ အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်ဟု ယူဆရန် သင့်လျော်ပေမည်။ တမန်တော် ၂၀:၇; ၁ ကောရိန္သု ၁၁:၂၀, ၂၁ ကို ကြည့်ပါ။

The expression “breaking of bread,” or one similar to it, occurs in Matt. 14:19; 15:36; Mark 8:6, 19; Luke 24:30, 35, of meals that were clearly not celebrations of the Lord’s Supper. “To break bread” was a common Jewish idiom meaning “to eat.” In Matt. 26:26; Mark 14:22; Luke 22:19; 1 Cor. 10:16; 11:24 it is used specifically of the Lord’s Supper. In Acts 2:42, 46; 20:7, 11 either might be indicated. That the cup is not mentioned in connection with the bread does not necessarily exclude the possibility that the Lord’s Supper is here referred to. Although the context does not justify a dogmatic conclusion, it may be noted that the expression “breaking of bread” appears in a series descriptive of religious activities. Verse 41 speaks of believers receiving the “word,” of being “baptized,” and of being “added” to the church. Accordingly, it may be reasonable to conclude that the “breaking of bread” here referred to likewise had specific religious significance. See on Acts 20:7; 1 Cor. 11:20, 21.

ဆုတောင်းခြင်းများ။ အခန်း ၁:၁၄ ကို ကြည့်ပါ။ ဤတွင် ခရစ်ယာန်အသိုင်းအဝိုင်းသစ်၏ ဘဝတွင် အခြေခံအစိတ်အပိုင်း လေးခုရှိသည်။ (၁) ယုံကြည်သူများသည် တမန်တော်များ၏ သွန်သင်ချက်များမှတစ်ဆင့် သမ္မာတရားကို ပိုမိုသိရှိလာကြသည်။ (၂) ၎င်းတို့သည် ခရစ်တော်နှင့် အချင်းချင်း မိတ်သဟာယပြုခြင်း၊ ဘုံဝတ်ပြုခြင်းနှင့် အပြန်အလှန် ကရုဏာနှင့် ကုသိုလ်ပြုခြင်းများကို သတိပြုမိသည်။ (၃) ၎င်းတို့သည် “မုန့်ဖဲ့ခြင်း” တွင် ပါဝင်ကြပြီး၊ သခင်ဘုရား၏ ညစာစားပွဲလည်း ပါဝင်ဖွယ်ရှိသည်။ (၄) ၎င်းတို့သည် တစ်ဦးချင်းနှင့် အတူတကွ ဆုတောင်းခြင်းများတွင် ပါဝင်ကြသည်။

Prayers. See on ch. 1:14. Here were four basic elements in the life of the new Christian society: (1) The believers grew in knowledge of the truth through the teaching of the apostles. (2) They were conscious of fellowship with Christ, and with one another in acts of common worship and mutual kindness and benevolence. (3) They participated in the “breaking of bread,” probably including the Lord’s Supper. (4) They engaged in prayer, both private and corporate.

၄၃ ကြောက်ရွံ့ခြင်း။ ဆိုလိုသည်မှာ ရိုသေသောကြောက်ရွံ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

43. Fear. That is, reverential awe.

ဖြစ်ပေါ်လာခြင်း။ ထိုအစား “ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေခြင်း”။

Came. Rather, “kept on coming.”

ဝိညာဉ်တိုင်း။ ယုံကြည်သူများနှင့် ယုံကြည်ခြင်းမရှိသူများ နှစ်ဦးစလုံးအပေါ် ကြောက်ရွံ့မှုသည် သက်ရောက်ခဲ့ရမည်။ ယခင်နှစ်လအတွင်း ယေရုသလင်မြို့သည် စိန်ခေါ်မှုများကို ဖြတ်သန်းခဲ့ရသည်။ ယေရှုခရစ်၏ အမှုတော်သည် အထွတ်အထိပ်သို့ ရောက်ရှိခဲ့ပြီး၊ လူအများ၏ အာရုံစူးစိုက်မှုကို ရရှိခဲ့သည်။ သူသည် ကားတိုင်မှာ ရိုက်သတ်ခံရပြီး၊ သေခြင်းမှ ထမြောက်ခဲ့သည်။ တပည့်တော်များသည် သူ၏ ထမြောက်ခြင်းနှင့် ကောင်းကင်သို့ တက်ကြွခြင်းကို ရဲရင့်စွာ ကြေညာခဲ့သည်။ ထို့နောက် ပင်တိကုတ္တေပွဲနေ့၏ ထူးခြားသော ဖြစ်ရပ်များ ရောက်လာခဲ့သည်။ သန္တာန်တရား၏ လောင်းလှျှံပေးခြင်းသည် ခရစ်တော်ကို ကောင်းကင်တွင် လက်ခံခြင်း၏ သက်သေအဖြစ် တင်ပြခဲ့သည်။ ခရစ်ယာန်အသိုင်းအဝိုင်း၏ ယုံကြည်ခြင်းမရှိသူများအပေါ် သက်ရောက်မှုသည် ထောင်ပေါင်းများစွာ၏ ဆည်းကပ်ခြင်းနှင့် နှစ်ခြင်းခံခြင်းကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ ယေရုသလင်မြို့ရှိ လူများ၏ နှလုံးသားထဲတွင် ကြောက်ရွံ့မှုအတွက် လုံလောက်သော အကြောင်းရင်းဖြစ်သည်။

Every soul. Awe must have fallen upon believers and unbelievers alike. During the previous two months Jerusalem had been through trying times. There had been the climax to the work of Jesus, with public attention focused upon Him. He had been crucified, and had risen from the dead. The disciples had boldly proclaimed His resurrection and ascension. Then had come the remarkable events of the day of Pentecost. The outpouring of the Holy Spirit was presented as proof of Christ’s acceptance in heaven. The impact of the Christian community upon the nonbelievers had resulted in the conversion and baptism of thousands. Here was ample cause for awe in the hearts of the people of Jerusalem.

အံ့ဖွယ်နိမိတ်များစွာ။ ဤသည်မှာ ကြောက်ရွံ့မှုအတွက် နောက်ထပ်အကြောင်းရင်းဖြစ်သည်။ သန္တာန်တရားသည် တမန်တော်များအား တရားဟောရုံသာမဟုတ်၊ အံ့ဖွယ်လုပ်ဆောင်မှုများတွင်လည်း ကြီးမားသော တန်ခိုးကို ပေးအပ်ခဲ့သည်၊ ယေရှုက ကတိပေးထားသည့်အတိုင်း (မာကု ၁၆:၁၄–၁၈ ကို ကြည့်ပါ)။

Many wonders and signs. Here was further cause for awe. The Spirit manifested Himself in giving to the apostles great power not only in preaching but in working miracles, even as Jesus had promised them (see on Mark 16:14–18).

ပြုလုပ်ခြင်း။ ထိုအစား “ဆက်လက်ပြုလုပ်နေခြင်း”။

Done. Rather, “kept on being done.”

၄၄ အတူတကွ။ ဤသည်မှာ ယုံကြည်သူများ၏ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စုဝေးခြင်း သို့မဟုတ် ၎င်းတို့၏ စိတ်ဝိညာဉ်တစ်ညီတစ်ညွတ်ဖြစ်ခြင်းကို ရည်ညွှန်းနိုင်သည်။

44. Together. This may refer either to the physical gathering together of the believers or to their unity of spirit.

အရာအားလုံးကို အတူပိုင်ဆိုင်ခြင်း။ အရာအားလုံးကို အတူပိုင်ဆိုင်ခြင်းသည် ထိုအချိန်က ယုဒလူမျိုး၏ ဘဝတွင် ထူးဆန်းသည်မဟုတ်ပေ။ နှစ်စဉ်ပွဲတော်သို့ လာရောက်သူများသည် ယေရုသလင်ရှိ ၎င်းတို့၏ မိတ်ဆွေများက လိုအပ်ချက်များကို ဖြည့်ဆည်းပေးလေ့ရှိသည်။ သို့သော်၊ လုကာ၏ ဖော်ပြချက်တွင် ဤထက်ပိုသော အရာတစ်ခုကို ရည်ညွှန်းထားသည်မှာ ထင်ရှားသည်။ ခရစ်ယာန်များသည် ၎င်းတို့အပေါ်သို့ ပြန်လည်တည်ဆောက်ခံရပြီး၊ ခရစ်ယာန်စီးပွားရေးစနစ်သစ်တစ်ခု တည်ထောင်ခဲ့သည်။ သို့သော်၊ ဤသည်မှာ ခရစ်ယာန်ဆိုရှယ်လစ်စနစ်ဟု ခေါ်ဆိုသည့်အရာကို တည်ထောင်ခြင်းမဟုတ်ပေ။ ၎င်းသည် ယောဟန် ၁၂:၆; ၁၃:၂၉ တွင် ဖော်ပြထားသော “အိတ်” သို့မဟုတ် အများပိုင်ပိုက်ဆံအိတ်ကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းခြင်းနှင့် ချဲ့ထွင်ခြင်းဖြစ်ဖွယ်ရှိသည်။ ဆည်းကပ်သူအသစ်များသည် ခရစ်တော်အပေါ် ရှာဖွေတွေ့ရှိထားသော မေတ္တာနှင့် အချင်းချင်း မေတ္တာကြောင့်၊ နှင့် သခင်ဘုရား၏ မကြာမီ ပြန်လည်ကြွလာမည့် မျှော်လင့်ချက်ကြောင့် (တမန်တော် ၁:၁၁) ၎င်းတို့၏ ရုပ်ဝတ္ထုပစ္စည်းများကို မျှဝေရန် ပိုမိုအဆင်သင့်ဖြစ်ခဲ့သည်။ မျှဝေခြင်းတွင် မဖြစ်မနေ လုပ်ဆောင်ရမည့်အရာ မရှိခဲ့ပေ (အခန်း ၅:၄)။ ၎င်းသည် သခင်ဘုရား၏ စကားတော် (လုကာ ၁၂:၃၃) ၏ တိကျသော ပြည့်စုံခြင်းဖြစ်ပြီး၊ ကိုယ်ကျိုးရှာခြင်းနှင့် ယှဉ်ပြိုင်မှုဥပဒေပေါ်တွင် မဟုတ်ဘဲ၊ သနားကရုဏာနှင့် ကိုယ်ကျိုးစွန့်ခြင်း၏ ဥပဒေပေါ်တွင် တည်ထောင်ထားသော အသိုင်းအဝိုင်းအတွက် သဘာဝကျသော လုပ်ဆောင်ချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်၏ ဝိညာဉ်တော်သည် သတ်မှတ်ထားသော ဆုကျေးဇူးများတွင်သာမက၊ မေတ္တာလမ်းကြောင်းတွင်လည်း ၎င်း၏ တန်ခိုးကို ပြသခဲ့သည်။

All things common. To have things in common was not unusual in Jewish life of the time. Visitors to the yearly feasts often had their needs supplied by their friends in Jerusalem. It is clear, however, that something more than this is implied in Luke’s statement. The Christians were thrown back upon themselves, and a new, a Christian, economy was set up. However, this does not mean the institution of what is called Christian socialism. It was probably a continuation and enlargement of the “bag,” or common purse, of John 12:6; 13:29. The new converts would be the more ready to share their material possessions because of their new-found love for Christ and for one another, and their earnest expectations of the Lord’s soon return (Acts 1:11). There was nothing compulsory about the sharing (ch. 5:4). It was a literal fulfillment of our Lord’s words (Luke 12:33), and a very natural act for a society founded, not on the law of self-interest and competition, but on the law of sympathy and self-denial. The Spirit of God was showing His power, not only in the specific gifts, but in the way of love.

ဤဘဝနေထိုင်မှုပုံစံသည် အသင်းတော်တွင် အချိန်ကြာရှည်ဆက်လက်ရှိနေခဲ့သည်ဟူသော သက်သေမရှိပါ၊ သို့သော် အသင်းတော်သည် အခွင့်အလမ်းရှိတိုင်း ကျေးဇူးပြုသော ကရုဏာကို ပြသခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ တစ်ချိန်တည်းတွင်၊ အသင်းတော်သည် ၎င်း၏ စီးပွားရေးတွင် ခွဲခြားသိမြင်ရန် သင်ယူခဲ့သည် (၂ သက်သာလောနိတ် ၃:၁၀; ၁ တိမောသေ ၅:၈, ၁၆)။ ယေရုသလင်ရှိ အသင်းတော်သည် တစ်ဆင့်ပြီးတစ်ဆင့် တပါးအမျိုးသားအသင်းတော်များ၏ ကျေးဇူးပေးမှုပေါ်တွင် မှီခိုခဲ့ရသည် (တမန်တော် ၁၁:၂၉ ကို ကြည့်ပါ)။ သို့သော်၊ ယေရုသလင်အသင်းတော်သည် အစောပိုင်းနှစ်များတွင် ကျေးဇူးပြုမှုများစွာ ပေးကမ်းမှုကြောင့် ဤသို့လိုအပ်ခဲ့ရသည်ဟု မထင်ရန်လိုအပ်သည်၊ ယင်းအစား ၎င်းတို့ခံစားခဲ့ရသော ပြင်းထန်သော ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုနှင့် အငတ်ဘေးကြောင့်ဖြစ်သည် (တမန်တော် ၁၁:၂၇–၃၀; ရောမ ၁၅:၂၆; ၁ ကောရိန္သု ၁၆:၁–၃ ကို ကြည့်ပါ)။

There is no evidence that this way of life continued in the church for any length of time, except in the gracious benevolence that the church doubtless showed at every opportunity. At the same time, however, the church learned to discriminate in its economy (2 Thess. 3:10; 1 Tim. 5:8, 16). The church at Jerusalem became repeatedly dependent upon the bounty of the Gentile churches, as seen in Acts 11:29. It need not be thought, however, that the Jerusalem church came to be thus in need because of the extravagance of its benevolence in the earlier years, but rather because of the severe persecution and famine it endured (see on Acts 11:27–30; Rom 15:26; 1 Cor. 16:1–3).

၄၅ ရောင်းချခြင်း။ ထိုအစား “ရောင်းနေခြင်း” သို့မဟုတ် “ရောင်းလေ့ရှိခြင်း”။ လိုအပ်သူများကို ကူညီရန် ရန်ပုံငွေလိုအပ်သည့် အထူးအခါများတွင် ရောင်းချမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

45. Sold. Rather, “were selling,” or “used to sell.” The sales took place as special occasions of distress called for expenditure of funds to assist those in need.

ပိုင်ဆိုင်မှုများ။ ဂရိဘာသာ “ခေတမတာ”၊ “ပိုင်ဆိုင်မှုများ” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ဖြင့်၊ မြေယာကဲ့သို့သော ပုံသေပစ္စည်းများကို ဆိုလိုသည်။

Possessions. Gr. ktēmata, “possessions,” in the sense of fixed property, such as land.

ပစ္စည်းများ။ ဂရိဘာသာ “ဟူပါဇီးစ်”၊ “ပိုင်ဆိုင်မှုများ” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ဖြင့်၊ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးပစ္စည်းများကဲ့သို့သော ရွှေ့ပြောင်းနိုင်သော ပစ္စည်းများကို ဆိုလိုသည်။

Goods. Gr. huparxeis, “possessions,” in the sense of movable property, personal possessions.

ခွဲဝေပေးခြင်း။ ဆိုလိုသည်မှာ “ခွဲဝေခြင်း”၊ “ဖြန့်ဝေခြင်း” ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ ပိုင်ဆိုင်မှုများရောင်းချမှုမှ ရရှိသောငွေများကို ဖြန့်ဝေခဲ့သည်။

Parted. That is, “divided up,” “distributed.” They distributed the proceeds of the sale of their possessions.

လူအားလုံးထံ။ ဆိုလိုသည်မှာ ယုံကြည်သူအားလုံးထံသို့ ဖြစ်သည်။

To all. That is, to all the believers.

လူတစ်ဦးချင်းစီ၏ လိုအပ်ချက်အလိုက်။ ထိုအစား “မည်သူမဆို လိုအပ်သည့်အတိုင်း”။ ဤစကားလုံးများသည် ပညာရှိစွာ ခွဲခြားသိမြင်မှုကို ဆိုလိုသည်။ အကူအညီသည် လိုအပ်မှု၏ အတိုင်းအတာပေါ်တွင် မူတည်သည်။ စနစ်တကျ အကူအညီပေးရန်အတွက် မကြာမီ ပြင်ဆင်ခဲ့သည် (အခန်း ၆:၁–၆ ကို ကြည့်ပါ)။

As every man had need. Rather, “according as anyone had need.” The words imply judicious discrimination. Help was dependent upon the degree of need. The was soon prepared for systematic aid (see on ch. 6:1–6).

၄၆ နေ့စဉ်ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ခြင်း။ ယုံကြည်သူအသစ်များသည် ၎င်းတို့၏ အများပြည်သူ ဝတ်ပြုခြင်းများတွင် စဉ်ဆက်မပြတ်ရှိခဲ့သည်။

46. Continuing daily. The new believers were constant in their public devotions.

တစ်ညီတစ်ညွတ်။ အခန်း ၁:၁၄ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။

With one accord. Compare on ch. 1:14.

ဗိမာန်တော်ထဲတွင်။ အုပ်စိုးသူများက သေဒဏ်ပေးခဲ့သော သခင်ဘုရား၏ နောက်လိုက်များသည် ဗိမာန်တော်ကို ရှောင်ရှားမည်ဟု ထင်ရပေမည်။ သို့သော် ၎င်းတို့သည် ပင်တိကုတ္တေပွဲနေ့မတိုင်မီကပင် ဗိမာန်တော်သို့ မကြာခဏ သွားလာခဲ့ကြသည် (လုကာ ၂၄:၅၃ ကို ကြည့်ပါ)။ ၎င်းသည် ၎င်းတို့အတွက် သခင်ဘုရားကို မက်ဆီယာ အဖြစ်မသိရှိမီ နေ့ရက်များထက် ပို၍ အဖိုးတန်ခဲ့သည်။ သူမှတစ်ဆင့် ၎င်းတို့သည် ဗိမာန်တော်၏ ဘုရားသခင်ကို အမှန်တကယ် သိရှိရန် သင်ယူခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ဗိမာန်တော်တွင် ဝတ်ပြုခြင်းနှင့် သွန်သင်ခြင်းကို ခွင့်ပြုခံရခြင်းသည်လည်း ထူးဆန်းပုံရသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ၎င်းတို့သည် ထိုသို့ပြုလုပ်ရန် တားမြစ်ခံခဲ့ရသည်။ သို့သော် ဗိမာန်တော်၏ ခြံဝင်းများသည် ၎င်း၏ ငြိမ်းချမ်းမှုကို မနှောင့်ယှက်သော ဣသရေလလူမျိုးအားလုံးအတွက် ဖွင့်လှစ်ထားကြောင်း သတိရရမည်။ ဆန်ဟီဒရင်တွင် နိကောဒင်၊ အာရိမထဲယမြို့မှ ယောသပ်၊ နှင့် ဂါမလျံကဲ့သို့သော ယုံကြည်ခြင်း၏ နယ်စပ်တွင်ရှိသူများ ရှိနေခြင်းကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်သည်။ ထို့ပြင်၊ အသင်းတော်သည် ၎င်း၏ သန့်ရှင်းသော ဘဝနှင့် ရက်ရောသော ဆွမ်းခံပေးမှုများကြောင့် လူကြိုက်များမှုကို ရရှိခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ တပည့်တော်များအတွက်မူ ၎င်းတို့၏ ဘာသာတရားကို ယုဒဘာသာမှ သွေဖည်ခြင်းအဖြစ် မထင်မှတ်ခဲ့ဘဲ၊ ၎င်း၏ ပြည့်စုံခြင်းအဖြစ် ယူဆခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ခရစ်ယာန်များသည် ၎င်းတို့၏ ယုဒညီအစ်ကိုများနှင့် အတူ ဝတ်ပြုခဲ့ကြသည် (တမန်တော် ၃:၁ ကို ကြည့်ပါ)၊ ၎င်းသည် အကျင့်နှင့် ဆန္ဒသာမက၊ ၎င်းတို့အား ဧဝံဂေလိတရားသို့ ဆွဲဆောင်ရန် မျှော်လင့်ချက်ကြောင့်လည်း ဖြစ်သည်။ အခန်း ၃:၁ ကို ကြည့်ပါ။

In the temple. It might be thought that followers of the One the rulers had condemned to death would avoid the Temple. But they were frequenting it even before the day of Pentecost (Luke 24:53). It would be more precious to them than in the days before they knew their Lord as the Messiah. Through Him they had learned truly to know the God of the Temple. It might seem strange, too, that they should be allowed to worship and teach in the Temple. Later on, indeed, they were forbidden to do so. But it must be remembered that the Temple courts were open to all Israelites who did not disturb its peace, partly, perhaps, because there were those in the Sanhedrin, such as Nicodemus, Joseph of Arimathaea, and Gamaliel, who were on the borderline of belief. Then, too, the church may have acquired a certain popularity by its holiness of life and its liberal alms giving. As for the disciples, they did not think of their religion as a defection from Judaism, but rather as the fulfillment of it. The Christians therefore worshiped with their Jewish blood brothers (Acts 3:1), not only from habit and desire, but also in the hope of seeing them won to the gospel. See also on ch. 3:1.

မုန့်ဖဲ့ခြင်း။ အခန်းကြီး ၂:၄၂ ကို ကြည့်ပါ။

Breaking bread. See on v. 42.

အိမ်မှအိမ်။ သို့မဟုတ် “အိမ်တွင်”။ ခရစ်ယာန်များသည် ဗိမာန်တော်တွင် ဝတ်ပြုခဲ့ကြသော်လည်း၊ ၎င်းတို့၏ အတူတကွနေထိုင်မှု၏ ထူးခြားသောအချက်များဖြစ်သည့် မုန့်ဖဲ့ခြင်းနှင့် အချင်းချင်း အစားအစာမျှဝေခြင်းတို့သည် အချင်းချင်း၏ အိမ်များတွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

From house to house. Or, “at home.” The Christians worshiped in the Temple, but the particular features of their communal life, the breaking of bread and the sharing of their food with one another took place in one another’s homes.

အစားအစာ စားသုံးခြင်း။ ထိုအစား “အစားအစာ စားနေခြင်း”။ မုန့်ဖဲ့ခြင်းသည် ခရစ်ယာန်များ၏ နေ့စဉ်ဘဝနှင့် နီးကပ်စွာ ဆက်စပ်နေသည်မှာ ထင်ရှားသည် (တမန်တော် ၂:၄၂; ၁ ကောရိန္သု ၁၁:၂၀–၂၂ ကို ကြည့်ပါ)။

Did eat their meat. Rather, “were eating food.” It is evident that the breaking of bread was closely connected with the daily life of the Christians (see on Acts 2:42; 1 Cor. 11:20–22).

ဝမ်းမြောက်ခြင်း။ ဂရိဘာသာ “အဂါလီးယားစစ်”၊ “အလွန်ဝမ်းမြောက်ခြင်း”၊ “ပြင်းထန်သော ဝမ်းမြောက်ခြင်း”။ ၎င်းတို့သည် ခရစ်ယာန်ဖြစ်ရခြင်း၏ အခွင့်အရေးကို ဝမ်းမြောက်ခဲ့ကြသည်။

Gladness. Gr. agalliasis, “exultation,” “extreme joy.” They rejoiced at the privilege of being Christians.

ရိုးသားခြင်း။ ဂရိဘာသာ “အဖယ်လိုတီးစ်”၊ စာသားအရ “ကျောက်ခဲများမပါဝင်ခြင်း”၊ ချောမွေ့သောမြေဆီလွှာကို ရည်ညွှန်းသော်လည်း၊ ဤနေရာတွင် စရိုက်၏ရိုးရှင်းမှု၊ မရောနှောသော ကရုဏာ၊ ရက်ရောမှုကို ဆိုလိုသည်။ ဤခံစားချက်များသည် အစောပိုင်းခရစ်ယာန်များတွင် သဘာဝအတိုင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။

Singleness. Gr. aphelotēs, literally, “free from stones,” referring to smooth soil, but here meaning simplicity of character, unalloyed benevolence, generosity. These emotions would naturally be evident in the early Christians.

၄၇ ဘုရားသခင်ကို ချီးမွမ်းခြင်း။ လုကာမှ မကြာခဏအသုံးပြုသော စကားစုတစ်ခု (လုကာ ၂:၁၃, ၂၀; ၁၉:၃၇; တမန်တော် ၃:၈, ၉ ကို ကြည့်ပါ)။ ၎င်းတို့၏ ရှာဖွေတွေ့ရှိထားသော ယုံကြည်ခြင်းအသစ်တွင် ဝမ်းမြောက်မှုသည် ခမည်းတော်ကို ချီးမွမ်းရန် သဘာဝအတိုင်း ဦးတည်စေခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်၏ စစ်မှန်သောသားသမီးသည် သခင်ဘုရားကို ချီးမွမ်းရန် လုံလောက်သော အကြောင်းရင်းကို အမြဲတွေ့ရှိသည်။

47. Praising God. A phrase often used by Luke (cf. Luke 2:13, 20; 19:37; Acts 3:8, 9). Joy in their new-found faith naturally led them to praise the Father. The true child of God always finds sufficient cause to praise the Lord.

မျက်နှာသာ။ ယေရှုသည် လူများနှင့် လူကြိုက်များခဲ့သည်။ အသင်းတော်သည်လည်း ဘုရားသခင်ကို ချီးမွမ်းပြီး ကရုဏာပြခဲ့သောကြောင့် ယခုအခါ အလားတူ မျက်နှာသာရရှိခဲ့သည်။

Favour. Jesus had been popular with the people; the church now enjoyed a similar favor, possibly because they praised God and were benevolent.

သခင်ဘုရား။ အသင်းတော်သည် ယုံကြည်ခြင်းသို့ များပြားစွာ ထပ်မံဝင်ရောက်လာမှုများသည် ၎င်းတို့ကြောင့်မဟုတ်ဘဲ သခင်ဘုရားကြောင့်ဖြစ်သည်ကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။

The Lord. The church recognized that the great accessions to the faith were due to the Lord and not to themselves.

ထပ်မံထည့်သွင်းခြင်း။ ထိုအစား “ထည့်သွင်းနေခြင်း” သို့မဟုတ် “ဆက်လက်ထည့်သွင်းနေခြင်း”၊ ပင်တိကုတ္တေပွဲနေ့ထက် ကျော်လွန်သော ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်မှုကို ဖော်ပြသည်။ “နေ့စဉ်” ဟူသော စကားလုံးအသုံးပြုမှုက ၎င်းကို ပိုမိုခိုင်မာစေသည်။

Added. Rather, “was adding,” or “kept adding,” giving the idea of continuity beyond the day of Pentecost. This is strengthened by the use of the word “daily.”

အသင်းတော်သို့။ ဤစကားလုံးများကို ဖယ်ထုတ်ရန် စာသားသက်သေ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) က ထောက်ခံသည်။

To the church. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of these words.

ကယ်တင်ခြင်းခံရမည့်သူများ။ ဂရိဘာသာ “ဟိုင်း ဆိုဇိုမီနိုင်း”၊ “ကယ်တင်ခြင်းခံနေသူများ”။ “ကယ်တင်ခြင်းခံရမည့်သူများ” ဟူသော ဘာသာပြန်ဆိုမှုသည် ဘာသာပြန်သူများ၏ ဓမ္မဗေဒဆိုင်ရာ ယုံကြည်ချက်ကို သတိမထားမိဘဲ ထင်ဟပ်စေဖွယ်ရှိသော်လည်း၊ ဂရိဘာသာတွင် ထောက်ခံမှုမရှိပါ။

Such as should be saved. Gr. hoi sōzomenoi, “those that were being saved.” The rendering “should be saved” probably reflected unconsciously the theological belief of the translators, but has no support in the Greek.

ellen g. white comments

1 DA 827; Ed 95; ML 58; MM 201; 8T 191

1, 2 AA 37, 39; COL 120; Ed 95; Ev 697; TM 170; 5T 252

1–4 GC ix; SR 242; TM 66; 7T 31

1–47 AA 35-46; SR 241-247; 9T 196

2 7T 213

2–4 ML 60; 8T 15

3–5 AA 39

4 DA 821; EW 24; 7T 213; 8T 26

5 AA 87

5–8 SR 243

6–8, 13AA 40

13–16 TM 66

14–18 AA 41

17 EW 78; GC 611

19 PP 110

21 GC 611; ML 62

22–25 AA 41

23 FE 535

25–27 SR 244

26, 27, 29 AA 42

29 GC 546

30 1T 203

31, 32 AA 42

34 GC 546

36 AA 165

37, 38 SR 245

37–39 AA 43

38 SC 23

38, 39 GC ix

39 8T 57

41 AA 22, 44; COL 120; DA 275, 770, 827; Ev 35, 699; ML 61; SR 245; 8T 15, 21, 26

41–47 WM 271

43 Ev 35

46 AA 45

46, 47 MB 137; 5T 239

47 COL 121; EW 174; GC 379; 7T 32

အခန်းကြီး - ၃

chapter 3

ပုံမမှန်သောသူတစ်ဦး ခြေပြန်လည်ကောင်းမွန်လာသည်ကို ကြည့်ရှုရန် လာရောက်သောလူများအား ပေတရု ဟောပြောခြင်း၊ ၁၂ ထိုသို့ပြန်လည်ကောင်းမွန်ခြင်းသည် သူ့သို့မဟုတ် ယောဟန်၏ ကိုယ်ပိုင်တန်ခိုးဖြင့် သို့မဟုတ် သန့်ရှင်းမှုဖြင့် ဖြစ်ပေါ်ခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ ဘုရားသခင်နှင့် သူ၏သားတော်ယေရှုအားဖြင့်၊ ထိုယေရှု၏နာမတော်ကို ယုံကြည်ခြင်းအားဖြင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်ဟု ထုတ်ဖော်ပြောကြားသည်။ ၁၃ ထို့ပြင် သူတို့သည် ယေရှုကို လက်ဝါးကပ်တိုင်မှာ သတ်ခဲ့သည့်အတွက် ဆုံးမဩဝါဒပေးသည်။ ၁၇ သူတို့သည် မသိနားမလည်မှုကြောင့် ထိုသို့ပြုခဲ့ပြီး၊ ထိုအားဖြင့် ဘုရားသခင်၏ ကြိုတင်သတ်မှတ်ထားသော အကြံအစည်နှင့် ကျမ်းစာများ ပြည့်စုံခဲ့သည်။ ၁၉ သူသည် သူတို့အား နောင်တရပြီး ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် ၎င်းတို့၏အပြစ်များအတွက် ခွင့်လွှတ်ခြင်းနှင့် ထိုယေရှုတည်းဟူသော ကယ်တင်ခြင်းကို ရှာဖွေရန် တိုက်တွန်းသည်။

1 Peter preaching to the people that came to see a lame man restored to his feet, 12 professeth the cure not to have been wrought by his or John’s own power, or holiness, but by God, and his Son Jesus, and through faith in his name: 13 withal reprehending them for crucifying Jesus. 17 Which because they did it through ignorance, and that thereby were fulfilled God’s determinate counsel, and the scriptures: 19 he exhorteth them by repentance and faith to seek remission of their sins, and salvation in the same Jesus.

၁. ယခု။ ဂရိဘာသာ “ဒီ”၊ ယခင်ဖြစ်ရပ်များနှင့် ဆက်စပ်မှုရှိသည်ဟု ညွှန်ပြသော စကားလုံးဖြစ်ပြီး၊ အချိန်ကာလကို တိတိကျကျဖော်ပြခြင်းမဟုတ်။ ပင်တေကုတ္တေနေ့မှ စ၍ ကြာသွားသော အချိန်ကာလအကြောင်း မည်သည့်မှတ်တမ်းမျှ မပေးထားပါ။ အခန်း ၂:၄၂–၄၇ သည် ထူးခြားသော ဖြစ်ရပ်များမရှိဘဲ တဖြည်းဖြည်းတိုးတက်မှုကို အကျဉ်းချုပ်ဖော်ပြထားပြီး၊ လပေါင်းများစွာ ကာလတစ်ခုကို လွှမ်းခြုံဖော်ပြပေမည်။ လုကာ၏ ခရစ်ဝင်ကျမ်း (လုကာ ၃:၁; ၆:၁) တွင် ခေတ်ကာလဆိုင်ရာ အချက်အလက်များကို အလေးထားဖော်ပြထားသော်လည်း၊ တမန်တော်ဝတ္ထုတွင် ထိုသို့အချက်အလက်များ အနည်းငယ်သာ ပေးထားသည်မှာ ထူးခြားသည်။ သူ၏ ကျမ်းစာရေးသားမှုကို လမ်းညွှန်ပေးသော သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်သည် ဤရက်စွဲများနှင့်ပတ်သက်သော မေးခွန်းများအပေါ် သူ၏စိတ်ကို ဉာဏ်အလင်းပေးရန် သင့်လျော်သည်ဟု မယူဆခဲ့ပုံရသည်။

1. Now. Gr. de, a word implying a logical connection with the preceding, rather than a time element. No account is given as to the interval of time that had passed since the day of Pentecost. Presumably ch. 2:42–47 summarizes a gradual progress without any striking incident, and may cover a period of several months. It is remarkable that Luke, who lays such stress on chronological data in the Gospel (Luke 3:1; 6:1), gives so few in Acts. Evidently, the Holy Spirit, who guided his pen, did not see fit to enlighten his mind on these questions of dates.

ပေတရုနှင့် ယောဟန်။ ဤတမန်တော်နှစ်ဦး၏ ပေါင်းစည်းမှုသည် ခရစ်ဝင်ကျမ်းများ၏ ဇာတ်ကြောင်းကို တမန်တော်ဝတ္ထု၏ ဇာတ်ကြောင်းနှင့် စိတ်ဝင်စားဖွယ်ဆက်စပ်ပေးသည်။ ဤလူနှစ်ဦးသည် ဂါလိလဲပင်လယ်တွင် တံငါသည်များအဖြစ် မိတ်ဖက်များအဖြစ် ကာလရှည်ထဲမှ ရင်းနှီးစွာ ဆက်သွယ်ခဲ့ကြသည် (လုကာ ၅:၁၀ ကို ကြည့်ပါ)။ ပေတရုနှင့် ယောဟန်၊ ယာကုပ်တို့သည် သခင်ယေရှုနှင့် ရင်းနှီးသော ဆက်ဆံရေးကို ခံစားခဲ့ကြသည် (မာကု ၅:၃၇; ၉:၂; ၁၃:၃; ၁၄:၃၃ ကို ကြည့်ပါ)။ ပေတရုနှင့် ယောဟန်သည် ယေရှုသည် သူ၏တပည့်များနှင့် စားလိုသော ပသခါပွဲကို ပြင်ဆင်ရန် အတူတကွ စေလွှတ်ခံခဲ့ရသည် (လုကာ ၂၂:၈)။ ယေရှု၏ တရားစီရင်ခံရသည့်ညတွင် ယောဟန်သည် ယဇ်ပုရောဟိတ်ကြီး၏ အိမ်ထောင်စုနှင့် ရင်းနှီးသူဖြစ်သည့်အတွက် ပေတရုကို ယဇ်ပုရောဟိတ်ကြီး၏ နန်းတော်အတွင်းသို့ ခေါ်ဆောင်သွားခဲ့သည် (ယောဟန် ၁၈:၁၅, ၁၆)။ နောက်ပိုင်းတွင် ယောဟန်နှင့် ပေတရုသည် ဆမာရိတိုင်းတွင် ဖိလိပ္ပုကို ကူညီရန် စေလွှတ်ခံရမည်ဖြစ်ပြီး (တမန်တော် ၈:၁၄)၊ ယာကုပ်နှင့်အတူ ပေါလုနှင့် ဗာနဗတို့သည် တပါးအမျိုးသားများကြားတွင် ပြုလုပ်ခဲ့သော အမှုတော်ကို အတည်ပြုပေးခဲ့သည် (ဂလာတိ ၂:၉)။ ထို့ကြောင့် ဤနေရာတွင် ၎င်းတို့၏ ပေါ်ထွက်လာမှုသည် ပေတရုနှင့် ယောဟန်တို့၏ ထူးခြားသော မိတ်ဆွေရင်းနှီးမှု၏ ပုံမှန်ပြယုဂ်ဖြစ်သည်။

Peter and John. This coupling of the two apostles brings the narrative of the Gospels into an interesting connection with that of the Acts. These two men had long been closely associated. They had been partners as fishermen on the Sea of Galilee (see Luke 5:10). Peter with John and James had enjoyed a confidential relationships with the Lord (see Mark 5:37; 9:2; 13:3; 14:33). Peter and John had been sent together to prepare for the Passover that Jesus wished to eat with His disciples (Luke 22:8). The night of Jesus’ trial John, being known to the household of the high priest, took Peter into the high priest’s palace (John 18:15, 16). At a later time John and Peter were to be sent to help Philip in the mission to Samaria (Acts 8:14), and with James they were to approve the work done by Paul and Barnabas among the Gentiles (Gal. 2:9). Thus their

တက်သွားကြသည်။ ပိုမိုတိကျစွာ “တက်နေကြသည်”။ ဖြစ်ပေါ်မည့် ဖြစ်ရပ်သည် တမန်တော်နှစ်ဦးသည် ဝတ်ပြုရန် ဗိမာန်တော်သို့ သွားနေစဉ် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

appearance here is typical of the characteristic comradeship of the two apostles, Peter and John.

Went up. Rather, “were going up.” The incident to be related occurred as the two apostles were on their way into the Temple to worship.

ဗိမာန်တော်ထဲသို့။ ဂရိဘာသာ “ဟီရွန်”၊ ၎င်းသည် သန့်ရှင်းရာဌာနသာမက၊ ခြံဝင်းနှင့် ဗိမာန်တော်နှင့် ဆက်စပ်သော အဆောက်အအုံများအားလုံးကို လွှမ်းခြုံသည် (မဿဲ ၄:၅ ကို ကြည့်ပါ)။ တမန်တော်များသည် “ဗိမာန်တော်ထဲတွင် အမြဲရှိနေပြီး၊ ဘုရားသခင်ကို ချီးမွမ်းကြသည်” (လုကာ ၂၄:၅၃; တမန်တော် ၂:၄၆ ကို ကြည့်ပါ)။ ခရစ်ယာန်ဘာသာသို့ ပြောင်းလဲလာသော ယုဒလူများတွင် စည်းဝေးရန် ဘုရားကျောင်းအဆောက်အအုံများ မရှိခဲ့ပြီး၊ ဗိမာန်တော်၏ ဝတ်ပြုရေးများသည် ခရစ်ယာန်များအတွက် အထူးဝိညာဉ်ရေးဆိုင်ရာ အရေးပါမှု မရှိတော့သည်ဟု ၎င်းတို့အား မတွေးမိခဲ့သေးပါ။

Into the temple. Gr. hieron, which included not only the sanctuary, but also the court and the whole complex of buildings connected with the Temple (see on Matt. 4:5). The apostles were “continually in the temple, praising and blessing God” (Luke 24:53; see Acts 2:46). The Jews converted to Christianity had no church buildings in which to meet, and it had not yet occurred to them that the services of the Temple no longer had special spiritual significance for Christians.

ဆုတောင်းချိန်။ ဆိုလိုသည်မှာ နာရီ ကိုးနာရီမြောက်၊ ညနေ သုံးနာရီခန့်ဖြစ်သည် (အခန်း ၂:၁၅; အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၀ ကို ကြည့်ပါ)။ ၎င်းသည် ညနေပိုင်း ယဇ်ပူဇော်ချိန်ဖြစ်သည် (ဂျိုးဇီဖပ်စ်၏ ရှေးဟောင်းသမိုင်း xiv. ၄. ၃ [၆၅] ကို ကြည့်ပါ)။ ၎င်းကို “ဆုတောင်းချိန်” နှင့် “မီးရနံ့အချိန်” ဟုလည်း ခေါ်သည် (လုကာ ၁:၉, ၁၀ ကို ကြည့်ပါ)။ နံနက်နှင့် ညနေယဇ်များကို မီးရနံ့နှင့်အတူ နာရီသုံးနာရီမြောက်နှင့် ကိုးနာရီမြောက် (နံနက် ၉:၀၀ နှင့် ညနေ ၃:၀၀) တွင် ပူဇော်ပြီး၊ ထိုအချိန်များတွင် သက်ဝင်ယုံကြည်သူများသည် ဗိမာန်တော်၏ ခြံဝင်းများတွင် ဆုတောင်းကြသည်။ မွန်းတည့်ချိန်တွင်လည်း ဆုတောင်းခြင်းသည် အချို့အကြားတွင် ထုံးစံဖြစ်ပုံရသည် (ဆာလံ ၅၅:၁၇; ဒံယေလ ၆:၁၀; တမန်တော် ၁၀:၉ ကို ကြည့်ပါ)။ ဒုတိယရာစုနှစ်တွင် နေဝင်ချိန်တွင် တတိယအကြိမ် နေ့စဉ်ဆုတောင်းခြင်းရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် ယခင်ကလည်း ထုံးစံဖြစ်နိုင်သည်။ ရဗ္ဗိဆရာများ၏ ရေးသားချက်များအရ ဤဆုတောင်းချိန်များတွင် အချိန်အနည်းငယ် လွတ်လပ်ခွင့်ပြုထားသည်။ တစ်နေ့သုံးကြိမ် ဆုတောင်းခြင်းထုံးစံသည် ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းတွင် ဒုတိယရာစုနှစ်တွင် သေချာပေါက်ရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် ယုဒဘုရားရှိခိုးကျောင်းမှ တိုက်ရိုက်ဆက်ခံလာသော ထုံးစံဖြစ်ပြီး (ဒီဒါချီ ၈)။ သုံးရာစုနှစ်အစောပိုင်းတွင် ခရစ်ယာန်များစွာသည် ဆုတောင်းချိန်သုံးချိန်ကို လိုက်နာခဲ့ပုံရသည် (အလက်ဇန္ဒရိယမြို့၏ ကလီမန့်၊ စထရိုမာတာ vii. ၇)။

The hour of prayer. That is, the ninth hour, about three o’clock in the afternoon (see on ch. 2:15; see Vol. V, p. 50). This was the time of the evening sacrifice (see Josephus Antiquities xiv. 4. 3 [65]). It was known both as “the hour of prayer” and as “the time of incense” (see Luke 1:9, 10). The morning and evening sacrifices were offered with incense at the third and the ninth hours of the day (about 9:00 a.m. and 3:00 p.m.), at which times the pious prayed in the courts of the Temple. A prayer at noon seems also to have been customary, at least with some (see Ps. 55:17; see on Dan. 6:10; Acts 10:9). It is known that in the 2d century a.d. a third daily prayer took place about sunset, and this may have been customary earlier. Rabbinical writings indicate that some leeway was allowed in the exact time of these prayers. The practice of praying three times a day appears in the Christian church certainly as early as the 2d century, a practice probably carried over directly from the Jewish synagogue (Didache 8). During the early 3d century three hours of prayer were observed apparently by many Christians (see Clement of Alexandria The Stromata vii. 7).

၂. မိခင်၏ သားအိမ်မှ။ ထိုသူ၏ ဆင်းရဲဒုက္ခခံစားမှု၏ ကာလကို ဂရုတစိုက် မှတ်တမ်းတင်ထားခြင်းသည် လုကာ၏ ထူးခြားသော စရိုက်ဖြစ်သည် (အခန်း ၉:၃၃; ၁၄:၈ ကို ကြည့်ပါ)။ ထိုပုံမမှန်သူသည် သူ၏ရောဂါပျောက်ကင်းချိန်တွင် အသက် လေးဆယ်ခန့်ရှိသည် (အခန်း ၄:၂၂ ကို ကြည့်ပါ)။

2. From his mother’s womb. The careful record of the duration of the man’s suffering is rather characteristic of Luke (see chs. 9:33; 14:8). The cripple was about 40 years old at the time of his healing (see on ch. 4:22).

သယ်ဆောင်ခံရသည်။ ပိုမိုတိကျစွာ “သယ်ဆောင်ခံနေရသည်” သို့မဟုတ် “သယ်ဆောင်ခံရလေ့ရှိသည်”။ ဂရိဘာသာစကားအရ ဤပုံမမှန်သူသည် တမန်တော်များထံ ဆွမ်းတောင်းရန် သယ်ဆောင်လာခံရစဉ် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်ဟု သို့မဟုတ် ပေတရုနှင့် ယောဟန်တို့ ရောက်လာချိန်တွင် သူသည် ထိုနေရာ၌ ထိုင်နေပြီးဖြစ်သည်ဟု နားလည်နိုင်သည်။ ထိုခေတ်ကာလတွင် ဆေးရုံများနှင့် ဆင်းရဲသားများအတွက် နေရာထိုင်ခင်းများ မရှိခဲ့သဖြင့်၊ ကူညီထောက်ပံ့မှုရရှိရန် ထိုပုံမမှန်သူသည် စိတ်ထားကောင်းသော လူများက သူ၏အနေအထားကို မြင်နိုင်သော နေရာတွင် ထားရှိခံရမည်ဖြစ်သည် (မာကု ၁၀:၄၆; လုကာ ၁၆:၂၀; ၁၈:၃၅ ကို ကြည့်ပါ)။ ဗိမာန်တော်သို့ သွားသော လူအုပ်သည် ထိုအချိန်၏ ဘာသာရေးခံစားချက်ကြောင့် ကူညီလှူဒါန်းရန် စိတ်ဆန္ဒရှိပေမည်။

Was carried. Better, “was being carried,” or “used to be carried.” The Greek may be understood here as indicating either that the lame man was being carried to his place of begging when he accosted the apostles or that he was already sitting there when Peter and John appeared. In those days there were neither hospitals nor poorhouses; so to be helped, the lame man must be placed where well-disposed folk could see his condition (see Mark 10:46; Luke 16:20; 18:35). The crowds going to the Temple would be inclined to help by the religious feeling of the moment.

တံခါး … လှပသောတံခါးဟု ခေါ်သည်။ ဤအမည်ဖြင့် တံခါးတစ်ခုကို သမ္မာကျမ်းစာတွင် သို့မဟုတ် ယုဒစာပေများတွင် အခြားနေရာ၌ မသိရှိရပါ။ ဤတံခါးသည် ဗိမာန်တော်ဧရိယာ၏ အပြင်ဘက်တံတိုင်းရှိ ရှုရှန်တံခါး သို့မဟုတ် တပါးအမျိုးသားများ၏ ခြံဝင်းမှ အမျိုးသမီးများ၏ ခြံဝင်းသို့ ဖြစ်နိုင်သည့် နိကာနောတံခါးနှင့် တူညီသလားဟု ပညာရှင်များက အမြင်ကွဲပြားကြသည်။ အချို့က ဤနိကာနောတံခါးကို အမျိုးသမီးများ၏ ခြံဝင်းနှင့် အမျိုးသားများ၏ ခြံဝင်းကြားတွင် ထားရှိသည်ဟု ယူဆကြသည်။ လှပသောတံခါးသည် အပြင်ဘက်တံတိုင်း၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သလား၊ သို့မဟုတ် ခြံဝင်းများကြားတွင် ရှိသလားဆိုသည်မှာ တမန်တော်များ၏ ဤဇာတ်ကြောင်းတွင် လျှောက်လှမ်းသွားသော လမ်းကြောင်းပေါ်တွင် များစွာမူတည်သည်။ လုကာမှတ်တမ်းအရ ၎င်းတို့သည် တံခါးသို့ရောက်လာပြီး၊ ထိုသူကို ပျောက်ကင်းစေကာ၊ ဗိမာန်တော်ထဲသို့ ဝင်သွားပြီး၊ ဆုတောင်းပြီးနောက်၊ အံ့ဖွယ်ဖြစ်ရပ်ကြောင့် ဆွဲဆောင်ခံရသော လူအုပ်တစ်အုပ်ကို ရှောလမုန်၏ ဝရန်တာတွင် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ ရှောလမုန်၏ ဝရန်တာသည် အရှေ့ဘက်အပြင်ဘက်တံတိုင်း၏ အတွင်းပိုင်းတွင် ရှိပုံရသည် (အခန်း ၃:၁၁ ကို ကြည့်ပါ)၊ ထို့ကြောင့် လှပသောတံခါးသည် အပြင်ဘက်ရှိ ရှုရှန်တံခါးဖြစ်နိုင်သည်၊ အကယ်၍ ၎င်းသည် ခြံဝင်းများကြားရှိ အတွင်းတံခါးဖြစ်ပါက၊ တမန်တော်များသည် ရှောလမုန်၏ ဝရန်တာသို့ ရောက်ရန် ထိုတံခါးမှ ပြန်ထွက်သွားရန် လိုအပ်ပေမည်။ သို့သော် ပေတရုနှင့် ယောဟန်တို့သည် ထိုသို့သော တံခါးကို အစပိုင်းတွင် အသုံးပြုခဲ့သည်ဟု ယူဆရန် အနည်းငယ် ခက်ခဲပုံရသည်၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းသည် သံလွင်တောင်မှ ဆင်းလာပြီး ၎င်းတို့သည် မြို့တွင်နေထိုင်သူများဖြစ်သည့်အတွက် ဗိမာန်တော်သို့ ဝင်ရောက်ရန် လမ်းကြောင်းနှင့် သိပ်မကိုက်ညီပုံရသည်။ မြို့မှ ဗိမာန်တော်သို့ တိုက်ရိုက်သွားသော အခြားတံခါးများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက၊ ၎င်းသည် အသုံးနည်းသော တံခါးဖြစ်ပြီး၊ ဆွမ်းတောင်းသူတစ်ဦးအတွက် ပုံမှန်ထိုင်နေရန် နေရာမဖြစ်နိုင်ပေ။ ဤထင်ရှားသော အခက်အခဲများကြောင့်၊ ပညာရှင်များစွာသည် တမန်တော်များသည် ရှောလမုန်၏ ဝရန်တာတွင် လူအုပ်နှင့် တွေ့ဆုံမှုမတိုင်မီ လှပသောတံခါးမှ ပြန်ထွက်သွားခဲ့သည်ဟု ယူဆကြပြီး၊ ဤတံခါးသည် တပါးအမျိုးသားများ၏ ခြံဝင်းနှင့် အမျိုးသမီးများ၏ ခြံဝင်းကြားရှိ နိကာနောတံခါးဖြစ်သည်ဟု ယူဆကြသည်။ ဂျိုးဇီဖပ်စ်က ဤတံခါးကို ဤသို့ဖော်ပြသည်။ “သန့်ရှင်းရာဌာနပြင်ပရှိ တံခါးတစ်ခုသည် ကောရိန္သုမြို့၏ ကြေးဝါဖြင့်ပြုလုပ်ထားပြီး၊ ငွေဖြင့်မွမ်းမံထားသော သို့မဟုတ် ရွှေဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော တံခါးများထက် တန်ဖိုးများစွာ သာလွန်သည်” (စစ်ပွဲ v. ၅. ၃ [၂၀၁])။ ဤတံခါးနှင့်ပတ်သက်၍ မစ်ရှနာကျမ်းက ဤသို့ဖော်ပြသည်။ “မူရင်းတံခါးများအားလုံးကို ရွှေတံခါးများအဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့သော်လည်း၊ နိကာနောတံခါးများကိုမူ ထားရှိခဲ့သည်၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့တွင် အံ့ဖွယ်ဖြစ်ရပ်တစ်ခု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ အချို့ကမူ ၎င်းတို့၏ ကြေးနီသည် [ရွှေကဲ့သို့] တောက်ပနေသည်ဟု ဆိုကြသည်” (မစ်ရှနာ မစ်ဒို့ ၂. ၃၊ ဆွန်စီနိုထုတ်ဝေသော တလ်မဒ်၊ စာမျက်နှာ ၇, ၈)။ အထောက်အထားများအားလုံးကို စုစည်းကြည့်သောအခါ၊ လှပသောတံခါးသည် နိကာနောတံခါးဖြစ်ဖွယ်ရှိသည်။

Gate … called Beautiful. No gate by this name is known elsewhere in the Bible or in Jewish literature. The opinion of scholars is divided generally as to whether this gate is to be identified with the Shushan Gate in the outermost wall on the east side of the Temple area, or with the Nicanor Gate, which probably led from the Court of the Gentiles into the Court of the Women. Some have placed this latter gate between the Court of the Women and that of the Men. Whether the Beautiful Gate constituted a part of the outer wall or was between the courts seems to depend largely on the route the apostles are thought to have taken in the present narrative. Luke records that they came to the gate, healed the man, entered the Temple, and apparently after they had offered their prayers, met a crowd of persons in Solomon’s Porch who had been attracted by the miracle. Inasmuch as Solomon’s Porch appears to have been just inside the eastern outer wall (see on v. 11), the Beautiful Gate may have been the outer, Shushan, gate, for if it were an inner gate between the courts, it would have been necessary for the apostles to go out through it again in order to reach Solomon’s Porch. However, it seems rather difficult to account for Peter’s and John’s having used such a gate in the beginning, for it led from the Mount of Olives and would scarcely have been in the direction from which they would have entered the Temple, living in the city as they were. Compared with other gates leading directly from the city into the Temple, it must have been little used, and would hardly be a place for a beggar habitually to sit. Because of these apparent difficulties, many scholars prefer to suppose that the apostles did go out again through the Beautiful Gate before meeting the crowd in Solomon’s Porch, and that this gate is to be identified with the Nicanor Gate, situated probably between the Court of the Gentiles and the Court of the Women. Josephus describes this gate thus: “One, that outside the sanctuary, was of Corinthian bronze, and far exceeded in value those plated with silver and set in gold” (War v. 5. 3 [201]). Concerning this same gate the Mishnah declares: “All the original gates were changed for gates of gold except the gates of Nicanor, because a miracle was wrought to them; some say, however, it was because the copper of them gleamed [like gold]” (Mishnah Middoth 2. 3, Soncino ed. of the Talmud, pp. 7, 8). Taking all the evidence together, it seems probable that the Beautiful Gate is to be identified with the Nicanor Gate.

ဆွမ်းတောင်းရန်။ ဗိမာန်တော်၏ ဝင်ပေါက်များသည်၊ ခေတ်သစ်မြှောက်ကျောင်းများနှင့် ဥရောပရှိ ကက်သလစ်ဘုရားရှိခိုးကျောင်းကြီးအချို့၏ ဝင်ပေါက်များကဲ့သို့၊ မျက်မမြင်များ၊ ပုံမမှန်သူများ၊ ပုံပန်းမသန့်စင်သူများနှင့် ဆွမ်းတောင်းသူမျိုးစုံဖြင့် ပြည့်နှက်နေပေမည်။

To ask alms. The approaches of the Temple, like those of a modern mosque and some of the great cathedrals of Europe, doubtless were thronged with the blind, the lame, the deformed, and mendicants of all sorts.

၃. ဗိမာန်တော်ထဲသို့ ဝင်ရန်။ တမန်တော်များသည် ဗိမာန်တော်ထဲသို့ ဝတ်ပြုရန် ဝင်ရောက်ရန်ပြင်ဆင်နေခြင်းသည်၊ ထိုပုံမမှန်သူ၏ စိတ်ထဲတွင် ၎င်းတို့ကို သက်ဝင်ယုံကြည်သူများအဖြစ် ထင်ရှားစေပြီး၊ ၎င်းထံမှ ဆွမ်းခံရဖွယ်ရှိသည်ဟု ယူဆစေခဲ့သည်။

3. Go into the temple. The fact that the apostles were about to enter the Temple, presumably to worship, doubtless recommended them to the lame man’s mind as pious men from whom he might expect an alms.

ဆွမ်းတောင်းသည်။ သူ၏လိုအပ်ချက်ကြောင့် ထိုပုံမမှန်သူသည် မြင်သာထင်သာရှိသော လိုအပ်ချက်များနှင့် နည်းလမ်းများထက် ကျော်လွန်၍ မမြင်နိုင်ခဲ့ပါ။ အလွန်သက်ဝင်ယုံကြည်သူဖြစ်ပြီး ပျောက်ကင်းလာသောအခါ ထိုသို့ဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြခဲ့သူပင်ဖြစ်သော်လည်း (အခန်း ၃:၈)၊ ချက်ချင်းလိုအပ်သော ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်များကြောင့် ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးတော်ရင်းမြစ်များကို မသိမြင်နိုင်ခဲ့ပေ။ ပေတရုနှင့် ယောဟန်တို့တွင် ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးတော်၏ ကရိယာများဖြစ်ကြောင်း ပြင်ပအထောက်အထားမရှိခဲ့ပါ။ သို့သော် ဤပုံမမှန်သူသည် ဗိမာန်တော်၏ ဝတ်ပြုရေးများကို နေ့စဉ်သက်သေခံသူဖြစ်ပြီး၊ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ၎င်း၏ သတင်းစကားများကို ဖြန့်ဝေသူဖြစ်သည့်အတွက်၊ မကြာသေးမီက ယေရှု၏ လက်ဝါးကပ်တိုင်မှာ သတ်ခံရခြင်းနှင့် ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းနှင့်ဆက်စပ်သော စိတ်လှုပ်ရှားဖွယ်ဖြစ်ရပ်များကို မသိမဖြစ်နိုင်ပါ။

Asked an alms. In his need the lame man could not see beyond visible needs and means. Even the most devout man, which the lame man, when healed, proved to be (v. 8), may not recognize divine sources because of his immediate physical needs. Peter and John had no outward evidence that they were vehicles of divine power. On the other hand, this lame man, a daily witness of the Temple services, and perhaps a purveyor of its gossip, could scarcely have been ignorant of the stirring events accompanying the recent crucifixion and resurrection of Jesus.

၄. မျက်လုံးစွဲလမ်းစွာ ကြည့်သည်။ သို့မဟုတ် “စူးစိုက်ကြည့်ပြီးနောက်” (တမန်တော် ၁:၁၀; လုကာ ၄:၂၀ ကို ကြည့်ပါ)။

4. Fastening his eyes. Or, “after he gazed upon” (see on Acts 1:10; Luke 4:20).

ကျွန်ုပ်တို့ကို ကြည့်ပါ။ ပေတရုနှင့် ယောဟန်တို့သည် ၎င်းတို့တွင် သူ့ကို ပျောက်ကင်းစေနိုင်သော တန်ခိုးရှိသည်ဟု ထိုပုံမမှန်သူအား ထင်မြင်စေရန် ရည်ရွယ်ခြင်းမဟုတ်ပါ (အခန်း ၃:၆ ကို ကြည့်ပါ)။ သို့သော် ၎င်းတို့သည် သူ၏အာရုံကို ၎င်းတို့ထံသို့ အာရုံစူးစိုက်စေပြီး၊ ထို့နောက် သူ့ကို ခရစ်တော်ထံသို့ ညွှန်ပြရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။

Look on us. Peter and John did not mean to imply that the lame man should think them to have power in themselves to heal him (see v. 6). But they sought to focus his attention on themselves, that they then might direct him to Christ.

၅. မျှော်လင့်ခြင်း။ ထိုသူ၏ မျှော်လင့်ချက်သည် ငွေအနည်းငယ်ဖြင့် ဖြည့်ဆည်းနိုင်သော ယာယီရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်တစ်ခုထက် ကျော်လွန်မသွားခဲ့ပါ။

5. Expecting. The man’s hope rose no further than the temporary meeting of a physical need that a little money might supply.

၆. ငွေနှင့်ရွှေ။ အခန်း ၂:၄၅; ၅:၂ ရှိ မှတ်တမ်းများအရ တမန်တော်များသည် ခရစ်ယာန်အသိုင်းအဝိုင်း၏ ရက်ရောမှုဖြင့် ဘုရားကျောင်းခေါင်းဆောင်များထံ အပ်နှံထားသော ရန်ပုံငွေများ၏ ထိန်းသိမ်းသူများဖြစ်သည်။ ပေတရုနှင့် ယောဟန်တို့တွင် ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်ငွေမရှိဟု နားလည်နိုင်သော်လည်း၊ ၎င်းတို့သည် ဘုရားကျောင်း၏ ဘဏ္ဍာရန်ပုံငွေမှ ထိုပုံမမှန်သူအား အဘယ်ကြောင့် မပေးခဲ့သနည်း။ ၎င်းတို့သည် ထိုအချိန်တွင် ထိုရန်ပုံငွေများကို မယူဆောင်လာခဲ့ခြင်း သို့မဟုတ် ထိုငွေများကို ခရစ်ယာန်အသိုင်းအဝိုင်း၏ အဖွဲ့ဝင်များအတွက်သာ ထားရှိရန် အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ခံစားခဲ့ရပေမည်။ သို့သော် ၎င်းတို့တွင် ငွေထက်ကျော်လွန်သော လက်ဆောင်တစ်ခုရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် နောက်ပိုင်းတွင် ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်း၏ ချမ်းသာကြွယ်ဝမှုတွင် ပိုင်ဆိုင်မထားသည့် လက်ဆောင်ဖြစ်သည်။ သောမတ်စ်အကွိုင်းနက်စ်နှင့်ပတ်သက်သော ထူးခြားသော ပုံပြင်တစ်ခုရှိသည်။ ၎င်းသည် ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး အင်နိုးစန့် စတုတ္ထထံ သွားရောက်ခဲ့စဉ်၊ ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးရှေ့တွင် ငွေအမြောက်အမြားရှိနေသည်ကို တွေ့မြင်ခဲ့သည်။ ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးက သူ့အား “သောမတ်စ်၊ ယခုအခါ ဘုရားကျောင်းသည် မူလဘုရားကျောင်းကဲ့သို့ ‘ငွေနှင့်ရွှေ ငါ့ထံမရှိ’ ဟု မပြောနိုင်တော့ပါ” ဟု ပြောခဲ့သည်။ အကွိုင်းနက်စ်က “ဟုတ်ပါသည်၊ သန့်ရှင်းသောအဖ၊ သို့သော် ပုံမမှန်သူတစ်ဦးအား ပေတရုကဲ့သို့ ‘ထ၍ လှမ်းသွား’ ဟုလည်း မပြောနိုင်တော့ပါ” ဟု ဖြေကြားခဲ့သည်။

6. Silver and gold. The accounts in chs. 2:45; 5:2 show that the apostles were the custodians of the funds committed to the leadership of the church by the generosity of the Christian community. One could understand that Peter and John had no money of their own, but why did they not give to the lame man from the treasury of the church? Either they had none of these funds with them at the moment, or for some reason felt that such money must be reserved for the benefit of members of the Christian society. But they had more than money to give, a gift of which the church in its later wealth has not shown itself possessed. A remarkable anecdote is related of Thomas Aquinas, who called on Pope Innocent IV when he had a very large sum of money on the table before him. Said the Pope to him: “You see, Thomas, that the Church cannot now say as the primitive Church could, ‘Silver and gold have I none.’” “Yes, Holy Father,” Aquinas replied, “but neither can she say, as did Peter to a crippled man, ‘Arise, and walk.’”

ကျွန်ုပ်တွင်ရှိသောအရာ။ ပိုမိုတိကျစွာ “ငါ့ထံရှိသည့်အရာ”။ လုကာသည် ဤဖြစ်ရပ်မတိုင်မီ တမန်တော်များက ပြုလုပ်ခဲ့သော “အံ့ဖွယ်များနှင့် နိမိတ်လက္ခဏာများ” ကို ဖော်ပြထားပြီးဖြစ်သည် (အခန်း ၂:၄၃)၊ ထို့ကြောင့် ၎င်းသည် ပင်တေကုတ္တေနေ့မှစ၍ ပေတရု၏ ပထမဆုံး အံ့ဖွယ်ဖြစ်ရပ်မဟုတ်ပေ။ ဤကျမ်းပိုဒ်သည် သူသည် ခိုင်မာသော ယုံကြည်ချက်ဖြင့် ပြောဆိုနေသည်ကို ပြသသည်။ ဤထူးကဲသော ဖြစ်ရပ်ရှေ့တွင် ခရစ်ယာန်တိုင်းသည် မိမိကိုယ်ကို “ငါဘာပေးနိုင်သနည်း” ဟု မေးရမည်။ လူတစ်ဦးသည် မရရှိထားသည့်အရာကို ပေးနိုင်မည်မဟုတ်သလို၊ ရက်ရောမှုမရှိသော နှလုံးသားဖြင့် အမှန်တကယ် ပေးနိုင်မည်မဟုတ်ပါ�। ခရစ်တော်ကို ပိုင်ဆိုင်မထားပါက ခရစ်တော်ကို ပေးနိုင်မည်မဟုတ်ပါ။ သို့သော် ခရစ်တော်ကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည့်အခါ၊ ၎င်းကို သိရှိပြီး၊ ထိုအဖိုးတန်လက်ဆောင်ကို အခြားသူများနှင့် အလျင်အမြန် မျှဝေလိုသည်။

Such as I have. Rather, “what I have.” Luke already has referred to “wonders and signs” performed by the apostles prior to this incident (ch. 2:43); so this may not have been Peter’s first miracle since Pentecost. This passage shows him speaking with firm assurance. In the presence of this great incident every Christian must ask himself, What have I to give? One cannot give what he has not received, nor can he truly give from an ungenerous heart. He cannot give of Christ when he does not possess Christ. But when he has Christ, he knows it, and cannot too quickly share his precious gift with others.

နာမတော်အားဖြင့်။ ယေရှုခရစ်၊ ဘိသိခ်ခံထားသော ကယ်တင်ရှင်၏ နာမတော်သည် ၎င်း၏ ဘုရားသခင်ဆန်သော ပုဂ္ဂိုလ်နှင့် စရိုက်ကို ဖော်ပြသည်။ ဤနာမတော်ကို ရိုသေစွာ ရည်ညွှန်းခြင်းသည် သူ၏တန်ခိုးတော်၏ ထင်ရှားမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ဤနာမတော်၏ တန်ခိုးကို အသိအမှတ်ပြုခြင်းနှင့် ရည်ညွှန်းခြင်းသည် တမန်တော်ဝတ္ထုတွင် မကြာခဏဖြစ်ပေါ်သည် (အခန်း ၄:၁၀, ၁၂; ၉:၁၄; ၁၆:၁၈; ၁၉:၅, ၁၃; ၂၂:၁၆ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤနာမတော်ကို ပေတရုသည် ပျောက်ကင်းစေခြင်းတွင် ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် ပြောဆိုခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် သူ၏သခင်ခရစ်တော်၏ ကတိတော် (မာကု ၁၆:၁၈) အပေါ်တွင် ရိုးရှင်းသော ယုံကြည်ခြင်း၏ ထုတ်ဖော်မှုဖြစ်သည်။ အခန်း ၃:၁၆ ကို ကြည့်ပါ။

In the name. The name Jesus Christ, the anointed Saviour, contains the description of the personality and character of its divine bearer. The reverent invocation of the name resulted in a demonstration of His power. The recognition and invocation of the power of this name is frequent in the book of Acts (see chs. 4:10, 12; 9:14; 16:18; 19:5, 13; 22:16). The full trust with which the name was spoken by Peter in the healing act was an expression of simple faith in his Master’s promise (Mark 16:18). See on Acts 3:16.

နာဇရက်မြို့မှ ယေရှုခရစ်။ ဤနာမတော်သည် ထိုပုံမမှန်သူအတွက် သစ်လွင်သည်မဟုတ်ပေ။ တစ်ချိန်က ရှိလံအိုင်တွင် မျက်မမြင်တစ်ဦးသည် သူ၏အမြင်အာရုံကို ပြန်လည်ရရှိခဲ့သည် (ယောဟန် ၉:၇, ၈)။ ဗက်ဇဒအိုင်တွင် ပုံမမှန်သူတစ်ဦး၏ ပျောက်ကင်းခြင်း (ယောဟန် ၅:၂–၉) သည်လည်း ဤဆင်းရဲဒုက္ခခံစားသူအား သိရှိပေမည်။

Jesus Christ of Nazareth. The name was probably not new to the cripple. There had once been a blind man who received his sight at the Pool of Siloam (John 9:7, 8). Perhaps the healing of the cripple at Bethesda (John 5:2–9) was known also to this sufferer from a like infirmity.

နာဇရက်သည် ဂုဏ်သတင်းနိမ့်ကျသော နေရာဖြစ်သည် (ယောဟန် ၁:၄၆ ကို ကြည့်ပါ)။ ယောဟန်၏ မှတ်တမ်းအရ၊ နာဇရက်သည် လက်ဝါးကပ်တိုင်ပေါ်ရှိ ကမ္ဗည်းစာတွင် ဖော်ပြထားသည် (ယောဟန် ၁၉:၁၉)။ ယေရှု၏ ဂါလိလဲဆန်သော နောက်ခံ (ယောဟန် ၇:၄၀–၄၂) သာမက၊ သူသည် နာဇရက်မှ လာသူဖြစ်သည်ဆိုသည့်အချက်သည် ယုဒလူများအတွက် အားနည်းချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုပုံမမှန်သူသည် ပေတရု၏ ခေါ်ဆိုမှုကို တုံ့ပြန်ရန် ယုံကြည်ခြင်း၏ စမ်းသပ်မှုကြီးတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့ရပေမည်။ ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်မျှသာ မတိုင်မီက၊ ဤနာမတော်ကို ဆောင်သူသည် လူများကို လှည့်ဖြားသူအဖြစ် လက်ဝါးကပ်တိုင်ပေါ်တွင် အရှက်တကွဲ သေဆုံးခဲ့သည်။ သို့သော် ဤနာမတော်ကို ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခြင်းသည် ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးတော်၏ လည်ပတ်မှုအတွက် လမ်းဖွင့်ပေးခဲ့သည်။ “ယေရှု၏ နာမတော်ကို ချစ်ခင်နူးညံ့စွာ ဖော်ပြသည်နှင့် တပြိုင်နက်၊ ဘုရားသခင်၏ ကောင်းကင်တမန်များသည် နှလုံးသားကို နူးညံ့စေရန်နှင့် နှိမ့်ချရန် နီးကပ်လာကြသည်” (CM ၁၁၂)။

Nazareth was a place of low reputation (see John 1:46). According to John’s account, Nazareth was named on the superscription of the cross (ch. 19:19). Not only the Galilean background of Jesus (ch. 7:40–42), but the fact that He came from Nazareth, was a stumbling block to the Jews. It must have been a great test of faith for the lame man to respond to Peter’s call. Only a few weeks before, the One who bore this name had come to shame and death upon the cross, as one who had deceived the people. But the utterance of the name in faith opened the way for the operation of the power of God. “No sooner is the name of Jesus mentioned in love and tenderness than angels of God draw near, to soften and subdue the heart” (CM 112).

၆။ ထပြီး လျှောက်ပါ။ ဤကျမ်းပိုဒ်ကို ဤနေရာတွင် ဖတ်ရမည် သို့မဟုတ် ရိုးရှင်းစွာ “လျှောက်ပါ！” ဟု ဖတ်ရမည်ကို စာသားဆိုင်ရာ သက်သေ မျှဝေခွဲခြားထားသည် (စ. ၁၀ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤလူသည် ဘဝတစ်သက်လုံး လျှောက်ခဲ့ဖူးခြင်း မရှိ၊ သို့မဟုတ် အကယ်၍ လျှောက်ခဲ့လျှင် အလွန်နှေးကွေးစွာ ဖြစ်နိုင်သည်၊ အကြောင်းမှာ သူသည် မွေးရာပါ အကျိုးမဲ့ဖြစ်ခဲ့ခြင်း (ခပ်ပိုဒ် ၂) ကြောင့်ဖြစ်သည်။ ပေါလုနှင့်၏ အမိန့်ကို ဘုရားသခင်၏ စွမ်းအင်ဖြင့် လိုက်နာရမည်၊ အခြေအနေများကို မစဉ်းစားဘဲ။ ယုံကြည်ခြင်း၌ လိုက်နာခြင်းသည် ကျန်းမာရေးကို ဆိုလိုသည်။

Rise up and walk. Textual evidence is divided (cf. p. 10) as to whether this passage should read as here, or simply, “Walk!” This man had never walked, or if at all, most haltingly, for he had been crippled from birth (v. 2). Peter’s command was to be obeyed in the power of God, without regard to conditions. Obedience in faith meant health.

၇။ သူ့ကို ကူညီပြီး ထစေ၏။ ပေါလုနှင့်၏ လက်ဟန်သည် ကလေးဆန်ပြီး ယခုမှ ပေါ်ထွက်လာနေသော အကျိုးမဲ့လူ၏ ယုံကြည်ခြင်း၏ ကြင်နာသော အကူအညီတစ်ခုအဖြစ် ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ၎င်းသည် လူ၏ အကူမဲ့ဖြစ်မှု၏ နောက်ဆုံး ကိစ္စဝန်းကျင်နှင့် အံ့ဖွယ်ဖြစ်ရပ်တစ်ခု သူ့ပေါ်တွင် ပြုလုပ်ခံရမှု၏ ပထမဆုံး ကိစ္စဝန်းကျင်ကို ချိန်ဆ ဖြတ်ကျော်နေသော ယာယီအကူအညီတစ်ခုဖြစ်သည်။ ပေါလုနှင့်လုပ်ခဲ့သကဲ့သို့ ဘုရားသခင်၏ သားသမီးများလည်း လုပ်ရမည်။ “အားနည်းသော လက်များကို အားပေး၊ အားနည်းသော ဒူးသီးများကို ခိုင်မြဲစေ” (ယေရမိ ၃၅:၃)။

7. Lifted him up. Peter’s gesture came as a kindly aid to the childlike and perhaps only now dawning faith of the lame man. It was a transitional aid, spanning the momentary gulf between the last moment of the man’s helplessness and the first moment of his acceptance by faith of the fact that a miracle had been performed upon him. As did Peter, so are the children of God to do: “Strengthen … the weak hands, and confirm the feeble knees” (Isa. 35:3).

ခြေသလုံး အရိုးများ။ မှန်ကန်စွာ “ခြေသလုံးများ” ဟု ဆိုရမည်။ လုကာ သည် ဆရာဝန်တစ်ဦး (ကောလောသဲ ၄:၁၄) ဖြစ်သောကြောင့် ဤနေရာတွင် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ အတွေ့အကြုံရှိ စာရေးဆရာ တစ်ဦးက အကျိုးမဲ့လူ ဆိုင်ရာ ဘာဖြစ်ခဲ့ကြောင်း တိကျစွာ ဖော်ပြထားသည်။

Ankle bones. Rather, “ankles.” Luke was a physician (Col. 4:14), and thus it is here a writer with medical experience who describes precisely what happened to the lame man.

အားရရှိ၏။ မှန်ကန်စွာ “ခိုင်မြဲစေ၏” ဟု ဆိုရမည်။ အားနည်းပြီး ပျော့ပျောင်းသော သိုင်းဆစ်နှင့် ကြွက်သားများကို အားကောင်းပြီး လှုပ်ရှားနိုင်စေခဲ့သည်။

Received strength. Rather, “were made firm.” The weak and flabby tendons and muscles were made strong and active.

၈။ ခုန်တက်လိုက်ပြီး ရပ်လိုက်ကာ လျှောက်လိုက်၏။ “လျှောက်လိုက်” ဟု ဆိုရန် ပိုမို ကောင်းသော ဘာသာပြန်ဆိုချက်မှာ “လျှောက်ရန် စတင်လိုက်” ဖြစ်သည်။ လူထံ စွမ်းအင်ရောက်လာသည်နှင့် ထွက်ခွာသော ခုန်တက်မှု ရှိခဲ့သည်။ ထို့နောက် သူသည် ဘဝတစ်သက်လုံး ပထမဆုံး ရပ်နိုင်ကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။ သူသည် လှမ်းလှမ်း လျှောက်ခဲ့ပြီး ပျော်ရွှင်မှု၏ ခုန်တက်မှုများဖြင့် လှမ်းများကို ပြောင်းလဲခဲ့သည်။

8. Leaping up stood, and walked. “Walked” probably is better translated “began walking.” As power came to the man there was the upward leap; then he found himself able to stand for the first time in his life. He walked step by step, and alternated the steps with leaps of joy.

ဘုရားကျောင်း ထဲသို့။ နှစ်များစွာ ကာလအတွင်း ဘုရားကျောင်းထဲသို့ အခြားသူများကဲ့သို့ ကိုးကွယ်ရန် လျှောက်ဝင်နိုင်ရန် ဤလူ မည်မျှ တောင့်တခဲ့မည်ကို မသိ။ ယခု ထိုသို့ လုပ်နိုင်လျှင် ချက်ချင်း ဝင်ခဲ့သည်။ ဆုတောင်းချိန်တွင် ဘုရားကျောင်း ခြံဝင်းများကို ကိုးကွယ်သူများဖြင့် ပြည့်နှက်နေခဲ့သည်။ လူအုပ်များက သူ့ကို “လျှောက်ကာ ခုန်ကာ ဘုရားသခင်ကို ချီးမွမ်းနေသည်” ကို မြင်လျှင် အံ့ဩမှု မည်မျှ ရှိခဲ့မည်ကို မသိ။

Into the temple. How this man must have longed, during the years, for the physical freedom to walk into the Temple to worship as others did. Now, able to do so, he entered at once. At this, the hour of prayer, the courts of the Temple were filled with worshipers. What must have been the amazement of the multitude as they saw him “walking, and leaping, and praising God.”

၉။ လူများက သူ့ကို မြင်ကြ၏။ ဤ အံ့ဖွယ်ဖြစ်ရပ်ကို “ထောင့်မှာ” မပြုလုပ်ခဲ့ပါ။ ကုသမှု၏ အမှန်တရားကို သက်သေပြုသူများ အလွန်များပြားခဲ့ပြီး ထိုအထဲတွင် နှစ်များစွာ ဤလူကို အကျိုးမဲ့အဖြစ် သိခဲ့ကြသူများ များစွာ ပါဝင်ခဲ့မည်။ ယုဒယဇ်တော်စည်းများက ကိုယ်တိုင်ထဲတွင် ဤအချက်ကို ဝန်ခံခဲ့ကြသည် (အခန်း ၄:၁၆)။

9. People saw him. This miracle was not done “in a corner.” Witnesses to the reality of the cure were numerous, and among them must have been many who for years had known this man as a cripple. This the Jewish authorities admitted among themselves (ch. 4:16).

လုကာ ဤနေရာတွင် ပေးထားသော အသေးစိတ်နှင့် အခြေအနေ ဆက်စပ်သော အကြောင်းအရာက ဖတ်ရှုသူ ယုံကြည်မှု ဖြစ်စေသည်။ ၎င်းသည် သူ အင်တာဗျူးယူခဲ့သော မျက်မြင်သက်သေ များ၏ ဇာတ်လမ်းများအပေါ် အခြေခံခဲ့မည်ဖြစ်ပြီး ခံစားချက်ဖြင့် အတည်ပြုခံရသည်။ ဖန်ဆင်းခဲ့သော ဘုရားသခင်သည် ပြန်လည်ဖန်ဆင်းနိုင်ပြီး ထိုသို့ လုပ်ဆောင်သည်။

The detailed and circumstantial account that Luke gives here brings conviction as one reads it. It was based doubtless on the stories of eyewitnesses whom he interviewed, and authenticated by Inspiration. The God who created can re-create, and He does so at will.

၁၀။ သူတို့ သိကြ၏။ မှန်ကန်စွာ “သူတို့ မှတ်မိကြ” ဟု ဆိုရမည်။ လူများက ဤလူ တကယ်အကျိုးမဲ့ ဖြစ်ခဲ့ကြောင်း သိကြပြီး လိမ်လည်သူ မဟုတ်ကြောင်း သိကြသည်။ ယခု သူ ကုသခံရပြီး ဖြစ်ကြောင်း သိကြသည်။ သူ ဘုရားကျောင်းထဲ ဝင်ရောက်ကာ ကျန်းမာရေးနှင့် ပျော်ရွှင်စွာ ခုန်ကာ ဘုရားသခင်ကို ချီးမွမ်းနေသည်ကို မြင်နိုင်ကြသည်။

10. They knew. Rather, “they recognized.” The people knew that the man really had been lame, and was no impostor. They knew that now he was healed. They could see that he had entered the Temple, leaping and rejoicing in health and praising God.

လှပသော တံခါးတွင်။ ခပ်ပိုဒ် ၂ ကို ကြည့်ပါ။

At the Beautiful gate. See on v. 2.

၁၁။ ပေါလုနှင့်နှင့် ဂျွန်ကို ဆုပ်ကိုင်ကြ၏။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေ အချို့ ရှိသည် (စ. ၁၀ ကို ကြည့်ပါ)၊ “ပေါလုနှင့်နှင့် ဂျွန် ထွက်လာသည်နှင့် သူ သူတို့ကို ဆုပ်ကိုင်ကာ လိုက်လာခဲ့သည်။ အံ့ဩခဲ့ကြသော သူတို့က ရှလုမံ ဟု ခေါ်သော ဝရန်တွင် ရပ်နေကြ” ဟု ဖတ်ရန်။ ဤဖတ်မှုက လှပသော တံခါး၏ တည်နေရာ ပြဿနာ ဖြေရှင်းရန် ကူညီပေးသည်။ မူရင်း မဟုတ်သော်လည်း နိကနေါ တံခါး (ခပ်ပိုဒ် ၂ ကို ကြည့်ပါ) ဟု သတ်မှတ်ရန် အတွက် စောစွာ သက်သေ တစ်ခု ဖြစ်နိုင်သည်။

11. Held Peter and John. There is some textual evidence (cf. p. 10) for the reading, “As Peter and John went out, he went along holding them; and those who were astonished stood in the porch called Solomon’s.” Such a reading helps to solve the problem of the location of the Beautiful Gate, and though probably not original, seems to be an early evidence in favor of its being identified as the Nicanor Gate (see on v. 2).

ဝရန်။ ဂရိ Stoa၊ “ပေါ့ပါး အဆောက်အအုံ”၊ “ကလော့စတာ”။ ပထမဘုရားကျောင်း ဆောက်လုပ်ရေး မူရင်း အကြောင်းအရာတွင် “ရှလုမံ ဟု ခေါ်သော ဝရန်” ကို မဖော်ပြထားပါ။ ယောသပ် (Antiquities xx. 9. 7) က ဤဝရန်ကို ဘုရားကျောင်း ဧရိယာ အရှေ့ဘက်တွင် တည်ရှိကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။ သူက (War v. 5. 2 [190]) ဤဝရန်ကို အမြင့် ခန့်မှန်း ၃၇ ပေ (၁၀.၆ မီတာ) ရှိ တိုင်များ နှစ်တန်း ဖြင့် ခွဲခြားထားကြောင်း ဆိုသည်။ ဤပေါ့ပါး အဆောက်အအုံကို ရှလုမံ အမည်ဖြင့် ခေါ်ခဲ့ခြင်းမှာ ဇရဗ္ဗဲလ ခေတ် ရှိသော အဟောင်း အဆောက်အအုံ အကျိုးအခံ ပါဝင်ခဲ့သောကြောင့် ဖြစ်မည်။ ဟေရောဒ် အာဂရစ္စပာ တစ်ဦး သူ့အဘွားချင်း၏ လုပ်ငန်းကို ပြီးစီးနေစဉ် လူများက ဤဝရန်ကို ဖျက်ဆီးပြီး ပြန်လည်ဆောက်လုပ်ရန် အကြံပေးခဲ့ကြသော်လည်း သူ ငြင်းဆန်ခဲ့သည်။

Porch. Gr. stoa, “portico,” “cloister.” No mention of a porch “that is called Solomon’s” is found in the original account of the building of the first Temple. Josephus (Antiquities xx. 9. 7) locates this porch on the east side of the Temple area. He says (War v. 5. 2 [190]) that it was distinguished by two rows of columns approximately 37 ft. (10.6 m.) high. This portico was named for Solomon probably because it included traces of the older building from Zerubbabel’s day. When Herod Agrippa I was completing his grandfather’s work the people sought to persuade him to raze this porch and to rebuild it, but he refused to do so.

အလွန်အံ့ဩ၏။ ရှလုမံ၏ ဝရန်မှ နှစ်အနည်းငယ်သာ ရှိခဲ့သော ကျမ်းပေါ်ပွဲ (ယောဟန် ၁၀:၂၂၊ ၂၃) တွင် ယေရှုသည် ဘုရားသခင်၏ လုပ်ရပ်များအကြောင်း လူများကို ဟောပြောခဲ့သည်။ ထိုအခါ သူ ဆိုခဲ့သော အရာ နှစ်ဦး တပည့်များ၏ စိတ်ထဲတွင် ကျန်ရှိနေခဲ့မည်။ လူများက ယေရှု ခရစ်တော် ဖြစ်မည်ကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း မဆိုသောကြောင့် ညည်းကြပြီး (ယောဟန် ၁၀:၂၄–၂၆)၊ ဖခင်နှင့် တစ်ဆင့်ဖြစ်ကြောင်း ဆိုသောအခါ သူ့ကို ကျောက်ခဲနှင့် ရိုက်ချရန် အဆင်သင့်ဖြစ်ကြ (ယောဟန် ၁၀:၃၀–၃၃)။ ယခု သူတို့က “သန့်ရှင်းသော တစ်ပါး” နှင့် “အသက်၏ မင်း”၊ ပရောဖက်ပြုချက်၏ ခရစ်တော် ဖြစ်သော မယ်ရှီ ဟု ကြေညာခံရသည် (တမန်တော် ၃:၁၄၊ ၁၅၊ ၁၈)။

Greatly wondering. It was from Solomon’s Porch, only a few months before, at the Feast of Dedication (John 10:22, 23), that Jesus had preached to the people on the works of God. The memory of what He had then said must have remained in the minds of the two disciples. The people had complained because Jesus did not frankly state whether He was the Christ (John 10:24–26), yet they were ready to stone Him when He claimed to be one with the Father (John 10:30–33). Now they hear Him proclaimed as “the Holy One and the Just,” as the “Prince of life,” as the very Christ, the Messiah of prophecy (Acts 3:14, 15, 18).

၁၂။ မင်းတို့ မည်ကဲ့သို့ အံ့ဩနေကြသနည်း။ ဤအချက်သည် ရှင်တော်ကောင်း မေးခဲ့သော မေးခွန်း “မင်းတို့ ဘာကြောင့် စိုက်ကြည့်နေကြသနည်း？” (အခန်း ၁:၁၁) နှင့် ဆင်တူသည်။ နှစ်နေရာလုံးတွင် အံ့ဖွယ်ဖြစ်ရပ်၏ သက်သေပြုသူများက ထိုဖြစ်ရပ်ကို ထင်ရှားစွာ အံ့ဩနေသော်လည်း ထိုသို့ မလုပ်သင့်ဟု ဆိုလိုသည်။

12. Why marvel ye? This is similar to the angel’s question, “Why stand ye gazing?” (ch. 1:11). In both places the idea is that the witnesses of the miracle should not be so amazed at the event as they obviously were.

မင်းတို့ ကျွန်ုပ်တို့ကို မည်ကဲ့သို့ စိုက်ကြည့်နေကြသနည်း။ စာသားအရ “ကျွန်ုပ်တို့ကို မင်းတို့ ဘာကြောင့် စိုက်ကြည့်နေကြသနည်း？” (အခန်း ၁:၁၀ ကို ကြည့်ပါ)။ ပေါလုနှင့် ဂျွန်ကဲ့သို့ သာမန်လူများကို မဟုတ်ဘဲ ဘုရားသခင်ဆိုင်ရာ စွမ်းအင်ကိုသာ အံ့ဖွယ်ဖြစ်ရပ်အတွက် ချမ်းသာရမည်။

Why look ye so earnestly on us? Literally, “on us why do you gaze?” (see on ch. 1:10). No common men like Peter and John, but only a divine power, should be credited with the miracle.

သန့်ရှင်းမှု။ မှန်ကန်စွာ “ရိုးသားမှု” သို့မဟုတ် “ဆန္ဒရှိမှု” ဟု ဆိုရမည်။ ပေါလုနှင့်၏ စကားများက လူကြိုက်များသော သီအိုရီကို သတိရစေသည်၊ လူတစ်ဦး လုံလောက်စွာ ဆန္ဒရှိလျှင် ဘုရားသခင် နားထောင်မည်ဟု၊ ကြီးမားသော ရလဒ်များ လိုက်ပါလာမည်ဟု (ယောဟန် ၉:၃၁ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤနေရာတွင် ရန်ကုလားက ထိုအယူအဆကို ငြင်းပယ်သည်။ ပေါလုနှင့်၏ ကိုယ်ပိုင် သန့်ရှင်းမှု မည်မျှ ရှိခဲ့စွာ မဆိုဘဲ နာဇာရတ် ယေရှု၏ အမည်ဖြင့် ပြသခဲ့သော ဘုရားသခင်၏ စွမ်းအင်ကိုသာ လုပ်ငန်းကို လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့သည်။

Holiness. Rather, “piety,” or “devotion.” Peter’s words bring to mind the popular theory that if a man is sufficiently devout, God will hear him, and great results will follow (see John 9:31). Here the apostle rejects any such idea. No purity of his own would have availed Peter; only the power of God manifested in the name of Jesus of Nazareth could do the work.

၁၃။ အာဗြဟံ၏ ဘုရားသခင်။ ဤနေရာတွင် ကျွန်ုပ် အဓိက၏ သင်ကြားချက်နှင့် စကားရပ်များ၏ ပဲ့တင်သံ ရှိသည် (မဿဲ ၂၂:၃၂ ကို ကြည့်ပါ)၊ သို့သော် ဤစကားရပ်က ဓမ္မဟောင်း (ထွက်မြောက်ရာ ၃:၆၊ ၁၅) မှ ဖြစ်သည်။ ယေရှု သည် အာဗြဟံ၏ ဘုရားသခင်၏ သားဖြစ်ကြောင်း အခိုင်အမာ ဆိုခြင်းဖြင့် ပေါလုနှင့် သူ၏ ယုဒယဇ် နားထောင်သူများကို စိတ်ချရစေခဲ့သည်၊ သူ ဘုရားသခင်အသစ်ကို ဟောပြောနေခြင်း မဟုတ်ဘဲ ယေရှုကို သူတို့ ဘိုးဘွားများ၏ ဘုရားသခင်နှင့် ဆက်စပ်နေခြင်း ဖြစ်ကြောင်း။

13. The God of Abraham. Here is an echo of our Lord’s own teaching and phraseology (see Matt. 22:32), though the phrase is from the OT (Ex. 3:6, 15). By asserting that Jesus was the Son of the God of Abraham, Peter reassured his Jewish hearers that he was not preaching a new God but that he was connecting Jesus with the God of their fathers.

သား။ ဂရိ ပတ်စ်၊ ဤစကားလုံး သည် “ကလေး” သို့မဟုတ် “အမှုထမ်း” ဟု ဆိုလိုနိုင်သည်။ နောက်ဆုံး အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် ဟေရှာယ နောက်ပိုင်း အခန်းများတွင် LXX တွင် “ယော်ဝ အမှုထမ်း” အတွက် အသုံးပြုခဲ့သည်။ တကယ်တော့ လက်ရှိ ကျမ်းပိုဒ်သည် ဟေရှာယ ၅၂:၁၃ ကို အလွန် သတိရစေသည်။ ဓမ္မသစ်တွင် ပတ်စ်ကို ခရစ်တော်အတွက် မဿဲ ၁၂:၁၈; တမန်တော် ၃:၂၆; ၄:၂၇၊ ၃၀ တွင် အသုံးပြုသည်။ ဤကျမ်းပိုဒ်များက မဿဲနှင့် လုကာ ဟေရှာယ၏ နာကျင်မှုရှိသော အမှုထမ်းကို ခရစ်တော်နှင့် သက်ဆိုင်သော ပုံသဏ္ဌာန် အဖြစ် နားလည်ခဲ့ကြဟု ဆိုလိုသည်။ ဟေရှာယ ၄၁:၈ ကို ကြည့်ပါ။

Son. Gr. pais, a word that may mean either “child” or “servant.” In the latter sense it is used in the LXX in the later chapters of Isaiah for “the servant of Jehovah.” In fact, the present passage is strongly reminiscent of Isa. 52:13. In the NT pais is applied to Christ in Matt. 12:18; Acts 3:26; 4:27, 30. These passages suggest that Matthew and Luke understood the suffering Servant of Isaiah to be a figure applicable to Christ. See on Isa. 41:8.

မင်းတို့ လွှတ်ခဲ့၏။ သို့မဟုတ် “လွှဲပြောင်း၏”။ ပေါလုနှင့် ယေရှု၏ သေဆုံးမှုအတွက် ယုဒယဇ်များအပေါ် အပြစ်ကို ထားရှိရန် ရိုးသားပြီး ရဲရင့်စွာ ဆိုခဲ့သည်၊ ရန်ကုလားများက ဤအချိန်မှစတင်ကာ အမြဲ လုပ်ခဲ့ကြသကဲ့သို့။

Ye delivered up. Or, “handed over.” Peter is frank and bold in placing the blame for Jesus’ death on the Jews, as the apostles always did from this time on.

သူ့ကို ငြင်းပယ်၏။ ယောဟန် ၁၉:၁၅ ကို ကြည့်ပါ။

Denied him. See John 19:15.

ဆုံးဖြတ်၏။ သို့မဟုတ် “ဆုံးဖြတ်ခဲ့၏”။ ပိလာတုသည် ယေရှုကို အပြစ်မဲ့ ဖြုတ်ပေးရန် မှန်ကန်စွာ ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည် (ယောဟန် ၁၉:၄)၊ သို့သော် ယုဒယဇ်များက ခရစ်တော်ကို သေဒဏ်ချရန် သူ့ကို ဆွဲဆောင်ခဲ့ကြပြီး ထိုသို့ ပိုမို ရှက်ရွံစရာ နှင့် အပြစ်ရှိစရာ ဖြစ်ခဲ့သည်။

Determined. Or, “decided.” Pilate had rightly decided to release Jesus as innocent (John 19:4), but the Jews, to their greater shame and blame, persuaded him to condemn Christ to death.

၁၄။ သန့်ရှင်းသော တစ်ပါး။ ဤသတ်မှတ်ချက်သည် ပေါလုနှင့် နားထောင်သူများအတွက် အသစ်မဟုတ်ပဲ ထင်ရှားသော သတ်မှတ်ချက်တစ်ခု ဖြစ်သည်၊ အကြောင်းမှာ ယုဒယဇ် စာပေအလယ်ကာလ စာပေတွင် ပါဝင်ခဲ့သောကြောင့် (ယောဟန် ၆:၆၉ ကို ကြည့်ပါ)။ နတ်ဆိုးသည် ခရစ်တော်အတွက် ထိုသို့ အသုံးပြုခဲ့သည် (မာကု ၁:၂၄)။ သူ၏ တရားခံချိန်တွင် ယေရှုကို အပြစ်များမှ အပြစ်မဲ့ တွေ့ရှိခဲ့သည် (မာကု ၁၅:၁၀; လုကာ ၂၃:၄)။ ပိလာတုနှင့် သူ၏ ဇနီးသည်က ယေရှု၏ အပြစ်မဲ့ ဖြစ်မှုကို အလေးပေး သက်သေ ပေးခဲ့ကြသည် (မဿဲ ၂၇:၁၉၊ ၂၄)။ နောင်တရသော ခိုးသည်လည်း (လုကာ ၂၃:၄၁) နှင့် ရော်မနှင့် (ခပ်ပိုဒ် ၄၇) ထိုသို့ လုပ်ခဲ့ကြသည်။ တမန်တော် ၂:၂၇ ကို ကြည့်ပါ။

14. The Holy One. This is a striking designation, probably not new to Peter’s hearers, for it appears in the intertestamental Jewish literature (see on John 6:69). The demoniac had used it of Christ (Mark 1:24). At His trial Jesus had been found innocent of all charges (Mark 15:10; Luke 23:4). Both Pilate and his wife had borne emphatic testimony to the innocence of Jesus (Matt. 27:19, 24). So did the repentant thief (Luke 23:41) and the centurion (v. 47). See on Acts 2:27.

တရားမျှတသော။ သို့မဟုတ် “တရားမျှတသော” (၁ ပေါလု ၃:၁၈; ၁ ယောဟန် ၂:၁; တမန်တော် ၇:၅၂ ကို ကြည့်ပါ)။

Just. Or, “righteous” (see 1 Peter 3:18; 1 John 2:1; see on Acts 7:52).

လူသတ်သမားတစ်ဦး လိုချင်၏။ ဆိုလိုသည်မှာ ဗရာဗ္ဗား (မာကု ၁၅:၇; လုကာ ၂၃:၁၉)။

Desired a murderer. That is, Barabbas (see Mark 15:7; Luke 23:19).

၁၅။ အသက်၏ မင်း။ ဂရိ အာချီဂေါစ် တေ့ ဇိုင်း၊ ပိုမို ကောင်းသော ဘာသာပြန်ဆိုချက်မှာ “အသက်၏ ရေးသားသူ” (ဟေဗြဲ ၁၂:၂ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ; အခန်း ၂:၁၀ တွင် အာချီဂေါစ်ကို “ကပ္ပတင်း” ဟု ဘာသာပြန်ထားသည်)။ ခရစ်တော်သည် အသက်၏ စတင်သူ ဖြစ်သည်။ “ခရစ်တော်ထဲတွင် အသက်ရှိသည်၊ မူရင်း၊ မချေးယူ၊ မဆင်းသက်” (DA 530)။ “အသက်၏ မင်း”၊ “ရွယ်တော်နှင့် ကယ်တင်ခြင်း၏ ကပ္ပတင်း” (ဟေဗြဲ ၂:၁၀) သည် အသက်နှင့် ကယ်တင်ခြင်း စီးဆင်းလာသော တစ်ဦး ဖြစ်သည်။ ခရစ်တော်ကို အသက်အားလုံး၏ ရေးသားသူ အဖြစ် ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြထားသည်။ သူ ကိုယ်တိုင်က ထိုအချက်ကို ထပ်ခါထပ်ခါ အလေးပေး ဆိုခဲ့သည် (ယောဟန် ၃:၁၄၊ ၁၅; ၅:၂၆၊ ၄၀; ၆:၄၈၊ ၅၁ ကို ကြည့်ပါ)။ ယုဒယဇ်များက အသက်ယူသူ လူသတ်သမားတစ်ဦး ရှင်သန်ရန် ရွေးချယ်ခဲ့ကြပြီး အသက်၏ ရေးသားသူနှင့် ပေးရှင်ကို သေဆုံးရန် ထားခဲ့ကြသည်။

15. Prince of life. Gr. archēgos tēs zōēs, which is better translated “author of life” (cf. Heb. 12:2; in ch. 2:10 archēgos is translated “captain”). Christ is the originator of life. “In Christ is life, original, unborrowed, underived” (DA 530). The “Prince of life,” the “captain of … salvation” (Heb. 2:10), is accordingly the One from whom life and salvation flow. Christ is clearly set forth as the Author of all life. He Himself repeatedly made the same emphatic claim (see John 3:14, 15; 5:26, 40; 6:48, 51). The Jews had chosen to keep alive a murderer, a taker of life, and to put to death the Author and Giver of life.

ဘုရားသခင် ထပ်လှစ်၏။ ခရစ်တော်ကို သေမင်းမှ ပြန်လှစ်ခဲ့သည်မှာ ဖခင် ဖြစ်ကြောင်း ဓမ္မသစ်တွင် ထပ်ခါထပ်ခါ ဖော်ပြထားသည် (တမန်တော် ၂:၂၄; ရောမ ၆:၄; ၈:၁၁)။ တစ်ချိန်တည်းတွင် ယေရှုက သူ ကိုယ်တိုင် အသက်ကို ချခဲ့ရန်နှင့် ပြန်ယူရန် စွမ်းအင်ရှိကြောင်း ကြေညာခဲ့သည် (ယောဟန် ၁၀:၁၈)။ ပြန်လှစ်ခြင်း နှင့် ပတ်သက်သော ဤ ကြေညာချက်နှစ်ခု သည် ဆန့်ကျင်ဘက် မဟုတ်ပါ။ ခရစ်တော်တွင် ကိုယ်တိုင် အသက်ရှိခဲ့သော်လည်း ဟိန္ဒွါ သားဖြစ်ကာ “အမှုထမ်း ပုံစံကို ယူခဲ့သူ” (ဖိလိပ္ပိ ၂:၇) အနေဖြင့် သူ ကိုယ်တိုင် ဘာမျှ မလုပ်နိုင်ခဲ့ပါ (ယောဟန် ၅:၁၉)။ ယေရှုက ဖခင်၏ အမိန့်များဖြင့်သာ သူ၏ ဘုရားသခင်ဆိုင်ရာ စွမ်းအင်ကို လေ့ကျင့်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် “ရွယ်တော်သည် သူ ကိုယ်တိုင်ရှိသော အသက်ဖြင့် သေမင်းမှ ထွက်ခွာလာခဲ့သော်လည်း” (DA 785)၊ ဘုရားသခင် ဖခင်၏ ခေါ်ဆိုမှုဖြင့် ထိုသို့ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

God hath raised. That it was the Father who raised Christ from the dead is repeatedly stated in the New Testament (Acts 2:24; Rom. 6:4; 8:11). At the same time Jesus declared that He Himself had power to lay down His life and to take it again (John 10:18). These two declarations regarding the resurrection are not contradictory. Though Christ had life in Himself, yet as the incarnate Son who “took upon him the form of a servant” (Phil. 2:7), He could “do nothing of himself” (John 5:19). Jesus exercised His divine power only at the command of the Father. Thus although “the Saviour came forth from the grave by the life that was in Himself” (DA 785), He did so at the call of God His Father.

အကြောင်းမူကား၊ “အကြင်သူ၏” ဟူ၍ဖြစ်သည်။ ပေတရုသည် တမန်တော်များသိထားသည့် ဗဟိုဖြစ်စဉ်တစ်ခုကို ထပ်မံသက်သေခံသည်။ သူတို့သည် သခင်ယေရှုကို သိကြသည်၊ သူတို့သည် သခင်ယေရှု ကွယ်လွန်သည်ကို မြင်ကြသည်၊ ထို့ပြင် သူတို့သည် သခင်ယေရှု ထမြောက်သည်ကို မြင်ကြသည်။

Whereof. That is, “of whom.” Peter attests again the one central fact that the apostles knew of what they were talking. They had known the Lord, they had seen Him die, and they had seen Him risen.

၁၆. သူ၏နာမည်။ ဓမ္မသစ်ကျမ်း၊ အထူးသဖြင့် တမန်တော်များ၏အကျင့်ကျမ်းတွင် ယေရှု၏နာမည်သည် အံ့ဖွယ်များပြုလုပ်ရာ၌လည်းကောင်း၊ ကယ်တင်ခြင်းရရာ၌လည်းကောင်း အသုံးပြုသည့်နည်းလမ်းအဖြစ် ထပ်ကျပ်ဖော်ပြထားသည် (တမန် ၃:၆; ၄:၁၀, ၁၂, ၁၇, ၁၈; ၁၆:၁၈; မာကု ၉:၃၈; လုကာ ၁၀:၁၇)။ ဤဆက်စပ်မှုတွင် “နာမည်” ဟူသောစကားလုံးကို ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ၎င်း၏ထူးခြားသော အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် နားလည်ရမည်။ တမန် ၂:၂၁ တွင်ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ။

16. His name. Repeatedly in the NT, and especially in the Acts, the name of Jesus is set forth as the means by which miracles are worked and salvation is gained (Acts 3:6; 4:10, 12, 17, 18; 16:18; Mark 9:38; Luke 10:17). The use of the word “name” in this connection is to be understood in terms of the rich connotation it carries in the NT. See on Acts 2:21.

ပညာရှင်များက ရှေးခေတ်တွင် အချို့နာမည်များသည် အထူးသန့်ရှင်းမှုနှင့် ထူးခြားသောစွမ်းအားရှိသည်ဟု ယူဆခဲ့သည်ဟု ထောက်ပြထားသည်။ ထို့ကြောင့် ပြည်နှင်ခံရပြီးနောက်ကာလ၏ ဂျူးလူမျိုးများအနက် ဘုရားသခင်၏နာမည် ယာဝှေ (ယေဟိုဝါ) သည် ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်းသာသိသော လျှို့ဝှက်နာမည်အဖြစ် ထိန်းသိမ်းထားပြီး ၎င်း၏မူလအသံထွက်မှာ လုံးဝပျောက်ဆုံးသွားခဲ့သည်။ အခြားနာမည်များကို ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခြင်းသည် အံ့ဖွယ်များပြုလုပ်ရာတွင် အထူးအာနိသင်ရှိသည်ဟု ယူဆခဲ့သည်။ ဂျိုးဆီဖပ်စ် (Antiquities viii. ၂. ၅ [၄၆–၄၉]) က ဧလဇာအမည်ရှိသူတစ်ဦးသည် ရှောလမုန်၏နာမည်ကိုအသုံးပြု၍ နတ်ဆိုးများကို နှင်ထုတ်သည်ကို မြင်ခဲ့သည်ဟု ရေးမှတ်ထားသည်။ ယေရှု၏နာမည်ကို အလားတူရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် အသုံးပြုရန် ဧဖက်မြို့ရှိ စကေဝါ၏သားခုနစ်ဦးက ကြိုးစားခဲ့သည် (အခန်း ၁၉:၁၃, ၁၄)။ သူတို့သည် နာမည်ကိုအသုံးပြုရုံဖြင့် မှော်စွမ်းအားရှိသည်ဟု ထင်မှတ်ခဲ့သည်။ ယေရှု၏တပည့်များက သူ၏နာမည်ဖြင့် ပြုလုပ်သော အံ့ဖွယ်များကို မြင်တွေ့သူများစွာသည် ထိုအံ့ဖွယ်များ၏အာနိသင်သည် မှော်နာမည်တစ်ခုကို အသုံးပြုရုံသာဖြစ်သည်ဟု ထင်မှတ်ခဲ့ပေမည်။ အတွဲ ၁၊ စာမျက်နှာ ၁၇၀–၁၇၃ ကို ကြည့်ပါ။

Scholars have pointed out that in ancient times certain names were thought to have special holiness and particular efficacy. Thus among the Jews of the postexilic period, the divine name Yahweh (Jehovah) was kept as a secret known only to the high priest, and its true pronunciation was finally lost altogether. The declaration of other names was thought to be particularly potent in working miracles. Josephus (Antiquities viii. 2. 5 [46–49]) recounts seeing a man named Eleazar allegedly cast out demons by the use of the name of Solomon. The use of the name of Jesus for the same purpose was attempted by the seven sons of Sceva at Ephesus (ch. 19:13, 14). They thought there was magical power simply in the use of the name. Doubtless many of those who observed the miracles that Jesus’ disciples worked in His name thought that the efficacy of these miracles lay merely in the employment of a magic name. See Vol. I, pp. 170–173.

သို့သော် တပည့်များသည် အံ့ဖွယ်များပြုလုပ်ရာတွင် ခရစ်တော်၏နာမည်ကို အသုံးပြုရာတွင် ၎င်းတွင် မှော်စွမ်းအားရှိသည်ဟူသော အယူအဆဖြင့် အသုံးမပြုခဲ့ကြောင်း ထင်ရှားသည်။ ဓမ္မဟောင်းကျမ်းတွင် ဟီဘရူးစကားလုံး “ရှမ်” (shem) သည် တစ်ခါတစ်ရံ “စရိုက်” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် အသုံးပြုပြီး (ယေရမိ ၁၄:၇, ၂၁ ကိုကြည့်ပါ)၊ ပုဂ္ဂိုလ်ကိုယ်တိုင်နှင့် ဆင်တူဖြစ်နိုင်သည် (ဆာလံ ၁၈:၄၉ ကိုကြည့်ပါ)။ နာမည်နှင့် စရိုက်အကြား ဤရင်းနှီးသောဆက်နွယ်မှုကို ဓမ္မဟောင်းကျမ်းတွင် ၎င်းတို့၏ပိုင်ရှင်များ၏ စရိုက်ကိုဖော်ပြသော နာမည်များစွာဖြင့် သရုပ်ပြထားသည်။ ဤ “စရိုက်” ဟူသော အယူအဆသည် အာပိုကရဖယ်လ်စာအုပ်ဖြစ်သော ဧနောက် (အခန်း ၄၈:၇) တွင် “လူသား၏သားတော်” အကြောင်းပြောထားရာ “သူ၏နာမည်ဖြင့် ဖြောင့်မတ်သူများ ကယ်တင်ခြင်းခံရသည်” ဟူ၍ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်။

However, it is clear beyond question, that the disciples, in working miracles, did not use Christ’s name with any idea that magical power resided in the utterance of it. In the OT the Hebrew word shem, “name,” is sometimes used in the sense of “character” (see Jer. 14:7, 21), and may be almost synonymous with the person himself (see Ps. 18:49). This close connection between name and character is illustrated by the wealth of names in the OT that indicate the character of their bearers or the anticipation that parents expressed for the personalities of their children. This same idea of “character” is probably the meaning of the word “name” in the apocryphal work, Enoch (ch. 48:7), where of the Son of man it is said: “For in his name they [the righteous] are saved.”

ဤဖွံ့ဖြိုးမှု၏ နောက်ထပ်ရှုထောင့်တစ်ခုကို ဓမ္မသစ်ကျမ်းကာလတွင် ဂရိစကားလုံး “အိုနိုမာ” (onoma) သည် “ပုဂ္ဂိုလ်” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ရှိနိုင်သည်ဟု မြင်တွေ့ရသည်။ ဥပမာ၊ အေဒီ ၁၃ တွင်ရေးသားထားသော အီဂျစ်ပါပီရပ်စ်တစ်ခုတွင် “အောက်တွင်ရေးထားသော နာမည်မှ” ဟူသော စကားရပ်သည် “လက်မှတ်ထိုးထားသော ပုဂ္ဂိုလ်မှ” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ဖြစ်သည်။ တူညီသောအသုံးပြုမှုကို တမန် ၁:၁၅; ဗျာဒိတ် ၃:၄; ၁၁:၁၈ တွင် တွေ့ရသည်။

A further aspect of this development is seen in NT times when the Greek word for “name” (onoma) might mean “person.” Thus in an Egyptian papyrus of a.d. 13 occurs the phrase, “from the name written below,” meaning, of course, “from the undersigned person.” A similar usage occurs in Acts 1:15; Rev. 3:4; 11:18.

ဤအရာအားလုံးသည် အံ့ဖွယ်များပြုလုပ်ရာတွင်နှင့် ကယ်တင်ခြင်းကို ကြွေးကြော်ရာတွင် ယေရှု၏နာမည်ကို အသုံးပြုရာတွင် တမန်တော်များသည် ယေရှုခရစ်၏ ပုဂ္ဂိုလ်နှင့် စရိုက်နှင့် အနှစ်သာရဆက်နွယ်မှုဖြင့် ကုသခြင်းနှင့် ကယ်တင်ခြင်းစွမ်းအားကို ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့ကြသည်ဟု ညွှန်ပြသည်။ ဤကျမ်းပိုဒ်တွင် ပေတရု၏ “သူ၏နာမည်သည် … ဤသူအား သန်မာစေခဲ့သည်” ဟူသော ကြွေးကြော်ချက်သည် မှော်စကားတစ်ခုက ဆင်းမသန်သူအား စက်ပိုင်းဆိုင်ရာအာနိသင်ဖြစ်စေခြင်းမဟုတ်ဘဲ ခရစ်တော်ကိုယ်တိုင်က အံ့ဖွယ်ကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟူသော အခိုင်အမာဖြစ်သည်။ ခရစ်၏စွမ်းအားသည် လူတိုင်းအတွက် ရရှိနိုင်သော်လည်း ၎င်းကို သူ့အပေါ်တွင် အနှစ်သာရရှိသော ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် လက်ခံရမည်။

All this indicates that in using the name of Jesus in working miracles and in proclaiming salvation, the apostles were declaring that healing and saving power were exercised in vital connection with the person and character of Jesus Christ. Peter’s declaration in the present passage that “his name … hath made this man strong” was an assertion that it was Christ Himself who had wrought the miracle, not a magical incantation working mechanically upon the lame man. The power of Christ is available to all, but it must be accepted by vital faith in Him.

သင်တို့မြင်သိကြသည်။ ဤတွင် မထင်မရှားမှုမရှိ၊ လှည့်စားမှုအခွင့်အလမ်းမရှိ။ ဆင်းမသန်သူတစ်ဦးကို ကုသခံရသည်ဟု ဟန်ဆောင်ပြီး သန်မာသူတစ်ဦးကို အစားထိုးခြင်းမရှိ။ လူတိုင်းသည် ထိုသူသည် ဆင်းမသန်ဖြစ်ခဲ့သည်ကို သိခဲ့ပြီး ယခုသူကို ကုသခံရသည်ကို မြင်ကြသည်။

Ye see and know. There was no obscurity here, no chance of trickery. There was no substitution of a well man, under pretense that a lame man had been healed. Everyone knew the man had been lame, and now they saw him healed.

သူအားဖြင့်။ သို့မဟုတ် “သူမှတစ်ဆင့်” ဆိုသည်မှာ ခရစ်တော်ဖြစ်သည်။ ၁ ပေတရု ၁:၂၁ ကိုကြည့်ပါ။ ကုသပေးသူ ပေတရုနှင့် ကုသခံရသူတွင်ရှိသော ယုံကြည်ခြင်းသည် ခရစ်တော်၏စွမ်းအားဖြင့် ၎င်းတို့တစ်ဦးစီတွင် ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ပေတရုသည် ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် ဘုရားသခင်၏စွမ်းအားကို လက်ခံရရှိသူဖြစ်သည်။ ထိုသူသည်လည်း ယုံကြည်ခြင်းကို လက်ခံရရှိခဲ့ပြီး ၎င်းသည် သူ့ကို ခန္ဓာကိုယ်ကုသခြင်းကို လက်ခံနိုင်စွမ်းရှိစေခဲ့သည်။ ကုသခြင်းယုံကြည်ခြင်းသည် ကိုယ်တိုင်လက်ဆောင်တစ်ခုဖြစ်သည် (ရောမ ၁၂:၃; ၁ ကောရိန္သု ၁၂:၉)။

By him. Or, “through him,” that is, Christ. See 1 Peter 1:21. The faith that was both in the healer Peter and in the man healed, was itself wrought in each of them by the power of Christ. Peter was a recipient of the power of God by faith; the man also received faith, which made him capable of accepting bodily healing. Healing faith is itself a gift (Rom. 12:3; 1 Cor. 12:9).

ပြည့်စုံသောကျန်းမာခြင်း။ သို့မဟုတ် “ပြည့်စုံမှု”။

Perfect soundness. Or, “completeness.”

၁၇. ငါသိ၏။ “ငါသိသည်” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ရှိသော ရှေးဟောင်းစကားရပ်တစ်ခု။

17. I wot. An archaic expression meaning, “I know.”

အသိမရှိခြင်းဖြင့်။ ဝိညာဉ်ရေးရာအရ၊ အခြားကိစ္စများတွင်ကဲ့သို့ပင် အသိမရှိခြင်းသည် အန္တရာယ်ရှိသည်။ လူတို့သည် ဤဥပမာတွင်ကဲ့သို့ အသိမရှိခြင်းဖြင့် အပြစ်ပြုနိုင်သည်၊ သို့သော် အသိမရှိခြင်းသည် အပြစ်ကို လျှော့ပေါ့ရန် တရားဝင်အကြောင်းပြချက်မဟုတ်။ လူ့အစိုးရတွင်ပင် ဥပဒေကိုမသိခြင်းသည် ၎င်းကို ချိုးဖောက်ခြင်းကို အကြောင်းပြလျှော့ပေါ့ပေးမည်မဟုတ်။ အသိမရှိခြင်းဖြင့်ပြုသော အပြစ်များကိုလည်း အခြားအပြစ်များကဲ့သို့ စိတ်ရင်းမှန်ဖြင့် နောင်တရရမည်။ အကြောင်းပြချက်နှင့် ကိုယ်ကျင့်သိစိတ်က သက်သေပြသော အရာများကို သိရှိခြင်းမှ တားဆီးသော ဘက်လိုက်မှုနှင့် ခံစားချက်များကို ခွင့်ပြုသော လူများသည် အထူးသဖြင့် အပြစ်ရှိကြသည်။ လုကာ ၂၃:၃၄ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။

Through ignorance. Ignorance is dangerous in spiritual as well as in other matters. Men may sin through ignorance, as in the present instance, but ignorance is not a valid plea in extenuation of sin. Even in human government, ignorance of a law does not excuse its transgression. Sins of ignorance must be repented of as sincerely as any other sins. Particularly guilty are men who are ignorant because they allow prejudice and feeling to prevent them from knowing those things to which reason and conscience give witness. Compare Luke 23:34.

၁၇. တမင်အသိမရှိခြင်းအတွက် အကြောင်းပြချက်မရှိ။—“ငါသိသည်မှာ သင်တို့သည် အသိမရှိခြင်းဖြင့် ပြုခဲ့သည်” ဟု ပေတရုကပြောခဲ့သည်။ သို့သော် ဤအသိမရှိခြင်းသည် ၎င်းတို့၏လုပ်ရပ်ကို အကြောင်းပြလျှော့ပေါ့ပေးမည်မဟုတ်။ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့သည် များစွာသော အလင်းကို ပေးအပ်ခံခဲ့ရသည်။ သူတို့သည် အသက်၏မင်းသားဖြစ်သည်ကို သိခဲ့လျှင် သူ့ကို လက်ဝါးကပ်တိုင်မတင်ခဲ့ကြမည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ သို့သော် သူတို့သည် အဘယ်ကြောင့် မသိခဲ့ကြသနည်း။—အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့သည် သိရှိရန် ရွေးချယ်မထားသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ရှာဖွေလေ့လာရန် စိတ်ဝင်စားမှုမရှိခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ အသိမရှိခြင်းသည် ၎င်းတို့၏ ထာဝရပျက်စီးခြင်းကို သက်သေပြခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ယုံကြည်ခြင်းကို အခြေခံရန် အပြင်းထန်ဆုံးသော သက်သေများကို ရရှိခဲ့ပြီး၊ ဘုရားသခင်က ၎င်းတို့အား ပေးအပ်ထားသော သက်သေများကို လက်ခံရန် တာဝန်ရှိခဲ့သည်။ ၎င်းတို့၏ မယုံကြည်ခြင်းသည် အနန္တဘုရားသခင်၏ တစ်ပါးတည်းသောသားတော်၏ အသွေးအတွက် ၎င်းတို့ကို အပြစ်ရှိစေခဲ့သည် (MS ၉, ၁၈၉၈)။

17. No Excuse for Willful Ignorance.—“I wot that through ignorance ye did it,” said Peter; but this ignorance did not excuse the action; for they had had great light granted unto them. The statement is made that had they known that He was the Prince of life, they would not have crucified Him. But why did they not know?—because they chose not to know. They had no interest to search and study, and their ignorance proved their eternal ruin. They had had the strongest evidence on which to base their faith, and they were under obligation to God to accept the evidence He had given them. Their unbelief made them guilty of the blood of the only begotten Son of the infinite God (MS 9, 1898).

၁၈. ပရောဖက်များ။ လုကာ ၂၄:၂၅–၂၇ ကိုကြည့်ပါ။ တမန် ၁:၁၆; ၂:၂၃ တွင်ကဲ့သို့ ဤနေရာတွင်လည်း ပေတရုသည် ဓမ္မဟောင်းပရောဖက်များက ခရစ်တော်၏လုပ်ဆောင်မှုကို ကြိုတင်ဟောကိန်းထုတ်ခဲ့သည်ဟူသော အချက်ကို အလေးပေးပြောဆိုသည်။ ကျမ်းစာအားလုံး၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ ခရစ်တော်၏ ကယ်တင်ခြင်းဆိုင်ရာ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးမှုမှတစ်ဆင့် လူသားများ၏ ကယ်တင်ခြင်းအတွက် အစီအစဉ်ကို ဖော်ပြရန်ဖြစ်သည်။ ပထမဧဝံဂေလိဂိုဏ်း၏ ကတိစကားမှစ၍ (ကမ္ဘာဦး ၃:၁၅) ဓမ္မဟောင်းကျမ်းတစ်လျှောက် ယေရှုခရစ်မှတစ်ဆင့် အပြစ်ဖြေရာကယ်တင်ခြင်းကို ညွှန်ပြသော သက်သေများ ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ အထူးသဖြင့် ဓမ္မဟောင်းကျမ်း၏ မစ္စယဘုရားဆိုင်ရာ ကျမ်းပိုဒ်များအနက် ဆာလံ ၂၂:၁၈ (မဿဲ ၂၇:၃၅ ကိုကြည့်ပါ); ဒံယေလ ၉:၂၆; ဇာခရိ ၁၁:၁၃ (မဿဲ ၂၇:၉, ၁၀ ကိုကြည့်ပါ); ဟေရှာယ ၅၃ တို့ဖြစ်သည်။

18. Prophets. See Luke 24:25–27. As in Acts 1:16; 2:23, here also Peter stresses the fact that OT prophets foretold Christ’s work. The purpose of all Scripture is to set forth the plan for the salvation of men through Christ’s redemptive suffering. From the first gospel promise (Gen. 3:15) there has been a continuing thread of testimony through the OT pointing to the vicarious atonement through Jesus Christ. Particularly significant among Messianic OT scriptures are Ps. 22:18 (see Matt. 27:35); Dan. 9:26; Zech. 11:13 (see Matt. 27:9, 10); Isa. 53.

ခရစ်တော်သည် ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးခံရမည်။ သိရှိထားသလောက်၊ ဂျူးလူမျိုးများသည် ဟေရှာယ၏ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးခံရသော ကျွန်ဆိုင်ရာ ဟောကိန်းကို မစ္စယဘုရားနှင့် ဘယ်သောအခါမျှ မသက်ဆိုင်စေခဲ့ပေ။ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးခံရသော မစ္စယဘုရားဆိုင်ရာ အယူအဆသည် တမန်တော်ခေတ်တွင် ဂျူးလူမျိုးများ၏ ထင်မြင်ယူဆချက်များနှင့် လုံးဝဆန့်ကျင်ဖြစ်ပြီး၊ ခရစ်တော်၏ ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းမတိုင်မီ သူ၏တပည့်များပင် ၎င်းကို နားလည်ရန် ခက်ခဲခဲ့သည်။ ပေတရုကိုယ်တိုင်သည် ခရစ်တော်က သူ၏တပည့်များရှေ့တွင် သူခံရမည့် ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးမှုများကို ထင်ရှားစွာ ဖော်ပြသောအခါ ကန့်ကွက်ခဲ့ပြီး ၎င်းအလားအလာကို လက်ခံရန် ဝန်လေးခြင်းအတွက် ပြင်းထန်စွာ ဆုံးမခံခဲ့ရသည် (မဿဲ ၁၆:၂၁–၂၃)။ ဤကျမ်းပိုဒ်သည် ပေတရု၏ နားလည်မှုတွင် ထူးခြားသောပြောင်းလဲမှုကို ဖော်ပြသည်။ ယခုသူသည် ခရစ်တော်၏ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးမှုများသည် ဘုရားသခင်၏ အစီအစဉ်နှင့်အညီ ဖြစ်ခဲ့သည်ဟု အတည်ပြုသည်။ ဤအလင်းပေးမှုသည် ရှင်ပြန်ထမြောက်ပြီးနောက် ယေရှု၏ သွန်သင်မှုမှတစ်ဆင့် (လုကာ ၂၄:၄၄–၄၈ ကိုကြည့်ပါ) နှင့် ပင်တေကုတ္တေပွဲတွင် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏ အလင်းပေးမှုမှတစ်ဆင့် တမန်တော်များထံသို့ ရောက်ရှိလာခဲ့ပေမည်။ ပေတရုသည် အပြစ်ခံယူသော ကယ်တင်ရှင်အကြောင်း ရေးသားရင်း ဤအခြေခံအယူအဆကို နောက်ထပ်တစ်ကြိမ် သရုပ်ပြခဲ့သည် (၁ ပေတရု ၂:၂၃, ၂၄)။

That Christ should suffer. As far as is known the Jews never applied Isaiah’s prophecy of the suffering servant to the Messiah. The doctrine of a suffering Messiah was quite at variance with the views of the Jews current in the apostolic age, and was hardly understood even by Christ’s disciples until after His resurrection. Peter himself protested when Christ laid starkly before His disciples the sufferings He would endure, and was severely rebuked for his reluctance to accept the prospect (Matt. 16:21–23). The present passage reveals a remarkable change in Peter’s understanding. Now he affirms that Christ’s sufferings had been in accord with the divine plan. Doubtless this illumination had come to the apostles through Jesus’ teaching after the resurrection (see Luke 24:44–48) and through the enlightenment of the Holy Spirit at Pentecost. Peter later demonstrated again his understanding of this fundamental doctrine as he wrote of the sin-bearing Saviour (1 Peter 2:23, 24).

ဤသို့ဖြည့်ဆည်းခဲ့သည်။ ဤစကားလုံးများသည် ပေတရု၏ အငြင်းအခုံ၏ အထွတ်အထိပ်နှင့် နောင်တရရန် သူ၏တောင်းဆိုမှု၏ အခြေခံကို အမှတ်အသားပြုသည်။ သူ၏ ယုတ္တိဗေဒ၏ အာနိသင်သည် သူသည် ဖြည့်ဆည်းခဲ့သော ဟောကိန်းကို ဟောပြောနေခြင်းဖြစ်သည်ဟူသော အချက်တွင် တည်ရှိသည်။

So fulfilled. These words mark the climax of Peter’s argument and the basis for his appeal to repentance. The force of his logic lay in the fact that he was preaching fulfilled prophecy.

၁၉. နောင်တရ။ ဂရိစကားလုံး “မက်တာနိုအေး” (metanoeō) သည် “စိတ်ပြောင်းလဲခြင်း” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး ဝိညာဉ်ရေးအရ “နောင်တရခြင်း” ဟူ၍ဖြစ်သည် (မဿဲ ၃:၂ တွင်ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ)။ ဤနောင်တရရန် တောင်းဆိုမှုသည် ပေတရု၏ သူ၏စိန်ခေါ်သူများကို ပြင်းထန်စွာ ဆုံးမခြင်း၏ ယုတ္တိဗေဒဆိုင်ရာ အထွတ်အထိပ်ဖြစ်သည်။ နောင်တရခြင်းကို ဖြစ်ပေါ်စေရန် ရည်ရွယ်မထားလျှင် ထိုသို့သော ဆုံးမခြင်းသည် အဓိပ္ပာယ်မရှိပေ။ ထို့ကြောင့် ဧဝံဂေလိဟောပြောခြင်းအားလုံးသည် ဤသို့ဖြစ်သည်။

19. Repent. Gr. metanoeō, “to change the mind,” and in a spiritual sense, “to repent” (see on Matt. 3:2). This call to repentance is the logical climax to Peter’s stern reproof of his challengers. There would be no point to such reproof if it were not intended to produce repentance. So it is, indeed, with all gospel preaching.

ပြောင်းလဲခြင်းခံရ။ ဂရိစကားလုံး “အဲပီစထရက်ဖော” (epistrephō) သည် “လှည့်ပြောင်းခြင်း” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။ ဓမ္မဟောင်းကျမ်း၏ ဂရိဘာသာပြန်တွင် ဤစကားလုံးကို ဟီဘရူးစကားလုံး “ရှုဘ်” (shub) ကို ဘာသာပြန်ရန် မကြာခဏအသုံးပြုပြီး၊ ၎င်းသည် ဝိညာဉ်ရေးအရ “ဘုရားသခင်ထံသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိခြင်း” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ရှိသည် (ယေဇကျေလ ၁၈:၃၀ တွင်ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ)။ “အဲပီစထရက်ဖော” သည် ခရစ်တော်ကို ကယ်တင်ရှင်နှင့် ဘုရင်အဖြစ် လက်ခံသောအခါ ဖြစ်ပေါ်သော ပြောင်းလဲမှုအတွက် အထူးသင့်လျော်သော စကားလုံးဖြစ်ပြီး၊ လုကာသည် ဤအဓိပ္ပာယ်ဖြင့် ၎င်းကို ထပ်ကျပ်အသုံးပြုသည် (တမန် ၉:၃၅; ၁၁:၂၁; ၂၆:၂၀ ကိုကြည့်ပါ)။ ပြောင်းလဲခြင်းသည် စစ်မှန်သော ခရစ်ယာန်အတွေ့အကြုံ၏ အခြေခံဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် မွေးဖွားခြင်းအသစ် (ယောဟန် ၃:၃, ၅) နှင့် ကွဲပြားခြင်းမှာ ၎င်းကို လူတစ်ဦး၏ အပြစ်နှင့်ပြည့်နှက်နေသော ဘဝဟောင်းမှ လှည့်ပြောင်းခြင်း၏ လုပ်ဆောင်မှုအဖြစ် ယူဆနိုင်ပြီး၊ မွေးဖွားခြင်းအသစ် သို့မဟုတ် ပြန်လည်မွေးဖွားခြင်းသည် လူတစ်ဦး၏ လှည့်ပြောင်းခြင်းနှင့်တပြိုင်နက် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏ လုပ်ဆောင်မှုဖြစ်သည်။ ဤအတွေ့အကြုံ၏ မည်သည့်အဆင့်မျှ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်မပါဘဲ လက်တွေ့ဖြစ်လာနိုင်မည်မဟုတ်။ သို့သော် လူတစ်ဦးသည် ဘုရားသခင်အား သူ၏ဘဝကို ထိန်းချုပ်ရန် ခွင့်ပြုလိုစိတ်မရှိမချင်း သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်သည် ၎င်း၏အလုပ်ကို လုပ်ဆောင်နိုင်မည်မဟုတ် (ဗျာဒိတ် ၃:၂၀ ကိုကြည့်ပါ)။

Be converted. Gr. epistrephō, “to turn about.” In the LXX this word is used frequently to translate the Heb. shub, “to return,” a word that often has the spiritual sense of returning to God (see on Eze. 18:30). Epistrephō is a peculiarly appropriate word for the change that takes place when one accepts Christ as Saviour and King, and Luke uses it repeatedly in this sense (see Acts 9:35; 11:21; 26:20). Conversion is the basis of a genuine Christian experience. It is distinguished from the new birth (John 3:3, 5) only in that it may be considered as the act of man in turning away from his old life of sin, while the new birth, or regeneration, is the work of the Holy Spirit acting upon man simultaneously with his turning. Neither phase of the experience can be a reality without the Holy Spirit. But the Holy Spirit cannot do His work until a man is willing to let God take hold of his life (see Rev. 3:20).

ဖျက်ဆီးခြင်း။ သို့မဟုတ် “သုတ်သင်ခြင်း”။ ကျမ်းစာတွင် အပြစ်ခွင့်လွှတ်ခြင်းကို မကြာခဏ ဆေးကြောခြင်းအဖြစ် သရုပ်ဖော်ထားသည် (ယောဟန် ၁၃:၁၀; ဗျာဒိတ် ၁:၅; ဗျာဒိတ် ၂၂:၁၄ တွင်ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ)။ အပြစ်ကို သုတ်သင်ခြင်းဟူသော အတွေးသည် ဆင်တူသည်။ ဤစကားလုံးများ၏ နောက်ကွယ်တွင် ရှိနိုင်သော ပုံသဏ္ဌာန်မှာ နောင်တရသူ၏ အပြစ်များကို စာရင်းပြုစုထားသော စွဲချက်တင်စာတစ်စောင်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းကို ခမည်းတော်၏ ခွင့်လွှတ်ခြင်းမေတ္တာက ပယ်ဖျက်ပေးသည် (ဟေရှာယ ၄၃:၂၅; ကောလောသဲ ၂:၁၄; မဿဲ ၁:၂၁; ၃:၆; ၂၆:၂၈; လုကာ ၃:၃ တွင်ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ)။

Blotted out. Or, “wiped away.” Repeatedly in Scripture the forgiveness of sin is portrayed as a washing (see John 13:10; Rev. 1:5; see on Rev. 22:14). The thought of wiping away sin is a similar one. The image that may underlie the words here is that of an indictment that catalogues the sins of the penitent, which the pardoning love of the Father cancels (see Isa. 43:25; Col. 2:14; see on Matt. 1:21; 3:6; 26:28; Luke 3:3).

ပေတရု၏ နောင်တရရန် တောင်းဆိုမှုကို လက်ခံသူများအတွက် ချက်ချင်းရလဒ်မှာ ၎င်းတို့၏ အပြစ်များခွင့်လွှတ်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဤအဓိပ္ပာယ်ဖြင့် ၎င်းတို့၏ အပြစ်များကို ဖျက်ဆီးခြင်းသည် ချက်ချင်းဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်ဟု ယူဆနိုင်သည်။ သို့သော် အန္တိမအဓိပ္ပာယ်ဖြင့်၊ အပြစ်များကို နောက်ဆုံးဖျက်ဆီးခြင်းသည် ခရစ်တော်၏ ဒုတိယအကြိမ်ကြွလာခြင်းမတိုင်မီ ခရစ်တော်၏ ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်း၏ အလုပ်ပိတ်သိမ်းခြင်းနှင့်ဆက်စပ်ပြီး ဖြစ်ပေါ်သည် (အောက်တွင် “အခါ” ကိုကြည့်ပါ)။ သတ်မှတ်ထားသော အပြစ်များအတွက် အပြစ်ရှိမှုသည် ၎င်းတို့ကို ဝန်ခံပြီး ခွင့်လွှတ်ခံရသောအခါ ပယ်ဖျက်ခံရသည်။ ၎င်းတို့သည် တရားစီရင်ခြင်းနေ့တွင် မှတ်တမ်းမှ ဖယ်ရှားခံရသည် (ယေဇကျေလ ၃:၂၀; ၁၈:၂၄; ၃၃:၁၃; GC ၄၈၅ ကိုကြည့်ပါ)။

The immediate result to those who accepted Peter’s call to repentance was the forgiveness of their sins. In this sense the blotting out of their sins may be regarded as having occurred immediately. In the ultimate sense, however, the final blotting out of sin takes place just before the second advent of Christ in connection with the close of Christ’s work as High Priest (see below under “when”). Guilt for specific sins is canceled when they are confessed and forgiven; they are expunged from the record in the day of judgment (cf. Eze. 3:20; 18:24; 33:13; GC 485).

အခါ။ ဂရိစကားလုံး “ဟိုပိုးအန်” (hopōs an) သည် “ဤသို့ဖြစ်ရန်” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။ ဘာသာဗေဒပညာရှင်များနှင့် သဒ္ဒါပညာရှင်များသည် “ဟိုပိုးအန်” သည် အချိန်ထက် ရည်ရွယ်ချက်ကို ညွှန်ပြသည်ဟု တစ်သဘောတည်း သဘောတူညီကြသည်။ “ဟိုပိုး” သည် “အန်” ရှိသည်ဖြစ်စေ၊ မရှိသည်ဖြစ်စေ (အဓိပ္ပာယ်မှာ မခွဲခြားနိုင်) ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ၅၆ ကြိမ်ဖြစ်ပေါ်ပြီး၊ ဤနေရာတွင်သာ “အခါ” ဟူ၍ ဘာသာပြန်ထားသည်။ အခြားနေရာများတွင် “မည်သို့” (မဿဲ ၂၂:၁၅; လုကာ ၂၄:၂၀)၊ “ဤသို့ဖြစ်ရန်” (လုကာ ၁၆:၂၆)၊ “အကြောင်းမှာ” (တမန် ၂၀:၁၆) ဟူ၍ ဘာသာပြန်ထားသော်လည်း၊ များသောအားဖြင့် “ထိုသို့” သို့မဟုတ် ရည်ရွယ်ချက်ဖော်ပြသော အခြားစကားရပ်များဖြင့် ဘာသာပြန်ထားသည် (တမန် ၈:၁၅; ၉:၁၂, ၁၇, ၂၄; ရောမ ၃:၄ စသည်)။ ဘုရားသခင်၏ဘာသာပြန်သူများသည် တမန် ၃:၁၉ မှလွဲ၍ အချိန်ဆိုင်ရာ အရာတစ်ခုကို ဘယ်သောအခါမျှ ထည့်သွင်းမထားပေ။ ထို့ကြောင့် ဤကျမ်းပိုဒ်ကို “အခါ” အစား “ဤသို့ဖြစ်ရန်” ဟူ၍ ဘာသာပြန်သင့်သည်။ ဘုရားသခင်၏ဘာသာပြန်မူ (KJV) ၏ ဖတ်ရှုပုံသည် အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်ပေါ်လာပုံရသည်။ အစောဆုံး လက်တင်ဘာသာပြန်မူများသည် “ဟိုပိုးအန်” ကို “ဤသို့” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် လက်တင်စကားလုံး “အတ်” (ut) အဖြစ် မှန်ကန်စွာ ဘာသာပြန်ထားပုံရသည်။ သို့သော် “အတ်” သည် အချိန်ဆိုင်ရာ ဝါကျတစ်ခုတွင် “အခါ” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ရှိနိုင်သည26ည်သည့်အခါဖြင့် ဖြစ်ပေါ်လာပုံရသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် စာရေးသူများသည် ဤကျမ်းပိုဒ်ကို ဖတ်ရာတွင် “အတ်” ဟူသော စကားလုံးကို မည်သည့်အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် ယူဆရမည်ကို သံသယဖြစ်ပြီး၊ အချို့က ဤသည်မှာ ကြိယာဝိသေသနအဓိပ္ပာယ်ဖြစ်သည်ဟု ထင်မှတ်ကာ “အတ်” ကို “အခါ” (cum) ဟူ၍ ပြောင်းလဲခဲ့သည် သို့မဟုတ် စာဖတ်သူအား လမ်းညွှန်ရန် စာမျက်နှာဘေးတွင် “အခါ” (cum) ကို ထည့်သွင်းခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် အချို့လက်တင်စာသားများတွင် “အတ်” အစား “အခါ” (cum) ဟူ၍ ဖတ်ရသည်။ အခြားသူများ၊ အထူးသဖြင့် ဘုံဗျူလိတ်ထုတ်ဝေမှုများတွင် “ဤသို့ဖြစ်ရန် အခါ” (ut cum) ဟူသော ပေါင်းစပ်ဖတ်ရှုမှုရှိပြီး၊ ၎င်းသည် စာမျက်နှာဘေးမှ “အခါ” (cum) ကို စာသားထဲသို့ ထည့်သွင်းပြီး “အတ်” ကို မဖယ်ရှားဘဲ ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်ပေမည်။ ထိုသို့သော ဖတ်ရှုမှုသည် သဒ္ဒါအရ ကောင်းမွန်သော အဓိပ္ပာယ်မဖြစ်ပေ။ သို့သော်လည်း ၎င်းသည် နောက်ပိုင်းအလယ်ခေတ်လက်တင်စာသားအများစုတွင် တွေ့ရှိရပြီး၊ ဤမှ အစောဆုံးအင်္ဂလိပ်ကျမ်းစာသို့ ယူဆောင်သွားခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ဝစ်ကလစ်ဖ်၏ ဘာသာပြန်မူ (၁၃၈၂) သည် ဗျူလိတ်မှပြုလုပ်ထားပြီး “သင်တို့၏အပြစ်များကို ဖယ်ရှားခံရမည်ဖြစ်ရန်၊ သခင်ဘုရား၏ မျက်မှောက်တော်မှ အနားယူခြင်းကာလများ ရောက်လာသောအခါ” ဟူ၍ ဖတ်ရသည်။ ဤအဆင်မပြေသော ဘာသာပြန်မှုသည် ဒူအေး-ရိမ်းဗားရှင်း (၁၅၈၂) တွင်လည်း ရောင်ပြန်ဟပ်ထားပြီး “သင်တို့၏အပြစ်များကို ဖယ်ရှားခံရမည်ဖြစ်ရန်၊ သခင်ဘုရား၏ မျက်မှောက်တော်ဖြင့် အနားယူခြင်းကာလများ ရောက်လာသောအခါ” ဟူ၍ဖြစ်သည်။ တင်ဒေးလ် (၁၅၃၄) သည် ဤကျမ်းပိုဒ်ကို ကောင်းမွန်သော သဒ္ဒါဖြင့် ဘာသာပြန်ခဲ့သော်လည်း၊ သူသည် မမှန်ကန်သော ဘာသာပြန်မှုကို ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ “သင်တို့၏အပြစ်များကို ဖယ်ရှားခံရမည်ဖြစ်ရန်၊ သခင်ဘုရား၏ မျက်မှောက်တော်မှ အနားယူခြင်းကာလများ ရောက်လာသောအခါ” ဟူ၍ဖြစ်သည်။ “ဟိုပိုးအန်” ကို “အခါ” ဟူ၍ ဘာသာပြန်ခြင်းသည် ဘုရားသခင်၏ဘာသာပြန်မူ (KJV) သို့ ဝင်ရောက်သွားခဲ့သည်။ သို့သော် ဂရိစာသားကို “သင်တို့၏အပြစ်များကို ဖျက်ဆီးခံရမည်ဖြစ်ရန်၊ သခင်ဘုရား၏ မျက်မှောက်တော်မှ အနားယူခြင်းကာလများ ရောက်လာမည်” (RSV) ဟူ၍ ဘာသာပြန်သင့်သည်။

When. Gr. hopōs an, “so that.” Lexicographers and grammarians are unanimous that hopōs an indicates purpose rather than time. Hopōs, with or without an (the meaning is not distinguished), occurs 56 times in the NT, and only here is it translated “when.” Elsewhere it is translated “how” (Matt. 22:15; Luke 24:20), “so that” (Luke 16:26), “because” (Acts 20:16), but most frequently it is translated “that,” or by some other expression of purpose (Acts 8:15; 9:12, 17, 24; Rom. 3:4; etc.). Nowhere do the translators of the KJV introduce a time element except in Acts 3:19. Thus the present passage should read “so that,” rather than “when.” The reading of the KJV seems to have arisen in the following way: The earliest Latin versions appear to have translated hopōs an correctly as ut, which in Latin, when used as a conjunction, often means “so that.” However, ut is somewhat ambiguous because, in a temporal clause, it may mean “when.” Later scribes, reading this passage, apparently were in doubt as to which meaning ut should be given here. Some, thinking that the adverbial meaning was intended, either changed the word to cum, “when,” or inserted cum in the margin to guide the reader in interpreting the verse. Thus some Latin texts read cum, “when,” instead of it. Others, including the common editions of the Vulgate, have a conflated reading, ut cum, “so that when,” which probably arose from incorporating the marginal gloss, cum, into the text without dropping ut. Such a reading, however, does not make good grammatical sense. Nevertheless it is found in most of the later medieval Latin texts, and from these was taken into the earliest English Bible. Thus Wyclif’s translation (1382), made from the Vulgate, reads, “That youre synnes be don awey, that whanne the tymes of refreischynge shculn come fro the sight of the Lord.” This awkward rendering is also reflected in the Douay-Rheims Version (1582), “That your sinnes may be put out, that vvhen the times shal come of refreshing by the sight of our Lord.” Tyndale (1534) made good grammar of the passage, but he produced a wrong translation. “That your synnes may be done awaye, when the tyme of refresshinge commeth which we shall have of the presence of the Lord.” This rendering of hopōs an as “when,” went into the KJV. However, the Greek should be translated, “that your sins may be blotted out, that times of refreshing may come from the presence of the Lord” (RSV).

အပြစ်သားများ၏ပြောင်းလဲခြင်းသည် ဘုရားသခင်၏ရည်ရွယ်ချက်များကို ပြည့်စုံစေရန် အရှိန်မြှင့်ပေးနိုင်သည့် စွမ်းအားရှိပြီး၊ ထို့ကြောင့် သူ၏နိုင်ငံတော်သည် ၎င်း၏ပြည့်စုံမှုဖြင့် ရောက်ရှိလာခြင်းကို အလျင်စေလိမ့်မည်။

The conversion of sinners will have a power to accelerate the fulfillment of God’s purposes, and accordingly, to hasten the coming of His kingdom in its completeness.

ဤကျမ်းပိုဒ်တွင် ဂရိဘာသာစကားသည် KJV ဘာသာပြန်ကျမ်းတွင် ဖော်ပြထားသည့် အချိန်ဆိုင်ရာ အရည်အသွေးကို မပါရှိသည်မှာ မှန်သော်လည်း၊ ဆက်စပ်ကျမ်းများကို လေ့လာခြင်းဖြင့် ပေတရုက ဤနေရာတွင် အချိန်အစဉ်အလာတစ်ခုကို ဖော်ပြထားကြောင်း ထင်ရှားသည်။ သူက ၎င်း၏တရားနာသူများအား “သင်တို့၏အပြစ်များကို နောင်တရပြီး ပြောင်းလဲကြရန်” တိုက်တွန်းခဲ့သည်။ ဤလုပ်ရပ်များသည် (၁) ၎င်းတို့၏အပြစ်များကို ဖျက်ဆီးခြင်း၊ (၂) “အနားယူချိန်များ” ရောက်ရှိလာခြင်း၊ နှင့် (၃) ယေရှုခရစ်၏ ဂုဏ်ယူဖွယ်ရောက်ရှိလာခြင်းတို့ နောက်တွင် ဖြစ်ပေါ်လာမည်ဟု သူကဆိုသည်။

While it is true that the Greek of this passage does not contain the temporal quality that the KJV rendering suggests, nevertheless a study of related scriptures reveals that a certain time sequence is here set forth by Peter. He called on his hearers to “repent” and “be converted.” These acts, said he, would be followed by (1) the blotting out of their sins, (2) the coming of the “times of refreshing,” and (3) the glorious advent of Jesus Christ.

ပေတရု၏စကားများတွင် အချိန်အစဉ်အလာနှင့်ပတ်သက်သော ဆွေးနွေးမှုတွင် အချက်နှစ်ချက်ကို သတိထားရမည်- (၁) အခြားတပည့်များနှင့်အတူ ပေတရုသည် “အချိန်များ သို့မဟုတ် ရာသီများ” ကို မသိခဲ့ပါ (တော်လှန်ရာ ၁:၇; ယောဟန် ၂၁:၂၀-၂၃ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ သူသည် အနာဂတ်ကို တိုတောင်းစွာမြင်ခဲ့ပြီး၊ သူ၏သခင်ပြန်လည်ရောက်ရှိလာမှုကို အလွန်စောလျင်စွာ မျှော်လင့်ခဲ့သည် (ရောမ ၁၃ ပေါ်ရှိ ထပ်ဆောင်းမှတ်စုကို ကြည့်ပါ)။ (၂) ဘုရားသခင်၏ဉာဏ်အလင်းဖြင့် ပေတရုသည် “နောက်ဆုံးသောနေ့များ” ၏ ပရောဖက်ပြုချက်အချို့သည် သူ၏ခေတ်တွင် ပြည့်စုံနေသည်ကို မြင်ခဲ့သည်။ အမှန်စင်စစ်၊ သူ၏ဉာဏ်အလင်းသည် ဤလက်ငင်းနှင့် ကန့်သတ်ပြည့်စုံမှုကိုသာ မြင်နိုင်ခဲ့ပြီး၊ ထိုအချက်သည် ဤဆွေးနွေးမှုအတွက် အရေးမပါပေ။ ဥပမာ၊ ပင်တေကုတ္တေနေ့တွင် သူက ယူအယ်၏ ပရောဖက်ပြုချက်ဖြစ်သည့် “နောက်ဆုံးသောနေ့များ” တွင် ဘုရားသခင်သည် လူသားအားလုံးအပေါ်၌ သူ၏ဝိညာဉ်တော်ကို သွန်းလောင်းမည်ဟူသော ပရောဖက်ပြုချက်သည် ထိုအချိန်တွင် ပြည့်စုံနေသည်ဟု ကြေငြာခဲ့သည် (တော်လှန်ရာ ၂:၁၄-၁၈)။ ဘုရားသခင်၏ဝိညာဉ်တော်သွန်းလောင်းခြင်း၏ ပရောဖက်ပြုချက်သည် ကန့်သတ်ပြည့်စုံမှုရှိခဲ့သည်မှာ မှန်သည်။ ယခင်ဖော်ပြခဲ့သည့်အတိုင်း၊ ပြောင်းလဲလာသူများ၏ အပြစ်များသည် ယေရှုခရစ်၏ ကယ်တင်သောအသွေးဖြင့် ဖုံးလွှမ်းခံရပြီး၊ ထိုနည်းဖြင့် ထိုအချိန်တွင် ဖျက်ဆီးခံရသည်ဟု ဆိုနိုင်သည်။

In any discussion of the time sequence in Peter’s words, two points should be kept in mind: (1) In common with the other disciples, Peter did not know “the times or the seasons” (Acts 1:7; cf. John 21:20–23). He had a foreshortened view of the future, and joyously hoped for the very early return of his Lord (see Additional Note on Rom. 13). (2) By divine illumination Peter saw that certain prophecies of “the last days” were meeting a fulfillment in his day. Indeed, his illumination may have enabled him to see only this immediate and what proved to be a limited fulfillment, though that point is not vital to this discussion. For example, on the day of Pentecost he declared that Joel’s prophecy that in “the last days” God would pour out of His Spirit on all flesh, was then meeting fulfillment (Acts 2:14–18). Truly there was a limited fulfillment of the prophecy of a divine outpouring. It was also true, as already stated, that in one sense of the word the sins of converted men were then blotted out, for they were covered by the saving blood of Jesus Christ.

သို့သော် ဘုရားသခင်၏ ဖြည့်ဆည်းပေးမှုအစီအစဉ်များ၊ အထူးသဖြင့် ပရောဖက်ပြုချက်များ၏ ရှုထောင့်မှကြည့်လျှင်၊ “နောက်ဆုံးသောနေ့များ” သည် ကျွန်ုပ်တို့၏ လက်ရှိနေ့များဖြစ်ပြီး၊ ယခုအခါ ခရစ်တော်၏ရောက်ရှိလာမှုကို မျှော်လင့်ရန် မှန်ကန်သည်ဟု ကျွန်ုပ်တို့မြင်နိုင်သည်။ ထို့အတူ၊ ဘုရားသခင်၏ဝိညာဉ်တော်၏ ကြီးမားသောသွန်းလောင်းခြင်း၊ “နောက်ဆုံးမိုးရွာခြင်း” နေ့များဖြစ်သည့် ကျွန်ုပ်တို့၏နေ့များနှင့် အထူးသက်ဆိုင်သည်ကို ကျွန်ုပ်တို့မြင်သည် (ယူအယ် ၂:၂၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ထိုနည်းတူ၊ အပြစ်များဖျက်ဆီးခြင်းကို ကျွန်ုပ်တို့၏ခေတ်နှင့် သက်ဆိုင်သည်ဟု ကျွန်ုပ်တို့မြင်နိုင်ပြီး၊ အမှန်စင်စစ် ထိုသို့မြင်သင့်သည်။ ပေတရုက ဖြစ်ပေါ်လာမည်ဟုဆိုသည့် အခြားဖြစ်ရပ်နှစ်ခုနှင့် အဘယ်ကြောင့် ဝေးကွာစွာ ခွဲခြားထားရမည်နည်း။ အမှန်စင်စစ်၊ ကောင်းကင်ဗိမာန်တွင် ခရစ်တော်၏အမှုတော်ဆိုင်ရာ အပြစ်များဖျက်ဆီးခြင်းကို လေ့လာသောအခါ (ဒံယလ် ၈:၁၄ ကိုကြည့်ပါ)၊ အပြစ်များဖျက်ဆီးခြင်းသည် ကမ္ဘာ့သမိုင်း၏ နောက်ဆုံးနေ့များတွင်၊ ခရစ်တော်ရောက်ရှိလာမှုမတိုင်မီ ဖြစ်ပေါ်သည်ကို တွေ့ရသည် (PP ၃၅၇, ၃၅၈; GC ၄၂၁, ၄၂၂; ယဇံယျလ ၁၈:၂၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤဖြစ်ရပ်သုံးခုသည် အတူတကွဆက်စပ်နေကြောင်း RSV တွင် ပိုမိုထင်ရှားသည်- “သို့ဖြစ်လျှင် နောင်တရပြီး ပြန်လှည့်ကြလော့၊ သင်တို့၏အပြစ်များကို ဖျက်ဆီးရန်၊ အနားယူချိန်များ သခင်ဘုရား၏ရှေ့မှောက်မှ ရောက်ရှိလာရန်၊ နှင့် သူသည် ခရစ်တော်ကို စေလွှတ်ရန်” (တော်လှန်ရာ ၃:၁၉, ၂၀)။

But in the perspective of God’s unfolding plans, particularly fulfilling prophecy, we can now see that in the most literal and complete sense “the last days” are our present days and that it is now we may rightly expect the coming of Christ. Likewise, we see that the great outpouring of God’s spirit, the mighty “times of refreshing,” belong most particularly to our days, the days of “the latter rain” (see on Joel 2:23). With equal propriety we may—and indeed, should—view the blotting out of sins as belonging to our time. Why separate it widely from the other two events that Peter said would take place? Indeed, when we study this subject of the blotting out of sins in the setting of Christ’s work in the heavenly sanctuary (see on Dan. 8:14), we discover that the actual blotting out of sins takes place in the last days of earth’s history, immediately preceding Christ’s coming (see PP 357, 358; GC 421, 422; see on Eze. 18:24). That these three events are tied together is made more evident by the RSV: “Repent therefore, and turn again, that your sins may be blotted out, that times of refreshing may come from the presence of the Lord, and that he may send the Christ” (Acts 3:19, 20).

ထို့ကြောင့် ပေတရု၏ထုတ်ဖော်ပြောဆိုချက် (အခန်းကဏ္ဍ ၁၉) သည် တစ်ခုလုံးအနေဖြင့် အလွန်ထင်ရှားသော အချိန်ဆိုင်ရာအချက်တစ်ခုပါရှိကြောင်း ထင်ရှားသည်။ ပေတရုသည် ဝိညာဉ်ရေးရာဉာဏ်အလင်းဖြင့် ပြောဆိုရင်း၊ သူ၏ကိုယ်ပိုင်နားလည်မှုထက် ကျော်လွန်ပြီး၊ ကမ္ဘာ့နောက်ဆုံးနေ့များ၏ ကြီးမားသောဖြစ်ရပ်နှစ်ခုကို တိုတိုတုတ်တုတ်ရည်ညွှန်းနေသည်- (၁) ဘုရားသခင်၏ဝိညာဉ်တော်၏ ကြီးမားသောသွန်းလောင်းခြင်း၊ နှင့် (၂) ဖြောင့်မတ်သူများ၏ အပြစ်များကို နောက်ဆုံးဖျက်ဆီးခြင်း—ဤသည်များသည် တတိယအနေဖြင့် အထွတ်အထိပ်ဖြစ်ရပ်ဖြစ်သည့် ခရစ်တော်၏ ဒုတိယအကြိမ်ရောက်ရှိလာခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေသည်။

Thus it becomes evident that Peter’s statement (v. 19), taken as a whole, contains a most definite temporal element. Evidently, Peter, speaking by inspiration, and thus beyond his own finite understanding, is referring, tersely, to two great events of earth’s last days—(1) the mighty outpouring of God’s Spirit, and (2) the final blotting out of the sins of the righteous—which are tied to a third climactic event, the second advent of Christ.

ရှေ့မှောက်မှ။ စကားလုံးအရ “မျက်နှာမှ”။ “အနားယူခြင်း” သည် ဘုရားသခင်၏ ပလ္လင်တော်မှ တိုက်ရိုက်လာသည်။

From the presence. Literally, “from the face.” The “refreshing” comes directly from the throne of God.

၂၀။ သူသည်စေလွှတ်လိမ့်မည်။ ဓမ္မသစ်ကျမ်းစာရေးသူများ၏ အဓိကအကြောင်းအရာသည် ခရစ်တော်၏ပြန်လည်ရောက်ရှိလာခြင်းဖြစ်သည်။ အခန်းကဏ္ဍ ၁၉ ကိုကြည့်ပါ။

20. He shall send. The dominant theme of the NT writers is the return of Christ. See on v. 19.

ဟောပြောခံရသည့်မတိုင်မီ။ စာသားအထောက်အထားများသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ) “ဟောပြောခံရသည့်မတိုင်မီ” အစား “ခန့်အပ်ခံရသူ” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံသည်။ ထို့ကြောင့် ဤကျမ်းပိုဒ်သည် “သင်တို့အတွက် ခန့်အပ်ခံရသူ” ဟု ဖတ်ရမည်။ ဘုရားသခင်၏စိတ်ထဲတွင် ကယ်တင်ခြင်းအစီအစဉ်သည် ထာဝရမှစတင်ခဲ့သည် (မၪဲ ၂၅:၃၄; ဧဖက် ၁:၄; ဗျာဒိတ် ၁၃:၈ ကိုကြည့်ပါ)၊ ပြီးနောက် စာတန်နှင့် အပြစ်ရှိသူများ၏ ဆန့်ကျင်မှုကို ရင်ဆိုင်ရင်း အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့သည်။ ထိုအစီအစဉ်တွင် သက်ဆိုင်သူများသည် ၎င်း၏စည်းကမ်းများကို နာခံခြင်းဖြင့် ပြည့်စုံရန်လိုအပ်သည် (လုကာ ၂၂:၄၂; ဟံဗြဲ ၁၀:၇ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

Before was preached. Textual evidence attests (cf. p. 10) the reading “was appointed” rather than “before was preached.” Thus the passage would read “who was appointed for you.” In the mind of God the plan of redemption was set from eternity (see Matt. 25:34; Eph. 1:4; Rev. 13:8), and was executed in the very face of the resistance of Satan and sinful men. It remains for those concerned in the plan to fulfill its conditions by obedience (cf. Luke 22:42; Heb. 10:7).

၂၁။ ကောင်းကင်သည် လက်ခံရမည်။ တပည့်များသည် ခရစ်တော်၏ ကောင်းကင်သို့တက်သွားခြင်းကို မျက်မြင်သက်သေခံခဲ့သည် (အခန်း ၁:၉, ၁၀)၊ ပြီးနောက် သူသည် ဒုတိယအကြိမ်ရောက်ရှိလာမှုအထိ ကောင်းကင်တွင်ရှိနေရမည်ကို သဘောပေါက်ခဲ့သည်။ ယေရှုသည် တပည့်များအား သူထွက်ခွာရမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောခဲ့သည် (ယောဟန် ၁၄:၁-၆)၊ သို့သော် သူတက်သွားသည်ကို မမြင်မချင်း၊ သူ၏ပြန်လည်ရောက်ရှိလာမှုကို မျှော်လင့်ရမည်ကို သူတို့နားမလည်ခဲ့ပေ။

21. Heaven must receive. The disciples had witnessed Christ’s ascension (ch. 1:9, 10), and they realized He must remain in heaven until His second advent. Jesus had told His disciples that it was necessary for Him to leave them (John 14:1–6), but even they did not understand until they saw Him ascend, and learned that they must look for His return.

ပြန်လည်ထူထောင်ခြင်း။ သို့မဟုတ် “ပြန်လည်တည်ဆောက်ခြင်း”။ ခရစ်တော်သည် ကမ္ဘာ၏ရွေးနှုတ်သူအဖြစ် ကပ်တိုင်ပေါ်တွင် အသေခံခဲ့သဖြင့်၊ ကတိထားထားသည့် ပြန်လည်ထူထောင်ခြင်းသည် သူ၏ကပ်တိုင်စွဲခံမှုဖြင့် ဖြစ်နိုင်ခဲ့သည်။

Restitution. Or, “restoration.” Christ died as the world’s Redeemer, and therefore the promised restoration was made possible by His crucifixion.

ဤနေရာတွင် ပေတရုသည် ၂ ပေတရု ၃:၇-၁၃ တွင် အပြည့်အဝဖွံ့ဖြိုးပြီး ပြတ်သားစွာဖော်ပြထားသည့် အယူအဆကို အစောပိုင်းပုံစံဖြင့် ပေးထားသည်။ နောက်ပိုဒ်တွင်ဖော်ပြထားသည့် ကောင်းကင်သစ်နှင့် မြေကြီးသစ်သည် လူသားတို့၏အပြစ်သို့ကျရောက်မှုကြောင့် မူလဖန်တီးမှု၏ လှပပြီးပြည့်စုံမှုကို ဖျက်ဆီးခဲ့သော အပြစ်နှင့် ယိုယွင်းမှုမှ ပြန်လည်ပြည့်စုံခြင်း၊ ပြန်လည်ထူထောင်ခြင်းဖြစ်သည် (ဟေရှာယ ၆၅:၁၇-၂၅; မိက္ခာ ၄:၈ ကိုကြည့်ပါ)။

Here Peter gives in embryo the idea that he develops fully and in a most forthright manner in 2 Peter 3:7–13. The new heavens and the new earth of the latter passage are a recovery, a restoration from the sin and degradation that, as a result of man’s fall into sin, destroyed the beauty and perfection of the original creation (see on Isa. 65:17–25; Micah 4:8).

ဤကျမ်းပိုဒ်သည် အချို့ထင်မြင်ထားသည့်အတိုင်း လူသားအားလုံး နောက်ဆုံးတွင် ကယ်တင်ခြင်းခံရမည်ဟု မသင်ကြားပေ။ ထိုသို့သောကတိသည် ကျမ်းစာတွင် မပါရှိပါ။ သို့သော် ၎င်းသည် ဖြောင့်မတ်ခြင်းသည် အပြစ်မဟုတ်ဘဲ၊ ကယ်တင်ခံရပြီး ပြန်လည်ဖန်တီးထားသော ကမ္ဘာကို အုပ်စိုးမည့် နောက်ဆုံးအခြေအနေတစ်ခုကို ဖော်ပြသည်။ ၎င်းသည် စစ်မှန်သောနောင်တနှင့် ပြောင်းလဲခြင်းမှရရှိလာသော ခရစ်ယာန်အတွေ့အကြုံအတွက် အလွန်တန်ဖိုးရှိသော ပန်းတိုင်ကို တင်ပြပြီး၊ လာမည့်ကမ္ဘာတွင် ဉာဏ်ပညာနှင့် သန့်ရှင်းမှုတွင် ကြီးထွားမှုအတွက် ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော မျှော်လင့်ချက်ကို ခရစ်ယာန်လောကတွင် တစ်ခါတစ်ရံ အလေးထားလိုစိတ်နည်းပါးခဲ့သည်ထက် ပိုမိုဖြည့်ဆည်းပေးသည်။

This passage does not teach, as some have thought, that all men ultimately will be saved. That is not promised in Scripture. But it does express the idea of an ultimate state in which righteousness, and not sin, will have dominion over a redeemed and re-created world. It presents a supremely worth-while goal for Christian experience resulting from true repentance and conversion, and offers even a wider hope for the possibilities of growth in wisdom and holiness in the world to come than Christendom sometimes has been willing to emphasize.

ဘုရားသခင်က မိန့်တော်မူခဲ့သည်။ ဤစကားစုသည် “ပြန်လည်ထူထောင်ခြင်းအချိန်များ” ကို ရည်ညွှန်းနိုင်သည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ ပရောဖက်ပြုချက်ဖြင့် ဟောကြားထားသော ဘုရားသခင်၏ပြန်လည်ထူထောင်ခြင်းလုပ်ရပ်ဖြစ်သည်၊ သို့မဟုတ် “အရာအားလုံး” ကို ရည်ညွှန်းနိုင်သည်၊ ထို့ကြောင့် ၎င်းသည် ပရောဖက်များမှတစ်ဆင့် ဘုရားသခင်၏ကတိများ ပြည့်စုံမှုကို ညွှန်ပြသည်။ ဤနေရာတွင် ပရောဖက်များ၏ထုတ်ဖော်ပြောဆိုချက်များသည် ဘုရားသခင်၏သတင်းစကားများဖြစ်သည်ဟု ရှင်းလင်းစွာ အတည်ပြုထားသည်။ ဘုရားသခင်သည် ပရောဖက်များမှတစ်ဆင့် မိန့်တော်မူခဲ့သည် (၂ ပေတရု ၁:၂၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤကျမ်းပိုဒ်သည် လုကာ ၁:၇၀ နှင့် အနီးစပ်ဆုံးတူညီသည်။

Which God hath spoken. This clause may be understood to refer either to the “times of restitution,” that is, the divine act of restoration foretold prophetically, or to “all things,” in which case it points to the fact of the fulfillment of God’s promises through the prophets. Here is a clear assertion that the utterances of the prophets are the messages of God. It was God who spoke through the prophets (see 2 Peter 1:21). The present passage is virtually identical with Luke 1:70.

အားလုံး။ စာသားအထောက်အထားများသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ) ဤစကားလုံးကို ဖယ်ထုတ်ရန် ထောက်ခံသည်။

All. Textual evidence attests (cf. p. 10) the omission of this word.

လောကစတင်ချိန်မှ။ သို့မဟုတ် “ရှေးဦးမှ”။ ဤစကားလုံးများသည် ဘုရားသခင်၏လူများ၏ မျှော်လင့်ချက်များကို တောက်ပစေခဲ့သော ပရောဖက်များတွင် ဖော်ပြထားသည့် မပြောင်းလဲသော ကတိများစွာကို အကျုံးဝင်သည်။ ဇာခရိသည် သူ၏သားယောဟန်၏မွေးဖွားခြင်းနှင့်အတူ ဤကတိများ၏ပြည့်စုံမှု၏အစကို မြင်ခဲ့သည် (လုကာ ၁:၇၀)။ ကယ်တင်ခြင်းအစီအစဉ်သည် “လောကအခြေတည်မှုမတိုင်မီ” မှစတင်ခဲ့သည် (ဗျာဒိတ် ၁၃:၈)။

Since the world began. Or, “from of old.” These words take in the many unchanging promises exhibited in the prophets that have brightened the hopes of the people of God through the ages. Zacharias saw a beginning of the fulfillment of these promises with the birth of his son John (Luke 1:70). The plan of salvation has been set since before “the foundation of the world” (Rev. 13:8).

၂၂။ မောရှေက အမှန်ပင်ပြောခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “မောရှေက အမှန်ပင်ပြောခဲ့သည်။” ဤနေရာတွင်ဖော်ပြထားသော မှန်ကန်သောပရောဖက်များ၏လမ်းစဉ်နှင့် အခန်းကဏ္ဍ ၂၄ တွင် တစ်စုံတစ်ယောက်သော ထူးကဲသောပရောဖက်တစ်ဦးရောက်ရှိလာမည်ဟူသော မျှော်လင့်ချက်ကို ဖော်ပြထားပြီး၊ ၎င်းကို ယောဟန်ခရစ်ယာန်အား မေးခဲ့သောမေးခွန်း “သင်သည် ထိုပရောဖက်ဖြစ်သလော” (ယောဟန် ၁:၂၁) တွင် ဥပမာပြထားသည်။ မောရှေနောက်လိုက်သော ခေါင်းဆောင်များထဲမှ မည်သူမျှ သူနှင့်လုံးဝ “တူသည်” မဟုတ်ခဲ့ပေ (တရားဟောရာ ၁၈:၁၅ ကိုကြည့်ပါ၊ အောက်တွင် “ငါနှင့်တူသည်” ကိုကြည့်ပါ)။ သူ၏လုပ်ဆောင်မှုသည် ဘုရားသခင်၏ဘုန်းတော်ကို ဘုရားသခင်ဖန်တီးထားသော ဥပဒေနှင့် ဝတ်ပြုရေးဝန်ဆောင်မှုများဖြင့် သိမ်းပိုက်ထားသော ခေတ်သစ်တစ်ခုကို အမှတ်အသားပြုခဲ့သည်။ ယေရှု၏လာရောက်မှုသည် တစ်ဦးချင်းစီ၏ “သစ်လွင်သော” နှလုံးသားများတွင် တည်ထောင်ထားသော သူ၏နိုင်ငံတော်နှင့်အတူ နောက်ထပ်ခေတ်သစ်တစ်ခု၏အဖွင့်ကို အမှတ်အသားပြုခဲ့သည် (ယေရမိ ၃၁:၃၁-၃၄၊ ဟေဗြဲ ၈:၈-၁၂ ကိုကြည့်ပါ)။

22. Moses truly said. Or, “Moses said indeed.” The line of true prophets suggested here and in v. 24 reveals the expectation of the coming of some one great prophet who should excel all others, as illustrated in the question put to John the Baptist, “Art thou that prophet?” (John 1:21). None of the leaders following Moses had been altogether “like unto” him (see Deut. 18:15; see below under “like unto me”). His work marked a new epoch, the manifestation of the glory of God through a theocracy, with its divinely ordained law and service of worship. Jesus’ coming marked the opening of another new epoch, with His kingdom established in the “new” hearts of individual men (see Jer. 31:31–34; Heb. 8:8–12).

၂၂။ ဖခင်များထံသို့။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) ဤစကားလုံးများကို ဖယ်ထုတ်ရန် ထောက်ခံသည်။

Unto the fathers. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of these words.

ငါ့ကဲ့သို့တူသည်။ မောရှေသည် နောင်လာမည့် ပုရောဖက်သည် “သင့်ကဲ့သို့” ဖြစ်လိမ့်မည်ဟု ဘုရားသခင်၏ ကတိကို ကိုးကားခဲ့သည် (တရားဟောရာ ၁၈:၁၈)။ သို့သော် ထိုနှိုင်းယှဉ်မှုသည် အကန့်အသတ်ရှိသည်၊ အကြောင်းမှာ မောရှေသည် ဘုရားသခင်၏ တစ်ဦးတည်းသောသားတော်မဟုတ်သလို ယေရှုဖြစ်ခဲ့သည့် အပြစ်ဒဏ်ကိုယ်စား ခံစားရသူ အေးတမ်းသူလည်း မဟုတ်ပေ။

Like unto me. Moses quoted the Lord’s promise to him that the prophet to come should be “like unto thee” (Deut. 18:18). But the parallel stops short because Moses was neither the only-begotten Son of God nor the vicariously suffering Atoner, both of which Jesus was.

သူ့ကို သင်တို့နားထောင်ရမည်။ ဆိုလိုသည်မှာ သူ့ကို သင်တို့ နာခံရမည် (ယောဟန် ၆:၆၀ ကိုကြည့်ပါ)။

Him shall ye hear. That is, Him shall ye obey (see on John 6:60).

သူပြောလိမ့်မည်။ ဤနေရာတွင် ပီတူရဤသရှေးအား သူ၏ဓမ္မတရားကို နားထောင်သူများအတွက် အမိန့်တစ်ခုအဖြစ်ဖြစ်စေရန် တရားဟောရာ ၁၈:၁၈ ၏ ကိုးကားချက်ကို အနည်းငယ် ပြောင်းလဲခဲ့သည်။

He shall say. Here Peter changes his quotation of Deut. 18:18 slightly to make it a command to his hearers.

၂၃။ ဝိညာဉ်။ ဂရိစကားလုံး psuchē (မဿဲ ၁၀:၂၈ ကိုကြည့်ပါ၊ တမန်တော်များ၏အကျဉ်း ၂:၄၁ ကိုလည်း ကြည့်ပါ)။

23. Soul. Gr. psuchē (see on Matt. 10:28; cf. Acts 2:41).

ဖျက်ဆီးခံရလိမ့်မည်။ ပီတူရကိုးကားထားသည့် ဓမ္မဟောင်းကျမ်း တရားဟောရာ ၁၈:၁၉ တွင် ဤနေရာ၌ “ငါသည် ထိုသူထံမှ တောင်းယူမည်” ဟု ဖော်ပြထားသည်။ ပီတူရ အစားထိုးထားသည့် စကားလုံးများသည် ဓမ္မဟောင်းကျမ်းတွင် ရင်းနှီးသော စကားစု “ထိုသူသည် သူ၏လူမျိုးအလယ်မှ ဖြတ်တောက်ခံရလိမ့်မည်” ကို ထင်ဟပ်စေသည် (ဝတ်ပြုရာ ၁၇:၄၊ ၉ ကိုကြည့်ပါ၊ ထွက်မြောက်ရာ ၁၂:၁၅၊ ၁၉ ကိုလည်း ကြည့်ပါ)။

Shall be destroyed. The OT passage (Deut. 18:19) that Peter quotes loosely reads at this point, “I will require it of him.” The words Peter substitutes echo the familiar OT phrase, “that man shall be cut off from among his people” (see Lev. 17:4, 9; cf. Ex. 12:15, 19).

၂၄။ ရှမွေလမှစ၍။ ရှမွေလကို ဤနေရာတွင် ဖော်ပြထားခြင်းသည် ပုရောဖက်များ၏ အုပ်စုတစ်ခုအနေဖြင့် ပထမဆုံး ပေါ်ထွက်လာသူဖြစ်ပြီး၊ အထူးသဖြင့် ပုရောဖက်များ၏ သင်ကျောင်းများနှင့် ဆက်စပ်နေသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ခရစ်နှစ်သုံးရာစုတွင် မစ္စနာ (Mishnah) စုစည်းသူ ယုဒဟာ-နာစီသည် ရှမွေလကို “ပုရောဖက်များ၏ဆရာ” ဟု ရည်ညွှန်းခဲ့သည် (စတာ့ခ်နှင့် ဘီလာဘတ်၊ Kommentar zum Neuen Testament, အတွဲ ၂၊ စာမျက်နှာ ၆၂၇ ကိုကြည့်ပါ)၊ ဤအမြင်သည် ပီတူရ၏ခေတ်ကာလတွင် လူသိများခဲ့သည့် အမြင်တစ်ခုဖြစ်နိုင်သည်။

24. From Samuel. Samuel is named here probably because with him the prophets of Israel first appear as a group, particularly in connection with the schools of the prophets. In the 3d century a.d. Judah ha-Nasi, the compiler of the Mishnah, referred to Samuel as “the teacher of the prophets” (see Strack and Billerbeck, Kommentar zum Neuen Testament, vol. 2, p. 627), and this may well represent a view current in Peter’s day.

ဤရက်များ။ ပီတူရက ဤနေရာတွင် “ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကာလ” (အခန်းကဏ္ဍ ၂၁) ကို ရည်ညွှန်းသည်လား၊ သို့မဟုတ် သူနှင့်သူ၏ နားထောင်သူမါးနေထိုင်န7သည့် ထူးခြားသောကာလကို ရည်ညွှန်းသည်လား မရှင်းလင်းပါ။ သူသည် ဤနှစ်ခုကို သူ၏စိတ်ထဲတွင် ပေါင်းစည်းထားပြီး၊ သူမြင်တွေ့နေရသည့် ဖြစ်ရပ်များသည် နောက်ဆုံးမြင်ကွင်းများကို ဆောင်ကြဉ်းလာလိမ့်မည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည် (တမန်တော်များ၏အကျဉ်း ၂:၁၇ ကိုကြည့်ပါ)။

These days. It is not clear whether Peter refers here to the “times of restitution” (v. 21) or to the remarkable times in which he and his hearers were then living. He may, indeed, have coalesced the two in his thinking, believing that the events he was witnessing would finally usher in the closing scenes (cf. ch. 2:17).

၂၅။ ပုရောဖက်များ၏သားများ။ ပုရောဖက်များသည် ၎င်းတို့၏ သတင်းစကားများနှင့်အတူ အထူးသဖင့် ဣသရေလလူမျိုးများထံသို့ စေလွှတ်ခံခဲ့ရသည် (ရောမ ၃:၂ ကိုကြည့်ပါ)။

25. Children of the prophets. The prophets, with their messages, were sent especially to the Israelites (see Rom. 3:2).

ပဋိညာဉ်တော်၏။ ဤနေရာတွင် ပီတူရက အာဗြဟံ၏ပဋိညာဉ် (ကမ္ဘာဦး ၁၂:၃) ကို ပေါလုကဲ့သို့ပင် ကယ်တင်ခြင်းပဋိညာဉ်နှင့် တထပ်တည်းဖြစ်စေသည် (ဂလာတိ ၃:၈)။ ယုဒလူမျိုးများသည် ဝိညာဉ်ရေးရာ အလင်းနှင့် အခွင့်ထူးများကို ရရှိခံစားခဲ့သော်လည်း၊ ယေရှုကို မယ်ရှိအဖြစ် မတိမ်းမယိမ့်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ခေတ်အဆက်ဆက်တွင်၊ အထူးသဖြင့် ယခုခေတ်တွင်၊ ဝိညာဉ်ရေးရာ အခွင့်ထူးများကို ခံစားနေရသူများသည် ထိုနည်းတူ မတိမ်းမယိမ့်ဖြစ်နိုင်သည်။

Of the covenant. Here Peter identifies the Abrahamic covenant (Gen. 12:3) with the covenant of salvation in the same way as does Paul (Gal. 3:8). In spite of the spiritual light and privileges the Jews enjoyed, they failed to recognize Jesus as the Messiah. In every age, and particularly now, those who enjoy special spiritual privileges may be guilty of the same failure.

သင်၏အမျိုးအနွယ်တွင်။ ကမ္ဘာဦး ၁၂:၃ ကို ရည်ညွှန်းပြီး၊ ပေါလုက ခရစ်တော်ကို “အမျိုးအနွယ်” အဖြစ် သတ်မှတ်ကာ၊ ခရစ်တော်ထဲတွင် သစ္စာရှိသူအားလုံးကို အာဗြဟံ၏ အမွေဆက်ခံသူများအဖြစ် သတ်မှတ်သည် (ဂလာတိ ၃:၁၆၊ ၂၉)။ ပီတူရ၏ အသုံးပြုမှုသည် ဤမျှထိ ရှင်းလင်းမထားသော်လည်း၊ သူကိုးကားရာတွင် ခရစ်တော်ကို ထင်ရှားစွာ ရည်ညွှန်းသည်။

In thy seed. Referring to Gen. 12:3, Paul makes Christ the “seed,” and all the faithful in Christ heirs of Abraham (Gal. 3:16, 29). Peter’s use of the passage is not so explicit, but in quoting it he plainly refers it to Christ.

၂၆။ သင်တို့ထံသို့ ဦးစွာ။ ယုဒလူမျိုးများသည် ဧဝံဂေလိသတင်းကို ဦးစွာလက်ခံရမည်ဖြစ်သည်မှာ ထူးခြားသည်။ ပီတူရသည် ဧဝံ Buddhismလိသတင်းကို အမျိုးသားများထံ ဟောပြောရမည့်အခြေအနေများကို မသိရှိသေးသော်လည်း၊ သူ၏စကားများသည် သတင်းစကားသည် ယုဒလူမျိုးထံ ဦးစွာသွားရမည်ဟူသော ရှင်းလင်းသော နားလည်မှုကို ဖော်ပြသည်။ ဤအစဉ်အလျောက်ကို ပေါလုလည်း အသုံးပြုခဲ့သည်။ “ယုဒလူမျိုးထံ ဦးစွာ၊ ထို့နောက် ဂရိလူမျိုးထံ” (ရောမ ၁:၁၆၊ အခန်းကဏ္ဍ ၂:၉၊ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ)။ သသည် ဧဝံဂေလိသတင်းဟောပြောရာတွင် ဤအစဉ်အတိုင်း မကြာခဏ လိုက်နာခဲ့သည်၊ ၎င်းသည် ပုံသေနည်းတစ်ခုဖြစ်လာခဲ့သည် (တမန်တော်များ၏အကျဉ်း ၁၃:၄၆၊ အခန်းကဏ္ဍ 44း ၉:၁၉၊ ၂၀၊ ၁၄:၁၊ ၁၇:၁–၃ ကိုကြည့်ပါ)။ အတွဲ IV၊ စာမျက်နှာ ၂၉၊ ၃၀ ကိုလည်း ကြည့်ပါ။

26. Unto you first. This precedence of the Jew as recipient of the gospel is noteworthy. Peter did not as yet know the conditions under which the gospel was to be preached to the heathen, but his words imply a distinct understanding that the message was to go first to the Jews. This sequence was also used by Paul: “To the Jew first, and also to the Greek” (Rom. 1:16; cf. ch. 2:9, 10). He followed it so frequently in his gospel preaching that it became a formula (Acts 13:46; see chs. 9:19, 20; 14:1; 17:1–3). Compare Vol. IV, pp. 29, 30.

သားတော်။ ဂရိစကားလုံး pais (အခန်းကဏ္ဍ ၁၃ ကိုကြည့်ပါ)။

Son. Gr. pais (see on v. 13).

ယေရှု။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) ဤစကားလုံးကို ဖယ်ထုတ်ရန် ထောက်ခံသည်။

Jesus. Textual evidence attests (cf. p. 10) the omission of this word.

သင်တို့ကို ကောင်းချီးပေးရန်။ ဤနေရာတွင် ရည်ညွှန်းထားသည့် ကောင်းချီးသည် ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းနောက်တွင် လိုက်ပါပြီး၊ လူသားတစ်ဦးအား အပြစ်မှ ခရစ်တော်ထဲတွင် ရှိသည့် ဘဝသစ်သို့ ပြောင်းလဲနိုင်စေသော ခရစ်တော်၏ တန်ခိုးကို ဆိုလိုသည်။ ဤဘဝသစ်သည် ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းဖြင့် ဖြစ်နိုင်သည် (ဧဖက် ၂:၄–၆၊ ကောလောသဲ ၂:၁၂၊ ၁၃ ကိုကြည့်ပါ)။

To bless you. The blessing referred to here follows the resurrection and involves the power of Christ that enables a man to turn from sin to the new life that is in Him. This new life of the believer is made possible by the resurrection (see Eph. 2:4–6; Col. 2:12, 13).

ဖယ်ထုတ်ခြင်း။ ဤနေရာတွင် အသုံးပြုထားသည့် ဂရိစကားလုံး apostrephō သည် epistrephō နှင့် ဆက်စပ်နေပြီး၊ LXX တွင် ဟီဘရူး စကားလုံး shub ကို ဘာသာပြန်ရာတွင် မကြာခဏ အသုံးပြုသည် (အခန်းကဏ္ဍ ၁၉ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤကျမ်းပိုဒ်သည် မရှင်းလင်းပါ။ ၎င်းကို ယေရှုသည် လူတို့ကို အပြစ်မှ ဖယ်ထုတ်သည် သို့မဟုတ် လူတို့သည် အပြစ်မှ ဖယ်ထုတ်သောအခါ ကောင်းချီးပေးသည်ဟု နားလည်နိုင်သည်။ အနှစ်သာရအားဖြင့် ဤအချက်နှစ်ခုစလုံး မှန်ကန်သည်။

Turning away. The Greek verb here, apostrephō, like the related verb epistrephō, is used frequently in the LXX to translate the Heb. shub (see on v. 19). This passage ambiguous. It may be understood either as meaning that Jesus turns away men from iniquity or that He blesses them when they turn away from iniquity. In a sense both of these are true. The blessings of salvation can come only through the restoring power of the Holy Spirit, following upon the necessary turning away from sin, with repentance and conversion.

ellen g. White comments

1, 2 AA 57

1–6 SR 248

1–26 AA 57-60; SR 248-250

2 EW 192

4–11 AA 58

7–10 SR 249

8, 9 EW 192

12 AA 59; SR 249

12–16 EW 192

14, 15 TM 268

14–19 AA 59

15 AA 61

16–18 SR 249

19 Ev 702; EW 71, 86, 271; GC 613; ML 58; MYP 74; PP 358; SC 23; 1T 183, 619; 4T 40; 8T 103; 9T 155, 216, 268

19, 20 GC 485, 612

21 DA 769; GC 301

22 DA 34, 52, 193

22, 23 FE 405

25, 26 AA 60

အခန်းကြီး - ၄

chapter 4

၁ ယုဒလူများ၏အုပ်ချုပ်သူများသည် ပေတရု၏တရားဒေသနာကြောင့် စိတ်ဆိုးဒေါသထွက်ကြသည်။ ၄ (သို့သော် နှုတ်ကပတ်တရားကိုကြားနာသော လူထောင်ပေါင်းများစွာသည် ယုံကြည်သူများဖြစ်လာကြသည်။) သူတို့သည် ပေတရုနှင့်ယောဟန်ကို ထောင်ချထားသည်။ ၅ ထို့နောက် စစ်ဆေးမေးမြန်းမှုတွင် ပေတရုသည် ခြေဆွံ့သူအား ယေရှု၏နာမတော်အားဖြင့် အနာပျောက်ကြောင်း၊ ထိုယေရှုအားဖြင့်သာလျှင် ကျွန်ုပ်တို့သည် ထာဝရသက်ဆိုးရှည်စွာ ကယ်တင်ခြင်းခံရမည်ဖြစ်ကြောင်း ရဲရင့်စွာ ထွက်ဆိုသည်။ ၁၃ သူတို့သည် ပေတရုနှင့်ယောဟန်အား ထိုနာမတော်ဖြင့် တရားမဟောရန် တားမြစ်ကြပြီး ခြိမ်းခြောက်စကားများလည်း ထပ်မံပြောဆိုသည်။ ၂၃ ထိုအခါ အသင်းတော်သည် ဆုတောင်းခြင်းသို့ ဦးတည်သွားသည်။ ၃၁ ဘုရားသခင်သည် သူတို့စည်းဝေးရာ နေရာကို လှုပ်ရှားစေခြင်းဖြင့် သူတို့၏ဆုတောင်းခြင်းကို ကြားတော်မူကြောင်း သက်သေပြတော်မူသည်။ အသင်းတော်အား သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏ဆုကျေးဇူးနှင့် အချင်းချင်း မေတ္တာနှင့် ကရုဏာဖြင့် ခိုင်ခံ့စေတော်မူသည်။

1 The rulers of the Jews offended with Peter’s sermon, 4 (though thousands of the people were converted that heard the word,) imprison him and John. 5 After, upon examination Peter boldly avouching the lame man to be healed by the name of Jesus, and that by the same Jesus only we must be eternally saved, 13 they command him and John to preach no more in that name, adding also threatening, 23 whereupon the church fleeth to prayer. 31 And God, by moving the place where they were assembled, testified that he heard their prayer: confirming the church with the gift of the Holy Ghost, and with mutual love and charity.

၁. သူတို့ဟောပြောနေစဉ်၊ တမန်တော်များ၏လှုပ်ရှားမှုများသည် ယုဒအုပ်ချုပ်သူများအတွက် နက်ရှိုင်းပြီး ရန်လိုသော စိတ်ဝင်စားမှုဖြစ်လာသည်။ ခြေဆွံ့သူအား ပျောက်ကင်းစေခြင်းသတင်းသည် ယခုအခါ မြို့တွင်းသို့ လျင်မြန်စွာ ပြန့်နှံ့သွားပြီး၊ သခင်ယေရှုအား သေဒဏ်ပေးခဲ့သော စံဒရင်အုပ်ချုပ်သူများသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာနှင့် ယခုမှပြန်လည်ထိတွေ့ရသည်မှာ ယေရှုသေကြောင်းကံဆောင်ခြင်းပြီးနောက် ပထမဆုံးအကြိမ်ဖြစ်သည်။ ယေရှုသေကြောင်းကံဆောင်ပြီး ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်သာ ကြာမြင့်ခဲ့သည်။ ဤကာလအတွင်း ယုဒအုပ်ချုပ်သူများသည် ကိုယံးကယဖဟးက အကြံပေးခဲ့သည့်အတိုင်း (ယောဟန် ၁၁:၄၉-၅၀) ယေရှုအား နိုင်ငံတော်၏ လုံခြုံရေးအတွက် ဖယ်ရှားပြီးသည်ဟု မိမိကိုယ်ကို ဂုဏ်ပြုခဲ့ကြသည်။ သူတို့သည် ယေရှု၏သင်္ချိုင်းသည် ဗလာဖြစ်နေသည်ကို သိရှိခဲ့ပြီး၊ ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းကို မယုံကြည်ဘဲ၊ တပည့်များက သူ၏ရုပ်အလောင်းကို ခိုးယူသွားသည်ဟု သတင်းများကို အလျင်အမြန် ဖြန့်ဝေခဲ့ကြသည် (မဿဲ ၂၈:၁၃-၁၅)။ ယုဒအုပ်ချုပ်သူအချို့သည် ပင်တေကုတ္တေပွဲနေ့အတွေ့အကြုံတွင် ရှိနေခဲ့သလားဆိုသည်မှာ မသိရသော်လည်း၊ ထိုနေ့၏ဖြစ်ရပ်များနှင့် အသင်းတော်သစ်၏ ကြီးထွားလာမှုကို သူတို့သိရှိခဲ့ရမည်ဖြစ်သည်။ ယခုအခါ ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ အဓိကပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ နှစ်ဦးသည် ဗိမာန်တော်၏ ဝင်ပေါက်တွင် ပေါ်တင်ဟောပြောနေသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။

1. As they spake. By this time, and ever afterward, the activities of the apostles were a matter of deep and unfriendly interest to the Jewish authorities. Apparently, news of the healing of the lame man had now spread rapidly through the city, and for the first time since the crucifixion the leaders of the Sanhedrin, who condemned the Lord, had come again in contact with Christianity. Only a few weeks had passed since the crucifixion. During this time the Jewish leaders doubtless had congratulated themselves on having got rid of Jesus for the safety of the nation, as Caiaphas had advised (John 11:49, 50). They knew that Jesus’ grave had been found empty, and, refusing to believe in the resurrection, they had busily spread the report that the disciples had stolen His body (Matt. 28:13–15). Whether some of the Jewish leaders had been present during the experience of the day of Pentecost is not known, but certainly they must have heard of the happenings of that day, and of the growth of the new church. Now two main spokesmen of the Christians were found teaching openly in the very portals of the Temple itself.

ယဇ်ပုရောဟိတ်များ။ ဗိမာန်တော်၏ဝန်ဆောင်မှုများကို တာဝန်ယူထားသော အမျိုးအစားတစ်ခုအနေဖြင့် (၁ ရာဇဝင်း ၂၄:၁-၁၉ ကိုကြည့်ပါ)၊ ခြေဆွံ့သူအား ပျောက်ကင်းစေခြင်းကို အံ့ဩစွာ မြင်တွေ့ခဲ့သော လူထုအများကြောင့် စိတ်ဆိုးဒေါသထွက်သူများဖြစ်သည်။

Priests. In charge, as a class, of the Temple services (see 1 Chron. 24:1–19), and naturally the first to take offense at the multitudes who in astonishment had witnessed the healing of the lame man.

ဗိမာန်တော်မှူး။ ယေရှုဖမ်းဆီးခံရစဉ်က ရှိခဲ့သော အရာရှိများထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်ပုံရသည် (လုကာ ၂၂:၅၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ဓမ္မဟောင်းတွင် “ဘုရားသခင်၏အိမ်တော်၏ အုပ်ချုပ်သူ” ဟူသော ရာထူးရှိသူတစ်ဦးကို ဖော်ပြထားသည် (၁ ရာဇဝင်း ၉:၁၁; ၂ ရာဇဝင်း ၃၁:၁၃; နေဟမိ ၁၁:၁၁)။ ၂ မက္ကဘီ ၃:၄ တွင် ဗင်္ဂျမင်လူတစ်ဦးအား “ဗိမာန်တော်၏ အုပ်ချုပ်သူ” အဖြစ် ဖော်ပြထားသည်။ လုကာသည် ဗိမာန်တော်မှူးကို ထပ်ခါတလဲလဲ ဖော်ပြထားသည် (လုကာ ၂၂:၅၂; တမန်တော် ၅:၂၄, ၂၆)၊ ယိုးဇဖပ်စ်လည်း ဤအရာရှိကို ဖော်ပြထားသည် (စစ်ပွဲ ii. ၁၇. ၂ [၄၀၉]; ရှေးဟောင်းပစ္စည်းများ xx. ၉. ၃)။ ယိုးဇဖပ်စ်ဖော်ပြသော အရာရှိသည် လုကာဖော်ပြသော အရာရှိနှင့် သိသာထင်ရှားစွာ တူညီပြီး၊ ဓမ္မဟောင်းနှင့် ၂ မက္ကဘီတွင် ဖော်ပြထားသူများနှင့် တူညီပေမည်။ နောက်ပိုင်းယုဒစာပေများတွင် ဤကျမ်းပိုဒ်တွင် “ဗိမာန်တော်မှူး” နှင့် သက်ဆိုင်နိုင်သော အရာရှိများစွာကို ဖော်ပြထားသည်။ ထိုအထဲမှ တစ်ဦးမှာ ’အိရှဟါရ်ဟဘဘယိသ်၊ “ဗိမာန်တော်တောင်၏အရာရှိ” ဖြစ်သည် (မစ်ရှနာ မစ်ဒိုသ် ၁. ၂၊ တလ်မွဒ်၏ ဆွန်စီနိုထုတ်ဝေမှု၊ စာမျက်နှာ ၁)။ ဤသူသည် စစ်သားမဟုတ်ဘဲ၊ ဗိမာန်တော်ကို အထူးသဖြင့် ညအခါတွင် စောင့်ကြပ်သော ယဇ်ပုရောဟိတ်များနှင့် လေဝိလူများ၏ အစောင့်အရှောက်ကို ကြီးကြပ်သူဖြစ်သည်။ စစ်ဆေးသူအနေဖြင့် သူသည် ညအခါတွင် ဂိတ်များအားလုံးကို လှည့်လည်စစ်ဆေးပြီး အိပ်ပျော်နေသူများကို နှိုးဆွသည်။ သူသည် ပေတရုက ဟောပြောခဲ့သော ဗိမာန်တော်၏ အပြင်ဘက်ဝင်ပေါက်ဧရိယာကို အထူးတာဝန်ယူထားပုံရသည်။ ဤကျမ်းပိုဒ်တွင် “ဗိမာန်တော်မှူး” နှင့် ပိုမိုဖြစ်နိုင်ချေရှိသူမှာ ဆီဂါန်ဟက္ကိုဟာနိမ်၊ “ယဇ်ပုရောဟိတ်များ၏ အုပ်ချုပ်သူ” ဖြစ်သည်။ သူသည် မင်းထီးယဇ်ပုရောဟိတ်ပြီးနောက် ဒုတိယအဆင့်ရှိပြီး၊ မင်းထီးယဇ်ပုရောဟိတ်အား ၎င်း၏တရားဝင်တာဝန်များတွင် ကူညီပေးကာ၊ ဗိမာန်တော်ဧရိယာတစ်ခုလုံး၏ ဝန်ဆောင်မှုများနှင့် စည်းကမ်းထိန်းသိမ်းရေးအတွက် အထွေထွေတာဝန်ယူသည်။

Captain. Apparently one of the same officers present at the arrest of Jesus (see Luke 22:52): The OT mentions an officer whose title was “the ruler of the house of God” (1 Chron. 9:11; 2 Chron. 31:13; Neh. 11:11). A Benjamite is mentioned in 2 Maccabees 3:4 as being “governor of the temple.” Luke repeatedly mentions the “captain” of the temple (Luke 22:52; Acts 5:24, 26), and Josephus also refers to this official (War ii. 17. 2 [409]; Antiquities xx. 9. 3). The official mentioned by Josephus is quite evidently the one mentioned by Luke, and may be identical with the ones mentioned in the OT and 2 Maccabees. In later Jewish writings several officials are mentioned who might answer to the “captain of the temple” in the present passage. One of these was the ’ish har habbayith, the “officer of the temple mount” (Mishnah Middoth 1. 2, Soncino ed. of the Talmud, p. 1). This man was not of the soldiery, but had supervision of the guard of priests and Levites who had custody of the Temple, especially at night. As an inspector he made his nightly rounds, visiting all the gates and rousing any slumberers. He seems to have had particular charge of the outer court, the area in which Peter had just made his address. Another official who more probably is to be identified with the “captain” in the present passage, was the segan hakkohanim, the “prefect of the priests.” He ranked next to the high priest, assisted him in his official functions, and had general responsibility for the Temple services and the maintenance of order throughout the Temple area.

ဆဒ္ဒုကဲများ။ အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၂-၅၃ ကိုကြည့်ပါ။ ဆဒ္ဒုကဲများသည် ခရစ်ဝင်ကျမ်းဇာတ်လမ်းတွင် မကြာခဏဖော်ပြခံရသည်မဟုတ်။ အခန်း ၂၃:၈ တွင် ၎င်းတို့သည် “ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်း၊ ကောင်းကင်တမန်၊ ဝိညာဉ်မရှိဟု ဆိုသူများ” အဖြစ် ဖော်ပြထားသည်။ ယေရှုနှင့် သူ၏တမန်တော်များက ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းနှင့် အနာဂတ်ဘဝ၏အဆိုကို အလေးထားပြောဆိုသောအခါ၊ ဆဒ္ဒုကဲများသည် မဿဲ ၂၂:၂၃-၃၃ နှင့် ယခုဖြစ်ရပ်တွင်ကဲ့သို့ ဆန့်ကျင်သူများအဖြစ် ပေါ်ထွက်လာသည်။

Sadducees. See Vol. V, pp. 52, 53. The Sadducees are not mentioned frequently in the gospel story. In ch. 23:8 they are described as saying “that there is no resurrection, neither angel, nor spirit.” It was when the doctrine of the resurrection and the future life was emphasized by Jesus and His apostles that the Sadducees appeared as opponents, as in Matt. 22:23–33 and in the present instance.

သူတို့၏တပည့်များသည် ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းကို ဟောပြောနေသည်ကို ယခုတွေ့ရှိသောအခါ၊ ဆဒ္ဒုကဲများသည် သခင်ယေရှုအား ဆန့်ကျင်ခဲ့သည့်အတိုင်း ၎င်းတို့အား တုံ့ပြန်ပြီး အသင်းတော်ကို ညှဉ်းဆဲသူများဖြစ်လာသည်။ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ဆဒ္ဒုကဲတစ်ဦးတစ်ယောက်မျှ ခရစ်ဝင်ကျမ်းကို လက်ခံသည်ဟူသော မှတ်တမ်းမရှိပါ။ ဖာရိဆီများကမူ အချို့သည် ယုံကြည်သူများဖြစ်ကြသည်ဟု ကြွေးကြော်ခဲ့ကြသည် (တမန်တော် ၁၅:၅; အခန်း ၂၃:၆ ကိုကြည့်ပါ)။

When they now found His disciples preaching the resurrection, the Sadducees reacted to them as they had to the Lord Himself and became persecutors of the church. There is no record in the NT of any Sadducee accepting the gospel. Not so with the Pharisees, some of whom professed themselves believers see (Acts 15:5; cf. ch. 23:6).

သူတို့ထံသို့ ရောက်လာသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ၎င်းတို့ကို ဖမ်းဆီးရန်ဖြစ်သည်။

Came upon them. That is, to arrest them.

၂. စိတ်ဆိုးဒေါသထွက်ခြင်း။ သို့မဟုတ် “စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်ခြင်း”၊ “စိတ်လှုပ်ရှားခြင်း”။ ဤကြိယာသည် ဖိလိပ္ပိမြို့တွင် မိန်းမပျိုတစ်ဦးက ပေါလုနောက်သို့ အော်ဟစ်လိုက်လာသောအခါ ပေါလု၏ခံစားချက်ကို ဖော်ပြရန် အသုံးပြုသည် (အခန်း ၁၆:၁၈)။ ယုဒအုပ်ချုပ်သူများသည် တပည့်များက ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်း၏အဆိုကို ဟောပြောသည့်အတွက်သာမက၊ ၎င်းတို့သည် လေ့ကျင့်သင်ကြားခံရခြင်း သို့မဟုတ် ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ ဟောပြောနေသည့်အတွက်လည်း စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်ကြသည်၊ ယေရှုလည်း ဤသို့ပြုခဲ့သည် (ယောဟန် ၇:၁၄-၁၅)။ ဘာသာရေးအာဏာရှိသူများသည် ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် ခန့်အပ်ခံရခြင်းမရှိသော သူများ၏ ဝန်ဆောင်မှုကို ကန့်ကွက်ခြင်းသည် မထူးဆန်းပါ။ အာဏာအချို့ကို လက်ထဲတွင် ကိုင်ဆောင်ထားသူများသည် ၎င်းတို့သာလျှင် အများပြည်သူရှေ့တွင် ဖျော်ဖြေရန် သူတစ်ပါးကို ညွှန်ကြားနိုင်သည်ဟု အလွယ်တကူ ထင်မှတ်တတ်ကြသည်။

2. Being grieved. Or, “being annoyed,” “being worked up.” This verb is used to describe Paul’s feeling when the young woman came crying after him in Philippi (ch. 16:18). The Jewish leaders were annoyed not only because the disciples taught the doctrine of the resurrection, so opposed to the thinking of the chief priests, who were Sadducees, but also because they taught when they were not trained or authorized to do so, even as Jesus had done (John 7:14, 15). It has been no infrequent thing for men in ecclesiastical authority to take exception to the ministry of those who have not been commissioned by themselves. Men with some power in their hands may easily fancy that only they can instruct others how to perform publicly.

သူတို့သည် ဟောပြောသည်။ အုပ်ချုပ်သူများက တမန်တော်များကို ကန့်ကွက်သည့် အကြောင်းအမျိုးမျိုးထဲမှ တစ်ခုမှာ ၎င်းတို့သည် “အလိမ္မာမသင်ကြားခံရသော အသိဉာဏ်နည်းသူများ” (ကျမ်းပိုဒ် ၁၃) ဖြစ်ပြီး လူများကို သင်ကြားရန် မသင့်လျော်ဟု ယူဆခြင်းဖြစ်သည်။

That they taught. One of the objections the authorities brought against the apostles was doubtless that they were “unlearned and ignorant men” (v. 13), and so not fit to teach the people.

ယေရှုအားဖြင့် ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းကို ဟောပြောသည်။ သို့မဟုတ် “ယေရှုတွင် ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းကို ကြွေးကြော်သည်”။ တမန်တော်များသည် ယေရှု၏ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းနှင့်ဆိုင်သော ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်း၏အဆိုကို ဟောပြောခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် သေလွန်သူများ၏ အထွေထွေရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်း၏ သက်သေအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်၊ ဤအဆိုကို ဆဒ္ဒုကဲများက ငြင်းပယ်ခဲ့သည်။ အခန်း ၂၃:၈ ကိုကြည့်ပါ။ ပေါလုသည် နောက်ပိုင်းတွင် ခရစ်တော်၏ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းသည် ဖြောင့်မတ်သူအားလုံး သေခြင်းမှ ရှင်ပြန်ထမြောက်မည်ဖြစ်ကြောင်း အာမခံချက်တစ်ခုဖြစ်သည်ဟု အလေးထားပြောဆိုခဲ့သည် (၁ ကောရိန္သု ၁၅:၁၆-၂၃; ဖိလိပ္ပိ ၃:၁၀-၁၁)။

Preached through Jesus the resurrection. Rather, “proclaiming in Jesus the resurrection.” The apostles preached the doctrine of the resurrection “in Jesus,” that is, in terms of His resurrection, which served as proof of the general resurrection of the dead, a doctrine the Sadducees rejected. See ch. 23:8. Paul later emphasized that Christ’s resurrection was a pledge that all the righteous would rise from the dead (1 Cor. 15:16–23; Phil. 3:10, 11).

၃. ထိန်းသိမ်းခြင်း။ သို့မဟုတ် “ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခြင်း”။ ဤအတွေ့အကြုံသည် တမန်တော်များအား ပထမဆုံးအကြိမ် ညှဉ်းဆဲခြင်းကို မိတ်ဆက်ပေးသည်။

3. In hold. Or, “in custody.” This experience introduces the first persecution of the apostles.

ညနေ။ ခြေဆွံ့သူအား ပျောက်ကင်းစေခြင်း၏ဇာတ်လမ်းသည် နေ့လယ်သုံးနာရီခန့်တွင် စတင်သည်ကို သတိရပါ (အခန်း ၃:၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤလူအား ပျောက်ကင်းစေပြီးနောက် ပေတရုသည် ၎င်း၏ဟောပြောချက်ကို ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး၊ ထို့နောက် သူနှင့်ယောဟန်ကို ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် “ညနေ” ဖြစ်နေပြီဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် နေဝင်ချိန် သို့မဟုတ် ဆယ့်နှစ်နာရီခန့်တွင် စတင်သည်။ ယုဒလူများအတွက် ညအခါတွင် တရားစီရင်ခြင်းကို တားမြစ်ထားသောကြောင့်၊ ၎င်းတို့၏နေ့သည် ဆယ့်နှစ်နာရီတွင် ပြီးဆုံးပြီး၊ ယခုအခါ တရားရေးဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းစဉ်အတွက် နောက်ကျလွန်းနေပြီဖြစ်သည် (မဿဲ ၂၆ မှတ်ချက်များ၊ မှတ်စု ၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ရဗ္ဗိများသည် ယေရမိ ၂၁:၁၂၊ “အိုဒါဝိဒ်အိမ်တော်၊ ထာဝရဘုရားမိန့်တော်မူသည်ကား၊ နံနက်အခါ၌ တရားစီရင်လော့” ဟူသောကျမ်းချက်ကြောင့် ညအခါတရားစီရင်ခြင်းကို ကန့်သတ်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ဤကန့်သတ်ချက်ကို လသစ်ပွဲတော်ကြေညာခြင်းနှင့်ပတ်သက်သော ဆွေးနွေးမှုများအတွက်ပင် အသုံးပြုခဲ့သည် (မစ်ရှနာ ရိုရှဟာရှနာ ၃. ၁၊ တလ်မွဒ်၏ ဆွန်စီနိုထုတ်ဝေမှု၊ စာမျက်နှာ ၁၁၃)။

Eventide. It will be recalled that the story of the healing of the lame man begins at about 3:00 o’clock in the afternoon (see on ch. 3:1). After the healing of this man Peter made his address, and then he and John were arrested. By then it was “eventide,” which doubtless began about sunset, or the 12th hour. Since it was forbidden for the Jews to pass judgment in a night session, and their day closed with the 12th hour, it was now too late for a judicial proceeding (see Additional Notes on Matt 26, Note 2). The rabbis placed this restriction on night trials because of Jer. 21:12, “O house of David, thus saith the Lord; Execute judgment in the morning.” They applied this even to deliberations concerning the declaration of the newmoon festival (Mishnah Rosh Hashanah 3. 1, Soncino ed. of the Talmud, p. 113).

၄. သို့သော်။ သို့မဟုတ် “သို့ရာတွင်”။ တမန်တော်များကို ဖမ်းဆီးခြင်းက ယုံကြည်သူသစ်များကို မတားဆီးနိုင်ခဲ့ပါ။

4. Howbeit. Or, “but.” The new believers were not deterred by the arrest of the apostles.

လူများစွာ … ယုံကြည်ခဲ့ကြသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ပေတရုက မောရှေပြောခဲ့သော ပုရောဖက်အဖြစ် ဖော်ပြခဲ့သော ယေရှုကို ယုံကြည်ခဲ့ကြသည်။ ယုံကြည်သူတစ်ဦးချင်းစီသည် အသင်းတော်သို့ ဝင်ရောက်လာသော ကြီးထွားလာသော ယုံကြည်သူအုပ်စု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်လာသည်။

Many … believed. That is, on Jesus, whom Peter had set forth as the prophet concerning whom Moses had spoken. Each individual who believed, thus made himself part of a growing host of converts moving into the church.

ယောက်ျားများ။ ဂရိစကားလုံး အာနဲရ်၊ “အမျိုးသား”၊ “ယောက်ျား” ဟူ၍ မိန်းမနှင့် နှိုင်းယှဉ်ဖော်ပြသည်။ ယောက်ျားများကိုသာ ရေတွက်ခဲ့ပုံရသည် (မဿဲ ၁၄:၂၁ ကိုကြည့်ပါ)။

Men. Gr. anēr, “a male,” “a man” as contrasted with a woman. Apparently only the men were counted (see on Matt. 14:21).

ခန့်မှန်းငါးထောင်ခန့်ဖြစ်သည်။ သို့မဟုတ် “ခန့်မှန်းငါးထောင်ခန့်ဖြစ်လာသည်”။ လုကာသည် ဤနေရာတွင် တပည့်များ၏ စုစုပေါင်းဦးရေကို ဆိုလိုပြီး၊ ခြေဆွံ့သူအား ပျောက်ကင်းစေသည့်နေ့တွင် ယုံကြည်သူများသာမဟုတ်ဟု ဆိုလိုပုံရသည်။ ပင်တေကုတ္တေနေ့တွင် သုံးထောင်သည် ယုံကြည်သူဖြစ်လာခဲ့ပြီး၊ ထိုအချိန်မှစ၍ ယုံကြည်သူများသည် နေ့စဉ်အသင်းတော်သို့ ထပ်မံဝင်ရောက်လာခဲ့သည် (အခန်း ၂:၄၇)။

Was about five thousand. Or, “became about five thousand.” Luke probably means here that this was the aggregate number of the disciples, not just those converted on the day of the healing of the lame man. Three thousand had been converted at Pentecost, and since that time more believers had been added to the church daily (ch. 2:47).

၅. နောက်တစ်နေ့၌။ ဤသည်မှာ ယုဒအုပ်ချုပ်သူများအတွက် တရားရေးဆိုင်ရာ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုကို ပြုလုပ်ရန် ပထမဆုံးအခွင့်အရေးဖြစ်သည် (ကျမ်းပိုဒ် ၃ ကိုကြည့်ပါ)။

5. On the morrow. This was the first opportunity for the Jewish leaders to hold a judicial investigation (see on v. 3).

အုပ်ချုပ်သူများ။ ဤသည်မှာ ကျမ်းပိုဒ် ၁ တွင် ဖော်ပြထားသော “ယဇ်ပုရောဟိတ်များ” သို့မဟုတ် “မင်းထီးယဇ်ပုရောဟိတ်များ” ကို ရည်ညွှန်းခြင်းဖြစ်ပေမည်။

Rulers. This is probably a reference to the “priests,” or “high priests,” mentioned in v. 1.

အသက်ကြီးသူများ။ ဤနေရာတွင် ဖော်ပြထားသော အုပ်စုသည် ဟေဗြဲဘာသာဖြင့် ဇီကီနိမ်ဟု လူသိများသော သူများဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် စံဒရင်တွင် ယဇ်ပုရောဟိတ်များနှင့် ကျမ်းပြုဆရာများနှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် လူပုဂ္ဂိုလ်များကို ကိုယ်စားပြုသည်။

Elders. The group here mentioned were doubtless those known in Hebrew as zeqenim. They represented the lay element of the Sanhedrin, as contrasted with the scribes and priests.

ကျမ်းပြုဆရာများ။ စံဒရင်တွင် တတိယမြောက်အဖွဲ့ဝင်အုပ်စုမှာ ကျမ်းပြုဆရာများဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ပရော်ဖက်ရှင်နယ်ဥပဒေပညာရှင်များနှင့် ဥပဒေကို အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုသူများအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခံရသည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၅-၅၆ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်းတို့သည် အရည်အချင်းမပြည့်မီဟု ထင်ရသော သူများက တင်ပြသော သင်ကြားမှုသစ်ကို မကျေနပ်ဖြစ်ပေါ်မည်မှာ နားလည်နိုင်သည် (မဿဲ ၇:၂၉ ကိုကြည့်ပါ)။

Scribes. The third constituent group in the Sanhedrin was composed of scribes, who were professional jurists and recognized interpreters of the law (see Vol. V, pp. 55, 56). It is understandable that they would be resentful toward a new teaching presented by seemingly unqualified men (cf. Matt. 7:29).

၆. အန္နသ်။ ဤသူ (ယိုးဇဖပ်စ်က အနာနပ်စ်ဟု ခေါ်သည်)၊ ဇက်သ်၏သားဖြစ်ပြီး၊ အေဒီ ၆ ခန့်တွင် ရောမအုပ်ချုပ်သူ ကွီရင်နိယပ်စ် (ဆိုင်ရင်နိယပ်စ်) က ခန့်အပ်ခဲ့သော မင်းထီးယဇ်ပုရောဟိတ်ဖြစ်ပြီး၊ အေဒီ ၁၄ ခန့်တွင် ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခံရသည် (ယိုးဇဖပ်စ် ရှေးဟောင်းပစ္စည်းများ xviii. ၂. ၁-၂)။ ခရစ်တော်ကို ပထမဆုံး အန္နသ်ထံသို့ ခေါ်ဆောင်လာခဲ့ပြီး (ယောဟန် ၁၈:၁၃)၊ ထို့နောက် သူက ယခုလက်ရှိမင်းထီးယဇ်ပုရောဟိတ် ကိုယံးကယဖဟးထံသို့ ပို့ဆောင်ခဲ့သည်။ ဤအချက်က အန္နသ်သည် ထိုအချိန်တွင် မင်းထီးယဇ်ပုရောဟိတ်မဟုတ်သော်လည်း၊ ယုဒလူများအကြားတွင် သြဇာကြီးမားသော ရာထူးတစ်ခုကို ပိုင်ဆိုင်ထားကြောင်း ဖော်ပြသည်။ ၎င်းသည် ကိုယံးကယဖဟးသည် အန္နသ်၏ ယောက္ခမဖြစ်သည်ဟူသော အချက်ကြောင့် အထူးနားလည်နိုင်သည်။ အန္နသ်နှင့် ကိုယံးကယဖဟး၏ တိကျသောလုပ်ဆောင်ချက်များကို ယခုအခါ အတိအကျသိရှိရန် မဖြစ်နိုင်တော့ပေ။ မင်းထီးယဇ်ပုရောဟိတ်ရာထူးကို တစ်ကြိမ်ရယူခဲ့သူများသည် ၎င်းတို့၏တာဝန်ထမ်းဆောင်မှု ပြီးဆုံးပြီးနောက်တွင်လည်း ထိုရာထူးအမည်ကို ဆက်လက်ထမ်းဆောင်သည်မှာ ထုံးစံဖြစ်ပုံရသည်။ အန္နသ် သေဆုံးချိန်တွင် သူ၏သားငါးဦးသည် မင်းထီးယဇ်ပုရောဟိတ်များဖြစ်ခဲ့သည် (ယိုးဇဖပ်စ် ရှေးဟောင်းပစ္စည်းများ xx. ၉. ၁)။ သို့သော် သူ၏အိုမင်းရင့်ရော်မှုသည် အေဒီ ၆၆-၇၃ စစ်ပွဲအတွင်း သူပုန်များက ဗိမာန်တော်တွင် ကျူးလွန်သော ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများကြောင့် မှုန်ဝါးသွားခဲ့သည် (ယိုးဇဖပ်စ် စစ်ပွဲ iv. ၃. ၇၈ [၁၅၁-၁၅၇] ကိုကြည့်ပါ)။

6. Annas. This man (called Ananus by Josephus), son of Seth, became high priest about a.d. 6 by appointment of the Roman governor Quirinius (Cyrenius), and was deposed about a.d. 14 (Josephus Antiquities xviii. 2. 1, 2). Christ had been brought first before Annas (John 18:13), and was afterward sent by him to the current high priest, Caiaphas. This would indicate that although then not actually high priest, Annas held a place of high influence among the Jews. This is particularly understandable in view of the fact that Caiaphas was Anna’s son-in-law. It is probably impossible now to ascertain exactly the functions of the two men Annas and Caiaphas. Apparently it was customary for those who once had held the office of high priest to continue to carry the title after they had ceased to officiate. By the time of Annas’ death five of his sons had been high priests (ibid. xx. 9. 1). But his old age was clouded by the atrocities committed in the Temple by insurgents during the war of a.d. 66–73 (see Josephus War iv. 3. 78 [151–157]).

ကိုယံးကယဖဟး။ ကိုယံးကယဖဟးသည် အေဒီ ၁၈ သို့မဟုတ် ၁၉ ခန့်တွင် ခန့်အပ်ခံရပြီး၊ အေဒီ ၃၆ ခန့်တွင် ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခံရသည်။ ခရစ်ဝင်ကျမ်းများတွင် သူသည် မူဝါဒနှင့် အကျိုးအမြတ်ကို ဦးစားပေးသူအဖြစ် ဖော်ပြခံရသည် (ယောဟန် ၁၈:၁၄။ “အန္နသ်” အောက်တွင် ကြည့်ပါ)။

Caiaphas. Caiaphas had been appointed about a.d. 18 or 19, and was deposed about a.d. 36. He is pictured in the Gospels as a man of policy and expediency (John 18:14. See above under “Annas.”)

ယောဟန်။ ဤသူသည် အေဒီ ၇၀ တွင် ဗိမာန်တော်ဖျက်ဆီးခံရမှုမတိုင်မီ အနှစ်လေးဆယ်ကာလအတွင်း ၎င်း၏သြဇာဩဇာ အထွတ်အထိပ်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်ဟု ဆိုခံရသော ယုဒခေါင်းဆောင် ယောဟနန် (ဆိုလိုသည်မှာ ယောဟန်) ဘင်ဇက္ကိုင်ဖြစ်ပေမည်။ ယုဒ-ရောမစစ်ပွဲအပြီးတွင် သူသည် ဂျမ်းနီယာရှိ ကောင်စီတစ်ခု၏ တည်ထောင်သူနှင့် ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်လာခဲ့သည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၇၈ ကိုကြည့်ပါ)။ သို့သော်၊ ဤခွဲခြားသတ်မှတ်မှုသည် အလွန်မသေချာပါ။ ရှေးဟောင်းစာမူတစ်ခုတွင် “ယောနသန်” ဟု ဖတ်ရှုထားသည့်အလျောက်၊ ဤသူသည် ကိုယံးကယဖဟးပြီးနောက် မင်းထီးယဇ်ပုရောဟိတ်အဖြစ် အနည်းငယ်ကာလတာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး၊ ဖီလိခ်စ်လက်ထက် (အေဒီ ၅၂-၆၀ ခန့်) တွင် ထပ်မံထမ်းဆောင်ခဲ့သော အန္နသ်၏သား ယောနသန်ဖြစ်ပေမည်။

John. This may have been Johanan (that is, John) ben Zakkai, a Jewish leader who is said to have been at the height of his influence 40 years before the destruction of the Temple in a.d. 70. After the Jewish-Roman war he was founder and president of the Council at Jamnia (see Vol. V, p. 78). However, the identification is very uncertain. Another possibility, suggested by one ancient manuscript that reads “Jonathan,” is that this man was Annas’ son Jonathan, who became high priest for a short time after Caiaphas, and again in the days of Felix (c. a.d. 52–c. 60).

အလက်ဇန္ဒား။ ဤသူအား တိကျစွာ ခွဲခြားသတ်မှတ်ရန် မဖြစ်နိုင်တော့ပါ။

Alexander. No certain identification of this man is possible.

၅. ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်း၏ ဆွေမျိုးများ။ တမုဒ် (ပသခါလမစ် ၅၇အေ၊ ဆွန်စီနို ထုတ်ဝေမှု၊ စာမျက်နှာ ၂၈၅) တွင် ဤအချိန်ကာလ၌ ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်းများကို များသောအားဖြင့် ရွေးချယ်ခဲ့သည့် ထင်ရှားသော မိသားစုများအကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။ လက်ရှိ ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်း ကယာဖသည် ထင်ရှားသော ရာထူးများရှိသည့် ဆွေမျိုးများစွာရှိခဲ့ပြီး (အထက်တွင် “အန္နသ်” အောက်တွင် ကြည့်ပါ)၊ ဤတွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသော ပေတရုနှင့် ယောဟန်၏ တရားစီရင်မှုတွင် ဤလူများထဲမှ အချို့သည် ရှိနေဖွယ်ရှိသည်။ မဿဲ ၂:၄ တွင် ကြည့်ပါ။

Kindred of the high priest. The Talmud (Pesaḥim 57a, Soncino ed., p. 285) mentions several prominent families from which the high priests at this time were commonly drawn. The current high priest, Caiaphas, had several relatives who were highly placed (see above under “Annas”), and probably several of these men were present at the trial of Peter and John recorded here. See on Matt. 2:4.

စုဝေးနေကြသည်။ ဤအစည်းအဝေးသည် မဿဲ ၂၆:၃-၄ တွင်ကဲ့သို့ ခေါ်ယူခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး၊ ဖြစ်ပေါ်လာသော အကျပ်အတည်းသစ်ကို ရင်ဆိုင်ရန် မည်သည့်လမ်းကြောင်းကို လိုက်နာရမည်ကို ဆွေးနွေးရန်ဖြစ်သည်။ ဤအစည်းအဝေးတွင် ဖာရိဆီများနှင့် ဆဒ္ဒုဇီများ ပါဝင်မည်ဖြစ်သော်လည်း၊ ဤအချိန်တွင် ဆဒ္ဒုဇီများသည် ဆန်ဟီဒရင်ကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။

Were gathered. Evidently the meeting had been summoned, like that of Matt. 26:3, 4, to study what course should be followed in view of the new crisis. This meeting would of course include Pharisees as well as Sadducees, but the Sadducees controlled the Sanhedrin at this time.

၇. အလယ်တွင်။ ဆန်ဟီဒရင်သည် တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းပုံစံဖြင့် ထိုင်ကြသည် (မစ်ရှနား ဆန်ဟီဒရင် ၄.၃၊ ဆွန်စီနို ထုတ်ဝေမှု၊ စာမျက်နှာ ၂၃၀ ကြည့်ပါ)။ ပေတရုနှင့် ယောဟန်တို့သည် အလယ်ဗဟိုတွင် ရပ်နေကြပုံရသည်။

7. In the midst. The Sanhedrin sat in a semicircle (see Mishnah Sanhedrin 4. 3, Soncino ed. of the Talmud, p. 230). Apparently Peter and John were placed in the center.

မည်သည့်တန်ခိုးဖြင့်နည်း။ ဂရိဘာသာ “အင် ပိုယာ ဒူနာမိ”၊ “မည်သည့်တန်ခိုးမျိုးဖြင့်နည်း”။ ဤတွင် သုံးထားသော “ဒူနာမစ်” ဟူသော စကားလုံးသည် ခရစ်တော်၏ အံ့ဖွယ်လုပ်ဆောင်မှုများကို မကြာခဏ သုံးစွဲပြီး၊ “တန်ခိုးကြီးသော လုပ်ဆောင်မှုများ” ဟု ဘာသာပြန်လေ့ရှိသည် (မဿဲ ၁၁:၂၀၊ မာကု ၆:၁၄၊ လုကာ ၁၉:၃၇ ကြည့်ပါ)။ ယုဒလူခေါင်းဆောင်များသည် ခြေထောက်မသန်သူသည် အံ့ဖွယ်တန်ခိုးဖြင့် ပျောက်ကင်းခဲ့သည်ကို ဝန်ခံခဲ့ပြီး၊ ၎င်းကို ငြင်းပယ်၍မရသည်မှာ ထင်ရှားလွန်းသည် (လုကာ ၄:၁၆ ကြည့်ပါ)။ သို့သော် သူတို့၏မေးခွန်းသည် ဤတန်ခိုးသည် အောက်မှလာသော တန်ခိုးဖြစ်သည်ဟု သံသယရှိကြောင်း ညွှန်ပြပြီး၊ ၎င်းသည် ယေရှုအား စွပ်စွဲခဲ့သည့် စွပ်စွဲချက်နှင့် ဆင်တူသည် (လုကာ ၁၁:၁၅၊ ယောဟန် ၈:၄၈ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

By what power? Gr. en poia dunamei, “in what kind of power?” The word dunamis, “power,” used here, is often applied to Christ’s miracles, and frequently is rendered “mighty works” (see Matt. 11:20; Mark 6:14; Luke 19:37). The Jewish leaders admitted that the lame man had been healed by a marvelous manifestation of power; that was too obvious to deny (see on Acts 4:16). But their question implied a suspicion that it was the result of a power from below, an implication similar to the accusation once leveled against Jesus (see Luke 11:15; cf. John 8:48).

မည်သည့်နာမည်ဖြင့်နည်း။ သို့မဟုတ် “မည်သည့်နာမည်မျိုးဖြင့်နည်း”။ လုကာ ၃:၁၆ ကြည့်ပါ။ ယုဒလူခေါင်းဆောင်များသည် ပေတရုနှင့် ယောဟန်တို့သည် ယေရှု၏ နာမည်ဖြင့် ခြေထောက်မသန်သူကို ပျောက်ကင်းစေခဲ့သည်ကို သိခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ သူတို့အတွက် ယေရှုသည် မကြာသေးမီက ရာဇဝတ်သားအဖြစ် လက်ဝါးကပ်တိုင်တွင် အသေခံခဲ့သူဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် သူတို့၏ မထီမဲ့မြင်ပြုသော မေးခွန်းဖြစ်သည်။

By what name? Or, “in what kind of name?” See on ch. 3:16. The Jewish leaders doubtless knew that it was in the name of Jesus that Peter and John had healed the lame man. To them, Jesus was a man who had recently been crucified as a criminal. Hence their disdainful question.

၈. ပေတရု။ ဤဖြစ်ရပ်မဖြစ်မီ ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်အလိုတွင် ပေတရုသည် ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်း၏ အိမ်ခြံဝင်းအတွင်း၌ ကျွန်များနှင့် စစ်သားများရှေ့တွင် တုန်လှုပ်ကာ သူ၏သခင်ကို ငြင်းပယ်ခဲ့သည်။ သို့သော် ထိုအချိန်မှစ၍ ဘုရားသခင်၏ ဝိညာဉ်တော်သည် သူ့အပေါ်သို့ ကြွလာပြီး သူ့ကို “အခြားသူတစ်ဦး” အဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့သည် (၁ ရှမွေလ ၁၀:၆၊ မဿဲ ၁၀:၁၉-၂၀ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ ယခု ယုဒလူများ၏ အမြင့်ဆုံးတရားရုံးရှေ့တွင် ရပ်နေရင်း၊ သူသည် လေးစားမှုဖြင့် စကားပြောသော်လည်း၊ မလှုပ်မယှက်သော ရဲဝံ့မှုဖြင့်လည်း ပြောဆိုသည်။ ပေတရုသည် သူ၏သခင်ကို ငြင်းပယ်ခဲ့မှုအတွက် နောင်တရပြီး ခါးသီးစွာ ငိုကြွေးခဲ့သည် (လုကာ ၂၂:၅၄-၆၂)။ စစ်မှန်သော နောင်တရမှု၏ သက်သေတစ်ခုမှာ နောင်တရသည့် ပြစ်မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော ဆိုးရွားမှုကို ပြန်လည်ပြုပြင်ရန် ကြိုးစားခြင်းဖြစ်သည်။ ပေတရုသည် ယုဒလူများရှေ့တွင် သူ၏သခင်နှင့် သူ၏အမှုတော်ကို မထီမဲ့မြင်ပြုခဲ့သည်။ ယခု တူညီသောမြို့တွင်၊ ယေရှုကို ပြစ်တင်ရှုတ်ချခဲ့သည့် ယုဒလူများရှေ့တွင်၊ ပေတရုသည် သူငြင်းပယ်ခဲ့ဖူးသော ကယ်တင်ရှင်၏ ဘုရားသခင်ပေးတာဝန်ကို ဝမ်းမြောက်စွာ သက်သေခံခဲ့သည်။ ဤတွင် သူသည် သူ၏ နောက်ပိုင်းဆုံးဖြတ်ချက်ဖြစ်သည့် “သင်တို့အတွင်းရှိ မျှော်လင့်ခြင်း၏ အကြောင်းကို မေးမြန်းသူတိုင်းအား နှိမ့်ချမှုနှင့် ကြောက်ရွံ့မှုဖြင့် အဖြေပေးရန် အမြဲအဆင်သင့်ဖြစ်နေပါ” (၁ ပေတရု ၃:၁၅) ဟူသော သူ၏ဆုံးမစကားကို သက်သေပြခဲ့သည်။

8. Peter. A few weeks before this, Peter had trembled before the servants and soldiers in the courtyard of the high priest’s house, and had denied his Lord. But since then the Spirit of God had come upon him and had changed him “into another man” (see on 1 Sam. 10:6; cf. Matt. 10:19, 20). Standing now before the highest tribunal of the Jews, he speaks, in a language of respect indeed, but also of unflinching boldness. With bitter weeping Peter had repented his denial of his Lord (Luke 22:54–62). One evidence of true repentance is to seek to repair the evil resulting from the offense repented of. Peter had brought dishonor upon his Master and His cause, in the presence of the Jews. Now, in the same city, in the presence of the same people who had been involved in the condemnation of Jesus, Peter joyfully bore his testimony to the divine mission of the Savior whom he had once denied. Here he demonstrated the validity of his later admonition, “Be ready always to give an answer to every man that asketh you a reason of the hope that is in you with meekness and fear” (1 Peter 3:15).

လူများ၏ အုပ်ချုပ်သူများ။ ဤလေးစားဖွယ်နှုတ်ဆက်စကားကို ပေါလု၏ ပို၍ရင်းနှီးသော “ညီအစ်ကိုများ” (လုကာ ၂၃:၁, ၆) နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။ ပေါလုသည် တရားရုံးအဖွဲ့ဝင်များထဲမှ အချို့ကို ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ သိခဲ့ပြီး၊ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့အပေါ် သိပ်မကြောက်ရွံ့ခဲ့ပေ (လုကာ ၉:၁ ကြည့်ပါ)။ ခရစ်ယာန်တစ်ဦးအနေဖြင့် အာဏာပိုင်များကို လေးစားရန် လိုအပ်သည် (မဿဲ ၂၂:၂၁၊ ရောမ ၁၃:၇၊ ၁ ပေတရု ၂:၁၃-၁၇)။

Ye rulers of the people. Compare this respectful salutation with Paul’s more familiar “Men and brethren” (ch. 23:1, 6). Undoubtedly Paul knew personally several members of the court, and stood therefore in less awe of them (see on ch. 9:1). Respect for men of authority is required of the Christian (Matt. 22:21; Rom. 13:7; 1 Peter 2:13–17).

ဣသရေလလူမျိုး၏ အကြီးအကဲများ။ စာသားအထောက်အထားများသည် ၎င်းနှင့် ရိုးရိုး “အကြီးအကဲများ” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုအကြား ကွဲပြားသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကြည့်ပါ)။ အပိုဒ် ၅ ကြည့်ပါ။

Elders of Israel. Textual evidence is divided (cf. p. 10) between this and reading simply “elders.” See on v. 5.

၉. စစ်ဆေးခြင်း။ ဂရိဘာသာ “အနာကရီနို”။ ဤစကားလုံးသည် တရားစီရင်ရေးဆိုင်ရာ စစ်ဆေးမေးမြန်းမှုဟူသော နည်းပညာဆိုင်ရာ အဓိပ္ပာယ်ကို မကြာခဏ ဆောင်သည် (လုကာ ၂၃:၁၄)။ ၎င်းကို သမ္မာကျမ်းစာအသစ်တွင် ပေါလုနှင့် လုကာမှသာ သုံးစွဲသည် (လုကာ ၁၂:၁၉၊ ၂၄:၈၊ ၁ ကောရိန္တု ၂:၁၄-၁၅၊ ၄:၃-၄)။

9. Examined. Gr. anakrinō. This word often has the technical sense of a judicial interrogation, as in Luke 23:14. It is used in the NT only by Paul and Luke (Acts 12:19; 24:8; 1 Cor. 2:14, 15; 4:3, 4).

အကျိုးကျေးဇူး။ ဤအပိုဒ်ကို “မသန်စွမ်းသူတစ်ဦးအား ပြုလုပ်ခဲ့သော အကျိုးကျေးဇူး” ဟု ဖတ်နိုင်သည်။ နာမ်နှစ်ခုစလုံးသည် အာတီကယ်များ မပါရှိပါ။ ပေတရုသည် သခင်ဘုရားက သူနှင့် ယောဟန်မှတစ်ဆင့် ပြီးမြောက်ခဲ့သော မငြင်းနိုင်သော “အကျိုးကျေးဇူး” ကို အလေးပေးပြောဆိုခဲ့သည်။ ထိုသို့ပြုခြင်းဖြင့် သူနှင့် ယောဟန်တို့ ယခုခံစားနေရသော တရားစီရင်မှု၏ မဖြစ်မနေ အကြောင်းမဲ့ဖြစ်မှုကို ထင်ရှားစေခဲ့သည်။ သူ၏စကားများသည် သူ၏တရားဒေသနာ (လုကာ ၃:၁၂-၂၆) ကြောင့် အခြားစွပ်စွဲချက်တစ်ခုကို သူတို့အား စွပ်စွဲရန် ဖြစ်နိုင်ခြေကို သူမျှော်လင့်ထားသည်ဟု ဆိုလိုနိုင်သည်။ စတီဖင်ကိစ္စတွင်ကဲ့သို့ “ဤသန့်ရှင်းသောနေရာ [ဗိမာန်တော်] နှင့် ပညတ္တိတရားကို ဆန့်ကျင်သော သံသယဖြစ်ဖွယ်” စွပ်စွဲချက်မျိုး (လုကာ ၆:၁၃)။

The good deed. This passage may be read, “a good deed done to an impotent man.” Both nouns are without articles. Peter emphasized the unquestionably “good deed” the Lord had accomplished through John and him. By so doing he made obvious the unreasonableness of the trial he and John were now undergoing. His words may imply that he anticipated the possibility that some other charge might also be brought against them, arising from his sermon (ch. 3:12–26), as in the case of Stephen, who was accused of blasphemy “against this holy place [the Temple], and the law” (ch. 6:13).

သူ။ သို့မဟုတ် “ဤသူ”။ စကားလုံးသည် ပျောက်ကင်းခဲ့သူသည် ဆန်ဟီဒရင်ရှေ့တွင် ရှိနေသည်ဟု ညွှန်ပြသည် (အပိုဒ် ၁၄ ကြည့်ပါ)။

He. Or, “this [man].” The wording implies that the man who had been healed also was present before the Sanhedrin (see v. 14).

ပျောက်ကင်းစေခြင်း။ ဂရိဘာသာ “ဆိုဇို”၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ သို့မဟုတ် ဝိညာဉ်ရေးအရ “ကယ်တင်ရန်”။ ဤစကားလုံးသည် ဝိညာဉ်ရေးအရ ပြန်လည်ထူထောင်မှုနှင့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြန်လည်ထူထောင်မှုကို အားပေးသည့် အဓိပ္ပာယ်ရှိသည် (မာကု ၁၀:၅၂၊ လုကာ ၇:၅၀ ကြည့်ပါ)။

Made whole. Gr. sōzō, “to save” either physically or spiritually. This word has a strong underlying meaning suggesting spiritual as well as bodily restoration (see Mark 10:52; Luke 7:50).

၁၀. လူများအားလုံးထံသို့။ ပေတရုသည် ခေါင်းဆောင်များနှင့် လူများထံသို့ သူပေးမည့် အရေးကြီးသော သက်သေခံချက်ကို လူတိုင်းသိစေလိုသည် (လုကာ ၂:၁၄ ကြည့်ပါ)။

10. To all the people. Peter would have all men know the important witness he is about to bear to both the leaders and the people (see ch. 2:14).

နာမည်ဖြင့်။ သို့မဟုတ် “နာမည်တွင်”။ လုကာ ၃:၁၆ ကြည့်ပါ။

By the name. Or, “in the name.” See on ch. 3:16.

သင်တို့သည် လက်ဝါးကပ်တိုင်တင်ခဲ့သူ။ ဤထုတ်ဖော်ပြောဆိုမှုတွင် ထူးကဲသော ရဲဝံ့မှုရှိသည်။ ပေတရုသည် ပိလတ်က တရားစီရင်မှုကို ပေးခဲ့သော်လည်း၊ သူ့ကို စစ်ဆေးနေသူများသည်ပင် ၎င်းတို့၏ဘုရင်ကို လက်ဝါးကပ်တိုင်တင်ခဲ့သူများဖြစ်သည်ဟု အမှန်တရားကို ဖိအားပေးပြောဆိုရန် မတွန့်ဆုတ်ခဲ့ပေ။ ယခု သူသည် နာဇရက်သား ခရစ်တော်ကို မက်ဆီယာ အဖြစ် ဝန်ခံရန် မရှက်မကြောက်ပေ။ ပေတရုသည် ခရစ်တော်သည် သေခြင်းမှ ထမြောက်ခဲ့ပြီး၊ ကမ္ဘာပေါ်တွင် ရှိစဉ်ကဲ့သို့ ဆက်လက်၍ ပျောက်ကင်းစေသည်ဟု ကြေငြာသည်။

Whom ye crucified. There is a striking boldness in this declaration. Peter does not hesitate to press home the fact that although Pilate had given the formal sentence, it was they, the very men who were examining him, who had crucified their King. He does not shrink now from confessing the Nazarene as the Messiah. Peter proclaims that Christ has been raised from the dead, and continues to heal as when He was on earth.

၁၁. ကျောက်သား။ ဤအပိုဒ်သည် ဆာလံ ၁၁၈:၂၂ ၏ လွတ်လပ်သော ကိုးကားချက်ဖြစ်သည်။ ပေတရုပြောနေသော ဆန်ဟီဒရင်အဖွဲ့ဝင်အချို့သည် ခရစ်တော်က ဤစကားများကို ယုဒလူများထံ ကိုးကားပြီး အသုံးပြုခဲ့သည်ကို ကြားခဲ့ဖူးသည် (မဿဲ ၂၁:၄၂-၄၄)။ ၎င်းတို့၏ မျက်စိကန်းမှုတွင် ၎င်းတို့သည် ခရစ်တော်၏ စိန်ခေါ်မှုနှင့် သတိပေးချက်ကို ဆန့်ကျင်နိုင်သည်ဟု ထင်ခဲ့ကြသည်။ ၎င်းတို့၏ခေါ်တာဝန်ဖြင့် ၎င်းတို့သည် ဣသရေလအသင်းတော်၏ တည်ဆောက်သူများဖြစ်သော်လည်း (လုကာ ၇:၃၈ ကြည့်ပါ)၊ ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်ရွေးချယ်ထားသော ထောင့်ကျောက်သားကို ငြင်းပယ်ခဲ့သည် (ဧဖက် ၂:၂၀ ကြည့်ပါ)။ ဤအတူညီသော အတွေးသည် ပေတရု၏ စာတစ်စောင်တွင် အဓိကအသံတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ အသင်းတော်သည် ယေရှုခရစ်ကို “ထောင့်ကျောက်သား” အဖြစ် အခြေခံ၍ အသက်ရှင်သော ကျောက်သားများဖြင့် တည်ဆောက်ထားသည် (၁ ပေတရု ၂:၆-၈)။

11. The stone. This verse is a free quotation of Ps. 118:22. Some of the members of the Sanhedrin, to whom Peter was speaking, had heard Christ quote and apply these words to the skeptical Jews (Matt. 21:42–44). In their blindness they had then thought that they could defy Christ’s challenge and warning. Although by their calling they were builders of the church of Israel (see on Acts 7:38), they rejected the stone that God had chosen to be the chief Cornerstone (see Eph. 2:20). This same thought is a dominant note in one of Peter’s epistles, that the church is built of living stones upon the foundation of Jesus Christ as the “head of the corner” (1 Peter 2:6–8).

၁၂. ကယ်တင်ခြင်းမရှိ။ ပေတရုသည် ခြေထောက်မသန်သူ၏ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပျောက်ကင်းမှုသည် ယေရှု၏ ဝိညာဉ်ရေးကယ်တင်ခြင်းတန်ခိုး၏ ပြင်ပညွှန်ပြချက်တစ်ခုဖြစ်သည်ဟု ညွှန်ပြသည်၊ ၎င်းကို ခြေထောက်မသန်သူလည်း ရရှိခဲ့သည်။ မျက်မြင်သက်သေများသည် “ထ၍လှမ်းသွား” ဟူသော ညွှန်ကြားချက်မှ ရလဒ်များကို ကြည့်ပြီး၊ တူညီသောတန်ခိုးသည် ဝိညာဉ်ရေးကယ်တင်ခြင်း၏ ပိုမိုကြီးမားသော ကောင်းချီးကို ယူဆောင်လာနိုင်သည်ဟု ကောက်ချက်ချရမည် (မဿဲ ၉:၅ ကြည့်ပါ)။ ပေတရုပြောနေသော ကယ်တင်ခြင်းသည် ခေါင်းဆောင်များက ရှာဖွေနေသည်ဟု ဆိုခဲ့သော အရာဖြစ်သည်။ ခရစ်တော်သည် တစ်ဦးတည်းသော ကယ်တင်ရှင်ဖြစ်သည်ဟူသော ပေတရု၏ အဆိုသည် ယေရှုကိုယ်တိုင် သူ၏ထူးခြားမှုနှင့် ပတ်သက်၍ ပြုခဲ့သော အဆိုများနှင့် အတိအကျ ကိုက်ညီသည် (ယောဟန် ၃:၁၆၊ ၁၄:၆ ကြည့်ပါ)။

12. Neither is there salvation. Peter intimates that the physical cure of the lame man is an outward indication of Jesus’ power of salvation for the soul, which the lame man had also received. The eyewitnesses were to conclude from the results produced by the injunction, “Arise, and walk,” that the same power could just as surely bring the greater blessing of spiritual salvation (see Matt. 9:5). The salvation of which Peter was speaking was the very thing the rulers were professing to seek. Peter’s claim that Christ is the only Saviour is exactly in line with the claims Jesus Himself made as to His uniqueness (see John 3:16; 14:6).

အခြားနာမည်မရှိ။ လုကာ ၃:၁၆ ကြည့်ပါ။ ပေတရုသည် နာမည်ဟူသော အတွေးကို နာမည်ပိုင်ရှင်၏ ပြည့်စုံသော ပုဂ္ဂိုလ်နှင့် တန်ခိုးနှင့် ချိတ်ဆက်ရန် သင်ယူခဲ့သည်။ သူ့ကို သိပြီး လက်ခံခဲ့သူများအတွက်၊ နာဇရက်သား ယေရှုခရစ်၏ နာမည်သည် ကယ်တင်ခြင်းနှင့် လွတ်မြောက်ခြင်း၏ တစ်ခုတည်းသော စစ်မှန်သော အရင်းအမြစ်ဖြစ်သည်။

None other name. See on ch. 3:16. Peter had learned to attach to the thought of the name the full personality and power of the possessor of the name. To those who had known and accepted Him, the name of Jesus Christ of Nazareth was the one true source of deliverance and salvation.

ကျွန်ုပ်တို့ ကယ်တင်ခံရမည်။ ခရစ်တော်သည် ကျွန်ုပ်တို့အား ကယ်တင်ခြင်းရရှိရန် မဖြစ်မနေ ရှာဖွေရမည့် တစ်ခုတည်းသော လမ်းဖြစ်သည် (ယောဟန် ၁၄:၆၊ ၁၇:၃ ကြည့်ပါ)။ ယေရှုခရစ်မှတစ်ဆင့် ပေးအပ်သော ကယ်တင်ခြင်းအစီအစဉ်သည် (၁) ဘုရားသခင်ကို ကိုယ်ကျင့်တရားအုပ်ချုပ်သူအဖြစ် ဂုဏ်တင်သည်၊ (၂) ဘုရားသခင်၏ ပညတ္တိကို အုပ်ချုပ်မှု၏ စည်းမျဉ်းအဖြစ် ထောက်ခံသည်၊ (၃) ၎င်း၏အရင်းအမြစ်ကို ဘုရားသခင်၏ ဗျာဒိတ်ဖြစ်စဉ်တွင် ပြသသည်၊ (၄) လူသားများအား ဘုရားသခင်၏ ပြစ်တင်စီရင်မှုအောက်ရှိ အပြစ်သားများအဖြစ် ၎င်းတို့၏လိုအပ်ချက်များအတွက် အပြစ်ဖြေရာကို ပေးအပ်သည်။ ခရစ်တော်သည် လူနှင့် ဘုရားသခင်အကြား တစ်ဦးတည်းသော ဖျန်ဖြေသူဖြစ်သည် (၁ တိမောတေ ၂:၅)။

We must be saved. Christ is the one way through whom we must of necessity seek salvation if we would be saved (see John 14:6; 17:3). The plan of salvation offered through Jesus Christ (1) glorifies God as moral ruler, (2) upholds God’s law as the rule of government, (3) shows the mark of its source in divine revelation, (4) provides, through the vicarious atonement, for the needs of men as sinners, who are otherwise under God’s condemnation. Christ is the one mediator between man and God (1 Tim. 2:5).

၁၃. သူတို့မြင်သောအခါ။ ဂရိဘာသာသည် “တွေးတောခြင်း” နှင့် “မြင်ခြင်း” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ကို ဆောင်သည်။

13. When they saw. The Greek implies “considering” as well as “beholding.”

ရဲဝံ့မှု။ ဂရိဘာသာ “ပါရေးစီယာ”၊ “ပန်” (အားလုံး) နှင့် “ရှေးစစ်” (စကားပြောခြင်း) မှ ဆင်းသက်လာပြီး၊ ထို့ကြောင့် ဤစကားလုံးသည် “စကားပြောလွတ်လပ်မှု” နှင့် “ရဲဝံ့မှု” ကို ဆိုလိုသည်။ ၎င်းသည် သင်ကြားမှုတွင် လေ့ကျင့်မထားသူတစ်ဦးထံမှ မမျှော်လင့်ထားသော လွတ်လပ်မှုနှင့် အဆင်သင့်ဖြစ်မှုကို ဆိုလိုသည်။ “ပါရေးစီယာ” သည် သခင်ဘုရား၏ သင်ကြားမှု၏ ထူးခြားချက်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းကို “ပွင့်လင်းစွာ” ပြုလုပ်ခဲ့သည် (မာကု ၈:၃၂)။ ယခုမှစ၍ ၎င်းသည် ပေတရုနှင့် ပေါလု (လုကာ ၂၈:၃၁၊ ၂ ကောရိန္တု ၇:၄) တို့၏ အမှုတော်၏ ထူးခြားသော အချက်တစ်ခုဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည်။ “ပါရေးစီယာ” သည် ယောဟန်၏ ဘုရားသခင်ထံချဉ်းကပ်ရာတွင် ပြသခဲ့သော ယုံကြည်မှု၏ ထူးခြားချက်ဖြစ်သည် (၁ ယောဟန် ၄:၁၇၊ ၅:၁၄)။

Boldness. Gr. parrēsia, from the words pan, “all,” and rhēsis, “speech”; thus the word means “freedom of speech,” and so, “boldness.” The word implies a freedom and readiness of speech such as would not be expected from one untrained in teaching. Parrēsia had been characteristic of the Lord’s teaching, which was done “openly” (Mark 8:32). From now on it was also to be a distinctive feature of the work of the apostles, as with Peter here, and with Paul (see Acts 28:31; 2 Cor. 7:4). Parrēsia was a characteristic of John in the confidence he showed in approaching God (1 John 4:17; 1 John 5:14).

ပေတရုနှင့် ယောဟန်။ မှတ်တမ်းအရ ယောဟန်သည် စကားမပြောခဲ့သော်လည်း၊ အကြည့်နှင့် အမူအရာများဖြင့်၊ နှင့် မှတ်တမ်းမတင်ထားသော စကားများဖြင့် သူသည် ဆင်တူသော ရဲဝံ့မှုကို ထင်ရှားစွာ ဖော်ပြခဲ့သည်။

Peter and John. As far as is recorded, John had not spoken, but doubtless by look and bearing, and perhaps by words not recorded, he obviously revealed similar courage.

ပညာမတတ်သူ။ ဂရိဘာသာ “အာဂရမ္မတို့စ်”၊ “စာမတတ်သူ”၊ ဆိုလိုသည်မှာ ယုဒလူများ၏ စာပေနှင့် ဓလေ့ထုံးတမ်းများအရ “ပညာမတတ်သူ” ဖြစ်သည်။ တစ်ဖက်တွင် ကျမ်းပြုဆရာများကို “ဂရမ္မတေ့စ်”၊ “စာပေသမားများ” ဟု သိကြသည်။ ယုဒလူခေါင်းဆောင်များသည် ပေတရုနှင့် ယောဟန်တို့သည် ကျမ်းပြုဆရာများအဖြစ် ပညာမသင်ကြားခဲ့ကြသည်ကို သတိပြုပြီး၊ ဤမသိမတတ်သူများသည် ဘာသာရေးဆရာများအဖြစ် အရည်အချင်းမပြည့်မီဟု သဘောပိုက်ခဲ့သည်။

Unlearned. Gr. agrammatos, “unlettered,” that is, “uneducated,” from the standpoint of the letters and traditions of the Jews. The scribes, on the other hand, were known as grammateis, “letter men.” The Jewish leaders, noting that Peter and John had not been educated as scribes, would naturally conclude that such ignorant men were not qualified to be religious teachers.

အသိမရှိသူ။ ဂရိဘာသာ “အိဒီယိုတေ့စ်”၊ “အိဒိယို့စ်” (တစ်ဦးတည်း၏) မှ ဆင်းသက်လာသည်။ ဤစကားလုံးသည် ရာထူးတစ်ခုတွင်ရှိသူနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်အနေဖြင့် သာမန်လူတစ်ဦး၊ ပုဂ္ဂလိကပုဂ္ဂိုလ်ကို ရည်ညွှန်းသည်。 တပည့်များသည် ဘာသာရေးဆရာအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုထားသော ရာထူးမရှိကြပေ။ ၎င်းတို့သည် ထူးခြားသော ရာထူး သို့မဟုတ် ခေါ်တာဝန်၊ သို့မဟုတ် ထိုသို့သော ခေါ်တာဝန်အတွက် လိုအပ်သော ယဉ်ကျေးမှုမရှိကြပေ။ “အိဒီယိုတေ့စ်” ဟူသော စကားလုံးသည် နောက်ပိုင်းတွင် စိတ်ဝင်စားဖွယ် သမိုင်းရှိသည်။ လက်တင်ဘာသာတွင် “အိဒီယိုတာ” အဖြစ် အနည်းငယ်ပြောင်းလဲမှုဖြင့် ပြန်လည်ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ယခုခေတ်ဥရောပဘာသာစကားများသို့ အသိမရှိမှုနှင့် ၎င်းနှင့်ဆက်စပ်သော မစွမ်းဆောင်နိုင်မှုကို ဖော်ပြရန် ဝေါဟာရအဖြစ် ဖြတ်သန်းခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ယခုကျွန်ုပ်တို့၏ “အဓိပ္ပာယ်မရှိသူ” ဟူသော စကားလုံးဖြစ်လာသည်။ လုကာအသုံးပြုသည့်အတိုင်း၊ ဤစကားလုံးသည် ပေတရုနှင့် ယောဟန်တို့သည် ဉာဏ်ရည်မရှိသူများဟု မဆိုလိုပါ၊ သို့သော် ၎င်းတို့သည် အများပြည်သူဆိုင်ရာ ပုဂ္ဂိုလ်များ မဟုတ်ပေ။ ထို့ကြောင့် ဆန်ဟီဒရင်အဖွဲ့ဝင်များသည် တပည့်များသည် ဘာသာရေးဆရာများ၏ အလုပ်ကို ကြိုးစားလုပ်ဆောင်သည်ကို ဒေါသထွက်ခဲ့ကြသည်။

Ignorant. Gr. idiōtēs, from idios, one’s “own.” The word here refers to a common man, a private person, in contrast with one in an official position. The disciples held no recognized rank as religious teachers. They were without a particular office or calling, or the culture required for such calling. The word idiōtēs has a curious later history. Latin reproduced idiōtēs, with scarcely an alteration in spelling, as idiota. It passed from this into modern European languages as a term to describe ignorance and the incapacity attached to it. Hence our present word “idiot.” As used by Luke, this word did not mean that Peter and John were men devoid of intellect, but rather that they were not public men. That was why the members of the Sanhedrin felt outraged that the apostles attempted to do the work of religious teachers.

သတိပြုမိခြင်း။ သို့မဟုတ် “အသိအမှတ်ပြုခြင်း”၊ “သဘောပေါက်လာခြင်း”။ ပေတရုသည် သူ၏တန်ခိုးသည် နာဇရက်သား ယေရှုထံမှ လာသည်ဟု ဆန်ဟီဒရင်အား ရှင်းလင်းပြခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ယခု ယုဒလူခေါင်းဆောင်များသည် တပည့်များ၏ တရားသင်ကြားမှုတွင် ရဲဝံ့မှုကို အကြောင်းပြရန် ကြိုးစားရင်း၊ ပေတရု၏ ပြောဆိုပုံသည် ယေရှု၏ ပြောဆိုပုံဖြစ်သည်ကို သဘောပေါက်လာခဲ့သည်။ သူ၏ ပျောက်ကင်းစေနိုင်သော တန်ခိုးသာမက၊ သူ၏သတင်းစကားနှင့် ၎င်း၏တင်ပြပုံစံသည်လည်း ခရစ်တော်ထံမှ ဆင်းသက်လာခဲ့သည်။ ဆန်ဟီဒရင်အတွက် ၎င်းသည် ယေရှုသည် သူ၏ တပည့်နှစ်ဦးအတွင်း၌ ထပ်မံအသက်ရှင်နေသကဲ့သို့ဖြစ်သည်။ ခရစ်တော်ကို အမှန်တကယ် လိုက်နာသူအားလုံးအတွက် ဤသို့ဖြစ်သင့်သည်။ ယနေ့သခင်အတွက် ပြောဆိုသည့် ခရစ်ယာန်တစ်ဦးအတွက်၊ ဆုတောင်းခြင်း၊ တွေးတောမှု၊ နှင့် ဘဝ၏ လှုပ်ရှားမှုအားလုံးတွင် ယေရှုနှင့် အတူရှိခြင်းမှ အထိရောက်ဆုံး ယုံကြည်မှုနှင့် တန်ခိုးကို ရရှိလာသည်။ ဤသို့သော ဘုရားသခင်နှင့် မိတ်သဟာယဖွဲ့ခြင်းသည် ခရစ်တော်၏ ဝန်ဆောင်မှုတွင် တန်ဖိုးမဖြတ်နိုင်သော အခွင့်ထူး၊ ပြောင်းလဲပေးသော တန်ခိုးနှင့် ကြီးလေးသော တာဝန်ကို ယူဆောင်လာသည်။

Took knowledge. Rather, “recognized,” “began to realize.” Peter already had made clear to the Sanhedrin that his power came from Jesus of Nazareth. Now, as the Jewish leaders sought to account for the apostles’ boldness in teaching in spite of their lack of formal training, they came to realize that Peter’s way of speaking was also that of Jesus. Not only his power to heal, but his message and the mode of its presentation, were all derived from Christ. To the Sanhedrin it must have been as though Jesus were again living before their eyes, in the persons of His two disciples. So should it ever be with all those who truly follow the Christ. To the Christian who speaks for his Master today, the most telling conviction and power come from his having been with Jesus in prayer, in meditation, and in companionship in all the activities of life. This sort of fellowship with the divine Lord brings an inestimable privilege, a transforming power, and a grave responsibility in Christ’s service.

၁၄. သူတို့သည် ဘာမျှမပြောနိုင်ခဲ့ပါ။ စကားလုံးဖြင့်ဆိုရသော် “သူတို့တွင် ဖယ်ရှားပြောဆိုစရာ ဘာမျှမရှိခဲ့” ဟူ၍ဖြစ်သည်။ သက်သေအထောက်အထားများသည် ငြင်းဆိုမရနိုင်ခဲ့ပါ။ ယုဒလူမျိုးခေါင်းဆောင်များသည် သခင်ယေရှု၏ထမြောက်ခြင်းကိစ္စတွင် လိမ်လည်မှုဟု စွပ်စွဲဖို့ကြိုးစားခဲ့သကဲ့သို့ လိမ်လည်မှုဟု စွပ်စွဲလို့မရခဲ့ပါ၊ အကြောင်းမှာ မေးမြန်းခံရသူသည် သူတို့ရှေ့တွင် ကျန်းမာပျောက်ကင်းလျက် ရပ်နေခဲ့သောကြောင့်ဖြစ်သည် (ဆက်လက်ဖတ်ရှုရန် အခန်းငယ် ၁၆)။ နောက်ပိုင်းဖြစ်ရပ်များအရ ထိုဂုဏ်သိက္ခာရှိသောအဖွဲ့အတွင်း၌ ဘုရားသခင်သည် တမန်တော်များမှတစ်ဆင့် အမှုပြုနေသည်ဟု အမှန်တကယ်ယူဆသူများ ရှိနေခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ဤဖြစ်ရပ်မဖြစ်မီ မကြာမီတွင် ဂါမလျံသည် ထိုဖြစ်နိုင်ခြေကို အကြံပြုခဲ့သည် (အခန်း ၅:၃၄-၃၉ ကိုကြည့်ပါ)။ အခြားသူများလည်း တိတ်ဆိတ်စွာဖြင့် “ဘုရားသခင်ကိုပင် ဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်နေသူများအဖြစ် တွေ့ရှိခံရမည်ကို” စိုးရိမ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည် (အခန်းငယ် ၃၉; အခန်းငယ် ၄၀ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။

14. They could say nothing. Literally, “they had nothing to gainsay.” The evidence could not be disputed. The leaders of the Jews could not charge deception, as they had tried to do in the matter of the Lord’s resurrection, for the very man in question stood before them healed (see v. 16). Judging from subsequent events, probably there were men in that august company who indeed thought that God was working through the apostles. Not long after this event Gamaliel suggested that possibility (see ch. 5:34–39). It is not unlikely that there were others who, though silent, feared lest they also might “be found even to fight against God” (v. 39; cf. v. 40).

၁၅. ကောင်စီ။ ဆိုလိုသည်မှာ ဆန်ဟီဒရင်ဖြစ်သည်။ တပည့်နှစ်ဦးနှင့် ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ထော့နဲ့လူပါ ကောင်စီအခန်းမှ ထုတ်ယူခံခဲ့ရပြီး ဆန်ဟီဒရင်အဖွဲ့ဝင်များက သူတို့ဘာလုပ်သင့်သည်ကို ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

15. The council. That is, the Sanhedrin. The two disciples, and probably the lame man, were taken from the council chamber while the members of the Sanhedrin discussed what they ought to do.

၁၆. ကျွန်ုပ်တို့ဘာလုပ်ရမည်နည်း။ ဤမေးခွန်းကို ဘယ်သောအခါမျှ ဆွေးနွေးရန်မလိုအပ်ခဲ့ပါ။ ဆန်ဟီဒရင်သည် တရားရုံးအဖြစ်ထိုင်နေပြီး သက်သေအထောက်အထားများအရ စွဲချက်တင်ခံရသူများအတွက် သို့မဟုတ် ဆန့်ကျင်သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ပေးသင့်သည်။ ထော့နဲ့လူသည် ပျောက်ကင်းခဲ့သည်။ သူတို့သည် ထိုသူကိုမြင်ခဲ့သည်။ ထိုကုသခြင်းတွင် လူသားကိရိယာများအဖြစ်ရှိခဲ့သော လူနှစ်ဦးသည် သူတို့ရှေ့တွင် ရပ်နေခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ဆုံးဖြတ်ချက်ကို စောင့်မျှော်နေခဲ့သည်။ ဆန်ဟီဒရင်အဖွဲ့ဝင်များသည် ၎င်းတို့၏တရားစီရင်ရေးဆိုင်ရာ ရာထူးကို စွန့်လွှတ်ခဲ့ပြီး အကျိုးအမြတ်အပေါ်အခြေခံ၍ မည်သည့်လမ်းကြောင်းကို လိုက်လံဆောင်ရွက်ရမည်ကို ဆွေးနွေးခဲ့သည်။ ဤလုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခုလုံးသည် ကယာဖတ်၏ထူးခြားသောလက္ခဏာဖြစ်သည် (ယောဟန် ၁၁:၄၉, ၅၀ ကိုကြည့်ပါ)။

16. What shall we do? The question need never have been debated. The Sanhedrin was sitting as a court of justice, and the verdict should have been given for or against the accused, according to the evidence. The lame man had been healed. They had seen him. The two men who had been the human instruments in the healing had stood before them, and were awaiting their decision. The members of the Sanhedrin abandoned their judicial office, and began to discuss what course to pursue, on the basis of expediency. This whole proceeding is eminently characteristic of Caiaphas (see John 11:49, 50).

အံ့ဖွယ်လက္ခဏာ။ ဂရိဘာသာဖြင့် “ဆီမီယွန်” ဆိုသည်မှာ “လက္ခဏာ” ဖြစ်ပြီး တိုးချဲ့ချက်အားဖြင့် “အံ့ဖွယ်လက္ခဏာ” ဟုဆိုလိုသည် (တတိယတွဲ၊ စာမျက်နှာ ၂၀၈ ကိုကြည့်ပါ၊ ဟေရှာယ ၇:၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ယုဒအာဏာပိုင်များက ၎င်းတို့အနီးတွင် ထူးခြားသောလက္ခဏာတစ်ခု ပေါ်ထွက်လာသည်ဟု ဝန်ခံခဲ့သည်။

Miracle. Gr. sēmeion, “a sign,” and by extension, “a miracle” (see Vol. V, p. 208; see on Isa. 7:14). The Jewish authorities admitted that a remarkable sign had appeared in their midst.

လူအားလုံးအတွက် ထင်ရှားသည်။ ဘုရားကျောင်းတံခါးဝတွင် ထော့နဲ့သောသူတောင်းစားသည် လူသိများသောကြောင့် တမန်တော်များအား ပြစ်ဒဏ်ပေးရန်ထိုက်တန်သည်ဟု ယူဆရန် အကြောင်းအမျိုးနှစ်မျိုးသာ ရှိသည်- (၁) အကယ်၍ အံ့ဖွယ်လက္ခဏာသည် လိမ်လည်မှုဖြစ်ခဲ့လျှင်၊ သို့သော် ကောင်စီအတွင်း မည်သူမျှ ဤသို့ယူဆရန် မယုံကြည်ခဲ့သလို ထိုသို့အကြံပြုရန်လည်း မရဲတင်းခဲ့ပါ။ (၂) အကယ်၍ အံ့ဖွယ်လက္ခဏာသည် မျက်လှည့်တစ်မျိုးမျိုး သို့မဟုတ် တရားမဝင်သောနည်းလမ်းဖြင့် ပြုလုပ်ခဲ့လျှင် (ဒုတိယမိန့်ခွန်း ၁၃:၁-၅ ကိုကြည့်ပါ)။ ဆန်ဟီဒရင်၏မေးခွန်း “မည်သည့်တန်ခိုးဖြင့် … ဤအမှုကို သင်တို့ပြုခဲ့သနည်း” သည် နောက်ဆုံးအချက်ကို အကြံပြုဖွယ်ရှိသည်။ သို့သော် အစပိုင်းမှစ၍ (တမန်တော် ၃:၁၃) ပေတရုသည် ဖြစ်ပျက်ခဲ့သည်များကို “အာဗြဟံ၏ဘုရား၊ ဣဇာက်၏ဘုရား၊ ယာကုပ်၏ဘုရား” အား ဂုဏ်ပြုခဲ့ပြီး ဘုရားသခင်သည် ယေရှုခရစ်မှတစ်ဆင့် ထိုသူကို ပျောက်ကင်းစေခဲ့သည်ဟု အခိုင်အမာဆိုခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့အား မည်သည့်စွပ်စွဲချက်မျှ တင်မပြခဲ့ပါ။

Manifest to all. Because the crippled beggar at the Temple gate was so widely known, there could be only two bases on which the apostles might have been considered worthy of punishment: (1) if the miracle were an imposture, but this no one in the council believed or dared to insinuate; or (2) if the miracle had been performed by some sort of magic, or other unlawful means (Deut. 13:1–5). The question of the Sanhedrin “By what power … have ye done this?” might suggest the latter. But from the very beginning (Acts 3:13) Peter had attributed what had happened to the “God of Abraham, and of Isaac, and of Jacob,” and insisted that God through Jesus Christ had made the man whole. Consequently no charge could be brought against them.

ကျွန်ုပ်တို့ ငြင်းဆိုလို့မရနိုင်ပါ။ ဤဖော်ပြချက်၏ ပုံစံသည် ငြင်းဆိုလိုသောဆန္ဒကို ဖော်ပြရုံသာမက ထိုအခြေအနေတွင် ငြင်းဆိုရန် စွမ်းအားမရှိသည်ကိုလည်း ဝန်ခံခြင်းဖြစ်သည်။ သူတို့တွင် သက်သေအထောက်အထားရှိသော်လည်း ၎င်းကို ယုတ္တိဗေဒဆန်သော နိဂုံးချုပ်ရန်နှင့် တန်ခိုးပြခဲ့သော ခရစ်တော်ကို လက်ခံရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ ထိုသို့ငြင်းဆိုခြင်းသည် အမှန်တရားကို ဘယ်သောအခါမျှ မသိရှိခြင်းထက် ပိုမိုဆိုးရွားသည်။

We cannot deny it. The very form of the statement betrays not only the desire to deny but also an admission of the lack of any power under the circumstances to do so. They had the evidence, but refused to follow it to its logical conclusion and accept the Christ who had shown the power. Such refusal is worse than never having known the truth.

၁၇. ၎င်းသည် ပျံ့နှံ့သွားသည်။ ယုဒခေါင်းဆောင်များသည် အံ့ဖွယ်လက္ခဏာ၏အကြောင်းအရာသည် မြို့တစ်ခုလုံးနှင့် ကျေးလက်ဒေသများသို့ ပျံ့နှံ့သွားမည်ကို စိုးရိမ်ခဲ့ပြီး ထို့ကြောင့် လူများသည် ယေရှုခရစ်ကို မေရှိယအဖြစ်နှင့် ဘုရားသခင်၏သားတော်အဖြစ် လက်ခံရန်ဦးတည်သွားနိုင်သည်။ ၎င်းသည် ယုတ္တိဗေဒဆန်သောရလဒ်ဖြစ်ပြီး ထို့ကြောင့် များစွာသောသူများသည် ယေရှုကို ယုံကြည်ခြင်းသို့ ဦးတည်သွားခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

17. That is spread. The Jewish leaders feared that the story of the miracle would go throughout the city and the countryside, with the result that men might accept Jesus Christ as the Messiah and the divine Son of God. This would be the logical result, and doubtless many were led thereby to faith in Jesus.

ပြင်းထန်စွာ ခြိမ်းခြောက်သည်။ အရေးကြီးသော စာသားဆိုင်ရာ သက်သေအထောက်အထားများကို ကိုးကားနိုင်သည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “ပြင်းထန်စွာ” ဟူသောစကားလုံးကို ချန်လှပ်ထားရန်ဖြစ်သည်။

Straitly threaten. Important textual evidence may be cited (cf. p. 10) for the omission of the word “straitly.”

ဤနာမည်ဖြင့်။ သို့မဟုတ် “ဤနာမည်အကြောင်း” သို့မဟုတ် “ဤနာမည်အပေါ်အခြေခံ၍” (အခန်း ၃:၁၆ ကိုကြည့်ပါ)။ တပည့်များသည် ယေရှုအကြောင်း သို့မဟုတ် သူ၏အာဏာဖြင့် ဟောပြောခြင်းကို မပြုလုပ်ရတော့ပါ။

In this name. Or, “about this name,” or “on the basis of this name” (see on ch. 3:16). The disciples were no longer to preach about Jesus or upon His authority.

၁၈. သူတို့ကို ခေါ်ခဲ့သည်။ ပေတရုနှင့် ယောဟန်ကို ဆွေးနွေးမှု၏ရလဒ်ကို သိရှိရန် ကောင်စီအခန်းသို့ ထပ်မံခေါ်ယူခဲ့သည်။

18. They called them. Peter and John were summoned again into the council chamber to learn the results of the deliberation.

လုံးဝမပြောရ။ သို့မဟုတ် “လုံးဝမပြောရန်”။ ယေရှု၏နာမည်သည် ၎င်းတို့၏နှုတ်မှ မထွက်ရပါ။

Not to speak at all. Or, “absolutely not to speak.” The very name of Jesus was not to pass their lips.

ဤနာမည်ဖြင့်။ အခန်းငယ် ၁၇ ကိုကြည့်ပါ။

In the name. See on v. 17.

၁၉. ပေတရုနှင့် ယောဟန်။ တမန်တော်နှစ်ဦးစလုံးသည် ခရစ်တော်၏ဘဝ၊ သေဆုံးခြင်း၊ ထမြောက်ခြင်းတို့၏သတင်းကို ဆက်လက်ကြေငြာမည်ဟူသော ၎င်းတို့၏ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ထုတ်ဖော်ပြသရန် ပူးပေါင်းခဲ့သည်။ ကောင်စီက ၎င်းတို့အား ရပ်တန့်ရန် သီးခြားစီ တောင်းဆိုခဲ့ဖွယ်ရှိပြီး တစ်ဦးစီသည် ကောင်စီ၏သတိပေးချက်ကို ဆန့်ကျင်၍ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန် ၎င်းတို့၏ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ကတိပြုခဲ့သည်။ ဤသို့သော ခိုင်မာမှုအတွက် ၂ မက္ကဘီ ၇:၃၀ တွင် သစ္စာရှိယုဒလူများ၏အတွေ့အကြုံနှင့် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။

19. Peter and John. Both the apostles now joined in expressing their determination that they would announce the word of Christ’s life, death, and resurrection. It is possible that each was appealed to separately by the council to desist, and each pledged his determination to continue in spite of the admonition of the council. For a like firmness compare the experience of faithful Jews in 2 Maccabees 7:30.

မဖြစ်မနေမဖြစ်မနေ ဖြစ်သင့်သည်။ ဤနေရာတွင် အရေးကြီးသောမူတစ်ခုကို အကြံပြုထားသည်။ ဤစကားလုံးများသည် လူသားအာဏာနှင့် ဘုရားသခင်၏အာဏာနှင့် ဆန့်ကျင်ဖြစ်ပေါ်လာသောအခါ လူ၏သြတ္တိစိတ်ကို ဆန့်ကျင်ပိုင်ခွင့်ကို အခိုင်အမာဖော်ပြသည်။ တမန်တော်များ၏ “သင်တို့ဆုံးဖြတ်ကြည့်ပါ” ဟူသော အယူအဆသည် ၎င်းတို့က ဤအခွင့်အရေးကို အမှန်တရားအဖြစ် တောင်းဆိုခဲ့သည်ကို ပြသသည်။ သို့သော် လက်တွေ့တွင် ထိုသို့သော ဘုရားသခင်၏အာဏာကို တောင်းဆိုသူတစ်ဦးတွင် ထိုအာဏာရှိမရှိကို သက်သေပြရန် အခက်အခဲများစွာ ဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိသည်။ ဤကဲ့သို့သော ကိစ္စမျိုးတွင် အချက်အလက်များကို သက်သေခံခြင်းဆိုင်ရာ မေးခွန်းဖြစ်လျှင် လူများသည် ထိုအချက်အလက်များကို ဘုရားသခင်က ကြေငြာရန် အမိန့်ပေးထားသည်ဟု ယုံကြည်ပါက လူများကို စော်ကားမည်ကို ကြောက်ရွံ့သော်လည်း အမှန်တရားကို လှည့်စားရန် မရဲတင်းရပါ။

Whether it be right. Here an important principle is suggested. These words introduce an assertion of the right of conscience to resist human authority when it conflicts with divine authority. The apostles’ appeal, “Judge ye,” shows that they claimed this right as axiomatic. In practice, however, a difficulty often arises in establishing whether a man who claims such divine authority really has it. In cases like the present one, where the question is one of testimony to facts, if men believe themselves commissioned of God to declare those facts, they dare not tamper with the truth, even under fear of offending men.

လူသားအာဏာနှင့် အငြင်းပွားမှုတွင် ဘာသာရေးယုံကြည်ချက်ရှိသူသည် ၎င်း၏ယုံကြည်ချက်များသည် ဘုရားသခင်၏အာဏာမှ ဆင်းသက်လာသည်ဟူသော သက်သေထူရန် တာဝန်ကို လက်ခံရမည်။ ၎င်း၏အမှုကိစ္စကို အောင်မြင်စေလိုပါက ၎င်း၏ယုံကြည်ချက်များသည် ခိုင်မာကြောင်း နားထောင်သူများကို ယုံကြည်စေရမည်။ ပေတရုနှင့် ယောဟန်သည် အံ့ဖွယ်လက္ခဏာများနှင့် ယုံကြည်သူများသို့ ပြောင်းလဲခြင်းဖြင့် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏အာဏာကို ၎င်းတို့သိခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ဟောပြောခြင်းနှင့် ၎င်း၏ရလဒ်များတွင် ထင်ရှားသော အမှန်တရားကို ယုံကြည်ခဲ့သည်။ ဤအခြေအနေတွင် ၎င်းတို့သည် လူကို နာခံမည့်အစား ဘုရားသခင်ကို နာခံရန် သဘောမတူနိုင်ခဲ့ပါ (အခန်း ၅:၂၉ ကိုကြည့်ပါ)။ တမန်တော်များသည် ဟောပြောရန် အမိန့်ရရှိခဲ့ပြီး ၎င်းတို့အား တန်ခိုးပေးသော ခရစ်တော်ထံမှ အမိန့်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့သောအခြေအနေတွင် အခြားမည်သည့်ထည့်သွင်းစဉ်းစားမှုမျှ တရားဝင်မဖြစ်နိုင်ပါ။ AA ၆၈, ၆၉ ကိုကြည့်ပါ။

In a dispute with civil authority the man of religious conviction must accept the burden of proof that his convictions arise from divine authority. If he wishes his case to hold, he must convince his hearers that his convictions are sound. Peter and John knew they had the authority of the Holy Spirit, already demonstrated by miracles, and by conversions; and theirs was an abiding conviction of truth, demonstrated in their preaching and its results. In this situation they could not consent to obey man rather than God (see ch. 5:29). The apostles had a command to preach, a command from the Christ who was giving them their power. No other consideration could be valid in such a situation. See AA 68, 69.

ဘုရားသခင်၏အလိုတော်နှင့် လူသားတို့၏အမိန့်များအကြား ရွေးချယ်ရမည့်အခါတိုင်း၊ လူတစ်ဦးသည် ဘုရားသခင်၏အလိုတော်ဟု ယုံကြည်သည်ကို လိုက်နာရန်သာ တတ်နိုင်သည်။ အကယ်၍ ၎င်းသည် သခင်နှစ်ဦးကို ဝတ်ပြုရန်ကြိုးစားပါက ၎င်းသည် မည်သူ့ကိုမျှ ကျေနပ်စေနိုင်မည်မဟုတ်ဘဲ အကျိုးအမြတ်အတွက် ၎င်း၏ဝိညာဉ်ကို ရောင်းစားလိမ့်မည်။ သို့သော် ဘုရားသခင်၏ဦးစားပေးတောင်းဆိုမှုကို ၎င်း၏အပြည့်အဝသစ္စာရှိမှုအဖြစ် ခိုင်မြဲစွာ အသိအမှတ်ပြုပါက မည်သူမျှ ၎င်းကို မရိုးသားသူဟု မခေါ်နိုင်ဘဲ ၎င်း၏ဝိညာဉ်သည် လုံခြုံမည်ဖြစ်သည်။

Whenever a man faces such a choice between his honest conviction regarding God’s will for him, and the commandments of men, he can afford only to follow what he believes to be God’s will. If he attempts to serve two masters, he will succeed in satisfying neither and will sell his soul for the sake of expediency. But if he steadfastly recognizes God’s prior claim to his full allegiance, no man can call him dishonest, and his soul is safe.

သင်တို့ဆုံးဖြတ်ကြည့်ပါ။ ၎င်းတို့၏အပြစ်ကင်းစင်မှုကို မငြင်းဆိုနိုင်သော သက်သေအထောက်အထားများရှေ့တွင် တမန်တော်များသည် ယုဒခေါင်းဆောင်များအား အချက်အလက်များကို အသိအမှတ်ပြုရန် ရဲရဲဝံ့ဝံ့စိန်ခေါ်ခဲ့သည်။ ဆန်ဟီဒရင်က ပေတရုနှင့် ယောဟန်ကို ပြစ်ဒဏ်မပေးဘဲ လွှတ်ပေးခဲ့ခြင်းသည် ၎င်းတို့သည် အပြစ်ကင်းစင်ကြောင်း အလွှမ်းအလျဉ်အသိအမှတ်ပြုခြင်းဖြစ်သည်။

Judge ye. In the face of such indubitable evidence of their innocence, the apostles boldly challenged the Jewish leaders to recognize the facts. That the Sanhedrin released Peter and John without punishing them was tacit recognition that they were guiltless.

၂၀. ကျွန်ုပ်တို့သည် မပြောဘဲ မနေနိုင်ပါ။ ဂရိဘာသာတွင် “ကျွန်ုပ်တို့” ဟူသော နာမ်စားကို အလေးပေးထားသည်။ သူတို့သည် ယေရှု၏တမန်တော်များအဖြစ် ၎င်းအား သက်သေခံရန် အထူးတာဝန်ပေးအပ်ခံခဲ့ရသည် (မဿဲ ၂၈:၁၉, ၂၀; တမန်တော် ၁:၈)။

20. We cannot but speak. The Greek emphasizes the pronoun “we.” They, as Jesus’ apostles, had been especially commissioned to bear witness to Him (Matt. 28:19, 20; Acts 1:8).

မြင်ခဲ့ပြီး ကြားခဲ့သည်များ။ တမန်တော်များ၏သက်သေခံချက်သည် ယေရှုနှင့် ၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်အတွေ့အကြုံများအပေါ် အခြေခံထားသည်။ နှစ်ပေါင်းများစွာအကြာတွင် ၎င်းတို့၏စာများတွင် ပေတရုနှင့် ယောဟန်တို့သည် ၎င်းတို့ဟောပြောသော အမှန်တရားများကို မျက်မြင်သက်သေများအဖြစ် အရေးကြီးကြောင်း အလေးပေးခဲ့သည် (၂ ပေတရု ၁:၁၆-၁၈; ၁ ယောဟန် ၁:၁-၃)။ ယနေ့ခရစ်ယာန်များအတွက် ၎င်းတို့၏ဘဝတွင် ခရစ်တော်၏ရှိနေမှုနှင့် ကိုယ်ပိုင်အတွေ့အကြုံသည် ခရစ်ယာန်အမှန်တရား၏လက်တွေ့ဆန်သော သက်သေအထောက်အထားများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။

Have seen and heard. The apostles’ testimony was grounded on their personal experiences with Jesus. Many years later, in their epistles, both Peter and John emphasized the importance of their having been eyewitnesses to the truths they taught (2 Peter 1:16–18; 1 John 1:1–3). For the Christian today personal experience with the presence of Christ in his life constitutes one of the most convincing evidences of the practical reality of Christian truth.

၂၁. ထပ်မံခြိမ်းခြောက်သည်။ ဆန်ဟီဒရင်သည် ထို့ထက်ပို၍ မရဲတင်းခဲ့ပါ၊ အကြောင်းမှာ လူတိုင်းသည် ထော့နဲ့လူသည် ပျောက်ကင်းခဲ့ကြောင်း သိရှိခဲ့ပြီး တမန်တော်များအား ပြစ်ဒဏ်ပေးရန်ထိုက်တန်သော မည်သည့်စွပ်စွဲချက်မျှ မထိန်းသိမ်းနိုင်ခဲ့သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ပျောက်ကင်းသူသည် လူသိများသောကြောင့် အံ့ဖွယ်လက္ခဏာ၏အကြောင်းအရာသည် မမှန်ကန်ဟု မပြောနိုင်ခဲ့ပါ။ ၎င်းသည် ခိုင်မာစွာသက်သေပြထားသော ကောင်းသောအကျင့်ဖြစ်သောကြောင့် ပြစ်ဒဏ်ပေးလို့မရနိုင်ပါ။ ထို့အတူ ၎င်းတို့၏ကုသခြင်းသည် ယေရှု၏နာမည်ဖြင့် ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု တောင်းဆိုမှုအတွက် တမန်တော်များကို တရားမျှတစွာ ပြစ်ဒဏ်ပေးလို့မရနိုင်ပါ။

21. Further threatened. More than this the Sanhedrin did not dare to venture, because everyone knew the lame man had been healed and that no charge worthy of punishment could be maintained against the apostles. With the healed man known to all, they could not assert that the story of the miracle was untrue. And since it was a good deed unshakably attested, it could not be punished. Neither could they justifiably punish the apostles for claiming that their healing was done in the name of Jesus.

၎င်းတို့သည် ပြစ်ဒဏ်ပေးနိုင်သည်။ ယုဒခေါင်းဆောင်အချို့သည် တမန်တော်များကို ထောက်ခံလိုသော သဘောထားရှိခဲ့ဖွယ်ရှိသော်လည်း (အခန်းငယ် ၁၄ ကိုကြည့်ပါ)၊ ယေဘုယျအားဖြင့် လူထုကို ဒေါသထွက်စေမည့် ပြစ်ဒဏ်ပေးရန် အကြောင်းပြချက်မတွေ့ရှိနိုင်သည့်အတွက် စိတ်ပျက်မှုခံစားခဲ့ရသည်။ ဤနေရာတွင်လည်း အကျိုးအမြတ်သည် ၎င်းတို့၏ဆင်ခြင်မှုနှင့် ဆုံးဖြတ်ချက်တွင် အရေးကြီးသောအချက်တစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပုံရသည် (ယောဟန် ၁၁:၄၉, ၅၀ ကိုကြည့်ပါ)။

They might punish. Although some of the Jewish leaders doubtless were inclined to favor the apostles (see on v. 14), in general the feeling was one of disappointment that they could find no pretext for administering punishment without enraging the people. Here again expediency seems to have been an important factor in their reasoning and decision (see John 11:49, 50).

ဘုရားသခင်ကို ချီးမွမ်းကြသည်။ သို့မဟုတ် “ဘုရားသခင်ကို ချီးမွမ်းနေကြသည်” ဟူ၍ အံ့ဖွယ်လက္ခဏာအပေါ် လူထု၏လက်ရှိတုံ့ပြန်မှုကို ဖော်ပြသည်။ ပေတရု၏ ဗိမာန်တော်တွင်ပြောကြားခဲ့သော မိန့်ခွန်းသည် ထိုသူပျောက်ကင်းခဲ့သည့် တန်ခိုး၏ရင်းမြစ်ကို ရှင်းလင်းစွာဖော်ပြခဲ့သည် (အခန်း ၃:၁၂-၁၆)။

Glorified God. Or, “were glorifying God,” portraying the current reaction of the people to the miracle. Peter’s speech in the Temple had made clear the source of the power by which the man had been healed (ch. 3:12–16).

၂၂. အသက်လေးဆယ်ကျော်။ အခန်း ၃:၂ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ရာ ထိုသူသည် ဤကာလတစ်ခုလုံး ထော့နဲ့ခဲ့သည်။ ဤသို့သော ကာလရှည်ကြာ မသန်စွမ်းမှုသည် အံ့ဖွယ်လက္ခဏာကို ပို၍ထူးခြားစေသည်။ လုကာသည် အံ့ဖွယ်ပျောက်ကင်းခဲ့သော ရောဂါ သို့မဟုတ် မသန်စွမ်းမှု၏ ကြာချိန်ကို ထပ်ခါတလဲလဲ မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည် (လုကာ ၈:၄၂, ၄၃; ၁၃:၁၁; တမန်တော် ၉:၃၃; ၁၄:၈)။ ၎င်းသည် ဆေးပညာရှင်တစ်ဦးဖြစ်သည် (ကောလောသဲ ၄:၁၄) ဟူသောအချက်ကြောင့် ဤဖော်ပြချက်များအားလုံးကို သူ့အား ဂုဏ်ပြုရန်မဟုတ်ဟု ဆိုရန် မလွန်ကဲပါ၊ သို့သော် အချို့မှာ ဖြစ်နိုင်သည်၊ အကြောင်းမှာ ဆေးပညာမဟုတ်သော အခြားစာရေးဆရာများတွင်လည်း အံ့ဖွယ်ပျောက်ကင်းမှုများကို မှတ်တမ်းတင်ရာတွင် ဤအလေ့အကျင့်သည် သာမာန်ဖြစ်သည် (မာကု ၅:၂၅; ၉:၂၁; ယောဟန် ၅:၅; ၉:၁)။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ဓမ္မသစ်ကျမ်းစာရေးဆရာများသည် ဤသတင်းအချက်အလက်ကို ပေးခဲ့ခြင်းသည် ပြုလုပ်ခဲ့သော အံ့ဖွယ်လက္ခဏာ၏ အတိုင်းအတာကို ပြသရန် ကူညီပေးသောကြောင့်ဖြစ်သည်။

22. Above forty years old. Comparison with ch. 3:2 shows that the man had been crippled all this time. Such a long-standing incapacity made the miracle all the more remarkable. Repeatedly Luke notes the duration of a disease or of a crippling malady healed miraculously (see Luke 8:42, 43; 13:11; Acts 9:33; 14:8). It is too much to say that all these allusions are attributable to the fact that he was a physician (Col. 4:14), though some may have been, for this same practice was common among other, nonmedical, writers, when recounting miraculous healings (Mark 5:25; 9:21; John 5:5; 9:1). Probably NT writers gave this information chiefly because it helped to show the magnitude of the miracle performed.

ဤပျောက်ကင်းမှု၏အံ့ဖွယ်လက္ခဏာကို ပြသခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “ဤပျောက်ကင်းမှု၏လက္ခဏာ [ဆီမီယွန်] သည် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်”။ “အံ့ဖွယ်လက္ခဏာ” ဟု ဤနေရာတွင် ဘာသာပြန်ထားသော “ဆီမီယွန်” ၏အဓိပ္ပာယ်ကို အခန်းငယ် ၁၆ တွင် ကြည့်ပါ။ KJV သည် အံ့ဖွယ်လက္ခဏာတစ်ခုအား လက္ခဏာတစ်ခုအဖြစ် “ပြသခဲ့သည်” ဟူသော စကားလုံးကို အသုံးပြု၍ ဖော်ပြရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။

This miracle of healing was shewed. Rather, “this sign [sēmeion] of healing had come to pass.” For the meaning of sēmeion, here translated “miracle,” see on v. 16. The KJV has endeavored to represent the idea of a miracle as a sign by using the word “shewed.”

၂၃. ၎င်းတို့၏အဖွဲ့အစည်း။ ဂရိဘာသာဖြင့် “ဟိုင် အိုင်ဒီယိုင်” ဆိုသည်မှာ “၎င်းတို့၏ပိုင်ဆိုင်မှု” ဖြစ်သည်။ ဂရိဘာသာဖြင့်ရေးသားသော ယုဒစာရေးဆရာများသည် ဤအသုံးအနှုန်းကို ရဲဘော်ရဲဘက်များနှင့် နိုင်ငံသားများအတွက် အသုံးပြုသည်။ ပေါလုသည် ၎င်းကို ဆွေမျိုးများအတွက် အသုံးပြုသည် (၁ တိမောသေ ၅:၈; တမန်တော် ၂၄:၂၃ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)၊ ဤအသုံးပြုမှုသည် ပုံရိပ်များတွင်လည်း သက်သေပြထားသည်။ ယောဟန်သည် ဤအသုံးအနှုန်းကို ယေရှု၏တပည့်များအတွက် အသုံးပြုသည် (ယောဟန် ၁၃:၁)။ ဤအခန်းငယ်တွင် “၎င်းတို့၏ပိုင်ဆိုင်မှု” သည် တမန်တော်များ၏ယုံကြည်သူများကို ရည်ညွှန်းသည်မှာ သေချာသည်။ သူတို့တွင် အမြဲတမ်းတွေ့ဆုံရာနေရာမရှိခဲ့ပုံရသည်။ ပင်တိကုတ္တိပွဲတွင် ၎င်းတို့သည် အထက်အခန်းတွင်ရှိခဲ့ဖွယ်ရှိသည် (တမန်တော် ၁:၁၃; ၂:၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ချာ့ချ်ကြီးထွားလာသည်နှင့်အမျှ ၎င်းတို့သည် ဗိမာန်တော်တွင် နေ့စဉ်တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး၏အိမ်များတွင်လည်း တွေ့ဆုံခဲ့သည် (အခန်း ၂:၄၆; ၁၂:၁၂)။ ထို့ကြောင့် ပေတရုနှင့် ယောဟန်အတွက် ၎င်းတို့၏တမန်တော်များနှင့် ယုံကြည်သူများကို အုပ်စုဖွဲ့ရှာဖွေရန် မခက်ခဲခဲ့ပါ။

23. Their own company. Gr. hoi idioi, “their own.” Jewish authors writing in Greek use this expression for fellow soldiers and fellow countrymen; Paul employs it of relatives (see 1 Tim. 5:8; cf. Acts 24:23), a use that is also attested by the papyri; and John uses this expression for Jesus’ disciples (John 13:1). In the present passage, “their own” doubtless refers to the apostles’ fellow believers. Apparently they had no permanent place of meeting; at Pentecost they were probably in the upper room (see Acts 1:13; 2:1). As the church grew, they met daily in the Temple and also in one another’s houses (chs. 2:46; 12:12). Thus it was not difficult for Peter and John to find their fellow apostles and believers in a group.

အားလုံးကို သတင်းပို့ခဲ့သည်။ ဤသတင်းပို့ချက်သည် ဘုရားသခင်၏ဘုန်းတော်အတွက်ဖြစ်ပြီး အကြောင်းအရာကို ပြန်လည်ဖော်ပြသော တမန်တော်များ၏ဘုန်းအတွက် မဟုတ်ပါ (အခန်း ၁၅:၃, ၄ ကိုကြည့်ပါ)။

Reported all. The report was made for the glory of God, and not for that of the apostles who related the account (see ch. 15:3, 4).

ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်းများနှင့် အကြီးအကဲများ။ အခန်းငယ် ၁ ကိုကြည့်ပါ။

Chief priests and elders. See on v. 1.

၂၄။ သူတို့အသံကိုမြှောက်ကြံ့။ တမန်တော်များ၏တင်ပြချက်ကိုကြားသောအခါ စုဝေးနေသောခရစ်ယာန်များသည် အံ့ဖွယ်ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ပေးသောဘုရားသခင်အား ချီးမွမ်းကြံ့ခိုင်စွာ အသံမြှောက်ကြသည်။ နောက်ဆက်တွဲစကားစုများက သာမန်စကားပြောနှင့်မတူသည့် ချီးမွမ်းသီချင်းတစ်ပုဒ်ကို ဖော်ပြသည်။ ဤသည်မှာ သီချင်းတစ်ပုဒ်ဖြစ်နိုင်ပြီး ပေတရုကဦးဆောင်သီဆိုကာ အခြားသူများက “အာမင်” ဟုဆိုကြခြင်း သို့မဟုတ် သူ့နောက်လိုက်၍ စကားစုတစ်ခုပြီးတစ်ခုထပ်ဆိုကြခြင်းဖြစ်နိုင်သည်။ ခရစ်ယာန်အသိုင်းအဝိုင်းသည် ဤသီချင်းကို သူတို့၏ဝတ်ပြုရေးတစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် ရေးစပ်ပြီး မှတ်မိထားပြီးဖြစ်မည်ဟု ယူဆရန်မသင့်လျော်ပေ။ ဤကျမ်းပိုဒ်သည် ခရစ်ယာန်သမိုင်းတွင် ပထမဆုံးမှတ်တမ်းတင်ထားသော စုပေါင်းဝတ်ပြုရေးအသံထွက်ခြင်းအဖြစ် ထူးခြားသည်။

24. Lifted up their voice. Upon hearing the apostles’ report the assembled Christians raised their voices in praise and adoration to the God who had intervened so remarkably. Phrases that follow suggest a chant of praise, different from ordinary speech. This was probably a hymn, and may have been uttered by Peter while the others joined in saying “Amen,” or they may have repeated it phrase by phrase after him. It appears doubtful that the Christian community already would have composed and memorized such a hymn as this as part of their liturgy. This passage has the distinction of being the first recorded utterance of corporate worship in Christian history.

သခင်။ ဂရိဘာသာတွင် “ဒက်စပိုတက်စ်” ဟူသောစကားလုံးသည် ကျွန်နှင့်ဆန့်ကျင်ဘက်အနေဖြင့် “သခင်” ကိုဆိုလိုသည်။ ဤစကားလုံးသည် သခင်ဘုရားကိုရည်ညွှန်းရာတွင် ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ရှားရှားပါးပါးသာ အသုံးပြုထားပြီး ခြောက်ကြိမ်သာရှိသည်။ ဤခြောက်ကြိမ်အနက် နှစ်ကြိမ်သည် ပေတရုနှင့်ယောဟန်၏ရေးသားချက်များတွင် (၂ ပေတရု ၂:၁၊ ဗျာဒိတ် ၆:၁၀) ပါရှိပြီး ဤတမန်တော်နှစ်ပါးသည် ယခုချီးမွမ်းဝတ်ပြုခြင်းတွင် ဦးဆောင်ခဲ့သူများဖြစ်သည်။

Lord. Gr. despotēs, a “master,” as contrasted with a servant. This word is used but rarely of the Lord in the NT, appearing with such a reference only six times. It is interesting to note that two of these are in the writings of Peter and John (2 Peter 2:1; Rev. 6:10), the disciples who doubtless led out in the present act of praise and worship.

ဘုရားသခင်ဖြစ်တော်မူ၏။ စာသားဆိုင်ရာသက်သေအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) ဤစကားလုံးများကို ဖယ်ထုတ်ထားသည်။ သို့သော် ကျမ်းပိုဒ်၏အဓိပ္ပာယ်မှာ မပြောင်းလဲပေ။ ဘုရားသခင်သည် ဖန်ဆင်းရှင်ဖြစ်သည်ဆိုသောအချက်သည် သူ၏ဖန်ဆင်းခံသတ္တဝါများ၏ ချီးမွမ်းခြင်းနှင့် နာခံခြင်းအတွက် ထာဝရအခြေခံဖြစ်သည် (ဟေရှာယ ၄၄:၂၃–၂၇၊ ဟီးဗြဲ ၁:၁–၅ ကိုကြည့်ပါ)။

Art God. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of these words. However, the thought of the passage remains the same. The fact that God is Creator is an eternal basis for the praise and obedience of His creatures (see Isa. 44:23–27; Heb. 1:1–5).

ကောင်းကင်၊ မြေကြီး၊ နှင့် ပင်လယ်။ ဤချီးမွမ်းခြင်းသည် ဆာလံများစွာကဲ့သို့ ဘုရားသခင်၏ ဖန်ဆင်းရှင်အဖြစ်သန္တိကို ဦးစွာဖော်ပြခြင်းဖြင့် စတင်သည်။

Heaven, and earth, and the sea. As do so many of the psalms, this ascription of praise begins by setting forth the glory of God as Creator.

၂၅။ ပါးစပ်ဖြင့်။ ဤကျမ်းပိုဒ်၏အစောဆုံးစာမူများသည် ဂရိစာသားမှာ ရှုပ်ထွေးနေပြီး ဖျက်ဆီးခံရပုံရသည်။ နောက်ပိုင်းစာမူများတွင် စာရေးဆရာများက စာသားကိုပြန်လည်ပြင်ဆင်ရန် ကြိုးစားခဲ့သည့် ကွဲပြားမှုများစွာပါရှိသည်။ အစောဆုံးစာသားကို အကောင်းဆုံးဘာသာပြန်ရာတွင် “သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ဖြင့် ကိုယ်တော်၏ကျွန်ဖြစ်သော ကျွန်ုပ်တို့အဆွေတော်ဒါဝိဒ်၏ပါးစပ်ဖြင့် မိန့်တော်မူသည်မှာ …” သို့မဟုတ် “သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏ပါးစပ်ဖြစ်သော ကိုယ်တော်၏ကျွန်ဖြစ်သော ကျွန်ုပ်တို့အဆွေတော်ဒါဝိဒ်ဖြင့် မိန့်တော်မူသည်မှာ …” ဟူ၍ဖြစ်နိုင်သည်။

25. By the mouth. The earliest manuscripts of this passage present a difficult Greek text that appears to have been garbled. Later manuscripts contain a number of variants that apparently were attempts by scribes to repair the text. The earliest extant text is probably best translated, “Who through the mouth of our father David, thy servant, through the Holy Spirit, said …,” or perhaps, “Who through our father David, thy servant, the mouth of the Holy Spirit, said …”

တပါးအမျိုးသားများဒေါသထွက်ကြံ့။ အခန်းကျမ်း ၂၅၊ ၂၆ တွင်ကိုးကားထားသည်မှာ ဆာလံ ၂:၁၊ ၂ မှဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် ဣသရေလဘုရင်တစ်ပါးမတိုင်မီ ပုန်ကန်မှုတစ်ခုကို အဓိကရည်ညွှန်းပုံရသည်။ ဒါဝိဒ်၏အုပ်စိုးမှုအတွင်း ဆီးရီးယား၊ မောဘ၊ အမ္မုန် နှင့် အခြားသူများနှင့် အချည်းနှီးသောပုန်ကန်မှုများကို ဖော်ပြထားသည် (၂ ရာ. ၈)။ ဤဆာလံကို ယခုတွင် ယုဒခေါင်းဆောင်များ၏ အသင်းတော်၏သခင်နှင့်ဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်မှုနှင့် နှိုင်းယှဉ်ဖော်ပြထားသည်။ ခရစ်တော်မလာမီ ဂေါဂနှင့်မဂေါဂဟူသော ယုဒအမြင်တွင် မက်ဆီယာကိုဆန့်ကျင်မည့်သူများကို “တပါးအမျိုးသားများ” ဟုရည်ညွှန်းသည့် ရှေးဟောင်းယုဒအသုံးအနှုန်း (တာလမတ် ‘အဘိုဒါဇာရာ’ ၃ဘီ၊ ဆွန်စီနိုထုတ်ဝေ၊ စာမျက်နှာ ၈၊ ၉) သည် အေဒီ ၂ ရာစုမှစတင်ဖြစ်နိုင်သည်။ အကယ်၍ ဤအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်သည် တမန်တော်များခေတ်တွင် လူသိများခဲ့ပါက၊ ဆာလံ ၂:၁ ကို မက်ဆီယာကို ဆန့်ကျင်သူများအဖြစ် တမန်တော်များက သင့်လျော်စွာအသုံးပြုနိုင်သည်။

The heathen rage. The quotation in vs. 25, 26 is from Ps. 2:1, 2, which doubtless had its primary application to some revolt against a king of Israel. During David’s reign mention is made of such conflicts with Syrians, Moabites, Ammonites, and others engaging in vain revolt (2 Sam. 8). Here the psalm is presented as a parallel to the Jewish leaders’ fighting against the Lord of the church. An ancient Jewish application of Ps. 2:1, probably at least from the 2d century a.d., interprets the “heathen” as Gog and Magog, who in Jewish thinking were to oppose the Messiah when He should come (Talmud ‘Abodah Zarah 3b, Soncino ed., pp. 8, 9). If such an application of this verse was current in the apostles’ day, as it well may have been, it is understandable that Ps. 2:1 might appropriately be applied by the apostles to those who already were opposing the Messiah.

၂၆။ ဘုရင်များ။ ဤဖြစ်ရပ်တွင် ရောမလူမျိုးများကို ရည်ညွှန်းသည် (အခန်းကျမ်း ၂၇ ကိုကြည့်ပါ)။

26. The kings. In this instance the Romans (see on v. 27).

ခရစ်တော်။ ဂရိဘာသာတွင် “ခရစ်စတို့စ်” သည် “ဘိသိက်ခံသူ” ဟုဆိုလိုသည်။ ဓမ္မဟောင်းကျမ်းတွင် ဘိသိက်ခံသူဟု ဟီးဗြဲစကားလုံး “မရှိယာခါ” ကို ဘာသာပြန်ရန် ဤစကားလုံးကို ဂရိဓမ္မဟောင်းကျမ်း (LXX) တွင် အသုံးပြုခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် ဘုရင်များ (ဆာလံ ၁၈:၅၀၊ ဟေရှာယ ၄၅:၁)၊ ယဇ်ပုဂ္ဂိုလ်များ (ဝတ်ပြုရာကျမ်း ၄:၃)၊ နှင့် အထူးသဖြင့် လာမည့်ကယ်တင်ရှင်ကို ရည်ညွှန်းသည်။ ထို့ကြောင့် သူသည် “မက်ဆီယာ” ဟူသော အင်္ဂလိပ်ပုံစံဖြင့် လူသိများသည်။ ယေရှုကိုလိုက်နာသူများက သူ့ကို ဤကယ်တင်ရှင်အဖြစ်အသိအမှတ်ပြုပြီး “ခရစ်စတို့စ်” ဟုခေါ်ကြသည်။ ဤကျမ်းပိုဒ်သည် ဂရိဓမ္မဟောင်းကျမ်းမှ ကိုးကားထားသောကြောင့်၊ “ခရစ်စတို့စ်” ကို ဤနေရာတွင် ဓမ္မဟောင်းအဓိပ္ပာယ်ဖြင့် “ဘိသိက်ခံသူ” ဟုဘာသာပြန်ရန် အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။

Christ. Gr. Christos, properly, “anointed [one].” The LXX used this word to translate the Heb. mashiach, “anointed [one],” which was applied in the OT to kings (Ps. 18:50; Isa. 45:1), priests (Lev. 4:3), and pre-eminently to the coming Saviour. Consequently He is known by the anglicized form of the word, the Messiah. Those who followed Jesus recognized Him to be this Saviour and consequently called Him Christos, “Christ.” Inasmuch as the present passage is a quotation from the LXX, Christos here is probably best translated in its OT sense, “anointed one.”

ဆာလံ ၂:၂ ၏မူလအဓိပ္ပာယ်တွင် “မရှိယာခါ” သည် ဣသရေလဘုရင်ကို ရည်ညွှန်းပုံရသည်။ သို့သော် ဤစကားလုံးသည် မက်ဆီယာကိုလည်း ရည်ညွှန်းနိုင်သည့်အတွက် ဤကျမ်းပိုဒ်သည် တမန်တော်များအတွက် ခရစ်တော်ကို အသုံးချရန် ထင်ရှားသောအရာဖြစ်လာသည်။ သူတို့သည် ဤအဓိပ္ပာယ်ကို သတိရှိရှိအသုံးပြုခဲ့ကြောင်း တမန်တော်များ ၄:၂၇ တွင် ဖော်ပြထားပြီး၊ ၎င်းတို့က “ကိုယ်တော်ဘိသိက်ပေးထားသူ” အဖြစ် ခရစ်တော်ကိုဖော်ပြထားသည်။

In its primary application in Ps. 2:2, mashiach doubtless refers to the king of Israel. But the fact that the word also might be used of the Messiah made this passage a striking one for the apostles to apply to Christ. That they consciously made this application is indicated by Acts 4:27, where they speak of Christ as the One “whom thou hast anointed.”

၂၇။ ဧကန်စင်စစ်။ စာသားဆိုင်ရာသက်သေအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “ဤမြို့ထဲတွင်” ဟူသောစကားလုံးများထပ်ထည့်ထားသည်။ ဤသို့ပြောဆိုခြင်းသည် တမန်တော်က ဆာလံဆရာ၏စကားကို ယေရှု၏လက်ဝါးကပ်တိုင်မတိုင်မီဖြစ်ရပ်များအဖြစ် အသုံးချထားသောကြောင့် သဘာဝကျသည်။

27. Of a truth. Textual evidence attests (cf. p. 10) adding the words “in this city.” Such a statement would be most natural inasmuch as the apostle here applies the language of the psalmist to the events preceding the crucifixion.

သားတော်။ ဂရိဘာသာတွင် “ပိုင်စ်” သည် “သား” သို့မဟုတ် “ကျွန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိနိုင်သည် (အခန်းကျမ်း ၃:၁၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤစကားလုံးသည် အခန်းကျမ်း ၂၅ တွင် ဒါဝိဒ်ကိုရည်ညွှန်းရာတွင် အသုံးပြုထားပြီး၊ ထိုနေရာတွင် “ကျွန်” ဟုအဓိပ္ပာယ်သက်ရောက်သည့်အတွက်၊ ဤနေရာတွင်လည်း “ကျွန်” ဟုယူဆရန် အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။ ဤသို့ဖြင့် ၎င်းသည် ဟေရှာယ ၅၂:၁၃ ရှိ သခင်၏ကျွန်ကို သတိရစေသည်။

Child. Gr. pais, a word that may mean either “child” or “servant” (see on ch. 3:13). The word is the same as that used of David in v. 25, and as it unquestionably means “servant” there, it is probably best taken in that sense here. So understood, it is reminiscent of the servant of the Lord in Isa. 52:13.

ဟေရုဒ်။ ယေရှုကို စစ်ဆေးခံရသော ဘုရင်ဟေရုဒ်နှင့် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးပိလတ်ဟူသော လောကီအုပ်စိုးသူနှစ်ဦးသည် အခန်းကျမ်း ၂၆ (ဆာလံ ၂:၂ မှ) ရှိ “ဘုရင်များ” နှင့် “အုပ်စိုးသူများ” ၏ ထင်ရှားသောဥပမာများအဖြစ် ဖော်ပြထားသည်။ ဟေရုဒ်အန္တိပကို ဆက်လက်ဆွေးနွေးရန် အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၆၄၊ ၆၅ ကိုကြည့်ပါ။ ဤဖြစ်ရပ်ကို ရေးသားသူလုကာသည် ယေရှု၏စစ်ဆေးမှုတွင် ဟေရုဒ်၏အခန်းကဏ္ဍကို မှတ်တမ်းတင်ထားသော တစ်ဦးတည်းသောဧဝံဂေလိဆရာဖြစ်သည် (လုကာ ၂၃:၇–၁၅)။

Herod. The two civil rulers before whom Jesus was tried, Herod the king and Pilate the governor, are mentioned as noteworthy examples of the “kings” and “rulers” of v. 26 (from Ps. 2:2). For a further discussion of Herod Antipas see Vol. V, pp. 64, 65. It is interesting to note that Luke, the author of the present account, is also the only gospel writer to record the role of Herod in Jesus’ trial (Luke 23:7–15).

ပုန္တိပိလတ်။ ဤရောမအုပ်ချုပ်ရေးမှူးကို ဆွေးနွေးရန် အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၆၇၊ ၆၈ ကိုကြည့်ပါ။

Pontius Pilate. For a discussion of this Roman governor see Vol. V, pp. 67, 68.

တပါးအမျိုးသားများ။ ဤသည်မှာ လက်ဝါးကပ်တိုင်ရိုက်မှု၏အပြစ်ဝန်ကို ယုဒလူများနှင့်အတူ ထမ်းဆောင်ခဲ့သော ရောမလူမျိုးများကို ရည်ညွှန်းပုံရသည်။

Gentiles. This doubtless refers to the Romans who shared with the Jews the burden of guilt for the crime of the crucifixion.

ဣသရေလလူမျိုး။ ဟေရုဒ်၊ ပုန္တိပိလတ်၊ တပါးအမျိုးသားများ၊ ဣသရေလဟူသော အစဉ်လိုက်သည် အခန်းကျမ်း ၂၅၊ ၂၆ ရှိ တပါးအမျိုးသားများ၊ လူမျိုးများ၊ ဘုရင်များ၊ အုပ်စိုးသူများဟူသော အစဉ်လိုက်နှင့် အပြိုင်ဖြစ်သည်။ ဤသည်မှာ ဟီးဗြဲကဗျာပုံစံတစ်မျိုးဖြစ်သော ပြောင်းပြန်အပြိုင်ပုံစံဖြစ်သည် (အတွဲ ၃၊ စာမျက်နှာ ၂၃–၂၇ ကိုကြည့်ပါ)။

People of Israel. The sequence Herod, Pontius Pilate, Gentiles, Israel, completes a parallelism with the previous sequence of heathen, people, kings, and rulers (vs. 25, 26). This is an inverted parallelism, a characteristic Hebrew poetic form (see Vol. III, pp. 23–27).

၂၈။ ကိုယ်တော်၏လက်တော်အလိုရှိသမျှ။ တမန်တော်များသည် ဆာလံဒုတိယစောင်မှ ကိုးကားပြီး ၎င်းကို ခရစ်တော်၏လက်ဝါးကပ်တိုင်ရိုက်မှုအဖြစ် အသုံးချခဲ့သည်။ ယခုတွင် သူတို့သည် ဘုရားသခင်၏သားတော်ကိုဆန့်ကျင်သော အပြစ်ပြုမှုတွင်ပင်၊ ယုဒလူများနှင့် ရောမလူများသည် ကယ်တင်ခြင်းအလုပ်တွင် ခရစ်တော်၏ဘုရားသခင်၏ရည်ရွယ်ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းပေးရန် ကူညီခဲ့သည်ကို အသိအမှတ်ပြုသည်။ ကမ္ဘာ့အုပ်ချုပ်မှုနှင့် တစ်ဦးချင်းဝိညာဉ်ကယ်တင်ခြင်းတွင် ဘုရားသခင်၏အလိုတော်သည် ထင်ရှားသည်။ ၎င်းသည် လူ၏လွတ်လပ်သောဆန္ဒကို ဖယ်ရှားပေးခြင်းမဟုတ်ပေ။ သမိုင်း၊ အထူးသဖြင့် သန့်ရှင်းသောသမိုင်းသည် အေးဂျင့်တစ်ဦးစီ၏ဆန္ဒသည် လွတ်လပ်ကြောင်း၊ နှင့် လူတိုင်းသည် ကယ်တင်ခြင်းအစီအစဉ်ဖြည့်ဆည်းမှုတွင် သူယူခဲ့သောအခန်းကဏ္ဍအလိုက် ရပ်တည်သည်ဖြစ်စေ၊ ပြိုလဲသည်ဖြစ်စေ သက်သေပြသည် (ဒံယေလ ၄:၁၇ ကိုကြည့်ပါ)။

28. Whatsoever thy hand. The apostles had quoted from the second psalm and had applied it to the crucifixion of Christ. Now they recognized that even in their sin against the Son of God, the Jews and Romans had helped to fulfill God’s purpose for Christ in His work of salvation. A divine will manifests itself in the government of the world, and the salvation of individual souls. This does not rule out man’s free will. History, particularly sacred history, testifies that the will of each agent is free, and that each man stands or falls by the part he has taken in the unfolding plan of redemption. See on Dan. 4:17.

ဘုရားသခင်ထံအပ်နှံထားသူသည် ဘုရားသခင်၏အလိုတော်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် လုပ်ဆောင်သည်။ ထိုသို့မအပ်နှံသူသည် ဘုရားသခင်ကို ဆန့်ကျင်လုပ်ဆောင်နေသည်ကို တွေ့ရပြီး၊ လူ၏မနာခံမှုရှိသော်လည်း ဘုရားသခင်သည် သူ၏ဘုရားသခင်ဆန်သော နောက်ဆုံးအလိုတော်ကို အကောင်အထည်ဖော်သည်။ ပုန်ကန်သူ၊ ဆိုးယုတ်သူ၊ နှင့် မနာခံသူများသည် ဘုရားသခင်၏လက်ထဲသို့ ကျရောက်သည်။ “ဧကန်စင်စစ် လူ၏ဒေါသသည် ကိုယ်တော်ကို ချီးမွမ်းစေလိမ့်မည်” (ဆာလံ ၇၆:၁၀)။

The man who is surrendered to God works to accomplish His divine will. He who is not so surrendered finds himself working against a God, who, in spite of man’s disobedience, works out His own divine, ultimate will. Rebellious, evil, and disobedient men play into God’s hands. “Surely the wrath of man shall praise thee” (Ps. 76:10).

၂၉။ သခင်၊ ကြည့်ရှုတော်မူပါ။ အကြောင်းအရာအရ အသင်းတော်၏ဆုတောင်းချက်သည် ခမည်းတော်ဘုရားသခင်ထံ ဦးတည်ထားသည်။ ယုဒခေါင်းဆောင်များ၏ခြိမ်းခြောက်မှုအောက်တွင် တမန်တော်များသည် စိတ်ဓာတ်မကျဘဲ၊ သူတို့ရင်ဆိုင်ရမည့်အန္တရာယ်တွင် ကူညီပေးနိုင်သောဘုရားသခင်ထံ ပိုမိုနီးကပ်စွာဆွဲယူခဲ့သည်။ ယုဒလူများ၏ခြိမ်းခြောက်မှုများသည် နောက်ဆုံးတွင် ဘုရားသခင်ကို ဦးတည်ခဲ့သည် (အခန်းကျမ်း ၉:၄၊ ၅ ကိုကြည့်ပါ)။

29. Lord, behold. The context shows that the prayer of the church is addressed to God the Father. Under the threatenings of the Jewish leaders the apostles were not disheartened, but drew nearer to the God who could aid them in whatever danger they faced. The threats of the Jews were ultimately directed against God (see on ch. 9:4, 5).

ကျွန်များ။ ဂရိဘာသာတွင် “ဒူလိုအိ” သည် “ကျွန်များ” ဟုဆိုလိုသည်။

Servants. Gr. douloi, “slaves.”

ရဲရင့်ခြင်း။ ဂရိဘာသာတွင် “ပါရေးစီယာ” (အခန်းကျမ်း ၁၃ ကိုကြည့်ပါ)။ တမန်တော်များသည် ဆန်ဟီဒရင်ရှေ့တွင် “ရဲရင့်သောစကားပြောခြင်း” ကို ပြသခဲ့ပြီး (အခန်းကျမ်း ၁၃)၊ ယခုသူတို့၏ဆုတောင်းချက်သည် သဘာဝအားနည်းချက်ကို သတိပြုမိသလို၊ ထိုသတ္တိရှိသောလက်ဆောင်ကို ထပ်မံပေးသနားရန် ဖြစ်သည် (လုကာ ၂၁:၁၅ ကိုကြည့်ပါ)။ ယခုအခါ သူတို့ရင်ဆိုင်နေရသော အခြေအနေတွင် ၎င်းသည် သူတို့အတွက်ရော တစ်ခုလုံးသောအသင်းတော်အတွက်ပါ ပို၍လိုအပ်ကြောင်း သူတို့သိရှိခဲ့သည်။

Boldness. Gr. parrēsia (see on v. 13). The apostles had shown “boldness of speech” before the Sanhedrin (v. 13), and now their prayer, as though showing consciousness of natural weakness, is for a yet further bestowal of that gift of courage (see Luke 21:15). They realized it was now needed more than ever, for both themselves and the entire church.

ကိုယ်တော်၏ဗျာဒိတ်စကားကို ပြောဆိုရန်။ ခရစ်ယာန်တစ်ဦး၏ဘဝသည် ခရစ်တော်၏တန်ခိုးကို သက်သေပြရုံမျှဖြင့် မလုံလောက်ပေ။ ယေရှုခရစ်တော်တွင်ရှိသော ကယ်တင်ခြင်းဆိုင်ရာအယူဝါဒကိုလည်း ထုတ်ဖော်ပြောဆိုရမည် (ရောမ ၁၀:၁၃–၁၇ ကိုကြည့်ပါ)။

Speak thy word. It is not enough that the godly life be lived by the Christian, as a testimony to the power of Christ. The doctrine of salvation in Jesus Christ must also be given utterance (see Rom. 10:13–17).

၃၀။ ဆန့်ထုတ်ခြင်းဖြင့်။ “ကိုယ်တော်ဆန့်ထုတ်နေစဉ်” ဟုဘာသာပြန်ရန် ပိုသင့်လျော်သည်။ ယခုဖြစ်ပျက်နေသော အံ့ဖွယ်ဖြစ်ရပ်သည် ဘုရားသခင်ပြုလုပ်သော အံ့ဖွယ်အမှုများဖြစ်သည်။ ဆန်ဟီဒရင်အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးဖြစ်သော နိကောဒင်သည် ဤသို့သောအမှုများကို “ဘုရားသခင်သည် သူနှင့်အတူရှိမနေလျှင်” မည်သူမျှမလုပ်နိုင်ဟု ပြောခဲ့သည် (ယောဟန် ၃:၂)။

30. By stretching forth. Rather, “while thou stretchest forth.” It was God who did the mighty works of which the present miracle was an instance. Nicodemus, himself a member of the Sanhedrin, had said that no one could do such works except “God be with him” (John 3:2).

အမှတ်အသားများနှင့် အံ့ဖွယ်များ။ ဤစကားလုံးများကို ဆွေးနွေးရန် အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၂၀၈၊ တမန်တော်များ ၄:၁၆၊ ၂ ကောရိန္တု ၁၂:၁၂ ကိုကြည့်ပါ။

Signs and wonders. For a discussion of these words see Vol. V, p. 208; see on Acts 4:16; 2 Cor. 12:12.

နာမတော်ဖြင့်။ အခန်းကျမ်း ၃:၁၆ ကိုကြည့်ပါ။

By the name. See on ch. 3:16.

သားတော်။ “ကျွန်” ဟုဘာသာပြန်ရန် ပိုသင့်လျော်သည် (အခန်းကျမ်း ၃:၁၃၊ ၄:၂၇ ကိုကြည့်ပါ)။

Child. Rather, “servant.” See on chs. 3:13; 4:27.

၃၁။ သူတို့ဆုတောင်းပြီးသောအခါ။ အသင်းတော်တွင် ထပ်ကာထပ်ကာ လုပ်ဆောင်သော လေ့ကျင့်မှုတစ်ခုဖြစ်သည် (အခန်းကျမ်း ၁:၁၄၊ ၂၄၊ ၂:၄၂၊ ၆:၄ ကိုကြည့်ပါ)။

31. They had prayed. A constantly repeated exercise in the church (see chs. 1:14, 24; 2:42; 6:4).

နေရာထက်လှုပ်ခတ်သွားသည်။ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏တန်ခိုးရှိသောထင်ရှားမှုများကို ထပ်မံဖော်ပြရာတွင်၊ ဤလှုပ်ခတ်မှုသည် ငလျင်မဟုတ်ဘဲ သဘာဝလွန်အတွေ့အကြုံတစ်ခုဖြစ်သည်ဟု ယူဆနိုင်သည်။ ၎င်းသည် ပင်တေကုတ္တေနေ့၏အံ့ဖွယ်အမှုကို ပြန်လည်ဖြစ်ပေါ်စေခြင်းဖြစ်သော်လည်း မီးလျှာများထင်ရှားခြင်းမပါဝင်ပုံရသည်။ ထို့ကြောင့် ခရစ်ယာန်များသည် သူတို့ဆုတောင်းခဲ့သော သဘာဝတရားအားလုံး၏ဘုရားသခင် (အခန်းကျမ်း ၂၄) သည် သူတို့အနားတွင်ရှိကြောင်း ချက်ချင်းသိရှိခဲ့သည်။ သူတို့၏တိုက်ရိုက်လိုအပ်ချက်ကြောင့် ဘုရားသခင်သည် သူတို့၏ဆုတောင်းချက်ကို ကြားတော်မူကြောင်း အမှတ်အသားအဖြစ် ချက်ချင်းအကျိုးပြုခဲ့သည်။

The place was shaken. In view of further remarkable manifestations of the powerful presence of the Spirit of God, it may be concluded that this shaking was not an earthquake, but a supernatural experience. It was a renewal of the wonder of the day of Pentecost, but apparently without the appearance of the tongues of fire. Thus the Christians knew at once that the God of all nature to whom they had appealed (v. 24) was among them. In view of their direct need God gave them an immediate answer as a token that He had heard their prayers.

သူတို့အားလုံးပြည့်ဝခဲ့ကြံ့။ အခန်းကျမ်း ၂:၄ ကိုကြည့်ပါ။ ပင်တေကုတ္တေနေ့တွင်ကဲ့သို့ တပည့်တော်များသည် ဝိညာဉ်တော်၏တန်ခိုးဖြည့်ဝခြင်းကို ထပ်မံသိရှိခဲ့သည်။ ၎င်းသည် သူတို့အား သူတို့တာဝန်ပေးခံရသော စကားများကို ရဲရင့်စွာဟောပြောနိုင်မည်ဟူသော အာမခံချက်ပေးခဲ့သည်။ ပင်တေကုတ္တေနေ့တွင် ဝိညာဉ်တော်ကိုလက်ခံခဲ့ပြီးဖြစ်သော်လည်း၊ အထူးလိုအပ်ချိန်များတွင် နောက်ထပ်သန္တိပေးမှုများ မရရှိနိုင်ဟူသောအဓိပ္ပာယ်မဟုတ်ပေ။ အမှန်စင်စစ်၊ ဝိညာဉ်တော်၏မူလပေးသနားမှုသည် ထိုသို့သောနောက်ထပ်ဖြည့်ဆည်းမှုများအတွက် သူတို့ကို ပြင်ဆင်ပေးခဲ့သည်။ ယနေ့ခရစ်ယာန်များအတွက်လည်း ဤအတိုင်းဖြစ်သည်။ နှစ်ခြင်းဖြင့် သင်္ကေတပြထားသော ဝိညာဉ်တော်တွင်စတင်သောဘဝသည် ဆက်လက်တည်ရှိရန် စဉ်ဆက်မပြတ်ဝိညာဉ်ရေးဆက်သွယ်မှုနှင့် ဝိညာဉ်ရေးဆုလာဘ်များကို စဉ်ဆက်မပြတ်ဖြည့်ဆည်းပေးရန် မူတည်သည်။

They were all filled. See on ch. 2:4. As on the day of Pentecost, the disciples knew again an infilling of the power of the Spirit. It gave them an assurance that they could speak with boldness the words they were commissioned to proclaim. The fact that the disciples had received the Spirit at Pentecost did not mean that further unction in times of special need might not be given. In fact, the primary bestowal of the Spirit had prepared them for such further outpourings. So also with the Christian today; the life begun in the Spirit, as signified by baptism, is dependent for its continuance upon constant communion and continually renewed supplies of spiritual grace.

သူတို့သည် … ရဲရင့်စွာဟောပြောခဲ့ကြံ့။ သူတို့ဆုတောင်းခဲ့သော ဝိညာဉ်တော်၏တန်ခိုးဖြင့် ရဲရင့်ခြင်းကို ပေးသနားခံရပြီး၊ ထိုအချိန်မှစ၍ တမန်တော်များသည် အခွင့်အရေးရှိသမျှအခါတိုင်း၊ နေရာတိုင်းတွင် ဧဝံဂေလိသတင်းကို ဟောပြောခဲ့ပြီး၊ မည်သည့်ခြိမ်းခြောက်မှုကိုမျှ ရပ်တန့်ခြင်းမခံခဲ့ပေ။

They spake … with boldness. Endowed with boldness by the power of the Spirit, for which they had prayed, from now on the apostles proclaimed the gospel whenever and wherever they found opportunity, refusing to be stopped by threats of any kind.

၃၂။ စိတ်နှလုံးတစ်ခုတည်း။ စာသားဆိုင်ရာသက်သေအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “သူတို့တွင် မည်သည့်ခွဲခြားမှုမျှ မရှိခဲ့ပေ” ဟူသော စိတ်ဝင်စားဖွယ်ထပ်ပေါင်းစကားရှိသည်။ “စိတ်နှလုံး” နှင့် “ဝိညာဉ်” ဟူသော အတွဲလိုက်ဖော်ပြချက်များသည် အဓိပ္ပာယ်တွင် ထပ်နေတတ်ပြီး၊ ဤနေရာတွင် သေးငယ်သောကွဲပြားမှုများထက် စရိုက်လက္ခဏာတစ်ခုလုံး၏ စုစည်းမှုကို ဖော်ပြရန်အသုံးပြုထားသည်။ ဟီးဗြဲအတွေးအခေါ်တွင် စိတ်နှလုံးတစ်ခုဖြစ်ခြင်းသည် ပြည့်စုံသောသဘောတူညီမှုကို ညွှန်ပြသည် (ယံရှာယ ၃၂:၃၉၊ ၁ ရာဇဝင်ချက် ၁၂:၃၈ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်းသည် ပေတရုနှင့်ယောဟန်သာမက၊ အခြားတမန်တော်များနှင့် ယုံကြည်သူအုပ်စုတစ်ခုလုံးပါ ဤသဘောတူညီမှုတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။

32. Of one heart. Textual evidence may also be cited (cf. p. 10) for the interesting addition, “And there was no discrimination among them whatever.” As with similar pairs of expressions, “heart” and “soul” often overlap in meaning and should be taken here to express a totality of character rather than any minute distinctions. Oneness of heart in Hebrew thought indicated complete accord (see Jer. 32:39; cf. 1 Chron. 12:38). It was not only Peter and John and the other apostles, but the entire multitude of believers, who participated in this accord.

သူတို့မည်သူမှ မပြောကြံ့။ လူတစ်ဦးချင်းစီသည် သူ၏ပိုင်ဆိုင်မှုများကို ဘုရားသခင်ထံမှ ယုံကြည်စိတ်ချစွာ ထိန်းသိမ်းထားသည့်အရာအဖြစ် ခံစားရပြီး၊ တောင်းဆိုမှုရှိလျှင် လွှဲပေးရမည်ဟု ခံစားရသည်။ ၎င်းသည် ခရစ်တော်၏တပည့်တော်များ၏အမှတ်အသားအဖြစ် ခရစ်တော်က ဟောထားသည့် အချင်းချင်းချစ်ခြင်းမေတ္တာ၏ရလဒ်ဖြစ်သည် (ယောဟန် ၁၃:၃၅)။ ပြည့်စုံသောလူ့အဖွဲ့အစည်းကို သီအိုရီအရ ပုံဖော်ရန်ကြိုးစားခဲ့သော စိတ်ကူးယဉ်ဝါဒီများဖြစ်သည့် ပလေတိုသည် သူ၏ “ရီပတ်ဘလစ်” တွင်နှင့် ဆာသောမတ်စ်မိုးရ်သည် သူ၏ “ယူတိုပီယာ” တွင်၊ အစောပိုင်းအသင်းတော်တွင် ကျင့်သုံးခဲ့သော ပစ္စည်းများကို အများပိုင်ပြုလုပ်ခြင်းကဲ့သို့သော ပြည့်စုံသောဓနသဟဇာတဖြစ်မှု၏ အခြေအနေတစ်ခုကို အဆိုပြုခဲ့သည်။ ထိုသို့သောဓနသဟဇာတဖြစ်ရန် ပါဝင်သူများ၏ပြည့်စုံမှုလိုအပ်သည်။ ယုံကြည်သူများ၏ သခင်ပြန်လည်ကြွလာမည်ဟူသော မျှော်လင့်ချက်နှင့် သူတို့၏စိတ်နှလုံးနှင့်ခံစားမှုတစ်သားတည်းဖြစ်မှုသည် သူတို့၏ပစ္စည်းများကို လွှတ်ပေးရန် ဆန္ဒရှိစေခဲ့သည်။ သို့သော် အနာနိယ၏ဖြစ်ရပ်တွင်ပြသထားသည့်အတိုင်း (တမန်တော်များ ၅:၄)၊ သူတို့သည် ထိုသို့လုပ်ရန် အတင်းအကျပ်မလုပ်ခဲ့ပေ။

Neither said any of them. Each individual felt that his possessions were held by him as though a trust from God, to be given up upon request. This could only be the result of a deep love for one another, foretold by Christ as a mark of His disciples (John 13:35). Idealists who have endeavored to picture in theory a perfect society, as Plato in his Republic and Sir Thomas More in his Utopia, have proposed, as a condition of their perfect commonwealth, a community of goods similar to that practiced in the early church. To succeed, such a commonwealth requires perfection in its participants. Undoubtedly the believers’ expectation of their Lord’s soon return, together with their unity of thought and feeling, made them willing to part with their material possessions. However, as shown in the case of Ananias (see Acts 5:4), they were under no compulsion to do so.

အရာအားလုံးအများပိုင်။ ဤဖော်ပြချက်သည် အခန်းကျမ်း ၂:၄၄ နှင့် အပြိုင်ဖြစ်ပြီး၊ အခန်းကျမ်း ၃၂–၃၅ သည် အခန်းကျမ်း ၂:၄၃–၄၅ တွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသည်များကို ယေဘုယျအားဖြင့် ပြန်လည်ဖော်ပြထားသည်။ ဤပြန်လည်ဖော်ပြမှုသည် ဗာနဗ္ဗသည် ရက်ရောမှု (အခန်းကျမ်း ၃၆၊ ၃၇) နှင့် အနာနိယ၏ တစကိုယ်ကောင်းဆန်မှု (အခန်းကျမ်း ၅:၁–၁၁) ၏ဇာတ်လမ်းအတွက် နောက်ခံပေးရန် လုကာက ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်နိုင်သည်။ လုကာသည် အစောပိုင်းအသင်းတော်တွင် ထင်ရှားသော တန်းတူညီမျှမှုနှင့် ညီအစ်ကိုရင်းနှီးမှု၏ စံပြဖော်ပြချက်အဖြစ် ဤပစ္စည်းများအများပိုင်ပြုလုပ်ခြင်းကို အလေးထားဖော်ပြလိုသည်။ ပစ္စည်းပိုင်ဆိုင်မှုအခွင့်အရေးများကို ခရစ်ယာန်အသိုင်းအဝိုင်းအဖွဲ့ဝင်များ၏ သဘာဝအလျောက်လုပ်ဆောင်မှုဖြင့် မေတ္တာတရား၏လည်ပတ်မှုအောက်တွင် ဆိုင်းငံ့ထားခဲ့သည်။ သူတို့၏ရက်ရောမှုသည် လွတ်လပ်စွာနှင့် ပြည့်စုံစွာဖြစ်ပြီး၊ ပစ္စည်းများအတွက် ဆုလာဘ်မျှော်လင့်ခြင်းမရှိပေ။ သူတို့သည် မိမိကိုယ်ကို ကိုယ်ကျိုးအတွက် ပိုင်ဆိုင်သူများအဖြစ် မတွေးဘဲ၊ အခြားသူများ၏အကျိုးအတွက် စီမံခန့်ခွဲသူများအဖြစ် တွေးတောခဲ့သည်။

All things common. This statement is parallel to ch. 2:44, as indeed vs. 32–35 of the present chapter restate generally what has been recorded in ch. 2:43–45. This restatement is probably made by Luke to supply a setting for his story of Barnabas’ liberality (vs. 36, 37) and Ananias’ selfishness (ch. 5:1–11). Luke is pleased to dwell upon this community of goods as an ideal expression of the equality and fraternity manifested in the early church. The rights of property were voluntarily suspended by the spontaneous conduct of the members of the Christian community, under the operation of the law of love. Their benevolence was free and full, without hope of material reward. They thought of themselves, not as possessors for self, but as stewards for the good of others.

၃၃။ တန်ခိုးကြီးဖြင့်။ တမန်တော်များ၏ သက်သေခံချက်သည် သူတို့၏ကိုယ်ပိုင်အားအင်ဖြင့် မဟုတ်ဘဲ၊ သူတို့ကိုယ်တိုင်မည်သည့်အခါမျှ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်မည့်တန်ခိုးဖြင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်၏ဝိညာဉ်တော်၏ အားဖြည့်ပေးမှုဖြစ်သည်။

33. With great power. The witness of the apostles was presented, not in their own strength, but in a power they could never have engendered within themselves. Theirs was the energizing of the Divine Spirit.

၃၃။ ပေးအပ်ခြင်း။ ဂရိလို “အပိုဒီဒိုမိ” ဆိုသည်မှာ “ပေးရမည့်အရာကို ပေးအပ်ရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤနေရာတွင် အသုံးပြုထားသော ကြိယာ၏ပုံစံသည် တမန်တော်များသည် ပင်တေကုတ္တေနေ့နှင့် ဗိမာန်တော်တွင် ပေးခဲ့ပြီးသော သက်သေခံချက်ကို “ဆက်လက်ပေးအပ်ခဲ့သည်” ဟု နားလည်နိုင်သည်။ တမန်တော်များသည် သက်သေခံရန် အတွင်းစိတ်မှ တွန်းအားတစ်ခုကို ခံစားခဲ့ရသည်။ သူတို့သည် ယေရှု၏အံ့ဖွယ်လုပ်ဆောင်မှုများကို မြင်တွေ့ခဲ့သည်။ သူတို့သည် သူ့ကို သေသွားသည်ကို မြင်ခဲ့သည်။ သူတို့သည် ယုံကြည်မထားခဲ့သော အဖြစ်အပျက်တစ်ခုကို မြင်ခဲ့သည်—သခင်သည် သေခြင်းမှ ထမြောက်ခဲ့သည်။ ဤထူးကဲသော အံ့ဖွယ်အမှုသည် တမန်တော်များ၏ ဟောပြောချက်၏ အထွတ်အထိပ်ဖြစ်သည်။ တမန်တော်များသည် ထမြောက်ပြီးသော သခင်ဘုရား၏ မျက်မြင်သက်သေများအဖြစ် ဇာတ်လမ်းကို ပြောပြနိုင်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းကို “တန်ခိုးကြီးစွာ” ဖြင့် ပြောပြခဲ့သည်။

Gave. Gr. apodidōmi, “to deliver [that which is due].” The form of the verb used here may be understood to mean that the apostles “continued to deliver” the witness they had already given on Pentecost and in the Temple. The apostles felt themselves under an inner compulsion to bear witness. They had seen the wonderful works of Jesus. They had seen Him die. They had seen what they had not believed could happen—the Lord had risen from the dead. This crowning miracle constituted the climactic point of the apostolic preaching. The apostles could tell the story as eyewitnesses to a resurrected Lord, and tell it they did “with great power.”

မဟာကျေးဇူးတော်။ ဂရိလို “ခါရစ်” (ရောမ ၃:၂၄ တွင်လည်း ကြည့်ပါ)။ ဤနေရာတွင် “ခါရစ်” သည် လူကျူး ၂:၅၂ တွင်ကဲ့သို့ “မျက်နှာသာ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ယူနိုင်ပြီး၊ ခရစ်ယာန်များအပေါ် လူများ၏ မျက်နှာသာပေးမှု ဆက်လက်ရှိနေသည်ကို ညွှန်ပြသည်။ သို့သော်၊ သူတို့ရရှိခဲ့သော ဝိညာဉ်ရေးဆိုင်ရာ တန်ခိုးလက်ဆောင်ကို အလေးပေးထားသော အကြောင်းအရာကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရင်း၊ “ခါရစ်” ကို လူကျူး ၂:၄၀ တွင်ကဲ့သို့ ဘုရားသခင်၏ ကျေးဇူးတော်ဟူသော ပို၍နည်းပညာဆိုင်ရာ အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် နားလည်ခြင်းသည် ပိုမိုသင့်လျော်ပေမည်။

Grace. Gr. charis (see on Rom. 3:24). Charis here may be taken in the sense of “favour” (as in Luke 2:52), and so indicate that the favor of the people toward the Christians still continued. However, in view of the context, which emphasizes the spiritual gift of power that they received, it is probably better to understand charis in its more technical sense of divine grace (as in Luke 2:40).

၃၄။ ဆင်းရဲသောသူ။ ထိုအစား “လိုအပ်နေသူ” ဟု ဖွင့်ဆိုနိုင်သည်။ ဂရိဘာသာတွင် ဤကျမ်းပိုဒ်ကို ယခင်ကျမ်းပိုဒ်နှင့် “ဂါရ်” ဟူသော ဆက်စပ်စကားလုံးဖြင့် ဆက်နွယ်ထားပုံရပြီး၊ ၎င်းသည် အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်ကျမ်း (KJV) တွင် ဘာသာမပြန်ထားပါ။ “ဂါရ်” သည် ခရစ်ယာန်များ၏ ရက်ရောမှုနှင့် သူတို့ရရှိခဲ့သော ကျေးဇူးတော်အကြား နီးကပ်သောဆက်နွယ်မှုကို အကြံပြုသည် (ကျမ်းပိုဒ် ၃၃ တွင် ကြည့်ပါ)။

34. That lacked. Rather, “that was in need.” The Greek seems to connect this verse with the previous one by the conjunction gar, “for,” which is not translated in the KJV. Gar suggests the close relationship that existed between the Christians’ liberality and the grace they enjoyed (see on v. 33).

မြေပိုင်ရှင်များ။ ခရစ်ယာန်အသစ်အချို့သည် သိသာထင်ရှားသော ဥစ္စာပစ္စည်းရှိသူများဖြစ်သည်။ သူတို့၏ ညီအစ်ကိုမောင်နှမဆန်သော မေတ္တာစိတ်၏ စစ်မှန်မှုသည် သူတို့၏ သာယာမှုနည်းပါးသော ညီအစ်ကိုများအတွက် ကိုယ်ကျိုးစွန့်ခြင်းဖြင့် ထင်ရှားခဲ့သည်။

Possessorsof lands. Some of the new Christians were persons of substantial means. The genuineness of their brotherly love manifested itself in self-sacrifice for the welfare of their less fortunately situated brethren.

ရောင်းချပြီး ယူလာခဲ့သည်။ ဤနေရာတွင် အသုံးပြုထားသော ကြိယာပုံစံများသည် ယုံကြည်သူများသည် ဘုရားကျောင်း၏ ဘုံအကျိုးအတွက် ၎င်းတို့၏ ပစ္စည်းဥစ္စာများကို တစ်ယောက်ပြီးတစ်ယောက် စွန့်လွှတ်ခဲ့သည့် အကြိမ်ကြိမ်ဖြစ်ပျက်ခဲ့သော အဖြစ်အပျက်တစ်ခုကို အကြံပြုသည်။ ဤသို့ပြုလုပ်ရာတွင် ၎င်းတို့၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ မေတ္တာနှင့် ကရုဏာစိတ်ဖြင့် တွန်းအားပေးခံရခြင်းဖြစ်သည်။ လူးကါးသည် ၎င်းကို ဖော်ပြထားခြင်းမရှိသော်လည်း၊ ခရစ်ယာန်များသည် သခင်ဘုရား၏ စစ်ပွဲများနှင့် လာမည့်ဒုက္ခများအကြောင်း သတိပေးချက်များ (မသဲ ၂၄:၅–၁၂) ကြောင့် ထိတ်လန့်ခဲ့ပြီး၊ မြေကြီးပေါ်ရှိ ပစ္စည်းဥစ္စာများသည် မတည်မြဲကြောင်း သိရှိခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ သခင်ဘုရားက ပရောဖက်ပြုခဲ့သော ဒုက္ခများ အမှန်ဖြစ်လာသောအခါ၊ ပါလဇလိုင်နယ်မြေရှိ မြေယာနှင့် ပစ္စည်းဥစ္စာများသည် မကြာခဏ တန်ဖိုးမရှိဖြစ်ခဲ့ရပေမည်။ ယေရမိသည် အနာသုတ်မြို့တွင် လယ်ကွက်တစ်ကွက်ကို ဝယ်ယူခြင်းဖြင့် ၎င်း၏လူမျိုးတို့၏ ပါလဇလိုင်နယ်သို့ အနာဂတ်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးအပေါ် ယုံကြည်ခြင်းကို ပြသခဲ့သည့် (ယေရမိ ၃၂:၆–၁၅) အတိုင်း၊ ခရစ်ယာန်များသည် ၎င်းတို့၏ ပစ္စည်းဥစ္စာများကို ရောင်းချခြင်းဖြင့် ၎င်းတို့သက်သေခံသော သတင်းစကား၏ သေချာမှုအပေါ် ၎င်းတို့၏ယုံကြည်ခြင်း၏ သက်သေကို ပြသခဲ့သည်။

Sold … brought. The forms of the verbs used here suggest that this was an occurrence that happened repeatedly as one after another the believers parted with their possessions for the common good of the church. In doing this, their motives were love, and the impulsions of benevolence. Although Luke makes no mention of it, the possibility also exists that the Christians were impressed by their Lord’s warnings of wars and coming troubles (Matt. 24:5–12), and thus with the fact that earthly possessions are unstable. Certainly land and property in Palestine must often have been valueless when the troubles the Lord prophesied became fact. Just as Jeremiah had shown his faith in the future restoration of his people to Palestine by his purchase of a field at Anathoth (Jer. 32:6–15), so the Christians showed by a reverse process in the sale of their property a proof of their faith in the certainty of the message to which they witnessed.

၃၅။ ခင်းထားသည်။ ရောင်းချမှုမှရရှိသော အရာများကို တမန်တော်များ၏ ခြေရင်း၌ ခင်းထားခြင်းသည် အရေးပါသော လုပ်ဆောင်မှုတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ရရှိသောအရာများကို တမန်တော်များအား လုံးလုံးလျားလျား ထိန်းချုပ်ပိုင်ခွင့်ပေးခဲ့သည်ကို ပြသသည်။ ဤအသုံးအနှုန်းကို ဆာလံ ၈:၆ တွင် အလားတူအသုံးပြုထားသည်။ စီစီကိုးသည် လက်ဆောင်များကို “ပြည်ထောင်စုအုပ်ချုပ်ရေးမှူး၏ ခြေရင်း” တွင် ထားရှိသည်ဟု ပြောသောအခါ (ပရိုဖလက်ကို xxvii. ၆၈) တူညီသော ပုံဆောင်ချက်ကို အသုံးပြုသည်။ ဤစကားလုံးများသည် ဘုရင်၊ ယဇ်ပုံး၊ သို့မဟုတ် ဆရာတစ်ဦးအား လက်ဆောင်များ သို့မဟုတ် ပူဇော်ပသမှုများ ပြုလုပ်သောအခါ၊ ၎င်းတို့ကို သူ၏လက်ထဲတွင် မထည့်ဘဲ သူ၏ခြေရင်း၌ ထားရှိသည့် ဓလေ့ကို ထင်ဟပ်ပြသည်။

35. Laid them down. Laying the results of the sales at the disciples’ feet was a significant act, showing that they gave the apostles entire control over the proceeds. For a similar use of this expression see Ps. 8:6. Cicero uses the same figure when he speaks of gifts being placed “before the feet of the praetor” (Pro Flacco xxvii. 68). The words apparently reflect the custom that when gifts or offerings were made to a king, or priest, or teacher, they were not placed in his hands, but at his feet.

လိုအပ်သူအလိုက်။ သို့မဟုတ် “မည်သူမဆို လိုအပ်သည့်အတိုင်း” ဟု ဖွင့်ဆိုနိုင်သည်။ ခရစ်ယာန်များစွာသည် လိုအပ်မှုမရှိဘဲ ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် ဂရုစိုက်နိုင်ခဲ့သည်မှာ သေချာသည်။ အကျိုးခံစားသူများသည် နာမကျန်းမှုကြောင့် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှု မလုပ်နိုင်သူများ၊ ခရစ်ယာန်ယုံကြည်ခြင်းကြောင့် အလုပ်ပြဳတ်ခံရသူများ (ယောဟန် ၉:၂၂ တွင် ခရစ်ကို လက်ခံသူများကို ဘုရားကျောင်းမှ ထုတ်ပယ်ရန် ခြိမ်းခြောက်ခံရသည်ကို ကြည့်ပါ)၊ မုတ်ဆိုးမများ၊ နှင့် မြို့တွင် အခြေမကျသေးသော လူသစ်များ ဖြစ်ပေမည်။ တမန်တော်များသည် ယုံကြည်ခြင်းကို ပြန့်ပွားစေရန် ၎င်းတို့၏ ဝိညာဉ်ရေးလှုပ်ရှားမှုကြောင့် ပစ္စည်းဥစ္စာဖြင့် ထောက်ပံ့ရန် တရားမျှတသည်ဟု ခံစားရသူများလည်း ရှိခဲ့ဖွယ်ရှိသည်၊ သို့သော် လူးကါးက ၎င်းကို တိကျစွာ ဖော်ပြထားခြင်းမရှိပါ။ ဤသည်မှာ ခန္ဓာကိုယ်လိုအပ်ချက်များအတွက် ပညာရှိစွာ စီစဉ်ထားသော ပစ္စည်းဝန်ဆောင်မှုတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် ဤသို့ပြုလုပ်ခဲ့သည့်အခါတိုင်း ဘုရားကျောင်းအတွက် ဂုဏ်ယူစရာဖြစ်ခဲ့သည် (၁တိမောသေ ၅:၅–၁၆၊ ၂၁ ကို ကြည့်ပါ)။

As he had need. Or, “as any had need.” No doubt many of the Christians were not in need and took care of themselves. The beneficiaries would be those who were unable to earn a livelihood because of sickness and perhaps because of loss of employment owing to their change of religious faith (see John 9:22, where those who accepted Christ were threatened with excommunication), widows, and newcomers who had not yet become established in the city. There may also have been those to whom the apostles felt justified in rendering material support because of their spiritual activity in propagating the faith, although Luke makes no specific mention of this. Here was a as wise, planned material ministry to bodily needs, which has ever been a credit to the church whenever it has been thus conducted (see 1 Tim. 5:5–16, 21).

၃၆။ ယော့စီ။ အရေးကြီးသော စာသားသက်သေများ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) သည် “ယော့စပ်” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံသည်။

36. Joses. Important textual evidence may be cited (cf. p. 10) for the reading “Joseph.”

ဗာနဗတ်။ ဤသည်မှာ တမန်တော်ပေါလုနှင့် ပထမဆုံး သာသနာပြုခရီးတွင် အတူလိုက်ပါမည့်သူ ဗာနဗတ်ကို ပထမဆုံးအကြိမ် ဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။ ဗာနဗတ်ဟူသော နာမည်ကို လူးကါးက ဂရိလို “ဟူယို့စ် ပါရာကလီးစီးအို့စ်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုထားပြီး၊ ၎င်းသည် “အားပေးမှု၏သား” သို့မဟုတ် “တိုက်တွန်းမှု၏သား” ဟု ဘာသာပြန်နိုင်သည်။ ဤနာမည်သည် ဟီးဗြူး သို့မဟုတ် အာရမိတ်စကားလုံးများကို ကိုယ်စားပြုသည်ဟု ပညာရှင်များက သဘောတူညီမှု မရှိကြပါ။ ၎င်းတို့သည် “ဗာရ်နဲဗူအာ” ဖြစ်နိုင်သည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ “ပရောဖက်ပြုခြင်း၏သား” ဖြစ်သည်။ မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ၊ သူ၏အမည်ပြောင်သည် ဗာနဗတ်သည် ၎င်း၏ တိုက်တွန်းနှိုးဆော်မှုဆိုင်ရာ လက်ဆောင်ဖြင့် ထင်ရှားခဲ့သည်ကို ညွှန်ပြသည် (တမန်တော် ၁၁:၂၃ ကို ကြည့်ပါ)။ ဗာနဗတ်သည် ခရစ်ယာန်ဖြစ်လာချိန်ကို မသိရပါ။ သူသည် လီဝိအမျိုးဖြစ်သဖြင့် ဗိမာန်တော်ဝန်ဆောင်မှုတွင် ပါဝင်ခဲ့ဖွယ်ရှိပြီး၊ သခင်ဘုရား သို့မဟုတ် တမန်တော်များကို ထိုနေရာတွင် ဟောပြောသည်ကို ကြားခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ သူသည် ယေရုဆလင်မြို့တွင် နေထိုင်သော ယောဟန်မာကု၏ ဆွေမျိုး (ကောလောသဲ ၄:၁၀; တမန်တော် ၁၂:၁၂) ဖြစ်သည်။ ကလီမန့်အော့ဖ်အလက်ဇန္ဒရိယ (ဒီစထရိုမာတာ ii. ၂၀) ၏ မှတ်တမ်းတစ်ခုအရ ဗာနဗတ်သည် ယေရှုက စေလွှတ်ခဲ့သော အုပ်စုခုနစ်ဆယ်ဦးထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည် (လူကျူး ၁၀:၁; တမန်တော် ၉:၂၇ ကိုလည်း ကြည့်ပါ)။

Barnabas. This is the first reference to Barnabas, the man who was to travel with the apostle Paul on his First Missionary Journey. The name Barnabas is interpreted by Luke as meaning in Greek huios paraklēseōs, which may be translated, “son of consolation,” or “son of exhortation.” Scholars are not agreed as to the Hebrew or Aramaic words represented by this name. They may have been bar nebu’ah, “son of prophecy.” In any case his surname would imply that Barnabas was characterized by his gift of exhortation (see ch. 11:23). When Barnabas became a Christian is not known. Since he was a Levite, he may have taken part in the service of the Temple, and may have heard the Lord or the apostles preaching there. He was a relative of John Mark (Col. 4:10) who lived in Jerusalem (Acts 12:12). A tradition recorded by Clement of Alexandria (The Stromata ii. 20) lists Barnabas as one of the Seventy sent forth by Jesus (Luke 10:1; see also on Acts 9:27).

ဗာနဗတ်အမည်ရှိ စာတစ်စောင်သည် ရှိပြီး၊ ၃ရာစုခရစ်ယာန်စာရေးဆရာ ကလီမန့်အော့ဖ်အလက်ဇန္ဒရိယနှင့် အိုရီဂျင်တို့က ၎င်းကို ဤတမန်တော်က ရေးသားခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့သည်။ သို့သော်၊ စာတစ်စောင်၏ အကြောင်းအရာများသည် ၎င်းမမှန်ကြောင်း ပြသသည်။ ၎င်းသည် အဓိကအားဖြင့် ဟောင်းသောကျမ်းစာပုံပြင်များ၏ ဂျူးဆန့်ကျင်ရေး၊ ဥပမာဆန်သော အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်များပါရှိသည်။ စာတစ်စောင်သည် သတ္တမနေ့ဥပုသ်နေ့ကို ဆန့်ကျင်ပြီး “အဋ္ဌမနေ့” ဖြစ်သော တနင်္ဂနွေနေ့ကို ထောက်ခံသည်။ ၎င်းကို ၂ရာစုအလယ်လောက်တွင် ယခုအခါ မသိရှိရသော လက်ရေးဖြင့် ရေးသားခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ဆိုက်ပရပ်စ်။ ယခုအခါလည်း ထိုနာမည်ဖြင့် ခေါ်ဆိုနေသော မြေထဲပင်လယ်၏ အရှေ့ပိုင်းရှိ ကျွန်းတစ်ကျွန်းဖြစ်သည်။ ဂျူးလူမျိုးများသည် အနည်းဆုံး မက္ကဗီးယန်ခေတ်ကတည်းက (၁မက္ကဗီး ၁၅:၂၃) ထိုနေရာတွင် အခြေချနေထိုင်ခဲ့သည်။ စတီဖင်၏ သေဆုံးမှုနှင့်အတူ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုကြောင့် ခရစ်ယာန်ဆရာများသည် ယေရုဆလင်မြို့မှ ထိုကျွန်းသို့ ထွက်ပြေးခဲ့ရသည် (တမန်တော် ၁၁:၁၉)။ ၎င်းတို့၏ ပထမဆုံး သာသနာပြုခရီးတွင် ပေါလုနှင့် ဗာနဗတ်သည် ဗာနဗတ်၏ တောင်းဆိုမှုဖြင့် ဆိုက်ပရပ်စ်သို့ လည်ပတ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

Extant is an epistle bearing the name of Barnabas, which the 3d-century Christian writers Clement of Alexandria and Origen believed was written by this apostle. However, the contents of the epistle show this to be untrue. It consists mainly of anti-Judaistic, allegorical interpretations of OT narratives. The epistle takes a position against the seventh-day Sabbath and in favor of the observance of the “eighth-day,” Sunday. It was probably written by a now-unknown hand about the middle of the 2d century a.d.

ဆိုက်ပရပ်စ်။ ယခုအခါလည်း ထိုနာမည်ဖြင့် ခေါ်ဆိုနေသော မြေထဲပင်လယ်၏ အရှေ့ပိုင်းရှိ ကျွန်းတစ်ကျွန်းဖြစ်သည်။ ဂျူးလူမျိုးများသည် အနည်းဆုံး မက္ကဗီးယန်ခေတ်ကတည်းက (၁မက္ကဗီး ၁၅:၂၃) ထိုနေရာတွင် အခြေချနေထိုင်ခဲ့သည်။ စတီဖင်၏ သေဆုံးမှုနှင့်အတူ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုကြောင့် ခရစ်ယာန်ဆရာများသည် ယေရုဆလင်မြို့မှ ထိုကျွန်းသို့ ထွက်ပြေးခဲ့ရသည် (တမန်တော် ၁၁:၁၉)။ ၎င်းတို့၏ ပထမဆုံး သာသနာပြုခရီးတွင် ပေါလုနှင့် ဗာနဗတ်သည် ဗာနဗတ်၏ တောင်းဆိုမှုဖြင့် ဆိုက်ပရပ်စ်သို့ လည်ပတ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

Cyprus. The island still so called, in the eastern part of the Mediterranean Sea. Jews were settled there at least as early as the Maccabean period (1 Maccabees 15:23). Christian teachers were driven there from Jerusalem by the persecution that accompanied the death of Stephen (Acts 11:19). On their First Missionary Journey Paul and Barnabas visited Cyprus, probably at the request of Barnabas.

၃၇။ မြေယာ။ သို့မဟုတ် “လယ်ကွက်” ဟု ဖွင့်ဆိုနိုင်သည်။ အစောပိုင်း ဟီးဗြူးအုပ်ချုပ်ရေးတွင် လီဝိအမျိုးသားများသည် ပုဂ္ဂလိကပိုင်ဆိုင်မှု မရှိခဲ့ဘဲ၊ မြို့များနှင့် ဘုံပိုင်မြေယာများတွင် နေထိုင်ကာ လူများထံမှ ဆယ်ဖို့တစ်ဖို့ဖြင့် ထောက်ပံ့ခံခဲ့ရသည် (တောလည်ရာ ၁၈:၂၀၊ ၂၁)။ သို့သော် ယေရမိ၏ ဥပမာ (ယေရမိ ၃၂:၇–၁၂) က ယဇ်ပုံး သို့မဟုတ် လီဝိအမျိုးသားတစ်ဦးသည် ဝယ်ယူခြင်း သို့မဟုတ် အမွေဆက်ခံခြင်းဖြင့် မြေယာရယူခြင်းကို တားဆီးသည့်အရာ မရှိကြောင်း ပြသသည်။ ထို့ပြင်၊ ဗာနဗတ်သည် အိမ်ထောင်ရေးဖြင့် မြေယာပိုင်ဆိုင်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ဗာနဗတ်ရောင်းချခဲ့သော လယ်ကွက်၏ တည်နေရာကို ကျွန်ုပ်တို့အား မသိရှိရပါ။ ဗာနဗတ်၏ အဒေါ် မာရိသည်လည်း ပစ္စည်းဥစ္စာပိုင်ဆိုင်ခဲ့ပြီး၊ သူမသည် ၎င်း၏အိမ်ကို မရောင်းချခဲ့သော်လည်း၊ ခရစ်ယာန်အသိုင်းအဝိုင်းအတွက် အသုံးပြုရန် ဖွင့်ပေးခဲ့သည် (တမန်တော် ၁၂:၁၂)။

37. Land. Or, “a field.” In the early Hebrew polity the Levites held no private property, but lived in cities and on land held in common and were supported by tithes paid by the people (Num. 18:20, 21). But the case of Jeremiah (Jer. 32:7–12) shows that there was nothing to hinder a priest or a Levite from acquiring land by purchase or inheritance. Also, Barnabas may have held land by marriage. We are not informed as to the location of the field that Barnabas sold. Barnabas’ aunt Mary also had property, and although she did not sell her house, she made it available for the use of the Christian community (Acts 12:12).

ဗာနဗတ်သည် နောက်ပိုင်းတွင် ပေါလုကဲ့သို့ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှု လုပ်ကိုင်ခဲ့ပုံရသည် (၁ကောရိန္သု ၉:၆)။ ဗာနဗတ်သည် အစောပိုင်း ခရစ်ယာန်အသိုင်းအဝိုင်း၏ ရက်ရောမှု၏ ဥပမာအဖြစ် ရွေးချယ်ခံခဲ့ရခြင်းမှာ၊ သူ၏လက်ဆောင်၏ ထူးခြားမှု သို့မဟုတ် သူပြုလုပ်ခဲ့သော စွန့်လွှတ်မှု၏ သဘောသဘာဝတွင် ထူးခြားသောအရာတစ်ခုခု ရှိခဲ့ပြီး ဖြစ်ပေမည်။

Barnabas afterward seems to have worked for his livelihood, as Paul also did (1 Cor. 9:6). Barnabas may have been chosen as an example of the liberality of the early Christian body because of something out of the ordinary in the kind of gift or in the nature of the sacrifice which he made.

ellen g. White comments

1, 2 AA 60

1–3 SR 250

1–37 AA 60-71; SR 250-253

3 AA 61

3–6 EW 193

5, 6 AA 62

5–7 SR 250

7 AA 63

8 SR 251

10–12 AA 63; EW 193; SR 251

11 AA 64

12 AA 594; COL 264; CT 62; DA 175, 806; GC 74; MB 149; MH 179; PP 73, 431; SC 19

13 AA 45, 64, 208, 579; COL 130; CT 478, 509; DA 250, 354; Ed 95; EW 194; FE 242, 456, 514; MB 28; MH 512; SC 75; 1T 132; 2T 343; 4T 378, 634; 5T 225, 487; 6T 47, 70, 401, 421; 8T 174, 191; 9T 146

13–16 SR 252

16 EW 194

18–20 SL 61; 5T 713

18–21 SR 253

19 AA 68, 69

19, 20 AA 66; EW 194; 6T 395

21 AA 67

22 AA 57

24–30 AA 67

29–31 EW 24

31 AA 71

31, 32 GC 379; 6T 140

32 AA 45, 70; Ed 95; Ev 698; WM 271

32, 33 COL 121; 8T 20

32–34 DA 551; MB 137

33 AA 48, 68; ML 61; TM 67

34, 35 AA 70

36 AA 166

အခန်းကြီး - ၅

chapter 5

၁။ ထို့နောက် အာနာနိယမ်နှင့် သူ၏ဇနီး ဆပ္ဖိရသည် မုသာဝါဒပြောဆိုမှုကြောင့် ပေတရု၏ဆုံးမခြင်းကို ခံရပြီး သေလျက်လဲကျသွားခဲ့သည်။ ၁၂။ ကျန်တစ်ပည့်တော်များသည် များစွာသော အံ့ဖွယ်လက္ခဏာများကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ၁၄။ ယုံကြည်ခြင်း တိုးပွားလာသည်။ ၁၇။ တစ်ပည့်တော်များသည် ထပ်မံ၍ ထောင်သွင်းခံရသည်။ ၁၉။ သို့သော် ကောင်းကင်တမန်တစ်ပါးက သူတို့ကို လွှတ်ပေးပြီး လူအများအား ပွင့်လင်းစွာ ဟောပြောရန် မိန့်မှာခဲ့သည်။ ၂၁။ ထို့နောက် သူတို့သည် ဗိမာန်တော်တွင် ဆုံးမဩဝါဒပေးကာ စည်းဝေးကောင်စီရှေ့တွင် ဟောပြောခဲ့သည်။ ၂၉။ သူတို့သည် အသေသတ်ခံရမည့်အန္တရာယ်နှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။ ၃၃။ ဂျူးလူမျိုးများထဲတွင် ထင်ရှားသော အကြံပေးဆရာ ဂါမာလီလီလ၏ အကြံပြုချက်ဖြင့် သူတို့သည် အသက်ရှင်ရန် ခွင့်ပြုခံရသည်။ ၄၀။ သို့သော် သူတို့သည် ရိုက်နှက်ခံရပြီး၊ ထိုကြောင့် သူတို့သည် ဘုရားသခင်ကို ချီးမွမ်းကာ ဟောပြောခြင်းကို တစ်ရက်မျှပင် မရပ်တန့်ခဲ့ပေ။

1 After that Ananians and Sapphira his wife for their hypocrisy at Peter’s rebuke had fallen down dead, 12 and that the rest of the apostles had wrought many miracles, 14 to the increase of the faith: 17 the apostles are again imprisoned, 19 but delivered by an angel bidding them to preach openly to all: 21 when, after their teaching accordingly in the temple, 29 and before the council, 33 they are in danger to be killed, through the advice of Gamaliel, a great counsellor among the Jews, they be kept alive, 40 and are but beaten: for which they glorify God, and cease no day from preaching.

၁-၁၁။ ကတိသစ္စာနှင့် ကတိကဝတ်များ၏ သန့်ရှင်းမှု။—လူများသည် ဘုရားသခင်၏အကြောင်းတော်အတွက် ၎င်းတို့၏ ကတိသစ္စာနှင့် ကတိကဝတ်များ၏ သန့်ရှင်းမှုကို သဘောပိုက်ရန် လိုအပ်သည်။ ထိုကတိကဝတ်များကို လူတစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး ပေးအပ်သော အာမခံစာချုပ်ကဲ့သို့ ထိရောက်သော တာဝန်ဝတ္တရားအဖြစ် မယူဆလေ့ရှိပေ။ သို့သော် ဘုရားသခင်အား ပြုလုပ်ထားသော ကတိသည် သန့်ရှင်းမှုနှင့် ချုပ်နှောင်မှု နည်းပါးသလော။ ၎င်းတွင် နည်းပညာဆိုင်ရာ အသုံးအနှုန်းများ မပါဝင်သည့်အတွက်၊ သို့မဟုတ် ဥပဒေဖြင့် မအကျုံးဝင်နိုင်သည့်အတွက်၊ ခရစ်ယာန်တစ်ဦးသည် ၎င်း၏စကားဖြင့် ပေးထားသော တာဝန်ဝတ္တရားကို လျစ်လျူရှုမည်လော။ မည်သည့် ဥပဒေစာချုပ် သို့မဟုတ် အာမခံစာရွက်မှ ဘုရားသခင်၏အကြောင်းတော်အတွက် ပေးထားသော ကတိကဝတ်ထက် ပို၍ချုပ်နှောင်ထားသည်မဟုတ်ပေ (အာရ်အိပ်ချ် မေ ၂၃၊ ၁၈၉၃)။

1–11. Sacredness of Vows and Pledges.—The people need to be impressed with the sacredness of their vows and pledges to the cause of God. Such pledges are not generally held to be as obligatory as a promissory note from man to man. But is a promise less sacred and binding because it is made to God? Because it lacks some technical terms, and cannot be enforced by law, will the Christian disregard the obligation to which he has given his word? No legal note or bond is more obligatory than a pledge made to the cause of God (RH May 23, 1893).

၁။ သို့သော်။ ဗာနဗတ်၏ ကြင်နာသောရက်ရောမှု (အခန်း ၄:၃၆၊ ၃၇) နှင့် အာနာနိယမ်နှင့် ဆပ္ဖိရတို့၏ လောဘကြီးမှု (အခန်း ၅:၁-၁၁) အကြား သိသာထင်ရှားသော ခြားနားမှုတစ်ခုရှိသည်။

1. But. There is a sharp contrast between the kindly generosity of Barnabas (ch. 4:36, 37) and the cupidity of Ananias and Sapphira (ch. 5:1–11).

လူတစ်ဦး။ ရိုးသားသော ပုံပြင်ပြောသူသာလျှင် ဤအချိန်တွင် အာနာနိယမ်နှင့် ဆပ္ဖိရတို့၏ ဇာတ်လမ်းကို ပြောပြမည်။ သို့သော် တစ်ဆယ့်နှစ်ယောက်သော တစ်ပည့်တော်များထဲတွင် ယုဒါရှိခဲ့သည့်နည်းတူ၊ ဖြူစင်ပြီး စိတ်အားထက်သန်သော အစောပိုင်းအသင်းတော်တွင်၊ ရက်ရောမှုထက် နှိမ့်ချမှုကို နှစ်သက်ပြီး ရိုးသားမှုထက် မုသာဝါဒကို နှစ်သက်သော လူနှစ်ဦးကို တွေ့ရသည်။ သို့သော် ဤဇာတ်လမ်းကို တည်ငြိမ်စွာ အေးဆေးစွာ ပြောပြထားပြီး၊ ဖတ်ရှုသူသည် ရိုးရှင်းသောအချက်များ၏ ဖော်ပြချက်ဖြင့် သင်ကြားပြသခံရပြီး စိတ်ခံစားမှုရရှိသည်။

A certain man. Only a truthful narrator would tell the story of Ananias and Sapphira at this point. But just as there had been a Judas among the twelve disciples, so in the infant church, pure and zealous though it was, there were found two who preferred meanness to generosity and hypocrisy to honesty. Yet the story is told calmly and dispassionately, and the reader is instructed and moved by a recital of the plain facts.

အာနာနိယ။ အဓိပ္ပာယ်မှာ “ယေဟောဝါသည် ကျေးဇူးပြုသူဖြစ်သည်” ဖြစ်သည်။ ဤသည်မှာ သာမာန်နာမည်ဖြစ်ပြီး၊ သောလုတတ်သို့ ပြောင်းလဲယုံကြည်စဉ်က သူ့ကို ကူညီပေးခဲ့သော လူတစ်ဦး (အခန်း ၂၃:၂၊ ၂၄:၁) ၏ နာမည်လည်းဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ယရမိ ၂၈:၁၊ ဒံယေလ ၁:၆၊ ၇ ရှိ ဟေဗြဲဘာသာ ဟာနနိယ နှင့် သက်ဆိုင်သည်။

Ananias. Meaning, “Jehovah is gracious.” This is a common name, belonging also to the man who befriended Saul of Tarsus when he was first converted (ch. 23:2; 24:1). It corresponds to the Hebrew Hananiah in Jer. 28:1; Dan. 1:6, 7.

ဆပ္ဖိရါ။ ဤနာမည်သည် အာရမိတ်ဘာသာ shappira’ “လှပသော” ကို ကိုယ်စားပြုပြီး၊ အချို့က ၎င်းကို ဂရိဘာသာ sappheiros “စိန်ပြာကျောက်” မှ ဆင်းသက်လာသည်ဟု ယူဆကြသည်။

Sapphira. This name probably represents the Aramaic shappira’, “beautiful,” although some derive it from the Greek sappheiros, “a sapphire.”

ပိုင်ဆိုင်မှု။ အခန်း ၂:၄၅ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း။ ထိုပိုင်ဆိုင်မှုမှာ မြေဖြစ်သည် (အခန်း ၅:၃ ကို ကြည့်ပါ)။

Possession. See on ch. 2:45. The property was land (see ch. 5:3).

၂။ ဖယ်ထားသည်။ ဂရိဘာသာ nosphizō၊ ဤပုံစံတွင် “မိမိအတွက် သီးသန့်ဖယ်ထားသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ တိတု ၂:၁၀ တွင် ဤကြိယာကို “ခိုးယူခြင်း” ဟု ဘာသာပြန်ထားသည်။ ၎င်းကို ယောရှုမှတ်တမ်း ၇:၁ တွင် အာခံ၏အပြစ်အတွက် အက်စ်အက်စ်အက်စ်တွင် အသုံးပြုထားသည်။ အာနာနိယသည် မြေရောင်းချရရှိသော ငွေတစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကို ဖယ်ထားခြင်းသည် သူ့အလိုလို အပြစ်မဟုတ်ပေ။ တကယ်တော့၊ သူသည် မည်သည့်အရာကိုမျှ ပေးရန် မလိုအပ်ခဲ့ပေ။ သူသည် ပေးလှူရန် ဆန္ဒရှိကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့သော်လည်း၊ သတ်မှတ်ထားသော ပမာဏကို ပေးရန် မလိုအပ်ခဲ့ပေ။ ထိုငွေသည် သူ၏ကိုယ်ပိုင်ဖြစ်ပြီး၊ အားလုံးကိုဖြစ်စေ၊ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကိုဖြစ်စေ ပေးလှူရန်ဖြစ်သည်။ သို့သော် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကို အားလုံးသည့်ပုံစံဖြင့် ယူဆောင်လာခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ လှည့်စားမှုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် လုပ်ဆောင်ထားသော လိမ်ညာမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။

2. Kept back. Gr. nosphizō, in the form here used, “set apart for himself.” In Titus 2:10 this verb is translated “purloining.” It is used in the LXX (Joshua 7:1) for the sin of Achan. The mere retention by Ananias of part of the selling price of the land was not in itself a sin. Actually, he was under no compulsion to give anything. He had professed a willingness to give, but he was not obliged to give any fixed amount. The money was his own, to give in whole or in part. But the part was brought as though it were the whole. This was the deception. It was an acted lie.

လုကာ၏ ဗာနဗတ်၏ ကိုယ်ကျိုးစွန့်ပေးမှုအကြောင်း ပြောပြမှုသည် အသင်းတော်၏ အတည်ပြုမှုကို ထင်ဟပ်ပြသည်။ အာနာနိယသည် ထိုအတည်ပြုမှုကို ရရှိနိုင်မည်ဟု ထင်ခဲ့ပြီး၊ သို့သော် သူ၏စွန့်လွှတ်မှု နည်းပါးစွာဖြင့် ရယူရန် ကြံစည်ခဲ့သည်။ လူတို့ကို နှစ်သက်စေလိုသော ဆန္ဒသည် လောဘကို တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း အောင်မြင်ရန် လုံလောက်ခဲ့သည်။ သို့သော် လောဘသည် ရိုးသားမှုကို အောင်မြင်ရန် လုံလောက်ခဲ့သည်။ ရောင်းချရန် လှုံ့ဆော်မှုသည် ဘုရားသခင်၏ဝိညာဉ်တော်မှ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့ပြီး၊ ငွေတစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကို ဖယ်ထားရန် လှုံ့ဆော်မှုသည် မကောင်းသော စိတ်အားထက်သန်မှုဖြစ်သည်။ ဤလုပ်ရပ်သည် ဘုရားသခင်နှင့် ငွေကို တပြိုင်နက် အမှုထမ်းရန် ကြိုးပမ်းမှုဖြစ်သည်။ အပြစ်သည် ဂေဟာဇိ (ဒုတိယဓမ္မရာဇဝင် ၅:၂၀-၂၇ ကို ကြည့်ပါ) ၏အပြစ်နှင့် အနည်းငယ်ဆင်တူသည်။ သို့သော် ပင်တေကုတ္တေပွဲ၏ အံ့ဖွယ်လက္ခဏာများနှင့် ဝိညာဉ်တော်၏ လမ်းညွှန်မှုအောက်တွင် အသင်းတော်၏ ထူးကဲသောတိုးတက်မှုနောက်ခံတွင် ဤအပြစ်သည် ပို၍ဆိုးရွားပြီး၊ ပို၍ပြင်းထန်သော အပြစ်ဒဏ်ကို ခံရသည်။

The approval with which Luke tells the story of the self-sacrifice of Barnabas must have reflected the approval of the church. Ananias apparently thought that he could gain the same approval, but with less sacrifice on his part. The desire to please was strong enough to gain a partial victory over greed. But greed was strong enough to triumph over honesty. The impulse to sell came from the Spirit of God; the impulse to retain part of the price was evil. The act was an attempt to serve both God and mammon. The sin was in some respects like that of Gehazi (see on 2 Kings 5:20–27), but seen against the background of the miracles of Pentecost and the extraordinary progress of the church under the Spirit’s guidance, it was more heinous and was visited with severer punishment.

သူ၏ဇနီး။ ဆပ္ဖိရသည် ဆန္ဒအလျောက် ပူးပေါင်းပါဝင်သူဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့၏လုပ်ရပ်သည် ကြိုတင်စီစဉ်ထားသော ပြစ်မှုဖြစ်သည်။

His wife. Sapphira was evidently a willing accomplice. Theirs was a planned offense.

၃။ ပေတရု။ အသင်းတော်၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ။

3. Peter. The spokesman for the church.

အဘယ်ကြောင့်။ အာနာနိယသည် ဆန္ဒရှိခဲ့လျှင် သွေးဆောင်မှုကို တွန်းလှန်နိုင်ခဲ့ပြီး၊ တွန်းလှန်ခဲ့လျှင် သွေးဆောင်သူသည် သူ့ထံမှ ထွက်ပြေးသွားလိမ့်မည် (ယာကုပ် ၄:၇)။

Why? If Ananias had wished, he could have resisted the temptation. Had he resisted, the tempter would have fled from him (James 4:7).

စာတန်သည် သင့်နှလုံးကို ဖြည့်ဆည်းပေးခဲ့သည်။ ပေတရုသည် မကောင်းမှု၏ရင်းမြစ်ကို ခြေရာခံခဲ့သည်။ အာနာနိယနှင့် ဆပ္ဖိရတို့ လုပ်ဆောင်နေသည်ကို သူသိရှိခဲ့သည်မှာ ပိုင်းခြားသိမြင်နိုင်သော ဆုကျေးဇူးမှ ဖြစ်ပေါ်လာသည် (၁ ကောရိန္သု ၂:၁၄၊ ၁၂:၁၀)။ ဤသည်နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်အနေဖြင့်၊ အာနာနိယသည် စာတန်အား ၎င်း၏နှလုံးကို ဖွင့်ပေးခဲ့ပြီး၊ ၎င်း၏စိတ်သည် လောဘတက်မှုနှင့် လှည့်စားသော အတွေးများဖြင့် ပြည့်နှက်နေခဲ့သည်။

Satan filled thine heart. Peter traced evil to its source. His knowledge of what Ananias and Sapphira were doing came from the gift of discernment (1 Cor. 2:14; 12:10). In sad contrast to this, Ananias had opened his heart to Satan until his mind was full of covetous and deceitful thoughts.

သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်။ ဝိညာဉ်တော်သည် ယုံကြည်သူများကို သမ္မာတရားအားလုံးသို့ လမ်းညွှန်ရန် ပေးထားခံရသည် (ယောဟန် ၁၆:၁၃)၊ သို့သော် အာနာနိယသည် သမ္မာတရား၏ဝိညာဉ်ကို လှည့်စားရန် အချည်းနှီး ကြိုးပမ်းနေခဲ့သည် (ယောဟန် ၁၄:၁၇၊ ၂၆၊ ၁၆:၁၃ ကို ကြည့်ပါ)။

Holy Ghost. The Spirit had been given to guide the believers into all truth (John 16:13), but Ananias was trying, vainly, to deceive the Spirit of truth (see on John 14:17, 26; 16:13).

၄။ ကျန်ရှိခဲ့သည်။ အာနာနိယသည် မြေရောင်းရန် မလိုအပ်ခဲ့ပေ။ ၎င်းသည် သူသည် သစ္စာပြုထားသည့်အတိုင်း ရောင်းချရရှိသော ငွေမှ ရိုးသားစွာ ယူဆောင်လာမည်ဟု မျှော်လင့်ခံရသည်။ အသင်းတော်သည် မည်သူကိုမျှ ဘုံရန်ပုံငွေသို့ ပေးရန် မလိုအပ်ခဲ့ပေ။ သို့သော် လူတစ်ဦးသည် ပေးရန် ကတိပြုခဲ့လျှင်၊ ၎င်းသည် ကတိပြုထားသည့်အတိုင်း ပေးရမည်။ အာနာနိယသည် အဆင့်တိုင်းတွင် သူထင်သည့်အတိုင်း လွတ်လပ်စွာ လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့သည်။ သူဖယ်ထားရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော အစိတ်အပိုင်းသည် များစွာမဖြစ်နိုင်ပေ။ သူသည် ရိုးသားစွာ လုပ်ဆောင်ခဲ့လျှင် ပို၍များစွာ ဖယ်ထားနိုင်ခဲ့သည်။ သို့သော် စွန့်လွှတ်မှု၏ အမှန်တရားမပါဘဲ ရက်ရောမှုအတွက် ဂုဏ်သတင်းရယူရန် ဤကြိုးပမ်းမှုသည် သူ့ကို သန့်ရှင်းသောအရာကို မထီမဲ့မြင်ပြုမှု၏ အပြစ်ဖြင့် တရားခံဖြစ်စေခဲ့သည်။

4. Remained. Ananias was not compelled to sell the land; it was expected only that he would honestly bring from the proceeds what he had pledged. The implication is that the church compelled no one to give to the common fund, but if a man did promise to give, he should give what he had promised. At every stage Ananias was free to act as he thought best. The part he tried to retain might not have been large; he could have retained much more, had he done so honestly. But this attempt to obtain a reputation for generosity without the reality of sacrifice made him guilty of sacrilege.

ဤအရာကို စဉ်းစားခဲ့သည်။ စကားလုံးအတိုင်း “ဤလုပ်ရပ်ကို ထည့်သွင်းခဲ့သည်”။ ၎င်းသည် အာနာနိယ၏ ကြိုတင်စဉ်းစားထားသော အစီအစဉ်ကို ရည်ညွှန်းသည်။ ၎င်းသည် ရုတ်တရက် သွေးဆောင်မှုကို လိုက်လျောမှုမဟုတ်ဘဲ၊ ဘယ်သောအခါမျှ မဖြစ်သင့်သော အစီအစဉ်တစ်ခုကို ၎င်း၏နှလုံးထဲသို့ လက်ခံပြီး၊ ၎င်းသည် မကောင်းသောလုပ်ရပ်အဖြစ် ပြောင်းလဲဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်။ စာတန်သည် ဤအစီအစဉ်အရ ၎င်း၏နှလုံးထဲသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းကို မထုတ်ပယ်ခဲ့ပေ။

Conceived this thing. Literally, “put this deed.” This implies a thought-out plan on the part of Ananias. It was not a matter of yielding to a sudden temptation, but of accepting into his heart a plan which, never right, developed into an evil act. Satan had entered his heart in terms of the scheme, and had not been cast out.

ဘုရားသခင်အား လိမ်ညာခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အာနာနိယသည် လူများကို လုံးဝမလိမ်ညာခဲ့ဟု မဆိုလိုပေ။ သို့သော် ၎င်း၏အပြစ်သည် အဓိကအားဖြင့် ဘုရားသခင်ကို လှည့်စားရန် ကြံရွယ်ခဲ့ခြင်းတွင် တည်ရှိသည်။ အပြစ်အားလုံးသည် နောက်ဆုံးတွင် ဘုရားသခင်ကို ဆန့်ကျင်ခြင်းဖြစ်သည်၊ သို့သော် ၎င်းသည် လူများကိုလည်း ပြင်းထန်စွာ ထိခိုက်စေသည်။ ဒါဝိဒ်သည် ၎င်းကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့ပြီး၊ “အိုဘုရားသခင်၊ ကိုယ်တော်ကိုသာ၊ ကိုယ်တော်တစ်ပါးတည်းကိုသာ အကျွန်ုပ်သည် အပြစ်ပြုမိပါပြီ” ဟု ဆိုခဲ့သည် (ဆာလံ ၅၁:၄)။ အာနာနိယသည် ဘုရားသခင်ကို လျစ်လျူရှုခဲ့သည်ဖြစ်စေ၊ သို့မဟုတ် ၎င်း၏အသင်းသားများကို လှည့်စားရန် မျှော်လင့်ခဲ့သည့်အတိုင်း ဘုရားသခင်ကို လှည့်စားနိုင်မည်ဟု ထင်ခဲ့သည်ဖြစ်စေ၊ မည်သည့်အကြောင်းကြောင့်ပင်ဖြစ်စေ၊ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်ကို ဆန့်ကျင်သော အပြစ်ဖြစ်သည်။ ပေတရုသည် ၎င်းကို အထူးဖော်ပြခဲ့သည်။

Lied … unto God. This does not mean that Ananias had not lied at all to men, but that his offense lay primarily in the fact that he had presumed to deceive God. All sin is ultimately against God, although it also gravely affects men. David had recognized this, for he said, “Against thee, thee only, have I sinned” (Ps. 51:4). Ananias had either ignored God or thought he could deceive Him as he had hoped to deceive his fellows. On either count he was sinning against God, and Peter rightly gives this prominence.

“ဘုရားသခင်” ဟူသော စကားလုံးအသုံးပြုမှုသည် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်နှင့်ပတ်သက်သော သမ္မာကျမ်းစာသင်ကြားချက်ကို ထင်ဟပ်ပြသည်။ အာနာနိယ၏အပြစ်ကို အခန်း ၅:၃ တွင် “သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်အား လိမ်ညာခြင်း” ဟု ဖော်ပြထားပြီး၊ ဤနေရာတွင် “ဘုရားသခင်အား လိမ်ညာခြင်း” ဟု ဖော်ပြထားသည်။ ၎င်းသည် ဝိညာဉ်တော်နှင့် ခမည်းတော်အကြား ရှိသော စည်းလုံးညီညွတ်မှုကို ဖော်ပြပြီး၊ ခရစ်ယာန်များအား သန့်ရှင်းသောမုသာဝါဒ၏ ဆိုးရွားမှုကို သတိပေးသည် (မဿဲ ၁၂:၃၁ ကို ကြည့်ပါ)။

The use of the word “God” throws light on the Biblical teaching regarding the Holy Spirit. In Acts 5:3 Ananias’ sin is identified as lying “to the Holy Ghost,” and here it is described as lying “unto God.” This suggests the unity that exists between the Spirit and the Father, and serves to warn the Christian of the heinousness of sanctimonious falsehood (see on Matt. 12:31).

၅။ အသက်ထွက်သွားသည်။ ဂရိဘာသာ ekpsucho’ “သေဆုံးခြင်း” ဟူသော စကားလုံးသည် ဆေးပညာဆိုင်ရာ စာပေများတွင် တွေ့ရသည်။ သေဆုံးမှုသည် တိုက်ဆိုင်မှုမဟုတ်ပေ။ ပေတရု၏ အပြစ်ကို ဖော်ထုတ်ပြစ်တင်မှုနှင့် အပြစ်ပြုသူ၏ သေဆုံးမှုအကြား နီးကပ်သော ဆက်စပ်မှုရှိသည်။ ဤအချက်နှင့်ပတ်သက်၍ သံသယရှိပါက၊ ဆပ္ဖိရတို့၏ သေဆုံးမှု (အခန်း ၅:၇-၁၀) ကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရင်း၊ ၎င်းသည် လှည့်စားမှုကို ဖော်ထုတ်ပြီးနောက် ပေတရုက ကြိုတင်ဟောကိန်းထုတ်ခဲ့သည်ကို ဖယ်ရှားပေးသည်။ နာဒပ်နှင့် အဘိဟုတို့၏ တရားစီရင်ခြင်း (ဝတ်ပြုရာ ၁၀:၂) နှင့် အာခံ (ယောရှုမှတ်တမ်း ၇:၂၀-၂၆) ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။ မဿဲ ၂၇:၅၀ ကို ကြည့်ပါ။

5. Gave up the ghost. Gr. ekpsucho’, “to expire,” a term that is found in medical literature. Death was not a coincidence. There was a close connection between Peter’s denunciation of the sin and the death of the sinner. Any doubt on this point is removed by considering the death of Sapphira (vs. 7–10), which was foretold by Peter after his exposure of the deceit. Compare the judgment on Nadab and Abihu (Lev. 10:2), and on Achan (Joshua 7:20–26); see on 2 Chron. 22:8. Compare on Matt. 27:50.

ဤသည်မှာ ကြောက်မက်ဖွယ်ရာ တရားစီရင်ခြင်းဖြစ်သော်လည်း၊ ၎င်းကို အံ့သြစရာမလိုပေ။ အာနာနိယနှင့် ဆပ္ဖိရတို့သည် အစောပိုင်းအသင်းတော်၏ အဖွဲ့ဝင်များဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်ထံ နီးကပ်လာခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ကယ်တင်ခြင်း၏ ကောင်းကင်ဆုကျေးဇူးအချို့ကို မြည်းစမ်းခဲ့ပြီး ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ဝိညာဉ်တော်၏ဆုကျေးဇူးအချို့ကို ရရှိခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ သို့သော် မမှန်ကန်သော ဝိညာဉ်ဖြင့် ၎င်းတို့သည် သန့်ရှင်းသောအရာကို မထီမဲ့မြင်ပြုသော လုပ်ရပ်ကို ကျူးလွန်ခဲ့သည်။ ဤအစောပိုင်းအသင်းတော်ရက်များတွင် ထိုသို့သော လှည့်စားမှုလုပ်ရပ်များကို ထင်ရှားစွာ မဖြေရှင်းခဲ့ပါက၊ ၎င်းတို့သည် တစ်ပည့်တော်များ၏ လုပ်ငန်းကို ထိခိုက်စေနိုင်သည်။ ဘုရားသခင်သည် ဤနေရာတွင် ၎င်း၏အသင်းတော်ကို ပို၍ဆိုးရွားသော အန္တရာယ်များနှင့် မကောင်းမှုများမှ ကယ်တင်ရန် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခဲ့သည်။ ဤအတွေ့အကြုံသည် ကျွန်ုပ်တို့အတွက် သင်ခန်းစာတစ်ခုဖြစ်သည်။ “လူတစ်ဦးသည် ညီလာခံ သို့မဟုတ် ဘာသာရေးအစည်းအဝေးတစ်ခုသို့ တက်ရောက်ပြီး ‘ကျွန်ုပ်၏အားလုံးသည် ယဇ်ပလ္လင်ပေါ်တွင်ရှိသည်’ ဟု စိတ်အားထက်သန်စွာ သီဆိုသော်လည်း ၎င်းသည် မဟုတ်မမှန်ပါက၊ သူသည် အာနာနိယနှင့် ဆပ္ဖိရတို့၏ အပြစ်ကို ကျူးလွန်နေသည်” —ဂျီ. ကမ်းဘဲလ် မော်ဂန်။

This was a terrible judgment, but we need not wonder at it. Ananias and Sapphira were members of the infant church. They had drawn near to God. They had undoubtedly tasted some of the heavenly gifts of salvation. Perhaps they had received some of the gifts of the Spirit. But by a false spirit they had committed an act of sacrilege. If not strikingly and visibly met in these early days of the church, such acts of deception might have undermined the work of the apostles. God interposed here to save His church from greater dangers and evils. The experience holds a lesson for us: “If a man attend a convention or a religious service and sing with fervor, ‘My all is on the altar’ when it is not, he is committing the sin of Ananias and Sapphira.”—G. Campbell Morgan.

များစွာသော ကြောက်ရွံ့မှု။ လုကာသည် အံ့ဖွယ်လက္ခဏာများကို မြင်တွေ့သူများ၏ နှလုံးထဲတွင် ကြောက်ရွံ့မှုနှင့် ဆက်စပ်ပေးလေ့ရှိသည် (လုကာ ၁:၁၂၊ ၆၅၊ ၅:၂၆၊ ၇:၁၆၊ ၈:၃၇၊ တမန်တော် ၂:၄၃၊ ၁၉:၁၇ ကို ကြည့်ပါ)။ သို့သော် ဤနေရာတွင် ၎င်းသည် တမန်တော် ၂:၄၃ ရှိ ရိုသေကြောက်ရွံ့မှုထက် ပို၍သာလွန်သည်။ လူအုပ်ကြီးထဲတွင် ရိုးမသားသော လူပုဂ္ဂိုလ်များ ရှိနိုင်ပြီး၊ ၎င်းတို့အပေါ်တွင် ကြောက်မက်ဖွယ်ရာ ထိတ်လန့်မှုတစ်ခု ကျရောက်နိုင်သည်။ ကျန်သူများအတွက်၊ ၎င်း၏ဖြောင့်မတ်မှုကို ထောက်ခံပေးသော ဘုရားသခင်အား ပို၍နက်ရှိုင်းသော ရိုသေမှုတစ်ခု ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ ထိုကြောက်ရွံ့မှုသည် ချက်ချင်းဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဆပ္ဖိရသည် ၎င်း၏ခင်ပွန်း သေဆုံးမှုကို မကြားသိမီ ယုံကြည်သူများထဲသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ဤကဲ့သို့သော ကြောက်ရွံ့မှုသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာကို အပြည့်အဝ ရိုးသားမှုမရှိသူများအတွက် ဟန့်တားမှုတစ်ခု ဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည်။

Great fear. Luke often associates miracles with fear in the hearts of the beholders (see Luke 1:12, 65; 5:26; 7:16; 8:37; Acts 2:43; 19:17). But here it is evidently more than the reverential awe of Acts 2:43. In a large company there could well have been other dishonest individuals, upon whom a sort of terror might well have fallen. To the rest must have come a deeper reverence for the God who would thus vindicate His own righteousness. The fear was immediate. It reached out among the believers before Sapphira had heard of her husband’s death. Fear of this sort would be a deterrent upon any who were not completely sincere in their profession of Christianity.

ဤအရာများ။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) ဤစကားလုံးများကို ဖယ်ထားသည်။

These things. Textual evidence attests (cf. p. 10) the omission of these words.

၆။ လူငယ်များ။ စကားလုံးအတိုင်း “လူငယ်ပိုင်းများ”။

6. Young men. Literally, “younger men.”

သူ့ကို ထုပ်ပိုးသည်။ သို့မဟုတ် “သူ့ကို ရစ်ပတ်ထားသည်”၊ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ သူဝတ်ဆင်ထားသော ဝတ်ရုံဖြင့် ထုပ်ပိုးခြင်းဖြစ်သည်။ ဂျူးလူမျိုးများအကြား ရုပ်အလောင်းကို ရစ်ပတ်ထုပ်ပိုးပြီး၊ မြို့တံတိုင်းအပြင်ဘက်တွင် ချက်ချင်း သင်္ဂြိုဟ်ခြင်းသည် ဓလေ့ထုံးတမ်းဖြစ်သည်။ ဂျူးလူမျိုးများအကြား ရုပ်အလောင်းနှင့် ထိတွေ့မှုသည် ဓမ္မစရိယာအရ ညစ်ညမ်းမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေသည် (တော်လည်းကျမ်း ၁၉:၁၁ ကို ကြည့်ပါ)။ ၎င်းသည် ကုန်ကျစရိတ်များသော ရုပ်အလောင်းထိန်းသိမ်းနည်းများကို ရှောင်ရှားလိုသော ဆန္ဒနှင့်အတူ၊ ချက်ချင်း သင်္ဂြိုဟ်ရန် လိုအပ်ခဲ့သည်။

Wound him up. Or, “wrapped him up,” probably in the robe he was wearing at the moment. It was customary to wrap the body in a winding sheet, followed by immediate burial outside the walls of a city. Among the Jews contact with a corpse resulted in ceremonial defilement (see on Num. 19:11). This, coupled with the desire to avoid costly embalming methods, required a prompt burial.

သူ့ကို သင်္ဂြိုဟ်သည်။ လာဇရု (ယောဟန် ၁၁:၃၈ ကို ကြည့်ပါ) နှင့် ယေရှု (မဿဲ ၂၇:၆၀ ကို ကြည့်ပါ) ၏ သင်္ဂြိုဟ်မှုများမှ မြင်တွေ့ရသည့်အတိုင်း၊ သေဆုံးသူများကို ဂူသင်္ချိုင်းများ သို့မဟုတ် သင်္ချိုင်းများတွင် ထားရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့ကို ကျောက်တုံးကြီးများဖြင့် ပိတ်ဆို့ထားသည်။ ထို့ကြောင့် အာနာနိယ၏ သင်္ဂြိုဟ်မှုအတွက် အချိန်အနည်းငယ်သာ လိုအပ်ခဲ့သည်။ ဂျူးလူမျိုးများ၏ ဈာပနဓလေ့များကို တမန်တော် ၈:၂ တွင် ကြည့်ပါ။

Buried him. As is seen from the burials of Lazarus (see on John 11:38) and Jesus (see on Matt. 27:60), the dead were deposited in caves or tombs, which were closed by large stones. Thus little time would be needed for the burial of Ananias. For Jewish attention to funeral rites see on Acts 8:2.

၇။ သုံးနာရီခန့် အကြား။ စကားလုံးအတိုင်း “သုံးနာရီခန့် အကြား”၊ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ နောက်ဆုံးဆုတောင်းချိန်အထိ ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် အာနာနိယ၏ ရုပ်အလောင်းကို စီမံရန် လုံလောက်သောအချိန်ဖြစ်သော်လည်း၊ သတင်းသည် ဆပ္ဖိရထံ မရောက်ရှိသေးပေ။

7. Space of three hours. Literally, “an interval of about three hours,” possibly until the next hour for prayer. This was time enough for the disposal of Ananias’ body, but the news had not yet reached Sapphira.

ဝင်လာသည်။ ပေတရုနှင့် အသင်းတော်ကျန်သူများသည် ၎င်း၏ခင်ပွန်း၏ သေဆုံးမှုနှင့် ရုပ်အလောင်းထုတ်ယူမှုကို သက်သေထူခဲ့သည့် အခန်းထဲသို့ ဝင်လာသည်။

Came in. To the room where Peter and the rest of the congregation had just witnessed the death and removal of her husband.

၈။ သူမအား ဖြေကြားသည်။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ “သူမကို မေးမြန်းသည်”။ ပေတရု၏ မေးခွန်းသည် ပူးပေါင်းကြံစည်သူကို ထောင်ချောက်ဆင်ရန် မဟုတ်ဘဲ၊ ဆပ္ဖိရအား နောင်တရရန် အခွင့်အရေးပေးရန် ဖြစ်သည်။ သူမသည် ၎င်း၏ခင်ပွန်း၏ ပြစ်မှုကို တားဆီးနိုင်ခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းကို မလုပ်ဆောင်ခဲ့ပေ။ ယခုအခါ သူမသည် ဝန်ခံခြင်းဖြင့် ၎င်း၏စိတ်ကို သန့်စင်ရန် အခွင့်အရေးရရှိခဲ့သည်။ သူမသည် ယခင်အခွင့်အရေးကို အလွဲသုံးစားပြုခဲ့ပြီး၊ ယခုတစ်ဖန် ထပ်မံအလွဲသုံးစားပြုခဲ့သည်။

8. Answered unto her. Possibly, “addressed her.” Peter’s question was not to trap a conspirator, but to give Sapphira an opportunity to show repentance. She could have prevented her husband’s trespass, but had failed to do so. She now had the chance to clear her own conscience by confession. She had misused the previous opportunity; now she failed again.

ပြောပါ။ ပေတရု၏ ပြတ်သားသော မေးခွန်းသည် ၎င်းတို့၏ ကြံစည်မှုကို သိရှိထားကြောင်း ဆပ္ဖိရအား သတိပေးနိုင်ခဲ့သော်လည်း၊ သူမသည် ၎င်းနှင့် ၎င်း၏ခင်ပွန်းတို့ သဘောတူထားသော လိမ်ညာမှုကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။ သူမသည် “ဟုတ်ပါသည်၊ ထိုပမာဏဖြစ်သည်” ဟု ချောချောမွေ့မွေ့ ဖြေကြားခဲ့သည်။ ပေတရုသည် အာနာနိယယူဆောင်လာသော ငွေပမာဏကို ဖော်ပြခဲ့ပြီး ဖြစ်နိုင်သည်။

Tell me. Peter’s forthright question might have warned Sapphira that their scheme was known, but she maintained the lie upon which she and her husband had agreed. She answered glibly, “Yea, for so much.” Peter may have mentioned the sum that Ananias had brought in.

၉. အတူတကွ သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။ ရာဇ၀တ်မှုသည် ကြိုတင်ကြံစည်ထားသော လှည့်စားမှုပါဝင်သောကြောင့် အထူးသဖြင့် ဆိုးရွားလှသည်။

9. Agreed together. The offense was particularly heinous because it involved premeditated deception.

ဝိညာဉ်တော်ကို စမ်းသပ်ရန်။ ဆိုလိုသည်မှာ “စမ်းသပ်ရန်” သို့မဟုတ် “စစ်ဆေးရန်” ဖြစ်ပြီး၊ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်သည် လူတို့၏စိတ်နှလုံးထဲရှိ လျှို့ဝှက်ချက်များကို အမှန်တကယ် သိရှိနိုင်သူဖြစ်သလားဟု စမ်းသပ်ခြင်းဖြစ်သည်။ “ထာဝရဘုရား၏ဝိညာဉ်” ဟူသော အသုံးအနှုန်းသည် ဓမ္မဟောင်းကျမ်းအရ ယေဟောဝါ၏ဝိညာဉ်ဟူ၍ အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး (ဥပမာ၊ ၂ ဘုရင်ခံ ၂:၁၆; ဟေရှာယ ၆၁:၁ စသဖြင့်)၊ ဤပေါင်းစပ်အသုံးအနှုန်းသည် ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ဤနေရာနှင့် ၂ ကောရိန္သု ၃:၁၇ တွင်သာ ရှားရှားပါးပါး တွေ့ရသည်။

Tempt the Spirit. That is, to “try,” or to “test,” whether the Holy Spirit was really a discerner of the secrets of men’s hearts. The expression “Spirit of the Lord” is probably used in its OT sense, as the Spirit of Jehovah (cf. 2 Kings 2:16; Isa. 61:1; etc.). The combination is rare in the NT, occurring only here and in 2 Cor. 3:17.

သင့်ကို သယ်ဆောင်သွားလိမ့်မည်။ ပေတရုသည် တရားသူကြီးအဖြစ် မဟုတ်ဘဲ ပရောဖက်အဖြစ် ပြောဆိုနေခြင်းဖြစ်သည်။ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်က သူတို့ကို အပြစ်ရှိကြောင်း အရင်ကတည်းက စီရင်ချက်ချထားပြီးဖြစ်သည်။ ဤဖြစ်ရပ်တွင် လာမည့်တရားစီရင်မှုကို ကြိုတင်ဟောကိန်းထုတ်ထားပြီး၊ ထိုကြေညာချက်သည် ၎င်း၏အကောင်အထည်ဖော်မှုထက် အနည်းငယ်သာ ဦးစားပေးခဲ့သည်။ ပေတရုအား သူ၏ပိုင်းခြားသိမြင်နိုင်သောဆုကျေးဇူးက အနာနိယမ်၏သင်္ချိုင်းသို့သွားခဲ့ပြီး ပြန်လာနေသော လူငယ်များ၏ခြေသံများကို ကြားလျက်၊ မကြာမီ ထိုလူငယ်များသည် အလားတူတာဝန်တစ်ခုကို ထပ်မံလုပ်ဆောင်ရတော့မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြသခဲ့သည်။

Shall carry thee out. Peter is speaking not as a judge but as a prophet. The Holy Spirit had already condemned them. In this instance the coming judgment is foretold, and the announcement barely preceded its execution. To Peter his gift of discernment showed that the young men whose footsteps he heard returning from the burial of Ananias would very soon have another task of like nature.

၁၀. ချက်ချင်း။ သူမ၏သေဆုံးမှုသည် သူမ၏ခင်ပွန်း၏သေဆုံးမှုကဲ့သို့ ချက်ချင်းဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

10. Straightway. Her death was as immediate as that of her husband.

ဝိညာဉ်ကို အပ်နှံလိုက်သည်။ အပိုဒ် ၅ ကိုကြည့်ပါ။

Yielded up the ghost. See on v. 5.

သူမကို သေလျှင်သေသွားသည်ဟု တွေ့ရသည်။ ပေတရုး၏ပရောဖက်ပြုချက်အတိုင်း ပြည့်စုံခဲ့သည်။

Found her dead. In fulfillment of Peter’s prophecy.

သူမကို သင်္ဂြိုဟ်လိုက်သည်။ ဤဆိုးရွားသော နှစ်ဆဖြစ်ရပ်တွင် ဈာပနအခမ်းအနားမရှိခဲ့ပေ၊ အခြားအချိန်များတွင် သေလွန်သူများအတွက် မည်သို့သောဂရုစိုက်မှုပေးခဲ့သည်ဖြစ်စေ (ဥပမာ၊ လုကာ ၂၃:၅၅, ၅၆ ကိုကြည့်ပါ)။

Buried her. There was no funeral ceremony on the occasion of this double tragedy, whatever care may have been given to the dead at other times (cf. Luke 23:55, 56).

၁၁. ကြီးစွာသောကြောက်ရွံ့မှု။ အပိုဒ် ၅ ကိုကြည့်ပါ။

11. Great fear. See on v. 5.

အသင်းတော်။ အခန်း ၂:၄၇ တွင် သံသယဖြစ်ဖွယ်ဖတ်ရှုမှုကို ချန်လှပ်ထားလျှင်၊ ဤသည်မှာ တမန်တော်များကျမ်းတွင် ပထမဆုံးအကြိမ် ထိုစကားလုံးပေါ်ပေါက်လာခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်း၏ရှိနေမှုသည် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ညွှန်ပြသည်။ မဿဲ ၁၈:၁၇ ကိုကြည့်ပါ။ အနာနိယမ်နှင့် ဆဖိရာ၏ ထိတ်လန့်ဖွယ်သေဆုံးမှုသည် အသင်းတော်နှင့် ၎င်း၏ခေါင်းဆောင်များအတွက် အဓိပ္ပာယ်သစ်တစ်ခုကို ပေးအပ်ခဲ့သည်။

The church. With the exception of the doubtful reading in ch. 2:47, this is the first occurrence of the word in Acts. Its presence indicates a development in organization. See on Matt. 18:17. The startling death of Ananias and Sapphira would give a new significance to the society and its leaders.

ကြားသိသူအားလုံး။ ဤသူများသည် အသင်းတော်ပြင်ပမှဖြစ်သော်လည်း၊ ၎င်းတို့သည် အသင်းတော်အဖွဲ့ဝင်များကြားတွင် ပြသခံရသော တန်ခိုးတော်အကြောင်းကို ကြားသိခဲ့ကြသည်။

As many as heard. These were outside of the church, but they heard of the power being exercised among its members.

၁၂. လက်ဖြင့်။ ဤသည်မှာ အေးဂျင်စီဖော်ပြရန် ဟေဗြဲစကားအသုံးအနှုန်းတစ်ခုသာဖြစ်နိုင်သည် (ဥပမာ၊ ထွက်မြောက်ရာ ၃၅:၂၉; ဝတ်ပြုရာ ၈:၃၆ စသဖြင့်ကိုကြည့်ပါ)။ သို့သော် ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ခရစ်တော်၏လက်များသည် သူ၏အံ့ဖွယ်များအတွက် ကိရိယာအဖြစ် မကြာခဏပြသခံရသည် (မာကု ၆:၂, ၅; လုကာ ၄:၄၀ စသဖြင့်ကိုကြည့်ပါ)။ ခရစ်တော်၏နောက်လိုက်များအား ကတိပေးချက်မှာ “သူတို့သည် လူနာများအပေါ်သို့ လက်တင်၍ သူတို့သည် ပျောက်ကင်းလိမ့်မည်” (မာကု ၁၆:၁၈)။ ထို့ကြောင့်၊ ဤအသုံးအနှုန်းသည် စာသားအတိုင်း ဖြစ်နိုင်သည်၊ သို့သော် တမန်တော်များကျမ်း ၅:၁၅ တွင် လူများသည် တမန်တော်များ၏လက်များကို အသုံးမပြုဘဲလည်း ရောဂါပျောက်ကင်းနိုင်သည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့ကြသည်ကို ပြသသည်။

12. By the hands. This may be only the Hebrew way of expressing agency (cf. Ex. 35:29; Lev. 8:36; etc.). But in the NT Christ’s hands are often shown as the instrument of His miracles (see Mark 6:2, 5; Luke 4:40; etc.). The promise to Christ’s followers was: “They shall lay hands on the sick, and they shall recover” (Mark 16:18). Therefore, the expression here may well be literal, although Acts 5:15 shows that the people believed that cures could also be wrought without the use of the apostles’ hands.

အမှတ်အသားများနှင့် အံ့ဖွယ်များ။ မာကု ၁၆:၁၇, ၁၈; ယောဟန် ၁၄:၁၂; တမန်တော်များကျမ်း ၂:၂၂ ကိုကြည့်ပါ။ အစောပိုင်းအသင်းတော်သည် ခရစ်တော်၏ဓမ္မအမှုတော်ကဲ့သို့ပင် အံ့ဖွယ်ဆန်သော အခြေအနေတွင် မွေးဖွားလာခဲ့သည်။ အနာနိယမ်နှင့် ဆဖိရာ၏ ဆိုးရွားသောဖြစ်ရပ်ကို အောင်မြင်သောကုသမှုနှင့် ကောင်းချီးများဖြင့် ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

Signs and wonders. See on Mark 16:17, 18; John 14:12; Acts 2:22. The early church was born, even as Christ’s ministry was conducted, in the setting of the miraculous. The tragedy of Ananias and Sapphira was followed by miracles of healing and blessing.

ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ပိုမိုတိကျစွာ “ထပ်တလဲလဲ ပြုလုပ်ခံခဲ့ရသည်” ဟူ၍ ဖြစ်သည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ အကြိမ်ကြိမ်အခါခါ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

Wrought. Rather, “were being wrought,” in other words, time after time, upon repeated occasions.

တစ်ညီတစ်ညွတ်ဖြစ်သည်။ အခန်း ၁:၁၄; ၄:၂၄ ကိုကြည့်ပါ။ လုကာသည် တပည့်တော်များ၏ စည်းလုံးညီညွတ်မှုကို အလေးပေးဖော်ပြရာတွင် များစွာစိတ်ကျေနပ်မှုရှိသည်။ ရှောလမုန်၏ဝရန်ဒါကို ဖော်ပြထားသောကြောင့်၊ ဤဖော်ပြချက်သည် တမန်တော်များက ပုံမှန်ဆုတောင်းချိန်များ (မနက် ၉:၀၀ နှင့် ညနေ ၃:၀၀) တွင် ပြုလုပ်သော စည်းဝေးပွဲများကို ရည်ညွှန်းနိုင်သည်။

With one accord. See on chs. 1:14; 4:24. Luke takes great satisfaction in emphasizing the unity of the disciples. Since Solomon’s Porch is mentioned, this description may refer to meetings conducted by the apostles at the usual hours of prayer, about 9:00 a.m. and 3:00 p.m.

ရှောလမုန်၏ဝရန်ဒါ။ ယောဟန် ၁၀:၂၃ နှင့် တမန်တော်များကျမ်း ၃:၂; ၁၁ ကိုကြည့်ပါ။ ဤနေရာသည် ဆရာများနှင့် ၎င်းတို့၏နားထောင်သူများ စုဝေးရန် နှစ်သက်သော နေရာဖြစ်သည်။ သို့သော်၊ ခရစ်ယာန်များသည် ဤဝရန်ဒါကို ၎င်းတို့၏သီးသန့်ဝတ်ပြုရာနေရာအဖြစ် အပြည့်အဝသိမ်းပိုက်ထားသည်ဟူသော သက်သေမရှိပါ (အခန်း ၃:၁၁ ကိုကြည့်ပါ)။

Solomon’s porch. See on John 10:23 and Acts 3:2; 11. This was a favorite place for teachers to gather with their listeners. There is no evidence, however, that the Christians had taken over this portico as a regular place for their exclusive worship (cf. ch. 3:11).

၁၃. နှင့်။ သို့မဟုတ် “သို့သော်”၊ အပိုဒ် ၁၂ ရှိ ယုံကြည်သူများနှင့် အပိုဒ် ၁၃ ရှိ ယုံကြည်ခြင်းမရှိသူများအကြား ခြားနားမှုကို အလေးပေးဖော်ပြသည်။

13. And. Or, “but,” stressing the contrast between the believers in v. 12 and those who did not believe, in v. 13.

ကြွင်းသောသူများ။ ဤအပိုဒ်အတွက် မှတ်ချက်ပေးသူများက ရှင်းပြချက်များစွာကို အကြံပြုခဲ့ကြသည်။ အပိုဒ်၏နောက်ဆုံးပိုင်းရှိ “လူများ” နှင့် ထင်ရှားသော ခြားနားမှုသည် အထက်တန်းစား အုပ်ချုပ်သူများကို ဆိုလိုနိုင်သည်ဟု ညွှန်ပြသည်။

The rest. Commentators have suggested several explanations of this passage. The seeming contrast with “the people” in the last part of the verse suggests that the upper, ruling classes may be meant.

မည်သူမျှ ရဲစွမ်းသတ္တိမရှိ။ အနာနိယမ်နှင့် ဆဖိရာ၏လမ်းစဉ်ကို မျှဝေရမည်ကို ကြောက်ရွံ့မှုက ခရစ်တော်ကို စိတ်နှလုံးအကြွင်းမဲ့ လိုက်လျှောက်လိုစိတ်မရှိသူများကို တားဆီးခဲ့သည်။

Durst no man. Fear of sharing the fate of Ananias and Sapphira deterred those who were not willing wholeheartedly to follow Christ.

ပူးပေါင်းရန်။ ဂရိစကားလုံး “ကောလလော့”၊ “ဖျည်းဖျည်းကပ်ရန်”၊ “ခိုင်မြဲစွာ တွဲထားရန်” ဟူ၍ အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။ အခန်း ၉:၂၆ ကိုနှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။

Join. Gr. kollaō, “to glue,” “to fasten firmly together.” Compare on ch. 9:26.

သို့သော်။ ဆိုလိုသည်မှာ အခြားတစ်ဖက်တွင်၊ “လူများ” ၏အပြုသဘောဆောင်သော တုံ့ပြန်မှုကို အလေးပေးဖော်ပြသည်။

But. That is, on the other hand, emphasizing the favorable reaction of “the people.”

သူတို့ကို ချီးမြှောက်ခဲ့သည်။ ပိုမိုတိကျစွာဘာသာပြန်လျှင် “သူတို့ (တမန်တော်များ) ကို အလွန်တန်ဖိုးထားခဲ့သည်”။

Magnified them. More exactly translated, “esteemed them [that is, the apostles] highly.”

၁၄. ထပ်ပေါင်းခဲ့သည်။ ပိုမိုတိကျစွာ “ဆက်လက်ထပ်ပေါင်းခံခဲ့ရသည်”။ နေ့စဉ်နီးပါး ယုံကြည်ခြင်းပြောင်းလဲမှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

14. Added. Rather, “kept being added.” Conversions occurred almost daily.

ထာဝရဘုရားထံသို့။ ဂရိစာသားအရ၊ ဤစကားလုံးများသည် “ဆက်လက်ထပ်ပေါင်းခံခဲ့ရသည်” သို့မဟုတ် “ယုံကြည်သူများ” နှင့် ဆက်စပ်နိုင်ပြီး “ထာဝရဘုရားကို ယုံကြည်သူများ” ဟူ၍ အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။

To the Lord. Grammatically, in the Greek, these words can be attached to “kept being added,” or to “believers,” giving “believers in the Lord.”

ယောကျ်ားများနှင့် မိန်းမများ။ မိန်းမများကို သီးသန့်ဖော်ပြခြင်းသည် အသင်းတော်ထဲသို့ မိန်းမများ အများအပြား ဝင်ရောက်လာကြောင်း ညွှန်ပြသည်။ လုကာ၏ဇာတ်ကြောင်းများတွင် မိန်းမများ၏ထင်ရှားမှုကို လုကာ ၈:၂ တွင်ကြည့်ပါ။ လုကာသည် စတီဖန်၏သေဆုံးမှုနောက်ပိုင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုတွင် မိန်းမများခံစားခဲ့ရသည်ကိုလည်း ဖော်ပြထားသည် (တမန်တော်များကျမ်း ၈:၃)။

Men and women. The specific mention of women suggests that there were large numbers of them coming into the church. For the prominence of women in Luke’s narratives see on Luke 8:2. Luke also mentions women as suffering under the persecution that arose after the death of Stephen (Acts 8:3).

၁၅. ဤမျှဖြစ်လျှင်။ အပိုဒ် ၁၂ ၏ပထမပိုင်းမှ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေသော အတွေးဖြစ်သည်၊ ကြားညှပ်ထားသောဝါကျများသည် ကွင်းစကွင်းပိတ်ဖြစ်သည်။

15. Insomuch that. The thought is continued from the first part of v. 12, the intervening sentences being parenthetical.

လူနာများကို သယ်ဆောင်လာခဲ့သည်။ မာကု ၁:၃၂-၃၄ ကိုနှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။ တပည့်တော်များသည် လူထုနေရာများနှင့် အိမ်များတွင် ကုသရန်မလုံလောက်ခဲ့ဘဲ၊ လူနာများ၏ဆွေမျိုးများက ၎င်းတို့ကို လမ်းများပေါ်သို့ သယ်ဆောင်လာကာ ပိုမိုမြန်ဆန်စွာ ကုသမှုရရှိစေရန် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ကုသမှုလုပ်ငန်းတစ်ခုလုံးသည် အများပြည်သူရှေ့တွင် အကောင်းဆုံးပုံစံဖြင့် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ယေရုဆလင်မြို့တစ်ခုလုံးသာမက၊ အနီးအနားရှိမြို့များသို့လည်း (တမန်တော်များကျမ်း ၅:၁၆) တမန်တော်များနှင့် ၎င်းတို့၏ယုံကြည်သူများ၏ ထူးကဲသောလုပ်ဆောင်မှုသတင်းများ ပျံ့နှံ့ခဲ့ပြီး၊ ဝိညာဉ်ရေးရာရိတ်သိမ်းမှုသည် ကြီးမားခဲ့သည်။

Brought forth the sick. Compare Mark 1:32–34. It was not enough for the disciples to heal in public places and in the homes; relatives of the sick brought them out into the streets, that they might have attention the more quickly. The whole amazing work of healing was carried on in the most public fashion possible. Not only throughout the city of Jerusalem, but also to the surrounding towns (Acts 5:16) did the news of the extraordinary activities of the apostles and their fellow believers spread, and great was the harvest of souls.

ပေတရုး၏အရိပ်။ ဤနေရာတွင် ပေတရုးတစ်ဦးတည်းကိုသာ ဖော်ပြထားပြီး၊ သူသည် ကုသမှုလုပ်ငန်းအများစုကို လုပ်ဆောင်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ သို့သော် အပိုဒ် ၁၂ တွင်၊ တမန်တော်အားလုံးသည် အံ့ဖွယ်များပြုလုပ်ရာတွင် ပါဝင်ခဲ့ကြသည်ဟု ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြထားသည်။ ကုသခံရသူများသည် ပေတရုးနှင့် သူ၏အပေါင်းအဖော်များကို ယုံကြည်ခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ တမန်တော်များကိုယ်စားပြုသော ထာဝရဘုရားကို ယုံကြည်ခဲ့ကြသည်။

Shadow of Peter. Peter alone is mentioned here, and perhaps he did the major part of the healing work. In v. 12, however, all the apostles are distinctly credited with a share in performing the miracles. The people healed had faith, not in Peter and his companions, but in the Lord, whom the apostles represented.

၁၆. ယေရုဆလင်သို့။ စာသားသက်သေအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “သို့” ဟူသော စကားလုံးကို ချန်လှပ်ထားရန် ထောက်ခံသည်။ အနီးအနားမြို့များ၏ဒေသခံများသည် ၎င်းတို့၏လူနာများကို သယ်ဆောင်လာခဲ့သော်လည်း၊ ယေရုဆလင်မြို့အတွင်းသို့ သယ်ဆောင်လာရန် မလိုအပ်ခဲ့ပေ။ ဤအပိုဒ်သည် တမန်တော်များက ယေရုဆလင်အနီးအနားရှိ မြို့များစွာကို သွားရောက်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည့် အတော်လေးရှည်လျားသောကာလကို လွှမ်းခြုံထားနိုင်သည်။

16. Unto Jerusalem. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of “unto.” The inhabitants of the surrounding towns brought out their sick, but did not necessarily carry them into Jerusalem. The verse may cover a fairly long period of time, during which the apostles could have visited a considerable number of “the cities round about” Jerusalem.

ဒုက္ခရောက်သူများ။ ဤနေရာတွင် ဘာသာပြန်ထားသော “ဒုက္ခရောက်သူ” ဟူသော ဂရိစကားလုံးသည် ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ဤနေရာနှင့် လုကာ ၆:၁၈ တွင်သာ တွေ့ရပြီး၊ ဂရိဆေးပညာရေးသားသူများ၏လက်ရာများတွင် မကြာခဏအသုံးပြုသည်။ ထို့ကြောင့်၊ ဆရာဝန်လုကာကဲ့သို့သူတစ်ဦးက အသုံးပြုရန် မျှော်လင့်ထားသည့်စကားလုံးဖြစ်သည်။

Vexed. The Greek verb here translated “vexed” is found in the NT only here and in Luke 6:18, but is used frequently in the works of Greek medical writers. It is therefore just such a word as one would expect Luke the physician to use.

မသန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်များ။ မဿဲ ၁၂:၄၃, ၄၄ ကိုကြည့်ပါ။ ခရစ်တော်သည် သူ၏တပည့်တော်များအား ဤမကောင်းသောဝိညာဉ်များကို နှင်ထုတ်ရန် တန်ခိုးပေးခဲ့သည် (မဿဲ ၁၀:၁ ကိုကြည့်ပါ)။ အနှစ်ခုနစ်ဆယ်သည် ထိုတန်ခိုးကို အသုံးပြုခဲ့ပြီးဖြစ်သည် (လုကာ ၁၀:၁၇)၊ ဆယ့်နှစ်ပါးသော တမန်တော်များသည်လည်း အလားတူအံ့ဖွယ်များကို ပြုလုပ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ သို့သော် ယခုအခါ၊ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏ တန်ခိုးအပြည့်ဖြင့်၊ ၎င်းတို့သည် ယေရှုကတိပေးခဲ့သော “ပို၍ကြီးမားသောအမှုများ” ကို လုပ်ဆောင်နေကြသည် (ယောဟန် ၁၄:၁၂; မာကု ၁၆:၁၇)။

Unclean spirits. See on Matt. 12:43, 44. Christ gave His disciples power to cast out such evil spirits (see Matt. 10:1). The Seventy had already exercised that power (Luke 10:17), and the Twelve had doubtless performed similar miracles. But now, in the full power of the Holy Spirit, they were doing the “greater works” that Jesus had promised (John 14:12; Mark 16:17).

အားလုံးကို ကုသခဲ့သည်။ မဿဲ ၈:၁၆; ၁၂:၁၅; DA ၂၄၁ တွင် ခရစ်တော်၏ဆေးပညာအမှုတော်မှ ဆင်တူသောရလဒ်များကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။ မိသားစုတစ်ခုလုံး၊ ဖြစ်နိုင်လျှင် ရပ်ရွာတစ်ခုလုံး ရောဂါမရှိသည်ကို မြင်တွေ့ရခြင်းသည် အလွန်ထူးကဲလှပေလိမ့်မည်။ အသင်းတော်နှင့် ၎င်း၏ခေါင်းဆောင်များ၏ ဂုဏ်သတင်းသည် ဝေးကွာသောနေရာများအထိ ပျံ့နှံ့ခဲ့သည်။

Healed every one. Compare Matt. 8:16; 12:15; DA 241 concerning the similar results arising from Christ’s medical ministry. How extraordinary it must have been to see whole families, and possibly whole communities, free from sickness. The fame of the church and its leaders spread far and wide.

၁၇. ထိုအခါ။ ပိုမိုတိကျစွာ “သို့သော်”၊ တပည့်တော်များထံသို့ ကုသမှုအတွက် လူအုပ်ကြီးစုဝေးလာခြင်းနှင့် ယဇ်ပုရောဟိတ်ကြီးက တပည့်တော်များကို ဒုတိယအကြိမ် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ရန် ပြင်ဆင်နေခြင်းအကြား ခြားနားမှုကို ညွှန်ပြသည်။

17. Then. Rather, “but,” pointing out the contrast between the multitudes flocking to the disciples for healing and the high priest preparing to subject the disciples to a second persecution.

ယဇ်ပုရောဟိတ်ကြီး။ အန္နသည် (အခန်း ၄:၆ ကိုကြည့်ပါ)။

High priest. Annas (see on ch. 4:6).

သူနှင့်အတူရှိသူများ။ အခန်း ၄:၆ တွင်အသုံးပြုထားသော “ယဇ်ပုရောဟိတ်ကြီး၏ဆွေမျိုးများအနက်” ဟူသော စကားရပ်ထက် ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော အသုံးအနှုန်းဖြစ်နိုင်သည် (အခန်း ၄:၆ ကိုကြည့်ပါ)။ ဆန့်ကျင်မှုသည် ပိုမိုကြီးမားသောအင်အားစုများကို စုဆောင်းရန် အချိန်ရရှိခဲ့သည်။

They that were with him. Perhaps a more comprehensive expression than that used in ch. 4:6: “as many as were of the kindred of the high priest” (see on ch. 4:6). The opposition had had time to gather larger forces.

ဂိုဏ်းဂဏ။ ဂရိစကားလုံး “ဟိုင်ရက်စစ်”၊ “ရွေးချယ်မှု”၊ ထို့ကြောင့် “ထင်မြင်ချက်”၊ ထိုမှတစ်ဆင့် “ပါတီ” သို့မဟုတ် “ဂိုဏ်းဂဏ” ဟူ၍ အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။ ဤစကားလုံးသည် အင်္ဂလိပ်ဘာသာသို့ “မဖွယ်မရာ” ဟူ၍ ဝင်ရောက်လာခဲ့သော်လည်း၊ မူလက ဘုရားကျောင်းအာဏာပိုင်များက မကြာမီ သတ်မှတ်ခဲ့သော မလိုလားအပ်သော အဓိပ္ပာယ်ကို မပိုင်ဆိုင်ခဲ့ပေ။ အခန်း ၁၅:၅; ၂၆:၅ တွင် “ဟိုင်ရက်စစ်” ကို ဖာရိဆီများအပေါ် အဆိုးမြင်မှုမရှိဘဲ အသုံးပြုထားသည်။ အခန်း ၂၄:၅; ၂၈:၂၂ တွင် ၎င်းကို နာဇရက်သားများ (ခရစ်ယာန်များ) အပေါ် အဆိုးမြင်သဘောဖြင့် အသုံးပြုထားသည်။

Sect. Gr. hairesis, “choice,” hence, “opinion,” by extension, “party,” or “faction.” The word found its way into English as “heresy,” but did not originally possess the undesirable meaning soon attributed to it by ecclesiastical authorities. In chs. 15:5; 26:5 hairesis is applied, in a nonderogatory way, to the Pharisees. In chs. 24:5; 28:22 it is applied to the Nazarenes (Christians) in derogation of them.

၁၇။ ဖာရိရှဲများနှင့် ဆဒ္ဒုရှဲများ။ အခန်း ၄:၁ တွင် ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ။

The Sadducees. See on ch. 4:1.

ဒေါသထွက်ခြင်း။ ဂရိဘာသာတွင် “ဇီလို့စ်” ဟူ၍ ဆိုလိုသည်မှာ “စိတ်အားထက်သန်မှု” ဖြစ်ပြီး၊ ဤနေရာတွင် ဆိုးရွားသောအဓိပ္ပာယ်ဖြင့် “မနာလိုခြင်း” သို့မဟုတ် “အာဃာတထားခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤအဓိပ္ပာယ်များထဲမှ မည်သည့်တစ်ခုကိုမဆို ဤနေရာတွင် အသုံးပြုနိုင်သည်။ ဤသည်မှာ ပြင်းထန်သော ပါတီစိတ်ဓာတ်ထွက်ပေါ်ခြင်းဖြစ်သည်။ နာဇရက်လူ၏ နောက်လိုက်များ ဘာလုပ်လိမ့်မည်နည်းဟူသော စိုးရိမ်မှုရှိခဲ့သည်။ ဖာရိရှဲများနှင့် ဆဒ္ဒုရှဲများ နှစ်ဖွဲ့စလုံးသည် ဤခံစားချက်ကို ခံစားရနိုင်သည်။ ပညာမသင်ကြားခံရသော တမန်တော်များသည် လူများကို သင်ကြားရန် ရဲရဲဝံ့ဝံ့လုပ်ဆောင်သည့်အတွက် မကျေနပ်မှုများ ရှိခဲ့သည်။ ဖာရိရှဲများနှင့် ဆဒ္ဒုရှဲများ နှစ်ဖွဲ့စလုံးသည် ဤမကျေနပ်မှုကို ခံစားခဲ့ရသည်။ သို့သော် ဆဒ္ဒုရှဲများသည် တမန်တော်များက အနာဂတ်ဘဝရှိသည်ဟူသော ယုံကြည်ချက်ကို သင်ကြားနေသည့်အတွက် အထူးဆန့်ကျင်မှုကို ခံစားခဲ့ရသည်။ ၎င်းယုံကြည်ချက်ကို ဆဒ္ဒုရှဲများက ပယ်ချခဲ့သည်။ ဖာရိရှဲများသည် ဤအချက်တွင် တမန်တော်များနှင့် သဘောတူညီမှုရှိသော်လည်း၊ ဆဒ္ဒုရှဲများကို မနှစ်သက်စေခဲ့ပေ (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၁–၅၃ ကို ကြည့်ပါ)။

Indignation. Gr. zēlos, “zeal,” and in a bad sense, as here, “jealousy,” or “envy.” Either of these meanings could be applied here. Here was an intense outbreak of strong party feeling. There was anxiety as to what the followers of the Nazarene might do. Both Pharisees and Sadducees might experience this feeling. There was resentment because the untutored apostles were presuming to teach the people. Both Pharisees and Sadducees experienced this resentment. But the Sadducees felt a special antagonism because the apostles were teaching that there was a future life—a belief that the Sadducees rejected. The fact that the Pharisees agreed with the apostles on this point did not please the Sadducees (see Vol. V, pp. 51–53).

၁၈။ လက်ဖြင့်ဖမ်းဆီးခြင်း။ ဆဒ္ဒုရှဲအာဏာပိုင်များသည် ပြတ်သားစွာ စိတ်ထက်သန်လာပြီး၊ တမန်တော်များ—ဆိုလျှင် တမန်တော်ဆယ်နှစ်ပါးလုံးဖြစ်နိုင်သည်—ကို ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ လုကာသည် ပေတရု၏မိန့်ခွန်းများကိုသာ ယေဘုယျအားဖြင့် ဖော်ပြထားသော်လည်း၊ ယောဟန်၏လှုပ်ရှားမှုများကို အနည်းငယ်သာ သတိပြုဖော်ပြထားသော်လည်း၊ ကျန်တမန်တော်များသည် လူထုထဲတွင် တက်ကြွစွာလှုပ်ရှားခဲ့ကြောင်း ထင်ရှားစေသည်။

18. Laid their hands on. the Sadducean authorities were thoroughly aroused, and the apostles—possibly all the Twelve—were seized. This makes it clear that although Luke has been generally mentioning only the speeches of Peter, with some slight notice of the activities of John, the rest of the apostles had been publicly active.

အများသုံးထောင်ထဲတွင်။ ဂရိဘာသာတွင် “အင်တေရီးစီဒီမိုစီယာ” ဟူ၍ ဆိုလိုသည်မှာ “လူထုထောင်ထဲတွင်” သို့မဟုတ် “အများသုံးထောင်ထဲတွင်” ဟု ဘာသာပြန်နိုင်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ရာဘီကျမ်းများတွင် “ဒီမိုစီယာ” ကို “ထောင်” ဟုအသုံးပြုခြင်းသည် နောက်ဆုံးအဓိပ္ပာယ်ကို ထောက်ခံသည်။

In the common prison. Gr. en tērēsei dēmosia, which may be translated either “in prison publicly” or “in the public prison.” Later, rabbinic use of the word dēmosia as “prison” favors the latter translation.

၁၉။ သို့သော်။ အခန်း ၁၈ နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်ကို အလေးပေးဖော်ပြသည်။ အာဏာပိုင်များသည် တမန်တော်များကို ထောင်ထဲထည့်ခဲ့သော်လည်း၊ ကောင်းကင်တမန်က ၎င်းတို့ကို လွှတ်ပေးခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဆဒ္ဒုရှဲများ၏လုပ်ရပ်များကို ဘုရားသခင်၏ဆန့်ကျင်မှုတစ်ခုဟု ထင်ရသည်။ ဆဒ္ဒုရှဲများသည် “ကောင်းကင်တမန်မရှိ၊ ဝိညာဉ်မရှိ” ဟု ယုံကြည်သည် (အခန်း ၂၃:၈)။

19. But. Emphasizing the contrast with v. 18. The authorities imprisoned the apostles, the angel released them. It would seem as though this was a divine protest against the actions of the Sadducees, who taught that there was “neither angel, nor spirit” (ch. 23:8).

ကောင်းကင်တမန်။ လုကာသည် သဘာဝလွန်ဖြစ်ရပ်တစ်ခုအဖြစ် မှတ်တမ်းတင်ထားသည်မှာ ထင်ရှားသည်။ ဤအမြင်ကို လက်မခံသူများနှင့် ဇာတ်လမ်း၏သမိုင်းဆိုင်ရာ မှန်ကန်မှုကို ထိန်းသိမ်းလိုသူများသည် “ကောင်းကင်တမန်” သည် စိတ်အားထက်သန်ပြီး ရဲရင့်သောတပည့်တစ်ဦးဖြစ်သည်ဟု ယူဆကြသည်။ ထို့ပြင် တမန်တော်များသည် ည၏အမှောင်ထုနှင့် လွတ်မြောက်မှု၏စိတ်လှုပ်ရှားမှုကြောင့် ၎င်းတို့၏လွတ်မြောက်မှုကို ကောင်းကင်တမန်၏ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုဟု အမှားယွင်းယူဆခဲ့သည်ဟု ဆိုကြသည်။ သို့သော် လုကာ၏စကားများကို သဘာဝလွန်လွတ်မြောက်မှုမှလွဲ၍ အခြားနည်းဖြင့် လုံလောက်စွာ ရှင်းပြရန် မဖြစ်နိုင်ပေ။ ဂါမလျံ၏လူသားအကူအညီသည် နောက်ပိုင်းတွင် ပွင့်လင်းစွာ မှတ်တမ်းတင်ထားသည် (အခန်း ၃၄–၃၉)။ သို့သော် ဤနေရာတွင် အကူအညီသည် သဘာဝလွန်ဖြစ်သည်ဟု ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ဖော်ပြထားသည်။ တမန်တော်များသည် နာရီအနည်းငယ်အကြာတွင် ထပ်မံဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသော်လည်း (အခန်း ၂၆)၊ ဘုရားသခင်သည် သူ၏တန်ခိုးကို ပြသခဲ့ပြီး၊ တမန်တော်များသည် ကောင်းကင်အကူအညီ၏ သက်သာမှုကို ရရှိခဲ့ပြီး၊ ဆဒ္ဒုရှဲများသည် ၎င်းတို့သည် သဘာဝလွန်တန်ခိုးများကို ဆန့်ကျင်နေသည်ကို သိရှိရန် အခွင့်အရေးရခဲ့သည်။ ဧကန်စင်စစ်၊ ကောင်းကင်တမန်များသည် “ထာဝရအမွေခံရမည့်သူများအတွက် ဝန်ဆောင်မှုပေးရန် စေလွှတ်ထားသော ဝိညာဉ်များ” ဖြစ်သည် (ဟေဗြဲ ၁:၁၄)။

Angel. Luke is obviously recording what he considers a supernatural occurrence. Those who do not accept that view, and who yet wish to maintain the historicity of the narrative, are driven to suggest that the “angel” was some zealous and courageous disciple; and that the apostles, in the darkness of the night and the excitement of their liberation, mistakenly ascribed their rescue to the intervention of an angel. But there is no possibility of adequately explaining Luke’s words in any other terms than a miraculous deliverance. The human aid of Gamaliel, at a later hour, is freely and openly recorded (vs. 34–39). But here the aid is frankly described as supernatural. Although the apostles were arrested again only a few hours later (v. 26), God had demonstrated His power, the apostles had the comfort of heavenly intervention on their behalf, and the Sadducees had been given an opportunity to know that they were fighting against supernatural powers. Surely the angels are “ministering spirits, sent forth to minister for them who shall be heirs of salvation” (Heb. 1:14).

ညအခါတွင်။ ပိုမိုတိကျစွာ “ညအတွင်း” ဟု ဆိုနိုင်သည်။

By night. Rather, “during the night.”

ထောင်တံခါးများကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထောင်တံခါးများပင်လျှင် ခိုင်ခံ့စွာ ပိတ်ထားသည့်တံခါးများပင်ဖြစ်စေ၊ ဘုရားသခင်၏ ကောင်းကင်တမန်များအတွက် ပြဿနာမဟုတ်ပေ။ တမန်တော်များကို အမှောင်ထုထဲတွင် သို့မဟုတ် အစောင့်များ၏မျက်လုံးများကို “ဖုံးအုပ်ထားခြင်းကြောင့်” အစောင့်များ၏မျက်မှောက်မှ ထုတ်ယူခဲ့သည် (အခန်း ၁၂:၆၊ ၇ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။ တံခါးများကို ပိတ်ထားခဲ့သည် သို့မဟုတ် ပြန်လည်သော့ခတ်ခဲ့ပြီး၊ ကောင်းကင်တမန်မလာမီ အရာအားလုံးကို မူလအတိုင်း ထားခဲ့သည် (အခန်း ၅:၂၃ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။

Opened the prison doors. Doors, even the firmly fastened doors of prisons, are no problem to the angels of God. The apostles were taken out from under the very eyes of the keepers, either under the cover of deep darkness or because the eyes of the guards were “holden” (cf. ch. 12:6, 7). The doors were left secured, or were locked again, leaving everything as it had been before the angel came (cf. ch. 5:23).

သူတို့ကို ထုတ်ယူခဲ့သည်။ အခန်း ၁၂:၁၀ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။

Brought them forth. Compare ch. 12:10.

၂၀။ ရပ်တည်ပါ။ ယင်းသည် ၎င်းတို့သည် လူထုရှေ့တွင် ရဲရင့်စွာ ပြသရမည်ဟူသော အတွေးဖြစ်သည်။ အကြောင်းမူကား၊ ဗိမာန်တော်သည် လူထုနှင့် သက်ဆိုင်သော နေရာဖြစ်သည်။ ထိုနေရာတွင် ၎င်းတို့သည် ပထမဆုံး ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည် (အခန်း ၃:၁၊ ၁၁၊ ၄:၁–၃)။

20. Stand. The thought is that they were to present themselves publicly and boldly, for the Temple was the most public of places. There they had first been arrested (chs. 3:1, 11; 4:1–3).

ဤဘဝ၏ နှုတ်ကပတ်တော်များ။ “ဤ” ဟူသော နာမဝိသေသနသည် အရေးပါသည်။ ၎င်းသည် တမန်တော်များ ဟောပြောနေသော ဘဝ—ခရစ်တော်အတွင်းရှိ ဘဝကို ရည်ညွှန်းသည်။ ဤဘဝသည် လက်ရှိလောက၌ စတင်ပြီး ထာဝရသို့ ဆက်လက်တည်ရှိသည် (ယောဟန် ၁၇:၃ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။ ဤသင်ကြားမှုသည် ဆဒ္ဒုရှဲများအတွက် အထူးသဖြင့် လက်ခံနိုင်ဖွယ်မရှိသည့်အရာဖြစ်သည်။ အကြောင်းမူကား ၎င်းတို့သည် အနာဂတ်ဘဝကို မယုံကြည်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၃ ကို ကြည့်ပါ။

Words of this life. The adjective “this” is significant. It refers to the life the apostles were advocating—life in Christ. This life begins in the present world, and continues into eternity (cf. John 17:3). This teaching was especially unacceptable to the Sadducees because of their disbelief in an afterlife. See Vol. V, p. 53.

၂၁။ သူတို့ကြားသောအခါ။ တမန်တော်များ၏ ချက်ချင်းနာခံမှုကို သတိပြုပါ။

21. When they heard. Note the immediate obedience of the apostles.

မနက်စောစော။ ပိုမိုတိကျစွာ “မိုးသောက်ချိန်တွင်” ဟု ဆိုနိုင်သည်။ မီရှနာကျမ်းအရ ဗိမာန်တော်တွင် ယဇ်ပူဇော်မှုများကို မိုးသောက်ချိန်တွင် ကောင်းကင်သို့ အလင်းရောင်ရရှိသည်နှင့် စတင်ခဲ့သည် (ယိုမာ၊ ၃.၁၊ ဆွန်စီနိုထုတ်ဝေသော တလ်မွဒ်၊ စာမျက်နှာ ၁၃၁၊ တာမစ်၊ ၃.၂၊ ဆွန်စီနိုထုတ်ဝေသော တလ်မွဒ်၊ စာမျက်နှာ ၁၈)။

Early in the morning. Rather, “about dawn.” The Mishnah indicates that the sacrifices began to be offered in the Temple in the morning as soon as the sky was light (Yoma, 3. 1, Soncino ed. of the Talmud, p. 131; Tamid, 3. 2, Soncino ed. of the Talmud, p. 18).

သင်ကြားခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ ဆဒ္ဒုရှဲများက တမန်တော်များကို သင်ကြားရန် တားမြစ်ခဲ့သည့်အရာဖြစ်သည် (အခန်း ၄:၁၇၊ ၁၈)။ မာနထောင်လွှားသော အုပ်ချုပ်သူများသည် ပညာမသင်ကြားခံရသော၊ ခွင့်ပြုချက်မရှိသော ဂါလိလူများက သင်ကြားနေသည့်အတွက်၊ ထမြောက်ခြင်းကို သင်ကြားနေသည့်အတွက်၊ ယေရှုခရစ်ကို ကားစင်မှာ သတ်ခံရပြီး သေခြင်းမှ ထမြောက်သူအဖြစ် သက်သေခံနေသည့်အတွက် ဒေါသထွက်ခဲ့ကြသည်။ သို့သော် တမန်တော်များသည် ဘုရားသခင်၏ အမိန့်အောက်တွင် ရှိနေသည်။ အသင်းတော်သည် သင်ကြားရန် တာဝန်တစ်ခုရှိပြီး၊ ဒုက္ခရောက်နေသော လောကသို့ ယေရှုခရစ်၏ ဧဝံဂေလိတရားကို တင်ပြရမည့်တာဝန်ဖြစ်သည်။ ထိုတာဝန်ကို ဘယ်သောအခါမှ လစ်ဟင်းစေမည်မဟုတ်။

Taught. This is what the Sadducees in council had forbidden the apostles to do (ch. 4:17, 18). These haughty rulers were enraged by the fact that the untrained and unauthorized Galileans were teaching, that they taught the resurrection, and that they witnessed to Jesus Christ as the One who, having been crucified, had risen from the dead. But the apostles were under divine orders. The church has a teaching mission to perform, the mission of presenting the gospel of the Lord Jesus Christ to a sin-sick world. That task it must never neglect.

ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်းရောက်လာသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ထောင်ထဲတွင် ထည့်ထားသော တမန်တော်များနှင့် ပတ်သက်၍ ဆုံးဖြတ်ရန် အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့သို့ ရောက်လာခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့၏ လျှို့ဝှက်လွတ်မြောက်မှုကို အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့သည် မသိရှိသေးပေ။

High priest came. That is, into the council chamber, to decide what should be done with the imprisoned apostles. The council had not yet learned of their mysterious release.

သူတို့သည်။ အခန်း ၁၇ တွင် ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ။

They that. For comment see on v. 17.

အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့။ ဆိုလိုသည်မှာ ဆန်ဟီဒရင်ဖြစ်သည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၆၇ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤအမှုသည် အလွန်အရေးကြီးသည်ဟု ယူဆသောကြောင့် အဖွဲ့ဝင်အားလုံးနီးပါးကို စုစည်းရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ ဂါမလျံ၏ရှိနေမှုသည် ဆဒ္ဒုရှဲများသာမက ဖာရိရှဲများနှင့် အခြားသူများလည်း ဤအစည်းအဝေးသို့ ဖိတ်ကြားခံခဲ့ရကြောင်း ဖော်ပြသည် (အခန်း ၃၄ ကို ကြည့်ပါ)။

Council. That is, the Sanhedrin (see Vol. V, p. 67). Evidently the case before them was considered so important that no effort was spared to gather together as full a membership as possible. Gamaliel’s presence indicates that not only Sadducees but also Pharisees and others were called to this meeting (see v. 34).

လွှတ်တော်။ ဂရိဘာသာတွင် “ဂရိုးစီယာ” ဟူ၍ ဆိုသည်မှာ စပါတာမြို့၏ သက်ကြီးရွယ်အိုများ၏ အစည်းအဝေးအဖြစ် အမည်ပေးထားသည်။ ဤစကားသည် ယေရုဆလင်မြို့ရှိ ဆန်ဟီဒရင်အတွက် အသုံးပြုခဲ့သည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၆၇ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤနေရာတွင် ၎င်းသည် အသက်အရွယ်နှင့် အတွေ့အကြုံအရ အထူးအခါများတွင် အကြံပေးရန် အရည်အချင်းရှိသော သက်ကြီးရွယ်အိုများ၏ တရားဝင်အဖွဲ့ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် အခန်း ၂၂:၅ တွင် “သက်ကြီးရွယ်အိုများ၏ အုပ်စုအားလုံး” နှင့် သက်ဆိုင်သည့် စုဝေးမှုတစ်ခုဖြစ်နိုင်သည်။

Senate. Gr. gerousia, the name of Sparta’s assembly of old men, or elders. The word was used for the Sanhedrin at Jerusalem (see Vol. V, p. 67). Here it is an official group of elders, qualified by age and experience to give counsel on special occasions. It may have been a gathering corresponding to “all the estate of the elders” of ch. 22:5.

ထောင်။ ဂရိဘာသာတွင် “ဒက်စမိုတီရီယွန်” ဟူ၍ ဆိုလိုသည်မှာ “ချည်နှောင်ထားသောသူများကို ထိန်းသိမ်းထားသော နေရာ” ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် အခန်း ၁၈ တွင်အသုံးပြုသော စကားလုံးနှင့် ကွဲပြားပြီး၊ တမန်တော်များသည် ဖမ်းဆီးခံရပြီးမကြာမီ ချည်နှောင်ခံခဲ့ရကြောင်း ဖော်ပြပေမည်။

Prison. Gr. desmōtērion, “a place where bound men are kept.” This is a different word from that used in v. 18, possibly suggesting that the apostles had been bound soon after their arrest.

၂၂။ အရာရှိများ။ ဂရိဘာသာတွင် “ဟူပီရိုတိုင်” ဟူ၍ ဆိုလိုသည်မှာ စက်လှေပေါ်တွင် “အောက်ခံလှေသမားများ”၊ နောက်ပိုင်းတွင် “ကျွန်များ”၊ ထို့နောက် ဆန်ဟီဒရင်အောက်တွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်သော “အရာရှိများ” ဟု ဆိုသည်။ လုကာ ၄:၂၀၊ တမန်တော် ၄:၁ ကို ကြည့်ပါ။

22. Officers. Gr. hupēretai, literally, “underrowers” on a galley; later “servants,” and then “officers” serving under the Sanhedrin. See also on Luke 4:20; Acts 4:1.

သူတို့ကို မတွေ့ရ။ ထောင်ထဲမှ ၎င်းတို့လွတ်မြောက်သွားကြောင်း ပြင်ပမှ အထောက်အထားမရှိခဲ့ပေ (အခန်း ၁၉၊ ၂၃ ကို ကြည့်ပါ)။

Found them not. There was no external evidence of their escape from the prison (see on vs. 19, 23).

၂၃။ တံခါးများကို ပိတ်ထားသည်ကို တွေ့ရသည်။ ကောင်းကင်တမန်သည် တံခါးများကို ဖွင့်ခဲ့လျှင်၊ တမန်တော်များကို လွှတ်ပြီးနောက် ပြန်လည်သော့ခတ်ခဲ့သည်။ တံခါးစောင့်များသည် အကျဉ်းသားများ လွတ်မြောက်သွားသည်ကို သတိမထားမိပုံရသည်။ ပေတရု၏လွတ်မြောက်မှု (အခန်း ၁၂:၆–၁၀) ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ၊ သို့သော် ဖိလိပ္ပိမြို့တွင် ပေါလ်နှင့် စီလမ်၏ အတွေ့အကြုံ၏ ဆူညံမှုနှင့် ပြဇာတ်ဆန်မှုကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ (အခန်း ၁၆:၂၅–၃၀)။

23. Found we shut. If the angel had unlocked the doors, he locked them after freeing the apostles. The guards at the gates seem not to have been aware that the prisoners had escaped. Compare release of Peter (ch. 12:6–10), but contrast the furor and drama of Paul and Silas’ experience in Philippi (ch. 16:25–30).

၂၄။ ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်း။ စာသားအထောက်အထားအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) ဤစကားရပ်ကို ဖယ်ထားရန် ထောက်ခံသည်။

24. High priest. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of this expression.

ဗိမာန်တော်စောင့်များ၏ခေါင်းဆောင်။ လုကာ ၂၂:၄၊ တမန်တော် ၄:၁ ကို ကြည့်ပါ။

Captain. See on Luke 22:4; Acts 4:1.

ယဇ်ပုရောဟိတ်များ၏ခေါင်းဆောင်များ။ ယဇ်ပုရောဟိတ်အဆင့် ၂၄ ခုစီ၏ ခေါင်းဆောင်များဖြစ်နိုင်ပြီး၊ ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်းနှင့် မရောထွေးရပေ။

Chief priests. Probably the heads of the 24 priestly courses, and not to be confused with the high priest.

ဤအရာများ။ ပိုမိုတိကျစွာ “ဤစကားများ” ဟူ၍ ဆိုလိုသည်မှာ ရဲများပြန်လာပြီး သတင်းပို့ခဲ့သော အစီရင်ခံစာကို ရည်ညွှန်းသည်။

These things. Rather, “these words,” referring to the report that the police had brought back.

သံသယဖြစ်ခြင်း။ ပိုမိုတိကျစွာ “စိတ်ရှုပ်ထွေးခြင်း”၊ “ဆုံးဖြတ်ချက်မရှိခြင်း” ဟု ဆိုနိုင်ပြီး၊ ၎င်းသည် အကြောင်းမလှပေ။ ယုဒလူမျိုးခေါင်းဆောင်များ၏ ဖိနှိပ်မှုကြိုးပမ်းမှုများ မအောင်မြင်ခဲ့ဘဲ၊ အံ့ဖွယ်ဖြစ်ရပ်တစ်ခုက ၎င်းတို့၏သားကောင်များကို လွှတ်ပေးခဲ့ပြီး၊ ခရစ်ယာန်လမ်းစဉ်သည် တိုးတက်လာနေသည်။

Doubted. Rather, “perplexed,” “at a loss,” and not without reason. The Jewish leaders’ repressive efforts had failed, a miracle had liberated their victims, and the Christian way was gaining ground.

၂၅။ ထိုအခါ တစ်ဦးရောက်လာသည်။ ဤအချိန်တွင် မနက်ခင်းသည် အတော်လင့် တိုးတက်နေပြီဖြစ်ရမည်။ ဆန်ဟီဒရင်ကို ခေါ်ယူစုဝေးခဲ့ပြီး၊ သို့သော် တမန်တော်များ၏ နေရာကို မသိရှိသေးပေ။ ထိုအချိန်တွင် တမန်တော်များ၏ လှုပ်ရှားမှုသတင်းများ ပျံ့နှံ့သွားပြီး၊ ယခု ဆန်ဟီဒရင်သို့ သတင်းပို့ခဲ့သည်။

25. Then came one. By this time the morning must have been well advanced. The Sanhedrin had been called, and was assembled, yet was still ignorant of the apostles’ whereabouts. In the meantime the news of the apostles’ activities had spread abroad, and was now reported to the Sanhedrin.

သင်တို့ထောင်ထဲထည့်ထားသူများ။ ဤသည်မှာ ယုဒလူမျိုးခေါင်းဆောင်များအတွက် လှောင်ပြောင်သလို ဖြစ်လာသည်။ သင်တို့သည် ၎င်းတို့ကို ထောင်ထဲထည့်ခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းတို့သည် ဗိမာန်တော်ထဲတွင် သင်တို့တားမြစ်ထားသည့်အရာကို လုပ်ဆောင်နေကြသည်။

Ye put in prison. This came almost as a taunt to the Jewish leaders: You put them in prison, but they are busy doing in the Temple what you have forbidden them to do anywhere.

ရပ်တည်နေသည်။ ဤဝါကျသည် စကားလုံးအရ “ဗိမာန်တော်ထဲတွင် ရပ်တည်ပြီး သင်ကြားနေသည်” ဟူ၍ ဖြစ်ပြီး၊ ကောင်းကင်တမန်၏ အမိန့်ကို ရည်ညွှန်းသည် (အခန်း ၂၀)။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့လုပ်ရမည့်အလုပ်ကို သိရှိထားသော သူများကဲ့သို့ ပြုမူခဲ့ပြီး၊ ထိုအလုပ်သည် ယာယီအနှောင့်အယှက်ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း၊ တတ်နိုင်သမျှ အမြန်ပြန်လည်လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။ လူများကို သင်ကြားခြင်းသည် ဆဒ္ဒုရှဲများကို အလွန်ဒေါသထွက်စေသော ပြစ်မှုဖြစ်သည်။ တမန်တော်များသည် ၎င်းတို့၏ ယုံကြည်ချက်အသစ်ကို မိမိကိုယ်ကို ထိန်းသိမ်းပြီး ဝတ်ပြုရုံသာဖြစ်ခဲ့လျှင်၊ ၎င်းတို့ကို မနှောင့်ယှက်ခံရပေလိမ့်မည်။ သို့သော် ၎င်းတို့သည် တာဝန်တစ်ခုရရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းကို ဆောင်ရွက်ရန် တွန်းအားပေးခံခဲ့ရသည်။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ယုံကြည်ချက်ကို ပျံ့နှံ့စေရမည်။ ယုံကြည်ချက်၏ ရတနာကို မျှဝေခြင်းအတွက် ညှဉ်းဆဲမှုကို ခံရခြင်းသည် ၎င်းကို “ဆန်အောက်တွင်” ဖုံးကွယ်ထားခြင်းအတွက် အပြစ်ရှိသောစိတ်နှလုံးကို ခံစားရခြင်းထက် များစွာသာလွန်သည် (မဿဲ ၅:၁၅)။

Standing. The clause reads literally, “In the temple standing and teaching,” referring to the command of the angel (v. 20). They were acting like men who knew what work they must do, a work that had been temporarily interfered with, but to which they came back as quickly as possible. Their teaching of the people was the offense that so much incensed the Sadducees. Had the apostles simply worshiped, keeping their new-found faith to themselves, they might have been left undisturbed. But they had received a commission, and were impelled to carry it out. They must propagate their faith. To suffer persecution for sharing the treasure of faith is far better than to suffer a guilty conscience for hiding it “under a bushel” (Matt. 5:15).

၂၆။ ဗိမာန်တော်စောင့်များ၏ခေါင်းဆောင်နှင့် အရာရှိများ။ အခန်း ၄:၁၊ ၅:၂၂ ကို ကြည့်ပါ။

26. The captain with the officers. See on chs. 4:1; 5:22.

အကြမ်းဖက်မှုမရှိဘဲ၊ တမန်တော်များသည် ခုခံမှုမရှိဘဲ လိုက်လျောမှုပြသခဲ့ကြသည်။ လူထုထောက်ခံမှုသည် ၎င်းတို့ဘက်တွင် သိသာထင်ရှားရှိခဲ့သော်လည်း ၎င်းတို့သည် လူထုအဓိကရုဏ်းကို အလွယ်တကူ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့မှတစ်ဆင့် မကြာသေးမီက ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော အံ့ဖွယ်နိမိတ်များနှင့် ၎င်းတို့၏ စံပြအသိုင်းအဝိုင်းဘဝသည် ယုံကြည်ခြင်းသစ်အတွက် လူထု၏ထောက်ခံမှုကို ရရှိရန် ကူညီပေးခဲ့သည်။ ၎င်းတို့၏ ခုခံမှုမရှိသောသဘောထားတွင် ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏သခင်ဘုရား၏ ပုံသက်သေကို လိုက်နာခဲ့ကြသည်။ ဆန်ဟီဒရင်ရှေ့သို့ ငြိမ်းချမ်းစွာ ရောက်ရှိလာခြင်းဖြင့် ၎င်းတို့သည် ကယ်တင်ခြင်းသတင်းစကားကို ဘယ်သောအခါမှ မကြားဖူးသော နားများထံသို့ ဧဝံဂေလိတရားကို ကြွေးကြော်ရန် အကောင်းဆုံးအခွင့်အရေးရရှိခဲ့သည်။

Without violence. The apostles set an example of unresisting acquiescence, even though with the tide of feeling evidently in their favor they might easily have raised a popular tumult. The miracles recently wrought through them, and their ideal communal life, had helped to win favor for the new faith. In their attitude of nonresistance they followed the example of their Master. In coming peacefully before the Sanhedrin they had the best opportunity to proclaim the gospel to ears that otherwise might never have heard the saving message.

လူထုကို ကြောက်ရွံ့ခဲ့သည်။ မဿဲ ၂၁:၂၆၊ ၄၆ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။ ဤအချိန်တွင် လူထုက ယုံကြည်သူများကို ထောက်ခံမှုပြသခဲ့သည့် သက်သေများစွာ ရှိခဲ့သည်။

Feared the people. Compare on Matt. 21:26, 46. There was abundant evidence of the favor in which the people held the believers at this time.

ကျောက်ခဲနှင့်ပေါက်ခြင်း။ လူထုသည် အရာရှိများကို ကျောက်ခဲနှင့်ပေါက်ရန် အဆင်သင့်ဖြစ်နေသလို၊ ယဇ်ပုံးများသည် တမန်တော်များကို ကျောက်ခဲနှင့်ပေါက်ရန် အဆင်သင့်ဖြစ်နေပုံရသည်။

Stoned. Apparently the people were as ready to stone the officers as the priests were to stone the apostles.

၂၇. ယဇ်ပုရောဟိတ်ကြီးက မေးသည်။ မှတ်တမ်းအရ၊ ဆန်ဟီဒရင်သည် တမန်တော်များ၏ လွတ်မြောက်ခြင်းအကြောင်းကို ရှောင်ဖယ်ခဲ့သည်။ သူတို့သည် ဤကိစ္စတွင် ထူးကဲသောအကူအညီရှိသည်ဟု မယုံကြည်ခဲ့ကြသလို၊ ထိုအကြောင်းကို ဖော်ပြရန်လည်း ငြင်းဆန်ခဲ့ကြသည်။ သူတို့၏သဘောထားသည် အံ့ဩစရာမဟုတ်ပေ၊ အကြောင်းမှာ သူတို့သည် သူတို့သတ်ခဲ့သော တစ်ဦးတည်းသောသခင်၏ ထမြောက်ခြင်းဆိုင်ရာ ပို၍ကြီးမားသော အံ့ဖွယ်သက်သေကို လက်မခံခဲ့ကြသောကြောင့်ဖြစ်သည်။

27. High priest asked. As far as the record shows, the Sanhedrin avoided the topic of the apostles’ release. They either did not believe there was supernatural intervention in this case or demurred referring to it. Their attitude is not surprising, for they had already refused to believe in a greater miracle—the resurrection of the One whom they had crucified.

၂၈. သင်တို့ကို တင်းကြပ်စွာ မိန့်မှာခဲ့သည်။ စာသားသက်သေအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “ကျွန်ုပ်တို့သည် သင်တို့ကို အမိန့်ဖြင့် မိန့်မှာခဲ့သည်” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံသည်။ ဤအသုံးအနှုန်းသည် ဟီဘရူဘာသာစကား၏ သာမန်အသုံးအနှုန်းတစ်ခု၏ ပဲ့တင်သံဖြစ်ပြီး၊ လုကာသည် မူလအာရမိတ်ဘာသာဖြင့် မေးခဲ့သော မေးခွန်းကို တိုက်ရိုက်ဘာသာပြန်ဆိုထားခြင်းဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်သည်။ ထိုအမိန့်ကို ပေတရုနှင့် ယောဟန်သို့သာ ပေးခဲ့သည် (အက်ဖော့ ၄:၁၈)၊ သို့သော် ၎င်း၏သတင်းသည် တမန်တော်ဆယ်နှစ်ပါးစလုံးထံသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ တမန်တော်များသည် ထိုအမိန့်ကို လိုက်နာမည်မဟုတ်ဟု ကြေညာခဲ့ကြပြီး၊ ရဲရင့်စွာ ဟောပြောဆက်လက်ခဲ့ကြသည် (အက်ဖော့ ၄:၁၉, ၂၀, ၃၁)။ သူတို့သည် သခင်ယေရှု၏ ပိုမိုမြင့်မားသော အခွင့်အာဏာကို နာခံခဲ့ကြသည် (မဿဲ ၂၈:၁၉, ၂၀; အက်ဖော့ ၁:၈)။

28. Straitly command you. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading, “we commanded you with a command.” This expression is an echo of a common Hebrew idiom, and suggests that Luke may be giving a literal translation of a question originally put in Aramaic. The charge had been given to Peter and John only (ch. 4:18), but word of it had gone to all the Twelve. The apostles had declared that they would not abide by the command, and had continued to preach with boldness (ch. 4:19, 20, 31). They were obeying a higher authority, their Lord (Matt. 28:19, 20; Acts 1:8).

ဤနာမည်ဖြင့် မသင်ကြားရန်။ အက်ဖော့ ၃:၁၆; ၄:၁၇ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။ ၎င်းသည် တမန်တော်များ၏ ကြီးမားသော ပြစ်မှုဖြစ်သည်။ ဂျူးများသည် ထိုနာမည်ကို ဖော်ပြခြင်းပင် မပြုရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ ၎င်းသည် သူတို့သတ်ခဲ့သော သူ၏နာမည်ဖြစ်ပြီး၊ ယခုအခါ ရှင်ပြန်ထမြောက်သည်ဟု ကြေညာခံရပြီး၊ ၎င်း၏နောက်လိုက်များသည် ငြင်းပယ်၍မရသော အံ့ဖွယ်လုပ်ဆောင်မှုများ ပြုလုပ်နေကြသည်။ ဤနာမည်နှင့် ၎င်းကို ဗဟိုပြုသော လှုပ်ရှားမှုသည် ဆဒ္ဒဖရှဲများ၏ တိုက်ခိုက်မှု၏ အဓိကအချက်ဖြစ်သည်။

Not teach in this name. Compare on chs. 3:16; 4:17. This was the apostles’ great offense. The Jews had commanded that the name should not even be mentioned. It was the name of Him whom they knew they had crucified, who was now being proclaimed as alive, and whose followers were doing mighty works that could not be denied. This name, and the activity centering on it, was the point of the Sadducees’ attack.

ယေရုဆလင်ကို ပြည့်စေခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ သူတို့၏ရန်သူများကိုယ်တိုင်က တမန်တော်များသည် ခရစ်တော်၏ အမိန့်ပထမပိုင်း (အက်ဖော့ ၁:၈) ကို ယေရုဆလင်တွင် ဧဝံဂေလိတရားကို ဟောပြောရန် သစ္စာရှုပြီး အောင်မြင်စွာ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်ဟူသော မသိလိုက်သော သက်သေဖြစ်သည်။

Filled Jerusalem. Here was an unconscious testimony from their enemies themselves that the apostles had worked faithfully and successfully to fulfill the first part of Christ’s command (cf. ch. 1:8), by proclaiming the gospel in Jerusalem.

သွန်သင်ချက်။ မဿဲ ၇:၂၈ တွင် “သွန်သင်ချက်” ဟု ဘာသာပြန်ထားသော မူရင်းစကားလုံးနှင့် တူညီသော “သွန်သင်ခြင်း” ဟူသော စကားလုံးဖြစ်သည်။ သို့သော် ယေဘုယျအားဖြင့် “သွန်သင်ခြင်း” သည် ခေတ်သစ်အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်အရ သွန်သင်ချက်အဖြစ် လျင်မြန်စွာ ပြောင်းလဲလာခဲ့သည် (၁ တိမောသေ ၄:၁၆ တွင် ဥပမာပြထားသည်)။

Doctrine. Rather, “teaching,” the same word in the original that is translated “doctrine” in Matt. 7:28. But the “teaching” in general was rapidly taking on the quality and meaning of doctrine in the modern sense, as illustrated in 1 Tim. 4:16.

ရည်ရွယ်သည်။ ယင်းအစား “သင်တို့ လိုလားသည်” ဟူ၍ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် မမှန်ကန်ပါ။ ပေတရုသည် သူတို့၏ အပြစ်ဒဏ်ပေးခြင်းကို မလိုလားဘဲ၊ ၎င်းတို့၏ ကယ်တင်ခြင်းကိုသာ လိုလားခဲ့သည်။

Intend. Rather, “ye want.” This was not true. Peter wanted their salvation, not their condemnation.

ဤသူ၏အသွေး။ သူတို့သည် ယေရှု၏ နာမည်ကို ဖော်ပြခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ခရစ်တော်ကို မထီမဲ့မြင်ပြုသောကြောင့် ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်သည်၊ သို့မဟုတ် သူတို့၏ အပြစ်ကြောင့်ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်သည်၊ အကြောင်းမှာ သူတို့သည် ၎င်း၏သေခြင်းအတွက် တာဝန်ရှိသည်ကို သိရှိထားသောကြောင့်ဖြစ်သည်၊ သို့မဟုတ် ကြောက်ရွံ့ခြင်းကြောင့်ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်သည်၊ အကြောင်းမှာ ထိုနာမည်သည် မည်မျှအစွမ်းထက်သည်ကို သိရှိထားသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ပေတရုသည် ယခင်က ဤယေရှုကို သတ်ခဲ့သည်ဟု တုံ့ဆိုင်းမှုမရှိဘဲ စွပ်စွဲခဲ့သည် (အက်ဖော့ ၂:၃၆; ၃:၁၃-၁၅; ၄:၁၀)၊ သူတို့၏ မထီမဲ့မြင်ပြုမှုကို အချည်းနှီးဖြစ်စေပြီး၊ ၎င်းတို့၏ ကြောက်ရွံ့မှုကို အကြောင်းပြချက်ဖြစ်စေသည်။ သူတို့၏ ရပ်တည်ချက်သည် မတရားဖြစ်ပါက၊ ဤယဇ်ပုရောဟိတ်တရားသူကြီးများသည် ပြစ်ဒဏ်များ ချမှတ်နေရမည်ဖြစ်သော်လည်း၊ သူတို့သည် စွပ်စွဲခံရမည်ကို မျှော်လင့်ထားသူများအဖြစ် တွေ့ရှိခဲ့ကြသည်။ သူတို့၏ နားထဲတွင် ပိလတ်၏ တရားစီရင်ရာခန်းမတွင် သူတို့ အော်ဟစ်ခဲ့သော “သူ၏အသွေးသည် ကျွန်ုပ်တို့နှင့် ကျွန်ုပ်တို့၏သားသမီးများအပေါ်သို့ ကျရောက်ပါစေ” (မဿဲ ၂၇:၂၅) ဟူသော ကြောက်မက်ဖွယ်အော်သံသည် ပဲ့တင်ထပ်နေရမည်ဖြစ်သည်။ သူတို့သည် “ဤသူ၏အသွေး” ကို သူတို့အပေါ်သို့ ယူဆောင်လာခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

This man’s blood. They avoided mentioning the name of Jesus. This may have been through scorn, because they despised the crucified Galilean, or through guilt, because they knew their responsibility for His death, or through fear, because they knew how powerful the name had proved to be. Peter had previously and without hesitation charged them with crucifying this Jesus (chs. 2:36; 3:13–15; 4:10), making their scorn empty and their fear reasonable. Had their position been just, these priestly judges would have been dealing out penalties; but they found themselves in the position of culprits who were anticipating accusation. In their ears must have rung the terrible cry they uttered in Pilate’s judgment hall, “His blood be on us, and on our children” (Matt. 27:25). They had already brought “this man’s blood” upon themselves.

၂၉. ပေတရုနှင့် အခြားတမန်တော်များ။ စကားလုံးအရ “ပေတရုနှင့် တမန်တော်များ” ဟူ၍ဖြစ်သည်။ “ပေတရုနှင့် တမန်တော်များ” ဟူသော စကားရပ်သည် ပေတရုသည် တမန်တော်များထဲမှ ဖယ်ထုတ်ခံရသည် သို့မဟုတ် ၎င်းတို့ထက် သာလွန်သည်ဟု မဆိုလိုပါ။ သံသယမရှိဘဲ၊ သူသည် ယခင်ဖြစ်ရပ်များအားလုံးတွင် အလှုပ်ရှားဆုံးဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ သူ၏ နာမည်နှင့် ပုဂ္ဂိုလ်သည် ဇာတ်ကြောင်းတွင် သဘာဝအတိုင်း ထင်ရှားသည်။

29. Peter and the other apostles. Literally, “Peter and the apostles.” The wording “Peter and the apostles” does not imply either that Peter was excluded from the apostles or that he was superior to them. Undoubtedly, he was the most active in all the foregoing scenes, and his name and personality are naturally prominent in the narrative.

ဘုရားသခင်ကို နာခံရမည်။ ယင်းအစား “ကျွန်ုပ်တို့သည် နာခံရမည်” ဟူ၍ဖြစ်ပြီး၊ ကိုယ်ကျင့်တရားဆိုင်ရာ အတင်းအကြပ်ပြုလုပ်ရမည်ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ရှိသည် (အက်ဖော့ ၁:၁၆ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်းသည် ပေတရုနှင့် ယောဟန်တို့ ယခင်ကသုံးခဲ့သော အကြောင်းပြချက်ကို ပို၍ပင်ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြခြင်းဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် အကျိုးဆက်များကို ဂရုမစိုက်ဘဲ ဘုရားသခင်ကို နာခံရန် ရွေးချယ်ရမည်ဟူသော အချက်ကို ပိုမိုအလေးပေးဖော်ပြထားသည်။ သူတို့သည် ကြီးမြတ်သောအမိန့်တော်တွင် ယေရှု၏အမိန့်ကို လက်ခံရရှိထားပြီး၊ ၎င်းအတွက် သက်သေခံရန် စိန်ခေါ်မှုနှင့် (အက်ဖော့ ၁:၈)၊ မကြာသေးမီက ကောင်းကင်တမန်၏ ရှင်းလင်းသောအမိန့်ကို (အက်ဖော့ ၅:၂၀) ရရှိထားသည်။ ယေရှုသည် ဧကရာဇ်နှင့် ဘုရားသခင်နှစ်ဦးစလုံးကို နာခံရမည်ဟူသော နိယာမကို ချမှတ်ခဲ့သည်။ ဧကရာဇ်သည် ၎င်းထိုက်တန်သည့်အရာနှင့်စပ်လျဉ်း၍ နာခံရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဘုရားသခင်သည် ၎င်းထိုက်တန်သည့်အရာနှင့်စပ်လျဉ်း၍ နာခံရမည်ဖြစ်သည် (မဿဲ ၂၂:၂၁)။ သို့သော် ခရစ်ယာန်တစ်ဦးသည် သခင်နှစ်ဦးကို အမှုမထမ်းနိုင်ပါ (မဿဲ ၆:၂၄; လုကာ ၁၆:၁၃)။ တစ်ဦးတည်းသော သခင်သာ အဆုံးစွဲသော သစ္စာခံမှုကို လက်ခံနိုင်သောကြောင့်၊ ထိုသခင်သည် ဘုရားသခင်ဖြစ်ရမည်။ ဤအခြေခံနိယာမကို ပေတရုသည် အလွန်ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြလျက်ရှိသည်။ ဆန်ဟီဒရင်၏ ခေါင်းဆောင်များသည် ယေရှု၏ နာမည်ကို ဖော်ပြရန် မထိုက်တန်ဟု မှတ်ယူခဲ့သည့်အတိုင်း၊ ပေတရုသည် ဤနိယာမကို ဖော်ပြရာတွင် ၎င်းတို့၏ နာမည်များကို မထည့်သွင်းခဲ့ပါ။ သူသည် “လူများ” ဟူ၍သာ ဖော်ပြပြီး၊ သူရပ်တည်နေသည့် ဆန်ဟီဒရင်အဖွဲ့ဝင်များကဲ့သို့သော အာဏာရှိသူများကိုပင် ဆိုလိုသည်။ သူသည် ဆန်ဟီဒရင်အဖွဲ့ဝင်များကို တစ်ချိန်က ဘုရားသခင်၏ ကိုယ်စားလှယ်များဖြစ်ခဲ့သော်လည်း၊ ယခုအခါ ဘုရားသခင်အပေါ်ထားရမည့် ၎င်းတို့၏တာဝန်ကို မေ့လျော့သွားသူများအဖြစ် မှတ်ယူသည်။

We ought to obey God. Rather, “We must,” with a sense of moral compulsion (cf. ch. 1:16). This is an even plainer statement of the argument previously used by Peter and John (ch. 4:19), with a yet greater stress upon the fact that they could not do other than choose to obey God, regardless of consequences. They had the command of Jesus in the Great Commission, and the challenge to be witnesses for Him (ch. 1:8), and more lately, the explicit command of the angel (ch. 5:20). Jesus had laid down the principle that both Caesar and God were to be obeyed. Caesar must be obeyed in respect to what is his due, and God in respect to what is His due (Matt. 22:21). But the Christian cannot serve two masters (Matt. 6:24; Luke 16:13). Since only one master can receive ultimate allegiance, that master must be God. This basic principle Peter is making very clear. Just as the leaders of the Sanhedrin had not deigned to mention the name of Jesus, so Peter does not set their names in the wording of this principle. He simply says “men,” even such men of authority as those before whom he is standing. He regards the members of the Sanhedrin as men who once were agents of God, but who have now lost sight of their duty to God.

လူသာသည် ဝေါမ်းမြို့၏ ကောင်စီတွင် ကြေညာခဲ့သည်၊ “ကျွန်ုပ်၏ ကိုယ်ကျင့်သိက္ခာသည် ဘုရားသခင်၏ နှုတ်ကပတ်တော်ဖြင့် ဖမ်းဆီးခံထားရပြီး၊ ကျွန်ုပ်သည် ရုတ်သိမ်းရန် မစွမ်းနိုင်၊ မလိုလားပါ၊ အကြောင်းမှာ ကိုယ်ကျင့်သိက္ခာကို ဆန့်ကျင်ပြုမူခြင်းသည် အန္တရာယ်ရှိသလို မဖြစ်မနေလုပ်ရမည့်အရာလည်း မဟုတ်ပါ။ ဘုရားသခင်ကျွန်ုပ်ကို ကူညီပါ။ အာမင်” (အီး.ဂျီ.ရှွီဘတ်၊ လူသာနှင့် ၎င်း၏ခေတ်၊ စာမျက်နှာ ၅၀၅ မှ ကိုးကားချက်)။ ဤသည်မှာ မြင့်မြတ်သောစကားများ၊ မြင့်မြတ်သောနိယာမကို ထုတ်ဖော်ပြသပြီး၊ မြင့်မြတ်သောအတွေ့အကြုံကို ဖော်ပြသည်။ ယနေ့ခေတ် ခရစ်ယာန်များသည် ၎င်းကို အတုယူသင့်သည်။

Luther declared at the council of Worms, “My conscience has been taken captive by the word of God, and I am neither able nor willing to recant, since it is neither safe nor right to act against conscience. God help me. Amen” (quoted in E. G. Schwiebert, Luther and His Times, p. 505). These are noble words, illustrating a noble principle, revealing a noble experience. May presentday Christians emulate it.

၂၉။ ဘုရားသခင်က ဘာပြောတာလဲ?—ကျွန်ုပ်တို့သည် လူတို့၏အကျင့်က ဘာလဲ။ သို့မဟုတ် လောကဓလေ့ထုံးတမ်းက ဘာလဲ။ ဟူ၍ မမေးမြန်းရပါ။ လူတို့၏သဘောတူချီးမြှင့်မှုကို ရရှိရန် ကျွန်ုပ်သည် မည်သို့ပြုမူရမည်နည်း။ သို့မဟုတ် လောကက ဘာကို သည်းခံနိုင်မည်နည်း။ ဟူ၍လည်း မမေးရပါ။ လူတိုင်းအတွက် အလွန်အရေးကြီးသောမေးခွန်းမှာ ဘုရားသခင်က ဘာပြောတာလဲ။ ဖြစ်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် သူ၏နှုတ်ကပတ်တော်ကို ဖတ်ရှုပြီး ၎င်း၏လိုအပ်ချက်များမှ တစ်စွန်းတစ်စမျှ မလွဲချော်ဘဲ လိုက်နာရမည်ဖြစ်ပြီး၊ လူသားတို့၏ဓလေ့ထုံးတမ်းများနှင့် အာဏာစက်ကို ဂရုမစိုက်ဘဲ ပြုမူရမည်ဖြစ်သည် (အာအိချ် အောက်တိုဘာ ၁၊ ၁၈၉၅)။

29. What Does God Say?—We are not to inquire, What is the practice of men? or, What is the custom of the world? We are not to ask, How shall I act in order to have the approval of men? or, What will the world tolerate? The question of intense interest to every soul is, What hath God said? We are to read His Word and obey it, not swerving one jot or tittle from its requirements, but acting irrespective of human traditions and jurisdiction (RH Oct. 1, 1895).

၃၀. ကျွန်ုပ်တို့၏ဘိုးဘေးများ၏ ဘုရားသခင်။ တမန်တော်များသည် ၎င်းတို့ကိုယ်ကို ဣသရေလမှ ခွဲထုတ်မထားခဲ့ပါ။ ၎င်းတို့သည် ဆန်ဟီဒရင်က ဝတ်ပြုသည်ဟု ဆိုသော ဘုရားသခင်တည်းတည်းကို ဝတ်ပြုကြသည် (အက်ဖော့ ၃:၁၃ ကိုကြည့်ပါ)။

30. God of our fathers. The apostles did not disassociate themselves from Israel. They were serving the same God as the Sanhedrin claimed to serve (cf. ch. 3:13).

ထမြောက်စေတော်မူခဲ့သည်။ ဤစကားလုံးများကို အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုရာတွင် ဖြစ်နိုင်ခြေနှစ်မျိုးရှိသည်။ ၎င်းတို့သည် လူသားအဖြစ်သို့ ဘုရားသခင်ပေးအပ်သော ခရစ်တော်၏လက်ဆောင်ကို ရည်ညွှန်းနိုင်သည် (အက်ဖော့ ၃:၂၂ ကိုကြည့်ပါ)၊ သို့မဟုတ် ခရစ်တော်ကို သေခြင်းမှ ထမြောက်စေသော ဘုရားသခင်၏လုပ်ဆောင်မှုကို ရည်ညွှန်းနိုင်သည် (အက်ဖော့ ၁၀:၄၀; ၁၃:၃၇ ကိုကြည့်ပါ)။ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်နှစ်မျိုးစလုံးသည် လက်ခံနိုင်ဖွယ်ရှိသည်။

Raised up. There are two possible interpretations of these words. They may refer to God’s gift of Christ in the Incarnation (cf. ch. 3:22), or they may refer to God’s act in raising Christ from the dead (cf. chs. 10:40; 13:37). Both interpretations are admissible.

သင်တို့သည် သတ်ခဲ့ကြသည်။ ဂရိဘာသာတွင် “သင်တို့” ဟူသော စကားလုံးသည် ဘုရားသခင်ပြုလုပ်ခဲ့သောအရာနှင့် ၎င်းတို့၏လုပ်ဆောင်မှုကို နှိုင်းယှဉ်ပြသည့် အလေးပေးဖော်ပြချက်ဖြစ်သည်။ “သတ်ခဲ့သည်” ဟူသော စကားလုံးသည် ဂျူးများသည် ကိုယ်တိုင်သတ်ခဲ့သည့်အလား ကားယားပင်ဖြစ်သည့်အလျှင် ၎င်းတို့အပေါ်တွင် အပြစ်ရှိသည်ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ကို ဖော်ပြသည်။

Ye slew. In the Greek, “ye” is emphatic, contrasting their action with what the Lord had done. The word “slew” intimates that the guilt of the crucifixion was as strongly upon the Jews as if they themselves had performed the act.

ဆွဲထားခဲ့သည်။ ဤစကားစုသည် စကားလုံးအရ “သင်တို့သည် သစ်ပင်ပေါ်တွင် ဆွဲထားပြီး သတ်ခဲ့ကြသည်” ဟူ၍ဖြစ်သည်။ ဤအသုံးအနှုန်းသည် ဂျူးနည်းဖြင့်မဟုတ်ဘဲ ရောမနည်းဖြင့် ကွပ်မျက်ခြင်းကို ဖော်ပြသည်။ ဤစကားရပ်သည် ဒုတိယမောဇါး ၂၁:၂၃ ၏ ဂရိဘာသာပြန်ကျမ်းတွင် တွေ့ရပြီး၊ ၎င်းတွင် ဆွဲထားခြင်း သို့မဟုတ် တိုင်ပေါ်တွင်ထိုးဖောက်ခြင်းကဲ့သို့သော ပြစ်ဒဏ်ပေးနည်းများကို အကျုံးဝင်သည်။ သို့သော် ဂျူးများသည် သေပြီးသောသူများကိုသာ ဆွဲထားခဲ့သည် (ဒုတိယမောဇါး ၂၁:၂၂, ၂၃; ယောရှုမှတ်စာ ၁၀:၂၆)။ “သစ်ပင်ပေါ်တွင် ဆွဲထားခြင်း” ဟူသော စကားရပ်ကို ပေတရုက နောက်တစ်ကြိမ် (အက်ဖော့ ၁၀:၃၉) ထပ်မံအသုံးပြုခဲ့သော်လည်း၊ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ထပ်မံတွေ့ရခြင်းမရှိတော့ပါ။ သို့သော်၊ ပေတရု၏ အဆိုအရ ကယ်တင်ခြင်းအတွက် အစားထိုးပေးဆပ်မှုကို ဖော်ပြရာတွင် (၁ ပေတရု ၂:၂၄)၊ “သစ်ပင်” ဟူသော စကားလုံးကို “လက်ဝါးကပ်တိုင်” အတွက် အသုံးပြုသည်။ “သူကိုယ်တိုင် ကျွန်ုပ်တို့၏အပြစ်များကို သစ်ပင်ပေါ်တွင် ၎င်း၏ခန္ဓာကိုယ်ဖြင့် ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်”။ အက်ဖော့ ၁၆:၂၄ ကိုကြည့်ပါ; ဂလာတိ ၃:၁၃ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ။

Hanged. The phrase reads literally, “ye slew, having hanged upon a tree.” The expression describes the Roman mode of execution, not the Jewish. This wording is found in the LXX of Deut. 21:23, where it is used in a wider sense, including such forms of punishment as hanging or impaling. However, the Jews hanged only those who were already dead (Deut. 21:22, 23; Joshua 10:26). The phrase “hanged on a tree,” used once more by Peter (Acts 10:39), does not occur again in the NT. However, in his description of the vicarious atonement (1 Peter 2:24), Peter uses the word “tree” for “cross”: “Who his own self bare our sins in his own body on the tree.” See on Acts 16:24; cf. Gal. 3:13.

**သို့သော် အပြစ်ရှိသူသည် ၎င်း၏သခင်ကို ရှာဖွေရင်း၊ အပြစ်ကို ဂျူးသို့မဟုတ် ရောမလူမျိုးအပေါ်တွင် ထည့်တွက်နိုင်မည်မဟုတ်ကြောင်း သိရှိသည်။ အကြောင်းမှာ ၎င်း၏အပြစ်များကသာ ၎င်း၏သခင်ကို သတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အပြစ်မသိသော ခရစ်တော်သည် ကျွန်ုပ်တို့အတွက် အပြစ်ဖြစ်လာခဲ့ပြီး၊ တန်ဖိုးမဖြတ်နိုင်သော ကျေးဇူးတော်ဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့သည် ၎င်းမှတစ်ဆင့် ဘုရားသခင်၏ ဖြောင့်မတ်ခြင်းကို ရရှိနိုင်သည် (၂ ကောရိန္သု ၅:၂၁)။

But the sinner, seeking his Lord, knows that the blame cannot be fastened on Jew or Roman, but rather that it was his own sins that slew his Lord. Christ, who knew no sin, became sin for us, that by a pricelessly gracious exchange we might receive the righteousness of God through Him (2 Cor. 5:21).

၃၁. ချီးမြှင့်တော်မူခဲ့သည်။ ဂရိဘာသာ “ဟူပ်ဆိုး” သည် ယောဟန် ၃:၁၄; ၁၂:၃၂ တွင် “ချီမြှင့်ခြင်း” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် အသုံးပြုခဲ့ပြီး၊ ဖိလိပ္ပိ ၂:၉ နှင့် ဟေရှာယ ၅၂:၁၃ ၏ ဂရိဘာသာပြန်ကျမ်းတွင် “ချီးမြှင့်ခြင်း” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် အသုံးပြုခဲ့သည်။ ပေတရုသည် ဤအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်နှစ်ခုကို ရည်ညွှန်းခဲ့ပြီး (အက်ဖော့ ၂:၃၃ ကိုကြည့်ပါ)၊ ယခုအခါ ဒုတိယအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်ကို ဆက်လက်ဖော်ပြလျက်ရှိသည်။

31. Exalted. Gr. hupsoō, a word used in John 3:14; 12:32 in the sense of “lifted up,” and in Phil 2:9 and the LXX of Isa. 52:13, with the meaning “exalted.” Peter has referred to these two definitions (cf. Acts 2:33), and now he proceeds to deal with the second.

လက်ယာတော်ဘက်တွင်။ သို့မဟုတ် “လက်ယာတော်ဘက်သို့” (အက်ဖော့ ၂:၃၃ ကိုကြည့်ပါ)။ လက်ယာဘက်သည် ကျမ်းစာတွင် အာဏာနှင့် တန်ခိုးကို ကိုယ်စားပြုသော ဘုံသုံးပုံစံဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာကျမ်း ၁၅:၆ ကိုကြည့်ပါ)။

With his right hand. Or, “at his right hand” (see on ch. 2:33). The right hand is a common Biblical figure for authority and might (cf. Ex. 15:6).

မင်းဧကရာဇ်။ အက်ဖော့ ၃:၁၅ ကိုကြည့်ပါ။ အချုပ်အခြာအာဏာ၏ ဘွဲ့အမည်သည် ကယ်တင်ခြင်းကတိပြုထားသော ဘွဲ့အမည်နှင့် နီးကပ်စွာ ဆက်စပ်နေသည်။ ခရစ်တော်သည် လူသားများကို အုပ်ချုပ်လိုသော ဆန္ဒရှိပြီး၊ ၎င်းသည် ၎င်းတို့၏ ကယ်တင်ရှင်ဖြစ်လာရန်ဖြစ်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် ၎င်းကို ကယ်တင်ရှင်အဖြစ် မရရှိနိုင်ပါက ၎င်းသည် ကျွန်ုပ်တို့ကို အုပ်ချုပ်မည်မဟုတ်ပါ၊ အကယ်၍ ၎င်းသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ဘဝကို အုပ်ချုပ်ပါက၊ ၎င်းသည် ကျွန်ုပ်တို့ကို ကယ်တင်မည်ဖြစ်သည်။ ၎င်း၏ရာထူးနှစ်ခုသည် ခွဲထုတ်၍မရပါ။

Prince. See on ch. 3:15. The title of sovereignty is closely united with the title that pledges salvation. Christ desires to rule over men that He might be their Saviour. We cannot have Him as our Saviour unless He rules over us, and if He governs our lives He will save us. His two offices are inseparable.

ကယ်တင်ရှင်။ ဤဘွဲ့အမည်၏ အဓိပ္ပာယ်ကို မဿဲ ၁:၂၁ တွင် ကြည့်ပါ။

Saviour. For the meaning of this title see on Matt. 1:21.

နောင်တရရန်။ တမန်တော်များ၏ သွန်သင်ချက်သည် ဗတ္တိဇံယောဟန်၏ သွန်သင်ချက်နှင့် ယေရှု၏ သွန်သင်ချက်တို့နှင့် အခြေခံအားဖြင့် စည်းလုံးညီညွတ်မှုရှိကြောင်း သတိပြုပါ (မဿဲ ၃:၂; ၄:၁၇ တွင် ကြည့်ပါ)။ တမန်တော်များ၏ သွန်သင်ချက်မှတ်တမ်းသည် အပြစ်လွှတ်ခြင်းကို မည်ကဲ့သို့ ပေးအပ်ခဲ့သည်ကို—ဖယ်ရှားပေးသော ကယ်တင်ရှင်၏ အသေခံခြင်းအားဖြင့်—ပို၍ပြည့်စုံသော ဗျာဖြတ်ချက်ကို တင်ပြသည်။

To give repentance. Note the basic unity of the teaching of the apostles with that of John the Baptist and of Jesus (see on Matt. 3:2; 4:17). The record of apostolic teaching presents a more complete revelation of the way in which forgiveness had been provided—through the vicarious death of the Saviour.

အပြစ်လွှတ်ခြင်း။ ထိုအစား “အပြစ်များကို ဖယ်ရှားခြင်း” (အခန်း ၂:၃၈ တွင် ကြည့်ပါ)။ နောင်တရခြင်းသည် အပြစ်လွှတ်ခြင်းအတွက် လိုအပ်သော နိဒါန်းဖြစ်သည်။ အပြစ်လွှတ်ခြင်းသည် ခမည်းတော်နှင့် သားတော်ထံမှ ပူးတွဲပေးသော ဆုကျေးဇူးဖြစ်သည် (မာကု ၂:၇–၁၁ တွင် ကြည့်ပါ)။ ဖြောင့်မတ်ပြီး တရားမျှတသော ဘုရားသည် အပြစ်သားတစ်ဦးကို သူ၏ အပြစ်ကိုထမ်းဆောင်သူ ယေရှုခရစ်ကို ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် မသိမှီး၍ သူ့အား ကိုယ်ပိုင်ကယ်တင်ရှင်အဖြစ် လက်ခံခြင်းမရှိဘဲ သူ၏ အထံတော်သို့ လက်ခံနိုင်မည်မဟုတ် (၁ ပေတရု ၂:၂၄; ရောမ ၃:၂၃–၂၆)။ သူ၏ အပြစ်ထမ်းဆောင်သူအဖြစ် လုပ်ဆောင်မှုအားဖြင့် နောင်တရသူ၏ အပြစ်များကို လွှတ်ပေးခြင်း သို့မဟုတ် ဖယ်ရှားခြင်းခံရပြီး၊ သူသည် ဘုရားရှေ့တွင် ဖြောင့်မတ်သူအဖြစ် ရပ်တည်နိုင်သည် (ယောဟန် ၁:၂၉ တွင် ကြည့်ပါ)။

Forgiveness of sins. Rather, “the taking away of sins” (see on ch. 2:38). Repentance is a necessary prelude to forgiveness. Forgiveness is a joint gift from the Father and the Son (see on Mark 2:7–11). A righteous and just God cannot accept a sinner into His presence except as the sinner by faith knows Jesus Christ as the sin bearer (1 Peter 2:24) and accepts Him as his personal Saviour (Rom. 3:23–26). Through His work as sin bearer the sins of the repentant one are remitted, or taken away (see on John 1:29), and he stands justified in His sight.

၃၁ (ရောမ ၂:၄)။ နောင်တရခြင်းသည် ခရစ်တော်၏ဆုလက်ဆောင်ဖြစ်သည်။—[တမန်တော်များ ၅:၃၁ ကိုးကားထားသည်။] နောင်တရခြင်းသည် ခွင့်လွှတ်ခြင်းကဲ့သို့ပင် ခရစ်တော်၏ဆုလက်ဆောင်ဖြစ်ပြီး၊ ယေရှုခရစ်တော်ကိုယ်တိုင်အလုပ်မလုပ်ထားသောနှလုံးသားတွင် နောင်တရခြင်းကို မတွေ့နိုင်ပါ။ ကျွန်ုပ်တို့သည် ခရစ်တော်မပါဘဲ ခွင့်လွှတ်ခြင်းမရရှိနိုင်သလို၊ ခရစ်တော်၏ဝိညာဉ်တော်ဖြင့် မသိစိတ်ကို နှိုးဆွမထားဘဲ နောင်တရခြင်းလည်း မဖြစ်နိုင်ပါ။ ခရစ်တော်သည် လက်ဝါးကပ်တိုင်ပေါ်တွင် သူ၏မေတ္တာကို ပြသခြင်းဖြင့် အပြစ်သားကို ဆွဲဆောင်ပြီး၊ ထိုမေတ္တာသည် နှလုံးသားကို နူးညံ့စေကာ၊ စိတ်နှလုံးကို ထိခိုက်စေပြီး၊ ဝိညာဉ်တွင် နောင်တနှင့်ဝမ်းနည်းခြင်းကို ဖြစ်ပေါ်စေသည် (RH ဧပြီ ၁၊ ၁၈၉၀)။

31 (Rom. 2:4). Repentance the Gift of Christ.—[Acts 5:31 quoted.] Repentance is as much the gift of Christ as is forgiveness, and it cannot be found in the heart where Jesus has not been at work. We can no more repent without the Spirit of Christ to awaken the conscience than we can be pardoned without Christ. Christ draws the sinner by the exhibition of His love upon the cross, and this softens the heart, impresses the mind, and inspires contrition and repentance in the soul (RH April 1, 1890).

၃၂။ သူ၏သက်သေများ။ စာသားသက်သေအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “သူ၏” ဟူသော စကားလုံးကို ဖယ်ထုတ်ရန်နှင့် “သူတွင်” သို့မဟုတ် “သူထံသို့” ဟူသော စကားလုံးထပ်ဖြည့်ရန် ဖော်ပြထားသည်။ တမန်တော်များ ၁:၈ ကိုကြည့်ပါ။ “ဤအရာများ” ဆိုသည်မှာ ကယ်တင်ခြင်း၏ အဓိကဖြစ်ရပ်များ—ယေရှု၏ သေဆုံးခြင်း၊ သင်္ဂြိုဟ်ခြင်း၊ နှင့် ထမြောက်ခြင်း—တမန်တော်များ ၅:၃၀၊ ၃၁ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်းဖြစ်သည်။

32. His witnesses. Textual evidence may be cited (cf. p. 10) for omitting “his,” and also for the addition of “in him” or “to him.” See on ch. 1:8. “These things” refers to the great facts of salvation—the death, burial, and resurrection of Jesus—as mentioned in ch. 5:30, 31.

သန္ဓာနတော်ဝိညာဉ်။ စာသားသက်သေအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “လည်း” ဟူသော စကားလုံးကို ဖယ်ထုတ်ရန် ဖော်ပြထားသည်။ ခရစ်တော်သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင်ရှိစဉ်က “သန္ဓာနတော်ဝိညာဉ်သည် ငါ့ကို သက်သေထူလိမ့်မည်” (ယောဟန် ၁၅:၂၆; ယောဟန် ၁၆:၁၃၊ ၁၄ ကိုကြည့်ပါ) ဟု မိန့်တော်မူခဲ့သည်။ သန္ဓာနတော်ဝိညာဉ်သည် တမန်တော်များအတွက် “အရာအားလုံးကို” သတိရစေခြင်းဖြင့် (ယောဟန် ၁၄:၂၆) နှင့် ခရစ်တော်၏ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အတွေ့အကြုံများသည် ပရောဖက်ပြုချက်များကို ပြည့်စုံစေပုံကို ဉာဏ်အလင်းပေးခြင်းဖြင့် ဤသက်သေထူခြင်းကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ သို့သော် သန္ဓာနတော်ဝိညာဉ်သည် ပင်တေကုတ္တေပွဲတွင် သွန်းလောင်းပေးခြင်းခံရပြီးကတည်းက တမန်တော်များထံရှိ စွမ်းအားများမှတစ်ဆင့် ခရစ်တော်အတွက် သက်သေထူခဲ့သည်။ သန္ဓာနတော်ဝိညာဉ်သည် ယုံကြည်သူများ၏ နှလုံးသားထဲတွင် ထမြောက်ခြင်းကို အတွင်းပိုင်းသက်သေအဖြစ် ပေးခဲ့သည်။ တမန်တော်များ ၄:၃၃ ကိုကြည့်ပါ။

Also the Holy Ghost. Textual evidence favors (cf. p. 10) omitting “also.” Christ had declared while on earth that the Holy Ghost “shall testify of me” (John 15:26; see on John 16:13, 14). The Holy Spirit did this for the apostles by bringing “all things” to their “remembrance” (John 14:26), and by giving them enlightenment as to how Christ’s experience on earth had fulfilled the prophecies. However, the Holy Spirit was also witnessing for Christ through the powers that had possessed the apostles since the outpouring at Pentecost. The Spirit also gave inward witness to the resurrection, in the believers’ hearts. See on Acts 4:33.

ဘုရားသခင်ပေးတော်မူသည်။ တမန်တော်များသည် သန္ဓာနတော်ဝိညာဉ်သည် ခမည်းတော်ထံမှလာသည်ကို နားလည်ခဲ့ကြသည် (ယောဟန် ၁၄:၂၆; ၁၅:၂၆; တမန်တော်များ ၁:၄ ကိုကြည့်ပါ)။

God hath given. The apostles understood that the Spirit came from the Father (see on John 14:26; 15:26; Acts 1:4).

သူ့ကိုနာခံသူများထံသို့။ တမန်တော်များသာမက၊ ဘုရားသခင်၏ လမ်းညွှန်မှုကို စိတ်ရင်းမှန်ဖြင့် လိုက်နာသူများအားလုံးထံသို့ဖြစ်သည်။ ဖန်ဆင်းခံသူ၏ ဖန်ဆင်းရှင်အား နာခံခြင်းသည် ဘုရားသခင်နှင့် မှန်ကန်သောဆက်ဆံရေး၏ အုတ်မြစ်နှင့် အနှစ်သာရဖြစ်သည်။ ကောင်းကင်တမန်များသည် ဘုရားသခင်ကို နာခံကြသည် (ဆာလံ ၁၀၃:၂၀၊ ၂၁)၊ သို့သော် မေတ္တာဖြင့်၊ အေးစက်ပြီး ဥပဒေကျသော တရားဝင်မှုဖြင့်မဟုတ် (MB ၁၀၉)။ လူသားများသည်လည်း နာခံရမည် (ဆာလံ ၁၀၃:၁၇၊ ၁၈; ဒေသနာ ၁၂:၁၃)၊ သို့သော် မေတ္တာဖြင့်ဖြစ်သည် (ယောဟန် ၁၄:၁၅)။ နာခံခြင်းသည် မည်သည့်ယဇ်ပူဇော်ခြင်းထက်မဆို သာလွန်သည် (၁ ဓမ္မရာဇဝင် ၁၅:၂၂)။ သမ္မာတရား (ရောမ ၂:၈)၊ မှန်ကန်သောအယူဝါဒ (ရောမ ၆:၁၇)၊ နှင့် ဧဝံဂေလိတရား (၂ သက်ဆလောနိတ် ၁:၈; ၁ ပေတရု ၄:၁၇) တို့ကို နာခံရမည်။ ကျေးဇူးတော်ဖြင့်ပေးအပ်ပြီး ယုံကြည်ခြင်းဖြင့်လက်ခံရရှိသော ထာဝရသက်ရှည်ကယ်တင်ခြင်း (ဧဖက် ၂:၅၊ ၈) သည် ဘုရားသခင်၏အလိုတော်ကို လိုက်နာသူများအတွက် ရရှိနိုင်သည် (ဟေဗြဲ ၅:၉)။ တမန်တော်များ ၅:၂၉ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ။ စစ်မှန်သောနာခံခြင်းသည် ဘုရားသခင်၏ သန့်ရှင်းသောပညတ်တော်များကို မေတ္တာဖြင့်နာခံခြင်းဖြင့် ထင်ရှားသည် (၁ ယောဟန် ၅:၃)။

To them that obey him. Not only to the apostles but to all who sincerely follow God’s guidance, and therefore obey Him. The obedience of the creature to the Creator is the foundation and essence of right relations with God. The angels obey God (Ps. 103:20, 21), but in love, not in cold, legal formality (MB 109). Men are to obey (Ps. 103:17, 18; Eccl. 12:13), but in love (John 14:15). Obedience is better than any sacrifice (1 Sam. 15:22). Truth (Rom. 2:8), right doctrine (Rom. 6:17), and the gospel (2 Thess. 1:8; 1 Peter 4:17) are to be obeyed. Eternal salvation, offered by grace and received by faith (Eph. 2:5, 8), is available to those who obey, who are submissive to the will of God (Heb. 5:9). Compare on Acts 5:29. True obedience is revealed by loving obedience to God’s holy commandments (1 John 5:3).

၃၃။ နှလုံးသားထဲတွင် ထိခိုက်ခံစားရသည်။ ဂရိဘာသာ diariō၊ “ဖြတ်လှီးခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး၊ ဒေါသဖြစ်ခြင်းကို ဆိုလိုသည်၊ ဤနေရာသည် ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ဤကြိယာကို တွေ့ရသည့် တမန်တော်များ ၇:၅၄ တွင်သာ နောက်တစ်ကြိမ်ဖြစ်သည်။ သူတို့၏ဒေါသသည် တမန်တော်များ၏ ရဲရင့်သောစွပ်စွဲချက်များ၏ သမ္မာတရားကို ထင်ရှားစွာ သက်သေထူခဲ့သည်။

33. Cut to the heart. Gr. diariō, “to saw asunder,” that is, with rage, as in ch. 7:54, the only other place in the NT where this verb is found. Their rage bore eloquent testimony to the truth of the apostles’ bold accusations.

အကြံဉာဏ်ယူသည်။ စာသားသက်သေအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “ဆန္ဒရှိသည်” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုနှင့် ဤဖတ်ရှုမှုအကြား ကွဲပြားမှုရှိသည်။ ယေရှု၏အသက်သွေးအတွက် တာဝန်ရှိပြီးဖြစ်သော သူတို့သည် ယခုအခါ သူ၏အဓိကနောက်လိုက်ဆယ်နှစ်ဦးတို့၏အသက်ကို ယူလိုကြသည်။

Took counsel. Textual evidence is divided (cf. p. 10) between this and the reading “wished.” Already responsible for the blood of Jesus, they now wished to take the lives of His twelve chief followers.

သတ်ရန်။ သူတို့သည် ဆန်ဟဒရင်အား မနာခံခြင်းနှင့် ခရစ်တော်၏သေဆုံးခြင်းအတွက် စွပ်စွဲခံရသည့်အတွက် တမန်တော်များကို သတ်ပစ်လိုကြသည်။

To slay. They wished to put the apostles to death for disobeying the Sanhedrin and for accusing it of Christ’s death.

၃၄။ ထိုအခါ။ “သို့သော်” ဟု ဖတ်ရမည် (အခန်းကြီး ၁၃ ကိုကြည့်ပါ)။

34. Then. Rather, “but” (cf. on v. 13).

ဖာရိရှဲ။ ယဇ်ပုံးမင်းကြီး၏ပါတီ ဆဒ္ဒဖရှဲများ (အခန်းကြီး ၁၇) နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်။ ဤဘာသာရေးအဖွဲ့နှစ်ခုသည် တစ်ခုနှင့်တစ်ခု ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်။

Pharisee. In contrast with the high priest’s party, which was Sadducean (v. 17). The two religious groups were opposed to each other.

ဂါမာလျံ။ ဟေဗြဲစကားလုံး Gamli’el မှဆင်းသက်လာပြီး “ငါ၏ဆုလာဘ်သည် ဘုရားသခင်ဖြစ်သည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။ ဂါမာလျံသည် နာမည်ကျော်ဟိလ္လယ်၏မြေးဖြစ်ပြီး (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၉၇ ကိုကြည့်ပါ)၊ ထင်ရှားသော ဖာရိရှဲဆရာနှင့် ထင်ရှားသောဖာရိရှဲတစ်ဦးဖြစ်သည်။ ဟိလ္လယ်၏ဝတ်လုံသည် သူ၏ပုခုံးပေါ်သို့ ကျရောက်ပုံရပြီး၊ သူသည် အေဒီ ၂၅ မှ ၅၀ အထိ သူ၏ပါတီတွင် ခေါင်းဆောင်မှုပြခဲ့သည်။ သူသည် အေဒီ ၇၀ မတိုင်မီကာလများတွင် ယဇ်ပုံးမင်းကြီးမှ အမြဲထိန်းသိမ်းထားသော ဂျေရုဆလင်မြို့ရှိ မဟာဆန်ဟဒရင်၏ သမ္မတလေးဦးအနက် တစ်ဦးဖြစ်သည်ဟူသော အဆိုအတွက် အနည်းငယ်သာ အခြေအမြစ်ရှိပုံရသည် (အခန်းကြီး ၂၇ ကိုကြည့်ပါ)။ သို့သော် သူသည် ဩဇာရှိသူတစ်ဦးဖြစ်ပြီး ဂျူးလူမျိုးများက အလွန်ဂုဏ်ပြုခဲ့သည်မှာ သံသယဖြစ်စရာမရှိပါ။ သူသည် Rabban ဟူသော ဂုဏ်ပုဒ်ကို ပထမဆုံးရရှိခဲ့သူဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် သူ၏လူမျိုးသားများက သူ့ကို မည်မျှလေးစားကြသည်ကို ဖော်ပြသည်။ ဂျူးရိုးရာအဆိုအရ သူသည် ဟိလ္လယ်၏သင်ကျောင်းကို ကိုယ်စားပြုသော စံပြဖာရိရှဲတစ်ဦးဖြစ်ပြီး၊ ရှမ္မိုင်း၏ဆန့်ကျင်ဘက်သင်ကျောင်းထက် ပိုမိုသည်းခံပြီး ဥပဒေကျမှုနည်းပါးသည်။ ပေါလုသည် သူ၏အောက်တွင် သင်ယူခွင့်ရခဲ့သည် (တမန်တော်များ ၂၂:၃)။ ဆရာ၏ဩဇာသည် သူ၏နာမည်ကျော်တပည့်၏ ဖွံ့ဖြိုးမှုတွင် ခြေရာခံနိုင်ပေမည်။ ဤဂါမာလျံသည် အေဒီ ၉၀ ခန့်တွင် ထင်ရှားခဲ့သော သူ၏မြေး “ဂါမာလျံအငယ်” နှင့် ခွဲခြားရန် Haz-Zaqen “ဂါမာလျံအကြီး” ဟု လူသိများသည်။

Gamaliel. Derived from the Heb. Gamli’el, “my reward is God.” Gamaliel was the grandson of the famous Hillel (see Vol. V, p. 97), and a renowned teacher and prominent Pharisee in his own right. The mantle of Hillel appears to have fallen upon his shoulders, and he exercised leadership in his party from about a.d. 25 to 50. There seems little basis for the claim that he was one of four presidents of the Great Sanhedrin at Jerusalem, since the supreme office was always held by the high priest in the times prior to a.d. 70 (see v. 27). But there is no doubt that he was an influential man and greatly honored by the Jews. He was the first to receive the title of Rabban. This indicates the esteem in which his countrymen held him. Jewish tradition reveals him as the ideal Pharisee, a worthy representative of Hillel’s school, which was more tolerant and less legalistic than the opposing school of Shammai. Paul was privileged to study under him (ch. 22:3). The teacher’s influence may possibly be traced in the development of his famous pupil. This Gamaliel was known as Haz–Zaqen, “the Older,” to distinguish him from his grandson, “the Younger,” who flourished about a.d. 90.

ဆရာ။ ဆိုလိုသည်မှာ သင်ကြားပို့ချသူဖြစ်သည်။

Doctor. That is, teacher.

တမန်တော်များ။ စာသားသက်သေအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “လူများ” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုနှင့် ဤဖတ်ရှုမှုအကြား ကွဲပြားမှုရှိပြီး၊ ၎င်းသည် ဂါမာလျံ၏စကားများနှင့် ပိုမိုကိုက်ညီမည်ဖြစ်သည်။ ဂါမာလျံသည် သူနှင့်သူ၏လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များက ဘာလုပ်ရမည်ကို လွတ်လပ်စွာဆွေးနွေးနိုင်ရန် တမန်တော်များကို ဆွေးနွေးပွဲခန်းမထဲမှ ထွက်သွားစေလိုခဲ့သည်။ စွပ်စွဲခံရသူများမရှိဘဲ ဆွေးနွေးငြင်းခုံခြင်းသည် သာမန်ထုံးစံဖြစ်ပုံရသည် (တမန်တော်များ ၄:၁၅ ကိုကြည့်ပါ)။ တမန်တော်များထွက်သွားစဉ်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်များကို လုကာထံသို့ ဆွေးနွေးပွဲအဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးဖြစ်သူ နိကောဒင်မျှ (AA ၁၀၄၊ ၁၀၅) သို့မဟုတ် ဝိညာဉ်တော်ဖြင့် တိုက်ရိုက်လာနိုင်သည်။

Apostles. Textual evidence is divided (cf. p. 10) between this and the reading “men,” which would accord more exactly with Gamaliel’s words. Gamaliel wished them to be out of the council room while he and his colleagues discussed freely what should be done. The practice of thus deliberating in the absence of the accused seems to have been common (cf. ch. 4:15). The report of what occurred while the apostles were out of the room may have come to Luke from some member of the council, such as Nicodemus (AA 104, 105), or directly by inspiration.

၃၅။ ဣသရေလလူများ။ တန်းတူရည်တူလူများကို ပြောဆိုရာတွင် ရင်းနှီးပြီး ဆွဲဆောင်မှုရှိသော ပြောဆိုပုံစံဖြစ်သည် (တမန်တော်များ ၂:၂၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ပေတရု၏တူညီသောလူအုပ်ကို ပြောဆိုရာတွင် ချဉ်းကပ်ပုံကို နှိုင်းယှဉ်ပါ (တမန်တော်များ ၄:၈)။

35. Men of Israel. A familiar and persuasive form of address, used in speaking to equals (cf. ch. 2:22). Contrast Peter’s approach when addressing the same body of men (ch. 4:8).

သတိထားပါ။ သို့မဟုတ် “ဂရုစိုက်ပါ”။ လာနေသောအန္တရာယ်ကို သတိပေးရန်မဟုတ်ဘဲ၊ လုပ်ဆောင်မှုမပြုမီ စဉ်းစားရန်လိုအပ်ကြောင်း ညွှန်ပြရန်ဖြစ်သည်။ သို့သော် သခင်ဘုရား၏တူညီသောဖော်မြူလာကို အသုံးပြုပုံ (မဿဲ ၆:၁; ၇:၁၅; ၁၀:၁၇) နှင့် ပေါလု၏အသုံးပြုပုံ (၁ တိမောတေ ၁:၄; ၄:၁၃; တိတု ၁:၁၄) ကို နှိုင်းယှဉ်ပါ။

Take heed to yourselves. Or, “be careful.” Not to warn of impending danger, but to indicate the need for thought before action. But compare the Lord’s use of the same formula (Matt. 6:1; 7:15; 10:17), and Paul’s (1 Tim. 1:4; 4:13; Titus 1:14).

၃၆။ သုဒါး။ ဂရိအမည် Theodorus “ဘုရားသခင်၏ဆုလက်ဆောင်” ၏ ကျုံ့ရာဖြစ်နိုင်သည်။ ဤအမည်ရှိသူတစ်ဦးအကြောင်း သမ္မာကျမ်းမှလွဲ၍ တစ်ခုတည်းသောသိရှိထားသော ရည်ညွှန်းချက်မှာ ဂျိုးဇီဖပ်စ်ထံမှဖြစ်သည်။ သူသည် ပရောဖက်တစ်ဦးဖြစ်ကြောင်း အဆိုပြုသော သုဒါးဦးဆောင်သော ပုန်ကန်မှုတစ်ခုအကြောင်း ပြောပြပြီး၊ “လူများစွာ” ကို သူ့နောက်လိုက်ရန် ဆွဲဆောင်ခဲ့သည်။ သူသည် ဂျော်ဒန်မြစ်ကို ခွဲပြီး လွယ်ကူစွာဖြတ်ကူးနိုင်မည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ကူစပီးယပ်စ် ဖဒတ်စ် (အေဒီ ၄၄ သို့မဟုတ် ၄၅) သည် ထိုပုန်ကန်မှုကို လျင်မြန်စွာ ဖိနှိပ်ခဲ့ပြီး၊ ခေါင်းဆောင်ကို ဖမ်းဆီးကာ ကွပ်မျက်ခဲ့ပြီး၊ သူ၏ဦးခေါင်းကို ဂျေရုဆလင်သို့ ပို့ခဲ့သည် (Antiquities xx. 5. 1)။

36. Theudas. Possibly a contraction of the Greek name Theodorus, “gift of God.” The only known non-Biblical reference to a man of this name comes from Josephus. He tells of an insurrection led by a Theudas who, claiming to be a prophet, persuaded “a great part of the people” to follow him. He promised to divide the Jordan and give them an easy passage. The procurator, Cuspius Fadus (a.d. 44 or 45), quickly suppressed the rising, captured and executed its leader, and sent his head to Jerusalem (Antiquities xx. 5. 1).

ယခု၊ လုကာကိုးကားထားသော ဂါမာလျံအဆိုအရ၊ သုဒါးသည် ဂါလိလဲမြို့မှ ဂျုဒါးထက် ဦးစွာရောက်ရှိခဲ့ပြီး၊ ဂျုဒါးသည် “အခွန်ကောက်ခံသည့်နေ့များ” တွင် ပုန်ကန်ခဲ့သည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ အေဒီ ၆ သို့မဟုတ် ၇ ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် လုကာနှင့် ဂျိုးဇီဖပ်စ်၏ ဖြစ်ရပ်များကို တူညီသောဖြစ်ရပ်တစ်ခုအဖြစ် မဖော်ပြနိုင်ပါ။ ဂျိုးဇီဖပ်စ်တွင် ဤနေရာတွင် အမှားအယွင်းရှိသည်ဟု ပညာရှင်အနည်းငယ်က ယူဆပြီး၊ လုကာတွင် အမှန်တရားအမှားရှိသည်ဟု စွပ်စွဲရန် အကြောင်းမရှိပါ။ လုကာက ဂါမာလျံကိုးကားရာတွင် လူ ၄၀၀ သည် သုဒါးထံသို့ ပါဝင်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသော်လည်း၊ ဂျိုးဇီဖပ်စ်က “လူများစွာ” သည် မှားယွင်းသောပရောဖက်ကို လိုက်နာခဲ့သည်ဟု ထူးထူးခြားခြား ဖော်ပြသည်။ အချို့က ဤအချက်သည် စာရေးဆရာနှစ်ဦးသည် မတူညီသောဖြစ်ရပ်များကို ရည်ညွှန်းသည်ဟု အကြံပြုထားသည်။

Now, according to Gamaliel, who is quoted by Luke, Theudas came before Judas of Galilee (v. 37), who rebelled “in the days of the taxing,” that is, in a.d. 6 or 7. It is not possible, therefore, to make the accounts of Luke and Josephus refer to the same event. Few scholars would attribute error to Josephus at this point, and there is no valid reason to accuse Luke of a factual error here. Luke, quoting Gamaliel, speaks of 400 men joining themselves to Theudas, whereas Josephus distinctly mentions that “a great part of the people” followed the false prophet. Some have seen in this a suggestion that the two writers refer to different events.

၃၇။ ဤသူ၏သား။ ဆိုလိုသည်မှာ သုဒါး၏ပုန်ကန်မှုပြီးနောက်ဖြစ်သည်။

37. After this man. That is, after the rebellion of Theudas.

ဂါလိလဲမြို့မှ ဂျုဒါး။ ဤသို့သောပုန်ကန်သူတစ်ဦးရှိခဲ့ပြီး၊ ဂျိုးဇီဖပ်စ်က ဂါလိလဲမြို့အရှေ့ဘက်ရှိ ဂေါလံလူမျိုးဟု ခေါ်ဆိုသည် 1. 1)။ သို့သော် အခြားနေရာများတွင် (သူ့ကို ဂါလိလဲလူဟု ခေါ်ဆိုထားသည်၊ ထို့ကြောင့် လုကာနှင့် ဂျိုးဇီဖပ်စ်အကြား ကွဲလွဲမှုမရှိပါ။ ဂျုဒါး၏ပုန်ကန်မှုသည် ရောမအား လုံးဝလွတ်လပ်ရေးရရန် ရည်မှန်းခဲ့ပြီး၊ ထိုပုန်ကန်မှုသည် အေးအေးသောဖြစ်ရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဤလှုပ်ရှားမှုသည် ဆီဇာထံသို့ အခွန်မည်သည့်ပေးဆောင်မှုကိုမဆို တားမြစ်ခဲ့သည်။ လွတ်လပ်ရေးအတွက် မည်သည့်လက်နက်ကိုမဆို အသုံးပြုနိုင်သည်။ ဤစစ်ပွဲကို ဘာသာရေးစစ်ပွဲအဖြစ် ဖော်ပြခဲ့သည်။ ဂျုဒါးနှင့် သူ၏နောက်လိုက်များသည် ဖာရိရှဲများနှင့် ဆက်နွှယ်နေပြီး၊ သူ၏လှုပ်ရှားမှုသည် အောင်မြင်မှုမရခဲ့သော်လည်း၊ ခေါင်းဆောင်ကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ပြီး၊ ဇီလော့များ၏ ဂိုဏ်းဂဏသို့မဟုတ် ပါတီကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၄၊ ၅၅ ကိုကြည့်ပါ)။

Judas of Galilee. There was such a rebel, whom Josephus (Antiquities xviii. 1. 1) calls a Gaulonite, that is, of the country east of Galilee. But in other passages (ibid. xx. 5. 2; War ii. 8. 1 [118]) he is called a Galilean, so there is no conflict between Luke and Josephus here. The insurrection of Judas, which aimed at the complete independence of Israel from Rome, was a serious one. The movement forbade any payment of taxes to Caesar. Any weapons might be used in the cause of freedom. The war was described as a religious war. Judas and his followers were affiliated with the Pharisees, and his movement, although defeated, and the leader killed, gave origin to the sect, or party, of the Zealots (see Vol. V, pp. 54, 55).

အခွန်ကောက်ခံခြင်း။ “စာရင်းသွင်းခြင်း” သို့မဟုတ် “သန်းခေါင်စာရင်း” ဟု ဖတ်ရမည်။ လုကာ ၂:၁ ကိုကြည့်ပါ။ ၎င်းသည် လုကာ ၂:၂ တွင် ဖော်ပြထားသော အခွန်မဟုတ်ပါ။ ဂျုဒါး၏ပုန်ကန်မှုသည် ခုနစ်နှစ်ခန့်အကြာတွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည် (ဂျိုးဇီဖပ်စ်. 1. 1; အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၂၄၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ဂျုဒါးသည် ဤအခွန်သည် ကျွန်ပြုခြင်း၏အစဖြစ်သည်ဟု ကြေညာခဲ့ပြီး၊ လူမျိုးတစ်ခုလုံးကို ၎င်း၏လွတ်လပ်ရေးကို အတည်ပြုရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။

Taxing. Rather, “enrollment,” or “census.” See on Luke 2:1. This was not the one mentioned in Luke 2:2. The revolt of Judas came about seven years later (Josephus Antiquities xviii. 1. 1; cf. Vol. V, p. 241). Judas declared that this taxation was the beginning of slavery, and called on the whole nation to assert its liberty.

လူများစွာ။ စာသားသက်သေအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “လူများစွာ”၊ “လူများများ”၊ နှင့် “လူများ” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုများအကြား ကွဲပြားမှုရှိသည်။

Much people. Textual evidence is divided (cf. p. 10) among “much people,” “many people,” and simply “people.”

ပျက်စီးသွားသည်။ ဂျိုးဇီဖပ်စ်သည် ဂျုဒါးနှင့် သူ၏ပါတီ၏အဆုံးသတ်ကို မှတ်တမ်းတင်မထားသော်လည်း၊ ဂါမာလျံသည် သူ၏အဆုံးသတ်ကို သိရှိခဲ့ပြီး၊ ဤအခန်းကြီးတွင် ထိန်းသိမ်းထားသော အသေးစိတ်အချက်အလက်များကို ပေးရန် အရည်အချင်းပြည့်မီသည်။

Perished. Josephus does not record the fate of Judas and his party, but Gamaliel could have known his end, and was qualified to give the details preserved in this verse.

၃၈။ ရပ်တန့်ပါ။ စာသား၌ “ဖယ်ထားပါ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။ ဂါမာလျံ၏အကြံပြုချက်သည် ယုတ္တိဗေဒအရ လုံလောက်သည်။ တမန်တော်များကိုယ်စားပြုသော လှုပ်ရှားမှုကို ခုခံခြင်းသည် မလိုအပ်သည်ဖြစ်စေ၊ မျှော်လင့်ချက်မရှိသည်ဖြစ်စေ ဖြစ်သည်။ မလိုအပ်ပါက၊ အားစိုက်ထုတ်ရန် အဘယ်ကြောင့်လိုအပ်သနည်း။ မျှော်လင့်ချက်မရှိပါက၊ အန္တရာယ်ကို အဘယ်ကြောင့်ရင်ဆိုင်ရမည်နည်း။

38. Refrain. Literally, “stand off.” Gamaliel’s argument was logical enough. Resistance to the movement represented by the apostles was either needless or hopeless. If needless, why waste the energy? If hopeless, why face the risk?

ပျက်စီးသွားလိမ့်မည်။ “ဖျက်ဆီးခံရလိမ့်မည်” ဟု ဖတ်ရမည်။ ၎င်းသည် အခန်းကြီး ၃၉ တွင် နောက်ဆက်တွဲအဆိုအတွင်း တူညီသောကြိယာကို ထပ်မံဖော်ပြရန် အထောက်အကူဖြစ်သည်။

Come to nought. Rather, “be overthrown.” This also serves to emphasize the repetition of the same verb in the succeeding clause in v. 39.

၃၉။ ဘုရားသခင်ထံမှ။ ဂါမာလျံ၏ ပုံမှန်ရဗ္ဗိအကြံပြုချက်သည် တမန်တော်များ၏အလုပ်သည် ဘုရားသခင်ထံမှဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် နေရာကို အနည်းဆုံးထားရှိသည်။

39. Of God. Gamaliel’s typically rabbinic advice at least leaves room for the divine origin of the apostles’ work.

ဘုရားသခင်ကို တိုက်ခိုက်ခြင်း။ ဂရိဘာသာ theomachoi၊ “ဘုရားသခင်ကို တိုက်ခိုက်သူများ”။

Fight against God. Gr. theomachoi, “God fighters.”

၄၀။ သူတို့သဘောတူသည်။ ဆဒ္ဒဖရှဲများသည် ပိုမိုပြင်းထန်သောလမ်းကြောင်းကို ပိုနှစ်သက်ပုံရသော်လည်း၊ ဆန်ဟဒရင်တွင် ဖာရိရှဲများစွာရှိခဲ့ပြီး၊ ဂါမာလျံအကြံပြုထားသော အလယ်အလတ်လမ်းကြောင်းကို လက်ခံခဲ့သည်။

40. They agreed. The Sadducees would probably have preferred a more vigorous course, but there were many Pharisees in the Sanhedrin, and the middle course, which Gamaliel had recommended, was adopted.

တမန်တော်များကို ခေါ်သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ တရားစီရင်ရာခန်းမထဲသို့ ပြန်လည်ခေါ်ယူခြင်းဖြစ်သည်။

Called the apostles. That is, back into the judgment hall.

ရိုက်နှက်ခြင်း။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ဒေသနာ ၂၅:၁-၃၊ ၂ ကောရိန္သု ၁၁:၂၄ တွင်ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း ရိုက်ချက် ၃၉ ချက်ဖြင့်ဖြစ်ပြီး၊ နာကျင်ဖွယ်ဒုက္ခတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဆန်ဟဒရင်သည် တမန်တော်များအား တမန်တော်များ ၄:၁၈ တွင် ပိတ်ပင်ထားသော အမိန့်ကို မနာခံခြင်း၊ သို့မဟုတ် ဗိမာန်တော်တွင် တရားဟောခြင်းဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေးကို အနှောင့်အယှက်ပေးခြင်း (တမန်တော်များ ၅:၂၅)၊ သို့မဟုတ် ထောင်မှလွတ်မြောက်သွားခြင်း—သို့မဟုတ် အားလုံးကို စုစည်းပြစ်မှုအဖြစ် တရားစီရင်ရန် ထိုက်တန်သည်ဟု ယူဆပုံရသည်။ ၎င်းသည် အသင်းတော်ခံစားခဲ့ရသော ပထမဆုံးသော ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဆင်းရဲဒုက္ခဖြစ်ပုံရသည်။

Beaten them. Probably with 39 stripes (see on Deut. 25:1–3; 2 Cor. 11:24), a painful ordeal. The Sanhedrin evidently judged the apostles worthy of punishment, either for disobeying the command of Acts 4:18, or for disturbing the peace by preaching in the Temple (ch. 5:25), or for having escaped from prison—or on all counts. This appears to be the first taste of physical suffering endured by the church.

မပြောဆိုရန်။ တမန်တော်များ ၄:၁၈ တွင်ဖော်ပြထားသော တူညီသောတားမြစ်ချက်ဖြစ်ပြီး၊ ဒဏ်ချက်ဖြင့် ပိုမိုအလေးပေးထားသည်။

Should not speak. The same prohibition as in ch. 4:18, with the added sting of the lash to emphasize it.

အမည်တော်ဖြင့်။ တမန်တော်များ ၂:၃၈; ၃:၆၊ ၁၆; ၄:၁၂ ကိုကြည့်ပါ။ ဂျူးခေါင်းဆောင်များသည် ဤအမည်နှင့်ဆက်စပ်နေသော တန်ခိုးကို ကြောက်ရွံ့လာခဲ့သည်။

In the name. See on chs. 2:38; 3:6, 16; 4:12. The Jewish leaders were learning to dread the power that accompanied this name.

၄၁။ ထွက်သွားသည်။ ထောင်သို့ပြန်မသွားဘဲ၊ လွတ်လပ်မှုဆီသို့ဖြစ်သည်။

41. Departed. Not back to prison, but to freedom.

ဝမ်းမြောက်ခြင်း။ မဿဲ ၅:၁၁၊ ၁၂ တွင်ဖော်ပြထားသော နောက်ဆုံးသော ကောင်းချီးပေးခြင်း၏ဝိညာဉ်ကို ထင်ရှားစေသည်။ ပုံမှန်ခံစားချက်များနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်စဉ်တွင်၊ သူတို့သည် ဆင်းရဲဒုက္ခခံရခြင်းကို ဝမ်းမြောက်ခဲ့ကြသည်။ အမှန်မှာ၊ ခရစ်တော်၏အကြောင်းအရင်းအတွက် ဆင်းရဲဒုက္ခခံရခြင်းကို ဂုဏ်ယူစွာခံစားခဲ့ကြသည်။ ဤဝိညာဉ်သည် သူတို့နောက်လိုက်သော မရေမတွက်နိုင်သော အာဇာနည်များကို အားဖြည့်ပေးခဲ့သည်။ ဆယ်နှစ်ဦးသော တမန်တော်များသည် ထိုသို့သောဆက်ဆံမှုအတွက် ပြင်ဆင်မထားခဲ့ကြသည်မဟုတ်ပါ။ သူတို့သည် မဿဲ ၁၀:၁၇-၂၀ တွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသော ၎င်းတို့၏သခင်၏ သတိပေးချက်ကို သတိရခဲ့ရပေမည်။

Rejoicing. Thus exhibiting the spirit of the final beatitude, Matt. 5:11, 12. In contradiction of the usual emotions, they were glad to suffer; indeed, they felt honored to suffer in Christ’s cause. This spirit animated countless martyrs who followed them. The Twelve were not unprepared for such treatment. They must have remembered their Master’s warning recorded in Matt. 10:17–20.

သူ၏အမည်တော်။ “အမည်တော်” ဟု ဖတ်ရမည် (တမန်တော်များ ၄:၁၂ ကိုကြည့်ပါ)။

His name. Rather, “the name” (see on ch. 4:12).

၄၂။ နေ့စဉ်။ စာသားအရ “အနေ့စဉ်”။

42. Daily. Literally, “Every day.”

ဗိမာန်တော်တွင်။ ၎င်းတို့၏ရဲရင့်မှုကို သတိပြုပါ။ သူတို့သည် နှစ်ကြိမ်ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသော နေရာသို့ (တမန်တော်များ ၃:၁၁; ၄:၃; ၅:၂၆) ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့သည်။

In the temple. Note their boldness. They returned to the place in which they had been arrested on two occasions (chs. 3:11; 4:3; 5:26).

အိမ်တိုင်းတွင်။ ဂရိဘာသာ kat’ oikon၊ “အိမ်တစ်အိမ်ပြီးတစ်အိမ်” သို့မဟုတ် “အိမ်တွင်”၊ “သီးသန့်”။ ၎င်းသည် ခရစ်ယာန်စည်းဝေးပွဲများကို သီးသန့်အိမ်များတွင် ကျင်းပခြင်းကို ရည်ညွှန်းပုံရသည်။

In every house. Gr. kat’ oikon, “house by house,” or “at home,” “privately.” This probably refers to the Christian assemblies held in private homes.

မရပ်တန့်ခဲ့။ ၎င်းတို့၏ သက်သေထူခြင်းအလုပ်တွင် မည်သည့်တိုက်တွန်းမှုမျှ မလိုအပ်ခဲ့ပါ။

Ceased not. They needed no urging in their work of witness.

သင်ကြားခြင်းနှင့် တရားဟောခြင်း။ “သင်ကြားခြင်းနှင့် ဧဝံဂေလိတရားဟောခြင်း” ဟု ဖတ်ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဆက်လက်ပြီးတော့မှုကို အလေးပေးထားသည်။ “တရားဟော” ဟူသော စကားလုံးသည် စာသားအရ “ဧဝံဂေလိတရားဟောခြင်း” ဖြစ်ပြီး၊ တမန်တော်များ ၈:၄၊ ၁၂၊ ၂၅; ရောမ ၁၀:၁၅ တွင်ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်းဖြစ်သည်။

Teach and preach. Rather, “teaching and preaching,” with an emphasis on continuity. The word for “preach” is, literally, “evangelizing,” as in Acts 8:4, 12, 25; Rom. 10:15.

ယေရှုခရစ်တော်။ စာသားအရ “ခရစ်တော်ယေရှု”။ သူတို့သည် နာဇရက်မြို့သား ယေရှု၏ပုဂ္ဂိုလ်ဖြင့် မေရှိယရောက်ရှိခဲ့ပြီဟု သင်ကြားပြီး တရားဟောခဲ့ကြသည်။ ၎င်းသည် အစောပိုင်းအသင်းတော်မှ ပေးအပ်သော သတင်းစကား၏ မပြတ်တမ်းအကြောင်းအရာဖြစ်သည်။

Jesus Christ. Literally, “the Christ Jesus.” They taught and preached that the Messiah had come in the person of Jesus of Nazareth. This was the constant content of the message given by the early church.

ellen g. white comments

1, 2 2T 128; 4T 462

1–3 GC 44

1–4 AA 72

1–11 CS 312; SR 255; 1T 529

1–42 AA 71-86

3 4T 470; 5T 103

3, 4 4T 463

4, 5, 7–11 AA 73

8 1T 221

12 AA 78

14 TM 68

14–18 AA 78

16 MH 139

17, 18 TM 68

17–20 5T 713

18 SL 62

18, 19 EW 194

19 AA 79

19, 20 TM 69

19–21 SR 255

20 SL 62; TM 268; 6T 434

20, 21 AA 80

20–23 EW 195

20–26 TM 71

22, 23 AA 81

25–28 AA 81; EW 195; SR 256

27–34 TM 72

28 DA 672; GW 284

28–33 TM 268

29 AH 293; GC 204, 594; 1T 201, 361

29–32 EW 195; SR 257

29–34 AA 82

31 COL 120, 264; DA 175; SC 26; TM 20

35–39 SR 257

35–41 AA 83

38–40 TM 72

38–42 EW 196

40–42 SR 258; TM 73

41 DA 508; 3T 406; 5T 87, 213

အခန်းကြီး - ၆

chapter 6

၁ တမန်တော်များသည် ဆင်းရဲသားများအား ၎င်းတို့၏ ရုပ်ခန္ဓာအတွက် စားနပ်ရိက္ခာကို ဂရုစိုက်ပေးလိုကြပြီး၊ ဝိညာဉ်အတွက် အစာဖြစ်သော ဘုရားသခင်၏ နှုတ်ကပတ်တော်ကို ပြည့်ဝစွာ ဖြန့်ဝေရန်လည်း ဂရုစိုက်ကြသည်။ ၃ ၎င်းတို့သည် ရွေးချယ်ထားသော ယောက်ျား ခုနစ်ဦးအား သာသနာပြုရာထူးကို ခန့်အပ်ကြသည်။ ၅ ထိုသူများထဲတွင် ယုံကြည်ခြင်းနှင့် သန္တာနှင့် ပြည့်စုံသော စတီဖင်သည် တစ်ဦးဖြစ်သည်။ ၁၂ စတီဖင်သည် စကားစစ်ထိုးငြင်းခုံရာတွင် ၎င်းတို့ကို အောင်မြင်စွာ ဖယ်ရှားနိုင်ခဲ့သော သူများက ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားသည်။ ၁၃ ထို့နောက် ၎င်းသည် ပညတ်တရားနှင့် ဗိမာန်တော်ကို ဆန့်ကျင်ပြီး သံသယဖြစ်ဖွယ် စွပ်စွဲခံရသည်။

1 The apostles, desirous to have the poor regarded for their bodily sustenance, as also careful themselves to dispense the word of God, the food of the soul, 3 appoint the office of deaconship to seven chosen men. 5 Of whom Stephen, a man full of faith, and of the Holy Ghost, is one. 12 Who is taken of those, whom he confounded in disputing, 13 and after falsely accused of blasphemy against the law and the temple.

၁-၇။ ဘုရားသခင်၏အမှုတွင် တာဝန်များကို ခွဲဝေယူရန်။ ဤနေရာတွင် သခင်သည် သူ၏အမှုတော်အတွက် လူများကို ရွေးချယ်ရာတွင် ဂရုစိုက်ရမည့် ဥပမာကို ပြသထားသည်။ ဤဖြစ်ရပ်တွင် တစ်ဦးတည်းကို ကြီးမားသော တာဝန်များအတွက် ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးဖြစ်စေမည့်သူအဖြစ် မသတ်မှတ်ခဲ့ပါ။ ခုနစ်ဦးသော ယောက်ျားများကို ရွေးချယ်ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏အမှုတွင် အနီးကပ်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရမည် (မူရင်းစာမူ ၉၁၊ ၁၈၉၉)။

1–7. Responsibilities in God’s Work to Be Shared.—The Lord here gives us an example of the care that should be exercised when choosing men for His service. In this case, one man was not made the only burden bearer of great responsibilities. Seven men were chosen, and they were to be closely united in their work (MS 91, 1899).

၁။ ထို့ပြင်။ ဤအခန်းငယ်သည် အခန်းကြီး ၅:၄၂ နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သောကြောင့် “သို့သော်” ဟူသော စကားလုံးကို သုံးသည်။

1. And. Rather, “but,” for the verse points a contrast to ch. 5:42.

ထိုနေ့ရက်များတွင်။ ဆိုလိုသည်မှာ အခန်းကြီး ၅:၄၁၊ ၄၂ ၏ နေ့ရက်များဖြစ်သည်။ လုကာသည် ၎င်း၏သမိုင်းဆိုင်ရာ အချက်အလက်များကို ထူးချွန်စွာ ချောမွေ့စွာ ကိုင်တွယ်သည်။ သူသည် သန္တာနှင့်တန်ခိုးဖြင့် ခရစ်ယာန်အသင်းတော်၏ ကြီးထွားမှုနှင့် ယုံကြည်သူအသစ်များ အလျှံအပယ် ဝင်ရောက်လာမှုကို ပြသခဲ့သည်။ ထို့ပြင် အသင်းတော်၏ စီးပွားရေးသည် တစ်ချိန်က ပိုင်ဆိုင်မှုမျှဝေသော ပုံစံဖြစ်လာသည်ကို ပြသခဲ့သည်။ အခန်းကြီး ၆ သည် ထိုစီစဉ်မှုမှ ပေါ်ပေါက်လာသော အခက်အခဲအချို့ကို ပြသထားသော်လည်း၊ စတီဖင်၏အတွေ့အကြုံသို့ ဦးတည်သည့် နိဒါန်းဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် တာရဇမြို့မှ ရှောလု၏ ယုံကြည်ခြင်းသို့ ပြောင်းလဲမှုနှင့် ၎င်း၏နောက်ထပ် သာသနာပြုလှုပ်ရှားမှုများအတွက် နိဒါန်းဖြစ်သည်။ ဤဖြစ်ရပ်သည် ထင်ရှားစွာ သမိုင်းဆိုင်ရာဖြစ်သည်။ အခန်းကြီး ၆ ၏ ဖြစ်ရပ်သည် အခန်းကြီး ၅:၁၄ နှင့် နီးကပ်စွာ ဆက်စပ်နေသော်လည်း ဤဖြစ်ရပ်နှစ်ခုကြားကာလ၏ ကြာချိန်သည် မသေချာပါ။

In those days. That is, the days of ch. 5:41, 42. Luke handles his historical materials with notable smoothness. He has shown the growth of the church under the power of the Holy Spirit, and the great influx of new believers. He has shown how the economy of the church, for a time at least, took on a communal form. Chapter 6 shows some of the difficulties arising out of that arrangement, but is in turn an introduction to the experience of Stephen, which itself is introductory to the conversion of Saul of Tarsus, and his subsequent missionary activities. The narrative is clearly historical. The account of ch. 6 is closely related to that of ch. 5:14, but the length of the interval between the two events is uncertain.

တပည့်တော်များ။ တမန်တော်များကျမ်းတွင် ခရစ်ယာန်များကို “တပည့်တော်များ” ဟု ပထမဆုံးအကြိမ် အသုံးပြုသည်။ ဧဝံဂေလိတရားများမှ တပည့်တော်များသည် တမန်တော်များဖြစ်လာပြီး “တပည့်တော်” ဟူသော ဝေါဟာရသည် သာမန်ယုံကြည်သူများထံ ပြောင်းရွှေ့သွားသည်။

Disciples. The first time this name is used of Christians in the Acts. The disciples of the Gospels have become apostles, and the term “disciples” has passed to the ordinary believer.

များပြားလာသည်။ ဤစကားစုကို “တပည့်တော်များ၏ အရေအတွက် တိုးပွားလာသောအခါ” ဟု ဘာသာပြန်ဆိုခြင်းသည် ပိုမိုသင့်လျော်သည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ နေ့စဉ်နီးပါး ထပ်မံဝင်ရောက်လာခြင်းဖြင့်ဖြစ်သည်။ ဤတိုးပွားမှုသည် သဘာဝအားဖြင့် ပြဿနာအသစ်များကို ယူဆောင်လာသည်။ ယုဒါရှငွေအိတ်ဖြင့် တမန်တော်မိသားစု၏ လိုအပ်ချက်များကို ဖြည့်ဆည်းပေးရန်မှာ ရိုးရှင်းသောကိစ္စဖြစ်သည်။ ပင်တေကုတ္တေပွဲတော်တွင် ယုံကြည်သူအုပ်စုငယ်ကို ဖြည့်ဆည်းပေးရန်မှာ ခက်ခဲသော်လည်း မဖြစ်နိုင်သည်မဟုတ်ပါ။ သို့သော် ခရစ်ယာန်အသင်းအဖွဲ့၏ အဖွဲ့ဝင်အရေအတွက်သည် ယခုအခါ များပြားလာသောကြောင့် ဆင်းရဲသူများ၏ လိုအပ်ချက်များကို ဂရုစိုက်ရန်သည် တမန်တော်များ၏ အချိန်အားလုံးကို ယူဆောင်သွားပြီး ပိုမိုမြင့်မားသော တာဝန်များကို ဖယ်ထုတ်ခဲ့သည်။

Multiplied. The phrase may be better translated, “when the disciples were increasing in number,” that is, by almost daily additions. Such increase naturally would bring new problems. It had been a simple thing to care for the needs of the apostolic family from the purse that Judas carried. It was more complicated, though not impossible, to care for the early group of believers at Pentecost. But the membership in the Christian society had now so increased that the care of the needy took all the time of the apostles, to the exclusion of higher duties.

ညည်းညူခြင်း။ သေးငယ်သော ညည်းညူခြင်းမျှသာမဟုတ်ဘဲ၊ ဆိုးရွားသော စိုးရိမ်စရာဖြစ်လာသည့် အသံထွက်ဆန္ဒပြမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဤမှတ်တမ်းသည် တမန်တော်များအပေါ် အပြစ်တင်ခြင်းမပြုပါ၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့သည် အပြစ်မရှိသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ အဖွဲ့ဝင်အရေအတွက်၏ ရုတ်တရက်တိုးပွားမှုသည် ၎င်းတို့၏ အရင်းအမြစ်များကို ကျော်လွန်သွားပြီး အခက်အခဲကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။

Murmuring. Not merely a petty complaining, but a protest sufficiently vocal to warrant serious concern. The record places no blame upon the apostles, for they deserved none. The sudden growth in membership had outstripped their resources and precipitated the difficulty.

ဂရိလူမျိုးများ။ ဂရိဘာသာ “ဟဲလီနစ္စတိုင်” ဆိုသည်မှာ “ဟဲလီနစ်များ” ဖြစ်ပြီး ဂရိဘာသာစကားပြောသော ယုဒလူမျိုး သို့မဟုတ် “ဂရိယုဒလူမျိုး” (အာအာဘီ) ဟု ဆိုလိုသည်။ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ၎င်းတို့ကို ဂရိလူမျိုးများနှင့် ဂရိလူမျိုးများ (ယောဟန် ၁၂:၂၀) ဟူ၍ ဂရုတစိုက် ခွဲခြားထားသည်။ ဟဲလီနစ်များသည် ဂရိဘာသာစကားပြောရုံသာမက ဂရိယဉ်ကျေးမှုကို စုပ်ယူထားသော ပြည်ပကျွံယုဒလူမျိုး (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၉၊ ၆၀၊ ယောဟန် ၇:၃၅၊ တမန်တော်များကျမ်း ၂:၈ ကိုကြည့်ပါ) ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ဂရိဘာသာစကားသည် သာမန်ဘာသာစကားဖြစ်သော နိုင်ငံများတွင် မွေးဖွားခဲ့သော ယုဒလူမျိုးများဖြစ်နိုင်ပြီး၊ ဟီဘရူ သို့မဟုတ် အာရမိဘာသာစကားကို မသိရှိဘဲ၊ ပါလက်စတိုင်းရှိ ဟီဘရူဝတ်ပြုမှုများတွင် ပါဝင်မည့်အစား ယေရုဆလင်မြို့တွင် ၎င်းတို့၏ ဂရိဘာသာစကားပြောသော ယုဒဘုရားကျောင်းများကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ဂရိဘာသာစကားပြောသော ယုဒဘာသာသို့ ပြောင်းလဲဝင်ရောက်သူများဖြစ်နိုင်သည်။ မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ၊ ၎င်းတို့သည် ယုဒဘာသာမှ ပြောင်းလဲဝင်ရောက်သူများဖြစ်သည်၊ အကြောင်းမှာ ဤအချိန်အထိ ဧဝံဂေလိတရားကို တစ်ပါးအမျိုးသားများထံ မတင်ပြရသေးပါ။ ပင်တေကုတ္တေနေ့တွင် ပြောင်းလဲဝင်ရောက်သူအများစုသည် ဤအုပ်စုမှဖြစ်ရမည်၊ ဥပမာ ဗာနဗတ် (အခန်းကြီး ၄:၃၆) နှင့် ဖြစ်ရပ်တွင် အထူးဖော်ပြထားသော အခြားသူများ (အခန်းကြီး ၆:၅)။

Grecians. Gr. Hellēnistai, “Hellenists,” that is, Greek-speaking Jews, or “Grecian Jews” (RV). NT usage distinguishes carefully between them and Hellēnes, who were Greeks by race (John 12:20). The Hellenists were Jews of the Dispersion (see Vol. V, pp. 59, 60; see on John 7:35; Acts 2:8) who not only spoke Greek but had absorbed Greek culture. They could have been Jews who had been born in lands where Greek was the common language, and so did not know Hebrew or Aramaic, and instead of joining in the Hebrew services in Palestine, had their own synagogues in Jerusalem. They could have been Greek-speaking proselytes. In either case they were converts from Judaism, for up to this time the gospel had not been presented to the Gentiles. Many of the converts of the day of Pentecost must have belonged to this group, as did Barnabas (ch. 4:36) and others whose names are specifically mentioned in the narrative (ch. 6:5).

ဤဟဲလီနစ်ယုဒလူမျိုးများသည် ဓမ္မဟောင်းကျမ်း၏ အလဲဇန္ဒရီယာဘာသာပြန်ကို ဖတ်ရှုကြပြီး၊ ၎င်းသည် ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် မကြာခဏ ကိုးကားထားသော ဘာသာပြန်ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ဒေသခံယုဒလူမျိုးများနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်အားဖြင့် အများအားဖြင့် အလွန်စိတ်အားထက်သန်ကြသည်။ ၎င်းတို့သည် ယေရုဆလင်မြို့၏ သန့်ရှင်းသောနေရာများတွင် ဝတ်ပြုရန် ကြီးမားသော စွန့်လွှတ်မှုဖြင့် လာရောက်ကြပြီး၊ ပါလက်စတိုင်းယုဒလူမျိုးများအတွက် ဗိမာန်တော်နေရာများသည် မကြာခဏ သာမန်ဖြစ်သွားတတ်သည် (အခန်းကြီး ၂၁:၂၇၊ ၂၈ ကိုကြည့်ပါ)။ ယုဒရက်ဗီ ဓမ္မဆရာအစဉ်အလာသည် ယေဟောဝါ၏ ဟီဘရူဝတ်ပြုခြင်း (ဒံယလ် ၆:၄) ကို ဂရိဟဲလီနစ်ဘာသာဖြင့် ပြောဆိုရန် ပြင်ဆင်ထားသည်။ အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၇ ကိုကြည့်ပါ။

These Hellenistic Jews read the LXX version of the OT, the version most frequently quoted in the NT. They were usually most zealous, in contrast with many of the local Jews. They came at great sacrifice to worship at the sacred places of Jerusalem, whereas to the Palestinian Jews the Temple precincts too often became commonplace (cf. ch. 21:27, 28). Jewish rabbinical tradition made provision for the saying of the Shema, the Hebrew confession of Jehovah (Deut. 6:4), in Hellenistic Greek. See Vol. V, p. 57.

ဟီဘရူလူမျိုး။ ၎င်းတို့သည် ဟဲလီနစ်များနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်အားဖြင့် ပါလက်စတိုင်းတွင် မွေးဖွားပြီး နေထိုင်ကာ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ဟီဘရူဟု ခေါ်ဆိုသော အာရမိဘာသာစကားကို ပြောဆိုသော ယုဒလူမျိုးများဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၂၂:၂ ကိုကြည့်ပါ)။ အတွဲ ၁၊ စာမျက်နှာ ၃၀ ကိုကြည့်ပါ။

Hebrews. These were Jews who, in contrast with the Hellenists, had been born in Palestine, and who lived there and spoke the language (Aramaic) that the NT calls Hebrew (see ch. 22:2). See Vol. I, p. 30.

၎င်းတို့၏ မုဆိုးမများ။ ဆိုလိုသည်မှာ ဟဲလီနစ်များ၏ မုဆိုးမများဖြစ်သည်။ ပါလက်စတိုင်းယုဒလူမျိုးများသည် အစောပိုင်းခရစ်ယာန်အသင်းတော်တွင် အများစုဖြစ်သောကြောင့် ဟဲလီနစ်များထဲမှ ဆင်းရဲသူများသည် ဘာသာစကားနှင့် ဓလေ့ထုံးတမ်းကွဲပြားမှုကြောင့် ရည်ရွယ်ချက်မရှိဘဲ အကူအညီမရရှိဘဲ ကျန်ရစ်ခဲ့ပေမည်။ မုဆိုးမများကို ဂရုစိုက်ခြင်းသည် ကျမ်းစာတွင် အလေးထားဖော်ပြထားသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂၂:၂၂၊ ဒံယလ် ၁၄:၂၉၊ ဟေရှာယ ၁:၁၇၊ လုကာ ၁၈:၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤနေရာတွင် ဆင်းရဲသူများနှင့် မှီခိုသူများအားလုံးကို ဂရုစိုက်ခြင်းကို ရည်ညွှန်းပေမည်။ အသင်းတော်တွင် ပိုင်ဆိုင်မှုမျှဝေသော စီးပွားရေးသည် ဖန်တီးထားသော ဘုံရန်ပုံငွေကို စီမံခန့်ခွဲရန် တစ်မျိုးမျိုးသော စည်းမျဉ်းစီမံမှု လိုအပ်သည် (တမန်တော်များကျမ်း ၄:၃၂)။ နောက်ပိုင်းတွင် အသင်းတော်သည် ၎င်း၏မုဆိုးမများကို ဂရုစိုက်ရန် စည်းမျဉ်းများ ချမှတ်ခဲ့သည် (၁ တိမောသေ ၅:၃-၁၆)။

Their widows. That is, of the Hellenists. Since Palestinian Jews were in the majority in the infant church, the needy among the Hellenists might without any ill intent have been left unassisted, because of differences in language and customs. The care of widows is stressed in Scripture (see on Ex. 22:22; Deut. 14:29; Isa. 1:17; Luke 18:3). Here the reference may be to the care of all poor and dependent persons. Obviously the communal economy in the church required some sort of organized supervision of the common fund that had been created (Acts 4:32). Later, the church formulated rules for the care of its widows (1 Tim. 5:3–16).

ဝန်ထမ်းလုပ်ငန်း။ ဂရိဘာသာ “ဒိုင်ယာကိုးနီးယား” ဆိုသည်မှာ “ဝန်ထမ်းလုပ်ငန်း”၊ “ဝန်ဆောင်မှု” ဟု ဘာသာပြန်ဆိုပြီး အာအက်စ်ဗွီတွင် “ဖြန့်ဝေမှု”၊ အခန်းကြီး ၁၁:၂၉ တွင် “ထောက်ပံ့မှု” ဟု ဘာသာပြန်သည်။ ဤစကားလုံးသည် “ဒိုင်ယာကိုးနပ်စ်” ဆိုသည့် “ဝန်ထမ်း” သို့မဟုတ် “သာသနာပြု” နှင့် ဆက်စပ်သည်။ ဤအကူအညီသည် နေ့စဉ်ပေးအပ်သည်။ အရေးပေါ်လိုအပ်ချက်များနှင့် သိုလှောင်ရာနေရာ မရှိခြင်းကြောင့် အကူအညီကို နေ့စဉ်ဖြန့်ဝေရန် လိုအပ်ပြီး မြို့ထဲရှိ နေရာအမျိုးမျိုးမှ ဖြစ်နိုင်သည်။ လှူဒါန်းမှုများ စဉ်ဆက်မပြတ်ဝင်ရောက်လာပြီး လှူဒါန်းမှုများကို ဖြန့်ဝေပေးနေရသည်။ တမန်တော်များ၏ အချိန်ကို များစွာယူဆောင်သွားရပေမည်။ သို့သော် တမန်တော်များသည် မတရားဖိစီးမှု သို့မဟုတ် အလျစ်လျူပြုမှုအတွက် အပြစ်မရှိသလို ၎င်းတို့အပေါ် မကျေနပ်မှုရှိသည်ဟူသော အရိပ်အမြွက်လည်း မရှိပါ။

Ministration. Gr. diakonia, “service,” “ministering,” translated “distribution” in RSV, and “relief” in ch. 11:29. The word is related to diakonos, “ministrant,” or “deacon.” This help was given daily. Because of pressing needs and perhaps lack of storage space, it was doubtless necessary to distribute the aid every day, and possibly from various points in the city. Probably there was a continuous stream of gifts coming in and of donations being passed out. The drain upon the apostles’ time must have been great. But there is no hint that the apostles were guilty of favoritism or neglect, nor that any resentment was felt against them.

၂။ ဆယ်နှစ်ဦး။ မဿဲသည် ဆယ်နှစ်ဦးမြောက် တမန်တော်ဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၁:၂၄-၂၆ ကိုကြည့်ပါ)။

2. The twelve. Matthias was obviously the twelfth apostle (see on ch. 1:24–26).

လူအများကို ခေါ်ယူသည်။ တမန်တော်များသည် ညည်းညူသံများကို ကြားသိပြီး ၎င်းတို့၏ ဆိုးရွားမှုကို သဘောပေါက်သောအခါ၊ ၎င်းတို့သည် မိမိတို့ကိုယ်ကို ခုခံကာကွယ်ရန် ရပ်တန့်မထားပုံရပါ။ ၎င်းတို့သည် ချက်ချင်းဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် မောရှေ၏ ဥပမာကို သတိရပြီး (ထွက်မြောက်ရာ ၁၈:၂၅)၊ သူကဲ့သို့ အာဏာကို လွှဲအပ်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ “တပည့်တော်များ၏ လူအများ” ဟူသော စကားဖြင့် ယေရုဆလင်မြို့နှင့် ၎င်း၏အနီးတစ်ဝိုက်ရှိ ခရစ်ယာန်တစ်ဦးချင်းစီကို စုရုံးရန် မလိုအပ်ဟု ယူဆရသော်လည်း၊ အထူးအစည်းအဝေးတစ်ခုကို ခေါ်ယူခဲ့ပြီး၊ လာရောက်နိုင်သူအားလုံး တက်ရောက်ကာ တမန်တော်များက ပြဿနာနှင့် ၎င်းတို့၏ အစီအစဉ်ကို တင်ပြခဲ့သည်။ ညည်းညူမှုဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော ရန်ပုံငွေသည် လူအများက လှူဒါန်းထားသည့်အရာဖြစ်သောကြောင့် လူအများကို တိုင်ပင်ရန်မှာ မဖြစ်မနေ လိုအပ်သည်။ ဤတစ်ခုတည်းသော ဗဟိုနေရာမှ ဆောင်ရွက်မှုသည် အသင်းတော်၏ ကိုယ်စားလှယ်ပုံစံအုပ်ချုပ်ရေးကို သဘာဝအတိုင်း ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည် (အေအေ ၉၆)။

Called the multitude. When the apostles heard the complaints, and realized their seriousness, they did not pause, apparently, to vindicate themselves. They acted promptly. They may have remembered the precedent set by Moses (Ex. 18:25), and like him, they resolved to delegate authority. By “the multitude of the disciples” it is not to be supposed that every individual Christian in Jerusalem and its environs had to be gathered to a meeting, but that a special meeting was called, to which all came who could, and at which the apostles presented the problem and their plan. The fund concerning whose distribution complaint had arisen, had been contributed to by many, and therefore the many were rightly consulted. From this procedure in a single central place there naturally arose the representative form of church government (AA 96).

အကြောင်းပြချက်။ ဂရိဘာသာ “အရက်စတွန်” ဆိုသည်မှာ “သင့်လျော်သည်” ဟု ဆိုလိုပြီး၊ တမန်တော်များသည် ရုပ်ဝတ္ထုနှင့် စီးပွားရေးကိစ္စများတွင် ၎င်းတို့၏ အချိန်များစွာကို သုံးစွဲရန် “မသင့်လျော်” ဟူသော အယူအဆကို ဖော်ပြသည်။

Reason. Gr. areston, “pleasing,” conveying the idea that it was not “proper” that the apostles should spend so much of their time dealing with material and business matters.

စွန့်ပစ်ရန်။ ဂရိဘာသာ “ကာတာလိပိုး” ဆိုသည်မှာ “စွန့်ပစ်ရန်”၊ “လျစ်လျူရှုရန်” ဟု ဆိုလိုသည်။ ဤဂရိစကားလုံးသည် အလေးထားသော စကားလုံးဖြစ်ပြီး၊ တမန်တော်များ၏ အချိန်များစွာသည် ဆင်းရဲသူများကို ဂရုစိုက်ရန်အတွက် သုံးစွဲခံခဲ့ရသည်ဟု ဖော်ပြသည်။

Leave. Gr. kataleipo, “to forsake,” “to abandon.” The Greek word is an emphatic one, and suggests that much time of the apostles had been taken up in caring for the needy.

နှုတ်ကပတ်တော်။ ဆယ်နှစ်ဦးသည် ဟောပြောခြင်းနှင့် သင်ကြားခြင်းဖြင့် ဘုရားသခင်၏ နှုတ်ကပတ်တော်ကို ဝန်ထမ်းဆောင်ရွက်ရန် ၎င်းတို့၏ အဓိကတာဝန်ကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။

The word. The Twelve recognized their prime responsibility—to minister the word of God through preaching and teaching.

စားပွဲများကို ဝန်ဆောင်မှုပြုရန်။ ယုဒဘုရားကျောင်းများတွင် ဆင်းရဲသူများကို ဂရုစိုက်ရန်အတွက် ယောက်ျားသုံးဦးကို ခန့်အပ်ခဲ့သည်။

Serve tables. In the Jewish synagogues three men were appointed to care for the poor.

၃။ သို့ဖြစ်ရာ။ “သို့သော်” ဟု ဘာသာပြန်ဆိုခြင်းသည် ပိုမိုသင့်လျော်သည်။

3. Wherefore. Rather, “but.”

ရှာဖွေကြည့်ရှုပါ။ ဆယ်နှစ်ဦးသည် ၎င်းတို့အထဲမှ ရွေးချယ်ရန် တာဝန်ကို ယုံကြည်သူများ၏ ပခုံးပေါ်သို့ တိုက်ရိုက်တင်ပြခဲ့သည်။

Look ye out. The Twelve placed the responsibility squarely upon the shoulders of the believers, who were to make a choice from among their own number.

ယောက်ျားခုနစ်ဦး။ တမန်တော်များသည် ခုနစ်ဦးဟူသော အရေအတွက်ကို စဉ်းစားရန်မှာ သင့်လျော်သည်။ ယုဒလူမျိုးများကြားတွင် ထိုအရေအတွက်ကို ယေဘုယျအားဖြင့် ရိုသေလေးစားကြသည်။ နောက်ပိုင်းတွင်အနည်းဆုံး ယုဒမြို့များတွင် အများပြည်သူဆိုင်ရာ ကိစ္စများကို စီမံခန့်ခွဲရန် ခုနစ်ဦးကို ခေါ်ယူခဲ့သည် (တာလ်မတ် မဂ္ဂီလဟ် ၂၆အေ၊ ဆွန်စီနို ထုတ်ဝေမှု၊ စာမျက်နှာ ၁၅၇)။ ရိုးရှင်းစွာပင်၊ ထိုအချိန်တွင် ယောက်ျားခုနစ်ဦးသာ လိုအပ်ခဲ့ပေမည်။

Seven men. It was reasonable for the apostles to think of the number seven. There was a general reverence for that number among the Jews. In later times, at least, seven was the number of persons called upon to manage public business in Jewish towns (Talmud Megillah 26a, Soncino ed., p. 157). More simply, it may have been that only seven men were needed at that time.

ဤသို့ခန့်အပ်ခံရသော ယောက်ျားများကို ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် “သာသနာပြု” ဟု မခေါ်ဆိုပါ။ ၎င်းတို့ကို ထပ်မံဖော်ပြသောအခါ “ခုနစ်ဦး” ဟု ခေါ်ဆိုပြီး (အခန်းကြီး ၂၁:၈)၊ ၎င်းတို့သည် သီးခြားအဖွဲ့တစ်ခုသဖွယ်ဖြစ်သည်။ သို့သော် ၎င်းတို့သည် “သာသနာပြု” ဟု ခေါ်ဆိုသော အဆင့်အတန်း၏ အစဖြစ်ပြီး (အေအေ ၈၉၊ ၉၀)၊ ၎င်းတို့၏လုပ်ဆောင်မှုများသည် နောက်ပိုင်းတွင် ပေါလုဖော်ပြသော သာသနာပြုများ၏ လုပ်ဆောင်မှုများနှင့် ထင်ရှားစွာ ဆင်တူသည် (၁ တိမောသေ ၃:၈-၁၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ရောမမြို့ကဲ့သို့ အချို့အသင်းတော်များတွင် သာသနာပြုအရေအတွက်ကို နောက်ပိုင်းတွင် ခုနစ်ဦးအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည် (ယူဆီးဘီးယပ်စ် ဘုရားကျောင်းသမိုင်း အတွဲ ၆၊ ၄၃. ၁၁)။ နီယို-ဆီဇာရီယာ ကောင်စီ (ခရစ်နှစ် ၃၁၄၊ ကျမ်းသတ်မှတ်ချက် ၁၄) သည် တစ်နေရာတွင် သာသနာပြုခုနစ်ဦးကို တောင်းဆိုသည်။ မှတ်ချက်ပြုသူများစွာက ဤနေရာတွင် ရွေးချယ်ခံရသော ယောက်ျားခုနစ်ဦးသည် တမန်တော်များကျမ်း ၁၁:၃၀၊ ၁၄:၂၃ နှင့် နောက်ပိုင်းတွင် ဖော်ပြထားသော “အကြီးအကဲများ” နှင့် သက်ဆိုင်သည်ဟု ယူဆကြသည်။ စာမျက်နှာ ၂၅၊ အေအေ ၈၉၊ ၉၀ ကိုကြည့်ပါ။

The men thus appointed are not called “deacons” in the NT. When referred to again, it is as “the seven” (ch. 21:8), almost as though they were a distinct body. But they were the origin of the class called “deacons” (AA 89, 90), and their functions were clearly analogous to those of the deacons later described by Paul (see 1 Tim. 3:8–13). In some churches, as at Rome, the number of deacons was later fixed at seven (Eusebius Ecclesiastical History vi. 43. 11). The council of Neo-Caesarea (a.d. 314; Canon 14) calls for seven deacons in a locality. Many commentators think that the seven men here chosen correspond to the “elders” mentioned in Acts 11:30; 14:23 and onward. See p. 25; AA 89, 90.

ဂုဏ်သိက္ခာရှိသော။ စကားလုံးအရ “သက်သေခံခံရသူ” သို့မဟုတ် “အများက ချီးကျူးခံရသူ” ဟု ဆိုလိုပြီး (၁ တိမောသေ ၅:၁၀ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤစကားလုံးကို တမန်တော်များကျမ်း ၁၀:၂၂ တွင် “ကောင်းသောဂုဏ်သတင်း” ဟု ဘာသာပြန်သည်။ ပိုမိုတရားမျှတသော ဖြန့်ဝေမှုအတွက် တာဝန်ယူရန် အပြစ်ကင်းသော ဂုဏ်သတင်းရှိသူများကို ခေါ်ယူရန် မလိုအပ်ပါက အခြေအနေသည် ပိုမိုကောင်းမွန်လာမည်မဟုတ်ပါ။ ၎င်းတို့သည် ရိုးသားမှုနှင့် ထိရောက်မှုရှိပြီး ၎င်းတို့၏အပေါင်းအဖော်များက လက်ခံနိုင်သော သူများဖြစ်ရမည်။ သာသနာပြုများနှင့် အကြီးအကဲများ (ဘုန်းတော်ကြီးများ) ၏ စံပြအရည်အချင်းများကို ၁ တိမောသေ ၃:၁-၁၄၊ တိတု ၁:၅-၁၁ တွင် ကြည့်ပါ။

Of honest report. Literally, “attested,” or “having witness borne them,” that is, well reported among their fellows (cf. 1 Tim. 5:10). The word is rendered “of good report” in Acts 10:22. The situation would be in no way bettered, unless men of unimpeachable standing were called to the task of a more equitable distribution. They must be men of honesty and efficiency, and acceptable to their fellows. For the inspired list of qualifications of deacons as well as of elders (bishops) see 1 Tim. 3:1–14; Titus 1:5–11.

သန္တာနှင့် ပြည့်စုံသူ။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “ဝိညာဉ်နှင့် ပြည့်စုံသူ” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံသည်။ သို့သော် အခန်းငယ် ၅ တွင် ခုနစ်ဦးအနက် တစ်ဦးဖြစ်သော စတီဖင်သည် သန္တာနှင့် ပြည့်စုံသူဟု ဖော်ပြထားသောကြောင့် ဤနေရာတွင်လည်း သန္တာနှင့် ရည်ညွှန်းပေမည်။ အသင်းတော်၏ တမန်တော်အဖွဲ့အပြင်ဘက်သို့ ပထမဆုံးချဲ့ထွင်မှုအတွက် မဖြစ်မနေ မှန်ကန်သောသူများကို ရွေးချယ်ရန် အရေးကြီးသည်။ ကောင်းသောဂုဏ်သတင်းပြီးနောက်၊ တစ်ဦးစီသည် သန္တာနှင့် ပြည့်စုံရန် မျှော်လင့်ခံရသည်။ တမန်တော်များသည် သန္တာနှင့်၏ လုပ်ဆောင်မှုသည် ပရောဖက်ပြုခြင်းနှင့် ဘာသာစကားများပေးအပ်ခြင်းထက် ပိုမိုကျယ်ပြန့်သည်ဟု ယူဆခဲ့သည်။

Full of the Holy Ghost. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading “full of spirit.” However, v. 5 declares that one of the seven, Stephen, was full of the Holy Spirit, so the expression here may also be taken as referring to the Holy Spirit. It was most important that for this first expansion in the organization of the church beyond the apostolate, the right men should be chosen. Next to a good reputation, each was expected to have the infilling of the Holy Spirit. Obviously the apostles conceived of the Spirit’s working as being wider than simply the gift of prophecy and of tongues.

ဉာဏ်ပညာ။ ထိုသူများသည် ဆင်းရဲသူများ၏ ဝိညာဉ်ရေးလိုအပ်ချက်များကို ဂရုစိုက်ရုံသာမက၊ ၎င်းတို့၏အမှုတွင် သတိရှိမှု၊ ဆင်ခြင်တုံတရားမှု၊ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ဉာဏ်ပညာကိုလည်း ပြသရမည်။ ပေါလုသည် ဉာဏ်ပညာကို သန္တာနှင့်၏ လက်ဆောင်တစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည် (၁ ကောရိန္တု ၁၂:၈)။ ယာကုပ်သည် ၎င်းကို ဘုရားသခင်၏ လက်ဆောင်အဖြစ် အလေးထားပြီး (ယာကုပ် ၁:၅)၊ ၎င်းသည် ကောင်းသောအပြုအမူ သို့မဟုတ် “စကားပြောဆိုမှု” နှင့် တွဲလျက်ရှိရမည် (ယာကုပ် ၃:၁၃)။ တမန်တော်များကျမ်းတွင်၊ ဤအခန်းငယ်မှလွဲ၍ “ဉာဏ်ပညာ” ဟူသော စကားလုံးကို စတီဖင်၏ (အခန်းကြီး ၆:၁၀) သို့မဟုတ် စတီဖင်မှ (အခန်းကြီး ၇:၁၀၊ ၂၂) အသုံးပြုသည်။ သူသည် “ယုံကြည်ခြင်းနှင့် ပြည့်စုံသူ” ဟုလည်း အထူးဖော်ပြထားသည် (အခန်းကြီး ၆:၅)။

Wisdom. Not only must the men be able to look after the spiritual wants of the poor; they were to show prudence, discretion, economy, wisdom in their work. Paul rated wisdom as a gift of the Spirit (1 Cor. 12:8). James stressed it as a gift of God (James 1:5), to be accompanied by good conduct or “conversation” (James 3:13). In Acts, apart from this verse, the word “wisdom” is used only of (Acts 6:10) or by Stephen (ch. 7:10, 22). He is also specifically said to be “full of faith” (ch. 6:5).

ခန့်အပ်နိုင်သူများ။ စကားလုံးအရ “ထိန်းသိမ်းရန် သတ်မှတ်ပေးမည့်သူများ” ဟု ဆိုလိုသည်။ တမန်တော်များသည် ညီအစ်ကိုများက ရွေးချယ်သော သူများကို ခန့်အပ်ရန် ဆန္ဒရှိခဲ့သည်။ ဤသဘောထားသည် ခေါင်းဆောင်များနှင့် လူများကြားတွင် အပြန်အလှန်ယုံကြည်မှုကို မြှင့်တင်ပေးခဲ့သည်။

Whom we may appoint. Literally, “whom we shall set over.” The apostles were willing to appoint the men chosen by the “brethren.” Such an attitude promoted mutual confidence between leaders and people.

၄။ သို့သော်ကျွန်ုပ်တို့။ ခုနစ်ဦးနှင့် ထင်ရှားစွာ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်။

4. But we. In marked contrast with the seven.

ဆက်လက်ပြီး ကိုယ့်ကိုယ်ကို ပေးအပ်ပါ။ သို့မဟုတ် “ဇွဲရှိပါ”။ ဤစကားလုံးကို အစောပိုင်းခရစ်ယာန်များ၏ စိတ်အားထက်သန်သော ပြုမူပုံကို ဖော်ပြရာတွင် အကြိမ်ပေါင်းများစွာ အသုံးပြုခဲ့သည် (ဆက်လက်ဖတ်ရှုရန် အခန်း ၁:၁၄; ၂:၄၂, ၄၆)။

Give ourselves continually. Or, “persevere.” The same word is used several times in describing earnest conduct on the part of the early Christians (cf. ch. 1:14; 2:42, 46).

ဆုတောင်းခြင်းသို့။ ဤဘုရားသခင့်ကို ကြောက်ရွံ့သောသူများသည် ခရစ်တော်၏ ဆုတောင်းဘဝအကြောင်း မှတ်ဉာဏ်တွင် လတ်ဆတ်နေသေးသဖြင့် ဆုတောင်းရန်လိုအပ်ချက်ကို ၎င်းတို့၏စာရင်းတွင် ပထမနေရာတွင် ထားရှိခဲ့သည်။ သို့သော် ဆုတောင်းခြင်းတွင် အများသူငှာ ဘုရားကျောင်းဝတ်ပြုခြင်းနှင့် ပုဂ္ဂလိကဆုတောင်းပူဇော်ခြင်းတို့ ပါဝင်သည်ကို သတိရရမည်။

To prayer. These godly men, with the memory of Christ’s prayer life still fresh in their minds, placed the need for prayer first on their list. But it should be remembered that prayer includes the public worship of the church, as well as private devotion.

ဓမ္မအမှု။ ဂရိဘာသာဖြင့် “ဒိုင်ယာကိုနီယာ” ဟူသောစကားလုံးကို အခန်းကါး ၁ တွင်လည်း အသုံးပြုထားသည်။ ရွေးချယ်ခံရသော ခုနစ်ဦးသည် ရုပ်ဝတ္ထုဆိုင်ရာ ကောင်းချီးများကို ဝေငှရန်ဖြစ်ပြီး၊ တစ်ဆယ့်နှစ်ပါးသောသူများသည် ဓမ္မတရားစကားမှရရှိသော ဝိညာဉ်ရေးရာအကျိုးကျေးဇူးများကို ဝေငှရန် လွတ်လပ်စွာထားရှိခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ဟောပြောခြင်းနှင့် သင်ကြားခြင်း၏ ပုံစံအမျိုးမျိုးမှတစ်ဆင့် ဤအမှုကို ဆောင်ရွက်မည်။ ၎င်းသည် “ဘုရားသခင်၏စကားကို စွန့်လွှတ်ခြင်း” (အခန်းကါး ၂) ဟူသည်မှာ အဘယ်အရာကိုဆိုလိုသည်ကို ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြသည်။

Ministry. Gr. diakonia, the same word as used in v. 1. The seven were to minister material blessings while the Twelve were to be left free to minister the spiritual benefits derived from the Word of God. This they would do through preaching and various forms of teaching. This clearly explains what is meant by “leave the word of God” (v. 2).

၅. နှစ်သက်သဘောကျခြင်း။ မည်သူမဆို ချို့တဲ့ခြင်း သို့မဟုတ် လျစ်လျူရှုခြင်းရှိရန် ရည်ရွယ်ချက်မရှိခဲ့သည်မှာ ထင်ရှားပြီး၊ ယခုအခါ ပြဿနာကို အသိအမှတ်ပြုပြီး လက်ခံနိုင်သော ဖြေရှင်းနည်းတစ်ခုကို အကြံပြုခဲ့သဖြင့် အားလုံးဝမ်းမြောက်ကြသည်။

5. Pleased. There had obviously been no intent to deprive or neglect anyone, and there is now general rejoicing that the problem is recognized and an acceptable remedy suggested.

၎င်းတို့သည် ရွေးချယ်ခဲ့ကြသည်။ အခန်းကါး ၃ ကို ကြည့်ပါ။ ရွေးချယ်ခံရသော ခုနစ်ဦး၏ အမည်များသည် ဟယ်လင်နစ်စတစ်ဖြစ်ပြီး၊ ထိုအမည်များကို ဆောင်သူများသည် ဟယ်လင်နစ်စတစ်များဖြစ်နိုင်သည် (အခန်းကါး ၁ ကို ကြည့်ပါ)။ သို့သော်၊ ဂျူးလူမျိုးများစွာသည် တမန်တော်များထဲတွင်ပင် အင်ဒရူးနှင့် ဖိလိပ္ပုကဲ့သို့ ဂရိအမည်များကို ဆောင်ထားကြသည် (မာကု ၃:၁၈ ကို ကြည့်ပါ)။ ထို့ပြင်၊ ခုနစ်ဦးသည် ၎င်းတို့၏ဓမ္မအမှုကို ဟယ်လင်နစ်စတစ်ယုံကြည်သူများထံသာ ကန့်သတ်ထားသည်ဟူသော သက်သေမရှိပါ။ ၎င်းတို့၏ နောက်ပိုင်းလုပ်ဆောင်မှုများနှင့်ပတ်သက်၍၊ စတီဖန်နှင့် ဖိလိပ္ပုအကြောင်းသာ ထပ်မံကြားရသည်။

They chose. See on v. 3. The names of the chosen seven were Hellenistic, and it is possible that the bearers of the names were Hellenists (see on v. 1). However, many Jews bore Greek names, even among the apostles, such as Andrew and Philip (see on Mark 3:18). Furthermore, there is no evidence that the seven limited their ministry to the Hellenistic believers. As to their later work, we hear again only of Stephen and Philip.

စတီဖန်။ ဂရိဘာသာဖြင့် “စတီဖာနို့စ်”၊ “ပန်းဦးရစ်”၊ “သရဖူ”၊ “အောင်ပွဲပန်းကုံး” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤအမည်သည် မထူးခြားဘဲ၊ ရှေးခေတ်ကျောက်စာများတွင်လည်း ပေါ်လာသည်။

Stephen. Gr. Stephanos, “chaplet,” “coronet,” “wreath of victory.” This name was not uncommon, and appears on ancient inscriptions.

ထုံးတမ်းစဉ်လာအရ စတီဖန်နှင့် ဖိလိပ္ပုတို့သည် ခရစ်တော်ပေါ်ထွန်းလာပြီဟု မြို့ရွာတိုင်းသို့ သွားရောက်ကြေညာရန် ရွေးချယ်ခံရသော ခုနစ်ဆယ်ဦးထဲတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည် (လုကာ ၁၀:၁-၁၁)။ ၎င်းတို့၏ ဓမ္မအမှုသည် ဆမာရီယာတွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည် (လုကာ ၁၀:၁ ကို ကြည့်ပါ)။ ဟယ်လင်နစ်စတစ်ဂျူးများသည် ပါလသတိုင်းဂျူးများထက် ဆမာရီယာတွင် ပိုမိုလက်ခံခံရဖွယ်ရှိပြီး၊ ၎င်းကြောင့် ဖိလိပ္ပုကို ဆမာရီယာသို့ ဧဝံဂေလိဆရာအဖြစ် စေလွှတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်နိုင်သည် (တမန်တော် ၈:၅)။

Tradition has it that Stephen and Philip were both of the Seventy, sent into every city and village to announce that the Messiah had come (Luke 10:1–11). It is possible that Samaria was the scene of their ministry (see on Luke 10:1). Hellenistic Jews were probably better received in Samaria than were Palestinian Jews, and this might account for the sending of Philip as an evangelist to the Samaritans (Acts 8:5).

ဖိလိပ္ပု။ ဂရိဘာသာဖြင့် “ဖိလိပ္ပို့စ်”၊ “မြင်းချစ်သူ” (မာကု ၃:၁၈ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤအမည်သည် တစ်ဆယ့်နှစ်ပါးသောသူတစ်ဦး၏အမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဟေရုဒ်ကြီး၏ သားနှစ်ဦး၏အမည်လည်းဖြစ်သည်။ ယခင်ရာစုနှစ်များတွင် မက်ဆီဒိုးနီးယားအုပ်ချုပ်ရေးအိမ်တော်တွင် ဤအမည်သည် ထူးခြားခဲ့သည်။ ဖိလိပ္ပု၏ ယခင်ရာဇဝင်နှင့်ပတ်သက်၍ မည်သည့်အချက်အလက်မျှ မသိရဘဲ၊ ခုနစ်ဆယ်ဦးထဲတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်ဟူသော ထုံးတမ်းစဉ်လာသာရှိသည် (အထက်တွင် “စတီဖန်” အောက်တွင် ကြည့်ပါ)။ ရှင်ပေါလ်သည် ဖိလိပ္ပုကို ကဆဲရိယာတွင် လည်ပတ်ခဲ့သည် (တမန်တော် ၂၁:၈)၊ ၎င်းသည် ထိုနေရာတွင် ဘုရားကျောင်း၏ ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးအဖြစ် ကာလရှည်ထမ်းဆောင်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ရှင်ပေါလ်လည်ပတ်စဉ်တွင် ဖိလိပ္ပုတွင် အရွယ်ရောက်ပြီးသမီးလေးဦးရှိခဲ့သည်က သူသည် ခန့်အပ်ချိန်တွင် အိမ်ထောင်ပြုထားပြီးဖြစ်သည်ဟု ညွှန်ပြသည်။

Philip. Gr. Philippos, “lover of horses” (see on Mark 3:18). The name was also that of one of the Twelve and of two of Herod the Great’s sons. It was frequent in the ruling house of Macedonia in previous centuries. Nothing is known of Philip’s previous history, there being only the tradition that he had belonged to the Seventy (see above, under “Stephen”). Paul visited him in Caesarea (Acts 21:8), and he was probably long a leader of the church there. That Philip had four grown daughters at the time of Paul’s visit suggests that he was already married at the time of his appointment.

ပရိုခိုးရပ်စ်၊ နီကာနော၊ တီမုန်၊ ပါမီနပ်စ်။ ဤလေးဦးနှင့်ပတ်သက်၍ မည်သည့်အချက်အလက်မျှ မသိရဘဲ၊ ထင်ကြေးပေးရန်အတွက်လည်း မည်သည့်အချက်မျှ မရှိပါ။

Prochorus, and Nicanor, and Timon, and Parmenas. Of these four nothing is known, nor is there anything upon which to build a conjecture.

နီကိုလပ်စ်။ ဂရိဘာသာဖြင့် “နီကိုလော့စ်”၊ “လူထု၏ဆရာ”။ ဤသည်မှာ မည်သည့်ဂျူးမဟုတ်သော ခရစ်ယာန်တစ်ဦး၏ မှတ်တမ်းတင်ထားသော ပထမဆုံးအမည်ဖြစ်သည်။

Nicolas. Gr. Nikolaos, “master of the people.” The first non-Jewish Christian whose name is recorded.

ဂျူးဘာသာသို့ ပြောင်းလာသူ။ နီကိုလပ်စ်သည် “ဖြောင့်မတ်ခြင်း၏ပြောင်းလာသူ” ဖြစ်ဖွယ်ရှိပြီး၊ ဂျူးဘာသာကို အပြည့်အဝလက်ခံထားသူဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် သူသည် ဂျူးဘာသာတွင် ကောင်းစွာအခြေတည်ထားသူဖြစ်သည်။ အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၆၂ ကို ကြည့်ပါ။ နီကိုလပ်စ်သည် နီကိုလဲတန်ဂိုဏ်းကို တည်ထောင်သူဖြစ်သည်ဟူသော ထုံးတမ်းစဉ်လာနှင့်ပတ်သက်၍ အတွဲ ၆၊ စာမျက်နှာ ၅၈၊ ဗျာဒိတ် ၂:၁၅ ကို ကြည့်ပါ။

Proselyte. Doubtless Nicolas was a “proselyte of righteousness,” one who had completely accepted Judaism. As such he would be well grounded in the Jewish religion. See Vol. V, p. 62. Regarding the tradition that this Nicolas was a founder of the sect of the Nicolaitans see Vol. VI, p. 58; see on Rev. 2:15.

အန်တီအုတ်။ ဤဆီးရီးယားမြို့သည် ဂျူးလူမျိုးများစွာနှင့်အတူ ပါလသတိုင်းနှင့် နီးကပ်စွာဆက်နွယ်မှုရှိသည်။ ဟေရုဒ်ကြီးသည် ၎င်း၏ပင်မလမ်းတစ်လျှောက် ခမ်းနားထည်ဝါသော ကိုလိုနိတ်တစ်ခုကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ နီကိုလပ်စ်သည် အန်တီအုတ်မှလာသူဖြစ်သည်ဟူသော အချက်သည် ခရစ်ယာန်များသည် ၎င်းတို့၏အမည်ကို ရရှိခဲ့သောနေရာ (အခန်း ၁၁:၂၆) ဖြစ်သောကြောင့် အထူးစိတ်ဝင်စားဖွယ်ဖြစ်သည်။ ထိုမြို့သည် နောက်ပိုင်းတွင် အစောပိုင်းခရစ်ယာန်သာသနာပြုလုပ်ငန်း၏ ဌာနချုပ်ဖြစ်လာခဲ့သည် (အခန်း ၁၁:၁၉ ကို ကြည့်ပါ)။

Antioch. This Syrian city, with its many Jews, had close ties with Palestine. Herod the Great had built a splendid colonnade along the whole length of its main street. Special interest attaches to the fact that Nicolas came from Antioch, since it is the place where Christians received their name (ch. 11:26). The city later became the headquarters for the early missionary work of the church (see on ch. 11:19).

၆. ၎င်းတို့အား ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ စစ်ဆေးခြင်း၊ သင်ကြားခြင်း၊ နှင့် သင့်လျော်သောခန့်အပ်ခြင်းအတွက် ဖြစ်နိုင်သည်။

6. Whom they set. Probably for examination, instruction, and of course for ordination.

ဆုတောင်းခဲ့သည်။ ဂရိဘာသာတွင် တမန်တော်များသည် ရွေးချယ်ခံရသော ခုနစ်ဦးအပေါ် လက်တင်မပြီးမီ ဆုတောင်းခဲ့ကြသည်မှာ ရှင်းလင်းသည်။ အစောပိုင်းခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းသည် ဆုတောင်းခြင်းမပြုဘဲ မည်သည့်အရေးကြီးသောခြေလှမ်းကိုမျှ မလှမ်းခဲ့ပါ (အခန်း ၁:၁၄, ၂၄; ၂:၄၂ ကို ကြည့်ပါ)။

Prayed. The Greek makes clear that it was the apostles who prayed before laying their hands on the seven chosen men. The early church took no major step without first praying (see on ch. 1:14, 24; 2:42).

လက်တင်ခြင်း။ ဤသည်မှာ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ပထမဆုံးအကြိမ် ဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။ သို့သော် ဓမ္မဟောင်းကျမ်းတွင်၊ ၎င်းသည် ကောင်းချီးပေးခြင်း (ကမ္ဘာဦး ၄၈:၁၃, ၁၄ ကို ကြည့်ပါ)၊ ယဇ်ပုရောဟိတ်များကို သန့်ရှင်းစေခြင်း (တော်လှန်ရာ ၈:၁၀ ကို ကြည့်ပါ)၊ နှင့် ယောရှုကို ခေါင်းဆောင်အဖြစ် အပ်နှံခြင်း (တော်လှန်ရာ ၂၇:၁၈, ၂၃ ကို ကြည့်ပါ) အတွက် အသုံးပြုခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ဤလုပ်ဆောင်မှု၏ အရေးပါမှုသည် သစ္စာရှိဂျူးများအတွက် မထူးခြားပါ။ ခရစ်ယာန်များအတွက်၊ သခင်ယေရှုသည် လက်တင်ခြင်းဖြင့် မကြာခဏဆိုသလို နာမကျန်းသူများကို ကုသပေးခဲ့သည် (မာကု ၆:၅; လုကာ ၄:၄၀; ၁၃:၁၃; မာကု ၁၆:၁၈ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ ထိုနည်းတူ၊ ကလေးများကို ကောင်းချီးပေးခဲ့သည် (မဿဲ ၁၉:၁၅)။ ထို့ကြောင့် တမန်တော်များသည် ခုနစ်ဦးကို ကောင်းချီးပေးရန်နှင့် အပ်နှံရန်အတွက် လက်တင်ခြင်းနည်းလမ်းကို အသုံးပြုရန် ကောင်းသောနည်းဥပဒေရှိခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ဤနည်းလမ်းကို ဆက်လက်အသုံးပြုခဲ့သည်၊ တမန်တော် ၈:၁၇; ၁၃:၃; ၁၉:၆ တွင် မြင်တွေ့နိုင်သည်။ တမန်တော်ဘုရားကျောင်းတွင် ဓမ္မအမှုအတွက် ခန့်အပ်ရာတွင် လက်တင်ခြင်းကို အသုံးပြုခဲ့သည် (၁ တိမောသေ ၄:၁၄; ၅:၂၂; ၂ တိမောသေ ၁:၆)။ ဟေဗြဲ ၆:၂ မှ ဤအလေ့အကျင့်သည် ဘုရားကျောင်းအုပ်ချုပ်ရေးတွင် လက်ခံထားသောလုပ်ထုံးလုပ်နည်းဖြစ်လာသည်ဟု ထင်ရသည်။ ၎င်းသည် သခင်ယေရှုနှင့် လက်တင်ခံရသူအကြား နီးကပ်သော ဝိညာဉ်ရေးဆက်နွယ်မှုကို ဆိုလိုသင့်သည် (AA ၁၆၁, ၁၆၂)။

Laid their hands. This is the first mention of the act in the NT. In the OT, however, it had already been used for the act of blessing (see on Gen. 48:13, 14), in the consecration of the priests (see on Num. 8:10), and in the dedication of Joshua to leadership (see on Num. 27:18, 23). The significance of the act was therefore not unknown to the faithful Jew. To the Christian there was added import in that the Master often healed the sick by laying His hands on them (Mark 6:5; Luke 4:40; 13:13; cf. Mark 16:18). Similarly, He blessed the children (Matt. 19:15). The apostles, then, had good precedent for blessing and dedicating the seven by the laying on of hands. They continued to use this method in similar situations, as may be seen in Acts 8:17; 13:3; 19:6. In the apostolic church hands were laid on men in ordination to the ministry (1 Tim. 4:14; 5:22; 2 Tim. 1:6). It appears from Heb. 6:2 that the practice crystallized into an accepted procedure in church polity. It should signify a close spiritual connection between the Lord and the one on whom the hands are laid (AA 161, 162).

၇. တိုးပွားလာသည်။ ယင်းထက် “ဆက်လက်တိုးပွားနေသည်” ဟူ၍ ဖြစ်ပြီး၊ တဖြည်းဖြည်းနှင့် စဉ်ဆက်မပြတ် တိုးပွားမှုကို ညွှန်ပြသည်။ ဤဖော်ပြချက်သည် နောက်ပိုင်းအပိုဒ်တွင် ဖော်ပြထားသော ဂဏန်းအရ တိုးပွားမှုထက် ပိုမိုပါဝင်သည်။ ဘုရားသခင်၏စကားသည် တိုးပွားလာခဲ့သည်။ ဤနေရာတွင် “ဘုရားသခင်၏စကား” သည် တမန်တော်များမှ ဖော်ပြထားသော ခရစ်တော်၏သွန်သင်ချက်များကို ရည်ညွှန်းသည်။ နောက်ပိုင်းအခန်းကါးများအရ ခုနစ်ဦးသည် သင်ကြားရေးလုပ်ငန်းတွင် တက်ကြွစွာပါဝင်ခဲ့ကြသည်။ ဒီခင်များနှင့် အထူးသဖြင့် စတီဖန်၏လုပ်ဆောင်မှုသည် ခရစ်ယာန်ကြေညာချက်၏ သိသာထင်ရှားသော ချဲ့ထွင်မှုနှင့် ဖွံ့ဖြိုးမှုကို အမှတ်အသားပြုသည် (အခန်း ၆:၈; ၈:၅)။

7. Increased. Rather, “kept increasing,” indicating gradual but continuous growth. The statement implies more than the numerical increase mentioned in the next clause. It was the word of God that increased. The “word of God” here refers to the teachings of Christ as set forth by the apostles. Subsequent verses show that the seven were active in the work of teaching. The work of the deacons, and especially Stephen, marks a definite expansion and development of the Christian proclamation (see ch. 6:8; 8:5).

တပည့်များ၏ အရေအတွက်။ ဘုရားကျောင်း၏တိုးတက်မှုသည် ထူးခြားခဲ့သည်- “ဤသူများကို ထပ်ပေါင်းထည့်ခဲ့သည် … သုံးထောင်ခန့်သော ဝိညာဉ်များ” (အခန်း ၂:၄၁)၊ “သခင်သည် နေ့စဉ်ဘုရားကျောင်းသို့ ထပ်ပေါင်းထည့်ခဲ့သည်” (အခန်းကါး ၄၇)၊ “ယုံကြည်သူများစွာ … ယုံကြည်ခဲ့ကြသည်၊ … ငါးထောင်ခန့်” (အခန်း ၄:၄)၊ “ယုံကြည်သူများကို ထပ်မံထပ်ပေါင်းထည့်ခဲ့သည်” (အခန်း ၅:၁၄)။ ယခုအခါ ဂျေရုဆလင်တွင် ဘုရားကျောင်းအဖွဲ့ဝင်များ၏ အရေအတွက်သည် “အလွန်များပြားစွာ တိုးပွားလာသည်”။

Number of the disciples. The growth of the church had been extraordinary: “These were added … about three thousand souls” (ch. 2:41); “the Lord added to the church daily” (v. 47); “many of them … believed; … about five thousand” (ch. 4:4); “believers were the more added” (ch. 5:14). Now the number of church members is “multiplied in Jerusalem greatly.”

ယဇ်ပုရောဟိတ်များစည်းဝေးခြင်း။ ဤတွင်ဖော်ပြထားသောအချက်သည် အရေးကြီးသည်။ သိရသလောက် ခရစ်တော်၏ နောက်လိုက်ခံများထဲတွင် ယဇ်ပုရောဟိတ်များမပါဝင်ခဲ့ပြီး အစောပိုင်းသာသနာဝင်များထဲတွင်လည်း ယဇ်ပုရောဟိတ်တစ်ဦးတစ်ယောက်မျှ အမည်မဖော်ပြထားခဲ့ပါ။ တမန်တော်များနှင့် ဒီခင်များ၏ ပြတ်သားသော ဟောပြောချက်များသည် ယဇ်ပုရောဟိတ်အားလုံး၏ ပြင်းထန်သောရန်ငြိုးဖွဲ့မှုကို နှိုးဆွပေးလိမ့်မည်ဟု ထင်မှတ်ရသည်။ ထို့ပြင် ယဇ်ပုရောဟိတ်များစွာသည် ရန်ငြိုးဖွဲ့သူများဖြစ်လာခဲ့သည်မှာ မလွဲမသွေပင်ဖြစ်သည်။ သို့သော် သန္တာန်တန်ခိုး၏အားဖြင့် ထိုသို့ဟောပြောခြင်းသည် ယဇ်ပုရောဟိတ် “များစွာသောအုပ်စု” ကို ခရစ်တော်ထံသို့ ဆွဲဆောင်ခဲ့သည်။

Company of the priests. The fact here stated is significant. As far as is known, none of Christ’s immediate followers was a priest, and no priest is named among the early converts. One would have expected that some of the plain speaking of the apostles and deacons would have aroused the bitter enmity of all the priests. And doubtless many of them did become hostile. But under the power of the Holy Spirit, such preaching drew “a great company” of them to Christ.

အလိုတော်နာခံခြင်း။ ယဇ်ပုရောဟိတ်များ၏ ဆက်လက်ပြီး အဆက်မပြတ်သာသနာဝင်လာမှုကို ဖော်ပြရန် “ဆက်လက်နာခံနေသည်” ဟူသောစကားကို အသုံးပြုထားသည်။ လိုအပ်သောနာခံမှုအတွက် အခန်း ၅:၃၂ ကိုကြည့်ပါ။

Obedient. Rather, “kept being obedient,” suggesting a continual flow of priestly converts. For the obedience necessary see on ch. 5:32.

ယုံကြည်ခြင်း။ “ယုံကြည်ခြင်းကို နာခံသည်” ဟူသောစကားစုကို အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုရာတွင် ထင်မြင်ချက်များကွဲပြားသည်။ ရည်မှန်းချက်ရှုထောင့်မှကြည့်လျှင် “ယုံကြည်ခြင်း” သည် ယဇ်ပုရောဟိတ်များက သဘောတူလက်ခံပြီး ၎င်းတို့၏ဘဝများကို စည်းကမ်းထိန်းသိမ်းစေသော ခရစ်ယာန်အယူဝါဒတစ်ခုလုံးကို ရည်ညွှန်းသည်ဟု ယူဆသည် (ဥပမာ၊ တမန်တော် ၁၃:၈; ၁၄:၂၂; ၁၆:၅; ဂလာတိ ၁:၂၃ ကိုကြည့်ပါ)။ သို့သော် မှတ်ချက်ပေးသူများစွာက “ယုံကြည်ခြင်း” သည် ၎င်း၏အတွင်းစိတ်ခံစားမှုအဓိပ္ပာယ်ဖြင့်သုံးထားပြီး လုကာသည် ယဇ်ပုရောဟိတ်များက “ယေရှုခရစ်ကို ယုံကြည်ခြင်း” ကိုပြသသည်ဟု ပြောဆိုနေသည်ဟု ယုံကြည်ကြသည်။ ဤအချက်သည် ဓမ္မသစ်ကျမ်း၏ ယေဘုယျအသုံးပြုမှုနှင့် ကိုက်ညီသည် (ဥပမာ၊ တမန်တော် ၂၄:၂၄; ရောမ ၁:၅; ၁၆:၂၆; ဂလာတိ ၃:၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ထိုသို့သောယုံကြည်ခြင်းသည် ခရစ်ယာန်အယူဝါဒကို လက်ခံပြီး၊ ထိုအယူဝါဒသည် လူတို့အား ယေရှု၌ ဉာဏ်ရည်ထက်မြက်သောယုံကြည်ခြင်းကို ပြသနိုင်စေသည်။ ရောမ ၁:၅ ကိုနှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။

Faith. Opinion is divided about the correct interpretation of the phrase “obedient to the faith.” The objective view holds that “faith” refers to the body of Christian doctrine to which the priests gave their assent and by which they ordered their lives (cf. Acts 13:8; 14:22; 16:5; Gal. 1:23). Many commentators, however, believe that “faith” is here used in its subjective sense, and that Luke is speaking of the priests displaying “faith in Jesus Christ.” This harmonizes with general NT usage (cf. Acts 24:24; Rom. 1:5; 16:26; Gal. 3:2). Such faith embraces Christian doctrine, for it is such doctrine that enables men to display an intelligent faith in Jesus. Compare on Rom. 1:5.

ယုံကြည်ခြင်းနှင့် တန်ခိုးပြည့်စုံသည်။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “ကျေးဇူးတော်နှင့် တန်ခိုးပြည့်စုံသည်” ဟူသောဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံသည်၊ သို့သော် အခန်း ၆:၅ တွင် စတီဖန်သည် “ယုံကြည်ခြင်းပြည့်စုံသူ” ဟုဖော်ပြထားသည်။ “ကျေးဇူးတော်” သည် ဘုရားသခင်၏ဂုဏ်တော်သာမက (ယောဟန် ၁:၁၄, ၁၆ ကိုကြည့်ပါ) စတီဖန်သည် ဧဝံဂေလိသတင်းကောင်းကို တင်ပြရာတွင် ပြသသော စိတ်နှလုံး၏ ကျေးဇူးနှင့်အလှတရားလည်းဖြစ်သည် (လုကာ ၄:၂၂ ကိုကြည့်ပါ)။ “တန်ခိုး” သည် အံ့ဖွယ်အမှုများပြီးမြောက်စေသောတန်ခိုးဖြစ်သည်။ စတီဖန်သည် တမန်တော်ဆယ်နှစ်ပါးကဲ့သို့ သန္တာန်၏ဆုကျေးဇူးများကို အပြည့်အဝပိုင်ဆိုင်ထားပုံရသည်။

8. Full of faith and power. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading “full of grace and power,” although v. 5 states that Stephen was “full of faith.” The “grace” was not only the divine attribute (cf. on John 1:14, 16) but the grace and beauty of spirit with which he presented the gospel message (cf. Luke 4:22). The “power” was that of working miracles. It appears that Stephen had as full a possession of the gifts of the Spirit as had the Twelve.

အံ့ဖွယ်နှင့်နိမိတ်လက္ခဏာများ။ သို့မဟုတ် “အံ့ဖွယ်နှင့်နိမိတ်များ” (အခန်း ၂:၁၉ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤအံ့ဖွယ်အမှုများသည် စတီဖန်ပြည့်စုံသောတန်ခိုးကို သက်သေပြသည်။ စတီဖန်သည် ဒီခင်အဖြစ်ခန့်အပ်ခံရပြီးနောက် အာဇာနည်အဖြစ်သေဆုံးသည်အထိ မည်မျှကာလရှိခဲ့သည်ကို မသိရသော်လည်း၊ ၎င်းသည် သိပ်မကြာလှပေ။

Wonders and miracles. Or, “wonders and signs” (see on ch. 2:19). These miracles demonstrated the power with which Stephen was filled. There is no way of knowing how long a time passed between Stephen’s ordination as a deacon, and his martyrdom, but it could not have been long.

၉ ထခြင်း။ အခန်း ၅:၁၇ ကိုကြည့်ပါ။

9. Arose. See on ch. 5:17.

ယူဒဘုရားကျောင်း။ အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၆, ၅၇ ကိုကြည့်ပါ။ ယူဒဘုရားကျောင်းတစ်ခုကို အရွယ်ရောက်သူ ၁၀ ဦးဖြင့် တည်ထောင်နိုင်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် တိဗက်ရှိ ယူဒဘုရားကျောင်း ၁၂ ခုရှိခဲ့ပြီး၊ ရိုးရာအဆိုအရ ယေရုရှလင်တွင် ၄၈၀ ခုရှိသည်ဟု ချဲ့ကားဖော်ပြထားသည်။ ဤနောက်ဆုံးဂဏန်းသည် ယုံကြည်စိတ်ချရခြင်းမရှိသော်လည်း၊ မြို့တော်တွင် ယူဒဘုရားကျောင်းများစွာရှိသည်ကို အနည်းဆုံးဖော်ပြသည်။

Synagogue. See Vol. V, pp. 56, 57. A synagogue could be founded by ten adults. At a later time there were 12 synagogues in Tiberias, and tradition, with great exaggeration, assigned 480 to Jerusalem. Unreliable as this last figure may be, it at least suggests the great number in the capital city.

လစ်ဘာတိုင်း။ ဤကျမ်းပိုဒ်သည် “လစ်ဘာတိုင်းယူဒဘုရားကျောင်း” ကို ဖွဲ့စည်းထားသော ယူဒလူမျိုး၏မူလဇာစ်မြစ်နှင့်ပတ်သက်၍ မရေရာပါ။ ဤကျမ်းပိုဒ်ကို “လစ်ဘာတိုင်း၊ ဆိုင်ရင်းနှင့် အလက်ဇန္ဒြီးယားများဟု ခေါ်သော ယူဒဘုရားကျောင်း” ဟုဘာသာပြန်နိုင်သည်။ ၎င်းသည် ယူဒဘုရားကျောင်းတစ်ခုတည်းသာရှိပြီး၊ ၎င်း၏ဝတ်ပြုသူအချို့သည် လွတ်မြောက်သူများဖြစ်ပြီး အခြားသူများမှာ ဆိုင်ရင်းနှင့် အလက်ဇန္ဒြီးယားမှဖြစ်သည်ဟု ဆိုလိုနိုင်သည်။ သို့သော် ဤဘာသာပြန်ဆိုမှုကို လစ်ဘာတိုင်းများသာဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသော ယူဒဘုရားကျောင်းဖြစ်ပြီး၊ ဖော်ပြထားသော အခြားသူများသည် ယူဒဘုရားကျောင်းမဖွဲ့စည်းထားသော ယူဒလူမျိုးအုပ်စုများဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့၏မူလဒေသများအလိုက် ခွဲခြားထားသည်ဟုလည်း နားလည်နိုင်သည်။ ဤဘာသာပြန်ဆိုမှုများထဲမှ တစ်ခုခုမှန်ကန်ပါက၊ လစ်ဘာတိုင်းများသည် ဘီစီ ၆၃ တွင် ပုံပေါမှ ပါလက်စတိုင်းမှ ရောမသို့ ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်ခံရသော ယူဒလူမျိုး၏ သားစဉ်မြေးဆက်များဖြစ်နိုင်ပြီး၊ နောက်ပိုင်းတွင် ၎င်းတို့၏ဖမ်းဆီးသူများက လွတ်မြောက်သူများ (လစ်ဘာတီနီ) အဖြစ်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

Libertines. The present passage is ambiguous in regard to the origin of the Jews who made up “the synagogue of the Libertines.” The passage may be translated: “the synagogue called [the synagogue] of the Libertines and of the Cyrenians and of the Alexandrians.” This may imply that there was only one synagogue, some of whose worshipers were freedmen, the others from Cyrene and Alexandria. However, this translation may be understood to mean that the synagogue was composed only of Libertines, and that the others mentioned were groups of Jews not organized as synagogues but classified by their places of origin. If either interpretation of this translation is correct, the Libertines may have been the children of Jews who had been carried captive from Palestine to Rome by Pompey in 63 b.c., and who had later been made freedmen (libertini) by their captors.

သို့သော် ဤကျမ်းပိုဒ်၏ နောက်ထပ်ဘာသာပြန်ဆိုမှုတစ်ခုမှာ “ဆိုင်ရင်းနှင့် အလက်ဇန္ဒြီးယားမှ လစ်ဘာတိုင်းဟု ခေါ်သော ယူဒဘုရားကျောင်း” ဟုဖြစ်နိုင်သည်။ ၎င်းသည် ဤယူဒဘုရားကျောင်းကို ဖွဲ့စည်းထားသော လစ်ဘာတိုင်းများသည် ဆိုင်ရင်းနှင့် အလက်ဇန္ဒြီးယားမှ လာသူများဖြစ်သည်ဟု ဖော်ပြပြီး၊ ၎င်းဒေသများတွင် ယူဒလူဦးရေများစွာရှိသည်။

However, another translation of this passage is possible: “the synagogue called [the synagogue] of the Libertines, both of Cyrenians and of Alexandrians.” This would identify the Libertines who made up this synagogue as coming from Cyrene and Alexandria, both localities in which there was an unusually large Jewish population.

ရှေးဟောင်းသုတေသနအထောက်အထားများအရ အေဒီ ၇၀ မတိုင်မီ ယေရုရှလင်တွင် ဟယ်လီနစ်ယူဒလူမျိုးများအတွက် အထူးသီးသန့်အသုံးပြုရန် ယူဒဘုရားကျောင်းတစ်ခုရှိခဲ့သည်။ ယေရုရှလင်တွင် ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သော ဂရိစာသားတစ်ခုတွင် သိအိုဒတ်စ်အမည်ရှိသူတစ်ဦးက ယူဒဘုရားကျောင်းတစ်ခုတည်ဆောက်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် ပြည်ပနှင့်ဆက်သွယ်ထားသော ယူဒလူမျိုးများအတွက် အထူးရည်ရွယ်ထားသည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ စာသားမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်-

Archeological evidence indicates that there was at least one synagogue in Jerusalem before a.d. 70 that was specifically for the use of Hellenistic Jews. A Greek inscription has been discovered in Jerusalem telling of the construction of a synagogue by a certain Theodotus, which was intended particularly for the use of Jews from the Dispersion. The inscription reads as follows:

“သိအိုဒတ်စ်၊ ဗက်တီနပ်စ်၏သား၊ ယဇ်ပုရောဟိတ်နှင့် ယူဒဘုရားကျောင်းအုပ်ချုပ်သူ၊ ယူဒဘုရားကျောင်းအုပ်ချုပ်သူ၏သား၊ ယူဒဘုရားကျောင်းအုပ်ချုပ်သူ၏မြေး၊ ပညတ်တော်ဖတ်ရှုရန်နှင့် ပညတ်များသင်ကြားရန်အတွက် ယူဒဘုရားကျောင်းတည်ဆောက်ခဲ့ပြီး၊ ဧည့်သည်တော်အဆောင်၊ အခန်းများ၊ ရေပေးဝေမှုများကို ပြည်ပကလာသူများ၏လိုအပ်ချက်အတွက် တည်ဆောက်ခဲ့သည်၊ ဤယူဒဘုရားကျောင်းကို ၎င်း၏ဘိုးဘေးများ၊ အကြီးအကဲများနှင့် ဆီမိုနိုက်ဒစ်တို့က တည်ထောင်ခဲ့သည်”

“Theodotus, [son of] Vettenus, priest and ruler of the synagogue, son of a ruler of the synagogue, grandson of a ruler of the synagogue, built the synagogue for reading of the Law and for teaching of the commandments, and the guest-chamber, and the rooms, and the water supplies, for a lodging for those who have need from foreign lands, which [synagogue] his fathers and the elders and Simonides founded”

(အာဒေါ့ဖ်ဒိစ်မန်း၊ ရှေးဟောင်းအရှေ့မှအလင်းရောင်၊ စာမျက်နှာ ၄၃၉–၄၄၁ ကိုကြည့်ပါ)။

(see Adolf Deissmann, Light From the Ancient East, pp. 439–441).

ဤယူဒဘုရားကျောင်းသည် ဤကျမ်းပိုဒ်တွင်ဖော်ပြထားသော လစ်ဘာတိုင်းယူဒဘုရားကျောင်းဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြရန်မဖြစ်နိုင်သော်လည်း၊ ဤစာသားသည် စတီဖန်နှင့်ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားခဲ့သော ဟယ်လီနစ်ယူဒဘုရားကျောင်းတစ်ခုထဲမှတစ်ခုဖြစ်သည်ကို သက်သေပြသည်။

Although it cannot be proved, it is possible that this synagogue was that of the Libertines mentioned in the present passage. Whether this is true or not, the inscription witnesses to the existence of such a Hellenistic synagogue in Jerusalem as the one with whose members Stephen came into conflict.

ဆိုင်ရင်း။ “ဆိုင်ရင်းမှလူများ” ဟုဖြစ်သည်။ ဆိုင်ရင်းတွင် ယူဒလူဦးရေများစွာရှိပြီး၊ ၎င်းသည် အီဂျစ်နှင့် ကာသိဂျမြောက်ပိုင်းကမ်းရိုးတန်းတွင်ရှိသည်။ ဂျိုးဇီဖပ်စ်က ဂန္တဝင်ဘူမိဗေဒပညာရှင် စထရာဘိုကို ကိုးကားရင်း ဆိုင်ရင်းပြည်နယ်တွင် လူဦးရေအတန်းလေးမျိုးရှိပြီး၊ ယူဒလူမျိုးများသည် ၎င်းတို့ထဲမှတစ်မျိုးဖြစ်သည်ဟု ဖော်ပြသည် (ဂျိုးဇီဖပ်စ်၊ ရှေးဟောင်းသမိုင်း xiv. ၇. ၂ [၁၁၅])။ ဆိုင်ရင်းယူဒလူမျိုးများသည် ယေရုရှလင်ရှိ ဗိမာန်တော်သို့ ရက်ရောစွာပေးပို့သော လက်ဆောင်များကြောင့် ထင်ရှားခဲ့ပြီး၊ အော်ဂတ်စတပ်စ်ဘုရင်ထံသို့ ၎င်းတို့၏လက်ဆောင်များကို ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများက ကြားဖြတ်တားဆီးရန်ကြိုးစားသည့် အခွန်မမှန်ကန်မှုများမှ ကာကွယ်ရန် အယူခံဝင်ခဲ့သည် (ဂျိုးဇီဖပ်စ်၊ ရှေးဟောင်းသမိုင်း xvi. ၆. ၅)။ ခရစ်တော်၏လက်ဝါးကပ်တိုင်ကို ထမ်းပိုးခဲ့သော ဆိုင်ရင်းမှဆီမွန်သည် ထိုသို့သောယူဒလူမျိုးဖြစ်ပုံရသည် (မဿဲ ၂၇:၃၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ဆိုင်ရင်းယူဒလူမျိုးများသည် ပင်တေကုတ္တေပွဲတော်တွင် ပါဝင်ခဲ့သည် (တမန်တော် ၂:၁၀)၊ ထို့ပြင် ဆီးရီးယားနိုင်ငံ အန္တိအုတ်မြို့တွင် တပါးအမျိုးသားများထံ ဧဝံဂေလိသတင်းကောင်းဟောပြောသူများအဖြစ် ဖော်ပြထားသည် (အခန်း ၁၁:၂၀)။

Cyrenians. Rather, “of the Cyrenians.” There was a large Jewish population at Cyrene, on the north coast of Africa, between Egypt and Carthage. Josephus (Antiquities xiv. 7. 2 [115]) quotes Strabo, the classical geographer, as stating that there were four classes of citizens in the state of Cyrene, of which the Jews were one. The Cyrenian Jews had been noted for the generous gifts they sent to the Temple in Jerusalem, and had appealed to Augustus Caesar for protection against irregularities in the taxes imposed by governors of the province who had tried to intercept their gifts (ibid. xvi. 6. 5). Simon of Cyrene, who carried Christ’s cross, apparently was such a Jew (see on Matt. 27:32). Cyrenian Jews were present at Pentecost (Acts 2:10), and such Jews are mentioned as preaching the gospel to Gentiles in Antioch in Syria (ch. 11:20).

အလက်ဇန္ဒြီးယား။ “အလက်ဇန္ဒြီးယားမှလူများ” ဟုဖြစ်သည်။ ယေရုရှလင်နှင့် ရောမမြို့များမှလွဲ၍ အင်ပါယာ၏မည်သည့်မြို့တွင်မျှ ယူဒလူမျိုးများသည် အလက်ဇန္ဒြီးယားမြို့ထက် ပိုမိုကြီးမားပြီး သြဇာညောင်းသည်မရှိပေ (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၉ ကိုကြည့်ပါ)။ တမန်တော်များခေတ်တွင် ထိုမြို့၏ ယူဒလူဦးရေသည် ၁၀၀,၀၀၀ ခန့်ရှိသည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။ ၎င်းတို့သည် မြို့၏ခရိုင်ငါးခုအနက် တစ်ခုဖြစ်သော ၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်ခရိုင်တစ်ခုရှိသည်။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်အကြီးအကဲတစ်ဦးဖြင့် အုပ်ချုပ်ခံရပြီး၊ သီးခြားအုပ်ချုပ်ရေးပြည်နယ်တစ်ခုကဲ့သို့ဖြစ်သည် (ဂျိုးဇီဖပ်စ်၊ ရှေးဟောင်းသမိုင်း xiv. ၇. ၂ [၁၁၇])။ ၎င်းတို့၏ရောမအုပ်ချုပ်သူများက ၎င်းတို့အား နိုင်ငံသားများအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည် (ဂျိုးဇီဖပ်စ်၊ ရှေးဟောင်းသမိုင်း xiv. ၁၀. ၁ [၁၈၈])။ အလက်ဇန္ဒြီးယားတွင် ဓမ္မဟောင်းကျမ်းကို ဂရိဘာသာသို့ ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည် (အတွဲ ၁၊ စာမျက်နှာ ၃၉ ကိုကြည့်ပါ)။ ယူဒဒဿနပညာရှင်နှင့် စာရေးဆရာ ဖီလိုသည် ပထမခရစ်ယာန်ရာစုနှစ်တွင် ထိုမြို့တွင်နေထိုင်ခဲ့ပြီး၊ ထိုမြို့သည် အာပေါလုပ်စ်၏မွေးရပ်မြေလည်းဖြစ်သည် (အခန်း ၁၈:၂၄)။

Alexandrians. Rather, “of the Alexandrians.” Probably in no city of the empire, except Jerusalem and perhaps Rome, were the Jews more numerous and influential than in the city of Alexandria (see Vol. V, p. 59). The Jewish population there at the time of the apostles is estimated at 100,000. They had their own quarter, made up of one of the five districts into which the city of Alexandria was divided. They were governed by an ethnarch of their own (Josephus Antiquities xiv. 7. 2 [117]), as though they constituted an autonomous republic. Their Roman rulers recognized them as citizens (ibid. 10. 1 [188]). It was in Alexandria that the OT had been translated into the Greek language (see Vol. I, p. 39). Philo, the Jewish philosopher and writer, lived there during the first Christian century, and the city was also the birthplace of Apollos (ch 18:24).

စီလီစီယာ။ အာရှမိုင်နာ၏ အရှေ့တောင်ထောင့်တွင်တည်ရှိပြီး၊ တာရှုမြို့သည် ၎င်း၏အဓိကမြို့များထဲမှတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ စီလီစီယာသည် ရှောလု၏မွေးရပ်မြေဖြစ်သည်။ ဤနေရာတွင် ယူဒလူမျိုးများစွာနေထိုင်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် အန်တိုကပ်စ်မဟာကြီးက အာရှမိုင်နာသို့ မိသားစု ၂,၀၀၀ ခေါ်ဆောင်လာခဲ့သူများ၏ သားစဉ်မြေးဆက်များဖြစ်သည် (ဂျိုးဇီဖပ်စ်၊ ရှေးဟောင်းသမိုင်း xii. ၃. ၄ [၁၄၉, ၁၅၀])၊ ပြည်နယ်၏သစ္စာခံမှုကိုရရှိရန်နှင့် ပြည်နယ်ကာကွယ်ရေးတွင် ကူညီရန်ဖြစ်နိုင်သည်။ အခန်း ၇:၅၈–၆၀ အရ တာရှုမှရှောလုသည် ဤအချိန်တွင် ယေရုရှလင်တွင်ရှိနေသည်မှာ ထင်ရှားပြီး၊ သူသည် စတီဖန်နှင့် အငြင်းအခုံပြုသူများထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်ပုံရသည်။ စတီဖန်၏ပြင်းထန်သောအငြင်းအခုံများသည် ရှောလုကို ပြင်းထန်စွာဆန့်ကျင်မှုသို့ဦးတည်စေခဲ့သော်လည်း၊ သူသည် မသိစိတ်ဖြင့် ၎င်းတို့ထံသို့ ဆွဲဆောင်ခံခဲ့ရသည်ဟု အထောက်အထားရှိသည် (AA ၁၀၁)။

Cilicia. At the southeast corner of Asia Minor, with Tarsus as one of its principal towns, Cilicia was the land of Paul’s birth. Here lived many Jews, descendants of 2,000 families whom Antiochus the Great had brought into Asia Minor (Josephus Antiquities xii. 3. 4 [149, 150]) to secure the allegiance of the province for him, and perhaps to aid in its defense. It is obvious from ch. 7:58–60 that Saul of Tarsus was in Jerusalem at this time, and he seems to have been one of those who disputed with Stephen. Doubtless the strong arguments of Stephen led Saul to biter opposition, although there is evidence that he was unconsciously drawn by them (AA 101).

အာရှ။ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ၎င်းသည် ယခုအာရှမိုင်နာတွင်ရှိသော ရောမပြည်နယ်ကို ရည်ညွှန်းသည်။ ၎င်းတွင် ယခင်လီဒီယာနှင့် အိုင်အိုးနီးယားဟုခေါ်သော နယ်မြေများပါဝင်ပြီး၊ ဧဖက်မြို့သည် အဓိကမြို့ဖြစ်သည်။ အာရှမှယူဒလူမျိုးများသည် ပင်တေကုတ္တေပွဲတော်တွင် ပါဝင်ခဲ့သည် (အခန်း ၂:၉)။ ဤယူဒလူမျိုးများသည် ဗိမာန်တော်၏သန့်ရှင်းမှုကို ခုခံကာကွယ်ရာတွင် ၎င်းတို့၏စိတ်အားထက်သန်မှုကို နောက်ပိုင်းတွင် ပြသခဲ့သည် (အခန်း ၂၁:၂၇)။

Asia. In the NT this refers to the Roman province located in what is now Asia Minor. It included areas that had formerly been known as Lydia and Ionia, with Ephesus as the chief city. Jews of Asia had been present at Pentecost (ch. 2:9). These Jews later demonstrated their zeal in defense of the sacredness of the Temple (ch. 21:27).

အငြင်းအခုံပြုခြင်း။ စကားလုံးအရ “အတူတကွရှာဖွေခြင်း”၊ “မေးခွန်းထုတ်ခြင်း”၊ “အငြင်းအခုံပြုခြင်း” ဟုဖြစ်သည်။ အငြင်းအခုံကို ပြည်ပနှင့်ဆက်သွယ်ထားသော ယူဒလူမျိုးများက စတင်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ဆည်းကပ်မှု၏ဗဟိုမှ ဝေးကွာလေလေ၊ ပို၍စိတ်အားထက်သန်လေလေဖြစ်သောကြောင့်၊ ယေရုရှလင်သို့ရောက်ရှိလာသူများသည် ပြင်းထန်သောဆည်းကပ်မှုစိတ်ဓာတ်ဖြင့်လာခဲ့သည်။ စတီဖန်၏သွန်သင်ချက်များတွင် ယေရုရှလင်ရှိ ဗိမာန်တော်၏ထူးခြားသောဝိညာဉ်ရေးအရေးပါမှုကို လျော့ချသည် သို့မဟုတ် အစားထိုးသည်ဟု ၎င်းတို့ခံစားရစေသောအရာတစ်ခုရှိခဲ့ရမည် (အခန်း ၆:၁၃; ၇:၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်းတို့၏ယူဒဘုရားကျောင်းများမှလာသော အငြင်းအခုံပြုသူများသည် ခရစ်ယာန်များနှင့် ဘာသာရေးဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များကို ဆွေးနွေးရန် ကောင်းစွာပြင်ဆင်ထားကြသည်။

Disputing. Literally, “seeking together,” “questioning,” “disputing.” The dispute was initiated by the Jews of the Dispersion. These were men who had come to Jerusalem in an intense spirit of devotion, for the farther men are from the center of their devotion, the more zealous they sometimes are. There must have been something in the teachings of Stephen that made them feel that he was lessening, if not supplanting, the singular spiritual importance of the Temple in Jerusalem (see on ch. 6:13; 7:1). The disputants, coming from their synagogues, would be well equipped to discuss theological matters with the Christians.

ခုခံနိုင်ခြင်းမရှိ။ စကားလုံးအရ “ဆန့်ကျင်ရန်အားမရှိ” ဟုဖြစ်သည်။ ဤအတွေ့အကြုံသည် ခရစ်တော်က ၎င်း၏နောက်လိုက်များအား ပေးခဲ့သောကတိကို ပြည့်စုံစေသည် (လုကာ ၂၁:၁၅)။

10. Not able to resist. Literally, “were not strong to stand against.” This experience fulfilled Christ’s promise to His followers (Luke 21:15).

ပညာ။ အခန်း ၆:၃ ကိုနှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။ ဧဝံဂေလိကျမ်းများတွင် ပညာသည် သခင်ယေရှုထံသို့ပိုင်ဆိုင်ထားသည်ဟု ဖော်ပြထားသည် (မဿဲ ၁၃:၅၄; လုကာ ၂:၄၀, ၅၂)၊ ထို့ပြင် မဿဲ ၁၂:၄၂ တွင် “ရှောလမုန်၏ပညာ” ကိုပြောဆိုထားသည်။ သို့သော် စတီဖန်သည် လူ့အဖွဲ့အစည်းသစ်တွင် ပညာကို ထူးခြားစွာပိုင်ဆိုင်သည်ဟု ဖော်ပြခံရသည့် ပထမဆုံးဆရာဖြစ်သည်။ လုကာကဲ့သို့ ဂရုတစိုက်ရေးသားသူတစ်ဦးအတွက်၊ ဤစကားလုံးသည် သီးသန့်အဓိပ္ပာယ်ရှိရမည်။ ၎င်းသည် စတီဖန်တွင် အမှန်တရားကို ထင်ရှားစွာမြင်နိုင်သောအမြင်နှင့် ယခင်ကမမြင်ဖူးသောအမှန်တရားများကို ထုတ်ဖော်ပြသနိုင်သောစွမ်းရည်ရှိသည်ကို ဖော်ပြသည်။

Wisdom. Compare on v. 3. In the Gospels, wisdom is ascribed to the Lord (Matt. 13:54; Luke 2:40, 52), and Matt. 12:42 speaks of “the wisdom of Solomon.” But Stephen was the first teacher in the new society to whom wisdom was thus particularly ascribed. With such a careful writer as Luke, the word must have specific significance. It suggests that Stephen possessed a singularly clear vision of truth, and an ability to bring out truths not previously perceived.

ဝိညာဉ်။ ဤနေရာတွင် အဓိကရည်ညွှန်းသည်မှာ စတီဖန်ပြောဆိုရာတွင်ထည့်သွင်းထားသော ဝိညာဉ်လှုံ့ဆော်မှုစွမ်းအင်ဖြစ်သည်။ ဧလိယသ၏ဝိညာဉ်နှင့်တန်ခိုးဖြင့် လုပ်ဆောင်ခဲ့သော နှစ်ခြင်းဆရာယောဟန်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ (လုကာ ၁:၁၇)။

Spirit. The primary reference here is to the inspired energy with which Stephen spoke. Compare with John the Baptist, who worked “in the spirit and power of Elias” (Luke 1:17).

လျှို့ဝှက်စည်းရုံးခြင်း။ ဂရိစကားလုံး “ဟူပိုဘဲလို”၊ “အောက်သို့ထားရန်” ဟုဖြစ်သည်။ ဤစကားလုံးကို တစ်ခါတစ်ရံ လျှို့ဝှက်အေးဂျင့်တစ်ဦးကို ငှားရမ်းခြင်း၊ လှုံ့ဆော်ခြင်း သို့မဟုတ် ညွှန်ကြားခြင်းအတွက် အသုံးပြုသည်။ RSV ဘာသာပြန်ကို “လျှို့ဝှက်စွာ လှုံ့ဆော်သည်” ဟုနှိုင်းယှဉ်ပါ။

11. Suborned. Gr. hupoballō, “to put under.” The word was sometimes used for the act of employing, instigating, or instructing a secret agent. Compare RSV, “they secretly instigated.”

မဿဲ ၁၂:၃၁ တွင် ဘုရားကိုဆဲဆိုသောစကားများကို တွေ့ရသည်။ ထိုစွဲချက်ကို တ၀ံ ၆:၁၃ တွင် ပို၍ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြထားသည်။ ထိုစွဲချက်သည် အမှန်တရားကို ဖီလာဖြစ်အောင် ပြုလုပ်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး၊ ယေရှုအား စွဲချက်တင်ခဲ့သည့်အတိုင်း ဖြစ်သည်။ ယေရှုအား ဘုရားကိုဆဲဆိုသည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့သည် (မဿဲ ၂၆:၆၅ ကိုကြည့်ပါ)၊ အကြောင်းမှာ သူသည် မိမိကိုယ်ကို ဘုရားသခင်၏သားတော်ဟု ခေါ်ဆိုပြီး၊ ဘုရားသခင်နှင့် တန်းတူဖြစ်အောင် ပြုလုပ်ခဲ့သည် (မဿဲ ၂၆:၆၃, ၆၄; ယောဟန် ၅:၁၈)၊ ထို့ပြင် ဗိမာန်တော်ကို “ဖျက်ဆီးမည်” ဟု စွပ်စွဲခဲ့သည် (မဿဲ ၂၆:၆၁)。 ဤစွဲချက်တစ်ခုစီသည် ယေရှုအမှန်တကယ် ပြောခဲ့သောစကားများကို အခြေခံပြီး တည်ဆောက်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ စတီဖင်သည် စွဲချက်များအတွက် အုတ်မြစ်ဖြစ်စေမည့် စကားများကို ပြောခဲ့ဖူးပေမည်။ သူသည် ဗိမာန်တော်၏လိုအပ်မှု ရပ်စဲသွားပြီဟု သင်ကြားခဲ့ဖူးပေမည် (တ၀ံ ၇:၄၈ ကိုကြည့်ပါ)၊ ယေရှုသည် ဆမာရိမိန်းမနှင့် စကားပြောရာတွင် အရိပ်အမြွက်ပြောခဲ့သည့်အတိုင်း (ယောဟန် ၄:၂၁) ဖြစ်သည်။ ဤသို့သောအဆိုသည် ယုဒဘာသာ၏အုတ်မြစ်ကို တိုက်ခိုက်ခြင်းဖြစ်ပြီး၊ ပြင်းထန်သော ဆန့်ကျင်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေမည်ဖြစ်သည်။ ဤသင်ကြားမှုကြောင့် ဆဒ္ဒုကဲများနှင့် ဖာရိဆီများသည် ဆန့်ကျင်ရန် ပူးပေါင်းလာပေမည်။ ဘုရားကိုဆဲဆိုမှုအတွက် ပြစ်ဒဏ်မှာ ကျောက်ခဲနှင့်ပေါက်ပြီး သေဒဏ်ပေးခြင်းဖြစ်သည် (ဝတ်ပြုရာ ၂၄:၁၆)။

Blasphemous words. See on Matt. 12:31. The charge is made more explicit in Acts 6:13. The charge was built on a distortion of truth, as had been that against Jesus. Christ was accused of blasphemy (see on Matt. 26:65) because He called Himself the Son of God, made Himself equal with God (Matt. 26:63, 64; John 5:18), and allegedly threatened to “destroy the temple” (Matt. 26:61). Each of these counts in the indictment was constructed from words that Jesus had actually spoken. Stephen may have said things that seemed to give foundation for the accusations. He may have taught that the need for a temple had ceased (cf. Acts 7:48), even as Jesus had inferred in talking with the woman of Samaria (John 4:21). This would assail the very foundations of Judaism, and would naturally arouse strong opposition. In the face of such a teaching, Sadducees and Pharisees would unite in opposition. Punishment for blasphemy was death by stoning (Lev. 24:16).

မောရှေ။ ဆိုလိုသည်မှာ မောရှေတည်ထောင်ခဲ့သော စည်းမျဉ်းများဖြစ်ပြီး၊ ပဉ္စလကၤာတွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ မောရှေကို ဘုရားသခင်ထက် ဦးစွာဖော်ပြထားသည်ကို သတိပြုပါ။ ဥပဒေလိုက်စားသူများသည် သူတို့၏ဘုရားသခင်ထက် ထုံးတမ်းစဉ်လာများကို ပို၍ဂရုစိုက်ကြသည်။

Moses. That is, the systems that Moses instituted, as recorded in the Pentateuch. Note that Moses is mentioned before God. The legalists were more concerned with their ceremonies than with their God.

၁၂။ လှုံ့ဆော်လှုပ်ရှားစေသည်။ စာသားအရ “ဆူပူအောင် လှုံ့ဆော်သည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤမမှန်ကန်သောစွဲချက်များဖြင့် စတီဖင်သည် အံ့ဖွယ်အမှုများပြသခဲ့သော လူများကို လှုံ့ဆော်ပြီး ဆူပူစေခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၆:၈ ကိုကြည့်ပါ)။

12. Stirred up. Literally, “they threw into commotion.” By means of these false charges they provoked the people among whom Stephen had performed miracles (cf. v. 8).

အကြီးအကဲများ။ ဤသူများသည် တမန်တော်များကို ဆန့်ကျင်ပြီးသားဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၄:၅-၇)၊ စတီဖင်ကို ဆန့်ကျင်ရန် အားပေးမှုအနည်းငယ်သာ လိုအပ်သည်။

Elders. These had already been incensed against the apostles (ch. 4:5–7), and would need but little encouragement to turn on Stephen.

ရုတ်တရက်ရောက်လာသည်။ မမျှော်လင့်ဘဲ၊ ရုတ်တရက် ရောက်လာသည့်အတိုင်း၊ ကျမ်းပြခြင်းနှင့် ဖာရိဆီများသည် ဗိမာန်တော်ထဲတွင် ယေရှုထံ ရောက်လာခဲ့သည့်အတိုင်း (လုကာ ၂၀:၁) ဖြစ်သည်။

Came upon him. Unexpectedly, suddenly, as the scribes and Pharisees came upon Jesus in the Temple (Luke 20:1).

ဖမ်းဆီးသည်။ သို့မဟုတ် “ဖမ်းချုပ်သည်”။

Caught him. Or, “seized him.”

ကောင်စီ။ ယေရှုကဲ့သို့ပင်၊ ကောင်စီရှေ့တွင် စစ်ဆေးမှုသည် အကြမ်းဖက်သော အဆုံးသတ်မှုမတိုင်မီ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၇:၅၇)။ စတီဖင်၏ အာဇာနည်ဖြစ်မှုအတွေ့အကြုံသည် သူ၏သခင်နှင့် မည်မျှနီးကပ်စွာ တူညီသည်ကို သတိပြုပါ။

Council. As with Jesus, the hearing before the council preceded a violent end (ch. 7:57). Note how closely Stephen’s experience of martyrdom parallels that of his Master.

၁၃။ မမှန်ကန်သော သက်သေများ။ အခန်းကြီး ၆:၁၁ ကိုကြည့်ပါ။

13. False witnesses. See on v. 11.

ဤလူ။ မထီမဲ့မြင်ပြုလျက်၊ ပြောင်လှောင်သည့်အမူအရာဖြင့် ပြောဆိုခြင်းဖြစ်သည်။

This man. Spoken contemptuously, probably with a sneer.

ဘုရားကိုဆဲဆိုသောစကားများ။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “ဘုရားကိုဆဲဆိုသော” ဟူသောစကားလုံးကို ဖယ်ထားသည်။

Blasphemous words. Textual evidence attests (cf. p. 10) the omission of “blasphemous.”

ဤသန့်ရှင်းသောနေရာကို ဆန့်ကျင်သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ဗိမာန်တော်နှင့် ၎င်း၏ အနီးတစ်ဝိုက်ဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၃:၁ ကိုကြည့်ပါ)။

Against this holy place. That is, the Temple and its immediate vicinity (see on ch. 3:1).

ဥပဒေ။ စတီဖင်သည် ယေရှုကဲ့သို့ (မဿဲ ၅:၁၇-၁၉)၊ နောက်ပိုင်းတွင် ပေါလုကဲ့သို့ (တ၀ံ ၂၄:၁၄-၁၆; ၂၅:၈)၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် ယုဒလူမျိုးတို့ ချစ်မြတ်နိုးသော ဥပဒေ၏ အခြေခံကျင့်ဝတ်များကို ပြောင်းလဲမည်မဟုတ်ဟု အခိုင်အမာ ပြောကြားခဲ့ရမည်။ သို့သော် ဘုရားသခင်၏သိုးသငယ်အကြောင်း ဟောပြောမှုသည် ဥပဒေတွင်ဖော်ပြထားသော ယဇ်ပူဇော်မှုစနစ်၏အဆုံးသတ်ကို ညွှန်ပြသည်မှာ ထင်ရှားသည်။ ဤသို့သော ဟောပြောမှုသည် ယုဒလူမျိုးတို့ တန်ဖိုးထားသော အရာအားလုံးနီးပါးကို ဖျက်ဆီးသည်ဟု အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုခံရမည်။

The law. Stephen must have insisted, as had Jesus (Matt. 5:17–19), and as Paul later did (Acts 24:14–16; 25:8), that Christianity would introduce no change in the basic moral principles of the law that the Jews so loved. Nevertheless, it was clear that the proclamation concerning the Lamb of God implied the end of the sacrificial system as outlined in the law. Such preaching would be interpreted as being destructive of practically everything that the Jews held dear.

၁၄။ သူပြောသည်ကို ကျွန်ုပ်တို့ကြားခဲ့သည်။ စတီဖင်၏သင်ကြားမှုများသည် ရိုးသားသူများက နားလည်မှုလွဲခဲ့ပြီး၊ မရိုးသားသူများက မမှန်ကန်စွာ အသုံးချခဲ့ပုံရသည်။ ဤသည်မှာ ဘာသာရေးအငြင်းပွားမှုများတွင် မကြာခဏဖြစ်ပေါ်သည်။

14. Have heard him say. Stephen’s teachings may have been misunderstood by the honest, and were evidently misapplied by the dishonest. This is not infrequently the case in matters that lead to religious dispute.

ဤယေရှု။ ထပ်မံ၍ မထီမဲ့မြင်ပြုသောရည်ညွှန်းမှုဖြစ်သော်လည်း၊ ခရစ်ယာန်များ၏နှုတ်ဖြင့် ဤအမည်သည် သာယာလှပစွာ ထွက်ပေါ်လာရမည် (အခန်းကြီး ၂:၂၂ ကိုကြည့်ပါ)။ မမှန်ကန်သောသက်သေများသည် စတီဖင်သည် ယေရှု၏ဟောပြောမှုကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေသည်ဟု ချီးကျူးသည်ကို သတိပြုပါ။

This Jesus. Again, a contemptuous reference, though on Christian lips the name must have sounded beautiful (cf. ch. 2:22). Note how the false witnesses credit Stephen with continuing Christ’s own preaching.

ဤနေရာကို ဖျက်ဆီးလိမ့်မည်။ မဿဲ ၂၄:၂; ၂၆:၆၁; ၂၇:၄၀ ကိုနှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။ ယေရှု၏စကားများကို စတီဖင်က ထပ်လောင်းပြောခဲ့ပေမည်၊ ၎င်းသည် စွဲချက်တင်သူများ၏စိတ်ထဲတွင် ရေရှည်ထိခိုက်မှုဖြစ်စေခဲ့သည်။ ထို့ပြင်၊ သူတို့သည် ယေရှုသေပြီဟု ထင်မှတ်ထားသော်လည်း၊ ဗိမာန်တော်ကို ဖျက်ဆီးပြီး ထုံးတမ်းစဉ်လာများကို အနာဂတ်တွင် ပြောင်းလဲမည်ကို စိုးရိမ်နေကြသည်။

Shall destroy this place. Compare on Matt. 24:2; 26:61; 27:40. Christ’s words, possibly repeated by Stephen, had obviously made a lasting impression on the accusers’ minds. Furthermore, although they thought Christ to be dead, they were concerned about His destroying the Temple and changing the customs at some time in the future.

ထုံးတမ်းစဉ်လာများကို ပြောင်းလဲမည်။ ဤစွဲချက်သည် “ထုံးတမ်းစဉ်လာ” များနှင့်ပတ်သက်သည်ဖြစ်ရာ၊ ဖာရိဆီများက ဖိအားပေးခဲ့ပေမည် (တတိယအုပ်၊ စာမျက်နှာ ၅၁, ၅၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤစွဲချက်သည် စတီဖင်ကို ဆန့်ကျင်ထားသော်လည်း၊ နာဇရက်မြို့သား ယေရှု၏သင်ကြားမှုများနှင့် ဆက်စပ်နေဆဲဖြစ်သည်။ သူတို့သည် ဗိမာန်တော်နှင့် ဥပဒေနှင့်ပတ်သက်၍ စတီဖင်ကို စွပ်စွဲခဲ့ပြီးဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၆:၁၃)။ ယခုတွင် ဗိမာန်တော်နှင့် ဥပဒေတစ်ဝိုက်တွင် စုဝေးလာသော “ထုံးတမ်းစဉ်လာ” များနှင့်ပတ်သက်၍ စွပ်စွဲသည်။ ၎င်းတို့သည် ဤထုံးတမ်းများကို မောရှေက ပေးခဲ့သည်ဟု ဆိုသော်လည်း၊ ထိုသို့သောအဆိုသည် မမှန်ကန်ပါ။ အကျဉ်းသားများကို ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးဖြစ်စေသော ကန့်သတ်ချက်များသည် အဓိကအားဖြင့် ဘီစီ ၅၃၆ တွင် ပြန်လည်ရောက်ရှိပြီးနောက်၊ မောရှေခေတ်ပြီးနောက် နှစ်ပေါင်းတစ်ထောင်နီးပါးအကြာတွင် ထပ်ပေါင်းထည့်သွင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည် (မာကု ၇:၁-၂၃၊ အထူးသဖြင့် အခန်းကြီး ၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ယေရှုသည် ဤထုံးတမ်းစဉ်လာများကို ပြတ်သားစွာ ရှုတ်ချခဲ့သည် (မဿဲ ၁၅:၁-၁၃)။

Change the customs. This accusation was probably pressed by the Pharisees, since it deals with “customs” (see Vol. V, pp. 51, 52). The charge, though made against Stephen, is still linked with Jesus of Nazareth and His teachings. They had already accused Stephen concerning the Temple and the law (v. 13). Now they accuse him concerning the “customs” that had gathered around the Temple and the law. They claim that these had been given them by Moses, but such a claim was not true. Irksome restrictions had been loaded on the people, mainly since the return in 536 b.c., nearly a thousand years after Moses’ time (see on Mark 7:1–23, particularly on v. 3). It was these traditions that Jesus had scathingly condemned (Matt. 15:1–13).

၁၅။ စူးစိုက်ကြည့်သည်။ ဤစကားလုံးသည် လုကာ၏ဝိသေသလက္ခဏာဖြစ်သည် (တ၀ံ ၁:၁၀ ကိုကြည့်ပါ)။ စတီဖင်၏စွဲချက်တင်သူများသည် သူကိုယ်တိုင်ခုခံကာကွယ်ရာတွင် ဘာပြောမည်ကို တွေးတောလျက် စူးစိုက်ကြည့်ရှုကြမည်ဖြစ်သည်။ ကောင်စီအဖွဲ့ဝင်များသည် သူတို့မြင်ခဲ့ရသည်နှင့် ကြားခဲ့ရသည်ကို အံ့ဩခဲ့ကြသည်။

15. Stedfastly. The word is characteristic of Luke (see on Acts 1:10). Stephen’s accusers would naturally gaze intently at him, wondering what he would say in his own defense. The members of the council were surprised at what they saw and heard.

ကောင်းကင်တမန်၏မျက်နှာ။ စတီဖင်၏မျက်နှာပေါ်တွင် သဘာဝအလျောက်သိက္ခာရှိသောအမူအရာ သို့မဟုတ် စတီဖင်သည် ကြီးလေးသောအန္တရာယ်ရှေ့တွင် အံ့ဖွယ်အေးဆေးတည်ငြိမ်နေသည်ဟု ဆိုရုံမျှဖြင့် မလုံလောက်ပါ။ ၎င်းသည် သူ၏မျက်နှာသည် ဘုရားသခင်၏အလင်းဖြင့် လင်းထိန်နေရမည်။ ကောင်းကင်တမန်စေတမန်များ၏ အလင်းရောင်ကို ကျမ်းစာတွင် ထပ်ခါတလဲလဲ ဖော်ပြထားသည်၊ ဥပမာ၊ မာကု ၁၆:၅ တွင် “လူငယ်” ကောင်းကင်တမန်ကဲ့သို့ဖြစ်သည်။ မောရှေ၏မျက်နှာသည် ဘုရားသခင်ရှေ့တော်တွင် ရှိခဲ့ပြီး (ထွက်မြောက်ရာ ၃၄:၂၈-၃၅) သိနာတောင်မှ ဆင်းလာစဉ် ထွန်းလင်းခဲ့သည်။ ထိုနည်းတူ၊ စတီဖင်၏မျက်နှာသည် ယေရှုနှင့် နီးကပ်စွာရှိမှုနှင့် ဘုရားသခင်၏ညာဘက်တွင် ယေရှုရပ်နေသည်ကို မြင်တွေ့ရမည့် ရူပါရုံ၏အလင်းဖြင့် ထွန်းလင်းခဲ့သည် (တ၀ံ ၇:၅၆)။

Face of an angel. It is not enough to say that the look on Stephen’s face was because of a natural dignity of expression, or even because Stephen was astonishingly tranquil and undisturbed in the presence of grave danger to himself. It must have been that his face was lighted up with a divine brightness. The brightness of angelic messengers is described again and again in Scripture, as with the angelic “young man” of Mark 16:5. Moses’ face shone as he came down from Mt. Sinai, where he had been in the very presence of God (Ex. 34:28–35). Even so, Stephen’s face was illuminated because of his nearness to Christ and by the light of the vision he was about to have of Jesus standing at the right hand of God (Acts 7:56).

ellen g. white comments

1 AA 87, 88

1–4 SR 259

1–6 WM 275

1–15 AA 87-99; SR 259-264; 7T 252

2 4T 356

2–7 AA 89

3 AA 91

4 Ev 91

7 DA 266

7, 8 EW 197; SR 260

8–10 AA 97; SR 262

11 SR 263

12, 13 EW 197

13 AA 98

14, 15 AA 99; EW 198

15 AA 116, 495; COL 218; MB 33; PP 329; SL 91; SR 263

အခန်းကြီး - ၇

chapter 7

၁ စတီဖင်သည် ဘုရားသခင်ကို မထီမဲ့မြင်ပြောဆိုမှုဖြင့် စွပ်စွဲခံရပြီး ဖြေကြားခွင့်ရသည်။ ၂ အာဗြဟံသည် ဘုရားသခင်ကို မဖောက်ပြန်စွာ ကိုးကွယ်ခဲ့ကြောင်း၊ ဘုရားသခင်က မောရှေမမွေးဖွားမီ၊ တဲတော်နှင့် ဗိမာန်တော်မတည်ဆောက်မီကပင် ဘိုးဘေးများကို ရွေးချယ်ခဲ့ကြောင်း ပြသသည်။ ၂၀ မောရှေမမွေးဖွားမီ၊ တဲတော်နှင့် ဗိမာန်တော်မတည်ဆောက်မီ ဘိုးဘေးများကို ဘုရားသခင်ရွေးချယ်ခဲ့သည်။ ၃၇ မောရှေကိုယ်တိုင်က ခရစ်တော်အကြောင်း သက်သေထူခဲ့သည်။ ၄၄ ပြင်ပထုံးတမ်းများအားလုံးသည် ကောင်းကင်ပုံစံအတိုင်း စီရင်သတ်မှတ်ထားပြီး အကန့်အသတ်ရှိသောအချိန်အတွက်သာ ဖြစ်သည်။ ၅၁ သူတို့၏ပုန်ကန်မှုနှင့် ပရောဖက်များက ကမ္ဘာသို့လာမည်ဟု ဟောကြားထားသော ဖြောင့်မတ်သူ ခရစ်တော်ကို သတ်ဖြတ်မှုကို ဆုံးမသည်။ ၅၄ ထို့ကြောင့် သူတို့သည် စတီဖင်ကို ကျောက်ခဲဖြင့်ပစ်သတ်ကြပြီး၊ သူကမူ မိမိဝိညာဉ်ကို ယေရှုထံအပ်နှံကာ သူတို့အတွက် နှိမ့်ချစွာ ဆုတောင်းပေးသည်။

1 Stephen, permitted to answer to the accusation of blasphemy, 2 sheweth that Abraham worshipped God rightly, and how God chose the fathers 20 before Moses was born, and before the tabernacle and temple were built: 37 that Moses himself witnessed of Christ: 44 and that all outward ceremonies were ordained according to the heavenly pattern, to last but for a time: 51 reprehending their rebellion, and murdering of Christ, the Just One, whom the prophets foretold should come into the world. 54 Whereupon they stone him to death, who commendeth his soul to Jesus, and humbly prayeth for them.

၁. ဤအရာများမှန်သလော။ ယဇ်ပုဂ္ဂိုလ်မင်း၏မေးခွန်းသည် စတီဖင်၏မျက်နှာထံတွင် ပရိသတ်တို့၏အံ့ဩမှုကို ဖြတ်တောက်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းသည် တရားစီရင်မှု၏အစတွင် ပုံမှန်ဖြစ်ပြီး၊ သခင်ယေရှုအား မေးခွန်းထုတ်ခဲ့သည့်အရာ (မဿဲ ၂၆:၆၂) နှင့် ဆင်တူသည်။ စွပ်စွဲခံရသူသည် အပြစ်ရှိသည် သို့မဟုတ် အပြစ်မရှိဟု ဖြေကြားရန် တောင်းဆိုခံရပြီး၊ စတီဖင်၏ခုခံပြောဆိုမှုသည် ထိုနောက်ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်သည်။

1. Are these things so? The high priest’s question served to interrupt the astonishment of the onlookers as they beheld Stephen’s countenance, but it was normal to the opening of a formal trial, and analogous to the question put to the Lord (Matt. 26:62). The accused was called upon to plead guilty or not guilty, and Stephen’s defense follows.

၂. သူပြောသည်။ စတီဖင်၏ဖြေကြားချက်သည် ယုံကြည်ခြင်း၏ကြေညာချက်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် သူ့ကို စွပ်စွဲသူများအား စွဲချက်တင်ခြင်းလည်းဖြစ်သည်။

2. He said. Stephen’s reply was a declaration of faith. It was also an indictment of his accusers. See Additional Notes at end of chapter, Note 1.

ညီအစ်ကိုများ၊ ဖခင်များ။ စတီဖင်၏မိန့်ခွန်းသည် ဂုဏ်သိက္ခာရှိပြီး၊ ပေတရု၏မိန့်ခွန်း (အက်ဥပဒေ ၄:၈ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ) ထက် ပိုမိုရင်းနှီးသောအခြေခံဖြင့် ဖြစ်သည်။ စွပ်စွဲခံရသူသည် ဂျူးခေါင်းဆောင်များကို ညီအစ်ကိုများဟု ခေါ်ဆိုပြီး၊ အကြီးအကဲများကို လေးစားမှုပြသည်။ ပေါလ်သည် ရဲတိုက်လှေကားမှ လူအုပ်ကို မိန့်ခွန်းပြောရာ၌ ဤစကားလုံးများကို အသုံးပြုခဲ့သည် (အက်ဥပဒေ ၂၂:၁)။

Men, brethren, and fathers. Stephen’s address is dignified, yet on a more familiar basis than Peter’s (cf. ch. 4:8). The accused man addresses the Jewish leaders as brethren, and pays respect to the elders. Paul used the same words when he addressed the throng from the castle stairs (ch. 22:1).

ဘုန်းတန်ခိုးရှင်ဘုရားသခင်။ စကားလုံးအရ "ဘုန်းတန်ခိုးရှိသောဘုရား" ဟုဆိုလိုပြီး၊ ၎င်းသည် အစ္စရေးလူမျိုးအား တိမ်တိုက်နှင့် မီးတိုင်များ၏ ဘုန်းအသရေ၊ ရှကိနာဘုန်းအသရေဖြင့် ထင်ရှားသောဘုရားဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၃:၂၁၊ ၂၂; ထွက်မြောက်ရာ ၄၀:၃၄၊ ၃၅)။ ဘုရားသခင်၏ ဘုန်းအသရေသည် သူ၏စရိုက်ဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၃၄:၆ တွင် ကြည့်ပါ)။ ၎င်းသည် ယေရှုခရစ်၏ဘဝနှင့် လုပ်ဆောင်မှုတွင် ထင်ရှားစွာ ဖော်ပြခံရသည် (ဟေရှာယ ၄၀:၅; ယောဟန် ၁:၁၄; ယာကုပ် ၂:၁ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ "ဘုန်းတန်ခိုးရှင်ဘုရား" ဟူသောစကားစုသည် စတီဖင်၏မိန့်ခွန်း၏ ပညာရှိသောအဖွင့်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်ကို မထီမဲ့မြင်ပြောဆိုမှုစွပ်စွဲချက်ကို ချေပကာ၊ ဂျူးလူမျိုးများက ကိုးကွယ်သည်ဟု ဆိုသော ဘုရားသခင်နှင့်ပတ်သက်သည့် အသစ်သောအယူအဆအတွက် လမ်းဖွင့်ပေးသည်။

God of glory. Literally, “God of the glory,” that is, the God manifested to Israel in the glory of the pillars of cloud and fire and of the Shekinah (Ex. 13:21, 22; Ex. 40:34, 35). The glory of God is His character (see on Ex. 34:6). This was impressively revealed in the life and work of Jesus Christ (see on Isa. 40:5; John 1:14; cf. James 2:1). The phrase “God of glory” forms a wise opening to Stephen’s speech. It rebuts the charge of blasphemy and prepares the way for a fresh concept of the God whom the Jews claimed to worship.

ထင်ရှားပေါ်ထွန်းသည်။ ဗိမာန်တော်မရှိမီကပင် ဘုရားသခင်သည် မိမိကိုယ်ကို ထင်ရှားပြသခဲ့ကြောင်းပြသသည်။ ကမ္ဘာဦးကျမ်းတွင် အာဗြဟံအား မိသားစုနှင့် ဇာတိမြေမှထွက်ခွာရန် ခေါ်ဆိုမှုများမှလွဲ၍ (အခန်း ၁၂:၁-၃; ၁၅:၇)၊ အာဗြဟံအား ငါးကြိမ်ထင်ရှားပြသမှုများကို ဖော်ပြထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- ကတိတော် (အခန်း ၁၂:၇)၊ ပဋိညာဉ်စာချုပ် (အခန်း ၁၃:၁၄-၁၇)၊ ပဋိညာဉ်စာချုပ်တံဆိပ်ခတ်ခြင်း (အခန်း ၁၅)၊ ဟုတ်ညှပ်ခြင်း၏ပဋိညာဉ် (အခန်း ၁၇:၁၀)၊ မမြဲတွင် ပဋိညာဉ်ပြန်လည်သက်ဝင်ခြင်း (အခန်း ၁၈:၁) တို့ဖြစ်သည်။

Appeared. Showing that God manifested Himself before the Temple existed. Genesis lists five manifestations to Abraham, aside from those connected with the calls to leave his family and homeland (chs. 12:1–3; 15:7): the promise (ch. 12:7), the covenant (ch. 13:14–17), the covenant sealed (ch. 15), the covenant of circumcision (ch. 17:10), the covenant renewed at Mamre (ch. 18:1).

မက်ဆိုပိုတေးမီးယား။ စကားလုံးအရ "မြစ်နှစ်သွယ်ကြား" ဟု ဆိုလိုပြီး၊ တီဂရစ်နှင့် ယူဖရေးတီးမြစ်များကြားရှိ နိုင်ငံအတွက် အသုံးပြုသောအမည်ဖြစ်သည် (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၂၄:၁၀ တွင် ကြည့်ပါ)။ စတီဖင်သည် ဤအမည်ကို ပင်လယ်ကွေ့အထက်ရှိ တောင်ပိုင်းဒေသအတွက်သာ ကန့်သတ်ထားပုံရသည်။ အာဗြဟံ၏ဘိုးဘွားတို့၏ မွေးရပ်မြေကို "ခါလဒဲလူမျိုးတို့၏ ဥရိမြို့" ဟု ခေါ်ဆိုပြီး (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၁၁:၃၁; အက်ဥပဒေ ၇:၄ ကြည့်ပါ)၊ "ယူဖရေးတီးမြစ်တစ်ဖက်ကမ်း" ဟု ဖော်ပြသည် (ယောရှု ၂၄:၂၊ ၃)။ ဥရိမြို့၏တည်နေရာကို ယခုထိ တိကျစွာ မဖော်ထုတ်နိုင်သေးပေ။

Mesopotamia. Literally, “between the rivers,” the name used for the country lying between the Tigris and Euphrates rivers (cf. on Gen. 24:10). Stephen seems to limit the name to the southern area, above the Persian Gulf. The ancestral home of Abraham is called “Ur of the Chaldees” (Gen. 11:31; see Acts 7:4), and is spoken of as “on the other side of the flood” (Joshua 24:2, 3), that is, beyond the Euphrates. The site of Ur has not yet been identified with certainty.

ခါရန်။ ဟေဗြဲကျမ်းစာရှိ ဟာရန်၏ ဂရိပုံစံဖြစ်သည် (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၁၁:၃၁ တွင် ကြည့်ပါ)။ စတီဖင်သည် ဟာရန်ကို မက်ဆိုပိုတေးမီးယားမှ ခွဲထုတ်ထားပုံရသော်လည်း၊ ထိုမြို့သည် မက်ဆိုပိုတေးမီးယားဟု ကျယ်ပြန့်စွာခေါ်ဆိုသော အနောက်မြောက်ပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။

Charran. The Greek form of the OT Haran (see on Gen. 11:31). Stephen appears to separate Haran from Mesopotamia, although the city was actually in the northwestern part of what is loosely called Mesopotamia.

၃. ထွက်သွားလော့။ စတီဖင်သည် ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၁၂:၁ မှ ကိုးကားသော်လည်း "သင်၏ဖခင်အိမ်မှ" ဟူသော စကားကို ချန်လှပ်ထားသည်၊ အကြောင်းမှာ သူသည် ဤကျမ်းပိုဒ်ကို အာဗြဟံသည် ဥရိမြို့မှ ဖခင်အိမ်သူအိမ်သားနှင့်အတူ ထွက်ခွာခြင်းနှင့် သက်ဆိုင်စေချင်သောကြောင့်ဖြစ်ပြီး၊ ကမ္ဘာဦးကျမ်းတွင် အာဗြဟံသည် ဟာရန်တွင် ဆွေမျိုးများကို စွန့်ခွာသွားခြင်းကို ရည်ညွှန်းသည်။

3. Get thee out. Stephen quotes from Gen. 12:1, but omits “from thy father’s house,” probably because he applies the passage to Abraham’s departure with his father’s household from Ur, whereas Genesis refers it to Abraham’s leaving his relatives at Haran.

၄. ခါလဒဲလူမျိုးတို့၏ပြည်။ အနီးစပ်ဆုံးအားဖြင့် ဘာဗုလုန်ပြည် (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၁၀:၂၂ တွင် ကြည့်ပါ)။

4. Land of the Chaldæans. Approximately the land of Babylonia (see on Gen. 10:22).

သူ၏ဖခင်သေပြီးနောက်။ ဤဖော်ပြချက်နှင့် ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၁၁:၂၆၊ ၃၂; ၁၂:၁ တို့၏ဆက်နွှယ်မှုကို ဆွေးနွေးရန်အတွက် ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၁၁:၂၆ တွင် ကြည့်ပါ။ တေရဟသည် အသက် ၂၀၅ နှစ်တွင် သေဆုံးပြီး၊ အာဗြဟံသည် ထိုအချိန်တွင် အသက် ၇၅ နှစ်ရှိသည်။

When his father was dead. For a discussion of the relationship between this statement and Gen. 11:26, 32; 12:1 see on Gen. 11:26. Terah died at the age of 205 years; Abraham was then 75 years old.

သူ့ကိုဖယ်ရှားပေးတော်မူသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ဘုရားသခင်သည် အာဗြဟံကို ဖယ်ရှားပေးခဲ့သည်၊ သို့မဟုတ် ပြောင်းရွှေ့စေခဲ့သည်။ ဂရိဘာသာစကားသည် အင်္ဂလိပ်ဘာသာထက် ပို၍ရှင်းလင်းသည်။ အကြောင်းအရာပြောင်းလဲမှု (အက်ဥပဒေ ၆:၆ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ) သည် စာရေးသူထက် ပြောဆိုသူတွင် ပို၍သဘာဝကျသည်ဟု မှတ်ယူနိုင်သည်။ ၎င်းသည် အခန်း ၇ သည် စတီဖင်၏မိန့်ခွန်း၏ အမှန်တကယ်မှတ်တမ်းဖြစ်သည်ဟူသော အမြင်ကို ထောက်ခံသည်။

He removed him. That is, God removed Abraham, or caused him to migrate. The Greek is less vague than the English. The change of subject (cf. ch. 6:6) may be noted as more natural in a speaker than a writer. This supports the view that ch. 7 is an actual report of Stephen’s speech.

၅. အမွေမရရှိ။ ဤအချက်ကို အာဗြဟံသည် မက်ဖလဲတွင် သင်္ချိုင်းနေရာဝယ်ယူခြင်း (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၂၃) ဖြင့် စိန်ခေါ်ခံရခြင်းမဟုတ်ဘဲ အတည်ပြုခံရသည်၊ အကြောင်းမှာ သင်္ချိုင်းနေရာတစ်ခုကို ပိုင်ဆိုင်ခြင်းသည် အမွေဟု မခေါ်ဆိုနိုင်ပေ။ အမှန်စင်စစ်၊ အကယ်၍ သူသည် ပိုင်ဆိုင်မှုတစ်ခုရရှိခဲ့ပါက၊ သင်္ချိုင်းနေရာဝယ်ယူရန်မလိုအပ်ပေ။ သူသည် ခါနာန်ပြည်၏ အလယ်ပိုင်းနှင့် တောင်ပိုင်းရှိ အများအားဖြင့် လူမနေသော ကျက်စားရာမြေများကို သူ၏ ကြီးမားသောနွားအုပ်များအတွက် အသုံးပြုခဲ့သော်လည်း၊ ထိုမြေများသည် သူ၏သီးသန့်ပိုင်ဆိုင်မှုမဟုတ်သလို၊ အမွေလည်း မဟုတ်ပေ။

5. None inheritance. This fact is confirmed rather than challenged by Abraham’s purchase of a burial site in Machpelah (Gen. 23), for the possession of a grave site can hardly be called an inheritance. Indeed, if he had acquired a possession, he would not have needed to buy a grave site. He made use of the largely unoccupied grazing lands of central and southern Canaan for his large herds of cattle, but such land was not exclusively his, and was certainly not an inheritance.

သူ၏ခြေဖဝါး။ စကားလုံးအရ "ခြေဖဝါးတစ်လှမ်းစာပင်" ဟု ဆိုလိုသည်။

His foot. The phrase literally reads, “not even a foot’s breadth.”

သို့သော် သူကတိပေးတော်မူသည်။ ပိုမိုတိကျစွာ "သို့သော် သူကတိပေးခဲ့သည်"။ ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၁၂:၇; ၁၃:၁၅၊ ၁၆ တွင် ကြည့်ပါ။

Yet he promised. Rather, “but he promised.” See Gen. 12:7; 13:15, 16.

ပိုင်ဆိုင်ရန်အတွက်။ ပိုမိုတိကျစွာ "ပိုင်ဆိုင်ခြင်းအဖြစ်"။

For a possession. Rather, “in possession.”

သားမရှိ။ အာဗြဟံသည် ဟာရန်မှ ထွက်ခွာစဉ် အသက် ၇၅ နှစ်ရှိပြီး (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၁၂:၄)၊ ဣဇာက်မွေးဖွားစဉ် အသက် ၁၀၀ နှစ်ရှိသည် (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၂၁:၅)။

No child. Abraham was 75 years old when he left Haran (Gen. 12:4), and was 100 years old when Isaac was born (Gen. 21:5).

၆. ဘုရားသခင်မိန့်တော်မူသည်။ ဤစကားများသည် ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၁၅:၁၃၊ ၁၄ ၏ ဂရိဘာသာပြန် (LXX) နှင့် အနှစ်သာရအားဖြင့် တူညီသည်။

6. God spake. The words are substantially as in the LXX of Gen. 15:13, 14.

ထူးဆန်းသောပြည်တွင်။ ခါနာန်နှင့် အီဂျစ်နှစ်ခုလုံးကို ရည်ညွှန်းသည် (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၁၅:၁၃ တွင် ကြည့်ပါ)။

In a strange land. Referring to both Canaan and Egypt (see on Gen. 15:13).

နှစ်လေးရာ။ ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၁၅:၁၃; ထွက်မြောက်ရာ ၁၂:၄၀ တွင် ကြည့်ပါ။

Four hundred years. See on Gen. 15:13; Ex. 12:40.

၇. သူတို့ထွက်လာလိမ့်မည်။ စတီဖင်သည် အာဗြဟံအား ပေးသောကတိနှင့် မောရှေအား ပေးသောကတိ (ထွက်မြောက်ရာ ၃:၁၂) ၏ လွတ်လပ်သောပြန်လည်ဖော်ပြမှုကို ပုံပြင်ပြောဆိုမှု၏ သဘာဝဆန်သောလွတ်လပ်မှုဖြင့် ပေါင်းစပ်သည်။

7. Shall they come forth. With the natural freedom of narrative Stephen combines the promise to Abraham with a free rendering of the promise given to Moses (Ex. 3:12).

၈. ဟုတ်ညှပ်ခြင်း၏ပဋိညာဉ်။ ဆိုလိုသည်မှာ ဟုတ်ညှပ်ခြင်းသည် လက္ခဏာဖြစ်သော ပဋိညာဉ်ဖြစ်သည် (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၁၇:၁၀-၁၄ တွင် ကြည့်ပါ)။

8. The covenant of circumcision. That is, a covenant of which circumcision was the sign (see on Gen. 17:10–14).

ဣဇာက်ကိုဖွားမြင်သည်။ ဣဇာက်၏မွေးဖွားခြင်းသည် ဘုရားသခင်သည် အာဗြဟံနှင့်ထားသော ပဋိညာဉ်ကို အမှန်တကယ်ဖြည့်ဆည်းမည်ဖြစ်ကြောင်း ထင်ရှားသောသက်သေဖြစ်သည်။ ဣဇာက်ကို ဟုတ်ညှပ်ခြင်းဖြင့် အာဗြဟံသည် ထိုပဋိညာဉ်အောက်တွင် သူ၏တာဝန်များကို ဆက်လက်ဖြည့်ဆည်းခဲ့သည်။

Begat Isaac. The birth of Isaac constituted objective evidence that God indeed would fulfill His covenant with Abraham. By circumcising Isaac, Abraham continued to fulfill his responsibilities under the same covenant.

ဘိုးဘေးများ။ ဤအသုံးအနှုန်းအတွက် အက်ဥပဒေ ၂:၂၉ တွင် ကြည့်ပါ။ ဤနေရာတွင် ဤအသုံးအနှုန်းသည် ယာကုပ်၏သားဆယ်နှစ်ဦးကို ရည်ညွှန်းပြီး၊ ၎င်းတို့တစ်ဦးစီသည် မိသားစုတစ်ခု၏တည်ထောင်သူဖြစ်သည်။

Patriarchs. For the term, see on ch. 2:29. Here the expression is applied to the twelve sons of Jacob, each of whom was the founder of a family.

၉. မနာလိုစိတ်ဖြင့်လှုံ့ဆော်ခံရ။ မှတ်တမ်းအရ သူ၏ညီအစ်ကိုများသည် သူ့ကို "မုန်းတီးကြသည်" (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၃၇:၄၊ ၅) ပြီး "မနာလိုကြသည်" (အခန်း ၃၇:၁၁)။ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်၏တမန်များသည် ဟေဗြဲလူမျိုးကို တစ်ချိန်ကိုယ်စားပြုသူများက အမြဲတမ်းဆန့်ကျင်ခံရသည်ဟူသော စတီဖင်၏အငြင်းအခုံ၏ ပထမခြေလှမ်းဖြစ်သည်။

9. Moved with envy. The record is that his brethren “hated him” (Gen. 37:4, 5) and “envied him” (v. 11). This is the first step in Stephen’s argument that the messengers of God have always been opposed by those who were for a given time representatives of the Hebrew nation.

ယောသပ်ကို အီဂျစ်သို့ရောင်းစားခဲ့သည်။ အမှန်တကယ်တွင် ယောသပ်သည် မိဒျန်လူများနှင့် ဣရှမေလလူများထံသို့ ရောင်းစားခံရသည် (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၃၇:၂၅၊ ၂၈)၊ သို့သော် ရလဒ်အနေဖြင့် ယောသပ်သည် အီဂျစ်တွင် ကျွန်ခံရသောကြောင့်၊ စတီဖင်၏စကားအသုံးအနှုန်းကို ကန့်ကွက်ရန်မှာ သေးသိမ်သည်။ ယောသပ်ကိုယ်တိုင်က သူ၏ညီအစ်ကိုများအား "သင်တို့သည် ငါ့ကို ဤအရပ်သို့ ရောင်းစားခဲ့ကြသည်" ဟု ပြောခဲ့သည် (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၄၅:၅)။

Sold Joseph into Egypt. Actually Joseph was sold to the Midianites and Ishmaelites (Gen. 37:25, 28), but since the result was Joseph’s enslavement in Egypt, objection to Stephen’s phrasing is trivial. Joseph himself said to his brethren, “Ye sold me hither” (Gen. 45:5).

သို့သော် ဘုရားသခင်။ ပိုမိုတိကျစွာ "ပြီးနောက် ဘုရားသခင်"။ ၎င်းသည် ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၃၉:၂၊ ၂၁၊ ၂၃ ရှိ မှတ်တမ်းကို ထင်ဟပ်သည်။ ဘုရားသခင်၏ရှိနေခြင်းသည် ကန့်သတ်မထားပေ၊ အကြောင်းမှာ သခင်ဘုရားသည် ယောသပ်နှင့်အတူ အယူမမှန်သူတို့၏အီဂျစ်တွင်ပင် ရှိနေခဲ့သည်။ ဤအချက်ကို သတိရခြင်းသည် စတီဖင်အား သူ၏တရားစီရင်ခံရစဉ်တွင် အားဖြည့်ပေးခဲ့ရမည်။

But God. Rather, “and God.” This reflects the account in Gen. 39:2, 21, 23. God’s presence is not limited, for the Lord was with Joseph even in heathen Egypt. Remembrance of this fact must have brought comfort to Stephen during his trial.

၁၀. ကယ်တင်ပေးတော်မူသည်။ ဂရိဘာသာစကား "ဆွဲထုတ်သည်"၊ "ရွေးချယ်သည်"၊ "ကယ်ဆယ်သည်" ဟု ဆိုလိုသည်။ ယောသပ်၏ကယ်တင်ခြင်းသည် အီဂျစ်မှထွက်ခွာခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ အီဂျစ်တွင်သူခံစားရသော ဒုက္ခများမှ ကယ်တင်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်သည် သူ၏လူများကို ကယ်တင်ပုံသည် ဤကဲ့သို့ဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်သည် ၎င်းတို့အား ၎င်းတို့၏ဒုက္ခများနှင့် ဆင်းရဲဒုက္ခများကို အောင်မြင်ရန် ခွန်အားပေးသည်။

10. Delivered. Gr. exaireō, “to pluck out,” “to choose out,” “to rescue.” The deliverance of Joseph was not out of Egypt, but out of his afflictions in Egypt. Thus it is with God’s deliverance of His people. God gives them strength to triumph over their troubles and afflictions.

အုပ်ချုပ်သူ။ ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၄၁:၃၈-၄၅ တွင် ကြည့်ပါ။

Governor. See Gen. 41:38–45.

၁၁. အစာမရှာဖွေနိုင်။ ပိုမိုတိကျစွာ "အစာမရှာတွေ့နိုင်ခဲ့"။ "အစာ" ဟု ဘာသာပြန်ထားသောစကားလုံးသည် ယေဘုယျအားဖြင့် နွားများအတွက် "အစာပင်" ဟု အသုံးပြုသည် (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၂၄:၂၅၊ ၃၂ ၏ ဂရိဘာသာပြန် LXX တွင် ကြည့်ပါ)။ သို့သော် ဆာလောင်မှုသည် နွားများအတွက်အစာထက် ပိုမိုသက်ရောက်ပြီး၊ ထို့ကြောင့် ဤအသုံးအနှုန်းသည် လူသားနှင့် တိရစ္ဆာန်နှစ်မျိုးလုံးအတွက် အစာကို ရည်ညွှန်းရမည်။

11. Found no sustenance. Rather, “could not find sustenance.” The word translated “sustenance” is generally used for “fodder” for cattle (see LXX of Gen. 24:25, 32). But more than food for cattle was affected by the famine, and therefore the term must be taken as applying to food for both man and beast.

၁၂. စပါး။ ဂရိဘာသာစကား "အစာ"၊ "ထောက်ပံ့ရေးပစ္စည်းများ"။ "စပါး" သို့မဟုတ် ဂျုံကဲ့သို့ သေးငယ်သောမာကျောသောအဆန်သည် စီတို့စ်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် မြောက်အမေရိက၏ "စပါး" မဟုတ်ဘဲ၊ ၎င်းကို မူလအမည်ဖြင့် "မေ့စ်" ဟု ခေါ်သည်။

12. Corn. Gr. sitia, “food,” “provisions.” “Corn,” or a small hard grain such as wheat, is sitos. This is not the “corn” of North America, which is properly called “maize.”

ကျွန်ုပ်တို့၏ဘိုးဘေးများ။ ဆိုလိုသည်မှာ ယာကုပ်က ပထမဦးစွာ အီဂျစ်သို့စေလွှတ်သော သားဆယ်ဦး (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၄၂:၁-၃) ဖြစ်သည်။ အကယ်၍ စတီဖင်သည် သမိုင်းဆိုင်ရာအစဉ်အတိုင်းဖော်ပြခြင်းထက် ပိုမိုလုပ်ဆောင်နေပါက၊ သူသည် ယောသပ်ကို ဒုက္ခပေးခဲ့သူများပင် သူ၏ဉာဏ်ပညာမှရရှိသော ကျေးဇူးပေးမှုအပေါ် မှီခိုရသည်ကို ပြသရန် ကြိုးစားနေခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့အတူ စတီဖင်၏ခေတ်ကာလရှိ ဂျူးလူမျိုးများသည် ၎င်းတို့ဒုက္ခပေးခဲ့သော ယေရှုခရစ်ထံမှ သူတို့၏ဝိညာဉ်ရေးအစာအဖြစ် မှီခိုရမည်ဖြစ်သည်။

Our fathers. That is, the ten sons whom Jacob first sent into Egypt (Gen. 42:1–3). If Stephen is doing more here than developing a historical sequence, he is seeking to show that the very ones who afflicted Joseph came to be dependent upon the bounty resulting from his wisdom. And so the Jews of Stephen’s day must needs turn for their spiritual sustenance to Jesus Christ, whom they have afflicted.

၁၃. ဒုတိယအကြိမ်။ ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၄၅:၁-၄ တွင် ကြည့်ပါ။

13. Second time. See Gen. 45:1–4.

ထင်ရှားဖြစ်လာသည်။ ဤစကားစုသည် ဤကျမ်းပိုဒ်တွင် အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်တွင် နှစ်ကြိမ်ပေါ်ထွက်လာသည်။ ဒုတိယအကြိမ်တွင် ဂရိမူရင်းသည် ကွဲပြားပြီး "ထင်ရှားဖြစ်လာသည်" ဟု ဘာသာပြန်သင့်သည်။

Was made known. This phrase appears twice in this verse in the KJV. In the second instance, the Greek original is different and should be translated “became manifest.”

ဆွေမျိုး။ ဂရိဘာသာစကား "လူမျိုး"။ ယောသပ်သည် သူ၏ဟေဗြဲဇာစ်မြစ်ကို ဖုံးကွယ်ရန် မကြိုးစားခဲ့ပေ (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၄၁:၁၂)၊ သို့သော် ဤအကျပ်အတည်းအထိ ၎င်းသည် ယေဘုယျအားဖြင့် မသိရှိခဲ့ပေ။ ယခုမူ ဖာရိုဘုရင်ကိုယ်တိုင်ပင် ၎င်းကို သိရှိခဲ့သည် (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၄၅:၁၆)။

Kindred. Gr. genos, “race.” Joseph had not sought to conceal his Hebrew origin (Gen. 41:12), but until this crisis it was not generally known. Now Pharaoh himself was aware of it (Gen. 45:16).

၁၄. ဆွေမျိုး။ ဂရိဘာသာစကား "ဆွေမျိုး" သို့မဟုတ် "မိသားစု"၊ အခန်း ၃ နှင့် လုကာ ၁:၆၁ တွင်လည်း အသုံးပြုသည်။

14. Kindred. Gr. suggeneia, “kindred,” or “family,” used also in v. 3 and Luke 1:61.

ဝိညာဉ်ခုနစ်ဆယ့်ငါးဦး။ ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၄၇:၂၆၊ ၂၇ တွင် ကြည့်ပါ။ အီဂျစ်သို့သွားသောသူဦးရေနှင့်ပတ်သက်၍ ဂျူးဓလေ့ထုံးတမ်းများစွာရှိသည် (တလမုဒ် ဘာဘာ ဘသရာ ၁၂၃အေ၊ ၁၂၃ဘီ၊ ဆွန်စီနို ထုတ်ဝေမှု၊ စာမျက်နှာ ၅၁၁၊ ၅၁၂ တွင် ကြည့်ပါ)။

Threescore and fifteen souls. See on Gen. 47:26, 27. There are many Jewish traditions as to the number who went down into Egypt (see Talmud Baba Bathra 123a, 123b, Soncino ed., pp. 511, 512).

၁၅. ယာကုပ်သည် ဆင်းသွားသည်။ ယခုမှစ၍ ဟေဗြဲလူမျိုးတို့သည် ကတိထားရာပြည်မှ အီဂျစ်တွင် နှစ် ၂၁၅ နှစ်ကြာ နေထိုင်ခြင်းစတင်သည် (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၁၅:၁၃; ထွက်မြောက်ရာ ၁၂:၄၀ တွင် ကြည့်ပါ)။

15. Jacob went down. Now begins the 215-year sojourn (see on Gen. 15:13; Ex. 12:40) of the Hebrews in Egypt, away from the Land of Promise.

သေဆုံးသည်。 ပိုမိုတိကျစွာ "သူသည် သေဆုံးသည်"။ အချို့ဝေဖန်သူများက ၎င်းကို ယာကုပ်ထက် ယောသပ်ကို ရည်ညွှန်းသည်ဟု ယူဆကြသည်။

Died. Rather, “and he died, himself.” Some commentators take this as referring to Joseph rather than to Jacob.

၁၆. သယ်ဆောင်ခံရသည်။ ယောသပ်၏အရိုးများကို ရှေခင်သို့ သယ်ဆောင်သွားခြင်း (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၅၀:၂၅; ထွက်မြောက်ရာ ၁၃:၁၉; ယောရှု ၂၄:၃၂) မှလွဲ၍ ဘိုးဘေးများ၏ရုပ်အလောင်းများကို ခါနာန်သို့ သယ်ဆောင်သွားသည်ဟူသော ကျမ်းစာမှတ်တမ်းမရှိပေ။ ဂျိုးဇီဖပ်စ်က "၎င်းတို့၏ရုပ်အလောင်းများကို ၎င်းတို့၏သားမြေးများက နောက်ပိုင်းတွင် ဟဗြုန်သို့ သယ်ဆောင်သွားပြီး ထိုနေရာတွင် သင်္ဂြိုဟ်ခဲ့သည်" ဟု ဆိုသည် (ရှေးဟောင်းသမိုင်း ii. ၈. ၂ [၁၉၉]; လို့ဘ်ထုတ်ဝေမှု၊ အတွဲ ၄၊ စာမျက်နှာ ၂၅၁)။ ရှေးဂျူးဓလေ့ထုံးတမ်းတစ်ခုအရ ဘိုးဘေးများ၏ရုပ်အလောင်းများကို အစ္စရေးလူမျိုးများနှင့်အတူ အီဂျစ်ပြည်မှ ထွက်ခွာသွားစဉ် သယ်ဆောင်သွားခဲ့သည်။

16. Were carried. Apart from the burial of the bones of Joseph in Shechem (Gen. 50:25; Ex. 13:19; Joshua 24:32) there is no record in Scripture of the carrying of the bodies of the patriarchs to Canaan. Josephus says, “Their bodies were carried some time afterwards by their descendants [and their sons] to Hebron and buried there” (Antiquities ii. 8. 2 [199]; Loeb ed., vol. 4, p. 251). An ancient Jewish tradition has the bodies of the patriarchs carried out from the land of Egypt with the departing Israelites.

ရှေခင်သို့။ ဤရှေခင်သည် ဟေဗြဲကျမ်းစာရှိ ရှေခင်ဖြစ်သည် (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၁၂:၆ တွင် ကြည့်ပါ)။

Into Sychem. This Sychem is the Shechem of the OT (see on Gen. 12:6).

၁၆. အဇူးမ်ရော့ဖ်ကို အလည်အပတ်ရောက်လာသည်။ အဇူးမ်ရော့ဖ်သည် အိုင်ဒီဂျစ်ပြည်ထောင်စုတွင် အလည်အပတ်ရောက်ရှိလာသည်။ ဤအခါတွင် သူတို့သည် အိုင်ဒီဂျစ်ပြည်ထောင်စုသို့ သွားရောက်ကြပြီး ထိုအရပ်၌ သေဆုံးကြသည်။ ထို့နောက် သူတို့၏ ရုပ်အလောင်းများကို ရှေခင်မြို့သို့ ပြန်လည်ယူဆောင်လာကာ အဗြဟံက ဝယ်ယူထားသော သင်္ချိုင်းဂူတွင် သာသင်္ချိုင်းပြုလုပ်ကြသည်။ အဗြဟံသည် ဟေဗရွန်မြို့အနီး၊ မမ်ရေမြို့အရှေ့ဘက်ရှိ မက်ဖီလာဂူကို ဝယ်ယူခဲ့သည်မှာ ဤသို့သော မှတ်တမ်းတင်ထားသည့် တစ်ခုတည်းသော ဝယ်ယူမှုဖြစ်သည် (ဖခင်မှတ်စု ၂၃:၃–၂၀ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤနေရာ၌ အဗြဟံ၊ ဆာရာ၊ အိုင်ဇက်၊ ရဗက္ကာ၊ လီယာတို့ကို သာသင်္ချိုင်းပြုလုပ်ခဲ့သည်။ သို့သော် ရှေခင်မြို့ဒေသသည် အဗြဟံသည် ကိန္နာန်ပြည်သို့ စတင်ဝင်ရောက်လာစဉ်က ပထမဆုံးအခြေချခဲ့သည့်နေရာဖြစ်ပြီး၊ ထိုနေရာ၌ ယဇ်ပလ္လင်တစ်ခုကို တည်ဆောက်ခဲ့သည် (ဖခင်မှတ်စု ၁၂:၆, ၇)။ သူသည် ထိုရည်ရွယ်ချက်အတွက် မြေဝယ်ယူခဲ့သည်ဖြစ်နိုင်သော်လည်း၊ ဝယ်ယူမှုနှင့်ပတ်သက်သည့် မှတ်တမ်းမရှိပါ။

Abraham bought. Abraham’s purchase of the cave of Machpelah, to the east of Mamre, near Hebron, is the only recorded transaction of this kind (see on Gen. 23:3–20). Here Abraham, Sarah, Isaac, Rebecca, and Leah were buried. However, the region of Shechem was the place of Abraham’s first settlement upon his entrance into Canaan, and there he built an altar (Gen. 12:6, 7). It may be that he bought land for that purpose, although there is no record of the purchase.

ယာကုပ်သည် ရှေခင်မြို့ရှိ လယ်ကွက်ကို ဝယ်ယူခဲ့သည်မှာ ဟာမော့ရှိ သားများက ရောင်းချသူများအဖြစ် ပါဝင်သည့် မှတ်တမ်းတင်ထားသည့် တစ်ခုတည်းသော ဝယ်ယူမှုဖြစ်သည် (ဖခင်မှတ်စု ၃၃:၁၉)။ ဤနေရာ၌ ယဇ်ပလ္လင်တစ်ခုကို တည်ဆောက်ခဲ့သည် (ဖခင်မှတ်စု ၃၃:၂၀)၊ ယောသပ်၏ အရိုးများကို သာသင်္ချိုင်းပြုလုပ်ခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်း၏ ညီအစ်ကိုများ (“ကျွန်ုပ်တို့၏ဖခင်များ”၊ တမန်တော်မှတ်စု ၇:၁၅) အတွက် သင်္ချိုင်းနေရာဖြစ်သည်ဟူသော မှတ်တမ်းမရှိပါ။ ဂျရုမ်း၊ ၄ ရာစုနှစ်မှ ခရစ်ယာန်စာရေးဆရာတစ်ဦးက (၈၆ ခုမြောက် စာလွှာ၊ ဘန်နီဒစ်တိုင်းထုတ်ဝေမှု) ထိုခေတ်ကာလတွင် ရှေခင်မြို့ရှိ သားတော် ၁၂ ပါး၏ သင်္ချိုင်းများကို ပြသခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ ၎င်းသည် ရာစုနှစ်များစွာထိန်းသိမ်းထားသော ဆာမာရိတန်ရိုးရာဓလေ့နှင့် ကိုက်ညီပြီး၊ စတီဖင်သိရှိထားသော်လည်း ယနေ့ကျွန်ုပ်တို့မသိသော အချက်အလက်များနှင့် ကိုက်ညီမှုရှိနိုင်သည်။

Jacob’s purchase of the field at Shechem is the only recorded transaction in which the sons of Hamor appear as sellers (Gen. 33:19). Here an altar was erected (Gen. 33:20), and Joseph’s bones were buried, but there is no record of its being a burial place for his brothers (“our fathers,” Acts 7:15). Jerome, a Christian writer of the 4th century, states (86th Epistle, Benedictine ed.) that the tombs of the 12 patriarchs were shown at Shechem in his day, and this corresponds to a Samaritan tradition preserved for many centuries. This may coincide with information available to Stephen but unknown to us today.

အမ်မော့။ ဟေဗြဲအက္ခရာဖြင့် ဟာမော့ဟူသော ဂရိပုံစံ။

Emmor. The Greek form of the OT Hamor.

ဆိုင်ကမ်မြို့၏ဖခင်။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများသည် “ရှေခင်မြို့တွင်” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ)။

Father of Sychem. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading “in Sychem [Shechem].”

၁၇. သို့သော် အခါတန်လျှင်။ “သို့သော်” ဟူသော အစား “ဖြစ်လျှင်” ဟု ဖော်ပြပြီး၊ အချိန်ကာလသည် ရောက်ရှိလာပြီဟူသည်ထက် နီးကပ်လာနေသည်ဟု ညွှန်ပြသည်။

17. But when. Rather, “but as,” suggesting that the time was approaching rather than that it had arrived.

ကတိပြုထားသောအချိန်။ ဆိုလိုသည်မှာ အဲဂုတ္တုပြည်မှ ဣသရေလလူမျိုးတို့၏ ထွက်ပြေးမှု၌ ကတိပြုထားသည့်အချိန်၏ ပြည့်စုံမှုဖြစ်သည် (ဖခင်မှတ်စု ၁၅:၁၃, ၁၄; ထွက်မြောက်ရာမှတ်စု ၁၂:၄၀; အတွဲ ၁၊ စာမျက်နှာ ၁၈၈–၁၉၅ ကို ကြည့်ပါ)။ ဖခင်များသည် “ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် အားလုံးသေဆုံးခဲ့ပြီး၊ ကတိတော်များကို မရရှိခဲ့ဘဲ၊ ၎င်းတို့ကို ဝေးကွာသောအရပ်မှ မြင်တွေ့ခဲ့သည်” (ဟီဗြဲမှတ်စု ၁၁:၁၃)။

Time of the promise. That is, the time of its fulfillment, in the Exodus of the Israelites from Egypt (see on Gen. 15:13, 14; Ex. 12:40; see Vol. I, pp. 188–195). The fathers “all died in faith, not having received the promises, but having seen them afar off” (Heb. 11:13).

နီးကပ်လာသည်။ “ရောက်ရှိလာသည်” ဟူသော အစား “နီးကပ်လာနေသည်” ဟု ဖော်ပြပြီး “ဖြစ်လျှင်” နှင့် သဟဇာတဖြစ်သည်။

Drew nigh. Rather, “was drawing nigh,” harmonizing with “but as.”

ဘုရားသခင်က ကျိန်ဆိုခဲ့သည်။ “ကျိန်ဆိုခဲ့သည်” ဟူသော အစား “အာမခံခဲ့သည်”။

God had sworn. Rather, “had vouch-safed.”

တိုးပွားလာသည်။ ထွက်မြောက်ရာမှတ်စု ၁:၇; ၁၂:၃၇ ကို ကြည့်ပါ။

Grew and multiplied. See on Ex. 1:7; 12:37.

၁၈. အခြားသောဘုရင်တစ်ပါး ထသည်။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများကို “အဲဂုတ္တုပြည်ကို” ဟူသော စကားလုံးများထပ်ဖြည့်ရန် ကိုးကားနိုင်သည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ)။ ထပ်ဆောင်းဘုရင်တစ်ပါးသာမက၊ မတူညီသောဘုရင်တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး (ထွက်မြောက်ရာမှတ်စု ၁:၈ ကို ကြည့်ပါ)၊ ဟေဗြဲလူမျိုးများအပေါ် သေချာပေါက် သဘောထားမတူညီသည်။

18. Another king arose. Textual evidence may be cited (cf. p. 10) for adding the words “over Egypt.” Not simply an additional king, but a different kind of king (see on Ex. 1:8), and certainly having a different attitude toward the Hebrews.

မသိခဲ့ပါ။ “မသိခဲ့ပါ” ဟူသော အစား “မသိခဲ့သည်”။ ၎င်းသည် ယောသပ်၏ အဲဂုတ္တုပြည်အတွက် ကြီးမားသော ဝန်ဆောင်မှုများကို မသိခဲ့ခြင်း၊ သို့မဟုတ် သူတမင်လျစ်လျူရှုခဲ့ခြင်းကို ဆိုလိုနိုင်သည် (မဿဲမှတ်စု ၇:၂၃; ၂၅:၁၂ တွင် “သိခြင်း” ၏အသုံးပြုမှုကို ကြည့်ပါ)။

Knew not. Rather, “had not known.” This may mean that the new ruler was ignorant of Joseph’s great services to Egypt, or that he deliberately ignored them (cf. the use of “to know” in Matt. 7:23; 25:12).

၁၉. လိမ္မာပါးနပ်စွာ။ သို့မဟုတ် “လှည့်ဖျားစွာ” (ထွက်မြောက်ရာမှတ်စု ၁:၁၀ ကို ကြည့်ပါ)။

19. Subtilly. Or, “craftily” (see on Ex. 1:10).

ဆိုးရွားစွာ ဆက်ဆံခဲ့သည်။ “ဆိုးရွားစွာ ဆက်ဆံခဲ့သည်” ဟူသည်မှာ ခေတ်ဟောင်းစကားအသုံးအနှုန်းဖြစ်သည်။ ဂျိုးဇီဖတ်စ် (ရှေးဟောင်းပစ္စည်းများ ၂.၉.၁ [၂၀၃]) က အဲဂုတ်လူမျိုးများသည် ဣသရေလလူမျိုးများကို နိုင်းမြစ်အတွက် တူးမြောင်းများနှင့် ရေကာတာများ ဖန်တီးစေခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြသည်။

Evil entreated. An archaic expression for “treated badly.” Josephus (Antiquities ii. 9. 1 [203]) says that the Egyptians made the Israelites cut channels and dikes for the Nile.

သူတို့သည် ပစ်ထုတ်ခဲ့သည်။ “သူတို့၏ ကလေးငယ်များကို ပစ်ထုတ်စေခြင်း” ဟူသော အစား။ ဤစကားစုသည် ဖာရိုဘုရင်က မုန်းတီးသော ဟေဗြဲလူမျိုးများအပေါ် ပြုလုပ်ခဲ့သည်ကို ရည်ညွှန်းသည် (ထွက်မြောက်ရာမှတ်စု ၁:၂၂ ကို ကြည့်ပါ)။

They cast out. Rather, “in causing their young children to be cast out.” The phrase refers to what Pharaoh did to the hated Hebrews (see on Ex. 1:22).

၂၀. ထိုအချိန်တွင်။ ကလေးငယ်များကို ဖွင့်ထုတ်နေစဉ်အချိန်တွင်။

20. In which time. While infants were being exposed.

အလွန်လှပသည်။ စကားလုံးအတိုင်း “ဘုရားသခင်အတွက် လှပသည်” (ထွက်မြောက်ရာမှတ်စု ၂:၂ ကို ကြည့်ပါ)။ ဂျိုးဇီဖတ်စ် (ရှေးဟောင်းပစ္စည်းများ ၂.၉.၆ [၂၃၁]) က မောရှေ၏ ကလေးဘဝ အလှအပကို သူ့ကို တွေ့သူများက လှည့်ကြည့်ပြီး အံ့ဩခဲ့ရသည်ဟု ဖော်ပြသည်။

Exceeding fair. Literally, “fair to God” (see on Ex. 2:2). Josephus (ibid. 9. 6 [231]) describes the beauty of the infant Moses as such that those who met him turned to look upon him in admiration.

၂၁. ပစ်ထုတ်ခဲ့သည်။ မောရှေ၏မိခင် ယောခေဗဒ်သည် ဘုရင်၏ အမိန့်ကို လိုက်နာရင်း၊ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် သူမ၏ ကိုယ်ပိုင်အစီအစဉ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာမှတ်စု ၂:၃ ကို ကြည့်ပါ)။

21. Cast out. Jochebed, the mother of Moses, fulfilled the king’s command and, at the same time, executed her own plan (see on Ex. 2:3).

ယူဆောင်သွားခဲ့သည်။ စကားလုံးအတိုင်း “သူ့ကို မြှောက်တင်ခဲ့သည်”၊ မောရှေကို နိုင်းမြစ်မှ ထုတ်ယူခြင်း၊ သို့မဟုတ် ဖာရိုဘုရင်၏သမီးက မွေးစားခြင်းကို ရည်ညွှန်းသည်။ ဤစကားလုံး၏ မူလပုံစံသည် “ရွေးချယ်ခြင်း” ကို ဆိုလိုပြီး၊ ဖိလိပ္ပိမှတ်စု ၁:၂၂ တွင် ဤသို့အသုံးပြုသည်။ ၎င်း၏ အင်အားသည် နောက်စကားစုတွင် ပြတ်သားသည်။

Took him up. Literally, “lifted him up,” referring either to Moses’ being taken out of the Nile, or more likely, to his being adopted by Pharaoh’s daughter. The root form of the verb means “to choose,” and is so used in Phil. 1:22. Its force is made clear in the next phrase.

သူ၏သားအဖြစ်။ ထွက်မြောက်ရာမှတ်စု ၂:၅, ၁၀ ကို ကြည့်ပါ။ ဂျိုးဇီဖတ်စ် (ရှေးဟောင်းပစ္စည်းများ ၂.၉.၇ [၂၃၂–၂၃၇]) က ဂျူးရိုးရာအရ ထိုအချိန်က အုပ်ချုပ်နေသော ဖာရိုဘုရင်တွင် သားမရှိခဲ့ဘဲ၊ မောရှေကို ဆက်ခံသူအဖြစ် ရွေးချယ်ခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြသည်။

Her own son. See on Ex. 2:5, 10. Josephus (ibid. ii. 9. 7 [232–237]) declares that according to Jewish tradition the then-ruling Pharaoh had no son, and Moses was selected to be the heir.

၂၂. သင်ယူခဲ့သည်။ “သင်ယူခဲ့သည်” ဟူသော အစား “လေ့ကျင့်ခဲ့သည်” သို့မဟုတ် “ညွှန်ကြားခဲ့သည်”။ ဟောင်းသောကျမ်းစာတွင် ၎င်းကို ထင်ရှားစွာ မဖော်ပြထားသော်လည်း၊ မောရှေသည် ဖာရိုဘုရင်၏ အိမ်တော်နှင့် ဆက်နွှယ်မှုတွင် ဤအချက်ကို ညွှန်ပြထားသည်။

22. Learned. Rather, “trained,” or “instructed.” The OT does not plainly state this, but it is implied in Moses’ relationship to the household of Pharaoh.

အဲဂုတ်လူမျိုးများ၏ ဉာဏ်ပညာ။ ထွက်မြောက်ရာမှတ်စု ၂:၁၁; ဘုရင်မှတ်စု ၄:၃၀ ကို ကြည့်ပါ။ မောရှေ၏ ဘဝပထမ ၄၀ နှစ်နှင့်ပတ်သက်သည့် ဒဏ္ဍာရီများစွာရှိသည်။ ဖီလို (မောရှေ၏ဘဝ ၁.၅) က မောရှေလိုက်နာခဲ့သည့် သင်ရိုးညွှန်းတမ်းနှင့်ပတ်သက်သည့် အသေးစိတ်အချက်အလက်များကို ဖော်ပြထားသည်ဟု ဆိုသော်လည်း၊ သမ္မာကျမ်းစာတွင် ဤအကြောင်းနှင့်ပတ်သက၍ တိတ်ဆိတ်နေသည်။

Wisdom of the Egyptians. See on Ex. 2:11; 1 Kings 4:30. There are many legends about the first 40 years of Moses’ life. Philo (Life of Moses i. 5) claims to give details concerning the curriculum Moses followed, but the Bible is silent on the subject.

စကားလုံးများတွင် အစွမ်းထက်သည်။ ၎င်းသည် မောရှေသည် အဲဂုတ်တရားရုံးတွင် ရှိစဉ်က သူ၏မိန့်ခွန်းကို အဓိကအားဖြင့် ရည်ညွှန်းပြီး၊ နောက်ပိုင်းတွင် သူ၏ “ကျွန်ုပ်သည် တတ်ကျွမ်းသူမဟုတ်၊ … ကျွန်ုပ်သည် နှေးကွေးသော စကားပြောသူဖြစ်သည်” (ထွက်မြောက်ရာမှတ်စု ၄:၁၀ ကို ကြည့်ပါ) ဟူသော ထုတ်ဖော်ပြောဆိုမှုနှင့် မဆန့်ကျင်ပေ။ ၎င်းသည် မီဒီယန်ပြည်တွင် ၄၀ နှစ်ကြာ နေထိုင်ပြီးနောက် ပြောဆိုခဲ့သည်။

Mighty in words. This primarily applies to Moses’ speech while the great leader was in the Egyptian court, and involves no conflict with his later statement, “I am not eloquent, … I am slow of speech” (see on Ex. 4:10), which was uttered after his 40-year sojourn in Midian.

အကျင့်များတွင်။ သူ၏ အကျင့်များနှင့်ပတ်သက်သည့် သမ္မာကျမ်းမှတ်တမ်းမရှိသော်လည်း၊ နောက်ပိုင်းဘဝတွင် ထူးချွန်စွမ်းပကားပြသခဲ့သူတစ်ဦးသည် ငယ်ရွယ်စဉ်ကာလတွင်လည်း ထူးချွန်သော အရည်အချင်းများကို ပြသမထားဘဲ ရှိခဲ့ခြင်းသည် ထူးဆန်းသည် (ထွက်မြောက်ရာမှတ်စု ၂:၁၁ ကို ကြည့်ပါ)။

In deeds. There is no Biblical record of his deeds, but it would be strange if one who proved so able in later life had not also shown great gifts during early manhood (see on Ex. 2:11).

၂၃. အသက်လေးဆယ်ပြည့်သည်။ စကားလုံးအတိုင်း “သူ့အတွက် လေးဆယ်နှစ်ပြည့်သည့်အချိန်”၊ ဆိုလိုသည်မှာ သူသည် အသက်လေးဆယ်ခန့်ရှိသည့်အခါဖြစ်သည်။ ဟောင်းသောကျမ်းစာတွင် ဤအချိန်တွင် သူ၏အသက်နှင့်ပတ်သက်သည့် အချက်အလက်များ မပေးထားပါ။ ၎င်းတွင် မောရှေသည် ဖာရိုဘုရင်ထံသို့ စေလွှတ်ခံရစဉ်က အသက် ၈၀ ရှိခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားပြီး (ထွက်မြောက်ရာမှတ်စု ၇:၇)၊ သူသေဆုံးစဉ်က အသက် ၁၂၀ ရှိခဲ့သည် (တရားဟောရာမှတ်စု ၃၄:၇)။ ရှေးဂျူးရိုးရာအရ မောရှေ၏ဘဝကို နှစ်ပိုင်း ၃ ပိုင်းခွဲထားသည် (မီဒရာရှဘဟ်၊ ဖခင်မှတ်စု ၅၀:၂၂၊ ဆွန်စီနိုထုတ်ဝေမှု၊ စာမျက်နှာ ၁၀၀၁)၊ စတီဖင်သည် အလားတူခွဲခြားမှုကို လိုက်နာသည်။ (၁) အဲဂုတ်ပြည်တွင် ၄၀ နှစ်၊ (၂) တောထဲတွင် သိုးထိန်းအဖြစ် ၄၀ နှစ်၊ (၃) အဲဂုတ်ပြည်မှ ကိန္နာန်ပြည်နယ်စပ်သို့ သူ၏လူများကို ဦးဆောင်ခဲ့သည့် ၄၀ နှစ်။

23. Full forty years old. Literally, “when a time of forty years was being fulfilled for him,” that is, when he was about forty years old. The OT gives no information about his age at this juncture. It indicates that Moses was 80 years old when he was sent to Pharaoh (Ex. 7:7), and that he was 120 when he died (Deut. 34:7). Ancient Jewish tradition divides Moses’ life into three 40-year periods (Midrash Rabbah, on Gen. 50:22, Soncino ed., p. 1001), and Stephen follows a similar division: (1) the 40 years in Egypt, (2) the 40 years as a shepherd in the wilderness, (3) the 40 years in which he led his people from Egypt to the borders of Canaan.

လည်ပတ်ရန်။ ဂရိစကားလုံး “အီပိစကီပ်တိုမိုင်”၊ “ကြည့်ရှုရန်”၊ လူတစ်ဦးမည်သို့ရှိသည်ကို သိရန် “စစ်ဆေးရန်” (ထွက်မြောက်ရာမှတ်စု ၄:၃၁; လုကာမှတ်စု ၇:၁၆; ယာကုပ်မှတ်စု ၁:၂၇ ကို ကြည့်ပါ)။ မောရှေသည် သူ၏ နိုင်ငံသားများကို ကူညီရန် စိတ်ပိုင်းဖြတ်ထားသည် (ထွက်မြောက်ရာမှတ်စု ၂:၁၁ ကို ကြည့်ပါ)။

To visit. Gr. episkeptomai, “to look upon,” in order to see how a person fares, “to inspect” (cf. Ex. 4:31; Luke 7:16; James 1:27). Moses was bent on helping his compatriots (see on Ex. 2:11).

၂၄. မတရားခံရခြင်း။ ရိုက်နှက်ခြင်း သို့မဟုတ် ထိုးနှက်ခြင်းဖြင့် (ထွက်မြောက်ရာမှတ်စု ၂:၁၁ ကို ကြည့်ပါ)။

24. Suffer wrong. By smiting or blows (cf. Ex. 2:11).

သူ့ကို လက်စားချေပေးခဲ့သည်။ စကားလုံးအတိုင်း “လက်စားချေမှုတစ်ခု ပြုလုပ်ခဲ့သည်”၊ ထို့ကြောင့် သခင်ဘုရားထံသို့ ထားရမည့်အရာကို လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

Avenged him. Literally, “wrought an avenging,” and thereby undertook what should have been left to the Lord.

အဲဂုတ်လူကို ရိုက်ခဲ့သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ သူ့ကို သတ်ခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာမှတ်စု ၂:၁၂ ကို ကြည့်ပါ)။

Smote the Egyptian. That is, killed him (see on Ex. 2:12).

၂၅. သူထင်ခဲ့သည်မှာ။ “သူထင်ခဲ့သည်မှာ” ဟူသော အစား “သူထင်မြင်နေသည်”၊ အဲဂုတ်လူကို သတ်စဉ်ကပင် ဖြစ်သည်။ သူသည် ဟေဗြဲလူမျိုးများသည် သူ၏လုပ်ရပ်နှင့် ၎င်း၏ ရည်ရွယ်ချက်များကို နားလည်လိမ့်မည်ဟု ယူဆခဲ့သည်။ သူသည် မကြာမီတွင် မျှော်လင့်ချက်ပြတ်သွားခဲ့သည်။ မောရှေ၏ စိတ်နှလုံးအတွင်းသို့ ဤထိုးထွင်းသိမြင်မှုသည် ဟောင်းသောကျမ်းစာမှ ဆွဲထုတ်ထားခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ စတီဖင်အား သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်မှ ပေးအပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်နိုင်သည်။ ဟောပြောသူသည် မောရှေနှင့် ယေရှုကို နှိုင်းယှဉ်ဖော်ပြရန်လည်း အကြံပြုနိုင်သည်၊ ၎င်းတို့နှစ်ဦးစလုံးသည် သူတို့ကူညီရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော လူများက ငြင်းပယ်ခံခဲ့ရသည်။

25. For he supposed. Rather, “but he was supposing,” even as he slew the Egyptian. He took for granted that the Hebrews would understand his deed and its motives. He was quickly disillusioned. This insight into the mind of Moses is not drawn from the OT, but could have been given to Stephen by the Holy Spirit. The speaker may also be suggesting a comparison between Moses and Jesus, who were both rejected by the people whom they sought to help.

သူ၏လက်ဖြင့်။ မောရှေအား ဣသရေလကို ကယ်တင်ရန် ဖြစ်လျှင်ဖြစ်ပြီဟု ထင်ရှားစွာ ဖော်ပြခံခဲ့ရသော်လည်း၊ သူသည် အဲဂုတ်လူမျိုးများက အာဏာသုံးရန် အသုံးပြုလေ့ရှိသည့် နည်းလမ်းမျိုးဖြင့် လုပ်ဆောင်ရမည်ဟု ထင်မှားခဲ့သည်။

By his hand. Apparently it had been revealed to Moses that he was to deliver Israel, but he was under the misapprehension that the work was to be accomplished by the same sort of means the Egyptians commonly used to enforce their power.

သူတို့မသိကြပါ။ ရွေးချယ်ထားသော လူမျိုးများ၏ နားမလည်မှုကို ထင်ရှားစွာ ဖော်ပြသည့် တိုတောင်းသော်လည်း ထိရောက်သော စကားစုဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်၏လူမျိုးများသည် ဘုရားသခင်၏ ကယ်တင်ခြင်းလုပ်ရပ်များကို မကြာခဏ နားမလည်ကြဘဲ၊ ၎င်းအတွက် အဆင်သင့်မဖြစ်ကြပါ (ခရစ်တော်အပေါ် ဂျူးလူမျိုးများ၏ သဘောထားကို ကြည့်ပါ၊ ယောဟန်မှတ်စု ၁:၁၁)။

They understood not. A terse but effective phrase, highlighting the obtuseness of the chosen people. God’s people too often do not understand, and are unready for, God’s acts of deliverance (cf. the Jewish attitude toward Christ, John 1:11).

၂၆. သူတို့ရန်ဖြစ်နေစဉ်။ ဆိုလိုသည်မှာ ဟေဗြဲလူမျိုးနှစ်ဦး (ထွက်မြောက်ရာမှတ်စု ၂:၁၃)။

26. As they strove. That is, two men of the Hebrews (Ex. 2:13).

သူတို့ကို သင့်တင့်အောင်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ စကားလုံးအတိုင်း “သူတို့ကို ငြိမ်းချမ်းရေးသို့ ယူဆောင်လာနေသည်”၊ ဆိုလိုသည်မှာ သူတို့ကို ပြန်လည်သင့်မြတ်စေခြင်းဖြစ်သည်။

Set them at one. Literally, “was bringing them into peace,” that is, was reconciling them.

လူကြီးများ။ “လူကြီးများ” ဟူသော အစား “လူများ”။ သူ၏ အသစ်နိုးကြားလာသော ညီအစ်ကိုခံစားချက်သည် အလွန်ပြင်းထန်သဖြင့်၊ မောရှေသည် ဟေဗြဲလူမျိုးများအကြား ညီအစ်ကိုဆန်သော စည်းလုံးမှုမရှိဘဲ အတူတကွ ဆင်းရဲဒုက္ခခံစားနေရသည်ကို သည်းမခံနိုင်ပုံရသည်။

Sirs. Rather, “men.” His newly awakened fraternal feeling is so strong that Moses seems unable to tolerate anything less than a brotherly unity among the Hebrews as they suffer together.

၂၇. မင်းကို အုပ်ချုပ်သူအဖြစ် ဘယ်သူခန့်အပ်ခဲ့သနည်း။ အခန်းငယ် ၃၅ တွင်ပြသထားသည့်အတိုင်း၊ စတီဖင်သည် မောရှေ၏ အာဏာအပေါ် ဤအစောပိုင်းစိန်ခေါ်မှုကို အလေးပေးဖော်ပြပြီး၊ ဣသရေလ၏ သမိုင်းတစ်ခုလုံးသည် လူမျိုး၏ အကျိုးအတွက် စေလွှတ်ခံရသော ဘုရားသခင်၏ တမန်တော်များကို ငြင်းပယ်မှုဖြင့် မှတ်သားထားသည်ကို ပြသရန်ဖြစ်သည်။ ယေရှု၏ ငြင်းပယ်ခံရမှုသည် အထွတ်အထိပ်ငြင်းပယ်မှုဖြစ်သည်။

27. Who made thee a ruler? As shown in v. 35, Stephen stresses this early challenge of Moses’ authority to show that the whole history of Israel had been marked by the rejection of God’s messengers, who had been sent for the good of the nation. The rejection of Jesus was the climatic rejection.

၂၈. မင်းလုပ်မည်လား။ ထွက်မြောက်ရာမှတ်စု ၂:၁၄ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။

28. Wilt thou? Compare on Ex. 2:14.

၂၉. ထို့နောက် မောရှေထွက်ပြေးသွားသည်။ စတီဖင်၏ အမြန်စစ်ဆေးမှုသည် ဖာရိုဘုရင်သည် ဖြစ်ပျက်ခဲ့သည်ကို သိရှိခဲ့ပြီး၊ မောရှေကို ရှာဖွေနေသည်ဟူသော အချက်ကို ကျော်ဖြတ်သွားသည်။ ဂျိုးဇီဖတ်စ် (ရှေးဟောင်းပစ္စည်းများ ၂.၁၁.၁ [၂၅၄–၂၅၆]) က မောရှေ၏ ထွက်ပြေးမှုကို အဲဂုတ်လူမျိုးများ၏ မနာလိုမှုကြောင့်ဟု သတ်မှတ်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် သူသည် ပုန်ကန်မှုကို ဦးဆောင်မည်ကို စိုးရိမ်ခဲ့သည်။

29. Then fled Moses. Stephen’s quick survey passed over the fact that Pharaoh became aware of what had happened, and was searching for Moses. Josephus (Antiquities ii. 11. 1 [254–256]) assigns the flight of Moses to the jealousy of the Egyptians, who feared that he would lead a revolt.

ဧည့်သည်ဖြစ်လာသည်။ စကားလုံးအတိုင်း “ဧည့်သည်ဖြစ်လာသည်”၊ ဆိုလိုသည်မှာ နိုင်ငံခြားသားဖြစ်သည်။

Was a stranger. Literally, “became a sojourner,” that is, an alien.

မဒီယန်။ ဂရိစကားလုံး “မဒီယမ်”၊ ဟေဗြဲစကားလုံး “မီဒီယန်” အတွက် (ထွက်မြောက်ရာမှတ်စု ၂:၁၅, ၁၆ ကို ကြည့်ပါ)။

Madian. Gr. Madiam, for Heb. Midyan, “Midian” (see on Ex. 2:15, 16).

သူသည် သားနှစ်ယောက်ကို ဖွားမြင်ခဲ့သည်။ ဂါရှုံနှင့် အလီဇာ။ မိခင်မှာ ဂျဿရို၏သမီး ဇိဖိုးရာဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၄:၂၀; ၁၈:၂-၄ တွင်ကြည့်ပါ)။

He begat two sons. Gershom and Eliezer. The mother was Zipporah, the daughter of Jethro (see on Ex. 4:20; 18:2–4).

၃၀။ အနှစ်လေးဆယ်။ အခန်းကဏ္ဍ ၂၃ တွင်ဖော်ပြထားသော အနှစ်လေးဆယ်နှင့်အတူ၊ ဤသည်မှာ မောရှေသည် ဣသရေလလူမျိုးကို ကယ်တင်ရန် ခေါ်တော်မူခံရချိန်တွင် အသက်ရှစ်ဆယ်ရှိပြီဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၇:၇ တွင်ကြည့်ပါ)။

30. Forty years. With the 40 years mentioned in v. 23, this makes Moses 80 years of age when he was called to deliver Israel (see on Ex. 7:7).

သိနာတောင်။ ဓမ္မဟောင်းတွင် “သိနာအိ” ဟုခေါ်ပြီး၊ ၎င်းကို “ဟောရက်ဘ်” ဟုလည်း မကြာခဏခေါ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၃:၁ တွင်ကြည့်ပါ)။

Mount Sina. The OT form is “Sinai,” which is often called “Horeb” (see on Ex. 3:1).

ထာဝရဘုရား၏ ကောင်းကင်တမန်။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “ထာဝရဘုရား၏” ဟူသော စကားလုံးများကို ဖယ်ထုတ်ရန် ထောက်ခံသည်။ စတီဖင်၏ မောရှေ၏ မီးလျှံချုံပုတ်အတွေ့အကြုံကို ရည်ညွှန်းခြင်းသည်၊ သူသည် မောရှေကို ဆန့်ကျင်ပြောဆိုသည်ဟူသော စွပ်စွဲချက်ကို သွယ်ဝိုက်၍ ဖြေကြားခြင်းဖြစ်ပြီး၊ ဤတွင် သူသည် မောရှေအား ဘုရားသခင်နှင့် ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ အတွေ့အကြုံရှိသူအဖြစ် ဂုဏ်ပြုထားသည်။ ကောင်းကင်တမန်အား ထာဝရဘုရားအဖြစ် ဖော်ထုတ်ခြင်းအတွက် ထွက်မြောက်ရာ ၃:၂ တွင်ကြည့်ပါ။

An angel of the Lord. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of the words “of the Lord.” Stephen’s reference to Moses’ experience at the burning bush was indirectly an answer to the charge that he spoke against Moses, for he is here giving him full honor as one who had personal experience with his God. For the identification of the angel as the Lord see on Ex. 3:2.

မီးလျှံ။ ထွက်မြောက်ရာ ၃:၂ တွင်ကြည့်ပါ။

A flame of fire. See on Ex. 3:2.

ချုံပုတ်။ ဂရိစကားလုံး “ဗာတို့စ်” သည် “ဆူးချုံ” သို့မဟုတ် “ဗရမ်ဘယ်ချုံ” ကို ဆိုလိုသည်။ ဤချုံပုတ်ကို တိကျစွာ ဖော်ထုတ်ရန် မဖြစ်နိုင်ပါ။

Bush. Gr. batos, “a thornbush,” or “bramblebush.” It is not possible to identify this bush accurately.

၃၁။ ကြည့်ရှုရန်။ ထွက်မြောက်ရာ ၃:၃ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။

31. To behold. Compare Ex. 3:3.

ထာဝရဘုရား၏ အသံ။ ထွက်မြောက်ရာ ၃:၂ တွင်ကြည့်ပါ။

Voice of the Lord. See on Ex. 3:2.

၃၂။ အာဗြဟံ၏ဘုရား။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) ဣဇာက်နှင့် ယာကုပ်ရှေ့တွင် “ဘုရား၏” ဟူသော စကားလုံးများကို ဖယ်ထုတ်ရန် ထောက်ခံသည်။ အကယ်၍ စတီဖင်သည် အုပ်ခြည်ခုနှစ်ဆယ်တွင် တစ်ဦးဖြစ်ခဲ့သည်ဟူသော အစဉ်အလာအတိုင်း (အခန်းကဏ္ဍ ၆:၅ တွင်ကြည့်ပါ)၊ သူသည် ဤစကားများကို ယေရှုက ဆဒ္ဒုကယီများ၏ ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ မယုံကြည်မှုကို ဆန့်ကျင်သက်သေအဖြစ် ကိုးကားခဲ့သည်ကို ကြားဖူးပေလိမ့်မည် (မဿဲ ၂၂:၃၂)။ အကယ်၍ ထိုဆဒ္ဒုကယီများထဲမှ အချို့သည် စည်းဝေးပွဲတွင်ရှိနေပါက၊ စတီဖင်က ၎င်းတို့အား ဟောပြောသောအခါ ဤကိုးကားချက်ကို သတိရလာပေလိမ့်မည်။ ဤတန်ခိုးရှိသောစကားများသည် ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်း၏ ကတိကဝတ်နှင့် ယေရှုအား သေခြင်းမှ ထမြောက်စေခြင်းဖြင့် ၎င်း၏သက်သေပြမှုကို ၎င်းတို့စိတ်ထဲသို့ ဆောင်ကြဉ်းပေးလိမ့်မည်။

32. God of Abraham. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of “the God of” before the names Isaac and Jacob. If, as tradition declares, Stephen had been one of the Seventy (see on ch. 6:5), he doubtless had heard these words cited by the Lord as witnessing against the unbelief of the Sadducees concerning the resurrection (Matt. 22:32). If any of those Sadducees were in the council, they would have been reminded of the citation as Stephen addressed them. The majestic words would bring to their minds the promise of the resurrection, and its demonstration in the raising of Jesus from the dead.

၃၃။ ဖိနပ်ချွတ်လော့။ ထွက်မြောက်ရာ ၃ တွင် ဤအမိန့်သည် ဘုရားသခင်က မောရှေအား မိမိကိုယ်ကို ဖော်ထုတ်မပြမီ ယုတ္တိရှိစွာ ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်၊ အကြောင်းမှာ မောရှေသည် ဘုရားသခင်၏ ရှိနေခြင်းကို သိရှိပြီးသည့်နောက် ညွှန်ကြားချက်မလိုအပ်တော့ပေ။ စတီဖင်က ဤအတွေ့အကြုံကို အသုံးပြုခြင်းသည် သန့်ရှင်းသောနေရာများအတွက် သူ၏စစ်မှန်သောရိုသေမှုကို အလေးပေးပြီး၊ ဘုရားသခင်၏ ရှိနေခြင်းသည် ယေရုဆလင်ဗိမာန်တော်၏ နယ်နမိတ်အတွင်းသာ ကန့်သတ်မထားကြောင်း ပြသသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၃:၅ တွင်ကြည့်ပါ)။

33. Put off thy shoes. In Ex. 3 this command quite logically comes before God identifies Himself to Moses, who would hardly have needed instruction when once he recognized God’s presence. Stephen’s use of this experience would emphasize his true respect for holy places, and show that God’s presence was not limited to the precincts of the Jerusalem Temple (see on Ex. 3:5).

၃၄။ ငါမြင်ပြီ။ ဤစကားစုကို ထပ်မံဖော်ပြခြင်းသည် ဂရိဘာသာတွင် ဟေဗြဲဘာသာ၏ အလေးပေးဖွဲ့စည်းမှုကို ထင်ဟပ်ပြီး၊ ထွက်မြောက်ရာ ၃:၇ တွင် “ငါအမှန်မြင်ပြီ” ဟု ကောင်းစွာဘာသာပြန်ထားသည်။ ဤကျမ်းပိုဒ်သည် ထွက်မြောက်ရာ ၃:၇၊ ၈၊ ၁၀ မှ အကျဉ်းချုံးပြီး ပေါင်းစပ်ထားသော ကိုးကားချက်ဖြစ်သည်။

34. I have seen. The repetition of this phrase is a reflection, in Greek, of an emphatic Hebrew construction, and is well rendered “I have surely seen” in Ex. 3:7. This verse is an abbreviated and composite quotation taken from Ex. 3:7, 8, 10.

ငါသည် သင်ကို စေလွှတ်မည်။ စတီဖင်သည် ဤကျမ်းပိုဒ်ကို အသုံးပြုပြီး၊ ခရစ်တော်သည် မောရှေကဲ့သို့ပင်၊ ဆင်းရဲဒုက္ခကို သက်သာစေရန်နှင့် သူ၏လူမျိုးကို ကယ်တင်ရန် ဆုတောင်းခြင်းဖြင့် စေလွှတ်ခံရပုံကို ၎င်းတို့အား အရိပ်အမြွက်ပြရန် ဖြစ်နိုင်သည် (အခန်းကဏ္ဍ ၃၅ တွင်ကြည့်ပါ)။

I will send thee. Stephen may have used the present verse to suggest to his hearers the way in which Christ, like Moses, had been sent in answer to prayer to relieve affliction and to deliver His people (see on v. 35).

၃၅။ ဤမောရှေ။ ဤကျမ်းပိုဒ်သည် မောရှေသည် ထာဝရဘုရားထံမှ ထင်ရှားပေါ်ထွက်လာသော ဂုဏ်ပြုခံရသူဖြစ်ကြောင်း အလေးပေးရန် ဖွဲ့စည်းထားသည်။

35. This Moses. This passage is phrased to emphasize that it was Moses who was the honored one to whom the Lord had appeared.

သူတို့က ငြင်းပယ်ခဲ့ကြသည်။ ဤတွင် ဟေဗြဲလူမျိုးများက မောရှေကို ဘုရားသခင်၏ တမန်အဖြစ် ကောင်းစွာ သက်သေပြခံရသော်လည်း ငြင်းပယ်ခဲ့သည်ကို အလေးပေးထားသည်။ စတီဖင်သည် ၎င်းတို့၏ ယေရှုခရစ်ကို ငြင်းပယ်ခြင်းနှင့် ဆင်တူသည့်ပုံစံဖြင့် ပြုမူနေကြသည်ဟု အရိပ်အမြွက်ပြပေမည်။

Whom they refused. Here again is emphasis upon the rejection of Moses by the Hebrew people, although he was so well attested as a messenger of God. Perhaps Stephen implied that his hearers were acting similarly in rejecting Jesus Christ.

ကယ်တင်သူ။ ဂရိစကားလုံး “လူးတြိုးတေ့စ်” သည် “လွတ်မြောက်စေသူ” သို့မဟုတ် “ရွေးနှုတ်သူ” ကို ဆိုလိုသည်။ ဤစကားလုံးသည် ဓမ္မသစ်တွင် အခြားနေရာတွင် မတွေ့ရသော်လည်း၊ ဟေဗြဲစကားလုံး “ဂိုအယ်လ်” ၏ ဘာသာပြန်အဖြစ် သုံးနှုန်းထားသည် (ဆာလံ ၁၉:၁၄; ရုသ ၂:၂၀ တွင်ကြည့်ပါ)။ ထို့ကြောင့်၊ ၎င်းသည် “လွတ်မြောက်စေသူ” ၏ အခြေခံအဓိပ္ပာယ်ရှိသော်လည်း၊ ကျမ်းစာအသုံးအနှုန်းတွင် ဟေဗြဲ၏ ဆွေမျိုးရွေးနှုတ်သူ အယူအဆနှင့် ဆက်စပ်သော အဓိပ္ပာယ်များကို သယ်ဆောင်ထားသည်။ မောရှေသည် အဲဂုတ္တုပြည်မှ ၎င်း၏လူမျိုးကို လွတ်မြောက်စေပြီး ရွေးနှုတ်ခဲ့သည်၊ သို့သော် ခရစ်တော်သည် အပြစ်နှင့် သေခြင်းမှ ၎င်း၏လူမျိုးကို လွတ်မြောက်စေပြီး ရွေးနှုတ်သည်။

Deliverer. Gr. lutrōtēs, “liberator,” “redeemer.” This word is not found elsewhere in the NT, but it appears in the LXX as a translation of the Hebrew term go’el (see on Ps. 19:14; cf. on Ruth 2:20). Thus, while it has the basic sense of “liberator,” in Biblical usage it carries the overtones of meaning associated with the Hebrew idea of the kinsman-redeemer. Moses liberated, and so redeemed, his people from Egypt, but Christ liberates, redeems, His people from sin and death.

ကောင်းကင်တမန်၏ လက်ဖြင့်။ စကားလုံးအတိုင်း “ကောင်းကင်တမန်တစ်ပါး၏ လက်နှင့်” ဟု ဆိုလိုသည်။ “နှင့်” ဟူသော စကားလုံးသည် မောရှေ၏လုပ်ဆောင်မှုသည် ကောင်းကင်တန်ခိုးများနှင့် ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း အလေးပေးသည်။ ကောင်းကင်တမန်၏ သရုပ်အတွက် ထွက်မြောက်ရာ ၃:၂; တမန်တော် ၇:၃၀ တွင်ကြည့်ပါ။

By the hand of the angel. Literally, “with the hand of an angel.” The word “with” stresses that Moses’ work was done in cooperation with the heavenly powers. For the identity of the angel see on Ex. 3:2; cf. on Acts 7:30.

၃၆။ ၎င်းတို့ကို ထုတ်ဆောင်လာခဲ့သည်။ မောရှေသည် ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးနှင့်အတူ ဤသို့ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၃:၁၂ တွင်ကြည့်ပါ)။

36. Brought them out. Moses was able to do this, having God’s power with him (see on Ex. 3:12).

အံ့ဖွယ်နိမိတ်များနှင့် နိမိတ်လက္ခဏာများ။ အခန်းကဏ္ဍ ၂:၁၉၊ ၂၂; ၆:၈; တတိယအတွဲ၊ စာမျက်နှာ ၂၀၈ တွင်ကြည့်ပါ။

Wonders and signs. See on chs. 2:19, 22; 6:8; cf. Vol. V, p. 208.

အနီရောင်ပင်လယ်။ ဤသည်မှာ ဂရိလူမျိုးများက ဟေဗြဲလူမျိုးများက “ရိဒ်ပင်လယ်” ဟုခေါ်သော ရေပြင်ကို ပေးထားသော အမည်ဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၀:၁၉ တွင်ကြည့်ပါ)။ ဤအမည်များ၏ အကြောင်းရင်းကို တိကျစွာ မသိရှိနိုင်ပါ။

Red sea. This is the name given by the Greeks to the water the Hebrews called the Sea of Reeds (see on Ex. 10:19). The reason for either name cannot be definitely ascertainead.

အနှစ်လေးဆယ်။ တောလည်ရာ ၁၄:၃၃; ဒုတိယသြဝါဒကျမ်း ၂၉:၅ တွင်ကြည့်ပါ။

Forty years. See Num. 14:33; Deut. 29:5.

၃၇။ ပုရောဖက်။ စတီဖင်သည် ပေတရုကဲ့သို့ (အခန်းကဏ္ဍ ၃:၂၂ တွင်ကြည့်ပါ) ဒုတိယသြဝါဒကျမ်း ၁၈:၁၅-၁၈ တွင်ပေးထားသော ပုရောဖက်ပြုချက်ကို ရည်ညွှန်းသည်။ ပေတရုကဲ့သို့ပင်၊ သူသည် ၎င်းကို ယေရှုတွင် ပြည့်စုံသည်ဟု မြင်သည်။ ယခုအခါ သူသည် ယေရှုကို ကားစင်တင်သတ်ခဲ့သော ယေရှုအဖြစ် ဤပုရောဖက်နှင့် ဆန်ဟီဒရင်ကို ရင်ဆိုင်ရန် ရည်ရွယ်ထားသည်။

37. A prophet. Stephen, like Peter (see on ch. 3:22), refers to the prophecy given in Deut. 18:15–18. Like Peter, he sees it fulfilled in Jesus. He is now intent on confronting the Sanhedrin with this Prophet in the person of the Jesus whom they had crucified.

သူ့ကို နားထောင်ရမည်။ အရေးကြီးသော စာသားဆိုင်ရာ သက်သေအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) ဤစကားလုံးများကို ဖယ်ထုတ်ရန် ထောက်ခံသည်။ သို့သော်၊ ၎င်းတို့သည် အခန်းကဏ္ဍ ၃:၂၂ တွင် တူညီသော ကျမ်းပိုဒ်ကို ကိုးကားရာတွင် ကောင်းစွာ သက်သေပြထားသည်။

Him shall ye hear. Important textual evidence may be cited (cf. p. 10) for the omission of these words. However, they are well attested in the quotation of the same passage in ch. 3:22.

၃၈။ ဤသူသည်။ ဤသည်မှာ မောရှေကို ရည်ညွှန်းဆဲဖြစ်သည်။

38. This is he. The reference is still to Moses.

အသင်းတော်။ ဂရိစကားလုံး “အက္ခလီးစီးယား” သည် “စည်းဝေးပွဲ” သို့မဟုတ် “အသင်းအဖွဲ့” ကို ဆိုလိုသည် (မဿဲ ၁၈:၁၇ တွင်ကြည့်ပါ)။

The church. Gr. ekklēsia, “assembly,” or “congregation” (see on Matt. 18:17).

တော၌။ စတီဖင်သည် ဥပဒေပေးပို့ခြင်းမပြုမီ သိနာတောင်တွင် ဟေဗြဲလူမျိုးစုဝေးခြင်းကို စိတ်ထဲတွင်ရှိသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၉)။

In the wilderness. Stephen has in mind the assembling of the Hebrew nation at Mt. Sinai prior to the giving of the law (Ex. 19).

ကောင်းကင်တမန်နှင့်အတူ။ အခန်းကဏ္ဍ ၃၅ တွင်ကဲ့သို့၊ ကောင်းကင်တမန်သည် ထာဝရဘုရားကိုယ်တော်တိုင်ဖြစ်ပြီး၊ အခန်းကဏ္ဍ ၃၁ တွင် ပြောဆိုသောအသံကို “ထာဝရဘုရား၏ အသံ” ဟုခေါ်သည်။

With the angel. As in v. 35, the angel is the Lord Himself, even as in v. 31 the voice that spoke is called “the voice of the Lord.”

လက်ခံရရှိသူ။ ဆိုလိုသည်မှာ မောရှေဖြစ်သည်။

Who received. That is, Moses.

အသက်ရှင်သော ဗျာဒိတ်များ။ ဂရိစကားလုံး “လိုဂီယာဇွန်တာ” သည် “အသက်ရှင်သော ဗျာဒိတ်များ” ကို ဆိုလိုသည်။ “လိုဂီယာ” သည် “လိုဂို့စ်” ၏ သေးငယ်သောပုံစံဖြစ်ပြီး “စကားလုံး” ကို ဆိုလိုသည်။ သုံးနှုန်းထားသော ကျမ်းစာတွင် ၎င်းကို ဘုရားသခင်၏ စကားများအတွက် အသုံးပြုသည် (တောလည်ရာ ၂၄:၄၊ ၁၆)၊ ဖီလိုတွင် ဆယ်ပညတ်အတွက် အသုံးပြုသည် (တတိယအတွဲ၊ စာမျက်နှာ ၉၃ ကိုကြည့်ပါ)။ အင်္ဂလိပ်ဘုရင်ခံဘာသာပြန်တွင် “လိုဂီယာ” ကို “ဗျာဒိတ်” ဟု ဘာသာပြန်သည် (ရောမ ၃:၂; ဟေဗြဲ ၅:၁၂; ၁ ပေတရု ၄:၁၁)။ ဤတွင်၊ ၎င်းသည် မောရှေလက်ခံရရှိပြီး မျိုးဆက်များသို့ လွှဲပြောင်းပေးအပ်သော ဥပဒေကို ရည်ညွှန်းသည်။ ဤဗျာဒိတ်များကို “အသက်ရှင်သော” ဟုဖော်ပြထားပြီး၊ ဆိုလိုသည်မှာ မျိုးဆက်မှမျိုးဆက်သို့ တည်တံ့ခံ့ညားသည်ဟု ဆိုလိုသည် (ဟေဗြဲ ၄:၁၂; ၁ ပေတရု ၁:၂၃ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

Lively oracles. Gr. logia zōnta, “living oracles.” Logia is the diminutive of logos, “word.” In the LXX it is used for the words of God (Num. 24:4, 16), and in Philo (see Vol. V, p. 93) for the Decalogue. In the KJV, logia is translated “oracle” (Rom. 3:2; Heb. 5:12; 1 Peter 4:11). Here, the reference is to the law received by Moses and passed on to succeeding generations. These oracles are described as “lively,” that is, living, in the sense that they abide and endure from generation to generation (cf. Heb. 4:12; 1 Peter 1:23).

၃၉။ နာခံရန် မလိုလားခဲ့ကြပါ။ စကားလုံးအတိုင်း “နာခံရန် ဆန္ဒမရှိခဲ့ကြပါ”။ ဤပုန်ကန်မှုသည် အနီရောင်ပင်လယ်တွင် လွတ်မြောက်ပြီး တစ်လအကြာတွင် ဣသရေလလူမျိုးများက စတင်ခဲ့ပြီး၊ သိနာတောင်သို့မရောက်မီ ဖြစ်ပွားခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၆:၂၊ ၃)။ မောရှေသည် တောင်ပေါ်တွင်ရှိစဉ် ၎င်းတို့၏ မကျေနပ်မှုသည် ဘာသာဖီဆန်ခြင်းသို့ ဦးတည်သွားခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၃၂:၁)၊ စတီဖင်က နောက်ဆက်တွဲကျမ်းပိုဒ်များတွင် ဖော်ပြထားသည်။ သွယ်ဝိုက်၍ သူသည် ဣသရေလလူမျိုးများ၏ မောရှေအပေါ်ထားရှိသော သဘောထားနှင့် ယုဒလူမျိုးများ၏ ခရစ်တော်အပေါ်ထားရှိသော သဘောထားအကြား တူညီမှုကို တင်ပြလျက်ရှိသည်။ နှစ်ခုလုံးသော ခေတ်ကာလ၏ လူများသည် ၎င်းတို့၏ ကယ်တင်ရှင်ဖြစ်လာမည့်သူအား နာခံခြင်းမပြုခဲ့ကြပါ။ နာခံခြင်းအတွက် တမန်တော် ၅:၃၂ တွင်ကြည့်ပါ။

39. Would not obey. Literally, “were not willing to become obedient.” This rebellion by the children of Israel broke out one month after their deliverance at the Red Sea, and before they reached Sinai (Ex. 16:2, 3). While Moses was in the mount their discontent led to apostasy (Ex. 32:1), as outlined by Stephen in succeeding verses. By inference, he is presenting a parallel between the Israelites’ attitude toward Moses, and the Jews’ attitude toward Christ. The people of both eras were disobedient to their would-be redeemer. For obedience see on Acts 5:32.

၎င်းတို့၏စိတ်နှလုံးထဲတွင်။ ၎င်းတို့သည် အမှန်တကယ် ပြန်မသွားခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းတို့သည် အကျဉ်းချခံရသည့်နိုင်ငံတွင် ခံစားခဲ့ရသည့် ပုံမှန်ကောင်းမွန်သောအရာများကို တောင့်တခဲ့ကြသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၆:၃; တောလည်ရာ ၁၁:၄-၆ တွင်ကြည့်ပါ)။ ထို့အတူ လောတ်၏ဇနီးသည် ဆိုဒုံမြို့သို့ ပြန်ကြည့်ပြီး သေဆုံးခဲ့သည် (ကမ္ဘာဦး ၁၉:၂၆)။ ထာဝရဘုရားသည် လယ်ထွန်ယဉ်ကို လက်ထဲတွင် ကိုင်ဆောင်ပြီး နောက်သို့ ပြန်ကြည့်သောသူကို အပြစ်တင်သည် (လုကာ ၉:၆၂)။

In their hearts. They did not actually return, but longed for the so-called good things they had enjoyed in the country of their captivity (see on Ex. 16:3; cf. on Num. 11:4–6). So Lot’s wife looked back to Sodom and died (Gen. 19:26). The Lord condemns the man, who, having put his hand to the plow, looks back (Luke 9:62).

ပြန်လှည့်သွားကြသည်။ သို့မဟုတ် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း “လှည့်သွားကြသည်”။ စတီဖင်၏ စကားများ၏ ချက်ချင်းရည်ညွှန်းချက်မှာ ထွက်မြောက်ရာ ၁၆:၂၊ ၃; ၃၂:၁-၆ တွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသော အတွေ့အကြုံများဖြစ်သော်လည်း၊ အခြားများစွာလည်း ရှိခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၇:၁-၃; တောလည်ရာ ၁၁:၁-၅; ၁၄:၁-၄ စသည်)။

Turned back again. Or, simply, “turned.” The immediate reference of Stephen’s words is to the experiences recorded in Ex. 16:2, 3; 32:1–6, but there were many others (Ex. 17:1–3; Num. 11:1–5; 14:1–4; etc.).

၄၀။ ငါတို့အတွက် ဘုရားများကို ပြုလုပ်ပေးလော့။ ထွက်မြောက်ရာ ၃၂:၁ တွင်ကြည့်ပါ။ စတီဖင်သည် မောရှေ၏ ခေါင်းဆောင်မှုအပေါ် ၎င်းတို့၏ ယုံကြည်မှုကင်းမဲ့ခြင်းသည် ဣသရေလလူမျိုးများကို အဆိုးရွားဆုံးသော အပြစ်တစ်ခုဖြစ်သည့် ရုပ်တုကိုးကွယ်ခြင်းသို့ ဦးတည်သွားပုံကို ပြသသည်။

40. Make us gods. See on Ex. 32:1. Stephen shows how their lack of faith in Moses’ leadership led the Israelites to one of the worst forms of sin—idolatry.

၄၁။ ၎င်းတို့သည် နွားသငယ်တစ်ကောင်ကို ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ ထွက်မြောက်ရာ ၃၂:၄၊ ၅ တွင်ကြည့်ပါ။ ဟေဗြဲလူမျိုးများသည် အဲဂုတ္တုပြည်တွင် ဟီလီယိုပိုလစ်မြို့၌ မနဲဗစ်နွားကို သို့မဟုတ် မန်ဖစ်မြို့တွင် အာပိစ်နွားကို ကိုးကွယ်သည်ကို မြင်ဖူးပြီး၊ စကြဝဠာ၏ ကြီးမြတ်သောဘုရားကို ကိုယ်စားပြုရန် ထိုနည်းတူ သားရဲရုပ်တုကို လိုလားခဲ့ကြသည်။

41. They made a calf. See on Ex. 32:4, 5. The Hebrews had probably seen the Egyptians worshipping the bull Mnevis at Heliopolis or the bull Apis at Memphis, and desired a similar beast-image to represent the great God of the universe.

ရုပ်တု။ ဟေဗြဲလူမျိုးများက ရွှေနွားသငယ်သည် ဘုရားတစ်ဆူဖြစ်သည်ဟု ဆိုသော်လည်း၊ စတီဖင်က ၎င်းကို “ရုပ်တု” ဟု မှန်ကန်စွာ ခေါ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၃၂:၄ တွင်ကြည့်ပါ)။

Idol. The Hebrews claimed that the golden calf was a god (see Ex. 32:4), but Stephen rightly calls it an “idol.”

ရွှင်လန်းကြသည်။ ထို့ထက် “ရွှင်လန်းနေကြသည်”၊ ဆိုလိုသည်မှာ ၎င်းတို့သည် ရုပ်တုကိုးကွယ်ခြင်းနှင့် ၎င်းနှင့်ဆက်စပ်သော ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲများတွင် ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။ ဤကြိယာသည် အထူးသဖြင့် ပွဲတော်တစ်ခု၏ ရွှင်မြူးမှုကို ဖော်ပြသည်၊ ဥပမာ လုကာ ၁၅:၂၃၊ ၂၄၊ ၂၉ (ထွက်မြောက်ရာ ၃၂:၅၊ ၆ တွင်ကြည့်ပါ)။ မောရှေသည် တိုက်ပွဲ၏ အော်ဟစ်သံများကို မကြားခဲ့ဘဲ၊ “သီဆိုသူများ၏ အသံ” ကို ကြားခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၃၂:၁၈)။

Rejoiced. Rather, “were rejoicing,” that is, they continued in their idol worship and its accompanying orgies. The verb especially expresses the joy of a feast, as in Luke 15:23, 24, 29 (cf. on Ex. 32:5, 6). Moses heard, not the cries of conflict, but “the noise of them that sing” (Ex. 32:18).

၎င်းတို့၏လက်ဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော အရာများ။ ရုပ်တုကိုးကွယ်ခြင်းသည် ဘုရားသခင်ကို ငြင်းပယ်ခြင်းသာမက၊ ထိုထက်ဆိုးရွားသည်မှာ၊ လူလုပ်ထားသော အရာဝတ္ထုကို ဘုရားသခင်၏နေရာတွင် ထားရှိခြင်းဖြစ်သည်။ ရုပ်တုကိုးကွယ်သူသည် ၎င်း၏ဖန်ဆင်းရှင်ကို ကျောခိုင်းပြီး၊ ၎င်းကိုယ်တိုင် ဖန်တီးထားသောအရာကို ဦးညွှတ်ကိုးကွယ်သည်။ ဟောရှယ် ၆:၆ တွင်ကြည့်ပါ။

Works of their own hands. Not only is the worship of an image a denial of God, but, what is worse, it sets up a man-made object in His place. The idolater turns his back upon his Maker, and bows down, instead, to that which he himself has made. See Hosea 6:6.

၄၂။ ထိုအခါ ဘုရားသခင်သည် လှည့်သွားတော်မူသည်။ ထို့ထက် “သို့သော် ဘုရားသခင်သည် လှည့်သွားတော်မူသည်”။ ဣသရေလလူမျိုးသည် ဘုရားသခင်၏ ကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်သော မောရှေကို လှည့်သွားခဲ့ပြီး၊ ယခု ဘုရားသခင်သည် ၎င်းတို့ကို စွန့်လွှတ်တော်မူသည် (ယောရှု ၂၄:၂၀ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ လူသားများသည် ဘုရားသခင်က ၎င်းတို့ကို စွန့်လွှတ်ရမည့် ကြောက်မက်ဖွယ်အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိလာကြသည် (ဟောရှယ် ၄:၁၇; ၅:၆ တွင်ကြည့်ပါ)။ ဤထိတ်လန့်ဖွယ်အခြေအနေကို ပေါလုက ရောမ ၁:၂၄၊ ၂၆၊ ၂၈ တွင် ဖော်ပြထားသည်။

42. Then God turned. Rather, “But God turned.” Israel had turned from Moses, God’s representative, and now God turns from them (cf. Joshua 24:20). Men have come to a fearful state when God must give them up (see on Hosea 4:17; 5:6). It is this appalling condition that Paul describes in Rom. 1:24, 26, 28.

ကိုးကွယ်ရန်။ ဂရိစကားလုံး “လာတြူအို” သည် “အခကြေးငွေဖြင့် အမှုထမ်းရန်” ဟု ဆိုလိုပြီး၊ ထိုမှ တိုးချဲ့၍ “ဘာသာရေးအမှုထမ်းရန်”၊ “ကိုးကွယ်ရန်” ဟု ဆိုလိုသည်။

To worship. Gr. latreuō, “to serve for hire,” and, by extension, “to render religious service,” “to worship.”

ကောင်းကင်တပ်ဖွဲ့။ ဒုတိယသြဝါဒကျမ်း ၄:၁၉; ဇေဖန်ယာ ၁:၅ တွင်ကြည့်ပါ။ ဣသရေလလူမျိုးသည် ဤကဲ့သို့သော ကိုးကွယ်မှုသည် ရုပ်တုကိုးကွယ်ခြင်း၏ ပုံစံတစ်ခုဖြစ်သည်ဟု သတိပေးခံခဲ့ရသည် (ဒုတိယသြဝါဒကျမ်း ၄:၁၉; ၁၇:၃)။ သို့သော် သမိုင်းဆရာများ (၂ ရာဇဝင်ချုပ် ၁၇:၁၆; ၂၃:၅; ၂ ရာဇဝင်ချုပ် ၃၃:၃၊ ၅) နှင့် ပုရောဖက်များ (ယေရမိ ၈:၂; ၁၉:၃; ဇေဖန်ယာ ၁:၅) က သတိပေးချက်သည် အချည်းနှီးဖြစ်ခဲ့သည်ဟု မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ ဤကောင်းကင်သက်ရှိများကို ကိုးကွယ်ခြင်းကို ဆဗဲဇင်ဟု ခေါ်သည်။ ၎င်းကို ဓမ္မသစ်တွင် နက္ခတ်ဗေဒင်နှင့် ပတ်သက်သည့် ဤကဲ့သို့သော ရည်ညွှန်းချက်များတွင် အရိပ်အမြွက်ပြထားသည်။

The host of heaven. See on Deut. 4:19; Zeph. 1:5. Israel had been warned against such worship as being a form of idolatry (Deut. 4:19; 17:3). But both historians (2 Kings 17:16; 23:5; 2 Chron. 33:3, 5) and prophets (Jer. 8:2; 19:3; Zeph. 1:5) record that the warning was in vain. This worship of the heavenly bodies is known as Sabaism. It is alluded to in such NT references to astrology as this.

ပုရောဖက်များ၏ ကျမ်းစာ။ ဆိုလိုသည်မှာ ဓမ္မဟောင်း၏ ပုရောဖက်များ၏ ကျမ်းစာများဖြစ်သည် (လုကာ ၂၄:၄၄ တွင်ကြည့်ပါ)။ ယုဒလူမျိုးများသည် ယေဘုယျအားဖြင့် သေးငယ်သော ပုရောဖက်ဆယ်နှစ်ပါး၏ ရေးသားချက်များကို ကျမ်းတစ်စောင်အဖြစ် ယူဆသည်။ စတီဖင်သည် ထုံးစံအတိုင်း ၎င်း၏ ကိုးကားချက်၏ ရေးသားသူကို ဖော်ထုတ်မပြပါ။

The book of the prophets. That is, the prophets of the OT (see on Luke 24:44). The Jews generally considered the writings of the twelve so-called minor prophets one book. Stephen, following the general custom, does not identify the author of his quotation.

သင်တို့သည် ယဇ်ပူဇော်ခဲ့သလော။ ထို့ထက် ဂရိစကားလုံးအစီအစဉ်၏ အလေးပေးမှုဖြင့် “အို ဣသရေလအိမ်တော်၊ သင်တို့သည် တော၌ အနှစ်လေးဆယ်ပတ်လုံး ငါ့အား သတ်သောသားရဲများနှင့် ယဇ်ပူဇော်ခဲ့ကြသလော” ဟု ဆိုသည်။ ဤကိုးကားချက်သည် အနည်းငယ်ပြောင်းလဲမှုများနှင့်အတူ အာမုတ် ၅:၂၅၊ ၂၆ ၏ သုံးနှုန်းထားသော ကျမ်းမှ ဖြစ်သည်။ သမိုင်းဆိုင်ရာ အချက်အလက်အရ၊ ဤမေးခွန်းကို အပြုသဘောဖြင့် ဖြေရမည်ဖြစ်သည်၊ အကြောင်းမှာ တော၌လှည့်လည်စဉ် ဘုရားသခင်အား ယဇ်ပူဇော်ခဲ့ကြသည်။ သို့သော် ဝိညာဉ်ရေးအရ၊ အဖြေသည် အနုတ်လက္ခဏာဖြစ်သည်၊ အကြောင်းမှာ လူများစွာသည် ယဇ်ပူဇော်နေစဉ် မမှန်ကန်သောဘုရားများကိုလည်း ကိုးကွယ်နေကြပြီး၊ ထာဝရဘုရားသည် ၎င်းတို့၏ ခွဲထားသော ကိုးကွယ်မှုကို ငြင်းပယ်တော်မူသည်။

Have ye offered? Rather, with the emphasis of the Greek word order, “Did ye offer unto me slain beasts and sacrifices forty years in the wilderness, O house of Israel?” The quotation is, with minor changes, from the LXX of Amos 5:25, 26. In terms of historical fact, the question is to be answered in the affirmative, for sacrifices were offered to God during the wilderness wanderings. But spiritually, the answer is in the negative, for many of the people, though making the sacrifices, were also worshipping false gods, and the Lord rejected their divided worship.

၄၃။ သင်တို့သည် ဆောင်ယူခဲ့ကြသည်။ ထို့ထက် “ထို့ပြင် သင်တို့သည် ဆောင်ယူခဲ့ကြသည်”။ ဤကျမ်းပိုဒ်သည် အနည်းငယ်ကွဲပြားမှုများနှင့်အတူ အာမုတ် ၅:၂၆ ၏ သုံးနှုန်းထားသော ကျမ်းမှ ကိုးကားချက်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် မက်ဆိုရက်တစ်ဟေဗြဲစာသားနှင့် အလွန်ကွဲပြားသည်။ ဤကျမ်းပိုဒ်သည် ဣသရေလ၏ လက်ခံနိုင်ဖွယ်မရှိသော ကိုးကွယ်မှုနှင့် ၎င်းတို့၏ ရုပ်တုများအပေါ် ဆက်ကပ်မှုကို ဆက်စပ်ပေးသည်။ ၎င်းတို့၏ လှည့်လည်မှုတွင် ဣသရေလသည် ထာဝရဘုရား၏ တဲတော်ကိုသာ “ဆောင်ယူ” သင့်သော်လည်း၊ မကြာခဏ ၎င်းတို့သည် ရုပ်တုရုပ်ပုံတစ်ခုကို ထည့်ထားသော တဲတော် သို့မဟုတ် တဲကိုလည်း “ဆောင်ယူ” ခဲ့ကြသည်။

43. Ye took up. Rather, “and ye took up.” This verse is a quotation, with a few variations, from Amos 5:26 as it appears in the LXX, which at this point is quite different from the Masoretic Hebrew text. The passage connects Israel’s unacceptable worship and their devotion to idols. In their wanderings Israel should have “taken up” only the tabernacle of the Lord, but too often they also “took up” the tabernacle, or tent, housing a heathen image.

မိုလက်။ ဓမ္မဟောင်းတွင် မိုလက်၊ မိလဒုံ၊ မာလခါမ်ဟု အမျိုးမျိုးခေါ်ဝေါ်သော ဘုရား၏ ဂရိပုံစံအမည်ဖြစ်သည် (လေဝီ ၁၈:၂၁; ၂၀:၂; ယေရမိ ၇:၃၁ တွင်ကြည့်ပါ)။ ဤကျမ်းများတွင် မိုလက်ကို ကိုးကွယ်ခြင်းကို ပြင်းထန်စွာ တားမြစ်ထားသည်။ သို့သော် ဤတားမြစ်ချက်သည် အချည်းနှီးဖြစ်ခဲ့သည် (၂ ရာဇဝင်ချုပ် ၁၆:၂၊ ၃; ၂၃:၁၀; ယေရမိ ၇:၃၁; ၃၂:၃၅; ယဇရာ ၂၃:၃၇ စသည်တွင်ကြည့်ပါ)။

Moloch. The Greek form of the name of the god variously known in the OT as Molech, Milcom, Malcham (see on Lev. 18:21; 20:2; Jer. 7:31). In these texts the worship of Molech is sternly prohibited. But the prohibition was in vain (see 2 Kings 16:2, 3; 23:10; Jer. 7:31; 32:35; Eze. 23:37; etc.).

ရင်ဖန်။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေသည် ရင်ဖန်၊ ရင်ဖမ်၊ ရင်ဖာ၊ ရိုဖာ၊ ရိုင်ဖန်၊ ရေဖန်ဟူသော ဖတ်ရှုမှုများအကြား ကွဲပြားသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤကျမ်းပိုဒ်ကို ယူဆရာ အာမုတ် ၅:၂၆ ၏ သုံးနှုန်းထားသော ကျမ်းမှ ယူထားပြီး၊ ၎င်းတွင် ရိုင်ဖန်ဟု ဖော်ပြထားပြီး၊ ၎င်းသည် ဟေဗြဲစကားလုံး ကျီးယူန် (အင်္ဂလိပ်ဘုရင်ခံဘာသာပြန်တွင် “ချီအန်”) နှင့် ညီမျှသည်ဟု ယူဆထားပြီး၊ ပညာရှင်များစွာက ၎င်းသည် စနဝင်း (စေတန်း) ဂြိုဟ်အတွက် ဟေဗြဲအသုံးအနှုန်းဖြစ်ပြီး၊ ရိုင်ဖန်သည် ၎င်း၏ ကော့ပ်တစ် သို့မဟုတ် အဲဂုတ္တုအမည်ဖြစ်သည်ဟု ယူဆသည်။ သို့သော် ဂရိစကားလုံးနှင့် ဆင်တူသော အဲဂုတ္တုစကားလုံးကို မသိရှိပါ။ သို့ရာတွင်၊ စတီဖင်ကိုးကားသော အာမုတ်သည် ကြယ်ကိုးကွယ်ခြင်းကို ရှင်းလင်းစွာ အပြစ်တင်သည်။ ထို့ကြောင့် စတီဖင်သည် ရှေးယုဒလူမျိုးများကို ရုပ်တုကိုးကွယ်သူများအဖြစ် အပြစ်တင်ရာတွင် မျှတစွာ မတ်တတ်ရပ်တည်နိုင်သည်။

Remphan. Textual evidence is divided (cf. p. 10) among the readings Rhemphan, Rhempham, Rhempha, Rhompha, Rhaiphan, and Rhephan. The LXX of Amos 5:26, from which this verse is taken, has Rhaiphan, which appears to have been taken as equivalent to the Hebrew Kywn, or Kîyyûn (KJV, “Chiun”), supposed by many scholars to be a Hebrew term for the planet Saturn of which Rhaiphan was the Coptic, or Egyptian, name. But no Egyptian word similar to the Greek term is known. However, Amos, whom Stephen quotes, clearly condemns star worship. Hence Stephen stands fully justified in condemning the ancient Jews as idolaters.

ဗာဗုလုန်အလွန်။ ဤကျမ်းပိုဒ်ကို ကိုးကားထားသော အာမုတ် ၅:၂၆ တွင်၊ ဟေဗြဲစာသားနှင့် သုံးနှုန်းထားသော ကျမ်းတွင် “ဒမတ်စကတ်” ဟု ဖော်ပြထားသည်> အာမုတ်၏ ခေတ်အထိ၊ ဒမတ်စကတ်ကို ကိုယ်စားပြုသော ဆီးရီးယားသည် ဣသရေလနှင့် ယုဒတို့၏ ဆိုးရွားသော ရန်သူဖြစ်ခဲ့သည်။ ဗာဗုလုန်အကျဉ်းချမှုသည် ထိုအချိန်တွင် မဖြစ်ပွားသေးသော်လည်း၊ စတီဖင်က နောက်ပြန်ကြည့်သောအခါ၊ ဗာဗုလုန်သည် ယုဒလူမျိုးများ၏ အကြီးမားဆုံးရန်သူအဖြစ် ထင်ရှားပြီး၊ ထိုအကြောင်းကြောင့် သူသည် ဝိညာဉ်လှုံ့ဆော်မှုဖြင့် “ဒမတ်စကတ်” အစား “ဗာဗုလုန်” ဟု အစားထိုးခဲ့သည်ဟု ယူဆရသည်။ အခန်းကဏ္ဍ ၃၇-၄၃ တွင် စတီဖင်သည် မောရှေကို ဆန့်ကျင်ခြင်းဖြင့် ဘုရားသခင်ကို ဆန့်ကျင်ခဲ့သော ဟေဗြဲလူမျိုးများ၏ ဘာသာဖီဆန်မှုများကို ထောက်ပြခဲ့ပြီး၊ စတီဖင်၏ ခေတ်တွင် ယေရှုကို ဆန့်ကျင်ခြင်းဖြင့် ဘုရားသခင်ကို ဆန့်ကျင်ခဲ့ကြသည်။

Beyond Babylon. In Amos 5:26, from which the present verse is quoted, both the Hebrew and the LXX give “Damascus.” Up to the time of Amos, Syria, represented by Damascus, had been a serious enemy of both Israel and Judah. The Babylonian captivity had not then taken place, but as Stephen looks back, it is Babylon that stands out as the archenemy of the Jews, and doubtless for that reason he, by inspiration, substituted “Babylon” for “Damascus.” In vs. 37–43 Stephen has pointed out the apostasies of the Hebrews, who turned against God by turning against Moses, and in Stephen’s own day turned against God by turning against Jesus.

၄၄။ သက်သေတဲတော်။ ထွက်မြောက်ရာ ၂၅:၈; တောလည်ရာ ၉:၁၅ တွင်ကြည့်ပါ။

44. Tabernacle of witness. See on Ex. 25:8; Num. 9:15.

ခန့်အပ်တော်မူသည်။ ဤဝါကျသည် စကားလုံးအတိုင်း “မောရှေအား မိန့်တော်မူသောသူက ခန့်အပ်သည်နှင့်အညီ” ဟု ဖတ်သည်။ ထွက်မြောက်ရာ ၂၅:၈၊ ၉ တွင်ကြည့်ပါ။

Appointed. The clause reads literally, “even as he appointed who spake unto Moses.” See on Ex. 25:8, 9.

ပုံစံအတိုင်း။ ထို့ထက် “ပုံစံအရ”၊ ဟေဗြဲ ၈:၅ တွင်ကဲ့သို့ (ထွက်မြောက်ရာ ၂၅:၉ တွင်ကြည့်ပါ)။ စတီဖင်၏ အငြင်းအခုံသည် ကောင်းကင်သန့်ရှင်းရာဌာနသည် အရေးကြီးပြီး ဗဟိုချက်ဖြစ်သော အဖွဲ့အစည်းဖြစ်ကြောင်း အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုပြီး၊ ဘုရားသခင်ကို ကိုးကွယ်ရာတွင် တဲတော်၏ ယာယီသဘောကို အလေးပေးသည်။

According to the fashion. Rather, “according to the pattern,” as in Heb. 8:5 (see on Ex. 25:9). Stephen’s argument implies that the heavenly sanctuary is the important and central institution, and thus emphasizes the temporary nature of the tabernacle as the focal point in the worship of God.

၄၅။ နောက်လိုက်လာသူများ။ ဂရိစကားလုံး “ဒီယာဒက်ချိုမိုင်” သည် “အလှည့်ကျလက်ခံရန်” ဟု ဆိုလိုပြီး၊ ဆိုလိုသည်မှာ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ ဘိုးဘေးများထံမှ တဲတော်ကို အမွေဆက်ခံခဲ့ကြသည်။ ထွက်မြောက်ခြင်းမှ နောက်မျိုးဆက်သည် တဲတော်ကို ကာနာန်သို့ ယူဆောင်လာခဲ့သည်၊ အကြောင်းမှာ အဲဂုတ္တုမှ ထွက်လာသူများအားလုံး၊ ကာလက်နှင့် ယောရှုမှလွဲ၍ တော၌ သေဆုံးခဲ့ကြသည်။

45. That came after. Gr. diadechomai, “to receive in turn,” that is, they inherited the tabernacle from their fathers. It was the generation following that of the Exodus that took the tabernacle into Canaan, for all who came out of Egypt, except Caleb and Joshua, died in the wilderness.

ယေရှု။ ဂရိစကားလုံး “အီးဆိုးစ်” သည် ဟေဗြဲ “ယဟိုရှုအာ”၊ “ယောရှု” နှင့် ညီမျှသည် (မဿဲ ၁:၁ တွင်ကြည့်ပါ)။ ဤတွင် ရည်ညွှန်းသည်မှာ ဣသရေလလူမျိုးနှင့် တဲတော်ကို ကာနာန်သို့ ယူဆောင်လာသော ယောရှုဖြစ်သည်။

Jesus. Gr. Iēsous, equivalent to the Heb. Yehoshua‘, “Joshua” (see on Matt 1:1). Here the reference is obviously to Joshua, who brought the Israelites and the tabernacle into Canaan.

ပိုင်ဆိုင်မှုသို့။ စကားလုံးအတိုင်း “ပိုင်ဆိုင်မှုယူရာတွင်”။

Into the possession. Literally, “in the taking possession.”

တစ်ပါးအမျိုးသားများ။ ဆိုလိုသည်မှာ “အမျိုးသားများ” သို့မဟုတ် “ဆိုးယုတ်သူများ”၊ အထူးသဖြင့် ကာနာန်လူမျိုးများကို ရည်ညွှန်းသည်။

Gentiles. That is, “nations,” or “heathen,” with particular reference to the Canaanites.

ဘုရားသခင်က နှင်ထုတ်တော်မူသူများ။ ဒုတိယသြဝါဒကျမ်း ၉:၃; ဆာလံ ၄၄:၂ တွင်ကြည့်ပါ။

Whom God drave out. See on Deut. 9:3; Ps. 44:2.

ဒါဝိဒ်၏ နေ့ရက်များ။ ဤစကားစုသည် အဓိပ္ပာယ်နှစ်မျိုးရှိနိုင်သည်- (၁) ပါလဇတင်း၏ မူလကာနာန်လူဦးရေသည် ဒါဝိဒ်၏ ခေတ်အထိ အပြည့်အဝအောင်နိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ပါ။ (၂) တဲတော်သည် ဒါဝိဒ်၏ အုပ်စိုးမှုအထိ ဣသရေလလူမျိုးများ၏ ကိုးကွယ်မှု၏ ဗဟိုချက်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏ ခေတ်ပြီးနောက် ဗိမာန်တော်သည် တဲတော်၏ နေရာကို အစားထိုးခဲ့သည်။

Days of David. This phrase may have two applications: (1) the original Canaanite population of Palestine was not wholly conquered until David’s day; (2) the tabernacle was the focal point of Israelitish worship up to and including the reign of David. After his time the Temple took the place of the tabernacle.

၄၆။ မျက်နှာရရှိခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်၏ မျက်နှာရခံရသော ဒါဝိဒ်သည် ဗိမာန်တော်ကို တည်ဆောက်လိုခဲ့သော်လည်း၊ ဘုရားသခင်က ၎င်းကို ခွင့်မပြုခဲ့ပါ (၂ ရှမွေလ ၇:၁-၁၇; ၁ ရာဇဝင်ချုပ် ၂၂:၆-၁၀ တွင်ကြည့်ပါ)။

46. Found favour. David, favored of God, wished to build the Temple, but God would not permit him to do so (see on 2 Sam. 7:1–17; 1 Chron. 22:6–10).

လိုလားခဲ့သည်။ ထို့ထက် “တောင်းဆိုခဲ့သည်”။

Desired. Rather, “requested.”

တဲတော်တစ်ခုကို ရှာဖွေရန်။ ဤစကားလုံးများသည် လက်ရှိအခြေအနေတွင် ထူးဆန်းပုံရပြီး၊ ဆာလံ ၁၃၂:၅ ၏ သုံးနှုန်းထားသော ကျမ်းမှ ဆွဲထုတ်ထားသည်။ ဤတွင် “တဲတော်” (စကီနိုမာ) ဟု ဘာသာပြန်ထားသော ဂရိစကားလုံးသည် “နေထိုင်ရာဌာန” ဟု ဘာသာပြန်ခြင်းသည် ပိုမိုသင့်လျော်ပေမည်၊ အကြောင်းမှာ တဲတော် (စကီနီ) သည် မောရှေ၏ ခေတ်ကတည်းက ရှိခဲ့ပြီး၊ ဒါဝိဒ်သည် အမြဲတမ်းဗိမာန်တော်တစ်ခုကို တည်ဆောက်လိုခဲ့သည်။

Find a tabernacle. These words, which appear unusual in the present context, are drawn from the LXX of Ps. 132:5. Here the Greek word translated “tabernacle” (skēnōma) is perhaps better rendered “habitation,” as the tabernacle (skēnē) had existed since the days of Moses, and David wished to build a permanent temple.

ယာကုပ်၏ ဘုရား။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေသည် “ယာကုပ်၏ ဘုရား” နှင့် “ယာကုပ်၏ အိမ်တော်” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုများအကြား ကွဲပြားသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ)၊ သို့သော် အခြေအနေအရ အင်္ဂလိပ်ဘုရင်ခံဘာသာပြန်တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း စာသားကို ထောက်ခံသည်။ ဤစကားလုံးများကို ဆွဲထုတ်ထားသော ဆာလံ ၁၃၂:၅ ၏ သုံးနှုန်းထားသော ကျမ်းတွင် “ယာကုပ်၏ ဘုရား” ဟု ဖတ်သည်။

God of Jacob. Textual evidence is divided (cf. p. 10) between the readings “God of Jacob” and “house of Jacob,” but the context favors the text as it stands in the KJV. The LXX of Ps. 132:5, from which these words are drawn, reads “God of Jacob.”

၄၇။ ရှောလမုန်သည် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၁ ရာဇဝင်ချုပ် ၆:၁ တွင်ကြည့်ပါ။

47. Solomon built. See on 1 Kings 6:1.

၄၈။ သို့သော်။ ဆိုလိုသည်မှာ သို့ရာတွင်၊ အခြားတစ်ဖက်တွင်။ ၎င်းသည် ယခင်ကျမ်းပိုဒ်များနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်နှင့် လူသားများ၏ တွေ့ဆုံရာနေရာများအဖြစ် တဲတော်နှင့် ဗိမာန်တော်ကို ဖော်ပြထားပြီး၊ အခန်းကဏ္ဍ ၄၈၊ ၄၉ တို့က ဘုရားသခင်သည် လူလုပ်ထားသော အဆောက်အအုံများတွင် မနေထိုင်ကြောင်း အလေးပေးသည်။

48. Howbeit. That is, but, on the other hand. This points the contrast between the immediately preceding verses, which speak of the tabernacle and Temple as God’s meeting places with men, and verses 48, 49, which emphasize that God does not dwell in man-made buildings.

အမြင့်ဆုံးသောဘုရား။ ဆောင်းပါးမပါဘဲ၊ ဤဘွဲ့အမည်သည် ဂရိဘာသာတွင် စကားလုံးတစ်လုံးသာဖြစ်သောကြောင့် “အမြင့်ဆုံး” ဟူသော စကားလုံးကို အက္ခရာကြီးဖြင့် ရေးသင့်သည်။ ဤဘွဲ့အမည်အတွက် ကမ္ဘာဦး ၁၄:၁၈ တွင်ကြည့်ပါ။

The most High. Since, apart from the article, the title is but one word in Greek, the word “most” should be capitalized. For comment on the title see on Gen. 14:18.

နေထိုင်တော်မမူ။ ဤဝါကျကို “လက်ဖြင့်ပြုလုပ်ထားသောအရာများတွင် မနေထိုင်တော်မမူ” ဟု ဘာသာပြန်နိုင်သည် (ဟေဗြဲ ၉:၁၁၊ ၂၄ တွင်ကြည့်ပါ)၊ အကြောင်းမှာ မူရင်းတွင် “ဗိမာန်တော်” ဟူသော စကားလုံးမရှိပါ။ ယုဒလူမျိုးများသည် ဘုရားသခင်၏ အလုံးစုံရှိနေမှုနှင့်ပတ်သက်သည့် ဤသွန်သင်ချက်ကို မလိုအပ်သင့်ပါ၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့သည် သူ၏ သဘာဝ၏ ဤရှုထောင့်နှင့်ပတ်သက်၍ ကောင်းစွာ သွန်သင်ခံခဲ့ရသည် (၁ ရာဇဝင်ချုပ် ၈:၂၇; ဆာလံ ၁၃၉:၇-၁၃ တွင်ကြည့်ပါ)။ သို့သော် ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်က ဗိမာန်တော်တွင် သူ၏ ရှိနေမှုကို ဂုဏ်ပြုမည်ဟု ကတိပြုထားသည့်အမှန်တရားကို အာရုံစိုက်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့၏ အတွေးသည် သူ့ကို ဗိမာန်တော်၏ နယ်နမိတ်အတွင်းသာ ကန့်သတ်ထားသည်။ ပို၍ဆိုးရွားသည်မှာ၊ ၎င်းတို့သည် အဆောက်အအုံအတွက် ထိုအဆောက်အအုံတည်ဆောက်ခဲ့သူထက် ပိုမိုရိုသေမှုရှိလာခဲ့သည်။ ဤသို့ပြုလုပ်ရာတွင် ၎င်းတို့သည် “ဇာတိပကတိဖြစ်လာပြီး” ၎င်းတို့အနှံ့ လူ့ဇာတိဖြင့် ထင်ရှားသော ဘုရားသခင်ကို သိရှိလက်ခံရန် မသင့်တော်ခဲ့ကြပါ (၁ တိမောသီ ၃:၁၆)။

Dwelleth not. The clause may be translated, “does not dwell in handmade things” (cf. on Heb. 9:11, 24), for there is no word for “temple” in the original. The Jews should not have needed this reminder about the omnipresence of God, for they had been well instructed concerning this aspect of His nature (see on 1 Kings 8:27; Ps. 139:7–13). But they had concentrated on the truth that He had promised to grace the Temple with His presence until their thought confined Him to its precincts. Even worse, they came to have a greater reverence for the building than for the One for whom the building was erected. In so doing they unfitted themselves to recognize and receive God “manifest in the flesh” (1 Tim. 3:16) when He became incarnate and lived among them.

စတီဖင်၏ ခုခံပြောဆိုမှုကို ကြားခဲ့သော ပေါလုသည် အေသင်မြို့၏ ဒဿနပညာရှင်များနှင့် စကားပြောရာတွင် ဆင်တူသော အငြင်းအခုံကို အသုံးပြုခဲ့သည် (တမန်တော် ၁၇:၂၄၊ ၂၅)။

Paul, who had heard Stephen’s defense, used a similar argument in talking to the philosophers of Athens (Acts 17:24, 25).

ပုရောဖက်က ဆိုသည်။ ဤကိုးကားချက်သည် ဧဝံဂေလိပုရောဖက် ဟေရှာယ (အခန်းကဏ္ဍ ၆၆:၁၊ ၂) မှဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် ကောင်းကင်ဗိမာန်တော်တွင် ဘုရားသခင်ကို မြင်ခဲ့သူဖြစ်သည် (အခန်းကဏ္ဍ ၆:၁-၇)။

Saith the prophet. The quotation is from the gospel prophet, Isaiah (ch. 66:1, 2), who saw God in His heavenly temple (ch. 6:1–7).

၄၉။ ကောင်းကင်သည် ငါ၏ ပလ္လင်ဖြစ်သည်။ စတီဖင်သည် ဟေရှာယ ၆၆:၁၊ ၂ ကို သုံးနှုန်းထားသော ကျမ်းကို လိုက်လျောက်စွာ ကိုးကားသည်။ အခန်းကဏ္ဍ ၄၉၊ ၅၀ အတွက် ဟေရှာယ ၆၆:၁၊ ၂ တွင်ကြည့်ပါ။ ဟေရှာယသည် အမြင့်ဆုံးသောဘုရားသည် လူ့ကန့်သတ်ချက်များအတွင်း ကန့်သတ်မထားနိုင်ကြောင်း ထောက်ပြပြီး၊ “ဆင်းရဲသောစိတ်နှင့် နှိမ့်ချသောစိတ်ရှိသူများနှင့်” အတူနေထိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ဤစကားများသည် ၎င်းတို့ကို ကြားနာသော ယုဒလူမျိုးများအတွက် ဆုံးမစကားဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့၏ ကိုးကွယ်မှုသည် မြေကြီးပေါ်ရှိ ဗိမာန်တော်ကို ဗဟိုပြုထားပြီး၊ ၎င်းတို့သည် “ဆင်းရဲသောစိတ်နှင့် နှိမ့်ချသောစိတ်” မှ ဝေးကွာနေကြသည်။ စတီဖင်၏ မဖော်ပြသော အသနားခံချက်သည် ၎င်းတို့အနှံ့ နှိမ့်ချစွာ လျှောက်လှမ်းခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ ကောင်းကင်ခမည်းတော်၏ ချစ်ဖွယ်ကောင်းသော စရိုက်ကို ပြသခဲ့သော ဘုရားသခင်ကို လက်ခံရန်ဖြစ်သည်။ ယဇ်ပုရောဟိတ်များစွာသည် ဧဝံဂေလိကို လက်ခံခဲ့ပြီးဖြစ်သည် (တမန်တော် ၆:၇ တွင်ကြည့်ပါ)၊ နောက်ထပ်များစွာလည်း လက်ခံလာကြလိမ့်မည်။ ဤပြောင်းလဲလက်ခံသူများသည် လူများ၏ နှလုံးသားထဲတွင် ဝိညာဉ်ရေးဗိမာန်တော်တစ်ခုကို တည်ဆောက်နေကြသည်။

49. Heaven is my throne. Stephen quotes the LXX almost verbatim. For comment on vs. 49, 50 see on Isa. 66:1, 2. Isaiah points out that the Most High cannot be confined within human limitations, but will dwell with those who are “poor and of a contrite spirit.” These words were a rebuke to the Jews who heard them. With their worship centered upon the earthly Temple, they were far from being “poor and of a contrite spirit.” Stephen’s unspoken appeal is to accept the Divine One, who had walked among them so humbly, and had shown them their heavenly Father’s lovely character. Many of the priests had already accepted the gospel (see Acts 6:7); more would do so. These converts from the old typical system were building a spiritual temple in the hearts of men.

၅၁။ လည်ပင်းမာကြောသူများ။ စတီဖင်၏ ဟောပြောချက်၏ အသံပိုင်းရုတ်တရက်ပြောင်းလဲမှုသည် ဆန်ဟီဒရင်၏ တိုးပွားလာသော စိတ်လှုပ်ရှားမှုနှင့် သူ၏စကားများကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော ဒေါသများကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည်ဟု ယူဆရသည် (အေအေ ၁၀၀၊ မဿဲ ၂၆:၆၅ ကိုကြည့်ပါ)။ သူ၏အဆုံးသည် နီးကပ်လာပြီး ဆက်လက်ဆွေးနွေးမှုသည် ရလဒ်ကို မထိခိုက်စေတော့မည်ကို သဘောပေါက်သောကြောင့် စတီဖင်သည် ပြင်းထန်သော ဆုံးမစကားတစ်ခုကို ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့သည်။ သူအသုံးပြုသော နာမဝိသေသနများသည် ရှေးခေတ်ဣသရေလ၏ အပြစ်များအတွက် အသုံးပြုခဲ့ဖူးသည်။ “လည်ပင်းမာကြော” ဟူသော စကားလုံးကို ထွက်မြောက်ရာ ၃၃:၃၊ ၅၊ ၃၄:၉ တွင်ဖော်ပြထားပြီး “အရေဖျားလှီးမထားသူ” ဟူသော စကားလုံးကို ဝတ်ပြုရာ ၂၆:၄၁ တွင်ဖော်ပြထားသည်။ “လည်ပင်းမာကြော” ဟူသည်မှာ ခေါင်းမာသောနွားများအတွက် အသုံးပြုသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၃၂:၈ ကိုကြည့်ပါ)။ “စိတ်နှလုံးအရေဖျားလှီးမထားသူ” ဟူသော စကားစုကို ယေဇကျေလ ၄၄:၇ တွင် “သူစိမ်းများ” အတွက် အသုံးပြုခဲ့သည်။ စတီဖင်သည် ဗိမာန်တော်ကို အလွန်အမင်းကိုးကွယ်မှုသည် အကျိုးမရှိဟု သူတို့အား ပြောနေချိန်တွင် သူတို့ကို တစ်ပါးအမျိုးသားများအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ဤပြင်းထန်သော စော်ကားမှုသည် ဒေါသထွက်နေသောလူများအပေါ် ထိုထက်ပိုဆိုးသော စော်ကားမှုမရှိခဲ့ပေ။

51. Ye stiffnecked. The sudden change in the tenor of Stephen’s address doubtless is to be accounted for by the growing excitement of the Sanhedrin, and the resentment aroused by his words (cf. AA 100; Matt. 26:65). Apparently realizing that his end was near, and that no further discussion would affect the issue, Stephen broke forth in a stern rebuke. The adjectives he used had been applied to the sins of ancient Israel: “stiffnecked” in Ex. 33:3, 5; 34:9, and “uncircumcised” in Lev. 26:41. “Stiffnecked” is applied to stubborn oxen (see on Ex. 32:8). The actual phrase “uncircumcised in heart” had been used by Ezekiel (ch. 44:7) of “strangers.” Now at the very moment when Stephen had been telling them that their veneration of the Temple was excessive and futile, he put them in the class of the Gentiles. No worse insult could have been directed against these furious people.

အမြဲတမ်း သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်ကို ဆန့်ကျင်သည်။ ဤသည်မှာ သမိုင်းအရ တိကျသော အကျဉ်းချုပ်ဖြစ်သည်။ အကြောင်းမှာ မောရှေ၏ခေတ်မှစ၍ သူတို့၏ဘိုးဘေးများက မနာခံခဲ့သည့်အချိန်မှ သူတို့ကိုယ်တိုင် ယေရှုခရစ်ကို လက်ဝါးကပ်တိုင်တွင် ရိုက်သတ်ခဲ့သည့်အချိန်အထိ ဣသရေလလူမျိုးသည် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်ကို ဆန့်ကျင်ခဲ့သည်။ “ဆန့်ကျင်သည်” ဟူသော ဂရိစကားလုံး (အန်တီပီပတိုး) သည် တက်ကြွပြီး ပြင်းထန်သော ဆန့်ကျင်မှုကို ဆိုလိုသည်။

Always resist the Holy Ghost. An accurate historical summary, for from the days of Moses, whom their fathers had disobeyed, down to the days of Jesus Christ, whom they had crucified, the people of Israel had resisted the Holy Spirit. The Greek word for “resist” (antipiptō) implies active, strenuous opposition.

၅၂။ ပရောဖက်မည်သူကို။ ဤသည်မှာ ခရစ်တော်၏ စကားသံကို ပဲ့တင်ထပ်ခြင်းဖြစ်သည် (မဿဲ ၅:၁၂၊ လုကာ ၁၁:၄၇၊ ၁၃:၃၄)။ ပရောဖက်များကို ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှု၏ သမိုင်းကို မဿဲ ၅:၁၂၊ ၂၃:၃၇၊ (သက်သတ်လွှတ် ၂:၁၅၊ ၂ရာဇဝင် ၃၆:၁၆ ကိုကြည့်ပါ)။

52. Which of the prophets? Here is an echo of Christ’s own words (Matt. 5:12; Luke 11:47; 13:34). For comment on the history of such persecution of prophets see on Matt. 5:12; 23:37 (cf. 1 Thess. 2:15; cf. on 2 Chron. 36:16).

ဖော်ပြခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “ကြေညာခဲ့သည်”။

Shewed. Rather “announced.”

ဖြောင့်မတ်သောသူ။ သို့မဟုတ် “ဖြောင့်မတ်သူ”။ ဤမြင့်မြတ်သောဘွဲ့အမည်ကို ၃:၁၄၊ ၂၂:၁၄ တွင်လည်း အသုံးပြုသည်။ ဤအမည်သည် ယုဒစာပေတွင် မျှော်လင့်ထားသော မေရှိယအတွက် အသုံးပြုခဲ့ဖူးသည် (ဧနက် ၃၈:၂)၊ ဣရှာယ ၁၁:၄၊ ၅ မှ အကြံပြုခံရဖွယ်ရှိသည်။ ပိလတ်၏ဇနီးသည် ယေရှုကို ရည်ညွှန်းရာတွင် ဤဖော်ပြချက်ကို အသုံးပြုခဲ့သည် (မဿဲ ၂၇:၁၉)။ အစောပိုင်းအသင်းတော်သည် ဤအမည်ကို လက်ခံခဲ့ပုံရပြီး၊ ၁ယောဟန် ၂:၁ တွင် “ဖြောင့်မတ်သူ” ဟူသော ဂရိစကားလုံးသည် ဤနေရာတွင် “ဖြောင့်မတ်သောသူ” ဟု အသုံးပြုသော စကားလုံးနှင့် တူညီသည်။ ရာဇ၀တ်သားအဖြစ် ပြစ်တင်ခံရသော ခရစ်တော်သည် “ဖြောင့်မတ်သောသူ”၊ “တရားသူ” အဖြစ် လူအားလုံးနှင့် ထူးခြားသည်။ ဤဖြောင့်မတ်ခြင်း၏ ခွဲဝေပေးအပ်မှုဖြင့် စတီဖင်သည် သူ့ကို ဒေါသအမျက်ထွက်ဖြင့် ကွပ်မျက်တော့မည့်သူများနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်အဖြစ် ထင်ရှားခဲ့သည်။

The Just One. Or, “Righteous One.” This high title is also used of the Lord in chs. 3:14; 22:14 The name had already been applied in Jewish literature to the expected Messiah (Enoch 38:2), and may have been suggested by Isa. 11:4, 5. Pilate’s wife used the description in referring to Jesus (Matt. 27:19). The early church seems to have accepted it, and an example of its application may be seen in 1 John 2:1, where the Greek word for “righteous” is the same as that used here for “Just One.” The Christ who had been condemned as a malefactor was distinguished from all men as the “Righteous One,” the “Just One.” By an impartation of this same righteousness, Stephen stood out in contrast with the men who were about to execute him in wicked fury.

ဖြစ်ခဲ့ကြသည်။ သို့မဟုတ် “ဖြစ်လာကြသည်”။

Have been. Rather, “have become.”

သစ္စာဖောက်သူများနှင့် လူသတ်သမားများ။ သူ့ကို ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်သူများ၏ မျက်နှာများတွင် မကြာမီဖြစ်ပေါ်လာမည့် ကံကြမ္မာကို ဖတ်မိသောကြောင့် စတီဖင်သည် ခရစ်နှင့်ပတ်သက်သော ၎င်းတို့၏ ယခင်လုပ်ရပ်များကို သတိပေးခဲ့သည်။

Betrayers and murderers. Reading in the faces of his tormentors the fate that is soon to be his own, Stephen reminds them of their former actions with respect to Christ.

၅၃။ လက်ခံရရှိသူများ။ ပိုမိုအလေးပေးသောပုံစံဖြင့် “သင်တို့သည် လက်ခံရရှိသူများ”။

53. Who have received. An emphatic form, “Ye who received.”

ကောင်းကင်တမန်များ၏ စီရင်ပိုင်ခွင့်ဖြင့်။ ပို၍တိကျစွာဆိုရသော် “ကောင်းကင်တမန်များ၏ စီရင်ချက်များအဖြစ်”။ သိနာတောင်ပေါ်တွင် ပညတ်တရားကို ပေးသောသူမှာ ဘုရားသခင်၏သားတော် ခရစ်ဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂၀:၂ ကိုကြည့်ပါ)။ သူသည် ပဋိညာဉ်တမန်လည်းဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂၃:၂၀ ကိုကြည့်ပါ)။ သို့သော် ကောင်းကင်တမန်များစွာသည် သိနာတောင်ပေါ်တွင် သခင်နှင့်အတူရှိခဲ့သည် (ဒီကို ကြည့်ပါ။ တရားဟောရာ ၃၃:၂၊ ဆာလံ ၆၈:၁၇၊ ဂလာတိ ၃:၁၉၊ ဟေဗြဲ ၂:၂)။ တရားဟောရာ ၃၃:၂ ၏ အက်စ်အက်စ်ဂျီ ဘာသာပြန်တွင် “သူ၏လက်ျာဘက်တွင် ကောင်းကင်တမန်များရှိခဲ့သည်” ဟုဖော်ပြထားပြီး ဂျိုးဇီဖပ်စ် (အန်တီကွီးတီးစ် xv. ၅. ၃) တွင် ဤအယူအဆကို တင်ပြထားသည်။

By the disposition of angels. More literally, “as ordinances of angels.” It was Christ, the Son of God, who gave the law on Mt. Sinai (see on Ex. 20:2). He was also the Angel of the covenant (see on Ex. 23:20). But a host of angels were with the Lord on Mt. Sinai (cf. on Deut. 33:2; Ps. 68:17; Gal. 3:19; Heb. 2:2). The LXX of Deut. 33:2 reads, “on his right hand angels were with him,” and Josephus (Antiquities xv. 5. 3) presents the same idea.

မလိုက်နာခဲ့ကြပါ။ သို့မဟုတ် “သင်တို့သည် မလိုက်နာခဲ့ကြပါ”။ ဤစကားသည် အစောပိုင်း “ပညတ်တရားကို လက်ခံရရှိသည်” ဟူသော စကားစုနှင့် ပြတ်သားစွာ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်ပြီး ၎င်းကို ကြားသိသူများအတွက် ထိရောက်သော ထိုးနှက်မှုတစ်ခုဖြစ်ခဲ့ရသည်။ သူတို့သည် ပညတ်တရား၏ စာသားရော ၎င်း၏ ရည်ရွယ်ချက်ကိုပါ မလိုက်နာခဲ့ကြပေ။ ကောင်းကင်တမန်များက ပေးအပ်သော ပညတ်တရားသည် ၎င်းတို့၏ ဂုဏ်အသရေဖြစ်နိုင်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏ ဖောက်ပြန်မှုသည် ၎င်းတို့၏ ရှက်စရာနှင့် ပျက်စီးခြင်းကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။

Have not kept it. Rather, “Ye did not keep it.” This is said in dramatic contrast with the earlier phrase “received the law,” and must have dealt a telling blow to those who heard it. They had kept neither the letter of the law nor its intent. The law, given by angels, could have been their glory; its perversion was precipitating their shame and destruction.

၅၄။ ၎င်းတို့ကြားသောအခါ။ သို့မဟုတ် “ယခု ၎င်းတို့ ကြားနေစဉ်”။

54. When they heard. Rather, “Now while they were hearing.”

နှလုံးထဲထိ ထိခိုက်ခံစားရသည်။ ၅:၃၃ ကိုကြည့်ပါ။ ဤတွင်အသုံးပြုသော စကားလုံးသည် ၂:၃၇ တွင် “နှလုံးထဲထိ ထိခိုက်ခံစားရသည်” ထက် ပိုမိုပြင်းထန်သော နာကျင်မှုကို ဖော်ပြပြီး၊ ယခုအခါ ၎င်းသည် နောင်တမရဘဲ ဒေါသအမျက်ထွက်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။

Cut to the heart. See on ch. 5:33. The word used describes a keener pang than the “pricked” of ch. 2:37, and it produced now, not repentance, but furious wrath.

၅၅။ သူတို့ကို သွားဖြင့်ကျွဲခဲ့ကြသည်။ စကားအတိုင်း “သူ့ကို သွားများဖြင့် ကျွဲခဲ့ကြသည်”။ ဤပုံဆောင်စကားသည် မမျှော်မှန်းထားသော်လည်း (မဿဲ ၈:၁၂၊ ၁၃:၄၂ စသည်ဖြင့်) ဤနေရာတွင် ဒေါသထွက်မှု၏ ထင်ရှားသော လက္ခဏာတစ်ခုဖြစ်သည်။ ယုဒလူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏ ဒေါသအား ထိန်းမနိုင်သိမ်းမရဖြစ်စေခဲ့သည်။ ဒေါသအမျက်ထွက်လွန်ကဲပြီး စကားမပြောနိုင်ဖြစ်နေသဖြင့် ၎င်းတို့သည် သူ့ကို သားရဲတိရစ္ဆာန်များကဲ့သို့ သွားများဖြင့် ဆုတ်ဖြဲလိုခဲ့ကြသည်။

Gnashed on him. Literally, “gnashed their teeth at him.” The figurative expression is not infrequent (Matt. 8:12; 13:42; etc.). Here, however, it is a literal manifestation of wrath. The Jews had allowed their rage to pass beyond control. Speechless with anger, they wanted to rend him as brute beasts would tear their prey with their teeth.

၅၅။ သို့သော်သူ။ သူ၏ဒေါသထွက်နေသော ဆန့်ကျင်သူများနှင့် ရိုးရှင်းပြီး ပြတ်သားသော ဆန့်ကျင်ဘက်ကို ညွှန်ပြသည်။

55. But he. Pointing the simple, stark contrast to his raving opponents.

ပြည့်စုံလျက်ရှိသည်။ ရုတ်တရက်ဝိညာဉ်လှုံ့ဆော်မှုမဟုတ်ဘဲ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေသော အတွေ့အကြုံကို ဆိုလိုသည်။ အစပိုင်းတွင် (၆:၅) ကဲ့သို့ပင် အဆုံးတွင်လည်း စတီဖင်သည် “သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်ဖြင့် ပြည့်စုံလျက်ရှိသည်”။

Being full. Implying not a sudden inspiration, but a continuing experience. As at the beginning (ch. 6:5), so at the end, Stephen is “full of the Holy Ghost.”

တည်ကြည်စွာ ကောင်းကင်သို့ ကြည့်လိုက်သည်။ ၁:၁၀ ကိုကြည့်ပါ။

Looked up stedfastly. See on ch. 1:10.

ကောင်းကင်သို့။ စတီဖင်သည် “ကောင်းကင်ဖွင့်လှစ်ထားသည်” ကို မြင်ခဲ့သည် (တမန်တော် ၇:၅၆၊ ဣရှာယ ၆:၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ပရိသတ်များထဲမှ မည်သူမျှ ဤသို့ဖွင့်လှစ်ထားသော ကောင်းကင်၏ဘုန်းအသရေကို မမြင်ခဲ့ကြပြီး၊ စတီဖင်သည် ဤဘုန်းအသရေကို မြင်ခဲ့သည်ဟူသော ထုတ်ဖော်ပြောဆိုမှုသည် ၎င်းတို့အတွက် သူ၏အပြစ်ကို ပိုမိုဆိုးရွားစေသည်ဟု ထင်ရသည်။ သို့သော် ပရောဖက်များသာ ၎င်းတို့မြင်သည်မှာ ဝိညာဉ်ရေးရာမျက်လုံးဖြင့်လား သို့မဟုတ် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အာရုံခံစားမှုများမှတစ်ဆင့်လားဟု ကျွန်ုပ်တို့အား ပြောပြနိုင်သည် (မဿဲ ၃:၁၆၊ ၂ကောရိန္သု ၁၂:၁-၆ ကိုကြည့်ပါ)။

Into heaven. Stephen saw “the heavens opened” (Acts 7:56; cf. on Isa. 6:1). None of the onlookers saw the glory of the heavens thus opened, and the statement that Stephen saw this glory seemed to them to aggravate his guilt. But only the prophets can tell us whether what they see is with the inward spiritual eye or through an extension of the physical sense (cf. Matt. 3:16; 2 Cor. 12:1–6).

ဘုရားသခင်၏ ဘုန်းအသရေကို မြင်ခဲ့သည်။ ကမ္ဘာဦး ၃:၂၄၊ ထွက်မြောက်ရာ ၁၃:၂၁၊ ယောဟန် ၁:၁၄၊ တမန်တော် ၇:၂ ကိုကြည့်ပါ။ စတီဖင်၏ ဟောပြောချက်သည် “ဘုန်းထွန်းသောဘုရားသခင်” ကို ရည်ညွှန်းခြင်းဖြင့် စတင်ခဲ့ပြီး၊ သူ၏စိတ်ထဲတွင် ထွန်းလင်းသော ဘုရားသခင်၏ ဘုန်းအသရေကို မြင်ခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြခြင်းဖြင့် အဆုံးသတ်သည်။ သူသည် ထိုဘုန်းအသရေကို စွဲမက်ဖွယ်ကြည့်ရှုနေပုံဖြစ်သည်။ သူသည် ထိုအချိန်၏ သေစေနိုင်သော အန္တရာယ်ကို မေ့လျော့ပြီး ကောင်းကင်ရူပါရုံထဲသို့ လုံးလုံးလျားလျား မိမိကိုယ်ကို အပ်နှံခဲ့သည်။

Saw the glory of God. Compare on Gen. 3:24; Ex. 13:21; John 1:14; Acts 7:2. Stephen’s speech begins with a reference to “the God of glory,” and ends by reporting a vision of divine glory that shines upon his mind. With what a rapt expression he must have gazed into that glory. He forgot the deadly peril of the moment, and gave himself entirely to the heavenly vision.

ယေရှုရပ်နေသည်။ ခရစ်တော်သည် ပုံမှန်အားဖြင့် ဘုရားသခင်၏ လက်ျာဘက်တွင် ထိုင်နေသည်ဟု ပြောလေ့ရှိသည်။

Jesus standing. Christ is usually spoken of as sitting at the right hand of God.

ဘုရားသခင်၏ လက်ျာဘက်။ မဿဲ ၂၆:၆၄ ကိုကြည့်ပါ။ ဤဖခင်နှင့်သားတော်ကို မြင်ရခြင်းသည် ၎င်းတို့၏ သစ္စာရှိခံစားနေရသော ကျွန်ကို အားပေးခဲ့သည်။

Right hand of God. See on Matt. 26:64. This sight of the Father and the Son fortified their faithful suffering servant.

၅၆။ လူ၏သားတော်။ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ခရစ်ဝင်ကျမ်းများအပြင်ဘက်တွင် ဤနေရာနှင့် ဗျာဒိတ် ၁:၁၃၊ ၁၄:၁၄ တွင်သာ အသုံးပြုသည်။ စတီဖင်သည် ဤစကားကို သခင်ဘုရား၏ နှုတ်ကပတ်တော်မှ ကြားခဲ့ဖူးနိုင်သည်၊ သို့မဟုတ် ခရစ်ဝင်ကျမ်းများ ရေးသားခြင်းမပြုမီ သူ၏ဟောပြောချက်ပြုလုပ်ခဲ့သောကြောင့် အစောပိုင်းအသင်းတော်မှ သင်ယူခဲ့ဖူးနိုင်သည်။ ဆန်ဟီဒရင်အဖွဲ့ဝင်များသည် ခရစ်တော်ကိုယ်တိုင် ၎င်းတို့ရှေ့တွင် ရုံးတင်စစ်ဆေးစဉ် ဤစကားစုကို အသုံးပြုခဲ့သည်ကို မှတ်မိပေလိမ့်မည် (မဿဲ ၂၆:၆၄)။ ၎င်းတို့သည် ထိုအချိန်က သခင်ဘုရား၏ အဆိုများကို ဘုရားသခင်ကို မထီမဲ့မြင်ပြုမှုအဖြစ် ပြစ်တင်ခဲ့သည်။ ဤဘွဲ့အမည်အတွက် မှတ်ချက်ကို မာကု ၂:၁၀ တွင်ကြည့်ပါ။

56. Son of man. In the NT outside the Gospels only here and in Rev. 1:13; 14:14. Stephen may have heard it from the Lord’s own lips, or he may have learned it from the early church, since his speech was made before any of the Gospels were written. The members of the Sanhedrin probably remembered that Christ Himself had used this phrase at the time of His trial before them (Matt. 26:64). They had then condemned the Lord’s claims as blasphemous. For comment on the title see on Mark 2:10; cf. Vol. V, p. 917.

၅၇။ ထိုအခါ ၎င်းတို့သည် အော်ဟစ်ခဲ့ကြသည်။ သို့မဟုတ် “သို့သော် ၎င်းတို့သည် အော်ဟစ်ခဲ့ကြသည်”၊ ဆိုလိုသည်မှာ စတီဖင်ကို တိတ်ဆိတ်စေရန် ကြိုးစားရင်း ဘုရားသခင်၏ ဘုန်းအသရေရှေ့တွင် ယုံကြည်ချက်ရှိလာမည့်အစား ဖြစ်သည်။

57. Then they cried out. Rather, “But they cried out,” that is, in an attempt to silence Stephen, instead of listening and becoming convicted in the presence of the glory of God.

ပိတ်ဆို့ခဲ့သည်။ ဂရိစကားလုံး ဆူနက်ချို၊ “ဖိသိပ်သည်”၊ “အတူတကွထိန်းထားသည်”။ ၎င်းတို့သည် စတီဖင်၏ စကားများကို ဘုရားသခင်ကို မထီမဲ့မြင်ပြုမှုအဖြစ် ယူဆပြီး ထပ်မံကြားနာလိုခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ ၎င်းတို့သည် ၅၁ တွင်ပေးထားသော ဖော်ပြချက်နှင့် ထိုက်တန်ကြောင်း သက်သေပြခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် စတီဖင်မဟုတ်ဘဲ ဘုရားသခင်ကို မထီမဲ့မြင်ပြုသူများဖြစ်သည်။

Stopped. Gr. sunechō, “to compress,” “to hold together.” They regarded Stephen’s words as blasphemous, and did not wish to hear more. They thus proved that they deserved the description given in v. 51. They, and not Stephen, were the blasphemers.

သူ့ထံသို့ ပြေးဝင်လာခဲ့ကြသည်။ သို့မဟုတ် “တစ်ညီတစ်ညွတ်ဖြင့် သူ့ထံသို့ ပြေးဝင်လာခဲ့ကြသည်”။ စာတန်သည် ဆန်ဟီဒရင်ထဲသို့ တရားဥပဒေအရ လိုအပ်သော ညီညွတ်မှုကို ယူဆောင်လာခဲ့သည် (တရားဟောရာ ၁၃:၉၊ ၁၀) လူတစ်ဦးကို ကွပ်မျက်ရန်အတွက် ဖြစ်သည်။ တရားဝင်စီရင်ချက်ကို စောင့်ဆိုင်းခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ ဆန္ဒနှင့် ဆုံးဖြတ်ချက်တွင် တစ်ညီတစ်ညွတ်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ဤအကျဉ်းချုပ်လုပ်ဆောင်မှု၏ တရားစီရင်ရေးဆိုင်ရာ ရှုထောင့်များကို မဿဲ ၂၆:၅၉ တွင်ကြည့်ပါ။

Ran upon him. Rather, “rushed upon him with one accord.” Satan had brought into the Sanhedrin the kind of unity required by the Law (Deut. 13:9, 10) when a man was to be executed. There was no waiting for an official verdict; they were unanimous in their desire and decision. For the judicial aspects of such summary proceedings compare on Matt. 26:59.

၅၈။ သူ့ကို ဖယ်ထုတ်ခဲ့သည်။ ဝတ်ပြုရာ ၂၄:၁၄ အရ ကျောက်ခဲနှင့်ပစ်သတ်ရန်သူကို စခန်းပြင်ပ သို့မဟုတ် စတီဖင်၏ခေတ်တွင် ယေရုဆလင်မြို့ရိုးပြင်ပသို့ ခေါ်ဆောင်ရမည်။

58. Cast him out. According to Lev. 24:14 the one to be stoned must be taken outside the camp, which, in the time of Stephen, meant outside the walls of Jerusalem.

သူ့ကို ကျောက်ခဲနှင့်ပစ်သတ်ခဲ့သည်။ စကားအတိုင်း “သူ့ကို ကျောက်ခဲနှင့်ပစ်နေကြသည်”၊ အာဇာနည်သည် ဆုတောင်းနေစဉ် (၅၉၊ ၆၀) ကွပ်မျက်မှုလုပ်ဆောင်နေသည်ဟု ဆိုလိုသည်။ ကျောက်ခဲနှင့်ပစ်သတ်ခြင်းသည် မောရှေ၏တရားဥပဒေအရ ဘုရားသခင်ကို မထီမဲ့မြင်ပြုမှုအတွက် ပြစ်ဒဏ်ဖြစ်သည် (ဝတ်ပြုရာ ၂၄:၁၄-၁၆၊ ယောဟန် ၈:၇ ကိုကြည့်ပါ)။ သို့သော် ဆန်ဟီဒရင်သည် ဤတရားဥပဒေကို မည်မျှတိကျစွာ လိုက်နာခဲ့သည်ဖြစ်စေ၊ ရောမအုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ၎င်းတို့သည် အထူးသဖြင့် စတီဖင်သည် ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်ခဲ့လျှင် အသက်ကို ယူပိုင်ခွင့်မရှိခဲ့ပေ (တမန်တော် ၆:၅ ကိုကြည့်ပါ)။ သို့သော် ရောမအရာရှိများသည် လာဘ်စားမှုဖြင့် အဆင်ပြေစွာ တိတ်ဆိတ်နေနိုင်သည် (အေအေ ၉၈၊ ၁၀၁)။ ထိုအချိန်က ပိလတ်သည် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးအဖြစ် ဆက်လက်ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး (တတိယတွဲ၊ ၆၇၊ ၆၈ ကိုကြည့်ပါ)၊ ယေရှု၏ ရုံးတင်စစ်ဆေးမှုတွင် အရှက်ရဖွယ်အတွေ့အကြုံပြီးနောက် စတီဖင်အား တိုက်ခိုက်မှုတွင် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ဖွယ်မရှိပေ။

Stoned him. Literally, “were stoning him,” as though the act of execution went on while the martyr was praying (vs. 59, 60). Stoning was the penalty for blasphemy under the Mosaic law (Lev. 24:14–16; see on John 8:7). But however closely the Sanhedrin may have been following this law, under the Romans they had no right to take life, particularly if Stephen was a Roman citizen (see on Acts 6:5). But Roman officials could be bribed into convenient silence (AA 98, 101). Pilate, who was still procurator (see Vol. V, pp. 67, 68), may have been out of the city at the time, but would be unlikely to interfere with the attack on Stephen after his humiliating experience at the trial of Jesus.

သူတို့၏အဝတ်များကို ချထားခဲ့သည်။ တရားဥပဒေအရ စွပ်စွဲသူသည် သေစေနိုင်သော ကျောက်ခဲများကို ပထမဆုံးအသုံးပြုရမည် (တရားဟောရာ ၁၇:၇၊ ယောဟန် ၈:၇ ကိုကြည့်ပါ)။ အပြင်ထမ်းဝတ်ဆင်ထားသော လျှော့ရဲရဲဝတ်ရုံများသည် ကွပ်မျက်သူများ၏ လက်မောင်းများ၏ လွတ်လပ်စွာလှုပ်ရှားမှုကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေနိုင်သောကြောင့် ဖယ်ထားခဲ့သည် (တမန်တော် ၂၂:၂၀ ကိုကြည့်ပါ)။

Laid down their clothes. The Law required that the accuser should be the first to use the deadly stones (Deut. 17:7; cf. on John 8:7). The loose flowing cloaks worn as outer garments would have impeded the free action of the arms of the executors, and hence were laid aside (cf. Acts 22:20).

လူငယ်၏။ ဂရိစကားလုံး နီအာနီးယပ်စ်၊ “လူငယ်” သည် အသက် ၂၀ မှ ၄၀ နှစ်ကြားရှိသော အမျိုးသားများအတွက် ကျယ်ပြန့်စွာ အသုံးပြုသည်။ ထို့ကြောင့် ဤဝေါဟာရသည် ပေါလ်၏ ဘဝသမိုင်းကို ဆုံးဖြတ်ရာတွင် အထောက်အကူမဖြစ်ပေ (ဖိလိမုန် ၉:၁ ကိုကြည့်ပါ)။ စတီဖင်၏ အာဇာနည်ဖြစ်မှုအတွက် ဖြစ်နိုင်သောရက်ချိန်းကို စာမျက်နှာ ၉၉ တွင်ကြည့်ပါ။

Young man’s. Gr. neanias, “youth,” is used with great latitude for men between 20 and 40 years of age. The term, therefore, gives no help in determining the chronology of Paul’s life (cf. on Philemon 9:1). For a possible dating of Stephen’s martyrdom see p. 99.

ရှောလု။ အမည်၏အဓိပ္ပာယ်ကို ၁ရှမွေလ ၉:၂ တွင်ကြည့်ပါ။ ရှောလု၏ ယခင်သမိုင်း၊ စတီဖင်၏ အာဇာနည်ဖြစ်မှုတွင် သူ၏ပါဝင်မှု၊ နှင့် နောက်ပိုင်းတွင် ပေါလ်ဟု အမည်ပြောင်းလဲမှုအတွက် မှတ်ချက်ကို အခန်း၏အဆုံးတွင် ထပ်ဆောင်းမှတ်ချက် ၂ တွင်ကြည့်ပါ။

Saul. For the meaning of the name see on 1 Sam. 9:2. For comment on Saul’s previous history, his presence at the martyrdom of Stephen, and subsequent change of name to Paul see Additional Note 2 at end of chapter.

၅၉။ ၎င်းတို့သည် ကျောက်ခဲနှင့်ပစ်နေကြသည်။ သို့မဟုတ် “၎င်းတို့သည် ကျောက်ခဲနှင့်ပစ်နေစဉ်”။ စတီဖင်သည် ကျောက်ခဲနှင့်ပစ်ခံရစဉ် ဆုတောင်းခဲ့သည်။

59. They stoned. Rather, “as they were stoning.” Stephen prayed while he was being stoned.

ဘုရားသခင်ကို အော်ခေါ်သည်။ ကျင့်သုံးကျမ်းစာတွင် စာလုံးစောင်းဖြင့်ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း “ဘုရားသခင်” ဟူသော စကားလုံးသည် မူရင်းတွင် မပါရှိပေ။ ဆုတောင်းချက်ကိုယ်တိုင်က စတီဖင်သည် သူမကြာမီမြင်ခဲ့သော ဘုရားသခင်၏ လက်ျာဘက်တွင် ရပ်နေသော သခင်ယေရှုကို အော်ခေါ်ခဲ့သည်ကို ပြသသည် (၅၆)။

Calling upon God. As indicated by italics in the KJV, the word “God” is not in the original. The prayer itself shows that Stephen called upon the Lord Jesus, whom he had just seen standing at the right hand of God (v. 56).

ကျွန်ုပ်၏ဝိညာဉ်ကို လက်ခံတော်မူပါ။ မဿဲ ၂၇:၅၀၊ လုကာ ၈:၅၅၊ တမန်တော် ၇:၆၀ ကိုကြည့်ပါ။ ယေရှုသေဆုံးစဉ် ဆင်တူသောဆုတောင်းချက်ကို လုကာမှတ်တမ်းတင်ထားပုံကို သတိပြုပါ (လုကာ ၂၃:၄၆)။

Receive my spirit. See on Matt. 27:50; Luke 8:55; Acts 7:60. Note how Luke also records a similar prayer on the part of Jesus as He died (Luke 23:46).

၆၀။ ဒူးထောက်ခဲ့သည်။ သူမြင်ခဲ့သော ဘုရားသခင်၏ လက်ျာဘက်ရှိ သခင်ကို ဆုတောင်းခြင်းနှင့် ကိုးကွယ်ခြင်းအတွက် ဖြစ်သည်၊ သို့သော် ကျောက်ခဲနှင့်ပစ်ခံရမှုကြောင့် ဒူးထောက်ရန် အတင်းအကြပ်ဖြစ်ခဲ့ပေမည်။

60. Kneeled down. In prayer to and adoration of the One whom he had seen on the right hand of God, though he was doubtless forced to his knees by the stoning.

ဤအပြစ်ကို မရေတွက်ပါစေနှင့်။ စကားအတိုင်း “ဤအပြစ်ကို ၎င်းတို့အတွက် မရေတွက်ပါစေနှင့်”။ စတီဖင်သည် ၎င်းတို့၏ ယခင်အပြစ်များနှင့်ပတ်သက်၍ များစွာမလုပ်နိုင်ခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းတို့၏ လက်ရှိပြစ်မှုအတွက် ခွင့်လွှတ်ရန် ပုဂ္ဂိုလိကအခွင့်အာဏာရှိခဲ့သည်။ ၎င်းတို့အတွက် တောင်းပန်ရင်း သူသည် သခင်၏ ခွင့်လွှတ်ခြင်းစိတ်ဓာတ်ကို မည်မျှပြည့်စုံစွာ ရရှိခဲ့သည်ကို ထင်ရှားစေခဲ့သည် (လုကာ ၂၃:၃၄ ကိုကြည့်ပါ)။

Lay not this sin. Literally, “do not reckon to them this sin.” Stephen could do little with respect to his persecutors’ past sins, but he had a personal right to request forgiveness for their present transgression. In pleading for them he revealed how fully he had acquired the forgiving spirit that had characterized his Master (cf. Luke 23:34).

အိပ်ပျော်သွားသည်။ မာကု ၅:၃၉၊ ယောဟန် ၁၁:၁၁ ကိုကြည့်ပါ။ သူ၏ကာကွယ်ပြောဆိုမှုတစ်လျှောက် စတီဖင်၏ အပြုအမူသည် ၎င်းတို့၏ စွပ်စွဲသူများနှင့် သိသာထင်ရှားစွာ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် လက်စားချေလိုသော ဒေါသအမျက်ထွက်မှုဖြင့် ပြည့်နှက်နေသော်လည်း၊ သူသည် စီရင်ဆုံးဖြတ်ရာ ခန်းမထဲတွင် ခရစ်တော်ပိုင်ဆိုင်ခဲ့သော တည်ငြိမ်မှုကို ထိန်းသိမ်းထားသည်။ ယခု လုကာသည် အာဇာနည်၏ ဝန်ဆောင်မှုအကြောင်း မှတ်တမ်းတင်ရာတွင် ၎င်း၏နောက်ဆုံးစကားစုဖြစ်သော “သူအိပ်ပျော်သွားသည်” ဖြင့် ထိုသန့်ရှင်းသောအငွေ့အသက်ကို ထိန်းသိမ်းထားသည်။ တိုက်ပွဲပြီးဆုံးပြီ၊ အောင်ပွဲရရှိပြီ။ ဘုရားသခင်၏ သစ္စာရှိစစ်သည်သည် ဆူညံမှုများကို စွန့်ခွာပြီး ရှင်ပြန်ထမြောက်ရာနေ့အထိ တိတ်ဆိတ်စွာ အိပ်စက်သွားသည်။ နောက်ဆက်တွဲအခန်းများတွင် သူ၏သေဆုံးမှုသည် အချည်းနှီးမဟုတ်ကြောင်း ပြသထားသည်။

Fell asleep. See on Mark 5:39; John 11:11. Throughout his defense Stephen’s conduct is in marked contrast with that of his accusers. They are filled with vindictive fury, but he maintains a calm such as possessed Christ in the judgment hall. Now Luke, in closing his account of the martyr’s ministry, preserves that hallowed atmosphere in his final phrase, “he fell asleep.” The battle is over, the victory is won; God’s faithful warrior leaves the tumult and quietly sleeps until the resurrection day. Succeeding chapters show that his death was not in vain.

အခန်း ၇ အတွက် ထပ်မံမှတ်စုများ

additional notes on chapter 7

မှတ်စု ၁

Note 1

စတီဖင်၏ မိန့်ခွန်းသည် ၎င်း၏ ရည်ရွယ်ချက်၊ တင်ပြသည့် အကြောင်းအရာများနှင့် အချက်အလက်များနှင့် ပတ်သက်၍ အခက်အခဲအချို့ကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ဤပြဿနာများကို ချဉ်းကပ်ရာတွင် အောက်ပါ ထည့်သွင်းစဉ်းစားမှုများကို သတိထားရန် လိုအပ်သည်- (၁) ဤမိန့်ခွန်းကို လုကာ အက်ဥပဒေကျမ်းကို ရေးသားချိန်တွင် (၃၀ နှစ်ခန့် နောက်ပိုင်း) ၎င်း၏ အကြောင်းအရာနှင့် အဓိပ္ပါယ်ကို နားလည်သည့်ပုံစံဖြင့် မဟုတ်ဘဲ၊ ဆောလ် (ပေါလ်) သို့မဟုတ် သိမ်းသွင်းခံရသော ယဇ်ပုရောဟိတ်တစ်ဦး (အခန်း ၆:၇) ကဲ့သို့သော နားထောင်သူတစ်ဦး သို့မဟုတ် တစ်ဦးထက်ပိုသော သူများမှ လုကာထံသို့ ပြန်လည်ဖော်ပြခဲ့သည့်အတိုင်း မှတ်တမ်းတင်ထားခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်။ သို့သော် ဘုရားသခင်သည် ဤတရားဒေသနာကို လုကာအား တိုက်ရိုက်ဗျာဒိတ်ပေးနိုင်သည်ကိုလည်း သတိရရမည်။ (၂) စတီဖင်၏ မိန့်ခွန်းသည် ပြီးဆုံးခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ အကြောင်းမှာ ၎င်း၏ နားထောင်သူများသည် ဒေါသတကြီးဖြင့် ၎င်းအား အပြင်သို့ ဆွဲထုတ်ကာ ကျောက်ခဲဖြင့် ပစ်သတ်ခဲ့သောကြောင့် ဖြစ်သည်။ (၃) စတီဖင်၏ မိန့်ခွန်းသည် ပေတရု၏ မိန့်ခွန်းများနှင့် (အခန်း ၂၊ ၃)၊ ပေါလ်၏ နောက်ပိုင်းမိန့်ခွန်းများ (အခန်း ၁၃၊ ၂၂၊ ၂၆) ကဲ့သို့ သမိုင်းဆိုင်ရာ ဖြစ်ရပ်များကို အခြေခံထားပြီး၊ ၎င်း၏ ဓမ္မဗေဒဆိုင်ရာ အတွေးအခေါ်များကို အနည်းငယ်သာ ထည့်သွင်းဖော်ပြထားသည်။ စတီဖင်၏ ဓမ္မဗေဒသည် ၎င်းဖော်ပြခဲ့သော သမိုင်းနှင့် ၎င်း၏ ရန်သူများ၏ စွပ်စွဲချက်များတွင် ဖော်ပြထားသည့် အဓိပ္ပါယ်များမှ တစ်ဆင့်သာ မြင်တွေ့နိုင်သည်။ (၄) ၎င်း၏ မိန့်ခွန်းသည် ခုနစ်ဦးသော ဒီခင်များ၏ သိမ်းပိုက်ခြင်းအပြီး (အခန်း ၆:၇–၁၀) တွင် ပေးခဲ့သော ဧဝံဂေလိတရားနှင့် ဟယ်လီနိစ်များ၏ ဂျူးဘုရားကျောင်းများတွင် စတီဖင်ပြုလုပ်ခဲ့သော ဧဝံဂေလိတရားဖြန့်ဝေမှု (အခန်း ၇:၉ ကို ကြည့်ပါ) ၏ ဆက်လက်ဆောင်ရွက်မှုဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်း၏ ခုခံပြောဆိုမှုသည် ယနေ့ခေတ်သင်္ချာသမားများအတွက် ၎င်းကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာပြီး အကဲဖြတ်ရာတွင် အထောက်အကူဖြစ်မည့် အကြောင်းအများကို ယူဆထားသည်။ (၅) ၎င်း၏ မိန့်ခွန်းတွင် ဖော်ပြထားသည့် သမိုင်းနှင့် ကျမ်းစာဆိုင်ရာ အခက်အခဲအချို့—ဥပမာ၊ အာဗြဟံသည် တေရာ မသေဆုံးမီအထိ ဟာရန်မှ မထွက်ခွာခဲ့ခြင်း (အခန်း ၇:၄)၊ ဂျိုးဇက်နှင့်အတူ အီဂျစ်တွင် ဟီဘရူးမျိုးနွယ်စုစုပေါင်း ၇၅ ဦး (အခန်း ၇:၁၄)၊ အာဗြဟံမှ ရှေခင်မြို့တွင် မြေကွက်တစ်ခုဝယ်ယူခဲ့သည်ဟု ဆိုခြင်း (အခန်း ၇:၁၆)၊ ယာကုပ်ကို ထိုမြေကွက်တွင် သင်္ဂြိုဟ်ခြင်း (အခန်း ၇:၁၅, ၁၆)၊ အာမုတ် ၅:၂၆, ၂၇ မှ ကိုးကားချက်တွင် စတီဖင်သည် “ဒမတ်စကတ်” အစား “ဗာဗုလုန်” ဟု အစားထိုးပြောဆိုခြင်း၊ နှင့် တစ်ဆင့်ခံဘုရားများ၏ အမည်များ (အက်ဥပဒေ ၇:၄၃)—တို့သည် စတီဖင်သိရှိထားသော်လည်း ကျွန်ုပ်တို့မသိရှိသော သတင်းအချက်အလက်များမှ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း သို့မဟုတ် အလုံးစုံဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်။

The speech of Stephen presents some difficulties as to its purpose, the matters it presents, and its questions of fact. In approaching these problems certain considerations should be borne in mind: (1) The speech is reported, not as Luke might have understood its matter and import 30 years later, when he wrote Acts, but probably as it was reported to him by one or more of the hearers, such as Saul (Paul) or one of the converted priests (ch. 6:7). Of course, it must be remembered that God could have given a knowledge of the sermon directly to Luke. (2) The speech was never finished, because his hearers rushed upon him in fury, dragged him outside the city, and stoned him to death. (3) Stephen’s speech was historical, as had been Peter’s speeches before him (chs. 2; 3), and Paul’s afterward (chs. 13; 22; 26), and to that extent records little of his theological thinking. Stephen’s theology, as it had developed up to this time, must be seen in the implications of the history he traced, and in the accusations of his enemies. (4) His discourse was doubtless a continuation of the evangelistic message given by the seven following their ordination (ch. 6:7–10), and of the presentation of the gospel Stephen had been making in the synagogues of the Hellenists (see on v. 9). Therefore his defense took for granted much that would be of help to the present-day student in analyzing and evaluating it. (5) Some of the historical and exegetical difficulties that his discourse appears to present—such as the matter of Abraham’s not leaving Haran until after Terah’s death (ch. 7:4); the 75 persons as the total of the Hebrew clan with Joseph in Egypt (v. 14); the parcel of ground said to have been purchased in Shechem by Abraham (v. 16); the burial of Jacob in that plot of ground (vs. 15, 16); the citation from Amos 5:26, 27, in which Stephen substitutes “Babylon” for “Damascus”; and the names of the pagan deities mentioned (Acts 7:43)—can be viewed as arising, in part or in whole, from our lack of information that may have been known to Stephen.

စတီဖင်၏ မိန့်ခွန်းအတွက် သိသာထင်ရှားသော ရည်မှန်းချက်သုံးခုကို အောက်ပါအတိုင်း ကောက်ချက်ချနိုင်သည်-

Three fairly obvious objectives can be inferred for Stephen’s speech:

၁. ဟီဘရူးသမိုင်းနှင့် ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်မှုရှိကြောင်းပြသပြီး ၎င်း၏ ယုံကြည်ခြင်းကို သက်သေပြရန် ဆန်ဟီဒရင်ထံမှ ခွင့်ပြုချက်ရယူရန် သို့မဟုတ် အနည်းဆုံး အဆိုးမြင်မှုကို လျော့ချရန်။

1. To win approval, or rather to temper disapproval, by showing the Sanhedrin that he had familiarity with Hebrew history, and to provide ground for proving his orthodoxy.

၂. ဘုရားသခင်သည် ဟီဘရူးလူမျိုးများကို မည်သို့ပို့ဆောင်ရန် ကြိုးစားခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် မောရှေ၊ ပရောဖက်များနှင့် ကြိုတင်ဟောထားသော မေရှိယမှတစ်ဆင့် ပေးထားသော ခေါင်းဆောင်မှုကို မည်သို့ တစိုက်မတ်မတ် ငြင်းပယ်ခဲ့သည်ကို သမိုင်းအရ ပြသရန်။

2. To show historically how God had sought to lead the Hebrews, and how persistently they had rejected that leadership as given through Moses, the prophets, and the long-foretold Messiah.

၃. ဘုရားသခင်သည် ဘိုးဘေးများနှင့် ၎င်း၏ ရွေးချယ်ထားသော လူမျိုးအတွက် သတ်မှတ်ထားသော ဝတ်ပြုကိုးကွယ်မှု၏ သဘောသဘာဝနှင့် အဓိပ္ပါယ်ကို ပြသရန်၊ ခရစ်တော်၏ ဘုရားသခင်၏ ညာဘက်တွင် စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သော အလုပ်နှင့် ဆက်စပ်မှုအရ။ ၎င်းသည် အရေးကြီးဆုံးဖြစ်သော်လည်း အနည်းဆုံး ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြထားသော ရည်မှန်းချက်ဟု ယူဆနိုင်သည်။ ဤရည်မှန်းချက်နှင့် ဆက်စပ်သော အချက်လေးခုကို သတိပြုရမည်-

3. To show the nature and meaning of the worship that God had prescribed for the patriarchs and for His chosen people, in relation, as must be recognized, to Christ’s newly inaugurated work at the right hand of God. This may be considered the most important, but least clearly stated, objective. Four facts are to be observed in connection with it:

ခ. ဒီခင်များ၊ အထူးသဖြင့် စတီဖင်သည် ဧဝံဂေလိတရားဖြန့်ဝေသူအဖြစ် ထင်ရှားလာချိန်တွင်၊ “ယဇ်ပုရောဟိတ်များစွာ” သည် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် “ယုံကြည်ခြင်းအား နာခံခဲ့ကြသည်” (အခန်း ၆:၇)။ ဤရလဒ်သည် စတီဖင်နှင့် အခြားဒီခင်များ၏ ဧဝံဂေလိတရားတင်ပြမှုတွင် အထူးအလေးပေးမှုတစ်ခုမှ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်။

a. When the deacons, of whom Stephen emerges as the leading evangelist, began their public ministry, “a great company of the priests,” it is noted for the first time, “were obedient to the faith” (ch. 6:7). This result may have arisen from a particular emphasis in the presentation of the gospel by Stephen and the other deacons.

ဂ. စတီဖင်အား “ဤသန့်ရှင်းသောနေရာ” ဖြစ်သည့် ဗိမာန်တော်၊ “ပညတ်တရား” နှင့် “ဓလေ့ထုံးတမ်းများ” ကို ဆန့်ကျင်သည်ဟု စွပ်စွဲချက်များ ပြင်းထန်စွာ တင်ပြခံခဲ့ရသည် (အခန်း ၆:၁၃, ၁၄)။

b. The serious accusation was brought against Stephen that he taught what was contrary to “this holy place,” that is, the Temple; to “the law”; and to the “customs” (ch. 6:13, 14).

ဃ. စတီဖင်သည် အာဗြဟံ၏ ခေါ်ဝေါ်ခြင်းနှင့် ယာကုပ်နှင့် ၎င်း၏ သားစဉ်မြေးဆက်များအပေါ် ဘုရားသခင်၏ ကရုဏာစီရင်မှုကို အလေးပေးဖော်ပြခဲ့သည် (အခန်း ၇:၂–၁၇)၊ မောရှေ၏ ခေါင်းဆောင်မှုအောက်တွင် အီဂျစ်မှ ဟီဘရူးလူမျိုးများ၏ လွတ်မြောက်ရေး (အခန်း ၇:၁၈–၃၆)၊ တော၌ရှိသော အသင်းတော်အတွက် အနာဂတ်ပရောဖက်တစ်ဦးအား မောရှေ၏ သက်သေခံချက် (အခန်း ၇:၃၇, ၃၈)၊ ဟီဘရူးများ၏ မမှန်ကန်သော ဝတ်ပြုကိုးကွယ်မှုနှင့် မသန့်ရှင်းသော ယဇ်ပူဇော်မှုများ (အခန်း ၇:၃၉–၄၃)၊ မောရှေအား ပြသခဲ့သော ပုံစံအတိုင်း တည်ဆောက်ခဲ့သော တော၌ရှိသော တဲတော် (အခန်း ၇:၄၄, ၄၅)၊ ရှောလမုန်၏ ဗိမာန်တော် (အခန်း ၇:၄၆, ၄၇)၊ နှင့် ဘုရားသခင်သည် လူလုပ်ဗိမာန်များကို မလိုအပ်ကြောင်း (အခန်း ၇:၄၈–၅၀) တို့ကို အလေးပေးဖော်ပြခဲ့သည်။ ဝတ်ပြုကိုးကွယ်မှုအပေါ် ဤအလေးပေးမှုသည် စတီဖင်သည် ကောင်းကင်ဘုံရှိ ခရစ်တော်၏ ဝန်ဆောင်မှုအကြောင်းသို့ ဦးတည်နေသည်ဟု အကြံပြုသည်။

c. Stephen stressed the call of Abraham and God’s providential care of Jacob and his descendants (ch. 7:2–17); the liberation of the Hebrews from Egypt under the leadership of Moses (vs. 18–36); Moses’ witness to a future prophet for the church in the wilderness (vs. 37, 38); the false worship and unconsecrated sacrifices of the Hebrews (vs. 39–43); the wilderness tabernacle built according to the pattern shown to Moses (vs. 44, 45); Solomon’s Temple (vs. 46, 47); and the fact that God is in no need of man-made temples (vs. 48–50). This emphasis upon worship would suggest that Stephen was leading to the subject of Christ’s ministry in heaven.

င. စတီဖင်၏ အတွေ့အကြုံသည် ၇၀ ပတ်ကြာဟောထားသော ပရောဖက်ပြုချက်နှင့် (ဒံယေလ ၉:၂၄–၂၇) သက်ဆိုင်မှုရှိပြီး၊ ၎င်းသည် ဘီစီ ၄၅၇ တွင် စတင်ခဲ့ပြီး၊ နောက်ဆုံးပတ်တွင် မေရှိယသည် “မိမိကိုယ်အတွက် မဟုတ်” ဘဲ ဖြတ်တောက်ခံရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ပုံဆောင်သော ယဇ်ပူဇော်မှုစနစ်သည် ကြားဝင်ဆောင်ရွက်မှုအဖြစ် ထိရောက်မှုရပ်ဆိုင်းမည်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် မြေကြီးပေါ်ရှိ ယဇ်ပုရောဟိတ်စနစ်လည်း အဆုံးသတ်မည်ဖြစ်သည်။ ဤဝတ္ထုကျမ်းသည် ခရစ်တော်၏ လက်ဝါးကပ်တိုင်သေဆုံးမှုသည် အေဒီ ၃၁ တွင် “ပတ်လည်အလယ်တွင်” ဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု လက်ခံသည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၂၅၁–၂၆၅ ကို ကြည့်ပါ)။ ထို့ကြောင့် ၇၀ ပတ်ကြာပရောဖက်ပြုချက်၏ နောက်ဆုံးပတ်သည် အေဒီ ၃၄ တွင် အဆုံးသတ်ရမည်။ ထို့ကြောင့် စတီဖင်၏ ဝန်ဆောင်မှုသည် နောက်ဆုံးပရောဖက်ပြုချက်ပတ်အတွင်း ဘုရားသခင်၏ ရွေးချယ်ထားသော လူမျိုးများထံ ဧဝံဂေလိတရားကို ဂျူးမဟုတ်သူများထံ မပေးမီ ဘုရားသခင်၏ နောက်ဆုံးဆွဲဆောင်မှုကို ထင်ရှားစွာ သင်္ကေတပြသည်ဟု ယူဆနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် စတီဖင်၏ အာဇာနည်ဖြစ်မှုကို အေဒီ ၃၄ တွင် သတ်မှတ်ရန် အကြောင်းပြချက်များရှိပြီး၊ စတီဖင်၏ အသတ်ခံရမှုသည် ဂျူးလူမျိုးတစ်ခုလုံးအနေဖြင့် ဧဝံဂေလိတရားကို နောက်ဆုံးငြင်းပယ်မှုအဖြစ် ယူဆနိုင်သည်။

d. Stephen’s experience bears a recognizable relationship to the prophecy of the 70 weeks (Dan. 9:24–27), which began in 457 b.c., in the last week of which Messiah was to be cut off, “not for himself,” and the typical, earthly sacrificial system was to end as an effective means of intercession, which result would mean also the end of the earthly priesthood. This commentary accepts the view that the crucifixion took place in a.d. 31 (see Vol. V, pp. 251–265), “in the midst of the week.” Therefore the last of the 70 prophetic weeks must end in a.d. 34. Thus Stephen’s ministry can be viewed as dramatically symbolizing God’s appeal to His chosen people during the last prophetic week, before the gospel is offered to the Gentiles. Accordingly, it seems reasonable to date Stephen’s martyrdom in a.d. 34, for the killing of Stephen may be viewed as a final act of rejection of the gospel by the Jews as a nation.

ဤနောက်ခံဖြင့် စတီဖင်၏ မိန့်ခွန်းကို ကြည့်သောအခါ၊ ၎င်းသည် အစောပိုင်းအသင်းတော်သမိုင်း၏ အရေးပါသော ကာလတွင် ထင်ရှားပြီး အရေးပါသော ဖြစ်ရပ်တစ်ခုအဖြစ် မြင်တွေ့ရသည်။

When Stephen’s speech is viewed against this background, it is seen to be a dramatic, vital episode in a critical period of early church history.

မှတ်စု ၂

Note 2

အခန်း ၇:၅၈ တွင် မိတ်ဆက်ထားသော ဆောလ်ဆိုသည့် လူငယ်သည် သစ်ဖဒိတ်ကျမ်းတွင် အလွန်အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေသောကြောင့် ၎င်း၏ နာမည်ကို ပထမဆုံးဖော်ပြချိန်မှစ၍ အနီးကပ်အာရုံစိုက်ရန် ထိုက်တန်သည်။ တိုက်ရိုက်အတ္ထုပ္ပတ္တိအသေးစိတ်အချက်အလက်များ နည်းပါးသော်လည်း၊ သွယ်ဝိုက်သောရည်ညွှန်းချက်များသည် ၎င်း၏ ငယ်ဘဝဘူးကို တိကျစွာ ပြန်လည်တည်ဆောက်နိုင်ရန် ခွင့်ပြုသည်။

The young man, Saul, introduced in ch. 7:58, plays so important a part in the NT scene as to warrant close attention from the first mention of his name. Direct biographical details are scanty, but indirect references permit a reasonably certain reconstruction of his early life.

၎င်း၏ မိခင်ကို သွယ်ဝိုက်ဖော်ပြချက်တစ်ခု (ဂလာတိ ၁:၁၅) နှင့် ၎င်း၏ ဟီဘရူးဘိုးဘေးများကို ယေဘုယျရည်ညွှန်းချက်များ (အက်ဥပဒေ ၂၄:၁၄၊ ဂလာတိ ၁:၁၄၊ ၂ တိမောသီ ၁:၃) မှလွဲ၍ ကျမ်းစာတွင် ဆောလ်၏ မိဘများနှင့်ပတ်သက်သော သဲလွန်စမရှိပေ။ ၎င်းသည် တစ်ဦးတည်းသော သားမဟုတ်ကြောင်း အက်ဥပဒေ ၂၃:၁၆ တွင် “ပေါလ်၏ နှမသား” ဟု မိတ်ဆက်ထားခြင်းမှ ထင်ရှားသည်။ ၎င်းသည် ခရစ်ယာန်ဖြစ်လာသောအခါ ၎င်း၏ မိသားစုက ၎င်းကို ဖျက်ဆီးသူအဖြစ် ယူဆပြီး ဆက်ဆံရေးအားလုံးကို ဖြတ်တောက်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည် (ဖိလိပ္ပိ ၃:၈ ကို ကြည့်ပါ)၊ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့ကို ဖော်ပြခြင်းသည် ၎င်းအတွက် နာကျင်ဖွယ်ဖြစ်ပြီး၊ သို့သော် ရောမ ၁၆:၇ ကို ၎င်း၏ ဆွေမျိုးအချို့သည် ခရစ်ယာန်များဖြစ်သည်ဟု နားလည်နိုင်သည်။

Apart from an oblique mention of his mother (Gal. 1:15), and general references to his Hebrew ancestors (Acts 24:14; Gal. 1:14; 2 Tim. 1:3), the Scriptures give no clue to Saul’s parentage. That he was not an only child is clear from Acts 23:16, where “Paul’s sister’s son” is introduced. It is possible that his family, regarding him as an apostate when he became a Christian, was alienated, and severed all connections with him (see Phil. 3:8), and that this made mention of them painful to him, although Rom. 16:7 may be understood to mean that some of his relatives were Christians.

ဒုတိယရာစုနှစ်၏ ဓလေ့တစ်ခုအရ၊ ဂျရုမ်မှ ပထမဆုံးမှတ်တမ်းတင်ခဲ့ပြီး၊ ဆောလ်၏ မိဘများသည် ဂါလိလဲရှိ ဂိစခါလမြို့တွင် မူလနေထိုင်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ ဘီစီ ၄ ဝန်းကျင်တွင် ၎င်းတို့သည် ဖမ်းဆီးခံရပြီး အာရှမိုင်နာရှိ စီလီစီယာ၏ မြို့တော်ဖြစ်သော တာရှပ်သို့ ကျွန်အဖြစ် ခေါ်ဆောင်ခံခဲ့ရသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ၎င်းတို့သည် လွတ်မြောက်ခဲ့ပြီး သာယာဝပြောလာကာ ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထိုနောက် တာရှပ်တွင် ဆောလ်ဟူသော သားတစ်ဦးကို မွေးဖွားခဲ့သည်။

A tradition of the 2d century, first recorded by Jerome, states that Saul’s parents originally lived in Gischala, of Galilee. About 4 b.c. they are supposed to have been captured and taken as slaves to Tarsus, the chief city of Cilicia, in Asia Minor, where they eventually gained their freedom, prospered, and became Roman citizens. Later, a son, Saul, was born to them there.

ဆောလ်၏ ဘဝသည် တာရှပ်တွင် စတင်ခဲ့သည် (အက်ဥပဒေ ၂၂:၃)၊ ထိုတွင် မွေးဖွားပြီး ရှစ်ရက်မြောက်နေ့တွင် အရေဖြတ်ခြင်းခံခဲ့ရသည် (ဖိလိပ္ပိ ၃:၅) နှင့် ဓလေ့အရ နာမည်ပေးခံခဲ့ရသည် (လုကာ ၁:၅၉ ကို ကြည့်ပါ)။ ၎င်းသည် ဗင်္ယာမိန်မျိုးနွယ်မှဖြစ်သည့်အတွက် (ရောမ ၁၁:၁၊ ဖိလိပ္ပိ ၃:၅)၊ တူညီသော မျိုးနွယ်မှ လာသော ပထမဆုံးဣသရေလဘုရင်နှင့်အညီ နာမည်ပေးခံခဲ့ရဖွယ်ရှိသည်။

Saul’s life began at Tarsus (Acts 22:3), where, on the eighth day, he was circumcised (Phil. 3:5) and, in accordance with custom, named (see on Luke 1:59). Since he was of the tribe of Benjamin (Rom. 11:1; Phil. 3:5), he may have been named after the first king of Israel, who came from the same house.

မွေးဖွားစဉ်ကတည်းက ၎င်းသည် အားကျဖွယ်အခွင့်အရေးများကို ပိုင်ဆိုင်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ရောမနိုင်ငံသားအဖြစ် မွေးဖွားခဲ့သည် (အက်ဥပဒေ ၂၂:၂၈)။ ပထမရာစုနှစ်တွင် ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်မှုကို တင်းကြပ်စွာ ကာကွယ်ထားခဲ့ပြီး၊ ဆောလ်၏ မိသားစုသည် ထူးခြားသော ဂုဏ်သိက္ခာရှိပြီး ပျမ်းမျှထက် ချမ်းသာသည်ဟု ယူဆရသည်။ ထိုသို့သော နိုင်ငံသားဖြစ်မှုရှိသူသည် ဂုဏ်ယူထိုက်ပြီး၊ ရောမအင်ပါယာကို သဘောကျဖွယ်ရှိသည်။ ထို့အပြင် ဆောလ်သည် ၎င်း၏ ထူးခြားသော မြို့ဖြစ်သည့် တာရှပ်အပေါ် ဒေသခံသစ္စာစောင့်သိမှုရှိသည်။ ၎င်းသည် တာရှပ်မြို့သားဖြစ်သည် (အခန်း ၂၁:၃၉)။ ၎င်းသည် ထိုမြို့တွင် နေထိုင်ရုံမျှမက၊ မြို့သားအခွင့်အရေးများကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည်။ ဤအခွင့်အရေးကို ၎င်း၏ မိသားစုက မြို့အတွက် ဆောင်ရွက်ခဲ့သော ဝန်ဆောင်မှုများကြောင့် ရရှိခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

From birth he possessed certain enviable privileges. He was born a Roman citizen (Acts 22:28). In the 1st century a.d., Roman citizenship was still jealously guarded, and it is probable that Saul’s family was one of some distinction and of more than average wealth. The holder of such citizenship had every reason to be proud, and would naturally be favorably inclined toward imperial Rome. But, in addition, Saul had a local loyalty to his own distinguished city. He was a citizen of Tarsus (ch. 21:39). This means that he was not merely resident there, but possessed citizen rights. This privilege he probably enjoyed because of services rendered to the city by his family.

ဤလူမှုရေးအခွင့်အရေးများအပြင်၊ ဆောလ်သည် ၎င်း၏ လူမျိုးနှင့် ဘာသာရေးဆိုင်ရာ အမွေကို တန်ဖိုးထားသည်။ ၎င်းသည် “ဟီဘရူးများထဲမှ ဟီဘရူး” ဟူသော ဖော်ပြချက်ကို ဂုဏ်ယူပြီး (ဖိလိပ္ပိ ၃:၅၊ ၂ ကောရိန္သု ၁၁:၂၂ ကို ကြည့်ပါ)၊ ၎င်း၏ ဘိုးဘေးဓလေ့များကို စိတ်အားထက်သန်စွာ ထိန်းသိမ်းသည်။ ၎င်းသည် ရောမနှင့် တာရှပ်မြို့သားဖြစ်မှုအပေါ် ဂုဏ်ယူမှုနှင့် လိုက်လျောညီထွေရှိပြီး၊ အေဒီ ၇၀ တွင် ဗက်စပါစီယန်က ၎င်းတို့၏ ဥပဒေရေးရာ အခွင့်အရေးများကို ဖျက်သိမ်းသည်အထိ ဂျူးလူမျိုးများသည် ရောမဘာသာရေးပတ်ဝန်းကျင်တွင်ပင် ၎င်းတို့၏ ထူးခြားသော လူမျိုးစုဝိသေသလက္ခဏာကို ထိန်းသိမ်းခွင့်ရှိခဲ့သည်။ ၎င်း၏ ဘာသာရေးနောက်ခံအပေါ် ကျေနပ်မှုနှင့်အတူ၊ ၎င်းသည် ဖာရိရှဲဝါဒအပေါ် အထူးဂုဏ်ယူသည်။ ၎င်းသည် “ဖာရိရှဲအဖြစ် နေထိုင်ခဲ့ပြီး” ၎င်း၏ ဘာသာတရား၏ “အတင်းကြပ်ဆုံး [ဂျူး] ဂိုဏ်းဂဏ” အဖြစ် နေထိုင်ခဲ့သည် (အက်ဥပဒေ ၂၆:၅၊ အခန်း ၂၃:၆၊ ဖိလိပ္ပိ ၃:၅ ကို ကြည့်ပါ)။ အချို့သော ဝတ္ထုကျမ်းဆရာများက ၎င်း၏ ဖာရိရှဲဝါဒသည် ၎င်း၏ ဖခင်ထံမှ အမွေဆက်ခံခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု အကြံပြုသော်လည်း၊ ၎င်းသည် ဂါမာလီယယ်လ်ထံမှ လေ့ကျင့်မှုကြောင့် ဖာရိရှဲဖြစ်လာဖွယ်ရှိသည် (အက်ဥပဒေ ၅:၃၄ ကို ကြည့်ပါ)။

Over and above these social privileges, however, Saul valued his racial and religious heritage. He gloried in the description, “an Hebrew of the Hebrews” (Phil. 3:5; cf. 2 Cor. 11:22), and was jealous of his ancestral traditions. This was quite compatible with his pride in Roman and Tarsian citizenship, for until a.d. 70, when Vespasian abolished their legal rights, the Jews were allowed to preserve their distinctive nationality, even in the pagan Roman setting. To this satisfaction with his religious background he added a special pride in his Pharisaism. He “lived a Pharisee” “after the most straitest [Jewish] sect” of his religion (Acts 26:5; cf. ch. 23:6; Phil. 3:5). Some commentators suggest that this Pharisaism was inherited from his father, but it is just as possible that he became a Pharisee because of his training under Gamaliel (cf. on Acts 5:34).

ဆောလ်သည် ငယ်ရွယ်စဉ်တွင်၊ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ၁၂ နှစ်သာရှိသေးချိန်တွင်၊ ဂျေရုဆလင်သို့ ပို့ဆောင်ခံခဲ့ရသည် (အခန်း ၂၆:၄)၊ ထိုတွင် ထင်ရှားသော ဂါမာလီယယ်လ် I ထံမှ ပညာသင်ကြားခဲ့သည် (အခန်း ၂၂:၃၊ အခန်း ၅:၃၄ ကို ကြည့်ပါ)။ ၎င်းသည် “ပညတ်တရား၏ ပြီးပြည့်စုံသောနည်းလမ်း” တွင် လေ့ကျင့်သင်ကြားခံခဲ့ရပြီး၊ “ပညတ်တရားနှင့် ပရောဖက်များတွင် ရေးထားသမျှကို ယုံကြည်ကာ”၊ “ဘုရားသခင်အပေါ် စိတ်အားထက်သန်စွာ” နှင့် ၎င်း၏ ဘိုးဘေးများ၏ “ဓလေ့ထုံးတမ်းများကို အလွန်စိတ်အားထက်သန်စွာ” လိုက်နာခဲ့သည် (အက်ဥပဒေ ၂၂:၃၊ ၂၄:၁၄၊ ဂလာတိ ၁:၁၄)။ ၎င်းသည် ၎င်း၏ ဆရာဖြစ်သူထက် ၎င်း၏ ဂိုဏ်းဂဏကို ပိုမိုအားထက်သန်စွာ ထောက်ခံသူဖြစ်လာခဲ့ပုံရသည် (အက်ဥပဒေ ၅:၃၄ ကို ကြည့်ပါ)။ ၎င်းသည် ခရစ်ယာန်အသင်းတော်ကို ဆန့်ကျင်ရန် အနာဂတ်တွင် ၎င်း၏ စွမ်းအားထက်သန်သော လှုံ့ဆော်မှုအတွက် အုတ်မြစ်ချခဲ့သည် (အခန်း ၈:၁, ၃၊ ၂၂:၄, ၅၊ ၂၆:၉–၁၂)။ ဤနောက်ခံနှင့် ဤအခြေအနေတွင်၊ ဆောလ်သည် အက်ဥပဒေကျမ်း၏ ဇာတ်လမ်းတွင် ဝင်ရောက်လာသည် (အခန်း ၇:၅၈)။ ဂျူဒါယစံတရား၏ အတင်းကြပ်ဆုံးအဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးအနေဖြင့်၊ ၎င်းသည် ဂျူဒါယစံတရားကို ဝေဖန်ပုံရသော စတီဖင်၏ သေဆုံးမှုတွင် ၎င်း၏ ရှိနေမှုနှင့် ထောက်ခံမှုကို ပေးခဲ့သည်။ ၎င်း၏ ရှိနေမှုသည် ၎င်းသည် ဂျေရုဆလင်တွင် ဆက်လက်နေထိုင်ခဲ့သည်ဟု အကြံပြုသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းသည် ခရစ်တော်၏ ဝန်ဆောင်မှုနှင့် သေဆုံးမှု၊ နှင့် နောက်ပိုင်းတွင် ပိုမိုအားကောင်းလာသော တမန်တော်များ၏ သက်သေခံချက်ကို ကောင်းစွာ သိရှိထားဖွယ်ရှိသည်။ သို့သော် ၎င်းသည် ဒမတ်စကတ်လမ်းပေါ်တွင် ယေရှုနှင့် သဘာဝလွန်တွေ့ဆုံမှုကိုသာ ဖော်ပြခဲ့သည့်အတွက် (အက်ဥပဒေ ၂၂:၇, ၈၊ ၂၆:၁၄, ၁၅၊ ၁ ကောရိန္သု ၁၅:၈)၊ ၎င်းသည် ယေရှုကို လူပုံစံဖြင့် တွေ့ဆုံခဲ့ဖွယ်မရှိပေ။ သို့သော် ဆောလ်သည် ခရစ်ယာန်ဆန့်ကျင်ရေးသမားအဖြစ် ကောင်းစွာ တပ်ဆင်ထားပြီး၊ ပထမဆုံးအာဇာနည်၏ သေဆုံးမှုတွင် ၎င်း၏ ပါဝင်မှုသည် ထူးဆန်းမှုမရှိပေ။

At an early age, probably when he was 12, Saul was sent to Jerusalem (ch. 26:4), where he was educated by the famous Gamaliel I (ch. 22:3; see on ch. 5:34). He was trained in “the perfect manner of the law,” “believing all things which are written in the law and in the prophets,” growing to be “zealous toward God” and “more exceedingly zealous of the traditions” of his fathers (Acts 22:3; 24:14; Gal. 1:14). It seems that he became a more fanatical supporter of his sect than did his master (cf. on Acts 5:34). He thus laid the foundation for his future energetic crusade against the Christian church (chs. 8:1, 3; 22:4, 5; 26:9–12). With this background, and in this setting, Saul enters the narrative of the book of Acts (ch. 7:58). As a zealous member of the strictest section of Judaism, he lends the weight and assent of his presence to the death of Stephen who seems to be a critic of Judaism. His presence suggests that he had continued to live in Jerusalem. He would therefore be well aware of Christ’s ministry and death, and the increasingly powerful apostolic witness that followed. But since he mentions only his supernatural encounter with Jesus on the Damascus road (Acts 22:7, 8; 26:14, 15; 1 Cor. 15:8), it is unlikely that he ever met Him in the flesh. Nevertheless, Saul was well equipped as an anti-Christian persecutor, and there is nothing anomalous in his participation in the first martyr’s death.

အက်ဥပဒေကျမ်း၏ တစ်ဝက်ခန့်တွင် ဖြစ်ပေါ်သော နာမည်ပြောင်းလဲမှုနှင့်ပတ်သက်၍ များစွာဆွေးနွေးမှုများရှိခဲ့သည်။ အခန်း ၁၃:၉ တွင် “ဆောလ် (သူ့ကို ပေါလ်ဟုလည်း ခေါ်သည်)” ဟူ၍ ဖော်ပြထားပြီး၊ သို့မဟုတ် အခြားဘာသာပြန်တစ်ခုအရ “ဆောလ်၊ သို့မဟုတ် ပေါလ်” ဟူ၍ဖြစ်သည်။ အခန်း ၇:၅၈ မှ ၁၃:၉ အထိ “ဆောလ်” ဟူသော နာမည်ကို ၁၈ ကြိမ်သုံးပြီးနောက် ဒုတိယနာမည်တစ်ခုကို အဘယ်ကြောင့် ဤနေရာတွင် မိတ်ဆက်သနည်း။ ဂျရုမ်ခေတ်မှစ၍ ဤအသစ်မိတ်ဆက်ထားသော နာမည်ကို ကပြူးရား၏ ဒုတိယအုပ်ချုပ်ရေးမှူး (ပရိုကွန်ဆယ်) ဖြစ်သူ ဆာဂျီးယပ်ပေါလပ်နှင့် ဆက်စပ်ခဲ့သည်။ ဆောလ်သည် ဤအချိန်တွင် ဒုတိယအုပ်ချုပ်ရေးမှူး၏ ခရစ်ယာန်ဘာသာသို့ ကူးပြောင်းမှုကို ဂုဏ်ပြုရန် ပေါလ်ဟူသော နာမည်ကို ယူခဲ့သည်ဟု အကြံပြုခဲ့သည်။ ဤရှင်းပြချက်သည် ဖြစ်နိုင်ချေနည်းပြီး၊ ဆောလ်သည် ၎င်း၏ ငယ်ရွယ်စဉ်ကတည်းက နာမည်တစ်ခုထက်ပိုရှိခဲ့ရမည်ဟူသော အချက်များကြောင့် ဖြစ်သည်။

Considerable discussion has centered on the change of name that occurs about halfway through the book of Acts. Chapter 13:9 speaks of “Saul (who also is called Paul),” or, to give a variant translation, “Saul, otherwise Paul.” Why should a second name be here introduced when “Saul” has already been used 18 times between chs. 7:58 and 13:9? From the days of Jerome the newly introduced name has been connected with that of Sergius Paulus, the deputy (proconsul) of Cyprus. It has been suggested that Saul took the name Paul at this juncture to honor the deputy’s conversion to the Christian faith. Such an explanation seems improbable, for there are weighty reasons for concluding that Saul must have had more than one name from his earliest years.

ဆောလ်သည် ဘာသာစကားမျိုးစုံရှိသော ကမ္ဘာတွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ ရောထွေးနေသော လူဦးရေသည် မတူညီသော ဘာသာစကားများစွာကို ပြောဆိုခဲ့သော်လည်း၊ လူမျိုးတစ်ခုစီတွင် ၎င်းတို့၏ မူလဘာသာစကားရှိသည်။ ဤအခြေခံအပေါ်တွင် ဂရိဘာသာစကား၊ ယဉ်ကျေးသော ကမ္ဘာ၏ လူထုဘာသာစကား (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၁၀၃ ကို ကြည့်ပါ) နှင့် ရောမအင်ပါယာ၏ တရားဝင်ဘာသာစကားဖြစ်သော လက်တင်ဘာသာစကားတို့ ထပ်ဆင့်ထားသည်။ ထို့ကြောင့် ထိုခေတ်က လူများစွာသည် ၎င်းတို့၏ မူလဘာသာစကားသာမက ဂရိဘာသာနှင့် လက်တင်ဘာသာကိုပါ ပြောဆိုခဲ့ကြသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့ထဲမှ များစွာသည် ဘာသာစကား သို့မဟုတ် လူ့အဖွဲ့အစည်းအလိုက် အသုံးပြုသော နာမည်တစ်ခုထက်ပိုရှိခဲ့သည်၊ သို့မဟုတ် တူညီသော နာမည်၏ မတူညီသော ပုံစံများကို ပိုင်ဆိုင်ခဲ့သည်။ အချို့ကိစ္စများတွင် ၎င်းတို့သည် ဘာသာစကားတစ်ခုမှ အခြားတစ်ခုသို့ ဘာသာပြန်မဟုတ်သော—ဆိုလိုသည်မှာ ဘာသာစကားဆိုင်ရာ ဆက်စပ်မှုမရှိသော—နာမည်များကို သယ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ဆောလ်၏ ကိစ္စတွင် ဤလုပ်ငန်းစဉ်သည် အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်- အရေဖြတ်ခြင်းတွင် ၎င်းသည် ဂျူးနာမည်ဖြစ်သည့် ဆောလ်ဟူသော နာမည်ကို ရရှိခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းသည် ဂျူးမဟုတ်သူများ၏ အသိုင်းအဝိုင်းတွင် နေထိုင်ခဲ့သောကြောင့်၊ လက်တင်နာမည်ဖြစ်သည့် ပေါလပ်ဟူသော မထူးဆန်းသော နာမည်ကိုလည်း သယ်ဆောင်ခဲ့သည်။ နှစ်ခုသော နာမည်များကို ဥပမာအနေဖြင့် ဖော်ပြထားသည်မှာ- ဘယ်လတ်ရှဇာ-ဒံယေလ၊ ဧသတာ-ဟဒဿာ၊ ယောဟန်မာကု (အက်ဥပဒေ ၁:၂၃၊ ၁၃:၁၊ ကောလောသဲ ၄:၁၁ ကို ကြည့်ပါ)။ လုကာသည် တမန်တော်၏ နာမည်နှစ်ခုဖြစ်သည့် ဆောလ်နှင့် ပေါလ်ကို သိရှိထားသည်။ အက်ဥပဒေ ၁၃:၉ မတိုင်မီ၊ ၎င်းသည် ဆောလ်ကို အဓိကအားဖြင့် ဟီဘရူးပတ်ဝန်းကျင်တွင် ဖော်ပြထားပြီး၊ ထို့ကြောင့် ၎င်း၏ ဟီဘရူးနာမည်ဖြစ်သည့် ဆောလ်ကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ ယခုအခါ၊ အခန်း ၁၃:၉ တွင်၊ လုကာသည် ၎င်းကို ရောမအရာရှိတစ်ဦးနှင့် မျက်နှာချင်းဆိုင်တွေ့ဆုံသည်ကို မြင်ပြီး၊ ၎င်းသည် “သင်၏ နာမည်ကား အဘယ်နည်း။” “သင်၏ အိမ်သည် မည်သည့်နေရာတွင် ရှိသနည်း။” စသည့် မေးခွန်းများကို သဘာဝအလျောက် မေးမြန်းမည်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော မေးခွန်းများကို ရောမနိုင်ငံသားတစ်ဦးအနေဖြင့် “ဆောလ်၊ ဂျေရုဆလင်မှ ဖာရိရှဲ” ဟု မဖြေဘဲ၊ “ပေါလ်၊ တာရှပ်မှ ရောမနိုင်ငံသား” ဟု ဖြေကြားမည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် လုကာ၏ သူ၏ ဇာတ်လိုက်၏ အခြားနာမည်ကို ထုတ်ဖော်ပြသခြင်းသည် အခြေအနေနှင့် အလွန်ကိုက်ညီပြီး၊ အခြားရှင်းပြချက်မလိုအပ်ပေ။ ဤအချက်မှစ၍ လုကာသည် ဂျူးမဟုတ်သူများအတွက် ဖြစ်ပေါ်လာသော ပေါလ်၏ ဝန်ဆောင်မှုကာလအတွင်း ဂျူးမဟုတ်သူများအတွက် ဖြစ်ပေါ်လာသော နာမည်ကို အသုံးပြုပြီး၊ “ဆောလ်” ဟူသော နာမည်ကို သုံးကြိမ်သာ ပြန်လည်ရည်ညွှန်းခဲ့သည် (အခန်း ၂၂:၇, ၁၃၊ ၂၆:၁၄)၊ ၎င်းသည် ပေါလ်၏ မိန့်ခွန်းများကို လုကာမည်မျှ တိကျစွာ မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်ကို ပြသသည်။ ၎င်းသည် အလွန်သင့်လျော်ပြီး၊ အက်ဥပဒေ၏ ဒုတိယတစ်ဝက်အတွင်း ပေါလ်၏ ဝန်ဆောင်မှုသည် ဂျူးမဟုတ်သူများအတွက် ဖြစ်ပေါ်လာသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ပေါလ်ဟူသော နာမည်သည် ၎င်း၏ ဂျူးမဟုတ်သူများအတွက် ဝန်ဆောင်မှုနှင့် ရောယှက်နေသည်။ ၎င်းသည် တမန်တော်ကိုယ်တိုင်က ၎င်း၏ စာစောင်များတွင် “ပေါလ်” ဟူသော နာမည်ကို တစိုက်မတ်မတ် အသုံးပြုခြင်းမှ (ရောမ ၁:၁၊ ၁ ကောရိန္သု ၁:၁၂၊ ၂ ကောရိန္သု ၁၀:၁၊ ဂလာတိ ၅:၂၊ ကောလောသဲ ၄:၁၈ စသည်) အားကောင်းဆုံး ထောက်ခံမှုကို ရရှိသည်။

Saul was born into a multilingual world. A heterogeneous population spoke an amazing babel of differing tongues, but each group had its own native speech. Superimposed on this base were Greek, the lingua franca of the civilized world (see Vol. V, p. 103), and Latin, the official language of the Roman Empire. As a result, many men of the day spoke not only their native tongue but also Greek and Latin. Because of this, many of them came to have more than one name, or differing forms of the same name according to the language or society in which it was being used. In other cases they bore names that had no linguistic connections with each other—that is, were not translations from one language to another. In Saul’s case the process may have worked as follows: At circumcision he was given a Jewish name, Saul, but since he lived in a Gentile community, he also bore a not uncommon Latin name, Paulus. Many examples of double names may be quoted: Belteshazzar-Daniel, Esther-Hadassah, John Mark (cf. Acts 1:23; 13:1; Col. 4:11). Luke shows his awareness of the apostle’s two names, Saul and Paul. Prior to Acts 13:9, he has portrayed him in a predominantly Hebrew environment, and has therefore used his Hebrew name, Saul. Now, in ch. 13:9, Luke sees him face to face with a Roman official, who would naturally ask him such questions as, “What is your name?” “Where is your home?” To such queries the Roman citizen would not reply, “Saul, a Pharisee of Jerusalem,” but “Paul, a Roman citizen of Tarsus.” Thus it appears that Luke’s revelation of his hero’s other name is particularly felicitous—it is true to circumstance, and scarcely needs any other explanation. From this point on, Luke uses the Gentile name, apart from three reminiscent references to “Saul” (chs. 22:7, 13; 26:14), which show how accurately Luke reported Paul’s speeches. This is entirely appropriate, for Paul’s ministry during the second half of Acts is almost entirely for non-Jews. The name Paul is thus interwoven with his service to the Gentiles. This receives the strongest possible support from the apostle’s own invariable use of “Paul” in his epistles (Rom. 1:1; 1 Cor. 1:12; 2 Cor. 10:1; Gal. 5:2; Col. 4:18; etc.).

အခြားတစ်ခုသော အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်တစ်ခုသည်လည်း ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန် ထိုက်တန်သည်။ လက်တင်စကားလုံး ပေါလပ် (၎င်း၏ ဂရိဘာသာနှင့်ညီမျှသည့် ပေါရို့စ်) သည် “သေးငယ်သော” သို့မဟုတ် “အသေး” ဟူသော အဓိပ္ပါယ်ရှိပြီး၊ ဆောလ်၏ ကိုယ်ခန္ဓာအသွင်အပြင်ကို ဖော်ပြသည်ဟု ယူဆခဲ့သည်။ ဤအတွေးသည် အေဒီ ၁၆၀–၁၈၀ မှ ပေါလ်နှင့် သက်လာ၏ အက်ဥပဒေများဟူသော ကျမ်းပိုင်းဆိုင်ရာ မဟုတ်သော စာအုပ်မှ အချို့သော ထောက်ခံမှုကို ရရှိသည်။ ၎င်းသည် လုံးဝယုံကြည်စိတ်ချရခြင်းမရှိသော်လည်း၊ တမန်တော်ကြီး၏ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအသွင်အပြင်နှင့်ပတ်သက်သော စစ်မှန်သော ဓလေ့တစ်ခုကို ထင်ဟပ်စေနိုင်သည်။ သက်ဆိုင်ရာအပိုဒ်တွင် ဤသို့ဖော်ပြထားသည်- “အရပ်ပုသော လူတစ်ဦး၊ ထိပ်ပြောင်ခြင်း၊ ခြေထောက်ကောက်ခြင်း၊ ကောင်းစွာတည်ဆောက်ထားသော၊ မျက်ခုံးများဆုံလျက်၊ နှာခေါင်းရှည်သော၊ ကျေးဇူးတော်နှင့် ပြည့်စုံသူ။ တစ်ခါတစ်ရံ လူသားတစ်ဦးကဲ့သို့ ထင်ရပြီး၊ တစ်ခါတစ်ရံ ကောင်းကင်တမန်၏ မျက်နှာကဲ့သို့ ထင်ရသည်” (ANF၊ အတွဲ ၈၊ စာမျက်နှာ ၄၈၇)။ သို့သော် ဤရှင်းပြချက်သည် ပေါလ်ဟူသော နာမည်ကို နောက်ပိုင်းတွင်သာ ပေးခဲ့ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ကိုယ်ခန္ဓာအသွင်အပြင်များ ထင်ရှားမလာမချင်း ပေးနိုင်ခြင်းမရှိဟု လက်ခံရန်လိုအပ်သည်။

One other interpretation merits consideration. The Latin word paulus (its Greek equivalent is pauros) means “little,” or “small,” and has been taken as a description of Saul’s stature. The idea receives some support from the apocryphal Acts of Paul and Thecla, which dates from a.d. 160–180, and though not wholly reliable, may possibly reflect a genuine tradition concerning the personal appearance of the great apostle. The relevant passage says: “A man small in size, bald-headed, bandy-legged, well-built, with eyebrows meeting, rather long-nosed, full of grace. For sometimes he seemed like a man, and sometimes he had the countenance of an angel” (ANF, vol. 8, p. 487). It must be recognized, however, that such an explanation involves acceptance of a later date for the name Paul, since it could not have been given until physical characteristics were pronounced.

ဆောလ်၏ အခြားနာမည်၏ မူလအစမည်သို့ပင်ဖြစ်စေ၊ ထိုနာမည်သည် ရောမနာမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဧဝံဂေလိတရားကို ရောမအင်ပါယာ၏ မြို့တော်သို့ ယူဆောင်ရန် တမန်တော်၏ နောက်ဆုံးရည်မှန်းချက်နှင့် အလွန်သင့်လျော်သည် (အက်ဥပဒေ ၁၉:၂၁၊ ရောမ ၁:၁၅ ကို ကြည့်ပါ)။ ထို့အ

Whatever the origin of Saul’s alternative name, the name itself was Roman and was eminently appropriate to the apostle’s ultimate aim of taking the gospel to the imperial capital (cf. on Acts 19:21; Rom. 1:15). Furthermore, as Luke enters upon the main topic of his book, the Gentile ministry of Paul, he consistently uses only the apostle’s Roman name.

ရှောလု၊ သို့မဟုတ် ပိုလို့ထင်ရှားသော ပေါလုဟု လူသိများသူ၏ ဘဝခြုံငုံချိန်ဇယားအတွက်၊ စာမျက်နှာ ၉၇ မှ ၁၀၂ ထိကို ကြည့်ပါ။

For a tentative chronology of the life of Saul, otherwise and more commonly known as Paul, see pp. 97–102.

ellen g. white comments

1–60 AA 99-102; SR 264-267

4 PP 127

5 PP 169

6 8T 207

22 CT 406, 417; Ed 62; FE 342, 360, 393; MH 474; PP 245; SR 108; 4T 343

23–25 CT 407

25 PP 246

29, 30 FE 360, 423; MH 508

37 AA 99

44 PP 357

48 EW 198

48–50 AA 99; SR 264

51, 52 EW 198

51–55 AA 100

51–56 SR 265

55 AA 115

55, 56 EW 198, 208; SL 91

56 AA 116; ML 67; MYP 113; SR 270

56–60 AA 101

57, 58 EW 199

58–60 PK 699

59 AA 575, 597; 4T 525

59, 60 ML 67; SR 206

60 EW 199; MB 33

အခန်းကြီး - ၈

chapter 8

၁ ယေရုဆလင်မြို့၌ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုကြောင့်၊ ခရစ်ယာန်အသင်းတော်သည် ဆမာရိတွင် စိုက်ပျိုးတည်ထောင်ခဲ့သည်။ ၅ ဖိလိပ္ပုသည် ဒီခန်းအမှုတော်ဆောင်အနေဖြင့် တရားဟောပြီး၊ အံ့ဖွယ်အမှုများပြုလုပ်ကာ၊ လူများစွာကို ဗတ္တိဇံပေးခဲ့သည်။ ထိုလူများထဲတွင် လူထုကို အလွန်လှည့်စားသူ မှော်ဆရာ ရှိမုန်လည်း ပါဝင်သည်။ ၁၄ ပေတရုနှင့် ယောဟန်တို့သည် အသင်းတော်ကို ခိုင်မာစေရန်နှင့် ချဲ့ထွင်ရန် ရောက်လာကြပြီး၊ ဆုတောင်းခြင်းနှင့် လက်တင်ခြင်းဖြင့် သန္တာန်ဝိညာဉ်တော်ကို ပေးအပ်ခဲ့သည်။ ၁၈ ရှိမုန်သည် ထိုသို့သော တန်ခိုးကို ဝယ်ယူလိုသည့်အခါ၊ ၂၀ ပေတရုသည် သူ၏ လျှို့ဝှက်ယုံမှားမှုနှင့် လောဘကို ပြင်းထန်စွာ ဆုံးမကာ၊ နောင်တရရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။ ထို့နောက် ယောဟန်နှင့်အတူ သခင်ဘုရား၏ နှုတ်ကပတ်တော်ကို ဟောပြီး ယေရုဆလင်သို့ ပြန်သွားကြသည်။ ၂၆ သို့သော် ကောင်းကင်တမန်သည် ဖိလိပ္ပုကို အီသီယိုးပီးယားနိုင်ငံသား အချင်းရှင်ကို သွန်သင်ရန်နှင့် ဗတ္တိဇံပေးရန် စေလွှတ်ခဲ့သည်။

1 By occasion of the persecution in Jerusalem, the church being planted in Samaria, 5 by Philip the deacon, who preached, did miracles, and baptized many, among the rest Simon the sorcerer, a great seducer of the people: 14 Peter and John come to confirm and enlarge the church: where, by prayer and imposition of hands giving the Holy Ghost, 18 when Simon would have bought the like power of them, 20 Peter sharply reproving his hypocrisy, and covetousness, and exhorting him to repentance, together with John preaching the word of the Lord, return to Jerusalem. 26 But the angel sendeth Philip to teach, and baptize the Ethiopian eunuch.

၁. ရှောလုသည် သဘောတူခဲ့သည်။ အာဏာပိုင်များစွာက ဤပထမဝါကျကို အခန်း ၇ ၏အဆုံးတွင် ထည့်သွင်းထားပြီး၊ စတီဖင်၏အာဇာနည်ဖြစ်မှုအကြောင်းကို ရှောလု၏သဘောထားဖြင့် ပိတ်သိမ်းထားသည်။ ရှောလုသည် လုပ်ဆောင်ခဲ့သောအရာကို သဘောတူခဲ့သော်လည်း၊ သူကိုယ်တိုင်က ကျောက်ခဲနှင့်ပစ်သတ်ခြင်းတွင် မပါဝင်ခဲ့ပေ။ စတီဖင်၏ရဲရင့်သောသက်သေခံချက်သည် ရှောလု၏စိတ်ကို သူသိရှိထားသည်ထက် ပိုမိုနက်ရှိုင်းစွာ ထိမိခဲ့သည်မှာ သေချာသည်။ ဤအရာသည် သူ၏ဖာရိရှဲယုံကြည်မှုနှင့် စတီဖင်၏အကြောင်းတရား၏မှန်ကန်မှုကို ယုံကြည်မှုအကြား အတွင်းစိတ်ပဋိပက္ခဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ဤပဋိပက္ခ၏အကျိုးဆက်မှာ ခရစ်ယာန်များအပေါ် ပိုမိုပြင်းထန်သောခါးသီးမှုနှင့် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှု ပိုမိုပြင်းထန်လာခြင်းဖြစ်သည် (အေအေ ၁၀၁၊ ၁၀၂၊ ၁၁၂၊ ၁၁၃)။ ထိုအချိန်က သူသည် အာဇာနည်ဖြစ်မှုတွင် ပါဝင်ခဲ့သောအခန်းကဏ္ဍအတွက် ဆုချီးမြှင့်ခံရပြီး၊ ဆန်ဟီဒရင်အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ခန့်အပ်ခံရသည် (အေအေ ၁၀၂; ၁ ကော ၇:၇ ကိုကြည့်ပါ)။ နောက်ပိုင်းတွင် သူသည် စတီဖင်၏သေဆုံးမှုတွင် ပါဝင်ခဲ့သည့်အခန်းကဏ္ဍကို နောင်တရစွာ ဝန်ခံခဲ့သည် (တ ၂၂:၂၀ ကိုကြည့်ပါ)။

1. Saul was consenting. Many authorities place this first sentence at the end of ch. 7, to bind off the account of Stephen’s martyrdom with a record of Saul’s attitude toward it. Saul was in agreement with what was done, although he did not himself take part in the stoning. Doubtless, Stephen’s fearless witness stirred Saul’s mind more deeply than he realized. This resulted in an inner conflict between his own Pharisaic fanaticism, and conviction of the rightness of Stephen’s cause. The consequence of this conflict was increased bitterness against the Christians, and intensified persecution (AA 101, 102, 112, 113). At the time, he was rewarded for his part in the martyrdom by being made a member of the Sanhedrin (AA 102; see on 1 Cor. 7:7). In later days he contritely confessed the part he had played in the death of Stephen (cf. Acts 22:20).

ထိုအချိန်တွင်။ စကားလုံးအရ “ထိုနေ့တွင်”။ စတီဖင်၏ ကျောက်ခဲနှင့်ပစ်သတ်ခြင်းသည် အသင်းတော်အား စည်းလုံးညီညွတ်စွာ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှု၏ အစကို အမှတ်အသားပြုခဲ့သည်။ စတီဖင်ကို သတ်ဖြတ်ရန်အထိ လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီးနောက်၊ ယုဒလူမျိုး၏ခေါင်းဆောင်မှုသည် ခရစ်ယာန်အားလုံးအပေါ် ၎င်းတို့၏ဒေါသကို လှည့်လိုက်သည်။

At that time. Literally, “on that day.” The stoning of Stephen marked the beginning of an organized persecution against the church. Having gone to such lengths as to kill Stephen, the Jewish leadership turned its rage upon all the Christians.

ပြင်းထန်သောညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှု။ အသင်းတော်သည် ယုဒအာဏာပိုင်များထံမှ ထပ်မံ၍ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံရပြီး၊ ယခင်က မသန်စွမ်းသူကို ကုသပြီးနောက် (အခန်း ၄:၁-၇) နှင့် အနနိယသနှင့် ဆပ္ဖိရတို့၏သေဆုံးမှုပြီးနောက် (အခန်း ၅:၁၇၊ ၁၈) တွင် အနည်းငယ်သာ ခံစားခဲ့ရသည်။ ဤညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုသည် ၎င်း၏ယခင်ဖြစ်ရပ်များနှင့် ကွဲပြားသည်မှာ “ပြင်းထန်သော” ဟုခေါ်ဆိုခြင်းဖြစ်သည်—အကျယ်အဝန်းနှင့် ပြင်းထန်မှုတွင် ပြင်းထန်သည်။ ဖိလိပ္ပု၏အမှုတော်ကို ကြည့်ပါ။

Great persecution. Once again the church is persecuted by the Jewish authorities, as it already had been on a lesser scale after the healing of the lame man, (ch. 4:1–7), and after the death of Ananias and Sapphira (ch. 5:17, 18). This persecution is distinguished from its predecessors by being termed “great”—great in extent and severity. See Ministry of Philip.

ဤအရာမှ၊ အခန်း ၃ နှင့် ပေါလု၏နောက်ပိုင်းဖော်ပြချက်များ (အခန်း ၂၂:၄; ၂၆:၁၀၊ ၁၁ ကိုကြည့်ပါ) မှ ထင်ရှားသည်မှာ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုသည် ထောင်ကျခြင်းနှင့်အတူ များစွာသောဆင်းရဲဒုက္ခများပါဝင်သည်။

It is clear from this, from v. 3, and from Paul’s later descriptions (cf. chs. 22:4; 26:10, 11), that the persecution involved much suffering, with imprisonment.

အသင်းတော်။ ဆိုလိုသည်မှာ ပင်တေကုတ္တေနေ့မှစ၍ မြို့တော်တွင် ကြီးထွားလာသော အသင်းတော်ဖြစ်သည် (မ၂၈:၁၇ ကိုကြည့်ပါ)။ ယင်းက ယေရုဆလင်ပြင်ပတွင် အသင်းတော်၏အခြားအကိုင်းအခက်များ ရှိနေသည်ကို ဖော်ပြပြီး၊ ၎င်းသည် အားတက်ဖွယ်ကောင်းသော ကြီးထွားမှုကို ညွှန်ပြသည်။

The church. That is, the congregation that had grown up in the capital city since Pentecost (see on Matt. 18:17). This suggests that there were other branches of the church outside Jerusalem, which indicates encouraging growth.

ဖြန့်ကျဲခံရသည်။ ဂရိစကားလုံး ဒိုင်ယာစပိရို၊ “သီးနှံများကဲ့သို့ ဖြန့်ကျဲခြင်း”၊ “ဖြစ်ကွဲပြားစေခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ထို့ကြောင့် ရန်သူများ၏ဒေါသသည် ခရစ်တော်က ကြိုတင်ဟောကြားထားသည့်အတိုင်း (အခန်း ၁:၈) အသင်းတော်ကို ဖြည့်ဆည်းရန်သာ အောင်မြင်ခဲ့သည်။ “အားလုံး” ဟူသော စကားလုံးသည် အဖွဲ့ဝင်အားလုံးကို အကျုံးမဝင်စေရန် (အခန်း ၁:၁ ကိုကြည့်ပါ)၊ သို့သော် ပို၍ကြောက်ရွံ့သူများ၊ ပို၍တက်ကြွသူများ၊ သို့မဟုတ် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်သူများက ကိုယ်တိုင်သိထားသူများကိုသာ ဆိုလိုသည်။ သို့သော် ယုံကြည်သူများ၊ အမျိုးသားများနှင့် အမျိုးသမီးများ ယေရုဆလင်မြို့တွင် ကျန်ရှိနေသေးသည် (အခန်း ၈:၃ ကိုကြည့်ပါ)။

Scattered abroad Gr. diaspeirō, “to scatter like grain,” “to disperse.” Thus the rage of enemies succeeded only in causing the church to fulfill what Christ had foretold (ch. 1:8). The “all” need not include the totality of membership (see on ch. 1:1), but only the more fearful, or the more active, or those known personally to the persecutors. But believers, both men and women, were still left in the city (see ch. 8:3).

ယုဒယနှင့် ဆမာရိ။ ဟဲဗြုန်၊ ဂါဇာ၊ လုဒ္ဒါ၊ ယုပ္ပေမြို့များကဲ့သို့သော မြို့များသည် ခရစ်ယာန်များအတွက် ခိုလှုံရာမြို့များဖြစ်လာနိုင်သည်။ ခရစ်ယာန်များ၏ဝင်ရောက်လာမှုနှင့် ဖိလိပ္ပု၏တရားဟောခြင်း (အခန်း ၈:၄၀ ကိုကြည့်ပါ) ကြောင့် ဤနေရာအချို့တွင် ခရစ်ယာန်အသိုင်းအဝိုင်းများ စောစီးစွာ တည်ရှိခဲ့သည် (အခန်း ၉:၃၂၊ ၃၆ ကိုကြည့်ပါ)။ အချို့သည် ဆမာရိသို့ ထွက်ပြေးခဲ့ကြပြီး၊ ယုဒလူမျိုးများအပေါ် ထိုလူမျိုး၏မုန်းတီးမှုကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်—ယေရုဆလင်၏ယဇ်ပုရောဟိတ်များနှင့် အုပ်စိုးသူများထံမှ ထွက်ပြေးလာသူသည် ထိုနေရာတွင် ကြိုဆိုခံရဖွယ်ရှိသည်။ အခန်း ၁:၈ တွင် ဖော်ပြထားသော ဒုတိယဒေသသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဆမာရိလူမျိုးများနှင့်၊ နောက်ဆုံးတွင် တစ်ပါးအမျိုးသားများအပေါ် ဆန့်ကျင်မှုကို ဖြိုချရာတွင် ပထမဆုံးခြေလှမ်းအဖြစ် ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သည်။

Judæa and Samaria. Cities and towns such as Hebron, Gaza, Lydda, and Joppa may have become cities of refuge to the Christians. To this influx of Christians and to the preaching of Philip (see v. 40) may be attributed the early existence of Christian communities in some of these places (cf. ch. 9:32, 36). Some fled to Samaria, doubtless because of the hatred of that people toward the Jews—a person fleeing from the priests and rulers of Jerusalem would probably be welcome there. The second region mentioned in ch. 1:8 was being reached. This may have served as the first step in breaking down antipathy toward the Samaritans and, eventually, the Gentiles.

တမန်တော်များမှလွဲ၍။ တမန်တော်များ ဆက်လက်တည်ရှိနေရသည့် အကြောင်းအမျိုးမျိုးကို ဖော်ပြထားသည်- (၁) တမန်တော်ဆယ်နှစ်ပါးသည် ၎င်းတို့၏သခင်ထံမှ “ငှားရမ်းသူသည် ငှားရမ်းသူဖြစ်သောကြောင့် ထွက်ပြေးသည်” (ယော ၁၀:၁၃) ဟူသော သင်ခန်းစာကို သင်ယူခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့၏တာဝန်များကို စွန့်လွှတ်ရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ (၂) တမန်တော်ဆယ်နှစ်ပါးသည် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုအားလုံးရှိသော်လည်း ယေရုဆလင်တွင် ဆက်လက်နေထိုင်လိုခဲ့သည်၊ အကြောင်းမှာ ထိုမြို့သည် ခရစ်ယာန်များ၏ဌာနချုပ်အဖြစ် ယူဆခံရပြီး၊ ထွက်ပြေးသူများသည် လမ်းညွှန်မှုနှင့် အကူအညီအတွက် ထိုနေရာသို့ ကြည့်ရှုလာမည်ဖြစ်သည်။ (၃) ဤညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုသည် အထူးသဖြင့် စတီဖင်ကဲ့သို့၊ ဖာရိရှဲများက အလေးထားသော ဓလေ့ထုံးတမ်းများ၏ ယာယီသဘောကို သွန်သင်သူများကို ဦးတည်ခဲ့ပုံရသည် (တ ၆:၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။ တမန်တော်များသည် ဗိမာန်တော်တွင် ဝတ်ပြုသူများအဖြစ် ဆက်လက်ရှိနေပြီး၊ ထုံးတမ်းစဉ်လာအရ သန့်ရှင်းမှုကို ထိန်းသိမ်းထားကာ (တ ၁၀:၁၄)၊ တစ်ပါးအမျိုးသားများနှင့် ဆက်သွယ်မှုမှ ရှောင်ကြဉ်ခဲ့သည် (အခန်း ၁၀:၂၈)။ သာမန်လူထုအများစုသည် ၎င်းတို့ကို များစွာသောလေးစားမှုနှင့် နှစ်သက်မှုဖြင့် ကြည့်ရှုခဲ့ပေမည်။ ထို့ကြောင့် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုသည် ဟယ်လင်နစ်တပည့်များကို ပို၍ဦးတည်ခဲ့ပေမည်။ ဤအမျိုးအစားသည် အသင်းတော်၏နောက်ထပ်ကြီးမားသောချဲ့ထွင်မှုတွင် အလွန်တက်ကြွစွာပါဝင်ခဲ့သည်မှာ သေချာသည်။ မည်သည့်အကြောင်းအမျိုးမျိုးကိုမဆို ဝိရောဓိပုံစံဖြင့် ဆုံးဖြတ်ချက်မချနိုင်ပါ။

Except the apostles. Three possible reasons have been adduced for the apostles’ remaining: (1) The Twelve had learned from their Master that “the hireling fleeth, because he is an hireling” (John 10:13), and refused to desert their responsibilities. (2) The Twelve wished to remain in Jerusalem in spite of all persecution, because the city was looked upon as the headquarters of the Christians, and fugitives would look there for guidance and help. (3) This persecution was apparently directed, in particular, against those who, like Stephen, taught the transitory nature of the customs (see on Acts 6:14) which the Pharisees stressed. The apostles apparently continued as worshipers in the Temple, keeping themselves in ritual cleanness (ch. 10:14), and held aloof from fellowship with Gentiles (v. 28). The large body of the common people probably looked upon them with considerable favor and respect. Therefore the persecution may have been directed more at the Hellenistic disciples. It was certainly this class who were most active in taking the next great step in the expansion of the church. No dogmatic decision can be made in favor of any one of these three reasons offered by commentators and church historians.

၂. ဘုရားဝတ်ပြုသူ။ ဂရိစကားလုံး ယူလဘေ့စ်၊ “ကောင်းစွာဆုပ်ကိုင်ထားခြင်း” နှင့် တိုးချဲ့အားဖြင့် “သတိထားသူ”၊ “ဘုရားဝတ်ပြုသူ” (အခန်း ၂:၅ ကိုကြည့်ပါ)။ ပေါလုကို ဗတ္တိဇံသို့ ဦးဆောင်ခဲ့သော အနနိယသည် ဤနာမဝိသေသနဖြင့် ဖော်ပြခံရသည် (တ ၂၂:၂၁)။ ယုဒဘာသာသို့ ယိမ်းညွှတ်သူများကို “ဘုရားဝတ်ပြုသူ” ဟု ဖော်ပြထားသောကြောင့် (တ ၁၃:၅၀; ၁၇:၄၊ ၁၇)၊ အချို့က ဤသူများသည် ယုဒဘာသာသို့ ကူးပြောင်းသူများဖြစ်သည်ဟု ယူဆကြသည်။ သို့သော်၊ ဤဖော်ပြချက်များတွင် “ဘုရားဝတ်ပြုသူ” ဟု ဘာသာပြန်ထားသော ဂရိစကားလုံးသည် ယူလဘေ့စ်မဟုတ်ဘဲ ဆီဘိုမီနို့စ်ဖြစ်သည်။ ဤ“ဘုရားဝတ်ပြုသူများ”သည် စတီဖင်သေဆုံးပြီးနောက် သူ့ကို ဂုဏ်ပြုသောအုပ်စုတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ သူအသက်ရှင်နေစဉ် တင်ပြခဲ့သော သမ္မာတရားကို အပြည့်အဝ ခုခံကာကွယ်ခြင်းမပြုခဲ့သူများဖြစ်သည်ဟု အကြံပြုထားသည်။ ဤကျမ်းပိုဒ်သည် အခန်း ၇ ၏အဆုံးသတ်အဖြစ် ဖွဲ့စည်းထားသည်။

2. Devout. Gr. eulabēs, “taking hold well,” and, by extension, “cautions,” “pious” (see on ch. 2:5). Ananias, who led Paul to baptism, is characterized by this adjective (ch. 22:21). Because persons inclined toward Judaism are described as “devout” (chs. 13:50; 17:4, 17), some have concluded that these men were proselytes. However, the Greek word translated “devout” in these references is not eulabēs, but sebomenos. The suggestion has also been made that these “devout” were a group who honored the dead Stephen, without defending fully the truth he had presented when alive, even as Nicodemus and Joseph of Arimathaea had done in the case of Christ after the crucifixion. This verse really forms a conclusion to ch. 7.

သယ်ဆောင်သည်။ အတိအကျအားဖြင့် “သင်္ဂြိုဟ်သည်”၊ အကြောင်းမှာ ဤစကားလုံးသည် သင်္ဂြိုဟ်ခြင်းဆိုင်ရာ အခမ်းအနားတစ်ခုလုံးကို အကျုံးဝင်သည်။

Carried. Rather, “buried,” since the word covers the whole interment ceremony.

ဝမ်းနည်းကြေကွဲမှုကြီး။ ကျမ်းစာ ကမ္ဘာ ၂၃:၂; ယောဘ ၁:၂၀; ၂:၁၂; မာ ၅:၃၈၊ ၃၉ ကိုကြည့်ပါ။ ဆန်ဟီဒရင်၏ဒေါသရှေ့တွင် ကျဆုံးခဲ့သော စတီဖင်အတွက် သင်္ဂြိုဟ်ခြင်းအခမ်းအနားကို ဆောင်ရွက်ရန် များစွာသောသတ္တိလိုအပ်ခဲ့ပေမည်။ အမှန်စင်စစ်၊ ဘုရားသခင်ကို ရိုသေမှုမပြုသည်ဟူသော စွပ်စွဲချက်ဖြင့် ကျောက်ခဲနှင့်ပစ်သတ်ခံရသူမည်သူမဆို သာမန်အားဖြင့် သင်္ဂြိုဟ်ခြင်းဂုဏ်ပြုမှုမရှိခဲ့ပေ (မစ္ဆနဟီဒရင် ၆. ၅, ၆, ဆွန်စီနိုထုတ်ဝေသော တယ်လမတ်၊ စာမျက်နှာ ၃၀၅)။ “ဘုရားဝတ်ပြုသူများ”၏ လူထုဝမ်းနည်းကြေကွဲမှုသည် စတီဖင်၏သေဆုံးမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေသူများအပေါ် ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြမှုတစ်မျိုးဖြစ်ပေမည်။

Great lamentation. Compare on Gen. 23:2; Job 1:20; 2:12; Mark 5:38, 39. Considerable courage must have been required to perform the funeral rites for Stephen, who had fallen before the rage of the Sanhedrin. Indeed, anyone who had been stoned to death on a charge of blasphemy would ordinarily have no funeral honors (Mishnah Sanhedrin 6. 5, 6, Soncino ed. of the Talmud, p. 305). Public lamentation on the part of the “devout” may have been in the nature of a protest against those who had brought about Stephen’s death.

၃. ရှောလုအကြောင်း။ အတိအကျအားဖြင့် “သို့သော်”။ ဤကျမ်းပိုဒ်သည် အခန်း ၁ တွင် စတင်ထားသော ဇာတ်လမ်းကို ဆက်လက်ဖြစ်သည်။

3. As for. Rather, “but.” This verse continues the narrative begun in v. 1.

ဖျက်ဆီးခြင်း။ ဂရိစကားလုံး လူမအိုင်နို၊ “ဖျက်ဆီးခြင်း”၊ “ပျက်စီးစေခြင်း”၊ “ဖျက်သိမ်းခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤစကားလုံးသည် ဆာလံ ၈၀:၁၃ ၏ လက်စီကျမ်းတွင် ဝက်ရိုင်းတစ်ကောင်၏ ဖျက်ဆီးမှုကို ဖော်ပြရာတွင် အသုံးပြုသည်။ ဤတွင်အသုံးပြုထားသော ကာလသည် ဆက်လက်ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုကို ဆိုလိုနိုင်သည်။ ပေါလုက သူသည် “ဤလမ်းကို သေဆုံးမှုအထိ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခဲ့သည်” ဟု ဖော်ပြခဲ့သည် (တ ၂၂:၄; တ ၂၆:၁၀ ကိုကြည့်ပါ)။ နောက်ပိုင်းတွင် သူကိုယ်တိုင်ဝန်ခံခဲ့သည့်အတိုင်း (တ ၂၆:၁၁)၊ သူ၏အကြမ်းဖက်မှုတွင် တစ်မျိုးသော ရူးသွပ်သောရက်စက်မှုရှိပုံရသည်။

Made havock. Gr. lumainō, “to ravage,” “to devastate,” “to ruin.” The word is used in the LXX of Ps. 80:13 of the ravages of a wild boar. The tense used here may imply continued persecution. Paul states that he “persecuted this way unto the death” (Acts 22:4; cf. ch. 26:10). There seemed, as he afterward confessed (ch. 26:11), a kind of insane ferocity in his violence.

အသင်းတော်။ ယေရုဆလင်တွင်။ အခန်း ၁; တ ၂၆:၁၀ ကိုကြည့်ပါ။

Church. In Jerusalem. See on v. 1; cf. ch. 26:10.

အိမ်တိုင်း။ တ ၂၆:၁၁ မှ ထင်ရှားသည်မှာ ရှောလုသည် ပထမဦးစွာ ယုဒဘုရားကျောင်းများသို့ ဝင်ရောက်ပြီး သားကောင်များကို ရှာဖွေခဲ့ပြီး၊ ထို့နောက် ခရစ်ယာန်များကို အိမ်မှအိမ်သို့ လိုက်လံဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ ဤအိမ်များသည် ၎င်းတို့၏တွေ့ဆုံရာနေရာများလည်း ဖြစ်နိုင်သည်။

Every house. It appears from ch. 26:11 that Saul first entered the synagogues in search of victims, and then pursued the Christians from house to house. These houses may also have been their meeting places.

ဆွဲထုတ်ခြင်း။ ဆိုလိုသည်မှာ တရားရုံးသို့ ဆွဲခေါ်သွားခြင်း။

Haling. That is, hauling, or dragging, them into court.

အမျိုးသားနှင့် အမျိုးသမီး။ အမျိုးသမီးများလည်း ဆင်းရဲခံရသူများထဲတွင် ပါဝင်သည်ဆိုသည့်အချက်သည် ၎င်းတို့သည် အသင်းတော်တွင် ထင်ရှားကျော်ကြားသူများဖြစ်သည်ကို ဖော်ပြသည် (လု ၈:၂၊ ၃; တ ၁:၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။ အသင်းတော်၏သမိုင်းတစ်လျှောက် ၎င်းတို့သည် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုအောက်တွင် ခိုင်မြဲစွာရပ်တည်ခဲ့ကြသည်။

Men and women. The fact that women were also among the sufferers suggests that they were prominent in the church (cf. on Luke 8:2, 3; Acts 1:14). Throughout the history of the church they have proved steadfast under persecution.

ထောင်ကျခြင်း။ ဆိုလိုသည်မှာ တရားရေးဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို စောင့်ဆိုင်းရန်ဖြစ်သည်။ လူအရေအတွက်မှာ အားလုံးကို ချက်ချင်းတရားစီရင်ရန် များလွန်းသည်။

Prison. That is, to await judicial action. The numbers were too great for all to be brought to an immediate trial.

၄. နေရာတိုင်း၌ သွားလာသည်။ ဂရိစကားလုံး ဒိုင်ယာချိုမအိုင်၊ “ဖြတ်သန်းသွားခြင်း” ဟူသော လုကာ၏အနှစ်သက်ဆုံးစကားလုံးဖြစ်ပြီး သာသနာပြုလုပ်ငန်းအတွက် အသုံးပြုသည် (လု ၉:၆; တ ၈:၄၀; ၉:၃၂; ၁၁:၁၉; ၁၃:၆ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤကိစ္စတွင်၊ ယုံကြည်မှုအသစ်ကို ဖျက်သိမ်းရန် ကြိုးပမ်းမှုသည် ၎င်းအား ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော လုပ်ဆောင်မှုနယ်ပယ်ကို ပေးခဲ့ပြီး၊ သခင်ဘုရားက ဆန္ဒပြုခဲ့သည့်အတိုင်း (တ ၁:၈)၊ ၎င်းကို ပိုမိုကြာရှည်စောင့်ဆိုင်းရန် ကန့်သတ်ထားနိုင်သည့်နယ်နိမိတ်များထက် ကျော်လွန်စေခဲ့သည်။ ထိုအချိန်ကသာမက နောက်ပိုင်းတွင်လည်း၊ အာဇာနည်များ၏သွေးသည် အသင်းတော်၏မျိုးစေ့ဖြစ်ခဲ့သည်။

4. Went every where. Gr. dierchomai, “to go through,” a favorite word with Luke for missionary labor (cf. Luke 9:6; Acts 8:40; 9:32; 11:19; 13:6). In this case the attempt to stamp out the new faith gave it wider scope of action, as the Lord had desired (Acts 1:8), and forced it beyond limits to which it might otherwise have been confined for a much longer waiting period. Then, as later, the blood of martyrs was the seed of the church.

တရားဟောခြင်း။ ဂရိစကားလုံး ယူအာဂဂလိဇိုမအိုင်၊ အလွန်စကားလုံးအတိုင်း ပုံဖော်ထားသော ဘာသာပြန်မှာ “ဧဝံဂေလိပြုခြင်း” ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံရသော ခရစ်ယာန်များ၏လုပ်ဆောင်မှုကို ပုံဖော်စွမ်းပကားဖြင့် ဖော်ပြသည်—၎င်းတို့သည် ဧဝံဂေလိတရား၊ သို့မဟုတ် သတင်းကောင်းကို (မာ ၁:၁ ကိုကြည့်ပါ) ၎င်းတို့ဖြန့်ကျဲခံရသော နေရာများစွာသို့ သယ်ဆောင်သွားခဲ့သည်။

Preaching. Gr. euaggelizomai, for which a very literal and picturesque translation is “to gospelize.” This graphically represents the work done by these persecuted Christians—they carried the gospel, or good news (see on Mark 1:1), to the many places to which they were scattered.

နှုတ်ကပတ်တော်။ ၎င်းကို ခရစ်တော်နှင့်ပတ်သက်သော သွန်သင်ချက်အားလုံးကို ရည်ညွှန်းသည့် အကျယ်ပြန့်ဆုံးသော အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် နားလည်ရမည်ဖြစ်သည်။ ၎င်း၏အများစုသည် ဓမ္မဟောင်းကျမ်းမှ ဖြစ်လာမည်ဖြစ်သော်လည်း၊ “နှုတ်ကပတ်တော်” ၏ အများစုသည် စာဖြင့်ရေးသားမထားရသေးဘဲ၊ ဆန္ဒအလျောက်ဧဝံဂေလိသမားများ၏ ဟောပြောသည့်သတင်းစကားများပေါ်တွင် မူတည်နေသည်။

Word. This should be understood in its broadest sense as referring to all teaching concerning Christ. Much of this would come from the OT, but a great part of “the word” was not yet committed to writing and was dependent on the spoken messages of the voluntary evangelists.

၅. ဖိလိပ္ပု။ ၎င်းသည် တမန်တော်ဖိလိပ္ပုကို ရည်ညွှန်းခြင်းမဟုတ်နိုင်ပါ၊ အကြောင်းမှာ အခန်း ၁ တွင် တမန်တော်များသည် ယေရုဆလင်တွင် ဆက်လက်နေထိုင်ခဲ့သည်ဟု အတိအလင်းဖော်ပြထားသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းသည် ထိုနာမည်ရှိ ဒီခန်းအမှုတော်ဆောင်ကို (တ ၆:၅ ကိုကြည့်ပါ) ရည်ညွှန်းရမည်ဖြစ်သည်။ သူသည် ဤအစောပိုင်းဧဝံဂေလိပြုခြင်းတွင် ထင်ရှားခဲ့သောကြောင့်၊ နောက်ပိုင်းတွင် ဖိလိပ္ပုဧဝံဂေလိသမားအဖြစ် လူသိများခဲ့သည် (တ ၂၁:၈)။

5. Philip. This cannot refer to Philip the apostle, since v. 1 specifically states that the apostles remained in Jerusalem. The reference must therefore be to the deacon by that name (see on ch. 6:5). Because he was conspicuous in this early evangelism, he was afterward known as Philip the evangelist (ch. 21:8).

ဆမာရိမြို့။ ၎င်းသည် ဆီဘာစတိ (ယခင်က ဆမာရိဟု လူသိများသည့်) ဆမာရိ၏မြို့တော်၊ သို့မဟုတ် မသတ်မှတ်နိုင်သော မြို့တစ်မြို့ကို ရည်ညွှန်းခြင်းဟုတ်မဟုတ် အမြင်များ ကွဲပြားသည် (အခန်း ၉ ကိုကြည့်ပါ)။ တိကျသောတည်နေရာမည်သို့ပင်ဖြစ်စေ၊ ဆမာရိတွင် မျိုးစေ့ကို ကြဲထားပြီးဖြစ်သည် (ယော ၄:၄-၄၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ရလဒ်အနေဖြင့် လယ်ကွင်းများသည် “ရိတ်သိမ်းရန် အဆင်သင့်ဖြစ်နေပြီ” (ယော ၄:၃၅)။

City of Samaria. Opinion is divided as to whether this refers to Sebaste (previously known as Samaria), the capital of Samaria, or to an unidentified city (cf. on v. 9). Whatever the precise location may have been, the seed had already been sown in Samaria (see on John 4:4–42). As a result the fields were “white already to harvest” (John 4:35).

Ministry of Philip

Preached. Gr. kērussō, a different word from that used in v. 4, and meaning, “to proclaim [as a herald],” implying a more formal, deliberate preaching than that of the unordained believers. The word is used of the preaching of both John the Baptist and Christ (Matt. 3:1; 4:17). The tense of the verb implies that Philip continued to preach.

ခရစ်တော်။ “ခရစ်တော်” ဟူသော ဘိသိက်ခံထားသူ သို့မဟုတ် မေရှိယဟူသောအဓိပ္ပာယ်ကို ဆိုလိုသည်။ ယောဟန် ၄:၂၅ တွင် ဆမာရိလူမျိုးများသည် ယုဒလူမျိုးများကဲ့သို့ မေရှိယကိုမျှော်လင့်နေကြသည်ဟု ဖော်ပြထားပြီး၊ ထို့ကြောင့် ဖိလိပ္ပု၏အလုပ်မှာ မျှော်လင့်ထားသူရောက်ရှိလာပြီဖြစ်ကာ၊ နာဇရက်မြို့သား ယေရှုသည် ခရစ်တော်၊ ဘုရားသခင်၏သားတော်ဖြစ်သည်ဟု ကြေငြာရန်ဖြစ်သည်။

Christ. Rather, “the Christ,” the Anointed One, or Messiah. John 4:25 implies that the expectation of the Messiah was strong among the Samaritans, as among the Jews, and Philip’s work therefore was to proclaim that the long-expected One had come, that Jesus of Nazareth was the Christ, the Son of God.

၆။ လူများ။ “လူထုများ” ဟူ၍ ပိုမိုမှန်ကန်ပြီး၊ လူအုပ်ကြီးများစုဝေးနေသည့်ပုံရိပ်ကို ဖော်ပြသည်။

6. People. Rather, “multitudes,” giving a picture of large congregations.

တစ်သားတည်း။ အခန်း ၁:၁၄ တွင်ဖော်ပြထားသည်ကိုကြည့်ပါ။

One accord. See on ch. 1:14.

အာရုံစိုက်ခြင်း။ ဂရိဘာသာဖြင့် prosechō သည် “ဆုပ်ကိုင်ထားခြင်း”၊ “စိတ်ကိုအာရုံစိုက်ခြင်း” ဟူသောအဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး၊ “ယုံကြည်ခြင်း” ဟုဆိုလိုသည် (တမန်တော် ၈:၁၀၊ ၁၁; ၁၆:၁၄; ၁တိမောသေ ၁:၄; ၃:၈; ၄:၁၊ ၁၃; ၂ပေတရု ၁:၁၉)။ ဤစကားများသည် လူအုပ်ကြီးများသည် သွန်သင်ချက်သစ်ကို လက်ခံယုံကြည်ခဲ့ကြသည်ဟု ဖော်ပြသည်။ သူတို့လက်ခံယုံကြည်မှု၏အဆင်သင့်ဖြစ်မှုသည် ဆိုင်မွန်မာဂတ် (တမန်တော် ၈:၉-၁၁) ၏ဆိုးရွားသောလွှမ်းမိုးမှုရှိသော်လည်း၊ သခင်ယေရှုသွန်သင်ခဲ့စဉ်က သူ၏အလုပ်သည် အချည်းနှီးမဖြစ်ခဲ့ပေ။

Gave heed. Gr. prosechō, “to hold to,” “to apply [the mind] to,” hence, “to give credence to” (Acts 8:10, 11; 16:14; 1 Tim. 1:4; 3:8; 4:1, 13; 2 Peter 1:19). The text implies that crowds of people accepted the new teaching. The readiness with which they did so shows that, in spite of the adverse influence of Simon Magus (Acts 8:9–11), which had come in since our Lord had taught there, His work had not been in vain.

ကြားနာခြင်း။ စာသားအရ “သူတို့ကိုကြားနာခြင်း” ဆိုသည်မှာ ဖိလိပ္ပု၏စကားများကိုဖြစ်သည်။ ဆမာရိလူများသည် ခရစ်တော်ဟောပြောခြင်းကိုကြားနာရုံဖြင့်သာ ယုံကြည်ခဲ့ကြသည် (ယောဟန် ၄:၃၉-၄၂)၊ နိမိတ်လက္ခဏာများမလိုအပ်ခဲ့ပေ (မဿဲ ၁၂:၃၈-၄၂ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ ယခုပြုလုပ်သောနိမိတ်လက္ခဏာများသည် ယုံကြည်ခြင်း၏အုတ်မြစ်မဟုတ်ဘဲ၊ ယုံကြည်ခြင်းကိုခိုင်ခံ့စေရန်ဖြစ်သည်။ ထိုနိမိတ်လက္ခဏာများသည် ဖိလိပ္ပုမှတစ်ဆင့်လုပ်ဆောင်သောတန်ခိုးနှင့်ပတ်သက်၍ သံသယများကိုဖယ်ရှားပေးခဲ့သည်။ ထို့ပြင် ဆိုင်မွန်မာဂတ် (တမန်တော် ၈:၉-၁၁) ၏လွှမ်းမိုးမှုကိုလည်း ပြုပြင်ပေးခဲ့သည်။

Hearing. Literally, “hearing them,” that is, Philip’s words. The Samaritans had first believed simply as a result of hearing Christ preach (John 4:39–42), without the “signs” (cf. Matt. 12:38–42). The miracles now performed were not a foundation for, but a strengthening of, their faith. The signs removed all doubt concerning the power working through Philip. Undoubtedly also they were a corrective against the influence of Simon Magus (Acts 8:9–11).

၇။ မကောင်းသောဝိညာဉ်များ။ ဤအခန်း၏ပထမပိုင်း၏အကောင်းဆုံးဘာသာပြန်ဆိုမှုနှင့်ပတ်သက်၍ အမြင်ကွဲပြားမှုရှိသည်။ ၎င်းကို “မကောင်းသောဝိညာဉ်များသည် ကျယ်လောင်သောအသံဖြင့်အော်ဟစ်ကာ နတ်ဆိုးစွဲသူများထံမှထွက်သွားကြသည်” ဟုဘာသာပြန်နိုင်သည်။ ဆေးပညာရှင်လုကာသည် နတ်ဆိုးစွဲသူများကို အခြားရောဂါရှိသူများနှင့် ခွဲခြားဖော်ပြထားသည်ကို သတိပြုပါ။ “မကောင်းသောဝိညာဉ်များ” နှင့်ပတ်သက်၍ အခန်း ၅:၁၆ နှင့် မာကု ၁ ၏ထပ်ဆောင်းမှတ်စုကိုကြည့်ပါ။

7. Unclean spirits. Opinion is divided as to the best translation of the first half of this verse. It may be rendered: “For unclean spirits, crying with a loud voice, came out of those possessed.” Note how Luke, the physician, differentiates the demon-possessed from those with other diseases. Concerning “unclean spirits” see on ch. 5:16; see Additional Note on Mark 1.

၈။ ကြီးမြတ်သောဝမ်းမြောက်ခြင်း။ ဤဆမာရိမြို့ရှိဝမ်းမြောက်ခြင်းသည် ဆမာရိလူမျိုးများက ခရစ်ယာန်တမန်တော်များ၏အလုပ်ကို မည်မျှအလေးထားလက်ခံခဲ့သည်ကို ဖော်ပြသည်။

8. Great joy. The joy in this Samaritan city illustrates how very favorably the work of the Christian emissaries was received by the people of Samaria.

၉။ ဆိုင်မွန်။ ယောဟန် ၁:၄၂ တွင်ဖော်ပြထားသည်ကိုကြည့်ပါ။ ဤလူကို ဂရိဘာသာဖြင့် magos ဟူသော “စာလှမ်းသူ” သို့မဟုတ် “မှော်ဆရာ” ဟူသောအဓိပ္ပာယ်ဖြင့် ဆိုင်မွန်မာဂတ်ဟုခေါ်ဆိုလေ့ရှိသည်။ ဂျူစတင်မာတာ (ပထမဆုံးအာဖလောဂျီ ၂၆) ၏အဆိုအရ သူသည် ဆမာရိပြည်ရှိ ဂိတ္တိုရွာတွင်မွေးဖွားခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ခမည်းတော်များ၏ဖော်ပြချက်များအရ သူသည် ပေတရုနှင့်ရန်ငြိုးဖွဲ့ကာ ရောမမြို့သို့လိုက်သွားပြီး သူ၏သွန်သင်ချက်ကိုဆန့်ကျင်ခဲ့သည်။ ဒဏ္ဍာရီအများစုသည် ယုံကြည်စိတ်ချရမှုအင်မတန်သံသယဖြစ်ဖွယ်ရှိသည်။ ဆိုင်မွန်သည် သူတို့လူမျိုး၏ဂုဏ်ကို အသုံးချကာ တစ်ခြားလူမျိုးများ၏ယုံကြည်မှုကိုအမြတ်ထုတ်သော ယုဒလူမျိုးတစ်စုကို ကိုယ်စားပြုသည်။ ထိုကဲ့သို့သောသူများမှာ ဆိုက်ပရပ်စ်ရှိ အယ်လီမာစ် (တမန်တော် ၁၃:၈)၊ ဧဖက်ရှိ ယုဒလူမျိုးနတ်နှင်သူများ (အခန်း ၁၉:၁၃)၊ နှင့် ဆိုက်ပရပ်စ်ရှိ ဆိုင်မွန် (ယောသပ်ဖူး၏ ရှေးဟောင်းသမိုင်း xx. ၇. ၂) တို့ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် ဆမာရိလူမျိုးနှင့်တူညီသူဖြစ်နိုင်သည်။ အတွဲ V၊ စာမျက်နှာ ၉၁၂; အတွဲ VI၊ စာမျက်နှာ ၃၄ ကိုကြည့်ပါ။

9. Simon. See on John 1:42. This man is usually spoken of as Simon Magus, from the Gr. magos, “sorcerer,” or “magician.” According to Justin Martyr (First Apology 26) he was born at Gitto, a village of Samaria. Later accounts in the Fathers describe him as persistently at enmity with Peter, whom he followed to Rome to oppose his teaching there. Most of the legends are of extremely doubtful authority. Simon was typical of a class of Jews who traded on the prestige of their race and the credulity of the heathen. Such were Elymas at Cyprus (Acts 13:8); the vagabond Jewish exorcists at Ephesus (ch. 19:13); and Simon of Cyprus, unless he was the same man as the Samaritan (Josephus Antiquities xx. 7. 2). See Vol. V, p. 912; Vol. VI, p. 34.

တူညီသောမြို့။ အခန်း ၅ တွင်ဖော်ပြထားသည်။ အခန်း ၉ တွင် “ဆမာရိ” ကို သီးသန့်ဖော်ပြထားခြင်းသည် ထိုဝေါဟာရသည် မြို့တော်မဟုတ်ဘဲ ပြည်နယ်ကိုရည်ညွှန်းသည်ဟု အကြံပြုသည်။

Same city. Referred to in v. 5. The separate mention of “Samaria” in v. 9 suggests that the term refers to the province and not the capital city.

မှော်အတတ်သုံးခြင်း။ “ယခင်က မြို့တွင်မှော်အတတ်ကျင့်သုံးသူ” ဟူ၍ ပိုမိုမှန်ကန်သည်။ “မှော်အတတ်” သည် အရှေ့ဒေသရှိ မဂ္ဂီများကျင့်သုံးသော အတတ်များကို ရည်ညွှန်းပြီး၊ ၎င်းတို့သည် စာလှမ်းသူ၊ နက္ခတ်ဗေဒင်ဆရာ၊ ဗေဒင်ဟောသူ၊ အိပ်မက်စစ်ဆေးသူများဟု ကြွေးကြော်ကြသည်။ ဆိုင်မွန်သည် ဓာတုဗေဒဆိုင်ရာ အခြေခံဗဟုသုတသာရှိပြီး၊ ၎င်းကိုအသုံးပြုကာ အာရုံစူးစိုက်မှုကိုရရှိခဲ့ပြီး၊ သူ့ထံသို့အကြံဉာဏ်တောင်းသူများ၏ ယုံကြည်မှုကို အမြတ်ထုတ်ခဲ့သည်။ ယုဒလူမျိုးများသည် အီဂျစ်ပြည်တွင်နေထိုင်စဉ်ကတည်းက ထိုကဲ့သို့သောအရာများကို သိရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့၏ရိုးရာစာပေများတွင် မောရှေ၏ “ဉာဏ်ပညာ” အချို့ကို ဤသဘောအတိုင်း မမှန်ကန်စွာဖော်ပြထားသည် (တမန်တော် ၇:၂၂; ဒံယလ ၁:၂၀ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

Used sorcery. Rather, “who formerly was practicing magic in the city.” “Magic” refers to the arts practiced by the Magi of the East, who claimed to be enchanters, astrologers, diviners, and interpreters of dreams. Simon may have had no more than an elementary knowledge of chemistry, by use of which he first attracted attention, and then traded on the credulity of those who came to consult with him. The Jews had known of such things from the time of their sojourn in Egypt, and in their traditional literature some of the “wisdom” of Moses is falsely described as of this character (cf. Acts 7:22; cf. on Dan. 1:20).

လူများကိုစွဲလမ်းစေခြင်း။ “လူမျိုးကိုအံ့ဩစေခြင်း” ဟူ၍ ပိုမိုမှန်ကန်ပြီး၊ ဆမာရိလူဦးရေသည် ဤအလွန်ကြီးမြတ်သူဟု ကြွေးကြော်သူ ဆိုင်မွန်မာဂတ်၏ အဆိုပြုနိမိတ်လက္ခဏာများကြောင့် သူတို့၏ယုံကြည်မှုဖြင့် အထင်ကြီးခဲ့သည်။

Bewitched the people. Rather, “amazed the nation,” that is, the population of Samaria were superstitiously impressed by the so-called miracles of this vaunted “great one,” Simon Magus.

အလွန်ကြီးမြတ်သူတစ်ဦး။ အခန်း ၁၀ တွင် ဤအဆိုပြုမှု၏သဘောသဘာဝကို ပိုမိုရှင်းလင်းစွာဖော်ပြထားသည်။ လူများက ဆိုင်မွန်သည် “ဘုရားသခင်၏ကြီးမြတ်သောတန်ခိုး” ဖြစ်သည်ဟု ကြွေးကြော်ခြင်းသည် သူ၏ကိုယ်ပိုင်အဆိုပြုမှု၏ ပဲ့တင်ထပ်ခြင်းဖြစ်သည်။ သူသည် ဘုရားသခင်၏တန်ခိုးကို ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးအဖြစ် ဖော်ညွှန်းရန်ကြိုးစားခဲ့သည်။ သူသည် မေရှိယနှင့်ဆက်စပ်နေဖွယ်ရှိသည်။ ယုဒလူမျိုး၏မေရှိယမျှော်လင့်ချက်များသည် လူလိမ်များအတွက် ပုံစံတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့အား နောက်လိုက်များရရှိရန် ကူညီပေးခဲ့သည်။ ဖိလိပ္ပု (အခန်း ၅) သည် သူကိုယ်တိုင်မဟုတ်ဘဲ ခရစ်တော်ကိုဟောပြောခဲ့သည်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။

Some great one. Verse 10 more clearly defines the nature of the claim. The cry of the people that Simon was “the great power of God” was doubtless the echo of his own pretensions. In some undefined way he claimed to be an incarnation of divine power. He possibly linked himself with the Messiah. Jewish Messianic hopes set a pattern for impostors, and helped them to secure a following. Contrast Philip (v. 5), who preached Christ, not himself.

၉-၂၄ (၂ပေတရု ၁:၁၄၊ ၁၅)။ ပေါလ်နှင့်ပေတရုတို့ ရောမတွင်အာဇာနည်အဖြစ်သေဆုံးခြင်း။—တမန်တော်ပေါလ်နှင့်ပေတရုတို့သည် ၎င်းတို့၏အလုပ်များတွင် နှစ်ပေါင်းများစွာ ကွဲကွာနေခဲ့ပြီး၊ ပေါလ်သည် တစ်ခြားလူမျိုးများထံ ဧဝံဂေလိသတင်းကိုယူဆောင်သွားရန်ဖြစ်ပြီး၊ ပေတရုသည် ယုဒလူမျိုးများအတွက် အထူးသဖြင့်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ သို့သော် ဘုရားသခင်၏ကြီးမြတ်သောအစီအစဉ်တွင်၊ နှစ်ဦးစလုံးသည် ကမ္ဘာ့မြို့တော်တွင် ခရစ်တော်အတွက် သက်သေခံရန်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့၏သွေးကို သူတော်စဉ်နှင့် အာဇာနည်များ၏ ကြီးမားသောရိတ်သိမ်းမှု၏မျိုးစေ့အဖြစ် ထိုမြေပေါ်တွင်သွန်းလောင်းရမည်ဖြစ်သည်။

9–24 (2 Peter 1:14, 15). Paul and Peter Martyred in Rome.—The apostles Paul and Peter were for many years widely separated in their labors, it being the work of Paul to carry the gospel to the Gentiles, while Peter labored especially for the Jews. But in the providence of God, both were to bear witness for Christ in the world’s metropolis, and upon its soil both were to shed their blood as the seed of a vast harvest of saints and martyrs.

ပေါလ်၏ဒုတိယအကြိမ်ဖမ်းဆီးခံရချိန်ခန့်တွင်၊ ပေတရုလည်း ဖမ်းဆီးခံရပြီး ထောင်ကျခဲ့သည်။ သူသည် ဆိုင်မွန်မာဂတ်၏လှည့်စားမှုများကို ဖော်ထုတ်ပြီး ၎င်း၏အကြံအစည်များကို အောင်မြင်စွာတားဆီးခြင်းဖြင့် အာဏာပိုင်များအတွက် အထူးသဖြင့် မနှစ်မြို့ဖွယ်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ဆိုင်မွန်မာဂတ်သည် ဧဝံဂေလိသတင်း၏အလုပ်ကို ဆန့်ကျင်ဟန့်တားရန် ရောမမြို့သို့ လိုက်သွားခဲ့သည်။ နီရိုသည် မှော်အတတ်ကိုယုံကြည်သူဖြစ်ပြီး၊ ဆိုင်မွန်ကို ထောက်ခံခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် သူသည် တမန်တော်ကိုအလွန်ဒေါသထွက်ကာ၊ ၎င်း၏ဖမ်းဆီးမှုကို အမိန့်ပေးခဲ့သည် (LP ၃၂၈)။

About the time of Paul’s second arrest, Peter also was apprehended and thrust into prison. He had made himself especially obnoxious to the authorities by his zeal and success in exposing the deceptions and defeating the plots of Simon Magus the sorcerer, who had followed him to Rome to oppose and hinder the work of the gospel. Nero was a believer in magic, and had patronized Simon. He was therefore greatly incensed against the apostle, and was thus prompted to order his arrest (LP 328).

၁၀။ အားလုံးအာရုံစိုက်ခြင်း။ အခန်း ၆ တွင်ဖော်ပြထားသည်ကိုကြည့်ပါ။ သူ၏လှည့်စားမှုများသည် လူတန်းစားအားလုံးက ယုံကြည်ခဲ့သဖြင့် ကြီးမားသောအောင်မြင်မှုရရှိခဲ့သည်။ ဤမှော်ဆရာသည် လိမ်ညာနိမိတ်လက္ခဏာများနှင့် အံ့ဖွယ်များဖြင့်လာကာ၊ ရွေးကောက်ခံသူများကိုပင် လှည့်စားနိုင်လျှင်လှည့်စားမည့်သူများထဲတွင် အစောဆုံးတစ်ဦးဖြစ်သည် (မဿဲ ၂၄:၂၄; ၂သက်သာလောနိတ် ၂:၉ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

10. All gave heed. See on v. 6. His deceptions met with great success, for every class of people believed in him. The sorcerer appears as one of the earliest of those who come with lying signs and wonders so as to deceive, if it were possible, the very elect (cf. Matt. 24:24; 2 Thess. 2:9).

ဘုရားသခင်၏ကြီးမြတ်သောတန်ခိုး။ စာသားဆိုင်ရာသက်သေများသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “ကြီးမြတ်ဟုခေါ်သောဘုရားသခင်၏တန်ခိုး” ဟူသောဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံသည်။ အိုင်ရင်နီးယပ်စ် (ဆန့်ကျင်ဘက်အယူဝါဒများ i. ၂၃; ANF၊ အတွဲ ၁ စာမျက်နှာ ၃၄၈) ၏အဆိုအရ ဆိုင်မွန်မာဂတ်သည် “သူသည် ဘုရားတစ်ဆူသဖွယ် လူအများက ချီးကျူးခံရသည်။ … သူသည် ကိုယ်ကိုယ်တိုင်ကို အကြီးမြတ်ဆုံးသောတန်ခိုးဖြစ်သည်ဟု ဖော်ညွှန်းခဲ့သည်။”

Great power of God. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading “the power of God that is called Great.” Irenaeus (Against Heresies i. 23; ANF, Vol. 1 p. 348) says of Simon Magus that “he was glorified by many as if he were a god. … He represented himself, in a word, as being the loftiest of all powers.”

၁၁။ အာရုံစိုက်ခြင်း။ ဂရိဘာသာဖြင့် prosechō (အခန်း ၆ တွင်ဖော်ပြထားသည်ကိုကြည့်ပါ)။

11. Had regard. Gr. prosechō (see on v. 6).

စွဲလမ်းစေခြင်း။ အခန်း ၉ တွင်ဖော်ပြထားသည်ကိုကြည့်ပါ။ ဤဆိုးရွားသောစွဲလမ်းမှုကို ကျင့်သုံးခဲ့သော “ရှည်လျားသောအချိန်” သည် ဆိုင်မွန်၏မှော်အတတ်များကို သခင်ယေရှု၏ဆမာရိတွင်သာသနာပြုမှုနှင့် နှစ်ပေါင်းခြောက်ခုမှခုနှစ်နှစ်ခန့်အကြာတွင်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

Bewitched. See on v. 9. The “long time” during which this evil fascination had been exercised would bring the beginning of Simon’s sorceries close to the time of our Lord’s ministry in Samaria some six or seven years before.

၁၂။ ဟောပြောခြင်း။ အခန်း ၅ တွင်ဖော်ပြထားသည်ကိုကြည့်ပါ။ ထိုအချိန်ကကဲ့သို့ ယခုအခါတွင်လည်း၊ လူများသည် ဟောပြောခြင်းဖြင့်ကယ်တင်ခြင်းခံရသည် (၁ကောရိန္သု ၁:၂၁ တွင်ဖော်ပြထားသည်ကိုကြည့်ပါ)။ ဖိလိပ္ပု၏သတင်းစကားသည် ဆိုင်မွန်၏မှော်အတတ်၏စွဲလမ်းမှုထက် ပိုမိုအားကောင်းကြောင်း သက်သေပြခဲ့သည်။

12. Preaching. See on v. 5. Then, as now, men were saved by preaching (see on 1 Cor. 1:21). The power of Philip’s message proved stronger than the fascination of Simon’s magic.

ဘုရားသခင်၏နိုင်ငံတော်။ မဿဲ ၄:၁၇; လုကာ ၁၇:၂၀၊ ၂၁; တမန်တော် ၁:၆ တွင်ဖော်ပြထားသည်ကိုကြည့်ပါ။ ဧဝံဂေလိအလုပ်၏လယ်ကွင်းကျယ်ပြန့်လာသည်နှင့်အမျှ၊ တပည့်များ၏သတင်းစကားသည် ပိုမိုရှင်းလင်းလာသည်။ ၎င်းသည် ကျယ်ပြန့်ပြီး တိကျသည်။ ၎င်းသည် ၎င်းကြားနာသူများကို ဗတ္တိဇံဆီသို့ဦးတည်စေခဲ့သည်။

Kingdom of God. See on Matt. 4:17; Luke 17:20, 21; Acts 1:6. As the field of gospel labor widened, the message of the disciples became clearer. It was comprehensive and specific; it led to the baptism of its hearers.

ယေရှုခရစ်တော်၏နာမတော်။ အခန်း ၂:၂၁; ၃:၁၆ တွင်ဖော်ပြထားသည်ကိုကြည့်ပါ။

Name of Jesus Christ. See on chs. 2:21; 3:16.

ဗတ္တိဇံခံခြင်း။ မဿဲ ၃:၆ တွင်ဖော်ပြထားသည်ကိုကြည့်ပါ။ ဤဂရိကြိယာ၏ကာလသည် တစ်ကြိမ်တည်းသောဗတ္တိဇံမဟုတ်ဘဲ၊ အဆက်မပြတ်ပြောင်းလဲယုံကြည်သူများ၊ အမျိုးသားနှင့်အမျိုးသမီးများကို ခရစ်ယာန်အသင်းတော်သို့လက်ခံခြင်းကို ဖော်ပြသည်။

Were baptized. See on Matt. 3:6. The tense of the Greek verb here implies not one great baptism but a succession of converts, both men and women, who were thus admitted to the church.

၁၃။ ထိုအခါ ဆိုင်မွန်ကိုယ်တိုင်။ ဂရိဘာသာ၏အလေးပေးမှုကိုဖော်ပြရာ “ဆိုင်မွန်ကိုယ်တိုင်ပင်” ဟူ၍ ပိုမိုမှန်ကန်သည်။

13. Then Simon himself. Rather, conveying the emphasis of the Greek, “even Simon himself.”

ယုံကြည်ခြင်း။ ဖိလိပ္ပုပြုလုပ်သောနိမိတ်လက္ခဏာများကြောင့် (အခန်း ၆) သူသည် အထင်ကြီးခဲ့ပြီး၊ သူ၏တန်ခိုးထက် အင်မတန်မြင့်မားသောတန်ခိုးတစ်ခုရှေ့တွင်ရှိနေသည်ဟု ခံစားခဲ့ရသည်။ သို့သော် သူသည် ခရစ်တော်၏သေခြင်းနှင့်ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ဖိလိပ္ပု၏ဖော်ပြချက်များကို ကိုယ်ပိုင်ယုံကြည်ခြင်းမဖွံ့ဖြိုးဘဲ လက်ခံခဲ့သည်။ သူ၏ယုံကြည်ခြင်းသည် ယာကုပ်ဖော်ပြသောယုံကြည်ခြင်းနှင့်တူသည် (ယာကုပ် ၂:၁၄၊ ၁၉)။ ဤကဲ့သို့သောမပြည့်စုံသောယုံကြည်ခြင်းကို ယောဟန် ၈:၃၁ တွင်ဖော်ပြထားပြီး၊ ယုဒလူအချို့သည် ယေရှုကိုယုံကြည်ခဲ့သော်လည်း၊ ထိုအခန်း၏ကျန်ရှိပိုင်းတွင် ၎င်းတို့၏ယုံကြည်ခြင်းသည် ကယ်တင်ခြင်းဖြစ်မလာကြောင်း ဖော်ပြသည်။ သို့သော် ဆိုင်မွန်သည် ဗတ္တိဇံခံရန်လုံလောက်သောနားလည်မှုရှိခဲ့သည်၊ သို့သော် ၎င်း၏နောက်ပိုင်းအပြုအမူများကဖော်ပြသည့်အတိုင်း၊ သူ၏ဗတ္တိဇံသည် ပိုမိုမြင့်မားသောဘဝသို့ ပြန်လည်မွေးဖွားခြင်းကို မဖော်ပြခဲ့ပေ။ သူသည် “ဒုစရိုက်” တွင်ဆက်လက်ရှိနေခဲ့သည် (တမန်တော် ၈:၂၃)။ လုကာသည် ဆမာရိလူများ၏ယုံကြည်ခြင်းနှင့် ဆိုင်မွန်၏ယုံကြည်ခြင်းကို ခွဲခြားဖော်ပြထားသည်။ လူများသည် ဖိလိပ္ပု၏ဟောပြောခြင်းဖြင့် ဆွဲဆောင်ခံရပြီး၊ ဆိုင်မွန်သည် သူမြင်တွေ့ခဲ့သောနိမိတ်လက္ခဏာများကြောင့် ဆွဲဆောင်ခံခဲ့ရသည်။ သို့သော် ဘုရားသခင်သည် ဤမပြည့်စုံသောယုံကြည်ခြင်းကို ငြင်းပယ်မထားခဲ့ပေ။ သူသည် ၎င်းကို ပိုမိုလက်ခံနိုင်သောယုံကြည်ခြင်း၏အုတ်မြစ်အဖြစ် လက်ခံခဲ့သည်။ ဆိုင်မွန်သည် ယုံကြည်ခြင်းမှလွဲချော်သွားသောအခါ၊ ပေတရုသည် သူ့ကို (အခန်း ၂၂) နောင်တရပြီး ခွင့်လွှတ်မှုအတွက် ဆုတောင်းရန် ခေါ်ခဲ့သည်။

Believed. Doubtless he was impressed by the miracles that Philip wrought (v. 6); he felt himself to be in the presence of a Power infinitely higher than his own. But he accepted Philip’s statements as to the death and resurrection of Christ, without developing a personal faith. His was the sort of faith of which James speaks (James 2:14, 19). A similar imperfect belief is described in John 8:31 where certain Jews are described as believing on Jesus while the remainder of the chapter shows that their belief was not a saving one. Yet Simon understood enough to be baptized, although, as his later attitude showed, his baptism could have represented no new birth to a higher life. He remained still in “iniquity” (Acts 8:23). Luke draws a distinction between the belief of the Samaritans and that of Simon: the people were won by Philip’s preaching, but Simon was attracted by the wonders that he saw. Nevertheless, God did not reject this imperfect faith. He accepted it as the base on which to build a more acceptable belief. When Simon fell away, Peter called upon him (v. 22) to repent and to pray for forgiveness.

အံ့ဩခြင်း၊ မြင်တွေ့ခြင်း။ ဤစကားစုကို “နိမိတ်လက္ခဏာများနှင့် ကြီးမြတ်သောအံ့ဖွယ်များဖြစ်ပေါ်နေသည်ကို မြင်တွေ့ပြီး သူသည်အံ့ဩခဲ့သည်” ဟူ၍ ဖော်ပြသင့်သည် (အခန်း ၉ တွင်ဖော်ပြထားသည်ကိုကြည့်ပါ)။ အခြေအနေပြောင်းလဲသွားခဲ့သည်။ အံ့ဩခံရသောမှော်ဆရာသည် သူ၏တန်ခိုးထက် ပိုမိုအားကောင်းသောတန်ခိုးတစ်ခုအား လက်ခံခဲ့ပြီး၊ ဧဝံဂေလိသတင်း၏ကြေငြာမှုနှင့်အတူရှိသောတန်ခိုးကို မြင်တွေ့ပြီး အံ့ဩခဲ့သည်။

Wondered, beholding. Rather, the clause should read, “beholding signs and great miracles coming to pass, he was amazed” (see on v. 9). The tables were now turned. The magician, who had been wondered at, yielded to a spell mightier than his own, and was in turn astonished as he beheld the power that attended the proclamation of the gospel.

၁၄. တမန်တော်များ။ သူတို့သည် ယေရုဆလင်မြို့၌ ဆက်လက်နေထိုင်ခဲ့ကြပြီး (အခန်းငယ် ၁)၊ အသင်းတော်၏လှုပ်ရှားမှုများကို ညွှန်ကြားခဲ့ကြသည်။ သခင်ဘုရားသည် နိုင်ငံတော်၏သတင်းစကားကို ဟောပြောရာတွင် တစ်ခါက ပထဝီဆိုင်ရာကန့်သတ်ချက်တစ်ခုကို ချမှတ်ခဲ့သည် (မဿဲ ၁၀:၅)။ သို့သော် သူသည် ခရစ်တော်၏ဧဝံဂေလိသာသနာတော်ဖြင့် (မဿဲ ၂၈:၁၉, ၂၀) နှင့် တမန်တော်များ၏လုပ်ဆောင်ချက်များ ၁:၈ တွင် ညွှန်ကြားချက်ဖြင့် ထိုကန့်သတ်ချက်များကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။ ဖိလိပ္ပု၏ ဆမာရိတွင် အောင်မြင်မှုသတင်းသည် တမန်တော်ဆယ်နှစ်ပါးထံသို့ ရောက်ရှိလာပြီး၊ ကန့်သတ်ချက်များကို ဖယ်ရှားပြီးဖြစ်ကြောင်း သက်သေအဖြစ် သိရှိခဲ့သည်။ ယခုအခါ ဆမာရိတွင် ခရစ်တော်အတွက် သက်သေခံရန် အချိန်တန်ပြီဖြစ်သည်။

14. The apostles. They had remained in Jerusalem (v. 1), directing the activities of the church. The Lord had once placed a geographic limit upon the preaching of the message of the kingdom (Matt. 10:5). He had canceled those limits by the gospel commission (Matt. 28:19, 20) and by the instruction in Acts 1:8. Word of Philip’s success in Samaria came to the Twelve as proof that the removal of limitations was a fact. The time had now come to witness for Christ in Samaria.

ကြားသိရသည်။ ညှဉ်းဆဲမှုများရှိသော်လည်း၊ ပြန့်ကျဲနေသော အလုပ်သမားများနှင့် ဌာနချုပ်ကြားတွင် ဆက်သွယ်မှုသည် သစ္စာရှိစွာ ထိန်းသိမ်းထားပုံရသည်။

Heard. In spite of persecution, communication between the scattered workers and headquarters appears to have been faithfully maintained.

ဆမာရိ။ ဖိလိပ္ပု၏ သတင်းစကားသည် သူ၏စိတ်အားထက်သန်သော သာသနာ့ဝင်များမှတစ်ဆင့် ထိုဒေသတစ်ခုလုံးသို့ ပြန့်နှံ့သွားသည်။

Samaria. Philip’s message was carried throughout the district by his enthusiastic converts.

ဘုရားသခင်၏နှုတ်ကပတ်တော်။ ဤအသုံးအနှုန်းကို လုကာ၏ဧဝံဂေလိတွင်ကဲ့သို့၊ ဤနေရာတွင် ခရစ်တော်၏ဧဝံဂေလိ၏ အနှစ်သာရတစ်ခုလုံးအတွက် အသုံးပြုထားသည် (ဆက်လက်ကြည့်ရန် လုကာ ၅:၁; ၈:၁၁, ၂၁)။

Word of God. The expression is here used by Luke, as in his Gospel, for the whole sum and substance of the gospel of Christ (cf. Luke 5:1; 8:11, 21).

ပေတရုနှင့်ယောဟန်။ ထိုအစောပိုင်းနေ့များတွင် တမန်တော်ဆယ်နှစ်ပါးထဲမှ မည်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်ကိုမျှ အထူးထင်ရှားသော ဦးစားပေးမှုမပေးခဲ့ပုံရသည်။ တမန်တော်များ၏ တစ်ခုလုံးဆုံးဖြတ်ချက်ဖြင့်၊ ပေတရုနှင့်ယောဟန်ကို ဆမာရိသာသနာ့ခရီးအတွက် စေလွှတ်ခဲ့သည်။ ဤသူနှစ်ဦးကို ရွေးချယ်ရန်မှာ အကျိုးသင့်အကြောင်းသင့်ဖြစ်သည်၊ အကြောင်းမှာ သူတို့သည် အသင်းတော်၏အစပိုင်းလုပ်ငန်းများတွင် အလွန်တက်ကြွစွာ ပါဝင်ခဲ့သူများဖြစ်သည် (ဆက်လက်ကြည့်ရန် အခန်းငယ် ၁:၁၅; ၂:၁၄; ၃:၁; ၄:၈; စသည်)။ ဤနေရာတွင် ပေတရု၏ အုပ်ချုပ်မှုထူးခြားမှုဆိုင်ရာ သက်သေမရှိပါ။ သူသည် တမန်တော်များ၏ အဖွဲ့အစည်း၏ ညွှန်ကြားမှုအောက်တွင်ရှိပြီး၊ သူနှင့်ယောဟန်ကို ဤသာသနာ့ခရီးအတွက် “စေလွှတ်” ခဲ့သည်။ ယောဟန်သည် တစ်ချိန်က ဆမာရိလူများအပေါ် မီးလောင်စေရန် ဆုတောင်းခဲ့သူဖြစ်သော်လည်း (လုကာ ၉:၅၄)၊ ယခုအခါ ချစ်ခြင်းမေတ္တာဖြင့် သူတို့အား သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်နှင့် မီးဖြင့် နှစ်ခြင်းခံရန် ယူဆောင်လာရမည်ဖြစ်သည် (မဿဲ ၃:၁၁)။ ဤနေရာတွင် ဖော်ပြထားသော ယောဟန်သည် ယောဟန်မာကုဖြစ်နိုင်သည်ဟူသော အဆိုသည် (တမန်တော်များ ၁၃:၅, ၁၃ ကို ကြည့်ပါ) မဖြစ်နိုင်သလောက်ပင်ဖြစ်သည်။ အကယ်၍ ယောဟန်မာကုသည် နောက်ဆက်တွဲအခန်းငယ်များတွင် ဖော်ပြထားသော အတွေ့အကြုံများကို ဖြတ်သန်းပြီးဖြစ်ခဲ့ပါက၊ သူသည် ပေါလုနှင့်ဗာနဗမှ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာသွားရန် မဖြစ်နိုင်ပေ (အခန်းငယ် ၁၃:၁၃)။

Peter and John. Evidently there was no particular pre-eminence assigned to any one of the Twelve in those early days. By the decision of the whole apostolate, Peter and John were sent on their Samaritan mission. It was logical to choose these two, for they had been most active in the beginning work of the church (cf. chs. 1:15; 2:14; 3:1; 4:8; etc.). There is no evidence here of the supremacy of Peter; he was under the direction of the body of the apostles, who “sent” him and John on this mission. John, who had once sought to call down fire upon the Samaritans (Luke 9:54), was now, in love, to bring them the baptism of the Holy Ghost and of fire (Matt. 3:11). The suggestion that the John here mentioned might have been John Mark (see on Acts 13:5, 13) is hardly tenable. Had John Mark already gone through the experiences described in the following verses, he would scarcely have turned back from Paul and Barnabas (ch. 13:13).

၁၅. ဆုတောင်းခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ တမန်တော်နှစ်ပါး၏ ပထမဆုံးလုပ်ဆောင်ချက်ဖြစ်သည်။ သူတို့သည် နှစ်ခြင်းခံထားသော ဆမာရိယုံကြည်သူအသစ်များအား သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ကို ပေးအပ်ခြင်းမပြုခဲ့ဘဲ၊ ၎င်းတို့၏ နှစ်ခြင်းခံခြင်း၏ နောက်ဆက်တွဲအနေဖြင့် (အခန်းငယ် ၂:၃၈ ကိုကြည့်ပါ) ဘုရားသခင်ထံမှ ဝိညာဉ်တော်ကို ပေးသနားရန် ဆုတောင်းခဲ့သည်၊ ထို့ပြင် ၎င်းတို့ကို ဘုရားသခင်က လက်ခံထားကြောင်း သက်သေအဖြစ်လည်း ဖြစ်သည်။

15. Prayed. This was the first act of the two apostles. They did not confer the Holy Spirit upon the newly baptized Samaritan believers, but besought the Lord to bestow the Spirit upon them as a sequel to their baptism (cf. ch. 2:38), and as evidence of their being accepted by God.

၁၆. သက်ရောက်ခဲ့သည်။ ဤအခန်းငယ်သည် ဖိလိပ္ပုမှ ပေးအပ်သော ရေနှစ်ခြင်းနှင့် ပေတရုနှင့်ယောဟန်၏ ဝန်ကြီးအမှုဖြင့် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ကို လက်ခံရရှိခြင်းကြားတွင် ရှင်းလင်းသော ကွဲပြားမှုကို ဖော်ပြသည်။ “သက်ရောက်ခဲ့သည်” ဟု ဘာသာပြန်ထားသော ကြိယာသည် ဝိညာဉ်တော်၏လက်ဆောင်အတွက် အခန်းငယ် ၁၀:၄၄; ၁၁:၁၅ နှင့် ပေတရု၏ စိတ်ကူးယဉ်အခြေအနေတွင် အခန်းငယ် ၁၀:၁၀ တွင် အသုံးပြုထားသည်။

16. He was fallen. This verse makes a clear distinction between the water baptism administered by Philip, and the reception of the Holy Spirit through the ministry of Peter and John. The verb translated “fallen” is used of the gift of the Spirit in chs. 10:44; 11:15, and of Peter’s trance in ch. 10:10.

ရေနှစ်ခြင်းသာခံခဲ့ကြသည်။ ပိုမိုတိကျစွာဆိုရလျှင် “သူတို့သည် ရေနှစ်ခြင်းသာခံခဲ့ကြသည်”။ ဖိလိပ္ပုမှ ရေနှစ်ခြင်းကို ပေးအပ်ခဲ့သော်လည်း၊ ပေတရုနှင့်ယောဟန်ရောက်ရှိလာသည်အထိ ဝိညာဉ်တော်၏လက်ဆောင်များ မသက်ရောက်ခဲ့ပေ။

Only they were baptized. Rather, “they had only been baptized.” The water baptism had been administered by Philip, but the gifts of the Spirit did not fall until Peter and John arrived.

အမည်တော်ဖြင့်။ သို့မဟုတ် “အမည်တော်သို့”။ ဤသည်မှာ ယုံကြည်ခြင်းသို့ ပြောင်းလဲလာသူအသစ်များသည် နှစ်ခြင်းခံခြင်းဖြင့် ခရစ်တော်နှင့် အနီးကပ်ဆက်နွယ်နေပုံကို ဖော်ပြသည်။

In the name. Or, “into the name.” This indicates the close tie with which the new converts to the faith were bound to Christ by baptism.

၁၇. လက်တင်ပေးခဲ့သည်။ အခန်းငယ် ၆:၆ ကို ကြည့်ပါ။

17. Hands on them. See on ch. 6:6.

လက်ခံရရှိခဲ့ကြသည်။ ဆမာရိလူများသည် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ကို လက်ခံရရှိရန် အဆင့်သုံးဆင့်ကို သတိပြုပါ- (၁) နှစ်ခြင်းခံခြင်းဖြင့် ၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်ယုံကြည်ခြင်းကို ဝန်ခံခြင်း (အခန်းငယ် ၁၂)၊ (၂) တမန်တော်များ၏ ဆုတောင်းခြင်း (အခန်းငယ် ၁၅)၊ (၃) တမန်တော်များ၏ လက်တင်ပေးခြင်း (အခန်းငယ် ၁၇)။

Received. Note the three steps that enabled the Samaritans to receive the Holy Spirit: (1) Their own confession of faith by baptism (v. 12), (2) the apostles’ prayer (v. 15), and (3) the apostles’ laying on of hands (v. 17).

၁၈. ရှိမုန်မြင်လျှင်။ သူသည် အခြားဆမာရိလူများကဲ့သို့ ဖိလိပ္ပုထံမှ နှစ်ခြင်းခံခဲ့သော်လည်း၊ တမန်တော်များ၏ လက်မတင်ပေးခဲ့သဖြင့်၊ အခြားယုံကြည်သူများအား ကျေးဇူးပြုစွာ ပေးအပ်ခဲ့သော ဝိညာဉ်တော်ကို သူမရရှိခဲ့ပေ။ ဤအတွက် အကြောင်းရင်းတစ်ခုရှိရမည်။ သူ၏စစ်မှန်သောသဘာဝကို ထင်ရှားစွာ သိမြင်ပြီးဖြစ်ပေမည်။ သို့သော်၊ သူနှင့်သူ၏လူမျိုးသားများကြားတွင် ပြုလုပ်ထားသော ကွဲပြားမှုသည် သူ၏ဆန္ဒကို နှိုးဆွခဲ့သည်။ သူသည် ၎င်းတို့၏ ဝိညာဉ်တော်လက်ခံရရှိခြင်း၏ သက်သေကို မြင်ခဲ့သည်။ ထိုသူများသည် ပြောင်းလဲသွားခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ဘာသာစကားအမျိုးမျိုးဖြင့် စကားပြောခြင်းနှင့် ပရောဖက်ပြုခြင်းကို စတင်ခဲ့ပေမည်။ အနည်းဆုံးတော့ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်သည် ၎င်းတို့၏ဘဝထဲသို့ ဝင်ရောက်လာသည်မှာ ထင်ရှားသည်။

18. Simon saw. He had been baptized by Philip even as the other Samaritans had been, but the apostles’ hands had not been laid upon him, and he had not received the Spirit, who had been graciously given to the other believers. There must have been a reason for this; perhaps his true nature had already been clearly perceived. The distinction made between him and his fellow countrymen, however, aroused his desire. He saw evidence of their reception of the Spirit. The men were changed; they may have begun speaking with tongues and prophesying; at least it was obvious that the Holy Spirit had entered their lives.

ငွေကြေးကမ်းလှမ်းခဲ့သည်။ သူသည် သူ၏လူမျိုးသားများသည် သူ့ထက် များစွာသာလွန်သော စွမ်းရည်များကို ခံစားရရှိနေသည်ကို မြင်ခဲ့ပြီး၊ သူသည် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ကို မပိုင်ဆိုင်ခဲ့သော်လည်း၊ ထိုပိုင်ဆိုင်မှုက ယူဆောင်လာမည့် တန်ခိုးကို လိုလားခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် သူသည် ပေတရုနှင့်ယောဟန်ထံ ငွေကြေးကမ်းလှမ်းခဲ့ပြီး၊ သူမလက်ခံရရှိခဲ့သောအရာကို ဝယ်ယူနိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ခဲ့သည်။ ဤလုပ်ရပ်သည် သူ၏ယုံကြည်ခြင်း၏ ချို့ယွင်းချက်ကို ထင်ရှားစေပြီး၊ သူ့ကို ထိန်းချုပ်ထားသော ရည်ရွယ်ချက်များကို ဖော်ထုတ်ပြသည်။ သူ၏ငွေကမ်းလှမ်းမှုသည် ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ပြစ်မှုများစွာ၏ အမည်ကို ပေးခဲ့သည်။ ဝိညာဉ်ရေးစွမ်းအားများ သို့မဟုတ် ရာထူးများကို ဝယ်ယူရန် ကြိုးစားမှုမှန်သမျှကို “ဆိုင်မွန်နီ” ဟု တံဆိပ်ကပ်သည်။

Offered them money. He saw that his fellows were being endowed with abilities far greater than his own, and although he did not possess the Holy Spirit, he desired the power that such possession would bring. He therefore offered money to Peter and John, hoping that he would be able to purchase what he had not freely received. Such conduct reveals the faulty character of his faith and uncovers the motives that controlled him. His offer of money has given its name to a large class of ecclesiastical offenses. Any attempt to purchase spiritual powers or offices is labeled “simony.”

၁၉. ငါ့ကိုပေးပါ။ ယခုအခါ ထိုသူ၏စရိုက်သည် အပြည့်အဝ ထင်ရှားလာခဲ့သည်။ သူသည် နှစ်ခြင်းခံခြင်းကို တံဆိပ်ခတ်ရန် ဝိညာဉ်ရေးလက်ဆောင်အဖြစ် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ကို မိမိအတွက် မလိုလားခဲ့ဘဲ၊ အခြားသူများကို လွှမ်းမိုးနိုင်ရန် ထိုစွမ်းအားကို လိုလားခဲ့သည်။ သူသည် ထိုလက်ဆောင်ကို မျှတစေမည့် အတွင်းပိုင်းပြောင်းလဲမှုမရှိဘဲ ပြင်ပတန်ခိုးကို လိုလားခဲ့သည်။ သူသည် သူလိုလားသူများထံ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ကို ပေးအပ်နိုင်သည့် ဤမျှော်လင့်ထားသော စွမ်းရည်မှ ငွေရှာရန် ရည်ရွယ်ခဲ့ဖြစ်နိုင်သည်။

19. Give me. The character of the man was now fully revealed. He did not desire the Holy Spirit for himself as a spiritual gift to seal his baptism, but that he might use the power to dominate others. He wanted the external power without having undergone the inward change that would justify such a gift. It is possible that he intended to make money out of this hoped-for ability to impart the Holy Spirit to others, as he might wish.

၂၀. သင်၏ငွေသည် သင်နှင့်အတူ ပျက်စီးစေ။ စကားလုံးအရ “သင်၏ငွေသည် သင်နှင့်အတူ ပျက်စီးခြင်းအတွက် ရှိစေ”။ ပေတရုသည် ရှိမုန်၏ကမ်းလှမ်းမှုကို စက်ဆုပ်ရွံရှာသည့်အနေဖြင့် ဤသို့ဖော်ပြခဲ့သည်။ သူသည် အကယ်၍ ထိုသူမပြောင်းလဲပါက ပျက်စီးသွားလိမ့်မည်ကို သဘောပေါက်ခဲ့သည်။ သို့သော် သူသည် ရှိမုန်၏အခြေအနေကို မျှော်လင့်ချက်မဲ့သည်ဟု မမှတ်ယူခဲ့ပေ။ အကြောင်းမှာ အခန်းငယ် ၂၂ တွင် သူသည် ရှိမုန်အား နောင်တရပြီး ခွင့်လွှတ်ခံရရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

20. Thy money perish with thee. Literally, “Thy silver be together with thee, for perdition.” So Peter expressed his disgust at Simon’s offer. He realized that if the man did not change he would be destroyed. But he did not regard Simon’s state as hopeless, for in v. 22 he urged him to repent and be forgiven.

ဘုရားသခင်၏လက်ဆောင်။ ဤစကားစုကို “သင်သည် ဘုရားသခင်၏လက်ဆောင်ကို ငွေဖြင့် ရယူနိုင်မည်ဟု ထင်မှတ်သောကြောင့်” ဟု ဘာသာပြန်နိုင်သည်။ ရှိမုန်၏သဘောထားသည် ဘုရားသခင်၏စရိုက်နှင့် ဝိညာဉ်တော်၏လက်ဆောင်များကို အခြေခံအားဖြင့် နားလည်မှုလွဲမှားမှုကို ဖော်ထုတ်ပြသည်။ သူသည် ဘဝတွင် အတန်ဖိုးရှိဆုံးအရာများကို ငွေဖြင့် ဝယ်ယူ၍မရသည်ကို သင်ယူရန် လိုအပ်နေသေးသည်။

Gift of God. The clause may be translated, “because thou thoughtest to acquire the gift of God by money.” Simon’s attitude betrayed a fundamental misapprehension of God’s character and the gifts of the Spirit. He had yet to learn that the most precious things in life cannot be bought with money.

၂၁. အစုအဖွဲ့လည်းမရှိ၊ အခွင့်အရေးလည်းမရှိ။ ဤသည်မှာ မထင်ရင်ထင်ရ ကြေညာချက်မဟုတ်ဘဲ၊ ရှိမုန်၏စိတ်နှလုံး၏ လူသိများသော အခြေအနေအပေါ် အခြေခံထားသော စီရင်ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြစ်သည်။ သူသည် ဘုရားသခင်၏မိသားစုထဲသို့ စစ်မှန်စွာ မပါဝင်ခဲ့သဖြင့်၊ ၎င်း၏အခွင့်ထူးများနှင့် တာဝန်များတွင် ပါဝင်ခွင့်မရှိပေ။ “အခွင့်အရေး” ဆိုင်ရာ မှတ်ချက်အတွက် အခန်းငယ် ၁:၂၆ ကို ကြည့်ပါ။

21. Neither part nor lot. This is no arbitrary pronouncement, but a judgment based on the known state of Simon’s heart. He did not truly belong to God’s family, so was not eligible to share in its privileges and responsibilities. For comment on “lot” see on ch. 1:26.

ဤကိစ္စ။ သို့မဟုတ် “ဤနှုတ်ကပတ်တော်”။ ဤစကားစုသည် ဆွေးနွေးနေသော အကြောင်းအရာကို ရည်ညွှန်းပြီး၊ လက်တင်ပေးခြင်းဖြင့် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ကို ပေးအပ်နိုင်သော တန်ခိုးကို ဆိုလိုသည် (အခန်းငယ် ၁၉)။ သို့သော် “ဤနှုတ်ကပတ်တော်” ဟူသော စကားလုံးအရ ဘာသာပြန်ပါက၊ အခန်းငယ် ၁၄ ကို ရည်ညွှန်းပြီး၊ “ဆမာရိသည် ဘုရားသခင်၏ နှုတ်ကပတ်တော်ကို လက်ခံရရှိခဲ့သည်” ဟု ဆိုထားသည်။

This matter. Or, “this word.” This phrase most obviously refers to the topic under discussion, that is, the power to impart the Holy Spirit by the laying on of hands (v. 19). But if the literal rendering “this word” be adopted,the reference is to v. 14, where it is said, “Samaria had received the word of God.”

ဖြောင့်မတ်ခြင်း။ ဂရိစကားလုံး “အူသုစ်”၊ “ဖြောင့်မတ်သော”၊ ပိုမိုတိုးချဲ့ပြီး ကိုယ်ကျင့်တရားအရ “ဖြောင့်မတ်သော”၊ “မတ်မတ်ဖြူစင်သော”၊ “စစ်မှန်သော”၊ “ရိုးသားသော” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤစကားလုံးသည် သမ္မာကျမ်းစာအသစ်တွင် ရှားပါးသော်လည်း၊ ပေတရု၏ ပြောဆိုသောစကားများစွာကဲ့သို့၊ ၎င်း၏စာတစ်စောင်တွင် ထပ်မံတွေ့ရသည် (၂ပေတရု ၂:၁၅)။

Right. Gr. euthus, “straight,” and by extension, in a moral sense, “straightforward,” “upright,” “true,” “sincere.” The word is rare in the NT, but like so many of the spoken words of Peter, is found again in an epistle of his (2 Peter 2:15).

၂၂. နောင်တရပါ။ မဿဲ ၃:၂ ကို ကြည့်ပါ။ ဤသည်မှာ ခွင့်လွှတ်မှုရရှိရန်နှင့် ထိုက်တန်သောပြစ်ဒဏ်ကို ရှောင်ရှားရန် ပထမဆုံးအခြေအနေဖြစ်သည်။ ရှိမုန်၏သဘောထားကို “ဆိုးယုတ်ခြင်း” ဟု ဖော်ပြထားသော်လည်း၊ ပေတရု၏တောင်းဆိုမှုသည် သူ့အတွက် ကယ်တင်ခြင်းရရှိနိုင်သေးကြောင်း ပြသသည်။

22. Repent. See on Matt. 3:2. This is the first condition for obtaining forgiveness and averting merited punishment. Note that although Simon’s attitude is described as “wickedness,” Peter’s appeal shows that salvation was still available for him.

ဘုရားသခင်ထံ ဆုတောင်းပါ။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) “ဘုရားသခင်” အစား “သခင်” ဟူသော စကားလုံးကို ထောက်ခံသည်။ ဤသည်မှာ ရှိမုန်၏ပြစ်မှုကျူးလွန်ခဲ့သော သခင်ယေရှုအား အထူးရည်ညွှန်းခြင်းဖြစ်သည်။

Pray God. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading “Lord” instead of “God.” This would be a special reference to the Lord Jesus, against whom Simon’s offense was committed.

အကယ်၍။ ဤသည်မှာ ဘုရားသခင်၏ ခွင့်လွှတ်လိုစိတ်အပေါ် သံသယမဟုတ်ဘဲ၊ ရှိမုန်၏ နောင်တရရန် အသင့်ဖြစ်မှုအပေါ် သံသယကို ဆိုလိုသည်။ ပေတရုသည် ရှိမုန်၏ပြစ်မှုသည် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်အား ဆန့်ကျင်သော ခွင့်လွှတ်၍မရသော ပြစ်မှုနှင့် နီးစပ်သည်ဟု ထင်မှတ်ခဲ့ပေမည် (မဿဲ ၁၂:၃၁ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤကိစ္စတွင်၊ ခရစ်တော်သည် တမန်တော်များအား ကြီးမားသော စည်းကမ်းဆိုင်ရာ တန်ခိုးကို ပေးအပ်ခဲ့ပြီးနောက် (ယောဟန် ၂၀:၂၃)၊ ပေတရုမှ ဤစကားလုံးများကို အသုံးပြုခြင်းသည် အလွန်ဆိုးရွားလှပေမည်။

If perhaps. This implies a doubt, not of God’s willingness to forgive, but of Simon’s readiness to repent. Peter may also have thought that Simon’s sin approximated the unpardonable sin against the Holy Ghost (see on Matt. 12:31). In this case the use of such words by Peter, after Christ had given to the apostles great disciplinary power (John 20:23), would be most serious indeed.

အကြံအစည်။ ဂရိစကားလုံး “အဲပိနိုင်ယာ”၊ “ရည်ရွယ်ချက်”၊ “အကြံအစည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ ရင့်ကျက်သော အကြံအစည်တစ်ခုကို ဖော်ပြသည်။ ဤသည်မှာ ပြစ်မှုကို ပို၍ဆိုးရွားစေသည်။ တမန်တော်သည် ရှိမုန်၏စိတ်နှလုံးသည် သူ၏အကြံအစည်ဖြင့် အပြည့်အဝ သိမ်းပိုက်ထားပုံကို မြင်ခဲ့ပြီး၊ သူသည် သူ့အတွက် မျှော်လင့်ချက်မရှိဟု မကြေညာခဲ့သော်လည်း၊ သူ၏တပ်မက်မှုသည် ရုပ်တုကိုးကွယ်မှုနှင့် နီးစပ်နေသဖြင့် နောင်တရရန် မဖြစ်နိုင်သလောက်ဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်သည် ခွင့်လွှတ်ရန် အမြဲအသင့်ရှိသော်လည်း၊ လူသားသည် ခွင့်လွှတ်မှုအတွက် မကြာခဏ အသင့်မဖြစ်ပေ (ဆာလံ ၃၂:၁; ၁၃၀:၄ ကို ကြည့်ပါ)။

Thought. Gr. epinoia, “purpose,” “intent,” giving the idea of a ripened scheme. This makes the offense all the more serious. The apostle sees how the mind of Simon has been fully occupied with his plan, and while he will not declare that there is no hope for him, his covetousness, bordering upon idolatry, makes repentance almost impossible. God is ever ready to forgive, but man is often not ready for forgiveness (see on Ps. 32:1; 130:4).

၂၃. ငါသိမြင်သည်။ စစ်မှန်သော ထိုးထွင်းသိမြင်မှုဖြင့်၊ ပေတရုသည် ရှိမုန်၏စိတ်နှလုံး၏ အကြောင်းအရာများကို တိုင်းတာခဲ့သည်။

23. I perceive. With true insight, Peter gauged the contents of Simon’s heart.

၂၃။ ခါးသီးခြင်း၏သည်းခြေ။ ဆိုလိုသည်မှာ “ခါးသီးသောသည်းခြေ” ဖြစ်ပြီး၊ နောက်စကားရပ်တွင် “ဒုစရိုက်၏ချည်နှောင်ခြင်း” ဟုဆိုသည်။ ပေတရုသည် ထိုသူကို ခါးသီးခြင်းတွင်နစ်မွန်းနေပြီး ဒုစရိုက်တွင် ချည်နှောင်ခံထားသူအဖြစ် မြင်သည်။ ရှိမုန်သည် ငြူစူခြင်းနှင့် လောဘကြီးခြင်းတို့ကို သူ၏ဝိညာဉ်ကို ခါးသီးစေခဲ့ပြီး၊ ဒုစရိုက်သည် သူ၏စရိုက်ဖြစ်လာသည်အထိ အကျင့်ဖြစ်လာခဲ့ပြီး၊ ဤဒုစရိုက်များ၏ အကျဉ်းသားဖြစ်ခဲ့သည်။

Gall of bitterness. That is, “the gall which is bitterness,” and in the next phrase, “the bond which is iniquity.” Peter sees the man as immersed in bitterness and chained in iniquity. Simon had allowed envy and covetousness to embitter his soul, and wickedness to become a fixed habit, until he was a prisoner to these evils.

၂၄။ ကျွန်ုပ်အတွက် ဆုတောင်းပေးပါ။ ရှိမုန်သည် သူ၏တောင်းဆိုမှု၏သဘောအရ စစ်မှန်သောနောင်တမရှိကြောင်း ပြသသည်။ သူသည် ဝမ်းနည်းခြင်းမပြသခဲ့ပါ။ သူ၏စရိုက်ကို ပြုပြင်ရန်လိုအပ်ကြောင်း မမြင်ခဲ့ပါ။ သူသည် ပြစ်ဒဏ်ခြိမ်းခြောက်မှုမှ လွတ်မြောက်ရန်သာ တောင်းဆိုသည်။ သူ၏တောင်းဆိုချက်သည် ဖာရောမင်းကြီးက မောရှေအား “ထာဝရဘုရားထံတောင်းပန်ပေးပါ” (ထွက်မြောက်ရာ ၈:၈၊ ၂၈; ၉:၂၈; ၁၀:၁၇) ဟူသော ထပ်ခါတလဲလဲ တောင်းဆိုခဲ့သော အသနားခံမှုနှင့် နှိုင်းယှဉ်နိုင်သည်။ ထိုအသနားခံမှုသည် သူ၏ကြောက်ရွံ့မှုကိုသာ ထင်ဟပ်ပြီး၊ အပြုအမူပြောင်းလဲခြင်းမရှိခဲ့ပါ။ ရှိမုန်၏နောက်ထပ်နောင်တရခြင်းနှင့်ပတ်သက်သော မှတ်တမ်းမရှိသဖြင့်၊ သူသည် ယုံကြည်ခြင်းမရှိဘဲ ဆက်လက်ရှိနေခဲ့သည်ဟု ယူဆနိုင်သည်။

24. Pray … for me. Simon shows by the nature of his plea that he is not moved by genuine repentance. He shows no sorrow. He sees no need of character. He asks only that he be relieved of the threat of punishment. His entreaty may be compared to the oft-repeated plea of Pharaoh to Moses, “Intreat the Lord” (Ex. 8:8, 28; 9:28; 10:17), which reflected simply his fear, and resulted in no change of conduct. There is no record of a subsequent repentance on Simon’s part, and it may therefore be assumed that he remained unconverted.

ဤသည်မှာ ရှိမုန်နှင့်ပတ်သက်သော တမန်တော်များစာရင်း၏ အဆုံးဖြစ်သည်။ သို့သော် အစောပိုင်းသာသနာ့သမိုင်းတွင် သူနှင့်ပတ်သက်သော ဒဏ္ဍာရီများစွာ ထိန်းသိမ်းထားသည်။ ဤဒဏ္ဍာရီများသည် သူ့ကို ယုံကြည်ခြင်း၏ ဖောက်ပြန်သောပုံစံတစ်ခု၏ ကိုယ်တိုင်ခန့်အပ်ထားသော ခေါင်းဆောင်အဖြစ် ဖော်ပြပြီး၊ ယင်းသည် ရိုးရာယုံကြည်ခြင်းနှင့် အမြဲဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ဤမနှစ်မြို့ဖွယ်ဇာတ်လမ်းကို ဆူဒို-ကလီမင်တိုင်း ဟောမိလီ ii. ၁၈–၃၉၊ ရီကွန်းနီးရှင်း ii. ၅–၁၆; ဂျပ်စတင် မာတီ ပထမအာပိုလိုဂျီ ၂၆၊ ၅၆; အိုင်ရီနီးယပ်စ် အက်ဂိန်းစတ် ဟီရက်စီ i. ၂၃; ယူဆီဘီးယပ်စ် အီကလီးစီးယတ်စတီကယ် ဟစ်စတိုရီ ii. ၁၃. ၁၃–၁၈; ၁၄. ၁–၆; ၁၅. ၁ တို့တွင် လိုက်လံလေ့လာနိုင်သည်။ ဤရေးသားချက်များသည် ရှိမုန်ကို ဂနိုစတစ်ဆရာတော်များ၏ ရှေ့ပြေးတစ်ဦးအဖြစ် ဖော်ပြထားပြီး၊ သူ၏စနစ်သည် နက္ခတ်ဗေဒင်၊ ကောင်းကင်တမန်ဗေဒင်နှင့် သူ၏ကိုယ်ပိုင်ဘုရားစွမ်းအားအပေါ် လွှမ်းမိုးသောယုံကြည်မှုအပေါ် အဓိကအခြေခံထားသည်။ အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၉၁၂; အတွဲ ၆၊ စာမျက်နှာ ၃၄ ကိုကြည့်ပါ။

This is the end of the record of Simon in the book of Acts, but early church history preserves many legends about him. These legends represent him as a self-appointed leader of a debased form of Christianity that constantly warred against orthodox belief. The unedifying story may be followed in Pseudo-Clementine Homilies ii. 18–39, Recognitions ii. 5–16; Justin Martyr First Apology 26, 56; Irenaeus Against Heresies i. 23; Eusebius Ecclesiastical History ii. 13. 13–18; 14. 1–6; 15. 1. These writings portray Simon as a forerunner of the Gnostic heretics, a teacher whose system was largely based on astrology, angelology, and an overwhelming belief in his own divine powers. See Vol. V, p. 912; Vol. VI, p. 34.

၂၅။ သူတို့။ ဤသည်မှာ တမန်တော်ပေတရုနှင့် ယောဟန်ကို အမှန်ပင်ဖော်ပြသည်။ အချို့သော မှတ်ချက်ပေးသူများက ၎င်းတွင် ဖိလိပ္ပုပါဝင်သည်ဟု ထင်ကြသည်။ သို့သော် AA ၁၀၇ ကိုကြည့်ပါ။

25. And they. This certainly indicates the apostles Peter and John. Some commentators think it includes Philip. However, see AA 107.

သက်သေခံခဲ့သည်။ ဂရိဘာသာ “ဒီယာမာတူရိုမင်း”၊ “စိတ်အားထက်သန်စွာ သက်သေခံခြင်း” ဟုဆိုသည်။

Testified. Gr. diamarturomai, “to testify earnestly.”

ဟောပြောခဲ့သည်။ ဂရိဘာသာ “လာလီအို”၊ “ပြောဆိုခြင်း”၊ “ဟောပြောခြင်း” ဟုဆိုသည်။

Preached. Gr. laleō, “to speak,” “to say.”

ပြန်လာခဲ့သည်။ ဤဂရိဘာသာစကားရပ်၏ပုံစံကို “ပြန်လာရန်စတင်ခဲ့သည်” ဟု ဘာသာပြန်နိုင်သည်။ သူတို့သည် ယေရုဆလင်သို့ ပြန်လည်သွားရင်း ဧဝံဂေလိတရားကို ဆက်လက်ဟောပြောခဲ့သည်။

Returned. The form of the verb in Greek here may be translated, “began to return.” They continued to preach the gospel as they made their way back to Jerusalem.

ဤသည်မှာ ဆမာရိတွင် ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ မှုတ်သွင်းထားသော မှတ်တမ်းပိတ်သိမ်းခြင်းဖြစ်ပြီး၊ အခန်း ၁၅:၃ တွင် ဖြတ်သန်းဖော်ပြချက်တစ်ခုမှလွဲ၍ ထပ်မံဖော်ပြခြင်းမရှိပါ။

This closes the inspired record of Christianity in Samaria, except for a passing reference in ch. 15:3.

၂၆။ ကောင်းကင်တမန်။ ထိုအစား “ကောင်းကင်တမန်တစ်ပါး” ဟုဆိုသည်။ လုကာသည် ကောင်းကင်တမန်ဝန်ဆောင်မှုကို သတိပြုမိသူဖြစ်သည် (လုကာ ၁:၃၈ နှင့် တမန်တော် ၁၀:၇; လုကာ ၂:၉ နှင့် တမန်တော် ၁၂:၇; လုကာ ၂၄:၄ နှင့် တမန်တော် ၁:၁၀; ၁၀:၃၀ တို့ကို ကြည့်ပါ)။ ဂရိဘာသာဖွဲ့စည်းပုံအရ ပေတရုနှင့်ယောဟန်တို့ ဧဝံဂေလိဟောပြောနေစဉ် ဖိလိပ္ပုထံ ကောင်းကင်တမန်တစ်ပါးက စကားပြောခဲ့သည်ဟု အကြံပြုသည်။ ထိုသဘာဝလွန်ခေါ်ဆိုမှုသည် ရူပါရုံတစ်ခုတွင် ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည် (ကော်နီလီယပ်၊ တမန်တော် ၁၀:၃ ကိုကြည့်ပါ)။

26. The angel. Rather, “an angel.” Luke is observant of angel ministry (cf. Luke 1:38 and Acts 10:7; Luke 2:9 and Acts 12:7; Luke 24:4 and Acts 1:10; 10:30). The Greek construction suggests that an angel spoke to Philip while Peter and John were doing their work of evangelism. The supernatural call may well have come in a vision (cf. Cornelius, Acts 10:3).

တောင်ဘက်။ ဂရိဘာသာ “မီဆမ်ဘရီယာ”၊ ယေဘုယျအားဖြင့် “မွန်းတည့်ချိန်” သို့မဟုတ် “သန်းခေါင်ယံ” ဟု ဘာသာပြန်သည်။ သို့သော် မြောက်ကမ္ဘာခြမ်းတွင် နေသည် ၎င်း၏အမြင့်ဆုံးသို့ရောက်ရှိချိန်တွင် တောင်ဘက်တွင်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် ဤစကားလုံးသည် နေရာဒေသဖြစ်သည့် “တောင်ဘက်” ကိုလည်း ဆိုလိုသည်။ အချို့သောအာဏာပိုင်များက “မွန်းတည့်ချိန်” ဟု ဘာသာပြန်ရန် နှစ်သက်ကြသည်။

South. Gr. mesēmbria, generally rendered “midday” or “noon.” However, in the Northern Hemisphere, the sun is in the south when it reaches its meridian; hence the word also came to signify locality, that is, “the south.” Some authorities prefer the translation “noon.”

လမ်းပေါ်သို့။ ထိုအစား “လမ်းတစ်လျှောက်” သို့မဟုတ် “လမ်းပေါ်တွင်” ဟုဆိုသည်။

Unto the way. Rather, “on the way,” or “along the road.”

ဂါဇာ။ ဤအမည်သည် ဟေဗြဲဘာသာ ‘အဇ္ဇား’ ၏ ဂရိဘာသာဖြင့် ဘာသာပြန်ခြင်းဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် “သန်မာသော” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဂါဇာ (ထွက်မြောက်ရာ ၂:၂၃; ၁ရာဇဝင် ၄:၂၄; ယေရမိ ၂၅:၂၀ တွင် အဇ္ဇား ဟုလည်းခေါ်သည်) သည် အစောပိုင်းကာနာန်လူမျိုးများ၏ တောင်ဘက်နယ်စပ်မြို့ဖြစ်သည် (ကမ္ဘာဦး ၁၀:၁၉)။ ၎င်းကို အဝိမ်လူမျိုးများက ဦးစွာသိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး၊ ထို့နောက် ကဖတိုရမ်လူမျိုးများက သိမ်းပိုက်ခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂:၂၃)။ ယောရှုသည် ၎င်းကို အနိုင်မယူနိုင်ခဲ့ပါ (ယောရှု ၁၀:၄၁; ၁၁:၂၂)။ ယုဒသည် ၎င်းကို ခဏသိမ်းပိုက်ခဲ့သော်လည်း (တရားသူကြီးများ ၁:၁၈)၊ ဖိလိတ္တိလူမျိုးများထံ မကြာမီဆုံးရှုံးခဲ့သည် (ယောရှု ၁၃:၃; တရားသူကြီးများ ၃:၃)၊ ၎င်းတို့က ၎င်းကို ၎င်းတို့၏ အကြီးမားဆုံးမြို့ငါးမြို့အနက် တောင်ဘက်ဆုံးမြို့အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ထိုမြို့သည် ရှံဆုန်၏ အရှက်ခွဲခံရပြီး သေဆုံးရသည့်နေရာဖြစ်ခဲ့သည် (တရားသူကြီးများ ၁၆)၊ ပြီးလျှင် ရှမွေလလက်ထက်နှင့်နောက်ပိုင်းတွင် ဖိလိတ္တိလူမျိုးများက ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည် (၁ရှမွေလ ၆:၁၇)။ ရှောလမုန် (၁ရာဇဝင် ၄:၂၁၊ ၂၄) နှင့် နောက်ပိုင်းတွင် ဟိဇကိယ (၂ရာဇဝင် ၁၈:၈) တို့က ၎င်းကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အလက်ဇန္ဒားမင်းကြီးကို ငါးလကြာ တွန်းလှန်ခဲ့သော်လည်း၊ နောက်ဆုံးတွင် သိမ်းပိုက်ခံရပြီး ပတိုလမီနှင့် ဆီလူစစ်တို့အကြား ရုန်းကန်မှုများနှင့် မက္ကဘီများ၏စစ်ပွဲများအတွင်း အရေးပါသော စစ်ရေးစခန်းတစ်ခုဖြစ်လာခဲ့သည် (၁မက္ကဘီ ၁၁:၆၁)။

Gaza. This name is the Greek transliteration of the Heb. ‘Azzah, which means “strong.” Gaza (also called Azzah in Deut. 2:23; 1 Kings 4:24; Jer. 25:20) was a southern border city of the early Canaanites (Gen. 10:19). It was occupied first by the Avim, and then by the Caphtorim (Deut. 2:23). Joshua failed to subdue it (Joshua 10:41; 11:22). Judah held it for a brief period (Judges 1:18), but soon lost it to the Philistines (Joshua 13:3; Judges 3:3), who made it the southernmost of their five great cities. The city was the scene of Samson’s humiliation and death (Judges 16), and continued to be held by the Philistines during the time of Samuel and onward (1 Sam. 6:17). Solomon (1 Kings 4:21, 24), and later Hezekiah (2 Kings 18:8), attacked it. It resisted Alexander the Great for five months, but was eventually captured and became an important military post during the struggles between the Ptolemies and the Seleucids, and in the wars of the Maccabees (1 Maccabees 11:61).

ဘီစီ ၉၆ ခန့်တွင် ဂါဇာသည် အလက်ဇန္ဒား ဂျန်းနီးယပ်စ်က ဖျက်ဆီးခံရပြီး ၎င်း၏လူများကို အစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်ခဲ့သည် (ဂျိုးဆီဖပ်စ် အန်တီကွီးတီး xiii. ၁၃. ၃ [၃၅၈–၃၆၄])၊ သို့သော် ၎င်းကို ပရိုကွန်ဆယ် ဂါဘီနီယပ်စ်က ပြန်လည်တည်ဆောက်ခဲ့သည် (အိုင်ဒီအမ် xiv. ၅. ၃ [၈၈])၊ သို့သော် ပြန်လည်တည်ဆောက်ထားသောမြို့သည် ရှေးဟောင်းမြို့ထက် ပင်လယ်နှင့် ပိုမိုနီးကပ်သည်ဟု ဆိုသည်။ ယေရုဆလင်မှ ဂါဇာသို့ လမ်းများစွာရှိပြီး၊ ၎င်းသည် အနောက်တောင်ဘက်သို့ ၅၀ မိုင်ခန့်အကွာတွင်ရှိသည်။ မြောက်ဘက်လမ်းတစ်ခုသည် လုဒ္ဒါအနီးမှဖြတ်သွားပြီး၊ ကမ်းရိုးတန်းအတိုင်း တောင်ဘက်သို့ အဇိုတပ်စ်မှတစ်ဆင့် ဂါဇာသို့သွားသည်။ နောက်တစ်ခုသည် တောင်ဘက်သို့ ဟဗြုန်သို့သွားပြီး၊ ထို့နောက် သဲကန္တာရအလယ်မှ အနောက်သို့ ဂါဇာမြို့သို့ရောက်သည်။ နောက်ဆုံးလမ်းသည် ဇာတ်လမ်း၏ဖြစ်နိုင်သောလမ်းဖြစ်သည်၊ အထူးသဖြင့် “မီဆမ်ဘရီယာ” ကို “တောင်ဘက်” ဟု ဘာသာပြန်ပါက။

About 96 b.c. Gaza was destroyed and its people massacred by Alexander Jannaeus (Josephus Antiquities xiii. 13. 3 [358–364]), but it was rebuilt by the proconsul Gabinius (ibid. xiv. 5. 3 [88]), though it is said that the restored city was nearer the sea than the ancient one. There was more than one road from Jerusalem to Gaza, some 50 mi. to the southwest. A northern route passed near Lydda, then ran parallel with the coast southward through Azotus to Gaza. Another went southward to Hebron, then due west through desert country to the city of Gaza. The latter is the more likely route of the narrative, especially if mesēmbria is translated “south.”

သဲကန္တာရ။ ဤစကားစုကို စာသားအရ၊ သီးခြားဝါကျတစ်ခုအဖြစ် “ဤသည်သဲကန္တာရဖြစ်သည်” ဟု ဖတ်သည်။ ၎င်းသည် ကောင်းကင်တမန်၏စကားများဖြစ်သည်ဖြစ်စေ၊ လုကာမှ ထပ်မံရှင်းပြထားသော မှတ်ချက်ဖြစ်သည်ဖြစ်စေ မရှင်းလင်းပါ။ “ဤသည်” သည် “လမ်း” ကိုဖြစ်စေ “မြို့” ကိုဖြစ်စေ ရည်ညွှန်းသည်မှာလည်း မရှင်းလင်းပါ၊ သို့သော် လုကာသည် မြို့တစ်မြို့ကို အမည်ပေးပြီး ၎င်းကို “သဲကန္တာရ” ဟု ဖော်ပြမည်မဟုတ်ဟု မဖြစ်နိုင်ပေ။ RSV က ၎င်းကို “ဤသည်သဲကန္တာရလမ်းဖြစ်သည်” ဟု ဘာသာပြန်သည်။ ရိုးရှင်းသောယုံကြည်မှုဖြင့် ဖိလိပ္ပုသည် ယေရုဆလင်မှ ဂါဇာသို့ လူသွားလူလာနည်းပါးပြီး အလားအလာနည်းသောလမ်းသို့ သွားရန်ဖြစ်ပြီး၊ ထိုလမ်းပေါ်တွင် သူသည် မှတ်သားဖွယ်ဖြစ်လာမည့် ခရီးသွားတစ်ဦး၏ယုံကြည်ခြင်းသို့ ပြောင်းလဲမှုနှင့် တွေ့ဆုံမည်ကို မသိခဲ့ပါ။

Desert. The clause literally reads, as if a separate sentence, “This is desert.” There is nothing to show whether these were the angel’s words or an explanatory note added by Luke. Neither is it clear whether “this” refers to the “way” or to the “city,” although it is unlikely that Luke would name a city and then describe it as “desert.” The RSV translates it, “This is a desert road.” In simple faith Philip was to go to the less frequented, less promising route from Jerusalem to Gaza, and without knowing that on the road he would meet a traveler whose conversion was to become so memorable.

၂၇။ သူထလျက်သွားခဲ့သည်။ သူ၏ချက်ချင်းနာခံမှုသည် သူရရှိခဲ့သောသတင်းစကား၏ စစ်မှန်မှုအပေါ် သံသယမရှိခြင်းကို ဖော်ပြသည်။

27. He arose and went. His instant obedience reveals absence of any doubt of the authenticity of the message he had received.

အီသီယိုးပီးယား။ အီသီယိုးပီးယားသည် ဓမ္မဟောင်းတွင် ကုရှဟုခေါ်သကဲ့သို့၊ နိုင်းမြစ်၏ ပထမရေတံခွန်တောင်ဘက်ရှိ နိုင်ငံအတွက် ယေဘုယျအမည်ဖြစ်ပြီး၊ ခေတ်သစ်အီသီယိုးပီးယားအထိ ဆက်လက်ပျံ့နှံ့သည်။ ၎င်း၏မြောက်ဘက်အပိုင်းသည် နိုင်းမြစ်အထက်ချိုင့်ဝှမ်းရှိ မီရိုးအင်ပါယာ ကြီးမားသောနိုင်ငံဖြစ်ပြီး၊ ထိုနိုင်ငံကို မိဖုရားများက နှစ်ပေါင်းများစွာ အုပ်ချုပ်ခဲ့ပြီး၊ ဤအဂါထီက ထိုနိုင်ငံမှလာဖွယ်ရှိသည်။ ၎င်း၏ဂျူးလူမျိုးများနှင့် ဆက်နွှယ်မှုသည် စိတ်ဝင်စားဖွယ်အချက်များစွာကို တင်ပြသည်။ အရစတိယပ်စ်၏စာတစ်စောင် ၁၃ အရ၊ ဖာရိုဘုရင်တစ်ပါးဖြစ်သည့် ပဆမ်တစ် (ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ပဆမ်တစ် II၊ ဘီစီ ၅၉၄–၅၈၈) ၏ အုပ်ချုပ်မှုအတွင်း ဂျူးလူမျိုးတစ်စုကို အီဂျစ်သို့ အီသီယိုးပီးယားဆန့်ကျင်ရေး စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုတွင် ကူညီရန် စေလွှတ်ခဲ့သည်။ ဂျူးလူမျိုးများ၏လွှမ်းမိုးမှုသည် ထိုဒေသတွင် ရာစုနှစ်များစွာ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ယေရမိလက်ထက်တွင် အီသီယိုးပီးယား အဂါထီ ဧဗက်မလက်၏ ရဲရင့်သောလုပ်ဆောင်မှုတွင် ထင်ဟပ်နိုင်သည် (ယေရမိ ၃၈:၇–၁၃; ၃၉:၁၅–၁၈)။ ၎င်းထက်စောပြီး ဟေဗြဲလူမျိုးများသည် အီသီယိုးပီးယားလူမျိုးများကို ၎င်းတို့၏ဓနသဟာယအတွင်း လက်ခံရန် မျှော်လင့်ခဲ့ပြီး မြင်တွေ့ခဲ့သည် (ဆာလံ ၆၈:၃၁; ၈၇:၄)။

Ethiopia. Ethiopia, like Cush in the OT, is a general name given to the country south of the first cataract of the Nile, and extending into modern Ethiopia. Its northern portion was the great kingdom of Meroe in the upper valley of the Nile, which was ruled over by queens for a long period, and it is most probably from this kingdom that the eunuch had come. Its connection with the Jewish people presents many points of interest. According to the Letter of Aristeas 13, during the reign of one of the Pharaohs named Psamtik (perhaps Psamtik II, 594–588 b.c.) a body of Jews were sent to Egypt to aid in a campaign against Ethiopia. Jewish influences had certainly been at work in that region for centuries. This may be reflected in the courageous work of an early Ethiopian eunuch Ebed-melech, in the time of Jeremiah (chs. 38:7–13; 39:15–18). Even earlier the Hebrews had expected and seen the admission of Ethiopians into their commonwealth (Ps. 68:31); 87:4).

အဂါထီ။ ဧသတာ ၁:၁၀; ၂:၃; မဿဲ ၁၉:၁၂ ကိုကြည့်ပါ။

Eunuch. See on Esther 1:10; 2:3; Matt. 19:12.

အာဏာကြီးမားသူ။ ဂရိဘာသာဖြင့် “dunastēs” ဟူသည်မှာ “မင်းသား”၊ “အာဏာရှင်”၊ “ရာထူးကြီးမြင့်သူ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဒုတိယမောရှေကျမ်း၏ ဥပဒေစည်းမျဉ်း (ဒုတိယမောရှေ ၂၃:၁ ကို ကြည့်ပါ) တွင် သန္ဓေသားဖြတ်ထားသူများကို ဘုရားသခင်၏ သန့်ရှင်းရာဌာနသို့ ဝင်ရောက်ခွင့်မပြုရန် ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြထားသည်။ သို့သော် ဤစည်းမျဉ်းသည် လက်တွေ့တွင် ပြုပြင်ပြောင်းလဲခံရဖွယ်ရှိသည်။ ဥပုသ်နေ့ကို စောင့်ထိန်းသော သန္ဓေသားဖြတ်ထားသူများကို ဘုရားသခင်၏ လူများထဲသို့ လက်ခံရန် ဟေရှာယအားဖြင့် (ဟေရှာယ ၅၆:၄) ကတိပြုထားသည်။ ရာထူး၊ လူမျိုး၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အခြေအနေတို့သည် ကောင်းကင်ခမည်းတော်၏ မိသားစုထဲသို့ ဝင်ရောက်ရာတွင် အချက်များမဟုတ်ပေ (ဂလာတိ ၃:၂၈-၂၉၊ ကောလောသဲ ၃:၁၀-၁၁)။

Great authority. Gr. dunastēs, “a prince,” “a potentate,” “a high officer.” The letter of the Deuteronomic law (see on Deut. 23:1) was explicit concerning the exclusion of eunuchs from the sanctuary of God, but this was doubtless modified in practice. The admission of Sabbathkeeping eunuchs into the ranks of God’s people is promised by Isaiah (ch. 56:4). Rank, race, and physical condition are not factors in admission to the family of our heavenly Father (Gal. 3:28, 29; Col 3:10, 11).

ကန္ဒာစီ။ ၎င်းသည် တစ်ဦးချင်းဘုရင်မ၏ ကိုယ်ပိုင်အမည်မဟုတ်ဘဲ၊ အီဂျစ်နိုင်ငံရှိ ဖာရိူး သို့မဟုတ် တော်လမီ၊ ရောမတို့တွင် ဆီဇာ ကဲ့သို့သော မင်းဆက်အမည် သို့မဟုတ် ဘွဲ့တံဆိပ်တစ်ခုဖြစ်ပုံရသည်။ ဤအမည်သည် စထရာဘို၏ ပထဝီဝင် xvii. ၁. ၅၄ ၊ ဒိုင်အို ကတ်စီးယပ်စ်၏ သမိုင်း liv. ၅. ၄-၆ တို့တွင် တွေ့ရသည်။ ယူဆီဘီးယပ်စ် (အေဒီ ၃၂၅ ခန့်) ၏ အဆိုအရ အီသီယိုးပီးယားသည် ၎င်း၏ခေတ်တွင် ဘုရင်မတစ်ဦး၏ အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ရှိနေသေးသည် (ခရစ်ယာန်သမိုင်း ii. ၁. ၁၃)။ အဆိုပါအချက်အလက်များကို အတွဲ VIII၊ “ကန္ဒာစီ” တွင် ကြည့်ပါ။

Candace. This appears to have been a dynastic name or title, like Pharaoh or Ptolemy in Egypt, and Caesar among the Romans, rather than the personal name of an individual queen. The name occurs in Strabo Geography xvii. 1. 54; and Dio Cassius History liv. 5. 4–6. According to Eusebius (c. a.d. 325) Ethiopia was still under the rule of a queen in his time (Ecclesiastical History ii. 1. 13). See Vol. VIII, “Candace.”

ရတနာ။ ဂရိဘာသာဖြင့် “gaza” ဟူသည်မှာ “တော်ဝင်ဘဏ္ဍာတိုက်”၊ “ရတနာ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ ဤစကားလုံးသည် ပါရှန်းဘာသာမှ ဆင်းသက်လာကာ ထိုခေတ်တွင် ဂရိနှင့် လက်တင်စာရေးဆရာများကြားတွင် စတင်အသုံးပြုလာသည် (ဆီဆရိုး၏ De Officiis ii. ၂၂ [၇၆])။ ကျမ်းစာဘာသာပြန်ကျမ်းတွင် ဧဇရာ ၅:၁၇၊ ၆:၁၊ ၇:၂၁၊ ဟေရှာယ ၃၉:၂ တို့တွင် ဤစကားလုံးကို အသုံးပြုထားသည်။ ဤစကားလုံးသည် သစ်တော်ကျမ်းတွင် အခြားနေရာများတွင် မတွေ့ရသော်လည်း၊ ဗိမာန်တော်၏ ဘဏ္ဍာတိုက်အတွက် ပေါင်းစပ်ပုံစံတစ်ခုကို လုကာ ၂၁:၁ တွင် အသုံးပြုထားသည်။ ဖိလိပ္ပုသည် gaza ဟူသော ရတနာကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်သူတစ်ဦးနှင့် တွေ့ဆုံသည်။ ဧဝံဂေလိဆရာသည် မဿဲ ၁၃:၄၄ ၏ ပုံဥပမာတွင် လူတစ်ဦးသည် ရတနာကို အလေးအနက်ရှာဖွေရင်း တွေ့ရှိခဲ့သကဲ့သို့၊ ထိုသူအား ရတနာတစ်ခုရှာဖွေရန် ကူညီပေးသည်။

Treasure. Gr. gaza, “royal treasury,” “treasure,” a word of Persian origin that was coming into use about this time among Greek and Latin writers (Cicero De Officiis ii. 22 [76]). The LXX translators employed it in Ezra 5:17; 6:1; 7:21; Isa. 39:2. It is not found elsewhere in the NT, but a compound form is used for the treasury of the Temple (Luke 21:1). Philip meets a man who has charge of gaza, the treasure. The evangelist helps him to find a treasure, even as the man in the parable of Matt. 13:44 found a treasure by diligently seeking for it.

ဝတ်ပြုရန်။ ဤသန္ဓေသားဖြတ်ထားသူသည် ဗိမာန်တော်တွင် ဝတ်ပြုရန် ယေရုသလင်မြို့သို့ လာရောက်သူဖြစ်ပြီး၊ တရားသော ကျမ်းပြုလုပ်ထားသူ (အတွဲ V၊ စာမျက်နှာ ၆၃ ကို ကြည့်ပါ) ဖြစ်ပုံရသည်။ ပင်တေကုတ္တေပွဲတော်တွင် ပါဝင်သူများစာရင်းတွင် (တမန်တော် ၂:၁၀) ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း၊ ယုဒလူများသာမက ကျမ်းပြုလုပ်ထားသူများလည်း ယေရုသလင်မြို့သို့ ဝတ်ပြုရန် လာရောက်ကြသည်။ ယောဟန် ၁၂:၂၀ အရ၊ ဂရိလူမျိုးများလည်း ယေရုသလင်မြို့ရှိ ပွဲတော်များသို့ လာရောက်ကြသည်။ ထိုသန္ဓေသားဖြတ်ထားသူသည် ကောင်းချီးရရှိရန် ယေရုသလင်မြို့သို့ လာရောက်ခဲ့သော်လည်း၊ အိမ်သို့မပြန်မီ ၎င်း၏မျှော်လင့်ချက်အားလုံးကို ကျော်လွန်သော ကောင်းချီးတစ်ခုကို ရရှိမည်ဖြစ်သည်။ အတွဲ IV၊ စာမျက်နှာ ၂၇-၃၀ ကို ကြည့်ပါ။

To worship. It appears that this eunuch was a circumcised proselyte of righteousness (see Vol. V, p. 63) who was visiting Jerusalem to worship at the Temple. Proselytes, as well as Jews, came to Jerusalem for this purpose, as may be observed from the enumeration of those present at Pentecost (Acts 2:10). According to John 12:20, Greeks also came up to the feasts at Jerusalem. The eunuch had come to Jerusalem in search of a blessing, but before he reaches home he is to receive one that surpasses all his expectations. See Vol. IV, pp. 27–30.

၂၇. နာခံမှု၏ ဥပမာတစ်ခု။—ဘုရားသခင်က ဖိလိပ္ပုအား ၎င်း၏အမှုတော်ကို ညွှန်ပြသောအခါ၊ ထိုတပည့်သည် “သခင်သည် ထိုသို့ဆိုလိုသည်မဟုတ်” ဟု မပြောခဲ့ပေ။ မဟုတ်ပါ၊ “သူထလျက် သွားခဲ့သည်။” ၎င်းသည် ဘုရားသခင်၏ အလိုတော်နှင့် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်ရန် သင်ခန်းစာကို သင်ယူခဲ့သည်။ သူသည် လူတိုင်း၏ဝိညာဉ်သည် ဘုရားသခင်၏ မျက်မှောက်တွင် အဖိုးတန်ကြောင်း၊ အလင်းရှာဖွေနေသူများကို ကူညီပေးနိုင်သူများနှင့် ဆက်သွယ်ပေးရန် ကောင်းကင်တမန်များကို စေလွှတ်ထားကြောင်း သဘောပေါက်ခဲ့သည်။

27. An Example of Obedience.—When God pointed out to Philip his work, the disciple did not say, “The Lord does not mean that.” No; “he arose and went.” He had learned the lesson of conformity to God’s will. He realized that every soul is precious in the sight of God, and that angels are sent to bring those who are seeking for light into touch with those who can help them.

ယနေ့တွင်လည်း ထိုအခါကဲ့သို့ ကောင်းကင်တမန်များသည် လူများကို ၎င်းတို့၏ လူသားချင်းများထံသို့ ပို့ဆောင်ရန် စောင့်ဆိုင်းနေကြသည်။ … ဖိလိပ္ပုနှင့် အီသီယိုးပီးယားလူမျိုး၏ အတွေ့အကြုံတွင် သခင်ဘုရားက ၎င်း၏လူများကို ခေါ်ဆောင်သွားရန် အမှုတော်ကို တင်ပြထားသည် (RH မတ်လ ၂၊ ၁၉၁၁)။

Today as then angels are waiting to lead men to their fellow men. … In the experience of Philip and the Ethiopian is presented the work to which the Lord calls His people (RH March 2, 1911).

၂၈. ပြန်လာနေသည် ဆိုလိုသည်မှာ၊ ယေရုဆလင်မြို့မှ အီသီယိုးပီးယားသို့ ပြန်လာနေခြင်းဖြစ်သည်၊ သူသည် ဗိမာန်တော်တွင် ဝတ်ပြုရန် မကြာသေးမီက လာရောက်ခဲ့ပြီးနောက် ပြီးဆုံးသွားခြင်းဖြစ်သည်။

28. Was returning. That is, from Jerusalem to Ethiopia, at the termination of his recent visit to worship at the Temple.

ဖတ်နေသည် ဆိုလိုသည်မှာ၊ “ဖတ်နေဆဲ” ဖြစ်သည်။ သူသည် အသံထွက်ဖတ်နေပုံရသည် (ဗျာဒိတ်ကျမ်း ၃၀ ကို ကြည့်ပါ)၊ အာရှလူမျိုးများအကြား ဤအလေ့အထသည် သာမန်ဖြစ်သည်။ သူသည် ယေရုဆလင်မြို့တွင်ရှိစဉ် ဟေရှာယလိပ်စာကို ဝယ်ယူခဲ့ဖွယ်ရှိသည်၊ ထိုသို့ဆိုလျှင် ဧဝံဂေလိတရားဟောသူ ဟေရှာယ၏ အံ့ဖွယ်စကားများသည် သူ့အတွက် လတ်ဆတ်ပြီး တန်ဖိုးရှိလှပုံရသည်။ ဗျာဒိတ်ကျမ်း ၃၂၊ ၃၃ မှ သူသည် ဟေရှာယကျမ်း အခန်း ၅၃ ကို အက်စ်အက်စ်အက်စ် (LXX) ဗားရှင်းဖြင့် ဖတ်နေကြောင်း ထင်ရှားသည်။

Read. Rather, “was reading.” Apparently he was reading aloud (see v. 30), as this was a common practice among Orientals. It may be that the man had just bought the scroll of Isaiah while he was in Jerusalem, and if so, the wonderful utterances of the gospel prophet must have seemed fresh and rich to him. It is clear, from vs. 32, 33, that he was reading from the 53d chapter of Isaiah in the LXX version.

၂၉. ဝိညာဉ်တော်က ပြောသည် ဗျာဒိတ်ကျမ်း ၂၆ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။ ဤနေရာတွင် ဝိညာဉ်တော်သည် ဧဝံဂေလိတရားဟောသူအား အတွင်းစိတ်မှ လှုံ့ဆော်မှုဖြင့် သို့မဟုတ် ကြားနိုင်သောအသံဖြင့် တိကျသော ညွှန်ကြားချက်များ ပေးသည်။

29. The Spirit said. Compare on v. 26. Here the Spirit speaks, and gives explicit instructions to the evangelist, by an inward prompting or an audible voice.

သွားပူးပေါင်းပါ ဤတော်ဝင်အရာရှိထံတွင် ကြီးမားသော လူစုလူဝေးတစ်ခုရှိပြီး၊ သဲကန္တာရလမ်းပေါ်တွင် တစ်ဦးတည်းခရီးသွားနေသူတစ်ဦးအတွက် ၎င်းနှင့်ပူးပေါင်းရန် သဘာဝကျပေလိမ့်မည်။ ဖိလိပ္ပုသည် ဖတ်နေသည်ကို ကြားနိုင်ရန် ချဉ်းကပ်နိုင်ပြီး၊ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်သူအဖြစ် မယူဆခံရဘဲ ရှိနိုင်သည်။

Join thyself. This royal official doubtless had a large retinue, to which it would be natural for a single traveler on a desert road to attach himself. Philip would be able to approach and hear what was read without being considered intrusive.

၃၀. ဖိလိပ္ပုပြေးသွားသည် ဆိုလိုသည်မှာ၊ ရထားသို့ ပြေးသွားခဲ့သည်၊ ဝိညာဉ်တော်၏ အမိန့်ကို ချက်ချင်းနာခံရန်ဖြစ်သည်။ ခရစ်ယာန်များသည် ဤအလျင်အမြန်တုံ့ပြန်မှုကို အတုယူသင့်သည်။ ဤသို့ပြုလုပ်သူများသည် ရိုးသားပြီး ခရစ်တော်ဗဟိုပြုသော စကားပြောဆိုမှုကို နားထောင်ရန် အဆင်သင့်ဖြစ်နေသူများကို ပုံမှန်ထက် ပိုမိုတွေ့ရှိလိမ့်မည်။

30. Philip ran. That is, ran up to the chariot, in immediate obedience to the Spirit’s command. Christians should emulate this ready response. Those who do so will find more people ready to listen to sincere, Christ-centered conversation than they would ordinarily expect.

သင်ဖတ်နေသည်ကို နားလည်သလား စကားစပြောရာတွင် ဖိလိပ္ပု၏ လိမ္မာပါးနပ်မှုကို သတိပြုပါ- သူသည် ထိုသူ၏စိတ်ဝင်စားရာနေရာမှ စတင်ခဲ့ပြီး၊ သူ၏ချဉ်းကပ်မှုကို ထိုသူ၏စိတ်ဝင်စားမှုနှင့် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဤသည်တွင် ခရစ်ယာန်လုပ်သားတိုင်းအတွက် လိုက်နာရမည့် နမူနာတစ်ခုကို ပေးထားသည်။ ဖိလိပ္ပု၏မေးခွန်းသည် စကားလုံးများထက် အဓိပ္ပာယ်ကို ရည်ညွှန်းသည်။ ဂရိဘာသာဖြင့် ၎င်း၏ပုံစံသည် သူသည် ငြင်းဆိုသောအဖြေကို မျှော်လင့်ထားကြောင်း ဖော်ပြသည်။ ထိုအီသီယိုးပီးယားလူမျိုးသည် ယုဒလူများ၏ ထိုကျမ်းပိုဒ်နှင့်ပတ်သက်သော ရှင်းလင်းချက်အချို့ကို ကြားဖူးပေမည်၊ သို့သော် ထိုစကားများသည် ယေရှုခရစ်ကို ရည်ညွှန်းကြောင်း သူမသိခဲ့ပေ။ သို့သော် ဖိလိပ္ပုသည် ၎င်းတို့၏အဓိပ္ပာယ်ကို သိရှိခဲ့ပြီး၊ ဝိညာဉ်တော်က သူ့ကို ဦးဆောင်၍ ၎င်းတို့၏အရေးပါမှုကို ရှင်းပြခဲ့သည်။

Understandest thou? Note the skillful opening of the conversation: Philip began just where he found the man, and suited his approach to his prospect’s interests. In this he provides an example for every Christian worker to follow. Philip’s question referred to the meaning rather than the words. Its form in Greek implies that he expected a negative answer. The eunuch might have heard some of the Jewish expositions of the passage, but he probably had no inkling of the fact that the words referred to Jesus Christ. But Philip knew their meaning, and was led by the Spirit to explain their import.

၃၁. မည်သို့နိုင်မည်နည်း ဤမေးခွန်းသည် သူ့တွင် ကျမ်းစာများကို အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုရန် လေ့ကျင့်မှုမရှိသဖြင့် စွမ်းရည်မရှိကြောင်း ဖော်ပြသည်။

31. How can I? The question implies lack of ability, for he was not trained to interpret the Scriptures.

လမ်းပြသူ ဂရိဘာသာ “hodēgeō” သည် “လမ်းပေါ်တွင် ဦးဆောင်သည်”၊ “လမ်းပြသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ယေရှုသည် ဝိညာဉ်တော်၏လမ်းပြမှုကို ဤစကားလုံးဖြင့်ပင် အသုံးပြုခဲ့သည် (ယောဟန် ၁၆:၁၃)။ အီသီယိုးပီးယားသို့ ပြန်လည်သွားနေသော ထိုအီသီယိုးပီးယားလူမျိုးသည်၊ ယေရုဆလင်မြို့တွင် သူ့ကို ယခင်က လမ်းပြပေးခဲ့သူများနှင့် ခွဲခွာရတော့မည်ဖြစ်ရာ၊ ဤခက်ခဲသောကျမ်းပိုဒ်အတွက် ကျွမ်းကျင်သောလမ်းပြမှု လိုအပ်သည်ဟု ခံစားရသည်။ သူ၏မေးခွန်းသည် ထိုကျမ်းပိုဒ်ကို ပထမဆုံးအကြိမ် သတိပြုမိခြင်း သို့မဟုတ် ဝိညာဉ်တော်က ၎င်းကို ပြန်လည်အလေးပေးဖြင့် သူ့ထံ တင်ပြခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြသည်။

Guide. Gr. hodēgeō, “to lead on one’s way,” “to guide.” The same word is used by Jesus of the guidance of the Holy Spirit (John 16:13). The eunuch, returning to Ethiopia, where he will be separated from those who have hitherto guided him in Jerusalem, feels that he needs skilled instruction for this difficult scripture. His question suggests that he is noticing the passage for the first time, or is having it pressed upon him by the Spirit with renewed emphasis.

တောင်းပန်ခဲ့သည် ဆိုလိုသည်မှာ “အပြည့်အဝတောင်းပန်ခဲ့သည်”။ ဤစကားလုံးသည် ပြင်းထန်သောတောင်းဆိုမှုကို ဖော်ပြပြီး၊ ထိုအီသီယိုးပီးယားလူမျိုး၏ နောက်ထပ်လမ်းပြမှုကို ရယူလိုသော စိတ်အားထက်သန်မှုကို ဖော်ပြသည်။ ဝိညာဉ်တော်၏ ညွှန်ကြားချက် (ဗျာဒိတ်ကျမ်း ၂၉) သည် မည်သို့ချောမွေ့စွာ ပြည့်စုံသွားသည်ကို သတိပြုပါ။ ဖိလိပ္ပုသည် ချဉ်းကပ်လာပြီး၊ ထိုအီသီယိုးပီးယားလူမျိုးကိုယ်တိုင်က ဧဝံဂေလိတရားဟောသူကို သူ၏ရထားထဲသို့ ဝင်ရောက်လာပြီး အတူလိုက်ပါရန် ဖိတ်ခေါ်ခဲ့သည်။

Desired. Rather, “besought.” The word implies an earnest request, and indicates the eunuch’s eagerness to have more instruction. Note how smoothly the Spirit’s injunction (v. 29) is fulfilled. Philip draws near, and the eunuch himself invites the evangelist to enter his chariot and ride with him.

၃၂. နေရာ ဂရိဘာသာ “periochē” သည် “အကြောင်းအရာ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤစကားလုံးသည် ဟီဘရူဘာသာ “parashah” သို့မဟုတ် “haphṭarah” ဟူသော ဝေါဟာရများနှင့် ညီမျှသည်၊ ၎င်းသည် ဓမ္မတောင်ဝှက်တွင် လူထုဖတ်ရှုရန် သတ်မှတ်ထားသော ကျမ်းပိုဒ်များကို ရည်ညွှန်းသည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၇ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤစကားလုံးသည် ဂရိလူများအကြား သာမန်အသုံးပြုခဲ့ပြီး၊ စီဆရိုး (Cicero) က ၎င်းကို လက်ခံအသုံးပြုခဲ့သည် (အက်တီကပ်သို့ပေးစာ အပိုဒ် ၁၃.၂၅)။ ၎င်းသည် ကျမ်းပိုဒ်၏ တစ်ခုလုံးသော အကြောင်းအရာကို ဆိုလိုသည်။ “ကျမ်း” (ဤနေရာတွင်နှင့် ဂရိဘာသာတွင် အနည်းကိန်း) သည် ကျမ်းစာတစ်ခုလုံးကို မဟုတ်ဘဲ ကျမ်းပိုဒ်တစ်ခုကို ရည်ညွှန်းသည်။ ထို့ကြောင့် ဤဝါကျကို “ကျမ်းပိုဒ်၏ အကြောင်းအရာ” ဟု ဘာသာပြန်နိုင်သည်။ ကိုးကားထားသော ကျမ်းပိုဒ်များသည် ဟေရှာယ ၅၃:၇၊ ၈ မှဖြစ်ပြီး၊ အက်စ်အက်စ်အက်စ် (LXX) မှ စကားလုံးအတိုင်း ပေးထားသည်။

32. The place. Gr. periochē, “content.” This word was used as an equivalent for the Hebrew terms parashah, or haphṭarah, the passages of Scripture appointed for public reading in the synagogue (see Vol. V, p. 57). The word was in common use among the Greeks, and was adopted by Cicero (Letters to Atticus xiii. 25). It signified the whole context of the passage. “The scripture” (singular, here and in the Greek) refers to a passage of Scripture, and not to the whole body of Scriptures. The clause may therefore be translated, “The content of the passage of Scripture.” The verses quoted are from Isaiah 53:7, 8, and are given word for word from the LXX.

သူဦးဆောင်ခံရသည် ကိုးကားထားသော ကျမ်းပိုဒ်နှင့်ပတ်သက်၍ ယေဘုယျမှတ်ချက်အတွက် ဟေရှာယ ၅၃:၇၊ ၈ ကို ကြည့်ပါ၊ သို့သော် ဓမ္မသစ်ကျမ်းကိုးကားချက်သည် ဟီဘရူစာသားမဟုတ်ဘဲ အက်စ်အက်စ်အက်စ် (LXX) ၏ ဘာသာပြန်ဖြစ်ကြောင်း သတိရပါ။

He was led. For general comment on the passage quoted see on Isa. 53:7, 8, remembering that the NT quotation is a translation of the LXX, not the Hebrew, text.

၃၃. သူ၏အဆင့်နှိမ့်ခံရမှု ဤဝါကျကို စကားလုံးအတိုင်း ဘာသာပြန်လျှင် “သူ၏အဆင့်နှိမ့်ခံရမှုတွင် သူ၏တရားစီရင်မှုကို ဖယ်ရှားခံရသည်” ဟု ဖြစ်နိုင်သည်၊ သို့သော် ဤဖတ်ရှုမှုသည် အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်များစွာရှိသည်။ ၎င်းသည် “သူ၏ပြစ်တင်စီရင်မှုကို ဖယ်ရှားခံရသည်” သို့မဟုတ် “ပယ်ဖျက်ခံရသည်” ဟု ဆိုလိုနိုင်သည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ သူကိုယ်တိုင် နှိမ့်ချခဲ့သောကြောင့် နောက်ပိုင်းတွင် သူသည် ချီးမြှောက်ခံရသည်။ သို့မဟုတ်၊ “သူ၏အဆင့်နှိမ့်ခံရမှုတွင် တရားမျှတမှုကို ငြင်းပယ်ခံရသည်”၊ ၎င်းသည် သူ၏စီရင်မှုအတွင်း အမှန်တကယ်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ဟေရှာယ ၅၃:၈ ၏ ဟီဘရူစာသားသည် “သူသည် ဖိနှိပ်မှုနှင့် တရားစီရင်မှုဖြင့် ဖယ်ရှားခံရသည်” ဟု ဖော်ပြသည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ သူသည် တရားစီရင်ရေးဆိုင်ရာ လူသတ်မှု၏ သားကောင်ဖြစ်သည်။

33. His humiliation. The clause may be literally translated, “In the humiliation His judgment was removed,” but the reading is capable of several interpretations. It might mean that “His condemnation was taken away,” or “canceled”; that is, because He humbled Himself, He was afterward exalted; or, alternatively, “Justice was denied Him in His humiliation,” as it undoubtedly was during His trial. The Hebrew of Isa. 53:8 suggests, “He was taken away by oppression and judgment”; that is, He was the victim of a judicial murder.

သူ၏မျိုးဆက် ဤအသုံးအနှုန်းသည် အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်များစွာရှိသည်- (၁) “သူ၏ဘဝကို မျှဝေခဲ့သူများ၏ အရေအတွက်ကို မည်သူက ဖော်ပြနိုင်မည်နည်း၊ ၎င်းတို့သည် သူ့မှဆင်းသက်လာသူများဖြစ်သည်”၊ ဆိုလိုသည်မှာ သူ၏သစ္စာရှိတပည့်များကို မည်သူရေတွက်နိုင်မည်နည်း။ (၂) “သူ၏မျိုးဆက်နှင့်ပတ်သက်၍ မည်သူသည် ဉာဏ်ပညာရှိစွာ စဉ်းစားနိုင်ခဲ့သနည်း။” (၃) “သူနေထိုင်ခဲ့သော ဖောက်ပြန်ပြီး လမ်းလွဲသော မျိုးဆက်၏ ဆိုးယုတ်မှုကို မည်သူက ဖော်ပြနိုင်မည်နည်း။” ဟေရှာယ ၅၃:၈ ကိုလည်း ကြည့်ပါ။

His generation. This expression has had various interpretations: (1) “Who shall declare the number of those who shared His life, and are, as it were, sprung from Him”; that is, who can count His faithful disciples? (2) “Who, as far as His generation went, were wise enough to consider?” (3) “Who shall declare the wickedness of the crooked and perverse generation in which He lived?” See also on Isa. 53:8.

သူ၏ဘဝကို ဖယ်ရှားခံရသည် ဟေရှာယ ၅၃:၈ ၏ ဟီဘရူစာသားသည် ကယ်တင်ရှင်သည် အကြမ်းဖက်သေဆုံးမှုသို့ အလျင်အမြန်ပို့ဆောင်ခံရသည်ဟု ဖော်ပြသည်။ အက်စ်အက်စ်အက်စ် (LXX) ဗားရှင်းသည် ထိုအတူအတူ အတွေးကို ဖော်ပြပြီး၊ ခရစ်တော်၏ ကောင်းကင်သို့တက်ကြွမှုတွင် ထွက်ခွာသွားခြင်းကို မဖော်ပြပါ။

His life is taken. The Hebrew of Isa. 53:8 suggests that the Saviour was hurried to a violent death. The LXX version expresses the same thought, and makes no reference to Christ’s departure from earth at the ascension.

၃၄. ကျေးဇူးပြု၍ ဤအီသီယိုးပီးယားလူမျိုးသည် ဘုရားသခင်၏လူတစ်ဦးဖြစ်သည့် ဖိလိပ္ပုနှင့် ခေတ္တတွေ့ဆုံမှုသည် သူ့အပေါ် အလွန်အထင်ကြီးစရာဖြစ်ခဲ့ရမည်၊ အကြောင်းမှာ သူသည် ဖိလိပ္ပု၏မေးခွန်းကို ဖြေဆိုနိုင်စွမ်းအပေါ် ချက်ချင်းယုံကြည်မှုပြသခဲ့သည်။ ဤသည်သည် ဖိလိပ္ပုအတွက် သူရှာဖွေနေသော အခွင့်အရေးကို ပေးသည်။ ခရစ်ယာန်တစ်ဦးသည် အဆင်သင့်ဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့ကို အသုံးပြုလိုသည့်အခါ အခွင့်အရေးများ မည်သို့ပေါ်ပေါက်လာသည်ကို အံ့ဩတတ်သည်။

34. I pray thee. The eunuch’s brief encounter with this man of God must have made a very favorable impression upon him, for he shows immediate confidence in Philip’s ability to answer his question. This presents Philip with the opportunity he is seeking. The Christian will often be surprised at the way in which opportunities arise when he is ready and willing to utilize them.

မည်သူ့ကို အီသီယိုးပီးယားလူမျိုးသည် သူဖတ်နေသော ကျမ်းပိုဒ်နှင့်ပတ်သက်၍ အရေးကြီးဆုံးမေးခွန်းကို ထက်ထက်မြက်မြက် မေးခဲ့သည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ ဟေရှာယ၏စကားများသည် မည်သူ့ကို ရည်ညွှန်းသနည်း။ ထိုမေးခွန်းသည် သူ၏ခေတ်တွင် မဖြေရှင်းခဲ့ရသေးဘဲ၊ ယနေ့ခေတ်တွင်လည်း များစွာဆွေးနွေးနေကြသည် (ဟေရှာယ ၄၁:၈၊ ၄၂:၁၊ ၅၂:၁၃၊ ၅၃:၁ ကို ကြည့်ပါ)။ သို့သော် ဖိလိပ္ပုသည် ဤအကြောင်းအရာနှင့်ပတ်သက်၍ ယုံမှားမှုမရှိခဲ့ပါ—သင်တို့လည်း မရှိသင့်ပါ။ ဤမေးခွန်းသည် အီသီယိုးပီးယားလူမျိုးအား ယေရှုကို ဟောပြောရန် ဖိလိပ္ပုအတွက် အကြောင်းအချက်ပေးသည်။

Of whom? The eunuch was keen enough to ask the most important question concerning the passage he was reading, namely, to whom did Isaiah’s words refer? The question was not settled in his day, and is still much discussed in ours (see on Isa. 41:8; 42:1; 52:13; 53:1). Philip, however, has no doubts upon the subject—nor should we. The question provides him with his text for preaching Jesus to the Ethiopian.

၃၅. ပါးစပ်ဖွင့်သည် ဤစကားစုသည် ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် မည်သည့်နေရာတွင်မဆို ပေါ်ပေါက်လာသည်နှင့်၊ ရိုးရိုးပြောဆိုမှုထက် တရားဒေသနာတစ်ခုကဲ့သို့ တစ်စုံတစ်ရာကို ဆိုလိုသည် (မဿဲ ၅:၂၊ ၁၃:၃၅၊ တမန်တော် ၁၀:၃၄ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။

35. Opened his mouth. The phrase, wherever it occurs in the NT, implies something like a set discourse rather than the mere act of speaking (cf. Matt. 5:2; 13:35; Acts 10:34).

ဖိလိပ္ပုသည် အချင်းကြီးနှင့် သူလေ့လာနေသော ကျမ်းပိုဒ်တွင် သူ၏မြေပြင်တွင် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ ဖိလိပ္ပုအတွက် စတင်ရန် ဤထက်ပိုကောင်းသော နေရာမရှိခဲ့ပါ။ ယနေ့ခေတ် တရားဟောဆရာအတွက်လည်း ဤထက်ပိုကောင်းသော နေရာမရှိပါ။

The same scripture. Philip met the eunuch on his own ground, at the passage he was studying. There was no better place for Philip to begin. Nor is there for the preacher today.

သူ့အား ယေရှုကို ဟောပြောခဲ့သည်။ ယေရုရှလင်မြို့တွင် နေထိုင်စဉ်အတွင်း အချင်းကြီးသည် ယေရှု၏သင်ကြားမှုများအကြောင်း ဖြစ်နိုင်ရင် ကြားသိခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ တပည့်တော်များ၏ လုပ်ဆောင်မှုများသည် မြို့တစ်မြို့လုံး၏ အာရုံစိုက်မှုကို ဆွဲဆောင်ခဲ့သည် (အခန်း ၂:၄၁; ၄:၃၃; ၅:၁၂–၁၄; ၆:၇, ၈)။ သို့သော် သူကြားခဲ့ရသော ဆွေးနွေးမှုများစွာသည် ယေရှုကို လူလိမ်သူအဖြစ် အမျိုးအစားခွဲခြားခဲ့ပြီး၊ သူသည် ဟေရှာယ ၅၃ ကို တမန်တော်၏ ဟောပြောမှုအလင်း၌ မြင်နိုင်ဖွယ်မရှိခဲ့ပါ။ သို့သော် ဤပရောဖက်ပြုချက်သည် ယေရှုခရစ်၏ ယဇ်ပူဇော်ခြင်းနှင့် အစားထိုးသေဆုံးခြင်းကို အပြစ်၏အတွေ့အကြုံ၊ အပြစ်ဒဏ်နှင့် ဖျက်ဆီးနိုင်သောစွမ်းအားမှ ကယ်တင်ရာ တစ်ခုတည်းသော လမ်းကြောင်းအဖြစ် အောက်မေ့ဖွယ်ကျမ်းပိုဒ်များထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်မှုများအရ ဖိလိပ္ပု၏ သင်ကြားမှုတွင် ယေရှုခရစ်နှင့် ပရောဖက်ပြုချက်ကို အသုံးချရုံသာမက၊ သူ၏တပည့်များ၏ မိတ်သဟာယဖွဲ့ခြင်းသို့ ဝင်ရောက်ရန် ဆိုလိုသည်များကို ညွှန်ကြားပေးခဲ့သည်ကိုလည်း ထင်ရှားသည်။ နှစ်ခြင်းမခံယူမီ နှစ်ခြင်းလက်ခံမည့်သူများအား ထိုသို့သော ညွှန်ကြားချက်များ ပေးခဲ့ကြောင်း ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ထင်ရှားသည်။

Preached unto him Jesus. During his sojourn in Jerusalem the eunuch had probably heard of Jesus’ teaching. The work of the disciples had attracted the attention of the entire city (chs. 2:41; 4:33; 5:12–14; 6:7, 8). But many of the discussions he had heard undoubtedly classified Jesus as an impostor, and it is very unlikely that he would have seen Isa. 53 in the light of the apostle’s preaching. But this prophecy is one of the clearest OT portrayals of the sacrificial and substitutionary death of Jesus Christ as the only avenue of salvation from the experience, the condemnation, and the destructive power of sin. The sequel indicates that Philip’s teaching included not only an application of the prophecy to Jesus Christ, but instruction as to what it meant to join the fellowship of His disciples. It is clear from the NT that such instruction was given before baptismal candidates were immersed.

To preach Jesus is the work, not only of every preacher of the gospel, but of every Christian, whether the preaching is done by word or by the witness of the daily life. Whatever the announced subject of a sermon, its burden should be Jesus Christ.

ယေရှုကို ဟောပြောခြင်းသည် ဧဝံဂေလိတရားဟောဆရာတိုင်း၏ လုပ်ငန်းသာမက၊ စကားဖြင့်ဖြစ်စေ၊ နေ့စဉ်ဘဝ၏ သက်သေဖြင့်ဖြစ်စေ ခရစ်ယာန်တိုင်း၏ လုပ်ငန်းဖြစ်သည်။ တရားဒေသနာ၏ ကြေငြာထားသော အကြောင်းအရာသည် မည်သည်ဖြစ်စေ၊ ၎င်း၏ အဓိကအကြောင်းအရာသည် ယေရှုခရစ်ဖြစ်သင့်သည်။

36. As they went. Philip and the eunuch must have traveled for some time together, for he not only presented to him the facts of salvation through Jesus Christ in terms of Isa. 53, but carried the instruction to the point where the eunuch understood the meaning of baptism, and desired it for himself.

၃၈။ သူမှာထားသည်။ ဤအမိန့်သည် လိုက်ပါသူတစ်ဖွဲ့လုံးကို ရပ်တန့်စေခဲ့သည်။ ထိုလိုက်ပါသူများသည် နှစ်ခြင်းခံခြင်း၏ စိတ်ဝင်စားဖွယ်သက်သေများဖြစ်ခဲ့ရပြီး၊ ၎င်းတို့ထဲမှ အချို့သည် အီသီယိုးပီးယားရှိ ပထမဆုံးခရစ်ယာန်အသင်းတော်၏ အဓိကအဖွဲ့ဝင်များဖြစ်လာခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ အစဉ်အလာအရ အဂါထီးမင်းစီးသည် သူ၏တိုင်းသူပြည်သားများထံ ဧဝံဂေလိတရားကို ကြေငြာခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

A certain water. In the 4th century this was identified with Bethsura, the Bethzur of 2 Chron. 11:7, 20 mi. (32 km. from Jerusalem, and 4 mi. (6.4 km. from Hebron. A spring here still retains the old name in the Arabic form, Beit–Ṣūr. Others think the spring was in the Wâdī–el–Ḥesī, between Eleutheropolis and Gaza, not far from the old cities of Lachish and Eglon. This better agrees with the proximity of the event to Gaza and with the information that the way of travel led through the desert.

အဘယ်အရာက ဟန့်တားသနည်း။ သူ၏အသစ်တွေ့ရှိသော သခင်ဘုရား၏အသင်းတော်တွင် အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ရန် ပြင်ဆင်မှုကို ပြီးမြောက်ရန် အဂတိလိုက်စားမှုသည် စံနမူနာယူဖွယ်ဖြစ်သည်။ အစပျိုးမှုသည် သူ၏ဆန္ဒဖြစ်သည်။ ဖိလိပ္ပုမှ တိုက်တွန်းစရာမလိုခဲ့ပါ။ သူသည် ကယ်တင်ရှင်တစ်ဆူအကြောင်း သိရှိခဲ့ပြီး၊ သူ၏အပြစ်များကို စွန့်လွှတ်ခဲ့သည်။ သူသည် နာမ၌လည်းကောင်း၊ လမ်းစဉ်၌လည်းကောင်း ညွှန်ကြားခံခဲ့ရသည် (ယှဉ်ကြည့်ပါ။ တ၊ ၄း၁၂၊ ယောဟန် ၁၄း၆)။ သူ့အား နှစ်ခြင်းခံယူခြင်းဓလေ့ကို ငြင်းပယ်ရန် မည်သည့်အကြောင်းပြချက်ကို ထုတ်ဖော်နိုင်မည်နည်း။

What doth hinder? The eagerness of the eunuch to complete his preparation for membership in the church of his new-found Lord is exemplary. The initiative was his; he needed no urging from Philip. He had learned of a Saviour, and had forsaken his sins. He had been instructed in the Name and the Way (cf. Acts 4:12; John 14:6). What reason could be advanced to deny him the rite of baptism?

၃၇။ အကယ်၍ သင်ယုံကြည်လျှင်။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေအထောက်အထားများသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ယှဉ်ကြည့်ပါ) ဤကျမ်းပိုဒ်ကို ဖယ်ရှားရန် ထောက်ခံသည်။ ဤနေရာ၌ စာသားထဲသို့ အစောပိုင်း နှစ်ခြင်းခံယူခြင်း ဝန်ခံချက်မှ ဆွဲယူထားသော ဘေးတွင်ရေးထားသည့် ရှင်းလင်းချက်တစ်ခု ခိုးဝင်လာနိုင်ဖွယ်ရှိသည်။ သို့သော် ကျမ်းပိုဒ် ၃၇ တွင် ဖော်ပြထားသော သမ္မာတရားသည် သမ္မာကျမ်းစာ၏ အခြားနေရာများတွင် မတူညီသောပုံစံများဖြင့် ဖော်ပြထားကြောင်း သတိပြုသင့်သည် (ယှဉ်ကြည့်ပါ။ ယောဟန် ၃း၁၆၊ တ၊ ၂း၃၈၊ ၁၆း၃၀၊ ၃၁)။

37. If thou believers. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of this verse. It is possible that a marginal explanation, drawn from an early baptismal confession, has crept into the text at this point. It should be noted, however, that the truth expressed in v. 37 is set forth in variant forms elsewhere in the Bible (cf. John 3:16; Acts 2:38; 16:30, 31).

38. He commanded. This brought the whole retinue to a standstill. Its members must have been interested witnesses of the baptism, and some of them possibly formed the nucleus of the first Christian congregation in Ethiopia. Tradition asserts that the eunuch proclaimed the gospel to his countrymen.

ရေထဲသို့ နှစ်ဦးစလုံး ဆင်းသွားသည်။ ဂရိဘာသာတွင် “ကာတာဘိုင်နိုအိုင်စ်” ဟူ၍ အဓိပ္ပာယ်မှာ “ရေအစွန်းသို့ ဆင်းသွားခြင်း” သို့မဟုတ် “ရေထဲသို့ ဆင်းသွားခြင်း” ဖြစ်သည်။ ဤစကားစုကို တစ်ခုတည်းသာ တွေ့ရပါက၊ ဖိလိပ္ပုနှင့် အဂါထီးမင်းစီးသည် ရေအစွန်းသို့သာ ဆင်းသွားသလား သို့မဟုတ် ရေထဲသို့ အမှန်တကယ် ဆင်းသွားသလားဟု ဆုံးဖြတ်ရန် နည်းလမ်းမရှိပေ။ သို့သော် ကျမ်းပိုဒ် ၃၉ ရှိ ဖြည့်စွမ်းပေးသော စကားစုက ဤကိစ္စကို ကျေနပ်ဖွယ် ဖြေရှင်းပေးသည်။

Went down both into. Gr. katabainō eis, “to go down unto,” or “to go down into.” If this phrase appeared by itself, there would be no way to decide whether Philip and the eunuch went down unto the brink of the water or whether they actually went into it. But the complementary phrase in v. 39 settles the matter satisfactorily.

၃၉။ ရေထဲမှ တက်လာသည်။ ဂရိဘာသာတွင် “အနာဘိုင်နိုအက်” ဟူ၍ အဓိပ္ပာယ်မှာ “ရေထဲမှ တက်လာခြင်း” ဖြစ်သည်။ ဤအချက်က လူနှစ်ဦးစလုံး ရေထဲသို့ ဆင်းသွားခဲ့ကြောင်း ပြသပြီး၊ မဟုတ်ပါက ရေထဲမှ တက်လာရန် မဖြစ်နိုင်ပေ။ ၎င်းသည် နှစ်မြှုပ်ခြင်းဖြင့် နှစ်ခြင်းခံရန်အတွက် ဖြစ်ပေသည်။ မဿဲ ၃:၆၊ မာကု ၁၆:၁၆၊ ရောမ ၆:၃-၆ ကို ကြည့်ပါ။ ဤတွင်၊ အစောပိုင်းအသင်းတော်တွင် အသုံးပြုခဲ့သော နှစ်ခြင်းနည်းလမ်းကို၊ ဤကဲ့သို့ မမျှော်လင့်ထားသည့်၊ အနည်းငယ်ပုံမမှန်သော အခါသမယတွင်ပင် ရှင်းလင်းစွာ သရုပ်ပြထားသည်။

39.Come up out. Gr. anabainō ek, “to come up out of.” This shows that both men went down into the water, otherwise they could not have come up out of the water. This was certainly for the purpose of baptism by immersion. See on Matt. 3:6; Mark 16:16; Rom. 6:3–6. Here, then, we have a clear illustration of the method of baptism employed in the early church,even on such an unexpected, rather informal occasion as this.

ဝိညာဉ်တော်။ ဝိညာဉ်တော်သည် ဖိလိပ္ပုနှင့် အဂါထီးမင်းစီး၏ တွေ့ဆုံမှုကို စတင်ပေးခဲ့ပြီး၊ ယခုတွင် အောင်မြင်သောရလဒ်သို့ ရောက်ရှိသွားသောအခါ၊ ဝိညာဉ်တော်သည် သူ့အတွက် ဝန်ဆောင်မှုအတွက် အခွင့်အလမ်းသစ်များကို ထပ်မံဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့သည်။

The Spirit. The Spirit had initiated Philip’s meeting with the eunuch, and now that it had reached a successful result, the Spirit again opened new possibilities for service to him.

ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားခြင်း။ ဂရိဘာသာတွင် “ဟာပါဇို” ဟူ၍ အဓိပ္ပာယ်မှာ “ဖမ်းဆီးခြင်း”၊ “အင်အားဖြင့် ဆွဲယူခေါ်ဆောင်သွားခြင်း”၊ “ဆတ်ခနဲဆွဲယူခြင်း” ဖြစ်သည်။ ဤတူညီသောကြိယာကို သက်သာလောနိများ ၄:၁၇၊ ဗျာဒိတ် ၁၂:၅ တွင် ဆင်တူသောနည်းဖြင့် အသုံးပြုထားသည်။ လူသာမန်ခံစားချက်အရ ဧဝံဂေလိတရားဟောဆရာသည် အဂါထီးမင်းစီးနှင့် ဆက်လက်နေထိုင်ပြီး၊ ၎င်း၏လုပ်ငန်းကို ပြီးစီးကာ ပိုမိုပြည့်စုံစွာ ညွှန်ကြားပေးလိုဖြစ်ပေမည်။ သို့သော် သဘာဝလွန်စွမ်းအားဖြင့် ဖိလိပ္ပုသည် ၎င်း၏အဖော်ထံမှ တကယ့်ကို ဆတ်ခနဲ ဆွဲယူခေါ်ဆောင်သွားခံရသည်။ ၁ ဘုရင်ခံ ၁၈:၁၂၊ ၂ ဘုရင်ခံ ၂:၁၆၊ ယေဇကျေလ ၃:၁၂၊ ၁၄ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။

Caught away. Gr. harpazō, “to seize,” “to carry off by force,” “to snatch away.” The the same verb is used in a comparable way in 1 Thess 4:17; Rev. 12:5. Human feeling would naturally have led the evangelist to remain, to complete his work with the eunuch and to instruct him more fully. But by means of a supernatural power, Philip was literally snatched away from his companion. Compare 1 Kings 18:12; 2 Kings 2:16; Eze. 3:12, 14.

သူသွားသည်။ စကားလုံးအရ “အကြောင်းမှာ သူသွားခဲ့သည်”။ ဤအချက်က အဂါထီးမင်းစီးသည် “သူ့ကို နောက်တစ်ကြိမ် မတွေ့ရတော့” သည့်အကြောင်းကို ပိုမိုရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြသည်။ ၎င်းသည် အဂါထီးမင်းစီးသည် ဖိလိပ္ပု၏ပျောက်ကွယ်သွားမှုကို သဘာဝလွန်လုပ်ဆောင်မှုအဖြစ် လက်ခံခဲ့ပြီး၊ ၎င်း၏ဆရာနှင့် နှစ်ခြင်းပေးသူကို အချည်းနှီး ရှာဖွေရန် အချိန်မဖြုန်းခဲ့ဘဲ၊ ၎င်း၏ခရီးကို ဆက်လက်သွားခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြသည်။

And he went. Literally, “for he went.” This explains more clearly why the eunuch “saw him no more.” It also suggests that the eunuch accepted Philip’s disappearance as a supernatural act, that he spent no time in fruitless search for his teacher and baptizer, but rather went on his own way, that is, continued his interrupted journey.

ဝမ်းမြောက်ခြင်း။ ဤစကားလုံးသည် စကားစုတစ်ခု၏အဆုံးတွင်ရှိခြင်းသည် လုကာ၏ပုံမှန်စတိုင်ဖြစ်သည် (လုကာ ၁၅:၅၊ ၁၉:၆ ကို ကြည့်ပါ)။ ဖိလိပ္ပုသည် ဘုရားသခင်၏လက်ထဲတွင်ရှိသည်ဟု ယုံကြည်သောကြောင့် အဂါထီးမင်းစီးသည် ၎င်းအတွက် စိုးရိမ်မှုမရှိဘဲ၊ သူရရှိခဲ့သော အလင်းသစ်တွင် ဝမ်းမြောက်စွာ ခရီးဆက်နိုင်ခဲ့သည်။ ယူစီးဘီးယပ်စ် (အသင်းတော်သမိုင်း ၂.၁.၁၃၊ လို့ဘ်ထုတ်ဝေမှု၊ အတွဲ ၁၊ စာမျက်နှာ ၁၁၀-၁၁၁) က အဂါထီးမင်းစီးသည် ၎င်း၏မွေးရပ်မြေသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိပြီး၊ ထိုနေရာတွင် “စကြဝဠာ၏ဘုရားသခင်အကြောင်း အသိပညာနှင့် လူသားများအား အသက်ပေးသော ကျွန်ုပ်တို့၏ ကယ်တင်ရှင်၏ နေထိုင်မှု” ကို ဟောပြောခဲ့ပြီး၊ “အီသီယိုးပီးယားသည် မကြာမီ ဘုရားသခင်ထံ လက်ဆန့်တင်လှမ်းလိမ့်မည်” (ဆာလံ ၆၈:၃၁) ဟူသော စကားများကို ဖြည့်ဆည်းပေးခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြသည်။ အီသီယိုးပီးယားအသင်းတော်သည် ၎င်း၏သမိုင်းတစ်လျှောက် ဂျူးဘာသာနှင့် ဆင်တူသောအချက်များရှိခဲ့သည်မှာ ထူးခြားသည်။ ၎င်းသည် ခရစ်ယာန်လောက၏ ကျန်ရှိသည့်အပိုင်းများမှ စောစီးစွာ ခွဲထွက်ခဲ့ပြီး၊ အစောပိုင်းအသင်းတော်၏ ဘဝနှင့် အဆုံးအမများ၏ ရိုးရှင်းမှုကို အချိန်အတန်ကြာ ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည်။ အီသီယိုးပီးယားခရစ်ယာန်များသည် ရက်သတ္တပတ်၏ပထမနေ့ကို ကျင်းပခြင်းနှင့်အတူ၊ သတ္တမနေ့ဥပုသ်နေ့ကို အချိန်ကြာရှည် ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည်။

Rejoicing. The position of this word at the end of a phrase is typically Lukan (cf. Luke. 15:5; 19:6). Believing that Philip was in the hands of God, the eunuch felt no anxiety about him, but could afford to go on his way rejoicing in the new light he had received. Eusebius (Ecclesiastical History ii. 1. 13; Loeb ed., vol. 1, pp. 110, 111) speaks of the eunuch as returning to his native country, and there preaching “the knowledge of the God of the universe and the sojourn of our Saviour which gives life to men,” and so fulfilling the words “Ethiopia shall soon stretch out her hands unto God” (Ps. 68:31). It is significant that the Ethiopian church has had elements similar to Judaism throughout its history. It was early separated from the remainder of Christendom, and retained the simplicity of the life and teachings of the early church for some time. Ethiopian Christians long kept the seventh-day Sabbath, together with the observance of the first day of the week.

၄၀။ တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ဂရိဘာသာရှိ စကားလုံး “အိုင်စ်” ကို စကားလုံးအရ “အတွင်းသို့” ဟု ဘာသာပြန်နိုင်ပြီး၊ ဖိလိပ္ပုသည် မြို့အတွင်းတွင် တွေ့ရှိခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြသည်။ ၎င်းသည် သူ့ကိုရှာဖွေရန် ရှာဖွေရေးအဖွဲ့တစ်ခု စေလွှတ်ခဲ့သည်ဟု မဆိုလိုဘဲ၊ ထိုနေရာတွင် သူ၏ရှိနေမှုကို သိရှိခဲ့သည်ဟု ဆိုလိုသည်။

40. Was found at. The Greek preposition eis may be literally translated “into,” suggesting that Philip was found inside the city. Not that a search party was sent out for him, but that there his presence was made known.

အဇိုးတပ်စ်။ ဓမ္မဟောင်းရှိ အရှဒုတ် (၁ ရာမူအယလ ၅:၁-၇) ဖြစ်ပြီး၊ ဖိလိတ္တိလူမျိုး၏ အဓိကမြို့ငါးမြို့အနက် တစ်မြို့ဖြစ်ပြီး၊ ပင်လယ်မှ ၃ မိုင် (အနီးစပ်ဆုံး ၅ ကီလိုမီတာ) အကွာတွင်ရှိပြီး၊ ဂါဇာနှင့် ယုပ္ပေမြို့အကြား လမ်းတစ်ဝက်တွင် တည်ရှိသည်။ ဂါဇာကဲ့သို့ပင်၊ ၎င်း၏သမိုင်းသည် ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်သော ဝိုင်းရံတိုက်ခိုက်မှုများဖြင့် မှတ်သားထားသည်။ အာရှုရိလူမျိုးများမှ (အဆိုင်း ၂၀:၁)၊ အီဂျစ်လူမျိုးများမှ (ဟီရိုဒိုတပ်စ် ၂.၁၅၉; ယေရမိ ၄၇:၁ ကို ကြည့်ပါ)၊ မက္ကဗီများမှ (၁ မက္ကဗီ ၅:၆၈; ၁၀:၈၄) ဖြစ်သည်။ ၎င်းကို ဘီစီ ၅၅ တွင် ရောမဗိုလ်ချုပ် ဂါဘီနီးယပ်စ်မှ ပြန်လည်ပြုပြင်ခဲ့သည်။ ယခုအခါ မြို့ဟောင်းအမည်သည် ခေတ်သစ် အယ်စဒုဒ်တွင် ဆက်လက်တည်ရှိနေသည်။ အစ္စရေးလူမျိုးများသည် ရှေးဟောင်းနေရာဘေးတွင် ဆိပ်ကမ်းမြို့ကြီးတစ်ခုကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ဖိလိပ္ပုသည် ထိုနေရာတွင် မနေထိုင်ခဲ့ဘဲ၊ “ဖြတ်သွားခဲ့သည်” သို့မဟုတ် “ဆက်လက်သွားခဲ့သည်” (အက်စ် ၈:၄ ကို ကြည့်ပါ)။ လုကာ၏ရေးသားချက်က ဖိလိပ္ပုသည် ဧဝံဂေလိတရားဟောဆရာအဖြစ် ၎င်း၏လုပ်ငန်းကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြသည်။

Azotus. The Ashdod of the OT (1 Sam. 5:1–7), one of the five chief cities of the Philistines, about 3 mi. (c. 5 km.) from the sea and halfway between Gaza and Joppa. Like Gaza, its history was marked by successive sieges: by the Assyrians (Isa. 20:1), by the Egyptians (Herodotus ii. 159; see on Jer. 47:1), by the Maccabees (1 Maccabees 5:68; 10:84). It was restored by the Roman general Gabinius in 55 b.c. The old name lingers in the modern Esdûd. The Israelis have built a large port city adjacent to the ancient site. Philip did not stay there, but “passed through,” or “passed on” see on Acts 8:4) Luke’s narrative suggests that Philip continued his work as an evangelist. The psalmist names Philistia as joining with Ethiopia in providing a company of converts for the city of God (Ps. 87:4).

သူဟောပြောခဲ့သည်။ ပိုမိုတိကျစွာဆိုရလျှင် “သူဟောပြောနေခဲ့သည်” သို့မဟုတ် “သူဆက်လက်ဟောပြောခဲ့သည်”။ အဂါထီးမင်းစီးနှင့် ဖိလိပ္ပု၏ထူးခြားသောအတွေ့အကြုံသည် ၎င်း၏ဧဝံဂေလိတရားဟောဆရာအဖြစ် အခြားလှုပ်ရှားမှုများကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေခဲ့သည်မဟုတ်ပေ။

He preached. Rather, “he was preaching,” or “he continued to preach.” Philip’s remarkable experience with the eunuch hardly interrupted his other activities as a preacher of the gospel.

မြို့အားလုံးတွင်။ ၎င်း၏လမ်းကြောင်းသည် လုဒ္ဒါနှင့် ယုပ္ပေမြို့များမှတစ်ဆင့် ဖြတ်သန်းသွားဖွယ်ရှိပြီး၊ ၎င်း၏လုပ်ဆောင်မှုများ၏ရလဒ်ကို နောက်ပိုင်းတွင် ဤမြို့နှစ်မြို့တွင် ထွန်းကားသော ခရစ်ယာန်အသိုင်းအဝိုင်းများတွင် သေချာပေါက်မြင်တွေ့နိုင်သည် (အက်စ် ၉:၃၂၊ ၃၆)။

In all the cities. His route probably led through Lydda and Joppa, and we may doubtless see the effects of his labors in the flourishing Christian communities later found in both these towns (ch. 9:32, 36).

ကဲသရိယ။ ကဲသရိယသည် တုရေမြို့မှ အီဂျစ်သို့သွားသော လမ်းပေါ်တွင်ရှိပြီး၊ သမိုင်းအရ အလွန်အရေးပါသည်။ ၎င်းသည် ရောမခေတ်မှ စတင်ခဲ့သည်။ ဘူမိဗေဒပညာရှင် စထရာဘိုး၏ ရေးသားချက်များတွင် (ဘူမိဗေဒ ၁၆.၂.၂၇; အေဒီ ၂၀ ခန့်) ၎င်းကို စထရာတို့စ်၏မျှော်စင်ဟု သာလျှင်သိရှိခဲ့ပြီး၊ သင်္ဘောများအတွက် ဆိုက်ကပ်ရာနေရာတစ်ခုသာဖြစ်သည်။ ဟီရုဒ်မင်းကြီးသည် ၎င်းကို အေသင်မြို့ရှိ ပီရီးယပ်စ်ဆိပ်ကမ်းနှင့် အရွယ်အစားတူညီသော ဆိပ်ကမ်းတစ်ခုနှင့်အတူ ထွန်းကားသောဆိပ်ကမ်းမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ သူသည် ၎င်း၏ဧကရာဇ်ထောက်ပံ့သူ ဩဂတ်စတပ်စ်အတွက် မြို့ကို ကဲသရိယဆီဘတ်စတီ ဟုအမည်ပေးခဲ့သည်၊ ဆီဘတ်စတီသည် လက်တင်ဘာသာရှိ ဩဂတ်စတာဟူသော ဘွဲ့အမည်နှင့် ညီမျှသည် (ဂျိုးဇီဖပ်စ်၏ ရှေးဟောင်းရာဇဝင် ၁၆.၅.၁; စစ်ပွဲ ၁.၂၁.၅-၇ ကို ကြည့်ပါ)။ ဂျူဒီယာမှ အာခီလပ်စ်ကို နှင်ထုတ်ပြီးနောက်၊ ၎င်းသည် ရောမအုပ်ချုပ်ရေးမှူး၏ တရားဝင်နေထိုင်ရာနေရာဖြစ်လာခဲ့သည် (အက်စ် ၂၃:၂၃၊ ၂၄ ကို ကြည့်ပါ)။ တာစီတပ်စ် (သမိုင်း ၂.၇၈) က ကဲသရိယကို ဂျူဒီယာ၏အဓိကမြို့၊ မြို့တော်အဖြစ် ဖော်ပြသည်။ ၎င်း၏လူဦးရေသည် အဓိကအားဖြင့် မယုံကြည်သူများဖြစ်ပြီး၊ ဂျူးလူမျိုးများနှင့် ရောနှောနေထိုင်ကြပြီး၊ ၎င်းသည် သာသနာပြုလုပ်ငန်းအတွက် အောင်မြင်ဖွယ်ဗဟိုချက်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ အက်စ်၏နောက်ထပ်အခန်းများတွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း (မြို့ကို ၁၅ ကြိမ်ဖော်ပြထားသည်)၊ ၎င်းသည် အသင်းတော်၏အစောပိုင်းသမိုင်းတွင် ထင်ရှားသည်။ အက်စ် ၂၁:၈ မှ ဖိလိပ္ပုသည် ၎င်း၏ဧဝံဂေလိတရားဟောပြောမှု၏ ဌာနချုပ်အဖြစ် ကဲသရိယကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု ကောက်ချက်ချနိုင်သည်။ ကဲသရိယသည် နောက်ပိုင်းတွင် အသင်းတော်ဖခင် ဩရိဂျင်၏ လုပ်ဆောင်မှုများ၏ နေရာဖြစ်လာခဲ့သည်။ သမိုင်းဆရာ-ဘိရှော့ ယူစီးဘီးယပ်စ်၏ မွေးရပ်မြေဖြစ်နိုင်သည်။ ယခုအခါ ရှေးဟောင်းမြို့၏နေရာတွင် ပြန့်ကျဲနေသော အပျက်အစီးများသာ ရှိတော့သည်။

Cæsarea. Caesarea lay on the road from Tyre to Egypt, and was of great historical importance. It dates from the Roman period. In the writings of Strabo the geographer (Geography xvi. 2. 27; c. a.d. 20) it was known only as Strato’s Tower, and was merely a landing place for ships. Herod the Great transformed it into a flourishing port with a harbor as large as that of Piraeus, at Athens. He named the city for his imperial patron Augustus, calling it Caesarea Sebaste, the latter word being equivalent to the Latin title Augusta (see Josephus Antiquities xvi. 5. 1; War i. 21. 5–7). After the expulsion of Archelaus from Judea, it became the official residence of the Roman procurator (cf. ch. 23:23, 24). Tacitus (Histories ii. 78) speaks of Caesarea as the chief city, the caput, of Judea. Its population was largely heathen, with an admixture of Jews, making it a fruitful center for missionary labor. As the following chapters of Acts show (the city is mentioned 15 times), it was prominent in the early history of the church. It may be inferred from ch. 21:8 that Philip made it the headquarters of his evangelistic work. Caesarea later became the scene of the labors of the Church Father Origen. Possibly it was the birthplace of the historian-bishop Eusebius. There are now only a few scattered ruins on the site of the ancient city.

ellen g. white comments

1 AA 101, 103, 129; COL 308; EW 199; 6T 330

1–40 AA 103-111

3 AA 103, 113; EW 199

4 AA 105, 113, 166; CM 58; DA 233; GC 219; PK 699; 3T 413; 6T 330, 403, 478; 8T 57

4, 5 GC 328

5–8 AA 106; MH 139

9 GC 516

9, 10 GC 625

14 8T 57

17 EW 101

18, 19 9T 217

20 GC 128

23 2T 563

26–28 AA 107

26–40 8T 57

29 MH 473

29–40 AA 108

အခန်းကြီး - ၉

chapter 9

၁ ရှောလု ဒမတ်စကတ်မြို့သို့သွားရင်း၊ ၄ မြေပေါ်သို့လှဲကျသွားသည်။ ၁၀ တမန်တော်အဖြစ်သို့ခေါ်တော်မူခြင်းခံရပြီး၊ ၁၈ အာနနိယအားဖြင့်ဗတ္တိဇံခံရသည်။ ၂၀ သူသည် ခရစ်တော်ကိုရဲရင့်စွာဟောပြောသည်။ ၂၃ ဂျူးလူမျိုးများက သူ့ကိုသတ်ရန်လျှို့ဝှက်စောင့်ကြည့်ကြသည်။ ၂၉ ဂရိလူမျိုးများလည်းထိုနည်းတူပြုကြသော်လည်း၊ သူသည်နှစ်ဖွဲ့စလုံးမှလွတ်မြောက်သည်။ ၃၁ အသင်းတော်သည်အနားယူရပြီး၊ ပေတရုသည် အာနိယအား လေဖြတ်ရောဂါမှပျောက်ကင်းစေပြီး၊ ၃၆ တဘိသာကိုလည်းအသက်ပြန်ရှင်စေသည်။

1 Saul, going towards Damascus, 4 is stricken down to the earth, 10 is called to the apostleship, 18 and is baptized by Ananaias. 20 He preacheth Christ boldly. 23 The Jews lay wait to kill him: 29 so do the Grecians, but he escapeth both. 31 The church having rest, Peter healeth AEneas of the palsy, 36 and restoreth Tabitha to life.

၁, ၂. ဒမတ်စကတ်မြို့တွင် ယုံကြည်ခြင်းသစ်ထွန်းကားလာ။—ဒမတ်စကတွင် ယုံကြည်ခြင်းသစ်သည် အသက်သစ်နှင့် အားအင်အသစ်ရရှိပုံပေါ်သည်။ ဖိနှိပ်မှုလုပ်ငန်းကို ထိုမြို့တွင် စတင်ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ရှောလုအား ဤလုပ်ငန်းအတွက် ရွေးချယ်ခဲ့သည် (YI နိုဝင်ဘာ ၁၅, ၁၉၀၀)။

1, 2. The New Faith Flourished in Damascus.—In Damascus the new faith seemed to have acquired fresh life and energy. The work of suppression must be begun there, and Saul was selected for this work (YI Nov. 15, 1900).

(အက်စ် ၂၂:၄; ၂၆:၁၁.) ရှောလု၏ မမှန်ကန်သောယုံကြည်ခြင်း။—ရှောလုသည် ဘုရားသခင်၏ သူတော်စင်များကို ညှဉ်းဆဲရန်၊ ထောင်ချရန်၊ သေဒဏ်ပေးရန် မမှန်ကန်သောယုံကြည်ခြင်းဖြင့် အားအင်နှင့် စိတ်အားထက်သန်မှုများစွာရှိခဲ့သည်။ သူကိုယ်တိုင် လူသတ်မှုကို လက်ဖြင့်မပြုလုပ်ခဲ့သော်လည်း၊ ဆုံးဖြတ်ချက်များတွင် အသံထွက်ပြီး စိတ်အားထက်သန်စွာ ထောက်ခံခဲ့သည်။ သူသည် နည်းလမ်းပြင်ဆင်ပေးခဲ့ပြီး၊ ခရစ်ယာန်များ၏အသက်ကို ယူသွားသူများ၏လက်သို့ ဧဝံဂေလိယုံကြည်သူများကို အပ်နှံခဲ့သည်။ သူ၏စိတ်အားထက်သန်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ ရှင်ပေါလုကိုယ်တိုင် “သူတို့အပေါ် အလွန်ဒေါသထွက်ခဲ့သည်” ဟုဆိုသည်။ “ဤလမ်းကို သေအောင်ညှဉ်းဆဲခဲ့ပြီး၊ ယောက်ျားမိန်းမများကို ဖမ်းဆီးထောင်ချခဲ့သည်။”

(chs. 22:4; 26:11.) Saul Deluded and Deceived.—Saul had an abundance of energy and zeal to work out an erroneous faith in persecuting the saints of God, confining them in prisons and putting them to death. Although his hand did not do the work of murder, yet he had a voice in the decisions and zealously sustained them. He prepared the way, and gave up the believers of the gospel into hands that took their lives. In reference to his zeal Paul himself says, I was “exceedingly mad against them.” “I persecuted this way unto the death, binding and delivering into prisons both men and women.”

“သခင်ဘုရား၏တပည့်များကို ခြိမ်းခြောက်မှုနှင့် သတ်ဖြတ်မှုများဖြင့် အသက်ရှုနေဆဲဖြစ်သည်” ဟု ရှောလုသည် အနိမ့်ဆုံးနှင့် အသိမဲ့လူတန်းစားထံသို့မသွားဘဲ၊ ခရစ်တော်ကို သေဒဏ်ပေးရာတွင် ပါဝင်ခဲ့သော၊ ကယာဖတ်နှင့် သူ၏မဟာမိတ်များ၏ စိတ်ဓာတ်နှင့် ခံစားချက်ရှိသူများဖြစ်သော ကမ္ဘာ့အမြင့်ဆုံးဘာသာရေးသမားများထံသို့ သွားခဲ့သည်။ ဤထူးကဲသောပုဂ္ဂိုလ်များသည်၊ ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက်ရှိသော ကူညီသူများရှိလျှင်၊ ဤအနည်းငယ်သော စိတ်အားထက်သန်သူများကို ဖိနှိပ်နိုင်မည်ဟု ရှောလုထင်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ရှောလုသည် ယဇ်ပုန်းမင်းထံသို့သွားပြီး၊ “ထိုလမ်း၏လူများကို၊ ယောက်ျားဖြစ်စေ၊ မိန်းမဖြစ်စေ၊ တွေ့ရှိပါက ဂျေရုဆလင်သို့ ဖမ်းဆီးပို့ဆောင်ရန်” ဒမတ်စကရှိ ယဇ်ပုန်းကျောင်းများသို့ စာများတောင်းခံခဲ့သည်။ ခရစ်တော်သည် ဤအရာကို ခွင့်ပြုခဲ့ပြီး၊ များစွာသောသူများသည် သူ့ကိုယုံကြည်ခြင်းကြောင့် အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။

“Yet breathing out threatenings and slaughter against the disciples of the Lord,” Saul went, not to the lower, ignorant class, but to the highest religionists in the world, the men who acted a part in putting Christ to death, the men who possessed the spirit and sentiment of Caiaphas and his confederacy. These great men, thought Saul, if they had religious, determined helpers, could certainly put down this little handful of fanatical men. So to the high priest Saul went, “and desired of him letters to Damascus to the synagogues, that if he found any of this way, whether they were men or women, he might bring them bound unto Jerusalem.” Christ permitted this, and many, very many lost their lives for their belief in Him.

ရှင်ပေါလုသည် သူညှဉ်းဆဲနေသည်မှာ အားနည်းပြီး အသိမဲ့၊ စိတ်အားထက်သန်သော ဂိုဏ်းဂဏတစ်ခုဟု ရိုးသားစွာ ထင်ခဲ့သည်။ သူကိုယ်တိုင်သည် လှည့်စားခံရပြီး မမှန်ကန်သူဖြစ်ကြောင်း သူမသိခဲ့ဘဲ၊ မှောင်မိုက်သောမင်းသား၏ အလံအောက်တွင် အသိမဲ့စွာ လိုက်နာနေခဲ့သည် (MS ၁၄၂, ၁၈၉၇)။

Paul honestly thought that he was persecuting a weak, ignorant, fanatical sect. He did not realize that he himself was the one deluded and deceived, and following ignorantly under the banner of the prince of darkness (MS 142, 1897).

၁–၄ (၂၆:၉; ၁ ကောရိန္သု ၁၅:၉)။ ရှောလု၏ ယုံကြည်မှုမရှိခြင်းသည် ရိုးသားသော်လည်း ခွင့်မလွှတ်နိုင်။—အမှန်တရားကို ဆန့်ကျင်သောစိတ်သည် အရာအားလုံးကို မမှန်ကန်သောအလင်းဖြင့် မြင်လိမ့်မည်။ ၎င်းသည် ရန်သူ၏ ခိုင်မာသောထောင်ချောက်ထဲတွင် တွယ်ကပ်နေပြီး၊ ရန်သူ၏အလင်းဖြင့် အရာများကို မြင်လိမ့်မည်။

1–4 (26:9; 1 Cor. 15:9). Saul’s Unbelief Honest, but Not Excusable.—The mind that resists the truth will see everything in a perverted light. It will be fastened in the sure toils of the enemy, and view things in the light of the enemy.

တာရှုမြို့သား ရှောလုသည် ဤဥပမာတစ်ခုဖြစ်သည်။ သူသည် ယုံကြည်မှုမရှိသူဖြစ်ရန် အကျင့်စာရိတ္တအရ အခွင့်မရှိခဲ့ပါ။ သို့သော် သူသည် ဘုရားသခင်၏ အကြံဉာဏ်ထက် လူသားများ၏အမြင်များကို လက်ခံရန် ရွေးချယ်ခဲ့သည်။ သူ့တွင် မေရှိယအားညွှန်ပြသော ပရောဖက်ပြုချက်များရှိခဲ့သော်လည်း၊ ရဗ္ဗိများ၏စကားများ၊ လူသားများ၏စကားများကို ပိုမိုနှစ်သက်ခဲ့သည်။ သူ၏ကိုယ်ပိုင်ဉာဏ်ပညာဖြင့်၊ ရှောလုသည် ဘုရားသခင်ကို သို့မဟုတ် သူစေလွှတ်သော ယေရှုခရစ်ကို မသိခဲ့ပါ။ နောက်ပိုင်းတွင် သူ၏အတွေ့အကြုံကို ပြန်လည်ပြောပြရာတွင်၊ သူသည် နာဇရက်မြို့သား ယေရှု၏နာမတော်နှင့်ဆန့်ကျင်သော အမှုများစွာကို ပြုလုပ်ရမည်ဟု ထင်ခဲ့သည်ဟု ဆိုခဲ့သည်။ ရှောလုသည် သူ၏ယုံကြည်မှုမရှိခြင်းတွင် ရိုးသားခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဟန်ဆောင်ခြင်းမဟုတ်ပါ၊ ယေရှုသည် သူ၏လမ်းစဉ်တွင် သူ့ကိုတားဆီးပြီး၊ သူဘက်က အလုပ်လုပ်နေသည်ကို ပြသခဲ့သည်။ ညှဉ်းဆဲသူသည် ခရစ်တော်၏စကားများကို လက်ခံပြီး၊ မယုံကြည်ခြင်းမှ ခရစ်တော်ကိုယုံကြည်ခြင်းသို့ ပြောင်းလဲခဲ့သည်။

Saul of Tarsus was an example of this. He had no moral right to be an unbeliever. But he had chosen to accept the opinions of men rather than the counsel of God. He had the prophecies pointing to the Messiah, but the sayings of the rabbis, the words of men, were preferred. In his own wisdom, Saul knew not God nor Jesus Christ, whom He had sent. Afterward in repeating his experience, he declared that he thought he ought to do many things contrary to the name of Jesus of Nazareth. Saul was honest in his unbelief. His was no pretension, and Jesus arrested him in his career and showed him on whose side he was working. The persecutor accepted the words of Christ, and was converted from infidelity to faith in Christ.

ရှောလုသည် သူ၏မယုံကြည်ခြင်းကို စာတန်၏လမ်းကို လိုက်လျှောက်စေခဲ့ပြီး၊ ကမ္ဘာပေါ်တွင် အဖိုးတန်ဆုံးဖြစ်သော သူတော်စင်များ၏ ဆင်းရဲဒုက္ခဖြစ်စေခြင်းနှင့် သေဆုံးခြင်းကို လျစ်လျူရှုဆက်ဆံခြင်းမပြုခဲ့ပါ။ သူသည် သူ၏အမှားအယွင်းသည် ခွင့်လွှတ်နိုင်သည်ဟု အကြောင်းပြချက်မပေးခဲ့ပါ။ သူပြောင်းလဲပြီးနောက် အချိန်ကြာရှည်၊ သူသည် အပြစ်သားများ၏ အကြီးအကဲဟု သူ့ကိုယ်သူ ပြောခဲ့သည်။ “ကျွန်ုပ်သည် တမန်တော်များတွင် အနည်းဆုံးဖြစ်ပြီး၊ ဘုရားသခင်၏အသင်းတော်ကို ညှဉ်းဆဲခဲ့သောကြောင့် တမန်တော်ဟုခေါ်ခံရန် မထိုက်တန်ပါ” ဟုသူဆိုခဲ့သည်။ သူသည် သူ၏ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သောလမ်းစဉ်အတွက် အကြောင်းပြချက်တစ်ခုမျှ မပြုခဲ့ပါ၊ ၎င်းသည် မမှန်ကန်သော သြတ္တပ္ပစိတ်ဖြင့် သစ္စာရှိစွာ လိုက်နာခဲ့သည် (MS ၉, ၁၈၉၈)။

Saul did not treat with indifference the unbelief which had led him to follow in Satan’s track, and cause the suffering and death of the most precious of earth—those of whom the world was not worthy. He did not plead that his error of judgment was excusable. Long after his conversion he spoke of himself as the chief of sinners. “For I am the least of the apostles,” he said, “that am not meet to be called an apostle, because I persecuted the church of God.” He did not make one excuse for his cruel course in following faithfully the impression of a conscience that was false (MS 9, 1898).

၁. ရှောလု။ အက်စ် ၇ ၏ ထပ်ဆောင်းမှတ်ချက် ၂ ကို ကြည့်ပါ။

1. Saul. See Additional Note 2 on ch. 7.

သို့သော်။ ဂရိစကားလုံး “အက်တီ”၊ “ဆက်လက်”၊ အက်စ် ၉ ၏ ဇာတ်ကြောင်းကို အက်စ် ၈:၃ နှင့် ဆက်စပ်ပေးသည်။ အသင်းတော်သည် ဂျေရုဆလင်အပြင်ဘက်တွင် ချဲ့ထွင်နေချိန် (အက်စ် ၈:၄–၄၀)၊ ရှောလုသည် မြို့တော်အတွင်းနှင့် အနီးတစ်ဝိုက်တွင် ၎င်းကို ဆက်လက်ညှဉ်းဆဲနေခဲ့သည်။

Yet. Gr. eti, “still,” connecting the narrative of ch. 9 with ch. 8:3. While the church has been expanding outside Jerusalem (ch. 8:4–40) Saul has continued to persecute it inside and around the capital.

အသက်ရှုနေခြင်း။ ဂရိစကားလုံး “အမ်နီအို”၊ “အတွင်းသို့ ရှုသည်” သို့မဟုတ် “အပေါ်သို့ ရှုသည်”။ ခရစ်ယာန်များကို ဖမ်းဆီးခြင်းနှင့် သတ်ဖြတ်ခြင်းသည်၊ ပုံသဏ္ဌာန်အားဖြင့်၊ ရှောလုရှုသည့် လေကို ဆိုလိုသည်။ ဆီမစ်လူမျိုးများသည် ဒေါသစိတ်ကို အသက်ရှုခြင်းနှင့် မကြာခဏ ဆက်စပ်ပေးလေ့ရှိသည်။

Breathing out. Gr. empneō, “to breathe in,” or “on.” The arrest and slaughter of Christians were, figuratively speaking, the very air Saul breathed. Semitic peoples often associated the emotion of anger with breath.

ခြိမ်းခြောက်မှုနှင့် သတ်ဖြတ်မှု။ ထိုအစား၊ “ခြိမ်းခြောက်မှုနှင့် လူသတ်မှု”။ ညှဉ်းဆဲသူ၏ စိတ်အားထက်သန်မှုသည် ပိုမိုပြင်းထန်လာသည်။ သူသည် မုန်းတီးသော သွန်သင်ချက်ကို ဖျက်ဆီးရန် အစွန်းအထင်သို့ သွားလိုသည်။ သူကိုယ်တိုင် အက်စ် ၂၂:၄; ၂၆:၉–၁၁ တွင် ၎င်းကို ဝန်ခံသည်။ သူသည် အသင်းတော်ကို ဖျက်ဆီးရာတွင် ပါဝင်ခဲ့သော ကြောက်မက်ဖွယ်အခန်းကဏ္ဍကို လျှော့ချရန် မကြိုးစားပါ။ အစောပိုင်း အသင်းတော်ဖခင်များသည် ယာကုပ်၏ဘာသာစကားဖြစ်သော “ဗင်္ယာမိန်သည် ဝံပုလွေကဲ့သို့ ဖျက်ဆီးလိမ့်မည်။ နံနက်တွင် သားကောင်ကို စားသုံးပြီး၊ ညတွင် သိမ်းဆည်းရာကို ခွဲဝေလိမ့်မည်” (ကမ္ဘာဦး ၄၉:၂၇) နှင့် ဗင်္ယာမိန်အမျိုးအနွယ်မှ ဖြစ်ကြောင်း ဂုဏ်ယူသော (ဖိလိပ္ပု ၃:၅) နှင့် အမျိုးအနွယ်၏ ဂုဏ်သရေရှိဘုရင်၏ နာမကို ဆောင်သူ၏ အပြုအမူအကြား ပရောဖက်ပြုချက်ဆန်သော တူညီမှုကို မြင်ခဲ့ကြသည်။

Threatenings and slaughter. Rather, “threatening and murder.” The persecutor’s zeal has intensified; he is willing to go to extreme limits to stamp out the hated teaching. He himself acknowledges this in chs. 22:4; 26:9–11. He does not try to minimize the terrible part he played in ravaging the church. The early Church Fathers saw a half-prophetic parallelism between the language of Jacob, “Benjamin shall ravin as a wolf: in the morning he shall devour the prey, and at night he shall divide the spoil” (Gen. 49:27), and the conduct of one who gloried in being of the tribe of Benjamin (Phil. 3:5), and who bore the name of the tribe’s great hero-king.

တပည့်များကို ဆန့်ကျင်သည်။ ဤဆက်လက်ညှဉ်းဆဲခြင်း၏ သားကောင်များ၏ အမည်များကို မပေးထားသော်လည်း၊ ရှင်ပေါလု၏ နောက်ပိုင်း ဝန်ခံချက်ဖြစ်သော “သူတို့ကို သေဒဏ်ပေးချိန်တွင်၊ ကျွန်ုပ်သည် ၎င်းတို့ကို ဆန့်ကျင်သော မဲပေးခဲ့သည်” (အက်စ် ၂၆:၁၀) သည် စတီဖန်သည် ဤအချိန်တွင် သတ်ဖြတ်ခံရသူ တစ်ဦးတည်းမဟုတ်ကြောင်း ဖော်ပြသည်။ စတီဖန်၏သေဆုံးမှုအချိန်တွင် ရှောလုပြသခဲ့သော စိတ်အားထက်သန်မှုသည် သူ့ကို ဆန်ဟီဒရင်သို့ ရွေးချယ်ခံရစေခဲ့ပြီး (AA ၁၀၂)၊ မကြာမီတွင် ဂျေရုဆလင်တွင် ခရစ်ယာန်များကို လိုက်လံဖမ်းဆီးရန် ယဇ်ပုန်းမင်းများထံမှ အာဏာရရှိခဲ့သည်။ ဂျေရုဆလင်တွင် ဆမာရိလူမျိုးများကို အသင်းတော်သို့ လက်ခံခဲ့ကြောင်း သိရှိခဲ့လျှင် (အက်စ် ၈:၁ ကိုကြည့်ပါ)၊ ဂျူးလူမျိုးများ၏ မုန်းတီးမှုသည် ပိုမိုပြင်းထန်လာသည်မှာ သေချာသည်။

Against the disciples. The names of the victims of this continued persecution are not given, but Paul’s later confession, “When they were put to death, I gave my voice [vote] against them” (ch. 26:10), indicates that Stephen was not the only one killed at this time. The zeal Saul showed at the time of Stephen’s death led to his election to the Sanhedrin (AA 102), and he was soon armed with authority from the chief priests to hunt down Christians in Jerusalem. If it was known in Jerusalem that Samaritans had been admitted to the church (see on ch. 8:1), the hatred of the Jews doubtless was intensified.

ယဇ်ပုန်းမင်း။ အနနတ်သို့မဟုတ် ကယာဖတ် (အက်စ် ၄:၆ ကိုကြည့်ပါ)၊ ၎င်းတို့နှစ်ဦးစလုံးသည် ဆဒ္ဒရှဲလူမျိုးများဖြစ်ပြီး၊ ရှောလုသည် တင်းကျပ်သော ဖာရိရှဲဖြစ်ကြောင်း ဂုဏ်ယူခဲ့သည် (အက်စ် ၂၆:၅)။ သို့သော် ဤမဟာမိတ်ဖွဲ့မှု၏ ထူးဆန်းမှု (အတွဲ V၊ စာမျက်နှာ ၅၁, ၅၂ ကိုကြည့်ပါ) သည် ပြင်းထန်သော ညှဉ်းဆဲသူကို မတားဆီးခဲ့ပါ။ ယေရှုခရစ်ကို ဆန့်ကျင်ရန် ဖွဲ့စည်းခဲ့သော ဆဒ္ဒရှဲနှင့် ဖာရိရှဲများ၏ မဟာမိတ်ဖွဲ့မှု (မသဲ ၂၆:၃) သည် သူ၏နောက်လိုက်များကို ဆန့်ကျင်ရန် ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။

High priest. Annas or Caiaphas (see on ch. 4:6), both of whom were Sadducees, whereas Saul gloried in being a strict Pharisee (ch. 26:5). But the strangeness of this alliance (see Vol. V, pp. 51, 52) did not deter the stern persecutor. The coalition of Sadducees and Pharisees that had earlier been formed against Jesus Christ (Matt. 26:3) was renewed against His followers.

၂. တောင်းခံသည်။ ပိုမိုသင့်လျော်စွာ “တောင်းဆိုသည်” သို့မဟုတ် “မေးမြန်းသည်”၊ သူ့ကိုယ်စား၊ ဆန်ဟီဒရင်သို့ သူ၏ရာထူးတိုးမြှင့်မှုကို တရားမျှတစေရန် ဖြစ်နိုင်သည်။

2. Desired. Preferably, “requested,” or “asked,” on his own behalf, possibly to justify his elevation to the Sanhedrin.

ရှင်ပေါလု၏ ငယ်ဘဝ

Early Life of Paul

တာရှုမြို့တွင် မွေးဖွားခြင်းမှ အန္တိအုတ်သို့ ခေါ်ဆောင်ခြင်းအထိ

From Birth at Tarsus to Call to Antioch

စာများ။ ၎င်းတို့သည် ရှောလု၏ “အာဏာနှင့် တာဝန်ပေးအပ်ခြင်း” (အက်စ် ၂၆:၁၂) ကို ဖွဲ့စည်းထားသော စာရွက်များဖြစ်သည်။ ရောမသည် ဂျူးအာဏာပိုင်များနှင့် ပူးပေါင်းပြီး၊ ယဇ်ပုန်းမင်းအား ထွက်ပြေးသော ဂျူးလူမျိုးများကို ပြည်ပြန်ပို့ရန် အာဏာပေးခဲ့ပုံရသည်။ ဤအာဏာသည် ဘီစီ ၅၆ ခန့်မှ စတင်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပုံရသည် (ဂျိုးဇီဖတ်စ်၊ ရှေးဟောင်းသာဓကများ xiv. ၈. ၅ [၁၄၆–၁၄၈]; ၁ မက္ကဘီး ၁၅:၁၅–၂၄ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

Letters. These were the papers that constituted Saul’s “authority and commission” (ch. 26:12). It appears that Rome cooperated with the Jewish authorities by giving the high priest powers of extradition over fugitive Jews. This authority probably dates from about 56 b.c. (Josephus Antiquities xiv. 8. 5 [146–148]; cf. 1 Maccabees 15:15–24).

ဒမတ်စကမြို့။ ဤမြို့သည် ကမ္ဘာ့အသက်အကြီးဆုံးမြို့များထဲမှ တစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရသည်။ ၎င်း၏တည်နေရာသည် ရာဇဝင်အရ အာဗေလသတ်ဖြတ်ခံရသည့် နေရာဖြစ်သည်။ ဂျိုးဇီဖတ်စ် (ရှေးဟောင်းသာဓကများ i. ၆. ၄ [၁၄၅]) သည် ရှေမ၏မြေးဖြစ်သော အူဇ်အား ဤမြို့ကို တည်ထောင်သူအဖြစ် သတ်မှတ်သည် (အတွဲ I၊ စာမျက်နှာ ၂၇၀)။ ၎င်းသည် အာဗြဟံ၏ အိမ်ထိန်းဖြစ်သူ၏ မွေးရပ်မြေအဖြစ် (ကမ္ဘာဦး ၁၅:၂) သမိုင်းတွင် ပါဝင်သည်။ ဒါဝိဒ်သည် ထိုမြို့တွင် တပ်စခန်းများ ထားရှိခဲ့သည် (၂ ရှမွေလ ၈:၆)၊ သို့သော် ရဇုန်လက်ထက်တွင် ဤမြို့သည် ရှောလမုန်ကို ဆန့်ကျင်သည့် အချက်အချာဖြစ်လာသည် (၁ ဘုရင်ခံ ၁၁:၂၃–၂၅)။ ၎င်း၏မြစ်များဖြစ်သော အဗာနတ်နှင့် ဖာပါသည်၊ ဆီးရီးယားဗိုလ်ချုပ် နာမန်၏မျက်စိတွင်၊ ဣသရေလ၏ မြစ်များထက် သာလွန်သည် (၂ ဘုရင်ခံ ၅:၁၂)။ ၎င်းသည် ဣသရေလနှင့် ယုဒယနှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့မှုနှင့် စစ်ပွဲများတွင် ဆီးရီးယားနိုင်ငံ၏ အချက်အချာဖြစ်သည် (၂ ဘုရင်ခံ ၁၄:၂၈; ၁၆:၉, ၁၀; အာမုတ် ၁:၃, ၅)။ ၎င်းသည် တုရုနှင့် ကုန်သွယ်မှုပြုလုပ်ခဲ့ပြီး၊ ဝိုင်နှင့် သိုးမွှေးဖြူကို ရောင်းဝယ်ခဲ့သည်ဟု ဧဇကျေလမှ မှတ်တမ်းတင်ထားသည် (ဧဇကျေလ ၂၇:၁၆, ၁၈)။ ဘီစီ ၃၃၃ တွင် မက္ကဒိုးနီးယားဗိုလ်ချုပ် ပါမီနီယံသည် အလက်ဇန္ဒားမဟာမြတ်အတွက် ဤမြို့ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ ၎င်းကို ဘီစီ ၆၄ တွင် ရောမဗိုလ်ချုပ် ပုံပီးက ထပ်မံသိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ ရှောလု၏ပြောင်းလဲခြင်းအချိန်တွင်၊ ၎င်းသည် ဆီးရီးယားရောမအုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဗီတယ်လီးယပ်စ်၏ အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ရှိသည်။ တိဗက်ရိယပ်စ်သည် အေဒီ ၃၇ တွင် ကွယ်လွန်ချိန်တွင်၊ ဗီတယ်လီးယပ်စ်သည် ရောမသို့ အလျင်အမြန်ပြန်သွားခဲ့ပြီး၊ နဗာသီးယန်းဘုရင် အာရက်တပ်စ် IV သည် ဒမတ်စကမြို့ကို သိမ်းပိုက်ပြီး ၎င်း၏သက်ရောက်မှုအောက်တွင် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ရှောလုသည် ထိုမြို့မှ လွတ်မြောက်သွားချိန်တွင် ဤအခြေအနေဖြစ်သည် (၂ ကောရိန္သု ၁၁:၃၂)။

Damascus. The city is accounted one of the oldest in the world. Its site was traditionally the scene of the murder of Abel. Josephus (Antiquities i. 6. 4 [145]) attributes the founding of the town to Uz, the grandson of Shem (Vol. I, p. 270). It figures in the history of Abraham as the birthplace of his steward (Gen. 15:2). David placed garrisons there (2 Sam. 8:6), but under Rezon the city became a center of opposition to Solomon (1 Kings 11:23–25). Its rivers, Abana and Pharpar, were, in the eyes of the leprous Syrian general, Naaman, better than any rivers of Israel (2 Kings 5:12). It was the center of the Syrian kingdom in its alliances and wars with Israel and Judea (2 Kings 14:28; 16:9, 10; Amos 1:3, 5). It carried on trade in wares with Tyre, and in wine and white wool, as noted by Ezekiel (ch. 27:16, 18). In 333 b.c. the Macedonian general Parmenion took the city for Alexander the Great. It was taken again by the Roman Pompey in 64 b.c. At the time of Saul’s conversion it was under the jurisdiction of Vitellius, then Roman governor of Syria. When Tiberius died in 37 a.d., Vitellius hastened to Rome, and Aretas IV, king of the Nabataeans, seized control of Damascus and governed it by a deputy. Thus matters stood at the time when Saul escaped from the city (2 Cor. 11:32).

ဒမတ်စကမြို့သည် ဆီးရီးယားသဲကန္တာရတွင် အိုအေစစ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ အန္တိလီဗနုန်တောင်များမှ နှင်းဖြည့်ထားသော အဗာနတ်မြစ်သည် မြေဧရိယာကို ရေသွင်းပေးပြီး အလွန်အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေသည်။ ဤမြို့သည် “ကြိုတင်သတ်မှတ်ထားသော မြို့တော်” အဖြစ် ကောင်းစွာဖော်ပြခံရသည်။ ၎င်း၏လူဦးရေသည် အဓိကအားဖြင့် အာရမိတ်ဖြစ်သော်လည်း၊ မြို့တွင် ဂျူးလူမျိုးများစွာ ရှိသည်။ ဇာတ်ကြောင်း (အက်စ် ၉:၂, ၁၄) သည် ၎င်းတို့အနက် “သခင်ဘုရား၏တပည့်များ” (အခန်းကြီး ၁) များစွာရှိကြောင်း ညွှန်ပြသည်။ ၎င်းတို့အနက် များစွာသည် ဂျေရုဆလင်နှင့် အနီးတစ်ဝိုက်တွင် ညှဉ်းဆဲမှုမှ ထွက်ပြေးလာသူများဖြစ်နိုင်သည်။ ဒေသခံယဇ်ပုန်းကျောင်းများသည် ဂျေရုဆလင်ရှိ ဆန်ဟီဒရင်၏ အမိန့်ကို လိုက်နာရန် တောင်းဆိုခံရဖွယ်ရှိသည်။ ရှောလုသည် အသင်းတော်ကို ဆန့်ကျင်သည့် သူ၏ဆက်လက်လုပ်ဆောင်မှုအတွက် ဤနေရာကို ရွေးချယ်ရသည့်အကြောင်းရင်းကို လုကာမဖော်ပြပါ။ သို့သော် အကြောင်းပြချက်များကို ဖော်ပြနိုင်သည်- (၁) ဖော်ပြခဲ့သည့်အတိုင်း၊ ခရစ်ယာန်များသည် ယုဒယမှ အနည်းငယ်ဝေးသော ထိုနေရာတွင် ခိုလှုံခဲ့ကြသည်။ (၂) ထိုမြို့၏ နိုင်ငံသားများဖြစ်သော ခရစ်ယာန်သာသနာပြုများရှိခဲ့သည်။ (၃) ဒမတ်စကမြို့သည် ချဲ့ထွင်နေသော အသင်းတော်၏ အပြင်ဘက်အချက်အချာဖြစ်လာနိုင်သည်။ (၄) ရှောလုသည် ဂျူးအာဏာပိုင်များနှင့် ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်နိုင်ပြီး၊ ခရစ်ယာန်များကို ဆန့်ကျင်ရန် ၎င်းတို့၏ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို အားကိုးနိုင်သည်။

Damascus formed an oasis in the Syrian desert. The river Abana, fed by the snows of the Anti-Lebanon Mts., watered the terrain and made it very productive. The city was well described as “a predestined capital.” Its population was predominantly Aramaic, but the city possessed a large Jewish colony. The narrative (Acts 9:2, 14) implies that there were many “disciples of the Lord” (v. 1) among them. Of these, many may have been refugees from the persecution in and around Jerusalem, and the local synagogues were doubtless called upon to enforce the decree of the Sanhedrin in Jerusalem. Luke does not explain why Saul selected this place for his further vindictive work against the church. Reasons, however, can be offered: (1) As noted, Christians had taken refuge there, at some considerable distance from Judea. (2) There were Christian converts who were citizens of the place. (3) Damascus may have become an outlying center of the expanding church. (4) Saul may have been well acquainted with the Jewish authorities, and could count on their cooperation against the Christians.

ယဇ်ပုန်းကျောင်းများ။ ဤမြို့သည် ကမ္ဘာ့မြို့ဖြစ်ပြီး၊ နိုင်ငံများစွာမှ ဂျူးလူမျိုးများ ထိုတွင် နေထိုင်ဖွယ်ရှိသည်။ ဂျေရုဆလင်တွင်ကဲ့သို့ (အက်စ် ၆:၉ ကိုကြည့်ပါ)၊ နိုင်ငံအလိုက် အုပ်စုများသည် ၎င်းတို့၏ ယဇ်ပုန်းကျောင်းများကို တည်ထောင်ကြသည်။ ဒမတ်စကမြို့တွင် ဤအချိန်တွင် ယဇ်ပုန်းကျောင်း ၃၀ မှ ၄၀ ခန့်ရှိဖွယ်ရှိသည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။ ခရစ်ယာန်များသည် ယဇ်ပုန်းကျောင်းများကို ဆက်လက်ကိုးကွယ်နေကြဆဲဖြစ်ပြီး၊ ရှောလုသည် ၎င်းတို့ကို ဆန့်ကျင်ရန် စီစဉ်ခဲ့သည်။

Synagogues. The city was cosmopolitan, and Jews from many nations probably lived there. As in Jerusalem (cf. on ch. 6:9), national groups would establish their own synagogues. It is estimated that there may have been 30 or 40 synagogues in the city of Damascus at this time. Doubtless, Christians were still devoutly attending the synagogues, and it was against them that Saul planned to proceed.

ဤလမ်း၏သူများ။ ဆိုလိုသည်မှာ “ဤလမ်းနှင့်ဆိုင်သော မည်သူမဆို” ဖြစ်သည်။ “လမ်း” ဟူသော စကားလုံးသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ အစောပိုင်းအဓိပ္ပါယ်တစ်ခုအဖြစ် ပေါ်ပေါက်လာသည် (အက်စ် ၁၉:၉, ၂၃; ၂၂:၄; ၂၄:၁၄, ၂၂ ကိုကြည့်ပါ)။ လုကာ၏ “အမည်” (အက်စ် ၅:၄၁, RSV)၊ “စကားတော်” (အက်စ် ၄:၄; ၈:၄; ၁၄:၂၅)၊ “ကယ်တင်ခြင်း၏လမ်း” (အက်စ် ၁၆:၁၇)၊ “သခင်ဘုရား၏လမ်း” (အက်စ် ၁၈:၂၅) ဟူသော အသုံးအနှုန်းများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။ ဤဝေါဟာရသည် ခရစ်တော်က “ငါသည် လမ်းဖြစ်သည်” (ယောဟန် ၁၄:၆) ဟူသော ကြေညာချက်မှ သို့မဟုတ် ကျဉ်းမြောင်းသော “လမ်း” (မသဲ ၇:၁၄) ကို ရည်ညွှန်းခြင်းမှ ဆင်းသက်လာနိုင်သည်။

Of this way. That is, “any who were belonging to the way.” The word “way” appears as an early synonym for Christianity (cf. chs. 19:9, 23; 22:4; 24:14, 22). Compare Luke’s use of “the name” (ch. 5:41, RSV), “the word” (chs. 4:4; 8:4; 14:25), “the way of salvation” (ch. 16:17), and “the way of the Lord” (ch. 18:25). The term may have originated in Christ’s declaration that He is the “way” (John 14:6), or in His reference to the narrow “way” (Matt. 7:14).

ယောက်ျားသို့မဟုတ် မိန်းမ။ သူ၏ဖြစ်နိုင်ချေရှိသော သားကောင်များတွင် မိန်းမများပါဝင်ခြင်းသည် ရှောလုသည် ခရစ်ယာန်များကို ဆန့်ကျင်ရန် ပြင်းထန်သော ဒေါသဖြင့် လှုပ်ရှားခဲ့သည်ကို အလေးပေးဖော်ပြသည် (အက်စ် ၂၂:၄ ကိုကြည့်ပါ)။

Men or women. The inclusion of women among his prospective victims emphasizes the fury with which Saul moved against the Christians (cf. ch. 22:4).

ဂျေရုဆလင်သို့ ဖမ်းဆီးပို့ဆောင်ခြင်း။ ရှောလု၏တာဝန်သည် ခရစ်ယာန်များ၏ပြစ်မှုသည် ဒေသဆိုင်ရာ တရားရုံးများ၏ အာဏာပိုင်အဆင့်ထက် ကျော်လွန်ပြီး၊ ဆန်ဟီဒရင်ထံသို့ ညွှန်းပို့ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ညွှန်ပြသည် (မသဲ ၁၀:၁၇ ကိုကြည့်ပါ)။

Bound unto Jerusalem. Saul’s mission implies that the offense of the Christians was beyond the jurisdiction of local tribunals (see on Matt. 10:17), and had to be referred to the Sanhedrin (Vol. V, p. 67) in Jerusalem. So great was the priestly power (see above under “letters”) that Jewish authorities were allowed to arrest those whom they desired, even on foreign soil.

၃–၉. မျက်စိမမြင်ရခြင်းဖြင့် သူမြင်နိုင်ရန်—ပေါလုအတွက် သူ၏စွမ်းအားများကို အမှန်တရားကို ဆန့်ကျင်အသုံးပြုခဲ့ပြီး၊ ဘုရားသခင်၏ဝန်ဆောင်မှုပြုနေသည်ဟု ထင်မှတ်ကာ ခရစ်တော်ကို ညှဉ်းဆဲနေခဲ့သည်ကို သိရှိရခြင်းသည် မည်မျှပင် နှိမ့်ချမှုဖြစ်ခဲ့သနည်း။ ကယ်တင်ရှင်သည် ပေါလုအား သူ၏ဘုန်းတော်တန်ခိုးဖြင့် ထင်ရှားစွာ ပေါ်ထွက်လာသောအခါ၊ ပေါလုသည် သူ၏လုပ်ဆောင်မှုနှင့် သူကိုယ်တိုင်အပေါ် ရွံရှာဖွယ်ခံစားခဲ့ရသည်။ ခရစ်တော်၏ ဘုန်းအလင်းသည် သူ့ကို ဖျက်ဆီးနိုင်ခဲ့သော်လည်း၊ ပေါလုသည် မျှော်လင့်ခြင်း၏အကျဉ်းသားဖြစ်ခဲ့သည်။ သူသည် သူဆဲဆိုခဲ့သော ဘုရားရှင်၏ ဘုန်းတန်ခိုးဖြင့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ မျက်စိကွယ်သွားခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းသည် သူ၏ဝိညာဉ်ရေးမျက်စိဖွင့်ရန်နှင့် သူ၏အာရုံခံစားမှုများကို ထုံထိုင်းမှုမှ နိုးကြားစေရန်ဖြစ်သည်။ သူ၏သြတိပေးခံရသောသိစိတ်သည် ယခုတွင် မိမိကိုယ်ကို အပြစ်တင်သည့်စွမ်းအင်ဖြင့် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ သူ၏အလုပ်၏စိတ်အားထက်သန်မှု၊ ဘုရားသခင်၏တမန်များမှတစ်ဆင့် သူ့အပေါ်သို့ ထွန်းလင်းလာသောအလင်းကို ပြင်းထန်စွာ ဆန့်ကျင်မှုသည် ယခုတွင် သူ၏ဝိညာဉ်အပေါ် အပြစ်တင်ချက်များဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး၊ သူသည် နောင်တရသည့်ခံစားမှုဖြင့် ပြည့်နှက်ခဲ့သည်။ သူသည် မိမိကိုယ်ကို ဖြောင့်မတ်သူအဖြစ် မမြင်တော့ဘဲ၊ အတွေး၊ ဝိညာဉ်နှင့် လုပ်ဆောင်မှုများတွင် တရားတော်ဖြင့် အပြစ်စီရင်ခံရသူအဖြစ် မြင်ခဲ့သည်။ သူသည် မိမိကိုယ်ကို အပြစ်သား၊ ကယ်တင်ရှင်မရှိဘဲ လုံးဝပျောက်ဆုံးသူအဖြစ် မြင်ခဲ့သည်။ သူ၏မျက်စိကွယ်နေသောနေ့ရက်များနှင့် ညများတွင် သူသည် ဆင်ခြင်သုံးသပ်ရန်အချိန်ရခဲ့ပြီး၊ သူသည် အကူအညီမဲ့ပြီး မျှော်လင့်ချက်မဲ့စွာ ခရစ်တော်ထံသို့ မိမိကိုယ်ကို လွှဲအပ်ခဲ့သည်။ ခရစ်တော်သည် သူ့ကို ခွင့်လွှတ်နိုင်ပြီး ဖြောင့်မတ်ခြင်းဖြင့် ဖုံးလွှမ်းပေးနိုင်သည့် တစ်ဦးတည်းသောသူဖြစ်သည် (MS ၂၃, ၁၈၉၉)။

3–9. Made Blind That He Might See.—What a humiliation it was to Paul to know that all the time he was using his powers against the truth, thinking he was doing God’s service, he was persecuting Christ. When the Saviour revealed Himself to Paul in the bright beams of His glory, he was filled with abhorrence for his work and for himself. The power of Christ’s glory might have destroyed him, but Paul was a prisoner of hope. He was made physically blind by the glory of the presence of Him whom he had blasphemed, but it was that he might have spiritual sight, that he might be awakened from the lethargy that had stupefied and deadened his perceptions. His conscience, aroused, now worked with self-accusing energy. The zeal of his work, his earnest resistance of the light shining upon him through God’s messengers, now brought condemnation upon his soul, and he was filled with bitter remorse. He no longer saw himself as righteous, but condemned by the law in thought, in spirit, and in deeds. He saw himself a sinner, utterly lost, without the Saviour he had been persecuting. In the days and nights of his blindness he had time for reflection, and he cast himself all helpless and hopeless upon Christ, the only one who could pardon him and clothe him with righteousness (MS 23, 1899).

၃. ခရီးသွားခြင်း။ ရှောလုနှင့် သူ၏အဖော်များ မည်သည့်လမ်းကို သွားခဲ့သည်ကို ယခုအခါ သိရှိရန် နည်းလမ်းမရှိသော်လည်း၊ ၎င်းတို့တွင် အနည်းဆုံး လမ်းနှစ်သွယ်ကို ရွေးချယ်နိုင်ခဲ့သည်။ တစ်ခုမှာ အီဂျစ်မှ ဒမတ်စကတ်သို့ သွားသော အဓိက ကုန်သည်လမ်းကြောင်းဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် ပါလက်စတိုင်းကမ်းရိုးတန်းနှင့် အပြိုင်သွားကာ ဂလိလဲအိုင်အထက်တွင် ဂျော်ဒန်မြစ်ကို ဖြတ်ကူးရန် အရှေ့သို့ ဦးတည်သွားသည်။ အခြားလမ်းတစ်ခုမှာ ဆမာရီယာမှတစ်ဆင့် သွားကာ ဂလိလဲအိုင်တောင်ဘက်တွင် ဂျော်ဒန်မြစ်ကို ဖြတ်ကူးပြီး၊ ဂါဒါရာမှတစ်ဆင့် ဒမတ်စကတ်သို့ အရှေ့မြောက်ဘက်သို့ ဦးတည်သွားသည်။ ၁၅၀ မိုင်အကွာအဝေးကို တစ်ပတ်အတွင်း ဖြတ်သန်းနိုင်သည်။

3. Journeyed. There is now no way to know by which road Saul and his companions went, but they had the choice of at least two roads. One of these was the main caravan route from Egypt to Damascus, which ran parallel with the Palestinian coast line until it struck east to cross the Jordan River above the Lake of Galilee. The other way led through Samaria and crossed the Jordan south of the Lake of Galilee, and after passing through Gadara, went northeastward to Damascus. The 150 mi. might be covered in one week.

ဒမတ်စကတ်အနီး။ ရှောလု၏အမြင်အာရုံဖြစ်ပေါ်ရာ နေရာကို မသိရှိရပါ။ ကွဲပြားပြီး အခြေအမြစ်မရှိသော ဒဏ္ဍာရီများက နေရာလေးခုကို ဖော်ပြထားသည်။ သို့သော် ၎င်းသည် မြို့နှင့် နီးကပ်စွာရှိခဲ့ရမည်ဖြစ်သည်၊ အကြောင်းမှာ သူ၏အဖော်များက “သူ့ကို လက်ဆွဲ၍ ဒမတ်စကတ်သို့ ခေါ်ဆောင်သွားခဲ့သည်” (ဗျာ. ၈; cf. AA ၁၁၇)။

Near Damascus. The site of Saul’s vision is unknown. Conflicting and unfounded traditions point out four different places. It must have been relatively close to the city, however, for his companions “led him by the hand, and brought him into Damascus” (v. 8; cf. AA 117).

ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ဒမတ်စကတ်အနီးတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော အကြောင်းအရာများကို သုံးကြိမ်မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ ကျမ်းစာမှတ်တမ်းများတွင် သေးငယ်သောကွဲပြားမှုများနှင့်ပတ်သက်၍၊ မဿဲ ၃ ရှိ ထပ်လောင်းမှတ်ချက်ကို ကြည့်ပါ။ အောက်ပါဇယားသည် သုံးခုသောမှတ်တမ်းများ၏ အဓိကအချက်များကို နှိုင်းယှဉ်ထားသည်။

The book of Acts records three accounts of what now took place near Damascus. Concerning minor variations in parallel Bible accounts, see Additional Note on Matt. 3. The table below compares the chief points in the three accounts.

ထွန်းလင်းခြင်း။ ပိုမိုကောင်းမွန်သည်မှာ “လင်းလက်ခြင်း” ဖြစ်သည်။ အခန်းကြီး ၂၂:၆; ၂၆:၁၃ တွင် ဖြစ်ပွားချိန်ကို နေ့လယ်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ အရှေ့ဒေသ၏ နေ့လယ်နေရောင်သည် တောက်ပသော်လည်း၊ ပေါလုက သူမြင်ခဲ့သော ကောင်းကင်မှအလင်းသည် “နေ၏တောက်ပမှုထက် သာလွန်သည်” ဟု နောက်ပိုင်းတွင် ပြောခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၂၆:၁၃)။ ဤထွန်းလင်းမှုအလယ်တွင် သူသည် ဘုန်းထင်ရှားသော ခရစ်တော်ကို ထင်ရှားစွာ မြင်ခဲ့ပြီး၊ ထို့ကြောင့် သူသည် ခရစ်တော်၏ ရှင်ပြန်ထမြောက်ပြီးနောက် သခင်ကို မြင်တွေ့ခွင့်ရသူများထဲတွင် မိမိကိုယ်ကို ထည့်သွင်းခဲ့သည် (တမန်တော် ၉:၁၇; ၁ကော ၉:၁; ၁၅:၈; AA ၁၁၅)။ ၎င်း၏ပုံစံနှင့်ပတ်သက်၍

Shined. Better, “flashed.” Chapters 22:6; 26:13 identify the time of day as noon. Bright as is the midday glare of the Eastern sun, Paul later says the light he saw from heaven was “above the brightness of the sun” (ch. 26:13). In the midst of this effulgence he so clearly saw the glorified Christ that he includes himself among those who were privileged to behold the Lord after His resurrection (Acts 9:17; 1 Cor. 9:1; 15:8; AA 115). As to the manner of the

ရှင်ပေါလု၏သိမ်းပိုက်ခြင်းအကြောင်း အက်ဥပဒေစာရင်းသုံးခု

လုကာ၏သမိုင်းမှတ်တမ်း	လူထုရှေ့တွင် ပေါလု၏မိန့်ခွန်း	အဂရစ်ပြရှေ့တွင် ပေါလု၏မိန့်ခွန်း
အက်ဥပဒေ ၉:၁-၉	အက်ဥပဒေ ၂၂:၄-၁၁	အက်ဥပဒေ ၂၆:၉-၁၈
၁. ရှောလုသည် တပည့်တော်များကို ညှဉ်းဆဲခဲ့သည်။	၄. ဤလမ်းကို ညှဉ်းဆဲခဲ့သည်။	၉-၁၁. သူတော်စင်များကို ညှဉ်းဆဲခဲ့သည်။
၂. ဒမတ်စကတ်ရှိ ဂျူးစည်းဝေးရုံများသို့ ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်းထံမှ စာများတောင်းခံခဲ့သည်။	၅. ယဇ်ပုရောဟိတ်နှင့် အကြီးအကဲများထံမှ စာများရယူခဲ့သည်။	၁၂. ယဇ်ပုရောဟိတ်များထံမှ အခွင့်အာဏာရယူခဲ့သည်။
ခရစ်ယာန်များဖြစ်သော အမျိုးသားနှင့်အမျိုးသမီးများကို ယေရုရှလင်သို့ ခေါ်ဆောင်ရန်။	ခရစ်ယာန်များကို ယေရုရှလင်သို့ ခေါ်ဆောင်ပြီး အပြစ်ပေးရန်။
၃. ဒမတ်စကတ်အနီးတွင် ကောင်းကင်မှအလင်းရောင်တစ်ခုရုတ်တရက်ထွန်းလင်းလာသည်။	၆. ဒမတ်စကတ်အနီးတွင် နေ့လယ်အချိန်တွင် ကောင်းကင်မှအလင်းရောင်ကြီးတစ်ခုရုတ်တရက်ထွန်းလင်းလာသည်။	၁၃. နေ့လယ်အချိန်တွင် ကောင်းကင်မှအလင်းရောင်တစ်ခုကို နေထက်ပိုလင်းထွန်းသည်ကို မြင်ခဲ့ပြီး ၎င်းသည် အုပ်စုတစ်ခုလုံးကို ထွန်းလင်းပေးခဲ့သည်။
၄. သူသည် မြေပေါ်သို့လဲကျသွားသည်။ “ရှောလု၊ ရှောလု၊ သင်သည် ငါ့ကိုအဘယ်ကြောင့် ညှဉ်းဆဲသနည်း” ဟူသောအသံကိုကြားခဲ့သည်။	၇. သူသည် မြေပေါ်သို့လဲကျသွားသည်။ “ရှောလု၊ ရှောလု၊ သင်သည် ငါ့ကိုအဘယ်ကြောင့် ညှဉ်းဆဲသနည်း” ဟူသောအသံကိုကြားခဲ့သည်။	၁၄. လူအားလုံးမြေပေါ်သို့လဲကျသွားသည်။ ဟေဗြဲဘာသာဖြင့် “ရှောလု၊ ရှောလု၊ သင်သည် ငါ့ကိုအဘယ်ကြောင့် ညှဉ်းဆဲသနည်း” ဟူသောအသံကိုကြားခဲ့သည်။
၅. သူက “သခင်၊ ကိုယ်တော်သည်မည်သူဖြစ်သနည်း” ဟုမေးသည်။	၈. သူက “သခင်၊ ကိုယ်တော်သည်မည်သူဖြစ်သနည်း” ဟုဖြေသည်။	၁၅. သူက “သခင်၊ ကိုယ်တော်သည်မည်သူဖြစ်သနည်း” ဟုမေးသည်။
သခင်က “သင်ညှဉ်းဆဲသော ယေရှုငါဖြစ်သည်” ဟုမိန့်တော်မူသည်။	သခင်က “သင်ညှဉ်းဆဲသော နာဇရက်မြို့သား ယေရှုငါဖြစ်သည်” ဟုမိန့်တော်မူသည်။	သခင်က “သင်ညှဉ်းဆဲသော ယေရှုငါဖြစ်သည်” ဟုမိန့်တော်မူသည်။
၆. သူက “သခင်၊ ကျွန်ုပ်သည် ဘာလုပ်ရမည်နည်း” ဟုမေးသည်။	၁၀. ရှောလုက “သခင်၊ ကျွန်ုပ်သည်ဘာလုပ်ရမည်နည်း” ဟုမေးသည်။	----------------
သခင်က “ထလော့၊ မြို့ထဲသို့သွားလော့” —ညွှန်ကြားချက်များအတွက်။	သခင်က “ထလော့၊ ဒမတ်စကတ်သို့သွားလော့” —ညွှန်ကြားချက်များအတွက်။	----------------
၇. သူ၏အဖော်များသည် အသံကိုကြားသော်လည်း မည်သူ့ကိုမျှမမြင်ရဘဲ စကားမပြောနိုင်ဘဲ ရပ်နေကြသည်။	၉. သူ၏အဖော်များသည် အလင်းရောင်ကိုမြင်သော်လည်း အသံကိုမကြားရချေ။	----------------
၈. သူထလျှင် မည်သူ့ကိုမျှမမြင်ရချေ။	၁၁. ထိုအလင်းရောင်၏ဘုန်းကြောင့် သူမမြင်နိုင်ခဲ့ချေ။	၁၆-၁၈. သခင်က သူ့ကိုထရန် မိန့်တော်မူသည်။
အဖော်များသည် သူ့ကို လက်ဆွဲ၍ ဒမတ်စကတ်သို့ ခေါ်ဆောင်သွားသည်။	အဖော်များ၏လက်ဆွဲခြင်းဖြင့် ဒမတ်စကတ်သို့ ခေါ်ဆောင်ခံရသည်။

The Three Accounts of Paul’s Conversion

Paul’s Speech Before the People

Paul’s Speech Before Agrippa

Acts 9:1-9

Acts 22:4-11

Acts 26:9-18

v. 1. Saul persecuted the dis–

v. 4. Persecuted this way.

vs. 9-11. Persecuted the saints.

ciples.

v. 2. Desired letters from the

v. 5. Received letters from

v. 12. Received commission

high priest to the syna–

the high priest and

from the chief priests.

gogues in Damascus.

elders.

To bring Christians,

To bring Christians to

both men and women,

Jerusalem to be pun–

to Jerusalem.

ished

v. 3. Near Damascus a light

v. 6. Near Damascus, about

v. 13. At midday he saw a

from heaven suddenly

noon, a great light

light from heaven above

shone about him.

from heaven suddenly

the brightness of the

shone about him.

sun, which shone about

the group.

v. 4. He fell to the earth.

v. 7. He fell to the ground.

v. 14. All fell to the ground.

He heard a voice: “Saul,

He heard a voice, in

Saul, why persecutest

the Hebrew tongue:

thou me?”

“Saul, Saul, why perse–

cutest thou me?”

v. 5. He said, “Who art thou,

v. 8. He answered, “Who art

v. 15. He said, “Who art thou,

Lord?”

thou, Lord?”

Lord?”

The Lord said, “I am

Jesus whom thou perse–

Jesus of Nazareth, whom

Jesus whom thou perse–

cutest.”

thou persecutest.”

cutest.”

v. 6. He said, “Lord, what

v. 10. Saul said, “What shall

----------------

wilt thou have me to

I do Lord?”

do?”

The Lord said, “Arise,

----------------

and go into the city”—

and go into Damascus”

for instructions.

—for instructions.

v. 7. His companions stood

v. 9. His companions saw

----------------

speechless, hearing a

the light, but heard not

voice, but seeing no

the voice.

man.

v. 8. He arose, but saw no

v. 11. He could not see for

vs. 16-18. The Lord bade him

man.

the glory of that light.

rise.

Companions led him by

Was led by the hand of

----------------

the hand into Damascus.

companions into Da–

mascus.

ပုံပန်းသဏ္ဍာန်အရ ၎င်းသည် စတီဖင်မြင်ခဲ့သည့်အတိုင်း (တမန်တော်ဝတ္ထု ၇:၅၅, ၅၆ တွင်ကြည့်ပါ) ဖြစ်သည်ဟု သဘာဝကျစွာ တွေးမိသည်။ အာဇာနည်စတီဖင်၏ စကားများဖြစ်သည့် “ကျွန်ုပ်သည် ကောင်းကင်ဖွင့်လှစ်ထားသည်ကိုမြင်၍ လူသားသားတော်သည် ဘုရားသခင်၏လက်ျာဘက်၌ မတ်တပ်ရပ်နေသည်ကို မြင်သည်” ဟူသော စကားသည် ထိုအခါ ဖာရိရှဲဖြစ်သူ ရှောလု၏ ပြင်းထန်သောစိတ်အားထက်သန်မှုအတွက် ဘုရားသခင်ကို မထီမဲ့မြင်ပြုခြင်းဟု ထင်မှတ်ခဲ့သည်။ ယခုမူ ရှောလုကိုယ်တိုင်က လူသားသားတော်ကို ခမည်းတော်၏ဘုန်းအသရေထဲတွင် မြင်ခဲ့သည်။ ရှောလု၏အဖော်များသည် အသံကိုကြားခဲ့သော်လည်း စကားလုံးများကို မခွဲခြားနိုင်ခဲ့ (တမန်တော်ဝတ္ထု ၂၂:၉ တွင်ကြည့်ပါ၊ တမန်တော်ဝတ္ထု ၉:၇ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ သူတို့သည် အလင်းကိုမြင်ခဲ့သည် (တမန်တော်ဝတ္ထု ၂၂:၉)၊ သို့သော် စကားပြောတော်မူသူ၏ပုံသဏ္ဍာန်ကို မမြင်နိုင်ခဲ့ (ယောဟန် ၁၂:၂၉ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ ဤအသေးစိတ်အချက်များသည် ထိုအတွေ့အကြုံ၏အမှန်တရားကို သက်သေပြသည်။

appearance, it is natural to think of it as being such as had met the gaze of Stephen (see on Acts 7:55, 56). The martyr’s words, “I see the heavens opened, and the Son of man standing on the right hand of God,” had then seemed like blasphemy to the fiery zeal of Saul, the Pharisee. Now Saul himself sees the Son of man in the glory of the Father. Saul’s companions heard a voice but did not distinguish the words (see ch. 22:9; cf. on ch. 9:7). They saw the light (ch. 22:9), but did not perceive the form of Him that spoke (cf. on John 12:29). These details prove the reality of the experience.

၄. ပြုတ်ကျခြင်း။ ကောင်းကင်မှအလင်းသည် ခရီးသွားများကို လွှမ်းမိုးလွန်းသဖြင့် အားလုံး မြေပေါ်သို့ ပြုတ်ကျကြသည် (အခန်း ၂၆:၁၄)၊ သို့သော် ဤနေရာတွင် လုကာသည် ရှောလုကိုသာ ဖော်ပြသည်။ ၎င်းတို့အနက် မည်သူမျှ မြင်းစီးနေသည်ဟူသော သက်သေမရှိပါ။

4. Fell. The light from heaven so overwhelmed the travelers that all fell to the ground (ch. 26:14), although Luke here mentions only Saul. There is no evidence that any of them were on horseback.

အသံကြားခြင်း။ အခန်း ၉:၇ နှင့် ၂၂:၉ တို့နှင့် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်လျှင် ရှောလုသည် ၎င်းနှင့်စကားပြောသော အသံကို ကြားပြီး နားလည်ခဲ့သော်လည်း၊ သူ၏အဖော်များသည် အသံကိုသာ ကြားခဲ့ပြီး ပြောဆိုသည်ကို နားမလည်ခဲ့ကြဟု အကြံပြုသည် (အခန်း ၉:၇ တွင် ကြည့်ပါ)။

Heard a voice. Comparison with chs. 9:7 and 22:9 suggests that Saul heard and understood the voice that spoke to him, whereas his companions heard the sound without understanding what was said (see on ch. 9:7).

ရှောလု။ ဤအထိ ဇာတ်ကြောင်းတွင် ရှောလု၏ အမည်ကို ဂရိပုံစံဖြစ်သည့် ရှောလို့စ်အဖြစ် ပေးထားသည်။ သို့သော် ဤနေရာတွင်နှင့် အခန်း ၉:၁၇; ၂၂:၇၊ ၁၃; ၂၆:၁၄ တို့တွင် ဟီဘရူးပုံစံဖြစ်သည့် ရှောအုလ်ကို အသုံးပြုထားသည်။ ဤသည်မှာ ပြောဆိုခဲ့သော စကားများကို ထင်ဟပ်ပြသည်- (၁) ယေရှု၊ အခန်း ၂၆:၁၄ အရ ဟီဘရူး (အာရမိတ်) ဘာသာဖြင့် ပြောဆိုခဲ့သူ (အတွဲ ၁၊ စာမျက်နှာ ၃၀ ကြည့်ပါ)၊ (၂) အနာနိယသည် ယုဒလူဖြစ်နိုင်ပြီး ထို့ကြောင့် ဟီဘရူး (အာရမိတ်) ဘာသာပြောဆိုသူဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်၏ ဆက်သွယ်မှုတွင် လူတစ်ဦး၏ အမည်ကို ထပ်ခါတလဲလဲ ခေါ်ဆိုခြင်းအတွက်၊ ကမ္ဘာဦး ၂၂:၁၁; ၁ရာ ၃:၁၀; မဿဲ ၂၃:၃၇; လုကာ ၁၀:၄၁; ၂၂:၃၁ တို့နှင့် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။

Saul. Up to this point the narrative has given Saul’s name in its Greek form, Saulos. Here, and in chs. 9:17; 22:7, 13; 26:14, however, the Hebrew form of the name, Saoul, is used. This probably reflects the actual words spoken: (1) by Jesus, who, according to ch. 26:14, spoke in the Hebrew (Aramaic) tongue (see Vol. I, p. 30); (2) by Ananias, who was probably a Jew and therefore spoke Hebrew (Aramaic). For the reiteration of a person’s name in divine communications, cf. Gen. 22:11; 1 Sam. 3:10; Matt. 23:37; Luke 10:41; 22:31.

သင်သည် ငါ့ကို အဘယ်ကြောင့် ညှဉ်းဆဲသနည်း။ ဤသည်မှာ ခရစ်တော်က ညှဉ်းဆဲသူအား မေးသော စိစစ်ဖွယ်မေးခွန်းဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် သူ၏အပြုအမူ၏ အခြေခံကို စိန်ခေါ်ပြီး၊ သူသည် အကြမ်းဖက် ညှဉ်းဆဲနေသော သူကို မသိခဲ့ကြောင်း ပြသသည်။ ခရစ်တော်သည် သူ၏တပည့်များနှင့် ဤမျှ တူညီစွာ ဆက်နွယ်နေသည်ကို သတိပြုပါ၊ ၎င်းတို့၏ဆင်းရဲဒုက္ခများသည် သူ၏ဆင်းရဲဒုက္ခများ ဖြစ်လာသည် (AA ၁၁၇)။ “သူတို့၏ ဆင်းရဲဒုက္ခအားလုံးတွင် သူလည်း ဆင်းရဲခံစားရသည်” (ဟေရှာယ ၆၃:၉)၊ နှင့် “သင်တို့ကို ထိသူသည် သူ၏ မျက်လုံးသားကို ထိသည်” (ဇာခရိ ၂:၈)။ တပည့်များအပေါ် ပြုသမျှကို သခင်သည် သူ့အပေါ်ပြုသည်ဟု ရေတွက်သည် (မဿဲ ၁၀:၄၀)။

Why persecutest thou me? It is a searching question that Christ asked of the persecutor; it challenged the basis of his conduct, and showed that he had not known the One whom he was so relentlessly persecuting. Note that Christ so identifies Himself with His disciples that their sufferings become His (AA 117). “In all their affliction he was afflicted” (Isa. 63:9), and “he that toucheth you toucheth the apple of his eye” (Zech. 2:8). What was done to the disciples the Lord counted as done to Himself (Matt. 10:40).

၅. သခင်၊ ကိုယ်တော်သည် မည်သူဖြစ်တော်မူသနည်း။ ရှောလုသည် “သခင်” ဟူသော စကားလုံးကို ဓမ္မသစ်ကျမ်း၏ အပြည့်အဝအဓိပ္ပာယ်ဖြင့် သုံးစွဲရန် မဖြစ်နိုင်သေးပါ။ ၎င်းသည် ကြောက်ရွံ့ထိတ်လန့်မှုနှင့် လေးစားမှု၏ သဘာဝထုတ်ဖော်မှုဖြစ်သည် (ယောဟန် ၁:၃၈ တွင် ကြည့်ပါ)။ သို့သော် ရှောလုသည် ဘုရားသခင်၏ တည်ရှိမှုကို မှုန်ဝါးစွာ သတိပြုမိပြီး၊ “သခင်” ဟူသော စကားလုံးကို အသုံးပြုခြင်းဖြင့် ၎င်းကို ပြသခဲ့သည်။

5. Who art thou, Lord? Saul would scarcely yet be using the word “Lord” in all the fullness NT meaning. It was the natural utterance of awe and respect (see on John 1:38). But Saul was dimly sensible of the divine presence, and showed this by his use of “Lord.”

ယေရှု။ “နာဇရက်မြို့သားယေရှု” သို့မဟုတ် “နာဇရက်မြို့သားယေရှု” ဟူသော စာသားအထောက်အထားများ ရှိသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကြည့်ပါ)။ သို့သော် ၎င်းသည် ပေါလု၏ ကိုယ်ပိုင်ဇာတ်ကြောင်းတွင် ဖော်ပြထားသည့် အခန်း ၂၂:၈ မှ ထည့်သွင်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်။ နာဇရက်မြို့သားယေရှုသည် စတီဖန်၏ စွပ်စွဲသူများက အထင်အမြင်သေးစွာ အသုံးပြုခဲ့သော အမည်ဖြစ်သည် (အခန်း ၆:၁၄)၊ ရှောလုသည် လူများကို ဤအမည်ကို ကျိန်ဆဲရန် အတင်းအကျပ်ပြုစေခဲ့သည် (အခန်း ၂၆:၁၁; ဗျာ ၉ ကြည့်ပါ)။ ဤအမည်ကို ကိုယ်တော်ကိုယ်တိုင် အသုံးပြုခြင်းဖြင့်၊ ရှောလုထံသို့ ပေါ်ထွန်းသော ကောင်းကင်ဘုံသားသည် ခရစ်တော်အဖြစ် ရှင်းလင်းစွာ ခွဲခြားသတ်မှတ်သည်။ ညှဉ်းဆဲသူသည် လက်နက်ချသည်။ ယေရှုသည် ခရစ်တော်ဖြစ်ကြောင်း သဘောပေါက်ခြင်းသည် ရှောလု၏ ကူးပြောင်းခြင်း၏ အချက်အခြာဖြစ်ပြီး၊ သူ၏ ညှဉ်းဆဲမှု ဒေါသထွက်ခြင်း၏ အဆုံးဖြစ်သည်။ သူ၏ဆရာဖြစ်သူ ဂါမလျံက ယခင်က အကြံပြုခဲ့သည့်အတိုင်း (အခန်း ၅:၃၉)၊ ယေရှုကို ညှဉ်းဆဲခြင်းသည် “ဘုရားသခင်ကို ဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်ခြင်း” ဖြစ်ကြောင်း မြင်စေခဲ့သည်။ အခန်း ၂၂:၈; ၂၆:၁၅ တွင် ကြည့်ပါ။

Jesus. There is some textual evidence (cf. p. 10) for the reading “Jesus of Nazareth,” or “Jesus the Nazarene.” It is probable, however, that this was inserted from ch. 22:8, where it occurs in Paul’s own narrative. Jesus of Nazareth is the name that was scornfully used by Stephen’s accusers (ch. 6:14), the very name that Saul had been compelling men and women to blaspheme (ch. 26:11; cf. v. 9). By using this name for Himself, the heavenly Being who appears to Saul identifies Himself unequivocally as Christ. The persecutor capitulates. The realization that Jesus is the Christ marks the point of Saul’s conversion, and the end of his persecuting rage. He is made to see what his master, Gamaliel, had before suggested (ch. 5:39), that to persecute Jesus was to “fight against God.” See on chs. 22:8; 26:15.

သင်ညှဉ်းဆဲသောသူ။ ဂရိဘာသာတွင် “သင်” ဟူသော နာမ်စားကို အလေးပေးဖော်ပြထားသည်၊ ယခင်နာမ်စား “ငါ” ကိုလည်း အလေးပေးထားသည်။ ၎င်းသည် ခရစ်တော်ကို ချစ်ခြင်း၊ တန်ခိုးနှင့် ဘုန်းတန်ခိုးဖြင့်၊ ညှဉ်းဆဲနေသော၊ ယခုမူ လဲကျပြီး ကြောက်ရွံ့နေသော ရှောလုနှင့် ထင်ရှားစွာ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်စေသည်။

Whom thou persecutest. The pronoun “thou” is expressed emphatically in the Greek, as is also the preceding pronoun, “I.” This sets Christ, in love and might and glory, in marked contrast with Saul, persecuting, yet now prostrate and fearful.

ခက်သည်။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကြည့်ပါ) “သင်သည် ထိုးဆွပေါ်တွင် ကန်ရသည်မှာ ခက်သည်” ဟူသော စကားလုံးများကို ဖယ်ထုတ်ထားသည်။ သို့သော် အခန်း ၂၆:၁၄ တွင် ဤစကားလုံးများအတွက် ခိုင်မာသော စာသားအခြေခံရှိသည်။ အခန်း ၉:၅ ၏ လက်တင်စာသားများစွာတွင် ဤစကားလုံးများပါရှိသော်လည်း၊ ဂရိမူရင်းစာမူများတွင် မပါရှိပါ။ ၎င်းတို့သည် KJV ဘာသာပြန်ခဲ့သည့် ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေသည့် ဂရိကျမ်းစာတွင် ပါဝင်ခဲ့ခြင်းမှာ အဲရာစမတ်စ် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၁၄၁၊ ၁၄၂ ကြည့်ပါ) က ၎င်း၏ ဂရိဓမ္မသစ်ကျမ်း ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေမှုကို ပြင်ဆင်ရာတွင် လက်တင်ဘာသာမှ ဂရိသို့ ဘာသာပြန်ပြီး ထည့်သွင်းခဲ့ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ ဤစကားလုံးများအတွက် မှတ်ချက်ကို အခန်း ၂၆:၁၄ တွင် ကြည့်ပါ။

It is hard. Textual evidence attests (cf. p. 10) the omission of the words, “it is hard for thee to kick against the pricks.” There is, however, sound textual basis for these words in ch. 26:14. Though the words are found in many Latin texts of ch. 9:5, they appear in no Greek manuscripts. Their presence in the printed Greek Bible from which the KJV was translated was translated in due to the fact that Erasmus (see Vol. V, pp. 141, 142), in preparing his printed edition of the Greek NT, translated them into Greek from the Latin and inserted them in his text. For comment on these words see on ch. 26:14.

၆. သူသည် တုန်လှုပ်နေသည်။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကြည့်ပါ) “သူသည် တုန်လှုပ်ထိတ်လန့်ပြီး၊ သခင်၊ ကိုယ်တော်သည် ကျွန်ုပ်အား အဘယ်အမှုကို ပြုစေလိုတော်မူသနည်း ဟု မေးသည်။ သခင်ကလည်း သူ့အား မိန့်တော်မူသည်” ဟူသော စကားလုံးများကို ဖယ်ထုတ်ထားသည်။ သို့သော် ရှောလု၏ မေးခွန်း “သခင်၊ ကျွန်ုပ်သည် အဘယ်အမှုကို ပြုရမည်နည်း” သည် အခန်း ၂၂:၁၀ တွင် စာသားအထောက်အထားဖြင့် ပါရှိသည်။ အဆိုပါ ဗျာ ၅ ၏ နောက်ဆုံးပိုင်း (အထက်တွင် “ခက်သည်” ကြည့်ပါ) ကဲ့သို့၊ ဤအပိုဒ်သည် ဂရိစာမူများတွင် မပါရှိပါ၊ ထို့ကြောင့် KJV တွင် အဲရာစမတ်စ်က လက်တင်ဗာလ်ဂိတ်မှ ထည့်သွင်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပုံရသည်။

6. And he trembling. Textual evidence attests (cf. p. 10) the omission of the words, “and he trembling and astonished said, Lord, what wilt thou have me to do? And the Lord said unto him.” However, Saul’s question, “What shall I do, Lord?” appears with unqualified textual support in ch. 22:10. Like the latter part of v. 5 (see above under “It is hard”), the present passage is found in no Greek manuscript, and apparently came into the KJV through an insertion made by Erasmus from the Latin Vulgate.

ထ၍။ ရှောလုသည် ပြုတ်ကျရာ၌ ဆက်လက် လဲကျနေခဲ့သည်။

Arise. Saul had continued prostrate where he had fallen.

မြို့ထဲသို့ သွားပါ။ ၎င်းသည် ရှောလုနှင့် သူနှင့်အတူလိုက်ပါသူများသည် ဒမတ်စကတ်မြို့အနီးသို့ ရောက်နေပြီဟု အကြံပြုသည် (ဗျာ ၃ ကြည့်ပါ)။

Go into the city. This suggests that Saul and those accompanying him were near Damascus (cf. v. 3).

သင့်အား ပြောပြလတ္တံ့။ အခန်း ၂၆:၁၆-၁၈ တွင် ပေါလုသည် ခရစ်တော်၏ ညွှန်ကြားချက်များကို ပိုမိုပြည့်စုံစွာ ဖော်ပြထားသည်။ ဤနေရာတွင် လုကာ၏ ဖော်ပြချက်သည် ပို၍ အကျဉ်းချုံးထားသည်။ နောက်ထပ်ညွှန်ကြားချက်များကို အနာနိယမှတစ်ဆင့် ဗျာ ၁၅-၁၇ တွင် ပေးထားသည်။

It shall be told thee. In ch. 26:16–18 Paul gives a fuller report of Christ’s instructions to him. Luke’s account is here more brief. Further instruction is given, through Ananias, in vs. 15–17.

၆. ဘုရားနှင့် လူသားတို့၏ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု လိုအပ်သည်။—သခင်သည် လူသားအား သူ၏အမှုကို အမြဲပေးတော်မူသည်။ ဤနေရာတွင် ဘုရားနှင့် လူသားတို့၏ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုရှိသည်။ ဘုရားသခင်ပေးသော အလင်းနှင့်အညီ လူသားသည် လုပ်ဆောင်နေသည်။ အကယ်၍ ရှောလုက “သခင်၊ ကျွန်ုပ်သည် ကိုယ်တော်၏ သတ်မှတ်ထားသော ညွှန်ကြားချက်များအတိုင်း ကျွန်ုပ်၏ ကယ်တင်ခြင်းကို ဆောင်ရွက်ရန် လုံးဝမလိုလားပါ” ဟု ပြောခဲ့လျှင်၊ သခင်သည် ရှောလုအပေါ်သို့ အလင်းဆယ်ဆ ပိုမိုထွန်းလင်းစေခဲ့လျှင်တောင် ၎င်းသည် အကျိုးမရှိပေ။ ဘုရားနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်မှာ လူသားတို့၏ အမှုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် လူသားတို့၏ ဆုံးဖြတ်ချက်နှင့် ပြတ်သားသော ရည်ရွယ်ချက်နှင့်အတူ ရောက်ရှိလာသော အခက်ဆုံးနှင့် ပြင်းထန်ဆုံး ရုန်းကန်မှုဖြစ်သည်။ … ဇာတိစရိုက်သည် ဆုံးဖြတ်ချက်နှင့် လုပ်ဆောင်မှု၏ သဘောသဘာဝကို ဆုံးဖြတ်သည်။ လုပ်ဆောင်မှုသည် ခံစားမှု သို့မဟုတ် သဘောထားနှင့် မကိုက်ညီဘဲ၊ ကောင်းကင်ရှိ ကျွန်ုပ်တို့၏ ခမည်းတော်၏ သိရှိထားသော အလိုတော်နှင့်အညီ ဖြစ်သည်။ သန့်ရှင်းသော ဝိညာဉ်တော်၏ ဦးဆောင်မှုကို လိုက်နာပြီး နာခံပါ (စာလွှာ ၁၃၅၊ ၁၈၉၈)။

6. Divine and Human Cooperation Necessary.—Always the Lord gives the human agent his work. Here is the divine and the human cooperation. There is man working in obedience to divine light given. If Saul had said, Lord, I am not at all inclined to follow your specified directions to work out my own salvation, then should the Lord have let ten times the light shine upon Saul, it would have been useless. It is man’s work to cooperate with the divine. And it is the very hardest, sternest conflict which comes with the purpose and hour of great resolve and decision of the human to incline the will and way to God’s will and God’s way. … The character will determine the nature of the resolve and the action. The doing is not in accordance with the feeling or the inclination, but with the known will of our Father which is in heaven. Follow and obey the leadings of the Holy Spirit (Letter 135, 1898).

၇. လူများ။ ရှောလုသည် သူ၏ ညှဉ်းဆဲမှုအမှုအတွက် အာဏာသာမက လက်ထောက်များစွာကိုလည်း ပေးအပ်ခံခဲ့ရသည်။ ဒမတ်စကတ်မြို့မှ ခရစ်ယာန်ဘာသာကို လုံးဝဖယ်ရှားရန် အစီအစဉ်ဖြစ်ပုံရသည်။

7. The men. Saul had been furnished not only with authority for his persecuting work but also with a number of assistants. Apparently it was the plan to root out Christianity completely from the city of Damascus.

ရပ်နေကြသည်။ ၎င်းတို့သည် လဲကျခဲ့ကြသည် (အခန်း ၂၆:၁၄)။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ၎င်းတို့သည် ရှောလုမတိုင်မီ ထလာခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။

Stood. They were stricken down (ch. 26:14). Probably they had risen before Saul.

စကားမပြောနိုင်ဖြစ်နေသည်။ ၎င်းတို့၏ ခေါင်းဆောင်ထက် အတွေ့အကြုံသည် ပိုမိုပြင်းထန်မှုနည်းသော်လည်း၊ ၎င်းသည် ၎င်းတို့ကို စကားမပြောနိုင်ဖြစ်စေခဲ့သည်။

Speechless. Although the experience was less intense for them than for their leader, it had left them mute.

အသံကြားခြင်း။ ဂရိဘာသာ akouontes … tēs phōnēs။ ဤဖော်ပြချက်သည် အခန်း ၂၂:၉ တွင် ပေါလုက “အသံကို မကြားခဲ့ကြဟု” (tēn … phōnēn ouk ēkousan) ပြောသောအရာနှင့် ဆန့်ကျင်ပုံရသည်။ သို့သော် ဤဖော်ပြချက်နှစ်ခုကို ဂရုတစိုက်လေ့လာကြည့်လျှင် ဤထင်ရှားသော ကွဲလွဲမှုကို ရှင်းပြနိုင်သည်။ “ကြားသည်” ဟူသော akouō ကြိယာသည် အသံကို နားဖြင့် ကြားနိုင်စွမ်းကို (မဿဲ ၁၁:၁၅; ၁၃:၁၅ ကြည့်ပါ) သို့မဟုတ် ကြားလျှင် နားလည်နိုင်စွမ်းကို (မာကု ၄:၃၃; ၁ကော ၁၄:၂ ကြည့်ပါ) ရည်ညွှန်းနိုင်သည်။ ဤအပိုဒ်တွင် “အသံ” ဟူသော စကားလုံး (phōnēs) သည် ဂရိဘာသာတွင် ဂျနစ်တစ်အက္ခရာဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ရှောလု၏ အဖော်များသည် အသံ၏အသံကိုသာ ကြားခဲ့သော်လည်း ပြောဆိုသည်ကို နားမလည်ခဲ့ကြဟု ဖော်ပြသည်။ အခန်း ၂၂:၉ တွင် “အသံ” ဟူသော စကားလုံး (phōnēn) သည် အကူဆာတစ်အက္ခရာဖြစ်ပြီး၊ အနုတ်လက္ခဏာ “မဟုတ်” နှင့်အတူ၊ ၎င်းတို့သည် ပြောဆိုသည်ကို နားလည်ရန် လုံလောက်စွာ အသံကို မကြားခဲ့ကြဟု ဆိုလိုသည် (အခန်း ၉:၄ တွင် ရှောလုက နားလည်ခဲ့သည်ဟု လုကာက “အသံကိုကြားသည်” [ēkousen phōnēn] ဟု အကူဆာတစ်အက္ခရာကို အသုံးပြုထားသည်ကို ကြည့်ပါ)။ ဤရှင်းပြချက်ကို အခန်း ၂၂:၉ တွင် လူများသည် “အလင်းကို အမှန်ပင်မြင်ခဲ့ကြသည်” ဟု ဖော်ပြထားသည်နှင့်လည်း ထပ်မံထောက်ခံနိုင်သည်၊ ဤဗျာတွင် ၎င်းတို့သည် “စကားမပြောနိုင်ဖြစ်ပြီး … မည်သူ့ကိုမျှ မမြင်ခဲ့ကြဟု” ဖော်ပြထားသည်။ ၎င်းတို့သည် ကောင်းကင်အလင်းကို မြင်ခဲ့ကြသော်လည်း၊ ၎င်းတို့၏အမြင်သည် ရှောလုအား အလင်းထဲတွင် ဖော်ပြခံရသည့် ဘုရားသခင်ကို သိမြင်နိုင်ရန် မလုံလောက်ခဲ့ပါ။ ထို့အတူ၊ ၎င်းတို့သည် အသံ၏အသံကို ကြားခဲ့သော်လည်း၊ ပြောဆိုသည်ကို နားလည်ရန် လုံလောက်စွာ မကြားခဲ့ကြဟု နားလည်ရန် သင့်လျော်သည်။

Hearing a voice. Gr. akouontes … tēs phōnēs. On first sight this statement seems to contradict what is said in ch. 22:9, where Paul declares that his companions “heard not the voice” (tēn … phōnēn ouk ēkousan). However, a careful study of the two accounts helps to explain this seeming discrepancy. The verb akouō, “to hear,” may refer either to the ability of the ears to hear sound (see Matt. 11:15; 13:15) or to the ability of the mind to understand what is heard (see Mark 4:33; 1 Cor. 14:2). In the present passage, the word translated “voice” (phōnēs) is in the genitive case. In the Greek, this indicates that Saul’s companions heard only the sound of the voice but could not understand what was said. In ch. 22:9 the word translated “voice” (phōnēn) is in the accusative, and this, with the negative “not,” signifies that they did not hear the voice distinctly enough to understand what was said (cf. ch. 9:4, where in speaking of Saul, who understood, Luke uses the accusative in saying that he “heard a voice” [ēkousen phōnēn]). This explanation may be further supported by the fact that ch. 22:9 also declares that the men “saw indeed the light,” while the present verse says that they “stood speechless … seeing no man.” They saw the dazzling light, but their sight was not distinct enough to discern the One revealed to Saul in the light. Similarly, it is reasonable to understand that they heard the sound of the voice, but not distinctly enough to comprehend the words that were spoken.

မည်သူ့ကိုမျှ မမြင်ခြင်း။ ၎င်းတို့သည် ကောင်းကင်အလင်းကို မြင်ခဲ့ကြသည် (အခန်း ၂၂:၉) သို့သော် ရှောလုမြင်ခဲ့သော အလင်းထဲတွင် ဖုံးလွှမ်းထားသည့် ဘုရားသခင်၏ ပုံသဏ္ဌာန်ကို မမြင်ခဲ့ကြပါ။

Seeing no man. They saw the heavenly light (ch. 22:9) but did not perceive the divine form that Saul saw enshrouded in that light.

၈, ၉ (၂ကော ၁၂:၇-၉; ဂလာတိ ၆:၁၇)။ “ယေရှု၏ အမှတ်အသားများ”။—သူ [ပေါလု] သည် ကောင်းကင်အလင်းဖြင့် မျက်စိမမြင်ရဖြစ်ခဲ့သော သူ၏မျက်စိများတွင်၊ ခရစ်တော်၏ ဘုန်းအသရေကို သူ၏ခန္ဓာကိုယ်တွင် အမြဲသယ်ဆောင်ရမည် (LP ၃၄)။

8, 9 (2 Cor. 12:7–9; Gal. 6:17). “The Marks of the Lord Jesus.”—He [Paul] was ever to carry about with him in the body the marks of Christ’s glory, in his eyes, which had been blinded by the heavenly light (LP 34).

၈. မျက်စိဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ သို့သော် ၎င်းတို့သည် မမြင်နိုင်ဖြစ်နေသည်။

8. Eyes were opened. But they were sightless.

မည်သူ့ကိုမျှ မမြင်ခြင်း။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကြည့်ပါ) “ဘာမျှမမြင်ရ” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံသည်။ သူသည် ကောင်းကင်အလင်း၏ တောက်ပသော ဘုန်းအသရေဖြင့် မျက်စိကွယ်သွားခဲ့သည် (အခန်း ၂၂:၁၁ ကြည့်ပါ)။ သူ၏မျက်စိကွယ်ခြင်းသည် သူမြင်ခဲ့သည်မှာ ရိုးရှင်းသော စိတ်ကူးယဉ်မဟုတ်ကြောင်း သက်သေပြသည်။ ရှောလုကိုယ်တိုင်အတွက်၊ မျက်စိကွယ်ခြင်းသည် ဝိညာဉ်ရေးအရ အရေးပါသော အဓိပ္ပာယ်ရှိပေမည်။ သူသည် ကိုယ့်ကိုယ်ကို “မျက်စိကွယ်သူ၏ လမ်းပြသူ” အဖြစ် ယူဆပြီး၊ သူသည် ရှင်းလင်းစွာ မြင်နိုင်သည်ဟု ကြွားဝါခဲ့သည် (ရောမ ၂:၁၉ ကြည့်ပါ)။ ယခုအခါ၊ အတွင်းနှင့် အပြင်အလင်းတို့ သူ့အပေါ်သို့ ထွန်းလင်းလာသည်အထိ၊ သူသည် သူ၏မျက်စိကွယ်ခြင်းကို လက်ခံရမည်။ အသစ်မွေးဖွားလာသော ဝိညာဉ်သည် ဤသို့ဖြစ်ရမည်—

Saw no man. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading “saw nothing.” He had been blinded by the dazzling glory of the heavenly light (cf. ch. 22:11). His blindness proved that what he had seen was no mere hallucination. For Saul himself, the blindness may well have had a spiritual significance. He had looked on himself as a “guide of the blind,” boasting that he saw clearly (cf. Rom. 2:19). Now for a time, till inward and outward light should shine upon him, he had to accept his blindness. The new-born soul had to be as—

“အလင်းအတွက် ငိုကြွေးနေသော မွေးကင်းစကလေး၊

“An infant crying for the light,

အော်ဟစ်သံမှလွဲ၍ ဘာသာစကားမရှိ။”

And with no language but a cry.”

အချို့သော မှတ်ချက်ပေးသူများသည် ဤအတွေ့အကြုံ၏ သူ၏အမြင်အာရုံအပေါ် အမြဲတမ်းသက်ရောက်မှုကို သက်သေအဖြစ် တွေ့ရှိသည်၊ သူသည် သူ၏စာများကို များသောအားဖြင့် လူတစ်ဦးအား ရေးစေခဲ့သည် (၂သက် ၃:၁၇ ကြည့်ပါ)၊ သူရေးသောအခါ အက္ခရာကြီးများကို အသုံးပြုခဲ့သည် (ဂလာတိ ၆:၁၁ တွင် ကြည့်ပါ)၊ နှင့် သူ့ကို ရိုက်ရန် အမိန့်ပေးသော ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်းကို မမှတ်မိခဲ့သည် (တမန်တော် ၂၃:၂-၅ ကြည့်ပါ)။ သူ၏ “အသားထဲတွင် ဆူးငြောင့်” နှင့်ပတ်သက်သော သီအိုရီများစွာအနက် အသင့်လျော်ဆုံးမှာ ၎င်းသည် မျက်စိရောဂါဖြစ်ပြီး၊ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ပြင်းထန်သော နာကျင်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေသည့် ရောဂါဖြစ်သည် (၂ကော ၁၂:၇ တွင် ကြည့်ပါ)။ ဤယူဆချက်အပေါ်တွင်၊ ဂလာတိလူများသည် ၎င်းတို့၏မျက်စိများကို ဖြတ်ထုတ်ပြီး သူ့အား ပေးလှူလိုသော စိတ်အားထက်သန်မှုသည် အထူးအဓိပ္ပာယ်ရှိလာသည် (ဂလာတိ ၄:၁၅ တွင် ကြည့်ပါ)။

Some commentators find evidence of the permanent effect of this experience on his power of sight in the fact that he generally dictated his letters (see 2 Thess. 3:17), that he used large characters as he wrote (see on Gal. 6:11), and that he did not recognize the high priest who commanded him to be struck (see Acts 23:2–5). The most reasonable of the many theories concerning his “thorn in the flesh” is that it was an affliction of the eyes, perhaps involving attacks of agonizing pain (see on 2 Cor. 12:7). On this assumption, the eager wish of the Galatians to pluck out their eyes, if possible, and give them to him, takes on special significance (see on Gal. 4:15).

သူ့ကို လက်ဆွဲခေါ်သွားကြသည်။ ၎င်းတို့၏ အဖော်များ၏ အမြင်အာရုံသည် သိသိသာသာ မထိခိုက်ခဲ့ပါ။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ၎င်းတို့သည် တောက်ပသော ဘုန်းအသရေကို တိုက်ရိုက်မကြည့်ခဲ့ကြခြင်း သို့မဟုတ် အပြည့်အဝထွန်းလင်းမှုသည် ၎င်းတို့အပေါ်သို့ မထိခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ၊ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ခေါင်းဆောင်အဖြစ် စတင်ထွက်ခွာခဲ့သူ ရှောလုကို လက်ဆွဲခေါ်ဆောင်နိုင်ခဲ့သည်။ ရှောလု၏ မာနသည် ယခု နှိမ့်ချမှုအဖြစ် ပြောင်းလဲသွားခဲ့သည်။ သူ၏မစ်ရှင်သည် ဒမတ်စကတ်တွင် လူသိများပြီး၊ သူ၏ရောက်ရှိလာမှုကို ယဇ်ပုရောဟိတ်အဖွဲ့နှင့် ခရစ်ယာန်များက မျှော်လင့်ကာ ကြောက်ရွံ့စွာ စောင့်မျှော်နေခဲ့ကြသည်။ ယခုသူရောက်လာခဲ့ပြီ၊ သို့သော် မစ်ရှင်သည် ပြိုလဲသွားခဲ့သည်။ စည်းဝှေးကျောင်းများသို့ ပေးပို့ရန် စာများသည် ဘယ်သောအခါမျှ မရောက်ခဲ့ပါ။

They led him. His companions’ eyesight was relatively unaffected. Perhaps they had not gazed so directly at the blazing glory, or the full radiance had not shone upon them. In any case they were able to guide Saul, leading by the hand him who had started forth as their leader. Saul’s pride was now changed to humiliation. His mission was already known at Damascus, and his arrival had been eagerly anticipated by the priestly faction and dreaded by the Christians. Now he had come, but the mission had collapsed. The letters to the synagogues were never delivered.

၉. သုံးရက်။ ရှောလု၏ ကိုယ်စိတ်နှလုံးထဲတွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော ပဋိပက္ခသည် အလွန်ပြင်းထန်ခဲ့ပြီး၊ ငြိမ်သက်မှုရရှိရန် သုံးရက်လုံးလိုအပ်ခဲ့သည်။ ထို့ပြင်၊ ဘုရားသခင်၏ ဝိညာဉ်တော်သည် ဤမျက်စိမမြင်ရသော သုံးရက်ကို ဒဏ်ရာရထားသောသူ၏ စိတ်နှလုံးကို အလင်းပေးရန် အသုံးပြုခဲ့သည်။ တိတ်ဆိတ်သောအမှောင်ထဲတွင် ရှောလုသည် မေရှိယအား ပရောဖက်ပြုချက်များကို ပြန်လည်သတိရပြီး၊ ၎င်းတို့ကို နာဇရက်မြို့သား ယေရှုအား သက်ရောက်စေကာ၊ သူ၏အတိတ်ကို သူ၏အသစ်ရရှိသော ယုံကြည်ချက်များဖြင့် စီရင်ဆုံးဖြတ်နိုင်ခဲ့သည်။ သူ၏ဝမ်းနည်းပူဆွေးမှု၊ ခွင့်လွှတ်မှုအတွက် သူ၏ဆုတောင်းများ၊ ခရစ်တော်၏ ခွင့်လွှတ်မှု လက်ဆောင်သည် မည်မျှချိုမြိန်လိမ့်မည်နည်း။ AA ၁၁၈–၁၂၀ ကိုကြည့်ပါ။

9. Three days. The conflict in Saul’s conscientious soul must have been terrible, and all of the three days were needed before peace was attained. The Spirit of God, moreover, used these three sightless days for illuminating the mind of the stricken man. In the quiet darkness Saul was able to recall the Messianic prophecies, to apply them to Jesus of Nazareth, and to judge his own past in the light of his new convictions. How great must have been his anguish, how fervent his prayers for pardon, how sweet the gift of Christ’s own forgiveness! See AA 118–120.

စားသောက်ခြင်းမပြု။ ဤရှောင်ကြဉ်ခြင်းသည် လုံးဝပြစ်ဒဏ်ပေးသည့်လုပ်ရပ်မဟုတ်ပေ။ သူ၏စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဆင်းရဲဒုက္ခသည် ပုံမှန်အစာစားလိုစိတ်ကို ယာယီအနိုင်ယူခဲ့သည်။ မျက်စိမမြင်ရသော သုံးရက်သည် စိတ်ဝိညာဉ်ကို ရှာဖွေခြင်းနှင့် နောင်တရခြင်း၏ ကာလဖြစ်သည်။

Eat nor drink. The abstinence was not entirely a penitential act. His mental anguish temporarily overpowered the normal craving for food. The three days of blindness were a period of soul searching and repentance.

၁၀. အာနနိယ။ ဤအမည်၏ အဓိပ္ပာယ်ကို အခန်း ၅:၁ တွင်ကြည့်ပါ။ အာနနိယသည် ယုဒလူမျိုးများအကြား သာမန်အမည်ဖြစ်သည်။ ဤတပည့်အား ကျမ်းစာတွင် အခန်း ၂၂:၁၂ မှလွဲ၍ အခြားတစ်နေရာတွင် ဖော်ပြထားခြင်းမရှိပေ။ ထိုနေရာတွင် ရှောလုက ၎င်းအား “တရားဥပဒေအရ ဘုရားဝတ်ပြုသူ၊ ဒမာစကတ်မြို့တွင်နေထိုင်သော ယုဒလူများအားလုံးက ချီးမွမ်းထောပနာပြုသူ” ဟု ဖော်ပြထားသည်။ ဤအရည်အသွေးများသည် ၎င်းအား ခရစ်ယာန်အသိုင်းအဝိုင်း၏ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်စေပြီး၊ ရှောလုထံသို့ သခင်ဘုရား၏ တမန်အဖြစ်ပြင်ဆင်ပေးခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ၎င်းသည် ခရစ်ယာန်ဖြစ်လာပုံကို မသိရပေ။ ၎င်းသည် ခရစ်တော်၏ လောကီဘဝအတွင်း ကိုယ်တော်ကို လိုက်နာခဲ့သူဖြစ်နိုင်သည်၊ သို့မဟုတ် ပင်တိကျွန်းနေ့တွင် သို့မဟုတ် နောက်ပိုင်းတွင် ယုဒလူများအကြား သက်ဝင်ယုံကြည်သူဖြစ်လာခဲ့သူဖြစ်နိုင်သည်။ ထို့နောက် စတီဖန်သေဆုံးပြီးနောက် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုကြောင့် ယေရုဆလင်မြို့မှ ထွက်ပြေးခဲ့ရဖွယ်ရှိသည်။ သို့သော်၊ ဤအချက်များသည် ယူဆချက်မျှသာဖြစ်သည်။ သို့သော် အာနနိယသည် ရှောလုထံသို့သွားရန် ဝန်လေးသည့်စကားများဖြင့် (အခန်း ၉:၁၃, ၁၄) ယေရုဆလင်မြို့နှင့် ယုံကြည်စိတ်ချရသော ဆက်သွယ်မှုရှိနေသေးကြောင်း ထင်ရှားသည်။ အကြောင်းမှာ ၎င်းသည် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်သူ၏ ဖျက်ဆီးမှုနှင့် ဒမာစကတ်မြို့သို့ ၎င်း၏ရည်မှန်းချက်ကို သိရှိထားသည်။

10. Ananias. For the meaning of the name see on ch. 5:1. Ananias was a common name among the Jews. There is no other mention of this particular disciple in Scripture, except in ch. 22:12, where Paul describes him as “a devout man according to the law, having a good report of all the Jews which dwelt” in Damascus. It is possible that these qualities made him the leader of the Christian community and prepared him to be the Lord’s messenger to Saul. How he became a Christian is not known. He may have followed the Saviour during the earthly life of Christ, or have been among the Jewish converts on the day of Pentecost or at some subsequent time. He then may have been forced to flee from Jerusalem by the persecution that followed the death of Stephen. These, however, are only conjectures. But it is clear from the words that Ananias employed in expressing his reluctance to visit Saul (ch. 9:13, 14) that he still had trustworthy communication with Jerusalem, for he knew of the havoc the persecutor had caused, and of the purpose of his mission to Damascus.

ရူပါရုံတွင်။ အာနနိယသည် ရှောလုထံသွားရန် ရူပါရုံဖြင့် ပြင်ဆင်ခံရသကဲ့သို့၊ ရှောလုသည်လည်း အာနနိယထံမှ လာရောက်လည်ပတ်မှုအတွက် ပြင်ဆင်ခံခဲ့ရသည် (အခန်း ၉:၁၂)။ ဤရူပါရုံဖြင့် ပြင်ဆင်မှုနှင့် ပေတရုနှင့် ကောနီလျူး၏ ပြင်ဆင်မှု (အခန်း ၁၀:၁–၈) နှင့် ဆင်တူမှုကို ကိုနီဘီးယားနှင့် ဟော့စွန်က ဤသို့ဖော်ပြသည်။ “အာနနိယနှင့် ရှောလု၏ စိတ်နှလုံးများကို တပြိုင်နက်ပြင်ဆင်ခြင်း၊ ပေတရုနှင့် ကောနီလျူး၏ စိတ်နှလုံးများကို တပြိုင်နက်ပြင်ဆင်ခြင်း—ပေတရုသည် တစ်ပါးအမျိုးသားများနှင့် မိတ်ဆွေဖွဲ့ရန် သံသယဖြစ်နေပြီး၊ အာနနိယသည် အသင်းတော်၏ ရန်သူကို ချဉ်းကပ်ရန် သံသယဖြစ်နေသည်—ဘုရားသခင်၏ အလိုတော်ကို ရှင်းလင်းစွာသိရှိသောအခါ ၎င်းတို့၏ ချီတုံချတုံမရှိသော နာခံမှု—ဖာရိဆီအမျိုးသားနှင့် ရောမဗိုလ်မှူးတို့၏ စိတ်အခြေအနေ၊ သခင်ဘုရားက ၎င်းတို့အား မည်သည်ကိုပြောမည်ကို စောင့်မျှော်နေသည့်အခြေအနေ—ဤရင်းနှီးသောဆက်နွယ်မှုကို ရှောလု၏ နှစ်ခြင်းခံခြင်းနှင့် ကောနီလျူး၏ နှစ်ခြင်းခံခြင်းကို တမန်တော်များ၏ လုပ်ဆောင်ချက်များတွင် ဖော်ပြထားသော အခန်းနှစ်ခန်း [၉ နှင့် ၁၀] ကို ရိုသေစွာဖတ်ရှုသူများက မမေ့လျော့ကြပေ” (ရှောလုတော်၏ ဘဝနှင့် စာများ၊ စာမျက်နှာ ၉၄)။

In a vision. As Ananias was prepared by a vision to visit Saul, so Saul was prepared for a visit from Ananias (v. 12). On this preparation through vision, and its similarity to the preparation of Peter and Cornelius (ch. 10:1–8), Conybeare and Howson remark: “The simultaneous preparation of the hearts of Ananias and Saul, and the simultaneous preparation of those of Peter and Cornelius—the questioning and hesitation of Peter, and the questioning and hesitation of Ananias,—the one doubting whether he might make friendship with the Gentiles, the other doubting whether he might approach the enemy of the Church,—the unhesitating obedience of each, when the divine will was made clearly known,—the state of mind in which both the Pharisee and the centurion were found, each waiting to see what the Lord would say unto them—this close analogy will not be forgotten by those who reverently read the two consecutive chapters [9 and 10], in which the baptism of Saul and the baptism of Cornelius are narrated in the Acts of the Apostles” (The Life and Epistles of the Apostle Paul, p. 94).

သခင်၊ ဤတွင်ကျွန်ုပ်ရှိပါသည်။ ဤစကားများသည် အာနနိယ၏ သခင်ဘုရား၏ ညွှန်ကြားချက်များကို လိုက်နာရန် အဆင်သင့်ဖြစ်မှုကို ဖော်ပြသည်။ ရှမွေလ (၁ ရှမွေလ ၃:၁–၁၀) နှင့် ဟေရှာယ (ဟေရှာယ ၆:၈) ၏ ဥပမာများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။

Behold, I am here, Lord. These words express Ananias’ readiness to execute the Lord’s instructions. Compare the examples of Samuel (1 Sam. 3:1–10) and Isaiah (Isa. 6:8).

၁၁. လမ်း။ ဂရိဘာသာစကား “rhumē” သည် အိမ်တန်းများကြားရှိ ကျဉ်းမြောင်းသောလမ်းကြောင်းကို ဆိုလိုသည်။ ဤအမည်ကို နောက်ပိုင်းတွင် ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော လမ်းများအတွက်လည်း အသုံးပြုခဲ့သည်။ သို့သော် “လမ်း” သည် အနောက်တိုင်းစံနှုန်းအရ ကျဉ်းမြောင်းနေဦးမည်။

11. Street. Gr. rhumē, a narrow passage between rows of houses. The name was eventually applied to broader thoroughfares. Even so, the “street” would be narrow by Western standards.

ဖြောင့်တန်းသောလမ်း။ ယခုအခါ ဆူလ်တနိယဟ်ဟု လူသိများသော ရှည်လျားဖြောင့်တန်းသောလမ်းသည် ဒမာစကတ်မြို့၏ အဟောင်းမြို့ထဲတွင် အရှေ့မှ အနောက်သို့ ဖြတ်သန်းစီးဆင်းနေပြီး၊ အာနနိယသည် ယုဒသ်၏ အိမ်တွင် ရှောလုနှင့်တွေ့ဆုံရန် လျှောက်လှမ်းခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ယခုလက်ရှိလမ်းအဆင့်သည် ရှောလု၏ခေတ်ထက် လှေကားထစ် ၃၀ ခန့်မြင့်မားသဖြင့် ရှောလုနေထိုင်ခဲ့သော အိမ်ကို ခွဲခြားဖော်ပြရန် မဖြစ်နိုင်ပေ။

Straight. A long straight street, now known by the name Sultaniyeh, still runs through the old city of Damascus from east to west, and is possibly the same along which Ananias walked to meet Saul in the house of Judas. The present street level is some 30 steps above that of Saul’s time, so it is not possible to identify the house where Saul stayed.

ယုဒသ်။ ဤယုဒသ်နှင့်ပတ်သက်သော အချက်အလက်များ၊ သို့မဟုတ် ရှောလုအား ၎င်း၏အိမ်သို့ အဘယ်ကြောင့် ပို့ဆောင်ခဲ့သည်ကို မှတ်တမ်းတွင် ဖော်ပြထားခြင်းမရှိပေ။ ဤအကောင့်တစ်ခုလုံးသည် သခင်ဘုရား၏ အသိပညာနှင့် အစီအစဉ်များ၏ အသေးစိတ်ကျမှုကို ပြသသည်။

Judas. The record gives no information concerning this Judas, or why Saul had been led to his house. This whole account shows how detailed are both the Lord’s knowledge and His planning.

တာရှုမြို့သား ရှောလု။ ဤကျမ်းပိုဒ်သည် တမန်တော်၏ မွေးရပ်မြေကို ကျမ်းစာတွင် ပထမဆုံးဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည် (အခန်း ၇ ၏ နောက်ထပ်မှတ်ချက် ၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်း၏ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာတည်နေရာသည် တာရှုမြို့၏ အရေးပါမှုကို အာမခံခဲ့သည်။ မြို့သည် ကမ်းရိုးတန်းမှ ၁၀ မိုင်အကွာတွင်ရှိသော်လည်း၊ မြို့နှင့်ပင်လယ်ကြားတွင် လုံခြုံသောဆိပ်ကမ်းတစ်ခုရှိပြီး၊ သင်္ဘောငယ်များသည် မြို့သို့ရောက်ရှိနိုင်သည်။ မြို့၏ နယ်နမိတ်အပြင်ဘက်တွင် တောရပ်တောင်တန်းများထဲတွင် ဆီလီရှန်းဂိတ်ဟုခေါ်သော ကျဉ်းမြောင်းသောလမ်းကြောင်းသည် အာရှမိုင်းနာ၏ အတွင်းပိုင်းသို့ ဝင်ရောက်ခွင့်ပေးခဲ့သည်။ သို့သော် ရှေးဟောင်းမြို့သည် ၎င်း၏ မဟာဗျူဟာမြောက်တည်နေရာထက် ပိုမိုထင်ရှားသည်။ ၎င်းသည် တက္ကသိုလ်မြို့တစ်ခုအဖြစ် ကျော်ကြားပြီး၊ တစ်ခါတစ်ရံ အာရှမိုင်းနာ၏ အေသင်မြို့ဟုလည်း လူသိများသည်။ ၎င်း၏ ပညာရှင်များသည် သိပ္ပံပညာရပ်များတွင် ၎င်းတို့၏ ကျွမ်းကျင်မှုအတွက် လေးစားခံရပြီး၊ ၎င်း၏ ဒဿနပညာရှင်များတွင် ရှောလု၏ အမြင်အပေါ် သြဇာလွှမ်းမိုးမှုရှိခဲ့ဖွယ်ရှိသော စတိုအိတ်ပညာရှင်များစွာ ပါဝင်ခဲ့သည်။ ကုန်သွယ်ရေးနယ်ပယ်တွင်၊ ရှောလု၏ အလုပ်ဖြစ်သော တဲထိုးလုပ်ငန်း (အခန်း ၁၈:၃) သည် ထင်ရှားသောနေရာတစ်ခုဖြစ်သည်။

Saul, of Tarsus. This passage is noteworthy as the first mention in Scripture of the apostle’s birthplace (cf. Additional Note 2 on ch. 7). Its physical position guaranteed the importance of Tarsus. Although it stood 10 mi. inland, a safe harbor lay between the city and the sea, and small craft could reach the town. Beyond the city’s limits there towered the Taurus Mts., through which the narrow gorge known as the Cilician Gates gave access to the interior of Asia Minor. But the ancient city was noted for more than its strategic site. It was famous as a university town, and was sometimes known as the Athens of Asia Minor. Its scholars were respected for their skill in the sciences, and its philosophers included many noted Stoics, who may have had some influence on Saul’s own outlook. In the realm of trades, it is significant that tent-making, Saul’s trade (ch. 18:3), held a prominent position.

ဆုတောင်းနေသည်။ “ဆုတောင်းနေသည်” ဟု ဘာသာပြန်ဆိုပြီး ဆုတောင်းခြင်း၏ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်မှုကို ဖော်ပြသည် (၁ သက်သာလောနိများ ၅:၁၇ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤတွင် ဒမာစကတ်မြို့သို့ ချဉ်းကပ်လာစဉ် ညှဉ်းပန်းမှုနှင့် သတ်ဖြတ်မှုကို ရှူထုတ်ခဲ့သော ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်သူနှင့် ယခုနှိမ့်ချသောနောင်တရမှုဖြင့် ဆုတောင်းနေသော ရှောလု၏ ဆန့်ကျင်ဘက်ပုံစံကို တွေ့ရသည်။ ရှောလု၏ ဆုတောင်းများတွင် အတိတ်အတွက် ခွင့်လွှတ်မှုတောင်းခံခြင်း၊ အနာဂတ်အတွက် အလင်းနှင့် ဉာဏ်ပညာ၊ ယခုခေါ်ဆိုခံရသော အလုပ်အတွက် ခွန်အား၊ နှင့် ယခင်က သူညှဉ်းပန်းခဲ့သောသူများအတွက် ဆုတောင်းပေးခြင်းများ ပါဝင်မည်။

Prayeth. Rather, “is praying,” denoting continuity in prayer (cf. 1 Thess. 5:17). Here is indeed a contrast between the threatening and slaughter the persecutor breathed out as he drew near to Damascus, and the prayerfulness of humble repentance in which he now was living. Saul’s prayers would include a petition for pardon for the past, light and wisdom for the future, strength for the work to which he was now called, and intercession for those whom he had before been persecuting.

၁၂. ရူပါရုံတွင်။ ဤစကားလုံးများကို ထိန်းသိမ်းရန်ဖြစ်စေ၊ ဖယ်ရှားရန်ဖြစ်စေ စာသားအထောက်အထားများသည် ကွဲပြားသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ)၊ သို့သော် ရှောလုသည် ဤနည်းဖြင့် သတင်းပို့ခံခဲ့ရဖွယ်ရှိသည်။ ဒမာစကတ်လမ်းပေါ်တွင် ကိုယ်တော်ကိုယ်တိုင်ထင်ရှားပြသခဲ့သော သခင်ဘုရားသည် ယခု ၎င်း၏အစီအစဉ်များ အောင်မြင်ရန် တပြိုင်နက်ရူပါရုံများကို ၎င်းတို့အား တွေ့ဆုံစေရန် ပေးအပ်ခဲ့ခြင်းသည် ထူးဆန်းမဟုတ်ပေ။

12. In a vision. Textual evidence is divided (cf. p. 10) between retaining and omitting these words, yet Saul was probably informed thus. It is not strange that the Lord who revealed Himself on the Damascus road should now ensure the success of His plans by giving almost simultaneous visions to those whom He is planning to bring together.

လူတစ်ဦး။ ယေရှုသည် အာနနိယအား စကားပြောနေသော်လည်း၊ ၎င်းသည် ရှောလု၏ အမြင်ကို ဖော်ပြလျက်ရှိသည်။ အာနနိယ၏ ဤဖော်ပြချက်မှ ယခုအချိန်တွင် ရှောလုအား ၎င်းအား မသိရှိထားကြောင်း ထင်ရှားသည်။

A man. Although Jesus is speaking to Ananias, He is reporting Saul’s viewpoint. It seems clear from this description of Ananias that he was unknown to Saul at this time.

ဝင်လာခြင်း။ သခင်ဘုရားသည် ဤနေရာတွင် အာနနိယအား ညွှန်ကြားချက်များကို သွယ်ဝိုက်၍ ပေးအပ်ပုံကို သတိပြုပါ။ သခင်ဘုရားသည် ရူပါရုံကို ပြန်ပြောပြပြီး၊ အာနနိယသည် ရှောလုကိုရှာဖွေပြီး ၎င်း၏အမြင်အာရုံကို ပြန်လည်ရရှိစေရန် ထိုရူပါရုံကို လက်တွေ့ဖြစ်လာစေရန် မျှော်လင့်သည်။

Coming in. Note the indirect way in which the Lord here gives Ananias his instructions: He recounts the vision and expects Ananias to make it an actuality by finding Saul and restoring his sight.

၁၃. လူများစွာထံမှ ကြားသိရသည်။ “လူများစွာထံမှ ကြားသိရသည်” ဟု ဘာသာပြန်ဆိုသည်။ အာနနိယသည် သွယ်ဝိုက်သောညွှန်ကြားချက်ကို ရှောင်ရှားသည်။ ၎င်း၏ နာခံသော်လည်း လူသားဆန်သော စိတ်ဝိညာဉ်သည် ရှောလု၏ ကြောက်မက်ဖွယ်နာမည်ဖြင့် ဝန်လေးသည်။ ၎င်းသည် သခင်ဘုရားထံ ရိုသေစွာ ကန့်ကွက်သည်။ ဤစကားများသည် အာနနိယသည် ဒမာစကတ်မြို့တွင် နေထိုင်ခဲ့ပြီး၊ ယေရုဆလင်မြို့မှ မကြာသေးမီကရောက်ရှိလာခြင်းမဟုတ်ကြောင်း ပြသသည် (အခန်း ၁၀ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်းတို့သည် ရှောလု၏ အသင်းတော်အပေါ် တိုက်ခိုက်မှု၏ ဒေါသပြင်းထန်မှုကို ခရစ်ယာန်များအကြား မည်မျှပျံ့နှံ့သိရှိထားသည်ကိုလည်း ဖော်ပြသည်။ ယေရုဆလင်မြို့မှ ဒမာစကတ်မြို့သို့ ရောက်ရှိလာသော ဒုက္ခသည်များက ဤသတင်းများကို ဝမ်းနည်းစွာ အတည်ပြုခဲ့သည်။

13. Heard by many. Rather, “heard from many.” Ananias recoils from the implied command. His obedient but human spirit balks at the thought of ministering to one with Saul’s dreadful reputation. He respectfully remonstrates with the Lord. The words show that Ananias had been living in Damascus, and had not just arrived from Jerusalem (cf. on v. 10). They also indicate how widespread among the Christians was the knowledge of the fury of Saul’s attacks upon the church. The reports were sadly confirmed by the refugees who had come to the city from Jerusalem.

များစွာသောဒုက္ခ။ အခန်း ၈:၁, ၃; ၉:၁ ကိုကြည့်ပါ။

How much evil. See on chs. 8:1, 3; 9:1.

သူတော်စင်များ။ ဤဝေါဟာရ၏ ဟီဘရူးနောက်ခံကို ဆာလံ ၁၆:၃ တွင်ကြည့်ပါ။ ခရစ်ယာန်များအကြား ၎င်း၏အရေးပါမှုကို ရောမ ၁:၇ တွင်ကြည့်ပါ။ ဤစကားလုံးကို ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် စတင်အသုံးပြုမှုသည် (မဿဲ ၂၇:၅၂ ကိုကြည့်ပါ) ရှောလု၏ ဆရာအဖြစ်စေလွှတ်ခံရသော အာနနိယက အသုံးပြုခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး၊ နောက်ပိုင်းတွင် တမန်တော်ကိုယ်တိုင် မကြာခဏအသုံးပြုခဲ့သည် (ရောမ ၁:၇; ၁၅:၂၅; ၁၆:၂; ၂ ကောရိန္သု ၁:၁; ဧဖက် ၁:၁; ဖိလိပ္ပိ ၁:၁ စသည်)။

Saints. For the Hebrew background of the term see on Ps. 16:3. For its significance among Christians see on Rom. 1:7. It is interesting that this early use of the word in the NT (cf. Matt. 27:52) should be by Ananias, sent to be Saul’s instructor, and that it should afterward have been employed so frequently by the apostle himself (Rom. 1:7; 15:25; 16:2; 2 Cor. 1:1; Eph. 1:1; Phil. 1:1; etc.).

၁၄. အာဏာ။ ဤသည်မှာ ရှောလုကိုယ်တိုင်တောင်းခံခဲ့သော စာဖြင့်ဖော်ပြထားသည့် တရားဝင်အာဏာဖြစ်သည် (အခန်း ၉:၁, ၂ ကိုကြည့်ပါ)။

14. Authority. This was formal authority expressed in writing, which Saul had sought personally (see vs. 1, 2).

ခေါ်သူအားလုံး။ ခရစ်တော်ကို ခေါ်ဆိုခြင်းသည် သူ့ကို ယုံကြည်ခြင်းဖြစ်သည်။ အခန်း ၂:၂၁; အက်ဥပဒိ ၉:၂၁; ၁ ကောရိန္သု ၁:၂; ၂ တိမောသေ ၂:၂၂ ကိုကြည့်ပါ။

All that call. To call on Christ is to believe in Him. See on ch. 2:21; cf. Acts 9:21; 1 Cor. 1:2; 2 Tim. 2:22.

၁၅. သွားပါ။ “သင်၏လမ်းကို” ဟူသောစကားလုံးများသည် ဂရိစာသားတွင် မပါဝင်ပေ။ အာနနိယ၏ စိတ်ရှုပ်ထွေးမှုသည် အမှန်တရားအခြေအနေကို မသိရှိခြင်းမှ ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ သို့သော် သခင်ဘုရားသည် ဤအခြေအနေတွင် အားလုံးကို သိရှိပြီး၊ ၎င်း၏ကျွန်ကို ညွှန်ကြားခဲ့သည်။

15. Go. The words “thy way” appear in no Greek text. The perplexity of Ananias arose from his ignorance of the true state of affairs. But the Lord knew every circumstance in this situation, and directed His servant accordingly.

တန်ဆာပလာ။ ဂရိဘာသာ “skeuos” သည် “တန်ဆာပလာ”၊ “ကိရိယာ” ကို ဆိုလိုပြီး၊ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ကျယ်ပြန့်သောအဓိပ္ပာယ်ဖြင့် အသုံးပြုသည် (မဿဲ ၁၃:၄၈; လုကာ ၈:၁၆; ယောဟန် ၁၉:၂၉; အက်ဥပဒိ ၁၀:၁၁; ရောမ ၉:၂၁; ၂ ကောရိန္သု ၄:၇; ၁ သက်သာလောနိများ ၄:၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်းကို ဂန္တဝင်စာရေးဆရာများက ယုံကြည်စိတ်ချရသော ကျွန်များနှင့်ပတ်သက်၍ အသုံးပြုခဲ့သည်။ ဤအဓိပ္ပာယ်ဖြင့် သခင်ဘုရားသည် ရှောလုအား တစ်ပါးအမျိုးသားများအတွက် ၎င်း၏ ကျေးဇူးတော်အလိုတော်ကို လုပ်ဆောင်ရန် ကိရိယာအဖြစ် “skeuos” ကို အသုံးပြုသည်။ ဤနေရာတွင် ပထမဆုံးအကြိမ်အသုံးပြုသော “ရွေးချယ်ခံရသူ” (eklogē) ဟူသောစကားလုံးသည် ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် အခြားကိစ္စများတွင် “ရွေးချယ်ခြင်း” ဟု ဘာသာပြန်ဆိုသည်။

Vessel. Gr. skeuos, “vessel,” “implement,” is used with a wide range of meaning in the NT (cf. Matt. 13:48; Luke 8:16; John 19:29; Acts 10:11; Rom. 9:21; 2 Cor. 4:7; 1 Thess. 4:4). It was employed by classical writers concerning useful and trustworthy slaves. It is in this sense that the Lord applies skeuos to Saul as the instrument with which He would work out His gracious will for the Gentiles. The word for “chosen” (eklogē), which occurs here for the first time in the NT, is translated “election” in all other cases.

ငါ၏နာမကို ဆောင်ယူရန်။ ဤသည်မှာ ရှောလု၏ ရွေးချယ်ခြင်း၏ သခင်ဘုရား၏ ရည်ရွယ်ချက်ကို ရှင်းပြသည်။ ၎င်းသည် ခရစ်တော်၏ နာမကို ဆောင်ယူရန်၊ သို့မဟုတ် သူ၏ စရိုက်ကို ပြသရန်ဖြစ်သည် (အခန်း ၃:၁၆ ကိုကြည့်ပါ)။

Bear my name. This explains the Lord’s purpose in the election of Saul; he was to carry Christ’s name, or exhibit His character (see on ch. 3:16).

တစ်ပါးအမျိုးသားများ။ တစ်ပါးအမျိုးသားများကို စာရင်းတွင် ပထမဦးစွာထားရှိသည်။ အကြောင်းမှာ ရှောလု၏ အလုပ်လုပ်ကိုင်ရာနယ်ပယ်သည် ၎င်းတို့အကြား အထူးဖြစ်ရမည်ဖြစ်သည် (ရောမ ၁:၁၃, ၁၄; ၁၁:၁၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤသည်မှာ အာနနိယအတွက် အံ့သြဖွယ်ဗျာဒိတ်တစ်ခုဖြစ်ရမည်။ ၎င်းသည် ရိုသေသောယုဒလူတစ်ဦးအနေဖြင့်၊ ခရစ်တော်ကို ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းသိရှိစေရမည်ဟု မသိရှိခဲ့ပေ။ သို့သော် ယခု ၎င်းသည် မဟာညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်သူအဖြစ်သာ ကြားသိခဲ့ရသူတွင်၊ ရွေးချယ်ပြီး လေ့ကျင့်ပေးခံရသူ၊ နှင့် ဧဝံဂေလိတရားကို ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းပျံ့နှံ့စေရန် အခြားသူများထက် ပိုမိုသင့်လျော်သူတစ်ဦးကို မြင်တွေ့ရသည်။

Gentiles. The Gentiles are placed first on the list, because Saul’s field of labor was to be especially among them (see on Rom. 1:13, 14; 11:13). This must have been a startling revelation to Ananias, who, as a devout Jew, had not yet realized that the whole world was to hear of Christ. But he now sees, in the man of whom he had only heard as the great persecutor, one who has been chosen and trained, and made more fit than all others for the work of spreading the gospel throughout the world.

ဘုရင်များ။ ဤစကားလုံးများသည် ပေါလု၏ အာဂရပ္ပာရှေ့တွင် မိန့်ခွန်းပြောကြားခြင်း (အခန်း ၂၆:၁, ၂)၊ နှင့် ဖြစ်နိုင်ချေရှိသော နီရောရှေ့တွင် (၂ တိမောသေ ၄:၁၆ ကိုကြည့်ပါ) တွင် လုံလောက်သော ပြည့်စုံမှုကို တွေ့ရှိသည်၊ သို့သော် သီးသန့်မဟုတ်ပေ။

Kings. The words find sufficient, but perhaps not exclusive, fulfillment in Paul’s speech before Agrippa (ch. 26:1, 2), and possibly before Nero (see on 2 Tim. 4:16).

ဣသရေလသားများ။ တစ်ပါးအမျိုးသားများအတွက် တမန်တော်ဖြစ်သော်လည်း၊ ပေါလုသည် အခွင့်အရေးရှိသည့်နေရာတိုင်း ယုဒလူများအား ဟောပြောခဲ့သည် (အခန်း ၁၃:၅; ၁၄:၁; ၁၇:၁, ၁၀; ၁၈:၄, ၁၉; ၁၉:၈ ကိုကြည့်ပါ)။

Children of Israel. Although an apostle to the Gentiles, Paul preached to the Jews at every opportunity (see chs. 13:5; 14:1; 17:1, 10; 18:4, 19; 19:8).

၁၆. ငါပြသမည်။ ဤအရာသည် ခရစ်တော်က ရှောလုအား အထူးညွှန်ကြားချက်ပေးခဲ့သည်ဟု အကြံပြုသည်၊ ဖြစ်နိုင်ခြေမှာ ရူပါရုံတစ်ခုမှတဆင့်ဖြစ်သည် (ဆက်လက်ဖတ်ရှုရန် အခန်းကြီး ၂၀:၂၃)။ ဆင်းရဲဒုက္ခခံရမည့်အလားအလာသည် လူအချို့ကို လုပ်ငန်းတစ်ခုစတင်ရန် တားဆီးလေ့ရှိသည်။ သို့သော် တာရသုမြို့မှ ရှောလုအတွက် ထိုသို့သောအလားအလာသည် စိန်ခေါ်မှုတစ်ခုဖြစ်လိမ့်မည်။ ၎င်းသည် သူ့အား အတိတ်အတွက် ပြစ်ဒဏ်မပေးနိုင်ခဲ့သည်ဖြစ်စေ၊ အနည်းဆုံးတော့ သူ၏ဝမ်းနည်းဖွယ်ရာနောင်တအတွက် ထိုက်တန်သောအကျိုးအမြတ်များကို ဆောင်ကြဉ်းပေးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ဆင်းရဲဒုက္ခခံရမည့်ခန့်မှန်းချက်၏ပြည့်စုံမှုကို ၂ကော ၁၁:၂၃-၂၈ တွင် မှတ်တမ်းတင်ထားပြီး၊ ပိုမိုအသေးစိတ်နည်းပါးစွာ ၂ကော ၆:၄, ၅ တွင်လည်း ဖော်ပြထားသည်။ ဆက်လက်ဖတ်ရှုရန် မဿဲ ၅:၁၀-၁၂; တမန်တော် ၁၄:၂၂; ရောမ ၈:၁၇; ၂တိ ၂:၁၂။

16. I will shew. This suggests special instruction given by Christ to Saul, possibly through a vision (cf. ch. 20:23). The prospect of suffering tends to deter some persons from embarking on an enterprise. To Saul of Tarsus, however, such a prospect would be a challenge. It would enable him, if not to atone for the past, at least to bring forth fruits worthy of his repentance. The fulfillment of the forecast of suffering is recorded in 2 Cor. 11:23–28, and, in less detail, in 2 Cor. 6:4, 5. See also on Matt. 5:10–12; Acts 14:22; Rom. 8:17; 2 Tim. 2:12.

၁၇. အာနနိသည် သွားခဲ့သည်။ သူသည် သခင်ဘုရား၏အာမခံချက်များကို လက်ခံပြီး ချက်ချင်းနာခံမှုပြသည်။

17. Ananias went. He accepts the Lord’s assurances, and renders instant obedience.

လက်တင်ထားခြင်း။ ဤလုပ်ရပ်တွင် ရည်ရွယ်ချက်နှစ်ခုရှိသည်- (၁) ကုသရန် (မာကု ၁၆:၁၈ ကိုကြည့်ပါ)၊ (၂) သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်ပေးအပ်ရန် (တမန်တော် ၆:၆ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤလုပ်ရပ်သည် ရှောလု၏ရူပါရုံကို အတည်ပြုပေးပြီး ကောင်းကင်မှစေလွှတ်လာသောဧည့်သည်ကို ဖော်ထုတ်ပေးသည်။

Putting his hands. This act had a twofold purpose: (1) to heal (see Mark 16:18), and (2) to bestow the Holy Spirit (cf. on Acts 6:6). The act served to confirm Saul’s vision (ch. 9:12) and to identify his Heaven-sent visitor.

ညီအစ်ကိုရှောလု။ ယခင်က ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်သူဖြစ်ခဲ့သော ရှောလုသည် ယုဒအာဏာပိုင်များနှင့် ဆက်နွယ်မှုပြတ်တောက်ခဲ့ပြီး ခရစ်ယာန်များက လက်ခံလိမ့်မည်ဟူသော အလားအလာမှာ အနည်းငယ်သာရှိသည်။ ထို့ကြောင့် အာနနိသည် “ညီအစ်ကို” ဟူသော အခေါ်အဝေါ်ကို အသုံးပြုခြင်းသည် သူ့အား စိတ်ချစေပြီး သူ၏စိုးရိမ်မှုများကို ပြေလျော့စေမည်ဖြစ်သည်။ အာနနိသည် ယေရှုက ဒမတ်စကတ်လမ်းပေါ်ရှိ ရူပါရုံတွင် အသုံးပြုခဲ့သော ဟေဗြဲ (အာရမိတ်) အမည်ပုံစံတူညီသည့် (ရှောလ်) ကို အသုံးပြုသည် (အခန်းငယ် ၄ ကိုကြည့်ပါ)။

Brother Saul. The erstwhile persecutor had cut himself off from the Jewish authorities and had seemingly small prospects of being accepted by the Christians. Ananias’ use of the title “Brother” would therefore reassure him and set his fears at rest. Ananias uses the same Hebrew (Aramaic) form of the name (Saoul) as Jesus had already employed in the vision on the way to Damascus (see on v. 4).

သခင်ဘုရား၊ ယေရှုပင်။ ဤပေါင်းစပ်ခေါင်းစဉ်သည် ရှောလုက သူ၏ကောင်းကင်ဆိုင်ရာစကားပြောဖော်အတွက် အသုံးပြုခဲ့သော ခေါင်းစဉ် (အခန်းငယ် ၅) နှင့် ခရစ်တော်ကိုယ်တိုင် “ယေရှု” ဟု သူ့ကိုယ်သူ ဖော်ထုတ်ခဲ့သည့်အမည် (အခန်းငယ် ၅) တို့ကို ပေါင်းစပ်ထားသည်။ ဤအရာသည်လည်း ဒုက္ခရောက်နေသောသူကို စိတ်ချစေမည်ဖြစ်သည်။

The Lord, even Jesus. This composite title combines the title Saul already had used for his heavenly interlocutor (v. 5) and Christ’s own identification of Himself as “Jesus” (v. 5). This also would reassure the stricken man.

ထင်ရှားပြခဲ့သည်။ အာနနိသည် ရှောလုနှင့် ယခင်က မသိကျွမ်းခဲ့သူဖြစ်ပြီး ဒမတ်စကတ်လမ်းပေါ်ရှိ ဗျာဒိတ်ကို သိရှိထားပြီးဖြစ်သည်မှာ ရှောလုအား သူမြင်ခဲ့ရသည်နှင့် ကြားခဲ့ရသည်တို့၏ အမှန်တရားကို အတည်ပြုပေးမည်ဖြစ်သည်။

That appeared. The fact that Ananias, hitherto unknown to Saul, already knew of the revelation on the Damascus road, must have confirmed to Saul the reality of what he had seen and heard.

ငါ့ကိုစေလွှတ်ခဲ့သည်။ ဤအရာသည် လမ်းတစ်လျှောက်ရှိ ရှောလု၏ရူပါရုံနှင့် အာနနိ၏လည်ပတ်မှုကို ဆက်စပ်ပေးသည်။ ရှောလုသည် ယခုအခါ ကတိထားထားသော ညွှန်ကြားချက် (အခန်းငယ် ၆) ကို မျှော်လင့်နိုင်ပြီး၊ ထိုညွှန်ကြားချက်ကို အခန်းကြီး ၂၂:၁၄-၁၆ တွင် ပိုမိုပြည့်စုံစွာ ဖော်ပြထားသည်။

Hath sent me. This links Paul’s vision along the way and the visit of Ananias. Saul could now expect the promised instruction (v. 6), of which a fuller report is given in ch. 22:14–16.

မင်းမျက်စိပြန်မြင်ရလိမ့်မည်။ စာသားအရ “မော့ကြည့်ပါ” ဟူ၍ ဆိုလိုသည်မှာ မျက်စိပြန်မြင်ရခြင်းဖြစ်သည်။ ဤနေရာတွင် လက်တင်ထားခြင်း၊ မျက်စိပြန်မြင်ရခြင်း၊ နှင့် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်ဖြည့်စွမ်းခံရခြင်းတို့အကြား နီးကပ်သောဆက်နွယ်မှုရှိသည်။

Receive thy sight. Literally, “look up,” meaning, regain thy sight. There is here a close relationship between the laying on of hands, the recovery of sight, and being filled with the Holy Spirit.

ဖြည့်စွမ်းခံရလိမ့်မည်။ တမန်တော် ၂:၄; ၄:၃၁; ဧဖက် ၅:၁၈ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။

Be filled. Compare on Acts 2:4; 4:31; Eph. 5:18.

၁၈, ၁၉. ရှောလု၏ဗတ္တိဇံ။—ရှောလုသည် ဒမတ်စကတ်မြစ်တွင် အာနနိမှ ဗတ္တိဇံခံယူခဲ့သည်။ ထို့နောက် သူသည် အစာအာဟာရဖြင့် အားဖြည့်ခံရပြီး၊ ယေရုဆလင်မှ ဖျက်ဆီးရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည့် ယုံကြည်သူများထံသို့ ချက်ချင်း ယေရှုကို ဟောပြောခဲ့သည် (LP ၃၂)။

18, 19. Paul’s Baptism.—Paul was baptized by Ananias in the river of Damascus. He was then strengthened by food, and immediately began to preach Jesus to the believers in the city, the very ones whom he had set out from Jerusalem with the purpose of destroying (LP 32).

၁၈. အကြေးခွံများ။ ဂရိစကားလုံး “လီပီဒါစ်” သည် ဟစ်ပိုကရေးတီးက မျက်စိရောဂါအတွက် နည်းပညာဆိုင်ရာအသုံးအနှုန်းအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့သည်။ ရှောလု၏မျက်စိကန်းခြင်းသည် သဘာဝလွန်ထင်ရှားမှု၏ရလဒ်ဖြစ်သောကြောင့်၊ သူ၏ရောဂါအခြေအနေကို ခေတ်သစ်ဆေးပညာအသုံးအနှုန်းဖြင့် တိကျစွာဖော်ထုတ်ရန် ကြိုးစားခြင်းသည် အကျိုးမရှိပေ။ သို့သော် လုကာသည် ရှောလု၏အခြေအနေကို ဖော်ပြရန် ဆေးပညာဆိုင်ရာအသုံးအနှုန်းကို အသုံးပြုခြင်းသည် နားလည်နိုင်သည်။

18. Scales. Gr. lepides, used by Hippocrates as a technical term for a disease of the eye. Inasmuch as Saul’s blindness was the result of a supernatural manifestation, it is fruitless to attempt to identify his affliction precisely in modern medical terminology. However, it is understandable that Luke would use a medical term to describe Saul’s condition.

သူမျက်စိပြန်မြင်ရသည်။ စာသားအရ “သူမော့ကြည့်ခဲ့သည်” ဟူ၍ ဆိုလိုသည်မှာ သူမျက်စိပြန်မြင်ရခြင်းဖြစ်သည်။

He received sight. Literally, “he looked up,” meaning, he recovered his sight.

ချက်ချင်း။ ဤစကားလုံးကို စာသားသက်သေအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) ဖယ်ထုတ်ထားသည်။ သို့သော် ကုသမှုသည် ချက်ချင်းဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်မှာ “ချက်ချင်း” ဟူသော စကားလုံးမှ ထင်ရှားသည်။

Forthwith. Textual evidence attests (cf. p. 10) the omission of this word. That the cure was instantaneous, however, is clear from the word “immediately.”

ဗတ္တိဇံခံယူခြင်း။ အခန်းကြီး ၂၂:၁၆ တွင်ဖော်ပြထားသော ပိုမိုပြည့်စုံသောမှတ်တမ်းတွင် အာနနိသည် ရှောလုအား ဤထုံးတမ်းကို လုပ်ဆောင်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်ကို ပြသထားသည်။ ဗတ္တိဇံသည် အသင်းတော်ထဲသို့ ဝင်ရောက်ရန် အခြေအနေတစ်ခုအဖြစ် မှတ်ယူခံရသည်မှာ ထင်ရှားသည် (မဿဲ ၃:၆; တမန်တော် ၂၂:၁၆ ကိုကြည့်ပါ)။ သခင်ဘုရား၏ရူပါရုံများနှင့် ဗျာဒိတ်များမည်မျှပင်ရှိစေကာမူ၊ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးယုံကြည်မှု၏ပြင်းထန်မှုမည်မျှပင်ရှိစေကာမူ၊ ရှောလုအား ၎င်းမှ ကင်းလွတ်ခွင့်မပြုခဲ့ပေ။ ဗတ္တိဇံသည် နာမန်၏ဇာတ်လမ်းတွင် ဖော်ပြထားသော အဘာနမြစ် သို့မဟုတ် ဖာပါမြစ်တွင် ပြုလုပ်ခံရဖွယ်ရှိသည် (၂ရာဇဝင် ၅:၈-၁၄)။ ဤထုံးတမ်းကို ခရစ်တော်၏ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် အာနနိက ကျင့်ဆောင်ခဲ့သည် (AA ၁၂၂)။

Baptized. The fuller account in ch. 22:16 shows that Ananias exhorted Saul to engage in the rite. It is clear that baptism was regarded as a condition for admission into the church (see on Matt. 3:6; Acts 22:16). No visions and revelations of the Lord, no intensity of personal conviction, exempted Saul from it. The baptism would probably be conducted in either the Abana or the Pharpar river, mentioned in the narrative of Naaman (2 Kings 5:8–14). The rite was administered by Ananias, as Christ’s representative (AA 122).

၁၉. အစာအာဟာရရယူခြင်း။ ဤအခန်းငယ်၏ ပထမဝါကျသည် အခန်းငယ် ၁၈ ၏အဆုံးတွင် ပိုမိုသင့်လျော်ပုံရသည်။ “အစာအာဟာရ” ဟူသော “အသား” အသုံးအနှုန်းကို မဿဲ ၃:၄ တွင်ကြည့်ပါ။ ရှောလု၏ သုံးရက်ကြာ အစာရှောင်ခြင်းသည် သူ့ကို အားနည်းစေခဲ့ရမည်ဖြစ်သည်။

19. Received meat. The first sentence of this verse seems to fit better at the close of v. 18. For the use of “meat,” meaning “food,” see on Matt. 3:4. Saul’s three-day fast must have left him weak.

အားဖြည့်ခံရခြင်း။ ကယ်လဗင်ကပြောသည့်အတိုင်း “သူ၏ဝိညာဉ်သည် အားမရမချင်း သူ၏ခန္ဓာကို အစာအာဟာရဖြင့် အားဖြည့်ခြင်းမပြုခဲ့ပေ။” ထို့နောက် ခန္ဓာနှင့်ဝိညာဉ်နှစ်ခုစလုံးသည် ရှေ့ဆက်ရမည့်အလုပ်အတွက် အားဖြည့်ခံရသည်။

Strengthened. As Calvin says, “He refreshed not his body with meat until his soul had received strength.” Then, both body and soul were made strong for the work that lay before them.

ရှောလုဖြစ်ခဲ့သည်။ စာသားသက်သေအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “သူဖြစ်ခဲ့သည်” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကို ရှောလုကို ရည်ညွှန်းသည်။

Was Saul. Textual evidence attests (cf. p. 10) the reading “he was,” referring, of course, to Saul.

ရက်အနည်းငယ်။ ဂရိစကားလုံး “ဟီမာရီ တိုင်းနီး” ကို လုကာက တမန်တော် ၁၀:၄၈; ၁၅:၃၆; ၁၆:၁၂; ၂၄:၂၄; ၂၅:၁၃ တွင်လည်း အသုံးပြုထားပြီး၊ အကြိမ်တိုင်းတွင် တိုတောင်းသောကာလကို ဖော်ပြသည်။ ၎င်းသည် ပီတာက ကောနီလိမှနှင့်အတူ နေထိုင်ခဲ့သောအချိန်၊ ရှောလုနှင့် ဗာနဗတ်အန္တိအုတ်မြို့တွင် ကုန်ဆုံးခဲ့သော အချိန်တိုတောင်းမှု၊ ရှောလု၏ ဖိလိပ္ပိမြို့တွင် တိုတောင်းသောနေထိုင်မှု၊ ရှောလုကို ဖီလိတ်မှ ကြားနာမခံရမီ ကဲသရိမြို့တွင် ထိန်းသိမ်းခံရသည့် တိုတောင်းသောအချိန်၊ နှင့် ဖေတ္တုရောက်ရှိပြီးနောက် အာဂရစ်ပါမှ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးအသစ်ကို နှုတ်ဆက်ရန် လာရောက်ခဲ့သည့် တိုတောင်းသောကာလတို့ကို ဖော်ပြသည်။ ဤနေရာတွင် ၎င်းသည် အခန်းကြီး ၉:၂၃ ရှိ “ရက်ပေါင်းများစွာ” ဟူသော အသုံးအနှုန်းနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် စာရေးသူ၏စိတ်ထဲတွင် အနည်းငယ်ပိုမိုကြာရှည်သောကာလကို ဖော်ပြပုံရသည်။ “တပည့်တော်များ” ကို ဤနေရာတွင် ဖော်ပြထားပုံအရ၊ ဒမတ်စကတ်တွင် ဤအစောပိုင်းကာလတွင်ပင် ခရစ်ယာန်များစွာရှိခဲ့သည်မှာ ဖြစ်နိုင်သည်။ ရှောလုသည် ယခုအခါ ၎င်းတို့က ရန်သူအဖြစ်မဟုတ်ဘဲ ညီအစ်ကိုအဖြစ် လက်ခံခံရသည်။ အာနနိ၏ သစ္စာရှိအလုပ်သည် ယခုပြီးစီးပြီဖြစ်ပြီး၊ သူသည် တမန်တော်များစာအုပ်တွင် အခြားမြင်ကွင်းများတွင် မပေါ်လာတော့ပေ။

Certain days. Gr. hēmerai tines is also used by Luke in Acts 10:48; 15:36; 16:12; 24:24; 25:13, and in every case indicates a brief period of time. It describes the time Peter stayed with Cornelius, the short time spent by Paul and Barnabas at Antioch, Paul’s short stay at Philippi, the brief time Paul was detained at Caesarea before he was heard by Felix, and a like period between the arrival of Festus and the visit Agrippa made to greet him as the new governor. Here it stands in contrast with the expression “many days” in ch. 9:23, which seems to indicate in the writer’s mind a somewhat longer period. It is probable, from the way in which “disciples” are here mentioned, that there were many Christians in Damascus, even at this early period. Saul was now received by them, not as an enemy, but as a brother. The work of faithful Ananias is now done, and he appears in no other scenes in the book of Acts.

၂၀. ချက်ချင်း။ ခရစ်တော်သည် ရှောလုကို “ချက်ချင်း” ကုသခဲ့သည် (အခန်းငယ် ၁၈)၊ ရှောလုသည် သူ၏သက်သေခံမှုကို “ချက်ချင်း” စတင်ခဲ့သည်။ ဤစကားလုံးနှစ်ခုသည် ဂရိစကားလုံးတစ်ခုတည်းမှဖြစ်သည်။

20. Straightway. Christ healed Saul “immediately” (v. 18); Saul began his witness “straightway.” The two adverbs are from the same Greek word.

ခရစ်တော်ကို ဟောပြောခြင်း။ စာသားသက်သေအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “ခရစ်တော်” ထက် “ယေရှု” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကို ပိုမိုနှစ်သက်သည်၊ ၎င်းသည် ယခုအခါတွင် ယေဘုယျအားဖြင့် အသုံးမပြုသေးပေ။ နာဇရက်မြို့မှ ယေရှုသည် ၎င်းတို့၏ မျှော်လင့်ခဲ့သော မေရှိယဖြစ်သည်ဟု ဟောပြောခြင်းသည် တမန်တော်၏သတင်းစကား၏ အဓိကအကြောင်းအရာဖြစ်သည်။ ရှောလု၏ဟောပြောမှုသည် ပီတာ၏ဟောပြောမှုကဲ့သို့ (အခန်းကြီး ၂:၁၆ ကိုကြည့်ပါ) ပုရောဖက်ပြုချက်ဆိုင်ရာ နောက်ခံပြင်းထန်မှုရှိမည်ဖြစ်သည် (AA ၁၂၃, ၁၂၅)။

Preached Christ. Textual evidence attests (cf. p. 10) the reading “Jesus” in preference to “Christ,” which was not yet generally used. The preaching that Jesus of Nazareth was the Christ, their long-expected Messiah, was ever the main content of the apostle’s message to the Jews. Saul’s preaching, like that of Peter (see on ch. 2:16), would certainly have a strong prophetic background (AA 123, 125).

ဂျူးဘုရားကျောင်းများတွင်။ ရှောလုသည် ခရစ်တော်ကဲ့သို့ပင် (လုကာ ၄:၁၆ ကိုကြည့်ပါ) သူ၏ဧဝံဂေလိဟောပြောမှုအတွက် ပရိသတ်များကို ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ဖွယ်ရှိသော ဂျူးဘုရားကျောင်းများသို့ သွားခဲ့သည်။ ဥပုသ်နေ့စောင့်ထိန်းသူအနေဖြင့် သူသည် ဥပုသ်နေ့တွင် ဂျူးဘုရားကျောင်းများတွင် ရှိနေမည်ဖြစ်သည်။ တမန်တော်တစ်ဦးအနေဖြင့် သူသည် ထိုနေရာတွင် ဧဝံဂေလိကို ဟောပြောမည်ဖြစ်သည်။ ယေရုဆလင်မှ ခေါင်းဆောင်များထံမှ ရရှိခဲ့သော စာများကို ဂျူးဘုရားကျောင်းဥက္ကဋ္ဌများထံ ပေးအပ်မည့်အစား (တမန်တော် ၉:၂)၊ သူသည် ယေရုဆလင်မြို့မှ ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်းများထက် ပိုမိုမြင့်မားသော အာဏာပိုင်ထံမှ ဧဝံဂေလိကို ၎င်းတို့ထံ ကြေငြာခဲ့သည်။ ရှောလု၏ “ဣသရေလအမျိုးသားများ” ထံသို့ ဂျူးဘုရားကျောင်းများတွင် ဟောပြောခြင်းအကျင့်ကို အခန်းငယ် ၁၅ တွင်ကြည့်ပါ။

In the synagogues. Saul went, even as Christ had (see on Luke. 4:16), into the synagogues as the places most likely to furnish audiences for his gospel proclamation. As a Sabbathkeeper, he would be in the synagogues on the Sabbath. As an apostle, he would proclaim there the gospel. Instead of delivering to the presidents of the synagogues the letters he had received from the leaders in Jerusalem (Acts 9:2), he heralded to them the gospel from a far higher Authority than the chief priests. For Paul’s practice of preaching to the “children of Israel” in the synagogues see on v. 15.

ဘုရားသခင်၏သားတော်။ ဤခေါင်းစဉ်၏အရေးပါမှုကို လုကာ ၁:၃၅ တွင်ကြည့်ပါ။ ဤအရာသည် တမန်တော်များစာအုပ်တွင် ယေရှုကို ဤခေါင်းစဉ်ဖြင့် အသုံးပြုသည့် တစ်ခုတည်းသောဖြစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ ရှောလုက ကြေငြာခဲ့သည်မှာ (၁) ခရစ်တော်သည် ဒါဝိဒ်၏သားမျှသာမဟုတ်ဘဲ ဘုရားသခင်၏သားတော်ဖြစ်သည်၊ (၂) နာဇရက်မြို့မှ ယေရှုသည် ခရစ်တော်ဖြစ်ကြောင်း ပြသခံရသည်။ ၎င်းသည် ဂျူးလူမျိုးများအတွက် ရှုပ်ထွေးမှုတစ်ခုသာမက (မဿဲ ၂၂:၄၁-၄၆ ကိုကြည့်ပါ)၊ ၎င်းသည် ၎င်းတို့အတွက် ဘုရားသခင်ကို မထီမဲ့မြင်ပြုသည့်ပြစ်မှုဟု ထင်ရသည်။ ယေရှု၏ထူးခြားသောသားအဖြစ်ဆက်နွယ်မှုကို လက်ခံရန် ဂျူးလူမျိုးများအတွက် ကျေးဇူးတော်များစွာ လိုအပ်သည်။

The Son of God. For the significance of the title see on Luke 1:35. This is the only instance where the title is used of Jesus in Acts. What Paul proclaimed was (1) that Christ was verily the Son of God no less than the son of David, (2) that Jesus of Nazareth had been shown to be the Christ. Not only was this a perplexity to the Jews (cf. on Matt. 22:41–46), but it seemed to them a blasphemous claim. It required much grace for the Jews to accept the message of the unique Sonship of Jesus.

၂၁. အံ့ဩခြင်း။ အခန်းကြီး ၂:၇ တွင်ကြည့်ပါ။ ရှောလု၏ ခရစ်ယာန်ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်သူအဖြစ် နာမည်ကျော်ကြားမှုအလင်း၌ ဤအံ့ဩခြင်းသည် နားလည်နိုင်သည်။ ဂျူးဘုရားကျောင်းအာဏာပိုင်များသည် ရှောလုအား သူလုပ်ဆောင်မည့်အလုပ်တွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် ညွှန်ကြားခံရဖွယ်ရှိသည်။ နောက်ဆက်တွဲဖြစ်ရပ်များမှ သူ၏ကျော်ကြားမှုသည် ဒမတ်စကတ်ရှိ ဂျူးလူမျိုးများအကြား လူသိများသည်မှာ ထင်ရှားသည်။

21. Amazed. See on ch. 2:7. This amazement is understandable in the light of Saul’s reputation as a persecutor of Christians. The synagogue authorities may have been instructed to give Saul their cooperation in the work he was to do. It is clear from what follows that his fame was well known to the Jews of Damascus.

ဖျက်ဆီးသူများ။ သို့မဟုတ် “၎င်းတို့ကို ဖရိုဖရဲဖြစ်စေခဲ့သူ”။ ရှောလုသည် သူ၏ကိုယ်ပိုင်အပြုအမူကို ဖော်ပြရန် ဤတူညီသောကြိယာကို အသုံးပြုခဲ့သည် (ဂလာတိ ၁:၁၃, ၂၃)။ ဤနေရာတွင် အသုံးပြုထားသော ပြင်းထန်သောအသုံးအနှုန်းမှ၊ ယေရုဆလင်မြို့ရှိ ခရစ်ယာန်များအား သတ်ဖြတ်ခြင်းသည် စတီဖန်ကို ကျောက်ခဲဖြင့်ထုသတ်ခြင်းသာမက ထို့ထက်ပိုမိုဖြစ်သည်မှာ ထင်ရှားသည်။

Destroyed them. Or, “made havoc of them.” Paul makes use of the same verb to describe his own conduct (Gal.1:13, 23). From the strong expression used here it is evident that the slaughter of Christians in Jerusalem was not limited to the stoning of Stephen.

ဤနာမည်ဖြင့် ခေါ်ဝေါ်ခံရသည်။ အခန်း ၂:၂၁၊ ၃:၁၆၊ ၄:၁၂ တွင် ကြည့်ပါ။

Called on this name. See on chs. 2:21; 3:16; 4:12.

ဤသို့ရောက်လာသည်။ ယင်းအစား “ဤသို့ရောက်လာခဲ့သည်” ဟု ဆိုလိုသည်၊ ဆောလုသည် ဒမတ်စကတ်သို့ လာရောက်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သော ရည်မှန်းချက်ကို စွန့်လွှတ်ခဲ့သည်ဟု ဆိုလိုသည်။

Came hither. Rather, “had come hither,” implying that Saul’s purpose in coming to Damascus had been abandoned.

၂၂။ ဆောလု တိုးတက်လာသည်။ သူသည် အတွေ့အကြုံနှင့် ထိရောက်မှုတွင် တိုးတက်လာသည်။ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်သည် အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ သူ့အား ပို၍စွမ်းအားပေးခဲ့သည်။

22. Saul increased. He increased in experience and effectiveness. The Holy Ghost was giving him more and more power as time went by.

ခွန်အား။ နောက်ပိုင်းနှစ်များတွင် ဤစကားလုံးသည် ပေါလု၏ တွေးခေါ်မှုတွင် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့သည်။ “ခရစ်တော်အားဖြင့် ငါ့ကို ခွန်အားပေးသောကြောင့် ငါသည် အရာရာကို ပြုနိုင်၏” (ဖိလိပ္ပိ ၄:၁၃)။ သူသည် “အားနည်းခြင်းတွင် စုံလင်စေသော” ခရစ်တော်၏ “ခွန်အား” ဖြစ်ကြောင်း သဘောပေါက်ခဲ့သည် (၂ ကော ၁၂:၉)၊ သူ့ကို ဓမ္မအမှုအတွက် “ခွန်အားပေး” သော သို့မဟုတ် အားကောင်းစေသော ခရစ်တော်ဖြစ်ကြောင်း (၁ တိ ၁:၁၂)၊ နှင့် သူ၏ဘဝ၏ နောက်ဆုံးစမ်းသပ်မှုများတွင် သူ့ကို “ခွန်အားပေး” သော ခရစ်တော်ဖြစ်ကြောင်း (၂ တိ ၄:၁၇)။

Strength. In later years this word played a prominent part in Paul’s thinking. “I can do all things through Christ which strengtheneth me” (Phil. 4:13). He realized that it was Christ whose “strength” was “made perfect in weakness” (2 Cor. 12:9); it was Christ who “enabled” him, or made him strong for the ministry (1 Tim. 1:12); and it was Christ who “strengthened” him in the closing trials of his life (2 Tim. 4:17).

စိတ်ရှုပ်ထွေးစေခြင်း။ ဂရိဘာသာ sugchunō သည် “အတူတကွလောင်းထည့်ရန်”၊ “မျှော်လင့်မထားသော”၊ “စိတ်ရှုပ်ထွေးစေရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဂါမလီရယ်လ်ထံတွင် ရှောလ်၏လေ့ကျင့်မှုသည် သူ့အား အထောက်အကူဖြစ်စေခဲ့သည်။ သူသည် ယခုအခါ ဂျူးတို့၏ပညာရေးဆိုင်ရာ ဗဟုသုတကို သူ၏ယုံကြည်ချက်အသစ်များကို ထောက်ခံရန် အသုံးပြုနိုင်ခဲ့သည်။ သူ၏နည်းလမ်းများသည် ဣသရေလ၏မျှော်လင့်ချက်ကို ရိုးသားစွာရှာဖွေနေသော ဂျူးများထံသို့ သူ၏ယုံကြည်ခြင်းကို ထောက်ခံခဲ့သည်။ သို့သော် ကံမကောင်းစွာဖြင့် ဤသူများသည် သူ့ထံသို့ နားထောင်သူများ၏ အချိုးအစားများစွာ မဖြစ်ခဲ့ပေ။ ကျန်ဂျူးများသည် “စိတ်ရှုပ်ထွေးခဲ့ကြသည်”။ သူတို့သည် ယေရှုခရစ်၏ဘဝတွင် သမ္မာကျမ်းစာများကို လေ့ကျင့်ထားသောစိတ်ဖြင့် အသုံးချသည်ကို ကြားခဲ့ရသည်။ သူတို့သည် ကယ်တင်ရှင်ကို ဆက်လက်ငြင်းပယ်ခဲ့သော်လည်း ရှောလ်ကို တိုက်ခိုက်ရန်အတွက် လုံလောက်စွာ မလှုပ်ရှားခဲ့သေးပေ။

Confounded. Gr. sugchunō, “to pour together,” “to bewilder,” “to confound.” Saul’s training under Gamaliel stood him in good stead. He could now use his thorough knowledge of Jewish learning for the support of his new-found convictions. His methods commended his faith to those Jews who were sincerely looking for the Hope of Israel; but these, unfortunately, would not be a large proportion of his listeners. The rest of the Jews were “confounded.” They heard their Scriptures applied to the life of Jesus by a trained mind. They continued their rejection of the Saviour, but had not yet moved far enough to attack Saul.

သက်သေပြခြင်း။ ဂရိဘာသာ sumbibazō သည် “အတူတကွပေါင်းစည်းရန်”၊ “တစ်ဦးချင်းအား နိဂုံးချုပ်တစ်ခုတွင် ပူးပေါင်းစေရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး ထို့ကြောင့် “သရုပ်ပြရန်”၊ “သက်သေပြရန်” ဟု ဆိုလိုသည်။ ရှောလ်သည် နာဇရက်မြို့သား ယေရှုတွင် ပြည့်စုံသော မေရှိယအား ပရောဖက်ပြုချက်များကို ထူးချွန်သောကျွမ်းကျင်မှုဖြင့် ဖော်ပြခဲ့သည်။

Proving. Gr. sumbibazō, “to join together,” “to cause a person to unite with one in a conclusion”; hence, “to demonstrate,” “to prove.” With consummate skill Saul set forth the prophecies of the Messiah as fulfilled in Jesus of Nazareth.

ဤသူသည် ခရစ်တော်ဖြစ်သည်။ သို့မဟုတ် “ဤသူသည် ဘိသိက်ခံထားသူ [မေရှိယ]” ဖြစ်သည်။

This is very Christ. Or, “this is the Anointed One [the Messiah].”

၂၃။ ရက်များစွာ။ ဂရိဘာသာ hēmerai hikanai သည် အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် ရက်ပေါင်းများစွာဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ ဤအသုံးအနှုန်းသည် ပေတရုသာ ယုပ္ပေမြို့တွင် နေထိုင်ခဲ့သောအချိန်ကို ဗျာဒိတ် ၄၃ တွင် ရည်ညွှန်းသည်။ အခန်း ၁၈:၁၈ (အင်္ဂလိပ်ဘာသာတွင် “အချိန်ကြာရှည်” ဟု ဘာသာပြန်သည်) တွင် ဂါလိယုနှင့် ပေါလ်ကို စစ်ဆေးပြီးနောက် ကောရိန္သုမြို့တွင် နေထိုင်ခဲ့သောအချိန်ကို ရည်ညွှန်းသည်။ အခန်း ၂၇:၇ (အင်္ဂလိပ်ဘာသာတွင် “ရက်များစွာ” ဟု ဘာသာပြန်သည်) တွင် ပေါလ်၏ ရောမသို့ခရီးတွင် နှေးကွေးသောရွက်လှေဖြင့် ခရီးသွားခဲ့သောအချိန်ကို ရည်ညွှန်းသည်။ ထို့ကြောင့် ဤအသုံးအနှုန်းသည် သိသာထင်ရှားသော်လည်း မသတ်မှတ်နိုင်သောအချိန်ကာလကို ဖုံးအုပ်ထားသည်။ ဆန့်ကျင်ဘက်အားဖြင့် “ရက်အနည်းငယ်” သည် ပိုတိုသောကာလကို ရည်ညွှန်းသည် (အခန်း ၉:၁၉ ကိုကြည့်ပါ)။

23. Many days. Gr. hēmerai hikanai, an expression that refers in v. 43 to the time Peter spent in Joppa; in ch. 18:18 (translated, “a good while”) to the time Paul tarried in Corinth after his hearing before Gallio; and in ch. 27:7 (translated, “many days”) to the extended period of Paul’s slow sailing on his voyage to Rome. It appears, therefore, that the expression covers a fairly long but indefinite period of time. In contrast, “certain days” denotes a shorter period (see on ch. 9:19).

ဤခွဲခြားမှုသည် တမန်တော်၏ဘဝတွင် ဤကာလကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ရန်ကြိုးစားရာတွင် အလွန်တန်ဖိုးရှိသည်။ အခန်း ၉:၁၉ ရှိ “ရက်အနည်းငယ်” နှင့် ဤအခန်းကျမ်းပိုဒ်ရှိ “ရက်များစွာ” သည် ဒမတ်စကတ်မြို့တွင် နေထိုင်ခဲ့သော ကာလနှစ်ခုကို ခွဲခြားပြသည်။ ပထမကာလသည် တိုတောင်းပြီး ဂျူးများကို ရှောလ်စိတ်ရှုပ်ထွေးစေခြင်းဖြင့် ပြီးဆုံးခဲ့သည် (အခန်း ၉:၂၂)။ ဒုတိယကာလသည် ပိုရှည်လျားပြီး ဒမတ်စကတ်မှ သူ၏ထွက်ပြေးမှုဖြင့် ပြီးဆုံးခဲ့သည် (အခန်း ၉:၂၃-၂၅)။ အာရေဗျသို့ သွားရောက်ခြင်း (ဂလာတိ ၁:၁၅-၁၈) ကို ဤကာလနှစ်ခုကြားတွင် ထားရှိရန် အကောင်းဆုံးဖြစ်သည် (AA ၁၂၅-၁၂၈)။ လုကာ သည် ထိုသို့သောခရီးကို ဖော်ပြခြင်းမရှိသော်လည်း၊ ပေါလ်က သူ၏ဘာသာပြောင်းလဲမှုမတိုင်မီ အာရေဗျသို့သွားခဲ့ပြီး ဒမတ်စကတ်သို့ပြန်လာကာ ယေရုဆလင်သို့ မပြန်မီ ဖြစ်သည်ဟု ဖော်ပြထားသည် (ဂလာတိ ၁:၁၅-၁၈)။ ဒမတ်စကတ်လမ်းပေါ်ရှိ အကျပ်အတည်းပြီးနောက်၊ အနားယူခြင်းနှင့် တစ်ယောက်တည်းနေခြင်းသည် လိုအပ်ခဲ့ပြီး၊ ရှေ့တွင်ရှိသော ပင်ပင်ပန်းပန်းအလုပ်များအတွက် ဘုရားသခင်နှင့် တစ်ယောက်တည်းဆိတ်ငြိမ်စွာ ဆက်သွယ်ရန် လိုအပ်ခဲ့သည်။ ဂလာတိ ၁:၁၈ ရှိ “သုံးနှစ်” ကို ရှောလ်၏ဘာသာပြောင်းလဲမှုမှ စတင်ရေတွက်ပါက၊ ဒမတ်စကတ်သို့ နှစ်ကြိမ်သွားရောက်ခြင်းသည် ထိုကာလအတွင်း ပါဝင်မည်ဖြစ်ပြီး၊ အာရေဗျတွင်နေထိုင်ခြင်းနှင့် မြို့တွင် “ရက်များစွာ” နေထိုင်ခြင်းသည် မလိုအပ်ဘဲ သိသာထင်ရှားစွာ ရှည်လျားရန် မလိုအပ်ပေ။

This distinction is of great value in any attempt to reconstruct this period in the apostle’s career. The “certain days” of v. 19, and the “many days” of this present verse, appear to distinguish two periods of residence in Damascus. The first was brief, and ended with Saul’s confounding the Jews (v. 22). The second was longer, and came to an end with his flight from Damascus (vs. 23–25). The visit to Arabia (Gal. 1:15–18) can best be placed between these two periods (AA 125–128). Luke makes no mention of such a visit, but Paul states that he went to Arabia soon after his conversion, prior to his return to Damascus, and before he went back to Jerusalem (Gal. 1:15–18). After the crisis on the Damascus road, rest and seclusion were desirable, and quiet communion with God was needed to prepare him for the years of strenuous labor that lay ahead. If the “three years” of Gal. 1:18 is reckoned from Saul’s conversion, then both visits to Damascus would be included in that period, and the stay in Arabia and the residence of “many days” in the city need not be unduly extended.

ရှောလ်သွားရောက်ခဲ့သော “အာရေဗျ” ၏ တိကျသောတည်နေရာသည် မသိရှိရပေ။ သို့သော်၊ ထိုအချိန်က ဒမတ်စကတ်မြို့သည် အာရေဗျပိထရာယာ သို့မဟုတ် နဗတေးယားဘုရင် အာရက်စ် IV ၏ တပ်များက သိမ်းပိုက်ထားသည့်အချက်ကြောင့် ရှောလ်သည် ထိုဒေသသို့ သွားရောက်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ဤဒေသသည် အီဂျစ်နယ်စပ်မှ ဒမတ်စကတ်ပတ်ဝန်းကျင်အထိ ကျယ်ပြန့်သောနေရာဖြစ်ပြီး၊ ရှောလ်သွားရောက်ခဲ့သည့်နေရာကို တိကျစွာ မဖော်ပြပေ။ သူ၏ခရီးအချိန်ကို သတ်မှတ်ရန် တိကျသောအချက်အလက်များလည်း မရှိပေ။ ဆက်စပ်သော အချိန်ကာလဆိုင်ရာ အချက်အလက်များအတွက် စာမျက်နှာ ၁၀၀ ကို ကြည့်ပါ။

The precise location of the “Arabia” to which Saul went is unknown. However, the fact that Damascus at that time was occupied by the troops of Aretas IV, king of Arabia Petraea, or Nabataea (see Palestine During the Ministry of Jesus), makes it probable that Saul went into that region. This was so large an area, stretching from the borders of Egypt to the environs of Damascus, that it gives no specific idea of where Saul went. Neither are there any certain data for fixing the time of his visit. For relevant chronological facts see p. 100.

ရှောလ်မရှိသည့်ကာလအတွင်း ဒမတ်စကတ်ရှိ ခရစ်ယာန်အသိုင်းအဝိုင်းသည် ယေရုဆလင်နှင့်ဆင်တူသော စည်းကမ်းနှင့် ဝတ်ပြုကိုးကွယ်မှုပုံစံဖြင့် များစွာတိုးတက်လာဖွယ်ရှိသည်။ သိရှိထားသည့်အတိုင်း၊ ဂျူးမဟုတ်သူများကို အသင်းတော်ထဲသို့ လက်ခံခြင်းမရှိသေးဘဲ၊ ဧဝံဂေလိတရားဟောပြောခြင်းသည် ဂျူးများထံသို့သာ ကန့်သတ်ထားသည်။ သူ၏ဇာတိညီအစ်ကိုများအပေါ် ပြင်းထန်သောချစ်ခြင်းမေတ္တာဖြင့် (ရောမ ၁၀:၁)၊ ရှောလ်သည် သူတို့အကြား ဧဝံဂေလိတရားဟောပြောခြင်းလုပ်ငန်းကို အားသွန်ခွန်စိုက်လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး၊ သူတို့၏ပြင်းထန်သောဆန့်ကျင်မှုကြောင့် ဒမတ်စကတ်မှ ထွက်ပြေးခဲ့ရသည်။ ရှောလ်သည် ယခုအခါ စတီဖင်အား ပြင်းထန်စွာမုန်းတီးမှုကို ခံစားရလေပြီ။

The period of Saul’s absence probably witnessed a large growth in the Christian society at Damascus, with a type of discipline and worship similar to that at Jerusalem. So far as is known, no Gentile converts had yet been admitted to the church, and the preaching of the gospel was still restricted to the Jews. With intense affection for his brethren according to the flesh (Rom. 10:1), Saul entered vigorously upon the work of evangelization among them, until their bitter antagonism drove him from Damascus. Saul himself was now tasting the hatred that had been poured out against Stephen.

တိုင်ပင်ဆွေးနွေးခြင်း။ အာဏာပိုင်များသည် ခရစ်တော်၏ဓမ္မအမှုတော်၏အောင်မြင်မှုကြောင့် ခရစ်တော်အား ဆန့်ကျင်ရန် အကြံအစည်များပြုလုပ်ခဲ့ကြသည် (မဿဲ ၁၅:၂၁; ၁၉:၃; ယောဟန် ၅:၁၆ ကိုကြည့်ပါ)။ ထိုနည်းတူ ရှောလ်၏အလုပ်သည် ဂျူးများကို လူသတ်မှုဆန့်ကျင်မှုသို့ ဦးတည်စေခဲ့သည်။ တမန်တော်သစ်၏သက်သေခံချက်ကို သူတို့၏အကဲဖြတ်မှုသည် ရှောလ်ကို ဖျက်ဆီးရန် ကြိုးပမ်းမှုတွင် ပြင်းထန်သောခြေလှမ်းများဖြင့် ခန့်မှန်းနိုင်သည်။

Took counsel. The authorities were provoked to plot against Christ because of the success of His ministry (see on Matt. 15:21; 19:3; John 5:16). Even so did Saul’s work lead the Jews to murderous opposition. Their evaluation of the new apostle’s witness may be estimated by the drastic steps they took in their attempt to destroy Saul.

၂၄။ ချောင်းမြောင်းခြင်း။ ဂရိဘာသာ epiboulē သည် “တစ်ဦးတစ်ယောက်အား ဆန့်ကျင်သောအစီအစဉ်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ ထို့ကြောင့် “အကြံအစည်” ဟု ဆိုလိုသည်။ ဤစကားလုံးသည် အခန်း ၂၀:၃, ၁၉; ၂၃:၃၀ တွင်လည်း အသုံးပြုထားပြီး တမန်တော်များကျမ်းတွင်သာ ထူးခြားသည်။ ၎င်းသည် ရှောလ်၏သေဆုံးမှုကို ရည်မှန်းထားသော ဂရုတစိုက်စီစဉ်ထားသော ဆန့်ကျင်မှုကို ဆိုလိုသည်။ ရှောလ်သည် ဤအကြံအစည်ကို သိရှိလာခဲ့ပြီး၊ သူ၏တပည့်တစ်ဦးမှတစ်ဆင့် ဖြစ်နိုင်သည် (အခန်း ၉:၂၅ ကိုကြည့်ပါ)။ သူ့အား သတိပေးခံရသည့်အချက်က သူသည် မြို့တွင် မိတ်ဆွေများဖွဲ့ထားပြီး၊ ဤမိတ်ဆွေများသည် ယခုဖြစ်ပေါ်လာသော အရေးပေါ်အခြေအနေတွင် သူ့ကို ကူညီရန် ဆန္ဒရှိကြသည်ကို ပြသသည်။

24. Laying await. Gr. epiboulē, “a plan against one,” hence, “a plot.” The same word is used in chs. 20:3, 19; 23:30, but is peculiar to Acts. It implies a carefully planned opposition, with the death of Saul as its goal. Saul came to hear of the plot, perhaps through one of his own disciples (see on ch. 9:25). The fact that he was warned shows that he had made friends in the city, and that these were willing to aid him in the emergency that now developed.

စောင့်ကြည့်ခြင်း။ ပိုမိုတိကျစွာ “စောင့်ကြည့်နေကြသည်”၊ နေ့ရောညပါ လျှို့ဝှက်စွာ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဤဖြစ်ရပ်၏အသေးစိတ်အချက်အလက်များအတွက် ၂ ကောရိန္သု ၁၁:၃၂, ၃၃ ကိုကြည့်ပါ။ ရှောလ်အား ဆန့်ကျင်သည့်အကြံအစည်တွင် မြို့၏အုပ်ချုပ်သူ (အက်သနာ့ခ်) က တက်ကြွစွာပါဝင်ခဲ့သည်။ ဤအက်သနာ့ခ်သည် အာရေဗျပိထရာယာ၏ဘုရင် အာရက်စ်၏ ကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်ပြီး၊ သူသည် ရှေ့ဟောင်အန္တိပါစ်က ဟေရိုဒီယပ်စ်နှင့်လက်ထပ်ရန် ကွာရှင်းခံခဲ့ရသော အမျိုးသမီး၏ဖခင်ဖြစ်သည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၄၀, ၆၄ ကိုကြည့်ပါ)။ အာရက်စ်က ဒမတ်စကတ်ကို မည်ကဲ့သို့ သိမ်းပိုက်လာခဲ့သည်ကို အကြံပြုချက်အတွက် တမန်တော်များကျမ်း ၉:၂ ကိုကြည့်ပါ။ ဒမတ်စကတ်ဒင်္ဂါးများတွင် ဩဂတ်စတပ်စ်နှင့် တိဗက်ရိယပ်စ်၏ နာမည်များပါရှိသော ဒင်္ဂါးများကို တွေ့ရှိခဲ့သော်လည်း၊ တိဗက်ရိယပ်စ်၏ဆက်ခံသူများဖြစ်သော ကလီဂူလာနှင့် ကလောဒီယပ်စ်လက်ထက်တွင် ဒင်္ဂါးများ မတွေ့ရှိရပေ။ တိဗက်ရိယပ်စ်သည် အာရက်စ်နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက် ရှေ့ဟောင်အန္တိပါစ်ကို မိတ်ဆွေနှင့် ထောက်ခံသူအဖြစ် ရှိခဲ့သော်လည်း၊ ကလီဂူလာသည် ဤမူဝါဒကို ပြောင်းပြန်လှန်ပြီး အာရက်စ်အား အကျိုးပြုသော အက်သနာ့ခ်အသစ်တစ်ခုကို ဖန်တီးခဲ့ဖွယ်ရှိပြီး၊ ယခင်က ဒမတ်စကတ်သည် သူ၏ဘိုးဘေးများထံ ပိုင်ဆိုင်ခဲ့သည် (ဂျိုးဇီဖပ်စ် ရှေးဟောင်းရာဇဝင် xiii. ၁၅. ၂ [၃၉၂])။ အက်သနာ့ခ်သည် ဂျူးလူဦးရေများစွာနှင့် ရင်းနှီးမှုရယူလိုပုံရပြီး၊ ရှောလ်ကို အများပြည်သူ၏ငြိမ်းချမ်းရေးကို အနှောင့်အယှက်ပေးသူအဖြစ် မှတ်ယူကာ၊ သူ့ကို ဖမ်းဆီးပြီး ပြစ်တင်ရှုတ်ချရန် အစီအမံများပြုလုပ်ခဲ့သည်။ လုကာ၏ဖော်ပြချက်အရ ဂျူးများသည် ရှောလ်ကို ဖမ်းဆီးရန် တာဝန်အများစုကို ယူခဲ့သည်ဟု ထင်ရသည်။ ပေါလ်၏ကိုယ်ပိုင်ဇာတ်လမ်း (၂ ကောရိန္သု ၁၁:၃၂) သည် ၎င်းနှင့် မဆန့်ကျင်ဘဲ၊ ၎င်းတို့သည် အက်သနာ့ခ်၏ထောက်ခံမှုရရှိခဲ့သည်ကို ပြသသည်။ ထွက်ပြေးသူတစ်ဦးဖြတ်သန်းသွားနိုင်သည့် မြို့တံခါးတစ်ခုစီတွင် ကင်းသမားများကို ထားရှိခဲ့ပုံရပြီး၊ ရှောလ်၏ထွက်ပြေးမှုကို တားဆီးရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။

Watched. Rather, “were watching,” secretly, by day and by night. For details of this incident in the apostle’s life see 2 Cor. 11:32, 33. An active part in the plot against Saul was taken by the ethnarch (governor) of the city. This ethnarch represented the Nabataean Aretas, king of Arabia Petraea, who had Petra in ancient Edom as his capital, and who was the father of the woman whom Herod Antipas divorced in order to marry Herodias (see Vol. V, pp. 40, 64). For a suggestion as to how Aretas had come into possession of Damascus see on Acts 9:2. Damascene coins have been found bearing the names of Augustus and Tiberius, but none has been found for the reigns of Tiberius’ successors, Caligula and Claudius. Tiberius had been a friend and supporter of Herod Antipas against Aretas, but it is possible that Caligula reversed this policy and created a new ethnarchy, in favor of Aretas, to whose predecessors Damascus had belonged (Josephus Antiquities xiii. 15. 2 [392]). The ethnarch apparently wished to court favor with the large Jewish population, and looking upon Saul as a disturber of the public peace, took measures for his arrest and condemnation. From Luke’s account it appears that the Jews assumed a large part of the responsibility for Saul’s capture. Paul’s own story (2 Cor. 11:32) does not conflict with this, but shows that they had the ethnarch’s support. Sentinels were evidently stationed at each gate of the city, through which a fugitive might attempt to pass, in order to prevent Saul’s escape.

၂၅-၂၇ (ဂလာတိ ၁:၁၇, ၁၈)။ ထူးချွန်သော ပုဂ္ဂိုလ်နှစ်ဦး တွေ့ဆုံခြင်း—မြို့တံခါးများကို သူ့ထွက်ပြေးမှုကို တားဆီးရန် နေ့ညမပြတ် ဂရုတစိုက် စောင့်ကြပ်ထားသည်။ တပည့်တော်များ၏ စိုးရိမ်ပူပန်မှုက သူတို့ကို ဘုရားသခင်ထံ ဆုတောင်းရန် ဦးတည်စေခဲ့ပြီး၊ သူတို့သည် အိပ်ရန်အချိန်နည်းပါးကာ၊ ရွေးချယ်ထားသော တမန်တော်ထွက်ပြေးရန် နည်းလမ်းများကို စီစဉ်ရန် အလုပ်များနေခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးတွင် သူတို့သည် သူ့ကို ပြတင်းပေါက်မှတစ်ဆင့် ညအချိန်တွင် ခြင်းတောင်းထဲသို့ထည့်ကာ မြို့ရိုးကိုကျော်လွန် ဆင်းပေးသည့် အစီအစဉ်တစ်ခုကို စဉ်းစားခဲ့သည်။ ဤအရှက်ရဖွယ်နည်းဖြင့် ရှောလုသည် ဒမတ်စကတ်မှ ထွက်ပြေးလွတ်မြောက်ခဲ့သည်။

25–27 (Gal. 1:17, 18). Two Grand Characters Meet.—The gates of the city were vigilantly guarded, day and night, to cut off his escape. The anxiety of the disciples drew them to God in prayer; there was little sleeping among them, as they were busy in devising ways and means for the escape of the chosen apostle. Finally they conceived a plan by which he was let down from a window and lowered over the wall in a basket at night. In this humiliating manner Paul made his escape from Damascus.

ထို့နောက် သူသည် ယေရုဆလင်သို့ ခရီးဆက်သွားပြီး၊ ထိုတွင်ရှိသော တမန်တော်များနှင့် အထူးသဖြင့် ပေတရုနှင့် ရင်းနှီးလိုသော ဆန္ဒရှိခဲ့သည်။ သူသည် ကမ္ဘာမြေပေါ်တွင် ခရစ်တော်နှင့် အတူနေထိုင်၊ ဆုတောင်းပြီး စကားပြောဆိုခဲ့သော ဂါလိလဲ တံငါသည်များနှင့် တွေ့ဆုံရန် အလွန်စိတ်အားထက်သန်ခဲ့သည်။ …

He now proceeded to Jerusalem, wishing to become acquainted with the apostles there, and especially with Peter. He was very anxious to meet the Galilean fishermen who had lived and prayed and conversed with Christ upon earth. …

သူသည် သူ၏ညီအစ်ကိုများဖြစ်သော တပည့်တော်များနှင့် ပူးပေါင်းရန် ကြိုးစားခဲ့သော်လည်း၊ သူတို့က သူ့ကို သူတို့ထဲမှတစ်ဦးအဖြစ် လက်ခံမည်မဟုတ်ကြောင်း သိရှိသောအခါ သူ၏ဝမ်းနည်းမှုနှင့် စိတ်ပျက်မှုသည် ကြီးမားခဲ့သည်။ သူတို့သည် သူ၏ယခင်ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုများကို မှတ်မိပြီး၊ သူသည် သူတို့ကို လှည့်စားပြီး ဖျက်ဆီးရန် ဟန်ဆောင်နေသည်ဟု သံသယရှိခဲ့သည်။ သူ၏အံ့ဖွယ်သောပြောင်းလဲမှုကို သူတို့ကြားသိခဲ့သည်မှန်သော်လည်း၊ သူသည် ချက်ချင်းပင် အာရေဗျသို့ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာသွားခဲ့ပြီး၊ သူတို့သည် သူ၏နောက်ထပ်သတင်းကို တိကျစွာ မကြားခဲ့ရသဖြင့်၊ သူ၏ကြီးမားသောပြောင်းလဲမှုဆိုင်ရာ သတင်းကို ယုံကြည်မှုမရှိခဲ့ပေ။

He attempted to join himself to his brethren, the disciples; but great was his grief and disappointment when he found that they would not receive him as one of their number. They remembered his former persecutions, and suspected him of acting a part to deceive and destroy them. True, they had heard of his wonderful conversion, but as he had immediately retired into Arabia, and they had heard nothing definite of him further, they had not credited the rumor of his great change.

ဗာနဗသည် ခရစ်တော်၏အကြောင်းတရားကို ထောက်ပံ့ရန်နှင့် ဆင်းရဲသားများ၏လိုအပ်ချက်များကို ဖြည့်ဆည်းရန် သူ၏စည်းစိမ်ကို ရက်ရောစွာ ပါဝင်ထည့်ဝင်ခဲ့သူဖြစ်ပြီး၊ ရှောလုသည် ယုံကြည်သူများကို ဆန့်ကျင်ခဲ့စဉ်က သူနှင့် ရင်းနှီးခဲ့သူဖြစ်သည်။ ယခုသူသည် ထိုရင်းနှီးမှုကို ပြန်လည်သက်ဝင်စေပြီး၊ ရှောလု၏အံ့ဖွယ်သောပြောင်းလဲမှုနှင့် ထိုအချိန်မှစ၍ သူ၏အတွေ့အကြုံများအကြောင်း သက်သေခံချက်ကို ကြားသိခဲ့သည်။ သူသည် ရှောလုကို အပြည့်အဝယုံကြည်ပြီး လက်ခံခဲ့ပြီး၊ သူ၏လက်ကိုကိုင်ကာ တမန်တော်များရှေ့သို့ ခေါ်ဆောင်သွားခဲ့သည်။ သူသည် သူမကြာသေးမီက ကြားသိခဲ့သော အတွေ့အကြုံကို ပြန်ပြောပြခဲ့သည်—ယေရှုသည် ဒမတ်စကသို့သွားရာလမ်းတွင် ရှောလုထံသို့ ကိုယ်တိုင်ထင်ရှားခဲ့ပြီး၊ သူနှင့်စကားပြောခဲ့သည်။ ရှောလုသည် အာနနိအား၏ဆုတောင်းမှုဖြင့် သူ၏အမြင်အာရုံကို ပြန်လည်ရရှိခဲ့ပြီး၊ ထို့နောက် မြို့ရှိ ဂျူးတရားဇရပ်တွင် ယေရှုသည် ဘုရားသခင်၏သားတော်ဖြစ်သည်ဟု ထောက်ခံခဲ့သည်။

Barnabas, who had liberally contributed of his means to sustain the cause of Christ and to relieve the necessities of the poor, had been acquainted with Paul when he opposed the believers. He now came forward and renewed that acquaintance, heard the testimony of Paul in regard to his miraculous conversion, and his experience from that time. He fully believed and received Paul, took him by the hand, and led him into the presence of the apostles. He related his experience which he had just heard—that Jesus had personally appeared to Paul while on his way to Damascus; that He had talked with him; that Paul had recovered his sight in answer to the prayers of Ananias, and had afterward maintained in the synagogue of the city that Jesus was the Son of God.

တမန်တော်များသည် ထို့နောက် မယိမ်းယိုင်တော့ဘဲ၊ ဘုရားသခင်ကို ဆန့်ကျင်၍မနေနိုင်ခဲ့ပေ။ ထိုအချိန်တွင် ယေရုဆလင်တွင်ရှိသော တမန်တော်နှစ်ဦးဖြစ်သည့် ပေတရုနှင့် ယာကုပ်တို့သည် တစ်ချိန်က သူတို့၏ယုံကြည်ခြင်းကို ပြင်းထန်စွာ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခဲ့သူအား ညီအစ်ကိုအဖြစ် လက်ယဉ်ကျေးမှုပြုခဲ့သည်။ ထိုအခါ သူသည် ယခင်က ကြောက်ရွံ့ခံရပြီး ရှောင်ဖယ်ခံရသလောက် ယခုအခါ ချစ်ခင်လေးစားခံရသည်။ ဤနေရာတွင် ယုံကြည်ခြင်း၏ ထူးချွန်သော ပုဂ္ဂိုလ်နှစ်ဦး တွေ့ဆုံခဲ့သည်—ပေတရု၊ ခရစ်တော်ကမ္ဘာမြေပေါ်တွင်ရှိစဉ် ရွေးချယ်ထားသော အဖော်တစ်ဦးဖြစ်သူ၊ နှင့် ရှောလု၊ ဖာရိရှဲတစ်ဦးဖြစ်ပြီး၊ ယေရှု ကောင်းကင်သို့တက်ကြွပြီးနောက်၊ သူ့ကို မျက်နှာချင်းဆိုင်တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး၊ သူနှင့်စကားပြောခဲ့ကာ၊ ရူပါရုံတွင်လည်း သူ့ကိုမြင်ခဲ့ပြီး၊ ကောင်းကင်တွင် သူ၏လုပ်ဆောင်မှု၏သဘောသဘာဝကို သိရှိခဲ့သူဖြစ်သည် (LP ၃၄-၃၆)။

The apostles no longer hesitated; they could not withstand God. Peter and James, who at that time were the only apostles in Jerusalem, gave the right hand of fellowship to the once-fierce persecutor of their faith; and he was now as much beloved and respected as he had formerly been feared and avoided. Here the two grand characters of the new faith met—Peter, one of the chosen companions of Christ while He was upon earth; and Paul, a Pharisee, who, since the ascension of Jesus, had met Him face to face, and had talked with Him, and had also seen Him in vision, and the nature of His work in heaven (LP 34–36).

၂၅။ တပည့်တော်များ။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “သူ၏တပည့်တော်များ” ဟူသော စာသားကို ထောက်ခံသည်။ ဤထောက်ခံထားသော စာသားသည် အငယ် ၂၃ ရှိ “ရက်များစွာ” ဟူသော စကားစုနှင့် ဆက်စပ်မှုရှိသည်။ ဒမတ်စကသို့ သူ၏ဒုတိယအကြိမ်လည်ပတ်မှုတွင် ရှောလုသည် သူ့အား ဆရာအဖြစ်လက်ခံသော နောက်လိုက်များအုပ်စုကို စုဆောင်းရန် လုံလောက်သောအချိန်နေထိုင်ခဲ့ပြီး၊ ယခုအခါ သူတို့သည် သူ၏လုံခြုံမှုအတွက် သူတို့၏အသက်ကို စွန့်လွှတ်ရန် ဆန္ဒရှိခဲ့သည်။

25. The disciples. Textual evidence attests (cf. p. 10) the reading “his disciples.” This well-supported reading is in agreement with the implications of the phrase “many days” in v. 23. On his second visit to Damascus Saul remained long enough to gather around him a group of followers who accepted him as their teacher, and were now willing to risk their lives for his safety.

ခြင်းတောင်း။ ဂရိဘာသာ “spuris” သည် “ခြင်းတောင်း” ဖြစ်ပြီး၊ ဖြစ်နိုင်ခြေမှာ လက်ဆွဲခြင်းတောင်းဖြစ်သည် (မဿဲ ၁၅:၃၇ ကိုကြည့်ပါ)။ သို့သော် ၂ ကောရိန္သု ၁၁:၃၃ တွင် ရှောလုသည် ၎င်းကို “sarganē” ဟူသော စကားလုံးဖြင့် ဖော်ပြထားပြီး၊ ၎င်းသည် လူတစ်ဦးကို ထည့်နိုင်လောက်သော ပိုက်ကွန်ဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော ခြင်းတောင်းကြီးဖြစ်သည်။ ဤအတွေ့အကြုံကို ရှောလုသည် သူ၏ “အားနည်းချက်များ” (သူ၏ရိုးရာအရပ်ပုမှုကို ထည့်သွင်းထားနိုင်သည်) နှင့်ဆက်စပ်ပြီး သူဂုဏ်ယူရန် ကျေနပ်ခဲ့သည့်အရာအဖြစ် ဖော်ပြခဲ့သည် (၂ ကောရိန္သု ၁၁:၃၀)။ ထွက်ပြေးမှုသည် မြို့ရိုးရှိ အပေါက်တစ်ခု သို့မဟုတ် “ပြတင်းပေါက်” မှတစ်ဆင့် ပြုလုပ်ခဲ့သည် (၂ ကောရိန္သု ၁၁:၃၃; ရာဟတ်၏အိမ်မှ သူလျှိုများ ထွက်ပြေးခြင်း၊ ယိရှု ၂:၁၅ နှင့် ဒါဝိဒ်၏အိမ်မှ ထွက်ပြေးခြင်း၊ ၁ ရှမွေလ ၁၉:၁၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ရှောလုသည် ဤအခြေအနေ၏ မသင့်လျော်မှုကို သတိရှိပုံရသည်—သူသည် သူဖျက်ဆီးရန်လာခဲ့သော လူများကိုယ်တိုင်က အရှက်ရဖွယ်နည်းဖြင့် ကယ်တင်ခံခဲ့ရသည်။

Basket. Gr. spuris, “basket,” probably a hand basket, as in Matt. 15:37. But in 2 Cor. 11:33 Paul describes it by another word, sarganē, “a wicker or ropework hamper,” which would be large enough to hold a man. This experience is mentioned by Paul in connection with his “infirmities” (in which he may have included his traditional smallness of stature) of which he was content to boast (2 Cor. 11:30). The escape was made through an opening or “window” in the town wall (2 Cor. 11:33; cf. the escape of the spies from Rahab’s house, Joshua 2:15, and of David from his own house, 1 Sam. 19:12). Saul seems to have been conscious of the incongruity of the situation: he was being saved, in a rather ignominious manner, by the very people whom he had come to extirpate!

၂၆။ ယေရုဆလင်။ ဒမတ်စကမှ ယေရုဆလင်သို့ ဤထွက်ပြေးမှုသည် အာရေဗျတွင် သုံးနှစ်ကြာ နေထိုင်ပြီးနောက် (ဂလာတိ ၁:၁၇, ၁၈ ကိုကြည့်ပါ) ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းသည် ရှောလုသည် ဒမတ်စကသို့ ခရီးထွက်ခဲ့သည့်နေ့မှစ၍ မြို့တော်သို့ ပထမဆုံးအကြိမ် လည်ပတ်ခြင်းဖြစ်ပြီး၊ သူသည် ယေရုဆလင်ရှိ ခရစ်ယာန်များအတွက် ပြတ်သားသောရန်သူအဖြစ်သာ လူသိများဆဲဖြစ်နိုင်သည်။

26. Jerusalem. This flight from Damascus to Jerusalem comes after the three-year period of residence in Arabia (see Gal. 1:17, 18). Thus it would be Saul’s first visit to the capital since the day he set out for Damascus, and he was probably still known to the Christians in Jerusalem only as their determined enemy.

ပူးပေါင်းရန်ကြိုးစားခြင်း။ ဆိုလိုသည်မှာ “ပူးပေါင်းရန် ကြိုးစားခဲ့သည်” သို့မဟုတ် “ပူးပေါင်းရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်” ဖြစ်သည်။ “ပူးပေါင်းရန်” ဟူသော ကြိယာ (kollaō) သည် ခင်ပွန်းနှင့်ဇနီး၊ ညီအစ်ကိုများ၊ သို့မဟုတ် သူငယ်ချင်းများကဲ့သို့ ရင်းနှီးသော မိတ်သဟာယဖွဲ့မှုကို ဆိုလိုသည် (မဿဲ ၁၉:၅; လုကာ ၁၅:၁၅ ကိုကြည့်ပါ)။ ရှောလုသည် တပည့်တော်များနှင့် အပြည့်အဝ ညီအစ်ကိုအဖြစ် ပူးပေါင်းရန် ရှာဖွေနေခဲ့သည်။ အကယ်၍ ရှောလုသည် ဂျူးလူမျိုးအဖြစ် အလက်ဇန္ဒြီးယား သို့မဟုတ် ဂျူးလူမျိုးများစွာရှိသော အခြားမြို့သို့ သွားခဲ့လျှင်၊ သူ၏ပထမဆုံးအတွေးမှာ သူ၏ဘာသာတူများကို ရှာဖွေရန်ဖြစ်လိမ့်မည်။ သူသည် ယေရုဆလင်တွင် ထိုသို့ပြုခဲ့သည်—သူသည် ခရစ်ယာန်အသိုင်းအဝိုင်းနှင့် ပူးပေါင်းရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။ သို့သော် အသင်းတော်သည် သူ့ကို သံသယရှိခဲ့သည်။ အသင်းတော်အဖွဲ့ဝင်များသည် ရှောလုကို သူ၏ပြင်းထန်သော ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုများမှသာ သိရှိခဲ့သည်။ သူသည် သူတို့ကို ဖျက်ဆီးရန် ရည်ရွယ်နေဆဲဖြစ်နိုင်သလား။ သူ၏စစ်မှန်မှုကို သေချာမသိမချင်း သူတို့သည် သတိထားခဲ့သည်။ သူ၏ပြောင်းလဲမှု၏ စစ်မှန်သောသဘောသဘာဝကို မသိရှိခြင်းကို အနည်းဆုံး အကြောင်းနှစ်ရပ်ဖြင့် ရှင်းပြနိုင်သည်—(၁) “သုံးနှစ်” ကာလမရှိခြင်း (တမန်တော် ၉:၂၃ ကိုကြည့်ပါ) သည် သူ၏ခရစ်ယာန်ဘာသာအပေါ် သဘောထားနှင့်ပတ်သက်သော ယုံကြည်စိတ်ချရသောသတင်းအတွက် အကြောင်းမရှိခဲ့ပေ။ (၂) ဒမတ်စကမြို့ရှိ နိုင်ငံရေးပြောင်းလဲမှုများသည် (အငယ် ၂၄ ကိုကြည့်ပါ) ထိုနေရာရှိ ခရစ်ယာန်များနှင့် ယေရုဆလင်ရှိ ခရစ်ယာန်များအကြား ဆက်သွယ်မှုကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေနိုင်သည်။

Assayed to join. That is, “attempted [or “tried”] to join.” The verb translated “join” (kollaō) is used of close and intimate fellowship, such as that of husband and wife; of brothers; and of friends (cf. on Matt. 19:5; Luke 15:15). Saul was seeking full brotherhood with the disciples. Had Saul gone as a Jew to Alexandria or some other city where Jews were numerous, his first thought would have been to search out his co-religionists. He did so in Jerusalem: he sought to join the Christian community. But the church was suspicious of him. Its members knew Saul only from his terrible persecutions. Might he not still be bent on their destruction? They would be cautious until they were sure of his sincerity. Their ignorance concerning the genuine nature of his conversion can be explained on at least two grounds: (1) The “three year” absence (see on Acts 9:23) gave little basis for reliable news about his attitude toward Christianity; (2) political changes in the city of Damascus may have (see on v. 24) interrupted communications between the Christians there and those in Jerusalem.

သူ့ကိုကြောက်ရွံ့ခြင်း။ ဤစကားစုကို “သို့သော်” အစား “နှင့်” ဖြင့် စတင်သင့်သည်။ ၎င်းသည် ရှောလု၏ညီအစ်ကိုများနှင့် ပူးပေါင်းလိုသောဆန္ဒနှင့် သူတို့၏နောက်ဆက်တွဲအပြုအမူအကြား ပြတ်သားသောခြားနားမှုကို လျော့နည်းစေသည်။ ထို့နောက် ဤစကားစုသည် “တပည့်တော်အားလုံးသည် သူ့ကိုကြောက်ရွံ့ခဲ့ကြသည်” ဟူ၍ ဖြစ်နိုင်သည်။ သူတို့သည် ယခင်က သူ့ကို အကြောင်းမဲ့မကြောက်ရွံ့ခဲ့ပြီး၊ ပြောင်းလဲရန်အကြောင်းမသိသဖြင့် ဆက်လက်ကြောက်ရွံ့ခဲ့ကြသည်။ သူသည် သူတို့ကို ထောက်လှမ်းရန်နှင့် ပြဿနာထပ်မံဖြစ်ပေါ်စေရန် သူ၏စစ်မှန်သောသဘောသဘာဝကို ဖုံးကွယ်ထားခြင်းဖြစ်နိုင်သလားဟု သူတို့တွေးမိပေမည်။

Afraid of him. This clause should be introduced by “and” instead of “but.” This makes less sharp the contrast between Saul’s desire to join the brethren and their consequent behavior. The phrase may then read, “and all [the disciples] were fearing him.” They had justifiably feared him in the past, and knowing no reason to change, continued to fear him. They may have wondered whether he was merely disguising his true nature in order to spy on them and provoke further trouble.

ယုံကြည်မှုမရှိခြင်း။ ၎င်းသည် တစ်စုံတစ်ဦးက တပည့်တော်များအား ရှောလု၏ပြောင်းလဲမှုအကြောင်း အသိပေးခဲ့သော်လည်း၊ သူတို့သည် ထိုသို့သော အံ့ဖွယ်သတင်းကို လက်ခံရန် အဆင်သင့်မဖြစ်ခဲ့ကြပေ။ သူ့ကို သူတို့၏အသိုင်းအဝိုင်းထဲသို့ လက်ခံမပေးမီ သူ၏ပြောင်းလဲမှုအတွက် ယုံကြည်စိတ်ချရသော သက်သေများကို လိုချင်ခဲ့သည်။ ထိုအခြေအနေအောက်တွင်၊ သူတို့၏သတိထားမှုသည် သဘာဝကျပြီး ချီးကျူးထိုက်သည်ပင်။

Believed not. This shows that someone informed the disciples about Saul’s conversion, but that they were not ready to accept news of such a miracle. They wanted trustworthy evidence of his change before accepting him into their community. Under the circumstances, their caution was natural and even commendable.

၂၇။ ဗာနဗ။ အခြားတပည့်တော်များက ရှောလုကို ကြောက်ရွံ့ခဲ့စဉ် ဗာနဗက သူ့ကို အဘယ်ကြောင့် လက်ခံခဲ့သနည်း။ အကြောင်းအမှန်မှာ သူ၏စရိုက်သဘောသဘာဝတွင် ရှာဖွေတွေ့ရှိနိုင်ပြီး၊ ၎င်းသည် ကြင်နာသော၊ ရက်ရောသော သဘောရှိပုံရသည် (တမန်တော် ၄:၃၆, ၃၇ ကိုကြည့်ပါ)။ မှတ်ချက်ပေးသူများစွာက ဗာနဗသည် ယခင်ရင်းနှီးမှုကြောင့် ရှောလုကို ထောက်ခံခဲ့သည်ဟု အကြံပြုသည်။ ဤသို့ဖြစ်ခဲ့လျှင်၊ ဗာနဗသည် ရှောလု၏ထူးချွန်သောစရိုက်ကို ယုံကြည်မှုအားဖြင့်၊ သူ၏ပြောင်းလဲမှု၏အံ့ဖွယ်ကို ယုံကြည်ခဲ့ပြီး၊ သူ့ကို တမန်တော်များထံ ဝမ်းမြောက်စွာ ထောက်ခံခဲ့သည်ကို ကျွန်ုပ်တို့မြင်နိုင်သည်။ ဤကြင်နာသောလုပ်ရပ်သည် ဗာနဗသည် အသင်းတော်တွင် ဩဇာရှိသောရာထူးကို ပိုင်ဆိုင်ထားကြောင်းလည်း သက်သေပြသည်။

27. Barnabas. Why did Barnabas receive Saul, when the other disciples feared him? The answer may be found in his character, which appears to have been of a kindly, generous nature (see on ch. 4:36, 37). Many commentators suggest that Barnabas championed Saul because of previous acquaintance. If this is true, we can see Barnabas, on the strength of his trust in Saul’s sterling character, believing the miracle of his conversion, and gladly recommending him to the apostles. The kindly act also testifies to the influential position held by Barnabas in the church.

တမန်တော်များထံသို့။ ဆိုလိုသည်မှာ သူသည် ထိုအချိန်တွင် ယေရုဆလင်တွင်ရှိနေသော တမန်တော်များထံသို့ ခေါ်ဆောင်သွားခဲ့သည်။ ဂလာတိ ၁:၁၈, ၁၉ ရှိ ပိုမိုတိကျသောဖော်ပြချက်တွင်၊ ရှောလုကိုယ်တိုင်က သူသည် “ပေတရုကိုတွေ့ရန်” ယေရုဆလင်သို့သွားခဲ့ပြီး၊ သူတွေ့ခဲ့သော အခြားထိပ်တန်းဆရာမှာ “သခင်ယေရှု၏ညီအစ်ကို ယာကုပ်” သာဖြစ်သည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ သူသည် ယေရှုထံမှ တိုက်ရိုက်ခန့်အပ်မှုကို ရရှိခဲ့သော်လည်း၊ သူသည် သူ၏သခင်အကြောင်း၊ ကမ္ဘာမြေပေါ်ရှိ သူ၏ဘဝနှင့် ဓမ္မအမှုတော်ကို မျက်မြင်သက်သေများထံမှ ကြားလိုခဲ့သည်။ ပေတရုနှင့် ယာကုပ်သာဖော်ပြထားသဖြင့်၊ အခြားတမန်တော်များသည် ထိုအချိန်တွင် ယေရုဆလင်တွင် မရှိခဲ့ဖြစ်နိုင်သည်။ ထို့ပြင် အသင်းတော်၏အခြေအနေကို စူးစမ်းပြီးနောက်၊ သူသည် သူတို့ထံသို့ အတင်းဝင်ရောက်ရန် ကြိုးစားမှုမပြုခဲ့ဖြစ်နိုင်သည်။ သူသည် “ယုဒပြည်ရှိ အသင်းတော်များအတွက် မျက်နှာအားဖြင့် အမည်မသိဖြစ်ခဲ့သည်” ဟု မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည် (ဂလာတိ ၁:၂၂)။ သို့သော် ဤစကားရပ်သည် ယေရုဆလင်ရှိ အသင်းတော်အဖွဲ့ဝင်များအတွက် သူ့ကို ကိုယ်ရောက်သိခဲ့သော်လည်း၊ ယုဒပြည်ရှိ ဒေသခံအသင်းတော်များအတွက် သူ့ကို မသိခဲ့ဟူသော အဓိပ္ပာယ်သာဖြစ်နိုင်သည်။ ယေရုဆလင်တွင် သူ၏ပြင်းထန်သော ဧဝံဂေလိတရားဟောပြောမှုလုပ်ဆောင်ချက်များကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားလျှင် (တမန်တော် ၉:၂၈, ၂၉)၊ သူသည် မြို့တော်ရှိ အသင်းတော်အတွက် အမည်မသိဖြစ်နေရန် ဖြစ်နိုင်ချေမရှိပေ။ အခြားတစ်ဖက်တွင်၊ သူ၏လည်ပတ်မှုသည် ၁၅ ရက်သာကြာခဲ့ပြီး (ဂလာတိ ၁:၁၈)၊ သူ၏အသက်အန္တရာယ်ကို ကြိုးပမ်းမှုများကြောင့် ဖြတ်တောက်ခံခဲ့ရသည် (တမန်တော် ၉:၂၉, ၃၀)။

To the apostles. That is, he brought him to such of the apostles as happened to be then in Jerusalem. In the more specific account in Gal. 1:18, 19, Saul himself states that he went to Jerusalem “to see Peter,” and that the only other leading teacher whom he saw was “James the Lord’s brother.” Although he had received his commission directly from Jesus, he wished to hear about his Lord from those who were eyewitnesses of His earthly life and ministry. Since only Peter and James are mentioned, it is possible that the other apostles were absent from Jerusalem at the time. It is also possible that, after feeling the pulse of the church, he made no effort to force his presence upon them. He records that he “was unknown by face unto the churches of Judaea” (Gal. 1:22). This expression, however, may simply mean that he was unknown to the provincial churches in Judea, although he was personally known to the members in Jerusalem. In view of his vigorous evangelistic activity in Jerusalem (Acts 9:28, 29), it is hardly possible that he remained unknown to the church in the capital city. On the other hand, his visit lasted only 15 days (Gal. 1:18), and was cut short by attempts on his life (Acts 9:29, 30).

ထုတ်ဖော်ပြောကြားခြင်း။ ဂရိဘာသာ “diēgeomai” သည် “အပြည့်အဝထုတ်ဖော်ပြောကြားခြင်း” သို့မဟုတ် “အသေးစိတ်ထုတ်ဖော်ပြောကြားခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဂရိစာသားတွင် ပိုမိုရှင်းလင်းစွာဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း၊ ၎င်းကို ဗာနဗသည် ရှောလုကိုယ်စား ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ရှောလုသည် သူ၏ပြောင်းလဲမှုအတွေ့အကြုံကို ဗာနဗထံ အပြည့်အဝပြန်ပြောပြခဲ့ပြီး၊ ဗာနဗသည် ထိုအံ့ဖွယ်ဇာတ်လမ်းကို ပြန်လည်ပြောပြခဲ့သည်ဟု ယူဆသည်။

Declared. Gr. diēgeomai, “to declare fully,” “to declare in detail.” This, as the Greek text more clearly states, was done by Barnabas on Saul’s behalf. This presupposes a full recital of his conversion experience by Saul to Barnabas, who then recounted the wonderful story.

သခင်ကိုမြင်ခဲ့သည်။ ဒမတ်စကလမ်းပေါ်ရှိ ရှောလု၏တွေ့ဆုံမှုဆိုင်ရာ အခြားမှတ်တမ်းများတွင် (တမန်တော် ၉:၃-၉; ၂၂:၆-၁၁; ၂၆:၁၂-၁၈) သူသည် သခင်ယေရှုကို မြင်ခဲ့သည်ဟု တိကျစွာဖော်ပြထားခြင်းမရှိပေ။ သို့သော် တမန်တော် ၉:၁၇; ၂၆:၁၆ တွင် သခင်သည် ရှောလုထံသို့ ထင်ရှားခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားပြီး၊ တမန်တော် ၂၂:၁၄ တွင် အာနနိအား၏ “ထိုဖြောင့်မတ်သူကို မြင်ခဲ့သည်” ဟူသော စကားကို ပြောခဲ့သည်။ ယခု ဗာနဗသည် ရှောလုသည် “လမ်းခရီးတွင် သခင်ကိုမြင်ခဲ့သည်” ဟု ရှင်းလင်းစွာပြောခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ရှောလု၏နောက်ပိုင်းအဆိုများနှင့် ကိုက်ညီသည်—“ငါသည် ယေရှုခရစ်ကို မမြင်ခဲ့သောအခါမျိုးလား” နှင့် “သခင်သည် ငါ့ကိုလည်း မြင်ခဲ့သည်” (၁ ကောရိန္သု ၉:၁; ၁၅:၈)။

Seen the Lord. In none of the other records of Saul’s encounter on the Damascus road (chs. 9:3–9; 22:6–11; 26:12–18) is it specifically stated that he saw the Lord Jesus. However, in chs. 9:17; 26:16 the Lord is said to have appeared unto Saul, and in ch. 22:14 Ananias speaks of his having seen “that Just One.” Now Barnabas says clearly that Saul “had seen the Lord in the way.” This agrees with Paul’s later claims—“Have I not seen Jesus Christ?” and “he [the Lord] was seen of me also” (1 Cor. 9:1; 15:8).

၂၇။ သူနှင့်စကားပြောခဲ့သည်။ ဗာနဗတ်စပြုခဲ့သောသူအား ခရစ်တော်ကိုယ်တိုင်စကားပြောခဲ့ကြောင်းကို တမန်တော်များသိရှိရန် အရေးကြီးသည်။ ၎င်းတို့သည် သခင်ထံမှ တိုက်ရိုက်အမိန့်ပေးခံရသည် (မာကု ၃:၁၄; မဿဲ ၂၈:၁၉, ၂၀ စသည်တို့ကို ကြည့်ပါ)။ ရှောလုသည်လည်း တူညီသောသခင်ထံမှ တာဝန်ပေးအပ်ခံရသည်ကို သိရှိရသောအခါ ၎င်းတို့အပေါ် နက်ရှိုင်းသောအထင်ကြီးမှုဖြစ်ပေါ်စေသည်။

Spoken to him. It was important for the apostles to know that Christ had actually spoken to the one whom Barnabas was sponsoring. They had received their commissions directly from the Lord (see on Mark 3:14; Matt. 28:19, 20; etc.). They would be impressed on learning that Saul had also been personally commissioned by the same Master.

ရဲရင့်စွာ ဟောပြောခဲ့သည်။ ဂရိလို “ပါရဲစီယာဇိုမိုင်” ဆိုသည်မှာ “ရှင်းလင်းစွာပြောခြင်း” သို့မဟုတ် “လွတ်လပ်စွာပြောခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး၊ ထို့ကြောင့် “ယုံကြည်မှုရှိလာခြင်း” သို့မဟုတ် “ရဲရင့်ခြင်း” ဟု ဆိုလိုသည် (ရ ၉:၂၉; ၁၄:၃; ၁၈:၂၆ စသည်တို့ကို ကြည့်ပါ)။ ဤနေရာတွင် ရှောလု၏ စစ်မှန်သောနောင်တရခြင်း၏ သက်သေဖြစ်သည်။ သူသည် မူလက ဖျက်ဆီးရန်ရည်ရွယ်ခဲ့သော အကြောင်းအရာကို ရဲရင့်စွာ ထောက်ခံခဲ့သည်။ ရှောလု၏ ရဲရင့်သောဓမ္မအမှုကို ဗာနဗသည် သိရှိပြီး၊ ၎င်းသည် တမန်တော်များ၏စိတ်ထဲတွင် နက်ရှိုင်းသောအထင်ကြီးမှုဖြစ်ပေါ်စေကာ ၎င်းတို့ထဲတွင် တစ်ဦးအဖြစ် လက်ခံရန် ဦးဆောင်လမ်းပြလိမ့်မည်ဟု သူသိသည်။

Preached boldly. Gr. parrēsiazomai, “to speak plainly,” or “freely”; hence, “to grow confident,” “to have boldness” (cf. 9:29; 14:3; 18:26; etc.). Here was proof of the genuine nature of the conversion of Saul. He boldly championed the cause he had originally set out to destroy. Barnabas well knew that news of Saul’s bold ministry would make a deep impression on the minds of the apostles and lead them to receive him as one of their own.

ယေရှု၏နာမတော်။ အခန်း ၃:၆, ၁၆ ကို ကြည့်ပါ။

Name of Jesus. See on ch. 3:6, 16.

၂၈။ ၎င်းတို့နှင့်အတူရှိခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ရင်းနှီးသောဆက်သွယ်မှုကို ညွှန်ပြသည်။

28. Was with them. This implies intimacy of fellowship.

ဝင်လာခြင်းနှင့် ထွက်သွားခြင်း။ ၎င်းသည် ရှောလုသည် မြို့ထဲသို့ အကြိမ်ကြိမ်ဝင်ထွက်နေသည်ဟု မဆိုလိုပါ၊ ယေရုဆလင်မြို့အတွင်း၌ လွတ်လပ်စွာ လှုပ်ရှားသွားလာနေခြင်းကို ဆိုလိုသည် (အခန်း ၁:၂၁ ကို ကြည့်ပါ)။

Coming in and going out. This does not mean that Saul was constantly leaving and re-entering the city, but that he was freely moving about within Jerusalem (see on ch. 1:21).

၂၉။ ရဲရင့်စွာပြောဆိုခဲ့သည်။ အခန်း ၂၇ ကို ကြည့်ပါ။ အခန်း ၂၉ ၏ ပထမပိုဒ်ကို အခန်း ၂၈ နှင့်အတူ ယူရမည်။ ၎င်းကို စာသားအရ “သခင်၏နာမတော်ဖြင့် ရဲရင့်စွာ ပြောဆိုခြင်း” ဟု ဘာသာပြန်သည်။ ဒုတိယပိုဒ်ကို စာသားအရ “သူသည် ဂရိလူမျိုးများနှင့် စကားပြောဆိုခြင်းနှင့် အငြင်းအခုံပြုခြင်းနှစ်မျိုးလုံးပြုလုပ်ခဲ့သည်” ဟု ဘာသာပြန်သည်။

29. Spake boldly. See on v. 27. The first clause of v. 29 should be taken with v. 28. It reads literally, “speaking boldly in the name of the Lord.” The second clause reads literally, “he was both speaking and disputing against the Grecians.”

နာမတော်။ အခန်း ၂:၂၁; ၃:၆, ၁၆ ကို ကြည့်ပါ။

Name. See on chs. 2:21; 3:6, 16.

အငြင်းအခုံပြုခဲ့သည်။ ဤဂရိစကားလုံးကို လုကာသည် စတီဖင်၏ ဂရိလူမျိုးများနှင့် တွေ့ဆုံမှုကို ဖော်ပြရန် အသုံးပြုခဲ့သည် (အခန်း ၆:၉ ကို ကြည့်ပါ)။ သို့သော် သိသာထင်ရှားသော ကွဲပြားမှုတစ်ခုရှိသည်။ “ဂရိလူမျိုးများ” သည် စတီဖင်နှင့် အငြင်းအခုံပြုခဲ့သည်။ ယခု ရှောလုသည် ၎င်းတို့နှင့် အငြင်းအခုံပြုနေသည်။ သူသည် တာရှုမြို့မှ ဂျူးလူမျိုးတစ်ဦးအနေဖြင့် ထိုသို့သော ဆွေးနွေးမှုအတွက် ကောင်းစွာပြင်ဆင်ထားသည် (အခန်း ၉:၁၁ ကို ကြည့်ပါ)။ ၎င်းတို့သည် ပြင်းထန်သော ဒေါသဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်။ ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်အတွင်း တမန်တော်၏အသက်သည် နှစ်ကြိမ်အန္တရာယ်ကျရောက်ခဲ့သည်၊ ပထမအကြိမ်မှာ ဒမတ်စကတ်မြို့တွင် (အခန်း ၂၄)၊ ယခုမှာ ယေရုဆလင်တွင်ဖြစ်သည်။

Disputed. The Greek word thus translated is used by Luke to describe Stephen’s encounter with the Greeks (see on ch. 6:9). There is a notable difference, however. The “Grecians” had disputed with Stephen; now Saul disputes with them. He, as a Tarsian Jew, was well equipped for such discussion (see on ch. 9:11). They were aroused to a passionate frenzy. Twice within a few weeks the apostle’s life was endangered, first in Damascus (v. 24), now in Jerusalem.

ဂရိလူမျိုးများ။ ဆိုလိုသည်မှာ ဟယ်လီနစ်ဂျူးလူမျိုးများဖြစ်သည် (အခန်း ၆:၁ ကို ကြည့်ပါ)။

Grecians. That is, Hellenistic Jews (see on ch. 6:1).

လုပ်ကြံရန်ကြံစည်ခဲ့သည်။ ဂရိလို “အက်ဖီချီရေးအို” ဆိုသည်မှာ “လက်ဖြင့်လုပ်ဆောင်ရန်” သို့မဟုတ် “ကြိုးစားရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသည် (တမန်တော် ၁၉:၁၃; လုကာ ၁:၁; တမန်တော် ၉:၂၃, ၂၄ ကို ကြည့်ပါ)။

Went about. Gr. epicheireō, “to put the hand to,” “to try” (see Acts 19:13; cf. on Luke 1:1; Acts 9:23, 24).

သတ်ရန်။ ရှောလုသည် စတီဖင်ခံခဲ့ရသော သေဒဏ်ကို ရင်ဆိုင်ရန် ဆန္ဒရှိခဲ့သော်လည်း၊ သခင်ဘုရားသည် သူ၏ရဲရင့်သောကျွန်အတွက် အခြားအစီအစဉ်များရှိခဲ့သည်။ ဤအချိန်တွင် သတိပေးချက်နှင့် ညွှန်ကြားချက်ဆိုင်ရာ ရူပါရုံကို အကောင်းဆုံးထားရှိနိုင်သည် (အခန်း ၂၂:၁၇–၂၁; AA ၁၃၀ ကို ကြည့်ပါ)။

To slay. Saul was willing to face the death that had been dealt to Stephen, but the Lord had other plans for His courageous servant. It is at this juncture that the vision of warning and instruction can best be placed (see on ch. 22:17–21; cf. AA 130).

၃၀။ ညီအစ်ကိုများသိရှိခဲ့သည်။ သူတို့သည် ယခုအခါ ရှောလုကို သိရှိပြီး၊ သူ့အပေါ်ချမှတ်ထားသော ကြံစည်မှုကိုလည်း သိရှိခဲ့သည်။ ၎င်းတို့၏သိရှိမှုသည် ၎င်းတို့ကို ချက်ချင်းလှုပ်ရှားရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။ သူတို့သည် သူ့ကို ပင်လယ်ကမ်းရိုးသို့ ခေါ်ဆောင်သွားပြီး၊ ထိုနေရာမှ သူသည် နိုင်ငံမှ ထွက်ပြေးနိုင်သည်။

30. Brethren knew. They now know Saul, and the plot that is being laid against him. Their knowledge spurs them to immediate action. They take him down to the seacoast, whence he can flee the country.

ကီဆာရီယာ။ ဟာမွန်တောင်ခြေရင်းရှိ ကီဆာရီယာဖိလိပ္ပုမဟုတ်ဘဲ၊ ယေရုဆလင်မြို့မှ မိုင် ၆၄ ခန့်အကွာရှိ ပင်လယ်ဆိပ်ကမ်းဖြစ်သည်။ ဤနေရာသည် တာရှုသို့ ပင်လယ်ရေကြောင်းဖြင့်ဖြစ်စေ၊ ဆီးရီးယားကမ်းရိုးတစ်လျှောက် မြောက်ဘက်သို့သွားသော လမ်းဖြင့်ဖြစ်စေ အလွယ်တကူရောက်ရှိနိုင်သည်။ ကီဆာရီယာတွင် သူသည် ဖိလိပ္ပုကို တွေ့ဖွယ်ရှိသည်။ စတီဖင်၏မိတ်ဆွေတစ်ဦးနှင့် ယခင်ပြိုင်ဘက်တစ်ဦးဖြစ်သူ ဤနှစ်ဦးသည် ညီအစ်ကိုများအဖြစ် မျက်နှာချင်းဆိုင် တွေ့ဆုံရလိမ့်မည်။ အခန်း ၈:၄၀ ကို ကြည့်ပါ။

Cæsarea. Not Caesarea Philippi (at the foot of Mt. Hermon), but the seaport that lay about 64 mi. northwest of Jerusalem. This was a place from which Tarsus could easily be reached either by sea or by the road that ran northward along the coast of Syria. At Caesarea he would probably find Philip. The two men, one the friend and the other the erstwhile opponent of Stephen, would thus come face to face as brethren. See on ch. 8:40.

သူ့ကိုထွက်သွားစေခဲ့သည်။ ဂရိလို “အက်ဇာပိုစတယ်လို” ဆိုသည်မှာ စာသားအရ “ထွက်သွားရန်ပို့ဆောင်ခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။ ၎င်းသည် တပည့်များသည် ရှောလုကို သင်္ဘောဖြင့် တာရှုသို့ ပို့ဆောင်ခဲ့သည်ဟု ညွှန်ပြပုံရသည်။ ၎င်းသည် ရှောလုကိုယ်တိုင်ပြောခဲ့သော “ထို့နောက် ငါသည် ဆီးရီးယားနှင့် စီလီစီယာဒေသများသို့ ရောက်လာခဲ့သည်” (ဂလာတိ ၁:၂၁) ဟူသော ထုတ်ဖော်ပြောဆိုချက်နှင့် မဆန့်ကျင်ပေ။ ထိုအချိန်တွင် ဆီးရီးယားနှင့် စီလီစီယာသည် ရောမပြည်တစ်ခုအဖြစ် ဖွဲ့စည်းထားပြီး၊ တာရှုသို့သွားခြင်းဖြင့် ရှောလုသည် ထိုဒေသသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ အခြားအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်များမှာ (၁) သူ၏သင်္ဘောသည် စီလီစီယာရှိ တာရှုသို့သွားရာလမ်းတွင် ဆီးရီးယားဆိပ်ကမ်းများသို့ ဝင်ခဲ့သည်၊ (၂) ရှောလုသည် တာရှုသို့ဦးစွာသွားပြီး၊ ထို့နောက် စီလီစီယားနှင့် ဆီးရီးယားရှိ အနီးနားဒေသများသို့ သာသနာပြုခရီးများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဤနောက်ဆုံးအကြံပြုချက်သည် ထိုဒေသတွင် ခရစ်ယာန်အသင်းတော်များ ရှိနေခြင်းကို ရှင်းပြပေးနိုင်သည်၊ ၎င်းတို့သည် ရှောလု၏ပထမသာသနာပြုခရီးမတိုင်မီ သီးခြားစွာ တည်ထောင်ခဲ့ရမည် (တမန်တော် ၁၅:၃၆, ၄၁ ကို ကြည့်ပါ)။

Sent him forth. Gr. exapostellō, literally, “to send away out of.” This seems to imply that the disciples sent Saul away by ship to Tarsus. There is no irreconcilable conflict between this and Paul’s own statement: “Afterwards I came into the regions of Syria and Cilicia” (Gal. 1:21). Syria and Cilicia together formed one Roman province at that time, and by going to Tarsus, Saul entered that district. Alternative interpretations are that (1) his boat called at Syrian ports on its way to Tarsus in Cilicia, (2) Saul went first to Tarsus and then made missionary trips into nearby territories in Cilicia and Syria. This last suggestion may account for the presence of Christian churches in that area, which must have been established independently of Paul’s First Missionary Journey (see on Acts 15:36, 41).

တာရှု။ ၎င်းသည် ရှောလု၏မွေးရပ်မြို့ဖြစ်သည် (အခန်း ၁၁ ကို ကြည့်ပါ)၊ တမန်တော်အတွက် အဆင်ပြေဆုံးခိုလှုံရာနေရာ မဖြစ်နိုင်ပေ။ ခရစ်တော်၏ “အနာဂတ္တိဆရာသည် မိမိဇာတိမြို့၌ ဂုဏ်ပြုခြင်းမခံရဟူသော” (ယောဟန် ၄:၄၄) စကားသည် ရှောလု၏ကိစ္စတွင် နာကျင်စွာမှန်ကန်ဖွယ်ရှိသည်။ သူသည် မိမိမွေးရပ်မြို့သို့ ပြန်လာရုံမျှမက၊ ဂျူးဘာသာမှ သွေဖည်သူ၊ မိမိဘိုးဘွားများ၏ယုံကြည်ခြင်းမှ ဖောက်ပြန်သူ၊ ခရစ်ယာန်အဖွဲ့အစည်း၏ မထီမဲ့မြင်ပြုခံရပြီး ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံရသော ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးအဖြစ် ပြန်လာခြင်းဖြစ်သည်။ သူ၏လက်ခံပုံကို စိတ်ကူးဖြင့်မြင်ယောင်နိုင်ပြီး၊ ၎င်းသည် သူ၏မိသွားစုအကြောင်း တိတ်ဆိတ်နေခြင်းကို ရှင်းပြရာတွင် အထောက်အကူဖြစ်စေနိုင်သည်။ ဤအချိန်တွင် ဇာတ်လမ်းသည် ဗာနဗသည် ပိုမိုကျယ်ပြန့်သောဓမ္မအမှုအတွက် ရှောလုကို ရှာဖွေသည်အထိ (တမန်တော် ၁၁:၂၅) ရှောလုကို ထားခဲ့သည်။

Tarsus. This, Saul’s home town (see on v. 11), may not have been the most comfortable refuge for the apostle. Christ’s saying that “a prophet hath no honour in his own country” (John 4:44) was likely to be painfully true in Saul’s case. Not only was he returning to his birthplace; he was returning to his birthplace; he was going back as a renegade Jew, an apostate from the faith of his fathers, a leader of the despised and persecuted sect of the Christians. His reception may be imagined, and may help to account for his silence on the subject of his family. At this point the narrative leaves Saul until Barnabas seeks him out for a more extensive ministry (Acts 11:25).

၃၁။ ထိုအခါ။ “ထို့ကြောင့်” ဟု ဘာသာပြန်သင့်သည်။ အခန်း ၂၉–၃၂ ရှိ ဖြစ်ရပ်များ၏ပုံစံသည် အခန်း ၈:၃–၅ နှင့် ဆင်တူသည်။ ယခင်က ရှောလုသည် အသင်းတော်ကို ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခဲ့သည်၊ ထို့ကြောင့် ယုံကြည်သူများ ပြန့်ကျဲသွားပြီး နှုတ်ကပတ်တရားကို ဟောပြောခဲ့သည်၊ ဖိလိပ္ပုသည် ဆမာရိသို့ ဧဝံဂေလိတရားကို ယူဆောင်သွားရန် လမ်းဖွင့်ပေးခဲ့သည်။ ယခုဖြစ်ရပ်တွင် ရှောလုကိုယ်တိုင် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံရပြီး တာရှုသို့ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာသွားသည်၊ အသင်းတော်သည် အနားယူခွင့်ရရှိပြီး ၎င်းကို အကျိုးရှိစွာ အသုံးပြုခဲ့သည်၊ ပေတရုသည် ကမ်းရိုးတန်းဒေသများသို့ ဧဝံဂေလိတရားကို ဟောပြောခဲ့သည်။

31. Then. Rather, “therefore.” The pattern of events in vs. 29–32 is similar to that of ch. 8:3–5. At the earlier time Saul persecuted the church, therefore the believers were scattered and preached the word, and the way opened for Philip to take the gospel to Samaria. In the present instance, Saul himself was persecuted, withdrew to Tarsus, the church gained a respite and used it profitably, and Peter evangelized the coastal districts.

အသင်းတော်များ။ စာသားအထောက်အထားများသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) “ယခု ယုဒယ၊ ဂါလိလဲနှင့် ဆမာရိတစ်ခုလုံးရှိ အသင်းတော်သည် ငြိမ်းချမ်းမှုရရှိခဲ့သည်” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံသည်။ ၎င်းသည် သီးခြားအသင်းတော်များမဟုတ်ဘဲ ခရစ်ယာန်အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုလုံးကို ရည်ညွှန်းသည်။ ၎င်းသည် ဒေသဆိုင်ရာ အသင်းတော်များသည် တစ်ခုလုံးသော အသင်းတော်၏ အဖွဲ့အစည်းအဖြစ်သို့ ပေါင်းစည်းမှုကို အလေးပေးသည်။ ထို့ကြောင့် “အသင်းတော်” ဟူသော စကားလုံးသည် ဤနေရာတွင် ဒေသဆိုင်ရာထက် တစ်လောကလုံးဆိုင်ရာ အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် အသုံးပြုထားပုံရသည်။

Churches. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading, “now the church throughout the whole of Judea and Galilee and Samaria had peace.” The reference is to the whole Christian body, not to specific congregations. This emphasizes the union of the local churches into the corporate body of the entire church. The word “church” thus seems to be used here in a universal rather than a local sense.

အနားယူခြင်း။ စာသားအရ “ငြိမ်းချမ်းမှု” ဟု ဆိုသည်။ ဤအနားယူခွင့်သည် ရှောလုထွက်ခွာသွားခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်။ သူထွက်ခွာသွားသောအခါ ဂျူးလူမျိုးများအတွက် စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေသောအရာမှာ ဖယ်ရှားခံရသည်။ နောက်ထပ်အကြောင်းရင်းတစ်ခုမှာ ဧကရာဇ် ကာလီဂူလာက ယေရုဆလင်ဗိမာန်တော်တွင် သူ၏ရုပ်ထုကို ထားရှိရန် ကြိုးပမ်းမှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော အာရုံပြောင်းလွှဲမှုကြောင့်ဖြစ်နိုင်သည် (စာမျက်နှာ ၇၈ ကို ကြည့်ပါ)။ ဂျိုးဇီဖပ်စ်၏အဆိုအရ၊ ထိုကြိုးပမ်းမှုသည် ဂျူးလူမျိုးများ၏ ပြင်းထန်သော ဆန့်ကျင်မှု၊ ထိုအချိန်က ရောမမြို့တွင် နေထိုင်သော ဟေရောဒ်အဂရိပ္ပာ၏ ပြင်းပြသောတောင်းပန်မှု၊ နှင့် ဆီးရီးယားအုပ်ချုပ်ရေးမှူး ပက်ထရိုနီးယပ်စ်၏ အသောင်းအဟောင်းများကြောင့်သာ ရပ်တန့်ခဲ့သည်။ ဂျိုးဇီဖပ်စ်၏အဆိုအရ၊ ဆီးရီးယားအုပ်ချုပ်ရေးမှူးသည် အစ္စရေးလူမျိုး၏ ဆုတောင်းမှုဖြင့် ရှင်းလင်းသောကောင်းကင်မှ မိုးရွာသွန်းမှုကြောင့် လွှမ်းမိုးခံခဲ့ရသည်။

Rest. Literally, “peace.” The respite may have arisen from Paul’s departure: when he left, the irritant to the Jews was removed. Another reason may possibly be found in the diversion caused by the emperor Caligula’s attempt to set up his statue in the Temple at Jerusalem (see p. 78)—an attempt from which he was dissuaded, according to Josephus (Antiquities xviii. 8. 2–8), only by the determined opposition of the Jews, by the earnest entreaties of King Herod Agrippa, who resided in the city of Rome at the time, and by the appeals of Petronius, the governor of Syria. According to Josephus, the Syrian governor was influenced by showers of rain that, after a long drought, fell from a clear sky in answer to the prayers of Israel.

ယုဒယတစ်ခုလုံး။ ဤအကျဉ်းချုပ်သတိပေးချက်သည် အသင်းတော်သမိုင်းတွင် များစွာဖုံးလွှမ်းထားပြီး အထူးသဖြင့် အရေးပါသည်။ ၎င်းသည် ပါလဲစတိုင်းရှိ မြို့များနှင့် ရွာများတွင် ဖွဲ့စည်းထားသော ဘာသာရေးအသိုင်းအဝိုင်းများ ရှိနေကြောင်း ပထမဆုံးဖော်ပြချက်ဖြစ်သည်။ ဒေသဆိုင်ရာ အသင်းတော်များကို အမည်မဖော်ပြထားသော်လည်း၊ ခရစ်တော်၏ ကိုယ်ပိုင်ဓမ္မအမှုကြောင့် နောက်ကျသောရလဒ်အဖြစ် အသင်းတော်များစွာ ပေါက်ဖွားလာနိုင်သည်။ ထို့အပြင် ဖိလိပ္ပု၊ ပေတရု၊ နှင့် ယောဟန်၏ အမှုများကိုလည်း ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန်လိုသည် (အခန်း ၈:၅, ၆, ၁၄, ၂၅ ကို ကြည့်ပါ)။ သို့သော် ပါလဲစတိုင်းရှိ အသင်းတော်များ၏ မူလဇစ်မြစ်မည်သည်ဖြစ်စေ၊ ဤကျမ်းပိုဒ်သည် ၎င်းတို့၏တည်ရှိမှုကို သက်သေပြပြီး ခရစ်တော်၏အမိန့်တော် (အခန်း ၁:၈) ကို သစ္စာစွာ လိုက်နာနေကြောင်း ပြသသည်။

All Judæa. This brief notice covers a great deal of early church history, and is especially significant. It is the first intimation of the existence of organized religious communities in the towns and villages of Palestine. No local churches are named, but many may have sprung up as a delayed result of Christ’s personal ministry. In addition, the work of Philip, Peter, and John needs to be taken into account (see on ch. 8:5, 6, 14, 25). But, whatever may have been the origin of the Palestinian churches, this verse attests their existence and demonstrates that Christ’s command (ch. 1:8) was being faithfully obeyed.

တည်ဆောက်ခြင်း။ ဂရိလို “အိုကိုဒီမေးအို” ဆိုသည်မှာ “အိမ်ဆောက်ရန်”၊ “အဆောက်အအုံတစ်ခုတည်ဆောက်ရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး၊ ထို့ပြင် “တည်ဆောက်ရန်” သို့မဟုတ် ယေဘုယျအားဖြင့် “ထူထောင်ရန်” ဟု ဆိုလိုသည်။ အထက်တွင်ဖော်ပြထားသော “ငြိမ်းချမ်းမှု” သည် အသင်းတော်ကို အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာနှင့် ဝိညာဉ်ရေးရာအရ “တည်ဆောက်ရန်” အခွင့်အလမ်းပေးခဲ့သည်။ “အိုကိုဒီမေးအို” သည် ရှောလု၏ဝေါဟာရတွင် မကြာခဏပါဝင်သည် (တမန်တော် ၂၀:၃၂; ရောမ ၁၅:၂၀; ၁ ကောရိန္သု ၈:၁; ဂလာတိ ၂:၁၈ စသည်တို့ကို ကြည့်ပါ)။

Edified. Gr. oikodemeō, “to build a house,” “to erect a building,” and, by extension, “to edify,” “to build up” in general. The “peace” mentioned earlier in the verse gave opportunity for the church to be “built up” in both the organizational and the spiritual sense. Oikodomeō plays a frequent part in Paul’s vocabulary (see Acts 20:32; Rom. 15:20; 1 Cor. 8:1; Gal. 2:18; etc.).

သခင်ဘုရားကို ကြောက်ရွံ့ခြင်း။ ဤစကားစုသည် ဓမ္မဟောင်းကျမ်းများတွင် ဘုရားသခင်ကို ရိုသေစွာကြောက်ရွံ့မှုကို ဖော်ပြရာတွင် သာမန်ဖြစ်သည် (ယောဘ ၂၈:၂၈; ဆာလံ ၁၉:၉; သုတ္တံ ၁:၇ ကို ကြည့်ပါ)။ ၎င်းသည် ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ရှားပါးပြီး၊ ဤစကားစုကို ဤနေရာတွင်သာ အသုံးပြုသည်။ ၂ ကောရိန္သု ၅:၁၁ တွင် “သခင်ဘုရား၏ကြောက်မက်ဖွယ်ရာ” ကို “သခင်ဘုရားကို ကြောက်ရွံ့ခြင်း” ဟု ဘာသာပြန်သင့်သည်။

Fear of the Lord. The phrase is common in the writings of the OT, where it describes reverential awe (see on Job 28:28; Ps. 19:9; Prov. 1:7). It is rare in the NT, the English form of the phrase being used only here. In 2 Cor. 5:11 “the terror of the Lord” is better translated, “the fear of the Lord.”

အားပေးခြင်း။ ဂရိလို “ပါရာကလီစစ်” ဆိုသည်မှာ “အားပေးခြင်း”၊ “ဆုံးမခြင်း”၊ “အားပေးမှု” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသည် (မဿဲ ၅:၄; လုကာ ၆:၂၄; ယောဟန် ၁၄:၁၆ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤစကားစုကို “သန္ဓေတော်ဝိညာဉ်တော်၏ အကြံဉာဣဖြင့် လျှောက်လှမ်းခြင်း” ဟု ဘာသာပြန်နိုင်သည်။ အသင်းတော်အဖွဲ့ဝင်များသည် သခင်ဘုရားကို ကြောက်ရွံ့ပြီး ဝိညာဉ်တော်ဖြင့် လမ်းညွှန်ခံရသည်။ ၎င်းတို့၏ဘဝတစ်ခုလုံးသည် ဘုရားသခင်၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင် ရှိသည်။

Comfort. Gr. paraklēsis, “consolation,” “exhortation,” “encouragement” (see on Matt. 5:4; Luke 6:24; John 14:16). The phrase may be translated, “walking … in [or “by”] the counsel of the Holy Spirit.” The church members feared the Lord and were guided by the Spirit; their whole lives were under divine control.

များပြားလာခဲ့သည်။ အသင်းတော်၏ ကောင်းမွန်သော ဝိညာဉ်ရေးအခြေအနေကြောင့်၊ ၎င်း၏အဖွဲ့ဝင်များနှင့် အုပ်စုများ တိုးပွားလာခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အမြဲဖြစ်ပေါ်လိမ့်မည်။ ခရစ်ယာန်များ၏ နက်ရှိုင်းသော ဝိညာဉ်ရေးဘဝသည် ကယ်တင်ခြင်းမခံရသေးသူများကို ကယ်တင်ရာတွင် အကျိုးဖြစ်ထွန်းလိမ့်မည်။ ထိုသို့သောအကျိုးအပြစ်သည် အသင်းတော်၏အရာရှိများ၏ ဓမ္မအမှုသာမက သာမန်အသင်းဖွဲ့ဝင်များ၏ ဘဝများမှလည်း ထွက်ပေါ်လာနိုင်သည်။

Were multiplied. As a result of the satisfactory spiritual state of the church, its members and its groups increased in numbers. It will always be so. Deep spiritual life on the part of Christians will be fruitful in the salvation of the unsaved. Such fruitage may come from the lives of laymen as well as from the ministry of the officers of the church.

၃၂။ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်။ လုကာ ၁:၈ ကို ကြည့်ပါ။ ဤစကားစုသည် လုကာ၏ရေးဟန်၏ ထူးခြားချက်ဖြစ်သည်။ သူသည် ၎င်းကို ဧဝံဂေလိတရားတွင် အနည်းဆုံး ၃၉ ကြိမ်၊ တမန်တော်များကျမ်းတွင် ၁၄ ကြိမ်အသုံးပြုသည်။ ၎င်းသည် ဇာတ်လမ်းတွင် အဆက်အစပ်တစ်ခုကို များသောအားဖြင့် မှတ်သားထားသည်။

32. Came to pass. See on Luke 1:8. The phrase is typical of Luke’s style. He uses it at least 39 times in his Gospel, and 14 times in Acts. It usually marks a juncture in the narrative.

ပေတရု။ ဤအချိန်မှ အခန်း ၁၁:၂၅ အထိ၊ မှတ်တမ်းသည် ရှောလုကို ထားခဲ့ပြီး ပေတရု၏အမှုဆောင်ခြင်းသို့ ပြောင်းလဲသွားသည်။ ထို့ကြောင့် ဤအပိုင်းကို တစ်ခါတစ်ရံ “ပေတရု၏တမန်တော်များ” ဟု ဖော်ပြလေ့ရှိသည်။ သို့သော် လုကာသည် အသင်းတော်၏ ထောက်တိုင်ဖြစ်သူ ပေတရု၏ ဘဝရာဇဝင်တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် ဤမှတ်တမ်းကို မပေးထားဘဲ၊ တမန်တော်များကို သာသနာပြုခြင်းဆိုင်ရာ သူ၏ စာပေအစီအစဉ်တစ်ခုလုံး၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ် ဖော်ပြထားသည်။ ပေတရု၏အမှုဖြင့် ဤခရစ်ယာန်အမှုဆောင်ခြင်း၏ အဆင့်သစ်တစ်ခုသည် ကောင်းစွာလမ်းကြောင်းပေါ်သို့ ရောက်ရှိသောအခါ၊ စာရေးသူသည် ရှောလု၏အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှုသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိပြီး တမန်တော်များအကြား သူ၏သာသနာပြုလုပ်ငန်းများကို အာရုံစိုက်သည်။

Peter. From this point until ch. 11:25, the record leaves Saul and turns to the work of Peter. Because of this, the present section is sometimes described as “The Acts of Peter.” It is evident, however, that Luke gives this account of Peter’s ministry not as a partial biography of this pillar of the church, but as a part of his over-all literary plan of depicting the conversion of the Gentiles. When, through the work of Peter, this new phase of Christian service is well on its way, the writer returns to Saul’s career and concentrates on his missionary labors among the Gentiles.

တမန်တော်များကျမ်း ၈:၂၅ မှ ၉:၃၆

၈:၂၅ ထို့နောက် ပေတရုနှင့်ယောဟန်တို့သည် ဆမာရိရွာများသို့ ဧဝံဂေလိတရားကို ဟောပြောရင်း ယေရုဆလင်သို့ ပြန်သွားကြသည်။ ထိုအခါ ရှောလုသည် ပေတရုထံသို့ ရက်ပေါင်း ၁၅ ရက် လာရောက်တွေ့ဆုံခဲ့သည် (ဂလာတိ ၁:၁၈)။ သို့သော် တမန်တော်များသည် ယေရုဆလင်မြို့တွင်သာ တင်းကြပ်စွာနေထိုင်ခြင်းမပြုဘဲ၊ ဝေးလံသောနေရာများသို့ သွားရောက်ကာ ယုံကြည်သူအုပ်စုအသစ်များကို ဝန်ဆောင်မှုပြုခဲ့ကြသည်။ ထိုသို့သော လည်ပတ်မှုများသည် ငယ်ရွယ်သောအသင်းတော်ကို စည်းလုံးညီညွတ်စေပြီး ၎င်း၏ ဟန်ချက်ညီသောတိုးတက်မှုကို မြှင့်တင်ပေးခဲ့သည်။

Luke’s narrative (Acts 8:25) had left Peter, with John, preaching the gospel to Samaritan villages on his way back to Jerusalem. After his return he received a 15-day visit from Saul (Gal. 1:18). But it is clear that the apostles did not cloister themselves in Jerusalem; they went farther afield and ministered to newly established groups of believers. Such visits helped to unify the infant church and promote its balanced growth.

ကျော်ဖြတ်သွားခြင်း။ ဂရိစကားလုံး ဒီယာရက်ချိုမဲ သည် “ဖြတ်သန်းသွားခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။ ၎င်း၏ သာသနာပြုဆိုင်ရာအဓိပ္ပာယ်ကို အခန်း ၈:၄ (လုကာ ၉:၆ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ) တွင် ဖော်ပြထားသည်။

Passed. Gr. dierchomai, “to go through.” For its missionary significance see on ch. 8:4 (cf. Luke 9:6).

နေရာအနှံ့အပြား။ ၎င်းကို “အားလုံးထဲတွင်” ဟုလည်း ဘာသာပြန်နိုင်ပြီး၊ အခန်း ၈:၃၁ တွင်ဖော်ပြထားသော အသင်းတော်အုပ်စုများ သို့မဟုတ် ဤအခန်းကျမ်းပိုဒ်တွင် နောက်ပိုင်းဖော်ပြထားသော “သူတော်စင်များ” ကို ရည်ညွှန်းသည်။

Throughout all quarters. This may also be translated “among them all,” referring either to the church groups of v. 31 or to the “saints” mentioned later in this verse.

သူတော်စင်များ။ အခန်း ၈:၁၃ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း ကြည့်ပါ။

Saints. See on v. 13.

လုဒ္ဒမြို့။ ဓမ္မဟောင်းကျမ်းတွင် လုဒ် (၁ ရာဇဝင်ချက် ၈:၁၂၊ ဧဇရ ၂:၃၃၊ နေဟမိ ၇:၃၇၊ ၁၁:၃၅) ဟုခေါ်ပြီး ယခုခေတ်တွင် လုဒ္ဒဟု သိကြသည်။ ထိုမြို့သည် ဗင်္ယာမိန်အမျိုးအနွယ်မှ အခြေချနေထိုင်သူများက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး (၁ ရာဇဝင်ချက် ၈:၁၊ ၁၂)၊ ရှာရုန်လွင်ပြင်၏ ကြွယ်ဝသောနေရာတွင် တည်ရှိသည်။ ၎င်းသည် ယုပ္ပေမြို့မှ ၁၁ မိုင် (၁၇.၇ ကီလိုမီတာ) တောင်ဘက်အရှေ့ဘက်တွင်ရှိပြီး၊ ယေရုဆလင်မှ အနောက်မြောက်ဘက်သို့ တစ်ရက်ခရီးအကွာတွင် တည်ရှိသည်။ ဂျိုးဇီဖပ်စ် (ရှေးဟောင်းရာဇဝင် xx. ၆. ၂) က ၎င်းကို “မြို့တစ်မြို့ထက်မနည်းသော ရွာတစ်ရွာ” ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သည်။ ယုဒမက္ကဗဲဩဇ်၏ တောင်းဆိုချက်အရ၊ ဒီမီထရီယပ်စ်ဆိုးတာသည် ၎င်းကို ယေရုဆလင်ရှိ ဗိမာန်တော်၏ ပိုင်ဆိုင်မှုအဖြစ် လွှဲပြောင်းပေးခဲ့သည် (၁ မက္ကဗဲဩ ၁၁:၃၂–၃၄)။ ရောမဧကရာဇ် ကတ်စီယပ်စ်၏ အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် အိုးအိမ်ပစ္စည်းများနှင့် ရန်ပုံငွေများကို ရက်စက်စွာ သိမ်းယူမှုကြောင့် လူများကို ကျွန်အဖြစ် ရောင်းချခဲ့သည် (ဂျိုးဇီဖပ်စ် ရှေးဟောင်းရာဇဝင် xiv. ၁၁. ၂ [၂၇၅])။ သို့သော် ၎င်းသည် ယခင်ကြွယ်ဝမှုကို ပြန်လည်ရရှိခဲ့ပြီး၊ ထိုအချိန်တွင် ခရစ်ယာန်အသိုင်းအဝိုင်း ထွန်းကားသောနေရာတစ်ခုအဖြစ် ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။ ယေရုဆလင်ဖျက်ဆီးခြင်းမတိုင်မီ စစ်ပွဲများတွင်၊ ခရစ်နှစ် ၆၆ တွင် စီစတီယပ်စ်ဂဲလပ်စ်က ၎င်းကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့ပြီး (ဂျိုးဇီဖပ်စ် စစ်ပွဲရာဇဝင် ii. ၁၉. ၁ [၅၁၅၊ ၅၁၆])၊ ထိုအချိန်တွင် မြို့သူမြို့သားအများစုသည် ယေရုဆလင်ရှိ တဲတော်ပွဲသို့ သွားရောက်ခဲ့ကြသည်။ ခရစ်နှစ် ၆၈ တွင် ဗက်စပါရှင်းက ၎င်းကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည် (စစ်ပွဲရာဇဝင် iv. ၈. ၁ [၄၄၄])။ ထိုမြို့ကို ဧကရာဇ် ဟဒရီယန် (ခရစ်နှစ် ၁၃၀ ခန့်) လက်ထက်တွင် ပြန်လည်တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး၊ ဒိုင်အိုစပိုးလိစ် (ဇူးစ်နတ်ဘုရားမြို့) ဟု အမည်ပြောင်းခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ၎င်းသည် ဆီးရီးယားအသင်းတော်၏ အဓိကဂိုဏ်းချုပ်နေရာတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၎င်း၏ ထူးခြားသောဝိသေသမှာ ဆင်းရဲမှုဖြစ်သည်။ ရှေးဂျူးမှတ်ချက်တစ်ခုအရ၊ ရာဘီနေသန် (ခရစ်နှစ် ၁၆၀) က “ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဆင်းရဲမှု ၁၀ ပုံရှိပြီး၊ ၉ ပုံသည် လီဒါ (လုဒ္ဒ) တွင်ရှိပြီး ၁ ပုံသည် ကမ္ဘာ့ကျန်နေရာများတွင်ရှိသည်” (မစ်ရာ့ရှ်ရာဘါ၊ ဧသတာ ၁:၃ ပေါ်တွင်၊ ဆွန်စီနို ထုတ်ဝေမှု၊ စာမျက်နှာ ၃၀) ဟု ဆိုခဲ့သည်။ ဖိလိပ္ပုသည် ဤမြို့တွင် ခရစ်ယာန်ယုံကြည်ခြင်းကို စိုက်ပျိုးခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ဖိလိပ္ပုသည် အာဇိုတုမှ ကဆဲရိသို့ “မြို့များအားလုံး” ကို ဖြတ်သန်းသွားရင်း ဤမြို့ကို ဖြတ်သွားခဲ့ဖွယ်ရှိသည် (တမန်တော် ၈:၄၀ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း ကြည့်ပါ)။

Lydda. Lod of the OT (1 Chron. 8:12; Ezra 2:33; Neh. 7:37; 11:35), known in modern times as Ludd. The town was founded by settlers from the tribe of Benjamin (1 Chron. 8:1, 12), in the rich plain of Sharon. It lay 11 mi. (17.7 km.) southeast of Joppa, and a day’s journey northwest of Jerusalem. Josephus (Antiquities xx. 6. 2) called it a village “not less than a city in largeness.” At the request of Judas Maccabaeus, Demetrius Soter transferred it to the holdings of the Temple at Jerusalem (1 Maccabees 11:32–34). Under the rule of the Roman Cassius, noted for his brutal seizure of property and funds, the inhabitants were sold as slaves (Josephus Antiquities xiv. 11. 2 [275]). However, it had recovered its former prosperity, and appears at this time to have been the seat of a flourishing Christian community. In the wars preceding the destruction of Jerusalem, it was burned by Cestius Gallus a.d. 66 (Josephus War ii. 19. 1 [515, 516]), when most of its inhabitants had gone to the Feast of Tabernacles in Jerusalem, and was occupied by Vespasian in a.d. 68 (ibid. iv. 8. 1 [444]). When the city was rebuilt, probably under Hadrian (c. a.d. 130), it was renamed Diospolis (City of Zeus). It was later the seat of one of the chief bishoprics of the Syrian church. Its outstanding characteristic seems to have been its poverty. According to an ancient Jewish commentary, Rabbi Nathan (a.d. 160) said, “There are ten portions of poverty in the world, nine in Lydia [Lydda] and one in the rest of the world” (Midrash Rabbah, on Esther 1:3, Soncino ed., p. 30). It is quite likely that the faith of Christ was planted in the city by Philip the evangelist. The town would be on the road that Philip would travel as he passed through “all the cities” on his way from Azotus to Caesarea (see on Acts 8:40).

ပေတရု၏ ဂျူးများနှင့် တစ်ပါးအမျိုးသားများထံ ဝန်ဆောင်မှု

၉:၃၃ အေနဲအ။ ဂရိစကားလုံး အိုင်နီယပ်စ် သည် ရှေးဂရိနာမည်တစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ထရွိုင်မြို့၏ နာမည်ကျော်သူရဲကောင်း အိုင်နီယပ်စ်နှင့် မရောထွေးရပါ။ ဂျိုးဇီဖပ်စ် (ရှေးဟောင်းရာဇဝင် xiv. ၁၀. ၂၂ [၂၄၈]) တွင် ဤနာမည်ကို ဂျူးလူမျိုးတစ်ဦးအတွက် အသုံးပြုထားသည်။ ထို့ကြောင့် ဤသူသည် ဟေလသံဂျူး (အခန်း ၆:၁ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း) ဖြစ်နိုင်သည်။ သူသည် တပည့်ဖြစ်သည်ဟု မဖော်ပြထားသော်လည်း၊ “သူတော်စင်များ” ထဲတွင် ပါဝင်သည်ဟု ယူဆနိုင်သည်။ လုကာသည် အေနဲအ ရှစ်နှစ်ကြာ အိပ်ရာထဲတွင် လှုပ်ရှားမှုမရှိသူဖြစ်သည်ကို ဂရုတစိုက်မှတ်တမ်းတင်ထားပုံသည် ဆေးပညာဆိုင်ရာ တိကျမှုကို ထင်ဟပ်ပြသည် (လုကာ ၁၃:၁၁၊ တမန်တော် ၃:၂၊ ၄:၂၂၊ ၁၄:၈ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ လုကာ၏ ဆေးပညာဆိုင်ရာ စိတ်ဝင်စားမှုကို တမန်တော် ၃:၇၊ ၉:၁၈၊ ၂၈:၈ တွင် ဖော်ပြထားသည်။ “လှုပ်ရှားမှုမရှိခြင်း” ဟူသော စကားလုံး၏ အဓိပ္ပာယ်ကို မဿဲ ၄:၂၄၊ မာကု ၂:၃ တွင် ဖော်ပြထားသည်။ ဤသူ၏ ကုသခြင်းသည် အံ့ဖွယ်ဖြစ်ကြောင်း သံသယဖြစ်စရာ မရှိပါ။

Ministry of Peter to Jews and Gentiles

33. æneas. Gr. Aineias, an old Greek name, not to be confused with that of the famous hero of Troy, Aineias. In Josephus (Antiquities xiv. 10. 22 [248]) the name is used of a Jew, so this man could well have been a Hellenistic Jew (see on ch. 6:1). We are not told that he was a disciple, but it may be inferred that he was among “the saints.” The care with which Luke records that Aeneas had been eight years a bedridden paralytic, may reflect professional exactness (cf. Luke 13:11; Acts 3:2; 4:22; 14:8). For exhibits of Luke’s interest in medical matters see on Acts 3:7; 9:18; 28:8. For the significance of the word “palsy” see on Matt. 4:24; Mark 2:3. No doubt could be cast upon the miraculous nature of this man’s cure.

:၃၄ ယေရှုခရစ်။ ပေတရုသည် ကုသရန် ကိုယ်ပိုင်စွမ်းအားရှိသည်ဟု မဆိုဘဲ ဂရုတစိုက် ရှောင်ရှားခဲ့သည်။ သူသည် ခရစ်တော်တစ်ဦးတည်း၏ ကူညီရန်စွမ်းအားကိုသာ အသိအမှတ်ပြုသည် (အခန်း ၃:၆၊ ၁၂၊ ၄:၉၊ ၁၀ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

34. Jesus Christ. Note the care with which Peter avoids claiming any personal power to heal. He acknowledges only Christ’s ability to help the sufferer (cf. chs. 3:6, 12; 4:9, 10).

သင့်ကို ပျောက်ကင်းစေ။ “သင့်ကို ကုသသည်” ဟု ဘာသာပြန်နိုင်သည်။ လက်ရှိအချိန်ကိုအသုံးပြုထားခြင်းသည် ကုသခြင်းသည် ချက်ချင်းဖြစ်ပေါ်ကြောင်း ဖော်ပြသည် (ဥပမာ “သူသည် ချက်ချင်းထလိုက်သည်”)။

Maketh thee whole. Rather, “heals thee.” Use of the present tense suggests that the healing was immediate (cf. “he arose immediately”).

ထလော့။ ဤသည်မှာ ယေရှုကိုယ်တော်တိုင်က အလားတူအခြေအနေများတွင် အသုံးပြုခဲ့သော အမိန့်စကားဖြစ်သည် (မဿဲ ၉:၆၊ ယောဟန် ၅:၈)။

Arise. A command used by our Lord in similar cases (Matt. 9:6; John 5:8).

သင်၏အိပ်ရာကို ပြင်လော့။ သူသည် နှစ်ပေါင်းများစွာ အခြားသူများက သူ့အတွက်ပြုလုပ်ပေးခဲ့သောအရာကို ချက်ချင်းပြုလုပ်ရန် ဖြစ်သည်။

Make thy bed. He was to do at once for himself what others had done for him for so many years.

၃၅ နေထိုင်သူအားလုံး။ ဆိုလိုသည်မှာ တစ်ဦးချင်းစီအားလုံးမဟုတ်ဘဲ၊ နေထိုင်သူအများအပြားဖြစ်သည်။ ဤအံ့ဖွယ်ဖြစ်ရပ်သတင်းပျံ့နှံ့သွားသည်နှင့်အမျှ၊ ထိုဒေသတွင် ဘုရားဝတ်ပြုခြင်း၏ အထွေထွေပြန်လည်နိုးကြားမှုဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

35. All that dwelt. That is, not necessarily every individual, but a large number of the inhabitants. As the news of this miracle was spread abroad, there was a general revival of godliness in the area.

ရှာရုန်။ ဂရိစကားလုံး ဟို ဆာရုန် သည် “ရှာရုန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး၊ ဟေဗြဲဘာသာမှ ဆင်းသက်လာသည်။ ဤနာမည်ဖြင့် ရွာသို့မဟုတ် မြို့တစ်မြို့မရှိပါ။ ဆောင်းပါးအသုံးပြုမှုသည် ဤသည်မှာ ပါလက်စတိုင်းအလယ်ပိုင်းတောင်များနှင့် မြေထဲပင်လယ်ကြားရှိ ရှာရုန်လွင်ပြင်ကို ရည်ညွှန်းဖွယ်ရှိပြီး၊ ယုပ္ပေမှ ကာမယ်လအထိ ကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက် ဆန့်တန်းထားသည်။ ၎င်းသည် ၎င်း၏အလှတရားနှင့် ကြွယ်ဝမှုကြောင့် နာမည်ကြီးသည် (ဟေရှာယ ၃၅:၂၊ ၆၅:၁၀ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း ကြည့်ပါ) ။

Saron. Gr. ho Sarōn, “the Saron,” from the Heb. Sharon. No village or town of this name is known. The use of the article makes it probable that the reference is to the Plain of Sharon, which lay between the central mountains of Palestine and the Mediterranean Sea, and extended along the coast from Joppa to Carmel. It was proverbial for its beauty and fertility (see on Isa. 35:2; 65:10).

သူ့ကိုမြင်ကြသည်။ ထိုသူ၏ ရှစ်နှစ်ကြာ လှုပ်ရှားမှုမရှိခြင်းသည် ထိုဒေသတွင် လူသိများခဲ့ပြီး၊ ထိုသို့သောသူတစ်ဦး ပျောက်ကင်းသွားသည်ကို မြင်ရခြင်းသည် ဗိမာန်တော်တွင် ခြေဆွံ့သူကုသခြင်းကဲ့သို့ (အခန်း ၃) အာရုံစူးစိုက်မှုကို ဆွဲဆောင်ခဲ့သည်။ များစွာသောသူများသည် ထိုသူမည်သို့ပျောက်ကင်းခဲ့သည်ကို မေးမြန်းခဲ့ကြသည်။

Saw him. The man’s eight-year-long paralysis must have been well known in the district, and to see such a one going about healed must have attracted as much attention as did the healing of the lame man at the Temple (cf. ch. 3). Many doubtless inquired as to how the man had been healed.

ထာဝရဘုရားထံသို့ ပြောင်းလဲလာကြသည်။ အေနဲအကို ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြန်လည်ပျောက်ကင်းစေသော အံ့ဖွယ်ဖြစ်ရပ်သည် ယေရှုခရစ်၏ ဝိညာဉ်ရေးရာကုသရန် စွမ်းအားအပေါ် ယုံကြည်ခြင်းကို နှိုးဆွခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ယုံကြည်သူများ၏ အသိုင်းအဝိုင်းသည် ပို၍ကျယ်ပြန့်လာခဲ့သည်။ ထိုကမ်းရိုးတန်းဒေသတွင် နေထိုင်သော တစ်ပါးအမျိုးသားများထံ ဧဝံဂေလိတရားပေးရန် လမ်းပေါက်ဖို့ရာ ပြင်ဆင်နေပြီ ဖြစ်သည်။

Turned to the Lord. The miracle that restored Aeneas physically, aroused faith in the power of Jesus Christ to heal spiritually. Thus the circle of believers was still further widened. The way was being prepared for the giving of the gospel to the Gentiles who lived in that coastal region.

၃၆ ယုပ္ပေ။ ဂရိစကားလုံး အိုင်အိုပ္ပေး သည် ဟေဗြဲဘာသာ ယာဖို မှဆင်းသက်လာပြီး “အလှတရား” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။ ယခုခေတ်တွင် ဂျဖဖဟု ခေါ်သည်။ ယောရှု ၁၉:၄၆၊ ၂ ရာဇဝင်ချက် ၂:၁၆၊ ယောန ၁:၃ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း ကြည့်ပါ။ ထိုမြို့သည် ခရစ်နှစ်မတိုင်မီ ၁၅ ရာစုနှစ်တွင် အီဂျစ်လူမျိုးများက ဖော်ပြခဲ့သည်။ ထိုနေရာသည် ဂရိဒဏ္ဍာရီများတွင် အန်ဒရိုမီဒါကို ပါရှီးယပ်စ်က ကယ်တင်ခဲ့စဉ် ချည်နှောင်ထားသည့်နေရာအဖြစ် နာမည်ကြီးသည် (စထရာဘို ဘူမိဗေဒ xvi. ၂. ၂၈၊ ဂျိုးဇီဖပ်စ် စစ်ပွဲရာဇဝင် iii. ၉. ၃ [၄၂၀၊ ၄၂၁])။ ထိုမြို့သည် တောင်ကုန်းတစ်ခုပေါ်တွင် တည်ရှိပြီး၊ ၎င်း၏ထိပ်မှ ယေရုဆလင်ကို မြင်နိုင်သည်ဟု ဆိုကြသည်။ ၎င်းသည် ယေရုဆလင်နှင့် အနီးဆုံးဆိပ်ကမ်းဖြစ်ပြီး၊ ဆိပ်ကမ်းသို့ဝင်ရန် ခက်ခဲပြီး အန္တရာယ်များသော်လည်း၊ ဆောလမွန်လက်ထက်နှင့် ဇေရုဗ္ဗဗလလက်ထက်တွင် ဗိမာန်တော်တည်ဆောက်ရန် လက်ဘနွန်မှ သစ်သားများကို ဤနေရာမှ ဆိုက်ကပ်ခဲ့သည် (၁ ဘုရင်ခံ ၅:၉၊ ၂ ရာဇဝင်ချက် ၂:၁၆၊ ဧဇရ ၃:၇)။ ၎င်းသည် တာရှိရှသို့ သင်္ဘောများထွက်ခွာသည့် ဆိပ်ကမ်းဖြစ်သည် (ယောန ၁:၃)။ မက္ကဗဲဩလက်ထက်တွင် ဆိပ်ကမ်းနှင့် ခံတပ်များကို ပြန်လည်ပြုပြင်ခဲ့သည် (၁ မက္ကဗဲဩ ၁၄:၅)။ ဩဂတ်စတပ်စ်သည် ထိုမြို့ကို ဟေရုဒ်မင်းကြီးထံသို့၊ နောက်ပိုင်းတွင် အာခီလပ်စ်ထံသို့ ပေးအပ်ခဲ့သည် (ဂျိုးဇီဖပ်စ် ရှေးဟောင်းရာဇဝင် xv. ၇. ၃၊ xvii. ၁၁. ၄)။ အာခီလပ်စ်ကို ဖယ်ရှားလိုက်သောအခါ၊ ထိုမြို့သည် ဆီးရီးယားရောမပြည်နယ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်လာခဲ့သည်။ သို့သော် ၎င်းသည် ဂျူးဘာသာကို ဆက်လက်သစ္စာရှိခဲ့ပြီး၊ ခရစ်နှစ် ၆၆–၇၀ တွင် အဓိကရုဏ်းများအတွင်း ဂျူးဘာသာကို ထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။ ပေတရု၏ခေတ်နှင့် နောက်ပိုင်းတွင် ၎င်းသည် ပင်လယ်ဓားပြများ၏ ဌာနချုပ်အဖြစ် နာမည်ဆိုးဖြင့်ကျော်ကြားခဲ့သည်။ လုဒ္ဒမြို့ကဲ့သို့ (တမန်တော် ၉:၃၂ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း)၊ ခရစ်ယာန်အသိုင်းအဝိုင်းတစ်ခုကို ဖိလိပ္ပုက ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ဖွယ်ရှိသည် (အခန်း ၈:၄၀ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း ကြည့်ပါ)။ တပည့်။ ဂရိစကားလုံး မသေထရီယာ သည် “အမျိုးသမီးတပည့်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။

36. Joppa. Gr. Ioppē, from the Heb. Yapho, meaning, “beauty,” the modern Jaffa. See on Joshua 19:46; 2 Chron. 2:16; Jonah 1:3. The city is mentioned by the Egyptians of the 15th century b.c. The place was famous in Greek legends as the spot where Andromeda was bound when delivered by Perseus (Strabo Geography xvi. 2. 28; Josephus War iii. 9. 3 [420, 421]). The town stood on a hill so high that it was claimed that Jerusalem could be seen from its summit. It was the port nearest to Jerusalem, and though the harbor was difficult and dangerous to enter, it was used to land the timber which, first under Solomon, and afterward under Zerubbabel, was brought from Lebanon for the construction of the Temple (1 Kings 5:9; 2 Chron. 2:16; Ezra 3:7). It was the port from which ships sailed to Tarshish (Jonah 1:3). Under the Maccabees the harbor and fortifications were restored (1 Maccabees 14:5). Augustus gave the city to Herod the Great and afterward to Archelaus (Josephus Antiquities xv. 7. 3; xvii. 11. 4). When Archelaus was deposed, the city became part of the Roman province of Syria. It remained fanatically Jewish, however, and stayed loyal to Judaism throughout the upheavals of a.d. 66–70. In Peter’s day and later it was notorious as a headquarters for pirates. Here, as in the case of Lydda (see on Acts 9:32), the raising up of a Christian company was probably accomplished by Philip (see on ch. 8:40).

Disciple. Gr. mathētria “a female disciple.”

တဘိသ။ ဤအမည်သည် အာရမိတ်စ်ဘာသာဖြင့် “တဘီသာ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ ဓမ္မဟောင်းကျမ်းရှိ ဟေဗြဲအမည် ဇိဗီယာ (၂ ရာဇဝင် ၁၂:၁; ၂ ရာဇဝင် ၂၄:၁) သို့မဟုတ် ဇိဗီယာ (၁ ရာဇဝင် ၈:၉) နှင့် သက်ဆိုင်သည်၊ အဓိပ္ပာယ်မှာ “ဂဇယ်လ်” ဖြစ်သည်။ ဂရိအမည် ဒေါ်ကပ်စ်သည် “တောဆိတ်မျောက်မ” သို့မဟုတ် “ဂဇယ်လ်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤတပည့်မအမည်ကို ဘာသာစကားနှစ်မျိုးဖြင့် ဖော်ပြထားခြင်းသည် ချာ့ခ်ျ၏ ဟေဗြဲအပိုင်းနှင့် ဟယ်လီနစ်တစ်အပိုင်းများအကြား ဆက်နွယ်မှုအချို့ရှိသည်ဟု ညွှန်ပြပေမည်။

Tabitha. An Aramaic name, Ṭabyetha’, corresponding to the Hebrew name Zibiah in the OT (2 Kings 12:1; 2 Chron. 24:1), or Zibia (1 Chron. 8:9), “gazelle.” The Greek form, Dorkas, means “wild she-goat,” or “gazelle.” The fact that this disciple’s name is given in two languages may imply some points of connection between the Hebrew and the Hellenistic sections of the church.

အကျင့်ကောင်းများနှင့် ပြည့်စုံသူ။ ဒေါ်ကပ်စ်အား ဂျော်ပြါရှိ ချာ့ခ်ျတွင် ဒီခေါနက်စ်အဖြစ် အချို့က ယူဆကြသည်။ ဤသို့ဖြစ်ပါက၊ ဖိလိပ္ပု၏ ဩဇာသက်ရောက်မှုကို ထင်ဟပ်ပြပေမည်။ သူသည် ခုနစ်ဦးထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်ပြီး (ရာ. ၆:၃၊ ၅)၊ သူတည်ထောင်ခဲ့သော ချာ့ခ်ျများတွင် ဂျေရုဆလင်ရှိ ချာ့ခ်ျ၏ ဖွဲ့စည်းပုံကို ယူဆောင်သွားဖွယ်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့်၊ ဒေါ်ကပ်စ်သည် ချာ့ခ်ျရှိ မုတ်ဆိုးမများကို အထူးဂရုစိုက်ပေးခဲ့ဖွယ်ရှိသည် (ရာ. ၆:၁; ၉:၃၉)။

Full of good works. By some, Dorcas is regarded as a deaconess in the church at Joppa. If this is true, it may reflect the influence of Philip. He was one of the seven (see ch. 6:3, 5), and it is possible that he carried the organization of the church in Jerusalem into the churches he himself established. Thus, Dorcas may have had special care of the widows of the church (cf. chs. 6:1; 9:39).

ဆွမ်းဆက်သဒ္ဒါ။ ဂရိဘာသာဖြင့် “အယ်လီမိုဆူနီ” သည် “သနားကရုဏာ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ အထူးသဖြင့် ဆွမ်းဆက်သဒ္ဒါပေးကမ်းရာတွင် ထင်ရှားသည်၊ ထို့ကြောင့် “ဆွမ်းဆက်သဒ္ဒါ”၊ “အကျိုးပြုမှု”၊ “ဆွမ်းဆက်” ဟု ခေါ်သည်။ ဒေါ်ကပ်စ်၏ ကရုဏာသည် နှစ်မျိုးဖြင့် ထင်ရှားသည်- သူမသည် “အကျင့်ကောင်းများ” ဖြင့် သူမ၏ ဝန်ဆောင်မှုများကို ပေးအပ်ခဲ့ပြီး၊ “ဆွမ်းဆက်သဒ္ဒါ” ဖြင့် သူမ၏ ဥစ္စာများကို ပေးကမ်းခဲ့သည်။ သူမသည် အခြားသူများမှတစ်ဆင့် ကရုဏာပြရုံဖြင့် မရောင့်ရဲဘဲ၊ သူမ၏ ဥစ္စာများသာမက သူမကိုယ်တိုင်ကိုပါ ပေးအပ်ခဲ့သည်။

Almsdeeds. Gr. eleēmosunē, “mercy,” especially as shown in giving alms, hence, “charity,” “benefaction,” “alms.” Dorcas’ benevolence expressed itself in two principal ways: she gave her services in “good works”; she gave her means in “almsdeeds.” She was not content to be charitable by proxy, but gave herself as well as her possessions.

၃၇။ ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ရာ. ၃၂ ကို ကြည့်ပါ။

37. Came to pass. See on v. 32.

ဖျားနာပြီး သေဆုံးသွားသည်။ ဒေါ်ကပ်စ်၏ ရုပ်အလောင်းကို ပြုပြင်ပုံအသေးစိတ်များသည် သူမအမှန်တကယ် သေဆုံးခဲ့ကြောင်း သက်သေပြသည်။ ဝေဖန်သူများသည် သေလွန်သူများကို ရှင်ပြန်ထမြောက်စေသည့် အံ့ဖွယ်များကို သံသယဝင်ရန် ကြိုးစားလေ့ရှိပြီး၊ ထိုသူသည် သတိလစ်နေရုံသာဖြစ်သည်ဟု စောဒကတက်ကြသည်။

Was sick, and died. The details given of the treatment of Dorcas’ body are evidence that she had, indeed, died. Critics often attempt to throw doubt on the actuality of miracles of raising the dead by alleging that the person was simply in a coma.

ဆေးကြောသည်။ ရုပ်အလောင်းကို ဆေးကြောခြင်းသည် ရှေးခေတ်လူမျိုးများစွာတွင် ထုံးစံဖြစ်သည်။ ဂျူးများအကြားတွင် ၎င်းကို “သေလွန်သူ၏ သန့်စင်ခြင်း” ဟု ခေါ်သည်။ မစ်ရှ်နာတွင် (ရှဗ္ဗတ် ၂၃:၅၊ ဆွန်စီနိုထုတ်ဝေသော တလ်မွတ်ကျမ်း၊ စာ. ၇၇၁) တွင် “သေလွန်သူ၏ လိုအပ်ချက်အားလုံးကို ပြုလုပ်နိုင်သည်၊ သူ့ကို ဆီဖြင့် လိမ်းပြီး ဆေးကြောနိုင်သည်” ဟု ဖော်ပြထားသည်။ ချာ့ခ်ျရှိ အမျိုးသမီးများသည် ချစ်လှစွာသော ဒေါ်ကပ်စ်အတွက် ဤတာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ခဲ့ကြသည်။

Washed. The custom of washing the corpse was practiced by many people in classical times. Among the Jews it was known as the “purification of the dead.” In the Mishnah (Shabbath 23. 5, Soncino ed. of the Talmud, p. 771) it is stated: “All the requirements of the dead may be done; he may be anointed with oil and washed.” The women of the church now performed this office for their beloved Dorcas.

ထားသည်။ ဂျေရုဆလင်တွင် သေဆုံးသည့်နေ့တွင်ပင် သင်္ဂြိုဟ်ခြင်းကို ပြုလုပ်သည် (ရာ. ၅:၆၊ ၁၀)။ မြို့တော်ပြင်ပတွင်မူ သေဆုံးပြီးနောက် သုံးရက်အထိ သင်္ဂြိုဟ်ခြင်းကို ရွှေ့ဆိုင်းနိုင်သည်။ ရုပ်အလောင်းကို ရှင်ပြန်ထမြောက်ရန် မျှော်လင့်ချက်မရှိတော့သည်အထိ ထားခဲ့ပြီး၊ အသက်ရှင်လျက် သင်္ဂြိုဟ်ခံရမည့် အန္တရာယ်မရှိကြောင်း သေချာစေသည်။ ဤစောင့်ဆိုင်းချိန်အတွင်း ရုပ်အလောင်းကို အိမ်ထဲရှိ အပေါ်ထပ်အခန်း၊ အိမ်ခေါင်မိုးအောက်တွင် ထားလေ့ရှိသည်။ ဒေါ်ကပ်စ်၏ ကိစ္စတွင်၊ ချာ့ခ်ျသည် ဘုရားသခင်၏ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကို မျှော်လင့်ပြီး သင်္ဂြိုဟ်ခြင်းကို ရွှေ့ဆိုင်းခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ပေတရုသည် အေနီယပ်စ်ကို ပျောက်ကင်းစေခဲ့ပြီး၊ ဆည်းကပ်သူများသည် ဒေါ်ကပ်စ်ကို ရှင်ပြန်ထမြောက်စေမည်ဟု မျှော်လင့်ခဲ့ကြပေမည်။

Laid. In Jerusalem, burial took place on the day of death (cf. ch. 5:6, 10). Outside the capital there might be an interval of three days between death and burial. The corpse was allowed to lie until all hope of resuscitation was past and there was no danger of anyone’s being buried alive. During this waiting time the body was usually laid in the upper room, immediately under the roof. In the case of Dorcas, the church may have delayed burial in the hope of divine intervention. Peter had just healed Aeneas, and devout souls may well have hoped that he would restore Dorcas to life.

၃၈။ ဂျော်ပြါနှင့် နီးသည်။ လဒ္ဒါသည် ဂျော်ပြါမှ အရှေ့တောင်ဘက် ၁၁ မိုင် (၁၇.၇ ကီလိုမီတာ) အကွာတွင်သာ တည်ရှိသည်၊ ထို့ကြောင့် အေနီယပ်စ်၏ ပျောက်ကင်းမှုသတင်းသည် မြို့တစ်မြို့မှ အခြားမြို့သို့ လျင်မြန်စွာ ပြန့်နှံ့သွားနိုင်သည်။

38. Nigh to Joppa. Lydda lay only 11 mi. (17.7 km.) southeast of Joppa, so the report of the healing of Aeneas could quickly have traveled from one town to the other.

မနှောင့်နှေးရန်။ စာသားအထောက်အထားများအရ (ရာ. ၁၀) “ကျွန်ုပ်တို့ထံ မနှောင့်နှေးဘဲ လာပါရန်” ဟု တိုက်ရိုက်တောင်းဆိုသည့် ပုံစံကို သက်သေပြသည်။ တမန်တော်များသည် ဒေါ်ကပ်စ်သေဆုံးမှုမတိုင်မီ ဂျော်ပြါမှ ထွက်ခွာသွားဖွယ်ရှိပြီး၊ တမန်တော်ရောက်ရှိချိန်တွင် သေဆုံးမှုကို တားဆီးနိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ခဲ့ကြသည်။ သို့သော် ပို၍ဖြစ်နိုင်သည်မှာ သေဆုံးမှုဖြစ်ပွားပြီးနောက်၊ ချာ့ခ်ျသည် ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးဖြင့် ရှင်ပြန်ထမြောက်နိုင်သည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့သည်။ မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ၊ အသက်ကယ်ရန်ဖြစ်စေ၊ သင်္ဂြိုဟ်ခြင်းကို တားဆီးရန်ဖြစ်စေ၊ အလျင်အမြန်လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်သည်။

Not delay. Textual evidence attests (cf. p. 10) the direct form of entreaty, reading, “entreating, Delay not to come unto us.” The messengers may have left Joppa before the death of Dorcas, hoping the apostle would arrive in time to avert death. If, as is more probable, death had already taken place, the church had faith that resurrection was possible through the power of God. In either case, haste was imperative, either to save a life or to forestall a burial.

၃၉။ ပေတရု ထလာသည်။ သူသည် ဂျော်ပြါရှိ ခရစ်ယာန်များထံမှ လာသော အရေးပေါ်ခေါ်ဆိုမှုကဲ့သို့သော စစ်မှန်သော တောင်းဆိုမှုတစ်ခုအတွက် အသင့်ရှိခဲ့သည်။

39. Peter arose. He was ready for any genuine appeal that came to him, especially such an urgent call as came from the Christians in Joppa.

အပေါ်ထပ်အခန်း။ ရာ. ၃၇ ကို ကြည့်ပါ။

Upper chamber. See on v. 37.

မုတ်ဆိုးမအားလုံး။ လုကာသည် အမျိုးသမီးများအပေါ် အထူးသနားကရုဏာထားသည်ကို ပြသသည် (လုကာ ၈:၂၊ ၃ ကို ကြည့်ပါ)။ သူသည် သူ၏ဧဝံဂေလိတွင် “မုတ်ဆိုးမ” ဟူသော စကားလုံးကို ၉ ကြိမ်၊ တမန်တော်များကျမ်းတွင် ၃ ကြိမ် ဖော်ပြထားသည်။ ချာ့ခ်ျရှိ “မုတ်ဆိုးမများ” သည် အထူးစီမံထားသော ပံ့ပိုးမှုကို ရရှိခဲ့သည် (ရာ. ၆:၁ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤနေရာတွင် အသုံးပြုထားသော စကားစုသည် ဂျော်ပြါရှိ ချာ့ခ်ျသည် ဆွမ်းဆက်သဒ္ဒါအတွက် ဖွဲ့စည်းထားကြောင်း ညွှန်ပြသည်။

All the widows. Luke shows a special sympathy for womankind (see on Luke 8:2, 3). He mentions “widow” nine times in his Gospel and three times in Acts. The “widows” of the church were the object of a special provision (see on Acts 6:1). The phrase used here suggests that the church at Joppa was also organized for charity.

အင်္ကျီများနှင့် အဝတ်အထည်များ။ ဂရိဘာသာဖြင့် “ခီတိုနက်စ်” နှင့် “ဟီမာတီယာ” ဟုခေါ်သည် (မဿဲ ၅:၄၀ ကို ကြည့်ပါ)။

Coats and garments. Gr. chitōnes and himatia, respectively (see on Matt. 5:40).

ဒေါ်ကပ်စ်ပြုလုပ်သည်။ “ပြုလုပ်လေ့ရှိသည်” ဟု ပိုမိုမှန်ကန်သည်။ ဆွမ်းဆက်သဒ္ဒါအတွက် အဝတ်အထည်များ ပြုလုပ်ရန် သူမ၏ ထုံးစံဖြစ်သည် (ရာ. ၃၆ ကို ကြည့်ပါ)။

Dorcas made. Rather, “used to make.” It was her custom to make garments for charitable purposes (see on v. 36).

၄၀။ အားလုံးကို ထွက်သွားစေ။ ဤသို့ပြုလုပ်ရာတွင် ပေတရုသည် ဂျာရုစ်၏ သမီးကို ပျောက်ကင်းစေသည့် သခင်ယေရှု၏ ပုံသက်သေကို လိုက်နာခဲ့သည် (မာကု ၅:၃၉၊ ၄၀ ကို ကြည့်ပါ)၊ ၎င်းကို သူမျက်မြင်ခဲ့သည်။ ဒေါ်ကပ်စ်၏ ရုပ်အလောင်းရှိရာ အခန်းတွင် ကြီးမားသော ငိုကြွေးမြည်တမ်းသံများ ရှိနေသည် (တမန်တော် ၉:၃၉)။ ပေတရုသည် ဘုရားသခင်နှင့် ဆက်သွယ်ရန် တိတ်ဆိတ်မှု လိုအပ်သည်ဟု ခံစားခဲ့ရသည်။ ဧလိယသည် မုတ်ဆိုးမ၏ သားငယ်ကို ရှင်ပြန်ထမြောက်စေသည့်နည်းလမ်း (၁ ရာဇဝင် ၁၇:၁၇–၂၃) နှင့် ဧလိရှာယသည် ရှုနမ္မိတ်၏ သားကို ရှင်ပြန်ထမြောက်စေသည့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်း (၂ ရာဇဝင် ၄:၃၃) တို့နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။ ဘုရားသခင်၏ ကျွန်များသည် တန်ခိုးပြသမှုကို ပို၍ထင်ရှားစွာ ရှောင်ရှားပုံကိုလည်း သတိပြုပါ။

40. Put them all forth. In doing so, Peter was following his Lord’s example in the healing of Jairus’ daughter (see on Mark 5:39, 40), which he had witnessed. There was the noise of great mourning (Acts 9:39) in the chamber where the body of Dorcas lay. Peter felt the need for silence, in which he could commune with God. Compare Elijah’s method with the widow’s child (1 Kings 17:17–23), and Elisha’s procedure at the raising of the Shunammite’s son 2 Kings 4:33. Note also how God’s servants avoid ostentatious display of power.

ဆုတောင်းသည်။ ပေတရုသည် ဒူးထောက်ပြီး စိတ်အားထက်သန်စွာ ဆုတောင်းသည်၊ လိုအပ်သော အံ့ဖွယ်ကို ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးဖြင့်သာ ပြီးမြောက်နိုင်ကြောင်း သိရှိသည်။ ဆုတောင်းခြင်းသည် အစောပိုင်း ချာ့ခ်ျအား တန်ခိုးရရှိရန် လမ်းကြောင်းဖြစ်ကြောင်း ထပ်မံသက်သေပြသည် (ရာ. ၁:၁၄၊ ၂၄; ၆:၄၊ ၆; ၈:၁၅; ၉:၁၁; ၁၀:၂ စသည်တို့ကို ကြည့်ပါ)။ ဤဖြစ်ရပ်တွင် ပေတရု၏ နှိမ့်ချမှု၊ ဆည်းကပ်မှု၊ စိတ်အားထက်သန်မှုတို့ကို ထင်ရှားစွာ ပြသသည် (ရာ. ၃:၁ ကို ကြည့်ပါ)။

Prayed. Peter kneels down and engages in earnest prayer, realizing that only divine power can accomplish the desired miracle. Prayer again proves to be the channel through which the early church obtains power (cf. on chs. 1:14, 24; 6:4, 6; 8:15; 9:11; 10:2; etc.). The humble, devout, earnest nature of Peter is clearly revealed in this incident (cf. on ch. 3:1).

လှည့်ကြည့်သည်။ သူဆုတောင်းပြီး သူ၏ဆုတောင်းကို နားထောင်ခဲ့ကြောင်း အတွင်းစိတ်အာမခံချက်ရရှိပြီးနောက်၊ သူသည် သဘာဝလွန်တန်ခိုးပေါ်တွင် လုံးလုံးလျားလျား မှီခိုနေရကြောင်း သိရှိသော်လည်း၊ ၎င်း၏ လည်ပတ်မှုကို အာမခံရရှိသောအခါ လုပ်ဆောင်ရန် မတုံ့ဆိုင်းခဲ့ပေ။

Turning. After he had prayed and received the inner assurance that his prayer was heard. He realizes his utter dependence on supernatural power, but when assured of its operation he does not hesitate to act.

ရုပ်အလောင်း။ ၎င်းသည် နောက်ဆက်တွဲအံ့ဖွယ်ဖြစ်ရပ်၏ သဘောသဘာဝနှင့်ပတ်သက်၍ သံသယမရှိစေရ။ ဒေါ်ကပ်စ်သည် သေဆုံးခဲ့သည် (ရာ. ၃၇ ကို ကြည့်ပါ)။ ပေတရုသည် သူမ၏ အသက်မရှိတော့သော ရုပ်အလောင်းဆီသို့ လှည့်ခဲ့သည်။

Body. This leaves no room for doubt concerning the nature of the subsequent miracle. Dorcas was dead (see on v. 37). Peter turned to her lifeless body.

ထလော့။ သူ၏ အမိန့်ပေးချက်၏ တိုတောင်းမှုသည် သူ၏ဆုတောင်းကို အပြုသဘောဖြင့် ဖြေကြားမည်ဟု ယုံကြည်မှု မတုန်လှုပ်ကြောင်း ပြသသည်။

Arise. The very brevity of his command shows his unfaltering belief that his prayer would be positively answered.

ထိုင်လိုက်သည်။ ဂရိဘာသာဖြင့် “အနာကထိဇို” သည် “ထိုင်လိုက်သည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ စာရေးဆရာများက လူနာ၏ အိပ်ရာပေါ်တွင် ထိုင်လိုက်သည့် အခြေအနေကို ဖော်ပြရန် အသုံးပြုသည်၊ လုကာသည် သူ၏ဧဝံဂေလိတွင် (ရာ. ၇:၁၅) အသုံးပြုခဲ့သည်။ ဒေါ်ကပ်စ်၏ ရှင်ပြန်ထမြောက်မှုကို ဖော်ပြရာတွင် အလွန်တရာ ထင်ရှားသည်။ အိပ်ပျော်ပြီးနောက် မျက်လုံးဖွင့်လိုက်သည့်ပုံ၊ သူမျမသိခဲ့ဖူးနိုင်သော ပေတရုကို မမျှော်လင့်ဘဲ မြင်လိုက်ရသည့်ပုံ၊ နှင့် သေဆုံးခဲ့သူတစ်ဦး၏ ထိုင်လိုက်သည့် ထူးခြားသောပုံတို့ ပါဝင်သည်။ ဤအသေးစိတ်ဖော်ပြချက်များသည် လုကာ၏ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ စိတ်ဝင်စားမှုနှင့် ကိုက်ညီသည်။

Sat up. Gr. anakathizō, “to sit up,” is employed by medical writers to describe a patient’s sitting up in bed, and by Luke in his Gospel (ch. 7:15). The brief description of Dorcas’ restoration is extraordinarily vivid. There is the opening of the eyes, as after sleep; the unexpected sight of Peter, who was probably unknown to her; and the dramatic sitting up of one who had been dead. Such details accord well with Luke’s medical interests.

၄၁။ သူမအား လက်ကမ်းပေးသည်။ သူမသည် ပေတရု၏ ကမ်းပေးသောလက်ကို လက်ခံခဲ့သည်၊ အကြောင်းမှာ သူမသည် သတိရှိနေပြီဖြစ်ပြီး၊ ယေရှုက “သူမ၏လက်ကို ကိုင်” ခဲ့စဉ်က ဂျာရုစ်၏ သမီးကဲ့သို့ (မဿဲ ၉:၂၅) မဟုတ်ပေ။ ဤအသေးစိတ်သည် ဤဇာတ်လမ်းနှစ်ခုသည် သီးခြားဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြသည်။ နောက်ပိုင်းဇာတ်လမ်းသည် အချို့စောဒကတက်သည့်အတိုင်း ယခင်ဇာတ်လမ်း၏ ရိုးရှင်းသော ပဲ့တင်ထပ်သံမဟုတ်ပေ။

41. Gave her his hand. She accepted his proffered hand, for she was already conscious, unlike Jairus’ daughter when Jesus “took her by the hand” (Matt. 9:25). This detail is evidence that the two narratives are independent. The latter is no mere echo of the earlier story, as some have contended.

သူတော်စင်များ။ ရာ. ၁၃ ကို ကြည့်ပါ။ ၎င်းသည် မုတ်ဆိုးမများသည် “သူတော်စင်များ” သို့မဟုတ် ခရစ်ယာန်များ မဟုတ်ဟု မလိုအပ်ဘဲ ညွှန်ပြသော်လည်း၊ ဒေါ်ကပ်စ်ကူညီခဲ့သူအချို့သည် ချာ့ခ်ျအဖွဲ့ဝင်များ မဟုတ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

The saints. See on v. 13. This does not necessarily imply that the widows were not “saints,” or Christians, although it may well have been that some of those whom Dorcas helped were not church members.

အသက်ရှင်လျက် တင်ပြသည်။ ပေတရုသည် ဘုရားသခင်၏ ဤအံ့ဖွယ်ကို ထိုက်တန်စွာ အသိအမှတ်ပြုခံရရန် သေချာစေခဲ့သည်။ သူသည် ဒေါ်ကပ်စ်ကို ကိုယ်တိုင်သိကြသူများနှင့် သူမ၏ သေဆုံးမှုကို သက်သေထူနိုင်သူများကို ဦးစွာစုရုံးခဲ့ပြီး၊ ထို့နောက် သူမကို ၎င်းတို့အား လူသိရှင်ကြား တင်ပြခဲ့သည်။ ဤသို့ဖြင့် အံ့ဖွယ်တစ်ခု ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း လုံလောက်သော သက်သေများ ရှိစေရန် သေချာစေခဲ့သည်။

Presented her alive. Peter made sure that this miracle of God would receive due recognition by first gathering together those who knew Dorcas personally and could testify to the fact of her death, and then making a public presentation of her to them. Thus he ensured that there would be ample witness to the fact that a miracle had taken place.

၄၂။ များစွာသော သူများယုံကြည်လာသည်။ ဤသို့သော အံ့ဖွယ်သတင်းသည် လျင်မြန်စွာ ပြန့်နှံ့သွားသည်။ ဂျော်ပြါတစ်ခုလုံးသည် လှုပ်နှိုးခံရပြီး၊ ဧဝံဂေလိသတင်းကောင်းသည် ကြီးမားသော တွန်းအားတစ်ခု ရရှိခဲ့သည်။

42. Many believed. News of such a miracle spread quickly. The whole area of Joppa was aroused, and the gospel message received a great impetus.

၄၃။ ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ရာ. ၃၂ ကို ကြည့်ပါ။

43. It came to pass. See on v. 32.

တည်းခိုနေထိုင်သည်။ ပေတရုသည် မည်မျှကြာအောင် တည်းခိုနေထိုင်ခဲ့သည်ကို သိရှိရန် နည်းလမ်းမရှိပေ။ “ရက်များစွာ” နှင့်ပတ်သက်၍ ရာ. ၂၃ ကို ကြည့်ပါ။

Tarried. There is no way of knowing how long Peter tarried. For comment on “many days” see on v. 23.

သားရေဖန်သူ ရှိမုန်။ လုကာသည် သူ၏ဇာတ်လမ်းထဲတွင် အသေးအဖွဲဇာတ်ကောင်များ၏ အမည်များ (ရာ. ၉:၁၁၊ ၃၃၊ ၃၆; ၁၂:၁၃; ၂၁:၁၆ စသည်တို့) နှင့် အလုပ်အကိုင်များ (ရာ. ၈:၂၇; ၁၀:၁; ၁၆:၁၄; ၁၈:၃; ၁၉:၂၄) ကို စိတ်ဝင်စားသည်။ သားရေဖန်သူ၏ အလုပ်အကိုင်သည် တင်းကြပ်သော ဂျူးများကို စက်ဆုပ်စေသည်။ ၎င်းသည် သေဆုံးသောတိရစ္ဆာန်များ၏ အလောင်းများနှင့် သားရေများနှင့် ထိတွေ့ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ထုံးစံအရ ညစ်ညမ်းမှုအန္တရာယ် (လေဝီ ၁၁:၂၄၊ ၂၅ ကို ကြည့်ပါ) ရှိသည်၊ သို့မဟုတ် ယေဘုယျအားဖြင့် စက်ဆုပ်ဖွယ်နှင့် မနှစ်မြို့ဖွယ် လုပ်ငန်းဖြစ်သည်။ ဂျူးရဗ္ဗိများက အကယ်၍ သားရေဖန်သူတစ်ဦးသည် လက်ထပ်မည့်သူမထံမှ သူ၏အလုပ်အကိုင်ကို ဖုံးကွယ်ခဲ့ပါက၊ ထိုဖုံးကွယ်မှုသည် လိမ်လည်မှုသဘောရှိပြီး၊ စာချုပ်ကို အကျိုးမဲ့စေမည်ဟု ယူဆသည် (မစ်ရှ်နာ ကေသူဗို့ ၇:၁၀၊ ဆွန်စီနိုထုတ်ဝေသော တလ်မွတ်ကျမ်း၊ စာ. ၄၈၂၊ ၄၈၃)။ ဤသားရေဖန်သူ၏ အိမ်သည် “ပင်လယ်ကမ်းစပ်တွင်” ရှိသည် (တမန်တော် ၁၀:၆)။ ပေတရုသည် နှိမ့်ချသော်လည်း ဧည့်ဝတ်ပြုတတ်သော ရှိမုန်နှင့် အချိန်ကြာရှည် နေထိုင်စဉ်၊ သူ၏ယခင်အလုပ်ဖြစ်သော ငါးဖမ်းခြင်းသို့ ပြန်လည်လုပ်ကိုင်ပြီး အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းနိုင်ရန် လွယ်ကူခဲ့ပေမည်။ သူသည် သားရေဖန်သူနှင့် အတူနေထိုင်ရန် ဆန္ဒရှိခဲ့ခြင်းသည် တမန်တော်သည် ဂျူးဘာသာ၏ ဦးစားပေးမှုများကို စွန့်လွှတ်ရန် ဦးတည်နေပြီဖြစ်ကြောင်း ညွှန်ပြသည်။ ဤသို့ဖြင့် ဘုရားသခင်သည် သူ၏ကျွန်ကို ဂျူးမဟုတ်သူ ကောနီလိများထံ တရားဟောရန် ပိုမိုကြီးမားသောခြေလှမ်းအတွက် ပြင်ဆင်ပေးခဲ့သည် (ရာ. ၁၀ ကို ကြည့်ပါ)။

Simon a tanner. Luke shows an interest in the names of minor characters in his story (cf. chs. 9:11, 33, 36; 12:13; 21:16; etc.) and in occupations (cf. chs. 8:27; 10:1; 16:14; 18:3; 19:24). The occupation of tanner was one that repelled strict Jews. This was either because it would require coming in contact with carcasses and hides of dead beasts, with the risk of ceremonial defilement (see Lev. 11:24, 25), or because it was in general a repulsive and unpleasant business. The Jewish rabbis held that if a tanner who was about to marry concealed his occupation from his intended wife, the concealment was considered in the nature of a fraud, which would invalidate the contract (Mishnah Kethuboth 7. 10, Soncino ed. of the Talmud, pp. 482, 483). This tanner’s house was “by the sea side” (Acts 10:6). It would be easy for Peter, during his long stay with the humble but hospitable Simon, to return to his old occupation of fishing, and thus earn his living. The fact that he was willing to take up his abode with a tanner indicates that the apostle was already tending to abandon Jewish prejudices. Even so did God prepare His servant for the greater step of preaching to Cornelius, the Gentile (see on ch. 10).

ellen g. white comments

1, 2 SR 268

1–5 AA 114

1–13 EW 200

1–22 SR 268-275

1–43 AA 112-132

3–5 Ed 65; GW 58; SR 269; 3T 429

4–6 AA 117

6 AA 120; CE 60; CM 41; CS 343; FE 127, 216; GC 601; LS 267; MM 325, 333; SL 15; SR 270, 271; 1T 45, 511; 2T 166; 3T 430, 433; 4T 54; 5T 220, 584, 609; 6T 116, 480; 7T 252; 8T 94; 9T 169

7 AA 115

8 AA 117

8, 9 SR 271; 3T 430

9 AA 118

10–15 AA 121; SR 272

11 3T 430, 431

15 AA 120, 121, 159, 163; EW 199, 222; GW 58; MB 34; 3T 429, 431, 433; 6T 415

15–18 EW 201

16 1T 78

17 AA 121; 3T 433

17, 18 SR 272; 3T 431

18 AA 122

18–20 SR 273

19, 20 AA 123

21 AA 124; EW 201

21, 22 SR 274

22 AA 125; EW 201

22–26 SR 276

23–29 EW 202

25, 26 AA 128

26, 27 SR 277

27, 29 AA 129

29, 30 SR 279

30 AA 130

32–39 AA 131

34–40 SR 281

36, 37 5T 304; WM 67

40 AA 132; GW 178; PK 48

40, 41 SR 282; 5T 304

အခန်းကြီး - ၁၀

chapter 10

၁ ကောနီလီယု၊ ဘုရားကိုကိုးကွယ်သောသူတစ်ဦး၊ ၅ ကောင်းကင်တမန်တစ်ပါး၏အမိန့်ကိုခံရပြီး ပေတရုကိုခေါ်ရန်စေလွှတ်သည်။ ၁၁ သူသည် ရူပါရုံတစ်ခုအားဖြင့် ၁၅, ၂၀ တစ်ပါးအမျိုးသားများကိုမထီမဲ့မြင်မပြုရန် သင်ကြားခံရသည်။ ၃၄ သူသည် ကောနီလီယုနှင့် သူ၏အပေါင်းအဖော်များအား ခရစ်တော်အကြောင်းဟောပြောစဉ်၊ ၄၄ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်သည် သူတို့အပေါ်သို့ကျရောက်ပြီး၊ ၄၈ သူတို့သည် ဗတ္တိဇံခံကြသည်။

1 Cornelius, a devout man, 5 being commanded by an angel, sendeth for Peter: 11 who by a vision 15, 20 is taught not to despise the Gentiles. 34 As he preacheth Christ to Cornelius and his company, 44 the Holy Ghost falleth on them, 48 and they are baptized.

၁–၄ (ဖိလိပ္ပိ ၄:၁၈)။ ဆုတောင်းခြင်းနှင့် ဆွမ်းခံခြင်းသည် မွှေးကြိုင်သောနံ့သာအဖြစ်—[တမန်တော် ၁၀:၁–၄ ကိုးကားထားသည်။] ဤဘဝ၌ ကောနီလီယုကဲ့သို့ ဘုရားသခင်ထံမှ ချီးမွမ်းခံရခြင်းသည် အံ့သြဖွယ်ကောင်းသော ကျေးဇူးတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဤအတည်ပြုခံရခြင်း၏ အကြောင်းရင်းမှာ အဘယ်နည်း?—“သင်၏ဆုတောင်းခြင်းနှင့် သင်၏ဆွမ်းခံခြင်းတို့သည် ဘုရားသခင်ရှေ့သို့ အမှတ်တရအဖြစ် ရောက်ရှိလာသည်။”

1–4 (Phil. 4:18). Prayer and Almsgiving as Sweet Incense.—[Acts 10:1–4 quoted.] It is a wonderful favor for any man in this life to be commended of God as was Cornelius. And what was the ground of this approval?—“Thy prayers and thine alms are come up for a memorial before God.”

ဆုတောင်းခြင်းရော ဆွမ်းခံခြင်းပါ သူ့အလိုအလျောက် အပြစ်သားကို ဘုရားသခင်ထံ ထောက်ခံရန် သီလမရှိပါ။ ခရစ်တော်၏ အပြစ်ဖြေရာယဇ်မှတစ်ဆင့် သူ၏ကျေးဇူးတရားသည်သာ နှလုံးကို အသစ်ပြုပြင်ပေးနိုင်ပြီး ကျွန်ုပ်တို့၏ဝတ်ပြုခြင်းကို ဘုရားသခင်ထံတွင် လက်ခံနိုင်ဖွယ်ဖြစ်စေသည်။ ဤကျေးဇူးသည် ကောနီလီယု၏နှလုံးကို ထိမိခဲ့သည်။ ခရစ်တော်၏ဝိညာဉ်သည် သူ၏ဝိညာဉ်နှင့် စကားပြောခဲ့ပြီး၊ ယေရှုသည် သူ့ကို ဆွဲဆောင်ခဲ့ရာ သူသည် ထိုဆွဲဆောင်မှုကို လိုက်လျှောက်ခဲ့သည်။ သူ၏ဆုတောင်းခြင်းနှင့် ဆွမ်းခံခြင်းတို့သည် သူ့ထံမှ အတင်းအကြပ်သော်လည်းကောင်း၊ အဆပေးခြင်းသော်လည်းကောင်း မဟုတ်ခဲ့။ ကောင်းကင်ဘုံကို ရယူရန် သူပေးဆပ်ရန်ကြိုးစားသော စျေးနှုန်းမဟုတ်ခဲ့။ သို့သော် ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်အပေါ် ချစ်ခြင်းမေတ္တာနှင့် ကျေးဇူးတင်စိတ်တို့၏ အကျိုးအမြတ်ဖြစ်သည်။

Neither prayer nor almsgiving has any virtue in itself to recommend the sinner to God; the grace of Christ, through His atoning sacrifice, can alone renew the heart and make our service acceptable to God. This grace had moved upon the heart of Cornelius. The Spirit of Christ had spoken to his soul; Jesus had drawn him, and he had yielded to the drawing. His prayers and alms were not urged or extorted from him; they were not a price he was seeking to pay in order to secure heaven; but they were the fruit of love and gratitude to God.

စိတ်ရင်းပါသော ဆုတောင်းခြင်းသည် သခင်ဘုရားရှေ့သို့ နံ့သာကဲ့သို့ တက်သွားပြီး၊ သူ၏အမှုတော်အတွက် ပူဇော်သက္ကာများနှင့် ဆင်းရဲဒုက္ခသည်များအတွက် လှူဒါန်းမှုများသည် သူ့ကို နှစ်သက်ဖွယ်ယဇ်ပူဇော်ခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့အတူ ဖိလိပ္ပိမြို့မှ ညီအစ်ကိုများက ရောမမြို့၌ အကျဉ်းသားဖြစ်နေသော တမန်တော်ပေါလုအား လိုအပ်ချက်များဖြည့်ဆည်းပေးခဲ့သော လက်ဆောင်များသည် “မွှေးကြိုင်သောနံ့သာ၊ လက်ခံဖွယ်ဖြစ်သော ယဇ်ပူဇော်ခြင်း၊ ဘုရားသခင်နှစ်သက်ဖွယ်ဖြစ်သည်” ဟုဆိုသည်။

Such prayer from a sincere heart ascends as incense before the Lord; and offerings to His cause and gifts to the needy and suffering are a sacrifice well pleasing to Him. Thus the gifts the Philippian brethren who ministered to the needs of the apostle Paul while a prisoner at Rome, are said to be “an odour of a sweet smell, a sacrifice acceptable, well pleasing to God.”

ဆုတောင်းခြင်းနှင့် ဆွမ်းခံခြင်းသည် အတူတကွ ဆက်စပ်နေသည်—ဘုရားသခင်အပေါ် ချစ်ခြင်းမေတ္တာနှင့် ကျွန်ုပ်တို့၏အိမ်နီးချင်းများအပေါ် ချစ်ခြင်းမေတ္တာ၏ ထုတ်ဖော်မှုဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်၏တရားတော်၏ ကြီးမြတ်သော နိယာမနှစ်ခု၏ အကျိုးဆက်ဖြစ်သည်—“သင်သည် သင်၏ဘုရားသခင်ထာဝရဘုရားကို သင်၏နှလုံးအကြွင်းမဲ့၊ သင်၏ဝိညာဉ်အကြွင်းမဲ့၊ သင်၏စိတ်အကြွင်းမဲ့၊ သင်၏ခွန်အားအကြွင်းမဲ့ ချစ်ရမည်” နှင့် “သင်သည် သင်၏အိမ်နီးချင်းကို သင်ကိုယ်တိုင်ကဲ့သို့ ချစ်ရမည်” ဟူ၍ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့၏လက်ဆောင်များသည် ကျွန်ုပ်တို့ကို ဘုရားသခင်ထံ ထောက်ခံရန် သို့မဟုတ် သူ၏ကျေးဇူးကို ရယူရန် မစွမ်းဆောင်နိုင်သော်လည်း၊ ၎င်းတို့သည် ကျွန်ုပ်တို့သည် ခရစ်တော်၏ကျေးဇူးကို ရရှိခဲ့ပြီးဖြစ်ကြောင်း သက်သေဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ကျွန်ုပ်တို့၏ချစ်ခြင်းမေတ္တာထုတ်ဖော်မှု၏ စိတ်ရင်းမှန်ကြောင်း စမ်းသပ်မှုတစ်ခုဖြစ်သည် (RH မေလ ၉၊ ၁၈၉၃)။

Prayer and almsgiving are closely linked together—the expression of love to God and to our fellow men. They are the outworking of the two great principles of the divine law, “Thou shalt love the Lord thy God with all thy heart, and with all thy soul, and with all thy mind, and with all thy strength”; and, “Thou shalt love thy neighbor as thyself.” Thus while our gifts cannot recommend us to God or earn His favor, they are an evidence that we have received the grace of Christ. They are a test of the sincerity of our profession of love (RH May 9, 1893).

၁–၆ (ဟေဗြဲ ၁:၁၄)။ ဝန်ထမ်းကောင်းကင်တမန်များသည် လူတစ်ဦးချင်းစီကို သတိပြုသည်—အာဗြဟံကို ငါသိသည်ဟု ပြောသော ထိုသန့်ရှင်းသောစောင့်ကြည့်သူသည် ကောနီလီယုကိုလည်း သိပြီး၊ ဘုရားသခင်ပေးထားသော အလင်းရောင်အားလုံးကို လက်ခံပြီး တိုးတက်စေခဲ့သော ထိုသူထံသို့ သတင်းစကားဖြင့် သူ၏ကောင်းကင်တမန်ကို စေလွှတ်ခဲ့သည်။ ကောင်းကင်တမန်က “သင်၏ဆုတောင်းခြင်းနှင့် သင်၏ဆွမ်းခံခြင်းတို့သည် ဘုရားသခင်ရှေ့သို့ အမှတ်တရအဖြစ် ရောက်ရှိလာသည်။ ယခုယောပုံမြို့သို့ လူများကို စေလွှတ်ပြီး၊ ရှိမုန်အမည်ရှိ ပေတရုဟုခေါ်သော သူတစ်ဦးကို ခေါ်လော့” ဟုဆိုသည်။ ထို့နောက် တိကျသောညွှန်ကြားချက်များကို ပေးသည်—“သူသည် ပင်လယ်ကမ်းစပ်ရှိ ရှိမုန်အမည်ရှိ သားရေလှုပ်သူတစ်ဦး၏အိမ်၌ တည်းခိုနေသည်။ သူသည် သင်ဘာလုပ်ရမည်ကို ပြောပြလိမ့်မည်။” ထို့ကြောင့် သခင်ဘုရား၏ကောင်းကင်တမန်သည် ကောနီလီယုကို ပိုမိုသောအလင်းရောင်ရရှိနိုင်မည့် လူသားအေးဂျင့်နှင့် ဆက်သွယ်ရန် လုပ်ဆောင်သည်။ အခန်းကြီးတစ်ခုလုံးကို ဂရုတစိုက်လေ့လာပြီး ဤလုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခုလုံး၏ ရိုးရှင်းမှုကို ကြည့်ပါ။ ထို့နောက် သခင်ဘုရားသည် ကျွန်ုပ်တို့တစ်ဦးချင်းစီကို အမည်အားဖြင့် သိသည်၊ ကျွန်ုပ်တို့နေထိုင်ရာနေရာ၊ ကျွန်ုပ်တို့ပိုင်ဆိုင်သော စိတ်ဓာတ်၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ဘဝတစ်ခုလုံး၏ လုပ်ရပ်တိုင်းကို သိသည်ဟု စဉ်းစားပါ။ ဝန်ထမ်းကောင်းကင်တမန်များသည် ချာ့ချ်များကို ဖြတ်သန်းသွားလာရင်း၊ ကျွန်ုပ်တို့၏တစ်ဦးချင်းတာဝန်လိုင်း၌ သစ္စာရှိမှုကို သတိပြုသည် (စာလွှာ ၂၀အေ၊ ၁၈၉၃)။

1–6 (Heb. 1:14). Ministering Angels Note Each Individual.—That same Holy Watcher who says, I know Abraham, knew Cornelius also, and sent His angel with a message to the man who had received and improved all the light God had given him. The angel said, “Thy prayers and thine alms are come up for a memorial before God. And now send men to Joppa, and call for one Simon, whose surname is Peter.” Then the specific directions are given, “He lodgeth with one Simon a tanner, whose house is by the sea side: he shall tell thee what thou oughtest to do.” Thus the angel of the Lord works to bring Cornelius in connection with the human agent through whom he might receive greater light. Study the whole chapter carefully and see the simplicity of the whole transaction. Then consider that the Lord knows every one of us by name, and just where we live, and the spirit we possess, and every act of our life. The ministering angels are passing through the churches, noting our faithfulness in our individual line of duty (Letter 20a, 1893).

စိတ်အားထက်သန်စွာ ရှာဖွေသူများကို အမှောင်ထဲ၌ မထားခဲ့—ဤတွင် ဘုရားသခင်ပေးထားသော အလင်းရောင်အားလုံးကို လိုက်လျှောက်သူများကို ဘုရားသခင်သည် အမှောင်ထဲ၌ မထားခဲ့ဘဲ၊ ၎င်းတို့နှင့် ဆက်သွယ်ရန် သူ၏ကောင်းကင်တမန်များကို စေလွှတ်သည်ဟူသော အပြုသဘောဆောင်သော သက်သေကို ကျွန်ုပ်တို့ရရှိသည်။ ကောနီလီယုသည် ဓမ္မဟောင်းကျမ်းများ၌ ပေးထားသော ညွှန်ကြားချက်များနှင့်အညီ နေထိုင်ခဲ့ပြီး၊ သခင်ဘုရားသည် သူ့ကိုဘာလုပ်ရမည်ကို ပြောပြရန် တမန်တော်တစ်ဦးကို စေလွှတ်ခဲ့သည်။

Earnest Seekers Not Left in Darkness.—Here we are given positive evidence that the Lord does not leave in darkness those who follow all the light given them, but sends His angels to communicate with them. Cornelius was living in accordance with the instruction given in the Old Testament Scriptures, and the Lord sent a messenger to tell him what to do.

ဘုရားသခင်သည် ကောနီလီယုအား ကောင်းကင်တမန်မှတစ်ဆင့် လိုအပ်သော ညွှန်ကြားချက်အားလုံးကို ပေးနိုင်ခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းသည် သူ၏အစီအစဉ်မဟုတ်ခဲ့။ သူ၏ရည်ရွယ်ချက်မှာ ကောနီလီယုကို အထက်မှ အသိပညာရရှိထားသူများနှင့် ဆက်သွယ်ရန်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့၏အလုပ်မှာ အလင်းရှာဖွေသူများအား ဤအသိပညာကို မျှဝေပေးရန်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ဘုရားသခင်သည် သူ၏လူများနှင့် အမြဲဆက်ဆံသည်။ …

God could have given Cornelius all the instruction he needed by the angel, but this was not His plan. His purpose was to place Cornelius in connection with those who had been receiving knowledge from on high, whose work it was to impart this knowledge to those seeking for light. Thus God always deals with His people. …

ကောနီလီယုသည် ပေးထားသော ညွှန်ကြားချက်ကို နာခံခဲ့သည်။ သူသည် ချာ့ချ်နှင့် ပူးပေါင်းပြီး၊ ဘုရားသခင်နှင့်အတူ အသုံးဝင်ပြီး သြဇာညောင်းသော အလုပ်သမားတစ်ဦးဖြစ်လာခဲ့သည် (စာမူ ၆၇၊ ၁၉၀၀)။

Cornelius obeyed the instruction given. He united with the church, and became a useful and influential laborer together with God (MS 67, 1900).

ဘုရားသခင်သည် သူ၏ခန့်အပ်ထားသော အေးဂျင့်များကို အသုံးပြုသည်—[တမန်တော် ၁၀:၁–၄ ကိုးကားထားသည်။] ကောင်းကင်တမန်သည် သူပေးနိုင်ခဲ့သော အလင်းရောင်ကို မပေးခဲ့ဘဲ၊ သူ့ကို အဖိုးတန်သောအမှန်တရားကို ပြောပြနိုင်သောသူနှင့် ဆက်သွယ်ရန် လမ်းညွှန်ခဲ့သည်။ … [တမန်တော် ၁၀:၅, ၆ ကိုးကားထားသည်။]

God Uses His Appointed Agencies.—[Acts 10:1–4 quoted.] The angel did not give him the light that he might have given him, but directed him to take a course whereby he might come into connection with one who could tell him precious truth. … [Acts 10:5, 6 quoted.]

ကောနီလီယုသည် ညွှန်ကြားချက်များကို ပြတ်သားစွာ နာခံခဲ့သည်၊ ထိုကောင်းကင်တမန်သည် ပေတရုထံသို့သွားပြီး သူ၏ညွှန်ကြားချက်များကို ပေးခဲ့သည်။ ဤအခန်းကြီး [တမန်တော် ၁၀] တွင် ကျွန်ုပ်တို့အတွက် အဖိုးတန်သော အကြံဉာဏ်များစွာပါရှိပြီး၊ ၎င်းကို နှိမ့်ချစွာ အာရုံစိုက်လေ့လာသင့်သည်။ သခင်ဘုရားသည် ဝိညာဉ်များကို ကူညီရန် သူ၏ခန့်အပ်ထားသော အေးဂျင့်များရှိသည့်အခါ၊ လူများသည် ဤအေးဂျင့်များကို မလေးစားဘဲ၊ ၎င်းတို့ထံမှ အကူအညီကို ငြင်းပယ်ပြီး၊ ဘုရားသခင်ထံမှ တိုက်ရိုက်သင်ကြားပေးရန် ဆုံးဖြတ်သောအခါ၊ သခင်ဘုရားသည် ၎င်းတို့၏ဆန္ဒကို မဖြည့်ဆည်းပေးပါ။ ထိုသို့သောအနေအထားကို ယူသောသူသည် သူစိမ်းများ၏အသံများနှင့် လိုက်လျှောက်ပြီး မမှန်ကန်သောလမ်းများသို့ ဦးတည်သွားနိုင်သည့် အန္တရာယ်ရှိသည်။ ကောနီလီယုနှင့် ပေတရုနှစ်ဦးစလုံးသည် ၎င်းတို့ဘာလုပ်ရမည်ကို ညွှန်ကြားခံရပြီး၊ ကောင်းကင်တမန်၏စကားကို နာခံခဲ့သည်။ ကောနီလီယုသည် ပေတရုထံမှ အလင်းရောင်သတင်းစကားကို ကြားနာရန် သူ၏အိမ်ထောင်စုကို စုဝေးစေခဲ့သည်။ အကယ်၍ သူက ငါသည် မည်သူ့ထံမှမဆုံးမခံဟု ပြောခဲ့ပါက၊ ဘုရားသခင်၏ကောင်းကင်တမန်သည် သူ့ကို သူ့ကိုယ်သူ ထားခဲ့လိမ့်မည်။ သို့သော် ၎င်းသည် သူ၏သဘောထားမဟုတ်ခဲ့ (RH အောက်တိုဘာ ၁၀၊ ၁၈၉၃)။

Cornelius implicitly obeyed the instructions, and the same angel went to Peter, and gave him his instructions. This chapter [Acts 10] has much precious counsel in it for us, and we should study it with humble attention. When the Lord has His appointed agencies whereby He gives help to souls, and men disrespect these agencies, and refuse to receive help from them, and decide that they will be directly taught of God, the Lord does not gratify their desire. The man who takes such a position is in danger of taking up with the voices of strangers, and of being led into false paths. Both Cornelius and Peter were instructed what they were to do, and they obeyed the angel’s word. Cornelius gathered his household together to hear the message of light from Peter. If he had said, I will not be taught of any man, the angel of God would have left him to himself; but this was not his attitude (RH Oct. 10, 1893).

ယနေ့တွင် ကောနီလီယုကဲ့သို့သော လူများစွာရှိသည်—ယနေ့တွင် ကောနီလီယုနှင့် တူညီသောအနေအထားရှိသူများစွာရှိသည်။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့ရရှိထားသော အလင်းရောင်နှင့်အညီ နေထိုင်ကြပြီး၊ ဘုရားသခင်သည် ကောနီလီယုအား ပြောခဲ့သလို ၎င်းတို့ထံ စကားပြောကာ၊ ၎င်းတို့သည် အမှန်တရားကို ဖြူစင်သောနှလုံးဖြင့် လက်ခံရန် နေရာသို့ သူ၏ခန့်အပ်ထားသော အေးဂျင့်များဖြင့် ပို့ဆောင်ပေးသည်။ ဘုရားသခင်သည် သူအတည်ပြုနိုင်သော အကျင့်စရိုက်များကို ဖွဲ့စည်းရန် ကြိုးစားနေသူများအား သူ့ကိုယ်သူ ထုတ်ဖော်ပြသသည်။ သူ့ကိုကြောက်ရွံ့သူများ၊ သူအပေါ်တာဝန်ဝတ္တရားများကို အသိအမှတ်ပြုသူများ၏ ဆုတောင်းခြင်းများကို ကြားနာပြီး ဖြေကြားသည်။ သခင်ဘုရားသည် ၎င်းတို့အား သူပေးထားသော အလင်းရောင်ထဲ၌ လျှောက်လှမ်းသူများ၊ ဘုရားသခင်ကို ဂုဏ်ပြုရန် ၎င်းတို့၏လုပ်ရပ်များဖြင့် သက်သေပြသူများကို အထူးသတိပြုသည်။ ပေတရုမှတစ်ဆင့် သူသည် အဖိုးတန်သောပုလဲကို တင်ဆက်ပြီး၊ ကောနီလီယုနှင့် သူ၏မိသားစုမှတစ်ဆင့် ဝိညာဉ်များစွာကို အလင်းရောင်သို့ ပို့ဆောင်ပေးသည် (RH သြဂုတ် ၈၊ ၁၈၉၉)။

Many Today Like Cornelius.—There are many today who are in the same position as Cornelius. They are living up to the light they have received, and God speaks to them, as He spoke to Cornelius, and brings them by His appointed agencies to the place where they will receive the truth into good and honest hearts. God reveals Himself to those who are striving to form characters that He can approve. The prayers of those who fear Him, who recognize their obligations to Him, are heard and answered. The Lord takes special notice of those who walk in the light that He has given them, who testify by their deeds that they are trying to honor God. Through a Peter He will present the pearl of great price, and through a Cornelius and his family many souls will be brought to the light (RH Aug 8, 1899).

ဘုရားသခင်၏ အံ့ဖွယ်လုပ်ဆောင်မှုများဖြင့် ကောနီလီယုသည် သူ၏စွမ်းအင်ပြည့်ဝပြီး သစ္စာရှိသောဘဝကို ခရစ်တော်၏တပည့်များနှင့် ဆက်သွယ်ရန် ဦးတည်ခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးသောနေ့ရက်များ၌လည်း ဤသို့ဖြစ်လိမ့်မည်။ အများအပြားသည် ဘုရားသခင်၏ဉာဏ်ပညာကို မည်သည့်လောကီအကျိုးကျေးဇူးထက်မဆို တန်ဖိုးထားပြီး၊ ဘုရားသခင်၏နှုတ်ကပတ်တော်ကို အမြင့်ဆုံးစံနှုန်းအဖြစ် နာခံကြလိမ့်မည်။ ၎င်းတို့သည် ကြီးမြတ်သောအလင်းရောင်သို့ ဦးတည်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် အမှန်တရားကို သိရှိလာပြီး၊ ၎င်းတို့ကဲ့သို့ အမှန်တရားကို တောင့်တသူများထံသို့ ဤအလင်းရောင်ကို ဖော်ထုတ်ရန် ရှာဖွေကြလိမ့်မည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့သည် ကမ္ဘာ့အလင်းသယ်ဆောင်သူများဖြစ်လာသည်။ ဘုရားသခင်၏ချစ်ခြင်းမေတ္တာဖြင့် သူတို့ကိုယ်တိုင် ကန့်သတ်ခံရပြီး၊ အခြားသူများကိုလည်း ကန့်သတ်ကာ၊ အမှန်တရား၏အလှအပများကို လာရောက်ကြည့်ရှုရန် ဖိတ်ကြားရန်နှင့် တိုက်တွန်းရန် အခွင့်အလမ်းတိုင်းကို တိုးတက်စေမည်၊ ဘုရားသခင်၏အမှုတော်ကို မြှင့်တင်ရန် ၎င်းတို့၏စွမ်းရည်များကို ပေးလှူမည် (စာမူ ၉၇၊ ၁၈၉၈)။

By the wonderful works of God, Cornelius was led to bring his energetic, faithful life into connection with the disciples of Christ. Thus shall it be in the last days. Many will prize the wisdom of God above any earthly advantage, and will obey the Word of God as the supreme standard. These will be led to great light. These will come to the knowledge of the truth, and will seek to get this light of truth before those of their acquaintance who like themselves are anxious for the truth. Thus they become conscientious light bearers to the world. Themselves constrained by the love of God, they will constrain others, and will improve every opportunity to invite and urge others to come and see the beauty of the truth, and to give their abilities to advance the work of God (MS 97, 1898).

စီးပွားရေးသမားများနှင့် မင်းညီမင်းသားများအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရသူအချို့သည် အမှန်တရားကို နာခံရန် ၎င်းတို့၏အနေအထားကို ယူလိမ့်မည်။ ဘုရားသခင်၏မျက်လုံးသည် ၎င်းတို့ရရှိထားသော အလင်းရောင်နှင့်အညီ လုပ်ဆောင်ပြီး ၎င်းတို့၏သမာဓိကို ထိန်းသိမ်းထားသူများအပေါ် ရှိနေသည်။ ကောနီလီယုသည် … ၎င်း၏ဘာသာရေးအတွေ့အကြုံကို ထိန်းသိမ်းထားပြီး၊ ၎င်းရရှိထားသော အလင်းရောင်နှင့်အညီ တင်းကျပ်စွာ လျှောက်လှမ်းခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်သည် သူ့အပေါ် သူ၏မျက်လုံးထားရှိပြီး၊ သူ့ထံသို့ သတင်းစကားဖြင့် သူ၏ကောင်းကင်တမန်ကို စေလွှတ်ခဲ့သည်။ ကောင်းကင်တမန်သည် မာနကြီးသူများကို ဖြတ်ကျော်သွားပြီး၊ ကောနီလီယုထံသို့ ရောက်ရှိကာ သူ့ကို အမည်ဖြင့် ခေါ်ခဲ့သည် (စာမူ ၉၇၊ ၁၈၉၈)။

Some who are numbered among merchants and princes will take their position to obey the truth. God’s eye has been upon such as they have acted according to the light they have had, maintaining their integrity. Cornelius … maintained his religious experience, strictly walking in accordance with the light he had received. God had His eye upon him, and He sent His angel with a message to him. The heavenly messenger passed by the self-righteous ones, came to Cornelius, and called him by name (MS 97, 1898).

လျစ်လျူရှုခံရသော ဆင်းရဲသားများအပေါ် ကျွန်ုပ်တို့၏တာဝန်နှင့်ပတ်သက်၍ များစွာပြောဆိုထားသည်။ လျစ်လျူရှုခံရသော ချမ်းသာသူများကိုလည်း အာရုံစိုက်သင့်မည်မဟုတ်လော။ လူအများသည် ဤလူတန်းစားကို မျှော်လင့်ချက်မရှိဟု ယူဆပြီး၊ လောကီဘုန်းတန်ခိုးများ၏ တောက်ပမှုဖြင့် မျက်စိကန်းသွားကာ ထာဝရဘဝကို စဉ်းစားမှုမှ ဖယ်ထုတ်ထားသူများ၏ မျက်စိဖွင့်ရန် အနည်းငယ်သာ လုပ်ဆောင်ကြသည်။ ချမ်းသာသူထောင်ပေါင်းများစွာသည် သတိပေးခံရခြင်းမရှိဘဲ သင်္ချိုင်းသို့ သွားခဲ့ကြသည်။ သို့သော် ၎င်းတို့သည် လျစ်လျူရှုပုံပေါ်သော်လည်း၊ ချမ်းသာသူများထဲတွင် ဝိညာဉ်ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးဖြစ်နေသူများစွာရှိသည်။ …

Much is said concerning our duty to the neglected poor. Should not some attention be given to the neglected rich? Many look upon this class as hopeless, and they do little to open the eyes of those who, blinded and dazed by the glitter of earthly glory, have lost eternity out of their reckoning. Thousands of wealthy men have gone to the grave unwarned. But indifferent as they may appear, many among the rich are soul burdened. …

ကြီးကျယ်သောစည်းစိမ်နှင့် လောကီဂုဏ်သတင်းတို့သည် ဝိညာဉ်ကို ပြည့်စုံစေနိုင်မည်မဟုတ်ပေ။ ချမ်းသာသူများအနက် များစွာသောသူတို့သည် ဘုရားသခင်၏ အာမခံချက်တစ်ခုခု၊ ဝိညာဉ်ရေးရာမျှော်လင့်ချက်တစ်ခုကို တောင့်တကြသည်။ များစွာသောသူတို့သည် ၎င်းတို့၏ ရည်မှန်းချက်မရှိသော ဘဝ၏ တစ်သံတည်းဖြစ်မှုကို အဆုံးသတ်ပေးမည့် တစ်ခုခုကို တောင့်တကြသည်။ ရာထူးကြီးသူများအနက် များစွာသောသူတို့သည် ၎င်းတို့မပိုင်ဆိုင်သော တစ်ခုခုကို လိုအပ်ကြောင်း ခံစားရသည်။ ၎င်းတို့အနက် အနည်းငယ်သာ ဘုရားကျောင်းသို့ သွားကြပြီး၊ ၎င်းတို့သည် အကျိုးများများရရှိမည်ဟု မခံစားရပေ။ ၎င်းတို့ကြားရသော ဆုံးမဩဝါဒသည် နှလုံးသားကို မထိတွေ့ပေ။ ၎င်းတို့အတွက် အထူးဆွဲဆောင်မှုတစ်ခုကို ကျွန်ုပ်တို့ မပြုလုပ်သင့်ပါလား။

Riches and worldly honor cannot satisfy the soul. Many among the rich are longing for some divine assurance, some spiritual hope. Many long for something that will bring to an end the monotony of their aimless life. Many in official life feel their need of something which they have not. Few among them go to church, for they feel that they receive little benefit. The teaching they hear does not touch the heart. Shall we make no special appeal to them?

ဘုရားသခင်သည် သန္နိဋ္ဌာန်ချထားသော၊ နှိမ့်ချသော အလုပ်သမားများကို တောင်းဆိုတော်မူသည်။ သူတို့သည် ဧဝံဂေလိတရားကို အဆင့်မြင့်လူတန်းစားများထံ ယူဆောင်သွားကြမည်။ ချမ်းသာပြီး လောကီအရာများကို ချစ်မြတ်နိုးသော ဝိညာဉ်များကို ခရစ်တော်ထံသို့ ဆွဲဆောင်ရန်မှာ မတော်တဆ ထိတွေ့မှုဖြင့် မဖြစ်နိုင်ပေ။ သန္နိဋ္ဌာန်ချထားသော ပုဂ္ဂိုလ်ရေးကြိုးပမ်းမှုကို သာသနာပြုစိတ်ဓာတ်ဖြင့် ပြည့်ဝသော အမျိုးသားများနှင့် အမျိုးသမီးများက ထည့်သွင်းပြုလုပ်ရမည်။ သူတို့သည် မအောင်မြင်ရန် သို့မဟုတ် စိတ်ဓာတ်မကျရန် မဖြစ်ပေ (အာအိပ်ချ် ဧပြီ ၆၊ ၁၉၁၁)။

God calls for earnest, humble workers, who will carry the gospel to the higher classes. It is by no casual, accidental touch that the wealthy, world-loving souls can be drawn to Christ. Decided personal effort must be put forth by men and women imbued with the missionary spirit, those who will not fail nor be discouraged (RH April 6, 1911).

၁. ကဲသာရိယာ။ ဆိုလိုသည်မှာ မြေထဲပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းတွင်တည်ရှိသော ကဲသာရိယာ ပါလက်စတိုင်းနှင့်ဖြစ်ပြီး၊ ကဲသာရိယာ ဖိလိပ္ပိမဟုတ်ပေ။ ၎င်းသည် ရောမပြည်နယ်၏ မြို့တော်ဖြစ်ပြီး (အခန်း ၈:၄၀ ကိုကြည့်ပါ) ရောမဘုရင်ခံ၏ ပုံမှန်နေထိုင်ရာနေရာဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာမြို့တစ်မြို့ဖြစ်ပြီး ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး၏ ဗဟိုချက်ဖြစ်သည်။ ပေတရု၏ ယုဒလူမျိုးများနှင့် တစ်ပါးအမျိုးသားများထံ ဓမ္မအမှုတော်ကို ကြည့်ပါ။

1. Cæsarea. That is, Caesarea Palestinae, situated on the Mediterranean coast, not Caesarea Philippi. It was the capital of the Roman province (see on ch. 8:40) and the usual residence of the Roman procurator of Judea. It was doubtless a cosmopolitan city and a center of commerce. See Ministry of Peter to the Jews and Gentiles.

ကော်နီလီယပ်။ လုကာသည် ဤဇာတ်လမ်း၏ အသေးစိတ်အချက်အလက်များကို ကဲသာရိယာတွင် ၎င်း၏ နေထိုင်စဉ်တစ်ခုတွင် သိရှိခဲ့ပေမည် (အခန်း ၂၁:၈; ၂၃:၃၃; ၂၄:၂၇)။ ကော်နီလီယပ်၏ ခရစ်ယာန်ဘာသာသို့ ကူးပြောင်းခြင်းသည် ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်း၏ ကြီးထွားမှုတွင် တိုးချဲ့မှုအဆင့်သစ်တစ်ခုကို အမှတ်အသားပြုသည်။ ကော်နီလီယပ်သည် ရောမအရာရှိတစ်ဦးဖြစ်သော်လည်း၊ သူသည် လုံးဝတစ်ပါးအမျိုးသားမဟုတ်ပေ။ သူသည် “ဘုရားကိုကြောက်ရွံ့သူ” ဖြစ်ပြီး လူများအား ဆွမ်းဆက်ကပ်လှူဒါန်းခဲ့သည် (အခန်း ၁၀:၂ ကိုကြည့်ပါ)။ သို့သော် ယုဒလူမျိုးများ၏ မျက်စိတွင် သူသည် တစ်ပါးအမျိုးသားဖြစ်သည်၊ အကြောင်းမှာ သူသည် အရေဖျားလှီးခြင်းမခံရသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် သူ၏ ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းထဲသို့ ဝင်ရောက်ခြင်းသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ တိုးချဲ့မှုတွင် အဆင့်သစ်တစ်ခုကို အမှတ်အသားပြုသည်။ ထို့ကြောင့် ယေရုဆလင်မြို့ရှိ တမန်တော်များသည် သူ၏ ကိစ္စကို အထူးထည့်သွင်းစဉ်းစားခဲ့သည် (အခန်း ၁၁:၁-၁၈)။ ကော်နီလီယပ်၏ ကူးပြောင်းခြင်း၏ ထူးခြားသော သဘာဝလွန်အချက်များသည် တမန်တော်များအား အရေဖျားလှီးခြင်းမခံရသော တစ်ပါးအမျိုးသားတစ်ဦးသည် ခရစ်ယာန်ဖြစ်လာနိုင်သည်ဟူသော အချက်ကို လက်ခံရန် ဦးဆောင်ခဲ့ရမည်။ သို့သော် တစ်ပါးအမျိုးသားများသည် အရေဖျားလှီးထားသော ယုဒလူမျိုးများနှင့် တူညီသော အဆင့်အတန်းနှင့် အခွင့်အာဏာများကို ခံစားရမည်ဟု ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းသည် နှစ်ပေါင်းများစွာ ကြာမှ အပြည့်အဝ သိရှိခဲ့သည် (အခန်း ၁၅:၁-၃၁; ဂလာတိ ၂:၁၂ ကိုကြည့်ပါ)။

Cornelius. Luke may have learned the details of this story during one of his stays at Caesarea (chs. 21:8; 23:33; 24:27). The conversion of Cornelius marks a new stage of expansion in the growth of the church. Cornelius was a Roman officer, but he was not completely a heathen. He was “devout” and “feared God,” and gave alms to the people (see on ch. 10:2). Even so, in Jewish eyes he was a Gentile, for he was uncircumcised. Consequently his admission into the church marks a new stage in the expansion of Christianity. It is understandable, then, that the apostles in Jerusalem gave special consideration to his case (ch. 11:1–18). The striking, supernatural features of Cornelius’ conversion must have been an important factor in leading the apostles to accept the fact that an uncircumcised Gentile might become a Christian. It took the church several years more, however, to realize fully that Gentiles should enjoy exactly the same status and privileges as circumcised Jews (see Acts 15:1–31; Gal. 2:12).

ရာထူးသား။ လုကာ ၇:၂ ကိုကြည့်ပါ။ ရာထူးသားတစ်ဦးသည် လူဦးရေ ၁၀၀ ခန့်ကို အုပ်ချုပ်သည်။ သူသည် စစ်သားများကို တိုက်ရိုက်အုပ်ချုပ်ပြီး ၎င်းတို့၏ တာဝန်များကို ထမ်းဆောင်ရန်နှင့် စည်းကမ်းထိန်းသိမ်းရန် အဓိကတာဝန်ရှိသည့် အနိမ့်အဆင့်အရာရှိတစ်ဦးဖြစ်သည်။ ရာထူးသားများသည် ရောမစစ်တပ်တွင် ပိုမိုမြင့်မားသော ရာထူးများသို့ မကြာခဏ တက်လှမ်းလေ့မရှိပေ။ ကော်နီလီယပ်သည် ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်သည်။

Centurion. See on Luke 7:2. A centurion commanded about 100 men. He ranked as a minor officer who had immediate command of the soldiery and was chiefly responsible to see that they executed their duties and to maintain discipline. Centurions did not often rise to higher positions in the Roman army. Cornelius was a Roman citizen.

တပ်ဖွဲ့မှ။ ဂရိဘာသာ “အက်စပိရက်” မှ “တပ်ဖွဲ့မှ” ဟု ဆိုလိုပြီး၊ ကော်နီလီယပ်သည် တပ်ဖွဲ့၏ အုပ်ချုပ်သူမဟုတ်ဘဲ၊ ၎င်းတွင် အရာရှိတစ်ဦးဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြသည်။ တပ်ဖွဲ့သည် ရောမအကူတပ်ဖွဲ့၏ အုပ်ချုပ်ရေးယူနစ်ဖြစ်ပြီး၊ လူဦးရေ ၅၀၀ သို့မဟုတ် ၁၀၀၀ ပါဝင်သည်။

Of the band. Gr. ek speirēs, “from the cohort,” indicating that Cornelius was not commander of the cohort, but an officer in it. The cohort, the administrative unit of the Roman auxiliary forces, consisted of either 500 or 1,000 men.

အီတလီတပ်ဖွဲ့။ ၎င်းသည် ယုဒရောမစစ်ပွဲအတွင်း ဆီးရီးယားတွင် တပ်စွဲထားသည်ဟု သိရှိရသော ကိုဟိုစ် II အီတာလီကာဖြစ်ပြီး၊ ဤဇာတ်လမ်းဖြစ်ပွားချိန်တွင် ယင်းနေရာ၌ ရှိနှင့်ပြီးဖြစ်သည်။ ဤတပ်ဖွဲ့သည် လွတ်မြောက်လာသူများ သို့မဟုတ် ရောမမဟုတ်သော မူလဇာစ်မြစ်ရှိသူများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်ဟု ယူဆရသည်။ ၎င်းသည် မြှားသမားများ၏ အကူတပ်ဖွဲ့ဖြစ်သည်။

Italian band. This was probably the Cohors II. Italica, which is known to have been stationed in Syria during the Jewish-Roman War, and apparently was there earlier, at the time of the present narrative. This cohort is thought to have been made up of freedmen, or at least of men who were non-Roman in origin. It was an auxiliary cohort of archers.

၂. ဘုရားကိုကြောက်ရွံ့သူ။ ဤအသုံးအနှုန်းနှင့် “ဘုရားကိုကိုးကွယ်သူ” နှင့် “ဘုရားဝတ်ပြုသူများ” ဟူသော အလားတူအသုံးအနှုန်းများကို လုကာက ကော်နီလီယပ်ကဲ့သို့ ယုဒဘာသာကို လက်ခံယုံကြည်သော တစ်ပါးအမျိုးသားများကို ရည်ညွှန်းရာတွင် ထပ်ခါတလဲလဲအသုံးပြုသည် (အခန်း ၁၀:၂၂၊ ၃၅; ၁၃:၁၆၊ ၂၆၊ ၅၀; ၁၆:၁၄; ၁၇:၄၊ ၁၇; ၁၈:၇)။ အနည်းဆုံး များစွာသောအခါများတွင် ၎င်းသည် ဥပုသ်နေ့ကိုထိန်းသိမ်းခြင်းနှင့် ပညတ်တရားတွင် တားမြစ်ထားသော အစားအစာများကို ရှောင်ကြဉ်ခြင်းတို့ကို ပါဝင်သည်။ သို့သော် ထိုတစ်ပါးအမျိုးသားများသည် အရေဖျားလှီးခြင်းခံယူခြင်း သို့မဟုတ် သန့်ရှင်းသော ယုဒလူမျိုးတစ်ဦးအတွက် လိုအပ်သော စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းအားလုံးကို အတိအကျလိုက်နာခြင်းဖြင့် ယုဒဘာသာနှင့် အပြည့်အဝခွဲခြားမထားပေ။ အတွဲ V၊ စာမျက်နှာ ၆၂၊ ၆၃ ကိုကြည့်ပါ။

2. One that feared God. This expression, and the similar words, “one that worshipped God,” as well as the expression “devout persons,” are used repeatedly by Luke (chs. 10:22, 35; 13:16, 26, 50; 16:14; 17:4, 17; 18:7) in reference to Gentiles who, like Cornelius, had accepted Judaism to the extent of worshiping Jehovah. Many times, at least, this also involved keeping the Sabbath and abstaining from foods forbidden in the law. But such Gentiles did not fully identify themselves with Judaism by submitting to circumcision or by obeying punctiliously all the regulations required of a pious Jew. See Vol. V, pp. 62, 63.

ဤအသုံးအနှုန်းများသည် ပညာရှင်များအကြား ဆွေးနွေးမှုများစွာကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ခုနစ်ဆယ်ကျမ်း (LXX) တွင် “ကြောက်ရွံ့သူများ” (၂ ရာဇဝင် ၅:၆) ကို အပြည့်အဝယုဒလူမျိုးမဟုတ်သော သီးခြားလူတန်းစားတစ်ခုကို ညွှန်ပြသည်ဟု အချို့ပညာရှင်များက ထင်မြင်ကြသည်။ ထိုနည်းတူ၊ ဂျိုးဇီးဖပ်စ် (Antiquities xiv. ၇. ၂ [၁၁၀]; Loeb ed., vol. ၇, p. ၅၀၅) က “ဘုရားကိုကိုးကွယ်သူများ” အကြောင်းပြောဆိုရာတွင်၊ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ဗိမာန်တော်သို့ လက်ဆောင်များ ပေးပို့သူများဟု ဖော်ပြသည်။

These expressions have occasioned considerable scholarly discussion. The LXX refers to “those who feared” (2 Chron. 5:6) in such a way as to lead some scholars to think that a particular class apart from full-fledged Jews is indicated. Similarly, Josephus (Antiquities xiv. 7. 2 [110]; Loeb ed., vol. 7, p. 505) speaks of “those who worshipped God,” as sending gifts to the Temple from all over the world.

ထို့အပြင် “ဘုရားကိုကြောက်ရွံ့သူများ” နှင့် “ဘုရားကိုကိုးကွယ်သူများ” ဟူသော အက်စ်တွင်ဖော်ပြထားသော သူများသည် “တံခါးဝ၌သာသနာဝင်သူများ” ဟုခေါ်သော အသိအမှတ်ပြုထားသော သာသနာဝင်တစ်ဝက်အုပ်စုတစ်ခုနှင့် တူညီသည်ဟူသော အကြံပြုချက်ထပ်မံပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ယေဟောဝါကိုကိုးကွယ်ပြီး ယုဒဥပုသ်တရားအချို့ကို လိုက်နာသော်လည်း၊ အရေဖျားလှီးခြင်းမခံရသဖြင့် အပြည့်အဝယုဒလူမျိုးများဟု မယူဆခဲ့ပေ။ သို့သော် အချို့က ဤရှင်းပြချက်ကို မေးခွန်းထုတ်ကြသည်။

The additional suggestion has been made that those “that feared God” and those “that worshipped God,” mentioned in Acts, are the same as the “proselytes of the gate,” who are supposed to have constituted a recognized group of half-proselytes who though worshiping Jehovah and observing some of the Jewish law, were not circumcised, and therefore were not considered completely Jews. However, some question this explanation.

ထို့ကြောင့် “ဘုရားကိုကြောက်ရွံ့သူ” (သို့မဟုတ် “ဘုရားကိုကြောက်သူ”) နှင့် “ဘုရားကိုကိုးကွယ်သူ” ဟူသော အသုံးအနှုန်းများသည် ဓမ္မသစ်ကျမ်းကာလတွင် ယုဒဘာသာသို့ သာသနာဝင်တစ်ဝက်အုပ်စုတစ်ခုအတွက် နည်းပညာဆိုင်ရာ အသုံးအနှုန်းများဖြစ်နိုင်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ယုဒဘုရားကျောင်းများတွင် အချို့သောအသိအမှတ်ပြုမှုကို ရရှိခဲ့သည်ဟု မကြာခဏ အကြံပြုခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်း ယုဒဘာသာတွင် “ကောင်းကင်ကိုကြောက်ရွံ့သူများ” ဟူသော အလားတူအသုံးအနှုန်းသည် ထိုသို့သောအုပ်စုတစ်ခုကို ကိုယ်စားပြုနိုင်သည်။ ဘုရားကိုကြောက်ရွံ့သူများသည် ယုဒလူမျိုးအသိုင်းအဝိုင်းများအတွင်း တရားဝင်အသိအမှတ်ပြုထားသော အဆင့်အတန်းကို မဖြစ်မနေ ရရှိခဲ့ဖွယ်မရှိပေ၊ ၎င်းတို့၏ ယုဒဘာသာနှင့် ဆက်နွယ်မှုသည် အများအားဖြင့် တရားဝင်မဟုတ်သော ဆက်ဆံရေးဖြစ်ရမည်။ သို့သော် ရောမကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် ထိုသို့သော ဘုရားဝတ်ပြုသူများ၏ ရှိနေမှုသည် ခရစ်ယာန်တရားဟောဆရာများအား ယုဒဥပုသ်တရားများကို ကျွမ်းကျင်စွာ မလိုက်နာသော်လည်း၊ ဘုရားသခင်ကို စစ်မှန်စွာရှာဖွေသူများဖြစ်ပြီး ယုဒကျမ်းများ (အထူးသဖြင့် ခုနစ်ဆယ်ကျမ်း) နှင့် ယုဒယုံကြည်ချက်များကို အနည်းငယ်သိရှိထားသော တစ်ပါးအမျိုးသားများထံ ပရိသတ်တစ်ခုကို ပေးအပ်ခဲ့သည်။

Thus it appears that the terms “one that feared God” (or “God fearer”) and “one that worshipped God” may have been technical expressions in the NT period for a particular class of half-proselytes to Judaism who enjoyed a certain recognition in the synagogue, as has often been suggested. In later Judaism a similar term, “fearers of Heaven,” may have represented some such group. The God fearers scarcely could have held any formally recognized status within the Jewish communities, and their relationship to Judaism must have been largely an informal one. Nevertheless the presence of such devout men throughout the Roman world provided Christian preachers with an audience of Gentiles, who, though not bound slavishly to the legalism of Judaism, were sincere seekers after God and were somewhat acquainted with the Jewish Scriptures (particularly the LXX) and Jewish beliefs.

သူ၏အိမ်သားများနှင့်အတူ။ ကော်နီလီယပ်သည် မိမိကိုယ်ကို ပိုမိုမြင့်မားသောအမှန်တရားကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခြင်းဖြင့် မပြည့်စုံခဲ့ဘဲ၊ ၎င်းကို သူၕင်း၏ မိသားစု၊ ကျွန်များနှင့် သူၕင်း၏ လွှမ်းမိုးမှုအောက်သို့ ရောက်ရှိလာသူများထံ မျှဝေရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။ ပေတရုကိုရှာရန် စေလွှတ်ခံရသော စစ်သားကို “ဘုရားဝတ်ပြုသူ” ဟုခေါ်သည် (အခန်း ၁၀:၇)။

With all his house. Cornelius was not satisfied with having found a higher truth for himself, but sought to impart it to his family, his servants, and others who came under his influence. The soldier sent to find Peter is called “devout” (v. 7).

ဆွမ်းဆက်များစွာ။ ကော်နီလီယပ်သည် ယုဒလူမျိုးများက “သူသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ အမျိုးသားကို ချစ်မြတ်နိုးပြီး ကျွန်ုပ်တို့အတွက် ဘုရားကျောင်းတစ်ခုကို ဆောက်လုပ်ပေးခဲ့သည်” (လုကာ ၇:၅) ဟုပြောသော အခြားရာထူးသားတစ်ဦးကဲ့သို့ ရက်ရောခဲ့သည်။

Much alms. Cornelius was generous like the other centurion of whom the Jews said, “He loveth our nation, and he hath built us a synagogue” (Luke 7:5).

လူများ။ ဆိုလိုသည်မှာ “အမျိုးသားများ” ဖြစ်သော တစ်ပါးအမျိုးသားများနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သော ယုဒလူမျိုးများဖြစ်သည်။

The people. That is, the Jews, as contrasted with “the nations,” the Gentiles.

ဆုတောင်းခဲ့သည်။ ဆွမ်းဆက်ကပ်လှူဒါန်းခြင်းနှင့် ဆုတောင်းခြင်း၏ ပေါင်းစပ်မှုသည် ယုဒဘာသာနှင့် အစောပိုင်းခရစ်ယာန်ဘာသာတွင် သာမန်ဖြစ်သည် (မဿဲ ၆:၂၊ ၅; တမန်တော် ၁၀:၄; ၁ ပေတရု ၄:၇၊ ၈; တောဘိတ် ၁၂:၈ ကိုကြည့်ပါ)။

Prayed. The combination of almsgiving and prayer was common both in Judaism and in early Christianity (see Matt. 6:2, 5; Acts 10:4; 1 Peter 4:7, 8; Tobit 12:8).

အောက်ပါ ရူပါရုံသည် ကော်နီလီယပ်၏ ဆုတောင်းခြင်းများအတွက် အဖြေတစ်ခုအဖြစ် သဘောထားနိုင်သောကြောင့်၊ သူသည် ဘုရားသခင်၏ လမ်းကို ပိုမိုသိရှိရန် လမ်းညွှန်မှုကို ရှာဖွေနေသည်ဟု ယူဆရန် သဘာဝကျသည် (တမန်တော် ၁၁:၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။

Since the vision that follows doubtless may be regarded as an answer to Cornelius’ prayers, it is natural to think that he was seeking guidance to greater knowledge of God’s way (see Acts 11:14).

၃. ရူပါရုံ။ ဂရိဘာသာ “ဟိုရာမာ”၊ “မြင်ရသည့်အရာ” ဟု ဆိုလိုပြီး၊ ဤနေရာတွင် ဘုရားသခင်က ပေးအပ်သော မြင်ကွင်းတစ်ခုကို အထူးသဖြင့် ရည်ညွှန်းသည်။ “ရူပါရုံတွင်” ဟူသော စကားစုကို “ရူပါရုံ၌” ဟုလည်း ဘာသာပြန်နိုင်သည်။ ၁ ရှမွေလ ၃:၁ ကိုကြည့်ပါ။

3. A vision. Gr. horama, “that which is seen,” and particularly, as here, of a view that is divinely granted. The phrase “in a vision” may also be translated, “in vision.” See on 1 Sam. 3:1.

ထင်ရှားစွာ။ ဂရိဘာသာ “ဖနဲရို့စ်”၊ “ရှင်းလင်းစွာ”၊ “ထင်ရှားစွာ”၊ “သိသာစွာ” ဟု ဆိုလိုသည်။

Evidently. Gr. phanerōs, “clearly,” “distinctly,” “manifestly,” “apparently.”

နဝမနာရီ။ ၎င်းသည် ဗိမာန်တော်တွင် ညနေဆုတောင်းချိန်ဖြစ်သည် (မဿဲ ၂၇:၄၅; တမန်တော် ၃:၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ကော်နီလီယပ်သည် ယုဒလူမျိုးများ၏ ဆုတောင်းချိန်များကို လက်ခံခဲ့ပြီး၊ ရူပါရုံပေးအပ်ခံရစဉ် ဆုတောင်းနေခဲ့သည် (အခန်း ၁၀:၃၀)။

Ninth hour. This was the afternoon hour of prayer at the Temple (see on Matt. 27:45; Acts 3:1). Apparently Cornelius had adopted the Jewish hours of prayer, as he was praying when the vision was given him (ch. 10:30).

၄. ကြည့်လိုက်သည်။ သို့မဟုတ် “စူးစိုက်ကြည့်သည်”၊ “စိုက်ကြည့်သည်”။

4. Looked. Or, “gazed intently,” “stared.”

သူသည် ကြောက်လန့်ခဲ့သည်။ ကောင်းကင်တမန်ကို “တောက်ပသောအဝတ်အစားဖြင့် လူတစ်ဦး” ဟုခေါ်သည် (အခန်း ၁၀:၃၀; အခန်း ၁:၁၀ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ ထိုအခိုက်အတန့်တွင် သူ၏ ရုတ်တရက်ပေါ်ထွက်လာမှုသည် ကော်နီလီယပ်ကို ထိတ်လန့်စေခဲ့သည်။ ခရစ်တော်၏ သင်္ချိုင်းကို စောင့်ကြပ်နေသော ရောမစစ်သားများသည် ကော်နီလီယပ်ကဲ့သို့ ဝိညာဉ်ရေးအရ လိုက်လျောညီထွေမဖြစ်ခဲ့ဘဲ၊ ပြန်လည်ထမြောက်ခြင်း၏ ကောင်းကင်တမန်၏ တောက်ပသော ဘုန်းအသရေရှေ့တွင် တုန်လှုပ်ကာ သေသူကဲ့သို့ ဖြစ်သွားခဲ့သည် (မဿဲ ၂၈:၂၊ ၄; ဒံယေလ ၁၀:၇-၁၁ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

He was afraid. The angel is called a “man … in bright clothing” (v. 30; cf. ch. 1:10). For the moment his sudden appearance terrorized Cornelius. The Roman soldiers guarding the tomb of Christ, who were not attuned spiritually as was Cornelius, shook and became like dead men in the presence of the blazing glory of the resurrection angel (see Matt. 28:2, 4; cf. Dan. 10:7–11).

၎င်းသည် အဘယ်နည်း။ ဤမေးခွန်းဖြင့် ကော်နီလီယပ်သည် ရူပါရုံသည် သူနားလည်နိုင်သည်ထက် ပိုမိုပါဝင်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပြီး၊ သူၕင်း၏ စကားများသည် ဘုရားသခင်၏ လမ်းညွှန်မှုကို လိုက်နာရန် အဆင်သင့်ဖြစ်ကြောင်း ဆိုလိုပြီး ဖြစ်နိုင်သည်။ ခရစ်တော်သည် ဒမတ်စကတ်လမ်းပေါ်တွင် သူ့ထံသို့ ပေါ်ထွက်လာသောအခါ ရှောလု၏ တုံ့ပြန်မှုကို နှိုင်းယှဉ်ပါ (အခန်း ၉:၆)။

What is it? By this question Cornelius indicated that the vision involved more than he could understand, and his words may be taken to imply his readiness to follow divine direction. Compare the response Saul gave when Christ appeared to him on the road near Damascus (ch. 9:6).

သခင်။ ဂရိဘာသာ “ကူရီးအို့စ်”၊ လေးစားမှုဖော်ပြသော ဘွဲ့တစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ လူသားများအပေါ် အသုံးပြုသောအခါ “လူကြီးမင်း” (အခန်း ၁၆:၃၀) ဟု ဘာသာပြန်ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဘုရားသခင်ကို ရည်ညွှန်းသောအခါ “သခင်” (အခန်း ၇:၃၃) ဟု ဆိုလိုသည်။ ဤနေရာတွင် မည်သည့်ဘာသာပြန်သည် ပိုမိုသင့်လျော်သည်ကို ကော်နီလီယပ်သည် ကောင်းကင်တမန်ကို အစပိုင်းတွင် မည်မျှအထိ ကောင်းကင်မှလာသော တမန်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်ကို မူတည်သည်။ “သခင်” သည် ပိုမိုသင့်လျော်သော ဘာသာပြန်ဖြစ်ပေမည်။

Lord. Gr. kurios, a title of respect, which, when applied to human beings, is to be translated, “sir” (ch. 16:30), but when referred to God, means “Lord” (ch. 7:33). Which translation is preferable here depends on the degree to which Cornelius at first recognized the angel as a heavenly messenger. “Lord” is probably the better translation.

သင်၏ဆုတောင်းခြင်းများနှင့် သင်၏ဆွမ်းဆက်များ။ အခန်း ၁၀:၂ ကိုကြည့်ပါ။ ကော်နီလီယပ်၏ ဆွမ်းဆက်များသည် သူၕင်း၏ အတွင်းဝိညာဉ်ရေးဘဝ၏ စစ်မှန်မှု၏ ထိတွေ့နိုင်သော ဖော်ပြချက်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် ပုံမှန်ဆုတောင်းခြင်းဖြင့် ပြုစုပျိုးထောင်ထားသည်။

Thy prayers and thine alms. See on v. 2. Cornelius’ alms were a tangible expression of the sincerity of his inner spiritual life, nourished, as it was, by habitual prayer.

တက်လာကြသည်။ သို့မဟုတ် “ထလာကြသည်”။ ဆုတောင်းခြင်းကို ဘုရားသခင်၏ ပလ္လင်သို့ တက်သွားသော မီးဖိုချောင်မီးခိုးကဲ့သို့ (ဗျာဒိတ် ၅:၈; ၈:၃၊ ၄ ကိုကြည့်ပါ) သို့မဟုတ် ဟိဗြဲဘာသာတွင် “တက်သွားသည်” ဟု ခေါ်သော မီးရှို့ပူဇော်သက္ကာမီးခိုးကဲ့သို့ သဘောထားနိုင်သည်။ ၎င်းသည် ညနေပူဇော်သက္ကာချိန်တွင် ဆုတောင်းသော ဆုတောင်းခြင်းအတွက် အထူးသင့်လျော်သော အသုံးအနှုန်းဖြစ်သည် (တမန်တော် ၁၀:၃ ကိုကြည့်ပါ)။

Are come up. Rather, “have arisen.” Prayer may be thought of as similar to incense ascending to the throne of God (see Rev. 5:8; 8:3, 4) or to the smoke of the burnt offering, which in Hebrew was called an ‘olah, “that which ascends.” This was a particularly fitting expression to use for prayer offered at the time of the evening sacrifice (see on Acts 10:3).

အမှတ်တရ။ ဂရိဘာသာ “မနဲမိုဆူနွန်”၊ ခုနစ်ဆယ်ကျမ်းတွင် ယဇ်ပလ္လင်ပေါ်တွင် ယဇ်ပုန်းကြီးများက မီးရှို့သော ဆွမ်းဆက်ပူဇော်သက္ကာ၏ အပိုင်းကို ရည်ညွှန်းရာတွင် ထပ်ခါတလဲလဲအသုံးပြုသော စကားလုံးဖြစ်သည် (ဝတ်ပြုရာ ၂:၂၊ ၉၊ ၁၆; ၅:၁၂; ၆:၁၅)။ ပူဇော်သက္ကာ၏ မီးခိုးသည် တက်သွားရင်း ဣသရေလလူမျိုး၏ ဆုတောင်းခြင်းများကို ကိုယ်စားပြုသည်။ ဤစကားလုံးသည် တောဘိတ် ၁၂:၁၂ တွင်လည်း ပေါ်ထွက်လာပြီး၊ ကောင်းကင်တမန်တစ်ဦးက “သင်၏ဆုတောင်းခြင်း၏ အမှတ်တရကို ဘုရားသခင်၏ ဘုန်းအသရေရှေ့သို့ ငါယူဆောင်ခဲ့သည်” (အာအိပ်ချ် ချားလ်စ်၊ အာပိုကရဖာနှင့် ဓမ္မဟောင်းကျမ်း၏ ဆူဒိုပီဂရဖာ၊ အတွဲ ၁၊ စာမျက်နှာ ၂၃၄) ဟု ပြောသည်။

Memorial. Gr. mnēmosunon, a word used repeatedly in the LXX to refer to the portion of the meal offering the priest burned upon the altar (Lev. 2:2, 9, 16; 5:12; 6:15). The smoke of the offering, as it ascended, was representative of Israel’s prayers. This same word appears in Tobit 12:12, where an angel says, “I did bring the memorial of your prayer before the glory of the Lord” (in R. H. Charles, The Apocrypha and Pseudepigrapha of the Old Testament, vol. 1, p. 234). The prayers of Cornelius were acceptable to God. He followed “the true Light, which lighteth every man” (John 1:9), and he partook of the faith that from the beginning of the world has opened the way to justification—the belief that the true God “is, and that he is a rewarder of them that diligently seek him” (Heb. 11:6).

၅. လူများကို စေလွှတ်ပါ။ ဘုရားသခင်သည် ကော်နီလိပ်စ်အား ဧဝံဂေလိတရားကို သိရှိရန် တက်ကြွစွာ ကြိုးပမ်းအားထုတ်ရန် အလိုရှိတော်မူသည်။ ကိုယ်ပိုင်စုံစမ်းမှုဖြင့် ရရှိသော သမ္မာတရားများသည် ကျွန်ုပ်တို့ထံ အတင်းအကြပ်ပေးအပ်သော အရာများထက် ပို၍ တန်ဖိုးထားစရာ ဖြစ်တတ်သည်။

5. Send men. God willed that Cornelius should make an active effort to obtain knowledge of the gospel. Truths gained as the result of personal inquiry often are more preciously treasured than those that are urged upon us.

ရှိမုန်ဟုခေါ်သော တစ်ဦးကို ခေါ်ပါ။ ဗိုလ်မှူးဖြစ်သူ ကော်နီလိပ်စ်သည် ရှိမုန်တမန်တော်သည် ရှိမုန်သားရေလှန်သူနှင့် အတူနေထိုင်နေသည်ကို သိရှိနိုင်ခဲ့ပေမည်။ သို့သော် အနန္တဉာဏ်တော်ရှင် ဘုရားသခင်သည် ပေတရုနေရာကို သိတော်မူပြီး ကော်နီလိပ်စ်အား ထိုအတိုင်း ညွှန်ကြားပေးတော်မူသည်။ ဘုရားသခင်၏ အနန္တဉာဏ်တော်ဖြင့် လူတစ်ဦးချင်းစီ၏ အသေးစိတ်အချက်အလက်များကို သိတော်မူသည်။ ဤအရာကို လူသားများ သဘောပေါက်ခြင်းသည် အပြစ်ပြုလုပ်ခြင်းမှ ဟန့်တားနိုင်သည်။ သာလွန်ကောင်းမွန်သည်မှာ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်အား ကိုးကွယ်သည့် ဘဝပုံစံအတွက် ကြီးမားသော အားပေးမှုဖြစ်သည်။ ဆာလံဆရာ၏ လှည့်လည်သွားလာမှုနှင့် ဆက်စပ်သော ဝမ်းနည်းမှုများကို ဘုရားသခင်သိတော်မူသည် (ဆာလံ ၅၆:၈)။ ကြည့်ရှုငှက်ပင်လျှင် ကြွေကျခြင်းကို သခင်ဘုရားသတိပြုတော်မူပြီး လူသားတို့၏ ဆံပင်များကိုပင် ရေတွက်ထားတော်မူသည် (မဿဲ ၁၀:၂၉–၃၁)။ ကော်နီလိပ်စ်၏ အတွေ့အကြုံနှင့် အနာနိယှနှင့် ရှောလု၏ အတွေ့အကြုံ (တမန်တော် ၉:၁၀–၁၂) အကြား ထူးခြားသော တူညီမှုရှိသည်။

Call for one Simon. Doubtless the centurion could have discovered that Simon the apostle was staying with Simon the tanner. But God, the Omniscient One, knew where Peter was and directed Cornelius accordingly. In His omniscience God knows every intimate detail about each one. Man’s realization of this can be a deterrent from sin; better, it is a vast encouragement to godly living. The psalmist’s wanderings and accompanying sorrows were known to God (Ps. 56:8). Even the fall of the sparrow is noted by the Lord, and the hairs of men’s heads are numbered (Matt. 10:29–31). The parallel between the experience of Cornelius and that of Ananias and Saul (Acts 9:10–12) is notable.

၆. ရှိမုန်သားရေလှန်သူ။ အခန်း ၉:၄၃ တွင် ကြည့်ပါ။

6. Simon a tanner. See on ch. 9:43.

သူက မင်းကို ပြောပြလိမ့်မယ်။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ တွင် ကြည့်ပါ) “သူက မင်းဘာလုပ်ရမယ်ဆိုတာ ပြောပြလိမ့်မယ်” ဆိုသော စကားလုံးများကို ဖယ်ထားရန် ထောက်ခံသည်။ သို့သော် ပေတရု၏ ကော်နီလိပ်စ်ထံ လည်ပတ်ခြင်းအကြောင်း သူကိုယ်တိုင် ဖော်ပြချက်တွင် (အခန်း ၁၁:၁၄) “မင်းနှင့် မင်းအိမ်သူအိမ်သားအားလုံး ကယ်တင်ခြင်းရရှိမည့် စကားများကို ပြောပြမည့်သူ” ဟူသော အဆိုဖြင့် တူညီသော အတွေးအခေါ်ကို ဖော်ပြထားသည်။ ဤသည်မှာ တမန်တော်များ၏ လုပ်ဆောင်ချက်များတွင် နောက်ပိုင်းအခန်းများတွင်သာ မူလဖော်ပြထားသော ထုတ်ပြန်ချက်များကို စုစည်းပြီး လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် ပြုလုပ်ကာ အစောပိုင်းအခန်းများတွင် ပြည့်စုံသော ဇာတ်ကြောင်းဖြစ်ပေါ်လာအောင် ကြိုးပမ်းမှုများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည် (အခန်း ၉:၆ တွင် ကြည့်ပါ)။

He shall tell thee. Textual evidence attests (cf. p. 10) the omission of the words, “he shall tell thee what thou oughtest to do.” However, the same thought is set forth in Peter’s own account of the visit to Cornelius (ch. 11:14), in the clause, “who shall tell thee words, whereby thou and all thy house shall be saved.” This is one of several instances found in some late manuscripts of the Acts where apparently an endeavor has been made to form a complete narrative in the earlier chapters by gathering together and adapting statements that appeared originally only in later chapters (cf. ch. 9:6).

ဂျူးဘာသာကို အပြည့်အဝလက်ခံထားသော နိုင်ငံခြားသားများနှင့် ဂျူးဘာသာကို တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းလက်ခံထားသော “တံခါးဝမှ နိုင်ငံခြားသား” များ၏ အဆင့်အတန်းနှင့်ပတ်သက်သော ဆွေးနွေးချက်အတွက် အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၆၂ တွင် ကြည့်ပါ။

For a discussion of the status of full proselytes and “proselytes of the gate,” who had accepted the Jewish faith in part, see Vol. V, p. 62.

၇. ဘုရားကိုးကွယ်သော စစ်သား။ “ဘုရားကိုးကွယ်သော” ဟူသော စကားလုံးသည် ဤလူသည် သူ၏အထက်အရာရှိဖြစ်သော ဗိုလ်မှူး ကော်နီလိပ်စ်ကဲ့သို့ စစ်မှန်သောဘုရားသခင်ကို ကိုးကွယ်သူဖြစ်သည်ဟု ဆိုလိုသော်လည်း အာရုံစူးစိုက်ပြီး အပြည့်အဝဂျူးဘာသာဝင်ဖြစ်မည်မဟုတ်ပေ (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၆၂ တွင် ကြည့်ပါ)။

7. A devout soldier. The word “devout” implies that this man was, like his superior the centurion, a worshiper of the true God, but hardly a circumcised proselyte (see Vol. V, p. 62).

၈. ဤအရာအားလုံးကို ဖော်ပြခဲ့သည်။ ကော်နီလိပ်စ်သည် သူ၏အောက်လက်ငယ်သားများအပေါ် ယုံကြည်မှုထားရှိပုံကို သူ၏ရူပါရုံအကြောင်းကို ချက်ချင်းပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောပြခြင်းဖြင့် ပြသသည်။ သူတို့သည် သူ၏ယခင်မျှော်လင့်ချက်များနှင့် ဆုတောင်းချက်များကို သိရှိထားပြီး ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ကတိပြုထားသော အဖြေတွင် ပါဝင်ရန် အသင့်ရှိခဲ့ကြသည်။ ဤအရာအားလုံးသည် ကော်နီလိပ်စ်၏ စရိုက်လက္ခဏာကို ထင်ရှားစေပြီး သူသည် သူ၏လွှမ်းမိုးမှုအောက်ရှိသူများကို သူ့အား ပိုမိုမြင့်မားသော ဘဝသို့ ပို့ဆောင်ပေးခဲ့သော သမ္မာတရားဆီသို့ ဦးဆောင်ရန် တတ်နိုင်သမျှ ကြိုးစားခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြသည်။

8. Declared all these things. The confidence Cornelius placed in those under his command is shown by his frankly telling them at once about his vision. Doubtless they had known his former hopes and prayers, and so were ready to share in the promised answer. All this throws light on the character of Cornelius, indicating that, as far as he had been able, he had tried to lead those under his influence to the truth that had brought him personally to a higher life.

ယုပ္ပါမြို့သို့။ ကီဆရိယမြို့မှ ယုပ္ပါမြို့သို့ အကွာအဝေးသည် မိုင် ၃၀ ခန့်ရှိသည်။ ယုပ္ပါမြို့သည် ယောနသည် တပါးအမျိုးသားများထံ အသက်ရှင်စေသော သတင်းစကားကို ဟောပြောရန် ခေါ်ဆိုခံရစဉ် ထွက်ပြေးခဲ့သော မြို့ဖြစ်သည်။ ယခုအခါ ဤမြို့မှပင် ပေတရုသည် တပါးအမျိုးသားများထံ ဧဝံဂေလိတရားကို ဟောပြောရန် ခေါ်ဆိုခံရမည်ဖြစ်သည်။

To Joppa. The distance from Caesarea to Joppa was about 30 mi. Joppa was the city whence Jonah fled when called to preach to the Gentiles a message that proved to be life to them. Now, from this same city Peter was to be called to proclaim the gospel to the Gentiles.

၉. နီးကပ်လာသည်။ ပေတရု၏ ရူပါရုံဆီသို့ ဦးတည်သွားသော ဖြစ်ရပ်များသည် တမန်များရောက်ရှိလာသည့် အချိန်နာရီတွင် ထိုရူပါရုံ၏ အထွတ်အထိပ်ကို ရောက်ရှိစေရန် အချိန်ကိုက်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည် (အခန်းငယ် ၁၇–၂၀ တွင် ကြည့်ပါ)။

9. Drew nigh. The events that led to Peter’s vision were so timed as to bring the climax of that vision just at the hour the messengers arrived (see vs. 17–20).

အိမ်မိုးပေါ်။ ဂရိဘာသာစကားတွင် “ဒိုးမာ” ဟူသော စကားလုံးသည် “အဆောက်အဦ” သို့မဟုတ် “အိမ်” ကို ဆိုလိုသည်။ “အိမ်ပေါ်သို့ တက်သွားသည်” ဆိုသည်မှာ အိမ်မိုးပေါ်သို့ တက်သွားခြင်းဖြစ်ပြီး၊ အရှေ့တိုင်းတွင် အိမ်မိုးသည် ပုံမှန်အားဖြင့် ပြားချပ်ချပ်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဆုတောင်းခြင်းနှင့် တရားထိုင်ခြင်းအတွက် သင့်လျော်သော နေရာဖြစ်သည်။ ယုပ္ပါမြို့ကဲ့သို့ မြို့တစ်ခုတွင်၊ သားရေလှန်သူ၏ အိမ်တွင်၊ ၎င်းသည် ထိုသို့သော ရည်ရွယ်ချက်အတွက် သင့်လျော်သော တစ်ခုတည်းသော နေရာဖြစ်ပေမည်။ အိမ်မိုးပေါ်အသုံးပြုမှု ဥပမာများအတွက် ၁ ဓမ္မရာဇဝင် ၉:၂၅၊ ယေရမိ ၁၉:၁၃၊ မဿဲ ၁၀:၂၇ တွင် ကြည့်ပါ။

Housetop. Gr. dōma, “building,” “house.” To “go up on the house” was to ascend to the housetop, which in the East was usually flat. This was an appropriate place for prayer and meditation. In a city like Joppa, and in the tanner’s house, it was perhaps the only place suitable for such a purpose. For examples of other uses of housetops see 1 Sam. 9:25; Jer. 19:13; Matt. 10:27.

ဆဋ္ဌမနာရီ။ ဆိုလိုသည်မှာ နေ့လယ်ပိုင်းဖြစ်သည်။ ဂျူးလူမျိုးများအကြား ဤအချိန်သည် ပုံမှန်ဆုတောင်းချိန်မဟုတ်ပေ၊ ထို့ကြောင့် စောစီးစွာ ဂျူးစာပေများတွင် ၎င်းကို ထိုသို့ဖော်ပြထားခြင်း မရှိပေ။ အထူးသဖြင့် ကိုးကွယ်သူများသည် ၎င်းကို လိုက်နာခဲ့ဖွယ်ရှိသည် (ဆာလံ ၅၅:၁၇ တွင် ကြည့်ပါ)၊ ပေတရု၏ ဤနာရီတွင် ဆုတောင်းခြင်းသည် ထိုသို့ဟု အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုနိုင်သည် (တမန်တော် ၃:၁ တွင် ကြည့်ပါ)။ သို့သော် အခြားရှင်းပြချက်များလည်း ဖြစ်နိုင်သည်။ ပုံမှန်နံနက်ဆုတောင်းခြင်းသည် မနက်ယံပူဇော်ချိန် မနက် ၉:၀၀ ခန့်တွင် ပြုလုပ်လေ့ရှိသော်လည်း နေ့လယ်အထိ နောက်ကျပြုလုပ်နိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် ပေတရုသည် သူ၏ နံနက်ဆုတောင်းခြင်းကို ပြုလုပ်နေခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်။ နောက်ထပ်စိတ်ဝင်စားဖွယ် ဖြစ်နိုင်ခြေတစ်ခုမှာ အေဒီ ၃ ရာစုအထိ ပြန်လည်ဆန်းစစ်ထားသော ဂျူးစည်းမျဉ်းတစ်ခုမှ အကြံပြုထားသည်။ ဤစည်းမျဉ်းအရ လူတစ်ဦးသည် နေ့လယ်အထိ အစာမစားရသေးပါက အစာမစားမီ ညနေဆုတောင်းခြင်းကို ဦးစွာပြုလုပ်ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ညနေဆုတောင်းခြင်း (ပုံမှန်အားဖြင့် ညနေ ၃:၀၀ ခန့်) ကို အစာစားပြီးမကြာမီ ပြုလုပ်ရန် မဖြစ်ပေ။ ပေတရုသည် “အလွန်ဆာလောင်မွတ်သိပ်နေသည်” (အခန်း ၁၀:၁၀) ဖြစ်နေသောကြောင့် ထိုနေ့တွင် သူသည် အစာမစားရသေးဘဲ ညနေဆုတောင်းခြင်းကို ပုံမှန်ထက် စောပြီး ပြုလုပ်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်။

The sixth hour. That is, midday. Among the Jews this probably was not one of the regular hours for prayer, and early Jewish literature says nothing about it as such. Particularly pious persons may have observed it (see Ps. 55:17), and Peter’s prayer at this hour may possibly be so interpreted (see on Acts 3:1). However, other explanations are also possible. The regular morning prayer, which normally took place about 9:00 a.m., at the time of the morning offering, might be offered as late as noon. Thus it may have been his morning prayer that Peter was offering. Another other interesting possibility is suggested by a Jewish regulation that goes back at least to the 3d century a.d. This rule provided that if a man had not eaten until midday, he should then first offer his afternoon prayer before partaking of food, for the afternoon prayer (normally about 3:00 p.m.) was not to be said soon after eating. Inasmuch as Peter was “very hungry” (ch. 10:10), it may have been that on the day in question he had not yet eaten, and so purposely offered his evening prayer at an earlier hour.

ပေတရုသည် ဤနာရီတွင် ဆုတောင်းခဲ့ခြင်း၏ ရှင်းပြချက်မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ၊ သူ၏ တရားထိုင်ခြင်းနှင့် ကိုးကွယ်ခြင်းသည် တပါးအမျိုးသား ကော်နီလိပ်စ်ထံမှ တမန်များကို လက်ခံရန် ပြင်ဆင်ထားရန် အချိန်ကိုက်ဖြစ်ပေါ်သော ရူပါရုံကို လက်ခံရရှိရန် လမ်းဖွင့်ပေးခဲ့သည်။

Whatever explanation is adopted for Peter’s having prayed at this hour, it is clear that his meditation and devotion opened the way for his reception of a vision at exactly the right moment to prepare him to receive the messengers from the Gentile Cornelius.

၁၀. အလွန်ဆာလောင်မွတ်သိပ်နေသည်။ ပေတရုသည် အစာရှောင်နေခြင်း မဟုတ်ပုံရဘဲ၊ အစာစားရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။ သူ၏ နေ့လယ်ဆာလောင်မှုသည် သူ၏ ရူပါရုံနှင့်ဆက်စပ်ပြီး အစာစားရန် အမိန့်ပေးခံရရန် (အခန်းငယ် ၁၃) အတွက် ပြင်ဆင်ပေးခဲ့သည်။ ဤအခြေအနေမျိုးတွင် ပေးအပ်ခံရသော အမိန့်သည် အထူးသဖြင့် အားကောင်းသည်။

10. Very hungry. Apparently Peter was not fasting, for he intended to eat. His noonday hunger prepared him for the command to eat, which was to be given him in connection with his vision (v. 13). Coming under these circumstances, the command was particularly forceful.

စားလိုသည်။ စကားလုံးအရ “စားလိုသည်” သို့မဟုတ် “စားချင်စပြုသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။

Would have eaten. Literally, “was wishing to eat,” or “began to want to eat.”

အသည်းအသန်ဖြစ်ခြင်း။ ဂရိဘာသာစကားတွင် “အက်စတက်စစ်” ဟူသော စကားလုံးသည် “ဘေးဖယ်ထားခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ ထိုမှ တစ်ဆင့် စိတ်သည် ၎င်း၏ပုံမှန်ပတ်ဝန်းကျင်မှ ဖယ်ထုတ်ခံရခြင်းကို ဆိုလိုသည်။ အင်္ဂလိပ်စကားလုံး “အက်စတစ်စီ” သည် “အက်စတက်စစ်” မှ ဆင်းသက်လာသည်။ လုကာသည် ပေါလ်၏ ဗိမာန်တော်ရှိ ရူပါရုံအတွက် ဤစကားလုံးကို ထပ်မံအသုံးပြုသည် (အခန်း ၂၂:၁၇)။ ဤစကားလုံးကို လတ်တင်ဘာသာပြန်ကျမ်းစာတွင် အာဗြဟံ၏ နက်နဲသော အိပ်မက်ကို ဖော်ပြရန် အသုံးပြုသည် (ကမ္ဘာဦး ၁၅:၁၂)။ ၎င်းသည် အာရုံများ၏ ပုံမှန်လှုပ်ရှားမှုကို ရပ်ဆိုင်းထားသည့် အခြေအနေကို ကိုယ်စားပြုပြီး၊ ရူပါရုံကို အိပ်မက်တစ်ခုကဲ့သို့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာဖြင့်သာ မြင်တွေ့ရသည် (၂ ကောရိန္သု ၁၂:၃ တွင် ကြည့်ပါ)။ ပေတရု၏ “အက်စတက်စစ်” သည် ဘုရားသခင်၏ အလိုတော်ကို ဖော်ပြရန် လမ်းကြောင်းတစ်ခု ပေးအပ်ခဲ့သည်။

A trance. Gr. ekstasis, “a standing aside,” and by extension, a displacement of the mind from its normal environment. The English word “ecstasy” is derived from ekstasis. Luke uses this word again for Paul’s vision in the Temple (ch. 22:17). This word is employed in the LXX to describe the deep sleep of Abraham (Gen. 15:12). It represents a state in which the normal action of the senses is suspended, so that the vision is seen only mentally, as in a dream (see 2 Cor. 12:3). Peter’s ekstasis provided a channel for a revelation of the divine will.

၁၁. ကောင်းကင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ရူပါရုံနှင့် ၎င်း၏ သတင်းစကားသည် ဘုရားသခင်ထံမှ လာသည်ဟု ဖော်ပြသည် (အခန်း ၇:၅၆ တွင် ကြည့်ပါ)။

11. Heaven opened. Indicating that the vision and its message came from God (see ch. 7:56).

အိုးခွက်။ ဂရိဘာသာစကားတွင် “စကူအိုးစ်” ဟူသော စကားလုံးသည် အိမ်သုံးပစ္စည်းများနှင့် အခြားသုံးစွဲရန်ပစ္စည်းများကို ဖော်ပြရန် အသုံးပြုသည်။ ဤကိစ္စတွင်၊ ၎င်းသည် သိုလှောင်ရန်ကိရိယာတစ်ခုအတွက် ယေဘုယျဝေါဟာရဖြစ်သည်။

Vessel. Gr. skeuos, a word used to describe household and other utensils; in the present case, a general term for a container.

သူ့ထံသို့။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ တွင် ကြည့်ပါ) ဤစကားလုံးများကို ဖယ်ထားရန် ထောက်ခံသည်။

Unto him. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of these words.

ပိတ်ကြီးတစ်ချပ်။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ တွင် ကြည့်ပါ) ဤအပိုဒ်သည် အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်ကျမ်းမူအတိုင်း ဖြစ်သင့်သလား၊ သို့မဟုတ် “ထောင့်လေးထောင့်ဖြင့် ချလွှတ်ထားသော ပိတ်ကြီးတစ်ချပ်” ဟု ဖြစ်သင့်သလား ဆိုသည်မှာ သဘောထားကွဲလွဲသည်။ “ထောင့်” ဟူသော စကားလုံးသည် “အစပိုင်း” ဟူသော သာမန်စကားလုံးဖြစ်ပြီး၊ အဆုံးတစ်ခုကို ရည်ညွှန်းသည်၊ ပိတ်ချပ်တစ်ခုအတွက်ဆိုလျှင် ၎င်း၏ထောင့်များကို ဆိုလိုသည်။ တမန်တော်မြင်တွေ့ခဲ့သည်မှာ ဖွင့်လှစ်ထားသော ကောင်းကင်၏ အဆုံးလေးခုမှ ချလွှတ်ထားသော ပိတ်ကြီးတစ်ချပ်ဖြစ်ပုံရသည်။

A great sheet. Textual evidence is divided (cf. p. 10) as to whether this passage should read as in the KJV, or, “a great sheet let down by four corners.” The word rendered “corners” is the common word for “beginning,” and so refers to an extremity, which in the case of a sheet would be its corners. Apparently what the apostle saw was an extended sheet, the four corners of which were let down from what might be called the four extremities of the opened sky.

၁၂. အမျိုးမျိုးသော သားရဲများ။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ တွင် ကြည့်ပါ) “မြေကြီးပေါ်မှ သားရဲများ” ဟူသော စကားလုံးများကို ဖယ်ထားရန် ထောက်ခံသည်။ သို့သော် တူညီသော စကားလုံးများကို အခန်း ၁၁:၆ တွင် တွေ့ရသည်။ ဤရူပါရုံသည် တိရစ္ဆာန်ဖန်ဆင်းမှု တစ်ခုလုံးကို ကိုယ်စားပြုသည်။ ဂျူးလူမျိုးများအတွက် ခွင့်ပြုထားသော အစားအစာများနှင့် တားမြစ်ထားသော်လည်း တပါးအမျိုးသားများက အစားအသောက်အဖြစ် အသုံးပြုသော အရာများကို ထင်ရှားစွာ ကိုယ်စားပြုထားသည်။

12. All manner of … beasts. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of the words “of the earth, and wild beasts.” However, the same words are found in ch. 11:6. The vision represented the whole animal creation. Evidently there were represented both the foods permitted to the Jews and those forbidden but used for food by the Gentiles.

၁၃. သတ်ပြီး စားပါ။ ပေတရုသည် ဆာလောင်နေပြီး၊ ဆာလောင်မှု၏ သဘာဝလှုံ့ဆော်မှုကို ကောင်းကင်မှ အသံတစ်ခုဖြင့် အတည်ပြုပေးခဲ့သည်။ သူ၏ဆန့်ကျင်မှုသည် ကိုယ်ကျင့်သိက္ခာကြောင့် ဖြစ်သည်။ ပေတရုသည် ဂျူးလူမျိုးနှင့် တပါးအမျိုးသားများအကြား ကွဲပြားမှုကို ခရစ်တော်တွင် ဖယ်ရှားပြီးဖြစ်သည်ကို (ဂလာတိ ၃:၂၈, ၂၉) မသင်ယူရသေးပေ။ ဤရူပါရုံပြီးနောက်ပင် ပေတရုသည် ဤအရာကို အပြည့်အဝ မသင်ယူခဲ့သည်ကို အန္တိအုတ်မြို့တွင် သူ၏ နောက်ပိုင်းလှည့်ဖြားမှုဖြင့် ပြသခဲ့ပြီး၊ ၎င်းအတွက် ပေါလ်က သူ့ကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ဆုံးမခဲ့သည် (ဂလာတိ ၂:၉–၂၁)။

13. Kill, and eat. Peter was hungry, and the natural promptings of appetite were confirmed by a voice from heaven. His resistance was because of conscience. Peter had not yet learned that the distinction between Jew and Gentile was done away in Christ (Gal. 3:28, 29). That Peter failed to learn this fully even after this vision is shown by his later dissembling at Antioch, for which Paul so frankly rebuked him (Gal. 2:9–21).

၁၄. သခင်၊ မဖြစ်နိုင်ပါ။ ကောင်းကင်မှ အသံတစ်ခုကိုပင် ပေတရု၏ ပြင်းထန်သော ဆန့်ကျင်မှုသည် သူ၏ စရိုက်နှင့် လိုက်လျောညီထွေရှိသည် (မဿဲ ၁၆:၂၂၊ ယောဟန် ၁၃:၈ တွင် ကြည့်ပါ)။ ဤနေရာတွင် သူ၏အော်ဟစ်မှုသည် ဣသရေလလူမျိုးများ၏ ညစ်ညမ်းသော အစာစားခြင်းကို စဉ်းစားခဲ့သည့် ဧဇကျေလ၏ အော်ဟစ်မှုကို သတိရစေသည် (အခန်း ၄:၁၄)။ ညစ်ညမ်းသော အသားများမှ ရှောင်ကြဉ်ခြင်းသည် ဂျူးလူမျိုးများ၏ အထူးခြားဆုံး လက္ခဏာတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့ တင်းတင်းကျပ်ကျပ် လိုက်နာသော ကွဲပြားမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် မက္ကဗီးစစ်ပွဲအတွင်း ဂျူးလူမျိုးများနှင့် ဆီးရီးယားလူမျိုးများအကြား အဓိကအငြင်းပွားစရာ ဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ ခိုင်မာသော ဂျူးလူမျိုးများသည် ၎င်းအတွက် သူတို့၏အသက်ကို စွန့်လွှတ်ခဲ့ကြသည် (၂ မက္ကဗီး ၆:၁၈–၃၁ တွင် ကြည့်ပါ)။

14. Not so, Lord. Peter’s emphatic resistance even to a voice from heaven is quite in harmony with his character (see Matt. 16:22; John 13:8). His exclamation here is reminiscent of that of Ezekiel when he contemplated Israel’s eating of defiled food (ch. 4:14). Abstention from unclean flesh was one of the most characteristic marks of the Jew, and a distinction to which he held rigorously. It had been one of the basic issues between the Jews and the Syrians during the Maccabean War (see 2 Maccabees 6:18–31), an issue over which stanch Jews willingly laid down their lives.

သို့သော်၊ သန့်ရှင်းသော သားရဲများနှင့် ညစ်ညမ်းသော သားရဲများအကြား ကွဲပြားမှုကို လေဝီ ၁၁ တွင် ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြထားပြီး၊ ၎င်းသည် ဂျူးလူမျိုးများထက် ရှေ့ပြေးဖြစ်ခဲ့သည်။ ဤကွဲပြားမှုကို ဘုရားသခင်က ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး၊ နောဧသည် တိရစ္ဆာန်များကို သင်္ဘောထဲသို့ ဝင်ရောက်စေရန် ကြီးကြပ်စဉ် ၎င်းကို လေးစားခဲ့သည် (ကမ္ဘာဦး ၇:၂၊ အခန်း ၈:၂၀ တွင် ကြည့်ပါ)။ လူသားတို့၏ မူလအစားအစာမှာ သစ်သီး၊ စပါးနှင့် အခွံမာသီးများ ပါဝင်သည် (ကမ္ဘာဦး ၁:၂၉)။ အသားအစားအစာများကို ဤအစားအစာတွင် ထည့်သွင်းမပေးမီ (ကမ္ဘာဦး ၉:၂, ၃)၊ သန့်ရှင်းသော သားရဲများနှင့် ညစ်ညမ်းသော သားရဲများအကြား ကွဲပြားမှုကို ရှင်းလင်းစွာ ပြုလုပ်ပြီးဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်၊ ဂျူးဓမ္မပညတ်သည် လက်ဝါးကပ်တိုင်တွင် ပြီးဆုံးသွားသည့်အခါ ညစ်ညမ်းသော အစားအစာများအပေါ် တားမြစ်ချက်ကို ဖယ်ရှားခဲ့သည်ဟူသော အယူအဆအတွက် ခိုင်မာသော အခြေခံမရှိပေ။ ပေတရု၏ ရူပါရုံတွင်၊ ဤအစားအသောက်ဆိုင်ရာ ကန့်သတ်ချက်များသည် ဂျူးလူမျိုးများနှင့် တပါးအမျိုးသားများအကြား ကွဲပြားမှုများကို သင်္ကေတအဖြစ် ရည်ညွှန်းထားပြီး၊ ဤကွဲပြားမှုများကို ဖယ်ရှားခြင်းသည် အငြင်းပွားစရာ အချက်ဖြစ်သည် (ကမ္ဘာဦး ၉:၃၊ လေဝီ ၁၁၊ တမန်တော် ၁၀:၁၅၊ လေဝီ ၁၁ ၏ ထပ်ဆောင်းမှတ်ချက်တွင် ကြည့်ပါ)။

However, the distinction between clean and unclean beasts, made definite in Lev. 11, preceded the Jewish nation. This distinction was made by God and respected by Noah when he supervised the entrance of the animals into the ark (Gen. 7:2; cf. ch. 8:20). Man’s original food consisted of fruit, grain, and nuts (Gen. 1:29). Before flesh foods were added to this diet (Gen. 9:2, 3), the distinction between clean and unclean animals already had been made clear. Thus there is no good basis for the position that the ban upon unclean foods was removed when the Jewish ceremonial law ended at the cross. In Peter’s vision these dietary restrictions had symbolic reference to Jewish distinctions between men—themselves and the Gentiles—and the abrogation of these distinctions was the point at issue (see on Gen. 9:3; Lev 11; Acts 10:15; Additional Note on Lev. 11).

ဘုံ “ဘုံ” ဟူသောစကားလုံးကို မိုးဇက်ထုံးတမ်းအရ “မစင်ကြည်း” ဟုအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုရာတွင်၊ ၎င်းသည် ဂျူးလူမျိုးများ၏ တစ်ပါးအမျိုးသားများအပေါ် သဘောထားကို ထင်ဟပ်စေသည်။ ဂျူးမဟုတ်သူများအားလုံးကို “ဘုံ” သို့မဟုတ် ရောကုန်သောလူအုပ်ဟု ယူဆကြပြီး၊ ဘုရားသခင်၏ပဋိညာဉ်မှ ဖယ်ထုတ်ခံထားရသူများဟု သတ်မှတ်သည်။ ဤဝိညာဉ်ရေးရာဖယ်ထုတ်ခံရသူများ၏ထုံးတမ်းများသည် ရွေးချယ်ခံထားရသောလူမျိုးများ၏ထုံးတမ်းများနှင့်ကွဲပြားပြီး “ဘုံ” အရာများဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။ ဤ“ဘုံ”အရာများသည် ယေဘုယျအားဖြင့် ပညတ်တရားဖြင့်တားမြစ်ထားသောအရာများဖြစ်ပြီး၊ တားမြစ်ထားသောအရာများ သို့မဟုတ် လုပ်ရပ်များအားလုံးကို “ဘုံ”ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သည်။ ထိုနည်းတူ၊ လူတစ်ဦး၏လက်များသည် ထုံးတမ်းအရ မစင်ကြည်းဖြစ်နေပါက၊ ၎င်းတို့ကို “ဘုံလက်များ”ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သည် (မာကု ၇:၂ တွင် “မစင်ကြည်း … လက်များ”ဟု ဘာသာပြန်ဆိုထားသော စကားရပ်၏တိုက်ရိုက်ဘာသာပြန်ဆိုချက်)။

Common. The use of the word “common” in the sense of “impure” according to the Mosaic ritual, reflected the Jewish attitude toward Gentiles. All who were not Jews were viewed as the “common” rabble, shut out from God’s covenant. The practices of these spiritual outcasts, different from those of the chosen people, were called “common” things, and as these “common” things were generally those forbidden by the law, all such prohibited things or actions became known as “common.” Similarly, when men’s hands were defiled ceremonially, they were known as “common hands” (a literal translation of the expression rendered “defiled … hands” in Mark 7:2).

၁၅. ဘုရားသခင်ဖြူစင်စေတော်မူသောအရာ ရူပါရုံတွင် ဖြူစင်သောသားရဲများနှင့် မစင်ကြည်းသောသားရဲများသည် တူညီသောအဆင့်တွင်ရှိပြီး၊ တူညီသောအခင်းတစ်ခုအတွင်း ကောင်းကင်မှဆင်းသက်လာခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် အရာအားလုံးရောနှောနေမှုကို ကိုယ်စားပြုပြီး၊ ၎င်းတို့အနက်မှ မည်သည့်အရာကိုမျှ “ဘုံ” သို့မဟုတ် “မစင်ကြည်း”ဟု ခေါ်ဆိုရန်မလိုဟု ညွှန်ပြသည်။ ဤရူပါရုံကို အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုရာတွင်၊ ၎င်းသည် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာဆာလောင်မှု (အခန်းငယ် ၁၀) ၏အကြောင်းအရာတွင် ပေးထားသော်လည်း၊ အစားအစာနှင့်မသက်ဆိုင်ဘဲ လူသားများနှင့်သက်ဆိုင်ကြောင်း သတိပြုရမည်။ ပီတာသည် နေရာအနှံ့ရှိ လူသားများ၏ဝိညာဉ်များအတွက် ဆာလောင်မှုကို ခံစားရမည်ဖြစ်သည်။ ဤသင်ခန်းစာကို အနည်းဆုံး တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းသင်ယူပြီးနောက်၊ ပီတာက “ဘုရားသခင်က ငါ့အား မည်သူ့ကိုမျှ ‘ဘုံ’ သို့မဟုတ် ‘မစင်ကြည်း’ဟု မခေါ်ဆိုရန် ပြသတော်မူပြီ” (အခန်းငယ် ၂၈) ဟု ကြေညာခဲ့သည်။ သာမန်အားဖြင့် မစင်ကြည်းဟု ယူဆခံရသော တစ်ပါးအမျိုးသားများသည် ပီတာ၏ဝိညာဉ်ရေးရာဝန်ဆောင်မှုကို စောင့်မျှော်နေကြသည်။ သူသည် ၎င်းတို့အား ဝန်ဆောင်မှုပေးရာတွင် မတွန့်ဆုတ်ရဘဲ၊ ၎င်းတို့ကို မစင်ကြည်းဟု မထည့်သွင်းစဉ်းစားရတော့ပေ။

15. What God hath cleansed. In the vision clean and unclean beasts stood on the same footing, being let down from heaven in the same sheet. They represented thus a general mixing of things, among which none was to be called common, or unclean. In interpreting the vision one should recognize that, although it was given in the setting of physical hunger (v. 10), it did not concern food, it concerned men. It was for the souls of men, of every kind everywhere, that Peter was to experience a hunger. Having learned this lesson, at least in part, Peter declared, “God hath shewed me that I should not call any man common or unclean” (v. 28). Gentiles, ordinarily considered unclean, were awaiting the spiritual ministration of Peter. He must not hesitate to serve them. They were no longer to be considered unclean.

၁၆. သုံးကြိမ်ပြုလုပ်ခဲ့သည် ရူပါရုံကို သုံးကြိမ်ထပ်ခါတလဲလဲ ပြသခဲ့ခြင်းသည်၊ တမန်တော်၏စိတ်ထဲတွင် ရှင်းလင်းစွာကျန်ရစ်စေရန်ဖြစ်သည်။ ထိုနည်းတူ၊ ဖာရောဘုရင်၏အိပ်မက်ကို နှစ်ကြိမ်ပေးခဲ့သည် (ကမ္ဘာဦး ၄၁:၃၂)၊ ထို့အတူ ယေရှုသည် ပီတာအား “ငါ့သိုးသငယ်များကို ကျွေးမွေးလော့” သို့မဟုတ် “ငါ့သိုးများကို ကျွေးမွေးလော့” (ယောဟန် ၂၁:၁၅–၁၇) ဟူသော ညွှန်ကြားချက်ကို သုံးကြိမ်ထပ်လျှောက်ခဲ့ပြီး၊ ယခုအခါ ထိုညွှန်ကြားချက်သည် သူ့အတွက် အသစ်ပြီး ပိုမိုပြည့်စုံသောအဓိပ္ပာယ်ကို ဆောင်ယူလာခဲ့သည်။

16. Done thrice. The vision was repeated three times, doubtless that it might remain in the apostle’s mind. Similarly Pharaoh’s dream had been given twice (Gen. 41:32), and Jesus had thrice repeated to Peter the injunction, “Feed my lambs” or “Feed my sheep” (John 21:15–17), an injunction that now was to take on a new and fuller meaning to him.

၁၇. သံသယဖြစ်ခဲ့သည် “သံသယဖြစ်ခဲ့သည်” ဟူသည်မှာ “စိတ်ရှုပ်ထွေးခဲ့သည်”၊ “သိရှိရန်အခက်အခဲဖြစ်ခဲ့သည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤစကားလုံးကို ယောဟန်နှစ်ခြင်းဆရာ သေခြင်းမှထမြောက်လာသည်ဟု လူများပြောသောအခါ ခရစ်တော်နှင့်ပတ်သက်၍ ဟေရုဒ်၏စိတ်ရှုပ်ထွေးမှုအတွက် အသုံးပြုခဲ့သည် (လုကာ ၉:၇)။ ယခုအခါ ပီတာသည် သူ၏ထပ်ကျပ်မှရုန်းထွက်လာပြီး၊ သူမြင်ခဲ့ပြီး ကြားခဲ့သည်များကို မည်သို့အသုံးချရမည်ကို မသိခဲ့ပေ။ ထိုအချိန်တွင် ကော်နီလီယပ်၏ကိုယ်စားလှယ်များက သူ့ထံသို့လာရောက်ခေါ်ဆောင်ပြီး အဖြေကိုယူဆောင်လာခဲ့သည်။ ဆက်လက်၍ တမန်တော်များ ၁၀:၂၈ ကိုကြည့်ပါ။

17. Doubted. Rather, “was perplexed,” “was at a loss to know.” This word is used of Herod’s perplexity about Christ, when men said that John the Baptist was risen from the dead (Luke 9:7). Now Peter, aroused from his trance, did not know how to apply what he had seen and heard. The representatives of Cornelius, calling for him at this moment, brought the answer. See Acts 10:28.

တံခါးဝတွင်ရပ်နေသည် ဆီမုန်၏အိမ်၏အကြမ်းဖျင်းတည်နေရာကို ကော်နီလီယပ်အား ဖော်ပြပေးခဲ့သည် (အခန်းငယ် ၆)။ သံတမန်များက ၎င်းအသေးစိတ်များနှင့်ကိုက်ညီသည်ကို တွေ့ရှိသောအခါ၊ ၎င်းတို့၏မစ်ရှင်အောင်မြင်မည်ဟု ယုံကြည်မှုရှိခဲ့ရသည်။ ကော်နီလီယပ်၏ရူပါရုံနှင့် ပီတာ၏ရူပါရုံ၏အချိန်ကိုက်ညီမှုသည်၊ မိုင်အကွာအဝေးခရီးပြီးနောက် (အခန်းငယ် ၈ ကိုကြည့်ပါ)၊ သံတမန်များသည် ပီတာ၏နေရာသို့ အတိအကျရောက်ရှိလာစေရန် ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်မှာ တိုက်ဆိုင်မှုမဟုတ်ပေ။

Stood before the gate. The general location of Simon’s house had been described to Cornelius (v. 6). and when his messengers found that the details corresponded, it must have given them confidence that their errand was to be successful. The timing of the vision of Cornelius with that of Peter to permit the arrival of the messengers, after a mi. journey (see on v. 8), at Peter’s lodging at exactly the right moment, was no coincidence.

၁၈. ခေါ်ဆိုခဲ့သည် ဆိုလိုသည်မှာ အိမ်အတွင်းမှတစ်စုံတစ်ယောက်ထွက်လာရန် ခေါ်ဆိုခြင်းဖြစ်သည်။ သံတမန်များသည် ကော်နီလီယပ်ကဲ့သို့ တစ်ပါးအမျိုးသားများဖြစ်နိုင်ပြီး၊ ဂျူးအိမ်ထဲသို့ ၎င်းတို့၏ရောက်ရှိမှုကို အကြောင်းမပြဘဲ ဝင်ရောက်ရန် တွန့်ဆုတ်ခဲ့ကြသည်။

18. And called. That is, for someone inside the house to come forth. The messengers doubtless were Gentiles, like Cornelius himself, and so would hesitate to enter a Jewish house without giving notice of their presence.

၁၉. ပီတာတွေးတောခဲ့သည် ပီတာသည် သူ၏အခက်အခဲကို စဉ်းစားနေပြီး ဘုရားသခင်က ဤရူပါရုံဖြင့် မည်သည့်အရာကို သင်ကြားပြသလိုသည်ကို မေးမြန်းနေခဲ့သည်။ ထိုသို့တွေးတောနေစဉ် အဖြေရောက်လာခဲ့သည်။

19. Peter thought. Peter was pondering his difficulty and asking what God could have meant to teach by the vision. While he was thus pondering, the explanation came.

ဝိညာဉ်တော်ကပြောသည် ပီတာသည် ထပ်ကျပ်အခြေအနေတွင် မရှိတော့ပေ။ ဘုရားသခင်၏ဝိညာဉ်တော်သည် သူ၏ဝိညာဉ်၏အတွင်းအနက်ဆုံးနေရာသို့ စကားပြောတော်မူသည်။ ဝိညာဉ်တော်၏ညွှန်ကြားချက်သည် ပီတာအား သံတမန်အဖွဲ့၏ရောက်ရှိလာမှုကို သူမြင်ခဲ့သောရူပါရုံနှင့် ဆက်စပ်ရန် ညွှန်ပြသည်။

The Spirit said. Peter was no longer in a trance. The divine Spirit now spoke to the inner recesses of his soul. The Spirit’s instruction implied that Peter should connect the arrival of the delegation with the vision he had seen.

လူသုံးယောက် ကော်နီလီယပ်စေလွှတ်ခဲ့သော ကျွန်နှစ်ယောက်နှင့် စစ်သားတစ်ဦး (အခန်းငယ် ၇)။

Three men. The two servants and the soldier whom Cornelius had sent (v. 7).

၂၀. ဆင်းသွားလော့ ပီတာသည် အိမ်ခေါင်မိုးပေါ်တွင် ရှိနေသေးသည်။

20. Get thee down. Peter was still on the housetop.

သံသယမဖြစ်နှင့် သို့မဟုတ် “တွန့်ဆုတ်မနေနှင့်”။ တစ်ကြိမ်က ပီတာသည် သူ၏သခင်ဘုရားဘာလုပ်နေသည်ကို မသိခဲ့သော်လည်း၊ နောက်ပိုင်းတွင် သိရမည်ဖြစ်သည် (ယောဟန် ၁၃:၇)။ သူနှင့် ကော်နီလီယပ်၏သံတမန်များသည် ဝိညာဉ်တော်၏လှုံ့ဆော်မှုအတိုင်း လုပ်ဆောင်နေကြသည်။ ရူပါရုံသည် သူခရီးထွက်ရမည်ဟု အရိပ်အမြွက်မပေးခဲ့ပေ။ ယခုအခါ ပီတာအား ၎င်းကို အသိပေးခဲ့ပြီး၊ “သံသယမဖြစ်နှင့်” ဟူသည်မှာ သူ၏ခရီးဆုံးတွင် ဂျူးများနှင့် အခြားလူများအကြား ခွဲခြားမှုမပြုရန်ဟု နားလည်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ရူပါရုံသည် တစ်စတစ်စ နားလည်လာပြီး၊ သူ၏စိတ်ရှုပ်ထွေးမှုများ ဖယ်ရှားခံရသည်။

Doubting. Or, “hesitating.” As once before, Peter did not know yet what his Lord was doing, but he would know hereafter (John 13:7). He and the messengers of Cornelius were alike acting on the promptings of the Holy Spirit. The vision had given Peter no hint that he was to take a journey. Now Peter was informed of this, and he understood that the “doubting nothing” was to mean, at the end of his journey, that he was to put no distinction between Jews and other men. Thus the vision became intelligible little by little, and his perplexity was removed.

၂၁. စေလွှတ်ခံရသူများ စာသားသက်သေအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “ကော်နီလီယပ်ထံမှ စေလွှတ်ခံရသူများ” ဟူသောစကားလုံးများကို ချန်လှပ်ထားသည်။

21. Which were sent. Textual evidence attests (cf. p. 10) the omission of the words, “which were sent unto him from Cornelius.”

အကြောင်းကားအဘယ်နည်း ဝိညာဉ်တော်က ပီတာအား လူများသည် သူ့ကိုစောင့်နေပြီး ၎င်းတို့နှင့်အတူသွားရမည်ဟု ပြောခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းတို့လာရောက်ရသည့်အကြောင်းကို မသိရှိခဲ့ပေ။ ထို့ကြောင့်၊ သူ၏ပထမမေးခွန်းမှာ ၎င်းတို့လာရောက်ခေါ်ဆောင်ရသည့်ရည်ရွယ်ချက်နှင့်ပတ်သက်သည်။

What is the cause? The Spirit had told Peter that the men were waiting for him and that he should go with them, but he had not been informed of the reason for their coming. Naturally, then, his first question was regarding the purpose of their call.

၂၂. ကော်နီလီယပ်ဆင့်ယူရှင် သံတမန်များ၏ဖော်ပြချက်သည် ကော်နီလီယပ်သည် ဂျိုပ္ပာမြို့တွင် လုံးဝမသိသူမဟုတ်ဟု ညွှန်ပြပုံရသည်။ ပီတာသည် နာမည်မဖော်ပြထားသော ကပြူနံမြို့တွင်တပ်စွဲထားသော အခြားဆင့်ယူရှင်တစ်ဦးကို သတိရလာနိုင်ပြီး၊ ၎င်းသည် ဂျူးများအတွက် ဓမ္မစဉ်္ဂါတစ်ခုတည်ဆောက်ပေးခဲ့သူဖြစ်သည် (လုကာ ၇:၅)။ ထိုအမှတ်တရဖြင့်၊ သူ၏သခင်ဘုရားက ထိုဆင့်ယူရှင်၏ယုံကြည်ခြင်းကို ချီးမွမ်းရာတွင် ပြောခဲ့သောစကားများကို ပြန်လည်သတိရလာနိုင်သည်၊ “လူများစွာသည် အရှေ့မှလည်းကောင်း၊ အနောက်မှလည်းကောင်း လာကြလိမ့်မည်၊ အာဗြဟံ၊ ဣဇာက်၊ ယာကုပ်တို့နှင့်အတူ ကောင်းကင်နိုင်ငံတွင် ထိုင်ကြလိမ့်မည်” (မဿဲ ၈:၁၁)။

22. Cornelius the centurion. The description given by his messengers seems to imply that Cornelius was not altogether unknown at Joppa. Peter may have been reminded of the other centurion, whose name is not recorded, who was stationed at Capernaum and had built a synagogue for the Jews (Luke 7:5). With that recollection there would come back to his memory the words that his Master had spoken, in praising the centurion’s faith, that “many shall come from the east and west, and shall sit down with Abraham, and Isaac, and Jacob, in the kingdom of heaven” (Matt. 8:11).

ဘုရားသခင်ကိုကြောက်ရွံ့သူ အခန်းငယ် ၂ ကိုကြည့်ပါ။

One that feareth God. See on v. 2.

ကောင်းသောဂုဏ်ပုဒ် ဆိုလိုသည်မှာ သူပေးခဲ့သောဆွမ်းနှင့် စစ်မှန်သောဘုရားသခင်အပေါ် သူ၏ထင်ရှားသောကိုးကွယ်မှုကြောင့်ဖြစ်သည်။ ကော်နီလီယပ်၏ဘာသာတရားကို ဆီဇရိမြို့၏လူထုတွင်သာမက၊ ဂျူးများအားလုံးကြားတွင်လည်း သိရှိကြသည်။

Of good report. That is, on account of the alms he had given and his evident reverence for the true God. Not only among the general populace of Caesarea was the piety of Cornelius known, but among all the Jews.

ဘုရားသခင်ထံမှ သတိပေးခံရသည် ဂရိစကားလုံး “ခရီးမတိဇို” သည် “အကြံပေးခြင်း” ဟုအဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤစကားလုံးကို တစ်ပါးအမျိုးသားစာရေးဆရာများက နတ်တရားဖြင့်ဖြေကြားခြင်းအတွက် ထပ်ခါတလဲလဲအသုံးပြုခဲ့သည်။ ဂျိုးဇီဖပ်က ၎င်းကို ဘုရားသခင်က လူသားများထံ စကားပြောခြင်းအတွက် အကြိမ်များစွာအသုံးပြုခဲ့ပြီး၊ ဤကျမ်းပိုဒ်တွင် ၎င်း၏အဓိပ္ပာယ်မှာ ထင်ရှားသည်။ ၎င်းကို ပညတ်သူများထံသို့သတိပေးချက် (မဿဲ ၂:၁၂)၊ ယောသပ်ထံသို့ (မဿဲ ၂:၂၂)၊ စီမုန်ထံသို့ပေးသောဗျာဒိတ် (လုကာ ၂:၂၆)၊ မောရှေထံသို့ပေးသော ဘုရားသခင်၏သတင်းစကားများ (ဟေဗြဲ ၈:၅)၊ နောဧထံသို့ (ဟေဗြဲ ၁၁:၇) အတွက် အသုံးပြုခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် KJV က ဤစကားလုံးတစ်လုံးကို “ဘုရားသခင်ထံမှ သတိပေးခံရသည်” ဟု ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည်။

Was warned from God. Gr. chrēmatizō, “to advise.” This word was employed repeatedly by pagan writers for answering by an oracle. Josephus uses it a number of times for God’s speaking to men, and in the present passage this is clearly its meaning. It is used of admonitions to the wise men (Matt. 2:12), and to Joseph (Matt. 2:22), of the revelation given to Simeon (Luke 2:26), and of the divine messages sent to Moses (Heb. 8:5), and to Noah (Heb. 11:7). Consequently the KJV has rendered the one word as “was warned from God.”

စကားများကိုနားထောင်ရန် ဆိုလိုသည်မှာ ကော်နီလီယပ်သည် ဘုရားသခင်က သူ့အား မည်သည့်အရာလုပ်ရန် အလိုရှိသည်ကို ပီတာထံမှသင်ယူရန်ဖြစ်သည် (တမန်တော် ၁၁:၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ထိုနည်းတူ၊ ဂျူးများသည် ပညတ်ဆယ်ပါးကို ဆယ်စကားဟု မကြာခဏခေါ်ဆိုခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂၀:၁ ကိုကြည့်ပါ)။

To hear words. That is, to learn from Peter what God would have Cornelius do (see ch. 11:14). Similarly, the Jews frequently called the Ten Commandments the Ten Words (cf. Ex. 20:1).

၂၃. ခေါ်ဆိုခဲ့သည် ပီတာသည် ဤတစ်ပါးအမျိုးသားများကို အိမ်ထဲသို့ခေါ်ဆိုခြင်းသည် ဂျူးများက တစ်ပါးအမျိုးသားများအပေါ်ထားရှိသော ရိုးရာစိတ်သဘောထားများကို စွန့်လွှတ်ရန် ပထမခြေလှမ်းဖြစ်သည်။

23. Called he. For Peter to call these Gentiles into the house was to take a first step toward laying aside scruples that the Jews felt toward non-Jews.

နက်ဖြန် ပီတာသည် ဆုတောင်းရန်အတွက် အိမ်ခေါင်မိုးပေါ်သို့ မွန်းတည့်ချိန်တွင်တက်ခဲ့သောကြောင့်၊ သံတမန်များ၏ရောက်ရှိလာမှုသည် ရူပါရုံပြီးနောက် နေ့လယ်စောပိုင်းတွင်ဖြစ်ရမည်။ ထိုနေ့တွင် ဆီဇရိမြို့သို့ မိုင် ၃၀ အကွာသို့ရောက်ရန် နောက်ကျနေပြီဖြစ်သောကြောင့်၊ ပီတာသည် နောက်တစ်နေ့မတိုင်မီ ထွက်ခွာခဲ့ခြင်းမရှိပေ။ ထို့ပြင် သံတမန်များသည် ဂျိုပ္ပာသို့ခရီးမှ အနားယူရန်လိုအပ်ခဲ့ပေမည်။

On the morrow. Since it was about noon that Peter went up to the housetop to pray, the arrival of the messengers following his vision must have been in the early afternoon. Because it was already too late to reach Caesarea, some 30 mi. away, yet that day, Peter did not set out until the following day. Also the messengers doubtless needed to rest from their journey to Joppa.

ညီအစ်ကိုအချို့ ဤလူများသည် ဂျူးခရစ်ယာန်များဖြစ်သည် (အခန်းငယ် ၄၅)၊ တမန်တော် ၁၁:၁၂ အရ ၎င်းတို့သည် ခြောက်ဦးရှိသည်။ ပီတာသည် ခရစ်တော်၏စကားကို သတိရပေမည်၊ “သက်သေနှစ်ဦး သို့မဟုတ် သုံးဦး၏ပါးစပ်မှ စကားတိုင်း ခိုင်မာစေရမည်” (မဿဲ ၁၈:၁၆)။ သူလုပ်ဆောင်သမျှကို အသင်းတော်သို့ သတင်းပို့ရန် သူအလိုရှိခဲ့သည်။ ၎င်းတို့၏သက်သေခံချက်သည် ဂျေရုဆလင်မြို့တွင် နောက်ပိုင်းတွင် အသုံးဝင်ခဲ့သည်ကို တမန်တော် ၁၁:၁၂ တွင် ဖော်ပြထားသည်။ ပီတာသည် ၎င်းတို့အား သူ၏ရူပါရုံနှင့် ကော်နီလီယပ်၏သံတမန်များယူလာသော သတင်းစကားကို အကြောင်းကြားခဲ့ပေမည်။ ကော်နီလီယပ်၏ကောင်းသောဂုဏ်သတင်းသည် ၎င်းတို့အပေါ် သက်ရောက်မှုရှိပြီး၊ ပီတာနှင့်အတူသွားရန် အဆင်သင့်ဖြစ်စေခဲ့သည်။

Certain brethren. These men were, of course,Jewish Christian (v. 45), and according to ch. 11:12, they were six in number. Doubtless Peter remembered Christ’s words: “In the mouth of two or three witnesses every word may be established” (Matt. 18:16). He wished them to report to the church whatever he did. The usefulness of their testimony later in Jerusalem is implied in Acts 11:12. No doubt Peter informed them of his vision and of the message that Cornelius’ servants had brought. The good reputation of Cornelius would have weight with them and make them ready to go with Peter.

၂၄. နောက်တစ်နေ့ ပီတာနှင့် သူ၏အဖော်များသည် ဆီဇရိသို့ခရီးတွင် တစ်ညတည်းနေခဲ့ပုံရသည်၊ ကော်နီလီယပ်၏သံတမန်များသည် ဂျိုပ္ပာသို့လာရာတွင်လည်း ထိုနည်းတူပြုလုပ်ခဲ့ပေမည် (အခန်းငယ် ၇–၉၊ ၁၇ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်းတို့၏လမ်းသည် မြေထဲပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက်ဖြစ်သည်။

24. The morrow after. Apparently Peter and his companions stayed overnight on their journey to Caesarea, as the messengers from Cornelius probably also had done on their way to Joppa (see vs. 7–9, 17). Their road lay along the Mediterranean coast.

ကော်နီလီယပ်စောင့်မျှော်နေသည် ဆိုလိုသည်မှာ “၎င်းတို့ကို စောင့်မျှော်နေသည်”။ သူ၏ပြင်ဆင်မှုသဘောထားသည် သူ၏ရူပါရုံသည် စစ်မှန်ကြောင်းနှင့် ဘုရားသခင်သည် သူ၏ဆုတောင်းချက်များကို ဖြေကြားပေးတော့မည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့သည်ကို ပြသသည်။。

Cornelius waited. Rather, “was waiting for them.” His attitude of preparation shows how convinced he was that his own vision was real, and that God was about to give him an answer to his prayers.

ဆွေမျိုးနှင့် ရင်းနှီးသောမိတ်ဆွေများ ၎င်းတို့တွင် ကော်နီလီယပ်၏အမိန့်အောက်ရှိ စစ်သားများနှင့် သူ၏ဘာသာရေးခံစားချက်များကို အနည်းနှင့်အများထောက်ခံသူများနှင့် လူ့အဖွဲ့အစည်းမှ မိတ်ဆွေများ ပါဝင်ပေမည်။ သူသည် ရရှိတော့မည့် အလင်းသစ်ကို တတ်နိုင်သမျှ လူများစွာထံသို့ ယူဆောင်လာရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။

Kinsmen and near friends. These doubtless included soldiers under Cornelius’ command who were more or less in sympathy with his religious feelings, and friends from the community. He sought to bring as many as possible within reach of the new light he was to receive.

၂၅. ရှိခိုးခဲ့သည် ဤကန်တော့ခြင်းသည် အရှေ့တိုင်း၏ အလွန်အမင်းရိုသေမှုပုံစံဖြစ်သည်။ ထိုနည်းတူ ယဲရုက ယေရှုရှေ့တွင် ဦးညွှတ်ခဲ့သည် (မဿဲ ၉:၁၈)၊ ယောဟန်သည် ကောင်းကင်တမန်ရှေ့တွင် ဦးညွှတ်ခဲ့သည် (ဗျာဒိတ် ၂၂:၈)။ ရောမစစ်ဗိုလ်ဖြစ်သူ ကော်နီလီယပ်၏ဤလုပ်ရပ်သည် ပီတာကို ဘုရားသခင်၏တမန်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုကြောင်း ဖော်ပြသည်။ ထိုသို့သောလုပ်ရပ်များသည် ရောမစစ်သားများအကြား၊ အထူးသဖြင့် ဂျူးများနှင့်ဆက်စပ်ရာတွင် ပုံမှန်မဟုတ်ပေ။

25. Worshipped him. This obeisance was the most extreme form of Eastern homage. So Jairus bowed down before Jesus (Matt. 9:18), and John before the angel (Rev. 22:8). This act on the part of Cornelius, a Roman officer, revealed that he recognized Peter as God’s messenger. Such acts were certainly not usual among Roman soldiers, particularly in relation to Jews.

၂၆။ ထူးမြှောက်ခြင်း။ ဆိုလိုသည်မှာ “သူ့ကိုမြှင့်တင်ပေးခြင်း” ဖြစ်သည်။ ပေတရု၏အဖြေသည် ဘုရားသခင်တစ်ဦးတည်းသာလျှင် ဝတ်ပြုကိုးကွယ်ခြင်းခံထိုက်ကြောင်း ပြသသည်။ လူသားတစ်ဦးအနေဖြင့် ဤသို့သောဂုဏ်ပြုခြင်းကို လိုလားခြင်း သို့မဟုတ် လက်ခံခြင်းသည် မည်သည့်အခါမျှ မဖြစ်သင့်ပါ။ ပေတရု၏စကားများသည် လစ္စထရာမြို့၌ ပေါလု၏စကားများနှင့် အပြိုင်အဆိုင်ဖြစ်သည် (အခန်း ၁၄:၁၅)။ သူတော်စင်များ သို့မဟုတ် ကောင်းကင်တမန်များကို ဝတ်ပြုကိုးကွယ်ခြင်းသည် ဘုရားသခင်နှင့် လူသားအကြား အမြဲရှိသင့်သော ကွဲပြားမှုကို ဖျက်ဆီးရာရောက်သည် (ဗျာဒိတ်ကျမ်း ၂၂:၉ ကိုကြည့်ပါ)။

26. Took him up. That is, “raised him up.” Peter’s answer shows that worship should be given to God alone. For man to require or receive such homage from man could never be right. Peter’s words are parallel with those of Paul at Lystra (ch. 14:15). To worship saints, or even angels, is to efface the distinction that should ever exist between God and man (see Rev. 22:9).

၂၇။ သူနှင့်စကားပြောဆိုခြင်း။ ပေတရု၏ဆက်လက်ပြောကြားသော စကားများသည် ကော်နီလိပ်စ်က တမန်တော်အား စာသားတွင် အတိအကျဖော်ပြမထားသော အကြောင်းအမျိုးမျိုးကို ပြောပြခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြသည်။

27. Talked with him. Peter’s subsequent remarks indicate that Cornelius told the apostle many things not specifically mentioned in the text.

သူဝင်သွားသည်။ ယခင်တွေ့ဆုံမှု၏အစိတ်အပိုင်းသည် အိမ်ဝင်ပေါက်အနီးတွင် ပြုလုပ်ခဲ့ပုံရသည်။ ကော်နီလိပ်စ်သည် ပေတရုကိုတွေ့ဆုံရန် ထွက်လာခြင်းသည် ဧဝံဂေလိတွင် ဗိုလ်မှူးတစ်ဦး၏စိတ်ဓာတ်နှင့်အညီ “ကျွန်ုပ်အိမ်ထဲသို့ သင်ဝင်ရောက်ရန် မထိုက်တန်ပါ” ဟု ပြောခဲ့သူဖြစ်သည် (လုကာ ၇:၆)။

He went in. Apparently the preceding part of the interview was conducted near the entry of the house. Cornelius’ action in coming forth to meet Peter was in the spirit of the centurion in the Gospel, who said, “I am not worthy that thou shouldest enter under my roof” (Luke 7:6).

များစွာ။ ကော်နီလိပ်စ်၏ပင်ကိုယ်စရိုက်နှင့် ပြုမူပုံသည် သူ့အား မိတ်ဆွေများစွာရရှိစေခဲ့ပြီး၊ သူ၏စိတ်အားထက်သန်မှုနှင့် ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် သူမသိသေးသော ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးကို တွေ့ဆုံရန်နှင့် နားထောင်ရန် ၎င်းတို့ကို စုရုံးခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၂၄ ကိုကြည့်ပါ)။

Many. The personality and conduct of Cornelius had won him many friends, and in his enthusiasm and faith he had brought them together to see and hear a man of whom he knew nothing (see on v. 24).

၂၈။ တရားမဝင်သောအရာ။ တမန်တော်သည် ဂျူးလူမျိုးတစ်ဦးသည် တစ်ပါးအမျိုးသားနှင့် ပေါင်းသင်းဆက်ဆံခြင်းမပြုရနိုင်ကြောင်း လူသိများသောအချက်အဖြစ် ဖော်ပြသည်။ ကော်နီလိပ်စ်၏တမန်များသည် ရှိမုန်၏အိမ်အပြင်ဘက်တွင် ရပ်နေပြီး တစ်စုံတစ်ယောက်ကို လူထဲသို့ခေါ်ဆောင်လာရန် ပြုမူခြင်းသည် ၎င်းတို့သည် ဂျူးလူမျိုး၏ဘက်လိုက်မှုကို သတိပြုမိကြောင်း ပြသသည်။ ထိုသို့သော ဂျူးလူမျိုး၏သီးသန့်ပြုမူမှုသည် ဂန္တဝင်စာရေးဆရာများက သိရှိကြသည်။ ဂျူဗင်နယ်လ်က “ရောမဥပဒေများကို ပြစ်တင်ရှုတ်ချလေ့ရှိပြီး၊ ၎င်းတို့ [ဂျူးလူမျိုး]သည် ဂျူးဥပဒေကို သင်ယူ၍ ကျင့်သုံးကြပြီး၊ မောရှေ၏လျှို့ဝှက်စာအုပ်တွင် လွှဲပြောင်းပေးအပ်ထားသမျှကို ရိုသေကြသည်။ ၎င်းတို့သည် တူညီသောထုံးတမ်းကို မကိုးကွယ်သူအား လမ်းညွှန်ပြသခြင်းကို တားမြစ်ထားပြီး၊ အရေဖြတ်ထားသူများကိုသာ လိုချင်သောရေပန်းသို့ ပို့ဆောင်ပေးသည်” (Satires xiv. ၁၀၀–၁၀၄; Loeb ed., p. ၂၇၃)။ ထိုနည်းတူ တာစီတာ့စ်က “ဂျူးလူမျိုးများသည် တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး အလွန်သစ္စာရှိကြပြီး၊ အမြဲသနားကရုဏာပြရန် အသင့်ရှိသော်လည်း၊ အခြားလူမျိုးအားလုံးကို မုန်းတီးမှုနှင့် ရန်ငြိုးထားကြသည်။ ၎င်းတို့သည် ထမင်းစားရာတွင် သီးသန့်ထိုင်ကြပြီး၊ အိပ်ရာတွင်လည်း သီးသန့်အိပ်ကြသည်” (Histories v. ၅; Loeb ed., Vol. ၂, pp. ၁၈၁, ၁၈၃)။

28. An unlawful thing. The apostle states it as a known fact that a Jew might not associate with a Gentile. The action of the messengers of Cornelius in standing outside the house of Simon and calling upon someone to come to them in the open air showed that they were aware of Jewish prejudice. Such Jewish exclusiveness was known to the classical writers. Juvenal says: “Having been wont to flout the laws of Rome,they [the Jews] learn and practice and revere the Jewish law, and all that Moses handed down in his secret tome, forbidding to point out the way to any not worshipping the same rites, and conducting none but the circumcised to the desired fountain” (Satires xiv. 100–104; Loeb ed., p. 273). Similarly Tacitus declared: “The Jews are extremely loyal toward one another, and always ready to show compassion, but toward every other people they feel only hate and enmity. They sit apart at meals, and they sleep apart” (Histories v. 5; Loeb ed., Vol. 2, pp. 181, 183).

ပေတရုသည် ဥပဒေကိုယ်တိုင်ထက် ဖရှီဆီရင်း၏ရိုးရာအယူအဆမှ ပြောဆိုနေခြင်းဖြစ်သည်။ သို့သော် ထိုသို့သောခံစားချက်များသည် ကျယ်ပြန့်စွာပြသခဲ့ပြီး၊ ဂျူးလူမျိုးနှင့် တစ်ပါးအမျိုးသားများ ထိတွေ့ဆက်ဆံရာတွင် တင်းကျပ်သောပုံစံများဖြင့် ပေါ်လွင်ခဲ့သည်။ တင်းကြပ်သောဂျူးလူမျိုးသည် တစ်ပါးအမျိုးသား၏အိမ်ထဲသို့ဝင်ရောက်ရန် တုံ့ဆိုင်းလိမ့်မည်၊ ထိုသို့သောတားမြစ်ချက်ကို မစ်ရှနာတွင် ဖော်ပြထားသည်။ “တစ်ပါးအမျိုးသားများ၏နေထိုင်ရာနေရာများသည် မသန့်ရှင်းပါ” (Oholoth ၁၈. ၇, Soncino ed. of the Talmud, p. ၂၂၆)။ လီဗျီကျမ်းအပေါ် ရှေးဂျူးမှတ်ချက်တွင် တစ်ပါးအမျိုးသားနှင့်ထိတွေ့မှုဖြင့် ထုံးတမ်းအရ ညစ်ညမ်းမှု၏ထူးခြားသောဥပမာတစ်ခုရှိသည်။ “ရှိမုန်သားရှိမုန်သည် အာရေဗျဘုရင်တစ်ပါးနှင့် စကားပြောရန်ထွက်သွားပြီး၊ ထိုဘုရင်၏ပါးစပ်မှ တံတွေးတစ်စက်သည် ၎င်း၏အဝတ်ပေါ်သို့ ပက်လိုက်ပြီး သူ့ကိုညစ်ညမ်းစေခဲ့သည်။ သူ၏ညီဖြစ်သူ ယုဒသည် ဝင်ရောက်ပြီး သူ့အစား ယဇ်ပုရောဟိတ်အဆင့်မြင့်ရာထူးတွင် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်” (Midrash Rabbah, on Lev. ၁၆:၁, Soncino ed., p. ၂၆၃)။ အိန္ဒိယလူမျိုး၏ ဇာတ်စနစ်ခံစားချက်၊ အောက်တန်းစားသူများနှင့် ထိတွေ့မှုမှ ရှောင်ရှားခြင်းသည်၊ ယခုအခါ ဥပဒေနှင့် လွတ်လပ်သောခံစားချက်ဖိအားအောက်တွင် တဖြည်းဖြည်းပျောက်ကွယ်လာသော်လည်း၊ ခေတ်သစ်တွင် နီးကပ်သောအပြိုင်အဆိုင်ဖြစ်သည်။

Peter, of course, was speaking from the standpoint of traditional Pharisaism rather than from that of the law itself; but such feelings were exhibited widely, and showed themselves in rigorous forms wherever Jews and heathen came in contact. The strict Jew would hesitate to enter a Gentile’s house, as is reflected by a prohibition in the Mishnah: “The dwelling-places of heathens are unclean” (Oholoth 18. 7, Soncino ed. of the Talmud, p. 226). In an ancient Jewish commentary on Leviticus appears a remarkable example of ceremonial defilement by contact with a Gentile: “It is related that Simeon the son of Ḳimḥith went out to talk with an Arabian King, and a jet of saliva from the latter’s mouth was spurted on to his garments and defiled him. His brother Judah entered and ministered in the office of the High Priesthood in his stead” (Midrash Rabbah, on Lev. 16:1, Soncino ed., p. 263). The Hindu feeling of caste, of shrinking from contact with those of a lower grade, although now slowly dying out under pressure of law and liberal feeling, presents a close modern parallel.

ပေါင်းသင်းဆက်ဆံရန်။ သို့မဟုတ် “သူ့ကိုယ်သူ ပူးပေါင်းရန်” (အခန်း ၉:၂၆ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤစကားလုံးသည် တိုက်ရိုက်ထိတွေ့မှုကို ဆိုလိုသည်။ ဘဝ၏သာမန်ဆက်ဆံမှုများသည် ဂျူးလူမျိုးများကို တစ်ပါးအမျိုးသားများနှင့် အဆက်မပြတ်ပေါင်းသင်းရန် တွန်းအားပေးခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းတို့သည် ထုံးတမ်းအရ ညစ်ညမ်းမှုမဖြစ်စေရန် ဖြစ်နိုင်လျှင် ထိုသို့သောထိတွေ့မှုကို ရှောင်ရှားရမည်ဖြစ်သည်။

To keep company. Or, “to join himself” (see on ch. 9:26). The word signifies direct contact. Although the ordinary dealings of life forced Jews constantly to be in the company of Gentiles, they were to avoid such contact if possible, lest they be ceremonially defiled.

မည်သူ့ကိုမျှ သာမန်ဟု မခေါ်ရ။ တမန်တော်သည် ၎င်း၏ရူပါရုံမှ သင်ခန်းစာရရှိခဲ့ကြောင်း ယခုပြသခဲ့သည်။ ခရစ်တော်၏ လူ့ဇာတိခံယူခြင်း၊ ယဇ်ပူဇော်ခြင်း၊ နှင့် ကောင်းကင်သို့တက်ကြွခြင်းဖြင့် လူသားမျိုးနွယ်သည် ရွေးနှုတ်ခံရပြီး၊ အနိမ့်ဆုံးတစ်ပါးအမျိုးသားပင်လျှင် သာမန် သို့မဟုတ် မသန့်ရှင်းသူမဟုတ်တော့ပါ။ ဘုရားသခင်သည် လူအားလုံးကို လက်ခံရန် ဆန္ဒရှိပြီး၊ ယေရှုအားဖြင့် ထိုသို့ပြုသည်။ အပြစ်သည်သာ လူတို့ကို သူ့ထံမှခွဲထုတ်သည် (ဟေရှာယ ၅၉:၂)။ မသန့်ရှင်းမှုသည် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ သို့မဟုတ် လူမျိုးရေးဆိုင်ရာ ညစ်ညမ်းမှုမဟုတ်ဘဲ ကိုယ်ကျင့်တရားဆိုင်ရာ ညစ်ညမ်းမှုအဖြစ် စဉ်းစားရမည်ဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်၏နောက်လိုက်သည် အပြစ်သားတိုင်းတွင် ရွေးနှုတ်ခံရ၍၊ ဖြောင့်မတ်ပြီး သန့်ရှင်းသောလူသားဖြစ်လာနိုင်သည့် အလားအလာများကို မြင်တွေ့ရန် သင်ယူရမည်။ လူတိုင်းသည် ထိုသို့သောဘုရားဆန်သောပြောင်းလဲမှု၏ အကြောင်းအရာဖြစ်နိုင်သဖြင့်၊ ဘုရားသခင်၏ပုံသဏ္ဌာန်သည် လုံးဝမပျက်စီးဘဲ ပြန်လည်ထူထောင်နိုင်သည်အထိ ၎င်းကို လေးစားရမည် (၁ ပေတရု ၂:၁၇ ကိုကြည့်ပါ)။ ယဉ်ကျေးမှု သို့မဟုတ် အခွင့်အလမ်းကွဲပြားမှုများပေါ်တွင်သာ အခြေခံထားသော လူတန်းစားမာနကို လှုပ်ရှားမှုများနှင့် စကားလုံးများဖြင့် ပြသခြင်းသည်၊ တစ်ဖက်ကြည့်ရင်း၊ ဘာသာရေးအခြေခံပေါ်တွင်ရှိသော ကွဲပြားမှုများထက် ပို၍ခွင့်လွှတ်မရပါ။ နောက်ဆုံးတစ်ခုသည် ပိုမိုပြုပြင်နိုင်သည်။

Not call any man common. The apostle now showed that he had learned the lesson of the vision. Humanity had been redeemed by the incarnation, the sacrifice, and the ascension of Christ, and even the lowest heathen was no longer common or unclean. God was willing to receive all men, and through Jesus He does so. Sin alone is that which separates men from Him (Isa. 59:2). Impurity is to be thought of as a moral, not a physical or racial, taint. The follower of God must learn to see in every sinner the potentialities of a redeemed, justified, and sanctified man. Inasmuch as every man is potentially the subject of such a godly transformation, he must be respected as one in whom the image of God is not entirely effaced and may yet be restored (see 1 Peter 2:17). Pride of class resting on mere differences of culture or opportunity, and showing itself in acts and words of contempt, is from one point of view even less excusable than distinctions resting upon a religious basis. The latter is the more amenable to cure.

ဤကျမ်းပိုဒ်မှ ဘုရားသခင်သည် ပေတရုအား သင်ကြားပေးသောသင်ခန်းစာသည် သားရဲများအကြောင်းမဟုတ်ဘဲ လူသားများအကြောင်းဖြစ်ကြောင်း ထင်ရှားသည်။ လူအားလုံးသည် ဧဝံဂေလိဖြင့် ရောက်ရှိရမည်။ နောက်ဆုံးတွင် ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်၏ထံမှ ကယ်တင်ရန်ကြိုးပမ်းမှုကို ငြင်းပယ်မှသာ မသန့်ရှင်းဖြစ်မည်။

It is evident from this verse that the lesson God taught Peter concerned, not beasts, but men. All men were to be reached with the gospel; ultimately they would be unclean only when they should reject God’s endeavors to save them.

၂၉။ ငြင်းဆန်ခြင်းမရှိဘဲ။ ပေတရုသည် ဘုရားသခင်က သူပြုလုပ်စေလိုသည်ကို မှုန်ဝါးစွာသာမြင်ရသော်လည်း၊ ဝိညာဉ်တော်၏လမ်းညွှန်မှုကို ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် ကဲသရိမြို့သို့ ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။

29. Without gainsaying. Peter had come to Caesarea without argument or question, following in faith the guidance of the Spirit, although he saw only dimly what God would have him do.

၃၀။ လေးရက်အကြာက။ ဤသည်မှာ အပါအဝင်ရေတွက်နည်းဖြင့် အချိန်ကာလများကို ရေတွက်သည့်နည်းလမ်း၏ ရှင်းလင်းသောဥပမာတစ်ခုဖြစ်သည် (အတွဲ ၁၊ စာမျက်နှာ ၁၈၂; အတွဲ ၂၊ စာမျက်နှာ ၁၃၆၊ ၁၃၇; အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၂၄၉၊ ၂၅၀ ကိုကြည့်ပါ)။ ကော်နီလိပ်စ်သည် ၎င်း၏ရူပါရုံကို ပထမနေ့တွင် ရရှိခဲ့ပြီး သူ၏ကျွန်များကို စေလွှတ်ခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၃၊ ၇၊ ၈); ၎င်းတို့သည် ဒုတိယနေ့တွင် ယုဖမြို့သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၉၊ ၁၇); ၎င်းတို့သည် ပေတရုနှင့် သူ၏မိတ်ဆွေများနှင့်အတူ တတိယနေ့တွင် ယုဖမြို့မှထွက်ခွာခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၂၃); ပြီးနောက် စတုတ္ထနေ့တွင် ကဲသရိမြို့သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၂၄)။ ၎င်းတို့သည် ကော်နီလိပ်စ်နှင့် သူ၏ရူပါရုံရရှိခဲ့သည့်အချိန်နှင့် အနီးစပ်ဆုံးအချိန်တွင် တွေ့ဆုံခဲ့သောကြောင့် (“ဤအချိန်အထိ” ကိုအောက်တွင်ကြည့်ပါ)၊ စုစုပေါင်းကာလသည် ၇၂ နာရီထက်မပိုနိုင်သော်လည်း၊ လေးရက်စာအစိတ်အပိုင်းများပါဝင်သောကြောင့် ကော်နီလိပ်စ်က “လေးရက်” ဟု ပြောခဲ့သည်။

30. Four days ago. This is a clear example of the method of counting time periods by inclusive reckoning (see Vol. I, p. 182; Vol. II, pp. 136, 137; Vol. V. pp. 249, 250). Cornelius received his vision and dispatched his servants on the first day of (vs. 3, 7, 8); they arrived at Joppa on the second day (vs. 9, 17); they, with Peter and his friends, left Joppa on the third day (v. 23); and all arrived at Caesarea on the fourth day (v. 24). Since they met Cornelius at about the same hour as he had had his vision (see below on “until this hour”), the total period could have been scarcely more than 72 hours, yet because parts of four days were involved Cornelius spoke of it as “four days.”

အစာရှောင်နေခဲ့သည်။ စာသားဆိုင်ရာအထောက်အထားများသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) ဤစကားလုံးများကို ဖယ်ရှားရန် ထောက်ခံသည်။

I was fasting. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of these words.

ဤအချိန်အထိ။ ဤအပိုဒ်၏ဂရိစာသားသည် မရေရာသော်လည်း၊ “လေးရက်အကြာက ဤအချိန်ခန့်” ဟု ဘာသာပြန်ခြင်းသည် အကောင်းဆုံးဖြစ်နိုင်သည်။ ဤသည်မှာ ပေတရု၏ကဲသရိမြို့သို့ရောက်ရှိမှုသည် မွန်းလွဲအချိန်ခန့်၊ ကိုးနာရီမြောက်အချိန်၊ ကော်နီလိပ်စ်ရူပါရုံရရှိခဲ့သည့်အချိန်နှင့် တူညီသောနေ့အချိန်ဖြစ်ရမည်ဟု ဖော်ပြသည်။

Until this hour. The Greek of this passage is ambiguous, but is probably best translated, “Four days ago about this hour.” This indicates that Peter’s arrival at Caesarea must have been in the middle of the afternoon, about the ninth hour, the same time of day at which Cornelius had received his vision.

ကိုးနာရီမြောက်တွင် ငါဆုတောင်းခဲ့သည်။ စာသားဆိုင်ရာအထောက်အထားများသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “ငါသည် ကိုးနာရီမြောက်ဆုတောင်းနေခဲ့သည်” ဟူသောဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံသည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ မွန်းလွဲယဇ်ပူဇော်ချိန်တွင်ပြုလုပ်သော ကိုးနာရီမြောက်ဆုတောင်းခြင်း (အခန်းကြီး ၃:၁; ၁၀:၃, ၉ ကိုကြည့်ပါ)။ ထို့ကြောင့် ဤအပိုဒ်တစ်ခုလုံးကို “လေးရက်အကြာက ဤအချိန်ခန့် ငါသည် အိမ်တွင် ကိုးနာရီမြောက်ဆုတောင်းနေခဲ့သည်” ဟု ဖတ်ရှုခြင်းသည် အကောင်းဆုံးဖြစ်နိုင်သည်။

At the ninth hour I prayed. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading, “I was praying the ninth,” that is, the ninth-hour prayer, offered at the time of the afternoon sacrifice (see on chs. 3:1; 10:3, 9). Thus this whole passage probably is best read, “Four days ago about this hour I was praying the ninth [-hour prayer] in my house.”

တောက်ပသောအဝတ်အစားဖြင့်။ အခန်းကြီး ၁:၁၀ ကိုကြည့်ပါ။ ဤစကားစုသည် ဂရိဘာသာတွင် ယာကုပ်ကျမ်းတွင် “လှပသောအဝတ်အစား” နှင့် “တန်ဆာဆင်ထားသောအဝတ်အစား” (ယာကုပ် ၂:၂, ၃) ဟု ဘာသာပြန်ထားသည့်အတိုင်း တူညီသည်။ “တောက်ပသော” ဟု ဘာသာပြန်ထားသော နာမဝိသေသနသည် ကောင်းကင်တမန်များ၏အဝတ်အစားကို ဖော်ပြရန် ယောဟန်က အသုံးပြုခဲ့သည် (ဗျာဒိတ်ကျမ်း ၁၅:၆)၊ နှင့် သိုးသငယ်၏သတို့သမီး၏အဝတ်အစား (အခန်းကြီး ၁၉:၈)။

In bright clothing. See ch. 1:10. This phrase, in the Greek, is the same as that translated in James as “goodly apparel” and “gay clothing” (James 2:2, 3). The adjective, translated “bright” is employed by John to describe the raiment of the angels (Rev. 15:6), and of the bride of the Lamb (ch. 19:8).

၃၁။ သင်၏ဆုတောင်းခြင်း။ အခန်းကြီး ၄ တွင်ရှိသော အပြိုင်အဆိုင်အပိုဒ်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက၊ “ဆုတောင်းခြင်းများ” ဟု အများကိန်းဖြင့်ဖော်ပြထားသည့်နေရာတွင်၊ ဤအပိုဒ်သည် “သင်၏ဆုတောင်းခြင်း” ဟု ပြောပြီး၊ တိကျသောဆုတောင်းတစ်ခုကို ရည်ညွှန်းသည်။ ဤသည်မှာ ကော်နီလိပ်စ်၏ဆုတောင်းခြင်းကို ပိုမိုတိကျမှုနှင့် ၎င်း၏ရည်ရွယ်ချက်ကို ပေးသည်။ သံသယဖြစ်စရာမလိုဘဲ ၎င်းသည် ပိုမိုသောအလင်းနှင့် ပြည့်စုံသောအမှန်တရားသိရှိမှုအတွက် ဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၂ ကိုကြည့်ပါ)။

31. Thy prayer. As contrasted with the parallel passage in v. 4, where the reference is to “prayers,” in the plural, the present passage speaks of “thy prayer,” implying a specific supplication. This gives a greater definiteness to Cornelius’ prayer, and to its object. Doubtless it was for greater light and fuller knowledge of truth (see on v. 2).

သင်၏ဆွမ်းဆက်ကပ်ခြင်း။ အခန်းကြီး ၄ ကိုကြည့်ပါ။

Thine alms. See on v. 4.

အမှတ်ရနေခြင်း။ အပြိုင်အဆိုင်အပိုဒ်တွင် “အောက်မေ့ဖွယ်အမှတ်အသား” ဟု ဘာသာပြန်ထားသော စကားလုံး၏ ဝါကျပုံစံဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၄ ကိုကြည့်ပါ)။

Had in remembrance. A verbal form of the word translated “memorial” in the parallel passage (see on v. 4).

၃၂။ ယုဖမြို့။ အခန်းကြီး ၉:၃၆; ၁၀:၈ ကိုကြည့်ပါ။

32. Joppa. See on ch. 9:36; 10:8.

သားရေလှန်သူရှိမုန်။ အခန်းကြီး ၉:၄၃ ကိုကြည့်ပါ။

Simon a tanner. See on ch. 9:43.

၃၃။ သင်သည် ကောင်းစွာပြုခဲ့သည်။ ဤအသုံးအနှုန်းသည် ရိုးရှင်းသောခွင့်ပြုချက်မဟုတ်ဘဲ နှလုံးသားမှကျေးဇူးတင်စိတ်ဖြစ်သည် (ဖိလိပ္ပိ ၄:၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။

33. Thou hast well done. The expression is not of mere approval, but of heartfelt gratitude (see Phil. 4:14).

ဤနေရာတွင် ကျွန်ုပ်တို့အားလုံး။ ဤစကားလုံးများသည် ကော်နီလိပ်စ်ပတ်လည်တွင်စုရုံးနေသော မိတ်ဆွေများသည် သူ၏အမှန်တရားကို ပိုမိုသိရှိလိုသောစိတ်အားထက်သန်မှုကို မျှဝေကြပြီး၊ ဘုရားသခင်၏အလိုတော်အဖြစ် ထင်ရှားလာမည့်အရာကို လိုက်နာရန် အသင့်ရှိကြသည်ဟု ဆိုလိုသည်။

We all here. The words imply that the friends gathered around Cornelius shared in his eagerness to know further truth, and were ready to comply with whatever might be revealed to them as the will of God.

နားထောင်ရန်။ ဤစကားလုံးသည် ယုံကြည်ရန်နှင့် နာခံရန် ရည်ရွယ်ချက်ကိုလည်း ဆိုလိုသည် (ယောဟန် ၅:၂၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ဗိုလ်မှူးသည် ပေတရုထံမှ သူနှင့်သူ၏အိမ်သူအိမ်သားအားလုံး ကယ်တင်နိုင်မည့် စကားလုံးများကို နားထောင်ရန် မျှော်လင့်ခဲ့သည်။

To hear. This word implies also the intention to believe and obey (see on John 5:24). The centurion expected to hear from Peter words whereby he and all his house might be saved.

၃၄။ ပါးစပ်ဖွင့်လိုက်သည်။ အရေးကြီးသောထုတ်ဖော်ပြောဆိုမှုများအတွက် အသုံးပြုသောအသုံးအနှုန်းဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၈:၃၅ ကိုကြည့်ပါ)။

34. Opened his mouth. An expression used for utterances of importance (see on ch. 8:35).

လူကိုခွဲခြားဆက်ဆံသူ။ ဂရိဘာသာဖြင့် “ပရိုဆိုပိုလမ်ပတေ့စ်” ဆိုသည်မှာ “မျက်နှာကိုလက်ခံသူ” ဟုဆိုလိုပြီး၊ ပြင်ပကွဲပြားမှုများအပေါ်တွင် လူများကို ခွဲခြားသူဖြစ်သည်။ ဤအသုံးအနှုန်းသည် ဟီဘရူးအသုံးအနှုန်း “နာဆိုပနိမ်”၊ စာသားအတိုင်း “မျက်နှာကိုမြှောက်ပင့်ခြင်း” နှင့် စိတ်ဝင်စားဖွယ်အပြိုင်အဆိုင်တစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ သာမန်အသုံးပြုမှုတွင် လူများအကြား မတရားသောကွဲပြားမှုများပြုလုပ်ခြင်းကို ဆိုလိုသည်။ အင်္ဂလိပ်အသုံးအနှုန်း “မျက်နှာဆုံးရှုံးခြင်း” နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။ အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၁၀၇ ကိုကြည့်ပါ။ ပေတရုသည် ၎င်း၏သခင်တွင် “လူကိုခွဲခြားဆက်ဆံခြင်း” မရှိသည်ကို မြင်ခဲ့ပြီး၊ ထိုကွဲပြားမှုများသည် လူမှုအဆင့်အတန်း၊ သို့မဟုတ် အသိပညာ၊ သို့မဟုတ် စည်းစိမ်ဖြစ်စေ ဖြစ်သည်။ ဤအရာကို ၎င်း၏ရန်သူများကပင် အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည် (မဿဲ ၂၂:၁၆)။ ယာကုပ်သည် ခရစ်တော်၏စစ်မှန်သောတပည့်ဖြစ်လိုသူအားလုံးအတွက် ဤစရိုက်လက္ခဏာအချက်ကို အလေးပေးဖော်ပြသည် (အခန်းကြီး ၂:၁–၉)။ ပေတရုသည် ဤမဟာနိယာမကို အပြည့်အဝအသုံးချရန်အတွက် ဂျူးခရစ်ယာန်များသည် အခြားလူမျိုးများကို ၎င်းတို့နှင့် တန်းတူမိတ်သဟာယဖွဲ့ရန် လက်ခံရန်လိုအပ်ကြောင်း သင်ယူရန်လိုအပ်ခဲ့သည်။ တစ်ပါးအမျိုးသားခရစ်ယာန်များ၏ထောက်ခံသူဖြစ်သော ပေါလုသည် ဤနိယာမကို ရောမ ၂:၉–၁၁ တွင် အလေးပေးဖော်ပြသည်။ ကော်နီလိပ်စ်၏ရူပါရုံမှ၊ ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်ရူပါရုံနှင့် အပြိုင်အဆိုင်ဖြစ်ပြီး၊ ပေတရုသည် ဘုရားသခင်သည် ဂျူးဖြစ်စေ၊ တစ်ပါးအမျိုးသားဖြစ်စေ၊ ဖြောင့်မတ်ခြင်းကို ရှာဖွေလိုသူအားလုံးကို မိမိကိုယ်ကိုထင်ရှားစေကြောင်း သင်ယူနေခဲ့သည်။ တရားဟောရာ ၁၀:၁၇; ၁ ရှမွေလ ၁၆:၇ ကိုကြည့်ပါ။

Respecter of persons. Gr. prosōpolēmptēs, “one who receives the face,” and so, one who distinguishes between persons on the basis of outward appearances. This expression finds an interesting parallel in the Hebrew phrase, nas̄o’ phanim, literally, “to lift up the face,” which in common usage also meant to make unjust distinctions between men. Compare the English expression, “to lose face.” See Vol. V, p. 107. Peter had seen in his Master an absence of “respect of persons,” whether the distinctions were of social rank, or knowledge, or wealth. This even His enemies acknowledged (Matt. 22:16). James lays stress on this same element of character as essential to all who wish to be true disciples of Christ (ch. 2:1–9). Peter needed to learn that the full application of this great principle called for the Jewish Christians to accept those of other races into equal fellowship with themselves. Paul, the champion of Gentile Christianity, stresses this principle in Rom. 2:9–11 From Cornelius’ vision, parallel to his own, Peter was learning that God makes Himself known to all aspirants to righteousness, whether they are Jews or Gentiles. See Deut. 10:17; 1 Sam. 16:7.

၃၅။ လူမျိုးတိုင်းတွင်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် လူမျိုးတစ်မျိုးတည်းအတွက်သာ မဟုတ်ကြောင်း ပေတရုသည် မှုန်ဝါးစွာ နားလည်လာသည်။ ကော်နီလီယပ်နှင့် ဆက်ဆံရာတွင် ဤအရာမည်သို့ဖြစ်နိုင်သည်ကို သူစတင်မြင်လာသော်လည်း၊ အပြည့်အဝနားလည်ခြင်းမရှိသေးပေ။ ပေါလုသည် မကြာမီ လူမျိုး၊ ကျား၊ မ၊ လူမှုအဆင့်အတန်းတို့သည် ဘုရားသခင်၏အမြင်တွင် အရေးမပါကြောင်း ကြေညာလိမ့်မည် (ဂလာတိ ၃:၂၈; ကောလောသဲ ၃:၁၀, ၁၁)။

35. In every nation. Peter dimly realized that Christianity was not to be national. In his dealings with Cornelius he began to see how this might be, though he did not yet understand it thoroughly. Paul would shortly declare that neither race, nor sex, nor social status have any bearing in God’s sight (Gal. 3:28; Col. 3:10, 11).

ဂျူးလူမျိုးများသည် သူတို့ကိုယ်သူတို့ ဘုရားသခင်၏ အာရုံစိုက်မှု၊ ဂရုစိုက်မှု၊ သနားကရုဏာတို့၏ တစ်ဦးတည်းသော ရည်မှန်းချက်အဖြစ် ယူဆလာကြသည်။ ဘေဘီလုံအောင်ဆုံးမှုမတိုင်မီက သူတို့သည် ၎င်းတို့၏ဘဝနှင့် ဘာသာရေးယုံကြည်ချက်များနှင့် အလေ့အကျင့်များကို အနီးအနားရှိ တစ်ပါးအမျိုးသားများနှင့် အံဝင်ခွင်ကျဖြစ်အောင် ပြုလုပ်ခဲ့ကြသော်လည်း (တွဲ ၄၊ စာမျက်နှာ ၃၁ ကိုကြည့်ပါ)၊ အောင်ဆုံးမှုပြီးနောက်တွင် ၎င်းတို့သည် တစ်ပါးအမျိုးသားအိမ်နီးချင်းများနှင့် သီးခြားခွဲထုတ်ရန် အလွန်အားထုတ်ခဲ့ကြသည်။ သူတို့သည် တစ်ပါးအမျိုးသားများကို မထီမဲ့မြင်ပြုပြီး ဘုရားသခင်ထံတွင် လက်ခံခံရရန် အရည်အချင်းမရှိဟု ငြင်းပယ်သည့် သီးသန့်စိတ်ဓာတ်ကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။

The Jews had come to look upon themselves as exclusively the objects of God’s interest, care, and mercy. Whereas prior to the Babylonian captivity they had conformed their lives and their religious beliefs and practices to those of the heathen nations about them (see Vol. IV, p. 31), after the Captivity they put forth extreme efforts to insulate themselves from their Gentile neighbors. They developed a spirit of exclusiveness that made them despise non-Jews and deny their eligibility to acceptance with God.

ဤသီးသန့်စိတ်ဓာတ်သည် တစ်ပါးအမျိုးသားများအကြား ဧဝံဂေလိတရားတိုးတက်မှု၏ အဓိကအတားအဆီးဖြစ်လာခဲ့သည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် ဂျူးဘာသာ၏ ဂိုဏ်းခွဲတစ်ခုအဖြစ်သာ ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့လျှင်—ဂျူးခရစ်ယာန်များက အစပိုင်းတွင် ထင်မြင်ခဲ့သည့်အတိုင်း—လူတိုင်းအတွက် သစ္စာခံမှုကို ဘယ်သောအခါမှ တောင်းဆိုနိုင်မည်မဟုတ်ပေ။ ထို့ကြောင့် အသင်းတော်၏ ပထမဆုံးအဓိကတာဝန်မှာ ဂျူးဘာသာ၏ တင်းကျပ်သောနှောင်ကြိုးများကို ဖြတ်တောက်ရန်ဖြစ်သည်။ ကော်နီလီယပ်၏ သက်ဝင်ယုံကြည်မှုတွင် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်သည် ငယ်ရွယ်သောအသင်းတော်ကို ထိုဦးတည်ချက်သို့ ပထမဆုံးအရေးကြီးသောခြေလှမ်းကို လှမ်းစေခဲ့သည်။

At first this spirit of exclusiveness constituted the chief barrier to the advance of the gospel among non-Jews. Had Christianity remained but a sect of Judaism—as Jewish Christians at first conceived of it—it could never have claimed the allegiance of all men everywhere. The first major task of the church was therefore to break the tight bonds of Judaism. In the conversion of Cornelius the Holy Spirit led the infant church to take its first important step in that direction.

သူ့ကိုကြောက်ရွံ့သည်။ ဤစကားစုနှင့် နောက်ဆက်တွဲစကားစုကို ဥပဒေပြားနှစ်ပြားအသီးသီးဖုံးအုပ်ထားသည်ဟု ယူဆနိုင်သည်—ပထမသည် ဘုရားသခင်အပေါ်ထားရမည့်တာဝန်ကို၊ ဒုတိယသည် လူသားအချင်းချင်းအပေါ်ထားရမည့်တာဝန်ကို ဖော်ပြသည်။ မိက္ခာ ၆:၈; မဿဲ ၂၂:၃၄–၄၀ ကိုကြည့်ပါ။

Feareth him. This and the following phrase may be thought of as covering, respectively, the two tables of the law—the first referring to man’s duty to God, the second, to his duty to his fellow men. See on Micah 6:8; Matt. 22:34–40.

လက်ခံသည်။ သို့မဟုတ် “လက်ခံခံရသည်။” ဘုရားသခင်သည် ရွေးချယ်ထားသောလူမျိုးတစ်မျိုးကို မရှိတော့ပေ။ သူသည် လူအားလုံးကို နောင်တရရန် ခေါ်ဆိုပြီး၊ စိတ်ရင်းမှန်ဖြင့် နောင်တရသူများကို လက်ခံသည်။

Accepted. Or, “acceptable.” God has no longer a chosen race of people. He calls all men to repent, and accepts those who do so in sincerity.

၃၆။ နှုတ်ကပတ်တော်။ ဆိုလိုသည်မှာ သခင်ယေရှုခရစ်မှတစ်ဆင့် ငြိမ်သက်ခြင်းကို ယူဆောင်လာသော မေရှိယသတင်းကောင်း၊ သတင်းစကားဖြစ်သည် (လုကာ ၂:၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်းကို ဘုရားသခင်၏ရွေးချယ်ထားသောလူမျိုးအဖြစ် ဣသရေလထံသို့ ဦးစွာဟောပြောခဲ့သော်လည်း၊ ယခုပေတရုသည် ဘုရားသခင်သည် သူ့ကိုယုံကြည်သူတိုင်း၏အပြစ်များကို ခွင့်လွှတ်ပေးသူဖြစ်ကြောင်း အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည် (တမန်တော် ၁၀:၄၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ယခုငြိမ်သက်ခြင်း၏သတင်းစကားသည် ဘုရားသခင်နှင့် ရွေးချယ်ထားသောလူမျိုးအကြားသာမက၊ ဘုရားသခင်နှင့် တစ်ပါးအမျိုးသားများအကြားလည်း ဖြစ်ရမည်။

36. The word. That is, the message, the tidings of the Messiah, which brought peace on earth through a Saviour who is Christ the Lord (see Luke 2:14). This was first preached to Israel as God’s chosen people, but now Peter recognized that God is the remitter of sins to everyone who believes on Him (see Acts 10:43). The message of peace now was to be not only between God and the chosen race but also between God and the Gentiles.

ဟောပြောခြင်း။ ဂရိစကားလုံး euaggelizō ၏ပုံစံတစ်ခုဖြစ်ပြီး “သတင်းကောင်းကြေညာခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး၊ ခရစ်ယာန်အဓိပ္ပာယ်အားဖြင့် “ဧဝံဂေလိတရားဟောပြောခြင်း” ဟု သတ်မှတ်သည် (ဟေရှာယ ၅၂:၇ ကိုကြည့်ပါ)။

Preaching. A form of the Greek verb euaggelizō, “to declare glad tidings,” and, in a technical Christian sense, “to preach the gospel” (see Isa. 52:7).

ငြိမ်သက်ခြင်း။ ဘုရားသခင်သည် ဝေးသောသူရော၊ နီးသောသူရော၊ တစ်ပါးအမျိုးသားရော၊ ဂျူးရော ငြိမ်သက်ခြင်းကို ဖန်တီးပေးသည်ဟု ဆိုသည် (ဟေရှာယ ၅၇:၁၉; အခန်း ၄၉:၆ ကိုကြည့်ပါ)။ ခရစ်တော်သည် လူမျိုးအားလုံးနှင့် ဘုရားသခင်အကြား ဤငြိမ်သက်ခြင်းကို ဟောပြောခဲ့သည် (မဿဲ ၈:၁၁; ယောဟန် ၁၂:၃၂; မဿဲ ၂၈:၁၉ ကိုကြည့်ပါ)။ တမန်တော်များသည် ဤသတင်းကောင်းကို ကမ္ဘာသို့ သယ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။ တစ်ပါးအမျိုးသားများထံ ပြောဆိုရာတွင် ပေါလုက “တစ်ခါက ဝေးကွာနေခဲ့သောသင်တို့သည် ခရစ်တော်၏အသွေးအားဖြင့် နီးကပ်လာခဲ့ကြသည်” ဟု ဆိုသည် (ဧဖက် ၂:၁၃)။ တမန်တော်များသည် ဂျူးဖြစ်စေ၊ ဂရိဖြစ်စေ၊ ခရစ်တော်၏နာမအားဖြင့်သာ ကယ်တင်ခြင်းရှိကြောင်းနှင့် ခရစ်တော်သည် အားလုံးအတွက်ဖြစ်ပြီး အားလုံးတွင်ရှိသည်ဟု အမြဲဟောပြောခဲ့ကြသည် (ကောလောသဲ ၃:၁၁)။ ထို့ကြောင့် ခရစ်တော်မှတစ်ဆင့် ငြိမ်သက်ခြင်း၏အဆုံးအမတွင် ဓမ္မဟောင်းနှင့် ဓမ္မသစ်၊ ပုရောဖက်များနှင့် တမန်တော်များအကြား သဟဇာတဖြစ်မှုရှိသည်။ ခရစ်တော်သည် အားလုံး၏သခင်ဖြစ်သည် (ရောမ ၃:၂၉)။

Peace. God is said to create peace for him that is afar off, as well as for him that is near, for the Gentile and for the Jew (see on Isa. 57:19; cf. ch. 49:6). Christ preached this peace between God and all nations without distinction (see Matt. 8:11; John 12:32 cf. Matt. 28:19). The apostles carried this good news to the world. Speaking to the Gentiles, Paul says, “Ye who sometimes were far off are made nigh by the blood of Christ” (Eph. 2:13). The apostles preached always that there was no name under heaven by which men could be saved but the name of Christ (Acts 4:12), and that whether men be Jews or Greeks, Christ is all and in all (Col. 3:11). Hence, in this doctrine of peace through Christ there is harmony between OT and NT, between prophets and apostles. Christ is Lord of all (Rom. 3:29).

သတင်းကောင်းသည် လူများအကြား ငြိမ်သက်ခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ ဘုရားသခင်နှင့် လူတစ်ဦးချင်းအကြား ငြိမ်သက်ခြင်းဖြစ်ပြီး၊ ယေရှုခရစ်အားဖြင့် ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် အပြစ်ဖြေခြင်းကို လက်ခံရရှိသောအခါ ရရှိသည် (ရောမ ၃:၂၄–၂၆; ၅:၁)။ ငြိမ်သက်ခြင်း၏တမန်သည် ယေရှုခရစ်ဖြစ်သည်။ ငြိမ်သက်ခြင်း၏အခြေခံမှာ သူ၏အပြစ်ဖြေခြင်းအမှုဖြစ်သည်။ ငြိမ်သက်ခြင်း၏စည်းကမ်းများမှာ ယုံကြည်ခြင်းဖြစ်သည်။ ငြိမ်သက်ခြင်း၏အကျိုးကျေးဇူးမှာ အပြစ်များခွင့်လွှတ်ခြင်းဖြစ်သည်။ ငြိမ်သက်ခြင်း၏အကျိုးမှာ သန့်ရှင်းခြင်းဖြစ်သည်။

The peace that is promised is a peace, not primarily between men, but between God and each man, and is obtained when atonement is received through Jesus Christ by faith (Rom. 3:24–26; 5:1). The messenger of peace is Jesus Christ; the basis of peace is His atoning work; the terms of peace are faith; the blessing of peace is the remission of sins; the fruit of peace is holiness.

အားလုံး၏သခင်။ ယေရှုခရစ်သည် အားလုံး၏သခင်ဖြစ်သောကြောင့်၊ လူတိုင်းသည် သူ့ရှေ့တွင် တန်းတူရည်တူရပ်တည်ရမည်။ ဤသို့ပြောခြင်းဖြင့် ပေတရုသည် ကော်နီလီယပ်အား ဂျူးလူမျိုးများထင်မြင်သည့် မေရှိယသည် ပုရောဖက်နှင့်ဆရာတစ်ဦးသာဖြစ်သည်ဟု မထင်မှတ်စေရန် ကာကွယ်ခဲ့သည်။

Lord of all. Inasmuch as Jesus Christ is Lord of all, every man must stand on an equal footing before Him. By saying this, Peter also safeguarded Cornelius against thinking that the Jews whom he understood was the Messiah, was only a prophet and a teacher.

၃၇။ နှုတ်ကပတ်တော်။ ဂရိစကားလုံး rhēma သည် နှုတ်ကပတ်တော်၏ဟောပြောခြင်း သို့မဟုတ် ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခြင်းကို အလေးပေးသည်၊ အခန်း ၃၆ တွင်ဖော်ပြထားသော “နှုတ်ကပတ်တော်” (logos) ထက် ပိုမိုဖြစ်သည်။ ထိုနေရာတွင် ၎င်းသည် ခရစ်တော်မှတစ်ဆင့် ကယ်တင်ခြင်း၏သတင်းစကားတစ်ခုလုံးဖြစ်သည်။ ဤနေရာတွင် ပို၍တိကျစွာ၊ ၎င်းသည် ဗတ္တိဇံယောဟန်၏ဟောပြောခြင်းပြီးနောက် ပျံ့နှံ့ခဲ့သော ယေရှုအကြောင်းသတင်းဖြစ်သည်။ ကော်နီလီယပ်နှင့် သူ၏မိတ်ဆွေများသည် ဤသတင်းများကို သိရှိထားပြီး၊ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ဆီဇရိယသို့ ရောက်ရှိခဲ့သော သွန်သင်ချက်များမှတစ်ဆင့်ဖြစ်သည် (အခန်း ၈:၄၀)။ ဤသွန်သင်ချက်၏အကြောင်းအရာမှာ ယေရှုသည် နာဇရက်တွင် လူသားအဖြစ်နေထိုင်ခဲ့သော်လည်း၊ သူသည် ဘုရားသခင်၏ဘိသိက်ခံထားသူ၊ မေရှိယဖြစ်ပြီး၊ သူပြုလုပ်ခဲ့သော တန်ခိုးဖြင့်ထင်ရှားသောအမှုများဖြင့် သက်သေပြခဲ့သည် (အခန်း ၁၀:၃၈ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်းသည် ခရစ်တော်၏ဇာတ်လမ်းသည် ကျယ်ပြန့်စွာ သိရှိခံရပြီး၊ တမန်တော်များနှင့် သာမန်အဖွဲ့ဝင်များက သူ့အကြောင်းသတင်းကို အားသွန်ခွန်စိုက်ထိရောက်စွာ ပေးပို့ခဲ့သည်ကို ဖော်ပြသည်။

37. Word. Gr. rhēma, which stresses the utterance, or preaching, of the word rather than the “word” (logos) itself, as in v. 36. There, it is the whole message of salvation through Christ. Here, more specifically, it is the tidings about Jesus that had been spread abroad after the preaching of John the Baptist. Apparently Cornelius and his friends knew of these tidings, perhaps through the teaching that already had extended as far as Caesarea (ch. 8:40). The content of this teaching was that though Jesus had lived as a man in Nazareth, He was God’s anointed, the Messiah, and was shown to be so by the mighty works that He did (see ch. 10:38). This indicates that the story of Christ was widely known—that the tidings concerning Him had been vigorously and effectively given by the apostles and lay members.

ဂလိလဲမှစတင်သည်။ ယေရှုသည် ယော်ဒန်မြစ်တွင် ဗတ္တိဇံခံပြီးနောက်၊ ဂလိလဲတွင် သူ၏ဟောပြောခြင်းကို စတင်ခဲ့သည် (မာကု ၁:၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။

Began from Galilee. After Jesus was baptized in the Jordan, He began His preaching in Galilee (see Mark 1:14).

၃၈။ ဘိသိက်ခံသည်။ ဂရိစကားလုံး chriō သည် “ဘိသိက်ပေးခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး၊ “ခရစ်တော်” ဟူသော စကားလုံး၏ မတူညီသောပုံစံတွင် ပေါ်လွင်သည် (အခန်း ၄:၂၆ ကိုကြည့်ပါ)။ အခန်း ၁၀:၃၆ တွင် ပေတရု၏ ခရစ်တော်ကို ရည်ညွှန်းပြီးမကြာမီတွင် ဤစကားလုံးသည် ယေရှုသည် ဝိညာဉ်တော်ကို လက်ခံရရှိခဲ့သော ဗတ္တိဇံခံချိန်တွင် လူသိရှင်ကြား တရားဝင်မေရှိယဖြစ်လာခဲ့သည်ဟု ဆိုလိုပုံရသည် (မဿဲ ၃:၁၆, ၁၇ ကိုကြည့်ပါ)၊ သို့သော် သူသည် “ကမ္ဘာတည်ထောင်ခြင်းမှစ၍ အသေသတ်ခံရသောသိုးသငယ်” ဖြစ်သည် (ဗျာဒိတ် ၁၃:၈)။

38. Anointed. Gr. chriō, “to anoint,” the same word that appears in a different form as “Christ” (see on ch. 4:26). Coming shortly after Peter’s reference to Christ in ch. 10:36, this word seems to imply that it was at His baptism, when He received the Spirit, that Jesus of Nazareth became publicly and officially the Messiah (see Matt. 3:16, 17), the “Anointed,” though He was “the Lamb slain from the foundation of the world” (Rev. 13:8).

သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်။ ယေရှုသည် သူ၏ဗတ္တိဇံခံချိန်တွင် ဆီဖြင့်မဟုတ်ဘဲ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ဖြင့် ဘိသိက်ခံခဲ့သည် (မဿဲ ၃:၁၃–၁၇)။

Holy Ghost. Jesus was anointed at His baptism, not with oil, but with the Holy Spirit (Matt. 3:13–17).

တန်ခိုးဖြင့်။ ဘုရားသခင်၏သားတော်သည် လူဇာတိဝင်စားချိန်တွင် မိမိကိုယ်ကို နှိမ့်ချခဲ့ပြီး၊ ဘုရားသခင်၏ဒုတိယပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ် သူ၏ဂုဏ်တော်များကို လွတ်လပ်စွာအသုံးပြုခြင်းကို ဘေးဖယ်ထားခဲ့သည် (တွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၉၁၈, ၉၁၉ ကိုကြည့်ပါ)။ သူသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ပြီးမြောက်ခဲ့သမျှအတွက် အခြားလူသားများကဲ့သို့ အထက်မှတန်ခိုးကို အားကိုးခဲ့သည် (DA ၁၄၃; ယောဟန် ၅:၁၉, ၃၀; ၈:၂၈ ကိုကြည့်ပါ)။

With power. When the Son of God humbled Himself at the incarnation, He laid aside the independent exercise of His attributes as the second person of the Godhead (cf. Vol. V, pp. 918, 919). For all that He accomplished on earth He relied, as must other men, on power from above (see DA 143; cf. John 5:19, 30; 8:28).

ကောင်းမှုပြုခြင်း။ ယေရှု၏ဘဝသည် လူသားများအတွက် ဝန်ဆောင်မှုအပြည့်အဝပေးရန် အစဉ်တစိုက်ရည်စူးထားမှု၏ ပုံသက်သေဖြစ်သည် (အခန်း ၂:၂၂; DA ၇၀ ကိုကြည့်ပါ)။

Doing good. The life of Jesus exhibits a consistent example of dedication to the service of mankind (see ch. 2:22; DA 70).

မာရ်နတ်မှ ဖိနှိပ်ခံရသူများ။ အနည်းနှင့်အများအားဖြင့် ရောဂါနှင့်ဆင်းရဲဒုက္ခအားလုံးသည် စာတန်မှဖြစ်သည်။ ပေါလု၏ “အသားထဲရှိဆူး” ပင်လျှင် သူ့ကိုဒုက္ခပေးရန် “စာတန်၏တမန်” ဖြစ်သည် (၂ ကောရိန္သု ၁၂:၇)။ သို့သော် ခေတ်သစ်ဆေးပညာဖြင့် အမြဲမသိရှိခံရသည့် မာရ်နတ်စွဲပူးခြင်းလည်း ရှိသည်။ ဧဝံဂေလိတရားဟောပြောခြင်း၏ အစောပိုင်းနှစ်များအတွင်း ဤစွဲပူးခြင်းသည် ၎င်း၏ထိတ်လန့်ဖွယ်ရာနှင့် ရွံရှာဖွယ်ရာပုံစံဖြင့် ထင်ရှားခဲ့သည်။ ယေရှုသည် ဤစွမ်းအားကို တွေ့ဆုံသည့်အခါတိုင်း အောင်မြင်ခဲ့သည်။ သူသည် မာရ်နတ်များကို အကြိမ်ကြိမ်နှင်ထုတ်ခဲ့သည်။ မာကု ၁ ၏ ထပ်ဆောင်းမှတ်ချက်ကို ကြည့်ပါ။

Oppressed of the devil. In a sense all illness and suffering are from Satan. Even Paul’s “thorn in the flesh” was a “messenger of Satan to buffet” him (2 Cor. 12:7). But there is also a specific demonic possession, not always recognized as such by modern medical diagnosis. This possession was manifested in all its terribleness and repulsiveness during the early years of the proclamation of the gospel. Jesus conquered this force whenever He met it. Again and again He cast out demons. See Additional Note on Mark 1.

ဘုရားသခင်သည် သူနှင့်အတူရှိသည်။ နိကောဒင်သည် “ဘုရားသခင်နှင့်အတူမရှိလျှင် ဤအံ့ဖွယ်အမှုများကို မည်သူမျှမပြုနိုင်” ဟု ဝန်ခံခဲ့သည် (ယောဟန် ၃:၂)။

God was with him. Nicodemus confessed, “No man can do these miracles that thou doest, except God be with him” (John 3:2).

၃၉။ ကျွန်ုပ်တို့သည် သက်သေများဖြစ်သည်။ ပေတရုသည် ယေရှု၏အမှုတော်အစမှစ၍ သူနှင့်အတူရှိခဲ့သည် (ယောဟန် ၁:၄၀–၄၂)။ တမန်တော်သည် သူ၏အဓိကတာဝန်မှာ ခရစ်တော်အတွက် လူသားများအား သက်သေခံရန်ဖြစ်ကြောင်း အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်၊ သခင်ဘုရားက မိန့်မှာခဲ့သည့်အတိုင်း (တမန်တော် ၁:၈, ၂၁, ၂၂; မဿဲ ၂၈:၁၉, ၂၀; လုကာ ၂၄:၄၈ ကိုကြည့်ပါ)။

39. We are witnesses. Peter had been with Jesus from the beginning of His ministry (John 1:40–42). The apostle recognized that the main purpose of his mission was to witness for Christ to men, as the Lord had commanded (see Acts 1:8, 21, 22; cf. Matt. 28:19, 20; Luke 24:48).

တိုင်း။ ဂရိစကားလုံး chōra သည် “ဒေသ” သို့မဟုတ် “ကျေးလက်ဒေသ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး၊ ဤနေရာတွင် ယေရုဆလင်မြို့နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည် (လုကာ ၂:၈; တမန်တော် ၂၆:၂၀ ကိုကြည့်ပါ)။

Land. Gr. chōra, “region,” “countryside,” here contrasted with the city, Jerusalem (see Luke 2:8; Acts 26:20).

သူတို့သည် သတ်ပြီး ဆွဲထားခဲ့ကြသည်။ အခန်း ၅:၃၀ ကိုကြည့်ပါ။ အခန်း ၂:၂၃ တွင်ကဲ့သို့၊ ပေတရုသည် ကားစင်ရိုက်သတ်ခြင်းကို ယေရုဆလင်မြို့၏အုပ်ချုပ်သူများနှင့် လူများ၏အမှုအဖြစ် အဓိကဖော်ပြပြီး၊ ရောမအုပ်ချုပ်ရေးမှူး၏အမှုမဟုတ်ပေ။

They slew and hanged. See on ch. 5:30. As in ch. 2:23, Peter represents the crucifixion as mainly the act of the rulers and people of Jerusalem, and not of the Roman governor.

သစ်ပင်။ ဂရိစကားလုံး xulon သည် “သစ်သား” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသော်လည်း၊ LXX နှင့် ပါပိုင်ရပ်စ်များတွင် “သစ်ပင်” ဟုလည်း အသုံးပြုသည်။ ဤနေရာတွင် ကားစင်ကို ရည်ညွှန်းသည်မှာ ထင်ရှားသည်။ အချို့သော မှတ်ချက်ပေးသူများက အေဒင်ဥယျာဉ်ရှိ ကောင်းမှုနှင့်မကောင်းမှုသိရှိခြင်း၏သစ်ပင်ကို ဤနေရာတွင် ရည်ညွှန်းသည်ဟု အကြံပြုထားသော်လည်း၊ ထိုသို့သော ရည်ညွှန်းမှုမရှိပုံရသည်။

Tree. Gr. xulon, “wood,” but used in the LXX and the papyri also for “tree.” Clearly the cross is meant. There does not appear to be any allusion here to the tree of knowledge of good and evil in Eden, as some commentators have suggested.

၄၀။ တတိယမြောက်နေ့။ ဤသည်မှာ အချိန်ကာလကို ရေတွက်ရာတွင် အားလုံးပါဝင်သော ရေတွက်နည်းတစ်ခု၏ ဥပမာဖြစ်သည်။ ဤနည်းလမ်းနှင့်ပတ်သက်သော ထပ်ဆောင်းဆွေးနွေးမှုအတွက် တွဲ ၁၊ စာမျက်နှာ ၁၈၂; တွဲ ၂၊ စာမျက်နှာ ၁၃၆, ၁၃၇; တွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၂၄၉, ၂၅၀; အခန်း ၃၀ ကိုကြည့်ပါ။ ခရစ်တော်သည် သင်္ချိုင်းတွင်ရှိခဲ့သည့်အချိန်ကာလအတွက် မဿဲ ၁၆:၂၁; လုကာ ၂၃:၅၃ မှ ၂၄:၆ ကိုကြည့်ပါ။

40. The third day. This is an example of inclusive reckoning of a time period. For further discussion of this method see Vol. I, p. 182; Vol. II, pp. 136, 137; Vol. V, pp. 249, 250; cf. on v. 30. For the length of time Christ was in the tomb see Matt. 16:21; Luke 23:53 to 24:6.

ထင်ရှားစွာပြသခဲ့သည်။ စကားလုံးအရ “သူ့ကိုထင်ရှားစေရန်ပေးခဲ့သည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး၊ ဆိုလိုသည်မှာ “သူ့ကိုထင်ရှားစေခဲ့သည်” ဖြစ်သည်။ ခရစ်တော်ကို လူသိရှင်ကြားပြသခဲ့ခြင်းမရှိသော်လည်း (အခန်း ၄၁ ကိုကြည့်ပါ)၊ သူ့ကိုမြင်ခဲ့သူများအတွက် သက်သေများစွာဖြင့် သူသည် ကားစင်ပေါ်တွင် ချိတ်ဆွဲခံခဲ့ရသော ယေရှုတည်းဟူသော ယခုအသက်ရှင်ပြီး ဘုန်းတန်ခိုးထင်ရှားသောယေရှုဖြစ်ကြောင်း ထင်ရှားစေခဲ့သည်။

Shewed him openly. Literally, “gave Him to be manifest,” that is, “made Him manifest.” Christ was not openly shown (see v. 41), but by many proofs it was made clear to those who saw Him that He was the same Jesus, now alive and glorified, who had hung on the cross.

၄၁။ အားလုံးထံသို့မဟုတ်။ ဂျူးလူမျိုးများသည် ယေရှုကို ဓမ္မဟောင်းပရောဖက်ပြုချက်များတွင် မေရှိယအဖြစ် အသိအမှတ်မပြုနိုင်ခဲ့သဖြင့်၊ သူ၏ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းကို သက်သေခံရန် ဆန္ဒရှိမည်မဟုတ်ပေ (လုကာ ၁၆:၃၁ ကိုကြည့်ပါ)။ တပည့်အချို့ပင်လျှင် အစပိုင်းတွင် ရှင်ပြန်ထမြောက်သော ခရစ်တော်ကို လက်ခံရန် အဆင်သင့်မဖြစ်ခဲ့ကြသည့်အချက် (မဿဲ ၂၈:၁၇; မာကု ၁၆:၁၄) သည် ဂျူးလူမျိုးများအား လူသိရှင်ကြားပြသခြင်းသည် မည်မျှအချည်းနှီးဖြစ်မည်ကို ဖော်ပြသည်။

41. Not to all. The Jews in general, having failed to recognize Jesus as the Messiah foretold in OT prophecy, were not likely to be willing witnesses to His resurrection (see Luke 16:31). The fact that even some of the disciples were at first unprepared to accept the risen Christ (Matt. 28:17; Mark 16:14) illustrates how unavailing a public appearance to the Jews in general would have been.

သက်သေများကို ရွေးချယ်ထားသည်။ တပည့်တော်များသည် ယေရှု၏ဓမ္မအမှုတော်တွင် ကူညီရန်သာမက၊ အထူးသဖြင့် သူထွက်ခွာသွားပြီးနောက် သူတို့မြင်တွေ့ခဲ့ရ၍ ကြားသိခဲ့ရသည်များကို သက်သေထူရန် အစပိုင်းကတည်းက ရွေးချယ်ခံခဲ့ရသည် (မဿဲ ၂၈:၁၉, ၂၀; ယောဟန် ၁၇:၆–၈; တမန်တော် ၁:၈; ၂ ပေတရု ၁:၁၆–၁၈ ကိုကြည့်ပါ)။

Witnesses chosen before. The disciples had been chosen from the beginning not only to aid Jesus in His ministry but, even more, to be witnesses after His departure to what they had seen and heard (see Matt. 28:19, 20; John 17:6–8; Acts 1:8; 2 Peter 1:16–18).

ကျွန်ုပ်တို့ထံသို့။ တမန်တော် ၁:၃; ၁ ကောရိန္သု ၁၅:၅–၈ ကိုကြည့်ပါ။

To us. See Acts 1:3; 1 Cor. 15:5–8.

စားသောက်ခဲ့သည်။ လုကာ ၂၄:၄၂, ၄၃; ယောဟန် ၂၁:၁၃–၁၅ ကိုကြည့်ပါ။ သူ၏စားသောက်မှုသည် ခရစ်တော်သည် တပည့်တော်များ၏စိတ်ကူးယဉ်ထင်မှတ်မှုမဟုတ်ကြောင်း သက်သေပြသည့် အဓိကစမ်းသပ်မှုဖြစ်သည်။

Did eat and drink. See Luke 24:42, 43; John 21:13–15. His eating and drinking was the crucial test that proved Christ was no phantom of the disciples’ imagination.

၄၂။ ဟောပြောရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ ဤအမိန့်သည် မဿဲ ၂၈:၁၈–၂၀ တွင် သွယ်ဝိုက်ဖော်ပြထားပြီး၊ ဘုရားသခင်၏နိုင်ငံတော်နှင့်ပတ်သက်၍ သက်သေထူရန် တမန်တော် ၁:၈ တွင် ညွှန်ကြားချက်ဖြင့် ဖုံးအုပ်ထားသည် (တမန်တော် ၁:၂ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။

42. Commanded us to preach. This command is implied in Matt. 28:18–20, and is covered by the instruction in Acts 1:8 to witness concerning the kingdom of God (cf. ch. 1:2).

ဘုရားသခင်က ခန့်အပ်ထားသည်။ ထာဝရပဋိညာဉ်စည်းမျဉ်းများအရ ခရစ်တော်သည် လူသားတို့၏ကယ်တင်ခြင်းကို ပြီးမြောက်စေရန်ဖြစ်သည်။ ဤအရာသည် သူသည် ပဋိညာဉ်ကို ပြည့်စုံစွာ ဖြည့်ဆည်းရန် လူသားတို့၏တရားသူကြီးဖြစ်ရန်လည်း သင့်လျော်စေသည်။

Ordained of God. Under the terms of the everlasting covenant Christ was to accomplish man’s salvation. This makes it fitting that He also should be the judge of men, in complete fulfillment of the covenant.

အသက်ရှင်သော။ ဆိုလိုသည်မှာ “အသက်ရှင်နေသည်” ဖြစ်သည်။ ပေါလု (တမန်တော် ၁၇:၃၁) သည် ပေတရုနှင့်အညီ ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းနှင့် ထမြောက်လာသူသည် အနာဂတ်တွင် လူသားအားလုံး၏ တရားသူကြီးဖြစ်လာမည်ဟူသော အာမခံချက်ကို ဆက်စပ်ပြောကြားသည်။ ယေရှုသည် လူသားတစ်ဦးဖြစ်ပြီး အပြစ်နှင့်သေခြင်းကို အောင်မြင်ခဲ့သူဖြစ်သည့်အပြင်၊ တစ်ချိန်တည်းတွင် ဘုရားသခင်ဖြစ်ပြီး လူသားတို့ကို တရားစီရင်ရာ၌ အသုံးပြုသော ပညတ်တရား၏ ဖန်တီးသူဖြစ်သည့်အချက်က သူသည် လူသားအားလုံး၏ တရားသူကြီးဖြစ်ရန် ယုတ္တိရှိပြီး သင့်လျော်သူဖြစ်စေသည် (ယောဟန် ၅:၂၂, ၂၇ ကိုကြည့်ပါ)။

Quick. That is, “living.” Paul (ch. 17:31) agrees with Peter in connecting the resurrection with the assurance that He who had risen was to be the future judge of all men. The fact that Jesus was a man, and yet a man who was victorious over sin and death, and the further fact that at the same time He was God, the author of the law by which men are judged, make Him the logical and rightful one to be the judge of all men (see on John 5:22, 27).

၄၃။ ပရောဖက်အားလုံး။ သူ၏အစောပိုင်းမိန့်ခွန်းများတွင် (တမန်တော် ၂:၁၆, ၃၀; ၃:၁၈ ကိုကြည့်ပါ) ကဲ့သို့ပင်၊ ဤနေရာတွင်လည်း ပေတရုသည် ခရစ်တော်နှင့် သူ၏အမှုတော်နှင့်ပတ်သက်၍ ဓမ္မဟောင်းပရောဖက်ပြုချက်များ၏ အဓိပ္ပါယ်ကို နားလည်သဘောပေါက်ထားသည်။ ဤအရာသည် ယေရှုရှင်ပြန်ထမြောက်ပြီးနောက် ကောင်းကင်သို့တက်ကြွသွားခြင်းမတိုင်မီ ကာလအတွင်း ပေတရုနှင့် အခြားတမန်တော်များအား ယေရှုပေးသော သွန်သင်ချက်များ၏ ရလဒ်ဖြစ်ပေမည် (လုကာ ၂၄:၂၇, ၄၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤဖြစ်ရပ်တွင် ပေတရုသည် ဟေရှာယ ၄၉:၆; ယောလ ၂:၃၂ ကဲ့သို့သော ကျမ်းပိုဒ်များကို ရည်ညွှန်းဖော်ပြပေမည်။ ပေတရုသည် သူ၏အငြင်းအခုံကို ခိုင်မာစေရန် ဓမ္မဟောင်းကျမ်းများကို အသုံးပြုခြင်းသည် ကော်နီလီယပ်နှင့် သူ၏အိမ်သားများသည် ထိုကျမ်းများနှင့် ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်ကြောင်း သိရှိထားသည့် သက်သေဖြစ်သည်။

43. All the prophets. As in his earlier speeches (see chs. 2:16, 30; 3:18), so here, Peter reveals an understanding of the meaning of OT prophecy in regard to Christ and His work. Doubtless much of this was the result of the teaching that he and the other apostles received from Christ in the interval between His resurrection and His ascension (see Luke 24:27, 44). In the present instance Peter probably had reference to such passages as Isa. 49:6; Joel 2:32. The fact that Peter uses OT scriptures to reinforce his argument is an evidence that he knew Cornelius and his household were familiar with those writings.

သူ၏နာမအားဖြင့်။ ဤစကားလုံးများသည် ပေတရု၏စိတ်အားထက်သန်သော နားထောင်သူများအပေါ် နက်ရှိုင်းသော အထင်အမြင်တစ်ခုဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ သူတို့၏သံသယများနှင့် စိတ်ရှုပ်ထွေးမှုများအတွက် အဖြေဖြစ်သည်။ သူတို့သည် အရေဖျားလှီးခြင်းကို လက်ခံခြင်းဖြင့်သော်လည်းကောင်း၊ ယုဒလူမျိုးများ၏ ဓလေ့ထုံးတမ်းများကို လိုက်နာခြင်းဖြင့်သော်လည်းကောင်း၊ ထိုအရာများကို ရည်ညွှန်းသည့်အရာအားလုံးကို လိုက်နာခြင်းဖြင့်သော်လည်းကောင်း ကယ်တင်ခြင်းကို ရှာဖွေရမည်မဟုတ်ဘဲ၊ ခရစ်တော်အပေါ်ယုံကြည်ခြင်းနှင့် သူ၏နာမတော်၏ တန်ခိုးအားဖြင့် ရိုးရှင်းသောယုံကြည်ခြင်းအားဖြင့် ကယ်တင်ခြင်းကို ရှာဖွေရမည်ဖြစ်သည် (တမန်တော် ၃:၁၆ ကိုကြည့်ပါ)။ သူတို့၏ကယ်တင်ခြင်းသည် ခရစ်တော်၏ မြင့်မြတ်သောဂုဏ်ရည်များ၏ တန်ခိုးထဲတွင်ရှိပြီး၊ သူ၏နာမတော်သည် ထိုဂုဏ်ရည်များကို အကျုံးဝင်သော သင်္ကေတတစ်ခုဖြစ်သည်။ နာဇရက်မြို့သားယေရှုခရစ်အားဖြင့်၊ သူတို့သည် တစ်ပါးအမျိုးသားများဖြစ်သော်လည်း၊ ဘုရားသခင်နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိရန် လိုအပ်သော အခြေအနေဖြစ်သည့် အပြစ်လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခြင်းကို ရရှိမည်ဖြစ်သည်။ သူတို့၏ယခင်ဆန္ဒများ ပြည့်စုံခြင်းသည် နောက်ကျမ်းပိုဒ်တွင် ဖော်ပြထားသော အံ့ဖွယ်ဖြစ်ရပ်တွင် ပါဝင်ရန် သူတို့ကို ဝိညာဉ်ရေးအရ အခြေအနေတစ်ခုသို့ ရောက်ရှိစေခဲ့သည်။

Through his name. These words must have made a deep impression upon Peter’s eager listeners. Here was the answer to their doubts and perplexities. They were to find salvation, not by submitting themselves to circumcision, nor to the traditions of the Jews, nor to all that these things implied, but by the simple act of faith in Christ and in the power of His name (see on ch. 3:16). Their salvation was in the power of Christ’s divine attributes, of which His name was an inclusive symbol. Through Jesus Christ of Nazareth, they, Gentiles though they were, would receive the remission of sins that their aroused consciences taught them was the necessary condition of peace with God. The satisfaction of their previous yearnings put them in a spiritual condition to join in the wonderful event the next verse narrates.

ယုံကြည်သူတိုင်း။ ဤသည်မှာ ယောဟန် ၃:၁၆ ၏ ကတိတော်ဖြစ်သည်။ ဤနေရာတွင် ပေတရုသည် ပေါလုကဲ့သို့ (တမန်တော် ၁၆:၃၁) ထပ်မံဖော်ပြခဲ့သည်။ ကယ်တင်ခြင်းသည် ယေရှုခရစ်အားဖြင့် ဘုရားသခင်၏ကျေးဇူးတော်ကို လက်ခံခြင်းအားဖြင့်ဖြစ်ပြီး (ဧဖက် ၂:၅, ၈)၊ ပညတ်တရား၏အကျင့်များအားဖြင့် မဟုတ်ပေ (ဂလာတိ ၂:၁၆, ၂၀, ၂၁)။ အကျင့်များသည် ကယ်တင်ခြင်း၏လက်ဆောင်ကို လက်ခံရရှိပြီးနောက် လိုက်လျှောက်ရသည် (ဧဖက် ၂:၁၀; ဖိလိပ္ပိ ၂:၁၂, ၁၃)။

Whosoever believeth. This is the promise of John 3:16. Here Peter reiterates it, as Paul did later (Acts 16:31). Salvation is by acceptance of the grace of God through Jesus Christ (Eph. 2:5, 8), and not by the works of the law (Gal. 2:16, 20, 21). The works follow the receiving of the gift of salvation (Eph. 2:10; Phil. 2:12, 13).

အပြစ်လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခြင်း။ တမန်တော် ၂:၃၈; ၃:၁၉ ကိုကြည့်ပါ။

Remission of sins. See chs. 2:38; 3:19.

၄၄။ သန္တာန်တန်ခိုးတော် သက်ရောက်လာသည်။ တစ်ပါးအမျိုးသား ကော်နီလီယပ်နှင့် သူ၏မိသားစုအပေါ် နှစ်ခြင်းမခံမီ သန္တာန်တန်ခိုးတော် သက်ရောက်လာခြင်းသည် ပေတရု၏အဖော်များအတွက်၊ “သင်တို့ကို သမ္မာတရားအားလုံးသို့ ပို့ဆောင်ပေးလိမ့်မည်” ဟူသော ခရစ်တော်၏ ကတိတော်ကို တိုက်ရိုက်ဖြည့်ဆည်းပေးခဲ့သည် (ယောဟန် ၁၆:၁၃)။ ပေတရု၏ရူပါရုံရှိသော်လည်း၊ သူတို့သည် တစ်ပါးအမျိုးသားများကို အပြည့်အဝလက်ခံရန် အဆင်သင့်မဖြစ်သေးဘဲ (တမန်တော် ၁၀:၄၅)၊ သန္တာန်တန်ခိုးတော်ရောက်ရှိလာမှသာ တစ်ပါးအမျိုးသားများသည် ဘုရားသခင်ထံတွင် လက်ခံထိုက်သူများဖြစ်ကြောင်း ပြသခဲ့သည်။

44. The Holy Ghost fell. The descent of the Holy Spirit upon the Gentile Cornelius and his family before their baptism directly fulfilled, for Peter’s companions, Chrit’s promise that the Holy Spirit “will guide you into all truth” (John 16:13). In spite of Peter’s vision they still were unprepared to accept Gentiles fully into the church (Acts 10:45), until the coming of the Holy Spirit demonstrated that Gentiles were acceptable to God.

ခရစ်ယာန်များစွာသည် သန္တာန်တန်ခိုးတော်ကို လက်ခံရရှိခြင်းသည် ရေနှစ်ခြင်းအားဖြင့်သာ မူတည်သည်ဟု ယူဆကြသည်။ သူတို့သည် နှစ်ခြင်းသည် သန့်ရှင်းသောတန်ခိုးကို ဖြစ်ပေါ်စေသော တန်ခိုးရှိသည့်အရာဖြစ်သည်ဟု သွန်သင်ခဲ့ကြသည်။ ကော်နီလီယပ်နှင့် သူ၏မိသားစုသည် ရေနှစ်ခြင်းမခံမီ သန္တာန်တန်ခိုးတော်၏ လက်ဆောင်ကို လက်ခံရရှိခဲ့သည့် ဤဖြစ်ရပ်သည် သန္တာန်တန်ခိုးတော်ကို လက်ခံရရှိခြင်းသည် နှစ်ခြင်းအားဖြင့် မူတည်မှုမရှိကြောင်း ဖော်ပြသည် (တမန်တော် ၁၀:၄၇ ကိုကြည့်ပါ)။ နှစ်ခြင်းသည် အတွင်းစိတ်ဝိညာဉ်ရေးပြန်လည်မွေးဖွားခြင်း၏ ပြင်ပသင်္ကေတတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ထိုအတွေ့အကြုံမှ အဓိပ္ပါယ်ကို ရယူသည် (စာမျက်နှာ ၄၃, ၄၄; မဿဲ ၃:၆; ရောမ ၆:၃–၆ ကိုကြည့်ပါ)။

Many Christians have held that the reception of the Holy Spirit is dependent upon the act of water baptism. They have taught that baptism has a sacramental power, and so is an instrumental cause that produces divine grace for the recipient. The present instance, in which Cornelius and his family received the gift of the Holy Spirit before they had been baptized by water, indicates that the reception of the Spirit is not dependent upon the act of baptism (see on v. 47). Baptism is rather an outward symbol of an inner spiritual regeneration, and derives its meaning from that experience (see pp. 43, 44; see on Matt. 3:6; Rom. 6:3–6).

၄၅။ အရေဖျားလှီးခံသူများ။ ဆိုလိုသည်မှာ တမန်တော် ၁၁:၁၂ (တမန်တော် ၁၀:၂၃ ကိုကြည့်ပါ) တွင် ဖော်ပြထားသော ပေတရု၏အဖော်ဖြစ်သည့် ယုဒခရစ်ယာန်ခြောက်ဦးဖြစ်သည်။ သူတို့၏အံ့အားသင့်မှုသည် ကော်နီလီယပ်နှင့် သူ၏မိသားစုရရှိခဲ့သော လက်ဆောင်၏ အမှန်တရားကို သက်သေထူသည်။ ဤအချိန်အထိ ခရစ်ယာန်များသည် တစ်ပါးအမျိုးသားများသည် ခရစ်ယာန်ဖြစ်လာရန် ဦးစွာ ယုဒလူမျိုးဖြစ်လာရမည်ဟု ယူဆထားကြသည်။ ဖိလိပ္ပုခံယူခဲ့သော အီသီယိုးပီးယားလူမျိုးသည် ဤအရာမှ ခြွင်းချက်မဖြစ်ပေ။ သို့သော် ကော်နီလီယပ်နှင့် သူ၏မိသားစုသည် တစ်ပါးအမျိုးသားများဖြစ်ပြီး၊ ပေတရု၏ ယုဒခရစ်ယာန်အဖော်များသည် ထိုသူများသည် ယုဒလူမျိုးဖြစ်လာခြင်းမရှိဘဲ သန္တာန်တန်ခိုးတော်၏ လက်ဆောင်ကို မည်သို့လက်ခံရရှိနိုင်သည်ကို နားမလည်နိုင်ခဲ့ကြပေ။ သူတို့၏အံ့အားသင့်မှု၏ နောက်ထပ်အကြောင်းအမှတ်တစ်ခုမှာ ရှေးခေတ်ယုဒလူမျိုးအချို့က မေရှိယခရစ်တော်၏ခေတ်တွင် ဣသရေလထဲသို့ တစ်ပါးအမျိုးသားများကို လက်ခံမည်မဟုတ်ဟု ကြေညာခဲ့ခြင်း (တာလ်မတ် ‘အဘိုဒါ ဇာရာ’ ၃ဘီ၊ ဆွန်စီနိုထုတ်ဝေမှု၊ စာမျက်နှာ ၈) ကြောင့်ဖြစ်ပေမည်။ မေရှိယခရစ်တော်၏ခေတ်ရောက်ရှိပြီဟု ယုံကြည်သည့် ပေတရု၏အဖော်များသည် တစ်ပါးအမျိုးသားများအပေါ် ဤသို့သော ခွဲခြားဆက်ဆံသည့်သဘောထားကြောင့် သူတို့၏တွေးခေါ်မှုတွင် လွှမ်းမိုးခံခဲ့ရပေမည်။

45. They of the circumcision. That is, the six Jewish Christians mentioned in ch. 11:12 (see on ch. 10:23) as companions of Peter. Their astonishment is a testimony to the reality of the gift that Cornelius and his family received. Up to this point Christians had taken for granted that if Gentiles were to be Christians, they must first become full-fledged Jewish proselytes. The case of the Ethiopian eunuch baptized by Philip was probably not an exception to this. But Cornelius and his family were Gentiles, and Peter’s Jewish Christian companions were unable to understand how such could receive the gift of the Holy Spirit without first having become proselytes. Possibly an added reason for their astonishment may be found in the fact that some ancient Jews declared that in the days of the Messiah no proselytes would be received into Israel (Talmud ‘Abodah Zarah 3b, Soncino ed., p. 8). Believing that the Messianic time had arrived, Peter’s companions may have been influenced in their thinking by such an exclusive attitude toward proselytes.

တစ်ပါးအမျိုးသားများအပေါ်။ ပေတရု၏ ယုဒခရစ်ယာန်အဖော်များသည် ယခုအခါ တမန်တော်၏ရူပါရုံ၏ ပြည့်စုံမှုကို တိကျစွာ မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။ သန္တာန်တန်ခိုးတော်ဖြင့် ပြည့်စုံသည့် ကော်နီလီယပ်နှင့် သူ၏မိသားစုသည် တစ်ပါးအမျိုးသားများကို “ညစ်ညမ်းသည်” သို့မဟုတ် “မသန့်ရှင်းသည်” ဟု မည်သူမျှ မခေါ်ဆိုနိုင်တော့သည့် သက်သေဖြစ်သည်။ ပေတရု၏ခရစ်ယာန်အဖော်များအတွက် ဤသက်သေသည် လုံလောက်ပေမည်။

On the Gentiles. Peter’s Jewish Christian companions now saw a definite fulfillment of the apostle’s vision. Cornelius and his family, filled with the Holy Spirit, were proof that no man might henceforth call the Gentiles “common or unclean.” For Peter’s fellow Christians this evidence doubtless sufficed.

၄၆။ ဘာသာစကားများဖြင့် ပြောဆိုခြင်း။ ဤနေရာတွင် ဘုရားသခင်၏လက်ဆောင်များ၏ ထင်ရှားပြသမှုသည် ပင်တေကုတ္တေနေ့တွင် ယေရုဆလင်မြို့၌ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့်အတိုင်း တူညီသောပုံစံဖြစ်သည် (တမန်တော် ၂:၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤစကားလုံးများသည် ဝိညာဉ်ရေးဆိုင်ရာ ဝမ်းမြောက်ခြင်းနှင့် မြှင့်တင်ခြင်း၏ ရုတ်တရက်ထကြွမှုကို ညွှန်ပြပြီး၊ ၎င်းသည် ကြိုတင်စဉ်းစားမထားသော ချီးမွမ်းခြင်း၏ ပြူးပြူးပြွတ်ပြွတ်ဖြစ်ပေါ်မှုတွင် ပြသခဲ့သည်။ တမန်တော်များ၏ ခရစ်ယာန်အသင်းတော်သမိုင်းတွင် သန္တာန်တန်ခိုးတော်သည် ဘာသာစကားများဖြင့် ပြသခြင်းဖြင့် ထင်ရှားခဲ့သည့် မှတ်တမ်းဝင်ဖြစ်ရပ်များစွာ ရှိခဲ့သည် (တမန်တော် ၁၉:၆; တမန်တော် ၂:၄; ၁ ကောရိန္သု ၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤလက်ဆောင်သည် အကျိုးရှိသောရည်ရွယ်ချက်တစ်ခုအတွက် ပေးအပ်ခဲ့သည်။ ပင်တေကုတ္တေနေ့တွင် ၎င်းသည် တမန်တော်များအား ပွဲတော်အတွက် စုဝေးနေသော အာရမိတ်စကားမပြောသူများထံ ဧဝံဂေလိတရားကို ဟောပြောနိုင်စေခဲ့သည်။ ဧဖက်မြို့တွင် ပေါလုမှ ပြန်လည်နှစ်ခြင်းခံခဲ့သော အပေါလီ၏ယုံကြည်သူများဖြစ်ရပ်တွင်၊ ၎င်းသည် ခရစ်ယာန်အောင်မြင်မှုနယ်ပယ်ပိုမိုကျယ်ပြန့်ရန် ပြင်ဆင်ပေးခဲ့သည်ဟု ယူဆရန် သင့်လျော်သည် (တမန်တော် ၁၉:၆ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤဖြစ်ရပ်တွင်လည်း၊ ဘာသာစကားများဖြင့်ပြောဆိုခြင်း၏လက်ဆောင်သည် တစ်ပါးအမျိုးသားများကို အသင်းတော်ထဲသို့ လက်ခံရန် အဆင်သင့်မဖြစ်သေးသည့် ပေတရု၏အဖော်များအတွက် လက္ခဏာတစ်ခုနှင့် သက်သေတစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။

46. Speak with tongues. The same kind of manifestation of God’s gifts was made here as in Jerusalem on the day of Pentecost (see on ch. 2:4). The words imply a sudden thrill of spiritual joy and elevation that showed itself in a burst of unpremeditated praise. In the history of the apostolic church there are a number of recorded instances of the manifestation of the Holy Spirit through the gift of tongues (cf. Acts 19:6; cf. ch. 2:4; see on 1 Cor 14). This gift was given for a useful purpose. At Pentecost it enabled the apostles to proclaim the gospel to the non-Aramaic-speaking multitudes gathered for the feast. In the case of Apollos’ converts who were rebaptized by Paul at Ephesus, it is reasonable to conclude that it prepared them for a wider area of Christian effectiveness (see on Acts 19:6). So also in the present instance, the gift of tongues was a sign and testimony to Peter’s companions, who were not prepared to accept the Gentiles into the church.

ထိုအခါ ပေတရုကဖြေကြားသည်။ ယခင်မေးခွန်းတစ်ခုကို ဖော်ပြထားခြင်းမရှိသော်လည်း၊ ပေတရု၏စကားလုံးများသည် တစ်ပါးအမျိုးသား ကော်နီလီယပ်နှင့် သူ၏မိသားစုသည် သန္တာန်တန်ခိုးတော်ကို လက်ခံရရှိခဲ့သည့်အချက်အပေါ် သူမည်သို့လုပ်ဆောင်မည်ကို အံ့အားသင့်စွာ မေးမြန်းသည့် သူ၏ယုဒခရစ်ယာန်မိတ်ဆွေများ၏ မေးခွန်းများကို ဖြေကြားခြင်းဖြစ်သည် (တမန်တော် ၁၀:၄၇)။ သူသည် သူတို့ထံ ဟောပြောရန် ဘုရားသခင်၏လမ်းညွှန်မှုကို လိုက်နာခဲ့ပြီး၊ ယခုအခါ သူတို့ကို နှစ်ခြင်းပေးရန်ပါ အပြည့်အဝလုပ်ဆောင်မည်လား။

Then answered Peter. No previous question is stated, but obviously Peter’s words in v. 47 are in answer to the astonished inquiries of his Jewish Christian friends as to what action he would take in view of the fact that the Gentile Cornelius and his family had received the Holy Spirit. He had followed divine guidance in coming to preach to them; would he now go all the way and baptize them also?

၄၇။ ရေကို တားမြစ်နိုင်သလား။ အတွင်းစိတ်ဝိညာဉ်ရေးကျေးဇူးတော်ကို ဘုရားသခင်က ထင်ရှားစွာ ပေးအပ်ခဲ့သည့်အခါ၊ ဤတစ်ပါးအမျိုးသားများအား ပြင်ပသင်္ကေတဖြစ်သည့် နှစ်ခြင်းကို ငြင်းပယ်နိုင်ပါမည်လား။ သာမန်အားဖြင့်၊ ဆမာရိလူမျိုးများဖြစ်ရပ်တွင် (တမန်တော် ၈:၁၅–၁၇)၊ နှစ်ခြင်းပြီးနောက် လက်တင်ခြင်းဖြင့် ဝိညာဉ်ရေးတန်ခိုးတော်၏ လက်ဆောင်ကို ပေးအပ်ခဲ့သည်။ သို့သော် ယခုအခါ သန္တာန်တန်ခိုးတော်၏ လက်ဆောင်ကို ဦးစွာပေးအပ်ခဲ့ပြီး၊ ကျန်ရှိသည်မှာ ယုံကြည်သူများကို အသင်းတော်၏အဖွဲ့အစည်းထဲသို့ ယူဆောင်လာရန် ပြင်ပလုပ်ဆောင်မှုသာဖြစ်သည်။ ဤဖြစ်ရပ်သည် ဘုရားသခင်သည် လူသားများအဆင်သင့်ဖြစ်သည့်အခါ သူ၏လက်ဆောင်များကို တိုက်ရိုက်ပေးအပ်ကြောင်း ပြသသည် (တမန်တော် ၁၀:၄၄ ကိုကြည့်ပါ)။ သို့သော် ၎င်းသည် မည်သည့်ဝိညာဉ်ရေးလက်ဆောင်များမဆို၊ မည်မျှအံ့ဖွယ်ဖြစ်စေကာမူ၊ နှစ်ခြင်းကဲ့သို့သော ပြင်ပပုံစံများကို နာခံမှုမလိုအပ်ကြောင်း ပြသသည်။ အမှန်စင်စစ်၊ ထူးခြားသောလက်ဆောင်ကို ပေးအပ်ခဲ့သည်မှာ အရေဖျားလှီးခံသူများအား နှစ်ခြင်းပေးရန်နှင့်ပတ်သက်၍ ခံစားရသည့် သံသယများကို ဖယ်ရှားရန်အတွက်ပင်ဖြစ်သည်။ သန္တာန်တန်ခိုးတော်၏ လက်ဆောင်သည် လမ်းဖွင့်ပေးခဲ့ပြီး၊ နှစ်ခြင်းသည် ထိုနောက်တွင် လိုက်လျှောက်ခဲ့သည်။

47. Forbid water. Could the outward sign be refused these Gentiles, when the inward and spiritual grace that it symbolized had been so manifestly bestowed directly by God? Ordinarily, as in the case of the Samaritans (ch. 8:15–17), baptism was followed by the subsequent act of the laying on of hands, accompanied by the gift of spiritual power. But now the gift of the Spirit had been given first, and all that remained was the outward act of bringing these believers into the society of the church. The event showed that God gives His gifts directly, as men are ready to receive them (see on ch. 10:44). But it showed just as clearly that no spiritual gifts, however marvelous, thereby make obedience to certain outward forms, such as baptism, unnecessary. In fact, the exceptional gift was bestowed for the very purpose of removing any scruples that those of the circumcision might have felt concerning baptizing them. The gift of the Spirit cleared the way, and baptism followed.

ကျွန်ုပ်တို့နှင့်အတူ။ ပေတရုသည် ဘုရားသခင်က ယုဒလူမျိုးများသာမက တစ်ပါးအမျိုးသားများကိုလည်း ရွေးချယ်ခဲ့ပြီး၊ တစ်ဦးစီအား တူညီသော ကျေးဇူးတော်ကို ပေးအပ်ခဲ့ကြောင်း အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။

As well as we. Peter recognized that God had chosen Gentiles as well as Jews, and had given the same grace to each.

၄၈။ နှစ်ခြင်းခံရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ ဤဖွဲ့စည်းပုံသည် ပေတရုကိုယ်တိုင် ဤသာသနာဝင်များကို နှစ်ခြင်းမပေးခဲ့ကြောင်း သွယ်ဝိုက်ဖော်ပြပုံရသည်။ ယေရှု (ယောဟန် ၄:၁, ၂) နှင့် ပေါလု (၁ ကောရိန္သု ၁:၁၄–၁၆) တို့သည် သာသနာဝင်များကို နှစ်ခြင်းမပေးရန် ရှောင်ကြဉ်ခဲ့ကြပြီး၊ ဤဖြစ်ရပ်တွင် ပေတရုသည်လည်း အလားတူလမ်းစဉ်ကို လိုက်နာခဲ့ပုံရသည်။ ပေါလုက သူသည် နှစ်ခြင်းပေးခြင်းကို ယေဘုယျအားဖြင့် ရှောင်ကြဉ်ခဲ့သည်ဟု ကြေညာခဲ့ပြီး၊ အကြောင်းမှာ အုပ်စုများခွဲထွက်ပြီး ခရစ်ယာန်စည်းလုံးမှု ပြိုကွဲမည်ကို စိုးရိမ်သဖြင့်၊ လူများသည် သူတို့ကို နှစ်ခြင်းပေးသူများ၏ အမည်များအောက်တွင် အုပ်စုများခွဲထွက်မည်ကို ကာကွယ်ရန်ဖြစ်သည်။ ဤနေရာတွင်လည်း ဤအကြောင်းကြောင့်ဖြစ်ပေမည် (၁ ကောရိန္သု ၁:၁၂ ကိုကြည့်ပါ)။

48. Commanded them to be baptized. The construction seems to imply that Peter himself did not baptize these converts. Jesus (John 4:1, 2) and Paul (1 Cor. 1:14–16) refrained from baptizing converts, and apparently Peter followed a similar course in this instance. Paul declares that he refrained generally from baptizing, lest factions arise and Christian unity be broken by men dividing into parties under the names of those who had baptized them. This may also have been the reason here (see 1 Cor. 1:12).

မည်သူက နှစ်ခြင်းပေးခဲ့သည်ကို ကျွန်ုပ်တို့အား မပြောထားပါ။ ပေတရု၏အဖော်များက ပြုလုပ်ခဲ့ပေမည်။ ဖိလိပ္ပု၏အမှုတော်ကြောင့် ကဲသရိယမြို့တွင် စည်းလုံးညီညွတ်သော အသင်းတော်တစ်ခု ရှိနှင့်ပြီးဖြစ်ပြီး၊ ၎င်း၏အကြီးအကဲများ သို့မဟုတ် သင်းထောက်များ၊ သို့မဟုတ် ဖိလိပ္ပုကိုယ်တိုင် ပေတရု၏ညွှန်ကြားချက်များအောက်တွင် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပေမည်။

Who administered the baptism we are not told. Perhaps it was done by Peter’s companions. Possibly there already may have been an organized congregation at Caesarea, as the result of Philip’s work, and its elders or deacons, or Philip himself, may have acted under Peter’s instructions.

သခင်ဘုရား။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေအထောက်အထားများက (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “ယေရှုခရစ်တော်” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံသည်။

The Lord. Textual evidence attests (cf. p. 10) the reading “Jesus Christ.”

နေရန်။ ပေတရုသည် နေထိုင်ရန် သဘောတူခဲ့သည်ဖြစ်နိုင်သည် (တမန်တော် ၁၁:၃ ကိုကြည့်ပါ)၊ ထို့ကြောင့် သူ၏ရူပါရုံ၏ သွန်သင်ချက်အတိုင်း ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ရန် အဆင်သင့်ဖြစ်ကြောင်း ပြသခဲ့သည်။ ပေတရုသည် သာသနာဝင်သစ်များနှင့် လွတ်လပ်စွာ ပေါင်းသင်းဆက်ဆံခဲ့ပြီး၊ သူတို့နှင့်အတူ စားသောက်ခဲ့သည် (ကျမ်းပိုဒ် ၂, ၃)၊ ထိုသို့ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် ညစ်ညမ်းမည်ကို မကြောက်ရွံ့ခဲ့ပေ။ လုကာသည် ကဲသရိယမြို့တွင် ပေတရု၏အတွေ့အကြုံကို နေရာများစွာ ပေးထားသည်မှာ၊ ၎င်းသည် တမန်တော်၏ဘဝတွင် အလှည့်အပြောင်းတစ်ခုကို အမှတ်အသားပြုပြီး၊ ပေါလုနှင့် သူ၏မရှိမဖြစ်ဆန္ဒပြည့်ဝမှုကို သက်သေပြသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ပေတရုသည် တစ်ပါးအမျိုးသားခရစ်ယာန်များအပေါ် သူ၏သဘောထားတွင် ယိမ်းယိုင်ခဲ့ပြီး (ဂလာတိ ၂:၁၁–၁၃)၊ ထိုသို့ပြုလုပ်ခြင်းအတွက် ပေါလုထံမှ ပြင်းထန်စွာ ဆုံးမခြင်းခံခဲ့ရသော်လည်း၊ ထိုပြင်းထန်သောဆုံးမမှုမှတ်တမ်းသည် ပေတရုသည် သူ၏ယုဒလူမျိုးဆိုင်ရာ ဘက်လိုက်မှုများကို အကြီးအကျယ် စွန့်လွှတ်ခဲ့ပြီး၊ ယေရုဆလင်မြို့မှ အန္တိအုတ်မြို့သို့ ရောက်ရှိလာသော အလွန်တင်းကျပ်သော ယုဒလူမျိုးအချို့၏ လွှမ်းမိုးမှုအောက်တွင်သာ ထိုသို့ပြုမူခဲ့ကြောင်း ပြသသည်။

To tarry. It is probable that Peter consented to stay (see ch. 11:3), and thus showed that he was prepared to act thereafter according to the teaching of his vision. Peter must have mingled freely with the new converts, eating and drinking with them (vs. 2, 3) without fear of being defiled thereby. Luke gives so much space to Peter’s experience in Caesarea that it must be considered as marking a turning point in the life of the apostle, attesting his essential agreement with Paul. Although afterward Peter wavered in his attitude toward Gentile Christians (Gal. 2:11–13), and was rebuked by Paul for so doing, the account of that severe rebuke shows that Peter had laid aside his Jewish prejudices to a great degree, and had acted as he did only under the influence of certain very strict Jews who had come from Jerusalem to Antioch.

Certain days. See on ch. 9:19.

ellen g. white comments

1, 2 SR 282

1–48 AA 132-141; Ev 558; EW 78; SR 282-290

2 CG 263; MH 209

2–5 AA 133

4 3T 405; 7T 216

4–6 SR 283

5, 7, 8 AA 134

9–16 AA 135

11–13 SR 306

11–16 SR 284

15 AA 193; SR 307

17–20 AA 136

17–24 SR 286

19, 20 MH 473

21–23 AA 137

24 AA 138

25, 26 AA 137

25–29 SR 287

27–29 AA 138

33 COL 59; FE 108; 4T 394

33, 34 AA 138

33–35 SR 288

34 CS 133, 162; PK 31, 304, 369; PP 420; 1T 475, 536; 4T 423; 7T 21; WM 109

34, 35 3T 172

38 CH 498; COL 417; DA 241; Ed 80; GC 20, 327; LS 87; ML 118, 130, 166, 227; PK 718; SC 11; 1T 482; 2T 136, 337; 3T 217; 4T 139, 227, 268; 6T 225, 415; 7T 221; 8T 208; 9T 31; WM 53, 56

43 DA 211

44–48 AA 139; SR 289

46, 47 SR 306

အခန်းကြီး - ၁၁

chapter 11

ပုံစံတစ်ပုံတစ်ပုံထဲမှာ ပေတရုသည် တစ်ပါးအမျိုးသားများထံသို့ သွားရောက်သည့်အတွက် စွပ်စွဲခံရပြီး၊ ၅ သူ၏ခုခံပြောဆိုမှုကို ပြုလုပ်သည်၊ ၁၈ ၎င်းကို လက်ခံသည်။ ၁၉ ဧဝံဂေလိတရားသည် ဖိနိတ်၊ ကုပြီးနှင့် အန္တိအုတ်မြို့သို့ ပျံ့နှံ့သွားပြီး၊ ဗာနဗသည် ၎င်းတို့ကို ခိုင်မာစေရန် စေလွှတ်ခံရသည်။ ၂၆ ထိုနေရာ၌ တပည့်များကို ပထမဆုံး ခရစ်ယာန်များဟု ခေါ်ဆိုသည်။ ၂၇ ၎င်းတို့သည် ယုဒပြည်၌ ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုအချိန်တွင် ညီအစ်ကိုများထံသို့ ကယ်ဆယ်ရေးအကူအညီများ ပေးပို့သည်။

1 Peter, being accused for going in to the Gentiles, 5 maketh his defence, 18 which is accepted. 19 The gospel being spread into Phenice, and Cyprus, and Antioch, Barnabas is sent to confirm them. 26 The disciples there are first called Christians. 27 They send relief to the brethren in Judaea in time of famine.

၁. ယုဒပြည်၌။ သို့မဟုတ် “ယုဒပြည်တစ်လျှောက်”။ ပေတရုသည် ကတ်ဆရိမြို့၌ ရှိနေစဉ် ကော်နီလိထံသို့ သူသွားရောက်သည့်သတင်းသည် ပထမဦးစွာ ယုပ္ပေနှင့် လုဒ္ဒမြို့များသို့ ဖြစ်နိုင်ရင်၊ ထို့နောက် ယေရုဆလင်မြို့သို့ ကျယ်ပြန့်စွာ ပျံ့နှံ့သွားသည်။

1. In Judaea. Or, “throughout Judea.” The context implies that while Peter remained at Caesarea the news of his contact with Cornelius traveled widely, first probably to Joppa and Lydda, and then to Jerusalem.

တစ်ပါးအမျိုးသားများ။ ဤသည်မှာ ယေရုဆလင်အသင်းတော်အတွက် ထိတ်လန့်စရာဖြစ်ခဲ့ရသည်။ သိရသလောက်၊ ဤသည်မှာ အရေဖျားမလှီးဖြတ်ထားသော တစ်ပါးအမျိုးသားများကို ပထမဆုံးအကြိမ် ဗတ္တိဇံပေးပြီး အသင်းတော်ထဲသို့ လက်ခံခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

The Gentiles. This must have been shocking to the Jerusalem church. As far as is known, this was the first time that uncircumcised Gentiles had been baptized and received into the church.

၂. ယေရုဆလင်သို့။ ၎င်းသည် ရုံးချုပ်ဖြစ်နေဆဲဖြစ်သည် (အခန်း ၈:၁၄ ကို ကြည့်ပါ)။

2. To Jerusalem. Which was still the headquarters (see on ch. 8:14).

အရေဖျားလှီးဖြတ်သူများ။ ဤအသုံးအနှုန်းသည် ယုဒခရစ်ယာန်များ၏ သတ်မှတ်ထားသော အတန်းအစားတစ်ခုကို ဖော်ပြသည်ဟု ညွှန်ပြချက်မရှိပါ၊ အကြောင်းမှာ ဤဖြစ်ရပ်များ ဖြစ်ပွားချိန်တွင် ခရစ်ယာန်အားလုံးသည် ယုဒလူမျိုး သို့မဟုတ် ယုဒဘာသာသို့ ပြောင်းလာသူများသာ ဖြစ်ကြသည်။ ထို့ကြောင့် ကန့်ကွက်မှုသည် အသင်းတော်တစ်ခုလုံးမှ ဖြစ်ပေါ်လာရမည်။ သို့သော်၊ လုကာ၏ ဇာတ်ကြောင်းကို နောက်ပိုင်းတွင် ရေးသားခဲ့ပြီး၊ ထိုအချိန်တွင် “အရေဖျားလှီးဖြတ်သူများ” သည် သီးခြားပါတီတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ လွှမ်းမိုးမှုသည် ခရစ်ယာန်အသင်းများတွင် အကွဲအပြဲကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် လုကာ၏ ဤအသုံးအနှုန်းကို အရေးပါသည်ဟု ယူဆရမည်။ အခန်း ၃ ကို ကြည့်ပါ။

Of the circumcision. There is no indication that this expression describes a particular class of Jewish Christians, for all Christians were either Jews or proselytes at the time these events occurred. Therefore the protest must have come from the whole church. However, Luke’s narrative was written at a later time, when those who were “of the circumcision” had become a distinct party, and when their influence was working a definite division in the Christian congregations. Therefore Luke’s employment of the expression must be taken as significant. See on v. 3.

ယုဒလူမျိုးအဖြစ် မွေးဖွားလာသူများသည် ပေတရု၏ ရူပါရုံကို မကြားဖူးသလို၊ ကော်နီလိနှင့် ၎င်း၏ အိမ်သားများအပေါ် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏ လက်ဆောင်ကို မတွေ့မြင်ခဲ့သူများဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့၏ သံသယများကြောင့် ပေတရု၏ အပြုအမူကို စိန်ခေါ်ခဲ့လျှင် ခွင့်လွှတ်နိုင်သည်။ ၎င်းတို့သည် သူ၏ ဇာတ်လမ်းကို ကြားသိပြီးနောက် စိတ်ကျေနပ်ခဲ့ကြသည် (အခန်း ၁၈ ကို ကြည့်ပါ)၊ သို့သော် အခြားနေရာများရှိ ယုဒခရစ်ယာန်များစွာသည် ဤအကြောင်းကို အငြင်းပွားစရာ ဖြစ်စေခဲ့သည် (တော်ဝင်ခံတရား ၁၅:၁၊ ဂလာတိ ၂:၁၁-၁၄ ကို ကြည့်ပါ)။

Those who had been born Jews, and who had neither heard of Peter’s vision nor seen the gift of the Holy Ghost poured out upon Cornelius and his household, are to be pardoned if their scruples caused them to challenge Peter’s conduct. When these had heard his story they were satisfied (see v. 18), but many Jewish Christians elsewhere continued to make this a matter of contention (see Acts 15:1; Gal. 2:11–14).

အငြင်းပွားခဲ့ကြသည်။ ဂရိဘာသာ “diakrinō” သည် “ခွဲထုတ်ရန်”၊ “သံသယဖြစ်ရန်”၊ “တွန့်ဆုတ်ရန်”၊ “ကွဲပြားမှုပြုရန်”၊ “ခွဲခြားရန်”၊ “ဆန့်ကျင်ရန်”၊ “အငြင်းပွားရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည် (အခန်း ၁၀:၂၀၊ ၁၁:၁၂၊ ၁၅:၉ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤနေရာ၌ ၎င်းသည် ၎င်းတို့သည် ပေတရုနှင့် ရန်လိုသည့်သဘောဖြင့် ခွဲထွက်သွားပြီး၊ သူ့ကို ဆန့်ကျင်ကာ အငြင်းပွားခဲ့သည်ဟု ဆိုလိုသည်။ အငြင်းပွားသူများသည် ယုဒလူမျိုးနှင့် တစ်ပါးအမျိုးသားများကြား ကွဲပြားမှုကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းသင့်သည်ဟု အခိုင်အမာ ပြောဆိုခဲ့ကြသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ခရစ်ယာန်များသည် ယုဒဘာသာသို့ ပြောင်းလာသူများနှင့် ထုံးတမ်းစဉ်လာဥပဒေကို လိုက်နာသူများနှင့်သာ မိတ်သဟာယဖွဲ့သင့်သည်ဟူသည်။ ကော်နီလိသည် ကတ်ဆရိမြို့၌ ယုဒလူမျိုး၏ မိတ်သဟာယအဖွဲ့ထဲသို့ လက်ခံမထားခဲ့သည် (အခန်း ၁၀:၂ ကို ကြည့်ပါ)၊ ထို့ပြင် အသင်းတော်အတွင်း ယုဒဘာသာသို့ တက်ကြွစွာ ပြောင်းလဲရန် လှုံ့ဆော်နေသော စိတ်ဓာတ်သည် သူ့ကို ခရစ်ယာန်အသိုင်းအဝိုင်းထဲသို့ လက်ခံခြင်းမှ တားဆီးနိုင်သည်။ မျိုးဆက်ပေါင်းများစွာ ထုံးတမ်းစဉ်လာများကို လိုက်နာလာခဲ့သော ယုဒလူမျိုးများအကြား ဖြစ်ပေါ်လာသော ဘက်လိုက်မှုသည် ဤအရာကို နားလည်နိုင်စေသည်။ တစ်နိုင်ငံလုံးသည် အချိန်တိုအတွင်း ခံစားချက်အပေါ် အခြေခံပြောင်းလဲမှုသို့ ရောက်ရှိလာနိုင်မည် မဟုတ်ပါ။

Contended. Gr. diakrinō, “to separate,” “to doubt,” “to hesitate”; “to make a difference,” “to discriminate”; “to oppose,” “to contend with” (see chs. 10:20; 11:12; 15:9). Here it means that they separated themselves from Peter in a hostile sense, opposed him, disputed with him. The contenders insisted that the difference between Jew and Gentile should still be maintained. That is, that Christians should hold fellowship only with those who had become proselytes to Judaism and gave due obedience to the ritual law. Cornelius had not been received into the fellowship of the Jews in Caesarea (see ch. 10:2), and the active Judaizing sentiment in the church would tend to prevent his being accepted into the Christian community. The prejudice that had grown up among the Jews through generations of ceremonial observance makes this comprehensible. An entire nation is not brought to a radical change of feeling in a short period of time.

မထင်မရှူး၊ ပေတရုသည် ပြင်းထန်စွာ စိန်ခေါ်ခံရခြင်းသည် သူသည် အသင်းတော်၏ အကြီးအကဲအဖြစ် မယူဆခံရသလို၊ “တမန်တော်များ၏ အကြီးအကဲ” အဖြစ်လည်း မယူဆခံရသည်ကို ပြသသည်၊ ထို့ပြင် သူသည် အမှားမဖြစ်နိုင်သူအဖြစ် လုံးဝမယူဆခံရပါ။

Incidentally, the fact that Peter could be militantly challenged demonstrates that he was not considered the head of the church, nor the “chief of the apostles,” and certainly not infallible.

၃. သွားရောက်ခဲ့သည်။ အခန်း ၁၀:၂၈ ကို ကြည့်ပါ။

3. Wentest in. See on ch. 10:28.

အရေဖျားမလှီးဖြတ်သူများ။ ယုဒလူမျိုးတစ်ဦးအသုံးပြုသော ဤအသုံးအနှုန်းသည် မထီမဲ့မြင်ပြုမှု၏ အနှစ်သာရဖြစ်သည်။ အမှန်စင်စစ်၊ ၎င်းသည် ပေတရုအပေါ် ဖြစ်ပေါ်လာသော ပြင်းထန်သော ခံစားချက်ကို ပြသသည်။ သူရောနှောနေထိုင်ခဲ့သော လူများကို တစ်ပါးအမျိုးသားများဟု မခေါ်ဘဲ “အရေဖျားမလှီးဖြတ်သူများ” ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့ပြီး၊ ဤစကားလုံးများသည် ဖြောင့်မတ်သော ယုဒလူမျိုး၏ ပါးစပ်မှ နက်ရှိုင်းသော ကဲ့ရဲ့မှုစကားများဖြစ်သည်။

Men uncircumcised. This expression, as used by a Jew, was the essence of scorn. Indeed, it shows the strength of feeling that had arisen against Peter. The men with whom he had mixed are not called Gentiles, but “the uncircumcised,” words of profound reproach in the mouth of a pious Jew.

စားသောက်ခဲ့သည်။ ပေတရုသည် အများအားဖြင့် အစားအစာအမျိုးအစားနှင့် ၎င်းပြင်ဆင်ပုံတို့ကို ဂရုမစိုက်သော လူများနှင့် အတူစားသောက်ခဲ့သည်—ဤအရာများသည် ယုဒလူမျိုးအတွက် အလွန်အရေးကြီးသည်။ ဤစွပ်စွဲချက်သည် အဓိကပြဿနာဖြစ်သည်။ ဖာရိရှဲများ၏ ခရစ်တော်အပေါ် စွပ်စွဲချက်များနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ (လုကာ ၅:၃၀၊ ၁၅:၁၊ ၂ စသည်တို့ကို ကြည့်ပါ)။ တစ်ပါးအမျိုးသားများနှင့် အတူစားသောက်ခြင်းနှင့် ပတ်သက်သော ယုဒလူမျိုး၏ သဘောထားကို ဘီစီ တတိယရာစုနှောင်းပိုင်းမှ ယုဘိလီစာအုပ်တွင် ထင်ရှားစွာ ဖော်ပြထားသည်။

Didst eat. Peter had eaten with men among whom there would ordinarily be no regard as to kinds of food and ways in which it was prepared—things very important to the Jew. This charge was the real issue. Compare the Pharisees’ accusations against Christ (Luke 5:30; 15:1, 2; etc.). The Jewish attitude in regard to eating with Gentiles is strikingly revealed by a passage in the book of Jubilees, probably from the late 3d century b.c.:

“သားယာကုပ်ငါ့သား၊ ငါ့စကားများကို မှတ်ထား၍၊

“And do thou, my son Jacob, remember my words,

သင်၏ဖခင်အာဗြဟံ၏ ပညတ်များကို လိုက်နာလော့။

And observe the commandments of Abraham, thy father:

အမျိုးသားများနှင့် ခွဲထွက်လော့၊

Separate thyself from the nations,

၎င်းတို့နှင့် အတူမစားလော့” (၂၂:၁၆၊ အာရ်အိပ်ချ် ချားလ်စ်၊ ဓမ္မဟောင်းကျမ်း၏ အပိုကရစ်ဖါနှင့် ဆူဒိုပီဂရဖီ၊ အတွဲ ၂၊ စာမျက်နှာ ၄၆)။

And eat not with them”(22:16; in R. H. Charles, The Apocrypha and Pseudepigrapha of the Old Testament, vol. 2, p. 46).

၄. ပေတရုသည် အကြောင်းအရာကို ပြန်လည်ဖော်ပြခဲ့သည်။ ပိုမိုတိကျစွာ “စတင်ပြီး အကြောင်းအရာကို ဖော်ပြခဲ့သည်”။ အခန်း ၁၀ ရှိ ဇာတ်ကြောင်းကို အခန်း ၁၁ တွင် စကားလုံးတစ်လုံးချင်း ထပ်တူဖော်ပြထားခြင်းသည် လုကာ၏ စာပေရေးသားမှု ကျွမ်းကျင်မှုနှင့် မကိုက်ညီပုံရသည်။ အချို့သော ဝေဖန်သူများက လုကာသည် ပထမဇာတ်လမ်းကို ကတ်ဆရိမြို့တွင် တွေ့ဆုံခဲ့သော တပည့်များထံမှ ရရှိခဲ့ပြီး၊ ဒုတိယဇာတ်လမ်းကို ယေရုဆလင်မြို့ရှိ သူများထံမှ ရရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့၏ တူညီမှုသည် ဖြစ်ရပ်ကို အတည်ပြုကြောင်း သဘောပေါက်ခဲ့သည်ဟု ရှင်းပြသည်။ လုကာသည် ဒမတ်စကတ်မြို့တွင် ပေါလု၏ အတွေ့အကြုံများနှင့် ပတ်သက်သော ဇာတ်လမ်းများတွင်လည်း အလားတူပြုလုပ်ခဲ့သည် (အခန်း ၉၊ ၂၂၊ ၂၆)၊ အနည်းငယ်ကွဲပြားမှုများကို သီးခြားအကောင့်များ၏ သက်သေအဖြစ်နှင့် မတူညီသော သက်သေများ၏ ထွက်ဆိုချက်အဖြစ် ထားရှိခဲ့သည်။

4. Peter rehearsed the matter. Rather, “began and set forth the matter.” The almost word-for-word repetition of the narrative of ch. 10 in ch. 11 appears at first inconsistent with Luke’s skill in literary composition. Some commentators offer the explanation that Luke obtained the first account from the disciples he met at Caesarea, and the second from those at Jerusalem, and realized that their similarity confirmed the incident. Luke does the same with the narratives of Paul’s experience at Damascus (chs. 9; 22; 26), leaving the slight variations as proof of independent accounts, and as the testimony of different witnesses.

အခန်း ၁၁:၅-၁၇ တွင် နောက်ဆက်တွဲဇာတ်လမ်းအတွက် ပြည့်စုံသော မှတ်ချက်များကို အခန်း ၁၀:၉-၄၈ တွင် ကြည့်ပါ။ အခန်း ၁၁:၅-၁၇ ၏ မှတ်ချက်တွင် အခန်း ၁၀ တွင် မဆွေးနွေးထားသော အချက်များကိုသာ အာရုံစိုက်မည်။ အခန်း ၁၀ နှင့် ၁၁ တွင် ဖော်ပြထားသော ဇာတ်ကြောင်း၏ ကွဲပြားမှုများသည် အနည်းငယ်သာရှိပြီး အရေးမကြီးပါ။

For fuller comment on the story that follows in vs. 5–17 see on ch. 10:9–48. In the comment on ch. 11:5–17 attention will be given only to those points not discussed under ch. 10. The variations in the narrative, as given in chs. 10; 11, are few and of little importance.

၅. ငါ့ထံသို့ ရောက်လာသည်။ “ထိုအရာသည် ငါ့ထံသို့ပင် ဆင်းလာသည်” ဟူသော ဖော်ပြချက်တွင် ပုဂ္ဂိုလိက အမှတ်တရအနှစ်သာရတစ်ခု ပါရှိသည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ ငါ့ဆီသို့ ရွေ့လျားလာသည်၊ ၎င်းသည် ဆင်းလာရုံမျှမက၊ ပေတရုဆီသို့ ရှေ့သို့ ရွေ့လျားလာသည်။

5. It came even to me. There is a vivid touch of personal recollection in the description of the sheet coming “even to me,” that is, toward me; it not only came down, but moved forward to Peter.

၆. ငါစဉ်းစားခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “ငါတွေးတောနေခဲ့သည်”။ နောက်ထပ် ထင်ရှားသော အသေးစိတ်အချက်တစ်ခု။ တမန်တော်သည် ထူးဆန်းသော ရူပါရုံကို စိတ်အားထက်သန်စွာ စိုက်ကြည့်ခဲ့သည့် ပြင်းထန်သော အကြည့်ကို ပြန်လည်အမှတ်ရသည်။

6. I considered. Or, “I was pondering.” Another vivid detail. The apostle recalls the intense, eager gaze with which he had looked on the strange vision.

၉. သာမန်ဟု မခေါ်နှင့်။ ဤသတိပေးချက်သည် ပေတရု၏ လူများအပေါ် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ညွှန်ပြထားပြီး၊ သားရဲများအပေါ် မဟုတ်ပါ (အခန်း ၁၀:၂၈ ကို ကြည့်ပါ)။

9. Call not thou common. The admonition is directed at Peter’s judgment of men, not of beasts (see on ch. 10:28).

၁၀. ပြန်ဆွဲတင်ခံရသည်။ အခန်း ၁၀:၁၆ ရှိ ပြိုင်တူအကောင့်ထက် ပိုမိုထင်ရှားသော ဖော်ပြချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။

10. Drawn up again. A somewhat more vivid description than that in the parallel account in ch. 10:16.

၁၁. ငါရှိရာ၌။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) ဤဖတ်ရှုမှုနှင့် “ကျွန်ုပ်တို့ရှိရာ” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကြား ကွဲပြားနေပြီး၊ ၎င်း၏ အဖော်ခြောက်ဦးကို ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ထည့်သွင်းထားသည်။

11. Where I was. Textual evidence is divided (cf. p. 10) between this and the reading “where we were,” including his six companions in the statement.

၁၂. ဝိညာဉ်တော်က ငါ့ကို မိန့်တော်မူသည်။ ဝိညာဉ်တော်၏ လမ်းညွှန်မှုဖြင့် ပေတရုသည် ယခု “အရေဖျားလှီးဖြတ်သူများ” ပြုလုပ်နေသကဲ့သို့ အငြင်းပွားမှုတစ်စုံတစ်ရာ မဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပါ။ ၎င်းတို့သည် ဝိညာဉ်တော်က ပေတရုအား ပြုမူရန် ဦးဆောင်ခဲ့သည့်အရာကို စိန်ခေါ်နေကြသည်။

12. The Spirit bade me. Guided by the Spirit, Peter had raised no contention, as those “of the circumcision” were now doing. These were challenging what the Spirit had led Peter to do.

သံသယမရှိဘဲ။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများကို (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) ဤစကားလုံးများကို ဖယ်ထားရန် ကိုးကားနိုင်သည်။

Nothing doubting. Textual evidence maybe cited (cf. p. 10) for the omission of these words.

ဤညီအစ်ကိုခြောက်ဦး။ ၎င်းတို့သည် ကတ်ဆရိမြို့သို့ ခရီးတွင် သူ၏ အဖော်များဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ ပေတရုသည် ၎င်းတို့ကို ယေရုဆလင်မြို့သို့ ခေါ်ဆောင်လာခဲ့သည်၊ ၎င်းတို့၏ ထုတ်ပြန်ချက်သည် သူ၏ အကောင့်ကို ထောက်ခံရန်နှင့် ၎င်းတို့မြင်တွေ့ခဲ့သော အရာများကို အသင်းတော်သို့ ကြေညာရန်ဖြစ်သည်။

These six brethren. They had been his companions on the journey to Caesarea, and Peter had brought them to Jerusalem, that their statement might support his account, and that they might declare to the church what they had witnessed.

၁၄. ကယ်တင်ခြင်းသို့ ရောက်ရှိမည်။ ဤစကားလုံးများသည် အခန်း ၁၀:၄-၆ တွင် ကောင်းကင်တမန်၏ မိန့်ခွန်းတွင် မတွေ့ရသော်လည်း၊ ၎င်းတွင် သွယ်ဝိုက်ဖော်ပြထားသည်။ ကော်နီလိသည် ကယ်တင်ခြင်းကို တောင့်တခဲ့ပြီး၊ သူ၏ ဆုတောင်းချက်ကို ဖြေကြားရာတွင် တစ်ဦးတစ်ယောက်သော သူ့ထံသို့ စေလွှတ်ရန် ပြောခံရသောအခါ၊ သူသည် ကယ်တင်ခြင်း၏ လမ်းကို ကြားသိရမည်ဟု သိခဲ့သည်။

14. Shall be saved. The words are not found in the report of the angel’s speech in ch. 10:4–6, but are implied in it. Cornelius longed for salvation, and when he was told, in answer to his prayer, to send for a certain one who could speak to him, he knew he would hear of the way of salvation.

၁၅. ငါစတင်ပြောဆိုသည်။ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်သည် ကော်နီလိနှင့် ၎င်း၏ မိသားစုအပေါ် လှုပ်ရှားရန် အဆင်သင့်ဖြစ်နေပြီး၊ ပတ်သက်သူအားလုံး ဖြစ်ပေါ်မည့်အရာကို စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် ဝိညာဉ်ရေးအရ နားလည်ရန် အဆင်သင့်ဖြစ်နေသောအခါဖြစ်သည်။ ပေတရု၏ တရားဒေသနာ၏ အဖွင့်စကားများ (အခန်း ၁၀:၃၄-၄၃) သည် ၎င်း၏ နားထောင်သူများကို ဤအချက်သို့ ရောက်ရှိစေခဲ့သည်မှာ သေချာသည်။ ထို့ကြောင့် ဝိညာဉ်တော်သည် လူများ လက်ခံရန် အဆင်သင့်ဖြစ်သောအခါ ကောင်းချီးပေးရန် အမြဲအဆင်သင့်ဖြစ်နေသည်။

15. I began. The Holy Spirit was ready to act upon Cornelius and his family as soon as everyone involved was prepared psychologically and spiritually to appreciate what was to happen. The opening words of Peter’s sermon (ch. 10:34–43) doubtless brought his hearers to this point. So the Spirit is ever ready to bless, when men are ready to receive Him.

အစပိုင်း၌။ ဆိုလိုသည်မှာ ပင်တိကုတ္တိပွဲတော်တွင်ဖြစ်သည်။ ဤခုခံပြောဆိုမှုစကားများကို ပင်တိကုတ္တိလက်ဆောင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော တမန်တော်များနှင့် တပည့်များထံသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။ ပေတရုသည် ကတ်ဆရိမြို့၌ မြင်တွေ့ခဲ့သည်မှာ ပထမဦးစွာ တပည့်များက ခံစားခဲ့ရသည့် ဝိညာဉ်တော်၏ လုပ်ဆောင်မှုထက် မနည်းသော သေချာသော အရာဖြစ်သည်ဟု သက်သေခံခဲ့သည်။

At the beginning. That is, at the Feast of Pentecost. These words of defense were spoken to fellow apostles and disciples who had shared in the Pentecostal gift. Peter testified that what he witnessed at Caesarea was no less certainly the Spirit’s work than what the disciples had experienced at the first.

၁၆. ငါအမှတ်ရသည်။ ယေရှုခရစ်တော်က သင်ပေးခဲ့သောအရာများကို ဝိညာဉ်တော်က ၎င်းတို့၏ စိတ်အတွင်းသို့ ပြန်လည်ခေါ်ဆောင်လာပေးသည့် အံ့သြဖွယ်အတွေ့အကြုံတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့ရမည်။ ၎င်းသည် ခရစ်တော်က ကတိပေးခဲ့သည့်အတိုင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည် (ယောဟန် ၁၄:၂၆ ကို ကြည့်ပါ)။

16. Remembered I. What a wonderful experience it must have been to have the Spirit call to their minds the things Jesus Christ had taught them! This is what Christ had promised would happen (see John 14:26).

သခင်ဘုရား၏ နှုတ်ကပတ်တော်။ ရည်ညွှန်းထားသော အထူးကတိသည် အခန်း ၁:၅ တွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသော သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ဖြင့် ဗတ္တိဇံပေးခြင်းနှင့် ပတ်သက်သည်။ ထိုကတိပေးချိန်တွင်၊ တပည့်များအတွက် ၎င်းသည် ၎င်းတို့အတွက်သာ ရည်ညွှန်းပုံရသည်။ ယခုအခါ ပေတရုသည် ဝိညာဉ်တော်၏ လက်ဆောင်ကို ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော ရှုထောင့်ဖြင့် မြင်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် ဣသရေလလူမျိုးမဟုတ်သူများအပေါ်လည်း ပေးအပ်မည့်အရာဖြစ်သည်။ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏ ဗတ္တိဇံကို ၎င်းတို့လည်း ခံယူခဲ့သဖြင့်၊ ပိုမိုကြီးမားသောအရာသည် သေးငယ်သောအရာကို ထည့်သွင်းထားသောကြောင့်၊ ၎င်းတို့သည် ရေဖြင့် ဗတ္တိဇံခံယူရန် လက်ခံခံရမည်ဖြစ်သည်။

The word of the Lord. The special promise referred to was that recorded in ch. 1:5 concerning the baptism by the Holy Spirit. When it was given, the promise had seemed to the disciples to refer only to them. Now Peter saw the gift of the Spirit in a broader perspective, as one to be bestowed also on those who were not of Israel. Since the baptism of the Holy Spirit was given to them also, therefore, as the greater includes the lesser, they also were admissible to the baptism of water.

၁၇. တူညီသည်။ စကားလုံးအရ “ညီမျှသည်”။ ၎င်းတို့သည် ခရစ်ယာန်ယုဒလူမျိုးများနှင့် တန်းတူညီမျှ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ကို ခံယူသူများဖြစ်သည်။

17. Like. Literally, “equal.” They were, equally with the Christian Jews, recipients of the Holy Spirit.

၁၇။ ယုံကြည်သူများ။ စကားလုံးအားဖြင့် “ယုံကြည်ပြီးသော” ဟူ၍ ပြတ်သားစွာ အပြီးသတ်ဖော်ပြသည်။ ဤစကားလုံးများသည် “သူတို့” နှင့် “ကျွန်ုပ်တို့” နှစ်ဦးစလုံးကို တူညီစွာ ရည်ညွှန်းသည်။ ထို့ကြောင့် ဤဖြစ်ရပ်နှစ်ခုသည် အခန်းကြီး ၁၅ တွင်ကဲ့သို့ တူညီသော ပုံစံဖြစ်လာသည်။ ပေတရုနှင့် တမန်တော်များ၏ ယုံကြည်ခြင်းသည် ဝိညာဉ်တော်၏ဆုကျေးဇူးမတိုင်မီ ရှိခဲ့သကဲ့သို့၊ ကောနီလိမျိုးနှင့် သူ၏အပေါင်းအဖော်များတွင်လည်း ထိုဆုကျေးဇူးမတိုင်မီ ယုံကြည်ခြင်း၏အတိုင်းအတာတစ်ခု ရှိခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၁၀:၃၅ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်းတို့၏ယုံကြည်ခြင်း၏အတိုင်းအတာသည် ပိုမိုကြီးမားသောဆုကျေးဇူးများရရှိရန် လုံလောက်ခဲ့ပြီး၊ နှစ်ခြင်းခံယူရန်နှင့် အသင်းတော်နှင့်မိတ်သဟာယဖွဲ့ရန် ၎င်းတို့၏လက်ခံယုံကြည်နိုင်မှုသည် ထင်ရှားခဲ့သည်။

Who believed. Literally, “having believed,” definitely and finally. The words refer alike to “them” and to “us.” Thus the two cases are made parallel, as in v. 15. For just as the faith of Peter and the apostles existed before the gift of the Spirit, so with Cornelius and his companions there existed, before the gift, a measure of faith (see on ch. 10:35). The measure of faith was sufficient in their case to qualify them for greater gifts, and their acceptability for baptism and for fellowship with the church became evident.

ငါသည်မည်သူနည်း။ ဤဝါကျသည် စကားလုံးအရ “ငါ၊ ငါသည်မည်သူနည်း။ ဘုရားသခင်ကို ဆန့်ကျင်နိုင်သောသူလော” ဟူ၍ဖြစ်သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ၊ ငါသည်ဤကဲ့သို့သောသူတစ်ဦးဖြစ်လျက်၊ ဘုရားသခင်ကို မည်သို့ဆန့်ကျင်နိုင်မည်နည်း။

What was I? The clause reads literally, “I, who was I? Able to withstand God?” That is, how was I, being such a one as I am, able to withstand God?

၁၈။ တိတ်ဆိတ်နေပြီး ဂုဏ်ပြုကြသည်။ သို့မဟုတ် “တိတ်ဆိတ်နေပြီး၊ ဂုဏ်ပြုခြင်းကို စတင်ကြသည်”။ ဂရိဘာသာစကားတွင် ကြိယာနှစ်ခု၏ ကာလထူးခြားချက်က သူတို့သည် ဦးစွာ “တိတ်ဆိတ်နေပြီး”၊ ထို့နောက် ဆက်လက်၍ ချီးမွမ်းခြင်းကို စတင်ခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြသည်။ သို့သော်၊ အရေးကြီးသော စာသားအထောက်အထားများ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) အရ “ဂုဏ်ပြုကြသည်” ဟူသော စကားလုံးသည် “တိတ်ဆိတ်နေသည်” နှင့် တူညီသောကာလဖြစ်သည်ဟု ဖတ်ရှုနိုင်သည်။ ကောနီလိမျိုးနှင့် သူ၏အိမ်သူအိမ်သားများသည် ဘုရားသခင်၏ဝိညာဉ်တော်ကို ခံယူခဲ့သည်ဆိုသည့်အချက်သည်၊ ပေါလုနှင့် ဂျူဒါဆာများအကြား မကြာမီဖြစ်ပေါ်လာမည့် မေးခွန်းနှင့်ပတ်သက်၍ (တမန်တော် ၁၅၊ ဂလာတိ ၂ ကိုကြည့်ပါ) အလွန်အရေးကြီးသည်။ ဝိညာဉ်တော်သည် ပေတရုလက်ထက်တွင် ဂျန်တိုင်းလူမျိုးများကို အသင်းတော်သို့ လွတ်လပ်စွာဝင်ရောက်ရန် ပထမဆုံးခြေလှမ်းကို ဦးဆောင်ခဲ့ပြီး၊ တမန်တော်များနှင့် ဂျေရုဆလင်မြို့ရှိ အခြားဂျူးခရစ်ယာန်များ၏ တရားဝင်အတည်ပြုချက်ကို ထပ်မံထည့်သွင်းခဲ့သည်။

18. Held their peace, and glorified. Or, “held their peace, and began glorifying.” The difference in tense of the two Greek verbs indicates that they first “held their peace,” and then began a continuous utterance of praise. However, important textual evidence may be cited (cf. p. 10) for the reading “glorified,” with the same tense as “held their peace.” The fact that Cornelius and his household received the Spirit of God was obviously of immense importance as bearing on the question soon to arise between Paul and the Judaizers (see Acts 15; Gal. 2). The Spirit led in the first step in the free admission of Gentiles into the church at the hands of Peter, and the formal approval of the apostles and the other Jewish Christians of Jerusalem was added.

ဂျန်တိုင်းလူမျိုးများထံသို့။ ဂျူးလူမျိုးများသည် မိမိတို့ကိုယ်ကို အလွန်မြင့်မားစွာ တန်ဖိုးထားကြပြီး၊ ဘုရားသခင်၏ ကောင်းကြီးမင်္ဂလာများသည် ၎င်းတို့အတွက်သာ ရည်ရွယ်ထားသည်ဟု ယူဆကြပြီး၊ အခြားလူမျိုးများကို မထီမဲ့မြင်ပြုကြသည်။ “သင်သည် ကျွန်ုပ်တို့အတွက် ကမ္ဘာကို ဖန်ဆင်းခဲ့သည်” ဟု ဧဇဒရာစာအုပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။ “အခြားလူမျိုးများကို … သင်သည် ဘာမှမဟုတ်ဟု မိန့်တော်မူခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် တံတွေးနှင့်တူသည် … ဤသာသနာပြုများသည် … အမြဲတမ်း အရေးမပါသည်ဟု သတ်မှတ်ခံရသည်” (၂ ဧဇဒရာ ၆:၅၅–၅၇)။ မျှော်လင့်ထားသော မေရှိယသည် ဂျူးလူမျိုးများကို ကယ်တင်ပြီး ၎င်းတို့ကို ဂုဏ်ရောင်ရှိသောလူမျိုးဖြစ်စေမည်ဖြစ်သော်လည်း၊ အခြားလူမျိုးများကို ဖျက်ဆီးရန် သို့မဟုတ် ဂျူးလူမျိုးများထံ ကျွန်ခံစေရန်ဖြစ်သည်။ ကြီးထွားလာသော ခရစ်ယာန်အသင်းတော်ကို ဤမာန်မာနထောင်လွှားမှုမှ လွတ်မြောက်စေရန်၊ သခင်ဘုရားသည် ကောနီလိမျိုးနှင့် သူနှင့်အတူရှိသူများအပေါ်တွင် ဝိညာဉ်တော်၏ ထူးခြားသောပြသမှုကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

To the Gentiles. The Jews thought very highly of themselves, as if God’s blessings had been designed for them only, and ill of other nations. “Thou madest the world for our sakes,” says the book of Esdras. “As for the other people … thou hast said that they are nothing, but be like unto spittle. … These heathen … have ever been reputed as nothing” (2 Esdras 6:55–57). The expected Messiah was to save the Jews and make them a glorious people, but was to destroy all other nations or to enslave them to the Jews. To free the growing Christian church from this arrogant the Lord made the singular display of His Spirit on Cornelius and those with him.

ကောနီလိမျိုး၏အတွေ့အကြုံတွင် အသင်းတော်သည် ဂျူးနှင့်ဂျန်တိုင်းလူမျိုးများအကြား “အဆီးအတားနံရံ” (ဧဖက် ၂:၁၄) ကို ဖယ်ရှားရန် ဘုရားသခင်က ရည်ရွယ်ထားသည်ကို သင်ယူခဲ့သည်။ ပေါလုသည် ခရစ်၏ဧဝံဂေလိသည် ဤဖယ်ရှားမှုကို ပြီးမြောက်စေရမည်ကို သိခဲ့သည်။ ဓမ္မပညတ်စဉ်လာများသည် ခရစ်တော်၏သေခြင်းတွင် အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ ယုံကြည်သူအား ပေးအပ်သော သူ၏ကယ်တင်ခြင်းကျေးဇူးနှင့် ဘုရားသခင်၏တန်ခိုးတော်သည် ပညတ်တရားကို လိုက်နာနိုင်စွမ်းပေးကာ၊ အပြစ်သားထံမှ ပညတ်တရား၏အပြစ်စီရင်ခြင်းကို ဖယ်ရှားပေးသည် (ရောမ ၈:၁–၄)။ ဂျူးနှင့်ဂျန်တိုင်းလူမျိုးနှစ်ဦးစလုံးသည် ဤအရာမှ အကျိုးခံစားရသောကြောင့်၊ ကွဲပြားမှုမရှိပေ။ အားလုံးသည် အပြစ်စီရင်ခံရပြီး၊ ယုံကြည်သူအားလုံးသည် ကယ်တင်ခြင်းခံရသည် (ဂလာတိ ၃:၂၇–၂၉၊ ကောလောသဲ ၃:၁၀, ၁၁)။ နှစ်ဖွဲ့စလုံးသည် ဘုရားသခင်နှင့် ပြန်လည်သင့်မြတ်ပြီး ကောင်းကင်ခမည်းတော်နှင့် သဟဇာတဖြစ်လာသည် (ဧဖက် ၂:၁၁–၂၂)။

The lesson that the church learned in the experience of Cornelius was that God designed that the “middle wall of partition” (Eph. 2:14) between Jews and Gentiles was to be broken down. Paul knew that the gospel of Christ must accomplish this breaking down. The typical ceremonies were brought to an end in Christ’s death. His saving grace and divine strength, imparted to the believer and enabling him to keep the law, remove the law’s condemnation from the sinner (Rom. 8:1–4). Since both Jew and Gentile benefit from this, there is no difference: all are condemned; all are saved who believe (Gal. 3:27–29); Col. 3:10, 11). Both groups are reconciled to God and brought into harmony with the heavenly Father (Eph. 2:11–22).

ဤသည်မှာ ယခုထုတ်ဖော်ပြသထားသော “နက်နဲရာအရာ” ဖြစ်သည် (ဧဖက် ၃:၁–၁၂)။ ဘုရားသခင်၏ကျေးဇူးတော်သည် ဇာတိပကတိဣသရေလအပေါ်တွင် ရှိခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ထိုကျေးဇူးတော်သည် လူမျိုးများထံသို့လည်း တိုးချဲ့ရန် ဘုရားသခင်က ရည်ရွယ်ထားသည်ကို မသိခဲ့ကြပေ။ ယခု ခရစ်တော်တွင် အားလုံးသည် ထင်ရှားစေခဲ့သည်။ ဂျန်တိုင်းလူမျိုးများသည် “နက်နဲရာအရာ၏မိတ်သဟာယ” (ဧဖက် ၃:၉) တွင် ဝင်ရောက်နိုင်ပြီး၊ ၎င်းသည် အားလုံးကို တူညီသော ကယ်တင်ခြင်းအစီအစဉ်တွင် ထည့်သွင်းသည်။

This is the “mystery” now revealed (Eph. 3:1–12). The grace of God had rested upon Israel in the flesh. They had not recognized that He intended it to extend also to the nations. Now in Christ all is made plain. The Gentiles may enter into the “fellowship of the mystery” (Eph. 3:9 of righteousness, which includes all in the same great plan of salvation.

ဆင်ခြင်နောင်တရခြင်းကို ပေးအပ်သည်။ ဘုရားသခင်သည် ဆင်ခြင်နောင်တရခြင်းကို ပေးသည်။ ယုံကြည်ခြင်းသည် ဘုရားသခင်၏ဆုကျေးဇူးဖြစ်သည် (ရောမ ၁၂:၃)၊ ထို့နောက်လိုက်လာသော ဆင်ခြင်နောင်တရခြင်းလည်း ဖြစ်သည် (ရောမ ၂:၄၊ ၂ တိမောသေ ၂:၂၅)။ သူ၏ဝိညာဉ်တော်အားဖြင့် ဘုရားသခင်သည် ဤဂျန်တိုင်းလူမျိုးများအား ဆင်ခြင်နောင်တရရန် အခွင့်အရေးသာမက၊ ဆင်ခြင်နောင်တရခြင်း၏အတွေ့အကြုံကိုပါ ပေးအပ်ခဲ့သည်။ နှလုံးသားပြောင်းလဲပြီး (ယေရမိ ၂၄:၇၊ ယေဇကျေလ ၁၁:၁၉၊ ၃၆:၂၆ ကိုကြည့်ပါ)၊ ဆင်ခြင်နောင်တရပြီး ခွင့်လွှတ်ခံရသူများအဖြစ်၊ ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်ထံမှ လက်ခံခံရသည်။ အမှန်စင်စစ်၊ ပေတရုသည် ဘုရားသခင်ကို မည်သို့ဆန့်ကျင်နိုင်မည်နည်း။

Granted repentance. God gives repentance. Faith is the gift of God (Rom. 12:3), and so is the repentance that follows it (Rom. 2:4; 2 Tim. 2:25). Through His Spirit God had given these Gentiles not only the opportunity for, but the experience of, repentance. Changed in heart (cf. Jer. 24:7; Eze. 11:19; 36:26), repentant and forgiven, they were accepted of God. How, indeed, could Peter withstand God?

၁၉။ ဖြန့်ကြဲခံရသူများ။ ယခုဖော်ပြမည့်အရာသည် အခန်းကြီး ၈:၁–၄ ၏ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်မှုဖြစ်သည်။ ဖိလိပ္ပုမျိုးသည် ဆမာရိလူမျိုးများနှင့် အေသရိုပိလူမျိုးနှင့် လုပ်ဆောင်ခဲ့သော အမှုတော်၊ ရှောလု၏ ကိလျံလူမျိုးများနှင့် လုပ်ဆောင်ခဲ့သော အမှုတော်၊ ပေတရု၏ ကောနီလိမျိုးနှင့် သူ၏အိမ်သူအိမ်သားများနှင့် လုပ်ဆောင်ခဲ့သော အမှုတော်တို့ကို ပြောပြရန် အကြောင်းအမျိုးမျိုးဖြင့် ဖောက်ထွက်ခဲ့သည်။ ဤဖောက်ထွက်မှုသည် ယခုဖော်ပြမည့် ဂရိလူမျိုးများကို ဧဝံဂေလိသို့ ကူးပြောင်းခြင်းအကြောင်းကို ပြင်ဆင်ပေးသည်။

19. Scattered abroad. What now follows is a continuation of ch. 8:1–4. There has been a digression to tell the story of Philip’s work with the Samaritans and the Ethiopian, of Saul’s with the Cilicians, and of Peter’s with Cornelius and his household. This digression prepares the reader for the narrative that now follows, which tells of the conversion of Greeks to the gospel.

ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခြင်း။ သို့မဟုတ် “ဒုက္ခဆင်းရဲခြင်း”။ ရှောလုသည် တက်ကြွစွာပါဝင်ခဲ့သော ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခြင်းကို ရည်ညွှန်းသည် (အခန်းကြီး ၈:၁၊ ၉:၁, ၂ ကိုကြည့်ပါ)။

Persecution. Or, “tribulation.” Reference is to the persecution in which Saul had taken an active part (see chs. 8:1; 9:1, 2).

စတီဖန်နှင့်ပတ်သက်၍။ အာဇာနည်၏သေခြင်းသည် အခန်းကြီး ၈:၁–၄ တွင်ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း၊ ဂျေရုဆလင်မြို့ရှိ ခရစ်ယာန်များအပေါ် အကြမ်းဖက်သောဖိနှိပ်မှုတစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ယုံကြည်သူများစွာ ဖြန့်ကြဲခံရခြင်းကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ဖိလိပ္ပုသည် ဆမာရိနှင့် ကဲသရိမြို့တွင် အမှုဆောင်ခဲ့သည်။ အခြားသူများသည် ဖူနီးရှားသို့၊ တုရုမြို့၊ ဇိဒုန်မြို့၊ ပတိုလမေးမြို့သို့ သွားခဲ့ပြီး၊ အခန်းကြီး ၂၁:၃–၇၊ ၂၇:၃ တွင် ဖော်ပြထားသော အသင်းတော်များကို တည်ထောင်ရာတွင် ပါဝင်ခဲ့ပေမည်။ ကူပရုကျွန်းတွင် ဗာနဗမျိုးနှင့် ရှောလု၏ နောက်ပိုင်းအမှုတော်အတွက် (အခန်းကြီး ၁၃:၄–၁၃ ကိုကြည့်ပါ) လမ်းကြောင်းပြင်ဆင်ခဲ့သည်။ အစောပိုင်းခရစ်ယာန်အသင်းတော်၏ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခြင်းနှင့် ချဲ့ထွင်မှုကို ကြည့်ပါ။

About Stephen. The death of the martyr was followed, as ch. 8:1–4 shows, by a fanatical outburst against the Christians in Jerusalem. This resulted in a dispersion of many believers. Philip labored in Samaria and Caesarea. Others went to Phoenicia, to the cities of Tyre, Sidon, and Ptolemais, and were probably instrumental in founding the churches mentioned in chs. 21:3–7; 27:3. In Cyprus the way was prepared for the later work of Barnabas and Saul (see ch. 13:4–13), See Persecution and Expansion of the Early Church.

ဖူနီးရှားအထိ။ ဆိုလိုသည်မှာ တုရုမြို့နှင့် ဇိဒုန်မြို့တို့ပါဝင်သော ဖူနီးရှားဒေသဖြစ်သည် (အတွဲ ၂၊ စာမျက်နှာ ၆၇–၆၉ ကိုကြည့်ပါ)။

As far as Phenice. That is, Phoenicia, the district in which were the important cities of Tyre and Sidon (see Vol. II, pp. 67-69).

ကူပရုကျွန်း။ အခန်းကြီး ၁၃:၄ ကိုကြည့်ပါ။

Cyprus. See on ch. 13:4.

အန်တီအုတ်မြို့။ ဤသည်မှာ ခရစ်ယာန်အသင်းတော်ငယ်နှင့် ဆူရိယမြို့တော်မြို့တော်နှင့် ပထမဆုံးထိတွေ့မှုဖြစ်သည်။ ရောမမြို့၊ အလက်ဇန္ဒြီးယားမြို့၊ ဧဖက်မြို့တို့နောက်တွင် အန်တီအုတ်မြို့သည် ရောမအင်ပါယာ၏ အကြီးမားဆုံးမြို့ဖြစ်ပြီး၊ ခရစ်ယာန်ဗဟိုဌာနအဓိကတစ်ခုဖြစ်သည်။ အန်တီအုတ်မြို့မှ နိကောလမျိုးသည် (အခန်းကြီး ၆:၅) သူ၏ယုံကြည်ခြင်းအသစ်ကို ဟောပြောရန် ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့ပေမည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် အန်တီအုတ်မြို့သို့ ဝင်ရောက်ခြင်းသည် အလွန်အရေးကြီးသည်။ အိုရွန်တီးမြစ်ပေါ်တွင် တည်ရှိပြီး၊ ဆလူကီယမြို့ဆိပ်ကမ်းမှ ၁၅ မိုင် (၂၄ ကီလိုမီတာ) အကွာတွင်ရှိသော အန်တီအုတ်မြို့သည်၊ ဘီစီ ၃၀၀ ခန့်တွင် ဆလူကပ်ပထမမင်းကြီးမှ တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ သူ၏ဖခင်အန်တီအုတ်မှ အမည်ပေးခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ချမ်းသာမှုနှင့် အရေးပါမှုတွင် ကြီးထွားလာပြီး၊ အာရှတိုက်၏ ထိပ်တန်းမြို့ဖြစ်လာသည်။ ကမ္ဘာကျော်စာရေးဆရာများနှင့် စာပေများကို လူသိများသည်။ ၎င်းတို့ထဲမှ အာခီယမျိုးအား ဆီဆာရိုမှ နာမည်ကျော်မိန့်ခွန်းတစ်ခုပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဂျူဗီနယ်လမျိုးသည် အန်တီအုတ်မြို့၏ ရောမဘဝနှင့် အရသာအပေါ်သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို အသိအမှတ်ပြုကာ “ကျွန်ုပ်တို့၏အညစ်အကြေးများထဲမှ မည်သည့်အပိုင်းကို ဂရိမှလာသနည်း။ ဆူရိယအိုရွန်တီးမြစ်သည် ၎င်း၏ဘာသာစကားနှင့် ဓလေ့ထုံးတမ်းများ၊ ပလူတမျိုးနှင့် ၎င်း၏စောင်းတယောမျိုးကို ယူဆောင်လာပြီး၊ တိုင်ဘာမြစ်ထဲသို့ ထည့်သွင်းခဲ့သည်” (ဆဲတိုင်း iii. ၆၂–၆၄၊ လို့ဘ်ထုတ်ဝေမှု၊ စာမျက်နှာ ၃၇) ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။

Antioch. Here is the first-mentioned contact between the infant Christian church and the capital of Syria. Following Rome, Alexandria, and Ephesus, Antioch was the greatest city of the Roman Empire, and long a chief Christian center. Perhaps Nicolas, the proselyte of Antioch (ch. 6:5), had returned to proclaim his new faith. The entrance of Christianity there was of great importance. Located on the Orontes River, some 15 mi. (24 km.) inland from the port of Seleucia, Antioch, founded by Seleucus I Nicator about 300 b.c. and named after his father Antiochus, had grown in wealth and importance to be the leading city of Asia. The world acclaimed its men of letters and literature. To one of them, Archias, Cicero made a famous oration. Juvenal recognized the influence of Antioch upon Roman life and taste by declaring: “What fraction of our dregs come from Greece? The Syrian Orontes has long since poured into the Tiber, bringing with it its lingo and its manners, its flutes and its slanting harpstrings” (Satires iii. 62–64; Loeb ed., p. 37).

အန်တီအုတ်မြို့တွင် ဂျူးလူမျိုးများစွာရှိသော ကိုလိုနီတစ်ခုရှိပြီး၊ ၎င်းတို့ကို ဂုဏ်ပြုရန် ဟေရုဒ်မင်းကြီးသည် မြို့တစ်ခုလုံးတစ်လျှောက် စကျင်ကျောက်တိုင်များကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ အန်တီအုတ်မြို့သည် ဆူရိယပြည်နယ်၏ ရောမအုပ်ချုပ်ရေးမှူး သို့မဟုတ် ပရိုပရီတာအတွက် ဌာနချုပ်ဖြစ်သည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် ဂျေရုဆလင်မြို့ သို့မဟုတ် ကဲသရိမြို့ထက် အန်တီအုတ်မြို့တွင် ဂရိယဉ်ကျေးမှုနှင့် ပိုမိုနီးကပ်စွာ ထိတွေ့ခဲ့သည်။ ဤနေရာတွင်လည်း ၎င်းသည် ဆွဲဆောင်မှုရှိပြီး ယုတ်ညံ့သော သာသနာပြုမှုပုံစံများနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။ ၎င်း၏ ဒါဖနီသို့ရှိ သစ်တောဥယျာဉ်များသည် ၎င်းတို့၏ အကျင့်ယိုယွင်းသော၊ ရုပ်တုကိုးကွယ်မှုအတွက် ကျော်ကြားသည်။ အသင်းတော်သည် အန်တီအုတ်မြို့ကို ၎င်း၏အဓိကဌာနချုပ်တစ်ခုအဖြစ် ပြောင်းလဲနိုင်ခဲ့သည်မှာ အံ့ဖွယ်အောင်မြင်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။

Antioch had a large colony of Jews, in honor of whom Herod the Great built a marble colonnade that ran the length of the city. Antioch was headquarters for the Roman prefect, or propraetor, of Syria. Christianity found itself at Antioch in closer contact with Greek culture than at Jerusalem or Caesarea. Here also it encountered heathenism in its most tempting and debasing forms. Its groves to Daphne were famous for their voluptuous, idolatrous worship. It was an amazing victory that the church was able to make Antioch one of its principal headquarters.

ဂျူးလူမျိုးများထံသို့သာ။ သို့မဟုတ် “ဂျူးလူမျိုးများထံသို့သာ”။ ဤသည်မှာ၊ ကောနီလိမျိုး၏ပြောင်းလဲခြင်းဖြစ်ပေါ်မှု သို့မဟုတ် ယေဘုယျအားဖြင့် လူသိများလာခြင်းမတိုင်မီ ဂျေရုဆလင်မြို့မှ ထွက်ခွာသွားသူများထံမှ မျှော်လင့်ထားနိုင်သည်။ ၎င်းတို့သည် ပေတရုကဲ့သို့ ခရစ်တော်၏ ပရောဖက်ပြုချက်အမိန့်ကို ၎င်း၏အပြည့်အဝအတိုင်းအတာအထိ ဆောင်ရွက်ရန် အချိန်တန်ပြီဖြစ်ကြောင်း မသိခဲ့ကြပေ (အခန်းကြီး ၁:၈)။ ဂျူးလူမျိုးများကို သီးသန့်ခွဲထုတ်ဖော်ပြခြင်းသည်၊ ပေတရုနှင့်ကောနီလိမျိုးနှင့်ပတ်သက်သော ယခင်ဖော်ပြချက်နှင့် မစ်ရှင်နရီအမှုတော်များအကြောင်း နောက်ဆက်တွဲဖော်ပြချက်နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်ဟု ထင်ရှားသည်။

To none but unto the Jews only. Or, “to no one but Jews.” This, of course, was to be expected from those who had left Jerusalem before the conversion of Cornelius had occurred, or had become generally known. They had not been informed, as had Peter, that the time had come to carry out Christ’s prophetic command to its fullest extent (ch. 1:8). The singling out of the Jews is apparently noted in contrast both with the preceding narrative concerning Peter and Cornelius and with the following statement of missionary labors.

၂၀။ ကူပရုနှင့် ကူရင်နီလူမျိုးများ။ ဤလူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏ ကမ္ဘာ့ယဉ်ကျေးမှုနောက်ခံကြောင့်၊ ဂျူးလူမျိုးများ၏ ဇာတိပကတိဖြစ်သော ပါလီစတိုင်းဒေသမှ ဂျူးလူမျိုးများထက် ဂျန်တိုင်းလူမျိုးများနှင့် ရောနှောရန် တွန့်ဆုတ်မှုနည်းပါးပေမည်။ ဤလူများသည် မည်သူများဖြစ်သည်ကို ကျွန်ုပ်တို့သည် ခန့်မှန်းရုံသာဖြစ်သည်။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ အခန်းကြီး ၁၃:၁ တွင် ပရောဖက်များစာရင်းတွင်ပါဝင်သော ကူရင်နီမှ လူစီယပ်မျိုးဖြစ်ပေမည်၊ သို့မဟုတ် ခရစ်တော်၏တပည့်ဖြစ်သည်ဟု ယူဆရန်အကြောင်းရှိသော ကူရင်နီမှ ရှိမုန်မျိုးဖြစ်ပေမည် (မဿဲ ၂၇:၃၂၊ မာကု ၁၅:၂၁ ကိုကြည့်ပါ)။ အန်တီအုတ်မြို့ရှိ အသင်းတော်တည်ထောင်သူများသည် အမည်မသိအဖြစ် ဆက်လက်ရှိနေရမည်။

20. Men of Cyprus and Cyrene. In the case of these men, with their more cosmopolitan background, there was probably less hesitation about mixing with Gentiles than there was among the Jews of Palestine, the home of the Jewish nation and the stronghold of their prejudices. Who these men were we can only conjecture: possibly Lucius of Cyrene, who appears in the list of prophets in ch. 13:1; possibly Simon of Cyrene, who, there is reason to think, was a disciple of Christ (see on Matt. 27:32; see Mark 15:21). The founders of the church in Antioch must remain unknown.

အန်တီအုတ်မြို့သို့။ အခန်းကြီး ၁၉ ကိုကြည့်ပါ။

To Antioch. See on v. 19.

ဟောပြောကြသည်။ ဤတွင်အသုံးပြုသော ဂရိကြိယာ၏ ကာလသည် ၎င်းတို့သည် စတင်ဟောပြောပြီး ဆက်လက်ဟောပြောခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြသည်။

Spake. The tense of the Greek verb used here implies that they began to speak and continued speaking.

ဂရိလူမျိုးများ။ စာသားအထောက်အထားများ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) သည် အဓိကအားဖြင့် ဖတ်ရှုမှုနှစ်ခုအကြား ပိုင်းခြားထားသည်။ ဟဲလီနစ္စတင်း၊ ဂရိဘာသာစကားပြောသော ဂျူးလူမျိုးများ၊ သို့မဟုတ် ပိုမိုကျယ်ပြန့်စွာ “ဂရိဘာသာစကားပြောသူများ”၊ နှင့် ဟဲလီနိုင်း၊ ဂရိလူမျိုးများ—သို့မဟုတ် ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ပိုမိုလျော့ရဲစွာ၊ ဂျန်တိုင်းလူမျိုးများ—အထောက်အထားများ၏ အနည်းငယ်ပိုမိုသာလွန်မှုသည် ပထမဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံသည်။ အကယ်၍ ကျွန်ုပ်တို့သည် ဟဲလီနစ္စတင်းကို လက်ခံပါက၊ ဘုရားသခင်ကျမ်းစာကဲ့သို့၊ ဧဝံဂေလိသတင်းပေးသူများသည် ဂျူးလူမျိုးအားလုံးထံ (ဆူရိယလူမျိုးများဖြစ်သော အများအပြားသည် အာရမိဘာသာစကားပြောကြသည်) ဟောပြောမည့်အစား၊ ဂရိဘာသာစကားပြောသော ဂျူးလူမျိုးများနှင့် ဘာသာပြောင်းလူမျိုးများထံ အထူးသဖြင့် ဟောပြောခဲ့ကြသည်ဟု ယူဆရမည်။ ထိုသို့ဆိုလျှင်၊ ၎င်းတို့သည် စတီဖန်၏ခြေရာကို လိုက်ခဲ့ပြီး၊ ပေါလုအတွက် သွယ်ဝိုက်သောနည်းဖြင့် လမ်းကြောင်းပြင်ဆင်ပေးခဲ့သည်။ အကြောင်းမှာ ဟဲလီနစ္စတင်းများသည်၊ လူမျိုးတစ်မျိုးအနေဖြင့်၊ ဂျူးလူမျိုးများနှင့် ဂျန်တိုင်းလူမျိုးများဖြစ်သော ဟဲလီနိုင်းများအကြား ဆက်သွယ်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။

Grecians. Textual evidence is divided (cf. p. 10) mainly between two readings: Hellēnistai, Greek-speaking Jews, or, more broadly, “Greek speakers,” and Hellēnai, Greeks by descent—or, more loosely in the NT, Gentiles—the weight of evidence inclining slightly in favor of the former. If we accept Hellēnistai, as the KJV does, then we must suppose that the stress is upon the fact that the evangelists, instead of speaking to the Jews at large (many of whom, being Syrians, would speak Aramaic), preached especially to the Greek-speaking Jews and proselytes. If so, they followed in Stephen’s footsteps, and indirectly prepared the way for Paul; for the Hellēnestai were, as a body, the link between the Jews, as a race, and the Hellēnai, who were Gentiles.

သို့သော်၊ အခြားအထောက်အထားများသည် ဟဲလီနိုင်း၊ ဂရိလူမျိုးများ (ဂျန်တိုင်းလူမျိုးများ) ဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံသည်။ ဤဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံသော အကြောင်းအမျိုးမျိုးရှိသည်။ (၁) ဟဲလီနစ္စတင်းများသည် ဂျူးလူမျိုးများဖြစ်သောကြောင့်၊ လုကာသည် ၎င်းတို့ကို အခန်းကြီး ၁၉ ၏ ဂျူးလူမျိုးများထဲတွင် သဘာဝအတိုင်း ထည့်သွင်းမည်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့ကို အခန်းကြီး ၂၀ တွင် ဖော်ပြခြင်းဖြင့် ဆန့်ကျင်ဘက်မဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပေ။ အန်တီအုတ်မြို့တွင် ဟောပြောခြင်းသည် ဂရိဂျူးလူမျိုးများဖြစ်သော ဟဲလီနစ္စတင်းများထံသို့ဖြစ်သည်ဟု လုကာသည် အာရုံစိုက်ရန် အကြောင်းမရှိပေ။ အကြောင်းမှာ ဂျေရုဆလင်မြို့ရှိ အသင်းတော်တွင် ၎င်းတို့အများအပြားရှိပြီးဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၆:၁ ကိုကြည့်ပါ)၊ ပြီးတော့ ဤဂရိနှင့် ကူပရုမှ ဆရာများသည် ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင်လည်း ဂရိဂျူးလူမျိုးများဖြစ်ပေမည်။ သို့သော် ၎င်းတို့သည် ဂရိလူမျိုးများဖြစ်သော ဟဲလီနိုင်းများထံ စတင်ဟောပြောခဲ့လျှင် လုကာ၏ အထူးဖော်ပြချက်သည် သင့်လျော်သည်။ (၂) ဂျူးလူမျိုးများနှင့် ဟဲလီနိုင်းများအကြား ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်မှုသည် လုံးဝသဘာဝကျသည် (အခန်းကြီး ၁၄:၁၊ ၁၈:၄ ကိုကြည့်ပါ)၊ အကယ်၍ ဟဲလီနိုင်းသည် မှန်ကန်သောဖတ်ရှုမှုဖြစ်ပါက၊ ဤသည်မှာ တိုးတက်မှု၏လိုအပ်သောမှတ်စုတစ်ခုဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းဖော်ပြချက်များသည် ဆူရိယအန်တီအုတ်မြို့တွင် ဂျန်တိုင်းခရစ်ယာန်များ၏ရှိနေမှုကို ထင်ရှားစွာ ဖော်ပြသည် (အခန်းကြီး ၁၅:၁, ၂၈–၃၁၊ အေအေ ၁၅၅–၁၆၁, ၁၈၈)။ (၃) ထို့အပြင်၊ ဤသူများသည် ဟဲလီနိုင်းများဖြစ်ပါက၊ ၎င်းတို့သည် ပြောင်းလဲလာသောအခါ လုံးဝရုပ်တုကိုးကွယ်သူများ မဖြစ်ခဲ့ပေမည်။ ကောနီလိမျိုးကဲ့သို့ အချို့သူများသည် ဘုရားသခင်ကို ကြောက်ရွံ့ထားပြီးဖြစ်ပြီး (အခန်းကြီး ၁၀:၂ ကိုကြည့်ပါ)၊ ဇူးနဂိုလတွင် ဝတ်ပြုရန် တက်ရောက်နေကြပေမည် (ကောရိန္တုလူမျိုးများကို ကြည့်ပါ၊ တမန်တော် ၁၈:၄)။

On the whole, however, other evidence tips the scale in favor of the reading, Hellēnai, Greeks (Gentiles). Several reasons support this reading: (1) Since the Hellēnistai were Jews, Luke would naturally include them among the Jews of v. 19, and so there would be no contrast indicated by their mention in v. 20. Luke would scarcely have had occasion to call attention to the fact that the preaching at Antioch was to Hellēnistai, Greek Jews, for there was a large number of them already in the church at Jerusalem (see ch. 6:1), and probably these Grecian and Cyprian teachers were themselves Greek Jews. But special mention by Luke is appropriate if they began preaching to the Hellēnai, that is, Greeks (Gentiles), in Antioch. (2) The contrast thus drawn between Jews and Hellēnai is an entirely natural one (see chs. 14:1; 18:4), and if the word Hellēnai is the true reading, here is a needed note of progress. Later references clearly imply the presence of Gentile Christians in Antioch of Syria (ch. 15:1, 28–31; AA 155–161, 188). (3) Also, if these were Hellēnai, they may not have been entirely heathen idolaters when they were converted. Perhaps, like Cornelius, some of them already feared God (see on ch. 10:2), and were attending the services of the synagogue (cf. the Corinthians, Acts 18:4).

ဤအခန်းတွင် ဟယ်လီနိုင်များ၏ သာသနာပြောင်းလဲမှုသည် ကော်နီလိပ်စ်၏ သာသနာပြောင်းလဲမှုမတိုင်မီ သို့မဟုတ် နောက်ပိုင်းတွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သလားဆိုသည်ကို မသိနိုင်ပါ—အချက်အလက်များသည် အဖြေပေးရန် မလုံလောက်ပါ။ အန်တီယုတ်မြို့တွင် ဟယ်လီနစ်တစ်နှင့် အခြားဂျူးများအကြား လုပ်ငန်းများ လပေါင်းများစွာ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ခဲ့ဖွယ်ရှိပြီး၊ ကော်နီလိပ်စ်နှင့် ဖြစ်ပွားခဲ့သော အတွေ့အကြုံပြီးနောက်၊ ဂျူးမဟုတ်သူများထံ သာသနာပြုရန် ကန့်သတ်ချက်များကို ဖယ်ရှားပေးသည့် အင်အားများ စတင်လှုပ်ရှားလာပြီးနောက် ဆိုက်ပရပ်စ်နှင့် ဆိုင်ရင်းမှ လူများ ရောက်ရှိလာခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

Whether the conversion of the Hellēnai in this chapter preceded or followed the conversion of Cornelius cannot be known—the data are insufficient to provide an answer. It seems probable that the work went on at Antioch for many months among the Hellenistic and other Jews, and that the men of Cyprus and Cyrene arrived after the experience with Cornelius had set in motion forces that brought about the removal of restraints against reaching non-Jews.

ဟောပြောခြင်း။ အခန်း ၁၀:၃၆ တွင် ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ။

Preaching. See on ch. 10:36.

၂၁။ သခင်ဘုရား၏ လက်တော်။ ဤစကားစုသည် ဘုရားသခင်၏ ကမ္ဘာ့ရေးရာများတွင် တိုက်ရိုက်ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကို ဖော်ပြသည့် ဓမ္မဟောင်းတွင် သာမန်သုံးနှုန်းထားသည့် စကားစုဖြစ်သည်။ ထွက်မြောက်ရာ ၁၄:၃၁ တွင် “ဣသရေလလူမျိုးသည် အဲဂုတ္တုလူများအပေါ် သခင်ဘုရားပြုတော်မူသော ကြီးမြတ်သော လုပ်ဆောင်မှု [ဟီဘရူး yad, “လက်”] ကို မြင်ကြသည်” ဟူ၍ ဖော်ပြထားသည်။ အဲဂုတ္တုနဂိုးများ၏ စကားဖြစ်သည့် “ဤသည်မှာ ဘုရားသခင်၏ လက်ညှိုးဖြစ်သည်” (ထွက်မြောက်ရာ ၈:၁၉) နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။ ဤစကားစုသည် အလွန်ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆန်သော ဘုရားသခင်တစ်ပါး၏ အမှန်တရားကို ထင်ရှားစွာ ဖော်ပြသည်။

21. Hand of the Lord. The expression is a common one in the OT for the direct interposition of God in the affairs of the world. See Ex. 14:31: “And Israel saw that great work [Heb. yad, “hand”] which the Lord did upon the Egyptians.” Compare the statement of the Egyptians magicians: “This is the finger of God” (Ex. 8:19). The expression makes vivid the truth of a very personal God.

ယုံကြည်သူ အများအပြား။ ဤတွင် ခရစ်ယာန်အသင်းတော်၏ ထူးကဲသော တိုးပွားမှုကို ထပ်မံမှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ အခန်း ၂:၄၇၊ ၄:၄၊ ၅:၁၄၊ ၆:၇၊ ၈:၆၊ ၁၂ တို့တွင် ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ။ အခန်း ၉:၃၁၊ ၁၁:၂၄ တွင် ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ။

A great number believed. Here is a further record of phenomenal increase in the church. See chs. 2:47; 4:4; 5:14; 6:7; 8:6, 12; see on chs. 9:31; 11:24.

၂၂။ ဤအရာများ၏ သတင်း။ သို့မဟုတ် “သူတို့အကြောင်း သတင်းစကား” ဟူ၍ အန်တီယုတ်မြို့ရှိ သာသနာပြုသူများအကြောင်း ဖော်ပြသည်။ အကယ်၍ ဤသာသနာပြုသူအသစ်များသည် ဂျူးမဟုတ်သူများ ဖြစ်ခဲ့လျှင်၊ ဂျေရုဆလင်မြို့တွင် သူတို့၏ သာသနာပြောင်းလဲမှု သတင်းကို အပြုသဘောဆောင်သော လက်ခံမှုရရှိခဲ့ခြင်းသည် ကော်နီလိပ်စ်အား လက်ခံခဲ့ပြီးဖြစ်ဖွယ်ရှိသည်။

22. Tidings of these things. Or, “the report concerning them,” that is, concerning these converts at Antioch. If, as is probable, the new converts were Gentiles, the apparently favorable reception that the news of their conversion received at Jerusalem was doubtless due to the acceptance that probably already had been accorded to Cornelius.

ဂျေရုဆလင်မြို့ရှိ အသင်းတော်။ အခန်း ၈:၁၄ တွင် ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ။

Church … in Jerusalem. See on ch. 8:14.

ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုနှင့် ချဲ့ထွင်မှု၊ အေဒီ ၃၄ မှ ၄၅ ခန့်

Persecution and Expansion, c. A.D. 34–c. A.D. 45

ဘာနဗတ်ကို စေလွှတ်ခြင်း။ အန်တီယုတ်မြို့ရှိ လုပ်ငန်းကို အားဖြည့်ရန်နှင့် ဂျေရုဆလင်မြို့ရှိ အသင်းတော်၏ ထောက်ခံမှုနှင့် လမ်းညွှန်မှုပေးရန် ဘာနဗတ်ကို စေလွှတ်ခဲ့သည်။ ပီတာနှင့် ဂျွန်တို့ကို ဆမာရိသို့ စေလွှတ်ခဲ့သည့်အတိုင်း (အခန်း ၈:၁၄)။ ဘာနဗတ်ကို ရွေးချယ်ခဲ့ခြင်းသည် အန်တီယုတ်မြို့ရှိ လုပ်ငန်းကို သူနှစ်သက်ကြောင်း သိထားသောကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်။ သူသည် ရှောလ်၏ မိတ်ဆွေဖြစ်ပြီး၊ ရှောလ်ကို ဂျေရုဆလင်မြို့ရှိ တပည့်အချို့ထံ မိတ်ဆက်ပေးခဲ့သူ (အခန်း ၉:၂၇) ဖြစ်ပြီး၊ ဂျူးမဟုတ်သူများနှင့်ပတ်သက်သော ရှောလ်၏ ယုံကြည်ချက်နှင့် မျှော်လင့်ချက်များကို သိရှိခဲ့ရမည်။ ထို့ကြောင့် သူသည် ထိုနည်းအတိုင်း လုပ်ဆောင်ရန် အခွင့်အလမ်းကို ကြိုဆိုခဲ့မည်။ အန်တီယုတ်မြို့ရှိ သာသနာပြုသူအချို့နှင့် တူညီသော နိုင်ငံမှဖြစ်ခြင်းက သူ့ကို ထပ်မံအရည်အချင်းပြည့်မီစေခဲ့သည်။

Sent forth Barnabas. To strengthen the work at Antioch and to give it the approval and direction of the church in Jerusalem, even as Peter and John had been sent into Samaria (ch. 8:14). Perhaps the choice fell upon Barnabas because he was known to sympathize with the work going on in Antioch. He was a friend of Saul, whom he had introduced to certain of the disciples at Jerusalem (ch. 9:27), and he must have known of Saul’s convictions and hopes regarding the Gentiles. Therefore he would welcome the opportunity to work in the same way. The fact that he was of the same country as some of the missionaries working in Antioch would further qualify him.

သူသွားရမည်။ ဤစကားစုကို ဖယ်ရှားရန် စာသားအထောက်အထားများက ထောက်ခံသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ)။

That he should go. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of this expression.

အန်တီယုတ်အထိ။ ဘာနဗတ်သည် အန်တီယုတ်သို့သွားရာလမ်းတွင် အခြားအသင်းတော်များကို လည်ပတ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

As far as Antioch. Barnabas may have visited other congregations on the way to Antioch.

၂၃။ ဘုရားသခင်၏ ကျေးဇူးတော်။ မှတ်ချက်အတွက် ရောမ ၃:၂၄ ကို ကြည့်ပါ။

23. Grace of God. For comment see on Rom. 3:24.

ဝမ်းမြောက်ခဲ့သည်။ ဘာနဗတ်သည် လုပ်ငန်းသစ်တွင် သူ၏ထောက်ခံမှုကိုသာ ဖြစ်ပေါ်စေမည့်အရာများကို မြင်ခဲ့ပြီး၊ အသင်းတော်သို့ အဖွဲ့ဝင်များ ထပ်မံထည့်သွင်းနေခြင်းသည် သူ့အတွက် နက်နဲသော ဝမ်းမြောက်မှုဖြစ်စေသည်။ တကယ်တော့၊ ခရစ်ယာန်အတွေ့အကြုံနှင့် အစီအစဉ်တစ်ခုလုံးသည် အချိန်တိုင်း ဆက်လက်ပြီး မလျော့မသက်သာသော ဝမ်းမြောက်မှုဖြစ်သင့်သည်။

Was glad. Barnabas saw in the new work only that which would call for his approval, and the fact that more members were being added to the church was a source of deep joy to him. In fact, the whole Christian experience and program should at all times be one of continuous and undiminished rejoicing.

တိုက်တွန်းခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “တိုက်တွန်းခြင်းကို စတင်ခဲ့သည်။” ဤကာလသည် စဉ်ဆက်မပြတ် လုပ်ဆောင်မှု၏ အစပြုခြင်းကို ဆိုလိုနိုင်သည်။

Exhorted. Or, “began exhorting.” The tense may be understood to imply the beginning of continuous action.

ရည်ရွယ်ချက်။ ဘာနဗတ်သည် ဆာလံကျမ်း ၅၇:၇၊ ၁၀၈:၁ တွင် ဆရာဖြစ်သူကဲ့သို့ “ကျွန်ုပ်၏ နှလုံးသည် တည်ကြည်သည်” ဟူ၍ သူတို့ပြောနိုင်ရန် ဆန္ဒရှိခဲ့သည်။

Purpose. Barnabas wished them to be able to say, with the psalmist, “My heart is fixed” (Ps. 57:7; Ps. 108:1).

သခင်ဘုရားထံ စွဲကိုင်ထားရန်။ သစ္စာစောင့်သိမှုသည် ယေရှုခရစ်ကိုယ်တိုင်ထံတွင် ရှိရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ယခင်စကားစုတွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း “စိတ်နှလုံး၏ ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့်” သူ့ထံတွင် ဆက်လက်ရှိနေရမည်။ ဘာနဗတ်သည် အန်တီယုတ်မြို့ရှိသူများအပေါ် ဘုရားသခင်၏ ကျေးဇူးတော်၏ လုပ်ဆောင်မှုကို မြင်ခဲ့သော်လည်း၊ လူသား၏ ဆန္ဒသို့မဟုတ် ဆန္ဒမရှိခြင်းသည် ထိုကျေးဇူးတော်ကို ပြတ်တောက်စေနိုင်ကြောင်း၊ စစ်မှန်သော သင်းအုပ်ဆရာတိုင်း သိသည့်အတိုင်း သူသိခဲ့သည်။ “တစ်ခါသန့်ရှင်းပြီးလျှင် အမြဲသန့်ရှင်းသည်” ဆိုသည်မှာ မမှန်ပါ။ လူများသည် နောက်ပြန်လှည့်ကာ ဖောက်ပြန်ကြပြီး၊ သန့်ရှင်းခြင်း၏ လုပ်ဆောင်မှုကို ပြီးမြောက်စေရန် လူသား၏ ဆန္ဒ၏ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု လိုအပ်သည်။

Cleave unto the Lord. Allegiance must be to Jesus Christ Himself, and must remain in Him “with purpose of heart,” as is indicated in the preceding phrase. Barnabas had seen the result of the operation of God’s grace upon those of Antioch, but he knew, as every true pastor knows, that man’s will, or lack of it, can frustrate that grace. “Once saved, always saved” is not true; men backslide and apostatize, and the cooperation of man’s will is necessary to bring the work of sanctification to completion.

၂၄။ ကောင်းမွန်သည်။ သို့မဟုတ် “ဖြောင့်မတ်သည်” (လုကာ ၁၈:၁၈၊ ၁၉ ကို ကြည့်ပါ)။ ဘာနဗတ်အတွက် ဤသည်မှာ မြင့်မားသော ချီးမွမ်းမှုဖြစ်ပြီး၊ လုကာ၏ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆိုင်ရာ ထင်မြင်ယူဆချက်ကို ဖော်ပြခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်။ သူသည် ဘာနဗတ်နှင့် လုကာ၏ မိတ်ဆွေနှင့် အတူလုပ်ဖော်ကိုင်ဖက် ရှောလ်တရှပ်စ်တို့ ခွဲခွာသွားရမည့် အငြင်းပွားမှုကို မကြာမီ ဖော်ပြရမည်ဖြစ်သောကြောင့် (တမန်တော် ၁၅:၃၉) ဤထောက်ခံချက်ကို မှတ်တမ်းတွင် ဂရုတစိုက်ထည့်သွင်းခဲ့ပေမည်။

24. Good. Or, “upright” (see Luke 18:18, 19). Applied to Barnabas, this was high praise, and no doubt expressed Luke’s personal opinion of the man. He was perhaps careful to put this recommendation into the record because he would shortly have to narrate the contention that was to separate Barnabas from Luke’s own friend and fellow worker, Saul of Tarsus (Acts 15:39).

သန့်ရှင်းသော ဝိညာဉ်တော်နှင့် ပြည့်စုံသည်။ ဘာနဗတ်ကဲ့သို့ စရိုက်လက္ခဏာရှိသူတစ်ဦးသည် အန်တီယုတ်မြို့ရှိ ဂရိဂျူးများအကြား ထင်ရှားသူဖြစ်ပြီး၊ ဂျူးနှင့် ဂရိလူမျိုးများအကြား ကြီးမားသော သြဇာလွှမ်းမိုးမှုရှိမည်။ စတီဖင်အတွက်လည်း တူညီသော အရည်အချင်းကို ပေးထားသည် (အခန်း ၆:၅)။ စတီဖင်၏ အာဇာနည်ဖြစ်မှုနောက်ပိုင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုကြောင့် အန်တီယုတ်သို့ ဟောပြောသူများ ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ သူတို့ထဲမှ အချို့သည် စတီဖင်အာဇာနည်ဖြစ်ရန် လုပ်ဆောင်ခဲ့သော ဂရိလူမျိုးများ ဖြစ်နိုင်သည်။

Full of the Holy Ghost. A man of character like Barnabas, eminent among the Greek Jews of Antioch, would have a great influence among both Jews and Greeks in the city. The same qualification is given for Stephen (ch. 6:5). It was in consequence of the persecution following Stephen’s death that the preachers had come to Antioch. Some of them may have been Grecians who had been active in the work for which Stephen was martyred.

လူများစွာ။ စကားလုံးအရ “ကြီးမားသော လူအုပ်စု” ဟူ၍ အခန်း ၂၁ တွင် ဖော်ပြထားသော လုပ်ငန်းထက် ကြီးမားသော တိုးပွားမှုကို ဆိုလိုသည်။ ဂျေရုဆလင်မြို့ရှိ အသင်းတော်၏ ထောက်ခံမှုကို ဘာနဗတ်၏ ဝမ်းမြောက်မှုနှင့် အားပေးမှုဖြင့် ဖော်ပြခဲ့ပြီး၊ “တိုက်တွန်းမှု၏သား” ဘာနဗတ်သည် ခရစ်အတွက် ဤစိတ်အားထက်သန်သော လုပ်သားများ၏ စိတ်အားထက်သန်မှုကို တိုးမြှင့်ပေးခဲ့သည်။

Much people. Literally, “a great multitude,” implying a large increase over the work related in v. 21. The approval of the church in Jerusalem on what was being done, as expressed in the joy and encouragement of Barnabas, “the son of exhortation,” would increase the zeal of these earnest workers for Christ.

၂၅။ တရှပ်သို့ ဘာနဗတ်။ ဤသည်မှာ အရေးကြီးသည်။ ၎င်းသည် ရှောလ်သည် အန်တီယုတ်မြို့တွင် ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေသော လုပ်ငန်းကို ထောက်ခံမည်ဟု ယူဆထားပြီး၊ ဘာနဗတ်၏ ယုံကြည်မှုကို ပြသည်မှာ ရှောလ်သည် ထိုနေရာတွင် လုပ်ဆောင်ရန် မှန်ကန်သော ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဂျေရုဆလင်မှ သူထွက်ခွာပြီးနောက် စာဖြင့်ဖြစ်စေ၊ တမန်ဖြင့်ဖြစ်စေ ရှောလ်နှင့် ဆက်သွယ်မှုအချို့ ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည်ဟု ဆိုလိုသည်။ ရှောလ်သည် တရှပ်နှင့် အနီးတဝိုက်တွင် နေထိုင်ခဲ့ပြီး၊ ထိုနေရာနှင့် ဆီလီရှားရှိ အနီးနားမြို့များတွင် ဧဝံဂေလိတရားကို ဟောပြောခဲ့သည်ဟု ယူဆရသည် (စာမျက်နှာ ၁၀၁၊ ၁၀၂ ကို ကြည့်ပါ၊ အခန်း ၁၅:၄၁ တွင် ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ)။

25. Barnabas to Tarsus. This is significant. It presupposes that Saul would approve the work that was going forward in Antioch, and shows the confidence of Barnabas that Saul was the right person to aid in the work there. It implies, too, that some intercourse had been maintained with Saul by letter or messenger since his departure from Jerusalem. Saul, it is to be inferred, had remained in and around Tarsus, preaching the gospel there and in the neighboring towns of Cilicia (see pp. 101, 102; see on ch. 15:41).

ရှောလ်ကို ရှာဖွေရန်။ စကားလုံးအရ “ရှောလ်ကို လိုက်လံရှာဖွေရန်”။ သခင်ဘုရားထံ ပေါ်ထွန်းခဲ့ပြီး၊ ဂျူးမဟုတ်သူများထံ ခရစ်၏ နာမတော်ကို သယ်ဆောင်ရန် “ရွေးချယ်ခံရသော အိုးတစ်လုံး” (အခန်း ၉:၁၅) အဖြစ် အမှတ်အသားပြုခံရသူသည် ယခု အန်တီယုတ်မြို့တွင် ဂျူးမဟုတ်သူများထံ ဟောပြောရန် လုပ်ငန်းသစ်တွင် ဘာနဗတ်နှင့် ပူးပေါင်းရန် ဖိတ်ကြားခံရသည်။ ထိုနေရာတွင် ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးတော်၏ လုပ်ဆောင်မှုကို ကြားသိပြီးဖြစ်သည့်အတွက် ရှောလ်သည် ဖိတ်ကြားမှုကို လက်ခံခဲ့သည်။

To seek Saul. Literally, “to hunt up Saul.” He to whom the Lord had appeared, and who had been marked as a “chosen vessel” (ch. 9:15) to carry the name of Christ to the Gentiles, was now asked to join Barnabas in this new work of preaching to the Gentiles at Antioch. Doubtless having already heard of the operation of the power of God there, Saul accepted the invitation.

၂၆။ တစ်နှစ်လုံး။ ယခင်ဖြစ်ရပ်များနှင့် မတူဘဲ၊ ဤနေရာတွင် အချိန်ကာလကို တိကျစွာ ဖော်ပြထားသည်။ ရှောလ်သည် ဒမတ်စကတ်နှင့် ဂျေရုဆလင်မြို့တွင် သူ၏အသက်ကို လက်ထဲတွင်ကိုင်ထားသည့်အလား ဟောပြောခဲ့သည်။ အန်တီယုတ်မြို့ရှိ အသင်းတော်တွင် သူသည် အေးချမ်းမှုနှင့် သူ၏ စိတ်အားထက်သန်မှုနှင့် သင့်လျော်သော အခွင့်အလမ်းကျယ်ပြန့်မှုကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။

26. A whole year. Unlike preceding instances, here the length of time is given with exactness. Saul had preached at Damascus and at Jerusalem with his life in his hands, so to speak. With the church at Antioch he found a degree of quiet and a wide scope of opportunity suited to his earnestness.

အသင်းတော်နှင့်အတူ။ သို့မဟုတ် “အသင်းတော်အတွင်း။” အသင်းတော်အဆောက်အအုံတွင် မဟုတ်ပါ—အသင်းတော်သည် ၃ ရာစုနှစ်အထိ အဆောက်အအုံများကို ပိုင်ဆိုင်ထားခြင်း မရှိပါ—သို့သော် အသင်းအဖွဲ့များအတွင်း။ စိတ်ဝင်စားသူများသည် ယုံကြည်သူများနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး၊ ဧဝံဂေလိတရားကို အပြည့်အဝလက်ခံသည်နှင့် အသင်းတော်၏ ခန္ဓာကိုယ်ထဲသို့ လျင်မြန်စွာ ထည့်သွင်းခံရသည်။

With the church. Or, “in the church.” Not in the church building—buildings were not in the possession of the church until the 3d century—but in the congregations. Those interested met with the believers and were incorporated into the body of the church as rapidly as they fully accepted the gospel message.

လူများစွာကို သင်ကြားပေးခဲ့သည်။ အခန်း ၂၁၊ ၂၄ တွင် ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ။

Taught much people. See on vs. 21, 24.

Were called Christians. Rather, “received the name of Christians.” The Roman emperor Julian, called the Apostate (a.d. 361–363), noted that the tendency to invent nicknames as a form of satire characterized the population of Antioch in his time. The same tendency doubtless prevailed at the time of the first appearance of Christianity. The first syllable of the word Christian is from the Greek Christos, “Christ,” while the ending is essentially Latin, and comparable to such words as Pompeiani, the followers of Pompey, and other party names. Similarly in the Gospels appears an analogous term, Herodians (Herodianai; Matt. 22:16), which apparently reflects Roman association. Possibly also, the name was given in ridicule to Christians by the heathen, somewhat as the term Lutherani was used derisively 15 centuries later by the enemies of Luther’s followers.

ခရစ်၏ တပည့်များသည် ဤအမည်ကို သူတို့ကိုယ်သူတို့ မပေးခဲ့ပုံရသည်။ ဤအမည်ကို အသုံးပြုခြင်းသည် ၎င်းကို ဆောင်သူများသည် မယ်ရှိယ၊ ခရစ်ကို လိုက်နာသူများဖြစ်ကြောင်း ဆိုလိုသောကြောင့်၊ ဂျူးများက ၎င်းကို သူတို့အား ပေးမည်မဟုတ်ကြောင်း သေချာသည်။ အမည်သစ်၏ အကြောင်းအမှတ်မှာ ထင်ရှားသည်။ အန်တီယုတ်မြို့တွင် ဂျူးမဟုတ်သူများ သာသနာပြုလာသောအခါ၊ ယခင်အမည်များသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုလုံးကို လွှမ်းခြုံမည်မဟုတ်ပေ။ ၎င်းတို့သည် နာဇရက်သားများ၊ ဂါလိလဲလူများ၊ သို့မဟုတ် ဂရိဂျူးများ အားလုံးမဟုတ်တော့ဘဲ၊ အန်တီယုတ်မြို့လူထု၏ မျက်စိတွင် ၎င်းတို့သည် ထူးဆန်းသော ရောနှောမှုတစ်ခုဖြစ်ပုံရသည်။ ထို့ကြောင့်၊ “ခရစ်ယာန်” ဟူသော ဂရိစကားလုံးနှင့် လက်တင်အဆုံးသတ်ပါသော ရောနှောစကားလုံးသည် ၎င်းတို့နှင့် သင့်လျော်ပုံရသည်။ နောက်ပိုင်းတွင်၊ အစပိုင်းတွင် ထောင်ပြီးခေါ်ဆိုခဲ့သော အမည်သည် ဂုဏ်ယူစရာအမည်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ “အကယ်၍ မည်သူမဆို ခရစ်ယာန်တစ်ဦးအဖြစ် ဆင်းရဲဒုက္ခခံရလျှင်၊ သူသည် ရှက်ကြောက်မနေဘဲ” (၁ ပေတရု ၄:၁၆)။

Apparently the disciples of Christ did not give the name to themselves; and since the use of it would imply that those who bore it were followers of the Messiah, the Christ, it is certain that it would not be given to them by the Jews. The reason for the new term is apparent. When these new Gentile converts joined the church at Antioch, none of the former names would embrace the entire cosmopolitan body. They were no longer all Nazarenes or Galileans or Greek Jews, and in the eyes of the people of Antioch they must have seemed a strange mixture. Therefore, the hybrid term “Christians,” a Greek word with a Latin termination, would seem to fit them. At a later time, what had been at first a taunt became a name in which to glory: “If any man suffer as a Christian, let him not be ashamed” (1 Peter 4:16).

ထုံးတမ်းစဉ်လာအရ ဤအမည်၏ဇာစ်မြစ်ကို အန္တိအုတ်မြို့၏ပထမဆုံးသာသနာပိုင်ဖြစ်သူ ယူအိုဒီယပ်စ်ထံမှဆင်းသက်လာသည်ဟု ယူဆသည်။ ယူအိုဒီယပ်စ်၏ဆက်ခံသူအဖြစ် အန္တိအုတ်မြို့ရှိအသင်းတော်၏ခေါင်းဆောင်ဖြစ်လာသူ အိန္နပါစ်သည် ဤအမည်ကို မကြာခဏအသုံးပြုခဲ့သည်။

Tradition, however, ascribes the origin of the name to Euodius, the first bishop of Antioch. Ignatius, the successor of Euodius as leader of the church there, used it frequently.

၂၇။ ထိုနေ့ရက်များတွင်။ အခန်း ၁၂၊ မှတ်ချက် ၂ ရှိ နောက်ထပ်မှတ်စုများကို ကြည့်ပါ။

27. In these days. See Additional Notes on Chapter 12, Note 2.

ပရောဖက်များရောက်လာသည်။ ပင်တိကုတ္တိပွဲတွင် ပေတရု၏တရားဒေသနာတွင် ရည်ညွှန်းခဲ့သော ယိုယဲလ၏ပရောဖက်ပြုချက် (အခန်း ၂:၁၇) အရ ငယ်ရွယ်သောအသင်းတော်တွင် ပရောဖက်များရှိလိမ့်မည်ဟူသော ပရောဖက်ပြုချက်ကို ဖြည့်ဆည်းခြင်းဖြစ်သည် (တိုးတိ ၁၃:၁, ၂; ဧဖက် ၂:၂၀ ကိုကြည့်ပါ)။ သို့သော် ဓမ္မသစ်ကျမ်းမှတ်တမ်းများမှ “ပရောဖက်” ရာထူး၏တိကျသောဖော်ပြချက်ကို ကျွန်ုပ်တို့မရရှိနိုင်ပါ။ ၎င်းတို့သည် ဝိညာဉ်တော်၏ဆုကျေးဇူးကို ပိုင်ဆိုင်ထားသူများဖြစ်ပြီး၊ တစ်ခါတစ်ရံ ဘုရားသခင်၏နှုတ်ကပတ်တော်ကို ဟောပြောခြင်းနှင့် ရှင်းပြခြင်းတွင် ပါဝင်ကြပြီး၊ တစ်ခါတစ်ရံ အာဂါဘတ်ကဲ့သို့ အနာဂတ်ဖြစ်ရပ်များကို ကြိုတင်ဟောပြောနိုင်သော စွမ်းအားရှိကြသည် (တိုးတိ ၁၃:၁; ၁၅:၃၂; ၁၉:၆; ၂၁:၉, ၁၀; ရောမ ၁၂:၆; ၁ကော ၁၂:၁၀, ၂၈, ၂၉; ၁၃:၂; ၁၄:၆, ၂၉-၃၇ ကိုကြည့်ပါ)။ ပရောဖက်များ၏တာဝန်သည် ယေရုဆလင်မြို့ရှိအသင်းတော်မှ ဆောလနှင့် ဗာနဗတ်တို့၏ အန္တိအုတ်မြို့ရှိလုပ်ငန်းကို ထပ်မံအတည်ပြုပေးခြင်းအဖြစ် ယူဆရမည်ဖြစ်သည်။

Came prophets. A fulfillment of the prophecy of Joel, referred to by Peter in his Pentecostal sermon (ch. 2:17), that there should be prophets in the infant church (see Acts 13:1, 2; Eph. 2:20). We cannot, however, gather from NT records a clear description of what this office of the “prophets” was. They were men who possessed a gift of the Spirit, who were sometimes occupied in preaching and explaining the Word of God, and sometimes had the power of foretelling future events, as Agabus did here (see Acts 13:1; 15:32; 19:6; 21:9, 10; Rom. 12:6; 1 Cor. 12:10, 28, 29; 13:2; 14:6, 29–37). The mission of the prophets must obviously be taken as a further approval given by the church at Jerusalem to the work that Saul and Barnabas were carrying on at Antioch.

၂၈။ အာဂါဘတ်။ ဤပရောဖက်သည် နောက်ပိုင်းတွင် ကဲသရိမြို့၌ ဇာတ်လမ်းတွင် ထပ်မံပေါ်ထွက်လာသည် (အခန်း ၂၁:၁၀, ၁၁)။

28. Agabus. The same prophet appears later in the narrative at Caesarea (ch. 21:10, 11).

ဝိညာဉ်တော်ဖြင့် ညွှန်ပြသည်။ အခန်း ၂၁:၁၁ ၏ဖော်ပြချက်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။

Signified by the Spirit. Compare the statement of ch. 21:11.

ကြီးစွာသောအစာခေါင်းပါးမှု။ ဤအစာခေါင်းပါးမှုသည် ဂျိုးဇီဖပ်စ် (ရှေးဟောင်းရာဇဝင် xx. ၂. ၅) တွင် ဖော်ပြထားသည့်အရာဖြစ်နိုင်ပြီး၊ ထီဂရိစ်မြစ်အရှေ့ဘက်ရှိ အဒီယာဘီနီဘုရင်မ ဟယ်လီနာသည် ယေရုဆလင်မြို့သို့ လာရောက်လည်ပတ်စဉ် လူများကို အလက်ဇန္ဒြီးယားမှ ပြောင်းဖူးနှင့် ဆိုက်ပရပ်စ်မှ သင်္ဘောသဖန်းသီးများ ဝယ်ယူပေးခြင်းဖြင့် ကူညီခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ ဤအစာခေါင်းပါးမှုသည် ယေရှု၏မဿဲ ၂၄:၇ ရှိ ပရောဖက်ပြုချက်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြည့်ဆည်းမှုအဖြစ် ရှုမြင်နိုင်သည်။ ဓမ္မသစ်ကျမ်း၏အချိန်ဇယားအပေါ် ၎င်း၏သက်ရောက်မှုအတွက် စာမျက်နှာ ၉၈, ၁၀၀; အခန်း ၁၂ ရှိ နောက်ထပ်မှတ်စုများ၊ မှတ်ချက် ၁ ကိုကြည့်ပါ။

Great dearth. This famine is probably that mentioned by Josephus (Antiquities xx. 2. 5), who tells how Helena, queen of Adiabene, east of the Tigris, while visiting at Jerusalem helped the people by obtaining for them corn from Alexandria and dried figs from Cyprus. This famine may be seen as a partial fulfillment of Jesus’ prophecy in Matt. 24:7. For its bearing on NT chronology see pp. 98, 100; Additional Notes on ch. 12, Note 1.

ကမ္ဘာ။ ဂရိဘာသာ oikoumenē၊ လူနေထိုင်သောကမ္ဘာကို ရည်ညွှန်းသည့်စကားလုံး။ လုကာ ၂:၁; ၄:၅ နှင့် ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် အခြားနေရာများတွင် ၎င်းသည် ရောမအင်ပါယာ အတွက် အသုံးပြုသည်။

World. Gr. oikoumenē, a word referring to the inhabited earth. In Luke 2:1; 4:5, and elsewhere in the NT, it is used for the Roman Empire.

ကလောဒီယပ်စ်ဧကရာဇ်။ စာသားဆိုင်ရာသက်သေများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “ဧကရာဇ်” ဟူသောစကားလုံးကို ချန်လှပ်ထားသည်။ ကလောဒီယပ်စ်၏အုပ်ချုပ်မှုသည် ခရစ်နှစ် ၄၁ မှ ၅၄ အထိဖြစ်ပြီး၊ ထိုကာလသည် မကြာခဏဖြစ်ပွားသော အစာခေါင်းပါးမှုများကြောင့် မှတ်သားဖွယ်ဖြစ်သည် (ဆူတိုနီယပ်စ် ကလောဒီယပ်စ် xviii. ၂; တာဆီတပ်စ် ရာဇဝင်မှတ်တမ်း xii. ၄၃)။

Claudius Caesar. Textual evidence attests (cf. p. 10) the omission of “Caesar.” The reign of Claudius lasted from a.d. 41 to 54, which period was memorable for frequent famines (Suetonius Claudius xviii. 2; Tacitus Annals xii. 43).

၂၉။ ထိုအခါ တပည့်တော်များ။ ဆိုလိုသည်မှာ အန္တိအုတ်မြို့ရှိအသင်းတော်ဖြစ်သည်။

29. Then the disciples. That is, the church of Antioch.

သူ၏စွမ်းရည်အလိုက်။ စကားလုံးအရ “တစ်ဦးစီအောင်မြင်သည့်အတိုင်း” ဟုဆိုလိုသည်။ ပရောဖက်ပြုချက်ကြောင့် အစာခေါင်းပါးမှုမရောက်မီ ဤစုဆောင်းမှုကို ပြုလုပ်ခဲ့ပုံရသည်။ ဆောလနှင့် ဗာနဗတ်တို့သည် ဂျူးမဟုတ်သူများကို ဤဆွမ်းဆက်ကပ်ရန် လှုံ့ဆော်ရာတွင် တက်ကြွစွာပါဝင်ခဲ့သည်မှာ သံသယဖြစ်စရာမရှိပါ။ ၎င်းသည် ယေရုဆလင်မြို့ရှိ “ဆင်းရဲသောသူတော်စဉ်များ” အတွက် နောက်ပိုင်းတွင် ပေါလု၏လုပ်ငန်းများတွင် ထင်ရှားခဲ့သော (ရောမ ၁၅:၂၅, ၂၆; တိုးတိ ၂၄:၁၇; ၁ကော ၁၆:၁; ၂ကော ၉; ဂလာတိ ၂:၁၀) စုဆောင်းမှုများအနက် ပထမဆုံးဖြစ်သည်။ ထိုစုဆောင်းမှုများကို တမန်တော်သည် ဂျူးနှင့် ဂျူးမဟုတ်သူများအကြား အသင်းတော်၏စည်းလုံးမှုအတွက် နှောင်ကြိုးတစ်ခုအဖြစ် မှတ်ယူခဲ့သည်။ ယေရုဆလင်မြို့ရှိ ယုံကြည်သူများ၏ ပထမဆုံးအချစ်တော်၏ဘုန်းအသရေ (တိုးတိ ၂:၄၅) နှင့် နောက်ပိုင်းတွင် ၎င်းတို့ခံရသော ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှု (အခန်း ၈:၁) တို့ကြောင့် အစာခေါင်းပါးမှုရောက်လာသောအခါ ၎င်းတို့သည် အခြားသူများထက် ဆင်းရဲမွဲတေမှု၏ဖိအားကို ပိုမိုခံစားရနိုင်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် အစာခေါင်းပါးမှုရောက်လာသောအခါ ၎င်းတို့သည် အစာခေါင်းပါးမှုမထိခိုက်သောဒေသများရှိ အသင်းတော်များ၏အကူအညီပေါ်တွင် များစွာမှီခိုနေရပြီဖြစ်သည်။ အန္တိအုတ်မြို့ရှိအသင်းတော်သည် အခြားအသင်းတော်များအတွက် ထိုက်တန်သောစံနမူနာတစ်ခုဖြစ်လာခဲ့သည်။

According to his ability. Literally, “as each prospered.” Apparently the collection was made, in consequence of the prophecy, before the famine itself came. Undoubtedly Saul and Barnabas were active in stirring up the Gentiles to support this charity. It was the first of those collections for the “poor saints … at Jerusalem” (Rom. 15:25, 26) that were afterward so prominent in Paul’s labors (cf. Acts 24:17; 1 Cor. 16:1; 2 Cor. 9; Gal. 2:10), and that the apostle regarded as a bond of union between the Jewish and the Gentile sections of the church. The liberality of the converts in Jerusalem in the glory of their first love (Acts 2:45), together with their subsequent persecution (ch. 8:1), probably had left them more exposed than most others to the pressure of poverty. Thus when the famine came it may have found them to a great extent dependent on the help of churches located in areas not affected by the famine. The church at Antioch set a worthy example for other churches.

၃၀။ အကြီးအကဲများ။ ဂရိဘာသာ presbuteroi၊ “အသက်ကြီးသူများ” ဟုဆိုလိုပြီး၊ ထို့ကြောင့် “အကြီးအကဲများ”၊ “သင်းအုပ်ဆရာများ” ဟုခေါ်သည်။ ၎င်းသည် ခရစ်ယာန်အသင်းတော်တွင် ထိုသို့သောအရာရှိများကို ပထမဆုံးသတိပြုမိခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် တမန်တော်များမဟုတ်ပေ၊ အကြောင်းမှာ အကြီးအကဲများကို အခန်း ၁၅:၂, ၄, ၆ တွင် တမန်တော်များနှင့် သီးခြားဖော်ပြထားသည်။ ထို့နောက်ပိုင်း၌ ၎င်းတို့သည် အသင်းတော်အဖွဲ့အစည်း၏ထင်ရှားသောအစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ် ပေါ်ထွက်လာသည်။ “အကြီးအကဲ” ဟူသောအသုံးအနှုန်းနှင့် ၎င်းရည်ညွှန်းသော အသင်းတော်အတွင်းရာထူးသည် ဂျူးမဟုတ်သူများနှင့် ဂျူးဘဝတွင် နောက်ခံရှိသည်။ အီဂျစ်မှစက္ကူများအရ “အကြီးအကဲများ” သည် ဒေသခံရွာသားများ၏စီးပွားရေးဘဝတွင် အရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍမှပါဝင်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် မြေယာငှားရမ်းမှုနှင့် အခွန်ပေးဆောင်မှုဆိုင်ရာ မေးခွန်းများတွင် ၎င်းတို့ထံသို့ အယူခံဝင်ခဲ့သည် (J. H. Moulton နှင့် G. Milligan၊ The Vocabulary of the Greek Testament၊ စာမျက်နှာ ၅၃၅ ကိုကြည့်ပါ)။ အာရှမိုင်းနားတွင် ဤအသုံးအနှုန်းကို ကော်ပိုရေးရှင်းအဖွဲ့ဝင်များအတွက် အသုံးပြုခဲ့ပြီး၊ အီဂျစ်တွင် ဘုရားကျောင်းယဇ်ပုရောဟိတ်များအတွက် အသုံးပြုခဲ့သည် (A. Deissmann၊ Bible Studies၊ စာမျက်နှာ ၁၅၆, ၂၃၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ဂျူးဘဝတွင် “အကြီးအကဲ” (presbuteros) သည် ဒေသခံဂျူးတရားဇရပ်ခေါင်းဆောင်ကို ရည်ညွှန်းရန် အသုံးပြုခဲ့သည်၊ သိအိုဒိုတပ်စ်ကမ္ဗည်းအရ ပြသထားသည် (အခန်း ၆:၉ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်းကို ဆန်ဟီဒရင်ရှိ လူမျိုးရေးအဖွဲ့ဝင်များ (ဟီဗြဲ zeqenim) အတွက်လည်း အသုံးပြုခဲ့သည် (အခန်း ၄:၅ ကိုကြည့်ပါ)။ ထို့ကြောင့် ဤအသုံးအနှုန်းသည် ခရစ်ယာန်အသင်းတော်မှ ၎င်းတို့၏ဒေသခံအသင်းတော်များတွင် အဓိကတာဝန်ယူထားသူများအတွက် လက်ခံအသုံးပြုရန် အသင့်ရှိနေခဲ့သည်။ ဒေသခံတာဝန်များအပြင်၊ ယေရုဆလင်မြို့ရှိအသင်းတော်တွင် အကြီးအကဲများသည် ဂျူးဆန်ဟီဒရင်ရှိ zeqenim နှင့် ဆင်တူသောရာထူးတစ်ခုကို ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် တမန်တော်များနှင့်အတူ အခန်း ၁၅ တွင် ၎င်းတို့၏အသင်းတော်နယ်နမိတ်ထက်ကျော်လွန်သော အာဏာအချို့ကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည်ကို တွေ့ရသည်။ ဤဖြစ်ရပ်တွင် အန္တိအုတ်မြို့တွင် စုဆောင်းထား

30. Elders. Gr. presbuteroi, “older [men],” and so “elders,” “presbyters.” This is the first notice of such officers in the Christian church. They were probably not the apostles, for elders are mentioned separately from apostles in ch. 15:2, 4, 6. Henceforth they appear as a prominent element of church organization. The term “elder,” and to a considerable extent the office in the church to which it referred, had backgrounds in both Gentile and Jewish life. Papyri from Egypt show that the “elders” played an important role in the economic life of local villagers. Thus appeals were made to them in questions regarding the renting of land and the payment of taxes (see J. H. Moulton and G. Milligan, The Vocabulary of the Greek Testament, p. 535). In Asia Minor the term was used for the members of a corporation, and in Egypt, for the priests of a temple (see A. Deissmann, Bible Studies, pp. 156, 233). In Jewish life “elder” (presbuteros) was used to designate the leader of a local synagogue, as is shown by the Theodotus Inscription (see on ch. 6:9). It was also used for lay members (Heb. zeqenim) of the Sanhedrin (see on ch. 4:5). The term thus lay ready at hand for the Christian church to adopt for their officers who held the primary responsibilities in their local congregations. In addition to these local responsibilities, the elders in the church at Jerusalem may also have occupied a position somewhat analogous to that of the zeqenim in the Jewish Sanhedrin, inasmuch as they, with the apostles, are seen in ch. 15 to have had some authority beyond the limits of their own congregation. In the present instance it was to them that the funds collected at Antioch were sent for distribution to those in need, by the hands of Barnabas and Saul.

အစောပိုင်းအသင်းတော်တွင် အကြီးအကဲသည် episkopos ဟုလည်း လူသိများပြီး၊ ၎င်းသည် “အုပ်ထိန်းသူ” ဟုဆိုလိုသည်၊ ဤစကားလုံးသည် အင်္ဂလိပ်ဘာသာတွင် “ဘုန်းတော်ကြီး” အဖြစ် ဝင်ရောက်လာသည်။ သမိုင်းအရ၊ အနည်းဆုံး ခရစ်နှစ် ၃ ရာစုမှစ၍ “သင်းအုပ်ဆရာ” (အကြီးအကဲ) နှင့် “ဘုန်းတော်ကြီး” ဟူသော အသုံးအနှုန်းများသည် အသင်းတော်၏ရာထူးနှစ်ခုကို ကိုယ်စားပြုသော်လည်း၊ ဓမ္မသစ်ကျမ်း၏သက်သေများအရ တမန်တော်ခေတ်တွင် ဤအသုံးအနှုန်းနှစ်ခုသည် တူညီသောအရာရှိကို ရည်ညွှန်းသည်ကို ထင်ရှားစွာဖော်ပြသည် (၁တိ ၃:၂-၇ နှင့် တိတု ၁:၅-၉; တိုးတိ ၂၀:၂၈; ဖိလိပ္ပိ ၁:၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ရောမမြို့မှ ကလီမန့် (ခရစ်နှစ် ၉၆ ခန့်) သည် ၎င်းတို့နှစ်ဦးကို တူညီသည်ဟု ယူဆပုံရပြီး၊ ခရစ်စတမ် (ခရစ်နှစ် ၄၀၇ တွင်ကွယ်လွန်) က “ရှေးကာလတွင် အကြီးအကဲများကို အုပ်ထိန်းသူများ (သို့မဟုတ် ဘုန်းတော်ကြီးများ) နှင့် ခရစ်တော်၏ဓမ္မဆရာများဟု ခေါ်ဆိုခဲ့ပြီး၊ အုပ်ထိန်းသူများကို အကြီးအကဲများဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သည်” (ကိုရိန္သုရှိစာတစောင်အတွက် ပထမဆုံးတရားဒေသနာ ၁၊ Migne, Patrologia Graeca, အတွဲ ၆၂, ကော်လံ ၁၈၃) ဟု ကြေညာခဲ့သည်။

In the early church the elder was also known as an episkopos, meaning “overseer,” a word that has come into English as “bishop.” Although historically, at least since the 3d century a.d., the terms “presbyter” (elder) and “bishop” have represented two different officers of the church, the evidence of the NT indicates clearly that in apostolic times the two terms referred to the same official (cf. 1 Tim. 3:2–7 with Titus 1:5–9; see on Acts 20:28; cf. Phil. 1:1). Clement of Rome (c. a.d. 96) appears to equate the two (Epistle to the Corinthians 44), and Chrysostom (d. a.d. 407) declared, “In olden times the elders were called overseers [or bishops] and ministers [or deacons] of Christ, and the overseers, elders” (First Homily on Epistle to the Corinthians 1, in Migne, Patrologia Graeca, vol. 62, col. 183).

ယာကုပ်၏စာတစောင်အရ အကြီးအကဲ၏တာဝန်တစ်ခုမှာ ဖျားနာသူများကို လည်ပတ်ကြည့်ရှုရန်၊ ၎င်းတို့၏ကျန်းမာရေးပြန်လည်ကောင်းမွန်ရန် ဆုတောင်းပေးရန်နှင့် အနာရောဂါပျောက်ကင်းရန် ဆီလိမ်းပေးရန်ဖြစ်သည် (အခန်း ၅:၁၄)။ အကြီးအကဲနှင့် ဘုန်းတော်ကြီးရာထူးများ၏ နောက်ပိုင်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုများအတွက် ဆွေးနွေးချက်ကို စာမျက်နှာ ၂၆, ၃၈-၄၃ တွင် ကြည့်ပါ။

According to Jame’s epistle one of the duties of an elder is visiting the sick, praying to the Lord for their restoration to health, and anointing them with oil for healing (ch. 5:14). For a discussion of later developments in the offices of elder and bishop see pp. 26, 38–43.

ellen g. white comments

1–4 AA 141; SR 290

12 AA 137; SR 290

15–17 AA 141; SR 290

17 AA 193

18 AA 142; SR 291

19 AA 155

20 AA 166

20–25 AA 156

21,24 SR 301

26 AA 157; SR 302

27–30 6T 271

အခန်းကြီး - ၁၂

chapter 12

၁. ဟေရုဒ်မင်းသည် ခရစ်ယာန်များကို ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်၍ ယာကုပ်ကို သတ်ပြီး ပေတရုကို ထောင်ချထားသည်။ အသင်းတော်၏ ဆုတောင်းများဖြင့် ကောင်းကင်တမန်တစ်ပါးက ပေတရုကို လွတ်မြောက်စေသည်။၂၀. ဘုရားသခင်ထံသို့ ပိုင်ဆိုင်သော ဂုဏ်ကို မိမိကိုယ်ကို ယူဆောင်သည့် မာန်မာနထောင်လွှားမှုဖြင့် သူသည် ကောင်းကင်တမန်တစ်ပါးထံမှ ဒဏ်ခတ်ခံရပြီး ဖျားနာ၍ သေသည်။၂၄. သူသေပြီးနောက် ဘုရားသခင်၏ နှုတ်ကပတ်တော်သည် တိုးပွားဖြစ်ထွန်းသည်။

1 King Herod persecuteth the Christians, killeth James, and imprisoneth Peter; whom an angel delivereth upon the prayers of the church. 20 In his pride taking to himself the honour due to God, he is stricken by an angel, and dieth miserably. 24 After his death, the word of God prospereth.

၁. ထိုအချိန်ခန့်။ ဤတွင်ဖော်ပြထားသောဖြစ်ရပ်သည် ဟေရုဒ်အဂရစ်ပ ပထမမင်း၏သေဆုံးမှုမတိုင်မီသိပ်မကြာမီဖြစ်ပွားခဲ့ရမည် (အခန်းငယ် ၂၀-၂၃ ကိုကြည့်ပါ)။ သူသည် အေဒီ ၄၄ တွင်သေဆုံးခဲ့သောကြောင့်၊ ဤအခန်း၏အစောပိုင်းဖြစ်ရပ်များကို ယခင်နှစ်တွင်ဖြစ်စေ၊ အေဒီ ၄၄ ၏အစောပိုင်းလများတွင်ဖြစ်စေ သတ်မှတ်နိုင်သည်။

1. About that time. The event here narrated must have occurred not long before the death of Herod Agrippa I (see vs. 20–23). Since he died in a.d. 44, the events of the early part of this chapter can be dated perhaps the year previously or in the early months of a.d. 44.

ဟေရုဒ်မင်း။ ဟေရုဒ်အဂရစ်ပ ပထမသည် အရစ္စတိုဘူလပ်နှင့် ဘာရင်နစ်၏သား၊ ဟေရုဒ်မဟာမင်းနှင့် ဟတ်စမိုနီယန်မင်းသမီး မာရီယမ်နီ၏မြေး၊ နှင့် ဗတ္တိဇံဆရာယောဟန်၏ဇာတ်လမ်းတွင်ပါဝင်သော ဟေရိုဒီးယပ်၏အစ်ကိုဖြစ်သည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၄၀ ကိုကြည့်ပါ)။ သူသည် ဩဂတ္တုပ်၏အကြံပေးဝန်ကြီးချုပ်အမည်ကို အစွဲပြု၍ အမည်တွင်ခဲ့သည်။ သူ၏ဖခင်သည် ဘီစီ ၇ တွင် သူ၏အဘိုး ဟေရုဒ်မဟာ၏သံသယဖြင့် သေဆုံးခဲ့ပြီး (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၄၂ ကိုကြည့်ပါ)၊ သူသည် ရောမမြို့သို့ ဓားစာခံအဖြစ်တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းနှင့် အကြံအစည်များတွင်ပါဝင်မှုမှကင်းဝေးစေရန် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းပို့ဆောင်ခံရသည်။ ထိုတွင် သူသည် နောက်ပိုင်းတွင် ဧကရာဇ်ဖြစ်လာသော ကာလီဂူလာနှင့် ကလောဒီးယပ်တို့နှင့် ရင်းနှီးသောမိတ်ဆွေဖြစ်လာသည်။ ဟေရုဒ်အန္တိပက် ဟေရုဒ်အဂရစ်ပ၏ညီမဖြစ်သူ ဟေရိုဒီးယပ်နှင့်လက်ထပ်သောအခါ၊ အဂရစ်ပကို တိဗေရိယပ်မြို့၏ဈေးကြီးကြပ်ရေးမှူးအဖြစ်ခန့်အပ်ခံရသော်လည်း၊ မကြာမီတွင် အန္တိပနှင့်ရန်ဖြစ်ပြီး ရောမမြို့သို့ထွက်သွားသည်။ ထိုတွင် သူသည် တိဗေရိယပ်၏အမျက်ဒေါသအောက်သို့ကျရောက်ခဲ့သည်။ အကြောင်းမှာ သူ၏မိတ်ဆွေ ကာလီဂူလာသည် ဧကရာဇ်ဖြစ်လာရန် ဆန္ဒပြင်းပြစွာဖော်ပြခဲ့သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ သူသည် တိဗေရိယပ်မှ ထောင်ချခံရပြီး၊ ထိုဧကရာဇ်သေဆုံးသည်အထိ ထောင်ကျခံခဲ့ရသည်။ ကာလီဂူလာသည် တိဗေရိယပ်၏နန်းတက်လာသောအခါ၊ သူ၏မိတ်ဆွေ အဂရစ်ပကို ဂုဏ်ပြုမှုများဖြင့်ဆုချပြီး၊ ဖိလိပ္ပုနှင့် လီဇာနီးယပ်၏တတ္တရာခ်များ (လုကာ ၃:၁) ကို ပေးအပ်ကာ၊ မင်းဘွဲ့ကိုချီးမြှင့်ခဲ့သည်။ အန္တိပကို ထုတ်ပယ်ခံရသောအခါ (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၆၅ ကိုကြည့်ပါ)၊ အဂရစ်ပက သူ၏နယ်မြေများကိုလည်း အမွေဆက်ခံခဲ့သည်။ သူ၏အုပ်ချုပ်မှုအကျဉ်းကို အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၆၉၊ ၂၃၄ တွင်ကြည့်ပါ။

Herod the king. Herod Agrippa I was the son of Aristobulus and Berenice, grandson of Herod the Great and the Hasmonaean princess Mariamne, and brother of the Herodias who appears in the story of John the Baptist (see Vol. V, p. 40). He was named after the statesman who was the chief minister of Augustus. After his father had fallen a victim in 7 b.c. to the suspicious of his grandfather, Herod the Great (see Vol. V, p. 42), he was sent to Rome, partly as a hostage and partly to keep him out of involvement in intrigues. There he became an intimate of Caligula and Claudius, both of whom later became emperors. When Herod Antipas married Herod Agrippa’s sister Herodias, Agrippa was made the market overseer of Tiberias, but he soon quarreled with Antipas and went to Rome. Here he fell under the displeasure of Tiberius, because he expressed a rash wish that his friend Caligula might become emperor. He was imprisoned by Tiberius and remained in confinement until the death of that emperor. When Caligula succeeded Tiberius on the throne, he loaded his friend Agrippa with honors, gave him the tetrarchies, first of Philip and then of Lysanias (Luke 3:1), and bestowed upon him the title of king. When Antipas was deposed (see Vol. V, p. 65), Agrippa fell heir to his territories also. For a sketch of his reign see Vol. V, pp. 69, 234.

လက်ရောက်ချခဲ့သည်။ အတိအကျအားဖြင့် “လက်တင်ခဲ့သည်”။

Stretched forth his hands. Rather, “laid hands on.”

ညှဉ်းပန်းရန်။ ဆိုလိုသည်မှာ “ထိခိုက်စေရန်” သို့မဟုတ် “ဒုက္ခပေးရန်”။ အဂရစ်ပက ယုဒလူမျိုးတစ်ဦးအဖြစ် အလေးထားလိုသောကြောင့်၊ ယုဒလူမျိုးများက ခရစ်ယာန်များကို တိုက်ခိုက်ရန် သူ့ကို လှုံ့ဆော်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် သူသည် အသင်းတော်ကို ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုစတင်ခဲ့ပြီး “ယုံကြည်သူများ၏အိမ်များနှင့်ပစ္စည်းများကို ဖျက်ဆီးခဲ့သည်” (AA ၁၄၃)။

To vex. That is, “to injure,” or “to afflict.” Since Agrippa was anxious to be looked upon as a devoted Jew, he could easily be aroused by the Jews to attack the Christians. Therefore he began a persecution of the church, “spoiling the houses and goods of the believers” (AA 143).

၂. ယာကုပ်ကိုသတ်ခဲ့သည်။ တမန်တော်သည် ဘုရားသခင်ကိုမထီမဲ့မြင်ပြုမှု သို့မဟုတ် သာသနာဖျက်မှုပြစ်မှုကျူးလွန်ခဲ့ပါက၊ ဆန်ဟီဒရင်က သူ့ကို ကျောက်ခဲနှင့်ပေါက်ပြီးသေဒဏ်ပေးခဲ့လိမ့်မည်။ ဗတ္တိဇံဆရာယောဟန်၏ဖြစ်ရပ်တွင်ကဲ့သို့ (မဿဲ ၁၄:၁၀)၊ တမန်တော်ယာကုပ်ကို ခေါင်းဖြတ်သတ်ခြင်းသည် ရောမအုပ်ချုပ်သူ၏နည်းလမ်းဖြင့် ပြစ်ဒဏ်ပေးခံရပြီး သေဒဏ်ပြစ်ဒဏ်ကျခံခဲ့ရကြောင်းပြသသည် (မဿဲ ၂၀:၂၃ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ ဟေရုဒ်က ယာကုပ်ကို ပထမဆုံးသားကောင်အဖြစ် ရွေးချယ်ရသည့်အကြောင်းကို ခန့်မှန်းနိုင်ရုံသာ ရှိသည်။ သို့သော် ယာကုပ်သည် ဧဝံဂေလိတရားကို ဟောပြောရာတွင်၊ ပေတရုနှင့် ယောဟန်တို့နှင့်အတူ ဧဝံဂေလိဇာတ်လမ်းတွင် ထင်ရှားသောရာထူးကို ဆက်လက်ရယူထားနိုင်သည်။ သူသည် သဘာဝအားဖြင့် ပြင်းထန်သောစိတ်ဓာတ်ရှိသူဖြစ်နိုင်သည်၊ အကြောင်းမှာ သူ့ကို “မိုးကြိုးသား” ဟုခေါ်ဆိုခဲ့သည် (မာကု ၃:၁၇)။ ယူဆီဘီးယပ် (ဘုရားကျောင်းသမိုင်း ၂. ၉) မှ ကလီမန့်အော့ဖ်အလက်ဇန္ဒရီယာမှ ထိန်းသိမ်းထားသော ဓလေ့တစ်ခုအရ၊ ယာကုပ်၏စွပ်စွဲသူသည် သူ၏သားကောင်၏ယုံကြည်ခြင်းနှင့် သည်းခံခြင်းကိုမြင်ပြီး ယုံကြည်သူဖြစ်လာခဲ့သည်။

2. Killed James. Had the apostle been guilty of blasphemy or heresy the Sanhedrin would have sentenced him to death by stoning. As in the case of John the Baptist (Matt. 14:10), the decapitation of the apostle James shows that his death was decreed by a civil ruler, who employed Roman methods of punishment (cf. Matt. 20:23). Why Herod should have selected James as his first victim can only be conjectured; but as James preached the gospel, he may have continued to occupy the prominent position that he had shared with Peter and John in the gospel story. He may have been marked by a natural vehemence, for he was called a son of thunder (Mark 3:17). A tradition, preserved by Eusebius (Ecclesiastical History ii. 9) from Clement of Alexandria, records that James’s accuser became converted when he beheld the faith and patience of his victim.

ယာကုပ်သည် ခရစ်တော်၏တက်ကြွခြင်းပြီးနောက် ၁၃ နှစ်သာရှိသော တိုတောင်းသောသာသနာပြုမှုကို ဖြည့်ဆည်းခဲ့သည်။ တမန်တော်များအနက် သူသည် ပထမဆုံးသေဆုံးခဲ့ပြီး၊ သူ၏အစ်ကိုယောဟန်သည် တမန်တော် ၁၂ ဦးအနက် နောက်ဆုံးသေဆုံးသူဖြစ်နိုင်သည်။

James filled a short ministry of only 13 years after Christ’s ascension. Of the apostles, he died first, whereas John, his brother, was probably the last of the Twelve to die.

ဓားဖြင့်။ ဓားဖြင့်သေဒဏ်သည် ရောမနည်းလမ်းဖြစ်ပြီး၊ မစ်ရှနာယ် (ဆန်ဟီဒရင် ၇. ၃၊ ဆွန်စီနိုထုတ်ဝေမှု၊ တလ်မွတ်၊ စာမျက်နှာ ၃၅၄) အရ၊ ယုဒလူမျိုးများကလည်း တစ်ခါတစ်ရံအသုံးပြုခဲ့သည်။

With the sword. Death by the sword was a Roman mode of punishment, which, according to the Mishnah (Sanhedrin 7. 3, Soncino ed. of the Talmud, p. 354), was also employed at times by the Jews.

၃. ယုဒလူများကို နှစ်သက်စေသည်။ ဤသည်မှာ အဂရစ်ပ၏ရည်ရွယ်ချက်ဖြစ်သည်။ ယိုးဇီဖပ်က ဤအချက်ကို သတိပြုခဲ့သည်။ အဂရစ်ပကို အန္တိပနှင့်နှိုင်းယှဉ်ရာတွင်၊ အန္တိပသည် “ယုဒလူများထက် ဂရိလူမျိုးများနှင့် ပို၍ရင်းနှီးခဲ့သည်” ဟုဆိုသော်လည်း၊ အဂရစ်ပက အန္တိပကဲ့သို့မဟုတ်ဟု ဆိုသည် (ရှေးဟောင်းသမိုင်း ၁၉. ၇. ၃)။

3. Pleased the Jews. This was Agrippa’s object. Josephus notices this. Comparing Agrippa with Antipas, he says that the latter “was more friendly to the Greeks than to the Jews,” but that Agrippa “was not at all like” Antipas (Antiquities xix. 7. 3).

မစ်ရှနာယ် (ဆိုတာ ၇. ၈; ဆွန်စီနိုထုတ်ဝေမှု၊ တလ်မွတ်၊ စာမျက်နှာ ၂၀၂) တွင်ဖော်ပြထားသော ဖြစ်ရပ်တစ်ခုသည် မင်းကြီး၏လူထုချီးကျူးမှု သို့မဟုတ် အပြစ်တင်မှုအပေါ် အာရုံခံနိုင်စွမ်းကို သရုပ်ပြသည်။ အဆိုပါဥပုသ်နှစ်တွင် တဲတော်ပွဲတော်တွင်၊ မင်းကြီးအဂရစ်ပက ပညတ္တိကျမ်းကိုဖတ်နေစဉ်၊ ဒုတိယမောရှေ ၁၇:၁၅ တွင် “သင်၏ညီအစ်ကိုမဟုတ်သော သူစိမ်းကို သင့်အပေါ်တွင် မင်းအဖြစ်မထားရ” ဟူသောစကားလုံးများသို့ရောက်သောအခါ၊ သူ၏အိုင်ဒူမီယန်မျိုးရိုးကို တွေးမိပြီး မျက်ရည်များဖြင့် မျက်လုံးများပြည့်လျှံလာသည်။ လူထုက သူ့ကိုငိုနေသည်ကိုမြင်ပြီး၊ သူ၏ဟတ်စမိုနီယန်မျိုးရိုးကို တွေးမိပြီး “သင်သည် ငါတို့၏ညီအစ်ကိုဖြစ်သည်၊ သင်သည် ငါတို့၏ညီအစ်ကိုဖြစ်သည်” ဟုအော်ဟစ်ကြပြီး၊ မင်းကြီး၏စိတ်နှလုံးသည် နှစ်သိမ့်မှုရရှိခဲ့သည်။

An incident is related in the Mishnah (Soṭah 7. 8; Soncino ed. of the Talmud, p. 202) that illustrates the sensitiveness of the king to popular praise or blame. At a Feast of Tabernacles in a sabbatical year, King Agrippa was reading the law. When he came to the words of Deut. 17:15: “Thou mayest not set a stranger over thee, which is not thy brother,” his eyes overflowed with tears at the thought of his own Idumaean descent. The people saw him weeping, and thinking rather of his Hasmonaean ancestry, cried out, “Our brother art thou our brother art thou!” and the king’s heart was comforted.

အဂရစ်ပက အဓိကအားဖြင့် ယုဒခေါင်းဆောင်များကို နှစ်သက်စေလိုသည်မဟုတ်ပါက၊ ဤဇာတ်လမ်းသည် အခန်းငယ် ၂:၄၇; ၅:၂၆ တွင် တမန်တော်များအတွက် လူထုထောက်ခံမှုရှိခဲ့သည့် ယခင်ခံစားချက်မှ ကြီးမားသောပြောင်းလဲမှုတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ရမည်ဟု ဆိုလိုသည်။ ဤပြောင်းလဲမှုသည် အသင်းတော်အဖွဲ့ဝင်များ လျင်မြန်စွာတိုးပွားလာခြင်းကြောင့်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်မှာ မလွဲမသွေ ဖြစ်သည်။

Unless it was chiefly the Jewish leaders whom Agrippa wished to please, this story implies that a great change must have occurred from the earlier popular feeling in favor of the apostles, indicated so plainly in chs. 2:47; 5:26. Doubtless this change was caused by the rapid increase in the membership of the church.

ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ပြီး ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ အတိအကျအားဖြင့် “ထပ်မံဖမ်းဆီးခဲ့သည်”၊ ယာကုပ်အပြင် ပေတရုကိုပါ ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ ဤအသုံးအနှုန်းသည် သာမန်ဟီဘရူးစကားအသုံးအနှုန်းတစ်ခု၏ တိုက်ရိုက်ဘာသာပြန်ဖြစ်သည်။

Proceeded further to take. Literally, “added to take,” seizing Peter as well as James. The expression is a close translation of a common Hebrew idiom.

ပေတရုလည်း။ ပေတရုသည် တမန်တော် ၁၂ ဦးအနက် ထင်ရှားသောပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သောကြောင့်၊ ဟေရုဒ်၏တိုက်ခိုက်မှု၏ ယုတ္တိရှိသောပစ်မှတ်ဖြစ်သည်။

Peter also. Peter, being an outstanding figure among the Twelve, was a logical object of Herod’s attack.

တဆေးမထည့်သောမုန့်ပွဲရက်များ။ ဤအသုံးအနှုန်းသည် လုကာ ၂၂:၁ တွင် “တဆေးမထည့်သောမုန့်ပွဲ … ပသခါဟုခေါ်သည်” ဟုဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း၊ ပသခါပွဲတော်တစ်ခုလုံးကို ရည်ညွှန်းသည်။

Days of unleavened bread. This expression refers to the whole feast of the Passover, as may be seen from Luke 22:1: “The feast of unleavened bread …, which is called the Passover.”

၄. ထောင်ထဲသို့ထည့်ခဲ့သည်။ ပွဲတော်ပြီးဆုံးသည်အထိ ပေတရုကို အကျဉ်းသားအဖြစ်ထားရန်။

4. Put him in prison. To keep him a prisoner until the termination of the feast.

လေးယောက်တစ်ဖွဲ့ လေးဖွဲ့။ လေးယောက်တစ်ဖွဲ့သည် စောင့်ကြပ်ရန်အသုံးပြုသော လေးယောက်စစ်သားတစ်ဖွဲ့ဖြစ်သည်။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ စစ်သားနှစ်ဦးကို အကျဉ်းသားနှင့်ချည်နှောင်ထားပြီး၊ နှစ်ဦးကို အပြင်တွင်စောင့်ကြပ်ထားသည် (အခန်းငယ် ၁၀ ကိုကြည့်ပါ)။ ပေတရုကို တာဝန်ယူရန် ဤလေးဖွဲ့ကို အလှည့်ကျခန့်အပ်ခဲ့သည်ဟု ထင်ရသည်။

Four quaternions. A quaternion was a squad of four men, used to maintain a watch. Probably two soldiers were chained to the prisoner and two stood guard outside (see on v. 10). Four such squads were appointed to have charge of Peter, apparently in rotation.

အီစတာ။ ဂရိလို “ပါစခါ”၊ ဆိုလိုသည်မှာ “ပသခါ”။ “အီစတာ” ဟုဘာသာပြန်ခြင်းသည် မသင့်လျော်သောဘာသာပြန်ဖြစ်သည်။ အထက်တွင်ဖော်ပြခဲ့သည့်အတိုင်း၊ ပသခါပွဲတော်တစ်ခုလုံးကို ဆိုလိုပြီး၊ တစ်ရက်တည်းကို မဆိုလိုပါ။ ပေတရုသည် ပသခါပွဲတော်၏အစတွင် (ပသခါညစာကို နီစံ်လမှ ၁၅ ရက်နေ့ညတွင် စားသောက်ခဲ့သည်) ဖမ်းဆီးခံရပြီး၊ မင်းကြီး၏ရည်ရွယ်ချက်မှာ ပွဲတော်ပြီးဆုံးသည်နှင့် ၂၁ ရက်နေ့တွင် ပြစ်ဒဏ်စီရင်ရန်ဖြစ်သည်။

Easter. Gr. pascha, “Passover.” The translation “Easter” is an unfortunate one. As noted above, the whole paschal feast is meant, and not merely a single day of it. Peter was arrested about the beginning of the Passover feast (the Passover meal was eaten during the night that began the 15th of Nisan), and the king’s intention was to sentence and punish him after the feast had come to an end on the 21st.

“အီစတာ” ဟူသောစကားလုံးသည် အင်္ဂလို-ဆက်ဆွန်မူလမှဆင်းသက်လာပြီး၊ နော့စ်ဘာသာမှ Eôstre၊ နွေဦးနတ်သမီးမှဆင်းသက်လာကာ၊ နှစ်စဉ်နွေဦးရာသီညီမျှမှုအချိန်တွင် ပွဲတော်တစ်ခုကျင်းပခဲ့သည်။ “အီစတာ” ဟူသောအသုံးအနှုန်းသည် ယခုအခါ ပသခါနေ့၏နေရာတွင်ကျင်းပသော ခရစ်ယာန်ပွဲတော်ကိုသာ မှန်ကန်စွာဖော်ပြသည်။ ၎င်းသည် ခရစ်ယာန်သမိုင်းတွင် ၂ ရာစုနှစ်တွင် ပထမဆုံးပေါ်ထွက်လာပြီး၊ ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းပွဲတော်အဖြစ် ကျင်းပခဲ့သည်။ ရောမဘုန်းတော်ကြီးများက ၎င်း၏ကျင်းပမှုကို အမြဲတမ်းတနင်္ဂနွေနေ့တွင်ကျရောက်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည် (ယူဆီဘီးယပ် ဘုရားကျောင်းသမိုင်း ၅. ၂၃-၂၅)၊ ဤဓလေ့သည် အပတ်စဉ်တနင်္ဂနွေနေ့ထိန်းသိမ်းမှုအလေ့အကျင့်ကို အထောက်အကူဖြစ်စေခဲ့သည်။ စာမျက်နှာ ၅၀ ကိုကြည့်ပါ။

The word “Easter” is of Anglo-Saxon origin, derived from the Norse Eôstre, the goddess of spring, in whose honor a festival was celebrated each year at the time of the vernal equinox. The term “Easter” now properly describes only the Christian festival that took the place of the Passover day. It first appears in Christian history in the 2d century, and was celebrated as the festival of the resurrection. The Roman bishops urged that its celebration fall always on a Sunday. (Eusebius Ecclesiastical History v. 23–25), a custom that doubtless contributed to the practice of weekly Sunday observance. See p. 50.

သူ့ကိုထုတ်ယူရန်။ အတိအကျအားဖြင့် “တက်ရောက်စေရန်” ပြစ်ဒဏ်စီရင်ရန်အတွက်၊ ပီလတ်က ယေရှုကို တရားစီရင်ရာသို့ ထုတ်ယူခဲ့သည့်အတိုင်း (ယောဟန် ၁၉:၁၃)။

To bring him forth. Literally, “to lead him up” for condemnation, as Pilate led Jesus forth to the judgment seat (John 19:13).

၅. ပေတရုကို ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည်။ အနည်းဆုံး ရက်ပေါင်းများစွာ အကျဉ်းချထားခံရသည်ဟု ဆိုလိုသည်။

5. Peter … was kept. Implying at least several days’ imprisonment.

မပြတ်မလပ်။ ဂရိလို “အက်တီနို့စ်”၊ “စိတ်အားထက်သန်စွာ”၊ ဂေသရှမန်တွင် ယေရှု၏ဆုတောင်းမှုဖော်ပြချက်တွင်အသုံးပြုသော စကားလုံးတစ်ခုဖြစ်သည် (လုကာ ၂၂:၄၄)။ ဤစကားလုံးကို ၁ ပေတရု ၄:၈ တွင် “ပြင်းထန်သော” ဟုဘာသာပြန်ထားပြီး၊ ပြင်းထန်မှုကို ဆိုလိုသည်။ အသင်းတော်၏ယေဘုယျအခြေအနေမှ ဤဆုတောင်းမှုများကို ခရစ်ယာန်အုပ်စုများက အိမ်များတွင်သီးသန့်တွေ့ဆုံပြီး ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု ယူဆနိုင်သည် (တမန်တော် ၁၂:၁၂)၊ အကြောင်းမှာ အဂရစ်ပ၏ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုကြောင့် ခရစ်ယာန်ဝတ်ပြုမှုများကို လူသိရှင်ကြားပြုလုပ်ရန် အန္တရာယ်ရှိခဲ့သည်၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏အစောပိုင်းနေ့ရက်များတွင် မကြာခဏဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

Without ceasing. Gr. ektenōs, “earnestly,” the same word that is used in the description of Jesus’ prayer in Gethsemane (Luke 22:44). The word is translated “fervent” in 1 Peter 4:8, and implies intensity. From the general situation of the church it may be supposed that these prayers were offered by groups of Christians meeting in private homes (Acts 12:12), for the persecution by Agrippa would render open Christian services dangerous, as was often the case in the early days of Christianity.

၆. ထုတ်ယူလာတော့မည်။ အတိအကျအားဖြင့် “ထုတ်ယူလာရန်အကြံရှိသည်”၊ ပေတရု၏ဖမ်းဆီးမှုနှင့် သူ၏သေဒဏ်စီရင်ရန်ရည်ရွယ်ထားသည့်အချိန်ကြားတွင် အချိန်ကြာမြင့်ခဲ့သည်ဟူသော ထပ်လောင်းသက်သေဖြစ်သည်။

6. Would have brought. Literally, “was about to bring,” an additional evidence of the passage of time between Peter’s arrest and the moment of his intended execution.

ထိုညတွင်။ သို့မဟုတ် “ထိုညအတိအကျတွင်”။

The same night. Or, “on that very night.”

ပေတရုသည် အိပ်ပျော်နေသည်။ တမန်တော်၏ အေးဆေးတည်ငြိမ်သောအနားယူမှုသည်၊ ဘုရားသခင်က သူ၏ချစ်ခင်သူများအား အိပ်စက်ခြင်းကိုပေးထားသည့်အတိုင်း (ဆာလံ ၁၂၇:၂ ကိုကြည့်ပါ)၊ လာမည့်ဆင်းရဲဒုက္ခများနှင့် သေဆုံးမှုကိုကြောက်ရွံ့ခြင်းမရှိဘဲ အနှောင့်အယှက်မဖြစ်သည့်ပုံသည်၊ ယုံကြည်ခြင်းအတွက် လှုံ့ဆော်မှုနှင့် စိန်ခေါ်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။

Peter was sleeping. It is an inspiration and a challenge to faith to see the calm repose of the apostle, as of one to whom God had given the sleep of His beloved (see Ps. 127:2), undisturbed by the fear of coming suffering and death.

Keepers. Or, “guards,” that is, probably the two soldiers of the quaternion who were not chained to the prisoner.

၆. ပေတရုသည် သူ၏အသက်ကို စွန့်လွှတ်ရန် အသင့်ဖြစ်နေသည်။—တမန်တော်သည် ထိုအခြေအနေကြောင့် မထိတ်လန့်ခဲ့ပါ။ ခရစ်တော်ကို ငြင်းပယ်ပြီးနောက် သူ၏ပြန်လည်ထူထောင်ခြင်းခံရပြီးနောက်၊ သူသည် အန္တရာယ်ကို မကြောက်ရွံ့ဘဲ ရဲဝံ့စွာ ရိုက်သတ်ခံရသော၊ ရှင်ပြန်ထမြောက်ပြီး၊ ကောင်းကင်သို့ တက်သွားသော ကယ်တင်ရှင်ကို ဟောပြောရာတွင် သတ္တိရှိပြီး ရဲဝံ့မှုကို ပြသခဲ့သည်။ သူသည် အကျဉ်းခန်းထဲတွင် လှဲနေရင်း ခရစ်တော်က သူ့အား မိန့်တော်မူခဲ့သော စကားများကို သတိရခဲ့သည်။ “အမှန်စင်စစ် ငါဆိုသည်ကား၊ သင်သည် ငယ်ရွယ်စဉ်က ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ခါးပန်းစည်းခဲ့ပြီး အလိုရှိရာ သွားလာခဲ့သည်။ သို့သော် သင်သည် အိုမင်းသောအခါ သင်၏လက်များကို ဆန့်ထုတ်ရလိမ့်မည်၊ အခြားသူက သင့်ကို ခါးပန်းစည်းပြီး သင်မလိုလားရာသို့ ခေါ်ဆောင်သွားလိမ့်မည်။” ပေတရုသည် ခရစ်တော်အတွက် သူ၏အသက်ကို စွန့်လွှတ်ရန် အချိန်ရောက်ပြီဟု ယုံကြည်ခဲ့သည်။

6. Peter Ready to Yield Up His Life.—The apostle was not intimidated by the situation. Since his reinstatement after his denial of Christ, he had unflinchingly braved danger, and had shown a noble courage and boldness in preaching a crucified, risen, and ascended Saviour. As he lay in his cell he called to mind the words that Christ had spoken to him: “Verily, verily, I say unto thee, When thou wast young, thou girdedst thyself, and walkedst whither thou wouldest: but when thou shalt be old, thou shalt stretch forth thy hands, and another shall gird thee, and carry thee whither thou wouldest not.” Peter believed that the time had come for him to yield up his life for Christ’s sake (RH April 27, 1911).

၇. ကောင်းကင်တမန်။ “တမန်” ဟုဆိုလိုသည်။

7. The angel. Rather, “an angel.”

ရောက်လာသည်။ ဂရိဘာသာ “ephistēmi” သည် စာသား၏အဓိပ္ပာယ်မှာ “အပေါ်တွင်ရပ်နေသည်” ဖြစ်ပြီး၊ ထိုစကားလုံးသည် သိုးထိန်းများထံ ကောင်းကင်တမန်များ ပေါ်ထွက်လာစဉ်က အသုံးပြုခဲ့သော စကားလုံးနှင့် တူညီသည် (လုကာ ၂:၉)။

Came upon. Gr. ephistēmi, literally, “to stand over,” the same verb that is used of the angels’ appearing to the shepherds (Luke 2:9).

အလင်းရောင်ထွန်းလင်းခဲ့သည်။ သိုးထိန်းများထံ “ထာဝရဘုရား၏ ဘုန်းတော်သည် ပတ်လည်တွင် ထွန်းလင်းခဲ့သကဲ့သို့” ယခုလည်း ကောင်းကင်တမန်၏ ရောက်ရှိလာမှုသည် မှောင်မိုက်သော အကျဉ်းခန်းထဲသို့ ကောင်းကင်ဘုန်းအသရေကို ယူဆောင်လာခဲ့သည်။

A light shined. Just as the “glory of the Lord shone round about” the shepherds, so now the presence of the angel brought heavenly glory into the dark prison.

အကျဉ်းခန်း။ ဂရိဘာသာ “oikēma” သည် “နေအိမ်”၊ “အခန်း”၊ “ဆဲလ်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ အေသင်မြို့သားများသည် ဤဝေါဟာရကို “အကျဉ်းခန်း” အတွက် ယဉ်ကျေးသောအသုံးအနှုန်းအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့သည်။

Prison. Gr. oikēma, “dwelling,” “chamber,” “cell.” The Athenians used this term as a euphemism for “prison.”

ထူထောင်ပေးသည်။ သို့မဟုတ် “သူ့ကိုနှိုးပေးသည်”။ ဤစကားလုံးသည် ကောင်းကင်တမန်က ပေတရုကို အိပ်ရာမှ နှိုးခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြသော်လည်း၊ သူ့ကို ထူထောင်ပေးရန် မလိုအပ်ခဲ့ပေ။

Raised him up. Or, “roused him up.” The verb indicates that the angel woke Peter from his sleep, but not necessarily that he helped him to arise.

သူ၏သံကြိုးများ ပြုတ်ကျသည်။ ပေတရုသည် စစ်သားအဖွဲ့၏ အဖွဲ့ဝင်နှစ်ဦးနှင့် သံကြိုးဖြင့် ချည်နှောင်ထားခဲ့သည်။ သံကြိုးများသည် သူ၏လက်ကောက်နှင့် ခြေကောက်များမှ ပြုတ်ကျခဲ့သော်လည်း၊ စောင့်ကြပ်သူများ မနိုးခဲ့ပေ။

His chains fell off. Peter was bound by chains to two members of the squad of soldiers. Though the chains dropped from his ankles and wrists, the guards did not awake.

၈. ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ခါးပန်းစည်းပါ။ ပေတရုသည် အိပ်ရန် လှဲချခါနီးတွင်၊ သူ၏ဝတ်လုံကို ဖယ်ထားခဲ့ပြီး၊ အင်္ကျီကို ချည်နှောင်ထားသော ခါးပန်းကို ဖြည်ထားကာ၊ ဖိနပ်ကို ချွတ်ထားခဲ့သည်မှာ သဘာဝကျသည်။ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ခါးပန်းစည်းခြင်းသည် ခရီးထွက်ရန် ပြင်ဆင်မှုအတွက် လိုအပ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၂:၁၁; ၂ ဘုရင်ခံ ၄:၂၉ ကို ကြည့်ပါ)။

8. Gird thyself. When he lay down to sleep, Peter would naturally have put aside his cloak, loosened the girdle that bound his tunic, and removed his sandals. To gird oneself was a necessary preparation for journeying (see Ex. 12:11; 2 Kings 4:29).

အဝတ်အစား။ ဂရိဘာသာ “himation” သည် အပြင်ဘက်ဝတ်ရုံ သို့မဟုတ် အင်္ကျီကို ဆိုလိုပြီး၊ အတွင်းဘက်အင်္ကျီနှင့် ခွဲခြားထားသည်။

Garment. Gr. himation, the outer robe, or mantle, as distinguished from the undertunic (see Vol. V, p. 47).

ငါ့နောက်လိုက်ခဲ့။ ကောင်းကင်တမန်က ရှင်းပြချက်မပေးခဲ့ဘဲ၊ ပေတရု၏သံကြိုးများကို ဖြည်ပေးခဲ့ရုံဖြင့်၊ ထိုလုပ်ရပ်သည် တမန်တော်အား ယုံကြည်စွာ လိုက်နာရန် လုံလောက်သော သက်သေဖြစ်ခဲ့သည်။

Follow me. The angel made no explanation, but simply freed Peter from his shackles, which act was sufficient evidence to justify the apostle’s following him in faith.

၉. မသိခဲ့ပါ။ ပေတရုအတွက် ထိုအခြေအနေသည် အခန်း ၁၀ တွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသော သူ၏ထင်ရှားသော အိပ်မက်နှင့် ရူပါရုံနှင့် အလွန်ဆင်တူပုံရသည်။ သူသည် နိုးလာသောအခါ စစ်သားနှစ်ဦးနှင့် သံကြိုးဖြင့် ချည်နှောင်ထားသည်ကို တွေ့ရမည်ဟု ထင်ခဲ့ပြီး၊ ယခင်ကလည်း အိမ်ခေါင်မိုးပေါ်တွင် ဆုတောင်းနေစဉ် ရူပါရုံတစ်ခုကို မြင်ခဲ့ရကြောင်း နိုးလာချိန်တွင် သဘောပေါက်ခဲ့သည်။

9. Wist not. To Peter the situation evidently seemed very similar to his vivid trance and vision recorded in ch. 10. He must have thought he would wake to find himself chained to the two soldiers, as before he had wakened to realize that he had had a vision on the housetop while praying.

၁၀. စောင့်ကြပ်သူ။ ဂရိဘာသာ “phulakē” သည် “စောင့်ကြပ်သူ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ “ပထမနှင့် ဒုတိယစောင့်ကြပ်သူ” သည် အကျဉ်းခန်း၏ အတွင်းတံခါးအနီးနှင့် အနည်းငယ်ဝေးသော တံခါးတွင် တပ်စွဲထားသော စောင့်ကြပ်သူများကို ရည်ညွှန်းနိုင်သည်၊ သို့မဟုတ် သူနှင့်ချည်နှောင်ထားသော စောင့်ကြပ်သူများနှင့် တံခါးရှိ အခြားသူများကို ရည်ညွှန်းနိုင်သည် (အခန်း ၄ ကို ကြည့်ပါ)။ ပေတရုသည် အတွင်းအကျဉ်းခန်းထဲတွင် ထားခံရပြီး၊ ထို့ကြောင့် ခြံဝင်းနှစ်ခုကို ဖြတ်သွားရန် လိုအပ်ခဲ့ပေမည်။

10. Ward. Gr. phulakē, “guard.” “The first and the second ward” may refer to guards stationed near the inner door of the prison and at a door some distance away, or possibly to guards chained to him and others at the door (see on v. 4). Perhaps Peter had been placed in an inner dungeon, and thus needed to be led through two courtyards.

မြို့ထဲသို့။ အကျဉ်းခန်းသည် မြို့အတွင်းတွင် ရှိပုံရသည်။ ၎င်းသည် အန်တိုနီယာ မျှော်စင်တွင် ရှိပေမည်။

Unto the city. Apparently the prison was inside the city. It may have been in the Tower of Antonia (see Vol. V, p. 225; cf. below on “went out”).

သူ့အလိုအလျောက်။ “၎င်း၏အလိုအလျောက်” ဟု ဆိုလိုပြီး၊ လူသားလက်ဖြင့် မဖွင့်ခဲ့ဟု ဆိုလိုသည် (ဝတ်ပြုရာ ၂၅:၅ ကို ကြည့်ပါ)။ တံခါးကို မမြင်ရသော ကောင်းကင်တမန်တစ်ဦးက ဖွင့်ပေးခဲ့ပေမည်။

His own accord. Rather, “its own accord,” the idea being that no human agency was employed (cf. Lev. 25:5). Doubtless the gate was opened by an unseen angel.

ဤအံ့ဖွယ်လုပ်ရပ်ကို လုကာက ရိုးရှင်းစွာ မှတ်တမ်းတင်ထားပုံသည် သူ၏မှတ်တမ်း၏ တိကျမှုကို သက်သေပြသည်။

The simple and almost casual way in which Luke records this miracle is a testimony to the accuracy of his record.

ထွက်သွားသည်။ စာသားအထောက်အထားအချို့ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) အရ “ထွက်သွားပြီး လှေကားခုနစ်ထစ်ကို ဆင်းကာ လမ်းတစ်လမ်းကို ဖြတ်သွားခဲ့သည်” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုရှိသည်။ ဤဖတ်ရှုမှုသည် မူရင်းဟု မပြသနိုင်သော်လည်း၊ ၎င်းသည် ယခုကျွန်ုပ်တို့သိထားသည်ထက် ယေရုရှလင်မြို့နှင့် ပိုမိုအသေးစိတ်သိရှိမှုကို ဖော်ပြသည်။ ၎င်းသည် ပေတရုအား အန်တိုနီယာ မျှော်စင်တွင် အကျဉ်းချခံရသည်ဟူသော ဓလေ့ထုံးတမ်းအပေါ် အခြေခံထားပြီး၊ ထိုမျှော်စင်သို့ လှေကားများဖြင့် ဝင်ရောက်ရပုံရသည် (အခန်း ၂၁:၃၄၊ ၃၅၊ ၄၀ ကို ကြည့်ပါ)။

Went out. There is some textual evidence (cf. p. 10) for the reading, “going out they descended the seven steps and passed on through one street.” Although this reading cannot be shown to be original, it implies a more detailed acquaintance with Jerusalem than we now have. It may be based upon a tradition that Peter was imprisoned in the Tower of Antonia, which seems to have been entered by a flight of stairs (see ch. 21:34, 35, 40).

လမ်း။ ဂရိဘာသာ “rhumē” သည် လမ်း သို့မဟုတ် မြောင်းကျဉ်းကို ဆိုလိုသည်။

Street. Gr. rhumē, a word meaning either a street or an alley.

ကောင်းကင်တမန်ထွက်သွားသည်။ သဘာဝလွန်အကူအညီမလိုအပ်တော့သည့်အခါ၊ သူသည် ပေတရုအား လွတ်မြောက်ရန် နောက်ထပ်လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်သောခြေလှမ်းများကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ခွင့်ပြုခဲ့သည်။

The angel departed. When supernatural aid was no longer necessary, he allowed Peter to take the further steps necessary for his escape.

၁၁. သူ့ကိုယ်သူ ပြန်လည်သိရှိလာသည်။ ပေတရုသည် လမ်းပေါ်တွင် လတ်ဆတ်သော ညလေထဲတွင် လွတ်လပ်စွာ ရှိနေသည်ကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။

11. Come to himself. Peter finds himself free in the cool night air in the open street.

ထာဝရဘုရား။ ဤအချိန်ကိုက်အကူအညီ၏ အရင်းအမြစ်နှင့်ပတ်သက်၍ ပေတရုတွင် သံသယမရှိခဲ့ပါ။

The Lord. Peter had no doubt as to the source of this timely aid.

ငါ့ကို ကယ်တင်ခဲ့သည်။ ယခင်ကကဲ့သို့ (အခန်း ၅:၁၉)၊ ပေတရု၏သခင်သည် သူ့ကို ကယ်တင်ရန် ကောင်းကင်တမန်ကို စေလွှတ်ခဲ့သည်။ သူ၏လွတ်မြောက်မှု၏ အမှန်တရားနှင့်ပတ်သက်၍ ယခုအခါ မေးခွန်းထုတ်စရာမရှိတော့ပါ။

Delivered me. As before (ch. 5:19), Peter’s Master had sent His angel to deliver him. There could be no question now as to the reality of his freedom.

၁၂. တွေးတောသည်။ သို့မဟုတ် “နားလည်သည်”၊ “သဘောပေါက်သည်”။ အစပိုင်းတွင် ပေတရုသည် အကျဉ်းခန်းမှ လွတ်မြောက်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ “အိပ်မက်မက်သူများကဲ့သို့” (ဆာလံ ၁၂၆:၁) ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း၊ နောက်ဆုံးတွင် သူ၏စိတ်သည် အံ့ဖွယ်အမှန်တရားကို ဆုပ်ကိုင်နိုင်ခဲ့ပြီး ၎င်းအပေါ် လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့သည်။ ဤစကားလုံးသည် သူသည် လွတ်မြောက်မှုနှင့်ဆိုင်သော အခြေအနေများကို သဘောပေါက်ခဲ့သည်ကို ဖော်ပြသည်။ သူသည် တစ်ချက်တည်းဖြင့် အခြေအနေတစ်ခုလုံးကို သိမြင်ပြီး သူဘာလုပ်ရမည်ကို သဘောပေါက်ခဲ့သည်။

12. Considered. Or, “understood,” “comprehended.” At first Peter had been “like them that dream” (Ps. 126:1) in regard to his deliverance from prison, but at last his mind could grasp the wonderful truth and he could act upon it. The verb indicates that he also perceived the circumstances surrounding the deliverance; he took in at a glance the whole situation and realized what he should do.

မာရိ။ ဤမာရိသည် ဗာနဗအား ဆွေမျိုးဖြစ်သည် (ကောလောသဲ ၄:၁၀ တွင် မာကုကို “ဗာနဗ၏ညီအစ်မ၏သား” ဟု ဖော်ပြထားသော်လည်း၊ ဂရိဘာသာတွင် “ဗာနဗ၏ဝမ်းကွဲ” ဟု ဆိုလိုသည်)။ မာကု၏ဖခင်ကို မဖော်ပြထားသဖြင့်၊ မာရိသည် မုတ်ဆိုးမ ဖြစ်နိုင်သည်။ ဗာနဗကဲ့သို့ (တမန်တော်များ ၄:၃၆၊ ၃၇ ကို ကြည့်ပါ)၊ သူမသည် ချမ်းသာပုံရပြီး၊ အသင်းတော်အတွက် ဆုတောင်းရန် အစည်းအဝေးနေရာအဖြစ် လုံလောက်သော အိမ်ကြီးတစ်လုံးကို ပိုင်ဆိုင်ထားခဲ့သည်။

Mary. This Mary was related to Barnabas (see Col. 4:10, where Mark is designated “sister’s son to Barnabas,” though the expression in Greek means rather “cousin to Barnabas”). As Mark’s father is not mentioned, Mary may have been a widow. Like Barnabas (see Acts 4:36, 37), she apparently possessed means, for she was able to have a house which was large enough to serve the church as a meeting place for prayer.

ယောဟန်။ ပေတရုက မာကုကို သူ၏ “သား” ဟု ခေါ်ဆိုထားသောကြောင့် (၁ ပေတရု ၅:၁၃)၊ ထိုလူငယ်သည် ပေတရုက ပြောင်းလဲစေခဲ့ခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်။ လက်တင်အမည် မာကုသည် ရောမလူမျိုး သို့မဟုတ် ရောမယုဒလူမျိုးများနှင့် ထိတွေ့မှုတစ်ခုကို ညွှန်ပြသည်။

John. Since Peter speaks of Mark as his “son” (1 Peter 5:13), it may be that the young man was converted by him. The Latin name Marcus suggests some point of contact with Romans or Roman Jews.

စုဝေးပြီး ဆုတောင်းနေကြသည်။ စာသားအရ “စုဝေးပြီး ဆုတောင်းနေကြသည်”။ ဤသို့သော စုဝေးမှုများသည် မာရိ၏အိမ်တွင် ပုံမှန်ဖြစ်ပေမည်။ ပေတရုအား အကျဉ်းခန်းမှ ကယ်တင်ခံရစဉ်တွင်၊ ထိုအဖွဲ့သည် သူ၏လွတ်မြောက်မှုအတွက် စိတ်အားထက်သန်စွာ ဆုတောင်းနေခဲ့သည် (အခန်း ၅ ကို ကြည့်ပါ)၊ အကြောင်းမှာ အသင်းတော်သည် အကျပ်အတည်းအခိုက်အတန့်တွင် ရှိနေသည်ကို သူတို့သဘောပေါက်ခဲ့သည်။

Gathered together praying. Literally, “gathered together and praying.” Probably such gatherings were usual in Mary’s house. At the time Peter was being delivered from prison the group were earnestly praying (see v. 5) for his deliverance, for they realized that the church was in an hour of crisis.

၁၃. ပေတရုက တံခါးခေါက်သည်။ ကောင်းကင်တမန်က အကျဉ်းခန်းတံခါးများကို ဖွင့်ပေးသောအခါ၊ သဘာဝလွန်အရာသည် ထူးကဲသောလိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းရန် ဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။ သို့သော် သူ၏လွတ်မြောက်မှု၏ အံ့ဖွယ်လုပ်ရပ်ပြီးနောက် မိနစ်အနည်းငယ်အကြာတွင်၊ ပေတရုသည် အိမ်တံခါးတွင် ဝင်ခွင့်လိုအပ်ချက်ကို ပုံမှန်နည်းဖြင့် ဖြည့်ဆည်းရန် တံခါးခေါက်ရမည်ဖြစ်သည်။

13. Peter knocked. When the angel opened the prison doors, the supernatural intervened to meet an extraordinary need. But only a few minutes after the miracle of his deliverance, Peter had to knock at the door of a house to have his need of admission met in the usual way.

တံခါး။ ဂရိဘာသာ “pulōn” ကို မဿဲ ၂၆:၇၁ တွင် ကြည့်ပါ။

Gate. Gr. pulōn, see on Matt. 26:71.

မိန်းကလေး။ ဂရိဘာသာ “paidiskē” သည် “မိန်းမငယ်”၊ “အိမ်ဖော်မိန်းကလေး” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။

A damsel. Gr. paidiskē, “a young girl,” “a servant girl.”

နားထောင်ရန်။ ဤတွင် အန္တရာယ်ကို ခံစားရသည့် အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်—အဂရစ်ပ၏ ယုဒဘာသာအတွက် စိတ်အားထက်သန်မှုကြောင့် တပည့်တော်များထံ ရောက်လာသော အန္တရာယ်ကို ဆိုလိုသည်။ ရှောလုသည် ယခင်က အိမ်တိုင်းအတွင်းသို့ ဝင်ရောက်ကာ ယောက်ျား၊ မိန်းမများကို အကျဉ်းခန်းသို့ ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားခဲ့သည် (အခန်း ၈:၃)၊ ယခုလည်း ထိုသို့သော အန္တရာယ်ရှိပေမည်။ ထို့ကြောင့် ရိုဒသည် ဝင်ရောက်လာသူမည်သူဖြစ်သည်ကို မသိမချင်း တံခါးကို မဖွင့်ခဲ့ပေ။

To hearken. A sense of danger is here implied—danger because of the persecution that Agrippa’s zeal for Judaism was bringing to the disciples. Saul had formerly entered into every house and carried off men and women to prison (ch. 8:3), and there was prospect of a like danger now. Therefore Rhoda would not open the door until she knew who might be seeking admission.

ရိုဒ။ “စံကံ့ပန်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသော ဂရိအမည်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ရိုဒသည် ဤအတွေ့အကြုံမှလွဲ၍ အခြားမဖော်ပြထားသော်လည်း၊ အိမ်ဖော်အနည်းငယ်သာ ဤမျှလောက် လူသိများသည်။ ကားတိုင်ပေါ်က သူခိုး၊ ယေရှု၏ခြေထောက်ကို ဆေးကြောပေးသော မာရိ၊ ဗိမာန်တော်၏ ပူဇော်သက္ကာပုံးထဲသို့ ဒင်္ဂါးနှစ်ပြားထည့်သွင်းသော အမည်မဖော်ထားသည့် မုတ်ဆိုးမကဲ့သို့၊ ရိုဒသည် ၁၉ ရာစုနှစ်ကျော်ကြာ သမ္မာကျမ်းစာဖတ်သူတိုင်းသို့ လူသိများခဲ့သည်။

Rhoda. A common Greek name meaning “rose.” Rhoda is not mentioned apart from this experience, but few servants are so well known. Like the thief on the cross, the Mary who washed Jesus’ feet, and the unnamed widow who put the two mites into the offering box of the Temple, Rhoda has been known to every Bible reader for 19 centuries.

၁၄. ပေတရု၏အသံ။ ထိုမိန်းမငယ်သည် ခရစ်ယာန်မေတ္တာရှိပြီး ကားတိုင်မှာ ရဲဝံ့သော စစ်သည်တော်အတွက် ပေတရုပြောသည့်အခါ ဂရုတစိုက် နားထောင်ခဲ့သည့်အတွက်၊ သူ၏အသံကို သိခဲ့သည်။ ထို့ပြင် ပေတရုတွင် ဂါလိလညလျှာဖြင့် ပြောဆိုမှုရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် ယခင်က အိမ်ဖော်မိန်းကလေးတစ်ဦးက သူ့ကို မှတ်မိစေခဲ့သည် (မဿဲ ၂၆:၇၃)။

14. Peter’s voice. Doubtless the young woman’s Christian love for a devoted and courageous soldier of the cross had led her to listen carefully to Peter when she had had opportunity, and she knew his voice. Then too, Peter had a touch of Galilean dialect in his speech, which had caused him to be recognized by a servant girl on a previous occasion (Matt. 26:73).

ဝမ်းမြောက်ခြင်းကြောင့်။ ရိုဒသည် ယုံကြည်ခြင်းမရှိသည့်အတွက်မဟုတ်ဘဲ၊ အလွန်ဝမ်းမြောက်ခြင်းကြောင့် ပေတရုအတွက် တံခါးကို မဖွင့်ပေးခဲ့ပေ။ သူမသည် ပေတရုအတွက် ညီအစ်ကိုများ၏ စိုးရိမ်ပူပန်မှုနှင့် သူ့အတွက် ဆုတောင်းမှုများတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။ ပေတရု၏လွတ်မြောက်မှု၏ သတင်းကောင်းကို အလျင်အမြန်ပြောပြလိုသော သူမ၏စိတ်အားထက်သန်မှုကြောင့် သူမ၏စိတ်တည်ငြိမ်မှုကို ဆုံးရှုံးခဲ့သည်။ ထိုနည်းတူ လုကာက ရှင်ပြန်ထမြောက်သည့်ညတွင် တပည့်တော်များသည် ယေရှုကို မှတ်မိသောအခါ “ဝမ်းမြောက်ခြင်းကြောင့် မယုံကြည်ခဲ့ကြပါ” (လုကာ ၂၄:၄၁) ဟု မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်။

For gladness. It was not because of lack of faith, but from sheer joy, that Rhoda did not open the door for Peter. She had shared in the anxiety of the brethren for Peter and in the prayers offered in his behalf. Her eager desire to tell the good news of Peter’s escape caused her to lose her presence of mind. Similarly Luke recorded of the disciples on the evening of the resurrection that when they recognized Jesus they “believed not for joy” (Luke 24:41).

၁၅. သင်သည် ရူးနေသည်။ ရိုဒသည် ပေတရုသည် တံခါးဝတွင်ရှိသည်ဟူသော သတင်းကို ယူဆောင်လာသောအခါ၊ ညီအစ်ကိုများသည် သူမကို မယုံကြည်နိုင်ခဲ့ကြပါ။ သူတို့၏ဆုတောင်းမှုများကို ဘုရားသခင်က ဖြေကြားပေးခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ရန် ယုံကြည်ခြင်းမရှိခဲ့ကြပါ။ ထို့ကြောင့်၊ ထိုမိန်းမငယ်သည် စိတ်မမှန်ဟု သူတို့ကောက်ချက်ချခဲ့သည်။

15. Thou art mad. When Rhoda brought the news that Peter was at the door, the brethren could not believe her. They did not have enough faith to believe that God had answered their prayers. Therefore, they concluded, the young woman must be out of her mind.

အဆက်မပြတ် အခိုင်အမာ ထောက်ခံခဲ့သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ၊ ခိုင်မာစွာ အတည်ပြုခြင်း၊ ယုံကြည်မှုရှိစွာ အတည်ပြုခြင်းဖြစ်သည်။

Constantly affirmed. That is, stoutly asserted, confidently averred.

သူ၏ ကောင်းကင်တမန်။ ဟေဗြဲ (အခန်း ၁:၁၄) တွင် ဂျူးလူမျိုးများ၏ ကောင်းကင်တမန်များနှင့်ပတ်သက်သော ယုံကြည်ချက်ကို “သူတို့သည် ကယ်တင်ခြင်းအမွေခံရမည့်သူများအတွက် ဝန်ဆောင်မှုပြုရန် စေလွှတ်ခံရသော ဝိညာဉ်ဝန်ဆောင်များ မဟုတ်လော?” ဟူသော မေးခွန်းဖြင့် ဖော်ပြထားသည်။ ဂျူးလူမျိုးများက လူတိုင်းတွင် အုပ်ထိန်းသူ ကောင်းကင်တမန်တစ်ဦး ရှိသည်ဟု ယုံကြည်ကြပြီး၊ ထိုကောင်းကင်တမန်သည် လူ့ပုံစံဖြင့် ပေါ်ထွက်လာသောအခါ ထိုလူ၏ပုံစံကို ယူသည်ဟု ယူဆကြသည်။ ကျမ်းစာများကြားကာလတွင် ဂျူးလူမျိုးများသည် ရှုပ်ထွေးသော ကောင်းကင်တမန်ဆိုင်ရာ အယူအဆကို ဖော်ထုတ်ခဲ့သည်။

His angel. In Hebrews (ch. 1:14) the sound belief of the Jews concerning angels is expressed in the question, “Are they not all ministering spirits, sent forth to minister for them who shall be heirs of salvation?” The Jews believed that a guardian angel was assigned to each man, and that when the angel appeared in human form he assumed the man’s likeness. During the intertestamental period the Jews developed a complicated angelology.

၁၆. ဆက်လက်ခေါက်သောအခါ။ ပေတရုသည် ဝင်ခွင့်ရရန် တံခါးခေါက်ရာတွင် ဇွဲရှိစွာ ဆက်လက်ခေါက်ခဲ့သလို၊ ယုံကြည်သူများသည်လည်း သူ၏လွတ်မြောက်ရေးအတွက် ဆုတောင်းရာတွင် ဇွဲရှိစွာ ဆက်လက်ဆုတောင်းခဲ့ကြသည်။

16. Continued knocking. Peter was as persistent in knocking for admission as the believers were in praying for his deliverance.

အံ့အားသင့်ခဲ့ကြသည်။ ယုံကြည်သူများပင်လျှင် ဆုတောင်းချက်များကို တိကျစွာဖြေကြားပေးသည်ဟူသော ယုံကြည်မှုကို လက်ခံရန် တွန့်ဆုတ်နေသည်ကို ဤထက်ပိုကောင်းသော ဥပမာကို ရှာဖွေရန်ခက်ခဲသည်။ ပေတရုသည် ၎င်းတို့ရှေ့တွင် ရပ်နေချိန်တွင်၊ ၎င်းတို့သည် ၎င်းသည် ပေတရုဖြစ်သည်ဟု လက်ခံရန် ခက်ခဲခဲ့သည်။ သို့သော် ယေရှုသည် ၎င်း၏နောက်လိုက်များအား ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် ဆုတောင်းမှုများကို ဖြေကြားပေးမည်ဟု အပြည့်အဝ အာမခံခဲ့သည် (ယောဟန် ၁၄:၁၃, ၁၄)။

Were astonished. It would be hard to find a better illustration of the unwillingness of even good people to believe that prayers are definitely and specifically answered. When Peter stood before them, they could scarcely concede that it was he. Yet Jesus had given the fullest guarantee to His followers that their prayers of faith would be answered (John 14:13, 14).

၁၇. ထုတ်ဆောင်လာခဲ့သည်။ သူသည် ထောင်မှ လွတ်မြောက်ပြီး သတိပြန်လည်လာသောအခါ၊ “ထာဝရဘုရားသည် မိမိ၏ကောင်းကင်တမန်ကို စေလွှတ်တော်မူပြီ” (အခန်းကြီး ၁၁) ဟု အော်ဟစ်ခဲ့သည်။ ယခုအခါ သူသည် ထာဝရဘုရားက သူ့ကို ကယ်တင်ခဲ့သည်ဟု သက်သေထူခဲ့သည်။

17. Brought him out. When he had been released from prison and had come to himself, he had exclaimed, “The Lord hath sent his angel” (v. 11). Now he testified that it was the Lord who had delivered him.

သွားပြသည်။ ဂရိစကားလုံး “အပါဂျယ်လို” ဆိုသည်မှာ “သတင်းယူဆောင်လာရန်”၊ “သတင်းပို့ရန်”၊ “ကြေညာရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။

Go shew. Gr. apaggellō, “to carry tidings,” “to bring word,” “to declare.”

ယာကုပ်။ ဤယာကုပ်သည် ယေရုဆလင်မြို့ရှိ အခစားခြင်းဆိုင်ရာ ကောင်စီတွင် ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး၊ ထိုကိစ္စရပ်နှင့်ပတ်သက်၍ ၎င်း၏ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ပေးခဲ့သူ (အခန်းကြီး ၁၅:၁၃) ဖြစ်သည်ဟု မလွဲမသွေ ယူဆရသည်။ ထို့ကြောင့် သူသည် ယေရုဆလင်မြို့ရှိ အသင်းတော်၏ အကြီးအကဲတစ်ဦးဖြစ်ပြီး၊ ပေတရုသည် ၎င်း၏လွတ်မြောက်မှုသတင်းကို ချက်ချင်းသိစေလိုခြင်းသည် သဘာဝကျသည်။

James. This is undoubtedly the James who presided over the council at Jerusalem concerning circumcision, and who gave his decision on that question (ch. 15:13). Thus he was in some sense the presiding elder of the church at Jerusalem, and it was natural for Peter to wish him to have news immediately of his deliverance.

ဤယာကုပ်သည် အယ်ဖဲအုတ်၏သားဖြစ်နိုင်သည်၊ သို့မဟုတ် ထာဝရဘုရား၏ညီဖြစ်သူ ယာကုပ်ဖြစ်နိုင်သည်။ ယေရှု၏ညီအစ်ကိုများသည် ယေရှု၏ဘဝအဆုံးသတ်ချိန်အထိ သူ့ကို ယုံကြည်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ၊ ထိုအချိန်သည် တကျိပ်နှစ်ပါးကို ရွေးချယ်ပြီးနောက် ကာလရှည်ကြာချိန်ဖြစ်သည်။ ဇေဘဒဲ၏သား ယာကုပ်သေဆုံးပြီးနောက်၊ ယေရုဆလင်မြို့ရှိ အသင်းတော်၏ ထင်ရှားသူတစ်ဦးဖြစ်သည့် ယာကုပ်ကို ပေါလ်က “ထာဝရဘုရား၏ညီ” ဟူသော ခေါင်းစဉ်ကို အတိအလင်း ပေးထားသည် (ဂလာတိ ၁:၁၉; ကိုး ၂:၉)။ ဤသည်မှာ ပေတရုက ရည်ညွှန်းဖော်ပြထားသော ယာကုပ်ဖြစ်နိုင်သည်။ ယူဆီဘီးယပ်စ် (ဘုရားကျောင်းသမိုင်း ii. ၂၃; Loeb ထုတ်ဝေ၊ အတွဲ ၁၊ စာမျက်နှာ ၁၇၁) က ၎င်းကို ယေရုဆလင်မြို့၏ ဘုန်းကြီးဟု ခေါ်ဆိုပြီး၊ ဟေဂျစစ်ပုစ်၏ မှတ်တမ်း (အေဒီ ၁၈၀) မှ ယာကုပ်နှင့်ပတ်သက်သော အကြောင်းအရာကို ကိုးကားဖော်ပြထားသည်၊ ၎င်းသည် တိကျစွာ မမှန်ကန်သော်လည်း၊ အမှန်တရားအချို့ကို ထိန်းသိမ်းထားဖွယ်ရှိသည်။ “‘သူသည် ထာဝရဘုရား၏ခေတ်မှ ကျွန်ုပ်တို့ခေတ်အထိ ‘ဖြောင့်မတ်သူ’ ဟု လူအများက ခေါ်ဆိုခဲ့သည်၊ အကြောင်းမှာ ယာကုပ်ဟု ခေါ်ဆိုခံရသူများစွာရှိသော်လည်း၊ သူသည် မိခင်ဝမ်းမှပင် သန့်ရှင်းသူဖြစ်သည်။ သူသည် ဝိုင်နှင့် အရက်ကို မသောက်ခဲ့၊ အသားကိုလည်း မစားခဲ့၊ သူ၏ဦးခေါင်းပေါ်တွင် သင်တုန်းဓါးမတင်ခဲ့၊ ဆီဖြင့် မလိမ်းခဲ့၊ ရေချိုးခန်းသို့လည်း မသွားခဲ့ပေ။ သူသည် သန့်ရှင်းရာဌာနသို့ တစ်ဦးတည်း ဝင်ခွင့်ရခဲ့သူဖြစ်ပြီး၊ သူသည် သိုးမွှေးမဝတ်ဘဲ ပိတ်ဖြူသာ ဝတ်ဆင်ခဲ့သည်။ သူသည် ဗိမာန်တော်သို့ တစ်ဦးတည်း ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး၊ လူများအတွက် ခွင့်လွှတ်မှုတောင်းခံရင်း ဒူးထောက်ဆုတောင်းနေသည်ကို တွေ့ရသည်။ သူသည် ဘုရားသခင်ကို အဆက်မပြတ်ကိုးကွယ်ပြီး၊ လူများအတွက် ခွင့်လွှတ်မှုတောင်းခံရင်း ဒူးထောက်နေသဖြင့်၊ ၎င်း၏ဒူးများသည် ကုလားအုတ်၏ဒူးကဲ့သို့ မာကျောလာခဲ့သည်။’” အစဉ်အလာအရ၊ သူသည် ဗိမာန်တော်၏အမြင့်ဆုံးနေရာသို့ ဆွဲခေါ်ခံခဲ့ရပြီး၊ ခရစ်တော်ကို ငြင်းပယ်ရန် ငြင်းဆိုကာ၊ သူ၌ ယုံကြည်မှုကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းခဲ့သဖြင့်၊ သူသည် အောက်သို့ပစ်ချခံရပြီး၊ ကျောက်ခဲဖြင့် ပစ်ပေါက်ခံရပြီး၊ အထည်ဖြည့်သူ၏တုတ်ဖြင့် ရိုက်နှက်ခံရသည်ဟု ဆိုသည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၇၁ ကိုးကား)။ ဂျိုးဆပ်ဖပ်စ်အရ (ရှေးဟောင်းသာဓက xx. ၉. ၁) သူသည် ကျောက်ခဲဖြင့် ပစ်ပေါက်ခံရပြီး သေဆုံးခဲ့သည်။ ယာကုပ်စာအုပ်၏ နိဒါန်းကို ကိုးကားပါ။

This James may have been the son of Alphaeus or the James who was a brother of the Lord. Jesus’ brothers did not believe in Him until the close of His life on earth, long after the Twelve had been chosen. To the James who was one of the pillars of the church in Jerusalem, after the death of James the son of Zebedee, Paul gives the express title “the Lord’s brother” (Gal. 1:19; cf. ch. 2:9). This is probably the James to whom Peter here refers. Eusebius (Ecclesiastical History ii. 23; Loeb ed., vol. 1, p. 171) calls him bishop of Jerusalem, and quotes Hegesippus’ Memoirs (a.d. 180) concerning James, which, though not necessarily exact, probably preserve some elements of truth: “‘He was called the “Just” by all men from the Lord’s time to ours, since many are called James, but he was holy from his mother’s womb. He drank no wine or strong drink, nor did he eat flesh; no razor went upon his head; he did not anoint himself with oil, and he did not go to the baths. He alone was allowed to enter into the sanctuary, for he did not wear wool but linen, and he used to enter alone into the temple and be found kneeling and praying for forgiveness for the people, so that his knees grew hard like a camel’s because of his constant worship of God, kneeling and asking forgiveness for the people.’“ According to tradition, he was carried up to a pinnacle of the Temple, and when he refused to disown Christ, and insisted on holding to his belief in Him, he was thrown down, and stoned, and beaten to death by the club of a fuller (see vol. V, p. 71). According to Josephus (Antiquities xx. 9. 1) he was stoned to death. See Introduction to the book of James.

ဟေရုဒ်အဂရစ်ပါတစ်လက်အောက်ရှိ ပါလက်စတိုင်း

Palestine Under Herod Agrippa I

အခြားနေရာသို့။ ပေတရုသည် အခြားနေရာသို့ ပြောင်းရွှေ့သွားခြင်းသည် ထာဝရဘုရားက တကျိပ်နှစ်ပါးအား ပေးထားသော အမိန့်နှင့်အညီ ဖြစ်သည် (မဿဲ ၁၀:၂၃)။ ပေတရုသည် မည်သည့်နေရာသို့ ထွက်ပြေးလွတ်မြောက်သွားသည်ကို သိရှိရန် နည်းလမ်းမရှိပေ။ ရိုမန်ကက်သလစ်စာရေးဆရာအချို့က သူသည် ရောမမြို့သို့သွားခဲ့ပြီး၊ ထိုနေရာတွင် အသင်းတော်ကို တည်ထောင်ပြီးနောက်၊ အက်စ် ၁၅ တွင်မှတ်တမ်းတင်ထားသော ကောင်စီအတွက် ယေရုဆလင်သို့ ပြန်လာခဲ့သည်ဟု အခိုင်အမာဆိုကြသည်။ အချို့က သူသည် အန်တီအုတ်သို့သွားခဲ့သည်ဟု အကြံပြုကြသည်၊ ၎င်းသည် ဖြစ်နိုင်ချေနည်းပါးသော်လည်း၊ ယေရုဆလင်ကောင်စီမတိုင်မီ ထိုနေရာတွင် သူ၏ရောက်ရှိနေမှုကို ညွှန်ပြသော အရိပ်အယောင်မရှိပေ (ဂလာတိ ၂:၁–၁၀ ကို အက်စ် ၁၁:၃၀ နှင့် တူညီသည်ဟု မယူဆပါက၊ အက်စ် ၁၅ ၏ ထပ်ဆောင်းမှတ်စုများ၊ မှတ်စု ၁ ကိုးကား၊ ဂလာတိ ၂:၁၂ ကိုးကား)။ လစ်ဒါ သို့မဟုတ် ဂျိုပ္ပာ ကဲ့သို့သော အနီးနားရှိမြို့တစ်မြို့သည် ခိုလှုံရာနေရာအတွက် လုံလောက်နိုင်သည်။ နေရာ၏အမည်ကို မပေးထားခြင်းသည် လုကာ၏မှတ်တမ်းအတွက် ၎င်းသည် အနည်းငယ်သာအရေးပါသည်ဟု အကြံပြုသည်။

Into another place. Peter’s removal to another place was in accordance with the command the Lord gave to the Twelve (Matt. 10:23). There is no way of knowing to what place Peter made his escape. Some Roman Catholic writers have insisted that he went to Rome, and after founding the church there returned to Jerusalem in time for the council recorded in Acts 15. Others have suggested that he went to Antioch, which is perhaps less improbable, but there are no traces of his presence there until after the Jerusalem Council (unless Gal. 2:1–10 is equated with Acts 11:30; see Additional Notes on ch. 15, Note 1; cf. Gal. 2:12). Some nearer city, such as Lydda or Joppa, may well have sufficed for a place of refuge. The fact that the name of the place is not given suggests that it was comparatively unimportant for Luke’s record.

၁၈. မသေးငယ်သောဆူညံမှု။ ပေတရုနှင့် သံကြိုးဖြင့်ချည်နှောင်ထားခဲ့သော အစောင့်များသည် ၎င်းတို့နိုးလာသည်နှင့် ပေတရုထွက်ပြေးသွားပြီဖြစ်ကြောင်း သိရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့၏အသက်များသည် သူ၏ထွက်ပြေးမှုကြောင့် သိမ်းဆည်းခံရမည်ကို သူတို့သိခဲ့သည်။

18. No small stir. The guards who had been chained to Peter must have discovered as soon as they awoke that he had gone, and they knew that their lives were to be forfeited because of his escape.

ဤသည်မှာ ပေတရု၏လုပ်ဆောင်မှုများနှင့်ပတ်သက်သော ကျမ်းစာမှတ်တမ်း၏အဆုံးဖြစ်သည်။ ပေါလ်က ၎င်းကို ဂလာတိတွင် (အခန်းကြီး ၁:၁၈; ၂:၇, ၈, ၁၁, ၁၄) တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်ကို ရည်ညွှန်းပြီးဖြစ်သည်။ ပေတရုက ၎င်း၏စာစောင်နှစ်စောင်တွင် ၎င်း၏လုပ်ဆောင်မှုများနှင့်ပတ်သက်သော အရိပ်အမြွက်အနည်းငယ်ကို ပေးထားသည် (၁ ပေတရု ၁:၁; ၅:၁၂, ၁၃; ၁ ပေတရု ၁:၁၄)။ ထို့ပြင် မည်သည့်မြှုပ်နှံထားသော မှတ်တမ်းမှလည်း သူနှင့်ပတ်သက်သော အချက်အလက်များ မသိရှိရတော့ပေ။ အစဉ်အလာတွင် များစွာပြောဆိုထားသော်လည်း၊ ၎င်း၏အဆိုများကို ၎င်းတို့၏အကျိုးအမြတ်အပေါ်တွင် လက်ခံခြင်း သို့မဟုတ် ငြင်းပယ်ခြင်းပြုရမည်။ ဂျရုမ်း၏ ယူဆီဘီးယပ်စ်၏ ခရိုနီကွန်ကို ပြန်လည်ပြောဆိုထားသော ဖော်ပြချက်တွင်၊ ပေတရုသည် ရောမမြို့တွင် ၂၅ နှစ်ကြာ ဟောပြောခဲ့သည်ဟူသော အဆိုသည် အလွန်သံသယဖြစ်စရာဖြစ်သည်၊ အကြောင်းမှာ ပေတရုသည် ယေရုဆလင်မြို့ရှိ ကောင်စီတွင် ရှိနေခဲ့သည် (အက်စ် ၁၅)၊ ကောင်စီအပြီးတွင် အန်တီအုတ်တွင် ရှိနေခဲ့ပုံရသည် (ဂလာတိ ၂:၁၁–၁၄; အက်စ် ၁၅ ၏ ထပ်ဆောင်းမှတ်စုကို ကိုးကား)၊ ထို့ပြင် ၎င်းကိုယ်တိုင်က အာရှမိုင်းနားဒေသအနောက်မြောက်ပိုင်းတွင် အလုပ်လုပ်ခဲ့သည်ဟု အရိပ်အမြွက်ပြောဆိုထားသည် (၁ ပေတရု ၁:၁; ယူဆီဘီးယပ်စ် ဘုရားကျောင်းသမိုင်း iii. ၁)။ အက်စ် ၈–၁၂ ၏အလင်္ကာဖြင့်၊ ဤအရာအားလုံးသည် အေဒီ ၄၄ တွင် ပေတရု၏လွတ်မြောက်မှုနောက်ပိုင်းတွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ရမည်။

This is the end of the Scripture record of Peter’s activities. Reference has already been made to Paul’s mention of him in Galatians (chs. 1:18; 2:7, 8, 11, 14). Peter gives a few hints of his doings in his two epistles (1 Peter 1:1; 5:12, 13; 1 Peter 1:14). Otherwise nothing further is known of him from any inspired record. Tradition has a great deal to say, but its claims must be accepted or rejected on their own merits. The statement in Jerome’s paraphrase of Eusebius’ Chronicon, that Peter preached for 25 years in Rome, is made highly questionable by the fact that Peter was in Jerusalem for the council (Acts 15); that he was present in Antioch apparently following the council 2 (Gal. 2:11–14; see Additional Note on Acts 15); and that he himself hints of labors in the northwest region of Asia Minor (1 Peter 1:1; see Eusebius Ecclesiastical History iii. 1). In the light of Acts 8–12, all of this must have come subsequent to Peter’s release in a.d. 44.

၁၉. သေဒဏ်ပေးရန်။ စကားလုံးအရ “ထုတ်ဆောင်သွားရန်” ဆိုသည်မှာ ကွပ်မျက်ရန်ဖြစ်သည်။ ဤစကားလုံးကို ယေရှု၏တရားစီရင်မှုနှင့် ကပ်တိုင်မှာ ရိုက်သတ်ခံရမှု အကောင့်များတွင် “ထုတ်ဆောင်သွားသည်” ဟု ဘာသာပြန်ထားသည် (မဿဲ ၂၆:၅၇; ၂၇:၂, ၃၁; မာကု ၁၄:၅၃; လုကာ ၂၃:၂၆)။ အေဒီ ၅၂၉ ခန့်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သော ရိုမန်ဥပဒေတစ်ခုက “ထောင်သားများ၏ ထိန်းသိမ်းမှုနှင့် ဂရုစိုက်မှုသည် ထောင်မှူးထံတွင် ရှိပြီး၊ အကျဉ်းသားတစ်ဦး မည်သည့်နည်းဖြင့် ထွက်ပြေးသွားပါက၊ အနှိမ့်ကျသော သို့မဟုတ် ယုတ်ညံ့သော လက်အောက်ခံတစ်ဦးကို တာဝန်ယူမည်ဟု မထင်ရဘဲ၊ ထောင်မှူးကိုယ်တိုင်သည် ထွက်ပြေးသွားသော အကျဉ်းသားကို ပြစ်ဒဏ်ပေးခံရမည်ဖြစ်ကြောင်း ကျွန်ုပ်တို့ဆန္ဒရှိသည်” (ဂျပ်စတီနီယံ၏ဥပဒေကျမ်း ix. ၄. ၄; S. P. Scott ၏ဘာသာပြန်တွင်၊ အတွဲ ၁၄၊ စာမျက်နှာ ၃၆၄) ဟု ဖော်ပြသည်။ အကျဉ်းသားတစ်ဦး ထွက်ပြေးသွားသော အစောင့်တစ်ဦးနှင့်ပတ်သက်ပြီး၊ ဤသည်မှာ ရှည်လျားစွာ ဥပဒေ သို့မဟုတ် အနည်းဆုံး ထုံးစံဖြစ်ခဲ့သည်မှာ သေချာသည်။ ဖိလိပ္ပိတွင်၊ ထောင်မှူးသည် ၎င်း၏အကျဉ်းသားများ အားလုံးထွက်ပြေးသွားပြီဟု ထင်သောအခါ၊ ဥပဒေ၏သေဒဏ်ကို ရင်ဆိုင်ရမည့်အစား မိမိကိုယ်ကို သတ်သေရန် အဆင်သင့်ဖြစ်ခဲ့သည် (အက်စ် ၁၆:၂၇)။ အက်စ် ၂၇:၄၂ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။

19. Be put to death. Literally, “that they should be led away,” that is, to execution. The same verb is rendered “led … away” in the accounts given in the Gospels of the trial and crucifixion of Jesus (Matt. 26:57; 27:2, 31; Mark 14:53; Luke 23:26). A Roman law promulgated about a.d. 529, declares: “The custody and care of imprisoned persons devolves upon the jailor, who must not think that some abject and vile dependent will be responsible, if a prisoner should, in any way escape, for We desire that he himself shall suffer the same penalty to which the prisoner who escaped is shown to have been liable” (The Code of Justinian ix. 4. 4; in S. P. Scott, tr., The Civil Law, vol. 14, p. 364). Doubtless this had long been the law, or at least the usage, in respect to a guard from whom a prisoner escaped. At Philippi, the jailer, when he thought his prisoners had all escaped, was ready to commit suicide rather than meet the death penalty at the hands of the law (Acts 16:27). Compare ch. 27:42.

ဆီဇရိယာသို့။ ထိုအချိန်တွင် အဂရစ်ပါသည် ရိုမန်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးမဟုတ်ဘဲ၊ ဆီဇရိယာတွင် အာဏာရှိခဲ့သည်၊ အကြောင်းမှာ ဂျိုးဆပ်ဖပ်စ်က ၎င်းသည် ကလောဒီးယပ်စ်ထံမှ ဂျူဒီယာနှင့် ဆမာရိကို လက်ခံရရှိခဲ့ပြီး၊ ကလီဂူလာလက်အောက်တွင် ၎င်းအုပ်ချုပ်ခဲ့သော နယ်မြေများထပ်မံရရှိခဲ့သည်ဟု ဆိုသည် (ရှေးဟောင်းသာဓက xix. ၈. ၂)။

To Caesarea. Agrippa, not a Roman governor, was in power at Caesarea at this time, for Josephus says that he had received Judea and Samaria from Claudius, in addition to the districts over which he had ruled under Caligula (Antiquities xix. 8. 2).

၂၀. အလွန်မကျေနပ်ဖြစ်ခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “ဒေါသထွက်ခဲ့သည်”၊ “ရန်လိုသောစိတ်ထားဖြစ်ခဲ့သည်” ဟု ဆိုလိုပြီး၊ နက်ရှိုင်းစွာ စွဲမြဲနေသော ဒေါသခံစားမှုကို ရည်ညွှန်းသည်။

20. Was highly displeased. Or, “was exasperated,” “was in a hostile state of mind,” implying a deep-seated feeling of anger.

တုရုနှင့် ဆီဒုန်။ ဤဖွံ့ဖြိုးသောရေကြောင်းလုပ်ငန်းရှိသော ဖီနိစီယန်မြို့နှစ်မြို့သည် အဂရစ်ပါ၏လက်အောက်တွင် မရှိခဲ့ပေ။ ၎င်းတို့သည် အနည်းငယ် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရှိသော်လည်း၊ ရောမအုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင်ရှိသည်။ အဂရစ်ပါသည် ဆီဒုန်မြောက်ဘက်အနည်းငယ်ရှိ ဖီနိစီယန်ဆိပ်ကမ်းမြို့ ဘီရီတပ်စ် (ဘေရုတ်) ရှိလူများအပေါ် စိတ်ဝင်စားမှုကြောင့်၊ ဤသက်ကြီးရွယ်အိုမြို့နှစ်မြို့၏လူများအပေါ် ဒေါသဖြစ်နေပေမည်။ ဂျိုးဆပ်ဖပ်စ်က ဘေရုတ်တွင် အဂရစ်ပါတည်ဆောက်ခဲ့သော ခမ်းနားထည်ဝါသော အဆောက်အအုံများအကြောင်း ဖော်ပြထားသည် (ရှေးဟောင်းသာဓက xix. ၇. ၅; အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၆၉ ကိုးကား)။ ဘုရင်၏ဒေါသသည် တုရုနှင့် ဆီဒုန်၏ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးသာယာဝပြောမှုကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေသည့်ပုံစံဖြင့် ထင်ရှားစွာ ခံစားရသည်မှာ ထင်ရှားသည်။

Tyre and Sidon. These two Phoenician cities, seats of maritime industry, were not subject to Agrippa. They were in a sense autonomous, though under the control of Rome. Perhaps Agrippa’s regard for the people at Berytus (Beirût) another Phoenician seaport a little north of Sidon, may have been connected with his anger at the people of the two older cities. Josephus gives an account of the splendid buildings that Agrippa built in Beirut (ibid. 7. 5; see Vol. V, p. 69). It is clear that in some way the royal anger made itself felt, interfering with the commercial prosperity of Tyre and Sidon.

၎င်းတို့လာခဲ့ကြသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ၎င်းတို့သည် တူညီသောသံတမန်အဖွဲ့တွင် ပူးပေါင်းခဲ့ပြီး၊ နှစ်မြို့လုံးမှ ကိုယ်စားလှယ်များကို စေလွှတ်ကာ ဟေရုဒ်၏ဒေါသကို ငြိမ်းစေရန် ၎င်းတို့၏သြဇာကို အသုံးပြုရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြသည်။

They came. That is, they joined in a common embassy and sent persons from both towns to make representations and to use their influence to appease Herod’s anger.

ဘလပ်စတပ်စ်။ ဤလူနှင့်ပတ်သက်၍ အခြားအချက်အလက်များ မသိရှိရပေ။ “အခန်းမှူး” ဟူသော ခေါင်းစဉ်သည် ဘိုင်ဇန်တိုင်းကာလတွင် ကျမ်းစာများတွင် တွေ့ရှိရပြီး၊ ဥရောပတရားရုံးများသို့ ဧကရာဇ်အသုံးပြုမှုမှ လက်ခံယူခဲ့သည်။ ၎င်းသည် စကားလုံးအရ ဘုရင်၏အိပ်ခန်းကို တာဝန်ယူသော အရာရှိကို ဆိုလိုပြီး၊ အဆင့်မြင့်အတွင်းရေးမှူးတစ်ဦးကို ရည်ညွှန်းသည်။ နှစ်မြို့မှ ကိုယ်စားလှယ်များသည် လာဘ်ပေးလာဘ်ယူမှုဖြင့် ၎င်း၏မိတ်ဆွေဖြစ်မှုကို ရယူခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

Blastus. Nothing else is known of this man. The title of “chamberlain,” found in inscriptions, was common in the Byzantine period. From imperial usage it was taken over into European courts. It meant, literally, the officer who had charge of the king’s bedchamber, and designated a sort of highly placed secretary. It is possible that the representatives from the two cities secured his friendship by means of bribes.

ငြိမ်းချမ်းရေးကို တောင်းခံခဲ့သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ “ငြိမ်းချမ်းရေးကို တောင်းဆိုနေကြသည်”။ ဤစကားလုံးများမှ အဂရစ်ပါသည် တုရုနှင့် ဆီဒုန်ကို စစ်ဖြစ်နေသည်ဟု နားလည်ရန်မဟုတ်ဘဲ၊ ၎င်းတို့နှင့် ရန်လိုသောဆက်ဆံရေးရှိနေသည်ဟု ဆိုလိုသည်။ ၁ ဘုရင်ခံ ၅:၁၁; ယေဇကျေလ ၂၇:၁၇ ကို ကိုးကားပါ၊ ၎င်းတို့သည် နှစ်နိုင်ငံ၏ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးလိုအပ်ချက်များကို ကွဲပြားသောအချိန်ကာလများတွင် ဖော်ပြထားသည်။

Desired peace. That is, “were asking for peace.” It is not to be understood from these words that Agrippa was actually making war on Tyre and Sidon, but only that he was on unfriendly terms with them. See 1 Kings 5:11; Eze. 27:17, which show the identity of the commercial needs of the two countries at widely separated intervals in their history.

အစာကျွေးခံရသည်။ ဟေရုဒ်၏ အုပ်ချုပ်မှုအကျယ်အဝန်းသည် ကျယ်ပြန့်သည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၆၉, ၂၃၄ ကိုးကား)၊ အကယ်၍ သူသည် အခြားဆိပ်ကမ်းတစ်ခုကို ဦးစားပေးပြီး တုရုနှင့် ဆီဒုန်မှ ကုန်သွယ်မှုကို လမ်းကြောင်းပြောင်းလဲခဲ့ပါက၊ ၎င်းတို့၏ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးကို ပြင်းထန်စွာ ထိခိုက်စေနိုင်သည်။

Was nourished. The extent of Herod’s rule was wide (see Vol. V, pp. 69, 234), and if he favored another port and diverted traffic from Tyre and Sidon, he could seriously cripple their trade.

၂၁. သတ်မှတ်ထားသောနေ့။ ဂျိုးဆပ်ဖပ်စ်က ဤသည်မှာ ဧကရာဇ်၏လုံခြုံမှုအတွက် သစ္စာဂတိပြုရန် သတ်မှတ်ထားသော ပွဲတော်နေ့ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည် (ရှေးဟောင်းသာဓက xix. ၈. ၂)။

21. A set day. Josephus says (Antiquities xix. 8. 2) that this was a day appointed for holding a festival on which to make vows for the safety of Caesar.

ထိုင်နေသည်။ ဤဖြစ်ရပ်နှင့်ပတ်သက်သော သရုပ်ဖော်ဖော်ပြချက်အတွက် ဂျိုးဆပ်ဖပ်စ် ရှေးဟောင်းသာဓက xviii. ၆–၈; xix. ၈. ၂ ကို ကိုးကားပါ။ အခန်းကုန်ဆုံးချိန်တွင် ထပ်ဆောင်းမှတ်စုများ၊ မှတ်စု ၁ ကို ကိုးကားပါ။

Sat. For a graphic description of the incident see Josephus Antiquities xviii. 6–8; xix. 8. 2. See Additional Notes at end of chapter, Note 1.

An oration. Or, a popular harangue.

၂၂။ လူထု ဂရိလို “ဒီမော့စ်” ဆိုသည်မှာ “လူထု” သို့မဟုတ် “လူအများစု” ကို ဆိုလိုသည်။ ဤသည်မှာ နတ်များကိုးကွယ်သူများ၊ အများသူငါတည်ရှိရာ နေရာတွင် စုဝေးနေသော လူအုပ်ကို ရည်ညွှန်းသည်။ လုကာ တစ်ဦးတည်းသာ ဤစကားလုံးကို အသုံးပြုပြီး၊ ဂျူးမဟုတ်သော နေရာများတွင်သာ အသုံးပြုသည်။

22. The people. Gr. dēmos, “the mass of the people”; the pagan populace, assembled in a public place. Luke alone uses this word, and he uses it only in non-Jewish settings.

ဘုရားသခင်၏အသံ ဤသည်မှာ ဧကရာဇ်ကို နတ်ဘုရားအဖြစ် ကိုးကွယ်ခြင်း၏ အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်နိုင်ပြီး၊ ကောင်းကင်မှ သတ္တဝါတစ်ဦးကို ရည်ညွှန်းခြင်းမဟုတ်ပေ (အခန်းငယ် ၂၁ ကို ကြည့်ပါ)။

The voice of a god. Probably in the sense of pagan worship of the emperor, not of a celestial being (see on v. 21).

၂၃။ သူ့ကိုရိုက်ခြင်း အခန်းငယ် ၇ တွင် ကောင်းကင်တမန်တစ်ပါးသည် ပေတရုကို နှိုးရန်နှင့် ကယ်တင်ရန် ရိုက်ခဲ့သည်။ ဤနေရာတွင်မူ ဆန့်ကျင်ဘက်အားဖြင့်၊ ကောင်းကင်တမန်တစ်ပါးသည် ဟေရောဒ်ကို ဖျက်ဆီးရန် ရိုက်ခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးဖြင့် ရိုက်ခြင်းသည် ပုံမှန်အားဖြင့် ပြင်းထန်သော တရားစီရင်ခြင်းကို ဆိုလိုသည် (၁ရာ ၂၅:၃၈; ၂ရာ ၁၉:၃၅; တ ၂၃:၃ ကို ကြည့်ပါ)။

23. Smote him. In v. 7 an angel smote Peter to awake and save him. Here, by striking contrast, and angel smites Herod to destroy him. Smiting by a divine agency usually implies a severe judgment (see 1 Sam. 25:38; 2 Kings 19:35; Acts 23:3).

ဘုရားသခင်အား ဂုဏ်ပြုခြင်းမပေးခဲ့ ဤစကားလုံးများသည် အာဂရစ်ပာသည် ဘုရားသခင်အား ထိုက်တန်သော ဂုဏ်ပြုခြင်းကို ပေးရန် ပျက်ကွက်ခဲ့သည်ဟု ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ဆိုလိုခြင်းမဟုတ်ပေ။ ဘုရားသခင်အား ဂုဏ်ပြုခြင်းသည် အမြဲတမ်း အခြေအနေနှင့် သင့်လျော်သော လုပ်ဆောင်မှုများဖြင့် ဘုရားသခင်ကို ဂုဏ်တင်ရန် လိုအပ်သည်။ တစ်ခါတစ်ရံတွင် ဤသည်မှာ အပြစ်နှင့် အားနည်းချက်များကို ဝန်ခံခြင်းကို ဆိုလိုသည် (ယောရှုယ ၇:၁၉; ယောဟန် ၉:၂၄ ကို ကြည့်ပါ)။

Gave not God the glory. The words do not necessarily mean merely that Agrippa had failed to ascribe to God the praise that was due Him, and Him only. To give God the glory always involved taking such action, appropriate to the circumstances, that would glorify God. Sometimes this meant the confession of sin and weakness, as in Joshua 7:19 (cf. on John 9:24).

ပိုးမွှားများဖြင့် စားခံရခြင်း ဂျိုးဇီဖပ်စ်၏ ပြိုင်တူရေးတမ်းတွင် ရောဂါ၏ တိကျသောပုံစံကို ဖော်ပြမထားပေ။ လုကာ၏ ပိုမိုအသေးစိတ်ဖော်ပြချက်သည် သူ၏ ဆေးပညာရှင်အဖြစ် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှုကို ထင်ဟပ်စေနိုင်သော်လည်း၊ “ပိုးမွှားများဖြင့် စားခံရခြင်း” သည် သတ်မှတ်ထားသော ရောဂါတစ်ခု၏ နည်းပညာဆိုင်ရာ ဖော်ပြချက်အဖြစ် ရည်ရွယ်ထားခြင်း မဟုတ်ပေ။ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်၏ တရားစီရင်ခြင်းဖြစ်သည်။ ပိုးမွှားများဖြင့် စားခံရခြင်းသည် ၎င်း၏ ရွံရှာဖွယ်သဘောကြောင့် ရှေးယခင်ကတည်းက ဘုရားသခင်၏ အပြစ်ဒဏ်အဖြစ် သတ်မှတ်ခံရသည်။ သမိုင်းတွင် ဤသို့သော ဖြစ်ရပ်များစွာ မှတ်တမ်းတင်ထားသည်- ဆိုကရီးနီဘုရင်မ ဖီရက်တင်း (ဟီရိုဒိုးတပ်စ်၏ သမိုင်း အတွဲ ၄၊ ၂၀၅)၊ အန်တီအိုခပ်စ် ဧဖိဖာနီး (၂မက္ကဘီ ၉:၅–၁၀)၊ ဟေရောဒ်မဟာ (ဂျိုးဇီဖပ်စ်၏ ရှေးဟောင်းရာဇဝင် အတွဲ ၁၇၊ ၆.၅)၊ နှင့် ဒိုင်အိုကလီရှင်း၏ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုကာလ (အေဒီ ၃၀၃–၃၁၃) တွင် ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းကို ရန်သူအဖြစ် ဆန့်ကျင်သူ ဂါလီရီးယပ်စ် (လက်တန်တီးယပ်စ်၏ “ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်သူများ၏ သေဆုံးပုံ” ၃၃)။ ဖိလစ်ပ် ၂ ဘုရင်သေဆုံးမှုတွင်လည်း ဤကဲ့သို့သော ဖြစ်ရပ်တစ်ခု ဖော်ပြထားသည်။ အာဂရစ်ပာသည် အေဒီ ၄၄ တွင်၊ သူ၏ အုပ်ချုပ်မှု ခုနှစ်နှစ်မြောက်တွင်၊ အသက် ၅၃ နှစ်တွင် သေဆုံးခဲ့သည်။

Eaten of worms. Josephus, in his parallel account, does not name the specific form of the disease. Luke’s more detailed description may reflect his profession, though it is to be doubted that “eaten of worms” is intended as a technical description of a specific disease. This was a divine judgment. Being eaten of worms was always regarded by the ancients as a divine chastisement, because of its loathsome character. There are several instances of it recorded in history: Pheretime, queen of Cyrene (Herodotus History iv. 205); Antiochus Epiphanes (2 Macc. 9:5–10). Herod the Great (Josephus Antiquities xvii. 6.5); and Galerius, an enemy of the church in the time of Diocletian’s persecution, a.d. 303–313 (Lactantius On the Manner in Which the Persecutors Died 33). A similar account is given of a death of Philip II of Spain. Agrippa died in a.d. 44, in the seventh year of his reign, at the age of 53.

အသက်ထွက်သွားခြင်း အခန်း ၅:၅ ကို ကြည့်ပါ။

Gave up the ghost. See on ch. 5:5.

၂၄။ ဘုရားသခင်၏ နှုတ်ကပတ်တော်သည် ကြီးပွားတိုးများလာသည် အခန်း ၆:၇၊ ၁၉:၂၀၊ အခန်း ၁၁:၂၄ ကို ကြည့်ပါ။ “မျိုးစေ့သည် နှုတ်ကပတ်တော်ဖြစ်သည်” (လုကာ ၈:၁၁) ဟု ခရစ်တော်က မိန့်တော်မူခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ခရစ်ယာန်သမိုင်းဆရာ လုကာက နှုတ်ကပတ်တော်သည် မျိုးစေ့ကဲ့သို့ဖြစ်သည်ဟု ဖော်ပြသည်- ၎င်းကို အပင်စိုက်သကဲ့သို့ ကြိုးစားအားထုတ်ဖြန့်ကျက်သောအခါ၊ ၎င်းသည် ကြီးထွားပြီး အသီးသီးသည်။ ဤစကားလုံးများသည် စဉ်ဆက်မပြတ် တိုးပွားမှုကို ဖော်ပြသည်။ အာဂရစ်ပာ၏ သေဆုံးမှုသည် ခရစ်ယာန်များကို ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်သူအဓိကပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးအဖြစ် ဖယ်ရှားခံရပြီး၊ ခရစ်ယာန်သတင်းကို ဟောပြောသူများအား ၎င်းတို့၏ သတင်းစကားကို လွတ်လပ်စွာ ဟောပြောရန် အခွင့်အရေးပေးခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ထိုအခွင့်အရေးကို အမိအရ ဆုပ်ကိုင်ခဲ့ကြသည်။

24. Word of God grew and multiplied. See chs. 6:7; 19:20; see on ch. 11:24. “The seed is the word” (Luke 8:11), said Christ, and so the Christian historian, Luke, tells us that the word was as a seed: when it was cast forth diligently, it grew and bore fruit. The words describe a continuous expansion. The death of Agrippa, as the chief persecutor, left the preachers of the gospel free to proclaim their message, and they were not slow to avail themselves of the opportunity.

၂၅။ ဗာနဗတ်နှင့် ရှောလုတို့ ပြန်လာသည် ဆိုလိုသည်မှာ ၎င်းတို့သည် ယေရုရှလင်သို့ သွားရောက်ခဲ့သော ခရီးစဉ် (အခန်း ၁၁:၂၇–၃၀) မှ အန်တီအုတ်မြို့ရှိ တပါးအမျိုးသားများအကြား ၎င်းတို့၏ အလုပ်သို့ ပြန်လာခဲ့သည် (အောက်တွင် “ယေရုရှလင်မှ” ကို ကြည့်ပါ၊ အခန်း၏အဆုံးတွင် ထပ်လောင်းမှတ်စုများ၊ မှတ်စု ၂ ကို ကြည့်ပါ)။

25. Barnabas and Saul returned. That is, from their visit to Jerusalem (ch. 11:27–30) to their labors among the Gentile converts in Antioch (see below on “from Jerusalem”; see also Additional Notes at end of chapter, Note 2).

ယေရုရှလင်မှ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) “ယေရုရှလင်သို့” ဟူသော စာသားကို ထောက်ခံသည်။ ၎င်းသည် ဗာနဗတ်နှင့် ရှောလုတို့သည် အန်တီအုတ်မြို့ရှိ ၎င်းတို့၏ သာသနာပြုလုပ်ငန်းမှ ယေရုရှလင်သို့ ပြန်လာသည်ဟု ဆိုလိုသည်။ သို့သော် ဂရိစာသားတည်းဖြတ်သူအများစုသည် အခန်းငယ် ၁၂:၂၅ သည် အခန်းငယ် ၁၁:၂၇–၃၀ ၏ နိဂုံးဖြစ်သည်ဟု ယူဆပြီး၊ သက်သေများနည်းပါးသော “ယေရုရှလင်မှ” ဟူသော စာသားကို မူရင်းအဖြစ် သတ်မှတ်ကြသည်။ ဤစာသားကို နားလည်ရန် အကြံပြုချက်တစ်ခုမှာ “ယေရုရှလင်သို့” နှင့် “၎င်းတို့၏ သာသနာပြုလုပ်ငန်းကို ပြီးမြောက်ပြီးနောက်” ဟူသော စကားစုများ၏ အစီအစဉ်ကို ပြောင်းပြန်လှန်ခြင်းဖြစ်သည်။ အမှတ်အသားမထားသော ဂရိစာသားသည် ဤဘာသာပြန်ကို ခွင့်ပြုပြီး၊ ၎င်းသည် “ဗာနဗတ်နှင့် ရှောလုတို့သည် ယေရုရှလင်သို့ ၎င်းတို့၏ သာသနာပြုလုပ်ငန်းကို ပြီးမြောက်ပြီးနောက် ပြန်လာခဲ့သည်” ဟု ဖတ်ရှုနိုင်သည်။

From Jerusalem. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading “unto Jerusalem,” as though Barnabas and Saul were returning to Jerusalem from “their ministry” in the field at Antioch. However, most of the editors of the Greek text, obviously judging from the context and considering that ch. 12:25 is the conclusion of ch. 11:27–30, prefer to regard as original the less well-attested reading “from Jerusalem,” as in the KJV. A suggestion has been made whereby the better-attested reading can be understood in this same sense, by reversing the order of “unto Jerusalem” and “when they had fulfilled their ministry.” The unpunctuated Greek text allows this translation, which would read literally, “Barnabas and Saul returned, having fulfilled their ministry unto Jerusalem.”

သာသနာပြုလုပ်ငန်းကို ပြီးမြောက်စေခြင်း သို့မဟုတ် “တာဝန်”၊ “ဒီယာကိုနိတ်”၊ “ဝန်ထမ်းမှု” ဟူ၍ ဘာသာပြန်နိုင်သည်။ ဂရိစကားလုံးသည် အခန်းငယ် ၁၁:၂၉ တွင် “သက်သာရေး” ဟု ဘာသာပြန်ထားသော စကားလုံးနှင့် တူညီသည်။ ဗာနဗတ်နှင့် ရှောလုတို့သည် အန်တီအုတ်မြို့ရှိ အသင်းတော်မှ စေလွှတ်ခံရသော သာသနာပြုလုပ်ငန်းကို ပြီးမြောက်စေခဲ့သည်။

Fulfilled their ministry. Or, “charge,” “deaconate,” “ministration.” The Greek word is the same as that translated “relief” in ch. 11:29. Barnabas and Saul completed the mission on which they had been dispatched by the church at Antioch.

ယောဟန်ကို ခေါ်ဆောင်သွားခြင်း အခန်းငယ် ၁၂ ကို ကြည့်ပါ။ ဤရွေးချယ်မှုသည် ယောဟန်နှင့် ဗာနဗတ်တို့၏ ဆွေမျိုးပေါက်ဖော်ဆက်ဆံမှု (ကောလောသဲ ၄:၁၀) ကြောင့် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ရှင်းပြပေးထားသော်လည်း၊ ယောဟန်သည် တပါးအမျိုးသားများကို သာသနာပြုရာတွင် စိတ်အားထက်သန်စွာ ပါဝင်ခဲ့သည်ကိုလည်း ပြသသည်။ တ ၁၃:၅၊ ၁၃; ၁၅:၃၇–၃၉; ၂တိ ၄:၁၁ ကို ကြည့်ပါ။ ယောဟန်သည် ဤအချိန်အထိ ယေရုရှလင်ရှိ ၎င်း၏ အိမ်တွင် နေထိုင်ခဲ့ပုံရသည်။

Took with them John. See on v. 12. The choice is partly explained by John’s relationship to Barnabas (Col. 4:10), but it shows also that John was entering heartily into the work of converting the Gentiles. See Acts 13:5, 13; 15:37–39; 2 Tim. 4:11. Apparently, he had been living at home in Jerusalem until this time.

အခန်း ၁၂ ၏ ထပ်လောင်းမှတ်စုများ

additional notes on chapter 12

မှတ်စု ၁

Note 1

လုကာ၏ ဖွင့်ဆိုချက်ကို ဂျိုးဇီဖပ်စ်၏ ဖွင့်ဆိုချက်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်သောအခါ၊ တိုင်ရာနှင့် ဆီဒုံမှ ကိုယ်စားလှယ်များသည် “ဘုရားသခင်၏အသံ၊ လူ၏အသံမဟုတ်” ဟု အော်ဟစ်သူများထဲတွင် ပါဝင်ခဲ့ပြီး၊ ဂျိုးဇီဖပ်စ်က ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း “ကျွန်ုပ်တို့အား သနားကမ်းရန်” ဟု ထပ်လောင်းပြောခဲ့သည်ဟု ယူဆရသည်။ ကော်နီလိပ်စ်ထံမှ ဂုဏ်ပြုခြင်းကို ပေတရုက ငြင်းပယ်ခဲ့ပြီး၊ အာဂရစ်ပာသည် ကဲသရိယမြို့ရှိ လူအုပ်ကြီး၏ ဘုရားသခင်ဟူသော ကဲ့ရဲ့ဖွယ် ချီးမြှောက်မှုကို လက်ခံခဲ့သည်မှာ ထင်ရှားသော ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်။ ဂျိုးဇီဖပ်စ်၏ ဖွင့်ဆိုချက်သည် လုကာ၏ ဖွင့်ဆိုချက်နှင့် အောက်ပါအချက်များတွင် ကိုက်ညီသည်- (၁) အာဂရစ်ပာကို ချီးမြှောက်သော လူအုပ်ထဲတွင် သူ၏ မျက်နှာသာရရန် ကြိုးပမ်းသူများ ပါဝင်ခဲ့သည်။ (၂) ထိုနေ့သည် “သတ်မှတ်ထားသောနေ့” ဖြစ်သည်။ (၃) ဟေရောဒ်သည် တော်ဝင်ဝတ်ရုံများဖြင့် ဝတ်ဆင်ထားသည်။ (၄) ချီးမြှောက်မှုသည် သူ့ကို ဘုရားသခင်ဟု ခေါ်ဆိုခြင်းဖြစ်သည်။ (၅) သူသည် ၎င်းတို့ကို ဆုံးမခြင်း မပြုခဲ့ပေ။ (၆) သူသည် ချက်ချင်း ဒဏ်ခတ်ခံရပြီး ၎င်း၏ နန်းတော်သို့ သယ်ဆောင်ခံရသည်။ ဂျိုးဇီဖပ်စ်က အာဂရစ်ပာသည် ဘုရားသခင်ထံမှ ထိုဒဏ်ခတ်မှုသည် ဘုရားသခင်ဟူသော ကဲ့ရဲ့ဖွယ် ချီးမြှောက်မှုကို လက်ခံခြင်းအတွက် ဆုံးမခြင်းဖြစ်သည်ဟု အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်ဟု ထပ်လောင်းဖော်ပြသည်။

Comparing Luke’s narrative with that of Josephus, it seems probable that the delegates from Tyre and Sidon were among those who raised the cry, “The voice of a god, and not of a man,” and added, as Josephus reports, “Be thou merciful to us.” Note the marked contrast between Peter’s refusal of homage on the part of Cornelius and Agrippa’s acceptance of the blasphemous flattery by the multitude at Caesarea. Josephus’ account agrees with that of Luke in the following details: (1) Among the multitude who flattered Agrippa there were some who were seeking to regain his favor. (2) The day was a “set day.” (3) Herod was clad in royal robes. (4) The flattery consisted in calling him a god. (5) He did not rebuke them. (6) He was stricken immediately so that he had to be carried to his palace. Josephus adds that Agrippa acknowledged that the stroke came from God as a rebuke for accepting such blasphemous flattery, and that everyone expected him to die at once.

ဂျိုးဇီဖပ်စ်၏ ဖွင့်ဆိုချက်၏ နောက်ပိုင်းအပိုင်းတွင် အာဂရစ်ပာ၏ ဝမ်းဗိုက်တွင် ပြင်းထန်သော နာကျင်မှု လျင်မြန်စွာ တိုးလာသည်ဟု ဖော်ပြထားပြီး၊ ဓမ္မသစ်ကျမ်း၏ ဖွင့်ဆိုချက်တွင် အာဂရစ်ပာသည် ပိုးမွှားများဖြင့် စားခံရသည်ဟု ဖော်ပြသည်။ အန်တီအိုခပ်စ် ဧဖိဖာနီး၏ သေဆုံးမှုဖွင့်ဆိုချက်တွင် ဤအင်္ဂါရပ်နှစ်ခုသည် တူညီသော ရောဂါ၏ လက္ခဏာများအဖြစ် သီးခြားဖော်ပြထားသည်- “ဣသရေလအမျိုး၏ ဘုရားသခင်ဖြစ်တော်မူသော အရာအားလုံးကို မြင်တော်မူသော အရှင်သည် သူ့ကို သေစေသော မမြင်ရသော ဒဏ်ခတ်မှုဖြင့် ရိုက်ခဲ့သည်။ သူ၏ စကားများ ပါးစပ်မှ ထွက်ပြီးမကြာမီတွင် သူသည် ဝမ်းဗိုက်တွင် ပြန်လည်မဖြစ်ပေါ်နိုင်သော နာကျင်မှုဖြင့် ခံစားခဲ့ရပြီး၊ ၎င်း၏ အတွင်းကလီစာများသည် သူ့ကို ပြင်းထန်စွာ နှိပ်စက်ခဲ့သည်။ … ဘုရားမသိဘုရားမကိုးသော ထိုသူ၏ ခန္ဓာကိုယ်မှ ပိုးမွှားများသည် အမှန်တကယ် ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်” (၂မက္ကဘီ ၉:၅၊ ၉; အာရ်အိပ်ခ်ျ ချားလ်စ်၏ ဓမ္မဟောင်းကျမ်း၏ အပိုခရစ်ဖါနှင့် ဆူဒိုအီပီဂရဖီ၊ အတွဲ ၁၊ စာမျက်နှာ ၁၄၄)။ ဂျိုးဇီဖပ်စ်သည် အာဂရစ်ပာကို အထူးတန်ဖိုးထားသူအဖြစ် ရှုမြင်ပြီး၊ ဘုရင်၏ ရောဂါပုံစံကို အစပိုင်းတွင်သာ ဖော်ပြထားပြီး၊ ၎င်း၏ ရွံရှာဖွယ်အသေးစိတ်များကို ၎င်း၏အမြင်တွင် မဟာဘုရင်တစ်ပါး၏ သေဆုံးမှုဇာတ်လမ်းမှ ချန်လှပ်ထားသည်။ ကျမ်းစာသည် ဂျိုးဇီဖပ်စ်က အာဂရစ်ပာသိခဲ့သည့် အပြစ်အတွက် တရားစီရင်ခြင်း၏ လေးနက်မှုကို အလေးပေးရန် ပိုမိုပြည့်စုံသော ဖွင့်ဆိုချက်ကို ပေးထားသည်။ ဖွင့်ဆိုချက်နှစ်ခု၏ တူညီမှုများသည် အလွန်များပြီး၊ ကွဲပြားမှုများသည် သိမ်မွေ့ပြီး ရှင်းပြရန် လွယ်ကူသည်။ ထို့ကြောင့် ဂျိုးဇီဖပ်စ်၏ ဖွင့်ဆိုချက်သည် လုကာ၏ သမိုင်းဆိုင်ရာ တိကျမှုနှင့် ဂရုတစိုက်ရေးသားမှုအတွက် ဂုဏ်ပြုခြင်းအဖြစ် သတ်မှတ်ရမည်။

With reference to the latter portion of the Josephus account, which says that violent pain increased in force very rapidly, and to the NT account, which says that Agrippa was eaten of worms, it is noticeable that in the account of the death of Antiochus Epiphanes these two features are mentioned as characterizing the same disease, and are described separately: “The all-seeing Lord, the God of Israel, smote him with a fatal and unseen stroke; the words were no sooner out of his mouth than he was seized with an incurable pain in the bowels, and his internal organs gave him cruel torture. … Worms actually swarmed from the impious creature’s body” (2 Maccabees 9:5, 9; in R. H. Charles, Apocrypha and Pseudepigrapha of the Old Testament, vol. 1, p. 144). Josephus, who looked upon Agrippa with marked approval, has merely described the form in which the king’s malady made itself apparent at first, and has omitted the loathsome details from the death story of one who in his eyes was a great king. The Scripture has given the fuller account, because the object of the writer of Acts was to emphasize in all its seriousness the sin for which, as Josephus tells us, Agrippa knew he was stricken. The points of agreement in the two accounts are so many, and the differences so slight and so easily explained, that the account by Josephus must be regarded as a tribute to the historical accuracy and carefulness of Luke.

မှတ်စု ၂

Note 2

အခန်း ၁၂ ၏ အဆုံးတွင်၊ ဗာနဗတ်နှင့် ရှောလုတို့၏ အစာငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုဆိုင်ရာ ခရီးစဉ် (အခန်း ၁၁:၂၇–၃၀) သည် ပေတရုအား ထောင်ချခြင်းနှင့် ဟေရောဒ်အာဂရစ်ပာ ၁ ၏ သေဆုံးမှုမတိုင်မီ သို့မဟုတ် နောက်ပိုင်းတွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သလားဟူသော မေးခွန်းထွက်ပေါ်လာသည်။ အကြောင်းမှာ အခန်းငယ် ၁၂:၂၅ သည် အခန်းငယ် ၁၁:၂၇–၃၀ တွင် စတင်ထားသော ဖွင့်ဆိုချက်၏ နိဂုံးဖြစ်သည်။ ဤပြဿနာသည် သမိုင်းဆိုင်ရာ အထောက်အထားများအရ ဟေရောဒ်သေဆုံးမှုသည် အစာငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုဆိုင်ရာ ခရီးစဉ်မတိုင်မီ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်ဟု အကြံပြုထားပြီး၊ ဤအစီအစဉ်သည် လုကာဖော်ပြထားသော အစီအစဉ်နှင့် ပြောင်းပြန်ဖြစ်နေပုံရသည်။

At the end of chapter 12 the question arises whether the famine visit of Barnabas and Saul (ch. 11:27–30) occurred before or after the imprisonment of Peter and the death of Herod Agrippa I, since the last verse of ch. 12 is evidently the conclusion of the narrative begun in ch. 11:27–30. This problem is made apparent by the fact that chronological evidence suggests that the death of Herod occurred before the famine visit, an order that seems to be in reverse of that in which Luke treats these events.

ဤပြဿနာကို စဉ်းစားရာတွင် လုကာသည် ၎င်း၏ ခရစ်ဝင်ကျမ်း သို့မဟုတ် တမန်တော်များ၏လုပ်ဆောင်ချက်များတွင် အမြဲတမ်း သမိုင်းဆိုင်ရာ အစီအစဉ်အတိုင်း ရေးသားရန် မကြိုးစားခဲ့ကြောင်း အသိအမှတ်ပြုရမည်။ လုကာသည် ၎င်း၏ ခရစ်ဝင်ကျမ်း (အခန်း ၁:၁–၃) တွင် “အများသူငါ” သည် “ကျွန်ုပ်တို့အကြား အမှန်တကယ် ယုံကြည်ထားသော အကြောင်းအရာများကို အစီအစဉ်တကျ ဖော်ပြရန်” ကြိုးစားခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ ၎င်းတို့၏ မှတ်တမ်းများမှ လုကာသည် “အစမှ အရာအားလုံးကို ပြည့်စုံစွာ နားလည်ပြီးနောက်” ၎င်းအား “ကောင်းသည်ဟု ထင်မြင်သည့်အတိုင်း” ရွေးချယ်ကာ ခရစ်ယာန်သမိုင်း၏ အစောပိုင်းအဆင့်များ၏ ဆက်စပ်မှုရှိသော ဖွင့်ဆိုချက်ကို ပေးရန် ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် တစ်ဦးတစ်ယောက်၏ လုပ်ဆောင်မှုများကို (ဥပမာ- ပေတရု၊ အခန်း ၁–၁၂ တွင် အဓိကအားဖြင့်) သို့မဟုတ် ဖွံ့ဖြိုးမှုတစ်ခု၏ ဆက်စပ်မှုရှိသော ပုံရိပ်ကို (ဥပမာ- ပါလသ္တိုင်းဒေသရှိ ခရစ်ယာန်သတင်း၊ အခန်းငယ် ၁၁:၁၈ အထိ) လိုက်နာပြီးနောက်၊ လုကာသည် နောက်ထပ်အဆင့်တစ်ခု သို့မဟုတ် နောက်ထပ်ဇာတ်ကောင်တစ်ဦးကို ပြန်လည်ရွေးချယ်ကာ ၎င်းကို နောက်ထပ်ယုတ္တိဆန်သော အထွတ်အထိပ် သို့မဟုတ် နိဂုံးသို့ လိုက်နာခဲ့သည် (အခန်းငယ် ၁၁:၁၈၊ ၁၉ ၏ အကူးအပြောင်းကို ကြည့်ပါ)။ သမိုင်းဆိုင်ရာ အစီအစဉ်သည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် လုကာအတွက် အကြောင်းအရာ သို့မဟုတ် ပထဝီဆိုင်ရာ နယ်မြေအလိုက် စီစဉ်မှုထက် အရေးမပါပေ။ ဤသဘောထားသည် ၎င်း၏ ခေတ်ကာလ၏ စာပေများနှင့် ဓမ္မဟောင်းကျမ်း၏ လက္ခဏာတစ်ရပ်ဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂၅:၁၉; ၂၇:၁; ၃၅:၂၉; ထွက်မြောက်ရာ ၁၆:၃၃၊ ၃၅; ၁၈:၂၅ ကို ကြည့်ပါ)။

In considering this problem it is to be recognized that Luke does not always attempt to be strictly chronological in his accounts in either his Gospel or the Acts. Luke, in his Gospel (ch. 1:1–3), mentions “many” who took “in hand to set forth in order a declaration of those things which are most surely believed among us.” From their records he chose, as “it seemed good to” him, “having had perfect understanding of all things from the very first,” those events that provided a coherent narration of certain phases of early Christian history. After he had followed the activities of one character (such as Peter, mainly, in Acts 1–12), or had given a coherent picture of one area of development (such as the gospel in Palestine, to ch. 11:18), Luke then went back and picked up another phase or another character, and followed that through to another logical point of climax or conclusion (cf. the transition, ch. 11:18, 19). Chronological order sometimes is less important to Luke than other kinds of orderly arrangement, such as by subject or by geographical area. This attitude is characteristic of the literature of his time, as it is of the OT (see on Gen. 25:19; 27:1; 35:29; Ex. 16:33, 35; 18:25).

“ထိုနေ့ရက်များတွင်” (အခန်းငယ် ၁၁:၂၇) နှင့် “ထိုအချိန်ခန့်” (အခန်းငယ် ၁၂:၁) ဟူသော အသုံးအနှုန်းများသည် ခရစ်ဝင်ကျမ်းများတွင် မကြာခဏအသုံးပြုသည့်အတိုင်း၊ သမိုင်းဆိုင်ရာ တိကျသောအချိန်ကို ညွှန်ပြရန် ရည်ရွယ်ခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ အကူးအပြောင်းဆိုင်ရာ စကားစုများအဖြစ်သာ အသုံးပြုထားသည်။ အခန်းငယ် ၁၂:၁–၂၄ ၏ ဖြစ်ရပ်များသည် အခန်းငယ် ၁၁:၂၆ နှင့် ၂၇ ၏ အကြားတွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ အခန်းငယ် ၁၂:၂၅ သည် အခန်းငယ် ၁၁:၃၀ ကို ယုတ္တိအရ လိုက်နာသည်။ “သာသနာပြုလုပ်ငန်း” (အခန်းငယ် ၁၂:၂၅) သည် “ယုဒပြည်တွင် နေထိုင်သော ညီအစ်ကိုများထံ သက်သာရေးပို့ဆောင်ခြင်း” (အခန်းငယ် ၁၁:၂၉) ကို ရည်ညွှန်းပုံရသည်။ ထို့ကြောင့် အစာငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုဆိုင်ရာ ခရီးစဉ်သည် ပေတရု၏ ထောင်ချခြင်း၊ အံ့ဖွယ်လွတ်မြောက်ခြင်း၊ ယေရုရှလင်မြို့မှ ထွက်ခွာခြင်းနှင့် ဟေရောဒ်အာဂရစ်ပာ ၁ ၏ သေဆုံးမှု (အေဒီ ၄၄) တို့ပြီးနောက် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

The expressions “in these days” (ch. 11:27) and “about that time” (ch. 12:1) are used, as often in the Gospels, merely as stereotyped transitional phrases, not necessarily intended to point out a specific time chronologically. It is entirely possible that the events of ch. 12:1–24 occurred between vs. a47 26 and 27 of ch. 11; ch. 12:25 logically follows ch. 11:30. The “ministry” (ch. 12:25) apparently refers to the carrying of the “relief unto the brethren which dwelt in Judæa” (ch. 11:29). Thus the famine visit would come after Peter’s imprisonment, miraculous release, and departure from the city of Jerusalem, and after the death of Herod Agrippa I, which occurred in a.d. 44.

အထက်တွင် ဖော်ပြထားသော ၎င်း၏ သမိုင်းဆိုင်ရာ နည်းလမ်းအတိုင်း၊ လုကာသည် အန်တီအုတ်မြို့တွင် တပါးအမျိုးသားများအတွက် သာသနာပြုလုပ်ငန်း စတင်ခြင်းအကြောင်း ဖွင့်ဆိုခဲ့သည်။ ထိုဖွင့်ဆိုချက်၏ အဆုံးတွင်၊ ၎င်း၏ ဇာတ်ဆောင်များဖြစ်သော ဗာနဗတ်နှင့် ရှောလုတို့သည် အစာငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှု သက်သာရေးလှူဒါန်းမှုကို အကြီးအကဲများထံ သယ်ဆောင်ရန် ယေရုရှလင်သို့ စေလွှတ်ခံရသည်။ ဤမြင်ကွင်းပြောင်းလဲမှုကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားပြီး၊ လုကာသည် အန်တီအုတ်မြို့အကြောင်း ၎င်း၏ ဖွင့်ဆိုချက်ဖြင့် ကိုယ်စားပြုထားသည့် ကာလအတွင်း ယေရုရှလင်တွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော အဖြစ်အပျက်များကို စာဖတ်သူများအား နောက်ဆုံးအခြေအနေသိရှိစေရန် အခန်း ၁၂:၁ သို့ ပြန်လည်သွားခဲ့သည်။ သူသည် ဟေရောဒ်၏ အသင်းတော်အား ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှု၊ ယာကုပ်ကို သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ ပေတရုကို ထောင်ချခြင်းနှင့် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်သူ၏ ကြောက်မက်ဖွယ်အဆုံးသတ်မှုအကြောင်း ဖွင့်ဆိုသည်။ ထို့နောက် ဗာနဗတ်နှင့် ရှောလုတို့ကို တရားဝင်သာသနာပြုများအဖြစ် စေလွှတ်ခြင်းဖြင့် (အခန်း ၁၃:၁–၃) အန်တီအုတ်မြို့တွင် ၎င်း၏ ဖွင့်ဆိုချက်ကို ဆက်လက်ထည့်သွင်းရန် အသင့်ဖြစ်ခဲ့သည်။ သို့သော် ပထမဦးစွာ၊ သူသည် ၎င်း၏ အဓိကဇာတ်ကောင်များကို ထိုနေရာသို့ ပြန်လည်ယူဆောင်လာရန်၊ “၎င်းတို့၏ သာသနာပြုလုပ်ငန်းကို ပြီးမြောက်ပြီးနောက် ယေရုရှလင်မှ ပြန်လာခဲ့သည်” (အခန်းငယ် ၁၂:၂၅) ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ သူသည် ဤအခွင့်အရေးကို အသုံးပြုပြီး ယောဟန်မာကု အမည်ရှိ ဇာတ်ကောင်သစ်တစ်ဦးကို မိတ်ဆက်ခဲ့သည် (ယေရုရှလင်တွင် အခန်းငယ် ၁၂ တွင် ဖြစ်ချင်ဖြစ်မည် ဖော်ပြခဲ့ပြီးဖြစ်သည်)၊ အကြောင်းမှာ မာကုသည် လုကာယခု ဖော်ပြမည့် ခရီးစဉ် (အခန်း ၁၃:၄ မှ ၁၄:၂၇)၊ ပေါလ်၏ ပထမဆုံး သာသနာပြုခရီးစဉ်တွင် အသက်ကြီးသူ အမျိုးသားနှစ်ဦးနှင့်အတူ လိုက်ပါသွားမည်ဖြစ်သည်။

Following his historical method as described above, Luke has related the story of the opening of work for the Gentiles in Antioch. At the end of that narrative, its heroes, Barnabas and Saul, are sent to Jerusalem to carry the famine relief offering to the elders. In view of this change of scene, Luke next goes back (ch. 12:1) to bring his readers up to date on what had been happening in Jerusalem during the period represented by his narrative on Antioch. He tells the story of Herod’s persecution of the church, including the killing of James and the imprisonment of Peter, and of the fearful end to which the persecutor came. He is then ready to pick up again his narrative at Antioch, with the sending forth of Barnabas and Saul as ordained missionaries (ch. 13:1–3). But first he brings his main characters back to that place by mentioning (ch. 12:25) that they “returned from Jerusalem, when they had fulfilled their ministry.” He also uses this opportunity to introduce a new character, John Mark (already mentioned incidentally at Jerusalem, v. 12), for Mark is to accompany the two older men as they set out on the journey that Luke now proceeds to describe (chs. 13:4 to 14:27), Paul’s first tour.

အစာငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုဆိုင်ရာ ခရီးစဉ်၏ ဖွင့်ဆိုချက်ကို ဤသို့အနည်းငယ် နေရာရွှေ့ပြောင်းခြင်းသည် လုကာ၏ သူ၏ အကြောင်းအရာများကို စီစဉ်သည့် ပုံမှန်နည်းလမ်းနှင့် လုံးဝဆီလျော်ပြီး၊ ၎င်းသည် ဖြစ်ရပ်နှစ်ခု သို့မဟုတ် ဖြစ်ရပ်များ၏ မှတ်တမ်းများကို ပေါင်းစည်းခြင်း သို့မဟုတ် ပြန်လည်စီစဉ်ခြင်းကဲ့သို့သော အဓိကပြောင်းလဲမှုများကို မပါဝင်စေပေ (အခန်း ၁၅ ၏ ထပ်လောင်းမှတ်စုများ၊ မှတ်စု ၁ ကို ကြည့်ပါ)။

Such a minor displacement of the account of the famine visit is entirely reasonable in view of Luke’s habitual method of organizing his material, and it does not involve any major rearrangement or the coalescing of two events, or records of events, as do some views (see Additional Notes on Chapter 15, Note 1).

ellen g. white comments

1–3 AA 143; SR 292

1–25 AA 143-154; Ev 581; SR 292-300

2 AA 597

2, 3 EW 186

4, 5 AA 145

5, 6 SR 293

6, 7 AA 146

6–10 CG 42

6–11 5T 748

7 AA 152; EW 186

7, 8, 10 SR 295

8–10 AA 147

11 SR 296

11–15 AA 148

13–17 SR 296

16–19 AA 149

19 SR 297

21 AA 150

21–23 EW 186

22 SR 298

22, 23 AA 151

23 AA 152; SR 299

အခန်းကြီး - ၁၃

chapter 13

၁. ပေါလုနှင့် ဗာနဗတို့သည် တပါးအမျိုးသားများထံသို့ သွားရန် ရွေးချယ်ခံရသည်။ ၇. ဆာဂျိပေါလုနှင့် ဆရာကြမ်း အလိမသို့အကြောင်းကို ဖော်ပြသည်။ ၁၄. ပေါလုသည် အန္တိအုတ်မြို့၌ ယေရှုသည် ခရစ်တော်ဖြစ်ကြောင်း ဟောပြောသည်။ ၄၂. တပါးအမျိုးသားများသည် ယုံကြည်ကြသည်။ ၄၅. သို့သော် ယုဒလူများသည် ဆန့်ကျင်၍ ကဲ့ရဲ့သည်။ ၄၆. ထို့ကြောင့် သူတို့သည် တပါးအမျိုးသားများထံသို့ လှည့်သွားကြသည်။ ၄၈. ထာဝရအသက်ရရှိရန် အဆင်သင့်ပြင်ဆင်ထားသူအားလုံးသည် ယုံကြည်ကြသည်။

1 Paul and Barnabas are chosen to go to the Gentiles. 7 Of Sergius Paulus, and Elymas the sorcerer. 14 Paul preacheth at Antioch, that Jesus is Christ. 42 The Gentiles believe: 45 but the Jews gainsay and blaspheme: 46 whereupon they turn to the Gentiles. 48 As many as were ordained to life believed.

၁. အန္တိအုတ်မြို့ရှိ အသင်းတော်။ အခန်းကြီး ၁၁:၂၆ ကို ကြည့်ပါ။ အခန်းကြီး ၁၃ မှစ၍ ဇာတ်ကြောင်း၏ဗဟိုသည် ယေရုဆလင်မြို့မှ အန္တိအုတ်သို့ ပြောင်းလဲသွားသည်၊ ယင်းကို အခန်းကြီး ၁၁:၁၉-၃၀ တွင် ကြိုတင်ဖော်ပြထားပြီးဖြစ်သည်။ အန္တိအုတ်မှ တပါးအမျိုးသားများသို့ တမန်တော်အဖြစ် ပေါလုသည် သူ၏ သာသနာပြုခရီးကြီးသုံးခုကို စတင်ခဲ့သည်။ ဤသုံးခရီး၏မှတ်တမ်းသည် အက်ဖရောဒိတ်စာအုပ်၏ ကျန်အခန်းကြီးများကို ဖြည့်စွမ်းထားသည်။ ထို့ကြောင့် ဇာတ်ကြောင်း၏ဗဟိုအချက်သည် အန္တိအုတ်သို့ ပြောင်းလဲသွားခြင်းသည် သင့်လျော်သည်။ ထိုနေရာ၌ ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် တပါးအမျိုးသားများသည် အသင်းတော်ထဲသို့ အများအပြားဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။ စာမျက်နှာ ၂၈၊ ၂၉ ကိုကြည့်ပါ။ အခန်းကြီး ၁၁:၁၉၊ ၂၀၊ ၂၆ ကို ကြည့်ပါ။

1. Church … at Antioch. See ch. 11:26. With chapter thirteen the center of the narrative shifts from Jerusalem to Antioch, as has already been anticipated in ch. 11:19–30. From Antioch Paul, as the apostle to the Gentiles, set out on his three great missionary tours. The record of these three journeys takes up most of the remaining chapters of the book of Acts. It is quite proper, therefore, that the focal point of the narrative should now shift to Antioch. There, for the first time, Gentiles had come in large numbers into the church. See pp. 28, 29; see on ch. 11:19, 20, 26.

ပရောဖက်များနှင့် ဆရာများ။ ဤတွင် ဝိညာဉ်တော်၏ထူးခြားသောဆုကျေးဇူးများကို ကျင့်သုံးသူများသည် အသင်းတော်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးဆိုင်ရာ လုပ်ဆောင်မှုများ ပြုလုပ်နေသည်ကို ပထမဆုံးအကြိမ်တွေ့ရသည်။ အန္တိအုတ်တွင် တရားဝင်အသင်းတော်ဖွဲ့စည်းမှုနှင့်ပတ်သက်၍ တိကျသောအချက်မပေးထားသော်လည်း၊ ထိုသို့ဖွဲ့စည်းမှုရှိခဲ့သည်မှာ သေချာသည်။ မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ၊ ဝိညာဉ်တော်ရှိသူများသည် တက်ကြွစွာလုပ်ဆောင်နေသည်မှာ ထင်ရှားသည်။ စာမျက်နှာ ၂၆၊ ၃၈၊ ၃၉ ကိုကြည့်ပါ။

Prophets and teachers. Here is the first time that those persons who exercised particular gifts of the Spirit are seen functioning administratively in the church. No specific indication is given regarding formal church organization at Antioch, although it doubtless existed. At all events it is clear that the men of the Spirit were functioning actively. See pp. 26, 38, 39.

သမ္မာကျမ်းစာသစ်တွင် ဤလူများကို သိသာထင်ရှားသောအုပ်စုအဖြစ် သတ်မှတ်ထားသော်လည်း၊ ၎င်းတို့သည် တရားဝင်အတန်းအစားအဖြစ် ဖွဲ့စည်းမထားခဲ့ပေ။ လူတစ်ဦးသည် ဤအုပ်စု၏အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခံရရန်မှာ၊ “ဆိတ်ကျင့်သူ” (ဂလာတိ ၆:၁ ကိုကြည့်ပါ) ဟူသော သဘောဖြင့် “ဝိညာဉ်ရေးရာ” ရှိသူဟု မမြင်ရရုံသာမက၊ ဝိညာဉ်တော်၏ဆုကျေးဇူးကို လုပ်ဆောင်နိုင်သူအဖြစ် သက်သေပြခဲ့သူသာဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင်၊ ခရစ်ယာန်စာပေများတွင် ဒုတိယရာစုနှစ်တွင် ဤလူများသည် pneumatikoi ဟုခေါ်သော “ဝိညာဉ်ရေးသူများ” အဖြစ် ထင်ရှားလာသည်။ နောက်ဆုံးတွင် ၎င်းတို့သည် “မိစ္ဆာပရောဖက်များ” (၁ ယောဟန် ၄:၁ ကိုကြည့်ပါ) ၏ပေါ်ထွက်လာမှုနှင့် ရွေးချယ်ခံရသော အုပ်ချုပ်သူများ၊ အကြီးအကဲများ သို့မဟုတ် ဘုန်းတော်ကြီးများ၏ ဖိအားကြောင့် မတရားစွပ်စွဲခံရပြီး ပျောက်ကွယ်သွားခဲ့သည်။ (စာမျက်နှာ ၂၆၊ ၃၈ ကိုကြည့်ပါ)။ ဝိညာဉ်တော်၏ဆုကျေးဇူးများနှင့်ပတ်သက်၍ နောက်ထပ်ဆွေးနွေးချက်အတွက် ၁ ကောရိန္သု ၁:၁၂ ကို ကြည့်ပါ။

The NT treats such men as a recognizable group, although they were not organized as an official class. A man was recognized to be of this number not merely when he was seen to be “spiritual” in the sense of “pious” (see Gal. 6:1), but when he proved himself possessed of a functioning gift of the Holy Spirit. Later, in the Christian literature of the 2d century, these men emerge as a class known as pneumatikoi, “spiritual [men].” Eventually they disappeared, unjustly discredited by the appearance of “false prophets” (see 1 John 4:1), and by pressure from the elected officers, the elders or bishops (see pp. 26, 38). For a further discussion of the gifts of the Spirit see on 1 Cor. 1:12.

ဤနေရာ၌ ဖော်ပြထားသော လူများ၏ မတူညီသောဆက်နွယ်မှုများနှင့် လုပ်ဆောင်မှုများသည် အန္တိအုတ်အသင်းတော်တွင် ကမ္ဘာ့အုပ်ချုပ်မှုပုံစံရှိသည်ကို ဖော်ပြသည်။ ဗာနဗသည် ဆိုက်ပရုကျွန်းသားဖြစ်သည်။ လူစီးသည် ကူရနီးယန်ဖြစ်သည်။ မာနိန်သည် ပါလက်စတိုင်းမြို့မှ မျိုးရိုးမြင့်သူဖြစ်ပုံရသည်။ ရှောလုသည် ကိလိကိယတာသု၏ ရာဘိဆရာဖြစ်သည်။

The different connections and activities of the men mentioned here indicate that the church at Antioch enjoyed a cosmopolitan leadership. Barnabas was a Cypriote; Lucius, a Cyrenian; Manaen, apparently a Palestinian aristocrat; and Saul, a rabbi from Tarsus in Cilicia.

ဗာနဗ။ အခန်းကြီး ၄:၃၆ ကိုကြည့်ပါ။ အခန်းကြီး ၉:၂၇၊ ၁၁:၂၂ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။

Barnabas. See on ch. 4:36; cf. chs. 9:27; 11:22.

ရှိမောန်။ ဤလူ၏ပထမအမည် ရှိမောန် သို့မဟုတ် ဆိုင်မွန်သည် ၎င်းသည် ယုဒလူမျိုးဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြသည်။ ၎င်း၏ဒုတိယအမည်မှာ “အနက်ရောင်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသော လက်တင်ဝိဘတ်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် အသားရောင်မည်းမှုကြောင့် ၎င်းကိုယ်တိုင်ယူခဲ့ခြင်း သို့မဟုတ် ပေးခံရခြင်းဖြစ်နိုင်သည်။ ယုဒလူများသည် ယုဒအမည်များအပြင် တပါးအမျိုးသားအမည်များကို မကြာခဏယူထားကြသည်၊ ဥပမာ၊ ယောဟန်မာကု၊ ဆိုင်မွန်ပေတရု၊ ယောစဗာနဗ၊ ရှောလု “ပေါလုဟုလည်း ခေါ်သည်” (အကြောင်းအရာ ၉ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤဒုတိယအမည်သည် တူညီသောအမည်ရှိသူများနှင့် ခွဲခြားရန် ရှိမောန်အား ပေးခံရခြင်းဖြစ်နိုင်သည်။

Simeon. This man’s first name, Simeon, or Simon, indicates that he was of Jewish origin. His second name is a Latin adjective meaning “black,” which he may have assumed, or may have been given, because of a dark complexion. Jews frequently had Gentile names in addition to their Jewish ones, as John Mark, Simon Peter, Joses Barnabas, and Saul “who also is called Paul” (see on v. 9). This second name may have been given to Simeon to distinguish him from other persons who bore the same name.

လူစီးအော့ဖ်ဆိုင်ရင်း။ ဤလူသည် ဆိုင်ရင်းမှလာသူဖြစ်သည်ဟူသောအချက်က ၎င်းသည် ထိုပြည်နယ်တွင် ပေါများသောယုဒလူများထဲမှတစ်ဦးဖြစ်နိုင်သည်ဟု ညွှန်ပြပြီး၊ အန္တိအုတ်တွင် တပါးအမျိုးသားများအား ဧဝံဂေလိတရားဟောပြောသော ပထမဆုံးသူများထဲမှ “ဆိုက်ပရုနှင့် ဆိုင်ရင်းလူများ” (အခန်းကြီး ၁၁:၂၀) ထဲမှတစ်ဦးဖြစ်နိုင်သည်။ ၎င်းသည် ရောမ ၁၆:၂၁ တွင် ဖော်ပြထားသော လူစီးဖြစ်နိုင်သည်။ ဆိုင်ရင်းသည် ၎င်း၏ဆေးပညာကျောင်းကြောင့် ထင်ရှားပြီး၊ ကျောက်စာအထောက်အထားများအရ လူစီးနှင့် လုကာဟူသောအမည်များကို အပြန်အလှန်သုံးနိုင်သည်ဟု ဖော်ပြသောကြောင့်၊ အချို့စာရေးဆရာများက ဤလူကို အက်ဖရောဒိတ်စာအုပ်ရေးသားသူ ဆရာဝန်လုကာဟု သတ်မှတ်ကြသည်။ သို့သော်၊ လူစီးဟူသောအမည်သည် ရောမလူမျိုးများအကြား အလွန်သာမာန်ဖြစ်ပြီး၊ ထင်ရှားသောခရစ်ယာန်များထဲတွင် တစ်ဦးထက်ပိုသော လူစီးရှိနိုင်သည်ဖြစ်ရာ၊ ဤသတ်မှတ်မှုများကို အလွန်သတိထားစွာ လက်ခံရမည်။

Lucius of Cyrene. The fact that this man came from Cyrene suggests that he may have been one of the Jews who abounded in that province, and one of the “men of Cyprus and Cyrene” (ch. 11:20) who had been among the first to evangelize the Gentiles in Antioch. He may be the Lucius who is mentioned in Rom. 16:21. On the ground that Cyrene was famous for its school of medicine, and that inscriptional evidence shows that the names Lucius and Luke might be used interchangeably, some writers have identified this man with the author of Acts, Luke the physician. However, such identifications must be accepted with extreme reserve in view of the fact that the name Lucius was very common among the Romans, and could easily have been held by more than one prominent Christian.

မာနိန်။ ဟေဗြဲအမည် မေနာဟိမ်၏ ဂရိပုံစံဖြစ်သည်။

Manaen. A Greek form of the Hebrew name Menahem.

ပြုစုပျိုးထောင်ခံရသူ။ ဂရိဘာသာ suntrophos သည် မာနိန်သည် ဟေရုဒ်၏မိဿဟာယဖြစ်သူ၊ မာနိန်၏မိခင်သည် ဟေရုဒ်အား နို့တိုက်မိခင်ဖြစ်ခဲ့သည်၊ သို့မဟုတ် ၎င်းနှင့်အတူ ပြုစုပျိုးထောင်ခံရသူ၊ သို့မဟုတ် ဟေရုဒ်၏ရုံးတော်နှင့် တစ်နည်းနည်းဆက်နွယ်နေသူဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ “ဟေရုဒ်တတ္ထရက်” သည် ဟေရုဒ်အန္တိပါဖြစ်ရမည် (မဿဲ ၁၄:၁၊ လုကာ ၃:၁၉၊ ၂၃:၇-၁၂၊ တတိယတွဲ၊ စာမျက်နှာ ၆၄၊ ၆၅ ကိုကြည့်ပါ)၊ ယင်းသည် ယေရှုက “မြေခွေးဟု” တစ်ကြိမ်ခေါ်ခဲ့သော အုပ်ချုပ်သူဖြစ်သည် (လုကာ ၁၃:၃၂)။ ဂျိုးဇီဖပ်စ် (Antiquities xv. ၁၀. ၅) တွင် ဟေရုဒ်မဟာ၏ဘုရင်ဖြစ်လာမည်ဟု ဟောကိန်းထုတ်ခဲ့သော အက်စီနီ မေနာဟိမ် သို့မဟုတ် မာနိန်အား ဖော်ပြထားသည်။ တလ်မွဒ်တွင်လည်း ဟေရုဒ်မဟာ၏အမှုထမ်းဖြစ်ခဲ့သည်ဟု ယူဆရသော မေနာဟိမ်ကို သိထားသည် (တလ်မွဒ် Ḥagigah ၁၆ခ၊ Soncino ထုတ်ဝေ၊ စာမျက်နှာ ၁၀၈ ကိုကြည့်ပါ)။ အမည်တူညီမှုသည် မာနိန်အမည်သည် ဟေရုဒ်အိမ်တော်နှင့် ရင်းနှီးသူများကြားတွင် နှစ်သက်ဖွယ်အမည်ဖြစ်လာသည်ဟု ညွှန်ပြသည်။ ဟေရုဒ်အန္တိပါနှင့် ၎င်း၏ညီအာခေလတို့သည် ရောမတွင် ပညာသင်ကြပြီး၊ အန္တိအုတ်၏မာနိန်သည် ၎င်းတို့နှင့်အတူ ထိုနေရာသို့ လိုက်ပါသွားခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ၎င်းသည် ယေရှုကို ခရစ်တော်အဖြစ် မည်သို့ သို့မဟုတ် မည်သည့်အခါ ယုံကြည်လာသည်ကို မသိရပေ။ အန္တိအုတ်တွင် ခရစ်ယာန်ဆရာအဖြစ် ၎င်း၏လုပ်ဆောင်မှုသည် နှစ်များစွာအကြာ ဂေါလ်ပြည်သို့ အရှက်တကွဲပြည်နှင်ခံရပြီး ယောဟန်နှစ်ခြင်းဆရာကို သတ်ဖြတ်ခဲ့သော၊ ယေရှုကို ပြက်ယယ်ပြုခဲ့သော အုပ်ချုပ်သူ ဟေရုဒ်အန္တိပါ၏ဘဝနှင့် ထင်ရှားသောခြားနားမှုကို ဖော်ပြသည်။

Brought up. Gr. suntrophos, a word that may mean either that Manaen was a foster brother of Herod, perhaps in the sense that Manaen’s mother was nursing mother to Herod, or that he was reared with him, or even simply that he was in some way connected with the court of Herod. “Herod the tetrarch” must be Herod Antipas (see Matt. 14:1; Luke 3:19; 23:7–12; Vol. V, pp. 64, 65), the ruler whom Jesus once called “that fox” (Luke 13:32). Josephus (Antiquities xv. 10. 5) mentions an Essene named Menahem, or Manaen, who foretold that Herod the Great would become king. The Talmud also knows a Menahem who is supposed to have been in the service of Herod the Great (see Talmud Ḥagigah 16b, Soncino ed., p. 108). The identity of name would seem to indicate that the name Manaen became a favorite among those who were in the good graces of the Herodian house. Both Herod Antipas and his brother Archelaus were educated at Rome, and Manaen of Antioch may have accompanied them thither. How or when he was brought to believe in Jesus as the Christ is not known. His activity as a Christian teacher at Antioch presents a striking contrast to the career of Herod Antipas, the ruler who slew John the Baptist, mocked Jesus, and who some years before the time of the present story, was exiled in disgrace to Gaul.

ဟေရုဒ်တတ္ထရက်။ “ပြုစုပျိုးထောင်ခံရသူ” တွင် ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ။

Herod the tetrarch. See above on “brought up.”

ရှောလု။ တာသု၏ရှောလုသည် ဤနေရာ၌ “ပရောဖက်များထဲတွင်” ရှိနေပြီး၊ ထောင်စုနှစ်တစ်ခုအကြာ ရှောလုဘုရင်ထက် (၁ ရာဇဝင်ချုပ် ၁၀:၁၁၊ ၁၂) ပိုမိုကောင်းမွန်သောရလဒ်များရရှိသည်။ ရှောလု၏အမည်သည် စာရင်း၏အဆုံးတွင်ရှိသည်။ ဤအခန်း၏ဂရိဘာသာဖွဲ့စည်းမှုသည် ဤနေရာ၌ ဖော်ပြထားသော ပထမလူသုံးဦးသည် ပရောဖက်များဖြစ်ပြီး၊ နောက်ဆုံးလူနှစ်ဦးသည် ဆရာများဖြစ်သည်ဟု အကြံပြုသော်လည်း၊ မလိုအပ်ပါ။ ရှောလုသည် ပရောဖက်ဆုကျေးဇူးကို မကျင့်သုံးရသေးပေ။

Saul. Saul of Tarsus is here “among the prophets” with far better results than was true of Saul the king a millennium before (1 Sam. 10:11, 12). Saul’s name comes at the end of the list. The construction of this passage in Greek suggests, but does not necessitate, the conclusion that the first three men named here were prophets, and the last two, teachers. Saul may not yet have exercised the prophetic gift.

ပေါလု၏ပထမသာသနာပြုခရီး၊ အေဒီ ၄၅ မှ ၄၇ ခုနှစ်

Paul’s First Missionary Tour, c. A.D. 45 to 47

၂. အမှုထမ်းခြင်း။ ဂရိဘာသာ leitourgeō၊ “အမှုထမ်းရန်” ဟူသောစကားသည် လောကီဂရိဘာသာတွင် နိုင်ငံတော်အရာရှိတစ်ဦး၏ဝန်ဆောင်မှုကို ဖော်ပြရန်သုံးပြီး၊ ဓမ္မဟောင်းနှင့် သမ္မာကျမ်းစာသစ်တွင် ဗိမာန်တော်အတွင်း ယဇ်ပုရောဟိတ်များနှင့် လေဝိလူများ၏ဝန်ဆောင်မှုအတွက် သုံးသည် (တောလည်ရာ ၁၈:၂၊ ဟေဗြဲ ၁၀:၁၁)။ ပေါလုသည် ၎င်း၏တပါးအမျိုးသားများထံသို့ ဝန်ဆောင်မှုကို ယဇ်ပုရောဟိတ်တစ်ဦးနှင့်နှိုင်းယှဉ်ကာ၊ တပါးအမျိုးသားများကို ဘုရားသခင်ထံ ပူဇော်သက္ကာအဖြစ် တင်ဆက်သည့်အနေဖြင့် ဤစကားကို ပုံဆောင်အသုံးပြုခဲ့သည် (ရောမ ၁၅:၁၆)။

2. Ministered. Gr. leitourgeō, “to minister,” a word used in secular Greek to describe service rendered by a state official, and in both the LXX and the NT for the ministry of the priests and Levits in the sanctuary (Num. 18:2; Heb. 10:11). Paul used it figuratively of his ministry to the Gentiles, likening himself to a priest, and presenting the Gentiles as offerings to God (Rom. 15:16).

သခင်ဘုရားထံသို့။ အန္တိအုတ်၏ ပရောဖက်များနှင့် ဆရာများ၏ ဝန်ဆောင်မှု၊ ၎င်းတို့၏ ဆုတောင်းခြင်း၊ တိုက်တွန်းနှိုးဆော်ခြင်းနှင့် သွန်သင်ခြင်းလုပ်ငန်းသည် ဘုရားသခင်ထံ အပ်နှံထားသည် (ရောမ ၁၄:၁၈၊ ကောလောသဲ ၃:၂၄ ကိုကြည့်ပါ)။

To the Lord. The ministry of the prophets and teachers of Antioch, their work of prayer, exhortation, and teaching, was dedicated to God (see Rom. 14:18; Col. 3:24).

အစာရှောင်ခြင်း။ ၎င်းသည် အန္တိအုတ်လူများက သူတို့ရှေ့ရှိလုပ်ငန်းကို ရင်ဆိုင်ရင်း ပြုလုပ်သော သန့်ရှင်းသောဆက်ကပ်ခြင်းဖြစ်သည်။ “ဗိုက်ပြည့်နေသူသည် စိတ်အားထက်သန်စွာ မသင်ယူနိုင်သလို၊ သန့်ရှင်းသောဆုတောင်းခြင်းကိုလည်း မပြုနိုင်ပေ” ဟု ကောင်းစွာပြောထားသည်။ မဿဲ ၄:၂၊ ၃ ကိုကြည့်ပါ။

Fasted. This was a solemn act of devotion as the men of Antioch faced the work before them. It has been well said that “a full stomach neither studies diligently, nor offers devout prayers.” See on Matt. 4:2, 3.

ဝိညာဉ်တော်က မိန့်တော်မူသည်။ ဝိညာဉ်တော်သည် ၎င်း၏အလိုတော်ကို ပရောဖက်များ၏နှုတ်ဖြင့် မိန့်တော်မူခဲ့သည်မှာ သေချာသည် (အခန်းကြီး ၂၀:၂၃ ကိုကြည့်ပါ)။

The Holy Ghost said. Doubtless the Spirit spoke His will through the lips of the prophets, as in ch. 20:23.

ခွဲထုတ်ရန်။ ဂရိဘာသာတွင် ဤကြိယာပြီးနောက် dē ဟူသော စကားလုံးငယ်သည် အမိန့်၏တိကျမှုနှင့် ၎င်းကို ချက်ချင်းလုပ်ဆောင်ရမည်ဟု ဖော်ပြသည်။ ဗာနဗနှင့် ရှောလုတို့သည် အသစ်သောလုပ်ငန်းတစ်ခုအတွက် ခွဲထုတ်ခံရမည်ဖြစ်သည်။

Separate. In the Greek the particle dē follows this verb, indicating the definiteness of the command and that it was to be executed immediately. Barnabas and Saul were to be set apart for a new work.

ဗာနဗနှင့် ရှောလု။ ရှောလုနှင့် ဗာနဗ၏ ယခင်မိတ်ဆွေဖြစ်မှုအတွက် အခန်းကြီး ၉:၂၇၊ ၁၁:၂၅၊ ၂၆ ကိုကြည့်ပါ။ အစပိုင်းမှစ၍ ရှောလုသည် “ရွေးချယ်ခံရသောအိုးတစ်လုံး” (အခန်းကြီး ၉:၁၅ ကိုကြည့်ပါ) ဟု ခေါ်ခံခဲ့ရပြီး၊ ဘုရားသခင်က ၎င်းအား ကျယ်ပြန့်သောသာသနာပြုဝန်ဆောင်မှုအတွက် ရည်ရွယ်ထားခဲ့သည်။ ဤလူနှစ်ဦး၏ယခင်ဆက်နွယ်မှုကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရာ၊ ဗာနဗသည် ရှောလု၏လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်အဖြစ် ရွေးချယ်ခံရခြင်းသည် ဆီလျှော်သည်။ ယခုအချိန်အထိ ဤလူနှစ်ဦးသည် အသင်းတော်၏ ပရောဖက်များနှင့် ဆရာများထဲတွင်ရှိခဲ့သည်။ ယခုအခါ ၎င်းတို့သည် တပါးအမျိုးသားများအကြား တမန်တော်အမှုအတွက် သန့်ရှင်းသောအမိန့်ဖြင့် တိကျသောသာသနာပြုမစ်ရှင်သို့ စေလွှတ်ခံရပြီး၊ သန့်ရှင်းစွာ အပ်နှံခံရသည်။

Barnabas and Saul. For the previous companionship between the Saul and Barnabas see chs. 9:27; 11:25, 26. From the first Saul was called a “vessel of election” (see on ch. 9:15), and had been intended by God for extensive missionary service. In view of the previous association of the two men, it was logical that Barnabas was selected as Saul’s colaborer. Up to this time the two men had been among the prophets and teachers of the church. Now they were being sent out on a distinct mission, on the authority of an inspired command, and were consecrated to the work of apostleship among the Gentiles.

အလုပ်အတွက်။ အခြေခံညွှန်ကြားချက်သည် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်ထံမှ လာသောကြောင့်၊ ပထမဆုံးသာသနာပြုခရီးစဉ်၏ ယေဘုယျလမ်းကြောင်းကိုလည်း ဝိညာဉ်တော်က ချမှတ်ပေးခဲ့သည်ဟု ယူဆနိုင်သည်။ သေချာသည်မှာ၊ ထိုကဲ့သို့သော သာသနာပြုခရီးစဉ်အတွက် အစီအစဉ်များကို ဘုရားကျောင်းက လေ့လာခဲ့သည့် မှတ်တမ်းမရှိပေ။For the work. Since the basic command came from the Holy Spirit, it can be supposed that the general course of the First Missionary Journey was outlined also by the Spirit. Certainly there is no record that the church gave any study to plans for such a missionary journey.

၃. အစာရှောင်ပြီး ဆုတောင်းခဲ့ကြသည်။ ဤစကားလုံးများကို ထပ်မံဖော်ပြခြင်းသည် အခန်းကြီး ၂ တွင်ဖော်ပြထားသော အစာရှောင်ခြင်းကို ဆက်လက်ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြသည်။ အမိန့်သစ်သည် ဝိညာဉ်ရေးဘဝ၏ ပြင်းထန်မှုကို တောင်းဆိုခဲ့ပြီး၊ အစာရှောင်ခြင်းသည် ၎င်း၏ပုံမှန်နိဒါန်းနှင့် တွဲလျက်ဖြစ်သည်။ အစာရှောင်ခြင်း၏ နောက်ဆုံးနာရီများတွင် ဘုရားသခင်ထံ အပ်နှံခြင်းအခမ်းအနားတစ်ခုဖြစ်ခဲ့ကြောင်း ဆိုလိုသည်။

3. Fasted and prayed. The repetition of these words would indicate that the fast of v. 2 continued. The new command called for an intensity of spiritual life, to which fasting was a normal prelude and accompaniment. The implication is that a solemn dedication service marked the closing hours of the fast.

လက်တင်ထားသည်။ အခန်းကြီး ၆:၆ တွင်ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ။ တမန်တော်များသည် ခုနစ်ဦးထံ လက်တင်ခဲ့သည့်နည်းတူ၊ အန္တိအုတ်မြို့ရှိ ပုရောဖက်များနှင့် ဆရာများသည် ရှောလုနှင့် ဗာနဗတို့၏ ဘုရားသခင်ထံမှ ခန့်အပ်ခြင်းကို သက်သေထူခဲ့ပြီး ၎င်းတို့အတွက် ဘုရားသခင်၏ ကောင်းကြီးမင်္ဂလာကို တောင်းလျှောက်ခဲ့သည်။

Laid their hands. See on ch. 6:6. As the apostles laid their hands on the Seven, so did the prophets and teachers of the church of Antioch witness to the divine commission of Saul and Barnabas and implore for them the divine blessing.

၄. စေလွှတ်ခြင်း။ ဤနေရာတွင် ရှောလ် (ပေါလ်) ၏ ပထမဆုံးသာသနာပြုခရီးစဉ်စတင်သည်။ ပေါလ်၏ ပထမဆုံးသာသနာပြုခရီးစဉ်ကို ကြည့်ပါ။ ဗာနဗနှင့် သူသည် ဝိညာဉ်တော်၏ တိုက်ရိုက်အမိန့်ဖြင့် ထွက်ခွာသွားခဲ့ပြီး၊ ထိုဘုရားသခင်ထံမှ တိကျသောညွှန်ကြားချက်များကို ရရှိခဲ့ပုံရသည်။ စာမျက်နှာ ၂၉ ကိုကြည့်ပါ။

4. Sent forth. Here begins Saul’s (Paul’s) First Missionary Journey; see Paul’s First Missionary Tour. Barnabas and he now went forth under the direct command of the Holy Spirit, evidently with specific instructions from that divine Source. See p. 29.

ဤသာသနာပြုများကို မည်သို့ထောက်ပံ့မည်နည်း။ လစာနှင့်ပတ်သက်ပြီး မည်သည့်အချက်အလက်မျှမရှိသလို၊ ၎င်းတို့အတွက် ရန်ပုံငွေတစ်ခုမျှထောက်ပံ့ထားကြောင်း မဖော်ပြထားပါ။ ဖြစ်နိုင်ခြေမှာ ပေါလ်သည် နောက်ပိုင်းတွင် (အခန်းကြီး ၁၈:၃၊ ၄) ပြုလုပ်ခဲ့သည့်အတိုင်း၊ တစ်ပတ်အတွင်း သူ၏ကိုယ်ပိုင်အလုပ်ကို လုပ်ကိုင်ခဲ့ပြီး ဥပုသ်နေ့များတွင် ဂျူးတရားဇရပ်များတွင် တရားဟောခဲ့သည်။ နှစ်ပေါင်းများစွာအကြာတွင် ဖိလိပ္ပိလူများထံ စာရေးရာတွင် ပေါလ်သည် အနည်းငယ်သော ထောက်ပံ့မှုသာရရှိခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည် (ဖိလိပ္ပိ ၄:၁၅-၁၈)။ သင်္ဘောသားလူမျိုးများထံ အမြဲပေးဆောင်ခဲ့သော ဆယ်ဖို့တစ်ဖို့သည် ခရစ်ယာန်သာသနာပြုများအတွက် သင့်လျော်စွာ ပေးဆောင်နိုင်သည်ဟူသော အယူအဆသည် ခရစ်ယာန်အသင်းတော်ငယ်လေးတွင် မပေါ်ပေါက်သေးပေ။ တကယ်တော့၊ ပရော်ဖက်ရှင်နယ်သင်းအုပ်ဆရာအဖြစ် မည်သည့်အမှုတော်မျှ မရှိသေးပါ။

How were these missionaries to be supported? There is no indication of a salary, nor of any fund furnished to them. Probably, as he did later (ch. 18:3, 4), Paul worked at his trade during the week and preached in the synagogues on Sabbaths. Years afterward, writing to the Philippians, Paul indicated that he had received but little support (Phil. 4:15–18). Apparently it had not yet occurred to the infant church that tithe, which was always paid to the Levites, might properly be given for the use of a consecrated Christian ministry. In fact, there was as yet no clergy as a professional class.

ဆီလူးကျာသို့။ ဤမြို့သည် အန္တိအုတ်မြို့မှ ၁၅ မိုင် (၂၄ ကီလိုမီတာ) အကွာတွင် အိုရုန်တီးမြစ်ဝတွင်ရှိပြီး၊ အန္တိအုတ်မြို့၏ ဆိပ်ကမ်းမြို့ဖြစ်သည်။ ဆီလူးကျာသည် ၎င်း၏တည်ထောင်သူ ဆီလူးကပ်စ် ပထမ နီကေတာ (ဘီစီ ၂၈၀ တွင်ကွယ်လွန်)၊ အလက်ဇန္ဒား၏ဗိုလ်ချုပ်ဖြစ်ပြီး ဆီလူးကပ်အင်ပါယာကို တည်ထောင်ခဲ့သူ၏ အမည်ကို ယူထားသည်။ ပေါလ်၏ ခရီးစဉ်များ။

Unto Seleucia. This town lay about 15 mi. (24 km.) from Antioch near the mouth of the Orontes River, and was the seaport for Antioch. Seleucia was named for its founder, Seleucus I Nicator (d. 280 b.c.), the general of Alexander who established the Seleucid Empire. The Journeys of Paul.

ဆိုက်ပရပ်စ်သို့ ရွက်လွှင့်သွားသည်။ သာသနာပြုများသည် တိကျစွာ ညွှန်ကြားခံရခြင်းမရှိခဲ့လျှင်၊ ဆိုက်ပရပ်စ်သည် ဗာနဗ၏မွေးရပ်မြေဖြစ်သောကြောင့် ၎င်းကို ပထမဆုံးလည်ပတ်ရာနေရာအဖြစ် ရွေးချယ်ခဲ့ပုံရသည်။ ၎င်း၏လူဦးရေသည် အများအားဖြင့် ဂရိလူမျိုးများဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် အာဖရိုဒိုက်တီ သို့မဟုတ် ဗီးနပ်စ်ကို ၎င်း၏ထိန်းသိမ်းသူနတ်ဘုရားအဖြစ် ကိုးကွယ်ခဲ့သည်။ သူမ၏အဓိကကိုးကွယ်ရာနေရာသည် ပါဖို့စ်တွင်ရှိပြီး၊ ထိုနေရာသည် သူမ၏ဗိမာန်တော်ရှိ မယ်တော်များ၏ ဖောက်ပြန်မှုကြောင့် ထင်ရှားသည်။ ကြေးနီသတ္တုသည် “ကြေးနီ” ဟူသောအမည်ကို ဤကျွန်းမှရယူခဲ့ပြီး၊ ဆီးရီးယားမှ သင်္ဘောဖြင့် ခရီးတိုလှသော ကြေးနီသတ္တုတွင်းများသည် ဂျူးလူမျိုးများစွာကို ဆွဲဆောင်ခဲ့သည်။ ဖြစ်နိုင်ခြေမှာ ဧဝံဂေလိတရားသည် ခရီးသွားဧဝံဂေလိဆရာများ (အခန်းကြီး ၁၁:၁၉) မှတစ်ဆင့် ၎င်းတို့အနက် ဟောပြောခံခဲ့ရပြီဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် ပင်တေကုတ္တေနေ့တွင် ယေရုဆလင်မြို့တွင် ယုံကြည်သူဖြစ်လာခဲ့သော ဆိုက်ပရပ်စ်မှလူအချို့သည် ခရစ်ယာန်တရားကို ၎င်းတို့၏မွေးရပ်မြေသို့ ပြန်လည်ယူဆောင်သွားခဲ့ပြီဖြစ်သည်။

Sailed to Cyprus. If the missionaries were not specifically directed, doubtless they chose this first point of call because Cyprus was the birthplace of Barnabas. Its population was largely Greek. It claimed Aphrodite, or Venus, as its patron goddess. Her chief center of worship was at Paphos, which was conspicuous for the licentiousness of the harlot-priestesses of her temple. The metal cuprum, “copper” took its name from the island, and the copper mines, lying only a short voyage from Syria, had attracted many Jews. Probably it was among these that the gospel had been preached already by itinerant Christian evangelists (ch. 11:19). It is probable, too, that some of those from Cyprus who were converted in Jerusalem on the day of Pentecost took the Christian message back to their homeland.

၅. ဆလမိတ်။ ဤမြို့သည် ကျွန်း၏အရှေ့ဘက်စွန်းတွင်ရှိပြီး၊ ဆီလူးကျာမှလာသူများအတွက် ဆိုက်ပရပ်စ်ရှိ အနီးဆုံးဆိပ်ကမ်းဖြစ်သည်။

5. Salamis. At the eastern end of the island, this was the nearest port of Cyprus for those coming from Seleucia.

တရားဟောသည်။ ၎င်းတို့သည် ကျမ်းစာမှ ဘုရားသခင်၏တရားတော်ကို ရဲရင့်စွာ ဟောပြောခဲ့ပြီး၊ လက်ဝါးကပ်တိုင်တွင်ကွပ်မျက်ခံရပြီး ရှင်ပြန်ထမြောက်သော ကယ်တင်ရှင်၏သတင်းစကားကို ပေးခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၁၂ ကိုကြည့်ပါ)။

Preached. They proclaimed forthrightly from the Scriptures the word of God, giving the message of a crucified and risen Saviour (see v. 12).

ဂျူးတရားဇရပ်များ။ “ဂျူးတရားဇရပ်များ” ဟူသောစကားလုံးကို အများကိန်းဖြင့်ဖော်ပြခြင်းသည် ဂျူးလူဦးရေများစွာရှိကြောင်း ဖော်ပြသည်။ ဂျူးလူမျိုးများထံ ဦးစွာတရားဟောရန် ၎င်းတို့၏ယေဘုယျစည်းမျဉ်းကို လိုက်နာရင်း (အခန်းကြီး ၄၆)၊ တမန်တော်များသည် ဂျူးတရားဇရပ်များတွင် ၎င်းတို့၏ပထမဆုံးအဆက်အသွယ်များကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဂျူးတရားဇရပ်ဝတ်ပြုမှုများသည် ရှောလုနှင့် ဗာနဗလို ဧည့်သည်များအတွက် တရားဟောရန် အထူးတန်ဖိုးရှိသောအခွင့်အလမ်းများကို ပေးခဲ့သည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၇၊ ၅၈ ကိုကြည့်ပါ)။

Synagogues. The mention of “synagogues,” plural, implies a considerable Jewish population. Following their general rule of preaching first to the Jews (v. 46), the apostles naturally made their initial contacts in the synagogues. The synagogue services provided particularly valuable opportunities for visitors such as Saul and Barnabas to preach (see Vol. V, pp. 57, 58).

ယောဟန်။ ဤသူသည် ဗာနဗ၏ဝမ်းကွဲဖြစ်သော ယောဟန်မာကုဖြစ်သည် (ကောလောသဲ ၄:၁၀ ကိုကြည့်ပါ)။

John. That is, John Mark, the cousin of Barnabas (see on Col. 4:10).

အမှုထမ်း။ ဂရိဘာသာစကားဖြင့် “ဟူးပီရေးတီးစ်” ဟုခေါ်ပြီး၊ သင်္ဘောပေါ်တွင် “အောက်ထပ်သင်္ဘောသား” ဟုဆိုလိုပြီး၊ ထို့အတွက် မည်သည့်ပုံစံဖြင့်မဆို “လက်ထောက်” ဟုဆိုလိုသည်။ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ဤစကားလုံးကို တရားသူကြီးမှချမှတ်သော ပြစ်ဒဏ်ကို အကောင်အထည်ဖော်သူအတွက် (မဿဲ ၅:၂၅)၊ ဂျူးတရားဇရပ်ရှိ “ချတ်ဇန်” အတွက် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၆ ကိုကြည့်ပါ)၊ နှင့် ဂျူးခေါင်းဆောင်များ၏ အမိန့်အောက်ရှိအရာရှိများအတွက် (ယောဟန် ၇:၃၂) အသုံးပြုသည်။ ဤအခန်းကြီးအပြင် လုကာ သည် ဧဝံဂေလိတရားသမားများအတွက် ဤအသုံးအနှုန်းကို နှစ်ကြိမ်အသုံးပြုသည် (လုကာ ၁:၂; တ ၂၆:၁၆)။ မာကု၏တိကျသောတာဝန်များကို မဖော်ပြထားသော်လည်း၊ သူသည် တမန်တော်နှစ်ဦးကို ၎င်းတို့၏အမှုတော်တွင် ယေဘုယျအားဖြင့် ကူညီခဲ့ပုံရသည်။

Minister. Gr. hupēretēs, an “under rower” on a ship, and so, by extension, an “assistant” of any kind. In the NT this word is used for an officer who executes sentences imposed by a judge (Matt. 5:25), for the chazzan in the synagogue (see Vol. V, p. 56), and for officers under the command of the Jewish leaders (John 7:32). In addition to the present passage Luke uses this term twice of ministers of the gospel (Luke 1:2; Acts 26:16). The specific duties of Mark are not stated, but evidently he assisted the two apostles generally in their ministry.

၆. ကျွန်းတစ်ခုလုံးကိုဖြတ်သန်း။ စာသားဆိုင်ရာသက်သေများသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “ကျွန်းတစ်ခုလုံးကိုဖြတ်သန်း” ဟူသောဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံသည်။ ပေါလ်နှင့် ဗာနဗသည် ကျွန်းကိုဖြတ်သွားရင်း နေရာအမျိုးမျိုးတွင် သင်ကြားပြသခဲ့ပုံရသည်။

6. Through the isle. Textual evidence attests (see p. 10) the reading “through the whole island.” Probably Paul and Barnabas taught at various places on their way across the island.

ပါဖို့စ်။ ပါဖို့စ်သည် ကျွန်း၏အနောက်ဘက်စွန်းတွင်ရှိသည်။ အာဖရိုဒိုက်တီအတွက် အပ်နှံထားသော ဗိမာန်တော်ကြောင့် ထင်ရှားသော ပါဖို့စ်မြို့ဟောင်းတစ်ခုရှိခဲ့သော်လည်း၊ ပေါလ်၏ခေတ်တွင် အနောက်မြောက်ဘက် ၇ မိုင် (ခန့်မှန်းခြေ ၁၁ ကီလိုမီတာ) အကွာတွင် မြို့သစ်တစ်ခုကို တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး၊ ဤမြို့သည် ဆိုက်ပရပ်စ်ရှိ ရောမအုပ်ချုပ်ရေးမှူး၏ ဌာနချုပ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ပေါလ်နှင့် ဗာနဗရောက်ရှိခဲ့သည်မှာ ဤမြို့သစ်သို့ဖြစ်သည်။

Paphos. Paphos lay at the western extremity of the island. There was an old city of Paphos that was noted for its sanctuary dedicated to Aphrodite, but in Paul’s day a new city had been built some 7 mi. (c. 11 km.) farther to the northwest, and this served as the headquarters of the Roman governor of Cyprus. It was to this new city that Paul and Barnabas came.

ပြုစားသူ။ ဂရိဘာသာစကားဖြင့် “မာဂို့စ်” ဟုခေါ်ပြီး၊ မူလက အိရန်မီးကိုးကွယ်သူများအနက် ယဇ်ပုဂ္ဂိုလ်အဆင့်ကို ရည်ညွှန်းသော ပါရှန်းစကားလုံးဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် မာဂီများသည် ဂုဏ်သိက္ခာနှင့် လေးစားမှုရှိသောရာထူးတစ်ခုကို ပိုင်ဆိုင်ခဲ့သည်။ ဤအဆင့်တွင် ယေရှုကလေးငယ်ထံ လာရောက်လည်ပတ်ခဲ့သော “ပညာရှိများ” ပါဝင်သည် (မဿဲ ၂:၁ ကိုကြည့်ပါ)။ သို့သော်လည်း၊ ဘီစီ ၅ ရာစုနှစ်တွင် “မာဂို့စ်” ဟူသောစကားလုံးသည် “ပြုစားသူ” သို့မဟုတ် “လိမ်ညာသူ” ဟူသောအဓိပ္ပါယ်ဖြင့်လည်း အသုံးပြုခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ဂရိကဗျာဆရာ ဆိုဖိုကလီးသည် အိုဒီးပပ်စ်ကို တိရီးစီးယပ်စ်ကို ဤအမည်ဖြင့် ကဲ့ရဲ့ခဲ့ပြီး၊ မှော်ပညာကို ကျင့်သုံးသူအဖြစ် ဖော်ပြခဲ့သည် (အိုဒီးပပ်စ်ဘုရင် ၃၈၇)။ လုကာသည် ဆမာရီယမြို့ရှိ ပြုစားသူ ရှိမုန်အတွက် အလားတူစကားလုံးကို အသုံးပြုသည် (တ ၈:၉)။ သူသည် ဘာယေရှုကို “မိစ္ဆာပုရောဖက်” နှင့်ဆက်စပ်ပြီး ယေဘုယျအားဖြင့် အသုံးပြုပုံရသည်၊ ၎င်းသည် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးနှင့် သြဇာရှိသော ရာထူးတစ်ခုကို ပိုင်ဆိုင်ထားသော်လည်း၊ ဘာယေရှုသည် လိမ်ညာသူဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြသည်။

Sorcerer. Gr. magos, “magus” (pl. “magi”), originally a Persian word denoting the priestly class among the Iranian fire worshipers. As such, the Magi held a position of dignity and respect. To this class belonged the “wise men” who visited the infant Jesus (see on Matt. 2:1). However, as early as the 5th century b.c. the term magos also had come to have the bad sense of a “sorcerer,” or a “quack.” Thus the Greek poet Sophocles makes Oedipus revile Teiresias under this name, as one who practiced magic (Oedipus the King 387). Luke uses a similar term for Simon, the sorcerer at Samaria (Acts 8:9). He apparently employs it in a general sense in connection with “false prophet,” to indicate that Bar-jesus, though he held a position of influence with the governor, was a quack.

မိစ္ဆာပုရောဖက်။ မှန်ကန်သောဗျာဒိတ်ကျမ်းကို အသုံးပြုမှု ယိုယွင်းလာခြင်းသည် မိစ္ဆာပုရောဖက်များကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ယိုယွင်းမှုကို ပိုမိုအရှိန်မြှင့်စေသည်။

A false prophet. A decadence in the use of true revelation produces false prophets, who in turn accelerate the decay.

ဂျူးလူမျိုး။ ဂျူးလူမျိုးများအနက် မှော်ပညာစွမ်းအားရှိသူဟုဆိုကြသော လူများသည် အများအပြားရှိခဲ့သည် (တလ်မတ် ဘီရာကုတ် ၅၉အေ၊ ဆွန်စီနိုထုတ်ဝေမှု၊ စာမျက်နှာ ၃၆၇ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏လူမျိုး၏ ဘာသာရေးဂုဏ်သိက္ခာကို အသုံးချခဲ့ပြီး၊ သူတို့၏သန့်ရှင်းသောကျမ်းစာများအပြင်၊ ရှောလမုန်ထံမှဆင်းသက်လာသည်ဟုဆိုသော မန္တန်များနှင့် ကျယ်လောင်စွာ ဝါကြွားခဲ့သည်။

A Jew. Pretenders to magic powers were common among the Jews (see Talmud Berakoth 59a, Soncino ed., p. 367). They traded on the religious prestige of their race, and boasted, in addition to their sacred books, of spells and charms that had allegedly come down to them from Solomon.

ဘာယေရှု။ ဤသည်မှာ ဂျူးအမည်တစ်ခုဖြစ်သော်လည်း၊ ဂရိဘာသာဖြင့် ၎င်း၏မူလစာလုံးပေါင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး စာသားဆိုင်ရာသက်သေများသည် များစွာကွဲပြားနေသောကြောင့် ၎င်း၏ဟေဗြဲ သို့မဟုတ် အာရမိဘာသာဖြင့် တိကျသောအဓိပ္ပါယ်ကို ဆုံးဖြတ်ရန် မဖြစ်နိုင်သလောက်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် “ယောရှု၏သား” ဟုဆိုလိုနိုင်သည် (မဿဲ ၁:၁ ကိုကြည့်ပါ)။

Bar-jesus. This is clearly a Jewish name, but textual evidence is so divided as to its correct spelling in Greek that a final decision on its exact meaning in Hebrew or Aramaic is hardly possible. It may mean “son of Joshua” (see on Matt. 1:1).

၇. အုပ်ချုပ်ရေးမှူး။ ဂရိဘာသာဖြင့် “အန်သူပါတို့စ်” ဟုခေါ်ပြီး၊ ရောမအမည် “ပရိုကွန်ဆယ်” ၏ ဂရိဘာသာနှင့်ညီမျှသည်။ ဩဂတ်စတပ် (ဘီစီ ၂၇) ၏ ဖွဲ့စည်းမှုအောက်တွင် ရောမအင်ပါယာ၏ပြည်နယ်များကို နှစ်မျိုးခွဲခြားထားသည်။ စစ်ရေးထိန်းချုပ်မှု လိုအပ်သောပြည်နယ်များကို တပ်မတော်မှူးအဖြစ် ဧကရာဇ်လက်အောက်တွင် ထားရှိပြီး၊ ပရိုပရီတာ နှင့် ပရိုကျူရာတာများမှ အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ငြိမ်းချမ်းသောပြည်နယ်များကို ဆီးနိတ်အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ထားရှိပြီး၊ ပရိုကွန်ဆယ်များမှ အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ဆိုက်ပရပ်စ်သည် ဧကရာဇ်ပြည်နယ်တစ်ခုဖြစ်ခဲ့သော်လည်း (စထရာဘို ဂျီဩဂရဖီ အခန်းကြီး ၁၄.၆.၆ ကိုကြည့်ပါ)၊ နောက်ပိုင်းတွင် ဆီးနိတ်သို့ ပြန်လည်သတ်မှတ်ခဲ့သည် (ဒိုင်အိုကာဆီးယပ်စ် ရောမသမိုင်း ၅၃.၁၂.၇)၊ ထို့ကြောင့် ပေါလ်၏ခေတ်တွင် ၎င်းကို ပရိုကွန်ဆယ်မှ အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ဆိုက်ပရပ်စ်တွင် ပရိုကွန်ဆယ်အုပ်ချုပ်ရေးရှိကြောင်း ကလောဒီယပ်ခေတ်မှ ရှိပြီးသား ဆိုက်ပရပ်စ်ဒင်္ဂါးများတွင် ဒေသအုပ်ချုပ်သူအား ပရိုကွန်ဆယ်အမည်ပေးထားသည်ကို တွေ့ရသည်၊ ကိုမီနီယပ်စ် ပရိုကလပ်စ်။ လုကာသည် ဤနေရာတွင်လည်း၊ အခြားနေရာများတွင်ကဲ့သို့ပင်၊ သူ၏ဇာတ်လမ်းတွင်ပါဝင်သော အရာရှိများအတွက် မှန်ကန်သောအမည်များကို ဂရုတစိုက်အသုံးပြုသည် (တ ၂၃:၂၄; မဿဲ ၂၇:၂ ကိုကြည့်ပါ)။

7. Deputy. Gr. anthupatos, the Greek equivalent of the Roman title “proconsul.” The provinces of the Roman Empire, under the organization of Augustus (27 b.c.), were divided into two classes. Those needing military control were placed under the emperor as commander of the legions, and were governed by propraetors, and procurators. The more peaceful provinces were left to the rule of the Senate and were under the government of proconsuls. Cyprus had been an imperial province (see Strabo Geography xiv. 6. 6), but later it was reassigned to the Senate (Dio Cassius Roman History liii. 12. 7), and consequently in Paul’s day it was ruled by a proconsul. The existence of proconsular government there is proved also by the fact that extant from the time of Claudius are coins of Cyprus that give the title of proconsul to the local ruler, Cominius Proclus. Luke here, as elsewhere, is careful to use correct titles for the various officials who appear in his narrative (see on Acts 23:24; cf. on Matt. 27:2).

ဆာဂျီးယပ်စ် ပေါလပ်စ်။ အေဒီ ၃၅ မှ လာတင်ကမ္ဗည်းတစ်ခုတွင်၊ တိုက်ဘာမြစ်ကို ထိန်းသိမ်းသူအဖြစ်ဆောင်ရွက်သော ယဇ်ပုဂ္ဂိုလ်များဖြစ်သည့် အာဗယ်လ်ညီအစ်ကိုများစာရင်းတွင် “လူစီးယပ်စ် ဆာဂျီးယပ်စ် ပေါလပ်စ်” ဟူသောအမည်ပါရှိသည်။ ဤလူသည် ဤဇာတ်လမ်းတွင်ဖော်ပြထားသော ပရိုကွန်ဆယ်နှင့် တူညီသူဖြစ်ကြောင်း အပြည့်အဝသက်သေပြနိုင်ခြင်းမရှိသော်လည်း၊ ၎င်းတို့သည် တူညီသူဖြစ်နိုင်ပြီး၊ ဆာဂျီးယပ်စ် ပေါလပ်စ်သည် ဆိုက်ပရပ်စ်သို့မပို့မီ ရောမမြို့တွင် ယဇ်ပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ဆိုလီမြို့မှ နောက်ထပ်ကမ္ဗည်းတစ်ခုတွင် “ပေါလပ်စ်၊ ပရိုကွန်ဆယ်” ခေတ်မှဖြစ်သည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ ပညာရှင်များသည် ဤပရိုကွန်ဆယ်ကို တ၌ဖော်ပြထားသော ဆာဂျီးယပ်စ် ပေါလပ်စ်နှင့် ခွဲခြားသတ်မှတ်ရန် အကြိမ်ကြိမ်ကြိုးစားခဲ့သော်လည်း၊ အကောင်းဆုံးထင်မြင်ချက်မှာ ဤကမ္ဗည်း၏ရက်စွဲသည် ပထမဆုံးသာသနာပြုခရီးစဉ်နှင့် မကိုက်ညီပေ။ ၎င်းသည် ဆိုက်ပရပ်စ်ကို ဆယ်စုနှစ်များစွာအကြာတွင် အုပ်ချုပ်ခဲ့သော ပရိုကွန်ဆယ်တစ်ဦးကို ရည်ညွှန်းပုံရသည်။ အေဒီ ၉၀ ခန့်တွင် ရေးသားခဲ့သော ပလိုင်နီးယပ်စ်ထံမှ ဆာဂျီးယပ်စ် ပေါလပ်စ်ကို ၎င်း၏ သဘာဝသမိုင်း၏ အချို့အပိုင်းများအတွက် အဓိကအချက်အလက်ပေးသူအဖြစ် အမည်ပေးထားသည်ဟု ယူဆခဲ့သော်လည်း၊ စာမူသက်သေများကို သေသေချာချာလေ့လာခြင်းဖြင့် ထိုနေရာတွင်ဖော်ပြထားသူမှာ ဆာဂျီးယပ်စ် ပလော့တပ်စ်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြသည်။ ထို့ကြောင့် လုကာမှတ်တမ်းတင်ထားသည့်အပြင် ဆာဂျီးယပ်စ် ပေါလပ်စ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ဘာမှမသိရှိရပါ။

Sergius Paulus. A Latin inscription from a.d. 35, listing a group of the Arval Brethren, priests who served as curators of the Tiber, contains the name “L[ucius] Sergius Paullus.” Although no positive identification of this man with the proconsul in the present narrative can be made, it is not impossible that they are the same person, and that Sergius Paulus had been a priest at Rome before being sent to Cyprus. Another inscription, from Soli in Cyprus, declares itself to be from the time of “Paulus, proconsul.” Scholars have sought repeatedly to identify this proconsul with the Sergius Paulus of Acts, but the best opinion is that the date of this inscription cannot be reconciled with the time of the First Missionary Journey. It probably refers to a proconsul who ruled Cyprus several decades earlier. Pliny the Elder, writing c. a.d. 90, has been thought to name a Sergius Paulus as his chief authority for the facts in certain portions of his Natural History, but a critical study of the manuscript evidence indicates that the man mentioned there was rather one Sergius Plautus. Consequently nothing certain is known concerning the Sergius Paulus of Acts beyond that recorded by Luke.

ပညာရှိသူ။ ဤနာမဝိသေသနသည် ဉာဏ်ပညာနှင့် ပိုင်းခြားသိမြင်နိုင်စွမ်းကို ဖော်ပြသည်၊ မဿဲ ၁၁:၂၅; လုကာ ၁၀:၂၁; ၁ ကောရိန္သု ၁:၁၉ တွင်ကဲ့သို့ဖြစ်သည်။ ဆာဂျီးယပ်စ် ပေါလပ်စ်နှင့်အတူ အယ်လီးမာစ်ရှိနေခြင်းသည် ပရိုကွန်ဆယ်သည် စူးစမ်းလိုသောစိတ်ရှိသူဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြသည်။ သူသည် ဗာနဗနှင့် ရှောလ်တို့၏တရားကို ကြားနာရန် တောင်းဆိုသောအခါ ဤစရိုက်ကို ထင်ရှားစွာပြသခဲ့သည်။ သာသနာပြုများမှ တင်ပြသော ပိုမိုမြင့်မားသောစရိုက်ကို အသိအမှတ်ပြုသောအခါ သူ၏ပညာရှိမှုကို ပြသခဲ့သည်။ သူသည် ပြုစားသူ၏ လွှမ်းမိုးမှုအောက်တွင် လုံးဝမရှိခဲ့ပုံရသည်။

A prudent man. The adjective describes intelligence and discernment, as in Matt. 11:25; Luke 10:21; 1 Cor. 1:19. The presence of Elymas with Sergius Paulus shows that the proconsul was a man of inquiring mind. He certainly displayed this characteristic when he asked to hear Barnabas and Saul. He showed his prudence when he came to recognize the higher type of character presented by the missionaries. He can scarcely have been dominated by the sorcerer.

၈. အယ်လီးမာစ်။ ဤအမည်၏အဓိပ္ပါယ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ပညာရှင်များက ခန့်မှန်းချက်များစွာပြုလုပ်ခဲ့သော်လည်း၊ နောက်ဆုံးသောကောက်ချက်ကို မရနိုင်ခဲ့ပါ။ ဖြစ်နိုင်ခြေမှာ ၎င်းသည် “ပြုစားသူ” သို့မဟုတ် “မှော်ဆရာ” ဟူသော အဓိပ္ပါယ်ရှိသော ဆီးမစ်ဘာသာစကားလုံးတစ်ခုကို ကိုယ်စားပြုပုံရသည်။ ဤကိစ္စတွင် “ဘာသာပြန်ဆိုချက်အားဖြင့်” ဟူသောစကားစုသည် “အယ်လီးမာစ်” သည် “ဘာယေရှု” ၏ဘာသာပြန်ဖြစ်သည်ဟု မဆိုလိုဘဲ၊ ၎င်းသည် ပြုစားသူဖြစ်ကြောင်း ထပ်လောင်းဖော်ပြရုံသာဖြစ်သည်။

8. Elymas. Many conjectures have been made by scholars as to the meaning of this name, but no final conclusion has been possible. Perhaps it may represent a Semitic word that has some such meaning as “sorcerer,” or “wizard.” In this case the phrase “by interpretation” would not mean that “Elymas” is a translation of “Bar-jesus,” but would merely be a way of adding that he was a sorcerer.

၆. ဆိုးဆရာ။ ဂရိဘာသာတွင် “မာဂို့စ်” (ဆိုးဆရာ) (အခန်းကြီး ၆ ကိုကြည့်ပါ)။

Sorcerer. Gr. magos (see on v. 6).

သူတို့ကို ဆန့်ကျင်ခဲ့သည်။ ဤလှည့်ဖြားသူသည် ဒုဗလီအရာရှိအပေါ် သူ့လွှမ်းမိုးမှုကို ဆုံးရှုံးမည်ကို စိုးရိမ်ခဲ့သည်။ သူသည် ဒုဗလီအရာရှိသည် ဆိုးဆရာအပေါ် ယုံကြည်မှုမှ ဧဝံဂေလိတရားအပေါ် ယုံကြည်မှုသို့ ပြောင်းလဲသွားသည်ကို မြင်ခဲ့ပြီး၊ ထိုပြောင်းလဲမှုကို အယ်လိမတ်စ်သည် တားဆီးရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ယာနိစ်နှင့် ယမ်ဗရစ်တို့သည် မောရှေကို ဆန့်ကျင်ခဲ့ကြသည်နှင့် (၂ တိမောသေ ၃:၈) အလားတူအနေအထားနှင့် စာတန်၏ ကြိုးပမ်းမှုမျိုးဖြင့် ဆန့်ကျင်ခဲ့သည်။

Withstood them. The charlatan feared the loss of the influence he thought himself exercising over the proconsul. He saw his victim emancipating himself, passing from credulity toward the sorcerer to faith in the gospel, and that change Elymas was determined to check. Jannes and Jambres withstood Moses (2 Tim. 3:8) in somewhat parallel circumstances, and with the same sort of satanic endeavor.

ဖယ်ထုတ်ရန် ကြိုးစားခြင်း။ ဤအချိန်တွင် ဆာဂျီးယပ်စ် ပေါလပ်စ်သည် ခရစ်တော်၏အဆုံးအမကို လက်မခံရသေးသော်လည်း၊ အယ်လိမတ်စ်နှင့် သူသည် တမန်တော်များ၏ သတင်းစကားကို ဆလမိတွင် ကမ်းသက်ရောက်ပြီးကတည်းက များစွာကြားသိခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ဆိုးဆရာသည် ဒုဗလီအရာရှိ၏ စိတ်ဝင်စားမှုကို မြင်ခဲ့ပြီး၊ သူ၏အာရုံကို လွှဲပြောင်းလိုခဲ့သည်၊ သို့မှသာ သူသည် ဗာနဗတ်နှင့် ရှောလုကို မခေါ်ယူစေရန်။ သို့သော် ဒုဗလီအရာရှိသည် သူ၏ရည်ရွယ်ချက်တွင် ခိုင်မာစွာ ဆုံးဖြတ်ထားပြီး၊ တမန်တော်များကို သူ့ထံသို့ ခေါ်ယူခဲ့သည်။

Seeking to turn away. At this point Sergius Paulus had not yet accepted the doctrine of Christ, though it is probable that both Elymas and he had heard much concerning the apostles’ message since they had landed at Salamis. The sorcerer saw that the proconsul’s interest was aroused, and he wished to divert his attention, lest he send for Barnabas and Saul. But the proconsul was determined in his purpose, and had the apostles brought before him.

၉. ပေါလုဟု ခေါ်သည်။ ဤအချိန်တွင် တမန်တော်သည် နိုင်ငံခြားသားများဆီသို့ တမန်တော်အဖြစ် လူသိများသည့် နာမည်ကို ပထမဆုံးအကြိမ် မိတ်ဆက်ခဲ့သည်။ ရှောလုနှင့် ပေါလုဟူသော နာမည်များအကြောင်းကို အခန်းကြီး ၇ ၏ ထပ်လောင်းမှတ်စုများ၊ မှတ်စု ၂ တွင် ဆွေးနွေးထားသည်။

9. Called Paul. At this point for the first time the name is introduced by which the apostle to the Gentiles is best known. For a discussion of the names Saul and Paul see Additional Notes on ch. 7, Note 2.

သန္ဓေသားလျှင် ဝိညာဉ်တော်နှင့် ပြည့်ဝခြင်း။ ဤဂရိစကားလုံး၏ ကာလသည် ဝိညာဉ်စွမ်းအားသည် ရုတ်တရက် တိုးပွားလာပြီး၊ လူ၏စရိုက်ကို ထိုးထွင်းသိမြင်မှု၊ ဖြောင့်မတ်သော ဒေါသထွက်မှု၊ နှင့် ဘုရားသခင်၏ ပြစ်ဒဏ်ခတ်မှုကို ကြိုတင်သိမြင်မှုတို့တွင် ချက်ချင်းပြသခဲ့သည်။ အယ်လိမတ်စ်အပေါ် ပြစ်ဒဏ်ခတ်မည့် ဝါကျကို ဝိညာဉ်တော်မှ တမန်တော်ထံသို့ ဖော်ပြခဲ့သည်မှာ ထင်ရှားသည်။ ပေါလုသည် သူပြောမည့်စကားများ ဖြစ်ပေါ်လာမည်ကို ထိုရင်းမြစ်မှ သိရှိခဲ့သည်။

Filled with the Holy Ghost. The tense of the Greek participle here implies a sudden access of spiritual power, showing itself at once in insight into character, righteous indignation, and prevision of divine chastisement to be applied. Evidently the sentence of punishment to be inflicted on Elymas was revealed to the apostle by the Spirit. Paul knew from the same Source that what he was about to say would come to pass.

မျက်လုံးကို စူးစိုက်ကြည့်ခြင်း။ ဂရိဘာသာတွင် “အတေနိဇို” ဟု ဆိုလိုသည်မှာ “စူးစိုက်ကြည့်ခြင်း” ဖြစ်သည်။ ဒမတ်စကတ်လမ်းပေါ်တွင် မြင်ခဲ့သော ပြင်းထန်သောအလင်းကြောင့် ပေါလု၏ အမြင်အာရုံချို့ယွင်းခဲ့သည်ဟု ထင်မြင်ခဲ့ကြသည်။ သို့သော် လုကာသည် ဤဂရိစကားလုံးကို ပုံမှန်အမြင်အာရုံရှိသူများ၏ အံ့ဩခြင်း သို့မဟုတ် စစ်ဆေးကြည့်ရှုခြင်းအတွက် ထပ်ခါတလဲလဲ အသုံးပြုခဲ့သည် (တမန်တော် ၃:၄; လုကာ ၄:၂၀; ၂၂:၅၆ ကိုကြည့်ပါ)။ အယ်လိမတ်စ်သည် တမန်တော်များကို အသရေဖျက်ရန် မည်သည့်နည်းလမ်းကိုမဆို အသုံးပြုရန် အဆင်သင့်ဖြစ်နေသောကြောင့် သူ့ကို စောင့်ကြည့်ရန် လိုအပ်ခဲ့သည်။ သို့သော် ပေါလုသည် သူ့ကို မျက်လုံးစူးစိုက်ကြည့်ကာ ပြင်းထန်သော ရှုတ်ချမှုကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

Set his eyes. Gr. atenizō, “to gaze intently.” It has been suggested that such a gaze was necessary because Paul’s vision was defective as a result of the fierce brightness seen on the Damascus road. But Luke uses this Greek word repeatedly of the fixed gaze of men of normal powers of sight, as they look in wonder or scrutiny (see Acts 3:4; Luke 4:20; 22:56). Elymas needed to be observed, for he was standing by, ready to employ any means he could to discredit the apostles. But Paul fixed him with his eyes and delivered a bitter condemnation.

၁၀. လှည့်ဖြားမှုနှင့် မကောင်းမှုအားလုံး။ “မကောင်းမှု” ဟု ဘာသာပြန်ထားသော စကားလုံးသည် ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ဤနေရာတွင်သာ တွေ့ရသည်။ ၎င်း၏ မူလအဓိပ္ပာယ်မှာ “လုပ်ဆောင်ရာတွင် လွယ်ကူမှု” ဖြစ်သော်လည်း၊ “လိမ်လည်မှု” နှင့ “လှည့်ဖြားမှု” ဟူသော မကောင်းသော အဓိပ္ပာယ်သို့ ပြောင်းလဲသွားခဲ့သည်။ ပေါလုသည် အယ်လိမတ်စ်ကို ပြတ်သားစွာ ရှုတ်ချခဲ့သည်။ သန္ဓေသားလျှင် ဝိညာဉ်တော်နှင့် ပြည့်ဝသူဖြစ်သောကြောင့် သူသည် ဆိုးဆရာကို ပြင်းထန်စွာ သို့သော် မှန်ကန်စွာ စွပ်စွဲခဲ့သည်။ သန္ဓေသားလျှင် ဝိညာဉ်နှင့် ပြည့်ဝသော ခရစ်ယာန်တစ်ဦးသည် ဂလာတိ ၅:၂၂-၂၃ တွင် ပေါလုဖော်ပြထားသော “ဝိညာဉ်၏အသီးအနှံ” ကိုသာ ပြသလိမ့်မည်ဟု ထင်မြင်သူများရှိသည်။ သို့သော် ဝိညာဉ်တော်သည် သူ၏တမန်များကို အပြစ်ကို ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ထုတ်ရန်နှင့် ထင်ရှားစွာ ရှုတ်ချရန် ဦးဆောင်ပေးသည်။ ဝိညာဉ်နှင့် ပြည့်ဝသော ပေါလုသည် အယ်လိမတ်စ်ကိစ္စတွင် ဤသို့ပင် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

10. All subtilty and all mischief. The word translated “mischief” is found only here in the NT. Its primary meaning of “ease [or, “facility”] in working” came to have the bad sense of “shiftiness” and “trickery.” Paul was explicit and unreserved in his condemnation of Elymas. Filled with the Holy Spirit, he indicted the sorcerer witheringly but truly. There are those who think that a Spirit-filled Christian will show only the relatively passive “fruit of the Spirit” catalogued by Paul in Gal. 5:22, 23. But the Spirit also leads His messengers to identify and define sin frankly, and to condemn it in clear terms. The Spirit-filled Paul did this very thing in the case of Elymas.

စာတန်၏သား။ ယောဟန် ၈:၄၄ ကိုကြည့်ပါ။ စာတန်သည် လိမ်လည်မှု၏ဖခင်ဖြစ်သကဲ့သို့၊ လှည့်ဖြားမှုဖြင့် ကျင်လည်သူ အယ်လိမတ်စ်ကို ဤပြင်းထန်သော ဂုဏ်သရေဖြင့် ခေါ်ဆိုနိုင်သည်။ အကယ်၍ ဘာဂျီးဇပ်စ်ဟူသော နာမည်သည် “ယောရှု၏သား” (ယောရှုသည် “ယေဟောဝါသည် ကယ်တင်ခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည့်နာမည်; အခန်းကြီး ၆ ကိုကြည့်ပါ) ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ရှိပါက၊ ပေါလု၏ ဤစရိုက်ဖော်ပြချက်သည် ပို၍ထင်ရှားသော ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်လိမ့်မည်။

Child of the devil. See on John 8:44. As the devil is the father of lies, so Elymas, who traded in deceit, could well be called by this bitter epithet. If the name Bar-jesus means “Son of Joshua” (a name that means “Jehovah is salvation”; see on v. 6), Paul’s characterization of him here would have been a particularly striking contrast.

ဖြောင့်မတ်မှုအားလုံး၏ ရန်သူ။ ပေါလုသည် ဒုဗလီအရာရှိတွင် သမ္မာတရားကို သိလိုသော စိတ်အားထက်သန်မှုကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ ထိုဆန္ဒကို ဟန့်တားသည့် အယ်လိမတ်စ်အပေါ် သူ၏ဒေါသသည် ထိပ်ထိပ်ထောင်ထောင်ဖြစ်ခဲ့သည်။

Enemy of all righteousness. Paul recognized in the proconsul an earnest desire to know truth. His wrath blazed against Elymas for interfering with that desire.

ဖြောင့်မတ်သောလမ်းများကို ဖျက်ဆီးခြင်း။ အယ်လိမတ်စ်၏ လွှမ်းမိုးမှုသည် ဘုရားသခင်၏ သမ္မာလမ်းကို လှည့်ဖြားပြီး မမှန်ကန်စွာ ဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။ သူသည် ဘုရားသခင်ဖန်တီးထားသော ဖြောင့်တန်းသောလမ်းများကို လူ၏လှည့်ဖြားမှုဖြင့် ကောက်ကွေ့သောလမ်းများအဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဧဝံဂေလိလမ်းကို ဖြောင့်တန်းစေရန် ဧဝံဂေလိလမ်းကို ပြင်ဆင်ခြင်း (ဟေရှာယ ၄၀:၄) ဟု ဟေရှာယဖော်ပြခဲ့သည့်အရာ၏ ပြတ်ပြတ်သားသား ပြောင်းပြန်ဖြစ်သည်။

Pervert the right ways. The influence of Elymas was a twisting and misrepresentation of the true way of God. He turned the straight paths of God’s making into the crooked ones of man’s subtlety. It was an exact reversal of what Isaiah described as the true preparation of the way of the Lord, making the crooked straight (Isa. 40:4).

၁၁. သခင်ဘုရား၏ လက်တော်။ တမန်တော် ၁၁:၂၁; ထွက်မြောက်ရာ ၉:၃; တရားသူကြီး ၂:၁၅ ကိုကြည့်ပါ။ ဆာဂျီးယပ်စ် ပေါလပ်စ်သည် အယ်လိမတ်စ်ထံမှ မေးမြန်းခဲ့သော မေးခွန်းများသည် ယုဒဘာသာနှင့် ပတ်သက်ဖွယ်ရှိသည်။ ဘုရားသခင်ကို သိရန် သွန်သင်ပေးမည့်အစား၊ သူသည် သူ၏ ကိုယ်ကျိုးရှာမှုဖြင့် ဒုဗလီအရာရှိကို လမ်းလွဲစေခဲ့သည်။ အယ်လိမတ်စ်ဖျက်ဆီးခဲ့သော သခင်ဘုရား၏ လမ်းများကို ပြစ်ဒဏ်ပေးရန် သခင်ဘုရား၏ လက်တော်သည် သူ့အပေါ်သို့ ကျရောက်တော့မည်။

11. Hand of the Lord. See on Acts 11:21; cf. Ex. 9:3; Judges 2:15. The inquiries Sergius Paulus had made of Elymas probably concerned the Jewish faith. Instead of teaching the proconsul to know God, he had led him astray by his own pretensions. The hand of the Lord, whose ways Elymas had perverted, was about to fall upon him.

မျက်မမြင်ဖြစ်ရမည်။ အယ်လိမတ်စ်သည် သမ္မာတရား၏ အလင်းကို ဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်ခဲ့သောကြောင့် အလွန်သင့်လျော်သော တရားစီရင်ခြင်းဖြစ်သည်။ အယ်လိမတ်စ်၏ ပြစ်ဒဏ်ပုံစံသည် တမန်တော်၏ ယခင်အတွေ့အကြုံနှင့် ထင်ရှားစွာ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်။ ပေါလုသည် ပြင်ပအလင်းကို မမြင်နိုင်ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း၊ ကောင်းကင်မှအလင်းဖြင့် အတွင်းစိတ်တွင် လင်းလက်ခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၉:၉ ကိုကြည့်ပါ)။ အယ်လိမတ်စ်သည် ယာယီမျက်မမြင်ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း၊ လူတိုင်းကို လင်းလက်စေသော အလင်း (ယောဟန် ၁:၉) ကို လက်ခံနိုင်ဦးမည်ဖြစ်သည်။

Thou shalt be blind. A most fitting judgment, for Elymas had fought against the light of truth. The form of Elymas’ punishment stands in striking contrast with the apostle’s own previous experience. Paul had become blind to outward light, but had been illuminated inwardly by a light from heaven (see on ch. 9:9). Elymas, blinded for a time, might be able yet to receive the Light that lights every man (John 1:9).

ယာယီသာ။ မျက်မမြင်ဖြစ်မှုသည် ယာယီဖြစ်သည်ဟု ဆိုလိုသည်မှာ ၎င်းသည် ပြစ်ဒဏ်တစ်ခုသာမက ပြုပြင်ရန် ရည်ရွယ်ထားသော ဆေးတစ်လက်လည်းဖြစ်သည်။ အယ်လိမတ်စ်အပေါ် ပြစ်ဒဏ်သည် အနာနိယပ်နှင့် ဆဖိရကို ပြစ်ဒဏ်ထက် ပေါ့ပါးသည်၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့၏ အပြုအမူသည် ဆက်လက်ဖြစ်ပွားပါက အသင်းတော်ကို ပျက်စီးစေလိမ့်မည်။ ၎င်းတို့၏ အပြစ်သည် ဆိုးဆရာထံသို့ ပေးအပ်ခဲ့သော အလင်းထက် ပိုမိုကြီးမားသော အလင်းကို ဆန့်ကျင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

For a season. That the blindness was temporary implies that it was not only a punishment but an intended remedy. The punishment inflicted on Elymas was lighter than that on Ananias and Sapphira, because their conduct, if continued, would have brought ruin upon the church. Their sin was against greater light than had been bestowed on the magician of Cyprus.

မြူခိုးနှင့် အမှောင်။ စကားလုံးများ၏ အစီအစဉ်သည် အမြင်အာရုံသည် တဖြည်းဖြည်း လျော့နည်းသွားခြင်းကို ဖော်ပြသည်။ အစပိုင်းတွင် အယ်လိမတ်စ်၏ မျက်လုံးများသည် မှုန်ဝါးလာပြီး၊ ထို့နောက် မျက်မမြင်ဖြစ်သွားသည်။ ဤမှတ်တမ်းတွင် ဤသို့သော တိကျမှုသည် လုကာ၏ ဆေးဆရာအနေဖြင့် လေ့ကျင့်မှုကို ထင်ဟပ်ပြသည် (ကောလောသဲ ၄:၁၄; တမန်တော် ၉:၁၈ ကိုကြည့်ပါ)။

A mist and a darkness. The order of words indicates a gradual diminution of sight. At first Elymas’ eyes clouded over, and then he became blind. Such precision in the record seems to reflect Luke’s training as a physician (see Col. 4:14; cf. on Acts 9:18).

လမ်းပြရန်။ အယ်လိမတ်စ်သည် သူ၏ အသိပညာကို မမှန်ကန်စွာ အသုံးပြုကာ ကိုယ်ကျိုးရှာရန် အခြားသူများကို လမ်းလွဲစေခဲ့သည်။ ယခုသူသည် သူ၏ခြေလှမ်းများကို လမ်းပြရန် အခြားသူများကို ရှာဖွေရတော့မည်။ သူသည် ထိတ်လန့်စွာ ပြုလုပ်ခဲ့သည်၊ အကြောင်းမှာ ထိုသို့သောလူသည် တမန်တော်၏ စကားများ မည်သို့အတိအကျ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်ကို တတ်နိုင်သမျှ ဖုံးကွယ်လိုခဲ့သည်။

To lead him. Elymas had falsely and selfishly used what knowledge he had to guide others wrongly, to his own advantage. Now he must seek others to guide his own steps. He did it gropingly, for such a man would wish to show as little as possible how exactly the apostle’s words had come to pass for him.

၁၂. ဒုဗလီအရာရှိ။ ဒုဗလီအရာရှိသည် အံ့ဖွယ်နိမိတ်ကို မြင်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းနှင့်အတူ ထွက်ပေါ်လာသော စကားများကို ကြားခဲ့သည်။ သူသည် တမန်တော်များသည် ပိုမိုကြီးမားသော စွမ်းအားကို ပြသသည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့ပြီး၊ အယ်လိမတ်စ်သွန်သင်ခဲ့သည်ထက် သိသာစွာ သာလွန်သော ၎င်းတို့၏ သတင်းစကားကို လက်ခံခဲ့သည်။

12. The deputy. The proconsul saw the miracle, and heard the words that accompanied it. He believed that the apostles showed the greater power, and accepted their message, so evidently superior to what Elymas had been teaching him.

အံ့ဩခြင်း။ သို့မဟုတ် “အံ့ဖွယ်ဖြစ်ခြင်း”။ ဤနေရာတွင်၊ မဿဲ ၇:၂၈ တွင်ကဲ့သို့၊ ဧဝံဂေလိတရားကို ကြားနာရင်း ဝမ်းမြောက်စွာ အံ့ဩခြင်းကို ဖော်ပြရန် ဤစကားလုံးကို အသုံးပြုသည်။

Astonished. Or, “amazed.” Here, as in Matt. 7:28, the word is used of glad amazement at the hearing of the gospel.

သခင်ဘုရား၏ အဆုံးအမများ။ ဆိုလိုသည်မှာ ယေရှုခရစ်အကြောင်း သွန်သင်ချက်များဖြစ်သည်။

Doctrine of the Lord. That is, the teaching about Jesus Christ.

၁၃. ပေါလုနှင့် သူ၏အဖွဲ့။ စကားလုံးအရ “ပေါလုအနီးရှိသူများ”။ ဤအချိန်မှစ၍ ပေါလုသည် သာသနာပြုလုပ်ငန်း၏ ခေါင်းဆောင်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခံရသည်။ ဤအချိန်မှစ၍ နိုင်ငံခြားသားများဆီသို့ တမန်တော်ဖြစ်သည့် ပေါလုသည် တမန်တော်များ၏ စာအုပ်တွင် နီးပါးမြင်ကွင်းတိုင်းတွင် ဗဟိုပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်လာသည်။

13. Paul and his company. Literally, “those about Paul.” From this point on, Paul is recognized as the leader of the mission. Henceforth, Paul, the apostle to the Gentiles, is the central figure in nearly every scene of the book of Acts.

ရွက်လွှင့်ထွက်ခွာ။ ဂရိဘာသာတွင် “အနာဂို” ဟု ဆိုလိုသည်မှာ သင်္ဘောသားများ “ပင်လယ်ပြင်သို့ ထွက်ခွာခြင်း” အတွက် အသုံးများသည်။ ပေါလုနှင့် သူ၏အဖွဲ့သည် အနောက်မြောက်ဘက်သို့ ရွက်လွှင့်ခဲ့သည်။

Loosed. Gr. anagō, commonly used for sailors “putting to sea.” Paul and his company sailed to the northwest.

ပမ်ဖီလိယာရှိ ပါဂါ။ ပမ်ဖီလိယာသည် အာရှမိုင်းနားတောင်ဘက်ကမ်းရိုးတန်းတွင် အလယ်တွင်ရှိသော သေးငယ်သော ဒေသတစ်ခုဖြစ်သည်။ အေဒီ ၄၃ တွင်၊ ပေါလု၏ လည်ပတ်မှုမတိုင်မီ၊ ၎င်းသည် အနောက်ဘက်အိမ်နီးချင်း လီစီယာနှင့် ပေါင်းစည်းပြီး အင်ပါယာပြည်နယ်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ပါဂါသည် ၎င်း၏ အဓိကမြို့ဖြစ်ပြီး၊ ပင်လယ်မှ ၈ မိုင်ခန့်အကွာရှိ စက်စထရပ်စ်မြစ်ပေါ်တွင် တည်ရှိသည်။ ဤအချိန်တွင် မြို့တွင် ဧဝံဂေလိလုပ်ငန်းကို လုကာမှတ်တမ်းမတင်ထားပါ၊ အကြောင်းမှာ ယုဒဘုရားကျောင်းများ မရှိခြင်းကြောင့်ဖြစ်နိုင်သည်။ ယောဟန်မာကု၏ ထွက်ခွာမှုကြောင့် စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်မှုသည် ပေါလုနှင့် ဗာနဗတ်တို့အား ဆက်လက်ခရီးဆက်စေခဲ့ပြီး၊ ပြန်လည်ခရီးတွင် ပါဂါတွင် ဟောပြောခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၁၄:၂၅)။ ပေါလု၏ ပထမသာသနာပြုခရီးကို ကြည့်ပါ။

Perga in Pamphylia. Pamphylia was a small region about midway on the south coast of Asia Minor. In a.d. 43, just before Paul’s visit, it was combined with Lycia, its western neighbor, to form an imperial province. Perga was its chief city, situated on the river Cestrus, about 8 mi. from the sea. Luke records no evangelistic work in the city at this time, perhaps because there were no synagogues. Trouble of mind at John Mark’s departure may have caused Paul and Barnabas to move on. They did preach in Perga on the return journey (ch. 14:25). See Paul’s First Missionary Tour.

ယောဟန်၏ ထွက်ခွာခြင်း。 ဆိုလိုသည်မှာ ယောဟန်မာကု (အခန်းကြီး ၅ ကိုကြည့်ပါ)။ ယောဟန်ထွက်ခွာရသည့် အကြောင်းအရင်းကို မဖော်ပြထားပါ။ အတွင်းပိုင်းခရီးတွင် အန္တရာယ်နှင့် အခက်အခဲများကို စိုးရိမ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

John departing. That is, John Mark (see on v. 5). There is no clue as to why John left. Perhaps he feared the perils and hardships of the journey into the interior.

ယောဟန်မာကုသည် ဒုတိယဧဝံဂေလိကျမ်းရေးသားသူနှင့် တူညီသူဖြစ်ဖွယ်ရှိသည်။ သူသည် နောက်ပိုင်းတွင် ခရစ်တော်အတွက် စိတ်အားထက်သန်စွာ လုပ်ဆောင်သူဖြစ်လာခဲ့သည်။ ပေါလုသည် သူ့ကို နောက်ပိုင်းတွင် ချစ်ခင်စွာ ပြောဆိုခဲ့သည် (ကောလောသဲ ၄:၁၀)၊ နှင့် သူ၏ နောက်ဆုံးအကျဉ်းချခံရစဉ်တွင် သူ့ကို တွေ့လိုခဲ့သည် (၂ တိမောသေ ၄:၁၁)။ အကယ်၍ လုကာသည် ယောဟန်မာကု ထွက်ခွာရသည့် အကြောင်းအရင်းကို သိခဲ့ပါက၊ နောက်ပိုင်းတွင် သူ၏ အောင်မြင်သော အတွေ့အကြုံအတွက် လေးစားမှုကြောင့် ဤနေရာတွင် အကြောင်းအရင်းကို ဖော်ပြရန် ရှောင်ကြဉ်ခဲ့သည်။

John Mark was probably the same person as the writer of the second Gospel. He became afterward an earnest laborer for Christ. Paul spoke of him later with affection (Col. 4:10), and wished to see him during his last imprisonment (2 Tim. 4:11). If Luke knew why John Mark withdrew, respect for his more successful experience later evidently kept Luke from revealing the reason here.

၁၄. ပါဂါမှ ထွက်ခွာ။ သို့မဟုတ် “ပါဂါမှ ဖြတ်သန်းသွားခြင်း”။ ပေါလုနှင့် ဗာနဗတ်တို့၏ လမ်းကြောင်းသည် ဂလာတိပြည်နယ်သို့ မြောက်ဘက်သို့ ဦးတည်ခဲ့ပြီး၊ စက်စထရပ်စ်မြစ်၏ အကိုင်းအခက်တစ်ခုတလျှောက် ဖြစ်နိုင်သည်။ အန်တီယုတ်သို့ ရောက်ရန် ၎င်းတို့သည် ပမ်ဖီလိယာတစ်ခုလုံးနှင့် ဂလာတိ၏ အနောက်တောင်ထောင့်ကို “ဖြတ်သန်းသွား” ခဲ့သည်။ ပေါလု၏ ပထမသာသနာပြုခရီးကို ကြည့်ပါ။

14. Departed from Perga. Or, “passed through from Perga.” The route of Paul and Barnabas led north, probably along one of the branches of the Cestrus River into the province of Galatia. To reach Antioch they “passed through” the whole breadth of Pamphylia and the southwestern corner of Galatia. See Paul’s First Missionary Tour.

အန်တီယုတ်။ ပီဆီဒီယာသည် ပေါလု၏ ခေတ်တွင် ဒေသတစ်ခုသာဖြစ်ပြီး၊ အေဒီ ၃ ရာစုနှစ်နှောင်းပိုင်းအထိ ပြည်နယ်တစ်ခု မဖြစ်လာခဲ့ပါ။ မေးခွန်းထုတ်ထားသော အန်တီယုတ်သည် ပီဆီဒီယာတွင် မဟုတ်ဘဲ၊ ဖရီဂျီယာဒေသနှင့် နီးကပ်စွာ တည်ရှိသည်။ သို့သော်၊ ဘီစီ ၃၉ တွင် ၎င်းသည် ပီဆီဒီယာ၏ ဘုရင်၏ အုပ်ချုပ်မှုအောက်သို့ ရောက်ရှိခဲ့ပြီး၊ ထို့ကြောင့် ၎င်းကို အခြားတူညီသော နာမည်ရှိမြို့များနှင့် ခွဲခြားရန် ပီဆီဒီယံ အန်တီယုတ်ဟု သိကြသည်။ ဓမ္မသစ်ကျမ်းခေတ်တွင် ၎င်းသည် ဂလာတိပြည်နယ်တွင် ပါဝင်သည်။

Antioch. Pisidia was only a region in Paul’s day, and did not become a province until the end of the 3d century a.d. The Antioch in question was not in Pisidia, but nearby in the region of Phrygia. However, in 39 b.c. it had come under the rule of the king of Pisidia, and consequently it was known as Pisidian Antioch, to distinguish it from other cities of the same name. In NT times it was included in the province of Galatia.

အန်တီယုတ်သည် ဆလူကပ်စ် ၁ နိကာတာ (ဘီစီ ၂၈၀ တွင် ကွယ်လွန်) မှ တည်ဆောက်ခဲ့သော မြို့များစွာထဲမှ တစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် သူ၏ဖခင် အန်တီယုကပ်စ်၏ နာမည်ကို အစွဲပြုထားသည်။ ၎င်းသည် တောရပ်စ်တောင်များ၏ အောက်ခြေလျှောစောက်တွင်၊ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် ပေ ၃၆၀၀ တွင် တည်ရှိသည်။ ၎င်း၏လူများသည် ဩဂတ်စတပ်စ်လက်ထက်တွင် ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်မှု ပုံစံတစ်မျိုးကို ခံစားခဲ့ရသည်။ အန်တီယုတ်တွင် ယုဒလူမျိုးများ များစွာဆွဲဆောင်ခဲ့ဖွယ်ရှိပြီး၊ ၎င်းသည် နိုင်ငံခြားသားများအား ယုဒဘာသာကို စိတ်ဝင်စားစေခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၄၂)။

Antioch was one of the many cities built by Seleucus I Nicator (d. 280 b.c.), who named it after his father, Antiochus. It lay on the lower slopes of the Taurus Mts. at an elevation of 3,600 feet above sea level. Its people had been granted a form of Roman citizenship under Augustus. Antioch probably had attracted a considerable Jewish population, which apparently had led the Gentiles to acquire an interest in Judaism (v. 42).

ဤခရီးတွင် ပေါလုနှင့် သူ၏အဖော်သည် ၂ ကောရိန္သု ၁၁:၂၆ တွင် ပြောဆိုထားသော “ဓားပြအန္တရာယ်များ” ကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရဖွယ်ရှိသည်။ ၎င်းတို့ဖြတ်သန်းခဲ့သော ပီဆီဒီယာသည် တောင်တန်းဒေသဖြစ်ပြီး၊ မြောက်ဘက်သို့ တဖြည်းဖြည်း မြင့်တက်သွားသည်။ စထရာဘို (အေဒီ ၂၄ ခန့်တွင် ကွယ်လွန်; ဘူမိဗေဒ xii. ၇. ၂) သည် ထိုဒေသများတွင် ဓားပြမှုများစွာ ရှိခဲ့သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

Perhaps on this journey Paul and his companion were exposed to “perils of robbers,” of which he speaks in 2 Cor. 11:26. Pisidia, through which they passed to reach Antioch, was a mountainous country, rising gradually toward the north. Strabo (died c. a.d. 24; Geography xii. 7. 2) speaks of much brigandage in those regions.

အုပ်စည်းခန်းတော် ပေါလုသည် တစ်ပါးအမျိုးသားများထံသို့ တမန်တော်အဖြစ် ကြေညာခံရသူဖြစ်သော်လည်း၊ သူသည် အမြဲတမ်း ဦးစွာအုပ်စည်းခန်းတော်သို့ သွားခဲ့သည် (အခန်း ၁၃:၅၊ ၁၄ ကိုကြည့်ပါ)၊ ၎င်းသည် ဧည့်သည်များအား ဟောပြောရန် အခွင့်အရေးပေးလေ့ရှိသည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၇၊ ၅၈ ကိုကြည့်ပါ)။ အုပ်စည်းခန်းတော်၏ ဖွဲ့စည်းပုံသည် ယဇ်ပုရောဟိတ်ဆိုင်ရာ ထုံးတမ်းများကို ဖယ်ထုတ်ထားပြီး၊ လူပုဂ္ဂိုလ်များ၏ ဟောပြောခြင်းသည် ၎င်းအတွက် လေ့ကျင့်ထားသူများအတွက် ထုံးစံဖြစ်သည်။ အုပ်စည်းခန်းတော်၏ အကြီးအကဲများနှင့် ကျမ်းစာဆရာများသည် ဗိမာန်တော်ရှိ ယဇ်ပုရောဟိတ်များကဲ့သို့ လေဝိအမျိုးနွယ်မှ ဖြစ်ရန်မလိုအပ်ပါ။

The synagogue. Although Paul was the declared apostle to the Gentiles, he always went first to the synagogues (see on ch. 13:5, 14), which frequently afforded visitors an opportunity to speak (see Vol. V, pp. 57, 58). The organization of the synagogue excluded any sort of priestly ceremony, and lay preaching was an established practice for those trained for it. Neither the elders nor the scribes of the synagogue needed to be of the tribe of Levi, as did the priests in the Temple.

ဥပုသ်နေ့တွင် သခင်ယေရှုကဲ့သို့ (လုကာ ၄:၁၆ ကိုကြည့်ပါ)၊ ပေါလုသည် ဥပုသ်နေ့တွင် အုပ်စည်းခန်းတော်၏ ဝတ်ပြုရေးအစီအစဉ်များတွင် ပုံမှန်ရှိနေလေ့ရှိသည် (အုပ်စည်းကျမ်း ၁၃:၄၂-၄၄၊ ၁၇:၂၊ ၁၈:၄၊ အခန်း ၁၆:၁၃ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။ တမန်တော်ပေါလုသည် ဤတွင် ရည်ရွယ်ချက်နှစ်ခုရှိပုံရသည်—သူသည် ယုဒလူများနှင့် ဝိညာဉ်ရေးအရ ထိရောက်စွာ ဆက်သွယ်လိုပြီး (အထက်တွင် “အုပ်စည်းခန်းတော်” ကိုကြည့်ပါ)၊ ဥပုသ်နေ့ကို “ပညတ်တော်အတိုင်း” သန့်ရှင်းစွာ ထိန်းသိမ်းလိုသည် (လုကာ ၂၃:၅၆ ကိုကြည့်ပါ)။

On the sabbath. Like his Lord (see Luke 4:16), Paul was habitually present at the synagogue services on the Sabbath day (see Acts 13:42–44; 17:2; 18:4; cf. ch. 16:13). The apostle Paul obviously had a double purpose in this—he wished to make effective spiritual contact with the Jews (see above on “the synagogue”), and to keep holy the Sabbath day “according to the commandment” (Luke 23:56).

၁၅. ပညတ်တရားဖတ်ခြင်း အုပ်စည်းခန်းတော်ဝတ်ပြုရေးတွင် ပညတ်တရားနှင့် ပရောဖက်များ၏ ကျမ်းစာဖတ်ခြင်း၏ အဆင့်အတန်းကို အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၇၊ ၅၈ တွင်ကြည့်ပါ။ ဤဖတ်ရှုခြင်းများသည် မကြာခဏ နောက်ဆက်တွဲဟောပြောချက်များ၏ အုတ်မြစ်ဖြစ်လာသည်။ ဤဥပုသ်နေ့တွင် မည်သည့်ကျမ်းပိုဒ်များကို ဖတ်ရှုခဲ့သည်ကို တိကျစွာမပြောနိုင်သော်လည်း၊ အခန်းကြီး ၁၃:၁၇၊ ၁၈ တွင် အဓိကစကားလုံးများပါရှိပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ဟေရှာယ ၁:၂ နှင့် တရားဟောရာ ၁:၃၁ တွင်လည်း တွေ့ရပြီး၊ ယနေ့အုပ်စည်းခန်းတော်ဝတ်ပြုရေးတွင် ထိုကျမ်းပိုဒ်များကို တစ်ပြိုင်နက်တည်း ဖတ်ရှုလျက်ရှိသည် (အုပ်စည်းကျမ်း ၁၃:၁၇၊ ၁၈ မှတ်ချက်ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်းသည် ဤကျမ်းပိုဒ်နှစ်ခု၊ အကြောင်းအရာတူညီမှုရှိသည့် ဤပိုဒ်များကို ပေါလု၏ခေတ်တွင်လည်း အတူတကွဖတ်ရှုခဲ့ဖွယ်ရှိကြောင်း အကြံပြုသည်။ သို့သော်လည်း၊ ဤဇာတ်ကြောင်းအချိန်တွင် ဥပုသ်နေ့ကျမ်းစာဖတ်ရှုခြင်းအတွက် သတ်မှတ်ထားသော စက်ဝိုင်းတစ်ခုမရှိကြောင်း သက်သေမရှိသောကြောင့် (လုကာ ၄ ရှိ ထပ်လောင်းမှတ်စုကိုကြည့်ပါ)၊ ဤကျမ်းများကို စက်ဝိုင်းအလိုက်ဖတ်ရှုသည့်ရက်မှ ပေါလု၏ အန္တိအုတ်သို့လာရောက်မှု၏ နှစ်စဉ်အချိန်ကို ဆုံးဖြတ်ရန် ကြိုးပမ်းမှုသည် အလွန်သံသယဖြစ်ဖွယ်ဖြစ်သည်။

15. Reading of the law. On the place of the readings from the Law and the Prophets in the synagogue service see Vol. V, pp. 57, 58. These readings frequently formed the basis for the sermon that followed. Although it is impossible to say with certainty what the readings were on this particular Sabbath, it is an interesting fact that vs. 17 and 18 contain key words that are found also in Isa. 1:2 and Deut. 1:31, passages that are still read together on the same Sabbath in the synagogue service (see comment on Acts 13:17, 18). This would seem to suggest that these two passages, which have a certain similarity of theme, may also have been read together in Paul’s day. However, inasmuch as there is no evidence that there was a set cycle for the Sabbath reading of the Scriptures at the time of the present narrative (see Additional Note on Luke 4), any attempt to ascertain the time of year of Paul’s visit to Antioch from the date on which these Scriptures would be read in cycle must remain highly dubious.

အုပ်စည်းခန်းတော်၏အုပ်ချုပ်သူများ ဂရိဘာသာဖြင့် “အာခီဆူနာဂိုဂိုအိ”၊ ၎င်းသည် တစ်ပါးအမျိုးသားနှင့် ယုဒလူများအသုံးပြုသော ဝေါဟာရဖြစ်သည်။ ထရေ့စ်ဒေသတွင် ရှာဖွေတွေ့ရှိထားသော တစ်ပါးအမျိုးသားရေးထိုးစာတစ်ခုတွင် ဤခေါင်းစဉ်ကို ဆံပင်ညှပ်သူများအသင်း၏ ခေါင်းဆောင်အတွက် အသုံးပြုထားသည်။ ယုဒလူအသိုင်းအဝိုင်းတွင် ဤဝေါဟာရသည် ဟီဘရူးစကားလုံး “ရိုရှ်ဟာကဲနဲဆတ်”၊ “အသင်း၏အကြီးအကဲ” နှင့် တူညီပြီး၊ ၎င်းသည် ယုဒလူအသိုင်းအဝိုင်း၏ ထိပ်တန်းပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူ၏အဓိကတာဝန်မှာ၊ ဤနေရာတွင်ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း၊ အုပ်စည်းခန်းတော်တွင် ဝတ်ပြုရေးအစီအစဉ်များကို စီစဉ်ရန်ဖြစ်သည်။ သူသည် ဆုတောင်းချက်ပေးသူများ၊ ကျမ်းစာဖတ်သူများ၊ နှင့် တရားဒေသနာပေးသူများကို ရွေးချယ်သည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၆ ကိုကြည့်ပါ)။ ပုံမှန်အားဖြင့် အသင်းတိုင်းတွင် ထိုသို့သောအရာရှိတစ်ဦးသာရှိပုံရသော်လည်း၊ ဤကျမ်းပိုဒ်သည် အချို့သောအခြေအနေများတွင် ထိုအရာရှိများဖွဲ့စည်းထားသော အဖွဲ့တစ်ခုက အုပ်စည်းခန်းတော်၏လုပ်ငန်းများကို ညွှန်ကြားသည်ဟု ညွှန်ပြသည်။ အုပ်စည်းခန်းတော်၏အုပ်ချုပ်သူများသည် ပေါလုနှင့် ဗာနဗတို့ကို အသင်းထဲတွင် သတိပြုမိပြီး၊ ပေါလု၏ ရာဗီဆိုင်ရာ လေ့ကျင့်မှုကို သိရှိပြီးနောက်၊ တရားဒေသနာပြောရန် တမန်တော်ကို ဖိတ်ကြားခဲ့သည်၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့၏တရားဝင်အခွင့်အာဏာတွင် ထိုသို့ဖိတ်ကြားခွင့်ပါဝင်သည်။

Rulers of the synagogue. Gr. archisunagōgoi, a term that had both pagan and Jewish usage. A pagan inscription has been discovered in Thrace in which the title is applied to the leader of an association of barbers. In Jewish circles this term was a counterpart to the Hebrew phrase ro’sh hakkeneseth, “head of the assembly,” an official who was one of the leading men of a Jewish community. His chief duty, as reflected here, was to arrange for the worship services in the synagogue; he chose those who offered prayers, read the Scriptures, and delivered the sermon (see Vol. V, p. 56). Although the usual practice appears to have been to have only one such official in each congregation, the present passage seems to indicate that in some instances a board of such officers directed the affairs of a synagogue.

အုပ်ချုပ်သူများသည် ဧကန်စင်စစ် ပေါလုနှင့် ဗာနဗတို့ကို အသင်းတော်ထဲတွင် သတိပြုမိကြပြီး၊ ပေါလု၏ ရဗ္ဗိဆရာ့လေ့ကျင့်မှုကို သိရှိခဲ့ပြီးနောက်၊ ထိုသို့သော ဖိတ်ကြားမှုများပြုလုပ်ရန် ၎င်းတို့၏ တရားဝင်အခွင့်အာဏာတစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် တမန်တော်အား စကားပြောရန် ဖိတ်ကြားခဲ့ကြပေမည်။

The rulers doubtless noticed Paul and Barnabas in the congregation, and perhaps learning of Paul’s rabbinical training, invited the apostle to speak, since it was part of their official privilege to extend such invitations.

ညီအစ်ကိုတို့ စာသားအရ “လူများ၊ ညီအစ်ကိုများ”။ အခန်း ၁:၁၆၊ ၂:၃၇ တွင်ကဲ့သို့၊ ၎င်းသည် ယဉ်ကျေးသောလူများကို ခေါ်ဆိုသည့်ပုံစံဖြစ်သည်။

Ye men and brethren. Literally, “Men, brethren.” As in chs. 1:16; 2:37, this was a courteous mode of address.

ဆုံးမခြင်း သို့မဟုတ် “အားပေးခြင်း”။ ဗာနဗသည် “ဆုံးမခြင်း၏သား” ဟုခေါ်ခံရသည် (အခန်း ၄:၃၆ ကိုကြည့်ပါ)၊ ဤနေရာတွင်လည်း ထိုစကားလုံးကို အသုံးပြုထားသည်။

Exhortation. Or, “consolation.” Barnabas was called “son of exhortation” (see on ch. 4:36), and the same word is used here.

၁၆. အချက်ပြခြင်း ပိုမိုတိကျစွာဆိုရလျှင် “အချက်ပြခြင်း”။ ပေါလုသည် လူအုပ်ကို တိတ်ဆိတ်စေရန်နှင့် အာရုံစူးစိုက်မှုရယူရန် လက်ကို ဝှေ့ယမ်းခဲ့သည်၊ လူတစ်ဦးကို လာရန်ဖိတ်ခေါ်ရန်မဟုတ်ပါ (အခန်း ၁၂:၁၇ ကိုကြည့်ပါ)။

16. Beckoning. Rather, “signaling.” Paul waved his hand to command silence and request attention rather than to invite someone to come, as we now understand beckoning (see ch. 12:17).

ဣသရေလလူများ ပရိသတ်၊ အကြောင်းအရာ၊ နှင့် ရည်ရွယ်ချက်ကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားသောအခါ၊ ပေါလု၏ အန္တိအုတ်မြို့ရှိ မိန့်ခွန်း၊ ပေတရုသ၏ ပင်တေကုတ္တေပွဲရှိ မိန့်ခွန်း၊ နှင့် စတီဖင်၏ ခုခံပြောဆိုချက်တို့သည် ဆင်တူသည်မှာ အံ့သြစရာမဟုတ်ပါ။ ပေါလုသည် စတီဖင်၏ ခုခံပြောဆိုချက်ကို ကြားခဲ့ရသည်။ ဒမတ်စကတ်မြို့ (အခန်း ၉:၃-၇) နှင့် ယေရုဆလင်မြို့ (အခန်း ၂၂:၁၇-၂၁) ရှိ ထင်ရှားမှုများသည် စတီဖင်ဖော်ပြခဲ့သော သမ္မာတရားများကို သူ့အား အတည်ပြုပေးခဲ့သည်။ ယခုသူသည် ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်း၏ သမ္မာတရားကို ရဲရင့်စွာ ဟောပြောခဲ့သည်။

Men of Israel. When audience, subject matter, and purpose are considered, it is not surprising that this address of Paul at Antioch, the speech of Peter at Pentecost, and the defense of Stephen are similar. Paul had heard Stephen’s defense; the visions at Damascus (ch. 9:3–7) and Jerusalem (ch. 22:17–21) had confirmed to him the truths that Stephen had uttered; he now spoke with boldness concerning the truth of the resurrection.

ဘုရားကို ကြောက်ရွံ့သူများ ပေါလု၏ ပရိသတ်တွင် တစ်ပါးအမျိုးသားများ သို့မဟုတ် အနည်းဆုံး ယုဒဘာသာသို့ ကူးပြောင်းသူများ ပါဝင်ပုံရသည် (အခန်း ၁၀:၂ ကိုကြည့်ပါ၊ အခန်း ၁၃:၄၂ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။

Ye that fear God. Paul’s audience seems to have included Gentiles, or at least proselytes (see on ch. 10:2; cf. ch. 13:42).

နားထောင်ကြလော့ စာသားအရ “သင်တို့နားထောင်ကြလော့!”

Give audience. Literally, “hear ye!”

၁၇. ဤလူမျိုး၏ဘုရား ပေါလုသည် စတီဖင်ကဲ့သို့ပင် သူ၏မိန့်ခွန်းကို စတင်ခဲ့သည်။ ယုဒလူများ၏ ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ချဉ်းကပ်ပုံသည် ဓမ္မပညာထက် သမိုင်းဆိုင်ရာဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ပေါလုသည် ဣသရေလလူမျိုး၏ သမိုင်း၏ အဓိကအချက်များကို ပြန်လည်ဖော်ပြခြင်းဖြင့် စတင်ခဲ့သည်၊ ၎င်းသည် ယုဒလူများ ဘယ်သောအခါမှ မရိုးမလျှား နားထောင်လိုသော အကြောင်းအရာဖြစ်သည်။ ဤချဉ်းကပ်ပုံသည် တမန်တော်များက ဟေဗြဲလူများသည် ဘုရားရွေးချယ်ထားသော လူမျိုးဖြစ်ကြောင်း အသိအမှတ်ပြုကြောင်းလည်း ပြသသည်။

17. God of this people. Paul introduced his speech much as Stephen had his. The Jewish approach to religion was historical rather than theological. Thus Paul begins with the recapitulation of the main facts of the history of Israel, a theme that Jews never tired of hearing. Such an approach also showed that the apostles recognized that the Hebrews were God’s chosen people.

ချီးမြှောက်ခြင်း ဂရိဘာသာဖြင့် “ဟူပ်ဆိုအို”၊ ၎င်းစကားလုံးသည် ဟေရှာယ ၁:၂ ၏ အကျမ်းဘာသာပြန်တွင် တွေ့ရသည် (အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်တွင် “ပြုစုပျိုးထောင်ခြင်း”)။ ၎င်းသည် အခန်း ၁၃:၁၅ (ဟဖ်တာရာ၊ ပရောဖက်များ၏ ကျမ်းစာဖတ်ခြင်း) တွင် ဖတ်ရှုပြီးဖြစ်သည့် ကျမ်းပိုဒ်၏ ပဲ့တင်ထပ်သံဖြစ်နိုင်သည် (အခန်း ၁၃:၁၈ မှတ်ချက်ကိုကြည့်ပါ)။

Exalted. Gr. hupsoō, a word found also in the LXX of Isa. 1:2 (KJV, “brought up”). This may be an echo of the haphṭarah, the Scripture reading from the Prophets, that may have just been read (see on Acts 13:15; cf. on v. 18).

အားကြီးသောလက်ဖြင့် ဆိုလိုသည်မှာ တန်ခိုးပြသခြင်းဖြင့်ဖြစ်သည်။

An high arm. That is, with a demonstration of power.

၁၈. လေးဆယ်နှစ် ဟေဗြဲလူများသည် အဲဂုတ္တုပြည်မှ ထွက်ခွာပြီး ကာနာန်ပြည်သို့ ရောက်ရှိသည်အထိ ကုန်ဆုံးခဲ့သော အချိန်ဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၆:၃၅၊ တောလည်ရာ ၁၄:၃၃၊ ၃၄၊ တရားဟောရာ ၈:၂-၄ ကိုကြည့်ပါ)။

18. Forty years. The time spent by the Hebrews between leaving Egypt and reaching Canaan (see Ex. 16:35; Num. 14:33, 34; Deut. 8:2–4).

၁၈။ သူခံစားခဲ့သည်။ “သူခံစားခဲ့သည်” သို့မဟုတ် “သူသည်းခံခဲ့သည်”၊ “သူဆောင်ခဲ့သည်”၊ “သူပြုစုပျိုးထောင်ခဲ့သည်” ဟု ဖတ်ရန် စာသားအထောက်အထားများကို ကိုးကားနိုင်သည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤစာသားကွဲပြားမှုသည် ဒါတရား ၁:၃၁ ၏ ဂရိဘာသာ စာသားမူများတွင်လည်း တွေ့ရပြီး၊ ဟေဗြဲဘာသာဖြင့် “သူသည် သင့်ကိုဆောင်ခဲ့သည်” ဟု ဘာသာပြန်သင့်သည်။ ဤအရာအားလုံးသည် ရှင်ပေါလုသည် ဤနေရာတွင် သူ၏သည်းခံမှုထက် ဣသရေလလူမျိုးအား တော၌ရှိစဉ် ဘုရားသခင်၏ကျေးဇူးတော်ဖြင့် ပြုစုစောင့်ရှောက်မှုကို ရည်ညွှန်းခဲ့ဖွယ်ရှိကြောင်း ဖော်ပြသည်။ ယခုကျမ်းပိုဒ်နှင့် ဒါတရား ၁:၃၁ အကြား ထင်ရှားသောဆက်နွယ်မှုသည် တိုက်ဆိုင်မှုမဟုတ်ပေ၊ အကြောင်းမှာ နောက်ဆုံးကျမ်းပိုဒ်သည် ရှင်ပေါလု စကားမပြောမီ ဖတ်ခဲ့သော တရားဟောခြင်း (ပရာရှာ) မှ ကျမ်းပိုဒ်တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်နိုင်သည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၇ ကိုကြည့်ပါ၊ တိုးတိုးပြောင်းကျမ်း ၁၃:၁၅ ကိုကြည့်ပါ၊ ကျမ်းပိုဒ် ၁၇ ကိုကြည့်ပါ)။

Suffered he. Textual evidence may be cited (cf. p. 10) for reading “he suffered,” or “he endured,” and “he bore,” “he nourished.” This same textual variant is found in the LXX manuscripts of Deut. 1:31, where the Hebrew should be translated “he bore thee.” All this suggests the possibility that Paul referred here to God’s gracious care of Israel in the wilderness rather than to His forbearance. The apparent connection between the present verse and Deut. 1:31 may not be coincidental, as the latter passage may have been part of the Scripture reading from the Law (the parashah), that had been read before Paul began to speak (see Vol. V, p. 57; see on Acts 13:15; cf. on v. 17).

၁၉။ ခုနစ်လူမျိုးများ။ ဤလူမျိုးများကို ဒါတရား ၇:၁ တွင် ဣသရေလလူမျိုးတို့ ယော်ဒန်မြစ်ကိုဖြတ်ကူးမည့်ဇာတ်လမ်းမတိုင်မီ ဟိတ္တိလူမျိုး၊ ဂိရဂါရှိလူမျိုး၊ အာမောရိလူမျိုး၊ ကာနန်လူမျိုး၊ ဖရဇိလူမျိုး၊ ဟိဝိလူမျိုး၊ ယေဗုသိလူမျိုးဟု ဖော်ပြထားသည်။

19. Seven nations. These are enumerated in Deut. 7:1, before the story of the Israelites’ crossing over Jordan, as the Hittites, the Girgashites, the Amorites, the Canaanites, the Perizzites, the Hivites, and the Jebusites.

ခါနန်။ ဆိုလိုသည်မှာ ကာနန်ဖြစ်သည်။

Chanaan. That is, Canaan.

သူခွဲဝေပေးခဲ့သည်။ စာသားအထောက်အထားများက “သူသည် အမွေအဖြစ်ပေးခဲ့သည်” ဟု ဖတ်ရန် ထောက်ခံသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ)။

He divided. Textual evidence attests (cf. p. 10) the reading, “he gave as an inheritance.”

၂၀။ တရားသူကြီးများ။ ခရီးသွားတရားသူကြီးများဖြင့် အုပ်ချုပ်ခြင်းသည် ကာနန်ပြည်တွင် ဘုရားသခင်၏လူများကို အုပ်ချုပ်ရန် ဘုရားသခင်၏ ပထမအစီအစဉ်ဖြစ်သည်။ သူတို့သည် ထိုအစီအစဉ်နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် မလိုလားသည့်အခါမှသာ ဘုရားသခင်သည် သူတို့အား “လူမျိုးအားလုံးကဲ့သို့” ဘုရင်တစ်ပါးပေးခဲ့သည် (၁ရာ၊ ၈:၅–၉ ကိုကြည့်ပါ)။

20. Judges. Rule by itinerant judges was God’s first plan for the government of His people in Canaan. Only when they showed themselves unwilling to cooperate with that plan did God give them a king “like all the nations” (see 1 Sam. 8:5–9).

လေးရာငါးဆယ်နှစ်။ စာသားအထောက်အထားများက “သူသည် သူတို့၏မြေကို အမွေအဖြစ် လေးရာငါးဆယ်နှစ်ခန့်ပေးခဲ့သည်။ ထို့နောက် သူသည် တရားသူကြီးများကို ဆမ်ယူလတမန်တော်ထိ ပေးခဲ့သည်” ဟု ဖတ်ရန် ထောက်ခံသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤကျမ်းပိုဒ်၏ ဟေဗြဲခုနှစ်ရာစုတွက်ချက်မှုအတွက် အတွဲ ၁၊ စာမျက်နှာ ၁၉၃ ကိုကြည့်ပါ။

Four hundred and fifty years. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading “He gave their land as an inheritance for about four hundred and fifty years. And afterwards He gave judges until Samuel the prophet.” For the significance of this passage for Hebrew chronology see Vol. I, p. 193.

၂၁။ ဘုရင်တစ်ပါးတောင်းခံခဲ့သည်။ ဤသို့ပြုလုပ်ရာတွင် ရှင်ပေါလု၏ ဂျူးလူမျိုးဘိုးဘေးများသည် ဘုရားသခင်ကို ငြင်းပယ်ခဲ့သည် (၁ရာ၊ ၈:၇)။ ရှင်ပေါလုသည် မကြာမီ သူတို့အား (တိုးတိုးပြောင်းကျမ်း ၁၃:၂၃–၂၈) သူတို့၏လူမျိုးဖော်များသည် ယေရှုကို မယ်ရှိယအဖြစ် ငြင်းပယ်ခဲ့သည်ဟု ပြောပြတော့မည်ဖြစ်သည်။ ရှင်ပေါလု၏ခေတ်က ဂျူးလူမျိုးများက မျှော်လင့်ခဲ့သော ဘုရင်မယ်ရှိယအတွက် မျှော်လင့်ချက်သည် သူတို့၏ဘိုးဘေးများ၏အပြစ်နှင့်ဆင်တူသော အပြစ်ကို ကျူးလွန်စေခဲ့သည်။

21. Desired a king. In doing so, the ancestors of Paul’s Jewish hearers had rejected God (1 Sam. 8:7). The apostle was soon to tell them (Acts 13:23–28) that their fellow countrymen had also rejected Jesus as the Messiah. The expectation of a kingly Messiah, for whom the Jews of Paul’s day looked in vain, had caused them to commit a sin similar to that of their forefathers.

ရှောလု။ ယခုဟောပြောသူ ရှင်ပေါလုသည် ဗင်္ယာမိန်အမျိုးမှ ရှောလုတစ်ဦးလည်းဖြစ်သည် (ဖိလိပ္ပိ ၃:၅ ကိုကြည့်ပါ)။

Saul. Paul, the present speaker, was also a Saul of the tribe of Benjamin (see Phil. 3:5).

လေးဆယ်နှစ်။ ရှောလု၏အုပ်ချုပ်မှုကာလကို ဓမ္မဟောင်းတွင် မဖော်ပြထားသော်လည်း၊ ရှောလု၏အငယ်ဆုံးသားဖြစ်သူ ဣရှဗောရှက်သည် ရှောလုသေဆုံးစဉ်က အသက်လေးဆယ်ရှိခဲ့သည် (၂ရာ၊ ၂:၁၀ ကိုကြည့်ပါ)၊ ရှောလုကိုယ်တိုင်သည် ဘုရင်အဖြစ်ရွေးချယ်ခံရစဉ်က “လူငယ်” တစ်ဦးဖြစ်သည် (၁ရာ၊ ၉:၂)။ ဂျိုးဆီးဖပ်စ်က (အန်တီကွီးတီး vi. ၁၄. ၉ [၃၇၈]) ရှောလုသည် ဆမ်ယူလသေဆုံးမတိုင်မီ ၁၈ နှစ်နှင့် သေဆုံးပြီးနောက် ၂၂ နှစ်အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားပြီး၊ ဤဖော်ပြချက်သည် ရှင်ပေါလု၏ဖော်ပြချက်နှင့် ကိုက်ညီသည်။ ၁ရာ၊ ၁၃:၁ ကိုကြည့်ပါ။

Forty years. The length of Saul’s reign is not given in the OT, but Ishbosheth, Saul’s youngest son (see on 1 Chron. 8:33), was 40 years old at that time of Saul’s death (2 Sam. 2:10), and Saul himself was a “young man” when chosen king (1 Sam. 9:2). Josephus (Antiquities vi. 14. 9 [378]) says that Saul reigned 18 years before Samuel’s death and 22 years after it, which statement agrees with Paul’s account here. See on 1 Sam. 13:1.

၂၂။ ဒါဝိဒ်ကိုတွေ့ရှိခဲ့သည်။ ဤနေရာတွင် ရှင်ပေါလုသည် ရဗ္ဗိများ၏ပုံစံအတိုင်း ဆာလံ ၈၉:၂၀ နှင့် ၁ရာ၊ ၁၃:၁၄ မှ ပေါင်းစပ်ကိုးကားချက်တစ်ခုပြုလုပ်သည်။

22. Found David. Here Paul makes a composite quotation, after the manner of the rabbis, from Ps. 89:20 and 1 Sam. 13:14.

သူ၏နှလုံးသားအလိုကျ။ ၁ရာ၊ ၁၃:၁၄ ကိုကြည့်ပါ။ ဒါဝိဒ်သည် ဘုရားသခင်၏နှလုံးသားအလိုကျသူဖြစ်သောကြောင့် ဘုရင်အဖြစ်ဘိသိက်ခံခဲ့ရသည်။ သူ၏နှလုံးသားရည်ရွယ်ချက်မှာ ဘုရားသခင်အား ဝတ်ပြုရန်ဖြစ်သည် (ဆာလံ ၅၇:၇; ၁၀၈:၁)၊ သူအပြစ်ပြုသောအခါ ရိုးသားစွာ နှိမ့်ချစွာ နောင်တရခဲ့သည် (ဆာလံ ၃၂:၅–၇; ၅၁:၁–၁၇)။ “စရိုက်သည် ရံဖန်ရံခါပြုသောကောင်းမှုများနှင့် မကောင်းမှုများဖြင့် မထင်ရှားဘဲ၊ နေ့စဉ်ပြောဆိုမှုနှင့် လုပ်ဆောင်မှုများ၏ လားရာဖြင့်ထင်ရှားသည်” (SC ၅၇, ၅၈)။

After mine own heart. See 1 Sam. 13:14. David was anointed king because he was a man after God’s own heart. The intent of his heart was to serve God (Ps. 57:7; 108:1), and when he sinned, he repented in sincerity and humility (Ps. 32:5–7; 51:1–17). “The character is revealed, not by occasional good deeds and occasional misdeeds, but by the tendency of the habitual words and acts” (SC 57, 58).

သူ၏အလိုတော်အားလုံးကို ဖြည့်ဆည်းပေးသည်။ ၎င်းသည် ကိုရုသ အား ဘုရားသခင်၏စကားများကို အလွန်သတိရစေသည် (ဟေရှာယ ၄၄:၂၈)။ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်နှင့်လက်ခံခြင်းနှင့် သူ၏ဝတ်ပြုခြင်းအတွက် အခြေခံလိုအပ်ချက်ကို ဖော်ပြသည် (လုကာ ၂၂:၄၂; ယောဟန် ၁၄:၁၅; ဟေဗြဲ ၁၀:၉)။ ကြီးမားသောအမှုများပြုလုပ်သူမဟုတ်ဘဲ၊ ကောင်းကင်ရှိခမည်းတော်၏အလိုတော်ကို ပြုလုပ်သူသာလျှင် ဘုရားသခင်၏နိုင်ငံတော်သို့ ဝင်ရောက်နိုင်မည် (မဿဲ ၇:၂၁–၂၃)။

Fulfil all my will. This is highly reminiscent of God’s words to Cyrus in Isa. 44:28. It states the basic requirement for acceptance with God, and for doing His service (see Luke 22:42; John 14:15; Heb. 10:9). Not the doer of great works as such, but only he who does the will of the Father in heaven, will come into the kingdom (Matt. 7:21–23).

၂၃။ သူ၏ကတိတော်အတိုင်း။ မယ်ရှိယအကြောင်း ကတိတော်များသို့ ယေဘုယျရည်ညွှန်းချက်တစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ အထူးသဖြင့် ၂ရာ၊ ၂၂:၅၁; ဆာလံ ၁၃၂:၁၁; တိုးတိုးပြောင်းကျမ်း ၂:၃၀ ကဲ့သို့သော ကျမ်းပိုဒ်များသို့ ဖြစ်နိုင်သည်။

23. According to his promise. A general reference to the promises of the Messiah and perhaps more particularly to such passages as 2 Sam. 22:51; Ps. 132:11; cf. Acts 2:30.

ထမြှောက်ခဲ့သည်။ စာသားအထောက်အထားများက “ဆောင်ခဲ့သည်” ဟု ဖတ်ရန် ထောက်ခံသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ)။

Raised. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading “brought.”

ယေရှု ကယ်တင်သူ။ ယေရှုဟူသောအမည်သည် “ယေဟိုဗာသည် ကယ်တင်ခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည် (မဿဲ ၁:၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ထို့ကြောင့် ရှင်ပေါလုသည် သူ့ကို “ကယ်တင်သူ” အဖြစ် အထူးသင့်လျော်စွာ တင်ပြနိုင်ခဲ့သည်။ ယေရှု၏အမည်သည် ပိသီဒိယဒေသအဝေးတွင်ပင် လုံးဝမသိခဲ့သည်မဟုတ်ပေ။ မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း ယေရုဆလင်သို့ ပွဲတော်သို့တက်ရောက်ခဲ့သော ဂျူးလူမျိုးတစ်ဦးတစ်ယောက်သည် သူ့အကြောင်းကို ကြားဖူးခဲ့ရမည်ဖြစ်သည်။ ရှင်ပေါလုသည် သူ၏စကားပြောပုံအရ၊ သူ၏ပရိသတ်များသည် ယေရှုအကြောင်းအနည်းငယ်သိထားပြီးဖြစ်သည်ဟု ယူဆခဲ့ပြီး၊ သူတို့အား ပိုမိုသိရှိရန် ဗဟုသုတကြီးမားစေရန် ကမ်းလှမ်းခဲ့သည်။

A Saviour, Jesus. The name Jesus means “Jehovah is salvation” (see on Matt. 1:1). Thus Paul could present Him with particular fitness as “a Saviour.” The name of Jesus was probably not entirely unknown, even in the distant regions of Pisidia. Any Jew who had gone up to a feast at Jerusalem during recent years must have heard of Him. By the way he spoke, Paul seemed to assume that his hearers had at least a vague knowledge of Jesus, and he offered to bring to them greater knowledge.

၂၄။ နောင်တရခြင်း၏ဗတ္တိဇံ။ မဿဲ ၃:၁–၁၂ ကိုကြည့်ပါ။ ယောဟန်၏သတင်းစကားသည် မယ်ရှိယလာရောက်ရန် ပြင်ဆင်ရာတွင် နောင်တရရန် အဓိကအား ခေါ်ဆိုမှုဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် သူ၏ဗတ္တိဇံသည် နောင်တရခြင်းနှင့် အပြစ်လွတ်ငြိမ်းခြင်းကို ဆိုလိုသည် (လုကာ ၃:၃)။ ယောဟန်၏ဗတ္တိဇံနှင့် ယေရှု၏နာမတော်ဖြင့် ဗတ္တိဇံခံခြင်းနှင့် ၎င်းသို့ဝင်ရောက်သူများ၏ ဝိညာဉ်ရေးဗဟုသုတအကြား ကွဲပြားမှုကို တိုးတိုးပြောင်းကျမ်း ၁၉:၁–၇ တွင် ကြည့်ပါ။

24. Baptism of repentance. See Matt. 3:1–12. John’s message was essentially a call to repentance in preparation for the coming Messiah. Thus his baptism signified repentance and the remission of sin (Luke 3:3). For the distinction between John’s baptism and the spiritual knowledge of those who entered into it, compared with baptism in the name of Jesus, see Acts 19:1–7.

၂၅။ ပြည့်စုံခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “ပြည့်စုံနေသည်”။

25. Fulfilled. Or, “was fulfilling.”

သင်တို့ထင်သူမည်သူလဲ။ စာသားအထောက်အထားများသည် ဤဖတ်ရန်နှင့် “သင်တို့ထင်သည်မှာ အဘယ်နည်း” ဟု ကွဲပြားသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤမေးခွန်းအတိအကျကို ခရစ်ဝင်ကျမ်းများတွင် မတွေ့ရပေ။ ယောဟန်၏စကားများအတွက် မဿဲ ၃:၁၁; မာကု ၁:၇; လုကာ ၃:၁၆; ယောဟန် ၁:၂၀, ၂၁, ၂၇ ကိုကြည့်ပါ။

Whom think ye? Textual evidence is divided (cf. p. 10) between this reading and “What think ye?” This precise question is not found in the Gospels. For John’s words see Matt. 3:11; Mark 1:7; Luke 3:16; John 1:20, 21, 27.

၂၆။ ညီအစ်ကိုများ။ ကျမ်းပိုဒ် ၁၅ ကိုကြည့်ပါ။

26. Men and brethren. See on v. 15.

အာဗြဟံ၏အမျိုးအနွယ်။ ဂရိဘာသာ genos Abraam, “အာဗြဟံ၏လူမျိုး”၊ “အာဗြဟံမှဆင်းသက်လာသူ”။

Stock of Abraham. Gr. genos Abraam, “the race of Abraham,” “Abrahamic descent.”

ဘုရားသခင်ကို ကြောက်ရွံ့သူမည်သူမဆို။ ကျမ်းပိုဒ် ၁၆ ကိုကြည့်ပါ။

Whosoever … feareth God. See on v. 16.

သင်တို့ထံသို့။ စာသားဆိုင်ရာသက်သေများသည် ဤဖတ်ရှုမှုနှင့် “ကျွန်ုပ်တို့ထံသို့” အကြားခွဲခြားထားသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ)။ အကယ်၍ နောက်ဆုံးဖတ်ရှုမှုသည် မူရင်းဖြစ်ပါက၊ ၎င်းသည် အက့်စ် ၁:၁၇ နှင့်ကိုက်ညီပြီး “ဘုရားသခင်သည် ကျွန်ုပ်တို့၏ဘိုးဘေးများကို ရွေးချယ်ခဲ့သည်” ဟု ဆိုသည်။ ဤမိန့်ခွန်းတစ်ခုလုံးတွင် ပေါလုသည် ဂျူးလူမျိုး၏ခံစားချက်များကို မထိခိုက်စေရန် ကြိုးစားခဲ့သည်မှာ ထင်ရှားသည်။ သူသည် ဖြစ်နိုင်သမျှအခါတိုင်း သူ့ကိုယ်သူ နားထောင်သူများနှင့် အတူတန်းတူထားခဲ့သည်။

To you. Textual evidence is divided (cf. p. 10) between this reading and “to us.” If the latter reading is original, it agrees with v. 17, “God … chose our fathers.” It is evident throughout this whole address that Paul sought to avoid wounding Jewish feelings. Whenever he could do so truthfully he classed himself with his hearers.

ဤကယ်တင်ခြင်း။ အက့်စ် ၁:၂၃ နှင့်ဆက်စပ်၍ ဤဖော်ပြချက်သည် ပေါလုဟောပြောသော ကယ်တင်ခြင်းသည် ယယ်ရှု၏လုပ်ဆောင်မှုအပေါ်တွင်တည်ပြီး၊ သူနှင့်ပေါင်းစည်းခြင်းဖြင့် ရရှိသည်ကို ရှင်းလင်းစေသည်။

This salvation. In connection with v. 23 the demonstrative pronoun makes clear that the salvation Paul preached rested upon the work of Jesus Christ, and was gained by union with Him.

၂၇။ သူ့ကိုမသိခဲ့ကြပါ။ အက့်စ် ၃:၁၇ ကိုကြည့်ပါ။ ပေါလုသည် ယခုအခါ ဂျူးလူမျိုးများနှင့် ပြန့်ကျဲနေသောဂျူးများအား ဟောပြောနေသည်မှာ ကယ်တင်ခြင်းကမ်းလှမ်းမှုကို ပုံမှန်အားဖြင့် လက်ခံသင့်သူများက ငြင်းပယ်ခဲ့သောကြောင့်ဖြစ်ပြီး၊ အကယ်၍ ၎င်းတို့လက်ခံခဲ့ပါက ပထဝီအရနှင့် ဝိညာဉ်ရေးအရဝေးကွာသူများထံသို့ (ဧဖက် ၂:၁၇) သက်သေခံသူများဖြစ်လာမည်ဟု ဆိုလိုသည်။

27. They knew him not. See ch. 3:17. Paul implies that he now was preaching to the Gentiles and the dispersed Jews because the proffer of salvation had been rejected by those who normally should have accepted it, and who, had they done so, would have become witnesses to those who were “afar off” (Eph. 2:17), both geographically and spiritually.

ပရောဖက်များ၏အသံများ။ ဆိုလိုသည်မှာ ၎င်းတို့၏ရေးသားချက်များဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့၏အသံများက မူလကထုတ်ဖော်ခဲ့သော သတင်းစကားများကို ရေးသားဖြင့် ထိန်းသိမ်းထားသည်။

Voices of the prophets. That is, their writings, which preserved in written form the messages that many times their voices originally had proclaimed.

ဥပုသ်နေ့တိုင်း ဖတ်ရှုသည်။ အက့်စ် ၁:၁၅ ကိုကြည့်ပါ။ ပေါလုသည် ဆင်နဂုတ်ဝတ်ပြုရာနေ့များတွင် ဖတ်ရှုသော ကျမ်းများကို အထောက်အထားအဖြစ်သုံးပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ယယ်ရှုတွင်ပြည့်စုံခဲ့သော ဆင်းရဲဒုက္ခခံရမည့် မီးရှယ်ကို သက်သေထူသည်။ ထိုသို့သော မီးရှယ်အတွေးအခေါ်သည် ဂျူးလူမျိုးတို့၏ ခရစ်ဝင်ကျမ်းကို လက်ခံမှုကို ဟန့်တားသည့် ဘုရင်မီးရှယ်အယူအဆနှင့် ပြတ်သားစွာ ဆန့်ကျင်နေသည်။

Read every sabbath. See on v. 15. Paul appeals, to the Sabbath readings of the synagogue service, that they might witness to the suffering Messiah, who was realized in Jesus. The thought of such a Messiah stood in sharp contrast with the concept of the kingly Messiah, a concept that stood in the way of Jewish acceptance of the gospel.

၎င်းတို့ကို ပြည့်စုံစေခဲ့သည်။ ပေါလုသည် ဂျူးလူမျိုးတို့၏ ကိုယ်ပိုင်ကျမ်းစာများကို အသုံးပြု၍ ၎င်းတို့သည် ခရစ်တော်ကို လက်ဝါးကပ်တိုင်မှာတင်သတ်ရာတွင် အပြစ်ရှိကြောင်း စွပ်စွဲသည်။ သူသည် မီးရှယ်ဆိုင်ရာ ပရောဖက်ပြုချက်များကို ဂျူးလူမျိုးတို့ထံ ပြန်လှည့်ပြီး ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင်က ၎င်းတို့၏ပြည့်စုံမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်ဟု ကြေညာသည်။ လုကာ ၂၄:၂၆၊ ၂၇၊ ၃၂ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။

Fulfilled them. Paul uses their own Scriptures to convict the Jews of their sin in crucifying Christ. He turns the Messianic prophecies back upon the Jews and declares that they themselves had brought about their fulfillment. Compare on Luke 24:26, 27, 32.

၂၈။ သေစရာအကြောင်းမရှိ။ ဆန်ဟီဒရင်ကောင်စီသည် ယယ်ရှုကို ဘုရားသခင်ကို မထီမဲ့ျမှုဖြင့် စွပ်စွဲခဲ့သော်လည်း (မဿဲ ၂၆:၆၅၊ ၆၆)၊ ၎င်းတို့သည် ထိုစွပ်စွဲချက်ကို သက်သေပြရန် လုံလောက်သောသက်သေမပြသာခဲ့ (မဿဲ ၂၆:၅၉၊ ၆၀)။ ပိလတ်ရှေ့တွင် ၎င်းတို့သည် ထိုစွပ်စွဲချက်ကို တိုက်ရိုက်မတင်ပြဘဲ၊ ယယ်ရှုကို ရာဇဝတ်သားအဖြစ် စီရင်ခဲ့သည်ဟု ယေဘုယျအားဖြင့်သာ ဖော်ပြခဲ့သည် (ယောဟန် ၁၈:၃၀)။ သို့သော် နောက်ပိုင်းတွင် ပိလတ်သည် ယိမ်းယိုင်နေချိန်တွင် ၎င်းတို့သည် ယယ်ရှုသည် ဘုရားသခင်၏သားတော်ဟု ကြွေးကြော်ခဲ့သောကြောင့် ၎င်းတို့၏ဥပဒေအရ သေရမည်ဟု ထပ်လောင်းပြောဆိုခဲ့သည် (ယောဟန် ၁၉:၇)၊ ထို့ပြင် သူကိုယ်တိုင်ဘုရင်အဖြစ်ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် ဧကရာဇ်ကို ဆန့်ကျင်ပြောဆိုခဲ့သည်ဟုလည်း ဆိုခဲ့သည် (ယောဟန် ၁၉:၁၂)။ သို့သော် ပိလတ်က “သူ့တွင် သေစရာအကြောင်းမတွေ့ရ” ဟု ဆိုခဲ့သည် (လုကာ ၂၃:၂၂)။ ခရစ်တော်သည် “အပြစ်မပြုခဲ့” (၁ ပေတရု ၂:၂၂)။

28. No cause of death. The Sanhedrin had condemned Jesus on the technical charge of blasphemy (Matt. 26:65, 66), but they could not bring sufficient evidence to prove the charge (vs. 59, 60). When they came before Pilate they hesitated to urge the accusation, and contended themselves with stating in general terms that they had condemned Him as a malefactor (John 18:30). Afterward, however, in the presence of the wavering Pilate, they added that according to their law He ought to die, because He had made Himself the Son of God (John 19:7), and that by making Himself a king, He had spoken against the emperor (John 19:12). But Pilate said that he “found no cause of death” in Him (Luke 23:22). Christ “did no sin” (1 Peter 2:22).

၂၉။ အားလုံးပြည့်စုံစေခဲ့သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ယယ်ရှုခံရသော ရက်စက်ကြမ်းတမ်းသောဆက်ဆံမှုနှင့် သူ၏သေခြင်းတရားနှင့်ဆိုင်သော အခြားအခြေအနေများကို ညွှန်ပြသော ပရောဖက်ပြုချက်များဖြစ်သည်။

29. Fulfilled all. That is, the prophecies that pointed to the cruel treatment Jesus received, and the other circumstances that surrounded His death.

သူ့ကိုချလိုက်သည်။ ဤအကြောင်းအရာတွင် ပေါလုသည် ယယ်ရှုကို စီရင်ခဲ့သူများကိုပင် သူ့ကို လက်ဝါးကပ်တိုင်မှချခဲ့သည်ဟု ဆိုပုံရသည်။ အမှန်တွင်၊ အာရမာသဲမြို့မှ ယောသပ်နှင့် နိကောဒင်မုတ်တို့သည် ယယ်ရှုကို ချပြီး သင်္ဂြိုဟ်ခဲ့သူများဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ယယ်ရှု၏စီရင်ချက်တွင် ပါဝင်ခြင်းမရှိဟု ထင်ရသည် (လုကာ ၂၃:၅၀၊ ၅၁၊ ယောဟန် ၁၉:၃၉ ကိုကြည့်ပါ)။ တစ်ချိန်တည်းတွင်၊ ၎င်းတို့သည် ယယ်ရှု၏ခန္ဓာကိုယ်ကို လက်ဝါးကပ်တိုင်မှဖယ်ရှားခြင်းသည် ဂျူးခေါင်းဆောင်များ၏ထုတ်ဖော်ပြသထားသော ဆန္ဒနှင့်အညီ ဖြစ်သည်မှာ ထင်ရှားသည် (ယောဟန် ၁၉:၃၁)။ ဤအရာများကိုထည့်သွင်းစဉ်းစားပြီး၊ ပေါလုသည် ဤအကျဉ်းချုပ်တွင် ယေဘုယျအားဖြင့်ဖော်ပြပုံရသည်။

They took him down. In the present context Paul would appear to say that the same men who had condemned Jesus also took Him from the cross. In reality, it was Joseph of Arimathaea and Nicodemus, two prominent Jews, who took Him down and buried Him, men who apparently had not been involved in Jesus’ condemnation (see Luke 23:50, 51; cf. John 19:39). At the same time, it is clear that their removal of Jesus’ body from the cross was in harmony with the Jewish leaders’ expressed desire (John 19:31). In view of all this, Paul in his present brief summary may be understood as generalizing.

သစ်သား။ အက့်စ် ၅:၃၀ ကိုကြည့်ပါ။

Tree. See on ch. 5:30.

၃၀။ ဘုရားသခင်သည် သူ့ကိုထမြောက်စေခဲ့သည်။ အက့်စ် ၂:၃၂၊ ယောဟန် ၅:၂၆၊ ၁၀:၁၇၊ ၁၈ ကိုကြည့်ပါ။ ပေါလုသည် အာဗြဟံနှင့် ဒါဝိဒ်အား ပေးခဲ့သော ကတိကို ဘုရားသခင်က ပြည့်စုံစေသည်ဟု သက်သေပြရန် ထမြောက်ခြင်းကို တင်ပြခဲ့သည်။ ထိုကတိမှာ ကမ္ဘာ့လူမျိုးအားလုံးကို ကောင်းချီးပေးမည့် “မျိုးစေ့” အကြောင်းဖြစ်သည် (ကမ္ဘာဦး ၁၂:၁-၃)။ ပေါလုသည် အခြားတစ်နေရာတွင် ယယ်ရှုသည် “သေခြင်းမှထမြောက်ခြင်းဖြင့် သန့်ရှင်းခြင်း၏ဝိညာဉ်အရ၊ ဘုရားသခင်၏သားတော်အဖြစ် တန်ခိုးနှင့်အတူ ကြေညာခံခဲ့သည်” ဟု ဆိုခဲ့သည် (ရောမ ၁:၄)။ အစောပိုင်းတမန်တော်များ၏ ခရစ်ဝင်ကျမ်းတင်ပြချက်တွင် ထမြောက်ခြင်းသည် ခရစ်ဝင်ကျမ်းအငြင်းအခုံဖွံ့ဖြိုးရာတွင် လိုအပ်သည်။ ထမြောက်ခြင်းသည် ယယ်ရှုသည် မီးရှယ်ဖြစ်ကြောင်း သက်သေဖြစ်သည်။

30. God raised him. See on Acts 2:32; cf. on John 5:26; 10:17, 18. Paul put forward the resurrection as proof that God was fulfilling the promise made to Abraham and to David, of the “seed” in whom all nations of the earth should be blessed (Gen. 12:1–3). Paul says elsewhere that Jesus was “declared to be the Son of God with power, according to the spirit of holiness, by the resurrection from the dead” (Rom. 1:4). As with every argument the apostles put forward in these early days of the beginning church, the resurrection is necessary in the development of the gospel argument. The resurrection is proof that Jesus is the Messiah.

၃၁။ နေ့များစွာမြင်ခဲ့သည်။ ပေါလုသည် သက်သေများနှင့် စကားပြောခဲ့သူတစ်ဦးအဖြစ် ပြောဆိုပြီး၊ ၎င်းတို့၏သက်သေခံမှု၏မှန်ကန်မှုကို ယုံကြည်ခဲ့သည်။ သူပြောသည့်အရာများကို ၁ ကောရိန္သု ၁၅:၃-၈ တွင် ပိုမိုချဲ့ထွင်ဖော်ပြထားသည်။ မဿဲ ၂၈ ၏ထပ်လောင်းမှတ်စုကိုကြည့်ပါ။

31. Seen many days. Paul speaks as one who has talked with witnesses, and has been convinced of the truth of their testimony. What he says here he gives in expanded form in 1 Cor. 15:3–8. See Additional Note on Matt. 28.

ဂါလိလဲမှ ယေရုဆလင်သို့။ တမန်တော်များနှင့် ခရစ်တော်၏လိုက်ပါသူအများစုသည် ဂါလိလဲမှဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် လက်ဝါးကပ်တိုင်မတင်မီကပင် သူ၏လိုက်ပါသူများကို ဂါလိလဲလူများအဖြစ် လူသိများခဲ့သည် (မာကု ၁၄:၇၀)။ ပေါလုသည် ဂါလိလဲမှဖြစ်သည့်နောက်ခံကို အတည်ပြုပြီး၊ ဂါလိလဲမှလာသူများကို တရားဝင်နှင့်လူကြိုက်များသော မထီမဲ့ျမှုများရှိသော်လည်း (ယောဟန် ၇:၅၂၊ ယောဟန် ၁:၄၆ ကိုကြည့်ပါ)။

From Galilee to Jerusalem. The apostles and most of Christ’s followers were drawn from Galilee. Thus even before the crucifixion His followers were popularly characterized as Galileans (Mark 14:70). Paul asserts this Galilean background, in the face of official and even popular contempt for those who came from Galilee (see John 7:52; cf. ch. 1:46).

သူ၏သက်သေများဖြစ်သည်။ စာသားဆိုင်ရာသက်သေများသည် ဤဖတ်ရှုမှုနှင့် “ယခုသူ၏သက်သေများဖြစ်သည်” အကြားခွဲခြားထားသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ)။ ယယ်ရှု၏တက်ကြွခြင်းကို မဖော်ပြဘဲ၊ ပေါလုသည် ယယ်ရှုသည် လူတို့မြင်နိုင်ရန် ကမ္ဘာပေါ်တွင် မရှိတော့ကြောင်း ညွှန်ပြသည်။ ခရစ်တော်နှင့်အတူ သူ၏လူ့ဇာတိခံယူချိန်အတွင်း ရှိခဲ့သူများ၏ သက်သေခံမှုကို အလေးပေးထားသည်။ ဤအခါတွင် ပေါလုသည် သူကိုယ်တိုင် ထမြောက်လာသော သခင်ကို မြင်ခဲ့သည်ကို မပြောခဲ့ပေ (၁ ကောရိန္သု ၁၅:၈ ကိုကြည့်ပါ)။

Who are his witnesses. Textual evidence is divided (cf. p. 10) between this reading and “who now are His witnesses.” Without having mentioned the ascension of Jesus, Paul implies that He was no longer on earth to be seen of men. The emphasis is upon the witness borne by those who were with Christ during His incarnation. Apparently on this occasion Paul did not tell that he himself had seen his risen Lord (see 1 Cor. 15:8).

The Church Before Paul’s Missionary Journeys.

The people. That is, the Jews, to whom the Twelve still largely restricted their proclamation of the gospel (see ch. 26:17, 23).

၃၂။ ဝမ်းမြောက်ဖွယ်သတင်းကို ကြေညာသည်။ ဂရိဘာသာတွင် “euaggelizō” ဟူ၍ “သတင်းကောင်းကို ကြေညာသည်” သို့မဟုတ် ခရစ်ယာန်အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် “ခရစ်ဝင်ကျမ်းကို ဟောပြောသည်” ဟု ဆိုလိုသည် (အက့်စ် ၅:၄၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ပေါလုသည် တမန်တော်ဆယ့်နှစ်ပါးသည် ယယ်ရှု၏သက်သေများဖြစ်ပြီး၊ သူနှင့်ဗာနဗသည် သူ၏သတင်းကောင်းဟောပြောသူများ၊ သတင်းကောင်းယူလာသူများဖြစ်သည်ဟု ကြေညာသည်။

32. Declare … glad tidings. Gr. euaggelizō, “to proclaim good news,” and in the technical Christian sense, “to preach the gospel” (see on ch. 5:42). Paul declares that while the Twelve are Jesus’ witnesses, Barnabas and he are His evangelists, the bringers of “good news.”

ကတိ။ ပရောဖက်ပြုချက်၏ကတိသည် ခရစ်ဝင်ကျမ်း၏ “ဝမ်းမြောက်ဖွယ်သတင်း” ဖြစ်လာသည်။ ကတိနှင့် ဝမ်းမြောက်ဖွယ်သတင်းသည် တစ်ခုတည်းဖြစ်သည်။

The promise. The promise of the prophecy becomes the “glad tidings” of the gospel. The promise and glad tidings are one.

၃၃။ ပြည့်စုံစေခဲ့သည်။ ဂရိဘာသာတွင် “ekplēroō” ဟူ၍ “လုံးဝပြည့်စုံစေသည်”၊ “ကတိကို ဖြည့်ဆည်းပေးသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။

33. Fulfilled. Gr. ekplēroō, “to fulfill completely,” “to make good” a promise.

ယယ်ရှုကို ထမြောက်စေခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “ယယ်ရှုကို ဆွဲထုတ်ခဲ့သည်”။ ဤစကားများသည် ခရစ်တော်၏ထမြောက်ခြင်းကို ရည်ညွှန်းသည်ဟု သဘာဝကျစွာ နားလည်နိုင်သည်။ သို့သော် ဤသို့ဆိုပါက၊ ဆာလံ ၂ မှ နောက်ဆက်တွဲဖော်ပြချက်နှင့်ပတ်သက်၍ ပြဿနာတစ်ခုပေါ်ပေါက်လာသည် (အောက်တွင် “ယနေ့” ကိုကြည့်ပါ)။ ထို့ကြောင့် မှတ်ချက်ပေးသူများစွာသည် “ယယ်ရှုကို ထမြောက်စေခဲ့သည်” ဟူသောစကားကို အက့်စ် ၃:၂၂၊ ၇:၃၇ တွင်ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း နားလည်ကြပြီး၊ ၎င်းသည် ထမြောက်ခြင်းကို မဟုတ်ဘဲ၊ ဘုရားသခင်သည် ခရစ်တော်ကို ဤကမ္ဘာသို့ မိတ်ဆက်ပေးခြင်းကို ရည်ညွှန်းသည်။ ဒူတာရောနံ ၁၈:၁၅ ကိုကြည့်ပါ။

Raised up Jesus again. Or, “raised up Jesus.” These words may most naturally be understood to refer to the resurrection of Christ. But if so, a problem arises in regard to the application of the quotation that follows from Ps. 2 (see below on “this day”). Therefore many commentators understand the words, “raised up Jesus,” here in the same sense that they appear in chs. 3:22; 7:37, where they clearly refer, not to the resurrection, but to God’s introduction of Christ into this world. See on Deut. 18:15.

၃၃။ ဒီနေ့။ ဤကိုးကားချက်သည် ဆာလံ ၂:၇ မှဖြစ်သည်။ ရှေးခေတ်တွင် ဆာလံပထမနှင့် ဒုတိယကို တစ်ခုတည်းအဖြစ် တခါတရံ ရေတွက်ခဲ့ကြသည်။ ထို့ကြောင့် အချို့သော မူရင်းစာမူများတွင် ဤကျမ်းပိုဒ်ကို ဆာလံပထမအဖြစ် ရည်ညွှန်းနိုင်သည်။

Second psalm. The quotation is from Ps. 2:7. In ancient times, however, the first and second psalms were sometimes counted as one, and thus some manuscripts could refer to this passage as being in the first psalm.

သားတော်။ လုကာ ၁:၃၅ ကိုကြည့်ပါ။

My Son. See on Luke 1:35.

ဤကိုးကားချက်ကို ယခုအကြောင်းအရာတွင် အမျိုးမျိုးနားလည်ထားကြသည်။ အချို့သော စကားပြန်များက ၎င်းသည် ယေရှု၏ထမြောက်ခြင်းကို တိုက်ရိုက်ရည်ညွှန်းသည်ဟု ယူဆကြသည်။ အချို့ကမူ ဆာလံ ၂ သည် မူလသမိုင်းဆိုင်ရာ အကြောင်းအရာတွင် ဣသရေးဘုရင်တစ်ဦး၏ အောင်ပွဲကို ဂုဏ်ပြုရန်ရေးထားသော အောင်ပွဲသီချင်းဖြစ်သည်ဟု ယူဆကြသည်။ ထိုနေ့၏အောင်ပွဲသည် ဘုရင်သည် ဘုရားသခင်၏ရွေးချယ်ထားသော “သားတော်” ဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြခဲ့ပြီး၊ ထိုနေ့သည် ဤသားဖြစ်မှု၏ အသစ်ဖွားမြင်ခြင်း သို့မဟုတ် ထင်ရှားခြင်းကို မှတ်သားခဲ့သည်။ ဝိညာဉ်ရေးရာလှုံ့ဆော်မှုဖြင့် ပေါလုသည် ဤဆာလံ၏စကားများကို ဣသရေးဘုရင်အဖြစ်နှင့် ဘုရားသခင်၏သားတော်အဖြစ် ယေရှုခရစ်အား ထူးခြားသောအဓိပ္ပာယ်ဖြင့် အသုံးပြုပြီး၊ ၎င်း၏ထမြောက်ခြင်းကို ရည်ညွှန်းသည် (ဒုတိယမိ ၁၈:၁၅ ကိုကြည့်ပါ)။ ခရစ်ယာန်ယုံကြည်သူများသည် ထမြောက်ခြင်းကို ခရစ်၏သားဖြစ်မှု၏ယုံကြည်ခြင်း၏ အခြေခံအဖြစ်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ခရစ်သည် “သေခြင်းမှပထမဦးဖွားသော” (ဗျာဒိတ် ၁:၅) ဖြစ်ပြီး၊ ထမြောက်ခြင်းသည် သူ့အား “ဘုရားသခင်၏သားတော်” ဟူသောဘွဲ့အမည်ကို အတည်ပြုပေးသည်ဟု နားလည်ကြသည်။ လုကာ ၁:၃၅ ကိုကြည့်ပါ။

This day. This quotation from Ps. 2:7 has been understood in the present context in various ways. Some interpreters take it to refer directly to the resurrection of Jesus. According to others, Ps. 2 was, in its original historical context, a song of triumph written to celebrate a victory of a king of Israel. The victory of that day had proved the king to be a chosen “son” of God, and the day itself marked a new begetting, or manifestation, of this sonship. By inspiration Paul applies the words of this psalm to Christ as the King of Israel and as God’s Son in a unique sense, and to His resurrection (cf. on Deut. 18:15). Christian believers made the resurrection the foundation of their belief in Christ’s Sonship. Christ was “the first begotten of the dead” (Rev. 1:5), and the resurrection is understood as confirming to Him the title “Son of God.” See on Luke 1:35.

ဤကျမ်းပိုဒ်၏ နောက်ထပ်အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်တစ်ခုမှာ “ကတိတော်” (တမန်တော် ၁၃:၃၂) ကို ယေရှုခရစ်ကယ်တင်ရှင်အဖြစ် ပေးထားသော ဓမ္မဟောင်းကတိတော်အားလုံးကို ကျယ်ပြန့်စွာနားလည်ခြင်းဖြစ်သည်၊ ၎င်းတို့တွင် ထမြောက်ခြင်းသည် အဆုံးသတ်အောင်မြင်မှုဖြစ်သည် (အထက်တွင် “ပြည့်စုံစေတော်မူပြီ” အောက်ရှိ ekplēroō ကိုကြည့်ပါ)။ ဤအမြင်အရ ဆာလံ ၂:၇ မှ ကိုးကားချက်သည် ထမြောက်ခြင်းကို တိုက်ရိုက်မရည်ညွှန်းဘဲ၊ ယေရှု၏တစ်သက်တာလုံးလှုပ်ရှားမှု၊ ထမြောက်ခြင်းဖြင့် သရဖူဆောင်းထားသည့်အကြောင်းအရာတွင် ထားရှိသည်။ ဤအမြင်သည် ဟီဘရူး ၁:၅ တွင်တွေ့ရသော အကြောင်းအရာနှင့် ဆင်တူသည်။

Another interpretation of the present passage is to understand the “promise” (Acts 13:32) in the broad sense of all the OT promises of Christ as Saviour, of which the resurrection was the culminating fulfillment (see above on ekplēroō under “fulfilled”). On this view the quotation from Ps. 2:7 would not refer directly to the resurrection, but to the career of Jesus as a whole, crowned by the resurrection. Such a view places the present quotation in much the same setting as it is found in Heb. 1:5.

နောက်ထပ်အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်တစ်ခုမှာ “ယေရှုကိုထမြောက်စေတော်မူပြီ” (အထက်ကိုကြည့်ပါ) ဟူသော စကားလုံးများသည် ထမြောက်ခြင်းကို မရည်ညွှန်းဘဲ၊ လူဇာတိဝင်စားခြင်းကို ရည်ညွှန်းသည်ဟု နားလည်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဆာလံ ၂:၇ မှ ကိုးကားချက်သည် လူဇာတိဝင်စားခြင်းကို ရှင်းလင်းစွာ ရည်ညွှန်းပြီး၊ ဟီဘရူး ၁:၅ တွင်တွေ့ရသော အကြောင်းအရာနှင့် တူညီသည်။ ထို့နောက် တမန်တော် ၁၃:၃၄ သည် ထမြောက်ခြင်းကို တိကျစွာပြောဆိုသည်။

Still another interpretation grows out of understanding the words “raised up Jesus” (see comment above) as not referring to the resurrection, but to the incarnation. The quotation from Ps. 2:7 then refers clearly to the incarnation also, and is in the same setting as in Heb. 1:5. Acts 13:34 then goes on to speak specifically of the resurrection.

၃၄။ သူ့ကိုထမြောက်စေတော်မူသည်နှင့်စပ်လျဉ်း၍။ ပေါလုသည် ဤနေရာတွင် ထမြောက်ခြင်းမေးခွန်းကို တိုက်ရိုက်လှည့်ကြည့်သည်၊ ၎င်းသည် ယခင်ကျမ်းပိုဒ်တွင် ၎င်းကို သတ်မှတ်စွာဆွေးနွေးခြင်းမပြုသေးကြောင်း ညွှန်ပြပေမည် (ကျမ်းပိုဒ် ၃၃ ကိုကြည့်ပါ)။

34. Concerning that he raised. Paul turns directly to the question of the resurrection here, and this may indicate that in the previous verse he had not yet had it so specifically under discussion (see on v. 33).

ယိုယွင်းခြင်းသို့။ လာဇရုကဲ့သို့မဟုတ်ဘဲ၊ ဤဘဝသို့ထမြောက်လာပြီး ထပ်မံသေရမည့်သူမဟုတ်။ ခရစ်သည် ထာဝရအဖြစ် “လူသားခရစ်ယေရှု” (၁ တိမောတိ ၂:၅; ဟီဘရူး ၂:၉-၁၈ ကိုကြည့်ပါ) ဖြစ်သော်လည်း၊ ထာဝရချီးမြှောက်ခံရပြီး ဘုန်းတန်ခိုးရှိသည် (၁ ကောရိန္သု ၁၅:၂၀-၂၅; ဖိလိပ္ပိ ၂:၉-၁၁ ကိုကြည့်ပါ)။

To corruption. Not as Lazarus, who, having been raised again to this life, had to die again. Although Christ is forever “the man Christ Jesus” (1 Tim. 2:5; see Heb. 2:9–18), He is also eternally exalted and glorified (see 1 Cor. 15:20–25; Phil. 2:9–11).

ဒါဝိဒ်၏သေချာသောကရုဏာ။ ထိုမှတစ်ဆင့် “ဒါဝိဒ်၏သန့်ရှင်းသော၊ သစ္စာရှိသော [ကရုဏာ၊ သို့မဟုတ် ကောင်းချီးများ]” ဟုဆိုရမည်။ ၎င်းသည် ဟေဗြဲဘာသာမှ “ဒါဝိဒ်အတွက် စစ်မှန်သော၊ တည်ကြည်သောမေတ္တာ” ဟုဘာသာပြန်နိုင်သည့် အေး၊ ဆာယာ ၅၅:၃ မှ ဂရိဘာသာ LXX ကိုးကားချက်ဖြစ်သည်။ ဤတွင် “သန့်ရှင်းသော” ဟုဘာသာပြန်ထားသော ဂရိစကားလုံး hosios သည် ဟေဗြဲစကားလုံး chesed “ကရုဏာ” “တည်ကြည်သောမေတ္တာ” ကို ကိုယ်စားပြုရန် LXX တွင် မကြာခဏအသုံးပြုသည်။ ပေါလုသည် အန္တိအုတ်မြို့တွင် ဟောပြောရာတွင် LXX ကို အသုံးပြုခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် ဂရိစကားပြောသော ယုဒလူမျိုးများ၏ သမ္မာကျမ်းစာဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်က ဒါဝိဒ်အား ကတိပေးထားသော “သေချာသောကရုဏာ” တွင် ထာဝရဘုံဘုရားရှင်နိုင်ငံ (၂ ရှမွေလ ၇:၁၆) ၏ ကတိတော်ပါဝင်ပြီး၊ ၎င်းသည် ဒါဝိဒ်၏သားတော်ဖြစ်သော ခရစ်မှတစ်ဆင့် အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့သည်။ “သင်တို့နှင့် ငါထာဝရမိတ်သစ္စာဖွဲ့မည်၊ ဒါဝိဒ်၏သေချာသောကရုဏာ” (အေး၊ ဆာယာ ၅၅:၃) ဟူသော ကတိတော်ဖြင့် “ဒါဝိဒ်၏သေချာသောကရုဏာ” ၏ ကျယ်ပြန့်သောနားလည်မှုကို ညွှန်ပြသည်။ ခရစ်၏အောင်ပွဲသည် ထမြောက်ခြင်းဖြင့် သေချာသည်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် ဤမိတ်သစ္စာ၏ ပြည့်စုံမှုနှင့် ဒါဝိဒ်အား ကတိပေးထားသော နိုင်ငံတော်တည်ထောင်ခြင်း၏ အရေးပါသောအချက်ဖြစ်သည်။

Sure mercies of David. Rather, “holy, faithful [mercies, or blessings] of David.” This is a quotation from the LXX of Isa. 55:3, where the Hebrew may be translated “the true, steadfast love for David.” The Greek word hosios, here rendered “holy,” is one that the LXX frequently used to represent the Hebrew chesed, “mercy,” “steadfast love.” Paul doubtless used the LXX in speaking at Antioch, for it was the Bible of the Greek-speaking Jews. The “sure mercies” that God had promised to David included the promise of an eternal kingdom (2 Sam. 7:16), which was realized through Christ, the Son of David. This broad understanding of “the sure mercies of David” is indicated by the promise, “I will make an everlasting covenant with you, even the sure mercies of David” (Isa. 55:3). The victory of Christ, made certain by the resurrection, was a fulfillment of this covenant and a crucial point in the establishment of the kingdom promised to David.

၃၅။ သင်၏သန့်ရှင်းသောသူ။ ဆာလံ ၁၆:၁၀ မှ ကိုးကားချက်ဖြစ်သည်။ မူရင်းတွင် ဤကိုးကားချက်သည် “သန့်ရှင်းသော” ဟူသော စကားလုံးကို ထပ်မံအသုံးပြုခြင်းဖြင့် ယခင်ကိုးကားချက်နှင့် ဆက်စပ်နေသည် (တမန်တော် ၁၃:၃၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ပေါလုတင်ပြသော အငြင်းအခုံသည် ပင်တေကုတ္တေနေ့တွင် ပေတရု၏အငြင်းအခုံနှင့် ထူးထူးခြားခြား တူညီသည် (အခန်း ၂:၂၅-၃၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်းသည် တမန်တော်များ၏ ဟောပြောချက်၏ အခြေခံအချက်ကို ဖော်ပြသည်။

35. Thine Holy One. A quotation from Ps. 16:10. In the original, this quotation is connected with the previous one by the repetition of the word “holy” (see on Acts 13:34). The argument Paul presents here is strikingly parallel to Peter’s on the day of Pentecost (see ch. 2:25–31). It expresses the basic thesis of the apostolic preaching.

ယိုယွင်းခြင်းကိုမမြင်ရ။ ခရစ်သည် တတိယနေ့တွင် ခန္ဓာကိုယ်ဖြင့် ထမြောက်ခဲ့သည်ဟူသော အချက်သည် အခြားသေဆုံးသူများ၏ ခန္ဓာကိုယ်များနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်ပြီး၊ သူ၏ခန္ဓာကိုယ်သည် ပုပ်သိုးခြင်းမခံရဟု ဆိုလိုသည်။

To see corruption. The fact that Christ rose bodily the third day implies that His body, in contrast with the bodies of other men who die, did not suffer decomposition.

၃၆။ မိမိခေတ်ကို အမှုဆောင်ခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “မိမိခေတ်တွင် အမှုဆောင်ခဲ့သည်”။ ၎င်းသည် လူတစ်ဦးသည် မည်မျှထူးကဲသည်ဖြစ်စေ၊ အကန့်အသတ်ရှိသော အမှုဆောင်မှုကိုသာ လူသားများအတွက် ပြုလုပ်နိုင်သည်နှင့်၊ လူသားတစ်မျိုးသားလုံးအတွက် ယေရှုခရစ်၊ လူသားသားတော်က ပေးသော အကန့်အသတ်မရှိ၊ ထာဝရအမှုဆောင်မှုနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်။

36. Served his own generation. Or, “served in his own generation.” This suggests a contrast between the limited service that a man can render to men, however great or powerful he may be, and the boundless, endless service to the whole human family that Jesus Christ, the Son of man, gives.

ဘုရားသခင်၏အလိုတော်ဖြင့်။ ဤစကားလုံးများကို “ဘုရားသခင်၏အလိုတော်” ဟုရိုးရှင်းစွာ ဘာသာပြန်နိုင်ပြီး၊ “အမှုဆောင်ခဲ့သည်” ၏ တိုက်ရိုက်အကြောင်းအရာအဖြစ် ယူဆနိုင်သည် (ဤကိစ္စတွင် ယခင်စကားစုကို “မိမိခေတ်တွင်” ဟုဘာသာပြန်ရမည် [အထက်မှတ်ချက်ကိုကြည့်ပါ])၊ သို့မဟုတ် ၎င်းတို့ကို နောက်ဆက်တွဲကြိယာနှင့် ဆက်စပ်နိုင်သည်။ “အလိုတော်” ဟုဘာသာပြန်ထားသော စကားလုံးသည် boulē “အကြံဉာဏ်” “ရည်ရွယ်ချက်” ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ဤကျမ်းပိုဒ်ကို ဒါဝိဒ်သည် ဘုရားသခင်၏ရည်ရွယ်ချက်ကို အမှုဆောင်ခဲ့သည်၊ သူ၏ရည်ရွယ်ချက်နှင့်အညီ အမှုဆောင်ခဲ့သည်၊ သို့မဟုတ် သူ၏ဘဝအမှုပြီးဆုံးသောအခါ ၎င်းနှင့်အညီ အိပ်ပျော်သွားသည်ဟု နားလည်နိုင်သည်။

By the will of God. These words may be translated simply, “the will of God,” and taken as the direct object of “served” (in which case the previous phrase should be translated, “in his own generation” [see comment above]), or they may be connected with the verb that follows. The word translated “will” is boulē, “counsel,” “purpose.” Thus the passage may be understood as saying that David served God’s purpose, that he served in accordance with His purpose, or that he fell asleep in accordance with it when his life’s work was done.

အိပ်ပျော်သွားသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ “အိပ်ပျော်သွားသည်”။ ပေါလုသည် ဤနေရာတွင် သေခြင်းအတွက် ကျမ်းစာထုံးစံစကားလုံး “အိပ်ပျော်ခြင်း” ကို အသုံးပြုသည် (တမန်တော် ၇:၆၀; ယောဟန် ၁၁:၁၁-၁၄; ၁ သက်သာလောနိတ် ၄:၁၃, ၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။ သာသနာမဟုတ်သူများက သေခြင်းအိပ်မွေ့ခြင်းသည် ထာဝရဖြစ်သည်ဟု ထင်မှတ်ကြပြီး၊ ၎င်းကို ဂရိနှင့်ရောမသင်္ချိုင်းစာသားများစွာတွင် ပြသထားသည်။

Fell on sleep. That is, “fell asleep.” Paul uses here a customary scriptural word for death, “sleep” (see Acts 7:60; John 11:11–14; 1 Thess. 4:13, 14). The pagans thought that the sleep of death was eternal, as numerous Greek and Roman epitaphs show.

၃၇။ ဘုရားသခင်ထမြောက်စေတော်မူသောသူ။ ကျမ်းပိုဒ် ၃၀ ကိုကြည့်ပါ။

37. Whom God raised. See on v. 30.

ယိုယွင်းခြင်းကိုမမြင်ရ။ ကျမ်းပိုဒ် ၃၅; အခန်း ၂:၂၇ ကိုကြည့်ပါ။ ယခုအချိန်ထိ သေနေသော ယုဒလူမျိုး၏သမိုင်းတွင် မြင့်မြတ်သောနေရာယူထားသူ ဒါဝိဒ်၏ အတွေ့အကြုံနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်။

Saw no corruption. See v. 35; ch. 2:27. A contrast to the experience of the revered David, who, in spite of his lofty place in Hebrew history, was still dead.

၃၈။ သင်တို့သိမှတ်ထားကြလော့။ တမန်တော်များ၏ ဟောပြောချက်၏ ဝိသေသလက္ခဏာမှာ တရားဒေသနာကို နားထောင်သူများထံ တိုက်ရိုက်အသုံးချဖြင့် အထွတ်အထိပ်သို့ရောက်ရှိစေခြင်းဖြစ်သည် (အခန်း ၂:၃၆; ၇:၅၁ ကိုကြည့်ပါ)။

38. Be it known unto you. It was a characteristic of the apostolic preaching to climax the sermon with a direct application to the audience (see chs. 2:36; 7:51).

ညီအစ်ကိုတို့။ ကျမ်းပိုဒ် ၁၅ ကိုကြည့်ပါ။

Men and brethren. See on v. 15.

ဟောပြောပြီးဖြစ်သည်။ ယခုအချိန်တွင် ခွင့်လွှတ်ခြင်းကို “ဟောပြောနေသည်” ဟူသော အချက်ကို အလေးပေးရန် ပစ္စုပ္ပန်ကာလကိုအသုံးပြုသည်။

Is preached. The present tense emphasizes the fact that forgiveness was at that very moment “being proclaimed.”

အပြစ်များခွင့်လွှတ်ခြင်း။ အပြစ်များခွင့်လွှတ်ခြင်း၏သတင်းစကားသည် အပြစ်ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးဖြစ်နေသော နှလုံးသားတိုင်းအတွက် ဝမ်းမြောက်ခြင်းကို ယူဆောင်လာပေးသော ဧဝံဂေလိသတင်းကောင်း၏ အဓိကအချက်ဖြစ်သည် (၁ ယောဟန် ၁:၉ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်းသည် ပေါလု၏ဟောပြောချက်၏ အဓိကအကြောင်းအရာဖြစ်သည် (တမန်တော် ၂၆:၁၈ ကိုကြည့်ပါ)၊ ပေတရု၏ဟောပြောချက်ကဲ့သို့ (အခန်း ၂:၃၈; ၅:၃၁; ၁၀:၄၃)။ ၎င်းသည် ဗတ္တိဇံယောဟန် (မာကု ၁:၄) နှင့် ယေရှုကိုယ်တော်တိုင် (မဿဲ ၉:၂, ၆; လုကာ ၇:၄၇, ၄၈; ၂၄:၄၇) ၏ ဝန်ထုပ်ဖြစ်ခဲ့သည်။

Forgiveness of sins. This message of the forgiveness of sins is the happy news of the gospel, bringing rejoicing to every sin-burdened heart (see 1 John 1:9). It was the keynote of Paul’s preaching (see Acts 26:18), as it was of Peter’s (chs. 2:38; 5:31; 10:43). It had been the burden of John the Baptist (Mark 1:4) and of Jesus Himself (Matt. 9:2, 6; Luke 7:47, 48; 24:47).

၃၉။ သူ၌။ သို့မဟုတ် “သူ၌”၊ ဆိုလိုသည်မှာ ခရစ်နှင့် မရှိမဖြစ်ဆက်နွယ်မှုမှတစ်ဆင့် ဖြောင့်မတ်ခြင်းကို ရရှိသည်။

39. By him. Or, “in him,” that is, justification is obtained through being in vital connection with Christ.

ယုံကြည်သူအားလုံး။ ထိုမှတစ်ဆင့် “ယုံကြည်သူတိုင်း” ဟု အလွန်ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆန်သော ဖော်ပြချက်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် ဧဝံဂေလိသတင်းကောင်းကိုယ်တိုင်ဖြစ်သည်။

All that believe. Rather, “everyone that believeth,” as highly personalized a statement as the very gospel itself.

ဖြောင့်မတ်ရာ၌ရောက်ကြသည်။ ထိုမှတစ်ဆင့် “ဖြောင့်မတ်ရာသို့ရောက်သည်”။ “ဖြောင့်မတ်ရာသို့ရောက်သည်” ဟုဘာသာပြန်ထားသော ကြိယာသည် တမန်တော်များစာအုပ်တွင် အခြားနေရာတွင် မတွေ့ရပါ။ ပေါလု၏သွန်သင်ချက်တွင် ၎င်းသည် ဖြောင့်မတ်ခြင်း၏အယူဝါဒ၏ ပထမဆုံးမှတ်တမ်းတင်ထားသော ဖြစ်ရပ်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် သူ၏ဓမ္မပညာတွင် ထူးခြားသောအချက်ဖြစ်လာခဲ့သည် (ရောမ ၃:၂၁-၂၆ ကိုကြည့်ပါ)။ “အပြစ်များခွင့်လွှတ်ခြင်း” ၏ အကြောင်းအရာတွင် “ဖြောင့်မတ်ရာသို့ရောက်သည်” ဟူသော စကားလုံးသည် “လွတ်မြောက်သည်” “အပြစ်မရှိကြောင်း ကြေညာသည်” ဟု ဆိုလိုသည်။

Are justified. Rather, “is justified.” The verb translated “is justified” is not found elsewhere in Acts. In Paul’s teaching this is, in fact, the first recorded instance of the doctrine of justification, which became so characteristic of his theology (see Rom. 3:21–26). In the context of “forgiveness of sins,” the word “justified” means “acquitted,” “declared not guilty.”

ဖြောင့်မတ်ရာသို့မရောက်နိုင်။ ရောမ ၃:၂၇, ၂၈; ဂလာတိ ၂:၁၆-၂၁ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။ ဤနေရာတွင် ပေါလု၏သွန်သင်ချက်၏ ဗဟိုအချက်ဖြစ်သည်။ ပညတ်သည် ဖြောင့်မတ်ခြင်း၏ အမြင့်ဆုံးစံနှုန်းကို တင်ပြသည်၊ ၎င်းသည် လုံးလုံးလျားလျား နာခံမှုကို တောင်းဆိုသည်၊ ယဇ်ပူဇော်ခြင်းများသည် အပြစ်၏ထိတ်လန့်ဖွယ်ရာကို သက်သေထူသည်၊ သို့သော် ပညတ်တရားသည် သြတ္တပ္ပစိတ်ကို လွတ်မြောက်စေရန် သို့မဟုတ် ဖြောင့်မတ်ခြင်းကို ယူဆောင်လာရန် စွမ်းအားမရှိပါ။ လူသားမျိုးနွယ်ပြိုလဲပြီးကတည်းက ပညတ်တရား၏ရည်ရွယ်ချက်မှာ အပြစ်ကို ညွှန်ပြရန်၊ အပြစ်ပေးရန် (ရောမ ၇:၇) ဖြစ်ပြီး၊ လူတို့ကို အပြစ်မှလွတ်မြောက်စေရန်မဟုတ်ပါ။ ပေါလုကိုယ်တိုင်က အပြစ်မှလွတ်မြောက်ခြင်းနှင့် နောက်ဆက်တွဲစစ်မှန်သောဘဝသည် ယေရှုခရစ်အပေါ်ယုံကြည်ခြင်းမှတစ်ဆင့်သာ ရရှိနိုင်သည်ကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။ “ဖြောင့်မတ်သူသည် သူ၏ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် အသက်ရှင်ရလိမ့်မည်” (ဟဗက္ကုတ် ၂:၄; ရောမ ၁:၁၇; ဂလာတိ ၃:၁၁ ကိုကြည့်ပါ)။

Not be justified. Compare Rom. 3:27, 28; Gal. 2:16–21. Here is a central point of Paul’s teaching. The law presents the highest possible standard of righteousness; it demands entire obedience; the sacrifices bear witness to the awfulness of sin; yet law has no power to liberate conscience or to bring righteousness. Since the fall of man the purpose of law has been to point out sin, to condemn (Rom. 7:7), and not to free men from sin. Paul himself had discovered that freedom from guilt, and the true life that follows, could be gained only through faith in Jesus Christ. “The just shall live by his faith” (Hab. 2:4; see Rom. 1:17; Gal. 3:11).

မောရှေ၏ပညတ်တရား။ ပေါလု၏နားထောင်သူများအတွက် ၎င်းသည် တိုရာ၊ ဓမ္မဟောင်းကျမ်းငါးစောင်တွင်ပါရှိသော ပညတ်တရားတစ်ခုလုံးကို ဆိုလိုပြီး၊ ကျမ်းစာပညာရှင်များက အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုထားသည့်အတိုင်းဖြစ်သည်။

Law of Moses. To Paul’s hearers this meant the Torah, the whole Law contained in the Pentateuch, as interpreted by the scribes.

၄၀. သတိပြုကြလော့။ ဧဝံဂေလိတရားဟောခြင်းသည် ဤသတိပေးချက်မရှိလျှင် စကားလုံးဖြင့်သာ ဖျော်ဖြေမှုတစ်ခုသာဖြစ်သည်။

40. Beware. A solemn warning, without which gospel preaching is a mere rhetorical performance.

သင်တို့အပေါ်သို့ ရောက်လာလိမ့်မည်။ ဟဗက္ကုတ်ပြဿနာတရားဟောပြီးမကြာမီတွင်၊ နဗုခနဒ်နတ်ဇာခေါင်းဆောင်သော ခါလဒဲလူမျိုးတို့သည် ယုဒပြည်နှင့်လူမျိုးအပေါ် ကြောက်မက်ဖွယ်ရာပြစ်ဒဏ်ကို ယူဆောင်လာခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် ဗာဗုလုန်သိမ်းဆည်းခြင်းတွင် အထွတ်အထိပ်ရောက်ခဲ့သည်။ ဤရက်စက်သောကံကြမ္မာသည် ဟီးဗရူးလူမျိုးတို့၏ ဘုရားသခင်အား မနာခံခြင်း၏ရလဒ်ဖြစ်သည်။ ယခုတွင် ပေါလုသည် ယုဒလူမျိုးများအား သူတို့သည် ယေရှုခရစ်ကို မေရှိယအဖြစ် ပယ်ချပါက ပိုမိုကောင်းမွန်သောကံကြမ္မာကို မမျှော်လင့်နိုင်ဟု သတိပေးခဲ့သည်။

Come upon you. Not long after Habakkuk, bakkuk, whose prophecy was about to be quoted, the Chaldeans under Nebuchadnezzar brought upon the land and people of Judah dreadful punishment, which culminated in the Babylonian captivity. This cruel fate was a result of the Hebrews’ disobedience to God. Paul now warned the Jews that they could expect no better fate if they rejected Jesus Christ as the Messiah.

ပြဿနာတရားရှိသူများတွင်။ ဟဗက္ကုတ်၏ပြဿနာတရားသည် ပေါလုကိုးကားမည့်ပြဿနာတရားဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် ဓမ္မဟောင်းကျမ်းရှိ ပြဿနာတရားဆိုင်ရာအပိုင်း၏ အထွေထွေရည်ညွှန်းချက်ဖြစ်သည်။ လုကာ ၂၄:၄၄ တွင်ကြည့်ပါ။

In the prophets. A general reference to the prophetic section of the OT, of which Habakkuk, that Paul is about to quote, was a part. See on Luke 24:44.

၄၁. သင်တို့မထီမဲ့မြင်ပြုသူများကို ကြည့်ရှုကြလော့။ ဤသည်မှာ ဟဗက္ကုတ် ၁:၅ ၏ ဂရိခုနစ်ဆယ်ကျမ်းမှ ကိုးကားချက်ဖြစ်သည်။

41. Behold, ye despisers. This is a quotation from the LXX of Hab. 1:5.

ပျက်စီးခြင်း။ ဤသည်မှာ ဟဗက္ကုတ် ၁:၅ ၏ ဂရိခုနစ်ဆယ်ကျမ်းမှဘာသာပြန်ဖြစ်ပြီး၊ ရိုးရာဟီးဗရူးစာသားတွင် “အံ့အားသင့်ကြလော့” ဟု ဖတ်ရှုသည်။

Perish. This is the rendering of the LXX of Hab. 1:5, where the traditional Hebrew text reads temahu, “be astounded.”

အမှုတစ်ခုကို ပြုလုပ်ခြင်း။ ပေါလုသည် ယခုသူ၏အငြင်းအခုံကို တင်းကျပ်စွာဆွဲထုတ်ကာ ပြင်းထန်သောအသုံးချမှုကို ပြုလုပ်နေသည်။ ကြာရှည်လုပ်ဆောင်ခဲ့သော မတရားမှုသည် သတိပေးချက်များကို မယုံကြည်ခြင်းနှင့် နှလုံးမာကျောခြင်းသို့ ဦးတည်သည်။ ဟဗက္ကုတ်ပြောခဲ့သော “အမှု” သည် ဘုရားသခင်၏ တရားစီရင်ခြင်းကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် ခါလဒဲလူမျိုး၊ “ခါးသီးပြီး အလျင်စလိုလူမျိုး” ကို ထမြှောက်ခြင်းဖြစ်သည် (ဟဗက္ကုတ် ၁:၆)။ ပေါလုသည် ယေရှုခရစ်ကို ယုဒလူမျိုးတို့ပယ်ချခြင်းနှင့် နီးကပ်စွာဆက်စပ်နေသော၊ ခရစ်တော်က ကြိုတင်ဟောထားပြီး ရောမလူမျိုးများက အကောင်အထည်ဖော်မည့် တရားစီရင်ခြင်းကို စိတ်ထဲတွင်ထားခဲ့ပေမည် (မဿဲ ၂၄:၂–၂၀)။ စတီဖန်၏မိန့်ခွန်းတွင်ကဲ့သို့ (အက်တ် ၇:၅၁ တွင်ကြည့်ပါ)၊ ပြင်းထန်သောသတိပေးသံသည် ပေါလုသည် နားထောင်သူများထဲတွင် ဒေါသထွက်ခြင်းနှင့် စိတ်မရှည်ခြင်းလက္ခဏာများကို တွေ့မြင်ခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြသည်။

Work a work. Paul is now drawing the lines of his argument close, and making a stern application. Long-continued wrongdoing results in unbelief and hardening of the heart against warnings. The “work” of which Habakkuk spoke was the raising up of the Chaldeans, “that bitter and hasty nation,” to execute God’s judgment (Hab. 1:6). Paul may have had in his mind a like judgment, already foretold by Christ, and about to be executed by the Romans (Matt. 24:2–20), and closely connected with the rejection of Jesus Christ by the Jewish nation. As in Stephen’s speech (see on Acts 7:51), the sharp tone of warning suggests that Paul saw signs of anger and impatience among his listeners.

၄၂. ယုဒလူမျိုးများ ထွက်သွားသောအခါ။ အရေးကြီးသောစာသားသက်သေများ (စာမျက်နှာ ၁၀ တွင်ကြည့်ပါ) ကို ကိုးကားနိုင်ပြီး၊ “သူတို့ထွက်သွားစဉ် ဆက်လက်သင်ကြားပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကို ညွှန်ပြပြီး၊ ၎င်းသည် ယုဒလူမျိုးများနှင့် ဘာသာပြောင်းလဲသူများက နောက်ထပ်သင်ကြားပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့ကြောင်း ဆိုလိုသည်။

42. When the Jews were gone out. Important textual evidence may be cited (cf. p. 10) for the reading “as they were going out they besought,” which would imply that both Jews and proselytes asked for further instruction.

စကားလုံးများ။ ဂရိစကားလုံး “ရေမတ” သည် “စကားလုံးများ” ဟု ဆိုလိုပြီး၊ တိုးချဲ့အားဖြင့် “ဟောပြောချက်”၊ “ကြေညာချက်” ဟု ဆိုလိုသည် (အက်တ် ၁၀:၃၇ တွင်ကြည့်ပါ)။ လူများသည် ခရစ်ယာန်အယူဝါဒ၏ အပြည့်အဝထုတ်ဖော်ပြောဆိုမှုကို ကြားလိုခဲ့ကြသည်။

Words. Gr. rhēmata, “words,” and by extension, “a discourse,” “a declaration” (see on ch. 10:37). The people wanted to hear a full statement of the Christian doctrine.

နောက်ဆံးသောဥပုသ်နေ့။ ဂရိစကားလုံး “အိုင်းစ်တို မက်တာဇူ ဆဗ္ဗတ်တုန်” သည် စာသားအရ “ဥပုသ်နေ့၏အလယ်တွင်” (ဆိုလိုသည်မှာ တစ်ပတ်၏အလယ်တွင်) သို့မဟုတ် “နောက်ဆံးသောဥပုသ်နေ့” ဟု ဆိုလိုသည်။ အက်တ် ၄၄ (ထိုနေရာတွင်မှတ်ချက်ကြည့်ပါ) နှင့်နှိုင်းယှဉ်ခြင်းဖြင့် “နောက်ဆံးသောဥပုသ်နေ့” သည် ဤနေရာတွင် ပိုမိုသင့်လျော်သောဘာသာပြန်ဖြစ်သည်။

The next sabbath. Gr. eis to metaxu sabbaton, literally, “in the midst of the sabbath” (that is, in the middle of the week), or “the next sabbath.” Comparison with v. 44 (see comment there) indicates that “the next sabbath” is the better translation here.

၄၃. စည်းဝေးကြီးပြီးဆုံးသွားသည်။ သို့မဟုတ် “ယူဒဘုရားကျောင်းပြီးဆုံးသွားသည်”။ ဗာနဗတ်နှင့် ပေါလုထွက်ခွာသွားစဉ်၊ ယုဒလူမျိုးများနှင့် အခြားသူများအပါအဝင် နားထောင်သူများစွာက သူတို့ကို လိုက်လာခဲ့သည်။

43. Congregation was broken up. Or, “synagogue was dismissed.” As Barnabas and Paul withdrew, they were followed by many of their hearers, both Jews and others.

ဘုရားဝတ်ပြုသူများ။ ဤသူများ၏ အတိအကျအနေအထားသည် ပညာရှင်များအကြား ငြင်းခုံမှုဘာသာရပ်ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းတို့သည် မျိုးနွယ်အလိုက် တစ်ပါးအမျိုးသားများဖြစ်ပြီး ယုဒဘာသာသို့ အပြည့်အဝကူးပြောင်းလာသူများဖြစ်ဖွယ်ရှိသည်။ ဤသို့သောသူမျိုးသည် ပြည်ပရှိ ယုဒဘုရားကျောင်းများတွင် သာမန်ဖြစ်ခဲ့ပေမည်။ အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၆၂ ကိုကြည့်ပါ။

Religious proselytes. Rather, “worshiping proselytes.” The exact status of these persons has been the subject of scholarly debate, but they probably were Gentiles by birth who had become fully Jewish in religion. Such persons doubtless were common in the synagogues of the Dispersion. See Vol. V, p. 62.

ဆွဲဆောင်ခဲ့သည်။ ထိုထက် “ဆွဲဆောင်ရန်ကြိုးစားခဲ့သည်”၊ “တိုက်တွန်းခဲ့သည်”။ ဤနေရာတွင်အသုံးပြုထားသော ကြိယာ၏ပုံစံသည် ယုဒဘုရားကျောင်းတွင် စတင်ခဲ့သော တိုက်တွန်းမှုကို ဆက်လက်ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု ဆိုလိုနိုင်သည်။

Persuaded. Rather, “sought to persuade,” “urged.” The form of the verb employed here may be understood as implying that this exhortation was a continuation of that begun in the synagogue.

ဘုရားသခင်၏ကျေးဇူးတော်ထဲတွင်။ ဆင်တူသောအခြေအနေမျိုးတွင် ဗာနဗသည် ဆီးရီးယားနိုင်ငံ အန္တိအုတ်မြို့ရှိ သာသနာ့ဝင်များကို ဤရည်မှန်းချက်အတိုင်း တိုက်တွန်းခဲ့သည် (အခန်း ၁၁:၂၃)။ လုကာသည် ပီဆီဒီယာရှိ အန္တိအုတ်မြို့တွင် အမှန်တကယ်သာသနာ့ဝင်များ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်ဟု မပြောသော်လည်း၊ တမန်တော်များသည် မေးမြန်းသူများ၏ ရည်ရွယ်ချက်ကို သိရှိခဲ့ရပြီး၊ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့စတင်ခံစားနေရပြီဖြစ်သော “ဘုရားသခင်၏ကျေးဇူးတော်ထဲတွင်” ဆက်လက်နေထိုင်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

In the grace of God. Under similar circumstances Barnabas had urged the converts at Antioch in Syria to the same end (ch. 11:23). Although Luke does not say that any actual converts had yet been made at Antioch in Pisidia, the apostles must have known the intent of the inquirers, and so urged them to continue “in the grace of God” that they already had begun to enjoy.

၄၄ နောက်ဆံဆံဘာသာနေ့။ ဂရိဘာသာဖြင့် “တို အာချိုမီနို ဆဗ္ဗာတို” ဆိုသည်မှာ “လာမည့်ဆဗ္ဗာတ်နေ့တွင်” သို့မဟုတ် ဖြစ်နိုင်ချေအားဖြင့် “လာမည့်အပတ်တွင်” ဟု ဆိုလိုသည်။ ကြီးမားသော အများပြည်သူဘာသာရေးစည်းဝေးပွဲတစ်ခုကျင်းပခြင်းနှင့် “တို အာချိုမီနို ဆဗ္ဗာတို” ၏ ပုံမှန်ဘာသာပြန်သည် “လာမည့်ဆဗ္ဗာတ်နေ့တွင်” သို့မဟုတ် “နောက်ဆံဆံဘာသာနေ့တွင်” ဖြစ်သည်ဟူသော အချက်က ဤစည်းဝေးပွဲသည် “ဆဗ္ဗာတ်နေ့တွင်” ကျင်းပခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြသည် (အခန်းကြီး ၄၂ ကိုကြည့်ပါ)။

44. Next sabbath. Gr. tō erchomenō sabbatō, “on the coming sabbath,” or possibly, “in the coming week.” The holding of a large public religious meeting, together with the fact that the more normal translation of tō erchomenō sabbatō is “on the coming sabbath,” or “the next sabbath,” indicates that the meeting was held “on a sabbath” (see on v. 42).

မြို့လုံးနီးပါး။ ခရစ်တော်သည် ပါလက်စတိုင်းတွင်ဖြစ်စေ၊ တမန်တော်များသည် ထိုနေရာနှင့် အခြားနေရာများတွင်ဖြစ်စေ၊ ဧဝံဂေလိတရားဟောပြောခြင်းသည် လျှို့ဝှက်စွာမပြုလုပ်ခဲ့ဘဲ၊ သို့မဟုတ် လူအနည်းငယ်သို့သာမဟုတ်ခဲ့ပါ။ လူအုပ်ကြီးများသည် တရားဟောခြင်းကို ကြားနာခဲ့ပြီး၊ မြို့တစ်မြို့လုံးသည် ဉာဏ်အလင်းရရှိကာ သတိပေးခံခဲ့ရသည်။ “မြို့လုံးနီးပါး” နှင့် “ယုဒလူများ” (အခန်းကြီး ၄၅) အကြား သွယ်ဝိုက်သောနှိုင်းယှဉ်ချက်သည် ဤလူအုပ်ထဲတွင် တစ်ပါးအမျိုးသားများ အများအပြားပါဝင်ကြောင်း ဖော်ပြသည်။

Almost the whole city. The preaching of the gospel, whether by Christ in Palestine or by the apostles there and elsewhere, was not done secretly, or to only a few. Huge crowds heard the proclamation, and whole cities were enlightened and admonished. The implied contrast between “almost the whole city” and “the Jews” (v. 45) suggests that the crowd here contained a large proportion of Gentiles.

ဤ “နောက်ဆံဆံဘာသာနေ့” တွင် ကျင်းပသော ယုဒဘုရားကျောင်းသည် လူအုပ်ကို လွှမ်းမိုးနိုင်စွမ်းမရှိသည်မှာ ထင်ရှားပြီး၊ ထို့ကြောင့် တမန်တော်များသည် အတွင်းတွင် တရားဟောနေစဉ် နားထောင်သူများသည် တံခါးများနှင့် ပြတင်းပေါက်များတွင် စုဝေးနေသည် သို့မဟုတ် ယုဒဘုရားကျောင်းအနီးရှိ ပြင်ပဧရိယာတစ်ခုတွင် စုရုံးကာ အဆိုပါဝတ်ကျောင်းဝင်ပေါက်မှ တရားဟောခံရသည်ဟု မြင်ယောင်ရမည်။ လုကာသည် ဤတရားဒေသနာကို မဖော်ပြထားသည့်အချက်မှ၊ ၎င်းသည် ပေါလုက ယခင်အပတ်က ဟောပြောခဲ့သော တရားဒေသနာနှင့် ဆင်တူသည်ဟု ယူဆနိုင်သည်။

It is evident that the Jewish synagogue where the meeting was held on this “next sabbath” could not contain the crowd, and accordingly we must picture the listeners thronging around the doors and windows while the apostles were inside speaking or else gathered in some open space near the synagogue, addressed from its entrance. From the fact that Luke does not relate this discourse, it may reasonably be assumed that it was similar to the sermon Paul had delivered the previous week.

ဘုရားသခင်၏နှုတ်ကပတ်တော်။ အခန်းကြီး ၄၄၊ ၄၆၊ ၄၈ တွင် ဘုရားသခင်၏နှုတ်ကပတ်တော်အား အလေးပေးဖော်ပြထားသည်ကို သတိပြုပါ။ ပေါလုနှင့် ဗာနဗသည် ဧဝံဂေလိတရားကို ၎င်းတို့၏နားထောင်သူများအတွက် ဘုရားသခင်၏သတင်းစကားအဖြစ် တင်ပြခဲ့သည်။

The word of God. Note the emphasis upon the word of God in vs. 44, 46, 48. Paul and Barnabas presented the gospel as God’s message to their hearers.

၄၅ ယုဒလူများ။ ပေါလုနှင့် ဗာနဗကို နားထောင်ရန်လာသော လူအုပ်ကြီးနှင့် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်လျှင်၊ ၎င်းလူအုပ်ထဲတွင် တစ်ပါးအမျိုးသားများ အများအပြားပါဝင်သည် (အခန်းကြီး ၄၄ ကိုကြည့်ပါ)။

45. The Jews. As contrasted with the large crowd that had come to hear Paul and Barnabas, which evidently contained a great number of Gentiles (see on v. 44).

မနာလိုမှု။ ဂရိဘာသာဖြင့် “ဇီလို့စ်” ဆိုသည်မှာ “စိတ်အားထက်သန်မှု” ဖြစ်ပြီး၊ ဆိုးရွားသောသဘောအရ “မနာလိုမှု” ဟု ဆိုလိုသည်။ ဤခံစားချက်တွင် အကြောင်းအချက်နှစ်ခုပါဝင်ပုံရသည်။ အန္တိအုတ်မြို့ရှိ ယုဒလူများသည် ပေါလုနှင့် ဗာနဗကဲ့သို့ အသစ်ရောက်လာသူများက တစ်ပါးအမျိုးသားများအကြား အာရုံစူးစိုက်မှုများစွာရရှိသည်ကို စိတ်မသက်မသာဖြစ်ခဲ့ပေမည်။ ၎င်းတို့သည် ဤတစ်ပါးအမျိုးသားများအား ၎င်းတို့နှင့် တူညီသော ဘာသာရေးအခွင့်အရေးများသို့ ဖိတ်ကြားခံရသည်ကိုလည်း သဘောပေါက်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် ၎င်းတို့အတွက် လက်ခံနိုင်ဖွယ်မရှိပေ။ ၎င်းတို့သည် မိမိတို့သည် ဘုရားသခင်၏ရွေးချယ်ထားသောလူများဖြစ်သည်ဟု အခါအားလျော်စွာ ခံစားခဲ့ရပြီး၊ တစ်ပါးအမျိုးသားများအား ၎င်းတို့နှင့် တူညီသောအခြေအနေဖြင့် ကယ်တင်ခြင်းသို့ ဖိတ်ကြားခံရခြင်းကို လက်ခံနိုင်စွမ်းမရှိခဲ့ပါ။ ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်ထံမှ စေလွှတ်ထားသော သတင်းစကားကို လက်ခံနိုင်ပြီး၊ ၎င်းတို့၏သွန်သင်ချက်များနှင့် ဝတ်ပြုကိုးကွယ်မှုပုံစံတွင် အပြောင်းအလဲအချို့ကို ခံနိုင်ရည်ရှိသော်လည်း၊ တစ်ပါးအမျိုးသားများကို ဘုရားသခင်၏ရှေ့တွင် ၎င်းတို့နှင့် တန်းတူညီမျှဖြစ်စေခြင်းကို သည်းမခံနိုင်ခဲ့ပါ။ ပေါလုနှင့် ဗာနဗတို့၏ ယုဒလူများ ဂုဏ်ယူဝင့်ကြွားစရာ သီးသန့်အခွင့်အရေးများကို လက်တွေ့ကျကျ ပယ်ဖျက်ခြင်းသည် ၎င်းတို့အတွက် သည်းမခံနိုင်သည့်အရာဖြစ်သည်။

Envy. Gr. zēlos, “zeal,” and so, in a bad sense, “jealousy.” Apparently two factors entered into this feeling. The Jews of Antioch doubtless were chagrined that newcomers such as Paul and Barnabas should attract so much interest among the Gentiles. They also realized that these Gentiles were being invited to the same religious privileges as themselves, and this was abhorrent to them. They had felt too long that they were exclusively the children of God, to be content to have Gentiles invited to salvation on the same terms with themselves. They could accept a message as sent of God, and could endure some changes in their teachings and way of worship, but they could not endure having Gentiles made equal in God’s sight with His chosen people. This practical repudiation by Paul and Barnabas of the exclusive privileges upon which the Jews prided themselves was more than they could bear.

ဆန့်ကျင်ပြောဆိုခြင်းနှင့် ကရုဏာတော်ကို ငြင်းပယ်ခြင်း။ အရေးကြီးသော စာသားဆိုင်ရာ သက်သေအထောက်အထားများကို ကိုးကားနိုင်သည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ)၊ “ဆန့်ကျင်ပြောဆိုခြင်း” ဟူသောစကားလုံးကို ဖယ်ထုတ်ရန်ဖြစ်သည်။ ကိုရိန္တုမြို့ရှိ ယုဒလူများ၏ ဆင်တူသောအပြုအမူအတွက် အခန်းကြီး ၁၈:၆ ကိုကြည့်ပါ။

Contradicting and blaspheming. Important textual evidence may be cited (cf. p. 10) for the omission of the word “contradicting.” For similar conduct of the Jews at Corinth see ch. 18:6.

၄၆ ရဲရင့်စွာပြောဆိုခဲ့သည်။ အခန်းကြီး ၉:၂၇၊ ၂၉ ကိုကြည့်ပါ။ အခန်းကြီး ၁၃:၉-၁၁ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။

46. Waxed bold. See ch. 9:27, 29; cf. ch. 13:9–11.

ပထမဦးစွာ … သင်တို့သို့။ ခရစ်တော်သည် ပထမဦးစွာ သူ၏လူမျိုးထံသို့ ရောက်ရှိလာခဲ့သည် (ယောဟန် ၁:၁၁)၊ ထို့ကြောင့် သူ၏တမန်များသည် ၎င်းတို့၏သတင်းကောင်းကို ယုဒလူမျိုးများသို့ ဦးစွာကြေညာခဲ့သည်။ ဧဝံဂေလိတရားဟောခြင်း၏ အစီအစဉ်သည် “ယုဒလူမျိုးသို့ ဦးစွာ၊ ထို့နောက် ဂျင်တိုလူမျိုးသို့” ဖြစ်သည် (ရောမ ၂:၁၀)။ ယုဒလူမျိုးများသို့ ဟောပြောခြင်းသည် ၎င်းတို့သည် “လူမျိုးအားလုံး” ကို ယေရှုခရစ်အားဖြင့် ကယ်တင်ခြင်းဆိုင်ရာ အသိပညာဖြင့် “ကောင်းချီးပေးခံရရန်” နည်းလမ်းဖြစ်လာရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည် (ကမ္ဘာဦး ၂၂:၁၈)။ ၎င်းတို့သည် ဤအခွင့်အရေးကို ပယ်ချခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ဤအရာကို မပြတ်မသားဖြင့် ဂျင်တိုလူမျိုးများထံသို့ သတင်းစကားကို ယူဆောင်သွားခဲ့သည်။

First … to you. Christ had come first unto His own (John 1:11), and so His messengers declared their good news first to the Jews. The order for the preaching of the gospel was “to the Jew first, and also to the Gentile” (Rom. 2:10). The preaching to the Jews was with a view to their becoming the means by which “all the nations of the earth” should “be blessed” by a knowledge of salvation through Jesus Christ (Gen. 22:18). They rejected this privilege. But despite this the message was taken to the Gentiles.

မထိုက်တန်ခြင်း။ ပေါလု၏စကားလုံးများတွင် သရော်စိတ်အနည်းငယ်ပါဝင်သည်။ ယုဒလူမျိုးများသည် ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်၏ အမြင့်ဆုံးသောကောင်းချီးများကို ထိုက်တန်သည်ဟု ထင်မှတ်ခဲ့ကြပြီး၊ တမန်တော်များသည် ၎င်းတို့ထံသို့ ခရစ်တော်အားဖြင့် ထာဝရအသက်နှင့်အတူ အကြီးမားဆုံးသောကောင်းချီးကို ယူဆောင်လာခဲ့သည်။ သို့သော် ၎င်းတို့၏ သီးသန့်စိတ်နှင့် မနာလိုမုန်းတီးမှုတွင် ၎င်းတို့သည် သတင်းစကားကို ပယ်ချခဲ့ပြီး၊ “မထိုက်တန်” ကြောင်း ပြသခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့၏ ငြင်းပယ်ခြင်းဖြင့် ယုဒလူမျိုးများသည် ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင်အပေါ် တရားစီရင်ခြင်းကို ဖြတ်သန်းခဲ့သည်။

Unworthy. There is a touch of irony in Paul’s words. The Jews thought themselves worthy of the highest blessings of God, and the apostles brought to them the greatest blessing of all, life eternal through Christ Jesus. But in their exclusiveness and jealous pride they rejected the message, and showed themselves “unworthy.” Thus by their refusal the Jews passed judgment upon themselves.

ဂျင်တိုလူမျိုးများထံသို့။ ဤစကားလုံးများသည် ပေါလုသည် ၎င်း၏ဘာသာပြောင်းလဲပြီးမကြာမီတွင် ယေရုဆလင်ဗိမာန်တော်တွင် ရူပါရုံတွင် ကြားခဲ့သောအရာ၏ ပဲ့တင်သံဖြစ်သည် (အက်တ် ၂၂:၂၁)။ ၎င်းတို့သည် ယုံကြည်သောဂျင်တိုလူမျိုးများက ဝမ်းမြောက်စွာကြားရမည်ဖြစ်သော်လည်း၊ ယုဒလူမျိုးများက မနာလိုစိတ်ဖြင့် ကြားရမည်ဖြစ်သည်။

To the Gentiles. These words were an echo of what Paul had heard in his vision in the Temple at Jerusalem shortly after his conversion (ch. 22:21); although they would be heard by believing Gentiles with joy, they would be heard by the Jews with envy.

၄၇. ငါသည် သင့်ကို ခန့်ထားခဲ့သည်။ ဟေရှာယ ၄၉:၆ မှ ကိုးကားချက်ဖြစ်သည်။ ထိုနေရာတွင် ၎င်းသည် ပထမဦးစွာ ဣသရေလလူမျိုးကို ရည်ညွှန်းပြီး၊ ပြဿနာတရားအရ ခရစ်တော်ကို ရည်ညွှန်းသည်ဟု နားလည်နိုင်သည် (ဟေရှာယ ၄၁:၈; ၄၉:၆ တွင်ကြည့်ပါ)။ ကျမ်းစာမပါသောကာလအတွင်း ယုဒလူမျိုးများက ဤပြဿနာတရားကို မေရှိယအဖြစ် အသုံးချခဲ့ပုံရသည်။ အကြောင်းမှာ ကျမ်းစာမပါသော ဧနက်ကျမ်း (အခန်း ၄၈:၄) တွင် မေရှိယသည် “ဂျင်တိုလူမျိုးများ၏အလင်း” ဖြစ်လိမ့်မည်ဟု ကြေညာထားသည်။ ယေရှုမွေးဖွားပြီးမကြာမီတွင် သက်ကြီးရွယ်အိုဆိမောင်သည် ဤပြဿနာတရားကို သူ့အား တိုက်ရိုက်အသုံးချပြီး၊ သူသည် “ဂျင်တိုလူမျိုးများကို ဉာဏ်အလင်းပေးရန် အလင်း” ဖြစ်လိမ့်မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည် (လုကာ ၂:၃၂)။ ဤဖြစ်ရပ်တွင် ပေါလုနှင့်ဗာနဗသည် ဣသရေလလူမျိုးအတွက် မူလရည်ရွယ်ထားသော ပြဿနာတရားကို ယူဆောင်လာပြီး၊ ခရစ်တော်က စတင်အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့သော ဖြည့်ဆည်းမှုကို ခရစ်ယာန်အသင်းတော်ထံ ယေဘုယျအားဖြင့်နှင့် ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင်အထူးသဖြင့် အသုံးချခဲ့သည်။ ယခုအခါ ၎င်းတို့ထံသို့ ကယ်တင်ခြင်း၏သတင်းကောင်းကို ကမ္ဘာသို့ ယူဆောင်လာရန် တာဝန်ကို လွှဲအပ်ခဲ့သည်—ယုဒလူမျိုးများက မဖြည့်ဆည်းနိုင်ခဲ့သော တာဝန်တစ်ခုဖြစ်သည်။

47. I have set thee. A quotation from Isa. 49:6. There it may be understood as referring, first, to Israel, and prophetically, to Christ (see on Isa. 41:8; 49:6). Apparently a Messianic application of this passage was made by the Jews during the intertestamental period, for the apocryphal Book of Enoch (ch. 48:4) declares that the Messiah “shall be the light of the Gentiles.” Shortly after the birth of Jesus the aged Simeon applied this prophecy directly to Him, declaring that He would be “a light to lighten the Gentiles” (Luke 2:32). In the present instance Paul and Barnabas take a prophecy originally intended for Israel, the fulfillment of which Christ had initiated, and apply it to the Christian church in general and to themselves in particular. To them now was committed the responsibility of bringing the good news of salvation to the world—a responsibility the Jews had failed to fulfill.

မြေကြီး၏အဆုံးအထိ။ မဿဲ ၂၈:၁၉; ကောလောသဲ ၁:၂၃ တွင်ကြည့်ပါ။

Ends of the earth. See Matt. 28:19; Col. 1:23.

၄၈. ၎င်းတို့သည် ဝမ်းမြောက်ခဲ့ကြသည်။ ပေါလု၏တရားဟောခြင်းကို မနာလိုစိတ်ဖြင့် ပြည့်နှက်နေသော ယုဒလူမျိုးများနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်အနေဖြင့်၊ ဂျင်တိုလူမျိုးများသည် ဝမ်းမြောက်စွာ ယုံကြည်ခဲ့ကြသည်။

48. They were glad. In contrast with the Jews, who were filled with envy at Paul’s preaching, the Gentiles gladly believed.

သခင်ဘုရား၏စကားတော်။ ဆိုလိုသည်မှာ ယေရှုခရစ်ကို ၎င်း၏အကြောင်းအရာအဖြစ် ထားရှိသော သွန်သင်ချက်ဖြစ်သည်။ အက်တ် ၄၄ တွင်ကြည့်ပါ။

Word of the Lord. That is, the teaching that had the Lord Jesus as its subject. See on v. 44.

၄၈. ယုံကြည်သူများသည် ထာဝရအသက်သို့ မိမိတို့ကိုယ်ကို သတ်မှတ်ထားသူများဖြစ်သည်။ ဤကျမ်းပိုဒ်၏ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်သည် ဓမ္မပညာရှင်များအကြား ပြင်းထန်စွာ အငြင်းပွားဖွယ်ဖြစ်ခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်ကျမ်းမူတစ်ခုက လူသားတို့၏ နောက်ဆုံးကံကြမ္မာကို ဘုရားသခင်၏ အမိန့်တော်များက ဆုံးဖြတ်သည်ဟူသော ယုံကြည်ချက်ကို ထောက်ခံပုံရသည်။ သို့သော် ဂရိဘာသာစကားက ထိုသို့သော ဘာသာပြန်မှုကို မလိုအပ်ပါ။ ဤနေရာတွင် အသုံးပြုထားသော ကြိယာ၏ပုံစံသည် မိမိကိုယ်ကို လုပ်ဆောင်သည့်သဘောနှင့် လက်ခံသည့်သဘောနှစ်မျိုးဖြင့် နားလည်နိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းသည် “မိမိတို့ကိုယ်ကို သတ်မှတ်သည်” သို့မဟုတ် “မိမိတို့ကိုယ်ကို တည်ဆောက်သည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိနိုင်သည်။ ဤအဓိပ္ပာယ်ကို အေဒီ တတိယရာစုမှ အီဂျစ်ပုရပိုက်စာရွက်နှစ်ခုက သရုပ်ပြသည်။ တစ်ခုက “အာပေါလိုနှင့် ကျွန်ုပ်ညှိနှိုင်းခဲ့ပြီး၊ သူသည် ဆယ်တစ်ရက်မြောက်နေ့တွင် လာရောက်ရန် အတည်ပြုသတ်မှတ်ခဲ့သည် [သို့မဟုတ် “သူသည် ဆယ်တစ်ရက်မြောက်နေ့တွင် လာရောက်ရန် မိမိကိုယ်ကို အတည်ပြုသတ်မှတ်ခဲ့သည်”]” ဟုဆိုသည်။ နောက်တစ်ခုက “ကျွန်ုပ်သည် ကြေးနီအကြောင်းကို အစဉ်ဂရုစိုက်နေပြီး၊ ကျွန်ုပ်သည် သတ်မှတ်ခဲ့သည့်အတိုင်း [သို့မဟုတ် “ကျွန်ုပ်သည် မိမိကိုယ်ကို သတ်မှတ်ခဲ့သည့်အတိုင်း”]” ဟုဖော်ပြသည်။ ဤဥပမာများသည် ဤကျမ်းပိုဒ်၏ ဘာသာစကားကို “ထာဝရအသက်သို့ မိမိတို့ကိုယ်ကို သတ်မှတ်သည် [သို့မဟုတ် “တည်ဆောက်သည်”]” ဟု အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုနိုင်ကြောင်း ပြသသည်။

Were ordained. Gr. tassō, “to enroll,” “to appoint,” “to arrange.” The interpretation of this passage has been vigorously disputed by theologians. The KJV translation seems to support the dogma of divine decrees as determining the ultimate destinies of men. However, the Greek does not require such a translation. The form of the verb here may be understood reflexively as well as passively, so that it may mean “appointed themselves,” or “set themselves.” This meaning is illustrated by two Egyptian papyri from the 3d century a.d. One of these says, “I arranged with Apollos, and he appointed for certain the eleventh for his coming down [or, “he appointed himself for certain to come down on the eleventh”].” The other reads, “I am by all means looking after the copper, as I arranged [or, “as I appointed myself”].” These examples illustrate that it is possible to interpret the language of the present passage as meaning, “and as many believed as had appointed [or, “set”] themselves unto eternal life.”

ဤအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်သည် ဤနေရာတွင် အကြောင်းအရာနှင့် သဟဇာတဖြစ်သည်။ အကြောင်းမူကား၊ ကျမ်းပိုဒ် ၄၆ အရ ယုဒလူများသည် ထာဝရအသက်အတွက် ထိုက်တန်မှုမရှိကြောင်း မိမိတို့ကိုယ်ကို သက်သေပြခဲ့ကြပြီး၊ ဤကျမ်းပိုဒ်၏ စကားများသည် ထိုအတွေ့အကြုံ၏ ဆန့်ကျင်ဘက်ကို ဖော်ပြရန် ရည်ရွယ်သည်။ ယုဒလူများသည် ထိုက်တန်မှုမရှိကြောင်း မိမိတို့ကိုယ်ကို ကြေညာရန် လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြပြီး၊ တစ်ဖက်တွင် တစ်ပါးအမျိုးသားများသည် ထိုက်တန်သူအဖြစ် သတ်မှတ်ခံလိုသည့် ဆန္ဒကို ထင်ရှားစေခဲ့သည်။ ဤနှစ်ဖွဲ့သည် ဆန့်ကျင်ဘက် တပ်ဖွဲ့များကဲ့သို့ဖြစ်ပြီး၊ မိမိတို့ကိုယ်ကို စီစဉ်ကြပြီး၊ ဘုရားသခင်က တစ်နည်းနည်းဖြင့် မတူညီသောဘက်များတွင် စီစဉ်ထားသည်ဟု ယူဆခံရသည်။ ထို့ကြောင့် တစ်ပါးအမျိုးသားများသည် မိမိတို့ကိုယ်ကို စီစဉ်ခဲ့ကြပြီး၊ ထာဝရအသက်သို့ စီစဉ်ခံခဲ့ရသည်။ ဤကျမ်းပိုဒ်သည် ဘုရားသခင်က မည်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်ကိုမျှ သီးခြားရွေးချယ်မှုတစ်ခုအတွက် သတ်မှတ်ခဲ့သည်ဟု မဖော်ပြပါ၊ သို့မဟုတ် ပြောင်းလဲလာသော အခြေအနေများအရ သူ၏ရွေးချယ်မှုကို နောက်ပိုင်းတွင် ပြောင်းပြန်လှန်နိုင်မည်မဟုတ်ကြောင်းလည်း မဖော်ပြပါ။ ယောဟန် ၃:၁၆–၁၈၊ ရောမ ၈:၂၉ ကို ကြည့်ပါ။

Such an interpretation is in harmony with the context here, for according to v. 46 the Jews had proved themselves unworthy of eternal life, and the words of this verse are meant to describe the opposite of that experience. The Jews had acted so as to proclaim themselves unworthy, while the Gentiles manifested a desire to be deemed worthy. The two sections were like opposing troops, ranging themselves, and to some degree looked upon as arranged by God on different sides. Thus the Gentiles were ordering themselves, and were ordered, unto eternal life. The text does not indicate that God had ordained any one person to a specific choice, or that he could not later reverse his choice if changing circumstances should require it. See on John 3:16–18; Rom. 8:29.

၄၉. တစ်ဒေသလုံးတွင်။ ဧဝံဂေလိသတင်းကောင်းသည် ပိသီဒိယအန္တိအုတ်မြို့တွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ထင်ရှားခဲ့ပြီးဖြစ်သည် (ကျမ်းပိုဒ် ၄၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ယခုအခါ ဖရူဂျိယ၊ လီကောနိယ၊ ဂလာတိယတို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ်နေသော အနီးဝန်းကျင်ဒေသများတွင် ဧဝံဂေလိသတင်းကောင်းကို စိုက်ပျိုးခဲ့သည်။ ဤဒေသရှိ မြို့များနှင့် ရွာများစွာတွင် ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံ၏ နတ်ဘုရားများကို ကိုးကွယ်ခြင်းကို စွန့်လွှတ်ပြီး ယုဒဘာသာသို့ ပြောင်းလဲလာသူ အနည်းငယ်ရှိခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ယခု ဤသူများစွာသည် ယေရှုခရစ်ကို လက်ခံထားသော ယုဒလူများနှင့်အတူ၊ ၎င်းတို့၏ သခင်သစ် ယေရှုနာဇရက်မြို့သား၊ ကယ်တင်ရှင်နှင့် မေရှိယအဖြစ် နေရာအနှံ့တွင် တပည့်များအဖြစ် စုဝေးခဲ့ကြပြီး ဖြစ်နိုင်သည်။

49. Throughout all the region. The gospel already had received wide publicity in Antioch in Pisidia (see v. 44). Now in the surrounding areas, bordering on Phrygia, Lycaonia, and Galatia, the gospel message was planted. Probably in many towns and villages of the area there were at least a few men and women who had given up worshiping their country’s gods and had turned toward Judaism. Now, many of these, together with Jews who had accepted Christ, doubtless gathered in small companies here and there as disciples of their new Master, Jesus of Nazareth, the Saviour and Messiah.

၅၀. ဘုရားကိုကိုးကွယ်သော ဂုဏ်သိက္ခာရှိသည့် အမျိုးသမီးများ။ ၎င်းတို့သည် ယုဒဘာသာကို စိတ်ဝင်စားလာသော အဆင့်အတန်းရှိ တစ်ပါးအမျိုးသမီးများဖြစ်ပြီး ဖြစ်နိုင်သည်။ ၎င်းတို့မှတစ်ဆင့် ယုဒလူများသည် အန္တိအုတ်မြို့၏ ထိပ်သီးပုဂ္ဂိုလ်များကို လွှမ်းမိုးရန် ကြိုးစားခဲ့ပြီး ဖြစ်နိုင်သည်။ ယုဒလူများသည် ထိုသို့သော အမျိုးသမီးများတွင် ဂရိနှင့် ရောမလူ့အဖွဲ့အစည်း၏ နိမ့်ကျသော အကျင့်စာရိတ္တထက် ပိုမိုမြင့်မားပြီး သန့်ရှင်းသော ဘဝအတွက် လိုလားမှုကို တွေ့ရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့ထဲမှ အများအပြားသည် ဣသရေလ၏ ဘဝနှင့် ယုံကြည်ခြင်း၏ မြင့်မားသော အကျင့်စာရိတ္တကို တန်ဖိုးထားလာကြသည်။ ထိုအမျိုးသမီးများသည် မကြာခဏ ဘာသာပြောင်းသူများဖြစ်လာကြသည်။

50. Devout and honourable women. These were probably Gentile women of rank who had become interested in Judaism. Perhaps through them the Jews sought to influence the leading men of Antioch. In many cases the Jews found a real longing on the part of such women for a higher and purer life than could be had in the deep debasement of Greek and Roman society, and many of them had come to appreciate the higher ethics in the life and faith of Israel. Often such women went so far as to become proselytes.

ထိပ်သီးပုဂ္ဂိုလ်များ။ အန္တိအုတ်မြို့ရှိ ယုဒလူများသည် ၎င်းတို့၏ တစ်ပါးအမျိုးသား အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများမှတစ်ဆင့် ပေါလနှင့် ဗာနဗတို့ကို ဆန့်ကျင်ရန် လုပ်ဆောင်ရန် ကြိုးစားခဲ့သည်၊ ယေရှုကို ဆန့်ကျင်ရန် ယေရုသလင်မြို့ရှိ ယုဒလူများပြုလုပ်ခဲ့သည့်ပုံစံနှင့် ဆင်တူသည်။

Chief men. Through their pagan magistrates the Jews in Antioch sought action against Paul and Barnabas, in much the same way as the Jews in Jerusalem had done in regard to Jesus.

ဖိနှိပ်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ပေါလနှင့် ဗာနဗတို့သာမက ခံစားခဲ့ရသူများသာ မဟုတ်ပေ။ အန္တိအုတ်မြို့ရှိ ခရစ်ယာန်များသည် အစပိုင်းတွင် ဘုရားသခင်၏ နိုင်ငံတော်သည် “များစွာသော ဆင်းရဲဒုက္ခများ” မှတစ်ဆင့်သာ ရရှိလာကြောင်း သင်ယူခဲ့ရသည် (ကျမ်းပိုဒ် ၁၄:၂၂)။ ဤဆင်းရဲဒုက္ခများ၏ အမှတ်တရများသည် ပေါလ၏ ဘဝ၏ နောက်ဆုံးအချိန်များတွင် ရေးသားခဲ့သောအရာတွင် (၂ တိ ၃:၁၁) ထပ်မံပေါ်ထွက်လာသည်။

Raised persecution. Obviously Barnabas and Paul could not have been the only sufferers. At the very beginning the Christians in Antioch in Pisidia had to learn that the kingdom of God came only through “much tribulation” (ch. 14:22). The memory of these sufferings came back again and again to Paul and emerged finally in what he wrote in the last moments of his life (2 Tim. 3:11).

နယ်နိမိတ်များ။ ဆိုလိုသည်မှာ “နယ်နိမိတ်များ” သို့မဟုတ် “ဒေသများ” ဖြစ်သည်။ “နယ်နိမိတ်” ဟူသော စကားလုံးသည် ယခင်က မည်သည့်နယ်နိမိတ်အတွက်မဆို အသုံးပြုခဲ့ပြီး၊ ယခုကဲ့သို့ “ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်း” အတွက်သာ မဟုတ်ပါ။

Coasts. That is, “boundaries,” or “regions.” The word “coast” formerly was used for any borderland, and not, as now, only for the “seacoast.”

၅၁. ဖုန်မှုန့်ကို ခါထုတ်သည်။ ၎င်းသည် သခင်ယေရှု၏ အမိန့်တော်ကို စာသားအတိုင်း နာခံခြင်းဖြစ်သည် (မဿဲ ၁၀:၁၄)၊ ဤသင်္ကေတသည် တမန်တော်များသည် ယေရှုက တကျိပ်နှစ်ပါးကို သင်ကြားခဲ့သည်များကို သိရှိထားကြောင်း ပြသသည်။ ဤနေရာတွင် ဤအမူအရာကို တစ်ပါးအမျိုးသားများကို ဆန့်ကျင်သည့်အနေဖြင့် မဟုတ်ဘဲ၊ ဧဝံဂေလိသတင်းကောင်းကို ငြင်းပယ်သော ယုဒလူများ၏ လမ်းများမှ ဖုန်မှုန့်သည် တမန်တော်များအတွက် မသန့်ရှင်းသည်ဟု ယူဆသောကြောင့် ယုဒလူများကို ဆန့်ကျင်သည့်အနေဖြင့် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

51. Shook off the dust. This was in literal obedience to the Lord’s command (Matt. 10:14), and shows that these missionaries had a knowledge of what Jesus had taught the Twelve. Here this gesture was made, not against heathen, but against unbelieving and bitter Jews, the very dust of whose streets was unclean to the apostles, because of their rejection of the gospel.

အိုင်ကိုနိအုံသို့။ ကျမ်းပိုဒ် ၁၄:၁ ကို ကြည့်ပါ။

Unto Iconium. See on ch. 14:1.

၅၂. ဝမ်းမြောက်ခြင်းဖြင့် ပြည့်စုံသည်။ ဤနေရာတွင် အသုံးပြုထားသော ကြိယာ၏ပုံစံသည် ၎င်းသည် ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေသော အတွေ့အကြုံဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြသည်။ ဤသို့သော “ဝမ်းမြောက်ခြင်း” သည် ဘာသာပြောင်းခြင်း၏ ပုံမှန်ရလဒ်ဖြစ်သည်။

52. Filled with joy. The form of the verb used here implies that this was a continuing experience. Such “joy” is a normal result of conversion.

သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ဖြင့်။ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏ ပြည့်ဝခြင်းသည် လျှာစကားများနှင့် ပရောဖက်ပြုခြင်းကဲ့သို့သော အထူးဆုကျေးဇူးများကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သော်လည်း၊ ထိုဆုကျေးဇူးများမပါဘဲပင် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏ ပြည့်ဝခြင်းသည် ဝိညာဉ်ရေးဘဝအတွက် လှုံ့ဆော်မှုတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ဝမ်းမြောက်ခြင်းသည် သဘာဝရလဒ်ဖြစ်သည်။ ဤဘာသာသစ်၏ သတင်းစကားသည် တစ်ပါးအမျိုးသား ဘာသာပြောင်းသူများအတွက် အလွန်လတ်ဆတ်နေသောကြောင့် ၎င်းတို့သည် ယုဒဘာသာပြောင်းသူများထက် (ရောမ ၁၄:၁၇၊ တမန်တော် ၂:၄၊ ၁၅:၉ ကိုကြည့်ပါ) ဝမ်းမြောက်ခြင်း၏ ပြင်ပထင်ရှားမှုများကို ပိုမိုပြသနိုင်သည်။

With the Holy Ghost. Perhaps the infilling of the Holy Spirit implies particular gifts such as tongues and prophecy, but apart from such gifts the infilling certainly proved a stimulus to spiritual life, and joy was the natural result. The message of this new religious faith was so fresh to the Gentile converts that they may have shown more of the outward manifestations of joy than did their brethren in the faith, the converted Jews (see Rom. 14:17; see on Acts 2:4; 15:9).

ellen g. white comments

1, 2 AA 160

1–52 AA 160-176

2 AA 163

2, 3 SR 303

3 AA 161

4, 5 AA 166

5–8 AA 167; GC 516

9–12 AA 168

13 AA 169

14, 15 AA 170

16 AA 171

22 Ed 48

23–31 AA 171

32–39 AA 172

42–48 AA 173

46–48 COL 226

47 GC 315

49 AA 174

50, 52 AA 176

အခန်းကြီး - ၁၄

chapter 14

၁ ပေါလုနှင့် ဗာနဗတို့သည် အိုင်ကိုနီယံမြို့မှ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခြင်းခံရသည်။ ၈ လစ္စထရာမြို့၌ ပေါလုသည် ခြေထောက်မသန်သူတစ်ဦးကို ပျောက်ကင်းစေသည်၊ ထို့ကြောင့် သူတို့ကို နတ်ဘုရားများအဖြစ် သတ်မှတ်ကြသည်။ ၁၉ ပေါလုသည် ကျောက်ခဲဖြင့် ပစ်ပေါက်ခံရသည်။ ၂၁ သူတို့သည် အမျိုးမျိုးသော အသင်းတော်များကို ဖြတ်သန်းသွားလာပြီး တပည့်များကို ယုံကြည်ခြင်းနှင့် သည်းခံခြင်းတွင် ခိုင်ခံ့စေသည်။ ၂၆ အန္တိအုတ်မြို့သို့ ပြန်လာပြီး၊ ဘုရားသခင်သည် သူတို့နှင့်အတူ ပြုတော်မူခဲ့သည်များကို သတင်းပို့ကြသည်။

1 Paul and Barnabas are persecuted from Iconium. 8 At Lystra Paul healeth a cripple, whereupon they are reputed as gods. 19 Paul is stoned. 21 They pass through divers churches, confirming the disciples in faith and patience. 26 Returning to Antioch, they report what God had done with them.

၁. အိုင်ကိုနီယံ။ ပေါလုနှင့် ဗာနဗတို့၏ အိုင်ကိုနီယံသို့ ခရီးသွားခြင်းကို လုကာသည် အလျင်အမြန်ဖြတ်သန်းဖော်ပြထားပြီး၊ လမ်းတွင် သာသနာပြုအလုပ်အတွက် အခွင့်အလမ်းနည်းပါးခဲ့သည်ဟု ယူဆရသည်။ ထိုမြို့သည် အန္တိအုတ်မြို့မှ အရှေ့တောင်ဘက် မိုင် ၉၀ ခန့်အကွာတွင် အရေးပါသော လမ်းများစွာ၏ ဆုံမှတ်တွင် တည်ရှိသည်။ ရှေးစာရေးဆရာအချို့က ၎င်းကို ဖရူဂျီယာနယ်မြေဟု သတ်မှတ်ကြပြီး၊ အချို့ကမူ လစ္စကာအိုနီယာနယ်မြေဟု သတ်မှတ်ကြသည်။ ထိုမြို့သည် လစ္စကာအိုနီယာ၏ ဒမားစကပ်ဟု ခေါ်တွင်လောက်အောင် အရွယ်အစားနှင့် ဂုဏ်သိက္ခာရှိပြီး၊ နောက်ပိုင်းခရစ်ယာန်ရိုးရာတွင် ပေါလုနှင့် သူ၏သာသနာ့ဝင် သက္ကလာ၏ ဇာတ်လမ်းနေရာအဖြစ် ထင်ရှားသည်။ အလယ်ခေတ်တွင် အိုင်ကိုနီယံသည် ဆဲလ်ဂျုက်ဆူလတန်များ၏ မြို့တော်အဖြစ် အရေးပါလာပြီး၊ ကွန်ယာ ဟူသော အမည်ပြောင်းလဲထားသည့် အမည်ဖြင့် ယခုအခါ တူရကီရှိ ထွန်းကားသောမြို့တစ်မြို့ဖြစ်သည်။

1. Iconium. The journey of Paul and Barnabas to Iconium is passed over rapidly by Luke, and the inference is that there was little opportunity on the way for missionary work. The city lay some 90 mi. southeast of Antioch at a junction of several important roads. Some ancient writers assigned it to Phrygia; others, to Lycaonia. The city was of sufficient size and dignity to be called the Damascus of Lycaonia, and became noted in later Christian tradition as the setting of the story of Paul and his convert Thecla. In the Middle Ages Iconium rose to importance as the capital of the Seljuk sultans, and under the shortened, altered name of Konya, it is still a flourishing city of Turkey. See Paul’s First Missionary Tour, and The Journeys of Paul.

အတူတကွ။ ဤသည်မှာ သာမန်ဘုရားကျောင်းသို့ တစ်ကြိမ်ထူးခြားစွာ လည်ပတ်ခြင်းကို ဖော်ပြခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ ပေါလုနှင့် ဗာနဗတို့သည် ဂျူးလူမျိုးများနှင့် တွေ့ဆုံရန် အကြိမ်ကြိမ် အတူတကွသွားခဲ့သည့် အခါများကို ဖော်ပြသည်။

Both together. Evidently this did not describe one special visit to the synagogue, but repeated occasions upon which Paul and Barnabas went together to meet with the Jews.

ဘုရားကျောင်းသို့။ ထုံးစံအတိုင်း၊ ပေါလုသည် ဂျူးလူမျိုးများနှင့် သူတို့နှင့်အတူ ဝတ်ပြုရန်တွေ့ဆုံသော ဘုရားကိုကြောက်ရွံ့သော တစ်ပါးအမျိုးသားများအကြား သူ၏အလုပ်ကို စတင်ခဲ့သည်။ ဤဘုရားကျောင်းသို့ လည်ပတ်မှုများသည် ဥပုသ်နေ့များတွင် ဖြစ်ခဲ့ပုံရသည် (အခန်းကြီး ၁၃:၁၄၊ ၄၄ ကိုကြည့်ပါ)။

Into the synagogue. As usual, Paul commenced his labors among the Jews and God-fearing Gentiles who met with them in worship. Obviously these synagogue visits were on the Sabbath days (see on ch. 13:14, 44).

ထိုသို့ဟောပြောသည်။ သူတို့သည် အခါမျိုးစုံတွင် ဟောပြောခဲ့ပြီး၊ အချို့အခါများတွင် ဂျူးလူမျိုးများသာမက တစ်ပါးအမျိုးသားများလည်း ရှိနေပုံရသည် (အောက်တွင် “ဂရိလူမျိုး” ကိုကြည့်ပါ)။

So spake. They spoke on various occasions, during some of which not only Jews but Gentiles apparently were present (see below under “Greeks”).

လူအုပ်ကြီး။ ဆီးရီးယားရှိ အန္တိအုတ်မြို့တွင် ဟောပြောခြင်းကဲ့သို့ (အခန်းကြီး ၁၁:၂၁၊ ၂၄ ကိုကြည့်ပါ)၊ ဤနေရာတွင်လည်း ဧဝံဂေလိတရားဟောပြောခြင်းမှ ထူးကဲသောအောင်မြင်မှုရှိခဲ့သည်။

A great multitude. As with the preaching at Antioch in Syria (see ch. 11:21, 24), so here there was remarkable success from the preaching of the gospel.

ဂရိလူမျိုး။ ဂရိစကားလုံး Hellēnes သည် လုကာက တစ်ပါးအမျိုးသားကို ဖော်ပြရန်အသုံးပြုသည့်စကားလုံးဖြစ်ပြီး၊ Hellēnistai ဟူသောစကားလုံးဖြင့် ဂရိဂျူးလူမျိုးများကို ဆိုလိုသည် (အခန်းကြီး ၁၁:၂၀ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤနေရာတွင်၊ အန္တိအုတ်မြို့တွင်ကဲ့သို့၊ ဘုရားကျောင်းတွင် “ယုံကြည်သော” တစ်ပါးအမျိုးသားများ ရှိနေပုံရသည် (အခန်းကြီး ၁၃:၁၆ ကိုကြည့်ပါ)။ ထို့ပြင်၊ တမန်တော်များသည် အိုင်ကိုနီယံတွင် အချိန်အတန်ကြာ နေခဲ့ပြီး (အခန်းကြီး ၁၄:၃ ကိုကြည့်ပါ)၊ ဘုရားကျောင်းများမှလွဲ၍ အခြားနေရာများတွင်လည်း ဟောပြောခဲ့ပုံရသည်။

Greeks. Gr. Hellēnes, a word used by Luke to signify a Gentile, in contradistinction to Hellēnistai, by which he means Greek Jews (see on ch. 11:20). Apparently here, as at Antioch, there were “believing” Gentiles to be found in the synagogue (cf. ch. 13:16). Furthermore, the apostles were at Iconium a considerable time (see ch. 14:3), and doubtless they spoke in other places besides the synagogue.

၂. မယုံကြည်သောဂျူးလူမျိုး။ သို့မဟုတ် “ယုံကြည်ရန်မလိုလားသော ဂျူးလူမျိုး”။ “မယုံကြည်သော” ဟူသောစကားလုံးသည် ပုန်ကန်မှုအဖြစ်ထွက်ပေါ်လာသော မယုံကြည်ခြင်းသဘောကို ဆောင်ပြီး၊ ပေါလုနှင့် ဗာနဗတို့ကို ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်သော ဂျူးလူမျိုး၏ စရိုက်ကို ကောင်းစွာဖော်ပြသည်။

2. Unbelieving Jews. Or, “Jews that would not be persuaded.” The word translated “unbelieving” has the idea of an unbelief breaking out into rebellion, and so describes well the character of these Jews who persecuted Paul and Barnabas.

တစ်ပါးအမျိုးသားများကို လှုံ့ဆော်သည်။ တမန်တော်များ၏ မှတ်တမ်းတွင် ဖော်ပြထားသော ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုအများစုသည် ဂျူးလူမျိုး၏ ရန်ငြိုးဖွဲ့မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ဒေမေထရီယပ်၏ ဖြစ်ရပ် (အခန်းကြီး ၁၉:၂၄) သည် တစ်ခုတည်းသော ခြွင်းချက်ဖြစ်ပြီး၊ ထိုနေရာတွင်ပင် ဂရိလက်မှုပညာရှင်၏ ပြင်းထန်သော တုံ့ပြန်မှုအတွက် ဂျူးလူမျိုးများ တာဝန်ရှိပုံရသည်။ နောက်ပိုင်းတွင်၊ ဒုတိယရာစုနှစ်အလယ်ပိုင်းနောက်ပိုင်း၊ ဂျူးလူမျိုးများသည် စမီးနာမြို့တွင် ပေါလီကပ်၏ သေဆုံးမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေရန် တက်ကြွစွာ လှုပ်ရှားခဲ့သည် (ပေါလီကပ်၏ အာဇာနည်ဖြစ်ခြင်း ၁၃၊ ယူဆီးဗီးယပ်၏ ခရစ်ယာန်သမိုင်း စတုတ္ထအခန်း ၁၅.၂၉)။ တတိယရာစုနှစ်အစောပိုင်းတွင် တာတူလီယန်က သူ၏ခေတ်ကာလရှိ ဂျူးဘုရားကျောင်းများကို “ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှု၏ ရေပန်းများ” ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သည် (Scorpiace ၁၀)။

Stirred up the Gentiles. For the most part the persecutions recorded in the book of Acts were occasioned by the enmity of the Jews. The case of Demetrius (ch. 19:24) is almost the only exception, and even there the Jews seem to have been responsible for the bitter reaction of the Greek craftsman. At a considerably later date, after the middle of the 2d century, the Jews were very active in bringing about the death of Polycarp at Smyrna (The Martyrdom of Polycarp 13; Eusebius Ecclesiastical History iv. 15. 29). Early in the 3d century Tertullian called the Jewish synagogues of his day “fountains of persecution” (Scorpiace 10).

ဆိုးရွားစွာ ထိခိုက်စေသည်။ ဤနေရာတွင်အသုံးပြုထားသော စကားလုံးသည် ညီအစ်ကိုများအပေါ် ဖြစ်ပေါ်လာသော ဒေါသထွက်မှုသာမက၊ ထိုခံစားချက်ကို လှုံ့ဆော်ခံရသူများ၏ စိတ်နှလုံးကို ထိခိုက်စေသော ဒဏ်ရာကိုပါ ဆိုလိုသည်။

Evil affected. The word used here implies not only the ill temper aroused against the brethren, but the injury done to the minds of those in which the feeling was stirred up.

ညီအစ်ကိုများဆန့်ကျင်ဘက်။ ဆိုလိုသည်မှာ “မယုံကြည်သော ဂျူးလူမျိုး” နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သော ယုံကြည်သူအသစ်များဖြစ်သည်။

Against the brethren. That is, the new converts, in contrast with the “unbelieving Jews.”

၃. အချိန်ကြာရှည်။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ လပေါင်းများစွာ။ ယုံကြည်သူအသစ်များ များပြားလှသဖြင့်၊ သူတို့၏ယုံကြည်ခြင်းကို ခိုင်ခံ့စေရန် အချိန်ကြာရှည်နေရန် လိုအပ်ခဲ့သည်။

3. Long time. Probably several months. Because the new believers were so many, a long stay was necessary to confirm their faith.

ရဲရင့်စွာ ဟောပြောခြင်း။ သူတို့၏ရဲရင့်မှုသည် ဘုရားသခင်၏ ကျေးဇူးတော်ဧဝံဂေလိကို အပြည့်အဝဖော်ပြခြင်းတွင် ရှိပြီး၊ ၎င်းကို ဂျူးဘာသာသို့ ကူးပြောင်းလာသူများနှင့် ယခင်က ရင်းနှီးခဲ့သော ကျဉ်းမြောင်းသော ဂျူးဘာသာနှင့် ပြတ်သားစွာ ခြားနားစေသည်။ အခန်းကြီး ၉:၂၇-၂၉ ကိုကြည့်ပါ။ ဤရဲရင့်မှုသည် အံ့ဖွယ်လုပ်ဆောင်မှုများနှင့်၊ ယေရှုခရစ်၏ နာမတော်ဖြင့်ပြုလုပ်သော အခြားနိမိတ်လက္ခဏာများနှင့် နီးကပ်စွာ ဆက်စပ်နေသည်။

Speaking boldly. Their boldness lay in a full declaration of the gospel of divine grace, which they set forth in sharp contrast with the narrow Judaism with which the Gentile proselytes to Judaism had heretofore been familiar. See ch. 9:27–29. Such boldness was closely connected with miraculous deeds, and with other signs and wonders done in the name of Jesus Christ.

သက်သေထူသည်။ သို့မဟုတ် “သူ” ဆိုသည်မှာ သခင်ဘုရားဖြစ်သည်။ ပေါလုနှင့် ဗာနဗတို့အား ပြုလုပ်နိုင်စေသော အံ့ဖွယ်လုပ်ဆောင်မှုများဖြင့်၊ သူသည် ၎င်းတို့သည် သူ၏လူများဖြစ်ပြီး၊ သူ၏သမ္မာတရားကို ဟောပြောနေသူများဖြစ်ကြောင်း သက်သေထူခဲ့သည်။

Which gave testimony. Rather, “who,” that is, the Lord. By the miracles He enabled Paul and Barnabas to perform, He bore witness to the fact that they were His men, speaking His truth.

သူ၏ကျေးဇူးတော်၏ နှုတ်ကပတ်တော်။ ဆိုလိုသည်မှာ ဘုရားသခင်၏ ကယ်တင်ခြင်းကျေးဇူးတော်နှင့်ပတ်သက်သော သတင်းစကား၊ ဧဝံဂေလိ၏ ဝမ်းမြောက်ဖွယ်သတင်းဖြစ်သည်။ ပေါလု၏ ဟောပြောခြင်းသည် ကယ်တင်ခြင်းအတွက် ဘုရားသခင်၏ မထိုက်မတန်သော ကျေးဇူးတော်အရာများဖြင့် အမြဲဖြစ်သည် (ဧဖက် ၂:၅၊ ၈; ရောမ ၅:၁၊ ၂ ကိုကြည့်ပါ)။

Word of his grace. That is, the message concerning the saving grace of God, the glad tidings of the gospel. Paul’s preaching always was in terms of the unmerited favor of God, unto salvation (see Eph. 2:5, 8; Rom. 5:1, 2).

နိမိတ်လက္ခဏာများနှင့် အံ့ဖွယ်များ။ ၎င်းတို့သည် ယုံကြည်ခြင်း၏ အခြေခံမဟုတ်ဘဲ၊ ယုံကြည်ခြင်း၏ သက်သေဖြစ်သည်။ မှတ်တမ်းတွင် ပြုလုပ်ခဲ့သော “နိမိတ်လက္ခဏာများ” ကို အတိအကျမဖော်ပြထားပါ။

Signs and wonders. These were not so much the basis of faith as an evidence of faith. The record does not specify the “signs” performed.

၄. ခွဲခြားခံရသည်။ ခရစ်ယာန်များနှင့် ခရစ်ယာန်မဟုတ်သူများသည် လူဦးရေအတွင်း သိသာထင်ရှားသော အုပ်စုများအဖြစ် ဖြစ်လာပြီး၊ နောက်ပိုင်းသူများ၏ စိတ်ဓာတ်ပြင်းထန်မှုနှင့်အတူ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ လုကာသည် တစ်ပါးအမျိုးသားလူဦးရေ၏ အများစုကို ရည်ညွှန်းပုံရသည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာသို့ ကူးပြောင်းသူများသည် လူနည်းစုဖြစ်ပြီး၊ အသင်းတော်၏ အစောပိုင်းနေ့ရက်များတွင် ပုံမှန်အားဖြင့် လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ အောက်ခြေလူတန်းစားများမှ ဖြစ်ပေါ်လာသည် (၁ကောရိန္သု ၁:၂၆-၂၈ ကိုကြည့်ပါ)။ ပီဆီဒီယာ၏ အန္တိအုတ်မြို့တွင်ကဲ့သို့ မြို့၏ ထိပ်သီးလူများနှင့် အမျိုးသမီးများသည် သူတို့ကို ဆန့်ကျင်ခဲ့သည် (တမန်တော် ၁၃:၅၀ ကိုကြည့်ပါ)။

4. Was divided. The Christians and non-Christians became distinctly marked parties in the population, with accompanying bitterness of spirit on the part of the latter. Luke evidently refers to the bulk of the heathen population. Converts to Christianity were doubtless in the minority and probably came from the lower classes of society as was commonly the case in the early days of the church (see 1 Cor. 1:26–28). As at Antioch in Pisidia the chief men and women of the city were against them (see Acts 13:50).

တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းသည် ဂျူးလူမျိုးနှင့်အတူ ရပ်တည်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင်၊ သက်သာလောနိကမြို့တွင် ပေါလု၏ ဟောပြောခြင်းကဲ့သို့ (အခန်းကြီး ၁၇:၄၊ ၅)။ ယေရှုသည် သူ၏နှုတ်ကပတ်တော်ကို ဟောပြောခြင်းကြောင့် ဤသို့သော ခွဲခြားမှုများ ဖြစ်ပေါ်လာမည်ဟု ကြိုတင်ဟောကြားခဲ့သည် (လုကာ ၁၂:၅၁-၅၃)။

Part held with the Jews. As later, with Paul’s preaching at Thessalonica (ch. 17:4, 5). Jesus had foretold that such divisions would result from the preaching of His word (Luke 12:51–53).

၅. တိုက်ခိုက်မှု။ ဂရိစကားလုံး hormē၊ “တိုက်ခိုက်မှု” သို့မဟုတ် “ကြိုးပမ်းမှု”။ ဤစကားလုံးသည် ဤနေရာတွင် တိုက်ရိုက်တိုက်ခိုက်မှုကို မညွှန်ပြပါ၊ အကြောင်းမှာ ထိုသို့သော တိုက်ခိုက်မှု မဖြစ်ပွားခဲ့ပေ (အခန်း ၆ ကိုကြည့်ပါ)။ ဂျူးလူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏ တစ်ပါးအမျိုးသားအဖော်များကို လှုံ့ဆော်ပြီး၊ အကြမ်းဖက်မှုဖြစ်ပေါ်လာမည်ဟု မျှော်လင့်ခဲ့သည်။

5. An assault. Gr. hormē, “an assault,” or “an attempt.” The word does not indicate a direct attack here for such did not take place (see v. 6). The Jews excited and urged their pagan companions, with the hope that violence would result.

အုပ်ချုပ်သူများ။ ဆိုလိုသည်မှာ ပေါလုနှင့် ဗာနဗတို့သည် အိုင်ကိုနီယံသို့ စတင်ရောက်ရှိစဉ် ဟောပြောခဲ့သော ဂျူးဘုရားကျောင်း၏ အုပ်ချုပ်သူများဖြစ်သည်။

Rulers. That is, the rulers of the Jewish synagogue, where Paul and Barnabas had begun to preach when they first arrived at Iconium.

ဆိုးရွားစွာ ပြုမူသည်။ သူတို့သည် မလိုလားအပ်သော စော်ကားမှုနှင့် ရိုင်းစိုင်းမှုကို ခံစားခဲ့ရသည်။ ၎င်းသည် လူအုပ်စုလှုံ့ဆော်မှုအဖြစ် စီစဉ်ထားသည်ကို ဖော်ပြသည်။ ပေါလုသည် သူ၏ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်သူအဖြစ် ပြုမူခဲ့သော လုပ်ရပ်ကို ဖော်ပြရန် နီးကပ်စွာ ဆက်စပ်သောစကားလုံးကို အသုံးပြုသည် (၁တိမောသေ ၁:၁၃)။

Use them despitefully. They suffered wanton insult and outrage. It marks what was planned as a piece of mob incitement. Paul employs a closely related word to describe his own conduct as a persecutor (1 Tim. 1:13).

ကျောက်ခဲဖြင့် ပစ်ပေါက်ရန်။ ကျောက်ခဲဖြင့် ပစ်ပေါက်ခြင်းသည် ဂျူးလူမျိုး၏ ဘုရားသခင်ကို စော်ကားမှုအတွက် ပြစ်ဒဏ်ပေးနည်းဖြစ်သည် (ဝတ်ပြုရာ ၂၄:၁၄-၁၆)၊ ထို့ကြောင့် တမန်တော်များ၏ သွန်သင်ချက်သည် ထိုသို့ဖြစ်သည်ဟု ၎င်းတို့က ယုံကြည်ပုံရသည်။ ဤအစီအစဉ်သို့ရောက်ရှိရန် တရားဝင်လုပ်ငန်းစဉ်မရှိခဲ့ပုံရသည်၊ သူတို့သည် “ဆိုးရွားစွာ ပြုမူရန်” သက်သက်ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည် (တမန်တော် ၇:၅၈; ယောဟန် ၁၀:၃၁ ကိုကြည့်ပါ)။

To stone them. Stoning was the Jews’ mode of punishment for blasphemy (Lev. 24:14–16), and apparently they believed that the apostles’ teaching was just that. There had probably been no legal process to arrive at this plan; they simply decided “to use them despitefully” (see on Acts 7:58; cf. John 10:31).

၆. သိရှိသည်။ တမန်တော်များဘက်မှရှိသူများသည် ဆန့်ကျင်ဘက်အုပ်စုနှင့် လုံလောက်သော ဆက်သွယ်မှုရှိပြီး၊ ထိုအကြံအစည်ကို သိရှိခဲ့ပုံရသည်။ လုကာသည် ခရစ်ယာန်ဧဝံဂေလိဆရာများ၏ ဆင်းရဲဒုက္ခများကို ချဲ့ကားဖော်ပြရန် မကြိုးစားပါ။ ဤကျောက်ခဲဖြင့် ပစ်ပေါက်ခြင်းမှ အနိုင်နိုင်လွတ်မြောက်မှုကို ရိုးရှင်းသောဘာသာစကားဖြင့် ဖော်ပြထားပြီး၊ အသေးစိတ်မဖြည့်စွမ်းပါ။

6. Ware of it. Undoubtedly there were those on the side of the apostles who had sufficient contact with the opposing group to know of the plot. Luke makes no attempt to exaggerate the sufferings of the Christian evangelists. This narrow escape from stoning is told in simple language, without elaboration.

ထွက်ပြေးသည်။ တမန်တော်များ၏ လုပ်ဆောင်ချက်သည် မြို့တစ်မြို့တွင် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံရသောအခါ အခြားမြို့သို့ ထွက်ပြေးရန် ယေရှု၏ အမိန့်ကို နာခံခြင်းဖြစ်သည် (မဿဲ ၁၀:၂၃ ကိုကြည့်ပါ)။

Fled. The apostles’ action was in obedience to Jesus’ command that when persecuted in one city they were to flee to another (see on Matt. 10:23).

လစ္စထရာ။ ၁၈၈၅ ခုနှစ်အထိ လစ္စထရာ၏ တိကျသောတည်နေရာကို မသိရှိခဲ့ပါ။ ထိုနှစ်တွင် လစ္စထရာဟု ဖော်ပြထားသော စာတမ်းတစ်ခု ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပြီး၊ ယခုအခါ ဇိုလဒီးရာဟု လူသိများသော နေရာတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် အိုင်ကိုနီယံမှ အနောက်တောင်ဘက် ၆ နာရီခရီးအကွာတွင် တည်ရှိသည်။ အိုင်ကိုနီယံမှ လမ်းဖြင့်သွားရင်း၊ တမန်တော်များသည် လစ္စထရာတည်ရှိရာ ကုန်းမြေပြန့်သို့ တောင်တန်းများကို ဖြတ်ကျော်တက်ခဲ့ရပုံရသည်။ ဂန္ထဝင်စာပေတွင် လစ္စကာအိုနီယာသည် ရိုင်းစိုင်းပြီး ယဉ်ကျေးမှုမရှိသော နိုင်ငံအဖြစ် မှတ်တမ်းတင်ထားသော်လည်း၊ စာတမ်းသက်သေများအရ လစ္စထရာသည် ဩဂတ်စတပ်စ်မှ ရောမကိုလိုနီအဖြစ်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး၊ ထို့ကြောင့် ပတ်ဝန်းကျင်နိုင်ငံများထက် ပိုမိုမြင့်မားသော ယဉ်ကျေးမှုကို ပိုင်ဆိုင်ခဲ့ပုံရသည်။ ရောမကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဗဟိုဌာနအဖြစ် လစ္စထရာတွင် ဂျူးလူမျိုးများ ရှိနေနိုင်သော်လည်း၊ တမန်တော်များ၏ မှတ်တမ်းတွင် မြို့တွင် ဘုရားကျောင်းရှိသည်ဟူသော အရိပ်အမြွက်မရှိပါ၊ ပေါလု၏ ဆက်သွယ်မှုများသည် တစ်ပါးအမျိုးသားများနှင့် အဓိကဖြစ်ပုံရသည်။ ဂျူးမိခင်တစ်ဦး၏ သားဖြစ်သူ တိမောသေပင်လျှင်၊ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ လစ္စထရာမှဖြစ်ပြီး၊ အရေဖျားလှီးခြင်းမခံရဘဲ ကြီးပြင်းခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၁၆:၁၊ ၃ ကိုကြည့်ပါ)။

Lystra. Until 1885 the exact location of Lystra was unknown. In that year an inscription was discovered identifying as Lystra a site now known as Zoldera. It is situated some six hours’ journey southwest of Iconium. Traveling on the road from Iconium, the apostles would have ascended through a range of hills to the plateau on which Lystra lay. Although Lycaonia is noted in classical literature as a wild, uncivilized country, inscriptional evidence indicates that Lystra was made a Roman colony by Augustus, and so it doubtless enjoyed a higher culture than the surrounding country. As a Roman commercial center Lystra may have had Jews in its population, but the record of Acts gives no indication that the city contained a synagogue, and Paul’s contacts there appear to have been largely with Gentiles. Even Timothy, the child of a devout Jewish mother, probably of Lystra, had grown up uncircumcised (see on ch. 16:1, 3). See Paul’s First Missionary Tour.

ဒေါဗီ။ ဒေါဗီ၏ တည်နေရာကို ၁၉၅၆ ခုနှစ်တွင် ဒေါဗီကို ဖော်ပြထားသော စာတမ်းတစ်ခု ကတိဟူရုက်တွင် ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်၊ ၎င်းသည် အိုင်ကိုနီယံမှ အရှေ့တောင်ဘက် မိုင် ၅၂ (ကီလိုမီတာ ၈၃) အကွာတွင်ရှိပြီး၊ ယခုအခါ ကွန်ယာဟု ခေါ်သည်။ ဤဖော်ပြချက်ကို အတည်ပြုသော နောက်ထပ်စာတမ်းတစ်ခု မကြာသေးမီနှစ်များတွင် ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။ ဂါယုသည် နောက်ပိုင်းတွင် ပေါလု၏ ခရီးဖော်တစ်ဦးဖြစ်လာပြီး၊ ဒေါဗီမှဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၂၀:၄)။

Derbe. The site of Derbe was discovered in 1956 when an inscription mentioning Derbe was found at Kerti Hüyük, 52 mi. (83 km.) southeast of Iconium, the modern Konia. Another inscription confirming this identification had come to light in more recent years. Gaius, later one of Paul’s fellow travelers, was from Derbe (ch. 20:4). See Paul’s First Missionary Tour.

လစ္စကာအိုနီယာ။ လစ္စကာအိုနီယာသည် ရောမပြည်နယ်မဟုတ်ဘဲ၊ လူမျိုးစုနယ်မြေဖြစ်ပြီး၊ ၎င်း၏ အနောက်ပိုင်းသည် ရောမပြည်နယ်ဂါလတိတွင်ရှိပြီး၊ အရှေ့ပိုင်းသည် ကွမ်မဂျင်း၏ အန္တိအုတ်ဘုရင်နိုင်ငံတွင်ရှိသည်။ ပေါလုနှင့် ဗာနဗတို့သည် ဂါလတိပြည်နယ်၏ နယ်နမိတ်အတွင်း၌သာ နေထိုင်ခဲ့ပုံရသည်။ သစ်ကျမ်းခေတ်တွင် အိုင်ကိုနီယံသည် ဖရူဂျီယာနယ်မြေအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရပြီး၊ လစ္စထရာနှင့် ဒေါဗီသို့ ဆက်လက်သွားရင်း၊ တမန်တော်များသည် နယ်မြေသစ်တစ်ခုသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။

Lycaonia. Lycaonia was not a Roman province, but a racial area, the western part of which lay in the Roman province of Galatia and the eastern part in the kingdom of Antiochus of Commagene. Paul and Barnabas apparently remained within the boundaries of the province of Galatia. In NT times Iconium was reckoned as belonging to Phrygia, so in going on to Lystra and Derbe, the apostles entered a new area.

ပတ်ဝန်းကျင်တွင်ရှိသည်။ ဤသည်မှာ လစ္စထရာနှင့် ဒေါဗီမြို့များသည် သေးငယ်ပြီး၊ ပေါလုနှင့် ဗာနဗတို့သည် ၎င်းတို့ကို အချိန်တိုအတွင်း သာသနာပြုခဲ့သည်ဟု ညွှန်ပြသည်။ ၎င်းတို့သည် ကျေးလက်ရွာများတွင် အလုပ်လုပ်သည်အထိ၊ တစ်ပါးအမျိုးသားများနှင့်သာ နီးပါးတွေ့ဆုံခဲ့ရပုံရသည်။

Lieth round about. This suggests that the cities of Lystra and Derbe were small and that Paul and Barnabas evangelized them in a short time. In so far as they worked in the country villages, they must have met Gentiles almost entirely.

၇. ဧဝံဂေလိတရားဟောပြောသည်။ ဂရိစကားလုံး euaggelizō (အခန်းကြီး ၁၃:၃၂ ကိုကြည့်ပါ)။

7. Preached the gospel. Gr. euaggelizō (see on ch. 13:32).

၈. မိခင်၏ဝမ်းမှ။ လုကာ၏ ဆေးပညာရှင်အနေဖြင့် ဖြစ်ရပ်၏အသေးစိတ်ကို မှတ်တမ်းတင်ရန် ဂရုစိုက်မှုဥပမာတစ်ခု (အခန်းကြီး ၃:၇; ၉:၃၃ ကိုကြည့်ပါ)။

8. From his mother’s womb. An example of Luke’s care as a physician to record the details of the case (see on chs. 3:7; 9:33).

၉. နားထောင်သည်။ သို့မဟုတ် “နားထောင်လေ့ရှိသည်”။

9. Heard. Or, “used to listen.”

စူးစိုက်ကြည့်ရှုသည်။ ဂရိစကားလုံး atenizō (အခန်းကြီး ၁၃:၉; ၂၃:၁ ကိုကြည့်ပါ)။ မသန်စွမ်းသူ၏ ယုံကြည်ခြင်းသည် သူ၏မျက်နှာတွင် ထင်ရှားပြီး၊ ပေါလုသည် ဤနေရာတွင် ပျောက်ကင်းခြင်းဖြင့် လစ္စထရာလူများအတွက် နိမိတ်လက္ခဏာဖြစ်လာရန် သင့်လျော်သောသူတစ်ဦးကို မှတ်မိခဲ့သည်။

Stedfastly beholding. Gr. atenizō (see on chs. 13:9; 23:1). Doubtless the crippled man’s faith shone out in his countenance, and Paul recognized here a man fit, by being cured, to become a sign to the people of Lystra.

သူတွင် ယုံကြည်ခြင်းရှိသည်။ အံ့ဖွယ်ကုသခြင်းအတွက် ယုံကြည်ခြင်းသည် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည် (မဿဲ ၉:၂၂; မာကု ၉:၂၃ ကိုကြည့်ပါ)။

He had faith. Faith was prerequisite for miraculous healing (see Matt. 9:22; Mark 9:23).

၁၀. ကျယ်လောင်သောအသံ။ ပေါလုသည် လူများနှင့် စကားပြောနေစဉ်အသုံးပြုခဲ့သော အသံထက် သူ၏အသံကို မြှင့်တင်ခဲ့သည်။

10. A loud voice. Paul raised his tone above that in which he had been speaking to the people.

မတ်မတ်ထ။ ဤအမိန့်သည် သာမန်လူ့အတွေ့အကြုံ၏ ကန့်သတ်ချက်များကို ကျော်လွန်ရန် ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် ပြင်ဆင်မထားသူအတွက် လှောင်ပြောင်မှုဖြစ်လိမ့်မည်။ မသန်စွမ်းသူသည် ယုံကြည်ခြင်းတုံ့ပြန်မှုဖြင့် လုပ်ဆောင်ရန် ဆန္ဒရှိခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ မသမာသူ၏ ကုသခြင်း (မဿဲ ၉:၆၊ ၇); ဗက်သာဒါရှိ မသန်စွမ်းသူ (ယောဟန် ၅:၁၁၊ ၁၄); တံခါးဝရှိ ခြေထောက်မသန်သူ (တမန်တော် ၃:၆-၈) တို့နှင့်သက်ဆိုင်သော အံ့ဖွယ်ပုံစံတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဤဖြစ်ရပ်တစ်ခုစီတွင် ဝိညာဉ်ရေးရာပြန်လည်ထူထောင်ခြင်းသည် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကုသခြင်းနှင့်အတူ လိုက်ပါလာသည်။

Stand upright. This command would have been a mockery to anyone who was not prepared by faith to go beyond the limits of ordinary human experience. The cripple willed to act in response to faith. This is one of a pattern of miracles to which belong the healing of the paralytic (Matt. 9:6, 7); the cripple at Bethesda (John 5:11, 14); and the lame man at the gate (Acts 3:6–8). In each of these instances spiritual restitution accompanied physical healing.

ဗိမာန်တော်၏ လှပသောတံခါးဝတွင် ပေတရုမှ ခြေထောက်မသန်သူကို ကုသခြင်း (အခန်းကြီး ၃:၁-၁၁) နှင့် ပေါလုမှ လစ္စထရာရှိ မသန်စွမ်းသူကို ကုသခြင်းအကြား ထပ်တူထပ်မျှမှုသည် သိသာထင်ရှားသည်။

The parallel between the healing of the lame man by Peter at the Beautiful Gate of the Temple (ch. 3:1–11) and the healing of the cripple at Lystra by Paul is evident.

ခုန်တက်ပြီး လမ်းလျှောက်သည်။ သို့မဟုတ် “ခုန်တက်ပြီး လမ်းလျှောက်စတင်သည်” (အခန်းကြီး ၃:၈ ကိုကြည့်ပါ)။

Leaped and walked. Or, “leaped up and began walking.” (See on ch. 3:8.)

၁၁. လီကောင်းနီးယားဘာသာစကား။ ပေါလ်သည် ဘာသာစကားများဖြင့် ပြောဆိုခဲ့သည်ဟု ကြေညာခဲ့သော်လည်း (၁ ကောရိနသု ၁၄:၁၈)၊ သူသည် လီကောင်းနီးယားဘာသာစကားကို နားလည်နိုင်စွမ်းမရှိခဲ့ပုံရသည်။ တစ်ခုတည်းသော ယုံကြည်စရာအမြင်မှာ သူနှင့်ဗာနဗတ်တို့သည် လစ္စထရာမြို့သူမြို့သားများက သူတို့ကို ဝတ်ပြုရန်ပြင်ဆင်နေသည်ကို မသိခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ သူတို့သည် ထိုဝတ်ပြုမှုကို ရုတ်တရက်ပယ်ချရန်အတွက် ထူးထူးခြားခြားအကျိုးသက်ရောက်မှုဖြစ်ပေါ်စေရန် လူများအား နတ်ဘုရားဝတ်ပြုရန်ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ခွင့်ပြုခဲ့သည်ဟု ယူဆခြင်းသည် သူတို့၏အကျင့်စာရိတ္တကို စွပ်စွဲခြင်းဖြစ်သည်။ လစ္စထရာမြို့သူမြို့သားများသည် အနည်းဆုံး ဘာသာစကားနှစ်မျိုးပြောနိုင်သူများဖြစ်ပြီး၊ ပေါလ်နှင့်ဗာနဗတ်တို့က ဂရိဘာသာဖြင့်ပြောသည်ကို နားလည်နိုင်သော်လည်း၊ ထိုသို့သောဘာသာစကားဖြင့် ပြောဆိုနေသည့်အခါ သူတို့သည် ဘုရားဖူးပူဇော်မှုအတွက် စီစဉ်နေသည်ကို မစ္စစ်ရှင်နယ်များက နားမလည်နိုင်ခဲ့ပေ။ လီကောင်းနီးယားဘာသာစကား၏သဘောသဘာဝအကြောင်း အနည်းငယ်သာသိရှိထားသည်။

11. The speech of Lycaonia. Although Paul declares that he spoke with tongues (1 Cor. 14:18), yet quite apparently this gift did not include the ability to understand the speech of Lycaonia. The only consistent view to hold is that he and Barnabas did not know that the people of Lystra were about to worship them. It is an indictment of their character to suppose that they deliberately permitted the people to proceed with a plan to offer divine worship in order that they might produce a dramatic effect in rejecting such worship. The people of Lystra were undoubtedly bilingual and could understand what Paul and Barnabas said in Greek, but the missionaries could not understand what the people were saying when they laid their plans for the pagan sacrifice. Little is known of the nature of the Lycaonian language.

မနုဿဘုရားများ။ ဓမ္မသစ်ကျမ်းခေတ်တွင် နတ်ဘုရားများသည် လူသားများနှင့်ရောနှောနေထိုင်သည်ဟူသော ယုံကြည်မှုကို ရိုးရှင်းသော လီကောင်းနီးယားလူမျိုးများသာမက၊ မြို့ပြရှိလူများနှင့် ကျေးလက်ဒေသများရှိ ဘုရားဖူးများကပါ ယုံကြည်ကြသည်။ လီကောင်းနီးယားတွင် ဗာနဗတ်နှင့်ပေါလ်အတွက် ယခုလုပ်ဆောင်ရန်ကြိုးစားနေသည့်အရာအတွက် အခြေခံအုတ်မြစ်ဖြစ်စေသော ရှေးဟောင်းဒဏ္ဍာရီတစ်ခုရှိခဲ့သည်။ ဤဒဏ္ဍာရီအရ ဇူးစ် (Zeus) နှင့် ဟားမီးစ် (Hermes) (ဂျူပီတာနှင့် မာကျူရီ) တို့သည် လူသားပုံစံဖြင့်လာရောက်ခဲ့ပြီး ဖီလီမွန်နှင့် ဘောကစ်ဆိုသည့် သက်ကြီးရွယ်အိုစုံတွဲထံမှ ဧည့်ဝတ်ပြုခြင်းခံရပြီး၊ သူတို့အား လက်ဆောင်များပေးခဲ့သည် (Metamorphoses viii. ၆၂၆–၇၂၄)။ ထိုဒဏ္ဍာရီအရ နတ်ဘုရားများနေထိုင်ခဲ့သည်ဟု ယူဆရသောနေရာသည် နောက်ပိုင်းတွင် ဘုရားဖူးများအတွက် သန့်ရှင်းရာဌာနတစ်ခုဖြစ်လာခဲ့ပြီး၊ ထိုနေရာသို့ ဘုရားဖူးလာသူများက ပူဇော်ပသမှုများပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။

The gods. In NT times the belief that the gods would thus mingle among men was held, not only by the simple Lycaonians, but commonly among pagans, both in the cities and in the country. In Lycaonia there was an old legend that gave a foundation for what the people now attempted to do for Barnabas and Paul. According to this myth Zeus and Hermes (Jupiter and Mercury) had come in human guise and been received by the aged couple Philemon and Baucis, to whom they presented gifts (Metamorphoses viii. 626–724). The legend indicates that the place where the gods were supposed to have dwelt later became a shrine for devout worshippers, who made pilgrimages to the spot and left offerings there.

၁၂. ဂျူပီတာ … မာကျူရီ။ ဂရိဘာသာဖြင့် ဇူးစ် … ဟားမီးစ်၊ ဂရိဘုရားများအနက် ဇူးစ်သည် နတ်ဘုရားများ၏အကြီးအကဲဖြစ်ပြီး၊ သူ၏သား ဟားမီးစ်သည် နတ်ဘုရားများ၏သံတော်ဆင့်နှင့် စကားပြောဆိုမှု၏အုပ်ထိန်းသူဖြစ်သည်။ ရောမဘုရားများတွင် ၎င်းတို့၏အဆင့်အတန်းမှာ ဂျူပီတာနှင့် မာကျူရီဖြစ်ပြီး၊ ထို့ကြောင့် ဤအမည်များကို ဓမ္မကျမ်းစာထဲတွင် အသုံးပြုထားသည်။ ဇူးစ်နှင့် ဟားမီးစ်တို့၏ဝတ်ပြုကိုးကွယ်မှုသည် လစ္စထရာဒေသတွင် လူကြိုက်များပုံရသည်။ လစ္စထရာအနီးတွင် လီကောင်းနီးယားအမည်များဖြင့် အချို့သောသူများက ဇူးစ်အား ရုပ်ထုတစ်ခုအပ်နှံခဲ့သည်ဟူသော ကမ္ဗည်းတစ်ခုကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။ လစ္စထရာအနီးတွင် “ဆုတောင်းနားထောင်သူ” ဖြစ်နိုင်သည့် ဇူးစ်နှင့် ဟားမီးစ်တို့အား အပ်နှံထားသော ကျောက်သားယဇ်ပလ္လင်တစ်ခုလည်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။ လစ္စထရာမြို့သူမြို့သားများသည် မကောင်းသောရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် နတ်ဘုရားတစ်ပါးလာရောက်မည်ဆိုပါက၊ ၎င်းသည် မြို့ရှေ့တွင် တည်ဆောက်ထားသော ဂျူပီတာဘုရားကျောင်းအတွက်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းအား အဓိကဝတ်ပြုကိုးကွယ်မှုပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု သဘာဝအလျောက် ယုံကြည်ကြသည်။ မာကျူရီသည် ဂျူပီတာ၏အဓိကအဖော်အဖြစ်သတ်မှတ်ခံရသည်။ ဗာနဗတ်သည် ပေါလ်ထက် ပိုမိုထင်ရှားသောအသွင်အပြင်ရှိပြီး၊ ထို့ကြောင့် သူသည် ဂျူပီတာဟူသော ဘွဲ့အမည်ကို ရရှိခဲ့သည်။ ပေါလ်သည် စကားပြောများစွာပြုလုပ်ခဲ့သောကြောင့် မာကျူရီအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရသည်။

12. Jupiter … Mercurius. Gr. Zeus … Hermēs, the Greek Zeus, the chief of the gods, and his son Hermes, the herald and messenger of the gods, and patron of eloquence. In the Roman Pantheon the counterparts of these gods were Jupiter and Mercury, and their names are accordingly used in the KJV. The worship of Zeus and Hermes appears to have been popular in the region of Lystra. An inscription has been discovered near Lystra telling that certain men, whose names are Lycaonian, had dedicated a statue to Zeus. A stone altar has also been discovered near Lystra dedicated to the “Hearer of Prayer,” who was probably Zeus, and to Hermes. The people of Lystra would naturally believe that if any deity were to come among them with a good purpose, it would be the god Jupiter, for whom a temple had been erected in front of their city (see on v. 13), and to whom their chief worship was paid. Mercury was counted as the principal attendant of Jupiter. Barnabas may have been of more impressive bearing than Paul, and thus to him was assigned the title of Jupiter. Since Paul had done much of the speaking, he was identified as Mercury.

၁၃. ဂျူပီတာ၏ယဇ်ပုရောဟိတ်။ ဤကျမ်းပိုဒ်၏အဓိပ္ပာယ်မှာ “မြို့ရှေ့တွင်ရှိသော ဒေသခံဇူးစ်၏ယဇ်ပုရောဟိတ်” ဟူ၍ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ဇူးစ်သည် လစ္စထရာ၏အကာအကွယ်နတ်ဘုရားဖြစ်ပြီး၊ သူ၏ဘုရားကျောင်းသည် မြို့၏တံခါးဝအနီးတွင်ရှိပြီး၊ မြို့ကိုကာကွယ်ရန်အလျှင်တည်ရှိပုံရသည်။ လူများသည် ၎င်းတို့၏အော်ဟစ်သံဖြင့် ဇူးစ်၏ယဇ်ပုရောဟိတ်ထံသို့ ပြေးသွားကြပြီး၊ ယဇ်ပူဇော်ရန်အတွက် ပြင်ဆင်မှုများနှင့်အတူ တမန်တော်များနေထိုင်ရာ အိမ်ဝင်ပေါက်သို့ ယူဆောင်လာခဲ့သည်။

13. Priest of Jupiter. The sense of this passage seems to be, “the priest of the local Zeus [located] in front of the city.” Thus Zeus was the tutelary divinity of Lystra, and his temple apparently stood near the gate of the city, as if to protect it. It was to the priest of Zeus that the people ran with their cry, and brought him, with all the preparations for a sacrifice, to the entrance of the house where the apostles were lodged.

ပန်းကုံးများ။ ဤသို့သောပန်းကုံးများသည် ရှေးဟောင်းရုပ်ထုများမှတစ်ဆင့် ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်ပြီးဖြစ်သည်။ ပုံမှန်အားဖြင့် သိုးမွှေးဖြူဖြင့်ပြုလုပ်ထားပြီး၊ တစ်ခါတစ်ရံ အရွက်များနှင့် ပန်းများဖြင့် အလှဆင်ထားသည်။ ယဇ်ပုရောဟိတ်များ၊ အစေခံများ၊ တံခါးများ၊ ယဇ်ပလ္လင်များနှင့် ယဇ်ပူဇော်ရန်တိရစ္ဆာန်များကိုလည်း ဤနည်းဖြင့် အလှဆင်လေ့ရှိသည်။

Garlands. Such garlands are familiar from ancient sculptures. Usually of white wool, they were sometimes decorated with leaves and flowers. Priests, attendants, doors, and altars, as well as sacrificial animals, were often adorned in this way.

တံခါးဝများ။ ဂရိဘာသာဖြင့် “ပုလွန်းနဲစ်” (pulōnes) ဟူသောစကားလုံးသည် အိမ်တစ်အိမ်၏တံခါးဝ (အက်စ် ၁၂:၁၄ ကိုကြည့်ပါ) သို့မဟုတ် အခြားအဆောက်အအုံတစ်ခု၏တံခါးဝ၊ သို့မဟုတ် မြို့၏တံခါးဝ (ဗျာဒိတ် ၂၂:၁၄ ကိုကြည့်ပါ) ကို ရည်ညွှန်းနိုင်သည်။ ဤကိစ္စတွင် ဤစကားလုံးသည် ပေါလ်နှင့်ဗာနဗတ်တို့နေထိုင်ရာ အိမ်၏တံခါးဝဟု အချို့ကအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုထားသော်လည်း၊ ၎င်းကို မြို့၏တံခါးဝ သို့မဟုတ် ဇူးစ်ဘုရားကျောင်း၏ဝင်ပေါက်ဟု ယူဆခြင်းသည် ပိုမိုသင့်လျော်ပုံရသည် (အထက်တွင် “ဂျူပီတာ၏ယဇ်ပုရောဟိတ်” ကိုကြည့်ပါ)။

The gates. Gr. pulōnes, a word that may refer either to the gates of a house (see ch. 12:14) or of another building, or of a city (see Rev. 22:14). In the present instance the word has been interpreted by some to mean the gate of the house where Paul and Barnabas were lodging. However, it is probably better to refer the word either to the gates of the city or perhaps to the entrance to the local temple to Zeus (see above on “priest of Jupiter”).

ယဇ်ပူဇော်ခြင်း။ ယဇ်ပူဇော်ခြင်းသည် နွားများ၏လည်ပင်းကို ဖြတ်တောက်ပြီး ၎င်းတို့၏သွေးအချို့ကို ယဇ်ပလ္လင်ပေါ်သို့ လောင်းထည့်ခြင်းဖြစ်နိုင်သည်။

Done sacrifice. The act of sacrifice probably would have consisted of cutting the throats of the oxen and pouring some of their blood upon an altar.

၁၄. တမန်တော်များ။ ယဇ်ပူဇော်ရန်အတွက် အကျယ်တဝင့်ပြင်ဆင်မှုများသည် တမန်တော်များ၏သံသယကို သဘာဝအလျှင်ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။

14. The apostles. The elaborate preparations for the sacrifice naturally aroused the apostles’ suspicions.

အဝတ်ကိုဆုတ်ဖြဲခြင်း။ ဂျူးလူမျိုးများအတွက် ဤသည်မှာ အလွန်ထိတ်လန့်မှုကို ဖော်ပြခြင်းဖြစ်ပြီး၊ အထူးသဖြင့် ဘုရားသခင်ကိုဆဲရေးခြင်းကို ဆန့်ကျင်သည့်အနေဖြင့်အသုံးပြုခဲ့သည် (မဿဲ ၂၆:၆၅ ကိုကြည့်ပါ)၊ ယခုအခါ လစ္စထရာမြို့၏ဘုရားဖူးများသည် မသိနားမလည်မှုဖြင့် ကျူးလွန်တော့မည်ဖြစ်ကြောင်း ပေါလ်နှင့်ဗာနဗတ်တို့က သဘောပေါက်ခဲ့သည်။ လစ္စထရာမြို့သူမြို့သားများက ဤလုပ်ရပ်ကို မည်မျှနားလည်ခဲ့သည်ကို မသိရသော်လည်း၊ ၎င်း၏အကြမ်းဖက်မှုက သူတို့ကို အံ့သြထိတ်လန့်စေပြီး ရပ်တန့်စေခဲ့ရမည်။

Rent their clothes. With the Jews this was an expression of extreme horror, used particularly as a protest against blasphemy (see on Matt. 26:65), which Paul and Barnabas now realized the heathen people of Lystra were about to commit in ignorance. How far the population of Lystra may have understood this act is not known, but its very violence must have startled and arrested them.

ပြေးထွက်သွားခြင်း။ ဂရိဘာသာဖြင့် “ဧကပီဒါအို” (ekpēdaō) ဟူသောစကားလုံးသည် “ခုန်ထွက်သွားခြင်း” သို့မဟုတ် “အပြင်သို့ပြေးထွက်သွားခြင်း” ဟူ၍ဖြစ်သည်။ တပည့်တော်များသည် ယဇ်ပူဇော်ရန်အတွက် လူများစုဝေးနေရာ မြို့တံခါးဝသို့ သို့မဟုတ် မြို့ရှေ့တွင်ရှိသော ဇူးစ်ဘုရားကျောင်းသို့ ပြေးထွက်သွားခဲ့ပုံရသည် (အထက်တွင် အခန်းကဏ္ဍ ၁၃ ကိုကြည့်ပါ)။

Ran. Gr. ekpēdaō, “to leap forth,” “to rush out.” Probably the disciples rushed out of the city gate to where the people were gathered for sacrifice, perhaps at the temple dedicated to Zeus, which was “before their city” (see on v. 13).

၁၅. တူညီသောစိတ်ခံစားမှုများ။ ဤစကားလုံးသည် လူသားဘဝ၏ ပိုမိုတည်ငြိမ်သော ခံစားမှုများအပြင် ပုံမှန်အားဖြင့် “စိတ်အားထက်သန်မှု” ဟုခေါ်ဆိုသော အရာများကိုပါ ဖုံးအုပ်ထားသည် (ယာကုပ် ၅:၁၇ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤနေရာတွင် ပေါလ်နှင့်ဗာနဗတ်တို့၏စကားပြောနည်းနှင့် ကော်နီလီယုံအား ပေတရုပြောခဲ့သောစကားနှင့် ထူးခြားစွာ တူညီမှုကို သတိပြုနိုင်သည် (အက်စ် ၁၀:၂၆)။

15. Like passions. The word covers the more passive feelings of human life, as well as what are commonly known as “passions” (see James 5:17). A striking similarity may be noted between the language of Paul and Barnabas here and that of Peter to Cornelius (Acts 10:26).

သင်တို့အား ဟောပြောခြင်း။ စကားလုံးအရ “သင်တို့အား သတင်းကောင်းယူဆောင်လာခြင်း” (အခန်းကဏ္ဍ ၁၃:၃၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ရုပ်တုကိုးကွယ်သူများအတွက်၊ အသက်ရှင်သောဘုရားသခင်ကို ဆန့်ကျင်ဘက်အနေဖြင့် စကားမပြောနိုင်သော ရုပ်တုများအစား ထားရှိပေးသည့် သတင်းစကားသည် “သတင်းကောင်း” ဖြစ်ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ အထူးသဖြင့် ယေရှုခရစ်သည် လူသားအဖြစ်ပေါ်ထွန်းလာသော ဘုရားသခင်၊ လူသားများ၏ ကယ်တင်ရှင်ဖြစ်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။

Preach unto you. Literally, “bring you the good tidings” (see on ch. 13:32). To idolaters a message that sets forth the living God in place of dumb idols must be “good tidings,” and especially so since Jesus Christ is God incarnate, the Saviour of men.

ဤအချည်းနှီးသောအရာများ။ ဆိုလိုသည်မှာ ယခုဖြစ်ပျက်တော့မည့် ဘုရားဖူးယဇ်ပူဇော်မှုနှင့် ၎င်းဖော်ပြသည့်အရာအားလုံးဖြစ်သည်။ ဤသို့သောဘာသာစကားကို ဘုရားဖူးဝတ်ပြုကိုးကွယ်မှု၏ အဓိပ္ပာယ်မဲ့မှုနှင့် တန်ဖိုးမရှိမှုကို ဖော်ပြရန် မကြာခဏအသုံးပြုသည် (ဧဖက် ၄:၁၇; ၁ ပေတရု ၁:၁၈)။

These vanities. That is, the pagan sacrifice that was about to take place, and all it signified. Language such as this is often used to describe the emptiness and worthlessness of heathen worship (Eph. 4:17; 1 Peter 1:18).

အသက်ရှင်သောဘုရားသခင်။ ၎င်းတို့၏ရုပ်တုကိုးကွယ်မှုနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်အနေဖြင့်၊ တမန်တော်သည် လစ္စထရာမြို့သူမြို့သားများအား အသက်ရှင်ပြီး လုပ်ဆောင်နိုင်သော၊ ကောင်းကင်နှင့်မြေကြီးကို ဖန်ဆင်းသူ၊ ကောင်းကျိုးအားလုံးကို ပေးသူ၊ လူသားအားလုံးကို တရားစီရင်မည့် ဘုရားသခင်ထံသို့ ပြောင်းလဲရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။ ဟေရှာယသည် ဤဆန့်ကျင်ဘက်ကို ပြတ်သားစွာ ဖော်ပြထားသည် (ဟေရှာယ ၄၀:၆–၃၁; ၄၁:၁၈–၂၉; ၄၄:၆–၂၈)။

Living God. In contrast with their idolatry, the apostle calls the people of Lystra to turn to a God who lives and acts, who made the heavens and the earth, who is the Giver of all good gifts, and who will judge all men. Isaiah dramatically draws this contrast (Isa. 40:6–31; 41:18–29; 44:6–28).

ကောင်းကင်၊ မြေကြီး၊ နှင့် ပင်လယ်။ ၎င်းသည် ကောင်းကင်၊ မြေကြီး၊ နှင့် ပင်လယ်ကို မတူညီသောနတ်ဘုရားများထံသို့ သတ်မှတ်ပေးသည့် လူကြိုက်များသော ဘုရားဖူးဘာသာတရားများနှင့် ပြတ်သားစွာ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်။ ပေါလ်သည် ဤအရာအားလုံးကို ဖန်ဆင်းပြီး ထိန်းချုပ်သည့် ဘုရားသခင်တစ်ဆူတည်းသာရှိကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။

Heaven, and earth, and the sea. This contrasts sharply with the popular heathen religions, which assigned heaven, earth, and sea to different deities. Paul proclaims that one God made all these things and controls them.

ဘုရားသခင်၏ဖန်ဆင်းခြင်းအာဏာကို အကြိမ်ကြိမ်အထောက်အထားပြသည့် ကျမ်းစာတွင် ထပ်ခါတလဲလဲ ဖော်ပြထားသည်။ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်နှင့် စကြဝဠာဆက်ဆံရေး၏ သမိုင်းတစ်ခုလုံး၏အစတွင်ရှိပြီး (ကမ္ဘာဦး ၁)၊ ကမ္ဘာ့အဆုံးသတ်သတိပေးချက်၏ နောက်ဆုံးဧဝံဂေလိသတင်းစကား၏အခြေခံဖြစ်သည် (ဗျာဒိတ် ၁၄:၇)။

The appeal to God’s creatorship is one made repeatedly in Scripture. It lies at the beginning of the whole history of God’s relation to the universe (Gen. 1), and is the foundation of the last gospel message of warning to the world (Rev. 14:7).

၁၆. လူမျိုးများ။ ဂရိဘာသာဖြင့် “ဧသနဲ” (ethnē) ဟူသောစကားလုံးသည် ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ဂျနူအိုင်လူမျိုးများကို ရည်ညွှန်းသည့် သာမန်စကားလုံးဖြစ်သည်။ ဤနေရာတွင် ပေါလ်၏သမိုင်းဒဿနဟုခေါ်ဆိုနိုင်သည့်အရာ၏ ပထမဆုံးအရိပ်အမြွက်ဖြစ်သည်။ ဤအတူညီသောအတွေးသည် အေသင်မြို့တွင် သူ၏မိန့်ခွန်းတွင်လည်း ပေါ်ထွက်လာသည် (အခန်းကဏ္ဍ ၁၇:၃၀)၊ ထိုတွင် ပေါလ်သည် ဘုရားသခင်သည် မသိနားမလည်မှုခေတ်များကို “မျက်စိမှိတ်ခဲ့သည်” ဟု ကြေညာခဲ့သည်။ ၎င်းတို့တွင် နေထိုင်ခဲ့သူများသည် ၎င်းတို့၏အကန့်အသတ်ရှိသောအသိပညာအရ မျှတစွာ တရားစီရင်ခံရမည်ဖြစ်သည်။ သူသည် ဤဒဿနကို ရောမ ၁; ၂ တွင် ချဲ့ထွင်ဖော်ပြထားသည်။ ဂျနူအိုင်လူမျိုးများ၏ မသိနားမလည်မှုနှင့် အပြစ်များသည် ဘုရားသခင်၏ ဒရာမာတစ်ခု၏အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏လမ်းကြောင်းကို လွတ်လပ်စွာ လည်ပတ်ခွင့်ပြုခဲ့ပြီး၊ ဂျနူအိုင်လူမျိုးများအား ကယ်တင်ခြင်း၏လိုအပ်မှုကို ခံစားရစေရန်နှင့် ၎င်းကိုလက်ခံရန် ပြင်ဆင်ပေးရန်ဖြစ်သည်။

16. Nations. Gr. ethnē, a common NT word designating Gentiles. Here is the first indication of what may be called Paul’s philosophy of history. A similar thought appears in his speech at Athens (ch. 17:30), where Paul declared that the times of ignorance God had “winked at.” Those who had lived through them would be fairly dealt with, and judged according to their limited knowledge. He expands this philosophy in Rom. 1; 2. The ignorance and sin of the Gentile world had been allowed to run their course as a part, so to speak, of a divine drama, to lead the Gentiles to feel the need of redemption, and to prepare them for its reception.

၁၇. သက်သေမဲ့ကင်းခြင်း။ ဘုရားသခင်သည် လစ္စထရာမြို့၏ဘုရားဖူးများကဲ့သို့သော ဂျနူအိုင်လူမျိုးများအကြား သက်သေမဲ့ကင်းမနေခဲ့ပေ။ ဤနေရာတွင် ပေါလ်သည် ရောမ ၁:၁၉, ၂၀ တွင် နောက်ပိုင်းတွင် ချဲ့ထွင်ဖော်ပြခဲ့သည့်အရာ၏ အကြမ်းဖျင်းဖြစ်သည်၊ သို့သော် ထိုနေရာတွင် သူ၏အချက်မှာ ဂျနူအိုင်လူမျိုးများသည် အကြောင်းပြချက်မရှိပေ။ ဤကိစ္စတွင်၊ ပေါလ်သည် သူ၏နားထောင်သူများက အမြဲမြင်တွေ့ခဲ့ရသည့် သဘာဝတရားတွင် ပြသထားသော ဘုရားသခင်၏ကောင်းမြတ်မှုဆိုင်ရာ သက်သေကို အလေးပေးခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် အေသင်မြို့၏ဒဿနပညာရှင်များကို ဟောပြောရာတွင်၊ ပေါလ်သည် “သူ၌ ကျွန်ုပ်တို့သည် အသက်ရှင်နေထိုင်ပြီး၊ လှုပ်ရှားနေကြပြီး၊ ရှိနေကြသည်” ဟု ကြေညာခဲ့သည် (အက်စ် ၁၇:၂၈; ရောမ ၂:၁၄, ၁၅ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။

17. Without witness. God is not left without a witness among the heathen, such as those of Lystra. Here again is an outline of what Paul later expanded in Rom. 1:19, 20, although there his point is that the heathen are consequently without excuse. In the present instance, Paul emphasized the evidence of divine goodness as shown in nature, which his hearers constantly viewed. Later, addressing philosophers at Athens, Paul declared that “in him we live and move, and have our being” (Acts 17:28; cf. Rom. 2:14, 15).

ကောင်းမှုပြုခြင်း။ ၎င်းသည် လူသားများအတွက် သူ၏ကျေးဇူးတော်ဆိုင်ရာ ဆက်လက်ထင်ရှားပြသမှုကို ဆိုလိုသည် (မဿဲ ၅:၄၅ ကိုကြည့်ပါ)။ ပေါလ်သည် မိုးရွာပေးခြင်းကို ထည့်သွင်းဖော်ပြခဲ့ပြီး၊ မိုးရွာမှုကို ပေးသောနတ်ဘုရားဟု ယူဆရသော ဂျူပီတာနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်။

Did good. This implies the continuing manifestation of His gracious will in behalf of men (see Matt. 5:45). Paul included the giving of rain, thus drawing a contrast to Jupiter, the supposed god of the rainfall.

ကျွန်ုပ်တို့၏။ စာသားဆိုင်ရာသက်သေများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “သင်တို့၏” ဟူသောဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံသည်။

Our. Textual evidence attests (cf. p. 10) the reading “your.”

၁၈. အားယူထိန်းချုပ်ခြင်း။ ဤဝတ်ပြုကိုးကွယ်မှုတွင် ပါဝင်လိုသည့်လူများ၏စိတ်အားထက်သန်မှုသည် အလွန်ပြင်းထန်ခဲ့သည်။ ထိုသူများထဲမှ အချို့သည် ဤ“အချည်းနှီးသောအရာများ”မှ လှည့်ပြန်ကာ အသက်ရှင်သောဘုရားသခင်ကို ဝတ်ပြုရန် ပြောင်းလဲခဲ့သည်မှာ သေချာသည်။ မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ၊ ပေါလ်သည် လစ္စထရာတွင် အသင်းတော်တစ်ခုတည်ထောင်နိုင်ရန် လုံလောက်သောအချိန်ကြာရှည် လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး၊ ဂျူးအမျိုးသမီး လွိုင်စ်၊ သူမ၏သမီး ယူနစ်နှင့် သူမ၏မြေး တိမောသေတို့သည် ပထမဆုံးသောပြောင်းလဲလာသူများထဲတွင် ပါဝင်ခဲ့ပုံရသည် (၂ တိမောသေ ၁:၅; အက်စ် ၁၆:၁ ကိုကြည့်ပါ)။

18. Scarce restrained. So eager were the people to engage in this act of worship. Some of those who were prevented, undoubtedly turned from these “vanities” to serve the living God. In any case, Paul no doubt labored at Lystra long enough to permit the establishment of a church there. The Jewess Lois, together with her daughter Eunice and her grandson Timothy, was doubtless among the first converts (2 Tim. 1:5; see on Acts 16:1).

ယဇ်မပူဇော်ခြင်း။ ဆိုလိုသည်မှာ “ယဇ်ပူဇော်ခြင်းမှရပ်တန့်ခြင်း” ဖြစ်သည်။

Not done sacrifice. That is, “from doing sacrifice.”

၁၉. အန်တီယုတ်မှဂျူးလူမျိုးများ။ အခန်းကဏ္ဍအရ ပိုင်စီဒီးယန်အန်တီယုတ်ဖြစ်ကြောင်း ထင်ရှားသည် (အခန်းကဏ္ဍ ၁၃:၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။ အန်တီယုတ်ဂျူးလူမျိုးများ၏ ရန်ငြိုးဖွဲ့မှုအား အန်တီယုတ်နှင့်အိုင်ကိုနီယမ်မြို့မှ ဂျူးလူမျိုးများက အတူတကွလုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး၊ အန်တီယုတ်မှဂျူးလူမျိုးများသည် တမန်တော်များ၏လုပ်ငန်းကို ဟန့်တားရန် ၁၀၀ မိုင်ကျော်ခရီးသွားခဲ့သည်ဆိုသည့်အချက်မှ ထင်ရှားသည်။

19. Jews from Antioch. Clearly Pisidian Antioch, as the context makes evident (see on ch. 13:14). The force of the enmity of the Antiochian Jews is apparent from the fact that the Jews of Antioch and Iconium acted in concert, and that the Jews from Antioch traveled more than 100 mi. to hamper the work of the apostles.

အန်တီယုတ်နှင့် လစ္စထရာမြို့သူမြို့သားများအကြား ရင်းနှီးသောဆက်ဆံရေးရှိကြောင်း အန်တီယုတ်တွင် ရုပ်ထုတစ်ခုပေါ်တွင် လစ္စထရာမြို့သူမြို့သားများက ထိုမြို့အား ဂုဏ်ပြုရန် တည်ဆောက်ခဲ့သည်ဟူသော ကမ္ဗည်းတစ်ခုမှ အကြံပြုထားသည်။

That a close relationship existed between the people of Antioch and those of Lystra is suggested by an inscription discovered on a statue at Antioch stating that the monument had been set up in honor of that city by the people of Lystra.

ဤဂျူးလူမျိုးများသည် ပေါလုနှင့် ဗာနဗတို့သည် ၎င်းတို့၏လူမျိုးတူဖြစ်ကြောင်း သိရှိပြီး ၎င်းတို့အပေါ် ဒေါသထွက်ခဲ့ကြသည်။ ၎င်းတို့သည် တရားဥပဒေဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်များကို စွန့်လွှတ်နေသည်ဟု ယူဆသောကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်။ လစ္စထရာတွင် ဤစွပ်စွဲသူဂျူးများသည် တရားမထောက်လှမ်းသူများကို တမန်တော်များဆန့်ကျင်ရန် လှုံ့ဆော်ရန်အတွက် အခြားစွပ်စွဲချက်တစ်ခုကို တင်ပြရမည်ဖြစ်သည်။ မသန်စွမ်းသူကို ကုသပေးသည့် အံ့ဖွယ်လုပ်ဆောင်မှုသည် တမန်တော်များ၏ တန်ခိုးစွမ်းအားကို သက်သေပြခဲ့သော်လည်း ၎င်း၏ရင်းမြစ်ကို မသိရှိခဲ့ပေ။ ဂျူးများသည် ၎င်းကို မကောင်းသော စွမ်းအားတစ်ခုဟု စွပ်စွဲပြီး တရားမထောက်လှမ်းသူများကို လှုံ့ဆော်ရန် ကြိုးစားခဲ့ပေမည် (ယေရှု၏ ဆင်တူအတွေ့အကြုံနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ၊ မဿဲ ၁၂:၂၄–၂၇)။

These Jews knew that Paul and Barnabas were of their own nation, and their wrath was aroused against them, probably because they thought the apostles were casting away the legal requirements that were so dear to them. At Lystra these accusing Jews would have to present some other charge, however, to be able to arouse the heathen against the apostles. The miracle of healing the cripple had proved the reality of the apostles’ power, but not the source of it, and the Jews may now have attributed it to an evil agency in order to influence the heathen (compare the similar experience of Jesus, Matt. 12:24–27).

လူများကို ဆွဲဆောင်ခဲ့သည်။ လစ္စထရာမြို့သားများ၏ သဘောထားရုတ်တရက်ပြောင်းလဲမှုသည် ယေရုဆလင်မြို့သားများ၏ “ဟိုဆာနာ” အော်ဟစ်သံမှ “သူ့ကို လက်ဝါးကပ်တိုင်တွင် ရိုက်သတ်ပါ” ဟူသော အော်ဟစ်သံသို့ ပြောင်းလဲသွားသည့်အဖြစ်ကို သတိရစေသည် (မဿဲ ၂၁:၉; ၂၇:၂၂)။ လျှဴစ်ကာအိုနီးယန်းလူမျိုးများကဲ့သို့ အယူသည်းသော လူမျိုးများတွင် ဤသို့သော စိတ်ခံစားမှုလှိုင်းများကို နားလည်ရန် မခက်ခဲပေ။ ၎င်းတို့ကို ယုံကြည်မရသည့်လူများဟု ရိုးရာအရ ဖော်ပြထားသည်။ မယ်လိတာ (မော်လတာ) ရှိ တရားမထောက်လှမ်းသူများတွင်လည်း ဆန့်ကျင်ဘက်ပုံစံဖြင့် ဆင်တူသောပြောင်းလဲမှုတစ်ခု ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည် (တမန်တော် ၂၈:၃–၆)။ လစ္စထရာမြို့သားများသည် ပေါလုနှင့် ဗာနဗတို့တွင် လျှို့ဝှက်ဆန်းကြယ်သော စွမ်းအားများရှိပြီး လူသားပုံစံဖြင့် နတ်ဘုရားများမဟုတ်ပါက ၎င်းတို့သည် စုန်းဆရာ သို့မဟုတ် နတ်ဆိုးများဖြစ်ရမည်ဟု ယူဆခဲ့ပေမည်။ ဂျူးများသည် ဤခံစားချက်ကို အားဖြည့်ပြီး လူများကို ရိုင်းစိုင်းသောလုပ်ရပ်များဆီသို့ တွန်းအားပေးခဲ့ပေမည်။

Persuaded the people. The sudden change of attitude on the part of the people of Lystra is reminiscent of that which transformed the hosannas of the Jerusalem multitude into the cry, “Let him be crucified” (Matt. 21:9; 27:22). Such tides of emotion are not difficult to understand in the case of a superstitious people, such as the Lycaonians, who are traditionally described as untrustworthy. A comparable change, in the reverse direction, appeared among the heathen people of Melita (Malta; Acts 28:3–6). The people of Lystra probably reasoned that if Paul and Barnabas possessed such mysterious powers, and were not gods in the likeness of men, they must be sorcerers, possibly demons. The Jews could have enhanced this feeling and urged the people on to barbaric action.

ပေါလုကို ကျောက်ခဲဖြင့် ပစ်သတ်ခဲ့သည်။ ဤသို့သော ပြစ်ဒဏ်ပေးနည်းသည် ဂျူးလူမျိုးများ၏ ထူးခြားသောနည်းဖြစ်ပြီး ဂျူးများသည် လစ္စထရာ၏ တရားမထောက်လှမ်းသူများနှင့်အတူ ၎င်း၏ဦးဆောင်သူများဖြစ်ခဲ့သည်။ ပေါလု၏ဘဝတွင် ဤပုံစံဖြင့် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံရသည့် တစ်ကြိမ်တည်းသော မှတ်တမ်းဖြစ်သည် (၂ ကောရိန္သု ၁၁:၂၅ ကိုကြည့်ပါ)။ အိခုနိမ်တွင် ပေါလုသည် ကျောက်ခဲဖြင့်ပစ်သတ်ခံရခြင်းမှ လွတ်မြောက်ခဲ့သည် (တမန်တော် ၁၄:၅, ၆)။ လုကာ မှတ်တမ်းတင်ထားသော ဖြစ်ရပ်နှစ်ခုလုံးကို ပေါလုကိုယ်တိုင်က ခံစားခဲ့ရသည့်အဖြစ်ကိုသာ ဖော်ပြထားသည်။ လစ္စထရာတွင်ရှိသော ဤအတွေ့အကြုံသည် ပေါလု၏ဘဝအကုန်အထိ ထင်ရှားစွာ မှတ်မိနေခဲ့သည် (၂ တိမောသေ ၃:၁၁, ၁၂)။

Stoned Paul. Such a mode of punishment was characteristically Jewish, and the Jews, aided, of course, by the heathen inhabitants of Lystra, were doubtless its instigators. This is the one recorded instance in Paul’s life of his having suffered this form of persecution (see 2 Cor. 11:25). At Iconium, Paul had just escaped stoning (Acts 14:5, 6). Both occasions are mentioned by Luke, but the apostle mentions only the actual suffering itself. This experience at Lystra stood out in Paul’s memory with distinctness to the close of his life (2 Tim. 3:11, 12).

မြို့ပြင်သို့။ ဟေဗြဲဥပဒေအရ ကျောက်ခဲဖြင့် ပစ်သတ်ခြင်းသည် စခန်းပြင်ပ (ဝတ်ပြုရာ ၂၄:၁၄) သို့မဟုတ် မြို့ပြင်တွင် ဖြစ်ပေါ်ရမည်။ သို့သော် ဤကိစ္စတွင် လစ္စထရာသည် တရားမထောက်လှမ်းသူမြို့ဖြစ်ပြီး ကျောက်ခဲဖြင့်ပစ်သတ်ခြင်းသည် လူအုပ်စုလုပ်ရပ်ကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု ထင်ရသည်။ ထို့ကြောင့် ပေါလု၏ရုပ်အလောင်းကို မြို့ပြင်သို့ ဆွဲထုတ်ခဲ့ရသည်။

Out of the city. Hebrew law provided that stoning should take place outside the camp (Lev. 24:14), or city. In the present instance, however, perhaps both because Lystra was a heathen city and because the stoning was the result of mob action, it seems to have taken place within the city. Therefore Paul’s body had to be dragged out of the city.

၂၀။ တပည့်များ။ ဆိုလိုသည်မှာ ယုံကြည်သူအသစ်များဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် တိုက်ခိုက်မှုကို တားဆီးနိုင်ခြင်းမရှိခဲ့သော်လည်း ပေါလုအား သတိလစ်နေသောနေရာသို့ ဆွဲထုတ်သွားသည့်နေရာသို့ လိုက်သွားခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ ဝမ်းနည်းသောအတွေးများသည် ရိုသေစွာသင်္ဂြိုဟ်ရန် မည်သို့စီစဉ်ရမည်ကို စဉ်းစားနေခဲ့ပေမည်။ တိမောသေသည် ပေါလု၏ခါးသီးသောအတွေ့အကြုံကို ဝတ်ပြုရန်နှင့် စိတ်အားထက်သန်မှုပြသရန် စိန်ခေါ်မှုတစ်ခုအဖြစ် သက်သေခံခဲ့ပြီး ကျောက်ခဲဖြင့်ပစ်သတ်ခြင်းကို မြင်တွေ့ခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ရန်မှာ အကျိုးသင့်အကြောင်းသင့်ဖြစ်သည် (AA ၁၈၄, ၁၈၅)။ လွိုင်နှင့် ယူနစ်တို့လည်း ဤအုပ်စုတွင်ရှိနေပြီး ၎င်းတို့၏ချစ်လှစွာသောဆရာမသေကြောင်း သိရှိသောအခါ ဝမ်းနည်းမှုမှ ဝမ်းမြောက်မှုသို့ ပြောင်းလဲသွားပေမည်။

20. Disciples. That is, the new believers. Obviously they had been unable to forestall the attack, but they followed to the place where Paul, unconscious, was dragged, with their sorrowing thoughts probably concerned as to how they might provide for reverent burial. It is reasonable to believe that Timothy, to whom Paul’s bitter experience would be both a challenge to service and an example of devotion, witnessed the stoning (AA 184, 185). Perhaps Lois and Eunice also were present in the group, first mourning, but later rejoicing when they found that their beloved teacher was not dead.

သူထလာခဲ့သည်။ ပေါလု၏ သတိလစ်ခြင်းမှ ပြန်လည်နိုးထမှုနှင့် မြို့ထဲသို့ ပြန်လည်ဝင်ရောက်ရန် ပြသခဲ့သော ခွန်အားနှင့် ရဲရင့်မှုသည် အံ့ဖွယ်တစ်ခုအဖြစ် ယူဆခံရပေမည်။ ရက်စက်ကြမ်းတမ်းသော လူအုပ်စုက ကျောက်ခဲဖြင့် ပစ်သတ်ပြီး သေသွားသည်ဟု ထားခဲ့သူတစ်ဦးသည် ပြန်လည်နိုးထလာပြီး ဘာမှမဖြစ်ခဲ့သလို သွားလာနိုင်ခြင်းသည် မသန်စွမ်းသူကို ပြန်လည်ကောင်းမွန်စေခြင်းထက် ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးကို ပိုမိုထင်ရှားစွာ သက်သေပြခဲ့သည်။

He rose up. Paul’s revival from unconsciousness and his immediate show of vigor and boldness in entering the city again must have been looked upon as a miracle. That one stoned and left for dead by a savage mob should revive and go about as if nothing had happened to him was an even more striking evidence of the power of God than was the restoration of the cripple.

နောက်နေ့တွင် သူထွက်ခွာခဲ့သည်။ သေခြင်းမှ ဘုရားသခင်၏ ကာကွယ်မှုဖြင့် လွတ်မြောက်ခဲ့သော်လည်း ပေါလုသည် လူထုအုပ်စု၏ သဘောထားမပြောင်းလဲသေးကြောင်း သိရှိခဲ့ပြီး ယာယီအားဖြင့် မြို့ကိုစွန့်ခွာရန် အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်ဟု သဘောပေါက်ခဲ့သည်။ သူသည် လစ္စထရာသို့ အနည်းဆုံး နှစ်ကြိမ်ထပ်မံလည်ပတ်ခဲ့သည် (အခန်း ၂၁; အခန်း ၁၆:၁ ကိုကြည့်ပါ)။

Next day he departed. Though providentially preserved from death, Paul doubtless realized that the mood of the populace had not changed toward him, and that for a time it was best that he leave the city. He paid at least two more visits to Lystra (see v. 21; ch. 16:1).

ဗာနဗနှင့်အတူ။ ဗာနဗသည် ဂျူးများ၏ မနာလိုမှုအာရုံတစ်ခုမဟုတ်ခဲ့ပေ။ ၎င်း၏ တန်ခိုးသည် “အားပေးမှု” သို့မဟုတ် “သက်သာပေးမှု” ၏သားတစ်ဦးအဖြစ် ကြီးမြတ်ခဲ့သော်လည်း (အခန်း ၄:၃၆ ကိုကြည့်ပါ) ၎င်း၏တမန်တော်ဖော်ဖြစ်သူ ပေါလုကဲ့သို့ ထင်ရှားမပြခဲ့ပေ။

With Barnabas. Barnabas had not been such an object of jealousy on the part of the Jews. Though his power was great as a “son of exhortation” or “consolation” (see on ch. 4:36), it had evidently not been so demonstrative as that of his fellow apostle.

ဒါဘီသို့။ အခန်း ၆ ကိုကြည့်ပါ။

To Derbe. See on v. 6.

၂၁။ ဧဝံဂေလိတရားဟောပြောခဲ့သည်။ ဂရိဘာသာစကားဖြင့် “ဧဝံဂလိဇို” (အခန်း ၁၃:၃၂ ကိုကြည့်ပါ)။

21. Preached the gospel. Gr. euaggelizō (see on ch. 13:32).

များစွာသင်ကြားခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “တပည့်များစွာဖြစ်စေခဲ့သည်”။ ဒါဘီမှ ဂါယပ်စ်သည် ပေါလု၏ နောက်ထပ်ခရီးတွင် အဖော်တစ်ဦးအဖြစ် လုကာမှဖော်ပြထားပြီး (အခန်း ၂၀:၄) ဤအချိန်တွင် ယုံကြည်သူဖြစ်လာခဲ့သူများထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်ပေမည်။ ပြီးမြောက်ခဲ့သော လုပ်ဆောင်မှုသည် လပေါင်းများစွာ ကြာရှည်နေထိုင်မှုကို ဖော်ပြသည်။

Taught many. Or, “made many disciples.” Perhaps Gaius of Derbe, whom Luke mentions as one of Paul’s companions on a subsequent journey (ch. 20:4), may have been one of those converted at this time. The work accomplished implies a stay that may have lasted several months.

ထပ်မံပြန်လည်လာရောက်ခဲ့သည်။ တာရစ္စသို့ အရှေ့ဘက်သို့ဆက်လက်သွားပြီး သင်္ဘောဖြင့် ဆီးရီးယားရှိ အန္တိအုတ်သို့ ပြန်လည်သွားရန်မှာ ပိုမိုရိုးရှင်းသောနည်းဖြစ်သည်။ သို့သော် ပေါလုနှင့် ဗာနဗတို့သည် ခရီးသွားရန် ပင်ပန်းသော မိုင် ၂၅၀ ခန့်ရှိသော ရှည်လျားသောလမ်းကို ရွေးချယ်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့ဖြတ်သန်းခဲ့သော နယ်မြေများကို ပြန်လည်ဖြတ်သန်းခြင်းဖြင့် ၎င်းတို့သည် ကိုယ်ပိုင်အန္တရာယ်ဖြင့် ကြဲချခဲ့သော နှုတ်ကပတ်တရား၏မျိုးစေ့ကို ထပ်မံကြဲဖြန့်ရန် အခွင့်အရေးရရှိခဲ့သည်။ အန္တိအုတ်နှင့် အိခုနိမ်ရှိ ဂျူးများ၏ ရန်လိုမှုသည် တမန်တော်များအား ထပ်မံလည်ပတ်ရန် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအန္တရာယ်မရှိဘဲ လျော့ကျသွားခဲ့ပေမည်။ နေရာအချို့တွင် မြို့အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများသည် ၎င်းတို့၏သက်တမ်းပြီးဆုံးပြီး အခြားသူများက ဆက်ခံခဲ့ပေမည်။ ပေါလု၏ ပထမဆုံးသာသနာပြုခရီးကို ကြည့်ပါ။

Returned again. It would have been a much simpler matter to proceed east to Tarsus, and return by ship to Antioch in Syria. But Paul and Barnabas chose a long, weary way, traveling some 250 mi. on their return journey to the sea. But by going back over the ground they had covered, they had opportunity to scatter still further the seed of the word they had earlier sown at such personal peril. The hostility of the Jews at Antioch and Iconium must have subsided to enable the apostles to revisit those cities without further personal danger. Perhaps in some places the city officials had served their terms, and others had succeeded them. See Paul’s First Missionary Tour.

၂၂။ ခိုင်မာစေခြင်း။ “အားပေးခြင်း” ဟု ဘာသာပြန်သင့်သည်။ ဤသည်မှာ နောက်ပိုင်းတွင် သာမန်ဖြစ်သော သာသနာ့အခမ်းအနားဖြစ်သည့် ခိုင်မာစေခြင်းကို မဆိုလိုပေ။ ပေါလု၏လုပ်ဆောင်မှုသည် ယေရှု၏ ပေတရုအား “သင်ပြောင်းလဲသောအခါ သင့်ညီအစ်ကိုများကို အားပေးပါ” ဟူသော တာဝန်ပေးချက်နှင့် ကိုက်ညီသည် (လုကာ ၂၂:၃၂)။ ပေါလုသည် ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်ဒုက္ခများနှင့် ၎င်းတို့မှ လွတ်မြောက်မှုများမှ သတိပေးချက်များနှင့် အားပေးစကားများဖြင့် ဤသို့ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့သည်။

22. Confirming. Rather, “strengthening.” This does not mean the ecclesiastical rite of confirmation common in later times. Paul’s action here is in harmony with Jesus’ charge to Peter, “When thou art converted, strengthen thy brethren” (Luke 22:32). This Paul could do by warnings and exhortations drawn from his own trials and his deliverance from them.

ယုံကြည်ခြင်း။ ဤနေရာတွင် ယုံကြည်ခြင်းသည် ယုံကြည်ချက်နှင့် သင်ကြားပို့ချမှု၏ ပြင်ပထုတ်ဖော်မှုဟု နားလည်ရမည်ဖြစ်သည်။ “ယုံကြည်ခြင်း” ဟူသော စကားလုံးသည် “ယုံကြည်ချက်များ၏အစုအဖွဲ့” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် နောက်ပိုင်း တမန်တော်စာပေများတွင် ပေါ်ပေါက်လာသည် (၂ တိမောသေ ၄:၇; ယုဒ ၃, ၂၀) နှင့် ဤနေရာတွင်လည်း ဆင်တူအသုံးပြုထားပေမည်။

The faith. Probably to be understood here as the objective expression of faith, that is, in what was believed and taught. This sense of the word “faith,” meaning a “body of belief,” appears in later apostolic literature (see 2 Tim 4:7; Jude 3, 20), and is probably used similarly here.

ကျွန်ုပ်တို့သည်။ ဂရိဘာသာစကားတွင် “ဟိုတီ” ဟူသော စကားလုံးသည် အင်္ဂလိပ်ဘာသာတွင် ကိုးကားချက်များအဖြစ် တိုက်ရိုက်ကိုးကားမှုကို မိတ်ဆက်ပေးသည်။ ထို့ကြောင့် “ကျွန်ုပ်တို့သည် များစွာသော ဒုက္ခများဖြင့် ဘုရားသခင်၏နိုင်ငံတော်သို့ ဝင်ရောက်ရမည်” ဟူသော စကားများသည် ပေါလုက ဤလည်ပတ်မှုတွင် အသင်းတော်များအား ပြောခဲ့သည့် တိုက်ရိုက်ကိုးကားချက်ဖြစ်ပုံရသည်။ လုကာ၏ “ကျွန်ုပ်တို့” ဟူသော နာမ်စားအသုံးပြုမှုကို အချို့က သူလည်း ဤတရားဟောချက်များကို ကြားနာရန် ရှိနေခဲ့သည်ဟု ညွှန်ပြသည်ဟု ယူဆကြသည်။ သို့သော် သူသည် ဒုတိယသာသနာပြုခရီးတွင် ထရိုအက်စ်သို့ရောက်မချင်း (အခန်း ၁၆:၁၀) ပေါလု၏ခရီးများတွင် ပါဝင်သူတစ်ဦးဖြစ်ကြောင်း ထပ်မံညွှန်ပြခြင်းမရှိသောကြောင့် “ကျွန်ုပ်တို့” ဟူသော စကားလုံးသည် ပေါလု၏စကားများကို တိုက်ရိုက်ကိုးကားပြီး ပေါလုသည် ၎င်း၏တရားနာသူများနှင့် ကိုယ်ကိုယ်တိုင်ခွဲခြားသတ်မှတ်ခဲ့သည်ဟု နားလည်ရန်မှာ အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။ သူသည် ၎င်း၏ဒုက္ခများကို ၎င်း၏သတင်းစကား၏သစ္စာကို သရုပ်ပြရန်အတွက် ညွှန်ပြနိုင်ခဲ့သည်။

That we. In Greek the word hoti, “that,” often introduces a direct quotation, serving much as quotation marks in English. Thus the words, “we must through much tribulation enter into the kingdom of God,” apparently are a direct quotation of what Paul said to the churches on this visit. The use by Luke of the pronoun “we” has been taken by some to indicate that he also was present to hear these sermons. However, as he gives no further indication of being a party to Paul’s travels until the Second Missionary Journey at Troas (ch. 16:10), it is probably best to understand by the word “we” that this is a direct quotation of Paul’s words and that Paul identified himself with his hearers as he spoke. Surely he could point to his own tribulations as illustrations of the truth of his message!

များစွာသော ဒုက္ခများ။ “များစွာသော ဒုက္ခများ” ဟု ဘာသာပြန်သင့်သည်။ ပေါလု၏ တိမောသေထံသို့ ဒုတိယစာတွင် လစ္စထရာမှ ရွေးချယ်ထားသော တပည့်ဖြစ်သူ (တမန်တော် ၁၆:၁–၃) အား ဒုက္ခအကြောင်း ထိတွေ့ဖွယ်ဖော်ပြချက်တစ်ခုရှိသည်။ သူသည် အန္တိအုတ်၊ အိခုနိမ်နှင့် လစ္စထရာတို့တွင် ခံစားခဲ့ရသော ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုများကို ရည်ညွှန်းပြီး “ခရစ်တော်ယေရှုတွင် ဘုရားသခင်ကိုကိုးကွယ်သောသူအားလုံး ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုကို ခံရမည်” ဟူသော အဆိုကို ဖော်ပြထားသည် (၂ တိမောသေ ၃:၁၂; ဗျာဒိတ် ၁:၉; ၇:၁၄)။

Much tribulation. Rather, “many tribulations.” In Paul’s second epistle to Timothy, the chosen disciple of Lystra (see Acts 16:1–3), is a touching reference to tribulation. He refers to the persecution he endured at Antioch, Iconium, and Lystra, and states the axiom that “all that will live godly in Christ Jesus shall suffer persecution” (2 Tim. 3:12; cf. Rev. 1:9; 7:14).

ဘုရားသခင်၏နိုင်ငံတော်။ အခန်း ၁:၆ ကိုကြည့်ပါ။ ဧဝံဂေလိတရားများတွင် ရင်းနှီးသော ဤစကားစုသည် ပေါလု၏မှတ်တမ်းတင်ထားသော သင်ကြားမှုများတွင် စောစွာနှင့် မကြာခဏပေါ်ပေါက်သည် (ရောမ ၁၄:၁၇; ၁ ကောရိန္သု ၄:၂၀; ၆:၉; ကောလောသဲ ၄:၁၁; ၂ သက်သာလောနိမှာ ၁:၅)။ ပေါလုအတွက် ၎င်းသည် အမှန်တကယ်ရှိသော နိုင်ငံတော်ဖြစ်ပြီး ခရစ်တော်သည် ဘုရင်ဖြစ်သည်။

The kingdom of God. See on ch. 1:6. This phrase, familiar in the Gospels, occurs early and often in the recorded teaching of Paul (Rom. 14:17; 1 Cor. 4:20; 6:9; Col. 4:11; 2 Thess. 1:5). For Paul it is an actual kingdom, and Christ is King.

၂၃။ ခန့်အပ်ခြင်း။ ဂရိဘာသာစကားဖြင့် “ချဲရိုတိုနီယို” ဟူသည်မှာ “လက်ကိုဆန့်ထုတ်ခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤစကားလုံးကို ဂရိလူမျိုးများက လက်ဖြင့်ထောက်ခံမှုဖြင့် အရာရှိများကို ရွေးချယ်ရန်အတွက် အသုံးပြုခဲ့သည်။ ဤမှ “ရွေးချယ်ခြင်း” ဟူသော ယေဘုယျအဓိပ္ပာယ်ကို ဆင်းသက်လာပြီး နည်းလမ်းကို ထူးထူးခြားခြားမဖော်ပြဘဲ (၂ ကောရိန္သု ၈:၁၉ တွင် ချဲရိုတိုနီယို ကို “ရွေးချယ်ခံရသည်” ဟု ဘာသာပြန်ထားသည်)။ ၎င်းမှ “ခန့်အပ်ခြင်း” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ကို ထပ်မံဖွံ့ဖြိုးလာပြီး ရွေးချယ်ခြင်း သို့မဟုတ် အခြားနည်းများဖြင့် ဖြစ်စေသည် (တမန်တော် ၁၀:၄၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤကြိယာပုံစံအပေါ်အခြေခံ၍ ပညာရှင်အချို့က လစ္စထရာ၊ အိခုနိမ်နှင့် အန္တိအုတ်တွင် ရွေးချယ်ခံရသော အကြီးအကဲများကို လူထုမဲပေးမှုဖြင့် ရွေးချယ်ခဲ့သည်ဟု အကြံပြုထားသည်။ တမန်တော်အသင်းတော်တွင် ရွေးချယ်မှုစနစ်တစ်ခုကို ကျင့်သုံးခဲ့သည်မှာ မှန်ကောင်းမှန်နိုင်သော်လည်း (တမန်တော် ၆:၃; ၂ ကောရိန္သု ၈:၁၉ ကိုကြည့်ပါ)၊ ဤနေရာတွင် ဤနည်းလမ်းကို အသုံးပြုခဲ့သလားဟု သိသာထင်ရှားသော သံသယများရှိရမည်။ ဤအခန်းကဏ္ဍသည် အသင်းတော်များမဟုတ်ဘဲ ပေါလုနှင့် ဗာနဗတို့သည် ရွေးချယ်မှုကို ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း ညွှန်ပြပြီး ၎င်းကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရာတွင် “ရွေးချယ်ခြင်း” သို့မဟုတ် “ခန့်အပ်ခြင်း” ဟူသော ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော အဓိပ္ပာယ်သည် အကောင်းဆုံးဘာသာပြန်ဖြစ်သည်။ တရားဝင်ခန့်အပ်ခြင်းသည် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်မှာ သေချာသော်လည်း (၁ တိမောသေ ၄:၁၄; ၅:၂၂; ၂ တိမောသေ ၁:၆ ကိုကြည့်ပါ)၊ ဤနေရာတွင်အသုံးပြုထားသော ကြိယာသည် ၎င်းကို မဖြစ်မနေ ညွှန်ပြထားခြင်းမဟုတ်ပေ။ ဒေသဆိုင်ရာ အခြေအနေများသည် ဤအသင်းတော်အသစ်များတွင် အရာရှိများကို အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲဖွင့်လှစ်ရန်ထက် တိုက်ရိုက်ခန့်အပ်ရန် တမန်တော်များက ပိုမိုပညာရှိသည်ဟု ခံစားရစေခဲ့ပေမည်။ ပေါလုသည် တိတုအား ဆင်တူသောလုပ်ထုံးလုပ်နည်းကို အကြံပြုခဲ့ပုံရသည် (တိတု ၁:၅)။

23. Ordained. Gr. cheirotoneō, literally, “to extend the hand.” This word was used among the Greeks for the action of electing officials by show of hands; from this was derived the general meaning, “to elect,” without particular regard to the method employed (see 2 Cor. 8:19, where cheirotoneō is translated, “chosen”); and from this was developed the further meaning, “to appoint,” whether by election or by other means (see Acts 10:41). On the basis of this verb some scholars have suggested that the elders chosen at Lystra, Iconium, and Antioch were elected by popular vote. Although it is probably true that some system of election was practiced in the apostolic church (see Acts 6:3; 2 Cor. 8:19), serious doubt must be entertained as to whether such was the method of selection employed here. The present passage indicates that Paul and Barnabas, rather than the churches, made the selection, and in view of this, the broader meaning of “chose,” or “appointed,” appears to be the best translation. Though formal ordination doubtless took place (see 1 Tim. 4:14; 5:22; 2 Tim. 1:6), it is not necessarily implied by the verb used here. Local circumstances probably were such that the apostles felt it was wiser to appoint officers directly in these new churches than to open the matter to a general election. Paul seems to have recommended a similar procedure to Titus (Titus 1:5).

နောက်ပိုင်းတွင် ဘုန်းတော်ကြီးများကို သာသနာ့အမှုထမ်းများနှင့် လူထု၏မဲပေးမှုဖြင့် ပုံမှန်ရွေးချယ်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ရောမမြို့မှ ဖာဘီယန်ကို အေဒီ ၂၃၆ တွင် လူထုက ရွေးချယ်ခဲ့သည် (ယူဆီဘီးယပ်စ်၏ သာသနာ့သမိုင်း vi. ၂၉. ၂–၄)။ ကာသိဂျ်မှ ဆစ်ပရီယန် (အေဒီ ၂၅၈ တွင်ကွယ်လွန်) သည် “ညီအစ်ကိုများအားလုံး၏ ထောက်ခံမှု” အကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည် (စာလွှာ lxvii. ၅; ANF, အတွဲ ၅, စာမျက်နှာ ၃၇၁)။ သန့်ရှင်းသော တမန်တော်များ၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ၄ ရာစုနှစ်) တွင် သာသနာ့ခေါင်းဆောင်များကို “လူထုတစ်ရပ်လုံးက ရွေးချယ်ရမည်” ဟူ၍ ပြဋ္ဌာန်းထားသည် (viii. ၂. ၄; ANF, အတွဲ ၇, စာမျက်နှာ ၄၈၁)။ ၄ ရာစုနှစ်မှစ၍ ဘုန်းတော်ကြီးအသစ်ကို အိမ်နီးချင်းဘုန်းတော်ကြီးများက အမည်စာရင်းတင်သွင်းပြီး ၎င်း၏အမည်ကို သာသနာ့အမှုထမ်းများနှင့် ၎င်း၏ဂိုဏ်းချုပ်မှ လူထုက အတည်ပြုရန် သတ်မှတ်ထားသော မူဝါဒဖြစ်သည်။ အလယ်ခေတ်တွင် လူထုဆိုသည်မှာ သာမန်လူထုမဟုတ်ဘဲ မင်းမျိုးမင်းနွယ်များကို ဆိုလိုသည်။

At a later time bishops were elected regularly by vote of the clergy and the people. Thus Fabian of Rome was chosen by the people in a.d. 236 (Eusebius Ecclesiastical History vi. 29. 2–4). Cyprian of Carthage (d. a.d. 258) speaks of the “suffrage of the whole brotherhood” (Epistle lxvii. 5; ANF, vol. 5, p. 371). The Constitutions of the Holy Apostles (probably 4th century) provide that the church leaders are to be “chosen by the whole people” (viii. 2. 4; ANF, vol. 7, p. 481). From the 4th century on it was the established policy for a new bishop to be nominated by neighboring bishops, and his name approved by the clergy and laity of his diocese. In the Middle Ages the laity meant, of course, the aristocracy, not the common man.

၁၁:၃၀ အပေါ်မှာ ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း။ တမန်တော်များအဖြစ် ၎င်းတို့ထံတွင် အပ်နှံထားသော အာဏာပိုင်ဆိုင်မှုကြောင့် (၁၃:၃ ကိုကြည့်ပါ)၊ ပေါလုနှင့် ဗာနဗသည် အကြီးအကဲများရွေးချယ်ရာတွင် ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့သည် ဂျူးမဟုတ်သောသူများ၏ အသင်းတော်များတွင် ယေရုဆလင်မြို့ရှိ ခရစ်ယာန်များက လက်ခံထားပြီးဖြစ်သော အဖွဲ့အစည်းပုံစံတစ်ခုကို စတင်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဗိမာန်တော်ထက် ဂျူးဘုရားကျောင်းပုံစံအပေါ် အခြေခံထားသည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၇ ကိုကြည့်ပါ)။ ပေါလုသည် ဤအသင်းတော်များကို ၎င်းတို့၏အဖွဲ့ဝင်များ ခရစ်ယာန်ဖြစ်လာပြီးမကြာမီတွင် စည်းရုံးဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ဤအချက်က အသင်းတော်၏ ဝိညာဉ်ရေးဘဝနှင့် တိုးတက်မှုကို ထိန်းသိမ်းရန် အဖွဲ့အစည်းသည် မရှိမဖြစ်လိုအပ်ကြောင်း ပြသသည်။

Elders. See on ch. 11:30. By virtue of the authority vested in them as missionaries (see ch. 13:3), Paul and Barnabas led out in the choice of elders. Thus they instituted in the Gentile churches a form of organization already adopted by Christians in Jerusalem. It was based on the synagogue rather than on the Temple (see Vol. V, p. 57). Paul organized these churches soon after their members had become Christians, which fact shows that organization is essential for maintaining the spiritual life and growth of the church.

ဆုတောင်းခြင်းနှင့် အစာရှောင်ခြင်း။ တမန်တော်များကိုယ်တိုင် အန္တိအုတ်မြို့မှ စေလွှတ်ခံရစဉ်က လုပ်ထုံးလုပ်နည်းအတိုင်း (၁၃:၃ ကိုကြည့်ပါ)။

Prayed with fasting. As had been the procedure when the apostles themselves were sent forth from Antioch (see on ch. 13:3).

အပ်နှံခြင်း။ ဆိုလိုသည်မှာ “သိမ်းဆည်းထားခြင်း” ဖြစ်သည်။ ဤစကားလုံးသည် တစ်ဦးသူတစ်ဦးအား မိမိ၏တန်ဖိုးရှိသော ဥစ္စာများကို အပ်နှံထားသူအပေါ် ယုံကြည်မှုကို ဖော်ပြသည်။ ဤကိစ္စတွင် ၎င်းသည် ဘုရားသခင်အပေါ် ပြည့်စုံသော ယုံကြည်မှုကို ဆိုလိုသည်။

Commended. That is, “committed.” This word suggests the confidence one person feels in another to whom he has committed the keeping of his treasured possessions. In the present case it implies absolute trust in God.

၂၄။ ပိသီဒီယ။ ၁၃:၁၄ ကိုကြည့်ပါ။

24. Pisidia. See on ch. 13:14.

ဖမ်ဖီလီယ။ ၁၃:၁၃ ကိုကြည့်ပါ။

Pamphylia. See on ch. 13:13.

၂၅။ ပါဂါ။ မာကုပ်ပြန်လှည့်သွားခဲ့သောမြို့ (၁၃:၁၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ယခင်က ဤနေရာ၌ တမန်တော်များက ဟောပြောခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားခြင်း မရှိပေ။ ယခု ၎င်းတို့ပြန်လာချိန်တွင် ယခင်က မလုပ်ဆောင်ခဲ့သောအရာကို လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

25. Perga. The city from which Mark had turned back (ch. 13:13). There is no mention of the apostles’ having preached previously here. Now on their return they do what before they apparently had left undone.

အာတာလီယ။ ၎င်းတို့ ပြည်နယ်သို့ ဝင်ရောက်စဉ်က တမန်တော်များသည် ပေဖုတ်မြို့မှ စတြပ်စရပ်မြစ်အတိုင်း ပါဂါသို့ တည့်တည့်သွားခဲ့ပုံရသည် (၁၃:၁၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ပြန်လာချိန်တွင် ၎င်းတို့သည် အာတာလီယမြို့သို့ လမ်းကြောင်းပြောင်းခဲ့သည်။ ထိုမြို့သည် ကာတာရတ်တီမြစ်ဝတွင် တည်ရှိသော ဆိပ်ကမ်းမြို့ဖြစ်သည်။ ဤမြို့ကို ပါဂါမမ်ဘုရင် အာတာလပ်စ် ဖိလာဒဲဖပ်စ် (ဘီစီ ၁၅၉-၁၃၈) က တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ အာတာလီယတွင် မည်သည့်လုပ်ငန်းမှ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်ဟု မှတ်တမ်းမရှိပေ။ တမန်တော်များသည် ဆီးရီးယားသို့ သင်္ဘောဖြင့်သွားရန် ဆိပ်ကမ်းအဖြစ်သာ ထိုမြို့သို့ သွားခဲ့ပုံရသည်။ ပေါလု၏ ပထမဆုံး သာသနာပြုခရီးကို ကြည့်ပါ။

Attalia. On their way into the province the apostles apparently had gone straight from Paphos to Perga up the river Cestrus (see on ch. 13:13). On their return they made a detour that led them to Attalia, a port at the mouth of the river Catarrhactes. This city was built by Attalus II Philadelphus, king of Pergamum (159–138 b.c.). There is no record of any work done at Attalia, and the apostles probably went to it only as a port where they could board ship for Syria. See Paul’s First Missionary Tour.

၂၆။ အန္တိအုတ်။ ဆီးရီးယားရှိ အန္တိအုတ်မြို့မှ တမန်တော်များသည် ၎င်းတို့၏ခရီးကို စတင်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့၏သင်္ဘောသည် စီလီစီယာနှင့် ဆိုက်ပရပ်စ်ကြားမှ ဖြတ်သန်းပြီး ဆလူကီယမြို့တွင် ဆိုက်ကပ်နိုင်သည် သို့မဟုတ် အိုရွန်တီမြစ်ထဲသို့ ဝင်ရောက်ကာ အန္တိအုတ်မြို့သို့ ရွက်လွှင့်သွားနိုင်သည်။

26. Antioch. In Syria, whence the apostles had set out on their journey. Their ship could pass between Cilicia and Cyprus, and either dock at Seleucia or enter the river Orontes and sail up to Antioch.

အပ်နှံခြင်း။ ဆိုလိုသည်မှာ “သိမ်းဆည်းပေးအပ်ခြင်း” ဖြစ်သည်။ ပေါလုနှင့် ဗာနဗကို စေလွှတ်ရာတွင် အန္တိအုတ်အသင်းတော်သည် ၎င်းတို့၏လုပ်ငန်းများတွင် လမ်းညွှန်မှု၊ ကာကွယ်မှု၊ နှင့် ထောက်ပံ့မှုအတွက် ဘုရားသခင်၏ ကျေးဇူးတော်ထံသို့ ၎င်းတို့ကို အပ်နှံခဲ့သည်။ ဤကျေးဇူးတော်သည် ၎င်းတို့ကို မပျက်ကွက်ခဲ့ပေ။

Recommended. That is, “commended,” “given over.” In sending forth Paul and Barnabas, the church at Antioch had given them over to the grace of God for guidance, protection, and sustenance in their labors. This grace had not failed them.

ပြီးမြောက်ခဲ့သည်။ ပေါလုနှင့် ဗာနဗသည် ဂျူးမဟုတ်သောသူများအား ဧဝံဂေလိတရားဟောပြောရန် တာဝန်တစ်ခုအတွက် အန္တိအုတ်အသင်းတော်မှ စေလွှတ်ခံခဲ့ရသည်။ ယခု ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏တာဝန်ပြီးမြောက်ခဲ့သည်ဟူသော စိတ်ကျေနပ်မှုဖြင့် ၎င်းတို့၏မူလအသင်းတော်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ဂျူးမဟုတ်သောသူများထံ ဟောပြောခြင်းကို စတင်ခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းတို့လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်များကို ကောင်းမွန်စွာ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

Which they fulfilled. Paul and Barnabas had been sent forth by the church at Antioch for the accomplishment of a specific task—the evangelization of Gentiles. Now they could return to their home congregation with the satisfaction that their commission was fulfilled. Though they had only begun their preaching to the heathen, yet what they had done was done well.

၂၇။ အသင်းတော်။ ဆိုလိုသည်မှာ အန္တိအုတ်မြို့ရှိ ခရစ်ယာန်အသင်းဖြစ်သည်။ ထိုအသင်းသည် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏ လှုံ့ဆော်မှုဖြင့် (၁၃:၂ ကိုကြည့်ပါ) ၎င်းတို့ကို ခရီးထွက်ရန် စေလွှတ်ခဲ့သည်။ တမန်တော်များသည် ၎င်းတို့၏ပထမဆုံး သာသနာပြုခရီး၏ရလဒ်များကို ဤအသင်းတော်သို့ သတင်းပို့ရန် သင့်လျော်သည်။

27. The church. That is, the Christian congregation at Antioch, which had been moved by the Spirit (ch. 13:2) to send them on their journey. It was fitting that the apostles should report to this church the results of their First Missionary Journey.

အားလုံးကို ပြန်လည်ဖော်ပြခြင်း။ သာသနာပြုခရီးစဉ်အတွင်း ခရစ်ယာန်များသည် တမန်တော်များထံမှ သတင်းအနည်းငယ်သာ သို့မဟုတ် လုံးဝမကြားခဲ့ရပေ။ ယခု ၎င်းတို့သည် သတင်းကို စိတ်အားထက်သန်စွာ နားထောင်ရန် စုဝေးခဲ့သည်ဟု စိတ်ကူးကြည့်နိုင်သည်။

Rehearsed all. During the interval of the missionary tour the Christians had probably heard little or nothing from the apostles, and we may well picture the eagerness with which they now gathered to listen to the report.

ဘုရားသခင်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့အောင်မြင်ခဲ့သော ကြီးမားသောအရာများသည် တကယ်တော့ ဘုရားသခင်၏ လုပ်ဆောင်ချက်များဖြစ်သည်။

God had done. The great things they had accomplished were actually the acts of God.

တံခါးဖွင့်ပေးခဲ့သည်။ ဤအဓိပ္ပာယ်ရှိသော နှိုင်းယှဉ်စကားသည် ပေါလု၏ နှစ်သက်ရာ နှိုင်းယှဉ်စကားတစ်ခုဖြစ်သည် (၁ ကော ၁၆:၉၊ ၂ ကော ၂:၁၂၊ ကောလ ၄:၃ ကိုကြည့်ပါ)၊ ဤနေရာတွင် ၎င်း၏မိန့်ခွန်းမှ အပိုင်းအစတစ်ခုအဖြစ် ဖြစ်ပေါ်လာပုံရသည်။

Opened the door. This meaningful phrase is a favorite metaphor of Paul (see 1 Cor. 16:9; 2 Cor. 2:12; Col. 4:3), and occurs here probably as a fragment from his speech.

ဂျူးမဟုတ်သောသူများထံသို့။ ဧဝံဂေလိတရားခံစားခွင့်များကို ယုံကြည်သူတိုင်းထံ ပေးအပ်ခဲ့သည်။ ဤလွတ်လပ်မှုကို အန္တိအုတ်မြို့တွင် ပထမဆုံးအကြိမ် ဂျူးမဟုတ်သောသူများထံ ကမ်းလှမ်းခဲ့ပြီး၊ ထိုနေရာတွင် ပေါလုသည် ဗာနဗနှင့် အခြားသူများနှင့်အတူ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည် (၁၁:၂၀-၂၆ ကိုကြည့်ပါ)။ ဧဝံဂေလိတရားသည် ယခုအခါ ဂျူးမဟုတ်သောသူများထံ ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော နယ်ပယ်သို့ ပို့ဆောင်ခံခဲ့ရသည်။ ပေါလုသည် ဂျူးမဟုတ်သောသူများထံ သွားရန် ၎င်း၏တာဝန်ကို ပြီးမြောက်ခဲ့သည် (၂၂:၂၁ ကိုကြည့်ပါ)။

Unto the Gentiles. The gospel privileges had been given to everyone who believed. This freedom was first offered to the Gentiles at Antioch, where Paul had assisted Barnabas and others in the work (ch. 11:20–26). The gospel had now been carried to the Gentiles over a much wider field. Paul was fulfilling his commission to go to the Gentiles (ch. 22:21).

၂၈။ ကြာရှည်အချိန်။ သို့မဟုတ် “မနည်းသောအချိန်”။ ပေါလုသည် ယေရုဆလင်ထက် အန္တိအုတ်မြို့သို့ ပိုမိုဆွဲဆောင်ခံခဲ့ရသည်။ အကြောင်းမှာ အန္တိအုတ်မြို့တွင် ဂျူးမဟုတ်သောသူများက ပထမဆုံး အသင်းတော်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး၊ ထိုအသင်းတော်က ၎င်းအား ဂျူးမဟုတ်သောသူများထံ သာသနာပြုအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ဤကာလအတွင်း တမန်တော်နှစ်ဦးသည် ယခင်က ရရှိခဲ့သော ဂျူးမဟုတ်သောသူများအပြင် အခြားဂျူးမဟုတ်သောသူများကိုလည်း ဆွဲဆောင်ခဲ့သည်မှာ သေချာသည်။

28. Long time. Or, “no little time.” Paul naturally was attracted more to Antioch than to Jerusalem, for it was at Antioch that Gentiles had first formed a church and it was that church that had commissioned him as a missionary to the Gentiles. During this period the two apostles doubtless continued to attract many Gentile converts, in addition to those previously won.

ellen g. white comments

1–3 AA 177

1–28 AA 177-188

4 AA 178

5, 6 AA 179

8–10 EW 203

8–13 AA 181

13–15 EW 203

14–18 AA 182

17 AA 598; Ed 66

19 AA 183

19, 20 AA 184; EW 203

21–23 AA 185

24–26 AA 187

27 AA 188

အခန်းကြီး - ၁၅

chapter 15

၁ သုံးကြိမ်ဖြတ်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ကြီးစွာသောအငြင်းပွားမှုဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ၆ တမန်တော်များသည် ၎င်းအကြောင်းကို တိုင်ပင်ဆွေးနွေးကြသည်။ ၂၂ ထို့နောက် သူတို့၏ဆုံးဖြတ်ချက်ကို စာဖြင့် အသင်းတော်များထံသို့ ပေးပို့ကြသည်။ ၃၆ ပေါလုနှင့် ဗာနဗသည် ညီအစ်ကိုများကို အတူတကွ သွားရောက်ကြည့်ရှုရန် စဉ်းစားကြသော်လည်း အငြင်းပွားမှုဖြစ်ပြီး သီးခြားစီ ခွဲထွက်သွားကြသည်။

ဂျေရုဆလင်မ်အကြံပေးအဖွဲ့အစည်းအဝေး၊ တပါးအမျိုးသားများ၏အကျင့်ကို ဆိုင်ရာ၊ အေဒီ ၄၉ ခုနှစ်ခန့်

1 Great dissension ariseth touching circumcision. 6 The apostles consult about it, 22 and send their determination by letters to the churches. 36 Paul and Barnabas, thinking to visit the brethren together, fall at strife, and depart asunder.

The Jerusalem Council Regarding Gentile Conduct, c. A.D. 49

၁၊ ၅ (ရောမ။ ၂:၂၄–၂၉၊ ဂလာ။ ၅:၆၊ ဧဖက်။ ၂:၁၄–၁၆၊ ကော။ ၂:၁၄–၁၇၊ တိ။ ၁:၉–၁၁)။ ကားတိုင်ပြီးနောက် သုံးဖြတ်ခြင်း၏ တန်ဖိုးမရှိခြင်း။—[တိ။ ၁:၉–၁၁၊ ၁၃၊ ၁၄ ကိုးကားချက်။] ပေါလု၏နေ့၌ သုံးဖြတ်ခြင်းကို အဆက်မပြတ်ဆွေးနွေးနေသော သူများရှိခဲ့သည်။ ဂျူးလူမျိုးများအတွက် ၎င်း၏တာဝန်ကို ပြသရန် သမ္မာကျမ်းစာမှ အထောက်အထားများစွာ ယူဆောင်လာနိုင်ကြသည်။ သို့သော် ဤသွန်သင်ချက်သည် ဤအချိန်၌ အရေးမပါ။ ခရစ်တော်သည် ကဗလေးတောင်ကားတိုင်ပေါ်တွင် ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီ။ အသားပိုင်းသုံးဖြတ်ခြင်းသည် နောက်ထပ်တန်ဖိုးမရှိနိုင်တော့ပါ။

1, 5 (Rom. 2:24–29; Gal. 5:6; Eph. 2:14–16; Col. 2:14–17; Titus 1:9–11). Circumcision of No Value After the Cross.—[Titus 1:9–11, 13, 14 quoted.] There were those in Paul’s day who were constantly dwelling upon circumcision, and they could bring plenty of proof from the Bible to show its obligation on the Jews; but this teaching was of no consequence at this time; for Christ had died upon Calvary’s cross, and circumcision in the flesh could not be of any further value.

ပုံမှန်ဝန်ဆောင်မှုနှင့် ၎င်းနှင့်ဆက်စပ်သော အခမ်းအနားများကို ကားတိုင်တွင် ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။ ကြီးမြတ်သော ဆန့်ကျင်ဘက်ပုံမှန်မဟုတ်သော ဘုရားသခင်၏ သိုးသငယ်သည် အပြစ်ရှိသောလူသားအတွက် ပူဇော်သက္ကာဖြစ်လာခဲ့ပြီ။ အရိပ်သည် အရင်းအမြစ်တွင် ရပ်တန့်ခဲ့သည်။ ပေါလုသည် လူတို့၏စိတ်ကို အချိန်အတွက် ကြီးမြတ်သောအမှန်တရားဆီသို့ ယူဆောင်ရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။ သို့သော် ယေရှု၏နောက်လိုက်များဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုသော ဤသူများသည် ဂျူးတို့၏အစဉ်အလာနှင့် သုံးဖြတ်ခြင်း၏တာဝန်ကို သွန်သင်ရန် လုံးဝစုပ်ယူခဲ့ကြသည် (RH မေလ ၂၉၊ ၁၈၈၈)။

The typical service and the ceremonies connected with it were abolished at the cross. The great antitypical Lamb of God had become an offering for guilty man, and the shadow ceased in the substance. Paul was seeking to bring the minds of men to the great truth for the time; but these who claimed to be followers of Jesus were wholly absorbed in teaching the tradition of the Jews, and the obligation of circumcision (RH May 29, 1888).

၁။ အချို့သောလူများ။ အငြင်းပွားမှု၏ ကိုယ်စားလှယ်များကို အမည်မပေးပါ။ ခရစ်ယာန်များဖြစ်လာခဲ့သော ဖါရိဆီးများဖြစ်ပုံရသည် (အခန်း။ ၅ ကိုကြည့်ပါ)။

1. Certain men. The emissaries of dissension are not named. They seem to have been Pharisees who had become Christians (see v. 5).

ဂျူဒေးမှ ဆင်းလာသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ဂျူဒေးမှ အန္တိအုပ်သို့။ ဤဆရာသစ်များသည် တမန်တော်အာဏာ၏ ဗဟိုမှ လာကြသည်။ သို့သော် သူတို့ဖော်ပြခဲ့သော အရာကို သွန်သင်ရန် ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ လာကြပုံရသည်။

Down from Judaea. That is, from Judea to Antioch. These new teachers came from the center of apostolic authority, but apparently without authorization to teach what they set forth.

ညီအစ်ကိုများကို သွန်သင်ခဲ့သည်။ အန္တိအုပ်ရှိ အသင်းတော်သည် ဂျူးများ၊ တပါးအမျိုးသားလူမျိုး ဘာသာပြောင်းများ၊ နှင့် တရားမဲ့ဘာသာမှ တိုက်ရိုက်ပြောင်းလဲခဲ့သော အဖွဲ့ဝင်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော ကမ္ဘာ့အဆင့်အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည် (အခန်း။ ၁၁:၁၉၊ ၂၀ မှတ်ချက်ကို ကိုးကားပါ)။ ထို့အပြင် တပါးအမျိုးသားများထံ ဟောပြောရန်တွင် ဦးဆောင်သော ပေါလုနှင့် ဗာနဗ၊ အန္တိအုပ်ရှိ အဓိကစိတ်ဓာတ်များဖြစ်ကြပြီး ထိုအသင်းတော်မှ တာဝန်ပေးအပ်ခဲ့သည်။ ဤအကြောင်းများကြောင့် နှင့် ဂျူဒေးနှင့် အနီးဆုံး တပါးအမျိုးသားများကို အများအပြားပါဝင်သော အန္တိအုပ်ရှိ အသင်းတော်ဖြစ်သောကြောင့်၊ ဂျူးဘာသာအမြင်မှ အသင်းတော်ရှိ တပါးအမျိုးသားများကို မည်ကဲ့သို့ ဆက်ဆံရမည်ဆိုသော မေးခွန်းသည် သဘာဝကျကျ ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

Taught the brethren. The church at Antioch was a cosmopolitan body, composed of Jews, Gentile proselytes, and members converted directly from paganism (cf. on ch. 11:19, 20). Furthermore, Paul and Barnabas, the leading spirits in preaching to the Gentiles, were prominent there and had been commissioned by that church. For these reasons, and because the Antiochian church was the one nearest to Judea containing Gentiles in large numbers, the question of how to deal with Gentiles in the church from the point of view of Judaism naturally emerged there.

သုံးဖြတ်ခြင်း။ အခန်း။ ၇:၈ မှတ်ချက်ကို ကိုးကားပါ။ ဤတောင်းဆိုမှုသည် ကျမ်းစာတွင် အခြားနေရာတွင် ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မဖော်ပြထားသော အရာကို သက်သေပြသည်။ ပေါလုနှင့် ဗာနဗတို့သည် သူတို့၏ တပါးအမျိုးသားပြောင်းလဲခဲ့သူများကို သုံးဖြတ်ရန် မလိုအပ်ခဲ့ပါ။ ခရစ်ယာန်အသင်းတော်ရှိ ပထမဆုံး အဓိက အငြင်းပွားမှု၏ မှတ်တမ်းကို ဤနေရာ၌ ဖွင့်လှစ်သည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် ပါလက်စတိုင်းအပြင်ဘက်သို့ ပျံ့နှံ့လာသည်နှင့်အမျှ ဖြစ်ပေါ်လာမှာ သေချာသည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ ပထမဆုံး ပြောင်းလဲခဲ့သူများမှာ ဂျူးများဖြစ်သည်။ သို့သော် သူတို့သည် သူတို့ မွေးမြူခဲ့သော ဘာသာတွင် အလေ့အကျင့်နှင့် ဘက်လိုက်မှုအများစုကို ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် တပါးအမျိုးသားများသည် ဂျူးဘာသာ၏ ပြည့်စုံသော ဘာသာပြောင်းများမဖြစ်မီ ခရစ်ယာန်အသင်းတော်ထဲသို့ ဝင်ရောက်လာသည်ကို မြင်ရသောအခါ တုန်လှုပ်ချောက်ချားခဲ့ကြသည်။ ကော်နီလျုပြောင်းလဲမှု၊ သို့မဟုတ် အီသီယိုးပီးယားလူမျိုး၊ သို့မဟုတ် ဆမာရိလူမျိုးများ၏ ပြောင်းလဲမှုသည် မေးခွန်းကို ဖြေရှင်းနိုင်မည်ဟု ထင်ရပုံရသည်။ ယခု ကန့်ကွက်ချက်များကို ဖော်ပြသော သူများသည် ကော်နီလျုနှင့် သူ၏အိမ်ထောင်စုကို အသင်းတော်ထဲသို့ လက်ခံရန် ဆန္ဒရှိကြပေမည်။ သို့သော် သူတို့သည် သန့်ရှင်းသော ဝိညာဉ်တော်၏ ဦးဆောင်မှုသည် ကော်နီလျု၏ ကိစ္စတွင် ချွင်းချက်တစ်ခု ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး သုံးဖြတ်ခြင်း စည်းမျဉ်းကို မပျက်စီးစေခဲ့ကြောင်း ငြင်းခုံကြပေမည်။ ထို့ကြောင့် သန့်ရှင်းသော ဝိညာဉ်တော်၏ ရှင်းလင်းသော ဦးဆောင်မှုအောက်တွင် ဗတ္တိဇံမင်္ဂလာဖြင့် အသင်းတော်ထဲသို့ ယူဆောင်လာခဲ့သော သူများကို ယခု သုံးဖြတ်သင့်သည်ဟု ကြေညာခဲ့ကြသည်။

Be circumcised. See on ch. 7:8. This demand proves what is not elsewhere plainly stated in Scripture, that Paul and Barnabas had not required their Gentile converts to be circumcised. Here opens the account of the first major controversy in the Christian church. It was certain to arise as soon as Christianity spread beyond Palestine. The first converts to Christianity were Jews, but they retained most of the practices and prejudices of the religion in which they had been reared. Therefore they were shocked to see Gentiles come into the Christian church without first having become full proselytes to Judaism. It might have seemed that the conversion of Cornelius, or even that of the Ethiopian, or of the Samaritans, would have settled the question. Those who now set forth objections may have been willing to accept Cornelius and his household into the church. But they probably argued that the leading of the Holy Spirit had brought about an exception in Cornelius’ case that did not vitiate the rule of circumcision. Hence they declared that those who were brought into the church through baptism, under the clear leading of the Holy Spirit, should now be circumcised.

ဤ လှုံ့ဆော်သူများသည် ဂျေရုဆလင်ရှိ အသင်းတော်၏ ဥက္ကဋ္ဌ ဂျိမ်းစ်အမည်ဖြင့် ပြောဆိုရန် တောင်းဆိုခဲ့ပြီး အန္တိအုပ်သို့ လာခဲ့ကြသည်။ သို့သော် ဂျိမ်းစ်သည် သူတို့ကို ဤသို့ပြုရန် ခွင့်ပြုချက်မပေးခဲ့ကြောင်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ငြင်းဆိုခဲ့သည် (အခန်း။ ၂၄)။ သို့သော် သူသည် သူ၏ကိုယ်ပိုင်ဘဝတွင် ဂျူးဘာသာဆိုင်ရာ ထုံးတမ်းစဉ်လာနှင့် ဓလေ့ကို တင်းတင်းကြပ်ကြပ် လိုက်နာသူဖြစ်ပုံရသောကြောင့် (ဂလာ။ ၂:၁၂ ကိုကြည့်ပါ)၊ သူတို့သည် သူ့ကို သူတို့၏သွန်သင်ချက်နှင့် ခွဲခြားသတ်မှတ်ရန် တရားမျှတခဲ့ကြသည်။ သုံးဖြတ်ခြင်းသည် ပညတ်တရား၏ အစိတ်အပိုင်းဖြစ်ပြီး လျစ်လျူရှုခြင်း သို့မဟုတ် ငြင်းပယ်ခဲ့ပါက တရားတစ်ခုလုံး ချိုးဖောက်ခဲ့ကြောင်း သူတို့က ဆိုခဲ့သည်။ ခရစ်တော်နှင့် ပညတ်တရားကြားရှိ မှန်ကန်သော ဆက်ဆံရေးကို အသိအမှတ်ပြုရန် ပြင်ဆင်မှု သို့မဟုတ် ဆန္ဒမရှိကြပါ။ အန္တိအုပ်တွင် အဓိက ထင်ရှားလာခဲ့သော ဂျူးဘာသာဝင်များသည် ပေါလု၏ ဓမ္မအမှုတစ်လျှောက်လုံး အငြင်းပွားမှု၏ ဆက်လက်ဖြစ်စေသော အကြောင်းရင်းတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြခဲ့ပြီး အသစ်သော သက်သေခံချက်အများစု၏ ရေးသားချက်များတွင် အမှတ်အသားချန်ထားခဲ့ပြီး တမန်တော်လွန် ခရစ်ယာန်စာပေများတွင်ပင် ချန်ထားခဲ့သည်။

These agitators came to Antioch probably claiming to speak in the name of James, the presiding officer of the church in Jerusalem. But James distinctly denied having authorized them to do this (v. 24). However, inasmuch as he seems to have been a stickler for Judaic ritual and custom in his personal life (cf. Gal. 2:12), they probably felt justified in identifying him with their teaching. They maintained that circumcision was part of the law, and that if it was neglected or refused, the whole law was broken. They were neither prepared nor willing to recognize the true relationship between Christ and the law. The Judaizers brought into prominence at Antioch a question that proved a continuing cause of dissension throughout Paul’s ministry, and left its mark on most of the writings of the NT, and even upon postapostolic Christian literature.

ဤမေးခွန်းများကို ဘုရားရှင်သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် သူ၏ ဓမ္မအမှုအတွင်း အဘယ်ကြောင့် ကြိုတင်မမျှော်လင့်ခဲ့သနည်း ဟူသော မေးခွန်းကို မေးနိုင်သည်။ သူသည် ၎င်းကို တိကျစွာ မဆက်ဆံခဲ့ပါ။ သို့သော် မှန်ကန်သော ဘာသာတရားကို ဝိညာဉ်တော်၏ ဘာသာတရားဖြစ်ပြီး အပြင်ဘက်လေ့ကျင့်မှုများ မဟုတ်ကြောင်း အထွေထွေ အလေးပေးခဲ့သည်။ ခရစ်တော်သည် ကျယ်ပြန့်သော အခြေခံကို ချခဲ့ပြီး အသေးစိတ် အယူဝါဒများထက် မူများကို ကြေညာခဲ့သည်။ အသင်းတော်သည် သန့်ရှင်းသော ဝိညာဉ်တော်မှ အမှန်တရားအားလုံးသို့ တစ်ဆင့်ချင်း ဦးဆောင်ခဲ့သည် (ယော။ ၁၆:၁၃)။ ဤအရာသည် အသင်းတော်သည် တရားဝင် အစဉ်အလာတစ်ခု ဖွံ့ဖြိုးရမည်ဟု မဆိုလိုပါ။ သို့သော် အသင်းတော်သည် အလင်းသစ်ကို ရှာဖွေတွေ့ရှိပြီး ခံစားရမည်ဟု ဆိုလိုသည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် အသစ်သော ဖွံ့ဖြိုးမှုများကို ရင်ဆိုင်ရန် ပြဿနာများစွာ ဖြေရှင်းခဲ့ရသည်။ သို့သော် ကျမ်းစာ၏ သွန်သင်ချက်နှင့် ဥပမာများကို ပြောင်းလဲခြင်းဖြင့် မပြုလုပ်ရပါ (ရောမ။ ၁၅:၄)။ မမျှော်လင့်ထားသော ပြဿနာများ၏ ဖြေရှင်းချက်နှင့်အတူ အလင်းသစ်သည် ကျမ်းစာ၏ အမှန်တရားများကို တိုးမြှင့်လေ့လာမှုမှ လာမည်ဖြစ်ပြီး အသင်းတော်၏ အလုပ်အတွက် ကျမ်းစာဆိုင်ရာ မူများကို အသုံးချမှုများ ပြုလုပ်မည်ဖြစ်သည်။

The query may be raised as to why the Lord did not anticipate such questions as this during His ministry on earth. He did not deal with it specifically, but did lay general emphasis upon true religion as being that of the soul, and not of outward observances. Christ laid a broad foundation, and enunciated principles rather than detailed dogmas. The church was to be led step by step into all truth by the Holy Spirit (John 16:13). This did not mean that the church was to develop an authoritative tradition. But it did indicate that the church was to discover and experience new light. Christianity has had to solve many problems in the face of fresh developments, but this was not to be done by changing the teachings and examples of Scripture (Rom. 15:4). New light, with the solution of unforeseen problems, would come from increasing study of the truths of Scripture, and making applications of scriptural principles to the work of the church.

မောရှေ၏ ပုံစံ။ သို့မဟုတ် “မောရှေ၏ ဓလေ့။” အလေ့အကျင့်သည် “ဖက်ရှင်” အဓိပ္ပာယ်ရှိသော “ပုံစံ” ထက် ပိုပါသည်။ သုံးဖြတ်ခြင်းကို ဘုရားသခင်မှ အာဗြဟံအား ပေးခဲ့သည် (က။ ၁၇:၁၀–၁၃)။ မောရှေအား အတည်ပြုခဲ့သည် (လေဝိ။ ၁၂:၃၊ ယော။ ၇:၂၂ ကိုကြည့်ပါ)။

Manner of Moses. Or, “custom of Moses.” The practice was more than a “manner” in the sense of “fashion.” Circumcision was given to Abraham by God (Gen. 17:10–13), and was confirmed to Moses (Lev. 12:3; cf. John 7:22).

သင်တို့ ကယ်တင်ခြင်း မရနိုင်ပါ။ ဤနေရာ၌ ပြဿနာ၏ နှလုံးသားရှိသည်။ သုံးဖြတ်ခြင်းကို ဓလေ့၏ ရှေးကျမှုအပေါ် အခြေခံ၍ တပါးအမျိုးသားများအတွက် လိုအပ်ချက်အဖြစ် မတောင်းဆိုနိုင်ပါ။ သို့မဟုတ် အသင်းတော်အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် အခြေအနေ။ ဂျူးဘာသာဝင်များသည် ၎င်းကို ကယ်တင်ခြင်းအတွက် လိုအပ်သော အဆင့်တစ်ခုအဖြစ် တင်ပြခဲ့ကြသည်။ သို့သော် ဘုရားသခင်သည် “တပါးအမျိုးသားများအတွက် ယုံကြည်ခြင်း၏ တံခါးကို ဖွင့်ခဲ့သည်” (အခန်း။ ၁၄:၂၇)။ အခမ်းအနားဆိုင်ရာ ထုံးတမ်းများကို နောက်ထပ်မလိုအပ်တော့ကြောင်း သက်သေမပြနိုင်သော ဖွံ့ဖြိုးမှုတစ်ခု။

Ye cannot be saved. Here was the heart of the problem. Circumcision could hardly be required of the Gentiles on the grounds of the antiquity of the custom, nor as a condition of church membership. The Judaizers presented it as a necessary step to salvation. However, God had “opened the door of faith unto the Gentiles” (ch. 14:27), a development that could not but prove that ceremonial rites were no longer needed.

၂။ ပေါလုနှင့် ဗာနဗ။ ဤ တမန်တော်များသည် အငြင်းပွားမှု၏ ဗဟိုတွင် ရှိနေခဲ့သည်။ ဂျူးဘာသာဝင်များ၏ တောင်းဆိုချက်များသည် ဤ သာသနာပြုနှစ်ဦး ဆီလီရှ၊ အန္တိအုပ်တွင်ပင်၊ နှင့် သူတို့၏ ပထမဆုံး သာသနာပြုခရီးတွင် ပြုခဲ့သော အလုပ်ကို တိုက်ရိုက် ရှုတ်ချခဲ့သည်။ ဤကဲ့သို့သော အလုပ်ကို ဘုရားသခင်၏ ကျေးဇူးတော်၏ အောင်ပွဲအဖြစ် အဓိပ္ပာယ်မဖွင့်နိုင်ခဲ့ပါ။ သူတို့သည် ခရစ်တော်တွင် ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် ကယ်တင်ခြင်းကို ကြေညာခဲ့ကြသည်။ ယခု သူတို့၏ ပြောင်းလဲခဲ့သူများကို ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် ဘုရားသခင်၏ ကျေးဇူးတော်ကို လက်ခံခြင်းသည် မလုံလောက်ပါ။ သို့သော် ကယ်တင်ခြင်းရရှိရန် အပြင်ဘက် ထုံးတမ်းများကို ပြုလုပ်ရမည်ဟု ပြောဆိုခဲ့သော အချိန်တွင် သူတို့သည် တိတ်ဆိတ်စွာ မရပ်တည်နိုင်ခဲ့ပါ။

2. Paul and Barnabas. These apostles were at the center of the dispute, for the demands of the Judaizers presented a direct condemnation of the work that these two missionaries had done in Cilicia, in Antioch itself, and on their First Missionary Journey. Such work they could not but interpret as a triumph of God’s grace. They had proclaimed salvation through faith in Christ. Now they could not stand by silently while their converts were told that the acceptance of God’s grace through faith was not sufficient, but that external rites must be performed in order to obtain salvation.

အငြင်းပွားမှု။ ဂရိ stasis၊ “အဆင့်အတန်း၊” “ပါတီ၊” သို့မဟုတ် “အဖွဲ့။” မာ။ ၁၅:၇ နှင့် လု။ ၂၃:၁၉ တွင် ဗာရက်ဘကို ဦးဆောင်သူဖြစ်ခဲ့သော ပုန်ကန်မှုကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ ဤနေရာ၌ ပြင်းထန်သော အငြင်းပွားမှုကို ပုံဖော်သည်။

Dissension. Gr. stasis, “status,” “party,” or “faction.” In Mark 15:7 and Luke 23:19 it is used of the insurrection in which Barabbas had been a ring leader. Here it portrays a vigorous dispute.

ဆွေးနွေးမှု။ ဂရိ zētēsis၊ “ရှာဖွေမှု၊” ထို့ကြောင့် “မေးခွန်း၊” “ဆွေးနွေးမှု။”

Disputation. Gr. zētēsis, “a seeking,” and so “a questioning” “a debate.”

သူတို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။ ဂရိ tassō၊ “ခန့်အပ်ရန်၊” “စီစဉ်ရန်” (အခန်း။ ၁၃:၄၈ မှတ်ချက်ကို ကိုးကားပါ)။

They determined. Gr. tassō, “to appoint,” “to arrange” (see on ch. 13:48).

ပေါလုနှင့် ဗာနဗ။ တပါးအမျိုးသားများကြားတွင် အောင်မြင်စွာ အလုပ်လုပ်ခဲ့သော ဤနှစ်ဦးထက် ဧဝံဂေလိတရားတွင် လွတ်လပ်မှု၏ အကြောင်းရင်း၏ ကိုယ်စားလှယ်ကောင်းများ မရွေးချယ်နိုင်ခဲ့ပါ။

Paul and Barnabas. No better representatives of the cause of freedom in the gospel could have been chosen than these two, who had already worked so successfully among the Gentiles.

အချို့အခြားသူ။ ဤသူများကို အမည်မပေးပါ။ သူတို့သည် အန္တိအုပ်ရှိ ပရောဖက်အချို့ (အခန်း။ ၁၃:၁) သို့မဟုတ် ဆိုက်ပရပ်စ်နှင့် ဆိုင်ရီးနီးမှ လူအချို့ (အခန်း။ ၁၁:၂၀) ဖြစ်နိုင်သည်။ သူတို့သည် တပါးအမျိုးသားများတွင် အထူးစိတ်ဝင်စားခဲ့ကြသည်။ တိတုသည် သွားခဲ့သည်။ ပေါလုနှင့် ဗာနဗ ပြုနိုင်ခဲ့သော သန့်ရှင်းသော ဝိညာဉ်တော်မှ ပြုနိုင်ခဲ့သော အလုပ်မျိုး၏ ထင်ရှားသော ဥပမာတစ်ခုအဖြစ် ဖြစ်နိုင်ချေ ရှိသည် (ဂလာ။ ၂:၁)။

Certain other. These are not named. They may have been some of the prophets at Antioch (ch. 13:1), or some of the men from Cyprus and Cyrene (ch. 11:20) who had a special interest in the Gentiles. Titus went, probably as a striking example of the kind of work the Holy Spirit had enabled Paul and Barnabas to do (Gal. 2:1).

ဂျေရုဆလင်သို့။ ဂလာ။ ၂ နှင့် ဤ ဂျေရုဆလင်ခရီးစဉ်ကို ခွဲခြားသတ်မှတ်ခြင်းဆိုင်ရာ မေးခွန်းတွင် အခန်း၏ အဆုံး၌ ထပ်ဆောင်း မှတ်ချက်များကို ကိုးကားပါ။ မှတ်ချက် ၁။

To Jerusalem. On the question of the identification of this visit to Jerusalem with that of Gal. 2 see Additional Notes at end of chapter, Note 1.

တမန်တော်များနှင့် အကြီးအကဲများ။ ပေတရု၊ ယောဟန်၊ နှင့် သခင်ဘုရား၏ ညီတော် ဂျိမ်း ဂျေရုဆလင်တွင် ရှိနေခဲ့သည် (ဂလာ။ ၂:၉ ကိုကြည့်ပါ၊ အခန်း။ ၁:၁၉ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤသူများသည် အကြီးအကဲများနှင့် (လုကာ။ ၁၁:၃၀ မှတ်ချက်ကို ကိုးကားပါ)၊ နှင့် တိကျစွာ မအမည်မပေးသော အခြားတမန်တော်များဖြစ်နိုင်သည်။ လူငယ်အသင်းတော်၏ ဦးဆောင်အဖွဲ့ အဖြစ် ပေါ်လာခဲ့သည်။ အစောပိုင်း အသင်းတော်သည် ဂျေရုဆလင်ရှိ တမန်တော်များနှင့် အကြီးအကဲများ၏ အကြံပေးအဖွဲ့အစည်းသို့ သုံးဖြတ်ခြင်း၏ စိတ်ပျက်စရာ မေးခွန်းကို ရည်ညွှန်းခဲ့သည်မှာ အသင်းတော်အဖွဲ့အစည်း အတွက် အလွန်အရေးပါသော ရှေ့နမူနာဖြစ်သည်။ အသင်းတော်ကိစ္စရပ်များတွင် နောက်ဆုံး ဆုံးဖြတ်ချက်ကို အာဏာရှင်အဖြစ် လုပ်ဆောင်သော လူတစ်ဦးမှ ပြုလုပ်သင့်သည်ဟူသော သီအိုရီဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်။ အသင်းတော်တစ်ခုလုံးကို ထိခိုက်စေသော ကိစ္စရပ်များတွင် ဒေသဆိုင်ရာ အသင်းတော်ထက် ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော အဆင့်တွင် အကြံဉာဏ်နှင့် အာဏာ လိုအပ်ကြောင်း ဖော်ပြသည်။ အသစ်သော ကျမ်းစာ အသင်းတော်အတွက် ဂျေရုဆလင်ရှိ ပထမဆုံး အသင်းတော်၏ တမန်တော်များနှင့် အရာရှိများသည် ဤကဲ့သို့သော အယူခံဝင်ဘုတ်အဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ တစ်ချိန်တည်းတွင် အခန်း၌ နောက်ပိုင်းတွင် မှတ်သားရမည်ဖြစ်သည် (အခန်း။ ၁၅:၂၂၊ ၂၅) ယခု ကိစ္စတွင် နောက်ဆုံး ဆုံးဖြတ်ချက်သည် ဂျေရုဆလင်ခေါင်းဆောင်များ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်အပေါ်တွင်သာ မဟုတ်ဘဲ အန္တိအုပ်မှ ကိုယ်စားလှယ်များအဖြစ် အယူခံဝင်ခဲ့သော သူများအပါအဝင် ရှိနေသူအားလုံး၏ သဘောတူညီမှုအပေါ် အခြေခံခဲ့ပုံရသည်။ သူတို့၏ ပြဿနာကို ဂျေရုဆလင်သို့ ယူဆောင်ခြင်းဖြင့် ပေါလုနှင့် ဗာနဗ၊ နှင့် တကယ်တော့ အန္တိအုပ်ရှိ အသင်းတော်တစ်ခုလုံး ဂျေရုဆလင်ရှိ ခေါင်းဆောင်မှုမှ တဆင့် သန့်ရှင်းသော ဝိညာဉ်တော်၏ လမ်းညွှန်မှုတွင် သူတို့၏ ယုံကြည်မှုကို ပြသခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ပေါလုသည် သူ ဂျေရုဆလင်သို့ “ဗျာဒိတ်တော်ဖြင့်” တက်ခဲ့ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည် (ဂလာ။ ၂:၂)။ AA ၉၆ ကိုကြည့်ပါ။

Apostles and elders. Peter, John, and James, the Lord’s brother, were at Jerusalem (see Gal. 2:9; cf. ch. 1:19). These, with the elders (see on Acts 11:30), and possibly other apostles not specifically named, appear as the guiding group of the youthful church. The fact that the early church referred the vexing question of circumcision to a council of the apostles and elders at Jerusalem is a highly significant precedent for church organization. It stands against the theory that a final decision in ecclesiastical matters should be made by one man acting as an autocrat. It is also illustrates the need of counsel and authority on a wider level than that of the local congregation, when affairs affecting the entire church are in question. For the NT church, the apostles and officials of the initial congregation at Jerusalem logically constituted such a board of appeal. At the same time it will be noted later in the chapter (ch. 15:22, 25) that apparently the final decision in the present instance was based on the agreement of all present, including those who had appealed the case as delegates from Antioch, and not merely on a decision of the Jerusalem leaders. By taking their problem to Jerusalem, Paul and Barnabas, and indeed the whole Antiochian church, demonstrated their confidence in the guidance of the Holy Spirit through the leadership at Jerusalem. Thus Paul declares that he went up to Jerusalem “by revelation” (Gal. 2:2). See AA 96.

၃. လမ်းတွင် လိုက်ပို့ခြင်း။ ဤဓလေ့ကို တမန်တော်များ၏အကျင့်စဉ် (အခန်း ၂၀:၃၈; ၂၁:၁၆) တွင် ထပ်ခါတလဲလဲ မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ ဧည့်သည်၊ အထူးသဖြင့် ထွက်ခွာသွားသော ဆရာတစ်ဦးကို သူ၏ခရီးတွင် အနည်းငယ်အကွာအဝေးအထိ လိုက်ပို့ခြင်းသည် ဂျူးလူမျိုးများက ဧည့်ဝတ်ကျေမှုတစ်ခုအဖြစ် ယူဆကြသည်။ ထို့ကြောင့် အာဗြဟံသည် ကောင်းကင်တမန်များကို ဆိုဒုံမြို့သို့ သွားရာလမ်းတွင် လိုက်ပို့ခဲ့သည် (ကမ္ဘာဦး ၁၈:၁၆)။ ရှေးဂျူးဓလေ့တစ်ခုက “ဆရာတစ်ဦးသည် မိမိ၏တပည့်များကို မြို့၏အစွန်အဖျားအထိ လိုက်ပို့ရမည်၊ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တစ်ဦးသည် အခြားတစ်ဦးကို ဥပုသ်နေ့အကွာအဝေးအထိ လိုက်ပို့ရမည်၊ တပည့်တစ်ဦးသည် မိမိ၏ဆရာကို အကွာအဝေးမရှိဘဲ လိုက်ပို့ရမည်” (တလ်မွတ် ဆိုတာ ၄၆ဘီ၊ ဆွန်ဆီနိုထုတ်ဝေမှု၊ စာမျက်နှာ ၂၄၃) ဟု ဖော်ပြသည်။ ရဗ္ဗိမေအာ (အေဒီ ၁၅၀ ခန့်) မှ ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည့် ကြေညာချက်တစ်ခုက “အခြားသူများကို မလိုက်ပို့သူ သို့မဟုတ် မိမိကိုယ်ကို လိုက်ပို့ခွင့်မပြုသူသည် သွေးထွက်စေသည့်သူကဲ့သို့ဖြစ်သည်” (တလ်မွတ်၊ စာမျက်နှာ ၂၄၄) ဟု ဆိုသည်။

3. Brought on their way. This custom is recorded repeatedly in the Acts (chs. 20:38; 21:16). To accompany a guest, and especially a departing teacher for a short distance on his way, was considered by the Jews as an act of hospitality. Thus Abraham had accompanied the angels on their way toward Sodom (Gen. 18:16). An ancient Jewish tradition declares: “A teacher [accompanies] his pupils until the outskirts of a city; one colleague [accompanies] another up to the Sabbath-limit; a pupil [accompanies] his master a distance without limit” (Talmud Sotah 46b, Soncino ed., p. 243). A declaration attributed to Rabbi Meir (c. a.d. 150) says: “Whoever does not escort others or allow himself to be escorted is as though he sheds blood” (ibid., p. 244).

ဖီနိစ်။ ဆိုလိုသည်မှာ ဖီနီရှာပြည်ဖြစ်သည်။ တမန်တော်များ၏ အန်တီအုတ်မှ ယေရုဆလင်သို့ ခရီးလမ်းသည် ကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက် ဆီဒုံ၊ တုရုမြို့၊ ဖြစ်နိုင်ချေရှိသည်မှာ ကဲသရိမြို့၊ ထို့နောက် ဆမာရိပြည်ကို ဖြတ်သန်းသွားရသည်။ လမ်းတစ်လျှောက်တွင် “ညီအစ်ကိုများ” ကို တွေ့ရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် တည်ထောင်ထားသော အသင်းတော်များကို ရည်ညွှန်းသည်။ ဤအချို့သည် ဖိလိပ္ပုမှ တည်ထောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်နိုင်သည်။ အချို့သော အခြားအသင်းတော်များ၏ မူလဇစ်မြစ်နှင့်ပတ်သက်၍ ဤအကျဉ်းချုံးဖော်ပြချက်အပြင် ဘာမှမသိရဘဲ၊ ၎င်းသည် ခရစ်ယာန်သမိုင်း၏ အစောပိုင်းကာလမှတ်တမ်းများ မည်မျှမထိန်းသိမ်းထားကြောင်း ဖော်ပြသည်။

Phenice. That is, Phoenicia. The apostles’ route from Antioch to Jerusalem lay along the coast through Sidon, Tyre, and probably Caesarea, and then through Samaria. They found “brethren,” implying established congregations, along the way. Some of these doubtless had been established by Philip. Regarding the origin of others nothing is known beyond the present brief allusion, which suggests how much of early Christian history had not been preserved.

တစ်ပါးအမျိုးသားများ၏ သိမ်းသွင်းခြင်း။ ဤသည်မှာ ပေါလ်၏ အဓိကအကြောင်းအရာဖြစ်သည်။ သူသည် ထိုအကြောင်းအရာကို အကြိမ်များစွာ အသေးစိတ်ဖော်ပြခဲ့ပြီး၊ ကော်နီလီအုတ်နှင့်ပတ်သက်သော ပေတရု၏အတွေ့အကြုံကဲ့သို့၊ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်သည် အရေဖျားမလှီးသူများကို လက်ခံခြင်းအပေါ် သူ၏အတည်ပြုချက်ကို တံဆိပ်ခတ်ထားကြောင်း အလေးပေးပြောကြားခဲ့သည်။

Conversion of the Gentiles. Inevitably this was Paul’s principal theme. Doubtless he gave the story on numerous occasions in full detail, and stressed, as Peter did with the experience of Cornelius, that the Spirit had put the seal of His approval upon the acceptance of uncircumcised men.

ဝမ်းမြောက်ခြင်းကြီးစွာဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ဤနေရာတွင်အသုံးပြုထားသော ကြိယာ၏ပုံစံသည် ပေါလ်နှင့်ဗာနဗတ်တို့သည် ယေရုဆလင်သို့ခရီးလှမ်းလာစဉ်၊ တစ်ပါးအမျိုးသားများ၏ သိမ်းသွင်းခြင်းသတင်းကို ဖီနီရှာနှင့် ဆမာရိရှိ အသင်းတော်များက စဉ်ဆက်မပြတ် ဝမ်းမြောက်စွာ လက်ခံခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြသည်။ ဤသဘောထားသည် ယေရုဆလင်ရှိ အသင်းတော်တွင်ရှိသော ဖာရိရှဲများ၏ ကျဉ်းမြောင်းမှုနှင့် ခါးသီးမှု (အခန်း ၁၅:၅) နှင့် ၎င်းကိုယ်စားပြုပြောဆိုရန်ကြိုးစားသော ဂျူဒါယစ်ပါတီနှင့် သိသာစွာ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်။

Caused great joy. The form of the verb used here implies that as Paul and Barnabas made their way toward Jerusalem, the news of the conversion of Gentiles was received continually with gladness. This attitude on the part of the churches of Phoenicia and Samaria contrasts strikingly with the narrowness and bitterness of the Pharisees in the church at Jerusalem (v. 5) and the Judaizing party that sought to speak on behalf of it.

အားလုံးထံသို့။ အခန်း ၁၁:၂-၄၊ ၁၈ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။ အသင်းတော်သည် ပေါလ်နှင့်ဗာနဗတ်တို့ ယူဆောင်လာသော သတင်းကောင်းကို ဝမ်းမြောက်ခဲ့သည်။ တစ်ပါးအမျိုးသားများအတွက် အရေဖျားလှီးခြင်းကို အခိုင်အမာတောင်းဆိုသူများသည် ခရစ်ယာန်ဂျူးများထဲတွင် တစ်စုတစ်ဖွဲ့သာဖြစ်ပြီး၊ “ယုံကြည်သော ဖာရိရှဲဂိုဏ်းမှ အချို့” အဖြစ် ဖော်ပြထားသည် (အခန်း ၁၅:၅)။ ဖာရိရှဲများသည် ထုံးတမ်းဥပဒေကို စိတ်အားထက်သန်စွာ ထောက်ခံသူများဖြစ်သည်။

Unto all. Compare ch. 11:2–4, 18. The church was happy at the good news Paul and Barnabas brought. Those who insisted on circumcision for the Gentiles were only a group among the Christian Jews, and are described as “certain of the sect of the Pharisees which believed” (ch. 15:5). The Pharisees were earnest supporters of the ritual law.

၄. အသင်းတော်မှ လက်ခံခြင်း။ ယေရုဆလင်သို့ ပထမဆုံးရောက်ရှိချိန်တွင်၊ တမန်တော်များသည် အသင်းတော်ထံမှ ရင်းရင်းနှီးနှီး ကြိုဆိုခံရပုံရသည်။ တမန်တော်များသည် တစ်ပါးအမျိုးသားများနှင့် ၎င်းတို့၏အောင်မြင်မှုကို လူသိရှင်ကြား အလေးပေးပြောဆိုပြီးနောက် ဆန့်ကျင်သည့်အဖွဲ့သည် သိသာထင်ရှားလာသည်။

4. Received of the church. Upon first arriving at Jerusalem, the apostles seem to have been welcomed cordially by the church in general. The opposition faction made itself apparent after the apostles stressed publicly their success with Gentiles.

တမန်တော်များ။ အခန်း ၁:၂ ကို ကြည့်ပါ။

The apostles. See on ch. 1:2.

သူတို့ဖော်ပြခဲ့သည်။ အခန်း ၁၅:၆ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ခြင်းဖြင့် ပေါလ်နှင့်ဗာနဗတ်တို့သည် ၎င်းတို့၏ သာသနာပြုလုပ်ငန်းများအကြောင်း ပြောပြသည့် ကြိုတင်အစည်းအဝေးတစ်ခု ကျင်းပခဲ့ပုံရသည်။ ဤသည်မှာ ပေါလ်က နောက်ပိုင်းတွင် “ဂုဏ်သတင်းရှိသူများနှင့်” “သီးသန့်” ကျင်းပခဲ့သည့် အစည်းအဝေးဖြစ်နိုင်သည် (ဂလာတိ ၂:၂)။ ၎င်းတို့၏ လုပ်ဆောင်ချက်များ၊ ဆင်းရဲဒုက္ခများ၊ နိမိတ်လက္ခဏာများနှင့် အံ့ဖွယ်များ၊ တစ်ပါးအမျိုးသားသိမ်းသွင်းခံရသူများ၏ သန့်ရှင်းမှုနှင့် ချစ်ခြင်းမေတ္တာအကြောင်း ပြောပြရန် အချိန်အနည်းငယ်ယူရပေမည်။ ထိုသို့သော ဇာတ်လမ်းသည် နောက်ပိုင်းတွင် ဆွေးနွေးပြီး ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည့် မေးခွန်းအတွက် အကောင်းဆုံးမိတ်ဆက်ဖြစ်သည်။

They declared. Comparison with v. 6 seems to indicate that a preliminary meeting was held at which Paul and Barnabas told the story of their missionary labors. Perhaps this was the meeting held “privately” with “them which were of reputation” to which Paul later refers (Gal. 2:2). Some time must have been consumed in telling the story of the deeds and sufferings, of the signs and wonders, as well as of the purity and love, of the Gentile converts. Such a narrative was the best possible introduction to the question that was later discussed and decided in the council.

၅. ထလာသည်။ ဂျူဒါယစ်များ၏ ဤထလာခြင်းသည် ပို၍တရားဝင်သော ကောင်စီအစည်းအဝေးတစ်ခု ကျင်းပရန် လိုအပ်ခဲ့ပေမည်။

5. Rose up. Perhaps this rising up of the Judaizers necessitated the convening of a more formal council meeting.

ဂိုဏ်း။ ဂရိဘာသာ ဟိုင်ရေစစ် (အခန်း ၅:၁၇ ကို ကြည့်ပါ)။ ဖာရိရှဲအချို့သည် ခရစ်ယာန်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ယေရှုကို ဘုရားသခင်ထံမှ စေလွှတ်ခံရသော ဆရာတစ်ဦးအဖြစ် လက်ခံခဲ့ပြီး (ယောဟန် ၃:၂) ၎င်း၏သေခြင်းမှ ထမြောက်ခြင်းဖြင့် သက်သေပြခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့သည် ယေရှုသည် ဥပဒေနှင့် ဗိမာန်တော်တို့ကို ၎င်းတို့၏မှန်ကန်သောနေရာ၌ ထားရှိမည့်၊ ဂျူးဘာသာ၏ ပြန်လည်ထူထောင်ပြီး ဂုဏ်တင်ထားသော နိုင်ငံတော်ကို လူသားများထံ လွှဲပြောင်းပေးမည့် အကြီးအကဲဖြစ်လာမည်ဟု မျှော်လင့်ခဲ့သည်၊ ထို့ပြင် တစ်ပါးအမျိုးသားများကို အရေဖျားလှီးခြင်းဖြင့် ကျေးဇူးပြုလက်ခံမည်ဟု ထင်မှတ်ခဲ့သည်။ ယခုအခါ ပေါလ်နှင့်ဗာနဗတ်တို့၏ လုပ်ဆောင်ချက်များကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်ရန် ၎င်းတို့သည် ထလာခဲ့သည်။ ဤအငြင်းပွားမှုတွင် တီတုန်၏ ကိစ္စ (ဂလာတိ ၂:၃)၊ ဂျူးဘာသာသို့ ကူးပြောင်းခြင်း၏ အကူးအပြောင်းအဆင့်ကို မဖြတ်သန်းခဲ့သော တစ်ပါးအမျိုးသားတစ်ဦး၏ ကိစ္စတစ်ခုအရ ယေဘုယျအကြောင်းအရာကို ဆွေးနွေးခဲ့ပေမည်။ တီတုန်၏ ဤအငြင်းပွားမှုတွင် ပါဝင်မှုသည် နောက်ပိုင်းတွင် ဂျူဒါယစ်များ၏ သက်မရှိသော ဘာသာရေးပုံစံများကို အခိုင်အမာတောင်းဆိုမှုကို ဆန့်ကျင်ရန် သူ့ကို ပြင်ဆင်ပေးခဲ့သည် (တီတု ၁:၁၀၊ ၁၄၊ ၁၅ ကို ကြည့်ပါ)။

Sect. Gr. hairesis (see on ch. 5:17). Some from the Pharisees had become Christians. They accepted Jesus as a teacher sent from God (see John 3:2), which had been proved by His resurrection from the dead. Accordingly, they expected Him to become head of the kingdom that was to transmit to mankind a restored, glorified Judaism, with the law and the Temple in their rightful place, and Gentiles admitted as a favor, upon circumcision. It was these who now stood up and protested against what Paul and Barnabas had been doing. Perhaps the general issue was debated in terms of an individual case, that of Titus (see Gal. 2:3), a Gentile who had not gone through the transitional stage of proselytism. Titus’ involvement in the present controversy prepared him later to contend against the Judaizers’ insistence upon the obsolete forms of religion (cf. Titus 1:10, 14, 15).

မောရှေ၏ဥပဒေ။ အခန်း ၆:၁၃ ကို ကြည့်ပါ။ အရေဖျားလှီးခြင်းသည် ဂျူဒါယစ်များက ခရစ်ယာန်များအတွက် အဆိုပြုထားသော တစ်ခုတည်းသော လိုအပ်ချက်မဟုတ်ပေ။ ၎င်းသည် ၎င်းတို့၏ အပေါက်ဖောက်ရန် နည်းလမ်းတစ်ခုသာဖြစ်သည်။

The law of Moses. See on ch. 6:13. Circumcision was not the only requirement the Judaizers proposed to make of Christians. It was only their entering wedge.

၆. တမန်တော်များနှင့် အကြီးအကဲများ။ အခန်း ၁၅:၂; ၁၁:၃၀ ကို ကြည့်ပါ။ အခန်း ၁၅:၂၃ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ခြင်းဖြင့် အသင်းတော်အရာရှိများအပြင်၊ “ညီအစ်ကိုများ”၊ ယနေ့ခေတ်တွင် လူဝတ်ကြောင်များဟု ခေါ်ဆိုသော သူများသည်လည်း ကောင်စီတွင် အချို့သော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြသည်။

6. Apostles and elders. See on v. 2; ch. 11:30. A comparison with ch. 15:23 implies that in addition to the church officials, “brethren,” known today as laity, also took some part in the council.

၇. အငြင်းပွားခြင်း။ ဂရိဘာသာ ဇီတီးစစ် (အခန်း ၁၅:၂ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤကဲ့သို့ အရေးကြီးသော မေးခွန်းတစ်ခုကို ကိုင်တွယ်ရာတွင် လူသားဆန်မှု ထင်ရှားပြီး၊ ဘုရားသခင်၏ လမ်းညွှန်သောဝိညာဉ်တော်သည် လူသားများနှင့် အတူ လုပ်ဆောင်ပြီး ၎င်းတို့၏ အားနည်းချက်များနှင့် သဘောထားကွဲလွဲမှုများရှိသော်လည်း၊ သူ၏အလိုတော်ကို ပြီးမြောက်စေကြောင်း သိသာစွာ ပြသသည်။

7. Disputing. Gr. zētēsis (see on v. 2). The human element apparent in the handling of such a crucial question as was decided here strikingly demonstrates the fact that God’s guiding Spirit works with and through human beings and accomplishes His will in spite of their frailties and disagreements.

ပေတရုထလာသည်။ ပေတရုသည် အာဏာရှိသောနေရာ၌ ရှိသော်လည်း၊ ဦးဆောင်သူအဖြစ် မဟုတ်ပေ။ သူသည် အစည်းအဝေးကို ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် မဦးဆောင်ခဲ့ဘဲ၊ သူ၏မိန့်ခွန်းသည် ကောင်စီ၏ဆုံးဖြတ်ချက်၏ အဓိကမှတ်ကျောက်ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း၊ နောက်ဆုံးဆုံးဖြတ်ချက်ကို သူမအဆိုပြုခဲ့ပေ။ သူသည် ပထမဆုံး တစ်ပါးအမျိုးသား ကော်နီလီအုတ်၊ ရောမလူမျိုးတစ်ဦးကို သိမ်းသွင်းခဲ့သူဖြစ်ပြီး၊ ထိုသိမ်းသွင်းခြင်းကို အသင်းတော်က အတည်ပြုခဲ့သည် (အခန်း ၁၁:၁-၁၈ ကို ကြည့်ပါ)၊ ယခုအခါ အခြားတစ်ပါးအမျိုးသားများကို လက်ခံရန် တိုက်တွန်းရာတွင် သူ့ကို အထူးသာယာသောအနေအထားတွင် ထားရှိခဲ့သည်။

Peter rose. Peter was in a place of authority, but not of primacy. He did not preside, and although his speech set the keynote of the council’s decision, he did not propose the final resolution. The fact that it was he who had been instrumental in converting the first Gentile, Cornelius, a Roman, and that that conversion had been approved by the church (see ch. 11:1–18), placed him in a particularly favorable position to urge the acceptance of other Gentiles now.

ညီအစ်ကိုများ။ အခန်း ၁:၁၆; ၂:၃၇; ၁၃:၁၅ ကို ကြည့်ပါ။

Men and brethren. See on chs. 1:16; 2:37; 13:15.

လွန်ခဲ့သောကာလက။ စကားလုံးအရ “အစောပိုင်းနေ့များမှ”။ ပေတရုသည် ကော်နီလီအုတ်၏ သိမ်းသွင်းခြင်း (အခန်း ၁၀) ကို ရည်ညွှန်းခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် အနှစ်တစ်ဆယ်ခန့် သို့မဟုတ် ထို့ထက်ပိုကြာမှ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ ဤပြဿနာနှင့်ပတ်သက်သော အရာများစွာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

A good while ago. Literally, “from early days.” Peter alluded to the conversion of Cornelius (ch. 10), which had occurred perhaps a decade or more before. Much that was relevant to the present problem had happened since that time.

ကျွန်ုပ်၏ပါးစပ်ဖြင့်။ ပေတရုသည် ရာထူးဂုဏ်ပြုမှုကို တောင်းဆိုခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ ဘုရားသခင်၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူအဖြစ် မိမိကိုယ်ကို ရှေ့ထားခဲ့သည်။

By my mouth. Peter was not claiming distinction of position, but put himself forward as a mouthpiece for God.

၈. နှလုံးသိသူ။ စကားလုံးအရ “နှလုံးသိသူ”။ ဤအသုံးအနှုန်းသည် ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် အခန်း ၁:၂၄ တွင်သာ အခြားတစ်နေရာ၌ အသုံးပြုထားသည်။ ဘုရားသခင်သည် အရေဖျားမလှီးသူများကို အရေဖျားလှီးသူများနှင့် တူညီသောအဆင့်တွင် ထားရှိပြီး လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး၊ အသင်းတော်သည် ထိုအတိုင်း လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်သည်။

8. Knoweth the hearts. Literally, “heart-knowing.” This expression is used in the NT elsewhere only in ch. 1:24. God had acted, putting the uncircumcised on the same level as the circumcised, and the church could not but act accordingly.

သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်။ အခန်း ၁၀:၄၄ ကို ကြည့်ပါ။

The Holy Ghost. See on ch. 10:44.

၉. ကွဲပြားမှုမရှိ။ ဆိုလိုသည်မှာ “ခွဲခြားမှုမရှိ”။ ဘုရားသခင်သည် အရေဖျားမလှီးဘဲ တစ်ပါးအမျိုးသားသိမ်းသွင်းခံရသူသစ်များအား၊ ပင်တေကုတ္တေနေ့တွင် ပထမဦးစွာ ပေးခဲ့သော ဝိညာဉ်တော်၏သွန်းလောင်းမှုကို ဂျူးများနှင့် တစ်ပါးအမျိုးသားများအကြား ခွဲခြားမှုမရှိဘဲ ပေးအပ်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် တစ်ပါးအမျိုးသားများကို အသင်းတော်ထဲသို့ အပြည့်အဝလက်ခံခြင်းကို သိသာစွာ ဆိုလိုသည်။ ပေါလ်၏ နောက်ပိုင်းတွင် ထိုနိယာမကို ဖော်ပြခဲ့သည့် ထုတ်ဖော်ပြောကြားချက်ကို ကြည့်ပါ (ရောမ ၁၀:၁၂)။

9. No difference. That is, “no distinction.” God had given to the new Gentile converts, without circumcision, the same outpouring of the Spirit as He had first given at Pentecost, making no distinction between Jews and Gentiles. This obviously meant the complete acceptance of Gentiles into the church. See Paul’s later statement of the same principle (Rom. 10:12).

၎င်းတို့၏နှလုံးများကို သန့်စင်ပေးခြင်း။ ယုံကြည်ခြင်းသည် ကော်နီလီအုတ်နှင့် သူ၏အိမ်သားများ၏ နှလုံးများကို သန့်စင်ပေးခဲ့သည်။ နှလုံးသည် ဘုရားသခင်ရှေ့တွင် သန့်ရှင်းနေသောအခါ၊ ထုံးတမ်းဥပဒေကို လိုက်နာခြင်းသည် မလိုအပ်ဘဲ အဓိပ္ပာယ်မရှိပေ။ ဥပဒေ၏ထုံးတမ်းများသည် သန့်စင်ခြင်းအတွက်ဖြစ်သည်၊ သို့သော် ဤတွင် ဖာရိရှဲများက အခိုင်အမာတောင်းဆိုသော သန့်ရှင်းမှု၏ ပိုမိုမြင့်မားသော စံနှုန်းတစ်ခုရှိသည်။ ၎င်းတို့သည် တစ်ပါးအမျိုးသားများကို ထုံးတမ်းဥပဒေနှင့် အကြီးအကဲများ၏ ဓလေ့များကို မလိုက်နာသောကြောင့် မသန့်ရှင်းသည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့သည်။ ပေတရုသည် မည်သူမဆို သာမန်သို့မဟုတ် မသန့်ရှင်းသူဟု ခေါ်ဆိုခြင်းမပြုရဟု သင်ယူခဲ့ပြီး (အခန်း ၁၀:၂၈)၊ သန့်စင်ခြင်းသည် ခန္ဓာကိုယ်ထက် နှလုံးမှဖြစ်ရမည်ဟု သိခဲ့သည် (တီတု ၁:၁၅ ကို ကြည့်ပါ)။

Purifying their hearts. Faith had purified the hearts of Cornelius and his house. The observance of the law of ceremonies was superfluous and meaningless when the heart was clean before God, who alone can judge purity. The ceremonies of the law were for purification, but here was a higher ideal of purity than that upon which the Pharisees insisted. They put the Gentiles under a blanket indictment of impurity because they did not observe the ceremonial law and the traditions of the elders. Peter had learned that no man may be called common or unclean (ch. 10:28), and that purification must be of the heart rather than of the flesh (see Titus 1:15).

၁၀. အဘယ်ကြောင့် ဘုရားသခင်ကို စမ်းသပ်သနည်း။ ဆိုလိုသည်မှာ၊ တစ်ပါးအမျိုးသားများကို လက်ခံခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ဘုရားသခင်၏အလိုတော်ကို ၎င်းတို့အတွက် သူ၏အလိုတော်ကို ထင်ရှားပြသပြီးဖြစ်သောအခါ၊ ဘုရားသခင်ကို အဘယ်ကြောင့် စမ်းသပ်သနည်း။ လူ၏ဆန့်ကျင်သည့်အလိုတော်သည် ဘုရားသခင်၏အလိုတော်ထက် ပိုမိုအားကောင်းရမည်လား။ ဂျူးလူမျိုးများသည် သဲကန္တာရတွင် ဘုရားသခင်ကို စမ်းသပ်ခဲ့သည် (ဟီဘရု ၃:၉)၊ ၎င်းတို့အတွက် သူ၏အံ့ဖွယ်လုပ်ဆောင်မှုများရှိခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းတို့အား ဘုရားသခင်ပေးထားသော ခေါင်းဆောင်များကို ဆန့်ကျင်ညည်းညူခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ခရစ်တော်ကို စမ်းသပ်ခဲ့သည် (၁ ကောရိန္သု ၁၀:၉)၊ ထို့ပြင် ၎င်းတို့၏မနာခံမှုသည် ၎င်းတို့အပေါ် မီးမြွေများ၏အပြစ်ဒဏ်ကို ယူဆောင်လာခဲ့သည်။ အာနနိယနှင့် ဆပ္ဖိရသည် ၎င်းတို့၏ပူဇော်သက္ကာနှင့်ပတ်သက်၍ အသင်းတော်ကို လှည့်ဖြားရန်ကြိုးစားခြင်းဖြင့် ဘုရားသခင်၏ဝိညာဉ်တော်ကို စမ်းသပ်ခဲ့သည် (တမန်တော် ၅:၉)။ ပေတရုသည် တစ်ပါးအမျိုးသားများကို လက်ခံရေးကိစ္စတွင် ဘုရားသခင်ကို ထပ်မံစမ်းသပ်ခြင်းမပြုရန် ၎င်း၏လူထုကို သတိပေးခဲ့သည်။

10. Why tempt ye God? That is, why experiment with God as to His will in reference to accepting the Gentiles, when He had already manifested what His will was for them? Should man’s resisting will be made stronger than God’s? The Jews had tempted God in the wilderness (Heb. 3:9) when, in the presence of His mighty works for them, they murmured against the leaders He had given them. They had tempted Christ (1 Cor. 10:9), and their disobedience had brought upon them the punishment of the fiery serpents. Ananias and Sapphira had tempted the Spirit of God by seeking to deceive the church concerning their offering (Acts 5:9). Peter warned his hearers against tempting God again in the matter of admitting the Gentiles.

၁၀. ထမ်းပိုး။ ပေတရုပြောသော ထမ်းပိုးသည် ဂျူးလူမျိုးများက ကယ်တင်ခြင်းရရှိရန် ကြိုးစားခဲ့သော ထုံးတမ်းဥပဒေနှင့် ၎င်း၏ ရိုးရာဓလေ့ထပ်ဆောင်းဖြည့်စွမ်းမှုများဖြစ်သည် (AA ၁၉၄ ကို ကြည့်ပါ)။ ပေါလ်ကိုယ်တိုင်လည်း ဤထက်ပိုမိုပြင်းထန်သော စကားများကို မပြောနိုင်ခဲ့ပေ။ ၎င်းတို့သည် ဖာရိရှဲများ၏ ရိုးရာဓလေ့များ၏ “လေးလံသောဝန်ထုပ်များ” (မဿဲ ၂၃:၄) နှင့် ခရစ်တော်၏ “ပေါ့ပါးသော” ထမ်းပိုး (အခန်း ၁၁:၃၀) နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပြီး ခရစ်တော်၏ စကားအသုံးအနှုန်းများကို ပြန်လည်အမှတ်ရစေသည်။ ၎င်းတို့သည် ဂလာတိလူများအား “ထမ်းပိုးကျွန်ခံခြင်း” တွင် ထပ်မံရောယှက်မနေရန် ပေါလ်၏ သတိပေးချက်ကို ကြိုတင်ဖော်ပြခဲ့သည် (ဂလာတိ ၅:၁)။

A yoke. The yoke Peter speaks of was the ceremonial law (see AA 194), together with its traditional elaborations, by which the Jews sought to gain salvation. Paul himself could not have spoken sterner words than these. They harked back to Christ’s own language as to the “heavy burdens” of the traditions of the Pharisees (Matt. 23:4), in comparison with His own “easy” yoke (ch. 11:30). They anticipated Paul’s warning to the Galatians not to be “entangled again with the yoke of bondage” (Gal. 5:1).

ထမ်းနိုင်စွမ်း။ ဘုရားသခင်၏ မူလရည်ရွယ်ချက်အရ၊ မောရှေ၏ဥပဒေ၏ ထုံးတမ်းလိုအပ်ချက်များသည် သည်းမခံနိုင်သောအရာများ မဟုတ်ခဲ့ပေ။ ဂျူးလူမျိုးများက ၎င်းတို့၏ စစ်မှန်သောအရေးပါမှုကို မေ့လျော့ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့ကို ကယ်တင်ခြင်းရရှိရန် ကြိုးစားသည့် ထုံးတမ်းများ၏ စက်ဝိုင်းတစ်ခုအဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့သဖြင့် ဤအရာများသည် သည်းမခံနိုင်သော ထမ်းပိုးဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထို့ပြင်၊ ရဗ္ဗိများသည် ဥပဒေပညတ်ကို ချိုးဖောက်ရန် အခွင့်အရေးမရှိစေရန် ၎င်းတို့၏ ထပ်ဆောင်းစည်းမျဉ်းများဖြင့် ဥပဒေပညတ်များကို ခြံစည်းရိုးထားရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့်၊ ဂျူးထုံးတမ်းလိုက်နာမှုသည် သည်းမခံနိုင်သော ဝန်ထုပ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။

Able to bear. As originally intended by God, the ceremonial requirements of the law of Moses were not intolerable. Only because the Jews lost sight of their real import, making them a round of ceremonies by which they sought to gain salvation, did these things become an unbearable yoke. Furthermore, the rabbis had sought to make a hedge about the law, so to fence in its precepts by additional regulations of their own that there would be no chance to break the commandment. As a result, the Jewish ceremonial observance had become an intolerable load.

၁၁. သခင်၏ကျေးဇူးတော်။ ကယ်တင်ခြင်းကို ယူဆောင်လာသည်မှာ ဥပဒေကို လိုက်နာခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ သခင်၏ကျေးဇူးတော်ဖြစ်သည်ဟု ပေတရုက တိုက်တွန်းပြောဆိုခဲ့သည်။ ဤထုတ်ဖော်ပြောကြားချက်သည် ၎င်း၏ နိဂုံးချုပ်အငြင်းအခုံအဖြစ် ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

11. Grace of the Lord. Peter urged that it was not conformance to the law that brought salvation, but the grace of the Lord. This statement came as his closing argument.

ကယ်တင်ခြင်းခံရမည်။ ဘုရားသခင်ကတိပေးထားသော ကယ်တင်ခြင်းသည် ကျေးဇူးတော်ဖြင့်ဖြစ်သည် (ရောမ ၃:၂၁-၂၆; ၅:၁, ၂; ၁၁:၅, ၆; ဧဖက် ၂:၅, ၈ ကို ကြည့်ပါ)။ ကျေးဇူးတော်ဖြင့် ကယ်တင်ခြင်းလက်ဆောင်ကို လက်ခံရရှိပြီးနောက် လုပ်ဆောင်ချက်များသည် နောက်မှလိုက်လာသည် (ရောမ ၈:၄; ဧဖက် ၂:၉, ၁၀; ဖိလိပ္ပိ ၂:၁၂, ၁၃)။

Shall be saved. The salvation God promises is by grace (see Rom. 3:21–26; 5:1, 2; 11:5, 6; Eph. 2:5, 8). The works follow upon the receiving of the gift of salvation by grace (Rom. 8:4; Eph. 2:9, 10; Phil. 2:12, 13).

၁၁ (ဂလာတိ ၃:၈; ၁ ကောရိန္သု ၁၀:၄)။ ဧဝံဂေလိတစ်ခုတည်း။—ဓမ္မဟောင်းနှင့် ဓမ္မသစ်၊ ဘုရားသခင်၏ဥပဒေနှင့် ခရစ်တော်၏ဧဝံဂေလိ၊ ဂျူးဘာသာနှင့် ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ လိုအပ်ချက်များအကြား မကြာခဏဆိုသော ကွဲပြားမှုမရှိပါ။ ယခင်ကာလတွင် ကယ်တင်ခံရသော ဝိညာဉ်အားလုံးသည် ယနေ့ကျွန်ုပ်တို့ကို ခရစ်တော်က ကယ်တင်သကဲ့သို့ ခရစ်တော်ဖြင့် ကယ်တင်ခံခဲ့ရသည်။ ဘိုးဘေးများနှင့် ပရောဖက်များသည် ခရစ်ယာန်များဖြစ်သည်။ ဧဝံဂေလိကတိတော်သည် ဧဒင်ဥယျာဉ်တွင် ပထမဆုံးလူစုံတွဲထံသို့ ပေးအပ်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် အပြစ်ဖြင့် ဘုရားသခင်နှင့် ခွဲခြားခံခဲ့ရသည်။ ဧဝံဂေလိသည် အာဗြဟံထံသို့ ဟောပြောခဲ့သည်။ ဟီဘရုလူမျိုးအားလုံးသည် ခရစ်တော်ဖြစ်သော ထိုဝိညာဉ်ရေးရာကျောက်တိုင်မှ သောက်သုံးခဲ့ကြသည် (ST စက်တင်ဘာ ၁၄၊ ၁၈၈၂)။

11 (Gal. 3:8; 1 Cor. 10:4). Only One Gospel.—There is no such contrast as is often claimed to exist between the Old and the New Testament, the law of God and the gospel of Christ, the requirements of the Jewish and those of the Christian dispensation. Every soul saved in the former dispensation was saved by Christ as verily as we are saved by Him today. Patriarchs and prophets were Christians. The gospel promise was given to the first pair in Eden, when they had by transgression separated themselves from God. The gospel was preached to Abraham. The Hebrews all drank of that spiritual Rock, which was Christ (ST Sept. 14, 1882).

(ထွက်မြောက်ရာ ၁၃:၂၁, ၂၂; ၁ ကောရိန္သု ၁၀:၁-၄; ၁ တိမောသေ ၂:၅)။ ခရစ်တော်၏အသွေးသည် ဣသရေလအတွက်ကဲ့သို့ ကျွန်ုပ်တို့အတွက် အကျိုးရှိသည်။—တိမ်တိုက်တိုင်ဖြင့် ဖုံးလွှမ်းထားသော ကမ္ဘာ့ကယ်တင်ရှင်သည် ဣသရေလနှင့် ဆက်သွယ်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့တွင် ခရစ်တော်မရှိခဲ့ဟု မဆိုနိုင်ပေ။ လူများသည် သဲကန္တာရတွင် ရေငတ်ပြီး ညည်းညူမှုနှင့် မကျေမနပ်ဖြစ်ကြသောအခါ၊ ခရစ်တော်သည် ၎င်းတို့အတွက် ကျွန်ုပ်တို့အတွက် ဖြစ်သကဲ့သို့—သနားကရုဏာအပြည့်ရှိသော ကယ်တင်ရှင်၊ ၎င်းတို့နှင့် ဘုရားသခင်အကြား ဖျန်ဖြေသူဖြစ်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် အပြစ်၏ညစ်ညမ်းမှုမှ ဝိညာဉ်ဗိမာန်ကို သန့်စင်ရန် ကျွန်ုပ်တို့၏အခန်းကဏ္ဍကို လုပ်ဆောင်ပြီးနောက်၊ ခရစ်တော်၏အသွေးသည် ရှေးဣသရေလအတွက် အကျိုးရှိခဲ့သကဲ့သို့ ကျွန်ုပ်တို့အတွက် အကျိုးရှိသည် (YI ဇူလိုင် ၁၈၊ ၁၉၀၁)။

(Ex. 13:21, 22; 1 Cor. 10:1–4; 1 Tim. 2:5.) Christ’s Blood Avails for Us as for Israel.—Shrouded in the pillar of cloud, the world’s Redeemer held communion with Israel. Let us not say, then, that they had not Christ. When the people thirsted in the wilderness, and gave themselves up to murmuring and complaint, Christ was to them what He is to us—a Saviour full of tender compassion, the Mediator between them and God. After we have done our part to cleanse the soul temple from the defilement of sin, Christ’s blood avails for us, as it did for ancient Israel (YI July 18, 1901).

၁၂. လူအုပ်စု။ ဆိုလိုသည်မှာ စုဝေးနေသော အုပ်စုဖြစ်သည် (အခန်း ၁၅:၆ ကို ကြည့်ပါ)。

12. The multitude. That is, the assembled group (see on v. 6).

တိတ်ဆိတ်နေသည်။ ပေတရု၏ ယုံကြည်စရာသက်သေပြချက်ကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့်၊ ဆန့်ကျင်သံများ မရှိခဲ့ပေ။ အားလုံး၏စိတ်နှလုံးများ ပြောင်းလဲမသွားသော်လည်း၊ ဆန့်ကျင်မှုသည် တိတ်ဆိတ်သွားခဲ့သည်။ ပေတရုသည် ကော်နီလီအုတ်ကိစ္စတွင် ၎င်း၏ဘက်လိုက်မှုများကို ကျော်လွှားခဲ့ပြီး၊ ယခုအခါ အခြားသူများ၏ ဘက်လိုက်မှုများကို ကျော်လွှားခဲ့သည်။

Kept silence. In response to Peter’s convincing testimony, there were no dissenting voices. Opposition was silenced, even if all minds were not changed. Peter had had his prejudices overcome in the matter of Cornelius; now he had overcome the prejudices of others.

စကားနားထောင်သည်။ ဤအချိန်အထိ ပေါလ်နှင့်ဗာနဗတ်တို့သည် စုဝေးပရိသတ်ထံ အချိန်ကြာရှည်ပြောဆိုခြင်း မပြုခဲ့ပုံရသည်။ ယခု ပေတရု၏မိန့်ခွန်းသည် ပရိသတ်အား ပထမဆုံးသာသနာပြုခရီးစဉ်၏ ထူးခြားသောဖြစ်ရပ်များကို ၎င်းတို့ပြန်လည်ပြောပြရန် နားထောင်ရန် ပြင်ဆင်ပေးခဲ့သည်။ သာသနာပြုသူနှစ်ဦးသည် ၎င်းတို့သည် တမန်တော်များနှင့် အကြီးအကဲများထံ ပြောပြခဲ့ပြီးဖြစ်သော အကြောင်းအရာများကို လူသိရှင်ကြား ထပ်မံပြောကြားခဲ့သည် (အခန်း ၁၅:၄)။

Gave audience. Up to this point Paul and Barnabas apparently had not spoken at length to the assembly. Now Peter’s speech had prepared the audience to listen to them narrate the remarkable events of the First Missionary Journey. The two missionaries repeated publicly what they already had told the apostles and elders (v. 4).

အံ့ဖွယ်နိမိတ်များနှင့် အမှုများ။ သို့မဟုတ် “နိမိတ်လက္ခဏာများနှင့် အံ့ဖွယ်များ” (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၂၀၈ ကို ကြည့်ပါ)။ တက်ရောက်သူအချို့၏ မေးခွန်းထုတ်မှုများကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရာ၊ ဗာနဗတ်နှင့်ပေါလ်တို့သည် ဘုရားသခင်က ၎င်းတို့၏လုပ်ငန်းရလဒ်များကို လက်ခံကြောင်း သက်သေပြရန် ၎င်းတို့၏လုပ်ငန်း၏ အံ့ဖွယ်အဆင့်ကို အလေးပေးပြောကြားခဲ့ပေမည်။ ၎င်းတို့၏အစီရင်ခံစာသည် ဂျူးလူမျိုးများအတွက်သာမက တစ်ပါးအမျိုးသားများအကြားတွင်လည်း အံ့ဖွယ်များ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြောင်း ပြသခဲ့သည်။

Miracles and wonders. Or, “signs and wonders” (see Vol. V, p. 208). In view of the questionings of some of those present, doubtless Barnabas and Paul stressed the miraculous phase of their work as an attestation of God’s acceptance of the results. Their report showed that miracles had been worked among the Gentiles as well as among the Jews.

၁၃. ယာကုပ်။ ဤသူသည် သခင်ယေရှု၏ညီအစ်ကိုနှင့် ယေရုဆလင်အသင်းတော်၏ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်ပေမည်။ အခန်း ၁၂:၁၇ ကို ကြည့်ပါ။

13. James. This is probably the brother of the Lord and leader of the church at Jerusalem. See on ch. 12:17.

ညီအစ်ကိုများ။ အခန်း ၁:၁၆; ၂:၃၇; ၁၃:၁၅ ကို ကြည့်ပါ။

Men and brethren. See on chs. 1:16; 2:37; 13:15.

နားထောင်ကြလော့။ ယာကုပ်၏ အကျဉ်းချုပ်သည် “များစွာအငြင်းအခုံ” (အခန်း ၁၅:၇) ကို လျစ်လျူရှုထားသည်။ ပေတရု၏ ထိုးထွင်းသိမြင်မှု (အခန်း ၁၅:၇-၁၁) သည် ဓမ္မဟောင်းပရောဖက်ပြုချက်များနှင့် ကိုက်ညီပြီး၊ ဤအချက်အပေါ်တွင် ယာကုပ်သည် ၎င်း၏ဆုံးဖြတ်ချက်ကို အခြေခံခဲ့သည်။

Hearken. James’s summary ignores the “much disputing” (v. 7). Peter’s insight (vs. 7–11) accorded with OT prophecy, and upon this fact James based his decision.

၁၄. ဆိမုန်။ ဂရိဘာသာ ဆူမီယွန်၊ “ဆိမုန်” ဟူသော အမည်၏ပုံစံတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ဟီဘရု ရှိမ်အုန်ကို ပိုမိုနီးကပ်စွာ ထင်ဟပ်စေသည်။ ဤပုံစံသည် ပေတရုအတွက် ဤနေရာတွင်သာအသုံးပြုထားပြီး၊ ၂ ပေတရု ၁:၁ တွင်လည်း ဖြစ်နိုင်ချေရှိသည်၊ ထို့ပြင် ဂလိလဲမှ ပြောဆိုသူဖြစ်သော ယာကုပ်အတွက် သဘာဝကျသည်။

14. Simeon. Gr. Sumeōn, a form of the name “Simon” that reflects more closely the Heb. Shim‘on. This form is used for Peter only here and perhaps in 2 Peter 1:1, and was natural for James as a speaker from Galilee.

ဘုရားသခင်က ပထမဦးစွာ။ ပိုမိုတိကျစွာ “ဘုရားသခင်က ပထမဦးစွာ လည်ပတ်ခဲ့ပုံ”။ ဆိုလိုသည်မှာ၊ ပေတရုက ပြန်လည်ပြောပြခဲ့သည့်အရာသည် တစ်ပါးအမျိုးသားတစ်ဦးကို အသင်းတော်ထဲသို့ ပထမဆုံးလက်ခံခြင်းကို မှတ်သားခဲ့သည်။

How God at the first. Rather, “how God did first visit.” That is, what Peter had narrated marked the first acceptance of a Gentile into the church.

လည်ပတ်ခြင်း။ ဂရိဘာသာ အက်ပိစကတ်ပိုမီ၊ “ကြည့်ရှုရန်”၊ ဤနေရာတွင်ကဲ့သို့ မကြာခဏ၊ ကရုဏာဖြင့် ဆက်စပ်မှုရှိသည် (လုကာ ၁:၆၈; ၇:၁၆; ဟီဘရု ၂:၆ ကို ကြည့်ပါ)။

Visit. Gr. episkeptomai, “to look upon,” often, as here, having the connotation, with kindness (see Luke 1:68; 7:16; Heb. 2:6).

လူမျိုး။ ဂျူးလူမျိုးများသည် ၎င်းတို့သာလျှင် “လူမျိုး”—ဘုရားသခင်၏လူမျိုး—ဖြစ်ပြီး၊ အခြားသူများအားလုံးသည် ဘုရားသခင်၏မေတ္တာစက်ဝိုင်းအပြင်ဘက်တွင် ရှိသည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့သည်။ သို့သော် ယာကုပ်က ဘုရားသခင်သည် ဤတစ်ပါးအမျိုးသားနိုင်ငံများမှလည်း မိမိအတွက် လူမျိုးတစ်ခုကို ယူဆောင်နေသည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။ ပေါလ်သည် ဤတူညီသောပြောင်းလဲမှုကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည် (ရောမ ၉:၂၆)။ “ရွေးချယ်ခံရသောလူမျိုး” သည် ခရစ်ယာန်များ၏အမြင်တွင် ဂျူးလူမျိုးများသာမဟုတ်တော့သဖြင့်၊ ဂျူးများကို တစ်ပါးအမျိုးသားများမှ ခွဲခြားမှတ်သားခဲ့သော ထုံးတမ်းလိုအပ်ချက်များသည် ယခုအခါ မလိုအပ်တော့ပေ။

A people. The Jews believed that they alone were “the people”—God’s people—and that all others were outside the circle of God’s love. But James proclaimed that God was taking to Himself a people from these heathen nations also. Paul recognized this same change (Rom. 9:26). Since “the chosen people” were no longer in Christian eyes to be Jews only, the ceremonial requirements that had marked Jews from Gentiles were now unnecessary.

၁၄ (၂ ကောရိန္သု ၈:၁၂)။ လိုလားသူများအတွက် အလင်းရောင်။—ဘုရားသခင်၏ဝိညာဉ်တော်သည် အလင်းရောင်ခံယူလိုသူများ၏ နားလည်မှုကိုသာ ဖွင့်လှစ်ပေးနိုင်သည်။ လုဒိယသည် ပေါလ်ပြောသော သတင်းစကားကို အာရုံစိုက်ရန် ဘုရားသခင်က ၎င်း၏နားကို ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့ကြောင်း ကျွန်ုပ်တို့ဖတ်ရသည်။ ဘုရားသခင်၏ တရားစီရင်မှုတစ်ခုလုံးကို ကြေညာရန်နှင့် လုဒိယလက်ခံရန် လိုအပ်သော အရာအားလုံးကို ကြေညာရန်—ဤသည်မှာ လုဒိယ၏သိမ်းသွင်းခြင်းတွင် ပေါလ်လုပ်ဆောင်ရမည့် အခန်းကဏ္ဍဖြစ်သည်။ ထို့နောက် ကျေးဇူးတော်အားလုံး၏ဘုရားသခင်သည် ၎င်း၏တန်ခိုးကို လေ့ကျင့်ပြီး၊ ဝိညာဉ်ကို မှန်ကန်သောလမ်းသို့ ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်နှင့် လူသားအေးဂျင့်တို့သည် ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး၊ လုပ်ငန်းသည် အပြည့်အဝအောင်မြင်ခဲ့သည် (စာလွှာ ၁၅၀၊ ၁၉၀၀)။

14 (2 Cor. 8:12). Light for Those Who Are Willing.—God’s Spirit can only enlighten the understanding of those who are willing to be enlightened. We read that God opened the ears of Lydia, so that she attended to the message spoken by Paul. To declare the whole counsel of God and all that was essential for Lydia to receive—this was the part Paul was to act in her conversion; and then the God of all grace exercised His power, leading the soul in the right way. God and the human agent cooperated, and the work was wholly successful (Letter 150, 1900).

၁၅. ၎င်းနှင့်ကိုက်ညီသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ၊ ဘုရားသခင်၏ ဤလုပ်ဆောင်မှုနှင့် ဓမ္မဟောင်းပရောဖက်များသည် သဘောတူသည်။ ၎င်းတို့သည် ယခုဖြစ်ပွားနေသော တစ်ပါးအမျိုးသားများ၏ သိမ်းသွင်းခြင်းကို မျှော်လင့်ခဲ့ကြသည်။

15. To this agree. That is, to this action on God’s part the OT prophets agree. They had looked forward to the conversion of the Gentiles, which now was taking place.

ရေးထားသည့်အတိုင်း။ အာမုတ် ၉:၁၁၊ ၁၂ ၏ အယ်လ်အယ်က်စ် (LXX) မှ ကိုးကားချက်သည် အခန်းကအနှစ် ၁၆၊ ၁၇ တွင်ပါရှိသည်။ ဓမ္မဟောင်းကျမ်းများနှင့် ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်သော ပရိသတ်သည် ရောမ ၁၅:၉-၁၂ တွင် ပေါလုပြုခဲ့သည့်အတိုင်း အလားတူ ပရောဖက်ပြုချက်များကို သတိရပေမည်။ ဂျိမ်းစ်၏ ကိုးကားချက်သည် အယ်လ်အယ်က်စ် (LXX) မှဖြစ်ပြီး၊ ဤကျမ်းပိုဒ်၏ အယ်လ်အယ်က်စ်သည် မာဆိုရက်တစ်ခ်စ်စာသားထက် သူ၏အငြင်းအခုံကို ပိုမိုခိုင်မာစွာ ထောက်ခံပေးသည့်အချက်ကြောင့်၊ ကောင်စီသည် ဂရိဘာသာဖြင့် ပြုလုပ်ခဲ့သလားဟူသော မေးခွန်းထွက်ပေါ်လာသည်။ ဂရိဘာသာဖြင့်ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟူသော အယူအဆကို ထောက်ခံသည့်အနေဖြင့်၊ ပါလက်စတိုင်းရှိ ဂျူးများစွာသည် နှစ်ဘာသာစကားပြောတတ်သူများဖြစ်ပြီး၊ ဤတွင်ဆွေးနွေးနေသည့်ကိစ္စသည် ဂရိဘာသာစကားပြောသော ခရစ်ယာန်များကို ဗဟိုပြုထားသည့်ကိစ္စဖြစ်သည်။ အန်တီအုတ်မြို့မှ ခရစ်ယာန်များ (အာကျဴး ၁၅:၂ ကိုကြည့်ပါ) လည်း ထိုတွင်ရှိနေပြီး၊ သူတို့သည် အာရမိတ်ဘာသာကို သိသည်ဖြစ်စေ၊ မသိသည်ဖြစ်စေ၊ တီတုတ်စ်ဆိုသူ အရေဖျားမလှီးဖြတ်ထားသော ဂျင်တိုင်း (ဂလာတိ ၂:၃ ကိုကြည့်ပါ) လည်း ထိုတွင်ရှိနေဖွယ်ရှိပြီး၊ သူသည် အာရမိတ်ဘာသာကို နားမလည်ဖြစ်နိုင်သည်။ ဤသူများအတွက် ဂရိဘာသာသည် သုံးရန်သင့်လျော်သော ဘာသာစကားဖြစ်ပေမည်။သို့သော်၊ ဂျိမ်းစ်သည် သူ၏မိန့်ခွန်းကို အာရမိတ်ဘာသာဖြင့် ပြောခဲ့ပြီး၊ ကျမ်းစာကို အနီးကပ်ဆက်စပ်နေသော ဟီဘရူးဘာသာဖြင့် ကိုးကားခဲ့ဖွယ်ရှိသည်ဟု ယူဆရန် အကြောင်းကောင်းများရှိသည်။ ဂျိမ်းစ်သည် ဓမ္မသစ်ကျမ်းနှင့် အစောပိုင်းခရစ်ယာန်စာပေများတွင် ဂျူးခရစ်ယာန်များ၏ ခေါင်းဆောင်အဖြစ် ရပ်တည်သည်။ ဆွေးနွေးနေသောကိစ္စသည် အခြေခံအားဖြင့် ဂျူးဆိုင်ရာကိစ္စဖြစ်ပြီး၊ ခရစ်ယာန်ဂျူးများအနက် အဆိုးရွားဆုံးဖြစ်သော ဖာရိဆီများက ထုတ်ဖော်မေးမြန်းခဲ့သည်။ ဤအချက်ကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရာ၊ ယေရုဆလင်မြို့ရှိ တမန်တော်များအကြား ဆွေးနွေးပွဲသည် အာရမိတ်ဘာသာဖြင့် ပြုလုပ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်ဟု ယူဆရန်သင့်လျော်ပုံရသည်။

As it is written. The quotation in vs. 16, 17 is from the LXX of Amos 9:11, 12. The audience, familiar with the OT Scriptures, might recall other like prophecies, as Paul did in Rom. 15:9–12. The fact that James’s quotation is from the LXX, and that the LXX of this passage clinches his argument more strongly than does the alternative reading of the Masoretic text, has raised the question as to whether the council was conducted in Greek. In favor of the idea that it was, is the fact that many Jews, even in Palestine, were bilingual, and that the question at issue here was one that centered about Greek-speaking Christians. Christians from Antioch were present (see Acts 15:2) who may or may not have known Aramaic, and Titus, and uncircumcised Gentile (see Gal. 2:3), who probably did not understand Aramaic, no doubt also was there. For the sake of these, Greek would have been an appropriate language to use.

သို့သော်၊ ဤအချက်က လုကာ၏ ဂရိစာဖတ်သူများနှင့် ရင်းနှီးသော အယ်လ်အယ်က်စ် (LXX) ကို ကိုးကားရာတွင် အမှားပြုခဲ့သည်ဟု မဆိုလိုပါ။ အာမုတ် ၉:၁၁၊ ၁၂ ၏ ဟီဘရူးစာသား၊ မာဆိုရက်တစ်ခ်စ်စာသားအတိုင်း၊ သူ၏အငြင်းအခုံအတွက် မသင့်လျော်ဟု မဆိုလိုပါ၊ ထိုစာသားကို သူမသုံးခဲ့ပါက၊ မာဆိုရက်တစ်ခ်စ်ထက် အယ်လ်အယ်က်စ်နှင့် ပိုမိုနီးကပ်စွာ ဆက်စပ်နေသော ဟီဘရူးစာသားပုံစံတစ်ခုမှ ကိုးကားခဖွယ်ရှိသည်။ ကွမ်ရန်တွင် တွေ့ရှိချက်များအရ ဓမ္မဟောင်းကျမ်း၏ အစိတ်အပိုင်းအချို့အတွက် ထိုသို့သော စာသားများ ရှိခဲ့သည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၉၃ ကိုကြည့်ပါ)။

However, there are good reasons to suppose that James made his speech in Aramaic, probably quoting Scripture in the closely related Hebrew language. James stands, both in the NT and in early Christian literature, as the leader of Jewish Christianity. The issue in question was essentially a Jewish one, and had been raised by the most Jewish of Christian Jews, the Pharisees. In view of this it would seem reasonable to expect that a discussion among the apostles in Jerusalem at this time would probably have been carried on in Aramaic. This does not mean, however, that Luke is in error in quoting the LXX, the Bible version familiar to his Greek readers. The Hebrew of Amos 9:11, 12, as it is in the Masoretic text, would not be inappropriate to his argument, and if he did not use that, he may have quoted from a form of the Hebrew text that was more closely related to the LXX than is the Masoretic. Discoveries at Qumran have shown that such texts existed for at least parts of the OT (see Vol. V, p. 93).

၁၆. ငါပြန်လာမည်။ ဤစကားစုသည် ဟေဗြဲစာသားနှင့်လည်းကောင်း၊ အေလ်အိပ်စ်အိပ်စ် (LXX) နှင့်လည်းကောင်း မကိုက်ညီပါ။ သို့သော်၊ ၎င်းသည် “ငါဤသို့ထပ်မံပြုလုပ်မည်” ဟူသော ဟေဗြဲစကားအသုံးအနှုန်းတစ်ခုဖြစ်သည် (ဥပုဒ္ဒေကျမ်း ၉:၁၁၊ ဟောရှေ ၂:၉၊ ၁၁:၉ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်းသည် ဂျိမ်းစ်က ဟေဗြဲဘာသာဖြင့် ဓမ္မဟောင်းကျမ်းကို ကိုးကားခဲ့သည်ဟူသော အရိပ်အယောင်တစ်ခု ဖြစ်နိုင်သည်။

16. I will return. This phrase does not accord with either the Hebrew text or the LXX of Amos 9:11. It is, however, a favorite Hebrew expression for, “I will do such and such again” (see Eccl. 9:11; Hosea 2:9; 11:9). This may be an indication that James quoted the OT in Hebrew.

တဲ။ ဂရိဘာသာ “စကီနီ” (skēnē) သည် “တဲ” ကိုဆိုလိုပြီး၊ ဟေဗြဲစကားလုံး “ဆုက္ကဟ်” (sukkah) ကို ကိုယ်စားပြုသည်။ ၎င်းသည် တဲများပွဲတော် (သို့မဟုတ် တဲရာများပွဲတော်) တွင်အသုံးပြုသည့် “တဲယာယီ နေရာထိုင်ခင်း” ကို ဆိုလိုသည်။

Tabernacle. Gr. skēnē, “a tent,” representing the Hebrew word sukkah, “a booth,” used at the Feast of Booths (or Tabernacles), during which the Hebrews lived for a week in frail and temporary shelters.

၁၇. လူသားတို့၏ကြွင်းကျန်ခြင်း။ ဤနေရာတွင် မာဆိုရက်တစ်စာသား၏ အာမော့စ် ၉:၁၂ တွင် “ရှီအရစ်အေဒံ” (she’erith ’edom) ဟူ၍ “ဧဒုံ၏ကြွင်းကျန်ခြင်း” ဟု ဖော်ပြထားသည်။ သို့သော် ဟေဗြဲအက္ခရာတွင် “ဧဒုံ” (’edom) နှင့် “လူသား” (’adam) ဟူသော စကားလုံးများသည် ရေးသားပုံအားဖြင့် မထူးခြားလှပါ။ အေလ်အိပ်စ်အိပ်စ်သည် နောက်ဆုံးစကားလုံးကို ဖတ်ခဲ့ပုံရပြီး “လူသားတို့၏ကြွင်းကျန်ခြင်း” ဟု ဘာသာပြန်ခဲ့သည်။ ဂျိမ်းစ်၏အငြင်းအခုံကို ဂရိဘာသာပြန်ဆိုမှုက ပို၍အလေးပေးထားသည်။ “လူသားတို့၏ကြွင်းကျန်ခြင်း” ဆိုသည်မှာ တပါးအမျိုးသားများဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် “ဘုရား၏နာမတော်ကို” ခေါ်ယူကြမည်ဖြစ်သည်။ ဂျိမ်းစ်သည် ဤပရောဖက်ပြုချက်ကို တပါးအမျိုးသားများ၏သက်ဝင်ယုံကြည်ခြင်းကို ဟောကိန်းထုတ်ထားသည့်အရာအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုပြီး၊ ယခုဆွေးနွေးနေသည့်မေးခွန်းနှင့် သက်ဆိုင်သည်ဟု ယူဆသည်။

17. Residue of men. At this point the Masoretic text of Amos 9:12 reads, she’erith ’edom, “the remnant of Edom.” However, in the Hebrew alphabet the words ’edom, “Edom,” and ’adam, “man,” are almost identical; the LXX apparently read the latter word, and so translated, “residue of men.” The argument of James is emphasized by the Greek rendering. “The residue of men”—the Gentiles—were to call upon the “name of God.” James recognized the prophecy as a prediction of the conversion of the Gentiles, and thus relevant to the question now under discussion.

ရှာဖွေကြံဆကြမည်။ မာဆိုရက်တစ်စာသားသည် ဂျိမ်းစ်၏ကိုးကားချက်နှင့် များစွာကွဲပြားသည်။ ၎င်းကို အက်တ် (Acts) ကျမ်းမှ ဤအပိုဒ်နှင့် အာမော့စ် ၉:၁၂ ၏ ကေဂျေဗီ (KJV) ဘာသာပြန်ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်လျှင် ထင်ရှားသည်။ နောက်ဆုံးဖော်ပြချက်တွင် ဣသရေလလူမျိုး၏ ပြန်လည်ထူထောင်ခံရသူများကို (တဲ၏ပုံသဏ္ဌာန်ဖြင့်) ဧဒုံ၏ကြွင်းကျန်ခြင်းနှင့် တပါးအမျိုးသားအားလုံးကို ပိုင်ဆိုင်သူများအဖြစ် ဖော်ပြထားသည်။ သို့သော် ဂျိမ်းစ်က ဤပရောဖက်ပြုချက်ကို တပါးအမျိုးသားများသည် ဘုရားသခင်ကို ရှာဖွေရန် ဘုရားသခင်၏ရည်ရွယ်ချက်ကို ကြေညာသည့်အရာအဖြစ် အသုံးပြုသည်။ ဂျိမ်းစ်သည် “သခင်ဘုရားကို ရှာဖွေခြင်း” သည် ဒါဝိဒ်၏အိမ်တော်နှင့် လူသားအားလုံး၏ စစ်မှန်သောတည်ဆောက်မှုဖြစ်သည်ဟု ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြသည်။

Might seek. The Masoretic text differs widely from James’s quotation, as is illustrated by a comparison of this passage in Acts with the KJV of Amos 9:12. The latter portrays the restored people of Israel (under the figure of the tabernacle) as possessors of the remnant of Edom and all the heathen. But as James applies this prophecy, it is declaration of the intention of God that the Gentiles might seek Him. James makes it clear that this seeking “after the Lord” is to be the true upbuilding both of the house of David and of all mankind.

ငါ၏နာမကိုခေါ်ဝေါ်ခြင်း။ “ငါ၏နာမကိုခေါ်ဝေါ်ခြင်း” ဟူသော စကားအသုံးအနှုန်းသည် ဆီးမစ်တစ်ဖြစ်ပြီး “ငါ၏နာမဖြင့်ခေါ်ဝေါ်ခံရသူများ” ဟု ဆိုလိုသည်။ ၎င်းသည် ဒုတိယဓမ္မကျမ်း ၂၈:၁၀ ၏ ဟေဗြဲစာသားနှင့် ဂျိမ်းစ် ၂:၇ ၏ ဂရိစာသားတွင် တွေ့ရသည်။

My name is called. The expression “upon whom my name is called” is Semitic, and means, “who are called by my name.” It appears in the Hebrew of Deut. 28:10 and the Greek of James 2:7.

သခင်ဘုရားမိန့်တော်မူသည်ကား။ စာသားဆိုင်ရာသက်သေများသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) အပိုဒ် ၁၇ ၏နောက်ဆုံးပိုင်းနှင့် အပိုဒ် ၁၈ အတွက် အောက်ပါဘာသာပြန်မှုနှစ်မျိုးကို ထောက်ခံသည်- (၁) “ဤအရာများကို ရှေးကျမ်းမှ သိစေတော်မူသော သခင်ဘုရားမိန့်တော်မူသည်”၊ သို့မဟုတ် (၂) “ဤအရာများကို ရှေးကျမ်းမှ သိထားသည့်အတိုင်း ပြုတော်မူသော သခင်ဘုရားမိန့်တော်မူသည်”။ မည်သည့်ဘာသာပြန်မှုကိုမဆို၊ တပါးအမျိုးသားများ၏ကယ်တင်ခြင်းသည် ဘုရားသခင်၏အစီအမံတွင် အသစ်အဆန်းမဟုတ်ကြောင်း ပြသသည် (အတွဲ ၄၊ စာမျက်နှာ ၂၇-၃၀ ကိုကြည့်ပါ)။

Saith the Lord. Textual evidence favors (cf. p. 10) a reading for the last part of v. 17 and v. 18 that may be translated either (1) “saith the Lord, who maketh these things known from of old”; or, (2) “saith the Lord, who doeth these things that were known from of old.” Either translation shows that the salvation of Gentiles was no novelty in God’s plan (see Vol. IV, pp. 27–30).

၁၈. သိထားသည်။ ဘုရားသခင်သည် တပါးအမျိုးသားများကို လက်ခံမည်ဆိုသည်မှာ ယုဒလူမျိုးများကို အံ့ဩစေခဲ့သော်လည်း၊ သူ၏ပရောဖက်များမှတစ်ဆင့် ၎င်းကို ဖွင့်ပြခဲ့သည်။ ယခု သူသည် အစပိုင်းမှ သိထားပြီး စီစဉ်ထားသည့်အရာကို အကောင်အထည်ဖော်နေသည် (ဧဖက် ၃:၂-၁၂ ကိုကြည့်ပါ)။

18. Known. That God would accept Gentiles, startled the Jews, but He had revealed it by His prophets. Now He was carrying out what He had known and designed from the beginning (see Eph. 3:2–12).

၁၉. ငါ၏ဆုံးဖြတ်ချက်မှာ။ စကားလုံးအရ “ငါဆုံးဖြတ်သည်”။ ဂျိမ်းစ်၏စကားများသည် သူသည် အာဏာဖြင့်ပြောနေသည်ဟု ဆိုလိုသည်။ သို့သော်၊ နောက်ဆက်တွဲအနေဖြင့် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်မှာ တမန်တော်များနှင့် အကြီးအကဲများ၏ အာဏာပေါ်တွင် အခြေခံထားသည် (အခန်း ၁၆:၄ ကိုကြည့်ပါ)။

19. My sentence is. Literally, “I decide.” James’s words imply that he speaks with authority. However, what follows is not a decree, for when finally promulgated it rested upon the authority of the apostles and elders (see ch. 16:4).

ဒုက္ခမပေးရ။ ဂရိဘာသာ “ပါရနော့ခလီယို” (parenochleō) သည် “စိတ်ပူပန်စေရန်”၊ “အနှောင့်အယှက်ပေးရန်”၊ “အခက်အခဲဖြစ်စေရန်” ဟု ဆိုလိုပြီး၊ အခြားသူများအတွက် အတားအဆီးများထားရှိခြင်းကို ရည်ညွှန်းသည်။ ဤစကားလုံးသည် ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ဤနေရာတွင်သာ အသုံးပြုထားသည်။

Trouble. Gr. parenochleō, “to worry,” “to harass,” “to trouble,” by putting obstacles in the way of another. This is the only place in the NT that this verb is used.

ယခုပြောင်းလဲလာသူများ။ “ယခုပြောင်းလဲနေသူများ” ဟု ဘာသာပြန်သင့်သည်။ တပါးအမျိုးသားများအကြား သက်ဝင်ယုံကြည်ခြင်းလုပ်ငန်းသည် ထိုအချိန်တွင် ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေသည်။ ဤကြိယာ (ဂရိဘာသာ “အီပီစထရေဖို” [epistrephō]) သည် အက်တ်ကျမ်းတွင် သက်ဝင်ယုံကြည်ခြင်းကို ရည်ညွှန်းရာတွင် ထပ်ခါတလဲလဲ ပေါ်ထွက်လာသည် (အခန်း ၃:၁၉ ကိုကြည့်ပါ)။ တပါးအမျိုးသားများ အမှန်တကယ် ဘုရားသခင်ထံသို့ ပြောင်းလဲလာပြီး ဘုရားသခင်က ၎င်းတို့ကို လက်ခံထားသည်မှာ ပေါလ်နှင့် ဗာနဗတ်၏ အစီရင်ခံစာနှင့်၊ တပါးအမျိုးသားခရစ်ယာန်တစ်ဦးဖြစ်သည့် တိတုပ်၏ရှိနေမှုဖြင့် (ဂလာတိ ၂:၁ ကိုကြည့်ပါ၊ အဆုံးတွင် ထပ်ဆောင်းမှတ်ချက်များ၊ မှတ်ချက် ၁ ကိုကြည့်ပါ) သက်သေထူသည်။ ၎င်းသည် ဆုံးဖြတ်ချက်ချရန် အခြေခံအကြောင်းအမှန်ဖြစ်သည်။ တပါးအမျိုးသားများ သက်ဝင်ယုံကြည်လာနေပြီး၊ ဘုရားသခင်က ၎င်းတို့ကို လက်ခံထားသည်။ သို့ဖြစ်လျှင် အသင်းတော်သည် ၎င်းတို့ကို လက်ခံရန် ငြင်းဆိုနိုင်မည်မဟုတ်ပေ။

Are turned. Rather, “are turning.” The work of conversion was going on among the Gentiles at that very moment. This verb (Gr. epistrephō) appears repeatedly in Acts in reference to conversion (see on ch. 3:19). That the Gentiles really were turning to God and that God was accepting them, was evidenced by the report of Paul and Barnabas, and perhaps by the presence of Titus, a Gentile Christian (see Gal. 2:1; cf. Additional Notes at end of chapter, Note 1). This was the basic reason for the decision taken. Gentiles were being converted; God was accepting them. How then could the church refuse to accept them?

အသင်းတော်သည် ခရစ်တော်ကို ညွှန်ပြသည့် ထုံးတမ်းဥပဒေများသည် သူတွင် ပြည့်စုံသွားပြီး၊ ယုဒလူမျိုးများကို ယုဒလူမျိုးအဖြစ် သွင်ပြင်လက္ခဏာဖော်ပြသည့် တိုင်းရင်းသားဆိုင်ရာ သင်္ကေတများ (ဥပမာ၊ အရေဖျားလှီးခြင်း) သည် ယခုအခါ အဓိပ္ပာယ်မရှိတော့ကြောင်းကို ရှင်းလင်းစွာ မမြင်ရသေးပေ။ ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာအောင် ယုဒခရစ်ယာန်များသည် ယေဘုယျအားဖြင့် ဗိမာန်တော်ထုံးတမ်းများနှင့် ဆက်စပ်မှုရှိနေပြီး၊ ပေါလ်ပင်လျှင် ယေရုဆလင်မြို့တွင်ရှိစဉ် ၎င်းတို့တွင် ပါဝင်ခဲ့သည် (အက်တ် ၂၀:၁၆၊ ၂၁:၁၈-၂၆၊ အခန်း ၁၈:၁၉ ကိုကြည့်ပါ)။ သို့သော် နောက်ပိုင်းတွင်၊ အထူးသဖြင့် ပေါလ်အား မောဇီထုံးတမ်းများကို လိုက်နာရန် မလိုအပ်သည့် ဓမ္မဗေဒဆိုင်ရာ အကြောင်းပြချက်တစ်ခုရှိကြောင်း ဖွင့်ပြခဲ့သည်။ ၎င်းတို့ထဲမှ အများစုသည် ခရစ်တော်နှင့် သူ၏လုပ်ဆောင်မှုကို ညွှန်ပြသည့် “အရိပ်များ” ဖြစ်သည်။ သူ၏သာသနာပြီးဆုံးသည်နှင့် ၎င်းတို့သည် အဓိပ္ပာယ်မရှိတော့ပေ (ကောလောသဲ ၂:၁၁-၂၀၊ ဟေဗြဲ ၉:၁-၁၂ ကိုကြည့်ပါ)။ အခြားအချို့မှာ ယုဒလူမျိုးများကို ယုဒလူမျိုးအဖြစ် သွင်ပြင်လက္ခဏာဖော်ပြသည့် သင်္ကေတများဖြစ်ပြီး၊ လူအားလုံး ယေရှုခရစ်တွင် ကယ်တင်ခြင်းကို တန်းတူရရှိနိုင်သည့်အခါ အရေးမပါတော့ပေ (ရောမ ၁၀:၁၁-၁၂၊ ကောလောသဲ ၃:၁၀-၁၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ပေါလ်သည် ဤထုံးတမ်းများက အားပေးသည့် ဥပဒေစည်းမျဉ်းဝါဒစိတ်ဓာတ်သည် ယုဒလူမျိုးနှင့် တပါးအမျိုးသားများအကြား အတားအဆီးဖြစ်လာပြီး၊ ခရစ်ယေရှုတွင် တစ်သားတည်းဖြစ်သော လူများအကြား ၎င်းသည် နေရာမရှိကြောင်း ရှင်းလင်းစွာ မြင်ခဲ့သည် (ဧဖက် ၂:၁၃-၁၆ ကိုကြည့်ပါ)။

The church did not yet see clearly that the ceremonial laws pointing to Christ were fulfilled in Him, and that the ethnic symbols characterizing the Jews as Jews (such as circumcision) were likewise no longer meaningful. For decades Jewish Christians, in general, continued to identify themselves with the Temple rituals, and even Paul joined in them when he was at Jerusalem (Acts 20:16; 21:18–26; cf. ch. 18:19). But later it was revealed, especially to Paul, that there was a theological reason for not requiring the observance of the Mosaic rituals. Many of these were “shadows” pointing to Christ and His work; once His mission was finished, they were no longer meaningful (Col. 2:11–20; Heb. 9:1–12). Others were characteristic symbols of Judaism that ceased to be significant when all men might equally find salvation in Jesus Christ without having to become identified with the Jewish people (see Rom. 10:11, 12; Col. 3:10, 11). Paul saw clearly that the spirit of legalism encouraged by these rituals had become a barrier between Jew and Gentile that had no place among men who were one in Christ Jesus (Eph. 2:13–16).

၂၀. ရေးသားပေးပို့ရန်။ ဂရိဘာသာ “အီပီစထယ်လို” (epistellō) သည် “သတင်းစကားပေးပို့ရန်”၊ “စာရေးသားရန်” ဟု ဆိုလိုသည် (ဟေဗြဲ ၁၃:၂၂ ကိုကြည့်ပါ)။ တမန်တော်များက စေလွှတ်သည့် စေတမန်များသည် ဂျေရုဆလင်အစည်းအဝေး၏ ရေးသားထားသည့် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ယူဆောင်သွားခဲ့သည် (အက်တ် ၁၅:၂၃ ကိုကြည့်ပါ)။

20. Write. Gr. epistellō, “to send a message,” “to write a letter” (see Heb. 13:22). The messengers sent by the apostles took with them the written decision of the council (see Acts 15:23).

ရှောင်ကြဉ်ရန်။ ဆုံးဖြတ်ချက်သည် အခြေခံအားဖြင့် လက်တွေ့ကျသည့်အရာဖြစ်သည် (အပိုဒ် ၁၉ ကိုကြည့်ပါ)။ ဓမ္မဗေဒဆိုင်ရာ ထိုးထွင်းသိမြင်မှု ပိုမိုရရှိလာသည်နှင့်အမျှ၊ ရုပ်တုများအား ပူဇော်သော အသားစားခြင်းဆိုင်ရာ မေးခွန်းကို နောက်ပိုင်းတွင် အနည်းငယ်ကွဲပြားစွာ ရှုမြင်ခဲ့သည် (အောက်တွင် “ရုပ်တုများ၏ညစ်ညမ်းခြင်း” ကိုကြည့်ပါ)။ သို့သော် ထိုအချိန်က အခြေအနေများအရ၊ ဤဆုံးဖြတ်ချက်သည် အသင်းတော်က သွားရန် သင့်လျော်သည်ဟု ခံစားရသည့်အတိုင်းအတာဖြစ်သည်။ တပါးအမျိုးသားများသည် ၎င်းတို့အပေါ် အလွန်ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးမဖြစ်စေသည့်အတွက် ဝမ်းမြောက်ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဖာရိဆီဝါဒစိတ်ဓာတ်ရှိသူများသည် တပါးအမျိုးသားများ အမှန်တကယ် သက်ဝင်ယုံကြည်လာကြောင်း ငြင်းဆိုနိုင်မည်မဟုတ်ပေ။ သတ်မှတ်ထားသည့် လိုအပ်ချက်များသည် ယုဒခရစ်ယာန်များအတွက် အထူးသဖြင့် လက်ခံနိုင်ဖွယ်ရှိသည်။

That they abstain. The decision was essentially a practical one (see on v. 19). With the coming of greater theological insight, the question of eating meat offered to idols was later viewed in a somewhat different light (see below on “pollutions of idols”). But under the conditions of the moment, this decision was as far as the church felt it expedient to go. The Gentiles could not but be gratified, since no extreme burden was imposed upon them, and those of a Pharisaic tendency could not deny that Gentiles had truly been converted. The requirements stipulated seemed to be especially acceptable to Christian Jews.

ရုပ်တုများ၏ညစ်ညမ်းခြင်း။ ဂျေရုဆလင်အစည်းအဝေး၏ တရားဝင်ရေးသားထုတ်ပြန်ချက်တွင် “ရုပ်တုများအား ပူဇော်သော အသားများ” (ဂရိဘာသာ “အီဒိုလိုသူတာ” [eidōlothuta]၊ “[ရုပ်တုများအား] ပူဇော်သော အရာများ”၊ အပိုဒ် ၂၉) ကို ဆန့်ကျင်ကြောင်း ကြေညာထားသည့်အတွက်၊ ဤနေရာတွင် “ရုပ်တုများ၏ညစ်ညမ်းခြင်း” ကို တပါးအမျိုးသားဘုရားများအား ပူဇော်သော အစားအစာ (နှင့် အဖျော်ယမကာ) ဟူသော သတ်မှတ်ထားသည့်အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် နားလည်ခြင်းသည် အကောင်းဆုံးဖြစ်ပေမည်။ ဂရိနှင့် ရောမဘာသာတွင် အစားအစာကို ဗိမာန်တော်များတွင် နတ်ဘုရားများအား ပုံမှန်ပူဇော်လေ့ရှိသည်။ သို့သော်၊ ၎င်းတို့အနက် အနည်းငယ်ကိုသာ ယဇ်ပလ္လင်ပေါ်တွင် တင်ထားသည်။ ကျန်အများစုကို ဗိမာန်တော်နှင့် ဆက်စပ်နေထိုင်သူများက စားသုံးသည်၊ သို့မဟုတ် စျေးကွက်သို့ ရောင်းချရန် ပို့လွှတ်သည်။ သန့်ရှင်းသော ယုဒလူမျိုးများ၏ မျက်စိတွင် ထိုသို့သော အစားအစာသည် ညစ်ညမ်းသည်။ ထို့ကြောင့် ရက္ခိဗညတ္တိအကီဘာ (အေဒီ ၁၀၀ ခန့်) ဟု ယူဆရသည့် ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုက “ရုပ်တုများနေရာသို့ ယူဆောင်လာသည့် အသားသည် [အကျိုးခံစားခွင့်] ခွင့်ပြုထားသော်လည်း၊ ထိုနေရာမှ ထွက်လာသည့် အသားသည် တားမြစ်ထားသည်၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းကို သေလွန်သူများ၏ ယဇ်ပူဇော်သက္ကာအဖြစ် [မှတ်ယူသည်]” (မစ္ဆနာဟ် အာဘိုဒါဇာရာ ၂.၃၊ ဆွန်စီနို တဲလမွတ်ထုတ်ဝေမှု၊ စာမျက်နှာ ၁၄၅) ဟု ဖော်ပြသည်။ အလားတူ၊ မစ္ဆနာဟ် (အေဒီ ၂၀၀ ခန့်တွင် စုစည်းထားသည်) မှ နောက်ထပ်စည်းမျဉ်းတစ်ခုက ရုပ်တုများအား ပူဇော်သော ဝိုင်နှင့်ပတ်သက်၍ “ယန်နီဆက် (လျှံထွက်ဝိုင်) သည် တားမြစ်ထားပြီး၊ [အခြားဝိုင်ကို] အနည်းဆုံးပမာဏဖြင့် တားမြစ်စေသည်။ ဝိုင်နှင့်ဝိုင်၊ ရေနှင့်ရေ [ရောနှောလျှင်] အနည်းဆုံးပမာဏဖြင့် [ပိတ်ပင်သည်]။ ဝိုင်နှင့်ရေ၊ ရေနှင့်ဝိုင် [ရောနှောလျှင်] တားမြစ်ထားသည့်အရာက အရသာပေးသည့်အခါ [ပိတ်ပင်သည်]။ ဤသည်မှာ ယေဘုယျစည်းမျဉ်း- တူညီသောမျိုးစိတ်နှင့် [ရောနှောမှုသည်] အနည်းဆုံးပမာဏဖြင့် ပိတ်ပင်သည်၊ သို့သော် မတူညီသောမျိုးစိတ်နှင့် [ရောနှောမှုသည်] တားမြစ်ထားသည့်အရာက အရသာပေးသည့်အခါ ပိတ်ပင်သည်” (မစ္ဆနာဟ် အာဘိုဒါဇာရာ ၅.၈၊ ဆွန်စီနို တဲလမွတ်ထုတ်ဝေမှု၊ စာမျက်နှာ ၃၄၉) ဟု ဖော်ပြသည်။ ထို့ကြောင့် သန့်ရှင်းသော ယုဒလူမျိုးတစ်ဦးသည် အများပြည်သူစျေးကွက်တွင် အသားမဝယ်ဘဲ၊ ယုဒလူမျိုးသား၏ အသားသတ်သူထံမှသာ ဝယ်ယူသည်။ ခရီးသွားသောအခါ၊ ၎င်းသည် ၎င်း၏ “ကိုဖီနို့စ်” (kophinos) သို့မဟုတ် ခြင်းတောင်းကို ကျောပေါ်တွင် သယ်ဆောင်သွားပြီး၊ အစားအစာကို သယ်ဆောင်သွားသည် (မာကု ၆:၄၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ဂျူဗီနယ်လ်သည် “ယုဒလူမျိုးများသည် ခြင်းတောင်းတစ်ခုနှင့် အိမ်သုံးပရိဘောဂအတွက် ခြင်ထောင်တစ်ခုကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည်” (ဆတ်တိုင်းစ် iii. ၁၃, ၁၄၊ လိုအိဘ်ထုတ်ဝေမှု၊ စာမျက်နှာ ၃၃) ဟု ရည်ညွှန်းသည်။

Pollutions of idols. In view of the fact that the official written pronouncement of the Jerusalem Council declared against “meats offered to idols” (Gr. eidōlothuta, “[things] offered to idols”; v. 29), it is probably best to understand “pollutions of idols” here in the specific sense of food (and drink) that had been offered to heathen deities. In Greek and Roman religion food was routinely presented to the deities in the temples. However, only a small portion of it was put upon the altar. The rest was either consumed by those living in connection with the temple, or sent to the market for sale. In the eyes of strict Jews, such food was polluted. Thus a judgment attributed to Rabbi Akiba (c. a.d. 100) declares: “Meat which is being brought in to a place of idols is permitted [to derive some benefit therefrom], but that which is brought out is forbidden, because it is [regarded] as sacrifices of the dead” (Mishnah ‘Abodah Zarah 2. 3, Soncino ed. of the Talmud, p. 145). Similarly another regulation from the Mishnah (codified c. a.d. 200) declares regarding wine offered to an idol, “Yen nesek (libation-wine) is prohibited and renders [other wine] prohibited by the smallest quantity. Wine [mixed] with wine and water with water [disqualifies] by the smallest quantity. Wine [mixed] with water and water with wine [disqualifies when the prohibited element] imparts a flavour. This is the general rule: with the same species [the mixture is disqualified] by the smallest quantity, but with a different species [it is disqualified when the prohibited element] imparts a flavour” (ibid. 5. 8, Soncino ed. of the Talmud, p. 349). Consequently a strict Jew never bought meat in the open market, but only of a Jewish butcher. When he traveled, it was with his kophinos, or basket, on his back; he carried his food with him (see on Mark 6:43). Juvenal refers to “Jews, who possess a basket and a truss of hay for all their furnishings” (Satires iii. 13, 14; Loeb ed., p. 33).

ဤဂျူးလူမျိုးတို့၏ ပြင်းထန်သောခံစားချက်ကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားပြီး၊ ကောင်စီသည် ဂျင်တိုင်းခရစ်ယာန်များအား ရုပ်တုများအား ကပ်လှူထားသော အသားများမှ ရှောင်ကြဉ်ရန် တောင်းဆိုရန် သင့်လျော်သည်ဟု ယူဆခဲ့သည်။ ၎င်းသည် မိမိကိုယ်ကို ငြင်းဆန်မှုအနည်းငယ်မျှမဟုတ်ပေ။ ခရစ်ယာန်သို့ ပြောင်းလဲလာသူသည် ပွဲတော်များသို့ ဖိတ်ကြားခံရမှုကို ငြင်းဆန်ရမည်၊ သို့မဟုတ် ထိုနေရာတွင်ရှိနေပါက အစာမစားရ။ သြတ္တပ္ပရှိသောသူသည် သူ့ရှေ့တွင် တင်ထားသောအစာကို ၎င်းသည် ဗိမာန်တော်တွင် ကပ်လှူထားခြင်းမဟုတ်ကြောင်း သေချာမသိမချင်း စားရန်ငြင်းဆန်လိမ့်မည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင်၊ ဤကန့်သတ်ချက်သည် ဂျင်တိုင်းခရစ်ယာန်များအား ရုပ်တုကိုးကွယ်ခြင်းထုံးတမ်းများတွင် ပါဝင်ရန် သွေးဆောင်မှုမှ ကာကွယ်ပေးသည့် လက်တွေ့တန်ဖိုးရှိသည်။ ထိုထုံးတမ်းများတွင် ယဇ်ပူဇော်ထားသော အစာနှင့်ဝိုင်ကို မြည်းစမ်းခြင်းသည် ကိုးကွယ်မှု၏ မရှိမဖြစ်အစိတ်အပိုင်းဖြစ်သည်။ ရုပ်တုများအား ကပ်လှူထားသည့်အရာများကို မစားရန်ဖြစ်ပါက၊ သြတ္တပ္ပရှိသော ခရစ်ယာန်သည် ဧကရာဇ်၏ယဇ်ပလ္လင်တွင် အစာနှင့်သောက်ရန် ရိုးရှင်းသောထုံးတမ်းပင်ဖြစ်စေ တားမြစ်ထားကြောင်း ရှင်းလင်းစွာ နားလည်နိုင်သည်။ ၎င်းသည် ဗျာဒိတ်ကျမ်းရေးသားချိန်တွင် အထူးပြဿနာဖြစ်ပုံရသည် (ဗျာဒိတ်ကျမ်း ၂:၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။

In view of this strong Jewish feeling, the council saw fit to ask Gentile Christians to abstain from meat offered to idols. This would entail no small denial of self. The convert must refuse invitations to many festive affairs, or if present, refuse to eat. A man of careful conscience also would refuse to eat food set before him in a private house, unless he was satisfied it had not been offered in a temple. At the same time, this restriction had the practical value of safeguarding Gentile Christians against the temptation to engage in pagan rituals, where tasting the sacrificial food and wine was an essential part of worship. If nothing offered to an idol was to be eaten, the conscientious Christian could clearly understand that even the perfunctory ritual of tasting food and drink at an emperor’s altar was forbidden. This seems especially to have been an issue at the time of the writing of the Revelation (see on Rev. 2:14).

ဂျေရုဆလင်ကောင်စီပြီးနောက် နှစ်အနည်းငယ်အကြာတွင်၊ ဤကန့်သတ်ချက်သည် အချို့သောခုခံမှုများနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။ ကောရိန္သုမြို့တွင် လူများသည် မိမိတို့ရွေးချယ်သည့်အရာကို စားပိုင်ခွင့်ရှိသည်ဟု တောင်းဆိုခဲ့ကြပြီး၊ ပေါလုသည် “ရုပ်တုသည် ဘာမှမဟုတ်” ဟူသောအချက်ကြောင့်၊ ၎င်းတို့သည် ဈေးကွက်တွင် အစာဝယ်ယူရာတွင် ၎င်းသည် ဗိမာန်တော်တွင် ကပ်လှူထားခြင်းရှိမရှိ ဂရုမစိုက်ဘဲ ဝယ်ယူနိုင်သည်ဟု သဘောတူခဲ့သည်။ သို့သော် သူသည် ညီအစ်ကိုမေတ္တာနှင့် အခြားသူများ၏သြတ္တပ္ပကို လေးစားမှုအပေါ် ဤကန့်သတ်ချက်ကို ထောက်ခံခဲ့သည် (၁ ကောရိန္သု ၈–၁၀; ရောမ ၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။

A few years after the Jerusalem Council, this restriction met with some resistance. At Corinth men claimed the right to eat what they chose, and Paul conceded the right in the abstract, to the extent that they might buy food in the market places without regard to whether it had been offered previously in a temple, since “an idol is nothing.” But he supported the restriction on the ground of brotherly love and respect to others’ scruples (1 Cor. 8–10; see on Rom. 14).

မတရားသောမေထုန်မှုမှ။ ကနဦးတွင် ဤအကျင့်စာရိတ္တဆိုင်ရာစည်းမျဉ်းကို ထုံးတမ်းဆိုင်ရာကန့်သတ်ချက်များနှင့်အတူ ထည့်သွင်းထားသည်ကို တွေ့ရခြင်းသည် အံ့သြစရာဖြစ်နိုင်သည်။ သို့သော် အဆိုပါအမိန့်တွင် ပထမအချက်သည် ဒုတိယပညတ်ချက်အပေါ် အခြေခံထားသရွေ့ အကျင့်စာရိတ္တဆိုင်ရာဖြစ်သည်။ မတရားသောမေထုန်မှုနှင့်ပတ်သက်၍၊ လူမျိုးရေးဆိုင်ရာဥပဒေသည် မဖြူစင်မှုအားလုံးကို တားမြစ်ရာတွင် တင်းကြပ်မှန်ကန်သည် (လူမျိုးရေး ၁၈; ၂၀:၁၀–၂၁)။

From fornication. It may be surprising at first to find a moral rule placed along with restrictions that seem purely ceremonial. But the first item in the decree was moral also in so far as it was based on the second commandment of the Decalogue. In regard to fornication, the Levitical law against every form of unchastity was rightly strict (Lev. 18; 20:10–21).

မတရားသောမေထုန်မှုသည် အမျိုးသမီးဖြူစင်မှုကို လေးစားမှုမရှိခြင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး၊ ရှေးခေတ်ကမ္ဘာတွင် ဤအပြစ်သည် အလွန်ကျယ်ပြန့်သောမကောင်းမှုဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် ဂရိ-ရောမဘဝ၏ ဝိသေသလက္ခဏာတစ်ခုဟု ယူဆနိုင်သည်။ ရုပ်တုကိုးကွယ်ခြင်းနှင့် မတရားသောမေထုန်မှုသည် တစ်ခါတစ်ရံ ရုပ်တုကိုးကွယ်ခြင်းဘာသာတရားများတွင် ဆက်စပ်နေသည်။ ကောရိန္သုနှင့် ပေဖုတ်မြို့ရှိ အာဖရိုဒိုက်၏ ပြည့်တန်ဆာယဇ်ပုရောဟိတ်မများကဲ့သို့၊ ပြည့်တန်ဆာမှုသည် ရုပ်တုကိုးကွယ်ခြင်း၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်လေ့ရှိသည်။ ဗိမာန်တော်တွင် မိမိကိုယ်ကို ဖြုန်းတီးသူသည် ထိုနတ်ဘုရားမကို ယုံကြည်သည့်အနေဖြင့် ထိုသို့ပြုလုပ်သည်။ မတရားသောမေထုန်မှုသည် ရုပ်တုကိုးကွယ်သူများအတွက် ခွင့်ပြုထားပြီး ပုံမှန်ဖြစ်ရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဤအကြောင်းကြောင့်၊ ဂျူးခရစ်ယာန်များသည် ဂျင်တိုင်းသို့ပြောင်းလဲလာသူများသည် ဖြူစင်သောဘဝသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ကြောင်း သိလိုကြသည် (၁ ကောရိန္သု ၆:၁၅; ဗျာဒိတ်ကျမ်း ၂:၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ထို့ကြောင့် ဂျေရုဆလင်ကောင်စီတွင် ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် ၎င်း၏ယေဘုယျသွန်သင်ချက်များဖြင့်သာမက၊ ၎င်း၏အဖွဲ့ဝင်များလိုက်နာရန် သတ်မှတ်ထားသော သီးခြားစည်းမျဉ်းဖြင့် မြင့်မားသောအကျင့်စာရိတ္တစံနှုန်းများကို မြှင့်တင်ရန် ၎င်း၏ပထမဆုံးအများပြည်သူသို့ ခြေလှမ်းလှမ်းခဲ့သည်။

The sin of fornication, involving the lack of any real respect for the purity of womanhood, was so widespread an evil in the ancient world that it can be considered almost a characteristic of Greco-Roman life. Idolatry and fornication sometimes were related in the pagan cults. As with the harlot-priestesses of Aphrodite at Corinth and Paphos, prostitution was often a part of idolatry. The man who indulged himself in the temple thereby expressed his supposed faith in the goddess thus worshipped. The sin of fornication was a permissible and even routine thing to the pagan. For this reason the Jewish Christian would want to know that Gentile converts had entered into purity of life (see 1 Cor. 6:15; Rev. 2:14). Therefore at the Jerusalem Council Christianity took its first public step toward holding aloft high moral standards, not only by its general teaching, but by a specific rule laid down for its members to follow.

အသတ်ခံရသောအရာများ။ “အသတ်ခံရသောအရာများမှ” ဟူသောစကားလုံးများကို ချန်လှပ်ရန် အရေးကြီးသောစာသားသက်သေများ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) ကိုကိုးကားနိုင်သည်။ ဟေဗြဲကျမ်းစာတွင် “အသတ်ခံရသောအရာများ” ကို စားခြင်းကို တိတိပပတားမြစ်ချက်မရှိပါ။ သို့သော်၊ ၎င်းတွင်ပါဝင်သောမူသည် နောက်ထပ်တားမြစ်ချက်ဖြစ်သော သွေးစားခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ခြင်းနှင့် တူညီပုံရသည်။ အသတ်ခံရသောတိရစ္ဆာန်များသည် သွေးမထုတ်ထားဘဲ၊ ၎င်းတို့၏အသားသည် အစာအဖြစ်လက်ခံနိုင်ဖွယ်မရှိပေ (လူမျိုးရေး ၁၇:၁၃, ၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ဂျိမ်းစ်၏ကြေငြာချက်သည် မိမိဘာသာသေဆုံးသွားသောတိရစ္ဆာန်များ သို့မဟုတ် အခြားသားရဲများဖြင့်သတ်ဖြတ်ခံရသောတိရစ္ဆာန်များ၏အသားကို တားမြစ်ထားသော မောရှေဥပဒေကန့်သတ်ချက်များအပေါ် အခြေခံထားပေမည် (လူမျိုးရေး ၁၇:၁၅; တရားဟောရာ ၁၄:၂၁)။ ထိုကဲ့သို့သောကန့်သတ်ချက်များကို အစောပိုင်းခရစ်ယာန်အသင်းတော်က လိုက်နာခဲ့သည်ဟု တတ်တီလျန် (အေဒီ ၂၃၀ ခန့်တွင် ကွယ်လွန်) က သက်သေခံသည်။ သူသည် ရုပ်တုကိုးကွယ်သူများသို့ ရေးသားရာတွင် ဤသို့ဆိုသည်။ “ခရစ်ယာန်များရှေ့တွင် သင်တို့၏ယုတ်မာသောအမူအရာများအတွက် ရှက်ကြဉ်ပါ၊ သူတို့သည် ရိုးရှင်းပြီး သဘာဝအတိုင်းအစာများတွင်ပင် တိရစ္ဆာန်များ၏သွေးကို မစားကြပါ၊ အသတ်ခံရသောအရာများနှင့် သဘာဝအတိုင်းသေဆုံးသွားသောအရာများမှ ရှောင်ကြဉ်ကြသည်၊ ၎င်းသည် သွေးမှညစ်ညမ်းမှုကို မထိတွေ့ရန်သာဖြစ်သည်” (အာပေါလိုဂျီ ၉; အေအင်အက်ဖ်၊ အတွဲ ၃၊ စာမျက်နှာ ၂၅)။ အလားတူ၊ အရှေ့ဘုရားကျောင်းရှိ ရှေးဟောင်းစည်းမျဉ်းတစ်ခုက ဤသို့အမိန့်ပေးသည်။ “မည်သည့်ဆရာတော်၊ သင်းအုပ်ဆရာ၊ ဒီခန်၊ သို့မဟုတ် ယဇ်ပုရောဟိတ်စာရင်းတွင်ပါဝင်သူမဆို အသက်ရှင်သောသွေးပါသောအသား၊ သားရဲများဖြင့်ဆုတ်ဖြဲခံရသောအရာ၊ သို့မဟုတ် သဘာဝအတိုင်းသေဆုံးသွားသောအရာကို စားပါက၊ သူ့ကို ရာထူးမှဖယ်ရှားပါ။ ၎င်းသည် ဥပဒေဖြင့်တားမြစ်ထားသည်။ သို့သော် သူသည် သာမန်လူဖြစ်ပါက၊ သူ့ကို ဆိုင်းငံ့ထားပါ” (အပေါ်စတလစ်ကဲနွန် ၆၃; အေအင်အက်ဖ်၊ အတွဲ ၇၊ စာမျက်နှာ ၅၀၄)။ ရှေးဂျူးဓလေ့ထုံးတမ်းအရ တိရစ္ဆာန်၏လည်ပင်းကို ကျိုးသွားသောအခါ သွေးသည် ခြေလက်များထဲသို့ စီးဝင်သွားပြီး ဆားသုံးပြီးတောင်မှ ထုတ်ယူ၍မရဟု ဆိုသည် (တာလမွတ်ဟူလင် ၁၁၃အေ၊ ဆွန်စီနိုထုတ်ဝေမှု၊ စာမျက်နှာ ၆၂၁၊ ၆၂၂)။

Things strangled. Important textual evidence may be cited (cf. p. 10) for the omission of the words, “and from things strangled.” There is no clear prohibition in the OT against the eating of “things strangled.” However, the principle involved appears to be the same as that of the next prohibition, abstaining from eating blood. Animals strangled would not normally be bled, and so their flesh would not be bled, and so their flesh would not be acceptable for food (see Lev. 17:13, 14). James’s declaration may also have been based on the Mosaic restrictions against the flesh of animals that had died of themselves or that had been killed by another beast (Lev. 17:15; Deut. 14:21). Such restrictions were observed by the early church, as is testified by Tertullian (died c. a.d. 230), who, writing to pagans, declares: “Blush for your vile ways before the Christians, who have not even the blood of animals at their animals at their meals of simple and natural food; who abstain from things strangled and that die a natural death, for no other reason than that they may not contract pollution, so much as from blood secreted in the viscera” (Apology 9; ANF, vol. 3, p. 25). Similarly, an ancient rule in the Eastern Church ordains: “If any bishop, or presbyter, or deacon, or indeed any one of the sacerdotal catalogue, eats flesh with the blood of its life, or that which is torn by beast, or which died of itself, let him be deprived; for this the law has forbidden. But if he be one of the laity, let him be suspended” (Apostolic Canon 63; ANF, vol. 7, p. 504). Ancient Jewish tradition declared that when the neck of an animal was broken the blood flowed into the limbs in such a way that it could not be brought out, even with the use of salt (Talmud Hullin 113a, Soncino ed., pp. 621, 622).

သွေးမှ။ သွေးကို အစာအဖြစ်အသုံးပြုခြင်းကို တားမြစ်ချက်သည် လူသားများအတွက် တိရစ္ဆာန်အစာကို ခွင့်ပြုသည့်အခါတည်းက ပြဌာန်းခဲ့သည် (ကမ္ဘာဦး ၉:၄)၊ ပြီးနောက် မောရှေဥပဒေတွင် မကြာခဏထပ်လောင်းဖော်ပြခဲ့သည် (လူမျိုးရေး ၃:၁၇; ၇:၂၆; ၁၇:၁၀; ၁၉:၂၆)။ သွေးစားခြင်းသည် ရှောလု၏ခေတ်တွင် ထာဝရဘုရားကို ဆန့်ကျင်သောအပြစ်အဖြစ် သတ်မှတ်ခံရသည် (၁ ဓမ္မရာဇဝင် ၁၄:၃၃)။ သွေးဖြင့်ပြင်ဆင်ထားသောအစာသည် ဂရိလူမျိုးနှင့် ရောမလူမျိုးများ၏ စားပွဲပေါ်တွင် ပုံမှန်ဖြစ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့် ဟိုးမားတွင် ဤသို့တွေ့ရသည်။

From blood. The prohibition against the use of blood as food was made as soon as animal food was permitted for men (Gen. 9:4), and it was frequently reiterated in the Mosaic law (Lev. 3:17; 7:26; 17:10; 19:26). To eat blood was counted a sin against the Lord in the days of Saul (1 Sam. 14:33). Food prepared with blood was common on the tables of both Greeks and Romans. For instance this is found in Homer:

“ဤမီးတွင် ဆိတ်များ၏အဆီဖြင့်ပြည့်နေသော ဆတ်ကောင်များရှိပြီး၊ ၎င်းတို့ကို ညစာအတွက်ထားရှိခဲ့သည်။ ယခုနှစ်ဦးအနက် အကြင်သူသည် အနိုင်ရပြီး ပိုမိုကောင်းမွန်သူဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြပါက၊ သူထလျက် ဤအရာများထဲမှ တစ်ခုကို ရွေးချယ်ပါ” (အိုဒစ်ဆီ ဆယ့်ခုနှစ် ၄၄–၄၉; လိုးဘ်ထုတ်ဝေမှု၊ အတွဲ ၂၊ စာမျက်နှာ ၁၉၉၊ ၂၀၁)။

“Here at the fire are goats’ paunches lying, which we set there for supper, when we had filled them with fat and blood. Now whichever of the two wins and proves himself the better man, let him rise and choose for himself which one of these he will”

(Odyssey xvii. 44–49; Loeb ed., vol. 2, pp. 199, 201).

ရုပ်တုကိုးကွယ်သူများသည် ၎င်းတို့၏ယဇ်ပူဇော်မှုများတွင် ဝိုင်နှင့်ရောထားသောသွေးကို သောက်သုံးလေ့ရှိသည်။ ဂျိုးဇီဖတ်စ်သည် ပထမရာစုဂျူးလူမျိုးများ၏ရှုထောင့်မှ ပြောကြားရာတွင် “မည်သည့်သွေးကိုမဆို အစာအဖြစ်အသုံးပြုခြင်းကို မောရှေက တားမြစ်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းကို ဝိညာဉ်နှင့်စိတ်အဖြစ် သတ်မှတ်သည်” (အန်တီကွီးတီးစ် သုံး ၁၁. ၂ [၂၆၀]; လိုးဘ်ထုတ်ဝေမှု၊ အတွဲ ၄၊ စာမျက်နှာ ၄၄၃)။ ဤတားမြစ်ချက်အပေါ် ဂျူးလူမျိုးများ၏သဘောထားကို ရဗ္ဗိ ရှိမ္မွန်ဘင်အဇ္ဇိုင်း (အေဒီ ၁၁၀ ခန့်) ၏ထုတ်ပြန်ချက်မှ တွေ့ရသည်။ “တိုရာတွင် တားမြစ်ချက် ၃၆၅ ခုရှိပြီး၊ ဥပဒေအားလုံးထဲတွင် ဤသွေးတားမြစ်ချက်နှင့်တူသော ဥပဒေမရှိပါ။ … ကျမ်းစာက သွေးတားမြစ်ချက်နှင့်ပတ်သက်၍ ဤသို့သတိပေးထားသည် [တရားဟောရာ ၁၂:၂၃]၊ ဤသည်မှာ ပညတ်ချက်အားလုံးထဲတွင် အလွယ်ကူဆုံးဖြစ်သော်လည်း၊ ကျန်ပညတ်ချက်အားလုံးအတွက် မည်မျှပို၍သက်ရောက်မည်နည်း!” (ဆီဖရေဒူတာရိုနိုမီ ၁၂:၂၃; စထရက်နှင့်ဘီလာဘတ်ခ်၊ ကွမ်းမန်တာဇွမ်နူးဝမ်တက်စတမန့်အောက်စ်တာလမွတ်အန်မစ်ဒရာရှ်၊ အတွဲ ၂၊ စာမျက်နှာ ၇၃၄)။ သွေးတားမြစ်ချက်သည် ပညတ်ချက်အားလုံးထဲတွင် အလွယ်ကူဆုံးဟု ယူဆခံရသည်က ဂျေရုဆလင်ရှိ ဂျူးခရစ်ယာန်များသည် ဂျင်တိုင်းသို့ပြောင်းလဲလာသူများအား ၎င်းကို လိုက်နာရန် ခံစားရသည့်အကြောင်းကို နားလည်စေသည်။ ရာစုနှစ်များစွာကြာအောင်၊ အချို့နေရာများတွင်အနည်းဆုံး၊ အစောပိုင်းခရစ်ယာန်အသင်းတော်သည် ဤစည်းမျဉ်းကို လိုက်နာပုံရသည် (အထက်တွင် “အသတ်ခံရသောအရာများ” ကိုကြည့်ပါ)။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင်၊ အထူးသဖြင့် အနောက်နိုင်ငံများတွင်၊ ဂျေရုဆလင်ကောင်စီ၏ ကန့်သတ်ချက်များကို အကျင့်စာရိတ္တဆိုင်ရာတားမြစ်ချက်များအဖြစ်သာ တင်ပြရန် ကြိုးပမ်းမှုတစ်ခုရှိပုံရသည်။ ထို့ကြောင့် အိုင်ရနီးယပ်စ် (အေဒီ ၁၈၅ ခန့်) က ဤကျမ်းပိုဒ်ကို ဤသို့ကိုးကားသည်။ “‘၎င်းတို့အား ရုပ်တုများ၏အချည်းနှီးမှု၊ မတရားသောမေထုန်မှု၊ သွေးမှ ရှောင်ကြဉ်ရန် ညွှန်ကြားထားပြီး၊ ၎င်းတို့မလိုလားသည့်အရာများကို အခြားသူများအား မပြုလုပ်ရန်’” (အက်ဂိန်းစတ်ဟဲရစီးစ် သုံး ၁၂. ၁၄; အေအင်အက်ဖ်၊ အတွဲ ၁၊ စာမျက်နှာ ၄၃၅၊ ၄၃၆)။ ဤရှုထောင့်မှ “သွေး” သည် လူ့သွေးထွက်ခြင်း၊ ဆိုလိုသည်မှာ လူသတ်မှုအဖြစ် အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုခံရသည်မှာ တတ်တီလျန် (အေဒီ ၂၃၀ ခန့်တွင် ကွယ်လွန်) က ရှင်းလင်းစွာဖော်ပြသည်။ “ ‘သွေး’ အပေါ်တားမြစ်ချက်ကို လူ့သွေးအပေါ် ပိုမိုသက်ရောက်သည်ဟု နားလည်ရမည်” (အောန်မိုဒတ်စီ ၁၂; အေအင်အက်ဖ်၊ အတွဲ ၄၊ စာမျက်နှာ ၈၆)။ ကမ္ဘာဦး ၉:၄ ကိုကြည့်ပါ။

The heathen were accustomed, at their sacrifices, to drink blood mingled with wine. Josephus, speaking from the standpoint of the Jews of the 1st century a.d., recorded that “blood of any description he [Moses] has forbidden to be used for food, regarding it as the soul and spirit” (Antiquities iii. 11. 2 [260]; Loeb ed., vol. 4, p. 443). The attitude of the Jews toward this prohibition may be seen from a statement attributed to Rabbi Shim‘on ben ‘Azzai (c. a.d. 110): “In the Torah there are 365 prohibitions, and among all the laws there is none like this … if the Scriptures admonish you thus regarding the prohibition of blood [Deut. 12:23], in comparison with which there is no easier one among all the commandments, how much the more does this apply to all the rest of the commandments!” (Sifre Deuteromony 12:23; quoted in Strack and Billerbeck, Kommentar zum Neuen Testament aus Talmud und Midrasch, vol. 2, p. 734). That the prohibition of blood might be considered the most easily observed of all the commandments helps to make understandable the feeling of the Jewish Christians at Jerusalem that Gentile converts should abide by it. For several centuries, in some areas at least, the early Christian church appears to have held to this rule (see above on “things strangled”). At the same time, particularly in the West, an attempt seems to have been made to present the restrictions of the Jerusalem Council as purely moral prohibitions. Thus Irenaeus (c. a.d. 185) quotes the present passage as follows: “‘That it be enjoined them, that they do abstain from the vanities of idols, and from fornication, and from blood; and whatsoever they wish not to be done to themselves, let them not do to others’” (Against Heresies iii. 12. 14; ANF, vol. 1, pp. 435, 436). That from such a standpoint “blood” was interpreted as the shedding of human blood, that is, murder, is clear from Tertullian (died c. a.d. 230), who explains, “The interdict upon ‘blood’ we shall understand to be (an interdict) much more upon human blood” (On Modesty 12; ANF, vol. 4, p. 86). See on Gen. 9:4.

၂၁. ရှေးကျမ်းမှ။ “ရှေးမျိုးဆက်များမှ” ဟု ဘာသာပြန်သင့်သည်။ ဂျိမ်းစ်သည် ဂျူးခရစ်ယာန်များသည် ဂျူဒါယစင်ဘာသာမှ ရရှိခဲ့သောအရာအားလုံးကို ထိန်းသိမ်းထားမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဂျူးဆီးနာဂေါ့မှ ခွဲထွက်မည်မဟုတ်ဟု ထင်မြင်ခဲ့ပုံရသည်။

21. Of old time. Rather, “from ancient generations.” James apparently had no other thought than that the Jewish Christians would retain all that the Judaism had given them, and that they would not separate from the Jewish synagogue.

ဆီးနာဂေါ့များတွင်။ ဆီးနာဂေါ့ကိုးကွယ်ခြင်းအစီအစဉ်နှင့်ပတ်သက်၍ အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၆–၅၈ ကိုကြည့်ပါ။ ဂျူးခရစ်ယာန်များသည် ဆီးနာဂေါ့ဝတ်ပြုမှုများတွင် ဆက်လက်တက်ရောက်နေဆဲဖြစ်သည်။ ဤကျမ်းပိုဒ်နှင့် ယခင်ကျမ်းပိုဒ်များ၏ ဆက်စပ်မှုကို နည်းအမျိုးမျိုးဖြင့် နားလည်နိုင်သည်။ အချို့က ၎င်းသည် ဂျူးခရစ်ယာန်များသည် ဂျင်တိုင်းလွတ်လပ်မှုသည် မောရှေဥပဒေများကို လိုက်နာမှုအပေါ် မထိပါးနိုင်ဟု မကြောက်ရွံ့ရန်ဖြစ်သည်ဟု ယူဆကြသည်၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့နှင့် ၎င်းတို့၏သားသမီးများသည် ဆီးနာဂေါ့တွင် ဥပဒေကို စပတ်သောနေ့တိုင်း သတိပေးခံရမည်ဖြစ်သည်။ အချို့က ၎င်းသည် ဂျိမ်းစ်၏တားမြစ်ချက်များအတွက် အခြေခံအဖြစ် နားလည်ကြသည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ မောရှေကို ဆီးနာဂေါ့တွင် ဖတ်ရှုနေသောကြောင့်၊ ဂျင်တိုင်းများသည် သူဖော်ပြထားသောအရာများမှ အနည်းဆုံးရှောင်ကြဉ်သင့်သည်။ အချို့က ဂျင်တိုင်းခရစ်ယာန်များသည် ဂျိမ်းစ်၏တားမြစ်ချက်များကို ခက်ခဲသည်ဟု မတွေ့ရဘဲ၊ ၎င်းတို့သည် ဆီးနာဂေါ့များနှင့် ထိတွေ့မှုမှတစ်ဆင့် ဥပဒေကို ပုံမှန်ဖတ်ရှုနေသည့်အတွက် ၎င်းတို့နှင့် ရင်းနှီးနေပြီဖြစ်သည်ဟု ယူဆကြသည်။

In the synagogues. On the program of the synagogue worship, see Vol. V, pp. 56–58. Jewish Christians were still in attendance at the synagogue were still in attendance at the synagogue services. The connection of this verse with the preceding may be understood in various ways. Some take it as meaning that the Jewish Christians need not fear that Gentile freedom would encroach on their observance of the Mosaic laws, for they and their children would continue to be admonished in the law every Sabbath as they attended the synagogue. Others understand this verse as a basis for James’s prohibitions in this sense, that inasmuch as Moses is read in the synagogue, the Gentiles should at least abstain from the things he enumerates. Still others see it as meaning that the Gentile Christians would certainly not find James’s prohibitions difficult, since they already were familiar with them from their contacts with the synagogues, where the law was regularly read.

၂၂. ၎င်းကိုနှစ်သက်သည်။ ဂရိဘာသာ “ဒိုကီအို”၊ “သင့်လျော်သည်ဟု ထင်ရသည်” သို့မဟုတ် တရားဝင်အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် ဤကျမ်းပိုဒ်ကို “အမိန့်ပေးခဲ့သည်”၊ “မဲပေးခဲ့သည်” ဟု ဘာသာပြန်နိုင်သည်။

22. Pleased it. Gr. dokeō, “to seem fitting,” or, as the word was used in an official sense, the passage here may be translated, “it was ordered,” “it was voted.”

၂၂။ တစ်ခုလုံးသောအသင်းတော်။ ၎င်းသည် အသင်းတော်အဖွဲ့ဝင်များနေရာယူထားသည့် အရေးကြီးသောအနေအထားကို ပြသသည်။ ၎င်းတို့သည် စာတစ်စောင်နှင့်အတူ စေလွှတ်သော ကိုယ်စားလှယ်များကို ခန့်အပ်ရာတွင် သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။ နောင်ရာစုများတွင် သာမန်ဘုရားကျောင်းသားများသည် တရားဝင်အသင်းတော်ကောင်စီများမှ အများအားဖြင့် ဖယ်ထုတ်ခံခဲ့ရသည်။

The whole church. This shows the important position occupied by the members of the church. They concurred in the commissioning of the representatives sent with the letter. In later centuries the laity was largely excluded from official church councils.

ပေါလုနှင့် ဗာနဗတို့နှင့်အတူ။ ရွေးချယ်ခံရသောသူများသည် ပေါလုနှင့် ဗာနဗတို့နှင့်အတူ စေလွှတ်ခံရပြီး၊ အဆိုပါပြဋ္ဌာန်းချက်များကို အတည်ပြုရာတွင် ဤလူနှစ်ဦးမှလွဲ၍ အခြားသူများ၏ နှုတ်ဖြင့်ထွက်ပေါ်လာစေရန်ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် မေးခွန်းတွင် ကိုယ်ရေးကိုယ်တာပါဝင်ပတ်သက်နေသူများဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ပေါလုနှင့် ဗာနဗတို့ကို အချို့သော ဂျူဒါယဇာများက စာရင်းပြဿနာဖြင့် စွပ်စွဲရန် အခွင့်အလမ်းမရှိစေရ။

With Paul and Barnabas. The men chosen were sent along with Paul and Barnabas, in order that the confirmation of the decrees adopted might come from lips other than those of these two men, who were so personally involved in the question. Thus there would be no chance of some recalcitrant Judaizer charging Paul and Barnabas with forgery.

ဂျူဒါစ်အမည်ရှိ ဘာဆပ်စ်။ ဘာဆပ်စ်ဟူသော အမည်သည် “ဂျိုးဇက်ဖ်အမည်ရှိ ဂျပ်စတပ်စ်” (အခန်း ၁:၂၃ ကိုကြည့်ပါ) မှလည်း ဆောင်ထားသည်။ အကယ်၍ ဘာဆပ်စ်သည် မိသားစုအမည်အဖြစ် ယူဆပါက၊ ဤဂျူဒါစ်နှင့် ဂျိုးဇက်ဖ်တို့သည် ညီအစ်ကိုများဖြစ်နိုင်သည်။ ဂျိုးဇက်ဖ်သည် အနည်းဆုံး ယေရှု၏ ကိုယ်ပိုင်နောက်လိုက်တစ်ဦးဖြစ်ခဲ့သည်။ အခန်း ၁၅:၃၂ တွင် ဂျူဒါစ်သည် ပုရောဖက်ဟုခေါ်သည်။

Judas surnamed Barsabas. The name Barsabas was also borne by Joseph, “who was surnamed Justus” (see on ch. 1:23). If Barsabas is considered a family name, this Judas and Joseph were possibly brothers. Joseph at least had been one of the personal followers of Jesus. In ch. 15:32 Judas is called a prophet.

ဆိုင်လပ်စ်။ ၎င်းသည် အာရမိတ်အမည်တစ်ခု သို့မဟုတ် ရောမအမည် ဆီလဗာနပ်စ်၏ အတိုကောက်ဖြစ်နိုင်သည်။ ဂျူဒါစ်ကဲ့သို့ပင်၊ သူသည် ပုရောဖက်တစ်ဦးဖြစ်သည် (အခန်း ၃၂)။ သူသည် ပေါလု၏ ဒုတိယသာသနာပြုခရီးတွင် အဖော်ဖြစ်လာခဲ့ပြီး (အခန်း ၄၀)၊ ၁ သက်ဆလောနိတ် ၁:၁၊ ၂ သက်ဆလောနိတ် ၁:၁၊ ၁ ပေတရု ၅:၁၂ တွင် ဖော်ပြထားသော ဆီလဗာနပ်စ်ဖြစ်ဖွယ်ရှိသည်။

Silas. This may be an Aramaic name, or a contraction of the Roman Silvanus. Like Judas, he was a prophet (v. 32). He became the companion of Paul on the Second Missionary Journey (v. 40), and is probably the Silvanus mentioned in 1 Thess. 1:1; 2 Thess. 1:1; 1 Peter 5:12.

ထိပ်တန်းလူများ။ သို့မဟုတ် “ဦးဆောင်သူများ”၊ “အာဏာပိုင်များ”။ ၎င်းတို့၏ အနေအထားသည် ၎င်းတို့သည် ပုရောဖက်များဖြစ်ခြင်း (အခန်း ၃၂ ကိုကြည့်ပါ) မှ ထွက်ပေါ်လာနိုင်သည်။ အကယ်၍ ၎င်းတို့သည် ယေရှု၏ နောက်လိုက်များဖြစ်ခဲ့ပါက၊ ၎င်းသည်လည်း ညီအစ်ကိုများက သူတို့ကို အလွန်လေးစားစေမည်ဖြစ်သည်။

Chief men. Or, “leading men,” “authorities.” Their position may have arisen from the fact that they were prophets (see v. 32). If they had been followers of Jesus, this also would have caused them to be greatly respected by the brethren.

၂၃။ စာများရေးသားခဲ့သည်။ ဤအခန်းတွင် နောက်ဆက်တွဲဖော်ပြထားသည်မှာ စေလွှတ်ခဲ့သော စာရွက်စာတမ်း၏ မူကူးဖြစ်ပြီး၊ အသင်းတော်သမိုင်းတွင် ပေါ်ထွက်လာသော ကောင်စီများ၏ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့် စည်းမျဉ်းများ၏ ပထမဆုံးစာရင်းဖြစ်သည်။ ဤစာသည် ဂရိဘာသာဖြင့် ရေးသားခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ၎င်း၏ပုံစံသည် ဂရိပုံစံဖြစ်သည်။ ၎င်းတွင်ပါဝင်သော ဆုံးဖြတ်ချက်များနှင့် ပတ်သက်သူများသည် အများအားဖြင့် ဂရိစကားပြောသူများဖြစ်ပြီး၊ စေလွှတ်ခံရသော အန်တီအုတ်အသင်းတော်သည်လည်း ဂရိစကားပြောသူများဖြစ်ဖွယ်ရှိသည်။

23. Wrote letters. What follows in this chapter is doubtless the transcript of the document sent, the first of a long series of decrees and canons of councils that appear in the history of the church. Probably this letter was written in Greek. Its format is Greek; the Gentiles most concerned in the decisions contained in it were largely Greek speaking, as was doubtless the church of Antioch to which it was dispatched.

၎င်းတို့မှတစ်ဆင့်။ စကားလုံးအရ “၎င်းတို့၏လက်ဖြင့်”၊ ဟီဗြဲစကားအသုံးအနှုန်းဖြစ်နိုင်သည်။ ၎င်းသည် စာကို ဤသူများက ရေးသားခဲ့သည်ဟု မဆိုလိုပါ၊ သို့သော် ၎င်းတို့မှ စေလွှတ်ခံရခြင်းဖြစ်သည်။

By them. Literally, “by their hand,” perhaps a Hebraism. This does not mean that the letter was written by these men, but that it was sent by them.

တမန်တော်များ၊ အကြီးအကဲများနှင့် ညီအစ်ကိုများ။ စာသားအထောက်အထားများသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “တမန်တော်များနှင့် အကြီးအကဲများ၊ ညီအစ်ကိုများ” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံသည်။ ထို့ကြောင့် ယေရုဆလင်ရှိ ခေါင်းဆောင်များသည် ၎င်းတို့ရေးသားသော ခရစ်ယာန်များအား ၎င်းတို့အားလုံးသည် ခရစ်တော်တွင် ညီအစ်ကိုများဖြစ်ကြောင်း အာမခံခဲ့သည်။

Apostles and elders and brethren. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading, “The apostles and the elders, brethren.” Thus the leaders at Jerusalem assured the Christians to whom they wrote that they were all brethren in Christ.

ဂုဏ်ပြုနှုတ်ဆက်ခြင်း။ ဂရိဘာသာ chairein (ရောမ ၁:၇ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤစကားလုံးသည် ဂရိစာများတွင် ပုံမှန်နှုတ်ဆက်စကားဖြစ်သော်လည်း၊ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ဤနေရာ၊ တမန်တော် ၂၃:၂၆ နှင့် ယာကုပ် ၁:၁ တွင်သာ အသုံးပြုသည်။

Send greeting. Gr. chairein (see on Rom. 1:7). This word is a usual salutation in Greek letters, but is not used in the NT except here, in Acts 23:26, and James 1:1.

ဂျန်တိုင်းလူမျိုး။ အခန်း ၂၀ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း၊ ကောင်စီ၏စာသည် ဂျူးခရစ်ယာန်များထံသို့ မဟုတ်ဘဲ ဂျန်တိုင်းလူမျိုးများထံသို့ လိပ်မူထားသည်။

Gentiles. As indicated in v. 20, the letter of the council was addressed to the Gentiles, and not to the Jewish Christians.

အန်တီအုတ်နှင့် ဆီးရီးယားနှင့် စီလီစီယာ။ အန်တီအုတ်တွင် ဂျန်တိုင်းလူမျိုးများအပေါ် ချမှတ်ထားသော လိုအပ်ချက်များနှင့်ပတ်သက်သည့် အငြင်းပွားမှုသည် အထွတ်အထိပ်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ဆီးရီးယားရှိ ပတ်ဝန်းကျင်ဒေသများရှိ အသင်းတော်များသည်လည်း ထိခိုက်ပါဝင်ခဲ့သည်မှာ သေချာသည်။ စီလီစီယာကို ဖော်ပြခြင်းသည် ပေါလုသည် အန်တီအုတ်တွင် ဗာနဗနှင့်အတူ လုပ်ဆောင်ခြင်းမပြုမီ (အခန်း ၁၁:၂၅ ကိုကြည့်ပါ) ၎င်း၏ဇာတိပြည်နယ်တွင် အရေးကြီးသောအလုပ်ကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု အကြံပြုသည်။

Antioch and Syria and Cilicia. In Antioch the dispute over requirements laid upon the Gentiles had come to a head. The churches in the surrounding regions of Syria were undoubtedly involved. The mention of Cilicia suggests that Paul had done important work in his native province, prior to laboring with Barnabas at Antioch (see ch. 11:25).

၂၄။ ထွက်သွားသူများ။ စာသားအထောက်အထားများသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) ဤစကားလုံးများကို ထိန်းသိမ်းရန် သို့မဟုတ် ဖယ်ရှားရန် ခွဲခြားထားသည်။ အခန်း ၁ မှ သူတို့သည် ဂျူဒီယာမှဖြစ်ကြောင်း ရှင်းလင်းသည်။ ၎င်းတို့၏ အာဏာမရှိခြင်းသည် ဂျူဒါစ်နှင့် ဆိုင်လပ်စ်တို့အား ကောင်စီမှပေးအပ်သော အာဏာနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည် (အခန်း ၂၇)။

24. Which went out. Textual evidence is divided (cf. p. 10) between retaining or omitting these words. From v. 1 it is clear that they were from Judea. Their lack of authority contrasts with the authority given Judas and Silas by the council (v. 27).

ဖျက်ဆီးခြင်း။ ဂရိဘာသာ anaskeuazō၊ “မတည်မငြိမ်ဖြစ်စေခြင်း”။ ဂျူဒါယဇာများသည် ဂျန်တိုင်းလူမျိုးသက်ဝင်ယုံကြည်သူများ၏ ယုံကြည်ခြင်းကို မတည်မငြိမ်ဖြစ်စေခဲ့သည်၊ ၎င်းတို့၏အငြင်းပွားမှုများသည် ခရစ်ယာန်အတွေ့အကြုံနှင့် ယုံကြည်ခြင်း၏ အခြေခံအုတ်မြစ်ဖြစ်သည့်—အပြင်ပန်းထုံးတမ်းများ သို့မဟုတ် လူအုပ်စုတစ်ခုနှင့် ဆက်စပ်မှုဖြင့် ကယ်တင်ခြင်းမရရှိဟူသော အချက်ကို ထိခိုက်စေခဲ့သည်။

Subverting. Gr. anaskeuazō, “to unsettle.” The Judaizers had unsettled the faith of Gentile converts, for their contentions had struck at the very basis of Christian experience and belief-the fact that salvation is not gained by outward observances or by being identified with a certain group of people.

ပြောဆိုခြင်း။ စာသားအထောက်အထားများသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “ပြောဆိုခြင်း၊ သင်တို့သည် အရေဖျားလှီးခြင်းခံရမည်၊ နှင့် ပညတ်ကိုစောင့်ထိန်းရမည်” ဟူသော စကားလုံးများကို ဖယ်ရှားရန် ထောက်ခံသည်။

Saying. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of the words, “saying, Ye must be circumcised, and keep the law.”

ထိုသို့သောအမိန့်မပေးခဲ့ပါ။ ထိုအစား၊ “အမိန့်မပေးခဲ့ပါ”။ ၎င်းသည် ဂျူဒါယဇာများအား အာဏာတစ်စုံတစ်ရာပေးအပ်ခဲ့ခြင်းမရှိကြောင်း အပြည့်အဝငြင်းပယ်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဤကျမ်းပိုဒ်သည် နောက်ပိုင်းတွင် ထိုအဖွဲ့မှ တင်ပြသော တောင်းဆိုမှုများကို အကဲဖြတ်ရာတွင်လည်း အရေးကြီးသည် (ဂလာတိ ၂:၁၂)။

Gave no such commandment. Rather, “gave no orders.” This is a complete disavowal that any authority had been given to the Judaizers. The passage is also important in evaluating the claims set up by the same group later (Gal. 2:12).

၂၅။ သင့်လျော်သည်ဟု ထင်ရသည်။ ဂရိဘာသာ dokeō၊ အခန်း ၂၂ ကိုကြည့်ပါ။ ဤစကားလုံးများကို ၎င်းတို့၏တရားဝင်အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် ယူဆပါက၊ ဤကျမ်းပိုဒ်၏ ပထမပိုင်းကို “ကျွန်ုပ်တို့သည် တညီတညွတ်တည်း စေလွှတ်ရန် မဲပေးခဲ့သည်” ဟု ဘာသာပြန်နိုင်သည်။ အခြားရွေးချယ်စရာဘာသာပြန်မှုမှာ “သဘောတူညီမှုရရှိပြီးနောက်၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် စေလွှတ်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်” ဖြစ်သည်။

25. It seemed good. Gr. dokeō, see on v. 22. If the words are taken in their official sense, the first part of this verse may be translated, “We have voted unanimously to send.” An alternative translation is, “Having come to agreement, we have decided to send.”

ရွေးချယ်ထားသောသူများ။ ဆိုလိုသည်မှာ ဂျူဒါစ်ဘာဆပ်စ်နှင့် ဆိုင်လပ်စ်ဖြစ်သည်။

Chosen men. That is, Judas Barsabas and Silas.

ချစ်လှစွာသော။ ဂရိဘာသာ agapētos၊ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ယုံကြည်ခြင်းနှင့် ချစ်ခြင်းဖြင့် စည်းလုံးသူများအတွက် အထူးသုံးသော နာမဝိသေသနဖြစ်သည်။ ဤစာတစ်စောင်လုံးသည် ပေါလုနှင့် ဗာနဗတို့အား ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ဂုဏ်ပြုထားပြီး၊ “ချစ်လှစွာသော” ဟူသော အသုံးအနှုန်းသည် ယေရုဆလင်ရှိ အသင်းတော်၏ “တိုင်များ” က ပေါလုနှင့် ဗာနဗတို့အား “လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်မှု” ပေးခဲ့သည်ဟူသော ပေါလု၏ထုတ်ပြန်ချက်ကို ထင်ရှားစေသည် (ဂလာတိ ၂:၉)။ ပေတရုသည် ပေါလုကို ဤဝေါဟာရဖြင့် ပြောဆိုသည် (၂ ပေတရု ၃:၁၅)။

Beloved. Gr. agapētos, an adjective that in the NT is particularly applied to those who are united in faith and love. The whole letter does intentional honor to Paul and Barnabas, and the expression “beloved” illuminates Paul’s statement that the “pillars” of the church at Jerusalem gave to him and Barnabas the “right hands of fellowship” (Gal. 2:9). Peter speaks of Paul with this term (2 Peter 3:15).

ဗာနဗနှင့် ပေါလု။ ဗာနဗ၏အမည်ကို ဤနေရာတွင် ဦးစွာထားရှိခြင်းသည် ၎င်းသည် ယခင်က ယေရုဆလင်အသင်းတော်မှ အန်တီအုတ်သို့ အထူးစေလွှတ်ခံရသော တမန်တစ်ဦးဖြစ်ခဲ့သောကြောင့်ဖြစ်သည် (အခန်း ၁၁:၂၂)။

Barnabas and Paul. Probably the name of Barnabas is put first here because he had been formerly a special messenger sent from the church in Jerusalem to Antioch (ch. 11:22).

၂၆။ အန္တရာယ်ကျရောက်ခဲ့သည်။ ဂရိဘာသာ paradidōmi၊ “လွှဲပေးခြင်း”၊ “အပ်နှံခြင်း”။ ဤကျမ်းပိုဒ်ကို နည်းနှစ်မျိုးဖြင့် နားလည်နိုင်သည်။ ၎င်းသည် ၎င်းတို့သည် ခရစ်တော်၏ အမှုတော်အတွက် ၎င်းတို့၏ဘဝကို စွန့်လွှတ်ရန် ဆန္ဒရှိသူများဖြစ်ကြောင်း ဆိုလိုနိုင်သည်—ဤသည်မှာ မှန်ကန်သည် (အခန်း ၁၃:၅၀; ၁၄:၅, ၁၉ ကိုကြည့်ပါ)—သို့မဟုတ် ၎င်းတို့သည် ခရစ်တော်၏အမှုတော်အတွက် ၎င်းတို့၏ဘဝကို အပ်နှံခဲ့သူများဖြစ်သည်ဟု ပိုမိုယေဘုယျအနက်ဖြစ်နိုင်သည်။

26. Hazarded. Gr. paradidōmi, “to give over,” “to commit.” This passage may be understood in either of two ways. It may mean that they were men who had shown themselves willing to give up their lives for Christ’s sake—which certainly was true (see chs. 13:50; 14:5, 19)—or it may mean more generally that they had committed their lives to the cause of Christ.

အမည်အတွက်။ ဤနေရာတွင် “အမည်” သည် ယေရှု၏ မက်ဆီယာ၏ ဂုဏ်သိက္ခာနှင့် ဘုရားသခင်၏ အာဏာကို ဆိုလိုသည်။ သာသနာပြုသူများသည် ယေရှုကို ခရစ်တော်အဖြစ် ဟောပြောခဲ့ကြသည်။ အခန်း ၃:၁၆ ကိုကြည့်ပါ။

For the name. Here as before “name” signifies the Messianic dignity and divine authority of Jesus. The missionaries had been preaching Jesus as the Christ. See on ch. 3:16.

၂၇။ နှုတ်ဖြင့်။ စကားလုံးအရ “စကားလုံးဖြင့်”။ “နှုတ်ဖြင့်ပြောဆိုခြင်း” ဟူသော အသုံးအနှုန်းနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။

27. By mouth. Literally, “by word.” Compare the expression, “by word of mouth.”

၂၈။ သင့်လျော်သည်ဟု ထင်ရသည်။ ဤနေရာတွင် ဂရိဘာသာစကားလုံးသည် အခန်း ၂၅ တွင်နှင့် တူညီသည်။ ယေရှုသည် သမ္မာတရား၏ဝိညာဉ်သည် ၎င်း၏တပည့်များကို သမ္မာတရားအားလုံးသို့ လမ်းညွှန်ပေးမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည် (ယောဟန် ၁၆:၁၃)၊ ထို့ကြောင့် လုကာသည် ၎င်းတို့ကို ဝိညာဉ်တော်နှင့် ပြည့်ဝသူများအဖြစ် မကြာခဏပြောဆိုသည်။ ထို့ကြောင့် ကောင်စီမှလူများသည် ၎င်းတို့၏လမ်းညွှန်သူသည် ဘုရားသခင်၏ဝိညာဉ်ဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်စိတ်ချစွာ ပြောဆိုခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်၏ဝိညာဉ်၏ လမ်းညွှန်မှုအောက်တွင်၊ ဂျူးခရစ်ယာန်များသည် ဂျန်တိုင်းလူမျိုးများနှင့် မိတ်သဟာယဖွဲ့မှုအပေါ် ၎င်းတို့၏ နှစ်ရှည်လများခံစားခဲ့ရသော ဘက်လိုက်မှုကို ဖယ်ရှားလျက်ရှိသည်။ အသင်းတော်သည် အမြဲတမ်း ရိုးသားစွာဖြင့် ၎င်းသည် သန္တာန်ဝိညာဉ်၏ ထိန်းချုပ်မှုနှင့် လမ်းညွှန်မှုအောက်တွင်ရှိသည်ဟု ပြောဆိုနိုင်ခဲ့ပါက မည်မျှပို၍ကောင်းမည်နည်း။

28. Seemed good. The Greek verb is the same here as in v. 25. Jesus had promised that the Spirit of truth would guide His disciples into all truth (John 16:13), and Luke often speaks of them as filled with the Spirit. Hence the men of the council unhesitatingly claimed that their Guide was the Spirit of God. Under the direction of the Spirit of God. Under the direction of the Spirit of the Jewish Christians were laying aside their prejudice of long standing against fellowship with Gentiles. How much better it would have been for the church had it always been honestly able to say that it was under the control and guidance of the Holy Spirit.

ပိုကြီးသောဝန်မရှိပါ။ ဂျူးလူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏ ဥပဒေစည်းမျဉ်းများ၏ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးကို ခံစားခဲ့ရသည် (တမန်တော် ၁၅:၁၀; ဗျာဒိတ် ၂:၂၄ ကိုကြည့်ပါ)။

No greater burden. The Jews themselves felt this burden in their load of legal observances (see on Acts 15:10; Rev. 2:24).

၂၉။ ရုပ်တုများထံပူဇော်သော အမဲသားများ။ ဤစကားအသုံးအနှုန်းသည် ရုပ်တုများ၏ ညစ်ညမ်းမှုကို ယိမ်းအား၏ သတိပေးချက်ကို ပိုမိုရှင်းလင်းစွာ သတ်မှတ်ပေးသည် (အခန်း ၂၀ ကိုကြည့်ပါ)။

29. Meats offered to idols. This wording gives sharper definition to James’s warning against “pollutions of idols” (see on v. 20).

သြတီးထားသောအရာများမှ။ အရေးကြီးသော စာသားအထောက်အထားများကို (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) အခန်း ၂၀ ကဲ့သို့ပင် ဤစကားလုံးများကို ဖယ်ရှားရန် ကိုးကားနိုင်သည်။ ဤတားမြစ်ချက်များနှင့်ပတ်သက်သော ဆွေးနွေးချက်အတွက် အခန်း ၂၀ ကိုကြည့်ပါ။

And from things strangled. Important textual evidence may be cited (cf. p. 10) for the omission of these words as in v. 20. For discussion of these prohibitions see on v. 20.

အကျင့်ကောင်းပြုပါ။ ဂရိဘာသာ eu prassō။ ဤအသုံးအနှုန်းသည် “ကောင်းမွန်စွာနေထိုင်ရန်” သို့မဟုတ် “မှန်ကန်စွာပြုလုပ်ရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိနိုင်သည်။ ယခင်အဓိပ္ပာယ်သည် ပိုမိုသာမန်ဖြစ်သော်လည်း၊ ၂ ရာစုမှ ခရစ်ယာန်စာပေများသည် နောက်ပိုင်းအဓိပ္ပာယ်ကို ထောက်ခံပြီး၊ ယခုအကြောင်းအရာတွင် ပိုမိုသင့်လျော်ပုံရသည်။ ပါပီရပ်စ်မှ အထောက်အထားများအရ eu prassō သည် ကိုင်းနီးခေတ်က စာများတွင် ယဉ်ကျေးသောတောင်းဆိုမှုကို ဖော်ပြရန်အသုံးပြုသော ဝေါဟာရဖြစ်ပြီး၊ ဤကျမ်းပိုဒ်ကို “ဤအရာများမှ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ထိန်းသိမ်းပါ” ဟုပင် ဘာသာပြန်နိုင်သည်။

Do well. Gr. eu prassō. This expression may mean either “to get along well” or “to do right.” Although the former meaning is more common, Christian literature from the 2d century supports the latter, and it seems to be more fitting in the present context. Evidence from the papyri shows that eu prassō was a term used in epistles of the Koine period to express a courteous request, and the present passage might even be translated, “from which please keep yourselves.”

အောင်မြင်ပါစေ။ ဂရိဘာသာ rhōnnumi၊ “သန်မာပါစေ”၊ “ချမ်းသာပါစေ” ဟူသော ပုံစံတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ဂရိစာများတွင် ပုံမှန်ပိတ်နှုတ်ဆက်စကားဖြစ်သည်။ ဤစာသည် ၎င်း၏အစပိုင်းနှင့် အဆုံးတွင် ဂရိပုံစံစံနှုန်းကို လိုက်နာသည် (အခန်း ၂၃ ကိုကြည့်ပါ)။

Fare ye well. A form of the Greek verb rhōnnumi, “to be strong,” “to prosper,” that is a common closing salutation in Greek letters. This letter follows standard Greek style at both its beginning and its end (see on v. 23).

၃၀။ အန်တီအုတ်သို့ ရောက်လာခဲ့သည်။ ကောင်စီမှ စေလွှတ်သူများသည် ဆာမာရိနှင့် ဖီနိစီယာမှတစ်ဆင့် မြောက်ဘက်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့သည်ဟု ယူဆရန် သဘာဝကျသည်။ ခရစ်ယာန်အသင်းအဖွဲ့များရှိ ဂျန်တိုင်းလူမျိုးများအကြားတွင် ၎င်းတို့ရရှိသော လွတ်လပ်မှုသတင်းကြောင့် ရွှင်မြူးမှုရှိခဲ့မည်မှာ သေချာသည်။

30. Came to Antioch. It is natural to suppose that the envoys from the council returned north through Samaria and Phoenicia. Doubtless there was rejoicing among the Gentiles in the Christian congregations at the news of the freedom they received.

လူအုပ်စု။ ဂရိဘာသာ plēthos၊ ယုံကြည်သူများ၏ စုဝေးမှုများအတွက် တမန်တော်များတွင် ထပ်ခါတလဲလဲအသုံးပြုသော စကားလုံးဖြစ်သည် (အခန်း ၄:၃၂; ၅:၁၄; ၆:၂; ၁၅:၁၂)။ ဤနေရာတွင် ၎င်းသည် အန်တီအုတ်ရှိ ခရစ်ယာန်အသင်းအဖွဲ့ကို ရည်ညွှန်းသည်။

Multitude. Gr. plēthos, a word used repeatedly in Acts for gatherings of believers (chs. 4:32; 5:14; 6:2; 15:12). Here it refers to the Christian congregation at Antioch.

စာတစ်စောင်ပေးအပ်ခဲ့သည်။ စာကို တရားဝင်ဖွင့်လှစ်ပြီး ဖတ်ကြားသောအခါ စိတ်လှုပ်ရှားမှုများ ရှိခဲ့မည်မှာ သေချာသည်၊ ဂျူဒါယဇာများ၏ သွန်သင်ချက်များကို ငြင်းပယ်ပြီး ပေါလုနှင့် ဗာနဗတို့၏ ရပ်တည်ချက်ကို အတည်ပြုသည့် စာကြောင်းတစ်ကြောင်းပြီးတစ်ကြောင်း ဖတ်ရှုသည့်အခါ တစ်ဖက်တွင် ညည်းညူမှုများနှင့် အခြားတစ်ဖက်တွင် လက်ခုပ်တီးသံများ ရှိခဲ့ပေမည်။ အန်တီအုတ်ရှိ ဂျန်တိုင်းယုံကြည်သူများအတွက် ဤစာသည် တကယ့်တိုက်ပွဲတစ်ခုပြီးနောက် အနိုင်ရရှိသော လွတ်လပ်မှုပိညာဉ်စာတစ်စောင်ဖြစ်သည်။

Delivered the epistle. There must have been eager excitement as the letter was solemnly opened and read aloud, with perhaps murmuring on the one side, and applause on the other, as sentence after sentence repudiated the teachings of the Judaizers and confirmed the stand taken by Paul and Barnabas. To the Gentile believers at Antioch this epistle was a charter of freedom, won after a real struggle.

၃၁။ နှစ်သိမ့်မှု။ ဗာနဗ၊ “နှစ်သိမ့်မှု၏သား” (အခန်း ၄:၃၆ ကိုကြည့်ပါ) သည် ထိုကဲ့သို့သော သံတမန်အဖွဲ့၏ ထိုက်တန်သောအဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးဖြစ်သည်။ ဂျူးလူမျိုးများနှင့် ဂျန်တိုင်းလူမျိုးများ နှစ်ဦးစလုံးသည် နှစ်သိမ့်မှုကို ခံစားရမည်ဖြစ်သည်။ ဂျူးလူမျိုးများအတွက်မှာ ၎င်းတို့သည် ဂျန်တိုင်းလူမျိုးသက်ဝင်ယုံကြည်သူများကို ခရစ်ယာန်ညီအစ်ကိုများအဖြစ် လက်ခံရန် အခြေခံကို ယခုသိရှိပြီဖြစ်သည်။ ဂျန်တိုင်းလူမျိုးများအတွက်မှာ ၎င်းတို့သည် ယခု ထုံးတမ်းစဉ်လာများနှင့် ဓလေ့ထုံးတမ်းများ၏ ထမ်းပိုးမှ လွတ်မြောက်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။

31. Consolation. Barnabas, “the son of consolation” (see on ch. 4:36), was a worthy member of such an embassy. Consolation would be felt by both Jews and Gentiles; by the former because they would now know on what basis they could receive the Gentile converts as fellow Christians; by the latter, because they were now free from the yoke of ceremonies and rituals. See Additional Notes at end of chapter, Note 2.

၃၂။ ယုဒနှင့် စီလတ်သည် ပုရောဖက်များဖြစ်ကြသည်။ အက်စ် ၁၃:၁ တွင် ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ။ ဤနေရာတွင် “ပုရောဖက်” ဟူသော စကားလုံးသည် အနာဂတ်ကို မလွှဲမရှောင်ဟောပြောသူတစ်ဦးကို မဆိုလိုဘဲ၊ ဝိညာဉ်တော်နှင့် ပြည့်ဝပြီး ဘုရားသခင်အတွက် ထူးခြားသော အခွင့်အာဏာဖြင့် ဟောပြောသူတစ်ဦးကို ဆိုလိုသည်။ ထို့ကြောင့် ယုဒနှင့် စီလတ်သည် တပည့်များကို အားပေးရန်နှင့် ခိုင်ခံ့စေရန် အရည်အချင်းပြည့်မီသူများဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော အားပေးမှုသည် တစ်ပါးအမျိုးသားများအတွက် လိုအပ်သည်။ ဤသည်မှာ ပေတရုအား သခင်ဘုရားက လုကာ ၂၂:၃၂ တွင် ပြုလုပ်ရန် မှာထားခဲ့သော အမှုဖြစ်ပြီး၊ ယခုအခါ ပေတရုသည် ကော်နီလီယုနှင့် ဆက်ဆံရာတွင် သင်ယူခဲ့သော နည်းလမ်းများကို အသုံးပြု၍ ပြုလုပ်ရမည်ဖြစ်သည်။

32. Judas and Silas, being prophets. See on ch. 13:1. “Prophet” is used here, not of one who necessarily foretells the future, but of one who, being filled with the Spirit, speaks forth for God with unique authority. Judas and Silas were therefore qualified both to exhort and to strengthen the disciples. Exhortation would be needed by the Gentiles. This was the sort of work to which Peter was bidden by his Lord (Luke 22:32), and it was now to be done under the same terms Peter had learned to employ in his dealing with Cornelius.

၃၃။ ငြိမ်သက်ခြင်းဖြင့်။ ဤသည်မှာ ဟေဗြဲလူမျိုးတို့၏ နှုတ်ဆက်စကားဖြစ်သော နှုတ်ဆက်ခြင်း၏ ပုံမှန်ဘာသာပြန်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် လူများကို တိတ်တဆိတ် ထွက်ခွာသွားရန် ခွင့်ပြုခဲ့သည်ဟု မဆိုလိုဘဲ၊ အသင်းတော်၏ ငြိမ်သက်ခြင်းအတွက် ဆုတောင်းမှုများသည် ၎င်းတို့နှင့်အတူ လိုက်ပါသွားသည်ဟု ဆိုလိုသည်။ မာကု ၅:၃၄ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။

33. In peace. This is the translation of the normal Hebrew salutation of farewell. It does not signify that the men were allowed to go away quietly, but rather that the church’s prayers for their peace accompanied them. Compare Mark 5:34.

တမန်တော်များထံသို့။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) “၎င်းတို့ကို စေလွှတ်သူများထံသို့” ဟူသော ဖတ်ရှုချက်ကို ထောက်ခံသည်။

Unto the apostles. Textual evidence attests (cf. p. 10) the reading “to those who had sent them.”

၃၄။ သို့သော်လည်း။ ဤကျမ်းပိုဒ်ကို ဖယ်ထုတ်ရန် စာသားဆိုင်ရာ သက်သေအထောက်အထားများကို (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) ကိုးကားနိုင်သည်။ သို့သော်လည်း၊ ပေါလုသည် မကြာမီတွင် စီလတ်ကို ၎င်း၏ နောက်ထပ်သာသနာပြုခရီးအတွက် အဖော်အဖြစ် ရွေးချယ်ခဲ့သည် (ကျမ်းပိုဒ် ၄၀; ကျမ်းပိုဒ် ၃၆ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)၊ ထို့ကြောင့် စီလတ်သည် ယုဒထွက်သွားပြီးနောက် အန်တိယုတ်တွင် ဆက်လက်နေထိုင်ခဲ့ရမည် သို့မဟုတ် မကြာမီပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့ရမည်။

34. Notwithstanding. Textual evidence may be cited (cf. p. 10) for the omission of this verse. However, since Paul shortly afterward chose Silas for his companion on his next missionary journey (v. 40; cf. v. 36), Silas must have remained in Antioch after Judas had gone, or have returned there soon after.

၃၅။ ဟောပြောခြင်း။ ဂရိစကားလုံး euaggelizō ၏ ပုံစံတစ်ခုဖြစ်သည် (အက်စ် ၁၃:၃၂ တွင် ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ)။ ယေရှုကို ကယ်တင်ရှင်အဖြစ် ဖော်ပြရန်နှင့် ဘုရားသခင်အတွက် အသက်ရှင်နည်းကို သင်ကြားရန်အတွက် သင်ကြားခြင်းနှင့် ဟောပြောခြင်း နှစ်မျိုးလုံးကို လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် တစ်ပါးအမျိုးသားများအတွက် ဤအရာသည် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည်၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့သည် ယခုအခါ ဧဝံဂေလိတရားအောက်တွင် ပဋိညာဉ်သစ်၏ ပါဝင်သူများဖြစ်လာကြောင်း ထင်ရှားလာနေသည်။

35. Preaching. A form of the Greek verb euaggelizō (see on ch. 13:32). Both teaching and preaching had to be done to set forth Jesus as the Saviour, and to instruct in the way of life for God; doubtless this was especially essential for Gentiles, who, it was becoming clear, were now partakers of the new covenant under the gospel.

၃၆။ ရက်အနည်းငယ်အကြာတွင်။ အက်စ် ၁၆:၁ တွင် ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ။

36. Some days after. See on ch. 16:1.

ထပ်မံသွားကြစို့။ ဤအဆိုပြုချက်သည် ပေါလု၏ ဝိသေသလက္ခဏာဖြစ်သည်။ ၎င်း၏ နှလုံးသားသည် “အသင်းတော်အားလုံး၏ ဂရုစိုက်မှု” (၂ ကော ၁၁:၂၈) ဖြင့် အမြဲပြည့်နှက်နေပြီး၊ ၎င်းကို ၎င်း၏ ဆုတောင်းချက်များတွင် အမြဲဖော်ပြလျက်ရှိသည် (ရောမ ၁:၉; ဧဖက် ၁:၁၆; ဖိလိပ္ပိ ၁:၃)။ တိမောသေအတွက် ၎င်း၏ စိုးရိမ်မှုမှ တွေ့ရသည့်အတိုင်း၊ ပေါလုသည် ၎င်း၏ ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် မွေးဖွားလာသော တစ်ဦးချင်းအဖွဲ့ဝင်များ၏ ဝိညာဉ်ရေးရာ တိုးတက်မှုအတွက် စိုးရိမ်သလောက် ၎င်းတည်ထောင်ခဲ့သော အသင်းတော်များ၏ အထွေထွေအခြေအနေအတွက်လည်း စိုးရိမ်သည်။ ပေါလုသည် ပထမဆုံးခရီးစဉ်တွင် တည်ထောင်ခဲ့သော အသင်းတော်များကို ပြန်လည်လည်ပတ်ရန် အခွင့်အလမ်းအဖြစ် ဤခရီးကို အဆိုပြုခဲ့သော်လည်း၊ မက္ကဒိုးနီးယားခေါ်သံကို ဖြေကြားရန် ဝိညာဉ်တော်က ဥရောပသို့သွားရန် ဖိအားပေးသောအခါ ၎င်းသည် ချဲ့ထွင်ခဲ့သည်။

Let us go again. This proposal was characteristic of Paul. His heart was ever full of “the care of all the churches” (2 Cor. 11:28), which he was always mentioning in his prayers (Rom. 1:9; Eph. 1:16; Phil. 1:3). Judging from his concern for Timothy, revealed in Paul’s epistles to him, Paul would be as much concerned about the spiritual growth of individual members who were his children in the faith as he was for the general condition of the churches he had founded. Paul proposed the journey as an opportunity for revisiting the churches founded on the first tour, but he branched out when constrained by the Spirit to go to Europe, in answer to the Macedonian call.

ပေါလု၏ ဒုတိယသာသနာပြုခရီးစဉ်၊ အေဒီ ၄၉ မှ ၅၂ ခုနှစ်ခန့်

Paul’s Second Missionary Tour, c. A.D. 49 to 52

အေသင်မြို့အလယ်ပိုင်း၏ ပုံစံချပ်

Diagram of Central Athens

၃၇။ ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) “စိတ်ထဲရှိသည်” သို့မဟုတ် “ဆန္ဒရှိသည်” ဟူသော ဖတ်ရှုချက်ကို ထောက်ခံသည်။ ယောဟန်မာက်နှင့် ဗာနဗတ်၏ မိသားစုဆက်နွယ်မှုကြောင့် ယောဟန်မာက်ကို ထပ်မံသာသနာပြုခရီးစဉ်သို့ ခေါ်ဆောင်သွားရန် ဆန္ဒရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်း၏ အမှုတော်အတွက် သင့်လျော်မှုကို ပြသရန် အခွင့်အလမ်းပေးရန်ဖြစ်သည် (ကောလောသဲ ၄:၁၀ ကို ကြည့်ပါ)။ ယောဟန်၏ ယခင်က ခက်ခဲသောအမှုမှ နောက်ပြန်လှည့်သွားခြင်း (အက်စ် ၁၃:၁၃ တွင် ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ) ကို အနည်းဆုံး တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဆင်ခြေပေးနိုင်သည့် အခြေအနေများကို ၎င်းသည် အသိအမှတ်ပြုခဲ့ပြီး၊ ပေါလုကမူ ထိုသို့မသိရှိခဲ့ပေ။ ခရစ်တော်အတွက် စိတ်အားထက်သန်ပြီး ရဲရင့်သော စစ်သည်တော်ဖြစ်သူ ပေါလုအတွက်၊ ထိုသို့ပြုမူသူမည်သူမဆို သခင်ဘုရား၏ နှုတ်ကပတ်စကားအရ “ဘုရားသခင်၏ နိုင်ငံတော်အတွက် မသင့်လျော်” (လုကာ ၉:၆၂) ဟူ၍ ထင်ရပြီး၊ နောက်ထပ်အမှုအတွက် သင့်လျော်စေရန် စည်းကမ်းထိန်းသိမ်းမှု သို့မဟုတ် အနည်းဆုံး တစ်ချိန်က ပယ်ထုတ်ရန် လိုအပ်သည်ဟု ထင်မြင်သည်။

37. Determined. Textual evidence attests (cf. p. 10) the reading “was minded,” or “desired.” Undoubtedly it was Barnabas’ family relationship with John Mark that led him to wish to take the young man once more on a missionary tour, to give him an opportunity to show his fitness for service (see Col. 4:10). Doubtless he recognized, as Paul did not, circumstances that at least in part excused John’s former turning back from an arduous task (see on Acts 13:13). To Paul, the earnest and courageous warrior for Christ, anyone who had so acted seemed, in the Lord’s own words, not “fit for the kingdom of God” (Luke 9:62), and was in need of discipline, of rejection at least for a time, to fit himself for further work.

အမည်ပြောင်။ စကားလုံးအရ “ဟူ၍ခေါ်သည်”။

Surname. Literally, “who is called.”

၃၈။ ၎င်းတို့မှ ထွက်ခွာသွားသည်။ အက်စ် ၁၃:၁၃ တွင် ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ။ ယောဟန်မာက်သည် ပါဂါမှ ယေရုရှလင်သို့ ပြန်သွားခဲ့သည်။

38. Departed from them. See on ch. 13:13. John Mark had turned back to Jerusalem from Perga.

မသွားခဲ့ပါ။ ဤစကားလုံးများသည် ယောဟန်မာက်အား ပေါလု၏ မကျေမနပ်ဖြစ်မှုသည် ယေရုရှလင်သို့ ပြန်သွားခြင်းဖြင့် ခရီးစဉ်၏ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးများကို ရှောင်ရှားခဲ့သည်ဟု ဆိုလိုသည်။

Went not. These words suggest that Paul’s complaint against Mark was that in returning to Jerusalem he had shirked his share of the burdens of the tour.

၃၉။ အငြင်းပွားမှု။ ဂရိစကားလုံး paroxusmos၊ “စိတ်ဆတ်မှု”၊ “ပြင်းထန်သောဒေါသ”။ ဤစကားလုံးမှ အင်္ဂလိပ်စကားလုံး “paroxysm” ဆင်းသက်လာပြီး၊ ၎င်းသည် ရေရှည်တည်တံ့မှုထက် ယာယီဖြစ်သော်လည်း ပြင်းထန်သော ခွဲထွက်မှုကို ညွှန်ပြပေမည်။ ဗာနဗတ်သည် ပေါလုအား လူသားမိတ်ဆွေတစ်ဦး၏ အကူအညီအလိုအပ်ဆုံးအချိန်တွင် ကူညီပေးခဲ့သော (အက်စ် ၉:၂၇ တွင် ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ) ရှည်လျားသော ခင်မင်ရင်းနှီးမှု၊ ကြီးမားသော အမှုတစ်ခု၏ ပူးတွဲလုပ်ဆောင်မှု၊ နှင့် ကြီးမားသော ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုကို အောင်မြင်စွာ ရရှိခြင်းတို့ကြောင့် ဗာနဗတ်နှင့် ပေါလုအကြား အက်ကွဲမှုသည် ပို၍ နာကျင်ဖွယ်ဖြစ်သည်။ ဤသည်မှာ အက်စ်တွင် ဗာနဗတ်နှင့် မာက်ကို နောက်ဆုံးအကြိမ်ဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။ အသင်းတော်အတွက်၊ ရလဒ်အနေဖြင့် သာသနာပြုခရီးစဉ်တစ်ခုအစား နှစ်ခုကို လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ တမန်တော်များသည် ထိုကဲ့သို့သော အမှုအတွက် မည်သူထိုက်တန်သည်ဟု ကွဲပြားစွာ ယူဆခဲ့သော်လည်း၊ ဧဝံဂေလိတရားတွင် မည်သည့်အမှုကို လုပ်ဆောင်သင့်သည်နှင့်ပတ်သက်၍ ၎င်းတို့အကြား အကွဲအပြဲမရှိခဲ့ပေ။ ဗာနဗတ်၏ အမည်သည် ပေါလု၏ စာစောင်များတွင် ၁ ကော ၉:၆; ဂလာတိ ၂:၁၊ ၉၊ ၁၃; နှင့် ကောလောသဲ ၄:၁၀ တို့တွင် ပေါ်ထွက်လာသည်။ ကောရိန္သုသို့ ရေးသားရာတွင် (၁ ကော ၉:၆)၊ တမန်တော်သည် ဗာနဗတ်ကို ၎င်းကဲ့သို့ မြင့်မြတ်သော ဥပမာပြသူအဖြစ် အမည်ပေးခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် ဧဝံဂေလိတရားတွင် အလုပ်လုပ်ရာ၌ ကိုယ်ပိုင်လက်ဖြင့် လုပ်ဆောင်ကာ အသင်းတော်များထံမှ ထောက်ပံ့မှုမရယူခဲ့ပေ။ ကောလောသဲ ၄:၁၀ တွင် ပေါလုသည် ယောဟန်မာက်ကို ထပ်မံ၍ အမှုဖော်အဖြစ် လက်ခံခဲ့ပြီး (ဖိလေမုန် ၂၄)၊ ပေါလုသည် ယောဟန်မာက်တွင် “အမှုတော်အတွက်” “အကျိုးရှိသူ” တစ်ဦးအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုရန် သင်ယူခဲ့သည် (၂ တိ ၄:၁၁)။ ဗာနဗတ်နှင့်အတူ ကျူပရုတွင် အလုပ်လုပ်ပြီးနောက်၊ မာက်သည် ပေတရုထံ ပြန်သွားပုံရပြီး၊ ရောမမြို့တွင် ၎င်းနှင့်အတူ ရှိခဲ့သည် (၁ ပေတရု ၅:၁၃)။ ဤရောမမြို့တွင် နေထိုင်မှုနှင့်ဆက်စပ်၍ မာက်သည် ပေါလုနှင့် ထပ်မံအလုပ်လုပ်ခဲ့ပေမည်။

39. Contention. Gr. paroxusmos, “irritation,” “sharp anger.” From this word comes the English “paroxysm,” which may intimate a temporary, although severe, division, rather than a long-lasting one. The warmth of a long-standing friendship sealed by Barnabas’ help to Paul when he stood most in need of a human friend (see on ch. 9:27), as well as the mutual prosecution of a great work, and the successful securing of a great decision, made the breach between Barnabas and Paul the more painful. This is the last mention in Acts of either Barnabas or Mark. For the church, the result was that two missionary journeys were undertaken instead of one. Though the apostles differed as to who was worthy to join in such work, there was no division between them as to what work ought to be done in the gospel. Barnabas’ name occurs in Paul’s epistles in 1 Cor. 9:6; Gal. 2:1, 9, 13; and Col. 4:10. In writing to the Corinthians (1 Cor. 9:6), the apostle named Barnabas as setting the same noble example as he, in laboring with his own hands and receiving no support from the churches where he labored in the gospel. Col. 4:10 reveals that Paul once more received John Mark as a fellow worker (Philemon 24), and Paul learned to recognize in John Mark one who was “profitable” to him “for the ministry” (2 Tim. 4:11). After working with Barnabas in Cyprus, Mark apparently returned to Peter, and was with him in Rome (1 Peter 5:13). It may have been in connection with this stay at Rome that Mark labored once more with Paul.

ကျူပရုသို့ ရွက်လွှင့်သွားသည်။ ဤသည်မှာ ဗာနဗတ်၏ ဇာတိမြို့ဖြစ်သည်။ ၎င်းနှင့် မာက်တို့သည် ဤနေရာတွင် ၎င်းတို့၏ အလုပ်များကို စတင်ရန် သဘာဝကျသည်။

Sailed unto Cyprus. This was the homeland of Barnabas. It was natural for him and Mark to begin their labors here.

၄၀။ ပေါလုသည် စီလတ်ကို ရွေးချယ်ခဲ့သည်။ ကျမ်းပိုဒ် ၃၄ တွင် ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ။ ဤသည်မှာ တစ်ပါးအမျိုးသားများအကြား ဧဝံဂေလိတရားပြန့်ပွားရေးတွင် စီလတ်၏ စိတ်ဝင်စားမှုကို ပြသပြီး၊ ၎င်းသည် ဗာနဗတ်ကဲ့သို့ အရည်အချင်းပြည့်မီသူဖြစ်သည်မှာ သံသယဖြစ်စရာမရှိပေ၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းတွင် ပုရောဖက်ပြုခြင်း၏ ဆုကျေးဇူးရှိသည်။ စီလတ်သည် အန်တိယုတ်အသင်းတော်မှ စေလွှတ်ခံရသူအဖြစ် “သာသနာပြု” ဟူသော ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် တမန်တော်ဟူသော ဘွဲ့အမည်ကို ယခုတောင်းဆိုနိုင်သည်။

40. Paul chose Silas. See on v. 34. This shows the interest of Silas in evangelism among the Gentiles, and doubtless he was as well fitted as was Barnabas, for he had the gift of prophecy. Silas could now claim the title of apostle, in its broader sense of “missionary,” as he was sent forth by the church of Antioch.

ထောက်ခံခဲ့သည်။ အက်စ် ၁၄:၂၆ တွင် ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ။

Recommended. See on ch. 14:26.

၄၁။ သူသွားခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ ပေါလုကိုသာ ရည်ညွှန်းသော်လည်း၊ ဇာတ်ကြောင်းအရ စီလတ်သည် ပို၍အတွေ့အကြုံရှိသော တမန်တော်နှင့် အတူလိုက်ပါသွားခဲ့သည်ကို ပြသသည်။ ထို့ကြောင့် ဤကျမ်းပိုဒ်၏ အဓိပ္ပာယ်မှာ “၎င်းတို့သွားခဲ့သည်” (အက်စ် ၁၆:၁၊ ၆ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

41. He went. Although the pronoun refers only to Paul, the narrative shows that Silas accompanied the more experienced apostle. Thus the sense of the passage is, “they went” (cf. ch. 16:1, 6).

ဆီးရီးယားနှင့် စီလီစီယာ။ ပေါလုသည် ၎င်း၏ ပထမခရီးစဉ်တွင် ၎င်း၏ ဇာတိပြည်နယ်ဖြစ်သော စီလီစီယာသို့ မလည်ပတ်ခဲ့သောကြောင့်၊ ထိုနေရာရှိ အသင်းတော်များကို ၎င်း၏ ပြောင်းလဲယုံကြည်ပြီးနောက် တာရှုမြို့တွင် နှစ်ပေါင်းများစွာ နေထိုင်စဉ် (အက်စ် ၉:၃၀; ၁၁:၂၅) တည်ထောင်ခဲ့ပေမည်။ သို့သော် ယုဒဝါဒီများသည် အဆိုပါပြည်နယ်နှစ်ခုတွင် တက်ကြွစွာ လှုပ်ရှားခဲ့ပြီး၊ ပေါလုနှင့် ကောင်စီမှ တမန်တော်တစ်ဦးဖြစ်သူ စီလတ်၏ ရောက်ရှိမှုသည် ၎င်းတို့ယခုလည်ပတ်ခဲ့သော အသင်းတော်များရှိ ယုဒလူမျိုး သို့မဟုတ် တစ်ပါးအမျိုးသားများ၏ စိတ်ထဲတွင် သံသယများ သို့မဟုတ် မေးခွန်းများကို ပြေပျောက်စေရန် ကူညီပေးခဲ့ရမည်။

Syria and Cilicia. As Paul had not visited his home province of Cilicia on the first journey, it is probable that the churches there were founded by him during his years at Tarsus following his conversion (see chs. 9:30; 11:25). But the Judaizers had been active in the two provinces named, and the presence of Paul, with Silas as one of the emissaries from the council, must have helped to allay any doubts or questionings in the minds of either Jews or Gentiles in the churches they now visited.

ခိုင်ခံ့စေခြင်း။ အက်စ် ၁၄:၂၂ တွင် ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ။

Confirming. See on ch. 14:22.

အက်စ် အခန်း ၁၅ အတွက် ထပ်လောင်းမှတ်စုများ

additional notes on chapter 15

မှတ်စု ၁

Note 1

အက်စ်စာအုပ်တွင် အခက်အခဲဆုံးပြဿနာများထဲမှ တစ်ခုမှာ လုကာ၏ ပေါလု၏ ယေရုရှလင်လည်ပတ်မှုများဆိုင်ရာ မှတ်တမ်းနှင့် ပေါလု၏ ဂလာတိ ၁; ၂ တွင်ဖော်ပြထားသော ကိုယ်တိုင်ရေးသားမှုတို့ကို နှိုင်းယှဉ်ခြင်းမှ ပေါ်ပေါက်လာသည်။ ယခုအချိန်ထိ လုကာသည် ထိုသို့သော လည်ပတ်မှုသုံးခုကို မှတ်တမ်းတင်ထားသည် (အက်စ် ၉:၂၆–၃၀; ၁၁:၂၇–၃၀; ၁၂:၂၅; ၁၅:၁–၂၉)၊ သို့သော် ပေါလုကမူ နှစ်ခုသာဖော်ပြထားသည် (ဂလာတိ ၁:၁၈, ၁၉; ၂:၁–၁၀)။ ဤလည်ပတ်မှုများထဲမှ အက်စ် ၉:၂၆–၃၀ နှင့် ဂလာတိ ၁:၁၈, ၁၉ တို့သည် ထင်ရှားစွာ တူညီသည်။ သို့သော်၊ အက်စ်တွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသော ဒုတိယနှင့် တတိယလည်ပတ်မှုများနှင့် ဂလာတိတွင် ပေါလုဖော်ပြထားသော ဒုတိယလည်ပတ်မှု၏ ဆက်နွယ်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ မေးခွန်းထွက်ပေါ်လာသည်။ လုကာမှတ်တမ်းတင်ထားသော မည်သည့်လည်ပတ်မှုသည် ဂလာတိတွင် ပေါလုဖော်ပြထားသော လည်ပတ်မှုနှင့် သက်ဆိုင်သနည်း။

One of the knottiest problems in the book of Acts is that which grows out of the comparison of Luke’s record of Paul’s visits to Jerusalem with the apostle’s own narrative in Gal. 1; 2. Thus far Luke records three such visits (Acts 9:26–30; 11:27–30; 12:25; 15:1–29), whereas Paul recounts only two (Gal. 1:18, 19; 2:1–10). Of these visits, those in Acts 9:26–30 and Gal. 1:18, 19 are clearly the same. The question arises, however, in regard to the relationship of the second and third visits recorded in Acts with the second visit in Galatians. Which of the visits recorded by Luke in Acts is that mentioned by Paul in Galatians?

ယေဘုယျအားဖြင့်၊ ပညာရှင်များသည် ဤပြဿနာအတွက် ချဉ်းကပ်နည်းသုံးမျိုးကို အဆိုပြုခဲ့သည်။ အချို့က အက်စ် ၁၁:၂၇–၃၀; ၁၂:၂၅ ရှိ “အစာခေါင်းပါးမှုလည်ပတ်မှု” ကို ဂလာတိ ၂:၁–၁၀ ရှိ ခရီးစဉ်နှင့် တူညီသည်ဟု ယူဆသည်။ အခြားသူများစွာက ယေရုရှလင်ကောင်စီပါဝင်သော အက်စ် ၁၅ ၏ ခရီးစဉ်သည် ဂလာတိ ၂ တွင် ပေါလုမှတ်တမ်းတင်ထားသည်ဟု ယူဆသည်။ ထို့ပြင်၊ ဤဖော်ထုတ်မှုနှစ်ခုလုံးတွင် အခက်အခဲများကို မြင်သောအခါ၊ လုကာနှင့် ပေါလု၏ မှတ်တမ်းများကို ပြင်းထန်သော ပြန်လည်တည်ဆောက်မှုဖြင့်သာ သဟဇာတဖြစ်အောင် လုပ်ဆောင်နိုင်သည်ဟု အချို့က ကောက်ချက်ချသည်။ ထိုသို့သော ဖြေရှင်းချက်တစ်ခုက “အစာခေါင်းပါးမှုလည်ပတ်မှု” (အက်စ် ၁၁; ၁၂) နှင့် “ကောင်စီလည်ပတ်မှု” (အက်စ် ၁၅) တို့သည် တကယ်တမ်းတွင် ခရီးစဉ်တစ်ခုတည်းဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် ဂလာတိတွင်လည်း ပေါလုမှတ်တမ်းတင်ထားသည်ဟု အကြံပြုသည်။ ဤအမြင်က လုကာသည် အက်စ်ရှိ မှတ်တမ်းနှစ်ခုကို မတူညီသော ရင်းမြစ်များမှ ယူဆောင်လာခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် တူညီသော ခရီးစဉ်နှင့် သက်ဆိုင်သော်လည်း၊ ၎င်းသည် ၎င်းတို့ကို လည်ပတ်မှုနှစ်ခုအဖြစ် မမှန်ကန်စွာ နားလည်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ နောက်ထပ် ပြင်းထန်သော ဝေဖန်မှုအမြင်တစ်ခုကမူ “အစာခေါင်းပါးမှုလည်ပတ်မှု” ကို ပေါလု၏ တတိယသာသနာပြုခရီးစဉ်၏ အဆုံးတွင်၊ ၎င်း၏ ပထမအကြိမ်ထောင်ကျမှုမတိုင်မီ၊ မက္ကဒိုးနီးယားနှင့် အာခါယာရှိ အသင်းတော်များမှ ပူဇော်သက္ကာယူဆောင်သွားသော ယေရုရှလင်ခရီးစဉ်နှင့် တူညီသည်ဟု ယူဆသည် (ရောမ ၁၅:၂၅, ၂၆ ကို ကြည့်ပါ)။ ပုရောဖက် အဂါဘုသည် အက်စ် ၂၁ နှင့် အက်စ် ၁၁ တွင်လည်း ဖော်ပြထားပြီး၊ နှစ်ကြိမ်စလုံးတွင် ၎င်းသည် ပုရောဖက်ပြုချက်တစ်ခုကို ထုတ်ဖော်ခဲ့သည်။

In general, scholars have proposed three approaches to this problem. Some equate the “famine visit” of Acts 11:27–30; 12:25 with the journey of Gal. 2:1–10. Many others hold that it is the journey of Acts 15, involving the Jerusalem Council, that Paul records in Gal. 2. Still others, seeing difficulties in both of these identifications, have concluded that the accounts of Luke and Paul can be harmonized only by a radical reconstruction. One such solution suggests that the “famine visit” (Acts 11; 12) and the “council visit” (Acts 15) are really one journey, which is also that recorded by Paul in Galatians. This view holds that Luke took the two accounts in Acts from different sources, and that although they concerned the same journey, he mistakenly understood them to be two visits. Another radically critical view would place this “famine visit” at the end of Paul’s Third Missionary Journey before his first imprisonment, making it identical with his trip to Jerusalem recorded in Acts 21, when he took an offering from churches in Macedonia and Achaia (see Rom. 15:25, 26). The prophet Agabus is mentioned in Acts 21 as well as in ch. 11, and on both occasions he uttered a prophecy.

ဤအမြင်များကို အကဲဖြတ်ရာတွင်၊ ပထမဦးစွာ၊ လုကာ၏ ဇာတ်ကြောင်းကို ပြင်းထန်စွာ ပြန်လည်တည်ဆောက်ရန် လိုအပ်သော တတိယချဉ်းကပ်နည်းသည် ပေါလု၏ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှုနှင့်ပတ်သက်၍ လုကာသိထားရမည့် အသိပညာနှင့် ၎င်း၏ စိတ်ကို လင်းစေသော ဝိညာဉ်ရေးလှုံ့ဆော်မှုကို လျှော့တွက်ထားပုံရသည်ဟု ဆိုနိုင်သည်။ ပေါလု၏ အတ္ထုပ္ပတ္တိကို လုကာကဲ့သို့ စိတ်ဝင်စားသူတစ်ဦးနှင့် ၎င်းနှင့် ရင်းနှီးသော ကိုယ်ရေးကိုယ်တာဆက်သွယ်မှုရှိသူတစ်ဦးသည် ယေရုရှလင်အသင်းတော်နှင့် တစ်ပါးအမျိုးသားပြဿနာနှင့်ပတ်သက်၍ ပေါလု၏ ဆက်ဆံရေးများကို ဤမျှအထိ မသိနိုင်ခဲ့ဖူးသလို၊ ယေရုရှလင်ကောင်စီသည် ပေါလု၏ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှု၏ မည်သည့်အချိန်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်ကို မသိသည်ထက်၊ အဂါဘု၏ ဇာတ်လမ်းတွင် အချက်အလက်များကို ဤမျှပြင်းထန်စွာ ရောထွေးနိုင်ဖွယ်မရှိပေ။ ဤဝတ္ထုကျမ်းမှတ်ချက်၏ အမြင်အရ ထိုသို့သော ပြင်းထန်သော ပြန်လည်တည်ဆောက်မှုသည် မလိုအပ်ပေ။

In evaluating these views, it may be said first that the third type of approach, which necessitates radical reconstructions of Luke’s narrative, seems to take too little account of the knowledge he must have had regarding this phase of Paul’s career, and of the inspiration that illuminated his mind. A man as interested in Paul’s biography as Luke was, and who had as intimate personal contact with him as Luke did, could hardly have been in such ignorance of Paul’s relationships with the church at Jerusalem regarding the Gentile problem as not to know at what point in Paul’s career the Jerusalem Council had taken place, nor does it seem reasonable that Luke would have confused so badly the facts in the story of Agabus. From the point of view of this commentary such radical reconstruction is unwarranted.

ပေါလုနှင့် ဗာနဗတ်၏ “အစာခေါင်းပါးမှုလည်ပတ်မှု” (အက်စ် ၁၁:၂၇–၃၀; ၁၂:၂၅) ကို ဂလာတိ ၂:၁–၁၀ တွင် ပေါလုမှတ်တမ်းတင်ထားသော ခရီးစဉ်နှင့် တူညီသည်ဟု ယူဆရန် အထောက်အထားအချို့ကို တင်ပြနိုင်သည်။

Certain evidence may be presented in favor of equating the “famine visit” of Paul and Barnabas (Acts 11:27–30; 12:25) with the journey Paul records in Gal. 2:1–10:

၁။ ပေါလုသည် ၎င်းသည် “ဗျာဒိတ်ရှင်ခံယူခြင်းဖြင့်” ယေရုရှလင်သို့ သွားခဲ့သည်ဟု ကြေညာသည် (ဂလာတိ ၂:၂)။ လုကာသည် “အစာခေါင်းပါးမှုလည်ပတ်မှု” ကို အဂါဘု၏ အစာခေါင်းပါးမှုလာမည်ဟူသော ပုရောဖက်ပြုချက်၏ တိုက်ရိုက်ရလဒ်အဖြစ် ဖော်ပြခြင်းဖြင့် ၎င်းကို အပြိုင်ဖော်ပြပုံရသည် (အက်စ် ၁၁:၂၈)။

1. Paul declares that he “went up by revelation” (Gal. 2:2) to Jerusalem; Luke seems to parallel this by portraying the “famine visit” as the direct result of a prophecy by Agabus that a famine was coming (Acts 11:28).

၂။ ဂလာတိ ၁; ၂ တွင်၊ ပေါလုသည် ၎င်း၏ ဧဝံဂေလိတရားအမြင်ကို လူတို့ထံမှ၊ အထူးသဖြင့် ယေရုရှလင်အသင်းတော်၏ ယုဒဝါဒီအစိတ်အပိုင်းများထံမှ မသင်ယူခဲ့ဘဲ၊ ခရစ်တော်ထံမှသာ သင်ယူခဲ့သည်ဟု ငြင်းဆိုသည်။ ထို့နောက် ၎င်းသည် ၎င်း၏ ပြောင်းလဲယုံကြည်ပြီးနောက်ဘဝကို အကျဉ်းချုံးဖော်ပြပြီး၊ ယုဒဝါဒီစိတ်ဓာတ်ကို ဆန့်ကျင်သည့် ၎င်း၏ ဆက်ဆံရေးများသည် နည်းပါးပြီး တသမတ်တည်းဖြစ်ကြောင်း သရုပ်ပြရန် ယေရုရှလင်ရှိ ခေါင်းဆောင်များနှင့် ၎င်း၏ ဆက်သွယ်မှုများကို အထူးအလေးပေးဖော်ပြသည်။ ဤတွင် ပေါလုဖော်ပြထားသော ဒုတိယယေရုရှလင်လည်ပတ်မှု (ဂလာတိ ၂:၁–၁၀) သည် အက်စ် ၁၅ ရှိလည်ပတ်မှုနှင့် တူညီပါက၊ ၎င်းသည် အက်စ် ၁၁ ရှိ လည်ပတ်မှုတစ်ခုကို ဂလာတိရှိ ၎င်း၏ ဇာတ်ကြောင်းမှ ထင်ရှားစွာ ချန်လှပ်ခဲ့ပြီး—၎င်းသည် ၎င်း၏ အငြင်းအခုံအတွက် ယေရုရှလင်နှင့် ဆက်သွယ်မှုများကို တမင်လျှော့ချထားသည်ဟူသော စွပ်စွဲချက်ကို ချက်ချင်းခံရနိုင်သည်။ ဤသို့ပြုလုပ်ရန် ပေါလုသည် မလွယ်ကူလှပေ။ သို့သော် ဂလာတိ ၂ တွင် ၎င်းသည် “အစာခေါင်းပါးမှုလည်ပတ်မှု” ကို ရည်ညွှန်းပြီး၊ ယေရုရှလင်ကောင်စီမဖြစ်ပွားမီ ရေးသားခဲ့သည်ဟု ပညာရှင်များစွာက ယူဆထားသည့်အတိုင်း (စာမျက်နှာ ၁၀၄ ကို ကြည့်ပါ)၊ ၎င်းသည် ၎င်း၏ ရေးသားချိန်အထိ ယေရုရှလင်နှင့် ၎င်း၏ ဆက်သွယ်မှုအားလုံးကို မှတ်တမ်းတင်ထားပြီး၊ ၎င်း၏ အငြင်းအခုံအတွက် သက်သေများကို ဖုံးကွယ်ထားသည်ဟု စွပ်စွဲခံရမည်မဟုတ်ပေ။

2. In Gal. 1; 2, Paul argues that he did not learn his view of the gospel from men, and certainly not from the Judaizing elements of the Jerusalem church, but from Christ alone. He then sketches his life since his conversion, putting special emphasis on his contacts with the leaders at Jerusalem to illustrate that his relationships with them had been comparatively meager and consistently against the Judaizing spirit. If the second visit to Jerusalem that Paul mentions here (Gal. 2:1–10) is equated with that in Acts 15, then the apostle plainly omitted one visit (that of Acts 11) from his narrative in Galatians—which would have made him immediately liable to the accusation that he purposely had minimized his contacts with Jerusalem for the sake of his argument. This, Paul was hardly naive enough to do. But if, in Gal. 2, he refers to the “famine visit,” and if he is writing before the Council of Jerusalem took place, as many scholars hold (see p. 104), he then has recorded all his contacts with Jerusalem up to the time of his writing, and cannot be accused of having withheld evidence for the sake of his argument.

၃။ ပေါလုသည် ၎င်း၏ ပထမယေရုရှလင်လည်ပတ်မှု (ဂလာတိ ၁:၁၈, ၁၉) နှင့် မေးခွန်းထုတ်ထားသော လည်ပတ်မှုကြားနှစ်များအတွင်း၊ ၎င်းသည် “ယုဒပြည်ရှိ အသင်းတော်များအတွက် မျက်နှာအားဖြင့် အမည်မသိ” ဖြစ်ခဲ့သည်ဟု ကြေညာသည် (ဂလာတိ ၁:၂၂)။ ဤထုတ်ပြန်ချက်သည် ၎င်းသည် အစာခေါင်းပါးမှုအကူအညီကို ထိုနေရာသို့ ယူဆောင်သွားခဲ့သည် (အက်စ် ၁၁:၂၇–၃၀) ဆိုပါက၊ ဂလာတိ ၁; ၂ တွင် ဖော်ပြထားသော လည်ပတ်မှုနှစ်ခုကြားတွင် ထိုခရီးစဉ်ဖြစ်ပွားခဲ့ပါက၊ ၎င်းနှင့် သဟဇာတမဖြစ်ပုံရသည်။

3. Paul declares that during the years between his first visit to Jerusalem (Gal. 1:18, 19) and the visit in question, he “was unknown by face unto the churches of Judaea” (ch. 1:22). This statement would hardly seem to be in agreement with his having taken famine aid there (Acts 11:27–30), if that journey occurred between the two visits narrated in Gal. 1; 2.

၄. ဂလာတိအုပ်စုထဲမှာ ပေါလုက ခရစ်ယာန်ဂျင်းတိုင်းလူမျိုးတွေနဲ့ ဂျူးဘာသာနဲ့ဆက်နွယ်မှုကို အဓိကထားပြီး ရေးသားထားပေမယ့်၊ ယေရုဆလင်မှာရှိတဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေက ဒီပြဿနာနဲ့ပတ်သက်ပြီး တရားဝင်ဆုံးဖြတ်ချက်ချခဲ့တယ်ဆိုတာကို သူက တစ်ခါမှဖော်ပြမထားဘူး။ ဒါက ထူးဆန်းတယ်လို့ထင်ရတယ်၊ အကယ်၍ ဂလာတိမှာ သူမှတ်တမ်းတင်ထားတဲ့ ယေရုဆလင်သို့ ဒုတိယခရီးစဉ်ဟာ တမန်တော်များကျမ်း ၁၁:၂၇-၃၀ မှာဖော်ပြထားတဲ့ခရီးစဉ်ဖြစ်ပြီး၊ ယေရုဆလင်ကောင်စီဟာ မဖြစ်ပေါ်သေးဘူးဆိုရင်တော့ ဒါဟာ သဘာဝကျတယ်လို့ဆိုနိုင်တယ်။

4. In Galatians, where Paul is largely concerned with the relation of Christian Gentiles to Judaism, he makes no mention of the official action taken by the leaders at Jerusalem regarding this very problem. This seems strange unless the second journey to Jerusalem that he records in Galatians is that of Acts 11:27–30 and the Jerusalem Council had not yet occurred.

၅. အကယ်၍ တမန်တော်များကျမ်း ၁၁ နဲ့ ဂလာတိ ၂ မှာဖော်ပြထားတဲ့ ခရီးစဉ်တွေဟာ တူညီတယ်ဆိုရင်၊ အန်တီအုတ်မှာ ပေတရုနဲ့ ဗာနဗတ်ရဲ့ ဟန်ဆောင်မှု (ဂလာတိ ၂:၁၁-၁၃) ဟာ ယေရုဆလင်ကောင်စီနဲ့ ပထမဆုံးသာသနာပြုခရီးစဉ်မတိုင်ခင်မှာ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့တာဖြစ်မယ်။ ဒါဟာ ဗာနဗတ်ရဲ့ ဂျင်းတိုင်းလူမျိုးတွေနဲ့ ပထမဆုံးခရီးစဉ်အတွေ့အကြုံတွေပြီးနောက်၊ ပြီးတော့ ဗာနဗတ်နဲ့ ပေတရုတို့ဟာ ယေရုဆလင်မှာ ဆုံးဖြတ်ချက်ချတဲ့အခါ ရှေ့ဆုံးကနေ တရားဝင်ထောက်ခံခဲ့ပြီးနောက် (တမန်တော်များကျမ်း ၁၅:၇-၁၂ ကိုကြည့်ပါ) ဂျူးတွေရဲ့ ဖိအားကြောင့် သူတို့ဟာ လိုက်လျောပေးခဲ့တာထက် ပိုပြီးနားလည်လွယ်တယ်။ အကယ်၍ ပေတရုနဲ့ ဗာနဗတ်တို့ဟာ ယေရုဆလင်မှာ ရဲရင့်စွာပြောဆိုခဲ့တယ်ဆိုရင်၊ ဘာကြောင့် အန်တီအုတ်မှာ နောက်ပိုင်းမှာ ဟန်ဆောင်ခဲ့ကြရတာလဲ။

5. If the journeys of Acts 11 and Gal. 2 are the same, Peter and Barnabas’ dissimulation at Antioch (Gal. 2:11–13) would have occurred before the Jerusalem Council and the First Missionary Journey. This is more easily understood than if they are seen to have given way to Jewish pressure after Barnabas’ experiences with the Gentiles on the first journey, and after both Barnabas and Peter had placed themselves publicly in the vanguard of the decision at Jerusalem (see Acts 15:7–12). If Peter and Barnabas were fearless to speak at Jerusalem, why should they later dissemble at Antioch?

ဒီလိုအငြင်းအခုံတွေကြောင့် ပညာရှင်အများအပြားဟာ ဂလာတိ ၂ မှာဖော်ပြထားတဲ့ ပေါလုရဲ့ခရီးစဉ်ဟာ တမန်တော်များကျမ်း ၁၅ မှာဖော်ပြထားတဲ့ ကောင်စီခရီးစဉ်ထက် တမန်တော်များကျမ်း ၁၁ မှာဖော်ပြထားတဲ့ အစာခေါင်းပါးမှုခရီးစဉ်ဖြစ်တယ်လို့ ကောက်ချက်ချခဲ့ကြတယ်။

Such arguments as these have led many scholars to conclude that it is the famine visit (Acts 11) rather than the council visit (Acts 15), that Paul records in Gal. 2.

သို့သော်၊ ယခင်မှတ်ချက်ပေးသူအများစုက ဂလာတိ ၂ မှာဖော်ပြထားတဲ့ခရီးစဉ်ကို တမန်တော်များကျမ်း ၁၅ မှာဖော်ပြထားတဲ့ခရီးစဉ်နဲ့ တူညီတယ်လို့ သတ်မှတ်ခဲ့ကြပြီး၊ ဒီအမြင်ကို ထောက်ခံတဲ့အကြောင်းပြချက်တွေလည်း များစွာရှိသေးတယ်။

However, most of the older commentators have identified the visit of Gal. 2 with that of Acts 15, and there remains much to be said in favor of this view:

၁. တမန်တော်များကျမ်း ၁၁:၂၇-၃၀; ၁၂:၂၅ မှာ အစာခေါင်းပါးမှုခရီးစဉ်အချိန်မှာ ဂျင်းတိုင်းပြဿနာပေါ်ပေါက်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ အရိပ်အမြွက်မရှိဘူး။ အခြားတစ်ဖက်မှာ၊ ဒီပြဿနာဟာ တမန်တော်များကျမ်း ၁၅ နဲ့ ဂလာတိ ၂ နှစ်ခုစလုံးမှာ ထင်ရှားတဲ့အကြောင်းအရာဖြစ်တယ်။ ထပ်မံပြီး၊ ပထမဆုံးသာသနာပြုခရီးစဉ် (တမန်တော်များကျမ်း ၁၃; ၁၄) ဟာ ဂလာတိ ၂ မှာဖော်ပြထားတဲ့ပြဿနာအတွက် ယုတ္တိရှိတဲ့နောက်ခံပေးထားတယ်။

1. Acts 11:27–30; 12:25 give no indication that the Gentile problem arose at the time of the famine visit. On the other hand, this problem is plainly the issue in both Acts 15 and Gal. 2. Furthermore, the First Missionary Journey (Acts 13; 14) provides a logical background for the problem presented in Gal. 2.

၂. တမန်တော်များကျမ်း ၁၅ နဲ့ ဂလာတိ ၂ နှစ်ခုစလုံးမှာ၊ ပြဿနာကို ဝင်ရောက်လာသူတွေက ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့တာဖြစ်တယ်။ လုကာက သူတို့ကို “ဖာရိဆီဂိုဏ်းမှလူအချို့” (တမန်တော်များကျမ်း ၁၅:၅) လို့ဖော်ပြထားပေမယ့်၊ ပေါလုကတော့ သူတို့ကို “ညီအစ်ကိုမမှန်များ” (ဂလာတိ ၂:၄) လို့ ပိုပြီးပြင်းထန်စွာဖော်ပြထားတယ်။ “အစာခေါင်းပါးမှုခရီးစဉ်” ရဲ့ဖော်ပြချက်မှာ ဒီလိုလူမျိုးတွေရှိတယ်ဆိုတဲ့ အရိပ်အမြွက်မရှိဘူး။

2. In both Acts 15 and Gal. 2 the point at issue was raised by intruders; Luke speaks of them as “certain of the sect of the Pharisees” (Acts 15:5), but Paul refers to them more vigorously as “false brethren” (Gal. 2:4). There is no hint of any such persons given in the account of the “famine visit.”

၃. အကယ်၍ ဂလာတိ ၂ ကို တမန်တော်များကျမ်း ၁၅ နဲ့ တူညီတယ်လို့ယူဆရင်၊ ဂလာတိ ၁; ၂ မှာ ပေါလုရဲ့ဖော်ပြချက်ထဲမှာ ခရီးစဉ်တစ်ခုပျောက်ဆုံးနေတယ်ဆိုတဲ့အချက်နဲ့ပတ်သက်ပြီး၊ “အစာခေါင်းပါးမှုခရီးစဉ်” အချိန်မှာ ပေါလုဟာ တမန်တော်တစ်ဦးတစ်ယောက်နဲ့မျှ ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုမရှိခဲ့ဘူးလို့ အကြံပြုထားတယ်။ လုကာက “အကြီးအကဲများထံ” (တမန်တော်များကျမ်း ၁၁:၃၀) သို့ လက်ဆောင်များယူဆောင်သွားတယ်လို့သာ ဖော်ပြထားတယ်။ ဒါကြောင့်၊ တမန်တော်တွေနဲ့ သူရဲ့ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုတွေကို ပြန်ပြောပြတဲ့အခါ၊ ပေါလုက “အစာခေါင်းပါးမှုခရီးစဉ်” ကို ဖော်ပြဖို့ လုံလောက်တဲ့အရေးပါမှုမရှိတယ်လို့ ယူဆခဲ့တာဖြစ်နိုင်တယ်။

3. In regard to the fact that if Gal. 2 is equated with Acts 15, a visit is missing from Paul’s account in Gal. 1; 2, it has been suggested that at the time of the “famine visit,” Paul had no contact with any apostle. Luke says only that he and Barnabas took gifts “to the elders” (Acts 11:30) at Jerusalem. Thus, in recounting his contacts with the apostles, Paul may not have considered the “famine visit” as significant enough to mention.

၄. လုကာက “ဗာနဗတ်နဲ့ ရှောလုတို့ရဲ့လက်ဖြင့် အကြီးအကဲများထံ ထောက်ပံ့ရန်ပို့လိုက်သည်” (တမန်တော်များကျမ်း ၁၁:၃၀) လို့ဖော်ပြထားပြီး၊ ပေါလုက “ဂျူဒယာရှိအသင်းတော်များအတွက် မျက်နှာအားဖြင့်မသိခဲ့” (ဂလာတိ ၁:၂၂) လို့ဖော်ပြထားတာကြား မလိုက်ဖက်မှုမရှိဘူး။ လုကာရဲ့ အကျဉ်းချုပ်ဖော်ပြချက်အရ ဒီခရီးစဉ်မှာ စုဆောင်းထားတဲ့ဆွမ်းလှူမှုတွေကို အကြီးအကဲများထံ ယူဆောင်သွားတာထက် ဘာမှထပ်မံပါဝင်မှုမရှိခဲ့ဘူးလို့ ညွှန်ပြတယ်။ ဒီလိုနဲ့ သူတို့ဟာ ဒီမစ်ရှင်ကို လျင်မြန်စွာပြီးဆုံးပြီး အန်တီအုတ်မှာရှိတဲ့ သူတို့ရဲ့အလုပ်တွေဆီ ချက်ချင်းပြန်လာခဲ့တာဖြစ်နိုင်တယ်။ (“အကြီးအကဲများ” နဲ့ပတ်သက်ပြီး တမန်တော်များကျမ်း ၁၁:၃၀ မှာဖော်ပြထားတဲ့မှတ်ချက်ကို ကြည့်ပါ။) ဒါကြောင့် ဒီခရီးစဉ်ဟာ ဂလာတိအသင်းတော်တွေကို ပေါလုရဲ့ဖော်ပြချက်ထဲမှာ ထည့်သွင်းဖော်ပြဖို့ လုံလောက်တဲ့အရေးပါမှုမရှိတဲ့အတွက် ချန်လှပ်ထားခဲ့တာဖြစ်နိုင်တယ်။

4. There is no necessary contradiction between Luke’s statement that the “relief” was sent “to the elders by the hands of Barnabas and Saul” (ch. 11:30) and the declaration of Paul that he was “unknown by face unto the churches of Judaea” (Gal. 1:22). Luke’s brief account would indicate that there was nothing more connected with that trip than the carrying of the collected alms to the elders, a mission that they might have fulfilled quickly and then returned immediately to their pressing work at Antioch. (For a discussion of “elders” see on Acts 11:30.) Thus this trip may have been omitted by Paul in Galatians as not being of sufficient consequence to bring into his statement to the Galatian churches.

၅. ဗာနဗတ်နဲ့ ပေတရုတို့ရဲ့ ဟန်ဆောင်မှုဟာ ယေရုဆလင်ကောင်စီမတိုင်ခင်မှာ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့တာက ပိုပြီးနားလည်လွယ်ပေမယ့်၊ ဂျူးတွေရဲ့ဖိအားကြောင့် နောက်ပိုင်းမှာ သူတို့အားနည်းသွားတာကိုလည်း နားလည်လို့မရနိုင်တာမဟုတ်ဘူး။ ပေါလုက သူတို့ဟာ သူတို့ရဲ့ပိုမိုကောင်းမွန်တဲ့ အသိပညာနဲ့ဆန့်ကျင်ပြီး လုပ်ဆောင်ခဲ့တယ်လို့ ရှင်းလင်းစွာဖော်ပြထားတယ် (ဂလာတိ ၂:၁၂, ၁၃)။

5. Although it is easier to see the dissimulation of Barnabas and Peter as occurring before the Jerusalem Council, it is not impossible to understand them as having weakened afterward under Jewish pressure. Paul clearly indicates that they acted against their own better knowledge (Gal. 2:12, 13).

၆. လုကာရဲ့ “အစာခေါင်းပါးမှုခရီးစဉ်” မှတ်တမ်းမှာ ပေါလုနဲ့ ဗာနဗတ်တို့နဲ့အတူ ယေရုဆလင်ကို ဘယ်သူမှလိုက်ပါသွားတယ်ဆိုတဲ့ အရိပ်အမြွက်မရှိဘူး။ ဒါပေမယ့် လုကာက ကောင်စီအတွက် ယေရုဆလင်ကိုသွားတဲ့အခါ “အချို့သောသူများ” လည်း လိုက်ပါသွားတယ်လို့ အတိအလင်းဖော်ပြထားတယ် (တမန်တော်များကျမ်း ၁၅:၂)။ ဒါဟာ ဂလာတိမှာဖော်ပြထားတဲ့ခရီးစဉ်မှာ ပေါလုက တိတုကို ယူဆောင်သွားတယ်လို့ဖော်ပြထားတဲ့အချက်နဲ့ (ဂလာတိ ၂:၁) အပြိုင်ဖြစ်နေတယ်။

6. Luke’s record of the “famine visit” gives no indication that anyone accompanied Paul and Barnabas to Jerusalem. But Luke says specifically that when they went to Jerusalem for the council, “certain other of them” also went along (Acts 15:2). This would find a parallel in the statement of Paul that he took Titus with him to Jerusalem on the visit recorded in Galatians (ch. 2:1).

ဒီလိုအကြောင်းပြချက်တွေကြောင့် ပညာရှင်အများအပြားက တမန်တော်များကျမ်း ၁၅ မှာ ပေါလုနဲ့ ဗာနဗတ်တို့ရဲ့ ယေရုဆလင်ခရီးစဉ်ကို ဂလာတိ ၂ မှာဖော်ပြထားတဲ့ခရီးစဉ်နဲ့ တူညီတယ်လို့ ဦးစားပေးယူဆခဲ့ကြတယ်။ ဒီမှတ်ချက်ထဲမှာ လိုက်နာထားတဲ့ ယာယီသက္ကရာဇ်အစီအစဉ်ဟာ ဂလာတိ ၂ ရဲ့ခရီးစဉ်ကို တမန်တော်များကျမ်း ၁၅ ရဲ့ “ကောင်စီခရီးစဉ်” နဲ့ တူညီတယ်လို့ သတ်မှတ်ထားတယ် (စာမျက်နှာ ၁၀၀ ကိုကြည့်ပါ)။

For such reasons as the foregoing, many scholars have preferred to equate the visit of Paul and Barnabas to Jerusalem in Acts 15 with the visit recorded in Gal. 2. The tentative chronology followed in this commentary equates the journey of Gal. 2 with the “council visit” of Acts 15 (see p. 100).

မှတ်ချက် ၂

Note 2

ယေရုဆလင်ကောင်စီရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေရဲ့ အရေးပါမှုကို အလွန်အမင်းဖော်ပြဖို့ ခက်ခဲတယ်။ အချက်လေးချက်ကို အတိအလင်းဖော်ပြထားပေမယ့်၊ “ထပ်မံဝန်ထုပ်မထည့်ရ” ဆိုတဲ့ ယေဘုယျသတ်မှတ်ချက်က အဓိကအရေးကြီးတယ်။ အသင်းတော်တစ်ခုလုံးက တရားဝင်ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြင့် ဂျင်းတိုင်းလူမျိုးတွေကို ထုံးတမ်းစဉ်လာဆိုင်ရာ လုပ်ဆောင်မှုတွေက လွတ်ကင်းတယ်လို့ ကြေညာခဲ့တယ်။ ဒါဟာ လွတ်မြောက်ရေးကြေညာချက်ဖြစ်တယ်။

It is difficult to overestimate the importance of the decisions of the Council of Jerusalem. Four particulars were named, but the general provision, “no greater burden,” was the vital one. By the whole church, in an official action, the Gentiles were declared free from ritualistic performances. This was a proclamation of emancipation.

အီသီယိုးပီးယား၊ ဆမာရိလူမျိုးများ၊ ကောနီလီယုနဲ့ သူ့အိမ်သားများ၊ အထူးသဖြင့် အန်တီအုတ်မှာရှိတဲ့ သိသာထင်ရှားတဲ့ ဂျင်းတိုင်းလူမျိုးတွေရဲ့ အသင်းတော်ထဲသို့ဝင်ရောက်မှုဟာ အရေးပါပြီး၊ အသင်းတော်ထဲက ဂျူးလူမျိုးတွေရဲ့ တွေးခေါ်မှုအပေါ် စုစည်းလွှမ်းမိုးမှုရှိခဲ့တယ်။ ဒါပေမယ့် ယေရုဆလင်မှာ အသင်းတော်ဟာ ကောင်စီအဖြစ်စုဝေးပြီး ပြတ်သားတဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်ချခဲ့တယ်။ အဆုံးမရှိသောထုံးတမ်းများ၊ ယဇ်ပူဇော်မှုများ၊ ဆေးကြောမှုများ၊ ဂျူးဘာသာရဲ့အလေ့အထများနဲ့ ဆက်နွယ်နေတဲ့ လုပ်ဆောင်မှုတွေအားလုံးကို ခရစ်ယာန်အသင်းတော်ထဲသို့ နှစ်ခြင်းခံယူတဲ့ ဂျင်းတိုင်းလူမျိုးတွေအပေါ် မလိုအပ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။

The entrance into the church of the Ethiopian, the Samaritans, Cornelius and his household, and especially the starkly heathen Greeks in Antioch, was significant and had a cumulative effect upon the thinking of the Jewish element in the church. But at Jerusalem the church came together in council and took definitive action. Circumcision, the offering of sacrifices, washings, and the whole round of performances which were a part of, or had grown up around, the practice of the Jewish religion, were not to be required of Gentiles baptized into the Christian church.

ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ရဲ့အရေးပါမှုကြောင့်၊ ဂျင်းတိုင်းလူမျိုးတွေထံမှ မျှော်လင့်ထားတဲ့ သတ်မှတ်အချက်တွေကို ဖော်ပြဖို့ဟာ သိပ်အရေးမကြီးပေမယ့်၊ ပြီးပြည့်စုံတဲ့ပုံရိပ်ဖြစ်ပေါ်ဖို့ လိုအပ်ခဲ့တယ်။ ဆုံးဖြတ်ချက်ရဲ့ အဓိကအချက်ဟာ ဂျင်းတိုင်းလူမျိုးတွေအပေါ် မထည့်သွင်းသင့်တဲ့အရာတွေနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ယေဘုယျဖော်ပြချက်မှာ တည်ရှိတယ်။ ဒါနဲ့အတူ မျှော်လင့်ထားတဲ့အရာတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး အကျဉ်းချုပ်သတ်မှတ်ချက်တစ်ခုလည်း ပါဝင်တယ်�। ရွေးချယ်ထားတဲ့အချက်တွေဟာ ဂျင်းတိုင်းလူမျိုးတစ်ဦးအနေနဲ့ အမှားလုပ်မိနိုင်တဲ့ သို့မဟုတ် ဂရုမစိုက်နိုင်တဲ့အရာတွေကို အလေးပေးဖော်ပြထားပုံရတယ်။

In view of the importance of this decision, the naming of specific things to be expected of the Gentiles was perhaps less important, but nevertheless necessary to complete the picture. The real crux of the decision lay in a general statement as to what should not be laid upon the Gentiles. With it was a brief, specific statement as to what would be expected. The points selected emphasized, evidently, the things concerning which a Gentile might err or be indifferent.

အန်တီအုတ်မှာ ပေတရုရဲ့ယိမ်းယိုင်မှု (ဂလာတိ ၂:၁၁-၁၄)၊ ဂလာတိမှာရှိတဲ့ ဂျူဒါယစ်ဝါဒီတွေရဲ့ ခေါင်းမာတဲ့အခိုင်အမာပြောဆိုမှု (ဂလာတိ ၃:၁, ၂)၊ နဲ့ နောက်ပိုင်းမှာ ဂျူဒါယစ်နာဇရိတ်နဲ့ အီဘီယိုနိုက်ဂိုဏ်းခွဲတွေရဲ့ပေါ်ထွက်လာမှု (စာမျက်နှာ ၅၃, ၅၄ ကိုကြည့်ပါ) တွေဟာ ဂျူဒါယစ်ဝါဒနဲ့ပတ်သက်ပြီး အသင်းတော်က ပြတ်သားတဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခု လိုအပ်ခဲ့တယ်ဆိုတာကို ပြသခဲ့တယ်။ မဟုတ်ရင် အသင်းတော်ဟာ ဂုဏ်ယူဖွယ်ရာပေမယ့် ပုံစံပြဖြစ်တဲ့ ရှေးဟောင်းပုံစံများနဲ့ ထုံးတမ်းစဉ်လာများကို အားကိုးရမှာဖြစ်ပြီး၊ ထိုအရာတွေရဲ့ မင်္ဂလာရှိတဲ့ပုံစံပြဖြစ်သူဟာ လာရောက်ပြီး သူ့အလုပ်ကို ပြီးမြောက်အောင်လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီးဖြစ်တယ်။ အသင်းတော်ဟာ ယေရုဆလင်ဆိုတဲ့ ဗဟိုချက်ရဲ့ ဆွဲဆောင်မှုကို အမြဲခံစားရမှာဖြစ်ပြီး၊ ဒီထဲမှာ ယေရုဆလင်ဖျက်ဆီးခံရပြီးနောက်မှာလည်း ဖြစ်တည်နေဦးမှာဖြစ်တယ်။ ပိုဆိုးတာက၊ အသင်းတော်ဟာ အမျိုးသားရေး၊ လူမျိုးရေးအခြေခံပေါ်မှာ ဂျူးလူမျိုးတွေရဲ့ ဗဟိုဖြစ်တဲ့ အသင်းတော်ဖြစ်လာမှာဖြစ်တယ်။ ဂျင်းတိုင်းလူမျိုးတွေဟာ “ရွေးချယ်ခံရတဲ့” လူမျိုးရဲ့လူတွေရဲ့ ကျေးဇူးပြုမှုကြောင့်သာ ဝင်ရောက်ခွင့်ရခဲ့တာမဟုတ်ဘဲ၊ ဘုရားရဲ့ကျေးဇူးတော်ကြောင့်သာ ဝင်ရောက်ခွင့်ရခဲ့တယ်လို့ ပိုမိုတွေးထင်လာရမှာဖြစ်တယ်။ ဒီလိုအတွင်းပိုင်းဆန်မှု၊ လူမျိုးရေးအရောင်အသွေးပြမှု၊ လူသားတွေပေါ်မှာဗဟိုပြုမှုဟာ အသင်းတော်ရဲ့ ဘဝ၊ အစီအစဉ်၊ နဲ့ တိုးတက်မှုအပေါ် ထိခိုက်စေပြီး သေစေတဲ့အကျိုးသက်ရောက်မှုဖြစ်လာမှာဖြစ်တယ်။

The vacillation of Peter at Antioch (Gal. 2:11–14), the stubborn insistence of the die-hard Judaizers in Galatia (ch. 3:1, 2), and the later rise of the Judaizing Nazarene and Ebionite sects (see pp. 53, 54) all show how essential it was for the church to come to a clear-cut decision on the question of Judaizing. Otherwise the church would have had to look to ancient forms and ceremonies, honorable but typical, the blessed Antitype of which had come and accomplished His work. It would have felt always the pull of a center, Jerusalem, even after that place had been destroyed. Worse yet, it would have been a national, racial church, Jewish at its core. Doubtless, Gentiles would have been made increasingly to think that they were admitted, not by the grace of God, but by the favor of men of the “chosen” race. Such an introversion, such a racial complexioning, such a centering upon men, would have been stultifying and fatal in its effect upon the life, program, and progress of the church.

ဒီလိုအခြေအနေဟာ အသင်းတော်ကို ပုံစံများနဲ့ ထုံးတမ်းစဉ်လာများကို သူ့ရဲ့သဘာဝအဖြစ် သတ်မှတ်ပြီး အမှတ်အသားပြုလိမ့်မယ်။ ဒါပေမယ့် ခရစ်ယာန်ဘာသာရဲ့ မှန်ကန်တဲ့သဘာဝဟာ ပုံစံများနဲ့ ထုံးတမ်းစဉ်လာများထဲမှာ မရှိဘူး။ ခရစ်ယာန်ဘာသာရဲ့ ထူးခြားမှုဟာ ဝိညာဉ်ရေးရာဖြစ်ပြီး၊ ဝိညာဉ်နဲ့ သမ္မာတရားနဲ့ ဘုရားကို ကိုးကွယ်ခြင်းဖြစ်တယ်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာဟာ ပုံစံများ၊ ထုံးတမ်းစဉ်လာများ၊ နဲ့ အခမ်းအနားများကနေ တတ်နိုင်သလောက် လွတ်မြောက်ဖို့ ရည်ရွယ်ထားတယ်။ ယေရုဆလင်ကောင်စီရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ရဲ့ အပြည့်အဝအဓိပ္ပာယ်ကို အသင်းတော်ရဲ့ နောက်ပိုင်းအတွေ့အကြုံမှာ စုံလင်စွာအသုံးပြုခဲ့မယ်ဆိုရင်၊ အမှားများနဲ့ ဖောက်ပြန်မှုများစွာကို ရှောင်ရှားနိုင်ခဲ့မှာဖြစ်တယ်။

Such a situation would have stamped the church as subject to forms and rituals as expressive of its nature. But the true nature of Christianity is not in forms and ceremonies. The genius of Christianity is its spirituality, its worshiping of God in spirit and in truth. It was intended that Christianity should be freed as far as possible from forms and rituals and ceremonies. Had the full meaning of the decision of the Council of Jerusalem been thoroughly applied in the church’s later experience, much of error and apostasy would have been avoided.

ယေရုဆလင်ကောင်စီက ဆယ်ပညတ်တရားအားလုံးကို သတ်မှတ်ပြီး အကျုံးဝင်ဖို့ ဘာကြောင့်မဖော်ပြခဲ့သလဲဆိုတဲ့ မေးခွန်းထွက်ပေါ်လာနိုင်တယ်။ အဖြေကတော့ ကောင်စီဟာ ဆယ်ပညတ်တရားနဲ့ပတ်သက်ပြီး တိုက်ရိုက်မဆွေးနွေးခဲ့ဘူး။ ဘုရားကိုကိုးကွယ်ခြင်း၊ ဥပုသ်နေ့ကိုသန့်ရှင်းစွာထားရှိခြင်း၊ မိဘများကို ရိုသေလေးစားခြင်း၊ အိမ်နီးချင်းတွေကို ဘဝရှင်သန်ခွင့်ပေးပြီး ပျော်ရွှင်စွာနေထိုင်ခွင့်ပေးခြင်း၊ ရိုးသားခြင်း၊ နဲ့ ကျေနပ်ခြင်းတွေဟာ ခရစ်ယာန်ဘာသာရဲ့ အခြေခံကျင့်ဝတ်တွေရဲ့ အဓိကအစိတ်အပိုင်းဖြစ်လို့ ဖော်ပြရန်မလိုအပ်ခဲ့ဘူး။ ပိုအရေးကြီးတာက၊ ဒီအချက်တွေဟာ ဒီကောင်စီမှာ အငြင်းပွားစရာအချက်တွေ မဟုတ်ခဲ့ဘူး။ ပြီးတော့၊ တားမြစ်ချက်တွေဟာ ဂျင်းတိုင်းလူမျိုးတွေအနေနဲ့၊ နှစ်ခြင်းခံယူပြီးနောက်မှာတောင် အထူးသတိထားရမယ့်အရာတွေနဲ့ ဆက်နွယ်နေတယ်။ ဒါဟာ ကြီးလေးတဲ့အပြစ်တွေကို ရှောင်ရှားဖို့ သို့မဟုတ် အသင်းတော်ထဲမှာ သဘောထားကွဲလွဲမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်တဲ့ အလေ့အထတွေကို ရှောင်ရှားဖို့ဖြစ်တယ်။ သွေးစားသုံးခြင်း၊ သွေးမဖယ်ထုတ်ထားတဲ့အသားကို စားသုံးခြင်း၊ ရုပ်တုကိုးကွယ်မှုထဲသို့ ပါဝင်ပတ်သက်ခြင်း၊ နဲ့ အကျင့်ယိုယွင်းမှုတွေဟာ ဂျင်းတိုင်းလူမျိုးတွေအကြား သာမာန်အလေ့အထတွေဖြစ်ပြီး၊ ဒါတွေဟာ ခန္ဓာကိုယ်ရော ဝိညာဉ်ရောကို ထိခိုက်စေတယ်ဆိုတာကို စဉ်းစားမထားခဲ့ဘူး။ ဒါကြောင့် ဒီအရာတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဂျင်းတိုင်းလူမျိုးတွေကို သတိပေးရမှာဖြစ်ပြီး၊ ဒီအလေ့အထတွေကို ထိန်းချုပ်ရမှာဖြစ်တယ်။

The question may be asked as to why the Jerusalem Council did not specify, as binding, all the commands of the Decalogue. The answer is that the council was not dealing with the ten-commandment law as such. Worship of God, keeping of the Sabbath, honoring one’s parents, allowing one’s neighbors to live and enjoy life, being honest and content, were so much in the warp and woof of the basic morality of Christianity that they were not mentioned. More importantly, these were not points in debate at this council. As already pointed out, the prohibitions pertained to things concerning which Gentiles, even after conversion, need especially to guard against, either to avoid gross sin or to avoid practices that might bring discord into the church. Eating of blood, and of meat from which the blood had not been properly removed, becoming involved in idolatry, and fornication—these were all common practices among the Gentiles, with no thought given to the fact that they were injurious either to body or to spirit or to both. Therefore, against these things the Gentiles must be warned, and from their practice, restrained.

သတ်မှတ်ချက်တွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး၊ နောက်ပိုင်းအသင်းတော်ဘဝမှာ ဒီအရာတွေရဲ့ အခြေအနေက ဘယ်လိုလဲဆိုတဲ့မေးခွန်းထွက်ပေါ်လာတာ သဘာဝကျတယ်။ အသင်းတော်ထဲမှာ ဂျင်းတိုင်းနဲ့ ဂျူးလူမျိုးတွေအကြား သဘောတူညီချက်အနေနဲ့၊ ဒါဟာ အချို့သောရှုထောင့်တွေမှာ အပေးအယူတစ်ခုဖြစ်ခဲ့တယ်၊ ဒါမှမဟုတ် အနည်းဆုံး ဘုံဘဝတစ်ခုအတွက် အုတ်မြစ်ဖြစ်ခဲ့တယ် (အခန်းကါး ၁၉ ကိုကြည့်ပါ)။ ပေါလုရဲ့သွန်သင်ချက်ရဲ့ အပြည့်အဝအဓိပ္ပာယ်ကို ကြေညာဖို့အချိန်ဟာ မရောက်ရှိသေးခဲ့ဘူး (ဂလာတိ ၂:၂)။ ပေါလုက ကောင်စီရဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်ကို အငြင်းပွားမှုကိစ္စရဲ့ ကျေနပ်ဖွယ်ဖြေရှင်းချက်အဖြစ် လက်ခံခဲ့ပြီး၊ နောက်ပိုင်းမှာ သူဟာ ဒီသတ်မှတ်ချက်တွေကို တစ်ခါမှ ထပ်မဖော်ပြခဲ့ဘူး။ ဆုံးဖြတ်ချက်မှာ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းခဲ့တဲ့ အဓိကအချက်တစ်ခုဖြစ်တဲ့ ရုပ်တုများကို ပူဇော်ထားတဲ့အစာစားသုံးမှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးတဲ့အခါမှာတောင်၊ သူက ကောင်စီရဲ့အမိန့်ကို မကိုးကားခဲ့ဘူး (၁ ကောရိန္သု ၈; ၁၀)။ တကယ်တော့၊ အစာစားသုံးမှုနဲ့ပတ်သက်တဲ့ သူ့ရဲ့အကြံပြုချက်ဟာ ကောင်စီရဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်နဲ့ အပြည့်အဝသဟဇာတဖြစ်တယ်လို့ မယူဆခဲ့ပေမယ့်၊ ကောင်စီရဲ့ စိတ်ဓာတ်နဲ့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ ဆန့်ကျင်တာမဟုတ်ဘူး။ သူက ရုပ်တုများကို ပူဇော်ထားတဲ့အရာတွေကို စားသုံးတာဟာ မဖြစ်မနေမမှန်ကန်ဘူးလို့ အငြင်းပွားခဲ့တယ်၊ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ရုပ်တုတွေကိုယ်စားပြုတဲ့ နတ်ဘုရားတွေ တကယ်မရှိဘူးလို့ဆိုတယ်။ မမှန်ကန်တာကတော့ ထိုအရာတွေကို မစားသုံးတဲ့ အခြားခရစ်ယာန်တစ်ဦးရဲ့ ခံယူချက်တွေကို မတန်ဖိုးထားမိတာ၊ သူ့အိမ်နီးချင်းက ထိုအရာတွေကို စားသုံးတဲ့အခါ စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်မှာဖြစ်တယ်။ ဒီသတ်မှတ်ချက်ဟာ ဂျူးနဲ့ ဂျင်းတိုင်းခရစ်ယာန်တွေအကြား လူမှုဆက်ဆံရေးမှာ မလိုအပ်တဲ့ ပဋိပက္ခတွေကို ရှောင်ရှားဖို့ ရည်ရွယ်ခဲ့တယ်။

As to the specific stipulations themselves, it is natural to ask regarding the status of these in the later life of the church. As an agreement between the contending Gentiles and Jews in the church it was in some respects a compromise, or at least a ground for common life (see on v. 19). The time had not come for the proclaiming of the full meaning of Paul’s teaching (Gal. 2:2), and Paul, who had accepted the decision of the council as a satisfactory settlement of the matter in debate, never referred later to its stipulations. Even when discussing one of the chief points the decision dealt with, that of the use of food offered to idols, he did not apply the council’s decree (1 Cor. 8; 10). Indeed, his counsel in respect to eating food would hardly be considered in full harmony with the council’s decision, though certainly not contrary to the spirit and intent of the council. He argues that it was not necessarily wrong to eat things offered to idols, because the gods themselves represented by the idols did not exist. The wrong would be in failing to appreciate the scruples of another Christian, who would not eat such things, and would be troubled when his neighbor did so. This provision would tend to avoid unnecessary friction between Jewish and Gentile Christians in their social contacts.

ပေါလုသည် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ညစ်ညမ်းမှုကိစ္စကို ကိုင်တွယ်ရာတွင်၊ သူ၏စာများတွင် ထပ်ခါတလဲလဲ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည့်အတိုင်း၊ ယေရုသ လင်မြို့အစည်းအဝေး၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ကိုးကားခြင်းမပြုဘဲ၊ ထိုအစည်းအဝေး၏ ဆုံးဖြတ်ချက်များ အခြေပြုထားသည့် ကျမ်းစာဆိုင်ရာ အခြေခံမူကို ကိုးကားခဲ့သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ၊ သူသည် ဤပြဿနာကို ခရစ်ယာန်တစ်ဦးသည် ဘုရားသခင်ပိုင်ဆိုင်သူဖြစ်ပြီး၊ သူ၏ တစ်ကိုယ်လုံးသည် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်နေထိုင်ရာ ဗိမာန်ဖြစ်လာသည်ဟူသော အချက်ပေါ်တွင် အခြေခံ၍ ကိုင်တွယ်ခဲ့သည်။ ထိုသို့သော ဘုရားသခင်၏ တည်ရှိမှုတွင် ညစ်ညမ်းမှု ရှိမဖြစ်ပေ။

When Paul dealt with the matter of sexual impurity, as he did again and again in his epistles, he did not do so with reference to the Council of Jerusalem, but with reference to the basic scriptural principle on which the council action itself rested. In other words he deals with this problem on the basis of the fact that the Christian belongs to God, and his whole person has become a temple inhabited by the Holy Spirit. In such a divine presence impurity must not be.

ထို့ကြောင့်၊ အစည်းအဝေး၏ အရေးပါမှုသည် ၎င်း၏ တိကျသော တားမြစ်ချက်များ၏ ခရစ်ယာန်အသင်းတော်အပေါ် သက်ရောက်မှုတွင် အဓိကအားဖြင့် မတွေ့ရပေ။ ၎င်း၏ အရေးပါမှုသည် ယုဒလူမျိုးမဟုတ်သော ခရစ်ယာန်အသင်းတော်ကို ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ထုံးတမ်းစဉ်လာများမှ လွတ်မြောက်စေမှုတွင် တည်ရှိသည်။

Consequently, the importance of the council was not to be seen primarily in the effect upon the church of its specific prohibitions. Its importance lies rather in the liberation of the Gentile Christian church from religious performances for their own sake.

ellen g. white comments

1 AA 189

1–41 AA 188-202, 400, 401; SR 304-309

2, 3 AA 190

4–6 AA 191

5 AA 188

7 AA 192

8 AA 196

8–10 AA 193; SR 307

12, 13 AA 194

14 COL 79

18 MH 433; 8T 282

19 AA 194; SR 307

20 AA 195

22, 23 AA 196

25–29 AA 195

32, 35 AA 197

36 AA 201

36–40 AA 170

37–41 AA 202

39 4T 12

အခန်းကြီး - ၁၆

chapter 16

၁. ပေါလုသည် တိမောသေကို အရေဖျားလှီးပေးခဲ့သည်။ ၇. ဝိညာဉ်တော်၏ ခေါ်ဆောင်မှုဖြင့် နိုင်ငံတစ်ခုမှ တစ်ခုသို့ သွားရောက်ခဲ့သည်။ ၁၄. လုဒိယသည် ယုံကြည်သူဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၁၆. နတ်ဝင်ပူးသူ၏ ဝိညာဉ်ဆိုးကို နှင်ထုတ်ခဲ့သည်။ ၁၉. ထိုအကြောင်းကြောင့် ပေါလုနှင့် သိလသည် ကြိမ်ဒဏ်ပေးခံရပြီး ထောင်ချခံရသည်။ ၂၆. ထောင်တံခါးများ ပွင့်သွားခဲ့သည်။ ၃၁. ထောင်မှူးသည် ယုံကြည်သူဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၃၇. ၎င်းတို့သည် လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။

1 Paul having circumcised Timothy, 7 and being called by the Spirit from one country to another, 14 converteth Lydia, 16 casteth out a spirit of divination. 19 For which cause he and Silas are whipped and imprisoned. 26 The prison doors are opened. 31 The jailor is converted, 37 and they are delivered.

၁. သူရောက်လာသည်။ ဂရိစကားလုံး “ကတန်တောင်” သည် “ရောက်လာသည်” သို့မဟုတ် “တစ်နေရာသို့ရောက်ရှိသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ တစ်ကိုယ်တော်ပုံစံအသုံးပြုမှုအတွက် အခန်းကြီး ၁၅:၄၁ ကို ကြည့်ပါ။ စာသားသက်သေများသည် “လည်း” ဟူသောစကားလုံးကို “သူ” နှင့် “သို့” အကြားထည့်သွင်းခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ကွဲပြားသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်းကို ထည့်သွင်းခြင်းသည် အခန်းကြီး ၁၅:၄၁ နှင့် ၁၆:၁ အကြား ဆက်လက်ဆက်နွယ်မှုကို အလေးပေးဖော်ပြပေမည်။ အခန်းကြီးခွဲခြားမှုကို အခန်းကြီး ၁၅ တွင် အပိုဒ် ၃၅ နှင့် ၃၆ အကြားတွင် ထားရှိခြင်းသည် ပိုမိုသင့်လျော်သည်။

1. Came he. Gr. katantaō, “to come to,” “to arrive at” a certain place. For the use of the singular form see ch. 15:41. Textual evidence is divided (cf. p. 10) concerning the inclusion of “also” between “he” and “to.” Its inclusion may serve to emphasize the continuity between chs. 15:41 and 16:1. The chapter division would be better placed in ch. 15 between vs. 35 and 36.

ဒေရာဘီနှင့် လုတ္တရာ။ ၎င်းသည် ယခင်က တည်ထောင်ခဲ့သော အသင်းတော်များသို့ လည်ပတ်ခြင်းကို ဆက်လက်ပြုလုပ်ခြင်းဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၁၅:၃၆ ကိုကြည့်ပါ)။ အခန်းကြီး ၁၄:၆ တွင် ပထဝီအနေအထားအရ ဆန့်ကျင်ဘက်အစီအစဉ်ဖြင့် ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ။ ဤနေရာတွင် ပေါလုနှင့် သိလတို့သည် ဒေရာဘီသို့ ဦးစွာရောက်ရှိလာပြီး (ပေါလု၏ ဒုတိယသာသနာပြုခရီးကိုကြည့်ပါ)။ ဤဒေသသို့ ဆီလီစီယာမှ ရောက်ရှိရန် ပေါလုနှင့် ၎င်း၏အဖော်များသည် အလက်ဇန္ဒားမဟာသို့ သူ၏စစ်သည်များကို ချီတက်စေခဲ့သည့် နာမည်ကျော် ဆီလီစီယန်ဂိတ်တောင်ကျယ်ကို ဖြတ်သန်းရမည်။

Derbe and Lystra. This continues the visiting of churches previously raised up (ch. 15:36). See on ch. 14:6, where the order is reversed in accord with geography. Here, Paul and Silas would naturally come first to Derbe (see Paul’s Second Missionary Tour). To get to this region from Cilicia, Paul and his companions must have passed through the famous mountain pass, the Cilician Gates, through which Alexander the Great had marched his soldiers.

ထိုနေရာ၌ရှိသည်။ ၎င်းသည် လုတ္တရာ သို့မဟုတ် ဒေရာဘီကို ရည်ညွှန်းခြင်းလားဟု မရေရာပါ။ သိရှိထားသောအမြင်များသည် လုတ္တရာကို ထောက်ခံသော်လည်း အချို့က အခန်းကြီး ၂၀:၄ ကိုအခြေခံ၍ ဒေရာဘီကို ပိုနှစ်သက်သည် (အခန်းကြီး ၁၄:၆ ကိုကြည့်ပါ)။ အနည်းဆုံး တိမောသေသည် ဒေရာဘီ-လုတ္တရာဒေသမှဖြစ်ပြီး ထိုဒေသရှိ အသင်းတော်များက သူ့ကို အောင်မြင်သောတပည့်တစ်ဦးအဖြစ် သိရှိထားသည်မှာ ထင်ရှားသည်။

Was there. It is uncertain whether this refers to Lystra or to Derbe. Informed opinion favors Lystra, although some, on the basis of ch. 20:4, prefer Derbe (see on ch. 14:6). It at least is clear that Timothy came from the Derbe-Lystra district, and was known to the churches in that area as a fruitful disciple.

တိမောသေ။ သာမာန်ဂရိအမည်တစ်ခုဖြစ်ပြီး “ဘုရားထံမှ ဂုဏ်ပြုခံရသူ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ၎င်း၏ အင်္ဂလိပ်ပုံစံမှာ “တိမောသီ” ဖြစ်သည်။ သူသည် ပေါလု၏ ပထမသာသနာပြုခရီးတွင် လုတ္တရာနှင့် ဒေရာဘီသို့ လည်ပတ်စဉ် ယုံကြည်သူဖြစ်လာခဲ့ဖွယ်ရှိသည် (အခန်းကြီး ၁၄:၆ ကိုကြည့်ပါ)။ ထို့ကြောင့် ပေါလုသည် သူ့ကို “ကျွန်ုပ်၏ချစ်လှစွာသောသား” (၁ ကောရိန္သု ၄:၁၇) နှင့် “ယုံကြည်ခြင်းတွင် ကျွန်ုပ်၏သား” (၁ တိမောသေ ၁:၂) ဟု အမှန်တကယ်ခေါ်ဆိုနိုင်သည်။ သူသည် ငယ်ရွယ်သူဖြစ်သည် (၁ တိမောသေ ၄:၁၂; AA ၂၀၃ ကိုကြည့်ပါ)၊ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ အသက် ၁၈ သို့မဟုတ် ၂၀ ထက်မပိုပါ၊ အကြောင်းမှာ နှစ်ဆယ်နှစ်ခန့်အကြာ ၁ တိမောသေ ၄:၁၂ တွင် သူ၏ငယ်ရွယ်မှုကို ဖော်ပြထားဆဲဖြစ်သည်။ သို့သော် ပေါလုထွက်ခွာသွားပြီးနောက် နှစ်နှစ်နီးပါးအတွင်း (အချိန်ဇယားအတွက် စာမျက်နှာ ၁၀၀၊ ၁၀၂ ကိုကြည့်ပါ) တိမောသေသည် သူ၏ဆက်ကပ်အပ်နှံမှုနှင့် “မဖုံးကွယ်သောယုံကြည်ခြင်း” (၂ တိမောသေ ၁:၅) အတွက် နာမည်ကောင်းရရှိခဲ့သည်။ သူသည် ငယ်စဉ်ကတည်းက ဓမ္မဟောင်းကျမ်းများကို သိရှိအောင် ပြုစုပျိုးထောင်ခံခဲ့ရသည် (၂ တိမောသေ ၃:၁၅)။ လုတ္တရာနှင့် အိကုနိများရှိ ညီအစ်ကိုများက သူ့ကို ကောင်းမွန်စွာသိရှိထားသည့်အချက် (အက်ဖစ် ၁၆:၂) သည် သူသည် အဆိုပါအသင်းတော်နှစ်ခုအကြား ဆက်သွယ်ထိန်းသိမ်းရာတွင် အလုပ်များခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြသည်။ ပေါလုသည် သူ့အား ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ သန်စွမ်းမှုနည်းသူအဖြစ် ရေးသားဖော်ပြထားပြီး၊ နောက်ပိုင်းတွင် ပြင်းထန်သော သာသနာပြုအစီအစဉ်ကို လိုက်နာခြင်းကြောင့် ပိုမိုအားနည်းဖြစ်နိုင်သည် (၁ တိမောသေ ၅:၂၃)။ သူသည် စိတ်ခံစားမှုရှိသူဖြစ်သည် (၂ တိမောသေ ၁:၄)၊ သို့သော် ခရစ်တော်၏ခွန်အားဖြင့် အခက်အခဲများနှင့် တာဝန်များကို ရင်ဆိုင်ရန် အသင့်ဖြစ်သည် (၁ ကောရိန္သု ၁၆:၁၀)။ တိမောသေသည် ပေါလု၏အလုပ်ဖော်အဖြစ် ဖော်ပြခံရပြီး (ရောမ ၁၆:၂၁)၊ ဒုတိယနှင့် တတိယသာသနာပြုခရီးများတွင် အနည်းဆုံး ထရိုအာအထိ အဖော်ဖြစ်ခဲ့သည် (အက်ဖစ် ၂၀:၄၊ ၅)။ ၁ ကောရိန္သု ၄:၁၇ မှ သူသည် ပေါလု၏ ကောရိန္သုသို့ စေလွှတ်သူဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပြီး၊ ၂ ကောရိန္သု ၁:၁ တွင် ထိုအသင်းတော်သို့ နှုတ်ဆက်စကားတွင် ပေါလုနှင့်အတူ ပါဝင်ခဲ့သည်။ သူသည် ပေါလုနှင့် သက်သာလောနိခိအသင်းတော်အကြား စေလွှတ်သူလည်းဖြစ်သည် (၁ သက်သာလောနိခိ ၃:၂၊ ၆)၊ ပြီးမြှောက်ဖိလိပ္ပိအသင်းတော်သို့ စာတွင် (အခန်းကြီး ၁:၁၊ ၂:၁၉)၊ ကောလောသဲသို့ (အခန်းကြီး ၁:၁)၊ ဖိလေမွန်သို့ (အပိုဒ် ၁) တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း ပေါလု၏ ပထမအကျဉ်းချခံရစဉ်တွင် ရောမမြို့၌ ရှိနေခဲ့ရမည်။ ဟေဗြဲ ၁၃:၂၃ တွင် သူ၏ထောင်ကျခြင်းကို ဖော်ပြထားသော်လည်း အချိန်နှင့်နေရာကို မသိရှိရပါ။ ယူဆီးဘီးယပ်စ် (အသင်းတော်သမိုင်း iii. ၄. ၅) က သူ့ကို ဧဖက်အသင်းတော်၏ ပထမဆုံးဆရာတော်အဖြစ် ရေးသားထားသည်။ သူသည် ဧဖက်လူများလက်ချက်ဖြင့် အာဇာနည်အဖြစ် သေဆုံးခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

Timotheus. A common Greek name, meaning “honored of God.” Its English form is “Timothy.” He was probably converted by Paul during his visit to Lystra and Derbe in the First Missionary Journey (see on ch. 14:6). Thus Paul could truly call him “my beloved son” (1 Cor. 4:17) and “my own son in the faith” (1 Tim. 1:2). He was young (1 Tim. 4:12; see AA 203), probably not more than 18 or 20, since his youth is still spoken of about a dozen years later in 1 Tim. 4:12. But in the almost two years that had passed since Paul’s departure from Lystra (for chronology see pp. 100, 102) Timothy had become well reported of for his devotion and “unfeigned faith” (2 Tim. 1:5). He had been brought up to know the OT from his childhood (2 Tim. 3:15). The fact that he was well thought of by the brethren at Iconium as well as Lystra (Acts 16:2) suggests that he busied himself maintaining contact between the two churches. Paul writes to him and of him as though he were not physically strong, and perhaps less so in later life from having followed a rigorous missionary program (1 Tim. 5:23). He appears to have been emotional (2 Tim. 1:4), yet ready to face hardships and responsibilities in the strength of Christ (1 Cor. 16:10). Timothy is spoken of as a fellow worker with Paul (Rom. 16:21), and was the companion of his labors in the Second and Third Missionary Journeys at least as far as Troas (Acts 20:4, 5). From 1 Cor. 4:17 we learn that he was Paul’s messenger to Corinth, and in 2 Cor. 1:1 he is joined with Paul in the greeting to that church. He was also a messenger between Paul and the church in Thessalonica (1 Thess. 3:2, 6), and must have been at Rome with Paul during his first imprisonment there, for he is mentioned in the epistle to the Philippians (chs. 1:1; 2:19), to the Colossians (ch. 1:1), and to Philemon (v. 1). Heb. 13:23 refers to his being in prison, an event that cannot be located as to time or place. Eusebius (Ecclesiastical History iii. 4. 5) writes of him as the first bishop of Ephesus. He is said to have suffered martyrdom at the hands of the Ephesian populace.

အမျိုးသမီးတစ်ဦး။ စကားလုံးအရ “ယုံကြည်သော ဂျူးအမျိုးသမီးတစ်ဦး” ဖြစ်သည်။ “အမျိုးသမီး” နောက်တွင် “မုဆိုးမ” ဟူသော စကားလုံးထည့်သွင်းရန် စာသားသက်သေအနည်းငယ်ရှိသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ)။ တိမောသေ၏ဖခင်သေဆုံးခဲ့လျှင် ၎င်းနှင့် သူ၏ဖခင်၏ ဘာသာရေးကွဲပြားမှုတို့ကြောင့် တိမောသေ၏သမိုင်းတွင် မိခင်ဖြစ်သူ၏ ထင်ရှားမှုကို ရှင်းပြနိုင်သည်။ သူမ၏အမည်မှာ ယူနိစီ (ဂရိစကားလုံး ယူနိကီ၊ “ကောင်းစွာအောင်မြင်သူ” သို့မဟုတ် “အောင်ပွဲခံကောင်းသူ”) ဖြစ်သည်။ လွိုင်နှင့် ယူနိစီသည် စိတ်အားထက်သန်သော ခရစ်ယာန်များဖြစ်ပြီး (၂ တိမောသေ ၁:၅)၊ တိမောသေအား ကျမ်းစာများကို ကိုယ်တိုင်သိရှိမှုအပေါ်အခြေခံ၍ ခရစ်ယာန်ပညာရေးပေးရန် ဂရုစိုက်ခဲ့သည် (၂ တိမောသေ ၃:၁၅)။

A certain woman. Literally, “a certain woman, a faithful [or “believing”] Jewess.” There is slight textual evidence (cf. p. 10) for the addition of “a widow” after “woman.” If Timothy’s father was dead, this, together with his probable difference in religion, would account for the prominence of the mother in Timothy’s history. Her name was Eunice (Gr. Eunikē, “conquering well,” or “good victory”). Apparently Lois and Eunice were devout Christians (2 Tim. 1:5), and had been careful to give Timothy a Christian education based on a personal knowledge of the Scriptures (2 Tim. 3:15).

ဖခင်။ လုကာသည် တိမောသေ၏ဖခင်၏ဘာသာရေးနှင့်ပတ်သက်၍ ရှင်းလင်းသောအချက်အလက်မပေးပါ။ သူသည် “ဂရိလူမျိုး” ဖြစ်သည်ဟူသောအချက်သည် သူသည် တစ်ပါးအမျိုးသားဖြစ်နိုင်သည်ဟု ညွှန်ပြပြီး၊ ထိုသို့ဆိုလျှင် ယူနိစီနှင့် သူ၏အိမ်ထောင်ရေးကို ဂျူးများက အသိအမှတ်မပြုပေ။ သို့မဟုတ် သူသည် “ဘုရားကိုကြောက်ရွံ့သော” တစ်ပါးအမျိုးသားဖြစ်နိုင်သည် (အခန်းကြီး ၁၀:၂ ကိုကြည့်ပါ)။ သို့သော် သူသည် ပြည့်စုံသောဂျူးဘာသာဝင်မဟုတ်ပုံရသည်၊ အကြောင်းမှာ သူ၏သားတိမောသေသည် အရေဖျားမလှီးခံရပါ။

Father. Luke gives no clear information concerning the religion of Timothy’s father. That he was “a Greek” may indicate that he was a heathen Gentile, in which case his marriage with Eunice would not have been acknowledged by the Jews; or, he may have been a Gentile “that feared God” (see on ch. 10:2). However, apparently he was not a full proselyte, for his son, Timothy, had not been circumcised.

၂. နာမည်ကောင်းရရှိသည်။ ကော်နဲလီးယပ်စ်အတွက် (အခန်းကြီး ၁၀:၂၂) နှင့် အာနနိယအတွက် (အခန်းကြီး ၂၂:၁၂) အလားတူဖော်ပြချက်များကို အသုံးပြုထားသည်။ ထိုသို့သောနာမည်ကောင်းသည် ပေါလုအား ဤလူငယ်ကို အဖော်အဖြစ်ရွေးချယ်ရန် အားပေးနိုင်သည်။

2. Well reported of. Similar expressions are used of Cornelius (ch. 10:22), and of Ananias (ch. 22:12). Such a report would tend to encourage Paul to choose the young man for his companion.

ညီအစ်ကိုများ။ ဆိုလိုသည်မှာ ထိုဒေသရှိ ခရစ်ယာန်အသင်းတော်များ၏အဖွဲ့ဝင်များဖြစ်သည်။ ပေါလု၏ယခင်လည်ပတ်မှုမှ (အခန်းကြီး ၁၄:၆၊ ၇) သုံးလေးနှစ်အတွင်း အသင်းတော်အသစ်များ ဖွံ့ဖြိုးလာခဲ့ပြီး၊ တိမောသေကဲ့သို့သော စိတ်အားထက်သန်သောအဖွဲ့ဝင်တစ်ဦး၏ စရိုက်ကို သိရှိထားသည်။ လုတ္တရာနှင့် အိကုနိများအကြား ဆက်သွယ်မှုသည် ၎င်းတို့အကြား ၂၀ မိုင်သာရှိသည့်အတွက် လွယ်ကူသည်။

Brethren. That is, the members of the Christian churches in the area. During the three or four years that had passed since Paul’s previous visit (ch. 14:6, 7), the new congregations had developed, and the character of such an earnest member as Timothy was well known. Intercourse between the churches of Lystra and Iconium was easy, since only 20 mi. lay between them.

၃. ပေါလုသည်သူ့ကိုလိုလားသည်။ ပေါလုသည် ဂျွန်မာကုနေရာတွင် တိမောသေကို အစားထိုးလိုပြီး “လက်ထောက်” အဖြစ် (အခန်းကြီး ၁၃:၅ ကိုကြည့်ပါ)၊ ထို့ကြောင့် “ဧဝံဂေလိတရားဟောဆရာ၏အမှု” (၂ တိမောသေ ၄:၅) ကို စတင်လိုသည်။ တမန်တော်သည် တိမောသေသည် အသုံးဝင်သောအဖော်ဖြစ်နိုင်ကြောင်း မြင်သော်လည်း၊ အရေဖျားမလှီးပါက အကူအညီမဟုတ်ဘဲ ပြဿနာဖြစ်စေနိုင်ကြောင်း သဘောပေါက်သည်။

3. Him would Paul. Apparently Paul wished Timothy to take the place that would have been filled by John Mark, to act as an “assistant” (see on ch. 13:5), and thus begin the “work of an evangelist” (2 Tim. 4:5). The apostle saw how useful a companion Timothy could be, but realized that unless he were circumcised, he would be a cause of trouble instead of help.

အရေဖျားလှီးပေးသည်။ ပေါလုကိုယ်တိုင်က ဤထုံးတမ်းကို ပြုလုပ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ဤလုပ်ရပ်သည် တိတုကို အရေဖျားမလှီးရန် ပေါလု၏လုပ်ရပ် (ဂလာတိ ၂:၃ ကိုကြည့်ပါ) နှင့် အရေဖျားလှီးခြင်းနှင့်ပတ်သက်သော သူ၏ယေဘုယျသွန်သင်ချက်များ (၁ ကောရိန္သု ၇:၁၈၊ ၁၉; ဂလာတိ ၅:၂–၆ ကိုကြည့်ပါ) နှင့် ကနဦးတွင် မကိုက်ညီပုံရသည်။ သို့သော် တိတုနှင့် တိမောသေ၏ကိစ္စများအကြား ထင်ရှားသောခြားနားချက်ရှိသည်။ တိတုသည် ဂရိလူမျိုးဖြစ်ပြီး သူ့ကို အရေဖျားလှီးခြင်းသည် ပေါလုလက်မခံလိုသော နိယာမတစ်ခုကို လိုက်လျောရာရောက်သည်။ တိမောသေ၏ ရောထွေးသောမိဘများကြောင့် သူ့ကို ဂျူးတစ်ဦးအဖြစ်သတ်မှတ်ခဲ့ပြီး၊ ရဗ္ဗိဥပဒေအရ ဂျူးမိခင်မှမွေးဖွားသောကလေးကို ဂျူးအဖြစ်သတ်မှတ်သည် (တာလမွဒ် ယီဗာမို့ ၄၅ခ၊ ဆွန်စီနို ထုတ်ဝေမှု၊ စာမျက်နှာ ၂၉၇)။ သူ၏မိဘများနှစ်ဦးစလုံးသည် စိတ်အားထက်သန်သော ဂျူးများဖြစ်ခဲ့လျှင် သူသည် မွေးဖွားပြီး ရှစ်ရက်မြောက်နေ့တွင် အရေဖျားလှီးခံရမည် (ဝတ်ပြုရာ ၁၂:၃)၊ သို့သော် မိဘများအကြား ဘာသာရေးကွဲပြားမှုကြောင့် ၎င်းကို မပြုလုပ်ခဲ့ပေ။

Circumcised him. Probably Paul himself performed the rite. This act seems at first inconsistent with Paul’s conduct respecting Titus, whom he refused to circumcise (see on Gal. 2:3), and with his general teaching concerning circumcision (see on 1 Cor. 7:18, 19; Gal. 5:2–6). But there is a distinct contrast between the cases of Titus and Timothy. Titus was a Greek, and to have him circumcised would have yielded a principle that Paul was not prepared to yield. The mixed parentage of Timothy made him a Jew, for the rabbinical code held that the child of a Jewish mother was reckoned as a Jew (Talmud Yebamoth 45b, Soncino ed., p. 297). Had both his parents been faithful Jews, he would have been circumcised on the eighth day (Lev. 12:3), but religious differences between his parents doubtless prevented this.

ယခုမူ လူငယ်တိမောသေသည် လူထုအလုပ်ထဲသို့ ဝင်ရောက်တော့မည်ဖြစ်ပြီး ဂျူးများနှင့် နီးကပ်စွာ ဆက်ဆံရမည်။ အရေဖျားမလှီးပါက၊ ဂျူးများအတွက် အခက်အခဲဖြစ်စေမည်ဖြစ်ပြီး၊ မကောင်းသောဂျူးတစ်ဦးသည် ခရစ်ယာန်လမ်းညွှန်ကောင်းတစ်ဦးဖြစ်မည်မဟုတ်ဟု ထင်မြင်ကြမည်။ ထို့ကြောင့် ပေါလုသည် အရေဖျားလှီးခြင်းသည် ဝိညာဉ်ရေးရာလိုအပ်ချက်ဖြစ်ပြီး ကယ်တင်ခြင်းအတွက် မရှိမဖြစ်ဟူသောသွန်သင်ချက်ကို ဆန့်ကျင်ရာတွင် မညီကြောင်းမမြင်ဘဲ၊ ဂျူးနောက်ခံရှိသော ဤလူငယ်ကို အရေဖျားလှီးပေးခြင်းဖြင့် ဂျူးများကို စိတ်အနှောင့်အယှက်မဖြစ်စေရန် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် သူ၏ထုတ်ဖော်ထားသော အတွေးအခေါ်နှင့် ညီညွတ်ပြီး (၁ ကောရိန္သု ၉:၂၀ ကိုကြည့်ပါ)၊ လုကာမှတ်တမ်းတင်ထားသော ဤလုပ်ရပ်၏အကြောင်းအမှတ်မှာ “ဂျူးများကြောင့်” ဖြစ်သည်။

Now, however, the young Timothy was about to enter public work and would be in close contact with Jews. If uncircumcised, he would be a source of difficulty to the Jews, who would think that a bad Jew could not be a good guide as a Christian. Hence, Paul saw no inconsistency in opposing the teaching that circumcision was a spiritual necessity, essential to salvation, while having this lad of Jewish background circumcised in order not to give offense. This was in harmony with his declared philosophy (see on 1 Cor. 9:20), and is the reason recorded by Luke for the action—“because of the Jews.”

၄. ဆုံးဖြတ်ချက်များ။ ဂရိစကားလုံး “ဒိုဂမတာ” သည် “ထင်မြင်ချက်များ”၊ “ဆုံးဖြတ်ချက်များ”၊ “အမိန့်များ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ “ဒိုကီယို” မှ “ထင်မြင်ချက်ပေးသည်” ဟု ဆိုလိုသည်။ ဤနေရာတွင် “ဆုံးဖြတ်ချက်များ” သည် ယေရုဆလင်မြို့ရှိ ကောင်စီအစည်းအဝေး၏ ဆုံးဖြတ်ချက်များဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၁၅:၂၂–၃၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ပေါလုသည် ယခင်တည်ထောင်ခဲ့သော အသင်းတော်များသို့ ဆုံးဖြတ်ချက်များ (အခန်းကြီး ၁၅:၃၀ တွင် “စာတစ်စောင်” ဟုခေါ်သည်) ၏ မိတ္တူများကို ဖြန့်ဝေခဲ့သည်ဟု ကောက်ချက်ချရသည်။ တမန်တော်များသည် တစ်ပါးအမျိုးသားခရစ်ယာန်များအတွက် လမ်းညွှန်မှုနှင့် လိုက်နာရန် ဤဆုံးဖြတ်ချက်များကို ပေးခဲ့သည်။ ၎င်းတို့တွင် ခရစ်ယာန်ဂျူးများက လျစ်လျူရှုဖွယ်မရှိသောအရာများ မပါဝင်ဘဲ၊ တစ်ပါးအမျိုးသားများအား ပေးထားသောလွတ်လပ်မှုသည် ဂျူးခရစ်ယာန်များအတွက် မသက်ဆိုင်ပါ။ သို့သော် တစ်ပါးအမျိုးသားများအတွက် ၎င်းတို့သည် ဂျူဒါယဇာများနှင့် အငြင်းပွားမှုတစ်ခုခုတွင် ၎င်းတို့၏ရပ်တည်ချက်အဖြစ် အသုံးပြုနိုင်သော ပြည်ထောင်စုစာချုပ်တစ်ခုအဖြစ် သဘောထားရမည်။ ထိုဆုံးဖြတ်ချက်များသည် တစ်ပါးအမျိုးသားများစွာအား ခရစ်ယာန်အသင်းတော်သို့ ဝင်ရောက်ရန် ဆုံးဖြတ်ရာတွင် ကူညီပေးနိုင်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ထုံးတမ်းစဉ်လာများ၏ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးများနှင့် ဝန်မထမ်းရကြောင်း သိရှိထားသည်။

4. Decrees. Gr. dogmata, “opinions,” “judgments,” “decrees,” from dokeō, “to give an opinion.” The “decrees” here were the decisions of the council in Jerusalem (see ch. 15:22–31). The inference is that Paul passed on copies of the decisions (called an “epistle” in ch. 15:30) to the churches he had previously raised up. The apostles gave the decrees to the Gentile Christians for their guidance and observance. There was nothing in them that the Christian Jew would be likely to disregard, and the freedom granted to the Gentiles did not apply to the Jewish Christians. To the Gentiles, however, they would assume the character of a charter upon which the Gentiles could take their stand in the case of any dispute with the Judaizers. The same decrees may also have helped many Gentiles to decide to enter the Christian church, knowing they would not be burdened with a heavy round of ceremonies.

၅. ခိုင်မာစေသည်။ သို့မဟုတ် “သန်မာစေသည်”။ အသင်းတော်သည် ငယ်ရွယ်မှုမှ ထွက်လာပြီး ကြီးမားသောတိုးတက်မှုအတွက် ပြင်ဆင်နေပြီး၊ သာသနာပြုသူများသည် ၎င်း၏အဖွဲ့ဝင်များကို ထိုဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက် သန်မာစေနေသည်။

5. Established. Or, “strengthened.” The church, coming out of infancy, is preparing to make great progress, and the missionaries are strengthening its members for that development.

အရေအတွက်တိုးပွားသည်။ တစ်ပါးအမျိုးသားများကို လက်ခံရန် အဓိကအတားအဆီးတစ်ခုကို ဖယ်ရှားခဲ့ပြီး၊ ခရစ်ယာန်အရေအတွက်သည် နေ့စဉ်တိုးပွားလာသည်။ သို့သော် ဤနေရာတွင် ယုံကြည်သူအရေအတွက်တိုးလာရုံသာမက အသင်းတော်အဖွဲ့အစည်းများ တိုးပွားလာခြင်းကိုလည်း ရည်ညွှန်းပေမည်။ နောက်ထပ်အချက်အလက်များ မပေးထားပါ။ နှစ်ပေါင်းသုံးရာအကြာတွင် ခရစ်ယာန်ဘာသာကို တရားဝင်ခွင့်ပြုလိုက်သောအခါ၊ အသင်းတော်တစ်ခုသည် မြို့တစ်မြို့ရှိ ယုံကြည်သူများအားလုံးကို အဖွဲ့အစည်းများစွာအဖြစ် ဖွဲ့စည်းထားသည်။ အနီးဝန်းကျင်ရွာများရှိ အဖွဲ့အစည်းများကိုလည်း ဤ“အသင်းတော်” တွင် ထည့်သွင်းထားပြီး၊ ဂရိနှင့် ရောမမြို့ပြပြည်ထောင်စုပုံစံအတိုင်းဖြစ်သည်။ ထိုအချိန်တွင် ဗဟိုအဖွဲ့အစည်း၏ အကြီးအကဲဖြစ်သော အုပ်ချုပ်သူသည် အသင်းတော်နှင့် နိုင်ငံရေးတွင် လေးလံသောတာဝန်များထမ်းဆောင်သူ ဆရာတော်ဖြစ်လာသည်။ ပေါလု၏ခေတ်တွင်နှင့် ၎င်းနောက် နှစ်ပေါင်းနှစ်ရာကျော်အထိ ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် နိုင်ငံတော်ဘာသာဖြစ်လာသည်အထိ၊ ခရစ်ယာန်များသည် အသင်းတော်အဆောက်အအုံများ မပိုင်ဆိုင်ခဲ့ပါ။ စာမျက်နှာ ၂၆၊ ၃၈ ကိုကြည့်ပါ။

Increased in number. A highly significant barrier to the admission of Gentiles had been removed, and the number of Christians multiplied daily. But here the reference may be not only to an increase in the number of believers but also to an increase of congregations. No further information is given. Three centuries later, when Christianity was legalized, a church included all the believers in a city, organized into a number of congregations. Congregations in surrounding villages were also included in this “church,” after the style of the Greek and Roman city-state. The presiding elder of the central congregation by that time had become a bishop who held heavy responsibilities in both church and state. In Paul’s day, and for more than two centuries thereafter until Christianity became the state religion, Christians possessed no church buildings. See pp. 26, 38.

၆. ယခုအခါ မည်သည့်အချိန်တွင်။ စာသားအထောက်အထား (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) အရ “သူတို့သည် ဖြတ်သွားကြသည်” ဟူသော စာသားသည် “ယခုအခါ သူတို့သည် အနှံ့အပြားသွားခဲ့ကြသောအခါ” ဟူသောစာသားထက် ပိုမှန်ကန်ကြောင်း သက်သေပြသည်။ အခန်းကဏ္ဍ ၅၊ ၆ ရှိ ဂရိစာဖွဲ့စည်းပုံသည် ဤနေရာ၌ ဇာတ်လမ်းတွင် ပိုင်းခြားမှုတစ်ခုရှိကြောင်း ညွှန်ပြသည်။ ဇာတ်လမ်းတစ်ပိုင်းပြီးဆုံးပြီး နောက်တစ်ပိုင်းစတင်သည်။ ၎င်းသည် နောက်ဆက်တွဲအခန်းကဏ္ဍများ၏ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုမှုနှင့် သက်ဆိုင်သည်။

6. Now when. Textual evidence attests (cf. p. 10) the reading, “but they went through,” rather than, “now when they had gone throughout.” The Greek construction of vs. 5, 6 implies a division in the narrative at this point. One episode is complete, another begins. This is relevant to the interpretation of the following verses.

ဖရီဂျီယာ။ အာရှမိုင်းနားအနောက်ပိုင်းရှိ မသတ်မှတ်ရသေးသော ဧရိယာတစ်ခု (ပေါလ်၏ခရီးစဉ်များကို ကြည့်ပါ)။ ဤအမည်သည် နိုင်ငံရေးအဓိပ္ပာယ်ထက် လူမျိုးရေးအဓိပ္ပာယ်ဖြင့် အသုံးပြုခဲ့ပြီး၊ ဤကာလတွင် ရောမပြည်နယ်တစ်ခုကို မညွှန်ပြပါ။ ဧဝံဂေလိသတင်းကောင်းသည် ပင်တိကျုတ္တကာလတွင် ယေရုဆလင်မြို့၌ ရှိနေခဲ့သော ထိုဧရိယာမှ လူများမှတစ်ဆင့် ထိုနေရာသို့ ရောက်ရှိသွားပြီးဖြစ်နိုင်သည်။ ဖရီဂျီယာသည် ခရစ်ယာန်များအတွက် အထူးစိတ်ဝင်စားဖွယ်ရှိသည်၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းတွင် နောက်ပိုင်းတွင် လိုကပ်စချိုင်း၊ ကိုလောဆဲနှင့် လောဒိကိရှိ အသင်းတော်များ ပါဝင်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ အခန်း၏အဆုံးတွင် ထပ်ဆောင်းမှတ်ချက်ကို ကြည့်ပါ။

Phrygia. An ill-defined area in western Asia Minor (see The Journeys of Paul). The name was used with an ethnological rather than a political significance, and did not at this period indicate a Roman province. The gospel message may already have been carried there by inhabitants of the area who were in Jerusalem at the time of Pentecost. Phrygia possesses a special interest for Christians because it later included the churches of the Lycus Valley, Colossae and Laodicea. See Additional Note at end of chapter.

ဂါလာတိယာ။ ဆိုလိုသည်မှာ ဂေါလူမျိုး (ဂရိလို ဂါလာတိုင်) ၏ နယ်မြေဖြစ်သည်။ ဂါလစ်လူမျိုးတစ်မျိုးသည် အနောက်ဘက်သို့ ဥရောပသို့ ပြောင်းရွှေ့သွားခဲ့ပြီး ဂါလဟုခေါ်သော နယ်မြေကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်၊ ၎င်းသည် ယခုခေတ် ပြင်သစ်နိုင်ငံနှင့် အနီးစပ်ဆုံးဖြစ်သည်။ ဘီစီ ၃ ရာစုတွင် ဂါလစ်လူမျိုးတစ်မျိုးသည် ဂရိနိုင်ငံမှ တောင်ဘက်သို့ အာရှမိုင်းနားသို့ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံ၏ အလယ်ပိုင်းတွင် အခြေချခဲ့ကာ ဖရီဂျီယာလူများစွာကို စုပ်ယူခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ဂါလာတိယာလူမျိုးများသည် ရောမလူမျိုးများက သိမ်းပိုက်ခံခဲ့ရပြီး၊ ဘီစီ ၂၅ တွင်၊ အော်ဂတ်စတပ်စ်ကာလအတွင်း ၎င်းတို့၏ နယ်မြေသည် ရောမပြည်နယ်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည် (တတိယတွဲ၊ စာမျက်နှာ ၂၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ထိုဒေသခံများသည် အနောက်ဥရောပရှိ ဂါလလူမျိုးများအသုံးပြုသော ဆဲလ်တစ်ဘာသာစကားနှင့် ဆင်တူသည့် ဆဲလ်တစ်ဘာသာစကားတစ်မျိုးကို ပြောဆိုခဲ့ပြီး၊ ဆဲလ်တစ်လူမျိုးများ၏ ထူးခြားသော စိတ်ခံစားမှုလျင်မြန်မှုနှင့် ရုတ်တရက်ပြောင်းလဲမှုသို့ လိုက်လျောမှုကို ထိန်းသိမ်းထားသည်။ ၎င်းတို့သည် ဖရီဂျီယာဘာသာတရားကို လွယ်ကူစွာ လက်ခံခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတွင် ကြီးမြတ်သော မြေကြီးနတ်ဘုရားမ ဆိုင်ဘီလီကို အော်ဂီယပ်စတစ်ဆန်ဆန် ကိုးကွယ်မှုပါဝင်ပြီး၊ သူမ၏ ဗိမာန်များတွင် သူမ၏ဝတ်ပြုရေးအတွက် အပ်နှံထားသော ဆုတ်ညံ့သောယဇ်ပုရောဟိတ်များကို တွေ့ရသည် (ဂါလာတိ ၅:၁၂ မှတ်ချက်ကိုကြည့်ပါ)။ ဤဝတ်ပြုရေး၏ အဓိကဌာနသည် ပက်စီနပ်စ်မြို့ဖြစ်သည်။

Galatia. That is, the land of the Gauls (Gr. Galatai). One great branch of the Gallic people had moved west into Europe, and occupied territory that came to be known as Gaul, which roughly corresponded to modern France. In the 3d century b.c. another branch of the same people had poured south over Greece and into Asia Minor, where they settled in the central section of the country and absorbed many of the Phrygian people. In turn, the Galatians were later conquered by the Romans, and in 25 b.c., during the days of Augustus Caesar, their territory became a Roman province (see Vol. V, p. 23). The inhabitants spoke a Celtic dialect similar to that used by the Gauls in Western Europe, and retained the quickness of emotion and tendency to sudden change that characterized the Celtic temperament. They readily adopted the Phrygian religion, with its orgiastic worship of the great earth goddess Cybele, in whose temples were found eunuch priests consecrated to her service (see on Gal. 5:12). The chief seat of this worship was the town of Pessinus.

ဂါလာတိ ၄:၁၃-၁၅ (ထိုမှတ်ချက်ကိုကြည့်ပါ) တွင် ပေါလ်သည် ဂါလာတိယာသို့ သူ၏ခရီးစဉ်ကို ဖော်ပြထားပြီး၊ ထိုနေရာ၌ သူသည် မျက်စိရောဂါဖြစ်နိုင်သည့် ပြင်းထန်သောရောဂါတစ်ခုကြောင့် နှောင့်နှေးခံခဲ့ရသည်။ များစွာသော မှတ်ချက်ပေးသူများက ပေါလ်၏ “အသားထဲက ဆူးတစ်ချောင်း” (၂ ကောရိန္တု ၁၂:၇၊ တမန်တော် ၉:၁၈ မှတ်ချက်ကိုကြည့်ပါ) ဟူသောဖော်ပြချက်သည် မျက်စိရောဂါကို ရည်ညွှန်းသည်ဟု နားလည်ကြသည်။ ဤရောဂါကြောင့် ပေါလ်သည် စီစဉ်ထားသည်ထက် ပိုမိုကြာရှည်နေခဲ့ရဖွယ်ရှိသည်။ ဤရောဂါအတွင်း ဂါလာတိယာလူမျိုးများသည် သူ့အပေါ် ထူးခြားစွာ စေတနာထားပြသခဲ့သည်။ သူသည် ၎င်းတို့အား “မျက်စိများကို ဆွဲထုတ်” ပြီး သူ၏မျက်စိများနှင့် လဲလှယ်ပေးလျှင် သူ၏ဆင်းရဲဒုက္ခကို သက်သာစေနိုင်မည်ဟု ၎င်းတို့က ပြောခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ပေါလ်ကဲ့သို့သော ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးကို ၎င်းတို့အကြား ရရှိခြင်းသည် ၎င်းတို့၏ အမြင့်မြတ်ဆုံး “ကောင်းချီးမင်္ဂလာ” ဟု ယူဆခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် သူ့ကို “ဘုရားသခင်၏ ကောင်းကင်တမန်ကဲ့သို့၊ ခရစ်တော်ယေရှုကဲ့သို့” လက်ခံခဲ့သည်။ ထိုလက်ခံမှု၏ အမှတ်တရသည် ဂါလာတိယာလူမျိုးများသည် ယုဒလူမျိုးသြဝါဒဆရာများက လမ်းလွဲသွားကြပြီး သူတို့၏ပထမဆုံးမေတ္တာကို စွန့်လွှတ်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရသောအခါ ပေါလ်၏ ဝမ်းနည်းမှုကို ပိုမိုခါးသီးစေခဲ့သည်။

In Gal. 4:13–15 (see comment there) Paul refers to his visit to Galatia, where he seems to have been detained by a serious illness, possibly some affliction of the eyes. Many commentators have understood Paul’s statement about a “thorn in the flesh” (2 Cor. 12:7; cf. on Acts 9:18) as referring to an eye malady. Probably this led to a longer stay in this region than Paul at first intended. During this illness the Galatians had opportunity to show themselves singularly devoted to him. He declares that they would have “plucked out” their “own eyes,” if it had been possible to replace his own with them, and thus relieve his suffering. They thought it was their highest “blessedness” to have such a one as Paul among them. They received him “as an angel of God, even as Christ Jesus.” The memory of that reception made his sorrow all the more bitter, when he later found the Galatians led astray by Judaizing teachers, and he rebuked them for leaving their first love.

တားမြစ်ခံရသည်။ “တားမြစ်ခံခဲ့ရသည်” ဟူသောစကားသည် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏ တားမြစ်ချက်သည် ၎င်းတို့သည် အိုင်ကိုနီယမ်ခရိုင်မှ ထွက်ခွာပြီးမကြာမီ ဖရီဂျီယာသို့ မဝင်ရောက်မီ ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဆိုလိုသည်။ အခန်း၏အဆုံးတွင် ထပ်ဆောင်းမှတ်ချက်ကို ကြည့်ပါ။

Were forbidden. Rather, “having been forbidden,” implying that the Spirit’s prohibition was given soon after the party left the Iconium district, and before they entered Phrygia. See Additional Note at end of chapter.

သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်။ ဝိညာဉ်တော်သည် ပေါလ်အား မည်သို့ညွှန်ကြားခဲ့သည်ကို—အတွင်းစိတ်မှ လှုံ့ဆော်မှုများဖြင့်လား၊ ညဘက်ရူပါရုံများဖြင့်လား၊ သို့မဟုတ် ဆုကျေးဇူးရရှိသူများမှတစ်ဆင့် ပေးသောပရောဖက်ပြုချက်များဖြင့်လား (အခန်း ၂၁:၄ ကိုကြည့်ပါ)—လုကာမဖော်ပြပါ (အခန်း ၂:၄၊ ၈:၂၉၊ ၃၉၊ ၁၃:၂ မှတ်ချက်ကိုကြည့်ပါ)။ သို့သော် ပေါလ်သည် ဘုရားသခင်သည် ဝိညာဉ်တော်မှတစ်ဆင့် အာရှသို့ ဝင်ရောက်ခြင်းနှင့် ဘီသီနီယာ (အခန်း ၁၆:၇) သို့ ဝင်ရောက်ခြင်းကို တားမြစ်နေကြောင်း မည်သို့ပင်သိခဲ့သည်ဖြစ်စေ၊ ၎င်းတို့သည် ထိုဒေသများသို့ မသွားခဲ့ပါ။ ထိုအချိန်တွင် သူသည် အာရှဒေသမှ ဖယ်ထုတ်ခံခဲ့ရပြီး၊ ၎င်းတွင် ဧဖက်ဒေသမြို့၊ စမိရနာမြို့၊ နှင့် ဆာဒစ်မြို့စသည့် လူဦးရေထူထပ်သော မြို့များရှိပြီး၊ ယုဒလူမျိုးအသိုက်အဝန်းများနှင့် ရုပ်တုကိုးကွယ်မှု၏ ဗဟိုဌာနများဖြစ်သည်။ ထိုမြို့များသည် ပေါလ်အတွက် ဆွဲဆောင်မှုရှိခဲ့ရမည်ဖြစ်သော်လည်း၊ သူသည် ဝိညာဉ်တော်၏ အမိန့်များကို လုံးဝလိုက်နာခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် သာသနာပြုအဖွဲ့သည် နောက်ထပ်အလုပ်လုပ်ရမည့်နေရာကို မသိဘဲ အနောက်မြောက်ကမ်းရိုးတန်းသို့ ဦးတည်သွားခဲ့သည်။

Holy Ghost. How the Spirit instructed Paul, whether by inner promptings, or by night visions, or by prophecies given through those who had received the gift (cf. ch. 21:4), Luke does not say (cf. on chs. 2:4; 8:29, 39; 13:2). But Paul did know, however he knew it, that God through the Spirit was forbidding him to enter Asia, and then Bithynia (ch. 16:7), and he did not go into either of these regions. For a time he was thus kept out of Asia, with its teeming cities such as Ephesus, Smyrna, and Sardis, which had large Jewish communities, and were great centers of idolatrous worship. Such cities must have made a strong appeal to Paul, but he was completely obedient to the Spirit’s commands. Thus the missionary party was led toward the northwestern coast, not knowing where their next labors would be.

အာရှတွင်။ အခန်း ၂:၉ မှတ်ချက်ကို ကြည့်ပါ၊ အခန်း၏အဆုံးတွင် ထပ်ဆောင်းမှတ်ချက်ကို ကြည့်ပါ။

In Asia. See on ch. 2:9; see Additional Note at end of chapter.

၇. မိုင်စီယာ။ အခန်း၏အဆုံးတွင် ထပ်ဆောင်းမှတ်ချက်ကို ကြည့်ပါ။

7. Mysia. See Additional Note at end of chapter.

ကြိုးစားခဲ့သည်။ “ကြိုးစားခဲ့သည်” ဟူသော ရှေးဟောင်းစကားရပ်ဖြစ်သည် (အခန်း ၉:၂၆ ကိုကြည့်ပါ)။

Assayed. An archaic expression meaning “attempted” (cf. ch. 9:26).

ဘီသီနီယာ。 ပေါလ်၏ခရီးလမ်းကြောင်းမြောက်ဘက်တွင်ရှိသော ဘီသီနီယာတွင် နီကိုမီဒီယာနှင့် နီကယယာကဲ့သို့သော မြို့ကြီးများနှင့် ယုဒလူမျိုးအသိုက်အဝန်းများရှိသည်။ ပေါလ်နှင့်သူ၏အဖွဲ့သည် ထိုနေရာတွင် နောက်ထပ်အလုပ်လုပ်လိုသည်မှာ သဘာဝကျသည်။ သို့သော် သခင်ဘုရားသည် သူ၏ဆန္ဒရှိပြီး နာခံသောကျွန်များအတွက် အခြားအစီအစဉ်များရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် မြောက်ဘက်သို့မဟုတ် အနောက်ဘက်သို့ ဦးတည်သွားခဲ့သည် (အခန်း၏အဆုံးတွင် ထပ်ဆောင်းမှတ်ချက်ကို ကြည့်ပါ)။ ဤခရီးစဉ်အဆင့်တွင် ၎င်းတို့လုပ်ဆောင်ခဲ့သော အလုပ်များအကြောင်း မှတ်တမ်းမရှိပါ၊ ဖြစ်နိုင်ခြေမှာ ၎င်းတို့သည် အရေးမပါသော ရွာများကိုသာ ဖြတ်သွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

Bithynia. Bithynia, lying to the north of Paul’s route, had large towns such as Nicomedia and Nicaea and a considerable Jewish population. It was natural that Paul and his party should wish to work there next. But the Lord had other plans for His willing, obedient servants, and they were led, not to the north, but to the west (see Additional Note at end of chapter). There is no record of any work they did on this stage of their journey, and probably they passed through only some unimportant villages.

ဝိညာဉ်တော်။ စာသားအထောက်အထား (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) အရ “ယေရှု၏ဝိညာဉ်တော်” ဟူသောစာသားကို သက်သေပြသည်။ ၎င်းသည် ဝိညာဉ်တော်သည် သားတော်နှင့် သက်ဆိုင်မှုတွင် ခမည်းတော်နှင့်လည်း တူညီသောဆက်နွယ်မှုရှိကြောင်း အတည်ပြုပြီး၊ ထို့ကြောင့် ဘုရားသခင်၏ဝိညာဉ်တော်၊ ခရစ်တော်၏ဝိညာဉ်တော်၊ သို့မဟုတ် ယေရှု၏ဝိညာဉ်တော်ဟု ခေါ်ဆိုနိုင်သည် (ရောမ ၈:၉ မှတ်ချက်ကိုကြည့်ပါ)။

Spirit. Textual evidence attests (cf. p. 10) the reading “Spirit of Jesus.” This confirms the view that the Spirit stands in the same relation to the Son as to the Father, and may therefore be spoken of as either the Spirit of God, or of Christ, or of Jesus (cf. on Rom. 8:9).

ခွင့်မပြုပါ။ ဆိုလိုသည်မှာ ခွင့်မပြုခဲ့ပါ။ ပီတာသည် “ပုန်တပ်၊ ဂါလာတိယာ၊ ကပ္ပိဒိုးကီးယာ၊ အာရှ၊ နှင့် ဘီသီနီယာ” တို့တွင် အလုပ်လုပ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်၊ အကြောင်းမှာ သူသည် ထိုဒေသများတွင် သက်ဝင်ယုံကြည်သူများထံ သူ၏ပထမဆုံးစာစောင်ကို ရေးသားခဲ့သည် (၁ ပေတရု ၁:၁)။ ဤဝန်ကြီးမှုအတွက် ဖြစ်နိုင်ဖွယ်အချိန်မှာ အန်တိအုတ်မြို့တွင် သူ၏ “ဟန်ဆောင်မှု” (ဂါလာတိ ၂:၁၁-၁၆) ပြီးနောက်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် အချို့က ပေါလ်သည် ဖရီဂျီယာတွင် အလုပ်လုပ်နေစဉ်၊ ဥရောပသို့သွားရာလမ်းတွင်ရှိစဉ်၊ ဘာနဗတ်သည် လည်း “ဟန်ဆောင်ခဲ့သူ” (ဂါလာတိ ၂:၁၃) ဖြစ်ပြီး ကျူပရပ်စ်တွင် တရားဟောနေခဲ့သည် (တမန်တော် ၁၅:၃၉)၊ ပီတာသည် ပေါလ်အား ဝိညာဉ်တော်က တားမြစ်ထားသော မြောက်ဂါလာတိယာအပါအဝင် ထိုဒေသများတွင် အလုပ်လုပ်နေခဲ့ဖွယ်ရှိသည်ဟု အကြံပြုကြသည်။ ဤအချိန်တွင် ပေါလ်နှင့် ပီတာတို့သည် ၎င်းတို့၏ ကွဲပြားမှုများကို မည်သို့ပြန်လည်ဖြေရှင်းခဲ့သည်ကို မသိရပါ။ သို့သော် ဤဘုရားသခင်၏ ထူးကဲသောပုဂ္ဂိုလ်နှစ်ဦးသည် “သာသနာပြုနယ်ပယ်” တွင် ထပ်မံတွေ့ဆုံခြင်းမှ ကင်းဝေးစေခဲ့ခြင်းဖြင့် နောက်ထပ်နားလည်မှုလွဲမှားမှုများမှ ကယ်တင်ခံခဲ့ရပြီး၊ ပေါလ်သည် အခြားသူ၏အုတ်မြစ်ပေါ်တွင် မတည်ဆောက်ခဲ့ကြောင်း ပြောနိုင်ခဲ့သည် (ရောမ ၁၅:၂၀)။ သို့ဖြစ်စေ၊ ဘီသီနီယာနှင့် အာရှတွင် အလုပ်လုပ်ခြင်းကို တားမြစ်ရခြင်း၏ အဓိကအကြောင်းရင်းမှာ ဤအချိန်တွင် ဧဝံဂေလိသတင်းကောင်းကို ဥရောပသို့ ယူဆောင်ရန် ဘုရားသခင်၏ရည်ရွယ်ချက်ဖြစ်ပုံရသည်။

Suffered them not. That is, did not allow them. It is possible that Peter worked in “Pontus, Galatia, Cappadocia, Asia, and Bithynia,” for it is to those converted in these regions that he wrote his first epistle (1 Peter 1:1). A likely time for this ministry was after his “dissimulation” at Antioch (Gal. 2:11–16). Therefore some have suggested the possibility that while Paul was working in Phrygia, on his way to Europe, and Barnabas, who had also “dissembled” (Gal. 2:13), was preaching in Cyprus (Acts 15:39), Peter could well have been working in the very regions, including North Galatia, from which the Spirit was now excluding Paul. To what extent Paul and Peter at this moment had accommodated their differences is not known. But these two great men of God were perhaps saved the pain of further misunderstanding by being kept from meeting again in the “mission field”; and Paul was able to say that he had avoided building on another man’s foundation (Rom. 15:20). However this may be, the main reason for the prohibition to work Bithynia and Asia seems to have been the divine purpose that the gospel should be carried into Europe at this time.

၈. မိုင်စီယာကို ဖြတ်သွားခြင်း။ ဆိုလိုသည်မှာ ၎င်းတို့သည် မိုင်စီယာကို ချန်လှပ်ထားခဲ့သည်။ မိုင်စီယာသည် ဝိညာဉ်တော်က ဟောပြောခြင်းကို တားမြစ်ထားသော အာရှ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ် ယေဘုယျအားဖြင့် သတ်မှတ်ခံရသည် (အခန်း၏အဆုံးတွင် ထပ်ဆောင်းမှတ်ချက်ကို ကြည့်ပါ)။

8. Passing by Mysia. That is, they omitted Mysia. Mysia was generally reckoned as a part of Asia, where they had been forbidden by the Spirit to preach (see Additional Note at end of chapter).

ဆင်းလာသည်။ တောင်တန်းအတွင်းပိုင်းမှ။

Came down. From the mountainous interior.

ထရိုးစ်။ နောက်ဆုံးတွင် ၎င်းတို့၏ခရီးစဉ်သည် ၎င်းတို့ကို ကမ်းရိုးတန်းသို့ ရောက်စေခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် အနောက်ဘက်သို့ အေဂျီယံပင်လယ်ပြင်ကို လှမ်းကြည့်ခဲ့သည်။ အလက်ဇန္ဒါးယားထရိုးစ်မြို့သည် အလက်ဇန္ဒါးကြီးသို့ ဂုဏ်ပြုသောအားဖြင့် အမည်ပေးထားပြီး၊ ဤကာလတွင် ရောမကိုလိုနီတစ်ခုနှင့် လွတ်လပ်သောမြို့အဖြစ် သတ်မှတ်ခံရသည်။ ရှေးဟောင်းထရိုးမြို့၏ တည်နေရာသည် ထရိုးစ်မြို့၏ မြောက်ဘက်အနည်းငယ်မိုင်အကွာတွင် ရှိသည်။ သို့သော် ပေါလ်သည် ဟိုမား၏ ရှေးဂရိမြို့တော်အား ဝိုင်းထားခဲ့သည့်အကြောင်းကို စိတ်ဝင်စားမှုနည်းပါးခဲ့ပုံရသည်။ ယခုသူ၏စိတ်ထဲတွင် စွဲလမ်းနေသော မေးခွန်းများမှာ ထရိုးစ်မြို့သားများသည် ထာဝရအသက်ကို ရရှိရန် ခရစ်တော်ကို ကယ်တင်ရှင်အဖြစ် ကြွေးကြော်ရန် အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းများနှင့် သက်ဆိုင်သည်။ ထိုအတွေးများသည် ပေါလ်၏ဆုတောင်းမှုများတွင် ဖော်ပြခဲ့ပြီး၊ ထိုဆုတောင်းမှုများကို ဖြေကြားရာတွင် အခန်းကဏ္ဍ ၉ တွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသော ရူပါရုံရောက်လာခဲ့သည်။ ဤအချိန်တွင် ပေါလ်သည် ထရိုးစ်တွင် သာသနာပြုအလုပ်များ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်ဟူသော ဖော်ပြချက်မရှိသော်လည်း၊ နောက်ပိုင်းတွင် ထိုနေရာ၌ အသင်းတော်တစ်ခု တည်ထောင်ခဲ့ကြောင်း သမ္မာကျမ်းစာတွင် သက်သေများစွာ ပေးထားသည် (တမန်တော် ၂၀:၅-၁၂၊ ၂ ကောရိန္တု ၂:၁၂၊ ၁၃၊ ၂ တိမောသေ ၄:၁၃ မှတ်ချက်ကိုကြည့်ပါ)။

Troas. At last their travels had brought them to the coast, and they looked out westward upon the waters of the Aegean Sea. The town of Alexandria Troas, so named in honor of Alexander the Great, was at this time reckoned as a Roman colony and a free city. The site of ancient Troy lay a few miles to the north of Troas. But Paul doubtless had little interest in Homer’s account of the siege of the old Greek town. The questions occupying his thoughts now concerned the best means of proclaiming Christ as Saviour, that the inhabitants of Troas might find eternal life. Such thoughts undoubtedly expressed themselves in Paul’s prayers, and in answer to those prayers came the vision recorded in v. 9. There is no mention of any missionary work done by Paul at Troas at this time, but Scripture gives ample evidence that a church was later established there (see on Acts 20:5–12; 2 Cor. 2:12, 13; 2 Tim. 4:13).

၉. ရူပါရုံ။ ဂရိလို “ဟိုရာမာ”၊ “မြင်ရသည့်အရာ”၊ ထို့ကြောင့် “ရူပါရုံ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဟိုရာမာကို လုကာသည် တမန်တော်များ၏အကြောင်းတွင် ၁၁ ကြိမ်အသုံးပြုခဲ့ပြီး၊ အခြားနေရာတွင် တစ်ကြိမ်သာ (မဿဲ ၁၇:၉)။ “ရူပါရုံများ” အတွက် တမန်တော် ၂:၁၇ မှတ်ချက်ကိုကြည့်ပါ။ ပေါလ်၏အစောပိုင်းရူပါရုံကို အခန်း ၂၂:၁၇-၂၁ တွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။

9. Vision. Gr. horama, “that which is seen,” hence, “a vision.” Horama is used 11 times by Luke in Acts, and elsewhere only once (Matt. 17:9). For “visions” see on Acts 2:17. Compare Paul’s earlier vision recorded in ch. 22:17–21.

မာကေဒိုးနီးယား။ မူလက ဂရိနိုင်ငံမြောက်ဘက်ရှိ နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဖိလိပ္ပု (ဘီစီ ၃၅၉-၃၃၆) နှင့် အလက်ဇန္ဒါးကြီး (ဘီစီ ၃၃၆-၃၂၃) လက်ထက်တွင် လျင်မြန်စွာ အင်အားကြီးထွန်းလာခဲ့သည်။ သို့သော် ဘီစီ ၁၄၂ တွင် ၎င်းသည် ရောမပြည်နယ်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့ပြီး၊ ပေါလ်၏ကာလအတွင်း ထိုအဆင့်အတန်းကို ထိန်းသိမ်းထားသည် (တတိယတွဲ၊ စာမျက်နှာ ၂၃-၂၈ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်း၏ ထွန်းကားသောမြို့များစွာတွင် ယုဒလူမျိုးအသိုက်အဝန်းများရှိပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ခရစ်ယာန်သာသနာပြုမှုအတွက် အကောင်းဆုံးအခြေခံများကို ပေးစွမ်းသည်�。 အချို့က ပေါလ်သည် ရူပါရုံတွင် မြင်ခဲ့သောလူသည် မာကေဒိုးနီးယားလူမျိုးဖြစ်ကြောင်း မည်သို့သိခဲ့သလဲဟု တွေးမိကြသည်။ တစ်ခုသောအဖြေမှာ ထိုလူ၏စကားများတွင်—သူသည် မာကေဒိုးနီးယားနှင့် သူ့ကိုယ်သူ ဆက်နွယ်ပြောဆိုခြင်းဖြစ်သည်။ နောက်တစ်ခုသောအဖြေမှာ လုကာသည် ရူပါရုံ၏ အပြည့်အစုံကို မဖော်ပြခဲ့ဘဲ၊ ၎င်း၏ အဓိကအင်္ဂါရပ်များကိုသာ မှတ်တမ်းတင်ခဲ့ပြီး၊ အကောင့်မျှတွင် ထောက်ခံသော အသေးစိတ်အချက်များကို ချန်လှပ်ထားခဲ့သည်။

Macedonia. Originally a country north of classical Greece. It rose quickly to power under Philip (359–336 b.c.) and Alexander the Great (336–323 b.c.). In 142 b.c., however, it became a Roman province and preserved that status through Paul’s day (see Vol. V, pp. 23–28). Many of its flourishing towns held large Jewish communities, which would provide excellent bases for Christian evangelism. Some have wondered how Paul knew that the man whom he saw in the vision was a Macedonian. One answer appears in the man’s own words—he associates himself with Macedonia. Another reply is that Luke has not necessarily given a complete report of the vision, but has only recorded its chief features, omitting details that merely support the outline he has recorded.

ဆုတောင်းခဲ့သည်။ ဂရိလို “ပါရာကလီအို”၊ စာသား၏အဓိပ္ပာယ်မှာ “တစ်ဖက်သို့ ခေါ်ဆောင်ခြင်း”၊ ထို့ကြောင့် “ဆင့်ခေါ်ခြင်း”၊ “ဟောပြောခြင်း”၊ “တောင်းပန်ခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤစကားလုံးသည် ထိုလူ၏ တောင်းဆိုမှုတွင် အရေးတကြီးသဘောကို ပေးသည်။ မဿဲ ၅:၄ မှတ်ချက်ကိုကြည့်ပါ။

Prayed. Gr. parakaleō, literally, “to call to one’s side,” hence, “to summon,” “to address,” “to entreat.” The word gives a sense of urgency to the man’s appeal. See on Matt. 5:4.

ဖြတ်လာပါ။ ဂရိလို “ဒိုင်ယာဘိုင်နို”၊ စာသား၏အဓိပ္ပာယ်မှာ “ဖြတ်သွားခြင်း” သို့မဟုတ် “ဖြတ်ကူးခြင်း” ဖြစ်သည်။

Come over. Gr. diabainō, literally, “to pass through,” or “to cross over.”

၉. အကူအညီ။ ဂရိလို “boētheō” ဆိုသည်မှာ “အန္တရာယ်ကျရောက်နေသူများ၏ အော်ဟစ်သံသို့ ပြေးသွားရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး၊ ထို့ကြောင့် “ထောက်မစရာ”၊ “ကူညီရန်” ဟု ဆိုလိုသည်။

Help. Gr. boētheō, “to run to the cry [of those in danger],” hence, “to succor,” “to help.”

အမျိုးသားတစ်ဦး။ ထိုသူသည် မက္ကဒိုးနီးယားရှိ သူ၏လူမျိုးသားများအားလုံးကိုယ်စား ပြောဆိုသည်။ ခေတ်သစ်အမြင်မှ ဤအကူအညီတောင်းခံမှုသည် ပို၍ ကျယ်ပြန့်သော အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုနိုင်သည်။ ထိုသူသည် ဥရောပတွင်ရပ်တည်နေပြီး၊ ဧဝံဂေလိသတင်းကောင်းကို ထိုကြီးမားသော တိုက်ကြီးသို့ ယူဆောင်လာရန် ပေါလုအား ခေါ်ဆိုနေသည်။ ၎င်းသည် သမိုင်းတွင် အရေးပါသော အခိုက်အတန့်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဥရောပ၏ အနာဂတ်များစွာသည် ပေါလု၏ ဤခေါ်ဆိုမှုသို့ တုံ့ပြန်မှုပေါ်တွင် မူတည်သည်။ ဥရောပသည် ရဲရင့်သော တမန်တော်သည် ယခုလာသော ခေါ်ဆိုမှုကို တုံ့ဆိုင်းမှုမရှိဘဲ ဖြေကြားခဲ့သည့်အတွက် ကျေးဇူးတင်နိုင်သည်။ ယခင်က သူသည် အာရှနှင့် ဘစ်သီနီးယားတွင် ဧဝံဂေလိဟောပြောရန် သူ၏ ကြီးမားသော ဆန္ဒကို တားဆီးခံခဲ့ရသည် (အပိုဒ် ၆၊ ၇ ကိုကြည့်ပါ)။ သို့သော် ယခု တိုက်ကြီးတစ်ခုလုံးက သူ့ကို လှမ်းခေါ်နေပြီး၊ သူသည် သူသစ္စာရှုပြီး နာခံခဲ့သော ဘုရားသခင်၏ တားမြစ်ချက်များ၏ အကြောင်းရင်းကို မမြင်ဘဲ မနေနိုင်ခဲ့ပေ။

Us. The man speaks for all his fellow countrymen in Macedonia. From a more modern viewpoint the appeal may be given an even wider interpretation by realizing that the man stands in Europe, and is calling Paul to enter that great continent with the gospel message. This is one of the crucial moments in history. Much of Europe’s future depends on Paul’s response to the appeal. Europe can well be thankful that the courageous apostle did not hesitate to answer the call that now came to him. Hitherto, he had been prevented from fulfilling his great desire to evangelize in Asia and Bithynia (see on vs. 6, 7); but now a whole continent beckons him, and he cannot fail to have seen the reason that lay behind the divine prohibitions he had so faithfully obeyed.

မက္ကဒိုးနီးယားခေါ်ဆိုမှု၊ ခရစ်တော်ကို မသိသူများ၏ အော်ဟစ်သံသည် အနည်းမဖြစ်ထောင်ပေါင်းများစွာသော သူများကို ၎င်းတို့၏ အိမ်များမှ ထွက်ခွာကာ ဧဝံဂေလိသတင်းကောင်းကို ထူးဆန်းသော နယ်မြေများသို့ ယူဆောင်သွားစေခဲ့သည်။ ထိုနေရာများတွင် ၎င်းတို့သည် မသက်မသာဖြစ်မှု၊ အထီးကျန်မှု၊ ရောဂါများ၊ နှင့် သေခြင်း၏ အရိပ်အောက်တွင် အလုပ်လုပ်ခဲ့ကြသည်။ ဤသို့သော ကိုယ်ကျိုးစွန့်ဝန်ဆောင်မှုသည် အသင်းတော်အား ခွန်အားဖြစ်စေခဲ့သည်။ မက္ကဒိုးနီးယားခေါ်ဆိုမှုများကို နားပိတ်လိုက်သောအခါ ဝိညာဉ်ရေးရာ အားနည်းမှု ဝင်ရောက်လာသည်။ အကူအညီလိုအပ်သူများက ၎င်းတို့၏ လိုအပ်ချက်ကို မဖော်ပြပါက၊ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ ဝိညာဉ်ရေးရာ ဆင်းရဲမွဲတေမှုကို မသိရှိကြပေ။ သို့သော် ၎င်းတို့၏ လိုအပ်ချက်သည် ခရစ်ယာန်များအတွက် ပြင်းထန်သော အကူအညီတောင်းခံမှုဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ပေါလုကဲ့သို့ မိမိတို့ ပျောက်ဆုံးနေမှန်း မသိသူများကို ကယ်တင်ရန် အလျင်အမြန် သွားရောက်လိမ့်မည်။

The Macedonian call, the cry of those who know no Christ, has impelled uncounted thousands to leave their homes and take the gospel to strange lands, where they have worked under discomfort, loneliness, sickness, and the shadow of death. Such self-sacrificing service has brought strength to the church. When it closes its ears to Macedonian calls, spiritual weakness creeps in. The call may be unexpressed by those in need, for they may be unaware of their spiritual destitution. But their need makes a strong appeal to the Christian, and he will hasten, like Paul, to the rescue of those who do not realize they are lost.

၁၀. ချက်ချင်း။ ခေါ်ဆိုမှု၏ အရေးတကြီးဖြစ်မှုကြောင့်၊ ပေါလုသည် မက္ကဒိုးနီးယားသို့ ဝင်ရောက်ရန် ချက်ချင်း ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။ ယခင်က ဟောပြောခြင်းမှ တားဆီးခံခဲ့ရသဖြင့်၊ သူသည် ခရစ်တော်အကြောင်းကို အခြားသူများအား ပြောပြရန် ပုံမှန်ထက် ပို၍ စိတ်အားထက်သန်ခဲ့ပေမည်။

10. Immediately. Because of the urgency of the call, Paul made immediate preparations to enter Macedonia. Having been previously hindered from preaching, doubtless he was more than ordinarily eager to tell others of Christ.

ကျွန်ုပ်တို့။ အက်ဖရှင်တွင် ပထမဆုံး “ကျွန်ုပ်တို့” အပိုဒ်စတင်သည် (အပိုဒ် ၁၀–၁၇)။ အခြား အပိုဒ်များသည် အခန်း ၂၀:၅ မှ ၂၁:၁၈; ၂၇:၁ မှ ၂၈:၁၆ တွင် ဖြစ်ပေါ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ခရီးသွားမှုများနှင့် ဆက်စပ်မှုရှိပြီး၊ စာရေးသူသည် ထိုအခါများတွင် ပေါလု၏ ခရီးသွားဖော်ဖြစ်ခဲ့ကြောင်း ညွှန်ပြသည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၆၆၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ဇာတ်ကြောင်းကို တတိယလူပုဂ္ဂိုလ်ဖြင့် ပြောပြရင်း၊ ရုတ်တရက် ပထမလူပုဂ္ဂိုလ် နာမ်စားကို ထည့်သွင်းလိုက်သောအခါ၊ စာရေးသူသည် မှတ်တမ်းတင်ထားသော ဖြစ်ရပ်များတွင် ပါဝင်သူဖြစ်လာသည်ဟု ယူဆနိုင်သည်။ မှတ်ချက်ပေးသူအများစုက လုကာ၊ အက်ဖရှင်၏ စာရေးသူ (မိတ်ဆက်ကိုကြည့်ပါ)၊ ထရိုအာ့စ်တွင် သာသနာပြုအဖွဲ့နှင့် ပူးပေါင်းခဲ့သည်ဟု ယူဆကြပြီး၊ သူသည် ဆီလဇ် သို့မဟုတ် တိမောသိ၏ အမြင်မှ လိမ်ညာရေးသားခဲ့ခြင်း မဟုတ်ဟု ယူဆကြသည်။ လုကာသည် သူ၏ ကိုယ်ပိုင်သက်ဝင်ယုံကြည်မှုကို ဖော်ပြခြင်းမရှိသောကြောင့်၊ ၎င်းသည် ထရိုအာ့စ်တွင် ဤပူးပေါင်းမှုမတိုင်မီ အချိန်ကာလတစ်ခုက ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီဟု ယူဆရန် အကြောင်းပြချက်ရှိသည်။ သူသည် “သခင်ဘုရားသည် ဧဝံဂေလိသတင်းကောင်းကို ဟောပြောရန် ကျွန်ုပ်တို့ကို ခေါ်ဆိုတော်မူသည်” ဟူသော စကားစုတွင် မိမိကိုယ်မိမိ ထည့်သွင်းထားသောကြောင့်၊ လုကာသည်လည်း ဧဝံဂေလိဟောပြောသူတစ်ဦးအဖြစ် ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမည်။

We. The beginning of the first “we” passage in Acts (vs. 10–17). The other passages occur in chs. 20:5 to 21:18; 27:1 to 28:16. Mostly they concern journeys, and infer that the author was Paul’s traveling companion on those occasions (see Vol. V, p. 663). When a narrative is being related in the third person, and the first person of the pronoun is suddenly introduced, the inference is plain that the author has become an actor in the events recorded. Most commentators conclude that Luke, the author of the Acts (see Introduction), joined the missionary party at Troas, rather than that he wrote artificially from the point of view of Silas or Timothy. Since Luke does not mention his own conversion, it is reasonable to suppose that it had taken place some time before this junction at Troas. Since he includes himself in the phrase “the Lord had called us for to preach the gospel,” Luke must also be counted as one of the evangelists.

ကြိုးစားအားထုတ်ခဲ့သည်။ ထိုမျှမက “ရှာဖွေခဲ့သည်”။ ရှာဖွေမှုသည် ဧဂျီယံပင်လယ်ကို ဖြတ်ကျော်ပြီး ဥရောပသို့ သွားရောက်ရန် နည်းလမ်းများနှင့် နည်းလမ်းများနှင့် သက်ဆိုင်သည်။

Endeavoured. Rather, “sought.” The seeking would be as to ways and means of getting across the Aegean to Europe.

သွားရန်။ စကားလုံးအရ “ထွက်သွားရန်” သို့မဟုတ် “ရှေ့သို့သွားရန်”၊ အာရှမှ မက္ကဒိုးနီးယားသို့၊ ယခင်က သာသနာပြုများအတွက် အမည်မသိဖြစ်ခဲ့သည်။ သို့သော်၊ အာရှနှင့် ဥရောပအကြား ခွဲခြားမှုသည် ပေါလု၏ ခေတ်တွင် မရှိခဲ့ကြောင်း သဘောပေါက်ရမည်။ တူညီသော ဂရိယဉ်ကျေးမှုသည် နှစ်ခုလုံးကို လွှမ်းခြုံထားပြီး ဘုံပုံစံတစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။

To go. Literally, “to go out,” or “forth,” from Asia into Macedonia, which hitherto was unknown to the missionaries. It should be realized, however, that the distinction between Asia and Europe did not exist in Paul’s day. The same Greek culture covered both areas and produced a common mold.

သေချာစွာ စုစည်းခြင်း။ ဂရိလို “sumbibazō” (အခန်း ၉:၂၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤနေရာတွင် “sumbibazō” ကို “သေချာစွာ ကောက်ချက်ချခြင်း” ဟု ဘာသာပြန်နိုင်သည်။ သာသနာပြုများသည် ဘုရားသခင်၏ အလိုတော်ကို ဆုံးဖြတ်ရန် သန့်ရှင်းသော အကြောင်းပြချက်ကို အသုံးပြုခဲ့ကြသည်။

Assuredly gathering. Gr. sumbibazō (see on ch. 9:22). Here sumbibazō may be translated “concluding.” The evangelists used sanctified reason to help decide what was God’s will for them.

၁၁. ဖြည်ချခြင်း။ “ဖြည်ချခြင်း” ဟူသော စကားလုံးသည် သင်္ဘောဆိပ်တွင် သင်္ဘောကို ဆုပ်ကိုင်ထားသော ကြိုးများကို ဖြည်ချခြင်းနှင့် ဆက်စပ်သော ရေကြောင်းဆိုင်ရာ အသုံးအနှုန်းဖြစ်သည်။ စာရေးသူ၏ ရေကြောင်းဆိုင်ရာ အသိပညာဆိုင်ရာ နောက်ထပ်သက်သေများအတွက် အခန်း ၂၇ ၏ ထပ်ဆောင်းမှတ်ချက်ကို ကြည့်ပါ။

11. Loosing. The word “loosing” has nautical associations, referring to the release of hawsers holding a ship at dock. For further evidence of the author’s nautical knowledge see Additional Note on Chapter 27.

ကျွန်ုပ်တို့သည် ဖြောင့်တန်းသောလမ်းကြောင်းဖြင့် ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ဂရိလို “euthudromeō” ဆိုသည်မှာ “ဖြောင့်တန်းသောလမ်းကြောင်းကို ပြေးရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး၊ ရေကြောင်းဆိုင်ရာ အသုံးအနှုန်းအနေဖြင့် “လေနှင့်အတူ ပြေးရန်” ဟု ဆိုလိုသည်။ ၎င်းတို့သည် “ဖြောင့်တန်းသောလမ်းကြောင်း” ကို ထိန်းသိမ်းခဲ့သည်ဆိုသည်မှာ ပေါလုနှင့် သူ၏အဖွဲ့သည် လေကို ၎င်းတို့အား အဆင်ပြေစေခဲ့သည်ဟု ဆိုလိုသည်။ ရေစီးကြောင်းသည် ၎င်းတို့အား ဆန့်ကျင်ခဲ့ရမည်၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းသည် ဟယ်လစ်စပိုင့်မှ တောင်ဘက်သို့ စီးဆင်းပြီး၊ ဆမိုသရက်နှင့် ပြည်မကြီးအကြား အရှေ့ဘက်သို့ စီးဆင်းသည်။ ထရိုအာ့စ်မှ ဖိလိပ္ပိသို့ ခရီးသည် မိုင် ၁၂၅ ခန့်ရှိပြီး ငါးရက်ကြာခဲ့သည် (အခန်း ၂၀:၆)။

We came with a straight course. Gr. euthudromeō, “to run a straight course,” and, as a nautical term, “to run before the wind.” The fact that they held a “straight course” implies that Paul and his company had the wind in their favor. The current must have been against them, for it runs south from the Hellespont, and east between Samothrace and the mainland. The voyage from Troas to Philippi, about 125 mi. took five days (ch. 20:6).

ဆမိုသရက်။ ဧဂျီယံပင်လယ်၏ မြောက်ဘက်တွင်ရှိသော ကျွန်းတစ်ကျွန်းဖြစ်ပြီး၊ ထရေ့စ်ကမ်းခြေနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်တွင်ရှိပြီး၊ ထရိုအာ့စ်နှင့် ထရေ့စ်ဆိပ်ကမ်း နီအာပိုလစ်အကြား တစ်ဝက်ခန့်အကွာတွင်ရှိသည်။ ၎င်းတို့သည် ထိုခေတ်၏ ဓလေ့အတိုင်း ညတိုင်း ဆိပ်ကမ်းတစ်ခုတွင် နားခဲ့ပေမည်။

Samothracia. An island which lies in the north of the Aegean Sea, opposite the Thracian coast, about halfway between Troas and the Thracian port of Neapolis. Probably they spent each night in a harbor, as was the custom at that time.

နီအာပိုလစ်။ “မြို့သစ်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသော ဤအမည်သည် ဂရိစကားပြောသော နေရာတိုင်းတွင် အလွန်သာမန်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် အီတလီနိုင်ငံ နေပယ်နှင့် ပါလက်စတိုင်းရှိ နဘလူးစ်တွင် ထင်ရှားစွာ ရှင်သန်ခဲ့သည်။ ဤနေရာတွင် ထည့်သွင်းစဉ်းစားထားသော မြို့သည် ထရေ့စ်တွင်ရှိပြီး၊ ဖိလိပ္ပိ၏ ဆိပ်ကမ်းအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် အနောက်မြောက်ဘက် မိုင် ၁၀ ခန့်အကွာတွင် တည်ရှိသည်။ နီအာပိုလစ်သည် ယခု ပျက်စီးနေသော မြို့ဖြစ်သော ကာဗလာဟု သတ်မှတ်ခံရပြီး၊ ထိုနေရာတွင် ရောမခေတ်ရေပိုက်လိုင်း၊ တိုင်များ၊ နှင့် ဂရိနှင့် လက်တင်စာလုံးများပါသော ကမ္ဗည်းများသည် ယခင်က ဤမြို့၏ အရေးပါမှုကို သက်သေပြသည်။ ၎င်းသည် ဧဂျီယံနှင့် အေဒရီယာတစ်ပင်လယ်ကို ဆက်သွယ်ပေးသော ကြီးမားသော လမ်းဖြစ်သည့် အက်ဂန်ရှန်းလမ်း၏ အရှေ့ဘက်ဆုံးနေရာဖြစ်သည်။

Neapolis. The name, which means “New Town,” was very common wherever Greek was spoken. It survived in two conspicuous instances: in Naples, Italy, and in Nablus, Palestine. The town here considered was in Thrace, but served as the port of Philippi, which lay about 10 mi. to the northwest. Neapolis has been identified with the modern Kavalla, where there are a Roman aqueduct, columns, and Greek and Latin inscriptions witnessing to the former importance of the now-ruined city. It was the eastern terminus of the Egnatian Way, the great road that connected the Aegean and the Adriatic.

၁၂. ထိုမှတစ်ဆင့်။ နီအာပိုလစ်တွင် ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ သင်္ဘောကို စွန့်ခွာပြီး၊ ၎င်းတို့၏ ချက်ချင်းပန်းတိုင်ဖြစ်သော ဖိလိပ္ပိသို့ ကုန်းလမ်းဖြင့် သွားခဲ့ပေမည်။

12. From thence. At Neapolis they probably left their ship and went overland to their immediate goal, Philippi.

ဖိလိပ္ပိ။ မူလက “ရေပန်းငယ်များ၏ နေရာ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသော ခရေနိုဒီးစ်ဟု လူသိများခဲ့ပြီး၊ ဤမြို့ကို အလက်ဇန္ဒားမင်းကြီး၏ ဖခင်ဖြစ်သူ မက္ကဒိုးနီးယား၏ ဖိလစ် (ဘီစီ ၃၅၉–၃၃၆) မှ ပြန်လည်တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး သူ၏ဂုဏ်ပြုမှုဖြင့် အမည်ပေးခဲ့သည်။ နီအာပိုလစ်နှင့် ဖိလိပ္ပိအကြားတွင် ရွှေနှင့် ငွေသိုက်များ ကြွယ်ဝစွာရှိသော တောင်တန်းတစ်ခုရှိသည်။

Philippi. Originally known as Krenides, “place of small fountains,” the city was rebuilt by Philip of Macedon (359–336 b.c.), father of Alexander the Great, and named in his honor. Between Neapolis and Philippi there lay a range of mountains, in which were rich deposits of gold and silver.

ထိုနေရာ၏ အဓိကမြို့။ ဤစကားစုသည် အချို့သော အခက်အခဲများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ဖိလိပ္ပိသည် ရောမပြည်နယ် မက္ကဒိုးနီးယား၏ ခွဲခြမ်းထားသော လေးခုအနက် မည်သည့်နေရာ၏ အဓိကမြို့မဟုတ်ခဲ့ပေ (အပိုဒ် ၉ ကိုကြည့်ပါ)၊ အဓိကမြို့များမှာ အမ်ဖိပိုလစ်၊ သံလွင်မြို့၊ ပေလာ၊ နှင့် ပေလဂိုနီးယားဖြစ်သည်။ သို့သော်၊ ဂရိလို သတ်မှတ်ထားသော ဆောင်းပါးမရှိသောကြောင့်၊ လုကာသည် ၎င်းသည် ထိုဒေသ၏ အဓိကမြို့တစ်ခုဖြစ်သည်ဟု ရိုးရှင်းစွာ ဆိုလိုပြီး၊ တရားဝင်မြို့တော်မဟုတ်ဟု ဆိုလိုနိုင်သည်။ “ပထမ” ဟု ဘာသာပြန်ထားသော “prōtos” ဟူသော နာမဝိသေသနသည် မြို့တော်မဟုတ်သော မြို့များ၏ အကြွေစေ့များပေါ်တွင် မကြာခဏ တွေ့ရသည်။ ထို့ပြင်၊ သူသည် “အပိုင်း” သို့မဟုတ် “ဒေသ” ဟု ဘာသာပြန်ထားသော “meris” ဟူသော စကားလုံးကို “နယ်စပ်ဒေသ” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် အသုံးပြုနိုင်ပြီး၊ ၎င်းသည် ထိုနယ်စပ်ဒေသ၏ ပထမမြို့ဖြစ်သည်၊ အကျော်ကြားဆုံး သို့မဟုတ် ထရေ့စ်မှ ခရီးသွားများ ပထမဆုံးရောက်ရှိမည့်မြို့ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဖိလိပ္ပိ၏ အနေအထားနှင့် အတိအကျဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် ထရေ့စ်ရှိ မငြိမ်မသက်သော လူမျိုးစုများကြောင့် ရောမစစ်တပ်အဖြစ် တပ်စွဲထားခဲ့သည်။

The chief city of that part. This phrase presents some difficulties. Philippi was not the chief city of any one of the four subdivisions of the Roman province of Macedonia (see on v. 9), the chief cities being Amphipolis, Thessalonica, Pella, and Pelagonia. However, there is no definite article in the Greek, hence it is possible that Luke meant simply to say that it was a chief town of the district and not the official capital. The adjective prōtos, “first,” here translated “chief,” was often found on coins of cities that were not capitals. It is also possible that he was using the word meris, translated “part,” or “district,” in the sense of “borderland,” and that it was the first city of that frontier district, either as the most important or as the first to which travelers would come from Thrace. This was precisely the position of Philippi, which had been garrisoned as a Roman outpost, because of the restless tribes in Thrace.

ကိုလိုနီ။ ဖိလိပ္ပိသည် ဘီစီ ၄၂ တွင် ဘရုတုစ်နှင့် ကက်စီယပ်စ်တို့ကို အော့တေဗီယံနှင့် အန်တိုနီတို့မှ အနိုင်ယူပြီးနောက် ရောမကိုလိုနီဖြစ်လာခဲ့သည်။ ဘီစီ ၃၁ တွင် အက်တီယမ်တိုက်ပွဲအပြီးတွင်၊ ဤအဆင့်အတန်းကို ခိုင်မာစေခဲ့ပြီး၊ တွေ့ရှိထားသော အကြွေစေ့များပေါ်တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း၊ မြို့၏ အပြည့်အစုံသော အမည်သည် Colonia Augusta Julia Philippensis ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ရောမကိုလိုနီသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ ခေတ်သစ်ကိုလိုနီ အယူအဆနှင့် အနည်းငယ်သာ ဆက်စပ်မှုရှိသည်။ ၎င်းသည် သိမ်းပိုက်ထားသော နယ်မြေတစ်ပိုင်းကို ရောမနိုင်ငံသားများအား ခွဲဝေပေးထားသော နေရာဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် မကြာခဏ စစ်မှုထမ်းဟောင်းများဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ရောမအာဏာပိုင်မှ စေလွှတ်ခံရပြီး၊ ရောမမြို့၏ လူမှုဘဝနှင့် နိုင်ငံရေးဘဝကို ပြန်လည်ထုတ်လုပ်ရန် စစ်တပ်တစ်ခုကဲ့သို့ ၎င်းတို့၏ ဦးတည်ရာသို့ ချီတက်ခဲ့ကြသည်။ ဤကိုလိုနီများသည် မကြာခဏ နယ်စပ်ဒေသများတွင် ကာကွယ်ရေးအဖြစ်၊ ဒေသခံပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများကို ထိန်းချုပ်ရန်အတွက် တည်ရှိသည်။ ကိုလိုနီသားများ၏ အမည်များကို ရောမမြို့၏ လူမျိုးစုများ၏ စာရင်းတွင် ထိန်းသိမ်းထားသည်။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ လက်တင်ဘာသာစကားနှင့် ရောမအကြွေစေ့များကို ယူဆောင်သွားခဲ့သည်။ မကြာခဏဆိုသဖြင့် ၎င်းတို့၏ အဓိကအုပ်ချုပ်ရေးမှူးများကို မိခင်မြို့မှ ခန့်အပ်ခဲ့ပြီး၊ ကိုလိုနီတည်ရှိရာ ပြည်နယ်၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများနှင့် သီးခြားလွတ်လပ်ခဲ့သည်။ ဤနည်းဖြင့် ကိုလိုနီသည် ရောမနှင့် အနီးကပ်ဆက်စပ်နေသည်။ ဤကိုလိုနီများကို တစ်ခါတစ်ရံ “အင်ပါယာ၏ ခံတပ်များ” (ဆီဆရိုး၊ De Lege Agraria ii. 27. 73; Loeb ed., Speeches, vol. 3, p. 449) သို့မဟုတ် ရောမလူမျိုး၏ “ပုံစံငယ်များ၊ တစ်နည်းအားဖြင့် ပုံတူများ” (Aulus Gellius, Attic Nights xvi. 13. 9; Loeb ed., vol. 3, p. 181) ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ကိုလိုနီ၏ စိတ်ဓာတ်သည် ပြင်းထန်စွာ ရောမဆန်သည်။ ထို့ကြောင့် ဤမက္ကဒိုးနီးယားမြို့တွင် ပေါလု၊ သူကိုယ်တိုင် ရောမနိုင်ငံသားတစ်ဦးဖြစ်သူသည်၊ ရောမအင်ပါယာ၏ စည်းရုံးမှုဖွဲ့စည်းပုံ၏ ထွန်းကားသော ဥပမာတစ်ခုနှင့် တိုက်ရိုက်ထိတွေ့ခဲ့သည်။

Colony.Philippi had become a Roman colony after the defeat of Brutus and Cassius by Octavian and Antony in 42 b.c. After the Battle of Actium, 31 b.c., this status was strengthened, and the city’s full title, as shown on coins that have been found, came to be Colonia Augusta Julia Philippensis. A Roman colonia bore little relation to our modern concept of a colony. It was a portion of conquered territory assigned to Roman citizens, who were often veteran soldiers. These were sent out under the authority of Rome, and marched to their destination like an army, to reproduce an equivalent to Roman civil and social life. These colonies were often on the frontiers as a protection, and as a check upon local provincial magistrates. The names of the colonists were retained on the lists of the tribes of Rome. They took with them their Latin language and their Roman coinage. Oftentimes their chief magistrates were appointed from the mother city, and were independent of the governors of the province where the colony was planted. In this way the colony was closely united with Rome. These colonies were sometimes described as the “bulwarks of an empire” (Cicero De Lege Agraria ii. 27. 73; Loeb ed., Speeches, vol. 3, p. 449) or “miniatures, as it were, and in a way copies” of the people of Rome (Aulus Gellius Attic Nights xvi. 13. 9; Loeb ed., vol. 3, p. 181). The spirit of a colony was therefore intensely Roman. Thus in this Macedonian city Paul, himself a Roman citizen, came directly in contact with a flourishing example of Roman imperial organization.

အချို့သောနေ့များ။ အခန်း ၉:၁၉ ကိုကြည့်ပါ။ ဤနေရာတွင် ဤစကားစုသည် တစ်ပတ်ထက်နည်းသော ကာလကို ရည်ညွှန်းပုံရသည်၊ အကြောင်းမှာ အခန်း ၁၆:၁၃ ရှိ ဥပုသ်နေ့သည် ဖိလိပ္ပိတွင် ၎င်းတို့၏ ပထမဆုံးဥပုသ်နေ့ဖြစ်ပုံရသည်။

Certain days. See on ch. 9:19. Here the phrase seems to refer to less than one week, for it appears that the Sabbath in ch. 16:13 was their first in Philippi.

၁၃. ဥပုသ်နေ့တွင်။ ပေါလု၊ ဆီလဇ်၊ တိမောသိ၊ နှင့် လုကာတို့သည် ထူးဆန်းသော နယ်မြေတစ်ခုရှိ ထူးဆန်းသော မြို့တစ်ခုတွင် ရှိနေခဲ့ကြသည်။ ၎င်းတို့သည် ထိုနေရာတွင် ရက်အနည်းငယ်ရှိခဲ့ပြီး၊ သို့သော် ဥပုသ်နေ့ရောက်သောအခါ ၎င်းတို့သည် ဂျူးလူမျိုးများနှင့် အတူဝတ်ပြုကိုးကွယ်ရန်နှင့် ၎င်းတို့၏ ကယ်တင်ခြင်းသတင်းကောင်းကို မျှဝေရန် သဘာဝကျကျ တောင့်တခဲ့ကြပေမည် (အခန်း ၁၃:၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။

13. On the sabbath. Paul, Silas, Timothy, and Luke were in a strange city in a strange land. They had been there some days, but when the Sabbath came they would naturally long to be with fellow Jews with whom they could worship and to whom they could impart their good news of salvation (see on ch. 13:14).

မြို့ပြင်သို့။ ထိုမျှမက “မြို့တံခါးပြင်သို့”။ ၎င်းတို့သည် မြို့တွင်းရှိ ဂျူးစည်းဝေးရုံကို ရှာဖွေခဲ့ပြီး၊ မတွေ့ရှိသဖြင့်၊ မြစ်ကမ်းဘေးရှိ ယာယီဝတ်ပြုရာနေရာကို ရှာဖွေရန် သွားခဲ့ပေမည်။ သို့မဟုတ်၊ ၎င်းတို့သည် ဂျူးစည်းဝေးရုံ သို့မဟုတ် တွေ့ဆုံရာနေရာသည် မြို့တံခါးပြင်ဘက်တွင် ရှိကြောင်း သိရှိခဲ့ပေမည်။

Out of the city. Rather, “outside of the gate.” They possibly searched the city for a synagogue, and finding none, went to seek a temporary place of worship by the riverside. Alternatively, they may have known that the synagogue or meeting place lay outside the city wall.

မြစ်ကမ်းဘေးတွင်။ ဂရိလို “para potamon” ဆိုသည်မှာ “မြစ်ဘေးတွင်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး၊ ထိုမြစ်သည် စထရိုင်မွန်မြစ်သို့ စီးဝင်သော ဂန်ဂိုက်မြစ်ဖြစ်ပေမည်။

By a river side. Gr. para potamon, “beside a river,” that is, doubtless, by the stream Gangites, which ran into the river Strymon.

ဆုတောင်းခြင်း။ ဂရိလို “proseuchē” ဆိုသည်မှာ “ဆုတောင်းခြင်း” သို့မဟုတ် ဤနေရာတွင် “ဆုတောင်းရာနေရာ” (၃ မက္ကဘီ ၇:၂၀; အက်ဖရှင် ၁:၁၄; ၁၆:၁၆ ကိုကြည့်ပါ)။ ဖိလိပ္ပိတွင် ဂျူးစည်းဝေးရုံမရှိပါက၊ ဂျူးလူမျိုးအနည်းငယ်သည် ၎င်းတို့၏ ထုံးတမ်းဆေးကြောခြင်းများကို လုပ်ဆောင်နိုင်သည့် မြစ်ကမ်းဘေးတွင် တွေ့ဆုံရာနေရာတစ်ခုကို တည်ထောင်ခဲ့ပေမည် (ဧဇရ ၈:၁၅, ၂၁; ဆာလံ ၁၃၇:၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ဂျူဗင်နယ် (Satires iii. 13, 14; Loeb ed., p. 33) က ဤအရာကို ရောမရှိ ရှေးဟောင်းဘာသာတရား၏ ယိုယွင်းမှု၏ ဥပမာတစ်ခုအဖြစ် မှတ်ချက်ပြုထားသည်။ “သန့်ရှင်းသော ရေပန်းနှင့် သစ်တောနှင့် သန့်ရှင်းရာနေရာကို ဂျူးများထံ ငှားရမ်းထားသည်”။ ထိုကဲ့သို့သော အလားတူ အသုံးချမှုတစ်ခုကို တူညီသော စာရေးသူ၏ နောက်ထပ်စာကြောင်းတွင် တွေ့ရသည် (ibid. 296; Loeb ed., p. 55)။ “‘မင်းရဲ့ ရပ်တည်ရာနေရာက ဘယ်မှာလဲ။ ဘယ်ဆုတောင်းရာနေရာ [proseuchē] မှာ မင်းကို ငါရှာတွေ့မလဲ?’” ထိုသို့သော ဝိုင်းပတ်ထားသော နေရာများ သို့မဟုတ် ဆုတောင်းရာနေရာများသည် မကြာခဏ အဝိုင်းပုံစံဖြစ်ပြီး၊ အမိုးမပါရှိပေ။ ထိုသို့သော နေရာများရှိခြင်း၏ ဓလေ့သည် တာတီလီယံခေတ်အထိ ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့ပြီး၊ သူက ဂျူးများ၏ မြစ်ကမ်းဘေးဆုတောင်းခြင်း (orationes litorales) အကြောင်း ပြောဆိုခဲ့သည် (Ad Nationes i. 13)။

Prayer. Gr. proseuchē, “prayer,” or probably here, “place of prayer” (see 3 Macc. 7:20; cf. on Acts 1:14; 16:16). If there were no synagogues in Philippi, the few Jews may have established a meeting place on the riverbank, where they could perform their ceremonial washings (cf. Ezra 8:15, 21; Ps. 137:1). Juvenal (Satires iii. 13, 14; Loeb ed., p. 33) notes this as one of the instances of the decay of the old religion of Rome: “The holy fount and grove and shrine are let out to Jews.” A relevant application is seen in another line from the same writer (ibid. 296; Loeb ed., p. 55): “‘Say, where is your stand? In what prayer-shop [proseuchē] shall I find you?’” Such enclosures or oratories were frequently circular, and without a roof. The practice of having such places continued into the time of Tertullian, who speaks of the waterside prayers (orationes litorales) of the Jews (Ad Nationes i. 13).

Was wont to be made. Important textual evidence may be cited (cf. p. 10) for the reading, “where there was supposed to be a prayer [place]” (see above under “prayer”).

ဆုတောင်းရာနေရာ၌ ထိုင်နေရင်း စကားပြောခြင်း

ထိုင်နေရင်း။ ယုဒလူမျိုးဆရာများ၏ ဓလေ့ထုံးစံတစ်ခုဖြစ်သည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၇၊ ၅၈ ကိုကြည့်ပါ)။

Sat down. A common custom of Jewish teachers (see Vol. V, pp. 57, 58).

စကားပြောခြင်း။ သို့မဟုတ် “စတင်စကားပြောခြင်း”။ ဂရိဘာသာစကားတွင် ဤကြိယာ၏ပုံစံသည် တမန်တော်လေးဦးစလုံးက လူစုလူဝေးအား ဟောပြောခဲ့ကြသည်ဟု ဖော်ပြသည်။

Spake. Or, “began speaking.” The form of the Greek verb suggests that all four of the apostles addressed the group.

ထိုနေရာ၌ စုဝေးလာသောမိန်းမများ။ ဤစကားစုကို “အတူစုဝေးလာသော မိန်းမများ” သို့မဟုတ် “စုဝေးနေသော မိန်းမများ” ဟု ပိုမိုကောင်းမွန်စွာ ဘာသာပြန်ဆိုနိုင်သည်။ တစ်စုံတစ်ယောက်က မှတ်ချက်ပြုထားသည်မှာ “မကဆီဒိုးနီးယားလူ” (အခန်းကဏ္ဍ ၉) သည် ယုဒဘာသာဝင် မိန်းမများဖြစ်ကြသည်ဟု သက်သေပြခဲ့သည်။ တချို့ဟောပြောသူများသည် ဤအကြောင်းကို သူတို့၏တာဝန်ကို လျစ်လျူရှုရန် အကြောင်းပြချက်အဖြစ် တွေ့ရှိလေ့ရှိသော်လည်း၊ ပေါလ်နှင့် သူ၏အပေါင်းအဖော်များသည် ၎င်းတို့၏တာဝန်မှ ဤမျှလွယ်ကူစွာ စိတ်ပြောင်းလွယ်သူများ မဟုတ်ကြပေ။ ဆုတောင်းရာနေရာ၌ မိန်းမများသာ စုဝေးနေခြင်းသည် ဒေသခံလူဦးရေတွင် ယုဒအမျိုးသားများ လုံးဝနီးပါး မရှိသည်ကို ညွှန်ပြသည်။ ၎င်းသည် ယုဒဘုရားကျောင်းတစ်ခု တည်ထောင်ရန် အမျိုးသားအနည်းဆုံး ၁၀ ဦး လိုအပ်သည့်အတွက် ဘုရားကျောင်းမရှိခြင်း၏ အကြောင်းရင်းဖြစ်နိုင်သည်။ သာသနာပြုများတွေ့ရှိခဲ့သော မိန်းမများထဲမှ အချို့သည် လီဒီယာကဲ့သို့ (အခန်းကဏ္ဍ ၁၄ ကိုကြည့်ပါ) ယုဒဘာသာသို့ ကူးပြောင်းသူများ ဖြစ်နိုင်သည်။ ထိုသို့သော မိန်းမများသည် သင်ကြားပို့ချရန် လာရောက်သော ယုဒလူမျိုးဧည့်သည်များကို သဘာဝကျကျ ကြိုဆိုလေ့ရှိသည်။ မကဆီဒိုးနီးယားတွင် မိန်းမများသည် ထိုခေတ်က သူတို့၏လိင်အလိုက် ပုံမှန်ရရှိသည်ထက် ပိုမိုလွတ်လပ်မှုကို ခံစားရပုံရသည်။

Women which resorted thither. The phrase might be better translated, “women who had come together,” or “assembled women.” Someone has observed that the “man of Macedonia” (v. 9) proved to be a devout group of Jewish women. Some preachers would have found in this an excuse for neglecting their commission, but Paul and his companions were not so easily dissuaded from their task. That there were only women gathered at the place of prayer points to an almost entire absence of Jewish men in the local population. This would account for the probable lack of a synagogue, since none could be established without a minimum membership of ten men. Some of the women whom the missionaries found may have been proselytes, like Lydia (see on v. 14). Such women would naturally welcome Jewish strangers who came to give instruction. In Macedonia women seem to have enjoyed greater freedom than was usual to their sex at the time.

၁၄. လီဒီယာ။ ရောမခေတ်တွင် မိန်းကလေးများအတွက် လူကြိုက်များသော နာမည်တစ်ခု။ သို့သော် သူမသည် ကျွန်များနှင့် လွတ်မြောက်လာသူများထဲမှ အမျိုးသမီးများကဲ့သို့ သူမ၏မူလဇာတိ လီဒီယာနိုင်ငံမှ နာမည်ကို ယူခဲ့ခြင်းလည်း ဖြစ်နိုင်သည်။ ထိုနိုင်ငံသည် မက်ဆီဒိုးနီးယားကိုလိုနီအဖြစ် တည်ထောင်ခံရသော နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်သည်။

14. Lydia. A popular name for a girl in Roman times. But she may also have taken the name, like so many slaves and women of the freedman class, from her country of origin, the old kingdom of Lydia, which was a Macedonian colony.

ခရမ်းရောင်ထည်ရောင်းသူ။ ဆိုလိုသည်မှာ ခရမ်းရောင်ထည်များကို ရောင်းချသူ (လုကာ ၁၆:၁၉ တွင်ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ)။ သူမကို ခရမ်းရောင်ထည်ရောင်းသူအဖြစ် ခင်ပွန်းဖြစ်သူထက် အမည်တပ်ထားခြင်းက သူမသည် ကိုယ်ပိုင်လုပ်ငန်းကို စီမံခန့်ခွဲနေသူဖြစ်ပြီး သြဇာရှိသော အမျိုးသမီးတစ်ဦးဖြစ်နိုင်ကြောင်း ဖော်ပြသည်။

Seller of purple. That is, of purple cloth (see on Luke 16:19). The fact that she, and not her husband, is named as the purple seller, suggests that she was managing her own business, and was probably a woman of some substance.

သီယာတိရာ။ အာရှပြည်နယ်ရှိ လီဒီယာမြို့တစ်မြို့။ ၎င်းသည် အလက်ဇန္ဒားမင်းကြီး၏ ပါရှန်ဘုရင်စနစ်ကို သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် မက်ဆီဒိုးနီးယားမှ ကိုလိုနီအဖြစ် တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏အမည်သည် ဗျာဒိတ်ကျမ်းရှိ အသင်းတော်ခုနစ်ခုထဲတွင် ပါဝင်သည် (အခန်း ၁:၁၁၊ ၂:၁၈-၂၉)။ ထိုမြို့သည် အာရှမိုင်နာရှိ အခြားမြို့များကဲ့သို့ ဆိုးဆေးလုပ်ငန်းကြောင့် ထင်ရှားပြီး၊ တုရနှင့် မိလိတ္ထုတို့နှင့် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်သည်။ ထိုဒေသတွင်တွေ့ရှိသော ကမ္ဗည်းများအရ သီယာတိရတွင် ခရမ်းရောင်ဆိုးဆေးသမားများအစည်းအရုံးရှိခဲ့ပြီး လီဒီယာသည် ၎င်းအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်နိုင်သည်။

Thyatira. A Lydian city in the province of Asia. It had been founded as a colony from Macedonia, a sequel to the conquest of the Persian monarchy by Alexander the Great. Its name is included among those of the seven churches in the book of Revelation (chs. 1:11; 2:18–29). The city, like many other towns of Asia Minor, was famous for its dye works, which rivaled those of Tyre and Miletus. Inscriptions found in the district show that in Thyatira there was a guild of purple dyers, to which Lydia may have belonged.

ဘုရားသခင်ကို ကိုးကွယ်သူ။ အခန်း ၁၀:၂ တွင်ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ။

Worshipped God. See on ch. 10:2.

နားထောင်နေသူ။ “နားထောင်သည်” ထက် “ဆက်လက်နားထောင်နေသည်” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ဖြစ်ပြီး အချိန်တစ်ခုကြာ နားထောင်နေခြင်းကို ဆိုလိုသည်။

Heard. Rather, “was hearing,” that is, was listening, over a period of time.

သခင်ဘုရားက သူမ၏စိတ်နှလုံးကို ဖွင့်ပေးသည်။ သခင်ဘုရားသည် မက်ဆီဒိုးနီးယားတွင် ဧဝံဂေလိတရားကို ဟောပြောရန် တမန်တော်များကို ခေါ်ဆိုခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ထိုအမိန့်ကို အချိန်မဆိုင်းဘဲ လိုက်နာခဲ့သည်။ ယခုတွင် သခင်ဘုရားသည် ၎င်းတို့၏အားထုတ်မှုများနှင့် ပူးပေါင်းကာ နားထောင်သူများထဲမှ ထင်ရှားသူတစ်ဦး၏ စိတ်နှလုံးကို ဖွင့်ပေးသည်။ လုကာသည် ထိုသို့သော ဘုရားသခင်၏ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု လိုအပ်ကြောင်းကို အသိအမှတ်ပြုသည်။ နားထောင်သူ၏စိတ်နှလုံးပေါ်တွင် ဝိညာဉ်တော်၏လုပ်ဆောင်မှုမရှိဘဲ ၎င်းတို့၏တရားဟောခြင်းသည် အချည်းနှီးဖြစ်ကြောင်း သူသိသည်။

Whose heart the Lord opened. The Lord had called the evangelists to preach the gospel in Macedonia, and they had lost no time in fulfilling His commission. Now the Lord cooperates with their efforts by opening the heart of a prominent member of their audience. Luke recognizes the need for such divine cooperation; he knows that their preaching is vain without the work of the Spirit upon the hearer’s heart.

သူမသည် အာရုံစိုက်သည်။ စကားလုံးအရ “အာရုံစိုက်ရန်” သို့မဟုတ် “ဂရုစိုက်ရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ သခင်ဘုရားသည် လီဒီယာ၏စိတ်နှလုံးကို ဖွင့်ပေးခဲ့သည်မှာ သူမသည် တရားစကားကို အာရုံစိုက်နိုင်ရန်ဖြစ်သည်။ အကြောင်းအရာအရ သူမသည် ထိုသတင်းစကားကို လက်ခံခဲ့သည်။

That she attended. Literally, “to attend,” “to give heed.” The Lord opened the heart of Lydia in order that she might attend to the message. The context shows that she accepted that message.

၁၅. သူမသည် ဗတ္တိဇံခံယူသည်။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ “ဆုတောင်းရာနေရာ” အနီးရှိ မြစ်တွင်ပင် ဗတ္တိဇံခံယူခဲ့ခြင်းဖြစ်သည် (မဿဲ ၃:၆၊ တမန်တော် ၈:၃၈ ကိုကြည့်ပါ)။ ထိုဗတ္တိဇံသည် ထိုဥပုသ်နေ့တွင်ပင် ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု ယူဆရန်မလိုအပ်ပါ။ တကယ်တော့ “နားထောင်နေသည်” ဟူသော စကားရပ်သည် (အပိုဒ် ၁၄ ကိုကြည့်ပါ) သင်ကြားပို့ချရန် အချိန်ရှိခဲ့ပြီး၊ ဗတ္တိဇံခံယူခြင်းသည် အမျိုးသမီးနှင့် သာသနာပြုအဖွဲ့တို့ ပထမဆုံးတွေ့ဆုံပြီးနောက် အချိန်အနည်းငယ်ကြာမှ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်ဟု ယူဆနိုင်သည်။ “သူမ၏အိမ်သူအိမ်သားများ” လည်း ဗတ္တိဇံခံယူခဲ့သည်ဟူသော အချက်သည် တမန်တော်များက ကလေးငယ်များကို ဗတ္တိဇံပေးခဲ့သည်ဟူသော အထောက်အထားမဟုတ်ပါ။ လီဒီယာ၏ “အိမ်သူအိမ်သား” တွင် ကျွန်များနှင့် အခြားအလုပ်သမားများ ပါဝင်နိုင်သည် (အခန်း ၁၀:၂၊ ၁၆:၃၂-၃၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်းတို့သည်လည်း ယုဒဘာသာသို့ ကူးပြောင်းသူများ (အခန်း ၁၀:၂ ကိုကြည့်ပါ) ဖြစ်နိုင်သည်။ ၎င်းတို့အတွက် ယုဒဘာသာသည် ခရစ်တော်ထံသို့ ပို့ဆောင်ပေးသော “ဆရာ” ဖြစ်ခဲ့သည် (ဂလာတိ ၃:၂၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ဖိလိပ္ပိမြို့ရှိ ယုဒိယာနှင့် ဆင်သီချီတို့အပါအဝင် ပေါလ်နှင့်အတူ “ဧဝံဂေလိတရားတွင် အမှုထမ်းခဲ့သူ” အခြားအမျိုးသမီးများ (ဖိလိပ္ပိ ၄:၂-၃ ကိုကြည့်ပါ) သည် အပိုဒ် ၁၃ ရှိ “အမျိုးသမီးများ” ထဲတွင် ပါဝင်နိုင်သည်။ ထိုအဖွဲ့သည် ပေါလ်တည်ထောင်ခဲ့သော ဥရောပရှိ ပထမဆုံး ခရစ်ယာန်အသင်းတော်ဖြစ်သည်။ ၎င်း၏ချစ်ခြင်းမေတ္တာဖြင့် ဧည့်ဝတ်ပြုမှုနှင့် ယုံကြည်ခြင်းအပေါ် ခိုင်မြဲစွာ စွဲကိုင်မှုကြောင့် ပေါလ်၏ချစ်ခင်မှုကို အထူးရရှိခဲ့သည်။

15. She was baptized. Probably in the very river beside which the “prayer place” was situated. See on Matt. 3:6; Acts 8:38. There is no need to suppose that the baptism took place on that Sabbath. In fact, the phrase “was listening” (see on v. 14) allows time for instruction, and permits the baptism to be placed some time after the first meeting between the woman and the missionary group. The fact that “her household” was baptized is no proof of the practice of infant baptism by the apostles. Lydia’s “household” may have consisted of slaves and other employees (cf. on chs. 10:2; 16:32, 33). These may also have been proselytes (see on ch. 10:2). For these, Judaism had been a “schoolmaster,” leading them to Christ (see Gal. 3:24). Euodias and Syntyche, and other women of Philippi who “laboured” with Paul “in the gospel” (see on Phil. 4:2, 3), may have been among the “women” of v. 13. The group formed the first Christian church in Europe founded by Paul. By its loving hospitality and steadfast adherence to the faith it won a special place in Paul’s affections.

တောင်းပန်သည်။ ဂရိစကားလုံး “ပါရာကလဲအို” သည် “တောင်းပန်သည်” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ရှိသည် (အပိုဒ် ၉ ကိုကြည့်ပါ)။ ဂရိဘာသာတွင် ဤကြိယာ၏အချိန်သည် ပေါလ်လက်ခံသည်အထိ သူမသည် ဆက်လက်တောင်းပန်ခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြသည်။

Besought. Gr. parakaleō, “to entreat” (see on v. 9). The tense, in Greek, suggests that she continued her entreaty until Paul yielded.

အကယ်၍ သင်တို့က ယုံကြည်သည်ဟု ယူဆလျှင်။ ဂရိဘာသာစကားဖွဲ့စည်းမှုသည် အပြုသဘောဆောင်သော အဖြေကို မျှော်လင့်သည်။ တရားဟောသူများသည် သူမ၏ယုံကြည်ခြင်း၏အရည်အသွေးကို အသိအမှတ်ပြုပြီး သူမကို ဗတ္တိဇံပေးခဲ့သည်။ အကယ်၍ သူမသည် ထိုကောင်းချီးမင်္ဂလာရှိသော ထုံးတမ်းအတွက် သင့်လျော်သည်ဆိုလျှင်၊ သူမသည် ၎င်းတို့၏ဧည့်သည်တော်ဖြစ်ရန် သင့်လျော်မည်မဟုတ်ပါလား။

If ye have judged. The Greek construction anticipates an affirmative answer. The preachers had acknowledged the quality of her faith and had baptized her. If she was fit for that blessed rite, was she not then fit to be their hostess?

ထိုနေရာတွင် နေထိုင်ရန်။ ယေရှုကို လိုက်လျှောက်ခဲ့သော တပည့်နှစ်ဦးကဲ့သို့ (ယောဟန် ၁:၃၇-၃၉)၊ လီဒီယာသည် သူမ၏မကြာသေးမီက ဖွင့်လှစ်ခံရသော စိတ်နှလုံးအတွက် အထောက်အကူဖြစ်သော ဆရာများကို ထိန်းသိမ်းထားလိုသည်။ သာသနာပြုလေးဦးသည် ဖြစ်နိုင်သည်မှာ အလုပ်အကိုင်ဖြင့် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ထောက်ပံ့ခဲ့ကြသည်—ပေါလ်သည် တဲရက်သမားအဖြစ် (တမန်တော် ၁၈:၃၊ ၁ သက်သာလောနိတ် ၂:၉၊ ၂ သက်သာလောနိတ် ၃:၈ စသည်ကို ကြည့်ပါ)၊ လုကာသည် ဆရာဝန်အဖြစ် ဖြစ်နိုင်သည်။ ယခုတွင် လီဒီယာက ၎င်းတို့ကို သူမ၏ဧည့်သည်များအဖြစ် ဖိတ်ခေါ်ခဲ့သည်။

Abide there. Like the two disciples who followed Jesus (John 1:37–39), Lydia was anxious to retain the teachers whose lessons she found so helpful to her recently opened heart. The four missionaries probably had been supporting themselves by labor—Paul as a tentmaker (see on Acts 18:3; 1 Thess. 2:9; 2 Thess. 3:8; etc.), Luke perhaps as a physician. Now Lydia urged them to become her guests.

အတင်းအကြပ်ပြုလုပ်သည်။ ဂရိစကားလုံး “ပါရာဘီယာဇိုမိုင်” သည် “အင်အားဖြင့်အတင်းအကြပ်ပြုလုပ်သည်” သို့မဟုတ် “တောင်းပန်ခြင်းဖြင့် အတင်းအကြပ်ပြုလုပ်သည်” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။ “ကျွန်ုပ်တို့” ဟူသော စကားလုံးသည် လုကာ၏အိမ်သည် ဖိလိပ္ပိတွင် မဟုတ်ကြောင်း အချို့ထင်မြင်ထားသည်ကို ဖော်ပြသည်။

Constrained. Gr. parabiazomai, “to compel by force,” “to constrain by entreaty.” The “us” suggests that Luke’s home was not at Philippi, as some have thought.

၁၆. ဆုတောင်းရန်။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “ဆုတောင်းရာသို့” ဟူသော စာသားကို ထောက်ခံသည်။ ၎င်းကို “ဆုတောင်းရာနေရာ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုနိုင်သည် (အပိုဒ် ၁၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ထိုစကားရပ်တွင် ဆောင်းပါးမပါဝင်သည့်တိုင်၊ ယနေ့ခေတ် “အသင်းတော်သို့သွားသည်” ဟူသော စကားရပ်နှင့် နှိုင်းယှဉ်နိုင်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ဖော်ပြထားသော ဖြစ်ရပ်သည် ဖြစ်နိုင်သည်မှာ အပိုဒ် ၁၃ တွင်ဖော်ပြထားသော ဥပုသ်နေ့ပြီးနောက် တစ်ခုသော ဥပုသ်နေ့တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး၊ ပထမဆုံးသာသနာဝင်များ၏ ဗတ္တိဇံခံယူပြီးနောက် (အပိုဒ် ၁၅)၊ သာသနာပြုများ၏လုပ်ငန်းကို မြို့တွင်သိရှိလာပြီးနောက်ဖြစ်သည်။

16. To prayer. Textual evidence attests (cf. p. 10) the reading “to the prayer.” This then may be interpreted, “to the place of prayer” (see on v. 13). Even without the article, the expression may be compared to our modern phrase, “go to church.” The incident subsequently related probably took place on a Sabbath some time after the Sabbath mentioned in v. 13, after the baptism of the first converts (v. 15), and after the missionaries’ work had become known in the city.

မိန်းမငယ်ကျွန်။ ဂရိစကားလုံး “ပိုင်ဒစ်စကဲ” သည် မိန်းမငယ်ကျွန်တစ်ဦးကို ဆိုလိုသည်။

Damsel. Gr. paidiskē, a young female slave.

ပရောဖက်ပြုနိုင်သောဝိညာဉ်။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “ပီသုန်ဝိညာဉ်” ဟူသော စာသားကို ထောက်ခံသည်။ ဂရိဒဏ္ဍာရီတွင် ပီသုန်သည် ဒဲလဖီရှိ နိမိတ်ပြရာနေရာကို စောင့်ကြပ်သည်ဟု ယူဆထားသော နဂါးသို့မဟုတ် မြွေတစ်ကောင်ဖြစ်ပြီး၊ အပိုလိုမှ ၎င်းကို သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်ဟု ဆိုကာ၊ ထို့နောက် အပိုလိုသည် ပီသိယန်အပိုလိုဟု လူသိများလာသည်။ ပီသုန်သည် ဒဲလဖီတွင် ဉာဏ်ပညာ၏သင်္ကေတအဖြစ် ကိုးကွယ်ခံရသည်။ ပလူးတားခ် (အေဒီ ၁၂၀ ခန့်တွင် ကွယ်လွန်သည်)၊ ပီသိယန်အပိုလို၏ ယဇ်ပုရောဟိတ်တစ်ဦးကိုယ်တိုင်က ပီသုန်ဟူသော နာမည်ကို ဝမ်းဗိုက်ပြောနိုင်သည့် အစွမ်းရှိသူများအား ပေးအပ်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည် (အိုရာကယ်များ ရပ်ဆိုင်းခြင်းအကြောင်း ၉)။ လုကာက ဤထူးခြားသော နာမဝိသေသနကို အသုံးပြုခြင်းသည် ဖိလိပ္ပိမြို့သူမြို့သားများက ထိုမိန်းမငယ်ကို ဤသို့ခေါ်ဆိုခဲ့သည်ဖြစ်စေ၊ သို့မဟုတ် လုကာကိုယ်တိုင်က သူမ၏ရိုင်းစိုင်းသော လှုပ်ရှားမှုများနှင့် အော်ဟစ်သံများတွင် ဒဲလဖီရှိ ယဇ်ပုရောဟိတ်မများ၏ နည်းပရိယာယ်များနှင့် ဆင်တူသည်ကို သတိပြုမိခဲ့သည်ဖြစ်စေ ဖြစ်သည်။ ဒေသခံလူထုက ထိုမိန်းမငယ်တွင် သဘာဝလွန်အစွမ်းရှိသည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့ပြီး၊ သူမ၏ရိုင်းစိုင်းသော အော်ဟစ်သံများကို နိမိတ်များအဖြစ် လက်ခံခဲ့သည်မှာ သေချာသည်။ သူမ၏သခင်များသည် သူမ၏ထူးဆန်းသောအစွမ်းကို အခွင့်ကောင်းယူပြီး၊ သူမအား မေးမြန်းသူများအား ဖြေကြားစေခဲ့သည်။

Spirit of divination. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading “a Python spirit.” In Greek mythology Python was a dragon or serpent who was thought to have guarded the oracle at Delphi and to have been killed by Apollo, who was subsequently known as the Pythian Apollo. Python was worshipped at Delphi as the symbol of wisdom. Plutarch (d. c. a.d. 120), himself a priest of the Pythian Apollo, says that the name “Python” was given to those who, by practicing ventriloquism, were credited with extraordinary powers (On the Cessation of Oracles 9). That Luke here uses this unusual adjective implies either that this was the way in which the people of Philippi spoke of the girl or that Luke himself recognized in her wild contortions and shrill cries a similarity to the techniques of the priestesses at Delphi. It is clear that the local population believed that the slave possessed supernatural abilities, and doubtless her wild cries were noted and received as oracles. Her masters took advantage of her supposed inspiration, and made the girl give answers to those who made inquiries of her.

သူမ၏သခင်များ။ သူမ၏ထူးဆန်းသောအစွမ်းကို ရှာဖွေတွေ့ရှိပြီး ၎င်းကို ကိုယ်ကျိုးအတွက် အသုံးချသော သူမ၏ပူးတွဲပိုင်ရှင်များဖြစ်သည်။

Her masters. Her joint owners, men who had discovered the girl’s strange power and were exploiting it for their own gain.

များစွာသောအမြတ်အစွန်း။ အပိုဒ် ၁၉ ကိုကြည့်ပါ။

Much gain. See on v. 19.

ပရောဖက်ပြုခြင်း။ ဂရိစကားလုံး “မန်တဲအိုမိုင်” သည် “ဗျာဒိတ်ပြုသည်”၊ “ပရောဖက်ပြုသည်” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး၊ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ဤနေရာတွင်သာ အသုံးပြုထားသည်။ ဓမ္မဟောင်းကျမ်းတွင် ဤစကားလုံးကို အမြဲတမ်း လိမ်ညာပရောဖက်များ၏စကားများအတွက် အသုံးပြုသည် (တရားဟောရာ ၁၈:၁၀၊ ၁ ဓမ္မရာဇဝင် ၂၈:၈၊ ယေဇကျေလ ၁၃:၆ စသည်)။ ဤနေရာတွင်လည်း ထိုအဓိပ္ပာယ်ဖြင့် ယူဆနိုင်သည်— “အနာဂတ်ကို ဟန်ဆောင်ဟောပြောခြင်း” ဟု ဆိုလိုသည်။

Soothsaying. Gr. manteuomai, “to divine,” “to prophesy,” used only here in the NT. In the LXX the term is always used for the words of lying prophets (Deut. 18:10; 1 Sam. 28:8; Eze. 13:6; etc.). Here it may be taken in the same sense: “to pretend to foretell the future.”

၁၇. လိုက်လံလာသည်။ ဂရိစကားလုံး “ကတကိုလူသဲအို” သည် “နောက်သို့လိုက်သည်”၊ “နီးကပ်စွာလိုက်သည်” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။ ထိုမိန်းမငယ်သည် သာသနာပြုများကို နီးကပ်စွာ လိုက်လံလာပြီး၊ ဆက်လက်အော်ဟစ်ခဲ့သည် (အပိုဒ် ၁၈ ကိုကြည့်ပါ)။ မကောင်းဆိုးဝါးဝိညာဉ်များသို့မဟုတ် နတ်ဆိုးများက ယေရှုအား ပေးခဲ့သော လူသိရှင်ကြားဖြစ်မှုနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ (လုကာ ၄:၃၃-၃၇၊ ၈:၂၆-၃၆)။

17. Followed. Gr. katakoloutheō, “to follow after,” “to follow closely.” The girl closely followed the missionaries, and kept on crying aloud (cf. v. 18). Compare the publicity given to Jesus by unclean spirits or demons (Luke 4:33–37; 8:26–36).

ကျွန်ုပ်တို့။ ဤဇာတ်လမ်း၏ ဤအပိုင်းတွင် နောက်ဆုံးအကြိမ် အသုံးပြုထားသော အားလုံးပါဝင်သော နာမ်စား။ ၎င်းကို အခန်း ၂၀:၅ တွင် ပေါလ်သည် ဖိလိပ္ပိသို့ ပြန်လာသည်အထိ ထပ်မံအသုံးမပြုတော့ပါ။ ထို့ကြောင့် လုကာသည် ဖိလိပ္ပိတွင် ဧဝံဂေလိတရားဖြန့်ဝေရန် ဆက်လက်နေထိုင်ခဲ့ပြီး၊ ပေါလ်သည် တတိယသာသနာပြုခရီးတွင် ထိုမြို့သို့ ဖြတ်သွားသောအခါ တမန်တော်များနှင့် ထပ်မံပေါင်းသင်းခဲ့သည်ဟု ထင်ရသည်။ ၎င်းသည် လုကာအား ဖိလိပ္ပိတွင် ခုနစ်နှစ်ခန့် နေထိုင်ခွင့်ပေးခဲ့သည် (စာမျက်နှာ ၁၀၂ ကိုကြည့်ပါ)၊ သို့သော် ထိုကာလအတွင်း အနီးနားဒေသများသို့ ခရီးထွက်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်ကို ဝန်ခံရမည်။

Us. The last occurrence of the inclusive pronoun in this section of the narrative. It is not used again until ch. 20:5, where Paul returns to Philippi. It therefore seems likely that Luke remained at Philippi, possibly to spread the gospel in that district, and took up his fellowship with the apostles once more when Paul passed through the city on his Third Missionary Journey. This would give Luke a sojourn of some seven years in Philippi (see p. 102), though, of course, it must be conceded that he might have made various trips into adjoining areas during that time.

အမြင့်ဆုံးသောဘုရား။ ဂရိစကားလုံး “ဟို သီအို့စ် ဟို ဟုပ်စစ်စတို့စ်” သည် စကားလုံးအရ “အမြင့်ဆုံးသောဘုရား” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။ ဤဘွဲ့အမည်ကို မှန်ကန်စွာ နားလည်ရန်အတွက် ၎င်းကို အသုံးပြုသည့် နောက်ခံအခြေအနေနှင့် “ဟုပ်စစ်စတို့စ်” ဟူသော စကားလုံး၏ အဓိပ္ပာယ်ကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန် လိုအပ်သည်။ ဤစကားလုံးသည် “အမြင့်ဆုံး” သို့မဟုတ် “အမြတ်ဆုံး” ဟူသော ကဗျာဆန်သော အသုံးအနှုန်းဖြစ်ပြီး၊ မကြာခဏ ရာထူးနှင့် အဆင့်အတန်းကို ရည်ညွှန်းသည်။ ၎င်း၏ဘာသာရေးဆိုင်ရာ အဓိပ္ပာယ်သည် ဆီးမိုက်ဘာသာစကားနှင့် ဆက်စပ်နိုင်သည်။ ကာနာန်လူမျိုးများတွင် ‘အဲလျုန်’ ဟူသော “အမြင့်ဆုံး” ဟူသော ကောင်းကင်ဘုံ၏ဘုရားတစ်ပါးရှိခဲ့သည်။ ဤဘွဲ့အမည်ကို ဣသရေလလူမျိုးများ၏ဘုရား ယေဟိုဝါထံသို့လည်း အသုံးပြုခဲ့သည် (ရာဇဝင်ချုပ် ၁၄:၁၈ ကိုကြည့်ပါ)။ ဂရိလူမျိုးများသည် ‘အဲလျုန်’ နှင့် ညီမျှသော “ဟုပ်စစ်စတို့စ်” ကို အသုံးပြုကာ ၎င်းကို ၎င်းတို့၏ပန်သီယွန်ခေါင်းဆောင် ဇုစ်အတွက် အသုံးပြုခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ယုဒဘာသာနှင့် ထိတွေ့လာသောအခါ၊ “ဟုပ်စစ်စတို့စ်” ကို ယုဒလူမျိုး၏ဘုရား ယေဟိုဝါကို ရည်ညွှန်းရန် အသုံးပြုခဲ့သည်။ ၎င်းကို ဓမ္မဟောင်းကျမ်းတွင် (ရာဇဝင်ချုပ် ၁၄:၁၈-၂၂၊ တောလည်ရာ ၂၄:၁၆၊ တရားဟောရာ ၃၂:၈၊ ၂ ဓမ္မရာဇဝင် ၂၂:၁၄ စသည်) အသုံးပြုထားသည်။ ဤဘွဲ့အမည်သည် ယုဒလူမျိုး၏ သာသနာပြုလှုပ်ရှားမှုများမှတစ်ဆင့် လူသိများလာပြီး၊ ယုဒဘာသာကို အပြည့်အဝလက်ခံမထားသူများကလည်း ဘုရားသခင်အတွက် အသုံးပြုခဲ့သည်။ အေဒီ ၁ ရာစုတွင် ပေါလ်နှင့် တစ်ခေတ်တည်းဖြစ်သော ဘလက်ပင်လယ်မြောက်ဘက်ရှိ ဘို့စပိုးရပ်စ်နိုင်ငံမှ ကမ္ဗည်းများသည် “ဟုပ်စစ်စတို့စ်” ၏အသုံးပြုမှုကို သက်သေထူသည်။

Most high God. Gr. ho theos ho hupsistos, literally, “the God the most high [one].” For a correct understanding of this title it is necessary to bear in mind the setting in which it was used and the meaning of the word hupsistos. This word was a poetic term meaning “highest,” or “most high,” and often referred to position or rank. Its religious connotation can be linked with Semitic terminology. The Canaanites had a god of the vault of heaven whom they called ‘Elyon, “Most High.” This title was also applied to Jehovah, the God of the Israelites (see on Gen. 14:18). The Greeks employed hupsistos as an equivalent to ‘Elyon, and used it for Zeus, the head of their own pantheon. When they came in contact with the Jewish religion, they used hupsistos to represent Jehovah, the God of the Jews. It is so used in the LXX (Gen. 14:18–22; Num. 24:16; Deut. 32:8; 2 Sam. 22:14; etc.). The title became so well known through the missionary activities of the Jews of the Dispersion that it was used for the Deity by people who had absorbed some Jewish teaching without fully accepting their religion. Inscriptions from the kingdom of Bosporus, north of the Black Sea, made in the 1st century a.d. and therefore contemporary with Paul, amply testify to such usage of hupsistos.

ဤဖြစ်ရပ်တွင် “ဟုပ်စစ်စတို့စ်” ဟူသော ဘွဲ့အမည်ကို မိန်းမငယ်ကျွန်က ပြောကြားခဲ့သည်။ သူမသည် “ပီသုန်ဝိညာဉ်” ကပ်ဝင်နေသည်ဟု ဆိုထားသည့်အတွက် (တမန်တော် ၁၆:၁၆ ကိုကြည့်ပါ)၊ သူမ၏စကားများကို သူတို့၏မယုံကြည်သူဆိုင်ရာ နောက်ခံဖြင့် စဉ်းစားရန်လိုအပ်သည်။ ထို့ကြောင့် သူမက “အမြင့်ဆုံးသောဘုရား” ဟု ပြောသောအခါ၊ သူမသည် ဂရိပန်သီယွန်တွင် ဦးဆောင်သည်ဟု ယူဆထားသော မရေရာသောဘုရားတစ်ပါးကို ရည်ညွှန်းဖွယ်ရှိသည်။ သို့သော် သူမ၏စကားများသည် ကြီးမြတ်သောအမှန်တရားကို ဖော်ပြသည်။ သူမလိုက်လံလာသော ခရစ်ယာန်များသည် တစ်ဦးတည်းသော အမြင့်ဆုံးသောဘုရား၏ ကျွန်များဖြစ်သည်။ ဆင်တူသောဖြစ်ရပ်များအတွက် မာကု ၁:၂၄၊ ၅:၇ ကိုကြည့်ပါ။

In the present instance the title hupsistos was spoken by the slave girl. Since she is said to have been possessed of a “Python spirit” (see on Acts 16:16), her words need to be considered against their pagan background. When, therefore, she spoke of “the most high God” she was probably referring to the common heathen conception of a vague divine being who was supposed to preside over the well-known Greek pantheon. Nevertheless, her words expressed great truth. The Christians whom she was following were truly the servants of the one and only most high God. For somewhat similar instances compare on Mark 1:24; 5:7.

ကယ်တင်ခြင်းလမ်း။ ယောဟန် ၁၄:၆၊ တမန်တော် ၄:၁၂ တွင်ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း ယေရှုခရစ်သည် ကယ်တင်ခြင်း၏ တစ်ခုတည်းသောလမ်းဖြစ်သည်ကို ကြည့်ပါ။ ထိုမိန်းမငယ်၏ မှောင်မိုက်နေသောစိတ်သည် “ကယ်တင်ခြင်းလမ်း” တွင် ပါဝင်လိုသော တောင့်တမှုရှိခဲ့သော်လည်း၊ သူမအတွင်းရှိ နတ်ဆိုးသည် ထိုလမ်းကို စိန်ခေါ်ခဲ့ပြီး၊ သူမ၏စကားများသည် သာသနာပြုများ၏အလုပ်ကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေခဲ့သည်။

Way of salvation. See on John 14:6; Acts 4:12, where Jesus Christ is revealed as the only way of salvation. The girl’s darkened mind was longing for a share in “the way of salvation,” but the demon within her was challenging that “way,” and her words impeded the missionaries’ work.

၁၈. ရက်ပေါင်းများစွာ။ ပေါလ်နှင့်အဖွဲ့သည် ဆုတောင်းရာအိမ်သို့ ထပ်မံလာသောအခါ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားသော ဥပုသ်နေ့များ၊ သို့မဟုတ် ဥပုသ်နေ့တစ်နေ့တွင် (အပိုဒ် ၁၆ ကိုကြည့်ပါ) စတင်ပြောဆိုပြီးနောက်၊ နေ့စဉ်အခွင့်အလမ်းရတိုင်း ဆက်လက်ပြောဆိုခဲ့သည်။

18. Many days. Either successive Sabbaths, as Paul and his group came again to the house of prayer, or having begun her speaking on a Sabbath (see v. 16), she continued at every opportunity, day after day.

Being grieved. See on ch. 4:2. There is a limit to what even a Christian can passively endure when the Lord’s work is being hindered.

စိတ်မချမ်းမြေ့ဖြစ်သည်။ အခန်း ၄:၂ ကိုကြည့်ပါ။ သခင်ဘုရား၏အမှုကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေသောအခါ ခရစ်ယာန်တစ်ဦးပင်လျှင် သည်းခံနိုင်မှုတွင် ကန့်သတ်ချက်ရှိသည်။

Spirit. The agent behind the girl’s “soothsaying” (v. 16) is here identified. For a discussion of possession by evil spirits or demons see Additional Note on Mark 1.

ကျွန်ုပ်အမိန့်ပေးသည်။ ဤနေရာတွင် ပေါလ်သည် ဂဒရာရှိ နတ်ဆိုးစွဲသူများနှင့် သခင်ဘုရား၏ ပုံသက်သေကို လိုက်နာခဲ့သည် (လုကာ ၈:၂၉၊ မာကု ၅:၇ ကိုကြည့်ပါ)။

I command. Here Paul followed the example of his Master with the demoniacs at Gadara (see Luke 8:29; see on Mark 5:7).

အမည်တော်အားဖြင့်။ အခန်း ၃:၆၊ ၁၆ ကိုကြည့်ပါ။

In the name. See on ch. 3:6, 16.

ထွက်သွားသည်။ သခင်ဘုရား၏ကတိတော်ကို ဖြည့်ဆည်းခြင်း (မာကု ၁၆:၁၇)။ မကောင်းဆိုးဝါးဝိညာဉ်သည် အမိန့်ကို မဆန့်ကျင်နိုင်ခဲ့ပါ။ ၎င်း၏လိုက်နာမှုသည် ချက်ချင်းဖြစ်သည် (မာကု ၉:၂၆၊ မဿဲ ၁၅:၂၈၊ မာကု ၁:၃၁၊ ယောဟန် ၄:၅၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤနေရာတွင် မိန်းမငယ်နှင့်ပတ်သက်သော မှတ်တမ်းသည် ပြီးဆုံးသည်။ သို့သော် သူမသည် အဝိဇ္ဇာနှင့် မယုံကြည်မှုထဲသို့ ပြန်လည်မျောပါသွားသည်၊ သို့မဟုတ် ထိုထက်ဆိုးရွားသည်ဟု ယုံကြည်ရန်မဖြစ်နိုင်ပါ။ သူမသည် ခရစ်ယာန်တစ်ဦးဖြစ်လာပြီး (AA ၂၁၃) တမန်တော်နှင့်အတူ “အမှုထမ်းခဲ့သူ” အမျိုးသမီးများနှင့် အတူ ခိုလှုံရာရှာတွေ့ခဲ့သည်ဟု ယူဆရန် သင့်လျော်သည် (ဖိလိပ္ပိ ၄:၃)။

He came out. In fulfillment of the Master’s promise (Mark 16:17). The evil spirit could not resist the command; his obedience was immediate (cf. Mark 9:26; see on Matt. 15:28; Mark 1:31; John 4:53). Here the record ends, as far as the girl is concerned, but we cannot believe that she was left to drift back into ignorance and unbelief, or worse. It is surely permissible to think that she became a Christian (AA 213) and found shelter with the women who “laboured” with the apostle (Phil. 4:3).

၁၉. အမြတ်အစွန်း။ ဂရိစကားလုံး ergasia (အခန်း ၁၉:၂၄, ၂၅ တွင်ကြည့်ပါ)။ လူများသည် ထူးဆန်းသောဘာသာတရားများ သို့မဟုတ် ဒဿနပညာရှင်များ၏ အယူအဆများကို သည်းခံနိုင်သော်လည်း ၎င်းတို့၏ စီးပွားရေးကို ခြိမ်းခြောက်သည့်အရာတစ်ခုခုကို အကြမ်းဖက်မှုဖြင့် တုံ့ပြန်လိမ့်မည် (အခန်း ၁၉:၂၃–၂၈ တွင်ကြည့်ပါ)။ ဤသို့သောအခြေအနေများသည် အစောပိုင်းခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းများအပေါ် နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းမှုများ၏ နောက်ခံတွင် ရှိခဲ့ပေမည်။

19. Gains. Gr. ergasia (see on ch. 19:24, 25). Men may tolerate strange religions or the speculations of philosophers, but they would be roused to violence by anything that threatens their business (cf. on ch. 19:23–28). Such circumstances must have been in the background of many persecutions of the early church.

ပျောက်ကွယ်သွားသည်။ ယခင်အခန်းကျမ်းပိုဒ်တွင် “ထွက်သွားသည်” ဟု အသုံးပြုထားသည့် ဂရိစကားလုံးနှင့် တူညီသည့် ကြိယာကို ဤနေရာတွင် အသုံးပြုထားပြီး၊ လူတို့၏စီးပွားရေးနှင့် ဗေဒင်ဟောခြင်း၏ဝိညာဉ်သည် နှစ်ခုစလုံး ပျောက်ကွယ်သွားသည်ဟု အလေးပေးဖော်ပြသည်။

Was gone. The occurrence of the same Greek verb as is used in the previous verse for “came out,” emphasizes that in each case the action was the same; the men’s business and the spirit of divination had both passed away.

ပေါလုနှင့်သိလ။ ဤသူနှစ်ဦးသည် သာသနာပြုအဖွဲ့၏ ထင်ရှားသောအဖွဲ့ဝင်များဖြစ်ပြီး နှစ်ဦးစလုံးသည် ဂျူးလူမျိုးများဖြစ်သည် (ကျမ်းပိုဒ် ၂၀ တွင်ကြည့်ပါ)။ လုကာနှင့်တိမောသေးတို့သည် ၎င်းတို့၏ဂျင်းတဲလ်ပုံပန်းသဏ္ဌာန်ကြောင့် လွတ်မြောက်ခဲ့ပေမည် (တတိယတွဲ၊ စာမျက်နှာ ၆၆၄; ကျမ်းပိုဒ် ၁ တွင်ကြည့်ပါ)။

Paul and Silas. The two were the most prominent members of the missionary party, and both were Jews (cf. v. 20). Luke and Timothy escaped, possibly because of their Gentile appearance (see Vol. V, p. 664; v. 1).

ဆွဲခေါ်သွားသည်။ ဂရိစကားလုံး helkō၊ “အင်အားဖြင့်ဆွဲခေါ်သည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ အက်စ် ၂၁:၃၀; ဂျိမ်း ၂:၆ တွင်လည်း အသုံးပြုသည်။

Drew. Gr. helkō, “to drag [by force],” used also in Acts 21:30; James 2:6.

ဈေးရုံ။ ဂရိစကားလုံး agora (မဿဲ ၁၁:၁၆ တွင်ကြည့်ပါ)။ ၎င်းသည် ရောမဖိုရမ်နှင့်ဆင်တူပြီး၊ လူမှုဘဝ၊ စီးပွားရေးဘဝသာမက တရားစီရင်ရေးရာ၏ ဗဟိုချက်လည်းဖြစ်သည်။

Marketplace. Gr. agora (see on Matt. 11:16). It corresponded to the Roman Forum, and was the center, not only of social and business life, but also of the administration of justice.

အာဏာပိုင်များ။ ဂရိစကားလုံး archontes၊ “အုပ်ချုပ်သူများ”၊ “ခေါင်းဆောင်များ”၊ “အာဏာပိုင်များ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ ယေဘုယျအားဖြင့် “အာဏာပိုင်များ” ဟု ခေါ်သည်။ ဤအုပ်စု၏ သတ်မှတ်ထားသော အဖွဲ့ဝင်များကို နောက်ကျမ်းပိုဒ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

Rulers. Gr. archontes, “commanders,” “chiefs,” “rulers”; in general, “authorities.” Particular members of this group are designated in the next verse.

၂၀. တရားသူကြီးများ။ ဂရိစကားလုံး stratēgoi၊ “မြို့တော်အုပ်ချုပ်သူများ” သို့မဟုတ် “အုပ်ချုပ်သူများ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ရောမခေါင်းစဉ်မှာ duumviri သို့မဟုတ် praetorēs ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ရောမကိုလိုနီတစ်ခုတွင် ထိပ်တန်းအရပ်ဘက်တရားသူကြီးများဖြစ်သည်။ ပုံမှန်အားဖြင့် ထိုသို့သောအရာရှိနှစ်ဦးရှိသည်။ ၎င်းတို့တွင် ပြစ်မှုကျူးလွန်သူများကို အပြစ်ပေးနိုင်သည့် အာဏာရှိသည်။ ဖိလိပ္ပိမှ ကမ္ဗည်းများအရ ထိုမြို့သားများသည် duumviri အတွက် stratēgoi ဟူသောအသုံးအနှုန်းကို မမှန်ကန်စွာ အသုံးပြုခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဤနေရာတွင် လုကာ၏ အသုံးအနှုန်း၏ တိကျမှန်ကန်မှုကို သွယ်ဝိုက်သောနည်းဖြင့် အတည်ပြုသည်။

20. Magistrates. Gr. stratēgoi, “civic commanders,” or “governors.” The Roman title for such officials was duumviri, or praetorēs. They were the chief civil magistrates in a Roman colony. There were usually two such officers. They had power to inflict punishment on offenders. Inscriptions from Philippi show that the people of that city incorrectly used the term stratēgoi for duumviri. This incidentally confirms Luke’s accuracy in using the term here.

ဂျူးလူမျိုးများဖြစ်ခြင်း။ ဤအခြေအနေသည် ခရစ်ယာန်များခံစားခဲ့ရသော အစောပိုင်းနှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းမှုများ၏ ဝိသေသလက္ခဏာဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ဂျူးများ၏ ရန်ငြိုးဖွဲ့မှုနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပြီး၊ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် အယူမတူသူများက ၎င်းတို့ကို ဂျူးလူမျိုးများအဖြစ် ခွဲခြားသတ်မှတ်ခံရသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့သည် ခရစ်ယာန်များနှင့် ဂျူးလူမျိုးများအဖြစ် နှစ်ထပ်ကွမ်းသော ဆင်းရဲဒုက္ခများကို ခံစားခဲ့ရသည်။ ဧကရာဇ်ကလောဒီယပ်စ်သည် ရောမမြို့မှ ဂျူးလူမျိုးများကို နှင်ထုတ်ရန် အမိန့်ထုတ်ပြီးခဲ့လျှင် (အခန်း ၁၈:၂; စာမျက်နှာ ၉၈ တွင်ကြည့်ပါ)၊ သူ၏အမိန့်သည် ဖိလိပ္ပိရောမကိုလိုနီတွင် လူသိများခဲ့ပြီး (အခန်း ၁၆:၁၂, ၁၃ တွင်ကြည့်ပါ)၊ ယခုစွပ်စွဲချက်ကို ပိုမိုပြင်းထန်စေမည်ဖြစ်သည်။

Being Jews. The situation is characteristic of many of the early persecutions endured by the Christians. While they were exposed to the enmity of the Jews, they were, at the same time, often identified by the heathen as Jews. Thus they came in for twofold suffering, as Christians and as Jews. If the emperor Claudius had already decreed the expulsion of Jews from the city of Rome (see on ch. 18:2; see p. 98), his edict was doubtless known in the Roman colony of Philippi (see on ch. 16:12, 13), and would intensify the present accusation.

အလွန်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေသည်။ ဂရိစကားလုံး ektarassō၊ အခန်း ၁၇:၈ တွင် “အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေသည်” ဟု ဘာသာပြန်ထားသည့် ကြိယာ၏ ပိုမိုပြင်းထန်သောပုံစံဖြစ်သည်။ အနှောင့်အယှက်နှင့် ဆူပူမှု၏ အမျိုးအစားကို ကျမ်းပိုဒ် ၆ တွင် ဖော်ပြထားပြီး၊ ခရစ်ယာန်သာသနာပြုများသည် “ကမ္ဘာကို မီးလှုံးသို့ပြောင်းလဲစေသည်” ဟု စွပ်စွဲခံရသည်။

Exceedingly trouble. Gr. ektarassō, an intensive form of the verb translated “to trouble” in ch. 17:8. The kind of trouble and disturbance is indicated in v. 6, where the Christian missionaries are accused of turning “the world upside down.”

၂၁. သွန်သင်သည်။ “ကြေညာသည်” သို့မဟုတ် “လူသိရှင်ကြားကြေညာသည်” ဟု ဘာသာပြန်သင့်သည်။

21. Teach. Rather, “declare,” or “publicly proclaim.”

ဓလေ့ထုံးတမ်းများ။ ကျွန်ပိုင်ရှင်များ၏ စွပ်စွဲချက်သည် ပေါလုဟောပြောနေသည့်အရာသာမက ဂျူးလူမျိုး၏ ထုံးတမ်းစဉ်လာနှင့် လူမှုဓလေ့များကို ပေါလုက အားပေးနေသည်ဟု ၎င်းတို့ယုံကြည်သည့်အရာကိုလည်း ရည်ညွှန်းသည် (အခန်း ၁၅:၁ တွင်ကြည့်ပါ)။

Customs. The slaveowners’ charge refers not only to what Paul was preaching but to the ritual and the social habits of the Jews, which they believed Paul was advocating (see on ch. 15:1).

တရားမဝင်။ ဂျူးလူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏ ဘာသာတရားကို လိုက်နာရန် ခွင့်ပြုခံရသော်လည်း ရောမနိုင်ငံသားများကို ဘာသာပြောင်းလဲစေရန် တားမြစ်ထားသည်။

Not lawful. Jews were permitted to follow their own religion, but were forbidden to make proselytes of Roman citizens.

ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်ခြင်း။ ဖိလိပ္ပိမြို့သားများသည် ကိုလိုနီတစ်ခု၏ နေထိုင်သူများအနေဖြင့် ရောမနိုင်ငံသားဟူသော ခေါင်းစဉ်ကို ရရှိခွင့်ရှိပြီး၊ သက်ဆာလောနိပ သို့မဟုတ် ကောရိန္သုကဲ့သို့သော ဂရိမြို့များတွင်သာ နေထိုင်သူများသည် ဤခေါင်းစဉ်ကို တောင်းဆိုခွင့်မရှိပေ (စာမျက်နှာ ၉၄; ကျမ်းပိုဒ် ၁၂ တွင်ကြည့်ပါ)။

Being Romans. The people of Philippi, as inhabitants of a colonia, had a right to the title of Roman citizens, a title that those who were merely inhabitants of a Greek city, such as Thessalonica or Corinth, could not claim (see p. 94; see on v. 12).

၂၂. လူထုထကြွလာသည်။ ကျွန်မလေး၏ ရောဂါပျောက်ကင်းမှုကြောင့် ၎င်းတို့၏အမြတ်အစွန်းများ ခြိမ်းခြောက်ခံရသူများနှင့် စာနာမှုဖြင့် ထကြွလာသည်။

22. Multitude rose up. In sympathy with the men whose profits were threatened by the damsel’s cure.

၎င်းတို့၏အဝတ်အစားများကို ဆုတ်ဖြဲခဲ့သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ပေါလုနှင့်သိလ၏ အဝတ်အစားများကို ဆုတ်ဖြဲခဲ့ပြီး၊ နောက်လာမည့် ရိုက်နှက်မှုအတွက် ပြင်ဆင်ခြင်းဖြစ်သည်။

Rent off their clothes. That is, tore off the clothes of Paul and Silas, in preparation for the flogging that was to follow.

ရိုက်နှက်ရန်။ ဂရိစကားလုံး rhabdizō၊ “တုတ်ဖြင့်ရိုက်နှက်သည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ rhabdos၊ “တုတ်” မှဆင်းသက်လာပြီး၊ ရောမသုံးသည့် ထူးခြားသောပြစ်ဒဏ်ပေးနည်းကို ရည်ညွှန်းသည်။ stratēgoi (ကျမ်းပိုဒ် ၂၀ တွင်ကြည့်ပါ) တွင် လစ်တာများဟုခေါ်သော တရားဝင်အစောင့်များရှိပြီး၊ ၎င်းတို့တစ်ဦးစီသည် ၎င်းတို့၏ရာထူး၏သင်္ကေတအဖြစ် တုတ်အစည်းများကို သယ်ဆောင်သည်။ ထိုတုတ်များကို သာသနာပြုများကို ရိုက်နှက်ရာတွင် အသုံးပြုခဲ့သည်။ လုကာသည် ဤရက်စက်သောပြစ်ဒဏ်ကို မြင်တွေ့ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ပေါလုသည် အခြားနှစ်ကြိမ်တွင်လည်း ဤသို့သောဆင်းရဲဒုက္ခများကို ခံစားခဲ့ရသည် (၂ ကောရိန္သု ၁၁:၂၅ တွင်ကြည့်ပါ)။ မေးခွန်းတစ်ခုထွက်ပေါ်လာသည်မှာ၊ သူသည် ရောမနိုင်ငံသားအဖြစ် သူ၏အခွင့်အရေးကို အဘယ်ကြောင့် ဂျေရုဆလင်တွင် (အက်စ် ၂၂:၂၅) ကဲ့သို့ ဤရှက်ဖွယ်နာကျင်သောပြစ်ဒဏ်မှ ကင်းလွတ်ခွင့်ကို မတောင်းဆိုခဲ့သနည်း။ အချို့က သူ၏နိုင်ငံသားဖြစ်မှုဆိုင်ရာ တောင်းဆိုချက်၏ မမှန်ကန်မှုကို အကြောင်းမဲ့သံသယဝင်ခဲ့ကြသည်။ အချို့ကမူ သူသည် ကင်းလွတ်ခွင့်ရယူနိုင်သော်လည်း ၎င်းသည် သူ့အတွက်သာဖြစ်ပြီး သိလသည် သူလွတ်မြောက်ခဲ့သော ပြစ်ဒဏ်များကို ခံစားရမည်ဟု အကြံပြုကြသည်။ သို့သော် သိလသည်လည်း ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်ဖွယ်ရှိသည် (အခန်း ၁၆:၃၇ တွင်ကြည့်ပါ)။ လူထု၏အကြမ်းဖက်မှုကြောင့် သူ၏တောင်းဆိုချက်များကို ကြားနာရန် မဖြစ်နိုင်ခဲ့ပေမည် (ကျမ်းပိုဒ် ၃၇ တွင်ကြည့်ပါ)။

To beat. Gr. rhabdizō, “to beat with rods,” from rhabdos, “a rod,” referring to a peculiarly Roman form of punishment. The stratēgoi (see on v. 20) had official attendants, known as lictors, each of whom carried bundles of rods as symbols of their office. Such rods were used in flogging the missionaries. It is possible that Luke saw the cruel punishment administered. Paul endured similar suffering on two other occasions (see 2 Cor. 11:25). The question arises, Why did he not claim exemption from such degrading, painful punishment on the grounds of his Roman citizenship, as he afterward did at Jerusalem (Acts 22:25)? Some have questioned, without basis, the truthfulness of his claim of citizenship. Others have suggested that he could have secured exemption, but for himself only, leaving Silas to suffer penalties that he himself escaped. But it is probable that Silas was also a Roman citizen (see on ch. 16:37). Perhaps the violence of the mob made it impossible for his claims to be heard (see on v. 37).

၂၃. ရိုက်နှက်မှုများစွာပေးခဲ့သည်။ ဂျူးလူမျိုးများသည် ဤသို့သောပြစ်ဒဏ်ကို ၃၉ ချက်အထိ ကန့်သတ်ထားသော်လည်း (တရားဟောရာ ၂၅:၃; ၂ ကောရိန္သု ၁၁:၂၄ တွင်ကြည့်ပါ)၊ ရောမထုံးတမ်းသည် ဒေသဆိုင်ရာအရာရှိ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ပေါ်တွင် မူတည်သည်။ ပေါလုသည် ဖိလိပ္ပိတွင် “ရှက်ဖွယ်ဆက်ဆံခံရသည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည် (၁ သက်ဆာလောနိပ ၂:၂)။

23. Laid many stripes. The Jews limited such punishment to 39 stripes (see on Deut. 25:3; 2 Cor. 11:24), but Roman practice depended on the judgment of the local official. Paul speaks of having been “shamefully entreated” at Philippi (1 Thess. 2:2).

ထောင်ထဲသို့။ ၎င်းသည် ခရစ်ယာန်နှစ်ဦးအား ၎င်းတို့၏သွန်သင်ချက်များကို ဆက်လက်မလုပ်ဆောင်နိုင်အောင် တားဆီးမည်ဖြစ်သည်။ ကျမ်းပိုဒ် ၃၅ အရ အာဏာပိုင်များသည် ၎င်းတို့ကို တစ်ညထောင်ထဲတွင်ထားပြီး မြို့မှနှင်ထုတ်ရန် ရည်ရွယ်ထားပုံရသည်။

Into prison. This would prevent the two Christians from continuing their teaching. It would appear from v. 35 that the authorities intended to keep them in prison for one night and then turn them out of the city.

ထောင်မှူး။ ဂရိစကားလုံး desmophulax၊ စာသားအရ “ထောင်စောင့်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ သော့ချိတ်သမားတစ်ဦးသာမဟုတ်ဘဲ အရာရှိတစ်ဦး၊ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ အငြိမ်းစားစစ်သားတစ်ဦးဖြစ်သည်။

Jailor. Gr. desmophulax, literally, “prison keeper”; not a mere turnkey, but an official, possibly an ex-soldier.

၂၄. အတွင်းထောင်။ ရောမထောင်များတွင် ပြင်ပနှင့် အတွင်းပိုင်းခွဲထားလေ့ရှိသည်။ ပထမပိုင်းတွင် အစောင့်အခန်းရှိပြီး၊ အလင်းနှင့်လေဝင်လေထွက်ရှိသည်။ ၎င်းအပြင်ဘက်တွင် အတွင်းထောင်ရှိပြီး၊ တံခါးပိတ်လိုက်သောအခါ အလင်းနှင့်လေဝင်လေထွက်မရှိတော့ပေ။ ထိုသို့သောအခန်းတွင် အခြေအနေများသည် ကြောက်မက်ဖွယ်ဖြစ်ပြီး၊ အကျဉ်းသားအပေါ် ဆိုးရွားသောပြစ်ဒဏ်ကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။

24. Inner prison. Roman prisons often had an outer and an inner section. In the first was the guardroom, where light and air could enter. Beyond this lay the inner prison, where, when the door was shut, light and air were excluded. Conditions in such a cell were fearful, and inflicted terrible punishment upon the prisoner.

ထောင်ချုံး။ ဂရိစကားလုံး xulon၊ “သစ်သား”၊ “သစ်တုံး” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် xulon ကို “သစ်ပင်” (လုကာ ၂၃:၃၁; ဗျာဒိံ ၂:၇; ၂၂:၂, ၁၄)၊ သစ်ပင်မှပြုလုပ်ထားသောပစ္စည်းများဖြစ်သည့် “လက်ဝါးကပ်တိုင်” (အက်စ် ၅:၃၀; ၁၀:၃၉; ၁၃:၂၉; ဂလာတိ ၃:၁၃; ၁ ပေတရု ၂:၂၄)၊ “တုတ်များ” သို့မဟုတ် “ရိုက်တံများ” (မဿဲ ၂၆:၄၇ စသည်) အတွက်လည်း အသုံးပြုသည်။ ဤနေရာတွင် စကားလုံးသည် ထောင်ချုံးကို ရည်ညွှန်းပြီး၊ ၎င်းသည် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ရာတွင်အသုံးပြုသည့်ကိရိယာဖြစ်ပြီး၊ ခေါင်းနှင့်ခြေထောက်များ၊ လက်များကို ထည့်သွင်းထားသည့် သစ်သားဘောင်တစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ အကျဉ်းသားကို အလွန်မသက်မသာဖြစ်စေသည်။ ယောဘ ၁၃:၂၇; ၃၃:၁၁ အရ ဤသို့သောပြစ်ဒဏ်သည် အရှေ့တွင် အလွန်စောလျင်စွာ လူသိများခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ပေါလုနှင့်သိလတို့တွင် ခြေထောက်များကိုသာ ချုပ်နှောင်ထားပြီး၊ ကျန်ခန္ဓာကိုယ်ကို မြေပြင်ပေါ်တွင် လှဲထားခဲ့သည်၊ ၎င်းသည် တမန်တော်များကဲ့သို့ ပြစ်ဒဏ်ပေးခံရသူများအတွက် အထူးနာကျင်ဖွယ်အနေအထားဖြစ်သည်။

Stocks. Gr. xulon, “wood,” “timber.” In the NT, xulon is also used for “tree” (Luke 23:31; Rev. 2:7; 22:2, 14), for articles made from trees, such as “gibbet,” or “cross” (Acts 5:30; 10:39; 13:29; Gal. 3:13; 1 Peter 2:24), and for “staves,” or “clubs” (Matt. 26:47; etc.). Here the word refers to the stocks, an instrument of torture, a wooden frame with holes into which head and feet and hands were thrust, thus placing the prisoner in a most uncomfortable position. From Job 13:27; 33:11 it appears that such punishment was well known at a very early period in the East. With Paul and Silas the feet only were fastened, and the rest of the body was left lying on the ground, a particularly agonizing position for men punished as the apostles had been.

၂၅. သန်းခေါင်ယံတွင်။ အိပ်မရသည့်အတွက် ပေါလုနှင့်သိလတို့သည် ညအချိန်ကို ဘုရားဝတ်ပြုမှုများဖြင့် ဖြတ်သန်းခဲ့သည်။

25. At midnight. Since sleep was out of the question, Paul and Silas passed the night in devotional exercises.

ဆုတောင်းပြီး ချီးမွမ်းသီချင်းဆိုသည်။ သို့မဟုတ် “ဆုတောင်းရင်း ဓမ္မသီချင်းများဆိုနေသည်” ဟု ဘာသာပြန်နိုင်သည်၊ အကြောင်းမှာ ဂရိစကားတွင် ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေသည့် တစ်ခုတည်းသောလုပ်ဆောင်မှုကို ဖော်ပြထားသည်။ သာသနာပြုများ၏ ကောင်းမွန်စွာ တည်ထောင်ထားသော ဘုရားဝတ်ပြုမှုဓလေ့သည် အဆိုးရွားဆုံးအခြေအနေများကို ကျော်လွှားခဲ့သည်။ ထောင်သော့ခတ်ထားပြီး ဆုတောင်းရန်ဒူးထောက်မရနိုင်သော်လည်း ၎င်းတို့သည် သခင်ဘုရားကို ဆက်လက်ချီးမွမ်းခဲ့သည်။ သီဆိုခဲ့သည့်သီချင်းသည် ဆုတောင်းဆာလံတစ်ပုဒ်ဖြစ်နိုင်သော်လည်း ၎င်းတို့သီဆိုသည့်အရာသည် တတ်တီယန်၏စကားများအတိုင်း မှန်ကန်သည်။ “ခန္ဓာကိုယ်ကို ပိတ်လှောင်ထားသော်လည်း၊ အသားကို ချုပ်နှောင်ထားသော်လည်း၊ ဝိညာဉ်အတွက်မူ အရာအားလုံးဖွင့်လှစ်ထားသည်။ … စိတ်သည် ကောင်းကင်တွင်ရှိနေသောအခါ ခြေထောက်သည် ကွင်းဆက်ကို မခံစားရပေ” (Ad Martyras ၂; ANF၊ တတိယတွဲ၊ စာမျက်နှာ ၆၉၄)။

Prayed, and sang praises. Or, “praying, they were singing hymns,” for the Greek expresses one continuous act rather than two. The missionaries’ well-established devotional habits surmounted the most discouraging circumstances. Even when in a dungeon, and fettered so that they could not kneel in prayer, they continued to praise the Lord. The hymn may have been one of the prayer-psalms, but whatever they sang, Tertullian’s words were true: “Though the body is shut in, though the flesh is confined, all things are open to the spirit. … The leg does not feel the chain when the mind is in the heavens” (Ad Martyras 2; ANF, vol. 3, p. 694).

ဘုရားသခင်ထံသို့။ ၎င်းတို့သည် အမြင့်ဆုံးဘုရားသခင်၏ ကျွန်များဖြစ်ပြီး၊ သူ့အတွက်ဆင်းရဲဒုက္ခခံစားကြပြီး၊ သူ၏သန့်ရှင်းသောနာမတော်ကို စိတ်ရင်းမှန်ဖြင့် ချီးမွမ်းကြသည်။ ဘုရားသခင်သည် ၎င်းတို့အား သူ့ကို မကိုးကွယ်သူများမခံစားနိုင်သော နှစ်သိမ့်မှုနှင့် ခွန်အားကို ပေးအပ်ခဲ့သည်။

Unto God. They were servants of the most high God, they were suffering for His sake, and they genuinely praised His holy name. God, in turn, gave them His comfort and strength in a manner incomprehensible to those who do not serve Him.

သူတို့ကို ကြားခဲ့သည်။ ထို့ထက် “သူတို့ကို နားထောင်နေကြသည်။” အတွင်းအကျဉ်းထောင်တွင် အခြားသော အကျဉ်းသားများ၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းမှ ထုတ်ပယ်ခံရသူများနှင့် ရာဇဝတ်သားများရှိနေပြီး၊ ထိုနေရာသည် ပုံမှန်အားဖြင့် ရိုင်းစိုင်းသော ကျိန်ဆိုသံများနှင့် ရိုင်းစိုင်းသော နောက်ပြောင်သံများ ပဲ့တင်ထပ်နေသည့်နေရာဖြစ်သော်လည်း၊ ယခုကဲ့သို့သော အသံမျိုးကို ယခင်က တစ်ခါမျှ မကြားဖူးခဲ့ကြပေ။

Heard them. Rather, “were listening to them.” The inner prison held other occupants, outcasts and criminals who had never before heard such sounds in a place that usually echoed to wild curses and foul jests.

၂၆။ အင်အားကြီးမားသော ငလျင်လှုပ်ခတ်မှု။ ဘုရားသခင်၏ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကို ညွှန်ပြသည် (မဿဲ ၂၈:၂; ဗျာဒိတ် ၁၆:၁၈; တမန်တော် ၄:၃၁ နှင့်ဆက်စပ်ပါ)၊ အကြောင်းမှာ ဘုရားသခင်၏သစ္စာရှိသောကျွန်များကို ကယ်တင်ရန် ကောင်းကင်တမန်များ ရောက်လာခဲ့သည် (AA ၂၁၅)။ ထိုငလျင်၏သက်ရောက်မှုသည် ထောင်အတွင်းတွင်သာ ကန့်သတ်မနေဘဲ၊ မြို့တစ်ခုလုံးတွင် ခံစားရပြီး၊ ငလျင်နှင့် ခရစ်ယာန်အကျဉ်းသားများအကြား ဆက်နွယ်မှုကို သိရှိလာသောအခါ၊ တရားသူကြီးများနှင့် လူထု၏စိတ်ထားကို ပြင်ဆင်ပေးလိမ့်မည်။

26. Great earthquake. Indicative of divine intervention (cf. Matt. 28:2; Rev. 16:18; cf. on Acts 4:31), for angels came to deliver God’s faithful servants (AA 215). The effects of such an upheaval would not be restricted to the prison, but would be felt throughout the city, and would condition the minds of magistrates and people, when the connection between the earthquake and the Christian prisoners became known.

တံခါးများ ပွင့်သွားသည်။ ငလျင်၏ပြင်းထန်မှုသည် ဤသက်ရောက်မှုကို ရှင်းပြရန် လုံလောက်သည်။ ထောင်၏အုတ်မြစ်များ လှုပ်ခါသွားပြီး တံခါးများလည်း ဖွင့်လှစ်ခံရဖွယ်ရှိသည် (တမန်တော် ၅:၁၉; ၁၂:၁၀ နှင့်ဆက်စပ်ပါ)။

Doors were opened. The severity of the earthquake was sufficient to account for this effect. The foundations of the prison had been shaken, and doors were probably unfastened (cf. on chs. 5:19; 12:10).

ချည်နှောင်ခြင်း။ သို့မဟုတ် “ကျင်ကောင်များ”။ အကျဉ်းသားများကို နံရံများတွင် ချိတ်ဆွဲထားသော သံကြိုးများဖြင့် ချည်နှောင်ထားသည်။ ငလျင်၏အင်အားသည် ဤသံကြိုးများကို လွတ်မြောက်စေရန် လုံလောက်ပြီး၊ အကျဉ်းသားများကို လွတ်မြောက်စေသည်။ ကယ်တင်ခြင်းကိုလည်း ကောင်းကင်တမန်များက ပြုလုပ်ပေးနိုင်သည် (AA ၂၁၅)၊ သို့သော် ကောင်းကင်တမန်များကို တမန်တော် ၅:၁၉; ၁၂:၇ တွင်ကဲ့သို့ ဖော်ပြထားခြင်း မရှိပေ။

Bands. Or, “fetters.” The prisoners were held with chains that were doubtless fastened to the walls. The violence of the earthquake was sufficient to have released these chains, and thus set the prisoners free. The deliverance could also have been wrought by angels (AA 215), although angels are not mentioned as in chs. 5:19; 12:7.

၂၇။ ထောင်မှူး။ အပိုဒ် ၂၃ တွင် ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ။

27. Keeper of the prison. See on v. 23.

နိုးထခြင်း။ ငလျင်ကြောင့် အိပ်ရာမှ လန့်နိုးသွားသည်။ သူသည် နိုးလာသည်နှင့် ထောင်တံခါးများ လုံခြုံမှုရှိမရှိ ချက်ချင်းမြင်နိုင်သော နေရာတွင် အိပ်နေခဲ့သည်၊ သို့မဟုတ် ငလျင်ကြောင့် အကျဉ်းသားများ ထွက်ပြေးသွားသလားဟု အလျင်အမြန် ပြေးကြည့်ခဲ့သည်။

Awaking. Startled out of sleep by the earthquake. Either he slept where, upon waking, he could instantly see whether the prison doors were secure, or, because of the earthquake, he hurried to see whether his prisoners had escaped.

သတ်သေရန် ကြံစည်ခဲ့သည်။ ထောင်မှူးသည် ရောမဥပဒေအရ အကျဉ်းသားများ ထွက်ပြေးပါက သူ၏အသက်ဖြင့် တာဝန်ယူရမည်ကို သိသည် (တမန်တော် ၁၂:၁၉ နှင့်ဆက်စပ်ပါ)။ ထိုအခြေအနေတွင် သတ်သေခြင်းသည် ပိုမိုကောင်းမွန်သော ရွေးချယ်မှုဟု ထင်ရသည်။ ထိုခေတ်က အထင်ရှားဆုံး တစ်ကိုးတစ်ကားသော စိတ်ထားရှိသူများကပင် ထိုသို့သော သတ်သေခြင်းကို တရားမျှတပြီး ချီးကျူးထိုက်သည်ဟု ယူဆကြသည်။

Would have killed himself. Rather, “was about to kill himself.” The jailer knew that, according to Roman law, he would have to answer with his life if the prisoners escaped (see on ch. 12:19). Under such circumstances suicide appeared preferable. Some of the greatest minds of the pagan classical world held such suicide to be justifiable, and even praiseworthy.

၂၈။ ပေါလုက အော်ပြောသည်။ ထောင်၏ ညစ်ညမ်းပြီး မှောင်မိုက်သော အတွင်းပိုင်းမှ တမန်တော်သည် ထောင်မှူး၏ ပုံရိပ်ကို အပြင်အလင်းရောင်နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်တွင် မြင်လိုက်ရသည်။ သူသည် ထိတ်လန့်နေသော ထောင်မှူး၏ရည်ရွယ်ချက်ကို သတိပြုမိပြီး၊ ထောင်မှူးရောက်ရှိခဲ့သော နိဂုံးကို သိရှိကာ သတ်သေခြင်းကို တားဆီးလိုခဲ့သည်။ သူ၏ကိုယ်ပိုင်ဆင်းရဲဒုက္ခများကြားတွင်ပင် ပေါလုသည် အခြားသူ၏ကယ်တင်ခြင်းကို တွေးတောခဲ့သည်။ သူ့ကို ညစ်ညမ်းသောထောင်ထဲသို့ တွန်းထိုးထားခဲ့သော ထောင်မှူးပင်လျှင် စိတ်ပျက်အားငယ်မှုဖြင့် သေဆုံးမသွားရန် သူစိုးရိမ်ခဲ့သည်။

28. Paul cried. From the foul gloom of the inner prison the apostle could see the form of the jailer silhouetted against the outside light. He perceived the intention of the terror-stricken man, realized the conclusion to which the jailer had come, and wished to prevent the suicide. Even in the midst of his own considerable suffering, Paul thought of another’s salvation. He was anxious that not even the man who had thrust him into the loathsome prison should perish in his despair.

ကိုယ့်ကိုယ်ကို အန္တရာယ်မပြုပါနှင့်။ ပေါလု၏အသံသည် ထောင်မှူး၏လက်ကို ရပ်တန့်ရန် လုံလောက်သည်။ အနည်းဆုံး သူ၏အကျဉ်းသားတစ်ဦးသည် မထွက်ပြေးခဲ့ပေ။ ပေါလု၏သတင်းစကားသည် ပို၍စိတ်ချရစေသည်—တစ်ဦးတစ်ယောက်မျှ ပျောက်ဆုံးမသွားပေ။ အခြားအကျဉ်းသားများအတွက် ထွက်ပြေးရန်အခွင့်အရေးသည် သူတို့စိတ်ထဲတွင် မပေါ်ပေါက်သေးပေ။ ပေါလု၏တည်ငြိမ်သောစံနမူနာဖြင့် သူတို့လည်း ရပ်တန့်ခဲ့ကြသည်။

Do thyself no harm. The sound of Paul’s voice was sufficient to arrest the jailer’s hand. At least one of his prisoners had not escaped! Paul’s message was even more reassuring—none was missing. The possibility of escape may not yet have dawned upon the other prisoners. They were also stayed by Paul’s calm example.

၂၉။ မီးအလင်းရောင်အတွက်။ သို့မဟုတ် “မီးများအတွက်”၊ သူ၏အကျဉ်းသားများကို ရေတွက်ရန်ဖြစ်နိုင်သည်။

29. For a light. Rather, “for lights,” probably that he might count his prisoners.

အလျင်အမြန်ဝင်လာသည်။ သို့မဟုတ် “အပြေးအလွှား ဝင်လာသည်”။

Sprang in. Or, “rushed in.”

တုန်လှုပ်ကြောက်ရွံ့လာသည်။ စကားလုံးအရ “ထိတ်လန့်လာသည်”။ ထူးကဲသောဖြစ်ရပ်များ၏ လျင်မြန်သောဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်မှုသည် သူ၏ပရော်ဖက်ရှင်နယ်မာကျောမှုကို ချိုးဖျက်ပြီး ကြောက်ရွံ့မှုဖြင့် ပြည့်နှက်စေသည်။

Came trembling. Literally, “becoming terrified.” The rapid succession of extraordinary events broke his professional hardness and filled him with fear.

ပြပ်ဝပ်လျက်လဲကျသည်။ သူသည် ကျွန်မလေး၏ “အမြင့်ဆုံးသောဘုရားသခင်၏ ကျွန်များ” ဟူသော ချီးကျူးစကားကို ကြားဖူးပေလိမ့်မည် (အပိုဒ် ၁၇)။ သူသည် သူ၏ညွှန်ကြားချက်များမှ (အပိုဒ် ၂၃) သူတို့သည် သာမန်မဟုတ်သော အကျဉ်းသားများဖြစ်ကြောင်း သိရှိခဲ့ပြီး၊ ယခုသူတို့ထွက်ပြေးမသွားသဖြင့်၊ သူတို့ကို သာမန်လူသားများထက်ပို၍ထင်ခဲ့ပေမည်။

Fell down. He may have heard the slave girl’s tribute to their being servants of the most high God (v. 17). He knew, from his instructions (v. 23), that they were unusual prisoners, and now that they had not fled, he probably thought them to be more than mere men.

၃၀။ သူတို့ကို အပြင်သို့ခေါ်ထုတ်သည်။ ထိုမှောင်မိုက်သောအတွင်းထောင်မှ အခြားအကျဉ်းသားများနှင့်ဝေးရာသို့။ သူတို့ထွက်ပြေးရန် ရည်ရွယ်မထားကြောင်း သူတို့ပြသခဲ့ပြီးဖြစ်သောကြောင့်၊ သူတို့အား ထိန်းသိမ်းရန် ညွှန်ကြားချက် (အပိုဒ် ၂၃) ရှိသော်လည်း ဤသည်ကို ခွင့်ပြုနိုင်သည်။

30. Brought them out. Away from that dark inner prison, and from the other prisoners. This was permissible, in spite of the charge given him (v. 23), for they had already demonstrated that they did not intend to escape.

သခင်များ။ ဂရိစကားလုံး “ကူရီယိုး”၊ လေးစားမှုဖော်ပြသောဘွဲ့အမည်။ “ကူရီယိုး” (အနည်းကိန်း) ကို ပုံမှန်အားဖြင့် “သခင်” ဟု ဘာသာပြန်ပြီး၊ ပေါလုနှင့်ဆီလပ်က အပိုဒ် ၃၁ တွင် ခရစ်တော်အတွက် အသုံးပြုသော စကားလုံးတစ်ခုတည်းဖြစ်သည် (တမန်တော် ၉:၅ နှင့်ဆက်စပ်ပါ)။

Sirs. Gr. kurioi, a title of respect. Kurios (singular) is customarily translated “lord,” and is the same word used by Paul and Silas for Christ in v. 31 (see on ch. 9:5).

ဘာလုပ်ရမည်နည်း။ ထောင်မှူးသည် သူ၏မေးခွန်းကို အပြည့်အဝနားလည်ခဲ့ဖွယ်မရှိပေ၊ ထို့ကြောင့် သူ၏စကားများတွင် ခေတ်သစ်အဓိပ္ပာယ်ကို ဖတ်ရှုရာတွင် သတိထားရမည်။ သို့သော် သန္ဓေတော်ဝင်သောဝိညာဉ်တော်၏ လွှမ်းမိုးမှုအောက်တွင်၊ ဝိညာဉ်ရေးရာလိုအပ်ချက်ကြီးစွာကို ခံစားလာရပြီး، သူ၏အခြားကြောက်ရွံ့မှုများနှင့်အတူ၊ ယခုသူသည် ဖြောင့်မတ်သောဘုရားသခင်ရှေ့တွင် ရပ်တည်ရန် ကြောက်ရွံ့ခဲ့သည်။ လောကီအကျိုးဆက်များအတွက် ကြောက်ရွံ့မှုသည် ဘုရားသခင်၏အကျိုးသက်ရောက်မှုအတွက် ကြောက်ရွံ့မှုသို့ လမ်းဖွင့်ပေးခဲ့သည်။ စိတ်ထဲတွင် ထိတ်လန့်နေသောအခါ ကြောက်ရွံ့မှုများကို အမျိုးအစားခွဲခြားရန် မနေတတ်ပေ။ သို့သော် လက်ရှိလုံခြုံမှုအတွက် အာမခံချက်လိုအပ်သော ထိတ်လန့်မှုသည် အဆုံးစွန်သောကယ်တင်ခြင်းအတွက် ဆန္ဒကိုလည်း နှိုးဆွပေးခဲ့သည်။ သူ၏မေးခွန်းကို ဒမတ်စကတ်လမ်းပေါ်ရှိ ရှောလု၏မေးမြန်းမှုနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ (တမန်တော် ၉:၆)။ ထိုသို့သော ဘာသာမဲ့ထောင်မှူးသည် သူ၏မေးမြန်းမှုသည် အခြားသူများစွာကိုလည်း ထာဝရအသက်ကို ရှာဖွေတွေ့ရှိရန် မည်မျှထိရောက်စွာ ဦးဆောင်ပေးမည်ကို မသိခဲ့ပေ။

What must I do? It is unlikely that the jailer fully understood his own question, and we must be careful not to read a modern meaning into his words. But under the influence of the Holy Spirit, there came a great sense of spiritual need, and with all his other fears, he now feared to stand in the presence of a righteous God. The fear of earthly consequences had opened up the way for a fear of divine effects. When the mind is terror stricken it does not stay to separate its fears into categories. But the terror that demanded an assurance of present safety also awoke a desire for ultimate salvation. Compare his question with Saul’s query on the Damascus road (ch. 9:6). Little did the heathen jailer know how effective his own inquiry would be in leading countless others also to find eternal life.

၃၁။ သူတို့က ပြောသည်။ ထိုအသောင်းကျေးသည် သာသနာပြုနှစ်ဦးစလုံးကို တောင်းဆိုခဲ့ပြီး၊ သူတို့သည် အဖြေပြန်ပေးရာတွင် ပူးပေါင်းခဲ့ကြသည်။

31. They said. The appeal was addressed to both missionaries, and they unite in returning an answer.

ယုံကြည်ပါ။ အခြေအနေများက နက်နဲသောဓမ္မဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးမှုကို ခွင့်မပြုပေ။ ထိတ်လန့်နေသောသူသည် ကယ်တင်ခြင်းအတွက် တိုတောင်းသောလမ်းညွှန်မှု လိုအပ်သည်။ သူ၏အခြေအနေသည် ကားတိုင်ပေါ်ရှိ သူခိုးနှင့် နှိုင်းယှဉ်နိုင်သည် (လုကာ ၂၃:၃၉–၄၃ နှင့်ဆက်စပ်ပါ)။ ခရစ်ယာန်အကျဉ်းသားများသည် ထောင်မှူး၏အရေးပေါ်လိုအပ်ချက်ကို ကျွမ်းကျင်စွာ ဖြည့်ဆည်းပေးခဲ့သည်။ သူတို့သည် ခရစ်ယာန်သွန်သင်ချက်ကို စိတ်ဆင်းရဲနေသောသူ အလွယ်တကူနားလည်နိုင်သော ရိုးရှင်းသောပုံသေနည်းအဖြစ် ဖော်ပြခဲ့သည်။ ထိုပုံသေနည်းသည် သူတို့၏သွန်သင်မှု၏အတိုင်းအတာကို မကိုယ်စားပြုပေ။ သို့သော် ထိုအခိုက်အတန့်တွင်၊ သူတို့သည် ကယ်တင်ခြင်းသည် ယေရှု၏ရွေးနှုတ်ခြင်းဘဝနှင့် အမှုတော်အပေါ် ပုဂ္ဂိုလျှင်ယုံကြည်မှုပေါ်တွင် မူတည်ကြောင်း တောင်းပန်သူအား အထင်အရှားဖော်ပြခဲ့သည်။ ခရစ်ယာန်သွန်သင်ချက်တွင် ယုံကြည်ခြင်း၏အရေးပါမှုကို မဿဲ ၉:၂၈; ယောဟန် ၁:၇, ၁၂; ၃:၁၈; တမန်တော် ၁၀:၄၃ တို့တွင် ကြည့်ပါ။

Believe. Circumstances did not permit a profound theological discussion. The fearful man needed succinct directions for salvation. His situation might be compared with that of the thief on the cross (see on Luke 23:39–43). The Christian prisoners skillfully ministered to the jailer’s urgent need. They put Christian teaching into a simple formula that the distressed man could readily grasp. The formula did not represent the extent of their teaching. At the moment, however, they impressed on the suppliant the truth that salvation depends on personal belief in the redeeming life and work of Jesus. For the significance of belief in Christian teaching see on Matt. 9:28; John 1:7, 12; 3:18; Acts 10:43.

သခင်ယေရှုခရစ်တော်။ အရေးကြီးသောစာသားသက်သေများ (စာမျက်နှာ ၁၀ နှင့်ဆက်စပ်ပါ) အရ “ခရစ်တော်” ဟူသောစကားလုံးကို ဖယ်ထုတ်ရန်ဖြစ်နိုင်သည်။

Lord Jesus Christ. Important textual evidence may be cited (cf. p. 10) for the omission of the word “Christ.”

သင်သည် ကယ်တင်ခြင်းခံရလိမ့်မည်။ အဖြေ၏သေချာမှုကို သတိပြုပါ၊ ယိမ်းယိုင်သောသံသယမဟုတ်ဘဲ၊ ယုံကြည်စိတ်ချသောအာမခံချက်ဖြစ်သည်။ တမန်တော်နှင့်သူ၏အဖော်သည် ဤပုံသေနည်းသည် မှန်ကန်ကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့ကြသည်။ သူတို့သည် သခင်ယေရှုကို ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် ကယ်တင်ခြင်းကို ခံစားခဲ့ရပြီး၊ ထို့ကြောင့် အခြားအပြစ်သားတစ်ဦးအား ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် ရွေးနှုတ်ခြင်းကို ရှာဖွေတွေ့ရှိနိုင်ကြောင်း အာမခံရန် အရည်အချင်းပြည့်မီခဲ့သည်။ ထိုကတိသည် ထောင်မှူး၏ “အိမ်သူအိမ်သား”၊ ဆိုလိုသည်မှာ ယေရှုကို ယုံကြည်မည့်သူများကို အကျုံးဝင်စေရန် တိုးချဲ့ခဲ့သည်။

Thou shalt be saved. Note the certainty of the answer, not wavering doubt, but confident assurance. The apostle and his companion had found the formula to be true. They enjoyed salvation through believing on the Lord Jesus, and thus were qualified to assure another sinner that he also could find redemption through belief. The promise was extended to include the jailer’s “house,” that is, the members of his household who would believe on Jesus.

၃၂။ သူတို့သည် ဟောပြောခဲ့သည်။ ထောင်မှူး၏အရေးပေါ်မေးမြန်းမှုကို ဝါကျတစ်ကြောင်းဖြင့် ဖြေကြားပြီးနောက်၊ ယခုသူတို့သည် ခရစ်ယာန်သတင်းစကားကို ပိုမိုအသေးစိတ်ရှင်းပြခဲ့သည် (တမန်တော် ၈:၅, ၁၂; ၁၀:၃၆–၃၈ နှင့်ဆက်စပ်ပါ)။

32. They spake. Having given a one-sentence reply to the jailer’s urgent query, they now explain the Christian message in greater detail (cf. on chs. 8:5, 12; 10:36–38).

သူ၏အိမ်သူအိမ်သား။ ထောင်မှူးသည် သူ၏ကိုယ်ပိုင်ကယ်တင်ခြင်းကိုသာ သေချာစေရန် မလုံလောက်ခဲ့ပေ။ သူသည် အခြားသူများလည်း ဘုရားသခင်၏ဆုကျေးဇူးကို ခံစားလိုခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် သူသည် ဘုရားသခင်၏ကျွန်များနှင့် ပူးပေါင်းပြီး အိမ်သူအိမ်သားများကို စုရုံးကာ အားလုံးသည် အသက်ရှင်ရန်လမ်းကို သင်ယူနိုင်စေရန် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ မည်သည့်ထူးကဲသောအသင်းဖြစ်စေ၊ မည်သည့်ထူးကဲသောတရားဟောရာနေရာဖြစ်စေ၊ သို့သော် ရလဒ်များမည်မျှ ကောင်းချီးပေးခံရသနည်း။

His house. The prison keeper was not content to ensure only his own salvation; he wanted others to enjoy the divine gift. He therefore cooperated with God’s servants and assembled the members of his household that all might learn the way of life. What an unusual congregation, and what a strange meetinghouse, yet how blessed the results!

၃၃။ သူသည် သူတို့ကို ခေါ်ဆောင်သွားသည်။ ယုံကြည်ချက်ရရှိလာသည်နှင့် ထောင်မှူးသည် စိတ်နှလုံးပြောင်းလဲခြင်း၏ သက်သေကို ပြသခဲ့သည်။ မာကျောသော ဘာသာမဲ့အရာရှိသည် ခရစ်ယာန်တစ်ဦးဖြစ်လာပြီး၊ ဆင်းရဲဒုက္ခရောက်နေသော သာသနာပြုသူများ၏ သာယာမှုအတွက် စိုးရိမ်ခဲ့သည်။ သူသည် အကျဉ်းသားများကို လွှတ်ပေးရန် အာဏာမရှိသော်လည်း၊ သူတို့၏ဒဏ်ရာများကို ဆေးကြောပေးခြင်းဖြင့် သူတို့၏ဝေဒနာကို သက်သာစေရန် သူတတ်နိုင်သမျှ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ထိုသို့သော နူးညံ့သောဝန်ဆောင်မှုသည် သူ၏ယုံကြည်ခြင်းပြောင်းလဲမှု၏ လက်တွေ့သက်သေဖြစ်သည်။

33. He took them. As soon as conviction came to the jailer he gave evidence of a change of heart. The hardened pagan official became a sympathetic Christian, solicitous for the welfare of the suffering evangelists. He had no authority to release the prisoners, but he did what he could to ease their pains by washing their lacerated backs. Such tender ministry was practical proof of his conversion.

ဗတ္တိဇံခံယူခဲ့သည်။ ပေါလုနှင့်ဆီလပ်တို့ပေးသော သွန်သင်ချက်သည် ပြည့်စုံကြောင်း ထင်ရှားသည်။ ၎င်းကို ထောင်မှူး၏အိမ်သူအိမ်သားများက စိတ်အားထက်သန်စွာ လက်ခံခဲ့ပြီး၊ ဗတ္တိဇံခံယူလိုစိတ်နှင့် ခံယူခဲ့ကြသည်။ သူ၏အကျဉ်းသားများ၏ဒဏ်ရာများကို ဆေးကြောပြီးသူသည်၊ ယခု သူ၏ချစ်ခင်သူများနှင့်အတူ၊ အပြစ်များ၏ညစ်ညမ်းမှုမှ ဆေးကြောခံရသည်။ ဤအပြန်အလှန်ဝန်ဆောင်မှုသည် စစ်မှန်သော ခရစ်ယာန်မိတ်သဟာယဖွဲ့မှု၏ ပုံမှန်ဖြစ်သည်။ ထောင်တွင် ရေချိုးခြင်းဖြင့် ဗတ္တိဇံပေးရန် ရေကန် သို့မဟုတ် ရေတွင်းတစ်ခုရှိသည်ဟု ယူဆခြင်းသည် မဆီမဆိုင်မဟုတ်ပေ။ မဿဲ ၃:၆ တွင် ကြည့်ပါ။

Was baptized. It is clear that the instruction given by Paul and Silas was comprehensive. It was wholeheartedly received by the jailer’s household, and led them to desire and to receive baptism. He who had just washed the wounds of his prisoners, was now, with those who were dear to him, washed from the stains of sin. This reciprocal ministry is typical of genuine Christian fellowship. It is not unreasonable to suppose that the prison contained a pool or cistern where baptism by immersion could take place. See on Matt. 3:6.

ချက်ချင်း။ အချိန်မဆုံးရှုံးခဲ့ပေ။ သန်းခေါင်ယံနှင့် မိုးသောက်ချိန်ကြား (အပိုဒ် ၂၅, ၃၅) တွင် ထောင်သည် လှုပ်ခါခဲ့ပြီး၊ အကျဉ်းသားများ လွတ်မြောက်ခဲ့ကာ၊ အရေးကြီးသောမေးခွန်းကို မေးမြန်းခဲ့ပြီး၊ အဖြေပေးခဲ့ကာ၊ ယုံကြည်ခြင်းပြောင်းလဲမှုကို ခံစားရပြီး၊ ဗတ္တိဇံပေးခဲ့သည်။

Straightway. No time was lost. Between midnight and dawn (vs. 25, 35) the prison had been shaken, the prisoners released, the vital question asked, the answer given, conversion experienced, and baptism administered.

၃၄။ သူ၏အိမ်ထဲသို့။ ယုံကြည်ခြင်းအသစ်ရရှိသူသည် စဉ်းစားတွေးခေါ်သော ဧည့်ဝတ်ကျေပွန်မှုကို ပြသခဲ့သည်။ သူသည် သာသနာပြုသူများကို ကြောက်မက်ဖွယ်ထောင်မှ ဖယ်ရှားပြီး၊ သူ၏အိမ်၏ သက်တောင့်သက်သာရှိမှုထဲသို့ ခေါ်ဆောင်သွားခဲ့သည်။

34. Into his house. The newly converted man manifests thoughtful hospitality. He removes the missionaries from the dreadful prison and takes them into the comparative comforts of his own house.

စားစရာပြင်ဆင်ပေးသည်။ စကားလုံးအရ “စားပွဲတင်ပေးသည်”၊ အစားအသောက်ပြင်ဆင်ပေးခြင်းအတွက် သာမန်ဂရိစကားအသုံးအနှုန်းဖြစ်သည်။ ပေါလုနှင့်ဆီလပ်သည် ယခင်နေ့မနက်စောစောမှစ၍ အစာမစားရသေးဖြစ်နိုင်ပြီး၊ သူတို့ဖြတ်သန်းခဲ့ရသော ဒုက္ခများပြီးနောက် အစားအသောက်သည် ပုံမှန်ထက်ပို၍ ကြိုဆိုဖွယ်ရှိသည်။ သို့သော် သူတို့၏ပထမဆုံးအတွေးများသည် ယုံကြည်မှုမရှိသေးသူများ၏ ဝိညာဉ်ရေးလိုအပ်ချက်များအတွက်ဖြစ်ပြီး၊ သူတို့၏ကိုယ်ပိုင်ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာလိုအပ်ချက်များသည် သူတို့၏တွေးခေါ်မှုတွင် ဒုတိယနေရာယူခဲ့သည်။

Set meat. Literally, “set a table,” a common Greek expression for providing a meal. Paul and Silas had probably not eaten since early the previous morning, and food would be more than usually welcome after the ordeals through which they had passed. But their first thoughts had been for the spiritual needs of the unconverted; their own physical wants took second place in their thinking.

ဝမ်းမြောက်ခြင်း။ ဂရိစကားလုံး “အာဂါလျာအို”၊ “ပြင်းထန်စွာ ဝမ်းမြောက်ခြင်း” ဟု ဖော်ပြသည်။ “သူ၏အိမ်သူအိမ်သားအားလုံးနှင့်” ဟူသော စကားစုသည် ဝမ်းမြောက်ခြင်း သို့မဟုတ် ယုံကြည်ခြင်း၊ သို့မဟုတ် နှစ်ခုလုံးနှင့် ဆက်စပ်နိုင်သည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ အိမ်သူအိမ်သားတစ်ခုလုံးသည် ဝမ်းမြောက်ပြီး ယုံကြည်ခဲ့ကြသည်။

Rejoiced. Gr. agalliao’, “to rejoice [intensively],” expressive of exceeding joy. The phrase, “with all his house,” may be attached to the thought of joy or of belief, or to both, that is, the whole household rejoiced and believed.

ဘုရားသခင်ကို ယုံကြည်ခြင်း။ ပိုမိုတိကျစွာ ဆိုရသော် “ဘုရားသခင်ကို ယုံကြည်ခဲ့ခြင်း” ဖြစ်သည်။ ထိုသူသည် လုံးလုံးလျားလျား၊ တစ်ကြိမ်တည်းနှင့် ပြီးပြည့်စုံစွာ ယုံကြည်ခဲ့ပြီး၊ ခရစ်တော်နှင့်အတူ ဘဝသစ်ကို ထုတ်ဖော်ပြသ၍ မဖြစ်နိုင်သော ဝမ်းမြူးခြင်းဖြင့် မျှော်လင့်ခဲ့သည်။

Believing in God. Rather, “having believed in God.” The man believed utterly and completely, once and for all, and with joy almost inexpressible looked forward to his new life with Christ.

ဤအခန်းသည် ဥရောပတွင် ခရစ်ယာန်လုပ်ငန်းများ စတင်ခြင်း၏ ရှင်းလင်းသော ပုံရိပ်ကို တင်ပြထားသည်။ မှတ်တမ်းတင်ထားသော သာသနာ့ဝင်များသည် ထင်ရှားပြီး အမျိုးအစားအမျိုးမျိုး ကွဲပြားသည်။ အာရှမှ ပြောင်းရွှေ့လာသူ၊ စည်းစိမ်နှင့် ယဉ်ကျေးမှုရှိသော အမျိုးသမီးတစ်ဦးဖြစ်ပုံရသော လီဒီယာရှိခဲ့သည်။ နတ်ဆိုးဝင်ပူးခြင်းမှ ကယ်တင်ခံရသော ကျွန်မိန်းကလေးတစ်ဦးလည်း ရှိခဲ့ဖွယ်ရှိသည် (အခန်းကြီး ၁၈ ကိုကြည့်ပါ)။ ယခုတွင် ထောင်မှူး၏ သာသနာ့ဝင်ခြင်းကို ဖော်ပြထားပြီး၊ သူသည် ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်ပြီး သန္ဓေတည်ပြီး မာကျောသော အမျိုးအစားဖြစ်ကာ ဧဝံဂေလိတရားကို လက်ခံရန် အနည်းဆုံးဖြစ်နိုင်သူဟု ယူဆခံရသူဖြစ်သည်။ ဤကွဲပြားသော သာသနာ့ဝင်သူများတွင် ဥရောပတိုက်ပေါ်တွင် အနာဂတ် ဧဝံဂေလိအောင်မြင်မှုများ၏ ကတိတော်ပါရှိသည်။

This chapter presents a vivid picture of the beginning of Christian work in Europe. The conversions recorded were dramatic and of widely differing types. There was Lydia, a settler from Asia, apparently a woman of wealth and refinement. There was probably also the slave girl, who was delivered from demonic possession (see on v. 18). Now follows the conversion of a jailer, a heathen and doubtless a Roman citizen, of a stern and hardened type, who would be thought least likely to respond to the gospel. In this mixed group of converts was contained a promise of future gospel triumphs on the continent of Europe.

၃၅။ မာဂျစ်ထရိတ်များ။ အခန်းကြီး ၂၀ ကိုကြည့်ပါ။

35. Magistrates. See on v. 20.

ဆာဂျင့်များ။ ဂရိလို “ရဘဒိုချိုင်” ဟု ခေါ်ပြီး၊ “တုတ်ကိုင်သူများ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး၊ ရောမအရာရှိများဖြစ်သော လစ်တာများ (အခန်းကြီး ၂၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်းတို့သည် ပထမဦးစွာ ကြိမ်ဒဏ်ပေးခဲ့သူများဖြစ်နိုင်သည်။

Serjeants. Gr. rhabdouchoi, “rod bearers,” that is, the Roman officials known as lictors (cf. on v. 22). These may have been the very ones who had inflicted the stripes in the first place.

ထိုသူများကို လွှတ်လိုက်ပါ။ ဤအမိန့်အတွက် အကြောင်းပြချက်မပေးထားပါ။ မာဂျစ်ထရိတ်များသည် ပြစ်ဒဏ်သည် လုံလောက်သည်ဟု ယူဆခဲ့ဖွယ်ရှိသည်၊ သို့မဟုတ် ၎င်းတို့သည် တရားစီရင်ရာတွင် အလျင်စလို ပြစ်ဒဏ်ပေးခဲ့သည်ဟု ခံစားရပြီး စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုမပြုလုပ်ခဲ့ပေ။ ငလျင်လှုပ်ခြင်းသည် မာဂျစ်ထရိတ်များကို ထိတ်လန့်စေခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်သည် ၎င်းတို့အတွင်း၌ မတော်မတရားပြုမှု၏ မသက်မသာခံစားမှုကို နှိုးဆွပေးခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ၊ ၎င်းတို့သည် အကျဉ်းသားနှစ်ဦးကို အမြန်ဆုံးနှင့် အသံတိတ်ဆုံးဖြင့် လွှတ်ပေးလိုခဲ့သည်။

Let those men go. No reason is given for this command. The magistrates may have considered the punishment to have been sufficient, or they may have felt that they had acted hastily in punishing the accused without a regular trial or an inquiry into their backgrounds. Probably the earthquake had alarmed the magistrates. The Holy Spirit also may have aroused within them an uneasy sense of wrongdoing. In any event they wished to release the two prisoners as quickly and as quietly as possible.

၃၆။ ထောင်မှူး။ အခန်းကြီး ၂၃ ကိုကြည့်ပါ။

36. The keeper. See on v. 23.

ဤစကားကို ပြောပြသည်။ ပိုမိုတိကျစွာဆိုရသော် “ဤစကားများကို အစီရင်ခံသည်”။ ထောင်မှူးသည် ရွှင်မြူးစွာဖြင့် လာခဲ့ပြီး၊ ပေါလ်နှင့် ဆီလပ်တို့သည် ၎င်းတို့၏ လွတ်မြောက်မှုကို ချက်ချင်းအသုံးချမည်ဟု မျှော်လင့်ခဲ့သည်။

Told this saying. Rather, “reported these words.” The jailer doubtless came with great joy, expecting Paul and Silas to take immediate advantage of their release.

ထွက်သွားပြီး သွားပါ။ ပိုမိုတိကျစွာဆိုရသော် “ထွက်လာပြီး ထွက်သွားပါ”၊ ဆိုလိုသည်မှာ ထောင်နယ်မြေမှ ထွက်ခွာရန်ဖြစ်သည်။

Depart, and go. Rather, “coming out, depart,” that is, from the prison precincts.

အေးချမ်းစွာဖြင့်။ ပုံမှန်ထုံးတမ်းစကားဖြစ်ဖွယ်ရှိသော်လည်း၊ ထောင်မှူး၏ ယုံကြည်ခြင်းသစ်ကြောင့် ထပ်လောင်းအဓိပ္ပာယ်ရှိခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

In peace. Probably a conventional expression, but it may have had added meaning in the light of the jailer’s new-found faith.

၃၇။ ပေါလ်က ၎င်းတို့အား ပြောသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ၊ မာဂျစ်ထရိတ်များမှ စေလွှတ်လိုက်သူများကို သူပြောဆိုခဲ့သည်။ သူ၏ပြန်ပြောချက်သည် မာဂျစ်ထရိတ်များ၏ မတရားပြုမှုကို အကျဉ်းချုံး စွပ်စွဲချက်ဖြစ်ပြီး၊ စကားလုံးတိုင်းသည် တရားရေးအရ အရေးပါသည်။

37. Paul said unto them. That is, he addressed his remarks to those who had been sent by the magistrates. His reply forms a concise indictment of the injustice done by the magistrates, for every word is judicially significant.

လူအများရှေ့တွင် ကျွန်ုပ်တို့ကို ရိုက်နှက်ခဲ့သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ၊ လူထုရှေ့တွင် ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် မြို့၏လူများ မြင်တွေ့ရာ ပြည်သူ့ကြိမ်တုတ်တံမှာ ချည်နှောင်ခံခဲ့ရဖွယ်ရှိသည်။ ဘီစီ ၅၀၉ ခုနှစ်မှ လစ်ဗလီရီယာဥပဒေနှင့် ဘီစီ ၂၄၈ ခုနှစ်မှ လစ်ပိုးရှီယာဥပဒေအရ၊ ရောမနိုင်ငံသားများသည် ကြိမ်ဒဏ်ကဲ့သို့ သိက္ခာကျသော ပြစ်ဒဏ်မှ ကင်းလွတ်ခွင့်ရှိသည်။ ဆီဆီလီ၏ ဘုရင်ခံ ဗယ်ရက်စ်သည် ဤဥပဒေကို ချိုးဖောက်ခဲ့ခြင်းသည် ဆီဆရိုက သူ့အား စွပ်စွဲခဲ့သော အပြစ်များထဲတွင် အပြင်းထန်ဆုံးဖြစ်သည်- “ရောမနိုင်ငံသားကို ချည်နှောင်ခြင်းသည် ရာဇဝတ်မှုဖြစ်ပြီး၊ ကြိမ်ဒဏ်ပေးခြင်းသည် ဆိုးရွားသော ပြစ်မှုဖြစ်သည်” (ဗယ်ရက်စ်အား ဆန့်ကျင်သည် အခန်းကြီး ၅၊ ၆၆၊ ၁၇၀; Loeb ထုတ်ဝေမှု၊ ဗယ်ရင်းအိုရေးရှင်း၊ အတွဲ ၂၊ စာမျက်နှာ ၆၅၅)။ “ကျွန်ုပ်သည် ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်သည်” ဟူသော စကားသည် မတရားသော ပြည်နယ်မာဂျစ်ထရိတ်များ၏ အကြမ်းဖက်မှုကို ရပ်တန့်ရာတွင် မန္တန်ကဲ့သို့ သက်ရောက်မှုရှိသည်။

Beaten us openly. That is, publicly. No doubt they had been tied to the palus, or public whipping post, in the sight of the people of the town. By the Lex Valeria, 509 b.c., and the Lex Porcia, 248 b.c., Roman citizens were exempted from such a degrading punishment as scourging. The fact that Verres, governor of Sicily, had broken this law was one of the severest of the charges brought against him by Cicero: “To bind a Roman citizen is a crime, to flog him is an abomination” (Against Verres v. 66. 170; Loeb ed., Verrine Orations, vol. 2, p. 655). The statement “I am a Roman citizen” oftentimes acted almost like a charm in stopping the unjust violence of provincial magistrates.

စစ်ဆေးခြင်းမပြုဘဲ။ သို့မဟုတ် “တရားမစီရင်ဘဲ”။ တရားစီရင်မှု တရားဝင်မရှိခဲ့ပေ။ လူအုပ်ကြီးသည် သာသနာပြုသူများကို မာဂျစ်ထရိတ်များထံ ခေါ်ဆောင်သွားခဲ့သော်လည်း၊ ခုခံကာကွယ်ရန် အခွင့်အရေးမရှိခဲ့ပေ (အခန်းကြီး ၂၂)။ အပြစ်ရှိကြောင်း မတွေ့ရှိရသော အကျဉ်းသားများကို အကျဉ်းချုံး ပြစ်ဒဏ်ပေးခဲ့သည်။

Uncondemned. Or, “untried.” There had been no formal trial. The mob had haled the missionaries before the magistrates, but there had been no opportunity for defense (v. 22). Summary punishment had been meted out to prisoners who had not even been found guilty.

ရောမနိုင်ငံသားများဖြစ်လျက်။ ကျွန်ပိုင်ရှင်များသည် အလားတူအကြောင်းပြချက်ကို အခြေခံခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၂၁)။ ဤနေရာတွင် ပေါလ်သည် ဆီလပ်ကိုလည်း ရောမနိုင်ငံသားအဖြစ် ထည့်သွင်းပြောဆိုသည်။ ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်ကြောင်း မမှန်ကန်စွာ ကြေညာခြင်းသည် သေဒဏ်ပြစ်မှုဖြစ်သည်။ ပေါလ်သည် မြို့အာဏာပိုင်များကို ဤသို့စိန်ခေါ်မှုသည် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ဦးဆောင်သော ခရစ်ယာန်တစ်ဦးမှသာ ပြုလုပ်နိုင်သည်။ ပေါလ်၏နည်းလမ်းသည် စွပ်စွဲခံရသော ယုံကြည်သူများ၏ ရန်လိုသော ကိုယ်ကိုကိုယ်ခုခံကာကွယ်မှုကို ထောက်ခံခြင်းမဟုတ်ပေ။

Being Romans. The slave masters had based their reasoning on a similar claim (v. 21). Here Paul includes Silas as being a Roman citizen. A false claim to Roman citizenship was a capital offense. The sort of challenge that Paul threw out to the city authorities is one to be made only by a consecrated, Spirit-led Christian. Paul’s method does not sanction belligerent self-defense on the part of accused believers.

၎င်းတို့ကိုယ်တိုင်လာပါစေ။ မာဂျစ်ထရိတ်များသည် တရားစီရင်မှုမပြုဘဲ လူအများရှေ့တွင် ပြစ်ဒဏ်ပေးခဲ့ခြင်းဖြင့် ပြင်းထန်စွာ အမှားကျူးလွန်ခဲ့သည်။ ပေါလ်သည် ၎င်းတို့သည် မတရားပြုမှုအတွက် ကိုယ်တိုင်ပြန်လည်ပေးဆပ်ရန် တောင်းဆိုသည်။ ဤသို့ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် ဖိလိပ္ပိမြို့၏ သာသနာ့ဝင်သူများ၊ အထူးသဖြင့် ရောမနိုင်ငံသားများအတွက် ပိုမိုကောင်းမွန်သော ဆက်ဆံမှုရရှိစေရန် မျှော်လင့်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ပေါလ်၏ ကိုယ်ပိုင်ဂုဏ်သိက္ခာမဟုတ်ဘဲ၊ ဧဝံဂေလိတရား၏ ဂုဏ်သိက္ခာသည် အန္တရာယ်ရှိခဲ့သည်။

Let them come. The magistrates had grievously erred in publicly punishing a man not judicially condemned. Paul now insists that they personally atone for the injustice. By so doing he may have hoped to ensure better treatment for Philippian converts, many of whom probably were Roman citizens. Not Paul’s personal honor, but that of the gospel, was at stake.

၃၈။ ၎င်းတို့သည် ကြောက်ရွံ့ခဲ့သည်။ အကြောင်းကောင်းဖြင့် ကြောက်ရွံ့ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ရောမနိုင်ငံသားကို မတရားပြစ်ဒဏ်ပေးခြင်းသည် မာဂျစ်ထရိတ်များကို ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခံရခြင်း၊ သိက္ခာကျဆင်းခြင်းနှင့် အခြားတာဝန်ထမ်းဆောင်နိုင်မှု ဆုံးရှုံးခြင်းသို့ ဦးတည်စေနိုင်သည်။ ၎င်းသည် ၎င်းတို့၏ ပြဿနာကို အသံတိတ်ဖြေရှင်းရန် အလွန်အမင်း ကြိုးပမ်းမှုကို ရှင်းပြသည်။ သားကောင်များ၏ နိုင်ငံသားဖြစ်မှုကို မသိခဲ့ဟူသော အကြောင်းပြချက်သည် ၎င်းတို့၏ တရားမဝင်လုပ်ရပ်များအတွက် လုံလောက်သော ခုခံမှုမဖြစ်နိုင်ပေ။ ၎င်းတို့သည် ပေါလ်နှင့် ဆီလပ်တို့ကို မတရားပြုမှုအတွက် သတိဖြင့်ဖြေရှင်းရန် ဆွဲဆောင်နိုင်ရုံသာ မျှော်လင့်နိုင်သည်။ ၎င်းတို့သည် ဤသို့ အကြမ်းဖက်စွာ ဆက်ဆံခဲ့သော သူများ၏ ကိုယ်ကျိုးမဖက်သော စရိုက်ကို အနည်းငယ်သာ သိရှိခဲ့သည်။

38. They feared. With good reason, for wrongful punishment of a Roman citizen could have caused the magistrates’ removal, degradation, and inability to hold other positions of responsibility. This explains their oversolicitous efforts to find a quiet solution to their predicament. A plea of ignorance of the victims’ citizenship would not be sufficient defense for their illegal actions. They could only hope to persuade Paul and Silas to accept a discreet settlement for the injustice done them. Little did they know the unselfish character of the men they had so violently mistreated.

၃၉။ တောင်းပန်ခဲ့သည်။ ဂရိလို “ပါရာကလီယို” ဟု ခေါ်ပြီး “တောင်းပန်သည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသည် (အခန်းကြီး ၉ ကိုကြည့်ပါ)။ “တောင်းပန်သည်” (RSV) ဟု ဘာသာပြန်ခြင်းမှ ထပ်လောင်းအဓိပ္ပာယ်ရရှိနိုင်သည်။

39. Besought. Gr. parakaleō, ”to entreat“ (see on v. 9). Added significance may be drawn from the translation ”apologized“ (RSV).

ခေါ်ဆောင်ထွက်လာခဲ့သည်။ ပြန်လည်ပေးဆပ်ရန်ကြိုးပမ်းမှုတွင် ၎င်းတို့သည် ပေါလ်နှင့် ဆီလပ်တို့ကို ထောင်မှ ကိုယ်တိုင်လွှတ်ပေးခဲ့သည်။

Brought them out. In an effort to make amends they personally released Paul and Silas from prison.

တောင်းဆိုသည်။ ဂရိလို “အဲရိုတာအို” ဟု ခေါ်ပြီး “မေးမြန်းသည်”၊ “တောင်းဆိုသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသော်လည်း၊ တောင်းပန်ခြင်း၊ တောင်းဆိုခြင်းဟု အသုံးပြုနိုင်သည်။ ဤကြိယာ၏ပုံစံသည် မာဂျစ်ထရိတ်များသည် သာသနာပြုသူများအား ဖိလိပ္ပိမှ အသံတိတ်ထွက်ခွာရန် ထပ်ခါတလဲလဲ တောင်းဆိုခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြသည်။

Desired. Gr. erōtaō, ”to ask,“ ”to question,“ but also used in the sense of begging, beseeching. The form of the verb implies that the magistrates kept on asking the evangelists to leave Philippi quietly.

၄၀။ ၎င်းတို့ထွက်သွားခဲ့သည်။ မာဂျစ်ထရိတ်များ၏ ဆိုးရွားသောအမှားကို ပြသပြီး ဧဝံဂေလိတရားကို လူအများရှေ့တွင် တရားဝင်ခိုင်လုံစေပြီးနောက်၊ သာသနာပြုသူများသည် ထူးခြားသော ကျေးဇူးပြုမှုကို ပြသခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ကိုယ်ကျိုးစွဲပြီး ရှက်စရာတောင်းဆိုမှုများ မပြုလုပ်ဘဲ၊ အရာရှိများ၏ တောင်းဆိုချက်ကို အသံတိတ်လက်ခံခဲ့သည်။

40. They went out. When once they had achieved their purpose of showing the magistrates their serious error and vindicating the gospel publicly, the missionaries showed exemplary magnanimity. They made no self-important, embarrassing demands, but quietly acceded to the officials’ request.

လီဒီယာ၏အိမ်သို့။ လီဒီယာ၏အိမ်သည် ညီအစ်ကိုများအတွက် တွေ့ဆုံရာနေရာဖြစ်ပြီး၊ သာသနာပြုသူများအတွက် နေထိုင်ရာနေရာလည်းဖြစ်ပုံရသည်။ ၎င်းတို့သည် ခရီးဆက်ရန် သင့်လျော်သည်အထိ သူမနှင့် နေထိုင်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

Into the house of Lydia. It would appear that Lydia’s house was a meeting place for the brethren, as well as a lodging place for the missionaries. They probably stayed with her until they were fit to travel farther.

ညီအစ်ကိုများ။ ၎င်းတို့တွင် လီဒီယာ၏အိမ်သားများနှင့် ထောင်မှူး၏အိမ်သားများ ပါဝင်သည်။

Brethren. These included the household of Lydia and that of the jailer.

အားပေးခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “တိုက်တွန်းခဲ့သည်”။ ၎င်းတို့၏ ဆင်းရဲဒုက္ခခံစားမှုနှင့် ပြန်လည်သက်သာလာမှုကြားတွင်၊ ၎င်းတို့၏ အဓိကစိုးရိမ်မှုသည် ၎င်းတို့ဦးဆောင်ခဲ့သော ခရစ်ယာန်များဖြစ်နေဆဲဖြစ်သည်။

Comforted. Or, ”exhorted.“ In the midst of their own suffering and convalescence their chief concern was still with the Christians whom they had brought into the church.

ထွက်ခွာသွားခဲ့သည်။ ဇာတ်လမ်းသည် တတိယလူပုဂ္ဂိုလ်ဖြင့် ပိတ်ထားသည့်အတွက်၊ လုကာသည် ဖိလိပ္ပိတွင် ကျန်ရစ်ခဲ့ကြောင်း ထင်ရှားသည်။ တိမောသိသည် မည်သည့်အရာလုပ်ခဲ့သည်ကို အတိအကျမဖော်ပြထားပေ။ သူသည် လုကာနှင့်အတူ ကျန်ရစ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်၊ အကြောင်းမှာ အခန်းကြီး ၁၇:၁၄ တွင် ဘီရိုးယားတွင် ဆီလပ်နှင့်အတူ ပြန်လည်ပေါ်ထွက်လာသည်အထိ မတွေ့ရပေ။ အခြားတစ်ဖက်တွင်၊ သူသည် ပေါလ်နှင့် ဆီလပ်တို့၏ နောက်ထပ်ခရီးများတွင် လိုက်ပါသွားခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

And departed. Since the narrative is closed in the third person, it is evident that Luke remained at Philippi. What Timothy did is not specifically mentioned. He may have stayed with Luke, since he does not reappear until ch. 17:14, when he is seen in Beroea with Silas. On the other hand, he may have accompanied Paul and Silas in their further travels.

လုကာသည် အခန်းကြီး ၂၀:၅ တွင် ဒုတိယ “ကျွန်ုပ်တို့” အပိုင်းစတင်ရာ၌ (အခန်းကြီး ၁၆:၁၀ ကိုကြည့်ပါ) မိမိကိုယ်ကို ထပ်မံထည့်သွင်းဖော်ပြသည်။ သူသည် ပေါလ်သည် တတိယသာသနာပြုခရီးတွင် မက္ကဒိုးနီးယားကို ဖြတ်သွားသည်အထိ (အခန်းကြီး ၂၀:၆) ဖိလိပ္ပိအနီးတွင် ကျန်ရစ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ဤခရစ်ယာန်လုပ်သားနှစ်ဦးသည် ခြောက်နှစ်ခန့် ခွဲခွာနေခဲ့ရဖွယ်ရှိသည် (စာမျက်နှာ ၁၀၂ ကိုကြည့်ပါ)။ လုကာသည် ထိုနှစ်များအတွင်း မက္ကဒိုးနီးယားတွင် ဧဝံဂေလိတရားကို ဖြန့်ဝေရန်အတွက် အသုံးပြုခဲ့ပြီး၊ ဖိလိပ္ပိရှိ အသင်းတော်ကို ခိုင်မာသောဦးဆောင်မှုပေးခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်နိုင်သည်။ ပေါလ်ရေးသားခဲ့သော ဖိလိပ္ပိစာတမ်းအရ ဖိလိပ္ပိအသင်းတော်၏ အရည်အသွေးသည် အပြစ်တင်စရာမရှိပေ။ အသင်းတော်သည် ပေါလ်၏ သာသနာပြုလုပ်ငန်းအတွက် ကျေးဇူးတင်ရှိခဲ့ပြီး၊ ဧည့်ဝတ်ပြုမှုများဖြင့် တမန်တော်ကို ပြန်လည်ပေးဆပ်ရန် ၎င်းတို့၏အကောင်းဆုံးကို ပြုလုပ်ခဲ့သည် (ဖိလိပ္ပိ ၄:၁၄-၁၈၊ နှင့် ဖြစ်နိုင်ချေ ၂ ကောရိန္သု ၁၁:၉)။

Luke again brings himself into the picture in ch. 20:5, where the second ”we“ section begins (see on ch. 16:10). It seems probable that he remained in the vicinity of Philippi (ch. 20:6) until Paul again passed through Macedonia during his Third Missionary Journey. The two Christian workers would thus be separated for some six years (see p. 102). We may well believe that Luke used those years for spreading the gospel in needy Macedonia, and that he gave strong leadership to the church in Philippi. The quality of the Philippian church is beyond reproach, judging from the letter Paul wrote to its members. The church certainly was grateful for Paul’s ministry and did its best to repay the apostle by hospitable acts (Phil. 4:14–18, and possibly 2 Cor. 11:9).

အခန်း ၁၆ အပေါ် ထပ်လောင်းမှတ်ချက်

additional note on chapter 16

လုကာ၏ တမန်တော်များ၏အကျင့် ၁၆:၆-၈ တွင် ဖော်ပြထားသော ဖြစ်ရပ်သည် နှစ်ခုသော ဆက်စပ်ပြဿနာများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ပထမပြဿနာသည် အာရှမိုင်နား အလယ်ပိုင်းရှိ ပေါလု၏ ခရီးလမ်းကြောင်းနှင့် သက်ဆိုင်ပြီး၊ ဒုတိယပြဿနာသည် ဂါလတိယဘုရားကျောင်းများ၏ အမှတ်အသားနှင့် သက်ဆိုင်သည်။ ဤပြဿနာနှစ်ခုကို လေ့လာရာတွင် မြောက်ဂါလတိယသီအိုရီနှင့် တောင်ဂါလတိယသီအိုရီများ ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ တောင်ဂါလတိယသီအိုရီ၏ အဓိကထောက်ခံသူ ဆာဝီလျံရမ်ဆေးသည် ပေါလု၏ ဂါလတိယသို့ရေးသော စာတစ်စောင်သည် ပထမသာသနာပြုခရီးစဉ်အတွင်း တောင်ဂါလတိယတွင် တည်ထောင်ခဲ့သော ဘုရားကျောင်းများသို့ ရေးသားခဲ့သည်ဟု ယူဆသည်။ ဂျေ.ဘီ.လိုက်ဖုတ်၊ ကာဆော့ပ်လိတ်ခ် နှင့် အခြားသူများကမူ ဤစာသည် ဒုတိယသာသနာပြုခရီးစဉ်အတွင်း မြောက်ဂါလတိယတွင် ပေါလု၏ ဓမ္မအမှုတော်ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော ဘုရားကျောင်းများသို့ ရေးသားခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ကြသည်၊ ယင်းကို အခန်းကြီး ၆-၈ တွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ ဤပြဿနာများအတွက် နောက်ဆုံးအဖြေတစ်ခုသည် မဖြစ်နိုင်ပေ၊ သို့သော် ဤအခန်းကျမ်းပိုဒ်တွင် အဓိကစကားစုများကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားခြင်းဖြင့် ပြဿနာများကို ပိုမိုရှင်းလင်းစွာ နားလည်နိုင်သည်-

Luke’s narrative in Acts 16:6–8 gives rise to two closely related problems. The first concerns Paul’s route through central Asia Minor, the second deals with the identity of the Galatian churches. A study of these two questions has resulted in the formation of the North and South Galatian theories. Sir William Ramsay, the chief proponent of the southern theory, holds that Paul’s epistle to the Galatians was addressed to churches that had been founded in South Galatia during the First Missionary Journey. J. B. Lightfoot, Kirsopp Lake, and others believe that the epistle was written to churches that had sprung up as a result of Paul’s ministry in North Galatia during his Second Missionary Journey, as recorded in vs. 6–8. A final answer to these problems may not be possible, but a clearer understanding of the issues involved may be gained by considering certain key phrases in the passage:

၁. “ဖရူဂျီယာနှင့် ဂါလတိယဒေသ” (အခန်းကြီး ၆)။ ဂရိဘာသာဖြင့် “Phrugia kai Galatikē chōra” ဟု ဖော်ပြထားပြီး၊ ၎င်းကို စကားလုံးအလိုက် ဘာသာပြန်ပါက “ဖရူဂျီယာနှင့် ဂါလတိယဒေသ” ဟု ဆိုလိုသည်။ ဤစကားစုအဓိပ္ပာယ်နှင့်ပတ်သက်၍ ပညာရှင်များကြားတွင် အငြင်းပွားမှုများစွာ ရှိခဲ့ပြီး ယနေ့ထိတိုင် ကွဲပြားသော အမြင်များရှိနေသည်။ သို့သော် သဒ္ဒါဗျည်းနှင့် ဆက်စပ်အကြောင်းအရာဆိုင်ရာ သက်သေများ၏ အလေးချိန်သည် လုကာသည် ဤတွင် ဆက်စပ်နီးကပ်သော ဒေသများဖြစ်သည့် ဖရူဂျီယာနှင့် ဂါလတိယလူမျိုးများ နေထိုင်ရာ မတိကျသော ဧရိယာတစ်ခုကို ရည်ညွှန်းပြောဆိုနေသည်ဟု အကြံပြုသည်။ ဖရူဂျီယာ၏ သမိုင်းကို အနှစ်နှစ်ထောင်မတိုင်မီ ဘီစီ ဒုတိယထောင်စုနှစ်မှ စတင်ပြန်လည်ခြေရာခံနိုင်ပြီး၊ ထိုအချိန်တွင် Balkan ဒေသမှ ဖရူဂျီယာလူမျိုးများသည် အာရှမိုင်နားအနောက်ပိုင်းရှိ ဟိတ္တိလူမျိုးများကို အနိုင်ယူပြီး ၎င်းတို့၏ လူမျိုးစုဒေသကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် အနှစ်တစ်ထောင်ခန့်အကြာ ဘီစီ ၂၇၈ တွင်၊ ဂေါလလူမျိုးများသည် အာရှမိုင်နားသို့ မြောက်ဘက်မှ ဝင်ရောက်လာပြီး ဖရူဂျီယာ၏ ကျန်ရှိသောနယ်မြေများကို သိမ်းပိုက်ကာ နောက်ပိုင်းတွင် ဂါလတိယဟု လူသိများလာသော အခြေတည်ရာကို ချမှတ်ခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၆ ကို ကြည့်ပါ)။ လုကာ၏ ခေတ်တွင် ရောမပြည်နယ် ဂါလတိယသည် အာရှမိုင်နား အလယ်ပိုင်းကို မြောက်မှတောင်သို့ ဖြတ်သန်းပြီး၊ ဂါလတိယဟု စစ်မှန်စွာ မသတ်မှတ်နိုင်သော နယ်မြေများကိုပါ အကျုံးဝင်သည်။ လုကာသည် ဤနိုင်ငံရေးခွဲခြားမှုကို ရည်ညွှန်းခြင်းမဟုတ်ကြောင်း ၎င်း၏ “chōra” ဟူသော စကားလုံးကို အသုံးပြုခြင်းမှ သိရှိနိုင်သည်၊ ၎င်းစကားလုံးသည် “မြေ”၊ “နိုင်ငံ”၊ “ဒေသ” ဟု လျော့ရဲစွာ အသုံးပြုပြီး တိကျသော နိုင်ငံရေးနယ်မြေများကို သတ်မှတ်ရာတွင် နည်းပညာဆိုင်ရာ အသုံးအနှုန်းမဟုတ်ပေ။ ထို့ကြောင့်၊ ဒါဘီ၊ လစ္စထရာ၊ အိုင်ကိုနီယမ် နှင့် လိုင်ကောနီယာ၏ အခြားမြို့များသို့ သွားရောက်ပြီးနောက် (အခန်းကြီး ၁၆:၁-၄; အခန်းကြီး ၁၄:၆ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ; ပေါလု၏ ဒုတိယသာသနာပြုခရီးစဉ်ကို ကြည့်ပါ)၊ ပေါလုနှင့် အဖွဲ့သည် အနောက်ဘက်သို့ ဖရူဂျီယာသို့ သွားရောက်ပြီး မြောက်ဘက်သို့ ဒေသခံများက ဂါလတိယဟု သိကြသော ဒေသသို့ သွားရောက်ခဲ့သည်ဟု ဖြစ်နိုင်သည်။ ဤဒေသများတွင် ၎င်းတို့သည် ယုံကြည်သူများထံသို့ သတင်းကောင်းကို ဟောပြောခဲ့ပြီး၊ ထို့ကြောင့် ဂါလတိယဘုရားကျောင်းများအဖြစ် ဖွံ့ဖြိုးလာသော ယုံကြည်သူအုပ်စုများကို တည်ထောင်ခဲ့သည် (တမန်တော်များ၏အကျင့် ၂၀၇, ၂၀၈)။ ပေါလု၏ ခရီးစဉ်များကို ကြည့်ပါ။

1. “Phrygia and the region of Galatia” (v. 6). Gr. Phrugia kai Galatikē chōra, which may be literally translated, “Phrygia and Galatian region.” Much discussion has centered on the meaning of this phrase, and divergent views are still held by scholars. The weight of grammatical and contextual evidence, however, seems to suggest that Luke was here referring to two closely related districts—Phrygia, and a less well-defined area inhabited by Galatians. The history of Phrygia can be traced back to the second millennium b.c., when Phrygian invaders poured in from the Balkans, overcame a section of the Hittite people in western Asia Minor, and established their own ethnic district. About a millennium later, in 278 b.c., the Gauls entered Asia Minor from the north and swept over what remained of Phrygia and laid the foundations of what was later known as Galatia (see on v. 6). In Luke’s day the Roman province of Galatia spanned central Asia Minor in a north to south direction, and included areas that were not Galatia in any true sense of the term. That Luke was not referring to this political division may be inferred from his use of the word chōra, which was loosely employed to denote “land,” “country,” “region,” and was not a technical term used to define specific political areas. Thus it seems probable that, after visiting Derbe, Lystra, Iconium, and other cities of Lycaonia (ch. 16:1–4; cf. ch. 14:6; see Paul’s Second Missionary Tour), Paul’s company went westward into Phrygia, and northward into a region that was locally known as Galatia. In both areas they would preach the good news to the heathen inhabitants, and thus establish groups of believers that developed into the Galatian churches (AA 207, 208). See The Journeys of Paul.

၂. “အာရှ.” ဤဝေါဟာရတွင် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်များစွာရှိသော်လည်း၊ ဤအခြေအနေတွင် ၎င်းတို့ကို နှစ်ခုသို့ ရိုးရှင်းစွာ လျှော့ချနိုင်သည်- (၁) အာရှမိုင်းနားကျွန်းဆွယ်၏ အနောက်ဖျားပိုင်းကို လွှမ်းခြုံထားသော ရောမပြည်နယ် အာရှ၊ (၂) အီဂျီယန်ပင်လယ်၏ အရှေ့ဘက်ကမ်းရိုးတန်းတွင် တည်ရှိသော ထိုပြည်နယ်၏ ကမ်းရိုးတန်းဒေသ၊ ထိုနေရာတွင် ဧဖက်ရုမြို့၊ စမီးနာမြို့၊ ပါဂါမမြို့နှင့် လောဒိကျမြို့စသည့် ဂရိမြို့များ ရှိသည် (ဗျာဒိတ် ၁-၃ ကို ကြည့်ပါ)။ လုကာ၏ ရည်ညွှန်းချက်မှာ ဤနှစ်ခုအနက် မည်သည့်အဓိပ္ပာယ်ကို ဆိုလိုသည်ကို ဆုံးဖြတ်ရန်ကြိုးစားသောအခါ၊ ဇာတ်ကြောင်းတွင် ရှင်းလင်းရန်လိုအပ်သော သဒ္ဒါဆိုင်ရာ အချက်တစ်ခုနှင့် ရင်ဆိုင်ရသည်။ ဓမ္မသစ်ကျမ်း ၁၆:၆ ရှိ ဂရိစာဖွဲ့စည်းပုံသည် ရှင်ပေါလုနှင့် သူ၏အဖော်များသည် အာရှတွင် နှုတ်ကပတ်တော်ဟောပြောခြင်းကို ဝိညာဉ်တော်မှ တားမြစ်ခံရသောကြောင့် ဖြူဂျီးယားနှင့် ဂလာတိဒေသသို့ သွားခဲ့သည်ဟု အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုနိုင်သည် (အခန်းကြီး ၆ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤတားမြစ်ချက်သည် ၎င်းတို့တည်ထောင်ပြီးသော အသင်းတော်များရှိရာ မြို့များဒေသမှ ထွက်ခွာမသွားမီ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး၊ “ဂလာတိ” ဟူသော ဝေါဟာရသည် ဤနေရာတွင် ကွဲပြားသောဒေသတစ်ခုကို ရည်ညွှန်းသည်ဟု ဖော်ပြသည်။ ဤအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်အရ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့ယခင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သော ဒေသမှ အာရှသို့ ဖြတ်သန်းရန် စီစဉ်ထားသည်။ ဤဖြစ်ရပ်တွင် “အာရှ” သည် ၎င်းတို့လည်ပတ်ခဲ့သော မြို့များနှင့် နီးကပ်စွာတည်ရှိသော ပြည်နယ်ကို ရည်ညွှန်းနိုင်သည် (အခန်းကြီး ၁၊ ၂၊ ၄ ကို ကြည့်ပါ)။ ၎င်းတို့သည် ထရိုအာသ်သို့သွားရာလမ်းတွင် အာရှပြည်နယ်ကို ဖြတ်သန်းသွားခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၈) ဟူသော ကန့်ကွက်ချက်ကို ဝိညာဉ်တော်၏ ညွှန်ကြားချက်သည် အာရှတွင် နှုတ်ကပတ်တော်ဟောပြောခြင်းကို တားမြစ်သော်လည်း၊ ထိုဒေသမှ ဖြတ်သန်းသွားခြင်းကို တားမြစ်ခြင်းမရှိဟု ရှင်းပြခြင်းဖြင့် ဖြေရှင်းနိုင်သည်။ အခြားတစ်ဖက်တွင်၊ လောဒိကျသည် ဂရိမြို့များအနက် အရှေ့ဘက်ဆုံးတွင်ရှိပြီး၊ ခရီးသွားများနှင့်လည်း နီးကပ်စွာတည်ရှိသည် (ရှင်ပေါလု၏ ခရီးစဉ်များကို ကြည့်ပါ)၊ ထို့ကြောင့် ရှင်ပေါလုသည် ထိုဒေသသို့ လည်ပတ်ရန် စီစဉ်ထားနိုင်သည်။ သူသည် ဘာသာစကားကန့်သတ်ချက်ကြောင့် သူကိုယ်တိုင်အသုံးမပြုနိုင်သော ဘာသာစကားများဖြင့် စကားပြန်များမှတစ်ဆင့် ဧဝံဂေလိတရားပေးရန်ထက် ဂရိစကားပြောဒေသများတွင် ဟောပြောရန် ပုံမှန်စီစဉ်ထားပုံရသည်။ ထို့ပြင်၊ ၎င်းတို့လမ်းကြောင်းမည်သို့ပင်ဖြစ်စေ၊ ဤအခါသမယတွင် ထိုဂရိမြို့များကို ဖြတ်သန်းမသွားခဲ့သည်မှာ သေချာသည်၊ ထို့ကြောင့် ဒုတိယရွေးချယ်မှုသည် လက်ခံနိုင်ဖွယ်အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်တစ်ခုပေးသည်။ ဤအချက်ကို အခန်းကြီး ၂:၉၊ ၁၀ က ထောက်ခံပြီး၊ အာရှနှင့် ဖြူဂျီးယားသည် သီးခြားဒေသများဖြစ်ကြောင်း ရှင်းလင်းစွာဖော်ပြသည်၊ သို့သော် ရောမပြည်နယ် အာရှတွင် ဖြူဂျီးယား၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းပါဝင်သည်မှာ သေချာသည်။ ထို့ကြောင့် ဧဝံဂေလိသမားများသည် အာရှပြည်နယ်၏ အရှေ့ဘက်နယ်နမိတ်များကို ဟောပြောခြင်းမပြုဘဲ ဖြတ်သန်းသွားခြင်းဖြင့် သို့မဟုတ် အီဂျီယန်ကမ်းရိုးတန်းမှ ကုန်းတွင်းပိုင်းသို့ ပျံ့နှံ့သော ဂရိလူဦးရေထူထပ်သော မြို့ပြဒေသသို့ မသွားခြင်းဖြင့် ဘုရားသခင်၏ ညွှန်ကြားချက်ကို ဖြည့်ဆည်းခဲ့သည်။

2. “Asia.” There are several possible interpretations of this term, but in this setting they may be reduced to two: (1) the Roman province of Asia, which covered the western extremity of the Asia Minor peninsula; (2) the coastal area of that province, bordering on the eastern shores of the Aegean Sea, wherein were Greek cities such as Ephesus, Smyrna, Pergamum, and Laodicea (cf. Rev. 1–3). When trying to decide which of these two is indicated by Luke, we confront a grammatical point in the narrative that needs to be made clear. The Greek construction in Acts 16:6 may be understood to imply that Paul and his companions went into Phrygia and the Galatian region because they had been forbidden by the Spirit to preach in Asia (see on v. 6). This would place the prohibition before they left the area of the cities in which they had already established churches, and would indicate that “Galatia,” as used here, refers to a different area. On this interpretation, they would have planned to pass from the area of their previous labors into Asia. In this case “Asia” could refer to the province, since its border lay near to the cities they had just visited (vs. 1, 2, 4). The objection that they subsequently passed through the province of Asia in going to Troas (v. 8) may be met by explaining that the Spirit’s instruction, while restraining them from preaching the word in Asia (v. 6), did not prohibit them from passing through the area. On the other hand, Laodicea, the most easterly of the Greek cities, also lay near the travelers (see The Journeys of Paul), and Paul may have cherished a plan to visit that area. Because he was limited by language his regular plan appears to have been to preach in Greek-speaking areas rather than to attempt the task of giving the gospel through interpreters in tongues that he himself could not use. Furthermore, whatever the exact route that he subsequently took, he certainly did not pass through those Greek cities on this occasion, so the second of the alternatives gives an acceptable interpretation. This is favored by ch. 2:9, 10, which makes it clear that Asia and Phrygia are separate areas, whereas the Roman province of Asia undoubtedly included part of Phrygia. The evangelists therefore fulfilled the divine injunction either by passing through the eastern borders of the Roman province of Asia without stopping to preach, or else by not going into the thickly populated Greek urban area that spread inland from the Aegean coast.

၃. “မြူစီယာ” (အခန်းကြီး ၇)။ ၎င်းသည် အာရှမိုင်းနားကျွန်းဆွယ်၏ အနောက်မြောက်ဖျားပိုင်းဖြစ်ပြီး၊ မြောက်ဘက်တွင် ဟယ်လစ်ပေါင့်နှင့် ပရိုပေါင်တစ် (မာမာရာပင်လယ်)၊ အနောက်ဘက်တွင် အီဂျီယန်ပင်လယ်နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ်နေသည်။ ၎င်းသည် အာရှပြည်နယ်၏ နယ်နမိတ်အတွင်း တည်ရှိသည်။ လုကာသည် “ကာတာ တန် မြူစီယန်” ဟူသော စကားစုကို အသုံးပြုပြီး၊ ၎င်းကို “မြူစီယာ၏ဆန့်ကျင်ဘက်” ဟု ဘာသာပြန်နိုင်သည်၊ ၎င်းသည် မြူစီယာသို့ အမှန်တကယ်မဝင်ဘဲ အနီးတစ်ဝိုက်တွင် ရှိနေကြောင်း ဖော်ပြသည်။ ၎င်းသည် ရှင်ပေါလုသည် မြူစီယာ၏ အရှေ့ဘက်တွင် တည်ရှိသော ဘီသီနီယာသို့ ဝင်ရောက်ရန် ဆန္ဒရှိခဲ့သည်ဟူသော ဖော်ပြချက်နှင့် သဟဇာတဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ခရစ်ယာန်အဖွဲ့သည် ဖြူဂျီးယားနှင့် ဂလာတိဒေသမှ အနောက်သို့လာရောက်ပြီး၊ ဘီသီနီယာနှင့် မြူစီယာ၏ ဆုံမှတ်နီးသို့ ရောက်ရှိခဲ့ပြီး၊ ပထမဦးစွာ ဘီသီနီယာတွင် ဧဝံဂေလိတရားဟောပြောရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။ သို့သော် ဝိညာဉ်တော်သည် ထပ်မံ၍ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ပြီး၊ ဘီသီနီယာသို့ဝင်ရောက်ခြင်းကို တားမြစ်ခံရသဖြင့် အဖွဲ့သည် အနောက်သို့လှည့်ကာ မြူစီယာ၏ တောင်ဘက်နယ်နမိတ်အနီးကို ဖြတ်သန်းသွားကာ နောက်ဆုံးတွင် ၎င်း၏ အဓိကဆိပ်ကမ်းဖြစ်သော ထရိုအာသ်သို့ လမ်းခရီးတွင် ထိုဒေသသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။

3. “Mysia” (v. 7). This was the extreme northwest promontory of Asia Minor, bordering on the Hellespont and Propontis (Sea of Marmara) to the north and the Aegean to the west. It lay within the boundaries of the province of Asia. Luke employs the phrase kata tēn Musian, which may be translated, “opposite to Mysia,” showing that he was in the vicinity of Mysia without having actually entered it. This harmonizes with the statement that Paul wished to enter Bithynia, adjacent to Mysia on the east. It would appear, then, that the Christian party had come west from Phrygia and the Galatian region near to the junction of Bithynia and Mysia, with the intention of first evangelizing Bithynia. Once again, however, the Spirit intervenes, entrance into Bithynia is forbidden, and the party turns westward, passing near the southern borders of Mysia and ultimately entering that district on their way to its chief port, Troas.

ယခုအခါ ဂလာတိပြဿနာကို အာရုံစိုက်နိုင်သည်။ တောင်ဂလာတိသီအိုရီကို ယုံကြည်သူများက ၎င်းတို့သည် ပထမဆုံးသာသနာပြုခရီးစဉ်အတွင်း ရှင်ပေါလု၏ ပီဆီဒီယန်အန္တိအုတ်မြို့၊ အိုင်ကိုနီယမ်မြို့၊ လုတ်စထရာမြို့နှင့် ဒါဘီမြို့တို့တွင် လုပ်ဆောင်မှုများသည် ဂလာတိပြည်နယ်၏ နယ်နမိတ်အတွင်း တည်ရှိသောကြောင့် “ဂလာတိ” ဟုခေါ်ဆိုနိုင်သော အသင်းတော်များကို တည်ထောင်ခဲ့သည်ဟု ယူဆသည်။ သို့သော် ဤသီအိုရီသည် လုကာ၏ ဂရုတစိုက်သုံးသည့် ဘာသာစကားနှင့် သဟဇာတဖြစ်ရန် ခက်ခဲသည်။ သူသည် ပီဆီဒီယန်အန္တိအုတ်ကို (အခန်းကြီး ၁၃:၁၄ ကို ကြည့်ပါ)၊ အိုင်ကိုနီယမ်ကို မည်သည့်နိုင်ငံရေးဒေသတွင်မှ မဖော်ပြထားပေ (အခန်းကြီး ၁၃:၅၁၊ ၁၄:၁)၊ လုတ်စထရာနှင့် ဒါဘီကို လီခါအိုနီယန်မြို့များအဖြစ် သတ်မှတ်ဖော်ပြထားသည် (အခန်းကြီး ၁၄:၆)။ ၎င်းတို့အနက်မည်သည့်မြို့ကိုမျှ ဂလာတိနှင့် မချိတ်ဆက်ထားပေ။ အခြားတစ်ဖက်တွင်၊ သူသည် ဒုတိယသာသနာပြုခရီးစဉ်တွင် “ဂလာတိ” ကို မိတ်ဆက်ပြီး၊ ယခင်ဖော်ပြခဲ့သော ဒေသများနှင့် သီးခြားထားပုံရသည်။ ယခင်ဖော်ပြခဲ့သည့်အတိုင်း၊ ရှင်ပေါလုသည် လီခါအိုနီယာမှ ထွက်ခွာပြီး ဖြူဂျီးယားသို့ သွားခဲ့ပြီး၊ ဖြူဂျီးယားသည် ဂလာတိနှင့် ကွဲပြားသော ဒေသတစ်ခုဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၁၆:၆၊ ၁၈:၂၃)၊ သို့သော် ၎င်းနှင့် နီးကပ်စွာ ဆက်စပ်နေနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် “ဂလာတိ၏ အသင်းတော်များ” (ဂလာတိ ၁:၂) သည် ရှင်ပေါလုသည် ဖြူဂျီးယားမှ ထွက်ခွာပြီးနောက် ဘီသီနီယာနှင့် မြူစီယာ၏ နယ်နမိတ်သို့ မရောက်မီ တည်ထောင်ခဲ့သော အသင်းတော်များဖြစ်ဖွယ်ရှိသည်။ မြောက်ဂလာတိသီအိုရီကို ထောက်ခံသူအချို့က ရှင်ပေါလု၏ ခရီးစဉ်များသည် ဂလာတိပြည်နယ်၏ မြောက်ဘက်ဒေသများသို့၊ မြို့တော်ဖြစ်သော အန်ကီရာ (ယခုခေတ် အန်ကာရာ) အနီးသို့ တိုးချဲ့သွားသည်ဟု ယူဆသည်။ ထိုကဲ့သို့ တိုးချဲ့မှုသည် ဖြစ်နိုင်သော်လည်း၊ မလိုအပ်ပေ။ ရှင်ပေါလု၏ လုပ်ဆောင်မှုကို ဘီသီနီယာ၏ တောင်ဘက်အနီးတစ်ဝိုက်ဒေသသို့ ကန့်သတ်ထားရန် ကျိုးနပ်သည်။ ၎င်းသည် မြောက်ဂလာတိသီအိုရီ၏ ပြင်ဆင်ထားသော ဗားရှင်းတစ်ခုကို လက်ခံကျင့်သုံးရန် ဦးတည်သည်။ ဤပြဿနာအပေါ် ထင်မြင်ချက်ကွဲလွဲမှုသည် ဓမ္မသစ်ကျမ်း၏ စစ်မှန်မှုအတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်ခြင်းမရှိပေ။ သို့သော်၊ ရှင်ပေါလုသည် ၎င်း၏ ဂလာတိဩဝါဒစာကို ရေးသားပေးပို့ခဲ့သော အသင်းတော်များ၏ တည်နေရာကို တတ်နိုင်သမျှ ရှင်းလင်းစွာ သိရှိထားရန် အကျိုးရှိသည်။

Attention may now be focused upon the Galatian problem. Those who hold the South Galatian theory believe that during the First Missionary Journey, Paul’s work in and around the cities of Pisidian Antioch, Iconium, Lystra, and Derbe established churches that might legitimately be called “Galatian,” since they all lay within the boundaries of the Roman province of Galatia. But this theory is difficult to harmonize with Luke’s careful language. He speaks of Pisidian Antioch (see on ch. 13:14); he refrains from locating Iconium in any political area (chs. 13:51; 14:1); and he specifically identifies Lystra and Derbe as Lycaonian cities (ch. 14:6). Nowhere does he link any of these cities with Galatia. On the other hand, he does introduce “Galatia” in the Second Missionary Journey, and apparently keeps it distinct from any previously mentioned area. As has already been shown, Paul left Lycaonia and went into Phrygia, a district which is differentiated from Galatia (chs. 16:6; 18:23), though possibly in close association with it. It therefore seems probable that “the churches of Galatia” (Gal. 1:2) were those established by the apostle after he left Phrygia and before he reached the borders of Bithynia and Mysia. Some advocates of the North Galatian theory would extend Paul’s travels into the northern districts of the province of Galatia, around the capital city of Ancyra (modern Ankara). Such an extension is possible, but not necessary. It is reasonable to limit Paul’s work to an area immediately south of Bithynia. This leads to the adoption of a modified version of the North Galatian theory. The divergence of opinion on this problem is not vital to the integrity of the book of Acts. However, it is profitable to have as clear an idea as possible of the location of the churches to which Paul wrote his impassioned Galatian epistle.

ရှင်ပေါလု၏ ထရိုအာသ်သို့ ရောက်ရှိမှုနှင့်အတူ ၎င်း၏ လမ်းကြောင်းနှင့်ပတ်သက်သော မသေချာမှုများ ပျောက်ကွယ်သွားသည်။ ဒုတိယသာသနာပြုခရီးစဉ်၏ အဓိကနှင့် အများဆုံးအကျိုးရှိသော အပိုင်းသည် ၎င်းရှေ့တွင် ရှိနေပြီး၊ ဥရောပသည် ဧဝံဂေလိတရားကို လက်ခံရယူရန် ဖြစ်လာတော့မည်ဖြစ်သည်။

With the apostle’s arrival at Troas, uncertainty concerning his route disappears. The major and most fruitful part of his Second Missionary Journey lies before him, and Europe is about to receive the gospel.

ellen g. white comments

1 AA 184

1–3 AA 203

1–40 AA 202-220

3 AA 204

4, 5 AA 206

5 AA 402

6 AA 207

9 CS 56; GW 465; TM 43; 3T 39, 404; 4T 156; 5T 732; 6T 27; 8T 16; 9T 46, 49

9–12 AA 211

13–18 AA 212

14 SL 15

16 GC 516

16, 17 EW 203

17 AA 216

18–28 EW 204

19–24 AA 213

19–25 3T 406

24–34 AA 426

25 AA 214; MB 35

25, 26 ML 20

26, 27 AA 215

28 Ed 66; SR 312

28–30 AA 216

30 AA 208, 329; COL 112, 231; CSW 114; DA 104; Ev 248; EW 205, 234; GC 369, 518; MH 120; MM 31, 191; PK 435; SR 359; 1T 450, 705; 2T 289; 3T 32; 4T 178, 401; 6T 88; 7T 72, 159

31–39 AA 217; EW 205

35, 36 AA 214

40 AA 218

အခန်းကြီး - ၁၇

chapter 17

၁ ပေါလုသည် သက်သာလောနိကမြို့၌ ဟောပြောသည်၊ ၄ ထိုတွင် အချို့သည် ယုံကြည်ကြပြီး အချို့ကမူ သူ့ကို ညှဉ်းဆဲကြသည်။ ၁၀ သူသည် ဗေရယာမြို့သို့ စေလွှတ်ခံရပြီး ထိုတွင် ဟောပြောသည်။ ၁၃ သက်သာလောနိကမြို့၌ ညှဉ်းဆဲခံရပြီးနောက်၊ ၁၅ သူသည် အေသင်မြို့သို့ ရောက်လာပြီး အငြင်းအခုံပြုကာ၊ သူတို့မသိသော အသက်ရှင်တော်မူသော ဘုရားသခင်အား ဟောပြောသည်၊ ၃၄ ထို့ကြောင့် များစွာသောသူတို့သည် ခရစ်တော်ထံသို့ ပြောင်းလဲယုံကြည်ကြသည်။

1 Paul preacheth at Thessalonica, 4 where some believe, and others persecute him. 10 He is sent to Berea, and preacheth there. 13 Being persecuted at Thessalonica, 15 he cometh to Athens, and disputeth, and preacheth the living God to them unknown, 34 whereby many are converted unto Christ.

၁. ဖြတ်သွားခဲ့သည်။ ဂရိဘာသာတွင် “ဒိုင်အိုဒျူအို” ဟု ဆိုလိုသည်မှာ “လမ်းဖောက်သွားသည်” ဖြစ်ပြီး၊ “ဒိုင်” ဆိုသည်မှာ “ဖြတ်သန်း” နှင့် “ဟိုဒို့စ်” ဆိုသည်မှာ “လမ်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် ဤဂရိကြိယာသည် ဤနေရာနှင့် လုကာ ၈:၁ တွင်သာ ပေါ်ပေါက်သည်။ ၎င်း၏အသုံးပြုမှုသည် စာအုပ်နှစ်အုပ်၏ တူညီသော စာရေးသူဖြစ်မှုကို သက်သေပြသည်။

1. Had passed through. Gr. diodeuō, “to make one’s way,” from dia, “through,” and hodos, “way.” In the NT the Greek verb occurs only here and in Luke 8:1. Its use provides further evidence for the common authorship of the two books.

အမ်ဖိပိုလိစ်။ ဖိလိပ္ပိမြို့မှ အနောက်တောင်ဘက် မိုင် ၃၀ (ကီလိုမီတာ ၄၈) ခန့်အကွာတွင် တည်ရှိသည်။ အစောပိုင်းကာလများတွင် ဤမြို့ကို “လမ်းကိုးလမ်း” (အင်နီယာ ဟိုဒိုင်) ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့ပြီး ၎င်း၏မဟာဗျူဟာမြောက်တည်နေရာကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ ရောမလူမျိုးများလက်ထက်တွင် အမ်ဖိပိုလိစ်သည် မကစီဒိုးနီးယားပြည်နယ်ကို ရောမတို့က ပိုင်းခြားထားသော အပိုင်းလေးပိုင်းအနက် ပထမအပိုင်း၏ မြို့တော်ဖြစ်လာသည်။

Amphipolis. About 30 mi. (48 km.) southwest of Philippi. In earlier days this city was known as Ennea Hodoi (“Nine Roads”), in acknowledgment of its strategic position. Under the Romans, Amphipolis became the capital of the first of the four sections into which the Roman province of Macedonia was divided.

အပေါလိုးနီးယား။ အမ်ဖိပိုလိစ်မှ အနောက်တောင်ဘက် မိုင် ၃၀ (ကီလိုမီတာ ၄၈) ခန့်အကွာတွင် တည်ရှိသည်။ ဤမြို့၏ တိကျသောတည်နေရာသည် မသေချာပါ။ ဖိလိပ္ပိမှ ခရီးသွားသူများအတွက် အဆိုပါမြို့နှစ်မြို့သည် တစ်ညအိပ်နားရာ နေရာများဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ သို့သော် တစ်ရက်လျှင် မိုင် ၃၀ ခန့် ခရီးသွားရခြင်းသည် မကြာသေးမီက ကြိမ်ဒဏ်ပေးခံခဲ့ရသော လူများအပေါ် ဖိစီးမှုကြီးမားစေသည်။ သာသနာပြုသူများသည် ဤမြို့နှစ်မြို့တွင် မနေ့မနားဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းမြို့များတွင် ဂျူးလူမျိုးများ အနည်းငယ်သာရှိသည်၊ သို့မဟုတ် မရှိသလောက်ဖြစ်နိုင်သည်။

Apollonia. About 30 mi. (48 km.) southwest from Amphipolis. The exact site of the city is uncertain. The two towns just mentioned may have been overnight stops for the travelers from Philippi, although traveling distances of about 30 mi. daily would have placed a great strain on men who had been recently scourged. The missionaries did not linger in the two towns, possibly because they contained few, if any, Jews.

သက်သာလောနိက။ အပေါလိုးနီးယားမှ အနည်းငယ်အနောက်မြောက်ဘက် မိုင် ၃၇ (ကီလိုမီတာ ၅၉ ခန့်) အကွာတွင် တည်ရှိသည်။ ဤမြို့ကို ယခင်က သာမီဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သော်လည်း၊ မကစီဒိုးနီးယား၏ ဖိလိပ်မင်းကြီးက ချဲ့ထွင်ခဲ့ပြီး၊ ကာဆန်ဒါးက ၎င်း၏ဇနီးဖြစ်သူ ဖိလိပ်၏သမီး သက်သာလောနိကီကို ဂုဏ်ပြုသောအားဖြင့် အမည်ပြောင်းခဲ့သည်။ ၎င်းသည် သာမစ်ပင်လယ်ကွေ့တွင် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးအတွက် တည်နေရာကောင်းမွန်ပြီး၊ အရေးပါသော ဆိပ်ကမ်းမြို့တစ်မြို့ဖြစ်လာသည်။ သက်သာလောနိကီအမည်ဖြင့် ၎င်းသည် ယနေ့တိုင် အရေးပါသော မြို့တစ်မြို့ဖြစ်သည်။

Thessalonica. Situated about 37 mi. (c. 59 km.) slightly north of west from Apollonia. The city was earlier known as Thermae, but had been enlarged by Philip of Macedon, and renamed by Cassander in honor of Thessalonike, his wife and Philip’s daughter. It was well situated for commerce on the Thermaic Gulf, and had become a port of some importance. As Thessalonike it is still an important city.

ဂျူးလူမျိုး၏ ဆီနာဂေါ့။ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဗဟိုဌာနဖြစ်သော သက်သာလောနိကသည် ဂျူးလူမျိုးများကို များစွာဆွဲဆောင်ခဲ့သည်။ ဤပြန့်ကျဲနေသော ဂျူးလူမျိုး (တတိယတွဲ၊ စာမျက်နှာ ၅၉-၆၁ ကို ကြည့်ပါ) များသည် ဘာသာရေးလွတ်လပ်ခွင့်ရရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့၏ ဝတ်ပြုရာနေရာကို တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့သည်။ သက်သာလောနိကရှိ ဆီနာဂေါ့သည် အနီးအနားရှိ ဂျူးလူဦးရေ မလုံလောက်သော မြို့များကိုလည်း ဝန်ဆောင်မှုပေးဖွယ်ရှိသည်။

Synagogue of the Jews. As a busy commercial center, Thessalonica attracted Jews in large numbers. These members of the Dispersion (see Vol. V, pp. 59–61) enjoyed religious freedom, and were able to build their own place of worship. It is probable that the synagogue in Thessalonica also served nearby towns whose Jewish populations were not large enough to support a building of their own.

၂. သူ၏အကျင့်အတိုင်း။ တမန်တော်များ၏အကျင့် ၁၃:၅၊ ၁၄ ကို ကြည့်ပါ၊ လုကာ ၄:၁၆ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။

2. As his manner was. See on Acts 13:5, 14; cf. on Luke 4:16.

ဝင်ရောက်သွားသည်။ ဂျူးလူမျိုးတစ်ဦးအနေဖြင့် သူ့အခွင့်အရေးအတိုင်း။ သူသည် ပီဆီဒီယန်အန္တိအုတ်တွင်ကဲ့သို့ (အခန်း ၁၃:၁၄ ကို ကြည့်ပါ) ဟောပြောရန် ဖိတ်ကြားခံရဖွယ်ရှိသည်။

Went in. As of right, as a Jew. He may have been invited to speak, as in Pisidian Antioch (see on ch. 13:14).

သုံးဆယ်ဘတ်နေ့များ။ ဂရိဘာသာတွင် “အက်ပီ ဆဗ္ဗတ်တာ ထရီယာ” ဟု ဆိုလိုသည်မှာ စကားလုံးအတိုင်း “ဆယ်ဘတ်သုံးရက်အပေါ်တွင်” ဖြစ်သည်။ အာအက်စ်ဗွီတွင် “သုံးပတ်ကြာ” ဟု ဘာသာပြန်ထားသည်။ ဤဘာသာပြန်မှုသည် မလျော်ကန်ပုံရသည်။ ပင်မဆိုလိုရင်းနှင့် တိုက်ရိုက်ထင်ရှားသော ဘာသာပြန်မှုကို ဦးစားပေးရမည်ဟူသော စည်းမျဉ်းကို အသုံးပြုလျှင်၊ “ဆယ်ဘတ်” ဟူသော ဘာသာပြန်မှုသည် ဤနေရာတွင် သင့်လျော်သည်။ ဂရိဘာသာတွင် ဘာသာစကားအရ သို့မဟုတ် အကြောင်းအရာအရ၊ သို့မဟုတ် ဖော်ပြထားသော အခြေအနေများတွင် “ပတ်များ” ဟု ဘာသာပြန်ရန် လိုအပ်သည့်အရာ မရှိပါ။ ဤကျမ်းပိုဒ်ကို ဘာသာစကား ၁၃ မျိုးဖြင့် စစ်ဆေးထားသော ဘာသာပြန်ကျမ်း ၆၈ မျိုးအနက်၊ အာအက်စ်ဗွီကျမ်းမှလွဲ၍ ဘိုမား၏ ဂျာမန်ဘာသာပြန်ကျမ်းတစ်ခုသာလျှင် “သုံးပတ်” ဟု ဘာသာပြန်ထားသည်။ အာအက်စ်ဗွီတွင် “ဆယ်ဘတ်” ကို မျက်နှာစာမှတ်ချက်အဖြစ် ဖော်ပြထားသည်။ ကျမ်းများစွာတွင် “ဆယ်ဘတ်နေ့များ” သို့မဟုတ် “ဆက်လက်ဆယ်ဘတ်များ” ဟူသော အသုံးအနှုန်းကို အသုံးပြုထားပြီး “ပတ်များ” ဟူသော အတွေးကို ဖယ်ထုတ်ထားသည်။ ထို့ကြောင့် “ဆယ်ဘတ်သုံးရက်အပေါ်တွင်” ဟူသော ဘာသာပြန်မှုသည် မှန်ကန်ပြီး ဦးစားပေးသင့်သည်ဟု ကောက်ချက်ချနိုင်သည်။ ပေါလု၏ ဆယ်ဘတ်နေ့စောင့်ထိန်းမှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး အခန်း ၁၃:၁၄၊ ၁၆:၁၃ ကို ကြည့်ပါ။ ဆယ်ဘတ်နေ့များအကြား အကျိုးအဆက်များတွင် ပေါလုသည် ၎င်း၏ တဲရက်လုပ်ငန်း (တမန်တော်များ၏အကျင့် ၁၈:၃၊ သက်သာလောနိကဩဝါဒစာ ပထမစောင် ၂:၉၊ ဒုတိယစောင် ၃:၈ ကို ကြည့်ပါ) ကို လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်မှာ သေချာသည်။ ပေါလုအား ဆက်လက်သုံးဆယ်ဘတ်နေ့ဆက်လက် ဟောပြောခွင့်ပြုခဲ့ခြင်းသည် သူ့ကို ရဗ္ဗိအဖြစ် လေးစားမှုပြသခြင်းနှင့် ၎င်း၏စိတ်အားထက်သန်သော ဟောပြောမှုကို ပြသည်။

Three sabbath days. Gr. epi sabbata tria, literally, “upon three Sabbaths.” The RSV has “for three weeks.” This translation seems unwarranted. Applying the rule that the primary, direct, and obvious translation is to be preferred, unless form or context require an accommodated meaning, the translation “Sabbaths” is appropriate here. There is nothing in the Greek, linguistic or contextual, or in the circumstances described, that requires the translation “weeks.” Of 68 versions consulted on this passage, in 13 languages, only one of them, besides the RSV, namely, the German of Bohmer, gives the reading “three weeks.” The RSV gives “sabbaths” as a marginal reading. Many versions use the expression “sabbath days” or “successive sabbaths,” precluding any thought of “weeks.” We may therefore conclude that the translation “upon three Sabbaths” is valid and to be preferred. For Paul’s relation to Sabbath observance see on chs. 13:14; 16:13. During the intervals between the Sabbaths the apostle doubtless worked at his trade of tent-making (see Acts 18:3; 1 Thess. 2:9; 2 Thess. 3:8). That Paul was allowed to preach for three Sabbaths in succession shows the respect accorded him as a rabbi, and his earnest eloquence.

အငြင်းအခုံပြုသည်။ ဂရိဘာသာတွင် “ဒိုင်ယာလီဂိုမိုင်” ဟု ဆိုလိုသည်မှာ “စကားပြောဆိုသည်”၊ “ဟောပြောသည်”၊ “ဆွေးနွေးသည်” ဖြစ်ပြီး၊ အခန်း ၁၇ တွင် “အငြင်းအခုံပြုသည်” ဟု ဘာသာပြန်ထားသော ကြိယာနှင့် မတူပါ။ ပေါလု၏ သက်သေခံမှုသည် အမြဲတမ်း ရဲရင့်သည်။ သူသည် ဘုရားသခင်၏ ဧဝံဂေလိတရားကို “စကားလုံးဖြင့်သာမက၊ တန်ခိုးနှင့်လည်း၊ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်နှင့်လည်း၊ အပြည့်အဝအာမခံချက်နှင့်လည်း” ဟောပြောခဲ့သည် (သက်သာလောနိကဩဝါဒစာ ပထမစောင် ၁:၅)။ တစ်ချိန်တည်းတွင်၊ သူသည် “မိခင်သူနာပြုတစ်ဦးက သူ၏ကလေးများကို ပြုစုပျိုးထောင်သကဲ့သို့” နူးညံ့ခဲ့သည် (သက်သာလောနိကဩဝါဒစာ ပထမစောင် ၂:၇)။ ရလဒ်အနေဖြင့်၊ ဂျူးလူမျိုးများနှင့် ဘာသာပြောင်းဝင်သူများသာမက၊ တပါးအမျိုးသားများစွာသည်လည်း “ရုပ်တုများမှ လှည့်ထွက်ကာ အသက်ရှင်ပြီး စစ်မှန်သော ဘုရားသခင်ကို ဝတ်ပြုရန်” ပြောင်းလဲခဲ့ကြသည် (သက်သာလောနိကဩဝါဒစာ ပထမစောင် ၁:၉)။

Reasoned. Gr. dialegomai, “to converse,” “to discourse,” “to discuss,” rather than “to dispute,” as the same verb is translated in v. 17. Paul’s witness was as fearless as ever. He preached the gospel of God not “in word only, but also in power, and in the Holy Ghost, and in much assurance” (1 Thess. 1:5). At the same time, he was gentle, “even as a nurse cherisheth her children” (1 Thess. 2:7). As a result, not only Jews and proselytes were saved, but many Gentiles turned “from idols to serve the living and true God” (1 Thess. 1:9).

ကျမ်းစာမှ။ ပိုမိုတိကျစွာ “သမ္မာကျမ်းစာမှ” ဟု ဆိုရမည်။ ပေါလုသည် သူ၏အကြောင်းပြချက်များကို သမ္မာကျမ်းစာမှ ထုတ်ယူခဲ့သည်၊ ယေရှုကိုယ်တိုင် (လုကာ ၂၄:၂၅-၂၇၊ ၄၄)၊ စတီဖန် (တမန်တော်များ၏အကျင့် ၇) နှင့် ပီဆီဒီယာမြို့ အန္တိအုတ်တွင် သူကိုယ်တိုင် (အခန်း ၁၃:၁၆-၄၁) ပြုခဲ့သည့်အတိုင်း ဖြစ်သည်။

Out of the scriptures. Rather, “from the Scriptures.” Paul drew his reasons from the Scriptures, as did Jesus (Luke 24:25–27, 44), and Stephen (Acts 7), and as he himself did at Antioch in Pisidia (ch. 13:16–41).

၃. ဖွင့်ဟသည်။ ဂရိဘာသာတွင် “ဒိုင်ယာနိုင်ဂို”။ ဤစကားလုံးကို လုကာက (၁) ဧမောင်သို့လမ်းတွင် တပည့်တော်များအား သမ္မာကျမ်းစာကို ရှင်းပြရာတွင် ခရစ်တော်က အသုံးပြုခဲ့သည် (လုကာ ၂၄:၃၂)၊ (၂) တပည့်ဆယ့်တစ်ဦး၏ စိတ်နှလုံးကို “သမ္မာကျမ်းစာကို နားလည်နိုင်ရန်” ဖွင့်ဟရာတွင် ခရစ်တော်က အသုံးပြုခဲ့သည် (လုကာ ၂၄:၄၅)၊ (၃) လီဒီယာ၏ နှလုံးကို ပေါလု၏သွန်သင်ချက်ကို နားလည်နိုင်ရန် သခင်ဘုရားက ဖွင့်ဟပေးခဲ့သည် (တမန်တော်များ၏အကျင့် ၁၆:၁၄)။ ဤနေရာတွင် ပေါလုသည် သူ၏ဆရာဖြစ်သူ၏ ပုံသက်သေကို လိုက်နာပြီး၊ နားထောင်သူများ၏ စိတ်နှလုံးများ သူ၏သတင်းစကားကို လက်ခံနိုင်ရန် သမ္မာကျမ်းကို ဖွင့်ဟသည်။

3. Opening. Gr. dianoigō. The same word is used by Luke for (1) Christ’s opening, or explaining the Scriptures to the disciples on the way to Emmaus (Luke 24:32), (2) Christ’s opening the minds of the Eleven “that they might understand the scriptures” (v. 45), and (3) the Lord’s opening the heart of Lydia that she might understand Paul’s teaching (Acts 16:14). Here Paul follows his Master’s example and opens Scripture, that the minds of his hearers might open to receive his message.

ဖော်ပြသည်။ ဂရိဘာသာတွင် “ပါရာတီသီမိုင်” ဟု ဆိုလိုသည်မှာ “ဘေးတွင်ထားသည်” ဖြစ်ပြီး၊ စားပွဲပေါ်တွင် အစားအစာထားရာတွင် (အခန်း ၁၆:၃၄) သို့မဟုတ် အငြင်းအခုံများကို ဖော်ပြရာတွင် ပုံဆောင်အသုံးပြုသည်။ “ဖော်ပြသည်” ဟူသော စကားလုံးသည် ယခင်အဓိပ္ပာယ်တွင် သံသယဖြစ်ဖွယ်ယူဆချက်တစ်ခုကို ဖော်ပြခြင်းမဟုတ်ဘဲ “သက်သေပြသည်” ဟု ဆိုလိုသည်။ ပေါလုသည် ၎င်း၏သွန်သင်ချက်အတွက် သမ္မာကျမ်းမှ သက်သေများကို ထုတ်ယူပြီး၊ ဆီနာဂေါ့ရှိ နားထောင်သူများရှေ့တွင် ဆွဲဆောင်မှုရှိစွာ တင်ပြခဲ့သည်။

Alleging. Gr. paratithēmi, “to set forth alongside,” used of setting food on a table (ch. 16:34), or, figuratively, of setting forth arguments. “To allege,” in its older sense, did not mean to set forth a doubtful assumption but “to cite.” Paul produced scriptural proof for his teaching, and persuasively set it before his hearers in the synagogue.

ခရစ်တော်။ ဂရိဘာသာတွင် အာတီကယ်ပါရှိပြီး “ခရစ်တော်” သို့မဟုတ် “မေရှိယ” ဟု ဖတ်ရသည်။ တမန်တော်သည် ဂျူးလူမျိုးများ၏ မေရှိယအပေါ် မမှန်ကန်သော အယူအဆများကို ပြုပြင်ရန် ရည်ရွယ်သည် (လုကာ ၄:၁၉ ကို ကြည့်ပါ)။

Christ. The Greek has the article, giving the reading “the Christ,” or “the Messiah.” The apostle purposes to correct the Jews’ erroneous conceptions of the Messiah (see on Luke 4:19).

လိုအပ်သည်။ သို့မဟုတ် “လိုအပ်သည်”။ ပေါလုသည် မေရှိယသည် ခံစားရမှသာလျှင် အပြစ်ကို အောင်နိုင်နိုင်ကြောင်း ပြသခဲ့သည်။ ခံစားမှုသည် အောင်မြင်မှုအတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည် (လုကာ ၂၄:၂၆၊ ၂၇ ကို ကြည့်ပါ)။

Must needs. Or, “it was necessary.” Paul showed how the Messiah could not conquer sin unless He suffered. Suffering was essential to triumph (see on Luke 24:26, 27).

ခံစားခဲ့ရပြီး၊ ထမြောက်ခဲ့သည်။ ပိုမိုတိကျစွာ “ခံစားရန်နှင့် ထမြောက်ရန်”။ ပေါလုသည် ဂျူးလူမျိုးများအတွက် လက်ခံရန်ခက်ခဲသော ခရစ်ယာန်သွန်သင်ချက်နှစ်ခုကို အထူးတလည်ဖော်ပြသည်—ခံစားရသော မေရှိယနှင့် ၎င်း၏ထမြောက်ခြင်း။ ဟေရှာယအခန်း ၅၃ သည် ဤသို့သော လေ့လာမှုတွင် အရေးပါသောနေရာယူထားသည် (လုကာ ၂၄:၂၆၊ ၂၇၊ တမန်တော်များ၏အကျင့် ၈:၃၂-၃၅၊ ၁၃:၂၆-၃၃ ကို ကြည့်ပါ)။

Have suffered, and risen again. Rather, “to suffer and to rise.” Paul specifically deals with two aspects of Christian teaching that Jews found hard to accept—the suffering Messiah and His resurrection. The 53d chapter of Isaiah would hold a prominent place in such a study (see on Luke 24:26, 27; cf. on Acts 8:32–35; 13:26–33).

ဤယေရှုသည်။ ဂရိဘာသာဖွဲ့စည်းမှုသည် “ဟုဆိုလျက်” ဟူသော စကားရပ်ကို ထည့်သွင်းရန် မျှတသည်။ ထို့ကြောင့် ဤစကားစုသည် “ဤသူသည် မေရှိယဖြစ်သည်ဟု ဆိုလျက်၊ ငါသည် သင်တို့အား တရားဟောနေသော ယေရှုဖြစ်သည်” ဟု ဖတ်နိုင်သည် (အခန်း ၉:၂၂ ကို နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

That this Jesus. The Greek construction justifies the insertion of “saying” before “that.” The phrase may then read, “saying that this is the Messiah, Jesus, whom I am publicly proclaiming unto you” (cf. on ch. 9:22).

၄. သူတို့အနက်အချို့။ ဆီနာဂေါ့ရှိ ဂျူးလူမျိုးများကို ဆိုလိုသည် (အခန်း ၁၃:၄၃ ကို နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ ဤသူများသည် ယုံကြည်မှုမရှိသော ဂျူးလူမျိုးများနှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် လူနည်းစုဖြစ်ဖွယ်ရှိသည် (အခန်း ၁၇:၅)။

4. Some of them. That is, of the Jews in the synagogue (cf. ch. 13:43). These were probably in the minority compared with the unbelieving Jews (ch. 17:5).

ယုံကြည်ခဲ့သည်။ ပိုမိုတိကျစွာ “ပေါလု၏ အငြင်းအခုံဖြင့် ဆွဲဆောင်ခံရသည်”။

Believed. Rather, “were persuaded,” that is, by Paul’s reasoning.

ပေါလုနှင့် ပေါင်းသင်းသည်။ စကားလုံးအတိုင်း “ဘုရားသခင်က ပေါလုထံသို့ တပည့်ဖြစ်ရန် ခွဲဝေပေးခဲ့သည်”။ ရိုသာဟမ်က “ပေါလုနှင့် တစ်သားတည်းဖြစ်သည်” ဟု ဘာသာပြန်သည်။

Consorted with Paul. Literally, “were allotted to Paul [by God]” to be disciples. Rotherham translates, “cast in their lot with Paul.”

ဆည်းကပ်သော ဂရိလူမျိုးများ။ စာသား၏သက်သေအချို့ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) တွင် “ဆည်းကပ်သောသူများနှင့် ဂရိလူမျိုးများ” ဟု ဖတ်ရန် ဖော်ပြထားသည်။ ဤသူများထဲတွင် အချို့သည် ဘာသာပြောင်းဝင်သူများ (အခန်း ၁၀:၂ ကို ကြည့်ပါ)။ သို့သော် သက်သာလောနိကအသင်းတော်သည် အများအားဖြင့် တပါးအမျိုးသားများဖြစ်ပြီး၊ အချို့သောအဖွဲ့ဝင်များသည် ဂျူးဘာသာမှတစ်ဆင့်မဖြတ်သန်းဘဲ ရုပ်တုကိုးကွယ်မှုမှ ပြောင်းလဲခဲ့ကြသည် (သက်သာလောနိကဩဝါဒစာ ပထမစောင် ၁:၉၊ ၂:၁၄)။

Devout Greeks. There is some textual evidence (cf. p. 10) for the reading “devout persons and Greeks.” Some of these were proselytes (see on ch. 10:2). But the Thessalonian church appears to have been predominantly Gentile, and some of its members were won from idolatry without passing through Judaism (1 Thess. 1:9; 2:14).

လူအုပ်ကြီး။ ဤတပါးအမျိုးသားများသည် မွေးရာပါ ဂျူးလူမျိုးများထံတွင် တွယ်ကပ်နေသော မလွတ်ကင်းသော ဘာသာရေးယုံကြည်မှုများဖြင့် အဟန့်အတားမဖြစ်ခဲ့ပါ။

A great multitude. These Gentiles were not hampered by the prejudices that clung so closely about those who were born Jews.

ထိပ်တန်းမိန်းမများ။ ဤသူများသည် လီဒီယာကဲ့သို့ (အခန်း ၁၆:၁၄) စီးပွားရေးနှင့် လူမှုရေးအရ လွတ်လပ်သူများ သို့မဟုတ် မြို့၏ထိပ်တန်းလူကြီးများ၏ ဇနီးများဖြစ်နိုင်သည်။ ၎င်းတို့သည် ဂျူးလူမျိုးများ သို့မဟုတ် တပါးအမျိုးသားများဖြစ်ကြောင်း ဆုံးဖြတ်ရန် မဖြစ်နိုင်ပါ။ မကစီဒိုးနီးယားတွင် မိန်းမများသည် လွတ်လပ်မှုကို များစွာရရှိခံစားခဲ့သည်။ ဤကျမ်းပိုဒ် (အခန်း ၁၇:၄) သည် အခန်း ၂ တွင် ဖော်ပြထားသော ဆယ်ဘတ်သုံးရက်ထက် ပိုမိုကာလရှည်ကြာသည်ဟု ယူဆရသည်။ သက်သာလောနိကတွင် အောင်မြင်သော အလုပ်လုပ်ကိုင်မှု၏ ပုံပြဖော်ပြချက်နှင့် ပေါလု၏စာစောင် (သက်သာလောနိကဩဝါဒစာ ပထမစောင်) သည် သုံးပတ်ထက်ပို၍ နေထိုင်ခဲ့သည်ဟု အကြံပြုသည်။

Chief women. These may have been economically and socially independent, like Lydia (ch. 16:14), or the wives of the chief men of the town. It is not possible to decide whether they were Jewesses or Gentiles. Women enjoyed a large measure of freedom in Macedonia. It seems probable that this verse (ch. 17:4) covers more than the three Sabbaths mentioned in v. 2. The tenor of the narrative, with its picture of a prospering work at Thessalonica, and Paul’s epistle (1 Thessalonians) suggest a stay of more than three weeks.

၅. ယုံကြည်မှုမရှိသူများ။ စာသား၏သက်သေအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) ဤစကားလုံးများကို ချန်လှပ်ထားရန် ထောက်ခံသည်။ ဤစကားစုကို ချန်လှပ်ထားသည်ဖြစ်စေ မချန်လှပ်ထားသည်ဖြစ်စေ သိသာထင်ရှားမှု မရှိပါ၊ အကြောင်းမှာ အခန်း ၄ တွင် ဂျူးလူမျိုးအချို့ ယုံကြည်ခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားပြီး၊ ပေါလုနှင့် စီလတ်စ်တို့အား လူအုပ်ကို စုရုံးပြီး ဆန့်ကျင်သူများသည် “ယုံကြည်မှုမရှိသူများ” ဖြစ်သည်မှာ ထင်ရှားသည်။ ဆီနာဂေါ့တွင် ဧဝံဂေလိတရားဟောပြောမှုသည် နားထောင်သူများအကြား ပြတ်သားသော ခွဲခြားမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေလေ့ရှိသည် (အခန်း ၁၃:၁၄၊ ၄၃-၄၅၊ ၁၄:၁၊ ၂၊ ၁၉:၈၊ ၉ ကို ကြည့်ပါ)။

5. Which believed not. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of these words. Whether this clause is omitted is of little significance, for v. 4 states that some Jews believed, and it is obvious that those Jews who raised up a mob against Paul and Silas “believed not.” The preaching of the gospel in the synagogue almost always produced sharp division among those who heard it (see chs. 13:14, 43–45; 14:1, 2; 19:8, 9).

မနာလိုဖြစ်သည်။ ဂရိဘာသာတွင် “ဇီလိုအို” ဟု ဆိုလိုသည်မှာ “မနာလိုမှုဖြင့် စိတ်ဆူးဖြစ်သည်”၊ ဆိုလိုသည်မှာ မနာလိုဖြစ်သည် (အခန်း ၁၃:၄၅ ကို နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

Moved with envy. Gr. zēloō, “to be heated with envy,” that is, to be jealous (cf. on ch. 13:45).

ယုတ်ညံ့သော လူယုတ်မာများ။ ဤအသုံးအနှုန်းကို ပိုမိုတိကျစွာ “လူယုတ်မာများ၏ အောက်တန်းစားလူအုပ်” (အာဗွီ) ဟု ဘာသာပြန်နိုင်သည်။ ဤစကားလုံးများသည် ပုံသေအလုပ်အကိုင်မရှိဘဲ၊ ဈေးတွင် လှည့်လည်နေသော၊ မသေချာသော အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှုရယူရင်း၊ မကောင်းသည်ဖြစ်စေ ကောင်းသည်ဖြစ်စေ ဖြစ်ပေါ်လာသမျှကို လက်ခံရန် အသင့်ရှိသော လူများကို ရည်ညွှန်းသည်။ မနာလိုသော ဂျူးလူမျိုးများသည် ဤလူယုတ်မာများကို အသုံးပြုရန်၊ ၎င်းတို့ကို လူအုပ်အဖြစ် စုစည်းရန်နှင့် သာသနာပြုသူများနှင့် ၎င်းတို့၏ယုံကြည်သူများအား ဒုက္ခပေးရန် အသုံးပြုခဲ့သည်။

Lewd fellows of the baser sort. The expression may be more exactly translated, “vile fellows of the rabble” (RV). The words apply to the men who, without any fixed calling, lounged about the market place, picking up an uncertain living, ready for anything bad or good that might arise. The jealous Jews were willing to employ such rascals, organize them as a mob, and use them to foment trouble against the missionaries and their converts.

မြို့တစ်မြို့လုံးကို ဆူပူစေသည်။ ဂရိဘာသာတွင် “အားလုံး” ဟူသော စကားလုံးမပါရှိပါ။ ၎င်းကို ချန်လှပ်ထားခြင်းသည် ဇာတ်လမ်း၏အားကို မအားနည်းစေပါ။

Set all the city. The word for “all” does not appear in the Greek. Its omission does not weaken the force of the narrative.

ဆူပူအောင်လှုံ့ဆော်သည်။ ဂရိဘာသာတွင် “သိုရုဘီအို” ဟု ဆိုလိုသည်မှာ “အနှောင့်အယှက်ပေးသည်”၊ “ရှုပ်ထွေးစေသည်”။ ဂျူးလူမျိုးများအသုံးပြုသော ဆူပူမှုနည်းဗျူဟာကို ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ ရန်သူများက နောက်ဆက်တွဲရာစုနှစ်များတစ်လျှောက် အတုယူခဲ့သည်။ အသင်းတော်၏ဆန့်ကျင်သူများသည် ဒုက္ခဖြစ်ပေါ်စေပြီး၊ ထို့နောက် ခရစ်ယာန်များကို ထိုဆူပူမှုဖြစ်ပေါ်စေသူများအဖြစ် စွပ်စွဲလေ့ရှိသည်။

On an uproar. Gr. thorubeō, “to disturb,” “to throw into confusion.” The riot technique used by the Jews has been copied by the enemies of Christianity throughout succeeding centuries. Opponents of the church have raised trouble, and then often accused the Christians of causing the disturbance.

တိုက်ခိုက်သည်။ ဂရိဘာသာတွင် “အက်ဖီစတီမိုင်” ဟု ဆိုလိုသည်မှာ “တစ်စုံတစ်ယောက် သို့မဟုတ် တစ်စုံတစ်ခုအပေါ် ရုတ်တရက်ရောက်လာသည်” (လုကာ ၂၀:၁၊ တမန်တော်များ၏အကျင့် ၂၂:၁၃၊ ၂၃:၂၇ ကို နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ ဤအကြောင်းမဲ့တိုက်ခိုက်မှုသည် အာဏာပိုင်များက ဂျူးလူမျိုးများကို ပြစ်ဒဏ်ပေးရန် ဖြစ်ပေါ်စေသင့်သော အများပြည်သူဆိုင်ရာ အစည်းအဝေးဖြစ်သည်၊ ဂျေဆင်နှင့် ပေါလုကို ပြစ်ဒဏ်ပေးရန်မဟုတ်။

Assaulted. Gr. ephistēmi, “to come upon [anyone, anything] suddenly” (cf. Luke 20:1; Acts 22:13; 23:27). This unprovoked attack was an act of public disorder that should have caused the authorities to discipline the Jews rather than to punish Jason or Paul.

ဂျေဆင်။ ဂျူးလူမျိုးများက ယောရှုဟူသော ဟေဗြဲအမည်ကို ခံယူလေ့ရှိသော ဂရိအမည်တစ်ခု (ဒုတိယမက္ကဘီးစ် ၄:၇၊ ဂျိုဆီဖပ်စ်၏ ရှေးဟောင်းသမိုင်း xii. ၅. ၁ [၂၃၉] ကို ကြည့်ပါ)။ ဤအမည်သည် ပေါလု၏ “ဆွေမျိုးများ” စာရင်းတွင်လည်း ပါရှိသည် (ရောမ ၁၆:၂၁)၊ သို့သော် ၎င်းသည် ပေါလု၏ သက်သာလောနိကမိတ်ဆွေကို ရည်ညွှန်းသည်ဟု သက်သေမရှိပါ။ ပေါလုသည် သူနှင့်အတူ နေထိုင်ခဲ့သည်မှာ သူသည် ဂျူးလူမျိုးဖြစ်ကြောင်း ညွှန်ပြသည်。 ၎င်း၏ ဧည့်ဝတ်ကျေပွန်မှုသည် ယုံကြည်မှုမရှိသော သူ၏လူမျိုးသားများ၏ အင်မတန်ပြင်းထန်သော ဒေါသကို ယခုဖြစ်ပေါ်စေသည်။

Jason. A Greek name often adopted by Jews whose Hebrew name was Joshua (2 Maccabees 4:7; see Josephus Antiquities xii. 5. 1 [239]). The name is also found in a list of Paul’s “kinsmen” (Rom. 16:21), but there is no evidence to suggest that this refers to Paul’s Thessalonian friend. That Paul had taken up residence with him would indicate that he was a Jew. His hospitable act now brought upon him the fanatical wrath of his unbelieving fellow countrymen.

သူတို့။ ပေါလုနှင့် စီလတ်စ်တို့ကို ဆိုလိုသည်။

Them. Paul and Silas.

လူများ။ ဂရိဘာသာတွင် “ဒီမို့စ်” ဟု ဆိုလိုသည်မှာ “လူထုအစည်းအဝေး” ဖြစ်နိုင်ပြီး၊ “လအို့စ်” ဟူသော စကားလုံးနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်၊ ၎င်းသည် လူမျိုးတစ်မျိုး သို့မဟုတ် အမျိုးသားတစ်ရပ်ကို ကိုယ်စားပြုလေ့ရှိသည်။ သက်သာလောနိကသည် လွတ်လပ်သော ဂရိမြို့ဖြစ်သောကြောင့်၊ ဂျူးလူမျိုးများသည် ဤကိစ္စကို လူထုတရားရုံးအဖြစ် “ဒီမို့စ်” သို့ ယူဆောင်ရန် စီစဉ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ သို့မဟုတ်၊ ၎င်းတို့သည် လှုံ့ဆော်ထားသော လူအုပ်က သာသနာပြုသူများကို တရားစီရင်မှုမရှိဘဲ သတ်ဖြတ်ရန် မျှော်လင့်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

People. Gr. dēmos, possibly “popular assembly,” in contrast to laos, which usually represents people as a tribe, a nation. Since Thessalonica was a free Greek city, the Jews may have planned to bring the matter before the dēmos as the people’s court. Alternatively, they may have hoped that the excited mob would lynch the missionaries, without benefit of trial.

၆. သူတို့ကို မတွေ့ရှိခဲ့။ သတိရှိသော မိတ်ဆွေများက ပေါလုနှင့် စီလတ်စ်တို့ကို အိမ်မှ ခိုးထုတ်သွားပြီး၊ သက်သာလောနိကမှ ဘေးကင်းစွာ ထွက်ခွာနိုင်သည်အထိ ၎င်းတို့ကို ဖွက်ထားခဲ့ဖွယ်ရှိသည် (အခန်း ၁၀)။ ၎င်းတို့မျှော်လင့်ထားသော သားကောင်များကို မရရှိသည့်အခါ၊ ဆူပူသူများသည် ဒေသခံသားကောင်များကို ဖမ်းဆီးခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းတို့အား ဥပဒေအရ ပိုမိုဆက်ဆံခဲ့သည်။

6. Found them not. Alert friends had probably smuggled Paul and Silas out of the house and were hiding them until they could be safely moved out of Thessalonica (v. 10). When balked of their hoped-for prey, the rioters seized local victims, but dealt more legally with them.

ဆွဲခေါ်သည်။ ဂရိဘာသာတွင် “ဆူရို” ဟု ဆိုလိုသည်မှာ “ဆွဲသည်” သို့မဟုတ် “ဆွဲယူသည်”။ အခန်း ၈:၃ တွင် ဤစကားလုံးကို ရှောလု၏ “အမျိုးသားများနှင့် အမျိုးသမီးများကို ထောင်သို့ ဆွဲခေါ်သည်” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် အသုံးပြုသည်။

Drew. Gr. surō, “to drag,” or “to draw.” In ch. 8:3 the word is used of Saul’s “haling” men and women to prison.

၆. ညီအစ်ကိုအချို့။ ဤညီအစ်ကိုများသည် အမည်မဖော်ပြထားသော်လည်း၊ လုံးဝသတိမထားမိခဲ့သည်မဟုတ်။

Certain brethren. These brethren are unnamed, but by no means unnoticed.

မြို့၏အုပ်ချုပ်သူများ။ ဂရိလို “ပိုလီတာချိုင်း”၊ ပိုလစ် (“မြို့”) နှင့် အာချွန် (“အုပ်ချုပ်သူ”) မှဆင်းသက်လာသည်။ လူသိများသောစာပေများတွင် ဤစကားလုံးကို လုကာသာအသုံးပြုခဲ့သည်ဟု ထင်ရသော်လည်း၊ ရှေးဟောင်းသုတေသနမှ သူသည် ၎င်းကို တိကျစွာအသုံးပြုခဲ့ကြောင်း ပြသခဲ့သည်။ “ပိုလီတာချစ်” ဟူသောစကားလုံးပါဝင်သည့် ကမ္ဗည်း ၁၉ ခုကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။ အများစုမှာ မက်ဆီဒိုးနီးယားမြို့များရှိ တရားသူကြီးများကို ရည်ညွှန်းပြီး၊ ကမ္ဗည်း ၅ ခုသည် သက်ဆာလောနိကမြို့ကို အမှန်တကယ်ရည်ညွှန်းသည်။ ထို့ကြောင့် လုကာ၏ အသေးစိတ်တိကျမှုကို အတည်ပြုပြီးဖြစ်သည်။ သူသည် ဖိလိပ္ပိမြို့၊ ရောမကိုလိုနီတစ်ခုရှိ အရာရှိများကို “စတြာတေဂိုင်” ဟု မှန်ကန်စွာဖော်ပြခဲ့သည် (အခန်း ၁၆:၂၀ တွင်ကြည့်ပါ)။ သို့သော် သက်ဆာလောနိကသည် လွတ်လပ်သော မက်ဆီဒိုးနီးယားမြို့ဖြစ်ပြီး၊ ထိုအချိန်တွင် အရာရှိ ၅ ဦး သို့မဟုတ် ၆ ဦးရှိသော ရောမမဟုတ်သည့် တရားသူကြီးများကို “ပိုလီတာချိုင်း” ဟု တရားဝင်သိကြသည်။ ဂျေဆန်နှင့် သူ၏သူငယ်ချင်းများကို ယခု ဤအရာရှိများထံ ခေါ်ဆောင်သွားခဲ့သည်။

Rulers of the city. Gr. politarchai, from polis (“city”) and archōn (“ruler”). In known literature the word appears to have been used only by Luke, but archeology has shown that he used it accurately. Nineteen inscriptions have been discovered in which the word politarchēs is used. In the majority of cases the reference is to magistrates in Macedonian cities, and five inscriptions actually refer to Thessalonica, so Luke’s detailed accuracy is confirmed. He correctly described the officials in Philippi, a Roman colony, as stratēgoi (see on ch. 16:20); but Thessalonica was a free Macedonian city, and its non-Roman magistrates, of which there were five or six at this time, were known officially as politarchai. It was before these officials that Jason and his friends were now haled.

ကမ္ဘာကို ဇောက်ထိုးလှည့်ပတ်စေခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “ကမ္ဘာကို အုံကြွစေခဲ့သည်” ဟု အက်စ် ၂၁:၃၈၊ ဂလာတိ ၅:၁၂ တွင်လည်း ဖော်ပြထားသည်။ “ကမ္ဘာ” (ဂရိလို “အိုကူမီနီ”) ဟူသောစကားလုံးအတွက် မှတ်ချက်ကို မဿဲ ၂၄:၁၄၊ လုကာ ၂:၁ တွင် ကြည့်ပါ။ အလားတူ ပြဿနာဖြစ်စေသည်ဟူသော စွပ်စွဲချက်များကို ဧလိယတွင် (၁ ဘုရင် ၁၈:၁၇) နှင့် ၃ ရာစုနှစ်ခရစ်ယာန်များတွင် (တာတူလီယံ အာပိုလိုဂျီ ၄၀၊ အက်ဒ်နေးရှင်နီး ၉) တွေ့ရသည်။ နောက်ဆုံးသောကာလတွင် ဘုရားသခင်၏လူများအပေါ် အလားတူစွပ်စွဲချက်များ ထပ်မံပေါ်ပေါက်လာလိမ့်မည် (ဂျီစီ ၆၁၄, ၆၁၅)။

Turned the world upside down. Or, “stirred the world up,” as also in Acts 21:38; Gal. 5:12. For comment on the word “world” (Gr. oikoumenē) see on Matt. 24:14; Luke 2:1. Similar charges of trouble-making were brought against Elijah (1 Kings 18:17), and against the Christians of the 3d century (Tertullian Apology 40; Ad Nationes 9). Similar accusations will be brought against God’s people in the last days (GC 614, 615).

ယခုကိစ္စတွင် စွပ်စွဲချက်သည် အခိုက်အတန့်ပြင်းထန်မှုကြောင့် ချဲ့ကားထားဖွယ်ရှိသော်လည်း၊ ၎င်း၏အရေးပါမှုမှာ ပြင်းထန်သည်။ ရောမလူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏ “ပက်စ်ရိုမာနာ” (“ရောမငြိမ်းချမ်းရေး”) ကို ဂုဏ်ယူကြပြီး၊ ၎င်းကို အနှောင့်အယှက်ပေးသူများကို ပြင်းထန်စွာ ကိုင်တွယ်ရန် အသင့်ရှိကြသည်။ သို့သော် စွပ်စွဲချက်မည်မျှပင် ချဲ့ကားထားသည်ဖြစ်စေ၊ ၎င်းသည် သာသနာပြုများ၏ နောက်လိုက်များရရှိရေးအတွက် နာမည်ကောင်းသည် သက်ဆာလောနိကသို့ ရောက်ရှိမလာမီ ရှေ့ပြေးခဲ့ကြောင်း ပြသပြီး၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ လျင်မြန်စွာပျံ့နှံ့မှုကို သက်သေပြသည်။

In the present case the charge was doubtless exaggerated in the heat of the moment, but its import was serious. The Romans took pride in their Pax Romana (“Roman Peace”), and were ready to deal severely with those who disturbed it. But no matter how overstated the accusation may have been, it shows that the missionaries’ reputation for gaining converts had preceded them to Thessalonica, and testifies to the rapid spread of Christianity.

၇. လက်ခံထားသည်။ ဂရိလို “ဟူပိုဒယ်ချိုမီ”၊ “ဧည့်သည်အဖြစ်လက်ခံရန်”၊ “ဧည့်ဝတ်ပြုရန်” ဟု လုကာ ၁၀:၃၈၊ ၁၉:၆၊ ယာကုပ် ၂:၂၅ တွင် ဖော်ပြထားသည်။ တမန်တော်များသည် ဂျေဆန်၏ဧည့်သည်များဖြစ်ပြီး၊ ထို့ကြောင့် သူသည် ၎င်းတို့၏သွန်သင်ချက်များကို ထောက်ခံသူအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရသည်။

7. Hath received. Gr. hupodechomai, “to receive [as a guest],” “to entertain,” as in Luke 10:38; 19:6; James 2:25. The apostles were Jason’s guests, and consequently he was considered a sympathizer with their teaching.

ဤသူအားလုံး။ ဆိုလိုသည်မှာ ဂျေဆန်နှင့် ညီအစ်ကိုအချို့ဖြစ်သည်။ စွပ်စွဲသူများက ရှာမတွေ့ခဲ့သော ပေါလ်နှင့် စီလတ်စ်တို့သည်လည်း ဖမ်းဆီးခံရပါက စွပ်စွဲချက်တွင် ပါဝင်မည်ဖြစ်သည်။ ပို၍ကျယ်ပြန့်သောအဓိပ္ပာယ်ဖြင့်၊ စွပ်စွဲချက်သည် ခရစ်ယာန်အသင်းတော်တစ်ခုလုံးကို ဆန့်ကျင်ပြီး ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။

These all. That is, Jason and certain brethren. Paul and Silas, whom the accusers had not found, would also be included in the accusation if they were caught. In an even broader sense, the charge may have been against the whole Christian church.

အမိန့်များ။ ဂရိလို “ဒေါဂမာတာ” (အခန်း ၁၆:၄ တွင်ကြည့်ပါ)။ ဤရည်ညွှန်းချက်သည် လူထုအုံကြွမှုဆန့်ကျင်ရေး ရောမဥပဒေများကို ဖြစ်ပေါ်စေဖွယ်ရှိသည်။ သို့သော်၊ ဤအမိန့်များသည် ဧကရာဇ်ကလောဒီယပ်စ်၏ အမိန့်ပြန်တမ်းတစ်ခု၏စည်းကမ်းချက်များကို ရည်ညွှန်းနိုင်ပြီး၊ ၎င်းအမိန့်သည် ခရစ်ယာန်ဘာသာဖြစ်ထွန်းမှုကြောင့် ရောမမြို့မှ ဂျူးလူမျိုးများကို နှင်ထုတ်ရန် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့လျှင် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၇၁၊ အခန်း ၁၈:၂ တွင်ကြည့်ပါ)။ အမှန်တကယ်တွင်၊ ဤအမိန့်သည် ရောမမြို့နှင့် ၎င်း၏ကိုလိုနီများ (ဖိလိပ္ပိမြို့လို) တွင်သာ အကျိုးသက်ရောက်သော်လည်း၊ ရောမအင်ပါယာ၏ အစိတ်အပိုင်းအားလုံးကို လွှမ်းမိုးမည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်၊ သက်ဆာလောနိကသည် လွတ်လပ်သောမြို့ဖြစ်သော်လည်း ဧကရာဇ်အစိုးရအောက်တွင်ရှိပြီး၊ ၎င်း၏ဥပဒေများကို ရောမဧကရာဇ်မူဝါဒ၏သဘောအတိုင်း ညှိနှိုင်းထားမည်ဖြစ်သည်။

Decrees. Gr. dogmata (see on ch. 16:4). The reference is probably to Roman laws against seditious teaching. However, it is also possible that the “decrees” here may refer to the terms of the edict issued by the emperor Claudius, under which the Jews were to be expelled from Rome, if that edict was prompted by the growth of Christianity (see Vol. V, p. 71; see on ch. 18:2). Actually, this edict was binding only in Rome and its coloniae (such as Philippi), but it would influence all parts of the Roman Empire. Thus, Thessalonica, though a free city, was under the imperial government, and would harmonize its legislation with the tenor of imperial Roman policy.

အခြားဘုရင်တစ်ပါး။ ဂရိလို “ဘာစီလူးစ် ဟယ်တယ်ရိုစ်”၊ ဆိုလိုသည်မှာ မတူညီသောဘုရင်တစ်မျိုးဖြစ်သည် (မဿဲ ၆:၂၄ တွင်ကြည့်ပါ)။ ဤစကားစုအပေါ်တွင် စွပ်စွဲသူများသည် ၎င်းတို့၏အဓိကစွပ်စွဲချက်ကို အခြေခံခဲ့သည်။ ၎င်းတို့က ခရစ်ယာန်များသည် ပြိုင်ဘက်ဘုရင် သို့မဟုတ် ဧကရာဇ်တစ်ဦးကို ကြွေးကြော်နေသည်ဟု ဆိုခဲ့သည်။ ဤထက်ပိုပြီး ပြင်းထန်သော စွပ်စွဲချက်သည် မည်သည့်အုပ်စုအပေါ်မှ ချမထားနိုင်ခဲ့ပေ (မာကု ၁၂:၁၄၊ လုကာ ၂၃:၂ တွင်ကြည့်ပါ)၊ ၎င်းသည် မမှန်ကန်သော်လည်း၊ ယုံကြည်နိုင်ဖွယ်ပုံပေါက်ရန် လုံလောက်သောအခြေခံရှိခဲ့သည်။ ခရစ်ယာန်များသည် ခရစ်တော်၏ဘုရင်စည်းမျဉ်းကို သာလွန်ကြောင်း နေရာအနှံ့တွင် သွန်သင်ခဲ့ပြီး (မဿဲ ၃:၂၊ ၃၊ ယောဟန် ၁၈:၃၆ တွင်ကြည့်ပါ)၊ ၎င်းတို့၏စကားများကို ရန်လိုသူဝေဖန်သူများက လူထုအုံကြွမှုဆန်သော ခံစားချက်များအဖြစ် အလွယ်တကူ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုနိုင်သည်။ သက်ဆာလောနိကမြို့သို့ပေးပို့သော စာများမှ ပေါလ်သည် သူ၏တရားဟောရာတွင် ဘုရားသခင်၏နိုင်ငံတော်ကို အလေးပေးခဲ့ပြီး၊ ခရစ်တော်၏ဒုတိယအကြိမ်ကြွလာခြင်းကို ဘုရင်အဖြစ် အလေးထားခဲ့ကြောင်း ထင်ရှားသည် (၁ သက်ဆာလောနိက ၁:၉၊ ၁၀၊ ၂:၁၂၊ ၄:၁၄-၁၇၊ ၅:၂၊ ၂၃၊ ၂ သက်ဆာလောနိက ၁:၅-၈၊ ၂:၈)။ ရောမအရာရှိတစ်ဦး၏အမြင်တွင်၊ ဤသို့သောသွန်သင်ချက်သည် ယခုပြင်းထန်စွာဒေါသထွက်နေသော ဂျူးလူမျိုးများနှင့် ၎င်းတို့၏မဟာမိတ်များက ပြုလုပ်သော စွပ်စွဲချက်ကို ထောက်ခံရန် လုံလောက်သည်။

Another king. Gr. basileus heteros, that is, a different kind of king (see on Matt. 6:24). On this phrase the accusers based their main charge: They claimed that the Christians were proclaiming a rival king, or emperor. A more serious accusation could hardly be laid against any group (see Mark 12:14; see on Luke 23:2), and although it was not true, it had enough basis to appear plausible. Christians everywhere taught the superiority of Christ’s kingship (see on Matt. 3:2, 3; John 18:36), and their words could readily be interpreted into seditious sentiments by hostile critics. It is clear from the letters to the Thessalonians that Paul emphasized the kingdom in his preaching, and stressed Christ’s second coming as King (1 Thess. 1:9, 10; 2:12; 4:14–17; 5:2, 23; 2 Thess. 1:5–8; 2:8). In the eyes of a Roman official, such teaching was sufficient to substantiate the charge that the irate Jews and their associates now made.

၈. ဒုက္ခပေးသည်။ ဂရိလို “တာရဿွဲ”၊ “လှုပ်ရှားစေရန်”၊ “အုံကြွစေရန်” ဟု ဖော်ပြသည်။ ဂျူးလူမျိုးများကပေးသော သတင်းသည် သက်ဆာလောနိကမြို့သူမြို့သားများကို စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေခဲ့သည်။ လူထုသည် အုံကြွမှုနှင့် ၎င်း၏ထိတ်လန့်ဖွယ်ရာများကို ကြောက်ရွံ့ခဲ့ပြီး၊ အရာရှိများသည် စည်းကမ်းထိန်းသိမ်းရန် ပျက်ကွက်ပြီး နိုင်ငံတော်သစ္စာဖောက်မှုလှုပ်ရှားမှုများကို ခွင့်ပြုထားသည့် တာဝန်ယူမှုကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။

8. Troubled. Gr. tarassō, “to agitate,” “to stir up.” The news given by the Jews disturbed the inhabitants of Thessalonica. The public feared an insurrection, with its attendant horrors, while the officials faced the responsibility of having failed to keep order and having permitted treasonable activities.

လူထု။ ဂရိလို “အိုခလိုစ်”၊ “လူအုပ်”၊ “လူစုလူဝေး”၊ “သာမန်လူထု” — အခန်း ၅ တွင် “လူထု” (ဒီမိုစ်) ဟု ဘာသာပြန်ထားသောစကားလုံးနှင့် ကွဲပြားသည်။

People. Gr. ochlos, “crowd,” “multitude,” “common people”—a different word from that translated “people” (dēmos) in v. 5.

၉. အာမခံ။ ဂရိလို “ဟီးကာနိုစ်”၊ စာသားအရ “လုံလောက်သည်” ဟုဆိုလိုသော်လည်း၊ ဤနေရာတွင် “အာမခံ” နှင့်ညီမျှသော နည်းပညာဆိုင်ရာဝေါဟာရအဖြစ် အသုံးပြုသည်။ ဂျေဆန်သည် ပေါလ်နှင့် စီလတ်စ်ကို လူချပြရန်အစား သို့မဟုတ် သာသနာပြုများသည် မြို့ကိုပြန်လာဒုက္ခပေးမည်မဟုတ်ကြောင်း အာမခံချက်အဖြစ် သို့မဟုတ် သူ၏ကောင်းမွန်သောအပြုအမူအတွက် အာမခံချက်အဖြစ် ငွေပမာဏတစ်ခုထည့်သွင်းခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ဒေသခံခရစ်ယာန်များသည် သာသနာပြုများအတွက် အန္တရာယ်များကို ရင်ဆိုင်ခဲ့သော်လည်း၊ သတင်းကောင်းအတွက် အန္တရာယ်ကို လိုလိုလားလားရင်ဆိုင်ခဲ့ကြသည် (၁ သက်ဆာလောနိက ၁:၆၊ ၂:၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။ တရားသူကြီးများသည် မဆင်မခြင်လုပ်ဆောင်မှုသို့ အတင်းအကြပ်မလုပ်ရန် ငြင်းဆန်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့၏သတိထားသောဆုံးဖြတ်ချက်အတွက် ချီးမွမ်းထိုက်သည်။ ၎င်းတို့သည် စီရင်ချက်ချရန် သက်သေမလုံလောက်သည်ဟု ယူဆခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

9. Security. Gr. hikanos, literally, “sufficient,” but here used as a technical term equivalent to “bail.” Jason probably had to lay down a sum of money in lieu of producing Paul and Silas in person, or as a pledge that the evangelists would not return to trouble the city, or as guarantee of his own good conduct. The local Christians ran great risks on behalf of the missionaries, but they willingly faced danger for the gospel’s sake (cf. 1 Thess. 1:6; 2:14). It is clear that the magistrates were refusing to be stampeded into injudicious action, and they merit commendation for their moderate decision. They probably judged that there was insufficient evidence for conviction.

အခြားသူများ။ ထိုအစား “အခြားသူများ” ဟု ဖော်ပြသည်။

The other. Rather, “the others.”

၁၀. ချက်ချင်းပို့လွှတ်ခဲ့သည်။ တရားသူကြီးများ၏အမိန့်ကြောင့် သို့မဟုတ် နီးကပ်လာသောအန္တရာယ်ကြောင့်ဖြစ်သည် (အခန်း ၉:၂၅ ကိုကြည့်ပါ)။ ပေါလ်နှင့် စီလတ်စ်သည် သက်ဆာလောနိကခရစ်ယာန်များအတွက် ကျေးဇူးရှင်များဖြစ်ခဲ့သော်လည်း၊ ယခုအခါ အခြေအနေပြောင်းပြန်ဖြစ်သွားပြီး၊ သက်ဆာလောနိကခရစ်ယာန်များသည် သာသနာပြုများကို ထိရောက်စွာ ဂရုစိုက်ခဲ့ကြသည်။ ပေါလ်သည် ၎င်းတို့၏ကျေးဇူးပြုမှုကို ဘယ်သောအခါမှ မမေ့ခဲ့ဘဲ၊ ၎င်းတို့ကို ထပ်မံတွေ့ဆုံရန် မကြာခဏတောင့်တခဲ့သည်။ အနည်းဆုံး နှစ်ကြိမ်တွင် သူသည် သက်ဆာလောနိကအသင်းတော်သို့ ပြန်လည်လည်ပတ်ရန် ကြိုးစားခဲ့သော်လည်း、သူ၏ကိုယ်စား တိမောသေကို ပို့လွှတ်ရန်သာ လုံလောက်ခဲ့သည် (၁ သက်ဆာလောနိက ၂:၁၈၊ ၃:၁၊ ၂ ကိုကြည့်ပါ)။

10. Immediately sent away. Either because of the magistrates’ command, or because of the imminent danger (cf. ch. 9:25). Paul and Silas had been the benefactors of the new believers, but now the tables were turned, and the Thessalonian Christians were efficiently caring for the missionaries. Paul never forgot their kindness, and often longed to see them again. On at least two other occasions he attempted to pay return visits to the church in Thessalonica, but had to be content to send Timothy in his stead (see on 1 Thess. 2:18; 3:1, 2).

ဗေရဣယ။ သက်ဆာလောနိကမြို့မှ အနောက်တောင်ဘက် ၅၀ မိုင်ခန့်အကွာရှိ မက်ဆီဒိုးနီးယားမြို့ငယ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဤမြို့သည် သက်ဆာလောနိကထက် စီးပွားရေးအရ အရေးပါမှုနည်းပါးသည်။ ယနေ့ခေတ်တွင် ဤမြို့သည် ဗယ်ရီယာဟူသောအမည်ကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားသည်။ သမ္မာကျမ်းစာတွင် အမည်ကို ဗေရိုယဟု ပိုမိုတိကျစွာ ဖော်ပြပေမည်။ ပေါလ်၏ဒုတိယသာသနာပြုခရီးစဉ်ကို ကြည့်ပါ။

Berea. A small Macedonian city about 50 mi. southwest of Thessalonica. The city was of far less commercial importance than Thessalonica. The town still retains its name in the modern Verria. The Biblical form of the name may be more accurately rendered Beroea. See Paul’s Second Missionary Tour.

ဓမ္မစည်းဝါးရုံသို့။ ဂျူးလူဦးရေသည် ၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်ဝတ်ပြုရာနေရာကို ထောက်ပံ့ရန် လုံလောက်စွာရှိသည်။ ပေါလ်သည် သူ၏ဧဝံဂေလိအမှုကို ဓမ္မစည်းဝါးရုံတွင် စတင်လုပ်ဆောင်ရန် ဓလေ့ရှိသည် (အခန်း ၁၊ ၂ ကိုကြည့်ပါ)၊ သို့သော် သက်ဆာလောနိကတွင် ပြဿနာဖြစ်ပြီးနောက်ချက်ချင်းပင်၊ ဤသို့လုပ်ဆောင်ခြင်းသည် ထူးကဲသောသတ္တိလိုအပ်သည်။

Into the synagogue. The Jewish population was large enough to support its own place of worship. It was Paul’s custom to begin his gospel work in the synagogue (cf. on vs. 1, 2), but in this case, immediately after the trouble in Thessalonica, such action called for unusual courage.

၁၁. မြင့်မြတ်သည်။ စာသားအရ “မျိုးရိုးမြင့်မြတ်သူ” (၁ ကောရိန္တု ၁:၂၆ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤနေရာတွင် ဤစကားလုံးသည် မျိုးရိုးမြင့်မြတ်သူများတွင် အကျင့်စာရိတ္တနှင့် သစ္စာရှိမှုကို ပုံဖော်ရန် စံပြအဖြစ်အသုံးပြုသည်။ ဤသို့သောကြင်နာမှုနှင့် ပွင့်လင်းသောစိတ်ထားကို တမန်တော်နှင့် လုကာက ဗေရဣယဂျူးလူမျိုးများတွင် လေးစားခဲ့ကြသည်။ သက်ဆာလောနိကဓမ္မစည်းဝါးရုံရှိသူများနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်အားဖြင့်၊ ၎င်းတို့သည် ဘက်လိုက်မှု၏အကျဉ်းသားများမဟုတ်ဘဲ၊ ပွင့်လင်းသောစိတ်ဖြင့် ပေါလ်တင်ပြသော သမ္မာတရားများကို လေ့လာရန် အသင့်ရှိခဲ့ကြသည်။

11. Noble. Literally, “wellborn” (cf. 1 Cor. 1:26). Here the word stands for the generous, loyal temper that was ideally supposed to characterize those of aristocratic birth. It was this quality of kindliness and open-mindedness that the apostle and Luke admired in the Berean Jews. In contrast with those in the synagogue of Thessalonica, they were not the slaves of prejudice, but, with open minds, were ready to study the truths that Paul presented.

ဘုရားသခင်၏နှုတ်ကပတ်တော်ကို လက်ခံခဲ့သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ဘုရားသခင်၏နှုတ်ကပတ်တော်ဖြစ်သည်။ ပေါလ်သည် သက်ဆာလောနိကရှိ ဂျူးလူမျိုးများအား ပေးခဲ့သော သမ္မာကျမ်းစာသွန်သင်ချက်များကို ၎င်းတို့အား ပေးခဲ့သည် (အခန်း ၃)။

Received the word. That is, the Word of God. Paul gave them the same Biblical teaching that he had given to the Jews in Thessalonica (v. 3).

အဆင်သင့်ဖြစ်မှု။ သို့မဟုတ် “စိတ်အားထက်သန်မှု”။ ၎င်းတို့သည် ဉာဏ်အလင်းရရှိရန် စိတ်အားထက်သန်စွာ ဆန္ဒရှိခဲ့ကြသည်။

Readiness. Or, “eagerness.” They eagerly desired enlightenment.

ရှာဖွေခဲ့သည်။ ဂရိလို “အနာခရိနဝါ”၊ “စုံစမ်းရန်”၊ “စစ်ဆေးရန်”၊ “သက်သေများကို စိစစ်ရန်”၊ အထူးသဖြင့် ဥပဒေဆိုင်ရာအဓိပ္ပာယ်ဖြင့် အခန်း ၄:၉၊ ၁၂:၁၉ တွင်ဖော်ပြထားသည်။ ယောဟန် ၅:၃၉ တွင် မတူညီသောစကားလုံး “အဲရူနာဝါ” (“ရှာဖွေရန်”၊ “စူးစမ်းလေ့လာရန်”) ကို အသုံးပြုထားသည်။ ဗေရဣယလူမျိုးများသည် သမ္မာကျမ်းစာများကို လေ့လာရာတွင် သန့်ရှင်းသောဉာဏ်ရည်ကို အသုံးပြုခဲ့ပြီး၊ ခရစ်တော်တစ်ပါးသည် ဆင်းရဲဒုက္ခခံရပြီး ထမြောက်မည်ဟူသော ဝိညာဉ်ရေးရာနှုတ်ကပတ်များကို တွေ့ရှိခဲ့ကြသည်။ သက်သေများကို စစ်ဆေးပြီး မှန်ကန်သည်ကို တွေ့ရှိပြီးနောက်၊ ၎င်းတို့သည် သစ္စာရှိမှုကို သက်သေပြရန် သွန်သင်ချက်အသစ်ကို လက်ခံခဲ့ကြသည်။ ဗေရဣယသို့ ပြောင်းလဲလာသူများသည် အထူးသဖြင့် ပုဂ္ဂလိကစီရင်ပိုင်ခွင့်ကို အလေးပေးသူများက ယုံကြည်မှုနှင့် ယုံမှားသံသယမရှိဘဲ၊ ယုံကြည်မှုနှင့် သံသယဝါဒအကြား မှန်ကန်သောဆက်ဆံရေးကို ပြသသူများအဖြစ် အမြဲသတ်မှတ်ခံရသည်။ ၎င်းတို့သည် အဆိုပြုထားသောအရာကို သမ္မာတရားအဖြစ် လက်ခံရန် အဆင်သင့်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းကို လေးစားဖွယ်အာဏာပိုင်ဖြစ်သော သမ္မာကျမ်းစာနှင့် စစ်ဆေးပြီး၊ နောက်ဆုံးတွင် ၎င်းတို့တွေ့ရှိသည့်အတိုင်း သမ္မာတရားကို လိုက်နာခဲ့ကြသည်။

Searched. Gr. anakrinō, “to investigate,” “to examine,” “to sift [evidence],” especially in a legal sense, as in chs. 4:9; 12:19. In John 5:39 a different word, ereunaō (“to search,” “to examine into”), is used. The Bereans used sanctified intelligence in studying the Scriptures, and found that the inspired words told of a Messiah who would suffer and rise again. Having examined the evidence and having found what was true, they proved their sincerity by accepting the new teaching. The Berean converts have always been regarded, particularly by those who emphasize the right of private judgment, as representative of those who exhibit the right relation between reason and faith, avoiding credulity on the one hand and skepticism on the other. In their readiness to look at what was proposed as truth, and to check it against a revered authority, the Scriptures, finally following truth as they found it, they constitute a good example to follow.

နေ့စဉ်။ ဤစကားလုံးအသုံးပြုမှုသည် ပေါလ်၏ ဗေရဣယတွင်နေထိုင်မှုသည် စူးစမ်းလိုသူများကို နှုတ်ကပတ်တော်ကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်လေ့လာရန် လမ်းညွှန်ရန် လုံလောက်သောအချိန်ရှိခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြသည်။

Daily. The use of this word suggests that Paul’s stay with the Bereans was at least long enough for him to direct the inquirers in extended study of the Word.

၁၂. ထို့ကြောင့်။ သမ္မာကျမ်းစာများကို နေ့စဉ်စိတ်အားထက်သန်စွာ ရှာဖွေခြင်း၏ရလဒ်အနေဖြင့် များစွာသောသူများသည် ဧဝံဂေလိသတင်းကောင်းကို ယုံကြည်ခဲ့ကြသည်။ သမ္မာကျမ်းစာသည် သမ္မာတရားကို စိတ်ရင်းမှန်ဖြင့် ရှာဖွေသူများအတွက် ယုံကြည်မှုနှင့် ပြောင်းလဲမှုကို ယခုထိပင် ဆောင်ကြဉ်းပေးနိုင်သည်။

12. Therefore. As a result of diligent, daily searching of the Scriptures many believed the gospel message. The Bible will still bring conviction and conversion to those who sincerely search its pages for truth.

၄။ သူတို့အများက ယုံကြည်ကြသည်။ “သူတို့ထဲမှ အချို့ယုံကြည်ကြသည်” (အခန်းကြီး ၄) နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်။

Many of them believed. In contrast with “some of them believed” (v. 4).

ဂုဏ်သိက္ခာရှိသောမိန်းမများ။ ဆိုလိုသည်မှာ လူချမ်းသာပြီး သြဇာလွှမ်းမိုးမှုရှိသော အဆင့်အတန်းမြင့်မားသူများ (အခန်းကြီး ၁၃:၅၀ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း)။

Honourable women. That is, women of good rank or standing, distinguished for their influence and wealth (cf. on ch. 13:50).

ဂရိလူမျိုးများ။ ဤစကားစုသည် အထူးသဖြင့် မိန်းမများကို ရည်ညွှန်းသော်လည်း အမျိုးသားများလည်း ပါဝင်နိုင်ဖွယ်ရှိသည် (အခန်းကြီး ၄ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း)။

Which were Greeks. The phrase refers especially to the women, but it is probable that the men were also included (see on v. 4).

၁၃။ သက်သာလောနိတ်မြို့၏ဂျူးလူမျိုး။ ဤသူများသည် သူတို့၏မြို့မှ သာသနာပြုများကို နှင်ထုတ်ရုံမျှဖြင့် မကျေနပ်ဘဲ၊ သူတို့၏မုန်းတီးမှုသည် ဘီရောမြို့ရှိ ခရစ်ယာန်များကို လိုက်လံပြဿနာဖန်တီးခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၁၄:၁၉ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း)။

13. Jews of Thessalonica. These were not content with driving the missionaries out of their own town; their hatred pursued the Christians to Beroea (cf. on ch. 14:19).

ဘုရားသခင်၏နှုတ်ကပတ်တော်။ ၎င်းသည် လုကာ၏အသုံးအနှုန်းဖြစ်သည်။ သက်သာလောနိတ်မြို့၏ဂျူးလူများသည် ပေါလ်၏သတင်းစကားကို လက်မခံခဲ့ဘဲ ၎င်းကို “ဘုရားသခင်၏နှုတ်ကပတ်တော်” ဟု မဖော်ပြခဲ့ပေ။ ဂျူးသာသနာပိုင်ဆိုင်မှုနှင့် ဘာသာရေးအယူအဆများကြောင့် ၎င်းတို့၏မျက်စိများ မှိန်ဝါးခဲ့သည် (၂ကော ၃:၁၄, ၁၅ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း)။

Word of God. This is Luke’s term. The Thessalonian Jews who did not accept Paul’s message would not have described it as “the word of God.” Prejudice and long training in Jewish teaching blinded their eyes (cf. on 2 Cor. 3:14, 15).

လှုံ့ဆော်ဖန်တီးခြင်း။ ဂရိဘာသာတွင် “ဆာလျူအို” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး “လှုံ့ဆော်ရန်” သို့မဟုတ် “ပြင်းထန်စွာလှုပ်ခတ်ရန်” ဟု ဆိုလိုသည်။ ဤပုံသဏ္ဍာန်သည် ပင်လယ်ထဲတွင် မုန်တိုင်းထန်နေသည့်အလား လူတိုင်းကို ထိတ်လန့်စေသည့် သက်သာလောနိတ်မြို့ဂျူးလူများ၏ ဖန်တီးမှုကို ဖော်ပြသည်။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း) “သူတို့သည်လည်း ထိုမြို့သို့ရောက်လာပြီး လူထုကို လှုံ့ဆော်ပြဿနာဖန်တီးကြသည်” ဟူသော ဖတ်ရှုချက်ကို ထောက်ခံသည် (အောက်တွင် “လူထု” ကို ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း)။ ဂျူးလူများသည် သက်သာလောနိတ်မြို့တွင် ခရစ်ယာန်များကို စွပ်စွဲခဲ့သည့်အတိုင်း နိုင်ငံရေးဆူပူမှုဖန်တီးသည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့ပုံရသည်။

Stirred up. Gr. saleuō, “to agitate,” “to shake thoroughly.” The figure suggests a storm at sea where all are troubled, an apt enough description for the confusion that the Jews of Thessalonica sought to create. Important textual evidence (cf. p. 10) may be cited for the reading, “they came thither also, stirring up and troubling the people” (see below under “the people”). The Jews probably made charges similar to those they had brought against the Christians in Thessalonica, accusing the believers of fomenting political disturbances.

လူထု။ ဂရိဘာသာတွင် “ဟိုအိုခလိုအိ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး “လူအုပ်ကြီး” ဟု ဆိုလိုသည်။ သက်သာလောနိတ်မြို့ဂျူးလူများသည် ၎င်းတို့၏မြို့တွင် အောင်မြင်ခဲ့သော လူအုပ်စုလှုပ်ရှားမှုကို (အခန်းကြီး ၅-၁၀) ဘီရောမြို့တွင် တူညီစွာ ကြိုးပမ်းခဲ့ပုံရသည်။

The people. Gr. hoi ochloi, “the crowds.” Apparently the Thessalonian Jews attempted the same mob action against the apostles at Beroea as had been successful in their own city (vs. 5–10).

၁၄။ ချက်ချင်း။ သက်သာလောနိတ်မြို့မှ (အခန်းကြီး ၁၀) ကဲ့သို့ပင် ဘီရောမြို့မှလည်း တမန်တော်များ၏ ထွက်ခွာမှုသည် အလျင်စလိုဖြစ်ခဲ့သည်။ ယုံကြည်ခြင်းအသစ်ရရှိထားသည့် ဒေသခံခရစ်ယာန်များသည် ကိုယ်ရေးအန္တရာယ်ရှိသော်လည်း ၎င်းတို့၏ဆရာများ၏လုံခြုံရေးကို စီစဉ်ပေးခဲ့သည်။

14. Immediately. As from Thessalonica (v. 10), so from Beroea, the departure of the apostles was made in all haste. Once again local Christians, new in the faith, and at personal risk, arranged for their teachers’ safety.

ပင်လယ်သို့သွားရန်။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း) “ပင်လယ်အထိ” ဟူသော ဖတ်ရှုချက်ကို ထောက်ခံသည်။ ဤရုတ်တရက်လှုပ်ရှားမှုသည် ဦးတည်ရာမဆုံးဖြတ်ရသေးသည့် သင်္ဘောဖြင့် ခရီးသွားရန် ပြင်ဆင်မှုဖြစ်သည်။ ဘီရောနှင့် အေသင်မြို့အကြား ရပ်နားရာနေရာများ (ဖိလိပ္ပိနှင့် သက်သာလောနိတ်မြို့အကြား အမ်ဖိပိုလစ်နှင့် အပေါလောနိယမြို့ကို အခန်းကြီး ၁ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း) မဖော်ပြထားသဖြင့် ပေါလ်သည် ပင်လယ်ခရီးဖြင့် သွားခဲ့သည်ဟု ယူဆရသည်။ ဆူနီယမ်အငူကို ပတ်ကာ ပိုင်ရီးယပ်ဆိပ်ကမ်းမှတစ်ဆင့် အေသင်မြို့သို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ပေမည် (အခန်းကြီး ၁၆ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း)။ သူသည် ဘီရောမှလိုက်ပါလာသူများနှင့် ဤအထိလိုက်ပါလာခဲ့သော်လည်း (အခန်းကြီး ၁၅) ၎င်းတို့ပြန်သွားခဲ့ပြီး သူတစ်ယောက်တည်းကျန်ရစ်ခဲ့သည်။ သူ၏အဖော်နှင့် အကြံဉာဏ်လိုအပ်မှုကို ဘီရောသို့ပြန်သွားသူများထံမှတစ်ဆင့် စီလပ်နှင့် တိမောသေတို့အား “အမြန်ဆုံးလာရန်” သတင်းစကားပို့ခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၁၅)။ ၁သက် ၃:၁-၃ အရ တိမောသေသည် အေသင်မြို့သို့ ရောက်လာခဲ့ပြီး အာရီယိုပေဂတ်စ်ဖြစ်ရပ်ပြီးနောက် သက်သာလောနိတ်မြို့သို့ အားပေးစကားနှင့် ချမ်းသာပေးရန် ပြန်လည်စေလွှတ်ခံရပုံရသည်။

As it were to the sea. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading, “as far as the sea.” This sudden action was preparatory to taking ship for a destination that may not yet have been decided. Because there is no mention of stopping places between Beroea and Athens (as Amphipolis and Apollonia were listed between Philippi and Thessalonica in v. 1) it is presumed that Paul did travel by sea. Rounding the promontory of Sunium, he would enter Athens by way of the port of Piraeus (see on v. 16). He was accompanied thus far by some who had gone with him from Beroea (v. 15), but they returned and he was left alone. His desire for companionship and counsel is expressed in the message that he sent with the returning Bereans for Silas and Timothy to come to him “with all speed” (v. 15). From 1 Thess. 3:1–3 it would appear that Timothy came to Athens, probably after the incident on the Areopagus, and was sent back soon after, with words of counsel and comfort for those in Thessalonica whom he had reported as suffering much tribulation.

စီလပ်နှင့် တိမောသေ။ တိမောသေကို လစ္စထရာမြို့တွင် မိတ်ဆက်ပြီးကတည်းက (အခန်းကြီး ၁၆:၁ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း) သူ၏အမည်ကို ဖော်ပြထားခြင်းမရှိသော်လည်း သူ၏အရေဖျားလှီးပြီးကတည်းက (အခန်းကြီး ၃) ပေါလ်နှင့် အမြဲအတူရှိခဲ့ပုံရသည်။ ယခုအခါ စီလပ်နှင့်အတူ သူသည် အကြီးတန်းဧဝံဂေလိဆရာနှင့် ခွဲခွာခံရသည်။ ပေါလ်၏အသွေးကို လိုလားနေသော နှိပ်စက်သူဂျူးများသည် ဘီရောမြို့တွင်ကျန်ရှိနေသော သိသာထင်ရှားမှုနည်းသော တမန်တော်များကို အနှောင့်အယှက်ပေးဖွယ်မရှိပေ။ ထို့ကြောင့် စီလပ်နှင့် တိမောသေတို့သည် ဘီရောနှင့် သက်သာလောနိတ်မြို့ရှိ ယုံကြည်သူအသစ်များကို သင်ကြားအားပေးရန် လွတ်လပ်စွာဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သည်။

Silas and Timotheus. Timothy has not been mentioned by name since he was introduced into the narrative at Lystra (see on ch. 16:1), but it appears that since his circumcision (v. 3) he had constantly been with Paul. Now, with Silas, he is separated from the senior evangelist. The persecuting Jews were thirsting for Paul’s blood, and were not likely to molest the less prominent workers if they remained in Beroea. Thus Silas and Timothy would be free to strengthen the new believers in Beroea and Thessalonica.

၁၅။ ပို့ဆောင်ခြင်း။ ပေါလ်၏ခရီးစဉ်တစ်ခုလုံးသည် သူ၏လက်ထဲတွင်မဟုတ်ဘဲ ဘီရောလူများ၏လက်ထဲတွင် စီမံထားပုံရသည်။ ၎င်းတို့သည် သူ၏လုံခြုံရေးကို သေချာစေရန် ခရီးတွင် ကိုယ်တိုင်လိုက်ပါပို့ဆောင်ခဲ့သည်။

15. Conducted. Apparently the entire care and direction of Paul’s journey was in the hands of the Bereans, rather than in his. They personally accompanied him on the journey, thus ensuring his safety.

အေသင်မြို့သို့။ ပေါလ်သည် မက်ဆီဒိုးနီးယားမှ ဂရိနိုင်ငံသို့ ခြေလျင်ခရီးသွားရန် စီစဉ်ထားခဲ့ပေမည်၊ သို့သော် မမျှော်လင့်ထားသော အကြပ်အတည်းကြောင့် ထိုအစီအစဉ်ကို စွန့်လွှတ်ခဲ့ပြီး အေသင်မြို့သို့ တိုက်ရိုက်သင်္ဘောဖြင့် သွားခဲ့သည် (ပေါလ်၏ဒုတိယသာသနာပြုခရီးကို ကြည့်ပါ၊ အခန်းကြီး ၁၆ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း)။ ထိုနေရာတွင် သူသည် သူ၏သာသနာပြုဖော်များကို လုံခြုံစွာစောင့်ဆိုင်းနိုင်ခဲ့သည်။ သူသည် တရားဟောခြင်းမပြုဘဲ စောင့်ဆိုင်းရန် စီစဉ်ထားပေမည်၊ သို့သော် အေသင်မြို့တွင် မြင်တွေ့ရသောအရာများက သူ၏တက်ကြွသောသာသနာပြုစိတ်ဓာတ်ကို နှိုးဆွခဲ့သည်။

Unto Athens. The apostle probably had planned to go on foot through Macedonia into Greece, but the unexpected crisis caused abandonment of the plan, and he took direct passage to Athens (see Paul’s Second Missionary Tour; see on v. 16). There he could safely await his fellow missionaries. He may have planned to wait without preaching, but his ardent, evangelistic spirit was roused by the sights he saw in Athens.

အမြန်ဆုံး။ သို့မဟုတ် “တတ်နိုင်သမျှမြန်မြန်”။ ပေါလ်ကို အေသင်မြို့သို့ ပို့ဆောင်ပေးခဲ့သူများသည် ဘီရောမြို့သို့ ပြန်လည်စေလွှတ်ခံရပြီး တိမောသေနှင့် စီလပ်တို့အား ချက်ချင်းလာရောက်ရန် ညွှန်ကြားချက်များနှင့်အတူ ပြန်သွားခဲ့သည်။ ပေါလ်သည် သူ၏ရောဂါကြောင့် တစ်ယောက်တည်း ခရီးသွားရန်နှင့် အလုပ်လုပ်ရန် မလွယ်ကူခဲ့ဟု ယူဆရသည် (အခန်းကြီး ၉:၁၈ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း)။ သူသည် သူ၏သစ္စာရှိအဖော်များ၏အကူအညီကို လိုအပ်ခဲ့ပြီး အလုပ်ကို ချက်ချင်းစတင်လိုခဲ့သည်။ ၁သက် ၃:၁, ၂ တွင် တိမောသေသည် အေသင်မြို့သို့ ရောက်လာခဲ့ပြီး သက်သာလောနိတ်မြို့ရှိ ယုံကြည်သူများကို ဂရုစိုက်ရန် မကြာမီ ပြန်လည်စေလွှတ်ခံရသည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ အေသင်မြို့မှ ပေါလ်သည် ကောရိန္သုမြို့သို့ သွားခဲ့ပြီး (တမန်တော် ၁၈:၁) စီလပ်နှင့် တိမောသေတို့သည် နောက်ပိုင်းတွင် သူနှင့်ပြန်လည်ဆုံတွေ့ခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၅)။

With all speed. Or, “as quickly as possible.” Those who had conducted Paul to Athens were sent back to Beroea with instructions to have Timothy and Silas join the apostle immediately. There is reason to think that Paul could not easily travel or work alone because of his infirmities (cf. on ch. 9:18). He wanted the presence of his faithful companions that he might promptly set about his work. In 1 Thess. 3:1, 2 is an implication that Timothy, at least, came to Athens. Apparently soon afterward Paul sent him back to care for the Thessalonian converts. From Athens, Paul went to Corinth (Acts 18:1), where Silas and Timothy later joined him (v. 5).

သူတို့ထွက်ခွာသွားကြသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ပေါလ်ကို အေသင်မြို့သို့ ပို့ဆောင်ပေးခဲ့သော ဘီရောလူများဖြစ်သည်။ သူ၏အဓိကသာသနာပြုခရီးများတွင် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ပေါလ်သည် အလုပ်ဖော်များ၏အဖော်မပါဘဲ တစ်ယောက်တည်းကျန်ရစ်ခဲ့သည်။

They departed. That is, the Bereans who had taken Paul to Athens. For the first time in his major missionary journeys, the apostle is left without the companionship of fellow workers.

၁၆။ အေသင်မြို့။ ရှေးခေတ်အက်တီကာနှင့် ခေတ်သစ်ဂရိနိုင်ငံ၏ မြို့တော်ဖြစ်ပြီး အာခါယာပြည်နယ်၏ အရှေ့တောင်ဘက်စွန်းတွင် တည်ရှိသည် (ပေါလ်၏ခရီးများကို ကြည့်ပါ)။ ၎င်းသည် ပင်လယ်မှ ၄.၅ မိုင်အကွာတွင်ရှိပြီး ပိုင်ရီးယပ်ဆိပ်ကမ်းနှင့် ကျယ်ပြန့်သောနံရံဖြင့် ဆက်သွယ်ထားသည်။ ဓမ္မဓိဋ္ဌာန်အရ ၎င်း၏သမိုင်းသည် ဘီစီ ၁၅၈၁ သို့ပြန်လည်ရောက်ရှိသော်လည်း ဘီစီ ၆၀၀ ခန့်မတိုင်မီ ထင်ရှားမှုမရှိခဲ့ပေ။ နောက်ထပ် ၂၀၀ နှစ်အတွင်း အေသင်မြို့သည် ၎င်း၏အာဏာထွတ်ထွတ်ထွန်းကားလာပြီး ပါရီကလစ် (ဘီစီ ၄၆၁-၄၃၀) လက်ထက်တွင် ရွှေခေတ်သို့ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ၎င်း၏ထင်ရှားသောသားများတွင် ဆိုဖိုကလစ်၊ ဆိုကရေးတီး၊ ပလေတို၊ အရစ္စတိုတယ်၊ ဒီမောစသီနီးစ်တို့ ပါဝင်သည်။ သို့သော် ဘီစီ ၃၃၈ တွင် မက်ဆီဒိုးနီးယား၏ထွန်းကားလာမှုကြောင့် မြို့သည် ဖျက်ဆီးခံရပြီး ဘီစီ ၂ ရာစုတွင် အာခါယာပြည်နယ်အတွင်း ရောမအင်ပါယာ၏အစိတ်အပိုင်းဖြစ်လာခဲ့သည်။ ပေါလ်၏ခေတ်တွင် အေသင်မြို့သည် နိုင်ငံရေးအာဏာမရှိတော့သော်လည်း ကမ္ဘာ့အသိပညာဗဟုသုတဗဟိုချက်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခံရပြီး ရောမအင်ပါယာ၏ တက္ကသိုလ်မြို့အဖြစ် သတ်မှတ်ခံရသည်။ ထိုအချိန်တွင် လူဦးရေ ၂၅၀,၀၀၀ ခန့်ရှိပေမည်။ ပေါလ်၏ဒုတိယသာသနာပြုခရီးကို ကြည့်ပါ။

16. Athens. The capital of ancient Attica and of modern Greece, situated in the southeast extremity of the Roman province of Achaia (see The Journeys of Paul). It lay 41/2 mi. from the sea, and was connected with the port of Piraeus by a broad, walled corridor. Tradition takes its history back to 1581 b.c., but the city did not become prominent until about 600 b.c. During the next 200 years Athens climbed to the peak of her power and attained her Golden Age under Pericles (461–430 b.c.). Her illustrious sons included Sophocles, Socrates, Plato, Aristotle, and Demosthenes. In 338 b.c., however, the city was crushed by the rising power of Macedon, and in the 2d century b.c. was included in the Roman province of Achaia. In Paul’s day Athens no longer possessed effective political power, but it was still the recognized intellectual center of the world, and was regarded as the university city of the Roman Empire. The population probably numbered 250,000 at that time. See Paul’s Second Missionary Tour.

အေသင်မြို့၏ ဗဟိုချက်မှာ အက်ခရိုပိုလစ် (“အထက်မြို့” သို့မဟုတ် “မြင့်သောမြို့”) ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် အမြင့်ပေ ၅၀၀ ခန့်ရှိသော တောင်ကုန်းဖြစ်ပြီး ထင်ရှားသောဘုရားကျောင်းများစွာ၏ တည်နေရာဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့အနက် အဓိကပြီး အလှဆုံးမှာ ပါသီနွန်၊ အီရက်သီယမ်၊ နှင့် တောင်ပံမရှိသောအောင်မြင်မှုဘုရားကျောင်းတို့ဖြစ်သည်။ အက်ခရိုပိုလစ်၏ အနောက်ဘက်ရှိ အနိမ့်ပိုင်းတောင်ကုန်းတစ်ခုတွင် အာရီယိုပေဂတ်စ် (“မားစ်တောင်”၊ အခန်းကြီး ၁၉ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း) သည် အနောက်မြောက်မှ အရှေ့တောင်သို့ တည်ရှိသော ကျောက်ဆောင်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဤသည်မှာ ပေါလ်သည် ဘီရောမှ စီလပ်နှင့် တိမောသေတို့ရောက်လာရန် စောင့်ဆိုင်းနေစဉ် တွေ့ရှိခဲ့သော ပတ်ဝန်းကျင်ဖြစ်သည်။

The focal point of Athens was the Acropolis (“upper,” or “higher,” city). This was a hill about 500 ft. high, and was the site of several famous temples, the chief and most beautiful of which were the Parthenon, the Erechtheum, and the Temple of the Wingless Victory. On a lower hill, to the west of the Acropolis, rose the Areopagus (“Mars’ hill,” see on v. 19), a bare outcrop of rock running in a northwest to southeast direction. Such was the setting in which Paul found himself while he awaited the arrival of Silas and Timothy from Beroea.

သူ၏စိတ်ဓာတ်။ ဆိုလိုသည်မှာ သူ၏စိတ်နှလုံး၊ သူ၏အတွင်းစိတ်ဝိညာဉ်ရေးအနက်ဖြစ်သည်။

His spirit. That is, his mind, his inner spiritual depths.

လှုံ့ဆော်ခံရခြင်း။ ဂရိဘာသာတွင် “ပါရောက်ဆူးနို” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး “စိတ်ဆိုးရန်”၊ “လှုံ့ဆော်ရန်”၊ “ဒေါသထွက်ရန်” ဟု ဆိုလိုသည် (အခန်းကြီး ၁၅:၃၉ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း)။ ပေါလ်သည် အေသင်မြို့တွင် တရားဟောရန် ရည်ရွယ်မထားခဲ့သော်လည်း သူမြင်တွေ့ရသောအရာများက သူ့ကို လှုံ့ဆော်ခဲ့ပြီး တိမောသေနှင့် စီလပ်တို့ရောက်လာမီ စကားပြောရန် တွန်းအားပေးခံရသည်။

Was stirred. Gr. paroxunō, “to irritate,” “to provoke,” “to rouse to anger” (cf. on ch. 15:39). Apparently Paul had not intended to preach in Athens, but the sights that he saw provoked him to action, and he felt impelled to speak even before Timothy and Silas arrived.

ရုပ်တုကိုးကွယ်ခြင်းနှင့်ပြည့်နှက်နေခြင်း။ သို့မဟုတ် “ရုပ်တုများနှင့်ပြည့်နေခြင်း”။ ဂျိုးဆီးဖပ်စ်က အေသင်မြို့သားများကို “ဂရိလူများအနက် အသာသနာ့ဆုံး” ဟု ဖော်ပြခဲ့သည် (အာပီယွန်ဆန့်ကျင်ရေး အတွဲ ၂၊ ၁၂ [၁၃၀]၊ လို့ဘ်ထုတ်ဝေမှု၊ စာမျက်နှာ ၃၄၅)။ ရှေးစာတမ်းတစ်ခုအရ ပေါလ်၏ခေတ်က အေသင်မြို့တွင် ရုပ်တု ၃,၀၀၀ ကျော်ရှိခဲ့သည်။ ၎င်း၏လမ်းတစ်ခုတွင် အိမ်တိုင်းရှေ့တွင် သံတော်ဆင့်နတ်ဘုရား ဟားမီးစ်၏ ရုပ်ထုဖြင့် အလှဆင်ထားသည်။ ဘုရားကျောင်းများ၊ ဝရန်တာများ၊ ကော်လံများ၊ နှင့် ခြံဝင်းများသည် ဂရိလူများ၏ အလှအပကို ချစ်မြတ်နိုးမှုကို ထုထည်ကြီးစွာ ကြွားဝါသော အနုစိတ်ထွင်းထုထားသော အနုပညာလက်ရာများနှင့် ပြည့်နှက်နေသည်။ ဟယ်လင်နစ်နောက်ခံရှိသော ပေါလ်သည် ဤအနုပညာဥစ္စာများ၏ အလှအပကို လျစ်လျူရှုနိုင်ဖွယ်မရှိသော်လည်း သူခံစားရသော မည်သည့်ပျော်ရွှင်မှုမဆို ဝိညာဉ်ရေးဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုများကြောင့် ဖုံးလွှမ်းခံရပေမည်။ ရုပ်တုအများစုသည် ရုပ်တုကိုးကွယ်မှုနှင့် ဆက်စပ်နေပြီး “ရုပ်တုများ” ဟု ဖော်ပြရန် သင့်လျော်သည်။ ဂျူးလူမျိုးတစ်ဦးအတွက် ဤရုပ်တုပြသမှုသည် ပဌမနှင့် ဒုတိယပညတ်များကို ပြတ်သားစွာ ချိုးဖောက်ခြင်းဖြစ်သည်။ ခရစ်ယာန်တစ်ဦးအတွက် ဤမြင်ကွင်းသည် ဂရိရုပ်တုကိုးကွယ်မှုနှင့် ခရစ်တော်၌ဘုရားသခင်၏ဗျာဒိတ်တော်အကြား ကွာဟချက်ကို ဖော်ပြသောကြောင့် ပို၍ဝမ်းနည်းမှုဖြစ်ပေါ်စေသည်။ သို့သော် ပေါလ်သည် လူသားများကို ၎င်းတို့၏မိုက်မဲမှုမှ ကယ်တင်လိုသော ကယ်တင်ရှင်၏ဆန္ဒကို အပြည့်အဝမျှဝေခဲ့သောကြောင့် သူ၏နောက်ဆုံးတုံ့ပြန်မှုမှာ သာသနာပြုမှုဖြစ်သည်။ သူသည် အေသင်မြို့သားများထံ ဧဝံဂေလိတရားကို ဟောပြောရန် အခွင့်အလမ်းကို လျစ်လျူရှုနိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။

Wholly given to idolatry. Rather, “full of idols.” Josephus describes the Athenians as being “the most pious of the Greeks” (Against Apion ii. 12 [130]; Loeb ed., p. 345). According to one ancient report there were more than 3,000 statues in the Athens of Paul’s day. One of its streets was adorned with a bust of the messenger-god Hermes before every house. Temples, porticoes, colonnades, and courtyards were replete with exquisitely carved works of art that lavishly proclaimed the Greek love of beauty. Paul, with his Hellenistic background, could hardly have been indifferent to the aesthetic appeal of such artistic wealth, but any pleasure he may have felt would be overwhelmed by the spiritual implications of what he saw. The greater part of the statuary was linked with pagan worship, and could justifiably be described as “idols.” To a Jew, such a display would glaringly flout the first and second commandments. To a Christian, the sight would bring even greater sorrow as revealing the gulf that lay between Greek paganism and the gospel revelation of God in Christ. Yet, so fully did Paul share the Saviour’s desire to redeem men from their follies that his final reaction was evangelistic. He could not neglect the opportunity to proclaim the gospel to the Athenians.

၁၇။ ထို့ကြောင့်။ ရုပ်တုကိုးကွယ်မှု၏ ပြင်းထန်မှုကို သူ၏ဖြောင့်မတ်သောဒေါသသည် ရိုးရှင်းစွာ ပေါက်ကွဲထွက်ရုံမျှမဟုတ်ဘဲ မြို့တော်ကို သာသနာပြုရန် ကြိုးပမ်းရန် ဦးတည်ခဲ့သည်။

17. Therefore. His righteous anger against rampant idolatry did not find vent simply in fulminations, but led him to attempt to evangelize the pagan city.

ဆွေးနွေးငြင်းခုံခြင်း။ အခန်းကြီး ၂ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း ကြည့်ပါ။

Disputed. See on v. 2.

ဂျူးဘုရားကျောင်း။ အေသင်မြို့တွင် ဂျူးလူမျိုးများစုဝေးနေထိုင်သည့် အထောက်အထားမရှိသော်လည်း မြို့တွင် ရှေးဂျူးစာသားများကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ပေါလ်သည် ၎င်း၏ဓလေ့အတိုင်း (တမန်တော် ၉:၁၅၊ ၁၃:၅၊ ၁၃:၁၄၊ လုကာ ၄:၁၆ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း) ပထမဦးစွာ ဂျူးလူများထံသို့သွားခဲ့ပြီး ရုပ်တုကိုးကွယ်မှုကို တိုက်ဖျက်ရာတွင် ၎င်းတို့၏ထောက်ခံမှုကို သဘာဝအလျောက် မျှော်လင့်ခဲ့သည်။ ဇာတ်လမ်းတွင် ၎င်း၏လူမျိုးသားများကြားတွင် သူရရှိခဲ့သောလက်ခံမှုနှင့် ၎င်းတို့နှင့်အတူလုပ်ဆောင်မှု၏ ထင်ရှားသောရလဒ်များကို မဖော်ပြထားပေ။

Synagogue. There is no evidence that a large colony of Jews existed in Athens, but early Jewish inscriptions have been found in the city. Paul, as his custom was (see on Acts 9:15; 13:5, 14; cf. on Luke 4:16), went first to the Jews, naturally expecting support from them in his fight against idolatry. The narrative gives no hint as to his reception among his compatriots, and leaves no record of tangible results from his work with them.

ဘုရားကိုးကွယ်သူများ။ အခန်းကြီး ၁၀:၂ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း ကြည့်ပါ။

Devout persons. See on ch. 10:2.

စျေးကွက်။ ဂရိဘာသာစကားဖြင့် အဂိုရာ (မဿဲ ၁၁:၁၆; တမန်တော် ၁၆:၁၉ တွင်ကြည့်ပါ)။ အေသင်မြို့တွင် အဂိုရာနှစ်ခုရှိပြီး၊ တစ်ခုမှာ စီးပွားရေးစျေးကွက်ဖြစ်ပြီး၊ ဤနေရာတွင် ရည်ညွှန်းထားသည့်အခြားတစ်ခုမှာ မြို့၏လူမှုရေးဗဟိုချက်ဖြစ်သည်။ ပေါလု၏ခေတ်တွင် ၎င်းသည် အမျိုးသားသူရဲကောင်းများ၏ ရုပ်ထုများနှင့် ဂရိနတ်ဘုရားများစွာ၏ ရုပ်တုများဖြင့် အလှဆင်ထားသည်။ ဤအဂိုရာသည် အေသင်မြို့တွင် နိုင်ငံရေးနှင့် ဒဿနိကဆွေးနွေးမှုများအများစု ပြုလုပ်ရာ နေရာဖြစ်သည်။ ဤနေရာတွင် ပေါလုသည် ပညာရှင်နှင့် အပျော်တမ်းဒဿနပညာရှင်များကို ၎င်းတို့၏လူစုနှင့်အတူ အငြင်းအခုံပြုနေသည်ကို ကြားနိုင်သည်။ တမန်တော်သည် ဆွေးနွေးမှုများတွင် ပါဝင်ပြီး ၎င်း၏ဘဝဒဿနကို ရှင်းပြရန် လွတ်လပ်ခွင့်ရှိသည်။

Market. Gr. agora (see on Matt. 11:16; Acts 16:19). In Athens there were two agorae, one being the commercial market place, whereas the other, to which reference is here made, was the social center of the city. In the time of Paul it was adorned with a host of statues, images of national heroes as well as of most of the gods in the Greek pantheon. This agora was the arena where most political and philosophical discussions were conducted in Athens. Here Paul would hear professional and amateur philosophers disputing with one another and with their hearers. The apostle would be free to participate in the discussions and to expound his own philosophy of life.

သူနှင့်တွေ့သူများ။ ထိုအစား “မတော်တဆလာသူများ” ဟု ဆိုလိုသည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ ဖြတ်သွားဖြတ်လာသူများဖြစ်ပြီး၊ ဧဝံဂေလိမျိုးစေ့ချရန် ခက်ခဲသောမြေဖြစ်သည်။

Them that met with him. Rather, “the chance comers,” that is, the casual passers-by, difficult soil in which to sow gospel seed.

၁၈။ ဒဿနပညာရှင်များ။ စကားလုံးအရ “ဉာဏ်ပညာကိုချစ်သူများ” ဟု ဆိုလိုပြီး၊ ဉာဏ်ပညာ သို့မဟုတ် သင်ယူမှုကို လိုက်စားသူများအတွက် သုံးသည်။

18. Philosophers. Literally, “lovers of wisdom,” a term used of those who were given to the pursuit of wisdom, or learning.

ဧပီကျူရီးယန်းများ။ ဒဿနိကဂိုဏ်းနှစ်ခုဖြစ်သော ဧပီကျူရီးယန်းများနှင့် စတိုအိတ်များသည် ဤအချိန်တွင် ဂရိအတွေးအခေါ်၏ အဓိကကိုယ်စားလှယ်များဖြစ်သည်။ ဧပီကျူရီးယန်းဝါဒသည် ၎င်း၏တည်ထောင်သူ ဧပီကျူးရပ်စ်မှ အမည်ရယူထားပြီး၊ သူသည် ဘီစီ ၃၄၂ မှ ၂၇၀ ခန့်အထိ အေသင်မြို့တွင် အေးချမ်းသောဘဝဖြင့် နေထိုင်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏ဆန္ဒအရ အစည်းအဝေးများကို ဥယျာဉ်တစ်ခုတွင် ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး၊ ထို့ကြောင့် ဧပီကျူရီးယန်းများကို တစ်ခါတစ်ရံ ဥယျာဉ်ဂိုဏ်းဟု ခေါ်သည်။ ဧပီကျူးရပ်စ်၏ အတွေးအခေါ်များတွင် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ စကြဝဠာပြဿနာများကို ဖြေရှင်းရန် ပါဝင်သည်။ ထိုခေတ်က တွေးခေါ်သူအများစုနှင့်အတူ၊ သူသည် လူကြိုက်များသော နတ်ဘုရားများစွာကိုးကွယ်မှုကို ငြင်းပယ်ခဲ့ပြီး၊ သူသည် လူသိရှင်ကြား စွန့်လွှတ်ရန် မရဲတင်းသေးသည့်အရာဖြစ်ပြီး၊ နတ်ဘုရားများသည် ၎င်းတို့၏ အေးချမ်းမှုတွင် လူသားများနှင့် အလှမ်းဝေးနေပြီး လူသားများ၏ ဝမ်းနည်းမှုနှင့် အပြစ်များကို ဂရုမစိုက်ဟု သွန်သင်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ယဇ်ပူဇော်မှုမလိုအပ်သလို ဆုတောင်းမှုများကိုလည်း ဖြေကြားမည်မဟုတ်ပါ။ ကမ္ဘာ၏ အကြီးမားဆုံးဒုက္ခမှာ လူအများစု၏ စိတ်ကို ကျွန်ပြုနေသော အယူသည်းမှုဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် ရာဇဝတ်မှုနှင့် ဒုက္ခများစွာ၏ ရင်းမြစ်ဖြစ်သည်။ လူသားတို့၏ ရည်မှန်းချက်မှာ ပျော်ရွှင်မှုရရှိရန်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းဆီသို့ ပထမခြေလှမ်းမှာ အနာဂတ်ပြစ်ဒဏ်ဟူသော အယူအဆမှ လွတ်မြောက်ရန်ဖြစ်သည်။ နောက်တစ်ဆင့်မှာ ပျော်ရွှင်မှုသည် သာယာသောခံစားမှုများတွင် တည်ရှိသည်ကို အသိအမှတ်ပြုရန်ဖြစ်သည်။ အချို့သော ပျော်ရွှင်မှုဟုခေါ်သည့်အရာသည် နောက်ဆက်တွဲဖြစ်လာသော နာကျင်မှုဖြင့် ထွက်ပေါ်လာသည်ကို အတွေ့အကြုံက ပြသသည်။ ထို့ကြောင့် သူသည် အာရုံခံစားမှုလွန်ကဲမှုကို ရှောင်ရှားရန် သွန်သင်ခဲ့သည်။ ဧပီကျူးရပ်စ်၏ ဘဝသည် မိမိကိုယ်ကို ထိန်းချုပ်မှု၊ ကြင်နာမှု၊ ရက်ရောမှု၊ ဘာသာရေးဆန်မှု၊ နှင့် နိုင်ငံချစ်စိတ်ဖြင့် ထူးခြားခဲ့သည် (ဒိုင်အိုဂျင်းနီ လာအာတီးယပ်စ် ၁၀:၁၀)။ သို့သော် သူသည် လူသားဥပဒေများကို အုပ်ချုပ်မှုပုံစံမျှသာဟု ယူဆခဲ့ပြီး၊ ပိုမိုမြင့်မားသော ကျင့်ဝတ်ဥပဒေအတွက် နေရာမတွေ့ခဲ့ပါ။ ထို့ကြောင့် လူတိုင်းသည် ၎င်းတို့၏ ပျော်ရွှင်မှုများ၏ တရားဝင်မှုကို ဆုံးဖြတ်ရန် ကျန်ရစ်ခဲ့ပြီး၊ လူအများစုသည် လွယ်ကူသောဘဝနှင့် မိမိကိုယ်ကို ဖြည့်ဆည်းမှုကို ရွေးချယ်ခဲ့သည်။ တစ်ခါတစ်ရံ၊ သို့သော် ရှားပါးစွာ၊ ဂရုတစိုက်တွေးခေါ်မှုသည် ဧပီကျူရီးယန်တစ်ဦး၏ တိရစ္ဆာန်ဝါဒသို့ နစ်မြုပ်သွားတတ်သော သဘောထားကို ထိန်းညှိပေးသည်။ များသောအားဖြင့်၊ အရသာခံစားမှုနှင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ လွတ်လပ်မှုကို နှစ်သက်သူများသည် ဤဒဿနခွင့်ပြုသော ယုတ်ညံ့မှု၏ အတိမ်အနက်ကို ပြသသော ဝမ်းနည်းဖွယ်ပြပွဲများကို ပေးခဲ့သည်။

Epicureans. The two philosophic schools, the Epicureans and the Stoics, were at this time the great representatives of Greek thought. Epicureanism took its name from its founder, Epicurus, who lived a long and quiet life at Athens, from about 342 to 270 b.c. In harmony with its founder’s will, meetings were held in a garden, and hence the Epicureans were sometimes known as the School of the Garden. The speculations of Epicurus included both a physical and an ethical solution of the problems of the universe. In company with most thoughtful men of the time, he rejected the popular polytheism, which he did not yet dare openly renounce, and taught that the gods in their serenity were too far removed from men to be bothered about men’s sorrows or sins. They needed no sacrifices and answered no prayers. The great evil of the world was superstition, which was enslaving the minds of most men, and was the source of most crime and misery. Man’s goal was the attainment of happiness, and the first step toward it was emancipation from the idea of future punishment. The next step was to recognize that happiness consisted in pleasurable emotions. Experience showed that what some call pleasure is frequently more than offset by the pain that follows; consequently he taught that one should avoid sensual excesses. The life of Epicurus himself seems to have been marked by self-control, kindliness, generosity, piety, and patriotism (Diogenes Laërtius x. 10). But he regarded human laws as merely conventional arrangements, and found no place for a higher moral law. Each man was therefore left to arbitrate on the lawfulness of his own pleasures, and most men chose a life of ease and self-indulgence. Sometimes, but all too rarely, careful thinking balanced an Epicurean’s tendency to sink into animalism. More often those who devoted themselves to the indulgence of the sense of taste, on the one hand, and of sexual freedom, on the other, provided sorry exhibits of the depth of degradation to which such a philosophy permitted men to sink.

ဧပီကျူးရပ်စ်သည် ခေတ်မီသိပ္ပံ၏ တစ်ခါတစ်ရံ ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုဟု ခေါ်သည့် ရူပဗေဒလောကတွင် အချို့သော အရာများကို ကြိုတင်မြင်နိုင်ခဲ့သည်ဟု ချီးကျူးခံရသည်။ သူသည် ဖန်ဆင်းခြင်းနှင့် ထိန်းချုပ်ခြင်းဟူသော အယူအဆကို ဖယ်ထုတ်ခဲ့သည်။ သူသည် ရုပ်ဝတ္ထုသည် ထာဝရတည်ရှိခဲ့ပြီး၊ ရုပ်ဝတ္ထုဖွဲ့စည်းထားသော အကန့်အသတ်မရှိသော အက်တမ်များသည် ဆွဲဆောင်မှုနှင့် တွန်းထုတ်မှုဖြစ်စဉ်ဖြင့် များပြားသော ပေါင်းစပ်မှုများသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းမှ လူသားများမြင်နေရသော သဘာဝကမ္ဘာကြီး ထွက်ပေါ်လာသည်ဟု သွန်သင်ခဲ့သည်။ လူခရီးရှပ်စ်၏ ကဗျာ၊ ဒီ ရီရမ် နာတူရာ၊ သည် ဤအနုတ်လက္ခဏာနှင့် လက်တွေ့အားဖြင့် ဘုရားမဲ့ဝါဒစနစ်၏ အမြင့်မားဆုံးဖော်ပြချက်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် ပုဂံလောကကို ခိုင်မာစွာ ဆုပ်ကိုင်ထားသော အယူသည်းမှုကို ဒေါသထွက်စွာ ဆန့်ကျင်မှု၏ ဂုဏ်သိက္ခာတစ်မျိုးကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည်။

Epicurus has been credited with foreseeing some of the so-called discoveries of modern science in the world of physics. He excluded the idea of both creation and control. He taught that matter had existed from eternity, and that the infinite atoms of which matter was composed had by a process of attraction and repulsion entered into manifold combinations, out of which had issued the world of nature as men see it. The poem of Lucretius, De Rerum Natura, is perhaps the loftiest expression of this negative and virtually atheistic system, for it does possess a certain nobility of indignant protest against the superstition that so firmly gripped the pagan world.

ဧပီကျူရီးယန်ကဗျာသည် ဤစနစ်၏ ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ သွန်သင်ချက်များကို ထူးခြားသော ဥပမာများပေးသည်။ ဟိုးရေ့စ်က ဤသို့ဆိုသည်- “မနက်ဖြန်ဘာယူလာမည်ကို မေးတာကို ရပ်လိုက်ပါ၊ ကံကြမ္မာပေးသော နေ့တိုင်းကို အမြတ်အဖြစ် သတ်မှတ်ပါ” (အိုဒ်စ် ၁:၉; လို့ဘ် ထုတ်ဝေမှု၊ ၂၉)။

Epicurean poetry gives characteristic examples of the ethical teaching of this system. Says Horace: “Cease to ask what the morrow will bring forth, and set down as gain each day that Fortune grants” (Odes i. 9; Loeb ed., 29).

“ဉာဏ်ပညာပြပါ။ ဝိုင်ကို စစ်ထုတ်ပါ၊ ဘဝသည် တိုတောင်းသောကြောင့် ဝေးကွာသော မျှော်လင့်ချက်များကို ဖြတ်တောက်ပါ။ ကျွန်ုပ်တို့ပြောနေစဉ်၊ မနာလိုသော အချိန်သည် ပြေးသွားပြီ။ ယနေ့၏ရိတ်သိမ်းမှုကို ရိတ်သိမ်းပါ၊ မနက်ဖြန်ကို တတ်နိုင်သမျှ အနည်းဆုံး ယုံကြည်ပါ!” (ထိုနည်းတူ ၁၁; လို့ဘ် ထုတ်ဝေမှု၊ ၃၃)။

“Show wisdom. Strain clear the wine; and since life is brief, cut short far-reaching hopes! Even while we speak, envious time has sped. Reap the harvest of to-day, putting as little trust as may be in the morrow!” (ibid. 11; Loeb ed., p. 33).

ပေါလုသည် ဤဒဿနနှင့် မျက်နှာချင်းဆိုင် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။ ပိုက်ကွန် ၂၂-၃၁ တွင် သူမည်သို့ဆက်ဆံခဲ့သည်ကို ကျွန်ုပ်တို့ သိရသည်။ သူသည် ဖန်ဆင်းရှင်၊ အုပ်စိုးရှင်၊ ဖခင်အဖြစ် အသက်ရှင်သောဘုရား၏ ပုဂ္ဂိုလိကသဘောကို အခိုင်အမာပြောကြားခဲ့သည်။ စိတ်နှလုံးတွင် ရေးထားသော ဘုရားဥပဒေ၏ ချည်နှောင်မှုအား၊ ပျော်ရွှင်မှုကို အဓိကရှာဖွေမှုထက် မြှင့်တင်ထားသော ဘဝ၏ ဂုဏ်သိက္ခာ၊ မိမိကိုယ်ကိုအတွက်မဟုတ်ဘဲ အခြားသူများနှင့် ဘုရားအတွက် အသုံးပြုသော ဘဝတစ်ခုကို ဖော်ပြခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးတွင်၊ သူသည် ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းနှင့် တရားစီရင်ခြင်းအလင်း၌ လူသားတို့၏ ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ တာဝန်ယူမှုကို ညွှန်ပြခဲ့သည်။ ထိုသို့သော သွန်သင်ချက်များသည် တမန်တော်ကို ပုဂံဒဿနပညာရှင်များနှင့် ခွဲခြားထားသည်။

Paul was now brought face to face with this philosophy. In vs. 22–31 we learn how he dealt with it. He asserted the personality of the living God, as Creator, Ruler, Father; the binding force of a divine law written in the heart; the nobility of a life raised above a frantic search for pleasure, and spent, not for itself, but for others and for God. Finally, he pointed to man’s moral accountability in the light of the resurrection and the judgment. Such teaching set the apostle apart from the pagan professors of higher philosophy.

စတိုအိတ်များ။ ဤဒဿနဂိုဏ်းသည် ၎င်း၏တည်ထောင်သူ ဇီနို (ဘီစီ ၃၄၀-၂၆၀ ခန့်)၊ ဆိုက်ပရပ်စ်ရှိ စီတီယမ်မှ မဟုတ်ဘဲ၊ ဇီနိုသွန်သင်ခဲ့သော အေသင်မြို့ရှိ အဂိုရာတွင် ဆေးသုတ်ထားသော စတိုအာ ပိုကီလီ မှ အမည်ရယူထားသည်။ ဂျိုဆီဖပ်စ် (ဘဝ ၂ [၁၂]) က စတိုအိတ်များနှင့် ဖါရီဆီများအကြား တူညီမှုအချို့ရှိသည်ဟု ဖော်ပြသည်။ အမှန်ပင်၊ ၎င်းတို့၏ ဤအချိန်တွင် ပုဂံကျင့်ဝတ်ဘဝအပေါ် သဘောထားသည် ဖါရီဆီများနှင့် ဆင်တူသော အင်္ဂါရပ်များစွာကို တင်ပြသည်ဟု ဆိုနိုင်သည်။ ၎င်းတို့သည် စစ်မှန်သော ဉာဏ်ပညာသည် အခြေအနေများ၏ ကျွန်မဟုတ်ဘဲ သခင်ဖြစ်ရန်တွင် တည်ရှိသည်ဟု သွန်သင်ခဲ့သည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏ထိန်းချုပ်မှုထဲတွင်မရှိသော အရာများသည် တပ်မက်ခြင်း သို့မဟုတ် ရှောင်ရှားခြင်းမပြုသင့်ဘဲ၊ တည်ငြိမ်စွာ လက်ခံသင့်သည်။ ဉာဏ်ပညာရှာဖွေသူသည် ပျော်ရွှင်မှု သို့မဟုတ် နာကျင်မှုကို လျစ်လျူရှုရန်နှင့် ဉာဏ်ရည်ဉာဏ်သွေးဖြင့် ကြားနေရန် သွန်သင်ခံရသည်။ စတိုအိတ်ဘာသာရေးသည် ဧပီကျူရီးယန်းများထက် ပိုမိုမြင့်မားသည်။ စတိုအိတ်များသည် စကြဝဠာကို လွှမ်းမိုးပြီး ၎င်း၏ရေးရာများကို စီမံခန့်ခွဲသော ဘုရားစိတ်ကို စိတ်ကူးယဉ်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် နိုင်ငံရေးရာများနှင့် တစ်ဦးချင်းဘဝများတွင် ၎င်း၏အာဏာကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့ပြီး၊ လူသားတို့၏ လွတ်လပ်သောဆန္ဒတွင် လက်တွေ့ကျသော ယုံကြည်မှုကို ကိုင်စွဲခဲ့သည်။ ဧပီကတီးတပ်စ်၏ ကျင့်ဝတ်လက်စွဲစာအုပ်နှင့် မားကပ်စ် အော်ရီးလီးယပ်စ်၏ တွေးတောမှုများသည် ကျွန်နှင့် ဧကရာဇ်တို့သည် ဤစနစ်အရ တန်းတူအဖြစ် ယူဆခံရပုံကို ပြသသည်။ စီနီကာ၏ ရေးသားချက်များသည် စတိုအိတ်များ၏ ကျင့်ဝတ်များသည် ခရစ်ယာန်များနှင့် ဆင်တူကြောင်း ပြသသည်။ စတိုအိတ်များစွာသည် မြင့်မြတ်သောမိသားစုများ၏ သားများအတွက် ဆရာများဖြစ်လာပြီး၊ ၁၇ နှင့် ၁၈ ရာစုနှစ်များတွင် ဥရောပရှိ ဂျီးဆူးအဆွယ်များနှင့် ယှဉ်နိုင်သော သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ပြသခဲ့သည်။

Stoicks. This school of philosophy took its name, not from its founder Zeno (c. 340–c. 260 b.c.), of Citium in Cyprus, but from the Stoa Poikilē, the painted porch in the agora at Athens, where Zeno used to teach. Josephus (Life 2 [12]) states that there are points of similarity between the Stoics and the Pharisees. Indeed it may be said that their attitude toward the moral life of heathenism at this time presented many features similar to that of the Pharisees. They taught that true wisdom consists in being the master, and not the slave, of circumstances. The things that are not in our power are neither to be coveted nor avoided, but are to be accepted with equanimity. The seeker after wisdom was taught to be indifferent alike to pleasure or pain, and to maintain an intellectual neutrality. Stoic theology was nobler than that of the Epicureans. The Stoics conceived of a divine mind pervading the universe and ordering its affairs. They recognized its authority in the affairs of nations and in the lives of individual men, yet held a practical belief in freedom of man’s will. The Manual of Ethics, a record of the philosophy of Epictetus, the ex-slave, and the Meditations of Marcus Aurelius, the emperor, show how the slave and the emperor are, in a sense, considered as equals according to this system of philosophy. The writings of Seneca show that the ethics of the Stoics were similar to those of Christians. Many of the Stoics became tutors for the sons of noble families, and exercised influence comparable to that of Jesuit confessors in Europe in the 17th and 18th centuries.

၎င်းတို့၏ ဒဿန၏ ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ ထိရောက်မှုတွင် အားနည်းချက်များစွာရှိသည်- (၁) ၎င်းတို့ကိုယ်ကို ဂရုမစိုက်ရန် ရည်မှန်းရာတွင် အခြားသူများအပေါ် စာနာမှုလည်း ဆုံးရှုံးခဲ့သည်။ (၂) ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်ဆန္ဒဖြင့် ကျင့်ဝတ်ပြည့်စုံမှုကို ရည်မှန်းရာတွင်၊ လူသားများသည် ၎င်းတို့၏ ကယ်တင်ခြင်းကို လုပ်ဆောင်နိုင်သည်ဟု မမှန်ကန်စွာ ယူဆခဲ့သည်။ (၃) ပြီးပြည့်စုံသောဘဝ၊ မြင့်မားသောစံနှုန်းကို အလေးထားရာတွင်—ဖါရီဆီများကဲ့သို့—၎င်းကို အတုယူထားသော ကိုယ်ကျိုးရှာပြီး ယုတ်မာသောဘဝများအတွက် မျက်နှာဖုံးအဖြစ် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဖါရီဆီများကဲ့သို့၊ ၎င်းတို့သည် မကြာခဏ “ဟီပိုကရစ်များ” (သို့မဟုတ် “သရုပ်ဆောင်သူများ”) ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့၏ အတွင်းစိတ်သဘောနှင့် မကိုက်ညီသော အခန်းကဏ္ဍကို ကမ္ဘာ့ရှေ့တွင် သရုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ သရော်စာရေးဆရာ၏ ဘာသာစကားတွင်-

There were several drawbacks to the ethical effectiveness of their philosophy: (1) In aiming at unconcern for themselves they also lost sympathy for others; (2) in aspiring to ethical perfection through the operation of their own will, they falsely assumed of their own will, they falsely assumed that men are able to work out their own salvation; (3) in stressing the perfect life, the high ideal—like the Pharisees—they made it a mask for selfish and corrupt lives. Like the Pharisees, they were too often “hypocrites” (or, “play-actors”), acting a part before the world to which their inward character did not correspond. In the language of the satirist:

“ကူရီများကို တုပပြီး ဘက္ခဆများကဲ့သို့ နေထိုင်သူများသည် ကျင့်ဝတ်အကြောင်း ပြောရဲသည်” (ဂျူဗင်နယ် ဆတ်တိုင်းများ ၂:၂, ၃; လို့ဘ် ထုတ်ဝေမှု၊ ၁၇)။

“People who ape the Curii and live like Bacchanals dare talk about morals” (Juvenal Satires ii. 2, 3; Loeb ed., p. 17).

ဤဒဿနဂိုဏ်း၏ ပိုမိုကောင်းမွန်သော ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် ပေါလုအကြား တူညီမှုများစွာရှိသည်မှာ ထင်ရှားသည်၊ သို့သော် ၎င်းတို့အတွက်ပင် သူကိုယ်စားပြုသော အခြေခံမူများသည် ၎င်းတို့အတွက် အချည်းနှီးသော အိပ်မက်တစ်ခုဟု ထင်ရသည်။ ပေါလုသည် ယေရှုနှင့် ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်း၊ နှင့် လာမည့်တရားစီရင်ခြင်းအကြောင်း ပြောသောအခါ၊ စတိုအိတ်များသည် ၎င်းတို့သည် ခွင့်လွှတ်မှုနှင့် ကယ်တင်ခြင်းလိုအပ်သည်ဟူသော အတွေးမှ ရှောင်ပြေးခဲ့သည်။

Obviously there were numerous points of similarity between the better representatives of this school of thought and Paul, nevertheless, even for them the basic principles that he represented would seem to them an idle dream. When Paul spoke of Jesus and the resurrection, and of a judgment to come, the Stoics shrank from the thought that they needed pardon and redemption.

တွေ့ဆုံခြင်း။ ဂရိဘာသာစကားဖြင့် ဆမ်ဘလလို၊ “အတူတကွယူဆောင်လာခြင်း” ဟု ဆိုလိုပြီး၊ ဆိုးရွားသောရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် မလိုအပ်ဘဲ၊ မတော်တဆတွေ့ဆုံမှုတစ်ခုအဖြစ်ဖြစ်သည်။

Encountered. Gr. sumballō, “to bring together,” not necessarily with bad intent, but as a casual meeting.

စကားလုံးကောက်သူ။ ဂရိဘာသာစကားဖြင့် စပါမိုလိုဂို့စ်၊ စကားလုံးအရ “မျိုးစေ့ကောက်သူ” ဟု ဆိုလိုပြီး၊ မျိုးစေ့များကို ကောက်ယူသော ငှက်များအတွက် မကြာခဏသုံးသည်။ ဤနေရာတွင် ဒဿနပညာရှင်များသည် ပေါလုကို မျိုးစေ့အတုံးအလတ်များကို ကောက်ယူပြီး၊ ပိုမိုသိရှိသူများကို သင်ကြားရန် အလွန်အဆင်သင့်ဖြစ်နေသူအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့သည်။

Babbler. Gr. spermologos, literally, “seed picker,” often used of birds that picked up stray seeds. Here the philosophers applied the term to Paul, as one who, having picked up stray scraps of knowledge, was overready to instruct those who were better informed.

ထူးဆန်းသောနတ်ဘုရားများ။ ဆိုလိုသည်မှာ နိုင်ငံခြားနတ်ဘုရားများဖြစ်သည်။ ဤနေရာတွင် “နတ်ဘုရားများ” ဟု ဘာသာပြန်ထားသော ဂရိစကားလုံး (ဒိုင်မိုနီယာ) ကို သမ္မာကျမ်းစာရေးသားသူများက “နတ်ဆိုးများ” သို့မဟုတ် “မာရ်နတ်များ” (မာကု ၁:၂၃ တွင်ကြည့်ပါ)၊ လူသားတို့၏ ကိုးကွယ်မှုနှင့်မထိုက်တန်သော မကောင်းသော သဘာဝလွန်သတ္တဝါများအတွက် သုံးသည်။ သို့သော် ပုဂံရေးသားသူများက ဒိုင်မိုနီယာကို မကောင်းမှုမဟုတ်ဘဲ၊ လူသားတို့၏ ကိုးကွယ်မှုကို တောင်းဆိုသော အနိမ့်ဆင့်နတ်ဘုရားများအတွက် သုံးသည်။ ဆိုကရေးတီးစ်ကို စွပ်စွဲခံရသည့်စွဲချက်များထဲမှ တစ်ခုမှာ သူသည် ဒိုင်မိုနီယာအသစ်များကို မိတ်ဆက်ခဲ့သည်ဟူသော စွဲချက်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းအပေါ်တွင် သူသည် အပြစ်ပေးခံရသည် (ဇီနိုဖွန် မီမိုရီဘီလီယာ ၁:၁.၁, ၂)။ သို့သော် ဆိုကရေးတီးစ်၏ တရားစွဲဆိုမှုကတည်းက အေသင်မြို့၏ ဉာဏ်ရည်ဉာဏ်သွေးဆိုင်ရာ လေထုသည် ပြောင်းလဲသွားခဲ့ပြီး၊ ပေါလု၏ စိန်ခေါ်သူများကို လှုံ့ဆော်ပေးသည်မှာ ဒေါသမဟုတ်ဘဲ သိချင်စိတ်ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ပေါလု၏ သွန်သင်ချက်အတွက် တိုက်ခိုက်ခြင်းမပြုခဲ့ပါ။ ရုပ်တုများစွာကြားတွင် ၎င်းတို့သည် ယေရှုအား ၎င်းတို့၏ နတ်ဘုရားများကို ဖယ်ရှားရန် မကြိုးစားပါက နေရာတစ်ခုပေးရန် အခက်အခဲမရှိဟု ခံစားရပုံရသည်။

Strange gods. That is, foreign deities. The Greek word here translated “gods” (daimonia) is used by NT writers for “demons,” or “devils” (see on Mark 1:23), malign supernatural beings, unworthy of man’s worship. But pagan writers used daimonia for an inferior order of divine beings, not necessarily evil, who claimed men’s adoration. It was one of the accusations brought against Socrates, the charge on which he was condemned, that he introduced new daimonia (Xenophon Memorabilia i. 1. 1, 2). But the intellectual atmosphere at Athens had changed since the prosecution of Socrates, for it was not anger but curiosity that prompted Paul’s challengers. They were not assailing Paul for his teaching; amid the abundance of idols they probably felt no difficulty in allowing Jesus a place, provided that He would not seek to overthrow their own divinities.

အချို့က အေသင်လူမျိုးများသည် “နတ်ဘုရားများ” ဟူသော ဗဟုဝစ်နစကားလုံးကို အသုံးပြုခြင်းဖြင့် “ယေရှု” သည် နတ်ဘုရားအသစ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး အနာစတက်စစ် (ဂရိဘာသာစကားဖြင့် “ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်း”) သည် နောက်ထပ်တစ်ခုဖြစ်သည်ဟု နားလည်ခဲ့သည်ဟု ထင်ကြသည်။ အေသင်လူမျိုးများသည် သဟဇာတဖြစ်မှုအတွက် ဗိမာန်များနှင့် ယဇ်ပလ္လင်များကို အပ်နှံခဲ့ပြီး၊ ဧပီမီနီဒီးစ်က ၎င်းတို့၏မြို့ကို ပျက်စီးစေသော နတ်ဆိုးနှစ်ခုဖြစ်သည့် မာန်နှင့် အရှက်ကွဲမှုအတွက် ယဇ်ပလ္လင်များ တည်ဆောက်ရန် ညွှန်ကြားခဲ့သည် (ဆီဆရို ဒီ လီဂျီဘပ်စ် ၂:၁၁)။ ခရစ်ယာန်တရားဟောဆရာကို နတ်ဘုရားအသစ်များကို ထုတ်ဖော်သူအဖြစ် ဂရိလူမျိုးများက ယူဆခြင်းသည် သဘာဝကျသည်။ ၎င်းတို့သည် သူ့တွင် သူတို့မကြားရသေးသော ပိုမိုပြောစရာရှိသည်ကို မြင်ခဲ့သည်။

It has been thought by some that the Athenians, by using the plural word “gods,” understood that “Jesus” was one new divinity and Anastasis (Greek for “resurrection”) another. The Athenians had dedicated temples and altars to Concord, and Epimenides had bidden them erect altars to Insolence and Disgrace (Cicero De Legibus ii. 11), the two demons they blamed for bringing their city to ruin. It would be natural for the Greeks to think of the Christian preacher as a setter forth of new “divinities.” They also saw that he had more to say that they had yet heard.

ယေရှု။ ကယ်တင်ရှင်သည် တမန်တော်များ၏ တရားဟောခြင်း၏ အဆက်မပြတ်အကြောင်းအရာဖြစ်သည် (တမန်တော် ၂:၂၂; ၃:၁၃; ၅:၃၀, ၄၂; ၈:၅, ၃၅; ၉:၂၀; ၁၁:၂၀; ၁၃:၂၃; စသည်ဖြင့်)။ ပေါလုသည် အေသင်မြို့၏ သံသယရှိသော ဉာဏ်ရည်ဉာဏ်သွေးရှင်များထံ ယေရှုကို ရဲဝံ့စွာ ကြေညာသည်။

Jesus. The Saviour was the constant theme of apostolic preaching (cf. chs. 2:22; 3:13; 5:30, 42; 8:5, 35; 9:20; 11:20; 13:23; etc.). Paul boldly proclaims the same Jesus to the skeptical intellectuals of Athens.

ရှင်ပြန်ထမိခြင်း။ ၎င်းသည် အစောပိုင်းချာ့ခ်ျ၏ ဟောပြောခြင်း၌ ဗဟိုအကြောင်းအရာတစ်ခုလည်းဖြစ်သည် (ဆယ့်နှစ်ခုနှစ် ၂၄; သုံးခုနှစ် ၁၅; လေးခုနှစ် ၂၊ ၁၀; ဆယ်ခုနှစ် ၄၀; စသည်တို့ကို ကြည့်ပါ)။ ပေါလုသည် ခရစ်တော်၏ရှင်ပြန်ထမိခြင်းကို သက်သေပြရန် ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအတွေ့အကြုံရှိခဲ့သည်၊ အကြောင်းမူ သူသည် ရှင်ပြန်ထမိထသောသခင်နှင့် စကားပြောခဲ့သည် (ခုနစ်ခုနှစ် ၄-၆)။ သို့သော် တမန်တော်သည် လူအားလုံး၏ နောက်ဆုံးရှင်ပြန်ထမိခြင်းကိုလည်း သွန်သင်ခဲ့သည် (ဆယ့်ခုနစ်ခုနှစ် ၃၂; ပထမ ကောရိန္သု ၁၅:၅၁; ပထမ သက်သာလောနိတ် ၄:၁၄-၁၆ ကို ကြည့်ပါ)၊ ဤအရာသည် အေသင်မြို့၏ ဒဿနပညာရှင်များကို အံ့သြစေခဲ့သည်။ သူတို့သည် ဝိညာဉ်၏ မသေနိုင်မှုကို ယုံကြည်နှင့်ပြီးဖြစ်သော်လည်း၊ ခန္ဓာကိုယ်၏ စာသား၏ရှင်ပြန်ထမိခြင်းကို သွန်သင်သူတစ်ဦးဦးကို ကြားရသည့်အခါ အံ့သြခဲ့ကြသည်။ ပထမ ကောရိန္သု ၁၅:၃၅-၄၄ ၌ ဤအယူဝါဒအား ကန့်ကွက်မှုများ၏ သဘောသဘာဝနှင့် ပေါလုဖြေကြားခဲ့သည့်ပုံစံကို ကျွန်ုပ်တို့တွေ့မြင်ရသည်။

Resurrection. This was also a central theme in the preaching of the early church (cf. chs. 2:24; 3:15; 4:2, 10; 10:40; etc.). Paul had personal experience to prove Christ’s resurrection, for he had conversed with the risen Lord (ch. 9:4–6). But the apostle was also teaching the final resurrection of all men (cf. on Acts 17:32; 1 Cor. 15:51; 1 Thess. 4:14–16), and this is what startled the philosophers of Athens. They already believed in the immortality of the soul, but were astonished to hear anyone teaching the literal resurrection of the body. In 1 Cor. 15:35–44 we see the nature of the objections raised to this doctrine, and the manner in which Paul answered them.

၁၉။ ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားခြင်း။ ဂရိဘာသာတွင် “အက်ပီလမ်ဘာနို” ဟူသော စကားလုံးသည် “ဖမ်းဆီးခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ သို့သော် အကြမ်းဖက်မှုတစ်စုံတစ်ရာ ပြုလုပ်ရန် သို့မဟုတ် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်ဟု မထင်ရပါ။ ပေါလုသည် တစ်ယောက်တည်း ဖြစ်နေပြီး၊ အကယ်၍ သူ၏ အမြင်အာရုံသည် ပြဿနာရှိခဲ့သည်ဆိုပါက (အခန်း ၉:၁၈ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း)၊ နေရာတစ်ခုမှ တစ်ခုသို့ အလွယ်တကူ သွားလာရာတွင် အခြားသူများအပေါ် အနည်းငယ်မှီခိုနေရပေမည်။ “အက်ပီလမ်ဘာနို” သည် အကူအညီပေးရန် သို့မဟုတ် ကာကွယ်ရန် လက်ဖြင့်ဆွဲခေါ်ခြင်းအတွက် မကြာခဏသုံးသည် (မာကု ၈:၂၃; တမန်တော် ၂၃:၁၉ ကိုကြည့်ပါ)၊ ထို့ပြင် လုကာက ဘာနဗတ်စ်သည် ပေါလုကို “ဖမ်းဆီး” ကာ “တမန်တော်များထံသို့ ခေါ်ဆောင်သွားသည်” (အခန်း ၉:၂၇) ဟု ဖော်ပြရာတွင် ဤစကားလုံးကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ ထို့အပြင်၊ စကားစပ်တစ်ခုလုံးက လူအုပ်ကြီး၏ လုပ်ရပ်သည် ဖမ်းဆီးခြင်းမဟုတ်ကြောင်း ပြသသည်၊ အကြောင်းမှာ ပေါလု၏ မိန့်ခွန်းပြီးဆုံးသောအခါ “ပေါလုသည် သူတို့ထံမှ ထွက်သွားခဲ့သည်” (အခန်း ၁၇:၃၃)၊ ထင်ရှားသည်မှာ သူသည် မည်သည့်ဖိအားပေးမှုအောက်တွင်မျှ မရှိခဲ့ပေ။

19. Took him. Gr. epilambanō, “to take hold of.” It is not to be supposed that any violence was used or intended. Paul was alone, and if it is true that his eyesight was a problem to him (see on ch. 9:18), he may have been somewhat dependent upon others in getting readily from place to place. Epilambanō is often used of taking by the hand to aid or protect (see Mark 8:23; Acts 23:19), and is employed by Luke to describe the action of Barnabas when he “took” Paul “and brought him to the apostles” (ch. 9:27). Moreover, the whole context shows that the action of the crowd was in no sense an arrest, for when his speech was done, “Paul departed from among them” (ch. 17:33), evidently having been under no sort of duress.

အာရီယိုပကတ်။ ဂရိဘာသာတွင် “အာရီယို့စ် ပကါ့စ်” ဟူသော စကားလုံးသည် “အာရီ့စ်၏ တောင်ကုန်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ အာရီ့စ်သည် လက်တင်ဘာသာတွင် မားစ် (စစ်နတ်ဘုရား) နှင့် ညီမျှသည်၊ ထို့ကြောင့် “အာရီယို့စ် ပကါ့စ်” ကို အခန်း ၁၇:၂၂ တွင် “မားစ်တောင်ကုန်း” ဟု ဘာသာပြန်ထားသည်။ ၎င်း၏ တည်နေရာကို အခန်း ၁၇:၁၆ တွင် ဖော်ပြထားသည်။ ဤနေရာသည် အာရီယိုပကတ်အမည်ရှိ အေသင်မြို့၏ ကောင်စီနှင့် တွေ့ဆုံရာ နေရာအဖြစ် ကျော်ကြားသည်။ ဤကောင်စီသည် မြို့၏ နတ်ဘုရားမ အာသီနာမှ ဆင်းသက်လာသည်ဟု ဆိုကာ အေသင်မြို့၏ သက်တမ်းအရင့်ဆုံးနှင့် အလေးဂရုပြုခံရသော တရားရုံးဖြစ်သည်။ ၎င်းတွင် အဆင့်အမြင့်ဆုံး အရာရှိများပါဝင်သည်။ မူလက ၎င်းတွင် အာခွန်ရာထူးမြင့်မားခဲ့သူများနှင့် အသက် ၆၀ ပြည့်သူများသာ ပါဝင်ခဲ့သည်။ ပါရီကလီးစ်သည် ၎င်း၏ ကျယ်ပြန့်သော အာဏာကို အနည်းငယ် ကန့်သတ်ခဲ့သည် (ဘီစီ ၅ ရာစု)၊ ထို့ပြင် ပါရီကလီးစ်၏ တိုးတက်ရေးအတွေးအခေါ်ကို ဆန့်ကျင်သူများ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်အဖြစ် အက်စခီးလပ်စ်က “ယူမနီဒီးစ်” ဟူသော ဝမ်းနည်းဖွယ်ပြဇာတ်ကို ရေးသားခဲ့သည်၊ ၎င်းသည် ကောင်စီ၏ မြင့်မြတ်သော အာဏာကို အလေးပေးဖော်ပြသည်။ ပေါလု၏ ခေတ်တွင် ဤကောင်စီ၏ အာဏာအတိအကျကို မသိရပါ။

Areopagus. Gr. Areios Pagos, “hill of Ares,” Ares being the Greek equivalent to the Latin Mars, the god of war; hence, Areios Pagos is translated “Mars’ hill” in v. 22. For its location see on v. 16. The site was famous as the meeting place of the Athenian council of Areopagus, which took its name from the hill on which it met. This council, which claimed to owe its origin to Athena, the patron goddess of the city, was the oldest and most revered tribunal in Athens. It numbered among its members men of the highest official rank. Originally it had consisted only of those who had served in the high office of archon and had attained 60 years of age. Pericles had in some measure limited its wide authority (5th century b.c.), and it was as the spokesman of the party who opposed Pericles’ ideas of progress that Aeschylus wrote the tragedy Eumenides, which stressed the divine authority of the council. Exactly what authority this council may have exercised in Paul’s day is not known.

ပေါလုကို တောင်ကုန်းသို့ ခေါ်ဆောင်သွားသည်လား သို့မဟုတ် ကောင်စီရှေ့သို့ ခေါ်ဆောင်သွားသည်လားဟု အမြင်များ ကွဲပြားသည်။ ဂရိစာသားတွင် “အာရီယို့စ် ပကါ့စ်” ဟူသော စကားလုံးမတိုင်မီ သတ်မှတ်ချက်ဆောင်ပုဒ်ပါရှိပြီး “အာရီယိုပကတ်” ဟု ဘာသာပြန်နိုင်သည်၊ ၎င်းသည် တောင်ကုန်း သို့မဟုတ် အာရီယိုပကတ်ကောင်စီကို ရည်ညွှန်းနိုင်သည်၊ ၎င်းကို မကြာခဏ “အာရီယိုပကတ်” ဟုသာ ခေါ်ဆိုသည်။ တောင်ကုန်းသည် အတော်အတန်သေးငယ်ပြီး ယဇ်ပလ္လင်များဖြင့် ပြည့်နှက်နေသဖြင့် ကောင်စီသည် များသောအားဖြင့် “ဘုရင်၏ ဝရန်တာ” ဟု ခေါ်သော “စတိုအာ ဘာစီလီယို့စ်” တွင် တွေ့ဆုံလေ့ရှိပြီး၊ မားစ်တောင်ကုန်းပေါ်တွင် စီရင်ချက်ချရန်သာ စုဝေးကြသည်။ အကယ်၍ ပေါလုကို ကောင်စီရှေ့သို့ ခေါ်ဆောင်သွားခဲ့လျှင်၊ တရားရေးရာဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းစဉ်များ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ဖွယ်မရှိပါ။ သူ၏ အသွင်အပြင်သည် တက္ကသိုလ်မြို့၏ အမြင့်ဆုံး ဉာဏရည်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းရှေ့တွင် သူ၏ သွန်သင်ချက်များကို တင်ပြရန်သာ ဖြစ်ပေမည်။ အခြားတစ်ဖက်တွင်၊ သူ့ကို တောင်ကုန်းသို့သာ ခေါ်ဆောင်သွားခဲ့လျှင်၊ သူ၏ ထူးဆန်းသော သွန်သင်ချက်၏ တန်ဖိုးကို ဆုံးဖြတ်လိုသော အီကျူရီးယန်နှင့် စတိုအိတ်ဒဿနပညာရှင်များထံမှ ရွေးချယ်ထားသော အုပ်စုတစ်စုက နားထောင်နိုင်ခဲ့ပေမည်။ ထိုနေရာတွင် အာဂိုရာ (အခန်း ၁၇:၁၇ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း) ၏ ဆူညံမှုမှ ဝေးကွာပြီး၊ တမန်တော်သည် သူ၏ အဆိုအမိန့်ကို လွတ်လပ်စွာ ရှင်းပြနိုင်ခဲ့သည်။ အချို့က ပေါလုကို တောင်ကုန်းသို့ ခေါ်ဆောင်လာချိန်တွင် တရားရုံးထိုင်နေသည်ဟု ယူဆကြပြီး၊ အထူးသဖြင့် ပေါလု၏ ဟောပြောချက်ဖြင့် တရားရုံးအဖွဲ့ဝင်တစ်ဦး ယုံကြည်သူဖြစ်လာခဲ့သည် (အခန်း ၁၇:၃၄ ကိုကြည့်ပါ)။ သို့သော် ဤအချက်နှင့် ပတ်သက်၍ သက်သေမရှိပါ။

Opinion is divided as to whether Paul was taken to the hill or before the council. The Greek text has the definite article before Areios Pagos, giving the translation “the Areopagus,” which may refer to the hill, or to the council of the Areopagus, which had long since been simply called “the Areopagus.” The hill itself was comparatively small, and crowded with altars, so the council usually met in the Stoa Basileios, “King’s Porch,” and assembled on Mars’ Hill only to deliver its judgment. If Paul was taken before the council, it is extremely unlikely that there were any judicial proceedings. His appearance would rather be for the purpose of presenting his teaching before the supreme intellectual body of the university city. If, on the other hand, he was taken only to the hill, he could still have been heard by the rather select group of Epicurean and Stoic philosophers who wished to decide on the value of his strange teaching. There, distant from the bustle of the agora (see on v. 17), the apostle would be free to expound his doctrine. Some suppose that the court was sitting when Paul was brought to the hill, particularly since a member of the court was converted by Paul’s preaching (see on v. 34). But there is no evidence on this point.

သိလိုပါသလား။ ဤသည်မှာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုထားသော စကားရပ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ဤနေရာတွင် “ကျွန်ုပ်တို့သိရန် ဖြစ်နိုင်ပါသလား” ဟု ဘာသာပြန်နိုင်သည်—ဤမေးခွန်းသည် ယဉ်ကျေးစွာ၊ သြဇာသုံးစွာ သို့မဟုတ် သရော်စွာဖြစ်နိုင်သည်။ အီကျူရီးယန်နှင့် စတိုအိတ်များသည် ပေါလုပြောမည့်အရာအားလုံးကို နားလည်နိုင်သည့် ၎င်းတို့၏စွမ်းရည်ကို သံသယမရှိခဲ့ပေ၊ သို့သော် သူ၏ ထူးဆန်းသော သွန်သင်ချက်ကို ကြားလိုသည့် စိတ်အားထက်သန်မှု ထင်ရှားသည်။

May we know? An idiomatic expression, which may here be rendered: “Is it possible for the us to know?”—a question that may have been courteous, sarcastic, or ironical. The Epicureans and Stoics had no doubts about their own ability to understand all that Paul might say to them, but they were obviously eager to hear about his strange teaching.

အသစ်သော သွန်သင်ချက်။ ဂရိဘာသာတွင် “ကိုင်းနို့စ်” ဟူသော စကားလုံးသည် အရည်အသွေးအရ “အသစ်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ ထို့ကြောင့် ဤနေရာတွင် အေသင်လူမျိုးများ ပုံမှန်ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားပြီး အလွန်တန်ဖိုးထားသော ပုံမှန်မဟုတ်သော ဒဿနများနှင့် ကွဲပြားသော တစ်စုံတစ်ရာကို ရည်ညွှန်းသည်။

New doctrine. Gr. kainos, “new” in quality; hence here, by implication, something different from the usual barren philosophies peddled by the Athenians and so highly prized by them.

၂၀။ ထူးဆန်းသောအရာများ။ ဤဝါကျကို “အံ့သြဖွယ်ရာများကို ကျွန်ုပ်တို့၏ နားထဲသို့ ယူဆောင်လာနေသည်” ဟု ဘာသာပြန်နိုင်သည်။ ပေါလုယူဆောင်လာသော သွန်သင်ချက်များကဲ့သို့ တစ်ခါမျှ မကြားဖူးသော သွန်သင်ချက်များကို ၎င်းတို့၏ နားထောင်သူများက မကြားဖူးခဲ့ပေ။ သူ၏ သတင်းစကားသည် ၎င်း၏ ထူးဆန်းသော အကြောင်းအရာများဖြင့် ၎င်းတို့ကို အံ့သြစေပြီး အာရုံစိုက်စေခဲ့သည်။

20. Strange things. The clause may be rendered: “For surprising things you are bringing to our ears.” Never before had his audience heard any teaching such as Paul was bringing them. His message startled them into attention by the strangeness of its contents.

သိလိုသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ကျွန်ုပ်တို့ သိလိုပါသည် (အခန်း ၁၇:၁၉ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်းတို့၏ စိတ်အားထက်သန်မှုမှာ “သိရန်”၊ ဗဟုသုတရယူရန်ပင် ဖြစ်သည်။

We would know. That is, we wish to know (cf. on v. 19). Their consuming passion was “to know,” to acquire knowledge.

ဤအရာများ၏ အဓိပ္ပာယ်။ ပေါလုသည် သူ၏ သတင်းစကား၏ အကြမ်းဖျင်းကိုသာ ဖော်ပြခဲ့သည် (အခန်း ၁၇:၁၈)။ သူ၏ နားထောင်သူများသည် ယခုအခါ ၎င်း၏ အဓိပ္ပာယ်နှင့် အသုံးချပုံကို ရှင်းပြရန် လိုလားခဲ့သည်။

What these things mean. Paul had been able to sketch only the outline of his message (v. 18). His hearers now wanted to have its import and application explained to them.

၂၁။ အေသင်လူအားလုံး။ ပိုမိုတိကျစွာ “အေသင်လူများ”။ ဤအခန်းငယ်သည် ရှေ့အခန်းငယ်များကို ရှင်းပြရန် ကွင်းစကွင်းပိတ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ အေသင်လူမျိုး၏ မနားမနေ စူးစမ်းလိုစိတ်သည် ဆိုရိုးစကားအဖြစ် ထင်ရှားသည်။ လုကာက ဤနေရာတွင် အသုံးပြုသော စကားလုံးများနှင့် ရင်းနှီးနေသော စကားလုံးများဖြင့် ဒီမို့စသီနီးစ်က သူ၏ နိုင်ငံသားများကို အာဂိုရာတွင် အချိန်ဖြုန်းပြီး ဖိလစ်ပုံမင်း၏ လှုပ်ရှားမှုများ သို့မဟုတ် ၎င်းတို့၏ သံတမန်များ၏ လုပ်ရပ်များအကြောင်း သတင်းမေးမြန်းနေသည်ဟု အပြစ်တင်ခဲ့သည်၊ ၎င်းတို့သည် စစ်ပြင်ဆင်မှုအတွက် ၎င်းတို့၏ ကြိုးပမ်းမှုများကို မြှုပ်နှံသင့်သည်ဟု ဆိုသည် (ပထမဖိလစ်ပိတ် ၁၀-၁၃ [၄၃])။

21. All the Athenians. Rather, “all Athenians.” This verse is a parenthesis to explain those that precede. The restless inquisitiveness of the Athenian mind was proverbial. In words almost identical with those Luke here uses, Demosthenes formerly reproached his fellow citizens for idling away their time in the agora, asking for news of Philip of Macedon’s movements or of the actions of their own envoys, when they should have been devoting their efforts to preparation for war (First Philippic 10–13 [43]).

နိုင်ငံခြားသားများ။ ဆိုလိုသည်မှာ အေသင်မြို့တွင် နေထိုင်သော နိုင်ငံခြားသားများဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် အေသင်မြို့တွင် အလွန်များပြားသည်။ မြို့၏ ဉာဏရည်ဆိုင်ရာ ဘဝသည် အလွန်ရောနှောနေသော အုပ်စုတစ်စုကို ဆွဲဆောင်ခဲ့သည်—ပညာရေးပြီးဆုံးရန် စေလွှတ်ခံရသော ရောမလူငယ်များ၊ အနုပညာရှင်များ၊ ခရီးသွားများ၊ ဒဿနပညာရှင်များ၊ အင်ပါယာ၏ ပြည်နယ်အားလုံးမှ စူးစမ်းလိုသူများနှင့် ၎င်းထက်ပင်ကျော်လွန်သူများ။

Strangers. That is, resident foreigners, of whom there were a great many in Athens. The intellectual life of the city attracted a very mixed group—young Romans sent to finish their education, artists, sight-seers, philosophers, and curiosity seekers from every province in the empire, and even beyond.

အချိန်ဖြုန်းခြင်း။ ပိုမိုတိကျစွာ “အချိန်ပိုရှိခြင်း”။ ဂရိဘာသာတွင် ဤကြိယာ၏ အချိန်ကာလသည် ၎င်းတို့၏ စိတ်အခြေအနေသည် အမြဲတစေ ဖြစ်နေသည်ဟု ဆိုလိုသည်။ အကယ်၍ တစ်ဦးတစ်ယောက်၏ အချိန်အားလုံးကို တစ်ခုခုတွင် သုံးစွဲထားပါက၊ အခြားအရာများအတွက် အချိန်ပိုမရှိတော့ပါ။ အေသင်လူမျိုးများသည် အသစ်အဆန်းများကို လိုက်လံရှာဖွေရန် အချိန်ရှာနိုင်ခဲ့သော်လည်း အခြားအရာများအတွက် အနည်းငယ်သာရှိခဲ့သည်။

Spent their time. More literally, “were having leisure for.” The tense of the Greek verb implies that this was their constant state of mind. If all one’s time is spent in a certain occupation, there is no leisure for anything else. The Athenians could find time for the pursuit of novelty, but for little else besides.

အသစ်သောအရာ။ စကားလုံးအတိုင်း “ပိုမိုသစ်လွင်သောအရာ” သို့မဟုတ် ကျွန်ုပ်တို့ပြောသည့်အတိုင်း “လတ်ဆတ်ဆုံး သတင်း”။ အေသင်လူထု၏ ဤသဘောထားကို ဂန္ထဝင်စာရေးဆရာများ၏ ဖော်ပြချက်များဖြင့် အတည်ပြုထားသည်။ သူစီဒိုင်ဒီးစ်က ကလီယွန်ကို သူ၏ နိုင်ငံသားများကို “‘စကားများ၏ ပရိသတ်နှင့် လုပ်ရပ်များ၏ နားထောင်သူများ’” ဟူသော အခန်းကဏ္ဍထဲတွင် ကစားနေသည်ဟု အပြစ်တင်ခဲ့သည် (သမိုင်း iii. ၃၈. ၄; လို့ဘ်ထုတ်ဝေမှု၊ သူစီဒိုင်ဒီးစ်၊ အတွဲ ၂၊ စာမျက်နှာ ၆၃)။ ဒီမို့စသီနီးစ်၏ အလားတူ စွပ်စွဲချက်ကို ရည်ညွှန်းပြီးဖြစ်သည်။

Some new thing. Literally, “some newer thing,” or, as we would say, the “very latest news.” This propensity of the Athenian populace is confirmed by statements of classical authors. Thucydides represents Cleon as complaining of his countrymen that they were in the habit of playing the part of “‘spectators of words and hearers of deeds’” (History iii. 38. 4; Loeb ed., Thucydides, vol. 2, p. 63). Reference has already been made to a like charge laid by Demosthenes.

၂၂။ မားစ်တောင်ကုန်း။ ပိုမိုတိကျစွာ “အာရီယိုပကတ်” (အခန်း ၁၇:၁၉ ကိုကြည့်ပါ)။ အကယ်၍ တမန်တော်သည် ကျောက်တုံးတောင်ကုန်းပေါ်တွင် ရပ်နေပါက၊ သူသည် အနောက်မြောက်ဘက်ရှိ ဟီဖဲစတပ်စ်၏ ဗိမာန်ကို မြင်ရပြီး၊ အက်ခရိုပိုလစ်ပေါ်တွင် သူ့အထက်တွင်ရှိသော ပါသီနွန်ကို မော့ကြည့်ရသည်။ ထိုတောင်ကုန်းမြင့်ပေါ်တွင် အေသင်မြို့၏ နတ်ဘုရားမအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရသော အာသီနာ၏ ကြီးမားသော ကြေးရုပ်တုရှိသည်။ တမန်တော်၏ အောက်တွင် မြို့တစ်မြို့လုံး ရှိပြီး ၎င်းသည် “ရုပ်တုများဖြင့် ပြည့်နှက်နေသည်”။ စာမျက်နှာ ၃၅၂ ရှေ့တွင် ပုံဥပမာကို ကြည့်ပါ။

22. Mars’ hill. Rather, “the Areopagus” (see on v. 19). If the apostle was standing atop the rocky hill, he looked down upon the temple of Hephaestus to the northwest, and up to the Parthenon that rose above him on the Acropolis. On the height of that larger hill stood the colossal bronze statue of Athena, who was regarded as the tutelary goddess of her beloved Athens. Below the apostle lay the city itself, which was veritably “full of idols.” See illustration facing p. 352.

အေသင်လူမျိုး။ ဤသည်မှာ ရိုသေသောအဖွင့်ဖြစ်သော်လည်း၊ နောက်ဆက်တွဲမိန့်ခွန်းသည် တရားစွဲဆိုခံရသူတစ်ဦး၏ မိန့်ခွန်းမဟုတ် (အခန်း ၁၇:၁၉ ကိုကြည့်ပါ)၊ ထူးခြားသော်လည်း တန်ဖိုးထားရသော ယုံကြည်ချက်များ၏ စိတ်အားထက်သန်သော ထောက်ခံသူတစ်ဦး၏ မိန့်ခွန်းဖြစ်သည်။ ပေါလုသည် အေသင်မိန့်ခွန်းဆရာများ၏ ဘာသာစကားကို လက်ခံသည်။ ၎င်းသည် သူ၏ ပရိသတ်နှင့် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် ပြုမူသည့် ဓလေ့ (၁ ကောရိန္သု ၉:၁၉-၂၂ ကိုကြည့်ပါ) နှင့် ကိုက်ညီသည်။ ပေါလုသည် ၎င်းကို ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့ခြင်းသည် သူ၏ စွမ်းရည်ကို အထူးချီးကျူးဖွယ်ဖြစ်သည်။ လုကာသည် တမန်တော်၏ မိန့်ခွန်းကို အခန်းငယ် ၁၀ ခုအတွင်း (တမန်တော် ၁၇:၂၂-၃၁) အကျဉ်းချုံးထားသော်လည်း၊ အထူးသဖြင့် ဤမျှ ထူးချွန်သော ပရိသတ်ရှေ့တွင် ပေါလုသည် ပို၍ ရှည်လျားစွာ ပြောဆိုခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

Men of Athens. Although this is a respectful opening, the speech that follows is not that of a man on trial (cf. on v. 19), but of an ardent advocate of peculiar, but cherished, beliefs. Paul adopts the language of Athenian orators. This was in keeping with his custom of adapting himself to his audience (see on 1 Cor. 9:19–22). That Paul was able to do this speaks highly of his ability. Luke compresses the apostle’s speech into ten verses (Acts 17:22–31), but it is probable that Paul spoke at much greater length, especially before so distinguished an audience.

သတိထားမိသည်။ ဂရိဘာသာတွင် “သီအိုရီယို” ဟူသော စကားလုံးသည် “မြင်တွေ့ရန်”၊ “ကြည့်ရှုရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ ပေါလုသည် သူမြင်တွေ့ခဲ့သည်များကို အခြေခံ၍ သူ၏ မှတ်ချက်များကို ပြုလုပ်နေသည်ဟု ဆိုလိုသည်။

Perceive. Gr. theōreō, “to behold,” “to look at,” suggesting that Paul was basing his remarks on what he had seen.

အလွန်ဘာသာရေးစိတ်ထက်သန်သည်။ ဂရိဘာသာတွင် “ဒိုင်စီဒိုင်မိုနီးစတာရွိုင်” ဟူသော နှိုင်းယှဉ်နာမဝိသေသနသည် “ဒိုင်ဒါဝ်” (“ကြောက်ရွံ့ရန်”) နှင့် “ဒိုင်မိုန်” (“နတ်ဘုရား”) မှ ဆင်းသက်လာပြီး “ပို၍ ဘုရားကိုကြောက်ရွံ့သူ” ဟု ဘာသာပြန်နိုင်သည်။ ဂရိစကားလုံး (ဒိုင်စီဒိုင်မိုန်) သည် ကောင်းသောနှင့် ဆိုးသော နှစ်မျိုးလုံးတွင် အသုံးပြုခဲ့သည်။ “ဒိုင်စီဒိုင်မိုန်” သည် ဗေဒင်ဆရာများနှင့် တိုင်ပင်သူဖြစ်ပြီး နိမိတ်များကို ယုံကြည်သူဖြစ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ လမ်းပေါ်တွင် ဝီဇယ်တစ်ကောင်ကို မြင်ပါက ခရီးသွားခြင်းကို ရှောင်ရှားလေ့ရှိသည်။ အထင်ရှားသော ဥပမာတစ်ခုမှာ အေသင်ဗိုလ်ချုပ် နီးစီးယပ်စ်ဖြစ်ပြီး၊ သူသည် နတ်ဘုရားများ၏ မနာလိုမှုကို အမြဲခံစားနေရပြီး၊ ထို့ကြောင့် လမျက်ရည်လှည့်ဖြစ်ပေါ်သည့်အခါ အရေးကြီးသော ဗျူဟာမြောက် လှုပ်ရှားမှုများကို ပယ်ဖျက်ခဲ့သည် (သူစီဒိုင်ဒီးစ် သမိုင်း vii. ၅၀၄)။ ဧကရာဇ် မားကပ်စ် အော်ရီလီးယပ်စ်၊ စတိုအိတ်တစ်ဦး (မယ်ဒီတေးရှင်း i. ၁၆) သည် သူသည် “ဒိုင်စီဒိုင်မိုန်” မဟုတ်ဘဲ၊ သူ၏ မိခင်၏ ဘုရားစိတ်နှလုံးဖြင့် “သီအိုဆီဘီးစ်” ဟူသော ဘုရားကို ကိုးကွယ်သူဖြစ်သည်ဟု ဂုဏ်ယူခဲ့သည် (ibid. i. ၃)။ ပေါလုသည် ၎င်း၏ မိန့်ခွန်းအစတွင် အထင်အမြင်သေးသော စကားလုံးကို အသုံးပြုဖွယ်မရှိပါ။ သူသည် အေသင်လူမျိုးများ၏ နတ်ဘုရားအားလုံးကို ဂရုတစိုက်အသိအမှတ်ပြုပုံကို မှတ်ချက်ပြုရင်း ပိုမိုဖြစ်နိုင်ချေရှိသည်။ ဤမျှသော အဖွင့်သည် ဒဿနပညာရှင်များနှင့် အေသင်လူမျိုးများ၏ အာရုံကို ဖမ်းစားနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

Too superstitious. Gr. deisidaimonesteroi, a comparative adjective formed from deidō (“to fear”) and daimōn (“deity”), and translatable as “more god-fearing.” The Greek word (deisidaimōn) was used in both a good and a bad sense. A deisidaimōn was a consulter of soothsayers and a believer in omens. He would, for instance, avoid making a journey if he saw a weasel on the road. A conspicuous example of this overreligiosity in high places is that of Nicias, the Athenian general, who was always oppressed with a sense of the jealousy of the gods, and therefore countermanded important strategic movements, because there was an eclipse of the moon (Thucydides History vii. 504). The emperor Marcus Aurelius, a Stoic (Meditations i. 16) congratulates himself on being, not a deisidaimōn, but, from his mother’s devotion, a theosebēs, a devout man (ibid. i. 3). Paul was not likely to employ a word in a derogatory sense at the very beginning of his speech. He would rather be commenting on the scrupulous way in which the Athenians sought to acknowledge all forms of deity. Such an opening would gain the attention of the philosophers, and the Athenians in general.

၂၃။ ဖြတ်သန်းသွားခြင်း။ ပိုမိုတိကျစွာ “ဖြတ်သန်းသွားခြင်း”၊ ဆိုလိုသည်မှာ မြို့တစ်မြို့လုံးကို ဖြတ်သန်းသွားခြင်း၊ ဖြည်းညှင်းစွာ လှည့်လည်သွားလာခြင်း သို့မဟုတ် မြို့ထဲသို့ ဝင်ရောက်ပြီး ၎င်း၏ ဗဟိုသို့ ထိုးဖောက်သွားခြင်း။

23. Passed by. Rather “passed through,” that is, through the city, either in leisurely wandering or while entering the city and penetrating to its center.

တွေ့မြင်ရသည်။ ဂရိဘာသာတွင် “အနာသီအိုရီယို” ဟူသော စကားလုံးသည် “ဂရုတစိုက်ကြည့်ရှုရန်”၊ “တိကျစွာစောင့်ကြည့်ရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။

Beheld. Gr. anatheōreō, “to look at attentively,” “to observe accurately.”

ကိုးကွယ်ရာများ။ ဂရိဘာသာတွင် “ဆီဘာစမာတာ” ဟူသော စကားလုံးသည် “ကိုးကွယ်ရာအရာများ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး “ကိုးကွယ်မှုလုပ်ရပ်များ” ထက် ပိုမိုမှန်ကန်သည်။ ပေါလုသည် ရုပ်တုများစွာနှင့် ၎င်းတို့၏ စာတမ်းများကို မြင်တွေ့ပြီး လေ့လာခဲ့သည်။ သူသည် ဤပန်းပုများကို အေသင်လူမျိုး၏ နတ်ဘုရားများ၊ ၎င်းတို့၏ ကိုးကွယ်ရာအရာများအဖြစ် ယဉ်ကျေးစွာ ဖော်ပြခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် သူသည် အစပိုင်းတွင် ကောင်းသောဆက်ဆံရေးကို ဖန်တီးရန်ကြိုးစားခဲ့ပြီး သူ၏ ပရိသတ်ကို ဆက်လက်နားထောင်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။ သူသည် ၎င်းတို့ကို အနိုင်ယူရန် ရည်ရွယ်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့ကို စိတ်ကုန်စေရန် မရည်ရွယ်ခဲ့ပေ။

Devotions. Gr. sebasmata, “objects of worship,” rather than “acts of worship.” Paul had seen and studied many of the numerous statutes and their inscriptions. He politely identifies these sculptures as the Athenians’ deities, the objects of their worship. Thus he sough to create good will at the outset that he might receive a continued hearing. He was intent on winning, not alienating, his audience.

ယဇ်ပလ္လင်တစ်ခုကို တွေ့ရှိသည်။ ဂရိစာသားတွင် “တွေ့ရှိသည်” နှင့် “ယဇ်ပလ္လင်” ဟူသော စကားလုံးများကြားတွင် အလေးပေးသည့် ဆက်စပ်စကားလုံးတစ်ခုရှိပြီး၊ ထို့ကြောင့် ဤစကားစုကို “ယဇ်ပလ္လင်တစ်ခုကိုလည်း တွေ့ရှိသည်” ဟု ဘာသာပြန်ရမည်ဖြစ်သည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ ယခင်တွင်မှတ်သားထားသော ကိုးကွယ်ရာအရာများအပြင် ထပ်ဆောင်းအနေဖြင့်ဖြစ်သည်။ “ယဇ်ပလ္လင်” (ဘိုမို့စ်) ဟူသော ဂရိစကားလုံးသည် သစ်တောကျမ်းတွင်သာ ဤနေရာတွင်သာ အသုံးပြုထားသော်လည်း၊ လက်စသီးဖျက်ကျမ်းတွင် ပေါ်လာပြီး၊ တစ်ခါတစ်ရံတွင် တစ်ပါးအမျိုးသားများ၏ ယဇ်ပလ္လင်များကို ရည်ညွှန်းသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၃၄:၁၃; တောလည်ရာ ၂၃:၁; ဒုတိယကျမ်း ၇:၅)။

Found an altar. The Greek has an emphatic conjunction between the words translated “found” and “an altar,” so the phrase should read, “found also an altar,” that is, in addition to the host of devotional objects already noted. The Greek word for “altar” (bōmos) is used only here in the NT, but it appears in the LXX, where it sometimes refers to heathen altars (Ex. 34:13; Num. 23:1; Deut 7:5).

ဤစာတမ်းဖြင့်။ စကားလုံးအတိုင်း “၎င်းပေါ်တွင် ရေးထားသည်”။

With this inscription. Literally, “upon which had been written.”

အမည်မသိသော ဘုရားထံသို့။ ဂရိဘာသာတွင် “အက်ဂါနို့စတို သီအို” ဟူသော စကားလုံးသည် “အမည်မသိသော ဘုရား” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤထူးခြားသော စာတမ်းသည် ဆွေးနွေးမှုများစွာ၏ ဗဟိုဖြစ်ခဲ့သည်။ အချို့က ဤစာတမ်းပါယဇ်ပလ္လင်တစ်ခု၏ တည်ရှိမှုကို သံသယဝင်ခဲ့ကြပြီး၊ အချို့က ပေါလု သို့မဟုတ် လုကာက ယေဘုယျအားဖြင့် အများကိန်းဖြစ်သော “အမည်မသိသော ဘုရားများထံသို့” ဟူသော စာတမ်းကို တစ်ကိန်းဖြင့် ရည်ညွှန်းခဲ့သည်ဟု ထင်ကြသည်။ ဤပြဿနာ၏ ကျိုးကြောင်းဆီလျော်သော ဖြေရှင်းနည်းကို အလားတူ စာတမ်းများပါရှိသော ယဇ်ပလ္လင်များနှင့် ပတ်သက်သော ရှေးခေတ်ဖော်ပြချက်များကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားခြင်းဖြင့် ရှာဖွေနိုင်သည်။ ဤဖော်ပြချက်လေးခုကို ဖော်ပြထားသည်- (၁) ပေါဆာနီးယပ်စ် (အေဒီ ၁၅၀ ခန့်) က ဖါလီရုံမှ လမ်းပေါ်တွင် အမည်မသိဟု ခေါ်သော ဘုရားများထံသို့ ယဇ်ပလ္လင်များ ရှိသည်ဟု ဆိုသည် (i. ၁. ၄)။ (၂) ထိုစာရေးဆရာက အိုလံပီယာတွင် အမည်မသိသော ဘုရားများထံသို့ ယဇ်ပလ္လင်တစ်ခုလည်း ရှိသည်ဟု မှတ်တမ်းတင်ထားသည် (i. ၁၄. ၈)။ (၃) ဒိုင်အိုဂျီနီးစ် လာရီရှပ်စ် (အေဒီ ၃ ရာစုအစောပိုင်း) က ကရိတ်မှ အီပီမနီဒီးစ်ကို အေသင်မြို့သို့ ကြီးမားသော ကပ်ရောဂါအချိန်တွင် အကူအညီပေးရန် ဖိတ်ကြားခဲ့သည်ဟု ပြောပြသည်။ ကရိတ်လူမျိုးသည် အနက်ရောင်နှင့် အဖြူရောင် သိုးများကို အာရီယိုပကတ်သို့ ယူဆောင်လာပြီး မြို့တွင်း လွှတ်ထားခဲ့သည်။ သိုးတစ်ကောင်လဲလျောင်းရာ နေရာတိုင်းတွင် ယဇ်ပူဇော်ခဲ့ပြီး ထိုနေရာတွင် ယဇ်ပလ္လင်တစ်ခု တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ဤဖြစ်ရပ်၏ အမှတ်အသားများသည် အမည်မပါရှိခဲ့ပေ။ (၄) ဖီလို့စတ်ရာတပ်စ် (အေဒီ ၂၀၀ ခန့်) က အေသင်မြို့တွင် အမည်မသိသော နတ်ဘုရားများထံသို့ ယဇ်ပလ္လင်များရှိသည်ဟု အထူးဖော်ပြထားသည် (အာပိုလိုနီးယပ်စ်၏ ဘဝ vi. ၃)။ ဤဖော်ပြချက်များသည် ဂရိလူမျိုးများသည် ၎င်းတို့မသိသော နတ်ဘုရားများထံသို့ ယဇ်ပလ္လင်များ တည်ဆောက်ခဲ့ကြောင်း သက်သေပြရန် လုံလောက်သည်။ သစ်တောကျမ်းပြင်ပတွင် “အမည်မသိသော ဘုရားထံသို့” ဟူသော စာတမ်းတစ်ကိန်းပါရှိသော ယဇ်ပလ္လင်တစ်ခု၏ မှတ်တမ်းမရှိသော်လည်း၊ အထက်တွင်ဖော်ပြထားသော သက်သေများသည် ပေါလု၏ ခေတ်တွင် ထိုသို့သော ယဇ်ပလ္လင်တစ်ခု တည်ရှိခဲ့ဖွယ်ရှိကြောင်း ပြသသည်။ ထိုသို့သော ယဇ်ပလ္လင်တစ်ခု၏ တည်ရှိမှုသည် အေသင်လူမျိုး၏ ဘာသာရေးဒဿနနှင့် လိုက်လျောညီထွေရှိသည်။ မြို့၏ နေထိုင်သူများသည် နတ်ဘုရားအားလုံးကို ဖြည့်ဆည်းရန် စိတ်အားထက်သန်ခဲ့ပြီး၊ မည်သည့်နတ်ဘုရားမျှ လျစ်လျူမရှုခံရစေရန် အမည်မသိသော ဘုရား သို့မဟုတ် အမည်မသိသော ဘုရားများထံသို့ ယဇ်ပလ္လင်များ တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ဤဓလေ့သည် ခေတ်သစ်သိပ္ပံပညာရှင်များ၏ နှုတ်ဖြင့် တစ်ခါတစ်ရံ ကြားရသော စကြာဝဠာ၏ ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းရန် လူသား၏ စွမ်းရည်မရှိမှုကို အဆုံးစွန်သော ဝန်ခံချက်ကို ကိုယ်စားပြုသည်။ ဂရိစာတမ်းများ၏ လက်တင်ဘာသာဖြင့် တူညီသော စာတမ်းတစ်ခုကို ရောမ၏ ဆိပ်ကမ်းမြို့ အို့စတီယာတွင် တွေ့ရှိခဲ့သော ယဇ်ပလ္လင်တစ်ခုပေါ်တွင် တွေ့ရှိခဲ့ပြီး၊ ယခုအခါ ဗာတီကန်ပြတိုက်တွင် ရှိသည်။ ဤယဇ်ပလ္လင်သည် မီသရာယစ်ယဇ်ပူဇော်သည့် အုပ်စုတစ်စုကို ဖော်ပြပြီး၊ “ရှာမတွေ့နိုင်သော ဘုရား၏ သင်္ကေတ” ဟူသော စာတမ်းကို ဆောင်ထားသည်။ ပါဂါမံမြို့တွင်လည်း အမည်မသိသော ဘုရားများထံသို့ ဖြစ်ပုံရသည့် စာတမ်းပျက်စီးနေသော ယဇ်ပလ္လင်တစ်ခုကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။

To the Unknown God. Gr. agnōstō theō, “to an unknown God.” This unusual ascription has been the center of much discussion. Some have doubted the existence of an altar with such an inscription, and others have thought that Paul or Luke referred in the singular to an inscription that was generally found in the plural, that is, “to unknown gods.” A reasonable solution of the problem can be found in a consideration of ancient references to altars bearing similar inscriptions. Four of these may be mentioned: (1) Pausanius (c. a.d. 150) says that on the road from Phaleron, one of the harbors of Athens, there were altars to gods that were called unknown (i. 1. 4); (2) the same writer records that at Olympia there was also an altar to unknown gods (i. 14. 8); (3) Diogenes Laërtius (i. 110), an early 3d century writer, tells how Epimenides of Crete was invited to help Athens in the time of great pestilence. The Cretan took some black and some white sheep to the Areopagus and turned them loose to wander through the city. Wherever one of the sheep lay down, a sacrifice was offered, and an altar was erected on the spot. The memorials of this atonement bore no name. (4) Philostratus (c. a.d. 200), in the Life of Apollonius of Tyana (vi. 3), makes special mention of Athens, where, says he, there were even altars to unknown deities. Such references are sufficient to establish the fact that the Greeks did erect altars to gods whose names they did not know. Although, outside the NT, there is not known record of an altar bearing the inscription in the singular, “to an unknown god,” the evidence above cited demonstrates the possibility that such an altar existed in Paul’s day. The presence of such an altar would be in harmony with what is known about Athenian religious philosophy. The inhabitants of the city were anxious to propitiate all deities, and erected altars to an unknown god, or to unknown gods, in order that none might be neglected. Such a practice represents the ultimate confession, similar to that which has sometimes been heard on the lips of modern scientist, of man’s impotence to solve the problems of the universe. A Latin counterpart of the Greek inscriptions is found on an altar discovered at Ostia, the seaport of Rome, and now in the Vatican Museum. This altar presents a Mithraic sacrificial group, and bears the inscription, “The Symbol of the Undiscoverable God.” An altar has also been found at Pergamum with a broken inscription in Greek apparently dedicating it to unknown gods.

၂၃။ ဘယ်သူ။ စာသားအထောက်အထား (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) သည် “ဘယ်သူ” နှင့် “သူ” အစား “ဘာ” နှင့် “ဒီ” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံသည်။ ပေါလ်သည် ဧတျမဖြစ်သော နှုတ်ကပတ်များကို အသုံးပြုခဲ့ပြီး၊ သူသည် ဘုရားသခင်ကို ရည်ညွှန်းခဲ့သော်လည်း၊ အေသင်မြို့သားများသည် အသက်ရှင်သောဘုရားသခင်၏ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆိုင်ရာ သဘာဝကို မသိရှိသေးပေ။ သူသည် အခန်းက sector ၂၉ တွင်ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း ဘုရားသခင်ကို စိတ်ထဲထားခဲ့ပေမည်၊ ထိုနေရာ၌ “ဘုရားသခင်” (သိအိုန်) ဟူသော ဂရိစကားလုံးသည် ဧတျမဖြစ်သည်။

Whom. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading “what” and “this” instead of “whom” and “him.” Paul doubtless used the neuter pronouns, although he was referring to the Deity, since the Athenians were as yet ignorant of the personality of the living God. He may also have had the Godhead in mind, as in v. 29, where the Greek word for “Godhead” (theion) is neuter.

မသိမှု။ ဂရိစကားလုံး “အဂ်နိုအုန်းတက်စ်” သည် “မသိခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသော ပါတီစီပဲလ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဤနေရာ၌ ပေါလ်သည် ဂရိစကားလုံးများဖြင့် ကစားသည်။ သူသည် “မသိသော [အဂ်နိုစတိုစ်] ဘုရား” သည် “သင်တို့ [မသိသော] အဂ်နိုအုန်းတက်စ် ကိုးကွယ်နေသူ” ဖြစ်သည်ဟု ကြေညာသည်။

Ignorantly. Gr. agnoountes, a participle meaning “unknowing.” Here Paul makes a play on Greek words. He declares that the “unknown [agnostos] god” is the One “which you [who are] unknowing [agnoountes] are worshiping.”

ကြေညာ။ ဂရိစကားလုံး “ကတဂ်ဂယ်လို” သည် “ကြေညာရန်”၊ “ဟောပြောရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။ အခန်းက ၁၈ တွင် ဒဿနပညာရှင်များသည် ပေါလ်ကို “ထူးဆန်းသော ဘုရားများကို ဟောပြောသူ” (ကတဂ်ဂယ်လူးစ်) ဟု ဖော်ပြရန် အနီးစပ်ဆုံး စကားလုံးကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ ပေါလ်သည် ထိုစွပ်စွဲချက်ကို ငြင်းပယ်ရန် မပြုဘဲ၊ ထိုစကားလုံး (ကတဂ်ဂယ်လို) ကို ယူ၍ ၎င်း၏ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းကို တရားမျှတစေရန် အသုံးပြုခဲ့သည်။ ဤနည်းဖြင့် သူချစ်မြတ်နိုးပြီး ဝတ်ပြုသော စစ်မှန်သောဘုရားသခင်ကို မိတ်ဆက်ပေးနိုင်ခဲ့သည်။

Declare. Gr. kataggellō, “to announce,” “to proclaim.” In v. 18 the philosophers had used virtually the same word (kataggeleus, “an announcer,” “a proclaimer”) to describe Paul as “a setter forth of strange gods.” Paul does not trouble to deny the charge, but takes the word (kataggellō) and uses it to justify his own procedure. In this way he was able to introduce the true God, whom he loved and served.

၂၄။ ဘုရားသခင်။ ယခု ပေါလ်သည် စစ်မှန်သောဘုရားသခင်အကြောင်း ပြောနေသဖြင့်၊ အခန်းက sector ၂၃ ၏ ဧတျမပုံစံကို စွန့်လွှတ်ပြီး ယောကျ်ားပုံစံကို အသုံးပြုသည်။ ဤသည်မှာ သူကိုးကွယ်သော တစ်ဦးတည်းကို အေသင်မြို့သားများ၏ ဘုရားများထက် ပိုမိုမြင့်မားသော အဆင့်တွင် ထားရှိသည်။

24. God. Now that Paul is speaking of the true God, he drops the neuter form of v. 23 and employs the masculine gender. This places the One whom he worships on a higher plane than the gods of the Athenians.

လောကကို ဖန်ဆင်းသူ။ ဤနေရာ၌ တမန်တော်သည် သူရည်ညွှန်းနေသော ဘုရားသခင်၏ အဆုံးစွန်သော သက်သေကို ပေးသည်—သူသည် ဖန်ဆင်းရှင်ဖြစ်သည်။ ဤသည်မှာ သူ့ကို မမှန်ကန်သော ဘုရားများအားလုံးနှင့် ခွဲခြားပေးသည် (ယရမိ ၁၀:၁၀-၁၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆိုင်ရာ ဘုရားသခင်ဖြင့် ဖန်ဆင်းခြင်းသည် ဧပိကျူးရီးယန်နှင့် စတိုအိတ် ဒဿနများနှင့် ဆန့်ကျင်သော သွန်သင်ချက်ဖြစ်သော်လည်း၊ ပေါလ်သည် ၎င်းကို နားထောင်သူများ၏ အံ့ဩမှုနှင့် စိတ်ဝင်စားမှုကို နှိုးဆွရန် ပြောဆိုခဲ့ပြီး၊ သူ့ကို ဆက်လက်ပြောဆိုခွင့်ပြုခဲ့သည်။ “လောက” (ကော့စမော့စ်) ဟူသော စကားလုံးကို ဂရိလူမျိုးများသည် စည်းစနစ်တကျ ဖွဲ့စည်းထားသော စကြဝဠာကို ရည်ညွှန်းရန် အသုံးပြုခဲ့ပြီး၊ “ကောင်းကင်နှင့်မြေကြီး” (မဿဲ ၄:၈ ကိုကြည့်ပါ) ကို ဖက်ပိုင်းနိုင်သည်။

That made the world. Here the apostle gives the ultimate identification of the God to whom he is referring—He is the Creator. This distinguishes Him from all false gods (see on Jer. 10:10–12). Creation by a personal God was a teaching opposed to both Epicurean and Stoic philosophy, yet Paul so states it that it arouses the wonder and interest of his listeners, and he is allowed to continue. The word translated “world” (kosmos) was used by the Greeks with reference to the ordered universe, and might embrace both “heaven and earth” (cf. on Matt. 4:8).

အတွင်းရှိအရာအားလုံး။ ရဲရင့်သော ဟောပြောသူသည် သူ၏စကားများကို မမှန်ကန်စွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုခြင်း သို့မဟုတ် သံသယဖြစ်ဖွယ်အကြံများ ထည့်သွင်းရန် နေရာမထားခဲ့ပေ—ဘုရားသခင်သည် စကြဝဠာကို ဖန်ဆင်းရုံသာမက၊ အတွင်းရှိအရာအားလုံးကိုလည်း ဖန်ဆင်းခဲ့သည်။ ဤသို့သော သွန်သင်ချက်သည် ပုဂံဘာသာ၏ ဒဏ္ဍာရီကို သေဆုံးစေသည်။

All things therein. The intrepid speaker leaves no room for misinterpretation of his words or the insertion of skeptical ideas—God not only made the universe, but created all things therein. Such teaching rings the death knell of pagan mythology.

သူသည် သခင်ဖြစ်သည်။ ထိုအစား “သူသည် သခင်ဖြစ်လျက်”။ ဤသည်မှာ ပေါလ်၏ ဘုရားသခင်ကို အခြားသော ယူဆထားသော နတ်ဘုရားများထက် မရေတွက်နိုင်သော အဆင့်မြင့်မားစေပြီး၊ သူ့ကို စကြဝဠာတစ်ခုလုံး၏ ပိုင်ရှင်နှင့် အုပ်စိုးသူအဖြစ် ဖြစ်စေသည်။

He is Lord. Rather, “He, being Lord.” This places Paul’s God immeasurably above all other supposed deities, and makes Him the possessor and ruler of the whole universe.

ဗိမာန်များတွင် မနေထိုင်။ အခန်းက ၇:၄၈ နှင့် ယောဟန် ၄:၂၁-၂၄ ကိုကြည့်ပါ။ “ဗိမာန်များ” အကြောင်းပြောနေစဉ် ပေါလ်သည် အေသင်မြို့တွင် သူ့ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ ဂရိဗိသုကာပညာ၏ ထူးချွန်သော ဥပမာများကို ညွှန်ပြခဲ့ပေမည်။ ဘုရားသခင်၏ အရာရာတွင်ရှိရင်းနှင့် မြင့်မြတ်မှုကို သူ၏သွန်သင်ချက်သည် ပုဂံဘာသာ၏ ကိုးကွယ်မှုကို အချည်းနှီးဖြစ်စေပြီး၊ သူယခုဟောပြောနေသော မြင့်မားသော ဝိညာဉ်ရေးဆိုင်ရာ အရည်အသွေးများနှင့် ခွဲထွက်စေသည်။

Dwelleth not in temples. See on Acts 7:48; cf. John 4:21–24. While speaking of “temples” Paul would probably be pointing to the magnificent examples of Greek architectural skill with which he was surrounded in Athens. His teaching of the omnipresence and transcendency of God made pagan worship seem futile and divorced from the high spiritual qualities he was now proclaiming.

၂၅။ ကိုးကွယ်ခြင်း။ ဂရိစကားလုံး “သယ်ရာပိအု” သည် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာအဓိပ္ပာယ်ဖြင့် “ကုသရန်”၊ “ဆေးကုရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသော်လည်း၊ ဤနေရာ၌ ဘာသာရေးဆိုင်ရာ အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် အသုံးပြုပြီး “ဝတ်ပြုရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။ ပေါလ်သည် ဘုရားသခင်ထံမှ လူသားများထံမှ မျှော်လင့်သော ဝိညာဉ်ရေးဆိုင်ရာ ဝတ်ပြုမှု၏ သဘာဝကို အလေးပေးပြီး၊ ပြန်လည်မွေးဖွားခြင်းမရှိသော လူသားများ၏ ရုပ်ဝါဒီကိုးကွယ်မှုနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်။

25. Worshipped. Gr. therapeuō, “to treat,” “to heal” in a medical sense, but here used with religious significance, and meaning “to serve.” Paul is emphasizing the spiritual nature of the service that God expects from men, in contrast with the materialistic worship that unregenerate men tend to give.

သူသည် တစ်စုံတစ်ရာ လိုအပ်သည်။ စကားလုံးအတိုင်း “[တစ်စုံတစ်ရာ] ထပ်မံလိုအပ်သည့်အလား”။ ပုဂံဘာသာများသည် ၎င်းတို့၏ ဘုရားများကို လူသားများ၏ လက်ဆောင်များအပေါ် မှီခိုပြီး တပ်မက်သည်ဟု ဖော်ပြသည်။ ပေါလ်သည် စစ်မှန်သောဘုရားသခင်သည် ကွဲပြားသည်ဟု ရှင်းပြသည်။ လူသားများသည် ဘုရားသခင်ကို အကြီးမြတ်ဆုံး ပေးကမ်းသူအဖြစ် စဉ်းစားသင့်ပြီး၊ ၎င်းတို့၏ လက်မှ တရားမျှတမှု၊ ကရုဏာ၊ နှိမ့်ချမှုမှလွဲ၍ မည်သည့်အရာကိုမျှ မလိုအပ်ပါ (မိက္ခာ ၆:၈)။ အခြားသော ယုဒလူမျိုးနှင့် ပုဂံစာရေးဆရာများသည်လည်း ထပ်တူအမှန်တရားကို သက်သေထူခဲ့သည်။ ဒါဝိဒ်က “သင်သည် ယဇ်ပူဇော်ခြင်းကို မလိုလားပါ၊ သို့မဟုတ်လျှင် ကျွန်ုပ်ပေးလိုက်မည်” (ဆာလံ ၅၁:၁၆) ဟုဆိုခဲ့ပြီး၊ လက်တင်ဧပိကျူးရီးယန်ကဗျာဆရာ လူခရီးရှပ်စ် (ဒီရာရမ် နာတူရာ ii. ၆၄၉-၆၅၁; လို့ဘ်ထုတ်ဝေမှု၊ စာမျက်နှာ ၁၃၁) သည် နတ်ဘုရားသဘာဝအကြောင်း ရေးသားခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် “အန္တရာယ်ကင်းစွာ၊ ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်အရင်းအမြစ်များဖြင့် တန်ခိုးကြီးမားပြီး၊ ကျွန်ုပ်တို့ကို လုံးဝမလိုအပ်ပါ၊ ၎င်းသည် ဝန်ဆောင်မှုများဖြင့် ချီးမြှောက်ခြင်းမခံရသလို ဒေါသဖြင့်လည်း မထိခိုက်ပါ” ဟုဆိုသည်။

He needed any thing. Literally, “[as though] needing anything in addition.” Pagan religions represented their gods as dependent on, and covetous of, men’s gifts. Paul explains that the true God is different. Men should think of God as the supreme giver, not requiring anything at their hands but justice, mercy, and humility (Micah 6:8). Other Jewish and heathen writers had borne witness to the same truth. David had said, “Thou desirest not sacrifice; else would I give it” (Ps. 51:16), and the Latin Epicurean poet Lucretius (De Rerum Natura ii. 649–651; Loeb ed., p. 131) had written of the divine nature, saying that it was “without danger, itself mighty by its own resources, needing us not at all, it is neither propitiated with services nor touched by wrath.”

အားလုံးကို ပေးသည်။ ဤစကားလုံးများဖြင့် ပေါလ်သည် ၎င်း၏နားထောင်သူများကို ထည့်သွင်းပြီး၊ ၎င်းတို့လည်း သူပြောနေသော ဘုရားသခင်အပေါ် မှီခိုနေရကြောင်း ဖော်ပြသည်။

Giveth to all. By these words Paul included his hearers, and states that they too are dependent upon the God of whom he is speaking.

အသက်၊ အသက်ရှူခြင်း။ ဤနာမ်နှစ်ခုသည် လူသားများ၏ သေတတ်သော ဖြစ်တည်မှုကို အကျုံးဝင်သည်ဟု ယူဆနိုင်သည်။ ဘုရားသခင်သည် လူသားအား မူလအသက်ကို ပေးပြီး၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အသက်ရှူခြင်းဖြင့် ထိုအသက်ကို ထိန်းသိမ်းပေးသည်။ ထို့ကြောင့် ပေါလ်သည် လူသားများ၏ စစ်မှန်သောဘုရားသခင်အပေါ် လုံးလုံးလျားလျား မှီခိုနေရမှုကို အလေးပေးသည်။

Life, and breath. These two nouns may be taken to comprehend man’s mortal existence. God gives man original life, and maintains that life by granting him physical breath. Thus Paul emphasizes man’s utter dependence on the one true God.

၂၆။ တစ်ခုတည်းသော သွေး။ အရေးကြီးသော စာသားအထောက်အထား (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) သည် “သွေး” ဟူသော စကားလုံးကို ဖယ်ရှားရန် ထောက်ခံပြီး၊ ထိုစကားလုံးသည် အတွေးကို ရှင်းလင်းရန် နောက်ပိုင်းတွင် ထည့်သွင်းခဲ့ပေမည်။ ပေါလ်သည် လူသားအားလုံးနှင့် ထို့ကြောင့် လူမျိုးအားလုံးသည် တစ်ခုတည်းသော ဘုံဘိုးဘေး အာဒံမှ ဆင်းသက်လာသည်ဟူသော သမိုင်းဆိုင်ရာ အမှန်တရားကို ဖော်ပြသည်။ ဤယုံကြည်ချက်သည် ဂရိလူမျိုးတစ်ဦး၊ အထူးသဖြင့် အေသင်မြို့သားတစ်ဦးမှ လက်ခံရန် မဖြစ်နိုင်ပေ။ ၎င်းတို့အတွက်၊ ဂရိနှင့် ဘာဘရိယန်အကြား ကွဲပြားမှုသည် အခြေခံဖြစ်ပြီး မရှိမဖြစ်ဖြစ်သည်။ တစ်ဦးသည် သဘာဝအလျောက် အခြားတစ်ဦး၏ ကျွန်ဖြစ်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည် (အရစ္စတိုတယ် ပိုလီတစ် i. ၂. ၆)။ သို့သော် ပေါလ်၏ ဓမ္မပညာတွင် “သာလွန်” လူမျိုးအတွက် နေရာမရှိပေ။ သူသည် လူသားဖန်ဆင်းခြင်း၏ ကမ္ဘာဦးကျမ်းမှ မှတ်တမ်းကို ယုံကြည်ခဲ့သည်။ သူသည် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဖွဲ့စည်းပုံ၊ အလားအလာ သို့မဟုတ် အမှန်တကယ် ဖွံ့ဖြိုးမှု၏ တစ်ညီတညွတ်တည်းမှုကို မြင်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် မည်သည့်လူမျိုး သို့မဟုတ် နိုင်ငံ—ဟီဘရူး၊ ဟယ်လီနစ်၊ လက်တင် သို့မဟုတ် တယူတိုနစ်—ကိုမဆို လူသားများ၏ အကောင်းဆုံးနှင့် ပန်းပွင့်အဖြစ် ယူဆရန် တားမြစ်သည်။ ဂလာတိ ၃:၂၈; ကောလောသဲ ၃:၁၁ ကိုနှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ၊ ထိုနေရာ၌ ပေါလ်သည် ခရစ်တော်ကို ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် ရရှိသော တစ်ညီတညွတ်တည်းမှုကို အလေးပေးသည်။ ခရစ်ယာန်တစ်ဦးသည် ဖန်ဆင်းခြင်းနှင့် ကယ်တင်ခြင်းမှတစ်ဆင့် လူသားများ၏ တစ်ညီတညွတ်တည်းမှုကို အသိအမှတ်ပြုရန် နှစ်ဆတာဝန်ရှိသည်။

26. One blood. Important textual evidence may be cited (cf. p. 10) for the omission of “blood,” which word may have been later added to clarify the thought. Paul is stating the historical truth that all men, and consequently all nations, sprang from one common ancestor, Adam. The belief was one that no Greek, and especially no Athenian, was likely to accept. For such, the distinction between Greek and barbarian was radical and essential. The one was by nature meant to be the slave of the other (Aristotle Politics i. 2. 6). But there was no place in Paul’s theology for a “superior” race. He believed the Genesis account of the creation of man. He saw the oneness of physical structure, of potential or actual development, which forbids any one race or nation—Hebrew, Hellenic, Latin, or Teutonic—to assume that it is the cream and flower of humanity. Compare Gal. 3:28; Col. 3:11, where Paul stresses the unity achieved through belief in Christ. The Christian is doubly obligated to recognize the oneness of men—through creation and through salvation.

မြေကြီး၏ မျက်နှာအားလုံး။ ပေါလ်၏ အကြံအစည်တွင် နောက်ထပ်ဆက်စပ်မှုတစ်ခု။ ဖန်ဆင်းရှင်သည် လူသားများအား မြေကြီး၏ အစိတ်အပိုင်းအားလုံးတွင် နေထိုင်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့ပြီး၊ မည်သည့်အပိုင်း၏ နေထိုင်သူများကိုမျှ သာလွန်မှုမပေးခဲ့ပေ။

All the face of the earth. A further link in Paul’s chain of reasoning. The Creator intended men to populate all parts of the earth, without assigning superiority to the inhabitants of any particular section.

သတ်မှတ်ပေးထားသည်။ ဂရိစကားလုံး “ဟိုရီဇို” သည် “နယ်နမိတ်များကို သတ်မှတ်ရန်”၊ “ခန့်အပ်ရန်”၊ “ဆုံးဖြတ်ရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။ ဤနေရာ၌ အသုံးပြုထားသော စကားလုံးပုံစံသည် ပါတီစီပဲလ်ဖြစ်ပြီး၊ “သတ်မှတ်ပြီးသော” ဟု ဘာသာပြန်နိုင်သည်။

Hath determined. Gr. horizō, “to mark out the boundaries,” “to appoint,” “to determine.” The form of the word used here is a participle, and may be translated “having determined.”

သတ်မှတ်ထားသော အချိန်များ။ ဂရိစကားလုံး “ပရိုစတိတဂ်မီနိုင် ကိုင်ရိုင်” သည် “ခန့်အပ်ထားသော အချိန်များ [သို့မဟုတ် “ရာသီများ”]” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။ “၎င်းတို့၏” ဟူသော စကားလုံးကို ထည့်သွင်းပါက “၎င်းတို့၏ ခန့်အပ်ထားသော အချိန်များကို သတ်မှတ်ပြီးသော” ဟု ဖတ်ရှုပါက အဓိပ္ပာယ်ကို ပိုမိုရှင်းလင်းစွာ နားလည်နိုင်သည်။ “အချိန်များ” (ကိုင်ရိုင်) ဟူသော စကားလုံးသည် နှစ်စဉ်ရာသီများထက် သမိုင်းဆိုင်ရာ ခေတ်များကို ရည်ညွှန်းသည်။ ၎င်းသည် လူသားများ၏ ကိစ္စရပ်များကို ဘုရားသခင်၏ သိရှိမှုကို ရည်ညွှန်းသည်။

Times before appointed. Gr. prostetagmenoi kairoi, “appointed times [or “seasons”].” The sense is more readily perceived if the word “their” is inserted so that the phrase reads, “having determined their appointed times.” The word “times” (kairoi) refers to historical epochs rather than yearly seasons. The reference is to God’s knowledge of men’s affairs.

နယ်နမိတ်များ။ ဆိုလိုသည်မှာ ဘုရားသခင်သည် ၎င်း၏ ကြည့်ရှုပေးမှုဖြင့် လူမျိုးများအတွက် သဘာဝနယ်နမိတ်များ သို့မဟုတ် ကန့်သတ်ချက်များကို သတ်မှတ်ပေးထားသည် (ဒံယလ် ၄:၁၇; ဒုတိယကျမ်း ၃၂:၈ ကိုကြည့်ပါ)။

Bounds. That is, God, through His providence, has fixed the natural boundaries, or limits, for the nations (see on Dan. 4:17; cf. Deut. 32:8).

၂၇။ သခင်ကို ရှာဖွေပါ။ စာသားအထောက်အထား (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) သည် “ဘုရားသခင်ကို ရှာဖွေပါ” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံပြီး၊ အချို့သော အထောက်အထားများသည် “ဘုရားသခင်ကို ရှာဖွေပါ” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံသည်။ သို့သော် အဓိပ္ပာယ်သည် ရှင်းလင်းသည်—ဘုရားသခင်သည် ၎င်း၏ဖန်ဆင်းခြင်းကို စီစဉ်ထားသည်မှာ လိုလားသူအားလုံးသည် သူ့ကို ရှာဖွေပြီး တွေ့ရှိနိုင်ရန်ဖြစ်သည်။

27. Seek the Lord. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading “seek God,” and some evidence may also be cited for the reading “seek the Godhead.” But the meaning is clear: God so planned His creation that all who wished might seek and find Him.

ဖြစ်နိုင်လျှင်။ ဂရိစကားလုံး “အီအာရာဂီ” သည် “အကယ်၍ အမှန်တကယ်” သို့မဟုတ် “ထို့နောက် အမှန်တကယ်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။ ဘုရားသခင်သည် လူသားများအား သူ့ကို ရှာဖွေရန် မျှော်လင့်သည်။ ပါဝင်သော သံသယသည် လူသားများသည် မကြာခဏ ထိုသို့ပြုလုပ်ရန် ရွေးချယ်ခြင်းမရှိခြင်းမှ ဆင်းသက်လာသည်။

If haply. Gr. ei ara ge, “if then indeed,” or “that then indeed.” God expects men to seek Him. The only doubt involved derives from the fact that often men do not choose to do so.

စမ်းတဝါးဝါးဖြင့် ရှာဖွေနိုင်သည်။ ဂရိစကားလုံး “ဆီလာဖါအို” သည် “ထိရန်”၊ “စမ်းရန်”၊ “ခံစားရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး၊ ဓမ္မဟောင်းကျမ်းတွင် အမှောင်ထဲတွင် စမ်းတဝါးဝါးလုပ်ဆောင်ခြင်းအတွက် အသုံးပြုသည် (ဒုတိယကျမ်း ၂၈:၂၉; ယောဟန် ၅:၁၄; စသည်)။ ၎င်းသည် လူသားများ၏ အကြီးမြတ်ဆုံးသော ဖြစ်တည်မှုအကြောင်း အသိပညာရှာဖွေရန် မျက်မမြင်စမ်းတဝါးဝါးလုပ်ဆောင်မှုကို သင့်လျော်စွာ ဖော်ပြသည်။

Might feel after. Gr. psēlaphaō, “to handle,” “to touch,” “to feel,” used in the LXX for the act of groping in the dark (Deut. 28:29; John 5:14; etc.). This aptly describes men’s blind groping for knowledge of the Supreme Being.

သူ့ကို တွေ့ရှိရန်။ မသိသောဘုရားအတွက် ယဇ်ပလ္လင်သည် ၎င်းတို့သည် သူ့ကို မတွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း သက်သေတစ်ခုဖြစ်သည်။ “လောကသည် ဉာဏ်ပညာဖြင့် ဘုရားသခင်ကို မသိခဲ့” (၁ ကောရိနှူ ၁:၂၁)။ သို့သော် ပေါလ်သည် စစ်မှန်သော ရှာဖွေသူသည် သိနိုင်သည်ဟူသော အာမခံချက်ကို ယူဆောင်လာသည်။ ဘုရားသခင်သည် တွေ့ရှိခံရန် လိုလားသည်။ သူသည် “သူ့ကို အလွန်ရှာဖွေသူများကို ဆုချီးမြှင့်သူ” ဖြစ်သည် (ဟီဘရူး ၁၁:၆)။

Find him. The altar to the Unknown God was a witness that they had not found Him. “The world by wisdom knew not God” (1 Cor. 1:21). But Paul brought the assurance that the true seeker could know. God desires to be found. He is “a rewarder of them that diligently seek him” (Heb. 11:6).

ဝေးကွာမနေပါ။ ဤဝါကျတစ်ခုလုံးသည် အလွန်အလေးပေးဖော်ပြထားပြီး၊ စကားလုံးအတိုင်း “ထို့ပြင် သူသည် ကျွန်ုပ်တို့တစ်ဦးစီနှင့် ဝေးကွာမနေပါ” ဟု ဖတ်ရှုသည်။ ပေါလ်၏ စကားများတွင် သံသယမပါဝင်ပါ၊ သူသည် အမှန်တရားကို အပြုသဘောဖြင့် ဖော်ပြသည်။ သခင်သည် လူသားများကို မအသိအမှတ်ပြုသော်လည်း၊ သူတို့နှင့် နီးကပ်စွာ ရှိနေသည်။ ၎င်းသည် လူသားများအတွက် ဘုရားသခင်ကို တွေ့ရှိရန် နှိုင်းယှဉ်ရာတွင် ရိုးရှင်းသော ကိစ္စဖြစ်စေသည်၊ အကြောင်းမှာ သူသည် ၎င်းတို့၏ ဘေးတွင်ရှိပြီး၊ ၎င်းတို့၏ နိုးကြားမှုကို စောင့်ဆိုင်းကာ သူ့ကို ရှာဖွေရန် ၎င်းတို့၏ ကြိုးပမ်းမှုများကို ကူညီပေးနေသည်။ ဘုရားသခင်သည် သူ့ကို ရှာဖွေသူများ၏ စိတ်အားထက်သန်မှုနှင့် စိတ်ရင်းမှန်မှုအတိုင်း မိမိကိုယ်ကို ထုတ်ဖော်ပြသနိုင်ပြီး ပြသသည်။ ဤအချက်တွင် စတိုအိတ်များသည် ၎င်းတို့၏ သွန်သင်ချက်နှင့် ပေါလ်၏ စိတ်ကူးများအကြား တူညီမှုများကို မြင်နိုင်သော်လည်း၊ ဧပိကျူးရီးယန်များသည် တမန်တော်၏ စကားများသည် ၎င်းတို့၏ စနစ်၏ အခြေခံ ဘုရားမရှိဝါဒကို တိုက်ခိုက်မှုဖြစ်သဖြင့် တွန်းလှန်ခံရလိမ့်မည်။

Not far. The whole clause is very emphatic, and literally reads: “And yet He is not far from each one of us.” There is no doubt expressed in Paul’s words; he is rather making a positive statement of fact. The Lord is near to men, even when they do not acknowledge Him. This makes it a comparatively simple matter for men to find God, for He is by their side, awaiting their awakening and aiding their efforts to discover Him. God can and does reveal Himself according to the measure of zeal and earnestness shown by those who seek Him. At this point the Stoics would see parallels between their own teaching and Paul’s thinking, but the Epicureans would be repelled, for the apostle’s words constituted an attack on the basic atheism of their system.

၂၈။ သူ၌ ကျွန်ုပ်တို့ အသက်ရှင်သည်။ ဤဝါကျတစ်ခုလုံးသည် စကားလုံးအတိုင်း “[သူ၌ သို့မဟုတ် သူဖြင့်] ကျွန်ုပ်တို့သည် အသက်ရှင်နေပြီး၊ လှုပ်ရှားနေပြီး၊ ဖြစ်တည်နေသည်” ဟု ဖတ်ရှုသည်။ တမန်တော်၏ စကားများသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ မူလမှီခိုမှုသည် ဖန်ဆင်းရှင်အပေါ်တွင်သာမက၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ ဝိညာဉ်ရေးဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှုများအားလုံးသည် သူ့ထံမှ ဆင်းသက်လာသည်ဟူသော အတွေးကို ဖော်ပြသည်။ ပေါလ်၏ သွန်သင်ချက်တွင် အနန္တတန်ခိုးရှင်၊ အနန္တဉာဏ်ရှင် ဘုရားသခင်၏ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးသဘာဝသည် ပန်သီအိုင်စ့်၏ ဘုရားသည် လောက၏ ပုဂ္ဂိုလ်မဲ့ဝိညာဉ်ထဲတွင် ရောနှောနေသည်မဟုတ်ဘဲ၊ ဖန်ဆင်းရှင်နှင့် အသက်အားလုံး၏ ထိန်းသိမ်းသူအဖြစ် ထင်ရှားစွာ ထင်ရှားသည်။ “သဘာဝ၏ အေဂျင်စီများမှတစ်ဆင့် ဘုရားသခင်သည် နေ့စဉ်နေ့တိုင်း၊ နာရီတိုင်း၊ အချိန်တိုင်း ကျွန်ုပ်တို့ကို အသက်ရှင်စေရန်၊ တည်ဆောက်ရန်နှင့် ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းရန် လုပ်ဆောင်နေသည် … ဤအေဂျင်စီများမှတစ်ဆင့် လုပ်ဆောင်နေသော တန်ခိုးသည် ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးဖြစ်သည်” (MH ၁၁၂, ၁၁၃)။

28. In him we live. The whole clause literally reads: “In [or “by”] Him we are living, and are being moved, and are existing.” The words of the apostle express the thought that not merely our initial dependence is on the Creator, but that all our activities—physical, mental, and spiritual—are derived from Him. In the teaching of Paul the personality of the omnipotent, omniscient God is not merged, as is the God of the pantheist, in the impersonal Soul of the world, but stands forth with awful distinctness in the character of Creator and Sustainer of all life. “Through the agencies of nature, God is working, day by day, hour by hour, moment by moment, to keep us alive, to build up and restore us … The power working through these agencies is the power of God” (MH 112, 113).

သင်တို့၏ ကိုယ်ပိုင်ကဗျာဆရာများ။ ဤစကားစုသည် ဤအခန်းက ၏ ပထမဆုံးဖော်ပြချက်သို့ ပြန်လည်ရည်ညွှန်းနိုင်သလို၊ နောက်ဆက်တွဲ ကိုးကားချက်သို့လည်း ရည်ညွှန်းနိုင်သည်။ “သူ၌ ကျွန်ုပ်တို့ အသက်ရှင်ပြီး၊ လှုပ်ရှားပြီး၊ ဖြစ်တည်သည်” ဟူသော စကားများသည် ခရီးတန်း၏ ဧပိမနီဒီးစ် (ဘီစီ ၆ ရာစုနှစ်) ရေးသားခဲ့သည်ဟု ထင်ရသော ကဗျာတစ်ပုဒ်မှ ကိုးကားချက်နှင့် အနီးစပ်ဆုံးဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းကို ၉ ရာစုနှစ် ဝေဖန်ရေးဆရာ အီရှိုဒဒ်မှ မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်။

Your own poets. It is possible that this phrase refers back to the first statement in this verse, as well as forward to the quotation that follows. The words “for in him we live, and move, and have our being” are an almost exact quotation from a stanza that appears to have been written by Epimenides the Cretan (6th century b.c.), and is recorded by the 9th century commentator Isho’dad:

“အိုမြင့်မြတ်သောသူ၊ သန့်ရှင်းသောသူအတွက် သူတို့သည် သင်္ချိုင်းတစ်ခုကို ဖန်တီးခဲ့ကြသည်—

“They fashioned a tomb for thee, O holy and high one—

ခရီးတန်လူမျိုး၊ အမြဲလိမ်လည်သူများ၊ ဆိုးညစ်သောသားရဲများ၊ ပျင်းရိသောဝမ်းဗိုက်များ။

The Cretans, always liars, evil beasts, idle bellies!

သို့သော် သင်သည် မသေပါ၊ သင်သည် အသက်ရှင်နေပြီး ထာဝရတည်ရှိနေသည်၊

But thou art not dead; thou livest and abidest for ever;

အကြောင်းမူကား၊ သင့်တွင် ကျွန်ုပ်တို့သည် အသက်ရှင်နေပြီး လှုပ်ရှားနေပြီး ဖြစ်တည်နေသည်”

For in thee we live and move and have our being”

(အက်ဖ်အက်ဖ်ဘရုစ်၊ ဓမ္မသစ်ကျမ်းမှ တမန်တော်များစာအုပ် [ဓမ္မသစ်ကျမ်းအပေါ်နိုင်ငံတကာမှတ်ချက်]၊ စာမျက်နှာ ၃၅၉ တွင် ကိုးကားထားသည်)

(quoted in F. F. Bruce, The Book of the Acts [The New International Commentary on the New Testament], p. 359).

ဤကျမ်းပိုဒ်သည် စိတ်ဝင်စားဖွယ်ကောင်းသည်၊ အကြောင်းမှာ ဧပီမန်နီဒီးစ်(Epimenides)သည် “အမည်မသိသောဘုရားအား” အပ်နှံထားသော ယဇ်ပလ္လင်နှင့် ဆက်စပ်မှုရှိနိုင်သည့်အပြင် (အခန်းကဏ္ဍ ၂၃ ကိုကြည့်ပါ)၊ အထူးသဖြင့် ပေါလ်သည် တိတု ၁:၁၂ တွင် ခရီးတန်လူမျိုးများအကြောင်း ကိုးကားထားသော ဧပီမန်နီဒီးစ်၏ ကဗျာကို ဤနေရာတွင်လည်း သတိရထားဖွယ်ရှိသောကြောင့်ဖြစ်သည်။

This passage is interesting, not only in view of the possible connection of Epimenides with the altar “To the Unknown God” (see on v. 23), but particularly because it contains the quotation Paul uses of the Cretans in Titus 1:12. That Paul quoted Epimenides in the latter instance increases the probability that he also had his verse in mind here.

ဒုတိယစကားစုဖြစ်သော “အကြောင်းမူကား ကျွန်ုပ်တို့သည်လည်း သူ၏သားမြေးများဖြစ်သည်” သည် ဂရိကဗျာဆရာတစ်ဦးထံမှ ကိုးကားချက်ဖြစ်ပြီး ပေါလ်က ၎င်းကို ဤသို့အသုံးပြုခဲ့သည်ဟု ဝန်ခံထားသည်။ ၎င်းသည် ဘီစီ ၂၇၀ ခန့်က ဇီနို(Zeno)၊ စတိုအိတ်များ၏တည်ထောင်သူ၏ သူငယ်ချင်းဖြစ်သူ အရာတပ်(Aratus)ထံမှ ဖြစ်သည်။ ပေါလ်ကဲ့သို့ပင် အရာတပ်သည် စီလီစီယာ(Cilicia)မှဖြစ်သည်။ သူ၏ နက္ခတ္တဗေဒနှင့် မိုးလေဝသဆိုင်ရာ သိပ္ပံအကြောင်းကို ဖော်ပြထားသော သူ၏ သင်ကြားရေးကဗျာ ဖီနိုမီနာ(Phaenomena)သည် ဇူးစ်(Zeus)အား ဆုတောင်းခြင်းဖြင့် စတင်ပြီး ပေါလ်ကိုးကားသော စကားများပါရှိသည်။

The second phrase, “for we are also his offspring,” is clearly a quotation from a Greek poet, and was confessedly so used by Paul. It comes from Aratus (c. 270 b.c.), who was a friend of Zeno, founder of the Stoics. Like Paul, Aratus was from Cilicia. His didactic poem, Phaenomena, dealing with the main facts of astronomical and meteorological science as then known, opens with an invocation to Zeus, and contains the words that Paul quotes:

“ဇူးစ်ထံမှ စတင်ကြပါစို့၊ သူ့ကို လူသားတို့သည် ဘယ်သောအခါမျှ အမည်မဖော်ဘဲ မထားခဲ့ကြပါ၊

“From Zeus let us begin; him do we mortals never leave

လမ်းများနှင့် လူတို့၏ ဈေးပွဲရုံများအားလုံးသည် ဇူးစ်နှင့် ပြည့်နှက်နေသည်၊

unnamed; full of Zeus are all the streets and

ပင်လယ်နှင့် ကောင်းကင်တို့သည်လည်း ပြည့်နှက်နေသည်၊ ကျွန်ုပ်တို့အားလုံး အမြဲတမ်း ဇူးစ်ကို လိုအပ်နေသည်၊

all the market-places of men; full is the

အကြောင်းမူကား ကျွန်ုပ်တို့သည်လည်း သူ၏သားမြေးများဖြစ်သည်။”

sea and the heavens thereof; always we all have need of Zeus

(ဖီနိုမီနာ ၁–၅; Loeb ed., စာမျက်နှာ ၃၈၁)။

For we are also his offspring.”

(ဖီနိုမီနာ ၁–၅; Loeb ed., စာမျက်နှာ ၃၈၁)။

(Phaenomena 1–5; Loeb ed., p. 381).

ဤကိုးကားချက်သည် ပေါလ်၏ပရိသတ်များ၏ အာရုံကို ချက်ချင်းဖမ်းစားလိမ့်မည်။ ၎င်းတို့၏စာပေများမှ ကိုးကားခြင်းဖြင့် ပေါလ်သည် “လူတိုင်းအတွက် အရာအားလုံးဖြစ်လာခြင်း” (၁ ကောရိန္သု ၉:၂၂) ဟူသော သူ၏မူဝါဒကို သရုပ်ပြခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့သည် ဂရိမြို့များတွင် သာမန်ရှိသော ကုန်သည်များနှင့် နတ်ဆိုးဖယ်ရှားသူများကဲ့သို့ ပညာမတတ်သော ဂျူးလူမျိုးတစ်ဦးနှင့် မဆက်ဆံရကြောင်း၊ သို့သော် ၎င်းတို့၏ ယဉ်ကျေးမှုနှင့်တူသော ယဉ်ကျေးမှုရှိသူတစ်ဦးနှင့် ၎င်းတို့၏ကဗျာဆရာများ၏ အတွေးအခေါ်များနှင့် ရင်းနှီးသူတစ်ဦးနှင့် ဆက်ဆံနေရကြောင်း အသိအမှတ်ပြုလိမ့်မည်။ ပေါလ်၏ ဂန္တဝင်ပညာရှင်ဖြစ်မှုကို ချဲ့ကားရန် မလိုအပ်သော်လည်း၊ ဤဖော်ပြထားသော ကိုးကားချက်များနှင့် ၁ ကောရိန္သု ၁၅:၃၂ တွင် ကိုးကားချက်မှ ထင်ရှားသည်မှာ တမန်တော်သည် ဂရိစာရေးဆရာများနှင့် ရင်းနှီးပြီး အခြေအနေအရ သင့်လျော်သော ကိုးကားချက်များကို ထည့်သွင်းနိုင်ခဲ့သည်။ ဤသို့ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် သူသည် သူအသုံးပြုသော စကားလုံးများ၏ အကြောင်းအရာများတွင် ဖော်ပြထားသော ခံစားချက်များကို ထောက်ခံရန် မလိုအပ်ဘဲ၊ သူတင်ပြသော ပိုမိုမြင့်မားသော သွန်သင်ချက်များကို သရုပ်ပြရန် ဂရိစာရေးဆရာများကို အသုံးပြုရုံသာဖြစ်သည်။

The quotation would at once catch the attention of Paul’s hearers. By quoting from their own literature, Paul illustrated his policy of becoming “all things to all men” (1 Cor. 9:22). They would recognize that they were not dealing with an uneducated Jew, like the traders and exorcists so common in Greek cities, but with a man possessed of a culture like their own, and familiar with the thoughts of their poets. There is no need to exaggerate Paul’s classical scholarship, but it is clear from the references here mentioned, and from the quotation in 1 Cor. 15:32, that the apostle was acquainted with Greek authors and was able to introduce apt quotations from their works when the situation warranted. By so doing he does not necessarily endorse the sentiments revealed in the contexts of the words he utilizes, but merely uses Greek writers to illustrate the higher teaching he presents.

ပေါလ်၏ ဤအချိန်အခါတွင် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ချဉ်းကပ်ပုံသည် သွန်သင်ချက်ပေးသည်။ တမန်တော်သည် ၎င်းတို့အား အစပိုင်းတွင် ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့ကိုယ်ကို အလွန်အထင်ကြီးနေသည်ဟု၊ ၎င်းတို့သည် ဖုန်မှုန့်များမှ ဖန်တီးထားသော သတ္တဝါများသာဖြစ်သည်ဟု၊ နတ်ဆိုး၏သားသမီးများဖြစ်သည်ဟု မပြောခဲ့ပါ။ အစား၊ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ အဆင့်အတန်းကို နိမ့်ကျစွာ ခန့်မှန်းခဲ့ကြသည်ဟု ထောက်ပြခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့သည် ဘုရား၏သားမြေးများဖြစ်ကြောင်း မေ့လျော့ခဲ့ပြီး၊ မယုံကြည်သော ဂျူးလူမျိုးများကဲ့သို့ပင် ၎င်းတို့ကိုယ်ကို “ထာဝရအသက်နှင့် မထိုက်တန်သူများ” (တမန်တော် ၁၃:၄၆) ဟု သတ်မှတ်ခဲ့ကြသည်။

Paul’s psychological approach at this juncture is instructive. The apostle does not tell them at the outset that they have too high an opinion of themselves, that they are only creatures of the dust, children of the devil. Instead, he points out that they have taken too low an estimate of their position. They have forgotten that they are God’s offspring, and have counted themselves, even as the unbelieving Jews had done, “unworthy of everlasting life” (Acts 13:46).

၂၈ (ယောဟန် ၅:၁၇; ကောလောသဲ ၁:၁၇; ဟီဗြဲ ၁:၃; ကမ္ဘာဦး ၂:၇ တွင် EGW ကိုကြည့်ပါ)။ ဘုရားသည် သဘာဝတရားတွင် အဆက်မပြတ်လုပ်ဆောင်နေသည်။—ဘုရားသည် သဘာဝတရားတွင် အမြဲတမ်း လုပ်ဆောင်နေသည်။ သဘာဝသည် သူ၏ကျေးကျွန်ဖြစ်ပြီး သူအလိုရှိသည့်အတိုင်း ညွှန်ကြားခံရသည်။ သဘာဝသည် ၎င်း၏လုပ်ဆောင်မှုတွင် သူ၏အလိုတော်အတိုင်း လှုပ်ရှားနေသော ဉာဏ်ရည်ရှိသည့်တည်ရှိမှုနှင့် တက်ကြွသောအေးဂျင့်တစ်ဦး၏ ရှိနေမှုကို သက်သေထူသည်။ ၎င်းသည် သဘာဝတွင် မူလအာဏာဖြင့် နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း မြေကြီးသည် ၎င်း၏ရိက္ခာများကို ထုတ်လုပ်ပေးပြီး ကမ္ဘာသည် နေဝန်းကျင်တွင် ၎င်း၏ဆက်လက်လှုပ်ရှားမှုကို ထိန်းသိမ်းထားခြင်းမဟုတ်ပါ။ အနန္တတန်ခိုးရှင်၏လက်သည် ဤကမ္ဘာဂြိုဟ်ကို ၎င်း၏လည်ပတ်မှုတွင် လမ်းညွှန်ပေးရန် အဆက်မပြတ်လုပ်ဆောင်နေသည်။ ၎င်းသည် ဘုရား၏တန်ခိုးကို ခဏခဏအသုံးပြုခြင်းဖြင့် ၎င်းကို ၎င်း၏လှည့်ပတ်မှုတွင် ထိန်းသိမ်းထားသည်။ ကောင်းကင်၏ဘုရားသည် အဆက်မပြတ်လုပ်ဆောင်နေသည်။ ၎င်းသည် သူ၏တန်ခိုးဖြင့် သစ်ပင်များပေါက်ရောက်စေပြီး အရွက်တိုင်းပေါ်လာပြီး ပန်းတိုင်းပွင့်လန်းစေသည်။ ၎င်းသည် တစ်ခါစတင်လှုပ်ရှားပြီးနောက် ၎င်း၏လုပ်ငန်းကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သည့် ယန္တရားတစ်ခု၏ရလဒ်မဟုတ်ဘဲ၊ နှလုံးခုန်သံနှင့် အသက်ရှူသံသည် အဆက်မပြတ်ဖြစ်ပေါ်နေသည်။ ဘုရားတွင် ကျွန်ုပ်တို့သည် အသက်ရှင်နေပြီး လှုပ်ရှားနေပြီး ဖြစ်တည်နေသည်။ အသက်ရှူသံတိုင်း၊ နှလုံးခုန်သံတိုင်းသည် အမြဲရှိနေသော ဘုရား၏တန်ခိုးကို ဆက်လက်သက်သေထူသည်။ ၎င်းသည် နေကို ကောင်းကင်တွင် ထွက်ပေါ်စေသည့် ဘုရားဖြစ်သည်။ သူသည် ကောင်းကင်၏ပြတင်းပေါက်များကို ဖွင့်ပြီး မိုးရွာပေးသည်။ သူသည် တောင်များပေါ်တွင် မြက်ပင်များပေါက်ရောက်စေသည်။ “သူသည် သိုးမွှေးကဲ့သို့ နှင်းကိုပေးသည်၊ ပြာမှုန်ကဲ့သို့ နှင်းခဲကို ဖြန့်ကျက်သည်။” “သူ၏အသံကို မြွက်ဆိုသောအခါ၊ ကောင်းကင်တွင် ရေများစွာရှိပြီး၊ … သူသည် မိုးနှင့်အတူ လျှပ်စီးကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး ၎င်း၏ဘဏ္ဍာများထဲမှ လေကိုထုတ်ပေးသည်။” ထာဝရဘုရားသည် ဖန်ဆင်းခြင်းလုပ်ငန်းကို ရပ်တန့်ထားသော်လည်း၊ သူဖန်ဆင်းထားသောအရာများကို ထိန်းသိမ်းရန်နှင့် ၎င်းတို့ကို သူ၏ကျေးကျွန်များအဖြစ် အသုံးပြုရန် အဆက်မပြတ်လုပ်ဆောင်နေသည်။ ခရစ်တော်က “ငါ၏ခမည်းတော်သည် ယခုတိုင် လုပ်ဆောင်နေပြီး ငါလည်း လုပ်ဆောင်နေသည်” ဟု မိန့်တော်မူခဲ့သည် (MS ၄, ၁၈၈၂)။

28 (John 5:17; Col. 1:17; Heb. 1:3; see EGW on Gen. 2:7). God Constantly at Work in Nature.—God is perpetually at work in nature. She is His servant, directed as He pleases. Nature in her work testifies of the intelligent presence and active agency of a Being who moves in all His works according to His will. It is not by an original power inherent in nature that year by year the earth produces its bounties and the world keeps up its continual march around the sun. The hand of infinite power is perpetually at work guiding this planet. It is God’s power momentarily exercised that keeps it in position in its rotations. The God of heaven is constantly at work. It is by His power that vegetation is caused to flourish, that every leaf appears and every flower blooms. It is not as the result of a mechanism, that, once set in motion, continues its work, that the pulse beats and breath follows breath. In God we live and move and have our being. Every breath, every throb of the heart, is the continual evidence of the power of an ever-present God. It is God that maketh the sun to rise in the heavens. He openeth the windows of heaven and giveth rain. He maketh the grass to grow upon the mountains. “He giveth snow like wool: and scattereth the hoarfrost like ashes.” “When he uttereth his voice, there is a multitude of waters in the heavens, … he maketh lightnings with rain, and bringeth forth the wind out of his treasures.” Although the Lord has ceased His work in creating, He is constantly employed in upholding and using as His servants the things which He has made. Said Christ, “My Father worketh hitherto, and I work” (MS 4, 1882).

၂၉။ ဘုရား၏သားမြေးများ။ တမန်တော်သည် ဂရိကဗျာဆရာ၏စကားများကို (အခန်းကဏ္ဍ ၂၈ ကိုကြည့်ပါ) ချက်ချင်းအသုံးပြုပြီး ရုပ်တုကိုးကွယ်မှုကို တိုက်ဖျက်သည်။ အကယ်၍ ကျွန်ုပ်တို့သည် အမှန်တကယ် ဘုရား၏ “သားမြေးများ” ဖြစ်ပါက၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ ဘုရားအတွေးသည် ရုပ်တုများဆီသို့ နိမ့်ကျသွားမည်မဟုတ်ဘဲ တက်လှမ်းသင့်သည်။ ရုပ်တုများသည် လူသားများဖန်တီးထားသောကြောင့် ၎င်းတို့ထက် နိမ့်ကျသည်။ သူသည် ဓမ္မဟောင်းကျမ်းပရောဖက်များဖော်ပြသော အမှန်တရားကို (၁ ဘုရင်ခံ ၁၈:၂၇; ဆာလံ ၁၃၅:၁၅–၁၈; ဟေရှာယ ၄၄:၉–၂၀) လိုက်နာသော်လည်း၊ ပေါလ်၏ ရုပ်တုကိုးကွယ်မှုအကြောင်း ပြောဆိုပုံသည် ၎င်းတို့နှင့် အလွန်ကွဲပြားသည်။ သူသည် ရုပ်တုကိုးကွယ်မှု၏အစကို လေ့လာခဲ့ပြီး၊ ၎င်းကို မထီမဲ့မြင်ပြု၊ မုန်းတီးခြင်း၊ သို့မဟုတ် လှောင်ပြောင်ခြင်းဖြင့် မပြောဆိုဘဲ၊ ၎င်း၏သားကောင်များအပေါ် သနားကရုဏာဖြင့် ပြောဆိုသည်။

29. The offspring of God. The apostle immediately uses the words of the Greek poet (see on v. 28) to combat idolatry. If we are indeed God’s “offspring,” our conception of Him should mount upward, rather than descend to idols, which, being made by men, are below them. Although he subscribes to the same truth that is uttered by the OT prophets (1 Kings 18:27; Ps. 135:15–18; Isa. 44:9–20), Paul’s tone in speaking of idolatry is very different from theirs. He has studied the beginning of idolatry, and instead of speaking of it with scorn, hatred, and derision, he speaks of it with pity toward those who are its victims.

မထင်သင့်ပါ။ လူသည် ရုပ်ဝတ္ထုထက် ပို၍ဂုဏ်ယူထိုက်သည်ဖြစ်ရာ၊ ဘုရားသည် ဤအရာများထက် မည်မျှမြင့်မားရမည်နည်း။

Ought not to think. As a man is of more honor than material things, how far above these must the Godhead be.

ဘုရားဖြစ်ခြင်း။ ဂရိဘာသာ theion၊ “ဘုရားဖြစ်ခြင်း”၊ “ဒေဝါ”။ Theion ကို ဂျိုးဆီးဖပ်စ်၄. ၂ [၁၀၇]) နှင့် ဖီလို [၁၀၅]) တို့က တစ်ဦးတည်းသော မှန်ကန်သောဘုရားအတွက် အသုံးပြုခဲ့ပြီး၊ ဤနေရာတွင် ပေါလ်သည် ၎င်း၏ဂရိပရိသတ်အား လက်ခံနိုင်သော ဝေါဟာရအဖြစ် အသုံးပြုသည်။

Godhead. Gr. theion, “divinity,” “deity.” Theion is used by Josephus (Antiquities viii. 4. 2 [107]) and Philo (The Unchangeableness of God xxiii [105]) for the one true God, and is here employed by Paul as a term acceptable to his Greek audience.

ရွှေ၊ ငွေ၊ သို့မဟုတ် ကျောက်တုံး။ ပထမစကားလုံးသည် အေသင်မြို့သားများအား ဖီဒီယပ်စ်(Phidias)မှ ဖန်တီးထားသော ပါသီနွန်တွင်ရှိသော အေသီနာ(Athena)၏ ဧရာမရုပ်တုတွင် ရွှေကို ပေါများစွာ အသုံးပြုထားသည်ကို သတိရစေလိမ့်မည်။ ငွေသည် သာမန်အားဖြင့် အသုံးမပြုသော်လည်း၊ ဧဖက်မြို့ရှိ အာတီမစ်(Artemis)(ဒိုင်ယာနာ)၏ နတ်ကွန်းများသည် (အခန်းကဏ္ဍ ၁၉:၂၄ ကိုကြည့်ပါ) ၎င်း၏အသုံးပြုမှုဥပမာများဖြစ်သည်။ “ကျောက်တုံး” သည် အေသင်မြို့၏ လှပသောပန်းပုနှင့် ဗိမာန်များတွင် တွင်ကျယ်စွာအသုံးပြုသော ပင်တလစ်စ်တောင်(Mt. Pentelicus)၏ စကျင်ကျောက်ကို ရည်ညွှန်းသော ဝေါဟာရဖြစ်သည်။

Gold, or silver, or stone. The first word would remind the Athenians of the lavish use of gold in the colossal statute of Athena by Phidias that stood in the Parthenon. Silver was not commonly employed, but the shrines of Artemis (Diana) at Ephesus (see on ch. 19:24) are examples of its usage. “Stone” was the term commonly applied to the marble of Mt. Pentelicus, which was so widely used in the beautiful sculpture and architecture of Athens.

အနုပညာဖြင့် ထွင်းထုထားသည်။ ပိုမိုတိကျစွာ “အနုပညာဖြင့် ထွင်းထုထားသော လက်ရာ”။

Graven by art. Rather, “graven [or “sculptured”] work of art.”

လူ၏စိတ်ကူးဖန်တီးမှု။ ပိုမိုတိကျစွာ “လူ၏အတွေး [သို့မဟုတ် “စိတ်ကူးယဉ်”]”။ ဤစကားစုနှင့် ယခင်စကားစုသည် ပေါလ်သည် အေသင်မြို့တွင် ၎င်းကို ဝန်းရံထားသော အနုပညာကို သတိပြုမိကြောင်း ဖော်ပြသည်။

Man’s device. Rather, “thought [or “imagination”] of man.” This and the preceding phrase reveal Paul’s awareness of the art with which he was surrounded in Athens.

၃၀။ ဤအဝိဇ္ဇာကာလများ။ ဤစကားစုသည် စာသားအရ “ထို့ကြောင့် အဝိဇ္ဇာကာလများ” ဟုဖြစ်သည်။ ဤနေရာတွင်အသုံးပြုသော “အဝိဇ္ဇာ” (agnoia) ဟူသော စကားလုံးနှင့် အခန်းကဏ္ဍ ၂၃ တွင် “အမည်မသိ” နှင့် “အဝိဇ္ဇာဖြင့်” ဟူသော စကားလုံးများသည် တူညီသောအမြစ်မှဖြစ်ပြီး၊ ပေါလ်၏မိန့်ခွန်း၏ တင်းကျပ်စွာယက်လုပ်ထားသော ဖွဲ့စည်းပုံကို သရုပ်ပြသည်။ သူသည် ခရစ်ယာန်မဖြစ်မီ ကာလတစ်ခုလုံးကို အထူးသဖြင့် ဘုရားဆိုင်ရာ အသိပညာမရှိခြင်းအပေါ် အခြေခံထားသည်ဟု သတ်မှတ်ပြီး တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဆင်ခြေပေးသည်။

30. Times of this ignorance. The clause literally reads “The times of ignorance therefore.” The word here used for “ignorance” (agnoia), and the words for “unknown” and “ignorantly” in v. 23 are from the same root, and illustrate the closely woven texture of Paul’s speech. He characterizes and partially excuses the whole pre-Christian period as being based on lack of knowledge, especially knowledge of the divine.

မျက်စိမှိတ်လျစ်လျူရှုသည်။ ဂရိဘာသာ hupereidon၊ “လျစ်လျူရှုသည်”။ ယခုအသုံးပြုသော အင်္ဂလိပ်စကားစုသည် သည်းခံရုံသာမက၊ မတော်မတရားမှုကို လက်ခံပြီး ခွင့်ပြုသည့်အဓိပ္ပာယ်ကို ဖော်ပြသည်။ ပေါလ်သည် အဝိဇ္ဇာသည် မယုံကြည်သူလောက၏ အပြစ်နှင့် ထိုက်တန်သော ပြစ်ဒဏ်ကို လျော့နည်းစေသည်ဟူသော အတွေးမှ နှစ်သိမ့်မှုအချို့ကို ရယူနေသည်။ လွန်ခဲ့သောကာလများတွင် အပြစ်သားများအပေါ် ပြည့်စုံသောအပြစ်ဒဏ်မပေးဘဲ “ဖြတ်သန်းသွားခြင်း” (paresis) ရှိခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဘုရား၏သည်းခံခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည် (ရောမ ၃:၂၅ ကိုကြည့်ပါ)။ သူ၏ကြီးမြတ်သောကရုဏာဖြင့်၊ ထာဝရဘုရားသည် ခရစ်တော်၏ အပြစ်ဖြေရာယဇ်ကြောင့် နောင်တရခြင်းအပေါ် မူတည်ပြီး လူသားများအား ခွင့်လွှတ်ခြင်းကို ပေးအပ်ခဲ့သည်။

Winked at. Gr. hupereidon, “to overlook.” The English phrase, as now used, suggests not merely tolerance, but a conniving at, and condoning of, the wrong. Paul was actually deriving some comfort from the thought that ignorance lessened the guilt of, and thus the punishment due to, the heathen world. In the past ages of the world there had been a “passing over” (paresis) of men’s sins in that full retribution had not fallen upon sinners. This was due to the forbearance of God (see on Rom. 3:25). In His great mercy, the Lord was granting forgiveness to men, on condition of repentance, because of Christ’s atoning sacrifice.

ယခုအခါ။ မူလစာသားတွင် “သို့သော်” ဟူသော စကားလုံးမရှိပါ။ သို့သော် ဂရိစကားစုသည် အဝိဇ္ဇာ၏အတိတ်ကာလများနှင့် ပေါလ်၏ဟောပြောချက်ဖြင့် စတင်ခဲ့သော ဉာဏ်အလင်းရရှိသည့် ယခုကာလအကြား ခြားနားချက်ကို ထောက်ပြသည်။

But now. There is no word for “but” in the original. However, the Greek phrase points up the contrast between the past times of ignorance and the present time of enlightenment ushered in by such preaching as Paul’s.

အမိန့်ပေးသည်။ သို့မဟုတ် “ကြေညာသည်”၊ “ထုတ်ပြန်သည်”၊ “ဖော်ပြသည်”။

Commandeth. Or, “proclaims,” “announces,” “declares.”

လူတိုင်းကို နေရာအနှံ့အပြား။ လူသားတိုင်းကို လွှမ်းခြုံပြီး ဧဝံဂေလိတရားတာဝန်ပေးအပ်ခြင်း၏ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သဘောသဘာဝနှင့် သဟဇာတဖြစ်သော (မဿဲ ၂၄:၁၄; မာကု ၁၆:၁၅ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ) ပြည့်စုံသောစကားစုဖြစ်သည်။

All men every where. A comprehensive phrase that embraces every human being, and harmonizes with the worldwide nature of the gospel commission (cf. Matt. 24:14; Mark 16:15).

နောင်တရရန်။ ဘုရားသည် လူ၏အပြစ်ရှိမှုကို ထောက်ပြခဲ့သော်လည်း၊ သူ၏ပြည့်စုံသောကရုဏာသည် နောင်တရခြင်းအပေါ် မူတည်ပြီး ခွင့်လွှတ်ခြင်းကို ရှာဖွေနိုင်ရန် ဖြစ်နိုင်ချေရှိစေခဲ့သည်။

Repent. God has pointed out man’s sinfulness, but His rich mercy has made it possible for him to find forgiveness, on condition of repentance.

ဤအချိန်တွင် ပေါလ်၏မိန့်ခွန်းတွင် ပေါလ်၏အတွေးကို လိုက်နာခဲ့သော စတိုအိတ်များနှင့် ဧပီကျူးရီးယန်များ၏ တုံ့ပြန်မှုသည် ပြောင်းလဲလာလိမ့်မည်။ ဧပီကျူးရီးယန်တစ်ဦးသည် ပျော်ရွှင်မှုရှာဖွေရာတွင် ၎င်းပြုလုပ်ခဲ့သော အမှားများကို နောင်တရပေမည်။ သို့သော် နောင်တရခြင်းဟူသော အပြောင်းအလဲ—စိတ်ပြောင်းလဲခြင်း၊ အတိတ်ကို ရွံရှာခြင်းနှင့် အနာဂတ်တွင် ပိုမိုမြင့်မားသောအဆင့်တွင် နေထိုင်ရန် ဆုံးဖြတ်ခြင်း—သည် ၎င်း၏အတွေးများနှင့် လုံးဝမသက်ဆိုင်ပါ။ အခြားတစ်ဖက်တွင်၊ စတိုအိတ်များသည် ၎င်းတို့၏လုပ်ဆောင်မှု၏ အကျိုးဆက်များကို တည်ငြိမ်သောလစ်လျူရှုမှုဖြင့် လက်ခံခဲ့ကြသည်။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့သည် အခြားသူများနှင့်မတူဘဲ၊ ၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်ကြိုးစားအားထုတ်မှုဖြင့် ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ ပြည့်စုံမှုကို ရရှိခဲ့သည်ဟု ကျေးဇူးတင်ခဲ့ကြသည်။ သို့သော် နောင်တရခြင်းဟူသော အတွေးသည် ၎င်းတို့၏စိတ်တွင် မပေါ်ပေါက်ခဲ့သေးပါ (မာကပ်စ်အော်ရီလိယပ်စ် Marcus Aurelius Meditations i. ၁–၁၆ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

At this point in Paul’s address the reaction of both Stoics and Epicureans, who had followed Paul’s thought, would begin to undergo a change. The Epicurean might regret the mistakes he had made in his search for enjoyment. But a change such as repentance implied—a change of mind, a loathing of one’s past and a resolve to live on a higher plane in the future—was altogether alien to his thoughts. The Stoics, on the other hand, accepted the consequences of their actions with serene apathy. They gave thanks that they were not as other men, that they had been able by their own efforts to attain to ethical perfection. But the idea of repenting had not as yet dawned on their thoughts (cf. Marcus Aurelius Meditations i. 1–16).

၃၁။ အကြောင်းမူကား။ သို့မဟုတ် “အကယ်၍”။ ပေါလ်သည် နောင်တရရန်ခေါ်ဆိုမှုကို လာမည့်တရားစီရင်ခြင်း၏အချက်မှ ဆင်းသက်လာသည်။

31. Because. Or, “inasmuch as.” Paul deduces the call to repentance from the fact of the coming judgment.

တစ်ရက်။ ဆိုလိုသည်မှာ သတ်မှတ်ထားသောအချိန်တစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ စာသားအရ တစ်ရက်ဖြစ်ရန်မလိုအပ်ပါ။

A day. That is, a certain time, not necessarily a literal day.

စီရင်မည်။ ဂရိဘာသာ mellō krinein၊ “စီရင်ရန်ဖြစ်လျက်ရှိသည်”၊ သို့မဟုတ် ရိုးရိုးအနာဂတ်အဖြစ် “စီရင်မည်”၊ “စီရင်ရန်ရည်ရွယ်သည်”။ ပေါလ်သည် ဆာလံ ၉:၈ မှ ကိုးကားပြီး၊ တရားစီရင်ခြင်း၏ သေချာမှုနှင့် ဖြစ်နိုင်ချေရှိသော နီးကပ်မှုကို အလေးပေးဖော်ပြသည် (တမန်တော် ၂၄:၂၅; ရောမ ၂:၅, ၆, ၁၆ ကိုကြည့်ပါ)။ လာမည့်တရားစီရင်ခြင်း၏ ကြေညာချက်သည် ပေါလ်နှင့် ခရစ်ယာန်အယူဝါဒ၏ အဓိကအစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သည် (ဗျာဒိတ် ၁၄:၆, ၇ ကိုကြည့်ပါ)။ ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် လူသားများကို အဝိဇ္ဇာအခြေအနေတွင် မထားခဲ့ဘဲ၊ လာမည့်ဖြစ်ရပ်များကို ပြည့်စုံသော်လည်း မလွှဲမရှောင်သာ အကျဉ်းချုံးသော ခြုံငုံသုံးသပ်ချက်ကို ပေးသည်။ သို့သော် တရားစီရင်ခြင်းဟူသော အတွေးသည် လူသားများအတွက် ရှားရှားပါးပါး ကြိုဆိုဖွယ်ဖြစ်သည်။ လူသားများသည် ဘုရား၏တရားစီရင်ခုံရှေ့သို့ ရင်ဆိုင်ရမည့် အလားအလာကို ရင်ဆိုင်လိုကြသည်မဟုတ်။ ဂရိလူမျိုးများသည် ဤအချက်တွင် ခြွင်းချက်မဟုတ်ဘဲ၊ ဤအချိန်မှစ၍ ဧပီကျူးရီးယန်များနှင့် စတိုအိတ်များသည် ပေါလ်၏ဖွင့်ပြချက်ကို ပြင်းထန်စွာ ဆန့်ကျင်ဖွယ်ရှိသည်။

Will judge. Gr. mellō krinein, “to be about to judge,” or, simply as a future, “will judge,” “to intend to judge.” Paul, quoting from Ps. 9:8, is emphasizing the certainty, and possibly the proximity, of the judgment (cf. Acts 24:25; Rom. 2:5, 6, 16). The proclamation of a coming judgment is an integral part of Pauline and Christian doctrine (see on Rev. 14:6, 7). Christianity does not leave men in ignorance of what awaits them, but gives a comprehensive, though necessarily brief, survey of events to come. But the thought of a judgment is rarely welcome to mankind. Men do not like to face the prospect of coming before the judgment bar of God. The Greeks were no exception in this respect, and it is probable that, from this juncture onward, the Epicureans and Stoics strongly resisted Paul’s exposition.

လောက။ ဂရိဘာသာ oikoumenē၊ “လူနေထိုင်သောမြေကြီး” (မဿဲ ၂၄:၁၄; လုကာ ၂:၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤစကားလုံးသည် ရောမလောက သို့မဟုတ် အုပ်စိုးမှုမရှိသော ဒေသများနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်အနေဖြင့် ယဉ်ကျေးသောလောကကို ရည်ညွှန်းရန် တွင်ကျယ်စွာအသုံးပြုခဲ့သည်။

World. Gr. oikoumenē, “the inhabited earth” (see on Matt. 24:14; Luke 2:1). The word was also commonly used to designate the Roman world, or the civilized world in contrast with barbarian regions.

ဖြောင့်မတ်စွာ။ ဆိုလိုသည်မှာ ဖြောင့်မတ်သောအငွေ့အသက်ထဲတွင်၊ တရားမျှတစွာ (ဆာလံ ၉:၈; ၉၆:၁၃; ၂ တိမောသေ ၄:၈ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

In righteousness. That is, in a righteous atmosphere, justly (cf. Ps. 9:8; 96:13; 2 Tim. 4:8).

ထိုသူအားဖြင့်။ စာသားအရ “လူတစ်ဦးအားဖြင့်”။ နောက်ဆက်တွဲမှ ထင်ရှားသည်မှာ ခရစ်ယာန်များအတွက် ပေါလ်သည် ယေရှုကို ရည်ညွှန်းနေသည်မှာ ရှင်းလင်းသော်လည်း၊ မိန့်ခွန်းမှတ်တမ်းအရ တမန်တော်သည် ဤ“လူ”ကို လူအများရှေ့တွင် ဖော်ထုတ်ရန် အခွင့်အရေးမရခဲ့ကြောင်း ပြသသည် (အခန်းကဏ္ဍ ၃၂ ကိုကြည့်ပါ)။

By that man. Literally, “by a man.” From what follows, it is clear to Christians that Paul is referring to Jesus, but the record of the speech does not show that the apostle had an opportunity publicly to identify the “man” (see on v. 32).

သူခန့်အပ်ထားသူ။ ဆိုလိုသည်မှာ တရားစီရင်ခြင်းလုပ်ငန်းအတွက် အထူးသဖြင့် ခန့်အပ်ထားသူဖြစ်သည်။ တမန်တော် ၁၀:၄၂; ရောမ ၂:၁၆ ကိုနှိုင်းယှဉ်ပါ။

Whom he hath ordained. That is, appointed, particularly for the work of judgment. Compare on Acts 10:42; Rom. 2:16.

ယုံကြည်စိတ်ချမှုပေးထားသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ယုံကြည်မှုအတွက် အကြောင်းအခံများကို ပေးအပ်ထားသည်။

Given assurance. That is, has furnished grounds for confidence.

လူတိုင်းထံသို့။ ဂရိဘာသာတွင် “လူများ” ဟူသော စကားလုံးမပါရှိသော်လည်း၊ ပေါလ်သည် ဧဝံဂေလိတရားခေါ်ဆိုမှု၏ တစ်လောကလုံးဆိုင်ရာ သဘောသဘာဝကို ထပ်မံအလေးပေးဖော်ပြသည်။

Unto all men. The word for “men” does not appear in the Greek, but Paul is again stressing the universal nature of the gospel call.

သူ့ကို ထမြောက်စေခဲ့သည်။ ယေရှု၏ထမြောက်ခြင်းကို ဤနေရာတွင် တရားစီရင်ခြင်းနှင့် ဆက်စပ်ပြီး၊ ခရစ်တော်ယေရှုအားဖြင့် ထာဝရအသက်ပေးအပ်ခြင်းအတွက် ဘုရား၏ရည်ရွယ်ချက်များ၏ အာမခံချက်အဖြစ် မိတ်ဆက်ထားသည်။ ပေါလ်သည် ၎င်း၏အကြောင်းအရာကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရန် အခွင့်အရေးကို ငြင်းပယ်ခံခဲ့ရသည်၊ အကြောင်းမှာ ထမြောက်ခြင်းကို ဖော်ပြလိုက်သည်နှင့် ၎င်း၏ပရိသတ်များ၏ မထီမဲ့မြင်ပြုမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး ၎င်း၏မိန့်ခွန်းကို ရုတ်တရက်အဆုံးသတ်စေခဲ့သည်။ အကယ်၍ မိန့်ခွန်းပြည့်စုံခဲ့ပါက၊ ပေါလ်သည် ယေရှု၏ဘဝနှင့် လုပ်ဆောင်မှုများနှင့် လူသားများအတွက် ဘုရား၏အစီအမံတွင် ၎င်း၏အဓိကအခန်းကဏ္ဍကို ပိုမိုတိကျသောဘာသာစကားဖြင့် ပြောဆိုခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ၎င်း၏အငြင်းအခုံတိုးတက်ပုံကို သတိပြုပါ။ ပေါလ်သည် ပထမဦးစွာ ဘုရားသည် ကမ္ဘာနှင့် လူသားကို ဖန်ဆင်းသူအဖြစ်နှင့် လူသားများ၏ မြေကြီးပေါ်တွင် နေထိုင်မှုအတွက် သူပြဌာန်းထားသော စည်းမျဉ်းများအကြောင်း ပြောဆိုသည်။ ထို့နောက် ဤအရာအားလုံးသည် ဘုရားသည် လူသားများထက် များစွာမြင့်မားကြောင်းကို လူသားများအား သိရှိရန် လှုံ့ဆော်သင့်သည်ဟု သူဆင်ခြင်ပြသည်။ ၎င်းသည် ၎င်းတို့အား သူ့ကိုရှာဖွေရန် ဦးဆောင်သင့်ပြီး၊ ထိုသို့သော ဖန်ဆင်းရှင်သည် ဘယ်သောအခါမျှ ဝေးကွာမနေဘဲ၊ ၎င်း၏ဖန်ဆင်းခံသတ္တဝါများ၏ ချဉ်းကပ်မှုကို စောင့်မျှော်နေသည်ကို သိရှိရန်ဖြစ်သည်။ သို့သော် ဉာဏ်အလင်းမရှိသော လူသားများသည် သဘာဝတရားမှတစ်ဆင့် ဘုရား၏ဗျာဖြတ်ပြမှုပေါ်တွင် မှီခိုရသောနေ့များသည် ယခုအခါ အဆုံးသတ်ပြီဖြစ်သည်။ သူသည် လူသားသားတော်မှတစ်ဆင့် မိန့်တော်မူခဲ့ပြီး၊ ထမြောက်ခြင်းက ၎င်းသည် ဘုရား၏သားတော်ဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြခဲ့သည်။ ဤသားတော်မှတစ်ဆင့် ဘုရားသည် လောကကို တရားစီရင်မည်ဖြစ်ပြီး၊ လူသားများသည် နောင်တရခြင်းဖြင့် ထိုတရားစီရင်ခြင်းအတွက် ၎င်းတို့ကိုယ်ကို ပြင်ဆင်သင့်သည်။

Hath raised him. The resurrection of Jesus is here introduced as an earnest of God’s intentions toward mankind, in respect to the judgment and, by implication, to His giving eternal life through Christ Jesus. Paul was denied the opportunity of developing his theme, for his mention of the resurrection aroused the scorn of his listeners and brought his speech to an abrupt end. Had the address been complete, Paul probably would have spoken in more definite language about the life and work of Jesus and His key position in God’s plan for mankind. Notice how his argument progresses. Paul first speaks of God as the Creator of the world and of man, and of the regulations He made for man’s abode on the earth. He then reasons that all this should inspire men to know that God is far exalted above men. This should lead them to seek after Him, knowing that such a Creator is never far away, and is awaiting the approaches of His creation. But now the days when unenlightened men had to depend on God’s revelation through nature are at an end. He has spoken through the Son of man, whom the resurrection proved to be the Son of God. Through this Son, God will judge the world, for which judgment men should prepare themselves by repentance.

၃၂။ ၎င်းတို့ကြားသောအခါ။ တမန်တော်သည် သေခြင်းမှ ထမြောက်ခြင်းအကြောင်းကို မဖော်ပြမချင်း ရိုသေလေးစားသော အာရုံစူးစိုက်မှုကို ပေးအပ်ခံရပုံရသည်။。 သေသူများထမြောက်လာမည်ဟူသော အရာသည် ဧပီကျူးရီးယန်များနှင့် စတိုအိတ်များအပြင်၊ ဂရိလူမျိုးများနှင့် ဆဒ္ဒုကဲများအတွက်ပင် (တမန်တော် ၂၃:၈; ၂၆:၈; ၁ ကောရိန္သု ၁၅:၃၅ ကိုကြည့်ပါ) မယုံနိုင်ဖွယ်ရာဖြစ်ပုံရသည်။ ထိုအချိန်က လောကသည် ယခုကဲ့သို့ပင်၊ ဝိညာဉ်၏မသေနိုင်မှုကို ယုံကြည်ရန် အဆင်သင့်ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း၊ ခန္ဓာကိုယ်ထမြောက်ခြင်း၏ အယူအဆကို လက်ခံရန် မလိုလားခဲ့ပါ။

32. When they heard. Respectful attention appears to have been granted the apostle until he broached the subject of the resurrection from the dead. That the dead should be raised appeared incredible to the Epicureans and Stoics, as well as to the Greeks generally, and even to the Sadducees (cf. Acts 23:8; 26:8; 1 Cor. 15:35). The world then, as now, was prepared to believe in the immortality of the soul, but was unwilling to accept the doctrine of the resurrection of the body.

အချို့က လှောင်ပြောင်ကြသည်။ ဂရိဘာသာ၏ ကာလသည် ၎င်းတို့သည် ပေါလ်၏မိန့်ခွန်းတွင် ဤအချက်တွင် လှောင်ပြောင်စတင်ခဲ့သည်ဟု ဆိုလိုသည်။ “အချို့” ဟူသော စကားလုံးသည် ဧပီကျူးရီးယန်များနှင့် စတိုအိတ်များနှစ်ဦးစလုံးကို အကျုံးဝင်နိုင်သည်။

Some mocked. The Greek tense implies that they began to mock, that is, at this point in Paul’s speech. The word “some” may include both Epicureans and Stoics.

နောက်တစ်ကြိမ်ကြားမည်။ အချို့သည် ဤသို့သော အရေးပါသောအကြောင်းအရာနှင့်ပတ်သက်၍ ပိုမိုကြားလိုသော စစ်မှန်သောဆန္ဒရှိကောင်းရှိနိုင်သော်လည်း၊ ၎င်းတို့သည် တပါးအမျိုးသားများအတွက် တမန်တော်ထံမှ ထပ်မံကြားရဖွယ်မရှိပုံရသည်။ ဖေလိစ်၏သဘောထားကို နှိုင်းယှဉ်ပါ (အခန်းကဏ္ဍ ၂၄:၂၅)။

Hear thee again. Some may have had a genuine desire to hear more on such a vital subject, but it does not appear that they ever again heard from the Apostle to the Gentiles. Compare the attitude of Felix (ch. 24:25).

၃၄။ သို့သော်။ ဆိုလိုသည်မှာ အခြားတစ်ဖက်တွင်၊ ပေါလ်၏သတင်းစကားကို ငြင်းပယ်သူများနှင့် ပျော်ရွှင်စွာ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်။

34. Howbeit. That is, on the other hand, in happy contrast with those who rejected Paul’s message.

တွယ်ကပ်ခဲ့ကြသည်။ ဂရိဘာသာ kallaō (အခန်းကဏ္ဍ ၅:၁၃; ၉:၂၆ ကိုကြည့်ပါ)။ တမန်တော်၏ စရိုက်နှင့် စကားလုံးများတွင် လူများကို သူ့ထံဆွဲဆောင်နိုင်သော ဆွဲဆောင်မှုစွမ်းအားရှိခဲ့သည်။ အချို့က ပေါလ်၏ အေသင်မိန့်ခွန်းကို မအောင်မြင်ဟု သတ်မှတ်ကြသော်လည်း၊ ၎င်းသည် သူရရှိခဲ့သော သာသနာပြုများကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားသောအခါ မမျှတသော စီရင်ချက်ဖြစ်သည်။

Clave. Gr. kallaō (see on chs. 5:13; 9:26). There was a drawing power in the apostle’s character and words that attracted men to him. Some have accounted Paul’s Athenian speech a failure, but such judgment is not fair in view of the converts he gained.

ဒိုင်ယိုနီးစီးယပ်စ် အာရီယိုပေဂိုက်။ ဆိုလိုသည်မှာ အာရီယိုပေဂပ်စ်ကောင်စီ၏ အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးဖြစ်သည် (အခန်းကဏ္ဍ ၁၉ ကိုကြည့်ပါ)။ ယခင်ကာလများတွင် အနည်းဆုံး၊ ကောင်စီ၏ ဖွဲ့စည်းပုံအရ ၎င်း၏အဖွဲ့ဝင်များသည် အာခွန်ကဲ့သို့သော မြင့်မားသော အုပ်ချုပ်ရေးရာဌာနတစ်ခုကို ထမ်းဆောင်ခဲ့ရပြီး အသက် ၆၀ ကျော်ရှိရမည်။ ထို့ကြောင့် ဤသာသနာဝင်သူသည် ထင်ရှားသောပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးဖြစ်ဖွယ်ရှိသည်။ ယူစီးဘီယပ်စ်(Eusebius)မှ ကိုရိန္သုမြို့၏ ဘိရှော့တစ်ဦးထံမှ သမိုင်းအရ (Ecclesiastical History iii. ၄. ၉, ၁၀; iv. ၄. ၂၃)၊ ဤဒိုင်ယိုနီးစီးယပ်စ်သည် အေသင်မြို့၏ ပထမဆုံးဘိရှော့ဖြစ်လာခဲ့သည်။ The Celestial Hierarchy ဟူသော အသေးစိတ်ဆောင်းပါးတစ်ခုသည် ဤပုဂ္ဂိုလ်၏အမည်အောက်တွင် ရှိသော်လည်း၊ ၎င်းသည် များစွာနောက်ကျသော ရာစုနှစ်လေး သို့မဟုတ် ရာစုနှစ်ငါးခန့်မှ ဖြစ်သည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ ချန်ပီယံခုနစ်ဦးဆိုင်ရာ ဒဏ္ဍာရီသည် ဒိုင်ယိုနီးစီးယပ်စ်ကို ပြင်သစ်နိုင်ငံ၏ စိန့်ဒီနစ်အဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့သည်။

Dionysius the Areopagite. That is, a member of the council of the Areopagus (see on v. 19). In earlier times, at least, the constitution of the council required its members to have filled a high magisterial function, such as that of archon, and to be above 60 years of age. Probably, therefore, this convert was a man of some note. According to a tradition, ascribed by Eusebius (Ecclesiastical History iii. 4. 9, 10; iv. 4. 23) to a bishop of Corinth, this Dionysius became the first bishop of Athens. An elaborate treatise on The Celestial Hierarchy is extant under this man’s name, but is of a much later date, probably of the 4th or 5th century. The legend of the Seven Champions of Christendom has transformed Dionysius into the Saint Denis of France.

ဒါမာရစ်။ ဖြစ်နိုင်ချေရှိသည်မှာ ဒါမာလိစ်(Damalis)၊ “နွားမလေး”၊ ဂရိအမည်တစ်ခုဖြစ်ပြီး အတော်လေးသာမန်ဖြစ်သည်။ ဤအမျိုးသမီးသာသနာဝင်သူ၏ သတ်မှတ်ချက်မရှိပါ။ ခရစ္စိုစတွမ်နှင့် အခြားသူများက ၎င်းသည် ဒိုင်ယိုနီးစီးယပ်စ်၏ ဇနီးဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့ကြသော်လည်း၊ ၎င်းသည် သိရှိထားသော အချက်အလက်တစ်ခုခုအပေါ် အခြေခံမထားပါ။

Damaris. Possibly, Damalis, “heifer,” a fairly common Greek name. There is no identification of this female convert. Chrysostom and others believed her to be the wife of Dionysius, but this has no basis in any known fact.

အခြားသူများနှင့်အတူ။ သံသလိုင်ကာမြို့ရှိ “လူအုပ်ကြီး” (အခန်းကဏ္ဍ ၄) နှင့် ဘီရိုးယားမြို့ရှိ “များစွာသော” (အခန်းကဏ္ဍ ၁၂) တို့နှင့် ဤအရာကို နှိုင်းယှဉ်ခြင်းသည် သိသာထင်ရှားသည်။ ပေါလ်၏စာတမ်းများတွင် အေသင်မြို့ကို ဖော်ပြခြင်းမရှိသည်မှာလည်း ထူးခြားသည်။ အနီးဆုံးဖော်ပြချက်မှာ “အာခါယရှိ သူတော်စင်အားလုံး” (၂ ကောရိန္သု ၁:၁) အကြားတွင် အေသင်ခရစ်ယာန်များကို ဖြစ်နိုင်ချေရှိစွာ ထည့်သွင်းထားခြင်းဖြစ်သည်။ ပေါလ်သည် ကိုရိန္သုမြို့သို့ရောက်သောအခါ၊ ဉာဏ်ရည်အဆင့်နိမ့်သော ပရိသတ်များကို တွေ့ရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့အား သင့်လျော်စွာ ဟောပြောခဲ့သည်။ သူသည် ၎င်းတို့အကြားတွင် “ခရစ်တော်ယေရှုနှင့် သူ၏လက်ဝါးကပ်တိုင်တင်ခံရခြင်းမှလွဲ၍ မည်သည့်အရာကိုမျှ မသိရန်” ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည် (၁ ကောရိန္သု ၂:၂)။ သူသည် ၎င်း၏သတင်းစကားကို ခရစ်တော်၏လက်ဝါးကပ်တိုင်ပေါ်တွင် အာရုံစူးစိုက်ခဲ့ပြီး၊ ဘုရား၏ဝိညာဉ်တော်သည် သူ့ကို ထင်ရှားသောအောင်မြင်မှုကို ပေးအပ်ခဲ့သည်။ သို့သော် အေသင်မြို့တွင်၊ ပေါလ်သည် တူညီသောဝိညာဉ်တော်၏ လမ်းညွှန်မှုဖြင့် ဒဿနပညာရှင်များနှင့် စကားပြောဆိုခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့၏ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကျင့်များနှင့် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် ၎င်း၏မိန့်ခွန်းကို ပြုပြင်ခဲ့သည်။ သူသည် အထက်တွင်ဖော်ပြခဲ့သည့်အတိုင်း များပြားသော သာသနာဝင်သူများကို မရရှိခဲ့သော်လည်း၊ ဧဝံဂေလိတရား၏ စွမ်းအားကို အပြစ်နှင့် သွေးဆောင်မှုများ၏ ကျွန်ခံမှုမှ လူသားများကို ကယ်တင်ရန်နှင့် ခရစ်တော်ယေရှုတွင် ၎င်းတို့ကို လွတ်မြောက်စေရန် အဆက်မပြတ်နှင့် ဂုဏ်ပြုဖွယ် အမှတ်တရအဖြစ် ရှိနေခဲ့သော အသင်းတော်တစ်ခုကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ AA ၂၄၀, ၂၄၁ ကိုနှိုင်းယှဉ်ပါ။

Others with them. The contrast between this and the “great multitude” at Thessalonica (v. 4) and the “many” at Beroea (v. 12), is significant. No less striking is the lack of any mention of Athens in Paul’s epistles. The nearest to mention is the probable inclusion of the Athenian Christians among “the saints which are in all Achaia” (2 Cor. 1:1). When Paul came to Corinth, he found audiences of a lower intellectual level, and he preached to them accordingly. He “determined not to know any thing among” them, “save Jesus Christ, and him crucified” (1 Cor. 2:2). He concentrated his message upon the cross of Christ, and the Spirit of God gave him marked success. But at Athens, Paul was led of the same Spirit to talk to the philosophers, and adapted his address to their mental habits. He did not gain numerous converts, as above noted, but a church was founded, which remained a constant and honorable memorial to the power of the gospel to rescue men from slavery to sin and temptation and to make them free in Christ Jesus. Compare AA 240, 241.

၃၄ (၁ ကောရိန္သု ၂:၁–၄)။ ဧဝံဂေလိတရား၏ ရိုးရှင်းမှုနှင့် လောက၏ ပညာရှိမှု။—၎င်း၏လုပ်ဆောင်မှုများ ပြီးဆုံးချိန်တွင် သူ [ပေါလ်] သည် ၎င်း၏လုပ်ငန်း၏ရလဒ်များကို ကြည့်ရှုခဲ့သည်။ ၎င်း၏ထက်မြက်သော စကားလုံးများကို နားထောင်ခဲ့သော လူအုပ်ကြီးထဲမှ သုံးဦးသာလျှင် ယုံကြည်ခြင်းသို့ သာသနာပြုခံခဲ့ရသည်။ ထို့နောက် သူသည် ထိုအချိန်မှစ၍ ဧဝံဂေလိတရား၏ ရိုးရှင်းမှုကို ထိန်းသိမ်းရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ လောက၏ပညာရှိမှုသည် လူသားများ၏စိတ်နှလုံးကို လှုပ်ရှားစေရန် စွမ်းအားမရှိသော်လည်း၊ ဧဝံဂေလိတရားသည် ကယ်တင်ခြင်းသို့ ရောက်စေသော ဘုရား၏စွမ်းအားဖြစ်သည်ဟု သူယုံကြည်ခဲ့သည် (RH ဩဂုတ် ၃, ၁၉၁၁)။

34 (1 Cor. 2:1–4). Simplicity of the Gospel vs. Learning of the World.—At the close of his labors he [Paul] looked for the results of his work. Out of the large assembly that had listened to his eloquent words, only three had been converted to the faith. He then decided that from that time he would maintain the simplicity of the gospel. He was convinced that the learning of the world was powerless to move the hearts of men, but that the gospel was the power of God to salvation (RH Aug 3, 1911).

ellen g. white comments

1–5 2T 695

1–34 AA 221-242

2–5 AA 229

3 GC 405; SR 373

6, 7, 10 AA 230

11 CSW 84; 1T 49; 2T 343

11, 12 AA 231; 2T 696

13 AA 232

14, 15 AA 233

16 AA 234

16–31 MH 214

17, 18 AA 235

19, 20 AA 236

21 6T 70

22, 23 AA 237

23 Ed 67; 8T 257

23–26 SR 312

24–28 AA 238; PK 49, 50

25 ML 137; PP 525; SR 312

26, 27 AA 20; DA 403; Ed 67, 174; SR 313

27 DA 69; FE 440; TM 460

28 CS 17; MH 417; MM 9; PP 115; 8T 260

29–32 AA 239

30 FE 111

31 DA 633; GC 548; 1T 54

32–34 6T 142

34 AA 240

အခန်းကြီး - ၁၈

chapter 18

၃ ပေါလုသည် မိမိလက်ဖြင့် အလုပ်လုပ်ကာ ကောရိန္သုမြို့၌ တစ်ပါးအမျိုးသားများအား ဟောပြောသည်။ ၉ ထာဝရဘုရားသည် ရူပါရုံတစ်ခုဖြင့် သူ့ကို အားပေးသည်။ ၁၂ သူသည် ဒုတိယအုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဂါလိယုရှေ့တွင် စွပ်စွဲခံရသော်လည်း လွှတ်မြှောက်ခံရသည်။ ၁၈ ထို့နောက် မြို့တစ်မြို့မှ တစ်မြို့သို့ သွားလာရင်း တပည့်များကို အားပေးအားထုတ်သည်။ ၂၄ အာပေါလုသည် အာကူလနှင့် ပြစ္စလာတို့ထံမှ ပို၍ ပြည့်စုံစွာ သွန်သင်ခံရပြီး၊ ၂၈ ခရစ်တော်ကို အလွန်ထိရောက်စွာ ဟောပြောသည်။

3 Paul laboureth with his hands, and preacheth at Corinth to the Gentiles. 9 The Lord encourageth him in a vision. 12 He is accused before Gallio the deputy, but is dismissed. 18 Afterwards passing from city to city he strengtheneth the disciples. 24 Apollos, being more perfectly instructed by Aquila and Priscilla, 28 preacheth Christ with great efficacy.

၁-၃ (၂ ကောရိန္သု ၁၀:၁, ၇, ၈; အက်ဖရိမ်ဒဗျူဂျီ ၏ အုပ်ကြွယ်မှုကို တမန်တော် ၂၀:၁၇-၃၅ တွင်ကြည့်ပါ)။ အလုပ်လုပ်နည်းများနှင့်ပတ်သက်၍ တမန်တော်များ၏ အကြံဉာဏ်ပေးမှု။—ပေါလုသည် ကောရိန္သုသို့ရောက်သောအခါ အာကူလထံမှ အလုပ်တောင်းခံခဲ့သည်။ တမန်တော်များသည် အတူတကွ အကြံဉာဏ်ပေးပြီး ဆုတောင်းကာ၊ ဗဟုသုတမရှိခြင်းကြောင့် သေဆုံးနေသော ဝိညာဉ်များအတွက် စိတ်မပါဝင်စွဲသော ချစ်ခြင်းမေတ္တာဖြင့် ဧဝံဂေလိတရားကို ဟောပြောရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ပေါလုသည် တဲထိုးလုပ်ငန်းဖြင့် အလုပ်လုပ်ပြီး၊ သူ၏ အလုပ်ဖော်များအား ၎င်းတို့၏လက်ဖြင့် အလုပ်လုပ်ရန် သင်ကြားခဲ့သည်၊ သို့မှသာ အရေးပေါ်အခြေအနေတွင် ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် ထောက်ပံ့နိုင်စေရန်ဖြစ်သည်။ သူ၏ ဓမ္မအမှုထမ်းအချို့က ထိုသို့သော လုပ်ဆောင်မှုသည် မလျော်ကန်ကြောင်း ပြောကာ၊ ဤသို့လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြင့် ဧဝံဂေလိဓမ္မအမှုထမ်းများအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ ဩဇာအာဏာဆုံးရှုံးမည်ဟု ဆိုခဲ့သည်။ ဒုတိယ ကောရိန္သု အခန်းကြီး ၁၀ တွင် ပေါလုရင်ဆိုင်ရသော အခက်အခဲများနှင့် သူ၏ လုပ်ဆောင်မှုကို ခုခံကာကွယ်ပုံကို မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ ဘုရားသခင်သည် ပေါလုအား အထူးဂုဏ်ပြုမှုပေးခဲ့သည်။ သူ့အား အထောက်အထားများ ပေးအပ်ခဲ့ပြီး၊ အလေးအနက်ထားရမည့် တာဝန်ကြီးတစ်ခုကို ချီးမြှင့်ခဲ့သည်။ ထို့ပြင် တမန်တော်က ဤသို့ရေးသားခဲ့သည်၊ “ငါပေါလုကိုယ်တိုင်သည် သင်တို့အား ခရစ်တော်၏ နူးညံ့သိမ်မွေ့မှုဖြင့် တောင်းပန်သည်၊ ငါသည် သင်တို့ထံတွင် ရှိနေစဉ် နှိမ့်ချသူဖြစ်သည်”—အကြောင်းမှာ သူသည် စက်ပိုင်းဆိုင်ရာ အလုပ်လုပ်ရန် မိမိကိုယ်ကို နှိမ့်ချခဲ့သောကြောင့်ဖြစ်သည်—“သို့သော် မရှိသည့်အခါ သင်တို့အား ရဲရင့်စွာ ပြောဆိုသည်” [၂ ကောရိန္သု ၁၀:၇, ၈ ကို ကိုးကားသည်] (အာအိစျီ မတ်လ ၆, ၁၉၀၀)။

1–3 (2 Cor. 10:1, 7, 8; see EGW on Acts 20:17–35). The Apostles Counseled Over Methods of Labor.—When Paul came to Corinth, he solicited work from Aquila. The apostles counseled and prayed together, and decided that they would preach the gospel as it should be preached, in disinterested love for the souls who were perishing for lack of knowledge. Paul would work at tentmaking, and teach his fellow laborers to work with their hands, so that in any emergency they could support themselves. Some of his ministering brethren presented such a course as inconsistent, saying that by so doing they would lose their influence as ministers of the gospel. The tenth chapter of Second Corinthians records the difficulties Paul had to contend with, and his vindication of his course. God had placed special honor upon Paul. He had given him his credentials, and had laid upon him weighty responsibility. And the apostle writes, “I Paul myself beseech you by the meekness and gentleness of Christ, who in presence am base among you,”—because he humbled himself to do mechanical work—“but being absent am bold toward you” [2 Cor. 10:7, 8 quoted] (RH March 6, 1900).

(အခန်းကြီး ၂၀:၃၃, ၃၄; ၁ သက်သာလောနိများ ၂:၉; ၂ သက်သာလောနိများ ၃:၈)။ ပေါလုသည် သူ၏ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိသည်။—ပေါလုသည် … ၎င်းတို့ [အာကူလနှင့် ပြစ္စလာ] နှင့်အတူ နေထိုင်ခဲ့သည်။ သူ၏ ငယ်ရွယ်စဉ်က တဲထိုးလုပ်ငန်းကို သင်ယူခဲ့ပြီး၊ ထိုရာသီဥတုပူသော ဒေသတွင် တဲများကို များစွာအသုံးပြုခဲ့သည်၊ သူသည် ၎င်း၏ ကိုယ်ပိုင်ထောက်ပံ့မှုအတွက် ဤလုပ်ငန်းကို လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ …

(Ch. 20:33, 34; 1 Thess. 2:9; 2 Thess. 3:8.) Paul Restored to His Trade.—Paul … abode with them [Aquila and Priscilla]; and having in his youth learned their trade of making tents, which were much used in that warm climate, he worked at this business for his own support. …

ပေါလုသည် ပညာတတ်သူဖြစ်ပြီး၊ သူ၏ ပါရမီနှင့် ထူးချွန်သော စကားပြောနိုင်စွမ်းကြောင့် လေးစားခံရသည်။ သူသည် သူ၏ နိုင်ငံသားများက ဆန်ဟဒရင်အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ရွေးချယ်ခံရပြီး၊ ထူးခြားသော စွမ်းရည်ရှိသည့် ရဗ္ဗိတစ်ဦးဖြစ်သည်။ သို့သော် သူ၏ ပညာရေးသည် အသုံးဝင်သော ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းတစ်ခုတွင် အလုပ်သင်မပြီးဆုံးမချင်း ပြည့်စုံသည်ဟု မယူဆခဲ့ပေ။ သူသည် လက်ဖြင့် အလုပ်လုပ်ကာ ကိုယ်တိုင်ထောက်ပံ့နိုင်သည့်အတွက် ဝမ်းမြောက်ခဲ့ပြီး၊ သူ၏ လက်များသည် သူ၏ လိုအပ်ချက်များကို ဖြည့်ဆည်းပေးခဲ့ကြောင်း မကြာခဏ ကြေငြာခဲ့သည်။ သူသည် သူစိမ်းမြို့တစ်မြို့တွင် ရှိနေစဉ် မည်သူထံမှမျှ အကူအညီမတောင်းခံခဲ့ပေ။ ခရစ်တော်၏ အကြောင်းအမှုကို တိုးတက်စေရန် သူ၏ ရန်ပုံငွေများ ကုန်ဆုံးသွားသောအခါ၊ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းရန် သူ၏ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းသို့ ပြန်လည်အားကိုးခဲ့သည် (အယ်လ်ပီ ၉၉, ၁၀၀)။

Paul was highly educated, and was admired for his genius and eloquence. He was chosen by his countrymen as a member of the Sanhedrim, and was a rabbi of distinguished ability; yet his education had not been considered complete until he had served an apprenticeship at some useful trade. He rejoiced that he was able to support himself by manual labor, and frequently declared that his own hands had ministered to his necessities. While in a city of strangers, he would not be chargeable to anyone. When his means had been expended to advance the cause of Christ, he resorted to his trade in order to gain a livelihood (LP 99, 100).

သူသည် ကျန်းမာရေးချို့တဲ့သော်လည်း၊ နေ့အခါတွင် ခရစ်တော်၏ အကြောင်းအမှုကို ဆောင်ရွက်ရင်း အလုပ်လုပ်ခဲ့ပြီး၊ ထို့နောက် ညအခါ၌ အချိန်များစွာ၊ တစ်ခါတစ်ရံ တစ်ညလုံး အလုပ်လုပ်ကာ၊ သူ၏ ကိုယ်ပိုင်နှင့် အခြားသူများ၏ လိုအပ်ချက်များကို ဖြည့်ဆည်းပေးခဲ့သည် (ဝိုင်အိုင် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇, ၁၉၀၂)။

Although feeble in health, he [Paul] labored during the day in serving the cause of Christ, and then toiled a large part of the night, and frequently all night, that he might provide for his own and others’ necessities (YI Feb. 27, 1902).

လက်မှုပညာရှင်တစ်ဦး။—တစ်ပါးအမျိုးသားများထံသို့ တမန်တော်ကြီး ပေါလုသည် တဲထိုးလုပ်ငန်းကို သင်ယူခဲ့သည်။ တဲထိုးလုပ်ငန်းတွင် အဆင့်မြင့်နှင့် အနိမ့်ကျသော အကိုင်းအခက်များ ရှိခဲ့သည်။ ပေါလုသည် အဆင့်မြင့်အကိုင်းအခက်များကို သင်ယူခဲ့ပြီး၊ အခြေအနေလိုအပ်သောအခါ သာမန်အကိုင်းအခက်များတွင်လည်း အလုပ်လုပ်နိုင်ခဲ့သည်။ တဲထိုးလုပ်ငန်းသည် အခြားအလုပ်အချို့ကဲ့သို့ လျင်မြန်စွာ ဝင်ငွေမရရှိခဲ့ပြီး၊ တစ်ခါတစ်ရံ ပေါလုသည် သူ၏ လိုအပ်ချက်များကို ဖြည့်ဆည်းရန် အလွန်ချွေတာစွာ လုပ်ဆောင်ခဲ့ရသည် (အာအိစျီ မတ်လ ၆, ၁၉၀၀)။

A Skilled Workman.—Paul, the great apostle to the Gentiles, learned the trade of tentmaking. There were higher and lower branches of tentmaking. Paul learned the higher branches, and he could also work at the common branches when circumstances required. Tentmaking did not bring returns so quickly as some other occupations, and at times it was only by the strictest economy that Paul could supply his necessities (RH March 6, 1900).

ပညာပေးသူတစ်ဦး။—ပေါလုသည် ပညာပေးသူတစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူသည် သူ၏ အသံဖြင့် ဧဝံဂေလိတရားကို ဟောပြောခဲ့ပြီး၊ သူ၏ ဉာဏ်ရည်ထက်မြက်သော အလုပ်ဖြင့်လည်း ၎င်းကို ဟောပြောခဲ့သည်။ သူသည် လူသားဆရာများထဲတွင် အဉာဏ်အရှိဆုံးဟု ယူဆခံရသူတစ်ဦးထံမှ ပညာသင်ကြားခံခဲ့ရသည့်နည်းအတိုင်း အခြားသူများကို ပညာသင်ကြားပေးခဲ့သည်။ ပေါလုသည် သူ၏ လက်များဖြင့် လျင်မြန်စွာနှင့် ကျွမ်းကျင်စွာ အလုပ်လုပ်ရင်း၊ မောရှေအား ခရစ်တော်က ပေးအပ်ခဲ့သော တဲတော်ဆောက်လုပ်ရေးဆိုင်ရာ သတ်မှတ်ချက်များကို သူ၏ အလုပ်ဖော်များအား ပြောပြခဲ့သည်။ ထိုအလုပ်တွင် ထည့်သွင်းခဲ့သော ကျွမ်းကျင်မှု၊ ဉာဏ်ပညာနှင့် ပါရမီတို့သည် ဘုရားသခင်က သူ၏ ဘုန်းတော်အတွက် အသုံးပြုရန် ပေးအပ်ခဲ့သည်ကို ပြသခဲ့သည်။ သူသည် ဘုရားသခင်အား အမြင့်ဆုံးသော ဂုဏ်ပြုမှုပေးရမည်ဟု သွန်သင်ခဲ့သည် (အာအိစျီ မတ်လ ၆, ၁၉၀၀)။

An Educator.—Paul was an educator. He preached the gospel with his voice, and in his intelligent labor he preached it with his hands. He educated others in the same way in which he had been educated by one who was regarded as the wisest of human teachers. As Paul worked quickly and skillfully with his hands, he related to his fellow workers the specifications Christ had given Moses in regard to the building of the tabernacle. He showed them that the skill and wisdom and genius brought into that work were given by God to be used to His glory. He taught them that supreme honor is to be given to God (RH March 6, 1900).

၁။ ပေါလုထွက်ခွာသည်။ စာသားအထောက်အထားများအရ “ပေါလု” ဟူသော စကားလုံးကို ချန်လှပ်ထားပြီး၊ “သူထွက်ခွာသည်” ဟု ဖတ်ရှုရန် ထောက်ခံသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ)။

1. Paul departed. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of “Paul,” reading “he departed.”

ကောရိန္သုသို့။ အေသင်မြို့မှ အနောက်တောင်ဘက် မိုင် ၄၀ (ကီလိုမီတာ ၆၄) ခန့်အကွာတွင်ရှိသည်။ ပေါလုသည် ကောရိန္သုကျွန်းဆွယ်တစ်လျှောက် ခရီးသွားနိုင်သည်၊ သို့မဟုတ် ပိုင်ရီးယပ်ဆိပ်ကမ်းမှ ဆင်ချရီးယားသို့ ပင်လယ်ခရီးဖြင့် သွားနိုင်သည်။ ကောရိန္သုမြို့သည် ကျွန်းဆွယ်ပေါ်တွင် တည်ရှိပြီး၊ အရှေ့ဘက်တွင် ဆင်ချရီးယားဆိပ်ကမ်းနှင့် အနောက်ဘက်တွင် လီချယမ်ဆိပ်ကမ်းရှိသည်။ ၎င်းသည် ရှေးဂရိခေတ်ကတည်းက စီးပွားရေးအရ အရေးပါခဲ့သည်။ စီးပွားရေးသည် ဇိမ်ခံမှုနှင့် ဒုစရိုက်များကို ယူဆောင်လာခဲ့သည်။ ဤနေရာ၌ ပေါလုသည် အေသင်မြို့ထက် များစွာပို၍ အောင်မြင်သော ရလဒ်များဖြင့် သူ၏ အလုပ်များကို စတင်ခဲ့သည်။

To Corinth. About 40 mi. (64 km.) southwest of Athens. Paul could have journeyed along the Isthmus of Corinth, or by sea from Piraeus to Cenchreae. The city of Corinth was on the isthmus, and had a harbor on either shore—one at Cenchreae on the east and another at Lechaeum on the west. It had been of commercial importance from very early Greek times. Commerce had brought luxury and vice. Here Paul entered upon his labors, with far more fruitful results than at Athens.

၂။ အာကူလ။ “လင်းယုန်ငှက်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည့် လက်တင်အမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဂရိဘာသာဖြင့် အာကူလပ်ဟု ညီမျှသည်။ အုန်ကလို့စ်သည် ဂျူးတာဂမ်များထဲမှ တစ်ခု၏ ရိုးရာစာရေးဆရာဟု ယူဆရသည့် အခြားပြောင်းလဲထားသော ပုံစံဖြစ်သည် (အတွဲ ၅, စာမျက်နှာ ၉၅, ၉၆ ကိုကြည့်ပါ)။ ဂျူးလူမျိုးများသည် တစ်ပါးအမျိုးသားနိုင်ငံများတွင် နေထိုင်ရင်း၊ တိရစ္ဆာန်များမှ ဆင်းသက်လာသော အမည်များကို ယူတတ်သည့် သာမန်သဘောထားရှိသည်။

2. Aquila. A Latin name meaning “eagle,” of which the Greek equivalent is Akulas. Onkelos, probably another altered form, was borne by the traditional writer of one of the Jewish Targums (see Vol. V, pp. 95, 96). It was a common tendency of Jews, when living in heathen countries, to take names derived from animals.

ပုန္တုပြည်တွင် မွေးဖွားသည်။ စာသားအရ “ပုန္တုပြည်သားတစ်ဦး” ဟု ဆိုသည်။ အာရှမိုင်နာ၏ ပြည်နယ်များတွင် အက်တ်စ်စာအုပ်တစ်လျှောက် (တမန်တော် ၂:၉, ၁၀ ကိုကြည့်ပါ၊ ၁ ပေတရု ၁:၁ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ) တွင် ဖြစ်ပေါ်နေသော ဂျူးလူမျိုးများ၏ ပြန့်ကျဲနေထိုင်မှုမိသားစုများဖြင့် ပြည့်နှက်နေသည်။ ပုန္တုပြည်မှ ဂျူးအချို့သည် ပင်တိကုတ္တေပွဲတွင် ယေရုရှလင်မြို့၌ ရှိခဲ့သည် (တမန်တော် ၂:၉)။ ပုန္တုပြည်သည် ၎င်း၏ ဘုရင် မစ်သရီဒိတ်စ်ကို ပုံပီက အောင်နိုင်ခဲ့သည့် ဤအချိန်မတိုင်မီ ရောမအုပ်ချုပ်မှုအောက်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။

Born in Pontus. Literally, “a man of Pontus by race.” The provinces of Asia Minor abounded with Jewish families of the Dispersion, as is seen throughout the book of Acts (see on Acts 2:9, 10; cf. 1 Peter 1:1). Some Jews from Pontus had been in Jerusalem at Pentecost (Acts 2:9). Pontus had come under Roman sway when its king Mithridates was conquered by Pompey about a century before this time.

အီတလီမှ မကြာသေးမီက ရောက်လာသည်။ “ကလောဒီးယပ်စ်၏ အမိန့်” ကို အောက်တွင်ကြည့်ပါ။

Lately come from Italy. See below under “Claudius had commanded.”

ပြစ္စလာ။ အမည်သည် အခြားနေရာများ (၂ တိမောသေ ၄:၁၉၊ ရောမ ၁၆:၃ ၏ အကောင်းဆုံးအထောက်အထားရှိသော ဂရိစာသား၊ ၁ ကောရိန္သု ၁၆:၁၉) တွင် ပြစ္စကာ ဟူသော ပုံစံဖြင့် ပေါ်လွင်သည်၊ ၎င်းသည် ၎င်း၏ သေးငယ်သောပုံစံဖြစ်သည်။ ပြစ္စကာအမည်သည် ရောမမြို့တည်ထောင်ချိန်မှစ၍ ပရိတိုများနှင့် ကောင်စစ်များစွာကို ပေးအပ်ခဲ့သည့် ဂျင်စ် သို့မဟုတ် မျိုးနွယ်စုဖြစ်သည့် ပရစ္စီများနှင့် ဆက်နွယ်မှုကို ထင်ဟပ်စေသည်။ အာကူလနှင့် ပြစ္စလာ၏ အိမ်ထောင်ရေးသည် ရောမမြို့ရှိ အဆင့်မြင့်အမျိုးသမီးများအကြား ပညာတတ်ဂျူးလူမျိုးများ၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု၏ ဥပမာတစ်ခု ဖြစ်နိုင်သည်။ ပြစ္စလာ၏ အမည်ကို ဦးစွာဖော်ပြထားခြင်း (တမန်တော် ၁၈:၁၈၊ ရောမ ၁၆:၃၊ ၂ တိမောသေ ၄:၁၉) သည် သူမသည် ရောမမြို့တွင် မွေးဖွားသော အဆင့်မြင့်သူဖြစ်ပါက ရှင်းပြပေးနိုင်သည်။ သူမသည် အာပေါလုအား သွန်သင်ပေးရာတွင် ပါဝင်ခဲ့သည့်အချက် (တမန်တော် ၁၈:၂၆ ကိုကြည့်ပါ) သည် သူမသည် ယဉ်ကျေးမှုရှိသူဖြစ်ကြောင်း အကြံပြသည်။

Priscilla. The name appears elsewhere (2 Tim. 4:19; cf. the best-attested Greek text of Rom. 16:3; 1 Cor. 16:19) in the form Prisca; of which it is the diminutive. The name Prisca probably reflects a connection with the gens, or clan, of the Prisci, which, from earliest Roman times, provided the city-state with a long series of praetors and consuls. The marriage of Aquila and Priscilla might be an example, therefore, of the influence of educated Jews among the higher class of women at Rome. The placing of Priscilla’s name first (Acts 18:18; Rom. 16:3; 2 Tim. 4:19) would be explained if she were a highborn Roman. The fact that she participated in the instruction of Apollos (see Acts 18:26) suggests that she was a woman of culture.

ဤလူနှစ်ဦးသည် ပေါလု၏ သာသနာပြုခံရသူများဖြစ်သလားဟူသော မေးခွန်းကို နောက်ဆုံးအဖြေမပေးနိုင်သော်လည်း၊ အချို့အချက်များက ၎င်းတို့မဟုတ်ကြောင်း အကြံပြသည်။ (၁) ၎င်းတို့သည် လီဒီယာ (အခန်းကြီး ၁၆:၁၄) ကဲ့သို့ ပေါလု၏ ဟောပြောချက်ကို နားထောင်ခဲ့သည်ဟူသော မှတ်တမ်းမရှိပေ၊ အကယ်၍ ၎င်းဖြစ်ပျက်ခဲ့ပါက လုကာသည် ထိုအချက်ကို ချန်လှပ်ရန် မဖြစ်နိုင်ပေ။ (၂) ပေါလုသည် ဓမ္မတောင်ကျောင်းတွင် ဟောပြောခြင်းမပြုမီ၌ပင် ၎င်းတို့နှင့် ချက်ချင်းပင် ပူးပေါင်းခဲ့သည့်အချက် (အခန်းကြီး ၁၈:၃) သည် ၎င်းတို့၏ စာနာနားလည်သော သဘောထားကို ညွှန်ပြပေမည်။

The question as to whether these two people were converts of Paul cannot be finally settled, but certain facts suggest that they were not: (1) The record is silent concerning their ever listening to Paul, as did Lydia (ch. 16:14), a fact that Luke would scarcely have omitted had it occurred. (2) The fact that Paul unhesitatingly joined himself to them (ch. 18:3) even before he had begun preaching in the synagogue, could imply a sympathetic attitude on their part.

ကလောဒီးယပ်စ်၏ အမိန့်။ ရောမမြို့မှ ဂျူးလူမျိုးများကို နှင်ထုတ်ခြင်းဆိုင်ရာ မှတ်တမ်းကို ဆူအီတိုနီးယပ်စ်က ဤသို့ဖော်ပြသည်။ “ဂျူးလူမျိုးများသည် ခရစ္စတပ်စ်၏ လှုံ့ဆော်မှုဖြင့် မကြာခဏ ဆူပူမှုများ ဖြစ်ပေါ်စေသောကြောင့်၊ သူ [ကလောဒီးယပ်စ်] သည် ၎င်းတို့ကို ရောမမြို့မှ နှင်ထုတ်ခဲ့သည်” (ဘုရင်များ၏ ဘဝများ အတွဲ ၅, ၂၅. ၄; လို့ဘ်ထုတ်ဝေမှု၊ ဆူအီတိုနီးယပ်စ်၊ အတွဲ ၂, စာမျက်နှာ ၅၃)။ ဤအချိန်တွင် ရောမမြို့တွင် ဂျူးလူမျိုးများ၏ များပြားသော အသိုက်အဝန်းတစ်ခု ဂျနီကူလမ်တောင်ခြေတွင် အခြေချနေထိုင်ခဲ့သည် (ရောမမြို့ရှိ ပေါလုကို ကြည့်ပါ)။ ၎င်းတို့သည် ရောမမြို့၏ အထက်တန်းလွှာများအပေါ် များစွာသော ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုရှိခဲ့သည်။ ၎င်းတို့တွင် ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင် ဓမ္မတောင်ကျောင်းများနှင့် ဆုတောင်းရာ နေရာများ (အခန်းကြီး ၁၆:၁၃ ကိုကြည့်ပါ) ရှိခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် တရားဝင်အသိအမှတ်ပြုထားသော ဘာသာတစ်ခု (ရိလီဂီယို လီစီတာ) အဖြစ် ခံယူခဲ့ပြီး၊ အက်ပင်လမ်းတစ်လျှောက် ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်သင်္ချိုင်းများကို ထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။ ရောမမြို့မှ ၎င်းတို့ကို နှင်ထုတ်ရန် အမိန့်သည် ရုတ်တရက်ဖြစ်ပြီး၊ ဆူအီတိုနီးယပ်စ်က လက်တင်ဘာသာဖြင့် “ခရစ္စတပ်စ်” ဟုခေါ်သော လူတစ်ဦးသည် ထိုအမိန့်နှင့် ဆက်နွယ်နေသည်ဟု ထင်မှတ်ခဲ့သည်။ ထိုလူအကြောင်း၊ ဆူအီတိုနီးယပ်စ်က ထပ်မံဖော်ပြခြင်းမရှိပေ။ သို့သော် ထိုအချိန်တွင် ဂရိဘာသာ၏ “အိုင်” နှင့် “အီး” အသံများသည် ခွဲခြားရန်ခက်ခဲခဲ့ပြီး၊ တာတူလီယမ်က (အက်ပိုလိုဂျီ အခန်းကြီး ၃. ၅) ဂရိအမည် ခရစ်တို့စ်ကို မကြာခဏ ခရစ္စတို့စ် “ကောင်းသော”၊ “အသုံးဝင်သော”၊ သို့မဟုတ် “သိမ်မွေ့သော” ဟု အသံထွက်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ ကလောဒီးယပ်စ်၏ အမိန့်အတွက် ဖြစ်နိုင်သော ရှင်းပြချက်တစ်ခုမှာ၊ ပင်တိကုတ္တေနေ့ပြီးနောက် ခရစ်ယာန်များသည် ရောမမြို့သို့ ရောက်ရှိလာခဲ့ပြီး၊ ပိသီဒီယအာန်တိုက်မြို့ (အခန်းကြီး ၁၃:၅၀)၊ လစ္စထရာမြို့ (အခန်းကြီး ၁၄:၁၉)၊ သက်သာလောနိကမြို့ (အခန်းကြီး ၁၇:၅-၈)၊ နှင့် ဘရောမြို့ (အခန်းကြီး ၁၇:၁၃) တို့တွင်ကဲ့သို့ ဆူပူမှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ခရစ်တော်၏ အမည်သည် သူ့ကို လက်ခံသူများနှင့် ငြင်းပယ်သူများ၏ နှုတ်ဖြင့် မကြာခဏ ပြောဆိုခံရသည်။ ထို့ကြောင့်၊ ဂါလိယုကဲ့သို့ အမည်များနှင့် စကားလုံးများနှင့်ပတ်သက်သော မေးခွန်းများကို သိပ်ဂရုမထားသော ရောမအရာရှိများသည် (အခန်းကြီး ၁၈:၁၅)၊ ခရစ်တော်သည် တစ်ဖွဲ့၏ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သည်ဟု အလွယ်တကူ ယူဆနိုင်ပြီး၊ (သက်သာလောနိကမြို့တွင်ကဲ့သို့ အခန်းကြီး ၁၇:၇) သူသည် လောကီရာဇပလ္လင်အတွက် ဘုရင်အဖြစ် ကြွေးကြော်သူဖြစ်သည်ဟု ထင်မှတ်နိုင်သည်။ ဤရှင်းပြချက်သည် ဆူပူမှုများ၊ အမည်များရောထွေးမှု၊ နှင့် နှင်ထုတ်ရေးအမိန့်တို့ကို ရှင်းပြနိုင်သည် (အတွဲ ၅, စာမျက်နှာ ၇၁ ကိုကြည့်ပါ)။

Claudius had commanded. The account of the expulsion of the Jews from the city of Rome (see p. 80) is given by Suetonius in these words:“Since the Jews constantly made disturbances at the instigation of Chrestus, he [Claudius] expelled them from Rome” (Lives of the Caesars v. 25. 4; Loeb ed., Suetonius, vol. 2, p. 53). A considerable colony of Jews were settled in the city of Rome at this time, at the base of the Janiculum Hill (see Paul at Rome). They exercised considerable influence over the upper classes in Rome; they had their own synagogues and places of prayer (see on ch. 16:13); they were tolerated as a religio licita (a legally recognized religion); and they maintained their own cemeteries along the Appian Way. The command expelling them from Rome appears to have been sudden; Suetonius thought that a man called, in Latin, “Chrestus,” was connected with that command. Of this man, Suetonius reports nothing further. But at that time the sounds of the Greek “i” and “e” were hardly distinguishable, and Tertullian (Apology iii. 5) says that the Greek name Christos was often pronounced the same Chrēstos “good,” “useful,” or “kind.” A possible explanation of Claudius’ decree is that Christians had come to Rome after the Day of Pentecost, and tumults resulted such as those at Antioch in Pisidia (ch. 13:50), at Lystra (ch. 14:19), at Thessalonica (ch. 17:5–8), and at Beroea (ch. 17:13). The name of Christ was much on the lips of both those who received and those who rejected His claim to be the Messiah. Accordingly, Roman magistrates, who, like Gallio, seemed to care little about questions concerning names and words (ch. 18:15), would easily conclude that Christ was the leader of one of the parties, and might assume (as at Thessalonica, ch. 17:7) that He claimed to be a kingly pretender to an earthly throne. This explanation would account for the tumults, for the confusion of names, and for the decree of expulsion (see Vol. V, p. 71).

အာကူလနှင့် သူ၏ ဇနီးသည် နှင်ထုတ်ခံရသည့်အချိန်အထိ ရောမမြို့တွင် ရှိခဲ့ပြီး၊ ရောမမြို့ရှိ ဂျူးလူမျိုးများနှင့် ၎င်းတို့၏ သားစဉ်မြေးဆက်များသည် လွတ်မြောက်သူများ (အခန်းကြီး ၆:၉ ကိုကြည့်ပါ) ဖြစ်ခဲ့သောကြောင့်၊ အာကူလသို့မဟုတ် သူ၏ မိဘများသည် ထိုအတန်းအစားတွင် ပါဝင်ဖွယ်ရှိသည်။ အာကူလနှင့် ပြစ္စလာသည် နောက်ပိုင်းတွင် (ရောမ ၁၆:၃) ရောမမြို့သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိသည့်ပုံဖြင့် ဖော်ပြခံရသည်။ ၎င်းတို့သည် အကယ်၍ ထိုသို့ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့ပါက၊ ၎င်းသည် ပေါလုနှင့်အတူ ဧဖက်မြို့တွင် ရှိခဲ့ပြီးနောက်ဖြစ်သည်၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့သည် ပေါလုက ပထမကောရိန္သုဩဝါဒစာကို ဧဖက်မြို့မှ ရေးသောအခါ ၎င်းတို့နှင့်အတူ ရှိခဲ့ပြီး (၁ ကောရိန္သု ၁၆:၁၉) ၎င်းတို့နေထိုင်ရာ အိမ်ကို ဧဖက်မြို့ရှိ ခရစ်ယာန်များအတွက် ဝန်ဆောင်မှုပေးရန် ထားရှိခဲ့သည်။ အကယ်၍ တိမောသေသည် ပေါလုက ဒုတိယဩဝါဒစာကို ရေးသောအခါ ဧဖက်မြို့တွင် ရှိနေခဲ့ပါက၊ ၎င်းတို့သည် ထိုအချိန်တွင် ထိုမြို့၌ပင် ရှိနေသေးသည် (၂ တိမောသေ ၄:၁၉)။ ၎င်းတို့၏ လှုပ်ရှားမှုများအကြောင်း ထပ်မံသိရှိထားခြင်းမရှိပေ။

Aquila and his wife had been at Rome until expelled, and since many of the Jews in Rome, or their descendants, were freedmen (see on ch. 6:9), it is probable that Aquila, or his parents, belonged to that class. Aquila and Priscilla are later mentioned (Rom. 16:3) as though they had returned to Rome. If they did so, it was after they had been with Paul in Ephesus, because they were with him when he wrote from there the first Corinthian epistle (1 Cor. 16:19) and the house in which they lived there was placed at the service of Christians in Ephesus. If Timothy was at Ephesus when Paul addressed a second epistle to him, they were still in that city then (2 Tim. 4:19). Nothing more of their movements is known.

ရောမမြို့တွင် ယုံကြည်ခြင်းအသစ်ကို ပထမဆုံးဟောပြောသူများမှာ မည်သူများဖြစ်သလဲဆိုသော မေးခွန်းနှင့်ပတ်သက်၍၊ အောက်ပါအချက်အလက်များအရ အယူအဆတစ်ခုကို ဖွဲ့စည်းနိုင်သည်။ (၁) ပင်တိကုတ္တေနေ့မှစ၍ အနှစ်နှစ်ဆယ်ငါးနှစ်ကျော်သွားပြီးနောက်၊ ရောမမြို့ရှိ ဂျူးလူမျိုးများသည် ဧဝံဂေလိတရားကို ထူးချွန်စွာ ဟောပြောနေသော ပါလသတိုင်းဒေသတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသော တိုးတက်မှုများအကြောင်း သိသာထင်ရှားသော သတင်းအချို့ကို ရရှိခဲ့မည်ဖြစ်သည်။ (၂) ပင်တိကုတ္တေပွဲတွင် “ရောမမြို့မှ ဧည့်သည်များ၊ ဂျူးလူမျိုးများနှင့် ဘာသာပြောင်းသူများ” (တမန်တော် ၂:၁၀) ရှိခဲ့သည်။ (၃) စတီဖန်နှင့် စကားစစ်ထိုးခဲ့သော ဟဲလင်နစ်ဂျူးလူမျိုးများထဲတွင် ရောမမြို့မှ လွတ်မြောက်သူများ ပါဝင်ခဲ့ပြီး၊ စတီဖန်ကိုယ်တိုင်လည်း ထိုအတန်းအစားတွင် ပါဝင်ဖွယ်ရှိသည် (အခန်းကြီး ၆:၅, ၉ ကိုကြည့်ပါ)။ (၄) ပေါလုက နှုတ်ဆက်စကားပို့ခဲ့သော အန်ဒရိုနီကပ်စ်နှင့် ဂျူနီယာသည် သူ့ထက် စောပြီး “ခရစ်တော်ထဲတွင်” ရှိခဲ့ကြသည် (ရောမ ၁၆:၇)။ ထို့ကြောင့်၊ ဤသူများထဲတွင် ရောမမြို့၏ အသင်းတော်ကို တည်ထောင်သူများကို ရှာဖွေသင့်ပြီး၊ ရိုးရာအဆိုအရ ဂုဏ်ပြုခံရသူ တမန်တော် ပေတရုထံတွင် မဟုတ်ပေ။ အရာအားလုံးသည် ရောမမြို့ရှိ ခရစ်ယာန်များ၏ ဓမ္မပညာသည် စတီဖန်၏ ဧဝံဂေလိတရားနားလည်မှုနှင့် တူညီသော မူများကို အခြေခံထားကြောင်း ညွှန်ပြသည်၊ သူ၏ ဧဝံဂေလိတရားနားလည်မှုသည် ပေါလုအား ဩဇာလွှမ်းမိုးခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အာကူလနှင့် ပြစ္စလာတို့သည် ကောရိန္သုမြို့တွင် တမန်တော် ပေါလုကို လက်ခံရန် လွယ်ကူခဲ့သည့်အကြောင်းကို များစွာရှင်းပြပေးနိုင်သည်။ ပေါလုက ရောမ ၁၆:၃-၁၅ တွင် အမည်ပေးဖော်ပြထားသူများစွာသည် ကလောဒီးယပ်စ်၏ အမိန့်ဖြင့် ရောမမြို့မှ နှင်ထုတ်ခံရပြီး၊ နောက်ပိုင်းတွင် ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

As to who were the first preachers of the new faith in Rome, an idea can be formed in terms of the following data: (1) Twenty-five years could not have passed since the Day of Pentecost without the Jews at Rome receiving some definite news about developments in Palestine, where the gospel was being preached with marked success. (2) Among those who were present at Pentecost were “strangers of Rome, Jews and proselytes” (Acts 2:10). (3) Among the Hellenistic Jews who disputed with Stephen were freedmen of Rome, and Stephen himself may have belonged to that class (see on ch. 6:5, 9). (4) Andronicus and Junia, to whom Paul sent greetings, had been “in Christ” before him (Rom. 16:7). Among these, then, one should look for the founders of the church of Rome, and not to the apostle Peter, to whom tradition assigns the honor. Everything indicates that the theology of the Christians in Rome was like the great principles laid down by Stephen, whose understanding of the gospel influenced Paul. This would go far to explain why Aquila and Priscilla found it so easy to receive the apostle Paul in Corinth. It is possible that many of those named by Paul in Rom. 16:3–15 were expelled from Rome under Claudius, and then later returned.

၂ (အခန်းကြီး ၈:၄; ရောမ ၁:၇, ၈)။ ဆန့်ကျင်မှုသည် ဧဝံဂေလိတရားကို တိတ်ဆိတ်စေခြင်းမရှိ။—ခရစ်တော်၏ ကောင်းကင်တက်ကြွပြီးနောက်၊ တမန်တော်များသည် နေရာအနှံ့သို့ သွားရောက်ပြီး နှုတ်ကပတ်တော်ကို ဟောပြောခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ခရစ်တော်၏ ဆရာတစ်ဦးနှင့် ကုသပေးသူအဖြစ် လုပ်ဆောင်မှုကို သက်သေထူခဲ့သည်။ ယေရုရှလင်မြို့၊ ရောမမြို့၊ နှင့် အခြားနေရာများတွင် ၎င်းတို့၏ သက်သေထူမှုသည် ပြတ်သားပြီး အားကောင်းသည်။ အမှန်တရားကို လက်ခံရန် ငြင်းပယ်ခဲ့သော ဂျူးလူမျိုးများသည်၊ ခရစ်တော်၏ နောက်လိုက်များအား သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်က လိုက်ပါလျက်ရှိသည့်အတွက် ၎င်းတို့အား အားကောင်းသော ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုတစ်ခု လိုက်ပါလျက်ရှိကြောင်း အသိအမှတ်ပြုရုံသာမက မပြုနိုင်ခဲ့ပေ။ ၎င်းသည် ပိုမိုသော ဆန့်ကျင်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ သို့သော် ဆန့်ကျင်မှုရှိသော်လည်း၊ ခရစ်တော်ကို လက်ဝါးကပ်တိုင်မှာ သတ်ဖြတ်ပြီးနောက် အနှစ်နှစ်ဆယ်အကြာတွင် ရောမမြို့တွင် သက်ဝင်လှုပ်ရှားပြီး စိတ်အားထက်သန်သော အသင်းတော်တစ်ခု ရှိခဲ့သည်။ ဤအသင်းတော်သည် ခိုင်ခံ့ပြီး စိတ်အားထက်သန်ခဲ့ပြီး၊ ထာဝရဘုရားသည် ၎င်းအတွက် လုပ်ဆောင်ပေးခဲ့သည်။

2 (ch. 8:4; Rom. 1:7, 8). Opposition Did Not Silence Gospel.—After the ascension of Christ, the apostles went everywhere preaching the Word. They bore witness to Christ’s work as a teacher and healer. Their testimony in Jerusalem, in Rome, and in other places was positive and powerful. The Jews, who refused to receive the truth, could but acknowledge that a powerful influence attended Christ’s followers, because the Holy Spirit accompanied them. This created greater opposition; but notwithstanding the opposition, twenty years after the crucifixion of Christ there was a live, earnest church in Rome. This church was strong and zealous, and the Lord worked for it.

ခရစ်ယာန်များအား ဂျူးလူမျိုးများ၏ မနာလိုမှုနှင့် ဒေါသသည် အကန့်အသတ်မရှိခဲ့ပြီး၊ ယုံကြည်ခြင်းမရှိသော ဒေသခံများသည် မကြာခဏ လှုံ့ဆော်ခံခဲ့ရသည်။ ၎င်းတို့သည် ခရစ်ယာန်ဂျူးလူမျိုးများသည် ဖရိုဖရဲဖြစ်ပြီး အများပြည်သူ၏ အကျိုးစီးပွားအတွက် အန္တရာယ်ရှိသည်ဟု ညည်းညူခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် မကြာခဏ ရန်ဖြစ်မှုကို လှုံ့ဆော်ရန် တစ်ခုခုကို လှုပ်ရှားစေခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ခရစ်ယာန်များကို ရောမမြို့မှ နှင်ထုတ်ခံရစေခဲ့သည်။ နှင်ထုတ်ခံရသူများထဲတွင် အာကူလနှင့် ပြစ္စလာတို့ ပါဝင်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ကောရိန္သုမြို့သို့ သွားရောက်ကာ တဲထုတ်လုပ်သည့် လုပ်ငန်းတစ်ခုကို ထူထောင်ခဲ့သည် (အာအိစျီ မတ်လ ၆, ၁၉၀၀)။

The envy and rage of the Jews against the Christians knew no bounds, and the unbelieving residents were constantly stirred up. They made complaints that the Christian Jews were disorderly, and dangerous to the public good. Constantly they were setting in motion something that would stir up strife. This caused the Christians to be banished from Rome. Among those banished, were Aquila and Priscilla, who went to Corinth, and there established a business as manufacturers of tents (RH March 6, 1900).

၃. သူတို့နှင့်အတူနေ။ တလ်မုဒ် (ဆူက္ကဟ် ၅၁ဘီ၊ ဆွန်စီနို ထုတ်ဝေမှု၊ စာမျက်နှာ ၂၄၅) အရ၊ အနည်းဆုံး အလက်ဇန္ဒြီးယားတွင်၊ လက်မှုပညာသည်တစ်ဦးစီသည် ဘုရားကျောင်းဝတ်ပြုပွဲများတွင် အတူထိုင်ကြသည်။ ဧည့်သည်တစ်ဦးသည် ဘုရားကျောင်းသို့ဝင်လာပြီး ၎င်း၏လက်မှုပညာသည်များကို အလွယ်တကူရှာဖွေနိုင်ပြီး ၎င်းတို့နှင့်အတူ နေရာထိုင်ခင်းရရှိနိုင်သည်။ ဤအလေ့အထသည် ကောရိန္တုတွင်လည်း ဖြစ်နိုင်ဖွယ်ရှိသည်ဟု ယူဆရပြီး၊ ပေါလုသည် အာကွိလာနှင့် ပရစ္စလာတို့နှင့် နေရာထိုင်ခင်းနှင့် အလုပ်အကိုင်ကို အလွယ်တကူရရှိခဲ့သည်။

3. Abode with them. According to the Talmud (Sukkah 5lb; Soncino ed., p. 245), in Alexandria, at least, each craft sat together in the synagogue services. A stranger coming in could readily find his fellow artisans in the synagogue, and could secure lodging with them. If this was also the practice in Corinth, as is probable, Paul readily found accommodation and employment with Aquila and Priscilla.

တဲလုပ်သူများ။ တဲလုပ်သည့်လက်မှုသည် ပေါလု၏မွေးရပ်မြို့ တာရ်ဆပ်တွင် လွယ်ကူစွာသင်ယူပြီး လုပ်ကိုင်နိုင်သည့်အရာဖြစ်သည်။ ထိုမြို့သည် သင်္ဘောရွက်လှပ်များနှင့် တဲများအတွက် လိုအပ်ချက်များသည့် ဆိတ်သငယ်မွေးရောင်ထည်များကြောင့် ထိုစဉ်ကတည်းက နာမည်ကြီးခဲ့ပြီး၊ ရောမလူမျိုးများက ၎င်းကို ပြည်နယ်အမည်ဖြစ်သည့် စီလစီယမ်ဟု သိကြသည်။ အာကွိလာမှလာသော ပုန္တုပြည်နယ်သည်လည်း ထိုထည်မျိုးအတွက် နာမည်ကြီးပြီး၊ ၎င်း၏ပစ္စည်းများကို တောရက်စ်တောင်တန်းနှင့် အနီးနားရှိ တောင်တန်းများတွင် ကျက်စားသော ဆိတ်များမှ ရရှိသည်။ ပေါလု၏မိသားစုနောက်ခံတွင် ချမ်းသာမှုအရိပ်အမြွက်နှင့် သူ၏ပညာရေးအဆင့်မြင့်မားမှုသည် သူလက်မှုပညာတစ်ခုသင်ယူရန် လိုအပ်သည်ဆိုသောအချက်ကို ထိခိုက်မှုမရှိပေ။ အကြောင်းမှာ “သားဖြစ်သူအား လက်မှုပညာမသင်ပေးသူသည် သူခိုးဖြစ်ရန် သင်ပေးသည်” ဟူသော ရာဗ္ဗိဆိုးဆုံးမှုကြောင့် ဟီဘရုမိသားစုများတွင် ထိုသင်ကြားမှုသည် အားလုံးနီးပါးတွင်ဖြစ်သည်။ ဥပမာ၊ ကြီးမြတ်သော ဟီလဲလ်သည် လက်သမားဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ပေါလုသည် သက်သာလံမြို့တွင် လုပ်ကိုင်ခဲ့သည့်အတိုင်း၊ ကောရိန္တုတွင် သူ၏အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှုအတွက် လုပ်ကိုင်ရန် အသင့်ဖြစ်ပြီး၊ ဂရိလူမျိုးများအား ဧဝံဂေလိတရားဟောပြောရာတွင် ကိုယ်ကျိုးရှာသည်ဟု စွပ်စွဲခံရမှုမှ ကာကွယ်ခဲ့သည် (၁ ကော။ ၉:၁၅–၁၉၊ ၂ ကော။ ၁၁:၇–၁၃၊ ၁ သက်။ ၂:၉)။ သူသည် ကောရိန္တုတွင် လုပ်ခလစာဖြင့်အလုပ်လုပ်သော လက်မှုသည်သစ်အဖြစ် စတင်ခဲ့သည်၊ သို့မဟုတ် ဖြစ်နိုင်ချေရှိသည်မှာ ဂျူးလူမျိုး၏အလုပ်ရုံတွင် မိတ်ဖက်အဖြစ် စတင်ခဲ့ပြီး၊ ကောရိန္တုမြို့တွင် ဂျူးလူမျိုးတစ်ဦးအပြင် အခြားမည်သည့်အရာမှ မသိရှိခဲ့ပေ။

Tentmakers. The trade of tentmaking was one that Paul might easily have learned and practiced in his native city of Tarsus. That city was noted then and later for the rough goats’ hair fabrics, in great demand for ship sails and tents, and known to the Romans from the name of the province as cilicium. The province of Pontus, from which Aquila came, was famous for the same kind of goods, the material for which was furnished by the goats that grazed on the slopes of the Taurus Mountains and the neighboring ranges. The hint of wealth in Paul’s background and his receiving a high degree of education have no bearing upon the fact that he was required to learn a trade, for the rabbinical proverb, “He who does not teach his son a trade teaches him to be a thief,” made such instruction almost universal in Hebrew families. For example, the great Hillel was a carpenter. Hence Paul was equipped to work for his livelihood in Corinth as he had done in Thessalonica, thus guarding himself against any charge of self-interest in preaching the gospel among the Greeks (1 Cor. 9:15–19; 2 Cor. 11:7–13; 1 Thess. 2:9). He began at Corinth as a new artisan working for wages, or perhaps as a partner, in the workshop of a Jew, not yet being known to the city of Corinth as anything else than a Jew.

၄. ဆင်ခြင်ပြီးဟောပြော။ ပေါလုသည် အမြဲတမ်း ဂျူးလူမျိုးများထံ ဦးစွာသွားခဲ့သည် (အငယ် ၁၃:၅၊ ၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။ သို့သော် ကောရိန္တုတွင်၊ နောက်ပိုင်းတွင် ဧဖက်မြို့၌လည်း (အငယ် ၁၉:၈၊ ၉)၊ သူသည် မြို့တွင်နေထိုင်သည့် ကာလတစ်ခုလုံးကို ဘုရားကျောင်းတွင် ဆက်လက်ဟောပြောခွင့်မရခဲ့ပေ (အငယ် ၁၈:၇ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

4. Reasoned. Paul always went first to the Jews (see on ch. 13:5, 14). But at Corinth, as later at Ephesus (ch. 19:8, 9), he was not allowed to continue in the synagogue the full period of his stay in the city (cf. ch. 18:7).

ဥပုသ်နေ့တိုင်း။ ပေါလုသည် ကောရိန္တုတွင် အနည်းဆုံး တစ်နှစ်နှင့် ခြောက်လကြာနေထိုင်ခဲ့သည် (အငယ် ၁၁ ကိုကြည့်ပါ)။

Every sabbath. Paul was at Corinth at least a year and six months (see v. 11).

ဆွဲဆောင်။ သို့မဟုတ် “ဆွဲဆောင်ရန်ကြိုးစားသည်”။

Persuaded. Or, “tried to persuade.”

ဂရိလူမျိုးများ။ ဂရိဘာသာစကားပြောသော ဂျူးလူမျိုးများ သို့မဟုတ် နည်းပညာအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်အရ ဂျူးဘာသာသို့ကူးပြောင်းသူများမဟုတ်ဘဲ၊ အခြားနေရာများတွင်ကဲ့သို့ (အငယ် ၁၁:၂၀ ကိုကြည့်ပါ) ဘာသာမဲ့သူများဖြစ်သည်။ ပေါလုသည် ၎င်းတို့အနက် အချို့ကို၊ အကယ်၍ ၎င်းတို့သည် “ဘုရားကိုကြောက်ရွံ့သူများ” (အငယ် ၁၀:၂ ကိုကြည့်ပါ) ဖြစ်ခဲ့လျှင်၊ ဘုရားကျောင်းတွင် တွေ့ဆုံခဲ့ဖွယ်ရှိသော်လည်း၊ ၎င်းတို့အနက် များစွာကို သူ၏လုပ်ငန်းတွင် သို့မဟုတ် အခြားနေရာများတွင် တွေ့ဆုံခဲ့ပေမည်။

Greeks. Gr. Hellēnai, probably not Greek-speaking Jews, or proselytes in the technical sense of the word, but, as elsewhere (see on ch. 11:20), those who were pagans. Paul may have met some of these, if they were “God fearers” (see on ch. 10:2), in the synagogue, but many of them he doubtless contacted in his business and elsewhere.

၅. ဆီလပ်နှင့် တိမောသေတို့ရောက်လာသောအခါ။ သို့မဟုတ် “ဆီလပ်နှင့် တိမောသေတို့ မက္ကဒိုးနီးယားမှ ဆင်းလာသောအခါ”။ ၁ သက်သာလောနိမှ ၃:၂ အရ၊ အေသင်မြို့တွင် ပေါလုထံသို့ ရောက်လာခဲ့ပုံရသည့် တိမောသေသည် သက်သာလောနိကီ ဘုရားကျောင်းနှင့်ပတ်သက်သည့် သတင်းများအတွက် ချက်ချင်းပြန်လည်စေလွှတ်ခံရသည်။ သူသည် ၎င်းတို့၏ယုံကြည်ခြင်းနှင့် ချစ်ခြင်းမေတ္တာနှင့်ပတ်သက်သည့် သတင်းကောင်းများနှင့်အတူ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာခဲ့သည် (၁ သက်။ ၃:၆)။ ထိုအချိန်တွင်လည်း “မက္ကဒိုးနီးယားမှလာသော ညီအစ်ကိုများ” (၂ ကော။ ၁၁:၉) သည် ပေါလုအတွက် လေးစားမှုနှင့် ချစ်ခြင်းမေတ္တာကို လက်ဆောင်များပုံစံဖြင့် ယူဆောင်လာခဲ့ပေမည်။

5. When Silas and Timotheus were come. Or, “when Silas and Timothy came down,” that is, “from Macedonia.” 1 Thess. 3:2 indicates that Timothy, who apparently came to Paul at Athens, was sent back almost immediately to Thessalonica for further news of the church there. He returned with a good report of their faith and love (1 Thess. 3:6). It was perhaps at this time also that “the brethren which came from Macedonia” (2 Cor. 11:9) brought fresh proof of regard and love for Paul in the form of gifts.

ဝိညာဉ်တွင်ဖိထားသည်။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “သူသည် စကားအရ [သို့မဟုတ် ‘သတင်းစကား’] ဖြင့် ဖိအားပေးခံရသည် [သို့မဟုတ် ‘ပြင်းထန်စွာ ဖိအားပေးခံရသည်’]” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကို သက်သေပြသည်။ RSV သည် ပိုမိုနူးညံ့ပြီး “သူသည် ဟောပြောခြင်းဖြင့် အလုပ်ရှုပ်နေသည်” ဟု ဖော်ပြသည်။ ဘုရား၏စကားကို သိရှိထားသည့် ပေါလုသည် ၎င်းကို ထုတ်ဖော်ပြောဆိုရန် တွန်းအားခံရသည် (ဆာ။ ၃၉:၃ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ ဆီလပ်နှင့် တိမောသေတို့၏ ရောက်ရှိလာမှုနှင့် ဤဟောပြောရန်တွန်းအားကြား ဆက်စပ်မှုရှိမရှိ မသေချာပေ။ ၎င်းတို့ယူဆောင်လာသော လက်ဆောင်များသည် ပေါလု၏လက်မှုအလုပ်ကို လျော့နည်းစေခဲ့သည်ဟု ညွှန်ပြမှုမရှိပေ၊ ထို့ပြင် ၁ ကော။ ၉ သည် ဤအယူအဆကို ဆန့်ကျင်သည်။ သို့သော် လက်ဆောင်များသည် သူ့ကို တစ်ချိန်လုံး ဟောပြောခြင်းအတွက် အခွင့်အရေးပေးခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ သူသည် ဟောပြောရန် တွန်းအားခံရပြီးဖြစ်ပြီး၊ ဆီလပ်နှင့် တိမောသေတို့၏ အားပေးစကားများသည် ထိုတွန်းအားကို ပိုမိုသန်မာစေခဲ့ပေမည်။

Pressed in the spirit. Textual evidence attests (cf. p. 10) the reading “he was constrained [or “hard pressed”] by the word [or “message”].” The RSV is less emphatic; Paul “was occupied with preaching.” Knowing God’s Word, Paul felt impelled to give utterance to it (cf. Ps. 39:3). It is not certain whether there was any relationship between the arrival of Silas and Timothy and this impulse to preach. There is no indication that the gifts they may have brought made Paul less busy at his trade, and 1 Cor. 9 is against this idea, though it is possible that the gifts enabled him for a time to devote himself constantly to preaching. He was already under a compulsion to preach, and doubtless encouraging words from Silas and Timothy only strengthened that compulsion.

ယေရှုသည် ခရစ်တော်ဖြစ်ကြောင်း သက်သေထူ။ သို့မဟုတ် “ယေရှုသည် ခရစ်တော်ဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြသည်”၊ ယေရှုသည် ဆင်းရဲဒုက္ခခံရသော မေရှိယ၊ ကယ်တင်ရှင်ဖြစ်ကြောင်း အလေးပေးဖော်ပြပြီး၊ ဂျူးလူမျိုးများအတွက် သိရှိရန် အလွန်လိုအပ်သော အမှန်တရားဖြစ်သည်။

Testified … Jesus was Christ. Or, “testifying … Jesus to be the Christ,” emphasizing that Jesus was the suffering Messiah, the Saviour, a truth that the Jews greatly needed to learn.

၆. သူတို့ကိုယ်သူတို့ ဆန့်ကျင်။ သို့မဟုတ် “သူတို့ကိုယ်သူတို့ ဆန့်ကျင်တန်းစီထားသည်”။ ဤကြိယာသည် တိုက်ပွဲတွင် တန်းစီထားသော အင်အားတစ်ခုအဖြစ် ပြင်းထန်သော ဆန့်ကျင်မှုကို ဆိုလိုသည်။ ပေါလုအား ဆန့်ကျင်မှုသည် ကောင်းစွာစီစဉ်ထားပြီး သန္နိဋ္ဌာန်ချထားသည်။

6. Opposed themselves. Or, “set themselves up in opposition.” The verb implies strong opposition, as a force drawn up in battle array. The opposition to Paul was well organized and determined.

မကောင်းသံပြောဆို။ ဂရိစကားလုံး “ဘလပ်ဖီမီယို” သည် “တစ်စုံတစ်ဦးကို မကောင်းပြောခြင်း”၊ “အပြစ်တင်ခြင်း”၊ “ဘုရားကို မထီမဲ့မြင်ပြုခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤစကားလုံးသည် “ဘလပ်စ်” (မိုက်မဲသော) နှင့် “ဖီမီ” (ပြောဆိုခြင်း) မှဆင်းသက်လာသည်။ မလိုအပ်သော အပြစ်တင်မှုသည် “မိုက်မဲသောစကား” ဖြစ်ပြီး၊ ဘုရားကိုမထီမဲ့မြင်ပြုခြင်းသည် ထိုထက်ပိုသည်။ ဤဖြစ်ရပ်တွင်၊ ဂျူးလူမျိုးများ၏ မထီမဲ့မြင်ပြုမှုသည် ပေါလုအား မကောင်းပြောခြင်းသာမက၊ ခရစ်တော်ကိုပါ မကောင်းပြောခြင်းဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် အပြည့်အဝမထီမဲ့မြင်ပြုမှုဖြစ်သည်။ ၂ ပေတရု ၂:၂ တွင် “အမှန်တရား၏လမ်းကို မကောင်းပြောခံရလိမ့်မည်” ဟူသော အသုံးအနှုန်းနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။ စကားလုံးမတူသော်လည်း တူညီသောအပြုအမူကို အက်စ် ၁၉:၉ တွင် “လူအများရှေ့တွင် ထိုလမ်းကို မကောင်းပြောသည်” ဟု ဖော်ပြသည်။ ဤဆူပူမှုများသည် ရောမမြို့တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးဖြစ်သည့်အရာများကို (အငယ် ၁၈:၂ ကိုကြည့်ပါ) နှင့် အခြားနေရာများစွာတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့်အရာများကို (အငယ် ၁၃၊ ၁၄ ကိုကြည့်ပါ) ပြန်လည်ထုတ်ဖော်ပြသည်။ မထီမဲ့မြင်ပြုမှု၏ ပဲ့တင်သံကို “ယေရှုကို ကျိန်ဆဲပါ!” (၁ ကော။ ၁၂:၃၊ RSV) ဟူသော အသုံးအနှုန်းတွင် တွေ့ရှိနိုင်သည်။

Blasphemed. Gr. blasphēmeō, “to speak evilly [of someone],” “to reproach,” “to blaspheme.” The word comes from blax, “stupid,” and phēmi, “to speak.” Certainly unwarranted reproach is “stupid speech,” and blasphemy is much more. In the present instance, the Jews’ blasphemy doubtless involved evilspeaking not only against Paul, but also against Christ, which was blasphemy in its fullest sense. Compare the use of blasphēmeō in 2 Peter 2:2: “The way of truth shall be evil spoken of.” The same conduct, though the word is different, is described in Acts 19:9: “spake evil of that way before the multitude.” These disturbances reproduced what had doubtless already taken place at Rome (see on ch. 18:2) and what had occurred at many other places (see chs. 13; 14; etc.). An echo of the blasphemies may be found in the expression “Jesus be cursed!” (1 Cor. 12:3, RSV).

သူ၏အဝတ်ကို ခါထုတ်။ ဤလုပ်ရပ်၏ အရေးပါမှုကို နယဟမိ ၅:၁၃၊ မဿဲ ၁၀:၁၄၊ အက်စ် ၁၃:၅၁ တွင်ကြည့်ပါ။ ဂျူးလူမျိုးတစ်ဦးအနေဖြင့် ဂျူးလူမျိုးများအတွက် ဤလုပ်ရပ်သည် ပေါလု၏ဒေါသထွက်မှုကို အခြားမည်သည့်လုပ်ရပ်ထက်မဆို ပိုမိုကောင်းမွန်စွာ ဖော်ပြသည်။ ၎င်းသည် ပေါလု၏ နောက်ဆုံးနည်းလမ်းဖြစ်သည်။ သူ၏ဆင်ခြင်တုံတရားနှင့် ကိုယ်ကျင့်တရားဆိုင်ရာ တောင်းဆိုမှုများကို ရိုင်းစိုင်းသော အကြမ်းဖက်မှုဖြင့်သာ တုံ့ပြန်ခံရသည်။

Shook his raiment. On the significance of the act see on Neh. 5:13; Matt. 10:14; Acts 13:51. As an act by a Jew to Jews, it registered the apostle’s indignation better than would any other action. It was Paul’s last recourse. His appeals to reason and conscience were met only by brute violence.

သွေး။ သူသည် “သွေး” ဟူသော စကားလုံးကို “ပျက်စီးခြင်း” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် သင်္ကေတစကားအဖြစ် အသုံးပြုသည် (ယောရှု ၂:၁၉ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ ဤအတွေးနှင့် ၎င်းကိုဖော်ပြသည့်ပုံစံသည် ဟီဘရုဘာသာစကားဖြစ်သည် (မဿဲ ၂၇:၂၅ ကိုကြည့်ပါ)။ ဧဇကျေလသည် သူ၏တာဝန်ကို ကင်းမျှော်စင်စောင့်သူအဖြစ် သတ်မှတ်ပေးသည့်ဘာသာစကားနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ (ဧဇကျေလ ၃:၁၈၊ ၁၉)။

Blood. He uses the word “blood” in the sense of “destruction,” using figurative language (cf. Joshua 2:19). The thought and the form in which it is expressed are both essentially Hebrew (see on Matt. 27:25). Compare the language of Ezekiel that defined his responsibility as a watchman (Eze. 3:18, 19).

တစ်ပါးအမျိုးသားများထံသို့။ အငယ် ၁၃:၄၆ ကိုကြည့်ပါ။ ပေါလုသည် ဂျူးလူမျိုးများထံမှ လှည့်ထွက်သွားသည်ဟု ပြောသောစကားသည် ဒေသဆိုင်ရာနှင့် အကန့်အသတ်ရှိသော အသုံးချမှုသာဖြစ်သည်။ ပေါလုသည် ဂျူးလူမျိုးများအကြား လုပ်ဆောင်မှုအားလုံးကို ရပ်တန့်မထားခဲ့ဘဲ၊ ကောရိန္တုတွင် ၎င်းတို့အား ဟောပြောခြင်းကိုသာ ရပ်ဆိုင်းခဲ့သည် (အငယ် ၉:၁၅၊ ၁၉:၈ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

Unto the Gentiles. See on ch. 13:46. Obviously what Paul said about turning from the Jews had only a limited and local application. The apostle did not discontinue all work among the Jews, but simply gave up preaching to them at Corinth (cf. chs. 9:15; 19:8).

၇. တစ်ဦး၏အိမ်။ ပေါလုသည် ဤအိမ်ကို သင်ကြားရန်နှင့် ဝတ်ပြုရန်အတွက် အသုံးပြုခဲ့သည်။ သူသည် အာကွိလာနှင့် ပရစ္စလာတို့နှင့် ဆက်လက်နေထိုင်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

7. A certain man’s house. Paul used this house for teaching and worship. He probably still lived with Aquila and Priscilla.

ဂျပ်စတုသ်။ ၎င်းသည် ရောမအမည်တစ်ခုဖြစ်သည် (အငယ် ၁:၂၃ ကိုကြည့်ပါ)။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) တီတီယပ်စ် ဂျပ်စတုသ် ဟူသော အမည်ကိုလည်း ကိုးကားနိုင်သည်။ သို့သော် ၎င်းသည် ဂလာတိ ၂:၃ ၏ တီတုနှင့် တူညီသူဖြစ်သည်ဟု ကောက်ချက်ချရန် အကြောင်းမရှိပေ။ တီတုအမည်သည် ရောမအမည်များထဲတွင် ပိုမိုသာမာန်ဖြစ်သည်။ သို့သော် ကရေတေတွင် ပေါလုကျန်ရစ်ခဲ့သော တီတုသည်၊ ၂ ကော။ ၇:၁၄၊ ၈:၁၆၊ ၂၃ အရ ကောရိန္တုဘုရားကျောင်းနှင့် နီးကပ်စွာဆက်စပ်နေသည်။ ဤနေရာတွင် ဖော်ပြထားသော ဂျပ်စတုသည် တီတုကဲ့သို့ အရေဖျားမလှီးဖြတ်ထားသော တစ်ပါးအမျိုးသားဖြစ်ပြီး “ဘုရားကိုကြောက်ရွံ့သူ” အဖြစ် ဘုရားကျောင်းသို့ တက်ရောက်ခဲ့သည် (အောက်တွင် “ဝတ်ပြုသည်” ကိုကြည့်ပါ)။

Justus. This was a Roman surname (cf. on ch. 1:23). Textual evidence may also be cited (cf. p. 10) for the name Titius Justus. There is no reason to infer from this fact, however, that he is the same as the Titus of Gal. 2:3, whom Paul later left in Crete. The name Titus was among the more common Roman names. The Titus who was sent to Crete was, however, closely connected with the church at Corinth, as appears from 2 Cor. 7:14; 8:16, 23. The Justus here named was an uncircumcised Gentile like Titus and attended the synagogue as a “God fearer” (see below under “worshipped”).

ဝတ်ပြု။ ဂရိစကားလုံး “ဆီဘိုမိုင်” သည် “ရိုသေလေးစားခြင်း”၊ “ဝတ်ပြုခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤစကားလုံး၏ပုံစံသည် “ဘာသာရေးသို့ကူးပြောင်းသူများ” (အငယ် ၁၃:၄၃) နှင့် “ဆည်းကပ်သော ဂရိလူမျိုးများ” (အငယ် ၁၇:၄၊ အငယ် ၁၀:၂ ကိုကြည့်ပါ) အတွက် အသုံးပြုသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်း၏အိမ်သည် ဂျူးလူမျိုးများနှင့် တစ်ပါးအမျိုးသားများ တွေ့ဆုံရန် သင့်လျော်သောနေရာဖြစ်ပြီး၊ တစ်ပါးအမျိုးသားများသည် ဂျူးလူမျိုး၏အိမ်ထက် ထိုနေရာသို့ ပိုမိုလွယ်ကူစွာ လာရောက်နိုင်ဖွယ်ရှိသည်။

Worshipped. Gr. sebomai, “to reverence,” “to worship.” The form of the word here used is applied to “religious proselytes” (ch. 13:43) and to “devout Greeks” (ch. 17:4; see on ch. 10:2). His house was therefore an appropriate place in which both Jews and Gentiles might meet, and to which Gentiles doubtless would be more ready to come than to one belonging to a Jew.

အနီးကပ်ဆက်နွယ်။ သို့မဟုတ် “ဆက်စပ်နေသည်”၊ “ဘေးတွင်ရှိသည်” (RSV)။ သိသာထင်ရှားသည်မှာ၊ ကောရိန္တုဘုရားကျောင်းတွင် ပေါလုအား ဆန့်ကျင်ခံရပြီးနောက်၊ သူသည် တွေ့ဆုံပွဲများအတွက် အနီးနားရှိနေရာတစ်ခုကို ရွေးချယ်ခဲ့သည်၊ သို့မှသာ ဧဝံဂေလိတရားအပေါ် ခံစားချက်ပြောင်းလဲလာသော ဂျူးလူမျိုးများအတွက် လာရောက်ရန် လွယ်ကူစေသည်။ သို့သော် ဤနီးကပ်မှုသည် အထူးသဖြင့် ပေါလု၏ထောက်ခံသူများ တိုးပွားလာပြီး၊ ဘုရားကျောင်း၏အုပ်ချုပ်သူတစ်ဦးပင် ဧဝံဂေလိတရားကို လက်ခံလာသောအခါ (အငယ် ၈)၊ ပိုမိုခါးသီးမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေမည့် အကြောင်းတစ်ခုဖြစ်လာသည်။

Joined hard. Or, “was adjoining”; “was next door” (RSV). Evidently, after Paul was opposed in the synagogue at Corinth, he chose a nearby place for meetings, so that it would be easy for any Jews who might change their feelings toward the gospel, to come. But this proximity would also be an additional cause for bitterness, especially when the number of Paul’s adherents began to increase, and when even a ruler of the synagogue accepted the gospel (v. 8).

၈. ခရစ်ပုသ်၊ အကြီးအကဲ။ သို့မဟုတ် “ခရစ်ပုသ်၊ အုပ်ချုပ်သူ”။ “အုပ်ချုပ်သူ” ဟူသော စကားလုံးသည် “အကြီးအကဲ” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ကို ထည့်သွင်းထားသည်။ ဤခရစ်ပုသည် ၁ ကော။ ၁:၁၄ တွင် ပေါလုကိုယ်တိုင် ဗတ္တိဇံပေးခဲ့သူ အနည်းငယ်ထဲမှ တစ်ဦးအဖြစ် ဖော်ပြထားသည်။ သူ၏ဂျူးလူမျိုးများအကြား ဦးဆောင်ရာထူးနှင့် သူ၏မိသားစုတစ်ခုလုံး ဧဝံဂေလိတရားကို လက်ခံခြင်းသည် သူ့ကို ခရစ်ယာန်များအကြား ထင်ရှားစေသည်။

8. Crispus, the chief ruler. Or, “Crispus, the ruler.” The word “ruler” includes the idea “chief.” This Crispus is alluded to in 1 Cor. 1:14 as one of the few whom Paul himself baptized. His leading position among the Jews, previous to his conversion, and the acceptance of the gospel by his entire family, made him noticeable among the Christians.

ယုံကြည်ပြီး ဗတ္တိဇံခံ။ ဤကြိယာနှစ်ခု၏ ဂရိပုံစံသည် သတ်မှတ်မထားသော ကာလတစ်ခုအထိ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေသော လုပ်ငန်းစဉ်ကို ဖော်ပြသည်။ သိမ်းသွင်းခံရသူများထဲတွင် ဂါယု (၁ ကော။ ၁:၁၄) ပါဝင်ပြီး၊ သူသည် အခြားသူများထက် လူမှုအဆင့်အတန်းပိုမိုမြင့်မားသူဖြစ်နိုင်ပြီး၊ ခရစ်ယာန်များအကြား ဧည့်ဝတ်ပြုမှုကြောင့် ထင်ရှားသူဖြစ်ပြီး၊ ပေါလု၏ ဒုတိယအကြိမ်လည်ပတ်မှုတွင် ဧည့်သည်အဖြစ် လက်ခံခဲ့သည် (ရောမ ၁၆:၂၃)။ စတီဖာနပ်စ်၏ မိသားစုဝင်များသည် “အာခါယပြည်၏ အစောဆုံးအသီးအနှံများ” ဖြစ်ပြီး၊ ထိုနေရာတွင် အစောဆုံးသိမ်းသွင်းခံရသူများထဲတွင် ပါဝင်ပုံရသည် (၁ ကော။ ၁၆:၁၅)။ ၎င်းတို့ကို ပေါလုကိုယ်တိုင် ဗတ္တိဇံပေးခဲ့သည် (၁ ကော။ ၁:၁၆)။ ထို့ပြင် အောက်ပါသူများသည် ထိုအချိန်တွင် သို့မဟုတ် မကြာမီတွင် သိမ်းသွင်းခံရသူများအဖြစ် ရေတွက်နိုင်သည်- ဖော်တူနာတပ်စ်နှင့် အာခါအီကပ်စ် (၁ ကော။ ၁၆:၁၇)၊ ထင်ရှားသော အမျိုးသမီးသိမ်းသွင်းခံရသူ ခလိုအီ (၁ ကော။ ၁:၁၁)၊ ညီအစ်ကို ကွါတပ်စ်နှင့် မြို့၏အရာရှိ အဲရာစတပ်စ် (ရောမ ၁၆:၂၃)၊ နှင့် “အာခါယပြည်၏ အစောဆုံးအသီးအနှံများ” ထဲတွင် ပါဝင်သော အဲပိုင်နီတပ်စ် (ရောမ ၁၆:၅)။ ဆီလပ်နှင့် တိမောသေတို့သည် ဤအချိန်တွင် ပေါလုနှင့်အတူ ရှိနေခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် သိမ်းသွင်းခံရသူအများစုကို ဗတ္တိဇံပေးခဲ့ဖွယ်ရှိသည် (၁ ကော။ ၁:၁၄–၁၆ ကိုကြည့်ပါ)။

Believed, and were baptized. The Greek form of the two verbs suggests a process continuing for an unspecified period of time. Among the converts was Gaius (1 Cor. 1:14), perhaps a man of higher social position than others, who was noted among Christians for his hospitality, and who received Paul as a guest on his second visit (Rom. 16:23). The members of the household of Stephanas, the “firstfruits of Achaia,” were apparently among the earliest converts there (1 Cor. 16:15). These Paul himself baptized (1 Cor. 1:16). Also the following may be counted as converts then or soon afterward: Fortunatus and Achaicus (1 Cor. 16:17); Chloe, a prominent woman convert (1 Cor. 1:11); Quartus, a brother, and Erastus, the chamberlain of the city (Rom. 16:23); and Epaenetus, also among the “firstfruits of Achaia” (Rom. 16:5). Silas and Timothy were with Paul at this time, and doubtless they baptized most of the converts (see 1 Cor. 1:14–16).

၉. ထိုအခါ သခင်ဘုရားမိန့်တော်မူ။ သို့မဟုတ် “သခင်ဘုရားက မိန့်တော်မူသည်”။ ဤသည်မှာ ပေါလုအား ပေးသော နောက်ထပ်အမြင်တစ်ခုဖြစ်သည်။ သခင်ဘုရား၏စကားများအရ၊ ပေါလုသည် အကြောင်းတစ်ခုခုကြောင့် သတ္တိဆုံးရှုံးနေပြီး ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထိခိုက်နစ်နာမှုအန္တရာယ်ရှိနေပုံရသည်။ ပေါလုသည် ဤသတင်းစကားကို မက္ကဒိုးနီးယားခေါ်ဆိုမှု (အငယ် ၁၆:၉၊ ၁၉) တွင်ရရှိခဲ့သည့်ပုံစံအတိုင်း လက်ခံရရှိခဲ့သော်လည်း၊ ဤနေရာတွင် သခင်ဘုရားကိုယ်တိုင် သူ၏ကျွန်ထံသို့ ပေါ်ထွက်လာတော်မူသည်။ ဘုရားထံမှ အမြင်များသည် သူ၏ဘဝတွင် အဓိကအကျပ်အတည်းများတွင် ပေးအပ်ခံရသည်။ သူသည် သူ၏သိမ်းသွင်းခံရစဉ်က ယေရှုခရစ်ကို ပထမဆုံးအကြိမ်တွေ့မြင်ခဲ့သည် (အငယ် ၉:၄–၆၊ AA ၁၁၅ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ နောက်ပိုင်းတွင် ယေရုဆလင်ဘုရားကျောင်းတွင် သူ၏အမြင်တွင် ထိုအသံတူညီသည့်အသံကို ကြားခဲ့ပြီး ထိုပုံစံတူညီသည့်ပုံစံကို တွေ့မြင်ခဲ့သည် (အငယ် ၂၂:၁၇–၂၁)။ ယခုအခါ သူသည် သူ၏သခင်ကို ထပ်မံတွေ့မြင်ပြီး ကြားခဲ့ရသည်။

9. Then spake the Lord. Or, “And the Lord said.” Here is another vision given to Paul. Apparently, judging from the Lord’s words, for some reason the apostle was losing his courage and was in danger of bodily harm. Paul received this message in the same way that he did the Macedonian call (ch. 16:9, 19), but here the Lord Himself appeared to His servant. Visions from God were given to him in various great crises of his life. He had first seen the Lord Jesus at the time of his conversion (ch. 9:4–6; cf. AA 115). He later heard the same voice and saw the same form in his vision in the Temple at Jerusalem (ch. 22:17–21). Now he both saw and heard his Lord once more.

၉။ မကြောက်ပါနှင့်။ သို့မဟုတ်၊ “ကြောက်ရွံ့ခြင်းကို ရပ်တန့်ပါ။” ဤစကားများသည် ထိုအချိန်တွင် ရှင်ပေါလုသည် ကြောက်ရွံ့မှုနှင့် စိတ်ဓာတ်ကျမှုအချို့ခံစားနေရပြီး၊ သူ၏သခင်အတွက် ကြိုးစားလုပ်ဆောင်နေသော တာဝန်ဝတ္တရား၏ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးကို ပြင်းထန်စွာ ခံစားနေရကြောင်း ဖော်ပြသည်။ သူ၏သာသနာပြုလုပ်ငန်းတွင် အများစုမှာ ကျွန်များ သို့မဟုတ် လွတ်မြောက်လာသူများထံမှ ဖြစ်ပြီး၊ ဂရိလူမျိုးများ သို့မဟုတ် ဂျူးလူမျိုးများကဲ့သို့ သူ၏ယဉ်ကျေးမှုနှင့် ကိုက်ညီသူများသည် သူ၏တရားဒေသနာကို လက်ခံရန် နှေးကွေးနေပုံရသည် (ထောက်ကြံ့၍ ၁ ကောရိန္သု ၁:၂၆၊ ၂၇)။ ထို့ပြင် သူသည် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အန္တရာယ်လည်း ကြုံတွေ့နေရသည်မှာ သေချာသည်။ ဂျူးလူမျိုးများ၏ ဆဲဆိုမှုသည် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုအဖြစ် ပေါက်ကွဲခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော အကြမ်းဖက်မှုသည် ထပ်မံဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ သခင်ဘုရားသည် ကျေးဇူးပြုပြီး သူ့ကို “ကြောက်ရွံ့ခြင်းကို ရပ်တန့်ပါ” ဟူသောစကားဖြင့် မိန့်တော်မူသည်။

Be not afraid. Or, “Stop being afraid.” The words imply that Paul was at the moment in some fear and depression, and felt heavily the burden of the task he was attempting for his Lord. For the most part his converts were from the class of slaves or freedmen; those of a culture corresponding to his own, whether Greeks or Jews, seemed slow to accept his preaching (cf. 1 Cor. 1:26, 27). Undoubtedly he was also in personal physical danger. He had already seen the reviling of the Jews break out in physical violence. It could easily happen again. Graciously the Lord addressed him with the words, “Stop being afraid.”

ဟောပြောပါ။ သို့မဟုတ်၊ “ဆက်လက်ဟောပြောပါ။”

Speak. Or, “keep on speaking.”

တိတ်ဆိတ်မနေပါနှင့်။ သို့မဟုတ်။ “တိတ်ဆိတ်နေခြင်းကို မစတင်ပါနှင့်။” အားနည်းချိန်တွင် စကားများသည် အရာမဖြစ်ဟု ထင်ရသောအခါ တိတ်ဆိတ်စွာ လုံခြုံမှုကို ရယူရန် သွေးဆောင်မှုရှိသည်။ သို့သော် ဤသည်မှာ ရှင်ပေါလုအား ယခင်ကထက် ပိုမိုတည်ကြည်စွာ ဟောပြောရန် တိုက်တွန်းသည့် ဆုံးမစကားဖြစ်သည်။ ရှင်ပေါလု၏ သက်သေခံချက်ကို မည်သည့်အရာမှ တားဆီးမည်မဟုတ်။ ဧလိယသည် အလားတူ စိတ်ဓာတ်ကျမှု အကျပ်အတည်းကို ဖြတ်သန်းခဲ့ဖူးသည် (၁ ဘုရင်ခံ ၁၉:၄–၁၄)၊ ထို့ပြင် ယေရမိလည်း တစ်ကြိမ်ထက်မက (ယေရမိ ၁:၆–၈; ၁၅:၁၅–၂၁)။

Hold not thy peace. Or, “do not begin to keep silent.” The temptation at a moment of weakness was to take safety in silence when words seemed fruitless. But this was an exhortation to him to preach even more constantly than before. Nothing must stop Paul’s testimony. Elijah had passed through a like crisis of discouragement (1 Kings 19:4–14), and Jeremiah also more than once (Jer. 1:6–8; 15:15–21).

၁၀။ ငါသည် သင်နှင့်အတူရှိ၏။ မူရင်းတွင် “ငါ” သည် အလေးထားဖော်ပြထားသည်။ ယေရှုပေးထားသော အမိန့်သည် ထိုအချိန်တွင် ရှင်ပေါလု၏ လိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းပေးသော ကတိတစ်ခုနှင့်အတူ လိုက်ပါလာသည်။ လူတို့က သူ့ကို ဆန့်ကျင်သော်လည်း၊ ခရစ်တော်သည် သူနှင့်အတူ ရှိတော်မူသည်။ အသင်းတော်တစ်ခုလုံးအတွက် တစ်ကြိမ်ပေးခဲ့သော ကတိတော်ဖြစ်သည့် “အကယ်စင်စစ်၊ ငါသည် သင်တို့နှင့် အစဉ်အမြဲရှိ၏” (မဿဲ ၂၈:၂၀) သည် ဤတွင် ရှင်ပေါလုအား ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ “ငါသည် သင်နှင့်အတူရှိ၏” ဟု ထပ်မံပြောကြားခဲ့သည်။ ဤအမိန့်ကို နာခံရန်ဆိုသည်မှာ ဆင်းရဲဒုက္ခဖြည့်သော ဘဝတစ်ခုဖြစ်သော်လည်း၊ လူတို့၏ မကောင်းသောအကြံအစည်များကို ထိန်းသိမ်းထားမည်ဖြစ်ပြီး၊ ရှင်ပေါလု၏ လုပ်ငန်းသည် အမြဲတမ်း အဟန့်အတားမဖြစ်ရကြောင်း အာမခံချက်ရှိသည်။

10. I am with thee. In the original, “I” is emphatic. The command that Jesus had just given was followed by a promise that met Paul’s need at the moment. Though men were against him Christ was with him. The promise once given to the church at large, “Lo, I am with you alway” (Matt. 28:20), was here repeated personally to Paul—“I am with thee.” Though it meant a life of suffering to obey this further command, there was with it the assurance that the evil designs of men would be restrained, and that Paul’s work would not permanently be hindered.

သင့်ကို ထိခိုက်စေရန်။ သို့မဟုတ်၊ “သင့်ကို ထိခိုက်ရန်”၊ “သင့်ကို ညှင်းပန်းနှိပ်စက်ရန်”။ ခရစ်တော်သည် ရှင်ပေါလုအား တိုက်ခိုက်မှုမှ လွတ်မြောက်ရန် ကတိမပြုခဲ့ပါ။ သို့သော် ရန်သူသည် သူ့ကို အကြမ်းဖက်ရန် ခွင့်မပြုခံရပါ။ ဤအာမခံချက်သည် ရှင်ပေါလုအတွက် ရာစုနှစ်များစွာအကြာ ဧလိရှဲသိရှိခဲ့ပြီး ကြွေးကြော်ခဲ့သည့် “ငါတို့နှင့်အတူရှိသူတို့သည် သူတို့နှင့်ရှိသူတို့ထက် သာ၍များပြားသည်” (၂ ဘုရင်ခံ ၆:၁၆) ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ကို ဆောင်သည်။

To hurt thee. Or, “to harm you,” “to maltreat you.” Christ did not promise Paul freedom from attack. But the enemy would not be allowed to do him violence. This assurance meant to the apostle what Elisha had learned and proclaimed centuries before, “They that be with us are more than they that be with them” (2 Kings 6:16).

လူများစွာ။ ဤစကားများသည် ဧလိယ၏ အားနည်းချိန်တွင် ပြောခဲ့သော “သို့သော် ငါသည် ဣသရေလအမျိုးတွင် ခုနစ်ထောင်ကို ကျန်ရှိစေခဲ့ပြီ” (၁ ဘုရင်ခံ ၁၉:၁၈) ဟူသောစကားများကို အမှတ်ရစေသည်။ ကောရိန္သုမြို့၏ ဒုစရိုက်များတွင် အလွန်နက်ရှိုင်းစွာ နစ်မွန်းနေသူများထဲတွင်ပင် (၁ ကောရိန္သု ၅:၁၀၊ ၁၁)၊ လွတ်မြောက်ရန် တောင့်တနေသော ဖြူစင်သော စိတ်ဝိညာဉ်များနှင့် နောင်တရရန် ခေါ်ဆိုမှုကို စောင့်မျှော်နေသူများ ရှိသည်။ ဤခေါ်ဆိုမှုကို ရှင်ပေါလုနှင့် သူ၏တပည့်များက ပေးရမည်ဖြစ်သည်။

Much people. The words are reminiscent of those spoken to Elijah in his moment of weakness, “Yet I have left me seven thousand in Israel” (1 Kings 19:18). Even among those most deeply entangled in the vices of Corinth (1 Cor. 5:10, 11) there were honest souls yearning for deliverance and waiting for the call to repentance. This call Paul and his followers must give.

ကောရိန္သုသည် ထိုခေတ်တွင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ၏ အရေးပါသော ဗဟိုချက်တစ်ခုဖြစ်သောကြောင့်၊ လူသားအမြင်ဖြင့်ဆိုလျှင် အသင်းတော်သည် အစပိုင်းမှစ၍ ခိုင်မာသောရပ်တည်မှုကို ရရှိရန် အရေးကြီးသည်။ ကောရိန္သုမြို့ရှိ ခရစ်ယာန်အသိုင်းအဝိုင်း၏ အရေးပါမှုနှင့် ကျယ်ပြန့်မှုကို ရှင်ပေါလုက ထိုအသင်းတော်ထံသို့ နောက်ပိုင်းတွင် ရေးသားခဲ့သော စာများမှ တွေ့မြင်နိုင်သည်။ သခင်ဘုရားသည် ရူပါရုံတစ်ခုဖြင့် ရှင်ပေါလုအား သူ၏တရားဒေသနာသည် ပြည့်စုံစွာ ကောင်းချီးမင်္ဂလာခံရမည်ဟု သနားကရုဏာဖြင့် အာမခံချက်ပေးခဲ့သည်။ သူသည် အားပြည့်စွာ ထလာ၍ မည်သည့်တာဝန်အတွက်မဆို အဆင်သင့်ဖြစ်ခဲ့သည်။

Since Corinth was one of the important centers of commercial activity at this period, it was, humanly speaking, vital that from the first the church make good its standing. The importance and extensiveness of the Christian community at Corinth can be seen from the epistles that Paul wrote afterward to the church there. By a vision the Lord gave Paul merciful assurance that his preaching would be abundantly blessed. He rose up comforted, ready for any task.

၁၁။ သူဆက်လက်နေထိုင်သည်။ ဂရိဘာသာတွင် “kathizō” ဆိုသည်မှာ “ထိုင်နေရန်”၊ “နေရာတစ်ခုတွင် အခြေချနေရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤကြိယာသည် တည်မြဲမှုနှင့် ဆက်လက်နေထိုင်မှုကို ဖော်ပြသည်။

11. He continued. Gr. kathizō, “to sit down,” “to settle in a place.” The verb suggests permanence and continuance.

တစ်နှစ်နှင့် ခြောက်လ။ ကောရိန္သုမြို့တွင် နေထိုင်ခဲ့သော အချိန်သည် ရှင်ပေါလုအား အသင်းတော်တစ်ခုကို တည်ထောင်ရန်နှင့် စည်းရုံးရန်သာမက၊ ဆင်ခေါမျိုးသုံးဆောင်ရန် အခွင့်အရေးပေးခဲ့သည်။ ကောရိန္သုမြို့သားများအား ဟောပြောခြင်းနှင့် သင်ကြားခြင်းအပြင်၊ ရှင်ပေါလုသည် ဤအချိန်တွင် သက်သာလိုနိများထံသို့ စာနှစ်စောင်ကို ရေးသားခဲ့ဖွယ်ရှိပြီး၊ ၎င်းတို့သည် သူ၏စာများအနက် အစောဆုံးဖြစ်ပြီး၊ ယာကုပ်ဩဝါဒစာကို ယခင်ရေးသားခဲ့သည်ဟု မယူဆပါက၊ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတစ်ခုလုံး၏ အစောဆုံး စာပေများဖြစ်နိုင်သည်။ ၂ ကောရိန္သု (အခန်း ၁:၁) ၏ လိပ်မူစကားတွင် “ကောရိန္သုမြို့ရှိ ဘုရားသခင်၏အသင်းတော်ထံသို့၊ အာခါယပြည်တစ်ခုလုံးရှိ သန့်ရှင်းသူများအားလုံးနှင့်အတူ” ဟူသော စကားသည် ဧဝံဂေလိတရားသည် မြို့တစ်ခုထက် ကျော်လွန်၍ ပျံ့နှံ့သွားသည်ကို ဖော်ပြသည်။ ဤကျယ်ပြန့်သော အောင်မြင်မှုကို ရှင်ပေနှလုံးသား သခင်ဘုရားက ရူပါရုံတွင် ပေးခဲ့သော ကတိတော်၏ ပြည့်စုံမှုအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် သူ့ကို နောက်ထပ်ညှင်းပန်းနှိပ်စက်မှုအတွက် ပြင်ဆင်ပေးခဲ့သည်။

A year and six months. The time spent in Corinth gave Paul opportunity not only for founding and organizing a church but also for working in the neighboring districts, such as the port of Cenchreae (see Rom. 16:1). Besides his preaching and teaching to the Corinthians, Paul wrote probably at this time the two epistles to the Thessalonians, which are considered the earliest of his letters, and perhaps the earliest literature of the whole NT, unless the Epistle of James is dated earlier. The address of 2 Corinthians (ch. 1:1), “unto the church of God which is at Corinth, with all the saints which are in all Achaia,” clearly indicates the spread of the gospel beyond the limits of the city. This extensive fruitage Paul recognized as a fulfillment of the Lord’s promise given him in vision, which prepared him for the coming of the next persecution.

၁၂။ ဂါလျိအို။ သူ၏အမည်အပြည့်အစုံသည် မူလက မာကုစ် အန္နဲအိုစ် နိုဗာတပ်စ်ဖြစ်သော်လည်း၊ လူစီယပ်စ် ဂျူနီယပ်စ် ဂါလျိအိုဟူသော ချမ်းသာသော ရောမလူမျိုးတစ်ဦးမှ မွေးစားခံရပြီးနောက်၊ ဂျူနီယပ်စ် အန္နဲအိုစ် ဂါလျိအိုဟူ၍ လူသိများခဲ့သည်။ သူသည် နီရိုဧကရာဇ်၏ ဆရာဖြစ်သော စတိုအိတ်ဒဿနပညာရှင် ဆီနီကာ၏ ညီဖြစ်သည်။ ဆီနီကာသည် သူ၏ညီ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးထံသို့ “ဒေါသအကြောင်း” နှင့် “ကောင်းချီးခံရသောဘဝ” အကြောင်း စာစီစာကုံးနှစ်ခုကို အပ်နှံခဲ့သည်။ ဂါလျိအိုသည် အေဒီ ၅၁ မှ ၅၃ ဝန်းကျင်တွင် အာခါယပြည်၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးဖြစ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည် (စာမျက်နှာ ၉၈ ကို ကြည့်ပါ)။ အာခါယမှ ဖျားနာမှုကြောင့် အနားယူပြီးနောက် ရောမသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့သည်။ အစပိုင်းတွင် နီရိုဧကရာဇ်၏ မျက်နှာသာရရှိခဲ့သော်လည်း၊ နောက်ဆုံးတွင် အာဏာရှင်၏ မကျေနပ်မှုကို ခံရပြီး၊ တစ်ချို့အဆိုအရ သူ့မှာ ကွပ်မျက်ခံရသည်။ အခြားအဆိုတစ်ခုကမူ သူသည် သူ၏ဇာတ်လမ်းကို ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် အဆုံးစီရင်ခြင်းဖြင့် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ သို့သော် တာစီတပ်စ်ကမူ သူ့ကို “သူ၏ညီ ဆီနီကာ၏ သေဆုံးမှုကြောင့် ထိတ်လန့်သွားပြီး” နီရိုဧကရာဇ်ထံတွင် သူ၏အသက်အတွက် တောင်းပန်ခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြသည် (အန်းနယ်လစ် အတွဲ ၁၅၊ အပိုဒ် ၇၃; လို့ဘ်ထုတ်ဝေမှု၊ တာစီတပ်စ်၊ အတွဲ ၄၊ စာမျက်နှာ ၃၃၃)။

12. Gallio. His full name originally was Marcus Annaeus Novatus, but upon being adopted by a wealthy Roman named Lucius Junius Gallio, he was thereafter known as Junius Annaeus Gallio. He was the brother of the Stoic philosopher Seneca, the tutor of Nero. Seneca dedicated to his brother, the proconsul, two treatises, on “Anger” and the “Blessed Life.” Gallio was probably proconsul of Achaia sometime between a.d. 51 and 53 (see p. 98). After he retired from Achaia in consequence of an attack of fever (Seneca Epistles civ. 1), he returned to Rome. At first he enjoyed the favor of Nero, but eventually fell under the tyrant’s displeasure and, according to one tradition, was executed by him. Another tradition represents him as anticipating his fate by suicide. Tacitus, however, speaks of him only as “dismayed by the death of his brother Seneca” and pleading with Nero for his life (Annals xv. 73; Loeb ed., Tacitus, vol. 4, p. 333).

အုပ်ချုပ်ရေးမှူး။ သို့မဟုတ် “ပြည်ထောင်စုအုပ်ချုပ်ရေးမှူး” (အခန်း ၁၃:၇ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤနေရာတွင်လည်း လုကာသည် ရာထူးအမည်များကို အသုံးပြုရာတွင် သူ၏ထူးခြားသော တိကျမှုကို ပြသသည်။ တိဗေရိယပ်ဧကရာဇ်လက်ထက်တွင် အာခါယပြည်သည်၊ ဂရိနိုင်ငံ၏ တောင်ဘက်တစ်ခုလုံးပါဝင်သော မက်ဆီဒိုးနီးယားပြည်ထောင်စု၏ တောင်ဘက်ရှိ ဧကရာဇ်ပြည်ထောင်စုဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ ထို့ကြောင့် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးတစ်ဦးဖြင့် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ သို့သော် အေဒီ ၄၄ ဝန်းကျင်တွင် ကလောဒီယပ်ဧကရာဇ်က ၎င်းကို စီနိတ်ပြည်ထောင်စုအဖြစ် ပြန်လည်သတ်မှတ်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် တိုက်ရိုက်စစ်ရေးထိန်းချုပ်မှု မလိုအပ်တော့ပေ (တာစီတပ်စ် အန်းနယ်လစ် အတွဲ ၁၊ အပိုဒ် ၇၆; ဆူတိုနီယပ်စ် ဘဝပုံပြင်များ အတွဲ ၅၊ အပိုဒ် ၂၅.၃)။ ထို့ကြောင့် ရှင်ပေါလုလာရောက်ချိန်တွင် ၎င်းကို ပြည်ထောင်စုအုပ်ချုပ်ရေးမှူးဖြင့် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။

Deputy. Rather, “proconsul” (see on ch. 13:7). Here also Luke shows his characteristic accuracy in the use of official titles. Under Tiberius, Achaia, which included the whole of Greece south of the province of Macedonia, had been an imperial province, and was therefore governed by a procurator. But about a.d. 44 it had once more been made a senatorial province by Claudius, as it no longer needed direct military control (Tacitus Annals i. 76; Suetonius Lives of the Caesars v. 25. 3). Hence at the time of Paul’s visit it once more was ruled by a proconsul.

ဂျူးလူမျိုးများ ပုန်ကန်ခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “ထလာကြသည်”။ “ပုန်ကန်မှု” ဟူသောစကားသည် ဘုရင်ခံဘာသာပြန်ကျမ်းထုတ်ဝေပြီးနောက်၊ လက်အောက်ခံများက အုပ်ချုပ်သူများကို ဆန့်ကျင်သော ပုန်ကန်မှု၏ အထူးအဓိပ္ပာယ်ကို ရရှိခဲ့သည်။ ဤနေရာတွင် ထိုသို့ဖြစ်ပွားခြင်းမဟုတ်ပါ။ ဂျူးလူမျိုးများသည် ရှင်ပေါလုကို ဆန့်ကျင်ပြီး တစ်သင်းတစ်ဖွဲ့အနေဖြင့် ပေါ်ထွက်လာကာ၊ သူ့ကို မြို့မှ နှင်ထုတ်ရန် ကြံစည်ခဲ့ပုံရသည်။

Jews made insurrection. Rather, “rose up.” The word “insurrection” has acquired, since the KJV was translated, the special meaning of a revolt of subjects against their rulers. This is not what took place here. The Jews evidently hoped that by appearing in a body against Paul, they could obtain the apostle’s expulsion from the city.

တရားရုံးခုံ။ ရောမအုပ်ချုပ်ရေးမှူးများသည် အချိန်သတ်မှတ်ထားသော ရက်များတွင် စျေးကွက်နေရာ သို့မဟုတ် ဖိုရမ်တွင် တရားရုံးဖွင့်လှစ်ရန် ဓလေ့ရှိသည် (အခန်း ၁၉:၃၈ ကို ကြည့်ပါ)၊ ထို့ကြောင့် မည်သူမဆို ၎င်းတို့၏ မကျေနပ်ချက်များကို ဖြေရှင်းရန် အယူခံဝင်နိုင်သည်။ ဂျူးလူမျိုးများသည် ထိုသို့သော အခွင့်အရေးကို အသုံးချခဲ့ပုံရသည်။ သို့သော် ဂါလျိအိုအတွက်၊ ၎င်းတို့သည် ဂျူးလူမျိုးတစ်ဦးကို ၎င်းတို့၏ လူမျိုးတစ်ဦးအား မတိကျသော သင်ကြားမှုတစ်ခုဖြင့် စွပ်စွဲနေသော ဂျူးလူမျိုးတစ်စုအဖြစ် ပေါ်ပေါက်လာမည်ဖြစ်သည်။ သူသည် မကြာသေးမီက ရောမမှ ရောက်ရှိလာခဲ့လျှင်၊ “ခရစ္စတု” နှင့်ပတ်သက်သော ပြဿနာများကို ထိုနေရာတွင် ကြားသိခဲ့ဖွယ်ရှိပြီး (အခန်း ၁၈:၂ ကို ကြည့်ပါ)၊ ဤသည်မှာ ထိုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်သော အငြင်းပွားမှုတစ်ခုဖြစ်သည်ဟု ယူဆမည်ဖြစ်သည်။ စာမျက်နှာ ၄၄၈၊ ၄၄၉ ရှိ ပုံများကို ကြည့်ပါ။

Judgment seat. It was customary for the Roman governors of provinces to hold court in the agora, or forum, that is, the market place, on certain fixed days (see on ch. 19:38), so that anyone might appeal to them to have his grievances satisfied. The Jews apparently took advantage of such an occasion. But to Gallio they would appear to be a company of Jews accusing one of their own race of some erroneous teaching. If he had only lately come from Rome, he had likely heard there of the troubles over “Chrestus” (see on ch. 18:2) and would consider that this was a quarrel about the same matter. See illustrations facing pp. 448, 449.

၁၃။ ဤသူ။ ဂရိဘာသာတွင် “houtos” ဆိုသည်မှာ “ဤသူ” သို့မဟုတ် “ဤတစ်ဦး” ဟူသော ညွှန်ပြဝိသေသနတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ဂါလျိအို၏ စိတ်ထဲသို့ ဖော်ပြလိုသော မထီမဲ့မြင်ပြုမှုကို ကောင်းစွာဖော်ပြသည်။

13. This fellow. Gr. houtos, “this,” or “this one,” a demonstrative pronoun well expressing the contempt that they wished to convey to the mind of Gallio.

တရား။ ဤတွင် ပြည်ထောင်စုအုပ်ချုပ်ရေးမှူးထံသို့ အယူခံဝင်ရာတွင် ဂျူးလူမျိုးများသည် မောရှေ၏တရားကို ဆိုလိုခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ ရောမတရားကို ဆိုလိုသည်မှာ ထင်ရှားသည်။ ၎င်းတို့၏ တွေးခေါ်ပုံမှာ မူဝါဒအရ ဂျူးလူမျိုးများကို ရောမမှ နှင်ထုတ်ခံခဲ့ရသော်လည်း၊ ဂျူးဘာသာသည် ရောမနိုင်ငံမှ ခွင့်ပြုထားပြီး အသိအမှတ်ပြုထားသော ဘာသာတစ်ခုဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့၏ စွပ်စွဲချက်သည် ဂျူးဘာသာနှင့်ပတ်သက်သော အချက်တစ်ခုမဟုတ်ဘဲ၊ ရှင်ပေါလုသည် ရောမမှ အသိအမှတ်မပြုထားသော ဘာသာသစ်တစ်ခုကို ဟောပြောနေသည်ဟူသော စွပ်စွဲချက်ဖြစ်သည် (အခန်း ၁၇:၇ ကို ကြည့်ပါ)။

The law. It seems obvious that in this appeal to the proconsul the Jews meant, not the law of Moses, but the law of Rome. Their line of thought would be that though, as a matter of policy, Jews had been banished from Rome, Judaism was still a religio licita, tolerated and recognized by the Roman state. Their charge would therefore not have been about some point of the Jewish religion, but that Paul was preaching a new religion, not recognized (cf. on ch. 17:7).

၁၄။ ပါးစပ်ဖွင့်ရန်။ တရားဝင်ဟောပြောချက်တစ်ခုကို စတင်ရန် အသုံးပြုသော သာမန်ပုံစံတစ်ခု (မဿဲ ၅:၂; ၁၃:၃၅; တမန်တော် ၁၀:၃၄ ကို ကြည့်ပါ)။ ရှင်ပေါလုသည် တရားဝင်ခုခံပြောဆိုမှုတစ်ခုကို ပြုလုပ်ရန် ပြင်ဆင်နေသော်လည်း၊ ၎င်းသည် မလိုအပ်ဖြစ်ခဲ့သည်။

14. Open his mouth. A common formula used to introduce a formal discourse (cf. Matt. 5:2; 13:35; Acts 10:34). Paul was about to undertake a formal defense, but this proved to be unnecessary.

ဂါလျိအိုကပြောသည်။ ဂါလျိအိုသည် အာခါယပြည်တွင် သိသာထင်ရှားသော အချိန်ကာလတစ်ခုထက်မပိုနေထိုင်ခဲ့လျှင်၊ ခရစ်ယာန်လှုပ်ရှားမှုသစ်အကြောင်းကို ကြားသိခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ သူသည် ဂျူးလူမျိုးများ၏ အခက်အခဲများကို သိရှိခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ထို့ပြင်၊ သူသည် ရှင်ပေါလုအကြောင်း အနည်းငယ်သိရှိခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ သို့သော် သူ၏ရှုထောင့်မှ—ဒဿနပညာရှင်နှင့် နိုင်ငံရေးသမားတစ်ဦးအနေဖြင့်—ဤသည်မှာ သူ၏တရားစီရင်ရန်အတွက် ကိစ္စတစ်ခုမဟုတ်ပါ။ သူသည် ရောမမှ အသိအမှတ်ပြုထားသော ဘာသာများနှင့် မပြုထားသော ဘာသာများအကြား တိကျသောမျဉ်းကို ရေးဆွဲရန် မရည်ရွယ်ခဲ့ပါ။

Gallio said. Gallio could scarcely have resided in Achaia for any length of time without hearing of the new Christian movement. He doubtless knew of the Jews’ difficulties. Also, he probably knew something of Paul. But from his standpoint—that of a philosopher and a statesmen—this was not a matter for his judgment. He did not intend to draw a definite line between religions recognized by Rome, and those that were not.

မတရားမှု သို့မဟုတ် ယုတ်မာသော အကျင့်ယုတ်မှု။ သို့မဟုတ် “မတရားမှု သို့မဟုတ် ယုတ်မာသော လူဆိုးပြုမှု”။ တရားသူကြီးတစ်ဦးက ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမည့်အရာနှစ်ခုမှာ (၁) မည်သည့်မတရားမှု (အခန်း ၂၄:၂၀ ကို ကြည့်ပါ) သို့မဟုတ် မတရားသော လုပ်ရပ်များ၊ သို့မဟုတ် (၂) အကျင့်ယုတ်မှုပါဝင်သော မတော်မတရားသော အပြုအမူများဖြစ်သည်။ ထိုကဲ့သို့သော ကိစ္စများကို စီရင်ဆုံးဖြတ်ရာတွင် သူသည် ရောမဥပဒေနှင့် တရားမျှတမှုကို အုပ်ချုပ်သူအနေဖြင့် သူ၏တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်နေမည်ဖြစ်သည်။ ဤနေရာတွင် အသုံးပြုထားသော အသုံးအနှုန်းနှစ်ခုစလုံးသည် လုယက်မှု သို့မဟုတ် ရိုက်နှက်မှုကဲ့သို့သော ထင်ရှားသော မတရားမှုများကို ညွှန်ပြသည်။ ဒုတိယအသုံးအနှုန်းသည် လှည့်ဖျားမှု သို့မဟုတ် လိမ္မာပါးနပ်မှုသည် အဓိကထူးခြားချက်ဖြစ်သော လုပ်ရပ်များကို ဖော်ပြသည်။

A matter of wrong or wicked lewdness. Rather, “a matter of wrongdoing or wicked villainy.” The two things a magistrate would take into account were (1) any evildoing (cf. ch. 24:20) or act of injustice, or (2) any unscrupulous conduct involving moral wrong. In adjudging such matters he would be carrying out his duty as an administrator of Roman law and equity. Both expressions here used point to acts of open wrong, such as robbery or assault; the second designates those in which a fraudulent cunning or adroitness is the chief characteristic.

အကြောင်းပြချက်အရ။ သို့မဟုတ် “အကြောင်းပြချက်အရ”၊ “မဖြစ်မနေ”။

Reason would. Or, “according to reason,” “as is right.”

ငါသည် သင်တို့ကို သည်းခံရမည်။ ဆိုလိုသည်မှာ၊ ငါသည် သင်တို့၏အမှုကို နားထောင်မည်။ ဤကြိယာသည် တိုင်ကြားမှုတစ်ခုကို လက်ခံရန်အတွက် နည်းပညာဆိုင်ရာ အသုံးအနှုန်းအဖြစ်လည်း အသုံးပြုသည်။ ဂါလျိအိုသည် ရောမလူမျိုးများသည် ခွင့်ပြုထားသော ဂျူးလူမျိုးများထက် သာလွန်သည်ဟု ယူဆထားကြောင်း သူ၏စကားဖြင့် ပြသခဲ့သည်။ သို့သော် ၎င်းတို့၏အမှုသည် ထိုက်တန်လျှင်၊ ဂျူးလူမျိုးများသည် ထိုသို့သော ခွင့်ပြုမှု၏ အကျိုးကျေးဇူးကို ခံစားရမည်ဖြစ်ပြီး၊ သူသည် ၎င်း၏ရာထူးနှင့် ရောမဥပဒေနှင့်ပတ်သက်သော ကိစ္စများကို စုံစမ်းစစ်ဆေးမည်ဖြစ်သည်။

I should bear with you. That is, I would hear your case out. The verb is also used as a technical term for taking up a complaint. Gallio showed by his language that the Romans considered themselves superior to the tolerated Jews. But if their case warranted, the Jews should enjoy the benefit of such toleration, and he would inquire into any matters that pertained to his office and Roman law.

၁၅။ မေးခွန်း။ သို့မဟုတ် “မေးခွန်းများ”။

15. Question. Rather, “questions.”

စကားလုံးများနှင့် အမည်များ။ သို့မဟုတ် “စကားနှင့် အမည်များ”။ ဂျူးလူမျိုးများအား အခွင့်အရေးပေးခဲ့လျှင်၊ ရှင်ပေါလု၏ သင်ကြားမှုများနှင့်ပတ်သက်သော အချက်များစွာကို ဖော်ပြလာမည်ဖြစ်သည်။ သို့သော် ယေရှုသည် ခရစ်တော်ဖြစ်သည်ဖြစ်စေ၊ မဖြစ်သည်ဖြစ်စေ ရောမလူမျိုးအတွက် ဘာသာရေးဆိုင်ရာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်တစ်ခုသာဖြစ်ပြီး၊ ရောမဥပဒေနှင့် မသက်ဆိုင်ပါ။ ဂါလျိအိုသည် ရောမတွင် “ခရစ္စတု” အမည်ကို ကြားသိခဲ့ဖူးလျှင် (အခန်း ၁၈:၂ ကို ကြည့်ပါ)၊ ဂျူးအငြင်းပွားသူများကို တတ်နိုင်သမျှ အမြန်ဖယ်ရှားရန် သူ၏ဧကရာဇ်သခင်၏ လုပ်ရပ်ကို လိုက်နာရန် ပိုမိုအဆင်သင့်ဖြစ်နေမည်ဖြစ်သည် (အခန်း ၂၃:၂၉ ကို ကြည့်ပါ)။

Words and names. Or, “talk and names.” Undoubtedly many points concerning Paul’s teachings would be brought forward by the Jews if they had opportunity. But whether Jesus was the Christ or not would be to the Roman a matter entirely of theological definition, on which Roman law would have no bearing. If Gallio had heard the name “Chrestus” at Rome (see on v. 2), he would be all the more ready to follow the conduct of his royal master and get rid of the Jewish disputants as soon as possible (cf. ch. 23:29).

၁၅. မင်းရဲ့ဥပဒေ။ စကားလုံးအရ “မင်းနဲ့ဆိုင်တဲ့ ဥပဒေ”။ ဂါလီယိုသည် ၎င်းတို့၏ဥပဒေဆိုင်ရာ ဆွဲဆောင်မှုကို သူသိမြင်ကြောင်း အလေးပေးဖော်ပြခဲ့သည်။ ၎င်းတို့၏အမှုသည် ရောမဥပဒေထက် ဂျူးဥပဒေနှင့်သာ သက်ဆိုင်ပြီး သူပါဝင်ရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

Your law. Literally, “the law which [is] according to you.” By his emphasis, Gallio intimated that he saw through their appeal to law. Jewish law rather than Roman law was concerned in their case, and he refused to become involved.

တရားသူကြီးမဟုတ်။ ဂါလီယိုသည် အမှုကို အလေးအနက်ပယ်ချရာတွင် စကားလုံးအရ “ဒီအရာတွေရဲ့ တရားသူကြီးဖြစ်ချင်တာ မဟုတ်ဘူး” ဟု ဖော်ပြသည်။ “တရားသူကြီး” ဟူသော ဂရိစကားလုံးသည် အလေးပေးထားပြီး “ကျွန်ုပ်” ဟူသော နာမ်စားလည်း အလေးပေးထားသည်။ ဂါလီယိုသည် အမှုသည် ရောမဥပဒေနှင့် မသက်ဆိုင်သောကြောင့် တရားစီရင်ပိုင်ခွင့်ကို စွန့်လွှတ်ခဲ့သည်။

No judge. Gallio’s emphatic dismissal of the case reads literally, “A judge of these things I do not wish to be.” The Greek word for “judge” is emphatic, and the pronoun for “I” as well. Gallio waived jurisdiction over the case because it did not involve Roman law.

၁၆. သူတို့ကို မောင်းထုတ်သည်။ သူသည် အာဂိုရာ (သို့မဟုတ်) ဖိုရမ်တွင် ထိုင်နေပြီး သူ၏ လစ်တာများနှင့် အခြားအရာရှိများဖြင့် ဝိုင်းရံထားသည်ဟု ယူဆရပြီး၊ ယခု သူသည် “စကားလုံးများနှင့် နာမည်များ” အကြောင်း အငြင်းပွားနေသည့် ဒုက္ခဖြစ်စေသော အငြင်းပွားသူများကို နေရာမှ ရှင်းထုတ်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ ကိုရိန္တု၏ စည်ကားသော ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဘဝတွင် သူ၏ တရားစီရင်ပိုင်ခွင့်အတွင်း မပါဝင်သည့် ကိစ္စများနှင့်ပတ်သက်၍ သူလုပ်ဆောင်ရန် လုံလောက်သည်။

16. He drave them. Seated as he doubtless was in the agora, or forum, with his lictors and other officials about him, he now commanded the place to be cleared of the troublesome disputants about “words and names.” He had enough to do with matters that came properly within his jurisdiction in the busy commercial life of Corinth.

၁၇. ဂရိလူမျိုး။ စာသားသက်သေအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “သူတို့အားလုံး ဆော့စသီနီကို ဖမ်းဆီးခဲ့သည်” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံသည်။

17. The Greeks. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading, “they all took Sosthenes.”

ဖမ်းဆီးသည်။ “ဖမ်းဆီးသည်” (အခန်း ၁၆:၁၉၊ ၁၇:၁၉ ကိုကြည့်ပါ)။ ယင်းကြိယာသည် ဂျေရုဆလင်မြို့ရှိ လူအုပ်၏ အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ် (အခန်း ၂၁:၃၀) နှင့် ပေါလုကို ကယ်တင်ရာတွင် ဗိုလ်မှူးကြီး၏ လုပ်ရပ် (အခန်း ၂၁:၃၃) တွင်လည်း အသုံးပြုသည်။

Took. Rather, “seized” (cf. chs. 16:19; 17:19). The same verb is also used in ch. 21:30 of the violent action of the mob at Jerusalem, and just afterward (v. 33), of the chief captain’s conduct in rescuing Paul.

ဆော့စသီနီ။ ဤနာမည်သည် သာမန်ဖြစ်သည်။ သူသည် ၁ ကောရိန္တု ၁:၁ တွင် ဖော်ပြထားသော ဆော့စသီနီနှင့် တူညီရန် မလိုအပ်သော်လည်း၊ ပေါလု၏ ဥပမာအတိုင်း ညှင်းပန်းနှိပ်စက်မှု၏ ခေါင်းဆောင်သည် နောက်ပိုင်းတွင် သက်ဝင်ယုံကြည်သူဖြစ်လာခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

Sosthenes. The name was common; he need not be identified with the Sosthenes mentioned in 1 Cor. 1:1, though it is possible that the leader of persecution was afterward converted, even as in the case of Paul himself.

ဆရာကြီး။ အခန်း ၈ တွင်ကဲ့သို့ “ကြီး” ကို ဖယ်ထုတ်ပါ။ ဆော့စသီနီသည် ခရစ္စပတ်၏ သက်ဝင်ယုံကြည်မှုပြီးနောက် (အခန်း ၈) ဂျူးဘုရားကျောင်း၏ အုပ်ချုပ်သူအဖြစ် ခန့်အပ်ခံရပုံရသည်။ သူသည် ခရစ်ယာန်များကို ဆန့်ကျင်သည့် စိတ်အားထက်သန်မှုကို ပြသရန် ပေါလုကို ချက်ချင်း ရောမအုပ်ချုပ်ရေးမှူးထံတွင် စွပ်စွဲချက်တင်ခဲ့ပေမည်။ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူအဖြစ် သူသည် ဝိုင်းရံထားသည့် လူအုပ်အများစု၏ အာရုံကို ဖမ်းစားနိုင်ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့တွင် ဂရိလူမျိုးများလည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ဂါလီယို၏ မထီမဲ့မြင်ပြုသည့် အသံကို သတိပြုမိပြီး၊ သူ၏ ဆန့်ကျင်ဘက်ဆုံးဖြတ်ချက်ကို လိုက်နာကာ ၎င်းတို့ကိုယ်ပိုင် သင်ခန်းစာတစ်ခုဖြင့် ကြမ်းတမ်းစွာ ဆုံးမခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် ဂျူးများသည် ၎င်းတို့၏ ခေါင်းဆောင်သစ်ဖြစ်သူ၏ အမှုမအောင်မြင်မှုကြောင့် သူ့အား ဆန့်ကျင်ခဲ့ပေမည် (အထက်တွင် “ဂရိလူမျိုး” ကိုကြည့်ပါ)။ ပေါလုတွင် တပါးအမျိုးသားများထဲတွင် ထောက်ခံသူများစွာ ရှိခဲ့ပေမည်။ မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ လူအုပ်သည် ဆော့စသီနီကို ၎င်းတို့၏ အထူးအာရုံစိုက်မှုအတွက် ရွေးချယ်ခဲ့သည်။

Chief ruler. Omit “chief,” as in v. 8. Sosthenes was apparently made the ruler of the synagogue after Crispus’ conversion (v. 8). He may have been eager to show his zeal against the Christians by laying charges immediately against Paul before the proconsul. As spokesman, he would catch the eye of the surrounding crowd, many of whom would be Greeks. They evidently caught Gallio’s tone of contempt, and followed his adverse decision by a lesson of their own, and a rough one. Or it may be that the Jews turned on their new leader after his failure in the case (see above under “the Greeks”). Paul doubtless had not a few sympathizers among the Gentiles. In any case, the crowd singled out Sosthenes for their particular attention.

ရိုက်နှက်သည်။ သို့မဟုတ် “သူ့ကို စတင်ရိုက်နှက်သည်”။

Beat him. Or, “began beating him.”

ဂါလီယိုသည် ထိုအရာများကို ဂရုမစိုက်ခဲ့ပါ။ သို့မဟုတ် “ဤအရာများသည် ဂါလီယိုအတွက် ဂရုစိုက်စရာမဟုတ်ခဲ့”။ ဂါလီယို၏ ကြေငြာချက်သည် ထုတ်ဖော်ပြသထားသော သမ္မာတရားအပေါ် လောကီလူသားများ၏ ဥပေါသဘောကို ထင်ဟပ်ပြသသည်။ သို့သော် ဤစကားလုံးများသည် သူသည် ဘာသာတရားကို ဥပေါသပြုသည်ဟု မဆိုလိုပါ။ သူသည် ၎င်း၏ သင့်လျော်သော တရားစီရင်ပိုင်ခွင့်နယ်နိမိတ်များကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ သူ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်သည် ခရစ်ယာန်ဘာသာ ပျံ့နှံ့မှုအတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေသော ဥပမာတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့ရပေမည်။

Gallio cared for none of those things. Rather, “none of these things was a care to Gallio.” Gallio’s declaration reflects the indifference of men of the world toward revealed truth. But the words did not mean necessarily that he was indifferent to religion. He recognized the bounds of his proper jurisdiction. His ruling must have set a precedent helpful to the spread of Christianity.

ဂျူးလူမျိုးတို့၏ ဘဝပုံစံကို ရောမလူမျိုးများက မည်သို့ရှုမြင်သည်နှင့် ပတ်သက်၍ (အခန်း ၁၄ ကိုကြည့်ပါ) တတိယတွဲ၊ စာမျက်နှာ ၆၀-၆၂၊ ဆဋ္ဌမတွဲ၊ စာမျက်နှာ ၅၉-၆၀ ကို ကြည့်ပါ။

Concerning the way Jewish life was regarded by the Romans (cf. v. 14) see Vol. V, pp. 60–62; Vol. VI, pp. 59, 60.

၁၈. အချိန်အတော်ကြာ နေထိုင်ခဲ့သည်။ စကားလုံးအရ “ရက်ပေါင်းများစွာ နေထိုင်ခဲ့သည်”။ ပေါလုသည် တစ်နှစ်နှင့် ခြောက်လကြာ (အခန်း ၁၁) သာယာအေးချမ်းစွာ နေထိုင်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ ဤကာလပြီးနောက်၊ သို့မဟုတ် ၎င်း၏ နောက်ဆုံးအပိုင်းတွင်၊ သူသည် ဂါလီယိုထံ တရားစွဲခံရသည်။ ဤအကျပ်အတည်းပြီးနောက်၊ တမန်တော်သည် လုပ်ကိုင်ရန် အေးချမ်းသော အချိန်တစ်ခုကို ထပ်မံရရှိခဲ့သည်။

18. Tarried … a good while. Literally, “having remained many days.” Paul had lived and worked in reasonable quiet for a year and six months (v. 11). After this period, or perhaps during the latter part of it, he was haled before Gallio. Following this crisis, the apostle had another time of peace in which to labor.

ဆီးရီးယားသို့။ သူ၏ခရီးစဉ်၏ ရည်ရွယ်ချက်များမှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်နိုင်သည်- (၁) နောက်ပိုင်းတွင် (အခန်း ၂၀:၃၊ ၄ ကိုကြည့်ပါ) ကဲ့သို့၊ သူသည် ဂျေရုဆလင်မြို့ရှိ တပည့်များအတွက် စုဆောင်းထားသော လက်ဆောင်များကို ကိုယ်တိုင်ပို့ဆောင်လိုခဲ့ပေမည် (ရောမ ၁၅:၂၅၊ ၂၆၊ ဂလာတိ ၂:၁၀ ကိုကြည့်ပါ)။ ပေါလုသည် ပြန်လာရန် ဆုံးဖြတ်ချိန်တွင် ဂျေရုဆလင်သို့ တတ်နိုင်သမျှ အမြန်ရောက်ရှိလိုခဲ့ကြောင်း ထင်ရှားသည်၊ အကြောင်းမှာ ဧဖက်မြို့တွင် ဂျူးများက သူ၏ တရားဟောခြင်းကို အခြားနေရာများထက် ပို၍ လက်ခံခဲ့သော်လည်း သူသည် ထိုနေရာ၌ မနေရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ (၂) သူ၏ မကြာသေးမီက ကတိသစ္စာသည် ဗိမာန်တော်သို့ လည်ပတ်ရန် လိုအပ်ခဲ့သည်။ (၃) သူသည် တပါးအမျိုးသားများအကြား၊ အထူးသဖြင့် မက်ဆီဒိုးနီးယားနှင့် အာခါယာဒေသများတွင် သူ၏ လုပ်ဆောင်မှုရလဒ်များကို အစီရင်ခံလိုခဲ့ပေမည် (တမန်တော် ၁၅:၄ ကိုကြည့်ပါ)။

Into Syria. The motives of his journey may have been the following: (1) As later (see on ch. 20:3, 4), he doubtless wished to deliver the gifts collected for the disciples at Jerusalem, in person (cf. Rom. 15:25, 26; Gal. 2:10). It is clear that when Paul resolved to return, he wanted to reach Jerusalem as soon as possible, for he refused to stay in Ephesus even though his preaching was more readily received by the Jews there than in many other places. (2) His recent vow required a visit to the Temple. (3) He would wish to report the results of his labors among the Gentiles, especially in the yet distant regions of Macedonia and Achaia (cf. Acts 15:4).

ပရိစလ္လာနှင့် အာကွီလာ။ အခန်း ၂ ကိုကြည့်ပါ။

Priscilla and Aquila. See on v. 2.

ခန်ခရေအာ။ ကိုရိန္တု၏ အရှေ့ဘက်ဆိပ်ကမ်း၊ ဆာရိုနစ်ပင်လယ်ကွေ့ပေါ်တွင် တည်ရှိသည်။ ရောမ ၁၆:၁ တွင် ထိုနေရာတွင် စည်းရုံးထားသော အသင်းတော်တစ်ခု ရှိကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။ ပေါလု၏ ဖီဘီနှင့် သူမ၏ ခရစ်ယာန်ဝန်ဆောင်မှုအပေါ် ကျေးဇူးတင်စွာ ရည်ညွှန်းမှုသည် (ရောမ ၁၆:၂) သူသည် ထိုအသင်းတော်နှင့် ရင်းနှီးစွာ ဆက်သွယ်ခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြသည်။ သူသည် ၎င်းကို တည်ထောင်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

Cenchrea. The eastern harbor of Corinth, on the Saronic Gulf. Romans 16:1 implies that there was an organized church there. The gratitude with which Paul refers to Phoebe and to her Christian service (Rom. 16:2) indicates that he had had intimate contact with that church. Probably he had founded it.

ကတိသစ္စာ။ “ကတိသစ္စာ” သည် ပုဂ္ဂလိက ကတိသစ္စာဖြစ်ပြီး၊ ကာလတစ်ခုအတွက် နာဇရိတညွှန့်ကတိသစ္စာ၏ ပြုပြင်ထားသောပုံစံဖြစ်သည်ဟု သံသယဖြစ်စရာအနည်းငယ်သာရှိသည်၊ ၎င်းကို တော်လည်းကျမ်း ၆:၁-၂၁ တွင် ဖော်ပြထားသည်။ နောက်ဆုံးတွင် နာဇရိတညွှန့်သည် လောကီနှင့် သာမန်လူ့ဘဝမှ ခွဲထွက်ရန် လိုအပ်သည် ( “နာဇရိတညွှန့်” ဟူသော စကားလုံးသည် “ခွဲထွက်သူ” သို့မဟုတ် “သန့်ရှင်းသူ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်)။ ကတိသစ္စာကာလအတွင်း နာဇရိတညွှန့်သည် ဝိုင်ယံသို့မဟုတ် အရက်သေစာမသောက်ရဘဲ၊ ဦးခေါင်းနှင့် မျက်နှာကို ရိတ်မရပါ။ ကတိသစ္စာကာလပြီးဆုံးချိန်တွင် သူသည် ဗိမာန်တော်တွင် ဦးခေါင်းရိတ်ပြီး ယဇ်ပူဇော်မှုအောက်တွင် ယဇ်ပလ္လင်မီးဖြင့် ဆံပင်ကို မီးရှို့ရသည်။ တမန်တော် ၂၁:၂၄ တွင် နာဇရိတညွှန့်များသည် ၎င်းတို့၏ ကတိသစ္စာပြီးဆုံးပြီးနောက် ဦးခေါင်းရိတ်ခဲ့သည်။ ဂျေရုဆလင်နှင့် ဝေးကွာသောနေရာမှ ပုဂ္ဂိုလ်များသည် ၎င်းတို့၏ ဆံပင်ကို တိုတိုရိတ်ပြီး ဗိမာန်တော်သို့ ယူဆောင်လာကာ၊ ဦးခေါင်းမှ ကျန်ဆံပင်ကို ရိတ်သည့်အခါ ထိုဆံပင်များကို ပူဇော်ရန် ခွင့်ပြုခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ ပေါလုသည် ဆီးရီးယားသို့ ခရီးမထွက်မီ ခန်ခရေအာတွင် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည့်အရာဖြစ်သည်။ ၁ ကောရိန္တု ၁၁:၁၄ မှ ထင်ရှားသည်မှာ ပေါလုသည် ယောက်ျားများတွင် ဆံပင်ရှည်ခြင်းကို အမျိုးသမီးဆန်သည်ဟု ယူဆသော်လည်း၊ နာဇရိတညွှန့်ကတိသစ္စာသည် ဆံပင်ရှည်ထားရန် လိုအပ်သည်။ ထို့ကြောင့်၊ သူသည် ကတိသစ္စာကို လိုက်နာခဲ့သော်လည်း ပုံစံပြောင်းလဲထားသည့်ပုံစံဖြင့်၊ ပုံပန်းသွင်ပြင်နှင့် ဓလေ့အရ ခရီးမထွက်မီ ဦးခေါင်းရိတ်ခဲ့သည်၊ သို့မဟုတ် သူ၏ ကတိသစ္စာကာလသည် ခန်ခရေအာသို့ ရောက်ရှိချိန်တွင် ပြီးဆုံးသွားပေမည်။

A vow. There can be little doubt that the “vow” was a private vow, a modified form of the temporary Nazirite vow, described in Num. 6:1–21. The latter required a separation from the world and the ordinary life of men (the word “Nazirite” means “separated” or “consecrated” person). For the duration of his vow the Nazirite was to drink no wine or strong drink, nor to shave his head or face. At the close of the period of his vow he was to shave his head at the Temple and burn his hair in the altar fire, under his sacrifice. Having completed their vow, the Nazirites in Acts 21:24 shaved their heads. Persons at a distance from Jerusalem were apparently allowed to cut their hair short and bring the shorn locks with them to the Temple, to offer them up when the remainder of their hair was shaved from their heads. This is what Paul did at Cenchreae, before starting on his voyage to Syria. It is obvious from 1 Cor. 11:14 that Paul considered long hair on men effeminate, but the Nazirite vow necessarily produced long hair. Hence, though he was following the vow he did so in a modified form, having his head shorn before the journey for the sake of appearance and custom, unless the period of his vow ended as he reached Cenchreae.

ကတိသစ္စာများ ပေါက်ဖွားလာသည့် အဓိကအကြောင်းရင်းမှာ အန္တရာယ်မှ လွတ်မြောက်မှုအတွက် ထူးထူးခြားခြား ကျေးဇူးတင်စိတ်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် ကြောက်ရွံ့မှုနောက်တွင် လိုက်လာသည်။ ကိုရိန္တုရှိ ပေါလု၏ လုပ်ဆောင်မှု၏ မှတ်တမ်းတွင် ကြောက်ရွံ့မှု၊ ကတိသစ္စာ၊ နှင့် လွတ်မြောက်မှုကို မှတ်တမ်းတင်ထားပြီး၊ ဧဝံဂေလိတရားဟောပြောရေး အစီအစဉ်အတွက် သန့်ရှင်းပြီး ကတိသစ္စာပြုခြင်းသည် သဘာဝရလဒ်တစ်ခုဖြစ်လာပေမည်။ ပေါလုသည် ဘုရားကိုငယ်ရင့်သည့် ခံစားချက်ဖော်ပြမှုများကို မထီမဲ့မြင်ပြုခြင်း သို့မဟုတ် ရှုတ်ချခြင်းမပြုခဲ့ပါ၊ အကြောင်းမှာ သူသည် ၎င်းတို့ကို ဂျူးများ၏ အခြားအလေ့အကျင့်အချို့ကဲ့သို့ ဥပဒေကျင့်စဉ်ဟု မယူဆခဲ့ပါ။

The chief impulse out of which vows have grown has often been a marked thankfulness for deliverance from danger following upon fear. The fear, the promise, and the deliverance have been noted in the record of Paul’s work at Corinth, and a vow of consecration to the program of preaching the gospel would be a natural result. Paul neither despised nor condemned expressions of devout feeling, for he did not consider them legalistic, as he did certain other practices of the Jews.

ပေါလုသည် ၎င်း၏ “လူအားလုံးအတွက် အားလုံးဖြစ်ခြင်း” (၁ ကောရိန္တု ၉:၂၂) ဟူသော သဘောတရားကို အသုံးပြုခဲ့ပြီး၊ ထို့ကြောင့် ဂျူးတစ်ဦးအနေဖြင့် ဂျူးညီအစ်ကိုများနှင့် စာနာမှုဖြင့် လုပ်ဆောင်ခဲ့ပေမည် (တမန်တော် ၂၁:၂၁-၂၄ ကိုကြည့်ပါ)။ နာဇရိတညွှန့်ကတိသစ္စာသည် သူ၏ ဂျူးညီအစ်ကိုများအားလုံးအား သူကိုယ်တိုင် ဥပဒေကို မထီမဲ့မြင်မပြုသည့်အပြင်၊ အခြားဂျူးများအား ၎င်းကို မထီမဲ့မြင်ရန် သင်ကြားပေးခြင်းမပြုကြောင်း ပြသပေးလိမ့်မည်။

It is possible also that Paul was applying his principle of being “all things to all men” (1 Cor. 9:22), and therefore as a Jew was acting in sympathy with Jews (v. 20). A Nazirite vow would demonstrate to all his Jewish brethren that he, himself, was not despising the law, nor teaching other Jews to despise it (see on Acts 21:21–24).

၁၉. ဧဖက်သို့ ရောက်လာသည်။ စာသားသက်သေအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “သူတို့သည် ဧဖက်သို့ ရောက်လာသည်” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံသည်။ “ရောက်လာသည်” ဟူသော ဂရိကြိယာသည် “ကမ်းပေါ်သို့ ဆိုက်ရောက်ခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသော ရေကြောင်းဆိုင်ရာ အသုံးအနှုန်းဖြစ်သည်။ ဧဖက်သည် အိုင်ယိုးနီးယားဂရိဒေသ၏ မြို့တော်ဖြစ်ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် အာရှရောမပြည်နယ်၏ မြို့တော်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၎င်းသည် တမန်တော်ယောဟန်၏ နောက်ပိုင်းလုပ်ဆောင်မှုများ၏ နေရာဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထိုမြို့သည် ပင်လယ်နှင့် မဝေးသော တောင်ကုန်းပေါ်တွင် တည်ရှိပြီး၊ ကေ့စတာမြစ်ဝတွင် ဟားမတ်နှင့် မေးအန္ဒါမြစ်ကြီးများကြားတွင် ရှိသည်။ ဧဖက်သည် အာရှငယ်အနောက်ဘက်ကမ်းရိုးတန်းရှိ ဂရိအခြေချမြို့တစ်ခုဖြစ်ခဲ့သော်လည်း၊ ဘီစီ ၆ ရာစုတွင် လီဒီယားဘုရင်များ၏ အာဏာအောက်သို့ ကျရောက်ခဲ့သည်။ အစပိုင်းတွင် ၎င်းသည် အာတီမစ် (ရောမလူမျိုးတို့၏ ဒိုင်ယာနာ၊ အခန်း ၁၉:၂၄ ကိုကြည့်ပါ) ၏ ဝတ်ပြုကိုးကွယ်မှု၏ ဗဟိုချက်ဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်း၏ ဗိမာန်တော်သို့ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ဘုရားဖူးသူများ လာရောက်လည်ပတ်ခဲ့သည်။ ရာစုနှစ်များစွာကြာအောင် အရှေ့နှင့် အနောက်သည် ဧဖက်တွင် အနီးကပ်ထိတွေ့ဆက်ဆံခဲ့ပြီး၊ ထိုနေရာ၌ ဂရိဘာသာတရားသည် ပိုမိုအရှေ့တိုင်းဆန်သော သွင်ပြင်ကို ရယူခဲ့ပြီး မှော်ပညာ၊ နက်နဲသောအရာများ၊ နှင့် ကျိန်စာများပါဝင်ခဲ့သည်။ ပေါလု၏ ခေတ်တွင် ဧဖက်သည် အာရှပြည်နယ်တွင် အကြီးမားဆုံးနှင့် လူကြိုက်အများဆုံး မြို့ဖြစ်ခဲ့သည်။ ဂျူးဘုရားကျောင်းအနည်းဆုံး တစ်ခုအတွက် ဂျူးလူမျိုးများ လုံလောက်စွာရှိခဲ့သည်။

19. He came to Ephesus. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading, “they came to Ephesus.” The Greek verb translated “he came” is a nautical term meaning, “coming to land.” Ephesus was a famous city, capital of the Greek district of Ionia and later of the Roman province of Asia. It became the scene of the apostle John’s later labors. The city stood not far from the sea, on hilly ground at the mouth of the Cayster, between the larger rivers Hermus and Maeander. Ephesus had been an early Greek settlement on the western coast of Asia Minor, but in the 6th century b.c. it fell under the power of the kings of Lydia. From the first it had been a center for the worship of Artemis (the Roman Diana; see on ch. 19:24) whose temple there was visited by pilgrims from all over the known world. For centuries East and West had come into close contact at Ephesus, and there the religion of Greece took on a more Oriental character and involved magic, mysteries, and charms. In Paul’s day Ephesus was by far the busiest and most popular city in proconsular Asia. There were enough Jews for at least one synagogue.

ပေါလု၏ တတိယသာသနာပြုခရီးစဉ်၊ အေဒီ ၅၃ မှ ၅၈ ခုနှစ်အထိ

Paul’s Third Missionary Tour, c. A.D. 53 to 58

ဧဖက်မြို့ပတ်ဝန်းကျင်

The Environs of Ephesus

ထားခဲ့သည်။ ယူဆရသည်မှာ အာကွီလာနှင့် ပရီစီလာတို့သည် ဧဖက်မြို့၌ အချိန်အတန်ကြာ နေထိုင်ခဲ့ကြသည်။ သူတို့၏ နေရာပြောင်းရွှေ့မှုများကို အကြောင်းအမျိုးမျိုးအတွက် သမ္မာကျမ်းစာ အခန်းကြီး ၁၈၊ အခန်းငယ် ၂ တွင် ကြည့်ပါ။

Left them there. Presumably Aquila and Priscilla settled for some time at Ephesus. For their various moves see on v. 2.

တရားစရပ်ထဲသို့။ ဤသည်မှာ ပေါလု၏ ပုံမှန်အကျင့်ဖြစ်သည်။ သူသည် မိမိလူမျိုးကို စွန့်လွှတ်၍မရဘဲ၊ သူတို့ထံမှ ခံစားရသည့် ဆိုးရွားသောဆက်ဆံမှုများရှိသော်လည်း၊ ဧဖက်မြို့သို့ ရောက်သည်နှင့် ထပ်မံ၍ သူတို့ကို ရှာဖွေခဲ့သည်။ သို့သော် သူဟောပြောခဲ့သည့်အကြောင်းအရာများသည် ရန်လိုမှုနည်းပါးစွာ လက်ခံခံစားခဲ့ရပုံရသည်။ အကြောင်းမှာ ဧဖက်မြို့ရှိ ဂျူးလူမျိုးများက သူ့ကို ပိုမိုနေရန် တောင်းဆိုခဲ့ကြသည် (အခန်းငယ် ၂၀)။ ဧဖက်မြို့လူဦးရေ၏ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သဘောသဘာဝသည် ဤသဘောထားကွဲပြားမှုနှင့် ဆက်စပ်နိုင်သည်။

Into the synagogue. This was Paul’s usual practice; he could not give up his own people, although constantly exposed to hard usage by them, but sought them out again here as soon as he arrived. However, what he preached here seems to have been received with less hostility, for the Jews of Ephesus begged him to stay longer (v. 20). It may be that the cosmopolitan character of the Ephesian population had something to do with this difference in attitude.

ဆင်ခြင်ငြင်းခုံသည်။ ဂရိစကားလုံး “ဒိုင်ယာလီဂိုမီ” (သမ္မာကျမ်းစာ အခန်းကြီး ၂၀၊ အခန်းငယ် ၇ တွင် ကြည့်ပါ)။

Reasoned. Gr. dialegomai (see on ch. 20:7).

၂၀ သူ့ကိုတောင်းဆိုကြသည်။ ဤနေရာ၌ “တောင်းဆိုသည်” ဟု ဘာသာပြန်ထားသော ကြိယာသည် များသောအားဖြင့် “မေးမြန်းသည်” ဟု ဘာသာပြန်သည်။ သူတို့၏တောင်းဆိုမှုသည် မျှော်လင့်ချက်ရှိသော လက္ခဏာတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ နောက်ပိုင်းတွင် ကောင်းသောရလဒ်များကို ကတိပြုသည်။ ဘီရိုအာမြို့မှလွဲ၍ မည်သည့်နေရာ၌မျှ ပေါလုသည် သူတင်ပြသော သမ္မာတရားကို လက်ခံလိုစိတ်ပိုမိုရှိသည့် သဘောထားကို မတွေ့ခဲ့ပေ။ သူသည် ကောရိန္သုမြို့သားများကို နို့ဖြင့်ကျွေးရမည့် ကလေးများအဖြစ် မှတ်ယူခဲ့သော်လည်း (၁ ကောရိန္သု ၃:၂)၊ နောက်ပိုင်းတွင် ဧဖက်မြို့သားများအား “ဘုရားသခင်၏ အကြံအစည်အားလုံး” ကို ကြေညာနိုင်ခဲ့သည် (သခင်ယေရှုခရစ်၏ အကျိုးတော်ဆောင်မှုများ ၂၀:၂၇)၊ အကြောင်းမှာ သူတို့သည် ဧဝံဂေလိတရား၏ နက်နဲသောအရာများကို နားလည်မျှဝေနိုင်စွမ်းရှိခဲ့သည် (ဧဖက် ၃:၄)။

20. Desired him. The verb here translated “desired” is most frequently rendered “asked.” Their desire was a hopeful sign and promised good fruitage afterward. Nowhere, unless at Beroea, did Paul find a more receptive attitude toward the truth he was presenting. He looked upon the Corinthians as children needing to be fed with milk (1 Cor. 3:2), but later he found himself able to declare to the Ephesians “all the counsel of God” (Acts 20:27), for they were capable of sharing in his knowledge of the mystery of the gospel (Eph. 3:4).

သူတို့နှင့်အတူ။ ဤစကားလုံးများကို ချန်လှပ်ထားရန် စာသားသက်သေများက ထောက်ခံသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ တွင် ကြည့်ပါ)။

With them. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of these words.

သဘောမတူခဲ့။ စကားလုံးအရ “ခေါင်းမညိတ်ခဲ့” ဟူသည်မှာ လိုက်လျောမှုမရှိခဲ့ဟု ဆိုလိုသည်။

Consented not. Literally, “did not nod,” that is, did not acquiesce.

၂၁ သူတို့ကို နှုတ်ဆက်ခဲ့သည်။ ပို၍မှန်ကန်သည်မှာ “သူတို့ထံမှ နှုတ်ဆက်ပြီး ထွက်ခွာခဲ့သည်” ဖြစ်သည်။ “ယေရုဆလင်မြို့၌ လာမည့်ပွဲတော်ကို ကျင်းပရမည်” ဟူသော စကားလုံးများကို ချန်လှပ်ထားရန် စာသားသက်သေများက ထောက်ခံသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ တွင် ကြည့်ပါ)။ ချန်လှပ်ထားသော စကားလုံးများသ ည် သခင်ယေရှုခရစ်၏ အကျိုးတော်ဆောင်မှုများ ၂၀:၁၆ မှ အကြံပြုထည့်သွင်းထားသည်ဟု ယူဆသည်။ ဤချန်လှပ်မှု၏ မှန်ကန်မှုကို လက်ခံခြင်းဖြင့် ဤဂျူးပွဲတော်သည် မည်သည့်ပွဲတော်ဖြစ်သည်ကို ဆွေးနွေးရန် မလိုအပ်တော့ပေ။

21. Bade them farewell. Rather, “took his leave of them.” Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of the words, “I must by all means keep this feast that cometh in Jerusalem: but.” The words omitted are deemed an insertion suggested by ch. 20:16. Acceptance of the validity of the omission makes unnecessary a discussion of which Jewish feast this may have been.

ပြန်လာမည်။ ပေါလုသည် အခွင့်အရေးရသည်နှင့် သူ၏ကတိကို ပြည့်စုံစေခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၁၉:၁)။

I will return. As soon as Paul had the opportunity, he redeemed his promise (ch. 19:1).

ဘုရားသခင်အလိုတော်ရှိလျှင်။ ပေါလုနှင့် ယာကုပ်တို့သည် အရာအားလုံးကို ကောင်းမွန်စွာ စီစဉ်ပေးသည့် ခမည်းတော်၏ အလိုတော်ကို အားကိုးရာ၌ တစ်ညီတစ်ညွတ်တည်း သဘောတူခဲ့ကြပြီး၊ တူညီသော စကားအသုံးအနှုန်းကိုပင် အသုံးပြုခဲ့ကြသည် (ယာကုပ် ၄:၁၅ တွင် ကြည့်ပါ)။ သူတို့အတွက်၊ ၎င်းသည် ယခင်က ခရစ်ယာန်များ၏ နှုတ်ဖျားတွင် မကြာခဏရှိခဲ့သော “ဒီယို ဗိုလင်တီ” ဟူသော စကားစုထက် များစွာပိုမိုနက်နဲသည်။ ပေါလုမျှော်လင့်ထားသည့်အရာများကို ဝိညာဉ်တော်၏ တားမြစ်မှုမှတစ်ဆင့် ဘုရားသခင်၏ အလိုတော်ကို ပြသခဲ့သည်ကို သခင်ယေရှုခရစ်၏ အကျိုးတော်ဆောင်မှုများ ၁၆:၆-၇ တွင် ကြည့်ပါ။

If God will. Paul and James agreed in resting in the will of the Father as ordering all things well, even to their use of almost the same expression (cf. James 4:15). To them it was much more than the formula deo volente, “God willing,” that formerly was so frequently on the lips of Christians. For the demonstration of the will of God through the Spirit’s prevention of what Paul had expected to do see Acts 16:6, 7.

၂၂ ကဲသရိမြို့၌။ ဤအခန်းငယ်တွင် လုပ်ဆောင်မှုများစွာကို အကျုံးဝင်ပုံရသည်။ ကဲသရိမြို့၌ ပေါလုသည် ဧဝံဂေလိတရားဟောပြောသူ ဖိလိပ်နှင့် ထပ်မံဆက်သွယ်ခဲ့ပုံရသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် သူသည် ကဲသရိမြို့ရှိ ဖိလိပ်၏အိမ်၌ ဧည့်သည်အဖြစ် နေခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၂၁:၈)။

22. At Cæsarea. Evidently a great deal of action is covered in this verse. At Caesarea he doubtless renewed his contact with Philip the evangelist. He was a guest in Philip’s home in Caesarea on a later occasion (ch. 21:8).

တက်သွားသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ကမ်းရိုးတန်းမြို့မှ ယေရုဆလင်မြို့သို့ သွားခြင်းဖြစ်သည်။

Gone up. That is, from the coast town to the city of Jerusalem.

အသင်းတော်ကို နှုတ်ဆက်သည်။ သို့မဟုတ် “အသင်းတော်ကို နှုတ်ဆက်ခဲ့သည်”။ ဤသည်မှာ ထိုအချိန်က ခရစ်ယာန်ဘဝနှင့် လှုပ်ရှားမှုအားလုံး၏ ဗဟိုဖြစ်သည့် ယေရုဆလင်မြို့သို့ ပေါလု၏ လေးကြိမ်မြောက်ခရီးစဉ်၏ အကျဉ်းချုပ်မှတ်တမ်းဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၉:၂၆; ၁၁:၃၀; ၁၅:၄; ၂၁:၁၇ တွင် ကြည့်ပါ)။ အခန်းကြီး ၁၄:၂၇ တွင်ကဲ့သို့ အသင်းတော်စုဝေးမှု သို့မဟုတ် ပေါလုနှင့် သူ၏အဖော်များ၏ အောင်မြင်မှုများအကြောင်း အစီရင်ခံစာတင်ပြမှုကို ဖော်ပြထားခြင်းမရှိပေ။ မြို့၏အမည်ကိုပင် ဖော်ပြမထားသလို၊ ပေါလု၏ သစ္စာဂတိပြည့်စုံမှုအကြောင်းကိုလည်း မဖော်ပြထားပေ။ အချို့က ပေါလုသည် အေးစက်သောလက်ခံမှုနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပြီး၊ တပါးအမျိုးသားခရစ်ယာန်များနှင့်ပတ်သက်သည့် တရားဥပဒေနှင့်စပ်လျဉ်း၍ သူ၏ရပ်တည်ချက်က ယေရုဆလင်မြို့ရှိ တရားဥပဒေကို စိတ်အားထက်သန်စွာ လိုက်နာသည့် ခရစ်ယာန်များကို သူ့ထံမှ ခွဲထုတ်ခဲ့သည်ဟု ယူဆကြသည်။ သို့သော် ၎င်းသည် မှန်းဆချက်တစ်ခုသာဖြစ်သည်။ အကြောင်းမည်သည်ပင်ဖြစ်စေ၊ ပေါလုသည် အန်တီအုတ်မြို့ရှိ ခရစ်ယာန်များ၏ ရင်းနှီးဖော်ရွေသော အသိုင်းအဝိုင်းသို့ တတ်နိုင်သမျှ အမြန်ပြန်သွားခဲ့သည်။

Saluted the church. Or, “greeted the church.” This is a brief notice indeed of a visit to what was then the center of all Christian life and action. This is Paul’s fourth visit to Jerusalem after his conversion (cf. chs. 9:26; 11:30; 15:4; 21:17). No mention is made of a gathering of the church as in ch. 14:27, or of a report of what Paul and his companions had been accomplishing. Even the name of the city is not given, nor is anything said about the fulfillment of Paul’s vow. Some suggest that Paul met with a cool reception and that his position concerning the law in relation to the Gentile Christians had alienated from him the Christians in Jerusalem, who were naturally zealous for the law. But this is little more than a speculation. Whatever the reason, the apostle hastened on as soon as possible to what must have been the congenial society of the Christians at Antioch.

အန်တီအုတ်သို့။ ပေါလု၏ အန်တီအုတ်သို့ ပြန်လာမှုသည် ဒုတိယသာသနာပြုခရီးစဉ်၏ အဆုံးသတ်ကို အမှတ်အသားပြုသည်။ ၎င်းသည် အေဒီ ၅၂ ခုနှစ်ခန့်ဖြစ်သည် (စာမျက်နှာ ၁၀၂ တွင် ကြည့်ပါ)။

To Antioch. Paul’s return to Antioch marks the end of the Second Missionary Journey. It was about a.d. 52 (cf. p. 102).

၂၃ အချိန်အတန်ကြာ နေထိုင်သည်။ ဤလည်ပတ်မှုသည် လပေါင်းများစွာ ကြာမြင့်ခဲ့ပုံရသည်။ ဤအခါသမယတွင် ပေါလုက ဂလာတိ ၂:၁၁-၁၄ တွင် ဖော်ပြထားသော သဘောထားကွဲလွဲမှုကို ရည်ညွှန်းသည်ဟု အချို့ကဆိုကြသည်။ အကြောင်းမှာ ပေါလုသည် အန်တီအုတ်မြို့မှ အချိန်ကြာရှည် ထွက်ခွာနေခဲ့ပြီး၊ ဂျူးဒါယိဇင်ပါတီ (ဂျူးဓမ္မဆိုင်ရာ တရားစွဲဆိုသူများ) သည် တပါးအမျိုးသားများ၏ လွတ်လပ်မှုကို ထပ်မံတိုက်ခိုက်ရန် အချိန်ရခဲ့သည်ဟု ဆင်ခြင်ကြသည်။ သူတို့သည် ပေတရုပေါ်သို့ ဖိအားအသစ်များ ထပ်မံပေးခဲ့ပြီး၊ ပေတရု၏ မတည်ငြိမ်သော စရိုက်တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကြောင့် သူသည် သူတို့ထံ လိုက်လျောခဲ့သည်။ သို့သော် အချို့ကမူ ဤဖြစ်ရပ်သည် ပေါလုနှင့် သီလတို့ ယေရုဆလင်ကောင်စီအပြီး အန်တီအုတ်မြို့မှ မထွက်ခွာမီ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု ယူဆကြသည် (အခန်းကြီး ၁၅:၃၉-၄၀ တွင် ကြည့်ပါ)။

23. Spent some time. The visit must have been of some months’ duration. It is to this occasion that some refer the dissension that Paul relates in Gal. 2:11–14. The reasoning is that Paul had been long absent from Antioch, and that the Judaizing party had had time to organize a fresh attack on the freedom of the Gentiles. They brought renewed pressure to bear upon Peter, and a lingering element of instability in his character caused him to yield to them. However, others hold that the incident occurred before Paul and Silas had left Antioch after the Council of Jerusalem (see on ch. 15:39, 40).

သူထွက်ခွာသည်။ အန်တီအုတ်မြို့သည် ယခင်သာသနာပြုခရီးစဉ်နှစ်ခုကဲ့သို့ တတိယသာသနာပြုခရီးစဉ်၏ အစပိုင်းဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၁၃:၁-၃; ၁၅:၃၆-၄၀)။

He departed. Antioch is the starting point of the Third Missionary Journey, as with the two preceding ones (chs. 13:1–3; 15:36–40).

ဂလာတိနှင့် ဖရူဂျီယာ။ ပေါလုသည် ယခင်ကဲ့သို့ လစထရာနှင့် ဒေရာဘီမြို့များသို့ လည်ပတ်ပြီးမှ အာရှမိုင်းနားဒေသ၏ မြောက်ဘက်ပိုင်းသို့ ရောက်ရှိခဲ့ပုံရသည် (အခန်းကြီး ၁၆ ၏ ထပ်ဆောင်းမှတ်စုကို ကြည့်ပါ)။

Galatia and Phrygia. Doubtless Paul took the same direction as before, visiting Lystra and Derbe, before he came to the more northern portion of Asia Minor (see Additional Note on Chapter 16).

အားပေးခြင်း။ ပေါလုသည် အသင်းတော်သစ်များကို တည်ထောင်သည့် ဧဝံဂေလိတရားဟောပြောသူတစ်ဦးသာမက၊ သူ၏အသင်းတော်များ၏ ဆက်လက်သာယာဝပြောမှုအတွက် တက်ကြွစွာ ဂရုစိုက်သည့် သင်းအုပ်ဆရာတစ်ဦးလည်းဖြစ်သည်။ ပထမသာသနာပြုခရီးစဉ်တွင် တည်ထောင်ခဲ့သော အသင်းတော်အချို့အတွက်၊ ဤသည်မှာ ပေါလု၏ လေးကြိမ်မြောက်လည်ပတ်မှုဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၁၃:၅၁; ၁၄:၆, ၂၁; ၁၆:၁, ၆ တွင် ကြည့်ပါ)။

Strengthening. Paul was not only an evangelist who raised up new churches; he was also a pastor in the sense that he maintained an active concern for the continuing welfare of his churches. For some of these churches, raised up on the First Missionary Journey, this was Paul’s fourth visit (see chs. 13:51; 14:6, 21; 16:1, 6).

၂၄-၂၆ ပညာတတ်အာပေါလုကို နှိမ့်ချသော တဲရက်သမားများက ဆုံးမသွန်ပြသည်။—အာပေါလုသည် ဂရိယဉ်ကျေးမှု၏ အမြင့်ဆုံးပညာကို ရရှိခဲ့ပြီး၊ ပညာရှင်တစ်ဦးနှင့် မိန့်ခွန်းဆရာတစ်ဦးဖြစ်သည်။ … အာကွီလာနှင့် ပရီစီလာတို့သည် သူ၏ဟောပြောချက်များကို နားထောင်ပြီး၊ သူ၏သွန်ပြချက်များတွင် ချို့ယွင်းချက်များရှိကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့ကြသည်။ သူသည် ခရစ်တော်၏သာသနာတော်၊ ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းနှင့် ကောင်းကင်သို့တက်ကြွခြင်း၊ နှင့် သူ၏လူများထံ၌ သူမရှိစဉ်အခါ နှစ်သိမ့်ပေးသူဖြစ်သော ဝိညာဉ်တော်၏အမှုတော်အကြောင်း စုံလင်စွာ မသိရှိခဲ့ပေ။ ထို့ကြောင့် သူတို့သည် အာပေါလုကို ဖိတ်ကြားခဲ့ပြီး၊ ပညာတတ်မိန့်ခွန်းဆရာသည် သူတို့၏သွန်ပြမှုကို ကျေးဇူးတင်စွာ အံ့သြဝမ်းမြောက်စွာ လက်ခံခဲ့သည်။ သူတို့၏သွန်ပြမှုများမှတစ်ဆင့် သူသည် သမ္မာကျမ်းစာများကို ပိုမိုရှင်းလင်းစွာ နားလည်ခဲ့ပြီး၊ ခရစ်ယာန်အသင်းတော်၏ အတော်ဆုံး ခုခံကာကွယ်သူတစ်ဦးဖြစ်လာခဲ့သည်။ ဤသို့ဖြင့် စုံလင်သောပညာရှင်နှင့် ထက်မြက်သော မိန့်ခွန်းဆရာသည် နှိမ့်ချသော တဲရက်သမားအလုပ်ဖြင့် အသက်မွေးသည့် ခရစ်ယာန်အမျိုးသားနှင့် အမျိုးသမီးထံမှ သခင်ဘုရား၏လမ်းကို ပိုမိုပြည့်စုံစွာ သင်ယူခဲ့သည် (LP ၁၁၉)။

24–26. Learned Apollos Instructed by Humble Tentmakers.—Apollos … had received the highest Grecian culture, and was a scholar and an orator. … Aquila and Priscilla listened to him, and saw that his teachings were defective. He had not a thorough knowledge of the mission of Christ, His resurrection and ascension, and of the work of His Spirit, the Comforter which He sent down to remain with His people during His absence. They accordingly sent for Apollos, and the educated orator received instruction from them with grateful surprise and joy. Through their teachings he obtained a clearer understanding of the Scriptures, and became one of the ablest defenders of the Christian church. Thus a thorough scholar and brilliant orator learned the way of the Lord more perfectly from the teachings of a Christian man and woman whose humble employment was that of tentmaking (LP 119).

၂၄ အာပေါလု။ အာပေါလိုနီးယပ်စ် သို့မဟုတ် အာပေါလိုဒိုးရပ်စ်ဟူသော အမည်မှ တိုက်လိုက်ခြင်းဖြစ်နိုင်သည်။ အောက်ပါအခန်းငယ်များသည် နောက်ပိုင်းဖြစ်ပွားသည့်အရာများအတွက် နောက်ခံအကြောင်းအရာများကို ပေးထားသည်။ သမ္မာကျမ်းသစ်တွင် အာပေါလုနှင့်ပတ်သက်သည့် အချက်အလက်များက သူသည် အစောပိုင်းအသင်းတော်တွင် ထင်ရှားသောနေရာယူထားသူဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြသည်။ သူ၏ခရစ်ယာန်ဆရာအဖြစ် ဩဇာသည် ကောရိန္သုမြို့တွင် သိသာထင်ရှားစွာ ခံစားခဲ့ရသည်။ ပေါလုသည် ကောရိန္သုမြို့တွင် သူ၏တပည့်များပါတီတစ်ခုကို ဖော်ပြခဲ့သည် (၁ ကောရိန္သု ၁:၁၂; ၃:၅; ၄:၆ တွင် ကြည့်ပါ)။

24. Apollos. Probably a contraction of Apollonius or Apollodorus. The following verses are parenthetical and provide a background for what later occurred. The facts given in the NT concerning Apollos suggest that he had a prominent place in the early church. His influence as a Christian teacher made itself markedly felt in Corinth. Paul mentions a party of his followers there (see 1 Cor. 1:12; 3:5; 4:6).

အလက်ဇန္ဒြီးယားတွင် မွေးဖွားသည်။ စကားလုံးအရ “မွေးရာမှ အလက်ဇန္ဒြီးယားသူ”။ အလက်ဇန္ဒြီးယားတွင် ဂျူးများက ဓမ္မဟောင်းကျမ်း၏ ဆပတုဂျင့်ဘာသာပြန်ကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ အလက်ဇန္ဒြီးယားသည် ရှေးကမ္ဘာ၏ အကြီးဆုံးစာကြည့်တိုက်တစ်ခုပါဝင်သည့် ပညာသင်ကြားရာ ဗဟိုချက်ဖြစ်သည်။ ဒဿနပညာရှင် ဖိလိုသည် ထိုနေရာရှိ ဂျူးများအကြား ထူးချွန်သော ဉာဏ်ရည်ထက်မြက်သူခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူသည် အေဒီ ၅၀ ခုနှစ်ခန့်အထိ အသက်ရှင်ခဲ့သောကြောင့်၊ အာပေါလုသည် သူ၏ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုအောက်တွင် ရှိခဲ့နိုင်သည်။

Born at Alexandria. Literally, “an Alexandrian by birth.” It was in Alexandria, and by Jews, that the LXX translation of the OT had been made. Alexandria was a great center of learning, containing one of the greatest libraries of the ancient world. The philosopher Philo was an outstanding intellectual leader among the Jews there. Since he lived till about a.d. 50, Apollos might well have come under his influence.

မိန့်ခွန်းဆရာ။ ဂရိစကားလုံး “လိုဂျီယိုစ်”၊ “ပညာတတ်”၊ “မိန့်ခွန်းဆရာ”။ ဘာသာပြန်မှုတစ်ခုစီသည် စကားလုံး၏ အဓိပ္ပာယ်တစ်ဝက်သာပေးသည်။ သူသည် ပညာတတ်ဖြစ်ပြီး၊ သူ၏ပညာကို ထိရောက်စွာ အသုံးပြုနိုင်သည်။

Eloquent. Gr. logios, “learned,” “eloquent.” Either translation gives only half the idea of the word. He was learned, and could use his learning effectively.

တတ်စွမ်းသည်။ ဂရိစကားလုံး “ဒူနာတိုစ်”၊ “စွမ်းဆောင်နိုင်သည်”၊ “တန်ခိုးရှိသည်”။

Mighty. Gr. dunatos, “able,” “powerful.”

၂၅ သွန်သင်ခံရသည်။ ဂရိစကားလုံး “ကတဲခေါ”၊ “အသံပြုပြီး သွန်သင်သည်”၊ ထိုမှ တိုးချဲ့၍ “ပါးစပ်ဖြင့် သွန်သင်သည်”။ ဤစကားလုံးမှ “ကတိခိဇမ်း” ဟူသော အင်္ဂလိပ်စကားလုံးမှ ဆင်းသက်လည်းဖြစ်ပြီး၊ အာပေါလုသည် ဓမ္မဟောင်းကျမ်းကို ကိုယ်တိုင်လေ့လာခြင်းအပြင် တစ်စုံတစ်ဦးထံမှ သွန်သင်ခံရသည်ဟု ဆိုလိုသည်။ ဂျိုးဇီဖပ房ည် (အန်တီကျူးတီးစ် xviii. ၅. ၂) မှ သိရသည်မှာ ဗတ္တိဇံယောဟန်၏ သွန်သင်မှုနှင့် ဗတ္တိဇံသည် ဂျူးများအကြား သက်ရောက်မှုကြီးမားခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့်၊ ယေရုဆလင်နှင့် ဧဖက်မြို့များတွင် ဗတ္တိဇံယောဟန်၏ သွန်သင်မှုကို လက်ခံယုံကြည်သည့် ဂျူးများပေါ်ထွက်လာခြင်းသည် အံ့ဩစရာမဟုတ်ပေ�। သို့သော် ထိုသို့သော သွန်သင်မှုသည် အကျဉ်းချုပ်ဖြစ်ပုံရသည်။ သူတို့သည် ဗတ္တိဇံယောဟန်သည် လာမည့်ဘုရားသခင်၏နိုင်ငံတော်အတွက် ဗတ္တိဇံပေးခဲ့ကြောင်း သိရှိခဲ့ပြီး၊ ယေရှုသည် ဘုရားသခင်၏သိုးသငယ်ဖြစ်သည်ဟု ညွှန်ပြခဲ့သည်ကို ကြားခဲ့ရပြီး၊ သူဗတ္တိဇံခံစဉ် ကောင်းကင်မှ အသံကိုလည်း ကြားခဲ့ရသည်။ သို့သော် ယောဟန်သည် ဤအရာများဖြစ်ပြီးမကြာမီ ခေါင်းဖြတ်ခံခဲ့ရပြီး၊ ယေရှုသည် ကရာနီတောင်ပေါ်တွင် အသေခံခဲ့သည်။ ယောဟန်၏တပည့်များစွာသည် ခရစ်တော်၏သတင်းစကားနှင့်ပတ်သက်၍ နောက်ပိုင်းဖြစ်ပွားသည့်အရာများ—အသင်းတော်တည်ထောင်ခြင်း၊ ခရစ်ယာန်ဗတ္တိဇံနှင့် သခင်ဘုရား၏ညစာစားပွဲ၏ဓမ္မစဉ်လာ၊ ဝိညာဉ်တော်ထွက်ပေါ်လာခြင်း၊ နောင်တရပြီးနောက် ပြောင်းလဲခြင်းအကြောင်းသွန်သင်မှု၊ နှင့် ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် ကျေးဇူးတော်အားဖြင့် ကယ်တင်ခြင်းလက်ဆောင်ကို လက်ခံရယူခြင်း—တို့ကို မသိရှိခဲ့ကြပေ။ ဗတ္တိဇံယောဟန်ကိုယ်တိုင်ပင် ယေရှုတင်ပြသောဤအရာများကို မှိုင်းတိုင်းတိုင်း နားမလည်ခဲ့ပေ၊ အကြောင်းမှာ သူသည် သခင်ဘုရားထံသို့ “လာမည့်သူသည် သင်ဖြစ်သလော” ဟု မေးရန် စေလွှတ်ခဲ့သည့်နေ့တစ်နေ့ရှိခဲ့သည် (မဿဲ ၁၁:၃)။

25. Was instructed. Gr. katēcheō, “to sound down upon,” and, by extension, “to teach orally.” The word, from which comes the English “catechize,” implies that Apollos had been taught by someone, in addition to his own study of the OT. We know from Josephus (Antiquities xviii. 5. 2) that the teaching and baptism of John produced a great effect among the Jews. It is not surprising, therefore, that Jews appeared at Jerusalem and Ephesus who had accepted the Baptist’s teaching about Jesus. But such instruction was undoubtedly brief. They would know that John baptized in preparation for the coming kingdom, and they would have heard of his pointing to Jesus as the Lamb of God, and of the voice from heaven when He was baptized. But John had been beheaded a little while after this, and Jesus had met death on Calvary. Many of John’s disciples might not have known what happened in relation to the message of Christ afterward—the establishing of His church, the ordinances of Christian baptism and the Lord’s Supper, the outpouring of the Holy Spirit, the teaching concerning conversion following repentance, and the reception of the gift of salvation by grace through faith. John the Baptist himself but dimly understood what Jesus was presenting along these lines, for there came a day when he sent to ask the Lord, “Art thou he that should come?” (Matt. 11:3).

လမ်း။ “သခင်ဘုရား၏လမ်း” ဟူသော အသုံးအနှုန်းသည် ယောဟန်၏ “လမ်း” နှင့်ပတ်သက်၍ မည်သူမဆို သိထားရန်လိုအပ်သည့် “သခင်ဘုရား၏လမ်း” နှင့်စပ်လျဉ်း၍ များစွာရှိသည်။ ဤစကားစုကို “ဤလမ်း၏မည်သူမဆို” (အခန်းကြီး ၉:၂ တွင် ကြည့်ပါ) ဟူသော စကားစုတွင်ကဲ့သို့ တစ်ပိုင်းနည်းပညာဆိုင်ရာ အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် အသုံးပြုထားပြီး၊ ယနေ့ခေတ်တွင် ခရစ်ယာန်ဘာသာဟု ခေါ်ဆိုမည့်အရာနှင့် ညီမျှသည်။

The way. There was much that anyone walking in the “way” of John would need to know concerning the “way” of the Lord. The phrase is used in a half-technical sense, as in the phrase “any of this way” (see on ch. 9:2), as equivalent to what today would be called the Christian religion.

စိတ်နှလုံးထက်သန်သည်။ သို့မဟုတ် “စိတ်နှလုံးတွင် ထက်သန်သည်” (ရောမ ၁၂:၁၁ တွင် ကြည့်ပါ၊ ထိုနေရာ၌လည်း “ဝိညာဉ်” ဟူသော စကားလုံးသည် ဘုရားသခင်၏ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်မဟုတ်ဘဲ၊ လူ၏စိတ်ဝိညာဉ်ကို ဆိုလိုသည်)။

Fervent in the spirit. Or, “ardent in spirit” (cf. Rom. 12:11, where likewise the word “spirit” means the spirit of man, not the Holy Spirit of God).

စေ့စေ့စပ်စပ် ဟောပြောပြီး သွန်သင်သည်။ ပို၍မှန်ကန်သည်မှာ “တိကျစွာ ဟောပြောပြီး သွန်သင်ခဲ့သည်”။

Spake and taught diligently. Rather, “was [or “began”] speaking and teaching accurately.”

သခင်ဘုရား၏အရာများ။ “သခင်ဘုရား၏လမ်း” ဟူသော အသုံးအနှုန်းသည် ဓမ္မဟောင်းကျမ်းစကားလုံးများ (ဟေရှာယ ၄၀:၃) ၏ ဘာသာပြန်ဖြစ်ပြီး၊ ဧဝံဂေလိဆရာများက ယောဟန်၏ဟောပြောချက်နှင့်ပတ်သက်၍ ကိုးကားခဲ့သည် (မဿဲ ၃:၃; မာကု ၁:၃; လုကာ ၃:၄; ယောဟန် ၁:၂၃)။ အာပေါလုသည် ဘုရားသခင်၏နိုင်ငံတော်လာမည်ကို ယောဟန်ဟောပြောခဲ့သည့်အရာများကို အလွန်တိကျစွာ ကြွေးကြော်ခဲ့ပြီး၊ ယောဟန်သည် ယေရှုကို ညွှန်ပြခဲ့သည်ကို ပြသခဲ့ပြီး၊ ဘုရားသခင်သည် ဂျူးများထံ နှစ်ပေါင်းများစွာမရရှိခဲ့သော ပြည့်စုံသောပြရောက်သူများကို စေလွှတ်နေသည်ဟူသော သက်သေအဖြစ် ခရစ်တော်၏ဘဝသည် သက်သေဖြစ်သည်ဟု သူ၏ဓမ္မဟောင်းကျမ်းလေ့လာမှုများမှ ပြသခဲ့ပေမည်။ သို့သော် အာပေါလု၏ဆရာ၊ မည်သူဖြစ်စေကာမူ၊ သူ၏တပည့်ကို ဗတ္တိဇံယောဟန်၏သတင်းစကားထက် ကျော်လွန်၍ မပို့ဆောင်ခဲ့ပေ၊ ယေရှုသည် ခရစ်တော်ဖြစ်သည်ဟု ဝန်ခံခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် အာပေါလုအတွက် ယေရှုသည် ယခင်ဘာသာ၏ ထူးခြားသောအင်္ဂါရပ်များကို ထိန်းသိမ်းထားမည့် ဂုဏ်ပြုခံရသော ဂျူးဘာသာ၏ ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးအဖြစ် ထင်ရှားပေလိမ့်မည်။ သူသည် “အရေဖြတ်ခြင်းသည် အရာမဟုတ်” (၁ ကောရိန္သု ၇:၁၉; ဂလာတိ ၅:၆ တွင် ကြည့်ပါ) ဟူသည်ကို မသိရှိခဲ့သေးဘဲ၊ ယဇ်ပူဇော်ခြင်းစနစ်သည် “ပျောက်ကွယ်ရန် အဆင်သင့်ဖြစ်နေသည်” (ဟေဗြဲ ၈:၁၃) ကို မသိရှိခဲ့ပေ။

The things of the Lord. The expression “the way of the Lord” is a translation of OT words (Isa. 40:3), quoted by the gospel writers concerning John’s preaching (Matt. 3:3; Mark 1:3; Luke 3:4; John 1:23). Apollos may have been very accurate in proclaiming what John had preached about the coming of the kingdom of heaven, illustrated from his own studies of the OT. He may have shown how John had pointed to Jesus, and may have related much of the works and words of Christ, as an evidence that God was sending greater prophets than the Jews had had for a long time, and that therefore Christ’s life was a testimony that redemption was near. But Apollos’ teacher, whoever he had been, had not carried his pupil beyond the message of the Baptist, who acknowledged Jesus as the Christ. The latter would therefore no doubt seem to Apollos to be the leader of a glorified Judaism, which would retain the distinctive features of the old religion. Doubtless he had not as yet learned that “circumcision is nothing” (1 Cor. 7:19; cf. Gal. 5:6), and did not realize that the sacrificial system was “ready to vanish away” (Heb. 8:13).

သိရှိသည်။ ဂရိစကားလုံး “အဲပီစတမိုင်”၊ “တတ်မြောက်သည်”၊ “ရင်းနှီးသည်”။

Knowing. Gr. epistamai, “to be versed in,” “to be acquainted with.”

ယောဟန်၏ဗတ္တိဇံ။ “ဗတ္တိဇံ” ဟူသောအသုံးအနှုန်းတွင် ဗတ္တိဇံသည် နိဒါန်းဖြစ်သော ဘာသာရေးဆိုင်ရာ အသိပညာနှင့် အတွေ့အကြုံကို ထည့်သွင်းရမည်။ ဤစကားလုံးများသည် စိတ်ဝင်စားဖွယ်ရာ ပြည့်စုံပြီး၊ ခရစ်တော်၏ရှေ့ပြေးသူအဖြစ် ယောဟန်ဗတ္တိဇံပေးသူ၏လုပ်ဆောင်မှုသည် ခရစ်ဝင်ကျမ်းဇာတ်လမ်းတွင် ဖော်ပြထားသည်ထက် ပို၍ပျံ့နှံ့ခဲ့ကြောင်း ပြသသည်။ ဧကန်စင်စစ်၊ ၎င်းသည် အလက်ဇန္ဒြီးယားသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ဤ“ဗတ္တိဇံ”၏ ကန့်သတ်ချက်များနှင့်ပတ်သက်၍ “သွန်သင်ခံခဲ့ရသည်” ဟူသော အထက်ဖော်ပြချက်ကို ကြည့်ပါ။

The baptism of John. Under “baptism” must be included the idea of the religious knowledge and experience for which the baptism was the introduction. The words are full of interest, showing that the work of John the Baptist as a forerunner of christ had reached farther than the gospel story indicates. Certainly it had reached to Alexandria. Concerning the limitations of this “baptism” see comment above on “was instructed.”

၂၆။ ရဲရင့်စွာ ဟောပြောခြင်း။ ယုဒလူများသည် မက်ဆီယာ ရောက်လာခြင်းနှင့် ပတ်သက်သော ကြေညာချက်များကို နားထောင်ရန် အဆင်သင့်မဖြစ်သောကြောင့် ရဲရင့်မှု လိုအပ်သည်။ ဟောပြောသူသည် ဤအကြောင်းအရာကို ဆွေးနွေးရန် ဗဟုသုတနှင့် နှုတ်သွက်မှု အပြင် သတ္တိလည်း လိုအပ်သည်။ ယုဒလူများသည် လှည့်စားသူများကြောင့် အကြိမ်ကြိမ် လှည့်ဖျားခံခဲ့ရသည်။

26. Speak boldly. It required boldness, for the Jews were by no means all ready to listen to announcements concerning the coming of the Messiah. The speaker must be prepared with learning and eloquence, as well as courage, to discuss this theme, concerning which the Jews had been deluded time and again by impostors.

အာကွီလာနှင့် ပရစ္စလာ။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) “ပရစ္စလာနှင့် အာကွီလာ” ဟူသော ဖတ်ပုံကို ထောက်ခံသည် (ဗျာ. ၁၈၊ ရောမ ၁၆:၃၊ ၂ တိ ၄:၁၉ ကို ကြည့်ပါ)။ သူမသည် အပိုလိုးကို ဆုံးမသင်ကြားရာတွင် တက်ကြွစွာ ပါဝင်ခဲ့ပြီး၊ ခရစ်ယာန်များအကြား အစွမ်းထက်ပြီး စိတ်အားထက်သန်သော အမျိုးသမီးတစ်ဦး ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြသည်။ အာကွီလာနှင့် ပရစ္စလာသည် ယုဒဘုန်းကြီးကျောင်း၏ ဝတ်ပြုပွဲများကို ဆက်လက်တက်ရောက်ခဲ့ပုံရသည်။ အပိုလိုးသည် ရဗ္ဗိတစ်ဦး၏ အဆင့်အတန်းဖြင့် ထိုနေရာတွင် ပေါ်ထွက်လာပြီး သူ၏ သတင်းစကားကို ဟောပြောခဲ့သောအခါ (တမန်တော် ၁၃:၁၄၊ ၁၅ ကို ကြည့်ပါ)၊ သူတို့က သူ့ကို ကြားနာခဲ့ကြပြီး သူ့ထံသို့ ဆွဲဆောင်ခံခဲ့ရသည်။

Aquila and Priscilla. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading “Priscilla and Aquila,” as in v. 18 (cf. Rom. 16:3; 2 Tim. 4:19). She evidently took an active part in instructing Apollos, indicating that she was a woman of great power and zeal among the Christians. Aquila and Priscilla had apparently continued to attend the services of the synagogue. When Apollos appeared there in the character of a rabbi and delivered his message (cf. Acts 13:14, 15), they heard him and were attracted to him.

သူတို့သည် သူ့ကို ခေါ်ဆောင်သွားသည်။ အပိုလိုးသည် ယောဟန်၏ သတင်းစကားအထိ လိုက်နာခဲ့ပြီးဖြစ်သောကြောင့်၊ ခရစ်နှင့်ပတ်သက်သော သူတို့၏ ယုံကြည်ချက်တွင် အာကွီလာနှင့် ပရစ္စလာနှင့် ပို၍ သဟဇာတဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ ယောဟန်ကို မလိုက်နာသော ယုဒလူများထက် သာလွန်သည်။ သူသည် မက်ဆီယာကို လက်ခံရန် အဆင်သင့်ဖြစ်နေသော်လည်း၊ ယေရှုသည် ထိုဂုဏ်ပုဒ်ကို မည်သို့ ဖြည့်ဆည်းပေးခဲ့သည်ကို နားမလည်ခဲ့ပေ။

They took him. Having gone as far as he had in the message of John, Apollos would be much more in sympathy with Aquila and Priscilla, in their stand concerning Christ, than with the Jews who had not followed thus far. He was prepared to accept the Messiah, but did not understand in what way Jesus had fulfilled the terms of that title.

ရှင်းပြခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “ဖော်ပြခဲ့သည်”၊ “ရှင်းလင်းခဲ့သည်”။

Expounded. Or, “set forth,” “explained.”

ဘုရားသခင်၏ လမ်းစဉ်။ သူတို့သည် အပိုလိုးအား ရှင်းပြခဲ့သည်မှာ ပေါလုထံမှ သင်ယူခဲ့သော အရာများဖြစ်ပြီး၊ ရောမမြို့တွင် ခရစ်ယာန်ဘာသာနှင့် အစောပိုင်း ထိတွေ့မှုများမှလည်း ဖြစ်နိုင်သည် (ဗျာ. ၂ ကို ကြည့်ပါ)။ ၎င်းတွင် ကျေးဇူးတော်ဖြင့် ကယ်တင်ခြင်း၊ ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် ဖြောင့်မတ်ခြင်း၊ နှစ်ျခြင်းခံပြီးနောက် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏ လက်ဆောင်၊ နှင့် သခင်ဘုရား၏ ညစာစားပွဲ၏ အဓိပ္ပာယ်နှင့် လိုအပ်မှုတို့ ပါဝင်မည်။ အပိုလိုးသည် ယောဟန်၏ နှစ်ျခြင်းကိုသာ သိခဲ့သူဖြစ်သောကြောင့်၊ အခန်း ၁၉:၁-၇ တွင် ဖော်ပြထားသော လူဆယ့်နှစ်ဦး၏ ဖြစ်ရပ်ကဲ့သို့၊ “သခင်ယေရှု၏ နာမတော်” ဖြင့် ပြန်လည် နှစ်ျခြင်းခံခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

Way of God. What they “expounded” to Apollos was what they had learned from Paul, and perhaps also through earlier contacts with Christianity at Rome (see on v. 2). It would include the doctrines of salvation by grace, justification by faith, the gift of the Holy Spirit after conversion and baptism, and the meaning and necessity of the Lord’s Supper. It would doubtless follow, as in the case of the twelve men discussed in ch. 19:1–7, that Apollos, who formerly knew only John’s baptism, would be rebaptized into “the name of the Lord Jesus.”

ပို၍တိကျစွာ။ သို့မဟုတ် “ပို၍မှန်ကန်စွာ”။

More perfectly. Rather, “more accurately.”

၂၇။ သွားလိုသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ သွားလိုသည့် ဆန္ဒရှိသည်။

27. Was disposed to pass. That is, wished to go.

အာခါယသို့။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ အာခါယ၏ အဓိကမြို့ဖြစ်သော ကောရိန္သုမြို့သို့ ဖြစ်သည်။ အခန်း ၁၉:၁ ၏ စကားရပ်နှင့် ၁ ကောရိန္သု ၁:၁၂ တွင် အပိုလိုးကို ဖော်ပြထားမှုက ၎င်းကို သေချာစေသည်။ သူ၏ လေ့ကျင့်မှု၊ သဘာဝစွမ်းရည်နှင့် မကြာသေးမီက သင်ကြားမှုနှင့် အတွေ့အကြုံများက သူ့ကို အေသင်မြို့တွင် ပေါလုလုပ်ဆောင်ခဲ့သော အလုပ်နှင့် ဆင်တူသည့် အလုပ်တစ်ခုကို ကောရိန္သုတွင် လုပ်ဆောင်ရန် အရည်အချင်းပြည့်မီစေသည်။ အပိုလိုးအား တမန်တော်အဖြစ် ခန့်အပ်မှု မှတ်တမ်းမရှိသော်လည်း၊ ကောရိန္သုရှိ အချို့သောသူများက သူ့ကို ပေါလုနှင့် တန်းတူအဖြစ် မှတ်ယူခဲ့ကြသည် (၁ ကောရိန္သု ၁:၁၂)။ ၎င်းကြောင့် ထိုအသင်းတော်တွင် ပြင်းထန်သော ပါတီစိတ်ဓာတ်များ ပေါ်ပေါက်ခဲ့ပြီး၊ ပေါလုက ၎င်းကို ဆုံးမခဲ့သည် (၁ ကောရိန္သု ၃:၃-၁၇)။ အပိုလိုးကိုယ်တိုင်က ဤအခြေအနေကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်ဟု ယူဆရန် အကြောင်းမရှိပေ။ အကြောင်းမှာ ပေါလုက အပိုလိုးအား သူစိုက်ထားသည်ကို ရေလောင်းသူအဖြစ် ပြောဆိုခဲ့သည် (၁ ကောရိန္သု ၃:၆)။ အပိုလိုးသည် အသင်းတော်တွင် ပါတီစိတ်ဓာတ်ရှိကြောင်း သိရှိမှုကြောင့် ကောရိန္သုသို့ ပြန်မသွားလိုခဲ့ဖွယ်ရှိသည် (၁ ကောရိန္သု ၁၆:၁၂)။

Into Achaia. Probably to Corinth, the chief city of Achaia. The wording of ch. 19:1 and the reference to Apollos in 1 Cor. 1:12 make this a certainty. His training, natural ability, and recent instruction and experience qualified him to carry on there a work similar to what Paul had undertaken at Athens. There is no record of any apostolic commission to Apollos, but some of the Corinthians came to regard him as equal to Paul (1 Cor. 1:12). Out of this there arose a strong partisan feeling in that church, which Paul rebuked (1 Cor. 3:3–17). There is no reason to suppose that Apollos himself brought about this situation, for Paul speaks of Apollos as watering what he himself had planted (1 Cor. 3:6). It may be that Apollos’ knowledge of the existence of partisanship in the church made him unwilling to return to Corinth (1 Cor. 16:12).

ညီအစ်ကိုများက စာရေးပေးခဲ့သည်။ ၎င်းသည် “ထောက်ခံစာ” ဟု လူသိများလာသော ပထမဆုံး မှတ်တမ်းဖြစ်သည် (၂ ကောရိန္သု ၃:၁၊ ရောမ ၁၆:၁-၂၊ ကောလောသဲ ၄:၁၀ ကို ကြည့်ပါ)။ ၎င်းတို့သည် ထိုစဉ်က “အထောက်အထား” များဖြစ်သည်။ ဧဖက်အသင်းတော်က အပိုလိုးအတွက် ထိုသို့သော စာတစ်စောင်ကို ပေးရန် ဆန္ဒရှိခြင်းသည် သူထိုနေရာတွင် ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သော အထင်ကြီးလောက်မှုကို ပြသသည်။

The brethren wrote. This is the first record of what became known as “letters of commendation” (see on 2 Cor. 3:1; cf. Rom. 16:1, 2; Col. 4:10) written by one church to another on behalf of the bearer of the commendation. They were the “credentials” of that time. The fact that the church at Ephesus was willing to give Apollos such a letter shows the excellent impression he had made while there.

အားပေးခြင်း။ သို့မဟုတ် “အားပေးခြင်း”။ ဤကျမ်းပိုဒ်ကို “အပိုလိုးကို အားပေးရင်း၊ ညီအစ်ကိုများက တပည့်တော်များထံ စာရေးပေးခဲ့သည်” ဟုလည်း ဘာသာပြန်နိုင်သည်။

Exhorting. Or, “encouraging.” This passage may also be translated, “encouraging [Apollos], the brethren wrote to the disciples.”

များစွာ ကူညီပေးခဲ့သည် … ကျေးဇူးတော်အားဖြင့်။ ဤကျမ်းပိုဒ်ကို “ကျေးဇူးတော်အားဖြင့် ယုံကြည်သူများကို များစွာ ကူညီပေးခဲ့သည်” ဟုလည်း ဘာသာပြန်နိုင်သည်။ ဤဘာသာပြန်သည် ပိုမိုသင့်လျော်ပုံရသည်။ အကြောင်းမှာ ဘုရားသခင်၏ ကျေးဇူးတော်နှင့် ပညာနှင့် နှုတ်သွက်မှု၏ လက်ဆောင်များနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းအားဖြင့် အပိုလိုးသည် လူများကို ခရစ်တော်တွင် ပိုမိုနက်ရှိုင်းသော အတွေ့အကြုံသို့ ဦးဆောင်နိုင်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ပေါလုက အပိုလိုးနှင့် သူ၏အလုပ်နှင့် ပတ်သက်ပြီး ပြောခဲ့သည့်အရာနှင့် အတိအကျ ကိုက်ညီသည်။ “ငါစိုက်ခဲ့သည်၊ အပိုလိုးက ရေလောင်းခဲ့သည်”၊ “ငါအုတ်မြစ်ချခဲ့ပြီး၊ အခြားသူက ထိုအပေါ်တွင် တည်ဆောက်သည်” (၁ ကောရိန္သု ၃:၆၊ ၁၀)။

Helped them much … through grace. This passage may also be translated, “through grace helped them much which had believed.” This translation seems preferable, for it was through the grace of God, cooperating with the gifts of wisdom and eloquence, that Apollos was able to lead men to a deeper experience in Christ. This exactly corresponds with what Paul said of Apollos’ relation to his own work: “I have planted, Apollos watered”; “I have laid the foundation, and another buildeth thereon” (1 Cor. 3:6, 10).

၂၈။ အစွမ်းထက်စွာ ယုံကြည်စေခဲ့သည်။ ဂရိစကားလုံး “ဒိအာကတေလက်ချိုမိုင်” သည် “စေ့စေ့စပ်စပ် ငြင်းခုံဖြိုချခြင်း”၊ “စေ့စေ့စပ်စပ် ယုံကြည်စေခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ အပိုလိုးသည် ယုဒလူများ၏ ကန့်ကွက်မှုများကို ကျမ်းစာဖြင့် စစ်ဆေးပြီး ၎င်းတို့ကို ဖြိုချခဲ့သည်။ သူသည် ယုဒလူများကို ပေါလုတိုက်တွန်းခဲ့သည့် တူညီသော နိဂုံးသို့ ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ သူ၏နည်းလမ်းသည် ပေါလု၏ နည်းလမ်းနှင့် ကွဲပြားဖွယ်ရှိပြီး၊ ကွဲပြားမှုမှာ သူ၏ ကိုယ်ရည်ကိုယ်သွင်းတွင် ရှိသည်။ သူ၏ လုပ်ဆောင်မှုများသည် သဘာဝအလျောက် နောက်လိုက်များကို ဆွဲဆောင်ခဲ့ပြီး၊ ပေါလု၏ ကြိုးပမ်းမှုများထက် ဂဏန်းအားဖြင့် ပိုမိုအောင်မြင်မှုရခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ အပိုလိုးသည် တမန်တော်များ၏ အက်ဥပဒေတွင် ထပ်မံပေါ်ထွက်မလာသောကြောင့်၊ သူ၏ နောက်ပိုင်းသမိုင်းကို ဤနေရာတွင် မှတ်သားထားသင့်သည်။ သူ၏ နာမည်ကို ကောရိန္သုတွင် ပါတီတစ်ခု၏ ဆောင်ပုဒ်အဖြစ် အသုံးပြုခဲ့သော်လည်း၊ ပေါလုက သူနှင့် အပိုလိုးအကြား အဆုံးအမများ ကွဲပြားမှုမရှိကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပြီး၊ နှစ်ဦးစလုံးသည် အာကွီလာနှင့် ပရစ္စလာနှင့် ရင်းနှီးစွာ ဆက်သွယ်ခဲ့သောကြောင့် သဘောထားကွဲလွဲမှု မရှိခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ၁ ကောရိန္သု ၁၆:၁၂ အရ အပိုလိုးသည် ဧဖက်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့ပြီး၊ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ကောရိန္သုအသင်းတော်ထံမှ ထောက်ခံစာများနှင့်အတူ ဖြစ်သည် (�၂ ကောရိန္သု ၃:၁)။ ပေါလုက သူ့အား ယုံကြည်မှုရှိခဲ့ကြောင်း၊ သူ့ကို စတီဖနတ်စ်၊ ဖော်တုနတ်စ်၊ နှင့် အာခါအစ်နှင့်အတူ ကောရိန္သုသို့ ပြန်လာစေလိုသည့် ဆန္ဒဖြင့် ပြသခဲ့သည် (၁ ကောရိန္သု ၁၆:၁၂၊ ၁၇)။ အပိုလိုးသည် ၎င်းနောက်ပိုင်းတွင် ပျောက်ကွယ်သွားပြီး၊ ပေါလု၏ သာသနာပြုလုပ်ငန်း၏ နောက်ဆုံးနှစ်များအထိ (အေဒီ ၆၇ ခန့်) ထပ်မံပေါ်ထွက်မလာပေ။ ထိုကာလအတွင်း သူသည် ဧဖက်နှင့် ကောရိန္သုတွင် လုပ်ဆောင်ခဲ့သော စိတ်အားထက်သန်သော ဧဝံဂေလိလုပ်ငန်းများဖြင့် ပြည့်နှက်နေခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ပေါလု၏ သာသနာပြုလုပ်ငန်း၏ နိဂုံးချုပ်ချိန်တွင် (အေဒီ ၆၇ ခန့်) အပိုလိုးကို ပေါလုက ဖော်ပြခဲ့သည် (တိတု ၃:၁၃)။ သူသည် ဇေနတ်စ်ဟူသော ဥပဒေပညာရှင်နှင့်အတူ ရှိနေခဲ့ပြီး၊ ၎င်းမှာ အပိုလိုးကဲ့သို့ ယုဒဥပဒေ သို့မဟုတ် ရောမဥပဒေတွင် နက်နဲသော ဗဟုသုတရှိသူတစ်ဦး ဖြစ်သည် (မဿဲ ၂၂:၃၅၊ အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၅-၅၆ ကို ကြည့်ပါ)။ ပေါလု၏ အပိုလိုးအပေါ် ခံစားချက်သည် ရင်းနှီးသော စိတ်ဝင်စားမှုအဖြစ် ဆက်လက်ရှိနေခဲ့ပြီး၊ သူသည် တိတုအား အပိုလိုးကို ဖြစ်နိုင်သမျှ ကူညီပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ အပိုလိုးသည် ခရီးတိုင်း၌ လုပ်ကိုင်ခဲ့ပြီး၊ သူ၏ တပည့်များဖြစ်သော ပေါလုနှင့် ဆက်နွှယ်သူများနှင့် ကွဲပြားသော တပည့်အုပ်စုတစ်ခုကို စုစည်းခဲ့ပုံရသည် (တိတု ၃:၁၃-၁၄)။

28. Mightily convinced. Gr. diakatelegchomai, “to thoroughly argue down,” “to convince thoroughly.” Apollos brought the objections of the Jews to the test of Scripture and confuted them. He led the Jews to the same conclusion to which Paul had urged them. His method would probably be different from that of Paul, the difference being in his personality. His labors naturally attracted followers to the new preacher, and perhaps gave him a larger numerical success than had attended the efforts of Paul. As Apollos does not appear again in the Acts, note should here be made of what is known of his later history. Although his name was used at Corinth as the watchword of a party, Paul indicates no doctrinal differences between himself and Apollos, and since both had been in close contact congenially with Aquila and Priscilla, there probably was no disagreement. It would appear from 1 Cor. 16:12 that Apollos eventually returned to Ephesus, probably with letters of commendation from the church of Corinth (2 Cor. 3:1). Paul had confidence in him, as shown by his wish that he might return again to Corinth with Stephanas, Fortunatas, and Achaicus (1 Cor. 16:12, 17). Apollos drops out of sight after this until well toward the end of Paul’s career. We may believe that the intervening years were filled with earnest evangelistic labor such as he had performed at Ephesus and Corinth. Toward the close of Paul’s ministry (c. a.d. 67) Apollos is mentioned by Paul (Titus 3:13). He was in company with Zenas, the lawyer, that is, one who like Apollos had an established reputation for a deep knowledge of the law, either Jewish or Roman (see on Matt. 22:35; Vol. V, pp. 55, 56). Paul’s feeling toward Apollos evidently continued to be one of affectionate interest, for he asked Titus to give him all possible help. Apollos had been laboring at Crete, and there had apparently gathered around him a distinct company of disciples, whom Paul distinguishes from those who were associated with him (Titus 3:13, 14).

ယေရှုသည် ခရစ်ဖြစ်သည်။ သို့မဟုတ် “ခရစ်သည် ယေရှုဖြစ်သည်” သို့မဟုတ် “ယေရှုသည် ခရစ်ဖြစ်သည်” (ဗျာ. ၅၊ အခန်း ၁၇:၃ ကို ကြည့်ပါ)။

Jesus was Christ. Rather, “the Christ to be Jesus,” or “Jesus to be the Christ” (see on v. 5; ch. 17:3).

ellen g. white comments

1–3 AA 243, 349

1–18 AA 243-254

3 AA 347; CT 279; FE 97; PP 593; 4T 409

4, 5 AA 350

5 AA 247

5–7 AA 248

8 AA 249

9, 10 AA 250; PK 277

11 AA 270, 298; Ev 327; 7T 268

12, 13 AA 252

14–17 AA 253

18 AA 254

18, 19 AA 351

18–21 AA 269-280

19–21 AA 269

23 AA 281

24 AA 269

25–28 AA 270

အခန်းကြီး - ၁၉

chapter 19

၆ ပေါလ်၏လက်ဖြင့် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ကို ပေးအပ်ခြင်းခံရသည်။ ၉ ဂျူးလူမျိုးတို့သည် သူ၏အဆုံးအမကို ကဲ့ရဲ့သည်။ ထိုအဆုံးအမသည် အံ့ဖွယ်နိမိတ်များဖြင့် အတည်ပြုခံရသည်။ ၁၃ ဂျူးနတ်စွမ်းဖျက်သူများ ၁၆ မာရ်နတ်သည် သူတို့ကို ရိုက်နှက်သည်။ ၁၉ မန္တန်စာအုပ်များကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးသည်။ ၂၄ ဒေမေတိရုသည် အကျိုးအမြတ်ကို ချစ်သောကြောင့် ပေါလ်အား ဆန့်ကျင်၍ ဆူပူမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ၃၅ ထိုဆူပူမှုကို မြို့တော်စာရေးက ငြိမ်သက်စေသည်။

6 The Holy Ghost is given by Paul’s hands. 9 The Jews blaspheme his doctrine, which is confirmed by miracles. 13 The Jewish exorcists 16 are beaten by the devil. 19 Conjuring books are burnt. 24 Demetrius, for love of gain, raiseth an uproar against Paul, 35 which is appeased by the townclerk.

၁. အပေါလုသည် ကောရိန္သုမြို့၌ရှိနေစဉ်။ အပေါလုနှင့်ပတ်သက်သော ကွင်းစကွင်းပိတ်ပြီးနောက်၊ ယခုမှတ်တမ်းသည် ပေါလ်ထံသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိသည်။ အပေါလုသည် အာခါယဒေသ၌ သူ၏အလုပ်အတွက် ကောရိန္သုမြို့တွင် ထိရောက်သောဗဟိုဌာနတစ်ခုကို တွေ့ရှိခဲ့ပြီး၊ ယာယီအားဖြင့် ဤနေရာကို သူ၏ဌာနချုပ်အဖြစ် ပြုလုပ်ခဲ့ပုံရသည်။ ဤအချိန်တွင် ပေါလ်သည် အာရှမိုင်းနားဒေသဖြတ်၍ ဧဖက်မြို့သို့ အနောက်ဘက်သို့ ခရီးဆက်နေသည် (အခန်းကြီး ၁၈:၂၃)။

1. While Apollos was at Corinth. The parenthesis concerning Apollos having ended, the record now returns to Paul. Apollos found in Corinth a very effective center for his work in Achaia, and seems to have made this his headquarters for the time. At this juncture Paul was proceeding westward (ch. 18:23) across Asia Minor toward Ephesus.

အထက်ပိုင်းဒေသ။ သို့မဟုတ် “ပိုမိုကျယ်ပြန့်သောဒေသ၏ အထက်ပိုင်းနယ်မြေများ” (အခန်းကြီး ၁၃:၅၀ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤဒေသများသည် ပိုမိုအတွင်းပိုင်းတွင်ရှိသည်။ တမန်တော်၏ခရီးသည် လျှကိုနီယ၊ ဂလာတိယ၊ ဖရူဂျီယဒေသများဖြတ်၍ ဖြစ်နိုင်ဖွယ်ရှိပြီး၊ ၎င်းဒေသများကို သူယခင်က သွားရောက်ခဲ့ဖူးသည်။

Upper coasts. Or, “upper regions” of a larger area (see on ch. 13:50). These lay farther inland. The apostle’s journey was probably through Lycaonia, Galatia, and Phrygia, which he had visited before.

ဧဖက်မြို့သို့ရောက်လာ။ ဤလည်ပတ်မှုသည် သူယခင်က မြို့မှထွက်ခွာချိန်တွင် ပေးခဲ့သောကတိကို ဖြည့်ဆည်းခြင်းဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၁၈:၂၁)။

Came to Ephesus. This visit was in fulfillment of the promise made by him when he left the city before (ch. 18:21).

တပည့်အချို့။ ၎င်းတို့ကို “တပည့်များ” ဟုခေါ်သည်။ အကြောင်းမှာ အပေါလုကဲ့သို့ပင် ၎င်းတို့သည် ယေရှုနှင့်ပတ်သက်သော အချို့အရာများကို သင်ယူထားပြီး၊ ထိုအုတ်မြစ်ပေါ်တွင် ပေါလ်၏သင်ကြားမှုကို နားထောင်ရန် ဆွဲဆောင်ခံခဲ့ရပြီး၊ သူက ၎င်းတို့အား ပိုမိုသင်ပြပေးနိုင်သည်။

Certain disciples. They are called “disciples” because, like Apollos, they had learned some things concerning Jesus, upon the basis of which they had been drawn to listen to Paul, who could teach them more.

၂. သင်တို့ယုံကြည်ပြီးနောက်။ သို့မဟုတ် “ယုံကြည်ပြီးသည်နှင့်”။ ဆိုလိုသည်မှာ သင်တို့ယုံကြည်ချိန်တွင် သို့မဟုတ် သင်တို့ယုံကြည်သည်အတိုင်း ဖြစ်သည်။ ပေါလ်သည် ထိုသူများကို ယုံကြည်သူများအဖြစ် ခေါ်ဆိုခဲ့သည်။ သူသည် မကြာသေးမီကသာ ရောက်ရှိခဲ့သောကြောင့်၊ စည်းဝေးပွဲတွင် ပါဝင်သူများ၏ နောက်ခံအကြောင်းကို အကုန်မသိရှိခဲ့ပေ။ သို့သော် ပေါလ်သည် ဤသူများတွင် ဝိညာဉ်ရေးဆုကျေးဇူးများ ကင်းမဲ့နေသည်ကို သတိပြုမိပြီး၊ ဧဝံဂေလိတရားသို့ အပြည့်အဝရောက်ရှိလာသူများတွင် ထင်ရှားပေါ်လွင်သော ငြိမ်သက်မှု၊ ဝမ်းမြောက်မှု၊ တောက်ပမှုတို့ ကင်းမဲ့နေသည်ကိုလည်း သတိပြုမိပုံရသည်။

2. Since ye believed. Or, “having believed.” That is, either when you believed or inasmuch as you believed. Paul addressed the men as believers. Since he had recently arrived, he did not know the background of all who appeared among the members of the congregation. But Paul probably noticed in these men a want of the spiritual gifts, and perhaps a lack of the peace and joy and radiance that were revealed in those brought fully into the message of the gospel.

သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ရှိသလား။ ဤတပည့်များ၏ အနေအထားသည် အပေါလုဧဖက်မြို့သို့ ရောက်ရှိစဉ်ကဲ့သို့ပင် ဖြစ်သဖြင့်၊ ၎င်းတို့သည် အပေါလု၏ ဟောပြောမှုမှ သိမ်းသွင်းခံရသူများဖြစ်သည်ဟု ယူဆရန်မှာ အကျိုးသင့်အကြောင်းသင့်ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ကို ဓမ္မဟောင်းကျမ်းနှင့် နှစ်ခြင်းဆရာယောဟန်၏ သင်ကြားမှုတွင် အမည်တစ်ခုအဖြစ် သိရှိထားပြီးဖြစ်မည်မှာ သေချာသည် (မဿဲ ၃:၁၁)၊ သို့သော် ထို့ထက်ကျော်လွန်၍ ဝိညာဉ်တော်၏ သဘောသဘာဝကို မသိကြပေ။ ၎င်းတို့သည် နောင်တရခြင်း၏အမှတ်အသားအဖြစ် နှစ်ခြင်းခံယူခဲ့ကြပြီး၊ ဖြောင့်မတ်သောဘဝကို ဦးဆောင်နေကြမှန်း သေချာသော်လည်း၊ “ဖြောင့်မတ်ခြင်း၊ ငြိမ်သက်ခြင်း၊ ဝမ်းမြောက်ခြင်း” ဟူသော အတွေ့အကြုံကို သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ထဲတွင် မရောက်ရှိခဲ့ကြပေ (ရောမ ၁၄:၁၇)။ ၎င်းတို့သည် ဂျူးတပည့်များဖြစ်ပြီး၊ တစ်ပါးအမျိုးသားတပည့်များ မဟုတ်ကြောင်း ထင်ရှားသည်။

Whether there be any Holy Ghost. The position of these disciples is so like that of Apollos when he arrived at Ephesus that it is reasonable to think they were converts to his preaching. they must, of course, have known the Holy Spirit as a name in the OT and in the teaching of John the Baptist (Matt. 3:11), but beyond that they seemed to be in ignorance concerning the nature of the Spirit. They had received baptism as a token of repentance, and doubtless were leading upright lives, but had not entered upon the experience of “righteousness, and peace, and joy” which was theirs “in the Holy Ghost” (Rom. 14:17). It is evident that they were Jewish and not Gentile disciples.

၃. မည်သည့်အရာအတွက်နည်း။ သို့မဟုတ် “မည်သည့်အရာထဲသို့လည်း” (အခန်းကြီး ၂:၄၁၊ ၈:၃၈ ကိုကြည့်ပါ)။ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် “ထဲသို့နှစ်ခြင်းခံခြင်း” သို့မဟုတ် “ထဲသို့ခံယူခြင်း” ဟူသော စကားစုသည် လူများကို နှစ်မြှုပ်ခြင်း၏ သင်္ကေတအားဖြင့် ဘုရားသခင်နှင့် နီးကပ်စွာ ပေါင်းစည်းမှုကို ဖော်ပြသည်။ ဤသူများ၏ ဖြေကြားချက်များသည် မပြည့်စုံသော သင်ကြားမှုကို ပြသခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် နှစ်ခြင်းခံယူသူများအတွက် ပုံမှန်ရရှိသော အဆုံးအမထက် လျော့နည်းနေသည်။ ထို့ပြင် ၎င်းတို့၏ ဝိညာဉ်ရေးအတွေ့အကြုံသည်လည်း ၎င်းတို့၏ အသိပညာမပြည့်စုံမှုနှင့် ဆက်စပ်နေသည်။ ၎င်းတို့သည် မိမိတို့၏ချို့တဲ့မှုကို သတိမထားမိဖြစ်နိုင်ပြီး၊ ယုံကြည်သူများ၏ စည်းဝေးပွဲတွင် ပါဝင်ရန် အပြည့်အဝအရည်အချင်းပြည့်မီသည်ဟု ယူဆထားကြပုံရသည်။

3. Unto what? Rather, “Into what?” (see on chs. 2:41; 8:38). The NT phrase is “baptize in,” or “baptize into,” to express the close union with God into which men are brought by the symbolic act of immersion. The answers of the men so far had shown incomplete instruction, which fell short of what candidates for baptism ordinarily received, and also an incomplete spiritual experience, corresponding with their lack of knowledge. They were doubtless unaware of their own lack, and probably considered themselves fully qualified to belong to the congregation of believers.

ယောဟန်၏ နှစ်ခြင်းသို့။ သို့မဟုတ် “ယောဟန်၏ နှစ်ခြင်းထဲသို့”။ ဤနှစ်ခြင်းသည် အပေါလုမှ အကွီလာနှင့် ပရိစီလာထံမှ ပိုမိုပြည့်စုံသော သင်ကြားမှုမရရှိမီက အပေါလုမှ ပေးအပ်ခဲ့ခြင်း သို့မဟုတ် သူကဲ့သို့သော တစ်စုံတစ်ယောက်မှ ပေးအပ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်။ အခန်းကြီး ၄ မှလွဲ၍ ဤသည်မှာ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် နှစ်ခြင်းဆရာယောဟန်ကို နောက်ဆုံးအကြိမ် ဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။

Unto John’s baptism. Rather, “into John’s baptism.” The baptism may possibly have been by Apollos, administered before he had had his fuller instruction by Aquila and Priscilla, or by someone like him. Except for v. 4 this is the last NT reference to John the Baptist.

၄. နောင်တရခြင်း၏ နှစ်ခြင်း။ ပေါလ်သည် ယောဟန်သင်ကြားခဲ့သည်များကို အကျဉ်းချုံးဖော်ပြသည်—နောင်တရခြင်း၏ နှစ်ခြင်းနှင့် နောက်လိုက်မည့်သူအပေါ် ယုံကြည်ခြင်း—သို့သော် ဤဧဖက်တပည့်များသည် ဝိညာဉ်တော်၏ နှစ်ခြင်းနှင့် ဝိညာဉ်တော်၏ ဆုကျေးဇူးများကို မသိရှိကြသလို၊ ခရစ်တော်အပေါ် ယုံကြည်ခြင်း၏ အဆုံးအမများကိုလည်း အနည်းငယ်သာ သိရှိကြသည်။

4. Baptism of repentance. Paul summarized what John taught—the baptism of repentance and faith on Him who should follow—but these Ephesian disciples knew nothing of the baptism of the Spirit and the gifts of the Spirit, and little of the doctrines of faith in Christ.

၅. ၎င်းကိုကြားသောအခါ။ “၎င်း” ဟူသော စကားလုံးကို ဘာသာပြန်သူများမှ ထည့်သွင်းထားခြင်းဖြစ်ပြီး၊ ဖယ်ထုတ်သင့်သည်။ ဤသိမ်းသွင်းခံသူများကြားသိခဲ့သည်မှာ ယေရှုသည် မေရှိယဖြစ်သည်ဟူသော ရိုးရှင်းသောဖော်ပြချက်မျှသာ မဟုတ်ဘဲ၊ ပေါလ်မှ ၎င်းကို မှန်ကန်ကြောင်း သက်သေပြရာတွင် ဓမ္မဟောင်းကျမ်းများနှင့်အတူ အသုံးပြုခဲ့သော အငြင်းအခုံများဖြစ်ပြီး၊ ခရစ်တော်တွင် ဓမ္မဟောင်းကျမ်းများ ပြည့်စုံသွားပြီဖြစ်ကြောင်း ပြသခဲ့သည်။ ဤဖော်ပြချက်သည် အကျဉ်းချုံးဖြစ်သော်လည်း၊ ၎င်းတို့၏ ယုံကြည်ချက်သည် ရုတ်တရက် သို့မဟုတ် ပြည့်စုံသောသင်ကြားမှုမရှိဘဲ ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းမဟုတ်ပေ။

5. When they heard this. “This” is supplied by the translators, and probably should be omitted. What these converts heard, doubtless, was not the mere statement that Jesus was the Messiah, but the arguments, with OT scriptures, by which Paul proved this to be true, showing that in Him the OT was fulfilled. Though the description here is brief, their conviction was not necessarily sudden or without full instruction.

အမည်ဖြင့်။ သို့မဟုတ် “အမည်ထဲသို့”။ “အမည်” ၏အရေးပါမှုကို အခန်းကြီး ၃:၁၆၊ ၄:၁၂ တွင်ကြည့်ပါ။ ဤသည်မှာ အရေးပါသောအမှန်တရားသစ်ကို လက်ခံရရှိပြီးနောက် လူတစ်ဦးချင်းစီ ပြန်လည်နှစ်ခြင်းခံယူခြင်း၏ ဥပမာတစ်ခုဖြစ်သည်။ သို့သော် ၎င်းသည် မကြာခဏ ပြန်လည်နှစ်ခြင်းခံယူခြင်းအတွက် အာမခံမပေးပေ။ ပြန်လည်နှစ်ခြင်းခံယူခြင်းသည် ရှားရှားပါးပါးသာ ပြုလုပ်သင့်သည်။ ခရစ်ယာန်တစ်ဦး၏ နေ့စဉ်ဘဝတွင် အပြစ်ရှိသောလောက၌ ဖြစ်ပေါ်လာသော အပြစ်များမှ သန့်စင်ခြင်းကို ခရစ်တော်မှတစ်ဆင့် ဘုရားသခင်၏ ခွင့်လွှတ်ခြင်းကျေးဇူးအားဖြင့် ပေးအပ်ထားပြီး (၁ ယောဟန် ၁:၉၊ ၂:၁-၂)၊ အပြစ်များကို ဆေးကြောခြင်း၏ သင်္ကေတဖြစ်သော ခြေဆေးခြင်းထုံးစံဖြင့် သက်သေခံသည် (ယောဟန် ၁၃:၄-၁၀)။ တစ်ဦးသည် ခရစ်တော်ထဲသို့ နှစ်ခြင်းခံယူပြီးသည်နှင့်၊ ခရစ်တော်နှင့် ဆက်သွယ်မှုအတွက် လိုအပ်သော ယုံကြည်ချက်များနှင့် စံနှုန်းများမှ ထင်ရှားစွာ ဖောက်ပြန်ခြင်းရှိမှသာ ပြန်လည်နှစ်ခြင်းခံယူရန် လိုအပ်သည်။ ဤဖော်ပြချက်ကဲ့သို့သော ခြွင်းချက်များသည် ယေဘုယျစည်းမျဉ်းမှ ကွဲပြားသည်။ ခရစ်တော်၏ အမည်ထဲသို့ နှစ်ခြင်းခံယူခြင်းသည် ကယ်တင်ခြင်းပဋိညာဉ်ထဲသို့ ဝင်ရောက်ခြင်း၏ ကတိသစ္စာဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် တည်မြဲပြီး အောင်မြင်သော အတွေ့အကြုံတစ်ခု ဖြစ်ရန် ရည်ရွယ်သည်။

In the name. Rather, “into the name.” for the significance of “name” see on chs. 3:16; 4:12. Here is an example of individuals rebaptized upon the reception of vital truth, new to them. But this gives no warrant for frequent rebaptizings. Rebaptism should rarely be administered. The cleansing from sins that come into the Christian’s experience in his daily walk in a sinful world is provided by the forgiving grace of God through Christ (1 John 1:9; 2:1, 2) and witnessed to by the ordinance of foot washing, which symbolizes a washing away of sin (John 13:4–10). When one has been baptized into Christ, rebaptism is called for only if there has been a definite apostasy from the beliefs and standards that fellowship with Christ requires. Exceptions to this general rule would be cases like the one here described. Baptism into the name of Christ is the pledge of entrance into the covenant of salvation, and is intended to be a permanent and abiding experience.

၆. လက်တင်၍။ အခန်းကြီး ၆:၆ ကိုကြည့်ပါ။

6. Laid his hands. See on ch. 6:6.

သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ကြွလာ။ ဤသည်မှာ တမန်တော်များကျမ်းတွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသော နှစ်ခြင်းခံယူသူအားလုံး မျှဝေခံစားခဲ့သော အတွေ့အကြုံဖြစ်သည်။ ဤဖြစ်ရပ်တွင် ဝိညာဉ်တော်သည် ဧဖက်မြို့ကို အာတမစ် (ဒိုင်ယာနာ) နတ်ဘုရားမအား အပြည့်အဝရှိခိုးကွယ်ရာမြို့မှ ခရစ်တော်ထံသို့ လုံလောက်စွာ သိမ်းယူထားသော နေရာတစ်ခုအဖြစ် ပြောင်းလဲရန် ကြီးမားသောအလုပ်အတွက် ပြင်ဆင်ပေးအပ်ခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဤဒေသတစ်လျှောက် ခရစ်ယာန်ဘဝ၏ ဗဟိုချက်ဖြစ်လာပြီး၊ ရာစုနှစ်များစွာထိ ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။

The Holy Ghost came. This was an experience shared by all those whose baptism is recorded in the book of Acts. The Spirit came in this instance as a provision for the great work that was to change Ephesus from a city wholly devoted to the goddess Artemis (Diana) into a place sufficiently won to Christ to become a center of Christian life throughout this area, and that for several centuries to come.

အမျိုးမျိုးသောဘာသာစကားဖြင့် ပြောဆို။ သို့မဟုတ် “အမျိုးမျိုးသောဘာသာစကားဖြင့် စတင်ပြောဆိုခြင်း”။ ဤသည်မှာ ပင်တိကုတ္တေပွဲတော်ကဲ့သို့ ဝိညာဉ်တော်ထွက်ပေါက်ခြင်းဖြစ်သည်။ ယေရုဆလင်မြို့တွင် အင်ပါယာ၏ နေရာအနှံ့မှ စုဝေးလာသော ဂျူးလူမျိုးများအပေါ် ဤဆုကျေးဇူးသည် ၎င်း၏သက်ရောက်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သလို၊ ယခုတစ်ပါးအမျိုးသားများ၏ လှုပ်ရှားမှုဗဟိုချက်တွင် ပေးအပ်ခံရသော ဝိညာဉ်တော်သည်လည်း အလားတူရလဒ်ကို ဖြစ်ပေါ်စေမည်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့သောစွမ်းအားတစ်ခုအပေါ် လူများ၏ အံ့အားသင့်မှုသည် တရားဒေသနာသို့ အာရုံစူးစိုက်မှုကို ဆွဲဆောင်ကာ ခရစ်တော်ထံသို့ သိမ်းသွင်းခံရသူများကို ရရှိစေမည်ဖြစ်သည်။ “ဤသို့ဖြင့် ၎င်းတို့သည် ဧဖက်မြို့နှင့် ၎င်း၏အနီးတစ်ဝိုက်တွင် သာသနာပြုအလုပ်လုပ်ရန်နှင့် အာရှမိုင်းနားဒေသတွင် ဧဝံဂေလိတရားကို ကြွေးကြော်ရန် အရည်အချင်းပြည့်မီခဲ့ကြသည်” (EGW RH ဩဂုတ် ၃၁၊ ၁၉၁၁)။

Spake with tongues. Rather, “began speaking with tongues.” This was a Pentecostal outpouring. As at Jerusalem the gift worked its effect upon the Jews gathered at the feast from every part of the empire, so now the Spirit, given in this center of Gentile activity, would have a like result, that the amazement of the people at such a power might attract attention to the message and gain converts to Christ. “Thus they were qualified to labor as missionaries in Ephesus and its vicinity, and also to go forth to proclaim the gospel in Asia Minor” (EGW RH Aug 31, 1911).

ပရောဖက်ပြုခြင်း။ သို့မဟုတ် “ပရောဖက်ပြုခြင်းကို စတင်လုပ်ဆောင်ခြင်း”။ ၎င်းသည် ဧဝံဂေလိတရား၏ ပိုမိုယုံကြည်စေသော တင်ပြမှုကို ဆိုလိုပြီး၊ ဓမ္မဟောင်းပရောဖက်ပြုချက်များ၏ ဖွင့်ဆိုချက်နှင့် တရားဟောခြင်း၏ ပိုမိုကြီးမားသောစွမ်းအားကို ယူဆောင်လာသည်။ အနာဂတ်ဖြစ်ရပ်များကို ကြိုတင်ဟောကိန်းထုတ်ခြင်းသည် ဤအချိန်တွင် ခရစ်တော်၏အကြောင်းအမှုအတွက် အကူအညီအနည်းငယ်သာ ဖြစ်စေမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဤစကားလုံးဖြင့် မလိုအပ်စွာ ဆိုလိုခြင်းမဟုတ်ပေ။

Prophesied. Rather, “began prophesying.” This signifies a more convicting presentation of the gospel, bringing in an exposition of OT prophecy and a greater power of preaching. The foretelling of future events would be of little help to the cause of Christ at this time and is not necessarily meant by this word.

၇. ဆယ်နှစ်ယောက်ခန့်ရှိ၍။ ဤမှတ်တမ်းသည် ဤဆယ်နှစ်ယောက်သည် အုပ်စုတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ အသင်းတော်၏ အစည်းအဝေးများကို အတူတကွတက်ရောက်ခဲ့ကြသော်လည်း၊ ဤအချိန်ထိ အသင်းတော်၏ဘဝတွင် အပြည့်အဝမပါဝင်ခဲ့ကြဟု ဆိုလိုသည်။

7. Were about twelve. The narrative implies that these 12 formed a group, perhaps attending together the meetings of the church, but not until this time sharing fully in its life.

၈. ယူဒါးစည်းဝေးကျောင်းသို့။ တမန်တော်များ၏ထုံးစံအတိုင်း (အခန်းကြီး ၉:၂၀ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤလည်ပတ်မှုများသည် အဓိကအားဖြင့် ဥပုသ်နေ့များတွင်ဖြစ်ပြီး၊ ပထမအကြောင်းမှာ ပေါလ်သည် ဥပုသ်နေ့ကို စောင့်ထိန်းသူဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၁၃:၁၄၊ ၁၆:၁၃)၊ ထို့ပြင် ပေါလ်သည် တစ်ပတ်အတွင်း လက်ဖြင့်အလုပ်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည် (တမန်တော်များ ၁၈:၃၊ ၂၀:၃၄၊ ၁ သက်သာလောနိတ် ၂:၉၊ ၂ သက်သာလောနိတ် ၃:၈)၊ ထို့ပြင် ဥပုသ်နေ့များသည် ဂျူးလူမျိုးများနှင့် ဆက်သွယ်ရန် အကောင်းဆုံးအခွင့်အရေးများကို ပေးအပ်ခဲ့သည်။

8. Into the synagogue. In keeping with apostolic custom (see on ch. 9:20). These visitations were doubtless mainly on the Sabbath days, in the first place because Paul was a Sabbathkeeper (see chs. 13:14; 16:13), and also because Paul labored with his hands during the week (Acts 18:3; 20:34; 1 Thess. 2:9; 2 Thess. 3:8), and because Sabbaths presented the best opportunities for establishing contact with the Jews.

ရဲရင့်စွာဟောပြော။ အခန်းကြီး ၉:၂၇ ကိုကြည့်ပါ။

Spake boldly. See on ch. 9:27

သုံးလကြာ။ ဤအကျဉ်းချုံးစကားလုံးများသည် အလုပ်ပြင်းထန်သောကာလ၏ မှတ်တမ်းကို လွှမ်းခြုံထားသည်။ ပေါလ်သည် ယခင်ကကဲ့သို့ တဲထိုးသူအဖြစ် နေ့စဉ်အလုပ်လုပ်ကိုင်ခဲ့ပြီး (အခန်းကြီး ၂၀:၃၄ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)၊ အနည်းဆုံး ဥပုသ်နေ့များတွင် ယူဒါးစည်းဝေးကျောင်းတွင် ယေရှုသည် ခရစ်တော်ဖြစ်ကြောင်း ဟောပြောခဲ့ပြီး၊ သူ၏အမှုတော်နှင့် သူ၏ဘုရားသခင်၏ ထာဝရဥပဒေများ၏ သဘောသဘာဝကို ဖော်ပြခဲ့သည်။

Space of three months. These brief words cover the record of a period of heavy labor. Doubtless daily work as a tentmaker went on for Paul as before (cf. ch. 20:34), while on the Sabbaths at least he was in the synagogue preaching that Jesus is the Christ, and setting forth the nature of His work and the eternal laws of His kingdom.

အငြင်းအခုံပြု။ သို့မဟုတ် “ဆင်ခြင်ပြခြင်း”၊ အခန်းကြီး ၁၇:၂၊ ၁၈:၄၊ ၁၈:၁၉ တွင်ကဲ့သို့ (အခန်းကြီး ၂၀:၇ ကိုကြည့်ပါ)။

Disputing. Rather, “reasoning,” as in chs. 17:2; 18:4, 19; see on ch. 20:7.

ဆွဲဆောင်ခြင်း။ သို့မဟုတ် “ဆွဲဆောင်ရန်ကြိုးစားခြင်း”။

Persuading. Or, “attempting to persuade.”

ဘုရားသခင်၏နိုင်ငံတော်။ အခန်းကြီး ၁:၆ ကိုကြည့်ပါ။

Kingdom of God. See on ch. 1:6.

၉. အချို့သူများ မာကျောလာပြီး ယုံကြည်ခြင်းမရှိ။ သို့မဟုတ် “အချို့သူများ မာကျောလာပြီး နာခံခြင်းမရှိ”။ အခန်းကြီး ၁၄:၂ ကိုကြည့်ပါ။

9. Divers were hardened, and believed not. Or, “Some were growing hardened and disobedient.” See on ch. 14:2.

ထိုလမ်းကို မကောင်းပြောဆို။ ဆိုလိုသည်မှာ ခရစ်ယာန်များနှင့် ခရစ်ယာန်ဘာသာကို မကောင်းပြောဆိုခြင်းဖြစ်သည်။ ဧဖက်မြို့ရှိ ယုံကြည်ခြင်းမရှိသော ဂျူးလူမျိုးများသည် သက်သာလောနိတ်မြို့ရှိ ၎င်းတို့၏လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များကဲ့သို့ ပြုမူခဲ့ကြသည်။ ၎င်းတို့သည် ပေါလ်ကို မုန်းတီးမှုကို ဖော်ပြရန် တစ်ပါးအမျိုးသားများကို သူ့ဆန့်ကျင်ဘက်သို့ လှည့်ဖျားရန် ကြိုးစားခဲ့ကြပုံရသည်။ အောက်တန်းစားလူများသည် အဓိကရုဏ်းဖြစ်ပေါ်ရန် အမြဲအဆင်သင့်ဖြစ်နေသည်။

Spake evil of that way. That is, of Christians and Christianity. The unbelieving Jews acted at Ephesus as their fellows had at Thessalonica. They probably displayed their hatred of Paul by attempting to turn the Gentiles against him. People of the lower classes were always ready to riot.

သူထွက်ခွာ။ ဆိုလိုသည်မှာ သူသည် ယူဒါးစည်းဝေးကျောင်း၏ အများသူငှာ ဝတ်ပြုမှုများတွင် ပါဝင်ခြင်းကို ရပ်တန့်ခဲ့သည်။

He departed. That is, he ceased to take part in the public services of the synagogue.

တပည့်များကို ခွဲထုတ်။ ဆိုလိုသည်မှာ ယူဒါးစည်းဝေးကျောင်းရှိ ခရစ်ယာန်အဖွဲ့ဝင်များကို သူ၏သင်ကြားမှုကို စိတ်ဝင်စားလာသော ဂျူးလူမျိုးများနှင့်အတူ ခွဲထုတ်ခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ ခရစ်ယာန်ယုံကြည်သူများအုပ်စုတစ်ခုလုံး ဂျူးစည်းဝေးကျောင်းနှင့် ဆက်သွယ်မှုကို ဖြတ်တောက်ခဲ့သည့် ပထမဆုံးမှတ်တမ်းတင်ထားသော အချိန်ဖြစ်သည်။ ဂျူးစစ်ပွဲများကာလဖြစ်သော အေဒီ ၆၈ မှ ၁၃၅ အတွင်း၊ ဂျူးလူမျိုးများနှင့် ဆက်သွယ်မှုရှိခြင်းသည် မသက်မသာဖြစ်ရုံသာမက၊ နေရာအချို့တွင် အန္တရာယ်ပင်ဖြစ်ခဲ့သည့်အတွက်၊ ခွဲထွက်ခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်သည် အရှိန်အဟုန်ဖြင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ရမည်ဖြစ်သည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၈၀ ကိုကြည့်ပါ)။

Separated the disciples. That is, the Christian part of the congregation in the synagogue was withdrawn, along with any of the Jews who had become interested in his teaching. This is the first recorded time when the entire group of Christian believers severed their connection with the Jewish synagogue. The process of withdrawal must have been accelerated during the period of the Jewish wars, a.d. 68–135, when it was not only uncomfortable, but in some places actually dangerous, to be associated with Jews (see Vol. V, p. 80).

အငြင်းအခုံပြုခြင်း အချို့သော စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများကို (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကိုးကားပါ) “တစ်ရက်လျှင် တစ်ကြိမ် တျရန္နပ်စ်၏ ကျောင်းတွင် အငြင်းအခုံပြုခြင်း၊ ပဉ္စမနာရီမှ ဒသမနာရီအထိ” ဟူသော အခြားဖတ်ရှုပုံကို ကိုးကားထားသည်။ ဤဖတ်ရှုပုံသည် မူရင်းဖြစ်မဖြစ် ပညာရှင်များကြားတွင် သဘောထားကွဲလွဲမှုရှိသည်။ အကယ်၍ ၎င်းသည် မူရင်းဖြစ်ပါက၊ ၎င်းသည် စိတ်ဝင်စားဖွယ်အတွေးတစ်ခုကို ဖော်ပြသည်—ပဉ္စမနာရီမှ ဒသမနာရီအထိ (နံနက် ၁၁ နာရီခန့်မှ ညနေ ၄ နာရီခန့်အထိ) သည် အရှေ့တိုင်းနိုင်ငံများတွင် နားနေချိန်ဖြစ်သဖြင့်၊ ပေါလုသည် တျရန္နပ်စ်၏ ကျောင်းမဖွင့်သည့် “ပိတ်ရက်နာရီ” များတွင် ၎င်းအဆောက်အအုံကို သူ၏သင်ကြားမှုအတွက် အသုံးပြုခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

Disputing. Some textual evidence may be cited (cf. p. 10) for the alternate reading, “disputing daily in school of one Tyrannus from the fifth hour to the tenth.” Scholars disagree as to whether this reading is to be considered original. If it is, it suggests the interesting thought that since the period from the fifth to the tenth hour (about 11 a.m. to 4 p.m. ) is the siesta hour in Eastern countries, Paul would have used this building for his teaching during “off hours,” when Tyrannus’ school would not have been in session.

တစ်ရက်လျှင် ပေါလုသည် ဧဖက်မြို့တွင် ပထမသုံးလအတွင်း ဂျူးဘုန်းကြီးကျောင်းတွင် မည်မျှအကြိမ်သင်ကြားခဲ့သည်ကို မသိရသော်လည်း၊ သူသည် ဥပုသ်နေ့တိုင်း၌ အနည်းဆုံးရှိခဲ့ဖွယ်ရှိပြီး၊ ဖြစ်နိုင်လျှင် ထို့ထက်ပို၍ရှိခဲ့ပေမည်။ ယခုအခါတွင်မူ၊ သူသည် ပြည်သူ့ဧဝံဂေလိတရားဟောပြောမှု၏ ပြင်းထန်သောအစီအစဉ်တစ်ခုကို စတင်ခဲ့ပြီး၊ အနည်းဆုံး တစ်ရက်လျှင် အချိန်တစ်ခုကို ထိုအမှုအတွက် မြှုပ်နှံခဲ့သည်။ သူသည် တစ်ချိန်တည်းတွင် သူ၏အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှုကိုလည်း ဆက်လက်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်ဟု ယူဆရသည် (အခန်းကဏ္ဍ ၈ ကိုကြည့်ပါ)။

Daily. How often Paul had taught in the synagogue during his first three months at Ephesus cannot be known, though he was there doubtless each Sabbath, and perhaps oftener. Now, at least, he entered upon an intensive program of public evangelism, to which he devoted part, at least, of each day. Presumably he continued at the same time to earn his own living (see on v. 8).

အက်ဖီးဆပ်ရှိ ပေါလု၏သာသနာပြုခြင်း

၉ တပည့်တော်များနှင့် အက်ဖီးဆပ်ရှိ တရားစရပ် “စကိုလီ” ဆိုသောစကားသည် ဂရိစကား “စကိုလီ” မှဆင်းသက်လာပြီး ဤစကားတွင် စိတ်ဝင်စားဖွယ်ရာသမိုင်းရှိသည်။ မူလက “အားလပ်ချိန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး၊ ထိုအားလပ်ချိန်ကို ပညာရှိဆွေးနွေးမှုနှင့် သင်ယူမှုအတွက် အသုံးပြုသည့်အခါသို့ ပြောင်းလဲလာသည်။ ထို့နောက်၊ ဤနေရာတွင်ကဲ့သို့၊ ထိုသင်ယူမှုပြုလုပ်ရာ နေရာအဖြစ် အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ နောက်ဆုံးတွင်၊ “ဇီနိုး၏ စကိုလီ” ကဲ့သို့ ဆရာတစ်ဦး၏ နောက်လိုက်များကို ရည်ညွှန်းသော စုပေါင်းအသုံးအနှုန်းဖြစ်လာသည်။ ဤကျမ်းပိုဒ်တွင်၊ ၎င်းသည် ပိုင်ရှင်၏ ပုဂ္ဂလိကပိုင်ဆိုင်မှုဖြစ်သော ဟောပြောခန်းတစ်ခုကို ရည်ညွှန်းပြီး၊ ၎င်းကို တမန်တော်အား ငှားရမ်းပေးခဲ့ခြင်း သို့မဟုတ် ချေးငှားပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်နိုင်သည်။

The school. Gr. scholē. This word has an interesting history. Originally it meant “leisure”; then it was applied to leisure as bestowed upon learned discussion and study; then, as here, to the place in which the study was pursued. Lastly it became a collective term for the followers of a particular teacher, as “the school of Zeno.” In this verse it probably indicates a lecture room, which, as the private property of the owner, was lent or rented to the apostle.

တိုင်ရန္နပ်စ် စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “တစ်ဦး” ဟူသောစကားလုံးကို ဖယ်ထုတ်ရန် ထောက်ခံပြီး၊ တိုင်ရန္နပ်စ်သည် ထင်ရှားသောပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးဖြစ်နိုင်သည်ဟု အကြံပြုသည်။ ဤလူအကြောင်း အတိအကျ မသိရှိရပါ။ သူသည် ဒဿနိကဗေဒ သို့မဟုတ် စကားပြောပညာ၏ ဆရာတစ်ဦးဖြစ်နိုင်သော်လည်း၊ ထိုသို့ဆိုပါက သူသည် လုံးဝပြောင်းလဲမှုမရှိသော ပုဂံလူမျိုးဖြစ်ရန် မဖြစ်နိုင်ပေ။ ထိုသို့သောပုဂ္ဂိုလ်သည် အချို့လူများက ပြစ်တင်ရှုတ်ချသော (အခန်း ၁၇:၃၂ ကိုကြည့်ပါ) ယုံကြည်ခြင်းအသစ်ကို သင်ကြားသူအား သူ၏သင်ကြားရာခန်းကို အသုံးပြုခွင့်ပေးရန် မဖြစ်နိုင်ပေ။

One Tyrannus. Textual evidence favors (cf. p. 10) omitting the word “one,” which suggests that Tyrannus may have been a well-known person. Of this man nothing more is known with certainty. He may have been a teacher of philosophy or rhetoric, but if so he could hardly have been an entirely unconverted heathen. Such a person would not likely permit his classroom to be used by a teacher of a new faith that was ridiculed in certain circles (see ch. 17:32).

ထို့ကြောင့် အချို့က ဤသည်မှာ ဂျူးလူမျိုးများ စုဝေးရန် ပိုမိုဖြစ်နိုင်သော ဂျူးကျောင်း ဘတ်-ဟမ္မီဒရက်ရှ် ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ယူဆကြသည်။ နားထောင်သူများမှာ ဂျူးလူမျိုးများနှင့် ဂရိလူမျိုးများ ရောနှောပါဝင်သည်။ အက်ဖီးဆပ်တွင် ဂျူးလူမျိုးများ လုံလောက်စွာရှိခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ပညာရေးအတွက် ထိုသို့သော “ကျောင်းများ” လိုအပ်ခဲ့သည်မှာ သေချာသည်။ ထိုကျောင်း၏ ခေါင်းဆောင်သည် ၎င်း၏ဂျူးအမည်အပြင် ပုဂံအမည်ကို လွယ်ကူစွာ လက်ခံယူနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် တိုင်ရန္နပ်စ်သည် ဂျူးလူမျိုးဖြစ်နိုင်သည်။

Some therefore think this was a Jewish school, a Beth–Hammidrash, in which Paul’s Jewish hearers would be more likely to assemble. The listeners evidently were partly Jews and partly Greeks. No doubt there were enough Jews in Ephesus to make such “schools” necessary for their education, and the leader of such a school would very readily adopt a Gentile name in addition to his Jewish one. So Tyrannus may possibly have been a Jew.

၁၀ နှစ်နှစ်ကာလ နောက်ပိုင်းတွင် ပေါလုသည် မီလီတုပ်ရှိ အက်ဖီးဆပ်အသင်းတော်အကြီးအကဲများအား ဟောပြောရာ၌ အက်ဖီးဆပ်အသင်းတော်ကို “သုံးနှစ်” ကြာ ဆုံးမခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည် (အခန်း ၂၀:၃၁)။ ဤနှစ်ခုကြားတွင် ကွဲလွဲမှုမရှိပါ။ ဤနေရာတွင် ဖော်ပြထားသော နှစ်နှစ်သို့ အခန်း ၈ ၏ သုံးလကို ထပ်ပေါင်းရမည်ဖြစ်ပြီး၊ တရားစရပ်တွင် သင်ကြားမှုမတိုင်မီ ကာလလည်း ပါဝင်နိုင်သည် (အေအေ ၂၉၁ ကိုကြည့်ပါ)။

10. The space of two years. When later he spoke to the Ephesian elders at Miletus, Paul stated that he had admonished the church of Ephesus for “three years” (ch. 20:31). There is no conflict between these two statements. To the two years mentioned here must be added the three months of v. 8 and the time which may have preceded his teaching in the synagogue (see AA 291).

အာရှတိုက်တွင် နေထိုင်သူအားလုံး “အာရှ” အတွက် အခန်း ၂:၉ ကိုကြည့်ပါ။ အက်ဖီးဆပ်သည် ပေါလု၏လုပ်ဆောင်မှု၏ ဗဟိုချက်ဖြစ်လာပြီး၊ ထိုနေရာမှ အနီးအနားမြို့များသို့ သွားရောက်ခဲ့သည်မှာ သေချာသည်။ ထို့ကြောင့် ဗျာဒိတ်ကျမ်းတွင် ဖော်ပြထားသော အသင်းတော်များ (အခန်း ၂၊ ၃) သည် ပေါလုမှ စတင်ခဲ့ဖွယ်ရှိသော်လည်း၊ အချို့သည် ပေါလု၏မျက်နှာကို မမြင်ဖူးကြဟု ဖော်ပြထားသည့်အတွက် ဤဖြစ်နိုင်ခြင်းကို အကန့်အသတ်ဖြင့်သာ ယူဆရမည် (ကောလောသဲ ၂:၁၊ အက့်စ် ၁၈:၂၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ဂျူးနှင့်ဂရိလူမျိုးများမှ အဖွဲ့ဝင်များရောက်ရှိလာသော အက်ဖီးဆပ်ရှိ ခရစ်ယာန်အသိုင်းအဝိုင်းသစ်၏ တိုးတက်မှုသည် ထင်ရှားသောအချက်ဖြစ်လာသည်။ အာတီမစ်သို့ လက်ဆောင်များနှင့် သူမ၏အမှတ်တရပစ္စည်းများ၏ ရောင်းချမှု သိသာစွာ ကျဆင်းသွားသည်။ လုကာက ပေါလု၏ဟောပြောမှုဆွဲဆောင်သော ပရိသတ်များသည် အက်ဖီးဆပ်တွင် အခြေချနေထိုင်သူများသာမက၊ မြို့သို့လာရောက်သူများလည်း ပါဝင်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ဟောပြောသူနှင့် သူ၏သတင်းစကားကို ဒေသ၏ထောင့်ပေါင်းစုံသို့ ယူဆောင်သွားသည်ဟု ဖော်ပြသည်။ ကောလောသဲမှ ဖိလိမွန်သည် ဤကာလအတွင်း ပေါလု၏သာသနာပြုခံရသူတစ်ဦးဖြစ်နိုင်သည် (ဖိလိမွန် ၁၉ ကိုကြည့်ပါ)။

All they … in Asia. For “Asia” see on ch. 2:9. Evidently Ephesus became the center of Paul’s labors, and from there he doubtless visited neighboring towns also. Hence there is the possibility that the churches mentioned in Revelation (chs. 2; 3) owe their origin to Paul, though this possibility must be qualified by the statement that some had not seen Paul’s face (Col. 2:1; cf. on Acts 18:23). The growth of the new Christian community in Ephesus, which drew its members from both Jews and Greeks, became a conspicuous fact. The number of gifts to Artemis, and the sale of memorials of her, fell off markedly. Luke implies that the audiences drawn by Paul were made up not only of the settled inhabitants of Ephesus, but of those who visited the city, and who carried news of the preacher and his message to all corners of the district. Philemon from Colossae may have been one of Paul’s converts during this period (see Philemon 19).

၁၁၊ ၁၂၊ ၁၇ (လုကာ ၈:၄၆) အံ့ဖွယ်အမှုများ မျက်ကန်းသက်သက်ယုံကြည်မှုကို အားမပေးပါ ပေါလုသည် အက်ဖီးဆပ်ရှိ ရုပ်တုကိုးကွယ်သူများနှင့် တိုက်ရိုက်ထိတွေ့သောအခါ၊ ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးသည် သူမှတစ်ဆင့် ထင်ရှားစွာ ပြသခဲ့သည်။ တမန်တော်များသည် အမြဲတစေ အံ့ဖွယ်အမှုများကို ၎င်းတို့၏ဆန္ဒအလျောက် လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့ခြင်းမဟုတ်ပါ။ သခင်ဘုရားသည် သူ၏အကျွန်ုပ်တို့အား ဤအထူးတန်ခိုးကို သူ၏အမှုတိုးတက်ရန် သို့မဟုတ် သူ၏နာမတော်၏ ဂုဏ်အသရေအတွက် လိုအပ်သည့်အခါ ပေးအပ်ခဲ့သည်။ ဖာရိုဘုရင်၏ နန်းတော်တွင် မောရှေနှင့်အာရုန်ကဲ့သို့၊ တမန်တော်သည် ယခုအခါ မန္တန်ဆရာများ၏ လိမ်ညာသော အံ့ဖွယ်အမှုများကို ဆန့်ကျင်ပြီး သမ္မာတရားကို ထိန်းသိမ်းရမည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် သူပြုလုပ်ခဲ့သော အံ့ဖွယ်အမှုများသည် ယခင်က သူပြုလုပ်ခဲ့သော အမှုများနှင့် မတူညီသောသဘောရှိသည်။ ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် ကုသခြင်းကို ရှာဖွေသော သူမအား ခရစ်တော်၏အဝတ်နားရင်း ကုသပေးသော တန်ခိုးကို ပေးခဲ့သည့်အလျှင်၊ ဤအခါတွင်လည်း၊ ယုံကြည်သူအားလုံးအတွက် အဝတ်အစားများသည် ကုသရာတွင် အသုံးပြုခဲ့သည်။ “ရောဂါများ ပျောက်ကင်းပြီး နတ်ဆိုးများ ထွက်သွားခဲ့သည်။” သို့သော် ဤအံ့ဖွယ်အမှုများသည် မျက်ကန်းသက်သက်ယုံကြည်မှုကို အားမပေးခဲ့ပါ။ ယေရှုသည် ဆင်းရဲဒုက္ခရောက်နေသော အမျိုးသမီး၏ ထိတွေ့မှုကို ခံစားရသောအခါ “ငါ့ထံမှ တန်ခိုးထွက်သွားပြီ” ဟု ကြွေးကြော်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ကျမ်းစာက သခင်ဘုရားသည် ပေါလု၏လက်ဖြင့် အံ့ဖွယ်အမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး၊ ယေရှုခရစ်၏ နာမတော်ကို ချီးမြှောက်ခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားပြီး၊ ပေါလု၏ နာမကို မဟုတ်ပါ (အယ်လ်ပီ ၁၃၅)။

11, 12, 17 (Luke 8:46). Miracles No Encouragement to Blind Superstition.—As Paul was brought in direct contact with the idolatrous inhabitants of Ephesus, the power of God was strikingly displayed through him. The apostles were not always able to work miracles at will. The Lord granted His servants this special power as the progress of His cause or the honor of His name required. Like Moses and Aaron at the court of Pharaoh, the apostle had now to maintain the truth against the lying wonders of the magicians; hence the miracles he wrought were of a different character from those which he had heretofore performed. As the hem of Christ’s garment had communicated healing power to her who sought relief by the touch of faith, so on this occasion, garments were made the means of cure to all that believed; “diseases departed from them, and evil spirits went out of them.” Yet these miracles gave no encouragement to blind superstition. When Jesus felt the touch of the suffering woman, He exclaimed, “Virtue is gone out of me.” So the Scripture declares that the Lord wrought miracles by the hand of Paul, and that the name of the Lord Jesus was magnified, and not the name of Paul (LP 135).

၁၁ ပြုလုပ်ခဲ့သည် ဂရိဘာသာတွင် ဤကြိယာ၏ ကာလသည် ပေါလုအက်ဖီးဆပ်တွင်နေထိုင်စဉ် ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးပြသမှုများသည် ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြသည်။ ၎င်းသည် တစ်ကြိမ်တည်းသော အစွမ်းထက်သော ဟောပြောမှုတစ်ခုမှ ဖြစ်ပေါ်လာသော ရုတ်တရက်ပြသမှုမဟုတ်ပါ။

11. Wrought. The tense of the verb in the Greek implies that these manifestations of God’s power were continuous during the apostle’s stay at Ephesus. This was no spasmodic manifestation resulting from some powerful, but lone, discourse.

ထူးခြားသော အံ့ဖွယ်အမှုများ စကားလုံးအရ “မတော်မတဆဖြစ်ပေါ်ခြင်းမဟုတ်သော တန်ခိုးကြီးသော [အမှုများ]” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး၊ နေ့စဉ်တွေ့ရှိနိုင်သော အမှုမျိုးမဟုတ်ပါ (အခန်း ၂၈:၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤနေရာတွင်အသုံးပြုသော ဂရိနာမ်စကားလုံး “ဒူနမစ်” သည် အံ့ဖွယ်အမှုကို ဆိုလိုသည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၂၀၈ ကိုကြည့်ပါ)။ ဘုရားသခင်သည် အမှုကို ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး၊ ပေါလုသည် ကိရိယာဖြစ်သည်။

Special miracles. Literally, “mighty [works], not [ones] happening by chance,” that is, not such as one might encounter any day (cf. on ch. 28:2). The Greek noun used here for “miracle” is dunamis (see Vol. V, p. 208). God did the work; Paul was the instrument.

လက်ဖြင့် အေဂျင်စီကို ဖော်ပြသော ရင်းနှီးသော ဟီဘရူးစကားအသုံးအနှုန်း၏ တိုက်ရိုက်ပြန်လည်ထုတ်လုပ်မှုဖြစ်သည် (အခန်း ၅:၁၂ ကိုကြည့်ပါ)။

By the hands. A literal reproduction of a familiar Hebrew idiom expressing agency (see on ch. 5:12).

၁၂ သူ၏ခန္ဓာကိုယ်မှ ဤစကားစုကို “လက်ကိုင်ပုဝါ သို့မဟုတ် အင်္ကျီများကို သူ၏ခန္ဓာကိုယ်မှ ယူဆောင်သွားပြီး နာမကျန်းသူများထံ ပို့ဆောင်ခဲ့သည်” (အာအက်စ်ဗွီ) ဟု ဖတ်နိုင်သည်။ “လက်ကိုင်ပုဝါ” နှင့ “အင်္ကျီ” ဟူသော ဂရိစကားလုံးများသည် လက်တင်ဘာသာမှ ဘာသာပြန်ဆိုထားခြင်းဖြစ်သည်။ “လက်ကိုင်ပုဝါ” (ဆူဒါရီယာ) သည် မျက်နှာမှ ချွေးသုတ်ရန်အသုံးပြုသည်။ “အင်္ကျီ” (ဆီမီဆင်တီယာ) သည် လက်သမားများဝတ်ဆင်သော အင်္ကျီတိုများဖြစ်သည်။ နှစ်နှစ်ကြာ သာသနာပြုမှုကို စကားလုံးအနည်းငယ်ဖြင့် ဖယ်ထုတ်ပြီးနောက် လုကာက ဤအသေးစိတ်အချက်များကို အလေးပေးဖော်ပြခြင်းသည် ထူးဆန်းပုံရသည်။ ဆရာဝန်တစ်ဦးအနေဖြင့် သူ၏စိတ်ဝင်စားမှုသည် သဘာဝလွန်ကုသမှုများကို သူ့အာရုံကို ဆွဲဆောင်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ရိုးသားသောသူများသည် ပေါလုလက်မှုလုပ်နေစဉ် သူ့ထံလာရောက်ပြီး၊ သူအသုံးပြုနေသော လက်ကိုင်ပုဝါ သို့မဟုတ် အင်္ကျီများကို ပေးအပ်ခံရသည်။ ဤကုသရေးကိရိယာများ၏ ထိရောက်မှုသည် သခင်ဘုရား၏အဝတ်နားရင်း (မာကု ၅:၂၇၊ ၂၈ ကိုကြည့်ပါ) နှင့် မျက်မမြင်ကို ကုသရာတွင် အသုံးပြုသော ရွှံ့စေး (ယောဟန် ၉:၆ ကိုကြည့်ပါ) နှင့် နှိုင်းယှဉ်နိုင်သည်။ သဘာဝလွန်ကုသမှုတွင် လိုအပ်သော အခြေအနေနှစ်ခုမှာ ဘုရားသခင်၏တန်ခိုးနှင့် ယုံကြည်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်၏တန်ခိုးနှင့် လူသားယုံကြည်ခြင်းကြားတွင် တံတားဖြစ်သော ရုပ်ဝတ္ထုများသည် ယုံကြည်ခြင်း၏လက်တွေ့အသုံးချမှုအတွက် ကိရိယာမျှသာဖြစ်သည်။

12. From his body. The clause may read, “handkerchiefs or aprons were carried away from his body to the sick” (RSV). The Greek words for both “handkerchiefs” and “aprons” are transliterations from the Latin. The “handkerchiefs” (sudaria) were used to wipe sweat from the face; the “aprons” (semicinctia) were short aprons worn by artisans. It seems rather strange that, after dismissing two years of ministry in a few words, Luke should dwell at such length on these details. It may be that his interests as a physician naturally drew his attention to supernatural acts of healing. It appears that sincere persons came to the apostle as he labored at his craft, and were given the very handkerchiefs or aprons he was using. The effectiveness of these instruments of healing is comparable with that of the hem of the Lord’s garment (see on Mark 5:27, 28) and the clay He used in healing the blind man (see on John 9:6). There are but two conditions universally required in supernatural acts of divine healing: divine power, and faith. Material things that may bridge the gap between divine power and human faith are mere vehicles for the exercise of the faith.

ရောဂါများ ပျောက်ကင်းသွားသည် ဤအခန်းတွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း၊ အက်ဖီးဆပ်မြို့တွင် နတ်ဆိုးဖယ်ရှားခြင်း၊ မန္တန်ပညာနှင့် စုန်းအတတ်များကို လူအများ၏မျက်စိရှေ့တွင် ပြသခဲ့ရာ၊ ဘုရားသခင်သည် ယုံကြည်ခြင်း၏ တန်ခိုးကို အထူးသက်သေအဖြစ် အံ့ဖွယ်ကုသမှုများကို ပြသခဲ့ပုံရသည်။

The diseases departed. In the city of Ephesus where, as this chapter reveals, exorcism and curious arts of witchcraft and incantation were paraded before the eyes of the people, God appears to have made the miraculous cures to stand as special evidences of the power of faith.

၁၃ အချို့ ပိုမိုတိကျစွာ “အချို့ပင်” သို့မဟုတ် “အချို့လည်း” ဟု ဖတ်နိုင်သည်။

13. Certain. Rather, “some even,” “some also.”

လှည့်လည်သွားလာသော ဂျူးနတ်ဆိုးဖယ်ရှားသူများ သို့မဟုတ် “လှည့်လည်သွားလာသော ဂျူးနတ်ဆိုးဖယ်ရှားသူများ” (အာအက်စ်ဗွီ)။ လိမ်လည်သူများသည် ပေါလုနှင့် ယေရှု၏ နာမကို အသုံးပြုပြီး ၎င်းတို့ကိုယ်ကို အကျိုးအမြတ်ရယူရန် ကြိုးပမ်းနေသည်။ ဤဂျူးလူမျိုးများသည် မန္တန်နှင့် စာလုံးပေါင်းများဖြင့် ရောဂါများကို ကုသသည်ဟု အဆိုပြုခဲ့သည် (အခန်း ၈:၉၊ ၁၃:၆ ကိုကြည့်ပါ)။ ဂျူးသမိုင်းဆရာ ဂျိုဆီဖပ်စ်က ရှောလမုန်၏ နတ်ဆိုးများကို ဆန့်ကျင်သည့်ကျွမ်းကျင်မှုနှင့် နတ်ဆိုးဖယ်ရှားခြင်းအကြောင်း ရေးသားရာ၌ “ဤကုသမှုမျိုးသည် ယနေ့ထိ ကျွန်ုပ်တို့အကြား အလွန်တန်ခိုးကြီးသည်” ဟု ထည့်သွင်းဖော်ပြခဲ့သည် (အန်တီကွီးတီး viii. ၂. ၅ [၄၆]၊ လို့ဘ်ထုတ်ဝေမှု၊ အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၉၅)။

Vagabond Jews, exorcists. Or, “itinerant Jewish exorcists” (RSV). Impostors were going about seeking to benefit themselves by employing the names of Paul and Jesus. These Jews professed to cure diseases by charms and spells (see on chs. 8:9; 13:6). The Jewish historian Josephus, writing of Solomon’s supposed skill against demons and of the use of exorcism, adds, “This kind of cure is of very great power among us to this day” (Antiquities viii. 2. 5 [46]; Loeb ed., vol. 5, p. 595).

၎င်းတို့အပေါ်သို့ ခေါ်ဆိုခြင်း အစောပိုင်းကတည်းက ဂျူးလူမျိုး၏ ရိုးရာစာပေများသည် ဘုရားသခင်၏ မဖော်ပြနိုင်သော နာမတော်ကို အသံထွက်ခြင်းဖြင့် ကြီးမားသောရလဒ်များရရှိသည်ဟု ဖော်ပြသည်။ ၎င်းတို့က မောရှေသည် ဤနာမတော်ဖြင့် အီဂျစ်လူကို သတ်ခဲ့ပြီး၊ ဧလိရှဲသည် ယေဟောဝါ၏ နာမတော်ဖြင့် ကလေးများကို လှောင်ပြောင်သူများအပေါ် ပျက်စီးခြင်းကို ယူဆောင်လာခဲ့သည်ဟု ဆိုခဲ့သည်။ ဤ“လှည့်လည်သွားလာသော ဂျူးလူမျိုး” များသည် ပေါလုက ယေရှု၏ နာမကို အသုံးပြုခြင်း၏ ရလဒ်များကို မြင်ပြီးနောက်၊ ထိုနာမကို အသုံးပြု၍ ကုသမှုများ ပြုလုပ်ရန် ကြိုးစားခဲ့သည်မှာ နားလည်နိုင်သည် (အခန်း ၃:၁၆ ကိုကြည့်ပါ)။

To call over them. From a very early date the traditional literature of the Jews ascribed great results to the utterance of the incommunicable name of Deity. They claimed that it was with this that Moses slew the Egyptian, and that Elisha brought destruction upon the mocking children “by the name of Jehovah.” It is easy to understand that these “vagabond Jews,” having seen the results of Paul’s use of Jesus’ name, would attempt to effect healings by the same name (see on ch. 3:16).

ကျွန်ုပ်တို့ သင့်ကို တိုက်တွန်းသည် စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “ကျွန်ုပ် သင့်ကို တိုက်တွန်းသည်” ဟု ဖတ်ရန် ထောက်ခံသည်။ ဤသည်မှာ မှန်ကန်ဖွယ်ရှိပြီး၊ ဤစကားများကို နတ်ဆိုးဖယ်ရှားမှုပြုလုပ်နေသော သတ်မှတ်ထားသော ပုဂ္ဂိုလ်က ပြောကြားမည်ဖြစ်သည်။

We adjure you. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading, “I adjure you.” This is doubtless correct, for the words would be uttered by the particular person who was performing the act of exorcism.

၁၄ ဂျူးလူမျိုးနှင့် ယဇ်ပုံးအကြီးအကဲ သို့မဟုတ် “ဂျူးယဇ်ပုံးအကြီးအကဲ”။ ၎င်းသည် ယဇ်ပုံးများကို ခွဲထားသော ၂၄ ခုသော အဖွဲ့များထဲမှ တစ်ခု၏ အကြီးအကဲဖြစ်နိုင်သည်ဟု အကြံပြုသည် (မဿဲ ၂:၄၊ လုကာ ၃:၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ထိုသို့ဆိုပါက၊ ဤလူသည် အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ၎င်း၏ရာထူးကို ဆုံးရှုံးခဲ့ရပြီး၊ အက်ဖီးဆပ်သို့ ရောက်ရှိလာသောအခါ ယဇ်ပုံးအကြီးအကဲဟု မိမိကိုယ်ကို ခေါ်ဆိုနေဆဲဖြစ်ပြီး၊ လုကာက ထိုသို့ဖော်ပြခဲ့သည်။

14. A Jew, and chief of the priests. Or, “a Jewish chief priest.” This suggests that he may have been chief of one of the 24 courses into which the priests were divided (see on Matt. 2:4; Luke 3:2). If so, it is possible that this man had lost his place for some reason, but, having come to Ephesus, still called himself a chief priest, and is so described by Luke.

ထိုသို့ပြုလုပ်သူများ စီဗာ၏သားခုနစ်ဦးသည် နတ်ဆိုးဖယ်ရှားမှုအတွက် ကိုးကားထားသော စကားပုံစံကို လက်ခံယူခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် ၎င်းတို့အား ရိုသေလေးစားမှုပုံပေါက်စေမည့် ပုံစံဖြစ်သည်။

Which did so. The seven sons of Sceva adopted for their exorcisms the form of words quoted, a formula that would give them a seeming respectability.

၁၅. “ယေရှုကို ငါသိသည်။” ဂရိဘာသာဖြင့် “ton Iēsoun ginōskō” ဟု ဆိုသည်၊ ဤတွင် “ယေရှုကို ငါအသိအမှတ်ပြုသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ Ginōskō သည် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ သိရှိခြင်းသာမက အာဏာပိုင်အသိအမှတ်ပြုခြင်းကိုပါ ရည်ညွှန်းသည်။

15. Answered. The exorcists stand face to face with a demoniac, as frenzied and strong as he who met the Lord at Gadara (Mark 5:3, 4; cf. Matt. 8:28).

Jesus I know. Gr. ton Iēsoun ginōskō, “Jesus I recognize.” Ginōskō here implies not only personal knowledge but recognition of authority.

“ပေါလုကိုလည်း ငါသိသည်။” ဂရိဘာသာဖြင့် “ton Paulon epistamai” ဟု ဆိုသည်၊ “ပေါလုနှင့် ငါရင်းနှီးသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ Epistamai သည် ရင်းနှီးသော အသိအကျွမ်းဖြစ်ခြင်း သို့မဟုတ် အချက်အလက်တစ်ခုကို သိရှိခြင်းကို ရည်ညွှန်းနိုင်သည်။

Paul I know. Gr. ton Paulon epistamai, “I am acquainted with Paul.” Epistamai may imply a familiar acquaintance, or the knowledge of a fact.

“သင်တို့ကား မည်သူနည်း။” စာသားအရ “သင်တို့သည် မည်သူတို့ဖြစ်သနည်း။” ဤတွင် နတ်ဆိုးဝင်ပူးသူသည် သူ့ကိုယ်သူ နတ်ဆိုးနှင့် တစ်သားတည်းဖြစ်သည်ဟု ဖော်ပြသည် (မာကု ၅:၇–၁၂ ကို ကြည့်ပါ)။ သူသည် ပေါလုကဲ့သို့သော သူ၏ဖူးစာနှင့်အတူ ယေရှု၏နာမကို ကြောက်ရွံ့ထိတ်လန့်သော်လည်း၊ ဤအယောင်ဆောင်သူများကိုမူ ထိတ်လန့်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။

Who are ye? Literally, “but you, who are you?” The possessed man thus identified himself with the demon (cf. Mark 5:7–12). He stood in awe at the name of Jesus when spoken by a man like Paul, but he was not awed by these pretenders.

၁၆. သူတို့အပေါ်သို့ ခုန်အုပ်လိုက်သည်။ ဤတွင် နတ်ဆိုးဝင်ပူးခြင်းသည် ဂဒါရင်း၏ဖြစ်ရပ်ကဲ့သို့ပင်၊ ခံရသူအား ပုံမှန်ထက်သာလွန်သော ခွန်အားပေးသည်။ အယောင်ဆောင်သူများသည် ထိုသူ၏ နတ်ဆိုးဝင်ပူးသော ဒေါသအမျက်ရှေ့တွင် ထိတ်လန့်ကြောက်ရွံ့စွာ ထွက်ပြေးသွားကြသည်။

16. Leaped on them. Demoniac possession here, as in the case of the Gadarene, gave to its victim a more than normal strength. The impostors fled in dismay before the man’s demonic rage.

သူတို့ကို အနိုင်ယူသည်။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “သူတို့နှစ်ဦးစလုံးကို အနိုင်ယူသည်” ဟူသော စာသားကို ဖော်ပြသည်။ ဤမူကွဲစာသားသည် သေဗာ၏သားခုနစ်ဦးအနက် နှစ်ဦးသာလျှင် ဤဖြစ်ရပ်တွင် ပါဝင်ခဲ့သည်ဟု ညွှန်ပြပေမည်။ သို့သော် ပါပိုင်ရပ်စ်များမှ အထောက်အထားအရ ဤတွင်ဘာသာပြန်ထားသော “နှစ်ဦး” ဟူသော ဂရိစကားလုံးသည် “အားလုံး” (နှစ်ဦးထက်ပို၍) ဟူသော အဓိပ္ပာယ်လည်း ရှိနိုင်သည်။

Overcame them. Textual evidence attests (cf. p. 10) the reading “overcoming both of them.” This variant reading might indicate that only two of the seven sons were involved in this instance. However, there is evidence from the papyri that the Greek word here translated “both” might also have the sense of “all” (more than two).

အဝတ်မဲ့သည်။ ဤသည်မှာ သူတို့၏အပြင်ဘက်အင်္ကျီ သို့မဟုတ် ဝတ်လုံသည် ဆုတ်ဖြဲခံရပြီး၊ အတွင်းဝတ်သော တိုတောင်းသော အင်္ကျီများသာ ကျန်ရှိသည်ဟု ဆိုလိုပေမည် (မဿဲ ၅:၄၀ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤတွင် မှတ်တမ်းသည် ရပ်တန့်သည်။ အကယ်၍ စာရေးသူသည် ထူးကဲသောအရာများကို စိတ်ကူးယဉ်ဖန်တီးနေပါက၊ သူသည် သေဗာ၏သားများမအောင်မြင်ပြီးနောက် ပေါလု၏လက်ဖြင့် ထိုသူ၏ရောဂါပျောက်ကင်းခြင်းဖြင့် ဇာတ်လမ်းကို အထွတ်အထိပ်သို့ တည်ဆောက်ပေမည်။ သို့သော် လုကာ၏မှတ်တမ်းသည် အချက်အလက်မှန်ကန်သည်။

Naked. This may not necessarily imply more than that the outer garment, or cloak, was torn from the men, leaving them clad only in their short tunics (see on Matt. 5:40). The record stops here. If the writer were inventing extraordinary things, he might have developed the story to a climax with the man’s healing at the hands of Paul after the failure of Sceva’s sons. But Luke’s record is factual.

၁၇. အားလုံးသို့ သိရှိလာသည်။ စာသားအရ “သိရှိလာသည်” ဟု ဆိုသည်။ ဤဖြစ်ရပ်သည် လျင်မြန်စွာ ပျံ့နှံ့သွားသည်မှာ သေချာသည်။ သေဗာ၏သားများသည် ဤဖြစ်ရပ်နှင့်ပတ်သက်၍ သူတို့ကိုယ်တိုင် အနည်းငယ်သာ ပြောကြပေမည်။

17. Was known to all. Literally, “became known.” No doubt the story spread rapidly. The sons of Sceva probably had little to say about the incident themselves.

ယုဒလူများနှင့် ဂရိလူများ။ စာသားအရ “ယုဒလူများနှင့် ဂရိလူများနှစ်ဦးစလုံး” ဟု ဆိုသည်။

Jews and Greeks. Rather, “both Jews and Greeks.”

သခင်ယေရှုကို ချီးမြှောက်သည်။ ကြိယာ၏အချိန်သည် ဆက်လက်ချီးမြှောက်ခြင်းကို ရည်ညွှန်းသည်။ ဤဖြစ်ရပ်မှတ်တမ်းသည် ယေရှု၏နာမသည် နတ်ဆိုးဖယ်ရှားသူများအသုံးပြုသော ပုံသေစကားလုံးများထက် အဆမတန် ထင်ရှားကြောင်း ဖော်ပြသည်။ ထို့ပြင် ယေရှု၏နာမကို ယုံကြည်ခြင်းမရှိဘဲ မဆင်မခြင်အသုံးပြုခြင်းသည် အန္တရာယ်ရှိကြောင်းလည်း ထင်ရှားသည်။ ဧဖက်မြို့သားများသည် ထိုနာမကို မထီမဲ့မြင်ပြုသူများအပေါ်ကျရောက်သော ပြစ်ဒဏ်ကို မြင်တွေ့သောအခါ ယခင်ကထက် ထိုနာမကို ပို၍ရိုသေလေးစားလာကြသည်။

Lord Jesus was magnified. The tense of the verb implies continuous magnifying. The narrative shows that the name of Jesus stood out far above any of the names in the formularies the exorcists had used. It was also evidently a dangerous thing to use the name rashly, without faith in what it implied. As never before the people of Ephesus respected that name when they witnessed the punishment that befell those who profaned it.

၁၈. ယုံကြည်သူများစွာသည် လာရောက်၍ ဝန်ခံကြသည်။ စာသားအရ “ယုံကြည်ပြီးသူများအနက်မှ များစွာသောသူများသည် လာရောက်၍ ဝန်ခံကြသည်” ဟု ဆိုသည်။ အခန်းကြီး ၂ တွင်ကဲ့သို့ပင် “ယုံကြည်သည်” ဟူသော ကြိယာသည် ဗတ္တိဇံဆောင်ခြင်းအပါအဝင် နှလုံးသန့်စင်ခြင်း၏ တစ်ခုလုံးကို ရည်ညွှန်းပေမည် (အခန်းကြီး ၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤယုံကြည်သူများသည် ယုံကြည်ခြင်းကို ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့ကြသော်လည်း၊ ၎င်းသည် မပြည့်စုံသော အတွေ့အကြုံဖြစ်သည်။ ယခု သူတို့သည် မကောင်းမှုများကို ဝန်ခံကြသည်၊ အချို့သောကိစ္စများတွင် ဗတ္တိဇံဆောင်ပြီးနောက် သူတို့ပြုလုပ်ခဲ့သော မင်္ဂလာမရှိသော အလေ့အကျင့်များနှင့် သက်ဆိုင်ပေမည်။ ဝိညာဉ်တော်၏လှုံ့ဆော်မှုအောက်တွင်၊ အသင်းတော်သည် နှလုံးသန့်စင်ခြင်း၏ အတွေ့အကြုံကို ဖြတ်သန်းခဲ့သည်။ ဤဝန်ခံခြင်းများသည် ပေါလုနှင့် အခြားဆရာများထံသို့ သီးသန့်ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်း သို့မဟုတ် အသင်းတော်ရှေ့မှောက်တွင် လူထုရှေ့ဝန်ခံခြင်းဖြစ်သည်မှာ မရှင်းလင်းပါ။ ယောဟန်ဗတ္တိဇံဆရာ၏ရှေ့တွင် ဝန်ခံခြင်းများကဲ့သို့ (မဿဲ ၃:၆ ကိုကြည့်ပါ) လူထုရှေ့ဝန်ခံခြင်းဖြစ်နိုင်ဖွယ်ရှိသည်။ သူတို့သည် ယေရှု၏နာမကို မဖွယ်မရာအသုံးပြုခြင်းဖြင့် မကောင်းသောအရာများ ပြုလုပ်နိုင်ကြောင်း မြင်တွေ့ခဲ့ပြီး၊ သူတို့သည် ခရစ်ယာန်ဟု ခေါ်ဆိုခြင်းဖြင့် ထိုနာမကို မဖွယ်မရာအသုံးပြုနေသလားဟု တွေးတောခဲ့ကြသည်။ သူတို့သည် ခရစ်တော်ကို အားလုံးကို စီရင်သူအဖြစ် ရင်ဆိုင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိခဲ့ကြသည်။ သူတို့၏သြတ္တပ္ပစိတ်သည် ပြင်းထန်စွာ နိုးကြားလာသည်။ သူတို့သည် ၎င်းတို့၏အပြစ်များကို ဝန်ခံခဲ့ပြီး၊ ခရစ်တော်၏ ခွင့်လွှတ်ခြင်းနှင့် အကျိုးဆောင်ခြင်း၏ ကျေးဇူးတော်အောက်သို့ ရောက်ရှိလာကြသည် (၁ ယောဟန် ၁:၉; ၂:၁)။

18. Many that believed came, and confessed. Or, “Many of those who had believed began to come, confessing.” As in v. 2, the verb “believe” is probably used for the whole process of conversion, including baptism (cf. v. 3). These believers had made a profession, but it was clearly an imperfect experience into which they had come. Confessions were now made of wrongdoing, perhaps in some cases in relation to occult practices they had fallen into after they had been baptized. Under the Spirit, the church went through an experience of thorough heart searching. It is not clear whether the confessions were made privately to Paul and the other teachers, or publicly in the presence of the congregation. The latter is the more probable, even as was true of the confessions made to John the Baptist (see on Matt. 3:6). They had seen what the evil one could do with the misuse of the name of Jesus, and wondered whether they were not misusing the name by calling themselves Christians. They realized that they must face Christ as the Judge of all. Their consciences were roused to intense activity. They confessed their sins, thereby coming under the gracious provision of Christ’s forgiveness and intercession (1 John 1:9; 2:1). See AA 288.

၁၉. သူတို့အနက်မှ များစွာသောသူများ။ စာသားအရ “အလွန်အမင်းအရာများကို ကျင့်သုံးသူများအနက်မှ များစွာသောသူများ” ဟု ဆိုသည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ အဆိုးမြင်သည့် မှော်အတတ်များဖြစ်သည်။ ဤမှော်အတတ်များသည် ဧဖက်မြို့၌ အထူးပြုလုပ်ဆောင်သည့်အရာများဖြစ်သည်။ မှော်ဆရာများနှင့် နက္ခတ္တဗေဒပညာရှင်များသည် အများအပြားရှိပြီး၊ ကျိန်စာများ၊ ဗျာဒိတ်စာအုပ်များ၊ အိပ်မက်ဖွင့်ဆိုခြင်းဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းများဖြင့် အကျိုးအမြတ်များစွာ ရရှိခဲ့သည်။ ယခုခေါ်ဆိုသော “ဧဖက်ကျမ်းများ” သို့မဟုတ် “ဧဖက်စာများ” (Ephesian grammata) သည် ပိုးသားအိတ်များထဲတွင် ထည့်ထားသော စက္ကူစများဖြစ်ပြီး၊ ထိုစက္ကူစများပေါ်တွင် ရှေးဟောင်းစကားလုံးများကို ရေးထားသည်။ အလက်ဇန္ဒြီးယား၏ ကလီမန့်သည် ဤစကားလုံးများကို စာရင်းပြုစုထားသည် (Stromata v. ၈)၊ ၎င်းတို့သည် ဘာသာဗေဒဆိုင်ရာ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုကို မဖြစ်နိုင်သည့်အထိ မထင်ရှားသော်လည်း၊ ၎င်းသည် ၎င်းတို့ကို အမှောင်နှင့်အလင်း၊ မြေကြီးနှင့်နှစ်၊ နေနှင့်အမှန်တရားဟု အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုသည်။ ၎င်းတို့သည် ဂရိမိခင်နတ်ဘုရားအာတီမစ်ထက် ရှေးကျသော ဖရီဂျီယံသဘာဝဘာသာတရားမှ ဆက်လက်ရှင်သန်နေပြီး၊ နောက်ပိုင်းတွင် အခြားဘာသာတရားများမှ ရောက်ရှိလာသော အဆိုးမြင်အယူများနှင့် ပေါင်းစပ်ထားသည်။

19. Many of them. The clause reads literally, “Many of those who were practicing superfluous things,” meaning the superstitious, magical arts. These arts were almost a specialty in Ephesus. The magicians and astrologers were about in great numbers, and carried on a brisk trade in charms, books of divination, and rules for interpreting dreams. The so-called “Ephesian spells,” or “Ephesian writings” (Ephesian grammata), were small slips of parchment kept in silk bags, and on these slips were written archaic words of obscure meaning. Clement of Alexandria lists these words (Stromata v. 8), and despite their being so obscure as to defy linguistic analysis he interprets them as meaning darkness and light, the earth and the year, the sun and truth. They doubtless represent a survival of the old Phrygian nature cult, which antedated the Greek goddess Artemis, and which was later combined with superstitions that drifted in from other religions.

စာအုပ်များကို စုစည်းယူလာကြသည်။ ဤသည်မှာ ကျိန်စာများနှင့် မန္တန်များရေးထားသော စာများ၊ “ဧဖက်စာများ” နှင့် ဤမင်္ဂလာမရှိသော “အတတ်များ” ဆိုင်ရာ စာတမ်းများကို စုစည်းယူလာခြင်းကို ဆိုလိုသည်။ ဤ“စာများ”အချို့သည် ရှေးကျသည်ဟု ဆိုကြပြီး၊ မောရှေလက်ထက်အထိ ပြန်လည်ရောက်ရှိနိုင်သည်။ ထို့ပြင် ကျိန်စာများ သို့မဟုတ် ဆွဲဆောင်မှုပစ္စည်းများကိုလည်း ယူဆောင်လာပေမည်။

Brought their books together. This must mean the gathering together of the papers upon which the spells and incantations had been written, the “Ephesian writings,” and the books put out as treatises upon these occult “arts.” Some of these “writings” were allegedly of great antiquity, perhaps going as far back as the days of Moses. Probably also charms, or amulets, were brought.

မီးရှို့ဖျက်ဆီးသည်။ ဤမီးရှို့ခြင်းသည် ပေါလုမှတစ်ဆင့် ပြုလုပ်သော ကုသခြင်းများနှင့် အယောင်ဆောင်နတ်ဆိုးဖယ်ရှားသူများကို နတ်ဆိုးက အနိုင်ယူခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေပုံရသည် (အခန်းကြီး ၁၂၊ ၁၆ ကိုကြည့်ပါ)။ “ယုံကြည်သူများ” သည် ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏စွမ်းအားသည် “မင်္ဂလာမရှိသောအတတ်များ” ထက် သာလွန်ကြောင်း ရှင်းလင်းစွာ ခံစားရသည်။ ကျိန်စာများ၊ နတ်ဆိုးနာမများ၊ ပုံသေစကားလုံးများနှင့် “စာများ” သည် အချည်းနှီးသော အယောင်ဆောင်မှုများအဖြစ် ထင်ရှားလာသည်။ ထို့ကြောင့် ရေးထားသော မန္တန်များနှင့် ၎င်းတို့ပါဝင်သော စာတမ်းများကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့သည်။ ဂရိကြိယာပုံစံသည် စာအုပ်တစ်အုပ်ပြီးတစ်အုပ် ထည့်သွင်းမီးရှို့သည့်အခါ နာရီပေါင်းများစွာ ဆက်လက်မီးရှို့ခြင်း သို့မဟုတ် ထပ်ခါတလဲလဲ မီးရှို့ခြင်းများကို ရည်ညွှန်းပေမည်။ ဤသရုပ်ပြမှုသည် များစွာသော အာရုံစူးစိုက်မှုကို ဆွဲဆောင်ခဲ့ပေမည်။

Burned them. There appears to be a relation between this burning and the healings through Paul that were followed by the overcoming of the pretended exorcists by the demon (see vs. 12, 16). Those who “believed” sensed clearly that the power of Christianity was superior to “curious arts.” Charms, mystic names, formulas, and “letters” stood exposed as empty pretenses. Accordingly, the written incantations, and the treatises containing them, were burned. The Greek verb form may imply either continuous burning, over a period of hours, as book after book was thrown on, or repeated acts of burning. Such a demonstration must have attracted considerable notice.

စျေးနှုန်းကို တွက်ချက်သည်။ ယုံကြည်သူများ၏ စွန့်လွှတ်မှုသည် လုကာဖော်ပြထားသော စာအုပ်များ၏တန်ဖိုးသာမက၊ “မင်္ဂလာမရှိသောအတတ်များ” ကျင့်သုံးခြင်းမှ ရရှိနိုင်သော ဝင်ငွေဆုံးရှုံးမှုကိုပါ ပါဝင်သည်။

They counted the price. The sacrifice made by the believers consisted not only of the cost of the books, which is named by Luke, but also of the loss of potential income, which they might have received from practicing the “curious arts.”

ငွေဒါဏ်ငါးသောင်းသား။ ဤတန်ဖိုးရှိသော စာအုပ်များကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးခြင်းသည် ဂရိလူဦးရေအလယ်တွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သောကြောင့်၊ လုကာသည် “ငွေဒါဏ်များ” ဟု ဆိုရာတွင် ဂရိဒရာခမကို ရည်ညွှန်းပေမည်။ အကယ်၍ ထိုသို့ဖြစ်ပါက၊ ဒရာခမ ငါးသောင်းသည် ဒေါ်လာ ငါးထောင်ကျော်တန်ဖိုးရှိသည်။ သို့သော်၊ ထိုအချိန်က ဒရာခမသည် တစ်ရက်လုပ်ခလစာနှင့် ညီမျှသောကြောင့်၊ ထိုစျေးနှုန်းသည် ဒေါ်လာဖြင့်ဖော်ပြသော တန်ဖိုးထက် များစွာပို၍ တန်ဖိုးရှိသည်။ စာအုပ်အချို့သည် ရောင်းချပါက မြင့်မားသောစျေးနှုန်းရရှိပေမည်။ အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၄၉ ကိုကြည့်ပါ။

Fifty thousand pieces of silver. Since this dramatic burning of books, esteemed by so many to be valuable, took place in the midst of a Greek population, it is probable that Luke was thinking of the Greek drachmas as the “pieces of silver.” If so, 50,000 of these united would be worth a little over $5,000. Since, however, the drachma was about equivalent to a day’s wages at that time, it will be seen that the then-current market value was far greater than would be suggested by the equivalent figure in dollars. Some of the books would undoubtedly have brought a high price, if offered for sale. See Vol. V, p. 49.

၁၉. စွန့်လွှတ်သောစာအုပ်များ၏တန်ဖိုး။—စာအုပ်များကို မီးရှို့ပြီးနောက်၊ ၎င်းတို့သည် စွန့်လွှတ်မှု၏တန်ဖိုးကို တွက်ချက်ခဲ့ကြသည်။ ၎င်းသည် ငွေဒါဏ်ငါးသောင်းဖြစ်သည်ဟု ခန့်မှန်းခဲ့ပြီး၊ ဒေါ်လာ တစ်သောင်းခန့်နှင့် ညီမျှသည် (LP ၁၃၇)။

19. Value of the Books Sacrificed.—When the books had been consumed, they proceeded to reckon up the value of the sacrifice. It was estimated at fifty thousand pieces of silver, equal to about ten thousand dollars (LP 137).

၂၀. ဘုရား၏နှုတ်ကပတ်တော်သည် အားကြီးစွာ တိုးပွားလာသည်။ စာသားအရ “သခင်၏နှုတ်ကပတ်တော်သည် အားကြီးစွာ ဆက်လက်တိုးပွားလာသည်” ဟု ဆိုသည်။ “အားကြီးစွာ” ဟူသည်မှာ “မည်သည့်အရာကမျှ မတားဆီးနိုင်သော အင်အားနှင့် ခွန်အားဖြင့်” ဟု နားလည်နိုင်သည်။

20. Mightily grew the word of God. Literally, “Mightily the word of the Lord kept growing.” “Mightily” can be understood as “with overpowering force and strength, which nothing could resist.”

အောင်မြင်သည်။ သို့မဟုတ် “ဆက်လက်ခိုင်ခံ့လာသည်” ဟု ဆိုသည်။

Prevailed. Or, “continued to strengthen.”

၂၁. ဤအရာများပြီးနောက်။ ဧဖက်မြို့၌ လူများစွာသည် အသင်းတော်သို့ စုဝေးလာခဲ့သည်။ ထူးကဲသောဖြစ်ရပ်များမှတစ်ဆင့် ဘုရားသခင်သည် အသင်းတော်နှင့် မြို့၏လှုပ်ရှားမှုများထဲသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ “ယုံကြည်သူများ” သည် ပြုပြင်ပြောင်းလဲခြင်းကို တွေ့ကြုံခဲ့ရသည်။ မကောင်းသောအရာများ၏ ကိရိယာများကို ထူးကဲစွာ ဖျက်ဆီးခြင်းဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး၊ မြို့တစ်ခုလုံး၏ အာရုံစူးစိုက်မှုကို ဆွဲဆောင်ခဲ့သည်။ ယခုအလုပ်သည် ကောင်းစွာတည်ထောင်ပြီးဖြစ်ပြီး၊ ပေါလုသည် မြို့ကို ထွက်ခွာနိုင်သည်ဟု ခံစားရသည်။

21. After these things. There had been at Ephesus a large gathering of souls into the church. Through striking incidents God had entered into the activities of church and city. Those who “believed” had experienced a reformation. There had been a spectacular destruction of the instruments of evil, attracting the attention of the entire city. The work was now well established, and Paul felt that he could leave the city.

ဝိညာဉ်တော်ဖြင့် ရည်ရွယ်သည်။ ဂရိဘာသာတွင် ဤအသုံးအနှုန်းသည် မထင်ရှားပါ၊ ၎င်းသည် ပေါလု၏ကိုယ်ပိုင်ဝိညာဉ်ကို ဆိုလိုနိုင်သည်၊ သို့မဟုတ် ပေါလုသည် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏ လှုံ့ဆော်မှုဖြင့် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်ဟု ဆိုလိုနိုင်သည် (အခန်းကြီး ၁၇:၁၆ ကိုကြည့်ပါ)။

Purposed in the spirit. In the Greek the expression is ambiguous; it may mean Paul’s own spirit, or it may mean that Paul was inspired by the Holy Spirit to purpose as he did (see on ch. 17:16).

မက္ကဒိုးနီးယားနှင့် အာခါယားမှတစ်ဆင့်။ ကောရိန္သုတစ်စောင်မ၏ ပထမစာတမ်းသည် ပေါလု၏ရည်ရွယ်ချက်၏ နောက်ခံကို ပေးထားသည်။ ပေါလုသည် ဧဖက်မြို့၌ နှစ်ပေါင်းများစွာ နေထိုင်စဉ် မက္ကဒိုးနီးယားနှင့် အာခါယားရှိ အသင်းတော်များနှင့် မကြာခဏ ဆက်သွယ်ခဲ့ပြီး၊ သူသည် စိုးရိမ်စရာအကြောင်းများရှိခဲ့သည်။ သူသည် ကောရိန္သုလူများထံသို့ ယခုမရှိတော့သော စာတစ်စောင်ရေးခဲ့ရပြီး၊ ၎င်းတို့အနက်ရှိ အကျင့်ယိုယွင်းသော လိင်ဆက်ဆံခြင်းအကြောင်း သတိပေးခဲ့သည် (၁ ကောရိန္သု ၅:၉–၁၁)။ ခလိုအီ၏အိမ်သားများမှ အသင်းတော်အတွင်း ပိုင်းခြားမှုများအကြောင်း သတင်းယူလာခဲ့သည်။ ထို့ပြင် အသင်းတော်စည်းကမ်းမရှိခြင်း၊ ဆိုးယုတ်သော အကျင့်ပျက်ခြစားမှုများနှင့် မဖွယ်မရာသော အိမ်ထောင်ရေးဖောက်ပြန်မှုများအကြောင်း သတင်းများရှိခဲ့သည် (၁ ကောရိန္သု ၁:၁၁; ၅:၁; ၁၁:၁၈–၂၂)။ ဤအကြောင်းအရာများသည် ပေါလု၏ ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ အာရုံစိုက်မှုလိုအပ်သည်။ ထို့ပြင် သူသည် ဂျူးခရစ်ယာန်များအတွက် လိုအပ်နေသော ပါလက်စတိုင်းရှိ ဂျူးခရစ်ယာန်များထံသို့ တစ်ပါးအမျိုးသားအသင်းတော်များမှ လှူဒါန်းမှုများကို ယူဆောင်လာရန် ယေရုရှလင်သို့ ထပ်မံလည်ပတ်လိုခဲ့သည် (၁ ကောရိန္သု ၁၆:၁; ၂ ကောရိန္သု ၈:၁–၄)။

Through Macedonia and Achaia. The First Epistle to the Corinthians gives the background of Paul’s purpose. There had been more or less frequent communication with the churches of Macedonia and Achaia during the years Paul spent at Ephesus, and he had cause for anxiety. It had been necessary for him to write to the Corinthians a letter, no longer extant, warning them against the gross sin of fornication among them (1 Cor. 5:9–11). Members of Chloe’s household had brought news of schisms; there was also report of grave disorders and lack of church discipline, and even of incestuous adultery (1 Cor. 1:11 5:1; 11:18–22). These matters needed Paul’s personal attention. Also, he wished to visit Jerusalem again, to bring the contributions of the Gentile churches to the needy Jewish Christian believers in Palestine (see 1 Cor. 16:1; 2 Cor. 8:1–4).

ယေရုရှလင်သို့သွားရန်။ အထက်တွင်ဖော်ပြထားသော လှူဒါန်းမှုများကို ယူဆောင်ရန်ဖြစ်သည်။ ပေါလုသည် “ဧဖက်မြို့၌ သားရဲများ” (၁ ကောရိန္သု ၁၅:၃၂) နှင့် သူ့အတွက် “ထိရောက်သောတံခါးကြီး” ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့သည် (၁ ကောရိန္သု ၁၆:၉) ဟု ပြောဆိုခဲ့သည်။ သူသည် ထိုမြို့တွင်ဖြတ်သန်းခဲ့သော ဆိုးရွားသောဒုက္ခများသည် အခွင့်အလမ်းတံခါးများနှင့် သေစေနိုင်သော ခြိမ်းခြောက်မှုများနှစ်ခုစလုံးဖြစ်သည်။ ယခုသူသည် ထွက်ခွာနိုင်ပြီး၊ ဂရိရှိ အသင်းတော်များကို လည်ပတ်ကာ၊ ထို့နောက် ယေရုရှလင်သို့ ဆက်လက်သွားနိုင်သည်။

Go to Jerusalem. To carry the contributions referred to above. Paul had spoken of the “beasts at Ephesus” (1 Cor. 15:32), and of the “great door and effectual” that was “opened unto” him in Ephesus (1 Cor. 16:9). The serious troubles through which he had gone in that city were undoubtedly both doors of opportunity and mortal threats to Paul. Now he can leave, visit the churches of Greece, and then go on to Jerusalem.

ရောမမြို့ကိုတွေ့ရန်။ ဤသည်မှာ ပေါလု၏ ရောမမြို့သို့သွားလိုသည့် ဆန္ဒကို ပထမဆုံးအကြိမ် မှတ်တမ်းတင်ထားသော ဖော်ပြချက်ဖြစ်သည်။ သူ၏ ရောမမြို့သို့ အလည်အပတ်ရောက်ရှိရန် အဆိုပြုချက် (ရောမ ၁:၁၃; ၁၅:၂၃ ကိုကြည့်ပါ) သည် သူသည် ဤဆန္ဒကို နှစ်ပေါင်းများစွာ ကိုင်စွဲထားခဲ့ကြောင်း ပြသသည်၊ ဖြစ်နိုင်ချေရှိသည်မှာ သူသည် တပါးအမျိုးသားများထံသို့ တမန်တော်ဖြစ်ရမည်ဟု ပထမဆုံးအကြိမ် ပြောကြားခံရသည့်အချိန်မှစ၍ (တမန်တော် ၂၂:၂၁) ဖြစ်သည်။ ရောမမြို့တွင် သူသိကျွမ်းခဲ့သော မိတ်ဆွေများစွာရှိသည့်အချက် (ရောမ ၁၆:၁-၁၅) ကြောင့် အင်ပါယာ၏ မြို့တော်သို့ရောက်ရှိရန် သူ၏ဆန္ဒသည် ပိုမိုခိုင်မာလာခဲ့သည်မှာ သေချာသည်။ ပေါလု၏အလုပ်သည် အင်ပါယာ၏ အဓိကဗဟိုချက်တွင် သူ၏သက်သေခံချက်ကို မထမ်းဆောင်မချင်း ပြီးပြည့်စုံမည်မဟုတ်ဟု သူထင်မည်ဖြစ်သည်။ သို့သော် ဤမျှော်လင့်ချက်များသည် ယခုအချိန်အထိ အဆင်မပြေဖြစ်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ဧဖက်မြို့မှ ထွက်ခွာမည့်အခါတွင် သူသည် ရောမမြို့သို့ သွားရန်နှင့် စပိန်နိုင်ငံသို့လည်း သွားရန် တိကျစွာ စီစဉ်ထားကြောင်း ကြေညာခဲ့သည် (ရောမ ၁၅:၂၈)။

See Rome. This is the first recorded expression of Paul’s desire to go to Rome. His proposed visit to Rome (see Rom. 1:13; 15:23) shows that he had held this desire for years, possibly from the time when he had first had been told that he was to be the apostle to the Gentiles (Acts 22:21). His desire to reach the capital city of the empire was doubtless strengthened also by the fact that he had a large number of friends at Rome, whom he had known elsewhere (Rom. 16:1–15). Paul’s work would not seem to him complete until he had borne his testimony in the great center of the empire. But these hopes had thus far been frustrated; so he declared as he was about to leave Ephesus that he planned definitely to go to Rome and also to Spain (Rom. 15:28).

၂၂။ မကဟဒိုးနီးယားသို့ စေလွှတ်ခြင်း။ ခရစ်ယာန်အသင်းတော်များတွင် စုဆောင်းရမည့် ပူဇော်သက္ကာများ အဆင်သင့်ဖြစ်စေရန်နှင့်၊ ကိုရိန္တု စာတမန်ထံသို့ ရောက်လာသောအခါ စုဆောင်းရန်မလိုအပ်စေရန် (၁ ကိုရိန္တု ၁၆:၂) အတွက် စေလွှတ်ခြင်းဖြစ်သည်။

22. Sent into Macedonia. No doubt in order that the contributions to be gathered in the churches might be in readiness, and that, as he wrote to the Corinthians, there need be no gatherings when he himself came (1 Cor. 16:2).

ဝန်ထမ်းအဖြစ်ဆောင်ရွက်ခြင်း။ ဂရိဘာသာစကားဖြင့် “ဒိုင်ယာကိုနီယို” ဟူသော စကားလုံးသည် “ဝန်ဆောင်မှုပြုရန်”၊ “အမှုထမ်းရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။ ဤစကားလုံးမှ “ဒီခန်” (deacon) ဟူသော နာမ်စကားလုံး ဆင်းသက်လာသည်။ စာမျက်နှာ ၂၅ တွင် ကြည့်ပါ။

Ministered. Gr. diakoneō, “to minister,” “to serve.” From this verb the noun translated “deacon” is derived. See p. 25.

တိမောသေ။ တိမောသေ၏ သာသနာတော်အကြောင်းကို ၁ ကိုရိန္တု ၄:၁၇ တွင် ဖော်ပြထားသည်။ သူသည် ယုံကြည်သူများကို သတိပေးရန်နှင့် အကြံပေးရန် ဦးစွာစေလွှတ်ခံရပြီး၊ ပေါလုသည် ကိုရိန္တုသို့ ရောက်လာသောအခါ ပြင်းထန်စွာ ဆုံးမရန်မလိုအပ်စေရန် ဖြစ်သည်။ ပေါလုသည် ကိုရိန္တုယုံကြည်သူများအား တိမောသေကို လေးစားမှုဖြင့် လက်ခံရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည် (၁ ကိုရိန္တု ၁၆:၁၀)။ သူသည် ပေါလုထံသို့ ပြန်လာရန် (အခန်းကြီး ၁၁) ညွှန်ကြားခံရပြီး၊ ထို့ကြောင့် ဒုတိယ ကိုရိန္တုစာရေးသောအခါ ပေါလုနှင့်အတူ ရှိနေခဲ့သည် (၂ ကိုရိန္တု ၁:၁)။

Timotheus. Information on the mission of Timothy is provided in 1 Cor. 4:17. He was sent on ahead to warn and counsel the believers and thus spare Paul himself the need of being unduly severe when he should visit Corinth. Paul exhorted the Corinthian believers to receive Timothy with respect (1 Cor. 16:10). He was instructed to return to Paul (v. 11), and so was with the apostle when he wrote the second Corinthian letter (2 Cor. 1:1).

ဧရာတု။ ကိုရိန္တု၌ ခရစ်ယာန်ခေတ် ပထမရာစုအလယ်ပိုင်းမှ ကျောက်ဖျာတစ်ခုတွေ့ရှိခဲ့ပြီး၊ “ဧရာတု၊ အက်ဒီးလရှစ်ရာထူးအတွက် ကိုယ်ပိုင်စရိတ်ဖြင့် [လမ်းကျောက်ဖျာ] ခင်းခဲ့သည်” ဟူသော စာသားပါရှိသည်။ ပညာရှင်များသည် ဤဧရာတုကို ဤနေရာတွင် ဖော်ပြထားသူဟု ယေဘုယျအားဖြင့် သတ်မှတ်ကြသည် (ရောမ ၁၆:၂၃ တွင်ကြည့်ပါ၊ ၂ တိမောသေ ၄:၂၀ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

Erastus. A paving block has been found at Corinth dating from the middle of the 1st century a.d. and bearing the inscription, “Erastus, in return for the aedilship, laid [the pavement] at his own expense.” Scholars generally identify this Erastus with the one here mentioned (see on Rom. 16:23; cf. 2 Tim. 4:20).

၂၃။ မသေးငယ်သောဆူပူမှု။ အလေးပေးရန်အတွက် ငြင်းဆိုသော သုံးနှုန်းမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။

23. No small stir. A negative understatement for emphasis.

ထိုလမ်းအကြောင်း။ စကားလုံးအရ “လမ်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသော်လည်း ဂရိဘာသာစကားတွင် သတ်မှတ်ညွှန်ပြသော အာနိသင်ရှိသည်။ အခန်းကြီး ၉:၂ တွင် ကြည့်ပါ။

About that way. Literally, “the way,” but the Greek article often has demonstrative force. See on ch. 9:2.

၂၄။ ဒီမက်ထရီးယပ်။ ဤလူအကြောင်း အခြားမည်သည့်အချက်မျှ မသိရှိရပါ။ ထိုနာမည်သည် ဂရိလူမျိုးများအကြား သာမန်ဖြစ်သည်။

24. Demetrius. This man is not otherwise known. The name was common among the Greeks.

သန့်ရှင်းရာဌာနများ။ ဂရိဘာသာစကားဖြင့် “နာအိုင်” (အနည်းကိန်း “နာအို့စ်”၊ မဿဲ ၄:၅ တွင်ကြည့်ပါ)။ ဤစကားလုံးသည် သာမန်အားဖြင့် “ဗိမာန်” ဟု ဘာသာပြန်ဆိုပြီး၊ ဘုရားသခင်၏ တည်ရှိမှုရှိသည်ဟု ယူဆထားသော အတွင်းသန့်ရှင်းရာဌာနကို အမြဲရည်ညွှန်းသည်။ ဤနေရာတွင် နတ်ဘုရားမ၏ ရုပ်တုပါဝင်သည့် အတွင်းသန့်ရှင်းရာဌာနကို ဆိုလိုသည်။ ငွေရောင် (သို့မဟုတ် မြေထည်) ဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော ဗိမာန်၏ သေးငယ်သော ပုံစံများတွင် နတ်ဘုရားမ၏ သေးငယ်သော ရုပ်တုတစ်ခုပါဝင်ပြီး၊ ၎င်းတို့ကို အိမ်တွင်ထားရန် သို့မဟုတ် ကံကောင်းစေရန် အဆောင်လက်ဖွဲ့အဖြစ် ဝတ်ဆင်နိုင်သည်။

Shrines. Gr. naoi (singular, naos; see on Matt. 4:5). This word, commonly translated “temple” always refers to the inner sanctuary, where the divine presence was supposed to dwell, and here must, accordingly, mean the inner sanctuary containing the statue of the goddess. The small silver (or terra-cotta) representations of the temple probably contained a tiny statue of the goddess. These models could either be placed in a house or worn as a charm.

ဒိုင်ယာနာ။ ဂရိဘာသာစကားဖြင့် “အာတီးမစ်”။ ဤနေရာတွင် ရောမနတ်ဘုရားမ ဒိုင်ယာနာ၏ နာမည်ကို KJV ဘာသာပြန်သူများက အသုံးပြုရန် အကြောင်းမရှိပေ။ ဒိုင်ယာနာသည် ဧဖက်နတ်ဘုရားမနှင့် အနည်းငယ်သာ ဆင်တူသည်။ အာတီးမစ်၏ ဝတ်ပြုကိုးကွယ်မှုသည် မူလက အာရှတိုက်မှ ဖြစ်ပြီး၊ ဧဖက်တွင် ဗဟိုပြုထားသည်။ ဂရိလူမျိုးများသည် အာရှမိုင်နာသို့ ကိုလိုနီများစေလွှတ်သောအခါ၊ ဤဘာသာပုံစံကို တွေ့ရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့၏ ဂရိနတ်ဘုရားမ အာတီးမစ်၏ နာမည်ကို အာရှတိုက်မှ နတ်ဘုရားမအား အမည်ပေးခဲ့သည်။

Diana. Gr. Artemis. There seems to have been no good reason for the KJV translators to use here the name of the Roman goddess Diana, who was identified only approximately with the Ephesian deity, instead of the name that appears in the Greek text. From early times the worship of Artemis, originally an Asiatic cult, had centered at Ephesus. When the Greeks sent colonies to Asia Minor they found this form of religion already established there, and, from some resemblance that they discovered in the worship, they gave to the Asian divinity the name of the Greek goddess Artemis.

အာတီးမစ်အတွက် စတုတ္ထဗိမာန်သည် ခရိုးဆပ်မှ များစွာထည်ဝါခမ်းနားမှုကို ရရှိခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဘီစီ ၃၅၆ တွင် အလက်ဇန္ဒားမင်းကြီး မွေးဖွားသည့်ညတွင် ဟီရိုစထရာတုက မီးရှို့ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရသည်ဟု ဆိုသည်။ သူသည် ထင်ရှားမှု သို့မဟုတ် ဆိုးရွားသော နာမည်ဆိုးကို ရယူလိုသော ရူးသွပ်စိတ်ဖြင့် ဤလုပ်ရပ်ကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ အလက်ဇန္ဒားမင်းကြီး၏ ခေတ်တွင် ဗိမာန်ကို ယခင်ထက် ပို၍ခမ်းနားစွာ ပြန်လည်တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး၊ ကမ္ဘာ့အံ့ဖွယ်ခုနစ်ခုထဲမှ တစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရသည်။ ၎င်း၏ ဝရန်ဒါများကို ဂရိအနုပညာရှင်ကြီးများ၏ ပန်းချီနှင့် ပန်းပုရုပ်များဖြင့် အလှဆင်ထားသည်။ ၎င်းတွင် ယဇ်ပုရောဟိတ်များ၊ ယဇ်ပုရောဟိတ်မများနှင့် ယောက်ျားလေးဝန်ထမ်းများ ပါဝင်သည်။ ဗိမာန်ဝန်ဆောင်မှုတွင် အသုံးပြုသော ကလေးများကို ပညာသင်ပေးခဲ့ပြီး၊ ယဇ်ပုရောဟိတ်များနှင့် ယဇ်ပုရောဟိတ်မများသည် အသက် ၆၀ ပြည့်ပြီးနောက် ပင်စင်ခံစားခွင့်ရှိသည် (၁ တိမောသေ ၅:၉ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ “သီအိုလိုဂွိုင်” ဟု ခေါ်သော ယဇ်ပုရောဟိတ်တစ်မျိုးသည် ဘာသာရေးဆိုင်ရာ နက်နဲသောအရာများကို အနက်ဖွင့်ရန် တာဝန်ပေးအပ်ခံရသည်။

The fourth temple to Artemis owed much of its magnificence to Croesus. It is said to have been burned down on the night of the birth of Alexander the Great in 356 b.c., by Herostratus, who was impelled by an insane desire to secure an immortality of renown, or rather notoriety, by this act. In the time of Alexander the Great the temple was rebuilt, more stately than ever, and came to be considered one of the Seven Wonders of the World. Its porticoes were adorned with paintings and sculptures by the great masters of Greek art. It had its coterie of priests, priestesses, and boy attendants. Children employed in the temple services were given an education, and priests and priestesses were pensioned after the age of 60 (cf. 1 Tim. 5:9). One class of priests, known as the theologoi, were assigned to interpret the mysteries of the cult.

ဗိမာန်ကို ထောက်ပံ့ရန် များပြားသော ပူဇော်သက္ကာများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး၊ ထောက်ပံ့သူများသည် မြို့မှ ပေးအပ်နိုင်သည့် အမြင့်ဆုံးဂုဏ်ပြုမှုများ ရရှိခဲ့သည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ဘုရားဖူးများသည် ဝတ်ပြုကိုးကွယ်ရန်လာရောက်ပြီး၊ ငွေ၊ ကြေးဝါ၊ စကျင်ကျောက် သို့မဟုတ် မြေထည်ဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော အမှတ်တရ ပစ္စည်းများကို ဝယ်ယူကြသည်။ ၎င်းတို့သည် သန့်ရှင်းရာဌာနနှင့် ၎င်းအတွင်းရှိ ဒိုင်ယာနာ၏ ရုပ်တုကို ကိုယ်စားပြုသည်။

Large contributions were made toward the support of the temple, whose benefactors were accorded the highest honors the city could bestow. Pilgrims from all parts of the world came to worship, and purchased memorials made of silver, bronze, marble, or clay. These represented the sanctuary, and the image of Diana that was within.

ဒိုင်ယာနာ၏ ရုပ်တုသည် အပိုင်းအထက်တွင် အမျိုးသမီးပုံစံဖြစ်ပြီး၊ ရင်သားများစွာပါရှိသည်။ ခါးမှအောက်ပိုင်းသည် ပျားများ၊ ပြောင်းဖူးနားရွက်များနှင့် ပန်းများ ထူးဆန်းစွာ ရောယှက်ထားသော နိမိတ်လက္ခဏာများဖြင့် အလှဆင်ထားသည့် စတုရန်းပုံ တိုင်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းကို သစ်သားဖြင့် ထွင်းထုထားပြီး၊ ယခုအခါ အချိန်ကြာရှည်ကြောင့် မည်းနက်နေသည်။ ဗာတီကန်ပြတိုက်တွင် ၎င်း၏ ပုံတူတစ်ခုရှိပြီး、ထူးဆန်းသော အရှေ့တိုင်းရုပ်တုတစ်ခုနှင့် ပို၍တူသည်။ ၎င်း၏ ရုပ်ဆိုးမှုသည် ၎င်း၏ တန်ခိုးဟု ယူဆထားသော လျှို့ဝှက်ချက်ဖြစ်ပေမည်။

The upper part of the image of Diana was that of a female figure with many breasts. From the waist down it was simply a square column ornamented with mysterious symbols, including bees, ears of corn, and flowers strangely intermingled. It had been carved in wood, and was now black with age. There is a reproduction of this figure in the Vatican Museum, which seems more like that of some strange Oriental idol. Perhaps its very ugliness was the secret of its presumed power.

ဧဖက်တွင် ရာစုနှစ်များအတွင်း ရုပ်တုကိုးကွယ်မှုကို ပထမဆုံးအကြီးအကျယ် ထိခိုက်ခဲ့သည်မှာ ပေါလု၏ ဧဖက်နေထိုင်စဉ်အတွင်း ဖြစ်သည်။ ထူးဆန်းစွာပင်၊ နောက်ထပ်ထိခိုက်မှုသည် ရူးသွပ်သော နီရိုမှ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ သူသည် ဂရိနှင့် အာရှရှိ အခြားဗိမာန်များကဲ့သို့ အာတီးမစ်ဗိမာန်ကို လုယူခဲ့ပြီး (တာစီတပ် အန်းနယ်လ် xv. ၄၅)၊ သူ၏ ရောမရှိ ရွှေရောင်အိမ်တော်ကို အနုပညာရတနာများဖြင့် အလှဆင်ရန်ဖြစ်သည်။ ထရာဂျန်သည် နောက်ပိုင်းတွင် ၎င်း၏ အထူးထွင်းထုထားသော တံခါးများကို ဘိုင်ဇန်တီယမ်ရှိ ဗိမာန်တစ်ခုသို့ လက်ဆောင်အဖြစ် ပေးပို့ခဲ့သည်။ ထိုနေရာသည် နောင်တွင် ကွန်စတန်တီနိုပယ်မြို့ဖြစ်လာသည်။

The first real blow that idolatry had received in Ephesus for centuries was that dealt by Paul during his residence in the city. Strangely enough, the next came from the hand of the insane Nero, who robbed the temple of Artemis as he had robbed others in Greece and Asia (Tacitus Annals xv. 45), in order to adorn his Golden House at Rome with their treasures of art. Trajan later sent its richly sculptured gates as a gift to a temple at Byzantium, the site of the later city of Constantinople.

ခရစ်ယာန်ဘာသာတိုးတက်လာသည်နှင့်အမျှ အာတီးမစ်ကိုးကွယ်မှု သဘာဝအလျောက် ကျဆင်းသွားပြီး၊ မကြာမီ ၎င်း၏ သန့်ရှင်းရာဌာနများ လူသူကင်းမဲ့လာသည်။ ဂေါ့သ်လူမျိုးများသည် အာရှမိုင်နာကို ခရစ်ယာန်ခေတ် ၂၆၂ ခန့်တွင် ဖျက်ဆီးခဲ့ပြီး၊ အာတီးမစ်ဗိမာန်ကို လုယူခဲ့သည်။ ၎င်း၏ ဖျက်ဆီးမှုသည် နောက်ပိုင်း ရာစုနှစ်များတွင် တူရကီလူမျိုးများက ပြီးစီးခဲ့သည်။ အင်ပါယာ ခရစ်ယာန်ဖြစ်လာသောအခါ၊ ဧဖက်ဗိမာန်သည် ဒဲလဖီ၏ ဗိမာန်နှင့်အတူ၊ ဂျူစတီနီယံက ကွန်စတန်တီနိုပယ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့သော သန့်ရှင်းသောဉာဏ်ပညာကို ဂုဏ်ပြုသည့် စိန့်ဆိုဖီယာဘုရားရှိခိုးကျောင်းအတွက် ပစ္စည်းများ ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်။ တူရကီလူမျိုးများ ကျူးကျော်ပြီးနောက် ထိုဘုရားရှိခိုးကျောင်းသည် ဗလီဖြစ်လာပြီး၊ ယခုအခါ ပြတိုက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဧဖက်မြို့သည် ယိုယွင်းပျက်စီးလာပြီး၊ ဗိမာန်တည်ရှိရာ နေရာသည် ပြီးခဲ့သော ရာစုနှစ်အထိ မသေချာခဲ့ပါ။ တူးဖော်မှုများက ဗိမာန်တည်ရှိရာ နေရာကို ဖော်ထုတ်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းနှင့်ဆက်စပ်သော စာသားများစွာကို ထုတ်ဖော်ပြသခဲ့သည်။

As Christianity advanced the worship of Artemis naturally declined, and ere long her shrines were largely deserted. When the Goths devastated Asia Minor about a.d. 262 they plundered the temple of Diana, and its destruction was completed centuries later by the Turks. When the empire became Christian, the temple of Ephesus, in common with that of Delphi, supplied materials for the church of St. Sophia, erected by Justinian in Constantinople in honor of the Holy Wisdom. Since the Turkish invasion the church has served as a mosque. It is now a museum. The city of Ephesus fell into such a state of decay that the site of the temple was uncertain until within the last century. Excavations have since revealed the temple site and have brought to light many inscriptions connected with it.

အမြတ်အစွန်း။ ဂရိဘာသာစကားဖြင့် “အာဂါစီးယား” သည် “အလုပ်”၊ “စီးပွားရေး”၊ သို့မဟုတ် “အလုပ်မှရရှိသော အမြတ်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။ ဤစကားလုံးကို အခန်းကြီး ၁၆:၁၆၊ ၁၉ တွင် ဖိလိပ္ပိရှိ သခင်များက ဝိညာဉ်စွဲလမ်းနေသော မိန်းကလေး၏ စကားများမှ ရရှိသော “အမြတ်” အဖြစ် နှစ်ကြိမ်သုံးထားသည်။ ဧဖက်ရှိ လက်မှုပညာသမားများသည် ၎င်းတို့၏ အမြတ်အစွန်းများ ပျောက်ကွယ်နေသည့်အတွက် ဆူပူမှုဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ဒီမက်ထရီးယပ်သည် အားလုံးထဲတွင် အပြင်းထန်ဆုံးဖြစ်ပြီး၊ အမှန်တကယ် အလုပ်မလုပ်ဘဲ၊ လက်မှုပညာသမားများစွာကို အလုပ်ခန့်ထားခြင်းဖြင့် အမြတ်အစွန်း၏ များပြားသော ဝေစုကို ရရှိခဲ့ပေမည်။ အာတီးမစ်၏ ပုံရိပ်နှင့် သင်္ကေတများအားလုံးသည် ငွေထည်ပညာသမားများ၏ လက်မှုအတွက် ပေါများသော အခွင့်အလမ်းများကို ပေးစွမ်းခဲ့သည်။

Gain. Gr. ergasia, “work,” “business”; also “gain produced from works,” that is, profit. The word is used twice in ch. 16:16, 19, of the “gain” made by the Philippian masters from the ravings of the girl who was possessed. The craftsmen at Ephesus created the uproar because their profits were disappearing. Perhaps Demetrius himself, the fiercest of all the rioters, did none of the actual work, but through employing many workmen received a large share of the gains. All the imagery and symbolism of Artemis would furnish an abundant opportunity for the craft of the silversmiths.

၂၅။ စုရုံးခေါ်ယူခြင်း။ “စုရုံးခြင်း” ဟု ဘာသာပြန်သင့်သည်။ ဒီမက်ထရီးယပ်၏ လက်မှုပညာသည် ဤသန့်ရှင်းရာဌာနများကို ထွင်းထုခြင်းနှင့် ရုပ်ထုလုပ်ခြင်းဖြစ်ပြီး၊ “ငွေထည်ပညာသမား” ဟူသော စကားလုံးဖြင့် ဖော်ပြထားသည်။ သို့သော် ထိုအလုပ်သည် ထိုအဆင့်မြင့်သို့မရောက်မီ၊ ပစ္စည်းများသည် ပြင်ဆင်ရန်အတွက် လူများစွာ၏ လက်ထဲမှ ဖြတ်သန်းရပြီး၊ နောက်ဆုံးအလှဆင်မှုနှင့် ပွတ်သပ်ခြင်းကို ပြုလုပ်သော ကျွမ်းကျင်သော လက်မှုပညာသမားထံသို့ ရောက်ရှိသည်။ အားလုံးသည် ကုန်သွယ်မှု ဆုံးရှုံးမည့် အန္တရာယ်တွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။

25. Called. Rather, “gathered.” Demetrius’ craft was the carving and engraving of these shrines, as shown by the word translated “silversmith.” But before the work reached that higher stage, the materials had to pass through many hands in preparation, up to the skilled artisan, who put on the final touches of adornment and polishing. All were concerned in the threatened loss of trade.

လူကြီးမင်းများ။ စကားလုံးအရ “လူများ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။

Sirs. Literally, “men.”

ဤလက်မှုဖြင့်။ ဤနေရာတွင် “လက်မှု” ဟု ဘာသာပြန်ထားသော စကားလုံးသည် အခန်းကြီး ၂၄ တွင် “အမြတ်” ဟု ဘာသာပြန်ထားသော စကားလုံးနှင့် တူညီပြီး၊ နှစ်နေရာလုံးတွင် “စီးပွားရေး” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိနိုင်သည်။ ဒီမက်ထရီးယပ်၏ စကားများသည် ဘာသာရေးသည် မကြာခဏ စီးပွားရေးအကျိုးစီးပွားများကို ခြိမ်းခြောက်ပြီး၊ နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းမှုများ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်ဟူသော အချက်ကို ရိုးရှင်းစွာ ထုတ်ဖော်ပြသသည်။ ဤအခြေအနေသည် ခရစ်ယာန်ဧဝံဂေလိသတင်းပေးသူများ လုပ်ကိုင်ရမည့် အခက်အခဲများကို များစွာ တိုးပွားစေသည်။ မြို့တိုင်းတွင် ၎င်းတို့၏ ဗိမာန်များ၊ ယဇ်ပုရောဟိတ်များ၊ နိမိတ်ဖတ်သူများနှင့် သန့်ရှင်းရာဌာနများ ရှိသည်။ ယဇ်ပူဇော်မှုများနှင့် ပွဲလမ်းသဘင်များသည် မရှိလျှင် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော စက်မှုလုပ်ငန်းအတွက် ဈေးကွက်တစ်ခု ဖန်တီးပေးသည်။ ထို့ကြောင့် ခရစ်ယာန်ခေတ်အစောပိုင်းတွင်၊ ဧဝံဂေလိသည် ရုပ်တုကိုးကွယ်မှုနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သောအခါ၊ ၎င်းသည် ဖန်တီးပေးသော စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုသည် ၎င်းတို့၏ ဝင်ငွေများကို ထိခိုက်စေသော သူများ၏ ဒေါသကို မကြာခဏ နှိုးဆွပေးသည်။

By this craft. The word here translated “craft” is the same as that translated “gain” in v. 24, and in both places it may mean “business.” With an almost naive simplicity the words of Demetrius reveal the fact that religion often threatens vested economic interests, and that persecutions may result. This situation greatly increased the difficulties under which Christian evangelists had to labor. Every city had its temples and priests, its oracles and sanctuaries. Sacrifices and feasts created a market for industry that would otherwise have been lacking. Thus in early Christian times, when the gospel was placed in conflict with paganism, the economic interference it presented not infrequently aroused the wrath of those whose incomes were affected.

၂၆။ သင်တို့မြင်သည်နှင့် ကြားသည်။ ငွေထည်ပညာသမားသည် ၎င်းတို့အား ဧဖက်တွင် ဖြစ်ပျက်နေသည်များကို ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် မျက်မြင်သက်သေများဖြစ်ကြောင်း သတိပေးသည်—ကိုးကွယ်မှုနှင့်ဆက်စပ်သော ပစ္စည်းများအတွက် ဝယ်လိုအား ကျဆင်းလာခြင်း၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာဟောပြောသူများနှင့် ဟောပြောသူများ ကျယ်ပြန့်စွာ ပျံ့နှံ့လာသည်နှင့်အမျှဖြစ်သည်။

26. Ye see and hear. The silversmith reminds them that they are eyewitnesses of what is taking place at Ephesus—the falling off in demand for the products surrounding the worship, as the preaching and preachers of Christianity spread far and wide.

အာရှတစ်ခွင်လုံး၌။ ဒီမက်ထရီးယပ်၏ မိန့်ခွန်းသည် ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင် ကြောက်ရွံ့မှုများဖြင့် အနည်းငယ် ရောင်စုံထင်ရသော်လည်း၊ ပေါလု၏ လုပ်ဆောင်မှုများ၏ အောင်မြင်မှုကို အခန်းကြီး ၁၀ တွင် ဖော်ပြထားသည်ကို အတည်ပြုသည်။ ယခင်ဖော်ပြခဲ့သည့်အတိုင်း၊ ပေါလု၏ ရေးသားချက်များ၊ သို့မဟုတ် ၎င်း၏ ရောက်ရှိမှုမရှိလျှင်ပင်၊ ကောလောသဲ၊ လောဒိကဲနှင့် ဟီရာပိုလိစ်သို့ ရောက်ရှိခဲ့ပေမည်။ အနီးအနားရှိ ပါဂမုံ၊ စမီရနာ၊ သွါတီရာ၊ ဆာဒစ်နှင့် ဖိလဒဲဖီးယား မြို့များရှိ အသင်းတော်များကို ဗျာဒိတ်ကျမ်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။ တစ်နည်းနည်းဖြင့် ဧဝံဂေလိသည် ယခုအခါ အာရှမိုင်နာဟု ခေါ်သော ဒေသတစ်ခွင်လုံးတွင် ကျယ်ပြန့်စွာ ပျံ့နှံ့ခဲ့သည်။ ပေါလုထံသို့ ပေးပို့သော ပလိုင်နီ၏ စာတစ်စောင်တွင် (စာများ x. ၉၆)၊ နှစ်ပေါင်းလေးဆယ်နီးပါးအကြာ၊ ဒီမက်ထရီးယပ်၏ စကားများနှင့် ဆင်တူသော ဘာသာစကားကို အသုံးပြုထားသည်။ သူသည် ဧဖက်အနီးရှိ ပုန်တပ်ဒေသတွင် “ဗိမာန်များ လူသူကင်းမဲ့လုနီးပါး” ဖြစ်နေပြီး၊ ယဇ်ပူဇော်ရန် သားကောင်များအတွက် “ဝယ်ယူသူ အနည်းငယ်သာ” ရှိသည်ဟု ဖော်ပြသည်။

Throughout all Asia. The speech of Demetrius, though doubtless colored by his own fears, confirms the statement of v. 10 concerning the success of Paul’s labors. As has already been noted, it is possible that Paul’s writings, if not his presence, reached Colossae, Laodicea, and Hierapolis. Churches in the nearby cities of Pergamus, Smyrna, Thyatira, Sardis, and Philadelphia are mentioned in the Revelation. In one way or another the gospel had spread widely throughout the region now called Asia Minor. Pliny, in his epistle to Trajan (Letters x. 96), nearly half a century later, uses language similar to that of Demetrius. He speaks of temples “almost deserted” and “but few purchasers” for sacrificial victims, in the region of Pontus just to the northeast of Ephesus.

၂ ကောရိန္သု ၁၀:၁၀၊ ဂလာတိ ၄:၁၃-၁၅ တွင် ပေါလုကိုယ်တိုင်ဖော်ပြခဲ့သည့်အတိုင်း သူ၏ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာတည်ရှိမှုသည် အမှန်တကယ်အားနည်းသည်ဟု ယူဆပါက၊ ဒီမိတ္ထရိစ်က “ဤပေါလု” ဟုရည်ညွှန်းရာတွင် သရော်စိတ်ဖြင့်ပြောခဲ့သည်ဟု အလွယ်တကူစိတ်ကူးယဉ်နိုင်သည်။

This Paul. If the bodily presence of Paul was truly as unimpressive as he himself described it (see 2 Cor. 10:10; Gal. 4:13–15), we can easily imagine the scorn Demetrius threw into the words as he referred to “this Paul.”

လူများစွာကို လှည့်ဖျားခဲ့သည်။ သူတို့သည် အာတေမိစ်အပေါ်ထားရှိသည့်ဆည်းကပ်မှုမှ လှည့်ဖျားခံခဲ့ရပြီး၊ ထို့ကြောင့် ဗိမာန်နှင့်ဆက်စပ်ရောင်းချသည့် ရုပ်တုများနှင့် အခြားပစ္စည်းများကို ဝယ်ယူခြင်းမှ လှည့်ဖျားခံခဲ့ရသည်။

Turned away much people. They were turned away from their devotion to Artemis, and so from the purchase of the shrines and other materials on sale in connection with the temple.

ဘုရားများမဟုတ်ကြပါ။ တိုက်တော် ၁၄:၁၄-၁၅၊ ၁ ကောရိန္သု ၈:၄ ကိုကြည့်ပါ။ ဒီမိတ္ထရိစ်သည် ဒေါသဖြင့် ရုပ်တုသည် ဘုရားဖြစ်သည်ဟူသော ဆန့်ကျင်ဘက်အယူအဆကို လက်ခံခဲ့သည်။ ပုဂံဒဿနပညာရှင်များက ရုပ်တုများသည် သင်္ကေတနှင့် စိတ်ကူးယဉ်ပုံစံမျှသာဖြစ်သည်ဟု အမြဲတစေ အခိုင်အမာဆိုခဲ့သည်။

They be no gods. See on Acts 14:14, 15; 1 Cor. 8:4. In anger, Demetrius virtually committed himself to the opposite idea—that the idol was a god. Pagan philosophers always insisted that the images were merely symbolic and ideal representations.

၂၇။ လုပ်ငန်း။ ဂရိစကားလုံး “မေရို့စ်” သည် “အပိုင်း”၊ “အစိတ်အပိုင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ ဆိုလိုသည်မှာ လုပ်ငန်းတစ်ခု၏ အကိုင်းအခက်ဖြစ်သည်။ မေရို့စ်သည် အခန်း ၂၅ တွင် “လုပ်ငန်း” ဟု ဘာသာပြန်ဆိုထားသည့် ဂရိစကားလုံးမဟုတ်ပါ။

27. Craft. Gr. meros, “part,” “portion,” that is, branch, of business. Meros is not the Greek word translated “craft” in v. 25.

တန်ခိုးကြီးသောနတ်ဘုရားမ။ “တန်ခိုးကြီး” (မေဂါစ်) ဟူသော နာမဝိသေသနသည် အထူးသဖြင့် ဧဖက်မြို့၏ အာတေမိစ်အတွက် အသုံးပြုခဲ့သည်။ ၎င်းသည် မြို့၏ အကြွေစေ့များနှင့် ဆုတံဆိပ်များပေါ်တွင် ပေါ်လွင်သည်။

Great goddess. The adjective “great” (megas) was especially used of Artemis of Ephesus. It appears on many of the coins and medals of the city.

မထီမဲ့မြင်ပြုခံရမည်။ စကားလုံးအရ “ဘာမှမဟုတ်ဟု ရေတွက်ခံရမည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ လူသားလက်ဖြင့်ပြုလုပ်ထားသည့် ဘုရားများသည် အမှန်တကယ် ဘုရားမဟုတ်ဟု လူတို့က စတင်တွေးတောလာပါက ဤသို့ဖြစ်လာမည်။ ဒီမိတ္ထရိစ်သည် စိတ်အားထက်သန်မှုကြောင့် နောက်ပိုင်းတွင် မြို့တော်စာရေးက ဖော်ပြခဲ့သည့်အရာ (အခန်း ၃၅) ဖြစ်သော ရုပ်တုသည် ကောင်းကင်မှ ဆင်းသက်လာသည်ဟူသော အဆိုကို မေ့လျော့ခဲ့သည်။ သူသည် နတ်ဘုရားမကိုးကွယ်မှုနှင့်ဆက်စပ်သည့် ဝင်ငွေကိစ္စတွင်သာ စိတ်ဝင်စားခဲ့သည်။ ဧဖက်မြို့၏ ငွေလုပ်ဆရာသည် မသိစိတ်ဖြင့် ပုဂံဘာသာ၏ အနာဂတ်ပျက်စီးမှုကို ဟောကိန်းထုတ်သူဖြစ်လာခဲ့သည်။

Should be despised. Literally, “may be counted for nothing.” This would be the case if men began to think that the gods represented by the work of men’s hands were not truly gods. In his eagerness, Demetrius forgot to put forward what the town clerk mentioned afterward (v. 35), that the image was supposed to have come down from heaven. He was interested only in the matter of the income in connection with the worship of the goddess. The silversmith of Ephesus had become unconsciously a prophet of future doom for paganism.

သူမ၏တန်ခိုးကြီးမှုကို ဖျက်ဆီးခံရမည်။ ပိုမိုတိကျစွာဆိုရလျှင် “သူမ၏ တန်ခိုးကြီးမှုမှ ပြုတ်ကျတော့မည်” ဖြစ်သည်။ တန်ခိုးကြီးသောနတ်ဘုရားမသည် သူမ၏တန်ခိုးကြီးမှုကို လုယူခံရတော့မည့် အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိနေသည်။ “တန်ခိုးကြီးမှု” ဟု ဘာသာပြန်ဆိုထားသည့် ဂရိစကားလုံးသည် ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးတော်ကို ဖော်ပြရန် မကြာခဏအသုံးပြုလေ့ရှိသည်။

Her magnificence … destroyed. Rather, “to be about to be cast down from her greatness.” The great goddess was on the point of being robbed of her greatness. The Greek word rendered “magnificence” is not infrequently used to express the majesty of God.

အာရှတစ်ခုလုံးနှင့် ကမ္ဘာ့လောက။ အာရှသည် ပရိုကွန်ဆူလာပြည်နယ်များထဲမှ တစ်ခုဖြစ်ပြီး “ကမ္ဘာ့လောက” ဟူသော စကားလုံးသည် လုကာ ၂:၁ တွင်ကဲ့သို့ ရောမအင်ပါယာကို သမားရိုးကျအသုံးပြုထားသည်။ အရှေ့ဖက်မှသာမက ဂရိနိုင်ငံမှ၊ ရောမလူမျိုးများထံမှပင် ဤခမ်းနားသော ဗိမာန်သို့ စည်းစိမ်ဥစ္စာများ လှူဒါန်းခံရခဲ့သည်။

All Asia and the world. Asia was one of the proconsular provinces, and the word “world” is used conventionally, as in Luke 2:1, for the Roman Empire. Wealth from the East as well as from Greece, and even from the people of Rome, was bestowed on this gorgeous shrine.

၂၈။ ဒေါသအမျက်ထွက်နေသည်။ ဒီမိတ္ထရိစ်သည် လူများကို သူတို့၏ ကိုယ်ကျိုးစီးပွားကို ဦးစွာဆွဲဆောင်ပြီး၊ ထို့နောက် သူတို့၏ မာန်နှင့် အယူသည်းမှုကို ဆွဲဆောင်သည့်နည်းဖြင့် လူအုပ်ကို ပိုမိုလှုံ့ဆော်လာစေရန် အောင်မြင်စွာ တောင်းဆိုခဲ့သည်။

28. Full of wrath. Demetrius had appealed to the people in such a way as to excite them more and more by each additional argument. Appeals were skillfully made to their self-interest first, and then to their pride and superstition.

အော်ဟစ်ခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “သူတို့သည် အော်ဟစ်လျက် စတင်ခဲ့သည်”။ ဤစကားလုံးသည် ဆက်လက် သို့မဟုတ် ထပ်ခါတလဲလဲ လုပ်ဆောင်မှုကို စတင်ခြင်းကို ဆိုလိုသည်။

Cried out. Or, “they began crying out.” The tense implies the beginning of continued or repeated action.

ဒိုင်ယာနာ တန်ခိုးကြီးသည်။ ဒီမိတ္ထရိစ်၏ မိန့်ခွန်းဖြင့် လှုံ့ဆော်ခံရသော လူအုပ်သည် ဤအော်ဟစ်သံကို စုစည်းရန် ဆောင်ပုဒ်အဖြစ် လက်ခံယူပြီး၊ ၎င်းတို့၏ စိတ်လှုပ်ရှားမှုကြီးထွားလာပြီး ပိုမိုကောင်းမွန်သော သတိဉာဏ်များ လူအုပ်စိတ်လှုပ်ရှားမှုတွင် ဆုံးရှုံးသွားသည်နှင့်အမျှ ထပ်ခါတလဲလဲ အော်ဟစ်ခဲ့သည်။

Great is Diana. The mob, incited by Demetrius’ oratory, apparently took up this cry as a rallying slogan, shouting it over and over again as their excitement grew and their better senses were lost in a flood of mass emotion.

၂၉။ မြို့တစ်ခုလုံး။ မြို့သည် ငွေလုပ်ဆရာများ၏ အမြတ်အစွန်းထက် ဧဖက်မြို့သည် အာတေမိစ်ကိုးကွယ်မှု၏ ဌာနအဖြစ် ရရှိခံစားခဲ့ရသော ဂုဏ်ကျက်သရေနှင့် ခမ်းနားမှုတွင် ပို၍စိတ်ဝင်စားပုံရသည်။ ထို့ကြောင့် ဒီမိတ္ထရိစ်က ခေါ်ယူခဲ့သော အစည်းအဝေးတွင် စတင်ခဲ့သော အဓိကရုဏ်းသည် ဧဖက်မြို့သားများအားလုံးထံသို့ ပျံ့နှံ့သွားခဲ့သည်။

29. The whole city. The city was apparently not so much interested in the gains of the silversmiths, as in the glory and magnificence that Ephesus enjoyed as the seat of the worship of Artemis. So the riot, which began in the meeting called by Demetrius, was taken up by the whole Ephesian population.

ဂိုင်ယပ်စ်နှင့် အရစ္စတာခပ်စ်။ လူအုပ်သည် ပေါလုကို ရှာဖွေရန်ကြိုးစားခဲ့ပြီး မတွေ့ရှိနိုင်သဖြင့် ဤလူနှစ်ဦးကို ဖမ်းဆီးခဲ့ခြင်းဖြစ်နိုင်သည်။ ယုံကြည်သူများအုပ်စုတွင် ဤမက်ဆီဒိုးနီးယားသာသနာဝင်များ ပါဝင်နေခြင်းသည် ပေါလု၏ ယခင်ခရီးတွင် ထိုနိုင်ငံ၌ ပြုလုပ်ခဲ့သော အလုပ်များ၏ ရေရှည်အကျိုးသက်ရောက်မှုကို သက်သေပြသည်။ တိုက်တော်မှတ်တမ်းတွင် တိုတောင်းမှုသည် ဤမရည်ရွယ်ဘဲ ထည့်သွင်းထားသော အရိပ်အမြွက်များကို ပို၍အဓိပ္ပာယ်ဖြည့်စွမ်းစေသည်။ “ဂိုင်ယပ်စ်” သည် ရောမအမည် “ကိုင်ယပ်စ်” ကို ကိုယ်စားပြုပြီး၊ ၎င်းသည် သာမန်လက်တင်အမည်တစ်ခုဖြစ်သည် (တိုက်တော် ၂၀:၄၊ ရောမ ၁၆:၂၃၊ ၁ ကောရိန္သု ၁:၁၄၊ ၃ ယောဟန် ၁ ကိုကြည့်ပါ)။ အရစ္စတာခပ်စ်သည် သက်ဆလောနိကမှဖြစ်ပြီး (တိုက်တော် ၂၀:၄၊ ၂၇:၂)၊ ယခုခံစားနေရသော အကြမ်းဖက်မှုမျိုးကို ယခင်က တွေ့ကြုံခဲ့ဖူးပြီးဖြစ်နိုင်သည် (၁ သက်ဆလောနိ ၂:၁၄ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ သူသည် ယေရုဆလင်သို့ခရီးတွင် ပေါလု၏ အဖော်တစ်ဦးအဖြစ် ပါဝင်ခဲ့ပြီး (တိုက်တော် ၂၀:၄)၊ မက်ဆီဒိုးနီးယားအသင်းတော်များမှ ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးအဖြစ်ဖြစ်နိုင်သည်။ သူသည် ရောမမြို့တွင် ပေါလု၏ အကျဉ်းချခံရမှုကို အတူမျှဝေခဲ့ဖူးပြီး (ကောလောသဲ ၄:၁၀)၊ အကျဉ်းသားတစ်ဦးအဖြစ် သို့မဟုတ် ပေါလု၏လိုအပ်ချက်များကို ဖြည့်ဆည်းရန် ဖြစ်နိုင်သည်။

Gaius and Aristarchus. It may be that the crowd sought to find Paul, and not being able to do so, seized these two men. The inclusion of these Macedonian converts in the company of believers gives evidence of the permanent effect of Paul’s labors in that country on his previous journey. The brevity of the record in the Acts makes all the more meaningful these incidental indications, thrown in so undesignedly. “Gaius” represents the Roman name “Caius,” a common Latin name (see Acts 20:4; Rom. 16:23; 1 Cor. 1:14; 3 John 1). Aristarchus was from Thessalonica (Acts 20:4; 27:2), and may already have experienced violence of the sort he now suffered (cf. 1 Thess. 2:14). He appears as one of Paul’s companions in the journey to Jerusalem (Acts 20:4), probably as a delegate from the Macedonian churches. He may have shared the apostle’s imprisonment at Rome (Col. 4:10), either as a fellow prisoner or, more probably, in order to minister to Paul’s needs.

ပေါလု၏အဖော်များ။ ဂိုင်ယပ်စ်နှင့် အရစ္စတာခပ်စ်သည် ပေါလု၏ “ခရီးအဖော်များ” ဖြစ်ခဲ့သည့်အချိန်ကို မသိရပါ။ သူတို့သည် ဗီရောမြို့မှ အေသင်မြို့သို့ ပေါလုကို လိုက်ပို့ခဲ့သူများဖြစ်ခဲ့ပြီး (အခန်း ၁၇:၁၅)၊ ဧဖက်မြို့တွင် သူနေထိုင်စဉ်အတွင်း မှတ်တမ်းမတင်ထားသော သာသနာပြုလုပ်ငန်းတစ်ခုနှင့် ဆက်စပ်၍ သူနှင့်အတူ ခရီးသွားခဲ့ဖူးခြင်းဖြစ်နိုင်သည်။

Paul’s companions. Just when Gaius and Aristarchus had been “Paul’s companions in travel” is not known. Perhaps they had been the ones who conducted him from Beroea to Athens (ch. 17:15). Possibly their travel with him had been in connection with some unrecorded missionary endeavor outside of Ephesus during the period of his stay there.

ပြဇာတ်ရုံသို့။ ဆိုလိုသည်မှာ ဧဖက်မြို့၏ အမ်ဖီသီယံတင်ဖြစ်သည်။ ၎င်း၏ အပျက်အစီးများသည် ယခုထိတည်ရှိနေပြီး ၎င်းသည် လူ ၂၄,၅၀၀ ထားရှိနိုင်သည့် သက်သေပြသည်။ ဂိုင်ယပ်စ်နှင့် အရစ္စတာခပ်စ်ကို ပြဇာတ်ရုံသို့ ခေါ်ဆောင်လာခြင်းမှလွဲ၍ အခြားလုပ်ဆောင်မှုများ မှတ်တမ်းမရှိပါ။ သူတို့သည် ပေါလု၏ ပုန်းအောင်းနေရာကို ဖော်ပြရန် ယူဆခံရပြီးဖြစ်နိုင်သည်။ စာမျက်နှာ ၃၅၃ ရှေ့တွင် သရုပ်ဖော်ပုံကို ကြည့်ပါ။

Into the theatre. That is, doubtless, the amphitheater of Ephesus. Its ruins still remain and give evidence that it could hold 24,500 people. There is no record of anything more being done to Gaius and Aristarchus than their being brought into the theater. Perhaps it was brought that they would reveal Paul’s hiding place. See illustration facing p. 353.

၃၀။ ပေါလုဝင်လိုခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “ပေါလုသည် ဝင်ရောက်လိုခဲ့သည်”။ ပေါလု၏ စိတ်အားထက်သန်မှုသည် သူ၏အဖော်များကို တိုက်ခိုက်မှု၏ အဓိကထိခိုက်မှုကို တစ်ဦးတည်း ခံစားခွင့်မပြုနိုင်ခဲ့ပါ။ သူသည် တိုက်ပွဲ၏ ရှေ့တန်းတွင် အမြဲအသင့်ရှိနေခဲ့သည်။

30. Paul would have entered. Or, “Paul desiring to enter.” Paul’s zeal could not suffer him to let his companions bear the brunt of the attack alone. He was ever ready for the forefront of the battle.

ခွင့်မပြုခဲ့ပါ။ သူ၏ဘေးကင်းရေးအတွက် စိုးရိမ်ထိတ်လန့်မှုကြောင့် ညီအစ်ကိုများသည် ပေါလု၏ သူငယ်ချင်းနှစ်ဦးကို မကူညီနိုင်ဘဲ သူ၏အသက်ကို အန္တရာယ်ဖြစ်စေမည့် ခြေလှမ်းကို တားဆီးခဲ့သည်။ လှုံ့ဆော်ခံရသော လူအုပ်တစ်ခု မည်မျှရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုသို့ ရောက်ရှိသွားနိုင်သည်ကို သိရန်နည်းလမ်းမရှိပါ။

Suffered him not. Anxious fear for his safety led the brethren to prevent Paul’s taking a step that would have endangered his own life without helping his two friends. There is no way of knowing to what extremes of ferocity a mob may go when roused.

၃၁။ အာရှ၏ အကြီးအကဲများ။ သို့မဟုတ် “အာရှအာခပ်စ်များ”။ ဤတရားဝင်ဘွဲ့အမည်ကို ဘာသာရေးပွဲတော်များနှင့် အများပြည်သူဆိုင်ရာ ဂိမ်းများကို ဦးစီးရန် ပြည်နယ်၏ အဓိကမြို့များမှ နှစ်စဉ်ရွေးချယ်ခံရသူများအတွက် အသုံးပြုခဲ့သည်။ အာရှအာခပ်စ် ၁၀ ဦးကို မြို့ကိုယ်စားလှယ်များထဲမှ ရွေးချယ်ခဲ့ပြီး၊ ထိုထဲမှ တစ်ဦးကို ပရိုကွန်ဆူလ်က ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့၏တာဝန်များက ၎င်းတို့ကို ဂိမ်းများ သို့မဟုတ် ပွဲတော်များ ကျင်းပသည့် မြို့အသီးသီးသို့ ပို့ဆောင်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ပြဇာတ်ရုံနှင့် အာတေမိစ်ကိုးကွယ်မှု၊ ဧကရာဇ်ကိုးကွယ်မှုနှင့် ဆက်စပ်နေသောကြောင့်၊ အာရှအာခပ်စ်များသည် အဓိကရုဏ်းနှင့် ၎င်း၏အကြောင်းအမျိုးကို သိရှိခဲ့ပြီးဖြစ်နိုင်သည်။ ၁ ကောရိန္သု ၅:၆-၈ တွင် ပသခါပွဲဝတ်ပြုခြင်းနှင့်ပတ်သက်သော ရည်ညွှန်းချက်များက ပေါလုသည် ထိုစာကို ပသခါပွဲအချိန်တွင် ရေးသားခဲ့သည်ဟု အကြံပြုသည်။ သူသည် မကြာမီ ကောရိန္သုမြို့မှ ထွက်ခွာခဲ့ပြီး (၂ ကောရိန္သုကို မက်ဆီဒိုးနီးယားမှ ရေးသားခဲ့သည်)၊ သူ၏ထွက်ခွာမှုသည် အဓိကရုဏ်းပြီးနောက် မကြာမီဖြစ်သည် (တိုက်တော် ၂၀:၁)၊ ထို့ကြောင့် အဓိကရုဏ်းသည် ပသခါပွဲပြီးနောက်မကြာမီ၊ နွေဦးရာသီတွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ဖူးခြင်းဖြစ်နိုင်သည်။ ထိုအချိန်တွင် လူများသည် အာတေမိစ်ကို ဂုဏ်ပြုသော ကြီးကျယ်သောပွဲတော်ကို ကျင်းပနေသည် သို့မဟုတ် မျှော်လင့်နေပြီး၊ သူမ၏အမည်ပေးထားသော အာတေမိရှင်လ (ဧပြီလ-မေလ) တွင် ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့သည် ဒီမိတ္ထရိစ်၏ လှုံ့ဆော်မှုကို ပိုမိုလက်ခံလွယ်ခဲ့သည်။ ထိုရာသီတွင် အာရှအာခပ်စ်များလည်း ဧဖက်မြို့တွင် ရှိနေဖွယ်ရှိသည်။

31. Chief of Asia. Or, “Asiarchs.” This official title was applied to those who were selected annually from the chief cities of the province to preside at the religious festivals and public games. Ten Asiarchs were selected from the larger number of city representatives, and one of these the proconsul nominated as president. Their duties led them to the various cities where and when games or festivals were held. Since they were connected with the theater and the worship of Artemis, as well as the worship of the emperor, the Asiarchs were probably informed of the riot and its cause. The references to the Passover service in 1 Cor. 5:6–8 have been thought to suggest that Paul wrote that epistle about Passover time. As he probably left Corinth not many weeks later (2 Corinthians was written from Macedonia), and as his departure was soon after the uprising (Acts 20:1), it may well have been that the uprising occurred shortly after Passover, in the spring. In that event the people were keeping, or anticipating, the great festival in honor of Artemis, in the month named after her, Artemision (April–May). As a result they were more susceptible to Demetrius’ appeal. At that season of the year the Asiarchs would also be in Ephesus.

သူ၏မိတ်ဆွေများ။ ပေါလု၏ စိတ်အားထက်သန်မှုနှင့် ရဲရင့်မှု၏ ယဉ်ကျေးမှုနှင့် နူးညံ့မှုသည် အာဏာပိုင်များ၏ အာရုံစူးစိုက်မှုနှင့် လေးစားမှုကို ရရှိခဲ့ပုံရသည်။ ၎င်းသည် အာရှအာခပ်စ်များအတွက်လည်း မှန်ကန်ခဲ့ပြီး၊ အခြားအချိန်များတွင် ဆာဂျီးယပ်စ်ပေါလပ်စ် (အခန်း ၁၃:၇-၁၂)၊ ဂါလိယို (အခန်း ၁၈:၁၄-၁၇)၊ ဖက်စတပ်စ် (အခန်း ၂၅:၉-၁၂)၊ အဂရစ်ပ (အခန်း ၂၆:၂၈, ၃၂)၊ နှင့် ဗိုလ်မှူးဂျူးလီးယပ်စ် (အခန်း ၂၇:၃, ၄၃) တို့အတွက်လည်း မှန်ကန်ခဲ့သည်။ အာရှအာခပ်စ်များသည် တပည့်များနှင့် တူညီသော အကြံပြုချက်ကို ပေးခဲ့သော်လည်း၊ မတူညီသော ရည်ရွယ်ချက်များဖြင့် ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် သူ၏ရောက်ရှိနေမှုသည် လူအုပ်၏ စိတ်ဆိုးဒေါသထွက်မှုကို ပိုမိုလှုံ့ဆော်ပေးမည်ဟု သဘောပေါက်ခဲ့သည်။

His friends. The tact and courtesy of Paul’s zeal and boldness apparently won the attention and respect of men in authority. This was true of the Asiarchs, as at other times of Sergius Paulus (ch. 13:7–12), Gallio (ch. 18:14–17), Festus (ch. 25:9–12), Agrippa (ch. 26:28, 32), and the centurion Julius (ch. 27:3, 43). The Asiarchs gave the same advice as that of the disciples, though from different motives. They realized that his presence could not help but excite the passions of the crowd still further.

သူ့ကိုယ်သူ စွန့်စားရန်မပြုလုပ်ရန်။ သို့မဟုတ် “စွန့်စားရန်မပြုရ”။ ဤဖော်ရွေသော အရာရှိများသည် ပေါလု၏ ဘေးကင်းရေးကို ကိုယ်ပိုင်အကျိုးစီးပွားအဖြစ် ယူဆခဲ့သည်။

Not adventure himself. Or, “not venture.” These friendly officials took a personal interest in Paul’s safety.

၃၂။ အော်ဟစ်နေကြသည်။ သို့မဟုတ် “ဆက်လက်အော်ဟစ်နေကြသည်”။ ဤဖော်ပြချက်၏ တက်ကြွမှုသည် ၎င်းကို မျက်မြင်သက်သေတစ်ဦး၏ ဖော်ပြချက်အဖြစ် မှတ်သားစေသည်။ ယေရုဆလင်သို့ လမ်းခရီးတွင် ပေါလု၏ အဖော်များဖြစ်သည့် အရစ္စတာခပ်စ်နှင့် ဂိုင်ယပ်စ် (အခန်း ၂၀:၄) တို့သည် ဤဇာတ်လမ်းကို လုကာထံ ပြန်ပြောပြခဲ့ပြီးဖြစ်နိုင်သည်။

32. Cried. Or, “kept on crying.” The vividness of the narrative marks it as being an eyewitness account. Aristarchus and Gaius, companions of Paul en route to Jerusalem (ch. 20:4), may have related the story to Luke.

စည်းဝေးပွဲ။ ဂရိစကားလုံး “အက္ကလီးစီးယား” သည် “ခေါ်ထုတ်ခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ အမ်ဖီသီယံတင်တွင် စုဝေးနေသော လူအုပ်သည် ဂန္တဝင်အသုံးအနှုန်းတွင် တရားဝင် အစိုးရစည်းဝေးပွဲအဖြစ် ဆိုလိုသည့် အက္ကလီးစီးယားမဟုတ်ပါ (မဿဲ ၁၈:၁၇ နှင့် တိုက်တော် ၁၉:၃၉ ကိုကြည့်ပါ)။ သို့သော် ဤစကားလုံးကို ဤနေရာတွင် မဖွဲ့စည်းထားသော လူအုပ်တစ်ခုအတွက် ပိုမိုလျော့ရဲစွာ အသုံးပြုထားသည်။

Assembly. Gr. ekklēsia, a group “called out.” The mob that had gathered in the amphitheater was not an ekklēsia, in the sense of a legal, governmental assembly, such as the word implied in classical usage (see on Matt. 18:17; cf. on Acts 19:39). Rather the word is used here in a looser sense for an unorganized crowd.

ရှုပ်ထွေးနေသည်။ စကားလုံးအရ “အတူတကွ လောင်းထည့်ထားသည်”၊ “အကြမ်းဖက်ရောနှောထားသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ မတွေးမစဉ်းစားသော လူအုပ်သည် ၎င်းတို့၏ ခေါင်းဆောင်များကို မျက်စိမမြင်စွာ လိုက်နာသည်။

Confused. Literally, “poured together,” “mixed [violently].” An unthinking mob blindly follows its leaders.

အကြောင်းကို မသိကြပါ။ ဧဝံဂေလိတရား၏ အောင်မြင်မှုသည် အန္တရာယ်ရှိနေသည်မဟုတ်ပါက၊ လူအုပ်ကြီးတစ်ခုလုံး အမ်ဖီသီယံတင်တွင် အော်ဟစ်ပြီး လှည့်လည်နေပြီး၊ အများစုသည် ၎င်းတို့ အဘယ်ကြောင့် ထိုနေရာတွင် ရှိနေသည်ကို အတိအကျမသိသည့် လုကာ၏ ဖော်ပြချက်သည် ရယ်စရာဖြစ်လိမ့်မည်။

Knew not wherefore. Were it not so tragic, in that the success of the gospel was at stake, Luke’s description of a large crowd shouting and milling around in the amphitheater, the majority not even knowing for sure why they were there, would be ludicrous.

၃၃။ ၎င်းတို့သည် ဆွဲထုတ်ခဲ့သည်။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများက (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) ဘာသာပြန်ရန်ခက်ခဲသော မူကွဲဖတ်စရာတစ်ခုကို ထောက်ခံပြီး၊ ဤနေရာတွင် “၎င်းတို့သည် အလက်ဇန္ဒါကို လှုံ့ဆော်ခဲ့သည်” (အာအက်စ်ဗွီ) ဟု ဘာသာပြန်ဆိုခြင်းသည် အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။ ဤဖတ်စရာဖြင့် စာကြောင်းတစ်ခုလုံးကို “လူအုပ်ထဲမှ အချို့က အလက်ဇန္ဒါကို လှုံ့ဆော်ခဲ့သည်” ဟု ဘာသာပြန်ဆိုနိုင်သည်။

33. They drew. Textual evidence favors (cf. p. 10) a variant reading which, though difficult to translate, is here probably best rendered, “they prompted.” With this reading the whole clause may be translated, “some of the crowd prompted Alexander” (RSV).

အလက်ဇန္ဒါ။ ဤအလက်ဇန္ဒါသည် ဧဖက်မြို့တွင် တမန်တော်အား “များစွာသော မကောင်းမှုများ” ပြုလုပ်ခဲ့သော “ကြေးလုပ်ဆရာ” (၂ တိမောသေ ၄:၁၄) ဖြစ်နိုင်သည်။

Alexander. This Alexander was perhaps the “coppersmith” (2 Tim. 4:14) who worked “much evil” against the apostle in Ephesus.

သူ၏ခုခံပြောဆိုမှု။ ဂရိစကားလုံး “အပိုလိုဂီးအိုမိုင်” သည် “အခြားသူ၏မျက်စိတွင် မိမိကိုယ်ကို တရားမျှတကြောင်း ပြသခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ အဓိကရုဏ်းသည် အခြေခံအားဖြင့် ပုဂံဘာသာဆိုင်ရာဖြစ်သည်—ဒီမိတ္ထရိစ်သည် ပုဂံရုပ်တုလုပ်သူဖြစ်ပြီး၊ ပေါလုအား သူပြုလုပ်သော စွပ်စွဲချက်သည် ပုဂံဘာသာဝင်များအတွက်သာ အရေးပါလိမ့်မည်။ ပေါလုသည် ဂျူးလူမျိုးဖြစ်ကြောင်း လူသိများပြီး၊ အာတေမိစ်ကိုးကွယ်ခြင်းကို ငြင်းပယ်သော ဧဖက်မြို့ဂျူးလူမျိုးများသည် အဓိကရုဏ်းသည် ဂျူးဆန့်ကျင်ရေးလှုပ်ရှားမှုတစ်ခုဖြစ်လာမည်ကို စိုးရိမ်ခဲ့ပုံရသည်။ ထို့ကြောင့် အလက်ဇန္ဒါသည် ပုဂံလူမျိုးများ၏အမြင်တွင် ဧဖက်မြို့ဂျူးလူမျိုးများကို ပေါလုနှင့် သူ၏အဖွဲ့မှ ခွဲထုတ်ရန် ကြိုးစားခဲ့သော “ခုခံပြောဆိုမှု” ကို ရှာဖွေခဲ့ခြင်းဖြစ်ပုံရသည်။

Made his defence. Gr. apologeomai, “to justify oneself [in the eyes of another].” The uproar was essentially pagan—Demetrius was a heathen idol maker, and his charge against Paul would have significance only to pagans. Doubtless Paul was known to be a Jew, and the Ephesian Jews, who also refused to worship Artemis, apparently were fearful lest the riot become an anti-Semitic pogrom. Evidently, then, the “defence” that Alexander sought to make was to dissociate the Ephesian Jews from any connection with Paul and his company, in the pagan mind.

၃၄။ သိခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “သတိပြုမိခဲ့သည်”။ ထိုသူ၏ ဂျူးဆန်သော မျက်နှာသွင်ပြင်နှင့် ဝတ်စားဆင်ယင်မှုသည် ဂျူးလူမျိုးများ၏ ရုပ်တုကိုးကွယ်မှုကို ရွံရှာသည်ကို သိထားသည့် လူအုပ်ကို ပိုမိုလှုံ့ဆော်ပေးပုံရသည်။ ဂျူးလူမျိုးများသည် ဗိမာန်များမှ ခိုးယူထားသော ပစ္စည်းများကို ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားသည်ဟု စွပ်စွဲခံခဲ့ရသည် (ရောမ ၂:၂၂ ကိုကြည့်ပါ)။ မြို့တော်စာရေး၏ စကားအသုံးအနှုန်း (တိုက်တော် ၁၉:၃၇) သည် အလားတူအတွေးကို အကြံပြုထားပြီး၊ သူသည် အရစ္စတာခပ်စ်နှင့် ဂိုင်ယပ်စ်ကို ညွှန်ပြပြီး “ဤလူများသည် ဗိမာန်ဓားပြများမဟုတ်ပါ” ဟု အလေးအနက်ကြေညာနိုင်ခဲ့သည်။

34. Knew. Or, “perceived.” The man’s Jewish features and dress only seemed to arouse the mob further, knowing as they did the Jewish abhorrence of idolatry. Jews were accused of trafficking in goods stolen from the temples (see on Rom. 2:22). The language of the town clerk (Acts 19:37) suggests the same thought, for he could point to Aristarchus and Gaius and declare emphatically, “These men are not temple robbers.”

တစ်သံတည်းဖြင့်။ လူအုပ်သည် ၎င်းတို့၏ အဓိကရုဏ်း၏ အာရုံစူးစိုက်မှုကို တစ်ခုတည်းသော ရည်ရွယ်ချက်တစ်ခုအပေါ်တွင် ထားရှိခဲ့ပြီး၊ နှစ်နာရီကြာ ထိုအော်ဟစ်သံကို ထပ်ခါတလဲလဲ အော်ဟစ်ခဲ့သည်။ ဂျူးလူမျိုးများသည် လူကြိုက်မများကြောင်း ဤအချက်မှ ထင်ရှားသည်။ ဒီမိတ္ထရိစ်၏ မိန့်ခွန်းဖြင့် ဂျူးလူမျိုးဖြစ်သော ပေါလုအား ဆန့်ကျင်ရန် လှုံ့ဆော်ခံရသော ဒေါသသည် ယခုအခါ မြို့တွင်းရှိ ဂျူးလူမျိုးများအားလုံးကို ဆန့်ကျင်ရန် ပြောင်းလဲလာတော့မည်ဖြစ်သည်။

All with one voice. The mob now had one object upon which to focus their uproar, and for two hours they kept repeating the cry. It is evident from this that the Jews were not popular; the wrath aroused against the Jew, Paul, by Demetrius’ speech was now about to be turned against the whole body of Jews in the city.

၃၅။ မြို့တော်စာရေး။ ဂရိစကားလုံး “ဂရမ္မာတိအုစ်” သည် ဧဝံဂေလိများတွင် “စာရေးဆရာ” ဟု ဘာသာပြန်ဆိုထားသည်။ သူသည် မြို့၏မှတ်တမ်းများ၏ ထိန်းသိမ်းသူဖြစ်ပြီး၊ ဧဖက်မြို့တွင် သြဇာကြီးမားသော ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူမှတစ်ဆင့် မြို့သို့ အများပြည်သူဆိုင်ရာ ဆက်သွယ်မှုအားလုံးကို ပြုလုပ်ပြီး အကြောင်းပြန်ချက်များကို ပေးအပ်ခဲ့သည်။ ဤတာဝန်အပိုင်းသည် အင်္ဂလိပ်ဘွဲ့အမည် “မြို့တော်စာရေး” ဟူသော အမည်ကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ဂရိဘွဲ့အမည်သည် ဧဖက်မြို့မှ ကမ္ပည်းစာများတွင် မကြာခဏပေါ်လွင်ပြီး၊ အာရှအာခပ်စ်များနှင့် ပရိုကွန်ဆူလ်တို့နှင့် ဆက်စပ်လေ့ရှိသည်၊ ၎င်းတို့အားလုံးသည် ဧဖက်မြို့သားများဖြစ်သည်။ အများပြည်သူအရာရှိ၏ စကားအသုံးအနှုန်းသည် ဒီမိတ္ထရိစ်၏ စကားများကဲ့သို့ လှုံ့ဆော်ဖွယ်ဖြစ်မည့်အစား တည်တံ့စွာ သတိထားဖွယ်ဖြစ်သည်။ အာရှအာခပ်စ်များကဲ့သို့ပင်၊ သူသည် ပေါလုနှင့် သူ၏အဖော်များကို ထင်ရှားစွာ လေးစားမှုဖြင့် ကြည့်ရှုခဲ့သည်။ သူသည် အကြမ်းဖက်သူမဟုတ်သလို၊ ညှဉ်းဆဲသူဖြစ်ရန် ရည်ရွယ်ချက်လည်း မရှိခဲ့ပါ။ သူသည် လူအုပ်ကို ဆန့်ကျင်မှုမပြုဘဲ၊ ၎င်းတို့၏ ဘာသာရေးအပေါ် ချစ်ခင်မှုကို ထုတ်ဖော်ပြသခြင်းဖြင့် ၎င်းတို့ကို သက်သာစေရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။

35. Townclerk. Gr. grammateus, translated “scribe” in the Gospels. He was custodian of the city records, and was a highly influential man in Ephesus. Through him all public communications were made to the city and replies given. This part of his duties led to the English title “townclerk.” The Greek title appears in many inscriptions from Ephesus, often in conjunction with those of the Asiarchs, all of whom were citizens of Ephesus, and the proconsul. The language of the public officer is as gravely cautious as that of Demetrius had been inflammatory. Like the Asiarchs, he looked upon Paul and his companions with obvious respect. He was no fanatic, and had no intention of becoming a persecutor. He did not oppose the multitude, but sought to soothe them with a profession of fondness for their religion.

ကိုးကွယ်သူ။ ဂရိစကားလုံး “နီယိုကိုရို့စ်” သည် စကားလုံးအရ “ဗိမာန်သန့်ရှင်းသူ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ ထပ်မံဖြည့်စွမ်းရာတွင် ဘုရားတစ်ပါးနှင့် ၎င်း၏ဗိမာန်ကို ဆည်းကပ်သူဟု ဆိုလိုသည်။ မြို့တစ်ခုလုံးသည် နတ်ဘုရားမ၏ ဝတ်ပြုရေးအတွက် သန့်ရှင်းစွာ အပ်နှံထားသည်ဟု ကိုယ်စားပြုထားသည်။ “နီယိုကိုရို့စ်” ဟူသော စကားလုံးသည် အာရှမိုင်းနားမှ အကြွေစေ့များပေါ်တွင် တွေ့ရပြီး၊ အချို့မြို့များ၏ ဘုရားတစ်ပါး သို့မဟုတ် ဧကရာဇ်အပေါ် ဆည်းကပ်မှုကို ဖော်ပြသည်။ ဧဖက်မြို့သားများသည် အာတေမိစ်ကို ၎င်းတို့၏ အုပ်ထိန်းသူနှင့် ကာကွယ်သူအဖြစ် ရှုမြင်ခဲ့သည်။ ကမ္ပည်းစာတစ်ခုတွင် မြို့သည် သူမ၏ “သူနာပြု” ဖြစ်သည့် ဂုဏ်ကို တောင်းဆိုထားသည်။

Worshipper. Gr. neōkoros, literally, “temple sweeper,” and, by extension, any devotee of a god and its shrine. The whole city is represented as consecrated to the service of the goddess. The word neōkoros is found on coins from Asia Minor, expressive of the devotion of certain cities to a god or an emperor. The people of Ephesus looked to Artemis as their guardian and protector. On one inscription the city claims the honor of being her “nurse.”

တန်ခိုးကြီးသောနတ်ဘုရားမ ဒိုင်ယာနာ။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများက (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “နတ်ဘုရားမ” ဟူသော စကားလုံးကို ဖယ်ထုတ်ထားကြောင်း ထောက်ခံသည်။ ဧဖက်မြို့၏ ကမ္ပည်းစာအချို့တွင် သူမကို “အကြီးဆုံး”၊ “အမြင့်ဆုံး” ဟု ဖော်ပြထားသည်။

Great goddess Diana. Textual evidence attests (cf. p. 10) the omission of the word “goddess.” In some of the inscriptions of Ephesus she is described as “the greatest,” “the most high.”

ဂျူးပီတာမှ ပြုတ်ကျလာသော ရုပ်တု။ ဂရိစကားလုံး “ဒိုင်ယိုပီတေ့စ်” သည် “ဇီးယပ်စ် [သို့မဟုတ် ကောင်းကင်] မှ ပြုတ်ကျလာသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး—ဤအမည်ကို အေသင်မြို့ရှိ ပလ္လပ်စ်အာသီနီ၏ ရုပ်တု သို့မဟုတ် ထရိုဂျန်များ၏ ပလ္လဒီယမ်ကဲ့သို့သော ရှေးဟောင်းသမိုင်းမတင်မီ ရုပ်တုများအတွက် မကြာခဏပေးအပ်ခဲ့သည် (ဗာဂျီးလ် အီနိဒ် အခန်း ၂၊ ၁၈၃)။ ဤနေရာတွင် စကားလုံးသည် ၎င်း၏မူလပုံစံဖြင့် ကိုးကွယ်ခံရသော သို့မဟုတ် အစောဆုံးပန်းပုလက်ရာတွင် အသုံးပြုခံရသော ဥက္ကာခဲတစ်ခုကို ပိုမိုစကားလုံးအရ ရည်ညွှန်းပြီးဖြစ်နိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းသည် အာတေမိစ်၏ ရုပ်တုကို (အခန်း ၂၄ ကိုကြည့်ပါ) ရည်ညွှန်းခြင်းမဟုတ်ပေ၊ ၎င်းသည် ရှေးဟောင်းစာရေးဆရာများအဆိုအရ ကျောက်သားဖြင့်မဟုတ်ဘဲ သံလွင်သစ်သား၊ အနက်ရောင်သစ်သား၊ ဆီဒါသစ်သား၊ စပျစ်နွယ်သစ်သား သို့မဟုတ် ရွှေဖြင့် ပြုလုပ်ထားသည်။

Image which fell down from Jupiter. Gr. Diopetēs, “fallen from Zeus [or heaven]”—a name often given to old, prehistoric images, as for example, to that of Pallas Athene at Athens and to the Palladium of the Trojans (Virgil Aeneid ii. 183). Here the word may have had a more literal meaning as applied to a meteoric stone that was worshiped in its original form or used in the earliest sculpture. Thus it may not refer to Artemis’ image (see on v. 24), which, according to various ancient authors, was made, not of stone, but of olivewood, ebony, cedarwood, or wood of the vine, if not of gold.

၃၆။ ဆန့်ကျင်ပြောဆိုခြင်း။ ပိုမိုတိကျစွာဆိုရလျှင် “ဆန့်ကျင်ဖီဆန်ခြင်း”။ မြို့တော်စာရေးသည် သူပြောခဲ့သည့်အရာကို မည်သူမျှ ငြင်းဆိုနိုင်မည်မဟုတ်ဟု အခိုင်အမာဆိုခဲ့သည်။ သူ၏မိန့်ခွန်းသည် တည်ထောင်ထားသော ဘာသာရေးကိုးကွယ်မှုနှင့်ပတ်သက်သော တရားဝင်ထုတ်ပြန်ချက်ထက် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆည်းကပ်မှု၏ အသံထက်ပိုရှိသည်။

36. Spoken against. Rather, “contradicted.” The town clerk claimed that no one could gainsay what he had just said. His speech has more the tone of an official statement concerning the established cult than of personal devotion to it.

တည်ငြိမ်နေရန် လိုအပ်သည်။ သို့မဟုတ် “စည်းကမ်းရှိလာရန် လိုအပ်သည်”၊ အခန်း ၃၅ တွင် “သက်သာစေခြင်း” ဟု ဘာသာပြန်ဆိုထားသော စကားလုံး၏ နောက်ထပ်ပုံစံတစ်ခုဖြစ်သည်။

Ought to be quiet. Or, “ought to become orderly,” another form of the word translated “appeased” in v. 35.

အလျင်စလိုမပြုရန်။ စကားလုံးအရ “အလျင်စလိုမည်သည့်အရာကိုမျှ မလုပ်ဆောင်ရ”။ ဂရိနာမဝိသေသနသည် မည်သည့်အကြောင်းအမှန်မရှိဘဲ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော အဆိုးရွားဆုံး အဓိကရုဏ်းနှင့် ၎င်းမှ မည်သည့်အကျိုးမှ မထွက်ပေါ်နိုင်သည့်အပြင်၊ လူအုပ်၏ စိတ်လှုပ်ရှားမှုဖြင့် ပြစ်မှုမကျူးလွန်သူ နှစ်ဦးကို ဖမ်းဆီးခြင်းနှင့် ၎င်းတို့အား တရားစွဲဆိုရန် မဖြစ်နိုင်သည့် အပြုအမူကို ကောင်းစွာ ဖော်ပြသည်။

Do nothing rashly. Literally, “perform nothing rash.” The Greek adjective well describes the headstrong, outrageous uproar for which there had been no real reason and from which no good could come, as well as the impulsive conduct of the crowd in seizing two persons who were not offenders and against whom obviously they could take no proceedings.

၃၇။ ဗိမာန်ဓားပြများ။ သို့မဟုတ် “ဗိမာန်များကို ဖျက်ဆီးသူများ”။ ဧဖက်မြို့ရှိ ထူးခြားသော ဗိမာန်တွင် ရတနာသိုက်အခန်းကြီးတစ်ခုရှိသည့်အတွက်၊ ထိုပြစ်မှုသည် လူထုကြားတွင် မသိမဖြစ်နိုင်ပေ။ ဗိမာန်တွင် ထားရှိသည့် မည်သည့်အရာမဆို နတ်ဘုရားမ၏ အုပ်ထိန်းမှုအောက်တွင် ရှိပြီး၊ ထို့ကြောင့် ယာယီအားဖြင့် ဗိမာန်၏ ပစ္စည်းဖြစ်သည်။ ဗိမာန်နှင့်ဆက်စပ်သည့် မည်သည့်အရာကိုမဆို ခိုးယူခြင်းသည် သန့်ရှင်းမှုကို စော်ကားခြင်းဖြစ်သည်။ အခန်း ၃၄ ကိုကြည့်ပါ။

37. Robbers of churches. Or, “spoilers of temples.” Since the fabulous temple at Ephesus had a large treasure chamber, the offense might not be unknown among the people. Anything placed in the temple would be under the guardianship of the goddess, and thus for the time would be the property of the temple; and to steal anything attached to the temple would be sacrilege. See on v. 34.

သင်တို့၏ နတ်ဘုရားမ။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများက (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “ကျွန်ုပ်တို့၏ နတ်ဘုရားမ” ဟူသော ဖတ်စရာကို ထောက်ခံသည်။ အများပြည်သူသို့ မိန့်ခွန်းပြောရာတွင် ပြောသူသည် သူ၏မြို့သားများနှင့် တူညီစွာ သတ်မှတ်ခြင်းသည် သဘာဝကျသည်။ ဤအခန်းမှ နားလည်နိုင်သည်မှာ ပေါလုနှင့် သူ၏အဖော်များသည် ဧဖက်မြို့၏ အထူးကိုးကွယ်မှုအကြောင်း ပြောဆိုရာတွင် စကားလုံးများကို ဂရုတစိုက်ရွေးချယ်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် လူသားလက်ဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော ဘုရားများသည် ဘုရားမဟုတ်ကြောင်း ကြီးမားသော နိယာမများကို သင်ကြားခဲ့ပြီး၊ ထိုထုတ်ပြန်ချက်ကို ၎င်း၏အလုပ်ကို လုပ်ဆောင်ခွင့်ပေးခဲ့သည် (အခန်း ၂၆)။ ပေါလုသည် အေသင်မြို့တွင် မြို့သည် “ရုပ်တုကိုးကွယ်မှုသို့ လုံးလုံးလျားလျား ပေးအပ်ထားသည်” ကို မြင်သောအခါ များစွာ စိတ်လှုပ်ရှားခဲ့သော်လည်း (အခန်း ၁၇:၁၆)၊ ထိုနည်းတူ မိမိကိုယ်ကို ထိန်းချုပ်ခဲ့သည်။

Your goddess. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading “our goddess.” In a popular address it would be natural that a speaker would identify himself with his fellow citizens. It may be understood from this verse that the language of Paul and his companions had been chosen with care when they had spoken about the special worship of Ephesus. They had inculcated the great principles that gods made with hands were not gods, and had allowed that statement to do its work (v. 26). Paul put the same restraint on himself at Athens, though he was greatly moved when he saw “the city wholly given to idolatry” (ch. 17:16).

၃၈။ ကိစ္စရှိသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ မည်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်မဆို တိကျသော စွပ်စွဲချက်များရှိပါက၊ ၎င်းတို့ကို ထုတ်ဖော်ပြသရန်ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့ပြောဆိုသည့်အတိုင်း ဖြစ်ခဲ့ပါက၊ တရားဥပဒေအရ အရေးယူရန် အကြောင်းအမျိုးရှိနိုင်သည်။ သို့သော် ကြေးလုပ်ဆရာနှင့် သူ၏မိတ်ဆွေများက ဖန်တီးခဲ့သော အဓိကရုဏ်းအတွက် အကြောင်းပြချက်မရှိပါ။

38. Have a matter. That is, if any have any specific charges, let them bring them forth. If matters were as they claimed, there might be grounds for legal action. But there was no excuse for the riot staged by the coppersmith and his friends.

တရားဥပဒေသည် ဖွင့်ထားသည်။ ဤဘာသာပြန်ဆိုမှုသည် အထွေထွေအဓိပ္ပာယ်ကို ပေးသည်။ ဂရိစကားလုံးများသည် အများကိန်းဖြစ်ပြီး “တရားရုံးနေ့များ သတ်မှတ်ထားသည်”—ဆိုလိုသည်မှာ ထိုကဲ့သို့သော အမှုများကို ကြားနာနိုင်သည့် သင့်လျော်သောအချိန်များရှိသည်—သို့မဟုတ် ပိုမိုကောင်းမွန်သည်မှာ၊ ကြိယာ၏အချိန်သည် တရားဥပဒေအရ အရေးယူမှု၏ အခွင့်အလမ်းသည် ယခုပင်ဖွင့်ထားသည်ဟု ဆိုလိုသည်၊ “တရားရုံးအစည်းအဝေးများ ယခုဖြစ်ပွားနေသည်”။ ဤအဓိပ္ပာယ်ကို အာအက်စ်ဗွီက “တရားရုံးများဖွင့်ထားသည်” ဟု ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည်။

The law is open. This translation gives the general sense. The Greek words are in the plural and can mean either “court days are appointed”—that is, there are proper times fixed when such cases can be heard—or perhaps better, because the tense of the verb implies that the opportunity of legal action is even now open, “court meetings are now going on.” This sense the RSV adopted by translating “the courts are open.”

ဒုတိယအုပ်ချုပ်သူများ။ ဂရိစကားလုံး “အန်သူပါတိုင်” သည် “ပရိုကွန်ဆူလ်များ” (အခန်း ၁၃:၇, ၈, ၁၂; ၁၈:၁၂ တို့တွင် “ပရိုကွန်ဆူလ်” သည်လည်း မှန်ကန်သော ဘာသာပြန်ဆိုမှုဖြစ်သည်)။ အာရှသည် ပရိုကွန်ဆူလာပြည်နယ်တစ်ခုဖြစ်သည် (အခန်း ၆:၉ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤအခန်းတွင် အခက်အခဲသည် အများကိန်းအသုံးပြုမှုမှ ဖြစ်ပေါ်လာသည်၊ အကြောင်းမှာ ပြည်နယ်တစ်ခုတွင် တစ်ချိန်တည်းတွင် ပရိုကွန်ဆူလ်တစ်ဦးသာရှိပြီး၊ ထို့ကြောင့် မြို့တော်စာရေးပြောနေစဉ် ဧဖက်မြို့တွင် တစ်ဦးသာရှိသည်။ ရှင်းပြချက်များစွာရှိသည်- (၁) ပရိုကွန်ဆူလ်၏ အကဲဖြတ်သူများ (ကွန်စီလီယာရီ) ကို “ဒုတိယအုပ်ချုပ်သူများ” ဟု သင့်လျော်စွာ ဖော်ပြပြီးဖြစ်နိုင်သည်။ (၂) စာရေးသည် အင်ပါယာအဖွဲ့အစည်းများက မတရားမှုများအတွက် တရားမျှတမှုရယူရန် ပြင်ဆင်ထားသည့် အစီအမံကို လူထုအား သတိပေးနေပြီးဖြစ်နိုင်သည်၊ ဥပမာ “ပရိုကွန်ဆူလ်များသည် အင်ပါယာအဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏ပြည်နယ်ကဲ့သို့ ပြည်နယ်တိုင်းတွင် ထိုကဲ့သို့ အမြင့်ဆုံးတရားသူကြီးရှိပြီး၊ ထို့ကြောင့် အမှန်တကယ် ထိခိုက်မှုများအတွက် တရားမျှတမှုရယူရန် စိုးရိမ်စရာမရှိပါ” ဟု ပြောနေပြီးဖြစ်နိုင်သည်။ (၃) ပရိုကွန်ဆူလ် ဆီလာနပ်စ်သည် မကြာသေးမီက အဆိပ်ခတ်ခံခဲ့ရပြီး (တာစီတပ်စ် အန်နယ်လပ်စ် အခန်း ၁၃:၁)၊ အာရှတွင် အင်ပါယာလုပ်ငန်းများကို တာဝန်ယူထားသော ဆီလာနှင့် ဟီလီးယပ်စ်တို့ကို ဤအများကိန်းဘွဲ့အမည်ဖြင့် ရည်ညွှန်းပြီးဖြစ်နိုင်သည်။ (၄) ဧဖက်မြို့တွင် ဆီလီရှာ၊ ဆိုက်ပရပ်စ်၊ ဘီသီနီးယား သို့မဟုတ် အခြားနေရာမှ အခြားပရိုကွန်ဆူလ်တစ်ဦး ရှိနေပြီးဖြစ်နိုင်သည်။ ဤရှင်းပြချက်လေးခုအနက် ဒုတိယအချက်သည် ပိုမိုယုံကြည်စရာကောင်းပုံရသည်။

Deputies. Gr. anthupatoi, “proconsuls” (cf. chs. 13:7, 8, 12; 18:12, where “proconsul” is also the correct translation). Asia was a proconsular province (see on ch. 6:9). The difficulty in the present passage arises from the use of the plural number, for there was only one proconsul over a province at one time, and hence only one in Ephesus when the town clerk was speaking. There are several explanations: (1) The assessors (consiliarii) of the proconsul may properly have been described as “deputies.” (2) The clerk may have been reminding the people of the provision made by the institutions of the empire for obtaining justice in the case of wrong, as though he were saying, “Proconsuls are an imperial institution. In every province like ours there exists such a supreme magistrate, and so there is no fear about obtaining redress for real injuries.” (3) Silanus the proconsul had recently been poisoned (Tacitus Annals xiii. 1), and Celer and Helius, who had charge of imperial business in Asia, might be intended by this plural title. (4) There might have been present in Ephesus some other proconsul from a neighboring province, as Cilicia, Cyprus, Bithynia, or elsewhere. The second of the four explanations seems the more plausible.

တရားစွဲဆိုရန်။ ဂရိစကားလုံး “အဂ်ကာလီယို” သည် “စွပ်စွဲချက်တင်သည်”၊ “စွပ်စွဲမှုပြုသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဒီမိတ္ထရိစ်နှင့် သူ၏လိုက်ပါသူများသည် ၎င်းတို့ စွပ်စွဲထားသူများအပေါ် တင်သည့် စွပ်စွဲချက်ကို တရားဝင်ထုတ်ပြန်ချက်အဖြစ် တင်သွင်းသင့်သည်။ စွပ်စွဲခံရသူသည် တန်ပြန်ထုတ်ဖော်ချက်တင်သွင်းမည်ဖြစ်ပြီး၊ ထိုကိစ္စဖြင့် နှစ်ဖက်စလုံးသည် ၎င်းတို့၏ သက်သေများကို တင်ပြမည်ဖြစ်သည်။

Implead. Gr. egkaleō, “to bring a charge,” “to make an accusation.” Demetrius and his followers should lodge a formal statement of the charge they were bringing against the accused. The accused would put in a rejoinder, and with the issue thus joined, each side would produce its witnesses.

၃၉။ မည်သည့်အရာကို မေးမြန်းလိုပါက။ သို့မဟုတ် “မည်သည့်အရာကို ရှာဖွေလိုပါက”။

39. If ye enquire any thing. Or, “if ye seek for anything.”

အခြားကိစ္စများနှင့်ပတ်သက်၍။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများက (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “နောက်ထပ်” ဟူသော ဖတ်စရာကို ထောက်ခံပေးနိုင်သည်။ အချို့ကိစ္စများကို ပရိုကွန်ဆူလ်ထံ တရားစီရင်ရန် ယူဆောင်နိုင်ပြီး၊ အချို့ကို စည်းဝေးပွဲသို့ ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန် ယူဆောင်နိုင်သည်။

Concerning other matters. Textual evidence may be cited (cf. p. 10) for the reading “further.” Apparently certain matters might be taken to the proconsul for judgment, and others to the assembly for consideration.

တရားဝင်စည်းဝေးပွဲ။ ဂရိမြို့များတွင် အများပြည်သူဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်သည့် မြို့သားများ၏ အများပြည်သူစည်းဝေးပွဲများ သမားရိုးကျရှိခဲ့သည်။ ဤနေရာတွင် မြို့တော်စာရေးသည် သူပြောနေသော လူအုပ်သည် ထိုကဲ့သို့ “တရားဝင်”၊ တရားဝင်ဖွဲ့စည်းထားသော စည်းဝေးပွဲမဟုတ်ကြောင်း ရည်ညွှန်းသည်။ ခရစ္စတိုစတွန် (ဟိုမီလီ အခန်း ၄၂၊ တိုက်တော် ၁၉:၂၁, ၂၃ ပေါ်တွင်) အဆိုအရ ထိုကဲ့သို့သော စည်းဝေးပွဲများသည် တစ်လလျှင် သုံးကြိမ်ကျင်းပခဲ့သည်။

Lawful assembly. Traditionally the Greek cities had popular assemblies of their citizens, in which public business was transacted. Here the town clerk implies that the mob to whom he is speaking is no such “lawful,” legally constituted assembly. According to Chrysostom (Homily xlii, on Acts 19:21, 23) such assemblies met three times a month.

၄၀။ စစ်ဆေးခံရမည်။ သို့မဟုတ် “စွပ်စွဲခံရမည်”။

40. Called in question. Or, “accused.”

ဤနေ့၏ အဓိကရုဏ်းအတွက်။ ပိုမိုတိကျစွာဆိုရလျှင် “ဤနေ့၏ အဓိကရုဏ်းနှင့်ပတ်သက်၍”။

For this day’s uproar. Rather, “of riot on this day.”

လူစုလှုံးမှု။ ဂရိစကားလုံး “ဆူစထရိုဖီ” သည် “အတူတကွလိမ်နှောင်ခြင်း”၊ “ပူးပေါင်းကြံစည်မှု”၊ “ဆူပူမှု” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။

Concourse. Gr. sustrophē, “a twisting together,” “a conspiracy,” “a commotion.”

၄၁။ စည်းဝေးပွဲကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။ ၎င်းကို သူသည် သူ၏တရားဝင်ရာထူးဖြင့် လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့သည်။ သူအသုံးပြုခဲ့သော နောက်ဆုံးအငြင်းပွားမှုသည် သူ၏ပရိသတ်အပေါ် အလေးအနက်ဆုံး သက်ရောက်မှုရှိပြီးဖြစ်နိုင်သည်။ ၎င်းတို့ပါဝင်ခဲ့သော အဓိကရုဏ်းဆန်သော အပြုအမူကို ရောမမြို့သို့ သတင်းပို့ခံရပါက၊ ၎င်းသည် ၎င်းတို့၏ မြို့၏ အခွင့်အရေးများကို ကန့်သတ်ခြင်းသို့ ဦးတည်သွားနိုင်သည်။ မြို့တော်စာရေးသည် လူအုပ်ကို သတိရှိစေပြီး ၎င်းတို့၏အိမ်သို့ တိတ်ဆိတ်စွာ ပြန်လည်ကွဲပြားစေခဲ့သည်။

41. Dismissed the assembly. This he could do in his official capacity. Probably the last argument that he used would have the most weight with his audience. If riotous conduct such as they had just engaged in were reported to Rome, it might lead to a curtailment of the privileges of their city. The town clerk had sobered the mob and brought them to the point of dispersing quietly to their homes.

ellen g. white comments

1 AA 281

1–41 AA 281-297

2, 3 AA 282

5 AA 285

5, 6 AA 283

7 AA 282

8, 9 AA 285

11, 12 AA 286

13–16 AA 287

17–20 AA 288; MYP 275-278

21, 22 AA 291

23–27 AA 292

27 AA 295

28 AA 286

28–31 AA 293

32–41 AA 294

အခန်းကြီး - ၂၀

chapter 20

၁။ ပေါလုသည် မာကေဒိုးနီးယားသို့ သွားသည်။ ၇။ သူသည် သခင်ဘုရား၏ ညစာကို ကျင်းပပြီး တရားဟောသည်။ ၉။ ယုတိခုသည် ပြတင်းပေါက်မှ ပြုတ်ကျ၍ သေသွားသော်လည်း၊ ၁၀။ အသက်ပြန်ရှင်လာအောင် ပြုလုပ်ခြင်းခံရသည်။ ၁၇။ မိလေတုမြို့၌ သူသည် အသင်းတော်အကြီးအကဲများကို ခေါ်ယူ၍၊ မိမိအကြောင်းဖြစ်လတ္တံ့သောအရာများကို ပြောပြသည်။ ၂၈။ ဘုရားသခင်၏ သိုးစုကို သူတို့ထံ အပ်နှံသည်။ ၂၉။ မမှန်ကန်သော ဆရာများအကြောင်း သတိပေးသည်။ ၃၂။ သူတို့ကို ဘုရားသခင်ထံ အပ်နှံပြီး၊ ၃၆။ သူတို့နှင့်အတူ ဆုတောင်းကာ ခရီးဆက်သွားသည်။

1 Paul goeth to Macedonia. 7 He celebrateth the Lord’s supper, and preacheth. 9 Eutychus having fallen down dead, 10 is raised to life. 17 At Miletum he calleth the elders together, telleth them what shall befall to himself, 28 committeth God’s flock to them, 29 warneth them of false teachers, 32 commendeth them to God, 36 prayeth with them, and goeth his way.

၁. ဆူညံမှု။ ဂရိလို “သိုရူဘို့စ်” ဆိုသည်မှာ “ဆူညံသံ”၊ “ဆူပူမှု” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤစကားလုံးသည် ယေရှု၏တရားစီရင်မှုနှင့်ဆက်စပ်၍ (မဿဲ ၂၆:၅; ၂၇:၂၄; မာကု ၁၄:၂)၊ ယာဣရု၏သမီးကို ရှင်ပြန်ထမြောက်စေရာတွင် (မာကု ၅:၃၈)၊ နှင့် ယေရုဆလင်မြို့တွင် ပေါလုအား တိုက်ခိုက်မှုနှင့်ဆက်စပ်၍ (တမန်တော် ၂၁:၃၄; ၂၄:၁၈) အသုံးပြုခဲ့သည်။

1. Uproar. Gr. thorubos, “noise,” “tumult.” The same word is used in connection with Jesus’ trial (Matt. 26:5; 27:24; Mark 14:2), with the raising of Jairus’ daughter (Mark 5:38), and with the assault on Paul in Jerusalem (Acts 21:34; 24:18).

တပည့်တော်များကို ခေါ်ယူခဲ့သည်။ စာသားအထောက်အထားအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “သူတို့ကို အားပေးတိုက်တွန်းပြီး” ဟူသော စကားထပ်ထည့်ထားသည်။ ပေါလုသည် အသင်းတော်အဖွဲ့ဝင်များကို ခေါ်ယူ၍ နှုတ်ဆက်ရန် အစည်းအဝေးတစ်ခုပြုလုပ်ခဲ့သည်။

Called … the disciples. Textual evidence attests (cf. p. 10) the addition of “having exhorted them.” Paul called a meeting of the church members that he might bid them farewell.

သူတို့ကို နှုတ်ဆက်ခဲ့သည်။ ဂရိလို ဤစကားလုံးသည် “ခွဲခွာရန်”၊ “ခွဲခွာနှုတ်ဆက်မှုပြုရန်” (အခန်း ၂၁:၆ ကိုကြည့်ပါ) ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ပေါလုသည် အသင်းတော်တွင် ငြိမ်သက်မှုပြန်လည်ရရှိသည်အထိ ဧဖက်မြို့တွင် ဆက်လက်နေထိုင်ခဲ့ပုံရသည်။ သူသည် ဧဖက်မြို့တွင် သုံးနှစ်ခန့် (ဖြစ်နိုင်ဖွယ် အေဒီ ၅၄-၅၇; စာမျက်နှာ ၁၀၂ ကိုကြည့်ပါ) နေထိုင်ခဲ့သည်။

Embraced them. The Greek word signifies “to take leave of,” “to make parting greetings” (cf. ch. 21:6). Paul evidently remained in Ephesus until he saw the church in quiet once more. He spent about three years at Ephesus (probably c. a.d. 54–57; see p. 102).

မကဆီဒိုးနီးယားသို့။ ဤတွင် တမန်တော်များ၏ဖော်ပြချက်တွင် ပြတ်တောက်မှုတစ်ခုရှိပြီး၊ ထိုပြတ်တောက်မှုကို ကောရိန္သုမှစာများဖြင့် ဖြည့်စွမ်းနိုင်သည်။ ဤမကဆီဒိုးနီးယားခရီးစဉ်အတွင်း ပေါလုသည် ၂ ကောရိန္သု (၂ ကောရိန္သု ၂:၁၂, ၁၃; ၇:၅; ၉:၂ ကိုကြည့်ပါ) ရေးသားခဲ့သည်။

Into Macedonia. There is a gap here in the narrative of Acts that can be supplied with information from the Corinthian epistles. During this tour of Macedonia Paul wrote 2 Corinthians (see 2 Cor. 2:12, 13; 7:5; 9:2).

၂. ထိုနေရာများသို့။ ပေါလုသည် သက်သာလောနိကီ၊ ဘီရောယမြို့ နှင့် ဖိလိပ္ပိမြို့တို့တွင် သူတည်ထောင်ခဲ့သော အသင်းတော်များကို ထပ်မံလည်ပတ်လိုခဲ့ပုံရသည်။ ပေါလုသည် မကဆီဒိုးနီးယားကို အနောက်ဘက်သို့ ဖြတ်သန်းသွားသော ရောမလမ်းကို လိုက်ခဲ့ပြီး၊ ဧဒရီကျဖ်တစ်ကမ်းခြေသို့ရောက်ရှိကာ အီလျရီကမ်တွင် ဧဝံဂေလိတရားကို ပထမဆုံးအကြိမ် ဟောပြောခဲ့သည် (ရောမ ၁၅:၁၉; ဧဖက်ပတ်ဝန်းကျင်ကိုကြည့်ပါ)။

2. Over those parts. Undoubtedly Paul wished to visit again the churches he had founded at Thessalonica and Beroea, as well as at Philippi. Paul doubtless followed the Roman road across Macedonia westward to the shores of the Adriatic, and proclaimed the gospel for the first time in Illyricum (see Rom. 15:19; cf. The Environs of Ephesus).

ဂရိ။ ဂရိလို “ဟဲလပ်စ်” ဆိုသည်မှာ ဂရိနိုင်ငံဖြစ်သည်။ လုကာသည် ဟဲလပ်စ်ကို အာခိုင်းယား ဟူသော တောင်ပိုင်းပြည်နယ်နှင့် ထပ်တူအသုံးပြုသည်။ ဤခရီးစဉ်သည် ပေါလုကို ကောရိန္သုသို့ ရောက်ရှိစေခဲ့ပြီး၊ ထိုအသင်းတော်တွင် စည်းကမ်းထိန်းသိမ်းရန် များစွာလိုအပ်ခဲ့သည်။ ထိုအသင်းတော်သားများသည် ဧဖက်မြို့မှပေးပို့ခဲ့သော ပထမစာတစ်စောင်ကို လက်ခံရရှိပြီးဖြစ်သည်။ ထိုစာတွင် ပေါလုသည် အသင်းတော်တွင် ပြဿနာဖြစ်စေသော အုပ်စုဖွဲ့စိတ်ဓာတ်ကို ဆုံးမခဲ့သည်။ ပေါလုသည် ထမင်းစားပွဲတွင် ဖြစ်ပေါ်သော မငြိမ်မသက်မှုများကို ရှုတ်ချခဲ့ပြီး၊ မတော်မတရားပြုကျင့်မှုကို ဆန့်ကျင်သည့် သူ၏ဆုံးဖြတ်ချက်ကိုလည်း ပေးခဲ့သည်။ ကောရိန္သုတွင် ပေါလုရင်ဆိုင်ရမည့် သင်းအုပ်ဆရာဆိုင်ရာ တာဝန်များသည် သူ့ကို သုံးလကြာ အနားယူခွင့်မပြုခဲ့ပေ၊ အကယ်၍ ထိုအချိန်အားလုံးကို ကောရိန္သုတွင်သာ ကုန်ဆုံးခဲ့လျှင်ပင် ဖြစ်သည်။

Greece. Gr. Hellas, Greece. Luke uses Hellas as synonyms with Achaia, the southern province. The journey brought Paul to Corinth, where there were many things to be set in order in the church. The believers there had already received his two epistles. In the first, sent from Ephesus, he had found it necessary to rebuke them for the partisan spirit shown in the church. Paul had also censured the disorders at the Lord’s Supper and had given his judgment against incest. The pastoral tasks confronting Paul would allow him little rest during his three-month stay in this area, even if all the time were spent in Corinth.

ကောရိန္သုတွင် ပေါလုသည် သူ၏မိတ်ဆွေများစွာကို မတွေ့ရတော့ပေ။ ကလောဒီးယပ်၏ အမိန့်သည် ရုပ်သိမ်းခံရသည်ဖြစ်စေ၊ သို့မဟုတ် အကျိုးသက်ရောက်မှုမရှိတော့သည်ဖြစ်စေ၊ အာကွီလပ်နှင့် ပရီစီလာတို့သည် ဧဖက်မြို့မှ ရောမသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့ပုံရသည် (တမန်တော် ၁၈:၁၈, ၁၉; ရောမ ၁၆:၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ပေါလုသိကျွမ်းခဲ့သော ကောရိန္သုမှ အခြားသူများလည်း (ရောမ ၁၆ ကိုကြည့်ပါ) ထိုနည်းတူပြုလုပ်ခဲ့ပုံရသည်။ ဤအရာအားလုံးသည် ပေါလု၏ ရောမမြို့သို့သွားလိုသော စိတ်အားထက်သန်မှုကို ပိုမိုခိုင်မာစေခဲ့သည် (တမန်တော် ၁၉:၂၁; ရောမ ၁:၁၀, ၁၁)။ ပေါလု၏ ဂရိပြည်တွင်းလုပ်ငန်းများ ပြီးဆုံးခဲ့ပြီး၊ သူသည် အနောက်ဘက်သို့ ဆွဲဆောင်နေသော လူသားထက်ကျော်လွန်သော ဆွဲဆောင်မှုတစ်ခုကို ခံစားခဲ့ရသည်။ ထို့ကြောင့် သူသည် ယေရုဆလင်မြို့သို့ ခဏလည်ပတ်ရန်၊ တပါးအမျိုးသားအသင်းတော်များမှ လက်ဆောင်များကို ပို့ဆောင်ပြီးနောက်၊ ရောမနှင့် စပိန်သို့ ခရီးဆက်ရန် (ရောမ ၁၅:၂၄-၂၈) စဉ်းစားခဲ့သည်။ တမန်တော်များစာအုပ်၏ ကျန်ရှိသောအပိုင်းသည် သူ၏လမ်းကြောင်းသည် မည်မျှကွဲပြားသွားသည်ကို ဖော်ပြသည်။

At Corinth, Paul may have missed seeing many of his friends. Claudius’ decree had either been revoked or was no longer enforced, and Aquila and Priscilla seem to have returned from Ephesus to Rome (cf. Acts 18:18, 19; Rom. 16:3). Doubtless others whom Paul had known in Corinth (see Rom. 16) had done likewise. All this would strengthen his earnest desire to go to Rome (Acts 19:21; Rom. 1:10, 11). Paul’s work in Greece was done, and he felt a more than human attraction drawing him westward. Therefore he contemplated making a rapid journey to Jerusalem for a short visit, and to leave the gifts from the Gentile churches, followed immediately by a journey to Rome and Spain (Rom. 15:24–28). The remainder of the book of Acts reveals how different a path was actually ahead of him.

၃. သုံးလနေထိုင်ခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “သုံးလကြာနေထိုင်ပြီးနောက်”။ ဂရိလို ဤစကားစုသည် နောက်ဆက်တွဲအကြောင်းအရာနှင့် ဆက်စပ်နေသည်။

3. Abode three months. Or, “when he had spent three months.” In the Greek, the phrase is connected with what follows.

ယူဒီလူများက ချောင်းမြောင်းခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “ယူဒီလူများက သူ့အပေါ် ကြံစည်မှုတစ်ခုပြုလုပ်ခဲ့သည်”။ ယူဒီလူများသည် ပေါလု၏ ကောရိန္သုသို့ နောက်ဆုံးလည်ပတ်စဉ်က ဂါလီယိုကို သူတို့၏တိုက်ခိုက်မှုတွင် ပါဝင်ပတ်သက်စေရန် ကြိုးစားခဲ့ပြီး၊ ယခုတွင် သူ့အပေါ် လျှို့ဝှက်စွာ လက်စားချေရန် ကြံစည်ခဲ့သည်။ သူတို့၏ရည်ရွယ်ချက်မှာ သူ့ကိုသတ်ဖြတ်ရန်ဖြစ်ပုံရသည်။ ပေါလုသည် ဤကြံစည်မှုကို ကြားသိသောအခါ သူ၏အစီအစဉ်ကို ပြောင်းလဲခဲ့ပြီး၊ ကြံစည်သူများကို ရှုပ်ထွေးစေရန် သူ၏အဖော်များနှင့်အတူ မကဆီဒိုးနီးယားသို့ ထွက်ခွာခဲ့သည်။

The Jews laid wait. Or, “a plot having been made against him by the Jews.” The Jews had tried to entangle Gallio in their attacks upon Paul during his last visit to Corinth, and now they sought secretly to wreak their vengeance upon him. No doubt the intention was to kill him. When Paul heard of the plot he changed his plans and set out with his companions for Macedonia, to baffle the plotters.

ဆီးရီးယားသို့ ရွက်လွှင့်ရန်။ သို့မဟုတ် “ဆီးရီးယားသို့ ရွက်လွှင့်ရန်”။ ပေါလုသည် သူ၏ခရီးစဉ်အတွက် စီစဉ်ပြီးသည်အထိ သို့မဟုတ် သင်္ဘောပေါ်သို့ပင် တက်ခဲ့ပြီးဖြစ်သော်လည်း၊ သင်္ဘောမထွက်ခွာမီ သတိပေးခံရခဲ့သည်။

To sail into Syria. Or, “to set sail for Syria.” Paul may have gone so far as to arrange for his passage and even to go aboard, but was warned before the ship sailed.

မကဆီဒိုးနီးယားမှတစ်ဆင့်။ ပေါလုကို သတ်ဖြတ်ရန်ကြံစည်မှုသည် ဆီးရီးယားသို့ ရွက်လွှင့်နေစဉ် လုပ်ဆောင်ရန်ဖြစ်ပုံရသဖြင့်၊ သူ၏အစီအစဉ်ကို မြောက်ဘက်သို့ လျင်မြန်စွာပြောင်းလဲလိုက်ခြင်းက ကြံစည်သူများအား အခြေအနေသစ်နှင့်လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် ပြန်လည်ပြင်ဆင်မှုကို မဖြစ်နိုင်စေခဲ့ပေ။

Through Macedonia. As the scheme for killing Paul was apparently to have been carried out while he was sailing to Syria, his quick change of plan that took him to the north made impossible the readjustment of the plot to the new circumstances.

၄. သူနှင့်အတူလိုက်ပါသွားသူများ။ တိမောသေနှင့် ဖြစ်နိုင်ဖွယ် ဆိုပိတာ (ဆိုစီပိတာဟူသော အမည်ပြောင်းမျိုးဖြစ်နိုင်သည်) တို့သည် ကောရိန္သုတွင် ပေါလုနှင့်အတူရှိခဲ့သည် (ရောမ ၁၆:၂၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့၏အရွယ်အစားကို ပေါလုသည် ယုဒယအသင်းတော်များအတွက် ရည်ရွယ်ထားသော ငွေကြေးပမာဏများစွာကို သယ်ဆောင်နေရသည်ဟူသောအချက်ဖြင့် ရှင်းပြနိုင်သည်။ ပံ့ပိုးပေးသောနယ်မြေများမှ သက်သေများစွာကို ခေါ်ဆောင်သွားခြင်းဖြင့်၊ သူသည် ဆန့်ကျင်ပြစ်တင်သူများ၏ စွပ်စွဲမှုများမှ ရှောင်ရှားနိုင်ခဲ့သည် (၂ ကောရိန္သု ၈:၁၉-၂၁)။ ထို့ကြောင့် ထိပ်တန်းအသင်းတော်များမှ ကိုယ်စားလှယ်များကို ရွေးချယ်ခဲ့ပြီး၊ သူတို့သည် ပေါလု၏လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုများသည် အပြစ်ကင်းစင်ကြောင်း သက်သေထူနိုင်ခဲ့သည်။ ပေါလု၏အဖွဲ့တွင် လုကာအပါအဝင် လူရှစ်ဦးရှိခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၅ ကိုကြည့်ပါ)။

4. There accompanied him. Timothy and probably also Sopater (perhaps a variant of Sosipater) had been with Paul at Corinth (see Rom. 16:21). The size of the delegation can be explained by the fact that Paul was carrying a large sum designed for the churches in Judea. By taking with him a number of witnesses from the areas contributing, he could avoid any suspicion that the tongues of slanderers might direct against him (2 Cor. 8:19–21). Representatives were therefore chosen from the leading churches, and they could testify that his conduct of affairs was beyond reproach. There were eight in Paul’s party, including Luke (see on v. 5).

အာရှသို့။ သို့မဟုတ် “အာရှအထိ”။ အရေးကြီးသော စာသားအထောက်အထားများကို (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) ဤစကားလုံးများကို ချန်လှပ်ထားနိုင်သည်။

Into Asia. Or, “as far as Asia.” Important textual evidence may be cited (cf. p. 10) for the omission of these words.

၅. ကျွန်ုပ်တို့အတွက် စောင့်ဆိုင်းနေသည်။ ဤအပိုဒ်တွင် ရုတ်တရက် ပထမလူဦးကိန်းအဖြစ် ပြောင်းလဲသွားခြင်းသည် လုကာသည် သူ့ကိုယ်သူ နာမည်မဖော်ပြဘဲ၊ ပေါလု၏အဖော်များစာရင်းတွင် ပါဝင်ကြောင်း သတိပေးသည်။ သူသည် ဖိလိပ္ပိအသင်းတော်မှ ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးအဖြစ် သို့မဟုတ် ပေါလု၏မိတ်ဆွေနှင့် ဆရာဝန်အဖြစ် ပါဝင်ခဲ့ပေမည်။ ဤစောင့်ဆိုင်းမှုသည် ပေါလုအား ဖိလိပ္ပိတွင် ပသခါပွဲကို ကျင်းပနိုင်စေခဲ့ပြီး၊ “တဆေးမဖောင်သည့်နေ့များ” ပြီးဆုံးပြီးနောက် (အခန်းကြီး ၆) ထွက်ခွာခဲ့သည်။ ရှေ့သို့ဦးစွာသွားသော တပည့်တော်များသည် ထရောမြို့အသင်းတော်သို့ ပေါလု၏ရောက်ရှိလာမှုကို ကြေညာခဲ့ပြီး၊ သူရောက်ရှိသောအခါ သူ့ကိုလက်ခံရန် အပြည့်အဝစုဝေးနိုင်ခဲ့သည်။

5. Tarried for us. The sudden change to the first person plural in this passage reminds us that Luke, who never names himself, should be added to the list of Paul’s companions. He may have been included as a delegate from the church of Philippi, or as Paul’s friend and physician. The tarrying enabled Paul to keep the Passover at Philippi, whence he departed “after the days of unleavened bread” (v. 6). The disciples who went on ahead would announce Paul’s coming to the church of Troas, and so there would be a full gathering to receive him upon his arrival.

၆. တဆေးမဖောင်သည့်နေ့များ။ ပေါလုသည် ယူဒီပွဲတော်ကြောင့် ဖိလိပ္ပိတွင် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ နေထိုင်ခဲ့ပုံရသည်။ ပသခါပွဲရာသီသည် ယူဒီလူဖြစ်ပြီး ဖာရိရှဲတစ်ဦးဖြစ်သော ပေါလုအတွက် (အခန်း ၂၃:၆) ကြီးမားသော ဘာသာရေးဆိုင်ရာ စိတ်ခံစားမှုဖြင့် ပြည့်နှက်နေခဲ့ပေမည်။ ခရစ်ယာန်များသည်လည်း ပသခါအချိန်ကို ခရစ်တော်၏ သေခြင်းနှင့် ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်း၏ နှစ်ပတ်လည်အဖြစ် စတင်တွေးတောလာခဲ့ပေမည် (၁ ကောရိန္သု ၅:၇, ၈ ကိုကြည့်ပါ)။

6. Days of unleavened bread. Paul seems to have stayed intentionally at Philippi because of the Jewish feast. The Passover season must have continued to be fraught with great religious sentiment for Paul, a Jew and a Pharisee (ch. 23:6). Perhaps also Christians were beginning to think of the Passover time as the anniversary of Christ’s death and resurrection (cf. 1 Cor. 5:7, 8).

ထရောမြို့သို့ ငါးရက်အတွင်း။ ထရောမှ ဖိလိပ္ပိသို့ အနောက်ဘက်သို့ ခရီးစဉ် (အခန်းကြီး ၁၆:၁၁, ၁၂ ကိုကြည့်ပါ) သည် သုံးရက်သာကြာခဲ့သော်လည်း၊ ယခု အရှေ့ဘက်သို့ ရွက်လွှင့်နေသော သင်္ဘောသည် ဒါဒါနယ်လမှ စီးဆင်းလာသော အနောက်တောင်ဘက်ရေစီးကြောင်းနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပြီး၊ နွေဦးရာသီတွင် ကျွန်းစုများတွင် လွှမ်းမိုးနေသော အရှေ့မြောက်ဘက်လေတိုက်ခတ်မှုများကိုလည်း ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပေမည် (ပေါလု၏ တတိယသာသနာပြုခရီးစဉ်ကို ကြည့်ပါ)။ ပေါလု၊ လုကာ နှင့် တိမောသေတို့သည် ထရောမြို့တွင် မကဆီဒိုးနီးယားမှလူတစ်ဦးက သူ့ကို ဥရောပသို့ ဖြတ်ကူးရန် ခေါ်ဆိုသော ရူပါရုံကို ပေါလုမြင်ခဲ့စဉ်က အတူရှိခဲ့သည်။ ဆိုပိတာ၊ အာရစ္စတာကုနှင့် ဆက္ကန္ဒပ်စ်တို့သည် မကဆီဒိုးနီးယားတွင် သူတို့၏လုပ်ငန်းအတွက် ဘုရားသခင်ပေးသနားသော အောင်မြင်မှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကို ကိုယ်စားပြုသည်။

To Troas in five days. The westward voyage from Troas to Philippi (see on ch. 16:11, 12) had taken only three days, but the ship, now sailing east, had to meet the southwest current setting in from the Dardanelles, and probably also northeast winds that prevail in the archipelago in the spring (see Paul’s Third Missionary Tour). Paul, Luke, and Timothy had been together at Troas when Paul saw the vision of the Macedonian calling for him to cross to Europe. Sopater, Aristarchus, and Secundus represented part of the fruitage that God had granted to their work in Macedonia.

ခုနစ်ရက်။ ပေါလုနှင့် လုကာသည် ထရောမြို့တွင် တစ်ပတ်ကြာနေထိုင်ခဲ့သည်။ သူတို့သည် ဥပုသ်နေ့ပြီးဆုံးပြီးနောက် သင်္ဘောမှဆင်းပြီး၊ အေဂျီယံပင်လယ်ကို ဖြတ်ကူးသော ငါးရက်ခရီးစဉ်ကို ပြီးဆုံးခဲ့ပေမည်။ ထရောမြို့တွင် ကုန်ဆုံးခဲ့သော ခုနစ်ရက် သို့မဟုတ် တစ်ပတ်ပြည့်သည် ဥပုသ်နေ့ဖြင့် ပြီးဆုံးခဲ့သည်။ နောက်တစ်နေ့တွင်၊ ပထမနေ့ (တနင်္ဂနွေ)၊ ပေါလုသည် အာဆို့စ်သို့ ခြေလျင်လျှောက်ရန် စီစဉ်ခဲ့ပြီး၊ သူ၏အဖွဲ့မှ ကျန်ရှိသူများသည် အာဆို့စ်သို့ သင်္ဘောဖြင့် ဆက်လက်သွားခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၁၃)။ ဥပုသ်နေ့ပြီးဆုံးပြီးနောက် မနက်စောစောထွက်ခွာမှုအထိ၊ သာသနာပြုသူများသည် ပထမနေ့၏ညဉ့်အချိန်တွင်—ဆိုလိုသည်မှာ စနေည—ထရောမြို့အသင်းတော်နှင့် ဖြစ်ရပ်များစွာဖြင့် ရှည်လျားသောအစည်းအဝေးတစ်ခုတွင် ကုန်ဆုံးခဲ့သည်။

Seven days. Paul and Luke spent a week in Troas. It is probable that they disembarked after the Sabbath, which would have concluded their five days’ sail across the Aegean. The seven days, or one full week, that they spent at Troas terminated with the Sabbath. The next day, the first day of the week, Paul planned to start on foot to Assos (v. 13), while the remainder of his party continued by ship to Assos. Between the close of the Sabbath and their early morning departure, the missionaries spent the dark part of the first day of the week—that is, Saturday night—in an eventful, protracted meeting with the church at Troas.

၇. ပထမနေ့။ ဂရိလို ဤအသုံးအနှုန်းသည် မဿဲ ၂၈:၁ (ထိုနေရာ၏မှတ်ချက်ကိုကြည့်ပါ) တွင်ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း ဖြစ်သည်။ ဤအရာသည် အနည်းဆုံး ယေဘုယျအားဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့၏ တနင်္ဂနွေနေ့နှင့် သက်ဆိုင်ကြောင်း သံသယမရှိပါ။ သို့သော် ဤအစည်းအဝေးသည် တနင်္ဂနွေနေ့ညတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သလား၊ သို့မဟုတ် ၎င်းမတိုင်မီ စနေညတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သလားဟူသော အငြင်းပွားမှုများရှိခဲ့သည်။ တနင်္ဂနွေညအစည်းအဝေးဖြစ်သည်ဟု ထောက်ခံသူများက လုကာသည် တပါးအမျိုးသားဖြစ်ပြီး၊ ရောမအချိန်တွက်ချက်မှုကို အသုံးပြုခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် ညသန်းခေါင်တွင် တစ်နေ့ကို စတင်သည်ဟု ထောက်ပြသည်။ ထိုသို့တွက်ချက်မှုအရ၊ ပထမနေ့၏ညအစည်းအဝေးသည် တနင်္ဂနွေညတွင်သာ ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ ၎င်းတို့က “ပထမနေ့”၊ “နောက်တစ်နေ့” ဟူသော အချိန်အစီအစဉ်သည် ပေါလု၏ထွက်ခွာမှုသည် ဒုတိယနေ့တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု ဆိုလိုကြောင်း ထောက်ပြသည်။ ထို့ပြင် ယောဟန်သည် တနင်္ဂနွေညကို “ပထမနေ့” (ယောဟန် ၂၀:၁၉) ဟု ရည်ညွှန်းခဲ့သော်လည်း၊ ယူဒီတွက်ချက်မှုအရ ၎င်းသည် ဒုတိယနေ့ဖြစ်ပြီဖြစ်သည် (အတွဲ ၂၊ စာမျက်နှာ ၁၀၁ ကိုကြည့်ပါ)။ လုကာသည် ဤနေရာတွင် ဤအဓိပ္ပာယ်ကို အသုံးပြုခဲ့ပေမည်။

7. First day of the week. In Greek the expression is the same as that in Matt. 28:1 (see comment there). There can be no doubt that this corresponds, in general, at least, to our Sunday. Commentators have been divided, however, as to whether the meeting in question took place on the evening following Sunday, or on that preceding it. Those who favor the view that it was a Sunday night meeting point out that Luke, who most probably was a Gentile, presumably used Roman time reckoning, which began the day at midnight. On such reckoning, an evening meeting on the first day of the week could only be on Sunday night. They point out also that the time sequence of the verse, “the first day of the week,” “the morrow,” implies that Paul’s departure took place on the second day of the week; if so, then the meeting must have been on Sunday night. It may be noted, also, that John refers to Sunday night as “the first day of the week” (John 20:19), whereas, according to Jewish reckoning, it was already the second day of the week (see Vol. II, p. 101). It is possible that Luke uses the expression in the same sense here.

အခြားမှတ်ချက်ပေးသူများဖြစ်သော အဲလီကော့တ်၊ ကွန်ယီဘီးယားနှင့် ဟော့စွန်၊ နှင့် အေ.တီ. ရောဘတ်ဆင်တို့က ဤအစည်းအဝေးသည် တနင်္ဂနွေမတိုင်မီ ညတွင်၊ ဆိုလိုသည်မှာ စနေညတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု နားလည်ရန် ပိုမိုနှစ်သက်ခဲ့သည်။ ယူဒီတွက်ချက်မှုအရ နေဝင်ချိန်တွင် တစ်နေ့ကို စတင်သည်ဖြစ်ရာ၊ ထိုစနစ်အရ ပထမနေ့၏ ညအချိန်သည် တနင်္ဂနွေမတိုင်မီ စနေညဖြစ်သည်။ ထိုသို့တွက်ချက်မှုသည် ခရစ်ယာန်များအကြား ရာစုနှစ်များစွာ ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့ပြီး၊ လုကာသည် တပါးအမျိုးသားဖြစ်စေ မဖြစ်စေ၊ သူ၏ဖော်ပြချက်တွင် ထိုသို့အသုံးပြုခဲ့ဖွယ်ရှိသည်ဟု ယူဆရန် အကျိုးသင့်အကြောင်းသင့်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ပေါလု၏ ထရောမြို့အစည်းအဝေးသည် စနေည နေဝင်ပြီးနောက် စတင်ခဲ့ပြီး၊ ထိုညတစ်ညလုံး ဆက်လက်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ နောက်တစ်နေ့၊ တနင်္ဂနွေတွင်၊ သူသည် အာဆို့စ်သို့ ခြေလျင်လျှောက်သွားခဲ့သည်။

Other commentators, including Ellicott, Conybeare and Howson, and A. T. Robertson, have preferred to understand that the meeting took place on the evening before Sunday. Inasmuch as Jewish reckoning began the day at sunset, by that system the dark part of the first day of the week would be the night preceding Sunday, our Saturday night. Such reckoning continued for centuries among Christians, and it is reasonable to think that Luke, whether Gentile or not, may have used it in his narrative. Accordingly, Paul’s meeting at Troas would have begun after sunset on Saturday night, and would have continued through that night. The next day, Sunday, he would have walked to Assos.

တနင်္ဂနွေနေ့တွင် ခရစ်ယာန်စည်းဝေးပွဲများနှင့်ပတ်သက်၍ အချို့သောစာရေးဆရာများက ဤကျမ်းပိုဒ်တွင် အစောပိုင်းခရစ်ယာန်များ၏ တနင်္ဂနွေနေ့စောင့်ထိန်းမှုကို ညွှန်ပြသည်ဟု ယူဆကြသည်။ လုကာသည် ဂျူးသို့မဟုတ် ရောမအချိန်တွက်ချက်မှုကို အသုံးပြုခဲ့သည်ဖြစ်စေ၊ ဤမေးခွန်းအတွက် သိသာထင်ရှားသည်မှာ သူက “ပထမနေ့” ဟု ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြထားခြင်းဖြစ်သည်။ ဂျူးအချိန်တွက်ချက်မှုအရ တနင်္ဂနွေညမတိုင်မီ ညသည် ပထမနေ့ဟု သတ်မှတ်ခံရပြီး၊ ရောမအချိန်အရ တနင်္ဂနွေနေ့ပြီးနောက် ညသည် ပထမနေ့ဟု သတ်မှတ်ခံရသည်။ အစောပိုင်းခရစ်ယာန်များ၏ တနင်္ဂနွေနေ့စောင့်ထိန်းမှုနှင့်ပတ်သက်၍ အရေးကြီးသည့်အချက်မှာ ဤပထမနေ့စည်းဝေးပွဲသည် ခရစ်ယာန်များ၏ ပုံမှန်ထုံးတမ်းအစဉ်အလာကို ကိုယ်စားပြုသလား၊ သို့မဟုတ် ပေါလု၏လည်ပတ်မှုကြောင့်သာ ပထမနေ့တွင် ကျင်းပခဲ့ခြင်းလားဆိုသည့်အချက်ဖြစ်သည်။

Some writers have seen in this passage an indication of early Christian Sunday observance. Whether or not Luke used Jewish or Roman time reckoning is of relatively little importance to this question, for he says clearly that the meeting was on “the first day of the week.” If he was using Jewish reckoning, then the evening before Sunday was considered the first day, and if he was using Roman time, the evening following Sunday was still the first day. The significant factor here, as regards the question of early Christian Sundaykeeping, is whether this first-day meeting represents regular Christian practice, or whether it happened to fall on the first day only because of Paul’s visit.

ဤဇာတ်လမ်းတစ်ခုလုံးကို သုံးသပ်ကြည့်လျှင် ပေါလုသည် ပထမနေ့ဖြစ်သည်ဟူသော အကြောင်းပြချက်ဖြင့် ဤစည်းဝေးပွဲကို ကျင်းပခဲ့သည်ဟူသော အမြင်ကို ထောက်ခံမည့်အထောက်အထားမရှိပေ။ သူသည် ထရိုအာမြို့တွင် ခုနစ်ရက်နေထိုင်ခဲ့ပြီး၊ ထိုကာလအတွင်း ယုံကြည်သူများနှင့် အနည်းဆုံး တစ်ကြိမ်ထက်ပို၍ တွေ့ဆုံခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ယခုအခါ သူထွက်ခွာရန်ပြင်ဆင်နေပြီဖြစ်ရာ၊ နောက်ဆုံးအနေဖြင့် နှုတ်ဆက်စည်းဝေးပွဲတစ်ခုကျင်းပပြီး၊ သခင်ဘုရား၏ညစာကိုလည်း အတူဆင်နွှဲရန် အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။ လုကာ၏ “ပထမနေ့” ဟူသော မှတ်ချက်သည် တနင်္ဂနွေနေ့စောင့်ထိန်းမှုကို သတ်မှတ်သည့်အချက်မဟုတ်ဘဲ၊ ဤခရီးစဉ်တွင် သူ၏ခရီးသွားမှတ်တမ်းများနှင့် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်သည် (အက်ဖရား ၂၀:၃၊ ၆၊ ၇၊ ၁၅၊ ၁၆; ၂၁:၁၊ ၄၊ ၅၊ ၇၊ ၈၊ ၁၀၊ ၁၅ ကိုကြည့်ပါ)။ ထို့ကြောင့် ဤကျမ်းပိုဒ်ကို ရိုးရှင်းစွာ ရှုမြင်ရန်မှာ၊ ဤစည်းဝေးပွဲသည် တနင်္ဂနွေနေ့ဖြစ်သည်ဟူသော အကြောင်းပြချက်ဖြင့် ကျင်းပခဲ့ခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ ပေါလုသည် “ထွက်ခွာရန် အဆင်သင့်ဖြစ်နေပြီ” (အက်ဖရား ၂၀:၇) ဖြစ်သည့်အတွက်ကြောင့်ဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် လုကာသည် ယုတိချပ်၏ အဖြစ်အပျက်ကြောင့် ဤစည်းဝေးပွဲကို မှတ်တမ်းတင်ခဲ့ပြီး၊ “ပထမနေ့” ဟူသော မှတ်ချက်သည် ပေါလု၏ခရီးစဉ်၏ ဆက်လက်ထားရှိသော အချိန်မှတ်တမ်း၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းသာဖြစ်သည်။ ဤကျမ်းပိုဒ်ကို အစောပိုင်းခရစ်ယာန်များ၏ တနင်္ဂနွေနေ့စောင့်ထိန်းမှု၏ အထောက်အထားအဖြစ် အကဲဖြတ်ရာတွင်၊ ထင်ရှားသော ခရစ်ယာန်သမိုင်းပညာရှင် အော်ဂတ်စတပ် နီအန်ဒါးက ဤသို့မှတ်ချက်ပြုသည်။

A consideration of the whole narrative provides no support for the view that Paul held this meeting specifically because it was the first day of the week. He had been at Troas seven days; certainly he must have met with the believers there already more than once. Now he was to depart, and it was most logical that he would hold a final farewell meeting, and celebrate the Lord’s Supper with them. Luke’s remark that this occurred on the first day of the week, rather than being a notice of specific Sundaykeeping, is quite in harmony with the whole series of chronological notes with which he fills his narrative of this voyage (see chs. 20:3, 6, 7, 15, 16; 21:1, 4, 5, 7, 8, 10, 15). Therefore the simplest way to view this passage would seem to be that the meeting was held, not because it was Sunday, but because Paul was “ready to depart” (ch. 20:7), that Luke includes an account of the meeting because of the experience of Eutychus, and that his note that it was “the first day of the week” is merely a part of his continuing chronological record of Paul’s journey. In evaluating this passage as an evidence of early Christian Sundaykeeping, the eminent church historian, Augustus Neander, remarks:

“ဤကျမ်းပိုဒ်သည် လုံးဝယုံကြည်စရာမရှိပေ၊ အကြောင်းမှာ တမန်တော်၏ ထွက်ခွာမည့်အချိန်သည် ညီအစ်ကိုများကို ခွဲခွာမည့် ညစာစားပွဲတစ်ခုတွင် စုရုံးစေခဲ့ပြီး၊ ထိုအခါတွင် တမန်တော်သည် ၎င်း၏ နောက်ဆုံးမိန့်ခွန်းကို ပြောကြားခဲ့သော်လည်း၊ တနင်္ဂနွေနေ့ကို အထူးသတ်မှတ်ထားသည့် အခါသမယမဟုတ်ပေ” (ခရစ်ယာန်ဘာသာနှင့် အသင်းတော်၏သမိုင်း၊ ဟင်နရီ ဂျွန်ရို့စ် ဘာသာပြန်၊ အတွဲ ၁၊ စာမျက်နှာ ၃၃၇)။

“The passage is not entirely convincing, because the impending departure of the apostle may have united the little Church in a brotherly parting-meal, on occasion of which the apostle delivered his last address, although there was no particular celebration of a Sunday in the case” (The History of the Christian Religion and Church, tr. Henry John Rose, vol. 1, p. 337).

ဟောပြောခြင်း။ ဂရိဘာသာတွင် “ဒိုင်ယာလီဂိုမင်း” ဟူသည်မှာ “စကားပြောဆိုခြင်း” သို့မဟုတ် “ဆွေးနွေးခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင်၊ ဤနေရာနှင့် အခန်းကြီး ၉ မှလွဲ၍ ဤဝေါဟာရအား “ဆွေးနွေးငြင်းခုံခြင်း”၊ “ဆင်ခြင်ခြင်း” သို့မဟုတ် တစ်ကြိမ်တွင် “ပြောဆိုခြင်း” ဟု ဘာသာပြန်သည်။ ဤနေရာနှင့် အခန်းကြီး ၉ တွင် “ဟောပြောခြင်း” ဟု ဘာသာပြန်ခြင်းသည် ပိုမိုသင့်လျော်သည်။ ဤစည်းဝေးပွဲသည် ပုံမှန်အသင်းတော်စည်းဝေးပွဲတစ်ခုနှင့် တရားဒေသနာဟောပြောခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ ထရိုအာမြို့ရှိ ခရစ်ယာန်များအကြား မေးခွန်းများကို ဖြေရှင်းရန်၊ အခက်အခဲများကို ရှင်းလင်းရန်နှင့် သင်ကြားပြသရန် ဆင်ခြင်ပြီး စကားပြောဆိုမှုများပါဝင်သည့် ပုံမှန်မဟုတ်သော စည်းဝေးပွဲတစ်ခုဖြစ်သည်။

Preached. Gr. dialegomai, “to converse,” “to discuss.” In all instances in the NT, except here and in v. 9, this verb is translated “to dispute,” “to reason,” and once “to speak.” Here and in v. 9 it would be better translated “to discourse.” The meeting was evidently not a regular church assembly with a sermon, but an informal one in which reasoning and conversation were used to answer questions and clear away difficulties among the Christians at Troas, and to impart instruction.

သန်းခေါင်ယံအထိ။ ၎င်းတို့သည် နှုတ်ဆက်အခမ်းအနားအတွက် ညပိုင်းတွင် စုဝေးခဲ့ကြသော်လည်း၊ ခရစ်ယာန်မိတ်သဟာယဖွဲ့မှု၏ ဝမ်းမြောက်ခြင်းနှင့် တမန်တော်ထွက်ခွာမည့်အချိန်နီးကပ်လာမှုကြောင့် ဆွေးနွေးမှုသည် ပုံမှန်ထက် များစွာကြာရှည်ခဲ့သည်။ ညီအစ်ကိုများသည် ပေါလုပေးသော ဝိညာဉ်ရေးရာအာဟာရစားပွဲကို နှုတ်ဆက်မတိုင်မီ အပြည့်အဝခံစားနေကြသည်မှာ သေချာသည်။

Until midnight. They had gathered for an evening farewell service, but the joy of Christian fellowship, and the fact that the apostle was about to leave them, caused the discussion to be continued far beyond the usual limits. Doubtless the brethren were thoroughly enjoying the informal spiritual feast Paul was giving them before bidding them farewell.

မီးခွက်များစွာ။ “မီးခွက်များ” သို့မဟုတ် ဆီဖြင့်လောင်ကျွမ်းသော “မီးတိုင်များ” (မဿဲ ၂၅:၁၊ ၃ ကိုကြည့်ပါ) ကို ဖော်ပြထားခြင်းသည် အကြောင်းနှစ်ရပ်ကြောင့်ဖြစ်သည်။ (၁) ယုတိချပ်၏ အိပ်ငိုက်မှုကို ရှင်းပြရန်၊ အခန်းအတွင်း၏ အပူရှိန်နှင့် မီးခိုးများကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် လေထုပိတ်ဆို့မှုကို ညွှန်ပြရန်နှင့်၊ (၂) ခရစ်ယာန်များ၏ ညပိုင်းစည်းဝေးပွဲများတွင် မဖွယ်မရာအပြုအမူများကို ပြုလုပ်သည်ဟူသော စွပ်စွဲချက်ကို သွယ်ဝိုက်ဖြေရှင်းရန်ဖြစ်သည် (တာတူလီယန်၏ အက်ပိုလိုဂျီ ၈)။ ဟောပြောသူအနီးတွင် မီးခွက်နှစ်ခုသို့မဟုတ် ထို့ထက်ပိုထားရှိခြင်းသည် သဘာဝကျသည်။

8. Many lights. The “lamps,” or oil-fed “torches” (see on Matt. 25:1, 3), are doubtless mentioned for two reasons, (1) to account for the drowsiness of Eutychus, by suggesting the heat and smoky closeness of the room, and (2) to provide an indirect answer to the charge that at the night meetings of the Christians they practiced shameless license (Tertullian Apology 8). It would be natural for two or more lights to be placed near the speaker.

အထက်ခန်းမ။ ရှေးခေတ်အရှေ့တိုင်းတွင် အိမ်၏အထက်ထပ်ကို လူမှုဆက်ဆံရေးသို့မဟုတ် ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ရည်ရွယ်ချက်များအတွက် အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ လုကာသည် မျက်မြင်သက်သေတစ်ဦး၏ အသေးစိတ်နှင့် ရှင်းလင်းစွာ ရေးသားထားသည်။

Upper chamber. In the ancient Orient the upper floor of a home was commonly the one used for social or devotional purposes. Luke writes with the vividness and detail of an eyewitness.

ပြတင်းပေါက်။ ရှေးခေတ်အိမ်အများစုတွင် ပြတင်းပေါက်သည် နံရံတွင် ဖွင့်ထားသော အပေါက်တစ်ခုသာဖြစ်ပြီး၊ ဘောင်မပါဘဲ၊ ဤနေရာတွင် ဖော်ပြထားသည့်မတော်တဆမှုကို တားဆီးရန် တံခါးများမရှိခဲ့ပေ၊ သို့မဟုတ် ပါးလွှာသော သစ်သားအကွက်များသာရှိပေမည်။

9. Window. In most ancient houses a window was only an opening in the wall, perhaps without a framework, and with no bars to prevent the accident here described, unless it was a fragile latticework.

လူငယ်။ ဂရိဘာသာတွင် “နီယာနီးယပ်စ်” ဟူသည်မှာ အသက် ၂၄ မှ ၄၀ နှစ်ကြားရှိသူကို ရည်ညွှန်းသည်။ သို့သော် ဤစကားလုံးကို ပိုမိုကျယ်ပြန့်စွာ အသုံးပြုနိုင်ပြီး၊ ဤနေရာတွင်လည်း ထိုသို့ဖြစ်နိုင်သည် (အခန်းကြီး ၁၂ ကိုကြည့်ပါ)။

Young man. Gr. neanias, strictly speaking, a man between 24 and 40 years of age. However, the word might be used with greater latitude, as perhaps it is here (see on v. 12).

ယုတိချပ်။ “ကံကောင်းသော” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤအမည်သည် ဖီလိပ်၊ ဖီလီစီယာ၊ ဖယ်လစ်စီမပ်စ်၊ ဖော်တူနာတပ်၊ ဖော့စတပ်၊ ဖီလစီတပ်၊ ဆင်တီကီ စသည့် ဆင်တူအဓိပ္ပာယ်ရှိသော အမည်များကဲ့သို့၊ ကျောက်စာများပေါ်တွင် ထပ်ခါထပ်ခါတွေ့ရပြီး၊ အထူးသဖြင့် လွတ်မြောက်လာသော ကျွန်များအကြားတွင် သာမန်ဖြစ်ပုံရသည်။

Eutychus. Meaning “fortunate.” This name, like names of kindred meaning, such as Felix, Felicia, Fellicissmus, Fortunatus, Faustus, Felicitas, and Syntyche, occurs repeatedly on inscriptions, and apparently was common, especially among freedmen.

အိပ်ပျော်သွားခြင်း။ စာသား၏အဓိပ္ပာယ်မှာ “အိပ်စက်ခြင်းဖြင့် လွှမ်းမိုးခံရခြင်း” ဖြစ်သည်။ အခန်းအတွင်းရှိ အပူရှိန်နှင့် ဆီမီးခွက်များ၏ မီးခိုးများကြောင့် လေထုသည် လေးလံလာပြီး၊ ထိုလူငယ်သည် အိပ်ငိုက်ခြင်းကို မခံနိုင်တော့ပေ။

Sunk down with sleep. Literally, “overcome with sleep.” Doubtless the air became heavy with heat and the smoke of the oil lamps, and the young man could resist sleep no longer.

တတိယထပ်။ ဂရိဘာသာတွင် “ထရစ်စတီဂို့စ်” ဟူသည်မှာ “တတိယအမိုး” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ တတိယထပ်ကို ဆိုလိုသည်၊ ယနေ့ခေတ်တွင် “စတုတ္ထထပ်” ဟု ခေါ်ဆိုနိုင်သည်။

Third loft. Gr. tristegos, “third roof,” that is, the third story; perhaps what would be known today as the “fourth floor.”

သေသွားသည်ဟု ယူဆခံရခြင်း။ ပြတင်းပေါက်တွင် သစ်သားအကွက်များရှိခဲ့လျှင်ပင်၊ ၎င်းတို့ကို ပြည့်စုံသောအခန်းထဲသို့ လေအေးဝင်ရောက်ရန် ဖွင့်ထားခဲ့ပေမည်။ ထိုလူငယ်သည် အပြင်သို့ ပြုတ်ကျပြီး မြေပြင်သို့၊ ဖြစ်နိုင်ရင် ခြံဝင်းအတွင်းသို့ ပြုတ်ကျသွားသည်။ ယုတိချပ်၏ ပြန်လည်ရှင်သန်မှုသည် အံ့ဖွယ်ဖြစ်ရပ်တစ်ခုအဖြစ် ဖော်ပြရန် ရည်ရွယ်ထားသလား၊ သို့မဟုတ် “သေသွားသည်” ဟူသည်မှာ “သတိလစ်နေသည့်အခြေအနေ” ဟု နားလည်နိုင်သလားဟူသော အငြင်းပွားမှုများရှိခဲ့သည်။ သို့သော် ဆေးပညာရှင်လုကာ၏ ဤနေရာနှင့် အခန်းကြီး ၁၂ တွင် (“ထိုလူငယ်ကို အသက်ရှင်စွာ ယူဆောင်လာခဲ့သည်”) ဖော်ပြချက်များသည် မေးခွန်းထုတ်စရာမရှိပေ။ ထိုလူငယ်၏အသက်သည် ပြုတ်ကျမှုကြောင့် သေဆုံးသွားပြီး၊ တမန်တော်၏ဆုတောင်းမှုဖြင့် ပြန်လည်ရှင်သန်လာသည်ဟု ဖတ်ရှုရန် သဘာဝကျသည်။

Taken up dead. If there was any latticework in the window opening, it would have been set wide open to let cool air into the crowded room. The lad fell out and down to the ground, probably in the courtyard. There has been much debate whether the restoration of Eutychus was meant to be described as miraculous; whether “dead” may not be understood as “in a swoonlike state.” But Luke the physician’s expressions here and in v. 12 (“they brought the young man alive”) seem to leave no room for question. That life was snuffed out by reason of the fall and was restored by the prayer of the apostle is the natural reading of the story.

ဆင်းသွားသည်။ အရှေ့တိုင်းအိမ်များသို့ ဝင်ရောက်ရန်အတွက် မကြာခဏ အပြင်ဘက်တွင် လှေကားထစ်များရှိသည်။ ပေါလု၏လုပ်ဆောင်ချက်သည် ဧလိယ (၁ ဘုရင်ခံ ၁၇:၂၁) နှင့် ဧလိရှဲ (၂ ဘုရင်ခံ ၄:၃၄) ၏ လုပ်ဆောင်ချက်များကို သတိရစေသည်။ တမန်တော်သည် ရှေးဟောင်းပရောဖက်များကဲ့သို့ ၎င်း၏လုပ်ဆောင်မှုနှင့်အတူ သခင်ဘုရားထံသို့ အော်ဟစ်ဆုတောင်းခဲ့သည်မှာ သေချာသည်။

10. Went down. The access to Eastern houses was frequently by a staircase on the outside. Paul’s action recalls that of Elijah (1 Kings 17:21) and of Elisha (2 Kings 4:34). No doubt the apostle, like the OT prophets, accompanied his action with a cry to the Lord.

သင်တို့ကိုယ်ကို မနှောင့်ယှက်ကြပါနှင့်။ စာသား၏အဓိပ္ပာယ်မှာ “ဆူညံခြင်းကို ရပ်တန့်ပါ”၊ “သင်တို့ကိုယ်ကို စိတ်မဆိုးပါနှင့်” ဖြစ်သည်။

Trouble not yourselves. Literally, “Stop making a tumult,” “Stop distressing yourselves.”

ပြန်တက်လာသည်။ သို့မဟုတ် “တက်သွားသည်”။ တမန်တော်၏ တည်ငြိမ်မှုနှင့် ၎င်း၏စကားများသည် စိတ်ထိတ်လန့်နေသော စည်းဝေးပွဲအပေါ် အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိခဲ့ပေမည်။ ပေါလုသည် အထက်ခန်းမသို့ ပြန်လည်တက်သွားပြီး စည်းဝေးပွဲကို ဆက်လက်ကျင်းပခဲ့သည်။

11. Was come up. Or, “had gone up.” The apostle’s calmness, as well as his words, must have had an effect upon the disturbed congregation. Paul returned to the upper room and continued the meeting.

မုန့်ကိုဖြတ်သည်။ “သူတို့သည် ကိုယ်တော်၏ညစာကို ဆင်နွှဲခဲ့ကြသည်” (အေအေ ၃၉၁)။ မဿဲ ၂၆:၂၆-၃၀; အက်ဖရား ၂:၄၆; ၁ ကောရိန္သု ၁၁:၂၃-၃၀; အက်ဖရား ၂:၄၂ ကိုကြည့်ပါ။ ဤသည်မှာ ပုံမှန်မဟုတ်သော စည်းဝေးပွဲတစ်ခု၏ စီစဉ်ထားသည့် အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၇ ကိုကြည့်ပါ)။

Had broken bread. “They partook of the communion” (AA 391). See Matt. 26:26–30; Acts 2:46; 1 Cor. 11:23–30; see on Acts 2:42. This was a planned feature of what apparently otherwise was an informal gathering (see on v. 7).

စကားပြောဆိုခြင်း။ ဂရိစကားလုံးသည် တရားဝင်ဟောပြောခြင်းမှ ကွဲပြားသည့် ဖော်ရွေသော စကားပြောဆိုမှုကို ဆိုလိုသည်။

Talked. The Greek expression implies the talk of friendly intercourse as distinguished from formal discourse.

မိုးသောက်ချိန်။ ထိုလတ္တီတွဒ်နှင့် ပန်သတ်ပွဲပြီးနောက် မကြာမီတွင် နံနက် ၅ နာရီမှ ၆ နာရီအကြား နေထွက်ချိန်ဖြစ်သည်။

Break of day. Sunrise at that latitude and shortly after the Passover comes between five and six in the morning.

လူငယ်။ ဂရိဘာသာတွင် “ပိုင်စ်” ဟူသည်မှာ ပုံမှန်အားဖြင့် “ကလေး” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသော်လည်း၊ လူငယ်တစ်ဦးကိုလည်း ရည်ညွှန်းနိုင်သည်၊ သို့မဟုတ် အသက်အရွယ်မရွေး ကျွန်တစ်ဦးကိုလည်း ရည်ညွှန်းနိုင်သည်။ ဤနေရာရှိ “လူငယ်” သည် ဆယ်ကျော်သက်အရွယ် သို့မဟုတ် အနည်းငယ်ပိုကြီးသူဖြစ်ပေမည် (အခန်းကြီး ၉ ကိုကြည့်ပါ)။

12. Young man. Gr. pais, a word that normally means “child,” but which could also refer to a young person, and, indeed, to a slave of any age. The “young man” here was probably adolescent or slightly older (see on v. 9).

အသက်ရှင်လျက်။ အခန်းကြီး ၉ တွင် “သေသွားသည်ဟု ယူဆခံရခြင်း” သည် အမှန်တကယ်သေဆုံးခြင်းကို မဆိုလိုပါက၊ ဤစကားလုံးကို အသုံးပြုရန် အကြောင်းမရှိပေ။ ဆေးပညာရှင်လုကာသည် အသက်သေဆုံးသူတစ်ဦးအား ပြန်လည်ရှင်သန်စေသည့် အံ့ဖွယ်ဖြစ်ရပ်တစ်ခုကို ဖော်ပြနေသည်မှာ ထင်ရှားသည်။

Alive. There would be no reason to use this word if “taken up dead” (v. 9) did not signify an actual death. It is obvious that Luke the physician is narrating a miracle of restoration of life to one dead.

မနည်းဝမ်းမြောက်ခြင်း။ ဤဖော်ပြချက်သည် အလေးထားရန်အတွက် အနုတ်လက္ခဏာစကားရပ်ဖြစ်ပြီး၊ ဆိုလိုသည်မှာ ၎င်းတို့သည် “အလွန်ဝမ်းမြောက်ခဲ့ကြသည်” ဖြစ်သည်။

Not a little comforted. This expression is negative for emphasis, that is, they “were greatly comforted.”

ကျွန်ုပ်တို့သည် ရှေ့သို့သွားခဲ့သည်။ ပေါလု၏အဖော်များ (အခန်းကြီး ၄ ကိုကြည့်ပါ) တွင် လုကာပါဝင်ပြီး၊ ပေါလုသည် ထရိုအာမြို့မှ ခြေလျင်ထွက်ခွာမတိုင်မီ ပင်လယ်ရေကြောင်းဖြင့် ၎င်းတို့၏ခရီးကို ဆက်လက်သွားခဲ့ကြသည်။ ၎င်းအဖော်များသည် ညပိုင်းစည်းဝေးပွဲတွင် ရှိနေခဲ့သလားဆိုသည်မှာ မရှင်းလင်းပေ။

13. We went before. The companions of Paul (see v. 4) including Luke, proceeded on their journey by sea, before Paul set out from Troas by foot. Whether these companions were present for the night meeting is not clear.

ကိုယ်တိုင်ရည်ရွယ်ထားသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ကိုယ်တိုင်ရည်မှန်းထားသည်။ အခန်းကြီး ၂၃:၂၄ မှလွဲ၍ ပေါလုသည် သင်္ဘောဖြင့်သာ သို့မဟုတ် ခြေလျင်ဖြင့်သာ ခရီးသွားခဲ့သည်ဟူသော မှတ်တမ်းမရှိပေ။ ပေါလုသည် ထရိုအာမြို့မှ အာဆို့စ်သို့ မိုင် ၃၅ ခန့် ရောမလမ်းခင်းထားသော လမ်းပေါ်တွင် ခြေလျင်လျှောက်ခဲ့သည်။

Minding himself. That is, intending himself. Except for ch. 23:24 there is no record of Paul’s traveling any other way but by ship or foot. Paul walked about 35 mi., doubtless on a paved Roman road, across a point of land from the city of Troas to Assos.

မီတိုင်လီနီသို့ရောက်လာသည်။ ထိုမြို့သည် တစ်ချိန်က ကတ်စထရိုဟု ခေါ်တွင်ခဲ့ပြီး၊ လှပသောသဘာဝတည်နေရာနှင့် ခမ်းနားသောအဆောက်အအုံများကြောင့် လူသိများသော လတ်စဘော့စ်ကျွန်း၏ မြို့တော်ဖြစ်သည်။ လတ်စဘော့စ်သည် အေဂျီယံပင်လယ်ရှိ အကြီးဆုံးကျွန်းများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ မြေထဲပင်လယ်အတွင်း အရွယ်အစားအားဖြင့် သတ္တမမြောက်ဖြစ်ပြီး၊ ပတ်လည်မိုင် ၁၆၈ ရှိသည်။

14. Came to Mitylene. The city, at one time called Castro, was the capital of the island of Lesbos, then beautiful for its natural situation and its splendid buildings. Lesbos is one of the largest islands in the Aegean Sea and seventh in size in the Mediterranean basin, being 168 mi. in circumference.

ချီယို့စ်နှင့်မျက်နှာချင်းဆိုင်။ သို့မဟုတ် “ဆန့်ကျင်ဘက်”။ ချီယို့စ် သို့မဟုတ် ကူးစ်သည် လတ်စဘော့စ်နှင့် ဆမို့စ်ကြားရှိ ကျွန်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ မီတိုင်လီနီမှ ထိုနေရာသို့ တစ်ရက်ခရီးဖြင့် ရွက်လွှင့်ရောက်ရှိနိုင်သည်။

15. Over against Chios. Or, “opposite to.” Chios, or Coos, is an island lying between Lesbos and Samos. It required a day to sail there from Mitylene.

ဆမို့စ်။ လိုင်ဒီယာ ကမ်းရိုးတန်းမှ ကျွန်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ချီယို့စ်မှ နောက်ထပ်တစ်ရက်ခရီးဖြင့် ရွက်လွှင့်ရောက်ရှိနိုင်သည် (ပေါလု၏ တတိယသာသနာပြုခရီးကို ကြည့်ပါ)။

Samos. An island lying off the coast of Lydia, one more day’s sail from Chios (see Paul’s Third Missionary Tour).

ထရိုဂျီလီယမ် စာသားအထောက်အထား (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) တွင် “နှင့် ထရိုဂျီလီယမ်တွင် တည်းခိုနေထိုင်ခဲ့သည်” ဟူသော စကားလုံးများကို ဖယ်ရှားထားခြင်းအတွက် ထောက်ခံမှုရှိသည်။ ထရိုဂျီလီယမ်သည် အီဖက်စ်နှင့် မြစ်ကွေ့များရှိ မေအန္ဒါမြစ်ကြားရှိ လီဒီယန်ကမ်းရိုးတန်းပေါ်တွင် တည်ရှိသော မြို့တစ်မြို့ဖြစ်သည် (ပေါလု၏ တတိယသာသနာပြုခရီးကို ကြည့်ပါ)။

Trogyllium. Textual evidence may be cited (cf. p. 10) for the omission of the words, “and tarried at Trogyllium.” Trogyllium was a city lying on the Lydian coast of the mainland, between Ephesus and the winding river Maeander (see Paul’s Third Missionary Tour).

မိလေတု ဆိပ်ကမ်းမြို့တစ်မြို့ (ပေါလု၏ တတိယသာသနာပြုခရီးနှင့် ပေါလု၏ ခရီးများကို ကြည့်ပါ)။ ၎င်းသည် ခရီတီမှ ပြောင်းရွှေ့လာသူများက အစောပိုင်းတွင် အခြေချခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် ကိုလိုနီထူထောင်ရေးဗဟိုချက်နှင့် နိုင်ငံရေးနှင့် စီးပွားရေးအရ အရေးပါသော မြို့တစ်မြို့ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အီဖက်စ်မှ မိုင် ၃၂ (ကီလိုမီတာ ၅၂) ခန့်အကွာတွင် တည်ရှိသည်။ ပေါလု၏ အဖွဲ့သည် အာဆို့စ်မှ ထွက်ခွာပြီး သုံးရက်အကြာ ဤမြို့သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။

Miletus. A seaport (see Paul’s Third Missionary Tour and The Journeys of Paul). It had been early settled by colonists from Crete, and became in turn an active colonizing center and an important city politically and commercially. It was about 32 mi. (52 km.) from Ephesus. Paul’s party arrived here three days after leaving Assos.

၁၆. အီဖက်စ်ကို ရွက်လွှင့်ဖြတ်သွားခြင်း ဆိုလိုသည်မှာ ဖြတ်သွားခြင်းဖြစ်သည်။ အကြောင်းမှာ ထိုနေရာတွင် ရပ်နားပါက ပေါလုသည် ပင်တိကုတ္တိပွဲတော်အတွက် ယေရုဆလင်သို့ အချိန်မီရောက်ရန် ရည်မှန်းထားသည့် အချိန်ထက် ပိုမိုကုန်လွန်စေမည်ဖြစ်သည်။

16. Sail by Ephesus. That is, sail past, for to have stopped there would have meant unquestionably the expenditure of more time than Paul had to spare, in view of his intention to reach Jerusalem by Pentecost.

ပင်တိကုတ္တိ အခန်း ၂:၁ ကို ကြည့်ပါ။ ပေါလုသည် ပင်တိကုတ္တိပွဲတော်အတွက် ယေရုဆလင်သို့ အဘယ်ကြောင့် ဤမျှစိတ်အားထက်သန်ခဲ့သည်ကို မှတ်တမ်းတင်ထားခြင်း မရှိပါ။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ထိုအချိန်တွင် ပါလစတိုင်းတစ်ဝှမ်းမှ စုရုံးလာသော ယုဒခရစ်ယာန်များကြောင့် သူယေရုဆလင်သို့ ယူဆောင်လာသော ကယ်ဆယ်ရေးရန်ပုံငွေကို ပိုမိုထိရောက်စွာ ဖြန့်ဝေနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ သို့မဟုတ် ယခင်ပင်တိကုတ္တိပွဲတွင် ဝိညာဉ်တော်သွန်းလောင်းခဲ့ခြင်းကြောင့် ဤပွဲတော်သည် ပေါလု၏ စိတ်ခံစားမှုတွင် အထူးနေရာယူထားပေမည်။ မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ၊ သူသည် ပသခါပွဲအချိန်တွင် (အခန်း ၂၀:၆) ခရီးမပြီးဆုံးခဲ့ဘဲ၊ ယေရုဆလင်သို့ သွားနေသဖြင့် နောက်ထပ်ပွဲတော်အတွက် ထိုနေရာသို့ ရောက်ရှိလိုခြင်းသည် သဘာဝကျသည်။

Pentecost.b See on ch. 2:1. Just why Paul was so eager to be at Jerusalem for Pentecost is not recorded. Perhaps the gathering of Jewish Christians who would be there at that time from all over Palestine would make possible a more efficient distribution of the relief offering he was taking to Jerusalem. Or perhaps because of the outpouring of the Spirit at a previous Pentecost, this feast held a special place in Paul’s emotions. At all events, he had not completed his journey by Passover time (ch. 20:6), and as he was going to Jerusalem, it was only natural that he would wish to be there for the next feast.

၁၇–၃၅ (အခန်း ၁၈:၁–၃; ၁ သက်ဇလောနိတ် ၂:၉; ၂ သက်ဇလောနိတ် ၃:၈) အလုံးစုံသောဓမ္မဆရာ သူ၏ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်သော လက်များကို လူများရှေ့တွင် ပြသခဲ့ရာ၊ သူသည် မည်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်ထံမှ ထောက်ပံ့မှုအတွက် အကြွေးမတင်ခဲ့ကြောင်း သက်သေခံခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် သူ၏ သနားကမ်းဖွယ်ရာ တောင်းပန်မှုများ၏ အားကို မထိခိုက်စေဟု သူယူမှတ်ခဲ့သည်။ ထိုတောင်းပန်မှုများသည် ခရစ်ယာန်ဓမ္မဆရာအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သူ မည်သူထက်မဆို ပိုမိုသိမ်မွေ့၊ ဉာဏ်ပညာရှိပြီး ထိရောက်ခဲ့သည်။

17–35 (ch. 18:1–3; 1 Thess. 2:9; 2 Thess. 3:8). An All-round Minister.—His [Paul’s] toil-worn hands, as he presented them before the people, bore testimony that he was not chargeable to any man for his support. They detracted nothing, he deemed, from the force of his pathetic appeals, sensible, intelligent, and eloquent beyond those of any other man who had acted a part in the Christian ministry.

ဓမ္မကျမ်း ၂၀:၁၇–၃၅ တွင် သစ္စာရှိစွာ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သော ခရစ်ယာန်ဓမ္မဆရာတစ်ဦး၏ စရိုက်လက္ခဏာကို ဖော်ပြထားသည်။ သူသည် အလုံးစုံသော ဓမ္မဆရာတစ်ဦးဖြစ်သည်။ ဓမ္မဆရာအားလုံးသည် ပေါလုပြုခဲ့သည့်အတိုင်း အရာအားလုံးတွင် လိုက်နာရန် မဖြစ်မနေလိုအပ်သည်ဟု ကျွန်ုပ်တို့မထင်ပါ။ သို့သော် ပေါလုသည် အမြင့်မားဆုံး ခရစ်ယာန်လူကြီးလူကောင်းတစ်ဦးဖြစ်သည်ဟု ကျွန်ုပ်တို့ပြောသည်။ သူ၏ ပုံသက်သေသည် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းသည် မည်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်၏ ဩဇာကို မလျှော့ချရန်နှင့် ဂုဏ်သိက္ခာရှိသော အလုပ်တွင် လက်ဖြင့်လုပ်ကိုင်ခြင်းသည် လူတစ်ဦးကို ရိုင်းစိုင်းခြင်း၊ ကြမ်းတမ်းခြင်း၊ သို့မဟုတ် မယဉ်ကျေးခြင်းဖြစ်စေရန် မလိုအပ်ကြောင်း ပြသသည် (ဝိုင်အိုင် ဇန်နဝါရီ ၃၁၊ ၁၉၀၁)။

In Acts 20:17–35 we see outlined the character of a Christian minister who faithfully performed his duty. He was an all-round minister. We do not think it is obligatory on all ministers to do in all respects as Paul did. Yet we say to all that Paul was a Christian gentleman of the highest type. His example shows that mechanical toil does not necessarily lessen the influence of anyone, that working with the hands in any honorable employment should not make a man coarse and rough and discourteous (YI Jan. 31, 1901).

၁၇. သူစေလွှတ်သည် ပေါလုသည် အီဖက်စ်အသင်းတော်နှင့် ဆက်သွယ်မှုမရှိဘဲ ထိုဒေသမှ ထွက်ခွာနိုင်ခဲ့ခြင်းမရှိပါ။ ထိုနေရာတွင် သူသည် များစွာခံစားခဲ့ရပြီး (၁ ကောရိန္သု ၁၅:၃၂ ကို ကြည့်ပါ) သူ၏ သခင်အတွက် ကောင်းသောအကျိုးအမြတ်များ ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် သူသည် အသင်းတော်၏ ခေါင်းဆောင်များကို မိလေတုသို့ လာရောက်ပြီး အသင်းတော်၏ ပြဿနာများကို ဆွေးနွေးရန် ခရီးလှမ်းလာစေခဲ့သည်။

အသင်းတော်အကြီးအကဲများ အခန်း ၂၈; ၁၁:၃၀; ၁၄:၂၃ ကို ကြည့်ပါ။

17. He sent.b Paul could not leave the region without some contact with the church of Ephesus, where he had suffered so much (see 1 Cor. 15:32) and had produced such good fruitage for his Lord. He therefore called the leaders of the church to make the journey to Miletus to meet him and talk over the problems of the church.

Elders. See on v. 28; chs. 11:30; 14:23.

၁၈. သူပြောသည် ဤနေရာတွင် ပေါလု၏ နှုတ်မှ မှတ်တမ်းတင်ထားသော အသိမ်မွေ့ဆုံးသော မိန့်ခွန်းဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဧဝံဂေလိတရားပြန်လည်ရောက်ရှိစေရန် ရည်ရွယ်ခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ နှိုးဆွပေးရန်ဖြစ်ပြီး၊ နားထောင်သူများအား ပေါလု၏ ကိုယ်ကျိုးမဖက်မှုနှင့် သမာဓိရှိသော ဘဝလမ်းစဉ်ကို သတိပေးကာ ၎င်းတို့၏ ရာထူးတာဝန်များကို အပြည့်အဝလက်ခံပြီး သစ္စာရှိစွာ ထမ်းဆောင်ရန် စိန်ခေါ်ခဲ့သည်။ ဤသတိပေးချက်များသည် အသင်းတော်၏ မည်သည့်ခေတ်နှင့် နေရာဒေသတွင်မဆို သက်ဆိုင်ပြီး၊ အထူးသဖြင့် ဧဖက် ၅; ၆၊ အထူးသဖြင့် အခန်း ၆:၁၀–၁၈ နှင့် ပဲ့တင်ထပ်နေသည်။

18. He said. Here follows the tenderest address recorded from Paul’s lips. It was not evangelistic, but hortatory, reminding the hearers of the self-sacrifice and integrity of Paul’s own career and challenging them to accept fully and discharge faithfully the responsibilities of their office. The warnings are applicable to any age and locality of the church, and echo those of Eph. 5; 6, particularly ch. 6:10–18.

သင်တို့သိကြသည် ကိုယ်တွေ့အားဖြင့် သိရှိထားသည့်အတိုင်း ဖြစ်သည်။ ဂရိဘာသာတွင် “သင်တို့” ဟူသော စကားလုံးကို အလေးပေးထားသည့် အသုံးအနှုန်းဖြစ်သည်။ ပေါလုသည် ၎င်းတို့နှင့် သုံးနှစ်ကြာ အတူရှိခဲ့ပြီး (အခန်း ၃၁) သူ၏ ဓမ္မဆရာအဖြစ် “အပြည့်အဝသက်သေပြခဲ့သည်” ဟု အီဖက်စ်အသင်းတော်၏ နောက်ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးအား နှိုးဆွခဲ့သည် (၂ တိမောသေ ၄:၅)။ ၎င်းတို့နှင့် သူ၏ အတွေ့အကြုံကို ဆင်ခြင်ရန် ဤတောင်းဆိုမှုသည် သူ၏ လုပ်ဆောင်မှုအပေါ် အချို့သူများက ပြစ်တင်ဝေဖန်မှုများနှင့် ဆက်စပ်နားလည်ရမည်။

Ye know. As a fact, by personal acquaintance. An emphatic expression, which in Greek stresses the word “ye.” Paul had been with them three years (v. 31) and had given “full proof” of his ministry, as he admonished a later leader of the church at Ephesus to give (2 Tim. 4:5). This appeal to their experience with him must be understood in the light of the aspersions cast by some upon his work.

ပထမနေ့မှစ၍ ပေါလု၏ မှတ်တမ်းသည် အီဖက်စ်တွင် နေထိုင်ခဲ့သည့်ကာလတစ်လျှောက် တသမတ်တည်းဖြစ်သည်။

From the first day. Paul’s record was consistent throughout his sojourn at Ephesus.

အာရှ အခန်း ၂:၉ ကို ကြည့်ပါ။

Asia. See on ch. 2:9.

မည်သို့ပြုမူခဲ့သည်ကို ပေါလုသည် ၎င်းတို့အကြား သူ၏ နေ့စဉ်ဘဝပုံစံကို ၎င်း၏ ဝိညာဉ်ရေးနှင့် တမန်တော်အဖြစ် အာဏာသက်သေအဖြစ်နှင့် သူ၏ ခေါ်ဆိုခြင်းနှင့် ခန့်အပ်ခြင်းသည် ဘုရားသခင်ထံမှဖြစ်ကြောင်း သက်သေအဖြစ် ထောက်ပြခဲ့သည်။

After what manner. Paul appeals to his way of life among them as proof of his spiritual and apostolic authority and as evidence that his call and appointment were of God.

အချိန်အခါအားလုံး ဆိုလိုသည်မှာ ထိုနေရာတွင် သူလုပ်ဆောင်ခဲ့သည့် ကာလတစ်လျှောက်လုံးဖြစ်သည်။

At all seasons. That is, during the whole time of his labor there.

၁၉. အမှုတော်ဆောင်ခြင်း ဂရိဘာသာ “ဒိုလူအို” သည် “ကျွန်အဖြစ်အမှုဆောင်ခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ပေါလုသည် ဤစကားလုံးနှင့် နာမ် “ဒိုလို့စ်” “ကျွန်” ကို သူ့ကိုယ်သူ ခရစ်တော်နှင့်ဆက်စပ်ပြီး မကြာခဏအသုံးပြုခဲ့သည်။ ၎င်းသည် သူ၏ စိတ်နှင့် ဆန္ဒတို့ကို သူ၏ တစ်ဦးတည်းသော သခင်ဖြစ်သော ခရစ်တော်ထံသို့ အပြည့်အဝချည်နှောင်ထားကြောင်း ဖော်ပြသည်။ သူပြုသမျှအရာအားလုံးသည် ခရစ်တော်အတွက် ကျွန်အဖြစ်ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်သည်။ ပေါလု၏ ကိုယ်ကျိုးစွန့်မှုနှင့် လောက၏ အကျိုးစီးပွားများသည် သူ၏ ခရစ်တော်အပေါ် ထက်သန်သော ဆက်ကပ်မှုနှင့် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ခြင်းမရှိပါ။

19. Serving. Gr. douleuō, “to serve [as a slave].” Paul often applies this word, and the noun doulos, “servant,” “slave,” to himself as related to Christ, thus denoting the absolute bondage of his mind and will to his Lord. Everything that he did was in servitude to his Christ, his only Master. Neither Paul’s self-interest nor the interests of the world could compete with Christ in his devotion.

စိတ်နှိမ့်ချမှု ခရစ်တော်၏ ကားတိုင်ကိုသာ ဂုဏ်ယူသော ပေါလုသည် (ဂလာတိ ၆:၁၄) လောကနှင့် ကားတိုင်ပေါ်တွင် သူအသေခံခဲ့ပြီး၊ ရာထူးသို့မဟုတ် ခေါ်ဆိုမှုအတွက် မာန်မရှိခဲ့သလို၊ ၎င်းတွင် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်ယုံကြည်မှုလည်း မရှိခဲ့ပါ။ သူသည် ရုပ်ခန္ဓာတွင် ယုံကြည်မှုရှိနိုင်သော်လည်း မထားရှိခဲ့ (ဖိလိပ္ပိ ၃:၄–၇)။ သူ၏ တမန်တော်အတွေ့အကြုံများနှင့် ခံစားမှုများကို ဂုဏ်ယူနိုင်သော်လည်း ငြင်းပယ်ခဲ့သည် (၂ ကောရိန္သု ၁၁:၁၈–၃၀)။ သူ၏ စိတ်နှိမ့်ချမှုသည် ခရစ်တော်၏ ကြီးမြတ်မှုနှင့် တန်ခိုးအားဖြင့် သူ၏ သေးငယ်မှုနှင့် အားနည်းမှုကို တိုင်းတာသော ခရစ်ယာန်လူကြီးလူကောင်း၏ စိတ်နှိမ့်ချမှုဖြစ်သည်။

Humility of mind. The Paul who gloried only in the cross of Christ, by which he was crucified to the world (Gal. 6:14), could feel no pride of calling or office, nor any self-sufficiency in it. He might have had confidence in the flesh, but would not (Phil. 3:4–7). He could have gloried in his apostolic experiences and sufferings, but refused (2 Cor. 11:18–30). His was the humility of the Christian nobleman who measures his littleness and weakness by the greatness and the power of Christ.

များစွာသော မျက်ရည်များ ယေရှုကဲ့သို့ပင် ပေါလုသည် ငိုကြွေးခဲ့သည် (၂ ကောရိန္သု ၂:၄; ယောဟန် ၁၁:၃၅ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ သူသည် ယုဒညီအစ်ကိုများ၏ ဘုရားသခင်၏ နိုင်ငံတော်ဆုံးရှုံးမှုအတွက် ဝမ်းနည်းခဲ့သည် (ရောမ ၉:၁–၅; လုကာ ၁၉:၄၁, ၄၂ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ ၎င်းတို့က အမှန်တရားကို ဟန့်တားသည့် အတားအဆီးများအတွက် ဝမ်းနည်းခဲ့သည်။ ဝိညာဉ်များ ဆုံးရှုံးနေရမှုအတွက် ဝမ်းနည်းခဲ့သည်။ လူတို့၏ နှလုံးမာကျောမှုအတွက် ဝမ်းနည်းခဲ့သည်။ ထို့အတူ ခရစ်ယာန်ဓမ္မဆရာသည် သူ့ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ ဆုံးရှုံးနေသော ဝိညာဉ်များအတွက် ဝမ်းနည်းပြီး၊ ၎င်းတို့၏ အမှန်တရားကို ဆန့်ကျင်မှုကြောင့် ဘုရားသခင်ထံသို့ စိတ်အားထက်သန်မှု နိုးကြွလာလိမ့်မည်။

Many tears. Like Jesus, Paul wept (2 Cor. 2:4; cf. John 11:35). He grieved at the loss to the kingdom of his Jewish brethren (Rom. 9:1–5; cf. Luke 19:41, 42). He grieved over the hindrances they put in the way of truth. He grieved because souls were being lost. He grieved at the hardness of men’s hearts. So the Christian minister will sorrow for the lost around him, and will be aroused to godly zeal by their opposition to truth.

စုံစမ်းနှောင့်ယှက်မှုများ ဂရိဘာသာ “ပိရာ့စ်မိုင်” သည် “စမ်းသပ်မှုများ” “စမ်းသပ်ခြင်းများ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ၁ ပေတရု ၄:၁၂ တွင် ဤစကားလုံးကို “စမ်းသပ်ခြင်း” ဟု ဘာသာပြန်ထားသည်ကို နှိုင်းယှဉ်ပါ။ ဓမ္မကျမ်း ၁၉ တွင် ရန်သူများ၏ ဆန့်ကျင်မှုမှ ဖြစ်ပေါ်လာသော ဤစမ်းသပ်မှုများအနက် အချို့ကို ဖော်ပြထားသည်။

Temptations. Gr. peirasmoi, “provings,” “tests.” Compare 1 Peter 4:12, where the same word is translated “trial.” Acts 19 gives a recital of some of these trials, which arose from the opposition of enemies.

ချောင်းမြောင်းနေခြင်း အခန်း ၉:၂၄ ကို ကြည့်ပါ။

Lying in wait. See on ch. 9:24.

၂၀. ဖုံးကွယ်ထားခြင်း ဂရိဘာသာ “ဟူပိုစတေလို” သည် “အောက်သို့ထားခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ ထို့ကြောင့် “ဖုံးကွယ်ခြင်း” “ဖိနှိပ်ခြင်း” ဟု ဆိုလိုသည်။ ဤစကားလုံးကို ရွက်လွှင့်ခေါက်သိမ်းရာတွင် အစောပိုင်းက အသုံးပြုခဲ့သည်။ ပေါလုသည် မည်သည့်အားထုတ်မှုသို့မဟုတ် လုပ်ဆောင်မှုကိုမျှ မလျှော့ခဲ့ဘဲ၊ အခွင့်အရေးတစ်ခုမျှ မလွတ်ခဲ့ဘဲ၊ မည်သည့်အဆုံးအမသို့မဟုတ် သွန်သင်ချက်ကိုမျှ ဖုံးကွယ်မထားခဲ့ဘဲ၊ မည်သည့်အမှန်တရားကိုမျှ ဖိနှိပ်မထားခဲ့ပါ (အခန်း ၂၇ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

20. Kept back. Gr. hupostellō, “to put under,” hence, “to conceal,” “to suppress.” This word was early used for furling sails. Paul spared himself no endeavor or labor, missed no opportunity, held back no doctrine or admonition, suppressed no truth (cf. v. 27).

အကျိုးရှိသောအရာများ စကားလုံးအရ “စုစည်းထားသောအရာများ” သို့မဟုတ် “တန်ဖိုးရှိသောအရာများ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ပေါလုကဲ့သို့ပင် ဧဝံဂေလိဓမ္မဆရာသည် ၎င်းတို့၏ အသင်းသားများအား ၎င်းတို့လိုအပ်သော အရာများကို ပေးလိမ့်မည်၊ ၎င်းသည် လူစိတ်ကြိုက်ဖြစ်စေ မဖြစ်စေဖြစ်စေ၊ ၎င်းသည် ဝိညာဉ်ရေးအရ အာဟာရဓာတ်ဖြည့်ပေးနိုင်လျှင် ပေးလိမ့်မည်။

Profitable. Literally, “the things being brought together,” or “the worth-while things.” Like Paul, the minister of the gospel will give his flock what they need, palatable or unpalatable, if it is spiritually nutritious.

ပြသခဲ့သည် ဂရိဘာသာ “အနဂ္ဂယ်လို” သည် “ကြေညာခြင်း” “ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤစကားလုံးကို ဧဝံဂေလိတရားကို အများသို့ ဟောပြောရာတွင် မကြာခဏအသုံးပြုသည်။

Have shewed. Gr. anaggellō, “to announce,” “to declare.” The word is commonly applied to the preaching of the gospel in public.

အိမ်မှအိမ်သို့ ဧဝံဂေလိတရားဟောပြောခြင်း၏ ပို၍ကိုယ်ရေးကိုယ်တာနှင့် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆိုင်ရာ နည်းလမ်းဖြစ်သည်။ ပေါလုအတွက်၊ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးလုပ်ဆောင်မှုသည် အများသို့ ဧဝံဂေလိဟောပြောခြင်းကို အစားထိုးခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ ၎င်းနှင့်မဖြစ်မနေလိုက်ပါသော အဖော်ဖြစ်သည် (၆တီ ၃၂၁–၃၂၃; အေအေ ၂၅၀, ၂၉၆)။ နောက်ဆုံးနေ့ရက်များတွင် ဘုရားသခင်၏ လူများပြုလုပ်သော အိမ်မှအိမ်သို့ လုပ်ဆောင်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ ဂျီစီ ၆၁၂ ကို ကြည့်ပါ။ အိမ်မှအိမ်သို့ လှည့်လည်ခြင်းမရှိဘဲ မည်သည့်ဓမ္မဆရာမျှ ၎င်းတို့၏ အသင်းသားများကို လုံလောက်စွာ ဂရုစိုက်နိုင်မည်မဟုတ်ပါ။

House to house. A more private and personal method of gospel ministry. With Paul, personal work did not take the place of public evangelism, but was an indispensable companion to it (6T 321–323; AA 250, 296). Concerning house-to-house work by God’s people in the last days see GC 612. No minister can adequately care for his flock without house-to-house visitation.

၂၁. သက်သေထူခြင်း ဆိုလိုသည်မှာ သင်ကြားခြင်း၊ နှိုးဆွခြင်း၊ ပိုမိုကောင်းမွန်သောဘဝသို့ စိန်ခေါ်ခြင်းဖြင့် သက်သေထူခြင်းဖြစ်သည်။ ဤစကားလုံးကို ၁ တိမောသေ ၅:၂၁; ၂ တိမောသေ ၂:၁၄ တွင် “တာဝန်ပေးခြင်း” နှင့် “တာဝန်ပေးနှိုးဆွခြင်း” ဟု ဘာသာပြန်ထားသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ပြင်းထန်စွာ တိုက်တွန်းခြင်း သို့မဟုတ် သန့်ရှင်းစွာ တောင်းပန်ခြင်းဖြစ်သည်။

21. Testifying. That is, bearing witness, by teaching, exhorting, and challenging to a better life. The same word is translated “charge” and “charging” in 1 Tim. 5:21; 2 Tim. 2:14; that is, strongly urging or solemnly entreating.

ယုဒလူများနှင့် ဂရိလူများ ပေါလုသည် ဧဝံဂေလိတရားကို ယုဒညီအစ်ကိုများထံ ဦးစွာချဉ်းကပ်ခဲ့သည် (ဓမ္မကျမ်း ၁၃:၅, ၁၄; ၁၄:၁; ၁၇:၁, ၂; ၁၈:၄; ၁၉:၈; ရောမ ၁:၁၆; ၂:၉, ၁၀; ၃:၁, ၂ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

Jews, and … Greeks. Paul always approached his Jewish brethren first with the gospel (see Acts 13:5, 14; 14:1; 17:1, 2; 18:4; 19:8; cf. Rom. 1:16; 2:9, 10; 3:1, 2).

ဂရိဘာသာ “မက်တနိုင်ယာ” (မဿဲ ၃:၂ တွင် ဤနာမ်မှဆင်းသက်လာသော ကြိယာ၏ အဓိပ္ပာယ်ကို ကြည့်ပါ)။

Repentance. Gr. metanoia (see on Matt. 3:2 for a definition of the verb from which this noun is derived).

ဘုရားသခင်ထံသို့ ယင်းအစား “ဘုရားသခင်ဆီသို့” ဟု ဆိုရမည်။ နောင်တရခြင်းသည် “ဘုရားသခင်ဆီသို့” ဖြစ်သည်။ အကြောင်းမှာ (၁) အပြစ်သည် အမြဲတမ်း ဘုရားသခင်အား ဦးစွာပြစ်မှားခြင်းဖြစ်သည်။ (၂) လူသားသည် ခွင့်လွှတ်ခြင်း၏ စိတ်နှလုံးကို ဖော်ပြနိုင်သော်လည်း၊ အပြစ်ခံယူသူ ယေရှုခရစ်တော်မှတစ်ဆင့် (၂ ကောရိန္သု ၅:၂၁; ၁ ပေတရု ၂:၂၄) နှင့် စိတ်ရင်းမှန်ဖြင့် အပြစ်ဝန်ခံမှုအပေါ် အခြေခံ၍ ဘုရားသခင်သာလျှင် ခွင့်လွှတ်နိုင်သည်။

Toward God. Rather, “unto God.” Repentance is “unto God” because (1) sin is always an offense primarily against God; (2) though man can manifest a forgiving spirit, only God can pardon, through Jesus Christ the Sin Bearer (2 Cor. 5:21; 1 Peter 2:24), and on the basis of sincere acknowledgement of guilt.

ယုံကြည်ခြင်း ယေရှုခရစ်တော်၏ အပြစ်ဖြေရာတော်မူသော ကျေးဇူးတော်ကို လက်ခံခြင်းသည် “မမြင်ဖူးသော်လည်း” ကျွန်ုပ်တို့ “ချစ်မြတ်နိုးသော” (၁ ပေတရု ၁:၈) သူအား ယုံကြည်ခြင်းအားဖြင့်သာ ဖြစ်နိုင်သည် (ရောမ ၄:၃ ကို ကြည့်ပါ)။ အမှန်စင်စစ် “ယုံကြည်ခြင်းမှမဟုတ်သော အရာအားလုံးသည် အပြစ်ဖြစ်သည်” (ရောမ ၁၄:၂၃)။ ယေရှုခရစ်တော်မှတစ်ဆင့် အပြစ်ရှိသူအား ဘုရားသခင်နှင့် ရရှိသော ငြိမ်းချမ်းမှုသည် ယုံကြည်ခြင်းအားဖြင့် ရရှိသည် (ရောမ ၅:၁, ၂)။ “ယုံကြည်ခြင်းမရှိဘဲ ဘုရားသခင်ကို နှစ်သက်ရန် မဖြစ်နိုင်ပါ” (ဟေဗြဲ ၁၁:၆)။

Faith. Acceptance of the atoning grace of Jesus Christ, “whom having not seen” we “love” (1 Peter 1:8), can only be by faith (see on Rom. 4:3). Indeed, “whatsoever is not of faith is sin” (Rom. 14:23). The peace that the sinner has with God through Jesus Christ comes by faith (Rom. 5:1, 2). “Without faith it is impossible to please” God (Heb. 11:6).

၂၂. ဝိညာဉ်အားဖြင့် ချည်နှောင်ခံရခြင်း ပေါလုသည် ဤနေရာတွင် သူ၏ လူ့ဝိညာဉ်သည် အခြေအနေများ၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုဖြင့် ဖိစီးခံရသည် သို့မဟုတ် သူ၏ ကိုယ်ပိုင်ဆန္ဒဖြင့် တွန်းအားပေးခံရသည်ဟု ဆိုလိုပေမည်။ သို့မဟုတ် ဘုရားသခင်၏ ဝိညာဉ်တော်ဖြင့် တွန်းအားပေးခံရသည်ဟု ဆိုလိုပေမည်။ အခန်း ၂၃ ကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရာ၊ အချို့က ဤအခန်းတွင် “သန့်ရှင်းသော” ဟူသော စကားလုံးမပါဝင်ခြင်းသည် ယခင်အဓိပ္ပာယ်ကို ထောက်ခံသည်ဟု ယူဆကြသည်။ အချို့ကမူ “သန့်ရှင်းသော” ဟူသော စကားလုံးပါဝင်မှုသည် နှစ်ခုလုံးတွင် “ဝိညာဉ်” ကို ဖော်ထုတ်သည်ဟု ယုံကြည်ကြသည်။ အခန်း ၁၆:၆, ၇ တွင် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်သည် ပေါလုအား လမ်းကြောင်းတစ်ခုကို လိုက်လံမသွားရန် တားဆီးထားသည်ကို ကြည့်ပါ။ ဤနေရာတွင် အလေးပေးထားသော ကြိယာသည် ပုံမှန်အားဖြင့် ကြိုးများသို့မဟုတ် လက်ထိတ်များဖြင့် ချည်နှောင်ခြင်းကို ရည်ညွှန်းသည် (မဿဲ ၁၃:၃၀; ၂၁:၂)၊ သို့မဟုတ် ပုံဆောင်အားဖြင့် ပြင်းထန်သော တာဝန်ဝတ္တရား၏ ဖိအားကို (ရောမ ၇:၂) သို့မဟုတ် ပြင်းထန်သော တွန်းအားသို့မဟုတ် လှုံ့ဆော်မှုကို (ဖိလေမွန် ၁၃ ရှိ နာမ်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ) ရည်ညွှန်းသည်။ ပေါလုသည် တာဝန်ကျေပွန်မှုအပေါ် ပြင်းထန်သော ယုံကြည်ချက်ရှိသူဖြစ်သည်။ ဝိညာဉ်တော်၏ လမ်းညွှန်မှု၏ တွန်းအားကို ထည့်သွင်းသောအခါ၊ “ချည်နှောင်မှု” သည် အလွန်ပြင်းထန်လိမ့်မည်။ တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ရမည်၊ ရလဒ်များကို ဘုရားသခင်ထံသို့ အပ်နှံရမည်။

22. Bound in the spirit. Paul may have meant here that he was pressed in his human spirit by the influence of circumstances or that he was forced by his own will; or else that he was constrained by the Spirit of God. In view of v. 23, some hold the former view, saying that the presence of the word “Holy” in that verse suggests a contrast with this verse where it is absent. Others incline to the latter view, believing that the presence of “Holy” in v. 23 identifies “Spirit” in both verses. See on ch. 16:6, 7, where the Holy Spirit prevents Paul from taking a certain course of action. The verb (which here is emphatic by its position) is usually applied to restraint by ropes or fetters (Matt. 13:30; 21:2), or, figuratively, to the pressure of a strong obligation (Rom. 7:2), or to any strong urge or impulsion (cf. the noun in Philemon 13). Paul was a man of strong convictions of duty. When the impulsion of the Spirit’s leading was added, the “binding” would be strong indeed. Duty must be done; the results, left to God.

ကျွန်ုပ်ကို ဘာဖြစ်လာမည်နည်း ပေါလုသည် ဤယေရုဆလင်သို့ လည်ပတ်မှုတွင် အန္တရာယ်များကို စောင့်ကြိုနေသည်ကို သိရှိခဲ့သည် (ဓမ္မကျမ်း ၂၀:၂၃; ရောမ ၁၅:၃၀, ၃၁ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)၊ သို့သော် သူသည် ထိုခြိမ်းခြောက်မှု၏ သဘောသဘာဝ၊ ပြင်းထန်မှု၊ သို့မဟုတ် ရလဒ်ကို မသိရှိခဲ့ပါ။ သို့သော် သူ၏ လမ်းစဉ်များကို ဘုရားသခင်ထံ အပ်နှံထားပြီး၊ မည်သည့်အန္တရာယ်များရှိစေကာမူ ပေါလုသည် ဝိညာဉ်တော်လမ်းညွှန်ရာသို့ သွားလိမ့်မည်။

Shall befall me. Paul knew that on this visit to Jerusalem dangers awaited him (Acts 20:23; cf. Rom. 15:30, 31), but he did not know the nature, the seriousness, or the outcome of what threatened. But his ways were committed to God, and, whatever the dangers, Paul would go where the Spirit led him.

၂၃။ ထိုအရာကို သိမ်းထားပါ။ သို့သော် “ထိုအရာမှတပါး” ဟူ၍ဖြစ်သည်။

23. Save that. Rather, “except that.”

သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်သည် သက်သေခံသည်။ ဤသက်သေခံချက်သည် တိုက်ရိုက်ဗျာဒိတ်ဖြင့်ဖြစ်စေ (အခန်း ၁၆:၆, ၇ တွင်ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ)၊ ပရောဖက်များ၏ ကြိုတင်ဟောပြောချက်များအတိုင်း (အခန်း ၂၁:၄, ၁၁ တွင်ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ)၊ သို့မဟုတ် ပေါလု၏စိတ်နှလုံးတွင် နက်ရှိုင်းပြီး ထပ်တလဲလဲဖြစ်ပေါ်သော ခံစားမှုဖြင့်ဖြစ်စေ ဟူ၍ မှတ်တမ်းတွင် မဖော်ပြထားပါ။

Holy Ghost witnesseth. The record does not state whether this was by direct revelation (see on ch. 16:6, 7); by the predictions of prophets, as in ch. 21:4, 11; or by a deep and repeated impression on Paul’s mind.

ချည်နှောင်ခြင်းနှင့် ဆင်းရဲဒုက္ခများ။ ပေါလုသည် သူ့အပေါ်သို့ ဘေးဒုက္ခများ ကျရောက်လာမည်ဟု နက်ရှိုင်းစွာ ယုံကြည်ခဲ့သော်လည်း အသေးစိတ်အချက်အလက်များကို မသိခဲ့ပါ။

Bonds and afflictions. Paul had a deep conviction that calamities were to come upon him, but he did not know the details.

ငါ့ကိုစောင့်နေ။ ဆိုလိုသည်မှာ ငါ့အတွက် စောင့်ဆိုင်းနေရန် သို့မဟုတ် ငါ့အတွက် ရှိနေရန်ဖြစ်သည်။

Abide me. That is, await me, or remain for me.

၂၄။ ဤအရာများထဲမှ တစ်ခုမျှမဟုတ်။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) အခန်းကြီး ၂၄ ၏ ပထမပိုင်းကို အောက်ပါအတိုင်း ဖတ်ရှုရန် ထောက်ခံသည်- “သို့သော် ကျွန်ုပ်၏အသက်ကို တန်ဖိုးရှိသည်ဟု သို့မဟုတ် ကိုယ်ကျိုးအတွက် အဖိုးတန်သည်ဟု မမှတ်ယူပါ။”

24. None of these things. Textual evidence favors (cf. p. 10) reading the first part of v. 24 as follows: “But I do not count my life of any value or as precious to myself.”

ငါ့အသက်ကို တွက်ချက်သည်။ စကားလုံးအရ “ငါ၏အသက်ကို တန်ဖိုးတစ်စုံတစ်ရာအဖြစ် မမှတ်ယူပါ”။ ဆိုလိုသည်မှာ ပေါလုသည် ကိုယ်ကျိုးဆိုင်ရာ ကိစ္စများကို တန်ဖိုးမထားဟု မသတ်မှတ်ခဲ့ပါ (ဖိလိပ္ပိ ၃:၇, ၈ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤသည်မှာ သခင်ယေရှု၏ လူဇာတိဝင်စားခြင်းတွင် ကိုယ်ကိုကိုယ်နှိမ့်ချခဲ့သော သဘောထားဖြစ်သည် (ဖိလိပ္ပိ ၂:၇, ၈)။

Count I my life. Literally, “I do not make my life of any account.” That is, Paul did not reckon matters of self as worth anything (see Phil. 3:7, 8). This was the Lord’s attitude when He condescended to the incarnation (Phil. 2:7, 8).

ကိုယ်ကျိုးအတွက် အဖိုးတန်။ ဆိုလိုသည်မှာ ကိုယ်ပိုင်ဆန္ဒများအတွက် တန်ဖိုးရှိသည်။ ပေါလု၏ ဝန်ထမ်းတာဝန်မှ အာရုံပြောင်းစေနိုင်သော ကိုယ်ပိုင်ရွေးချယ်မှု သို့မဟုတ် ဆန္ဒများ မရှိခဲ့ပါ။ သူသည် သူ့ကိုယ်ပိုင်လူမဟုတ်၊ ခရစ်တော်၏ ကျွန်ဖြစ်သည် (ရောမ ၁:၁)။ တာဝန်ကို လျစ်လျူရှုရန် ဖျောင်းဖျရန် တန်ဖိုးရှိသော အရာတစ်ခုမျှ မရှိခဲ့ပါ။ ဤသည်မှာ ကယ်တင်ရှင်နှင့် အစောပိုင်းခရစ်ယာန်များ၏ စိတ်ဓာတ်ဖြစ်သည်။

Dear unto myself. That is, valuable for my own desires. No personal choices or wishes distracted Paul from the arduous privileges of his ministry. He was not his own man; he was a slave of Christ (Rom. 1:1). Nothing was of enough importance to tempt him to a neglect of duty. This was the spirit of the Saviour and of the early Christians.

လမ်းကြောင်း။ ဂရိစကားလုံး “ဒရိုမို့စ်” သည် “ပြိုင်ပွဲ”၊ “ပြိုင်ကွင်း”၊ “အသက်တာ” သို့မဟုတ် “ရာထူးသက်တမ်း”၊ “အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ပေါလုသည် သူ့ကိုယ်သူ အသက်ရှင်သော ပူဇော်သက္ကာအဖြစ် ပြုလုပ်ခဲ့သည် (ရောမ ၁၂:၁)၊ သူ့အတွက် သတ်မှတ်ထားသော လမ်းကြောင်းကို အောင်မြင်စွာ ပြီးဆုံးရန်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော လမ်းကြောင်းကို သူသည် နှုတ်ထွက်စာတွင် ပြီးစီးခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည် (၂ တိမောသေ ၄:၇)။ ထို့ကြောင့် ဟေဗြဲလူမျိုးများကို “သည်းခံခြင်းဖြင့် ပြိုင်ပွဲကို ပြေးရန်” တိုက်တွန်းခဲ့သည် (ဟေဗြဲ ၁၂:၁)။ ပေါလုသည် သူ၏ဘဝလမ်းကြောင်းကို ပြေးနိုင်ရန် ဆန္ဒရှိခဲ့ပြီး အဆုံးတွင် ဂရုမစိုက်မှု သို့မဟုတ် လျစ်လျူရှုမှုမှ နောင်တရရန် မလိုလားခဲ့ပါ။ သူသည် သူ၏အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းကို သန့်ရှင်းသော သြတ္တပ္ပရှိသော စိတ်နှလုံးဖြင့် အဆုံးသတ်လိုခဲ့သည်။

Course. Gr. dromos, “race,” “racecourse”; “span of life” or “term of office”; “career.” Paul was making of himself a living offering (Rom. 12:1), in order that the course laid out for him might be finished successfully. Such a course he claimed, in his valedictory epistle, to have finished (2 Tim. 4:7). So he exhorted the Hebrews to “run with patience [perseverance] the race” that was set before them (Heb. 12:1). Paul wanted so to run his life course that at the end he would not have to regret any neglect or failure from carelessness or indifference. He wished to end his career in the contentment of a clear conscience.

ဝမ်းမြောက်ခြင်းဖြင့်။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) ဤစကားလုံးများကို ဖယ်ထုတ်ရန် ထောက်ခံသည်။

With joy. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of these words.

ဝန်ထမ်းတာဝန်။ ဂရိစကားလုံး “ဒီယာကိုနီယာ” သည် “ဝန်ဆောင်မှု” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး အင်္ဂလိပ်စကားလုံး “ဒီယာကိုနိတ်” ဟု ခေါ်သည်။ ဤနေရာတွင် ဘုရားသခင်အား ဆောင်ရွက်သော ဝန်ဆောင်မှုကို ဆိုလိုသည်၊ သာသနာရေးရာထူးတစ်ခုမဟုတ်ပါ။ သစ္စာရှိစွာ ဝန်ဆောင်မှုပြုခြင်းသည် ပေါလု၏ လမ်းညွှန်နိယာမဖြစ်ပြီး သူ၏ “သား” တိမောသေအား ထပ်တူထပ်မျှ အပ်နှံရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည် (၂ တိမောသေ ၄:၅)။

The ministry. The Gr. diakonia, “service,” from which comes the English term “deaconate.” Here it means, not an ecclesiastical office, but a service rendered to God. To do faithful service was the ruling principle of Paul and he admonished his “son” Timothy to equal devotion (2 Tim. 4:5).

သခင်ယေရှု၏။ ပေါလု၏ ဧဝံဂေလိဝန်ထမ်းတာဝန်သို့ ခေါ်ဆောင်ခံရခြင်းသည် သူ၏ထူးခြားသော သက်ဝင်ယုံကြည်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး၊ ထိုအခါ ခရစ်တော်ကိုယ်တိုင်က သူ့ကို ခန့်အပ်ကာ အနာနိယမှတစ်ဆင့် သူလုပ်ဆောင်ရမည့် အမှုတော်ကို ပြောပြခဲ့သည် (အခန်း ၉:၁၅–၁၇; ၂၂:၁၄, ၁၅; ၂၆:၁၆–၁၈)။ ပေါလုသည် သူ၏ခေါ်ဆောင်ခံရခြင်းကို ဘယ်သောအခါမှ သံသယမထားခဲ့သော်လည်း၊ အခြားသူများကမူ သံသယထားပုံရသည် (၂ ကောရိန္သု ၃:၁–၆; ဂလာတိ ၁:၁၀–၂၄)။

Of the Lord Jesus. Paul’s strong sense of the reality of his call to the gospel ministry was a consequence of his unique conversion, when Christ Himself commissioned him and told him through Ananias of the work he was to do (chs. 9:15–17; 22:14, 15; 26:16–18). Paul never doubted his calling, though others apparently did so (2 Cor. 3:1–6; Gal. 1:10–24).

သက်သေခံရန်။ သို့မဟုတ် “စေ့စပ်စွာ သက်သေခံရန်”။

To testify. Or, “thoroughly to bear witness to.”

ဧဝံဂေလိ။ မာကု ၁:၁ တွင်ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ။ ဧဝံဂေလိသည် ယေရှုခရစ်၏ ကားတိုင်ပေါ်တွင် အပြစ်ဖြေရာယဇ်ကြောင့် အပြစ်ရှိသောလူသားများအတွက် ဘုရားသခင်၏ ကရုဏာတော်၏ သတင်းကောင်းဖြစ်သည်။ ထိုသက်သေခံချက်ကို ဘုရားသခင်နှင့် ကင်းကွာနေသော အပြစ်သားများဖြစ်ကြောင်း သိရှိပြီး၊ ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် ယေရှုခရစ်၏ ကယ်တင်ခြင်းကျေးဇူးတော်နှင့် တန်ခိုးကို ကိုယ်တိုင်ခံစားဖူးသူများသာ ထမ်းဆောင်နိုင်သည်။

The gospel. See on Mark 1:1. The gospel is the good news of God’s mercy to sinful men through the atoning sacrifice of Jesus Christ upon the cross. Such a witness can be borne only by those who have known themselves to be sinners alienated from God, and have, by faith, experienced for themselves the saving grace and power of Jesus Christ.

၂၅။ နိုင်ငံတော်။ တမန်တော် ၁:၁; မဿဲ ၄:၁၇ တွင်ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ။ ဤသည်မှာ ပေါလု၏ မျှော်လင့်ချက်များဗဟိုဖြစ်သော နိုင်ငံတော်ဖြစ်ပြီး၊ ရောမဧကရာဇ်များ၏ အာဏာရှင်စနစ်ကို ရင်ဆိုင်ကာ ကြီးမားသောအန္တရာယ်ဖြင့် သူကြွေးကြော်ခဲ့သည်။

25. Kingdom. See on Acts 1:1; Matt. 4:17. This was the kingdom on which centered Paul’s hopes, and which at great personal danger to himself, he proclaimed in the face of the absolutism of the Roman emperors.

ဘုရားသခင်၏။ အရေးကြီးသော စာသားဆိုင်ရာ သက်သေအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) ဤစကားစုကို ဖယ်ထုတ်ရန် ထောက်ခံသည်။

Of God. Important textual evidence (cf. p. 10) may be cited for the omission of this phrase.

ငါ့မျက်နှာကို နောက်တစ်ကြိမ် မမြင်ရတော့မည်။ ပေါလုသည် ဤနေရာတွင် မဖော်ပြသော အကြောင်းပြချက်များဖြင့်၊ ဧဖက်မြို့မှ အကြီးအကဲများနှင့် မိလေတုနှင့် ဧဖက်ချာ့ခ်ျများသည် သူ့ကို နောက်တစ်ကြိမ် မမြင်ရတော့ဟု ယုံကြည်သည်။ ဤသည်မှာ သူ့အပေါ်သို့ စောင့်ဆိုင်းနေသော အန္တရာယ်များကို သိရှိထားခြင်းကြောင့် (တမန်တော် ၂၀:၂၂, ၂၃; ရောမ ၁၅:၃၀, ၃၁)၊ ထို့ပြင် ရောမနှင့် စပိန်သို့ သွားရောက်ရန် သူ၏ခိုင်မာသော ရည်ရွယ်ချက်ကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်သည် (တမန်တော် ၁၉:၂၁; ရောမ ၁၅:၂၃–၂၈)။ သို့သော် ပေါလုသည် ရောမမြို့တွင် ပထမအကြိမ်နှင့် ဒုတိယအကြိမ် အကျဉ်းချခံရမှုကြားတွင် မက်ဆီဒိုးနီးယားနှင့် အာရှသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့ဖွယ်ရှိသည်၊ သို့သော် မိလေတု သို့မဟုတ် ဧဖက်သို့ မရောက်ရှိခဲ့ပေ (ဖိလိပ္ပိ ၁:၂၅–၂၇; ဖိလေမုန် ၂၂)။ သို့သော် ဤအချိန်တွင် ပေါလုသည် ဘုရားသခင်၏ ဝိညာဉ်တော်ထံမှ ဤအချက်ကို မသိရှိခဲ့ပါ။

See my face no more. Paul believes, for reasons he does not here reveal, that these elders from Ephesus, and doubtless the churches of Miletus and Ephesus, will never see him again. This could have been because of the dangers he knew awaited him (Acts 20:22, 23; Rom. 15:30, 31), and also because of his firm intention to visit Rome and Spain (Acts 19:21; Rom. 15:23–28). It is probable, however, that Paul did return to Macedonia and Asia, though perhaps not to Miletus or Ephesus, between his first and second imprisonments in Rome (Phil. 1:25–27; Philemon 22). But of this, Paul had at the moment no information from the Spirit of God.

၂၆။ သင်တို့အား သက်သေယူပါ။ ဆိုလိုသည်မှာ သင်တို့အား သက်သေခံသည်၊ သင်တို့အား အားလုံးကို သိမ်းဆည်းထားရန် တရားဝင်ကြေငြာသည်။

26. Take you to record. That is, I testify to you, I make a solemn declaration to you.

ငါသည် သန့်ရှင်းသည်။ ဂရိစကားလုံး “ကာသာရို့စ်” သည် “သန့်ရှင်းသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤနေရာတွင် ပေါလုသည် ခရစ်ယာန်အကျင့်စာရိတ္တပြည့်စုံခြင်းကို မဆိုလိုပါ (ဖိလိပ္ပိ ၃:၁၂–၁၄ ကို ကြည့်ပါ)၊ သို့သော် လူတို့ကို ကယ်တင်ခြင်းအတွက် ခရစ်တော်ထံသို့ ယူဆောင်လာရန် သူ၏တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ရာတွင် သန့်ရှင်းသည်။

I am pure. Gr. Katharos, “clean.” Paul is not here claiming final perfection of Christian character (see Phil. 3:12–14), but he is clean in respect to the prosecution of his duty to bring men to Christ for salvation.

အသွေး။ ဤသည်မှာ ဧဇကျေလ ၃၃:၆ တွင် ဖော်ပြထားသော ကင်းမျှော်စင်စောင့်၏ တာဝန်ကို ရည်ညွှန်းသည်။ ပေါလုသည် ဧဖက်လူများအတွက် သူ၏တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ သူ၏အတွေးသည် ကောရိန္သုမြို့ရှိ ယုဒလူတို့၏ ဆီနာဂေါ့ခ်မှ ထွက်ခွာချိန်တွင် ဖော်ပြခဲ့သော အတွေးကို ထပ်မံဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။ သူသည် သူတတ်နိုင်သမျှ အားလုံးကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ သူတို့၏အသွေး—ဆိုလိုသည်မှာ ကယ်တင်ခြင်းသတင်းကောင်းကို ငြင်းပယ်ပါက ဖြစ်ပေါ်လာမည့် သူတို့၏သေဆုံးမှု—သည် သူတို့အပေါ်တွင် ရှိရမည် (တမန်တော် ၁၈:၆; မဿဲ ၂၇:၂၅ ကို ကြည့်ပါ)။

The blood. This is a clear reference to the responsibility of the watchman, stated in Eze. 33:6. Paul had discharged his duty to the Ephesians. His thought is clearly a repetition of that which he expressed when he left the synagogue of the Jews in Corinth. He had done for them all that he could. Their blood—that is, their death that must follow if they rejected the saving gospel message—must rest upon them (Acts 18:6; cf. Matt. 27:25).

လူအားလုံး။ သို့မဟုတ် “အားလုံး”။ ပေါလုသည် ယုဒလူများနှင့် တပါးအမျိုးသားများထံ ဟောပြောခဲ့သည်။ သူသည် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏ တန်ခိုးဖြင့် သူ၏အကောင်းဆုံးကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ မည်သူမျှ သူ့ကို လျစ်လျူရှုသည်ဟု စွပ်စွဲမည်မဟုတ်ပါ။ ဤသည်မှာ ဧဝံဂေလိဝန်ထမ်းအတွက် စိတ်အားထက်သန်ပြီး စိန်ခေါ်မှုဖြစ်စေသော ပုံသက်သေဖြစ်သည်။

All men. Rather, “all.” Paul had preached to both Jews and Gentiles. He had done his best, in the power of the Holy Spirit. None could accuse him of neglect. Here is an inspiring and challenging example for the gospel minister.

၂၇။ ရှောင်ကြဉ်ခြင်း။ အခန်းကြီး ၂၀ တွင်ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ။ ပေါလု၏ ဝန်ထမ်းတာဝန်ကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေရန် ကြောက်ရွံ့ခြင်း သို့မဟုတ် လူကြိုက်မများသော အမှန်တရားများကို ဖုံးကွယ်ရန် မထိုက်တန်သော လူကြိုက်များလိုသော ဆန္ဒမရှိခဲ့ပါ။ အမှန်တရားကို ဖုံးကွယ်ခြင်း သို့မဟုတ် ဖယ်ထုတ်ခြင်းမရှိခဲ့ပါ။

27. Shunned. See on v. 20. No fear or unworthy desire for popularity, resulting in suppression of unpopular truths, marred Paul’s ministry. There was no disguising or withdrawing of truth.

ဘုရားသခင်၏ အကြံအစည်။ ဆိုလိုသည်မှာ လူတို့ကို ကယ်တင်ရန် ဘုရားသခင်၏ အကြံအစည်ဖြစ်သည်။ ဤအကြံအစည်ကို ပေါလုသည် စတီဖင်၏ ဟောပြောခြင်းမှတစ်ဆင့် ပထမဆုံးကြားသိခဲ့ဖွယ်ရှိသည် (အခန်း ၇:၅၄–၅၈ ကို ကြည့်ပါ)၊ ထို့နောက် ခရစ်တော်ထံမှ သင်ယူခဲ့သည် (တမန်တော် ၉:၄–၆; ဂလာတိ ၁:၁၅–၂၀)။ သူသည် ခရစ်တော်၏ ကားတိုင်ပေါ်တွင် သေဆုံးခြင်း၊ ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်း၊ ကောင်းကင်သို့ တက်ကြွခြင်း၊ ကောင်းကင်သန့်ရှင်းရာဌာနတွင် မင်းတိုင်းယဇ်ပုရောဟိတ်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ နှင့် သူ၏လူများကို ယူဆောင်ရန် သူ၏အကျင့်တော်ဆုံးဖြတ်ခြင်းအဆုံးတွင် ပြန်လည်ကြွရောက်ရန် ကတိပြုခြင်းတို့၏ ရည်ရွယ်ချက်ကို လူတို့ရှေ့တွင် ထားရှိခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ ပေါလုသည် ရောမဩဝါဒစာတွင် ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြထားသော အကြံအစည်ဖြစ်သည်။

Counsel of God. That is, the plan of God for saving men. This plan Paul had probably first heard through the preaching of Stephen (see ch. 7:54–58) and then had learned from Christ Himself (Acts 9:4–6; Gal. 1:15–20). He laid before the people the purpose in Christ’s death upon the cross, His resurrection and ascension, His work as our High Priest in the heavenly sanctuary, and His promise to return at the close of His mediatorial work to take His people to Himself. This is the plan that Paul outlined clearly in the Epistle to the Romans.

၂၈။ သတိထားပါ။ ပေါလု၏ ထွက်ခွာမှုနှင့် သူပြောပြမည့်အရာများကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရာတွင်၊ အကြီးအကဲများသည် ပထမဦးစွာ သူတို့ကိုယ်သူတို့အပေါ် (အခန်းကြီး ၃၀ ကို ကြည့်ပါ)၊ ထို့နောက် သိုးစုအပေါ် ဂရုတစိုက် စောင့်ကြည့်ရမည်။ ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်များသည် ကိုယ်ပိုင်အကျင့်စာရိတ္တတွင်၊ ဘာသာရေးတည်ငြိမ်မှုနှင့် အဆုံးအမတွင် စဉ်ဆက်မပြတ်ရှိနေမှု၊ နှင့် ပြင်ပမှအန္တရာယ်များ (၂ ကောရိန္သု ၁၁:၂၃–၂၈ ကို ကြည့်ပါ) တို့တွင် ထူးခြားသော အန္တရာယ်များနှင့် သွေးဆောင်မှုများရှိသည်၊ အချိန်ကုန်လွန်လာသည်နှင့်အမျှ တိုးပွားလာမည်ဖြစ်သည်။

28. Take heed. In view of Paul’s departure and of what he is about to tell them, the elders are to watch with care, first of all in regard to themselves (see v. 30), and then to the flock. Peculiar dangers and temptations beset religious leaders, in personal conduct, in respect to religious stability and constancy in doctrine, and even to dangers from without (cf. 2 Cor. 11:23–28), which will increase as time moves to its end.

သိုးစု။ ချာ့ခ်ျသည် ခရစ်တော်၏ ကိုယ်ခန္ဓာ (ကောရိန္သု ၁၂:၁၂–၂၇; ဧဖက် ၄:၁၂)၊ ဘုရားသခင်၏ ဗိမာန်တော် (၁ ကောရိန္သု ၃:၁၆, ၁၇)၊ နှင့် သူ၏သခင်၏ သတို့သမီးဖြစ်သည် (ဧဖက် ၅:၂၃–၃၂)။ သို့သော် ၎င်းသည် ဘုရားသခင်၏ သိုးစုဖြစ်သည် (ယောဟန် ၁၀:၁၁–၁၆; ၁ ပေတရု ၅:၄; ဟေဗြဲ ၁၃:၂၀)။ ထို့ကြောင့် ၎င်းကို မောင်းနှင်မည့်အစား ဦးဆောင်ရမည် (ယောဟန် ၁၀:၂၆–၃၀)၊ အမြတ်ထုတ်မည့်အစား ကျွေးမွေးရမည် (ဆာလံ ၂၃; ယောဟန် ၁၀:၇–၁၄; ၁ ပေတရု ၅:၂)။

The flock. The church is the body of Christ (Cor. 12:12–27; Eph. 4:12), the temple of God (1 Cor. 3:16, 17), and the bride of her Lord (Eph. 5:23–32). But it is also, and very intimately, the flock of God (John 10:11–16; cf. 1 Peter 5:4; Heb. 13:20). As such, it is to be led, not driven (John 10:26–30), to be fed, not exploited (Ps. 23; John 10:7–14; 1 Peter 5:2).

သိုးထိန်းသည် လက်တင်စကားလုံး “ပါစကို” မှဆင်းသက်လာပြီး “ငါကျွေးမွေးသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ကျမ်းစာတွင် ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြထားသော ကောင်းသောသိုးထိန်း၏ ဆွဲဆောင်မှုရှိသော ပုံရိပ်သည် ဧဝံဂေလိဝန်ထမ်းအတွက် ပုံသက်သေဖြစ်သည်။ “အားလုံး” ဆိုသည်မှာ သိုးစုတစ်ခုလုံးနှင့် ၎င်း၏အစိတ်အပိုင်းတိုင်းကို ဆိုလိုပြီး၊ လူများကို ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်း မရှိရပါ (ယာကုပ် ၂:၁–၉)။

Pastor is a Latin word coming from the verb pasco, “I feed.” The appealing picture of the Good Shepherd, so clearly presented in Scripture, is an example to the gospel minister. The “all” means the whole flock and every part of it, for there must be no respect of persons (James 2:1–9).

သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်။ ဘုရားသခင်၏ တတိယပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သည်။ ဧဖက်မြို့၏ အကြီးအကဲများသည် ပေါလု၏ မျက်မှောက်တွင် ခန့်အပ်ခံရသူများဖြစ်သည် (အခန်း ၁၄:၂၃ ကို ကြည့်ပါ)။ သို့သော် တမန်တော်သည် ၎င်းတို့ကို သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်မှ ရွေးချယ်ခန့်အပ်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ယူဆပြီး၊ ဝိညာဉ်တော်ဖြည့်သွင်းခံရသူများဖြစ်သည် (အခန်း ၆:၃ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤနေရာတွင် တမန်တော်ခေတ်တွင် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်သည် ချာ့ခ်ျအတွင်း၌ ရှိနေပြီး လုပ်ဆောင်နေသည်ဟူသော ခိုင်မာသော ယုံကြည်ချက်ကို ထပ်မံဖော်ပြထားသည် (အခန်း ၂:၂–၄; ၄:၃၁; ၅:၃, ၄; ၆:၃, ၅; ၈:၃၉; ၁၀:၄၅; ၁၃:၂; ၁၅:၂၈; ၁၆:၆, ၇)။

The Holy Ghost. The third person of the Godhead. The elders of Ephesus were men appointed, doubtless, under the eye of the apostle Paul (see on ch. 14:23). But the apostle considered them selected by the Holy Spirit through the elective, or appointive, process, and Spirit filled (cf. ch. 6:3). Here again is revealed the strong belief in the apostolic age that the Spirit of God was in, and functioning through, the church (see chs. 2:2–4; 4:31; 5:3, 4; 6:3, 5; 8:39; 10:45; 13:2; 15:28; 16:6, 7).

အုပ်ကြီးများ။ ဂရိစကားလုံး “ဧပီစကိုပိုင်” သည် စကားလုံးအရ “အုပ်ကြီးများ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ နည်းပညာအရ “ဘိရှော့များ” ဟု သုံးသည်။ အခန်းကြီး ၁၇ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်လျှင် ပေါလု၏ခေတ်တွင် “အကြီးအကဲများ” (ပရက်စဘူတေရိုင်) နှင့် “ဘိရှော့များ” (ဧပီစကိုပိုင်) သည် တူညီသည် (တမန်တော် ၁၁:၃၀; တမန်တော် ၁:၂၀; တိတု ၁:၅–၇ ကို ကြည့်ပါ)။ အကြီးအကဲများဟု ခေါ်သော ဤအရာရှိများသည် ချာ့ခ်ျတွင် “အုပ်ကြီးများ” အဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

Overseers. Gr. episkopoi, literally, “overseers,” but the term used technically for “bishops.” Comparison with v. 17 shows that in Paul’s day the “elders” (presbuteroi) and “bishops” (episkopoi) were the same (see on Acts 11:30; cf. Acts 1:20; Titus 1:5–7). These officers, known as elders, functioned as “overseers” in the church.

ကျွေးမွေးရန်။ ဂရိစကားလုံး “ပိုင်မန်နို” သည် “သိုးစုကို စောင့်ရှောက်ရန်”၊ “သိုးထိန်းဖြစ်ရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ သိုးထိန်း၏တာဝန်မှာ သူ၏သိုးစုကို စောင့်ရှောက်ပြီး ကောင်းသောကျက်စားရာသို့ ယူဆောင်ရန်ဖြစ်သည်။ ထို့အတူ ချာ့ခ်ျတွင် သိုးထိန်းသည် ဘုရားသခင်၏ နှုတ်ကပတ်တော်၏ ကျက်စားရာမှ သူ၏သိုးစုကို ကျွေးမွေးရမည်။ ဤသည်မှာ ပေတရုသည် သူ၏သခင်ထံမှ သုံးကြိမ်တိုင်တိုင် တိုက်တွန်းခံရသော အမှုဖြစ်သည် (ယောဟန် ၂၁:၁၅–၁၇)၊ ထိုအမှုကို ပေတရုသည် သူ၏သက်ဝင်ယုံကြည်သူများထံ လွှဲပြောင်းပေးခဲ့သည် (၁ ပေတရု ၅:၂)။ သိုးထိန်းတာဝန်သည် ငါးမျိုးရှိသည်- (၁) သိုးစုအား ဘုရားသခင်၏ နှုတ်ကပတ်တော်ကို ဟောပြောရန်၊ ဧဝံဂေလိကို နားလည်စေရန် (၁ ကောရိန္သု ၂:၄–၇; ဧဖက် ၃:၈–၁၁) နှင့် အမှန်တရား၏ တန်ခိုးတွင် အတွေ့အကြုံရရှိစေရန် (ယောဟန် ၃:၁၁; ၂ ကောရိန္သု ၄:၁၃)၊ အမှန်တရား၏ နှုတ်ကပတ်တော်ကို မဖြစ်မနေ တင်ပြရန် (၂ တိမောသေ ၂:၁၅)၊ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့၏ ဝိညာဉ်ရေးအခြေအနေကို ဉာဏ်ပညာဖြင့် မြှင့်တင်ရန်။ (၂) သိုးစုအတွက် ဆုတောင်းပေးရန် (ယောဟန် ၁၇:၉–၁၇; ရောမ ၁:၉; ဧဖက် ၁:၁၆; ၁ သက်ဆလောနိတ် ၁:၂; ၂ တိမောသေ ၁:၃)။ (၃) သခင်အိမ်တော်၏ ထုံးတမ်းစဉ်လာများကို ၎င်းတို့၏ နက်ရှိုင်းသော ဝိညာဉ်ရေးအဓိပ္ပာယ်ဖြင့် စီမံဆောင်ရွက်ရန်- ဗတ္တိဇံ (ရောမ ၆:၃–၆)၊ ခြေဆေးခြင်း (ယောဟန် ၁၃:၃–၁၇)၊ သခင်၏ ညစာစားပွဲ (မဿဲ ၂၆:၂၆–၃၀; ၁ ကောရိန္သု ၁၁:၂၃–၃၀)။ (၄) ချာ့ခ်ျတွင် ဧဝံဂေလိ၏ အမှန်တရားကို ထိန်းသိမ်းရန် (ယုဒ ၃; ၁ တိမောသေ ၁:၃, ၄; ၄:၆, ၇, ၁၆; ၆:၂၀; ၂ တိမောသေ ၁:၁၄; ၂:၂၅; ၃:၁၄–၁၇)။ (၅) ဝိညာဉ်များကို သက်ဝင်ယုံကြည်စေရန် ရှာဖွေရန်၊ ၎င်းတို့ကို သိုးစုထဲသို့ ထည့်သွင်းရန် (တမန်တော် ၂:၄၇; ၁၁:၂၄; လုကာ ၁၄:၂၃ ကို ကြည့်ပါ)။

To feed. Gr. poimainō, “to tend a flock,” “to be a shepherd.” It is the duty of the shepherd to care for his flock and bring it to good pastures. So the pastor in the church is to feed his flock from the pastures of God’s Word. This was what Peter was thrice admonished by his Lord to do (John 21:15–17), a commission that Peter passed on later to his own converts (1 Peter 5:2). The pastoral duty is fivefold: (1) To preach to the flock the Word of God, to bring them to an understanding of the gospel (1 Cor. 2:4–7; Eph. 3:8–11) and to an experience in the power of truth (John 3:11; 2 Cor. 4:13), rightly presenting to them the word of truth (2 Tim. 2:15), thus prudently to enhance their spiritual condition. (2) To pray for the flock (John 17:9–17; Rom. 1:9; Eph. 1:16; 1 Thess. 1:2; 2 Tim. 1:3). (3) To administer the ordinances of the Lord’s house in their deep spiritual meaning: baptism (Rom. 6:3–6), foot washing (John 13:3–17), the Lord’s Supper (Matt. 26:26–30; 1 Cor. 11:23–30). (4) To preserve the truth of the gospel in the church (Jude 3; 1 Tim. 1:3, 4; 4:6, 7, 16; 6:20; 2 Tim. 1:14; 2:25; 3:14–17). (5) To seek the conversion of souls, adding them to the flock (Acts 2:47; 11:24; cf. Luke 14:23).

ဘုရားသခင်၏ချာ့ခ်ျ။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေအထောက်အထားများသည် “ဘုရားသခင်၏ချာ့ခ်ျ”၊ “သခင်၏ချာ့ခ်ျ”၊ နှင့် “သခင်နှင့်ဘုရားသခင်၏ချာ့ခ်ျ” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုများအကြား ကွဲပြားသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ)၊ နောက်ဆုံးဖတ်ရှုမှုသည် ယခင်ဖတ်ရှုမှုနှစ်ခု၏ ထူးခြားသော ပေါင်းစပ်မှုဖြစ်သည်။ ပေါလုသည် ယေရှုခရစ်ကို ဘုရားသခင်အဖြစ် မကြာခဏ ရည်ညွှန်းသည် (ရောမ ၉:၅; တိတု ၂:၁၃; ကိုလောသဲ ၁:၁၅–၂၀; ၂:၉; ဖိလိပ္ပိ ၂:၅–၁၁ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤစာသားဆိုင်ရာ ပြဿနာနှင့်ပတ်သက်၍ သမ္မာကျမ်းစာဘာသာပြန်ဆိုမှုဆိုင်ရာ ပြဿနာများ၊ စာမျက်နှာ ၂၀၅–၂၀၈ ကိုလည်း ကြည့်ပါ။

Church of God. Textual evidence is divided (cf. p. 10) among the readings “church of God,” “church of the Lord,” and “church of the Lord and God,” the latter being a characteristic combination of the two earlier readings. Paul often refers to Jesus Christ as God (Rom. 9:5; Titus 2:13; cf. Col. 1:15–20; 2:9; Phil. 2:5–11). On this textual problem see also Problems in Bible Translation, pp. 205–208.

ဝယ်ယူခဲ့သည်။ ခရစ်တော်သည် ချာ့ခ်ျကို ဖွဲ့စည်းထားသော ရွေးနှုတ်ခံရသူများကို သူ၏ကိုယ်ပိုင်အသွေးဖြင့် ဝယ်ယူခဲ့သည် (၁ ပေတရု ၁:၁၈, ၁၉)။ အပြစ်မသိသောသူသည် ကျွန်ုပ်တို့အတွက် အပြစ်ဖြစ်စေရန် ပြုလုပ်ခံရသည် (၂ ကောရိန္သု ၅:၂၁)။ သူသည် အပြစ်များနှင့် သေဆုံးနေသော ကျွန်ုပ်တို့ကို ယူဆောင်ပြီး ကောင်းကင်နေရာများသို့ ထမြောက်စေခဲ့သည် (ဧဖက် ၂:၁–၆)။ ကျွန်ုပ်တို့သည် “တန်ဖိုးဖြင့် ဝယ်ယူခံရသည်” (၁ ကောရိန္သု ၆:၂၀; ၇:၂၃; ၂ ပေတရု ၂:၁ ကို ကြည့်ပါ)။

Purchased. Christ purchased the redeemed, who constitute the church, with His own blood (1 Peter 1:18, 19). He who knew no sin, was made to be sin for us (2 Cor. 5:21). He has taken us who were dead in trespasses and sins, and has raised us into heavenly places (Eph. 2:1–6). We have been “bought with a price” (1 Cor. 6:20; 7:23; cf. 2 Peter 2:1).

သူ၏ကိုယ်ပိုင်အသွေးဖြင့်။ ဂရိစကားစုသည် မရေရာပြီး “သူ၏ကိုယ်ပိုင် [သားတော်] ၏ အသွေးဖြင့်” ဟုလည်း ဘာသာပြန်နိုင်သည်။ ဤဘာသာပြန်ဆိုမှုသည် အဆိုပါ အခန်းကြီးတွင် အစောပိုင်း “ဘုရားသခင်၏ချာ့ခ်ျ” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုနှင့် သင့်လျော်မည်ဖြစ်ပြီး၊ အခြားဘာသာပြန်ဆိုမှုသည် ခရစ်တော်အား ဘုရားအဖြစ် သတ်မှတ်သည် (အခြားရည်ညွှန်းချက်များက ရှင်းလင်းစေသော အယူအဆ) သို့မဟုတ် “သခင်၏ချာ့ခ်ျ” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုနှင့် သင့်လျော်သည်။ “အသွေးသည် အသက်ဖြစ်သည်” (တရားဟောရာ ၁၂:၂၃)။ အသွေးစီးဆင်းသည့်အခါ အသက်ရပ်တန့်သွားသည်။ ယဇ်ပူဇော်သောသတ္တဝါသည် သေဆုံးပြီး ၎င်း၏အသွေးသည် မြေပေါ်သို့ စီးဆင်းကာ အပြစ်သားများအတွက် ခရစ်တော်၏ သေဆုံးခြင်းကို ကြိုတင်ပုံဖော်သည်။ ထို့ကြောင့် ကယ်ဗရီကားတိုင်ပေါ်တွင် ခရစ်တော်၏ သေဆုံးခြင်း၊ သူ၏နှလုံးမှ သူ၏ခမည်းတော်နှင့် ခွဲခွာခြင်းကြောင့် ကျိုးပျက်သွားပြီး အသွေးနှင့်ရေထွက်လာသည့်အခါ (မဿဲ ၂၇:၄၆; ယောဟန် ၁၉:၃၄, ၃၅)၊ ၎င်းကို ကယ်တင်ခြင်းအသွေး (၁ ကောရိန္သု ၁:၁၇, ၁၈)၊ ဝယ်ယူခြင်းအသွေး (တမန်တော် ၂၀:၂၈)၊ နှင့် သန့်စင်ခြင်းအသွေး (၁ ယောဟန် ၁:၇) ဟု ခေါ်ဆိုသည်။ ခရစ်တော်၏ သေဆုံးခြင်းသည် ကယ်တင်ခြင်းကို ဖြစ်နိုင်စေသော အပြစ်ဖြေရာယဇ်ဖြစ်သောကြောင့်၊ ချာ့ခ်ျကို ၎င်း၏သိုးထိန်းများက ထူးခြားသော အပ်နှံမှုနှင့် ဂရုစိုက်မှုဖြင့် ကြီးကြပ်ရမည်။ ခရစ်တော်သည် ချာ့ခ်ျကို ချစ်ပြီး ၎င်းအတွက် ကိုယ်ကိုကိုယ်ယဇ်ပူဇော်ခဲ့သည့်အတိုင်း၊ ချာ့ခ်ျတွင်ရှိသော ဝန်ထမ်းသည်လည်း ၎င်းကို ချစ်ပြီး ၎င်းအတွက် ဝန်ဆောင်မှုတွင် ကိုယ်ကိုကိုယ် ယဇ်ပူဇော်ရမည်။

With his own blood. The Greek phrase is ambiguous and may also be translated “with the blood of his own [Son].” This translation would suit the reading “church of God” earlier in the verse, whereas the other translation either ascribes deity to Christ (a concept that other references make plain) or suits the reading “church of the Lord.” “The blood is the life” (Deut. 12:23). When the blood was shed, life ceased. The sacrificial animal died, its blood flowing upon the ground, prefiguring the death of Christ for sinners. So Christ’s death on Calvary’s cross, when blood with water issued from His heart, broken by separation from His Father (Matt. 27:46; John 19:34, 35), is spoken of as saving blood (1 Cor. 1:17, 18), purchasing blood (Acts 20:28), and cleansing blood (1 John 1:7). Since the death of Christ was the atoning sacrifice that made salvation possible, the church should be supervised by its pastors with particular devotion and care. As Christ loved the church and sacrificed Himself for it, so must the minister in the church love it and sacrifice himself in service for it.

၂၉။ ငါသိသည်။ လူ့သဘာဝအကြောင်းနှင့် အတွေ့အကြုံများအားဖြင့်၊ သို့မဟုတ် ဘုရားသခင်၏ ဝိညာဉ်တော်မှ ပေးအပ်သော အလင်းဖြင့်။

29. I know. By his knowledge of human nature and by experience, as well as by the light given him by the Spirit of God.

ငါထွက်ခွာပြီးနောက်။ ပေါလုသည် သူစုဆောင်းထားသော ချာ့ခ်ျများအတွက် အုပ်ထိန်းသူဖြစ်ခဲ့သည်။ သူမရှိတော့သည့်အခါ ၎င်းတို့၏ အန္တရာယ်သည် တိုးပွားလာမည်။ ထို့အတူ ယောရှုနှင့် သူ့ထက်အသက်ရှည်သော အကြီးအကဲများလက်ထက်တွင် ဣသရေလသည် သစ္စာရှိခဲ့သော်လည်း (တရားသူကြီး ၂:၇)၊ ထို့နောက် ဖောက်ပြန်ခြင်းရောက်လာသည်။

After my departing. Paul had been a guardian to the churches he had gathered together. Their danger would increase in his absence. So Israel was faithful during the days of Joshua and of the elders who outlived him (Judges 2:7), but afterward came apostasy.

ရက်စက်သောဝံပုလွေများ။ ဤနေရာတွင် ပေါလုသည် ခရစ်တော်၏ ကောင်းသောသိုးထိန်းပုံဥပမာကို အတုယူထားသည်။ ငှားရမ်းထားသော သိုးထိန်းသည် ဝံပုလွေနှင့် မယှဉ်နိုင်ပါ (ယောဟန် ၁၀:၁၂)၊ သို့သော် သိုးစု၏ စစ်မှန်သော သိုးထိန်းသည် အကူအညီမဲ့သော သိုးများကို ကာကွယ်ရန် မိမိ၏ခြေကုပ်ကို ထိန်းသိမ်းသည်။ ခရစ်တော်သည် ထိုကဲ့သို့သော တိုက်ခိုက်မှုများ၏ ပြင်းထန်သော အန္တရာယ်ကို သိရှိပြီး ၎င်းကို သတိပေးခဲ့သည် (မဿဲ ၇:၁၅)။ ဧဖက်မြို့၏ အကြီးအကဲများသည် ပေါလုကြိုမြင်ထားသော ချာ့ခ်ျ၏ သိုးစုအပြင်ဘက်မှ ဝင်ရောက်လာမည့် ဝံပုလွေများကို ကာကွယ်ရန် သိုးများကို စောင့်ကြပ်ရမည်။ ဤအကြီးအကဲများအတွက် သူ၏သတိပေးချက်သည် တစ်ခုတည်းမဟုတ်ပါ။ သူသည် သက်ဆလောနိတ်မြို့သားများထံ စာရေးပြီး ကြီးမားသော ဖောက်ပြန်ခြင်းတစ်ခု ရောက်ရှိလာမည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည် (၂ သက်ဆလောနိတ် ၂:၁–၁၂)၊ ထို့နောက် တိမောသေထံသို့ ရေးသားကာ ထိုကဲ့သို့သော အန္တရာယ်များအကြောင်း သတိပေးခဲ့သည် (၁ တိမောသေ ၄:၁–၃; ၂ တိမောသေ ၃:၁–၁၅)။ တမန်တော်ယောဟန်သည် ပထမတမန်တော်ရာစုနှစ်၏ နောက်ဆုံးအချိန်များတွင် ဖောက်ပြန်ခြင်းကို သူ၏ခေတ်တွင် လက်ရှိအန္တရာယ်အဖြစ် မြင်ခဲ့သည် (၁ ယောဟန် ၄:၁)၊ နှင့် ဗျာဒိတ်ကျမ်းတွင် ချာ့ခ်ျ၏ ထိတ်လန့်ဖွယ်ရာ ယိုယွင်းပျက်စီးမှုနှင့် ပုဂံဘာသာသို့ ပြောင်းလဲမှုအကြောင်း သူမြင်ခဲ့သော ရူပါရုံများကို ဖော်ပြသည် (ဗျာဒိတ် ၂:၁၂–၂၄; ၆:၃–၁၁; ၁၇; ၁၈)။ စာမျက်နှာ ၆၄–၆၇ ကို ကြည့်ပါ။

Grievous wolves. Here Paul is paralleling Christ’s allegory of the good shepherd. The hireling is no match for the wolf (John 10:12), but the true shepherd of the flock stands his ground in defense of the helpless sheep. Christ, knowing the acute danger of such attacks, warned of it (Matt. 7:15). The elders of Ephesus are to guard the sheep against the wolves that Paul foresees will enter from outside the sheepfold of the church. His warning to these elders does not stand alone. He had already written to the Thessalonians that a great apostasy was to come (2 Thess. 2:1–12), and wrote later to Timothy, alerting him to coming dangers of the same sort (1 Tim. 4:1–3; 2 Tim. 3:1–15). The apostle John, in the last moments of the first apostolic century, saw apostasy as a danger current in his day (1 John 4:1), and in the Revelation he relates visions he was given of appalling decay and paganizing of the church (Rev. 2:12–24; 6:3–11; 17; 18). See pp. 64–67.

၃၀။ သင်တို့ကိုယ်တိုင်ထဲမှ။ ယခင်အခန်းကြီးတွင် ဖော်ပြထားသော သိုးစုကို အပြင်ဘက်မှ တိုက်ခိုက်မည့် ဝံပုလွေများသည် အ.ဒီ. ၄၀၀ ခန့်တွင် လူကြိုက်များသော ခရစ်ယာန်ဘာသာကို သိသာစွာ ပြောင်းလဲစေခဲ့သော ယုဒဘာသာနှင့် ပုဂံဘာသာ၏ လွှမ်းမိုးမှုများကို ကိုယ်စားပြုသည်။ ယခု ပေါလုသည် အတွင်းမှ ဖောက်ပြန်မှုလွှမ်းမိုးမှုများအကြောင်း သတိပေးသည်၊ ဥပမာ ဒေမဿ (၂ တိမောသေ ၄:၁၀)၊ နှင့် ဟုမနဲအုနှင့် ဖိလေတုတ်တို့ (၂ တိမောသေ ၂:၁၇) ကဲ့သို့ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့၏ စကားများသည် “အနာသဖွယ် တိုက်စားသည်” ပြီး “အချို့၏ ယုံကြည်ခြင်းကို ဖျက်ဆီးသည်”။

30. Of your own selves. The wolves of the previous verse, which were to attack the flock without, represent the Judaizing and paganizing influences that by a.d. 400 had radically changed popular Christianity. Now Paul warns of apostatizing influences coming from within, like Demas (2 Tim. 4:10), and Hymenaeus and Philetus (2 Tim. 2:17), whose words ate “as doth a canker,” and who overthrew “the faith of some.”

ဆွဲယူခြင်း။ ဂရိစကားလုံး “အပိုစပါအို” သည် “ဆွဲထုတ်ရန်”၊ “ဆုတ်ဖြဲရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ခရစ်ယာန်ချာ့ခ်ျ၏ အဖွဲ့ဝင်များထဲမှ ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် ဖောက်ပြန်သွားသူများသည် ၎င်းတို့၏ ဖောက်ပြန်မှုကို မျှဝေရန် အခြားသူများကို ဆွဲထုတ်မည်ဖြစ်သည်။

Draw away. Gr. apospaō, “to draw off,” “to tear away.” Those members of the Christian church who themselves had fallen away, would draw off others to share their apostasy.

၃၀ (၂ တိမောသေ ၄:၃, ၄; ၂ ပေတရု ၂:၁)။ မတည်ငြိမ်သော သဘောတရားများကို ဖျက်ဆီးပါ။—သခင်ဘုရားထံမှ ပေးအပ်သော အလင်းအရ၊ လူများသည် ဖောက်ပြန်သော အရာများကို ပြောဆိုလာလိမ့်မည်။ ဟုတ်ပြီ၊ ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်က ဘယ်သောအခါမှ မဖော်ပြခဲ့သော အရာများကို ပြောဆိုလျက် လုပ်ဆောင်နေပြီဖြစ်သည်၊ သန့်ရှင်းသော အမှန်တရားကို သာမန်အရာများနှင့် တန်းတူအဆင့်သို့ ယူဆောင်လာသည်။ လူတို့၏ မာန်စွဲလမ်းသော မမှန်ကန်မှုများမှ ပြဿနာများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေလိမ့်မည်၊ အမှန်တရားမဟုတ်ပါ။ လူတို့၏ စိတ်ကူးဖန်တီးမှုများသည် စမ်းသပ်မှုများကို တီထွင်လိမ့်မည်ဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့သည် စမ်းသပ်မှုများမဟုတ်ပါ၊ စစ်မှန်သော စမ်းသပ်မှုကို ထင်ရှားစေသောအခါ၊ ၎င်းကို တန်ဖိုးမရှိသော လူလုပ်စမ်းသပ်မှုများနှင့် တန်းတူအဖြစ် သတ်မှတ်လိမ့်မည်။ အရာအားလုံးကို ယူဆောင်လာပြီး မှန်ကန်သော အဆုံးအမနှင့် ရောထွေးလိမ့်မည်ဖြစ်သော်လည်း၊ ကောင်းကင်ဆုလာဘ်ဖြင့် ဝိညာဉ်ရေးအရ ရှင်းလင်းစွာ ပိုင်းခြားနိုင်ရမည်၊ ယုံကြည်ခြင်းနှင့် မှန်ကန်သော ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ရှုပ်ထွေးစေရန် ယူဆောင်လာသော သာမန်အရာများမှ သန့်ရှင်းသောအရာကို ပိုင်းခြားရမည်၊ ဤအချိန်အတွက် ကြီးမြတ်သော၊ ခမ်းနားသော၊ စမ်းသပ်မှုအမှန်တရားကို အဆင့်နှိမ့်ချသည်။ …

30 (2 Tim. 4:3, 4; 2 Peter 2:1). Strangle Unstable Theories.—From the light given me of the Lord, men will arise speaking perverse things. Yea, already they have been working and speaking things which God has never revealed, bringing sacred truth upon a level with common things. Issues have been and will continue to be made of men’s conceited fallacies, not of truth. The devisings of men’s minds will invent tests that are no tests at all, that when the true test shall be made prominent, it shall be considered on a par with the man-made tests that have been of no value. We may expect that everything will be brought in and mingled with sound doctrine, but by clear, spiritual discernment, by the heavenly anointing, we must distinguish the sacred from the common which is being brought in to confuse faith and sound judgment and demerit the great, grand, testing truth for this time. …

ဘယ်သောအခါမှ အမှန်တရားသည် လူတို့၏ ဖောက်ပြန်သော အငြင်းပွားမှုများမှ မမှန်ကန်စွာ ဖော်ပြခံရခြင်း၊ အဆင့်နှိမ့်ချခံရခြင်း၊ အဆင့်နှိမ့်ချခံရခြင်းမှ ဤနောက်ဆုံးရက်များထက် ပို၍ ဆင်းရဲဒုက္ခခံရမည် မဟုတ်ပါ။ လူတို့သည် ၎င်းတို့၏ ကွဲပြားသော သူတို့၏ ဖောက်ပြန်မှုများကို လူများအတွက် ဗျာဒိတ်အဖြစ် ကိုယ်စားပြုပြီး ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် ယူဆောင်လာသည်။ လူများသည် ထူးဆန်းသော၊ အသစ်သောအရာတစ်ခုဖြင့် စွဲမက်လျက်၊ လူတို့ဖန်တီးထားသော အကြံအစည်များ၏ သဘောသဘာဝကို ပိုင်းခြားရန် အတွေ့အကြုံတွင် ပညာမရှိကြပါ။ သို့သော် ၎င်းကို အရေးကြီးသောအရာဟု ခေါ်ဆိုပြီး ဘုရားသခင်၏ ဗျာဒိတ်များနှင့် ချိတ်ဆက်ခြင်းသည် ၎င်းကို အမှန်တရားဖြစ်စေမည်မဟုတ်ပါ။ အို၊ ဤသည်မှာ ချာ့ခ်ျများတွင် သာသနာရေးအဆင့်နိမ့်ကျမှုကို ဆုံးမသည်။ တစ်စုံတစ်ခု ထူးခြားသောအရာကို တင်ပြလိုသော လူများသည် အသစ်အဆန်းသော အရာများကို ဖန်တီးလိမ့်မည်ဖြစ်ပြီး၊ ထည့်သွင်းစဉ်းစားခြင်းမရှိဘဲ ဤမတည်ငြိမ်သော သဘောတရားများပေါ်တွင် ရှေ့သို့ ခြေလှမ်းလှမ်းကာ ၎င်းတို့ကို အဖိုးတန်သဘောတရားအဖြစ် ယက်လုပ်ထားပြီး၊ ၎င်းကို အသက်နှင့်သေခြင်းဆိုင်ရာ မေးခွန်းအဖြစ် တင်ပြလိမ့်မည်။ …

Never, never was there a time when the truth will suffer more from being misrepresented, belittled, demerited through the perverse disputings of men than in these last days. Men have brought themselves in with their heterogeneous mass of heresies which they represent as oracles for the people. The people are charmed with some strange, new thing, and are not wise in experience to discern the character of ideas that men may frame up as something. But to call it something of great consequence and tie it to the oracles of God does not make it truth. Oh, how this rebukes the low standard of piety in the churches. Men who want to present something original will conjure up things new and strange, and without consideration will step forward on these unstable theories that have been woven together as a precious theory, and present it as a life and death question. …

ကျွန်ုပ်တို့တွင် ဘုရားသခင်၏ နှုတ်ကပတ်တော်တွင် အမှန်တရား၊ ခိုင်မာသော အမှန်တရားရှိသည်၊ ဤထင်ကြေးပေးမှုများနှင့် သဘောတရားများသည် ပြုစုပျိုးထောင်ပြီး ထင်ရှားစေမည့်အစား မွေးဖွားချိန်တွင် ဖျက်ဆီးခံရခြင်းသည် ပိုကောင်းသည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် ဘုရားသခင်၏ အသံကို ၎င်း၏ ဖော်ပြထားသော နှုတ်ကပတ်တော်မှ၊ သေချာသော ပရောဖက်ပြုချက်၏ နှုတ်ကပတ်မှ ကြားရမည်။ ၎င်းတို့ကိုယ်ကို ချီးမြှောက်ပြီး အံ့ဖွယ်အမှုတစ်ခုကို လုပ်ဆောင်ရန် ရှာဖွေသော သူများသည် မတိမ်းမယိမ်းသော စိတ်သို့ ရောက်လာခြင်းသည် ပိုကောင်းသည် (စာလွှာ ၁၃၆အေ၊ ၁၈၉၈)။

We have the truth, the solid truth in the Word of God, and all these speculations and theories would better be strangled in the cradle rather than nourished and brought to prominence. We are to hear the voice of God from His revealed Word, the sure word of prophecy. Those who will magnify themselves and seek to do some wonderful thing would better come to a sound mind (Letter 136a, 1898).

(ဆာလံ ၁၁၉:၁၂၆, ၁၂၇; ၁ တိမောသေ ၄:၁) အမှန်တရားကို သစ္စာဖောက်သူများသည် ၎င်း၏ဆိုးရွားဆုံးသော ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်သူများဖြစ်လာသည်။—များစွာသောယုံကြည်သူဟုဆိုကြသော ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် စစ်မှန်ပြီး သစ္စာရှိသည်ဟု ယူဆခံရသော်လည်း၊ အမှန်တရားကြောင့် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုကို မခံရသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်၏ပညတ်တော်ကို ဖျက်ဆီးခံရမည့်နေ့ရောက်လာသောအခါ၊ ကမ္ဘာမြေပေါ်ရှိ လူအားလုံးကို စမ်းသပ်မည့် မီးစမ်းသပ်မှုဖြင့် အသင်းတော်သည် စိစစ်ခံရသောအခါ၊ စစ်မှန်သည်ဟု ယူဆခံရသူများအနက် များစွာသောသူသည် လှည့်ဖျားသော ဝိညာဉ်များကို နားထောင်ကြပြီး၊ သစ္စာဖောက်သူများဖြစ်ကာ သန့်ရှင်းသော ယုံကြည်မှုများကို သစ္စာဖောက်ကြလိမ့်မည်။ ၎င်းတို့သည် ကျွန်ုပ်တို့၏ဆိုးရွားဆုံးသော ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်သူများဖြစ်လာလိမ့်မည်။ “သင်တို့ထဲကိုယ်တိုင်မှ လူအချို့ထပြီး၊ ဖောက်ပြန်သောစကားများကို ပြောကြပြီး၊ တပည့်များကို သူတို့နောက်သို့ ဆွဲခေါ်သွားကြလိမ့်မည်” ဟုဆိုကာ၊ များစွာသောသူသည် လှည့်ဖျားသော ဝိညာဉ်များကို နားထောင်ကြလိမ့်မည်။

(Ps. 119:126, 127; 1 Tim. 4:1.) Traitors to Truth Become Her Worst Persecutors.—Much so-called Christianity passes for genuine, faithful soundness, but it is because those who profess it have no persecution to endure for the truth’s sake. When the day comes when the law of God is made void, and the church is sifted by the fiery trials that are to try all that live upon the earth, a great proportion of those who are supposed to be genuine will give heed to seducing spirits, and will turn traitors and betray sacred trusts. They will prove our very worst persecutors. “Of your own selves shall men arise, speaking perverse things, to draw away disciples after them;” and many will give heed to seducing spirits.

ဘုရားသခင်၏သားတော်၏ အသားနှင့်အသွေး—သန့်ရှင်းသောနှုတ်ကပတ်တော်ကို မှီခိုနေထိုင်သူများသည် ယုံကြည်ခြင်းတွင် ခိုင်မာစွာ အမြစ်တွယ်ပြီး တည်ဆောက်ခံရလိမ့်မည်။ ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်၏နှုတ်ကပတ်တော်ကို တန်ဖိုးထားပြီး နာခံရမည့်အကြောင်းကို ပိုမိုထင်ရှားသော သက်သေများကို တွေ့မြင်ကြလိမ့်မည်။ ဒါဝိဒ်နှင့်အတူ ၎င်းတို့သည် “သူတို့သည် ကိုယ်တော်၏ပညတ်တော်ကို ဖျက်ဆီးကြပြီ။ ထို့ကြောင့် အကျွန်ုပ်သည် ကိုယ်တော်၏ပညတ်များကို ရွှေထက်၊ သန့်စင်သောရွှေထက်ပင် ပို၍ချစ်မြတ်နိုးပါသည်” ဟု ဆိုကြလိမ့်မည်။ အချို့က ၎င်းတို့ကို အဖိုးမဖြတ်နိုင်ဟု မှတ်ယူသော်လည်း၊ ၎င်းတို့သည် ယုံကြည်ခြင်းကို ခုခံကာကွယ်ရန် ထလာကြလိမ့်မည်။ ၎င်းတို့၏အဆင်ပြေမှု၊ ပျော်ရွှင်မှု၊ သုံးဆောင်မှုကို လိုက်လျှောက်သူများသည် ၎င်းတို့၏စမ်းသပ်မှုတွင် မခိုင်မြဲနိုင်ကြပါ (သုံးသပ်ချက်နှင့်သံတော်ဆင့်၊ ဇွန်လ ၈၊ ၁၈၉၇)။

Those who have lived on the flesh and blood of the Son of God—His Holy Word—will be strengthened, rooted, and grounded in the faith. They will see increased evidence why they should prize and obey the Word of God. With David, they will say, “They have made void thy law. Therefore love I thy commandments above gold; yea, above fine gold.” While others count them dross, they will arise to defend the faith. All who study their convenience, their pleasure, their enjoyment, will not stand in their trial (RH June 8, 1897).

၃၁။ သတိထားကြလော့။ ဤစကားလုံးများသည် သခင်ယေရှု၏သတိပေးချက် (မဿဲ ၂၄:၄၂; ၂၅:၁၃) ကို ထပ်ခါထပ်ခါ အဓိပ္ပာယ်ရှိစွာ ဖော်ပြပုံရပြီး၊ ပေါလုသည် ၎င်းကို သတိပြုမိခဲ့ရမည်။ ဤသတိပေးချက်သည် ဧဖက်အသင်းတော်၏အကြီးအကဲများထံသို့ အထူးသင့်လျော်ပြီး၊ ၎င်းတို့ကို ပေါလုက “အုပ်ထိန်းသူများ” ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သည် (အုပ်ထိန်းခြင်းအကြောင်းကို အက်ဆီ ၂၀:၂၈ တွင် ကြည့်ပါ)။ ပေါလုသည် အသင်းတော်ကို လမ်းပြပြီး အုပ်ထိန်းသူများ၏ သတိထားမှုကို အလေးပေးဖော်ပြသည်။

31. Watch. The words seem a meaningful repetition of the admonition of the Lord (Matt. 24:42; 25:13), of which Paul must have been aware. It was particularly appropriate addressed to the elders of Ephesus, whom Paul had just called “overseers” (see on Acts 20:28). Paul emphasizes the vigilance that is to characterize those who guide and pastor the church.

သုံးနှစ်။ ပေါလုသည် ဧဖက်အသင်းတော်ရှေ့တွင် သုံးနှစ်ကြာ သတိထားမှု၏ ပုံသက်သေကို ပြသခဲ့သည်။ အက်ဆီတွင် မှတ်တမ်းအရ၊ သုံးလကြာ ဂျူးစည်းဝေးကျောင်းတွင် ဟောပြောခဲ့သည် (အခန်း ၁၉:၈)၊ တုရန္နပ်စ်ကျောင်းတွင် နှစ်နှစ်ကြာ (အပိုဒ် ၁၀)၊ ဒီမေထရီ၏အဓိကရုဏ်းမတိုင်မီနှင့် အနည်းငယ်ကာလအတွင်း၊ ဂျူးလူမျိုး၏ ရေတွက်နည်းဖြင့် (အတွဲ ၁၊ စာမျက်နှာ ၁၈၂ တွင်ကြည့်ပါ) “သုံးနှစ်” ဟူသော ပေါလု၏ယေဘုယျဖော်ပြချက်ကို လုံလောက်စွာ ရှင်းပြသည်။ စာမျက်နှာ ၁၀၁၊ ၁၀၂ တွင်ကြည့်ပါ။

Three years. For three years Paul had set an example of watchfulness before the Ephesian church. The history in Acts accounts for three months of preaching in the synagogue (ch. 19:8), two years in the school of Tyrannus (v. 10), and an unspecified period immediately preceding and following the riot of Demetrius. This and the well-known Jewish method of inclusive reckoning (see Vol. I, p. 182) sufficiently account for Paul’s general statement of “three years.” See pp. 101, 102.

သတိပေးရန်။ ဂရိဘာသာဖြင့် “နူသီတိအို” ဆိုသည်မှာ “စိတ်ထဲထည့်ရန်”၊ “တိုက်တွန်းရန်”၊ “သတိပေးရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ပေါလုသည် အန္တရာယ်နှင့် တာဝန်ကို ၎င်းတို့ရှေ့တွင် ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြခဲ့သည်။

To warn. Gr. noutheteō, literally, “to put in mind,” “to exhort,” “to admonish.” Paul set danger and duty clearly before them.

မျက်ရည်ဖြင့်။ ပေါလု၏ “ခံစားမှုများကို မျှဝေခြင်း” ဟူသော စစ်မှန်သော စာနာမှုသည် ၎င်း၏ရေးသားချက်များတွင် ထင်ရှားသည် (အက်ဆီ ၂၀:၁၉; ၂ ကောရိန္သု ၁၁:၂၉ တွင်ကြည့်ပါ)။ ပေါလုသည် ဤနေရာတွင် သင်းအုပ်ဆရာ၏ထိရောက်မှုနှင့် ဂရုစိုက်မှုကို မြင့်မားစွာ ဖော်ပြထားသော်လည်း၊ အကြီးအကဲများထဲမှ မည်သူမျှ ၎င်း၏ဖော်ပြချက်ကို ငြင်းဆိုခြင်းမရှိပါ။

With tears. Paul’s deep sympathy, in the literal sense of “sharing in the feelings,” is evident in much that he writes (see Acts 20:19; 2 Cor. 11:29). Paul is here making high claims of pastoral efficiency and solicitude, yet none of the elders dispute his statement.

၃၂။ အပ်နှံသည်။ ဂရိဘာသာဖြင့် “ပါရာတီသီမိ” ဆိုသည်မှာ “ဘေးတွင်ထားရန်”၊ “အပ်နှံရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ ဤနေရာတွင် “သိမ်းဆည်းရန်” ဟု အသုံးပြုသည် (၁ ပေတရု ၄:၁၉ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ ထို့ကြောင့် ပေါလုသည် ဆရာများအား ၎င်းတို့ရရှိထားသော အမှန်တရားကို အခြားသူများထံ အပ်နှံရန် ပြောဆိုသည် (၂ တိမောသေ ၁:၁၄ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)၊ ၎င်းသည် ယေရှုခရစ်နေ့ရက်အတွက် “အပ်နှံမှု” သို့မဟုတ် “ယုံကြည်မှု” (ပါရာသီခေး) ဖြစ်လာသည် (၂ တိမောသေ ၁:၁၂)။

32. Commend. Gr. paratithēmi, “to place beside,” “to entrust,” here used in the sense of “commit” (cf. 1 Peter 4:19). So Paul has teachers “committing” to others the truth they have received (cf. 2 Tim. 1:14), which becomes a “commitment,” or “deposit” (parathēkē) of faith (2 Tim. 1:12) against the day of Christ.

ဘုရားသခင်ထံသို့။ စာသားအထောက်အထား (စာမျက်နှာ ၁၀ တွင်ကြည့်ပါ) သည် “သခင်ထံသို့” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံနိုင်သည်။ ဤဖတ်ရှုမှုနှစ်ခုသည် ဝိညာဉ်ရေးအရ တူညီသော အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။

To God. Textual evidence may be cited (cf. p. 10) for the reading “to the Lord.” The readings are equivalent in spiritual significance.

သူ၏ကျေးဇူးတော်နှုတ်ကပတ်။ ၎င်းကို “သူ၏ကျေးဇူးပြည့်ဝသောနှုတ်ကပတ်” ဟု နာမဝိသေသနအဖြစ် ယူဆနိုင်သည်။ နှိုင်းယှဉ်ဖော်ပြချက်မှာ “သူ၏တန်ခိုးနှုတ်ကပတ်” (ဟေဗြဲ ၁:၃) သို့မဟုတ် “သူ၏အစွမ်းထက်သောနှုတ်ကပတ်”—စကြဝဠာကို ထောက်ထားနိုင်သော တန်ခိုးရှိသော နှုတ်ကပတ်ဖြစ်သည်။ ထိုနည်းတူ “သူ၏ကျေးဇူးတော်နှုတ်ကပတ်” သည် ၎င်းတို့အား ယုံကြည်သူများ၏ ကယ်တင်ခြင်းကို ပြီးမြောက်စေနိုင်သည် (ယုဒ ၂၄)။ “ကျေးဇူး” (ခါရစ်) ဟူသော စကားလုံးသည် “တန်ခိုး” (ဒူနမစ်) နှင့် မကြာခဏ ဆက်စပ်နေသည် (၂ ကောရိန္သု ၁၂:၉)။ “နှုတ်ကပတ်” (လိုဂိုစ်) သည် ဤနေရာတွင် ယေရှုခရစ်ကို ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ မဆိုလိုပါ၊ သို့သော် သူပြောဆိုသောအခါ၊ သူ၏နှုတ်ကပတ်သည် ကျေးဇူးနှင့် တန်ခိုးပြည့်ဝသည် (ယာကုပ် ၁:၂၁; ဟေဗြဲ ၄:၁၂; ယေရမိ ၂၃:၂၉ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ “ခါရစ်” ဟူသော စကားလုံးအကြောင်းကို ရောမ ၃:၂၄ တွင်ကြည့်ပါ။

The word of his grace. This may be considered an adjectival phrase meaning “his gracious word.” A parallel expression is “the word of his power” (Heb. 1:3), or “his powerful word”—the word that has the power to uphold the universe. Similarly, “the word of his grace” is able to accomplish the salvation of those who believe on Him (Jude 24). The word “grace” (charis) is often closely connected with the word “power” (dunamis), as in 2 Cor. 12:9. The “word” (logos) is not personalized here as meaning Jesus Christ; but when He speaks, His word is full of grace as well as power (cf. James 1:21; Heb. 4:12; Jer. 23:29). For a discussion of the word charis see on Rom. 3:24.

တည်ဆောက်ရန်။ ဘုရားသခင်သည် ကြီးမြတ်သော ဆောက်လုပ်သူဖြစ်သည်။ အုတ်မြစ်သည် ယေရှုခရစ်ဖြစ်သည် (၁ ကောရိန္သု ၃:၁၁)။ ဝိညာဉ်ရေးအရ ပေးထားသော လူများမှတစ်ဆင့် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏ ဆုကျေးဇူးများသည် ဤ“တည်ဆောက်မှု” အတွက် ပြင်ဆင်ထားသည် (ဧဖက် ၂:၂၀; ၄:၁၁–၁၃)။ ရလဒ်မှာ အသင်းတော် သို့မဟုတ် သန့်ရှင်းသူများ၏ စည်းဝေးပွဲ (၁ ပေတရု ၂:၅, ၉, ၁၀; ဟေဗြဲ ၁၂:၂၂–၂၄; ဧဖက် ၅:၂၇) နှင့် ယုံကြည်သူတစ်ဦးချင်းစီ၏ ခရစ်တော်၏စရိုက်ကို ပြီးမြောက်စေခြင်းဖြစ်သည် (ဖိလိပ္ပိ ၃:၈–၁၄; ဧဖက် ၃:၁၄–၂၁; ၂ ပေတရု ၁:၃–၈)။

To build you up. God is the great Master Builder. The foundation is Jesus Christ (1 Cor. 3:11). The gifts of the Holy Spirit working through men spiritually endowed are provided for this “edifying” or upbuilding (Eph. 2:20; 4:11–13). The result is the completion of the church or the assembly of the saints (1 Peter 2:5, 9, 10; Heb. 12:22–24; Eph. 5:27), and of the character of Christ in each one of those believing in Him (Phil. 3:8–14; Eph. 3:14–21; 2 Peter 1:3–8).

အမွေခံခြင်း။ ထိုထက် “အမွေခံခြင်း” ဟူ၍ဖြစ်သည်။ ဤပုံသဏ္ဍာန်သည် ဣသရေလလူမျိုးများအကြား မြေခွဲဝေပေးခြင်းကို ရည်ညွှန်းသည် (ယောရှု ၁၄–၁၉)။ သို့သော် ဘုရားသခင်၏လူများသည် ယုံကြည်ခြင်းမရှိမှုကြောင့် ၎င်းတို့၏မြေကို အောင်မြင်စွာ သိမ်းပိုက်ရန် မအောင်မြင်ခဲ့ပါ (တရားသူကြီး ၁; ၂; ဟေဗြဲ ၃; ၄)။ ဘုရားသခင်၏သားသမီးများ၏ အမွေသည် ဟေဗြဲလူများထံသို့ ပေးထားသော အမွေကဲ့သို့ တိကျသေချာသော ပိုင်ဆိုင်မှုတစ်ခုအဖြစ် ယူဆရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းကို ခရစ်တော်တွင် ယုံကြည်စိတ်ချစွာ တောင်းဆိုရမည်။ ဧဖက်စာတွင် ပေါလု၏ အမွေခံခြင်းဆိုင်ရာ အတွေးအခေါ်ကို နှိုင်းယှဉ်ပါ။ “ကျွန်ုပ်တို့၏အမွေ၏ အာမခံ” (ဧဖက် ၁:၁၄) သည် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်မှ ယူဆောင်လာသော ကယ်တင်ခြင်း၏ ကတိဖြစ်သည်။ “သန့်ရှင်းသူများတွင် အမွေ” (ဧဖက် ၁:၁၈) သည် ခရစ်ယာန်တစ်ဦး၏ လက်ရှိဝိညာဉ်ရေးပိုင်ဆိုင်မှုဖြစ်သည်။ “ဘုံပိုင်နိုင်ငံတွင် အမွေ” (ဧဖက် ၅:၅) သည် ခရစ်တော်၏ ဒုတိယအကြိမ်ကြွလာခြင်းတွင် ဝင်ရောက်ရမည် (မဿဲ ၂၅:၃၄; လုကာ ၁၂:၃၂)။ ဒုတိယအကြိမ်ကြွလာခြင်းတွင် ဘုရားသခင်၏သန့်ရှင်းသူများသည် ကောင်းကင်သို့ဝင်ရောက်ပြီး၊ အနှစ်တစ်ထောင်အုပ်စိုးမည် (၁ သက်ဆလောနိတ် ၄:၁၆, ၁၇; ဗျာဒိံကျမ်း ၂၀:၄, ၅)၊ ထို့နောက် ၎င်းတို့သည် ကမ္ဘာသစ်တွင် နေထိုင်မည် (ဗျာဒိံကျမ်း ၂၁:၁–၄)။

An inheritance. Rather, “the inheritance.” The figure refers to the apportionment of land among the Israelites (Joshua 14–19). But the people of God failed through lack of faith to occupy their land successfully (Judges 1; 2; Heb. 3; 4). The inheritance of the children of God is to be as definitely considered a possession as was that held out to the Hebrews, and it is to be claimed with certainty in Christ. Compare Paul’s development of the thought of inheritance in Ephesians. There is the “earnest of our inheritance” (Eph. 1:14), which is the pledge of salvation brought by the Holy Spirit; the “inheritance in the saints” (Eph. 1:18), the present spiritual possession of the Christian; the “inheritance in the kingdom” (Eph. 5:5), to be entered into at the second advent of Christ (Matt. 25:34; Luke 12:32). At the second advent the saints of God will enter heaven, and reign for 1,000 years (1 Thess. 4:16, 17; Rev. 20:4, 5), then they will inhabit the earth made new (Rev. 21:1–4).

သန့်ရှင်းသူများ။ ထိုထက် “သန့်ရှင်းပြီးသူများ” ဟူ၍ဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်၏သားသမီးများ၏ သန့်ရှင်းခြင်းသည် ခရစ်တော်တွင် အမွေခံခြင်းသို့ မဝင်ရောက်မီ ပြီးမြောက်ရမည်။ သန့်ရှင်းသူဖြစ်ရန်သည် သန့်ရှင်းသူ၊ သန့်ရှင်းသောသူတစ်ဦးဖြစ်ရန်ဖြစ်သည် (ရောမ ၁:၇; ၁ ကောရိန္သု ၁:၂; ၂ ကောရိန္သု ၁:၁)၊ ဤအသုံးအနှုန်းသည် ယုံကြည်သူများအားလုံးထံသို့ အသုံးချသည်။ “သန့်ရှင်းခြင်းသည် တစ်သက်တာ၏အလုပ်ဖြစ်သည်” (COL ၆၅)၊ သို့သော် မည်သူမျှ ၎င်းတို့၏သက်တမ်းကို မသိသောကြောင့်၊ သန့်ရှင်းခြင်း၏အလုပ်သည် ယုံကြည်သူ၏အတွေ့အကြုံတွင် လျင်မြန်ပြီး အဟန့်အတားမရှိသော အလုပ်ဖြစ်သင့်သည်။ သန့်ရှင်းခြင်းသည် ဘုရားသခင်၏လက်ဖြင့်ဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၃၁:၁၃; ယေဇကျေလ ၃၇:၂၈; ၁ သက်ဆလောနိတ် ၅:၂၃; ယုဒ ၁)၊ သူ၏အလိုတော်အရ (ဟေဗြဲ ၁၀:၁၀)၊ ခရစ်တော်တွင် (၁ ကောရိန္သု ၁:၂; ၆:၁၁; ဧဖက် ၅:၂၆; ဟေဗြဲ ၁၃:၁၂)၊ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်အားဖြင့် (၁ ကောရိန္သု ၆:၁၁; ရောမ ၁၅:၁၆)၊ ဘုရားသခင်၏နှုတ်ကပတ်အားဖြင့် (ယောဟန် ၁၇:၁၇)။

Them which are sanctified. Rather, “those who have been sanctified,” for the sanctification of the children of God is to be completed, in Christ, before the ultimate inheritance is entered upon. To be sanctified is to be a saint, a holy one (Rom. 1:7; 1 Cor. 1:2; 2 Cor. 1:1), and the expression is applied to the whole body of believers. “Sanctification is the work of a lifetime” (COL 65), but since no one knows what his life span will be, the work of sanctification should be in the believer’s experience a prompt and unhindered work. Sanctification is at the hand of God (Ex. 31:13; Eze. 37:28; 1 Thess. 5:23; Jude 1), according to His will (Heb. 10:10), in Christ (1 Cor. 1:2; 6:11; Eph. 5:26; Heb. 13:12), by the Holy Spirit (1 Cor. 6:11; Rom. 15:16), through the Word of God (John 17:17).

၃၃။ ငါသည် တပ်မက်ခဲ့သည်။ ထိုထက် “ငါတပ်မက်ခဲ့သည်” ဟူ၍ဖြစ်သည်။ ရှမွေလ၏ သူ၏လူများထံသို့ အယူခံဝင်မှုကို နှိုင်းယှဉ်ပါ (၁ ရှမွေလ ၁၂:၃–၅)။ ရှမွေလနှင့် ပေါလုနှစ်ဦးစလုံးတွင်၊ မလိုအပ်ဟု ထင်ရသော ခုခံပြောဆိုမှုအတွက် အထူးအကြောင်းရှိသည်။ ရှမွေလ၏သားများသည် ၎င်းတို့၏သမာဓိကို ဆုံးရှုံးခဲ့ပြီး ဖောက်ပြန်ခဲ့သည် (၁ ရှမွေလ ၈:၃)။ ပေါလုသည် “တပ်မက်မှု၏ဝတ်လုံ” ကို ဝတ်ဆင်သည်ဟု စွပ်စွဲခံရသည် (၁ သက်ဆလောနိတ် ၂:၅; ၂ ကောရိန္သု ၇:၂; ၁၂:၁၇, ၁၈)။ ပေါလုသည် ဧဝံဂေလိအလုပ်အတွက် လျော်ကြေးငွေတောင်းခံပိုင်ခွင့်ရှိသည် (၁ ကောရိန္သု ၉:၁၃, ၁၄)၊ သို့သော် တပ်မက်မှုဖြင့် စွပ်စွဲခံရမည်ကို စိုးရိမ်သောကြောင့် ၎င်းကို မပြုခဲ့ပါ (၁ ကောရိန္သု ၉:၁၂, ၁၅)။ ၎င်း၏ထူးခြားသောလူများအပေါ် သြဇာလွှမ်းမိုးမှုဖြင့် (ဂလာတိ ၄:၁၃–၁၅ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)၊ ပေါလုသည် မိမိကိုယ်ကို ချမ်းသာစေရန် ရုပ်ဝတ္ထုအကျိုးခံစားမှုများကို ဆွဲဆောင်နိုင်ခဲ့သည်။ သို့သော် ၎င်းကို မပြုခဲ့ပါ။ ပေါလုသည် “ဆင်းရဲခြင်းနှင့် ပြည့်စုံခြင်းကို” နှစ်မျိုးလုံးကို သိသည် (ဖိလိပ္ပိ ၄:၁၂)။ ၎င်းသည် “မည်သည့်အနေအထားတွင်မဆို” “ရောင့်ရဲတင်းတိမ်ဖြစ်ရန်” သင်ယူခဲ့သည် (ဖိလိပ္ပိ ၄:၁၁)။ ၎င်းသည် ကောရိန္သုလူများထံမှ “အကျိုးအမြတ်” မယူခဲ့ပါ (၂ ကောရိန္သု ၁၂:၁၇)။ ဖိလိပ္ပိလူများ၏ “လက်ဆောင်” ကို မလိုလားခဲ့ပါ (ဖိလိပ္ပိ ၄:၁၇)။ ထောက်ပံ့မှုကို လက်ခံမည့်အစား၊ ပေါလုသည် ၎င်း၏လက်ဖြင့် အလုပ်လုပ်ခဲ့ပြီး၊ ဧဝံဂေလိဖြန့်ဝေရန် ၎င်း၏အားထုတ်မှုများသည် အခြားသူ၏စည်းစိမ်ကို တပ်မက်မှုဖြင့် လှုံ့ဆော်ခံရသည်ဟူသော စွပ်စွဲချက်ကို ခုခံရန် နောက်အပိုဒ်တွင် ဤအချက်ကို ဖော်ပြသည်။

33. I have coveted. Rather, “I coveted.” Compare Samuel’s appeal to his people (1 Sam. 12:3–5). In the case of both Samuel and Paul there was special reason for what may appear an unnecessary defense. Samuel’s sons had lost their integrity and were corrupt (1 Sam. 8:3); Paul was accused of wearing a “cloke of covetousness” (1 Thess. 2:5; cf. 2 Cor. 7:2; 12:17, 18). Paul had the right to ask for compensation for his gospel labors (1 Cor. 9:13, 14), but he did not do so lest he be charged with avarice (1 Cor. 9:12, 15). With his remarkable influence over people (cf. Gal. 4:13–15), Paul could have attracted material benefits to himself for his own enrichment. But he did not do so. Paul knew “both how to be abased” and “how to abound” (Phil. 4:12). He had learned “in whatsoever state” he was, “therewith to be content” (Phil. 4:11). He never made “a gain” of the Corinthians (2 Cor. 12:17). He desired no “gift” of the Philippians (Phil. 4:17). Rather than accept support, Paul labored with his own hands, and he puts forth this fact in the next verse as his defense against the charge that his efforts to spread the gospel were actually motivated by covetousness for other men’s wealth.

ငွေ၊ ရွှေ၊ သို့မဟုတ် အဝတ်အထည်။ အရှေ့တိုင်းစည်းစိမ်သည် မကြာခဏ ဤပိုင်ဆိုင်မှုများဖြင့် ရေတွက်ခံရသည်။ နာမန်နှင့် (၂ ဘုရင် ၅:၅) နှင့် အခြားသူများနှင့် (ကမ္ဘာဦး ၂၄:၅၃; ၄၅:၂၂; ၂ ဘုရင် ၇:၈; မဿဲ ၆:၁၉; ယာကုပ် ၅:၂, ၃ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ) လည်း ထိုနည်းအတိုင်းဖြစ်သည်။

Silver, or gold, or apparel. Oriental wealth was frequently reckoned in terms of such possessions. It was so with Naaman (2 Kings 5:5) and with others (Gen. 24:53; 45:22; 2 Kings 7:8; cf. Matt. 6:19; James 5:2, 3).

၃၄။ သင်တို့ကိုယ်တိုင်သိကြသည်။ ပေါလု၏ ဧဖက်ယုံကြည်သူများနှင့် ထိတွေ့မှုသည် ရင်းနှီးပြီး ကြာရှည်ခံသောကြောင့်၊ ၎င်းတို့သည် ၎င်း၏ကိုယ်ကျင့်သီလနှင့်ပတ်သက်၍ ပြောဆိုသည်များသည် မှန်ကန်ကြောင်း သိကြသည်။

34. Ye yourselves know. Paul’s contact with the Ephesian believers had been of such intimacy and duration that they knew that what he was saying concerning himself was true.

ဤလက်များသည် ဝန်ဆောင်ခဲ့သည်။ ဤအသုံးအနှုန်းသည် ပေါလု၏ မိမိကိုယ်ကို ထောက်ပံ့ရန် အလုပ်လုပ်သည့်ဓလေ့ကို ညွှန်ပြပြီး၊ တပ်မက်မှုစွပ်စွဲချက်ကို ခုခံရန် အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ် ထည့်သွင်းထားသည်။ ပေါလုသည် ကောရိန္သုမြို့တွင် အာကွီလာနှင့် ပရစ္စလာတို့နှင့် တဲထုတ်သည့်အလုပ်ကို လုပ်ခဲ့သည် (အက်ဆီ ၁၈:၁–၃)။ ၎င်းသည် ဧဖက်မြို့တွင် (၁ ကောရိန္သု ၄:၁၂) နှင့် သက်ဆလောနိတ်မြို့တွင် (၁ သက်ဆလောနိတ် ၂:၉; ၂ သက်ဆလောနိတ် ၃:၈) အလုပ်လုပ်ခဲ့သည်။ ဤအပိုဒ်သည် ၎င်းသည် ဧဖက်မြို့တွင် ထိုသို့အလုပ်လုပ်ခဲ့ကြောင်း သက်သေပြသည်။ ပေါလုသည် မိမိကိုယ်ကို ထောက်ပံ့ရုံသာမက ၎င်းနှင့်အတူရှိပြီး အကူအညီလိုအပ်သူများကိုလည်း ထောက်ပံ့ရန် အလုပ်လုပ်ခဲ့သည်။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ “မကြာခဏ ဖျားနာမှု” (၁ တိမောသေ ၅:၂၃) ရှိသည့် တိမောသေသည် ၎င်းတို့ထဲမှတစ်ဦးဖြစ်ပေမည်။ ပေါလုသည် ဧဝံဂေလိဟောပြောနေစဉ် ၎င်း၏စရိတ်များကို ဖြည့်ဆည်းရန် အလုပ်လုပ်ခြင်းသည် ၎င်း၏ဂုဏ်သိက္ခာကို အနည်းငယ်မျှ ထိခိုက်စေသည်ဟု မခံစားခဲ့ပါ၊ အသင်းတော်သည် ၎င်း၏ဓမ္မဆရာများကို ထောက်ပံ့ရန် မသင်ယူရသေးချိန်တွင်ဖြစ်သည်။

These hands have ministered. This expression points to Paul’s custom of working to support himself, and is introduced as part of his defense against the charge of covetousness. Paul had worked at his trade of tentmaker with Aquila and Priscilla at Corinth (ch. 18:1–3). He had previously labored at Ephesus (1 Cor. 4:12) and at Thessalonica (1 Thess. 2:9; 2 Thess. 3:8). The present verse gives evidence that he had labored thus at Ephesus. Paul had worked not only to provide for himself but also to provide for some who were with him and who needed his help. Perhaps Timothy, with his “often infirmities” (1 Tim. 5:23), was one of these. Paul did not feel that it was in the least to his discredit that he should work to meet his expenses while preaching the gospel, when the church had not yet learned to support its ministers.

လိုအပ်ချက်များ။ ဂရိဘာသာဖြင့် “ခရီယာအိ” ဆိုသည်မှာ “လိုအပ်ချက်များ”၊ “မရှိမဖြစ်လိုအပ်ချက်များ” ဖြစ်သည်။ ပေါလုနှင့် ၎င်း၏အဖော်များသည် နေရာတစ်ခုမှ တစ်ခုသို့ သွားလာရင်း၊ ၎င်းတို့၏အခြေခံလိုအပ်ချက်များကို ဖြည့်ဆည်းပေးသည့်အခါ ရောင့်ရဲခဲ့ပြီး၊ ဘုရားသခင်၏ကျေးဇူးတော်၏ စည်းစိမ်များကို အခြားသူများထံ ဝန်ဆောင်ပေးခဲ့သည်။ ဤလောက၏ဇိမ်ခံပစ္စည်းများအတွက် ၎င်းတို့သည် မလိုလားခဲ့ပါ။

Necessities. Gr. chreiai, “needs,” “necessities.” As Paul and his companions went from place to place they were content when their bare needs had been met, the while they ministered the riches of divine grace to others. For the luxuries this world had to offer they had no desire.

၃၅။ ပြသခဲ့သည်။ ဂရိဘာသာဖြင့် “ဟူပိုဒိခ်နူမိ” ဆိုသည်မှာ “[ပုံသက်သေဖြင့်] ပြသရန်” ဖြစ်သည်။

35. Have shewed. Gr. hupodeiknumi, “to show [by example].”

အရာအားလုံး။ ပေါလု၏ ဧဖက်ယုံကြည်သူများထံသို့ သင်ကြားပေးမှုသည် အယူဝါဒတွင်သာမက၊ လက်တွေ့ဘုရားဝတ်ပြုမှု—ဘုရားသခင်အပေါ် ယုံကြည်မှုဖြင့် မိမိကိုယ်ကို အားကိုးခြင်းနှင့် ခရစ်ယာန်မေတ္တာတရားများတွင်လည်း ပါဝင်သည်။

All things. Paul’s instruction to the Ephesian believers had been not only in doctrine but also in matters of practical godliness—self-reliance, with faith in God, and Christian charity.

ထောက်ပံ့ရန်။ ဂရိဘာသာဖြင့် “အန္တီလမ်ဘာနို” ဆိုသည်မှာ “ဆန့်ကျင်ဘက်ကို လှမ်းယူရန်” ဟူသော သရုပ်ဖော်အသုံးအနှုန်းဖြစ်ပြီး “အကူအညီပေးရန်” ဟူသော အတွေးကို ဖော်ပြသည်။ ဤသတိပေးချက်သည် အခြားသူများအတွက် ပေါလု၏ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အားထုတ်မှုများ၏ နောက်ခံတွင် ထွက်ပေါ်လာသည်။

Support. Gr. antilambanō, “to take hold of, opposite,” a graphic expression of the idea “to help.” The admonition comes in the setting of Paul’s physical labors for others.

၃၅။ အားနည်းသောသူများ။ သို့မဟုတ် “ဖျားနာသူများ”၊ “ဒုက္ခရောက်သူများ”။ ဤစကားလုံးသည် “ယုံကြည်ခြင်းတွင် အားနည်းသူ” (ရောမ ၁၄:၁) ဟူသောသူများကို သုံးနိုင်သော်လည်း၊ ပေါလုသည် ဤနေရာတွင် ခန္ဓာကိုယ်ဖြင့် အလုပ်လုပ်ခြင်း (တမန်တော် ၂၀:၃၄, ၃၅) ကို ရည်ညွှန်းပြီးဖြစ်သောကြောင့်၊ “အားနည်းသူများ” ဆိုသည်မှာ ဆင်းရဲသူများနှင့် နူးညံ့ဖျားနာသူများကို ရည်ညွှန်းသည်မှာ ငြင်းမရသော နိဂုံးဖြစ်သည်။ ဤကျမ်းပိုဒ်၏ ကျန်ရှိသည့်အပိုင်းသည်လည်း ထိုနိဂုံးသို့ ဦးတည်သည်။ ဤတာဝန်ကို တမန်တော်များ၏အသင်းတော်မှ အဖွဲ့ဝင်များသည် နောက်ပိုင်းအချိန်များတွင် အချို့သောသူများထက် ပို၍ စိတ်အားထက်သန်စွာ ထမ်းဆောင်ခဲ့ကြသည် (အခန်း ၆:၁, ၂ ကိုကြည့်ပါ)။

The weak. Or, “the sick,” “the afflicted.” The word can be applied to one who is “weak in the faith” (Rom. 14:1), but since Paul has just referred here to bodily labor (Acts 20:34, 35), the conclusion is inescapable that here the “weak” are those who are literally poor and infirm. The remainder of the verse leads to the same conclusion. This responsibility the members of the apostolic church were more ready to meet than were those at some later times (see on ch. 6:1, 2).

သတိရရန်။ ပေါလုသည် အုပ်ထိန်းသူများအား ဆင်းရဲသူများကို ဂရုစိုက်ရန် သတိပေးရာတွင်၊ သူ၏သခင်ယေရှု၏ မှတ်တမ်းမထားသော စကားတစ်ခွန်းကို ကိုးကားဖော်ပြသည်။ ဤကိုးကားချက်သည် ပေါလု၏နှုတ်မှ တမန်တော်၏ ဝိညာဉ်အရ လှုံ့ဆော်မှုဖြင့် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်ပြီး၊ ထုံးတမ်းစဉ်လာများတွင် ခရစ်တော်ဟု ယူဆထားသော အမျိုးမျိုးသော စကားများအတွက် ဤအရာကို မပြောနိုင်ပါ။ ပေါလုသည် ဤစကားကို ယေရှုပြောသည်ကို ကြားခဲ့သူတစ်ဦးထံမှ ကြားခဲ့ခြင်းလား၊ သို့မဟုတ် ယေရှုကိုယ်တိုင်က ပေါလုထံ တိုက်ရိုက်ထုတ်ဖော်ပြသခဲ့သည့် ဗျာဒိတ်တစ်ခုအတွင်း ကြားခဲ့ခြင်းလားဟု မဖော်ပြထားပါ။ “သတိရရန်” ဟူသော စကားသည် ထိုစကားကို ယခင်က ယေဘုယျအားဖြင့် သိထားပြီးဖြစ်သည်ဟု ဆိုလိုသည်။ ဤစကားသည် ယေရှုပြောခဲ့ပြီး လုပ်ခဲ့သော “အခြားအရာများစွာ” (ယောဟန် ၂၁:၂၅) ထဲမှ တစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ခရစ်ဝင်ကျမ်းများတွင် မှတ်တမ်းတင်မထားပေ။

To remember. Paul reinforces his admonition to the elders to care for the needy, by quoting an otherwise unrecorded saying of his Lord. The quotation comes from Paul’s lips with inspired apostolic authority, which cannot be said of the various statements that tradition has attributed to Christ. Whether Paul heard the statement from one who had heard Jesus say it, or from Jesus Himself during one of His direct revelations to Paul, is not stated. “Remember” implies a previous general knowledge of the saying. This statement is one of the “many other things” (John 21:25) that Jesus said and did, that are not recorded in the Gospels.

သူပြောသည်မှာ။ စကားလုံးအရ “သူကိုယ်တိုင်ပြောသည်” ဟု ဆိုလိုသည်။ ဂရိဘာသာတွင် ဤအသုံးအနှုန်းသည် အလေးပေးထားသည်။

How he said. Literally, “that he himself said.” In the Greek this expression is emphatic.

မင်္ဂလာ။ မင်္ဂလာသည် နှစ်လမ်းသွားသော ကောင်းကြီးမင်္ဂလာဖြစ်သည်။ လက်ခံသူသည် ဝိညာဉ်ရေးရာ သို့မဟုတ် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်ဖြည့်ဆည်းပေးခြင်းဖြင့် မင်္ဂလာရရှိသည်။ သို့သော် ပိုမိုကြီးမြတ်သော မင်္ဂလာသည် ပေးသူထံတွင်ရှိသည်။ မျှဝေခြင်းတွင် ရွှင်လန်းမှုရှိသည်။ ပေးသူသည် မိမိ၏ကိုယ်ပိုင်အကျိုးစီးပွားများမှ ဖယ်ခွာသွားပြီး၊ သူ၏သဘာဝ၏ ပိုမိုကောင်းမွန်သောအပိုင်းကို လှုပ်ရှားစေကာ၊ ဘုရား၏အတည်ပြုချက်ကို ရရှိသည် (မဿဲ ၂၅:၃၄–၄၀)။ ဘုရားသည် အကန့်အသတ်မရှိသော ပေးကမ်းသူ (ကမ္ဘာဦး ၂၂:၈–၁၃; ဆာလံ ၂၃; ယောဟန် ၃:၁၆, ၃၄) ဖြစ်သောကြောင့်၊ ပေးကမ်းခြင်းသည် ဘုရားနှင့်တူသော လုပ်ရပ်ဖြစ်သည်။

Blessed. The blessing is a two-way benediction. The receiver is blessed or made happy, whether the need is spiritual or physical. But the greater blessing is upon the giver. There is a joy in sharing. The giver is drawn away from his own interests, gives play to the better part of his nature, and receives the approval of God (Matt. 25:34–40). Since God is the unlimited Provider (Gen. 22:8–13; Ps. 23; John 3:16, 34), giving is a Godlike act.

၃၆။ ဒူးထောက်လျက်။ ဆုတောင်းရာတွင် သာမန်အနေအထားဖြစ်သည် (ဆာလံ ၉၅:၆; ဒံယေလ ၆:၁၀)၊ ၎င်းသည် ဆုတောင်းပြုလုပ်သည့် ဘုရား၏တန်ခိုးတော်ရှေ့တွင် နှိမ့်ချမှု၏အမှတ်အသားအဖြစ် သင့်လျော်ပြီး၊ အထူးသဖြင့် အခမ်းအနားဆိုင်ရာအချိန်များတွင် အသုံးပြုသည် (၂ရာဇဝင် ၆:၁၃; ၁ဘုရင် ၈:၅၄; လုကာ ၂၂:၄၁)။ ပေါလုသည် တုရုမြို့ရှိ ညီအစ်ကိုများနှင့် နှုတ်ဆက်စဉ် ဒူးထောက်ခဲ့သည်ဟုလည်း ဖော်ပြထားသည် (တမန်တော် ၂၁:၅; ဧဖက် ၃:၁၄ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။

36. Kneeled down. A normal posture in prayer (Ps. 95:6; Dan. 6:10), appropriate as a mark of humility before the Divine Majesty to whom prayer is addressed, and assumed especially in solemn moments (2 Chron. 6:13; 1 Kings 8:54; Luke 22:41). Paul is described as kneeling also when he bade farewell to the brethren at Tyre (Acts 21:5; cf. Eph. 3:14).

အားလုံးနှင့်အတူ ဆုတောင်းခဲ့သည်။ လုကာသည် ပြည်သူ့မိန့်ခွန်းများနှင့် စကားပြောဆိုမှုများကို အပြည့်အဝ အကျဉ်းချုံးဖော်ပြထားသော်လည်း၊ ဧဖက်မြို့၏အုပ်ထိန်းသူများနှင့် ပေါလု၏ဆုတောင်းချက်၏ စကားလုံးများကို မှတ်တမ်းတင်မထားပါ။ ၎င်း၏အကြောင်းအရာသည် ဧဖက် ၃:၁၄–၂၁ တွင် အကြံပြုထားနိုင်သည်။ ပေါလု၏အဖော်များနှင့် ယုံကြည်သူများအတွက် ဆုတောင်းချက်အကြောင်းကို တမန်တော် ၂၈:၈; ရောမ ၁:၉, ၁၀; ဧဖက် ၁:၁၆–၁၉; ဖိလိပ္ပိ ၁:၄, ၅; ၁သက်သာလောနိတ် ၁:၂; ၂တိမောတေး ၁:၃; ဖိလေမုန် ၄–၆ တို့တွင် ပေါ်လွင်သည်။

Prayed with them all. Luke, though giving full summarizations of public addresses and even conversations, did not record the words of Paul’s prayer with the elders of Ephesus. Its theme may be suggested by Eph. 3:14–21. Paul’s burden of prayer for his companions and converts appears in Acts 28:8; Rom. 1:9, 10; Eph. 1:16–19; Phil. 1:4, 5; 1 Thess. 1:2; 2 Tim. 1:3; Philemon 4–6.

၃၇။ အားလုံးသည် အလွန်ငိုကြွေးကြသည်။ စကားလုံးအရ “အားလုံးမှ အလွန်ငိုကြွေးခြင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်”။ ၎င်းတို့၏ မြင့်မြတ်သောလေးစားမှုနှင့် နူးညံ့သောချစ်ခင်မှုကို ထက်သန်စွာ သက်သေပြသည့် အထင်ကြီးဖွယ်သက်သေမရှိပေ။

37. They all wept sore. Literally, “there was much weeping by all.” No more impressive evidence could have been given of their high esteem and tender affection.

ပေါလု၏လည်ပင်းပေါ်သို့ ပြုတ်ကျသည်။ တွေ့ဆုံခြင်း သို့မဟုတ် ခွဲခွာခြင်းတွင် အရှေ့တိုင်းသားများ၏ ဖက်တွယ်မှုပုံစံတစ်ခုဖြစ်သည် (ကမ္ဘာဦး ၃၃:၄; ၄၅:၁၄; ၄၆:၂၉; လုကာ ၁၅:၂၀ ကိုကြည့်ပါ)။ ပေါလု၏မိတ်ဆွေများသည် သူ့ကို ချစ်ကြသည်။

Fell on Paul’s neck. An Eastern form of embrace at meeting or parting (see Gen. 33:4; 45:14; 46:29; Luke 15:20). Paul’s friends loved him.

၃၈။ ဝမ်းနည်းကြသည်။ သို့မဟုတ် “အလွန်စိတ်ဆင်းရဲဖြစ်ခြင်း”၊ “ညှဉ်းဆဲခံရခြင်း”၊ “မိမိကိုယ်ကို ဒုက္ခပေးခြင်း”။

38. Sorrowing. Or, “being in anguish,” “being tormented,” “distressing themselves.”

သူ၏မျက်နှာကို နောက်တစ်ကြိမ်မတွေ့ရတော့မည်။ အခန်းကြီး ၂၅ ကိုကြည့်ပါ။

See his face no more. See on v. 25.

လိုက်ပို့သည်။ စကားလုံးအရ “သူ့ကို လွှတ်ပေးခဲ့သည်”။ ဤဂရိစကားလုံးများကို အခန်းကြီး ၁၅:၃; ၂၁:၅ တွင် “လမ်းပေါ်သို့ ခေါ်ဆောင်သွားသည်” ဟု ဘာသာပြန်ထားသည်။ ဧဖက်မြို့၏အုပ်ထိန်းသူများသည် ပေါလုနှင့်အတူ တတ်နိုင်သမျှ ကြာရှည်နေခဲ့ကြပြီး၊ သူစီးမည့် သင်္ဘောဆီသို့ လိုက်ပါသွားခဲ့ကြသည်။ အခန်းကြီး ၁၅:၃ ကိုကြည့်ပါ။

Accompanied him. Literally, “sent him forth.” The same Greek words are translated “brought on … way” in chs. 15:3; 21:5. The elders of Ephesus remained with him as long as possible, going with him to the ship in which he was to sail. See on ch. 15:3.

ellen g. white comments

1 AA 295

3 AA 389

3–6 AA 390

3–38 AA 389-396

4 AA 296

7–13 AA 391

16 AA 390

16–21 AA 392

18–20 WM 62

18–21 TM 317; 6T 321

18–35 MH 154

20 Ev 157

20, 21 AA 364; ChS 116; GW 188; WM 64

21 4T 395

22, 23 EW 207

22–27 AA 393

24 AA 595; PK 148; 1T 372, 581; 3T 27

26 GW 59

26, 27 4T 647

26–28 FE 223

27 AA 364; GW 188; 1T 247

28 AA 394; CT 282; EW 99; FE 220

28, 29 PP 192

28–30 EW 27

29 AA 528

29–34 AA 395

30 CW 152; Ev 593; MM 98; 5T 291

31 Ev 434; WM 78

32 ML 262

33 CH 410; 4T 574

33–35 AA 352

34 Ed 66

35 AA 342; 3T 401; 4T 57

35–38 AA 396

36 GW 178

အခန်းကြီး - ၂၁

chapter 21

၁ ပေါလုသည် ယေရုဆလင်မြို့သို့သွားရန် မည်သည့်နည်းဖြင့်မျှ တားဆီးခံရလိမ့်မည်မဟုတ်။ ၉ ဖိလိပ္ပု၏သမီးများသည် ပရောဖက်များဖြစ်ကြသည်။ ၁၇ ပေါလုသည် ယေရုဆလင်မြို့သို့ရောက်ရှိလာသည်။ ၂၇ ထိုတွင် သူသည်ဖမ်းဆီးခံရပြီး အန္တရာယ်ကြီးမားသောအခြေအနေသို့ကျရောက်သည်။ ၃၁ သို့သော် စစ်သူကြီးမှူးထံမှ ကယ်တင်ခံရပြီး လူများထံသို့စကားပြောခွင့်ရရှိသည်။

1 Paul will not by any means be dissuaded from going to Jerusalem. 9 Philip’s daughters prophetesses. 17 Paul cometh to Jerusalem: 27 where he is apprehended, and in great danger, 31 but by the chief captain is rescued, and permitted to speak to the people.

၁. သူတို့ထံမှ ထွက်ခွာလာခဲ့သည်။ ဂရိကြိယာ၏အဓိပ္ပါယ်မှာ အားထုတ်ပြီး ခွဲခွာခြင်းကို ညွှန်ပြပြီး၊ ဤစကားစုကို “သူတို့ထံမှ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ဆွဲဖြဲထွက်ခွာလာခြင်း” ဟု ဘာသာပြန်နိုင်သည်။

1. Were gotten from them. The Greek verb suggests parting with an effort, and the phrase may be translated “having torn ourselves away from them.”

ဖြောင့်တန်းသောလမ်းကြောင်း။ လေနှင့်ရေစီးကြောင်း အဆင်ပြေနေပုံရသည်။

Straight course. Evidently with a favoring wind and tide.

ကိုးစ်။ ကိုးစ်ဟုခေါ်သော အာရှမိုင်းနားကမ်းရိုးတန်းအနီးရှိ ဂရိအာခီပိုင်လာဂိုသို့ ဝင်ပေါက်တွင်ရှိသော သေးငယ်သောကျွန်းတစ်ကျွန်းဖြစ်သည် (ပေါလု၏တတိယသာသနာပြုခရီးကို ကြည့်ပါ)။ ရှေးယခင်က ထိုကျွန်းပေါ်တွင် အက်စကူလာပိုင်ယပ်စ်နတ်ကွန်းနှင့် ဆေးပညာကျောင်းတစ်ခုရှိခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဝိုင်၊ ပိုးထည်ထုတ်လုပ်မှု၊ နှင့် အထည်များကြောင့်လည်း ထင်ရှားသည်။

Coos. Rather, Cos, a small island off the coast of Asia Minor, at the entrance to the Greek Archipelago (see Paul’s Third Missionary Tour). Anciently there was on the island a temple to Aesculapius, with a medical school. It was noted too for its wine, silk production, and fabrics.

နောက်တစ်ရက်။ လုကာ၏ ပင်လယ်ခရီးစဉ်အပေါ် စိတ်ဝင်စားမှုကြောင့် ခရီးစဉ်အတွက် လိုအပ်သောရက်များကို ဂရုတစိုက်မှတ်တမ်းတင်ထားသည် (အခန်း ၂၀:၆၊ ၇၊ ၁၅ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။

The day following. Luke, with his evident interest in sea travel, is careful to keep note concerning the days required for the journey (cf. ch. 20:6, 7, 15).

ရို့ဒ်စ်။ အာရှမိုင်းနား၏ အနောက်တောင်ထောင့်ရှိ ထင်ရှားသောကျွန်းဖြစ်သည် (ပေါလု၏တတိယသာသနာပြုခရီးကို ကြည့်ပါ)၊ ၎င်းသည် ပိုလိုပိုနီးဆီးယန်းစစ်ပွဲအတွင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ ရှေးကျွန်း၏အမည်မှာ အက်စထရီယာဟုခေါ်ပြီး ကြယ်များနေရာဟု အဓိပ္ပါယ်ရသည်။ ရို့ဒ်စ်ဟူသောအမည်မှာ ကျွန်းပေါ်တွင် ပေါများစွာပေါက်ရောက်သော နှင်းဆီပန်းများကြောင့် ရရှိခဲ့သည်။ ၎င်း၏သစ်သားများသည် သင်္ဘောတည်ဆောက်ရာတွင် အသုံးဝင်ပြီး၊ နိုင်ငံသားများအား အင်အားကြီးသော ရေတပ်တည်ဆောက်နိုင်စွမ်းပေးခဲ့သည်။ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးနှင့် စစ်ရေးအတွက် အရေးပါသော လမ်းဆုံတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ နေနတ်ဘုရားအဖြစ် အပိုလိုနှင့်ဆိုင်သော နေနတ်ကွန်းကြီးတစ်ခုရှိခဲ့သည်။ ၎င်း၏အကြွေစေ့များတွင် နေနတ်ဘုရားအပိုလို၏ပုံပါရှိသည်။ နေနတ်ဘုရားဟီလီယိုစ်၏ အမြင့်ပေ ၁၀၀ ကျော်ရှိသော သတ္တုရုပ်ထုကြီးကို ရို့ဒ်စ်၏ကိုလိုဆပ်စ်ဟုခေါ်ပြီး၊ ကမ္ဘာ့အံ့ဖွယ်ခုနစ်ခုထဲမှ တစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရသည်။ ၎င်းကို ခရီးစ်ဆိုသူက ဘီစီ ၂၈၀ ခန့်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး၊ ဘီစီ ၂၂၄ တွင် ငလျင်ဒဏ်ကြောင့် ပြိုကျခဲ့သည်။ ၎င်းသည် နှစ်ပေါင်း ၉၀၀ နီးပါး လဲကျနေခဲ့ပြီး၊ အေဒီ ၇ ရာစုတွင် သိမ်းပိုက်ခဲ့သော ဆာရာဆင်များက ၎င်းကို ဂျူးလူမျိုးတစ်ဦးထံ ရောင်းချခဲ့ပြီး၊ ထိုသူက ၎င်းကို အပိုင်းပိုင်းဖြတ်ပြီး ခြောက်လှမ်းကုလားအုတ် ၉၀၀ ဖြင့် သယ်ယူသွားခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

Rhodes. The noted island at the southwest corner of Asia Minor (see Paul’s Third Missionary Tour) which became famous during the Peloponnesian War. An ancient name of the island was Asteria, the place of stars. The name Rhodes was acquired because of the profusion of roses that grew on the island. Its timber, useful for shipbuilding, enabled its citizens to develop a strong navy. A crossroads point, important commercially and for military purposes, it also had a great sun temple, and its coinage bore the head of Apollo as the sun-god. A huge metal statue of Helios, the sun-god, more than 100 ft. high, was known as the Colossus of Rhodes and was called one of the Seven Wonders of the World. Erected by Chares about the year 280 b.c., it was thrown down by an earthquake in 224 b.c., and lay supine for nearly 900 years. In the 7th century a.d. it was sold by the conquering Saracens to a Jew, who is reported to have used 900 camels in hauling it away piecemeal.

ပါတာရာ။ “နှင့်မိုင်ရာ” ဟူသော စာသားထပ်ပေါင်းထည့်မှုအတွက် အနည်းငယ်သောစာသားအထောက်အထားရှိသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)၊ ၎င်းသည် ပေါလု၏ရောမခရီးစဉ်မှ (အခန်း ၂၇:၅) လွှဲပြောင်းလာခြင်းဖြစ်နိုင်သည်။ ပါတာရာသည် လိုင်စီယာပြည်နယ်ကမ်းရိုးတန်းရှိမြို့တစ်မြို့ဖြစ်သည် (ပေါလု၏တတိယသာသနာပြုခရီးကို ကြည့်ပါ)၊ ၎င်းသည် အပိုလိုကိုးရိုးကွယ်ယူမှုကြောင့် ထင်ရှားသည်။ ဇန်သပ်စ်မြစ်ဝတွင်တည်ရှိပြီး၊ ၎င်းသည် ထိုအမည်ရှိမြို့အတွက် ဆိပ်ကမ်းဖြစ်သည်။ ဤနေရာတွင် ပေါလုနှင့်သူ၏အဖွဲ့သည် ကမ်းရိုးတန်းသင်္ဘောမှ ဖီနိတ်ရှာသို့ဦးတည်သော သင်္ဘောသို့ ပြောင်းစီးခဲ့သည်။

Patara. There is slight textual evidence (cf. p. 10) for the addition of “and Myra,” perhaps by transference from Paul’s voyage to Rome (ch. 27:5). Patara was a city on the coast of the province of Lycia (see Paul’s Third Missionary Tour), and was noted for the worship of Apollo. Lying near the mouth of the river Xanthus, it was the port for the city of that name. Here Paul and his company transferred from the coastal vessel to a ship bound for Phoenicia.

၂. ဖီနိတ်ရှာ။ ပါလက်စတိုင်းမြောက်ဘက်ရှိ ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းဒေသဖြစ်သည် (ယေရှု၏သာသနာပြုကာလအတွင်းပါလက်စတိုင်းကို ကြည့်ပါ)။ ၎င်း၏အဓိကမြို့များမှာ တိုင်ယာနှင့်ဆီဒုံဖြစ်သည်။

2. Phenicia. The Maritime region, north of Palestine (see Palestine During the Ministry of Jesus). Its chief cities were Tyre and Sidon.

၃. တွေ့ရှိခဲ့သည်။ “မြင်တွေ့ခဲ့သည်” ဟု ဘာသာပြန်ရန် ပိုသင့်လျော်သည်။

3. Had discovered. Preferably, “had sighted.”

ဆိုက်ပရက်စ်။ အခန်း ၁၃:၄-၆ ကို ကြည့်ပါ။

Cyprus. See on ch. 13:4–6.

ဆီးရီးယား။ ပါလက်စတိုင်းမြောက်ဘက်၊ ယူဖရေးတီးမြစ်အနောက်ဘက်ရှိ ရှေးဟောင်းပြည်ဖြစ်သည်။ လုကာသည် ဖီနိတ်ရှာ၏တိုင်ယာမြို့ကို ဆီးရီးယားကြီးတွင် ထည့်သွင်းထားသည်။

Syria. The ancient land lying north of Palestine, west of the Euphrates river. Luke includes Tyre of Phoenicia in greater Syria.

တိုင်ယာ။ ဖီနိတ်ရှာ၏ရှေးဟောင်းဆိပ်ကမ်းမြို့ဖြစ်ပြီး၊ ပါတာရာမှ ငါးရက်ခရီးစီးနိုင်သည်။ ၎င်းသည် ယောရှုကာလတွင် ခိုင်ခံ့သောခံတပ်တစ်ခုအဖြစ် မှတ်တမ်းတင်ထားသည် (ယောရှု ၁၉:၂၉)။ ၎င်းသည် ရှောလမုန်၏ဗိမာန်တော်တည်ဆောက်မှုနှင့်ဆက်စပ်ပြီး ထင်ရှားသည် (၁ ဓမ္မရာဇဝင် ၇:၁၃-၄၅; ၂ ရာဇဝင် ၂:၁၁-၁၆)။ ထိုမြို့ကို အာရှုရိယန်များနှင့် ဗာဗုလုန်လူမျိုးများက ဝိုင်းထားခဲ့ပြီး၊ နောက်ပိုင်းတွင် အလက်ဇန္ဒားကြီးက သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။

Tyre. A very ancient seaport of Phoenicia, about five days’ sail from Patara. It is noticed as having been a strongly fortified place in Joshua’s day (Joshua 19:29). It was famous in connection with the building of Solomon’s Temple (1 Kings 7:13–45; 2 Chron. 2:11–16). The city was besieged by the Assyrians and by the Babylonians, and was taken later by Alexander the Great.

သူမ၏ဝန်ကို ဖယ်ရှားရန်။ သို့မဟုတ် “၎င်း၏ဝန်ကို ချလိုက်သည်”။

To unlade her burden. Or, “unloading its cargo.”

၄. တပည့်များကို ရှာတွေ့ခြင်း။ စကားလုံးအရ “တပည့်များကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခြင်း”။ ၎င်းသည် ထိုနေရာတွင် မတော်တဆရှိနေသော တပည့်များကို ဆိုလိုရန်မဖြစ်နိုင်ဘဲ၊ တိုင်ယာရှိ ခရစ်ယာန်များ၏အသင်းတော်ကို ဆိုလိုသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းသည် တိုင်ယာရှိ အသင်းတော်တစ်ခုအကြောင်း ပထမဆုံးသော တိကျသောဖော်ပြချက်ဖြစ်သည်၊ သို့သော် ၎င်းသည် နှစ်ပေါင်းများစွာကတည်းက ရှိနှင့်ပြီးဖြစ်ပေလိမ့်မည် (အခန်း ၁၁:၁၉; ၁၅:၃ ကို ကြည့်ပါ)။

4. Finding disciples. Literally, “having looked up the disciples.” This can scarcely mean disciples who happened to be there, but an aggregation of Tyrian Christians. Hence this is the first specific mention of a church at Tyre, though one had probably existed there for many years (see chs. 11:19; 15:3).

ခုနစ်ရက်။ ပေါလုသည် ပင်တိကုတ္တိပွဲအတွက် ယေရုဆလင်သို့ရောက်ရန် ဆန္ဒရှိခဲ့သည် (အခန်း ၂၀:၁၆)၊ သို့သော် အချိန်ရှိသေးသည်ကို သိရှိပြီး၊ တိုင်ယာအသင်းတော်၏ တိုက်တွန်းမှုအောက်တွင် တစ်ပတ်ကြာ နေထိုင်ခဲ့သည်။

Seven days. Paul was desirous of being at Jerusalem for Pentecost (ch. 20:16), but realizing that he had time, and doubtless under the urging of the church at Tyre, he spent a week there.

သူတို့ကပြောသည်။ သို့မဟုတ် “ဆက်လက်ပြောနေသည်”။ ဤပရောဖက်ပြုချက်သတိပေးချက်များကို ဥပုသ်နေ့တွင် သို့မဟုတ် တိုင်ယာအသင်းတော်၏ အခြားအစည်းအဝေးများတွင် ပေးခဲ့ပြီး၊ ဝိညာဉ်တော်၏ဆုကျေးဇူးများရရှိထားသော လူများက ပြောကောင်းပြောပေလိမ့်မည် (ဂလာတိ ၆:၁; စာမျက်နှာ ၂၆၊ ၄၀ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။

Who said. Or, “who kept telling.” Perhaps these prophetic warnings were given on the Sabbath or at other meetings of the church of Tyre, and evidently by men possessing the gifts of the Spirit (see Gal. 6:1; cf. pp. 26, 40).

ဝိညာဉ်တော်အားဖြင့်။ ၎င်းသည် လူသားများ၏ “စိတ်ဝိညာဉ်” ကို ဆိုလိုခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ ဘုရားသခင်၏ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ကို ဆိုလိုသည်၊ ၎င်းသည် တမန်တော်များကျမ်းတွင် ထင်ရှားသောပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးဖြစ်သည် (အခန်း ၂:၂-၄; ၅:၃; ၈:၃၉; ၁၀:၄၄၊ ၄၅; ၁၃:၂; ၁၅:၂၈; ၁၆:၆၊ ၇ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။

Through the Spirit. This cannot mean the human “spirit” of the men, but the Holy Spirit of God, so prominent a Personage in the Acts (cf. chs. 2:2–4; 5:3; 8:39; 10:44, 45; 13:2; 15:28; 16:6, 7).

တက်မသွားရန်။ ၎င်းကို ယေရုဆလင်သို့ ခရီးဆက်လက်သွားခြင်းကို ဝိညာဉ်တော်က တားမြစ်သည်ဟု နားလည်ရန်မဖြစ်နိုင်ဘဲ၊ အာရှနှင့် ဘိသီနီယာသို့ ဝင်ရောက်ခြင်းကို တားမြစ်ခဲ့သည့်အတိုင်း (အခန်း ၁၆:၆၊ ၇)၊ အကြောင်းမှာ ပေါလုသည် ဝိညာဉ်တော်၏ တိုက်ရိုက်တားမြစ်ချက်ကို မနာခံခဲ့မည်မဟုတ်ပေ။ ထိုအစား၊ ၎င်းကို သတိပေးချက်တစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ နောက်ပိုင်းတွင် အာဂါဘတ်စ်က ကဆီရိယာတွင် ပို၍တိကျစွာ ပေးခဲ့သည် (အခန်း ၂၁:၁၀၊ ၁၁)။

Should not go up. This must evidently not be understood as a prohibition by the Holy Spirit of continuing his journey to Jerusalem, such as prevented him from entering Asia and Bithynia (ch. 16:6, 7), for Paul would not have disobeyed a direct forbidding of the Holy Spirit. Rather, it must be viewed as a warning, more definitely given by Agabus at Caesarea a little later (ch. 21:10, 11).

၅. ထိုရက်များကို ပြီးမြောက်ခဲ့သည်။ အပိုဒ် ၄ ၏ “ခုနစ်ရက်”။ ဤနေရာတွင် “ပြီးမြောက်သည်” ဟု ဘာသာပြန်ထားသော ဂရိကြိယာသည် ၂ တိမောသေ ၃:၁၇ (အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်ကျမ်းစဉ်၊ “တပ်ဆင်ထားသည်”) တွင် “ပြင်ဆင်ပေးထားသည်” ဟု ဘာသာပြန်ထားပြီး၊ အဓိကအဓိပ္ပါယ်မှာ အဆင်သင့်ပြုလုပ်ခြင်း၊ တပ်ဆင်ခြင်း၊ သို့မဟုတ် သင်္ဘောတစ်စီးကဲ့သို့ ပြင်ဆင်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် အချို့က တိုင်ယာတွင် သင်္ဘောပြင်ဆင်ရန် တစ်ပတ်ကြာခဲ့သည်ဟု ယူဆကြသည်။ သို့သော်၊ ဤနေရာတွင်ကဲ့သို့ အချိန်ဖော်ပြမှုတွင်၊ “ပြီးစီးသည်” သို့မဟုတ် “အဆုံးသတ်သည်” ဟု ဘာသာပြန်ရန် ပိုသင့်လျော်သည်။

5. Accomplished those days. The “seven days” of v. 4. The Greek verb here rendered “accomplished,” and translated “furnished” in 2 Tim. 3:17 (RSV, “equipped”), has the primary sense of making ready, equipping, or fitting out, as of a ship. Hence some conclude that the ship required a week of refitting at Tyre. However, in a time expression, as here, it is better translated, “to complete,” “to finish.”

ထွက်ခွာပြီး သွားခဲ့သည်။ စကားလုံးအရ “ထွက်ခွာပြီးနောက်၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် ခရီးဆက်သွားခဲ့သည်”။

Departed and went our way. Literally, “having departed, we were going on our way.”

သူတို့အားလုံးက ကျွန်ုပ်တို့ကို ပို့ဆောင်ခဲ့သည်။ တိုင်ယာအသင်းတော်တစ်ခုလုံး၊ ဇနီးများနှင့် ကလေးများအပါအဝင်၊ ပေါလုနှင့် သူ၏အဖွဲ့ကို မြို့ပြင်သို့ထွက်ပြီး ကမ်းစပ်သို့ လိုက်ပို့ခဲ့သည် (အခန်း ၁၅:၃; ၂၀:၃၈ ကို ကြည့်ပါ)။

They all brought us. The whole church of Tyre, including wives and children, escorted Paul and his companions out of the city to the shore (see on chs. 15:3; 20:38).

ဒူးထောက်၍ ဆုတောင်းခဲ့သည်။ အခန်း ၂၀:၃၆ ကို ကြည့်ပါ။

Kneeled …, and prayed. See on ch. 20:36.

၆. နှုတ်ဆက်ခဲ့သည်။ စကားလုံးအရ “ကိုယ်တိုင်နှုတ်ဆက်ပြီး ခွဲခွာခဲ့သည်”၊ ဆိုလိုသည်မှာ တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး နှုတ်ဆက်ခဲ့သည်။

6. Taken our leave. Literally, “saluted ourselves off,” that is, said our farewells to one another.

အိမ်သို့ပြန်သွားသည်။ ဂရိဘာသာ eis ta idia၊ “ကိုယ်ပိုင်နေရာ” ဆိုလိုသည်မှာ ၎င်းတို့၏အိမ်များသို့ဖြစ်သည် (ယောဟန် ၁:၁၁ ကို ကြည့်ပါ)။

Home again. Gr. eis ta idia, “to the own [things],” that is, to their own homes (see on John 1:11).

၇. ခရီးစဉ်။ ဂရိဘာသာ ploos၊ “ပင်လယ်ခရီး”၊ ဤနေရာတွင် တိုင်ယာမှခရီးစဉ် သို့မဟုတ် မက်ဆီဒိုးနီးယားမှ စုစုပေါင်းခရီးစဉ်ကို ဆိုလိုနိုင်သည်။ ပေါလုနှင့်သူ၏အဖွဲ့သည် ပေါလုတိုင်ယာမှ ယေရုဆလင်သို့ ကျန်ရှိသောခရီးကို ကုန်းကြောင်းဖြင့် ပြီးမြောက်ခဲ့ပုံရသည်။

7. Course. Gr. ploos, “voyage”; here either the voyage from Tyre or the entire voyage from Macedonia. Paul and his company apparently accomplished the remainder of their journey, from Ptolemais to Jerusalem, by land.

ပေါလုတိုင်ယာ။ ဂရိလူများနှင့် ရောမလူများက အက်ခိုဟု ရှေးယခင်ကခေါ်သော မြို့တစ်မြို့ကို ဤအမည်ပေးခဲ့သည် (တရားသူကြီး ၁:၃၁)။ နောက်ပိုင်းတွင် ခရူးဆိတ်စစ်သည်များက ၎င်းကို စိန့်ဂျွန်ဒီအက်ကရို သို့မဟုတ် အက်ကရီဟု ရိုးရိုးခေါ်ခဲ့သည်။ ဓမ္မဟောင်းကာလတွင် ၎င်းသည် အရေးပါသောမြို့တစ်မြို့ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း၊ ဟီရောဒ်ကြီးက ကဆီရိယာကို တည်ဆောက်ပြီးနောက် ၎င်း၏အရေးပါမှု လျော့နည်းသွားခဲ့သည်။

Ptolemais. The name given by Greek and Roman rulers to the town anciently known as Accho (Judges 1:31). Later it was named by the crusaders St. Jean d’Acre, or simply Acre. In OT times it was an important town, but was surpassed when Caesarea was built by Herod the Great.

ညီအစ်ကိုများ။ ပေါလုတိုင်ယာတွင်လည်း အသင်းတော်တစ်ခုရှိခဲ့သည်။ ထိုမြို့သည် ကမ်းရိုးတန်းမြို့များကို ဆက်သွယ်ပေးသော အဓိကလမ်းမကြီးပေါ်တွင် တည်ရှိသောကြောင့်၊ စတီဖင်၏သေဆုံးမှုနောက်ပိုင်း ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုကာလတွင် ပြန့်ကျဲသွားသော ယုံကြည်သူများသည် ထိုမြို့သို့လာရောက်ပြီး သာသနာပြုခဲ့ကြပေလိမ့်မည် (အခန်း ၁၁:၁၉ ကို ကြည့်ပါ)။

The brethren. There was a church also at Ptolemais. Since the city lay on the great highway connecting the coastal cities, early believers who were dispersed during the persecution following Stephen’s death doubtless visited the city and won converts (see ch. 11:19).

၈. ပေါလု၏အဖွဲ့။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ) “နောက်တစ်ရက်ထွက်ခွာပြီး ကျွန်ုပ်တို့သည် ကဆီရိယာသို့ရောက်လာခဲ့သည်” ဟူသော စာသားဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံသည်။

8. Paul’s company. Textual evidence attests (cf. p. 10) the reading, “and leaving the next day, we came to Caesarea.”

ကဆီရိယာသို့။ အခန်း ၁၀:၁ ကို ကြည့်ပါ။ ခရီးသည် ကုန်းကြောင်းဖြင့်ဖြစ်သည်ဟု ယူဆရသည် (အပိုဒ် ၇ ကို ကြည့်ပါ)။ ပေါလုတိုင်ယာမှ ကဆီရိယာသို့ အလွန်ကောင်းမွန်သော လမ်းမကြီးတစ်ခုရှိခဲ့သည်။ ပေါလု၏ ကုန်းကြောင်းခရီးကို နှစ်သက်ပုံရသည်ကို အခန်း ၂၀:၁၃ တွင် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။

Unto Caesarea. See on ch. 10:1. The inference is that the journey was by land (see on v. 7). There was then an excellent highway between Ptolemais and Caesarea. For Paul’s seeming preference for land travel cf. ch. 20:13.

ဖိလစ်ပုံပြင်ဆရာ။ ဖိလစ်သည် မူလ “စားပွဲထမ်းဆောင်သူ” သို့မဟုတ် သာသနာပြုတစ်ဦးဖြစ်ပြီး၊ သာသနာပြုစာရင်းတွင် သူ၏အမည်သည် စတီဖင်ပြီးနောက် လိုက်ပါသည် (အခန်း ၆:၅)။ ဖိလစ်အတွက် ဤအလုပ်သည် “ပုံပြင်ဆရာ” ၏အလုပ်ထဲသို့ ပေါင်းစည်းသွားခဲ့သည် သို့မဟုတ် ပျောက်ကွယ်သွားခဲ့သည် (အခန်း ၈:၅-၁၃၊ ၂၆-၄၀ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤသတ်မှတ်ခေါ်ဝေါ်မှုသည် ရာထူးတစ်ခုမဟုတ်ဘဲ၊ သူ၏လက်ရှိအလုပ်ကို ဖော်ပြရန်ဖြစ်သည်၊ ၎င်းသည် ဝိညာဉ်တော်ထံမှ ထိုဆုကျေးဇူးကို လက်ခံရရှိခြင်း၏ရလဒ်ဖြစ်သည် (ဧဖက် ၄:၁၁; တမန်တော်များ ၁၃:၁ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤဆုကျေးဇူး၏အရေးပါမှုကို ပေါလု၏ တိမောသေထံသို့ “ပုံပြင်ဆရာ၏အလုပ်ကို လုပ်ပါ” (၂ တိမောသေ ၄:၅) နှင့် “သင်ထဲရှိ ဘုရားသခင်၏ဆုကျေးဇူးကို နှိုးဆွပါ” (၂ တိမောသေ ၁:၆) ဟူသော တိုက်တွန်းချက်များက ဖော်ပြသည်။

Philip the evangelist. Philip was one of the original “servers of tables,” or deacons, and in the list of deacons his name follows Stephen’s (ch. 6:5). For Philip this work had merged or perhaps disappeared in that of the “evangelist” (see ch. 8:5–13, 26–40). The designation is not to be thought of as a title, but as a description of his current work, the result of his reception from the Holy Spirit of that particular gift (see Eph. 4:11; see on Acts 13:1). The importance of this gift is indicated by Paul’s exhortation to Timothy to “do the work of an evangelist” (2 Tim. 4:5) and to “stir up the gift of God, which is in thee” (2 Tim. 1:6).

ဖိလစ်၏ပုံပြင်ဆရာအဖြစ် လုပ်ဆောင်မှုများသည် ကဆီရိယာ၏နယ်နမိတ်ကို ကျော်လွန်သွားပြီး၊ ၎င်းသည် နောက်ဆုံးတွေ့ရှိခဲ့သည့်နေရာဖြစ်သည် (တမန်တော်များ ၈:၄၀)။ သူသည် စတီဖင်၏သေဆုံးမှုနောက်ပိုင်း ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုကာလတွင် ပြန့်ကျဲသွားသော အခြားသူများနှင့်အတူ ပါလက်စတိုင်းနှင့် ဖီနိတ်ရှာ၏ကမ်းရိုးတန်းများတစ်လျှောက် ဟောပြောခဲ့ပေလိမ့်မည် (အခန်း ၁၁:၁၉ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤသည်မှာ ဖိလစ်နှင့်လုကာတို့ ပထမဆုံးတွေ့ဆုံခြင်းဖြစ်ပြီး၊ ဖိလစ်နှင့်ပေါလုတို့ ပထမဆုံးအကြိမ် လမ်းဆုံခြင်းလည်းဖြစ်ပေလိမ့်မည်။

Philip’s labors as an evangelist doubtless took him far beyond the limits of Caesarea, where he was last seen (Acts 8:40). He may have preached up and down the coasts of Palestine and Phoenicia, along with others who were scattered abroad during the persecution following Stephen’s death (see ch. 11:19). This is probably the first time Philip and Luke had met, and likewise also the first time Philip and Paul had crossed paths.

ခုနစ်ယောက်ထဲမှ တစ်ဦး။ အခန်း ၆ ၏ ခုနစ်ယောက်သည် ယခုထိတိုင် သီးခြားအုပ်စုတစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်ခံရသည်။ လုကာသည် ၎င်းကို အဖွဲ့အစည်းအရ သို့မဟုတ် အောက်မေ့ဖွယ်အမှတ်တရအဖြစ် ဆိုလိုသည်ဖြစ်စေ၊ အသင်းတော်သည် ထိုအချိန်မှစ၍ သာသနာပြုများ၏အဖွဲ့ကို ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည်။

One of the seven. The Seven of ch. 6 are still looked upon as a distinct group. Whether Luke meant this in the organizational sense, or commemoratively, the fact is that the church has maintained the order of deacons ever since then.

သူနှင့်အတူ နေထိုင်ခဲ့သည်။ ဖိလစ်၏နေအိမ်သည် ကဆီရိယာတွင်ရှိပုံရသည်။ အသင်းတော်သမိုင်းဆရာလုကာသည် ဖိလစ်နှင့်သူ၏မိသားစုထံမှ အသင်းတော်၏အခြေအနေနှင့်ပတ်သက်သော တန်ဖိုးရှိသောသတင်းအချက်အလက်များကို စုဆောင်းရန် ဤအခွင့်အရေးကို အသုံးပြုခဲ့ပေလိမ့်မည်။

Abode with him. Philip’s residence was evidently at Caesarea. Luke, the historian of the early church, doubtless made the most of this opportunity to gather valuable information concerning the state of the church from Philip and his family.

၉. သမီးလေးယောက်။ ဤအမျိုးသမီးများသည် ပရောဖက်ပြုခြင်း၏ဆုကျေးဇူးကို ရရှိထားသည် (တမန်တော်များ ၁၃:၁; ၁ ကောရိန္သု ၁၄:၁၊ ၃၊ ၄; ဧဖက် ၂:၂၀; ၄:၁၁ ကို ကြည့်ပါ)။ “ပရောဖက်ပြုသည်” ဟူသော ကြိယာသည် ဘုရားသခင်အတွက် “စကားပြောသည်” ဟု အဓိပ္ပါယ်ရသည် (ဖဒံထွက် ၂၀:၇; မဿဲ ၁၁:၉ ကို ကြည့်ပါ)။ ပရောဖက်တစ်ဦးသည် အနာဂတ်ဖြစ်ရပ်များကို ဟောပြောနိုင်သည်ဖြစ်စေ၊ မပြောနိုင်သည်ဖြစ်စေ ဖြစ်နိုင်သည်။ သမ္မာကျမ်းစာတွင် အမျိုးသမီးများအား ဝိညာဉ်တော်၏ဆုကျေးဇူးများထဲမှ အလိုရှိဆုံးသောဆုကို ယုံကြည်ပေးအပ်ခံရသည့် ဥပမာများစွာကို ဖော်ပြထားသည် (၁ ကောရိန္သု ၁၄:၁)။ မောရှေ၏အစ်မ မိရိအမ်သည် ပရောဖက်မတစ်ဦးဖြစ်သည် (ဖဒံထွက် ၁၅:၂၀)၊ ဒေဗောရာလည်း ပရောဖက်မတစ်ဦးဖြစ်ပြီး၊ သူမ၏ဝိညာဉ်လှုံ့ဆော်မှုဖြင့် ဗာရက်သည် ကာနာန်လူမျိုးများကို အောင်နိုင်ခဲ့သည် (တရားသူကြီး ၄:၄)။ ဟေရှာယ၏ဇနီးသည် ပရောဖက်မတစ်ဦးဖြစ်သည် (ဟေရှာယ ၈:၃)၊ ယုဒပြည်ဘုရင်ယောရှိယ၏ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးတွင် ယဇ်ပုဂ္ဂိုလ်ဟိလကိယအား ကူညီခဲ့သော ဟုလဒါလည်း ပရောဖက်မတစ်ဦးဖြစ်သည် (၂ ဓမ္မရာဇဝင် ၂၂:၁၄; ၂ ရာဇဝင် ၃၄:၂၂)။ အာနာသည် သူမ၏မွေးကင်းစသခင်ကို နှုတ်ဆက်ခဲ့သော ပရောဖက်မတစ်ဦးဖြစ်သည် (လုကာ ၂:၃၆-၃၈)။ မမှန်ကန်သော ပရောဖက်မများလည်း ဖော်ပြထားသည် (နဝမိ ၆:၁၄; ဗျာဒိတ် ၂:၂၀)။ ယူလသည် နောက်ဆုံးကာလများတွင် “ကျွန်မများ” အပေါ် ပရောဖက်ပြုခြင်း၏ဆုကျေးဇူးကို သွန်းလောင်းပေးမည်ဟု ဟောကြားခဲ့သည် (ယူလ ၂:၂၈၊ ၂၉)။

9. Four daughters. These women had the gift of prophecy (see on Acts 13:1; cf. 1 Cor. 14:1, 3, 4; Eph. 2:20; 4:11). The verb “prophesy” means to “speak forth,” that is, for God (see on Gen. 20:7; Matt. 11:9). A prophet may, or may not, foretell events. The Bible presents a number of instances where women have been entrusted with this most desirable of the gifts of the Spirit (1 Cor. 14:1). Miriam, the sister of Moses, was a prophetess (Ex. 15:20), as was Deborah, with whose inspired aid Barak conquered the Canaanites (Judges 4:4). Isaiah’s wife was a prophetess (Isa. 8:3), also Huldah, who aided Hilkiah the priest in the reforms of Josiah, king of Judah (2 Kings 22:14; 2 Chron. 34:22). Anna the prophetess greeted her infant Lord (Luke 2:36–38). False prophetesses are also mentioned (Neh. 6:14; Rev. 2:20). Joel foretold the pouring out of the gift of prophecy in the latter times upon the “handmaids” (Joel 2:28, 29).

၁၀. ရက်များစွာ။ သို့မဟုတ် “ရက်ပိုများ”၊ မူလစီစဉ်ထားသည်ထက် ပိုကြာရှည်နေထိုင်ခြင်းကို ဆိုလိုသည်။

10. Many days. Or, “more days,” implying a longer stay than first planned.

ယုဒယ။ ကန့်သတ်အဓိပ္ပါယ်ဖြင့်၊ ယုဒပြည်၏ ယခင်နယ်မြေ၊ ကဆီရိယာပါဝင်သော ရောမပြည်နယ် ယုဒယမဟုတ်ပေ။

Judæa. In the restricted sense; the former territory of Judah, not the Roman province of Judea that included Caesarea.

အာဂါဘတ်စ်။ သူသည် အငတ်ဘေးကို ပရောဖက်ပြုခဲ့သူနှင့် အတူတူပင်ဖြစ်ပေလိမ့်မည် (အခန်း ၁၁:၂၈ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။ ပုံမှန်မဟုတ်သော အမည်နှင့် ပုံမှန်မဟုတ်သော ဆုကျေးဇူးတို့၏ တိုက်ဆိုင်မှုသည် မတူညီသော လူနှစ်ဦးကို အသိအမှတ်ပြုရန် ခွင့်မပြုပေ။

Agabus. Doubtless he is the same man who had prophesied the famine (cf. ch. 11:28). The coincidence of the unusual name and the unusual gift hardly allows recognition of two different persons.

၁၁. ခါးပန်းပတ်။ ခါးပန်းပတ်သည် ပိတ်ချော၊ သိုးမွှေး၊ သို့မဟုတ် သားရေဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော ခါးပတ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ အလုပ်လုပ်ရန် သို့မဟုတ် လမ်းလျှောက်ရန် အထူးသဖြင့် အနောက်တိုင်းဝတ်ရုံ၏ ဖြည်လျော့ထားသော အတွန့်များကို စုစည်းရန် ခါးတွင်ဝတ်ဆင်သည်။ ၎င်းသည် ပိုက်ဆံ၊ စာရေးကျောက်သင်ပုန်း၊ စာရေးတံ စသည်တို့ကို သယ်ဆောင်ရန် အိတ်ကပ်ကဲ့သို့ နေရာလွတ်ပေးရန် လုံလောက်စွာ ကျယ်ဝန်းစွာ ပြုလုပ်ထားသည်။

11. Girdle. The girdle was a band or sash of linen, wool, or leather, worn about the waist to draw together the loose folds of the Oriental robe, particularly if work was to be done or a walk taken. It was made ample enough in size to provide pouchlike room for carrying money, writing tablets, stylus, etc.

ချည်နှောင်ခြင်း။ ဤနေရာတွင် ပရောဖက်ပြုချက်ကို ပြဇာတ်ဆန်ဆန် တင်ပြရန် နည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ဟေရှာယ (ဟေရှာယ ၂၀)၊ ယေရမိ (ယေရမိ ၁၃:၁-၁၁; ၁၈:၁-၁၀; ၁၉:၁-၃; ၂၇:၂၊ ၃; ၂၈)၊ နှင့် ဧဇကျေလ (ဧဇကျေလ ၄:၁-၁၃; ၅:၁-၄) တို့က ဘုရားသခင်၏ ညွှန်ကြားမှုအောက်တွင် အသုံးပြုခဲ့သော နည်းလမ်းဖြစ်သည်။

Bound. Here was a dramatic way to present a prophecy, a method used under divine direction by Isaiah (Isa. 20), Jeremiah (Jer. 13:1–11; 18:1–10; 19:1–3; 27:2, 3; 28), and Ezekiel (Eze. 4:1–13; 5:1–4).

သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်။ တမန်တော်များအသင်းတော်၏လူများသည် ၎င်းတို့၏ တွေးခေါ်မှု၊ ပြောဆိုမှု၊ နှင့် လုပ်ဆောင်မှုများတွင် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏ တိုက်ရိုက်၊ ပုဂ္ဂိုလ်ရေး၊ နှင့် တက်ကြွသော ရှိနေမှုကို သတိရှိကြသည်။ သူ၏ရှိနေမှုသည် ယေရှု၏တပည့်များအတွက် ယေရှု၏ရှိနေမှုကဲ့သို့ အမှန်တကယ်ဖြစ်သည်။ ယောဟန် ၁၆:၇; တမန်တော်များ ၂:၂-၄; ၅:၃; ၁၃:၂ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။

The Holy Ghost. The men of the apostolic church were conscious of the direct, personal, dynamic presence of the Holy Spirit in their thinking, saying, and doing. His presence was as real to them as that of Jesus had been to His disciples. Compare John 16:7; Acts 2:2–4; 5:3; 13:2.

ဂျူးလူမျိုးများလည်း ဤသို့ပြုလိမ့်မည်။ ၎င်းသည် ပြည့်စုံခဲ့သည်။ အပိုဒ် ၃၃; အခန်း ၂၄ ကို ကြည့်ပါ။

So shall the Jews. This was fulfilled. See v. 33; ch. 24.

တပါးအမျိုးသားများ။ အာဂါဘတ်စ်၏ ပရောဖက်ပြုချက်ပြည့်စုံသောအခါ ပေါလုရောက်ရှိမည့် ရောမလူမျိုးများသည် သိမ်းပိုက်ထားသော ပါလက်စတိုင်း၏ စစ်ရေးနှင့် အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာကို ထိန်းသိမ်းထားသည်။ ပေါလုသည် သတိပေးချက်ကြောင့် မထိတ်လန့်ခဲ့သလို၊ အန္တရာယ်ကြောင့် တားဆီးခံရခြင်းလည်း မရှိခဲ့ပေ။

The Gentiles. The Romans into whose hands Paul would come when Agabus’ prophecy was fulfilled, had both the military and the civil administration of conquered Palestine. Paul was undaunted by the warning and undeterred by the danger.

၁၂. ကျွန်ုပ်တို့နှင့် သူတို့။ ပေါလုနှင့် သူ၏အဖွဲ့၊ လုကာအပါအဝင်၊ နှင့် ကဆီရိယာအသင်းတော်တို့သည် ပရောဖက်ပြုချက်ကို ကြားခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် ဥပုသ်နေ့အစည်းအဝေးတွင် လူသိရှင်ကြား ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပေလိမ့်မည်။

12. We, and they. Both Paul and his company, including Luke, and the church of Caesarea, heard the prophecy, which must have been publicly made, perhaps in a Sabbath meeting.

တောင်းပန်ခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “ဆက်လက်တောင်းပန်နေခဲ့သည်”။

Besought. Or, “kept entreating.”

၁၃. သင်တို့ဘာကိုဆိုလိုသနည်း။ ဤစကားစုသည် စကားလုံးအရ “သင်တို့သည် ငိုကြွေးပြီး ကျွန်ုပ်၏စိတ်နှလုံးကို ချိုးဖျက်နေသည်ကို ဘာလုပ်နေသနည်း” ဟု ဖတ်ရသည်။ ဤနေရာတွင် “ကျွန်ုပ်၏စိတ်နှလုံးကို ချိုးဖျက်သည်” ဟူသည်မှာ ဝမ်းနည်းမှုဖြင့် ပေါလု၏စိတ်ဓာတ်ကို ချိုးဖျက်ရန်မဟုတ်ဘဲ၊ ယေရုဆလင်တွင် သူ၏သာသနာပြုတာဝန်ကို ပြီးမြောက်ရန် သူ၏သန္နိဋ္ဌာန်ကို အားနည်းစေရန်ဖြစ်သည်။

13. What mean ye? The clause reads, literally, “What are you doing, weeping and breaking my heart?” Here “to break mine heart” means not so much to break Paul’s spirit by sorrow, but to weaken his resolve to fulfill his mission at Jerusalem.

ကျွန်ုပ်သည် အဆင်သင့်ဖြစ်နေသည်။ ဂရိဘာသာတွင် “ကျွန်ုပ်” ဟူသော နာမ်စားကို အလေးပေးထားသည်။ ၎င်းသည် ပေါလု၏ မတုန်မလှုပ်သော ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ညွှန်ပြပြီး၊ သူမှန်ကန်သည်ဟု ယူဆသောအရာကို လုပ်ဆောင်ရန်နှင့် ဆင်းရဲဒုက္ခဖြင့် ကုန်ကျစရိတ်ကို ထိုက်တန်သည်ဟု မှတ်ယူရန်ဖြစ်သည် (တမန်တော်များ ၂၀:၂၄; ယေရှု၏သဘောထားကို လုကာ ၉:၅၁ တွင် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။

I am ready. In the Greek, the pronoun “I” is emphasized. This indicates Paul’s inflexible determination to do what he deemed right, and to account the cost in suffering worth while (cf. Acts 20:24; also Jesus’ attitude [Luke 9:51]).

သေရန်။ ၎င်းသည် အာဇာနည်၏စစ်မှန်သောစိတ်ဓာတ်ကို ဖော်ပြသည်။

To die. This expresses the true spirit of the martyr.

အမည်အတွက်။ ဖိလိပ္ပိ ၃:၇၊ ၈ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။ တမန်တော်များနှင့် ၎င်းတို့၏အပေါင်းအဖော်များသည် အမည်ဖြင့် ထူးခြားသောလုပ်ရပ်များကို ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ တမန်တော်များ ၄:၁၂; ၅:၄၁; အခန်း ၃:၁၆ ကို ကြည့်ပါ။

For the name. Compare Phil. 3:7, 8. The apostles and their fellows did exploits in the name. Compare Acts 4:12; 5:41; see on ch. 3:16.

၁၄. အလိုတော်ပြည့်စုံပါစေ။ အသင်းတော်သည် မည်သည့်တောင်းပန်မှုမျှ အရာမထင်ကြောင်းနှင့် ပေါလု၏မျက်နှာသည် အန္တရာယ်များရှိနေသော်လည်း ယေရုဆလင်သို့သွားရန် ပြတ်သားစွာ ဆုံးဖြတ်ထားသည်ကို မြင်ခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်၏အလိုတော်သည် ပေါလု၏ ယေရုဆလင်သို့ဆက်လက်သွားရန် သန္နိဋ္ဌာန်တွင် ရှင်းလင်းစွာ ထင်ရှားခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်၏အလိုတော်ကို လိုက်နာခြင်းသည် ပြင်ပမှ ရုန်းရင်းဆန်ခတ်မှုနှင့် ဆင်းရဲဒုက္ခများကို ဖြစ်ပေါ်စေသော်လည်း၊ အတွင်းစိတ်ငြိမ်းချမ်းမှုကို ဆောင်ကြဉ်းပေးသည်။ လုကာ ၂၂:၄၂ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။

14. Will … be done. The church saw that no appeal would avail and that Paul’s face was set to go to Jerusalem. The divine will was made clear in Paul’s own resolve to proceed to Jerusalem in spite of threatening dangers. Doing the will of God brings inward peace, though it may result in external turmoil and suffering. Compare Luke 22:42.

၁၅. ကျွန်ုပ်တို့၏ဝန်များကို ယူခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “ကျွန်ုပ်တို့ကိုယ်ကို တပ်ဆင်ခဲ့သည်” သို့မဟုတ် “ကျွန်ုပ်တို့၏ဝန်များကို ယူခဲ့သည်”။

15. Took up our carriages. Rather, “equipped ourselves,” or “took up our baggage.”

တက်သွားသည်။ သို့မဟုတ် “တက်သွားစပြုသည်” သို့မဟုတ် “တက်သွားနေသည်”၊ ဆိုလိုသည်မှာ ယေရုဆလင်သို့ ခရီးဆက်လက်သွားနေခြင်းဖြစ်သည်။

Went up. Or, “began going up,” or “were going up,” that is, were continuing the journey to Jerusalem.

၁၆. မနာဆွန်တစ်ဦးကို ခေါ်ဆောင်လာခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “ကျွန်ုပ်တို့ကို မနာဆွန်တစ်ဦးထံ ခေါ်ဆောင်လာခဲ့သည်”။ ဤအစောပိုင်း (သို့မဟုတ် “သက်ကြီး” မဟုတ်သော) တပည့်အကြောင်း အခြားအချက်အလက်မရှိပေ၊ သူသည် ဆိုက်ပရက်စ်မှထွက်ခွာပြီး ယေရုဆလင်တွင် သို့မဟုတ် ယေရုဆလင်သို့သွားရာလမ်းရှိ ရွာတစ်ရွာတွင် အိမ်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ထိုအမည်သည် ဂရိလူမျိုးများအကြား သာမန်ဖြစ်ပြီး၊ သူသည် အစောပိုင်း ဟဲလင်နစ်သာသနာဝင်တစ်ဦးဖြစ်ပေလိမ့်မည်။

16. Brought with them one Mnason. Rather, “bringing [us] to one Mnason.” This early (rather than “old”) disciple, of whom nothing else is known, had left Cyprus and made his home either at Jerusalem or at a village on the way to Jerusalem. The name was common among the Greeks, and he may have been an early Hellenistic convert.

နေရာထိုင်ခင်း။ ဤအပိုဒ်သည် ကဆီရိယာယုံကြည်သူအချို့သည် ပေါလုနှင့် သူ၏သူငယ်ချင်းများကို ယေရုဆလင်သို့ (၆၄ မိုင်) လုံးလုံးလိုက်ပို့ခဲ့ပြီး၊ ပေါလုနှင့်မတွေ့ဖူးသော အစောပိုင်းတပည့်ဖြစ်သူ မနာဆွန်ထံသို့ ပေါလုကို မိတ်ဆက်ရန်ဖြစ်သည်၊ ၎င်းသည် သူ၏အိမ်ရှင်ဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ပေါလု၏ ယေရုဆလင်သို့ ပထမဆုံးလည်ပတ်မှုမဟုတ်ပေ၊ သူသည် ထိုအသင်းတော်တွင် အမည်မသိသူမဟုတ်ဘဲ၊ ယေရုဆလင်တွင် နေရာထိုင်ခင်းရရန် သူစိမ်းတစ်ဦးထံ မိတ်ဆက်ပေးရန် မလိုအပ်ပေ။ ဤဇာတ်လမ်းတွင်ထင်ရှားသော ကွဲလွဲမှုသည် ထိုခေတ်၏ ပထဝီဝင်နှင့် လူမှုဓလေ့ထုံးတမ်းများကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားခြင်းဖြင့် နားလည်ပြီး ညှိနှိုင်းနိုင်သည်။

Should lodge. This verse indicates that some of the Caesarean believers accompanied Paul and his friends all the way to Jerusalem (64 mi.) in order to introduce Paul to their friend Mnason, an early disciple whom Paul had never met, who was to be his host. This was not Paul’s first visit to Jerusalem; he was not unknown to the church there and needed no introduction to a stranger in order to have a lodging place in Jerusalem. This apparent discrepancy in the story may be understood and harmonized by consideration of factors of geography and social custom of the day.

ကဆီရိယာမှ ယေရုဆလင်သို့ ၆၄ မိုင်အကွာအဝေးသည် တစ်ရက်ခရီးအတွက် အလွန်ဝေးသော်လည်း၊ နှစ်ရက် သို့မဟုတ် သုံးရက်အတွင်း ဖြတ်သန်းနိုင်သည်။ ဧည့်ဝတ်ပြုခြင်းဓလေ့ထုံးတမ်းများအရ ကဆီရိယာယုံကြည်သူများသည် ပေါလုနှင့် သူ၏အဖွဲ့ကို ယေရုဆလင်သို့လုံးလုံးလိုက်ပို့ရန် မလိုအပ်ဘဲ၊ ၎င်းတို့၏သူငယ်ချင်းဖြစ်သူ အိမ်ရှင်ထံ မိတ်ဆက်ရန်သာ ဖြစ်သည်။ သူတို့သည် ပေါလုကို တစ်ရက်ခရီးလမ်းအထိ လိုက်ပို့ပြီး၊ လမ်းတစ်လျှောက်ရှိ ရွာတစ်ရွာတွင် ၎င်းတို့၏သူငယ်ချင်း မနာဆွန်၏အိမ်သို့ ပို့ဆောင်ခဲ့ပြီး၊ ပေါလုနှင့် သူ၏အဖွဲ့သည် ထိုညတစ်ည တည်းခိုခဲ့သည်ဟု ယူဆရန် ပိုများပြီး။

The 64-mi. distance from Caesarea to Jerusalem was too far for one day’s journey, but could be covered in two or three days. Hospitality customs would not have required the Caesarean believers to accompany Paul and his group all the way to Jerusalem in order merely to introduce him to their friend, who was to be his host. It is far more likely that they escorted him one day’s journey, to the home of their friend Mnason in a village on the way, where Paul and his company lodged that one night.

“အိမ်တွင်း၌ တည်းခိုရန် ယူဆောင်သွားသည်” အစား၊ “ဤသူတို့က ကျွန်ုပ်တို့အား တည်းခိုရမည့်သူထံသို့ ယူဆောင်သွားသည်။ ထို့နောက် တစ်စုံတစ်ရာ ရွာတစ်ခုသို့ ရောက်ရှိလာပြီး၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် ဆိုက်ပရပ်စ်မှ မန်ဆွန်ဟူသော အစောပိုင်းတပည့်တစ်ဦးထံသို့ ရောက်ရှိလာသည်” ဟူသော စာသားဖတ်ရှုမှုအတွက် စာသားဆိုင်ရာ သက်သေအချို့ရှိသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ)။ အခန်းကဏ္ဍ ၁၇ သည် ဤဖတ်ရှုမှုကို ဆက်လက်ဖြည့်စွမ်းပေးပြီး၊ ခရီးစဉ်၏တိုးတက်မှုနှင့် ယေရုဆလင်ရှိ ညီအစ်ကိုများက ပေါလ်အား ဧည့်ဝတ်ပြုမှုကို ညွှန်ပြသည်။

This proposed solution to the problem is supported by a variant textual reading. Instead of “and brought … lodge,” there is some textual evidence (cf. p. 10) for the reading, “and these brought us to the one with whom we should lodge; and being brought to a certain village, we came to a certain Mnason of Cyprus, an early disciple.” Verse 17 logically follows this reading, indicating the progression of the journey and Paul’s reception by the brethren in Jerusalem.

၁၇. ကျွန်ုပ်တို့အား ဝမ်းမြောက်စွာ လက်ခံခဲ့သည်။ ယေရုဆလင်အသင်းတော်မှ အဖွဲ့ဝင်များသည် ပေါလ်အား ယခင်လည်ပတ်မှုများတွင် တွေ့ဆုံခဲ့ဖူးသူများဖြစ်ပြီး၊ သူ့ကို ဧည့်ဝတ်ပြုရန် ဝမ်းမြောက်ကြသည်။

17. Received us gladly. The members of the Jerusalem church, whom Paul had met on his previous visits, were delighted to welcome him.

၁၈. ယာကုပ်နှင့် အကြီးအကဲများအားလုံး။ ပေါလ်သည် ဖြစ်နိုင်သမျှ အမြန်ဆုံး ယာကုပ်ထံသို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး၊ သူသည် ထင်ရှားစွာ ဥက္ကဋ္ဌအကြီးအကဲဖြစ်ပြီး၊ ယေရုဆလင်အသင်းတော်၏ အခြားခေါင်းဆောင်များလည်း ပါဝင်သည်။ ၎င်းတို့သည် ထိုနေရာ၌ ဆက်လက်နေထိုင်နေသော တမန်တော်များဖြစ်နိုင်ပြီး၊ ရွေးချယ်ထားသော “ဒေသခံ” အသင်းတော်အကြီးအကဲများ (အခန်းကဏ္ဍ ၁၄:၂၃ ကို ကြည့်ပါ) မဟုတ်ပေ။ သို့သော် အခန်းကဏ္ဍ ၁၅:၂၊ ၄၊ ၆ ကို ကြည့်ပါ၊ ထိုနေရာ၌ တမန်တော်များနှင့် အကြီးအကဲများကို အထူးတလည် ဖော်ပြထားသည်။ ဤယာကုပ်သည် “သခင်ဘုရား၏ညီအစ်ကို” ဖြစ်ပြီး၊ ယေရုဆလင်ကောင်စီ၏ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်ခဲ့သည် (အခန်းကဏ္ဍ ၁၂:၁၇၊ အခန်းကဏ္ဍ ၁၅:၁၃၊ ဂလာတိ ၁:၁၉ ကို ကြည့်ပါ)။

18. James; and all the elders. As quickly as possible Paul called upon James, apparently the presiding elder, and the other leaders of the church at Jerusalem. These may have been those of the apostles who were still resident there, rather than elected “local” church elders (cf. ch. 14:23). But cf. ch. 15:2, 4, 6, where both apostles and elders are specifically mentioned. This James, doubtless “the Lord’s brother,” had been chairman of the Council of Jerusalem (see on Acts 12:17; see Acts 15:13; Gal. 1:19).

၁၉. သူသည် အသေးစိတ်ဖော်ပြခဲ့သည်။ စကားလုံးအရ “သူသည် တစ်ခုပြီးတစ်ခု ဆက်လက်ပြောပြခဲ့သည်”။ အခန်းကဏ္ဍ ၁၅:၃၊ သုတ္တံ ၁၅:၃၀ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။ ပေါလ်၏အစီရင်ခံစာသည် အခန်းကဏ္ဍ ၁၈:၂၂ ၏ ယေရုဆလင်လည်ပတ်မှုမှစ၍ သူ၏အတွေ့အကြုံများကို အကြီးအကဲများအား အသိပေးပြီး၊ ဂျူးခရစ်ယာန်များအတွက် လိုအပ်နေသော ဂျူးခရစ်ယာန်များထံသို့ တမန်တော်မှ ယူဆောင်လာသော လက်ဆောင်များကို ရည်ညွှန်းဖော်ပြထားသည်။

19. He declared particularly. Literally, “he kept relating one by one.” Compare Acts 15:3; Prov. 15:30. Paul’s report would inform the elders of what had occurred in his experience since his Jerusalem visit of Acts 18:22, and would include reference to the gifts the apostle was bringing from the Gentile Christians to the needy Jewish Christians of Palestine.

၂၀. ဂုဏ်တင်ခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “သူတို့သည် ဂုဏ်တင်စတင်ခဲ့ကြသည်”၊ ပေါလ်ပြီးဆုံးသည်နှင့် ယေဘုယျအားဖြင့် ကျေးဇူးတင်စကားဖြင့် ဖော်ပြပုံရသည်။ ပေါလ်အတွက် ချီးမွမ်းခြင်းကို မဖော်ပြထားခြင်းသည် မဖြစ်မနေဖြစ်သည်။

20. Glorified. Or, “they began glorifying,” apparently by a general expression of thanksgiving as Paul concluded. There is rightly no mention of praise for Paul.

သခင်ဘုရား။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) “ဘုရားသခင်” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံသည်။

The Lord. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading “God.”

၂၀–၂၆ (ဂလာတိ ၂:၁၁၊ ၁၂)။ ပေါလ်၏ အကြံပေးသူများသည် အမှားမဖြစ်နိုင်သူများ မဟုတ်ပေ။—ဤခွင့်ပြုချက်သည် သူ၏သွန်သင်ချက်များနှင့် သူ၏ဇာတိစာရိတ္တဖြည့်စွမ်းမှုနှင့် မကိုည်း တစ်ဖက်တည်းလုပ်ဆောင်မှုကြောင့် ပေတရုကို မျက်နှာချင်းဆိုင်တွင် ဆန့်ကျင်ခဲ့သည်ကို သတိရပါ (LP ၂၁၄)။

20–26 (Gal. 2:11, 12). Paul’s Advisers Not Infallible.—This concession was not in harmony with his teachings nor with the firm integrity of his character. His advisers were not infallible. Though some of these men wrote under the inspiration of the Spirit of God, yet when not under its direct influence they sometimes erred. It will be remembered that on one occasion Paul withstood Peter to the face because he was acting a double part (LP 214).

ပေါလ်၊ အကျဉ်းသား၊ အေဒီ ၅၈–၆၀ ဝန်းကျင်တွင် ကဲသရိမြို့သို့ ခေါ်ဆောင်သွားခံရသည်။

Paul, a Prisoner, Taken to Caesarea, c. A.D. 58–60

ပေါလ်၏ ဖမ်းဆီးမှုနှင့် ယေရုဆလင်တွင် ကြားနာမှုများ အေဒီ ၅၈–၆၀ ဝန်းကျင်

Paul’s Arrest and Hearings at Jerusalem c. A.D. 58–60

ဂျူးလူသောင်းပေါင်းများစွာ။ စကားလုံးအရ “သောင်းနှင့်ချီသော ဂျူးလူများ”။ ဤအရာသည် ဂျူးလူများအကြား ဧဝံဂေလိသတင်းကောင်းတိုးတက်မှု၏ ထူးခြားသောအောင်မြင်မှုကို ဖော်ပြသည်။ သို့သော် ဤသောင်းနှင့်ချီသော ဂဏန်းများသည် ယေရုဆလင်တွင်နေထိုင်သော ဂျူးခရစ်ယာန်များထက် ပိုများနိုင်သည်၊ အကြောင်းမှာ ပေါလ်ကဲ့သို့ ဂျူးလူထောင်ပေါင်းများစွာသည် ပင်တေကုတ္တေပွဲအတွက် လာရောက်နိုင်သည်။ ယုံကြည်သူ “လူအများအပြား” ကို အခန်းကဏ္ဍ ၆:၁၊ ၇၊ ၉:၃၁၊ ၁၁:၂၁၊ ၂၄၊ ၁၄:၁၊ ၁၇:၄ တို့တွင် ကြည့်ပါ။

How many thousands of Jews. Literally, “how many tens of thousands.” This gives an idea of the remarkable progress the gospel had made among the Jews. But these round numbers may include more than the Jewish converts living at Jerusalem, for thousands of Jews could well have come in for Pentecost, as had Paul. For the “multitudes” of believers see chs. 6:1, 7; 9:31; 11:21, 24; 14:1; 17:4.

ပညတ်တရားကို စိတ်အားထက်သန်သူများ။ ဤခရစ်ယာန်ဂျူးများသည် ဂျူးဘာသာ၏ ထုံးတမ်းစဉ်လာများမှ ယေရုဆလင်ကောင်စီက ဂျူးမဟုတ်သော ခရစ်ယာန်များကဲ့သို့ လွတ်မြောက်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ (အခန်းကဏ္ဍ ၁၅:၁၉–၂၁ ကို ကြည့်ပါ)။ ၎င်းတို့သည် အနည်းဆုံး တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအားဖြင့် ဓမ္မဟောင်းထုံးတမ်းများကို ဆက်လက်လိုက်နာနေကြဆဲဖြစ်ပြီး၊ ဖာရိဆီများ၏ ရိုးရာလိုအပ်ချက်များကိုလည်း လိုက်နာနေကြပေလိမ့်မည်။ ထိုအကြောင်းနှင့်ပတ်သက်၍ အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၁၊ ၅၂၊ ၅၅ ကို ကြည့်ပါ။ ပေါလ်သည် သူ၏ဘာသာတရားတွင် “အတင်းကျပ်ဆုံးဂိုဏ်းအနေဖြင့်” ဖာရိဆီတစ်ဦးအဖြစ် နေထိုင်ခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည် (အခန်းကဏ္ဍ ၂၆:၅)။ ခရစ်ယာန်သို့ အစောပိုင်းပြောင်းလဲလာသူအများစုသည် ဤအတန်းအစားမှ ဖြစ်ကြသော်လည်း၊ ပေါလ်နှင့်မတူဘဲ ၎င်းတို့သည် တရားဥပဒေသမားများဖြစ်နေကြဆဲဖြစ်သည်။

Zealous of the law. These Christian Jews had not been liberated by the Council of Jerusalem, as had the Gentile Christians, from the ceremonies of the Jewish religion (see on ch. 15:19–21). They were still carrying on, at least in some measure, the OT ritual, and doubtless were following, also, many of the traditional requirements of the Pharisees. Regarding the latter, see Vol. V, pp. 51, 52, 55. Paul describes himself as having lived “after the most straitest sect” of his religion, that is, as a Pharisee (ch. 26:5). It is evident that it was from this class that most of the early converts to Christ had come, but they, unlike Paul, were still legalists.

၂၁. သတင်းပို့ခံရသည်။ “ပြောပြခံရသည်” သို့မဟုတ် “သွန်သင်ခံရသည်” ဟု ဖော်ပြရန် သင့်လျော်သည်။ ပေါလ်၏ ဂျူးပြုလုပ်သူ ဆန့်ကျင်သူများသည် ပညတ်တရားကို စိတ်အားထက်သန်ရုံသာမက၊ သူ၏သဘောတရားဆိုင်ရာ သွန်သင်ချက်များနှင့်ပတ်သက်၍ ချဲ့ကားပြီး ပျက်စီးစေသော သတင်းများကို ဖြန့်ဝေရာတွင်လည်း စိတ်အားထက်သန်ခဲ့ကြပုံရသည်။ ပေါလ်သည် ဘာသာရေးထုံးတမ်းများဆောင်ရွက်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး အကဲဖြတ်ခြင်းမပြုရန် အားပေးသည့်အကြောင်းမှာ အံ့သြစရာမရှိပေ (ရောမ ၁၄:၁–၁၀၊ ကောလောသဲ ၂:၁၆)။ သူကိုယ်တိုင်လည်း စိတ်အားထက်သန်သော တရားဥပဒေသမားဝေဖန်သူများ၏လက်ထဲတွင် ပြင်းထန်စွာ ခံစားခဲ့ရသည်။ ခရစ်ယာန်များဖြစ်ကြောင်း ကြွေးကြော်သော်လည်း၊ ဤကိုယ်တိုင်ခန့်အပ်ထားသော တရားသူကြီးများသည် ယုံကြည်ခြင်းမရှိသောကြောင့် ခရစ်တော်၏ဧဝံဂေလိတွင် အတွေ့အကြုံမရှိကြပေ။ ယုံကြည်ခြင်းမရှိဘဲ ဘာသာရေးလုပ်ငန်းများကို ပြုလုပ်ခြင်းသည် အပြစ်ဖြစ်သည် (ရောမ ၁၄:၂၃)။

21. Are informed. Preferably, “were told,” or possibly, “were taught.” Paul’s Judaizing opponents had not only been “zealous of the law” (v. 20), but apparently had also been zealous in spreading exaggerated and damaging reports concerning his theological teachings. No wonder Paul admonishes so earnestly against judging one another concerning performance of ceremonies in religion (Rom. 14:1–10; Col. 2:16). He himself suffered severely at the hands of zealous legalistic critics. Although professing to be Christians, these self-appointed judges had no experience in the gospel of Christ, for they lacked faith. And to do the works of religion without faith, is sin (Rom. 14:23).

သင်သည် မောရှေကို စွန့်လွှတ်ရန် သွန်သင်နေသည်။ စကားလုံးအရ “သင်သည် မောရှေမှ ပုန်ကန်မှုကို သွန်သင်နေသည်”။ ဤအရာသည် ပေါလ်အား စွပ်စွဲခံရသော စွပ်စွဲချက်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းထက် ပိုမိုဆိုးရွားသော စွပ်စွဲချက်ကို ဂျူးလူများထံသို့ တင်ပြ၍မရပေ။ ၎င်းသည် အမျိုးသားရေးဝါဒ၊ ပါတီစွဲမှု၊ သမိုင်းဝင်ရိုးရာဓလေ့၊ လူမှုဆက်ဆံရေး၊ ပြည်သူ့ဥပဒေနှင့် ဘာသာရေးခံစားချက်များ၏ အခြေအနေများပေါ်တွင် မကျေမနပ်ဖြစ်မှုကို နှိုးဆွခဲ့သည်။ ဤလူအများအပြား (အခန်းကဏ္ဍ ၂၀ ကို ကြည့်ပါ) ဂျူးလူများသည် ယေရှုအား အရာအားလုံးကို ပြန်လည်ထူထောင်ပေးမည့် မယ်ရှိယဟူ၍ လက်ခံခဲ့သောကြောင့်၊ ဂျူးဘာသာ၏ လိုအပ်ချက်များနှင့် ထုံးတမ်းများကို ထိန်းသိမ်းရန် ပို၍စိတ်အားထက်သန်ကြပြီး၊ ပေါလ်အား လူမျိုးနှင့် ဘာသာရေးမှ ပုန်ကန်သူအဖြစ် ပို၍စိတ်အားထက်သန်စွာ ငြင်းပယ်ကြသည်။

Thou teachest … to forsake Moses. Literally, “you are teaching apostasy from Moses.” This was the charge circulated against Paul, and no more serious charge could be laid before Jews, earnest in their religion. It aroused resentment on the grounds of patriotism, partisanship, historical tradition, social relationships, and public law, as well as the deepest religious feelings. The very fact that these multitudes (see v. 20) of Jews had accepted Jesus as the Messiah, who should restore all things, evidently made them the more eager to maintain the requirements and rites of Judaism, and to fear and repudiate Paul the more completely as an apostate from both race and religion.

အရေဖြတ်ရန် မလိုအပ်ဟု။ ဤအရာသည် ယခင်ယေဘုယျဖော်ပြချက်ကို သရုပ်ဖော်ပြသော တိကျသော စွပ်စွဲချက်ဖြစ်သည်။ ဤစွပ်စွဲချက်အရ ပေါလ်သည် ရိုးရာဓလေ့မဟုတ်ဘဲ၊ ဥပဒေတွင်ပင် ထည့်သွင်းထားသော ဂျူးလူမျိုး၏ ပဋိညာဉ်လက္ခဏာကို ဆန့်ကျင်နေသည်။

Ought not to circumcise. This was a specific charge, illustrating the preceding generalization. According to this charge Paul was contravening, not a tradition, but the covenant sign of the Jews, embedded in the law itself.

ဓလေ့ထုံးတမ်းများအတိုင်း လိုက်နာရန်။ အခန်းကဏ္ဍ ၆:၁၄ ကို နှိုင်းယှဉ်ပါ။ ဤနေရာ၌ ပေါလ်သည် ဥပဒေမှထွက်ပေါ်လာသော အသေးစိတ်လိုက်နာမှုများနှင့် မလွှဲမရှောင်ထည့်သွင်းလာသော ရိုးရာဓလေ့များကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်ဟု စွပ်စွဲခံရသည်။ ၎င်းတို့သည် လူအများက အလေးအနက်ယုံကြည်သော ပြင်းထန်သော စွပ်စွဲချက်များဖြစ်သည်။ ပေါလ်၏ ဂျူးခရစ်ယာန်များအတွက် သွန်သင်ချက်နှင့် ဘာသာရေးဆိုင်ရာ သူ၏ကိုယ်ပိုင်အပြုအမူများနှင့် ပတ်သက်၍ ၎င်းစွပ်စွဲချက်များကို အခန်းကဏ္ဍ ၂၂:၃၊ ၂၃:၁၊ ၆၊ ၂၄:၁၁–၁၆၊ ၂၅:၁၀၊ ၁၁၊ ၂၆:၄–၇၊ ၂၂ တို့တွင် အလွယ်တကူ ချေပရနိုင်သော်လည်း၊ ဘက်လိုက်မှုမှ ဖြစ်ပေါ်လာသော အကြမ်းဖက်မှုကြောင့် ချေပမှု မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။ ဂျူးခရစ်ယာန်များအတွက် ထုံးတမ်းလိုအပ်ချက်များထိန်းသိမ်းမှုနှင့်ပတ်သက်၍ ပေါလ်၏သဘောထားသည် ယေရုဆလင်ကောင်စီ (အခန်းကဏ္ဍ ၁၅) ၏သဘောထားဖြစ်သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ဂျူးခရစ်ယာန်များသည် ၎င်းတို့၏သြတ္တပ္ပဓာန်တောင်းဆိုသည့် ထုံးတမ်းများကို ဆက်လက်လိုက်နာရန် ခွင့်ပြုထားသည်။ သို့သော် ပေါလ်သည် ဂျူးမဟုတ်သော ခရစ်ယာန်များအား လွတ်လပ်စွာ နေထိုင်ရန် အခိုင်အမာတောင်းဆိုခဲ့သည်။ ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် ဖြောင့်မတ်သောသူသည် တရားဥပဒေဆိုင်ရာ လုပ်ဆောင်မှုများဖြင့် ကောင်းကင်သို့ မည်သည့်နည်းဖြင့်မျှ အကူအညီမရနိုင်ပေ (ရောမ ၂:၂၄–၂၉၊ ဂလာတိ ၄:၁–၁၁၊ ၅:၁–၆၊ ကောလောသဲ ၂:၁၆–၂၂)။

Walk after the customs. Compare on ch. 6:14. Here Paul was alleged to have attacked the detailed observances growing out of the law, and the traditional practices that had come in as inevitable accretions. These were serious charges, believed earnestly by the multitude. As applied to Paul’s teaching of the Jews themselves, and as regards his personal conduct in religion, the charges were easily refuted (chs. 22:3; 23:1, 6; 24:11–16; 25:10, 11; 26:4–7, 22), though refutation was unsuccessful because of violence growing out of prejudice. Paul’s attitude toward the maintenance of the ceremonial requirements by Jews was that of the Council of Jerusalem (ch. 15); namely, let the Jewish Christians continue to practice whatever rites their conscience demanded of them. But Paul insisted that the Gentile converts be free. The man who was justified by faith would in no way be helped heavenward by legalistic practices (Rom. 2:24–29; Gal. 4:1–11; 5:1–6; Col. 2:16–22).

သူ၏ ကိုယ်ပိုင်လိုက်လျောညီထွေပြုမှု စည်းမျဉ်း (၁ ကောရိန္သု ၉:၁၉–၂၃) က ပေါလ်အား ဂျူးလူများအကြား အထူးသဖြင့် ဂျူးတစ်ဦးကဲ့သို့ ဆက်လက်နေထိုင်ရန် ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ သူသည် ဂျူးခရစ်ယာန်အသင်းတော်တွင် ဂျူးလူများအား ၎င်းတို့၏ သြတ္တပ္ပဓာန်တောင်းဆိုသည့် ထုံးတမ်းများကို ဧဝံဂေလိယုံကြည်ခြင်း၏ ရှေ့မှောက်တွင် ၎င်းတို့၏ အဓိပ္ပာယ်မရှိမှုကို မမြင်မချင်း ဆက်လက်လိုက်နာရန် ခွင့်ပြုခဲ့သည် (ရောမ ၁၄:၁–၁၀၊ ၁ ကောရိန္သု ၇:၁၇–၂၄)။ ပေါလ်ကိုယ်တိုင် နာဇရိတ်ကတိသစ္စာကို ပြုခဲ့သည် (အခန်းကဏ္ဍ ၁၈:၁၈)။ သူသည် တိမောသီကို အရေဖြတ်ပေးခဲ့သည် (အခန်းကဏ္ဍ ၁၆:၃)။ ပေါလ်သည် ဂျူးခရစ်ယာန်များအား “၎င်းတို့၏သားသမီးများကို အရေဖြတ်မပေးရန်” သွန်သင်ခဲ့သည်ဟူသော စွပ်စွဲချက်အတွက် အခြေခံမရှိပေ။ ဤစွပ်စွဲချက်သည် သူ၏ရန်သူများ၏ ဖန်တီးမှုဖြစ်သည်။

His own rule of personal adaptation (1 Cor. 9:19–23) led Paul to continue to live like a Jew, particularly among Jews. He allowed the Jew in the Christian church liberty to continue his ceremonial practices until he saw their meaninglessness in the presence of the gospel of faith (Rom. 14:1–10; 1 Cor. 7:17–24). Paul himself had taken the Nazirite vow (Acts 18:18). He had had Timothy circumcised (ch. 16:3). There was no basis for the charge that Paul taught the Jewish Christians “not to circumcise their children.” The charge was a fabrication of his enemies.

သို့သော်၊ သူ၏ ဧဝံဂေလိသွန်သင်ချက်သည် ဂျူးလူများလည်း နောက်ဆုံးတွင် လုပ်ဆောင်မှုများနှင့် ထုံးတမ်းများကို အဓိပ္ပာယ်မရှိတော့သည်အထိ စွန့်လွှတ်ရန် ရလဒ်မပေးနိုင်ဘဲ မနေနိုင်ပေ။ ခရစ်တော်၏သွန်သင်ချက်သည် တမန်တော်၏သွန်သင်ချက်အတွက် အုတ်မြစ်ဖြစ်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏သခင်ဘုရားသည် ၎င်းတို့၏တပည့်များအား ဖာရိဆီများနှင့် ကျမ်းပြုဆရာများ၏ ဖြောင့်မတ်ခြင်းထက် ကျော်လွန်သော ဖြောင့်မတ်ခြင်းရှိရန် သွန်သင်ခဲ့သည် (မဿဲ ၅:၂၀)။ သူသည် ဘာသာရေးပြင်ပလုပ်ဆောင်မှုများကို ၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်အကျိုးအတွက် ရှုတ်ချခဲ့သည် (မဿဲ ၆:၁–၇)။ ဘုရားသခင်ကို “ဝိညာဉ်နှင့် သမ္မာတရားဖြင့်” ကိုးကွယ်ရန် အခိုင်အမာတောင်းဆိုခဲ့သည် (ယောဟန် ၄:၂၃)။ ပေါလ်သည် လူတို့ဖန်တီးပြီး အကျိုးသက်မှုရှိသော “မထိရ၊ မစားရ၊ မကိုင်ရ” ဘာသာရေးကို ငြင်းပယ်ခဲ့သည် (ကောလောသဲ ၂:၂၀–၂၂)၊ စစ်မှန်သော အကျင့်သီလနှင့် ဝိညာဉ်ရေးဆိုင်ရာ အရေးပါမှုမရှိသော အရာများနှင့်ပတ်သက်သည့် စည်းမျဉ်းများနှင့် သေးဖွယ်စိုးရိမ်မှုများ (ရောမ ၁၄:၁–၁၀၊ ဂလာတိ ၄:၉–၁၁၊ ဟေဗြဲ ၉:၉၊ ၁၀)၊ ခရစ်တော်၏ဘဝနှင့် ယဇ်ပူဇော်မှုအမြင်တွင် အဓိပ္ပာယ်မရှိတော့သည့်အရာများ (ကောလောသဲ ၂:၈–၁၇)။

However, his teaching of the gospel could not but result eventually in the Jews’ also giving up performances and ceremonies as no longer meaningful. Christ’s teaching was the foundation for that of the apostle. Our Lord instructed His followers to have a righteousness that should “exceed” that of the scribes and Pharisees (Matt. 5:20); He condemned outward practices of religion for their own sake (Matt. 6:1–7); and He insisted that God must be worshiped “in spirit and in truth” (John 4:23). Paul negated a religion of “touch not; taste not; handle not,” as developed and enforced by men (Col. 2:20–22); of rules and scruples concerning things that had no real moral and spiritual significance (Rom. 14:1–10; Gal. 4:9–11; Heb. 9:9, 10), and which in view of the life and sacrifice of Christ had ceased to have meaning (Col. 2:8–17).

ယဇ်ပူဇော်မှုများနှင့် အရေဖြတ်ခြင်းတို့သည် ဘုရားသခင်၏အမိန့်ဖြင့် စတင်ခဲ့သည်။ ယဇ်ပူဇော်မှုများသည် လူတို့အတွက် အပြစ်ခံယူသူအဖြစ် သူမသေဆုံးမီအထိ အဓိပ္ပာယ်ရှိခဲ့သည်။ ယဇ်ပူဇော်ရာ ဗိမာန်တော်နှင့် ယဇ်ပုရောဟိတ်များသည် (ဒံယေလ ၉:၂၄–၂၇၊ မဿဲ ၂၇:၅၁၊ ဟေဗြဲ ၈:၁၃၊ ၉:၁၁–၁၅) အလားတူ အဓိပ္ပာယ်ဆုံးရှုံးခဲ့သည်။ အရေဖြတ်ခြင်းသည် လူမျိုးတစ်မျိုး သို့မဟုတ် လူတစ်စုနှင့် ၎င်းတို့၏ဘုရားသခင်အကြား ပဋိညာဉ်ဆက်ဆံရေး၏ ပြင်ပလက္ခဏာဖြစ်သည် (ရောမ ၄:၁၁)။ ၎င်းကို တစ်ဦးချင်းစီ အသုံးပြုသော်လည်း၊ လက်ခံသူဖြစ်သော ကလေးသူငယ်၏ ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် လက်ခံခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ အရေဖြတ်ခြင်းသည် လူမျိုးသို့မဟုတ် အမျိုးသားလက္ခဏာသာဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ခရစ်တော်တွင် ဘုရားသခင်ကို ကိုးကွယ်ခြင်းနှင့် ဝတ်ပြုခြင်းသည် လူမျိုးသို့မဟုတ် အမျိုးသားရေးရာမဟုတ်တော့ဘဲ (ဂလာတိ ၃:၂၈၊ ၂၉၊ ကောလောသဲ ၃:၁၁)၊ ယေရှုခရစ်၊ ကယ်တင်ရှင်ကို ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် တစ်ဦးချင်းလက်ခံမှုဖြစ်သည်ကို ပြသသောအခါ ၎င်းသည် အဓိပ္ပာယ်ဆုံးရှုံးခဲ့သည် (ရောမ ၃:၂၂–၂၄၊ ဂလာတိ ၃:၂၆၊ ၂၇၊ ဧဖက် ၂:၈)။ ထပ်မံ၍ ခရစ်တော်တွင် ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် ကယ်တင်ခြင်း၏ ပဋိညာဉ်သစ်ကို ဖော်ပြသောအခါ (ယေရှမီ ၃၁:၃၁–၃၄၊ ၂ ကောရိန္သု ၃:၆–၉၊ ဟေဗြဲ ၈:၆–၁၃)၊ ပဋိညာဉ်ဟောင်း၏ လက္ခဏာဖြစ်သော အရေဖြတ်ခြင်းသည် အဓိပ္ပာယ်မရှိတော့ပေ။ “သခင်ဘုရားကို ဆက်လက်သိမှတ်ရန်” (ဟောရှဲ ၆:၃) ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် ဂျူးလူမျိုးသည် ဝိညာဉ်ရေးဘဝတွင် အရေဖြတ်ခြင်းသည် မည်သည့်အဓိပ္ပာယ်မျှမရှိဟု မဖြစ်မနေ ရပ်တန့်ရမည်ဖြစ်သည်။

Sacrifices and circumcision had been instituted by divine command. The sacrifices ceased to have meaning when He to whom they pointed died as the guilt bearer for men. The Temple as the place of offering, and the priests as the offerers (Dan. 9:24–27; Matt. 27:51; Heb. 8:13; 9:11–15), likewise lost their significance. Circumcision was an outward sign of a covenant relation between a nation, or people, and their God (Rom. 4:11). Although the rite was individually applied, the reception was not by faith on the part of the infant recipient, and circumcision was only a tribal or national sign. Hence it lost its meaning when the worship and service of God, in Christ, was shown to be no longer a matter of tribe or nation (Gal. 3:28, 29; Col. 3:11), but one of individual acceptance, by faith, of Christ Jesus the Saviour (Rom. 3:22–24; Gal 3:26, 27; Eph. 2:8). Again, with the revelation in Christ of the new covenant of salvation, the way of faith (Jer. 31:31–34; 2 Cor. 3:6–9; Heb. 8:6–13), the old covenant sign, circumcision, was no longer significant. The Jew who would “follow on to know the Lord” (Hosea 6:3) by faith must inevitably cease to regard circumcision as having any meaning in the spiritual life.

ထို့ကြောင့် “အရေဖြတ်ခြင်းသည် ဘာမှမဟုတ်” ဟု ပေါလ်သည် လူတစ်ဦးနှင့် ဘုရားသခင်ဆက်ဆံရေးနှင့်ပတ်သက်၍ သွန်သင်ခဲ့သည် (၁ ကောရိန္သု ၇:၁၉၊ ရောမ ၃:၃၁၊ ၈:၄၊ ၁ ယောဟန် ၂:၃ ကို ကြည့်ပါ)။ ခရစ်တော်၏ဧဝံဂေလိရှေ့တွင် အရေဖြတ်ခြင်း (သို့မဟုတ် မည်သည့်လုပ်ဆောင်မှုကိုမဆို ၎င်းကိုယ်တိုင်အတွက်) ရှိရန်အကြောင်းမရှိပေ (ဂလာတိ ၅:၆၊ ၆:၁၂–၁၇)။ ဂျူးနှင့် ဂျူးမဟုတ်သူများသည် ခရစ်တော်တွင် အားလုံးတစ်ခုဖြစ်သည် (ဂလာတိ ၃:၁၆၊ ၂၇–၂၉၊ ကောလောသဲ ၂:၉–၁၄)၊ သူသည် ၎င်းတို့အကြား “ပိုင်းခြားထားသော အလယ်နံရံ” ကို ဖျက်ဆီးခဲ့သည် (ဧဖက် ၂:၁၁–၁၇)။ အားလုံးသည် ခရစ်တော်တစ်ဦးတည်းဖြင့်၊ “ကျေးဇူးတော်ဖြင့် … ယုံကြည်ခြင်းအားဖြင့်” ကယ်တင်ခြင်းခံရမည် (ဧဖက် ၂:၄–၁၀၊ ရောမ ၃:၂၆–၃၀ ကို ကြည့်ပါ)။ ပေါလ်သည် ဂျူးလူများအား အရေဖြတ်ခြင်းမပြုရန် မပြောခဲ့ပေ၊ သို့သော် ယုံကြည်ခြင်းနှင့် ဝိညာဉ်ရေးထိုးထွင်းသိမြင်မှုရှိသော ခရစ်ယာန်ဂျူးတစ်ဦးက “ယုံကြည်ခြင်းရှိသူဖြစ်ပြီး၊ ခရစ်တော်အားဖြင့် ကျေးဇူးတော်ဖြင့် ကယ်တင်ခြင်းခံရသူဖြစ်လျက်၊ ကျွန်ုပ်၏သားကို အဘယ်ကြောင့် အရေဖြတ်ပေးရမည်နည်း” ဟု မေးပါက၊ အဖြေသည် “ခရစ်တော်တွင် အကြောင်းမရှိပေ၊ သို့သော် သင်၏ညီအစ်ကိုများအတွက်၊ သူတို့မသိနားမလည်သေးသူများအတွက်သာ” ဖြစ်ရမည်။ ထို့ကြောင့် ပေါလ်သည် ယုံကြည်ပြီး လိုက်နာခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ဂျူးပြုလုပ်သူများ၏ ပေါလ်အပေါ် စွပ်စွဲချက်များသည် မမှန်ကန်ကြောင်း ပြောနိုင်သော်လည်း၊ ဂျူးထုံးတမ်းအားလုံး၏ အနာဂတ်နှင့်ပတ်သက်သော ၎င်းတို့၏စိုးရိမ်မှုများသည် မဖြစ်မနေ မှန်ကန်သည်။

Hence “circumcision is nothing,” Paul taught, so far as a man’s relationship to God is concerned (1 Cor. 7:19; cf. Rom. 3:31; 8:4; 1 John 2:3). In the presence of the gospel of Christ, circumcision (and, for that matter, any performance for its own sake) has no reason for being (Gal. 5:6; 6:12–17). Jew and Gentile are all one in Christ (Gal. 3:16, 27–29; Col. 2:9–14), who has broken down the “middle wall of partition” between them (Eph. 2:11–17). All must be saved by Christ alone, “by grace … through faith” (Eph. 2:4–10; cf. Rom. 3:26–30). Paul did not tell the Jew not to practice circumcision, but if the Christian Jew of faith and spiritual insight should ask, “Why, being a man of faith, saved by Christ through grace, should I circumcise my child?” the answer would have to be, “For no reason, in Christ, but only for the sake of your brethren who do not yet understand.” So Paul believed and practiced. It can be said, therefore, that the accusations of the Judaizers against Paul were false, but that their fears concerning the future of all Jewish rites were justified.

၂၂. လူအများအပြား။ “လူအများအပြား” ဟု ဖော်ပြရန် သင့်လျော်သည်။ “လူအများအပြားသည် စုဝေးရမည်” ဟူသော စကားစုကို ဖယ်ရှားရန် စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများကို ကိုးကားနိုင်သည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ)။ ၎င်းမရှိပါက၊ အကြောင်းအရာသည် စုဝေးမှုတစ်ခုအကြောင်း မည်သည့်အရိပ်အမြွက်မျှ မပေးပေ။

22. The multitude. Rather, “a multitude.” Textual evidence may be cited (cf. p. 10) for omitting the clause “the multitude must needs come together.” Without this, the context gives no hint of any gathering.

သူတို့သည် ကြားလိမ့်မည်။ ပေါလ်ရောက်ရှိလာမှုသတင်းသည် သူတော်စင်များ၏ စုဝေးပွဲမှတစ်ဆင့် မလိုအပ်ဘဲ၊ ဂျူးယုံကြည်သူ အများအပြားကြားတွင် သတင်းပျံ့နှံ့ခြင်းဖြင့် ထွက်ပေါ်လာလိမ့်မည် (အခန်းကဏ္ဍ ၂၀ ကို ကြည့်ပါ)။

They will hear. Word of Paul’s arrival would go out, not necessarily through a meeting of the saints, but by the news spreading among the numerous Jewish believers (cf. v. 20).

၂၃. ထို့ကြောင့် ဤသို့ပြုလုပ်ပါ။ ယေရုဆလင်ခေါင်းဆောင်များသည် ၎င်းတို့ပေးသော အကြံဉာဏ်သည် အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့သည်။ ပေါလ်အား ပြဿနာတွင် ပါဝင်ရန် ရည်ရွယ်ချက်မရှိခဲ့ဘဲ၊ သူ့အပေါ် ဘက်လိုက်မှုကို တန်ပြန်ရန်သာ ရည်ရွယ်ခဲ့သည်၊ ၎င်းအတွက် သူ့ကို တစ်နည်းနည်းဖြင့် အပြစ်တင်ထိုက်သည်ဟု ၎င်းတို့ထင်ခဲ့ပုံရသည် (AA ၄၀၃)။ ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်သည် ပေါလ်မှတစ်ဆင့် အံ့ဖွယ်အမှုပြုခဲ့ကြောင်းကို အသိအမှတ်ပြုပြီး၊ သူ့အား ဆန့်ကျင်မှုကို ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် တန်ပြန်ရန် ကြိုးစားသင့်သည်။

23. Do therefore this. The Jerusalem leaders believed that the advice they were giving was for the best. There was no intent to involve Paul in trouble, but rather to counteract the prejudice against him, for which they seemed to think he was in some way to blame (AA 403). They should rather have recognized that God had worked mightily through Paul, and endeavored, themselves, to counteract the opposition to him.

လူလေးဦး။ ဤလူလေးဦးသည် ဂျူးခရစ်ယာန်အသိုင်းအဝိုင်းမှ အဖွဲ့ဝင်များဖြစ်ပြီး၊ ဂျူဒေးရှိ သာသနာပြုများအပေါ် ဂျူးထုံးတမ်းများ၏ လွှမ်းမိုးမှုကို ထပ်မံဖော်ပြသည်။ ဤဂျူးညီအစ်ကိုလေးဦးသည် ၎င်းတို့၏ကတိသစ္စာများကို တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ပြီးမြောက်နေပြီဖြစ်သော်လည်း၊ အထူးသဖြင့် ၎င်းတို့၏ကတိသစ္စာများကို လုပ်ဆောင်နေသူများ၏ ကုန်ကျစရိတ်ကို ထမ်းရွက်ပါက၊ အခြားသူတစ်ဦးအား ၎င်းတို့နှင့်ပူးပေါင်းရန် ခွင့်ပြုခဲ့သည်။

Four men. These four men were evidently members of the Jewish Christian community, another illustration of the hold that the Jewish ceremonies still had upon the converts in Judea. The four Jewish brethren were already part way through the accomplishment of their vows, but another was permitted to join them under such circumstances, particularly if he bore the expenses of those already performing their vows.

၂၄. ၎င်းတို့နှင့်အတူ သန့်ရှင်းစေပါ။ ဤအကြံဉာဏ်၏ ဤအပိုင်းကို လိုက်နာသောအခါ၊ ပေါလ်သည် ဘုရားသခင်ရှေ့တွင် သန့်ရှင်းရန်လိုအပ်ကြောင်း အလွှမ်းအမိန့်ဖြင့် ဝန်ခံခြင်းဖြစ်လိမ့်မည်။ ၎င်းသည် ဂျူးလူများက လက်ခံရန် အကူအညီမဟုတ်ဘဲ၊ သူ့အတွက် အဟန့်အတားဖြစ်နိုင်သည်။ ၎င်းသည် နာဇရိတ်ကျင့်ဝတ်ကို လိုက်နာပြီး ကာလပြီးဆုံးချိန်တွင် ဦးခေါင်းရိတ်ခြင်းကို ဆိုလိုသည် (အခန်းကဏ္ဍ ၁၈:၁၈ ကို ကြည့်ပါ)။

24. Purify thyself with them. This part of the counsel, when carried out, would be a tacit admission by Paul that he stood in need of cleansing before God. This might be a hindrance to him, not a help, in winning acceptance by the Jews. It would mean entering into the Nazirite abstinence and shaving his head at the close of the time (see on ch. 18:18).

ကုန်ကျစရိတ်ထမ်းရွက်ပါ။ ပေါလ်သည် ၎င်းတို့၏ကတိသစ္စာများကို လုပ်ဆောင်နေသူများ၏ ကုန်ကျစရိတ်ကို ထမ်းရွက်ရမည်။ ၎င်းသည် လီဝိဆံပင်ညှပ်သမားမှ ကောက်ခံမည့် ထုံးတမ်းဆံပင်ရိတ်ခြင်းအတွက် ကုန်ကျစရိတ်နှင့် ယဇ်ပူဇော်မှုများဖြစ်သည့် ချိုးငှက်နှစ်ကောင် သို့မဟုတ် ချိုးငှက်နှစ်ကောင်၊ သိုးတစ်ကောင်၊ သိုးမတစ်ကောင်၊ သိုးထီးတစ်ကောင်၊ တဆီမပါသော ပေါင်မုန့်တစ်ခင်း၊ မုန့်ပူဇော်မှု၊ နှင့် သောက်ပူဇော်မှုတို့၏ ကုန်ကျစရိတ်ကို ဆိုလိုသည် (တောလည်ရာ ၆:၉–၂၁)။

Be at charges. Paul was to assume the expenses of the men who were performing their vows. It meant the cost of the ceremonial shaving, for which the Levite barber would make a charge, and of the sacrifices: two doves or pigeons, a lamb, a ewe lamb, a ram, a basket of unleavened bread, a meal offering, and a drink offering (Num. 6:9–21).

ဆံပင်ရိတ်ခြင်း။ ကတိသစ္စာပြီးဆုံးချိန်တွင် ဦးခေါင်းကို ရိတ်ရပြီး၊ ပူဇော်မှုများပြုလုပ်သောအခါ၊ ငြိမ်းချမ်းရေးပူဇော်မှု၏ သိုးထီးအောက်တွင် မီးထွန်းထားသော မီးတွင် ဆံပင်ကို မီးရှို့ရသည်။

Shaves their heads. At the conclusion of the vow the head was shaved, and when the offerings were made, the hair was burned in the fire lighted under the ram of the peace offering.

အားလုံးသိရမည်။ ပေါလ်သည် ကတိသစ္စာထုံးတမ်းများတွင် ပါဝင်ခြင်းသည် ဂျူးလူများအား ပေါလ်သည် မောရှေမှ “ပုန်ကန်သူ” မဟုတ်ကြောင်း (အခန်းကဏ္ဍ ၂၁ ကို ကြည့်ပါ)၊ သူ့အား ဆန့်ကျင်ပြောဆိုသော အရာများသည် “ဘာမှမဟုတ်” ကြောင်း ယုံကြည်စေရန်ဖြစ်သည်။

All may know. This participation of Paul in the ceremonies of the vows was to convince the Jews that Paul was not an “apostate” from Moses (see on v. 21), and that the things said against him were “nothing.”

ပညတ်တရားကို လိုက်နာသည်။ “ပညတ်တရား” သို့မဟုတ် တိုရာ သည် ဂျူးလူများ၏ တွေးခေါ်မှု၊ ဘဝ၊ နှင့် ဘာသာရေး၏ ဗဟိုဖြစ်သည်။ တိုရာ သို့မဟုတ် သွန်သင်ချက်သည် မောရှေ၏ ရေးသားချက်များတွင် ပေးထားသော ညွှန်ကြားချက်အားလုံးကို လွှမ်းခြုံထားသည်။ ပေါလ်သည် ပညတ်တရားကို ဆန့်ကျင်သည်ဟု နာမည်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ယေရုဆလင်ခေါင်းဆောင်များက သူသည် ဂျူးလူများ၏ အသိအမှတ်ပြုမှုကို ရရှိရန် တစ်ခုတည်းသော နည်းလမ်းမှာ ပညတ်တရားကို သစ္စာရှိရန် ပြသခြင်းဖြစ်သည်ဟု ထင်ခဲ့သည်။

Keepest the law. The “Law,” or Torah, was the center of Jewish thinking, life, and religion. The Torah, or teaching, compassed all the instruction given in the writings of Moses. Paul was reputed to have gone against the Law. The only way he could win Jewish approval, the leaders at Jerusalem thought, would be to show that he was faithful to it.

၂၅. ဂျူးမဟုတ်သူများနှင့်ပတ်သက်၍။ သခင်ဘုရား၏ညီအစ်ကို ယာကုပ်သည် ပေါလ်အား သန့်ရှင်းရန် အကြံပြုသည့် အကြီးအကဲများအတွက် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူဖြစ်ပြီး၊ ယေရုဆလင်ကောင်စီတွင်လည်း ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည် (အခန်းကဏ္ဍ ၁၅:၁၃)။ သူသည် ဂျူးမဟုတ်သူများ၏ လွတ်လပ်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ ယခုအခါ မေးခွန်းမရှိကြောင်း ပေါလ်အား အာမခံခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ဂျူးထုံးတမ်းများကို လိုက်နာရန်မလိုအပ်ဘဲ၊ လွတ်မြောက်ရေးဆုံးဖြတ်ချက်၏ စည်းကမ်းချက်များကို သူ့အား သတိပေးခဲ့သည် (အခန်းကဏ္ဍ ၂၀ ကို ကြည့်ပါ)။

25. Touching the Gentiles. James, the Lord’s brother, who was spokesman for the elders in making to Paul the suggestion to purify himself, also had presided at the Council of Jerusalem (ch. 15:13). He assured Paul that there was no question now of the freedom of the Gentiles: they did not need to follow the Jewish observances, and he reminded Paul of the terms of the liberating decision (see on v. 20).

သင်္ဂြိုဟ်ထားသောအရာမှ။ ဤစကားလုံးများကို ဖယ်ရှားရန် အရေးကြီးသော စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများကို ကိုးကားနိုင်သည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ)။

And from strangled. Important textual evidence may be cited (cf. p. 10) for omitting these words.

၂၆. ပေါလ်သည် ထိုသူများကို ခေါ်ဆောင်သွားသည်။ ပေါလ်သည် ဂျူးလူများအကြား ဂျူးတစ်ဦးအဖြစ် လုပ်ဆောင်ခြင်းသည် ပညာရှိသောအရာဖြစ်သည်ဟု ထင်ခဲ့သည် (၁ ကောရိန္သု ၉:၁၉–၂၃)။ သို့သော် တကယ်တမ်းတွင် သူသည် ဤနေရာ၌ ကိုယ်ကျင့်မတိကျခဲ့ပေ၊ အကြောင်းမှာ သူသည် သူ၏ကိုယ်ပိုင်ယုံကြည်မှုကို ဖော်ပြရန်မဟုတ်ဘဲ၊ “ပညတ်တရားကို စိတ်အားထက်သန်သူ” များကို ဖြည့်ဆည်းရန် ပါဝင်ခဲ့သည် (တမန်တော် ၂၁:၂၀)။ AA ၄၀၅၊ ၄၀၆ ကို နှိုင်းယှဉ်ပါ။

26. Paul took the men. Paul thought that he was doing a wise thing in being a Jew among Jews (1 Cor. 9:19–23). But actually he was inconsistent here, for he participated, not to reveal his own belief, but to satisfy others who were “zealous of the law” (Acts 21:20). Compare AA 405, 406.

ပြီးမြောက်မှုကို ညွှန်ပြပါ။ ဆိုလိုသည်မှာ ဗိမာန်တော်၏ ယဇ်ပုရောဟိတ်များအား ကတိသစ္စာများ ပြီးမြောက်မည့်အချိန်ကို ကြေညာရန်ဖြစ်သည်။ လူလေးဦး၏ ကာလပြီးမြောက်ရန် ခုနစ်ရက်လိုအပ်သည် (အခန်းကဏ္ဍ ၂၇)။ ယိုးဇက်ဖူး (စစ်ပွဲ ii. ၁၅. ၁ [၃၁၃]) အရ ထိုကတိသစ္စာများအတွက် စုစုပေါင်းကာလသည် ၃၀ ရက်ဖြစ်သည်၊ ယခုအခါ ၇ ရက်သာ ကျန်ရှိသည်။

Signify the accomplishment. That is, to declare to the officiating priests of the Temple when the vows would be fulfilled. Seven days were required for the completion of the term of the four men (v. 27). According to Josephus (War ii. 15. 1 [313]) the whole period for such vows was 30 days; there were now only 7 days remaining.

၂၇. အာရှမှ ဂျူးများ။ ဧဖက်နှင့် အနီးတစ်ဝိုက်တွင် ပေါလ်၏ ဧဝံဂေလိဟောပြောခြင်းသည် ဂျူးလူများကို နှိုးဆွခဲ့သည် (အခန်းကဏ္ဍ ၁၉:၂၂၊ ၂၃ ကဲ့သို့)။ ပွဲတော်အတွက် ယေရုဆလင်သို့ လာရောက်ခဲ့သော ဤသူအချို့သည် ဗိမာန်တော်တွင် ပေါလ်ကို မှတ်မိပြီး လူများကို သူ့အား ဆန့်ကျင်ရန် နှိုးဆွခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် သန့်ရှင်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်၏ အမှတ်အသားများနှင့်အတူ သူ့ကို ဖမ်းဆီးခဲ့ပြီး၊ ခုနစ်ရက်မြောက်နေ့ရောက်ရန် အေးဆေးစွာ စောင့်ဆိုင်းနေစဉ် (အခန်းကဏ္ဍ ၂၄:၁၈)။

27. Jews … of Asia. Paul’s preaching of the gospel in and around Ephesus had aroused the Jews (as in ch. 19:22, 23). It was some of these who, having come to Jerusalem for the feast, recognized Paul in the Temple and aroused the people against him. They seized him, with the marks of the purification process upon him, while he was quietly waiting for the last day of the seven to come (ch. 24:18).

နှိုးဆွခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “စတင်နှိုးဆွခဲ့သည်”။

Stirred up. Or, “began stirring up.”

လူအားလုံး။ “လူအများအပြား” ဟု ဖော်ပြရန် သင့်လျော်သည်။ “ယုံကြည်သော ဂျူးလူသောင်းပေါင်းများစွာ” (အခန်းကဏ္ဍ ၂၀) မဟုတ်ဘဲ၊ ပင်တေကုတ္တေနေ့ နီးကပ်လာသည်နှင့်အမျှ ဗိမာန်တော်၏ နယ်မြေအတွင်း ပြည့်နှက်နေသော လူအုပ်ကြီးဖြစ်သည်။

All the people. Rather, “all the multitude.” Not the “thousands of Jews … which believe” (v. 20), but the crowds, who, as the day of Pentecost approached, filled the precincts of the Temple.

၂၈. အော်ဟစ်ကြသည်။ ပေါလ်သည် ပြင်းထန်သော ရာဇဝတ်မှုတစ်ခုကဲ့သို့ အပြစ်ရှိသည်ဟု အော်ဟစ်ခဲ့သည်။

28. Crying out. The cry was raised as though Paul were guilty of some serious crime of disorder.

လူမျိုး၊ ပညတ်တရား၊ နေရာတို့ကို ဆန့်ကျင်သည်။ စတီဖင်အား စွပ်စွဲခဲ့သော စွပ်စွဲချက်နှင့် အတူတူဖြစ်သည် (အခန်းကဏ္ဍ ၆:၁၃၊ ၁၄)၊ ပြီးခဲ့သော အခါများစွာတွင် ပေါလ်အား လည်း စွပ်စွဲခဲ့ပုံရသည် (အခန်းကဏ္ဍ ၁၃:၄၅၊ ၁၄:၂၊ ၁၇:၅၊ ၆၊ ၁၈:၆၊ ၁၂–၁၅၊ ၁၉:၉ ကို ကြည့်ပါ)။ တစ်ချိန်က စတီဖင်အား စွပ်စွဲချက်များတင်ပြပြီး သူ၏သေခြင်းကို သဘောတူခဲ့သော ရှောလု (အခန်းကဏ္ဍ ၂၆:၁၀၊ AA ၉၈၊ ၁၀၂၊ ၁၁၆) သည် ယခုအခါ ပေါလ်ဖြစ်ပြီး၊ အလားတူစွပ်စွဲချက်အောက်တွင် အလားတူသေခြင်းအန္တရာယ်ကို ရဲရင့်စွာ ရင်ဆိုင်နေသည်။

Against the people, … law, … place. The same charge that had been leveled against Stephen (ch. 6:13, 14), and doubtless against Paul on many previous occasions (see chs. 13:45; 14:2; 17:5, 6; 18:6, 12–15; 19:9). Saul, who had once brought charges against Stephen and consented to his death (ch. 26:10; AA 98, 102, 116), is now Paul, standing courageously in the face of a similar accusation, under threat of a similar death.

ဂရိလူများကို ယူဆောင်လာသည်။ သူသည် အရေဖြတ်မထားသော ဂျူးမဟုတ်သူများကို “ပိုင်းခြားထားသော အလယ်နံရံ” (ဧဖက် ၂:၁၄) အတွင်းသို့၊ ဂျူးလူများသာ ဝင်ရောက်ခွင့်ရှိသော နယ်မြေအတွင်းသို့ ယူဆောင်လာသည်ဟု ထင်ခဲ့သည် (ယိုးဇက်ဖူး ရှေးဟောင်းပစ္စည်းများ xv. ၁၁. ၅)။ ထိုနံရံပေါ်တွင် ဂရိဘာသာနှင့် ဟေဗြဲဘာသာဖြင့် ရေးထားသော စာတန်းများသည် ဂျူးမဟုတ်သူများအား ထပ်မံမတိုးတက်ရန် သတိပေးခဲ့သည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၆၇ ကို ကြည့်ပါ)။ စာမျက်နှာ ၄၄၉ နှင့်ရင်ဆိုင်နေသော သရုပ်ဖော်ပုံကို ကြည့်ပါ။

Brought Greeks. He was thought to have brought uncircumcised Gentiles into the holy precincts, inside the “middle wall of partition” (Eph. 2:14), which separated the outer court of the Gentiles from the area where only Jews were allowed to enter (Josephus Antiquities xv. 11. 5). Inscriptions in Greek and Hebrew placed on that partition wall warned non-Jews not to proceed farther (see Vol. V, p. 67). See illustration facing p. 449.

၂၉. ဧဖက်မြို့သား ထရောဖိမတ်။ ထရောဖိမတ်သည် ပေါလ်၏အဖော်ဖြစ်ပြီး၊ မက္ကဒိုးနီးယားမှ သူနှင့်အတူ ခရီးထွက်ခဲ့သည် (အခန်းကဏ္ဍ ၂၀:၄)။ စွပ်စွဲသူ ဂျူးအချို့သည် ၎င်း၏ဇာတိမြို့တွင် ထရောဖိမတ်ကို သိရှိခဲ့ပေမည်။ ၎င်းတို့သည် ယခုအခါ ယေရုဆလင်တွင် ပေါလ်နှင့်အတူ သူ့ကို တွေ့မြင်ခဲ့သော်လည်း၊ ပေါလ်သည် ထိုသူကို ဂျူးမဟုတ်သူများအတွက် ပိတ်ပင်ထားသော နယ်မြေအတွင်းသို့ ယူဆောင်လာခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ရန် အကြောင်းမရှိပေ။ ဧဝံဂေလိတွင် သူ၏လွတ်လပ်မှုသည် အခြားသူများ၏ သေးဖွယ်စိုးရိမ်မှုများကို လျစ်လျူရှုရန် ဘယ်သောအခါမှ မဦးတည်ခဲ့ပေ (ရောမ ၁၄:၃–၁၀၊ ၁ ကောရိန္သု ၉:၁၉–၂၃၊ ၁၀:၂၇–၃၁)၊ သူ၏သတ္တိသည် မဆင်မခြင်ဖြစ်မှုသို့ ယိုယွင်းမသွားခဲ့ပေ။ သူ့အပေါ် စွပ်စွဲချက်သည် မမှန်ကန်ပေ။

29. Trophimus an Ephesian. Trophimus was a companion of Paul, having traveled out of Macedonia with him (ch. 20:4). Some of the accusing Jews probably had known Trophimus in his home city. They had now seen him with Paul in Jerusalem, but there is no reason to believe that Paul had brought the man into the precincts forbidden to Gentiles. His freedom in the gospel never led Paul to ignore the scruples of others (Rom. 14:3–10; 1 Cor. 9:19–23; 10:27–31), nor did his courage degenerate into recklessness. The charge against him was false.

၃၀. မြို့သည် လှုပ်ရှားခဲ့သည်။ လုကာသည် ၎င်းသည် ဗိမာန်တော်သန့်ရှင်းမှုဖောက်ဖျက်မှုဆိုင်ရာ သတင်းများ မီးလျှံလိုပျံ့နှံ့ပြီး၊ ဂျူးလူများအတွက် စစ်မှန်သော နှိုးဆွမှုတစ်ခုဖြစ်သည်ဟု လူအုပ်ကြီးဖြစ်သည်ဟု ညွှန်ပြသည်။ ထိုနှစ်သည် အေဒီ ၅၈ ခန့်ဖြစ်သည်။ ရောမအား ဂျူးလူများ၏ ပုန်ကန်မှုသည် ရှစ်နှစ်ခန့်အကြာတွင် စတင်မည်ဖြစ်သည်။ မြို့သည် ယခုအခါတွင် မငြိမ်မသက်ဖြစ်နေပြီဖြစ်သည်။

30. City was moved. Luke indicates that this was a tumult of large dimensions, with the reports of Temple desecration spreading like wildfire and the Jews ready to act on what was to them a genuine provocation. The year was about a.d. 58. About eight years later the revolt of the Jews against Rome would begin. The city was already restive.

ပေါလ်ကို ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “ပေါလ်ကို ဖမ်းဆီးခဲ့သည်”။

Took Paul. Or, “seized Paul.”

ဆွဲထုတ်ခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “သူ့ကို ဆွဲထုတ်နေကြသည်”။ ပေါလ်ကို ဖမ်းဆီးသူများသည် သူဖောက်ဖျက်သည်ဟု ယူဆထားသော သန့်ရှင်းသောနယ်မြေမှ ချက်ချင်းဆွဲထုတ်ခဲ့သည်။

Drew him. Or, “were dragging him.” Those who seized Paul immediately pulled him out of the sacred area he was supposed to have profaned.

တံခါးများကို ပိတ်ခဲ့သည်။ လီဝိတံခါးစောင့်များသည် ထပ်မံဖောက်ဖျက်မှုကို ကာကွယ်ရန်သာမက၊ ဗိမာန်တော်သည် တစ်ခါတစ်ရံဖြစ်ပေါ်သည့် လူအုံဆူပူမှု၏ နေရာမဖြစ်စေရန် တံခါးများကို ချက်ချင်းပိတ်ခဲ့သည်။

Doors were shut. The Levite gatekeepers shut the gates promptly, not only to guard against further desecration, but to prevent the Temple from becoming the setting of the riot itself, as it sometimes was.

၃၁. သူ့ကို သတ်ရန်။ ပေါလ်ကို ဖမ်းဆီးသူများသည် စတီဖင်၏အသက်ကို ယူခဲ့သည့်အတိုင်း (အခန်းကဏ္ဍ ၇:၅၄–၆၀) သူ၏အသက်ကို ယူရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် ၎င်းတို့သည် သူ့ကို ရိုက်နှက်ခဲ့သည် (အခန်းကဏ္ဍ ၂၁:၃၂)။

31. To kill him. The men who had seized Paul intended to take his life, even as they had taken the life of Stephen (ch. 7:54–60). In the meantime they beat him (ch. 21:32).

သတင်း။ ဂရိဘာသာ “ဖာဆစ်”၊ “လျှို့ဝှက်ရာဇဝတ်မှု၏ ဖော်ထုတ်မှု”၊ “သတင်းပို့ခြင်းဖြင့် အချက်အလက်”။

Tidings. Gr. phasis, “a disclosure [of secret crime],” “information by report.”

စစ်ဦးစီးမှူး။ ဂရိဘာသာ “ခီလီအာချို့စ်”၊ “လူတစ်ထောင်ခေါင်းဆောင်”၊ ရောမစစ်တပ်၏ တပ်မှူးဖြစ်သော တပ်မတော်တစ်ခု၏ ခေါင်းဆောင်အတွက် အသုံးအနှုန်း။

Chief captain. Gr. chiliarchos, “leader of a thousand men,” the term for the Roman military tribune, commander of a cohort.

တပ်ဖွဲ့။ ဂရိဘာသာ “စပိရာ”၊ “တပ်ဖွဲ့တစ်ခု” (အခန်းကဏ္ဍ ၁၀:၁ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤရောမတပ်စခန်းသည် ၎င်း၏လက်နက်နှင့် တင်းကျပ်သော စည်းကမ်းဖြင့်၊ ဂျူးလူများ၏ မငြိမ်မသက်မှုကို ထိန်းချုပ်ရန် ထိုအချိန်က လုံလောက်သည်ဟု ယူဆခဲ့ပြီး၊ ဗိမာန်တော်ဧရိယာ၏ အနောက်မြောက်ဘက်ရှိ ကျောက်တုံးပေါ်တွင် တည်ဆောက်ထားသော မျှော်စင်တွင် တပ်စွဲထားသည်။ ဤမျှော်စင်ကို ဟေရုဒ်ကြီးမှ တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး ကလီယိုပက်ထရာနှင့် သူ၏ဆွဲဆောင်မှုနှင့် အက်တီယမ်တိုက်ပွဲတွင် ရှုံးနိမ့်မှုကြောင့် နာမည်ဆိုးရှိသော ထရိုင်ယမ်ဗီယာ မာ့ခ်အန်တိုနီအား ဂုဏ်ပြုရန် အန်တိုနီယာမျှော်စင်ဟု အမည်ပေးခဲ့သည်။ အန်တိုနီယာမျှော်စင်တွင် ထောင့်တစ်ခုစီတွင် မျှော်စင်ငယ်တစ်ခုစီရှိပြီး၊ ဗိမာန်တော်၏ မြောက်ဘက်နှင့် အနောက်ဘက်ရှိ အာကိတ်များသို့ ဦးတည်သော လှေကားနှစ်ထပ်ရှိသည်။ တပ်စခန်းသည် ပင်တေကုတ္တေကဲ့သို့ လူစိမ်းထောင်ပေါင်းများစွာ မြို့တွင်းရှိချိန်တွင် အထူးသတိထားနေရမည်။ ခရစ်တော်ခေတ်က ယေရုဆလင်ကို ကြည့်ပါ။

Band. Gr. speira, “a cohort” (see on ch. 10:1). This Roman garrison, then considered sufficient, with its armament and strict discipline, to restrain even the turbulent Jews, was lodged in the tower built on a rock at the northwest side of the Temple area. This tower had been built by Herod the Great and named Antonia in honor of the triumvir Mark Antony, notorious for his infatuation with Cleopatra and his defeat at the Battle of Actium. The Tower of Antonia had a turret at each corner and two flights of stairs leading to arcades on the northern and western sides of the Temple. The garrison would be kept on the alert especially at a time like Pentecost, when thousands of strangers were in the city. See Jerusalem in Time of Christ.

An uproar. Although not yet a riot, the tumult was involving the entire city and could easily get out of hand.

၃၂။ စစ်သားများနှင့် ရာချုပ်များ။ ထောင်ချုပ် သို့မဟုတ် တပ်မှူးသည် အုံကြွနေသော လူအုပ်ထဲသို့ စစ်သား ရာပေါင်းများစွာကို ဦးဆောင်ကာ တပ်စုတစ်ခုစီတိုင်းကို တပ်ကြပ်နှင့်တူသော ရာချုပ်တစ်ဦးက ဦးဆောင်လျက် ဆင်းသွားသည်။

32. Soldiers and centurions. The chiliarch, or tribune, took down into the disturbed crowd several hundred soldiers, with a centurion, somewhat like a sergeant, heading each platoon.

ပေါလုကို ရိုက်နှက်ခြင်းကို ရပ်လိုက်သည်။ သို့မဟုတ် “ချက်ချင်းပင် ပေါလုကို ရိုက်နှက်ခြင်းကို ရပ်လိုက်သည်။” ဗျာ ၃၁ ကို ကြည့်ပါ။ ရောမစစ်သားများ ရောက်လာသည်နှင့် ပေါလုကို ဖမ်းထားသော ဂျူးလူမျိုးများသည် ထိန်းချုပ်ခံရသည်။ ဤဖြစ်ရပ်သည် အုံကြွမှုတစ်ခုအတွက် မထိုက်တန်ကြောင်း စိတ်လှုပ်ရှားနေသော ဂျူးများပင် သဘောပေါက်သည်။

Left beating of Paul. Or, “at once stopped beating Paul.” See on v. 31. The presence of the Roman soldiers cowed Paul’s Jewish captors. The incident was not worth a revolt, as even the excited Jews realized.

၃၃။ ဖမ်းဆီးသည်။ သို့မဟုတ် “သူ့ကို ဖမ်းထားသည်၊” “ထိန်းသိမ်းထားသည်။” ရည်ရွယ်ချက်မှာ ပေါလုကို ကယ်တင်ရန်မဟုတ်ဘဲ ပြဿနာ၏ အကြောင်းအရင်းကို သိရှိရန်နှင့် ကိစ္စကို စနစ်တကျ စုံစမ်းမဖြစ်မီ အဓိကပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးကို အသတ်ခံရခြင်းမှ တားဆီးရန်ဖြစ်သည်။ သို့သော် ပေါလုအတွက်မူ ၎င်းသည် ကိုရိန္သုမြို့၌ဖြစ်ခဲ့သကဲ့သို့ (အခန်း ၁၈:၁၄–၁၇) ကယ်တင်ခြင်းဖြစ်သည်။

33. Took him. Or, “arrested him,” “took him into custody.” The idea was not to rescue Paul, but to learn what the trouble was, and to prevent a chief actor in it from being killed before the affair could be properly investigated. But for Paul it was a rescue, as at Corinth (ch. 18:14–17).

ချည်နှောင်ထားသည်။ ရောမဓလေ့အရ သူ၏လက်နှစ်ဖက်စလုံးကို သံကြိုးဖြင့် ချည်နှောင်ထားပြီး သံကြိုး၏အဆုံးနှစ်ဖက်ကို ပေါလုကို စောင့်ကြပ်နေသော စစ်သားများက ကိုင်ထားသည် (အခန်း ၁၂:၄, ၆ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤသို့ဖြင့် ပေါလုကို တပ်မှူး လီစီယပ်ထံသို့ (အခန်း ၂၃:၂၆; ၂၄:၇, ၂၂ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ) ကနဦးစစ်ဆေးမှုအတွက် ခေါ်ဆောင်လာသည်။

Bound. In keeping with Roman practice, a chain was doubtless fastened to each of his arms, with the two ends of the chain held by soldiers guarding Paul (see ch. 12:4, 6). Thus held, Paul was brought before the tribune Lysias (cf. chs. 23:26; 24:7, 22) for a preliminary examination.

စုံစမ်းမေးမြန်းသည်။ သို့မဟုတ် “စတင်စစ်ဆေးသည်၊” “တရားစီရင်ရန် စုံစမ်းသည်။”

Demanded. Rather, “began to inquire,” “began to investigate judicially.”

၃၄။ အချို့က အော်ဟစ်ကြသည်။ သို့မဟုတ် “အချို့က အော်ဟစ်နေကြသည်။” ဧဖက်မြို့၌ ယခင်ဖြစ်ခဲ့သည့်အတိုင်း (အခန်း ၁၉:၃၂) စိတ်လှုပ်ရှားနေသော လူအုပ်ထံမှ စွပ်စွဲချက်များနှင့် အကောင့်များ ရောထွေးနေခြင်းသည် မထူးဆန်းပါ။

34. Some cried. Or, “some were crying.” Such a confusion of accounts and accusations was to be expected from an agitated mob, as had previously happened at Ephesus (ch. 19:32).

ခံတပ်။ ဂရိလို “ပါရန်ဘိုလီ” ဆိုသည်မှာ “တည်ဆောက်ထားသောအရာ” ဖြစ်ပြီး စခန်းတစ်ခု (ဟေဗြဲ ၁၃:၁၁, ၁၃; ဗျာဒိံ ၂၀:၉) သို့မဟုတ် “စခန်းချထားသော စစ်တပ်” (ဟေဗြဲ ၁၁:၃၄ ကိုကြည့်ပါ) ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤစစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အသုံးအနှုန်းများမှ “ခံတပ်မျှော်စင်” ဟူသော ဤအဓိပ္ပာယ်သို့ ပြောင်းလဲလာခြင်းသည် လက်တင်ဘာသာစကားတွင် “စခန်းများ” ဟူသော “ကတ်စထရာ” မှ “ခံတပ်” ဟူသော “ကတ်စတယ်လမ်” သို့ ပြောင်းလဲလာပုံနှင့် ဆင်တူသည်။ ပေါလုသည် အကျဉ်းသားဖြစ်သော်လည်း မျှော်စင်၏ အကာအကွယ်ထဲတွင် အနည်းဆုံး လုံခြုံသည်။ ကယ်တင်ခြင်းသည် အချိန်မီဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

Castle. Gr. parembolē, “that which is cast up,” that is, an encampment (Heb. 13:11, 13; Rev. 20:9) or “the army encamped” (see Heb. 11:34). The transition from these meanings, as military field terms, to the meaning here of “a fortified tower” is similar to the transition from the Latin castra, “camps,” to castellum, “a fortified place,” “castle.” Paul, though a prisoner, was at least safe in the shelter of the tower. The rescue occurred just in time.

၃၅။ လှေကားပေါ်တွင်။ စစ်သားများသည် ဗိမာန်တော်မှ အန်တိုနီမျှော်စင်သို့ တက်သွားသော လှေကားတစ်ခုအထိ သူ့ကို ခေါ်ဆောင်သွားသည် (ဗျာ ၃၁ ကိုကြည့်ပါ)။

35. Upon the stairs. The soldiers took him as far as one of the stairways leading up from the Temple to the Tower of Antonia (see on v. 31).

စစ်သားများက သယ်ဆောင်သည်။ ဒေါသထွက်နေသော ဂျူးများလက်ထဲမှ ပေါလုကို ဖယ်ထုတ်ရန် အစောင့်များသည် ပေါလုကို သယ်ဆောင်ရသည်။

Borne of the soldiers. The guard actually had to carry Paul in order to take him out of the hands of the furious Jews, now clearly bent on killing him.

လူအုပ်၏ အကြမ်းဖက်မှု။ လူအုပ်၏ စိတ်လှုပ်ရှားမှုနှင့် ပေါလုကို သတ်ရန် ဦးဆောင်သူများ၏ စိတ်အားထက်သန်မှုသည် ၎င်းတို့၏ သားကောင်ကို ဖယ်ထုတ်ခံရသည်ကို မြင်လျှင် ပိုမိုပြင်းထန်လာသည်။

Violence of the people. The agitation of the crowd and the eagerness of the ringleaders to kill Paul became intensified as they saw their victim being taken from them.

၃၆။ သူ့ကို ဖယ်ရှားပစ်လိုက်ပါ။ လူအုပ်က ပေါလုနှင့်ပတ်သက်၍ ၎င်းတို့၏ ရည်ရွယ်ချက်ကို ဖော်ပြပြီး စစ်သားများက သူ့ကို သတ်ပစ်မည်ဟု မျှော်လင့်သည်။ ယခင်မျိုးဆက်တစ်ခုက ဂျူးခေါင်းဆောင်များသည် ယေရှု၏သေဒဏ်ကို တောင်းဆိုခဲ့သည့်အတိုင်း (လုကာ ၂၃:၁၈; ယောဟန် ၁၉:၁၅)။

36. Away with him. Expressing the mob’s own intent concerning Paul, and their hope that the soldiers would kill him. So the Jewish leaders a generation before had demanded the death of Jesus (Luke 23:18; John 19:15).

၃၇။ ပြောဆိုခွင့်ပေးပါလား။ ပေါလုသည် တပ်မှူး လီစီယပ်ထံတွင် သူ၏ အမှတ်အသားကို ထူထောင်လိုပြီး သူသည် ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်ကြောင်း (ဗျာ ၃၉; အခန်း ၂၂:၂၆) သိစေလိုသည်။

37. May I speak? Paul wished to establish his identity with Lysias, the chief captain or tribune, and doubtless to make known the fact that he was a Roman citizen (cf. v. 39; ch. 22:26).

ဂရိစကားပြောနိုင်သလား။ တပ်မှူးသည် ပေါလုသည် ဟီဗြဲဘာသာ (အာရမိတ်) သာပြောနိုင်သည်ဟု ထင်ခဲ့ပြီး သူ ဂရိစကားပြောသည်ကို ကြားရသဖြင့် အံ့ဩသွားသည်။ သို့သော် လူများသည် သူ သူတို့ဘာသာစကားပြောသည်ကို ကြားရသဖြင့် အံ့ဩသွားပုံရသည် (အခန်း ၂၂:၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ပေါလု၏ ဂရိစကားသည် ကိုင်နီ ဖြစ်ပြီး ၎င်းသည် မြေထဲပင်လယ်ကမ္ဘာတစ်ခုလုံးတွင် ပြောဆိုသော ဂရိဘာသာစကား၏ ဘုံပုံစံဖြစ်သည်။ ဓမ္မသစ်ကျမ်းကို ကိုင်နီဘာသာဖြင့် ရေးသားထားသည်။

Canst thou speak Greek? The tribune thought Paul could speak only Hebrew (Aramaic), and was surprised to hear him talk Greek. On the other hand, the people were apparently surprised to hear him speak their language (see ch. 22:2). Paul’s Greek was the Koine, the common form of the Greek language that was spoken by the whole Mediterranean world. The NT was written in Koine.

၃၈။ ထိုအီဂျစ်လူ။ ဂရိဘာသာဖြင့် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း ဤမေးခွန်းသည် “ဟုတ်သည်” ဟူသော အဖြေကို မျှော်လင့်ထားသည်။ ဤနေရာတွင် ဖော်ပြထားသူသည် ရောမအာဏာပိုင်များနှင့် နာမည်ဆိုးဖြင့် ကျော်ကြားသော အီဂျစ်ဂျူးတစ်ဦးဖြစ်ပြီး ဖေလစ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးဖြစ်လာပြီးမကြာမီတွင် ယေရုဆလင်မြို့ရိုးများ ပြိုကျပြီး အောင်နိုင်စွာ ဝင်ရောက်နိုင်ရန် လူ ၃၀,၀၀၀ (ရိုးရာဂဏန်းမှန်ပါက) ကို သံလွင်တောင်သို့ ဦးဆောင်ခဲ့သော ပုရောဖက်ဟုဆိုသူဖြစ်သည် (ဂျိုးဇီဖပ်စ်၏ ရှေးဟောင်းသမိုင်း xx. ၈. ၆; စစ်ပွဲ ii. ၁၃. ၅ [၂၆၁–၂၆၃])။ ဖေလစ်၏ စစ်သားများက ၎င်းတို့ကို အကြီးအကျယ် ဆုံးရှုံးစေခဲ့သော်လည်း ခေါင်းဆောင်သည် လွတ်မြောက်သွားသည်။

38. That Egyptian. As phrased in Greek, this question anticipates “yes” as an answer. The man here mentioned, notorious with the Roman authorities, was an Egyptian Jew, a professed prophet who, shortly after Felix became procurator, had led a crowd of 30,000 men (if the traditional figure is true) to the Mount of Olives to see the walls of Jerusalem fall down, that they might enter triumphantly (Josephus Antiquities xx. 8. 6; War ii. 13. 5 [261–2263]). Felix’ soldiers had routed them with great loss, but the leader had escaped.

လေးထောင်။ ဤဂဏန်းသည် ဂျိုးဇီဖပ်စ်၏ ၃၀,၀၀၀ ကို အစားထိုးသင့်သည် သို့မဟုတ် လွတ်မြောက်လာသူများက ၎င်းတို့၏ ခေါင်းဆောင်ထံ ပြန်လည်စုရုံးလာသူများ၏ အရေအတွက်ကို ညွှန်ပြသည်ဟု နားလည်ရမည်။

Four thousand. Either this number should be substituted for Josephus’ 30,000, or understood to indicate the number of those who, having escaped, rallied again to their leader.

လူသတ်သမားများ။ ဂရိလို “ဆီကာရီအိုင်” ဆိုသည်မှာ စကားလုံးအရ “ဓားသမားများ” ဖြစ်ပြီး လည်ပင်းဖြတ်သူများ၊ လုပ်ကြံသူများကို ဆိုလိုသည်။ လက်တင်ဘာသာ “ဆီကာရီအိုင်” နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။ ၎င်းတို့သည် ဂျူးများ၏ အစွန်းရောက်အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သော ဇီလော့များထဲမှ လုပ်ကြံသူများဖြစ်ပြီး (အတွဲ V၊ စာမျက်နှာ ၅၄, ၅၅ ကိုကြည့်ပါ)၊ ရောမစစ်သားအနည်းငယ်ရှိသော တပ်စခန်းများကို ညအခါတွင် ခိုးဝင်တိုက်ခိုက်ကာ ၎င်းတို့ကို ထောက်ခံရန် ငြင်းဆန်သော ဂျူးများကို လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်သည် (ဂျိုးဇီဖပ်စ်၏ စစ်ပွဲ ii. ၁၃. ၃ [၂၅၄–၂၅၈])။ ပွဲတော်လူအုပ်များထဲတွင် ၎င်းတို့သည် နေ့အခါတွင်လည်း လူသတ်မှုများစွာကို ကျူးလွန်ခဲ့သည်။ ယေရုဆလင်မြို့ ဝိုင်းထားခံရစဉ်တွင် ၎င်းတို့၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သော လုပ်ရပ်များဖြင့် ထိုကြမ်းတမ်းသော အချိန်၏ ဆိုးရွားမှုကို ပိုမိုဆိုးရွားစေခဲ့သည်။

Murderers. Gr. sikarioi, literally “daggermen,” that is, cutthroats, assassins. Compare the Latin sicarii. These were members of an extremist organization of Jews, the assassins among the Zealots (see Vol. V, pp. 54, 55), who decimated small Roman garrisons where they could do so in sneak attacks at night, and assassinated Jews who refused to lend them support (Josephus War ii. 13. 3 [254–258]). Among festival crowds they committed many murders in broad daylight. In the later siege of Jerusalem they greatly aggravated, by their atrocious and bloody deeds, the horrors of that bitter time.

၃၉။ တာရှုမြို့မှ ဂျူးတစ်ဦး။ အခန်း ၉:၁၁ ကို ကြည့်ပါ။ ပေါလုသည် ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်သော မှတ်ချက်အတွက် စာမျက်နှာ ၉၄ ကို ကြည့်ပါ။

39. A Jew of Tarsus. See on ch. 9:11. For comment on Paul as a Roman citizen see p. 94.

မမှတ်မရှိသော မြို့မဟုတ်။ သို့မဟုတ် “မသိမဖြစ်သော မြို့”၊ “မထီမဲ့မြင်မပြုနိုင်သော မြို့”။ ယဉ်ကျေးမှုနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးရှု့ထောင့်မှ တရားဝင် ဂုဏ်ယူစရာဖြစ်သည်။ တာရှုမြို့၏ အကြွေစေ့များတွင် “မြို့ကြီး ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ရေး” ဟူသော အမည်တံဆိပ်ပါရှိသည်ကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။

No mean city. Or, “no unmarked city,” “no inconsiderable city.” A legitimate boast, from the cultural as well as the commercial viewpoint. Coins of Tarsus have been found bearing the designation metropolis autonomous, “self-governing city.”

လူများထံ ပြောဆိုခွင့်ပြုပါ။ ပေါလုသည် သူ့အတွက်ထက် ဧဝံဂေလိတရားနှင့် အသင်းတော်အတွက် ဂျူးများအား သူ၏ စစ်မှန်သော သဘောထားနှင့် လုပ်ဆောင်ချက်များကို နားလည်စေရန် မျှော်လင့်နေဆဲဖြစ်သည်။

Speak unto the people. Paul still hoped, doubtless more for the sake of the gospel and the church than for himself, to make the Jews understand his true attitudes and activities.

၃၉ (အခန်း ၂၂:၃, ၂၅–၂၈)။ ပေါလု၏ နောက်ခံ။—သူ၏ဖခင်သည် ဂုဏ်သရေရှိသူဖြစ်သည်။ သူသည် စီလီစီယန်ဖြစ်သော်လည်း ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်သည်။ အကြောင်းမှာ ပေါလုက သူသည် မွေးရာပါ လွတ်လပ်သူဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ အချို့သူများသည် ဤလွတ်လပ်မှုကို ငွေကြေးများစွာဖြင့် ရရှိခဲ့သော်လည်း ပေါလုသည် မွေးရာပါ လွတ်လပ်သူဖြစ်သည်။ ပေါလုသည် ထိုခေတ်၏ အသိပညာအရှိဆုံး ဆရာများထံမှ ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ သူသည် ဂါမာလီယယ်ထံတွင် သင်ယူခဲ့သည်။ ပေါလုသည် ရာဘီနှင့် နိုင်ငံရေးသမားတစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူသည် ဆန်ဟီဒရင်အဖွဲ့၏ အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးဖြစ်သည် (စာမူ ၉၅, ၁၈၉၉)။

39 (ch. 22:3, 25–28). Paul’s Background.—His [Paul’s] father was a man of reputation. He was a Cilician, but still a Roman citizen; for Paul declares that he was freeborn. Others obtained this freedom with a great sum, but Paul was freeborn. Paul had been educated by the most learned teachers of the age. He had been taught by Gamaliel. Paul was a rabbi and a statesman. He was a member of the Sanhedrim (MS 95, 1899).

၄၀။ ခွင့်ပြုခဲ့သည်။ ဂရိလို “အီပီထရေပို” ဆိုသည်မှာ “ခွင့်ပြုသည်၊” “လွှတ်ပေးသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤစကားလုံးကို စာရွက်များတွင် ဤအဓိပ္ပာယ်ဖြင့် အသုံးပြုသည်။

40. Had given … licence. Gr. epitrepō, “to permit,” “to allow,” “to give leave.” The word is used in the papyri in this sense.

လှေကားပေါ်တွင်။ လူအုပ်ထက် မြင့်သောနေရာတွင် ရှိပြီး ၎င်းတို့က ထပ်မံဆိုးရွားစွာ တုံ့ပြန်လာပါက အနည်းဆုံး လုံခြုံသော နေရာဖြစ်သည်—ထိုသို့လည်း ဖြစ်ခဲ့သည် (အခန်း ၂၂:၂၂–၂၅)။

On the stairs. A position above the crowd and comparatively safe, in case they should again react unfavorably—which they did (ch. 22:22–25).

လက်ဖြင့် အချက်ပြသည်။ လူအုပ်ကို တိတ်ဆိတ်စေရန် ရည်ရွယ်သော အမူအရာ၊ ပေါလုသည် ပြောဆိုလိုကြောင်း ညွှန်ပြသည်။

Beckoned with the hand. A gesture designed to silence the mob, implying that Paul wished to speak.

ဟီဗြဲဘာသာဖြင့်။ ဆိုလိုသည်မှာ အာရမိတ်ဘာသာ၊ စကားလုံးအရ “ဒေသိယဘာသာ” ဖြစ်သည်။ ယခုအခါ ပေါလုသည် ဧဝံဂေလိတရားကို ဟောပြောရန် လွတ်လပ်မှုနှင့် သူ၏အသက်တို့အပေါ် မူတည်နိုင်သည့် အကျဉ်းချုံးကာကွယ်ပြောဆိုမှုကို ပြုလုပ်မည်ဖြစ်သည်။ သူသည် အောက်ရှိ မငြိမ်မသက်ဖြစ်နေသော လူအုပ်နှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် မည်မျှ တည်ငြိမ်နေသည်ကို ကြည့်ပါ။ အတွဲ I၊ စာမျက်နှာ ၃၀ ကို ကြည့်ပါ။

In the Hebrew tongue. That is, in the Aramaic tongue, literally, “dialect.” Now Paul will make a brief defense, upon which his freedom to preach the gospel, if not his very life, may depend. How calm he is, in contrast with the turbulent mob below See Vol. I, p. 30.

ellen g. white comments

1–5 AA 396

1–40 AA 396-408

5 GW 178

8, 10–16 AA 397

13 ML 193

17, 18 AA 399

19, 20 AA 402

20–25 AA 403

26–28 AA 406

29–32 AA 407

33–40 AA 408

အခန်းကြီး - ၂၂

chapter 22

၁ ရှင်ပေါလုသည် သူမည်သို့ယုံကြည်ခြင်းသို့ ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်ကို အကျယ်တဝင့်ဖော်ပြပြီး၊ ၁၇ သူ၏တမန်တော်အဖြစ်သို့ ခေါ်ဝေါ်ခံရခြင်းကို ထုတ်ဖော်ပြောဆိုသည်။ ၂၂ တစ်ပါးအမျိုးသားများအကြောင်း ဖော်ပြလိုက်သည်နှင့် လူများသည် သူ့ကိုအော်ဟစ်ကြသည်။ ၂၄ သူသည် ကြိမ်ဒဏ်ပေးခံရမည်ဖြစ်သော်လည်း၊ ၂၅ ရောမနိုင်ငံသားအခွင့်အရေးကို တောင်းဆိုခဲ့သဖြင့် လွတ်မြောက်သည်။

1 Paul declareth at large, how he was converted to the faith, 17 and called to his apostleship. 22 At the very mentioning of the Gentiles, the people exclaim on him. 24 He should have been scourged, 25 but claiming the privilege of a Roman, he escapeth.

၁။ ညီအစ်ကိုများနှင့် ဖခင်များ။ ယဉ်ကျေးသောမိန့်ခွန်းပုံစံတစ်ခု (အခန်း ၁:၁၆၊ ၇:၂ တွင်ကြည့်ပါ)။ ပေါလုသည် ဆူညံသောလူအုပ်ကို ဖျောင်းဖျရန်ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။

1. Brethren, and fathers. A courteous form of address (see on chs. 1:16; 7:2). Paul purposed to conciliate the turbulent crowd.

ခုခံပြောဆိုခြင်း။ ဂရိလို “အာပိုလိုဂီယာ” သည် စွဲချက်တစ်ခုကို ခုခံပြောဆိုသော မိန့်ခွန်းဖြစ်သည်။

Defence. Gr. apologia, a speech made in defense against a charge.

၂။ ဟေဗြဲ။ ဆိုလိုသည်မှာ ထိုအချိန်က ဂျူးလူမျိုးများပြောဆိုသော ဘာသာစကားဖြစ်သည့် အာရာမိတ်ဖြစ်သည် (အခန်း ၂၁:၄၀ တွင်ကြည့်ပါ)။

2. Hebrew. That is, Aramaic, the spoken language of the Jews of that time (see on ch. 21:40).

ပို၍ တိတ်ဆိတ်သွားသည်။ သူ၏လက်ဟန်ဖြင့် (အခန်း ၂၁:၄၀)၊ အာရာမိတ်စကားနှင့် ယဉ်ကျေးသောဘာသာစကားဖြင့် ပေါလုသည် ဆူညံသောလူအုပ်ထံမှ အာရုံစူးစိုက်မှုကို ရရှိခဲ့သည်။ လူထုစိတ်ခံစားမှုပင်လယ်သည် ရုတ်တရက်ငြိမ်သက်သွားပြီး မျှော်လင့်ငြိမ်သက်မှုနေရာသို့ ရောက်ရှိသွားသည်။

More silence. His beckoning hand (ch. 21:40), his Aramaic speech, and his courteous language secured for Paul the close attention of the turbulent audience. The sea of human emotion sank suddenly to rest and gave place to an expectant calm.

၃။ ငါသည် ဧကန်စင်စစ်။ “ငါ” ဟူသောစကားလုံးသည် အလေးပေးထားသည်။ အခန်း ၂၁:၃၉ တွင်ကြည့်ပါ။

3. I am verily. The word “I” is emphatic. See on ch. 21:39.

တာရှုမြို့။ အခန်း ၆:၉၊ ၉:၁၁၊ ၂၁:၃၉ တွင်ကြည့်ပါ။

Tarsus. See on chs. 6:9; 9:11; 21:39.

ပြုစုပျိုးထောင်ခံရသည်။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ကလေးဘဝတွင်မဟုတ်ဘဲ လူငယ်ဘဝတွင်ဖြစ်သည်။ ပြည်ပ၌မွေးဖွားခဲ့သော်လည်း ပေါလုသည် ဂျူဒါယစံအိမ်တော်၏ ရှေးရိုးစွဲလေထုထဲတွင် ရင့်ကျက်လာခဲ့သည်။

Brought up. Probably not as a child, but as a young man. Although born abroad, Paul reached maturity in the conservative atmosphere of the citadel of Judaism.

ခြေရင်း၌။ ပေါလု၏ခေတ်တွင် ဆရာနှင့်တပည့်များနှစ်ဦးစလုံး ထိုင်ကြပြီး ဆရာသည် တပည့်များထက် ပိုမိုမြင့်သောအဆင့်တွင်ရှိသည်။

At the feet. In Paul’s day both teacher and pupils sat, the former at a higher level than the latter.

ဂါမလျံ။ အခန်း ၅:၃၄ တွင်ကြည့်ပါ။

Gamaliel. See on ch. 5:34.

ပြည့်စုံသည်။ ဂရိလို “အာကရီဘီယာ” သည် “တိကျမှု”၊ “တင်းကြပ်မှု” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ပေါလုသည် လူအုပ်အား ၎င်း၏နောက်ခံသည် စင်စစ်ဂျူးဖြစ်ကြောင်း အာမခံသည်။ သူသည် ၎င်းတို့၏အမြင်ကို အပြည့်အဝနားလည်သည်။ အခန်း ၂၃:၆၊ ၂၄:၁၄၊ ၂၆:၃–၅ တွင်ကြည့်ပါ။

Perfect. Gr. akribeia, “exactness,” “strictness.” Paul assures the crowd that his background is thoroughly Jewish. He fully understands their point of view. See on chs. 23:6; 24:14; 26:3–5.

ပညတ်တရား။ ဆိုလိုသည်မှာ ဂျူးဘာသာရေးယုံကြည်မှုနှင့် ကျင့်ထုံးစနစ်ဖြစ်သည်။

The law. That is, the Jewish system of religious belief and practice.

စိတ်အားထက်သန်သည်။ အခန်း ၂၁:၂၀ တွင်ကြည့်ပါ။ ပေါလုသည် “ပညတ်တရား” အတွက် “စိတ်အားထက်သန်မှု” သည် ဘာကိုဆိုလိုသည်ကို ကိုယ်တွေ့သိရှိခဲ့သည်။

Zealous. See on ch. 21:20. Paul knew from personal experience what it meant to be “zealous” for “the law.”

သင်တို့အားလုံးကဲ့သို့။ ပေနှင့် ၎င်းတို့သည် နားလည်မှုရရှိရန် ဘုံအခြေခံတစ်ခုရှိကြောင်း ဂျူးလူမျိုးများအား အာမခံသည်။ တစ်နည်းအားဖြင့် ၎င်းသည် ဗိမာန်တော်ကို သန့်ရှင်းပြီး မထိခိုက်စေရန် ထိန်းသိမ်းလိုသော ၎င်းတို့၏ဆန္ဒအတွက် ချီးကျူးသည်။

As ye all are. Paul assures the listening Jews that they and he have a common ground for reaching an understanding. In a sense, he commends them for their desire to preserve the Temple sacred and inviolate.

၄။ ငါသည် ညှဉ်းဆဲခဲ့သည်။ အခန်း ၇:၅၈၊ ၈:၁–၄၊ ၉:၁၊ ၂၊ ၁၃၊ ၁၄၊ ၂၆:၁၀ တွင်ကြည့်ပါ။

4. I persecuted. See on chs. 7:58; 8:1–4; 9:1, 2, 13, 14; 26:10.

ဤလမ်းစဉ်။ အခန်း ၉:၂ တွင်ကြည့်ပါ။

This way. See on ch. 9:2.

သေအောင်။ ပေါလုသည် ယခုသူတို့ပြသနေသကဲ့သို့ “စိတ်အားထက်သန်” ခဲ့ဖူးသည်။

Unto the death. Paul had once been as “zealous” as they now prove to be.

ထောင်များထဲသို့။ ထောင်များဟူသော ဗဟုဝစ်သည် ရှောလု၏ ညှဉ်းဆဲမှုလုပ်ရပ်များသည် မြို့အမျိုးမျိုးတွင် ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြသည် (အခန်း ၂၆:၁၁ တွင်ကြည့်ပါ)။

Into prisons. The plural implies that Saul’s persecuting activities were carried on in various cities (see ch. 26:11).

၅–၁၆ (အခန်း ၂၆:၉–၁၆)။ ပေါလုသည် ၎င်း၏ထူးခြားသောပြောင်းလဲခြင်းကို ဘယ်သောအခါမျှ မမေ့ခဲ့ပါ။—ခရစ်တော်ကိုယုံကြည်သူများအားလုံးကို ညှဉ်းဆဲသူတစ်ဦးမှ ယုံကြည်သူတစ်ဦးသို့ ပေါလု၏ပြောင်းလဲခြင်းကို သူဘယ်သောအခါမျှ မမေ့နိုင်ခဲ့ပါ။ ဤပြောင်းလဲခြင်းသည် ၎င်း၏နောက်ဘဝတစ်ခုလုံးအပေါ် မည်သို့သက်ရောက်ခဲ့သနည်း။ တစ်ခါက သူလှောင်ပြောင်ပြီး မထီမဲ့မြင်ပြုခဲ့သော သူ၏ဘက်တွင် အလုပ်လုပ်ရင်း မည်သည့်အားပေးမှုဖြစ်ခဲ့သနည်း။ သူ၏ဓမ္မအမှုထမ်းခြင်း၏ပထမပိုင်းတွင် သူရရှိခဲ့သော အာမခံချက်ကို သူဘယ်သောအခါမျှ မမေ့နိုင်ခဲ့ပါ။ သူသည် အသိဉာဏ်ဖြင့် ပြောဆိုနိုင်ခဲ့သည်မှာ သူ၌ အတွေ့အကြုံ၊ သခင်ယေရှုခရစ်နှင့်ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ သိရှိမှုရှိခဲ့သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ သူ၌ အသက်ရှင်နေသော၊ တည်မြဲသောယုံကြည်ခြင်းရှိခဲ့သည်။ အကြောင်းမှာ သူသည် ခရစ်တော်၏ရှေ့မှောက်တွင် အမြဲခံစားမိရန် မွေးမြူခဲ့သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ သူသည် ဆုတောင်းခြင်းဖြင့် ခွန်အားရရှိခဲ့ပြီး ခရစ်တော်၏သစ္စာရှိစစ်သားတစ်ဦးအနေဖြင့် အမိန့်များအတွက် ၎င်း၏ခေါင်းဆောင်ထံသို့ အမြဲလှမ်းကြည့်ခဲ့သည်။ သူ့ရှေ့တွင် အတားအဆီးများမည်မျှပုံထပ်လာစေကာမူ ထိုအလုပ်သည် မဖြစ်နိုင်ဟု သူမယူဆခဲ့ပါ။ အကြောင်းမှာ “ယုံကြည်သူများအတွက် အရာအားလုံးဖြစ်နိုင်သည်” ဟု သူသိရှိခဲ့သောကြောင့်ဖြစ်သည် (မူရင်း ၁၁၄၊ ၁၈၉၇)။

5–16 (ch. 26:9–16). Paul Never Forgot His Remarkable Conversion.—The apostle could never forget his conversion from a persecutor of all who believe on Christ, to a believer in Him. What a bearing this conversion had on all his afterlife! What an encouragement it was as he worked on the side of Him whom he once ridiculed and despised. He could never forget the assurance conveyed to him in the first part of his ministry. He could speak intelligently because he had an experience, a personal knowledge, of the Lord Jesus Christ. He had a living, abiding faith, for he cultivated a sense of the presence of Christ in all his works. He received strength in prayer, and as a faithful soldier of Christ he ever looked to his Captain for orders. No amount of obstacles piled up before him, could cause him to regard the work as an impossibility, for he realized that “all things are possible to them that believe” (MS 114, 1897).

ပေါလုသည် ၎င်း၏ပြောင်းလဲခြင်းအပြီး သွားရောက်ရန်ခေါ်ဆိုခံရသော နေရာတိုင်းတွင် သူ၏ပြောင်းလဲခြင်းတွင် ကောင်းကင်တမန်များ၏ ဓမ္မအမှုထမ်းခြင်းကို ထင်ရှားစွာတင်ပြခဲ့သည် (မူရင်း ၂၉၊ ၁၉၀၀)။

In every place where the apostle Paul was called to go after his conversion, he gave a vivid presentation of the ministration of heavenly angels in his conversion (MS 29, 1900).

၅။ ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်း။ ဆိုလိုသည်မှာ အာနနိယ (အခန်း ၂၃:၂)။ ဤမှတ်ချက်စာအုပ်တွင် လက်ခံထားသော ပေါလု၏ဘဝသမိုင်းအချိန်ဇယားအရ၊ ကိုင်ဖတ် (လုကာ ၃:၂ တွင်ကြည့်ပါ) သည် ပေါလု၏ပြောင်းလဲခြင်း (အေဒီ ၃၅) အချိန်တွင် ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်းဖြစ်နေသေးသည်။ အာနနိယသည် ကိုင်ဖတ်ပြီးနောက် သတ္တမမြောက် ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်းဖြစ်သည်။

5. The high priest. That is, Ananias (ch. 23:2). According to the chronology of Paul’s life adopted by this commentary, Caiaphas (see on Luke 3:2) was still high priest at the time (a.d. 35) of Paul’s conversion. Ananias was the seventh high priest since Caiaphas.

အကြီးအကဲများ၏အဖွဲ့။ ဂရိလို “ပရက်စဘူတယ်ရီယွန်” သည် ဤနေရာတွင် ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ဆန်ဟီဒရင်ဖြစ်သည်။ ပေါလု၏ပြောင်းလဲခြင်းမှ ၂၃ နှစ်ခန့်ကြာသွားခဲ့သော်လည်း၊ ထိုအချိန်က အသက်ရှင်နေသော “အကြီးအကဲများ” အချို့သည် ခရစ်ယာန်များကို ပေါလုက ညှဉ်းဆဲမှုကို ထောက်ခံခဲ့ကြသည် (အခန်း ၈:၃၊ ၉:၁၊ ၂)။

Estate of the elders. Gr. presbuterion, “presbytery,” here probably the Sanhedrin. Although perhaps 23 years had intervened since Paul’s conversion, some of “the elders” then living probably had joined in sanctioning Paul’s persecution of the Christians (chs. 8:3; 9:1, 2).

စာများ။ အခန်း ၉:၂ တွင်ကြည့်ပါ၊ ၂ ကောရိန္သု ၃:၁–၃ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။

Letters. See on Acts 9:2; cf. 2 Cor. 3:1–3.

ညီအစ်ကိုများ။ ပေါလုသည် ၎င်း၏ဂျူးလူမျိုးများကို ယဉ်ကျေးစွာ ရည်ညွှန်းသည် (အခန်း ၂၂:၁ တွင်ကြည့်ပါ၊ တရားဟောရာ ၁၈:၁၅ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

Brethren. Paul thus tactfully refers to his fellow Jews (see on Acts 22:1; cf. Deut. 18:15).

သွားခဲ့သည်။ စကားလုံးအရ “သွားနေသည်”၊ ဆိုလိုသည်မှာ လမ်းတွင်ရှိစဉ်ဖြစ်သည် (အခန်း ၉:၃ တွင်ကြည့်ပါ)။

Went. Literally, “was going,” that is, was on my way (see on ch. 9:3).

ဒမတ်စကတ်မြို့။ ပေါလု၏ဘာသာရေးစိတ်အားထက်သန်မှုသည် ၎င်းကို ပထမဦးစွာ ခရစ်ယာန်များကို ညှဉ်းဆဲရန်နှင့် နောက်ပိုင်းတွင် ခရစ်ယာန်ဘာသာကို ဟောပြောရန် နိုင်ငံခြားသို့ ဦးတည်စေခဲ့သည်။

Damascus. Paul’s religious zeal had led him to foreign lands, first to persecute Christians and later to proclaim Christianity.

ချည်နှောင်ထားသည်။ သို့မဟုတ် “ထောင်သွင်းချည်နှောင်ထားသည်”။

Bound. Or, “in bonds.”

၆။ မွန်းတည့်ချိန်ခန့်။ နေ့ခင်းဘက်ဆီးရီးယားနေ၏ တောက်ပမှုကို ဘုရားသခင်၏ရှေ့မှောက်တောက်ပမှုက မှေးမှိန်စေခဲ့သည် (အခန်း ၂၆:၁၃ တွင်ကြည့်ပါ)။

6. About noon. The brightness of the divine presence dimmed the glare of the noonday Syrian sun (see ch. 26:13).

၇။ အသံကိုကြားခဲ့သည်။ အခန်း ၉:၄–၆ တွင်ကြည့်ပါ၊ အခန်း ၂၂:၉ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။

7. Heard a voice. See on ch. 9:4–6; cf. ch. 22:9.

အဘယ်ကြောင့် ညှဉ်းဆဲသနည်း။ အခန်း ၉:၄ တွင်ကြည့်ပါ။ ရှောလု၏ပြောင်းလဲခြင်းအကြောင်းအမျိုးမျိုးကို နှိုင်းယှဉ်ရန် အခန်း ၉:၃ တွင်ကြည့်ပါ။

Why persecutest? See on ch. 9:4. For a comparison of the various accounts of Saul’s conversion see on ch. 9:3.

၈။ သင်သည် မည်သူနည်း။ အခန်း ၉:၅ တွင်ကြည့်ပါ။

8. Who art thou? See on ch. 9:5.

၉။ ထိတ်လန့်ကြသည်။ စာသားသက်သေအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ တွင်ကြည့်ပါ) ဤစကားလုံးများကို ဖယ်ထုတ်ရန် ထောက်ခံသည်။ သို့သော်လည်း ထိုသူများထိတ်လန့်ခဲ့ကြသည်မှာ သံသယဖြစ်စရာမရှိပါ။

9. And were afraid. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of these words. There can be no doubt, however, that the men were afraid.

အသံကို မကြားခဲ့ကြပါ။ အခန်း ၉:၇ တွင်ကြည့်ပါ။

Heard not the voice. See on ch. 9:7.

၁၀။ ဘာလုပ်ရမည်နည်း။ အခန်း ၉:၆ တွင်ကြည့်ပါ။

10. What shall I do? See on ch. 9:6.

၁၁။ မမြင်နိုင်ခဲ့ပါ။ အခန်း ၉:၈ တွင်ကြည့်ပါ။

11. Could not see. See on ch. 9:8.

၁၂။ ဘုရားကိုကိုးကွယ်သူ။ ဆိုလိုသည်မှာ အာနနိယသည် ဂျူးဘာသာ၏လိုအပ်ချက်များကို သစ္စာရှိစွာ လိုက်နာသူဖြစ်သည်။ အခန်း ၉:၁၀ တွင် သူ့ကို ဤသို့ဖော်ပြထားခြင်းမရှိပါ။ ထိုနေရာ၌ သူ့ကို “တပည့်တစ်ဦး” ဟုသာ ရိုးရှင်းစွာခေါ်သည်။ ဤနေရာတွင် ပေါလုသည် ၎င်း၏နားထောင်သူများကို ဖျောင်းဖျရန် ရည်ရွယ်ပုံရသည် (အခန်း ၂၂:၁–၄ တွင်ကြည့်ပါ)။ သန့်ရှင်းသူတစ်ဦးဖြစ်သည့် ဂျူးတစ်ဦးသည် ယခုပေါလုကို ယုတ်ညံ့သူအဖြစ်စွပ်စွဲထားသည့်အတိုင်း သူဖြစ်ခဲ့လျှင် ပေါလုကို လက်ခံမည်မဟုတ်ပေ။

12. Devout man. That is, Ananias was faithful in observing the requirements of the Jewish religion. He is not so described in ch. 9:10. There he is simply called “a certain disciple.” Here, Paul apparently seeks to conciliate his listeners (see on ch. 22:1–4). A devout Jew, presumably, would not have received Paul had he then been a profane person, guilty of blasphemous conduct as Paul was now supposed to be.

ဂုဏ်သတင်းကောင်း။ အာနနိယ၏ ဖြောင့်မတ်သောဂျူးတစ်ဦးအဖြစ် သမာဓိသည် မေးခွန်းထုတ်စရာမလိုပါ။ သူသည် ယုံကြည်ခြင်းအပေါ် သစ္စာရှိသူအဖြစ် ကျယ်ပြန့်စွာ လူသိများသည်။ ပေါလုကို သူလက်ခံခြင်းသည် ဒမတ်စကတ်လမ်းပေါ်တွင် ပေါလု၏အတွေ့အကြုံ၏ စစ်မှန်မှုကို သက်သေပြသည်။

Good report. Ananias’ integrity as a pious Jew was beyond question. He was widely known to be loyal to the faith. His acceptance of Paul testified to the genuineness of Paul’s experience on the Damascus road.

၁၃။ ငါ့ထံသို့ရောက်လာသည်။ အခန်း ၉:၁၁–၁၇ တွင်ကြည့်ပါ။

13. Came unto me. See on ch. 9:11–17.

၁၄။ ငါတို့ဘိုးဘေးများ၏ဘုရား။ အခန်း ၇:၃၂ တွင်ကြည့်ပါ။ စတီဖင်နှင့် အာနနိယတို့သည် ခရစ်ယာန်ဖြစ်လာခြင်းဖြင့် ၎င်းတို့၏ဘိုးဘေးများ၏ဘုရားကို စွန့်လွှတ်သည်ဟု အနည်းငယ်မျှမတွေးခဲ့ကြပါ။ ဂျူးခရစ်ယာန်များသည် ဂျူဒါယစံအိမ်တော်ကို စွန့်လွှတ်ရန် မတွေးခဲ့ကြပါ။ တကယ်တော့ ၎င်းတို့သည် မိမိတို့ကိုယ်ကို ညီအစ်ကိုများထဲတွင် အဆိုးရွားဆုံးဖြစ်သည်ဟု ယူဆခဲ့ကြသည်။ ပေါလုကဲ့သို့ပင် ၎င်းတို့သည် မျက်မမြင်ဖြစ်နေသော ၎င်းတို့၏လူမျိုးသားများအား နာဇရက်မြို့သား ယေရှုကို မေရှိယအဖြစ် မြင်နိုင်ရန် အာသီသန္နိဋ္ဌာန်ပြုခဲ့ကြသည် (ရောမ ၉:၁–၃၊ ၁၀:၁–၃ တွင်ကြည့်ပါ)။

14. The God of our fathers. See on ch. 7:32. Neither Stephen nor Ananias had the least thought that in becoming Christians they had forsaken the God of their fathers. Jewish Christians apparently had no thought of abandoning Judaism. In fact, they considered themselves the most devout of the brethren. Like Paul, they ardently longed for their blind fellow countrymen to see Jesus of Nazareth as the Messiah (see Rom. 9:1–3; 10:1–3).

ရွေးချယ်ထားသည်။ သို့မဟုတ် “ခန့်ထားသည်” (အခန်း ၉:၁၅ တွင်ကြည့်ပါ)။

Chosen thee. Or, “appointed thee” (see on ch. 9:15).

သူ၏အလိုတော်ကိုသိရန်။ ပြောင်းလဲခြင်းမတိုင်မီ ပေါလုသည် ဘုရားသခင်၏အလိုတော်ကို မသိခဲ့ပါ။ ဖာရိရှဲတစ်ဦးအနေဖြင့် သူသည် ၎င်းကို ကောင်းစွာသိပြီး သစ္စာရှိစွာ လုပ်ဆောင်နေသည်ဟု တွေးခဲ့သည် (အခန်း ၂၃:၁၊ ၂၄:၁၄ တွင်ကြည့်ပါ)။ ဘုရားသခင်၏အလိုတော်ကို သိခြင်းနှင့် လုပ်ဆောင်ခြင်းအကြား ရင်းနှီးသောဆက်နွယ်မှုရှိသည် (မဿဲ ၇:၂၁–၂၇၊ ယောဟန် ၇:၁၇၊ ၁၃:၁၇ တွင်ကြည့်ပါ)။ ပေါလုသည် ဘုရားသခင်၏အလိုတော်ကို ထပ်ခါတလဲလဲ ရည်ညွှန်းသည် (၁ ကောရိန္သု ၁:၁၊ ၂ ကောရိန္သု ၁:၁၊ ဧဖက် ၁:၁၊ ကောလောသဲ ၁:၁ တွင်ကြည့်ပါ)။

Know his will. Prior to conversion Paul had been ignorant of God’s will. As a Pharisee he had thought that he knew it well and was doing it conscientiously (see chs. 23:1; 24:14). There is an intimate relationship between knowing God’s will and doing it (see on Matt. 7:21–27; John 7:17; 13:17). Again and again Paul refers to the will of God (see 1 Cor. 1:1; 2 Cor. 1:1; Eph. 1:1; Col. 1:1).

ဖြောင့်မတ်သူ။ သို့မဟုတ် “ဖြောင့်မတ်သူတစ်ဦး” ဆိုသည်မှာ ယေရှုဖြစ်သည် (အခန်း ၃:၁၄၊ ၇:၅၂၊ ၁ ယောဟန် ၂:၁ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ တကျိပ်နှစ်ပါးသည် သခင်ယေရှုကို မြင်တွေ့ခဲ့ပြီး နေ့စဉ်ဆက်ဆံခဲ့ကြသည် (၁ ယောဟန် ၁:၁၊ ၃)။ ယခု တမန်တော်အမှုအတွက် အထူးခေါ်ဆိုမှုခံရသူ ပေါလုသည် ၎င်း၏သခင်ကို မြင်တွေ့ခွင့်ရခဲ့သည် (အခန်း ၂၂:၁၇–၂၁၊ ၁ ကောရိန္သု ၁၅:၃–၉၊ ၂ ကောရိန္သု ၁၂:၁–၅ တွင်ကြည့်ပါ)။

Just One. Or, “righteous one,” that is, Jesus (cf. Acts 3:14; 7:52; 1 John 2:1). The Twelve had both seen the Lord and associated with Him day after day (1 John 1:1, 3). Paul, now the recipient of a special call to apostleship, was also privileged to see his Lord (see Acts 22:17–21; 1 Cor. 15:3–9; 2 Cor. 12:1–5).

အသံ။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ဒမတ်စကတ်အနီးရှိ ရူပါရုံကို ရည်ညွှန်းခြင်းဖြစ်ပြီး၊ နောက်ပိုင်းတွင် သခင်ထံမှ ရရှိခဲ့သော အထူးညွှန်ကြားချက်ကိုလည်း ဖြစ်နိုင်သည် (၂ ကောရိန္သု ၁၂:၁–၅၊ ဂလာတိ ၁:၁၁၊ ၁၂)။

The voice. Probably a reference to the vision near Damascus; possibly also to the special instruction he received from the Lord at a later time (2 Cor. 12:1–5; Gal. 1:11, 12).

၁၅။ ၎င်း၏သက်သေဖြစ်ရန်။ တကျိပ်နှစ်ပါးကဲ့သို့ပင် ပေါလုသည် သခင်ကို မြင်တွေ့ခဲ့ပြီး၊ သူ၏အသံကို ကြားခဲ့ပြီး၊ သူ၏အလိုတော်ကို သိရှိခဲ့သည် (အခန်း ၁၄)။ ၎င်းတို့ကဲ့သို့ပင် သူသည် ဧဝံဂေလိတရားကို ဟောပြောရန် တာဝန်ပေးခံရသည် (အခန်း ၁:၈ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ သူ၏အခွင့်အာဏာနှင့် စွမ်းရည်များသည် ၎င်းတို့ထက် နိမ့်ကျခြင်းမရှိပါ (၁ ကောရိန္သု ၁၅:၁၀၊ ၂ ကောရိန္သု ၁၁:၅၊ ဂလာတိ ၂:၈၊ ၁၁)။

15. Be his witness. Like the Twelve, Paul had seen the Lord, heard His voice, and knew His will (v. 14). Also like them, he was commissioned to proclaim the gospel (cf. ch. 1:8). His credentials and authority were not inferior to theirs (1 Cor. 15:10; 2 Cor. 11:5; Gal. 2:8, 11).

လူအားလုံးထံသို့။ ယခုအခါတွင် သူ၏တပါးအမျိုးသားများအတွက် အထူးတာဝန်ကို သတိဖြင့် ရှောင်ရှားထားသည် (အခန်း ၂၁ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

Unto all men. As yet, cautiously avoids mentioning his special commission to the Gentiles (cf. v. 21).

မြင်တွေ့ခဲ့ပြီး ကြားခဲ့သည်။ သက်သေခံရန်စွမ်းအားသည် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအတွေ့အကြုံမှ လာသည် (၁ ယောဟန် ၁:၁–၃၊ ၂ ပေတရု ၁:၁၆–၁၈ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ ပေါလုသည် အသက်ရှင်သောကယ်တင်ရှင်နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး၊ သူ့ထံမှ အမှန်တရား၏ ရင်းနှီးသော၊ ရှင်းလင်းသော၊ စနစ်ကျသော အသိပညာကို ရရှိခဲ့သည်၊ တကျိပ်နှစ်ပါးကဲ့သို့ပင်ဖြစ်သည်။

Seen and heard. Power to witness comes from personal experience (cf. 1 John 1:1–3; 2 Peter 1:16–18). Paul had met the living Saviour, and had received from Him an intimate, clear, and systematic knowledge of truth, even as had the Twelve.

၁၆။ အဘယ်ကြောင့် နှောင့်နှေးနေသနည်း။ သက်သေအထောက်အထားများသည် လုံလောက်သည်၊ ခရစ်ယာန်တစ်ဦးအဖြစ် တရားဝင်ဖြစ်လာရန် အဘယ်ကြောင့် နှောင့်နှေးနေသနည်း (အခန်း ၈:၃၆ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

16. Why tarriest thou? The evidence was sufficient; why delay formally becoming a Christian (cf. ch. 8:36)?

ဗတ္တိဇံခံပါ။ မဿဲ ၃:၆၊ တမန်တော် ၂:၃၈၊ ၉:၁၈၊ ရောမ ၆:၁–၆၊ တမန်တော် ၈:၃၆ တွင်ကြည့်ပါ။

Be baptized. See on Matt. 3:6; Acts 2:38; 9:18; Rom. 6:1–6; cf. Acts 8:36.

သင်၏အပြစ်များကို ဆေးကြောပါ။ ဗတ္တိဇံသည် ဘုရားသခင်သတ်မှတ်ထားသော ထုံးတမ်းတစ်ခုဖြစ်သည် (မဿဲ ၃:၁၅၊ မာကု ၁၆:၁၅၊ ၁၆၊ ယောဟန် ၃:၃၊ ၅၊ တိတု ၃:၅ တွင်ကြည့်ပါ)။ သို့သော်လည်း၊ ၎င်းသည် အပြစ်ကို “ဆေးကြောရန်” မထိရောက်ပါ။ ယုံကြည်ခြင်း၊ နောင်တရခြင်း၊ နှင့် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်ကို လက်ခံခြင်းတို့သည် ပြင်ပလုပ်ရပ်နှင့်အတူ ထိရောက်မှုရှိရန် လိုအပ်သည် (မဿဲ ၂၈:၁၉၊ တမန်တော် ၂:၃၈၊ ၃:၁၉၊ ၈:၃၆၊ ၃၇ တွင်ကြည့်ပါ)။ ခရစ်တော်၏သေခြင်းသည် အပြစ်များ၏အပြစ်ဒဏ်ကို ဖယ်ရှားနိုင်စေခဲ့သည် (၂ ကောရိန္သု ၅:၂၀၊ ၂၁၊ ၁ ပေတရု ၂:၂၄၊ ၃:၂၁၊ ၁ ယောဟန် ၁:၇၊ ၉)။

Wash away thy sins. Baptism is a divinely appointed ordinance (see Matt. 3:15; Mark 16:15, 16; John 3:3, 5; Titus 3:5). Nevertheless, in and of itself it does not avail to “wash away” sin. Belief, repentance, and the reception of the Holy Spirit must accompany the outward act in order to make it efficacious (see Matt. 28:19; Acts 2:38; 3:19; 8:36, 37). It was the death of Christ that made possible the removal of the guilt of sin (2 Cor. 5:20, 21; 1 Peter 2:24; 3:21; 1 John 1:7, 9).

ခေါ်ဆိုခြင်း။ ဆိုလိုသည်မှာ ခရစ်တော်အားဖြင့် ကယ်တင်ခြင်းကို လက်ခံပြီး သူ၏အမှုထဲသို့ ဝင်ရောက်ခြင်းဖြစ်သည်။

Calling on. That is, accepting salvation through Christ and entering His service.

သခင်၏နာမတော်။ စာသားသက်သေအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ တွင်ကြည့်ပါ) “သူ၏နာမတော်” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံသည်။

The name of the Lord. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading “his name.”

၁၇။ ယေရုသလင်သို့။ ဤသည်မှာ အခန်း ၉:၂၆ ၏လည်ပတ်ခြင်းဖြစ်သည် (ထိုနေရာ၌ မှတ်ချက်ကိုကြည့်ပါ)။

17. To Jerusalem. This is the visit of ch. 9:26 (see comment there).

ဗိမာန်တော်ထဲ၌။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ နံနက်သို့မဟုတ် ညနေဆုတောင်းချိန်တွင်ဖြစ်သည် (လုကာ ၁:၉၊ တမန်တော် ၃:၁ တွင်ကြည့်ပါ)။ ဘုရားသခင်သည် ယခုပေါလုအား သူယခုဗလံဖျက်ဆီးသည်ဟု စွပ်စွဲခံရသောနေရာ၌ ရူပါရုံဖြင့် ဂုဏ်ပြုခဲ့သောကြောင့်၊ ဂျူးလူမျိုးများသည် သူ့ကို သတ်ရန်ဆုံးဖြတ်မည့်အစား အချက်အလက်များကို စုံစမ်းစစ်ဆေးသင့်သည်။

In the temple. Probably at the time of the morning or the evening hour of prayer (see on Luke 1:9; Acts 3:1). Because God had honored Paul with a vision in the very place he was now accused of desecrating, the Jews would do well to investigate the facts before deciding to kill him.

အောက်ကျို့ခြင်း။ ဤရူပါရုံတွင်ပေးအပ်သောသတင်းစကားသည် အခန်းငယ် ၁၈ မှ ၂၁ တွင်ဖော်ပြထားသည်။ ၎င်းသည် အခန်း ၉၊ အခန်းငယ် ၂၆ မှ ၃၀ တွင်မှတ်တမ်းတင်ထားသော ဂျေရုဆလင်မြို့သို့လည်ပတ်မှုတွင်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

A trance. The message imparted in this vision is related in vs. 18–21. This occurred on the visit to Jerusalem recorded in ch. 9:26–30.

၁၈. အလျင်စလိုထွက်သွား။ အခန်း ၉:၂၉၊ ၃၀ တွင် တပည့်တော်များက သူ့ကို ပို့လွှတ်ခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ ပေါလု၏အသက်အန္တရာယ်ကို ပူးပေါင်းကြံစည်မှု (အခန်းကြီး ၉:၂၉) က သူမနှေးနှင့်ကျူးလွန်စေခဲ့သည်။ မယုံကြည်သူဂျူးများအတွက် နှလုံးသားထဲတွင် ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးဖြစ်နေပြီး (ရောမ ၉:၁-၃; ၁၀:၁ ကိုကြည့်ပါ) နှင့် သူ၏ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဘေးကင်းရေးအတွက် စိုးရိမ်မှုမရှိသည့်အလျောက် (တမန်တော် ၁၉:၃၀; ၂၀:၂၂-၂၄; ၂ကော ၄:၇-၉; ၁၁:၂၄-၂၇ ကိုကြည့်ပါ) ပေါလုသည် မြို့တွင်ဆက်လက်နေထိုင်ရန် သူ၏တာဝန်ဟု ခံစားခဲ့ရပုံရသည်။ ဧဝံဂေလိတရားသယ်ဆောင်သူသည် ခြိမ်းခြောက်မှုများကို လျစ်လျူရှုသင့်သည့်အခါရှိသော်လည်း၊ မြို့တစ်မြို့တွင် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံရသောအခါ အခြားမြို့သို့ ထွက်ပြေးရမည့်အခါလည်းရှိသည် (မဿဲ ၁၀:၂၃ ကိုကြည့်ပါ)။ အလွန်အမင်းဖိအားပေးခံရသောအခါ၊ တာဝန်ကို ရှင်းလင်းစွာနားလည်ရန် ဘုရားသခင်ထံသို့ ကြည့်ရှုရမည်။ ဤအခါတွင် ပေါလုနှင့်လည်း ထိုသို့ဖြစ်ခဲ့သည်။ ညီအစ်ကိုများ၏အကြံပေးချက်သို့ ဘုရားသခင်က တိုက်ရိုက်နှင့် သတ်မှတ်ထားသော ညွှန်ကြားချက်များကို ထည့်သွင်းပေးခဲ့သည်။ ပေါလုသည် ဂျူးများအတွက် အဓိကလုပ်ဆောင်ရန် ခေါ်ဆိုခံရခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ တပါးအမျိုးသားများအတွက်ဖြစ်သည် (တမန်တော် ၂၂:၂၁; ဂလာတိ ၂:၇-၉)၊ ဘုရားသခင်၏ရည်ရွယ်ချက်များသည် သူ၏ထွက်ခွာမှုဖြင့် အကောင်းဆုံးဆောင်ရွက်ခံရမည်ဖြစ်သည်။ ညီအစ်ကိုများ၏အကြံပေးချက်နှင့် ဘုရားသခင်၏လမ်းညွှန်မှုဆိုင်ရာ အလားတူဖြစ်ရပ်များအတွက်၊ ထွက်မြောက်ရာ ၁၈:၁၇-၂၅ နှင့် တောလည်ရာ ၁၁:၁၆; တမန်တော် ၁၅:၂ နှင့် ဂလာတိ ၂:၂; တမန်တော် ၁၃:၂-၄; ၁၅:၂၈ ကိုကြည့်ပါ။

18. Make haste. Chapter 9:29, 30 states only that the disciples sent him away. The plot against Paul’s life (v. 29) convinced them that Paul should leave the city without delay. With a burden on his heart for the unbelieving Jews (cf. Rom. 9:1–3; 10:1) and with his characteristic unconcern for his personal safety (cf. Acts 19:30; 20:22–24; 2 Cor. 4:7–9; 11:24–27), Paul apparently felt it his duty to remain in the city (AA 130). There are times when the gospel messenger should disregard threatening circumstances, but there are other times when, persecuted in one city, he should flee to another (see on Matt. 10:23). When pressed, seemingly beyond measure, he must look to God for a clear understanding of duty. Thus it was with Paul upon this occasion, for, to the counsel of the brethren, God added direct and specific instructions. Paul had not been called to labor primarily for Jews, but for Gentiles (Acts 22:21; Gal. 2:7–9), and the purposes of God would best be served by his departure. For similar instances of divine guidance added to the counsel of the brethren, compare Ex. 18:17–25 with Num. 11:16; Acts 15:2 with Gal. 2:2; see Acts 13:2–4; 15:28.

အလျင်စလို။ ပေါလုသည် ထိုတွင် ၁၅ ရက်သာနေခဲ့သည် (ဂလာတိ ၁:၁၈)။

Quickly. Paul had been there only 15 days (Gal. 1:18).

၁၉. သူတို့။ ဂရိဘာသာတွင် အလေးပေးထားပြီး “ဤသူများပင်” ဟု ဘာသာပြန်နိုင်သည်။ ယခင်က သူ၏အသက်ကို ရှာဖွေခဲ့သူများသည် ပေါလု၏ ခရစ်ယာန်များကို ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်သည့် စိတ်အားထက်သန်မှုကို ကောင်းစွာသိရှိခဲ့သည်။

19. They. The Greek is emphatic and might be rendered, “these very ones.” The same ones who, upon that former occasion, had sought his life well knew Paul’s former zeal in persecuting Christians.

ထောင်ချပြီး ရိုက်နှက်ခဲ့သည်။ ပေါလုသည် ရိုက်နှက်မှုများကို ကိုယ်တိုင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်းမဖြစ်နိုင်ပေ။ ကြိယာ၏အချိန်သည် အချိန်ကာလတစ်ခုအတွင်း ဆက်လက်လုပ်ဆောင်မှုကို ညွှန်ပြသည်။ ပေါလုသည် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုကို သူ၏အလုပ်အဖြစ်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ယခု သူ၏အသက်ကို တောင်းဆိုနေသော ဒေါသထွက်နေသည့်လူအုပ်ရှေ့တွင် သူ၏ရည်ရွယ်ချက်မှာ ၎င်းတို့၏ခံစားချက်ကို အတိအကျသိရှိကြောင်း ဖော်ပြခြင်းဖြင့် ဘုံတူညီသောအချက်ကို ရှာဖွေရန်ဖြစ်သည်။ ထို့နောက် ၎င်းတို့သည် သူပြောမည့်စကားများကို နားထောင်လိုစိတ်ရှိလာနိုင်သည်။

I imprisoned and beat. Paul probably did not administer the beatings himself. The tense of verbs indicates action extending over a period of time. Paul had made persecution his occupation. His purpose now, before this angry mob eager for his blood, was to find common ground by making clear that he knew exactly how they felt. Perhaps then they would be willing to listen to what more he might have to say.

ဆံဝတ်ကျောင်းတိုင်းတွင်။ ဆံဝတ်ကျောင်းသည် မယုံကြည်သူများနှင့် ပြဿနာဖြစ်စေသူများအပေါ် စွဲချက်များကို ကြားနာပြီး ပြစ်ဒဏ်ပေးရာ နေရာဖြစ်သည်ကို မဿဲ ၁၀:၁၇; ၂၃:၃၄; မာကု ၁၃:၉; လုကာ ၁၂:၁၁ တို့တွင်ကြည့်ပါ။ အေဒီ ၂၂၅ ခန့်တွင် တာတယ်လီယမ်က သူ၏ခေတ်တွင် ဂျူးဆံဝတ်ကျောင်းများသည် ခရစ်ယာန်များအပေါ် “ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှု၏ ရေတွင်း” များဖြစ်နေသေးသည်ဟု ရေးသားခဲ့သည် (Scorpiace x)။

In every synagogue. Concerning the synagogue as a place where charges against heretics and troublemakers were heard and where punishment was administered, see Matt. 10:17; 23:34; Mark 13:9; Luke 12:11. Tertullian, about a.d. 225, wrote that in his day Jewish synagogues were still “fountains of persecution” against the Christians (Scorpiace x).

သင့်ကိုယုံကြည်သူများ။ အခန်းကြီး ၁၅:၂၁ ကိုကြည့်ပါ။

Believed on thee. See on ch. 15:21.

၂၀. သက်သေ။ ဂရိဘာသာ “မာတုစ်”၊ “သက်သေ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဓမ္မသစ်ကျမ်းခေတ်တွင် “မာတုစ်” ဟူသောစကားလုံးသည် ယခုကျွန်ုပ်တို့၏ “အာဇာနည်” ဟူသောစကားလုံးမှ ဆင်းသက်လာသော အဓိပ္ပာယ်ကို မရရှိသေးပေ။ သို့သော် ခရစ်ယာန်များသည် ၎င်းတို့၏အသက်ကို စွန့်လွှတ်ရသည့် အဆုံးစွန်သက်သေပြရန် ပိုမိုခေါ်ဆိုခံရသည်နှင့်အမျှ၊ ထိုသက်သေများသည် အာဇာနည်များအဖြစ် အထူးသတ်မှတ်ခံရသည်။

20. Martyr. Gr. martus, “witness.” In NT times the word martus had not yet acquired the meaning now attached to our word “martyr,” which is derived from it. But as Christians increasingly were called upon to give the ultimate witness of laying down their lives, such witnesses came especially to be known as martyrs.

သူ၏သေခြင်းသို့။ စာသားအထောက်အထားများသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) ဤစကားလုံးများကို ဖယ်ရှားရန် ထောက်ခံသည်။ သို့သော်လည်း ပေါလု၏အဓိပ္ပာယ်မှာ ထင်ရှားသည် (အခန်းကြီး ၇:၅၈; ၈:၁ ကိုကြည့်ပါ)။

Unto his death. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of these words. Obviously, however, such is Paul’s meaning (see on chs. 7:58; 8:1).

၂၁. ငါပို့လွှတ်မည်။ ပေါလု၏ ယေရုဆလင်မှထွက်ခွာမှုသည် ပေါလုအတွက် ဘုရားသခင်၏ရည်ရွယ်ချက်ဖြစ်သည့် ဤကြေညာချက်၏ပြည့်စုံမှုမဟုတ်ပေ။ ပေါလုနှင့်ဗာနဗတို့ ပထမဆုံးသာသနာပြုခရီးထွက်ခွာမည့်အချိန်မတိုင်မီ နှစ်ပေါင်း ခုနစ်နှစ်ခန့် ကျန်ရှိသေးသည် (စာမျက်နှာ ၂၉၊ ၁၀၀၊ ၁၀၂ ကိုကြည့်ပါ)။

21. I will send. Paul’s departure from Jerusalem was not the fulfillment of this declaration of the divine purpose for Paul. Some seven years were yet to pass before Paul and Barnabas set out on their First Missionary Journey (see pp. 29, 100, 102).

ဝေးရာသို့။ သို့မဟုတ် “ဝေးကွာသော”၊ “ဝေးလံသော”။

Far hence. Or, “afar,” “far away.”

တပါးအမျိုးသားများ။ ပေါလု၏အလုပ်သည် ဂျူးမဟုတ်သူများအတွက် အဓိကဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၉:၁၅ ကိုကြည့်ပါ)။

Gentiles. Paul’s work would be primarily for non-Jews (see on ch. 9:15).

၂၂. ဤစကားအထိ။ သို့မဟုတ် “ဤထုတ်ဖော်ပြောဆိုမှုအထိ”။ ယခုအချိန်ထိ ဒေါသထွက်နေသော စူးစမ်းလိုစိတ်ဖြင့် တိတ်ဆိတ်နေခဲ့သော ဂျူးများသည် သည်းမခံနိုင်တော့ပေ။ ကယ်တင်ခြင်းသည် တပါးအမျိုးသားများအတွက်ဖြစ်နိုင်သည်ဟူသော အယူအဆက ၎င်းတို့ကို ဒေါသထွက်စေခဲ့သည် (လုကာ ၄:၂၅-၂၉; တမန်တော် ၇:၅၁-၅၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့သည် ပေါလု၏အသက်ကို ချက်ချင်းတောင်းဆိုခဲ့ပြီး တရားစီရင်ရေးအဆင့်များပင် မလိုအပ်ခဲ့ပေ။ ၎င်းတို့၏သဘောထားကျဉ်းမြောင်းမှုအရ ပေါလုသည် ဂျူးဘာသာမှ ဖောက်ပြန်သူတစ်ဦးဖြစ်သည်မှာ ထင်ရှားသည်။

22. Unto this word. Or, “up to this statement.” Silent in angry curiosity until now, the Jews could contain themselves no longer. The idea that salvation could be for the Gentiles enraged them (cf. Luke 4:25–29; Acts 7:51–54). Hence they clamored for Paul’s death immediately, without even the formality of a trial. In their narrow opinion Paul was obviously an apostate from Judaism.

၂၃. သူတို့၏အဝတ်များကို ချွတ်ပစ်သည်။ လွတ်လပ်သောအပြင်ဘက်အင်္ကျီ (ဂရိဘာသာ “ဟိမာတီယွန်”; မဿဲ ၅:၄၀; အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၄၇ ကိုကြည့်ပါ) ကို ချွတ်ပစ်ခြင်းသည် ကြီးစွာသောစိတ်လှုပ်ရှားမှုကို ထင်ဟပ်စေသည်။ လူအုပ်သည် လုပ်ဆောင်ရန်အဆင်သင့်ဖြစ်နေသည်။ ၂ဓမ္မရာဇဝင် ၉:၁၃ ကိုနှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။

23. Cast off their clothes. To cast off the loose outer robe (Gr. himation; see on Matt. 5:40; see Vol. V, p. 47) reflected great excitement. The mob was ready for action. Compare 2 Kings 9:13.

ဖုန်မှုန့်များကို ပစ်ပေါက်သည်။ စက်ဆုပ်ရွံရှာမှုနှင့် ငြင်းပယ်မှု၏ အမူအရာတစ်ခုဖြစ်သည်။

Threw dust. A gesture of loathing and repudiation.

၂၄. ဗိုလ်ချုပ်။ ဂရိဘာသာ “ခီလီယာခိုစ်”၊ “တစ်ထောင်သောစစ်သည်များ၏ဆရာ” (ယောဟန် ၁၈:၁၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤအရာရှိ၊ ကလောဒီယပ်လီစီယပ်စ် (တမန်တော် ၂၃:၂၆) သည် အာရမိဘာသာကို နားမလည်သူဖြစ်ပြီး၊ ပေါလု၏စကားကို နားမလည်နိုင်ဘဲ၊ ဆူပူမှုမှ သူသည် ပြင်းထန်သောပြစ်မှုတစ်ခုကို ကျူးလွန်ထားသူဖြစ်ရမည်ဟု သုံးသပ်နိုင်သည်။

24. Chief captain. Gr. chiliarchos, “commander of a thousand” (see on John 18:12). This officer, Claudius Lysias (Acts 23:26), doubtless ignorant of Aramaic, probably understood nothing of what Paul was saying and could only conclude from the tumult that he must be guilty of some serious offense.

ရဲတိုက်။ ဆိုလိုသည်မှာ အန်တိုနီယပ်ရဲတိုက် သို့မဟုတ် ဗိမာန်တော်ဧရိယာမြောက်ဘက်ရှိ မျှော်စင်ဖြစ်သည် (ခရစ်တော်ခေတ်က ယေရုဆလင်ကိုကြည့်ပါ; အခန်းကြီး ၂၁:၃၁ ကိုကြည့်ပါ)။

The castle. That is, the Castle, or Tower, of Antonia, north of the Temple area (see Jerusalem in Time of Christ; see on ch. 21:31).

ရိုက်နှက်ခြင်းဖြင့် စစ်ဆေးသည်။ ပြစ်ဒဏ်ပေးရန်ရည်ရွယ်ချက်မဟုတ်ဘဲ၊ ဝန်ခံချက်ရယူရန်ဖြစ်သည်။

Examined by scourging. Not for the purpose of inflicting punishment, but to extract a confession.

ထိုသို့အော်ဟစ်သည်။ သို့မဟုတ် “အော်ဟစ်သည်” (အခန်းကြီး ၁၂:၂၂ ကိုကြည့်ပါ)။

Cried so. Or, “shouted” (cf. ch. 12:22).

၂၅. သူ့ကိုသိုင်းကြိုးများဖြင့်ချည်နှောင်သည်။ ဂရိဘာသာသည် ၎င်းတို့သည် သူ့ကို ရိုက်နှက်ရန်အဆင်သင့်ဖြစ်သော အနေအထားတွင် သိုင်းကြိုးများဖြင့် ဆွဲထားသည်ဟု ဆိုလိုနိုင်သည်။

25. Bound him with thongs. The Greek may imply that they stretched him forward with straps, in a posture ready for flogging.

ရာပြည့်မှူး။ ဂရိဘာသာ “ဟဲကတုန်တာခိုစ်” (တမန်တော် ၁၀:၁; လုကာ ၇:၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤသူသည် ရိုက်နှက်မှုကို ဆောင်ရွက်ရန် တာဝန်ပေးထားသော စစ်သည်တပ်ဖွဲ့မှူးဖြစ်သည်။

Centurion. Gr. hekatontarchos (see on Acts 10:1; Luke 7:2). This was the officer in charge of the squad of soldiers detailed to administer the scourging.

တရားဝင်သလား။ ရောမဥပဒေသည် ရောမနိုင်ငံသားကို ရိုက်နှက်ခြင်းကို တားမြစ်ထားသည် (Livy Roman History x. ၉. ၄, ၅)။

Is it lawful? Roman law forbade the scourging of a Roman citizen (Livy Roman History x. 9. 4, 5).

ရောမနိုင်ငံသား။ ပေါလုသည် ရောမနိုင်ငံသားမဟုတ်ပါက ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်သည်ဟု အဆိုပြုခြင်းသည် ပြင်းထန်သောပြစ်မှုဖြစ်လိမ့်မည်။ ရာပြည့်မှူးသည် သူ့လက်ထဲတွင် ပြဿနာတစ်ခုထက်ပိုရှိနေသည်ကို ချက်ချင်းသဘောပေါက်ခဲ့သည်။ ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်မှုသည် အလွန်တန်ဖိုးရှိသည် (အခန်းကြီး ၂၂:၂၈; စာမျက်နှာ ၉၄; အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၃၆ ကိုကြည့်ပါ)၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းသည် ၎င်း၏ပိုင်ဆိုင်သူများအတွက် အခွင့်အရေးများစွာကို အာမခံပေးသည်။ အခါများစွာတွင် ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်မှုသည် ပေါလုအတွက် အကာအကွယ်ဖြစ်ခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၁၆:၃၇-၃၉ ကိုကြည့်ပါ)။

A Roman. It would have been a grave offense for Paul to claim to be a Roman citizen if he were not. The centurion realized at once that he had more on his hands than a troublemaking Jew. Roman citizenship was highly prized (see v. 28; p. 94; cf. Vol. V, p. 36), for it ensured to its possessors many privileges. Upon various occasions Roman citizenship proved to be a protection to Paul (see on ch. 16:37–39).

၂၆. သတိထားပါ။ စာသားအထောက်အထားများသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “သတိထားပါ” ဟူသောစကားလုံးများကို ဖယ်ရှားရန်နှင့် နောက်ဆက်တွဲစာကြောင်းကို မေးခွန်းတစ်ခုအဖြစ် နားလည်ရန် ထောက်ခံသည်၊ “သင်ဘာလုပ်တော့မည်နည်း။”

26. Take heed. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of the words “take heed,” and the understanding of the following clause as a question, “What are you about to do?”

၂၇. သင်သည်လား။ အရာရှိ၏မေးခွန်းတွင် ဂရိဘာသာဖြင့် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း “သင်” ဟူသောနာမ်စားအပေါ် အလေးပေးထားသည်။ “သင်သည် ရောမနိုင်ငံသားလား။” အာရမိဘာသာဖြင့် မိန့်ခွန်းတစ်ခုဖြင့် ဂျူးလူအုပ်ကို စိတ်လှုပ်ရှားမှုအထွတ်အထိပ်သို့ ရောက်စေခဲ့သူတစ်ဦးသည် ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်သည်ဟူသော အတွေးကြောင့် အရာရှိသည် အံ့အားသင့်ခဲ့သည်မှာ ထင်ရှားသည်။

27. Art thou? The emphasis in the officer’s question, as stated in Greek, is upon the pronoun “thou”: “art thou a Roman?” Obviously the officer was surprised at the thought that a man who had just raised a Jewish mob to a pitch of frenzy by a speech in Aramaic should be a Roman citizen.

၂၈. လွတ်လပ်မှု။ ဂရိဘာသာ “ပိုလီတီယာ”၊ ဤနေရာတွင် “နိုင်ငံသားဖြစ်မှု” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဖိလိပ္ပိ ၃:၂၀ ကိုနှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။ “လွတ်လပ်မှု” ဟူသောစကားလုံးကို ဘာသာပြန်သူများက မြို့တစ်မြို့၏ “လွတ်လပ်မှု” ကို ပြောဆိုသည့်အခါ အဓိပ္ပာယ်တူအသုံးပြုခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် မြို့တစ်မြို့က ဂုဏ်ပြုဧည့်သည် သို့မဟုတ် သူရဲကောင်းတစ်ဦးအား ပေးအပ်သော အခွင့်အရေးများကို ဆိုလိုသည်။

28. Freedom. Gr. politeia, here meaning “citizenship.” Compare Phil. 3:20. The word “freedom” was probably used by the translators in the same sense as when speaking of the “freedom” of the city, meaning the privileges granted by a city to an honored guest or hero.

မွေးဖွားလွတ်လပ်သူ။ စာသားအရ “ထိုသို့မွေးဖွားသူ”၊ ဆိုလိုသည်မှာ ရောမနိုင်ငံသားအဖြစ် မွေးဖွားသူဖြစ်သည်။

Free born. Literally, “so born,” that is, born a Roman citizen.

၂၉. လုပ်ဆောင်ရမည်။ ဆိုလိုသည်မှာ လုပ်ဆောင်ရန်အလျင်ရှိသည်။

29. Should have. That is, were about to.

စစ်ဆေးခြင်း။ ပေါလုခံရမည့် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုအတွက် ယုယသောအသုံးအနှုန်းဖြစ်သည်။

Examined. A euphemism for the torture to which Paul was about to be subjected.

ထိတ်လန့်သည်။ “ဗိုလ်ချုပ်” ၏ထိတ်လန့်မှုသည် ပေါလုကို သံကြိုးများဖြင့် ချည်နှောင်ထားခြင်းကြောင့် မဟုတ်ပေ။ ပေါလုသည် ထိုသို့သောဆက်ဆံမှုကို မကြာခဏခံစားခဲ့ရသည် (တမန်တော် ၂၈:၂၀; ဖိလိပ္ပိ ၁:၇, ၁၃, ၁၄, ၁၆; ကောလောသဲ ၄:၁၈; ဖိလေမုန် ၁၀, ၁၃)၊ အကြောင်းမှာ ရောမနိုင်ငံသားများကို ချည်နှောင်နိုင်သည်။ ပေါလုသည် ဆက်လက်သံကြိုးဖြင့် ချည်နှောင်ထားခံရသည် (တမန်တော် ၂၂:၃၀)။ ဗိုလ်ချုပ်၏ထိတ်လန့်မှုသည် ပေါလုကို ရိုက်နှက်ရန်အတွက် သိုင်းကြိုးများဖြင့် ထားရှိခဲ့ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။

Afraid. The fear of the “chief captain” was not that he had put Paul in shackles. Paul had often experienced such treatment (Acts 28:20; Phil. 1:7, 13, 14, 16; Col. 4:18; Philemon 10, 13), for Roman citizens might be bound. Paul was still kept in chains (Acts 22:30). The captain’s fear was because of having had Paul placed in thongs for a flogging.

၃၀. သိလိုသည်။ သို့မဟုတ် “သိလိုသည်”။ ဂရုတစိုက်ရှိသော ရောမအရာရှိတစ်ဦးအနေဖြင့် ဗိုလ်ချုပ်သည် ပြဿနာ၏အရင်းအမြစ်ကို ရှာဖွေပြီး ဂျူးများသည် ပေါလု၏အသက်ကို အဘယ်ကြောင့် အလွန်တောင်းဆိုနေကြသည်ကို သိရှိရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။

30. Would have known. Or, “desired to know.” As a careful Roman officer the chief captain was determined to get to the root of the problem and ascertain why the Jews were so eager for Paul’s life.

သူ၏သံကြိုးများမှ။ စာသားအထောက်အထားများသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) ဤစကားလုံးများကို ဖယ်ရှားရန် ထောက်ခံသည်။

From his bands. Textual evidence attests (cf. p. 10) the omission of these words.

၎င်းတို့၏အုပ်စုအားလုံး။ ဆိုလိုသည်မှာ ဆံဟဲဒရင်ဖြစ်သည်။ လီစီယပ်စ်သည် ၎င်းသည် ဂျူးဘာသာနှင့်သက်ဆိုင်သည့်ကိစ္စဖြစ်သည်ကို မြင်ခဲ့သည်။ ဆံဟဲဒရင်တွေ့ဆုံရာ အုပ်စုအခန်းနှင့်ပတ်သက်၍ မဿဲ ၂၇:၂; ခရစ်တော်ခေတ်က ယေရုဆလင်ကိုကြည့်ပါ။

All their council. That is, the Sanhedrin. Lysias saw that it was a matter of the Jewish religion. Concerning the council chamber where the Sanhedrin met see on Matt. 27:2; see Jerusalem in Time of Christ.

ပေါလုကို ခေါ်ဆောင်လာသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ အန်တိုနီယပ်ရဲတိုက်၏မျှော်စင်မှ (အခန်းကြီး ၂၂:၂၄; ၂၁:၃၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ရောမစစ်သားများ၏တပ်ဖွဲ့ရှိနေမှုသည် ပေါလု၏ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဘေးကင်းမှုကို အာမခံခဲ့သည်။

Brought Paul down. That is, from the tower of the Castle of Antonia (see on v. 24; ch. 21:34). The presence of the Roman guard guaranteed Paul’s personal safety.

ellen g. white comments

1, 2 AA 408

1–30 AA 408-410

3 Ed 64

3–15 AA 409

14–16 AA 126

17 AA 159

17–21 AA 130; EW 206; SR 279, 303

20 EW 199

21 AA 159, 233, 409; COL 36; GC 328; GW 112

22–30 AA 410

အခန်းကြီး - ၂၃

chapter 23

၁။ ပေါလုသည် မိမိ၏အကြောင်းကို ခုခံပြောဆိုသည်။ ၂။ အာနနိယသည် သူ့ကိုရိုက်ရန် အမိန့်ပေးသည်။ ၇။ သူ့ကိုစွပ်စွဲသူများအကြား သဘောထားကွဲလွဲမှုဖြစ်ပေါ်သည်။ ၁၁။ ဘုရားသခင်သည် သူ့ကိုအားပေးသည်။ ၁၄။ ယုဒလူများ၏ ပေါလုအတွက် ချောင်းမြောင်းသတ်ဖြတ်ရန် အကြံအစည်ကို ၂၀။ ဗိုလ်ချုပ်ထံသို့ ဖော်ထုတ်ပြသည်။ ၂၇။ သူသည် ပေါလုကို အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဖေလဇ်ထံသို့ ပို့ဆောင်သည်။

1 As Paul pleadeth his cause, 2 Ananias commandeth them to smite him. 7 Dissension among his accusers. 11 God encourageth him. 14 The Jews’ laying wait for Paul 20 is declared unto the chief captain. 27 He sendeth him to Felix the governor.

၁. အာရုံစူးစိုက်စွာ ကြည့်ရှုခြင်း။ ဂရိစကားလုံး “atenizō” သည် “မျက်လုံးများကို စူးစိုက်ထားရန်”၊ “တည်ကြည်စွာ ကြည့်ရှုရန်”၊ “အာရုံစူးစိုက်စွာ ကြည့်ရှုရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည် (တမန်တော် ၁:၁၀; ၇:၅၅; လုကာ ၄:၂၀; ၂၂:၅၆; တမန်တော် ၁၃:၉ ကို ကြည့်ပါ)။ လုကာသည် ဤစကားလုံးကို စိတ်အားထက်သန်စွာ ပြောဆိုတော့မည့်သူ၏ မျက်နှာအမူအရာကို ဖော်ပြရန် မကြာခဏသုံးသည်။ ၎င်းသည် ပေါလုသည် ဂျူးလူမျိုး၏ အမြင့်ဆုံးအစည်းအဝေးကို အနှစ်နှစ်ဆယ်ငါးနှစ်အတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ် စူးစိုက်ကြည့်ရှုစဉ် ၎င်း၏အမူအရာကို သင့်လျော်စွာ ဖော်ပြသည်။ နှစ်များအတွင်း လူပုဂ္ဂိုလ်များ များစွာပြောင်းလဲသွားခဲ့သော်လည်း၊ ပေါလုသည် အချို့သောမျက်နှာများကို မှတ်မိပြီးဖြစ်နိုင်သည် (တမန်တော် ၂၃:၅ ကို ကြည့်ပါ; တမန်တော် ၂၃:၅ ကို ကြည့်ပါ)။

1. Earnestly beholding. Gr. atenizō, “to fix one’s eyes upon,” “to look steadfastly at,” “to behold earnestly” (see Acts 1:10; 7:55; Luke 4:20; 22:56; see on Acts 13:9). Luke often uses the word to describe the expression on the face of one about to speak earnestly. It is used appropriately of Paul’s expression as the apostle gazes intently upon the highest Jewish assembly for the first time in a quarter of a century. There had no doubt been many changes in personnel during the years, but some faces Paul may have recognized (see ch. 23:5; see on ch. 23:5).

ညီအစ်ကိုတို့။ တမန်တော် ၁:၁၆ ကို ကြည့်ပါ။

Men and brethren. See on ch. 1:16.

စိတ်ရှင်းလင်းစွာ။ ဤသည်မှာ မည်သူမဆို ပြုလုပ်ရန် အလွန်ကျယ်ပြန့်သော တောင်းဆိုမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဂျူဒါယဇာများနှင့် ၎င်းတို့၏သားကောင်များနှင့် နှစ်ပေါင်းများစွာ အငြင်းအခုံပြုလုပ်ပြီးနောက် ပေါလုက ဤသို့သော တောင်းဆိုမှုကို ပြုလုပ်ခြင်းသည် ၎င်း၏လုပ်ရပ်များနှင့်ပတ်သက်၍ ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်ယုံကြည်ချက်များကို ထင်ရှားစေသည်။ ၎င်း၏အကျင့်သည် ဘုရားသခင်၏အလိုတော်နှင့် တရားနှင့်ပရောဖက်များနှင့် လုံးလုံးလျားလျား ကိုက်ညီခဲ့သည် (တမန်တော် ၂၄:၁၄; ၂၈:၁၇ ကို ကြည့်ပါ)။ အကယ်၍ ပေါလုမှန်ကန်ခဲ့လျှင် ၎င်း၏စွပ်စွဲသူများသည် ထင်ရှားစွာ မမှန်ကန်ပေ။ ပေါလုသည် စိတ်ရှင်းလင်းမှုကို မကြာခဏ ရည်ညွှန်းသည် (တမန်တော် ၂၄:၁၆; ရောမ ၂:၁၅; ၁၃:၅; ၁ကော ၁၀:၂၅; ၁တိ ၁:၅; ၂တိ ၁:၃)။

In all good conscience. This would be a very inclusive claim for any man to make. For Paul to make such a claim after years of disputing with Judaizers and their victims makes evident his own convictions with respect to his course of action. His conduct had been altogether in keeping with the will of God and with the law and the prophets (see chs. 24:14; 28:17). If Paul was right, his accusers were obviously wrong. Paul often refers to the conscience (Acts 24:16; Rom. 2:15; 13:5; 1 Cor. 10:25; 1 Tim. 1:5; 2 Tim. 1:3).

၂. အာနနိယ။ နီဘီဒီယပ်၏သားတစ်ဦးဖြစ်ပြီး၊ ခါလစ်၏ဘုရင် ဟေရုဒ်မှ ယဇ်ပုရောဟိတ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခံရသူ (ဂျိုးဇီဖပ် ရှေးဟောင်းရာဇဝင် xx. ၅. ၂)။

2. Ananias. A son of one Nebedaeus, appointed to the high priesthood by Herod, king of Chalcis (Josephus Antiquities xx. 5. 2).

သူ့ကိုရိုက်ပါ။ ပေါလု၏ကြေငြာချက်သည် ဆန်ဟီဒရင်ကို လျှို့ဝှက်ကြံစည်မှုဖြင့် စွပ်စွဲခြင်းနှင့် ညီမျှသည်။ အကယ်၍ ပေါလု၏အကျင့်သည် စိတ်ရှင်းလင်းလျှင် ၎င်းတို့၏အကျင့်သည် ထင်ရှားစွာ မရှင်းလင်းပေ။ ၁ရာဇဝင် ၂၂:၂၄; မဿဲ ၂၆:၆၇; လုကာ ၂၂:၆၃, ၆၄ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။

Smite him. Paul’s declaration was equivalent to charging the Sanhedrin with hypocrisy. If Paul’s conduct was conscientious theirs obviously was not. Compare 1 Kings 22:24; Matt. 26:67; Luke 22:63, 64.

၃. ဘုရားသခင်သည် ရိုက်တော်မူလိမ့်မည်။ အချို့က ပေါလုသည် အလျင်စလိုပြောခဲ့ပြီး၊ အာယာသဝါး ၅ သည် တောင်းပန်ရန် ရည်ရွယ်ထားသည်ဟု ထင်ကြသည်။ နှိုးဆွမှုအောက်တွင် ယေရှုသည် တိတ်ဆိတ်စွာ ရှိနေခဲ့သည် (မဿဲ ၂၆:၆၃; ၁ပေ ၂:၂၃)။ သို့သော် ပေါလုသည် ဝိညာဉ်ရေးရာလှုံ့ဆော်မှုဖြင့် ပြောခဲ့ပြီး၊ ယဇ်ပုရောဟိတ်ကို မသိဘဲ (အာယာသဝါး ၅ ကို ကြည့်ပါ)၊ ၎င်း၏ကံကြမ္မာကို ကြိုတင်ဟောပြောခဲ့သည်ဖြစ်နိုင်သည်။ အာနနိယသည် အာဒီ ၆၆ တွင် ဆီကာရီများမှ (တမန်တော် ၂၁:၃၈ ကို ကြည့်ပါ) လုပ်ကြံခံရသည် (ဂျိုးဇီဖပ် စစ်ပွဲ ii. ၁၇. ၆, ၉)၊ ထိုအချိန်သည် ခုနစ်နှစ်မှ ရှစ်နှစ်အကြာဖြစ်သည်။ ယေရမိ ၂၈:၁၅-၁၇ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။

3. God shall smite. Some have thought that Paul spoke hastily, and that v. 5 was intended to be an apology. Under provocation Jesus remained silent (Matt. 26:63; 1 Peter 2:23). It is possible, however, that Paul spoke by inspiration, and, without realizing that it was the high priest to whom he spoke (see v. 5), foretold his fate. Ananias was assassinated (Josephus War ii. 17. 6, 9) in a.d. 66, seven or eight years later, probably by the Sicarii (see Vol. V, pp. 70, 73; see on ch. 21:38). Compare Jer. 28:15–17.

သင်သည် ဖြူစင်သောနံရံဖြစ်သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ သင်သည် လျှို့ဝှက်ကြံစည်သူဖြစ်သည် (မဿဲ ၂၃:၂၇ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။ ဖြူစင်သောနံရံကဲ့သို့၊ ဤတရားစီရင်ရေးရာမြင့်မားသောရာထူးကို ကိုင်ဆောင်သူသည် ၎င်း၏ရာထူး၏အပြင်ပန်းအဆင်တန်ဆာများကို ဝတ်ဆင်နိုင်သော်လည်း၊ ၎င်းသည် ထိုကဲ့သို့သောခေါင nghĩဆောင်သူတစ်ဦးဖြစ်သင့်သည့် ဖြောင့်မတ်သူ သို့မဟုတ် တရားမျှတသူ မဟုတ်ပေ။

Thou whited wall. That is, thou hypocrite (cf. Matt. 23:27). Like a whitewashed wall, this holder of a high office of justice might wear the outer trappings of his rank, but he was not the righteous or judicious person such a leader should have been.

သင်ထိုင်နေသလား။ ဂရိဘာသာတွင် နာမ်စားသည် အလေးပေးထားသည်- “သင်ထိုင်နေသလား။” ဆိုလိုသည်မှာ လျှို့ဝှက်ကြံစည်မှု၏ ဖြူစင်သောနံရံဖြစ်သော သင်သည် အခြားသူများကို မည်သို့စီရင်နိုင်မည်နည်း။

Sittest thou? In Greek the pronoun is emphatic: “and dost thou sit?” That is, How can you, a whited wall of hypocrisy, sit in judgment upon others?

တရားအတိုင်း။ ဆိုလိုသည်မှာ ဂျူးတရားအတိုင်းဖြစ်သည်။

After the law. That is, according to the law, meaning Jewish law.

တရားနှင့်ဆန့်ကျင်ဘက်။ ရိုက်နှက်ခြင်းကို ဂျူးတရားဖြင့် ခွင့်ပြုထားသော်လည်း၊ စွပ်စွဲခံရသူ၏ စီရင်ချက်ရယူပြီးနောက် မှန်ကန်သော တရားစီရင်ရေးလုပ်ထုံးလုပ်နည်းဖြင့်သာ ခွင့်ပြုသည် (တရားဟောရာ ၂၅:၁, ၂; ယောဟန် ၇:၅၁ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။ ဆန်ဟီဒရင်၏ ယခင်အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးအနေဖြင့် (AA ၁၁၂, ၄၁၀ ကို ကြည့်ပါ) ပေါလုသည် တရားနှင့် မှန်ကန်သော တရားစီရင်ရေးလုပ်ထုံးလုပ်နည်းကို သိရှိပြီး၊ တရားမျှတသော လုပ်ထုံးလုပ်နည်းကို ခံစားခွင့်ရှိရန် ၎င်း၏အခွင့်အရေးကို အခိုင်အမာပြောဆိုခဲ့သည်။ တတိယတရားစီရင်ရေးစာအုပ်၊ စာမျက်နှာ ၅၃၉ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။

Contrary to the law. Beating was permitted by Jewish law, but only after right judicial procedure resulting in the conviction of the accused (Deut. 25:1, 2; cf. John 7:51). As a former member of the Sanhedrin (see AA 112, 410) Paul knew the law and proper judicial procedure, and asserted his right to enjoy due process of law. Compare Vol. V, p. 539.

၃. ဝိညာဉ်ရေးရာဖြင့် ရှုတ်ချခြင်း။—သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်၏လှုံ့ဆော်မှုအောက်တွင်၊ ပေါလုသည် ဂျူးလူမျိုး၏ လျှို့ဝှက်ကြံစည်မှုကို ရှုတ်ချရာတွင် ခရစ်တော်မှထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့သော ပရောဖက်ပြုချက်နှင့်ဆင်တူသည့် ပရောဖက်ပြုချက်တစ်ခုကို ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့သည်။ တမန်တော်မှထုတ်ဖော်ကြေငြာခဲ့သော စီရင်ချက်သည် ဂျူးစစ်ပွဲတွင် မတရားပြီး လျှို့ဝှက်ကြံစည်သော ယဇ်ပုရောဟိတ်ကို လုပ်ကြံသူများမှ သတ်ဖြတ်ခံရသောအခါ ကြောက်မက်ဖွယ်ဖြည့်ဆည်းခဲ့သည် (LP ၂၂၂)။

3. An Inspired Denunciation.—Under the influence of the Holy Spirit, Paul uttered a prophetic denunciation similar to that which Christ had uttered in rebuking the hypocrisy of the Jews. The judgment pronounced by the apostle was terribly fulfilled when the iniquitous and hypocritical high priest was murdered by assassins in the Jewish war (LP 222).

၄. ဘုရားသခင်၏ ယဇ်ပုရောဟိတ်။ ဂျူးလူမျိုး၏ အမြင့်ဆုံးဘာသာရေးနှင့် ပြည်သူ့ရေးရာအရာရှိအနေဖြင့်၊ ယဇ်ပုရောဟိတ်သည် ဘုရားသခင်၏ကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်သည်ဟု ယူဆခံရသည်။ ဓမ္မဟောင်းတွင် တရားသူကြီးများကို တစ်ခါတစ်ရံ ‘elohim’ ဟုခေါ်ပြီး၊ စာသားအရ “ဘုရားများ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည် (ပထမတရားစီရင်ရေးစာအုပ်၊ စာမျက်နှာ ၁၇၁; ဆာလံ ၈၂:၁ ကို ကြည့်ပါ)။

4. God’s high priest. As the highest religious and civil official of the Jews, the high priest was supposedly God’s representative. In the OT judges were sometimes called ’elohim, literally “gods” (see Vol. I, p. 171; see on Ps. 82:1).

၅. ငါမသိခဲ့။ ဆိုလိုသည်မှာ ငါမသိခဲ့ပါ (တမန်တော် ၃:၁၇ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။ ပေါလု၏ပြောဆိုချက်ကို အောက်ပါအတိုင်း အမျိုးမျိုးရှင်းပြထားသည်- (၁) မျက်စိအားနည်းခြင်းကြောင့် (တမန်တော် ၉:၈, ၁၈ ကို ကြည့်ပါ) ၎င်းသည် အာနနိယကို ယဇ်ပုရောဟိတ်အဖြစ် မမှတ်မိခဲ့၊ (၂) သူ့ကိုရိုက်ရန် အမိန့်ပေးသူမှာ ယဇ်ပုရောဟိတ်ဖြစ်ကြောင်း မသိခဲ့၊ (၃) ယဇ်ပုရောဟိတ်က ထိုသို့သောအမိန့်ပေးနိုင်သည်ဟု မယုံကြည်နိုင်သည့်အနေဖြင့် သင်္ကေတအရ ပြောဆိုခဲ့ပြီး၊ အာနနိယ၏ရာထူးကို သွယ်ဝိုက်စွာ စိန်ခေါ်ခဲ့သည်၊ (၄) ပြောဆိုသူမှာ ယဇ်ပုရောဟိတ် အာနနိယဖြစ်ကြောင်း သိထားသော်လည်း၊ ပြောဆိုမှုမပြုမီ “မစဉ်းစားခဲ့”။ ဤရှင်းပြချက်များအနက် ပထမရှင်းပြချက်သည် ဖြစ်နိုင်ချေအများဆုံးဖြစ်သည်။ ဒုတိယရှင်းပြချက်သည် ပေါလု၏အမြင်အာရုံအကန့်အသတ်ကိုလည်း ဖြစ်နိုင်သည်ဟု အကြံပြုထားသည်။ နောက်ဆုံးနှစ်ခုသည် ပေါလု၏စရိုက်နှင့် ယခုရင်ဆိုင်နေရသော အနေအထား၏အကြီးကျယ်မှုနှင့် မလိုက်ဖက်ပုံရသည်။

5. I wist not. That is, I did not know (cf. ch. 3:17). Paul’s statement has been variously explained: (1) that because of defective eyesight (see on ch. 9:8, 18) he did not recognize Ananias as the high priest, (2) that he did not realize that it was the high priest who gave the command to smite him, (3) that he was speaking ironically, as if incredulous that the high priest could have given such an order, and thus indirectly challenging Ananias’ right to the position he occupied, (4) that he “did not consider” before speaking, though he knew that the speaker was Ananias, the high priest. Of these the first explanation seems most probable. The second, perhaps also suggesting a limitation in Paul’s vision, also seems possible. The last two seem out of keeping with Paul’s character, and with the seriousness of the situation that now confronted him.

မကောင်းပြောရန်မသင့်။ ပေါလုသည် ထွက်မြောက်ရာ ၂၂:၂၈ ကို ကိုးကားပြီး၊ ထိုတွင် ဟီဘရူးစကားလုံး ‘elohim’ “ဘုရားများ” သည် လူ့တရားသူကြီးများကို ရည်ညွှန်းသည် (တမန်တော် ၂၃:၄ ကို ကြည့်ပါ)။ ပေါလုသည် ဤကျမ်းပိုဒ်ကို ဟီဘရူးဘာသာဖြင့် ကိုးကားခဲ့ပြီး၊ လုကာသည် LXX မှ ၎င်းကို ပြန်လည်ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ဤအချက်တွင် ပေါလု၏ရိုးသားမှုကို မေးခွန်းထုတ်၍မရနိုင်ပေ။ ဧဝံဂေလိတရားဟောသူများသည် ၎င်းတို့၏အာဏာကို အလွဲသုံးစားပြုသော်လည်း၊ အာဏာပိုင်များကို အသိအမှတ်ပြုပြီး သင့်လျော်သောဂုဏ်ပြုမှုပေးရမည်။

Not speak evil. Paul cites Ex. 22:28, where the Heb. ’elohim, “gods,” is used to refer to human judges (see on Acts 23:4). Paul doubtless quoted the passage in Hebrew, while Luke reproduces it from the LXX. Paul’s sincerity at this point cannot be questioned. Heralds of the gospel are to recognize and give due honor to those in authority even when they abuse their authority.

၆. ပေါလုသည် သတိပြုမိသောအခါ။ တစ်ချိန်က ဆန်ဟီဒရင်၏အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးဖြစ်ခဲ့သောကြောင့်၊ ပေါလုသည် အချို့သည် ဆဒ္ဒူခေးများဖြစ်ပြီး အချို့သည် ဖာရိဆီများဖြစ်ကြောင်း သိရှိခဲ့သည်။ ထို့ပြင်၊ ၎င်းသည် သီးခြားပုဂ္ဂိုလ်များကို တစ်ဖက်သို့မဟုတ် အခြားတစ်ဖက်သို့ပိုင်ဆိုင်သူအဖြစ် မှတ်မိခဲ့ပြီးဖြစ်နိုင်သည်။

6. When Paul perceived. Having once been a member of the Sanhedrin, Paul of course knew that some were Sadducees and some Pharisees. Perhaps, also, he may have recognized particular persons as belonging to one party or the other.

ငါသည် ဖာရိဆီဖြစ်သည်။ ဖာရိဆီများအကြောင်း ပဉ္စမတရားစီရင်ရေးစာအုပ်၊ စာမျက်နှာ ၅၁, ၅၂; တမန်တော် ၅:၃၄ ကို ကြည့်ပါ။ ဂရိဘာသာတွင် “ငါ” ဟူသော နာမ်စားသည် အလေးပေးထားသည်။ ခရစ်ယာန်တစ်ဦးအနေဖြင့် ပေါလုသည် ဖာရိဆီဖြစ်ကြောင်း ဆက်လက်အခိုင်အမာပြောဆိုသည်။ ဖာရိဆီဖြစ်သော နိကောဒင်သည် သခင်ယေရှု၏တပည့်ဖြစ်သည် (ယောဟန် ၃:၁; AA ၁၀၄, ၁၀၅)။ တမန်တော်များ၏ဟောပြောခြင်းအောက်တွင် ဖာရိဆီများစွာသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာသို့ ကူးပြောင်းခဲ့သည် (တမန်တော် ၁၅:၅ ကို ကြည့်ပါ)။ အချို့သောသမ္မာကျမ်းစာသင်ယူသူများက ဂျူဒါဘာသာမှ ခရစ်ယာန်ဘာသာသို့ ကူးပြောင်းသူအများစုသည် ဖာရိဆီများဖြစ်သည်ဟု အကြံပြုထားသည်။ ယေရှု၏သွန်ပြချက်များနှင့် ဖာရိဆီများ၏သွန်ပြချက်များအကြား တူညီမှုအချို့ကြောင့်၊ အချို့က ယေရှုကို ဖာရိဆီတစ်ဦးဟု ယူဆခဲ့ကြသည်။ ခရစ်ယာန်များနှင့် ဖာရိဆီများသည် ဝိညာဉ်ရေးရာစကားလုံးများ၏အာဏာကို အသိအမှတ်ပြုကြပြီး၊ ဖြောင့်မတ်မှုနှင့် လောကမှခွဲထွက်မှုကို အလေးပေးကြသည်၊ ရှင်ပြန်ထမည့်အရာနှင့် အနာဂတ်ဘဝကို ယုံကြည်ကြသည်။ ခရစ်ယာန်များနှင့် ဖာရိဆီများကွဲပြားခြင်းသည် ဖြောင့်မတ်မှုရရှိရန်နည်းလမ်းနှင့်သာ အဓိကပတ်သက်သည် (မဿဲ ၅:၂၀; မာကု ၇:၅-၁၃; လုကာ ၁၈:၉-၁၄; ဂလာတိ ၂:၁၆-၂၁ ကို ကြည့်ပါ)။ ထို့ကြောင့် ပေါလုသည် “ငါသည် ဖာရိဆီဖြစ်သည်” ဟု ရိုးသားစွာ ပြောဆိုနိုင်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် ဤဂိုဏ်းဂဏ၏ယုံကြည်ချက်နှင့် အကျင့်အားလုံးကို သဘောတူသည်ဟု မဆိုလိုပေ။

I am a Pharisee. Concerning the Pharisees see Vol. V, pp. 51, 52; see on ch. 5:34. In the Greek the pronoun “I” is emphatic. As a Christian, Paul still claims to be a Pharisee. Nicodemus, a Pharisee, was a follower of the Lord (John 3:1; AA 104, 105). Under the preaching of the apostles many Pharisees had been converted (see Acts 15:5). Some Bible students have suggested that the majority of converts from Judaism to Christianity were Pharisees. Because of certain similarities between the teachings of Jesus and those of the Pharisees, some have even considered Jesus a Pharisee. Both Christians and Pharisees acknowledged the authority of the Inspired Word, both stressed righteousness and separation from the world, both believed in the resurrection and a future life. It was primarily concerning the method of attaining righteousness that Christians differed from Pharisees (see on Matt. 5:20; Mark 7:5–13; Luke 18:9–14; Gal. 2:16–21). Paul could thus honestly say, “I am a Pharisee,” without meaning that he necessarily agreed with all the beliefs and practices of this sect.

၇. အငြင်းပွားမှု။ ပေါလုသည် ဤကြေငြာချက်ကို စစ်ဆေးမှုအစောပိုင်းတွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည်မှာ သိသာထင်ရှားသည်။ ၎င်းသည် ဆန်ဟီဒရင်ရှေ့တွင် တရားမျှတသော စစ်ဆေးမှုရရှိရန် မျှော်လင့်ချက်မရှိကြောင်း သိရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်း၏တရားစီရင်ရန် အရည်အချင်းမရှိကြောင်း ဖော်ထုတ်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်မှာ သေချာသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းသည် ၎င်း၏တရားသူကြီးများကို တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး ဆန့်ကျင်စေခြင်းဖြင့် စစ်ဆေးမှုကို အဆုံးသတ်ခဲ့သည် (အာယာသဝါး ၇)။ ရွေးချယ်ထားသောအကြောင်းအရာ—ရှင်ပြန်ထမည့်အရာ—သည် ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏အခြေခံဖြစ်ပြီး (၁ကော ၁၅:၁၂-၂၃ ကို ကြည့်ပါ) လိုချင်သောရလဒ်ကို ထုတ်ပေးရန် သေချာသည် (မဿဲ ၂၂:၂၃-၃၃ ကို ကြည့်ပါ)။

7. A dissension. It is significant that Paul should have made this declaration so early in the hearing. He knew that he had no hope of a fair hearing before the Sanhedrin, and no doubt intended to reveal its incompetence to pass judgment on him. Therefore he brought the trial to a close by setting his judges against one another (v. 7). The subject chosen—the resurrection—was basic to Christianity (see 1 Cor. 15:12–23) and almost certain to produce the desired result (see on Matt. 22:23–33).

ခွဲခြားခြင်း။ ဂရိစကားလုံး “schizo” သည် “ဖြတ်တောက်ရန်”၊ “အပိုင်းပိုင်းဖြတ်ရန်”၊ “ဂိုဏ်းဂဏများအဖြစ် ခွဲခြားရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ အင်္ဂလိပ်စကားလုံး “schism” သည် ဂရိစကားလုံး “schisma” မှ ဆင်းသက်လာပြီး၊ ၎င်းသည် schizo ၏ နာမ်ပုံစံဖြစ်သည်။

Divided. Gr. schizo’, “to rend,” “to cleave asunder,” “to split [into factions].” The English word “schism” is from the Gr. schisma, the noun cognate to schizo.

၈. ဆဒ္ဒူခေးများ။ ဆဒ္ဒူခေးများအကြောင်း ပဉ္စမတရားစီရင်ရေးစာအုပ်၊ စာမျက်နှာ ၅၂; တမန်တော် ၄:၁ ကို ကြည့်ပါ။ ၎င်းတို့သည် မောရှေ၏ရေးသားချက်များ၏အာဏာကို အသိအမှတ်ပြုသော်လည်း၊ ပရောဖက်များနှင့်ပတ်သက်လျှင် သံသယရှိကြပြီး၊ ဓမ္မဟောင်း၏စာပေအပိုင်းများနှင့် ဓလေ့ထုံးတမ်းများကို လုံးဝပယ်ချကြသည်။ ၎င်းတို့သည် ကောင်းကင်တမန်များကို ကောင်းကင်ဘုန်းအသရေထင်ရှားမှုမျှသာဟု ယူဆကြပြီးအနာဂတ်ဘဝ၏လက်တွေ့ဖြစ်မှုကို ငြင်းပယ်ကြသည်။ ဖာရိဆီများသည် စတိုအိတ်များ၏ ဂျူးလူမျိုးနှင့် ဆင်တူပြီး၊ ဆဒ္ဒူခေးများသည် ဧပိကျူရီးယန်များနှင့် ဆင်တူသည်ဟု ဆိုထားသည်။ ကျယ်ပြန့်သောအတိုင်းအတာအတွင်း ဤသည်မှာ မှန်ကန်သည် (တမန်တော် ၁၇:၁၈ ကို ကြည့်ပါ)။

8. The Sadducees. Concerning the Sadducees see Vol. V, p. 52; see on ch. 4:1. They acknowledged the authority of the writings of Moses, but had reservations when it came to the prophets, and rejected the literary portions of the OT and tradition altogether. They considered angels as only manifestations of celestial glory, and denied the reality of a future life. It has been said that the Pharisees were the Jewish counterpart of the Stoics, and the Sadducees, of the Epicureans; within broad limits this is true (see on ch. 17:18).

၉. အော်ဟစ်ခြင်း။ ဂရိစကားလုံး “kraugē” သည် “အော်ဟစ်သံ”၊ “ဆူညံသံ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဆန်ဟီဒရင်၏ တည်ငြိမ်ပြီး ပညာရှိအဖွဲ့ဝင်များသည် မတည်မငြိမ်ဖြစ်ပြီး အဆင်မပြေသော လူထုနှင့် တူညီစွာ စိတ်လှုပ်ရှားလွယ်ပြီး အကျိုးသင့်အကြောင်းသင့်မဖြစ်ကြသည် (တမန်တော် ၂၂:၂၂, ၂၃ ကို ကြည့်ပါ)။

9. Cry. Gr. kraugē, “an outcry,” “a clamor.” The sedate and learned members of the Sanhedrin proved to be as excitable and irrational as the fickle and illiterate mob (see ch. 22:22, 23).

စာရေးဆရာများ။ စာသားအထောက်အထား (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ) သည် “ဖာရိဆီများ၏ စာရေးဆရာအချို့” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကို သက်သေပြသည်။ ဖာရိဆီများ၏ စာရေးဆရာအားလုံး ပါဝင်ခဲ့ခြင်းမဟုတ်ပေ။

The scribes. Textual evidence attests (cf. p. 10) the reading “some of the scribes.” Not all the scribes of the Pharisees participated.

အားပြိုင်ခြင်း။ ဂရိစကားလုံး “diamachomai” သည် “ပြင်းထန်စွာ အငြင်းအခုံပြုရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။

Strove. Gr. diamachomai, “to contend fiercely.”

မကောင်းမှု မရှိပါ။ သခင်ယေရှုနှင့်ပတ်သက်၍ ပိလတ်၏ဆုံးဖြတ်ချက်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ (ယောဟန် ၁၈:၃၈; ၁၉:၄, ၆)။ ဖြစ်ရပ်တစ်ခုစီတွင် ဂျူဒါဘာသာ၏ အမြင့်ဆုံးတရားရုံးသည် ဖြောင့်မတ်သူတစ်ဦးကို မျက်ကန်းစွာ ဖျက်ဆီးရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။

No evil. Compare the decision of Pilate with respect to the Lord (John 18:38; 19:4, 6). In each instance the supreme court of Judaism blindly sought the destruction of a just man.

ဝိညာဉ် သို့မဟုတ် ကောင်းကင်တမန်။ ဆဒ္ဒူခေးများသည် နှစ်ခုလုံးကို မယုံကြည်ကြပေ။ ဤတွင် ဒမတ်စကတ်လမ်းပေါ်ရှိ အမြင်အာရုံ (တမန်တော် ၂၂:၆-၁၀) သို့မဟုတ် ဗိမာန်တော်အတွင်းရှိ အတွေ့အကြုံ (အာယာသဝါး ၁၇-၂၁) ကို ရည်ညွှန်းဖြစ်နိုင်သည်။ ပေါလု၏သက်သေခံချက်သည် အချည်းနှီးမဖြစ်ခဲ့ပေ။ ဤတွင် ဖာရိဆီများ၏သဘောထားသည် ယခင်အခါက ဂါမလီယဲလ်၏သဘောထားကို သတိရစေသည် (တမန်တော် ၅:၃၃-၄၀)။

A spirit or an angel. The Sadducees believed in neither. Perhaps reference is here made to the vision on the way to Damascus (ch. 22:6–10) or the trance in the Temple (vs. 17–21). Paul’s witness had not been in vain. The attitude of the Pharisees here is reminiscent of that of Gamaliel upon an earlier occasion (ch. 5:33–40).

ဘုရားသခင်နှင့် မတိုက်ခိုက်ကြပါစို့။ စာသားအထောက်အထား (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ) သည် ဤစကားလုံးများကို ဖယ်ရှားထားကြောင်း သက်သေပြသည်။ ၎င်းတို့သည် တမန်တော် ၅:၃၉ မှ ဆင်တူသောကျမ်းပိုဒ်တစ်ခုမှ ချေးငှားလာခြင်းဖြစ်နိုင်သည်။

Let us not fight against God. Textual evidence attests (cf. p. 10) the omission of these words. They may have been borrowed from a similar passage in ch. 5:39.

၁၀. စစ်ဦးစီးအရာရှိ။ လီစီယပ်သည် ပြည်သူ့အငြိမ်မသက်မှုကိုသာမက ရောမနိုင်ငံသားတစ်ဦး၏ ဘေးကင်းရေးကိုပါ ဂရုစိုက်ခဲ့ပြီး၊ ထိုနေရာတွင် ရှိနေခဲ့ပုံရသည် (တမန်တော် ၂၂:၃၀ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။

10. The chief captain. It would seem that Lysias, who was concerned not only with public order but with the safety of a Roman citizen, was present (cf. ch. 22:30).

အပိုင်းပိုင်းဆုတ်ဖြဲခြင်း။ ဆဒ္ဒူခေးများနှင့် ဖာရိဆီများအကြား ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာရုန်းရင်းဆန်ခတ်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး၊ တစ်ဖက်တွင် ပေါလု၏ပုဂ္ဂိုလ်ကို လက်ဝယ်ရယူရန်နှင့် အခြားတစ်ဖက်တွင် ကာကွယ်ရန် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

Pulled in pieces. Evidently a physical struggle had broken out between Sadducees and Pharisees, on the one hand to get possession of, and on the other to protect, the person of Paul.

စစ်သားများကို အမိန့်ပေးခြင်း။ လီစီယပ်၏ရာထူးဖြစ်သော ချီလီအာချို့စ် (တမန်တော် ၂၂:၂၄; ယောဟန် ၁၈:၁၂; တမန်တော် ၂၁:၃၁, ၃၂ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ) အဆင့်ဖြင့် စစ်တပ်သည် လူဦးရေ ၁၀၀၀ ခန့်ပါဝင်သော စစ်သားတပ်ဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်နိုင်သည်၊ ၎င်းသည် အရန်စစ်တပ်တစ်ခု၏ အများဆုံးအင်အားဖြစ်သည်။ ထိုသို့သောစစ်တပ်တစ်ခုကို ချီလီအာချို့စ်မှ ဦးဆောင်သည်။ တမန်တော် ၂၁:၃၁; ၂၇:၁ ကို ကြည့်ပါ။ ၎င်း၏ဘေးကင်းရေးအတွက် ပေါလုကို အန်တိုနီယတာဝါသို့ (တမန်တော် ၂၂:၂၄ ကို ကြည့်ပါ) ပို့ဆောင်ခဲ့သည်။

Commanded the soldiers. Judging by Lysias’rank of chiliarchos (see on ch. 22:24; cf. on John 18:12; Acts 21:31, 32), the garrison may have consisted of about 1,000 men, which was the maximum strength of a military cohort of auxiliaries. Such a body of troops was commanded by a chiliarchos. See on chs. 21:31; 27:1. For his own safety Paul was escorted to the Tower of Antonia (see on ch. 22:24).

၁၁. သခင်သည် သူ့အနားတွင် ရပ်တော်မူသည်။ ဤဖြစ်တည်မှုသည် ခရစ်တော်ကိုယ်တိုင်ဖြစ်ပုံရသည် (တမန်တော် ၉:၅, ၆; ၂၂:၁၇-၂၁ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။ အခြေအနေသည် အလွန်မှောင်မိုက်နေပြီး၊ ပေါလုသည် ခရစ်တော်၏ဖြစ်ရပ်တွင် ဂျူးလူမျိုး၏ဆန္ဒအတိုင်း ပိလတ်၏လိုက်လျောမှုကို အမှတ်ရခဲ့ပြီးဖြစ်နိုင်သည်။ ဤအချိန်တွင် ဘုရားသခင်၏အာမခံချက်သည် ပေါလုအတွက် အလွန်အရေးကြီးပြီး၊ လာမည့်နှစ်အနည်းငယ်အတွက် စမ်းသပ်မှုများအတွက် သတ္တိပေးလိမ့်မည်။

11. The Lord stood by him. This Being was apparently Christ Himself (cf. chs. 9:5, 6; 22:17–21). The outlook was dark indeed, and Paul doubtless remembered the servile acquiescence of Pilate to the wishes of the Jews in the case of Christ. Divine assurance at this juncture would mean much to Paul and give him courage for the trials of the next few years.

စိတ်ကျေနပ်ပါစေ။ ပြီးခဲ့သောနှစ်ရက်အတွင်းဖြစ်ရပ်များကို ပေါလုသည် ပြန်လည်သုံးသပ်ရင်း၊ ယေရုဆလင်မြို့သို့ သွားရောက်ရန် ၎င်း၏ခိုင်မာသောရည်ရွယ်ချက် (တမန်တော် ၂၀:၂၄)၊ ထိုနေရာတွင် ဖြစ်ပျက်မည့်အရာများနှင့်ပတ်သက်၍ ထပ်ခါတလဲလဲ သတိပေးချက်များရှိသော်လည်း (အာယာသဝါး ၂၂, ၂၃)၊ ဂျူးခရစ်ယာန်များနှင့်အတူ ထုံးတမ်းသန့်စင်ခြင်းတွင် ပါဝင်ရန် ၎င်း၏သဘောတူညီမှု (တမန်တော် ၂၁:၂၀-၂၈)၊ ဆန်ဟီဒရင်ရှေ့တွင် ၎င်း၏အကျင့် (တမန်တော် ၂၃:၁-၁၀) တို့၏ ဉာဏ်ပညာကို မေးခွန်းထုတ်ခဲ့ပြီးဖြစ်နိုင်သည်။ ၎င်း၏အတွေးများသည် အနာဂတ်သို့လည်း ပြောင်းလဲသွားခဲ့ရသည်။ ခရစ်တော်အတွက် ၎င်း၏အမှုတော်ပြီးဆုံးသွားပြီလား။ ရောမမြို့တွင် ဧဝံဂေလိတရားကို သက်သေခံလိုသော ၎င်း၏ဆန္ဒ (တမန်တော် ၁၉:၂၁; ရောမ ၁:၁၃) သည် ပိတ်ပင်ခံရမည်လား။ ၎င်း၏စိတ်နှလုံးကို ဆုတောင်းခြင်းဖြင့် လောင်းထုတ်စဉ်၊ သခင်သည် ကိုယ်တိုင်ထင်ရှားလာပြီး နှစ်သိမ့်မှုနှင့် အာမခံချက်ပေးတော်မူသည်။

Be of good cheer. No doubt as Paul reflected upon the events of the past two days he must have begun to question the wisdom of his fixed purpose to visit Jerusalem (ch. 20:24) in the face of repeated warnings of what was to happen to him there (vs. 22, 23), of his consenting to participate with other Jewish Christians in ritual purification (ch. 21:20–28), and of his conduct before the Sanhedrin (ch. 23:1–10). His thoughts must also have turned to the future. Was his work for Christ ended? Was his desire to witness to the gospel in Rome to be thwarted (Acts 19:21; Rom. 1:13)? As he poured out his heart in prayer the Lord appeared personally, with comfort and assurance.

ရောမမြို့တွင်လည်း။ ပေါလုသည် ရောမမြို့သို့ သွားရောက်ရန် ရည်ရွယ်ထားပြီးဖြစ်သည် (တမန်တော် ၁၉:၂၁ ကို ကြည့်ပါ)။

Also at Rome. Paul already had purposed to visit Rome (see ch. 19:21).

၁၂. ဂျူးလူမျိုးအချို့။ အရေးကြီးသော စာသားအထောက်အထား (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ) သည် ရိုးရှင်းစွာ “ဂျူးလူမျိုး” ဟု ဖတ်ရန် ကိုးကားနိုင်သည်။ အာယာသဝါး ၁၃ အရ ၎င်းတို့သည် လူဦးရေ ၄၀ ခန့်ရှိသည်။ ၎င်းတို့သည် သေစေလောက်အောင် စိတ်အားထက်သန်ပြီး၊ ၎င်းတို့၏အကြံအစည်အောင်မြင်မည်ဟု သေချာယုံကြည်ခဲ့ကြသည်။ မက္ကဗီးယန်တော်လှန်ရေးအချိန်က မိုဒင်မြို့၏ ယဇ်ပုရောဟိတ်ဟောင်း မတ္တသီယမှ ကျူးလွန်ခဲ့သော လူသတ်မှု (၁မက္ကဗီး ၂:၂၄; ဂျိုးဇီဖပ် ရှေးဟောင်းရာဇဝင် xii. ၆. ၂ [၂၆၈-၂၇၈]) နှင့် ဟေရုဒ်မင်းကြီးသည် ယေရုဆလင်မြို့တွင် ပြဇာတ်ရုံတစ်ခုတည်ဆောက်ပြီး ဓားပြတိုက်ပွဲများကို မိတ်ဆက်ခဲ့စဉ် ၎င်းအား လုပ်ကြံရန်ကြိုးပမ်းမှု (ဂျိုးဇီဖပ် ရှေးဟောင်းရာဇဝင် xv. ၈. ၃) တို့ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။

12. Certain of the Jews. Important textual evidence may be cited (cf. p. 10) for reading simply “the Jews.” According to v. 13 there were about 40 of them. They were apparently in deadly earnest, and certain that their plot would succeed. Compare the murder committed by Mattathias, the old priest of Modin, at the time of the Maccabean revolt (1 Macc. 2:24; Josephus Antiquities xii. 6. 2 [268–278]), and the attempt to assassinate Herod the Great when he built an amphitheater and introduced gladiatorial games into Jerusalem (Josephus Antiquities xv. 8. 3).

သူတို့ကိုယ်သူတို့ ကျိန်ဆိုခဲ့ကြသည်။ ဂရိစကားလုံး “anathematizō” သည် “ကျိန်စာသင့်ရန် ကြေငြာရန်”၊ “မပြည့်စုံပါက ကျိန်စာအောက်တွင် ချည်နှောင်ရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤလူများသည် ၎င်းတို့၏ရည်မှန်းချက်အောင်မြင်ရန် မအောင်မြင်ပါက အပြင်းထန်ဆုံး ဘုရားသခင်၏ပြစ်ဒဏ်များကို ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် ဖိတ်ခေါ်ခဲ့ကြသည်။ ဟီဘရူးစကားလုံး “charam” (၁ရှမွေလ ၁၅:၃ ကို ကြည့်ပါ) ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။

Bound themselves under a curse. Gr. anathematizō, “to anathematize,” “to declare accursed,” “to bind under a curse [if an oath is not fulfilled].” These men invited upon themselves the most severe divine penalties if they failed to achieve their objective. Compare the Hebrew charam (see on 1 Sam. 15:3).

စားရန်မဟုတ်၊ သောက်ရန်မဟုတ်။ ဤကျိန်ဆိုချက်ဖြင့် လုပ်ကြံသူများသည် ၎င်းတို့၏စိတ်အားထက်သန်မှုနှင့် ပေါလုကို အမြန်သတ်ရန် ၎င်းတို့၏သန္နိဋ္ဌာန်ကို ပြသခဲ့ကြသည်။

Neither eat nor drink. By such a vow the would-be assassins demonstrated both their fanaticism and their determination to kill Paul quickly.

၁၃. လူဦးရေ ၄၀ ကျော်။ ဤစိတ်အားထက်သန်သောအုပ်စု၏အရွယ်အစားသည် ပေါလု၏ဘဝသည် အလွန်အန္တရာယ်ကျရောက်နေကြောင်း ဆိုလိုသည်။

13. More than forty. The size of this fanatical group meant that Paul’s life was in extreme jeopardy.

၁၄. ယဇ်ပုရောဟိတ်ကြီးများ။ အကြံအစည်ဖော်ဆောင်သူများနှင့် “ယဇ်ပုရောဟိတ်ကြီးများ” သည် ဖာရိဆီများမဟုတ်ပုံရသည် (အာယာသဝါး ၆-၉ ကို ကြည့်ပါ)၊ သို့သော် ၎င်းတို့အားလုံးသည် စိတ်အားထက်သန်သူများဖြစ်သည်။ လူမျိုးခေါင်းဆောင်များသည် ၎င်းတို့၏ရည်မှန်းချက်များရရှိရန် မည်သည့်နည်းဖြင့်မဆို မသမာသူများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် အသင့်ဖြစ်နေကြသည်။

14. The chief priests. Neither the conspirators nor “the chief priests” would seem to have been Pharisees (see on vs. 6–9), but they were all fanatics. The leaders of the nation were ready to cooperate with anyone, however unscrupulous, in order to secure their objectives.

၁၅. ကောင်စီ။ ဆိုလိုသည်မှာ ဆန်ဟီဒရင်ဖြစ်သည်။ ဤကဲ့သို့သော အကြံအစည်ကို အသုံးပြုရန် လိုအပ်ပုံရသည့်အကြောင်းမှာ- (၁) ဆန်ဟီဒရင်သည် သေဒဏ်ပေးပိုင်ခွင့်မရှိပေ (ယောဟန် ၁၈:၃၁; တမန်တော် ၇:၅၈ ကို ကြည့်ပါ)။ (၂) သေဒဏ်ပေးပိုင်ခွင့်ရှိခဲ့လျှင်တောင်မှ ပေါလုသည် ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်သည့်အတွက် ၎င်းတို့၏အာဏာပိုင်ခွင့်သည် အနည်းငယ်သာ သို့မဟုတ် လုံးဝမရှိပေ။ (၃) အာဏာပိုင်ခွင့်ရှိခဲ့လျှင်တောင်မှ၊ ဖာရိဆီများ၏သြဇာသည် ယခုအခါ ပေါလုအား ဆန့်ကျင်သော စီရင်ချက်ရရှိရန် မဖြစ်နိုင်ပေ။

15. The council. That is, the Sanhedrin. It seemed necessary to resort to a plot such as this because: (1) The Sanhedrin could not inflict the death penalty (see on John 18:31; Acts 7:58). (2) Even if it could have done so it might have had little or no jurisdiction over Paul as a Roman citizen. (3) Even if it had had jurisdiction, the influence of the Pharisees would now probably have made it impossible to secure a verdict against Paul.

မနက်ဖြန်။ စာသားအထောက်အထား (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ) သည် ဤစကားလုံးကို ဖယ်ရှားထားကြောင်း သက်သေပြသည်။

To morrow. Textual evidence attests (cf. p. 10) the omission of this word.

သို့ပေမင့်။ ဤစာကြောင်းသည် စာသားအရ “သူနှင့်ပတ်သက်သော ကိစ္စများကို ပိုမိုတိကျစွာ စစ်ဆေးမည်ဟု ဆိုသလို” ဖြစ်သည်။

As though. This clause reads literally, “as though you would examine matters concerning him more accurately.”

ကျွန်ုပ်တို့။ ဂရိဘာသာတွင် အလေးပေးထားသည်။

We. Emphatic in the Greek.

သူ့ကိုသတ်ရန် အသင့်ဖြစ်နေသည်။ ၎င်းတို့သည် ပေါလုသည် ကောင်စီခန်းမသို့ ဘယ်သောအခါမျှ မရောက်ရှိစေရန် သေချာစေမည်ဖြစ်ပြီး၊ ထို့ကြောင့် ကောင်စီအဖွဲ့ဝင်များထံတွင် ပူးပေါင်းကြံစည်မှုဟူ၍ သံသယမဖြစ်ပေါ်စေရန်ဖြစ်သည်။ ၎င်း၏လုပ်ကြံမှုကို စိတ်အားထက်သန်သူများကြောင့်ဟု ယူဆမည်ဖြစ်သည်။ ဤလူ ၄၀ သည် စိတ်အားထက်သန်သော “ဓားပြများ” သို့မဟုတ် ဆီကာရီများဖြစ်နိုင်သည် (တမန်တော် ၂၁:၃၈ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤနေရာတွင်၊ လုကာ၏ဧဝံဂေလိတွင်ကဲ့သို့၊ ဧဝံဂေလိတရားကြေငြာမှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော အခက်အခဲများအတွက် ရောမလူမျိုးများထက် ဂျူးလူမျိုးများသည် အဓိကတာဝန်ရှိကြောင်း လုကာက ထင်ရှားစေသည် (လုကာ ၂၃:၂, ၄, ၁၄, ၂၂ ကို ကြည့်ပါ)။ ဂျိုးဇီဖပ်သည် ဟေရုဒ်အား ဆန့်ကျင်သော ဂျူးအကြံအစည်တစ်ခုကို မှတ်တမ်းတင်ထားသည် (ရှေးဟောင်းရာဇဝင် xv. ၈. ၁-၄)၊ ထို့ပြင် ခရစ်တော်အား ဆန့်ကျင်သော အကြံအစည်များလည်း ရှိခဲ့သည် (ယောဟန် ၇:၁၉; ၈:၄၀; ၁၀:၃၉)။

Ready to kill him. They would see that Paul never reached the council chamber, and thus, presumably, no suspicion of complicity would attach to any members of the council. His assassination would be attributed to fanatics. Perhaps indeed these 40 plotters were fanatical “daggermen,” or Sicarii (see on ch. 21:38). Here, as in his Gospel, Luke makes evident that the Jews and not the Romans were chiefly responsible for difficulties that arose over the proclamation of the gospel (see Luke 23:2, 4, 14, 22). Josephus records a similar Jewish plot against Herod (Antiquities xv. 8. 1–4), and there were plots against Christ (John 7:19; 8:40; 10:39).

ဖီလိုသည် ဘာသာဖီဆန်သူများကို လုပ်ကြံခြင်းကို တရားမျှတသည်ဟု ယူဆခဲ့သည်- “သီလအတွက် စိတ်အားထက်သန်သူအားလုံးသည် ပြစ်ဒဏ်များကို ချက်ချင်းနှင့် နှောင့်နှေးမှုမရှိဘဲ ကျူးလွန်သူကို ဂျူရီသို့မဟုတ် ကောင်စီသို့မဟုတ် မည်သည့်တရားသူကြီးထံသို့မျှ မယူဆောင်ဘဲ၊ ၎င်းတို့ကို လွှမ်းမိုးထားသော ဆိုးရွားမှုကို မုန်းတီးခြင်းနှင့် ဘုရားသခင်ကို ချစ်ခြင်းတို့က ၎င်းတို့အား မရိုမသေသူများကို သနားကရုဏာမရှိဘဲ ပြစ်ဒဏ်ပေးရန် တိုက်တွန်းသောကြောင့်၊ ထိုအခါသမယသည် ၎င်းတို့အား ကောင်စီဝင်များ၊ ဂျူရီဝင်များ၊ တရားသူကြီးများ၊ လူထုအစည်းအဝေးဝင်များ、 စွပ်စွဲသူများ၊ သက်သေများ၊ ဥပဒေများ၊ လူထု၊ အမှန်တကယ် အရာအားလုံးအဖြစ် ဖြစ်စေပြီး၊ ကြောက်ရွံ့မှု သို့မဟုတ် အတားအဆီးမရှိဘဲ ၎င်းတို့သည် ဘာသာရေးကို လုံခြုံစွာ ထောက်ခံနိုင်သည်ဟု ထင်မြင်သင့်သည်” (အထူးဥပဒေများ i. ၉. ၅၅; Loeb ထုတ်ဝေမှု၊ တတိယတရားစီရင်ရေးစာအုပ်၊ စာမျက်နှာ ၁၃၁)။

Philo justified the assassination of apostates: “It is well that all who have a zeal for virtue should be permitted to exact the penalties offhand and with no delay, without bringing the offender before jury or council or any kind of magistrate at all, and give full scope to the feelings which possess them, that hatred of evil and love of God which urges them to inflict punishment without mercy on the impious. They should think that the occasion has made them councilors, jurymen, high sheriffs, members of assembly, accusers, witnesses, laws, people, everything in fact, so that without fear or hindrance they may champion religion in full security” (The Special Laws i. 9. 55; Loeb ed., vol. 7, p. 131).

၁၆. ပေါလု၏အစ်မ၏သား။ ဤသည်မှာ ယေရုဆလင်မြို့ရှိ ပေါလု၏ဆွေမျိုးများနှင့်ပတ်သက်သော တစ်ခုတည်းသော ရည်ညွှန်းချက်ဖြစ်သည်။ ၎င်းတွင် ရောမမြို့ (ရောမ ၁၆:၇, ၁၁) နှင့် ကောရိန္တုမြို့ (အာယာသဝါး ၂၁) တွင် ဆွေမျိုးများရှိခဲ့သည်။ ပေါလု၏တူသည် ပေါလုကဲ့သို့ (တမန်တော် ၂၂:၃ ကို ကြည့်ပါ) ယေရုဆလင်မြို့တွင် သင်ယူနေသည်ဟု အကြံပြုထားသည်။ အစ်မ သို့မဟုတ် တူသည် ခရစ်ယာန်ဖြစ်သည်ဟူသော အထောက်အထားမရှိပေ။

16. Paul’s sister’s son. This is the only reference to relatives of Paul in Jerusalem. He did have relatives in Rome (Rom. 16:7, 11), and apparently in Corinth (v. 21). It has been suggested that Paul’s nephew was studying in Jerusalem, as Paul had done before him (see on Acts 22:3). There is no evidence that either the sister or the nephew was a Christian.

သူသွားသည်။ စာသားအရ “အနီးသို့ရောက်လာပြီး”၊ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ “ရှိနေခဲ့သည်” ဟု ဆိုလိုသည်။ အချို့က ဤသည်မှာ ပေါလု၏တူသည် အကြံအစည်ကို ကြားနာရခြင်းထက် ၎င်းကို ပေါလုထံ အစီရင်ခံခြင်းကို ရည်ညွှန်းသည်ဟု အကြံပြုထားသည်။ ၎င်းသည် အကြံအစည်ဖော်ဆောင်စဉ်တွင် ရှိနေခဲ့ခြင်း သို့မဟုတ် မတော်တဆကြားသိခဲ့ခြင်းဖြစ်နိုင်သည်။

He went. Literally, “having come near,” possibly “having been present.” Some have suggested that this applies to Paul’s nephew’s hearing the plot rather than to his reporting it to Paul. Possibly he was present when the plot was laid, or accidentally overheard it.

ရဲတိုက်ထဲသို့ ဝင်သည်။ ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်ကာကွယ်ရေးအတွက်သာမက အခြားအကြောင်းတစ်ခုခုအတွက်လည်း ဖမ်းဆီးထားခံရသူဖြစ်သောကြောင့်၊ တမန်တော်သည် ၎င်း၏သူငယ်ချင်းများကို လက်ခံတွေ့ဆုံခွင့်ရှိပုံရသည်။ ရောမဥပဒေသည် ထိန်းသိမ်းမှုအမျိုးအစားသုံးမျိုးကို ပြဋ္ဌာန်းထားသည်- (၁) သာမန်လူများကို အများသူငါထောင်တွင် ချုပ်နှောင်ထားခြင်း၊ (၂) ရာထူးမြင့်သူများကို တရားသူကြီး သို့မဟုတ် အထက်တန်းလွှတ်တော်အမတ်တစ်ဦး၏ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးထိန်းသိမ်းမှုသို့ လွှဲပြောင်းပေးပြီး၊ ၎င်းတို့သည် စစ်ဆေးမှုနေ့တွင် ပေါ်ထွက်လာရန် တာဝန်ယူရသည်၊ (၃) စစ်ဘက်ထိန်းသိမ်းမှု၊ စွပ်စွဲခံရသူကို စစ်သားတစ်ဦးထံ တာဝန်ပေးအပ်ပြီး၊ ထိုစစ်သားသည် အကျဉ်းသား၏ဘေးကင်းရေးအတွက် ၎င်း၏အသက်ဖြင့် တာဝန်ယူရပြီး၊ ပုံမှန်အားဖြင့် ၎င်း၏ဘယ်ဘက်လက်ကို အကျဉ်းသား၏ညာဘက်လက်သို့ သံကြိုးဖြင့် ချိတ်ဆက်ထားသည်။ ပေါလုသည် ယခုအခါ စစ်ဘက်ထိန်းသိမ်းမှုအောက်တွင် ရှိနေသည် (အာယာသဝါး ၁၈ ကို ကြည့်ပါ)။

Entered into the castle. Being detained as much for his own protection as for anything else, the apostle was apparently privileged to receive his friends. Roman law provided for three kinds of custody: (1) confinement of ordinary men in the public jail, (2) assignment of men of high rank to the personal custody of a magistrate or senator, who became responsible for their appearance on the day of trial, and (3) military custody, the accused being placed in charge of a soldier who was held responsible with his life for the prisoner’s safekeeping, and whose left hand normally was secured by a chain to the prisoner’s right. Paul was now under military custody (see on v. 18).

၁၇. ပေါလုသည် ခေါ်သည်။ ဘုရားသခင်နှင့် ၎င်း၏လမ်းညွှန်မှုအပေါ် ၎င်း၏ယုံကြည်ခြင်း (အာယာသဝါး ၁၁ ကို ကြည့်ပါ) သည် ၎င်းအား လှုပ်ရှားမှုမရှိဘဲ ထိုင်နေရန် မလိုအပ်ပေ။ ၎င်း၏တူမှယူဆောင်လာသော သတင်းစကားတွင် ဘုရားသခင်၏အစီအမံကို ၎င်းသည် အသိအမှတ်ပြုပြီး၊ ဖြစ်ပေါ်လာမည့်အန္တရာယ်ကို ရှောင်ရှားရန် အဆင့်များလုပ်ဆောင်ရန် ၎င်း၏ယုံကြည်ခြင်းနှင့် ကိုက်ညီသည်ဟု တွေ့ရှိခဲ့သည်။

17. Paul called. His faith in God and in His guidance (see on v. 11) did not require him to sit idle. He recognized divine providence in the message brought by his nephew, and found it consistent with his own faith to take steps to avert the threatening danger.

လူငယ်။ ဂရိစကားလုံး “neanias” (တမန်တော် ၂၀:၉ ကို ကြည့်ပါ)။

Young man. Gr. neanias (see on ch. 20:9).

၁၈. အကျဉ်းသား။ ဂရိစကားလုံး “desmios” သည် “သံကြိုးခတ်ထားသူ”၊ “ဖမ်းဆီးခံရသူ”၊ “အကျဉ်းသား” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤစကားလုံးသည် ပေါလုသည် သံကြိုးဖြင့် ချည်နှောင်ထားသည်ဟု ဆိုလိုရင်းမဟုတ်သော်လည်း၊ ပုံမှန်အားဖြင့် စစ်ဘက်ထိန်းသိမ်းမှုအောက်ရှိ အကျဉ်းသားသည် ၎င်းကို စောင့်ကြည့်နေသော စစ်သားနှင့် ချည်နှောင်ထားလေ့ရှိသည် (တမန်တော် ၂၁:၃၃; ၂၃:၁၆ ကို ကြည့်ပါ)။

18. The prisoner. Gr. desmios, “[one] in bonds,” “a captive,” “a prisoner.” The word does not necessarily mean that Paul was bound with chains, though ordinarily a prisoner in military custody would have been bound to his attending soldier (see on chs. 21:33; 23:16).

တောင်းဆိုသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ မေတ္တာရပ်ခံသည်။

Prayed. That is, asked.

၁၉. သူ့လက်ကိုကိုင်သည်။ တူ၏သတင်းစကားကို ပိုမိုသီးသန့်ကြားနာရန်နှင့် ၎င်းအား လွတ်လပ်စွာ ပြောဆိုရန် အားပေးရန်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် စွပ်စွဲခံရသော ရောမနိုင်ငံသားတစ်ဦး၏ ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် လီစီယပ်ထံသို့ ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ “စစ်ဦးစီးအရာရှိ” သည် ပေါလု၏စွပ်စွဲသူများထက် ပေါလုကို ပိုမိုကောင်းမွန်စွာ ထင်မြင်ခဲ့ပုံရသည် (အာယာသဝါး ၂၆-၃၃ ကို ကြည့်ပါ)။ ရောမလူမျိုးများသည် ပေါလုကို ဂျူးလူမျိုးများထက် ပိုမိုတရားမျှတစွာ ထည့်သွင်းစဉ်းစားပေးခဲ့သည်။

19. Took him by the hand. To hear the message of the nephew more privately and to encourage him to speak freely. He had come to Lysias as an emissary of a Roman citizen under accusation. Evidently the “chief captain” thought better of Paul than he did of Paul’s accusers (see vs. 26–33). The Romans routinely treated Paul with greater fairness and consideration than did the Jews.

သီးသန့်။ ဤသည်မှာ ဖယ်ထုတ်ခြင်းထက် မေတ္တာရပ်ခံခြင်းကို ရည်ညွှန်းသည်ဟု နားလည်နိုင်သည်။

Privately. This may be understood as referring to the asking rather than to the taking aside.

၂၀. ဂျူးလူမျိုး။ ၎င်း၏ခေါင်းဆောင်များသည် အကြံအစည်တွင် ပါဝင်ခဲ့သောကြောင့်၊ လူမျိုးတစ်ခုလုံးသည် ၎င်းတွင် ပါဝင်ပတ်သက်ခဲ့သည်။

20. The Jews. Because its leaders were party to the plot, the nation as such was involved in it.

၂၁. ကျိန်ဆိုချက်ဖြင့်။ သို့မဟုတ် “ကျိန်စာအောက်တွင်” (အာယာသဝါး ၁၂-၁၄ ကို ကြည့်ပါ)။

21. With an oath. Or, “under a curse” (see on vs. 12–14).

ခွင့်ပြုချက်ကို စောင့်မျှော်နေသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ပေါလုကို ဂျူးလူမျိုးများက စစ်ဆေးရန် ရည်ရွယ်ထားသော နေရာသို့ ပို့ဆောင်ရန် လီစီယပ်၏သဘောတူညီချက်ကို စောင့်မျှော်နေခြင်းဖြစ်သည် (အာယာသဝါး ၁၅ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။

Looking for a promise. That is, awaiting Lysias’ consent to send Paul down to the place where the Jews purposed to examine Paul (cf. v. 15).

၂၀-၂၃. လီစီယပ်သည် ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်ဘေးကင်းရေးအတွက် စိုးရိမ်ခဲ့သည်။—လီစီယပ်သည် ပေါလုကို ၎င်း၏လက်ထဲမှ ဖယ်ရှားရန် ဤအခွင့်အရေးကို ဝမ်းမြောက်စွာ အသုံးချခဲ့သည်။ … မကြာသေးမီက လီစီယပ်ထက် ရာထူးအဆင့်မြင့်သော ရောမမြင်းသည်တစ်ဦးသည် ဆာမာရိလူမျိုးထံမှ လာဘ်ထိုးမှုကို လက်ခံခဲ့သောကြောင့်၊ ဒေါသထွက်နေသော ဂျူးလူမျိုးများက ယေရုဆလင်မြို့ရိုးများတစ်ဝိုက်တွင် အကြမ်းဖက်ဖမ်းဆီးပြီး နောက်ဆုံးတွင် ခေါင်းဖြတ်သတ်ခံခဲ့ရသည်။ အလားတူရာဇဝတ်မှုများအတွက် သံသယဖြစ်မှုကြောင့် အခြားရာထူးမြင့်အရာရှိများသည် ထောင်ချခံရပြီး အရှက်ကွဲခဲ့ရသည်။ အကယ်၍ ပေါလုသည် လုပ်ကြံခံရပါက၊ စစ်ဦးစီးအရာရှိသည် ၎င်း၏သေဆုံးမှုကို လျှို့ဝှက်စွာ လာဘ်ထိုးခံရသည်ဟု စွပ်စွဲခံရပြီးဖြစ်နိုင်သည်။ ယခုအခါ ပေါလုကို လျှို့ဝှက်စွာ ပို့ဆောင်ရန် လုံလောက်သောအကြောင်းပြချက်ရှိပြီး၊ ထို့ကြောင့် ရှက်ဖွယ်တာဝန်တစ်ခုမှ ဖယ်ရှားနိုင်ခဲ့သည် (LP ၂၂၇)။

20–23. Lysias Feared for His Own Safety.—Lysias gladly improved this opportunity to get Paul off his hands. … A short time previous, a Roman knight of far higher rank than Lysias himself, had been violently taken and dragged by the maddened Jews around the walls of Jerusalem and finally beheaded, because he received a bribe form the Samaritans. Upon the suspicion of similar crimes, other high officials had been imprisoned and disgraced. Should Paul be murdered, the chief captain might be charged with having been bribed to connive at his death. There was now sufficient reason to send him away secretly, and thus get rid of an embarrassing responsibility (LP 227).

၂၂။ ဒါကြောင့် ဗိုလ်မင်းကြီးသည် ပေါလုသည် ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်သောကြောင့်၊ ယုဒလူများက သူ့ကို မတရားစွပ်စွဲထားပုံရသောကြောင့်၊ ယုဒခေါင်းဆောင်များသည် သူတို့အချင်းချင်း သဘောထားကွဲလွဲနေသောကြောင့်၊ နှင့် သူတို့သည် ပေါလုအား တရားမျှတသောကြားနာမှုရရှိရန် လီဇီးယပ်စ်၏ ကြိုးပမ်းမှုများကို ရှောင်လွှဲရန် ရည်မှန်းထားပုံရသောကြောင့်၊ ဗိုလ်မင်းကြီးသည် ပေါလုအား ပို၍သာလွန်စွာ နှစ်သက်လာပြီး သူ့ကို ကာကွယ်ရန် ပို၍သန္နိဋ္ဌာန်ချခဲ့သည်။

22. So the chief captain. Because Paul was a Roman citizen, because it appeared that the Jews had unjustly accused him, because the Jewish leaders were divided among themselves, and because they were apparently bent on circumventing Lysias’ attempts to guarantee Paul a fair hearing, the “chief captain” was increasingly favorable to Paul and the more determined to protect him.

မည်သူ့ကိုမျှ မပြောရ။ အကယ်၍ ယုဒလူများက လီဇီးယပ်စ်သည် သူတို့၏ အကြံအစည်ကို သိထားသည်ကို သိရှိသွားပါက၊ ပေါလုကို ကာကွယ်ရန် သူ၏ ကြိုးပမ်းမှုများ မအောင်မြင်နိုင်တော့ပေ။ ထို့ပြင်၊ သတင်းပေးသူ၏ ကိုယ်ပိုင်အကျိုးအတွက်၊ သူသည် ဘာမှမပြောသင့်ပေ။

Tell no man. If the Jews should learn that Lysias knew of their plot, his efforts to protect Paul might yet be thwarted. Also, for his own sake, the informer should say nothing.

ဖော်ပြခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “ထုတ်ဖော်ပြသခဲ့သည်။”

Shewed. Or, “made known.”

၂၃။ ခြေလျင်တပ်သား နှစ်ရာ။ ဤခြေလျင်တပ်သားများကို ပေါလုကို ကာကွယ်ရန် တာဝန်ပေးအပ်ခဲ့ပြီး၊ ဆင့်ခေါ်ခံရသော ရာပြည့်ဗိုလ်နှစ်ဦးစီအတွက် တစ်ရာစီ ခွဲဝေပေးခဲ့သည်။

23. Two hundred soldiers. These infantrymen were assigned to protect Paul, 100 for each of the centurions who had been summoned.

ဧဇရာမြို့သို့။ ပါလသတိုင်း၌ ရောမအစိုးရဌာနချုပ်နှင့် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၏ ပုံမှန်နေထိုင်ရာနေရာ (အခန်း ၈:၄၀; ၁၀:၁ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း)။ လမ်းဖြင့် အကွာအဝေးမှာ မိုင် ၆၃ ခန့်ဖြစ်သည်။

To Csarea. The seat of Roman government in Palestine and the usual residence of the procurator, or governor (see on chs. 8:40; 10:1). The distance by road was about 63 mi.

လှံထိုးသူများ။ ဂရိဘာသာ “ဒယ်ဇီယိုလာဘိုင်” ဟူသည်မှာ စာသား၌ “ညာလက်ဖြင့်ကိုင်သူများ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ လက်တင်ဗာလ်ဂိတ်က ဤစကားလုံးကို “လှံထိုးသူများ” ဟု ဘာသာပြန်သည်။ “လှံထိုးသူများ” သို့မဟုတ် “လှံသည်များ” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ကို လှံတစ်ချောင်းကို ညာလက်ဖြင့် ကိုင်ဆောင်လေ့ရှိသည်ဟူသော အချက်မှ ဆင်းသက်လာသည်။ ဤမျှလောက်ကြီးမားသော တပ်ဖွဲ့—လူ ၄၇၀—ကို အကျဉ်းသားတစ်ဦးတည်းကို အကြမ်းဖက်မှုမှ ကာကွယ်ရန် တာဝန်ပေးအပ်ခြင်းသည် ယုဒယပြည်၌ မငြိမ်မသက်ဖြစ်နေသော အနေအထားကို၊ ယေရုဆလင်မြို့၌ တပ်စွဲထားသော တပ်ဖွဲ့၏ အင်အားကို၊ နှင့် ပေါလု၏ ကိုယ်ကို ကာကွယ်ရန် လီဇီးယပ်စ်က ထားရှိသော အရေးပါမှုကို သက်သေပြသည်။ လီဇီးယပ်စ်သည် ယုဒလူများသည် ၎င်းတို့၏ ရည်မှန်းချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် မည်သည့်နည်းဖြင့်မဆို လုပ်ဆောင်မည်ကို သဘောပေါက်ခဲ့သည်။ ထို့ပြင်၊ ကောင်းကင်တမန်များစွာလည်း ထိုနေရာ၌ ရှိနေရမည်၊ အကြောင်းမှာ သခင်ဘုရား၏ တပ်ဦးမှ စေလွှတ်ထားခြင်း (ဒုတိယဓမ္မရာဇဝင် ၆:၁၇; ဒံယေလ ၆:၂၂; မဿဲ ၂၆:၅၃ တို့နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

Spearmen. Gr. dexiolaboi, literally, “holders by the right [hand].” The Latin Vulgate translates dexiolaboi as lancearii, “lancers.” The meaning “spearmen,” or “lancers,” is inferred from the fact that a spear is commonly held in the right hand. So large a force—470 men—assigned to protect a single prisoner from violence is evidence of a turbulent state of affairs in Judea, of the strength of the garrison in Jerusalem, and of the importance Lysias apparently attached to the safeguarding of Paul’s person. Lysias realized that the Jews would go to any length to accomplish their objective. There must also have been many angels at hand, sent by the Lord of hosts (cf. 2 Kings 6:17; Dan. 6:22; Matt. 26:53).

တတိယနာရီ။ ည ၉:၀၀ သို့မဟုတ် ၁၀:၀၀ ခန့် (အခန်း ၂:၁၅; ၃:၁ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း)။

Third hour. About 9:00 or 10:00 p.m. (see on chs. 2:15; 3:1).

ညအခါ။ ပရိသတ်များက ပေါလုကို ၎င်းတို့အနက်မှ ခွဲခြားသိမြင်နိုင်ခြင်း မဖြစ်နိုင်စေရန်။

The night. In order to make it impossible for bystanders to identify Paul as being among them.

၂၄။ သူတို့အတွက် တိရစ္ဆာန်များ စီစဉ်ပေးရန်။ “သူတို့” ဟူသော စကားလုံးကို ဘာသာပြန်သူများက ထည့်သွင်းထားသည်ကို သတိပြုပါ။ ဤတိရစ္ဆာန်များသည် တစ်ဖွဲ့လုံးအတွက် မဟုတ်ဘဲ ပေါလုနှင့် အရာရှိများအတွက်သာ ဖြစ်နိုင်သည်။ သူ၏ ရောမနိုင်ငံသားအဖြစ်နှင့် ကာကွယ်ထားသော အကျဉ်းသားအဖြစ် ရရှိသော အခွင့်အရေးများသည် သာမန်ယုဒလူ သို့မဟုတ် သာမန်အကျဉ်းသားတစ်ဦးအား ပေးအပ်မည်မဟုတ်သော အခွင့်အရေးများဖြစ်သည်။ ဤသို့သော သယ်ယူပို့ဆောင်မှုသည် ပေါလုသည် ၎င်း၏ ခရီးများတွင် မကြာခဏရရှိခံစားခဲ့ရသော ဇိမ်ခံပစ္စည်းတစ်ခုဖြစ်ပေမည်။

24. Provide them beasts. Note that the word “them” is supplied by the translators. These beasts were not for the whole company, but for Paul and perhaps the officers. His status as a Roman citizen and as a protected prisoner gave him privileges that would not have been accorded either an ordinary Jew or a common prisoner. Doubtless such transportation was a luxury Paul had not often enjoyed on his journeys.

သူ့ကို လုံခြုံစွာ ပို့ဆောင်ရန်။ ရောမနိုင်ငံသားဟု အခိုင်အမာဆိုထားသော အကျဉ်းသားတစ်ဦး၏ လုံခြုံမှု၊ ရာပြည့်ဗိုလ်များနှင့် စစ်သားများ၏ အသက်များ၊ နှင့် ရောမလက်နက်ကိရိယာများဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေးကို ထိန်းသိမ်းနိုင်မှုတို့သည် ယေရုဆလင်မှ ဧဇရာမြို့သို့ ပေါလုကို လွှဲပြောင်းပို့ဆောင်ရာတွင် အန္တရာယ်ရှိနေသည်။

Bring him safe. The safety of a prisoner who claimed Roman citizenship, the lives of the centurions and the soldiers, and the ability of Roman arms to keep order were all at stake in this transfer of Paul from Jerusalem to Caesarea.

ဖီလိခ်စ်။ အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၇၀၊ ၂၃၄ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း။ ဖီလိခ်စ်၏ ရာထူးသက်တမ်းသည် အေဒီ ၅၂ မှ ၆၀ ခန့်အထိ ဖြစ်သည်။ တာစီတပ်စ် (အန်းနယ်လ်စ် အတွဲ ၁၂၊ အပိုင်း ၅၄; လိုဘီထုတ်ဝေမှု၊ အတွဲ ၃၊ စာမျက်နှာ ၃၉၃) က ဖီလိခ်စ်သည် ၎င်း၏ ညီဖြစ်သူသည် ဧကရာဇ်ကလော်ဒီးယပ်စ်၏ အနှစ်သက်ဆုံးဖြစ်သောကြောင့် “ဤသို့သော သြဇာအာဏာများနောက်တွင် မည်သည့်မကောင်းမှုများကိုမဆို ခွင့်လွှတ်နိုင်မည်ဟု ယူဆခဲ့သည်” ဟု ဆိုသည်။ ဆူအေတိုနီးယပ်စ် (ဧကရာဇ်များ၏ ဘဝဇာတ်ကြောင်း၊ အတွဲ ၅၊ အပိုင်း ၂၈) က ဖီလိခ်စ်သည် ဆက်ခံလက်ထပ်ခဲ့သော ဇနီးသုံးဦး၏ ခင်ပွန်းဖြစ်သည်ဟု ဖော်ပြသည်။ ထိုဇနီးများအနက် တစ်ဦးမှာ ဟေရုဒ်အဂရီပ္ပ ၁ ၏ သမီးဖြစ်သော ဒရူဇီလာဖြစ်ပြီး၊ ထို့ကြောင့် ဟေရုဒ်မဟာနှင့် မက္ကဘီများ၏ သားစဉ်မြေးဆက်ဖြစ်သည် (ဟေရုဒ်များကို ကြည့်ပါ; တမန်တော် ၂၄:၂၄)။ ယုဒလူများ၏ ရောမအား ပုန်ကန်မှု အစပြုနေသော်လည်း၊ ဖီလိခ်စ်သည် ၎င်း၏ အုပ်ချုပ်မှု ညံ့ဖျင်းသော်လည်း (တာစီတပ်စ် အန်းနယ်လ်စ် အတွဲ ၁၂၊ အပိုင်း ၅၄) ယုဒယပြည်တွင် ငြိမ်းချမ်းရေးကို အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ထိန်းသိမ်းနိုင်ခဲ့သည် (အခန်း ၂၄:၁ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

Felix. See Vol. V, pp. 70, 234. Felix’ term of office extended from about a.d. 52 to about a.d. 60. Tacitus (Annals xii. 54; Loeb ed., vol. 3, p. 393) says of Felix that he “considered that with such influences behind him all malefactions would be venial” because his brother was a favorite of the emperor Claudius. Suetonius (Lives of the Caesars v. 28) describes Felix as the husband of three wives, whom he married in succession. One of these was Drusilla, daughter of Herod Agrippa I, and thus a descendant of both Herod the Great and the Maccabees (see The Herods; Acts 24:24). Despite incipient revolt by the Jews against Rome, Felix was able to preserve a measure of order in Judea (cf. ch. 24:1) notwithstanding his maladministration (Tacitus Annals xii. 54).

အုပ်ချုပ်ရေးမှူး။ ဂရိဘာသာ “ဟေဂမိုန်” ဟူသည်မှာ “အုပ်ချုပ်ရေးမှူး” (မဿဲ ၂၇:၂ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း)။

Governor. Gr. hēgemōn, “procurator” (see on Matt. 27:2).

၂၅။ စာတစ်စောင်။ အခန်း ၂၁:၁၅၊ ၁၈ တွင် လုကာသည် ယေရုဆလင်မြို့၌ ပေါလု၏ အဖော်များထဲတွင် သူ့ကိုယ်သူ ထည့်သွင်းဖော်ပြထားသည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၆၆၃ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း)။ ဤစာသည် တရားဝင်ဆက်သွယ်ရာတွင် အသုံးပြုသော လက်တင်ဘာသာဖြင့် ရေးသားခဲ့ဖွယ်ရှိပြီး၊ ထို့ကြောင့် လုကာက ဤနေရာ၌ ပေးထားသော ဗားရှင်းသည် ဂရိဘာသာဖြင့် ဘာသာပြန်ခြင်းဖြစ်သည်။

25. A letter. In ch. 21:15, 18 Luke includes himself among Paul’s companions at Jerusalem (see Vol. V, p. 663). The letter probably was written in Latin, the language of official intercourse, in which case the version Luke here gives is a Greek translation.

ဤသို့သောပုံစံဖြင့်။ စာသား၌ “ဤပုံစံရှိသည်” ဟူ၍ အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ ဆိုလိုသည်မှာ အောက်ပါအကြောင်းအရာနှင့် သက်ဆိုင်သည်။ လုကာ၏ စာပြန်လည်ရေးသားမှုသည် မူရင်းစာကို စကားလုံးအတိအကျ ကူးယူထားခြင်း မဟုတ်ဖွယ်ရှိသော်လည်း၊ မူရင်းနှင့် နီးကပ်စွာ တူညီသည်။ ၎င်းသည် အကြောင်းအရာ၏ အနှစ်သာရကို ပေးသည်။

After this manner. Literally, “having this form,” that is, to the following effect. Luke’s reproduction of the letter is probably not a verbatim copy, but closely resembles the original. It gives the substance.

၂၆။ ထူးချွန်သော။ ဤစကားလုံးနှင့် “ဂုဏ်ပြုပါ၏” ဟူသော စကားလုံးသည် ထိုခေတ်ကာလ၏ ဂရိစာပေအသုံးအနှုန်းကောင်းများကို ထင်ဟပ်စေသည် (လုကာ ၁:၃; တမန်တော် ၁:၁; ၁၅:၂၃; ယာကုပ် ၁:၁ တို့နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

26. Excellent. This and the word “greeting” reflect good Greek literary usage of the day (see on Luke 1:3; cf. Acts 1:1; 15:23; James 1:1).

၂၇။ လူ။ ဂရိဘာသာ “အနား” ဟူသည်မှာ အမျိုးသမီးနှင့် ခွဲခြားသော “လူယောက်ျား” ကို ဆိုလိုသည်။ ၎င်းသည် ပေါလုသည် ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြခဲ့သည့်အတွက် အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ လေးစားမှုကို ဖော်ပြပေမည်။

27. Man. Gr. anēr, “man” as distinct from woman. This may imply a degree of respect, perhaps in view of the fact that Paul had proved to be a Roman citizen.

ဖမ်းဆီးခံရသည်။ ဂရိဘာသာ “ဆူလမ်ဘာနို” ဟူသည်မှာ “ဖမ်းဆီး”၊ “ချုပ်နှောင်ရန်” (မဿဲ ၂၆:၅၅; တမန်တော် ၁၂:၃ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

Taken. Gr. sullambanō, “to take,” “to seize” (cf. Matt. 26:55; Acts 12:3).

သတ်ခံရတော့မည်။ စာသား၌ “သတ်ခံရတော့မည်ဖြစ်သည်” ဟူ၍ အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤစာတွင် ပေါလုအား တိုက်ခိုက်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေသော ဘာသာရေးအငြင်းပွားမှု၏ အသေးစိတ်အချက်အလက်များကို ချန်လှပ်ထားပြီး၊ ၎င်းသည် လီဇီးယပ်စ်၏ ဤကိစ္စများနှင့် ပတ်သက်၍ မသိနားမလည်မှုနှင့် ၎င်းကိစ္စများကို ဖီလိခ်စ်ထံတွင် ဖော်ပြမည်ဖြစ်ကြောင်း သူသိထားသောကြောင့် ဖြစ်ပေမည် (အပိုဒ် ၃၀ ကို ကြည့်ပါ)။

Should have been killed. Literally, “was about to be killed.” The letter omits the details of the religious controversy that prompted the attack upon Paul, perhaps because of the ignorance of Lysias concerning such matters and because he knew this would be stated before Felix (see v. 30).

ကယ်တင်ခဲ့သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ပေါလုကို ပထမဆုံး တိုက်ခိုက်ခံရစဉ်က (အခန်း ၂၁:၃၂)။

Rescued him. That is, when Paul was first attacked (ch. 21:32).

သိရှိခဲ့ပြီးနောက်။ သို့မဟုတ် “လေ့လာသိရှိခဲ့ပြီးနောက်”၊ “သတင်းပေးခံရပြီးနောက်”။ လီဇီးယပ်စ်သည် ၎င်း၏ အကောင့်ကို ဖီလိခ်စ်အား ပေါလုသည် ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်ကြောင်း သူသိထားပြီးဖြစ်သောကြောင့် ကယ်တင်ခဲ့သည်ဟူသော အယူအဆပေးရန် ဤသို့ ဖော်ပြခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အမှန်တရားနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည် (အခန်း ၂၂:၂၅–၂၉ ကို ကြည့်ပါ)။

Having understood. Or, “having learned,” “having been informed.” Lysias so phrased his account as to give Felix the idea that he had rescued Paul because he already knew him to be a Roman. This was, of course, contrary to fact (see ch. 22:25–29).

၂၈။ သိလိုခဲ့သည်။ စာသား၌ “သိလိုလျက်”။ လီဇီးယပ်စ်သည် လိုအပ်သော အချက်အလက်များကို ကြိမ်ဒဏ်ပေးခြင်းဖြင့် ရယူရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည် (အခန်း ၂၂:၂၄ ကို ကြည့်ပါ)၊ ၎င်းသည် ပေါလု၏ ရောမနိုင်ငံသားအဖြစ် အခိုင်အမာဆိုချက်ကြောင့် (အပိုဒ် ၂၅) ကယ်တင်ခံရသော ကံကြမ္မာတစ်ခုဖြစ်သည်။

28. Would have known. Literally, “desiring to know.” Lysias had intended to secure the desired information by scourging (see ch. 22:24), a fate from which his claim to Roman citizenship (v. 25) saved Paul.

၂၉။ ၎င်းတို့၏ ဥပဒေဆိုင်ရာ မေးခွန်းများ။ ၎င်းတို့တွင် ဗိမာန်တော်ဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းများ (အခန်း ၂၁:၂၈ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း) နှင့် ဓမ္မပညာဆိုင်ရာ မေးခွန်းများ (အခန်း ၂၃:၆) ပါဝင်သည်။ ဤကိစ္စများသည် လီဇီးယပ်စ်အတွက် အရေးမပါပုံရသည် (အခန်း ၁၈:၁၅ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)၊ အကယ်၍ ၎င်းတို့သည် ငြိမ်းချမ်းရေးကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေနိုင်မှသာ လွဲချော်သည်။

29. Questions of their law. These included Temple regulations (see on ch. 21:28) and theological questions (ch. 23:6). These matters would seem of little consequence to Lysias (cf. ch. 18:15), except as they might lead to a disturbance of the peace.

သူ၏ စွပ်စွဲချက်။ ရောမဥပဒေသည် ဤကဲ့သို့သော ကိစ္စများအတွက် ပြဋ္ဌာန်းချက်မရှိပေ။ ပေါလုသည် ဧဇရာမြို့နှင့် နောက်ပိုင်းတွင် ရောမမြို့၌ ရရှိခံစားခဲ့သော သက်သာသော ဆက်ဆံမှုသည် လီဇီးယပ်စ်၏ နှစ်သက်ဖွယ်ရေးသားချက်ကြောင့် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပေမည်။

His charge. Roman law made no provision for such affairs. The lenient treatment Paul enjoyed in Caesarea and later at Rome was no doubt due in part to Lysias’ favorable report.

၃၀။ ယုဒလူများ။ အရေးပါသော စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများ (စာမျက်နှာ ၁၀ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း) က ဤစကားလုံးများကို ချန်လှပ်ထားရန် ဖော်ပြသည်။ ထို့နောက် ထိုထုတ်ပြန်ချက်သည် “ဤလူယောက်ျားအပေါ် အကြံအစည်တစ်ခုရှိမည်ကို ငါ့အား ဖော်ပြခဲ့သည်” ဟူ၍ ဖြစ်လာမည်။

30. The Jews. Important textual evidence may be cited (cf. p. 10) for the omission of these words. The statement would then read, “It was shown me that there would be a plot against the man.”

ချက်ချင်း။ သို့မဟုတ် “တစ်ခါတည်း”။ အကျဉ်းသားကို ဖီလိခ်စ်ထံ ချက်ချင်းပို့ဆောင်ခြင်းဖြင့်၊ လီဇီးယပ်စ်သည် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၏ သာလွန်သော ရာထူးနှင့် ယုဒဓလေ့ထုံးတမ်းများအကြောင်း ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော အသိပညာကို ချီးကျူးမှုတစ်ခုအဖြစ် သွယ်ဝိုက်ဖော်ပြသည်။

Straightway. Or, “at once.” By sending the prisoner promptly to Felix, Lysias implies a compliment both to the governor’s superior position and to his wider knowledge of Jewish customs.

ဂုဏ်ပြုပါ၏။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများ (စာမျက်နှာ ၁၀ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း) သည် ဤစကားလုံးကို ချန်လှပ်ထားရန်နှင့် ထိန်းသိမ်းထားရန် အကြား ကွဲပြားသည်။

Farewell. Textual evidence is divided (cf. p. 10) between omitting and retaining this word.

၃၁။ ညဘက်တွင် ပို့ဆောင်ခဲ့သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ၎င်းတို့သည် ယေရုဆလင်မှ ညဘက်တွင် ထွက်ခွာခဲ့ပြီး နံနက်မိုးလင်းချိန်တွင် ဧဇရာမြို့သို့ လမ်းတစ်ဝက်ခန့်ရောက်ရှိခဲ့သည် (အပိုဒ် ၂၃ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း)။

31. Brought him by night. That is, they left Jerusalem at night and were well on their way to Caesarea by daybreak (see on v. 23).

အန္တီပတ်ရစ်။ ယခုခေတ် ရာ့စ်အယ်လ်–အိုင်န်ဟု သတ်မှတ်ထားသည်။ ဤမြို့ကို ဟေရုဒ်မဟာက ခါဖာဆာဘာ (ယခုခေတ် ကဖာဆာဘာ၏ တောင်ဘက်) နေရာ၌ တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး၊ ဂျိုဆီးဖပ်စ် (အန်တီကွီတီးစ် အတွဲ ၁၆၊ အပိုင်း ၅. ၂.) အရ ၎င်း၏ဖခင် အန္တီပတာအမည်ဖြင့် အမည်ပေးခဲ့သည်။ အန္တီပတ်ရစ်ဟူသည်မှာ “အန္တီပတာနှင့်သက်ဆိုင်သည်” ဟူ၍ အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤမြို့သည် ရှာရွန်လွင်ပြင်တွင် သစ်ပင်များနှင့် ရေပေါများသော လှပသောနေရာတွင် တည်ရှိသည်။ ၎င်းသည် ယေရုဆလင်မှ ဧဇရာမြို့သို့ ရောမလမ်းပေါ်တွင် ရှိသည် (ယေရှု၏ ဝန်ဆောင်မှုကာလအတွင်း ပါလသတိုင်းကို ကြည့်ပါ)။ ထိုနေရာ၌ ရှိခဲ့သော ပိုမိုရှေးကျသော မြို့တစ်မြို့အတွက်၊ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ဓမ္မဟောင်းကာလ၏ အာဖက်ဖြစ်ပြီး၊ ဂျိုဆီးဖပ်စ် စစ်ပွဲအတွဲ ၁၊ အပိုင်း ၄. ၇; အတွဲ ၂၊ အပိုင်း ၁၉. ၁; အတွဲ ၄၊ အပိုင်း ၈. ၁; ပထမမက္ကဘီ ၇:၃၁; သမ္မာကျမ်းစာကာလအတွင်း ပါလသတိုင်းကို နှိုင်းယှဉ်ပါ။

Antipatris. Identified with modern Ras el–‘Ain. This town was built by Herod the Great upon the site of Chaphar Saba (south of the modern Kefr Saba) according to Josephus (Antiquities xvi. 5. 2.), and named after his father Antipater (see Vol. V, p. 38). Antipatris means “belonging to Antipater.” The town was beautifully located in the Plain of Sharon, wooded and well watered. It was on the Roman road from Jerusalem to Caesarea (see Palestine During the Ministry of Jesus). For an older city on the same site, possibly the Aphek of OT times, see Josephus War i. 4. 7; ii. 19. 1; iv. 8. 1; cf. 1 Macc. 7:31; Palestine In Biblical Times.

၃၂။ နောက်တစ်နေ့၌။ အန္တီပတ်ရစ်သည် ယေရုဆလင်မှ မိုင် ၃၉ အကွာတွင် တည်ရှိသည်။ ညစောစောထွက်ခွာပြီး (အပိုဒ် ၂၃ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း) ခြေလျင်စစ်သားများနှင့် ခရီးသွားရင်း၊ ပေါလု၏ အဖွဲ့သည် နောက်တစ်နေ့တွင် အန္တီပတ်ရစ်သို့ ရောက်ရှိမည်ဖြစ်သည်။

32. On the morrow. Antipatris lay some 39 mi. from Jerusalem. Leaving early in the evening (see on v. 23) and traveling with foot soldiers, Paul’s company would reach Antipatris sometime the following day.

သူတို့ထွက်ခွာသွားသည်။ ပေါလုသည် ယခုအခါ အန္တရာယ်ကင်းရှင်းပြီဖြစ်သည်ကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားပြီး၊ ခြေလျင်စစ်သားများသည် ယေရုဆလင်သို့ ပြန်လည်ထွက်ခွာခဲ့သည်။

They left. Considering that Paul was now out of danger, the foot soldiers returned to Jerusalem.

ခံတပ်။ ဆိုလိုသည်မှာ ယေရုဆလင်မြို့ရှိ အန်တိုနီးယားမျှော်စင် (အခန်း ၂၁:၃၄ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း)၊ ထိုနေရာတွင် တပ်စခန်းထားရှိသည်။ ယေရုဆလင်တပ်စခန်းသည် ဤကဲ့သို့သော ဒုက္ခရောက်နေသော အချိန်များတွင် ဤမျှလောက်ကြီးမားသော စစ်သားတပ်ဖွဲ့ကို စွန့်လွှတ်နိုင်သည်အထိ အင်အားများစွာရှိရမည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၇၀၊ ၇၁ ကို ကြည့်ပါ)။

The castle. That is, the Tower of Antonia in Jerusalem (see ch. 21:34), where the garrison was quartered. The Jerusalem garrison must have been of considerable size to spare so large a detachment of soldiers in such troublesome times as these (see Vol. V, pp. 70, 71).

၃၃။ စာကို ပေးအပ်ခဲ့သည်။ တပ်ဖွဲ့မှူးသည် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးထံသို့ စာ၊ အကျဉ်းသား၊ နှင့် ပြဿနာကို လွှဲပြောင်းပေးအပ်ခဲ့သည်။ သူ၏ တာဝန်မှာ မတော်မတရားဖြစ်ရပ်မရှိဘဲ ပြီးဆုံးခဲ့သည်။

33. Delivered the epistle. The commander of the detachment turned over to the governor the letter, the prisoner, and the problem. His mission was completed without incident.

၃၄။ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများ (စာမျက်နှာ ၁၀ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း) က “သူ” ဟူ၍ ဖတ်ရှုရန် သက်သေထူသည်။

34. The governor. Textual evidence attests (cf. p. 10) the reading “he.”

ဇိလီဇီယာ။ အခန်း ၆:၉; ၁၅:၄၁ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း။ ဤအချိန်တွင် ဇိလီဇီယာနှင့် ပါလသတိုင်းတို့သည် ဆီးရီးယားရောမပြည်နယ်တွင် ပူးတွဲချိတ်ဆက်ထားဖွယ်ရှိသည်။

Cilicia. See on chs. 6:9; 15:41. At this time both Cilicia and Palestine were probably attached to the Roman province of Syria.

၃၅။ မင်းကို ငါကြားနာမည်။ စာသား၌ “မင်းကို ငါ အပြည့်အဝ ကြားနာမည်” ဟူ၍ အဓိပ္ပာယ်ရသည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ မင်းကို ပြည့်စုံသော ကြားနာမှုပေးမည်။ ဖီလိခ်စ်သည် ဤအမှု၏ တရားစီရင်ပိုင်ခွင့်ကို လက်ခံခဲ့သည်။ စွပ်စွဲသူများသည် နောက်ထပ် ငါးရက်ကြာသည်အထိ ဧဇရာမြို့သို့ မရောက်ရှိခဲ့ပေ (အခန်း ၂၄:၁)။

35. I will hear thee. Literally, “I will hear thee through,” that is, I will give you a full hearing. Felix accepted jurisdiction of the case. The accusers did not reach Caesarea until five more days had passed (ch. 24:1).

တရားစီရင်ရာ ခန်းမ။ ဂရိဘာသာ “ပရိုင်တိုရီယွန်” (မဿဲ ၂၇:၂၇ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း)၊ လက်တင်ဘာသာ ပရေတိုရီယမ်မှ ဆင်းသက်လာသည်။ ဤစကားလုံးများကို တပ်မှူး၏ တဲအိမ်၊ ရောမမြို့ရှိ ဧကရာဇ်တပ်များ၏ တပ်စခန်း၊ နှင့် ဤနေရာတွင်ကဲ့သို့ ရောမအင်ပါယာ၏ ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၏ နန်းတော်အတွက် အသုံးပြုခဲ့သည်။

Judgment hall. Gr. praitōrion (see on Matt. 27:27), from the Latin praetorium. These words were applied to the tent of a commanding officer, to the barracks of the imperial guard at Rome, and as here, to the palace of a provincial governor of the Roman Empire.

ellen g. white comments

1–9 AA 411

1–35 AA 411-418

10 AA 412

11–15 AA 413

16–22 AA 414

23–31 AA 415

35 AA 416

အခန်းကြီး - ၂၄

chapter 24

၁ ပေါလ်သည် တဲတုလ္လသ်ဟူသော မိန့်ဆိုသူမှ စွပ်စွဲခံရသည်။ ၁၀ သူသည် မိမိ၏အသက်နှင့် တရားဒေသနာအတွက် ဖြေကြားသည်။ ၂၄ သူသည် အုပ်ချုပ်ရေးမင်းနှင့် သူ၏ဇနီးအား ခရစ်တော်အကြောင်း ဟောပြောသည်။ ၂၆ အုပ်ချုပ်ရေးမင်းသည် လာဘ်ငွေရလိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်သော်လည်း အချည်းနှီးဖြစ်သည်။ ၂၇ နောက်ဆုံးတွင် သူ၏ရာထူးမှထွက်ခွာသွားသောအခါ ပေါလ်ကို ထောင်တွင်းတွင် ထားခဲ့သည်။

1 Paul being accused by Tertullus the orator, 10 answereth for his life and doctrine. 24 He preacheth Christ to the governor and his wife. 26 The governor hopeth for a bribe, but in vain. 27 At last, going out of his office, he leaveth Paul in prison.

၁. ငါးရက်အကြာတွင်။ ဆိုလိုသည်မှာ ပေါလု ကဲသရိယမြို့သို့ရောက်ရှိပြီးနောက် (အခန်းကြီး ၂၁:၁၇၊ ၁၈၊ ၂၇၊ ၂၄:၁၁ ကိုကြည့်ပါ)။ တရားဝင်စွဲချက်များပြင်ဆင်ရန်နှင့် အမှုကိုတင်ပြရန် ကျွမ်းကျင်သောပြောရေးဆိုရေးသမားတစ်ဦးအား ညွှန်ကြားရန် ငါးရက်သည် မလုံလောက်ပါ။

1. After five days. That is, after Paul’s arrival at Caesarea (see on v. 11). Five days would be none too long to prepare formal charges and to instruct a professionally competent spokesman to present the case (cf. chs. 21:17, 18, 27; 24:11).

အာနနိအား။ အခန်းကြီး ၂၃:၂ ကိုကြည့်ပါ။ ယဇ်ပုရောဟိတ်အကြီးအကဲသည် ပေါလုအား “ဖြူသောနံရံ” (အခန်းကြီး ၂၃:၃) ဟုခေါ်ဆိုခံရသဖြင့် ပေါလုအပေါ် ကြင်နာစွာမခံစားရပါ။

Ananias. See on ch. 23:2. The high priest would not feel kindly toward Paul, who had called him a “whited wall” (ch. 23:3).

ဆင်းလာသည်။ သို့မဟုတ် “လာသည်”၊ ဆိုလိုသည်မှာ တောင်များပေါ်တွင်ရှိသော ယေရုသလင်မြို့မှ ပင်လယ်ကမ်းရိုးရှိ ရောမမြို့တော် ကဲသရိယသို့ဖြစ်သည်။

Descended. Or, “came down,” that is from Jerusalem, high in the mountains, to the Roman capital at Caesarea, on the seacoast.

အသက်ကြီးသူများ။ အခန်းကြီး ၂၃:၁၄ ကိုကြည့်ပါ။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “အချို့သောအသက်ကြီးသူများ” ဟူသောဖတ်ဆိုချက်ရှိသည်။ အာနနိအာသည် ဆဒ္ဒုကဲတစ်ဦးဖြစ်ပြီး၊ ယေရုသလင်ကောင်စီမှ ဖာရိရှဲများစွာကို ခေါ်ဆောင်လာဖွယ်မရှိပါ၊ အကြောင်းမှာ ဖာရိရှဲများသည် ပေါလုကို ထောက်ခံခဲ့ကြသူများဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၂၃:၉ ကိုကြည့်ပါ)။

The elders. See on ch. 23:14. Textual evidence attests (cf. p. 10) the reading “certain elders.” It is unlikely that Ananias, a Sadducee, would have brought many Pharisees from the council at Jerusalem, for Pharisees had championed Paul (see on ch. 23:9).

ဟောပြောသူ။ ဂရိဘာသာ rhētōr၊ “စကားပြောသူ”၊ “ဟောပြောသူ”။ rhētōr သည် ရှေ့နေတစ်ဦး၊ ပရော်ဖက်ရှင်နယ်အဆိုပြုသူဖြစ်သည်။ ဤခေါင်းစဉ်ကို ဧဝံဂေလိသတင်းကောင်းကို “ကြွေးကြော်သူ” (ဂရိဘာသာ kērux၊ ၁ တိမောသေ ၁:၇) သို့မဟုတ် ခရစ်တော်ကို ကျွန်ုပ်တို့၏ “ရှေ့နေ” (ဂရိဘာသာ paraklētos၊ ၁ ယောဟန် ၂:၁၊ မဿဲ ၅:၄ ကိုကြည့်ပါ) အဖြစ် သမ္မာကျမ်းစာတွင် ဘယ်သောအခါမျှမသုံးပါ။

Orator. Gr. rhētōr, “a speaker,” “an orator.” A rhētōr was an advocate, a professional pleader. This title is never used in the NT for the “preacher,” or “herald” (Gr. kērux, 1 Tim. 1:7), of the gospel message, nor for Christ our “advocate” (Gr. paraklētos, 1 John 2:1; see on Matt. 5:4).

တာတူးလပ်။ ဤအမည်သည် လက်တင်ဘာသာဖြစ်ပြီး၊ Tertius ၏ သေးငယ်သောပုံစံဖြစ်ပြီး “တတိယ” ဟုအဓိပ္ပာယ်ရသည်။ Secundus၊ “ဒုတိယ” (အခန်းကြီး ၂၀:၄) နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ။ ပြည်နယ်တရားရုံးတိုင်းတွင် ရောမဓလေ့ထုံးတမ်းများကို ကျွမ်းကျင်သော၊ ရောမမဟုတ်သူများအတွက် ပြောဆိုပေးမည့်သူများရှိသည်။ တာတူးလပ်သည် ရောမဥပဒေလုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကို တတ်ကျွမ်းသော ယုဒလူတစ်ဦး သို့မဟုတ် ယုဒလူဗေဒကို ရင်းနှီးသော ရောမလူတစ်ဦးဖြစ်နိုင်သည်။ အကယ်၍ သူသည် ရောမလူဖြစ်ပါက၊ “ကျွန်ုပ်တို့”၊ “အကျွန်ုပ်တို့”၊ “ကျွန်ုပ်တို့၏” ဟူသော နာမ်စားများကို အသုံးပြုခြင်းသည် သူသည် ယုဒဘာသာသို့ ကူးပြောင်းသူဖြစ်ကြောင်း သို့မဟုတ် ၎င်းတို့အား သူ၏ဆိုလိုရင်းကိုဖော်ပြရန်အတွက်သာ အသုံးပြုခြင်းဖြစ်နိုင်သည်။

Tertullus. The name is Latin, a diminutive of Tertius, meaning “third.” Compare Secundus, “second” (ch. 20:4). At every provincial court there were men available, versed in Roman ways, to speak for non-Roman provincials. Tertullus may have been a Jew versed in Roman legal procedure, or a Roman familiar with Jewish lore. If he was a Roman, his use of “we,” “us,” and “our” may imply that he was a proselyte to Judaism, or he may have used these pronouns simply to emphasize that he was speaking on behalf of his clients.

သတင်းပေးသည်။ ဂရိဘာသာတွင် ဗဟုဝစ်ဖြစ်ပြီး၊ အာနနိအား၊ အသက်ကြီးသူများနှင့် တာတူးလပ်တို့ပါဝင်သည်။ ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဖွဲ့လုံးသည် ပေါလုအား စွဲချက်တင်ရာတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။ အခန်းကြီး ၂၅:၂၊ ၁၅ တွင်ကဲ့သို့၊ ဂရိဘာသာ emphanizō၊ “သတင်းပေးသည်” သည် တရားဝင်စွဲချက်တင်ရန်အတွက် အသုံးပြုသည်။

Who informed. The Greek is plural, thus including Ananias, the elders, and Tertullus. The entire deputation joined in bringing the charge against Paul. As in ch. 25:2, 15, the Gr. emphanizō, “informed,” is used for the laying of a formal charge.

၂၊ ၃. ဖေလိပ် ယုတ်မာပြီး ရွံရှာဖွယ်ဖြစ်သည်။—တာတူးလပ်သည် ဤနေရာ၌ ထင်ရှားသော လိမ်လည်မှုသို့ နိမ့်ကျသွားသည်။ ဖေလိပ်၏ အကျင့်စာရိတ္တသည် ယုတ်မာပြီး ရွံရှာဖွယ်ဖြစ်သည်။ …

2, 3. Felix Base and Contemptible.—Tertullus here descended to barefaced falsehood. The character of Felix was base and contemptible. …

သူ၏ အကျင့်စာရိတ္တကို ညစ်ညမ်းစေသော ထိန်းမရသော လွတ်လပ်မှုတစ်ခု၏ ဥပမာတစ်ခုမှာ ဒရူးသီလာနှင့် သူ၏ဆက်နွယ်မှုတွင် တွေ့ရပြီး၊ ၎င်းသည် ဤအချိန်ခန့်တွင် ပြီးမြောက်ခဲ့သည်။ ဆိုက်ပရပ်စ်မှ မှော်ဆရာ ဆီမွန်မာဂပ်၏ လှည့်ဖျားမှုများဖြင့်၊ ဖေလိပ်သည် ဤမင်းသမီးအား သူ၏ခင်ပွန်းကို စွန့်လွှတ်ပြီး သူ၏ဇနီးဖြစ်လာရန် ဆွဲဆောင်ခဲ့သည်။ ဒရူးသီလာသည် ငယ်ရွယ်ပြီး လှပသူဖြစ်ပြီး၊ ထို့ပြင် ယုဒလူမျိုးဖြစ်သည်။ သူမသည် သူ၏လက်ကို ရရှိရန် ကြီးမားသောစွန့်လွှတ်မှုပြုခဲ့ရသည့် သူမ၏ခင်ပွန်းကို အလွန်ချစ်ခင်သည်။ သူမ၏ အပြင်းအထန်ယုံကြည်ချက်များကို စွန့်လွှတ်ပြီး၊ ရက်စက်ပြီး သက်ကြီးရွယ်အိုသော ယုတ်မာသူနှင့် အိမ်ထောင်ရေးဖောက်ပြန်မှုဖြစ်ပေါ်စေရန် သူမ၏လူမျိုးကို ရွံရှာဖွယ်ဖြစ်စေရန် အကြောင်းမရှိသလောက်ပင်ဖြစ်သည်။ သို့သော် မှော်ဆရာနှင့် သစ္စာဖောက်၏ စာတန်၏အကြံအစည်များသည် အောင်မြင်ခဲ့ပြီး၊ ဖေလိပ်သည် သူ၏ရည်မှန်းချက်ကို ပြီးမြောက်ခဲ့သည် (LP ၂၃၅၊ ၂၃၆)။

An example of the unbridled licentiousness that stained his character is seen in his alliance with Drusilla, which was consummated about this time. Through the deceptive arts of Simon Magus, a Cyprian sorcerer, Felix had induced this princess to leave her husband and to become his wife. Drusilla was young and beautiful, and, moreover, a Jewess. She was devotedly attached to her husband, who had made a great sacrifice to obtain her hand. There was little indeed to induce her to forgo her strongest prejudices and to bring upon herself the abhorrence of her nation for the sake of forming an adulterous connection with a cruel and elderly profligate. Yet the satanic devices of the conjurer and the betrayer succeeded, and Felix accomplished his purpose (LP 235, 236).

၂. ခေါ်ဆောင်လာသည်။ ပေါလုအား ထိန်းသိမ်းရာမှ ကြားနာမှုအတွက် ဆင့်ခေါ်ခံရခြင်းကို ရည်ညွှန်းပြီး ဖြစ်နိုင်သည်။

2. Called forth. Probably a reference to Paul’s being summoned from his confinement to appear for the hearing.

စွပ်စွဲစတင်သည်။ တာတူးလပ်၏ မိန့်ခွန်းသည် အကျိုးမဖြစ်ထွန်းသော ချီးမွမ်းမှုဖြင့် စတင်ခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းသည် စွပ်စွဲခြင်းမိန့်ခွန်းဖြစ်သည်။ ဤသို့သောမိန့်ခွန်းများကို ချီးမွမ်းမှုဖြင့် စတင်ခြင်းသည် ထုံးစံဖြစ်သည် (Cicero De Oratore ii, ၈၀ ကိုကြည့်ပါ)။ လုကာ၏ မိန့်ခွန်းအကြောင်းအစီရင်ခံစာ (အခန်းကြီး ၂-၈) သည် အကျဉ်းချုပ်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတွင် မိန့်ခွန်း၏ အဓိကအချက်များသာ ထိန်းသိမ်းထားသည်။

Began to accuse. Tertullus’ speech, though opening with inordinate flattery, was a speech of accusation. It was the usual thing to begin speeches such as this with flattery (see Cicero De Oratore ii, 80). Luke’s report of the speech (vs. 2–8) is doubtless a brief summary, in which only the high points of the address are preserved.

အေးချမ်းမှုကြီးမားသည်။ စာသားအရ “များစွာသောငြိမ်သက်မှု”။ ဤယုဒလူမျိုးသမိုင်း၏ ညစ်နွမ်းချိန်တွင် ပါလက်စတိုင်းသည် ငြိမ်သက်မှုကို မည်သည့်နည်းနှင့်မျှ မခံစားခဲ့ရပါ။ ပုန်ကန်မှုသည် မျက်နှာပြင်အောက်တွင် တည်ရှိနေပြီး၊ ခုနစ်နှစ်မှ ရှစ်နှစ်အတွင်း ၎င်းသည် ပွင့်လင်းသောပုန်ကန်မှုအဖြစ် ပေါက်ကွဲခဲ့သည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၇၀-၇၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ထိုနယ်မြေတွင် ရှိခဲ့သော ငြိမ်သက်မှုသည် ရောမလူမျိုးများ၏ လက်နက်အားဖြင့် ချမှတ်ထားသော ရောမငြိမ်သက်မှုဖြစ်သည်။ ဖေလိပ်သည် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ မယ်ရှိယများကို အကြိမ်ကြိမ်ဖိနှိပ်ခဲ့ပြီး ရောမအာဏာပိုင်များကို ဆန့်ကျင်သော ပုန်ကန်မှုများကို ဖျက်ဆီးခဲ့သည်. ၈. ၆၊ ၇၊. ၁၃. ၂ [၂၅၃] ကိုကြည့်ပါ)။

Great quietness. Literally, “much peace.” During this twilight period of Jewish history Palestine enjoyed anything but peace. Revolt was simmering under the surface, and in seven or eight years this was to break forth in open rebellion (see Vol. V, pp. 70–73). What peace the land enjoyed was a Roman peace, imposed by force of arms. Felix had repeatedly suppressed political messiahs and broken the back of incipient revolts against Roman authority (see Josephus Antiquities xx. 8. 6, 7; War ii. 13. 2 [253]).

ထိုက်တန်သောအကျင့်များ။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ” ဟူသော ဖတ်ဆိုချက်ရှိသည်။ တာစီတပ် (Annals xii. ၅၄) ၏အဆိုအရ၊ ဖေလိပ်သည် ပါလက်စတိုင်းရှိ ဓားပြများထံမှ ၎င်းတို့၏လုပ်ရပ်များကို လျစ်လျူရှုရန်အတွက် လာဘ်ငွေများရရှိခဲ့သည်။ ဖေလိပ်သည် လုယက်မှုကို ဖိနှိပ်သောအခါ၊ ၎င်းသည် သူ၏ကိုယ်ပိုင်စည်းစိမ်ကို တိုးပွားစေရန်သာဖြစ်သည်ဟု ဆိုထားသည်။ ထိုသို့သော အုပ်ချုပ်ရေးမကောင်းမှုကြောင့် ပေါလု၏ထောင်ကျစဉ်အတွင်း သူ့ကို ပြန်လည်ဆင့်ခေါ်ခံခဲ့ရသည်။

Worthy deeds. Textual evidence attests (cf. p. 10) the reading “reforms.” According to Tacitus (Annals xii. 54), Felix enjoyed a handsome income from the bandits of Palestine in return for ignoring their activities. It has been said that when Felix suppressed rapine, it was only in order that he might thereby increase his own wealth. For such maladministration he was recalled during the time of Paul’s imprisonment.

လူမျိုး။ ဂရိဘာသာ ethnos၊ ယုဒလူမျိုးများက တစ်ပါးအမျိုးသားများကို ရည်ညွှန်းရန် အသုံးပြုသော သာမာန်ဝေါဟာရဖြစ်သည်။ သမ္မာကျမ်းစာရေးသားသူများသည် ယုဒလူမျိုးများကို များသောအားဖြင့် “လူမျိုး”၊ ဂရိဘာသာ laos (အခန်းကြီး ၁၀:၂၊ ၂၆:၁၇၊ ၂၃ ကိုကြည့်ပါ) ဟုခေါ်ဆိုသည်။ ယုဒလူမျိုးများက ၎င်းတို့၏လူမျိုးကို ethnos ဟုသုံးသောအခါ၊ ၎င်းသည် တစ်ပါးအမျိုးသားများရှေ့တွင် သို့မဟုတ် ၎င်းတို့နှင့်ဆက်စပ်ပြီး ဖြစ်လေ့ရှိသည် (လုကာ ၇:၅၊ ၂၃:၂ ကိုကြည့်ပါ)။

Nation. Gr. ethnos, the common term by which the Jews referred to Gentiles. The NT writers usually call the Jews “people,” Gr. laos (see chs. 10:2; 26:17, 23). When ethnos is used by Jews of their own nation it is usually in the presence of, or with respect to, Gentiles (see Luke 7:5; 23:2).

ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှု။ ဂရိဘာသာ pronoia၊ “အနာဂတ်ကိုတွေးခြင်း”၊ “ကြိုတင်ပြင်ဆင်စောင့်ရှောက်မှု”။

Providence. Gr. pronoia, “forethought,” “provident care.”

၃. အလွန်မြင့်မြတ်သူ။ ဂရိဘာသာ kratistos၊ “အမြင့်မြတ်ဆုံး”၊ “အထင်ရှားဆုံး”၊ လီသီယပ်က ဖေလိပ်ထံသို့ရေးသော စာတွင်လည်း အသုံးပြုခဲ့သော စကားလုံးဖြစ်ပြီး (အခန်းကြီး ၂၃:၂၆) “အလွန်ထူးချွန်သူ” ဟုဘာသာပြန်သည်။ ဤစကားလုံးသည် အကျင့်စာရိတ္တကို မဆိုလိုဘဲ လူမှုအဆင့်အတန်းကို ဖော်ပြသည်။ ပေါလုက ဖတ်စထပ်အား ထိုနည်းတူအသုံးပြုသည် (အခန်းကြီး ၂၆:၂၅)။

3. Most noble. Gr. kratistos, “noblest,” “most illustrious,” a word also used of Felix by Lysias in his letter (ch. 23:26), and rendered “most excellent.” The word does not denote character, but social position. It is similarly applied by Paul to Festus (ch. 26:25).

၄. စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေရန်။ ဂရိဘာသာ egkoptō၊ “ဟန့်တားရန်”၊ “ထိန်းသိမ်းရန်”။ တာတူးလပ်သည် ဖေလိပ်အား ငြိမ်သက်မှုကို ထိန်းသိမ်းရန်နှင့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို မြှင့်တင်ရန် အလုပ်များနေသူအဖြစ် ဂုဏ်ပြုပြီး၊ ဤသို့သော သေးငယ်သောကိစ္စများအတွက် အချိန်မရှိဟု ဆိုသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းသည် သူ၏ဆိုလိုရင်းအတွက် အလျင်အမြန်ဆုံးဖြတ်ချက်ချရန် လိုအပ်ကြောင်း သွယ်ဝိုက်ဖော်ပြသည်။

4. Be … tedious. Gr. egkoptō, “to hinder,” “to detain.” Tertullus credits Felix with being busy at preserving the peace and promoting reforms (see on v. 2), and that he has little time for insignificant matters such as the present problem. He thus implies the desirability of prompt decision in favor of his clients.

သနားကြင်နာမှု။ ဂရိဘာသာ epieikeia၊ “နူးညံ့မှု”၊ “တရားမျှတမှု”၊ “ကြင်နာမှု” (၂ ကောရိန္သု ၁၀:၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤနေရာ၌ “ထည့်သွင်းစဉ်းစားမှု” သည် ကောင်းသောဘာသာပြန်ဖြစ်သည်။ တာတူးလပ်သည် တရားခွင်အတွင်း ချီးမွမ်းမှုဖြင့် ဖေလိပ်၏မျက်စိကို အမှုနှင့်ပတ်သက်သော အချက်အလက်များမှ မျက်ကွယ်ပြုရန် ရည်ရွယ်သည်။

Clemency. Gr. epieikeia, “mildness,” “fairness,” “gentleness” (see 2 Cor. 10:1). Here, “considerateness” would be a good translation. Tertullus purposes to blind the eyes of Felix to the facts in the case by saturating the air of the courtroom with flattery.

၅. ကျွန်ုပ်တို့သည် တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ဤထုတ်ဖော်ပြောဆိုချက်သည် ပေါလုသည် ၎င်းတို့စွပ်စွဲထားသည့်အတိုင်း ယုတ်မာသူဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြရန် ဂရုတစိုက်စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုကို ဆိုလိုသည်။ အနှောင့်အယှက်ပေးသူ။ ဂရိဘာသာ loimos၊ “အနှောင့်အယှက်”၊ “ဘေးရောဂါ”၊ စာသားအရ “ဘေးရောဂါ” ဖြစ်သည်။ ၁ မက္ကဘီ ၁၀:၆၁ တွင် loimos သည် ရာဇဝတ်သားများကို ရည်ညွှန်းရန်အသုံးပြုသည်။

5. We have found. The statement implies careful investigation resulting in evidence that Paul is the depraved fellow they claim him to be.

Pestilent fellow. Gr. loimos, “pest,” “plague,” literally, “a pestilence.” In 1 Macc. 10:61 loimos is used of criminals.

လှုံ့ဆော်သူ။ သို့မဟုတ် “လှုံ့ဆော်သူ”၊ ဤသည်မှာ ပေါလုအား ရောမဥပဒေနှင့် တိုက်ရိုက်ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်စေရန် ရည်ရွယ်သော အကြီးအကျယ်စွဲချက်ဖြစ်သည်။ ပေါလုသည် ယုဒလူမျိုးများ၏မျက်စိတွင် “အနှောင့်အယှက်ပေးသူ” ဖြစ်သော်လည်း ရောမလူမျိုးများအတွက်မဟုတ်ပါ။ သို့သော် ဖေလိပ်သည် ပုန်ကန်သူများကို ပြင်းထန်စွာဆက်ဆံသူအဖြစ် လူသိများပြီး (အခန်းကြီး ၂ ကိုကြည့်ပါ)၊ အကယ်၍ တာတူးလပ်သည် ဤစွပ်စွဲချက်ကို ဖေလိပ်အား ယုံကြည်စေနိုင်ပါက၊ ပေါလု၏ကံကြမ္မာသည် ပြီးဆုံးလိမ့်မည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏သခင်ယေရှုအား ပိလတ်ရှေ့တွင် စွပ်စွဲခဲ့သော စွဲချက်များနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ (လုကာ ၂၃:၂ ကိုကြည့်ပါ)။

A mover of sedition. Or, “an agitator,” a grave charge that would, his accusers hoped, place Paul in direct conflict with Roman law. Paul was “pestilent” in the eyes of the Jews, but not of the Romans. However, Felix was known to deal harshly with insurrectionists (see on v. 2), and if Tertullus could convince him of this allegation, Paul’s fate would be settled. Compare the charges brought against our Lord before Pilate (see on Luke 23:2).

ယုဒလူမျိုးအားလုံးကြားတွင်။ နှစ်စဉ်ပွဲတော်များအတွက် ယေရုသလင်သို့ ပြည်ပကယုဒလူမျိုးထောင်ပေါင်းများစွာ စုရုံးလာစဉ်၊ ဖိလိပ္ပိ (အခန်းကြီး ၁၆:၁၆-၂၄)၊ သက်သာလောနိက (အခန်းကြီး ၁၇:၅-၉)၊ ကောရိန္သု (အခန်းကြီး ၁၈:၁၂-၁၇)၊ ဧဖက်မြို့ (အခန်းကြီး ၁၉:၈-၁၀၊ ၁၃-၂၀:၂) စသည့်နေရာများတွင် ပေါလု၏လုပ်ဆောင်မှုများနှင့်အတူ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော ဆူပူမှုများအကြောင်း သတင်းများသည် ခေါင်းဆောင်များထံသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ဤဆူပူမှုများကို ပေါလု၏ လှုံ့ဆော်မှုအဖြစ် အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုနိုင်ပြီး၊ ၎င်းအပေါ် စွဲချက်တင်ရန် အကြောင်းအရာပေးပုံပေါ်သည်။ တာတူးလပ်သည် သတ်မှတ်ထားသော ဖြစ်ရပ်များကို ကိုးကားပြီး ၎င်းတို့အပေါ် အဆိုးဆုံးအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုမှုကို ပြုလုပ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည် (အခန်းကြီး ၂၄:၁၈ ကိုကြည့်ပါ)။

Among all the Jews. With thousands of Jews from abroad gathered at Jerusalem for the annual feasts, reports of the turmoil that had accompanied Paul’s labors in such places as Philippi (ch. 16:16–24), Thessalonica (ch. 17:5–9), Corinth (ch. 18:12–17), and Ephesus (chs. 19:8–10, 13 to 20:2) had certainly come to the ears of the leaders. These disturbances could be interpreted as resulting from seditious conduct on Paul’s part, and thus appear to lend substance to the charge brought against him. Tertullus may have cited specific incidents, and made the most of them by putting the worst possible interpretation upon them (cf. ch. 24:18).

ကမ္ဘာ။ ဂရိဘာသာ oikoumenē၊ ဤနေရာတွင် ရောမအင်ပါယာ (လုကာ ၂:၁ ကိုကြည့်ပါ) ကို ဆိုလိုသည်။

World. Gr. oikoumenē, here meaning the Roman Empire (see on Luke 2:1).

ခေါင်းဆောင်။ ဂရိဘာသာ prōtostatēs၊ “ရှေ့တန်းတွင်ရပ်တည်သူ”၊ “ရှေ့တန်းလူ”၊ ထို့ကြောင့် “ခေါင်းဆောင်”။ Thucydides ၏ History v. ၇၁ တွင် prōtostatēs သည် ညာဘက်တောင်ပံတွင် တိုးတက်မှု သို့မဟုတ် တိုက်ခိုက်မှု၏ ဦးတည်ရာအတွက် တာဝန်ယူသူဖြစ်သည်။ ဤနေရာ၌ ဤစကားလုံးကို ဥပစာအဖြစ်အသုံးပြုသည်။

Ringleader. Gr. prōtostatēs, “one who stands in the front rank,” “a front-rank man,” and thus “a leader.” In Thucydides’ History v. 71 the prōtostatēs at the right wing is responsible for the direction followed in advancing or attacking. Here the word is used metaphorically.

ဂိုဏ်းဂဏ။ အခန်းကြီး ၅:၁၇ ကိုကြည့်ပါ။

Sect. See on ch. 5:17.

နာဇရိလူမျိုး။ သမ္မာကျမ်းစာတွင် ဤနေရာတွင်သာ ခရစ်ယာန်များကို နာဇရက်မြို့မှ ယေရှု၏အဖြစ် ခေါ်ဆိုထားသည်။ ၂ နှင့် ၃ ရာစုနှစ်များအတွင်း နာဇရိလူမျိုးဟုခေါ်သော ယုဒခရစ်ယာန်ဂိုဏ်းတစ်ခုရှိခဲ့သော်လည်း၊ ဤနေရာ၌ ယုဒလူမျိုး သို့မဟုတ် တစ်ပါးအမျိုးသားဖြစ်စေ ခရစ်ယာန်များကို ရိုးရှင်းစွာရည်ညွှန်းသည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၅ ကိုကြည့်ပါ)။ မဿဲ ၂:၂၃ တွင် “နာဇရိ” ဟူသောအသုံးအနှုန်းကို ယေရှုအား နာဇရက်မြို့တွင်နေထိုင်သူအဖြစ် အသုံးပြုထားသည်။ ဤစကားလုံးသည် နာဇရိတ်ဟူသော စကားလုံး (တော်လည်း ၆:၂၊ မဿဲ ၂:၂၃ ကိုကြည့်ပါ) နှင့် ဆက်စပ်မှုမရှိသလို၊ ဟေဗြဲဘာသာ naṣar၊ “စောင့်ကြည့်ရန်”၊ “စောင့်ရှောက်ရန်” နှင့်လည်း ဆက်စပ်မှုမပြသနိုင်ပါ။

Nazarenes. Applied to Christians here only in the NT, evidently as followers of Jesus of Nazareth. During the 2d and 3d centuries there was a Jewish Christian sect called Nazarenes, but reference here is to Christians simply as such, whether Jew or Gentile (see Vol. V, p. 55). See Matt. 2:23, where the term “Nazarene” is applied to Jesus as a resident of Nazareth. The word has no known connection with the term Nazirite (see on Num. 6:2; Matt. 2:23), nor can it be shown to be related to the Hebrew word naṣar, “to observe,” “to watch,” “to keep.”

၆. ကြံစည်သည်။ စာသားအရ “ကြံစည်ခဲ့သည်”။ ပေါလု၏ရန်သူများသည် သူ၏ဖမ်းဆီးမှုဆီသို့ ဦးတည်စေသော ယူဆခံရသောရာဇဝတ်မှုကို ယခုမိတ်ဆက်ပြသည် (အခန်းကြီး ၂၁:၂၁၊ ၂၈ ကိုကြည့်ပါ)။

6. Gone about. Literally, “attempted.” Paul’s enemies now introduce the supposed crime that had led to his arrest (see ch. 21:21, 28).

ညစ်ညမ်းစေသည်။ ဂရိဘာသာ bebēloō၊ “ညစ်ညမ်းစေရန်”၊ “သန့်ရှင်းမှုကို ဖျက်ဆီးရန်”။ ၎င်းသည် “တံခါးခုံ” ဟူသော စကားလုံးနှင့် ဆက်စပ်သည်။ ဤကြိယာသည် “တံခါးခုံကိုဖြတ်ကျော်သွားခြင်း” ကို ဆိုလိုသည်။ ပေါလုအား ယုဒလူမျိုးများသာဝင်ရောက်ခွင့်ရှိသော ဗိမာန်တော်ဝင်းအတွင်းသို့ တစ်ပါးအမျိုးသားများကို ခေါ်ဆောင်သွားပြီး ၎င်းကို ညစ်ညမ်းစေသည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့သည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၆၇ ကိုကြည့်ပါ)။ ပေါလုအပေါ်တင်ထားသော ဤစွဲချက်သည် ရောမဥပဒေနှင့် ယုဒဥပဒေအောက်တွင် အလွန်ပြင်းထန်သည်။ စာမျက်နှာ ၄၄၉ ရှိ သရုပ်ပြပုံကို ကြည့်ပါ။

Profane. Gr. bebēloō, “to profane,” “to desecrate.” It is related to a word meaning “threshold.” The verb thus means “stepping over a threshold.” Paul was charged with taking Gentiles across the boundary in the Temple courtyard beyond which only Jews were permitted (see Vol. V, p. 67), and thus desecrating it. The charge here made against Paul was very serious under Roman as well as under Jewish law. See illustration facing p. 449.

ကျွန်ုပ်တို့ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ ဂရိဘာသာ krateō၊ “ဖမ်းဆီးရန်”၊ “သိမ်းယူရန်”၊ အင်အားသုံးခြင်းကို ဆိုလိုသည်။ ၎င်းတို့သည် ပေါလုအား အန္တရာယ်ရှိသော ရာဇဝတ်သားအဖြစ် အင်အားဖြင့် ဖမ်းဆီးခဲ့သည်ဟု ပုံဖော်သည်။

We took. Gr. krateō, “to take,” “to seize,” implying the use of force. They pictured Paul as a dangerous criminal taken by main force.

တရားစီရင်ရန်ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) ဤစကားလုံးများနှင့် အခန်းကြီး ၈ ၏ “သင့်ထံသို့လာသည်” အထိ ဆက်လက်ပါဝင်သော စကားလုံးများကို ဖယ်ထုတ်ရန် ထောက်ခံသည်။ သို့သော်၊ ဤအပိုဒ်သည် လုကာမှ မှတ်တမ်းတင်ထားပြီးဖြစ်သော ဖြစ်ရပ်များကို (အခန်းကြီး ၂၁:၃၂-၂၃:၃၀) တာတူးလပ်၏ရှုထောင့်မှ ပြန်လည်ဖော်ပြထားသည်။ အခန်းကြီး ၆-၈ သည် ဤအမှုဖြင့် ဖေလိပ်ကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေရန် လိုအပ်လာရသည့်အကြောင်းကို တာတူးလပ်က ရှင်းပြသည်။ ၎င်းတို့၏ဆိုလိုရင်းသည် ပေါလုကို ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် ကိုင်တွယ်ရန်ဖြစ်သော်လည်း လီသီယပ်က ဝင်ရောက်ဟန့်တားခဲ့သည်။

Would have judged. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of these words and all that follows, down to and including the words “come unto thee” in v. 8. However, this passage recapitulates events, although from Tertullus’ standpoint, that Luke has already recorded as having happened (chs. 21:32 to 23:30). Verses 6–8 portray Tertullus as explaining why it had become necessary to trouble Felix with this case. His clients had intended to deal with Paul themselves; Lysias had interfered.

ကျွန်ုပ်တို့၏ဥပဒေအရ။ ယုဒဥပဒေသည် လူတစ်ဦးအား “ဘေးရောဂါ”၊ ဆိုလိုသည်မှာ အများပြည်သူအနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေသူအဖြစ် ကွပ်မျက်ရန် မဖွဲ့စည်းထားပါ။ ဟေဗြဲကျမ်းစာများ၏ ဥပဒေများသည် တရားမျှတပြီး၊ မြင့်မြတ်ပြီး၊ ရှင်းလင်းပြတ်သားသည်။ သို့သော် အကောင်းဆုံးဥပဒေ၊ အကောင်းဆုံးအဆုံးအမများကဲ့သို့ပင်၊ ဆန္ဒရှိပြီး သည်းမခံနိုင်သောသူများ၏လက်ထဲတွင် ဖိနှိပ်မှုကိရိယာတစ်ခုဖြစ်လာနိုင်သည်။ သို့သော်၊ ဗိမာန်တော်ကို ညစ်ညမ်းစေမှုတွင် ရောမဥပဒေသည် ယုဒလူမျိုးများအား ချိုးဖောက်သူအား ရောမလူမျိုးဖြစ်စေကာမူ ကွပ်မျက်ခွင့်ပြုခဲ့သည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၆၇ ကိုကြည့်ပါ)။

According to our law. Jewish law did not provide for executing a man for being a “pestilence,” that is, a public nuisance. The laws of the OT are fair, noble, explicit. But the best law, like the best doctrine, can become an instrument of persecution in the hand of willful and intolerant men. However, in a case of Temple profanation Roman law permitted the Jews to execute the violator, even though he was a Roman (see Vol. V, p. 67).

၇. စစ်ဦးစီးအရာရှိ။ အခန်း ၂၂:၂၄ ကို ကြည့်ပါ။

7. The chief captain. See on ch. 22:24.

အင်အားကြီးမားစွာ။ အမှန်တရားမှာ ဂျူးများကိုယ်တိုင်က အင်အားသုံးပြစ်မှုကျူးလွန်ခဲ့သူများဖြစ်သည်။ သို့သော် ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ အစီအစဉ်များကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကို “အင်အားသုံးခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုလိမ့်မည်။

With great violence. The facts were that the Jews themselves had been guilty of violence. However, they would naturally interpret any interference with their plans as “violence.”

၈. သူ၏ စွပ်စွဲသူများကို အမိန့်ပေးခြင်း။ လစ်စီယပ်သည် ဂျူးများက ပေါလ်ကို သတ်ရန် ကြံစည်နေကြောင်း ထင်ရှားလာသည်အထိ ဤသို့ အမိန့်ပေးခဲ့ခြင်း မရှိခဲ့ပါ (အခန်း ၂၃:၃၀ ကို ကြည့်ပါ)။

8. Commanding his accusers. Lysias had not so commanded until it had become evident that the Jews were plotting to murder Paul (see on ch. 23:30).

စစ်ဆေးခြင်းဖြင့်။ ဆိုလိုသည်မှာ ပေါလ်ဖြစ်သည်၊ ဂရိဘာသာတွင် “သူ” ဟူသော စကားလုံးသည် တစ်ဦးတည်းကို ရည်ညွှန်းကြောင်း ထင်ရှားသည်။ ၎င်း၏ ရှေ့ပိုင်းသည် အခန်း ၇ ၏ လစ်စီယပ်မဟုတ်ပေ၊ အကြောင်းမှာ လစ်စီယပ်သည် ပေါလ်ကို လွှတ်ပေးရန် ထောက်ခံခဲ့ပြီး (အခန်း ၂၃:၂၉) နှင့် ပေါလ်ကို အန္တရာယ်မှ ကာကွယ်ရန် ၎င်း၏ ရည်ရွယ်ချက်ကို ထင်ရှားစွာ ဖော်ပြခဲ့သည် (အခန်း ၂၁:၃၁-၄၀; ၂၂:၂၄; ၂၃:၂၃-၃၁ ကို ကြည့်ပါ)။ ထိုအစား၊ ရှေ့ပိုင်းသည် အခန်း ၅ ၏ “လူ” (ပေါလ်) ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် အခန်း ၆ ၏ “သူ” နှင့် “သူ့ကို” ၏ ရှေ့ပိုင်းလည်းဖြစ်သည်။ အခန်း ၆-၈ ၏ နာမ်စားများကို ဂရုတစိုက် စစ်ဆေးခြင်းသည် ဤအခန်းများ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းသည် မူလ တမန်တော်များ၏ စာသားတွင် မပါဝင်ကြောင်း ထောက်ခံသည် (အခန်း ၆ ကို ကြည့်ပါ)။

By examining of whom. That is, Paul, as the singular form of the Greek word for “whom” makes clear. The antecedent obviously cannot be Lysias of v. 7, who had already declared himself in favor of releasing Paul (ch. 23:29) and had previously made evident his purpose to protect Paul from harm (see chs. 21:31–40; 22:24; 23:23–31). Instead, the antecedent is the word “man” (Paul) of v. 5, as it is of the “who” and “whom” of v. 6. A careful examination of the pronouns of vs. 6–8 tends to support the conclusion that a portion of these verses was not in the original text of Acts (see on v. 6).

၉. ထောက်ခံသည်။ သို့မဟုတ် စွပ်စွဲချက်တွင် ပါဝင်သည်။ တတုလပ်သည် ဂျူးများ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့သည် သူပြောသော အမှန်တရားကို အတည်ပြုသည်။

9. Assented. Or, joined in the charge. Tertullus was the Jews’ spokesman, and they confirmed the supposed truth of what he had stated.

၁၀. ထိုအခါ ပေါလ်။ ပေါလ်၏ ခုခံပြောဆိုမှုသည် သူ့အပေါ်စွပ်စွဲထားသော စွပ်စွဲချက်ကို လုံးဝပယ်ချခြင်းဖြစ်သည် (အခန်း ၁၂, ၁၃ ကို ကြည့်ပါ)။ သူသည် အချက်လေးချက်ကို ဖော်ပြသည်- (၁) သူသည် ယေရုဆလင်မြို့သို့ ဝတ်ပြုရန်နှင့် “ဆွမ်းဆက်ကပ်လှူဒါန်းမှု” နှင့် “ကပ်လှူပူဇော်မှု” များယူဆောင်လာရန် လာခဲ့သည် (အခန်း ၁၁, ၁၇)။ (၂) သူသည် မည်သည့်ဆူပူမှုမျှ မဖြစ်စေခဲ့ပါ (အခန်း ၁၂, ၁၈)။ (၃) သူသည် သူ၏ စွပ်စွဲသူများအား ၎င်းတို့၏ စွပ်စွဲချက်များကို သက်သေများဖြင့် သက်သေပြရန် စိန်ခေါ်သည် (အခန်း ၁၃, ၁၉)။ (၄) သူ၏ တစ်ခုတည်းသော ပြစ်မှုမှာ ဘုရားသခင်နှင့် သူ၏ ဥပဒေကို နာခံခြင်းနှင့် ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းကို ယုံကြည်ခြင်းဖြစ်သည် (အခန်း ၁၄, ၁၅, ၂၁)။ သူ၏ ခုခံပြောဆိုမှု၏ ပထမတစ်ဝက်သည် ယေဘုယျဖော်ပြချက်ဖြစ်ပြီး (အခန်း ၁၁-၁၆)၊ နောက်တစ်ဝက်သည် ထိုဖော်ပြချက်တွင် ဖော်ပြထားသော အချက်များကို အသေးစိတ်ထပ်လောင်းဖြည့်စွမ်းခြင်းဖြစ်သည် (အခန်း ၁၆-၂၁)။ ဤတရားစီရင်မှုသည် ဂရိဘာသာဖြင့် ပြုလုပ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ အကယ်၍ ပေါလ်သည် လက်တင်ဘာသာဖြင့် ပြောဆိုခဲ့လျှင် လုကာသည် ပေါလ်သည် ဟီဘရူးဘာသာကို အသုံးပြုခဲ့သည်ကို မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည့်အတိုင်း (အခန်း ၂၁:၄၀) မှတ်တမ်းတင်ခဲ့လိမ့်မည်။

10. Then Paul. Paul’s defense is a categorical denial of the charge brought against him (see vs. 12, 13). He makes four points: (1) He had come to Jerusalem to worship, and to bring “alms” and “offerings” (vs. 11, 17). (2) He had made no disturbance (vs. 12, 18). (3) He challenges his accusers to prove their accusations by producing witnesses (vs. 13, 19). (4) He insists that his only offense is obeying God and His law, and believing in the resurrection (vs. 14, 15, 21). The first half of his defense is evidently a general statement (vs. 11–16); and the last half a detailed repetition of the points made in that statement (vs. 16–21). The proceedings were probably conducted in Greek. If Paul had spoken in Latin, Luke would doubtless have noted it, as he did when Paul used Hebrew (ch. 21:40).

အနှစ်များစွာ တရားသူကြီးအဖြစ်။ ဖီလစ်သည် ယုဒပြည်၏ အုပ်ချုပ်သူအများစုထက် သက်တမ်းပိုရှည်လျားစွာ၊ အနှစ်ခြောက်မှ ရှစ်နှစ်ခန့် အုပ်ချုပ်သူအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည် (တတိယတွဲ၊ စာမျက်နှာ ၇၀ ကို ကြည့်ပါ)။ သူ၏ အုပ်ချုပ်သူအဖြစ် သက်တမ်းအပြင်၊ ဖီလစ်သည် ကူးမနပ်နှင့် တွဲဖက်အုပ်ချုပ်သူအဖြစ် အချိန်အတော်ကြာ ဆောင်ရွက်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည် (တာစီတပ် အန်းနယ်လပ် စာအုပ် ၁၂၊ အပိုဒ် ၅၄)။

Many years a judge. Felix had probably been procurator some six or eight years by this time, longer than most of the procurators of Judea (see Vol. V, p. 70). Besides serving his own term as governor, Felix probably had been for some time joint procurator with Cumanus (Tacitus Annals xii. 54).

ခုခံပြောဆိုခြင်း။ ဂရိဘာသာတွင် “apologeomai” ဟူသော စကားလုံးသည် “မိမိကိုယ်ကို ခုခံပြောဆိုခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ပေါလ်သည် ဖီလစ်သည် ၎င်း၏ ယုံကြည်ထိုက်သူဖြစ်သည်ဟု “ဝမ်းမြောက်စွာ” ယူဆသည်။ ဖီလစ်သည် ဂျူးဓလေ့များကို နားလည်ကြောင်းလည်း သူသိသည်။ သို့သော် သူ၏ သတ္တိသည် ဘုရားသခင်၏ အကာအကွယ်ပေးမှုအပေါ် မှီခိုနေသည် (အခန်း ၂၃:၁၁)။

Answer. Gr. apologeomai, “to make one’s defense.” Paul “cheerfully” assumes that Felix is worthy of his trust. He knew, also, that Felix understood Jewish ways. But his courage was based on the abiding pledge of divine protection (ch. 23:11).

၁၁. သင်သိနိုင်သည်။ ဖီလစ်သည် ဤဖော်ပြချက်ကို အလွယ်တကူ စစ်ဆေးနိုင်သည်။ ပုန်ကန်မှုတစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေရန် အချိန်မလုံလောက်ခဲ့ပါ။ အမှန်မှာ၊ ပေါလ်သည် ယေရုဆလင်မြို့သို့ လာရောက်ရသည့် ရည်ရွယ်ချက်သည် လုံးဝကွဲပြားသည် (အခန်း ၁၁, ၁၇ ကို ကြည့်ပါ)၊ ဖီလစ်သည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ဂျူးများသည် ယေရုဆလင်မြို့သို့ ဝတ်ပြုရန်နှင့် လက်ဆောင်များ ယူဆောင်လာကြသည်ကို သိသည်။

11. Thou mayest understand. Felix could easily verify this statement. There had not been time to raise an insurrection. Indeed, Paul’s purpose in coming to Jerusalem had been altogether different (see vs. 11, 17), and Felix knew that Jews from all over the world came to Jerusalem to worship and to bring gifts.

ဆယ်နှစ်ရက်။ ထည့်သွင်းရေတွက်ခြင်းဖြင့်၊ ပေါလ်သည် ယေရုဆလင်မြို့သို့ ရောက်ရှိချိန်မှစ၍ စုစုပေါင်း ၁၄ ရက်ကြာခဲ့သည်၊ ၎င်းကို အောက်ပါအတိုင်း ရေတွက်နိုင်သည်- ပထမရက်၊ ယေရုဆလင်မြို့သို့ ရောက်ရှိပြီး ညီအစ်ကိုများက ဧည့်ခံခြင်း (အခန်း ၂၁:၁၇)၊ ဒုတိယရက်၊ ယေရုဆလင်မြို့တွင် တမန်တော်များနှင့် တွေ့ဆုံခြင်း (အခန်း ၁၈-၂၅)၊ တတိယမှ သတ္တမရက်အထိ (အနီးစပ်ဆုံး၊ တမန်တော်များ၏ လုပ်ဆောင်ချက်များ ၄၀၆ ကို ကြည့်ပါ)၊ သန့်ရှင်းရေး ခုနစ်ရက်အနက် ငါးရက် (အခန်း ၂၆, ၂၇)၊ သတ္တမရက် (အနီးစပ်ဆုံး)၊ ဂျူးများက တိုက်ခိုက်ခြင်း၊ လစ်စီယပ်က ကယ်တင်ခြင်း (အခန်း ၂၇-၃၃)၊ အဋ္ဌမရက်၊ ဆန်ဟီဒရင်ရှေ့တွင် ပေါလ်၏ ခုခံပြောဆိုမှု (အခန်း ၂၂:၃၀ မှ ၂၃:၁၁)၊ နဝမရက်، ပေါလ်ကို သတ်ရန် ကြံစည်မှုကို ပြုလုပ်ပြီး ရှာဖွေတွေ့ရှိခြင်း (အခန်း ၁၂-၂၂) နှင့် အန်တီပတ်ထရစ်မှတစ်ဆင့် ကဲသရိမြို့သို့ ပေါလ်ထွက်ခွာခြင်း (အခန်း ၃၁)၊ ဒသမရက်၊ ကဲသရိမြို့သို့ ရောက်ရှိပြီး ဖီလစ်ရှေ့တွင် ပေါ်ထွက်ခြင်း (အခန်း ၃၂, ၃၃)၊ ဒသမရက်မှ ဆယ်လေးရက်အထိ၊ အခန်း ၂၄:၁ ၏ ငါးရက်။ ပေါလ်သည် ယေရုဆလင်မြို့သို့ ရောက်ရှိသည့်ရက်နှင့် ဖီလစ်ရှေ့တွင် တရားစီရင်သည့်ရက်ကို မရေတွက်ဘဲ၊ ကြားရက် ၁၂ ရက်ကို ရည်ညွှန်းဖွယ်ရှိသည်။

Twelve days. By inclusive reckoning, the whole period since Paul reached Jerusalem appears to have been 14 days, which may be enumerated as follows: Day 1, arrival in Jerusalem and reception by the brethren (ch. 21:17); day 2, meeting with the apostles in Jerusalem (vs. 18–25); days 3 to 7 (approximately; cf. AA 406), five of the seven days of purification (vs. 26, 27); day 7 (approximately), attack by the Jews, rescue by Lysias (vs. 27–33); day 8, Paul’s defense before the Sanhedrin (chs. 22:30 to 23:11); day 9, the plot to kill Paul made and discovered (vs. 12–22) and Paul’s departure for Caesarea by way of Antipatris (v. 31); day 10, arrival in Caesarea and appearance before Felix (vs. 32, 33); days 10–14, the five days of ch. 24:1. It is probable that Paul did not count the day of his arrival in Jerusalem or the day of his trial before Felix, but refers to the 12 intervening days.

ဝတ်ပြုရန်။ ၎င်းသည် ပေါလ်သည် ယေရုဆလင်မြို့သို့ လာရောက်ရသည့် အဓိကအကြောင်းဖြစ်သည်။ လူတစ်ဦးသည် ဘုရားသခင်ကို ဝတ်ပြုရန် ဗိမာန်တော်သို့ ဝင်ရောက်ပြီး ချက်ချင်းပင် ၎င်းကို ညစ်ညမ်းစေမည်ဟု တွေးတောခြင်းသည် အဓိပ္ပာယ်မရှိပါ။

To worship. This was Paul’s primary reason for going to Jerusalem. It was absurd to think that a man would enter the Temple in order to worship his God, and immediately turn around and desecrate it.

၁၂. ၎င်းတို့သည် ကျွန်ုပ်ကို မတွေ့ခဲ့ပါ။ ဤတွင် ပေါလ်သည် စွပ်စွဲချက်များကို လုံးဝပယ်ချပြီး သေသေချာချာ ချေပပြောဆိုခြင်းကို စတင်သည်၊ ပထမဦးစွာ ယေဘုယျအားဖြင့်နှင့် ထို့နောက် ပိုမိုအသေးစိတ်ဖြစ်သည် (အခန်း ၁၀ ကို ကြည့်ပါ)။ မည်သူမျှ ပေါလ်သည် ၎င်းတို့စွပ်စွဲထားသည့် အရာများကို လုပ်ဆောင်နေသည်ကို မြင်ခဲ့သည်ဟု မပြောနိုင်ပါ။ ပေါလ်၏ ဖော်ပြချက်များသည်လည်း သက်သေပြနိုင်သည်။ ပေါလ်သည် စော်ကားဖွယ်ရာ ပြောဆိုသော သို့မဟုတ် အပြုအမူပြုလုပ်ခဲ့သည်ကို သက်သေပြနိုင်သည့် သက်သေများ မရှိပါ။

12. They neither found me. Here Paul begins a flat denial and thorough refutation of the charges, first in general and then in more detail (see on v. 10). No one could say he had seen Paul doing any of the things of which his enemies were accusing him. Paul’s statements were also capable of proof. There were no witnesses who could prove that Paul had spoken or otherwise conducted himself in an offensive way.

လူထုကို လှုံ့ဆော်ခြင်း။ စာသားအရ “လူအုပ်ကို လှုံ့ဆော်ခြင်း”။ ပေါလ်ကို တိုက်ခိုက်ရန် လူအုပ်ကို စုရုံးခဲ့သူများမှာ ဂျူးများဖြစ်သည် (အခန်း ၂၁:၂၇, ၂၈)။

Raising up the people. Literally, “stirring up a crowd.” It was the Jews who had gathered the mob to attack Paul (ch. 21:27, 28).

၁၃. သက်သေပြခြင်း။ ဂရိဘာသာတွင် “paristēmi” ဟူသော စကားလုံးသည် ဤနေရာတွင် အချက်တစ်ခုချင်းစီ သက်သေအထောက်အထားများကို တရားဝင်တင်ပြခြင်းကို ဆိုလိုသည်။ ဂျိုးဇီဖပ်သည် ရောမအုပ်ချုပ်မှုမတော်တဆမှုကြောင့် ဂျူးများ ပုန်ကန်ရန် လှုံ့ဆော်ခံခဲ့ရသည်ဟူသော သက်သေများကို တင်ပြရန် “paristēmi” ကို အသုံးပြုသည် (ဘဝစာအုပ် ၆)။

13. Prove. Gr. paristēmi, here meaning a formal setting down of evidence point by point. Josephus uses paristēmi of his array of proof that the Jews had been incited to revolt by Roman misrule (Life 6).

၁၄. ဝန်ခံခြင်း။ ဂရိဘာသာတွင် “homologeō” ဟူသော စကားလုံးသည် “ကြေညာခြင်း”၊ “ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ပေါလ်သည် သူ့အပေါ် စွပ်စွဲထားသည့် စွပ်စွဲချက်များ၏ မည်သည့်အသွင်ကိုမျှ ဝန်ခံခြင်းမဟုတ်ပါ။

14. Confess. Gr. homologeō, “to declare,” “to profess.” Paul did not “confess” in the sense of admitting any aspect of the charge brought against him.

လမ်းခရီး။ ခရစ်ယာန်ဘာသာအတွက် နည်းပညာဆိုင်ရာ အသုံးအနှုန်းတစ်ခုဖြစ်သည် (အခန်း ၉:၂ ကို ကြည့်ပါ)။

The way. Virtually a technical term for Christianity (see on ch. 9:2).

ဆိုးသွမ်းသော အယူဝါဒ။ ဂရိဘာသာတွင် “hairesis” ဟူသော စကားလုံးသည် ဤနေရာတွင် “ဂိုဏ်းဂဏ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည် (အခန်း ၅:၁၇ ကို ကြည့်ပါ၊ အခန်း ၂၄:၅ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

Heresy. Gr. hairesis, here meaning “sect” (see on ch. 5:17; cf. ch. 24:5).

ဤသို့ ဝတ်ပြုသည်။ ပေါလ်သည် “နာဇရိလူမျိုး” (အခန်း ၅) ၏ “လမ်းခရီး” တွင် ဘုရားသခင်ကို ဝတ်ပြုကြောင်း အသိအမှတ်ပြုသည်။ သို့သော် ဤအချိန်တွင် နာဇရိလူမျိုး သို့မဟုတ် ခရစ်ယာန်ဖြစ်ခြင်းကို တားမြစ်သည့် ရောမဥပဒေ သို့မဟုတ် ဂျူးဥပဒေ မရှိခဲ့ပါ။ ဂျူးများသည် ပေါလ်သည် ခရစ်ယာန်ဖြစ်သည်ဟူသော အကြောင်းဖြင့် တရားစီရင်ရန် မတောင်းဆိုခဲ့ပါ။

So worship I. Paul acknowledges that he worships God in “the way” of the “Nazarenes” (v. 5). But there was at this time no law, Roman or Jewish, against being a Nazarene, or Christian. The Jews had not asked for a verdict on the basis that Paul was a Christian.

ကျွန်ုပ်၏ ဘိုးဘွားများ၏ ဘုရားသခင်။ ပေါလ်သည် နာဇရိလူမျိုးဖြစ်လာခြင်းဖြင့် ဣသရေလ၏ ယုံကြည်ခြင်းမှ မသွေဖည်ခဲ့ကြောင်း အခိုင်အမာပြောဆိုသည်။ သူသည် ယခုထိပင် တူညီသော ဘုရားသခင်ကို ဝတ်ပြုနေသည်။ သူသည် သာမန်မဟုတ်သော အယူဝါဒကို ကိုင်စွဲထားသူမဟုတ်ကြောင်း ငြင်းဆိုသည်။

God of my fathers. Paul insists that he has not departed from the faith of Israel by becoming a Nazarene. He still worships the same God. He denies that he is heterodox.

အားလုံးကို ယုံကြည်ခြင်း။ ပေါလ်သည် တူညီသော ဘုရားသခင်ကို ဝတ်ပြုရုံသာမက၊ ဂျူးကျမ်းစာဖြစ်သည့် ဓမ္မဟောင်းကို ယုံကြည်ခြင်းနှင့် ယုံမှတ်ခြင်းကို ယခုထိ ဆက်လက်ထားရှိသည်။ ပေါလ်သည် ဤနေရာတွင် ဓမ္မဟောင်းသည် ခရစ်ယာန်များအတွက် တန်ဖိုးနည်းသည်ဟူသော အဆိုကို ငြင်းပယ်သည်။ ခရစ်တော်ကို ကယ်တင်ခြင်းအတွက် မျှော်လင့်သူအားလုံးသည် “ပညတ္တိကျမ်းနှင့် ပရောဖက်ကျမ်းများတွင် ရေးထားသမျှအရာအားလုံးကို ယုံကြည်ခြင်း” ဖြင့် ပေါလ်၏ ဥပမာကို တုပနည်းလိုက်နာသင့်သည် (လုကာ ၂၄:၂၇ ကို ကြည့်ပါ)။

Believing all things. Not only does Paul still worship the same God, but he still has full faith and confidence in the OT, the Jewish Scriptures. Paul here gives the lie to the contention that the OT is of inferior value for Christians. All who, like Paul, look to Christ for salvation do well to emulate his example of “believing all things which are written in the law and in the prophets” (see on Luke 24:27).

ပညတ္တိကျမ်းတွင်။ စာသားအရ “ပညတ္တိကျမ်းအတိုင်း” (လုကာ ၂၄:၄၄ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤနေရာတွင် “ပရောဖက်ကျမ်းများ” နှင့် ပေါင်းစပ်အသုံးပြုရာ၊ “ပညတ္တိကျမ်း” သည် မောရှေ၏ ကျမ်းငါးကျမ်းကို ရည်ညွှန်းသည့် နည်းပညာဆိုင်ရာ အသုံးအနှုန်းဖြစ်သည်။ ပညတ္တိကျမ်းနှင့် ပရောဖက်ကျမ်းများသည် ဟီဘရူးဓမ္မဟောင်း၏ သုံးပိုင်းအနက် နှစ်ပိုင်းကို ဖွဲ့စည်းပြီး၊ ဤကဲ့သို့ ယေဘုယျအားဖြင့် အသုံးပြုသောအခါ၊ ဤအသုံးအနှုန်းသည် “ဓမ္မဟောင်း” နှင့် အနီးစပ်ဆုံးဖြစ်သည်။ ပညတ္တိကျမ်းသည် မှန်ကန်သော လမ်းကို ညွှန်ပြပြီး၊ ပရောဖက်ကျမ်းများသည် ပညတ္တိကျမ်းကို ဥပမာပြပြီး ချဲ့ထွင်သည်။ ပေါလ်သည် ဤအားလုံးကို ယုံကြည်သည်။ သူသည် ဆိုးသွမ်းသော အယူဝါဒကို ကိုင်စွဲသူမဟုတ်ပါ။ ပေါလ်သည် ဓမ္မဟောင်း—ဂျူးဘာသာ၏ အမြင့်ဆုံးအာဏာပိုင်—သည် ခရစ်ယာန်တစ်ဦးအနေဖြင့် သူ၏ ယုံကြည်ခြင်းနှင့် လက်တွေ့အကောင်အထည်ဖော်မှုကို အပြည့်အဝ အတည်ပြုကြောင်း ညွှန်ပြသည်။

In the law. Literally, “according to the Law” (see on Luke 24:44). As used here in combination with “the prophets,” the “Law” is a technical term for the Pentateuch, the five books of Moses. The Law and the Prophets constitute two of the three divisions of the Hebrew OT, and when used, as here, in a general way, the expression is virtually equivalent to “the OT.” The Law pointed out the true way, and the Prophets illustrated and amplified the Law. Paul believes all this. He is not a heretic. Paul implies that the OT—the supreme authority of Judaism—fully validates his belief and practice as a Christian.

၁၅. မျှော်လင့်ခြင်း။ ရောမ ၅:၄, ၅ ကို ကြည့်ပါ။ ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းနှင့် အနာဂတ်ဘဝအတွက် မျှော်လင့်ခြင်းမရှိပါက၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာနှင့် ဂျူးဘာသာနှစ်ခုစလုံးသည် ၎င်းတို့၏ အဓိပ္ပာယ်ကို ဆုံးရှုံးသည် (၁ ကောရိန္သု ၁၅:၁၄, ၃၂; တိတု ၂:၁၃; ၁ ယောဟန် ၃:၃ ကို ကြည့်ပါ)။ မျှော်လင့်ခြင်းသည် ခရစ်ယာန်တရားများအနက် ကြီးမြတ်သော တရားတစ်ခုဖြစ်သည် (ဆာလံ ၁၄၆:၅; ဇာခရိ ၉:၁၂; ၁ ကောရိန္သု ၁၃:၁၃; ဂလာတိ ၅:၅; ဟီဗြဲ ၆:၁၉; ၁ ပေတရု ၁:၃)။ မျှော်လင့်ခြင်းမရှိသူများနှင့် “ဘုရားသခင်မရှိဘဲ ဤလောက၌” ရှိသူများအတွက် (ဧဖက် ၂:၁၂)၊ ဘဝသည် အကောင်းဆုံးအားဖြင့် အကျိုးမရှိသော အတွေ့အကြုံတစ်ခုသာ ဖြစ်နိုင်သည်။

15. Hope. See on Rom. 5:4, 5. Without the hope of the resurrection and a future life, both Christianity and Judaism lose their meaning (see 1 Cor. 15:14, 32; Titus 2:13; 1 John 3:3). Hope is one of the great Christian virtues (Ps. 146:5; Zech. 9:12; 1 Cor. 13:13; Gal. 5:5; Heb. 6:19; 1 Peter 1:3). For those who have no hope and are “without God in the world” (Eph. 2:12), life can at best be but a futile experience.

လက်ခံခြင်း။ ဂရိဘာသာတွင် “prosdechomai” ဟူသော စကားလုံးသည် “လက်ခံခြင်း”၊ “မျှော်လင့်ခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ပေါလ်သည် သူ၏ စွပ်စွဲသူများ—အနည်းဆုံး ၎င်းတို့အနက် ဖာရိရှဲများ—ကို တရားရုံးခန်းမတွင် ရှိနေသူများအကြောင်း ပြောဆိုပုံရသည် (အခန်း ၂၃:၆ ကို ကြည့်ပါ)။ ဂျူးများသည် ယေဘုယျအားဖြင့် ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းကို ယုံကြည်ကြသည် (ဟီရှာယ ၂၆:၂၀; ဒံယေလ ၁၂:၂, ၁၃; ၂ မက္ကဘီ ၇:၉; ဧနက် ၉၁:၁၀; ဆလုံဆီဖလုံ ၃:၁၆ [တတိယတွဲ၊ စာမျက်နှာ ၈၆, ၈၇, ၉၀ ကို ကြည့်ပါ])။

Allow. Gr. prosdechomai, “to admit,” “to expect.” Apparently Paul speaks of his accusers—the Pharisees among them, at least—present in the courtroom (see ch. 23:6). The Jews, generally, believed in the resurrection (see Isa. 26:20; Dan. 12:2, 13; cf. 2 Macc. 7:9; Enoch 91:10; Psalms of Solomon 3:16 [see Vol. V, pp. 86, 87, 90]).

သေလွန်သူများ၏။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများသည် ဤစကားလုံးများကို ဖယ်ရှားရန် ထောက်ခံသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ)။ ဂျူးများသည် ထိုခေတ်ကာလ၏ လူမျိုးများထဲတွင် ခန္ဓာကိုယ် ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းကို ယုံကြည်စွာဖြင့် သင်ကြားပြသခဲ့သူများအနေဖြင့် ထူးခြားလုနီးပါးဖြစ်သည်။ အနာဂတ်ဘဝဆိုင်ရာ အယူအဆသည် အီဂျစ်လူမျိုး၊ ဗာဗုလုန်လူမျိုး၊ ပါးရှားလူမျိုး၊ နှင့် ဂရိလူမျိုးများအတွက် အချို့နည်းများဖြင့် မထင်ရှားခဲ့ပါ (အခန်း ၁၇:၃၂ ကို ကြည့်ပါ)။ ပလေတိုဝါဒီများ၊ နှင့် ရောမစတိုအိတ်များပင်လျှင် သေပြီးနောက်ဘဝဆိုင်ရာ ရှင်းလင်းသော သင်ကြားပြသမှု မရှိခဲ့ပါ၊ ပြီးတော့ ဆိုင်းနစ်များနှင့် ဧပီကျူးရီးယန်းများသည် ထိုအယူအဆကို ပယ်ချခဲ့သည်။

Of the dead. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of these words. The Jews were almost unique among the people of that day for the certainty with which they taught the resurrection of the body. The idea of a future life was less distinct in some ways to the Egyptians, the Babylonians, the Persians, and the Greeks (see ch. 17:32). The Platonists, and even the Roman Stoics, had no clear-cut teaching concerning life after death, and the Cynics and the Epicureans rejected the idea.

မတရားသူများ။ ပေါလ်၏ အဆုံးအမသည် တရားမျှတသူများ သို့မဟုတ် ဖြောင့်မတ်သူများသာ ရှင်ပြန်ထမြောက်မည် (၁ ကောရိန္သု ၁၅:၅၁-၅၄; ၁ သက်ဆလောနိတ် ၄:၁၆) သာမက၊ မတရားသူများလည်း ထမြောက်မည်ဖြစ်သည် (ဒံယေလ ၁၂:၂ ကို ကြည့်ပါ)။ ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းသည် တစ်ခုချင်းစီအတွက် သီးခြားဖြစ်မည်ဖြစ်ပြီး၊ ဆုလာဘ်များလည်း သီးခြားဖြစ်သည် (ရောမ ၂:၅-၁၀)။ ယောဟန်သည် ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်း နှစ်ခုသည် နှစ်ပေါင်း ၁၀၀၀ အကြာတွင် သီးခြားဖြစ်ပေါ်မည်ဟု ညွှန်ပြသည် (ဗျာဒိတ် ၂၀:၃-၁၀)။ ပေါလ်သည် မတရားသူများ၏ ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းကို ဖော်ပြခြင်းသည် ဖီလစ်၏ ကိုယ်ကျင့်သိစိတ်ကို စိန်ခေါ်ခဲ့ရမည် (အခန်း ၂၃:၂၄; ၂၄:၂ ကို ကြည့်ပါ)။

Unjust. Paul’s doctrine was not only that the just, or righteous, should be raised (1 Cor. 15:51–54; 1 Thess. 4:16), but also the unrighteous (cf. Dan. 12:2). The resurrection would be separate for each category, even as the rewards were distinct (Rom. 2:5–10). John points out that the two resurrections are separated by 1,000 years of time (Rev. 20:3–10). Paul’s mention of the resurrection of the unjust must have challenged the conscience of Felix (see on Acts 23:24; 24:2).

၁၆. ဤအရာတွင်။ ဆိုလိုသည်မှာ၊ သူပြောပြီးသော ယုံကြည်ခြင်း၊ မျှော်လင့်ခြင်း၊ နှင့် ဘုရားသခင်အား ဝတ်ပြုခြင်း ရှုထောင့်မှဖြစ်သည် (အခန်း ၁၄, ၁၅)။

16. Herein. That is, in view of the faith, hope, and godly service of which he has already spoken (vs. 14, 15).

လေ့ကျင့်ခြင်း။ ဂရိဘာသာတွင် “askeō” ဟူသော စကားလုံးသည် “လေ့ကျင့်ခြင်း”၊ “ကြိုးစားခြင်း”၊ “အားထုတ်ခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ပေါလ်သည် သူ၏ ဘာသာရေးယုံကြည်ချက်များနှင့် လက်တွေ့အကောင်အထည်ဖော်မှုများကို အလေးအနက်ထားသည်။ သူ့အတွက် ဘာသာတရားသည် ဒဿနိကဗေဒစနစ်တစ်ခုထက်ပိုပြီး၊ ၎င်းသည် ဘဝတစ်ခု၏ လမ်းစဉ်ဖြစ်သည်။ သူသည် ဝိညာဉ်ရေးရာကိစ္စများတွင် အောင်မြင်မှုရရှိရန် အလေးအနက်ကြိုးစားသည်၊ ၎င်းကို သူ၏ ပျော်ရွှင်မှုအတွက် အရေးကြီးသည်ဟု သူယူဆသည် (မဿဲ ၇:၂၄-၂၇; ဖိလိပ္ပိ ၂:၁၂, ၁၃; ၃:၇-၁၅ ကို ကြည့်ပါ)။

Exercise. Gr. askeō, “to exercise,” “to strive,” “to take pains.” Paul takes his religious beliefs and practices seriously. To him religion is more than a philosophical system; it is a way of life. He strives earnestly to attain success in spiritual matters, which he considers vital to his happiness (see Matt. 7:24–27; Phil. 2:12, 13; 3:7–15).

ကိုယ်ကျင့်သိစိတ်။ ပေါလ်အတွက်၊ မဖြစ်မနေ ဖြောင့်မတ်ခြင်းနှင့် မတော်မတရားကို ခွဲခြားနိုင်သော ကိုယ်ကျင့်သိစိတ်သည် အမြင့်ဆုံးအရေးပါမှုရှိသည် (၁ တိမောသေ ၁:၅; ၃:၉; ဟီဗြဲ ၉:၁၄)။ သူသည် ယခုအချိန်အထိ ဘုရားသခင်ရှေ့တွင် သန့်ရှင်းသော ကိုယ်ကျင့်သိစိတ်ရှိကြောင်း ထပ်မံအခိုင်အမာပြောဆိုသည် (အခန်း ၂၃:၁; ရောမ ၉:၁; ၂ တိမောသေ ၁:၃; ဟီဗြဲ ၁၃:၁၈ ကို ကြည့်ပါ)။

A conscience. To Paul, conscience, the ability to distinguish between right and wrong, was of supreme importance (1 Tim. 1:5; 3:9; Heb. 9:14). Again he claims a clear conscience before God to the present moment (Acts 23:1; cf. Rom. 9:1; 2 Tim. 1:3; Heb. 13:18).

စော်ကားမှုမရှိခြင်း။ ဂရိဘာသာတွင် “aproskopos” ဟူသော စကားလုံးသည် စာသားအရ “ဘာနှင့်မျှ မတိုက်မိခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ပေါလ်၏ ဘဝတစ်ခုလုံးတွင် သူလုပ်ဆောင်ခဲ့သမျှသည် ဘုရားသခင်အား ဝတ်ပြုခြင်းအဖြစ် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။ ဖိနှိပ်သူတစ်ဦးအဖြစ်ပင်လျှင် ပေါလ်သည် ဘုရားသခင်အား ဝတ်ပြုနေသည်ဟု ကိုယ်ကျင့်သိစိတ်ဖြင့် ထင်မှတ်ခဲ့သည် (အခန်း ၂၆:၉, ၁၀; ယောဟန် ၁၆:၂ ကို ကြည့်ပါ)။ ထို့ကြောင့်၊ သူ၏ ဘဝသည် သိစိတ်ရှိခြင်းထက် ဉာဏ်အလင်းရရှိသော သိစိတ်ရှိရန် အရေးမကြီးကြောင်း ဥပမာပြသည်။ သိစိတ်သည် မည်မျှ “ကောင်း” နေစေကာမူ ဘုရားသခင်၏ အသံကို (ဟီရှာယ ၃၀:၂၁) နှင့် သူ၏ နှုတ်ကပတ်တော်ကို (ဟီရှာယ ၈:၁၉, ၂၀; ၂ တိမောသေ ၃:၁၅-၁၇; မဿဲ ၂၄:၂၁-၂၇ ကို ကြည့်ပါ) အာရုံစိုက်ရမည်။

Void of offence. Gr. aproskopos, literally, “having nothing to strike against.” Throughout life all that Paul had done had been intended as service to God. Even as a persecutor Paul had conscientiously thought he was serving God (Acts 26:9, 10; cf. John 16:2). Thus, his life illustrates the fact that it is hardly less important to have an enlightened conscience than it is to be conscientious. The conscience, no matter how “good” it may already be, must be attentive to the voice of God (Isa. 30:21) and to His Word (Isa. 8:19, 20; 2 Tim. 3:15–17; cf. Matt. 24:21–27).

၁၇. အနှစ်များစွာပြီးနောက်။ ပေါလ်၏ ယခင်အကြိမ် ယေရုဆလင်မြို့သို့ နောက်ဆုံးလည်ပတ်မှုသည် အေဒီ ၅၂ ခန့်တွင် ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် သူ၏ ဒုတိယသာသနာပြုခရီးစဉ်၏ အဆုံးတွင်ဖြစ်သည် (အခန်း ၁၈:၂၁, ၂၂)။ အနှစ်ခြောက်နှစ်ခန့် ကြာသွားခဲ့သည် (စာမျက်နှာ ၁၀၂ ကို ကြည့်ပါ)။

17. After many years. Paul’s last previous visit to Jerusalem had been about a.d. 52, at the close of his Second Missionary Journey (ch. 18:21, 22). Some six years had intervened (see p. 102).

ဆွမ်းဆက်ကပ်လှူဒါန်းရန်။ ပေါလ်သည် ယခု ယေရုဆလင်မြို့သို့ ပြန်လာရသည့် ရည်ရွယ်ချက်ကို တိကျစွာ ရှင်းပြသည်။ သူ၏ လာရောက်မှုသည် ဘုရားသခင်နှင့် လူသားများအား ဝတ်ပြုရန် သူ၏ ပြဌာန်းထားသော ရည်ရွယ်ချက်နှင့် ကိုက်ညီသည် (အခန်း ၁၆ ကို ကြည့်ပါ)။ သူသည် သူ၏ လူမျိုးကို အန္တရာယ်ပြုရန် မလာခဲ့ဘဲ၊ ၎င်းတို့အား အကျိုးပြုရန် လာခဲ့သည် (အခန်း ၁၁:၂၉, ၃၀; ၂၀:၃၅; ရောမ ၁၅:၂၅-၂၇; ၁ ကောရိန္သု ၁၆:၁-၄; ၂ ကောရိန္သု ၈:၁-၄ ကို ကြည့်ပါ)။

To bring alms. Paul now specifically explains his purpose in returning to Jerusalem. His coming had been in harmony with his fixed purpose to serve God and his fellow men (see on v. 16). He had not come to do harm to his people, but to benefit them (cf. Acts 11:29, 30; 20:35; Rom. 15:25–27; 1 Cor. 16:1–4; 2 Cor. 8:1–4).

ကျွန်ုပ်၏ လူမျိုး။ နိုင်ငံသားအရ ရောမသားဖြစ်သော်လည်း၊ ပေါလ်သည် နှလုံးသားဖြင့် ဂျူးဖြစ်နေဆဲဖြစ်ပြီး၊ ဤနေရာတွင် သူ၏ လူမျိုးနှင့် ခွဲခြားမထားဘဲ သူ့ကိုယ်သူ ခွဲခြားသတ်မှတ်သည် (အခန်း ၂၂:၃ ကို ကြည့်ပါ)။ သူ၏ ရည်ရွယ်ချက်နှင့် “ဆွမ်းဆက်ကပ်လှူဒါန်းမှု” နှင့် “ကပ်လှူပူဇော်မှု” များကိုယ်တိုင်ကပင် သူသည် ဗိမာန်တော်ကို ညစ်ညမ်းစေရန် သို့မဟုတ် ၎င်း၏ ဝတ်ပြုမှုများကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ရန် ရည်ရွယ်ချက်မရှိကြောင်း သက်သေပြသည်။

My nation. Though by citizenship a Roman, Paul was still a Jew at heart, and here unhesitatingly identifies himself with his people (cf. ch. 22:3). His purpose, to say nothing of the “alms” and “offerings” themselves, proved that he had had no intention of profaning the Temple or interfering with its services.

၁၈. ထိုအခါ။ စာသားအရ “ဤအရာများတွင်” ဟု ဆိုလိုသည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ သူသည် “ဆွမ်းဆက်ကပ်လှူဒါန်းမှု” နှင့် “ကပ်လှူပူဇော်မှု” များကို တင်ဆက်ရင်း အလုပ်များနေစဉ်ဖြစ်ပုံရသည်။ အာရှမှ ဂျူးများက သူ့ကို သတိပြုမိသည့် အတိအကျအချိန်တွင် လက်ဆောင်များကို လွှဲပြောင်းနေခြင်း မဟုတ်ခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းနှင့် ဆက်စပ်သော လှုပ်ရှားမှုများတွင် ပါဝင်နေခဲ့ပေမည်။

18. Whereupon. Literally, “in which things,” that is, apparently, while he was occupied with presenting the “alms” and “offerings.” Perhaps he was not actually transferring the gifts at the precise moment the Jews from Asia noticed him, but was engaged in activities related to this.

အာရှမှ ဂျူးများ။ ရောမပြည်နယ် အာရှ၏ အဓိကမြို့ဖြစ်သော ဧဖက်မှ ဖြစ်ပုံရသည် (ပေါလ်၏ ခရီးစဉ်များကို ကြည့်ပါ)၊ ထိုနေရာ၌ ပေါလ်သည် ဂျူးများကြောင့် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဒုက္ခများစွာကို တွေ့ကြုံခဲ့ရသည် (အခန်း ၁၉:၁၃-၁၆; ၂၁:၂၇; ၁ ကောရိန္သု ၁၅:၃၂ ကို ကြည့်ပါ)။

Jews from Asia. Probably from Ephesus, the principal city of the Roman province of Asia (see The Journeys of Paul), where Paul had experienced a great deal of trouble, partly because of the Jews (cf. Acts 19:13–16; 21:27; 1 Cor. 15:32).

သန့်ရှင်းစေခံရသည်ကို တွေ့ရှိသည်။ ဖမ်းဆီးခံရစဉ်တွင်၊ ပေါလ်သည် လိုအပ်သော ပူဇော်သက္ကာများကို စီစဉ်နေသည်ဖြစ်ပြီး၊ ဆူပူမှုတစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေနေခြင်း မဟုတ်ခဲ့ပါ (တမန်တော်များ၏ လုပ်ဆောင်ချက်များ ၄၀၆ ကို ကြည့်ပါ)။

Found me purified. When apprehended, Paul was engaged in arranging for the sacrifices required, not in raising a tumult (cf. AA 406).

လူအုပ်နှင့်မဟုတ်။ ပေါလ်၏ တစ်ဦးတည်းသော အဖော်များမှာ သူ၏ ကတိသစ္စာများကို ပြီးမြောက်ရန် သူနှင့်အတူ ပူးပေါင်းခဲ့သော လူလေးဦးဖြစ်သည် (အခန်း ၁၈:၁၈; ၂၁:၂၃, ၂၄)။ ၎င်းသည် ပုန်ကန်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်ဟု စွပ်စွဲရန် အချက်အလက်အခြေခံ မရှိခဲ့ပါ (အခန်း ၂၄:၅)။

Neither with multitude. Paul’s only companions were the four men with whom he had associated himself to complete his vows (chs. 18:18; 21:23, 24). There was no factual basis for charging that this was a seditious act (ch. 24:5).

၁၉. မည်သူများသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ အာရှမှ ဂျူးများ (အခန်း ၁၈)။

19. Who ought. That is, the Jews from Asia (v. 18).

စွပ်စွဲရန်။ စာသားအရ “စွပ်စွဲချက်တင်ရန်”။ ၎င်းတို့၏ စွပ်စွဲချက်သည် ဗိမာန်တော်ခြံဝင်းအတွင်း လူအုပ်ကို လှုံ့ဆော်သည့်၊ ဆူညံသော အယူအဆတစ်ခု ပါဝင်ပုံရသည် (အခန်း ၂၁:၂၇-၃၀ ကို ကြည့်ပါ)။ ထို့ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော ဆူပူမှု (အခန်း ၃၀-၃၂) နှင့် နောက်ပိုင်းတွင် ပေါလ်အပေါ် စွပ်စွဲခဲ့သော ရိုင်းစိုင်းသော စွပ်စွဲချက်များသည် ထိုလူများ၏ သက်သေခံချက်ပေါ်တွင်သာ မူတည်သည်။ သို့သော် ၎င်းတို့သည် ယခုအခါ ရရှိနိုင်ခြင်း မရှိပုံရသည်၊ ပြီးတော့ ပေါလ်အား စွပ်စွဲခံရသည့် တစ်ခုတည်းသော တိကျသော စွပ်စွဲချက်အတွက် (အခန်း ၂၄:၅, ၆ ကို ကြည့်ပါ) တိုက်ရိုက်သက်သေများ မရှိသဖြင့်၊ သူ့အပေါ် စွပ်စွဲထားသော အမှုကို ဖျက်သိမ်းသင့်သည်။

Object. Literally, “to make accusation.” Apparently, their accusation consisted of a clamorous, rabble-rousing appeal to the throng in the Temple courtyard (see ch. 21:27–30). The riot thus occasioned (vs. 30–32) and the wild charges subsequently brought against Paul depended exclusively upon the testimony of those men. But they were apparently not now available, and with no direct witnesses to the only specific charge on which Paul had been arraigned (see on ch. 24:5, 6), the case against him should be dropped.

၂၀. ဤသူတို့ကို။ အကယ်၍ အာရှမှ စွပ်စွဲသူများ မပေါ်ထွက်လာပါက (အခန်း ၁၉)၊ ပေါလ်သည် ရှိနေသော ဂျူးများအား ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် သိရှိသည့် တိကျသော စွပ်စွဲချက်များကို ဖော်ပြရန် သို့မဟုတ် ၎င်းတို့ လက်ခံနိုင်သော သက်သေများကို တင်ပြရန် စိန်ခေါ်သည်။

20. Let these. If the accusers from Asia were not to appear (v. 19), Paul challenges the Jews present to state specific charges of which they had personal knowledge or for which they could present acceptable evidence.

ကျွန်ုပ်တွင်။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများသည် ဤစကားစုကို ဖယ်ရှားရန် ထောက်ခံသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ)။ ထို့နောက် ဖော်ပြချက်သည် “သူတို့တွေ့ရှိသော မတော်မတရားသော လုပ်ရပ်များ” ဟု ဖြစ်မည်။

In me. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of this phrase. The statement would then read, “what wrong act they found.”

အကြံပေးအဖွဲ့ရှေ့တွင်။ ဂျူးများ၏ အမြင့်ဆုံးအကြံပေးအဖွဲ့သည် သူ့အပေါ် စွပ်စွဲချက်များတွင် သဘောတူညီမှု မရခဲ့ပါ၊ အမှန်မှာ၊ အကြံပေးအဖွဲ့၏ အဖွဲ့ဝင်များစွာသည် သူ့ဘက်မှ ရပ်တည်ခဲ့ပြီး ထို့ကြောင့် ဆူပူမှုတစ်ခုနီးပါး ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည် (အခန်း ၂၃:၁-၁၀)။ အကယ်၍ ဂျူးခေါင်းဆောင်များစွာသည် ပေါလ်ကို အပြစ်မရှိဟု ထင်မှတ်ပြီး၊ သူ့ကို ကာကွယ်ရန် အင်အားသုံးရန် အသင့်ဖြစ်နေပါက၊ ပေါလ်၏ ယခုစွပ်စွဲသူများသည် ဖီလစ်ရှေ့တွင် မည်သည့်အမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်မည်နည်း။

Before the council. The supreme council of the Jews had been unable to agree on charges against him; in fact, many members of the council had sided with him and thereby precipitated a near riot (ch. 23:1–10). If many of the Jewish leaders thought Paul innocent, and were ready to use force to protect him, what case could Paul’s present accusers make before Felix?

၂၁. မှလွဲ၍။ အချို့သူများသည် အခန်း ၂၁ ၏ ဖော်ပြချက်တွင် ပေါလ်သည် ဤနေရာတွင် ပြောဆိုသည်မှာ မသင့်လျော်သော အပြုအမူကို ဝန်ခံခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဖတ်ရှုခဲ့ကြသည်။ ၎င်းသည် မဟုတ်ပါ။ အကယ်၍ အကြံပေးအဖွဲ့ရှေ့တွင် သူ၏ ကြေညာချက်တွင် (အခန်း ၂၃:၆) အပြစ်ဖြစ်စရာ တစ်စုံတစ်ရာရှိခဲ့ပါက၊ သူ၏ စွပ်စွဲသူများသည် ၎င်းကို အချက်တစ်ချက်အဖြစ် ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့လိမ့်မည်။ ထိုအစား၊ ၎င်းတို့သည် ထိုဖြစ်ရပ်ကို ဖော်ပြခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ခဲ့သည်၊ ၎င်းသည် ၎င်းတို့အတွက် အမှန်တကယ် ရှက်စရာဖြစ်ခဲ့သည်။ ထို့ပြင်၊ ထိုဖြစ်ရပ်ကို ပြန်လည်ပြောပြခြင်းသည် ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် ပေါလ်၏ အပြစ်ရှိမရှိနှင့် ပတ်သက်၍ သဘောထားကွဲလွဲနေပြီး၊ အမှန်တကယ်သော ပြဿနာသည် ဂျူးဘာသာရေးအယူအဆတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြလိမ့်မည်။ အကယ်၍ ပေါလ်သည် ထိုဖြစ်ရပ်တစ်ခုလုံးကို ပြန်လည်ပြောပြခဲ့ပါက၊ ၎င်းသည် ဖြစ်ပုံရသည်၊ သူသည် ၎င်းတို့တွင် ရောမတရားရုံးတစ်ခုကပင် စဉ်းစားလိမ့်မည်မဟုတ်သော အမှုတစ်ခုမရှိကြောင်း သက်သေပြခဲ့သည်။ ဖီလစ်၏ တုံ့ပြန်မှုအတွက် အခန်း ၂၂ ကို ကြည့်ပါ။

21. Except. Some have read into the statement of v. 21 the idea that what Paul says here constitutes an admission of improper conduct. This is not so. Had there been anything reprehensible in his declaration before the council (ch. 23:6) his accusers would have been sure to make a point of it. Instead, they studiously avoided mentioning the incident, which was actually embarrassing to them. Not only so, a narration of the incident would prove that they themselves were divided as to Paul’s guilt or innocence, and that the real issue was a point of Jewish theology. If Paul related the entire incident, as is likely, he thereby proved that they had no case against him that a Roman court would even consider. For Felix’ reaction see on v. 22.

၂၂. အခါ။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများသည် “အခါ” နှင့ “ဤအရာများကို ကြားလျှင်” ဟူသော စကားလုံးများကို ဖယ်ရှားရန် အတည်ပြုသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ)။ သို့သော်၊ အကြောင်းအရာသည် ဤအပိုဒ်၏ အဓိပ္ပာယ်ဖြစ်ကြောင်း ထင်ရှားသည်။ ပေါလ်၏ သက်သေခံချက် (အခန်း ၁၀-၂၁) သည် သူ၏ စွပ်စွဲသူများတွင် သူ့အပေါ် အမှုမရှိကြောင်း ထင်ရှားစေခဲ့ပြီး၊ ထို့ကြောင့် ဖီလစ်သည် တရားရုံးကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။ သို့သော်၊ သူသည် လစ်စီယပ်က ပေါလ်နှင့် ပတ်သက်၍ နောက်ထပ်ဘာပြောမည်ကို ကြားလိုခဲ့သည်။

22. When. Textual evidence attests (cf. p. 10) the omission of the words “when” and “heard these things.” However, the context makes evident that this is the sense of the passage. The testimony of Paul (vs. 10–21) made it obvious that his accusers had no case against him, and Felix therefore dismissed court. He wished, however, to hear what more Lysias might have to say about Paul.

ပိုမိုပြည့်စုံသော အသိပညာ။ ဖီလစ်သည် ပါလစတိုင်းတွင် နှစ်ပေါင်းများစွာ ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး (အခန်း ၁၀ ကို ကြည့်ပါ)၊ ထိုအချိန်အတွင်း ဂျူးဘာသာနှင့် ခရစ်ယာန်ဘာသာ နှစ်ခုစလုံးနှင့် ပတ်သက်၍ များစွာ သင်ယူခဲ့ရမည်။ ထို့ပြင် သူ၏ ဇနီး ဒရူစီလာသည် ဟေရောဒ် အဂရစ်ပါဒုတိယ၏ ညီမဖြစ်ပြီး (အခန်း ၂၄ ကို ကြည့်ပါ)၊ ဂျူးအမျိုးသမီးတစ်ဦးဖြစ်သည် (အခန်း ၂၃:၂၄ ကို ကြည့်ပါ)။

More perfect knowledge. Felix had served in Palestine for several years (see on v. 10), and must have learned much concerning both Judaism and Christianity during that time. Also his wife Drusilla, a sister of Herod Agrippa II (see on v. 24), was a Jewess (see on ch. 23:24).

ထိုလမ်းခရီး။ ဆိုလိုသည်မှာ ခရစ်ယာန်ယုံကြည်ခြင်း (အခန်း ၉:၂; ၂၄:၁၄ ကို ကြည့်ပါ)။

That way. That is, the Christian faith (see on chs. 9:2; 24:14).

သူရွှေ့ဆိုင်းခဲ့သည်။ နောက်ထပ်အချက်အလက်များ မရရှိပါက ဖီလစ်သည် ဉာဏ်ရည်ရှိသော ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုကို မပေးနိုင်ခဲ့ပါ၊ ထို့ကြောင့် အမှုကို ဆက်လက်ဆိုင်းငံ့ခဲ့သည်။

He deferred. Without more information Felix could not render an intelligent decision, and therefore continued the case.

ကျွန်ုပ်သိလိမ့်မည်။ ဆိုလိုသည်မှာ၊ ကျွန်ုပ်ရှာဖွေတွေ့ရှိမည်၊ သို့မဟုတ် ကျွန်ုပ်ဆုံးဖြတ်မည်။

I will know. That is, I will find out, or I will determine.

၂၂. ပေါလ်နှင့်ပတ်သက်၍ ဖီလစ်သည် မလှည့်စားခံရခြင်း။—ဖီလစ်သည် ခရစ်ယာန်ဘာသာကို နှစ်ပေါင်းများစွာ သိရှိခဲ့သော ကဲသရိမြို့တွင် နေထိုင်ခဲ့သည်မှာ ကြာရှည်လှပြီး၊ ဂျူးများထင်မှတ်ထားသည်ထက် ထိုဘာသာနှင့် ပတ်သက်၍ ပိုမိုသိရှိခဲ့သည်၊ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့၏ ဖော်ပြချက်များဖြင့် သူလှည့်စားခံရခြင်း မရှိခဲ့ပါ (တမန်တော်များ၏ ဘဝစာအုပ် ၂၃၉)။

22. Felix Not Deceived Regarding Paul.—Felix himself had so long resided at Caesarea—where the Christian religion had been known for many years—that he had a better knowledge of that religion than the Jews supposed, and he was not deceived by their representations (LP 239).

၂၃. ရာထူးအရာရှိ။ စာသားအရ “ရာထူးအရာရှိ”၊ ယေရုဆလင်မြို့မှ ပေါလ်ကို ခေါ်ဆောင်လာခဲ့သော ရာထူးအရာရှိ နှစ်ဦးအနက် တစ်ဦးဖြစ်ပုံရသည်။

23. A centurion. Literally, “the centurion,” probably one of the two who had escorted Paul from Jerusalem.

ထိန်းသိမ်းရန်။ ဂရိဘာသာတွင် “tēreō” ဟူသော စကားလုံးသည် “ဂရုစိုက်ရန်”၊ “စောင့်ကြပ်ရန်”၊ “ထိန်းသိမ်းရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤကြိယာသည် တင်းကြပ်စွာ ထိန်းသိမ်းခြင်းကို မဖြစ်မနေ ဆိုလိုခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ လုံခြုံစွာ ထိန်းသိမ်းခြင်းကို ဆိုလိုသည်။ ဖီလစ်သည် ပေါလ်အပေါ် ကောင်းမွန်စွာ သဘောထားပုံရသည်၊ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းမှာ နိုးကြားလာသော ကိုယ်ကျင့်သိစိတ်ကြောင့် (အခန်း ၁၄-၁၆, ၂၄, ၂၅ ကို ကြည့်ပါ) နှင့် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းမှာ လာဘ်ထိုးငွေကို မျှော်လင့်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည် (အခန်း ၂၆)။

To keep. Gr. tēreō, “attend to,” “to guard,” “to keep.” The verb does not necessarily imply close detention, but safekeeping. Felix appears well disposed toward Paul, partly because of an awakened conscience (see vs. 14–16, 24, 25) and partly because he hoped for a bribe (v. 26).

၂၃။ လွတ်လပ်မှုရှိစေရန်။ ဆိုလိုသည်မှာ၊ သာမန်အကျဉ်းသားတစ်ဦးမခံစားရသော အခွင့်အရေးများ (ရည်ညွှန်း တမန်တော် ၂၃:၁၆, ၁၇)။ သူသည် ဖမ်းဆီးခံထားရသော်လည်း သာမန်အကျဉ်းထောင်၏ မအဆင်ပြေမှုများကို မခံစားရဘဲ နေရမည်။

Have liberty. That is, privileges a common prisoner would not enjoy (cf. on ch. 23:16, 17). He would be under arrest but not suffering the discomforts of the common jail.

သိကျွမ်းသူများ။ ဂရိစကားလုံး “အိုင်ဒီယိုအီ” သည် “ကိုယ်ပိုင် [ဆွေမျိုးသားချင်း သို့မဟုတ် ရင်းနှီးသောမိတ်ဆွေများ]” ဟု ဆိုလိုသည် (ရည်ညွှန်း ယောဟန် ၁:၁၁)။ ၎င်းတို့တွင် ဖိလိပ္ပု (တမန်တော် ၂၁:၈) နှင့် ကဲသရိယမြို့အနီးတွင်နေထိုင်သော အခြားခရစ်ယာန်များ၊ ဖြစ်နိုင်ချေရှိသည်မှာ လုကာလည်း ပါဝင်နိုင်သည်၊ သူသည် ပေါလ်နှင့်အတူ ယေရုဆလင်သို့လိုက်ပါသွားခဲ့သူဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၂၁:၁၇)။

Acquaintance. Gr. idioi, “own [relatives or intimate friends]” (see on John 1:11). These would perhaps include Philip (Acts 21:8) and other Christians living in the vicinity of Caesarea, and possibly Luke, who had accompanied Paul to Jerusalem (v. 17).

အမှုဆောင်ရန်။ ဂရိစကားလုံး “ဟူပီရက်တီယို” သည် “ဝန်ဆောင်မှုပေးရန်”၊ စာသားအရ “အောက်တွင်လှော်ခတ်ရန်” ဟု ဆိုလိုသည် (ရည်ညွှန်း အခန်းကြီး ၁၃:၅)။ ၎င်းတွင် လူမှုဆက်ဆံရေး၏ ကြင်နာမှု၊ အဝတ်အထည်နှင့် စားနပ်ရိက္ခာများ၏ သက်သောင့်သက်သာ၊ သတင်းစကားပေးပို့မှုတို့ ပါဝင်သည်။ ဖြစ်နိုင်ချေရှိသည်မှာ၊ ဖေလိစ်သည် ပေါလ်အား သူ၏မိတ်ဆွေများနှင့် ပြန်လွှတ်ရန်အတွက် ငွေကြေးစီစဉ်မှုပြုလုပ်ရန် လွယ်ကူစေရန် ရည်ရွယ်ခဲ့ပေမည် (ရည်ညွှန်း အခန်းကြီး ၂၄:၂၆)။

To minister. Gr. hupēreteō, “to subserve,” literally, “to underrow” (see on ch. 13:5). This would include the kindness of social contact, the comforts of clothing and food, and the conveyance of messages. Perhaps, also, Felix intended to make it easy for Paul to make arrangements with his friends to provide a ransom (see ch. 24:26).

သို့မဟုတ် လာရောက်ရန်။ စာသားအထောက်အထားများအရ (ရည်ညွှန်း စာမျက်နှာ ၁၀) ဤစကားလုံးများကို ဖယ်ထားသည်။

Or come. Textual evidence attests (cf. p. 10) the omission of these words.

၂၄။ အချို့သောနေ့များ။ ရည်ညွှန်း အခန်းကြီး ၉:၁၉။

24. Certain days. See on ch. 9:19.

ဖေလိစ်ရောက်လာသည်။ ဖေလိစ်သည် ကဲသရိယမြို့မှ ခဏထွက်ခွာသွားခဲ့ပြီး၊ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာသောအခါ ပေါလ်အား ထပ်မံစစ်ဆေးရန် ပြင်ဆင်ခဲ့ပေမည်။

Felix came. Perhaps Felix was absent from Caesarea for a time, and upon his return prepared to question Paul further.

ဒရူစီလာ။ ဖေလိစ်၏ ဒုတိယဇနီး။ သူမသည် ဟေရောဒ်အဂရစ်ပါ ၁ ၏ သမီးဖြစ်ပြီး၊ ဟေရောဒ်မဟာ နှင့် မာရီယမ်နီ၏ မြေးဖြစ်ပြီး၊ ဟတ်စမိုနီယန်မျိုးနွယ်၊ ယခင်ဂျူးတော်ဝင်မိသားစုမှဖြစ်သည် (ရည်ညွှန်း အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၄၀)။ ထို့ကြောင့် ဟေရောဒ်အဂရစ်ပါ ၂ သည် သူမ၏အစ်ကိုဖြစ်ပြီး၊ ဘရနစ်သည် သူမ၏အစ်မဖြစ်သည်။ သူမသည် ဂျူးဘာသာသို့ ကူးပြောင်းသူ ဧမေဆမြို့၏ ဘုရင်အာဇိဇပ်ထံမှ ဖေလိစ်နှင့်လက်ထပ်ရန် ထားခဲ့သည် (ဂျိုးဇီဖပ်၏ ရှေးဟောင်းမှတ်တမ်း xx. ၇. ၁, ၂)။ သူမသည် ယခုအခါ အသက် ၂၂ နှစ်ခန့်ရှိသော အမျိုးသမီးဖြစ်သည်။ သူမ၏ဖခင်က ယာကုပ်ကို သတ်ခဲ့စဉ် (အခန်းကြီး ၁၂:၁, ၂) သူမသည် အသက် ၆ နှစ်ရှိပြီး၊ ထိုဝမ်းနည်းဖွယ်ဖြစ်ရပ်ကို သိရှိခဲ့ပေမည်။ ပေတရု၏ ထောင်မှလွတ်မြောက်မှု (အခန်းကြီး ၁၂:၃–၁၉) နှင့် သူမ၏ဖခင်၏ မင်္ဂလာမရှိသောသေဆုံးမှု (အခန်းကြီး ၁၂:၂၁–၂၃) ကိုလည်း သိရှိခဲ့ပေမည်။ သူမ၏ရှုပ်ထွေးသော အိမ်ထောင်ရေးအခြေအနေများက ဂျူးဘာသာ၏ သြဝါဒများကို သူမအနေဖြင့် လေးနက်စွာမထားသည်ကို ဖော်ပြသည်။ ဂျူးခေါင်းဆောင်များက သေဒဏ်ပေးရန် ကြိုးစားနေသည့် ဤလူကို တွေ့ရန်နှင့် ကြားနာရန် သူမစိတ်ဝင်စားခဲ့ပေမည်။

Drusilla. The second wife of Felix. She was a daughter of Herod Agrippa I, grandson of Herod the Great and Mariamne, of the former Jewish royal house, the Hasmonaeans (see Vol. V, p. 40). Herod Agrippa II was therefore her brother, and Berenice her sister. She had left her first husband, King Azizus of Emesa, a proselyte to Judaism, to marry Felix (Josephus Antiquities xx. 7. 1, 2). She was now a woman about 22 years of age. She was six years old when her father put James to death (ch. 12:1, 2), and may have known of that tragic event. Perhaps she knew also of Peter’s escape from prison (vs. 3–19), and certainly of her father’s unhappy death (vs. 21–23). Her complicated marital situations indicate that she did not take Jewish scruples seriously. Perhaps she was curious to see and hear this man whom the Jewish leaders sought to have put to death.

ပေါလ်ကိုခေါ်သည်။ ဖေလိစ်သည် နောက်ထပ်အချက်အလက်များရယူရန်၊ ဒရူစီလာ၏ စိတ်ဝင်စားမှုကို ဖြည့်ဆည်းရန်၊ ပြီးနောက် ပေါလ်အား သူ့ကိုလွှတ်ပေးရန် ဆန္ဒရှိကြောင်း ပေါလ်အား သဘောပေါက်စေရန်—ငွေကြေးတစ်ခုနှင့်အတူ—ရည်ရွယ်ခဲ့ပေမည် (ရည်ညွှန်း အခန်းကြီး ၂၄:၂၆)။

Sent for Paul. Perhaps Felix intended to secure further information, to gratify Drusilla’s curiosity, and to impress Paul with the realization that he was willing to release him—for a price (see v. 26).

ခရစ်တော်။ ပေါလ်သည် မယ်ရှိယအား ယုံကြည်ရန်နှင့် နာဇရက်မြို့သား ယေရှုအား မယ်ရှိယအဖြစ် (ရည်ညွှန်း မဿဲ ၁:၁)၊ အပြစ်သားများအတွက် သူ၏သေဆုံးမှု၊ သူ၏ကယ်တင်ခြင်းကျေးဇူး၊ သူ၏ထမြောက်ခြင်း၊ သူ၏ပြန်လည်ကြွရောက်လာမှု၏ သေချာမှု၊ နှင့် လူအားလုံး၏ တရားစီရင်ခြင်းတို့ကို တိုက်တွန်းခဲ့ပေမည်။ ဤနေရာတွင် “ခရစ်တော်ကို ယုံကြည်ခြင်း” သည် သူ့အကြောင်း “အလွန်သေချာစွာ ယုံကြည်ထားသော” အရာများကို ဖော်ပြသည် (ရည်ညွှန်း လုကာ ၁:၁)။

Christ. Paul would have urged belief in the Messiah and in Jesus of Nazareth as the Messiah (see on Matt. 1:1), in His death for sinners and His saving grace, in His resurrection, in the certainty of His return, and in the judgment of all men. “Faith in Christ” here denotes the things “most surely believed” (Luke 1:1) concerning Him.

၂၅။ သူဆင်ခြင်ခဲ့သည်။ ပေါလ်သည် ယေရုဆလင်မြို့တွင် ဂါမလျေလထံတွင် လေ့ကျင့်ခဲ့သော သူ၏လေ့ကျင့်မှုသည် သူ၏စိတ်၏သဘာဝစွမ်းအားများနှင့် လူထုဟောပြောရာတွင် သူ၏အရည်အချင်းကို ဖွံ့ဖြိုးစေခဲ့သည်။ ဒမတ်စကပ်အနီးတွင် နှင့် ယေရုဆလင်မြို့ရှိ ဗိမာန်တော်တွင် သခင်ဘုရားနှင့် သူ၏ကိုယ်ပိုင်ထိတွေ့မှု (အခန်းကြီး ၉:၄–၆; ၂၂:၁၇, ၁၈)၊ နှင့် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏ ခွန်အားပေးသောစွမ်းအားသည် သူ့အား သမ္မာတရား၏ ရှင်းလင်းသောအယူအဆကို ပေးခဲ့ပြီး၊ သူ၏နှလုံးသားအတွက် အလွန်တန်ဖိုးရှိသော ဧဝံဂေလိတရား၏ အရေးကြီးသောအမှန်တရားများကို ယုတ္တိဗေဒအရ တင်ပြရန် ဖြစ်နိုင်ခဲ့သည်။ ဧဝံဂေလိတရားဟောပြောရာတွင် နှစ်ပေါင်းများစွာ အတွေ့အကြုံသည် သူ၏ဧဝံဂေလိတရားတင်ပြမှုကို လူများကို ဘုရားသခင်ထံသို့ ဆွဲဆောင်ရန် အစွမ်းထက်သောအင်အားတစ်ခုဖြစ်စေခဲ့သည်။

25. He reasoned. Paul’s training, particularly under Gamaliel in Jerusalem, had no doubt developed the natural powers of his mind and his skill in public address. His personal contact with the Lord by vision, near Damascus, and in the Temple in Jerusalem (chs. 9:4–6; 22:17, 18), and the energizing power of the Holy Spirit had provided him with a clear concept of truth that made possible a logical presentation of the vital gospel truths that were so dear to his heart. Years of experience in preaching had made his presentation of the gospel a powerful force to win men to God.

ဖြောင့်မတ်ခြင်း။ ဂရိစကားလုံး “ဒိုင်ကိုဆူနီ” (ရည်ညွှန်း ရောမ ၁:၁၇)။ ဤနေရာတွင် ပေါလ်သည် ဘုရားသခင်နှင့် လူသားများအပေါ် မတ်မတ်သောသဘောထားနှင့် ဖြောင့်မတ်သောအပြုအမူကို ပြောဆိုခဲ့ပေမည်။ ဤစကားလုံးတွင် လုကာသည် ပေါလ်၏ ဥပဒေနှင့် ဧဝံဂေလိတရား၏ ကြီးမြတ်သောအမှန်တရားများကို ရှင်းပြချက်ကို အနှစ်ချုပ်ထားသည် (ရည်ညွှန်း မိက္ခာ ၆:၈; မဿဲ ၂၂:၃၆–၄၀)။ ဖေလိစ်၏ ကိုယ်ကျင့်တရားသည် သူ၏အပြုအမူကို ပြန်လည်သုံးသပ်ရင်း စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ ပေါလ်က ဘုရားသခင်၏ တရားစီရင်ရာတွင် သူ့ကိုယ်သူ ရပ်တည်နေသည်ဟု စိတ်ကူးရင်း တုန်လှုပ်ခဲ့သည်။

Righteousness. Gr. dikaiosunē (see on Rom. 1:17). Here Paul no doubt speaks of a right attitude and right conduct toward both God and one’s fellow men. In this word Luke sums up Paul’s exposition of the great truths of the law and the gospel (see on Micah 6:8; Matt. 22:36–40). Felix’ conscience must have stirred uneasily as he reflected upon his own conduct (see on Acts 24:2). Little wonder that he trembled when Paul spoke and imagined himself standing at the judgment bar of God.

သံယမ်းစိတ်။ ဂရိစကားလုံး “အင်ဂရာတီယာ” သည် “မိမိကိုယ်ကို ထိန်းချုပ်ခြင်း” သို့မဟုတ် တပ်မက်မှုနှင့် စိတ်ဆန္ဒများကို ထိန်းချုပ်ခြင်း (ရည်ညွှန်း ဂလာတိ ၅:၂၃)။ ဤစရိုက်လက္ခဏာသည် ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးအတွက် အထူးအရေးကြီးပြီး၊ ပေါလ်သည် ဖေလိစ်အား ၎င်းကို မည်သို့ရရှိနိုင်ကြောင်း ရှင်းပြခဲ့ပေမည်။

Temperance. Gr. egkrateia, “self-control,” or mastery of the appetites and passions (see on Gal. 5:23). This trait of character is of particular importance in a leader, and Paul doubtless explained to Felix how he might attain to it.

တရားစီရင်ခြင်း။ ဂရိစကားလုံး “ကရီမာ” သည် တရားစီရင်ခြင်းမှ ရလဒ်ထွက်ပေါ်သော စီရင်ချက် (ရည်ညွှန်း ယောဟန် ၉:၃၉)၊ ဤနေရာတွင် နောက်ဆုံးတရားစီရင်ခြင်းကို ဆိုလိုသည်။ ဖေလိစ်သည် ယခုတရားသူကြီးအဖြစ် ထိုင်နေသော်လည်း၊ ထိုအခါ ဘုရားသခင်၏ တရားရုံးတွင် စွပ်စွဲခံရသူအဖြစ် ရပ်တည်ရလိမ့်မည်။ ဖေလိစ်၏ လောဘ၊ ရက်စက်မှု၊ နှင့် ဖောက်ပြန်မှု (တက်စီတပ်စ်၏ နှစ်ချုပ် xii. ၅၄; သမိုင်း v. ၉) သည် ပေါလ်၏ သတင်းစကားကို အထူးသင့်လျော်စေခဲ့သည်။ ပေါလ်သည် သူပြောဆိုနေသူ၏ စရိုက်ကို သိခဲ့သည်ဖြစ်စေ၊ သို့မဟုတ် ဖေလိစ်လိုအပ်သော အရာများကို အလေးပေးရန် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်က လမ်းပြခဲ့သည်ဖြစ်စေ၊ ပေါလ်သည် ကျင့်ဝတ်ဆရာတစ်ဦးသက်သက်မဟုတ်ခဲ့ပေ။ သူသည် တရားမျှတမှုနှင့် သံယမ်းစိတ်၏ လှပမှုနှင့် အသုံးဝင်မှုကို စိတ္တဇအငြင်းအခုံများတွင် ကန့်သတ်မထားခဲ့ပေ။ သူ၏စကားများသည် အလွန်လက်တွေ့ကျပြီး၊ ဖေလိစ်နှင့် သူ၏ဇနီးအား မှန်ကန်သောဘုရားသခင်ထံသို့ ပြောင်းလဲရန် ကောင်းကင်၏ ဖိတ်ခေါ်မှုဖြစ်သည်။

Judgment. Gr. krima, the sentence resulting from judgment (see on John 9:39), here, the final judgment. Felix now sat as a judge; then he would stand as the accused before the bar of God. The rapacity, cruelty, and profligacy of Felix (Tacitus Annals xii. 54; History v. 9) made Paul’s message particularly appropriate. Paul either knew the character of the man to whom he was speaking or was led by the Holy Spirit to stress the very things Felix needed. Paul was not merely an ethical teacher; he did not confine himself to abstract arguments on the beauty and utility of justice and temperance. His words were intensely practical, and constituted Heaven’s invitation to Felix and his wife to turn to the true God.

တုန်လှုပ်ခဲ့သည်။ ဂရိစကားလုံး “အမ်ဖိုဘိုစ်” သည် “ကြောက်လန့်ခြင်း” သို့မဟုတ် “ထိတ်လန့်ခြင်း” ဟု ဆိုလိုသည်။ ဤစကားလုံးသည် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာမဟုတ်ဘဲ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ မငြိမ်မသက်မှုကို ဖော်ပြသည်။ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်သည် အုပ်ချုပ်သူ၏ မငြိမ်မသက်သော ကိုယ်ကျင့်တရားပေါ်တွင် လုပ်ဆောင်နေပြီး၊ “အပြစ်၊ ဖြောင့်မတ်ခြင်း၊ နှင့် တရားစီရင်ခြင်း” ကို ဆုံးမခဲ့သည် (ရည်ညွှန်း ယောဟန် ၁၆:၈)။ မာရ်နတ်များကဲ့သို့ ဖေလိစ်သည် ယုံကြည်ပြီး တုန်လှုပ်ခဲ့သည် (ရည်ညွှန်း ယာကုပ် ၂:၁၉)—စိတ်ဝိညာဉ်အရ။ ပေါလ်၏ လွှတ်ပေးရန် လာဘ်ငွေရယူရန် မျှော်လင့်ချက်ဖြင့် ပေါလ်အား တရားမျှတမှုကို ငြင်းပယ်နေသော အုပ်ချုပ်သူသည်၊ သူ၏လုပ်ရပ်များအတွက် စကြဝဠာတရားသူကြီးရှေ့တွင် တာဝန်ယူရမည်ဟူသော အတွေးဖြင့် တုန်လှုပ်ခဲ့သည်။

Trembled. Gr. emphobos, “terrified,” “affrighted.” The word denotes not physical but mental agitation. The Holy Spirit was working on the troubled conscience of the procurator, reproving him “of sin, and of righteousness, and of judgment” (John 16:8). Like the devils, Felix believed and trembled (James 2:19)—in spirit. The governor, who was denying Paul justice in the hope of earning a bribe for his release, trembled at the thought of accounting for his deeds before the Judge of the universe.

အဆင်ပြေသောအချိန်။ ဖေလိစ်သည် ကိုယ်ပိုင်ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ရွှေ့ဆိုင်းခြင်းဖြင့် သူ၏ကိုယ်ကျင့်တရားကို ငြိမ်သက်စေခဲ့သည်။ သူသည် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏ ဖိတ်ခေါ်မှုကို လုံးဝပယ်ချမထားခဲ့ပေ၊ သို့သော် မတ်မတ်သောဆုံးဖြတ်ချက်အတွက် ရင်ဆိုင်နေရသည့် အခြေအနေတွင် ဝေခွဲမရဖြစ်နေပြီး၊ သူ၏ကိုယ်ပိုင်ကိစ္စများကို စီစဉ်ရန် နာကျင်ဖွယ်လုပ်ငန်းကို ရွှေ့ဆိုင်းရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ဤမလွယ်ကူသောအလုပ်အတွက် အဆင်ပြေဆုံးအချိန်သည် အမြဲတမ်း ယခုဖြစ်သော်လည်း၊ အပြစ်ရှိသော ကိုယ်ကျင့်တရားရှိသူအတွက် ယခုသည် အမြဲတမ်း အဆင်မပြေပြီး ဒုက္ခဖြစ်စေသောအချိန်ဖြစ်သည်။

A convenient season. Felix stilled his conscience by postponing a personal decision. He did not reject the call of the Holy Spirit outright, but, vacillating in the face of a decision for the right, determined to put off the painful business of setting his personal affairs in order. The most “convenient season” for this often unpleasant task is always the present, but for the man of guilty conscience the present is always a most inconvenient and troublesome time.

ခေါ်မည်။ ဖေလိစ်သည် ပေါလ်ကို ထပ်ခါတလဲလဲ ခေါ်ခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၂၄:၂၆)၊ သို့သော် ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုသို့ ဘယ်သောအခါမှ မရောက်ခဲ့ပေ။ သူပြောခဲ့သော “အဆင်ပြေသောအချိန်” ကို ဘယ်သောအခါမှ မတွေ့ခဲ့ပေ။

I will call. Felix called Paul again and again (v. 26), but never came to the point of decision. He never found the “convenient season” of which he spoke.

၂၆။ ပေးအပ်ခံရမည်။ ထိုအစား “ပေးအပ်ခံလိမ့်မည်”။ ပေါလ်သည် ဂျူးခေါင်းဆောင်များထံမှ ဤမျှလောက် ဆန့်ကျင်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေရန် အရေးကြီးသူဖြစ်လျှင်၊ သူ၏လွတ်မြောက်မှုသည် သိသာထင်ရှားသော လာဘ်ငွေတစ်ခုနှင့် ထိုက်တန်သည်ဟု ဖေလိစ်ထင်ခဲ့သည်။ ပေါလ်သည် ယေရုဆလင်မြို့ရှိ ဂျူးများအတွက် လက်ဆောင်များသယ်ဆောင်သူဖြစ်ခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၂၄:၁၇) ကြောင့်၊ ဖေလိစ်သည် သူ့တွင် သူ၏လွတ်မြောက်မှုကို ဝယ်ယူမည့် ချမ်းသာသောမိတ်ဆွေများရှိသည်ဟု ယူဆခဲ့ပေမည်။ ဖေလိစ်သည် ပေါလ်ထံသို့ လာရောက်ခွင့်ပြုထားသော မိတ်ဆွေများထဲတွင် (အခန်းကြီး ၂၄:၂၃) ထိုသို့ပြုလုပ်မည့်သူများရှိမည်ဟု ထင်ခဲ့ပေမည်။

26. Should have been given. Rather, “would be given.” If Paul was important enough to stir up so much opposition from the Jewish leaders, his freedom, Felix thought, must be worth a substantial bribe. Since Paul had been a bearer of gifts to the Jews of Jerusalem (v. 17), Felix may well have concluded that he had wealthy friends who would purchase his release. Perhaps Felix thought that among the friends he permitted to visit Paul (v. 23) there might be some who would do so.

မကြာခဏ။ ဖေလိစ်သည် ပေါလ်နှင့် ဆက်လက်စကားပြောဆိုခဲ့သည်မှာ “ဖြောင့်မတ်ခြင်း၊ သံယမ်းစိတ်၊ နှင့် တရားစီရင်ခြင်း” (အခန်းကြီး ၂၄:၂၅) နှင့်ပတ်သက်၍ စိတ်မငြိမ်မသက်ဖြစ်နေသေးသည့်အပြင်၊ လာဘ်ငွေရယူရန် မျှော်လင့်ချက်ကြောင့်ဖြစ်သည်—ထူးဆန်းသော ရည်ရွယ်ချက်များ၏ ပေါင်းစပ်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ သူသည် လာဘ်ငွေရော စိတ်ငြိမ်သက်မှုပါ မရရှိခဲ့ပေ။

That he might loose him. Textual evidence attests (cf. p. 10) the omission of these words. However, the context makes clear that this was his intent.

The oftener. Felix continued to talk with Paul both because he still felt restlessness of mind concerning “righteousness, temperance, and judgment” (v. 25) and because he hoped for a bribe—a strange combination of motives indeed He obtained neither the bribe nor peace of mind.

ဆွေးနွေးခဲ့သည်။ ဂရိစကားလုံးသည် ဖော်ရွေသော ဆွေးနွေးမှုကို ဆိုလိုသည်။ ပေါလ်နှင့် ဖေလိစ်အကြား ခြားနားမှုသည် ထူးခြားသည်။ တရုတ်မြို့သား ရှောလုအဖြစ်၊ ပေါလ်သည် သူ၏လူမျိုးတွင် မြင့်မားသောရာထူးသို့ တက်လှမ်းရန် သူ့ကို တိုးတက်စေသောသူများကို နှစ်သက်စေရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။ သို့သော် သူသည် လူငယ်ဟေဗြဲတစ်ဦးလိုလားနိုင်သမျှအားလုံးကို စွန့်လွှတ်ခဲ့ပြီး (ရည်ညွှန်း ဖိလိပ္ပိ ၃:၈, ၁၀)၊ အစား မုန်းတီးခံရသော ဂိုဏ်းတစ်ခုနှင့် ပူးပေါင်းခဲ့ပြီး၊ ခရစ်ယာန်များနေရာအနှံ့ ရင်ဆိုင်ရသော အရှက်ကွဲမှုနှင့် ဆင်းရဲဒုက္ခများကို ခံစားခဲ့ရသည်။ ဖေလိစ်သည် သူ၏လူများထဲတွင် မကောင်းသောနည်းလမ်းများဖြင့် မိမိကိုယ်ကို တိုးတက်စေရန် မျှော်လင့်ခဲ့ပြီး၊ မထီမဲ့မြင်ပြုခံရသော ပေါလ်ကို တရားမျှတစွာ ဆက်ဆံပြီး၊ ပေါလ်၏ ရဲရင့်သောရိုးသားမှုကို အားကျခဲ့သည်။ သူသည် ပေါလ်၏ သွန်သင်ချက်များကို လေးနက်စွာ လက်ခံရန် စိတ်ထဲတွင် စဉ်းစားခဲ့ပြီး၊ ဤမျှလောက် စွမ်းရည်ရှိ၍ ရိုးသားပြီး ကိုယ်ကျင့်တရားရှိသော ပေါလ်နှင့် စကားပြောဆိုရသည်ကို—တစ်နည်းအားဖြင့်—သဘောကျခဲ့ပေမည်။

Communed. The Greek implies friendly discussion. The contrast between Paul and Felix is dramatic. As Saul of Tarsus, Paul had sought to please those who were advancing him to a high position in his own nation. But he turned his back on all a young Hebrew could wish for (cf. Phil. 3:8, 10), and allied himself, instead, with a hated sect and experienced the shame and suffering Christians met on every hand. Felix, hoping to advance himself by evil methods among his people, found himself treating the despised Paul with fairness and envying Paul’s bold honesty in his convictions. He must have debated in his heart taking Paul’s teachings seriously, for he seems to have enjoyed—in a sense—talking with a man so able, forthright, and conscientious as Paul.

၂၇။ နှစ်နှစ်အကြာတွင်။ စာသားအရ “နှစ်နှစ်ပြည့်သောအခါ” သို့မဟုတ် “ကုန်လွန်သွားသောအခါ”။ ၎င်းသည် နှစ်နှစ်ပြည့်အချိန်ကို ဆိုလိုပြီး၊ နှစ်နှစ်၏ အစိတ်အပိုင်းများကို ရေတွက်ခြင်းဖြင့် မဟုတ်ပေ (ရည်ညွှန်း အတွဲ ၁၊ စာမျက်နှာ ၁၈၂; အတွဲ ၆၊ စာမျက်နှာ ၉၉, ၁၀၁, ၁၀၂)။

27. After two years. Literally, “when two years were fulfilled,” or “had elapsed.” This seems to infer two full years’ time, not parts of two years, by inclusive reckoning (see Vol. I, p. 182; Vol. VI, pp. 99, 101, 102).

ပေါစီယပ်စ်ဖဲစတပ်စ်။ ရည်ညွှန်း အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၇၁။ ဂျိုးဇီဖပ်သည် ဤအုပ်ချုပ်သူ၏ စရိုက်ကို ဖေလိစ်ထက် ပိုမိုကြင်နာသောအရောင်များဖြင့် ဖော်ပြသော်လည်း၊ သူ့ရှေ့မှအုပ်ချုပ်သူကဲ့သို့ ဆူပူမှုနှင့် လုပ်ကြံသူများနှင့် အခက်အခဲများကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည် (ရှေးဟောင်းမှတ်တမ်း xx. ၈. ၉, ၁၀)။

Porcius Festus. See Vol. V, p. 71. Josephus paints the character of this procurator in kinder colors than he does that of Felix (War xi. 14. 1), but shows him in as much difficulty with sedition and assassins as his predecessor (Antiquities xx. 8. 9, 10).

ဖေလိစ်၏နေရာသို့ရောက်လာသည်။ စာသားအရ “ဖေလိစ်သည် ဆက်ခံသူတစ်ဦးကို လက်ခံရရှိခဲ့သည်”၊ ဆိုလိုသည်မှာ ဖေလိစ်ကို ဖဲစတပ်စ်က ဆက်ခံခဲ့သည်။ ထိုနှစ်သည် အေဒီ ၆၀ ခန့်ဖြစ်သည် (ရည်ညွှန်း စာမျက်နှာ ၁၀၂)။

Came into Felix’ room. Literally, “Felix received a successor,” that is, Felix was succeeded by Festus. The year was about a.d. 60 (see p. 102).

ဂျူးများကို နှစ်သက်မှုပြရန်။ စာသားအရ “ဂျူးများနှင့် မျက်နှာသာရယူရန်”။ ပေါလ်ကို အကျဉ်းသားအဖြစ်ထားရှိခြင်း၊ ကံကြမ္မာအတွက် ဓားစာခံအဖြစ်ထားခြင်းဖြင့်၊ ဖေလိစ်သည် ဂျူးများက ရောမမြို့တွင် သူ့အပေါ်ဖိအားပေးသော တိုင်ကြားမှုများကို ပေါ့ပါးစေရန် မျှော်လင့်ခဲ့သည်။ အရှက်ကွဲမှုထဲတွင်ပင် သူသည် ပေါလ်၏ ကံကြမ္မာကို သူ၏ကိုယ်ပိုင်အကျိုးအတွက် ကစားခဲ့သည်။

Shew the Jews a pleasure. Literally, “gain favor with the Jews.” Leaving Paul a prisoner, a hostage to fortune, Felix hoped to lighten complaints the Jews pressed against him at Rome. Even in disgrace he played with Paul’s fortunes for his personal benefit.

ချည်နှောင်ထားသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ အကျဉ်းချထားသည်၊ ပြင်းထန်သောအသုံးအနှုန်းဖြစ်ပြီး၊ ပေါလ်သည် အကျဉ်းသားအဖြစ် အစပိုင်းတွင် ရရှိခဲ့သော သက်သာသောဆက်ဆံမှု (ရည်ညွှန်း အခန်းကြီး ၂၄:၂၃) သည် အုပ်ချုပ်သူ၏ အမိန့်ဖြင့်၊ သူထွက်ခွာမသွားမီ အဆုံးသတ်ခဲ့ပေမည်ဟု အကြံပြုသည်။ ဖေလိစ်ထံတွင် နှစ်နှစ်ကြာ အကျဉ်းချထားစဉ် ပေါလ်သည် မည်သို့အချိန်ကုန်ဆုံးခဲ့သည်ကို အချက်အလက်မရှိပေ။

Bound. That is, in bonds, a strong expression, suggesting that the indulgent treatment Paul at first received as a prisoner (see v. 23) may have terminated at the governor’s orders, prior to his departure. No information is given as to how Paul occupied himself during the two years of detention by Felix.

၂၇။ ကဲသရိယမြို့တွင် ပဋိပက္ခ၊ ဖေလိစ်ဖယ်ရှားခံရခြင်း—ဤအချိန်နီးကပ်လာသည်နှင့်အမျှ၊ ကဲသရိယမြို့၏ လူဦးရေအကြား ကြောက်မက်ဖွယ်ပဋိပက္ခတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ဂျူးများနှင့် ဂရိများအကြား ၎င်းတို့၏ မြို့အတွင်း အသီးသီးရှိသော အခွင့်အရေးများနှင့် ဦးစားပေးမှုများနှင့်ပတ်သက်၍ မကြာခဏ အငြင်းပွားမှုများဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် တရားဝင်ရန်ဖြစ်မှုတစ်ခုအဖြစ် ပြောင်းလဲသွားခဲ့သည်။ ကဲသရိယမြို့၏ တင့်တယ်မှုအားလုံး၊ ၎င်း၏ဗိမာန်များ၊ နန်းတော်များ၊ နှင့် ပြဇာတ်ရုံတို့သည် ပထမဆုံး ဟေရောဒ်၏ ရည်မှန်းချက်ကြောင့်ဖြစ်သည်။ ကဲသရိယမြို့၏ ချမ်းသာမှုနှင့် အရေးပါမှုအားလုံးကို အကြွင်းမဲ့ပေးအပ်ခဲ့သော ဆိပ်ကမ်းပင်လျှင် သူ၏များပြားသောငွေကြေးနှင့် လုပ်အားဖြင့် တည်ဆောက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဂျူးနေထိုင်သူများသည် အများအပြားနှင့် ချမ်းသာကြပြီး၊ ၎င်းတို့၏ဘုရင်က ဤမြို့အတွက် များစွာပြုလုပ်ပေးခဲ့သောကြောင့် မြို့သည် ၎င်းတို့ပိုင်ဆိုင်သည်ဟု အခိုင်အမာဆိုခဲ့သည်။ ဂရိများကလည်း တူညီသော ဇွဲရှိမှုဖြင့် ၎င်းတို့၏ ဦးစားပေးမှုအခွင့်အရေးကို ထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။

27. Strife in Caesarea; Felix Removed.—Toward the close of this time there arose a fearful strife among the population of Caesarea. There had been frequent disputes, which had become a settled feud, between the Jews and the Greeks, concerning their respective rights and privileges in the city. All the splendor of Caesarea, its temples, its palaces, and its amphitheater, were due to the ambition of the first Herod. Even the harbor, to which Caesarea owed all its prosperity and importance, had been constructed by him at an immense outlay of money and labor. The Jewish inhabitants were numerous and wealthy, and they claimed the city as theirs, because their king had done so much for it. The Greeks, with equal persistency, maintained their right to the precedence.

နှစ်နှစ်နီးကပ်လာသည်နှင့်အမျှ၊ ဤသဘောထားကွဲလွဲမှုများသည် ဈေးတန်းတွင် ပြင်းထန်သော တိုက်ပွဲတစ်ခုသို့ ဦးတည်သွားခဲ့ပြီး၊ ဂရိများ ရှုံးနိမ့်မှုဖြင့် အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ ဂျူးမဟုတ်သောအုပ်စုဘက်မှ ရပ်တည်ခဲ့သော ဖေလိစ်သည် သူ၏တပ်များနှင့်အတူ ရောက်ရှိလာပြီး ဂျူးများကို ပြန်လည်ဖြန့်ကျက်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်。 အောင်ပွဲခံသောအဖွဲ့က အမိန့်ကို ချက်ချင်းမလိုက်နာခဲ့သဖြင့်၊ သူသည် သူ၏စစ်သားများအား ၎င်းတို့အပေါ် တိုက်ခိုက်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ ဂျူးများအပေါ် ၎င်းတို့၏မုန်းတီးမှုကို ဖယ်ရှားရန် အခွင့်အရေးရသည်ကို ဝမ်းမြောက်စွာ၊ ၎င်းတို့သည် အမိန့်ကို အလွန်ရက်စက်စွာ အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့ပြီး၊ များစွာသောသူများ သေဆုံးခဲ့သည်။ ဤသည်မလုံလောက်သေးသလို၊ ဂျူးများအပေါ် သူ၏ရန်ငြိုးဖွဲ့မှု နှစ်စဉ်တိုးလာခဲ့သော ဖေလိစ်သည် သူ၏စစ်သားများအား ချမ်းသာသောသူများ၏ အိမ်များကို လုယက်ခွင့်ပေးခဲ့သည်။

Near the close of the two years, these dissensions led to a fierce combat in the market place, resulting in the defeat of the Greeks. Felix, who sided with the Gentile faction, came with his troops and ordered the Jews to disperse. The command was not instantly obeyed by the victorious party, and he ordered his soldiers to fall upon them. Glad of an opportunity to indulge their hatred of the Jews, they executed the order in the most merciless manner, and many were put to death. As if this were not enough, Felix, whose animosity toward the Jews had increased every year, now gave his soldiers liberty to rob the houses of the wealthy.

ဤရဲရင့်သော မတရားမှုနှင့် ရက်စက်မှုများသည် သတိမထားမိဘဲ လွန်မြောက်သွားမည်မဟုတ်ပေ။ ဂျူးများသည် ဖေလိစ်အား တရားဝင်တိုင်ကြားခဲ့ပြီး၊ သူသည် ၎င်းတို့၏စွပ်စွဲချက်များကို ဖြေရှင်းရန် ရောမမြို့သို့ ဆင့်ခေါ်ခံခဲ့ရသည်။ သူ၏ လောဘလွန်ကဲမှုနှင့် ဖိနှိပ်မှုလုပ်ရပ်များသည် ၎င်းတို့အား တိုင်ကြားရန် လုံလောက်သောအကြောင်းအမျိုးမျိုးပေးခဲ့သည်ကို သူသိခဲ့သည်၊ သို့သော် သူသည် ၎င်းတို့ကို ဖျောင်းဖျရန် မျှော်လင့်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့်၊ ပေါလ်အား သူရိုးသားစွာ လေးစားသော်လည်း၊ ၎င်းတို့၏ရန်ငြိုးဖွဲ့မှုကို ဖြည့်ဆည်းရန် ပေါလ်ကို အကျဉ်းသားအဖြစ် ထားရှိရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ သို့သော် သူ၏အားထုတ်မှုအားလုံးသည် အချည်းနှီးဖြစ်ခဲ့သည်။ သူသည် နှင်ထုတ်ခံရမှု သို့မဟုတ် သေဒဏ်မှ လွတ်မြောက်ခဲ့သော်လည်း、 ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခံခဲ့ရပြီး၊ သူ၏မတရားရယူထားသော စည်းစိမ်ဥစ္စာ၏ အများစုကို ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။ သူ၏အပြစ်တွဲဖက်ဖြစ်သော ဒရူစီလာသည် ၎င်းတို့၏တစ်ဦးတည်းသောသားနှင့်အတူ၊ နောက်ပိုင်းတွင် ဗီဆူးဗီးယပ်စ်တောင်၏ ပေါက်ကွဲမှုတွင် သေဆုံးခဲ့သည်။ သူ၏ကိုယ်ပိုင်နေ့ရက်များသည် အရှက်ကွဲမှုနှင့် မထင်မရှားဖြစ်မှုဖြင့် အဆုံးသတ်ခဲ့သည် (အယ်လ်ပီ ၂၄၅, ၂၄၆)။

These daring acts of injustice and cruelty could not pass unnoticed. The Jews made a formal complaint against Felix, and he was summoned to Rome to answer their charges. He well knew that his course of extortion and oppression had given them abundant ground for complaint, but he still hoped to conciliate them. Hence, though he had a sincere respect for Paul, he decided to gratify their malice by leaving him a prisoner. But all his efforts were in vain; though he escaped banishment or death, he was removed from office, and deprived of the greater part of his ill-gotten wealth. Drusilla, the partner of his guilt, afterward perished, with their only son, in the eruption of Vesuvius. His own days were ended in disgrace and obscurity (LP 245, 246).

ellen g. white comments

1–3 AA 419

1–27 AA 419-427

5–10 AA 420

12–21 AA 421

14 1T 43

15 GC 544

16 CT 337; ML 216; TM 120; 2T 327, 585

22–24 AA 422

25 AA 423; COL 224; CT 358, 393; FE 434; GC 164; 4T 108

25, 26 AA 426

25, 27 AA 427

အခန်းကြီး - ၂၅

chapter 25

၂ ဂျူးလူမျိုးများသည် ဖေးစတပ်စ်ထံတွင် ပေါလုကို စွပ်စွဲကြသည်။ ၈ သူသည် မိမိကိုယ်ကို ခုခံပြောဆိုသည်။ ၁၁ ထို့နောက် ဧကရာဇ်ထံသို့ အယူခံတင်သည်။ ၁၄ ထို့နောက် ဖေးစတပ်စ်သည် ဤကိစ္စကို ဘုရင်အဂရိပ္ပ ထံတွင် ဖွင့်ဟပြောဆိုသည်။ ၂၃ ထို့နောက် ပေါလုကို ထုတ်ဆောင်ခံရသည်။ ၂၅ ဖေးစတပ်စ်က သူသည် သေဒဏ်ထိုက်သည့်အမှု တစ်စုံတစ်ရာမျှ မပြုခဲ့ကြောင်း ရှင်းလင်းပြသည်။

2 The Jews accuse Paul before Festus. 8 He answereth for himself, 11 and appealeth unto Caesar. 14 Afterwards Festus openeth his matter to king Agrippa, 23 and he is brought forth. 25 Festus cleareth him to have done nothing worthy of death.

၁။ ဖေးစတပ်စ်။ အခန်း ၂၄:၂၇ တွင် ကြည့်ပါ။

1. Festus. See on ch. 24:27.

၁. ရောက်လာသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ၊ သူအုပ်ချုပ်ရမည့် ခရိုင်သို့သော်လည်းကောင်း၊ သူ၏တာဝန်များကို ထမ်းဆောင်ရန် ရုံးသို့သော်လည်းကောင်း ရောက်လာခြင်းဖြစ်သည်။ ဂျိုးဆီးဖပ်စ်၏ အန်တီကွီးတီးစ် အပိုင်း ၂၀၊ အခန်း ၈၊ အပိုဒ် ၉၊ ဝေါး အပိုင်း ၂၊ အခန်း ၁၄၊ အပိုဒ် ၁ ကို ကြည့်ပါ။

Was come. That is, either to the district he was to govern or to his office to take up its responsibilities. See Josephus Antiquities xx. 8. 9; War ii. 14. 1.

ဆီဇရိယာ။ ပါလက်စတိုင်းရှိ ရောမအုပ်ချုပ်ရေး၏ ဌာနချုပ် (အခန်း ၈၊ အပိုဒ် ၄၀ ကို ကြည့်ပါ)။

Cæsarea. The seat of Roman administration in Palestine (see on ch. 8:40).

ဂျေရုဆလင်သို့။ ဤသည်မှာ ဂျူဒီယာ ခရိုင်ခွဲ၏ မြို့တော်ဖြစ်သည်။ ဖီးစတပ်စ်သည် သူအုပ်ချုပ်ရာသို့ ခန့်အပ်ခံရသည့် နယ်မြေကို စစ်ဆေးရန် ရည်ရွယ်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်း၏ပြဿနာများကို သိရှိရန် စိတ်အားထက်သန်ခဲ့သည်။ သူသည် သုံးရက်သာကြာပြီးနောက် ဤစစ်ဆေးရေးခရီးကို စတင်ခဲ့ခြင်းသည် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးတစ်ဦးအဖြစ် သူ၏စွမ်းရည်ကို သက်သေပြသည်။ စွမ်းရည်နှင့် သမာဓိရှိမှုတွင် သူသည် ဖီးလစ်ထက် များစွာသာလွန်ပုံရသည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၇၁ ကို ကြည့်ပါ)။

To Jerusalem. This was the metropolis of the subprovince of Judea. Festus was no doubt inspecting the territory over which he had become procurator, intent on learning its problems. That he allowed but three days to pass before he set out on this tour speaks well of him as an administrator. In ability and integrity he seems to have greatly excelled Felix (see Vol. V, p. 71).

၂. ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်း။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) “ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်းများ” ဟူသော စာသားကို ဖတ်ရသည်။ အစ္စမေးလ်သည် ယခု ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်းဖြစ်ပြီး၊ အာဂရီပါ ၂ မှ မကြာသေးမီက ခန့်အပ်ခံခဲ့ရသည် (ဂျိုးဆီးဖပ်စ်၏ အန်တီကွီးတီးစ် အပိုင်း ၂၀၊ အခန်း ၈၊ အပိုဒ် ၈)။ ပေါလ်အား စွပ်စွဲသူများသည် ဖီးစတပ်စ်အား ဂျူးရေးရာများကို မဖြစ်မနေ နားလည်ရန် အချိန်မရှိမီ အခွင့်အရေးယူရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။

2. High priest. Textual evidence attests (cf. p. 10) the reading “chief priests.” Ismael was now high priest, having recently been appointed by Agrippa II (Josephus Antiquities xx. 8. 8). Paul’s accusers intended to take advantage of Festus before he had time to see Jewish affairs in their true perspective.

ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်များ။ သို့မဟုတ် “ခေါင်းဆောင်များ”၊ “ထင်ရှားသူများ”။ ဂျူးလူမျိုးတို့၏ အချမ်းသာဆုံးနှင့် ထင်ရှားသူများသည် ကောင်စီအဖွဲ့ဝင်များဖြစ်ပြီး၊ အများအားဖြင့် ဆဒ္ဒရှဲးများဖြစ်သည်။ ပြန်လည်ထမြောက်ခြင်းကို ငြင်းပယ်သူများဖြစ်သော ဆဒ္ဒရှဲးများသည် ပေါလ်အား စွဲချက်တင်ရာတွင် အဓိကတာဝန်ယူခဲ့ပုံရသည် (အခန်း ၂၃၊ အပိုဒ် ၆-၉၊ ဂျွန် ၁၁၊ အပိုဒ် ၄၆ ကို ကြည့်ပါ)။

Chief. Or, “leaders,” “principal men.” The most wealthy and notable Jews were members of the council, and for the most part were Sadducees. It seems to have been the Sadducees who, because they denied the resurrection, were chiefly responsible for pressing the charges against Paul (see on Acts 23:6–9; cf. on John 11:46).

၃. အထူးကျေးဇူးတောင်းခံခြင်း။ သူတို့သည် ပေါလ်အပေါ် စွဲချက်များကို အထူးထည့်သွင်းစဉ်းစားရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ သူတို့သည် လူမျိုး၏ ထင်ရှားသူများဖြစ်ပြီး၊ ပေါလ်ကား မဟုတ်ပေ။ ဤကိစ္စတွင် လူမျိုး၏ ခေါင်းဆောင်များအဖြစ် သူတို့၏ ဂုဏ်သိက္ခာနှင့် သမာဓိသည် အန္တရာယ်ရှိသည်။ ပေါလ်အပေါ် သူတို့၏ ရန်လိုမှုကြောင့် သူတို့သည် ခက်ခဲသော အနေအထားသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ဂျူးလူမျိုးတို့သည် တောင်းဆိုခဲ့သော “ကျေးဇူး” (ခါရစ်) သည် ပေါလ်အား သူတို့၏ တရားစီရင်ပိုင်ခွင့်သို့ လွှဲပြောင်းပေးရန် တရားဝင်အမိန့်ဖြစ်နိုင်သည်ဟု အကြံပြုထားသည်။

3. Desired favour. They sought special consideration of the charges against Paul. They were among the great men of the nation; Paul was not. Their honor and integrity as leaders of the people were at stake in this matter. By their animosity toward Paul they had maneuvered themselves into a difficult position. It has been suggested that the “favour” (charis) the Jews sought might have been an official order transferring Paul to their jurisdiction.

လမ်းခုံး၍ စောင့်နေခြင်း။ ပေါလ်အား ဆန့်ကျင်သည့် ယခင်ကြံစည်မှု (အခန်း ၂၃၊ အပိုဒ် ၁၂-၁၅ ကို ကြည့်ပါ) ကို စွန့်လွှတ်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ ဂျူးလူထု၏ အမြင်နှင့် ဓလေ့ထုံးတမ်းဥပဒေအရ၊ ဘာသာရေးဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းများကို ချိုးဖောက်သူဟု ယူဆခံရသူများကို တိုက်ရိုက်ဆောင်ရွက်ရန် ထောက်ခံခဲ့သည် (မစ်ရှ်နား ဆန်ဟီဒရင် ၉. ၆၊ ဆွန်စီနို တဲမွတ် အတွဲ၊ စာမျက်နှာ ၅၄၂ ကို ကြည့်ပါ)။ ကောင်စီအဖွဲ့ဝင်အချို့သည် နှစ်နှစ်ခန့်က အလွန်အမင်းသမားများကဲ့သို့ ကျိန်ဆိုမှုဖြင့် သူတို့ကိုယ်သူတို့ ချည်နှောင်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

Laying wait. The earlier plot against Paul (see on ch. 23:12–15) had not been abandoned. Jewish public opinion and common law approved of direct measures in dealing with persons supposed to be guilty of violating certain religious regulations (cf. Mishnah Sanhedrin 9. 6, Soncino ed. of the Talmud, p. 542). Perhaps some members of the council had also bound themselves with an oath, as certain fanatics had done two years earlier.

၄. ထိန်းသိမ်းထားသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ၊ ထိန်းသိမ်းခံထားရသည်။ ဖီးလစ်က ပေါလ်အား ထိုနေရာသို့ ပို့ဆောင်ခဲ့ပြီး၊ ထိုနေရာတွင် သူသည် ရောမလက်ထဲတွင် လုံခြုံစွာရှိနေပြီး၊ သူ့ကို အခြားနေရာသို့ ပြောင်းရွှေ့ရန် အကြောင်းမရှိသောကြောင့် ထိုနေရာတွင်ပင် ဆက်လက်ထားရှိမည်ဖြစ်သည်။

4. Kept. That is, in custody. There Paul had been sent by Felix, there he was safely in Roman hands, and there he would remain because there was no good reason to move him elsewhere.

မကြာမီ။ ဆိုလိုသည်မှာ၊ ရက်ပေါင်း ၁၀ ခန့်အကြာတွင်ဖြစ်သည်။

Shortly. That is, some 10 days later.

၅. စွမ်းရည်ရှိသူများ။ ဂရိဘာသာဖြင့် “ဒူနာတိုင်”၊ ဆိုလိုသည်မှာ “အာဏာရှိသူများ”၊ “စွမ်းအားရှိသူများ”၊ ဆိုလိုသည်မှာ အာဏာရှိသူများ၊ သို့မဟုတ် ဂျူးလူမျိုးကို ကိုယ်စားပြုရန် အရည်အချင်းရှိသူများဖြစ်သည်။ ဤစကားလုံးသည် လုကာ ၂၄၊ အပိုဒ် ၁၉၊ တမန်တော်များကျမ်း ၇၊ အပိုဒ် ၂၂၊ ၁ ကောရိန္တု ၁၊ အပိုဒ် ၂၆၊ ဗျာဒိတ်ကျမ်း ၆၊ အပိုဒ် ၁၅ တွင် “အာဏာရှိသူ” ဟု ဘာသာပြန်ထားသည်။ ၎င်းတို့သည် ခေါင်းဆောင်မှုနှင့် ဂုဏ်သရေရှိသူများ၊ ဖြစ်နိုင်ချေ ဆန်ဟီဒရင်အဖွဲ့ဝင်များဖြစ်သည်။

5. Able. Gr. dunatoi, literally, “mighty [ones],” “powerful [ones],” that is, men of authority, or men of ability, men qualified to represent the Jewish nation. The same word is translated “mighty” in Luke 24:19; Acts 7:22; 1 Cor. 1:26; Rev. 6:15. They would be men of leadership and standing, probably members of the Sanhedrin.

ကျွန်ုပ်နှင့်အတူ ဆင်းသွားပါ။ ဂျူးကိုယ်စားလှယ်များသည် ရောမအုပ်ချုပ်ရေးမှူးနှင့်အတူ ခရီးသွားရန် ထိုက်တန်သူများဖြစ်ရမည်။ ဖီးစတပ်စ်သည် ထင်ရှားသည့် ဂျူးလူမျိုးများကို ဂုဏ်ပြုနေပြီး၊ တစ်ချိန်တည်းတွင် ပေါလ်၏အမှု၏ အရေးပါမှုကို အသိအမှတ်ပြုနေသည်။ ပေါလ်အား ဆန့်ကျင်သည့် ဂျူးခေါင်းဆောင်များ၏ စိတ်အားထက်သန်မှုသည် ယခင်ကြားနာမှုမှ (အခန်း ၂၄၊ အပိုဒ် ၁၊ ၂၇) နှစ်နှစ်အတွင်း သိသိသာသာ အေးစက်မသွားပေ။

Go down with me. The Jewish delegates should be men worthy to travel with the Roman governor. Festus was honoring these leading Jews and at the same time recognizing the importance of Paul’s case. The zeal of the Jewish leaders against Paul had not cooled perceptibly in the two years since his previous hearing (ch. 24:1, 27).

မတရားမှုတစ်စုံတစ်ရာ။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) “မဖြစ်မနေမတော်မတရားမှု”၊ “မတော်မတရားမှု”၊ “မတိကျမှု” ဟူသော စာသားကို ဖတ်ရသည်။ “မတရားမှု” ဟူသော စကားလုံးသည် ဂရိစာသားတွင် မပါဝင်သော်လည်း၊ လက်တင်ဗူလ်ဂိတ်မှ “ကရီမင်” ဟူသော စကားလုံးကို ဘာသာပြန်သူများက ထည့်သွင်းခဲ့ပုံရသည်။

Any wickedness. Textual evidence attests (cf. p. 10) the reading “anything improper,” “any impropriety,” “any wrong.” The word for “wickedness” is not in the Greek text, but apparently was inserted by the translators from the Latin Vulgate, which reads crimen.

၆. ဆယ်ရက်ထက်ပို၍။ အရေးကြီးသော စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) “ရှစ်ရက် သို့မဟုတ် ဆယ်ရက်ထက်မပိုသော” ဟူသော စာသားကို ဖတ်ရသည်။ ဤစာသားသည် ဖီးစတပ်စ်၏ ဂျေရုဆလင်တွင် နေထိုင်မှု၏ တိုတောင်းမှုကို (အပိုဒ် ၄) မီးမောင်းထိုးပြပြီး၊ ၎င်း၏ ကြာရှည်မှုကို မဟုတ်ပေ။ ဖီးလစ်၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှ ကျန်ရှိသော ပြဿနာများစွာသည် အရေးတကြီးဖြစ်နေပြီး၊ ဖီးစတပ်စ်သည် အုပ်ချုပ်ရေးဌာနချုပ်မှ ထွက်ခွာနေထိုင်ရန် မဖြစ်နိုင်ပေ (အပိုဒ် ၁ ကို ကြည့်ပါ)။

6. More than ten days. Important textual evidence may be cited (cf. p. 10) for reading “not more than eight or ten days.” This reading stresses the brevity of Festus’ stay in Jerusalem (v. 4) rather than its length. Doubtless many problems left from Felix’ administration were pressing for attention, and Festus could not be absent from the seat of government (see on v. 1).

နောက်တစ်နေ့။ သို့မဟုတ် “မနက်ဖြန်”။ ဂျူးလူမျိုးတို့သည် ပေါလ်၏အမှုကို မဖြစ်မနေ ဖြေရှင်းခြင်းသည် ပါလက်စတိုင်းရှိ ရောမအုပ်ချုပ်ရေးမှူးနှင့် ဂျူးလူမျိုးတို့၏ ဆက်ဆံရေးအတွက် အလွန်အရေးကြီးသည်ဟု ဖီးစတပ်စ်အား ယုံကြည်စေခဲ့ပုံရသည်။

The next day. Or, “on the morrow.” The Jews had apparently convinced Festus that the proper settlement of Paul’s case was of utmost importance to satisfactory relations between the Roman administrator of Palestine and the Jewish people.

တရားစီရင်ရာထိုင်ခုံပေါ်တွင်။ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းသည် တရားဝင်ကြားနာမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။

On the judgment seat. The procedure was that of a formal trial.

၇. ရောက်လာသော ဂျူးလူမျိုးများ။ ဖီးစတပ်စ်၏ စွမ်းရည်ရှိပြီး ဩဇာရှိသူများ၏ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တောင်းဆိုမှုကို (အပိုဒ် ၅) ဖြည့်ဆည်းခဲ့ပြီး၊ ပေါလ်အား ကြားနာမှုအတွက် ခေါ်ယူခံရချိန်တွင် ဂျူးခေါင်းဆောင်များသည် အသင့်ရှိနေခဲ့သည်။

7. Jews which came. Festus’ request for a delegation of able and influential men had been met (v. 5), and the Jewish leaders were on hand when Paul was summoned for the hearing.

ပတ်လည်ဝိုင်းထားသည်။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) “သူ့ပတ်လည်ဝိုင်းထားသည်” ဟူသော စာသားကို ဖတ်ရသည်။ ပေါလ်အား စွပ်စွဲသူအချို့သည် နှစ်ပြည့်သုံးဆယ်ခန့်က ခရစ်ယာန်များကို ပြင်းထန်စွာ နှိပ်စက်သူအဖြစ် သူ့ကို သိခဲ့ဖူးပြီး၊ ဂျူးလူမျိုးကို သစ္စာဖောက်သူအဖြစ် မုန်းတီးခဲ့ကြသည်။

Round about. Textual evidence attests (cf. p. 10) the reading “round about him.” Some of those who brought complaints against Paul had doubtless known him as a bitter persecutor of Christians a quarter of a century before, and they hated him as a traitor to the Jewish nation.

များပြားပြီး ပြင်းထန်သော စွပ်စွဲချက်များ။ ကြားနာမှုနှစ်နှစ်အတွင်း (အခန်း ၂၄၊ အပိုဒ် ၂၇) ဂျူးလူမျိုးတို့သည် အမျိုးမျိုးသော သတင်းများနှင့် ကောလာဟလများကို စုဆောင်းရာတွင် အလုပ်များနေခဲ့ပုံရသည်။ ယခုအခါ သူတို့သည် သူ့အား ဆန့်ကျင်သည့် အမှုကို များစွာပိုမိုအားကောင်းစေခဲ့ပုံရသည်။ ဤစွပ်စွဲချက်များ၏ စာရင်းတစ်စောင်ကို နောက်ပိုင်းတွင် ရောမရှိ ဂျူးလူမျိုးများထံ ပေးပို့ခြင်းမရှိခဲ့သည်မှာ ထူးဆန်းပုံရသည် (အခန်း ၂၈၊ အပိုဒ် ၂၁ ကို ကြည့်ပါ)။

Many and grievous complaints. During the two intervening years (ch. 24:27) the Jews had apparently been busy collecting all sorts of reports and rumors. Presumably they now had a far stronger case against him. It seems strange that a copy of this bill of particulars was not later transmitted to the Jews in Rome (see ch. 28:21).

ပေါလ်အား။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) ဤစကားစုကို ချန်လှပ်ထားသည်။

Against Paul. Textual evidence attests (cf. p. 10) the omission of this phrase.

သက်သေမပြဝံ့။ ပေါလ်အား စွဲချက်တင်ထားသော သက်သေများသည် တရားရုံးတွင် မခိုင်လုံကြောင်း ဖီးစတပ်စ်အား ထင်ရှားပေါ်လွင်ခဲ့ရမည် (အခန်း ၂၄၊ အပိုဒ် ၁၃၊ ၁၉၊ အခန်း ၂၅၊ အပိုဒ် ၁ ကို ကြည့်ပါ)။ သူသည် ဤကဲ့သို့သော ကိစ္စများတွင် အတွေ့အကြုံမရှိသူ မဟုတ်ပေ။

Could not prove. It must have been apparent to Festus that the evidence for the case against Paul would not stand up in court (cf. ch. 24:13, 19; cf. on ch. 25:1). He was apparently no novice in such matters.

၈. သူဖြေကြားစဉ်။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) “ပေါလ်ဖြေကြားစဉ်” ဟူသော စာသားကို ဖတ်ရသည်။

8. While he. Textual evidence attests (cf. p. 10) the reading “while Paul.”

ဖြေကြားသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ “သူ၏ကာကွယ်ပြောဆိုမှု ပြုလုပ်သည်”။ ဖြစ်နိုင်ချေမှာ သူသည် သူ့အား စွပ်စွဲထားသော သေးသိမ်သော စွပ်စွဲချက်များကို (အပိုဒ် ၇) အသေးစိတ်ဖြေကြားခြင်းမပြုဘဲ၊ ရောမတရားရုံးတွင်ပင် သူ့အား ဆန့်ကျင်သည့်အဖြစ်မျိုးတွင် ထိန်းသိမ်းထားနိုင်သည့် စွပ်စွဲချက်များကိုသာ ဖြေကြားခဲ့သည်။ ၎င်းတို့မှာ သူ၏ ဗိမာန်တော်ကို ညစ်ညမ်းစေမှု၊ ဂျူးဥပဒေကို မထီမဲ့မြင်ပြုမှု၊ နှင့် လူထုဆူပူမှုများတွင် ပါဝင်သည်ဟု စွပ်စွဲခံရမှုများဖြစ်သည်။ ရောမသည် ဤကဲ့သို့သော ကိစ္စများကို သတိပြုမိပြီး၊ ဖီးစတပ်စ်သည် ပေါလ်အား ရောမအာဏာကို ဆန့်ကျင်သော ပုန်ကန်မှုတွင် အပြစ်ရှိသည်ဟု ထင်မှားနိုင်သည်။ လုကာသည် ပေါလ်၏ ကာကွယ်ပြောဆိုမှုကို ဤအချက်သုံးချက်အောက်တွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။

Answered. Literally, “made his defense.” Probably he did not answer in detail the trivial charges recited against him (v. 7), but only those that, if sustained, would be held against him even by a Roman court. These were his supposed desecration of the Temple and contempt for Jewish law, and his alleged participation in seditious riots. Rome took notice of such things, and Festus might be misled into thinking Paul guilty of insurrection against Roman authority. Luke reports Paul’s defense under these three heads.

ဥပဒေကို ဆန့်ကျင်ခြင်း။ ဂျူးခေါင်းဆောင်များသည် ပေါလ်၏ သုတ္တံကို သင်္ကေတသက်သက်သာဖြစ်သည်ဟု သွန်သင်ချက်ကို (ရောမ ၂၊ အပိုဒ် ၂၃-၂၉) သိရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းကို ဥပဒေကို ဖျက်ဆီးရန် ကြံစည်မှုအဖြစ် အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုခဲ့ပေမည်။ သူတို့သည် ဤစွပ်စွဲချက်ကို ယေရှုအား ဆန့်ကျင်ခဲ့ဖူးသည် (မဿဲ ၅၊ အပိုဒ် ၁၇၊ မာကု ၂၊ အပိုဒ် ၁၆၊ ၇၊ အပိုဒ် ၁-၅ ကို ကြည့်ပါ)။ ဂျူးလူမျိုးတို့သည် ယေရှုအား စံပြထားသည့် ဥပုသ်နေ့နှင့်ပတ်သက်၍ ပေါလ်အား ဘယ်သောအခါမှ စိန်ခေါ်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ (ဂျွန် ၅၊ အပိုဒ် ၁၆-၁၈)။

Against the law. Perhaps the Jewish leaders knew of Paul’s teaching that circumcision was merely a symbolic act (see Rom. 2:23–29), and construed this as an attempt to break down the law. They had brought this charge against Jesus (see on Matt. 5:17; Mark 2:16; 7:1–5). The Jews never challenged Paul respecting the Sabbath as they had formerly challenged Jesus (John 5:16–18).

ဗိမာန်တော်ကို ဆန့်ကျင်ခြင်း။ ဂျူးလူမျိုးများကို ဗိမာန်တော်ထဲသို့ ခေါ်ဆောင်လာသည်ဟူသော ယခင်စွပ်စွဲချက် (အခန်း ၂၁၊ အပိုဒ် ၂၇၊ ၂၈) သည် ကြားနာမှုအတွင်း ပြန်လည်သုံးသပ်ခံရဖွယ်ရှိသည်။

Against the temple. The old charge of bringing Gentiles into the Temple (ch. 21:27, 28) was probably reviewed during the course of the hearing.

ဆီဇာကို ဆန့်ကျင်ခြင်း။ အကယ်၍ ပေါလ်သည် “ဆီဇာကို ဆန့်ကျင်ခြင်း” မပြုခဲ့ပါက၊ ရောမတရားရုံးမည်သည်ကမျှ သူ့ကို အပြစ်ရှိကြောင်း စီရင်မည်မဟုတ်ပေ။ စွပ်စွဲချက်များ၏ မပြည့်စုံမှုနှင့် ပေါလ်၏ ကာကွယ်ပြောဆိုမှု၏ ရိုးသားမှုသည် စွမ်းရည်ရှိပြီး သမာဓိရှိသော အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဖီးစတပ်စ်ကို အထင်ကြီးစေခဲ့ရမည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၇၁ ကို ကြည့်ပါ)။

Against Cæsar. If Paul had done nothing “against Caesar,” no Roman court would convict him. The superficiality of the accusations and the candor of Paul’s defense must have impressed Festus, an able and honest administrator (see Vol. V, p. 71).

၉. ကျေးဇူးတစ်ခု။ သို့မဟုတ် “အကျိုးပြုမှု” (အခန်း ၂၄၊ အပိုဒ် ၂၇ ကို ကြည့်ပါ)။ အစပိုင်းတွင် ဖီးစတပ်စ်သည် ပေါလ်အား ဂျေရုဆလင်သို့ ခေါ်ဆောင်လာရန် ဂျူးလူမျိုးတို့၏ တောင်းဆိုမှုကို ငြင်းပယ်ခဲ့သည် (အခန်း ၂၅၊ အပိုဒ် ၃၊ ၄)။ သူသည် ပေါလ်အား စွပ်စွဲချက်များကြောင့် သဘောထားပြောင်းလဲသွားသည်ဖြစ်စေ၊ မပြောင်းလဲသည်ဖြစ်စေ၊ ဂျူးလူမျိုးတို့၏ ပေါလ်အား ဆန့်ကျင်သည့် ခံစားချက်များ၏ ပြင်းထန်မှုကို ယခင်ထက် ပိုမိုသဘောပေါက်ခဲ့သည်။ ဖီးစတပ်စ်အနေဖြင့် ဂျူးလူမျိုးတို့ကို ကျေနပ်စေရန် ဖြစ်နိုင်သမျှပြုလုပ်ခြင်းသည် သူ၏အုပ်ချုပ်ရေး၏ အောင်မြင်မှုကို အထောက်အကူဖြစ်စေမည်ဖြစ်သည်။

9. A pleasure. Or, “a favor” (see on ch. 24:27). At first Festus had refused the Jews’ request that Paul be brought to Jerusalem (ch. 25:3, 4). Whether or not he had been influenced against Paul by the charges brought against him, he at least realized more than before the intensity of Jewish feeling against him. All that Festus could reasonably do to please the Jews would, of course, contribute to the success of his administration.

သွားလိုပါသလား။ ပေါလ်အား စွဲချက်တင်ထားသည့်အချက်များသည် ရောမဥပဒေမဟုတ်ဘဲ ဂျူးဥပဒေနှင့် သက်ဆိုင်ကြောင်း ထင်ရှားပြီး၊ ထို့ကြောင့် ဂျူးမြို့တော်ဖြစ်သော ဂျေရုဆလင်တွင် ဤကိစ္စကို စုံစမ်းရန် ဖီးစတပ်စ်အား သင့်လျော်ပုံရသည်။

Wilt thou go? It was apparent that the charges against Paul were matters of Jewish, not Roman, law, and it therefore seemed reasonable to Festus to investigate the matter in Jerusalem, the Jewish metropolis.

ကျွန်ုပ်ရှေ့တွင်။ ကြားနာမှုတွင် ဖီးစတပ်စ်၏ ရှိနေမှုသည် ပေါလ်သည် ရောမထိန်းသိမ်းမှုနှင့် ရောမကာကွယ်မှုအောက်တွင်ရှိနေမည်ဖြစ်ကြောင်း အာမခံချက်ဖြစ်သည်။ သို့သော် ဂျူးခေါင်းဆောင်များသည် တရားစီရင်ရေးလုပ်ထုံးလုပ်နည်းကို တာဝန်ယူရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဖီးစတပ်စ်သည် စိတ်ဝင်စားသော ကြည့်ရှုသူအဖြစ်သာ ရှိမည်ဖြစ်သည်။ သူသည် ပေါလ်အား ဂျူးတရားစီရင်ပိုင်ခွင့်သို့ လွှဲပြောင်းပေးခြင်းမဟုတ်သော်လည်း၊ ဤအဆိုပြုချက်သည် ထိုသို့လွှဲပြောင်းပေးရန် ယာယီဆန္ဒရှိကြောင်း ဖော်ပြသည်။ ဤအဆိုပြုချက်သည် ပေါလ်အား “ဆီဇာကို ဆန့်ကျင်ခြင်း” မည်သည့်ပြစ်မှုမှ အပြစ်ကင်းစင်ကြောင်း ကြေညာခြင်းဖြစ်သည်။ ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန်ဖြစ်နိုင်သည့် စွပ်စွဲချက်များသည် ဂျူးဥပဒေနှင့် ဓလေ့ထုံးတမ်းများနှင့်သာ သက်ဆိုင်သည်။ ရောမကိုယ်စားလှယ်အဖြစ်၊ ဖီးစတပ်စ်သည် ဤအမှုတွင် နောက်ထပ်တိုက်ရိုက်စိတ်ဝင်စားမှုမရှိသော်လည်း၊ သူ၏ အုပ်ချုပ်ရေးခရိုင်သစ်၏ ခေါင်းဆောင်များ၏ မျက်နှာသာရရှိရန် ဆန္ဒရှိမှုကြောင့် ၎င်းတို့၏ ဆန္ဒများကို ဖြစ်နိုင်သမျှ လိုက်လျောရန် ဆန္ဒရှိခဲ့သည်။ ဤအဆိုပြုချက်သည် ပေါလ်သည် မည်သည့်ပြစ်မှုကိုမျှ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်ဟု သံသယရှိခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ သက်သက်မျှသာ နိုင်ငံရေးအရ အဆင်ပြေမှုအတွက်သာ ဖြစ်သည်။

Before me. The presence of Festus at the hearing was a guarantee that Paul would still be in Roman custody and under Roman protection. However, the Jewish leaders would be in charge of the judicial procedure, and Festus would be more in the role of an interested observer. He was not transferring Paul to Jewish jurisdiction, although the proposal implied a tentative willingness to make such a transfer. This proposal virtually declared Paul innocent of any offense “against Caesar.” Any charges possibly worthy of consideration had to do with Jewish law and custom. Though, as the representative of Rome, Festus had no further direct interest in the case, his desire to win the favor of the leaders of his new administrative district made him willing to comply with their desires as far as possible. Apparently the proposal was not based on the suspicion that Paul was actually guilty of any overt act or of any intention to commit such an act, but solely as a political expedient.

၁၀. ကျွန်ုပ်ရပ်တည်နေသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ “ကျွန်ုပ်သည် [ရပ်တည်ခဲ့ပြီး] ရပ်တည်နေသည်”။ အစပိုင်းမှစ၍ ပေါလ်သည် ရောမလူမျိုးများက ထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရသည်။ သူသည် ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်ခြင်းကြောင့် ရက်စက်စွာ ရိုက်နှက်ခံရခြင်းမှ ကယ်တင်ခံခဲ့ရသည်။ ဖြစ်နိုင်ချေမှာ ပေါလ်သည် အခန်း ၂၃၊ အပိုဒ် ၁၁ တွင် ဘုရားသခင်၏ ကတိတော်ကို စိတ်ထဲတွင် ရှိခဲ့ပေမည်၊ သို့သော် ဤနေရာတွင် ၎င်းကို အရိပ်အမြွက်မပြပေ။ သူသည် ရောမလူမျိုးများက ဆီဇာ၏အာဏာဖြင့် နှစ်နှစ်ကြာ အကျဉ်းချခံခဲ့ရသည်။ ဤအချက်ကို သူသည် ရောမအုပ်ချုပ်ရေးမှူးအား သတိပေးပြီး၊ သူ့အား လုပ်ကြံရန် ကြံစည်မှုတွင် ပူးပေါင်းပါဝင်သူများဖြစ်ကြောင်း သိရှိထားသူများရှေ့တွင် တရားစီရင်ရန် ငြင်းပယ်ခဲ့သည် (အခန်း ၂၃၊ အပိုဒ် ၁၂-၁၅၊ ၃၀၊ အခန်း ၂၅၊ အပိုဒ် ၂၊ ၃ ကို ကြည့်ပါ)။

10. I stand. Literally, “I [have stood and] am standing.” From the first Paul had been detained by the Romans. He had been saved from a brutal flogging by virtue of the fact that he was a Roman citizen. Perhaps Paul had in mind the divine promise of ch. 23:11, though he gives no hint of it here. He had been held prisoner for two years by Romans acting under Caesar’s authority. Of this he reminds the Roman governor, and declines to stand trial before men whose complicity in a plot to assassinate him was already known (see chs. 23:12–15, 30; 25:2, 3).

တရားစီရင်ရာထိုင်ခုံ။ သို့မဟုတ် “တရားရုံး”။ ပေါလ်သည် သူ၏ စိတ်ထကြွပြီး ဥပဒေကို မလိုက်နာသည့် မိမိနိုင်ငံသားများ၏ မတရားသော ရန်လိုမှုထက် ရောမဥပဒေ၏ နှိုင်းယှဉ်မျှတမှုကို ပိုမိုနှစ်သက်ခဲ့သည်။

Judgment seat. Or, “tribunal.” Paul preferred the comparative fairness of Roman law to the capricious animosity of his hotheaded countrymen, who knew no law but that of their own selfish, irresponsible prejudices.

စီရင်ခံရမည်။ ဆိုလိုသည်မှာ၊ ရောမနိုင်ငံသားအဖြစ် စီရင်ခံရမည်ဖြစ်သည်။

Ought to be judged. That is, as a Roman citizen.

၁၀. ဂျူးလူမျိုးများထံသို့။ ပေါလ်သည် သူ့အား စွဲချက်တင်ထားသော စွပ်စွဲချက်များအားလုံးကို အကျဉ်းချုံးငြင်းဆိုခဲ့သည်။ သူကြောင့် ဂျူးလူမျိုးများ၏ ပုဂ္ဂိုလ်၊ ပစ္စည်းဥစ္စာ၊ ဂုဏ်သိက္ခာ၊ သို့မဟုတ် ဘာသာရေးတို့သည် မည်သည့်ထိခိုက်မှုမျှ မခံခဲ့ရပေ။

To the Jews. Paul summarily denied the whole gamut of charges preferred against him. No injury had come to Jewish persons, property, character, or religion because of him.

သင်အလွန်ကောင်းစွာ သိသည်။ ပေါလ်သည် အပိုဒ် ၉ တွင် ဖီးစတပ်စ်၏ အဆိုပြုချက်သည် ဂျူးလူမျိုးများကို ဖျောင်းဖျရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်ကို သိသည်။

Thou very well knowest. Paul knows that Festus’ motive in the proposal of v. 9 was to conciliate the Jews.

၁၁. အကယ်၍။ ဆိုလိုသည်မှာ “အကယ်၍သာ”။ ပေါလ်သည် ဂျူးလူမျိုးများကို ဆန့်ကျင်သည့် မည်သည့်ပြစ်မှုမျှ မပြုခဲ့ကြောင်း ငြင်းဆိုခဲ့ပြီး၊ ဖီးစတပ်စ်သည် သူ့ကို ဂျူးတရားရုံးတွင် စစ်ဆေးရန် အဆိုပြုခြင်းဖြင့် ရောမဥပဒေအရ သူသည် အပြစ်ကင်းကြောင်း သွယ်ဝိုက်ဖော်ပြခဲ့သည်။ သို့သော် ဤအရာများရှိသော်လည်း၊ ပေါလ်သည် မည်သည့်ပြစ်မှုတစ်စုံတစ်ရာအတွက် အပြစ်ရှိသည်ဟု သံသယရှိနေသေးပါက၊ သူသည် ရောမနိုင်ငံသားအဖြစ် ရောမဥပဒေအောက်တွင် စစ်ဆေးခံရန် သူ၏အခွင့်အရေးကို ရွေးချယ်ခဲ့သည်။

11. For if. Literally, “if indeed then.” Paul has already denied any offense against the Jews, and by proposing to submit him to a Jewish trial Festus has implied that he is innocent with respect to Roman law. But if in spite of this there was any lingering suspicion that Paul was guilty of some crime, he chose to exercise his prerogative as a Roman citizen to be tried under Roman law.

သေရန် ငြင်းဆိုခြင်းမရှိ။ ဆိုလိုသည်မှာ “သေဒဏ်ကို ရှောင်ရှားရန် ငြင်းဆိုခြင်းမပြုပေ”။ ဂျိုးဆီးဖပ်စ်၏ ဘဝ အပိုဒ် ၂၉ ကို နှိုင်းယှဉ်ပါ။ ပေါလ်သည် တရားမျှတသော စစ်ဆေးမှုတစ်ခု၏ ရလဒ်ကို ရင်ဆိုင်ရန် ဆန္ဒရှိကြောင်း ကြေညာခဲ့ပြီး၊ စီရင်ချက်မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ ဖြစ်သည်။

I refuse not to die. Literally, “I do not plead to avert death.” Compare Josephus Life 29. Paul declares his willingness to face the results of a just trial, whatever the verdict might be.

လွှဲပြောင်းပေးအပ်ခြင်း။ ဂရိဘာသာဖြင့် “ခါရီဇိုမိုင်”၊ “ကျေးဇူးပြုရန်”၊ “ကျေနပ်စေရန်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ပေါလ်သည် သူ့အား စွပ်စွဲသူများထံ သက်သက်မျှသာ ကျေးဇူးပြုရန်အတွက် လွှဲပြောင်းပေးအပ်ခံရရန် မလိုလားခဲ့ပေ။ ဖီးစတပ်စ်သည် ဂျူးလူမျိုးများ၏ မျက်နှာသာရရှိရန် ကြိုးစားနေသည်ကို သူသိသည်။ သူသည် သူ၏ ရောမနိုင်ငံသားအခွင့်အရေးများကို စွပ်စွဲသူများကို ကျေနပ်စေရန်နှင့် ၎င်းတို့၏ သူ့အသက်အား မကောင်းသော ရည်ရွယ်ချက်များ အောင်မြင်ရန် လွယ်ကူစေရန် စွန့်လွှတ်ရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ ဆန်ဟီဒရင်သည် သူ့အား တရားမျှတမှုရော၊ သနားကရုဏာရောပင် ပေးမည်မဟုတ်ကြောင်း သူ ကောင်းစွာသိသည်။

Deliver. Gr. charizomai, “to do a favor,” “to gratify.” Paul was unwilling to be turned over to his accusers merely as a favor to them. He knew that Festus was trying to win the favor of the Jews. He refused to yield his rights as a Roman citizen merely to please his accusers and make it easier for them to achieve their evil designs on his life. He well knew that the Sanhedrin would accord him neither justice nor mercy.

ဆီဇာထံ အယူခံတင်သည်။ ပေါလ်သည် သူ၏ အခွင့်အရေးများကို နောက်ထပ်အတည်ပြုခြင်းဖြင့် သူ၏ အယူခံကို ပိတ်သိမ်းခဲ့သည် (အခန်း ၂၂၊ အပိုဒ် ၂၅-၂၉ ကို ကြည့်ပါ)။ သူသည် ရောမတွင် သူ့အား စွဲချက်တင်နိုင်သမျှကို စွန့်စားရန် အသင့်ရှိပြီး၊ ဆီဇာ၏ သက်သေများအပေါ် အခြေခံ၍ ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခု၏ မျှတမှုကို လက်ခံရန် အသင့်ရှိသည်။ သူသည် ရောမသို့ သွားရောက်လည်ပတ်ရန် ကာလရှည်ရည်ရွယ်ထားခဲ့ပြီး၊ အကျဉ်းချခံရမှုဖြင့် မဟုတ်ပေ (ရောမ ၁၊ အပိုဒ် ၉-၁၂၊ ၁၅၊ အပိုဒ် ၂၃၊ ၂၄)။ ဧကရာဇ်သည် အင်ပါယာ တစ်ခုလုံးရှိ အောက်တန်းစားတရားရုံးများမှ အယူခံတင်သည့် နောက်ဆုံးတရားရုံးဖြစ်သည်။

I appeal unto Cæsar. Paul closes his appeal with another assertion of his rights (see on ch. 22:25–29). He is ready to risk what may be laid to his charge at Rome, and Caesar’s fairness in reaching a decision on the basis of the evidence. He had long purposed to visit Rome, though not in bonds (Rom. 1:9–12; 15:23, 24). The emperor was the final court of appeal from all subordinate tribunals throughout the empire.

သူတို့တမန်တော်အဖြစ် ခန့်အပ်ခံရသည့်အချိန်မှစ၍၊ ပေါလ်သည် ဂျူးလူမျိုးများနှင့် တပါးအမျိုးသားများထံမှ ဆင်းရဲဒုက္ခခံခဲ့ရပြီး၊ သူ၏ဓမ္မအမှုဆောင်ခြင်းသည် အဟန့်အတားဖြစ်ခဲ့သည် (၂ ကောရိန္တု ၁၁၊ အပိုဒ် ၂၄-၂၇ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤဆန့်ကျင်မှုကို သူသည် ခရစ်တော်၏ အကျိုးအတွက် တိုးတက်နိုင်မည်ဆိုပါက ဆန္ဒအလျောက် ခံယူခဲ့သည် (တမန်တော်များကျမ်း ၂၀၊ အပိုဒ် ၂၂-၂၅၊ ၂ ကောရိန္တု ၄၊ အပိုဒ် ၅-၁၈၊ ဂလာတိ ၆၊ အပိုဒ် ၁၄၊ ဖိလိပ္ပိ ၁၊ အပိုဒ် ၁၂)။ သို့သော် သူသည် ယခု ဆီဇရိယာတွင် နှစ်နှစ်ကြာ အကျဉ်းချခံထားရပြီး၊ အပြစ်စီရင်ခံရခြင်းမရှိဘဲ၊ နှင့် တရားစစ်ဆေးမှုအသစ်တစ်ခု၏ အလားအလာမရှိပေ။ လီစီယပ်စ် (တမန်တော်များကျမ်း ၂၂၊ အပိုဒ် ၂၉)၊ ဖီးလစ် (အခန်း ၂၄၊ အပိုဒ် ၂၃-၂၇ ကို ကြည့်ပါ)၊ နှင့် ဖီးစတပ်စ် (အခန်း ၂၅၊ အပိုဒ် ၈၊ ၉၊ ၂၅ ကို ကြည့်ပါ) တို့သည် သူသည် ရောမဥပဒေကို ချိုးဖောက်မှုမရှိကြောင်း အားလုံးကောက်ချက်ချခဲ့သည်။ ဖီးလစ်သည် ပုဂ္ဂိုလိကအကြောင်းပြချက်များနှင့် ဂျူးလူမျိုးများကို ကျေနပ်စေရန်အတွက် ပေါလ်ကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းခဲ့ပြီး၊ ဖီးစတပ်စ်သည် ယခု ပေါလ်၏ ကုန်ကျစရိတ်ဖြင့် ဂျူးလူမျိုးများကို ဖျောင်းဖျရန် မူဝါဒကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန် အဆိုပြုပုံရသည်။ ထို့ကြောင့်၊ ပေါလ်သည် ဂျူဒီယာရှိ ရောမအုပ်ချုပ်ရေးမှူး၏ တရားစီရင်ပိုင်ခွင့်အောက်တွင် ဆက်လက်ရှိနေသရွေ့၊ အပြစ်ကင်းစင်ပြီး လွတ်မြောက်ရန် အလားအလာမရှိပေ၊ ပြီးတော့ သူသည် အပြစ်စီရင်ခံရသည့် အကျဉ်းသားအဖြစ်ဖြစ်စေ၊ သို့မဟုတ် နိုင်ငံရေးအရ အသုံးပြုခံရသူအဖြစ်ဖြစ်စေ ထိန်းသိမ်းခံရခြင်းသည် သိသာထင်ရှားသော ကွာခြားမှုမရှိပေ။ မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ၊ သူသည် ဧဝံဂေလိတရားကို ဟောပြောရန် လွတ်လပ်မှုမရှိခဲ့ပေ၊ ပြီးတော့ ဘဝတွင် အခြားရည်မှန်းချက်မရှိ၊ စိတ်ဝင်စားမှုမရှိသူတစ်ဦးအတွက် ထိုအလားအလာသည် သည်းမခံနိုင်ဖွယ်ဖြစ်ပုံရသည်။ ကားရာဇ်သံကျင့်ကြံသူများသည် အလားတူနည်းဖြင့် ၎င်းတို့၏ ဓမ္မအမှုဆောင်ခြင်းကို အဟန့်အတားဖြစ်နေပုံရသည်။

Ever since his appointment as the apostle to the heathen, Paul had suffered and his ministry had been hindered by both Jews and Gentiles (see 2 Cor. 11:24–27). This opposition he willingly endured if by it the cause of Christ might be advanced (Acts 20:22–25; 2 Cor. 4:5–18; Gal. 6:14; Phil. 1:12). However, he had now been confined in Caesarea for two years, uncondemned and without the prospect of a new trial. Lysias (Acts 22:29), Felix (see on ch. 24:23–27), and Festus (see on ch. 25:8, 9, 25) had all concluded that he was innocent of any violation of Roman law. Felix had nevertheless detained Paul, for personal reasons and to please the Jews, and Festus now apparently proposed to continue the policy of conciliating the Jews at Paul’s expense. Thus, as long as Paul remained under the jurisdiction of the Roman procurator of Judea there appeared to be no prospect of acquittal and release, and it made little difference whether he was detained as a condemned prisoner or merely as a political pawn. Either way he was not free to preach the gospel, and to one for whom life held no other ambition or interest such a prospect must have seemed insufferable. Other ambassadors of the cross were no doubt finding their ministry hindered in similar ways.

ဓမ္မသစ်ကျမ်းခေတ်တွင်၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် ရောမဥပဒေအောက်တွင် အသိအမှတ်ပြုခံရသော ဘာသာတစ်ခုအဖြစ် အဆင့်အတန်းမရှိခဲ့ပေ၊ ပြီးတော့ အသိအမှတ်မပြုခံရသော ဘာသာများ၏ ကျင့်သုံးမှုနှင့် ပြန့်ပွားမှုကို တားမြစ်ထားသည်။ ရောမသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာကို အစပိုင်းတွင် ဂျူဒီယံဘာသာ၏ ဂိုဏ်းတစ်ခုအဖြစ် ယူဆခဲ့သောကြောင့်သာ သည်းခံခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် အသိအမှတ်ပြုခံရသည်။ ပေါလ်နှင့် ခရစ်ယာန်ဘာသာကို ဆန့်ကျင်သည့် အမှုကို ဖိအားပေးခြင်းဖြင့်၊ ဂျူးလူမျိုးများသည် နောက်ဆုံးတွင် ဤအကျိုးကျေးဇူးကိုပင် ဆုံးရှုံးစေနိုင်ပြီး၊ ၎င်းတို့၏ အနေအထားကို ရောမဥပဒေအောက်တွင် တရားဝင်မခိုင်လုံစေနိုင်သည်။ စာမျက်နှာ ၄၇၊ ၉၃ ကို ကြည့်ပါ။

In NT times Christianity did not enjoy the status of a recognized religion before Roman law, and the practice and promulgation of unrecognized religions was prohibited. Rome tolerated Christianity only because it was at first considered to be a sect of Judaism, which was recognized. By pressing the case against Paul and Christianity the Jews could eventually deprive them of even this benefit, and make their position legally untenable under Roman law. See pp. 47, 93.

ပေါလ်သည် သူ၏အမှုကို ဆီဇာထံ အယူခံတင်ခြင်းဖြင့်၊ ရပ်တန့်နေသော သူ၏ကိုယ်ပိုင်အမှုတွင် ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုရရှိရန်သာမက၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာကို သီးခြားတရားဝင်ဘာသာတစ်ခုအဖြစ် အနည်းဆုံး အသိအမှတ်ပြုမှုတစ်ခုရရှိရန်လည်း ရည်ရွယ်ခဲ့သည်ဟု အကြံပြုထားသည်။ ၎င်းသည် ကားရာဇ်သံကျင့်ကြံသူများအား ၎င်းတို့သွားရောက်သည့်နေရာတိုင်းတွင် ပိုမိုလွတ်လပ်မှုပေးနိုင်ပြီး၊ ဒေသဆိုင်ရာ ဆန့်ကျင်မှုများကို ပိုမိုလွယ်ကူစွာ ကျော်လွှားနိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်နိုင်သည်။ ပေါလ်သည် ရောမတွင် အကျဉ်းချခံထားရစဉ်ပင်၊ သူသည် ဧကရာဇ်တရားရုံးတွင် ဧဝံဂေလိတရားကို ဟောပြောခြင်းမှ အဟန့်အတားမဖြစ်ခဲ့ဘဲ၊ အနည်းဆုံး “ဆီဇာ၏အိမ်တော်” (ဖိလိပ္ပိ ၄၊ အပိုဒ် ၂၂) မှ အချို့သည် ခရစ်ယာန်ဖြစ်လာခဲ့သည့်အချက်သည်၊ အခြားခရစ်ယာန်လုပ်သားများကို “အကြောက်တရားမရှိဘဲ နှုတ်ကပတ်တရားကို ပို၍ရဲရင့်စွာ ဟောပြောရန်” (ဖိလိပ္ပိ ၁၊ အပိုဒ် ၁၂-၁၄ ကို ကြည့်ပါ) အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိခဲ့သည်။ ပြီးတော့ ဧကရာဇ်သည် ခရစ်ယာန်ဧဝံဂေလိဆရာများ၏ ထိပ်တန်းပုဂ္ဂိုလ်ကို အပြစ်ကင်းစင်ကြောင်း အမိန့်ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်ကို သိရှိလာသောအခါ၊ အင်ပါယာတစ်ခုလုံးတွင် ဧဝံဂေလိတရားကို ဟောပြောရန် ပိုမိုလွတ်လပ်မှုရှိလာမည်ဖြစ်သည်။ ပေါလ်အား ဧကရာဇ်၏လက်ထဲတွင် အပြစ်ကင်းစင်ကြောင်း စီရင်ချက်သည် ဧဝံဂေလိတရားကို ဟောပြောရန် တရားဝင်ခွင့်ပြုချက်ကို ဖြစ်ပေါ်စေမည်၊ သို့မဟုတ် အနည်းဆုံး ၎င်းအတွက် လမ်းဖွင့်ပေးမည်ဖြစ်သည်။

It has been suggested that by appealing his case to Caesar, Paul purposed not only to secure a decision in his own case, which had come to a standstill, but also, perhaps, to secure at least a measure of recognition for Christianity as a legal religion in its own right. This might well be expected to afford the ambassadors of the cross greater freedom wherever they might go, and to overcome local opposition the more readily. Even while Paul was still in prison at Rome the very fact that he was not hindered from preaching the gospel in the imperial court, and that at least some “of Caesar’s household” (Phil. 4:22) became Christians, had the effect of making other Christian workers “much more bold to speak the word without fear” (see Phil. 1:12–14). And when it should become known that the emperor had decreed the acquittal of the foremost of Christian evangelists, there would be greater freedom throughout the empire to proclaim the gospel. Paul’s acquittal at the hands of the emperor would thus constitute, or at least prepare the way for, official permission to preach the gospel.

၁၂. ကောင်စီ။ ဂရိဘာသာဖြင့် “ဆမ်ဘူလီယွန်”၊ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၏ ကိုယ်ပိုင် “အကြံပေးအဖွဲ့” ကို ဆိုလိုသည်။ လုကာသည် ဂျူးလူမျိုးများ၏ “ကောင်စီ” ဖြစ်သော ဆန်ဟီဒရင်ကို ရည်ညွှန်းသည့်အခါ “ဆူနီဒရီယွန်” ဟူသော စကားလုံးကို တသမတ်တည်း အသုံးပြုသည် (တမန်တော်များကျမ်း ၅၊ အပိုဒ် ၂၁၊ ၆၊ အပိုဒ် ၁၂၊ ၂၂၊ အပိုဒ် ၃၀၊ ၂၃၊ အပိုဒ် ၁၊ ၂၄၊ အပိုဒ် ၂၀ စသည်)။ ဆီဇာထံ အယူခံတင်ခြင်းသည် အလိုအလျောက်ခွင့်ပြုခံရခြင်းမဟုတ်သော်လည်း၊ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးမှုက ပေါလ်သည် ရောမနိုင်ငံသားဖြစ်သည့်အတွက် သူ၏အယူခံကို ငြင်းပယ်၍မရသည့်အချက်ကို အတည်ပြုခဲ့သည်။

12. Council. Gr. sumboulion, the procurator’s own “group of councilors.” Luke consistently uses the word sunedrion when speaking of the Jewish “council,” the Sanhedrin (Acts 5:21; 6:12; 22:30; 23:1; 24:20; etc.). The appeal to Caesar was not automatically granted, but consultation confirmed the fact that since Paul was a Roman citizen his appeal could not be denied.

၁၃. ရက်အနည်းငယ်။ ရှင်းလင်းစွာ တိုတောင်းသော ကာလတစ်ခု (အခန်း ၉၊ အပိုဒ် ၁၉ ကို ကြည့်ပါ)။

13. Certain days. Clearly a brief period of time (see on ch. 9:19).

အာဂရီပါမင်း။ ဆိုလိုသည်မှာ၊ ဟီရော့အာဂရီပါ ၂၊ ဟီရော့အာဂရီပါ ၁ (သူ၏သေဆုံးမှုကို အခန်း ၁၂၊ အပိုဒ် ၂၀-၂၃ တွင် ဖော်ပြထားသည်) ၏သားဖြစ်ပြီး၊ ထို့ကြောင့် ဟီရော့မဟာမင်း၏ မြစ်ဖြစ်သည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၃၉၊ ၆၉၊ ၂၃၄ ကို ကြည့်ပါ)။ သူ၏ညီမဖြစ်သူ ဒရူဆီလာကဲ့သို့ (အခန်း ၂၄၊ အပိုဒ် ၂၄ ကို ကြည့်ပါ)၊ ဤဘုရင်သည် ဟီရော့မဟာမင်း၏ဇနီး မာရီယမ်နီမှ ဆင်းသက်လာသူဖြစ်သည့်အတွက် ဂျူးလူမျိုးဖြစ်သည်။ အာဂရီပါ ၂ သည် သူ၏ဖခင်သေဆုံးချိန်တွင် (အေဒီ ၄၄) ပါလက်စတိုင်းရှိ ဘုရင်ရာထူးကို ထမ်းဆောင်ရန် အသက်ငယ်လွန်းသည်ဟု ယူဆခံခဲ့ရသော်လည်း၊ မကြာမီတွင် ဦးလေးတစ်ဦးသေဆုံးပြီးနောက်၊ သူသည် ခါလစီစ်၏ အုပ်ချုပ်မှုဖြင့် နှစ်သိမ့်ခံခဲ့ရသည် (ဂျိုးဆီးဖပ်စ်၏ အန်တီကွီးတီးစ် အပိုင်း ၁၉၊ အခန်း ၉၊ အပိုဒ် ၂)။ နောက်ပိုင်းတွင် အာဂရီပါသည် ဖိလိပ္ပုနှင့် လီစာနိယပ်စ်အောက်တွင် ယခင်က ရှိခဲ့သော မြောက်ပိုင်းရှိ ခရိုင်များကို ဘုရင်ဘွဲ့ဖြင့် ရရှိခဲ့သည် (အပိုင်း ၂၀၊ အခန်း ၇၊ အပိုဒ် ၁)။ နောက်ပိုင်းတွင် နီရိုသည် သူ့အား အချို့သော မြို့များကို ပေးအပ်ခဲ့သည်။ အေဒီ ၆၈-၇၃ ဂျူးစစ်ပွဲတွင် အာဂရီပါသည် ဂျူးလူမျိုးများကို ပုန်ကန်မှုမှ တားဆီးရန် ကြိုးစားခဲ့ပြီး၊ ရောမလူမျိုးများဘက်မှ ရပ်တည်ခဲ့သည် (ဂျိုးဆီးဖပ်စ်၏ ဝေါး အပိုင်း ၂၊ အခန်း ၁၆၊ အပိုဒ် ၄ [၃၄၅-၄၀၁])။ သူသည် ရောမသို့ ပြည်နှင်ခံခဲ့ပြီး၊ အေဒီ ၁၀၀ တွင် သေဆုံးခဲ့သည်။ ဖီးစတပ်စ်သည် ပေါလ်၏အမှုကို ကိုင်တွယ်ရာတွင် အာဂရီပါ ၂ ၏ အကြံဉာဏ်ကို သဘာဝအတိုင်း တောင်းခံလိမ့်မည်။ အာဂရီပါသည် ဗိမာန်တော်၏ ဘဏ္ဍာကို ထိန်းသိမ်းခဲ့ပြီး၊ ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်းကို ခန့်အပ်ပိုင်ခွင့်ရှိခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် သူသည် ရောမအုပ်ချုပ်ရေးမှူး၏ ဘာသာရေးဆိုင်ရာ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တစ်ဦးအဖြစ် ရှိပြီး၊ အမှုနှင့်ပတ်သက်၍ ခိုင်မာသော အကြံဉာဏ်ပေးနိုင်သည့် အနေအထားတွင် ရှိသည်။

King Agrippa. That is, Herod Agrippa II, son of Herod Agrippa I (whose death is described in ch. 12:20–23), and thus great-grandson of Herod the Great (see Vol. V, pp. 39, 69, 234). Like his sister Drusilla (see on ch. 24:24), this monarch was a Jew by virtue of descent from Herod the Great’s wife Mariamne. Agrippa II was considered too young to take the kingship of Palestine when his father died (a.d. 44; Josephus Antiquities xix. 9. 2), but upon the death of an uncle soon afterward, he was consoled with the rulership of Chalcis (ibid. xx. 5. 2). Later Agrippa received the provinces to the north, formerly under Philip and Lysanias (ibid. 7. 1), with the title of king. Still later Nero gave him certain other cities, In the Jewish war of a.d. 68–73 Agrippa sided with the Romans against the Jews, whom he tried to dissuade from rebellion (Josephus War ii. 16. 4 [345–401]). He retired to Rome, where he died in a.d. 100. Festus would naturally turn to Agrippa II for counsel concerning the handling of Paul’s case. Agrippa had custody of the Temple treasure and the privilege of appointing the high priest. He was therefore in a sense a religious colleague of the Roman governor, and in a position to give sound advice with respect to the case.

ဘာနစ်။ သို့မဟုတ် ဘီရနစ်၊ အာဂရီပါ ၁ ၏ အကြီးဆုံးသမီးဖြစ်ပြီး၊ အာဂရီပါ ၂ နှင့် ဖီးလစ်၏ဇနီး ဒရူဆီလာတို့၏ အစ်မဖြစ်သည်။ သူမသည် ဦးလေးဖြစ်သူ ခါလစီစ်ဘုရင် ဟီရော့နှင့် ပထမဦးစွာ လက်ထပ်ခဲ့ပြီး (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၄၀ ကို ကြည့်ပါ)၊ ၎င်းကို အာဂရီပါ ၂ က ဆက်ခံခဲ့သည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၂၃၄ ကို ကြည့်ပါ)။ ဂျူးနှင့် ရောမစာရေးဆရာများသည် သူမနှင့် သူမ၏အစ်ကို အာဂရီပါ ၂ တို့၏ ဆက်ဆံရေးကို အပြစ်ရှိသည်ဟု ပြောကြသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် သူမသည် စီလီစီယာဘုရင် ပိုလီမိုနှင့် လက်ထပ်ခဲ့သော်လည်း၊ မကြာမီတွင် သူ့ကို စွန့်ခွာပြီး သူမ၏အစ်ကိုနှင့်အတူ ရောမသို့ သွားခဲ့သည်။ သူမသည် ဧကရာဇ် တိုင်တပ်စ်၏ မယားဖြစ်လာခဲ့ပြီး၊ ဆီးနိတ်က သူမကို ဖယ်ရှားရန် အတင်းအကျပ်ပြုလုပ်သောအခါ တိုင်တပ်စ်သည် အလွန်ဝမ်းနည်းခဲ့သည် (ဆူအီတိုနီးယပ်စ်၏ တိုင်တပ်စ် အခန်း ၇၊ အပိုဒ် ၂၊ တာစီတပ်စ်၏ သမိုင်း အပိုင်း ၂၊ အခန်း ၈၁၊ ဂျိုးဆီးဖပ်စ်၏ အန်တီကွီးတီးစ် အပိုင်း ၂၀၊ အခန်း ၇၊ အပိုဒ် ၃)။

Bernice. Or, Berenice; the eldest daughter of Agrippa I, and a sister of Agrippa II and of Drusilla, wife of Felix. She had first been married to her uncle, Herod, king of Chalcis (see Vol. V, p. 40), whom Agrippa II had succeeded (see Vol. V, p. 234). Both Jewish and Roman writers speak of her relations with her brother Agrippa II as sinful. Later she married Polemo, king of Cilicia, but soon left him and went to Rome to be with her brother. She became the mistress of the emperor Titus, who grieved greatly when the Senate compelled him to dismiss her (Suetonius Titus vii. 2; Tacitus History ii. 81; Josephus Antiquities xx. 7. 3).

ဖီးစတပ်စ်ကို နှုတ်ဆက်ရန်။ ၎င်းသည် အာဂရီပါ ၂ ၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးသစ်ထံ ပထမဆုံး ယဉ်ကျေးသောလည်ပတ်မှုဖြစ်ပြီး، သူ့ကို ကြိုဆိုရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။ အာဂရီပါ ၂ သည် ရောမပြည်ထောင်စု၏ လက်အောက်ခံဘုရင်တစ်ဦးဖြစ်သည်။

To salute Festus. This was the first courtesy visit of Agrippa II to the new procurator, for the purpose of welcoming him. Agrippa II was, of course, a vassal king of Rome.

၁၄. ရက်ပေါင်းများစွာ။ ပေါလ်ကို အာဂရီပါနှင့် ဘီရနစ်တို့၏ ရှေ့သို့ ခေါ်ဆောင်လာခဲ့သည်မှာ ၎င်းတို့၏ ကြာရှည်နေထိုင်မှုက အခွင့်အရေးပေးခဲ့သောအခါဖြစ်သည်။ ဖီးစတပ်စ်သည် ပေါလ်၏အမှုကို အပြန်အလှန်စိုးရိမ်ရသည့် လုပ်ငန်းတစ်ခုအဖြစ် မဟုတ်ဘဲ၊ စကားပြောဆိုမှုအတွင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

14. Many days. Paul was brought before Agrippa and Berenice when their protracted stay gave opportunity for it. Festus mentioned Paul’s case, not so much as an item of business that was of mutual concern, but rather in the course of conversation.

၁၅. ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်းများ။ အပိုဒ် ၂ ကို ကြည့်ပါ။ စီရင်ချက်ရယူလိုခြင်း。 အပိုဒ် ၁-၃ ကို ကြည့်ပါ။

15. Chief priests. See on v. 2.

Desiring to have judgment. See on vs. 1–3.

၁၆. လွှဲပြောင်းပေးအပ်ခြင်း။ ဂရိဘာသာဖြင့် “ခါရီဇိုမိုင်” (အပိုဒ် ၁၁ ကို ကြည့်ပါ)။ ရောမအရာရှိတစ်ဦးသည် စွပ်စွဲခံရသူတစ်ဦးကို အခြားသူများထံ ပြစ်ဒဏ်ပေးရန်အတွက် သက်သက်မျှသာ ကျေးဇူးပြုရန် လွှဲပြောင်းပေးအပ်ရန် မဖြစ်သင့်ပေ။ သို့သော်၊ ထိုအရာသည် ပိလတ်သည် ခရစ်တော်နှင့်ပတ်သက်၍ ပြုလုပ်ခဲ့သည့်အရာဖြစ်သည်။ ဖီးစတပ်စ်၏ မှတ်တမ်းသည် ပို၍ဂုဏ်ယူစရာဖြစ်သည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၇၁ ကို ကြည့်ပါ)။

16. Deliver. Gr. charizomai (see on v. 11). A Roman official was not supposed to surrender an accused man to others for punishment, merely as a favor. However, that is precisely what Pilate had done with Christ. Festus’ record was more honorable (see Vol. V, p. 71).

သေရန်။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) ဤစကားလုံးများကို ချန်လှပ်ထားသည်။ အဓိပ္ပာယ်မှာ မပြောင်းလဲပေ။

To die. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of these words. The meaning is not altered.

အခွင့်အရေး။ ဂရိဘာသာဖြင့် “တိုပိုစ်”၊ ဆိုလိုသည်မှာ “နေရာ”၊ “အခွင့်အရေး” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ “ခွင့်ပြုချက်” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် “လိုင်စင်” မဟုတ်ပေ (ရောမ ၁၅၊ အပိုဒ် ၂၃ ကို ကြည့်ပါ)။ ဖီးစတပ်စ်သည် ပေါလ်အား သူ၏ကာကွယ်ပြောဆိုမှုကို ပြုလုပ်ရန် အခွင့်အရေးပေးရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။

Licence. Gr. topos, literally, “place,” meaning “opportunity,” not “license” in the sense of permission (see Rom. 15:23). Festus was determined to give Paul opportunity to make his defense.

၁၇. ဤသို့ရောက်လာသည်။ အပိုဒ် ၆၊ ၇ ကို ကြည့်ပါ။

17. Come hither. See on vs. 6, 7.

၁၈. အရာများ။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) “မကောင်းသောအရာများ” ဟူသော စာသားကို ဖတ်ရသည်။

18. Things. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading “evil things.”

၁၉. အချို့သော အငြင်းပွားမှုများ။ ဆိုလိုသည်မှာ၊ အငြင်းပွားမှုအချက်များ၊ မေးမြန်းရန်နှင့် ဖြေကြားရန် မေးခွန်းများ မဟုတ်ပေ။ အပိုဒ် ၇၊ ၈ ကို ကြည့်ပါ။

19. Certain questions. That is, points of dispute, not inquiries to be raised and answered. See on vs. 7, 8.

၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်။ ဤအသုံးအနှုန်းကို “သူ၏ကိုယ်ပိုင်” ဟုလည်း ဘာသာပြန်နိုင်ပြီး၊ ထိုသို့ဆိုပါက ၎င်းသည် ပေါလ်ကို ရည်ညွှန်းမည်ဖြစ်သည်။

Their own. This expression may also be translated “his own,” in which case it would refer to Paul.

ဘာသာရေးယုံကြည်မှု။ ဂရိဘာသာဖြင့် “ဒိစီဒိုင်မိုနီယာ”၊ “နတ်များကို ရိုသေလေးစားမှု”၊ “ဘာသာရေး” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ တစ်ခါတစ်ရံ၊ ဤနေရာတွင် မဖြစ်နိုင်သော်လည်း၊ “အယူသည်းမှု” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်၊ ပေါလ်၏ဘာသာကို ရည်ညွှန်းသည်မဟုတ်လျှင်ဖြစ်သည်။ ဖီးစတပ်စ်သည် ဂျူဒီယံဘာသာကို “အယူသည်းမှု” ဟု ဖော်ပြပါက ဂျူးလူမျိုးဖြစ်သည်ဟု အမည်ခံထားသူ အာဂရီပါကို စော်ကားမှုဖြစ်စေမည်မဟုတ်ပေ။

Superstition. Gr. deisidaimonia, “reverence for the gods,” “religion,” and sometimes, though probably not here, “superstition,” unless reference is made to Paul’s religion. Festus could hardly have described Judaism as a “superstition,” without giving offense to Agrippa, himself nominally a Jew.

ယေရှု။ ၎င်းသည် ဖီးလစ်သို့မဟုတ် ဖီးစတပ်စ်နှင့် အင်တာဗျူးများတွင် ယေရှုကို တိုက်ရိုက်ရည်ညွှန်းသည့် ပထမဆုံး မှတ်တမ်းတင်ထားသော ကိုးကားချက်ဖြစ်သော်လည်း၊ သူ၏နာမည်ကို ယခင်က မဖော်ပြခဲ့သည်ဟု ထင်ရန်မဖြစ်နိုင်ပေ။ ပေါလ်သည် ပြန်လည်ထမြောက်ခြင်းအကြောင်း ပြောခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတွင် ခရစ်တော်၏ အတွေ့အကြုံသည် တစ်ခုတည်းသော အောင်မြင်မှု၏ ဥပမာဖြစ်သည်၊ ပြီးတော့ “ဖြောင့်မတ်ခြင်း၊ သမ္မာသတိရှိခြင်း၊ နှင့် နောင်လာမည့်တရားစီရင်ခြင်း” (အခန်း ၂၄၊ အပိုဒ် ၂၅) အကြောင်း ဆင်ခြင်ခဲ့သည်။ ပေါလ်သည် ခရစ်တော်အကြောင်းကို မပြောဘဲ ဤသို့ပြောဆိုနိုင်မည်မဟုတ်ပေ။ ယေရှုကို အမည်ပေးရာတွင်၊ ဖီးစတပ်စ်သည် ပေါလ်၏ ကယ်တင်ရှင်အပေါ် သက်သေခံမှုကို ထင်ဟပ်စေသည်။

Jesus. This is the first recorded direct reference to Jesus in interviews with either Felix or Festus, but it would be incredible to think that His name had not been earlier mentioned. Paul had talked of the resurrection, of which Christ’s experience was the one great triumphant illustration, and had “reasoned of righteousness, temperance, and judgment to come” (ch. 24:25). Paul could not thus have spoken without telling of the Christ. In naming Jesus, Festus reflects Paul’s witness to the Saviour.

၂၀။ ကျွန်ုပ်သံသယရှိခဲ့သည်။ ဖေးစတုမှာ ဂျူးဘာသာနှင့်ဓလေ့ထုံးတမ်းများကို မသိရှိကြောင်း ဝန်ခံသည်။ ဂျူးဘာသာ၏ဌာနချုပ်ဖြစ်သော ယေရုဆလင်တွင် ဘာသာရေးဆိုင်ရာမေးခွန်းများ၏ အချက်အလက်များကို သိရှိရန် ပို၍လွယ်ကူပေလိမ့်မည် (အခန်းကြီး ၉ ကိုကြည့်ပါ)။ သို့သော် ပေါလုသည် ယေရုဆလင်သို့သွားရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၁၀ ကိုကြည့်ပါ)။ ပေါလုသည် ရောမသို့သွားသောအခါ ဖေးစတုမှာ သူ၏အမှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး အစီရင်ခံစာတစ်စောင် ပေးပို့ရန်လိုအပ်ပြီး၊ ဂျူးလူမျိုးတစ်ဦးဖြစ်ပြီး အသိပညာရှိသူဖြစ်သော အဂရစ်ပကမှာ ဖေးစတုအား ဘာပြောရမည်ကို သိရန် ကူညီနိုင်သည်။ ထို့ပြင်၊ အဂရစ်ပကို ဤတောင်းဆိုမှုသည် ဖေးစတုနှင့် အဂရစ်ပကအကြား အနာဂတ်ဆက်ဆံရေးအတွက် တန်ဖိုးရှိသော သွယ်ဝိုက်သောချီးကျူးမှုတစ်ခုကို သယ်ဆောင်လာသည်။

20. I doubted. Festus confesses his ignorance of Jewish beliefs and customs. In Jerusalem, the headquarters of Judaism, it would presumably be easier to ascertain the facts of religious questions (see on v. 9). But Paul had refused to go to Jerusalem (see on v. 10). When Paul went to Rome it would be necessary for Festus to send with him a report on his case, and Agrippa, an informed Jew, could assist the procurator in knowing what to say. Also, this request to Agrippa carried with it an implied compliment that would be of value to Festus in future relations with Agrippa.

၂၁။ ထိန်းသိမ်းထားသည်။ ဂရိဘာသာ tēreō (အခန်းကြီး ၂၄:၂၃ ကိုကြည့်ပါ)။

21. Reserved. Gr. tēreō (see ch. 24:23).

စစ်ဆေးမှု။ ဂရိဘာသာ diagnōsis၊ စကားလုံးအရ “ထိုးထွင်းသိမြင်မှု” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး စေ့စပ်သေချာသော စစ်ဆေးမှုကို ဖော်ပြသည်။ ၎င်းသည် ဥပဒေဆိုင်ရာအသုံးအနှုန်းတစ်ခုဖြစ်ပေလိမ့်မည်။ အခန်းကြီး ၂၃:၃၅ ကိုကြည့်ပါ။

Hearing. Gr. diagnōsis, literally, a “through-knowing,” indicates a thorough examination. It was probably a technical legal term. See on ch. 23:35.

ဩဂတ်စတုမှ်။ ဂရိဘာသာ Sebastos၊ “ဆည်းကပ်ထိုက်သော”၊ “ရိုသေထိုက်သော”၊ “ဂုဏ်ပြုထိုက်သော” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး လက်တင်ဘာသာ Augustus၊ “တင့်တယ်သော”၊ “ဂုဏ်သရေရှိသော”၊ “ဂုဏ်ပြုထိုက်သော” နှင့် ညီမျှသည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၃၇၊ ၃၈၊ အတွဲ ၆၊ စာမျက်နှာ ၇၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်းသည် ဘီစီ ၂၇ မှ အေဒီ ၁၄ အထိ အုပ်ချုပ်ခဲ့သော ဧကရာဇ် ဩဂတ်စတုမှ်မဟုတ်ဘဲ၊ ဧကရာဇ်နှင့်ညီမျှသော ဘွဲ့တစ်ခုဖြစ်သည်။ ရောမလူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏အုပ်ချုပ်သူကို ဧကရာဇ်အစား ဩဂတ်စတုမှ်ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။

Augustus. Gr. Sebastos, “worshipful,” “reverend,” “venerable,” equivalent to the Latin Augustus, “majestic,” “august,” “worthy of honor” (see Vol. V, pp. 37, 38; Vol. VI, p. 72). This was not Caesar Augustus, who ruled from 27 b.c. to a.d. 14 (see Vol. V, p. 234), but a title equivalent to Caesar. The Romans spoke of their ruler as Augustus, not as emperor.

ဧကရာဇ်။ ဤအချိန်က ဧကရာဇ်မှာ နီရို (အေဒီ ၅၄-၆၈) ဖြစ်သည်။ စာမျက်နှာ ၈၁-၈၄ ကိုကြည့်ပါ။

Cæsar. The emperor at this time was Nero (a.d. 54–68). See pp. 81–84.

၂၂။ ကြားလိုသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ကြားနာလိုသည့်ဆန္ဒရှိသည်။ အဂရစ်ပကသည် ပေါလုအကြောင်းနှင့် သူ၏သွန်ပြချက်များကို ကြားဖူးပြီး စူးစမ်းလိုစိတ်ရှိခဲ့သည်။ အဂရစ်ပက၏ဦးလေး ဟေရုဒ်အန္တိပက ယေရှုကိုတွေ့လိုသော ဆန္ဒနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ (လုကာ ၂၃:၈)။

22. Would … hear. That is, was desiring to hear. Agrippa had evidently heard of Paul and was curious concerning him and his teachings. Compare the desire of Agrippa’s great-uncle, Herod Antipas, to see Jesus (Luke 23:8).

၂၃။ ခမ်းနားစွာဖြင့်။ ဖေးစတုကို အထင်ကြီးစေရန်နှင့် ပေါလုကို ထိတ်လန့်စေရန် ဖြစ်နိုင်သည်။ ဤသည်မှာ ပေါလုအား ဘုရင်မင်းမြတ်များရှေ့တွင် သူ၏ယုံကြည်ခြင်းကို သက်သေထူရန် ပထမဆုံးအခွင့်အရေးဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၉:၁၅ ကိုကြည့်ပါ)။

23. With great pomp. Perhaps to impress Festus and overawe Paul. Here was Paul’s first opportunity to testify to his faith before royalty (see ch. 9:15).

ကြားနာရာနေရာ။ ဂရိဘာသာ akroatērion၊ “ကြားနာရာခန်းမ”။ ၎င်းသည် ပို၍သို့မဟုတ် လူထုဆန်သော အထူးကြားနာမှုများအတွက် သီးသန့်ခွဲထားသော ကြီးမားသောအခန်းတစ်ခုဖြစ်ပေလိမ့်မည်။

Place of hearing. Gr. akroatērion, “audience chamber.” This was probably a large room set aside for special audiences of a more or less public nature.

ဗိုလ်မှူးများ။ အခန်းကြီး ၂၂:၂၄ ကိုကြည့်ပါ။ လုစီယပ်သည် ပေါလုကို ဖမ်းဆီးထားခဲ့သူဖြစ်သည်။ ဖေးစတုသည် အဂရစ်ပကအား ဂုဏ်ပြုရန် ဤအထူးကြားနာမှုအတွက် တပ်စခန်းမှ အဆင့်မြင့်အရာရှိများကို စုဝေးစေခဲ့ပြီး၊ ထိုအခါသမယကို ဂုဏ်ပြုရန်အတွက် အရောင်အသွေးနှင့် အရေးပါမှုကို ထည့်သွင်းပေးခဲ့ပေမည်။

Chief captains. See on ch. 22:24. Such was Lysias, who placed Paul under arrest. Festus now assembled the high officers of the garrison for this special audience, perhaps to lend color and importance to the occasion in honor of Agrippa.

ထင်ရှားသူများ။ ဆိုလိုသည်မှာ ကဲသရိယမြို့၏ ထင်ရှားသူများဖြစ်သည်။

Principal men. That is, the prominent men of Caesarea.

၂၄။ ဂျူးလူထု။ ဆိုလိုသည်မှာ ဂျူးလူမျိုးတစ်ခုလုံးဖြစ်ပြီး၊ အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့နှင့် ယဇ်ပုန်းကြီးများက ကိုယ်စားပြုသည်။

24. The multitude of the Jews. That is, the Jewish people as a nation, as represented, of course, by the chief priests and members of the Sanhedrin.

ကျွန်ုပ်ထံသို့လာရောက်တောင်းဆိုသည်။ သို့မဟုတ် “ကျွန်ုပ်ထံသို့ အသနားခံသည်”၊ “ကျွန်ုပ်ထံသို့ ဆုတောင်းသည်”၊ “ကျွန်ုပ်အတွက် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်သည်” (ရောမ ၈:၂၇၊ ၃၄၊ ၁၁:၂၊ ဟေဗြဲ ၇:၂၅ ကိုကြည့်ပါ)။

Dealt with me. Or, “made suit to me,” “petitioned me” “interceded with me” (see Rom. 8:27, 34; 11:2; Heb. 7:25).

ဤနေရာ၌လည်း။ ယေရုဆလင်၏ ခေါင်းဆောင်များသည် ကဲသရိယမြို့တွင် ပေါလုဆန့်ကျင်ရေးအဖွဲ့ကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးအသစ်အား ပေါလုကို သေဒဏ်ပေးရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

Also here. The leaders of Jerusalem had obviously stirred up an anti-Paul party in Caesarea which had joined in urging the new governor to put Paul to death.

အော်ဟစ်သည်။ ပေါလုကို သေဒဏ်ပေးရန် ဂျူးလူမျိုးများ၏ တောင်းဆိုမှုများသည် ပြင်းထန်ပြီး ဆူညံစွာဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၂၂:၂၂၊ ၂၃ ကိုကြည့်ပါ)။

Crying. The pleas of the Jews for Paul to be killed were apparently vehement and vociferous (cf. ch. 22:22, 23).

၂၅။ သေဒဏ်ထိုက်သည့်အမှုမရှိ။ အခန်းကြီး ၁၁ ကိုကြည့်ပါ။ ဂျူးဘာသာကို ဆန့်ကျင်သော ပြစ်မှုတစ်ခုအတွက် လူတစ်ဦးကို သေဒဏ်ပေးရန်ဟူသော အယူအဆကို ရောမလူမျိုးတစ်ဦးသည် မဆီမဆိုင်ဟု ယူဆပေလိမ့်မည်။ သို့သော် ပေါလုသည် ဧကရာဇ်ထံသို့ အယူခံဝင်ခဲ့ပြီး၊ ဖေးစတုသည် ဧကရာဇ်ထံသို့ အစီရင်ခံစာ ပြင်ဆင်ရာတွင် အကြံပြုချက်များကို ကြိုဆိုခဲ့သည်။

25. Nothing worthy of death. See on v. 11. A Roman would consider outrageous the idea of putting a man to death for an offense against the Jewish religion. But Paul had appealed to Caesar, and Festus would welcome suggestions on preparing his report to the emperor.

ဩဂတ်စတုမှ်။ အခန်းကြီး ၂၁ ကိုကြည့်ပါ။

Augustus. See on v. 21.

၂၆။ မသေချာသောအရာ။ ဖေးစတုသည် ဂျူးဘာသာအကြောင်း အနည်းငယ်သာသိခဲ့သဖြင့်၊ ဂျူးဘာသာနှင့်သက်ဆိုင်သော စွဲချက်တစ်ခုအပေါ် ပေါလုကို တရားစွဲဆိုရန် အသိပညာပြည့်ဝသော စွဲချက်တစ်ခုကို မည်သို့တင်ပြရမည်ကို မသိခဲ့ပေ။

26. No certain thing. Festus knew so little of the Jewish religion that he felt at a loss to know how to present an informed indictment against Paul on a charge concerned exclusively with matters of the Jewish religion.

ရေးသားရန်။ ဖေးစတုသည် ဧကရာဇ်ထံသို့ အသေးစိတ်စာရင်းတစ်စောင် ပေးပို့ရမည်။

To write. Festus must send a bill of particulars to the imperial throne.

အရှင်သခင်။ ဂရိဘာသာ ho kurios၊ “အရှင်သခင်” သို့မဟုတ် “ကျွန်ုပ်၏အရှင်” ဟု ဤနေရာတွင် ဧကရာဇ်နီရိုကို ရည်ညွှန်းသည်။ ဧကရာဇ်များအတွက်အသုံးပြုသောအခါ သို့မဟုတ် ခရစ်တော်အတွက် အသုံးပြုသောအခါ ဤဘွဲ့သည် နတ်ဘုရားဆိုင်ရာ အဓိပ္ပာယ်သက်ရောက်သည်။ ဩဂတ်စတုမှ်သည် သူ့ကို အရှင်သခင်ဟု မည်သူမျှ မခေါ်ဆိုရန် တားမြစ်ခဲ့ပြီး၊ သူ၏ဆက်ခံသူ တိဘေရီးယပ်လည်း (Suetonius Augustus iii. 53. 1; Tiberius xxvii) ထိုနည်းတူပြုခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းတို့၏ နှိမ့်ချမှုနည်းပါးသော ဆက်ခံသူများသည် မိတ်ဆွေများနှင့် ချီးမွမ်းသူများထံမှ ဤဘွဲ့ကို လက်ခံခဲ့ကြသည်။ ကဲလိဂူလာသည် သူ့ကိုယ်သူ dominus၊ လက်တင်ဘာသာဖြင့် kurios ၏ ညီမျှသူအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ပြီး၊ ဒိုမီရှန်သည် dominus deus၊ “အရှင်ဘုရား” ဟူသော ဘွဲ့ကို လက်ခံခဲ့သည်။ ပလငီအငယ်သည် သူ၏ထောက်ခံသူဖြစ်သော ဧကရာဇ်ထရာဂျန်ကို dominus ဟု မကြာခဏခေါ်ဆိုခဲ့သည်။ စာမျက်နှာ ၆၁၊ ၆၂ ကိုကြည့်ပါ။

My lord. Gr. ho kurios, “the [or “my”] lord,” here the emperor, Nero. When used of the emperors as when applied to Christ this title bore an implication of divinity. Augustus had forbidden anyone to call him lord, as had his successor Tiberius (Suetonius Augustus iii. 53. 1; Tiberius xxvii), but their less modest successors accepted the title from friends and flatterers. Caligula styled himself dominus, the Latin equivalent of kurios, and Domitian adopted the title dominus deus, “lord god.” Pliny the Younger addressed his patron, the emperor Trajan, frequently as dominus. See pp. 61, 62.

အထူးသဖြင့် သင့်ရှေ့တွင်။ ဖေးစတုသည် ဤခက်ခဲသောအမှုကို ဖြေရှင်းရာတွင် အဂရစ်ပကထံမှ အထူးအကူအညီကို ရှာဖွေနေခဲ့သည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင်၊ အဂရစ်ပက၏ အကြံဉာဏ်ကို လေးစားမှုရှိလျှင် သူဝမ်းမြောက်ပေလိမ့်မည်။

Specially before thee. Festus was looking to Agrippa for special help in solving this difficult case. At the same time Agrippa would be pleased if his counsel should be held in esteem.

၂၇။ မဖြစ်မနေ။ ရောမတရားစီရင်မှုသည် နိယာမအရ တရားမျှတသော်လည်း၊ ၎င်းကို အုပ်ချုပ်သော တရားသူကြီးများသည် မကြာခဏ အကျင့်ပျက်ခြစားမှုရှိသည်။ ဖေးစတုသည် သမာဓိရှိသူတစ်ဦးဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၁ ကိုကြည့်ပါ)။

27. Unreasonable. Roman justice was fair in principle although the judges who administered it were too often venal. Festus was a man of some integrity (see on v. 1).

ellen g. white comments

1–5 AA 428

1–27 AA 428-435

6–9 AA 429

10–12 AA 430

13–15 AA 433

16 AA 428

18, 19, 22, 23, AA 434

24–27 AA 435

အခန်းကြီး - ၂၆

chapter 26

၂ ပေါလုသည် အာဂရစ်ပါထံတွင် သူ၏ငယ်စဉ်ကလေးဘဝမှစ၍ ဘဝအကြောင်းကို ဖော်ပြသည်၊ ၁၂ သူမည်သို့ အံ့ဖွယ်နည်းဖြင့် ဘာသာပြောင်းလဲခံရပြီး တမန်တော်အဖြစ်သို့ ခေါ်ဝေါ်ခံရသည်ကို ဖော်ပြသည်။ ၂၄ ဖေးစတပ်စ်က သူ့ကို ရူးသွပ်သည်ဟု စွပ်စွဲရာ၊ သူက နူးညံ့စွာ ဖြေကြားသည်။ ၂၈ အာဂရစ်ပါသည် ခရစ်ယာန်ဖြစ်လာရန် နီးပါးဆွဲဆောင်ခံရသည်။ ၃၁ တစ်ဖွဲ့လုံးက သူ့ကို အပြစ်မရှိကြောင်း ကြေငြာသည်။

2 Paul, in the presence of Agrippa, declareth his life from his childhood, 12 and how miraculously he was converted, and called to his apostleship. 24 Festus chargeth him to be mad, whereunto he answereth modestly. 28 Agrippa is almost persuaded to be a Christian. 31 The whole company pronounce him innocent.

၁။ အဂရစ်ပက။ အခန်းကြီး ၂၅:၁၃ ကိုကြည့်ပါ။ ဤလူငယ်ဘုရင်သည် ပေါလုနှင့် သိသာထင်ရှားစွာ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်။ မက္ကဘီများနှင့် ဟေရုဒ်အိမ်တော်၏ နောက်ဆုံးမျိုးဆက်ဖြစ်သော အဂရစ်ပကသည် ဂျူးလူမျိုးဖြစ်ကြောင်း ကြွေးကြော်သော်လည်း နှလုံးသားထဲတွင် ရောမလူမျိုးဖြစ်သည်။ သူ၏အုပ်ချုပ်မှုသည် မင်းဆက်တစ်ခုနှင့် ခေတ်တစ်ခု၏ အဆုံးသတ်ကို အမှတ်အသားပြုသည်။ အစပိုင်းမှစ၍ ဟေရုဒ်မင်းဆက်သည် ရောမအား သိမ်းပိုက်ခံထားရပြီး၊ ထူးချွန်သောမှတ်တမ်းမျိုး လုံးဝမရရှိခဲ့ပေ။ သူ့ရှေ့တွင် ပေါလုရပ်တည်နေပြီး၊ ယခုအခါ အသက်ကြီးရင့်လာသော်လည်း သူ၏ယုံကြည်ချက်များတွင် ခိုင်မာဆဲဖြစ်ပြီး၊ အခြေအနေများရှိသော်လည်း ယုံကြည်ချက်ရှိသည်။ အဂရစ်ပကသည် စစ်မှန်သောတန်ဖိုးများကို လျစ်လျူရှုပြီး ကဲ့ရဲ့တတ်သည်။ ပေါလုသည် မိမိကိုယ်ကို မည်မျှပေးဆပ်ရသည်ဖြစ်စေ အမှန်တရားကို စိတ်အားထက်သန်စွာ လိုက်စားသည်။

1. Agrippa. See on ch. 25:13. The young king stands in striking contrast to Paul. This last scion of a decayed line of Jewish kings, the Maccabees, and of the house of Herod, Agrippa professed to be a Jew but was at heart a Roman. His reign marked the end of a dynasty and of an era. From the first the Herodian dynasty had been captive to Rome, and had certainly made no brilliant record. Before him stands Paul, old now, but strong in his convictions, and confident despite the circumstances. Agrippa is cynical, indifferent to real values; Paul is ardent for truth, no matter what the cost to himself.

လက်ကိုဆန့်ထုတ်သည်။ ဤသဘာဝကျသော လှုပ်ရှားမှုကို ဖော်ပြခြင်းသည် လုကာသည် မျက်မြင်သက်သေဖြစ်နိုင်သည်ဟု ညွှန်ပြသည် (အခန်းကြီး ၂၁:၄၀ ကိုကြည့်ပါ)။

Stretched forth the hand. Mention of this spontaneous gesture suggests that Luke may have been an eyewitness (cf. ch. 21:40).

ဖြေကြားသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ မိမိကိုယ်ကို ခုခံကာကွယ်ပြောဆိုသည် (အခန်းကြီး ၂၅:၈ ကိုကြည့်ပါ)။ အဂရစ်ပကရှေ့တွင် ဤခုခံပြောဆိုမှုကို ပြုလုပ်ရာတွင်၊ ပေါလုသည် ဂျူးလူမျိုးဟု အမည်ခံသော်လည်း ရန်လိုဟန်မရှိသူတစ်ဦးကို ပြောဆိုနေသည်။ သူသည် ပိုမိုနားလည်မှုရရှိမည်ဟု ယုံကြည်ထားသဖြင့်၊ ဖီလစ်နှင့် ဖေးစတုရှေ့တွင် ယခင်ကြားနာမှုထက် ပို၍လွတ်လပ်စွာနှင့် အသေးစိတ်ပြောဆိုခဲ့ပေလိမ့်မည်။

Answered. That is, made his defense (see on ch. 25:8). In making this defense before Agrippa, Paul addresses himself to one who is nominally a Jew, yet apparently not hostile. Confident that he will be better understood, he no doubt spoke with greater freedom, and perhaps in more detail than at his earlier hearing before Felix and Festus.

၂။ ဝမ်းမြောက်သည်။ ဂရိဘာသာ makarios၊ “ဝမ်းမြောက်သည်”၊ “ကံကောင်းသည်”၊ “မင်္ဂလာရှိသည်” (မဿဲ ၅:၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ပေါလုသည် သူဖမ်းဆီးခံရပြီးကတည်းက မည်သူရှေ့တွင်မဆို အဂရစ်ပကရှေ့တွင် ပို၍သက်တောင့်သက်သာရှိသည်။ အဂရစ်ပကသည် စွပ်စွဲသူနှင့် စွပ်စွဲခံရသူတို့၏ စိတ်ခံစားမှုများကို အယူမတော်သောတရားသူကြီးထက် ပို၍တိကျစွာနှင့် လျင်မြန်စွာ အကဲဖြတ်နိုင်သည်။ ပေါလုသည် အဂရစ်ပကမှတစ်ဆင့် ဖေးစတုရှိ ရောမစိတ်ကို ရောက်ရှိရန် မျှော်လင့်ခဲ့ပေလိမ့်မည်။ ပေါလုသည် မိမိကိုယ်ကို ခုခံကာကွယ်ပြောဆိုသော်လည်း၊ သူ၏အတွေးများသည် သူ့ရှေ့တွင်စုဝေးနေသူများအား ခရစ်တော်ကို ကြွေးကြော်ရန်သာ ဖြစ်ပေလိမ့်မည်။ ၎င်းတို့၏ ပြောင်းလဲယုံကြည်မှု၊ အပြစ်မျ်ကြီးမှ လွတ်မြောက်မှုသည် သူ့ကို ချည်နှောင်ထားသော သံကြိုးများမှ လွတ်မြောက်မှုထက် သူ့အတွက် ပို၍အရေးကြီးပေလိမ့်မည် (တမန်တော် ၂၆:၂၉ ကိုကြည့်ပါ)။ ပေါလုသည် သူ၏အဖွင့်စကားတွင် “ကျွန်ုပ်သည် မိမိကိုယ်ကို ဝမ်းမြောက်သည်ဟု ထင်မှတ်သည်” ဟူသော စကားကို လုံးလုံးလျားလျား ရိုးသားစွာ ပြောဆိုခဲ့သည်။

2. Happy. Gr. makarios, “happy,” “fortunate,” “blessed” (see on Matt. 5:3). Paul is more at ease with Agrippa than with anyone before whom he has appeared since his arrest. Agrippa could evaluate far more accurately and quickly than a pagan magistrate the emotions felt by both accusers and accused. Paul doubtless hoped to reach the Roman mind of Festus through that of Agrippa. Although Paul spoke in his own defense, his thoughts were no doubt chiefly of proclaiming Christ to those assembled before him. Their conversion, their release from the bonds of sin, would mean more to him than his own release from the chains that bound him (see Acts 26:29). Paul was altogether sincere in his opening statement, “I think myself happy.”

အကြောင်းကိစ္စ။ သို့မဟုတ် “ပတ်သက်ပြီး”။

Touching. Or, “regarding.”

၃။ အထူးသဖြင့်။ ဤစကားလုံးသည် အဂရစ်ပကသည် အခြားထင်ရှားပြီး အသိပညာရှိသော ဂျူးလူမျိုးများထက် ကျွမ်းကျင်သူဖြစ်သည်ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ထက်၊ ပေါလု၏ ဝမ်းမြောက်မှု (အခန်းကြီး ၂) ကို အဂရစ်ပကအား အကုန်လုံးပြောပြရန် ရည်ညွှန်းပေလိမ့်မည် (အခန်းကြီး ၂၅:၂၆ ကိုကြည့်ပါ)။

3. Especially. This word probably refers to Paul’s happiness (v. 2) to tell all to Agrippa, rather than to Agrippa’s being expert above other prominent and well-informed Jews (cf. ch. 25:26).

ဓလေ့ထုံးတမ်းများနှင့် မေးခွန်းများ။ အခန်းကြီး ၆:၁၄၊ ၂၁:၂၁ ကိုကြည့်ပါ။

Customs and questions. See on chs. 6:14; 21:21.

၄။ နေ့စဉ်ဘဝပုံစံ။ ပေါလု၏ အပြုအမူ၊ နေ့စဉ်ဘဝဆိုင်ရာ နိယာမများနှင့် ဘဝဒဿန။

4. Manner of life. Paul’s conduct, his principles of living, and his philosophy of life.

အစပိုင်း၌။ သို့မဟုတ် “အစကတည်းက”။ ပေါလုသည် လူငယ်ဘဝတွင် ယေရုဆလင်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ တာရှုမြို့တွင်ပင် ငယ်ရွယ်စဉ်ကတည်းက ဂျူးဓလေ့ထုံးတမ်းများတွင် နှစ်မြှုပ်ခဲ့သည်။ ယေရုဆလင်တွင် စရိုက်လက္ခဏာပုံဖော်ရာတွင် အရေးပါသော နှစ်များကို ကုန်ဆုံးခဲ့ပြီး၊ ထိုအချိန်က သူ့ကိုသိသူအားလုံးသည် ၎င်းတို့အကြားရှိ သူ၏ဘဝပုံစံကို သက်သေထူနိုင်သည်။

At the first. Rather, “from the beginning.” Paul had come to Jerusalem as a youth. Even in Tarsus from the days of childhood he had been immersed in Jewish ways. At Jerusalem he had spent the years so formative of character, and all who knew him from that time could testify to his way of life among them.

ယေရုဆလင်တွင်။ သို့မဟုတ် “ယေရုဆလင်နှင့်”။ ဤဘာသာပြန်သည် တာရှုမြို့တွင်ပင် ပေါလုသည် ထိုအယူမတော်သောမြို့တွင် သီးသန့်ကိုယ်ပိုင်အသိုင်းအဝိုင်းဖြစ်ပေလိမ့်မည့် သူ၏လူမျိုးများနှင့် အဓိကထိတွေ့ဆက်ဆံခဲ့သည်ဟု ညွှန်ပြသည် (အခန်းကြီး ၉:၁၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ပေါလုသည် ဂျူးဓလေ့ထုံးတမ်းများနှင့် ဘက်လိုက်မှုများဖြင့် စေ့စေ့စပ်စပ် စိမ့်ဝင်နေပြီး၊ ၎င်းတို့ကို ဆန့်ကျင်ရန် မဖြစ်နိုင်ပေ။ ယေရုဆလင်တွင် လူငယ်ဘဝတွင် သူ၏ထပ်မံလေ့လာမှုများသည် သူ၏ငယ်ဘဝအတွေ့အကြုံများနှင့် သစ္စာစောင့်သိမှုများကို ပိုမိုနက်ရှိုင်းစေသည်။

At Jerusalem. Or, “and at Jerusalem.” This translation would suggest that even in Tarsus Paul had associated primarily with his own people, who doubtless formed a self-contained colony in that pagan city (see on ch. 9:11). Paul was thoroughly imbued with Jewish customs and prejudices, and would be unlikely to go against them. His further studies in Jerusalem as a youth would deepen his childhood experiences and loyalties.

ဂျူးလူမျိုးအားလုံးသိသည်။ ဂျူးခေါင်းဆောင်များစွာသည် ပေါလုကိုသိခဲ့ပြီး၊ အများစုသည် သူ့အကြောင်းကို သိရှိခဲ့ကြသည်၊ အထူးသဖြင့် သူသည် လူငယ်တစ်ဦးအနေဖြင့် ဆန်ဟဒရင်အဖွဲ့သို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သူအဖြစ် (အခန်းကြီး ၈:၁၊ ၃၊ AA ၁၀၂) နှင့် မုန်းတီးခံရသော နာဇရက်ဂိုဏ်းကို ပြင်းထန်စွာ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်သူအဖြစ် ဂုဏ်သတင်းရရှိခဲ့သည်။ ခေါင်းဆောင်များက သူ့ကို ယုံကြည်သောကြောင့် ဒမတ်စကတ်သို့ အထူးတာဝန်ဖြင့် စေလွှတ်ခံခဲ့ရသည် (အခန်းကြီး ၉:၁၊ ၂)။

Know all the Jews. Many leading Jews had known Paul, and more had known of him, chiefly as a young man admitted to the Sanhedrin (ch. 8:1, 3; AA 102) and from the reputation he had earned as an ardent persecutor of the hated Nazarene sect. Because of the confidence of the leaders in him he had been entrusted with the special mission to Damascus (ch. 9:1, 2).

၅။ အစပိုင်းမှ။ သို့မဟုတ် “ပထမဦးစွာ”၊ လုကာသည် ဧဝံဂေလိဇာတ်လမ်းကို သူသိရှိမှုနှင့် ဆင်တူစွာ အသုံးပြုသော စကားရပ်ဖြစ်သည် (လုကာ ၁:၃)။

5. From the beginning. Or, “from the first,” an expression Luke uses similarly concerning his knowledge of the gospel story (Luke 1:3).

သူတို့သက်သေထူလိုလျှင်။ သို့သော် ၎င်းတို့သည် ပေါလုအတွက် သူတို့တကယ်သိထားသည့် အမှန်တရားများကို ထောက်ခံပြောဆိုရန် မလိုလားခဲ့ကြပေ။

If they would testify. But they were unwilling to speak in Paul’s favor the things they personally knew to be true.

အလွန်တင်းကျပ်ဆုံး။ စကားလုံးအရ “အတင်းကျပ်ဆုံး”။ ဂရိဘာသာတွင် နှစ်ဆသာလွန်ပုံစံမရှိပေ။ ဖိလိပ္ပိ ၃:၄-၆ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။

Most straitest. Literally, “most strict.” The Greek does not have the double superlative. Compare Phil. 3:4–6.

ဂိုဏ်းဂဏ။ ဤစကားလုံးသည် “အယူမမှန်ခြင်း” သို့မဟုတ် “ဂိုဏ်းဂဏ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိနိုင်သည် (အခန်းကြီး ၅:၁၇၊ ၁၅:၅၊ ၂၄:၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤနေရာတွင် ဖာရိရှဲများကို ဂိုဏ်းဂဏတစ်ခုအဖြစ် ဖော်ပြသည်။

Sect. The word may mean either “heresy” or “sect” (see on chs. 5:17; 15:5; 24:14). Here it designates the Pharisees as a sect.

ဖာရိရှဲ။ အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၁၊ ၅၂ ကိုကြည့်ပါ။

A Pharisee. See Vol. V, pp. 51, 52.

၆။ တရားစီရင်ခံရသည်။ သို့မဟုတ် “တရားစီရင်ခံရမည်”၊ ဆိုလိုသည်မှာ ဂျူးဘာသာ၏ အခြေခံနိယာမများအပေါ် သစ္စာရှိမှုရှိသော်လည်း (အခန်းကြီး ၄၊ ၅)။ ခရစ်ယာန်တစ်ဦးအနေဖြင့်၊ ပေါလုသည် “မောရှေနှင့် ပရောဖက်များက ဖြစ်ပေါ်လာမည်ဟု ပြောဆိုခဲ့သည့်အရာများမှ အခြားမဟုတ်ဘဲ” ယုံကြည်ခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၂၂)။

6. Am judged. Or, “to be judged,” that is, in spite of his loyalty to the fundamental principles of Judaism (vs. 4, 5). As a Christian, Paul believed “none other things than those which the prophets and Moses did say should come” (v. 22).

ကတိတော်။ ဆိုလိုသည်မှာ လာမည့် မေရှိယဟူသော ကတိတော်ဖြစ်ပြီး၊ အစ္စရေးလူမျိုးအတွက် အခြားကတိတော်များအားလုံး ဗဟိုပြုထားသည့်၊ ဆယ့်နှစ်မျိုးနွယ်စုများက အမြဲမျှော်လင့်ခဲ့သည့်၊ ပေါလုက ယေရှုတွင် ပြည့်စုံခဲ့သည်ဟု ကြွေးကြော်သော ကတိတော်ဖြစ်သည်။ မေရှိယဟူသော ကတိတော်တွင် သူ၏ထမြောက်ခြင်းပါဝင်သည် (ဟေရှာယ ၅၃:၁၀-၁၂ ကိုကြည့်ပါ)၊ အကြောင်းမှာ သေဆုံးသွားသော မေရှိယသည် အစ္စရေးအတွက် မည်သည့်အကူအညီဖြစ်နိုင်မည်နည်း။ ပေါလုအတွက်၊ ယေရှု၏ထမြောက်ခြင်းသည် အနာဂတ်အတွက် သူ၏မျှော်လင့်ချက်များအားလုံးကို တရားမျှတစေသော ဗဟိုအကြောင်းအချက်ဖြစ်သည် (၁ ကောရိန္သု ၁၅:၁၂-၂၃၊ ဖိလိပ္ပိ ၃:၁၀၊ ၁၁၊ ၁ သက်သာလောနိတ် ၄:၁၃-၁၈၊ တိတု ၂:၁၃)။ ဂျူးလူမျိုး၏ မေရှိယဆိုင်ရာ အတွေးအခေါ်တွင် အဓိကအခက်အခဲမှာ၊ ၎င်းတို့သည် အမျိုးသားကြီးပွားမှုနှင့် ၎င်းတို့၏ရန်သူများကို အနိုင်ယူရန် ရည်ရွယ်ထားသော မေရှိယတစ်ပါးရောက်ရှိလာမည်ဟူသော ဓမ္မဟောင်းကတိတော်များကို အလွန်အာရုံစိုက်ထားသဖြင့် (အတွဲ ၄၊ စာမျက်နှာ ၂၇-၃၂ ကိုကြည့်ပါ)၊ မေရှိယသည် ၎င်းတို့၏အပြစ်များအတွက် ဦးစွာခံစားရမည်နှင့် သေရမည်ဟူသော အချက်ကို မေ့လျော့ခဲ့ကြသည် (လုကာ ၄:၁၉ ကိုကြည့်ပါ)။ ပေါလုသည် ခရစ်တော်၏ ဒုတိယအကြိမ်ကြွရောက်လာခြင်းတွင် ဘုန်းတန်ခိုးကတိတော်များ ပြည့်စုံလာမည်ကို သိရှိခဲ့သည် (၁ ကောရိန္သု ၁၅:၅၁-၅၄၊ ဟေဗြဲ ၉:၂၈)။

The promise. That is, the promise of a coming Messiah, in which all other promises to Israel centered, for which the twelve tribes had ever been looking, and which Paul declares met its fulfillment in Jesus. Implicit in the promise of a Messiah is His resurrection (see on Isa. 53:10–12), for of what help could a dead Messiah be to Israel? To Paul, the resurrection of Jesus was the great central fact that justified all his hopes for the future (1 Cor. 15:12–23; Phil. 3:10, 11; 1 Thess. 4:13–18; Titus 2:13). The chief difficulty with Jewish thought concerning the Messiah was that the Jews had so concentrated on OT promises of national greatness and the coming of a Messiah destined to defeat their enemies—all envisioned by the prophets, to be sure (see Vol. IV, pp. 27–32)—that they lost sight of the fact that Messiah must first suffer and die for their sins (see on Luke 4:19). Paul knew that the promises of glory would be fulfilled in Christ’s second advent (1 Cor. 15:51–54; Heb. 9:28).

ဘိုးဘေးများ။ အထူးသဖြင့် အာဗြဟံ၊ ဣဇာက်၊ ယာကုပ်တို့ပါဝင်သည်။

Our fathers. Including, particularly, Abraham, Isaac, and Jacob.

၇။ ထိုကတိတော်သို့။ ဆိုလိုသည်မှာ အာဗြဟံအား ပေးထားသော ကောင်းချီးကတိတော် (ကမ္ဘာဦး ၁၂:၁-၃) ဖြစ်ပြီး၊ မျိုးဆက်တစ်ခုမှတစ်ခုသို့ ၎င်းတို့၏သားစဉ်မြေးဆက်များထံ ထပ်ခါတလဲလဲ ပေးခဲ့သည်။ ပေါလုအတွက်၊ ယေရှုသည် ဤကောင်းချီးကတိတော်၏ ပုဂ္ဂိုလ်ပြုပြည့်စုံမှု၊ ကိရိယာနှင့် အကောင်အထည်ဖော်မှုဖြစ်သည် (ရောမ ၄:၁၂၊ ၁၃၊ ၁ ကောရိန္သု ၁:၃၀)။

7. Unto which promise. That is, the blessing promised to Abraham (Gen. 12:1–3) and repeated to his descendants from generation to generation. To Paul, Jesus was the personification, the instrument, and the realization of this blessing (Rom. 4:12, 13; 1 Cor. 1:30).

ဆယ့်နှစ်မျိုးနွယ်စု။ မျိုးနွယ်စုဆယ်ခုသည် ၎င်းတို့ကို သိမ်းပိုက်ခံရသူများအဖြစ် နိုင်ငံများထဲသို့ အများစုပြန့်ကျဲခံခဲ့ရသော်လည်း၊ ၎င်းတို့သည် ကတိတော်များ၏ အမွေဆက်ခံသူများအဖြစ် ယူဆခံရဆဲဖြစ်သည်။ ဤမျိုးနွယ်စုများမှ အနည်းငယ်သော အုပ်စုသည် ဘုရားသခင်အပေါ် သစ္စာရှိစွာ ကျန်ရှိနေခဲ့ပေလိမ့်မည် (၁ ဓမ္မရာဇဝင် ၁၉:၁၈ ကိုကြည့်ပါ)�। ယာကုပ်သည် ၎င်း၏စာစောင်ကို “ပြည်ပြင်သို့ ပြန့်ကျဲနေသော ဆယ့်နှစ်မျိုးနွယ်စု” သို့ လိပ်မူခဲ့သည် (ယာကုပ် ၁:၁)။ ပရောဖက်မအန္နသည် အာရှာမျိုးနွယ်မှဖြစ်သည် (လုကာ ၂:၃၆)။ ပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ပြီးနောက် နှစ်များတစ်လျှောက် ပြည်နှင်ဒဏ်ခံရသူများစွာသည် ၎င်းတို့၏မွေးရပ်မြေသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့ပေလိမ့်မည်။ တစ်လမွတ်တွင် (Berakoth 20a, Soncino ထုတ်ဝေမှု၊ စာမျက်နှာ ၁၂၀) ရဗ္ဗိယိုဟန္နသည် “ယောသပ်၏မျိုးရင်းမှ” ဖြစ်သည်ဟု ဆိုထားသည်။

Twelve tribes. Though ten of the tribes were largely scattered among the nations whither they had been driven as captive migrants, nevertheless they were still considered as inheritors of the promises. No doubt a remnant from these tribes had remained faithful to God (cf. 1 Kings 19:18). James addressed his epistle “to the twelve tribes which are scattered abroad” (James 1:1). Anna the prophetess was of the tribe of Asher (Luke 2:36). Through the years after the restoration many of the exiles must have drifted back to their homeland. In the Talmud (Berakoth 20a, Soncino ed., p. 120) Rabbi Johanan is said to be “from the seed of Joseph.”

စိတ်အားထက်သန်စွာ။ ဂရိဘာသာ en ekteneia၊ “စိတ်အားထက်သန်စွာ”။ “စိတ်အားထက်သန်စွာ” ဟူသော စကားလုံးသည် ယခုအခါ ဂရိဘာသာ၏ အဓိပ္ပာယ်ကို မပြည့်စုံတော့ပေ။

Instantly. Gr. en ekteneia, “earnestly.” The word “instantly” no longer conveys the meaning expressed by the Greek.

ညဉ့်နှင့်နေ့။ ဤစကားရပ်သည် ဂျူးလူမျိုးများ၏ ဘာသာရေးကို ကျင့်သုံးသည့် စိတ်အားထက်သန်မှုနှင့် စေ့စပ်မှုကို ပိုမိုဖော်ပြသည်။

Day and night. This expression intensifies the idea of the zeal and earnestness with which devout Jews practiced their religion.

အဂရစ်ပက။ စာသားအထောက်အထားများသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) ဤစကားလုံးကို ဖယ်ထုတ်ရန် ထောက်ခံသည်။

Agrippa. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of this word.

ကျွန်ုပ်စွပ်စွဲခံရသည်။ ပေါလုသည် မေရှိယမျှော်လင့်ချက်၏ အခြေခံအချက်နှစ်ခုအတွက် စိန်ခေါ်ခံခဲ့ရသည်။ (၁) ယေရှုသည် မေရှိယဖြစ်သည်၊ (၂) မေရှိယသည် သေခြင်းမှ ထမြောက်ခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၆ ကိုကြည့်ပါ)။ ပေါလု၊ ဂျူးလူမျိုးတစ်ဦးနှင့် ဖာရိရှဲတစ်ဦးအနေဖြင့်၊ ဂျူးဘာသာ၏ ဗဟိုဖြစ်သော မျှော်လင့်ချက်ကြောင့်ပင် ၎င်း၏လူမျိုးသားချင်းများက စွပ်စွဲခဲ့သည်။ အတင်းကျပ်ဆုံးသော သူသည် ဖောက်ပြန်သူအဖြစ် တံဆိပ်ကပ်ခံရပြီး၊ အပြင်းထန်ဆုံး မျိုးချစ်သူသည် သစ္စာဖောက်သူအဖြစ် ကြေငြာခံရသည်။

I am accused. Paul has been challenged for two basic aspects of the Messianic hope: (1) that Jesus is the Messiah, and (2) that the Messiah has risen from the dead (see on v. 6). Paul, a Jew of the Jews and a Pharisee of the Pharisees, is thus charged by his fellow countrymen on the grounds of the very hope in which Judaism centers. He, the strictest of the strict, branded an apostate-the most ardent patriot declared a traitor!

ဂျူးလူမျိုးများက။ ဆိုလိုသည်မှာ ဂျူးလူမျိုးများက စွပ်စွဲသည်။ ၎င်းတို့သည် အယူမတော်သူများရှေ့တွင် သူ၏အကြောင်းကို ထောက်ခံသင့်သူများဖြစ်သော်လည်း၊ စွပ်စွဲသူများအဖြစ် ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။

Of the Jews. That is, by the Jews. They of all people should have championed his cause before the Gentiles, instead of appearing in the role of accusers!

၈။ မယုံကြည်နိုင်သောအရာ။ ပေါလု၊ ဖာရိရှဲတစ်ဦးနှင့် ခရစ်ယာန်တစ်ဦးအနေဖြင့်၊ ယေရှုအထူးသဖြင့် သေခြင်းမှ ထမြောက်ခြင်းကို ယုံကြည်ခြင်းသည် မလွှဲမရှောင်သာဖြစ်သည်။ ထမြောက်ခြင်း၏ မျှော်လင့်ချက်မရှိလျှင် ဂျူးယုံကြည်ခြင်း၏ တစ်ခုလုံး (အခန်းကြီး ၂၄:၁၅ ကိုကြည့်ပါ)—ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ ယုံကြည်ခြင်းကို မပြောရင်တောင် (၁ ကောရိန္သု ၁၅:၁၂-၂၂ ကိုကြည့်ပါ)—ပြိုကွဲသွားသည်။ ထမြောက်ခြင်း၏ မျှော်လင့်ချက်မရှိလျှင် ဘုရားသခင်အပေါ် ယုံကြည်ခြင်းသည် ၎င်း၏အဓိပ္ပာယ်ကို ဆုံးရှုံးသည် (မဿဲ ၂၂:၃၂၊ ၁ ကောရိန္သု ၁၅:၁၄၊ ၁၇၊ ၁၉ ကိုကြည့်ပါ)။

8. A thing incredible. To Paul, a Pharisee and a Christian, belief in the resurrection of the dead generally, and of Jesus in particular, was inevitable. Without the hope of the resurrection the whole fabric of Jewish faith (see ch. 24:15)—to say nothing of that of Christianity (see 1 Cor. 15:12–22)—ravels out. Without the hope of a resurrection, faith in God loses its meaning (see on Matt. 22:32; 1 Cor. 15:14, 17, 19).

သင်တို့။ ဤအနာမ်စကားလုံးသည် ဗဟုဝစ်ဖြစ်ပြီး၊ ထို့ကြောင့် တစ်ခုလုံးသော ပရိသတ်ကို ထည့်သွင်းသည်။

You. The pronoun is plural, thus including the entire audience.

၉။ ဆန့်ကျင်သည်။ တစ်ချိန်က ပေါလုသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာကို “အကောင်းဆုံးသြတ္တပ္ပစိတ်ဖြင့်” တိုက်ခိုက်ခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၂၃:၁)၊ သို့သော် ၎င်းသည် ဂျူးပတ်ဝန်းကျင်နှင့် သင်ကြားမှုများတစ်လျှောက် အာရုံမခံစားနိုင်သော သြတ္တပ္ပစိတ်ဖြစ်သည်။

9. Contrary. Once Paul had fought Christianity “in all good conscience” (ch. 23:1), but it was a conscience made insensitive by the years of Jewish environment and instruction.

နာမတော်။ တမန်တော်များတွင် ထမြောက်တော်မူသောသူကို ဖော်ပြသော သာမန်စကားရပ်ဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၂:၃၈ ကိုကြည့်ပါ)၊ သူသည် အစ္စရေး၏ မျှော်လင့်ချက်များအားလုံး၏ ပုဂ္ဂိုလ်ပြုပြည့်စုံမှုဖြစ်သည် (ယောဟန် ၁:၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။

The name. A common expression in the Acts designating the Resurrected One (see on ch. 2:38), who was in very truth the incarnation of all the hopes of Israel (see on John 1:14).

၁၀။ ကျွန်ုပ်လည်းပြုခဲ့သည်။ အစောပိုင်းခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်း၏ အကြီးကျယ်ဆုံးသူရဲကောင်း၊ အယူမတော်သူများသို့ တမန်တော်နှင့် ဓမ္မသစ်ကျမ်း၏ သုံးပုံတစ်ပုံနီးပါး၏ ရေးသားသူဖြစ်သော ပေါလုသည် တစ်ချိန်က ဂျူးဘာသာ၏ ကြယ်ပွင့်တစ်ပွင့်ဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ ဂျူးလူမျိုးများအကြား လေးစားခံခဲ့ရသည်ဟု တွေးတောရန် ထူးဆန်းသည် (အခန်းကြီး ၇:၅၈၊ ၈:၁၊ ၉:၁၊ ၂၊ ၂၂:၄၊ ၅ ကိုကြည့်ပါ)။ သူသည် တစ်ချိန်က ယခုသူ့ကို ပြင်းထန်စွာ စွပ်စွဲနေသူများ သို့မဟုတ် ၎င်းတို့၏ တိုက်ရိုက်ဆက်ခံသူများက ဂုဏ်ပြုခြင်းခံခဲ့ရပြီး (AA ၁၀၂ ကိုကြည့်ပါ) အရေးကြီးသော တာဝန်များဖြင့် ယုံကြည်စွဲခံခဲ့ရသည် (အခန်းကြီး ၉:၁၊ ၂)။ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်သူအဖြစ် သူ၏လုပ်ဆောင်မှုများသည် ဒေါသပြူးပြဲမှုမှ ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ သူ၏အမျိုးသားနှင့် ဘုရားကျောင်းကို စိတ်အားထက်သန်စွာ အမှုထမ်းလိုသော ရည်မှန်းချက်ကြီးမားသူ၊ သူ၏ရည်မှန်းချက်များအောင်မြင်ရန် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သူတစ်ဦး၏ စီစဉ်ထားသော လှုံ့ဆော်မှုဖြစ်သည်။ ထို့ပြင်၊ ဤလှုပ်ရှားမှုများသည် ယေရုဆလင်တွင် ဗဟိုပြုခဲ့ပြီး၊ ယခု သူ့ကို သေဒဏ်ပေးရန် ကြံစည်နေသော ရန်သူများသည် တစ်ချိန်က သူငယ်ချင်းများဖြစ်ခဲ့သောကြောင့် ပို၍ပြင်းထန်စွာ ခါးသီးနေကြသည် (အခန်းကြီး ၂၅:၁-၃)။

10. I also did. It seems strange to think that Paul, the great hero of the early church, Apostle to the Gentiles and author of nearly a third of the NT, was at one time a bright star in the firmament of Judaism, well esteemed among the Jews (see chs. 7:58; 8:1; 9:1, 2; 22:4, 5). He had once been promoted to high honor (cf. AA 102) and entrusted with important responsibilities (ch. 9:1, 2) by the very men who now so vehemently accuse him, or by their immediate successors. His work as persecutor had not resulted from a burst of anger, but was the planned campaign of a devout man, ambitious to serve his nation and church and utterly ruthless in attaining his ends. Furthermore, these activities had centered in Jerusalem, where his enemies, the more bitter because they had once been friends, were now scheming to put him to death (ch. 25:1–3).

သေဒဏ်ပေးသည်။ လုကာက စတီဖင်၏သေဆုံးမှုကို သီးသန့်ဖော်ပြထားသည်။ ပေါလုသည် တာဝန်ရှိခဲ့သော အခြားသူများ၏ သေဆုံးမှုများလည်း ရှိခဲ့ပေလိမ့်မည်။

Put to death. Only the death of Stephen is mentioned specifically by Luke. Evidently there were others for whose death Paul had been responsible.

ကျွန်ုပ်၏မဲပေးသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ကျွန်ုပ်၏မဲကို ပေးခဲ့သည်။

Gave my voice. That is, cast my vote.

၁၁. ဂျူးတရားဇရပ်တိုင်းတွင်။ အစောပိုင်းယုံကြည်သူများသည် ဂျူးတရားဇရပ်များမှ သီးခြားမခွဲထွက်ခဲ့ဘဲ၊ ထိုနေရာတွင်နှင့် ဗိမာန်တော်တွင် (အခန်း ၂:၄၆) ၎င်းတို့၏ဂျူးညီအစ်ကိုများနှင့် ဆက်လက်ဝတ်ပြုကိုးကွယ်ခဲ့ကြသည်။ တရားဇရပ်များကို ပြစ်ဒဏ်ပေးရာနေရာများအဖြစ် မ Matthew ၁၀:၁၇; ၂၃:၃၄; မာကု ၁၃:၉; လုကာ ၁၂:၁၁; အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၆ တွင်ကြည့်ပါ။ အေဒီ ၂၀၅ ခန့်တွင် Tertullian က ဂျူးတရားဇရပ်များကို ညှဉ်းဆဲမှု၏ရေတွင်းများဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သည် (Scorpiace ၁၀)။

11. In every synagogue. Apparently the early believers did not separate themselves from the synagogues, but continued to worship with their Jewish brethren there and in the Temple (ch. 2:46). For the synagogues as places of punishment see Matt. 10:17; 23:34; Mark 13:9; Luke 12:11; Vol. V, p. 56. About a.d. 205 Tertullian called the Jewish synagogues fountains of persecution (Scorpiace 10).

အတင်းအကြပ်ပြုလုပ်ခြင်း။ စကားလုံးအရ "ဆက်လက်အတင်းအကြပ်ပြုနေသည်" သို့မဟုတ် "အတင်းအကြပ်လုပ်ရန်ကြိုးစားနေသည်"။

Compelled. Literally, “kept compelling,” or “was trying to force.”

သစ္စာဖောက်ရန်။ ဆိုလိုသည်မှာ ခရစ်တော်ကို မစ္စရာ (Messiah) အဖြစ် ယုံကြည်မှုကို စွန့်လွှတ်ရန်ဖြစ်သည် (ဝတ်ပြုရာ ၂၄:၁၁-၁၆ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။ Pliny (အေဒီ ၁၀၈ ခန့်) က ခရစ်ယာန်များသည် ခရစ်တော်ကို စွပ်စွဲရန်ထက် သေဆုံးရန်ပိုမိုနှစ်သက်ကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည် (စာများ ၁၀:၉၆)။

To blaspheme. That is, to renounce belief in Christ as the Messiah (cf. Lev. 24:11–16). Pliny (c. a.d. 108) found Christians preferring death to denouncing Christ (Letters x. 96).

ရူးသွပ်ခြင်း။ စကားလုံးအရ "ဒေါသထွက်ခြင်း" သို့မဟုတ် "ပြင်းထန်စွာဒေါသထွက်ခြင်း"။ ရှင်ပေါလုသည် ဘာသာရေးအယူအစွဲရှိသူတစ်ဦးဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏တောင်းဆိုမှုများကို ဖိစီးရန်ကြိုးစားမှုတစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်နိုင်သည် (၁ တိမောသေ ၁:၁၃ ကိုကြည့်ပါ)။

Mad. Literally, “angry,” “furious.” Paul had been a religious fanatic, perhaps partly in an attempt to smother the pleadings of the Holy Spirit (see 1 Tim. 1:13).

ထူးဆန်းသောမြို့များ။ ဆိုလိုသည်မှာ နိုင်ငံခြားမြို့များ၊ ပါလက်စတိုင်းနယ်နမိတ်အပြင်ဘက်ရှိမြို့များကို ဆိုလိုသည်။

Strange cities. That is, foreign cities, meaning cities beyond the borders of Palestine.

၁၂. ထိုအခါ။ စကားလုံးအရ "ဤအရာများကို လိုက်လျှောက်ရာတွင်" ဟု ဆိုလိုပြီး "ဤမစ်ရှင်အတွက်" ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။

12. Whereupon. Literally, “in [pursuit of] which things,” meaning “on which errand.”

အာဏာဖြင့်။ ရှင်ပေါလုသည် ဂျူးဆန်ဟီဒရင်၏ အငြင်းပွားမှုဆန့်ကျင်ရေးလှည့်လည်ကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်သည်။ သူသည် ဂျူးဘာသာ၏ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးချုပ်ဖြစ်သည်။

With authority. Paul was the Sanhedrin’s roving commissioner against heresy. He was the inquisitor-general of Judaism.

၁၃. မွန်းတည့်ချိန်တွင်။ မျက်စိကွယ်စေသောအလင်းသည် နေရောင်ခြည်မဟုတ်ခဲ့ပေ။ အကြောင်းမှာ ရှင်ပေါလုသည် ၎င်း၏တိုးပွားလာသောအလင်းရောင်အောက်တွင် နာရီပေါင်းများစွာ ခရီးသွားခဲ့ပြီး မသက်မသာဖြစ်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ နေရောင်အလင်းရောင်အပြင်းထန်ဆုံးတွင်၊ နေထက်ပိုမိုတောက်ပသော သဘာဝလွန်အလင်းတစ်ခုက သူ့ကို မျက်စိကွယ်စေခဲ့သည်။ အခန်းကြီး ၁၃-၁၈ တွင် ရှင်ပေါလု၏ယုံကြည်ခြင်းသို့ပြောင်းလဲခြင်းဆိုင်ရာ ဇာတ်လမ်းတွင် အခန်းကြီး ၉:၁-၂၂ တွင် မှတ်ချက်မပေးထားသော အချက်များကိုသာ ဆွေးနွေးထားသည် (စာမျက်နှာ ၂၂၈ ကိုကြည့်ပါ)။

13. At midday. The blinding light was not that of the sun, for Paul had been traveling for hours under its increasing brightness, without distress. In the brightest sunlight, a supernatural light, even brighter than that of the sun, blinded him. In vs. 13–18 only points in the narrative of Paul’s conversion not commented on in ch. 9:1–22 are discussed (see p. 228).

၁၄. စကားပြောသံ။ အားလုံးက အသံကိုကြားခဲ့ကြသော်လည်း ရှင်ပေါလုသာလျှင် စကားလုံးများကို နားလည်ခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၉:၄, ၅ တွင်ကြည့်ပါ၊ ဒံယေလ ၁၀:၇; ယောဟန် ၁၂:၂၈, ၂၉ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။

14. A voice speaking. All heard the sound; only Paul understood the words (see on Acts 9:4, 5; cf. Dan. 10:7; John 12:28, 29).

ဆုတ်ကောင်ကို ကန်ခြင်း။ ၎င်းသည် ဂရိစကားပုံတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ဂျူးများအပါအဝင် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ကိုင်သူများအကြား လူသိများသော စကားပုံဖြစ်နိုင်သည်။ ဤဥပမာသည် အရှေ့တိုင်းလယ်သမားများ၏ သူတို့၏အောက်စ်များ၏ နှေးကွေးသောလှုပ်ရှားမှုကို အလျင်စေရန် သံဆုတ်ကောင်ကိုအသုံးပြုသည့်ထုံးစံမှ ဆင်းသက်လာသည်။ ဤမြင်ကွင်းသည် ဒမတ်စကပ်လမ်းဘေးတွင် တကယ်ဖြစ်ပျက်နေပြီး၊ သခင်ဘုရားက ၎င်းကို ညှဉ်းဆဲသူထံသို့ သူ၏သတင်းစကားအတွက် သင့်လျော်သော ဥပမာအဖြစ် ယူဆောင်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ (ယေရှု၏ လက်ရှိစကားပုံများအသုံးပြုမှုကို လုကာ ၄:၂၃ တွင်ကြည့်ပါ။) "ကန်သည်" ဟုဘာသာပြန်ထားသော ကြိယာ၏ပုံစံသည် "ဆက်လက်ကန်နေသည်" ဟု နားလည်နိုင်ပြီး၊ "ဆုတ်ကောင်" (kentra) ဟုဘာသာပြန်ထားသော စကားလုံးသည် "သံဆုတ်ကောင်များ" ကို ဆိုလိုသည် (၁ ကောရိန္သု ၁၅:၅၅ တွင် တစ်လုံးတည်းအဖြစ်ပေါ်ပြီး "ဆိတ်ဖုန်း" ဟုဘာသာပြန်သည်)။ ဘုရားသခင်၏သတင်းစကားသည် ရှင်ပေါလု၏သြတ္တပ္ပစိတ်သည် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏တောင်းဆိုမှုများကို ပြင်းထန်စွာ တွန်းလှန်နေခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြသည် (အခန်းကြီး ၈:၁ တွင်ကြည့်ပါ)။ ရှင်ပေါလု၏ဆရာ ဂါမလျံ (အခန်းကြီး ၂၂:၃) ၏ စိတ်ဓာတ်သည် ရှင်ပေါလုယခုပြသနေသော စိတ်ဓာတ်ထက် သည်းခံမှုပိုရှိသည်။ ဤပညာရေးနောက်ခံနှင့် ရှင်ပေါလုတွင် ယုံကြည်ခြင်းမပြောင်းလဲမီ ခရစ်ယာန်ဆွေမျိုးများရှိခဲ့ပြီးဖြစ်သည့်အချက် (ရောမ ၁၆:၇) သည် သူ၏ဝိညာဉ်ရေးအကျပ်အတည်းတွင် အကြောင်းအမျိုးမျိုးဖြစ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

Kick against the pricks. This appears to have been a well-known Greek proverb, which might well have been current among any agricultural people, even the Jews. The figure is drawn from the Eastern plowman’s custom of using an iron goad to hasten the slow gait of his oxen. It is possible that the scene was actually being enacted beside the Damascus road, and that the Lord took it as an apt illustration for His message to the persecutor. (For Jesus’ use of current proverbs see on Luke 4:23.) The form of the verb translated “to kick,” may be understood as meaning “to keep on kicking,” and the word translated “pricks” (kentra) means “goads” (cf. 1 Cor. 15:55, where it appears in the singular and is translated “sting”). The divine message suggests that Paul’s conscience had been vigorously resisting the appeals of the Holy Spirit (cf. on Acts 8:1). The spirit of Gamaliel, Paul’s teacher (ch. 22:3), was more tolerant than that which Paul was now exhibiting. This educational background, and also the fact that before his conversion Paul already had relatives who were Christians (Rom. 16:7), doubtless were factors in his spiritual crisis.

၁၅. ငါသည် ယေရှုဖြစ်သည်။ ဂရိဘာသာဖြင့် egō eimi Iēsous (အခန်းကြီး ၉:၅ တွင်ကြည့်ပါ)။

15. I am Jesus. Gr. egō eimi Iēsous (see on ch. 9:5).

၁၆. သင့်ကို အမှုဆောင်အဖြစ်ခန့်ထားမည်။ အခန်းကြီး ၉:၁၀, ၁၅ တွင်ကြည့်ပါ၊ ဘုရားသခင်သည် ဒမတ်စကပ်ရှိ အာနနိအား၏မှတစ်ဆင့် ရှင်ပေါလုကို ညွှန်ကြားခဲ့သည်။

16. Make thee a minister. See on ch. 9:10, 15, where God instructs Paul through His representative, Ananias of Damascus.

သင်မြင်ခဲ့သောအရာ။ စာသားအထောက်အထားသည် ၎င်းနှင့် "သင်ငါ့ကိုမြင်ခဲ့သော" ဟူသောဖတ်ရှုမှုအကြား ပိုင်းခြားထားသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုနှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။ ရှင်ပေါလုသည် သူ၏သခင်ကို တကယ်မြင်ခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၂၂:၁၇, ၁၈; ၁ ကောရိန္သု ၉:၁; ၁၅:၈)။ ဤတိုက်ရိုက်ခန့်အပ်မှုအပေါ်အခြေခံ၍ ရှင်ပေါလုသည် တမန်တော်အဖြစ်သူ၏အခွင့်အာဏာကို တောင်းဆိုခဲ့သည်။ သူသည် ခရစ်တော်သည် တကယ်ထမြောက်ခဲ့ကြောင်း ကိုယ်တိုင်အတွေ့အကြုံဖြင့် သိရှိခဲ့သည် (ဂလာတိ ၁:၁၅-၁၈; ၁ တိမောသေ ၂:၇ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။ စစ်မှန်သောသက်သေတစ်ဦးသည် သူသက်သေခံသောအရာနှင့်ပတ်သက်၍ ကိုယ်တိုင်သိရှိထားရမည်။

Which thou hast seen. Textual evidence is divided (cf. p. 10) between this and the reading “in which you have seen me.” Paul actually saw his Lord (Acts 22:17, 18; 1 Cor. 9:1; 15:8). It was on the basis of this direct commission that Paul laid his claim to apostleship. He knew by personal experience that Christ was risen indeed (cf. Gal. 1:15–18; 1 Tim. 2:7). To be genuine, a witness must have firsthand knowledge of that concerning which he testifies.

ငါထင်ရှားလိမ့်မည်။ ခရစ်တော်သည် ရှင်ပေါလုထံသို့ အကြိမ်ပေါင်းများစွာ ထင်ရှားခဲ့ပြီး လမ်းညွှန်ရန်နှင့် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ရန်ဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၁၈:၉, ၁၀; ၂၂:၁၇-၂၁; ၂၃:၁၁; ၁ ကောရိန္သု ၁၁:၂၃; ၂ ကောရိန္သု ၁၂:၁-၅ ကိုကြည့်ပါ)။ ရှင်ပေါလုသည် ထမြောက်တော်မူသောသခင်ဘုရား၏ မျက်မြင်သက်သေဖြစ်ပြီး၊ ထမြောက်ခြင်း၏အမှန်တရားကို ကိုယ်တိုင်အတွေ့အကြုံဖြင့် သိရှိခဲ့သည်။

I will appear. Christ appeared to Paul upon repeated occasions, to guide and to intervene (see Acts 18:9, 10; 22:17–21; 23:11; 1 Cor. 11:23; 2 Cor. 12:1–5). Paul was an eyewitness of the risen Lord, and knew from personal experience the truth of the resurrection.

၁၇. သင့်ကိုကယ်တင်ခြင်း။ ဤအတွေ့အကြုံ၏အသေးစိတ်အချက်များနှင့် အခြားအရာများကို ယခင်ဖော်ပြချက်များတွင် မဖော်ပြထားပါ (အခန်းကြီး ၉:၂၂)။ ၎င်းသည် သခင်ဘုရားက ရှင်ပေါလုကို အန္တရာယ်မှ ကင်းဝေးစေမည်ဟူသော ကတိမဟုတ်ဘဲ၊ အန္တရာယ်ကာလများတွင် သူနှင့်အတူရှိမည်ဟူသော ကတိဖြစ်သည်။

17. Delivering thee. This and other details of the experience are not mentioned in previous accounts (ch. 9:22). This was not a promise that the Lord would keep Paul out of danger, but that He would be with him in times of danger.

လူမျိုး။ ဆိုလိုသည်မှာ ဂျူးလူမျိုးများဖြစ်ပြီး၊ ဂျူးမဟုတ်သူများ (Gentiles) နှင့် နှိုင်းယှဉ်ထားသည် (အခန်းကြီး ၂၃ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။

The people. That is, the Jews, as contrasted with the Gentiles (cf. v. 23).

ငါသင့်ကိုစေလွှတ်သည်။ "ငါ" ဟူသော နာမ်စားသည် အလေးပေးထားသည်။ ယေရှုကိုယ်တိုင်ထက် မနိမ့်သောပုဂ္ဂိုလ်က ရှင်ပေါလုကို တမန်တော်အဖြစ် ခန့်အပ်သည်။

I send thee. The pronoun “I” is emphatic. No less a personage than Jesus Himself invests Paul with apostleship.

၁၈. ၎င်းတို့၏မျက်စိဖွင့်ပေးရန်။ လုကာ ၄:၁၈ တွင်ကြည့်ပါ။ ၎င်းသည် သူ၏သာသနာတော်တွင် အောင်မြင်မှုရရှိမည်ဟူသော ကတိဖြစ်သည်။ ရှင်ပေါလုသည် စာတန်သည် လူတို့၏ဝိညာဉ်ရေးမျက်စိများကို မျက်စိကွယ်စေခဲ့ကြောင်း သိရှိခဲ့သည် (ရောမ ၁:၂၀-၃၂; ၂ ကောရိန္သု ၄:၄)။ ယေရှုက သူ့ကိုပြောနေစဉ် ရှင်ပေါလုသည် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ မျက်စိကွယ်ခြင်းကို ခံစားနေရသည်။ မျက်စိဖွင့်ပေးရန်လိုအပ်မှုကို သူမည်မျှနားလည်နိုင်ခဲ့သည်!

18. Open their eyes. See on Luke 4:18. A promise of success in his mission. Paul knew that the devil had blinded men’s spiritual eyes (Rom. 1:20–32; 2 Cor. 4:4). Even while Jesus spoke to him Paul was suffering physical blindness. How well he could appreciate the need for the opening of the eyes!

၎င်းတို့ကိုလှည့်ပြန်ရန်။ သို့မဟုတ် "၎င်းတို့လှည့်ပြန်နိုင်ရန်"။ ယခု ၎င်းတို့၏မျက်စိဖွင့်လိုက်သောအခါ၊ ၎င်းတို့သွားနေသောလမ်းကြောင်း၏အဆုံးတွင် သေဆုံးမှုကို ရှင်းလင်းစွာမြင်နိုင်သည်။ ၎င်းသည် ၎င်းတို့ကို လှည့်ပြန်ရန် ဦးတည်စေသင့်သည်။

Turn them. Or, “that they may turn.” Now, having their eyes opened, they could see certain death at the end of the road they were traveling. This should lead them to turn about.

အမှောင်မှအလင်းသို့။ ယောဟန် ၁:၄-၉ တွင်ကြည့်ပါ။

From darkness to light. See on John 1:4–9.

စာတန်၏တန်ခိုးမှ။ စာတန်သည် လူအားလုံးကို အပြစ်သို့ဦးတည်စေခဲ့သည်။ သူသည် အပြစ်၏ဖန်တီးသူဖြစ်သည်။ ခရစ်တော်၏သာလွန်သောတန်ခိုးသာလျှင် လူများကို သူ၏လက်ကိုင်မှ လွတ်မြောက်စေနိုင်သည်။

Power of Satan. Satan had led all men into sin. He was, indeed, the author of sin. Only the superior power of Christ can release men from his clutches.

အပြစ်များခွင့်လွှတ်ခြင်း။ ဂျူးများနှင့် ဂျူးမဟုတ်သူများသည် အပြစ်မှ ကိုယ်ကိုကိုယ်လွတ်မြောက်အောင် မလုပ်နိုင်ကြပါ။ ဧဝံဂေလိသည် ၎င်းတို့အား အပြစ်များကို ဖယ်ရှားပေးခြင်း—ပို့လွှတ်ခြင်း—၏ သတင်းကောင်းကို ရရှိစေခဲ့သည် (ယောဟန် ၁:၇-၉; ၁ ပေတရု ၂:၂၄)။

Forgiveness of sins. Jews and Gentiles alike could not rid themselves of sin. The gospel made accessible to them the good news of the remission—the sending away—of sin (John 1:7–9; 1 Peter 2:24).

အမွေဆက်ခံခြင်း။ ဤယာယီလောက၏ အာမခံမရှိသောအရာများအစား၊ ဆိုးယုတ်မှုတွင် အိုမင်းလာနေသော ရှင်ပေါလုသည် ဂျူးမဟုတ်သူများအား "မပျက်စီးနိုင်သော၊ မညစ်ညမ်းသော၊ မညှိုးနွမ်းသော အမွေ" ကို ပေးအပ်ရန်ဖြစ်သည် (၁ ပေတရု ၁:၄)။

Inheritance. Instead of the vanities of this temporary world, aging in wickedness, Paul was to offer the Gentiles “an inheritance incorruptible, and undefiled, and that fadeth not away” (1 Peter 1:4).

ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် သန့်ရှင်းစေခြင်း။ ရှင်ပေါလုသည် သန့်ရှင်းစေခြင်း၊ သူတော်စဉ်များဖြတ်သန်းရမည့် စရိုက်ပြောင်းလဲမှုလုပ်ငန်းစဉ်ကို မကြာခဏဖော်ပြသည်။ တရားမျှတခြင်းဖြင့် (ရောမ ၄:၈ တွင်ကြည့်ပါ) အပြစ်မှလွတ်မြောက်မှုကို ချက်ချင်းရရှိရန်၊ ၎င်းသည် စိတ်နှလုံးနှင့်ဘဝကို ခရစ်တော်တွင် ပြည့်စုံမှုရည်မှန်းချက်သို့ ထပ်ခါတလဲလဲ ဆက်ကပ်အပ်နှံမှုကို ထည့်သွင်းသည်။ ၎င်းသည် "တစ်သက်တာ၏အလုပ်" ဖြစ်သည် (AA ၅၆၀-၅၆၂ ကိုကြည့်ပါ)။ မဿဲ ၅:၄၈ တွင်ကြည့်ပါ။ ခရစ်ယာန်အားလုံးကဲ့သို့ပင်၊ ရှင်ပေါလုသည် ခရစ်တော်တွင် အောင်ပွဲမှအောင်ပွဲသို့ ဆက်လက်အပ်နှံမှုကို တွေ့ကြုံခံစားနေရသည် (ဖိလိပ္ပိ ၃:၁၂-၁၄; ရောမ ၈:၁-၄ တွင်ကြည့်ပါ)။

Sanctified by faith. Paul often mentions sanctification, the process of character transformation through which the saints must go. To instantaneous freedom from the guilt of sin, through justification (see on Rom. 4:8), it adds a repeated and continuous dedication of the mind and the life to the goal of perfection in Christ. It is the “work … of a lifetime” (see AA 560–562). See on Matt. 5:48. As all Christians must, Paul was experiencing a continuing dedication, proceeding from victory to victory in Christ (Phil. 3:12–14; see on Rom. 8:1–4).

၁၉. ငါသည် နာခံမှုမရှိခဲ့ပါ။ ရှင်ပေါလုသည် "ဆုတ်ကောင်ကို ကန်ခြင်း" မပြုခဲ့ပါ (အခန်းကြီး ၁၄ တွင်ကြည့်ပါ)။ သူသည် ခရစ်တော်ပေးသော အမြင်အာရုံအပေါ် အပြည့်အဝအညံ့ခံခဲ့သည်။ ဤအပ်နှံမှုသည် ဤမျှလောက်ပြည့်စုံခဲ့သောကြောင့် တာဝန်လမ်းကြောင်းပြတ်သားလာသည်နှင့် သူသည် တစ်ခါမျှ တုံ့ဆိုင်းမနေခဲ့ပါ။ သူသည် သခင်ဘုရားက သူ့ထံမှ လိုလားသည့်အရာကို သိရှိရန်သာ တောင်းဆိုခဲ့ပြီး၊ ထို့နောက် ၎င်းကို လုပ်ဆောင်ခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၁၆:၆-၁၂ ကိုကြည့်ပါ)။ သူ၏ဘဝတစ်လျှောက်လုံး သူ၏တစ်ခုတည်းသောမေးခွန်းမှာ "သခင်၊ ကျွန်ုပ်ဘာလုပ်ရမည်နည်း" ဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၂၂:၁၀)။ သူသည် နာခံမှုမရှိရန် ရွေးချယ်နိုင်သော်လည်း၊ "ခရစ်တော်၏ချစ်ခြင်းမေတ္တာ" က သူ့ကို ထိန်းချုပ်ခဲ့သည် (၂ ကောရိန္သု ၅:၁၄)။

19. I was not disobedient. Paul did not “kick against the pricks” (see on v. 14). He made a full surrender, in response to the vision Christ accorded him. So complete was this dedication that henceforth he never hesitated once the path of duty became plain. He asked only to know what his Lord required, and then did it (see ch. 16:6–12). Throughout life his only question was, “What shall I do, Lord?” (ch. 22:10). He could still have chosen to disobey, but the “love of Christ” constrained him (2 Cor. 5:14).

ဘုရားသခင်၏အမြင်အာရုံ။ အခန်းကြီး ၉:၃-၇ တွင်ကြည့်ပါ။ ၎င်းသည် အိပ်မက်မဟုတ်ပါ။ ရှောလုသည် ဒမတ်စကပ်လမ်းပေါ်တွင် သူ၏သခင်ကို တကယ်တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး သူ့ကို ကိုယ်တိုင်သိရှိခဲ့သည်—အချို့သောသူများထက် ပိုမိုရင်းနှီးစွာ သိရှိခဲ့သည်။ ဤအမြင်အာရုံသည် ရှင်ပေါလုအတွက် လူသိရှင်ကြားဖြစ်ရပ်တစ်ခုအဖြစ် ရှင်သန်နေခဲ့သည်။ ရှင်ပေါလုသည် သူယုံကြည်သူကို သိရှိခဲ့သည် (၂ တိမောသေ ၁:၁၂)။

The heavenly vision. See on ch. 9:3–7. This was not a dream. Saul literally met his Lord on the Damascus road and came to know Him personally—in a sense more personally than those who had known Him in the flesh. To Paul this vision remained a living reality. Paul knew in whom he had believed (2 Tim. 1:12).

၂၀. ပြသခဲ့သည်။ စကားလုံးအရ "ကြေငြာခဲ့သည်" သို့မဟုတ် "သတင်းကောင်းကို ကြေငြာခဲ့သည်"။ ရှင်ပေါလုသည် ဘုရားသခင်၏ ဧဝံဂေလိသတင်းပို့သူ၊ သတင်းကောင်းဖြန့်ဝေသူဖြစ်သည်။

20. Shewed. Literally, “declared,” or “announced.” Paul was God’s evangelist, His herald of good news.

ဒမတ်စကပ်ရှိသူများအား။ ရှင်ပေါလုသည် သူ၏ယုံကြည်ခြင်းသို့ပြောင်းလဲချိန်တွင် ရှိနေသောနေရာဖြစ်သည့် ဒမတ်စကပ်တွင် ချက်ချင်းအလုပ်စတင်ခဲ့ပြီး၊ ထိုနေရာတွင်ပင် အသင်းတော်ကို ပြင်းထန်စွာထိခိုက်စေရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၉:၁၉-၂၂ တွင်ကြည့်ပါ)။

Them of Damascus. Paul set to work immediately, where he was at the time of his conversion, the very place where he had intended to inflict grave injury upon the church (see on ch. 9:19–22).

ယေရုဆလင်တွင်။ ရှင်ပေါလုသည် သုံးနှစ်ခန့်အကြာတွင် ယေရုဆလင်သို့ ပြန်လာခဲ့သည် (ဂလာတိ ၁:၁၈)။ ထိုနေရာတွင်၊ သူ၏ဘဝအန္တရာယ်ဖြင့် ရဲရင့်စွာ သက်သေခံခဲ့သောကြောင့် ဂျူးများ၊ အထူးသဖြင့် ဟယ်လင်နစ်ဂျူးများ (အခန်းကြီး ၆:၁; ၁၄:၁ တွင်ကြည့်ပါ) ဒေါသထွက်ခဲ့ကြသည် (အခန်းကြီး ၉:၂၉)။

At Jerusalem. Paul returned to Jerusalem some three years later (Gal. 1:18). There, at the risk of his life, he witnessed with such boldness that the Jews, particularly the Hellenestic Jews (see on Acts 6:1; 14:1), were infuriated (ch. 9:29).

အားလုံးသောကမ်းရိုးတန်းများ။ ဆိုလိုသည်မှာ ဒေသတစ်ခုလုံးဖြစ်သည်။ ရှင်ပေါလုသည် ယုဒယတွင် ဤဧဝံဂေလိဖြန့်ဝေမှုကို မည်သည့်အချိန်တွင် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်မှာ မရှင်းလင်းသော်လည်း၊ ၎င်းကို ယေရုဆလင်သို့သူ၏ခရီးတစ်ခု သို့မဟုတ် အကြိမ်များစွာသောခရီးတွင် ပြုလုပ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည် (အခန်းကြီး ၁၁:၂၉, ၃၀; ၁၂:၂၅; ၁၅:၃, ၄; ၁၈:၂၂; ၂၁:၈-၁၅; ဂလာတိ ၁:၂၂ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။

All the coasts. That is, all the region. Just when Paul carried on this evangelization in Judea is not clear, though it was done perhaps at the time of one of one or more of his several trips to Jerusalem (see Acts 11:29, 30; 12:25; 15:3, 4; 18:22; 21:8–15; cf. Gal. 1:22).

ဂျူးမဟုတ်သူများ။ ရှင်ပေါလု၏ ဂျူးမဟုတ်သူများထံသို့ သာသနာပြုမှုသည် နှစ်ပေါင်း ကိုးနှစ်မှ ဆယ်နှစ်ခန့်အကြာ ဆီးရီးယားနိုင်ငံ အန္တိအုတ်မြို့တွင် စတင်ခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၁၁:၂၅, ၂၆; ၁၃:၁-၄)။

The Gentiles. Paul’s mission to the Gentiles began some nine or ten years later at Antioch in Syria (chs. 11:25, 26; 13:1–4).

နောင်တရရန်။ ဂရိဘာသာဖြင့် metanoeō၊ “စိတ်ပြောင်းလဲရန်” (မဿဲ ၃:၂; တမန်တော် ၃:၁၉-၂၁ တွင်ကြည့်ပါ)။

Repent. Gr. metanoeō, “to change [one’s] mind” (see on Matt. 3:2; Acts 3:19–21).

အကျင့်ကောင်းများပြုရန်။ မဿဲ ၃:၈ တွင်ကြည့်ပါ။ ရှင်ပေါလုသည် ဤနေရာတွင် အကျင့်ဖြင့်ဖြည့်စွမ်းသော ဖြောင့်မတ်ခြင်းကို မအားပေးပါ၊ သို့သော် ခရစ်တော်အပေါ်ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် ဖြောင့်မတ်ခြင်းရရှိထားသော ဘဝတွင် ထူးခြားသော “အကျင့်များ” ကို ဖော်ပြသည်။ သူသည် အချို့သောအကျင့်များဖြင့် ဖြောင့်မတ်ခြင်းကို ရရှိနိုင်သည်ဟု မဆိုလိုပါ၊ သို့သော် စစ်မှန်သောဖြောင့်မတ်ခြင်းသည် ဘုရားသခင်၏ကျေးဇူးတော်ရှိနေခြင်းကို သက်သေပြသော အကျင့်များကို အလိုအလျောက်ထုတ်ပေးသည်။ ရှင်ပေါလုထက် ဘုရားသခင်၏ကယ်တင်ခြင်းကျေးဇူးဖြင့် ဖြောင့်မတ်ခြင်းရရှိသည့်ဧဝံဂေလိသတင်းကို မည်သည့်ဧဝံဂေလိသမားမှ ပိုမိုအလေးပေးပြောကြားခဲ့ဖူးခြင်းမရှိပါ (ရောမ ၃:၂၁, ၂၂, ၂၇; ဧဖက် ၂:၅-၈)။ သို့သော် ရှင်ပေါလုသည် ကယ်တင်ခြင်း၏လက်ဆောင်ကို ဖော်ပြသည့်အခါတိုင်း၊ ဤနေရာတွင်ကဲ့သို့ နောက်ဆက်တွဲဖြစ်ပေါ်လာသော အကျင့်ကောင်းများကိုလည်း အလေးထားပြောကြားသည် (ရောမ ၈:၁-၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ယုံကြည်ခြင်းရှိသူသည် ဥပဒေကို တည်ထောင်ပေးသည် (ရောမ ၃:၃၁)၊ အကြောင်းမှာ သူသည် “ခရစ်တော်ယေရှုတွင် အကျင့်ကောင်းများအတွက် ဖန်တီးခံရသူ” ဖြစ်သည် (ဧဖက် ၂:၁၀)။ ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် စစ်မှန်သောဖြောင့်မတ်ခြင်းရှိသည့်နေရာတိုင်းတွင်၊ ထိုဖြောင့်မတ်ခြင်းသည် အကျင့်ကောင်းများတွင် ထင်ရှားသည်။ “အကျင့်မပါသောယုံကြည်ခြင်းသည် သေနေသည်” (ယာကုပ် ၂:၁၄-၂၄ ကိုကြည့်ပါ)။

Do works. See on Matt. 3:8. Paul is not here advocating righteousness by works, but the kind of “works” that characterize a life that has attained to righteousness by faith in Christ. He does not mean that it is possible to earn righteousness by the performance of certain deeds, but rather that true righteousness automatically produces deeds commensurate with, and that attest to, the presence of the grace of God in the life. No evangelist has ever emphasized more than Paul the glorious fact of righteousness by faith through God’s saving grace (Rom. 3:21, 22, 27; Eph. 2:5–8). But whenever Paul mentions the free gift of salvation, he also dwells, as here, upon the good works that follow (see Rom. 8:1–4). The man of faith establishes the law (Rom. 3:31), for he is “created in Christ Jesus unto good works” (Eph. 2:10). Whenever there is true righteousness by faith, that righteousness is evident in good works. “Faith without works is dead” (see James 2:14–24).

၂၁. ငါ့ကိုဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ အခန်းကြီး ၂၁:၂၇-၃၁ တွင်ကြည့်ပါ။

21. Caught me. See on ch. 21:27–31.

၂၂. ဘုရားသခင်၏အကူအညီ။ အခန်းကြီး ၂၁:၃၁, ၃၂; ၂၃:၁၁, ၁၂, ၃၀ တွင်ကြည့်ပါ။ လူ့မျက်စိဖြင့်ကြည့်လျှင် လီစီယပ်နှင့် သူ၏စစ်သားများက ရှင်ပေါလုကို ကယ်တင်ခဲ့သည်၊ သို့သော် သူသည် ဘုရားသခင်က အကူအညီပေးပို့ခဲ့ကြောင်း သိရှိခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၂၃:၁၁ ကိုကြည့်ပါ)။

22. Help of God. See on chs. 21:31, 32; 23:11, 12, 30. To human eyes it was Lysias and his soldiers who had rescued Paul, but he knew that God had sent the help (see ch. 23:11).

သက်သေခံခြင်း။ အခန်းကြီး ၉:၁၅; ၂၆:၁ တွင်ကြည့်ပါ။

Witnessing. See on chs. 9:15; 26:1.

ပရောဖက်များနှင့် မောရှေ။ ဆိုလိုသည်မှာ ဓမ္မဟောင်းကျမ်း (လုကာ ၂၄:၄၄ တွင်ကြည့်ပါ)။ ရှင်ပေါလုသည် ကျမ်းစာများအပေါ် သူ၏ယုံကြည်မှုနှင့် သစ္စာရှိမှုကို ထပ်ခါတလဲလဲ အတည်ပြုသည် (တမန်တော် ၂၄:၁၄ တွင်ကြည့်ပါ)။ ယေရှုတွင် ပြည့်စုံခဲ့သော မစ္စရာ (Messiah) ဆိုင်ရာ ပရောဖက်ပြုချက်များသည် ဓမ္မဟောင်းကျမ်း၏ စာမျက်နှာများတွင် ပြန့်ကျဲနေသည်။

The prophets and Moses. That is, the OT (see on Luke 24:44). Paul repeatedly affirms his confidence in, and loyalty to, the Scriptures (see on Acts 24:14). Prophecies of the Messiah, fulfilled in Jesus, are sprinkled through the pages of the OT.

၂၃. ခရစ်တော်။ စကားလုံးအရ “ခရစ်တော်” (မဿဲ ၁:၁ တွင်ကြည့်ပါ)။

23. Christ. Literally, “the Christ” (see on Matt. 1:1).

ဆင်းရဲဒုက္ခခံရမည်။ ခရစ်တော်၏ ဆင်းရဲဒုက္ခခံရမှု၊ သေဆုံးမှုနှင့် ထမြောက်ခြင်းတို့သည် ဂျူးများနှင့် ရှင်ပေါလုအကြား အငြင်းပွားမှု၏ အဓိကအချက်များဖြစ်သည်။ ဂျူးများ၏ မစ္စရာဆိုင်ရာ အတွေးအခေါ်တွင် ဆင်းရဲဒုက္ခခံရပြီး သေဆုံးရမည့် မစ္စရာအတွက် နေရာမရှိသဖြင့်၊ မစ္စရာသည် သေခြင်းမှ ထမြောက်ရန် အကြောင်းမရှိခဲ့ပါ (အခန်းကြီး ၆ တွင်ကြည့်ပါ)။ ရှင်ပေါလု၏ ဤနေရာတွင်ပြောကြားချက်သည် ဧမောင်လမ်းပေါ်တွင် ယေရှု၏ပြောကြားချက်နှင့် ရောင့်ရဲတင်းတိမ်နီးပါးဖြစ်သည် (လုကာ ၂၄:၂၅-၂၇ တွင်ကြည့်ပါ)။ “လက်ဝါးကပ်တိုင်တင်ခံရသော ခရစ်တော်” သည် ဂျူးများအတွက် “အားနည်းချက်” ဖြစ်ခဲ့သည် (၁ ကောရိန္သု ၁:၂၃)။ တမန်တော် ၁၃:၂၇-၃၇ တွင်ကြည့်ပါ။

Should suffer. The sufferings, death, and resurrection of Christ were the very points at issue between the Jews and Paul. In Jewish Messianic thinking there was no room for a suffering and dying Messiah, and thus no reason for the Messiah to rise from the dead (see on v. 6). Paul’s statement here is almost identical with that of Jesus on the way to Emmaus (see on Luke 24:25–27). “Christ crucified” has ever been “a stumblingblock” to the Jews (1 Cor. 1:23). See on Acts 13:27–37.

ထမြောက်ရန် ပထမဆုံးဖြစ်သည်။ ခရစ်တော်သည် “အိပ်ပျော်နေသူများ၏ ပထမဆုံးအသီးအနှံ” (၁ ကောရိန္သု ၁၅:၂၀)၊ “သေခြင်းမှ ပထမဆုံးမွေးဖွားသူ” (ကောလောသဲ ၁:၁၈) ဖြစ်သည်။ သူသည် သေခြင်းမှ ထမြောက်ရန် သူ့အားယုံကြည်ခြင်းဖြင့် လူများအသက်ရှင်မည်ဟု ပထမဆုံးကြေငြာသူလည်းဖြစ်သည် (ယောဟန် ၅:၂၁-၂၉; ၁၁:၂၃-၂၆)။ ခရစ်တော်သည် သေခြင်းမှ ထမြောက်သူတွင် အချိန်အရ ပထမဆုံးမဟုတ်ပါ။ ထိုအဓိပ္ပာယ်ဖြင့် မောရှေသည် ပထမဖြစ်သည် (လုကာ ၉:၂၈-၃၀; ယုဒ ၉)။ ခရစ်တော်သည် ထင်ရှားမှုနှင့် အသက်ဖန်တီးသူအဖြစ် “ပထမဆုံး” ဖြစ်သည် (ကောလောသဲ ၁:၁၅, ၁၆; ၃:၄)။ သေခြင်းကို အောင်မြင်ပြီးနောက် (တမန်တော် ၂:၂၄; ဗျာဒိတ် ၁:၁၈)၊ သူသည် သူ့ကိုယုံကြည်ပြီး သူ၏တန်ခိုးကို အားကိုးသူအားလုံးအတွက် အသက်ကို အာမခံခဲ့သည်။ သူ၏ထမြောက်ခြင်းသည် ဖြောင့်မတ်သူများ၏ အထွေထွေထမြောက်ခြင်း၏ အာမခံချက်ဖြစ်သည် (၁ ကောရိန္သု ၁၅:၁၂-၂၂)။ သူသည် “အသက်နှင့် မသေနိုင်မှုကို အလင်းသို့ယူဆောင်လာသူ” ဖြစ်သည် (၂ တိမောသေ ၁:၁၀)။

First that should rise. Christ is “the first-fruits of them that slept” (1 Cor. 15:20), the “firstborn from the dead” (Col. 1:18). He was also first to proclaim that the dead shall live through faith in Him (John 5:21–29; 11:23–26). Christ was not first in point of time to rise from the dead. Moses comes first in that sense (Luke 9:28–30; Jude 9). Christ was the “first” in prominence and as the author of life (Col. 1:15, 16; 3:4). Having conquered death (Acts 2:24; Rev. 1:18), He guaranteed life to all who trust in Him and in His power. His resurrection was a pledge of the general resurrection of the just (1 Cor. 15:12–22). It is He who has “brought life and immortality to light” (2 Tim. 1:10).

အလင်းကိုပြသရန်။ သို့မဟုတ် “အလင်းကို ကြေငြာရန်”။ ဧဝံဂေလိသည် လူသားတို့၏ ကယ်တင်ရှင်လိုအပ်မှုနှင့် တစ်ချိန်တည်းကျရောက်သော်လည်း၊ သူ၏သေဆုံးမှုနှင့် ထမြောက်ခြင်း၏ အလင်းတွင် စွမ်းအားသစ်ဖြင့် ကြေငြာခံရသည်။ ယောဟန် ၁:၄-၉ တွင်ကြည့်ပါ။

Shew light. Or, “proclaim light.” The gospel, as old as man’s need of a Saviour, is proclaimed with new force in the light of His death and resurrection. See on John 1:4–9.

လူမျိုး။ ဆိုလိုသည်မှာ ဂျူးလူမျိုးများဖြစ်သည်။ ရှိမောင်သည် မွေးကင်းစ ယေရှုကို “ဂျူးမဟုတ်သူများကို လင်းစေသောအလင်း၊ သူ၏လူမျိုးဣသရေလ၏ ဘုန်းအသရေ” ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သည် (လုကာ ၂:၃၂)။

The people. That is, the Jews. Simeon called the infant Jesus “a light to lighten the Gentiles, and the glory of” His “people Israel” (Luke 2:32).

ဂျူးမဟုတ်သူများ။ ရှင်ပေါလုသည် အမှန်တရား၏အလင်းကို ကြေငြာရန် ကောင်းကင်ကရွေးချယ်ထားသော တမန်ဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၉:၁၅ တွင်ကြည့်ပါ)။

The Gentiles. To whom Paul was Heaven’s chosen messenger to proclaim the light of truth (see on ch. 9:15).

၂၄. မိမိကိုယ်ကို ခုခံပြောဆိုသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ သူ၏ကာကွယ်ပြောဆိုမှုကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

24. Spake for himself. That is, made his defense.

ဖတ်စတုပ်ကပြောသည်။ သူသည် နားလည်နိုင်သည်ထက် သို့မဟုတ် နားထောင်လိုသည်ထက် ပိုမိုကြားခဲ့ရသည်။ သူ၏ဆန္ဒပြမှုသည် အော်ဟစ်သံဖြစ်သည်။ လက်ဝါးကပ်တိုင်၏ဧဝံဂေလိသည် ဤလောကသို့လိုက်လျောညီထွေဖြစ်သောနားများအတွက် “မိုက်မဲမှု” ဖြစ်သည် (၁ ကောရိန္သု ၁:၂၃)။

Festus said. He had heard more than he was able to understand, or perhaps cared to listen to. His protest was vociferous. The preaching of the cross is “foolishness” to ears attuned to earth (1 Cor. 1:23).

ရူးသွပ်သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ရူးနှမ်းသည်၊ ဤနေရာတွင်နှင့် အခန်းကြီး ၂၅ တွင်ဖြစ်သည်။ ဖတ်စတုပ်သည် ရှင်ပေါလု၏ မြင့်မြတ်သောအကြောင်းအရာများအပေါ် စွဲလမ်းမှုက သူ၏စိတ်ကို ထိခိုက်စေသည်ဟု စစ်မှန်စွာ ယုံကြည်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ အဂရစ်ပက နားလည်နိုင်သည့်အရာသည်၊ သူလိုချင်လျှင်၊ ရောမလူမျိုး ဖတ်စတုပ်အတွက် လုံးဝနားလည်မှုမရှိခဲ့ပါ။

Beside thyself. That is, mad, as later here and in v. 25. Festus was probably sincere in believing that Paul’s obsession with lofty themes had affected his mind. What Agrippa could understand, if he would, was completely beyond the Roman, Festus.

၂၅. အလွန်မြင့်မြတ်သူ။ ဆိုလိုသည်မှာ ထူးခတ်သူ၊ လူသုံးများသော ဂုဏ်ပြုခေါင်းစဉ်ဖြစ်ပြီး ဖတ်စတုပ်၏ မြင့်မားသောရာထူးနှင့် သင့်လျော်သည် (လုကာ ၁:၃; တမန်တော် ၂၃:၂၆; ၂၄:၃ တွင်ကြည့်ပါ)။

25. Most noble. That is, excellent, a title of honor in common use, and appropriate to Festus’ high official position (see on Luke 1:3; Acts 23:26; 24:3).

စိတ်တည်ငြိမ်မှု သူ့အပေါ်စွပ်စွဲခံရသော ရူးနှမ်းမှု၏ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်။

Soberness. The opposite of the madness charged against him.

၂၆. ဘုရင်သိသည်။ ရှင်ပေါလုသည် ခရစ်တော်နှင့်ပတ်သက်သော သူ၏ပြောကြားချက်များ၏ သမိုင်းဆိုင်ရာ တိကျမှုကို အဂရစ်ပက အသိအမှတ်ပြုရန် တောင်းဆိုသည်။

26. The king knoweth. Paul appeals to Agrippa to acknowledge the historical accuracy of his statements concerning Christ.

လွတ်လပ်စွာပြောဆိုရန်။ ဤအခန်းကြီးတွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသော ရှင်ပေါလု၏ ယုံကြည်ခြင်းသို့ပြောင်းလဲမှုအကြောင်းသည် အခန်းကြီး ၉ နှင့် ၂၂ တွင်ဖော်ပြထားသော တူညီသောဇာတ်လမ်းထက် ပိုမိုအသေးစိတ်ဖြစ်သည်။ ရှင်ပေါလုသည် လွတ်လပ်စွာပြောဆိုခဲ့သည်၊ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းမှာ ဘုရင်အဂရစ်ပကို သိရှိထားသော နားထောင်သူတစ်ဦးအဖြစ်ရရှိခဲ့သောကြောင့်ဖြစ်ပြီး၊ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းမှာ ဤသည်မှာ ပါလက်စတိုင်းတွင် သူ၏နောက်ဆုံးကြားနာမှုဖြစ်မည်ဟု သူသဘောပေါက်ခဲ့သောကြောင့်ဖြစ်နိုင်သည်။ ၎င်းသည် သူ့အတွက်ရော၊ သူ၏နားထောင်သူများအတွက်ပါ များစွာမူတည်နေသည်။

Speak freely. The account of Paul’s conversion recorded in this chapter is given in more detail than the versions of the same narrative in chs. 9; 22. Paul did speak freely, partly because he had in King Agrippa an informed listener, and perhaps partly because he realized this was probably his final hearing in Palestine. Much depended upon it, both for himself and for his listeners.

ဤအရာများထဲမှ တစ်ခုမျှ။ ဆိုလိုသည်မှာ ယေရှု၏ဘဝနှင့် အမှုတော်၊ သူ၏သေဆုံးမှုနှင့် ထမြောက်ခြင်း၊ ပင်တေကုတ္တေပွဲတွင်ဖြစ်ပျက်ခဲ့သော အတွေ့အကြုံ၊ ပေတရု၊ ယောဟန်နှင့် အခြားတမန်တော်များပြုလုပ်ခဲ့သော အံ့ဖွယ်အမှုများ၊ ရှင်ပေါလု၏ အံ့ဖွယ်ယုံကြည်ခြင်းသို့ပြောင်းလဲမှု၊ ဧဝံဂေလိသတင်းကောင်းကို ဟောပြောခြင်းမှ ထွက်ပေါ်လာသော ထူးခြားသောရလဒ်များဖြစ်သည်။

None of these things. That is, the life and ministry of Jesus, His death and resurrection, the experience at Pentecost, the miracles performed by Peter, John, and the other apostles, the amazing conversion of Paul, the remarkable results that followed the preaching of the gospel.

ထောင့်တစ်နေရာတွင် မပြုလုပ်ခဲ့ပါ။ ဖာရိသောင်းကျန်းသူများက “လောကတစ်ခုလုံး” ယေရှုနောက်သို့ လိုက်သွားပြီဟု ညည်းညူခဲ့ကြသည် (ယောဟန် ၁၂:၁၉)၊ ထပ်သောလိုနိများတွင် ဂျူးများက တမန်တော်များသည် “လောကကို ပြောင်းပြန်လှန်လိုက်ပြီ” ဟု အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများအား ပြောကြားခဲ့သည် (တမန်တော် ၁၇:၆)။ ဧဝံဂေလိသတင်းကောင်းကို ကြေငြာမှုနှင့်အတူ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော စိတ်ဝင်စားမှု၊ စိတ်လှုပ်ရှားမှုနှင့် အငြင်းပွားမှုတို့သည် ရှင်ပေါလုပြောကြားခဲ့သောအရာများကို အတည်ပြုသည်။

Not done in a corner. The Pharisees had complained that “the world is gone after” Jesus (John 12:19), and the Jews told the magistrates in Thessalonica that the apostles had “turned the world upside down” (Acts 17:6). The interest and excitement, as well as controversy, that attended the proclamation of the gospel, confirm what Paul has said.

၂၆-၂၈. အဂရစ်ပ၏အတွေးများသည် မည်သည့်နေရာတွင်ရှိခဲ့သနည်း?—ဤစကားများတွင် အဂရစ်ပ၏စိတ်သည် သူ၏မိသားစု၏ အတိတ်သမိုင်းနှင့် ရှင်ပေါလုဟောပြောနေသော သူ့အပေါ်ဆန့်ကျင်သော ၎င်းတို့၏အောင်မြင်မှုမရှိသော ကြိုးပမ်းမှုများဆီသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိသွားခဲ့သလား။ သူ၏အဖိုးကြီး ဟေရုဒ်နှင့် ဗက်လေဟင်မြို့ရှိ အပြစ်မရှိသောကလေးများကို သတ်ဖြတ်မှုကို သူတွေးမိခဲ့သလား။ သူ၏ဦးလေး အန္တိပက်နှင့် ဗတ္တိဇံဆရာ ယောဟန်ကို သတ်ဖြတ်မှုကို တွေးမိခဲ့သလား။ သူ၏ဖခင် အဂရစ်ပ (၁) နှင့် တမန်တော်ယာကုပ်၏ အာဇာနည်ဖြစ်မှုကို တွေးမိခဲ့သလား။ ဤဘုရင်များအပေါ် အလျင်အမြန်ကျရောက်ခဲ့သော ဘေးဒုက္ခများတွင် ၎င်းတို့၏ဘုရားသခင်၏ကျေးကျွန်များအပေါ် ကျူးလွန်ခဲ့သော ရာဇဝတ်မှုများကြောင့် ဘုရားသခင်၏ မနှစ်မြို့မှုကို သက်သေပြသည်ဟု သူမြင်ခဲ့သလား။ ထိုနေ့၏ ခမ်းနားထည်ဝါမှုနှင့် ပြသမှုသည် သူၤ၏ဖခင်၊ သူ့ထက်ပိုမိုအာဏာရှိသော ဘုရင်တစ်ပါးသည် ထိုမြို့တွင်ပင် တောက်ပသောဝတ်စုံဖြင့် ရပ်တည်ခဲ့ပြီး လူထုက သူ့ကို ဘုရားတစ်ဆူဟု အော်ဟစ်ခဲ့သည့်အချိန်ကို အဂရစ်ပကို သတိရစေခဲ့သလား။ အံ့သြဖွယ်အော်သံများ မတိမ်မကျခင်၊ အာမခံဘုရင်အပေါ် လျင်မြန်ပြီး ကြောက်မက်ဖွယ်သော လက်စားချေမှုကျရောက်ခဲ့ပုံကို သူမေ့လျော့ခဲ့သလား။ ဤအရာအားလုံးသည် အဂရစ်ပ၏မှတ်ဉာဏ်ထဲတွင် ဖြတ်သန်းသွားခဲ့သော်လည်း၊ သူ၏မာနသည် သူ့ရှေ့မှ ထူးခြားသောမြင်ကွင်းဖြင့် ချီးမြှောက်ခံခဲ့ရပြီး၊ မာန်နှင့် မိမိကိုယ်ကို အရေးကြီးသည်ဟု ခံစားမှုက ပိုမိုမြင့်မြတ်သော အတွေးများကို ဖယ်ရှားခဲ့သည် (LP ၂၅၅, ၂၅၆)။

26–28. What Were Where Agrippa’s Thoughts?—Did the mind of Agrippa at these words revert to the past history of his family, and their fruitless efforts against Him whom Paul was preaching? Did he think of his great-grandfather Herod, and the massacre of the innocent children of Bethlehem? of his great-uncle Antipas, and the murder of John the Baptist? of his own father, Agrippa I, and the martyrdom of the apostle James? Did he see in the disasters which speedily befell these kings an evidence of the displeasure of God in consequence of their crimes against His servants? Did the pomp and display of that day remind Agrippa of the time when his own father, a monarch more powerful than he, stood in that same city, attired in glittering robes, while the people shouted that he was a god? Had he forgotten how, even before the admiring shouts had died away, vengeance, swift and terrible, had befallen the vainglorious king? Something of all this flitted across Agrippa’s memory; but his vanity was flattered by the brilliant scene before him, and pride and self-importance banished all nobler thoughts (LP 255, 256).

၂၇. သင်ယုံကြည်သလား။ ဂျူးတစ်ဦးအနေဖြင့် သူယုံကြည်သည်ဟု ယူဆရသည် ပရောဖက်များသည် ယေရှုနှင့်ပတ်သက်၍ ရှင်ပေါလုဖော်ပြခဲ့သမျှကို ကြိုတင်ဟောကိန်းထုတ်ခဲ့သည်။ အခန်းကြီး ၂၂ တွင်ကြည့်ပါ။

27. Believest thou? Presumably, as a Jew, he did. The prophets had foretold all that Paul related about Jesus. See on v. 22.

ငါသိသည်။ အဂရစ်ပကို မရိုမသေဖြစ်စေမည့် အခက်အခဲတစ်ခုတွင် မထားလိုသဖြင့်၊ ရှင်ပေါလုသည် သူၤ၏အဖြေကို ကြိုတင်မျှော်လင့်ထားသည်။ အဂရစ်ပသည် ရှင်ပေါလုပြောသမျှအားလုံးသည် မှန်ကန်ကြောင်း သဘောပေါက်ခဲ့သော်လည်း၊ သူ့အတွက် သိရှိမှုနှင့် ယုံကြည်ချက်သည် လုပ်ဆောင်မှုကို မဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပါ (မဿဲ ၇:၂၁-၂၇ တွင်ကြည့်ပါ)။

I know. Not wishing tactlessly to place Agrippa in a difficult position, Paul anticipates his answer. Agrippa realized that all Paul said was true, but, for him, knowledge and conviction failed to produce action (see on Matt. 7:21–27).

၂၈. ရောင့်ရဲတင်းတိမ်။ ဂရိဘာသာဖြင့် en oligō၊ စကားလုံးအရ “အနည်းငယ်တွင်”၊ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ “အနည်းငယ် [အချိန်] တွင်”၊ သို့သော် “ရောင့်ရဲတင်းတိမ်” ဟူ၍ ဘယ်သောအခါမျှ မဟုတ်ပါ။ ဤအခန်းကြီး၏ ဂရိစာသားတွင် မရေရာမှုကြောင့် ဘာသာပြန်ဆိုမှုနှင့် အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုမှုများစွာ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ မှတ်ချက်ပေးသူများက ယေဘုယျအားဖြင့် အဂရစ်ပသည် ရှင်ပေါလု၏ အခန်းကြီး ၂၆, ၂၇ ၏ အလေးအနက်ပြောဆိုမှုကို ပေါ့ပေါ့ပါးပါးပြုလုပ်ရန် သရော်စာပြောဆိုခဲ့သည်ဟု ကောက်ချက်ချခဲ့ကြသည်။ အကယ်၍ ထိုသို့ဖြစ်ခဲ့လျှင်၊ သူၤ၏သရော်စာသည် သူၤ၏စစ်မှန်သောခံစားချက်များကို ဖုံးကွယ်ရန် မျက်နှာဖုံးတစ်ခုဖြစ်သည် (AA ၄၃၈ ကိုကြည့်ပါ)။ အဂရစ်ပကဲ့သို့၊ နက်နဲသောယုံကြည်ချက်အောက်တွင်ရှိသူများသည် မယုံကြည်သူများနှင့်အတူရှိစဉ် မကြာခဏ လျစ်လျူရှုသည့်ပုံစံဖြင့် ပြောဆိုပြုမူတတ်ကြသည်။ နက်နဲသောယုံကြည်ချက်အောက်တွင်ရှိသော်လည်း၊ အဂရစ်ပသည် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၏ ကြားနာခန်းမတွင် စုဝေးနေသူများအား အကျဉ်းသားတစ်ဦးသည် ဘုရင်တစ်ပါးကို ဤမျှတိုတောင်းသောအချိန် သို့မဟုတ် ဤမျှတိုတောင်းသောရှင်းပြချက်ဖြင့် ယုံကြည်ခြင်းသို့ပြောင်းလဲနိုင်သည်ဟု ရှင်ပေါလုက ထင်မှတ်မှုမှာ ရိုးအီသည်ဟု ထင်မြင်စေလိုခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

28. Almost. Gr. en oligō, literally, “in a little,” possibly “in a little [time],” but never “almost.” The ambiguity of the Greek text of this verse has resulted in various attempts at translation and exegesis. Commentators, generally, have concluded that Agrippa spoke in irony, as if to make light of Paul’s serious appeal of vs. 26, 27. If so, his irony was a mask to conceal his real feelings (see AA 438). Like Agrippa, those who are under deep conviction oftentimes speak and act in an indifferent way, particularly in the presence of unbelieving associates. Though under deep conviction, Agrippa perhaps wished to give those assembled in the procurator’s audience chamber the impression that he thought Paul naive to think a prisoner could convert a king in so short a time, or with so brief an explanation.

၂၉. သင်တစ်ဦးတည်းမဟုတ်။ မတုံ့ဆိုင်းဘဲ၊ ရှင်ပေါလုသည် သူၤ၏တောင်းဆိုမှုကို ဆက်လက်ဖိအားပေးသည်။

29. Not only thou. Nothing daunted, Paul still presses his appeal.

ဖြစ်လာရန်။ စကားလုံးအရ “ဖြစ်လာနိုင်သည်”။

Were. Literally, “might become.”

ရောင့်ရဲတင်းတိမ်နှင့် လုံးလုံးလျားလျား။ စကားလုံးအရ “အနည်းငယ်ဖြစ်စေ၊ များများဖြစ်စေ”၊ အဂရစ်ပ၏ “အနည်းငယ်တွင်” ဟူသော အော်သံ (အခန်းကြီး ၂၈) ကို ရည်ညွှန်းသည်။ ရှင်ပေါလုသည် သက်သေအဖြစ် အနည်းငယ်ဖြစ်စေ များများဖြစ်စေ ပေးခဲ့သမျှသည် သိရှိထားသူတစ်ဦးထံသို့ တောင်းဆိုမှုတစ်ခုအတွက် လုံလောက်သည်။

Both almost, and altogether. Literally, “whether in little or in much,” with reference to the “in a little” of Agrippa’s exclamation (v. 28). However little or much Paul has given by way of evidence, it is enough upon which to base an appeal to an informed Jew like the king.

Except these bonds. As Paul gestures with his hands he remembers the chains with which he is bound.

၃၀။ ထိုသို့ပြောပြီးသောအခါ၊ ဘုရင်သည်ထလျက်၊ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ ဘာနိစ်၊ နှင့်အတူထိုင်နေသူများလည်းထကြသည်။

30. When he had thus spoken. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of these words.

ပေါလု၏ တတ်ကျွမ်းသော်လည်း အကျဉ်းချုံးသော တင်ပြချက်နှင့် သူ၏ စိတ်အားထက်သန်သော တောင်းဆိုမှုတို့မှ မြင်သာထင်သာရှိသော ရလဒ်မရှိဘဲ အင်တာဗျူးပြီးဆုံးသည်။ ပေါလု၏ စိတ်ပျက်မှုမည်မျှ နက်ရှိုင်းခဲ့သည်ကို ခန့်မှန်းရုံသာ ခန့်မှန်းနိုင်သည်။

The king rose up. The interview ends with no visible results from Paul’s able but brief presentation and his earnest plea. How deep Paul’s disappointment may have been can only be guessed.

၃၁။ သူတို့သည်အချင်းချင်းစကားပြောဆိုကြပြီး၊ “ဤသူသည်သေဒဏ်ခံထိုက်သည့်အမှုကိုမပြုခဲ့ပေ” ဟုဆိုကြသည်။

31. Talked between themselves. Rather, “they spoke one with another,” exchanging views on Paul’s case.

သေဒဏ်ပေးရန် ထိုက်တန်သည့်ဘာမှမရှိပါ။ ပေါလုသည် “ရူးသွပ်နိုင်သည်” (အခန်းငယ် ၂၄၊ ၂၅) ဖြစ်သော်လည်း၊ သူသည် အန္တရာယ်ရှိသူမဟုတ်ပါ။ ဖတ်စတုနှင့် အဂရစ်ပါတို့သည် ပေါလုသည် ရိုးသားသူ၊ အသိပညာရှိသူ၊ ဘုရားသခင်အတွက် စိတ်အားထက်သန်သူဖြစ်ကြောင်း ဝန်ခံရန် ဆန္ဒရှိပုံရသည်။ ဘုရင်ထလိုက်သည်။

Nothing worthy of death. Paul might be “mad” (vs. 24, 25), but he was not dangerous. Festus and Agrippa were apparently willing to concede that Paul was sincere, informed, and afire with zeal for God.

၃၂။ အဂရိပ္ပာကဖေးစတုသ်အား “ဤသူသည်ဧကရာဇ်ထံသို့အယူခံမထားခဲ့လျှင် လွတ်မြောက်ခွင့်ရပေမည်” ဟုဆိုသည်။

32. Set at liberty. See on ch. 25:11.

ellen g. white comments

1–3 AA 435

1–32 AA 435-438

5 GC 213

8–19 AA 436

9–11 AA 103

10, 11 SC 41; 5T 641

12 AA 123

12–14 AA 114

16–18 AA 126

18 AA 159; MB 109

20 AA 125

20–27 AA 437

28 EW 207; GC 164

28, 29 Ed 67; SR 313

28–32 AA 438

အခန်းကြီး - ၂၇

chapter 27

၁ ပေါလုသည် ရောမမြို့သို့ သင်္ဘောဖြင့် ပို့ဆောင်ခြင်းခံရသည်။ ၁၀ သူသည် ခရီးလမ်းတွင် အန္တရာယ်ရှိမည်ကို ကြိုတင်ဟောပြောသော်လည်း၊ ၁၁ မယုံကြည်ခံရပေ။ ၁၄ သူတို့သည် မုန်တိုင်းဖြင့် အဆက်မပြတ် လှုပ်ခါတင်ပို့ခံရပြီး၊ ၄၁ သင်္ဘောပျက်စီးခြင်းသို့ ရောက်ရသည်။ ၂၂၊ ၃၄၊ ၄၄ သို့သော်လည်း လူအားလုံး ကုန်းပေါ်သို့ ဘေးကင်းစွာ ရောက်ရှိလာကြသည်။

1 Paul shipping toward Rome, 10 foretelleth of the danger of the voyage, 11 but is not believed. 14 They are tossed toand fro with tempest, 41 and suffer shipwreck, 22, 34, 44 yet all come safe to land.

၁. အီတလီနိုင်ငံသို့ ရွက်လွှင့်ခြင်း။ နောက်ဆုံးတွင်၊ ရည်ရွယ်ထားသည့်အခြေအနေများနှင့် များစွာကွဲပြားသော်လည်း၊ ပေါလုသည် သူ၏ရှည်လျားစွာဖြည့်ဆည်းလိုသော “ရောမမြို့ကိုမြင်တွေ့ရန်” ဆန္ဒကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ခဲ့သည် (တ၁၉:၂၁; ရောမ ၁:၁၅; ၁၅:၂၂-၂၄; မြေပုံများ စာမျက်နှာ ၄၄၄ နှင့် စာမျက်နှာ ၃၃ ပြဿနာဖြင့်)။

1. Sail into Italy. Finally, although under much different circumstances than he had intended, Paul was to realize his long-cherished desire to “see Rome” (Acts 19:21; see Rom. 1:15; 15:22–24; maps p. 444 and facing p. 33).

သူတို့သည် ပေါလုကို အပ်နှံခဲ့သည်။ ပေါလုအား ဆီဇရိယတွင်နေထိုင်စဉ်အတွင်း တာဝန်ယူထားသော စစ်သားများသည် သူ့ကို ရောမမြို့သို့ ခရီးသွားရန်အတွက် အရာရှိတစ်ဦးထံ အပ်နှံခဲ့သည်။

They delivered Paul. The soldiers in charge of Paul during his stay at Caesarea turned him over to an officer for the voyage to Rome.

အခြားသူများ။ ဂရိစကားလုံး “ဟီတာရိုအိ” သည် ပေါလုနှင့် တစ်နည်းနည်းဖြင့် ကွဲပြားသော အကျဉ်းသားအမျိုးအစားကို ဆိုလိုသည်။

Other. Gr. heteroi, implying a class of prisoners different in some way from Paul.

ဂျူလီယပ်။ ရောမလူမျိုး၏ ထူးခြားသောအမည်တစ်ခု။

Julius. A characteristically Roman name.

Centurion. A Roman officer commanding 100 men (see on ch. 10:1).

ရာအုပ်မှူး။ လူတစ်ရာကို အုပ်ချုပ်သော ရောမအရာရှိတစ်ဦး (တ၁၀:၁ ကိုကြည့်ပါ)။ တပ်ဖွဲ့။ ဂရိစကားလုံး “စပိရာ” သည် “တပ်ဖွဲ့” ကိုဆိုလိုသည်။ ဤရောမအရန်တပ်ဖွဲ့သည် လူတစ်ထောင်ခန့်ပါဝင်ဖွယ်ရှိသည် (တ၂၁:၃၁; ၂၃:၁၀ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤဩဂတ်စတန်တပ်ဖွဲ့၏ သရုပ်သဘောနှင့်ပတ်သက်၍ အကြံပြုချက်များစွာရှိခဲ့သည်။ ပထမရာစုနှစ်တွင် ဆီးရီးယားတွင် ဩဂတ်စတာဟုအမည်ပေးထားသော တပ်ဖွဲ့တစ်ခုရှိခဲ့ကြောင်း ကမ္ဗည်းစာများမှ သက်သေပြခဲ့ပြီး၊ ဤတွင်ဖော်ပြထားသော တပ်ဖွဲ့သည် ၎င်းနှင့် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသည်။

Band. Gr. speira, “a cohort.” A Roman auxiliary cohort, such as this apparently was, consisted probably of 1,000 men (see on chs. 21:31; 23:10). Various suggestions have been made regarding the identity of this Augustan “band.” There is inscriptional evidence that a cohort named Augusta was stationed in Syria in the first century, and the cohort mentioned here may possibly be identified with it.

၂. စတင်ဝင်ရောက်ခြင်း။ ဂရိစကားလုံး “အဲပီဘိုင်နို” သည် ဤနေရာတွင် “သင်္ဘောပေါ်တက်ရောက်ခြင်း” သို့မဟုတ် “စတင်ခရီးထွက်ခြင်း” ဟူသော နည်းပညာဆိုင်ရာအသုံးအနှုန်းဖြစ်သည်။

2. Entering. Gr. epibainō, here a technical term meaning “to embark,” “to go on board.”

အာဒရာမီတီယမ်။ အာရှမိုင်နာရှိ မီးဇီယား၏ အနောက်မြောက်ဘက်ရှိ ဆိပ်ကမ်းမြို့တစ်မြို့ဖြစ်ပြီး၊ ထရိုးအာ့စ်မှ မိုင် ၅၀ အကွာတွင်ရှိသည်။ ၎င်းသည် စီးပွားရေးအရ အရေးပါသော ဗဟိုဌာနတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်း၏ခေတ်သစ်အမည်မှာ အဲဒရာမစ်ဖြစ်သည်။ ဤသင်္ဘောသည် ၎င်း၏အိမ်ဆိပ်ကမ်းဖြစ်ပြီး၊ ယခုခရီးစဉ်တွင် ၎င်း၏ဦးတည်ရာဖြစ်သည်။

Adramyttium. A seaport on the northwest coast of Mysia in Asia Minor, 50 mi. east of Troas. It was a commercial center of some importance. Its modern name is Edremit. This was apparently the home port of the ship, and its destination on the present voyage.

ရွက်လွှင့်ရန်အလိုရှိသည်။ စကားလုံးအရ “ရွက်လွှင့်တော့မည်” ဟူ၍ သင်္ဘောနှင့်ဆိုင်သည်။ ရာအုပ်မှူးသည် ရောမမြို့သို့သွားသော သင်္ဘောတစ်စီးကို မတွေ့မချင်း လမ်းတစ်လျှောက်ဆိပ်ကမ်းအမျိုးမျိုးတွင် ထိတွေ့ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။

Meaning to sail. Literally, “about to sail,” with reference to the ship. The centurion purposed to touch at various ports along the way until he should find a ship on its way to Rome.

အရစ္စတာခို။ ပေါလု၏ ခရီးဖော်တစ်ဦး။ သူသည် ဧဖက်တွင် ပေါလုနှင့်အတူရှိခဲ့သည် (တ၁၉:၂၉)၊ ထို့နောက် မက္ကဒိုးနီးယားနှင့် ဂရိတွင်လည်း အတူရှိခဲ့သည် (တ၂၀:၄)။ သူသည် ရောမမြို့တွင် ပေါလု၏ ပထမအကျဉ်းချခံရစဉ်အတွင်း အတူရှိခဲ့သည် (ကော ၄:၁၀; ဖိလျှိမုန် ၂၄)။

Aristarchus. A traveling companion of Paul. He had been with Paul at Ephesus (ch. 19:29), then with him in Macedonia and Greece (ch. 20:4). He was with Paul during his first imprisonment at Rome (Col. 4:10; Philemon 24).

ကျွန်ုပ်တို့နှင့်အတူရှိခြင်း။ ဤစကားလုံးများသည် အရစ္စတာခိုနှင့် ဤဇာတ်ကြောင်းရေးသားသူ လုကာတို့သည် ပေါလု၏အဖွဲ့တွင်ရှိခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြသည်။ ရောမဥပဒေအရ အကျဉ်းသားအဖြစ်ခရီးသွားသော ရောမနိုင်ငံသားများသည် ကျွန်တစ်ဦးနှင့် သီးသန့်ဆရာဝန်တစ်ဦးနှင့်အတူ လိုက်ပါခွင့်ရှိသည်။ ဖြစ်နိုင်ခြေအရ အရစ္စတာခိုသည် ပေါလု၏ကျွန်အဖြစ် လုကာသည် သူ၏ဆရာဝန်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပေမည်။

Being with us. These words imply that both Aristarchus and Luke, the writer of the narrative, were in Paul’s company. Roman law provided that Roman citizens traveling as prisoners might be accompanied by a slave and a personal physician. Perhaps Aristarchus served as Paul’s servant and Luke as his physician.

ပေါလု၏ အကျဉ်းသားအဖြစ် ရောမမြို့သို့ခရီးစဉ်၊ အေဒီ ၆၀-၆၁ ခုနှစ်ခန့်

Paul’s Journey to Rome as a Prisoner, c. A.D. 60–61

မော်လတာကျွန်း၊ စိန့်ပေါလ်ပင်လယ်အော်။

Island of Malta, St. Paul’s Bay.

၃. ဆီဒုန်။ ဖီနီရှားကမ်းရိုးတန်းရှိ ထင်ရှားသောဆိပ်ကမ်းမြို့ဖြစ်ပြီး၊ တုရုနှင့်အတူ မကြာခဏဖော်ပြခံရသည် (အတွဲ ၂၊ စာမျက်နှာ ၆၇-၆၉; တ၁၂:၂၀ ကိုကြည့်ပါ)။

3. Sidon. The well-known seaport on the coast of Phoenicia frequently mentioned with Tyre (see Vol. II, pp. 67–69; see on ch. 12:20).

ယဉ်ကျေးစွာ။ ဂရိစကားလုံး “ဖိလန်သရိုဖို့စ်” သည် “လူသားဆန်စွာ” သို့မဟုတ် “ကြင်နာစွာ” ဟူ၍ ဆိုလိုသည်။

Courteously. Gr. philanthrōpōs, “humanely,” “kindly.”

ဧည့်ဝတ်ကျေပြီး။ ဂရိစကားလုံး “ခရာအိုမိုင်” သည် “အသုံးပြုရန်”၊ “ဆက်ဆံရန်”၊ “ပြုမူရန်” ဟူ၍ ဆိုလိုသည် (တ၇:၁၉ ကိုကြည့်ပါ)။ ပေါလုသည် သူနှင့နီးကပ်စွာထိတွေ့သူများအားလုံးအပေါ် အထင်ကြီးဖွယ်ရာပုံပေါက်ခဲ့သည်။

Entreated. Gr. chraomai, “to use,” “to deal with,” “to treat” (cf. ch. 7:19). Paul had made a favorable impression upon all who came in close contact with him.

အနားယူရန်။ သို့မဟုတ် “ဧည့်ဝတ်ကျေမှုကို လက်ခံရန်”။

To refresh himself. Or, “to receive hospitality.”

၄. ရွက်လွှင့်ထွက်ခွာခြင်း။ ဆိုလိုသည်မှာ ပင်လယ်ထဲသို့ ထွက်ခွာခြင်း၊ ရွက်လွှင့်ခြင်း (လုကာ ၅:၄ ကိုကြည့်ပါ)။

4. Launched. That is, put to sea, set sail (cf. Luke 5:4).

ဆိုက်ပရက်စ်ကျွန်းအောက်တွင်။ ဆိုလိုသည်မှာ ကျွန်းနှင့်ပြည်မကြီးကြားရှိ လေအုံ့ဘက်တွင်၊ လေဒဏ်မှ ကာကွယ်ထားသောနေရာတွင်ဖြစ်သည်။ ရာသီဥတုသာယာပါက လမ်းကြောင်းသည် ဆိုက်ပရက်စ်ကျွန်း၏ တောင်ဘက်အနည်းငယ်တွင်ဖြစ်ပေမည် (တ၂၁:၁-၃ ကိုကြည့်ပါ)။

Under Cyprus. That is, on the landward, or leeward, side, between the island and the mainland. In favorable weather the course would doubtless have been somewhat to the south of Cyprus (see on ch. 21:1–3).

၅. စီလီရှားပင်လယ်။ သို့မဟုတ် “စီလီရှားနှင့် ပန်ဖီလီယားကမ်းရိုးတန်းရှိ ပင်လယ်”။

5. Sea of Cilicia. Or, “the sea off [the coast of] Cilicia and Pamphylia.”

မိုင်ရာ။ မိုင်ရို့စ်မြစ်ပေါ်တွင်ရှိသော ကမ်းရိုးတန်းမှ မိုင် ၂ (၃ ကီလိုမီတာ) အကွာရှိ မြို့တစ်မြို့။ ယခုအခါ တူရကီလူမျိုးများက ၎င်းကို ဒမ်ဘရေဟု ခေါ်ဆိုသည်။ ၎င်းသည် ပါလက်စတိုင်းမှ ရောမမြို့သို့ ရွက်လွှင့်သော သင်္ဘောများအတွက် ပုံမှန်ဆိုက်ကပ်ရာဆိပ်ကမ်းမဟုတ်ပေ။ ရှေးကမ္ဗည်းစာတစ်ခုတွင် မိုင်ရာသည် စပါးစည်းရုံအဖြစ်ဖော်ပြထားပြီး၊ အလက်ဇန္ဒြီးယားမှလာသော သင်္ဘောသည် စပါးများကို ဖြုတ်ချရန်အတွက် ထိုနေရာသို့ လမ်းကြောင်းပြောင်းသွားဖွယ်ရှိသည် (အခန်း ၃၈)။ အီဂျစ်သည် ရောမအင်ပါယာ၏ စပါးစည်းရုံဖြစ်သည်။

Myra. A city some 2 mi. (3 km.) from the coast, on the river Myros. It is now called Dembre by the Turks. This was not a usual port of call for ships sailing from Palestine to Rome. An ancient inscription names Myra as a storage place for grain, and the ship, being from Alexandria, may have been routed to unload grain there (v. 38). Egypt was the granary of the Roman Empire.

၆. အလက်ဇန္ဒြီးယားမှသင်္ဘော။ မိုင်ရာသည် အလက်ဇန္ဒြီးယားနှင့် ရောမမြို့ကြားရှိ တိုက်ရိုက်လမ်းကြောင်းမှ ဝေးကွာသည်။

6. Ship of Alexandria. Myra was far distant from the direct course between Alexandria and Rome.

၇. နှေးကွေးစွာ ရွက်လွှင့်ခြင်း။ ပြင်းထန်သောလေတိုက်ခတ်မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

7. Sailed slowly. Evidently because of strong head winds.

ခက်ခဲစွာ။ ဂရိစကားလုံး “မိုလစ်” သည် “ခက်ခဲစွာ” ဟူ၍ ဆိုလိုသည် (အခန်း ၈ ကိုကြည့်ပါ)။

Scarce. Gr. molis, “with difficulty” (cf. v. 8).

နိဒပ်စ်။ ထိုစဉ်က အာရှမိုင်နာ၏ အနောက်တောင်ထောင့်ရှိ ဆိပ်ကမ်းမြို့ဖြစ်ပြီး၊ ယခုအခါ အပျက်အစီးများသာရှိတော့သည်။ ၎င်းသည် အာဖရိုဒိုင်တီကိုးကွယ်မှု၏ ဗဟိုဌာနအဖြစ် ထင်ရှားသည်။ မက္ကဘီးခေတ်မှစ၍ ယုဒလူမျိုးအသိုင်းအဝိုင်းတစ်ခုရှိခဲ့သည် (၁ မက္ကဘီ ၁၅:၁၅-၂၄)။ လေတိုက်ခတ်မှုကြောင့် သင်္ဘောသည် ကမ်းရိုးတန်းနှင့် နီးကပ်စွာ ရွက်လွှင့်ခဲ့ရသည်။ ယခုအခါ အေဂျီယံပင်လယ်ထဲတွင်၊ လေပြင်းမုန်တိုင်းကို အပြည့်အဝခံစားရပြီး ခရေတ်ကျွန်းသို့ ဦးတည်သွားခဲ့သည်။

Cnidus. Then a busy seaport at the extreme southwest corner of Asia Minor, now in ruins. It was famous as a center of worship of Aphrodite. A Jewish colony had been there at least from the time of the Maccabees (1 Maccabees 15:15–24). The winds apparently forced the ship close to the coast. Now, out in the Aegean, it felt the full force of the gale and headed toward Crete.

ခွင့်ပြုချက်။ သို့မဟုတ် “ကျွန်ုပ်တို့ကို ခွင့်ပြုသည်”။ ဤရာသီတွင် လေများသည် အနောက်မြောက်ဘက်မှ တိုက်ခတ်လေ့ရှိပြီး၊ အီတီးရှင်လေများဟု လူသိများသည် (သို့သော် အခန်း ၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။

Suffering. Or, “allowing us.” At this season the winds were usually from the northwest, and were known as the Etesian winds (however, see v. 14).

ခရေတ်ကျွန်းအောက်တွင်။ ဆိုလိုသည်မှာ ခရေတ်ကျွန်း၏ လေအုံ့ဘက်တွင်၊ လေဒဏ်မှ ကာကွယ်ထားသောနေရာတွင်ဖြစ်သည် (အခန်း ၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤနေရာတွင် ပင်လယ်သည် လှိုင်းပုတ်မှုနည်းပါးသည်။

Under Crete. That is, to the leeward of Crete, protected from the wind (cf. v. 4). Here the sea would be less rough.

ဆယ်လမိုနီ။ ခရေတ်ကျွန်း၏ အရှေ့ဘက်စွန်းရှိ ကျွန်းဆွတ်တစ်ခုဖြစ်ဖွယ်ရှိပြီး၊ သင်္ဘောသည် လေဒဏ်မှ ကာကွယ်ထားသော ပင်လယ်ဘက်တွင် ရှိသည်။

Salmone. Probably Cape Sidero, a promontory at the eastern end of Crete, seaward from which the ship was protected from the wind.

၈. ခက်ခဲစွာ။ ဆိုလိုသည်မှာ ခက်ခဲစွာ (အခန်း ၇ ကိုကြည့်ပါ)။

8. Hardly. That is, with difficulty (cf. v. 7).

ဖဲဟေဗင်း။ ဂရိဘာသာတွင် သတ်မှတ်ထားသော စကားလုံးမရှိပါ။ ဤမြို့သည် အခြားစာပေများတွင် ဖော်ပြထားခြင်းမရှိသော်လည်း၊ ယခုအခါလည်း အလားတူအမည်ဖြင့် ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ခရေတ်ကျွန်း၏ တောင်ဘက်ကမ်းရိုးတန်းတွင်ရှိပြီး၊ ကမ်းရိုးတန်းရှိ အဓိကအငွေ့ထွက်နေရာ ကိပ်မတလာမှ မိုင် ၅ (၈ ကီလိုမီတာ) ခန့်အကွာတွင်ရှိသည်။ ၎င်းကို ယခု လီမိန်းကာလီဟု ခေါ်ဆိုသည်။

The fair havens. In the Greek there is no definite article. The town is not mentioned elsewhere in literature but still bears the same name. It is on the southern coast of Crete, about 5 mi. (8 km.) east of Cape Matala, the chief headland on the south coast of the island. It is now known as Limenes Kali.

လာစီယာ။ ဤမြို့၏ အပျက်အစီးများကို ဖဲဟေဗင်းမှ မိုင်အနည်းငယ်အကွာ အရှေ့ဘက်တွင် ဖော်ထုတ်တွေ့ရှိခဲ့သည်။

Lasea. The ruins of this city have been identified a few miles east of Fair Havens.

၉. အချိန်များစွာ ကုန်လွန်ခဲ့သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ သာယာသောလေကို စောင့်ဆိုင်းနေရပြီး၊ ဘာလုပ်ရမည်ကို ဆွေးနွေးနေရသည်။

9. Much time was spent. That is, awaiting a favorable wind and debating what should be done.

ရွက်လွှင့်ခြင်းသည် ယခုအန္တရာယ်ရှိသည်။ ဆောင်းရာသီသည် နီးကပ်လာနေပြီဖြစ်သည်။ မြေထဲပင်လယ်တွင် သာယာသောရာသီဥတုတွင်သာ သင်္ဘောများရွက်လွှင့်ရန် ကြိုးစားသည်။

Sailing was now dangerous. Winter was approaching. Navigation on the Mediterranean was attempted only in favorable weather.

ဥပုသ်နေ့။ သောကြာနေ့ဖြစ်ဖွယ်ရှိပြီး၊ ဘာသာရေးပြက္ခဒိန်၏ ခုနှစ်လမြောက်လဖြစ်သော တစ်ရှရီ၏ ဆယ်ရက်မြောက်နေ့ဖြစ်သည် (အတွဲ ၂၊ စာမျက်နှာ ၁၀၈; ဂျိုဆီဖတ်စ် အန်တီကွီးတီးစ် အတွဲ ၃၊ ၁၀.၃ [၂၄၀])။ ယခုအခါ အောက်တိုဘာလကုန်ပိုင်းဖြစ်နိုင်ပြီး၊ ပြင်းထန်သောမုန်တိုင်းများကို မျှော်လင့်ရသည်။

The fast. Evidently the Day of Atonement, on the 10th day of the 7th month of the ecclesiastical calendar, Tishri (see Vol. II, p. 108; Josephus Antiquities iii. 10. 3 [240]). It was now probably the latter part of October, and severe storms were to be expected.

၁၀. ကျွန်ုပ်သိမြင်သည်။ ဂရိစကားလုံး “သီယိုရီယို” သည် “ခွဲခြားသိမြင်ရန်” ဟူ၍ ဆိုလိုသည် (ယောဟန် ၄:၁၉ ကိုကြည့်ပါ)။ ပေါလု၏ အန္တရာယ်ကို သိမြင်နိုင်မှုသည် သဘာဝလွန်ထိုးထွင်းသိမြင်မှုမဟုတ်ဘဲ၊ သူ၏ကိုယ်ပိုင်စောင့်ကြည့်မှုနှင့် အတွေ့အကြုံရှိသော ခရီးသွားတစ်ဦး၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ကြောင့်ဖြစ်သည်။ သူသည် ပြည်သူ့ဆရာအဖြစ် မပြောပြခဲ့ပုံရသည်။ သူစိုးရိမ်သော “အန္တရာယ်” သည် သင်္ဘောပေါ်ရှိလူများ၏အသက်များအပေါ် မဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပေ (တ၂၇:၄၄)။

10. I perceive. Gr. theōreō, “to discern” (cf. John 4:19). Paul’s perception of threatened danger was not necessarily by supernatural insight, but from his own observation and judgment as an experienced traveler. He did not appear to speak as a prophet. Note that the “hurt” he feared to the lives of those on board did not come to pass (Acts 27:44).

ထိခိုက်မှုနှင့် ဆုံးရှုံးမှုများစွာ။ သို့မဟုတ် “ဒဏ်ရာနှင့် ဆုံးရှုံးမှုများစွာ”။ ပေါလုသည် သင်္ဘောတာဝန်ရှိသူများ၏ လေးစားမှုကို ရရှိခဲ့ပြီး၊ သူအကြံပေးရန် လွတ်လပ်စွာခံစားရသည်။ သူသည် မြေထဲပင်လယ်နှင့် အေဂျီယံပင်လယ်တွင် ခရီးစဉ်များစွာပြုလုပ်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ဤခရီးစဉ်မတိုင်မီ နှစ်ပေါင်းများစွာကတည်းက သူရေးသားခဲ့သည်မှာ “သုံးကြိမ်တိုင်တိုင် သင်္ဘောပျက်ကပ်ခံခဲ့ရပြီး၊ တစ်ညတစ်နေ့လုံး ပင်လယ်ထဲတွင် နစ်မြုပ်နေခဲ့ရသည်” (၂ ကော ၁၁:၂၅)။ ပေါလု၏ ခရီးစဉ်နှင့် မော်လတာကျွန်းပေါ်ရှိ သင်္ဘောပျက်ကပ်မှုနှင့်ပတ်သက်သော ရှင်းလင်းချက်အတွက် အခန်းကုန်တွင် ထပ်မံမှတ်ချက်ကို ကြည့်ပါ။

Hurt and much damage. Or, “injury and much loss.” Paul had evidently won the respect of those in charge of the ship, for him to feel free to give advice as he did. He had already made a number of voyages on the Mediterranean and the Aegean seas. Some years before this particular voyage he had written, “Thrice I suffered shipwreck, a night and a day I have been in the deep” (2 Cor. 11:25). For an explanation of Paul’s voyage and shipwreck on the island of Malta see Additional Note at end of chapter.

၁၁. ယုံကြည်ခြင်း။ စကားလုံးအရ “ဆွဲဆောင်ခံရသည်”။ ဤကိစ္စရပ်များနှင့်ပတ်သက်လာသောအခါ ရာအုပ်မှူးသည် ပေါလုထက် သင်္ဘောရှင်နှင့် သင်္ဘောပိုင်ရှင်ကို ပိုမိုယုံကြည်ခဲ့သည်။ ဧကရာဇ်တပ်ဖွဲ့အရာရှိတစ်ဦးအနေဖြင့် ရာအုပ်မှူးသည် သင်္ဘောသား၏လူများနှင့် သြဇာလွှမ်းမိုးမှုရှိခဲ့သည်။

11. Believed. Literally, “was persuaded.” When it came to such matters the centurion had more confidence in the captain and the shipowner than in Paul. As an officer of the imperial guard the centurion would have influence with the ship’s men.

သင်္ဘောရှင်။ ဂရိစကားလုံး “ကူဘာနီတီးစ်” သည် “သင်္ဘောမထိန်းသူ”၊ “ရွက်လွှင့်မှုဆရာ” ဟူ၍ ဆိုလိုပြီး၊ သင်္ဘောကိုလမ်းပြရန် တာဝန်ယူသူဖြစ်သည်။ ရာအုပ်မှူးသည် ခရီးသွားယုဒလူမျိုး ရဗ္ဗိတစ်ဦး၏ဆုံးဖြတ်ချက်ထက် ကျွမ်းကျင်သော သင်္ဘောမထိန်းသူ၏ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ပိုမိုနှစ်သက်ခဲ့သည်။

Master. Gr. kubernētēs, “helmsman,” “sailing master,” the one in charge of navigating the ship. The centurion naturally preferred the judgment of an expert navigator to that of an itinerant Jewish rabbi.

ပိုင်ရှင်။ ဖြစ်နိုင်ခြေအရ သင်္ဘောနှင့် အီဂျစ်ဂျုံ (အခန်း ၃၈) အပါအဝင် ကုန်တင်ပိုင်ရှင်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် ရောမမြို့သို့ဦးတည်နေသည်။ ဤအဓိကကုန်စည်သည် အလက်ဇန္ဒြီးယားနှင့် ရောမမြို့ကြားရှိ တက်ကြွပြီး အကျိုးအမြတ်ရှိသော ကုန်သွယ်မှု၏ အစိတ်အပိုင်းများစွာကို ဖြစ်ပေါ်စေသည် (အခန်း ၅ ကိုကြည့်ပါ)။

The owner. Probably both of the ship and of the cargo, which was Egyptian wheat (v. 38) bound for Rome. This staple accounted for much of the lively and profitable trade between Alexandria and Rome (see on v. 5).

၁၂. မသင့်လျော်ပါ။ သို့မဟုတ် “မသင့်လျော်သော”၊ “မသင့်တော်သော”။ ဖဲဟေဗင်း ဆိပ်ကမ်းသည် ဆောင်းရာသီတစ်လျှောက် သင်္ဘောကို လုံလောက်စွာကာကွယ်ပေးနိုင်မည်မဟုတ်ဟု ထင်ရှားပြီး၊ သို့မဟုတ် ဖဲဟေဗင်းသည် လုံလောက်သော ထောက်ပံ့ရေးပစ္စည်းများကို ပေးစွမ်းနိုင်ရန် သေးငယ်လွန်းသည့် ဆိပ်ကမ်းဖြစ်ပေမည်။

12. Not commodious. Or, “not suitable,” “not fit.” Perhaps the harbor did not seem to afford sufficient protection for the ship through the winter, or perhaps Fair Havens was too small a port to furnish adequate provisions.

ထွက်ခွာခြင်း။ ဂရိစကားလုံး “အနာဂေါ” သည် ဤနေရာတွင် “ရွက်လွှင့်ထွက်ခွာခြင်း” ဟူ၍ ဆိုလိုသည်။

Depart. Gr. anagō, here meaning “set sail.”

ဖီးနီစီ။ သို့မဟုတ် “ဖီးနစ်”၊ ယေဘုယျအားဖြင့် ခရေတ်ကျွန်း၏ တောင်ဘက်ကမ်းရိုးတန်းရှိ ယခုခေတ် လူထရိုဆိပ်ကမ်းဟု သတ်မှတ်ထားသည်။ ၎င်းသည် တစ်နှစ်ပတ်လုံး အကောင်းဆုံးဆိပ်ကမ်းဖြစ်သည်။ ၎င်းကို ဂရိဘာသာပညာရှင် စထရာဘိုက (ဂျီအိုဂရဖီ x. ၄.၃) ဖော်ပြခဲ့သည်။ အလက်ဇန္ဒြီးယားမှ ထွက်ခွာလာသော သင်္ဘောတစ်စီး၏ ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးမှ ပင်လယ်တွင် ကယ်တင်ခံရခြင်းအတွက် ဆီရာပစ်နှင့် ဂျူပီတာထံ ကျေးဇူးတင်ပူဇော်သောကမ္ဗည်းတစ်ခု အနီးတွင် တွေ့ရှိခဲ့သည်။

Phenice. Or, “Phoenix,” generally identified with the present Cretan port of Lutro, the best all-year port on the southern coast of Crete. It is mentioned by Strabo (Geography x. 4. 3), the Greek geographer. A tablet dedicated to Serapis and Jupiter as a thank offering for preservation at sea, by the agent of a ship outbound from Alexandria, has been found nearby.

တောင်အနောက်နှင့် အနောက်မြောက်။ ဤစာကြောင်းသည် စကားလုံးအရ “တောင်အနောက်နှင့် အနောက်မြောက်ဘက်သို့ မျက်နှာမူထားသည်” ဟူ၍ ဖြစ်သည်။ လူထရိုဆိပ်ကမ်းသည် အရှေ့ဘက်သို့ မျက်နှာမူထားပြီး၊ ဆိပ်ကမ်းသို့ဝင်ရောက်သော သင်္ဘောပေါ်ရှိလူတစ်ဦးသည် အနောက်ဘက်သို့ မျက်နှာမူရမည်ဖြစ်သည်။ လူထရိုဆိပ်ကမ်းကို ဖွဲ့စည်းထားသော ကျွန်းဆွတ်၏ အခြားတစ်ဖက်တွင် ဖီနီကာဆိပ်ကမ်းရှိပြီး၊ ၎င်းသည် အနောက်ဘက်သို့ မျက်နှာမူထားပြီး ကာကွယ်မှုနည်းပါးသည်။

South west and north west. The clause reads literally, “looking down the southwest and northwest.” Lutro harbor faces the east, and a person aboard a ship entering the harbor would be facing west. On the other side of the promontory that forms the harbor of Lutro is the less-protected harbor of Phineka, which faces west.

၁၃. တောင်လေ။ ၎င်းသည် ရာသီဥတုပြည့်စုံစွာ ပြောင်းလဲသွားခြင်းကို ကိုယ်စားပြုပြီး၊ အကြောင်းမှာ သင်္ဘောမထိန်းသူသည် မြောက်လေကို ရှောင်ရှားရန် ခရေတ်ကျွန်း၏ တောင်ဘက်သို့ သင်္ဘောလမ်းကြောင်းကို ထိန်းထားခဲ့သည် (အခန်း ၇, ၈)။

13. South wind. This would represent a complete change of weather, for the pilot had held the ship’s course south of Crete to escape the north wind (vs. 7, 8).

သူတို့၏ရည်ရွယ်ချက်ကို ရရှိခဲ့သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ရာသီဥတုပြောင်းလဲရန် လုံလောက်စွာစောင့်ဆိုင်းခဲ့သည်။

Obtained their purpose. That is, waited long enough for the weather to change.

ထိုနေရာမှ ဖြည်ထုတ်ခြင်း။ သို့မဟုတ် “ကျောက်ဆူးမြှောက်ခြင်း”။

Loosing thence. Or, “weighing anchor.”

ရွက်လွှင့်ခြင်း။ စကားလုံးအရ “ရွက်လွှင့်နေသည်”။

Sailed. Literally, “were sailing.”

နီးကပ်စွာ။ ဂရိစကားလုံး “အာ့စွန်” သည် “ပိုနီးကပ်စွာ” ဟူ၍ ဆိုလိုသည်။ ယခင်က နေရာအမည်တစ်ခုဟု ယူဆခဲ့သော်လည်း၊ ယခုအခါ ယေဘုယျအားဖြင့် “ပိုနီးကပ်စွာ” ဟူ၍ ယူဆသည်။ ထိုသို့သော နေရာတစ်ခုကို ဖော်ထုတ်တွေ့ရှိထားခြင်းမရှိပါ။ သင်္ဘောရှင်၏ရည်ရွယ်ချက်မှာ ဖီးနီစီသို့ရောက်ရှိသည်အထိ၊ အနောက်ဘက်သို့ မိုင် ၄၀ ခန့်အကွာတွင် ကမ်းရိုးတန်းနှင့် နီးကပ်စွာရွက်လွှင့်ရန်ဖြစ်သည်။

Close. Gr. asson, “nearer.” Long ago considered a place name, this word now generally is taken to mean “nearer.” No such place has been identified. It was the captain’s purpose to stay close inshore until he should reach Phenice, about 40 mi. to the west.

၁၄. ၎င်းကိုဆန့်ကျင်ပြီး ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ စကားလုံးအရ “၎င်းမှ အောက်သို့ရိုက်ချသည်”၊ ဆိုလိုသည်မှာ ခရေတ်ကျွန်း၏ တောင်တန်းများမှဖြစ်သည်။ နူးညံ့သောတောင်လေမှ ပြင်းထန်သောမြောက်လေသို့ ရုတ်တရက်ပြောင်းလဲသွားပြီး၊ ၎င်းသည် သင်္ဘောကို ကလောက်ဒါကျွန်းဆီသို့ တောင်ဘက်သို့ တွန်းပို့ခဲ့သည် (အခန်း ၁၆; ပေါလု၏ အကျဉ်းသားအဖြစ် ရောမမြို့သို့ခရီးစဉ်နှင့် ပေါလု၏ခရီးစဉ်များကို ကြည့်ပါ)။

14. Arose against it. Literally, “beat down from it,” that is, from the mountainous island of Crete. There was another abrupt change, from the gentle south wind to a strong north wind, and this forced the ship southward toward the island of Clauda (v. 16; see Paul’s Journey to Rome as a Prisoner and The Journeys of Paul).

မုန်တိုင်းပြင်းထန်ခြင်း။ ဂရိစကားလုံး “တူဖိုနီကို့စ်” သည် သဘာဝ၏ ပြင်းထန်သောအင်အားများ၊ အထူးသဖြင့် ပြင်းထန်သောလေများကို ပုံဆောင်သည့် တိုင်ဖွန်နတ်ဘုရား၏အမည်မှ ဆင်းသက်လာသော နာမဝိသေသနဖြစ်သည်။ လေထဲတွင် လျင်မြန်စွာပြောင်းလဲမှုများသည် ၎င်းသည် ပြင်းထန်သော ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြသည်။

Tempestuous. Gr. tuphōnikos, an adjective derived from the name of the god Typhon, who personified the tempestuous forces of nature, and especially violent winds. The rapid changes in the wind indicate that this was a major cyclonic storm.

ယူရိုကလူဒွန်။ ဂရိစကားလုံး “ယူရိုကလူဒွန်” သည် “အရှေ့လေ” နှင့် “[ကြီးမားသော] လှိုင်း” သို့မဟုတ် “ရေကြမ်းသောရေ” ဟူသော စကားလုံးနှစ်ခုမှဖြစ်သည်။ ယူရိုကလူဒွန်သည် ကြီးမားသောလှိုင်းများကို ဖြစ်ပေါ်စေသော အရှေ့လေကို ဖော်ပြသည်။ သို့သော်၊ အရေးကြီးသော စာသားသက်သေများ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) သည် “ယူရာကူလွန်” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကိုလည်း ကိုးကားနိုင်သည်။ ဤရောစပ်ထားသောစကားလုံး၊ ပထမအပိုင်းသည် ဂရိစကားဖြစ်ပြီး ဒုတိယအပိုင်းသည် လက်တင်စကားဖြစ်ပြီး၊ အရှေ့-မြောက်အရှေ့လေကို ဖော်ပြသည်။

Euroclydon. Gr. eurokludōn, from two words meaning “east wind” and “[great] wave,” or “rough water.” Eurokludōn would thus designate an east wind that raises great waves. However, important textual evidence may also be cited (cf. p. 10) for the reading eurakulōn. This hybrid word, the first part of which is Greek and the second Latin, indicates an east-northeast wind.

၁၅. သင်္ဘောဖမ်းဆီးခံရခြင်း။ သင်္ဘောသည် ကိပ်မတလာအရှေ့ဘက်တွင် ကမ်းရိုးတန်းနှင့်နီးကပ်စွာ ရွက်လွှင့်နေစဉ် ပြောင်းလဲနေသောလေဒဏ်မှ ကာကွယ်ထားခဲ့သည်။ သို့သော် ဖီးနီစီသို့သွားရာလမ်းတွင် ပင်လယ်အော်ဖွင့်ထားသည့်နေရာကို ဖြတ်ကျော်စတင်လိုက်သည်နှင့် ပြင်းထန်သော မြောက်အရှေ့လေသည် ၎င်း၏ပြင်းထန်မှုအားလုံးနှင့် တိုက်ခတ်ပြီး သင်္ဘောကို ကလောက်ဒါဘက်သို့ အနောက်တောင်ဘက်သို့ တွန်းပို့ခဲ့သည်။

15. The ship was caught. While the ship had been coasting close inshore east of Cape Matala it was protected from the shifting wind. But as it started across the open bay on its way to Phenice the violent northeaster struck with all its fury and drove the ship to the southwest, in the direction of Clauda.

လေကိုရင်ဆိုင်ရန်။ ဆိုလိုသည်မှာ လေကိုမျက်နှာမူ၍ မရပေ။

Bear up into the wind. That is, could not face the wind.

သူမကို မောင်းနှင်စေသည်။ စကားလုံးအရ “ကျွန်ုပ်တို့သည် [လေကို] လွတ်ပေးခဲ့ပြီး မောင်းနှင်ခံခဲ့ရသည်”။ သင်္ဘောကို ထိန်းကျောင်းရန် မဖြစ်နိုင်ခဲ့ပါ။ လေရှေ့တွင် အနောက်တောင်ဘက်သို့ ပြေးရုံမှတစ်ပါး ဘာမှလုပ်စရာမရှိခဲ့ပါ။

Let her drive. Literally, “we gave way [to the wind] and were driven.” It was impossible to steer the ship. There was nothing to do but run before the wind, in a southwesterly direction.

၁၆. အောက်တွင်ရွက်လွှင့်ခြင်း။ ဆိုလိုသည်မှာ လေအုံ့ဘက်သို့ ရွက်လွှင့်ခြင်း (အခန်း ၄ ကိုကြည့်ပါ)�।

16. Running under. That is, sailed to leeward of (see on v. 4).

ကလောက်ဒါ။ စာသားသက်သေများ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) သည် “ကောက်ဒါ” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကို ကိုးကားနိုင်သည်။ ကျွန်း၏ ခေတ်သစ်အမည်မှာ ဂျောဇီ သို့မဟုတ် ဂါဝဒိုဖြစ်သည်။ ပတိုလမီ (ဂျီအိုဂရဖီ iii. ၁၅.၈) က ၎င်းကို ကလောက်ဒို့စ်ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သည်။ ဤသေးငယ်သောကျွန်းသည် ကိပ်မတလာမှ အနောက်တောင်ဘက်သို့ မိုင် ၄၅ (၇၂.၅ ကီလိုမီတာ) ခန့်အကွာတွင်ရှိပြီး၊ မြောက်အရှေ့လေသည် သေးငယ်သောသင်္ဘောပေါ်သို့ တိုက်ခတ်လာခဲ့သည်။

Clauda. Textual evidence may be cited (cf. p. 10) for reading Cauda. The island’s modern name is Gozzo or Gaudo. Ptolemy (Geography iii. 15. 8) called it Claudos. The islet lies about 45 mi. (72.5 km.) to the southwest of Cape Matala, near which the northeaster bore down upon the little ship.

လှေကိုရယူခြင်း။ ဤစာကြောင်း၏ ရှေးဟောင်းစကားအသုံးအနှုန်းသည် “ကျွန်ုပ်တို့သည် [အသက်ကယ်လှေ] သို့မဟုတ် ‘ဒင်ဂျီ’ ကို ခက်ခဲစွာ ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့သည်” ဟူ၍ ဆိုလိုသည်။ ဤသေးငယ်သောလှေကို ပုံမှန်အားဖြင့် အရေးပေါ်အသုံးပြုရန် ဆွဲထားခဲ့သည်။ ရေကြမ်းသောပင်လယ်တွင် ၎င်းသည် ရေများဖြည့်လျက်ရှိပြီး ထိန်းမရဖြစ်နေခဲ့သည်။ သင်္ဘောသားများသည် ၎င်းကို သင်္ဘောပေါ်သို့ မြှောက်တင်ရန် ကြိုးစားနေခဲ့သည်၊ သို့မှသာ ၎င်းမဆုံးရှုံးရပေ။

Come by the boat. The archaic idiom of this clause means, “we were able with difficulty to bring the [life] boat [or “dinghy”] under control.” This small boat was normally kept in tow for emergency use. In the rough seas it was no doubt rapidly filling with water and becoming unmanageable. The crew were trying to hoist it aboard the ship, lest it be lost.

၁၇. မြှောက်တင်ခြင်း။ သို့မဟုတ် “ဆွဲတင်ခြင်း”။

17. Taken up. Or, “hoisted up.”

အကူအညီများ။ သင်္ဘောအခွံတစ်ခုလုံးကို ဝိုင်းထားသော ခိုင်မာသောကြိုးများဖြစ်ပြီး၊ လေနှင့်လှိုင်းများ၏ အင်အားကြောင့် သင်္ဘောသားများကို ပြိုကွဲခြင်းမှ ကာကွယ်ရန်ဖြစ်သည်။ ဤသစ်သားသင်္ဘောကို အောက်ခံပေးသည့်လုပ်ငန်းစဉ်ကို ယနေ့ခေတ်တွင် ဖရက်ပင်ဟု ခေါ်ဆိုသည်။ သင်္ဘောသည် ပင်လယ်ဖြတ်ကျော်ရန် မသင့်လျော်ဟု ထင်ရှားပြီး၊ သင်္ဘောသားများ၏ ချုပ်ရိုးများသည် ကွဲထွက်သွားရန် ခြိမ်းခြောက်နေသည့်အထိ ယိုစိမ့်နေခဲ့သည်။ သင်္ဘောသည် ပင်လယ်တွင် နစ်မြှုပ်သွားရန် အန္တရာယ်ရှိခဲ့သည်။ သူဆီဒိုင်ဒီးစ် (သမိုင်း i. ၂၉.၃) နှင့် ဟိုရေ့စ် (အိုးဒ်စ် i. ၁၄) တို့ကို နှိုင်းယှဉ်ပါ။

Helps. Strong ropes drawn completely around the hull of the ship, to keep the timbers from being forced apart by the force of the wind and the waves. This procedure for undergirding a wooden vessel is known today as frapping. Obviously the ship was hardly seaworthy, and must have been leaking so badly that the seams in the planking threatened to split wide open. The ship was in danger of foundering at sea. Compare Thucydides (History i. 29. 3) and Horace (Odes i. 14).

ကျရောက်ခြင်း။ ဂရိစကားလုံး “အက်ပီပတို့” သည် ဤနေရာတွင် “ကမ်းပေါ်သို့ ပစ်ချခံရရန်” သို့မဟုတ် “တွန်းပို့ခံရရန်” ဟူ၍ ဆိုလိုသည်။

Fall. Gr. ekpiptō, here meaning “to be cast [ashore],” or “to be driven [onto].”

သဲမြှုပ်များ။ ဂရိစကားလုံး “ဆာတစ်” သည် အာဖရိကတိုက်၏ မြောက်ဘက်ကမ်းရိုးတန်းကို ဖြတ်သွားသော ကြီးမားသော ပင်လယ်အော်၏ အရှေ့ဘက်လက်တံဖြစ်ပြီး၊ ယခုအခါ ဆာတစ်မက်ဂျာ ဟု ခေါ်ဆိုပြီး၊ အနောက်ဘက်လက်တံဖြစ်သော ဆာတစ်မီနာနှင့် ခွဲခြားရန်ဖြစ်သည်။ ဆာတစ်မက်ဂျာနှင့် ဆာတစ်မီနာ၏ ရေများသည် ရေတိမ်ပိုင်းဖြစ်ပြီး၊ သဲမြှုပ်များကို ဖုံးကွယ်ထားပြီး၊ ရွက်လွှင့်ခြင်း၏အစမှစ၍ သင်္ဘောများစွာအတွက် သင်္ချိုင်းဖြစ်ခဲ့သည်။ ပေါလု၏သင်္ဘောသည် လေအားဖြင့် ဆာတစ်မက်ဂျာဘက်သို့ တွန်းပို့ခံနေရသည်။ လူကန်၏ အဆိုအရ (အဆိုပါစစ်ပွဲ ix. ၃၀၃-၃၁၀; မီလ်တန်၏ ပရဒိုက်စ်လော့စ့် ii. ၉၃၉ ကိုကြည့်ပါ)။

Quicksands. Gr. surtis, the name of the eastern arm of the large gulf that indents the northern shore of the African continent and is known today as Syrtis Major to distinguish it from Syrtis Minor, the western arm of the same gulf. The waters of both Syrtis Major and Syrtis Minor are shallow and hide sandy shoals, or quicksands, which have made them the graveyard of countless ships since the dawn of navigation. Paul’s ship was being driven by the wind in the direction of Syrtis Major. See Lucan The Civil War ix. 303–310; cf. Milton Paradise Lost ii. 939.

ဖြည်ထုတ်ခြင်း။ ဂရိစကားလုံး “ခလာအို” သည် “ဖြည်လွှတ်ရန်”၊ “လျှော့ချရန်”၊ “အောက်သို့ချရန်” ဟူ၍ ဆိုလိုသည်။

Strake. Gr. chalaō, “to loosen,” “to let down,” “to lower.”

ရွက်ကိရိယာ။ ဂရိစကားလုံး “စကူအို့စ်” သည် “စက်ကိရိယာ”၊ “သင်္ဘောကိရိယာ”၊ “ဂီယာ” ဟူ၍ ဆိုလိုပြီး၊ ဤနေရာတွင် သင်္ဘောရွက်ကိရိယာများကို ဆိုလိုသည်။ သင်္ဘောသားများသည် အပိုပစ္စည်းများကို ဖယ်ထုတ်ခဲ့ပြီး၊ အထူးသဖြင့် လေးလံသော ပင်မရွက်နှင့် ၎င်း၏ကိရိယာများကို ဖယ်ထုတ်ခဲ့သည်။ သူတို့သည် ဆာတစ်နှင့် ၎င်း၏အကြမ်းဖျင်း သဲမြှုပ်များကို ရှောင်ရှားရန် သင်္ဘောကို ထိန်းချုပ်ထားနိုင်ရန် လုံလောက်သော ရွက်နှင့်ကိရိယာများကို ထားခဲ့ပုံရသည်။

Sail. Gr. skeuos, “equipment,” “tackle,” “gear,” here the “rigging” of the ship. The crew brought down everything from aloft that they could spare, particularly the heavy mainsail and its gear. They evidently left enough sail and gear to keep the ship under control, and so avoid the Syrtis, with its much-feared shoals.

ဤသတိထားမှုများ (အခန်း ၁၆, ၁၇) သည် ကလောက်ဒါ၏ လေအုံ့ဘက်တွင် ယာယီအေးဆေးမှုကို ခံစားရစဉ် ပြီးစီးခဲ့သည်။ ဤခရီးစဉ်အပိုင်း၏ ဖော်ပြချက်အတွက် အခန်းကုန်တွင် ထပ်မံမှတ်ချက်ကို ကြည့်ပါ။

The various precautions taken (vs. 16, 17) were completed while the ship enjoyed the momentary comparative calm to the lee of Clauda. For a description of this part of the voyage see Additional Note at end of chapter.

ထို့ကြောင့်။ သို့မဟုတ် “ဤသို့”၊ ဆိုလိုသည်မှာ အသက်ကယ်လှေကို သင်္ဘောပေါ်သို့ တင်ထားပြီး၊ သင်္ဘောအခွံတစ်ခုလုံးကို ကြိုးများဖြင့် ချည်နှောင်ထားပြီး၊ မလိုအပ်သော ကိရိယာများကို ဖယ်ထုတ်ထားသည်။

So. Or, “thus,” that is, with the dinghy aboard, with cables secured around the hull of the ship, and nonessential gear removed.

မောင်းနှင်ခံရခြင်း။ တစ်ရက်နှစ်ရက်အတွင်း မြောက်အရှေ့လေသည် သင်္ဘောကို အနောက်တောင်အနောက်ဘက်သို့ ဆာတစ်သို့ တွန်းပို့မည်ဖြစ်သည်။ ၎င်းကို ရှောင်ရှားရန်၊ သင်္ဘောသားများသည် မုန်တိုင်းရာသီအတွက် သင်္ဘောကို ပြင်ဆင်ထားပြီး၊ ၎င်းကို ထိန်းထားကာ၊ ညာဘက်လှည့်ကွက်ကို ယူခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့်၊ သင်္ဘောရှေ့ပိုင်းသည် မြောက်ဘက်သို့ နီးပါးမျက်နှာမူထားပြီး၊ မြောက်အရှေ့လေသည် သင်္ဘောကို ၎င်း၏ညာဘက်ဘေးမှ တိုက်ခတ်ကာ၊ သင်္ဘောသည် အများအားဖြင့် ဘေးတိုက်လျက် အနောက်မြောက်အနောက်ဘက်သို့ မောင်းနှင်ခံရမည်ဖြစ်သည်။ ကလောက်ဒါမှ မော်လတာသို့ အကွာအဝေးသည် မိုင် ၄၇၅ ခန့်ဖြစ်သည်။

Were driven. In a day or two the northeaster would drive the ship west-southwest into the Syrtis. To avoid this, the sailors rigged the ship for stormy weather, hove it to, and took a starboard tack. Thus, with the bow of the ship pointed nearly north and the northeaster striking the ship on its starboard beam, it would be driven, largely sideways, in a west-northwest direction. The distance from Clauda to Malta is about 475 mi.

၁၈. ပြင်းထန်စွာ လှုပ်ခါခံရခြင်း။ မုန်တိုင်းသည် ပိုမိုပြင်းထန်လာခဲ့သည်။

18. Exceedingly tossed. The storm increased in fury.

နောက်တစ်နေ့။ ဆိုလိုသည်မှာ မုန်တိုင်း၏ ဒုတိယနေ့ဖြစ်သည်။ သင်္ဘောသည် ယခုအခါ ကလောက်ဒါကျွန်း၏ ယာယီအကာအကွယ်ကို ကျော်လွန်သွားခဲ့ပြီဖြစ်သည်။

The next day. That is, the second day of the storm. The ship was now past the momentary shelter provided by the island of Clauda.

သင်္ဘောကို ပေါ့ပါးစေခြင်း။ သူတို့သည် ဂျုံကုန်တင်များ (အခန်း ၃၈) ကို ပင်လယ်ထဲသို့ ပစ်ချရန် စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ သင်္ဘောသည် အခွံတစ်ခုလုံးကို ချည်နှောင်ထားသော ကြိုးများရှိသော်လည်း ယိုစိမ့်မှုများစွာရှိနေဆဲဖြစ်သည် (အခန်း ၁၇ ကိုကြည့်ပါ)။

Lightened the ship. They set about throwing the cargo of wheat (v. 38) overboard. The ship was still leaking badly in spite of the ropes secured around its hull to keep it from coming apart (see on v. 17).

၁၉. ကိရိယာများ။ သို့မဟုတ် “ဂီယာ”။

19. Tackling. Or, “gear.”

ကျွန်ုပ်တို့ပစ်ချခဲ့သည်။ စာသားသက်သေများသည် (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “သူတို့ပစ်ချခဲ့သည်” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံသည်။

We cast out. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading “they cast out.”

ကျွန်ုပ်တို့၏ကိုယ်ပိုင်လက်များဖြင့်။ စကားလုံးအရ “ကိုယ်ပိုင်လက်များ”၊ ဆိုလိုသည်မှာ သင်္ဘောသားများ၏လက်များဖြစ်သည် (ယခင်မှတ်ချက်ကို ကြည့်ပါ)။ ကိရိယာများသည် လေထဲသို့ လွင့်မသွားသလို၊ လှိုင်းများဖြင့် မဆေးထုတ်ခံရဘဲ၊ တမင်သက်သက် ပစ်ချခံခဲ့ရသည်။

Our own hands. Literally, “own hands,” that is, the hands of the crew (see previous comment). The gear was not washed overboard or blown away, but deliberately thrown overboard.

၁၇။ သင်္ဘောပေါ်မှ ဖယ်ရှားနိုင်သည့် ပစ္စည်းအားလုံးကို၊ အထူးသဖြင့် ကုန်းပတ်ပေါ်ရှိအရာများကို ပင်လယ်ထဲသို့ ပစ်ချလိုက်သည်။

Tackling. See on v. 17. All equipment that could be removed from the ship, particularly what was on deck, was cast overboard.

၂၀။ နေ သို့မဟုတ် ကြယ်များကို မမြင်ရပါ။ သံလိုက်အိမ်မြှောင် မပေါ်ပေါက်မီက ပင်လယ်ပြင်ရှိ သင်္ဘောသားများသည် နေ့အခါ၌ နေကို၊ ညအခါ၌ ကြယ်များကို ကြည့်ရှုပြီး ၎င်းတို့၏ ဦးတည်ရာနှင့် တည်နေရာကို သိရှိရန် မှီခိုခဲ့ရသည်။ အခန်းကဏ္ဍ ၂၇ မှ သင်္ဘောအရာရှိများသည် ၎င်းတို့၏ သင်္ဘောတည်နေရာကို မသိခဲ့ကြောင်း ထင်ရှားသည်။ ၎င်းတို့သည် လမ်းပျောက်နေခဲ့သည်။

20. Neither sun nor stars. Before the invention of the compass, navigators on the high seas were dependent upon observing the sun by day and the stars by night in order to plot their direction and to know their position. It is evident from v. 27 that the officers of the ship did not know their nautical position. They were lost.

ရက်ပေါင်းများစွာ။ နှစ်ပတ်နီးပါး ကြာမြင့်ခဲ့သည် (အခန်းကဏ္ဍ ၂၇)။

Many days. Nearly two weeks, as events turned out (v. 27).

ထိုအခါ။ ဂရိဘာသာ “လိုင်ပုံ” ဆိုသည်မှာ “နောက်ဆုံးတွင်”၊ “အဆုံးသတ်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ မုန်တိုင်းကြောင့် တည်နေရာဆိုင်ရာ အချက်အလက်များ မရယူနိုင်ဘဲ၊ ပင်လယ်ထဲတွင် နစ်မြုပ်ရနိုင်သည့် အန္တရာယ် သို့မဟုတ် ဆီးတီးစ်ပင်လယ်ကမ်းခြေ သို့မဟုတ် ကျောက်ဆောင်ကမ်းခြေသို့ မျောပါသွားနိုင်သည့် အန္တရာယ်ကြောင့်၊ သင်္ဘောသားများသည် နောက်ဆုံးတွင် မျှော်လင့်ချက် လုံးဝစွန့်လွှတ်ခဲ့သည်။

Then. Gr. loipon, “at last,” “finally.” As the storm continued to make positional observations impossible, and with momentary danger of foundering at sea or being blown upon the Syrtis or upon a rocky shore, the crew at last abandoned hope.

၂၁။ အစာရှောင်ခြင်း ကာလရှည်။ ဆိုလိုသည်မှာ သင်္ဘောသားများနှင့် ခရီးသည်အများစုတို့သည် ဂရိဘာသာအရ ထင်ရှားစွာ အစာရှောင်ခဲ့ကြသည်။ မုန်တိုင်းအတွင်း သင်္ဘောလည်ပတ်ရာတွင် စိတ်လှုပ်ရှားမှုနှင့် အခက်အခဲများကြောင့် ပုံမှန်အစားအစာ ပြင်ဆင်ခြင်းနှင့် စားသုံးခြင်းသည် ခက်ခဲခဲ့သည်။ ထို့ပြင် အချို့သည် သင်္ဘောမူးခြင်းလည်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပေမည်။

21. Long abstinence. That is, on the part of the crew and probably most of the passengers as well, as the Greek makes clear. The excitement and difficulty of operating the ship during the storm had made the regular preparation and use of food difficult. No doubt also many were seasick.

ပေါလု ရှေ့ထွက်လာ၍။ ဖဲဟေဗင်တွင် ၎င်း၏ အကြံဉာဏ်ကို ငြင်းပယ်ခံရပြီးနောက်၊ ပေါလုနှင့် ၎င်း၏ အပေါင်းအဖော်များသည် သင်္ဘောသားများနှင့် အရာရှိများကို ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်နည်းဖြင့် ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ခွင့်ပေးခဲ့ပုံရသည်။

Paul stood forth. Since the rejection of his advice while at Fair Havens, apparently Paul and his companions had left the captain and the crew to their own devices.

ငါ့စကားကို နားထောင်ခဲ့လျှင်။ ပေါလု၏ “ငါပြောခဲ့သည်မဟုတ်လား” ဆိုသည်မှာ အပြစ်တင်ခြင်း သို့မဟုတ် စိတ်မသက်မသာ ပြောဆိုခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ သင်္ဘောအရာရှိများအား ယခုပြောမည့်စကားကို နားထောင်ရန် ဆွဲဆောင်ရန်ဖြစ်သည်။ အကယ်၍ ၎င်း၏ အကြံဉာဏ် (အခန်းကဏ္ဍ ၁၀) ကို လိုက်နာခဲ့ပါက၊ လွန်ခဲ့သည့် ရက်ပေါင်းများစွာ၏ အန္တရာယ်နှင့် ကြောက်ရွံ့မှုများကို ရှောင်ရှားနိုင်ခဲ့လိမ့်မည်။ ယခု ၎င်းပေးမည့် အကြံဉာဏ်ကို နားထောင်ရန် အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။

Hearkened unto me. Paul’s “I told you so” was not by way of censure or unpleasant nagging, but to persuade the ship’s officers to heed what he was now about to say. If his advice (v. 10) had been followed, the danger and fear of the past several days could have been avoided. They would do well to listen to the further counsel he now had to give.

ရရှိခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်”။

Gained. Or, “incurred.”

ထိခိုက်နစ်နာမှုနှင့် ဆုံးရှုံးမှု။ ၎င်းတို့သည် ကုန်ပစ္စည်းများနှင့် သင်္ဘော၏ တပ်ဆင်ပစ္စည်းများကို ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည် (အခန်းကဏ္ဍ ၁၈၊ ၁၉)၊ ယခုမူ သင်္ဘောတစ်စီးလုံးနှင့် ၎င်းတို့၏ အသက်များကိုပါ ဆုံးရှုံးတော့မည့်ပုံပေါ်သည် (အခန်းကဏ္ဍ ၂၀)။

Harm and loss. They had lost the cargo and the rigging of the ship (vs. 18, 19), and now appeared about to lose the ship itself and their own lives (v. 20).

၂၂။ စိတ်ဓာတ်ကောင်းထားကြလော့။ သို့မဟုတ် “သတ္တိထားကြလော့”၊ “စိတ်အားထက်သန်ကြလော့”။ သင့်လျော်သောအချိန်တွင် အားလုံးအဆင်ပြေလိမ့်မည်။ ပေါလု၏ သတ္တိရှိသောစကားများကို ၎င်းတို့၏ “မျှော်လင့်ချက်အားလုံး” ဆုံးရှုံးမှုနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ (အခန်းကဏ္ဍ ၂၀)။ ယောဟန် ၁၆:၃၃၊ တမန်တော် ၂၃:၁၁ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။ ပေါလု၏ သဘောထားနှင့် အသံသည် ၎င်း၏ အားပေးသော တိုက်တွန်းမှုနှင့် ကိုက်ညီမှုရှိရမည်။ ခရစ်တော်အားဖြင့် ကယ်တင်ခြင်း၏ သတင်းကောင်းကို ဒုက္ခရောက်နေသော ဤလောကသို့ ယူဆောင်လာသော ခရစ်ယာန်တစ်ဦးလည်း ဤသို့ဖြစ်သင့်သည်။

22. Be of good cheer. Or, “be of good courage,” “take heart.” In due time all would be well. Contrast Paul’s words of courage with their loss of “all hope” (v. 20). Compare John 16:33; Acts 23:11. Paul’s attitude and tone of voice must have been in keeping with his cheering admonition. So it should be with the Christian bringing the good news of salvation through Christ Jesus to a troubled world.

လူတစ်ဦးတစ်ယောက်၏ အသက်။ အစောပိုင်းတွင် ပေါလုသည် အသက်များ ဆုံးရှုံးနိုင်သည်ဟု ကိုယ်ပိုင်ထင်မြင်ခဲ့သော်လည်း (အခန်းကဏ္ဍ ၁၀)၊ ဘုရားသခင်က အသက်ဆုံးရှုံးမှု မရှိစေရန် ဖော်ပြခဲ့သည်။

Any man’s life. Earlier Paul had personally anticipated that lives might be lost (v. 10), but God revealed that there was to be no loss of life.

သင်္ဘော၏။ ဆိုလိုသည်မှာ သင်္ဘောတစ်စီးလုံးသာ ဆုံးရှုံးမည်။

Of the ship. That is, only of the ship.

၂၃။ ငါ့အနားတွင် ရပ်နေ၏။ ပေါလုသည် ယေရုဆလင်မြို့ရှိ အကျဉ်းထောင်အခန်းသို့ ကောင်းကင်တမန်လာရောက်ခဲ့သည့်အခါ၊ သူသည် ကဲသာဘုရင်ရှေ့တွင် ရောက်ရှိရမည်ဟု ပြောခဲ့သည်ကို သတိရပေမည် (အခန်းကဏ္ဍ ၂၃:၁၁)။

23. Stood by me. Paul no doubt remembered the visit of the angel to his prison cell in Jerusalem, when he was told that he would yet appear before Caesar (ch. 23:11).

ကောင်းကင်တမန်။ စကားလုံးအရ “ကောင်းကင်တမန်တစ်ပါး”။ ဘုရားသခင်၏ သားသမီးများအတွက် ကောင်းကင်တမန်များ၏ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကို တမန်တော် ၅:၁၉၊ ၈:၂၆၊ ၁၂:၇ တို့တွင် တွေ့ရသည်၊ ဟေဗြဲ ၁:၁၃၊ ၁၄ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။

The angel. Literally, “an angel.” For the intervention of angels on behalf of the children of God see Acts 5:19; 8:26; 12:7; cf. Heb. 1:13, 14.

ငါပိုင်ဆိုင်သည့်သူ။ ဘာသာတရားသည် ကိုယ်ပိုင်ဆက်ကပ်ခြင်း၊ ဝတ်ပြုခြင်းနှင့် ကိုယ်ပိုင်ဘုရားသခင်ထံ ဝတ်ပြုခြင်းဖြစ်သည်။ သင်္ဘောပေါ်ရှိ ကြောက်ရွံ့နေသော သာသနာမဲ့သူများအား ပေါလုသည် ပြင်းထန်သော သက်သေခံချက်တစ်ခု ယူဆောင်လာသည်။ သူသည် သင်္ဘောပေါ်ရှိသူများအတွက် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မည့် ဘုရားသခင်ကို သိသည်၊ အကြောင်းမှာ သူသည် ပေါလုနှင့် ပေါလုသည် သူနှင့် အပြန်အလှန် ဝန်ဆောင်မှုဖြည့်ဆည်းမှုတွင် ပိုင်ဆိုင်သည်။ ပေါလုသည် ဝန်ဆောင်မှု၏ ထမ်းဘိုးကို ယူထားပြီး ၎င်း၏ မြင့်မြတ်သော ထမ်းဘိုးဖော်နှင့် ရင်းနှီးစွာ သိကျွမ်းခဲ့သည် (မဿဲ ၁၁:၂၈-၃၀၊ ရောမ ၁:၉၊ ၂ တိမောသေ ၁:၃၊ ၁၂ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

Whose I am. Religion is a personal thing, a personal consecration, worship and service given to a personal God. To the fearful heathen on the doomed vessel with him, Paul brings a ringing testimony. He knows the God who is about to intervene on behalf of those aboard the ship, for He belongs to Paul and Paul to Him in the mutual fellowship of service. Paul had taken upon himself the yoke of service and had become intimately acquainted with his divine yokefellow (see Matt. 11:28–30; cf. Rom. 1:9; 2 Tim. 1:3, 12).

၂၄။ မကြောက်နှင့်။ ကောင်းကင်ဧည့်သည်များသည် လူသားများကို ဤစကားများဖြင့် မည်မျှအကြိမ်ပေါင်းများစွာ နှုတ်ဆက်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရသည် (လုကာ ၁:၁၃၊ ၃၀၊ ၂:၁၀၊ ဗျာဒိတ် ၁:၁၇ တွင် ကြည့်ပါ)။

24. Fear not. How often celestial visitors have greeted human beings with these words (see Luke 1:13, 30; 2:10; Rev. 1:17).

ကဲသာဘုရင်ရှေ့သို့ ခေါ်ဆောင်သွားခြင်း။ ယခင်ကတိထားခဲ့သော ကတိတစ်ခု၏ သက်တမ်းတိုးခြင်း (အခန်းကဏ္ဍ ၂၃:၁၁)၊ ၎င်းသည် တမန်တော်ကို စဉ်ဆက်မပြတ် ထောက်ပံ့ခဲ့သည်။ ပေါလုသည် ဤဒုက္ခမှ လုံခြုံစွာ ဖြတ်ကျော်နိုင်မည်ဖြစ်ပြီး နောက်ဆုံးတွင် ရောမမြို့သို့ ရောက်ရှိလိမ့်မည်။

Brought before Cæsar. A renewal of a previous promise (ch. 23:11), which had ever since sustained the apostle. Paul would come through the ordeal safely, and eventually reach Rome.

သင့်အား ပေးအပ်ခဲ့သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ သင့်အား ခွင့်ပြုထားသည်၊ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ဆုတောင်းခြင်း၏ အဖြေအဖြစ်ဖြစ်သည်။ ပေါလုသည် ဤအန္တရာယ်ကာလအတွင်း မကြာခဏ ဆုတောင်းခဲ့ရပေမည်။ သင်္ဘောပေါ်ရှိလူများအားလုံးသည် ယခုအခါ ၎င်းတို့၏ ခရီးဖော်သည် သာမန်အကျဉ်းသားမဟုတ်ကြောင်း သိရှိခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ပေါလုနှင့် ၎င်း၏ ခရစ်ယာန်အပေါင်းအဖော်များသည် “အသက်မှအသက်သို့ အနံ့တစ်ခု” ဖြစ်လာနေသည် (၂ ကောရိန္သု ၂:၁၆၊ ကမ္ဘာဦး ၁၈:၂၃-၃၂၊ မဿဲ ၅:၁၃ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

Given thee. That is, granted thee, probably as an answer to prayer. Paul must have been often in prayer during this time of peril. All aboard the ship must have known by now that their fellow traveler was no ordinary prisoner. Paul and his Christian companions were proving to be a “savour of life unto life” (2 Cor. 2:16; cf. Gen. 18:23–32; Matt. 5:13).

၂၅။ ငါသည် ဘုရားသခင်ကို ယုံကြည်သည်။ အန္တရာယ်နှင့် မျှော်လင့်ချက်ကင်းမဲ့မှု တိုးလာသည်နှင့်အမျှ ပေါလု၏ ယုံကြည်ခြင်းသည် ပို၍ ခိုင်မာလာသည်။ သင်္ဘော၏ ခိုင်ခံ့မှုနှင့် သင်္ဘောသားများနှင့် အရာရှိများ၏ ကျွမ်းကျင်မှုအပေါ် ယုံကြည်မှုအားလုံးသည် ကြာမြင့်စွာမှ ပျောက်ကွယ်သွားခဲ့ပြီ (အခန်းကဏ္ဍ ၂၀ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

25. I believe God. Paul’s faith grew stronger as the danger and hopelessness of the situation increased. All reason for confidence in the sturdiness of the ship or the skill of the captain and the crew had long since vanished (cf. v. 20).

၂၆။ ကျွန်းတစ်ကျွန်း။ မလိတာ (အခန်းကဏ္ဍ ၂၈:၁)၊ သို့မဟုတ် မော်လတာ။

26. A certain island. Melita (ch. 28:1), or Malta.

၂၇။ ဆယ့်လေးညမြောက်သော ည။ မုန်တိုင်းဒရာမာ၏ နောက်ဆုံးလုပ်ရပ်သည် နှစ်ပတ်အကြာ (အခန်းကဏ္ဍ ၁၈၊ ၁၉၊ ၃၃ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ) တွင် ရောက်ရှိလာသည်။ ဤကာလအတွင်း ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ ပင်လယ်ပြင်တည်နေရာကို မသိဘဲ မျှော်လင့်ချက်ကင်းမဲ့စွာ မျောပါခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် တစ်ရက်လျှင် ၃၆ မိုင်ခန့်ဖြင့် မိုင် ၄၇၅ ခန့် ခရီးနှင်ခဲ့သည် (အခန်းကဏ္ဍအဆုံး၌ ထပ်မံမှတ်ချက်ကို ကြည့်ပါ)။

27. Fourteenth night. The final act in the stormy drama came at the end of two weeks (cf. vs. 18, 19, 33). During this time they had drifted helplessly, knowing nothing of their position at sea. They had covered a distance of about 475 mi., at about 36 mi. per day (see Additional Note at end of chapter).

အာဒရီယာ။ ဆိုလိုသည်မှာ အာဒရီယတစ်ပင်လယ်၊ သို့မဟုတ် ပို၍တိကျစွာဆိုရသော် ယနေ့ခေတ်အာဒရီယတစ်ပင်လယ်ဟု သိကြသည့်အရာ၏ တောင်ဘက်ရှိ မြေထဲပင်လယ်၏ အပိုင်းတစ်ခု (စထရာဘို ဂျီဩဂရဖီ ii. ၅. ၂၀၊ ယိုးဇဖူး ဘဝ ၃ [၁၅] နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

Adria. That is, the Adriatic Sea, or more exactly, that portion of the Mediterranean Sea lying to the south of what is known today as the Adriatic Sea (cf. Strabo Geography ii. 5. 20; Josephus Life 3 [15]).

သင်္ဘောသားများ ထင်မြင်သည်။ ၎င်းတို့သည် မော်လတာကျွန်း၏ အရှေ့မြောက်ဘက်ရှိ စိန့်ပေါလ်ပင်လယ်အော်၏ အရှေ့စွန်းရှိ ကူရာကျောက်ဆောင်များပေါ်သို့ လှိုင်းများ ရိုက်ခတ်နေသည့် ရေမှုန်များကို သိရှိခဲ့ပေမည် (အခန်းကဏ္ဍ ၂၈:၁)။ မော်လတာကျွန်းကို ကြည့်ပါ။

The shipmen deemed. Perhaps they detected the spray of the breakers dashing against the rocks of Point Koura, at the eastern extremity of St. Paul’s Bay, on the northeastern shore of the island Malta (ch. 28:1). See Island of Malta.

၂၈။ တိုင်းတာ၍။ စကားလုံးအရ “ခဲတံချခြင်း”။ ၎င်းတို့သည် ကြိုးတစ်ချောင်း၏ အဆုံးတွင် ခဲဖြင့် တိုင်းတာခဲ့သည်။ ရှေးခေတ်တွင် ညအခါ သို့မဟုတ် မြူထူထပ်သောအခါတွင် သင်္ဘောတည်နေရာကို ဆုံးဖြတ်ရန် ဤနည်းသည် တစ်ခုတည်းသော နည်းလမ်းဖြစ်သည်။

28. Sounded. Literally, “heaving [the lead].” They sounded by means of a weight, perhaps lead, suspended at the end of a rope. Anciently this was the only method of determining a ship’s position relative to the shore at night or in fog.

ဖါသုံ နှစ်ဆယ်။ ဂရိဘာသာ “ဖါသုံ” သည် လက်နှစ်ဖက်ကို ဆန့်ထုတ်ထားသည့် အလျားဟု ယူဆပြီး၊ အင်္ဂလိပ် “ဖါသုံ” ၆ ပေနှင့် နီးစပ်သည် (အတွဲ ၅၊ စာမျက်နှာ ၅၀ ကို ကြည့်ပါ)။ ထို့ကြောင့် တိုင်းတာမှုသည် ပေ ၁၂၀ ခန့်ဖြစ်သည်။ ကူရာကျောက်ဆောင်မှ ၁/၄ မိုင်အကွာရှိ ပင်လယ်၏ အနက်သည် ၁၂၀ ပေဖြစ်သည် (အခန်းကဏ္ဍအဆုံး၌ ထပ်မံမှတ်ချက်ကို ကြည့်ပါ)။

Twenty fathoms. The Greek “fathom” was considered to be the length of the outstretched arms, from tip to tip of extended fingers, and closely approximated the English “fathom” of 6 ft. (see Vol. V, p. 50). The sounding was therefore about 120 ft. The depth of the sea 1/4 mi. off Koura Point (see on v. 27) is 120 ft. (see Additional Note at end of chapter).

အနည်းငယ်ဆက်သွား၍။ စကားလုံးအရ “အနည်းငယ်အကွာအဝေးတွင်”။

Gone a little further. Literally, “a little space intervening.”

ဖါသုံ ဆယ့်ငါး။ သို့မဟုတ် ပေ ၉၀ ခန့်။ ဤမျှတိုတောင်းသော အချိန်နှင့် အကွာအဝေးအတွင်း အနက်သိသိသာသာ လျော့ကျသွားခြင်းသည် သင်္ဘောသည် ကမ်းခြေသို့ လျင်မြန်စွာ ချဉ်းကပ်နေကြောင်း ညွှန်ပြသည်။

Fifteen fathoms. Or, about 90 ft. So marked a decrease in depth after so short an interval of time and distance indicated that the ship was rapidly approaching the shore.

၂၉။ ကျောက်ဆောင်များ။ စကားလုံးအရ “ကြမ်းတမ်းသောနေရာများ” (အခန်းကဏ္ဍ ၂၇ ကို ကြည့်ပါ)။

29. Rocks. Literally, “rough places” (see on v. 27).

နိုင်း လေးခုချထား၍။ ညအခါ၏ အမှောင်ကြောင့် သင်္ဘောကို ကမ်းခြေတင်ရန် အကောင်းဆုံးနေရာကို ရွေးချယ်ရန် မဖြစ်နိုင်ခဲ့ပါ။ သင်္ဘော၏ ဦးခန်းကို ကမ်းခြေသို့ ဦးတည်ရန် နောက်ဖက်မှ နိုင်းများကို ပစ်ချခဲ့သည်။

Cast four anchors. The darkness of night made it impossible to select the best part of the shore on which to beach the ship. The anchors were thrown out from the stern in order to hold the ship’s bow toward the shore.

ဆုတောင်း၍။ စကားလုံးအရ “ဆုတောင်းနေကြသည်” (ယောန ၁:၄၊ ၅ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

Wished. Literally, “were praying” (cf. Jonah 1:4, 5).

၃၀။ ထွက်ပြေးရန် ကြံစည်နေ၏။ သို့မဟုတ် “ထွက်ပြေးရန် ကြိုးစားနေသည်”။ ၎င်းတို့၏ အသက်များကို ကယ်တင်ရန် သင်္ဘောသားများသည် သင်္ဘောနှင့် ခရီးသည်များကို စွန့်ခွာရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ဤအရာသည် အခြေအနေ၏ မျှော်လင့်ချက်ကင်းမဲ့မှုကို သက်သေထူသည်။

30. Were about to flee. Rather, “were seeking to flee.” To save their own lives the crew had decided to abandon the ship and its passengers. This testifies to the apparent hopelessness of the situation.

အကြောင်းပြချက်။ ဂရိဘာသာ “ပရောဖါစစ်” ဆိုသည်မှာ “အကြောင်းပြချက်”၊ “အသွင်အပြင်”။

Colour. Gr. prophasis, “pretext,” “appearance.”

၃၁။ ပေါလုက။ သူသည် ပင်လယ်ပေါ်တွင် အတွေ့အကြုံများစွာရှိခဲ့ပြီး (အခန်းကဏ္ဍ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) ဤလုပ်ဆောင်မှုသည် မလိုအပ်ကြောင်း သိခဲ့သည်၊ ထို့ကြောင့် သင်္ဘောသားများသည် သင်္ဘောကို စွန့်ခွာရန်သာ ရည်ရွယ်ထားကြောင်း ထင်မြင်ခဲ့သည်။

31. Paul said. He had had enough experience at sea (see on v. 10) to know that the proposed operation was unnecessary, and accordingly surmised that the sailors could have no other intention than to abandon ship.

ဤသူများ မနေလျှင်။ သင်္ဘောသားများသာလျှင် သင်္ဘောကို ကမ်းခြေတင်ရန်နှင့် ခရီးသည်များကို ကယ်တင်ရန် လိုအပ်သော ကျွမ်းကျင်မှုရှိသည်။

Except these abide. Only the sailors had the skill necessary to beach the ship and save the passengers.

၃၂။ လှေငယ်။ ဆိုလိုသည်မှာ ကလောဒါကျွန်းအနီးတွင် နှစ်ပတ်ခန့်ကြာ သင်္ဘောပေါ်သို့ ဆွဲတင်ထားသည့် လှေငယ်ဖြစ်သည် (အခန်းကဏ္ဍ ၁၆ ကို ကြည့်ပါ)။

32. The boat. That is, the dinghy, drawn aboard near the island of Clauda two weeks before (see on v. 16).

၃၃။ နေမထွက်မီ။ သင်္ဘောသားများသည် ကုန်းမြေနှင့် နီးကပ်နေကြောင်း သိရှိခဲ့သည့်အချိန်မှ (အခန်းကဏ္ဍ ၂၇-၂၉) နံနက်မိုးလင်းချိန်အထိ ခြောက်နာရီခန့် ကြာမြင့်ခဲ့သည်။ အမှောင်ထဲတွင် မည်သည့်အရာကိုမျှ လုပ်ဆောင်နိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ပါ။

33. While the day. It was about six hours from the time the sailors sensed their proximity to land (vs. 27–29) till dawn. Nothing could be done in the darkness.

အစာ။ ဂရိဘာသာ “ထရောဖဲ” ဆိုသည်မှာ မည်သည့်အစားအစာမဆို (မဿဲ ၃:၄ ကို ကြည့်ပါ)။ သင်္ဘောကို စွန့်ခွာရမည့်အခါ လှုပ်ရှားမှုနှင့် ထိတွေ့မှုအတွက် အာဟာရဓာတ်သည် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည်။

Meat. Gr. trophē, “food” of any kind (see on Matt. 3:4). Nourishment was essential in view of the exertion and exposure all were certain to experience when they should abandon the ship.

ဆယ့်လေးရက်မြောက်သော နေ့။ အခန်းကဏ္ဍ ၂၇ ကို ကြည့်ပါ။

The fourteenth day. See on v. 27.

၃၃။ ဆက်လက်၍။ စကားလုံးအရ “တျခင်းနေရင်း” သို့မဟုတ် “စောင့်ဆိုင်းနေရင်း”။

Continued. Literally, “tarried,” or “waited.”

အစာမစားရခြင်း။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ပုံမှန်အစားအစာများကို ရည်ညွှန်းသည်။ သင်္ဘောပေါ်ရှိ ဘဝလမ်းစဉ်သည် လုံးဝပျက်စီးသွားခဲ့ပြီး၊ အခါအားလျော်စွာ အစာအနည်းငယ်သာ ရယူနိုင်ခဲ့သည်။ ထို့ပြင်၊ အချို့သည် သင်္ဘောမူးခြင်းလည်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပေမည်။

Having taken nothing. Probably a reference to regular meals. The routine of life aboard ship had been completely upset, and it had been impossible to obtain more than snatches of food now and then. No doubt, also, many had been seasick.

၃၄။ အစာ။ အခန်းကဏ္ဍ ၃၃ ကို ကြည့်ပါ။

34. Meat. See on v. 33.

ကျန်းမာရေး။ ဂရိဘာသာ “ဆိုတဲရီယာ” ဆိုသည်မှာ “ကယ်တင်ခြင်း”၊ ဤနေရာ၌ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် (အခန်းကဏ္ဍ ၃၁ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

Health. Gr. sōtēria, “salvation,” here in the physical sense (cf. v. 31).

ဆံပင်တစ်မျှင်မျှ မကျွတ်ရာ။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများက (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို နှိုင်းယှဉ်ပါ) “ဆံပင်တစ်မျှင်မျှ ဆုံးရှုံးမည်မဟုတ်” သို့မဟုတ် “ဆံပင်တစ်မျှင်မျှ ပျက်စီးမည်မဟုတ်” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံသည်။ ဤစကားအသုံးအနှုန်းသည် ကျမ်းစာတွင် လုံးဝကယ်တင်ခြင်းအတွက် ရင်းနှီးသော ဖော်ပြချက်ဖြစ်သည် (လုကာ ၂၁:၁၈၊ ၁ ရာဇဝင်ချုပ် ၁၄:၄၅၊ ၂ ရာဇဝင်ချုပ် ၁၄:၁၁၊ ၁ ဘုရင်ခံ ၁:၅၂ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

Shall not an hair fall. Textual evidence attests (cf. p. 10) the reading “not a hair shall be lost,” or “not a hair shall perish.” This figure of speech is a familiar Biblical expression for complete deliverance (see Luke 21:18; cf. 1 Sam. 14:45; 2 Sam. 14:11; 1 Kings 1:52).

၃၅။ ကျေးဇူးတော်ချီးမွမ်း၍။ ပေါလုသည် အစာပေးသနားသူနှင့် အသက်ထိန်းသိမ်းပေးသူအဖြစ် ဘုရားသခင်ကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ ထို့နောက် သူသည် ၎င်း၏ သင်္ဘောဖော်များအား တိုက်တွန်းထားသည့်အတိုင်း နမူနာတစ်ခု ထားရှိခဲ့သည်။

35. Gave thanks. Paul acknowledged God as the giver of food and the preserver of life. Then he set an example consistent with his admonition to his shipmates.

၃၆။ စိတ်ဓာတ်ကောင်းမွန်ခြင်း။ ပေါလု၏ မျှော်လင့်ချက်ရှိမှု၊ ယုံကြည်ခြင်းနှင့် သတ္တိသည် ကူးစက်တတ်သည်။ ကမ်းခြေတစ်လျှောက် ကျောက်ဆောင်များပေါ်တွင် ရှိနေသော အန္တရာယ်ကို သိရှိထားသော်လည်း လူအားလုံးသည် စိတ်အားထက်သန်လာခဲ့သည်။

36. Good cheer. Paul’s hopefulness, faith, and courage were contagious. All took heart despite a realization of the danger that lurked on the rocks along the shore.

အစာ။ အခန်းကဏ္ဍ ၃၃ ကို ကြည့်ပါ။

Meat. See on v. 33.

၃၇။ သင်္ဘောပေါ်တွင်။ သင်္ဘောသည် အတော်အတန်ကြီးမားရမည်။ ပေါလု၏ ခေတ်ကာလတွင် မြေထဲပင်လယ်တွင် ပေ ၂၀၀ ကျော်အရှည်ရှိသော သင်္ဘောများ ရှိခဲ့သည်။ ဤသင်္ဘောသည် တန်ချိန် ၁၂၀၀ ခန့်ရှိသည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည် (အခန်းကဏ္ဍအဆုံး၌ ထပ်မံမှတ်ချက်ကို ကြည့်ပါ)။ သင်္ဘောနောက်ဖက်တွင် နိုင်း လေးခု (အခန်းကဏ္ဍ ၂၉) နှင့် ရှေ့ဖက်တွင် အခြားနိုင်းများ (အခန်းကဏ္ဍ ၃၀) ရှိသည်ဆိုသည့်အချက်က သင်္ဘောကြီးဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြသည်။ သင်္ဘောပေါ်ရှိ လူအရေအတွက်ကို ဤနေရာ၌ ပထမဆုံးအကြိမ် ဖော်ပြထားပြီး၊ သင်္ဘောစွန့်ခွာရန် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုအတွက် လူဦးရေကို ရေတွက်ခဲ့ပေမည်။

37. In the ship. The ship must have been of considerable size. Ships more than 200 ft. in length are known to have plied the Mediterranean in Paul’s day. It has been estimated that this ship was of about 1,200 tons’ weight (see Additional Note at end of chapter). The fact that the ship had four anchors at the stern (v. 29) and others at the bow (v. 30) suggests a large ship. Since the number on board is stated at this point, and for the first time, it may be that a count was made in anticipation of the abandonment of the ship.

၃၈။ သင်္ဘောကို ပေါ့ပါးစေ၍။ ကုန်ပစ္စည်းအများစု သို့မဟုတ် အားလုံးနီးပါးကို ပင်လယ်ထဲသို့ ပစ်ချခဲ့ပြီဖြစ်သည် (အခန်းကဏ္ဍ ၁၈)။ သင်္ဘော၏ တပ်ဆင်ပစ္စည်းများကို အနည်းဆုံးအဆင့်သို့ လျှော့ချခဲ့ပြီး (အခန်းကဏ္ဍ ၁၇ ကို ကြည့်ပါ)၊ ကုန်းပတ်နှင့် သင်္ဘောအခန်းများမှ အရာအားလုံးကိုလည်း စွန့်ပစ်ခဲ့သည် (အခန်းကဏ္ဍ ၁၉)။ ယခုမူ ကျန်ရှိနေသော ကုန်ပစ္စည်းများနှင့် ပိုလျှံသော အစားအစာများကိုလည်း စွန့်ပစ်ခဲ့သည်။

38. Lightened the ship. Probably much or all of the cargo had been thrown overboard (v. 18). The rigging had already been reduced to a minimum (see on v. 17), and everything from the deck and quarters of the ship had also been disposed of (v. 19). Now they did the same with what may have remained of the cargo, and also surplus food.

ဂျုံကို ပစ်ချ၍။ ဤသည်မှာ အီဂျစ်မှ ရောမမြို့သို့ သွားနေသော ဂျုံတင်သင်္ဘောဖြစ်ပုံရသည်။ အီတလီနိုင်ငံသားများ၊ အထူးသဖြင့် ရောမမြို့သားများသည် အီဂျစ်ဂျုံတင်ပို့မှုအပေါ် မှီခိုနေရသည် (ဂျူဗင်နယ် ဆဲတိုင်းယား v. ၁၁၈၊ ၁၁၉၊ အခန်းကဏ္ဍ ၅ ကို ကြည့်ပါ)။

Cast out the wheat. This was apparently an Egyptian wheat ship on its way to Rome The people of Italy, and especially of Rome, were dependent upon shipments of Egyptian wheat (Juvenal Satires v. 118, 119; see on v. 5).

၃၉။ ထိုနေရာကို မသိခဲ့။ ကမ်းခြေသို့ ရောက်မှသာ ၎င်းတို့သည် ကျွန်း၏ အမည်ကို သိရှိခဲ့သည် (အခန်းကဏ္ဍ ၂၈:၁)။ မော်လတာ (မလိတာ) သည် လူသိများသော်လည်း၊ စိန့်ပေါလ်ပင်လယ်အော်သည် ပုံမှန်ဆိုက်ကပ်ရာ ဆိပ်ကမ်းမှ ဝေးကွာပြီး သိပ်လူသိမများခဲ့ပါ။

39. Knew not the land. Only upon reaching shore did they learn the identity of the island (ch. 28:1). Malta (Melita) was, of course, well enough known. But St. Paul’s Bay, probably the site of the landing, was remote from the usual port of call, and thus not well known.

ပင်လယ်အော်။ ဂရိဘာသာ “ကိုလပိုစ်” ဆိုသည်မှာ “ပင်လယ်အော်”၊ “အင်္ဂတေ”၊ စကားလုံးအရ “ရင်ခွင်”။ အင်္ဂလိပ်စကားလုံး “ဂါ့ဖ်” သည် ပြင်သစ်နှင့် အီတလီဘာသာမှတစ်ဆင့် “ကိုလပိုစ်” မှ ဆင်းသက်လာသည်။ ဤနေရာ၌ ၎င်းတို့ အလွန်ကြောက်ရွံ့ခဲ့သော ကျောက်ဆောင်ကမ်းခြေတွင် ပြတ်တောက်မှုတစ်ခု ရှိပြီး၊ သင်္ဘောကို နှိုင်းယှဉ်စွာ လုံခြုံစွာ ကမ်းခြေတင်ရန် အခွင့်အရေးတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ စာမျက်နှာ ၄၄၈ ရှေ့တွင် သရုပ်ဖော်ပုံကို ကြည့်ပါ။

. Gr. kolpos, “gulf,” “bay,” literally, “bosom.” The English word “gulf” is derived from kolpos through the French and Italian. Here was a break in the rocky shore they so greatly feared, and an opportunity to beach the ship with comparative safety. See illustration facing p. 448.

စိတ်ထားရှိကြ၍။ စကားလုံးအရ “ရည်ရွယ်ထားသည်” သို့မဟုတ် “စီစဉ်ထားသည်”။

Were minded. Literally, “purposed,” or “planned.”

တွန်းသွင်းရန်။ ဆိုလိုသည်မှာ သင်္ဘောကို တွန်းသွင်းရန်။

To thrust in. That is, to drive the ship in.

၄၀။ နိုင်းများကို ဖယ်ရှား၍။ စကားလုံးအရ “နိုင်းများကို ဖြတ်တောက်လိုက်သည်”၊ ဤနေရာ၌ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ “နိုင်းဆွဲတင်သည်” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ဖြစ်သည်။

40. Taken up the anchors. Literally, “taken away [cut loose] the anchors,” here possibly meaning simply, “weighed anchor.”

၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် အပ်နှံ၍။ “ကိုယ်တိုင်” ဟူသော စကားလုံးကို ထည့်သွင်းထားသည်။ နိုင်းများကို ဖြတ်တောက်ခဲ့ပါက နိုင်းများကို ရည်ညွှန်းခြင်းဖြစ်နိုင်သည်၊ သို့မဟုတ်ပါက သင်္ဘောကိုယ်တိုင်ကို ရည်ညွှန်းပေမည်။

Committed themselves. The word “themselves” has been supplied. Reference could be to the anchors, if they were cut loose, otherwise, probably to the ship itself.

လှော်တက်ကြိုးများ။ ဆိုလိုသည်မှာ လှော်တက်များကို ရေထဲမှ မြှောက်တင်ပြီး သင်္ဘောဘေးတွင် ချည်နှောင်ထားသည့် ကြိုးများဖြစ်သည်။ ထိုခေတ်က သင်္ဘောများတွင် ဘေးတစ်ဖက်စီတွင် လှော်တက်နှစ်ခုရှိတတ်သည်။ ယခုမူ သင်္ဘောကို ကမ်းခြေသို့ ထိန်းကျောင်းရန် လှော်တက်များကို ရေထဲသို့ ပြန်လွှတ်ချသည်။

The rudder bands. That is, the ropes that lifted the rudders out of the water and secured them to the sides of the ship. Ships of that day often had two rudders, one on each side. Now, to steer the ship to the beach, the rudders are let down again into the water.

ရွက်ကြီး။ ဂရိဘာသာ “အာတဲမုံ” ဆိုသည်မှာ “ရှေ့ရွက်”။ ရွက်ကြီးနှင့် ၎င်း၏ တပ်ဆင်ပစ္စည်းများကို စွန့်ပစ်ခဲ့ပြီဖြစ်သည် (အခန်းကဏ္ဍ ၁၇၊ ၁၉ ကို ကြည့်ပါ)။

Mainsail. Gr. artemōn, “foresail.” It seems that the mainsail, together with its tackle, had been jettisoned (see on vs. 17, 19).

၄၁။ ပင်လယ်နှစ်ခုဆုံရာ။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ လှိုင်းစီးနှစ်ခုကြောင့် သင်္ဘောသည် ကမ်းတင်သွားခဲ့ပြီး၊ လှော်တက်များ၏ လုပ်ဆောင်မှုကို မထည့်သွင်းဘဲ ဖြစ်သည်။

41. Where two seas met. Probably the crosscurrents forced the ship aground, in spite of the action of the rudders.

နောက်ဖက်ပိုင်း ကျိုးပဲ့သွားသည်။ သို့မဟုတ် “နောက်ဖက်သည် ကွဲအက်လာသည်”။ သင်္ဘောရှေ့ဖက်ကို ကျောက်ဆောင်တွင် သောင်တင်ထားပြီး၊ ပြင်းထန်သော လှိုင်းစီးများကြောင့် နောက်ဖက်သည် တဖြည်းဖြည်း ကျိုးပဲ့သွားသည်။

The hinder part was broken. Or, “the stern began to break up.” With the bow of the ship held fast, the violent crosscurrents gradually broke up the stern.

လှိုင်းများကြောင့်။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေများက (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို နှိုင်းယှဉ်ပါ) ဤစကားစုကို ဖယ်ရှားရန် ထောက်ခံသည်။ သို့သော် ဤအဓိပ္ပာယ်ကို ရည်ညွှန်းထားပုံရသည်။

Of the waves. Textual evidence favors (cf. p. 10) the omission of this phrase. Obviously this is meant, however.

၄၂။ အကျဉ်းသားများကို သတ်ရန်။ အခန်းကဏ္ဍ ၁၂:၁၉၊ ၁၆:၂၇ ကို ကြည့်ပါ။

42. Kill the prisoners. See on chs. 12:19; 16:27.

၄၃။ ကယ်တင်လိုသည်။ စကားလုံးအရ “ကယ်တင်လိုသော ဆန္ဒရှိသည်”။ ရာဇဝတ်မှုခေါင်းဆောင်သည် ပေါလုနှင့် ၎င်း၏ ခရီးဖော်များကို အလွန်လေးစားသည်။ သင်္ဘောပေါ်ရှိ လူအားလုံးသည် ပေါလုကြောင့် ၎င်းတို့၏ အသက်များကို ကျေးဇူးတင်ရမည်ကို သူသိရှိခဲ့သည် (အခန်းကဏ္ဍ ၉၊ ၁၀၊ ၂၁-၂၆၊ ၃၁၊ ၃၄-၃၆ ကို ကြည့်ပါ)။

43. Willing to save. Literally, “desiring to save.” The centurion had great personal respect for Paul and his traveling companions. He realized, also, that all on board owed their lives to Paul (see vs. 9, 10, 21–26, 31, 34–36).

ရေကူးနိုင်သူများ။ သင်္ဘောသည် ကမ်းခြေနှင့် နီးကပ်စွာ သောင်တင်သွားပုံရသည်။ ရေကူးနိုင်သူများကို ပထမဆုံး ကမ်းသို့ ကူးခွင့်ပြုခဲ့ပြီး၊ ရေမကူးတတ်သူများအတွက် သင်္ဘောမှ ရရှိနိုင်သော သင်္ဘောပြားများကို ချန်ထားခဲ့သည်။

They which could swim. The ship apparently ran aground close to the shore. Those able to swim were permitted to swim ashore first, leaving the available planking of the ship for those who could not swim.

၄၄။ သင်္ဘောပြားများပေါ်တွင်။ စကားလုံးအရ “အချို့သည် မည်သည့် [အစိတ်အပိုင်းများ] ပေါ်တွင်”။ ဤသည်မှာ နစ်မြုပ်နေသော သင်္ဘောမှ လွတ်မြောက်မှု၏ ထင်ရှားသော ဖော်ပြချက်ဖြစ်သည်၊ လှိုင်းများတွင် သင်္ဘောကွဲအက်သွားသည်နှင့် သို့မဟုတ် လက်ဖြင့် ဆုတ်ဖြဲခံရသည်နှင့် အသက်ရှင်ကျန်ရစ်သူများသည် သင်္ဘောအပိုင်းအစများကို ဆုပ်ကိုင်ထားသည်။

44. Some on boards. Literally, “some on any [parts].” This is a vivid description of escape from a sinking ship, of survivors seizing pieces of the ship as it broke to pieces in the waves or as it was torn apart by hand.

အားလုံး လုံခြုံစွာ လွတ်မြောက်သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ အားလုံး လုံခြုံစွာ လွတ်မြောက်ခဲ့သည်၊ ဘုရားသခင်က ပေါလုအား ပေးခဲ့သော ကတိအတိုင်းနှင့် ပေါလုက သင်္ဘောပေါ်ရှိသူများအား အာမခံခဲ့သည့်အတိုင်း (အခန်းကဏ္ဍ ၂၄)။

Escaped all safe. That is, all escaped safely, in keeping with God’s promise to Paul, and Paul’s assurance to those on the ship (v. 24).

အခန်းကဏ္ဍ ၂၇ အပေါ် ထပ်မံမှတ်ချက်

additional note on chapter 27

အခန်းကဏ္ဍ ၂၇ ၏ မုန်တိုင်းနှင့် သင်္ဘောပျက်ကပ်မှု၏ ဇာတ်လမ်းအသေးစိတ်များသည် အောက်ပါအကြောင်းများကြောင့် မရေမရာဖြစ်နေသည်။ (၁) အချို့သော သင်္ဘောဆိုင်ရာ နည်းပညာဆိုင်ရာ ဝေါဟာရများ၏ တိကျသော အဓိပ္ပာယ်သည် မသေချာပါ။ (၂) ကျမ်းစာမှတ်ချက်ပေးသူများအနက် အနည်းငယ်သာ သင်္ဘောဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များကို လုံလောက်စွာ သိရှိထားသည်။ သင်္ဘောသားများ၏ နည်းပညာဆိုင်ရာ အသိပညာနှင့် မြေထဲပင်လယ်၏ ဤဇာတ်လမ်းဖြစ်ရာ ဒေသတွင် သင်္ဘောမောင်းနှင်မှု အတွေ့အကြုံရှိသူတစ်ဦးသည် ဤအရည်အချင်းများ မရှိသူထက် ပိုမိုဉာဏ်ရည်ထက်မြက်သော ရှင်းပြချက်ကို ပေးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

Various details of the narrative of the storm and shipwreck of ch. 27 have been obscure because: (1) the exact technical meaning of certain nautical terms remains uncertain, and (2) few if any Bible commentators have had an adequate personal knowledge of nautical matters. Obviously a person able to combine a measure of competence in NT Greek with personal experience in navigation, particularly in that region of the Mediterranean that forms the locale of the narrative, could be expected to give a more intelligent explanation of it than one who lacks these qualifications.

ထိုသို့သော ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးမှာ အောင်တရားဒေးလ် ပရက်ဘိုင်တီးရီးယန်း ဘုရားကျောင်းမှ ဓမ္မဆရာ အက်ဒွင်စမစ်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ၁၉၁၈ နှင့် ၁၉၁၉ ခုနှစ်များတွင် မြေထဲပင်လယ်တွင် ရေတပ်အရာရှိအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၁၉၁၉ ခုနှစ် ဩဂုတ်လထုတ် ဟိုမီလတစ် ရီဗျူး (အတွဲ ၇၈၊ အမှတ် ၂၊ စာမျက်နှာ ၁၀၁-၁၁၀) တွင် အက်ဒွင်စမစ်သည် တမန်တော် ၂၇ ၏ သင်္ဘောပျက်ကပ်မှု ဇာတ်လမ်းကို ၎င်း၏ မြေထဲပင်လယ်တွင် ရေတပ်အရာရှိအဖြစ် အတွေ့အကြုံနှင့် လေ့လာတွေ့ရှိချက်များဖြင့် ရှင်းပြခဲ့သည်။ ဤဆောင်းပါးသည် “စိန့်ပေါလ်၏ နောက်ဆုံးခရီးနှင့် သင်္ဘောပျက်ကပ်မှု” ဟု အမည်ပေးထားပြီး၊ ၎င်း၏ သင်္ဘောပေါ်မှ မော်လတာကျွန်းရှိ ဗယ်လက်တာဆိပ်ကမ်းတွင် ရေးသားခဲ့သည်၊ ၎င်းသည် စိန့်ပေါလ်ပင်လယ်အော်ဟု ယူဆထားသော သင်္ဘောပျက်ကပ်မှုနေရာမှ မိုင် ၈ ခန့်အကွာတွင် ရှိသည်။

Such a person was Lieut. Edwin Smith, a minister of the Avondale Presbyterian church of Tillsonburg, Ontario, Canada, who served as a naval officer in the Mediterranean in 1918 and 1919. In the Homiletic Review for August, 1919 (Vol. LXXVIII, No. 2, pp. 101–110), Lieutenant Smith explained the shipwreck narrative of Acts 27, in terms of his experience and observations as a naval officer on duty in the Mediterranean. This article, entitled “The Last Voyage and Shipwreck of Saint Paul,” was written on board his ship in the harbor of Valletta, on the island of Malta, approximately 8 mi. from the traditional site of the shipwreck—St. Paul’s Bay.

ဤမှတ်ချက်သည် ဆောင်းပါးထဲရှိ ဖော်ပြချက်အားလုံးကို မထောက်ခံသော်လည်း၊ ၎င်းကို တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ပြန်လည်ထုတ်ဝေသည်။ ဖော်ပြထားသော အချက်များနှင့် ၎င်းတို့အပေါ်အခြေခံသော နိဂုံးများသည် ကျမ်းစာဇာတ်လမ်းကို အတည်ပြုပြီး လုကာသည် သိရှိပြီး၊ တိကျပြီး၊ ယုံကြည်စိတ်ချရသော သမိုင်းဆရာဖြစ်ကြောင်း သက်သေထူသည်။

Without necessarily endorsing every statement in the article, this commentary herewith reproduces it in part. The facts cited and the conclusions based upon them confirm the Bible narrative and attest Luke as an informed, accurate, and reliable historian.

စာရေးသူသည် ရှေးခေတ်သင်္ဘောများ၊ သင်္ဘောမောင်းနှင်မှု၊ ရေကြောင်းလုပ်ငန်းစွမ်းရည်၊ ရေပြင်များ၊ ဆိပ်ကမ်းများ၊ နှင့် အနီးနားရှိ ကုန်းမြေများအကြောင်း အသိပညာနှင့် ပေါလုနှင့် လုကာတို့ကို ဤသင်္ဘောပျက်ကပ်ဇာတ်လမ်းသို့ ယူဆောင်လာရန် လိုအပ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ရှေးခေတ်လူများ၏ “ပင်လယ်ထဲသို့ သွားခြင်း” ဆိုင်ရာ အသိပညာကို ယေဘုယျဖော်ပြချက်ဖြင့် ဆက်လက်ဖော်ပြသည်။ ထို့နောက် လုကာ၏ ဖော်ပြချက်သည် သင်္ဘောသားများနှင့် အရာရှိများက ဖြစ်ပေါ်လာသော အရေးပေါ်အခြေအနေများကို ရင်ဆိုင်ရန် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်များသည် “ခေတ်သစ်ရေကြောင်းလုပ်ငန်းဆိုင်ရာ လက်စွဲစာအုပ်များတွင် ကျွန်ုပ်တို့ ဤသို့သော အခြေအနေမျိုးတွင် လုပ်ဆောင်သင့်သည်ဟု ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း စကားလုံးအလိုက် နီးပါးဖြစ်သည်” ဟု လေ့လာတွေ့ရှိသည်။

The author begins by taking note of the need of bringing a knowledge of ancient ships, navigation, and seamanship, of waters, harbors, and lands adjacent to the region, and of Paul and Luke to bear on the story of the shipwreck. He follows this with a general statement on the knowledge of the ancients about “going to sea.” He then observes that Luke’s description of what the captain and crew did to cope with the various emergencies that arose “is almost word for word what the most modern works on seamanship tell us that we should do if we were placed in similar circumstances.”

ဧကရာဇ် ကိုမိုဒပ်စ် (အေဒီ ၁၈၀-၁၉၂) ခေတ်မှ ဂရိစာရေးဆရာ လူစီယန်၏ အလက်ဇန္ဒြီးယားဂျုံတင်သင်္ဘော ဖော်ပြချက်ကို ဖော်ပြပြီးနောက်၊ စာရေးသူသည် ဆက်လက်ပြီး။

After mentioning the description of an Alexandrian grain ship by the Greek author Lucian, from the time of the emperor Commodus a.d. 180–192), the author continues:

“ရှေးခေတ်သင်္ဘောများ သို့မဟုတ် စိန့်ပေါလု၏ နှိုင်းယှဉ်စွာ ခေတ်မီသော ခေတ်ကာလမှ သင်္ဘောများအကြောင်း သိရှိရန် ပုံပိုင်မြို့သို့ သွားရမည်ဟု မည်သူက ထင်မြင်ခဲ့မည်နည်း။ သို့သော်၊ ၎င်းနေရာ၌ အမှန်တကယ် အကူအညီအများဆုံးရရှိသည်၊ အကြောင်းမှာ ပုံပိုင်မြို့၏ စကျင်ကျောက်နှင့် နံရံဆေးရေးပန်းချီများသည် အဖိုးတန်အသေးစိတ်အချက်များကို ပေးစွမ်းပြီး၊ စိန့်ပေါလု၏ သင်္ဘောပျက်ကပ်မှုနှင့် နှစ်ဆယ်အောက်သာ ကွာခြားသည့် ပျက်စီးမှုကြောင့် ၎င်းတို့ကို ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ခဲ့သည့် အားသာချက်လည်း ရှိသည်။

“Who would ever have thought of going to Pompeii to find out anything about the ships of the ancients, or the ships of St. Paul’s comparatively modern day? And yet, it is there we get the most real help, for the marbles and frescoes of Pompeii afford valuable details and have the added advantage of synchronizing perfectly with the voyage of St. Paul; the catastrophe to which they owe their preservation having happened less than twenty years after his shipwreck.

“ယခုတွင် ခရစ်ယာန်ခေတ်ပထမရာစု၏ ကုန်သည်သင်္ဘောတစ်စီးကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ရန် ကြိုးစားမည်၊ ၎င်းသည် ကျိုးကြောင်းဆီလျော်စွာ မှန်ကန်သော စိတ်ကူးတစ်ခုကို ပေးနိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ပါသည်။

“I will next endeavor to reconstruct one of these ancient ships, giving, I trust, a tolerably correct idea of a merchant ship of the first century of the Christian era.

“ယေဘုယျအားဖြင့် ၎င်းတို့သည် လွန်ခဲ့သော နှစ်ငါးဆယ်က ရွက်လွှင့်သင်္ဘောများနှင့် များစွာကွဲပြားခြင်းမရှိခဲ့ပါ၊ အထူးသဖြင့် ရေအောက်ပိုင်းများတွင်၊ သို့သော် ရှေ့ဖက်နှင့် နောက်ဖက်သည် အလွန်တူညီသည်။ သင်္ဘောဘေးထောင်လှမ်းမှု သို့မဟုတ် အပေါ်ပိုင်း၏ ပုံသဏ္ဌာန်သည် အလယ်တွင် နီးပါးဖြောင့်ဖြစ်သော်လည်း၊ ရှေ့နှင့်နောက်ဖက်နှစ်ဖက်စလုံးတွင် မြင့်တက်ကွေးနေပြီး၊ ရှေ့ရေးနှင့် နောက်ရေးတိုင်သည် အတော်အတန်မြင့်မားပြီး၊ များသောအားဖြင့် ရေငှက်တစ်ကောင်၏ ခေါင်းနှင့်လည်ပင်းကို နောက်သို့ကွေးထားသည့် အဆင်တန်ဆာဖြင့် အဆုံးသတ်သည်။ လူစီယန်သည် အလက်ဇန္ဒြီးယားသင်္ဘောကို ဖော်ပြရာတွင် နောက်ဖက်သည် တဖြည်းဖြည်း ကွေးတက်သွားပြီး၊ ရွှေရောင် ချီနစ္စတို့ဖြင့် အဆုံးသတ်ထားသည်ဟု ဖော်ပြသည်။ ပုံပိုင်မြို့ရှိ နီဗိုလီယာ တိုင်ချီ၏ သင်္ချိုင်းတွင်ရှိသော သင်္ဘောပုံဖျောက်နံရံဆေးရေးပန်းချီသည် အလားတူတည်ဆောက်မှုရှိသော သင်္ဘောတစ်စီးကို ပြသထားပြီး၊ ၎င်း၏ မြင့်မားသော ရှေ့ရေးသည် မင်နာဗာ၏ ခေါင်းဖြင့် အဆုံးသတ်ထားသည်။

“In general outline they did not differ so much from sailing ships of fifty years ago, especially in their under-water parts, with the exception that the bow and stern were very much alike. The sheer, or contour of the top-sides, was nearly straight in the middle, but curved high at both ends, the stem and stern post rising to a considerable height and terminating in some ornament, generally the head and neck of a waterfowl bent backward. Lucian, in describing the Alexandrian ship, mentions that the stern rose gradually in a curve, surmounted by a golden cheniscus [a goose-necked projection], and that the prow was elevated in a similar manner. The fresco of the ship on the tomb of Naevolia Tyche at Pompeii shows a ship of similar construction, with her high stem terminating with the head of Minerva.

“သင်္ဘောဘေးရိုးများသည် ဖွင့်ထားသော သံရိုးများဖြစ်ပြီး၊ ရှေ့နှင့်နောက်ဖက်တွင် ကဘူးစ်များ သို့မဟုတ် ပြခန်းများ တည်ဆောက်ထားသည်။ သီးစူးစ်၏ သင်္ဘောတွင် ဟာကျူလန်နီယမ်တွင် တွေ့ရှိသော ပန်းချီတစ်ခုတွင်၊ ကျောက်ဆူးကြိုးတစ်ချောင်းပတ်ထားသော ကျောက်ဆူးတိုင်ကို တွေ့ရသည်။ ဗာဂျီးလ် (ရောမ၊ ၁၇၆၅၊ ၃ တွဲ) ၏ ထုတ်ဝေမှုတစ်ခုတွင် ရှေးခေတ်စကျင်ကျောက်မှ ယူဆထားသော ယူလစ္စီး၏ သင်္ဘောပုံတွင် ကြိုးကို လေတိုက်စက်တစ်ခုတွင် ပတ်ထားသည်ကို တွေ့ရသည်။

“The bulwarks were open rails, and cabooses or galleries were built at both ends. In the ship of Theseus, represented in one of the paintings found at Herculaneum, we see a capstan with a hawser coiled around it; and in a figure of the ship of Ulysses (said to be taken from an ancient marble) in an edition of Virgil (3 vols., Rome, 1765) we see the cable coiled round a windlass.

“ဤရှေးခေတ်သင်္ဘောများနှင့် ခေတ်သစ်သင်္ဘောများအားလုံး၏ အကြီးမားဆုံး ကွဲပြားချက်မှာ ထိန်းကျောင်းမှုအစီအမံများဖြစ်သည်။ ရှေးခေတ်သင်္ဘောများကို ခေတ်သစ်သင်္ဘောများကဲ့သို့ နောက်ရေးတိုင်တွင် တပ်ဆင်ထားသော လှော်တက်တစ်ခုတည်းဖြင့် ထိန်းကျောင်းခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ နောက်ဖက်တစ်ဖက်စီတွင် လှော်တက်ကြီးနှစ်ခု (ပါဒါလီယာ) ဖြင့် ထိန်းကျောင်းသည်။ ထို့ကြောင့် စိန့်လုကာက ၎င်းတို့ကို အများကိန်းဖြင့် ဖော်ပြသည်။ ၎င်းတို့ကို နှစ်ဖက်စလုံးတွင် ကျောက်ဆူးကြိုးများအတွက်လည်း အသုံးပြုသည့် ကျောက်ဆူးပေါက်နှစ်ခုမှတစ်ဆင့် လည်ပတ်ခဲ့သည်။ အမှန်တကယ်တွင်၊ ၁၃ ရာစုနှစ် နီးကပ်လာမှသာ ခေတ်သစ်တပ်ဆင်ထားသော လှော်တက်သည် ယေဘုယျအသုံးပြုလာခဲ့သည်။

“Perhaps the greatest difference between these ancient ships and all classes of modern ships is in the steering arrangements. The ancient ships were not steered as those in modern times, by a single rudder hinged to the stem post, but by two great oars or paddles (παδαλία), one on each side of the stem; hence the mention of them in the plural number by St. Luke. They were operated through two hawse holes, one on either side, which were used also for the cables when the ships were anchored by the stern. Indeed, it was not until about the close of the thirteenth century that the modern hinged rudder came into general use.

“ဤရှေးခေတ်သင်္ဘောများနှင့် ပတ်သက်သည့် အထူးစိတ်ဝင်စားဖွယ်အချက်မှာ ၎င်းတို့၏ အရွယ်အစားဖြစ်သည်။ စိန့်ပေါလု၏ ခေတ်ကာလတွင် အီဂျစ်နှင့် အီတလီအကြား ပြေးဆွဲနေသော ဂျုံတင်သင်္ဘောများသည် တန်ချိန် ၁၀၀၀ ကျော်ရှိရမည်။ ၎င်းတို့သည် အကျိုးအမြတ်ရရှိရန် အတော်အတန်ကြီးမားရမည်ဟု ကျွန်ုပ်တို့ ယူဆသည်။ သင်္ဘောငယ်များသည် ခရီးတိုများအတွက်သာ အကျိုးအမြတ်ရှိသည်။ သို့သော် ကျွန်ုပ်တို့သည် အချက်အလက်များ၏ ဖော်ပြချက်မပါဘဲ ကျွန်ုပ်တို့၏ ကိုယ်ပိုင်ယူဆချက်ထဲတွင် မကျန်ရစ်ပါ၊ ဥပမာ၊ လုကာနှင့် ပေါလုတို့ ဤအခါသမယတွင် စီးနင်းခဲ့သော သင်္ဘောတွင် ဂျုံကုန်တင်နှင့် လူ ၂၇၆ ဦးရှိသည်။ သင်္ဘောသားအရေအတွက်သည် ၂၆ ဦးရှိခဲ့ပါက၊ ခရီးသည်စာရင်းသည် ၂၅၀ ဦးရှိနေဦးမည်။ ရက်သတ္တပတ်များစွာ သင်္ဘောပေါ်တွင် ထိုမျှလောက်လူအများကို ထားရှိရန်အတွက်၊ ကုန်တင်နှင့် သင်္ဘောသားများအပြင်၊ သင်္ဘောသည် သာမန်ငါးဖမ်းသင်္ဘောထက် များစွာကြီးမားရမည်။ ယိုးဇဖူးစ် အီတလီသို့ ခရီးထွက်ရာတွင် သင်္ဘောပျက်ကပ်ခဲ့သော သင်္ဘောတွင် လူ ၆၀၀ ပါဝင်ခဲ့သည်၊ ၎င်းသည် ယနေ့ခေတ် တန်ချိန် ၅၀၀၀ မှ ၆၀၀၀ ရှိသော ထရန်စ်အတ္တလန္တိတ် လိုင်နာသင်္ဘောအတွက် အလွန်ကောင်းသော ခရီးသည်စာရင်းဖြစ်သည်။ သို့သော် ဤသင်္ဘောများ၏ အရွယ်အစားနှင့်ပတ်သက်သည့် အကောင်းဆုံးဖော်ပြချက်မှာ အလက်ဇန္ဒြီးယားဂျုံတင်သင်္ဘော အိုင်စစ်၏ သင်္ဘောဆောက်လုပ်သူ (နောဖီဂေါ့စ်) မှ ပေးထားသည့်အချက်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဆန့်ကျင်ဘက်လေတိုက်မှုကြောင့် အေသင်မြို့သို့ မျောပါသွားခဲ့သည်။ ပေးထားသော အချက်အလက်များအရ၊ တည်ဆောက်မှုကွဲပြားမှုအတွက် အပြည့်အဝထည့်သွင်းစဉ်းစားပြီးနောက်၊ ဤသင်္ဘောသည် တန်ချိန် ၁၁၀၀ မှ ၁၂၀၀ အကြားရှိရမည်။ အချို့စာရေးဆရာများသည် တူညီသော အချက်အလက်များကို အသုံးပြု၍ ၎င်းကို တန်ချိန် ၁၃၀၀ ကျော်ဟု ဖော်ပြသည်။

“But the point of greatest interest in connection with these ancient ships is their size. Many of the wheat ships plying between Egypt and Italy in St. Paul’s day must have been upward of one thousand tons burden. We reason that they must have been of considerable size to make them pay. Small ships are profitable only for short voyages. But we are not left to our own reasoning unaided by any statements of facts as, e.g., the ship in which Luke and Paul sailed on this occasion had a cargo of wheat and 276 souls in all. If the crew numbered as many as 26, the passenger list would still stand at 250. To accommodate that many people on board for weeks at a time, in addition to the cargo and crew, the ship must needs be considerably larger than an ordinary fishing vessel. The ship in which Josephus was wrecked in his voyage to Italy contained six hundred people, a very good passenger list for a five or six thousand-ton transatlantic liner of the present day. But the best account we have of the size of some of these ships is that given by the carpenter (ναυπηΓός) of the Isis, the Alexandrian wheat ship which was driven by contrary winds to Athens. According to the data supplied, and after making full allowance for difference in construction, this ship must have been between eleven and twelve hundred tons burden. I find that some writers using the same data would make her upward of 1300 tons.

“ဤရှေးခေတ်သင်္ဘောများ၏ တပ်ဆင်မှုသည် အလွန်ရိုးရှင်းသည်။ အများစုမှာ ပင်မရွက်တိုင်တစ်ခုပါရှိပြီး၊ ၎င်းသည် သင်္ဘောကိုယ်နှင့် အလျားတူညီသည့် ရွက်တိုင်ရှည်တစ်ခုကို သယ်ဆောင်ကာ၊ ရွက်ကြီးတစ်ခုကို ဖြန့်ထားသည်။ ၎င်းသည် ရွက်တိုင်ပေါ်တွင် ခေါက်သိမ်းထားသည်။ ဤကြီးမားသော ဂျုံတင်သင်္ဘောများတွင် ထိပ်ရွက်များလည်း ပါရှိသည်။ ၎င်းတို့တွင် ရှေ့ဖက်နီးကပ်သော ရွက်တိုင်ငယ်တစ်ခုလည်း ရှိပြီး၊ ၎င်းပေါ်တွင် အာတဲမုံဟု ခေါ်သော ရွက်စတုရန်းငယ်တစ်ခုကို ဖြန့်ထားသည်။ ထို့ပြင် ၎င်းတို့သည် မတူညီသော အခြေအနေများတွင် သင်္ဘောကို ထိန်းကျောင်းရန် လွယ်ကူစေရန်နှင့် ‘တက်ကင်း’ သို့မဟုတ် ‘ဝဲယားရှစ်ဖ်’ ပြုလုပ်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် တြိဂံရွက်များကိုလည်း သယ်ဆောင်ထားသည်။ ၎င်းတို့ကို မုန်တိုင်းတွင် ရွက်ကြီးများကို ဖယ်ရှားရသည့်အခါလည်း အသုံးပြုသည်။

“The rigging of these ancient ships was very simple. For the most part it consisted of one principal mast, which carried a very long yard, probably as long as the ship itself, spreading a great square sail, which was furled on the yard aloft. These large corn ships, in addition, carried topsails. They generally had another smaller mast close to the bow, on which they spread a small square sail, called the artemon. In addition they carried triangular sails for the purpose of making the ship steer easily under different circumstances, and for the purpose of ‘tacking’ or ‘wearing ship.’ They were also made use of in a storm when the larger sails had to be taken in.

“စိန့်ပေါလု စီးနင်းခဲ့သော သင်္ဘောသည် အရေးပေါ်အခြေအနေများအတွက်လည်း တပ်ဆင်ထားကြောင်း မမေ့သင့်ပါ။ ဤသင်္ဘောများ၏ တည်ဆောက်မှုနှင့် တပ်ဆင်မှုကို နားမလည်ခြင်းသည် တမန်တော် အခန်းကဏ္ဍ ၂၇ တွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသော ဖြစ်ရပ်များကို ကိုင်တွယ်ရာတွင် မှတ်ချက်ပေးသူများစွာက မတော်မတရား အမှားများပြုလုပ်ခဲ့ရသည့် အကြောင်းရင်းဖြစ်သည်။

“We must not forget that the ship in which St. Paul sailed was also fitted for emergencies. Failure to understand the construction and rigging of these ships is why so many commentators have made such unhappy blunders when dealing with the incidents recorded in this twenty-seventh chapter of Acts.

“လုကာ သို့မဟုတ် ပေါလု သို့မဟုတ် ၎င်းတို့နှစ်ဦးစလုံး၏ ယခင်ပင်လယ်အတွေ့အကြုံများအကြောင်း ကျွန်ုပ်တို့ ဘာသိသနည်း။ တမန်တော် အခန်းကဏ္ဍ ၂၇ နှင့် ၂၈ မှလွဲ၍ အခြားသက်သေမလိုအပ်ပါ၊ ၎င်းသည် ၎င်း၏ နာမည်ဖြင့် ခံယူထားသော ဧဝံဂေလိစာရေးဆရာနှင့် တမန်တော်များ၏ တမန်တော်မှတ်တမ်းစာရေးဆရာ လုကာသည် သင်္ဘောများနှင့် သင်္ဘောကိုင်တွယ်မှုဆိုင်ရာ အသိပညာကို အတွေ့အကြုံမှသာ ရရှိနိုင်သည့် ပြည့်စုံသော အသိပညာရှိကြောင်း အဆုံးအဖြတ်ပေးသည်။ ကမ်းစပ်မှ သင်္ဘောများကို ဖတ်ရှုခြင်း သို့မဟုတ် လေ့လာကြည့်ရှုခြင်းဖြင့် ဤသို့သော အသိပညာနှင့် ထိုးထွင်းသိမြင်မှုကို ရရှိမည်မဟုတ်ပါ၊ ၎င်းသည် အတွေ့အကြုံမှသာ ရရှိလာသည်။ သူသည် သင်္ဘောသားအဖြစ် ပင်လယ်ထဲသို့ လိုက်ပါသွားရမည်ဟု မဆိုလိုပါ၊ အမှန်တကယ်တွင် တူညီသော သက်သေများက ၎င်းမဟုတ်ကြောင်း ပြသသည်၊ သို့သော် သူသည် ပင်လယ်ထဲသို့ သွားခဲ့ပြီး၊ ထို့အပြင် ခရီးတိုနှစ်ခုသုံးခုထက် ပိုမိုသွားခဲ့သည်။ …

“What do we know about the former sea experience of either Luke or Paul or both? No other evidence than the twenty-seventh and twenty-eighth chapters of Acts is necessary to prove conclusively that Luke, the author of the gospel which bears his name, as well as of the Acts of the Apostles, had a thorough knowledge of ships and of shiphandling that could be gained only in one way, viz., by experience. No amount of reading or observation of ships from the shore would fit him for the writing of the narrative of St. Paul’s shipwreck and his own. Such knowledge and insight as is here displayed comes only by experience. I do not mean to say that he must have followed the sea as a sailor, in fact, the same evidence shows that he did not, but that he went to sea nevertheless, and that, too, for more than two or three short voyages. …

“ပေါလုနှင့် ပတ်သက်၍ ကျွန်ုပ်၏ ထင်မြင်ချက်မှာ ၎င်းသည်လည်း ပင်လယ်ထဲသို့ သွားရာတွင် များစွာသော အတွေ့အကြုံရှိခဲ့သည်။ ပေါလုသည် ၎င်း၏ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာနှင့် အတိတ်အကြောင်းကို လုကာကဲ့သို့ သိပ်မဖုံးကွယ်ထားပါ။ …

“And of Paul my own opinion is that he, too, had considerable experience in going to sea; Paul, you will notice, is not quite so reticent about himself and his past as is Luke. …

“၂ ကောရိန္သု ၁၁:၂၅ သို့ လှည့်ကြည့်ပါ။ ‘သုံးကြိမ်တိုင်တိုင် ငါသည် သင်္ဘောပျက်ကပ်မှုကို ခံစားခဲ့ရသည်’။ ယခု၊ လူတစ်ဦးသည် ခရီးတိုင်းတွင် သင်္ဘောပျက်ကပ်မှုကို မခံစားရပါ၊ သင်္ဘောပျက်ကပ်မှု သုံးကြိမ်ဖော်ပြခြင်းသည် ၎င်းသည် ပင်လယ်နှင့် ရှည်လျားပြီး ခါးသီးသော အတွေ့အကြုံရှိခဲ့ကြောင်း ညွှန်ပြပုံရသည်။ …

“Turn next to 2 Cor. 11:25: ‘Thrice I suffered shipwreck.’ Now, a man does not get shipwrecked every voyage, and the mention of three shipwrecks would seem to indicate that he had not only long but bitter experience with the sea. …

“သင်္ဘောသည် ခရေတ်ကျွန်း၏ တောင်ဘက်ကမ်းရိုးတန်းရှိ ဖဲဟေဗင်သို့ ရောက်ရှိသည်အထိ ခရီးစဉ်၏ အသေးစိတ်အချက်များကို ကျော်လွှားမည်။ ၎င်းသည် ၎င်း၏ နောက်ဆုံးခရီးဖြစ်သွားခဲ့သော ဆိပ်ကမ်းမှ ရွက်လွှင့်ခဲ့ပြီး၊ ယခု ကျွန်ုပ်သည် ၎င်း၏ ဇာတ်လမ်းကို စစ်ဆေးရန် အဆိုပြုသည်။

“We will pass over the details of the voyage until the vessel arrives at Fair Havens on the south coast of Crete. It is from this port that the vessel sailed on what proved to be her last voyage, the narrative of which I now propose to examine.

စိန့်လုကာသည် သင်္ဘော၏အခြေအနေကို လုံးဝဖော်ပြခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ ဤသည်မှာ စစ်မှန်သောသင်္ဘောသားတစ်ဦးဖြစ်လျှင် လုပ်မည်မဟုတ်သော ချို့ယွင်းချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ သို့သော် ကျွန်ုပ်ယုံကြည်သည်မှာ သင်္ဘော၏အခြေအနေသည် သိပ်မကောင်းခဲ့ပေ။ အကြောင်းများကို ဆက်လက်ဖော်ပြသွားပါမည်။ ဇာတ်ကြောင်းမှ သိရှိရသည်မှာ ကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက် ရှည်လျားပြီး ပင်ပန်းသောခရီးပြီးနောက်၊ သူတို့သည် ဖယ်ယာဟေဗင်း၌ လေပိတ်နေသဖြင့် အတော်ကြာရပ်နားခဲ့ရသည်။ ရာသီမှာ နောက်ကျနေပြီး ညများသည် မှောင်မိုက်ပြီး တိမ်ထူနေသည်။ ထို့ကြောင့် သံလိုက်အိမ်မြှောင်မပါဘဲ မက်ဆီးနားရေလက်ကြားသို့ အင်္ဂလိပ်မိုင် ခြောက်ရာနီးပါး သင်္ဘောမောင်းနှင်ရန် မလွယ်ကူပေ။ ထို့ကြောင့် သင်္ဘောမှူးက ခရီးဆက်လက်မသွားရန် ဆုံးဖြတ်ပြီး ခရီတ်ကျွန်းတွင် ဆောင်းရာသီကို ကုန်ဆုံးရန်ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ပေါလ်ကလည်း ဤဆုံးဖြတ်ချက်ကို ထောက်ခံခဲ့သည်။ သို့သော် မကြာမီတွင် သင်္ဘောမှူးက ပင်လယ်ထဲသို့ ထွက်ခွာပြီး ဖီနစ်သို့ ကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက် မိုင်သုံးဆယ့်ရှစ်မှ လေးဆယ်ခန့် ဆက်သွားရန် ရည်ရွယ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။ အကြောင်းမှာ ထိုဆိပ်ကမ်းသည် ဆောင်းရာသီတွင် သင်္ဘောအတွက် ပိုမိုလုံခြုံသည်ဟု သူပြောခဲ့သည်။ သို့သော် ပေါလ်က ဤဆုံးဖြတ်ချက်ကို ကန့်ကွက်ပြီး လက်ရှိနေရာတွင်သာ ဆက်နေရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။ သူက ဤလှုပ်ရှားမှုသည် “ကုန်တင်နှင့် သင်္ဘောသာမက၊ ကျွန်ုပ်တို့၏အသက်များအတွက်ပါ အန္တရာယ်ရှိသည်” ဟု အာမခံခဲ့သည်။ ဇာတ်ကြောင်းအရ “တောင်လေသည် ညင်သာစွာ တိုက်ခတ်နေသည်” ဟုဆိုသည်။ ထို့ကြောင့် အန္တရာယ်သည် ရာသီဥတု၏ခြိမ်းခြောက်မှုတွင် မထင်ရှားခဲ့ပေ။ သို့သော် သင်္ဘောမှူး၏အဆိုပြုချက်သည် လူတိုင်းအတွက် ပိုမိုလုံခြုံပြီး သက်တောင့်သက်သာဖြစ်စေမည်ဖြစ်သော်လည်း၊ ပေါလ်သည် အကြောင်းကောင်းမရှိဘဲ ထိုအဆိုကို ကန့်ကွက်မည်မဟုတ်ဟု ကျွန်ုပ်တို့ ယုံကြည်နိုင်သည်။ သို့သော် အကြောင်းပြချက်များကို ဖော်ပြထားခြင်းမရှိပေ။ ဤသည်မှာ စိန့်လုကာ၏ ဇာတ်ကြောင်း၏ နောက်ထပ်ဝိသေသလက္ခဏာတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ သူသည် စစ်မှန်သောသင်္ဘောသားမဟုတ်ကြောင်း ဒုတိယသက်သေဖြစ်သည်။ အကြောင်းမှာ စစ်မှန်သောသင်္ဘောသားသည် သူ၏အကြောင်းပြချက်များကို ဘယ်သောအခါမှ မဖော်ပြဘဲမနေတတ်ပေ။ သို့သော် သင်္ဘောသားတစ်ဦးသည် ဤဇာတ်ကြောင်းကိုဖတ်ပြီး ထိုအကြောင်းပြချက်များကို ရှာမတွေ့နိုင်စရာမရှိပေ။ အကျဉ်းချုံးရလျှင်၊ ကျွန်ုပ်ယုံကြည်သည်မှာ အကြောင်းပြချက်များမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။ သင်္ဘောသည် အကောင်းဆုံးရာသီဥတုတွင်ပင် သိပ်မလုံခြုံခဲ့ပေ။ ထို့ကြောင့် ပေါလ်သည် ဤရာသီတွင် ဤသင်္ဘောဖြင့် မုန်တိုင်းထဲတွင် ပိတ်မိသွားနိုင်သည့်အန္တရာယ်ကို မယူလိုခဲ့ပေ။ ပေါလ်သည် ဤသင်္ဘောပေါ်တွင် ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်ကြာနေခဲ့ပြီး၊ ခရီတ်သို့ရောက်ရန် လေပြင်းထန်ထန်ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။ ထိုရက်သတ္တပတ်များအတွင်း ပေါလ်သည် အချို့သောအရာများကို သတိပြုမိခဲ့ပြီး စဉ်းစားချင့်ချိန်ခဲ့သည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ သင်္ဘောသည် သိသာစွာယိုစိမ့်နေသည်ကို သတိပြုမိခဲ့သည်။ မုန်တိုင်းပြင်းထန်စွာတိုက်ခတ်ချိန်တွင် သင်္ဘောသည် ဖိစီးမှုနှင့် လှုပ်ရှားမှုများကို စိတ်မချစရာပုံစံဖြင့် ပြသခဲ့သည်။ … ပေါလ်၏အဆိုမှာ ဤသို့ဖြစ်သည်။ “ဖီနစ် (ခေတ်သစ်လူထရို) သည် ဖယ်ယာဟေဗင်းထက် ဆောင်းရာသီတွင် ပိုမိုကောင်းမွန်သောဆိပ်ကမ်းဖြစ်ကြောင်း ကျွန်ုပ်ဝန်ခံပါသည်။ သို့သော် ဤရာသီတွင် ဤသင်္ဘောဖြင့် ပင်လယ်ထဲထွက်သွားခြင်းသည် အန္တရာယ်များလွန်းသဖြင့် ထိုက်တန်မည်မဟုတ်ဟု ကျွန်ုပ်ယုံကြည်သည်။ ထို့ပြင်၊ ဤရာသီတွင် ဤသာယာသောတောင်လေကို ကျွန်ုပ်မနှစ်သက်ပေ။ အကြောင်းမှာ ၎င်းသည် များသောအားဖြင့် အရှေ့မြောက်ဘက်သို့ ပြောင်းလဲပြီး မုန်တိုင်းအဖြစ်တိုက်ခတ်တတ်သည်။ အကယ်၍ ၎င်းသည် ကျွန်ုပ်တို့ကို မက်ဆရာပင်လယ်အော်ဖြတ်ကျော်နေစဉ် ဖမ်းမိပါက၊ ကျွန်ုပ်တို့ကို ကုန်းမြေမှ လုံးဝမှုတ်ထုတ်သွားလိမ့်မည်။ ထို့နောက်—!”

“Tho St. Luke fails to make any reference to the condition of the ship, an omission which a real sailor would not have made, I am persuaded that her condition was none too good, for reasons that will appear as we go along. We gather from the narrative that after a long and tedious voyage down the coast they had remained windbound in Fair Havens for some considerable time. The season was getting late and the nights would be dark and cloudy, so that it would be no easy matter to navigate the ship a distance of nearly six hundred English miles to the Strait of Messina without a compass; it was, therefore, decided by the skipper that they would abandon the idea of continuing the voyage and would spend the winter in the Island of Crete. Paul, it appears, favored this decision. But when, a little later, the skipper announced his intention of putting to sea and running up the coast about thirty-eight or forty miles to Phenice, because he said the harbor was a better one to winter in, i.e., safer for the ship, we find Paul objecting and urging them to remain where they were. He assured them that such a move was fraught with danger ‘not only of the lading and the ship, but also of our lives.’ We are told that it was when ‘the south wind blew softly,’ so that the danger did not manifest itself in the threatening condition of the weather; but we may feel sure that since the move suggested by the skipper was one which promised greater safety and comfort to all hands, St. Paul would not have opposed it without good reasons. No reasons are given, however, another characteristic of St. Luke’s narrative and a second proof that he was not, after all, a real sailor, for a real sailor never fails to give his reasons; indeed, he is liable to become tedious in that respect. Nevertheless, no sailor can read this narrative and fail to discover what those reasons were. Briefly, I believe they were these: The ship was none too safe even in the best of weather, and he for one would not run the risk of being caught out in a gale in her at this season of the year if it could be avoided. Paul had been in this ship some weeks already; they had had a hard beat to windward in working down to Crete, and in those weeks Paul had made some observations and indulged in some reflections. He noticed, for example, that the ship was leaking considerably, and when the squalls blew hardest, he also noticed that, she strained and worked in a manner far from reassuring. … Paul’s contention then was simply this: ‘Tho I concede that Phenice (modern Lutro) is a better harbor than Fair Havens to winter in, yet I maintain that the risk we run in putting to sea at this time of the year in this ship is too great to make it worth while; and besides this, I don’t like to see this balmy south wind at this season, for it generally backs round to the East North East and blows a gale, and if it catches us while crossing the Bay of Messara, it will blow us off the land altogether, and then—!’

သို့သော် ရာဇဝတ်မှူးက ပေါလ်၏စကားထက် သင်္ဘောပိုင်ရှင်နှင့် သင်္ဘောမှူး၏အမြင်ကို ပို၍လိုက်နာခဲ့သဖြင့် သူတို့သည် ပင်လယ်ထဲသို့ ထွက်ခွာခဲ့သည်။ ထိုအခါ ပေါလ်ကြောက်ရွံ့ထားသည့်အရာသည် ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်။

“But the centurion gave more heed to the opinion of the owner and master ‘than to those things which were spoken by Paul,’ and so they put to sea, when the very thing that St. Paul feared came to pass.

ဆိပ်ကမ်းမှ ထွက်ခွာပြီးနောက်၊ သူတို့၏လမ်းကြောင်းသည် မာတာလာအငူကို ဖြတ်ကျော်သည်အထိ ကမ်းနီးတွင်ရှိသည်။ ဖဲဟေဗင်းမှ မာတာလာအငူအထိ အကွာအဝေးသည် သုံးမိုင်မှ လေးမိုင်ခန့်ဖြစ်သည်။ လမ်းကြောင်းသည် အနောက်-အနောက်မြောက်ဘက်ဖြစ်ပြီး၊ တောင်လေသည် ရွက်တိုင်နောက်မှ နှစ်အချက်အကွာမှ တိုက်ခတ်သောကြောင့် အဆင်ပြေသောလေဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် သူတို့သည် နာရီအနည်းငယ်အတွင်း ဦးတည်ရာသို့ ရောက်ရှိရန် အလားအလာရှိသည်။ သို့သော် သိပ်မဝေးသေးခင်မှာပင် ရာသီဥတု ရုတ်တရက် ပြောင်းလဲသွားသည်။

“After clearing the harbor, their course, till they had passed Cape Matala, was close to the land. From the anchorage at Fair Havens to Cape Matala the distance is three or four miles; and as the course is W.N.W., the south wind was a favorable one, being two points abaft the beam. They had every prospect, therefore, of reaching their destination in a few hours. They had not gone far, however, when a sudden change in the weather took place. …

ကျွန်းမှ အနောက်တောင်အနောက်ဘက် မိုင်နှစ်ဆယ့်သုံးခန့်အကွာရှိ ကလောဒါကျွန်းဆီသို့ လမ်းကြောင်းမှ သွေဖည်သွားအောင် တိုက်ခတ်သော တိုင်ဖွန်းမုန်တိုင်းတစ်ခုတွင် သင်္ဘောသည် ဖမ်းမိသွားသည်။ ထို့ကြောင့် မုန်တိုင်းဖြတ်သန်းစဉ် သင်္ဘောရှိနေသည့်နေရာကို သိရှိပါက၊ ၎င်းကို ထိုနေရာသို့ တွန်းပို့ခဲ့သော လေတိုက်ခတ်မှု၏ ဦးတည်ရာကို ကောင်းစွာ ခန့်မှန်းနိုင်သည်။

“The ship was caught in a typhonic gale which blew with such force that they could not face it and were compelled to run before it. We know that it blew them out of their course toward the island of Clauda about twenty-three miles W.S.W. from Crete. If, therefore, we know whereabouts the ship was when the gale overtook her, we can form a tolerable estimate of the direction of the wind which drove them thither.

ဇာတ်ကြောင်းအရ၊ ဖဲဟေဗင်းမှ ထွက်ခွာပြီး မကြာမီတွင် (οὐ πολὺ) မုန်တိုင်းသည် သင်္ဘောကို တိုက်ခတ်ခဲ့သည်။ သဒ္ဒါပညာရှင်များအဆိုအရ οὐ πολὺ ဟူသော အသုံးအနှုန်းသည် ဆက်စပ်အသုံးအနှုန်းဖြစ်ပြီး တစ်ဝက်ထက်နည်းသည်ဟု ဆိုလိုသည်။ ထို့ကြောင့် သင်္ဘောသည် မာတာလာအငူနှင့် အနောက်-အနောက်မြောက်ဘက်သို့ မိုင်ဆယ့်ခုနစ်အကွာရှိ သမုဒ္ဒရာပေါ်ရှိ တစ်နေရာရာတွင် ရှိနေရမည်။

“According to the narrative, it was not long (οὐ πολὺ) after they had left Fair Havens, that the gale rose against her. Grammarians tell us that the term οὐ πολὺ is a relative term and signifies less than half. Hence the ship must have been somewhere between Cape Matala and a point on the ocean bearing W.N.W. distant seventeen miles. …

ပထမဆုံးလုပ်ရမည့်အရာမှာ မုန်တိုင်းကို ရင်ဆိုင်ရန် သင်္ဘောကို သေချာပြင်ဆင်ထားရန်ဖြစ်သည်။ ကြီးမားသော စတုရန်းရွက်ကို ခေါက်သိမ်းပြီး မုန်တိုင်းဒဏ်ခံရွက်များကို လှီးတင်ရမည်။ ထို့နောက် သင်္ဘောကို ဖရက်ပင်ဖြင့် ချုပ်နှောင်ရမည်။ အိုး! သင်္ဘောကို အောက်မှ ချုပ်နှောင်နေရပြီလား။ ထို့ကြောင့် စိန့်ပေါလ်၏ အဆိုးဆုံးစိုးရိမ်မှုများသည် ယခုအတည်ပြုပြီဖြစ်သည်။ သင်္ဘောသည် အားနည်းပြီး အလွန်အမင်း ဖိစီးခံနေရသည့် လက္ခဏာများ ပြသနေသည်။ သတိပြုရမည်မှာ သူတို့သည် မုန်တိုင်းရှေ့တွင် သုံးနာရီခန့်သာ ပြေးခဲ့ရပြီး၊ သင်္ဘောကို အားဖြည့်ရန် အချိန်မဖြုန်းရတော့ပေ။ ဤတိုင်ဖွန်းလေများသည် သင်္ဘောကိုယ်ထည်ကို ကြီးမားသော ဖိစီးမှုပေးသည်ကို လူသိများသည်။ ဥပမာ၊ ပလိုင်နီက ၎င်းတို့ကို ‘သင်္ဘောသားများ၏ အဓိကဘေးရန်၊ ရွက်တိုင်များသာမက သင်္ဘောကိုယ်ထည်ကိုပါ ဖျက်ဆီးနိုင်သည်’ ဟု ခေါ်ဆိုသည်။ ထို့ကြောင့် စိန့်ပေါလ်သည် ဆောင်းရာသီတွင် ပင်လယ်ထဲသို့ ထွက်ခွာရန် စိုးရိမ်ခဲ့သည်မှာ အံ့သြစရာမရှိပေ။ အကြောင်းမှာ သူသိထားသည့် သင်္ဘောသည် ပင်လယ်ခရီးထွက်ရန် မသင့်လျော်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ စိန့်လုကာက ၎င်းတို့သည် မိုင်နှစ်ဆယ့်ငါးခန့်သာ သွားပြီးနောက် သင်္ဘောကို ဖရက်ပင်ဖြင့် ချုပ်နှောင်ခဲ့သည်ဟု ပြောသည်။ ၎င်းသည် သင်္ဘောသည် ဖိစီးမှုခံနေရပြီး ပေါက်ကြားနေသည့် သေချာသော လက္ခဏာဖြစ်သည်။ ဤသင်္ဘောအားဖြည့်နည်းကို ခေတ်သစ်တွင် အသုံးပြုခဲ့သည့် ဥပမာများကို ဖော်ပြရန် မခက်ခဲပေ။ သို့သော် ထိုဥပမာများသည် သင်္ဘောမှာ အိုမင်းပြီး အားနည်းနေသည့်အခါ၊ သို့မဟုတ် တစ်စုံတစ်ရာ ပျက်စီးမှုကြောင့်ဖြစ်သည်။

“The first thing to be done is to make the ship snug for riding out the gale. The large square sail must be furled aloft and storm try-sails hoisted; and next to that they must at once resort to frapping the ship. What, undergirding already! Alas! then, the worst fears of St. Paul are now confirmed. The ship is weak and shows signs of excessive straining, tho you will notice they had been running before it only about three hours: no time must be lost in strengthening her. That these typhonic winds subject a ship’s hull to great strain is well known. Pliny, e.g., calls them ‘the chief pest of seamen, destructive not only to the spars but to the hull itself.’ Do you wonder then that Paul had scruples about putting to sea in the winter season, in a ship which he knew to be almost unseaworthy? St. Luke tells us that they frapped her after she had gone only twenty-five miles—a sure indication that she was straining and leaking badly. It would not be difficult to multiply instances where this mode of strengthening ships has been put in practice in comparatively modern times, but in every instance it has been where the ship was old and weak, or, in consequence of having sustained some damage.

ဤနေရာတွင် မှတ်ချက်ပြုသူအများစုက အလွန်အရေးကြီးသော်လည်း သတိမထားမိခဲ့သည့်အချက်ကို ထောက်ပြလိုပါသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ လုကာနှင့်ပေါလ်တို့ စီးနင်းခဲ့သော သင်္ဘောသည် ပင်လယ်အလယ်တွင် ယိုစိမ့်နေသော အခြေအနေကြောင့် နစ်မြှုပ်သွားနိုင်သည့် အန္တရာယ်နှင့် ရင်ဆိုင်နေရခြင်းဖြစ်သည်။ အကယ်၍ ၎င်းတို့သည် ကုန်းမြေသို့ မရောက်ရှိခဲ့ပါက၊ သင်္ဘောကို ကမ်းစပ်သို့ ဖောက်ပြီး ၎င်းတို့၏အသက်ကို ကယ်တင်နိုင်ခဲ့မည်မဟုတ်ပေ။ သင်္ဘောသည် ပင်လယ်အလယ်တွင် နစ်မြှုပ်သွားပြီး သင်္ဘောပေါ်ရှိလူအားလုံး သေဆုံးသွားနိုင်ခဲ့သည်။

“I wish to point out here, what nearly all the commentators have failed to recognize, which is, however, of the utmost importance, viz., that the real danger before the ship in which Luke and Paul sailed was the danger of foundering in mid-ocean owing to the leaky condition of the ship, and that if they had not providentially made the land, and been thereby enabled to save their lives by running the ship ashore, she must have foundered at sea, and all on board perished.

နောက်တစ်ခုအနေဖြင့်၊ ၎င်းတို့သည် ဆာတစ်သို့ ဦးတည်မောင်းနှင်ခံရမည်ကို စိုးရိမ်သောကြောင့် “ပစ္စည်းများကို လျှော့ချလိုက်သည်” (ဗားရှင်းအသစ်၊ အခန်းကြီး ၁၇) ဟု ဖော်ပြထားသည်။ ဤထက် ပိုမိုမမှန်ကန်သော ဘာသာပြန်ဆိုမှုကို စဉ်းစားရန်မလွယ်ကူပါ။ ကျွန်ုပ်တို့၏ သို့မဟုတ် အေ.ဗီ. ဗားရှင်းတွင် “သဲထဲသို့ ပြုတ်ကျမည်ကို စိုးရိမ်သောကြောင့် ရွက်ကို ချလိုက်ပြီး မောင်းနှင်ခံလိုက်ရသည်” ဟု ဖော်ပြထားသည်။ ထိုသို့လုပ်ဆောင်ခြင်းသည် အမှန်တကယ် သေစေနိုင်သည်။ ၎င်းသည် အန္တရာယ်တစ်ခုကို ရှောင်ရှားရန် တစ်ခုတည်းသော နည်းလမ်းကို ဖယ်ရှားလိုက်ခြင်းနှင့် ညီမျှသည်။ ရွက်ဖျင်ထဲသို့ ပြုတ်ကျခြင်းကို ရှောင်ရှားရန်မှာ ရွက်ကို ချလိုက်ပြီး တိုင်များဖြင့်သာ မောင်းနှင်ခြင်းဖြင့် မဟုတ်ပါ။ ရွက်ဖျင်ချပြီး တိုင်များဖြင့် မောင်းနှင်ခြင်းသည် လေတိုက်ရာသို့ ဦးတည်သွားစေမည်ဖြစ်သည်။ သို့သော် လေတိုက်ရာနှင့် သင်္ဘောသွားရာလမ်းကြောင်းကို ကလောက်ဒါသို့ ဦးတည်သွားစဉ်တွင် ကျွန်ုပ်တို့မြင်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည့်အတိုင်း၊ ၎င်းသည် ဆာတစ်သို့ တိုက်ရိုက်ဦးတည်သွားစေမည်ဖြစ်သည်—လုကာက ၎င်းတို့သည် ရှောင်ရှားလိုသည်ဟု ဖော်ပြထားသည့်အရာပင်ဖြစ်သည်။ အေ.ဗီ. ဗားရှင်းအရ လုကာက “သဲထဲသို့ ပြုတ်ကျမည်ကို စိုးရိမ်သောကြောင့် ရွက်ကို ချလိုက်ပြီး မောင်းနှင်ခံလိုက်ရသည်” ဟု ဆိုထားသည်။ အကယ်၍ ထိုသို့လုပ်ခဲ့ပါက၊ ၎င်းတို့သည် တစ်ရက်အတွင်း သဲထဲသို့ ပြုတ်ကျသွားနိုင်ပြီး ဤဇာတ်လမ်းကို ရေးသားနိုင်ခဲ့မည်မဟုတ်ပေ။ အကြောင်းမှာ ဆာတစ်သည် အနောက်တောင်အနောက်သို့ (အနောက်တောင်အနောက်) တည်ရှိပြီး၊ ဆိုလိုသည်မှာ ၎င်းတို့ရှေ့တည့်တည့်တွင်ရှိပြီး မိုင်နှစ်ရာခန့် အကွာအဝေးတွင်ရှိသည်။

“We are next told that being apprehensive of being driven toward the Syrtis ‘they lowered the gear’ (see RV, verse 17). It is not easy to imagine a more erroneous translation than that given in our or A.V., ‘Fearing lest they should fall into the quick-sands, strake sail, and so were driven.’ That would indeed have been fatal. It is equivalent to saying, that fearing a certain danger, they deprived themselves of the only possible means of avoiding it. It is not by striking mast or sail that such dangers are to be avoided. To strike sail and run under bare poles would be to drive in the direction to which the wind was blowing. But, as we have seen when considering the direction of the wind, and the course which the ship took when she ran before it to Clauda, that would be to run straight in the direction of the Syrtis—the very thing which Luke says they were so anxious to avoid. Notice that according to the A.V. Luke says, ‘Fearing lest they should fall into the quicksands strake sail and so were driven.’ Well, if that had been done, they would have fallen into them in about one day and this story, probably, never would have been written; for the Syrtis lay to the W.S.W., i.e., directly ahead of them, and distant about two hundred miles.

ယခုကျွန်ုပ်တို့သိထားသည်မှာ ၎င်းတို့သည် သဲထဲသို့ ပြုတ်ကျခြင်းမရှိခဲ့ပါ၊ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့သည် ရွက်ဖျင်ချပြီး မုန်တိုင်းရှေ့တွင် မောင်းနှင်ခြင်းမပြုခဲ့ကြောင်း သေချာပါသည်။ သို့သော် ၎င်းတို့သည် အခြားနည်းလမ်းတစ်ခုကို လက်ခံကျင့်သုံးခဲ့သည်။ ပင်လယ်အကြောင်းမသိသော ကျွန်ုပ်၏စာဖတ်သူများပင်လျှင် ဤနေရာတွင် ကျွန်ုပ်၏ယုတ္တိဗေဒကို လိုက်နာနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

“Since we know now that they did not fall into the quicksands, we are sure that they did not strike sail and run before the gale, but adopted some other plan. Even my readers who know nothing about the sea will follow my logic here. …

ဤသင်္ဘောကဲ့သို့ အခြေအနေတွင် ရှိနေသော သင်္ဘောတစ်စီးအတွက်၊ သင်္ဘောရှင်တစ်ဦးလုပ်နိုင်သည့် နည်းလမ်းနှစ်ခုသာ ကျွန်ုပ်သိသည်။ ပထမနည်းလမ်းမှာ သင်္ဘောကို ထိုနေရာတွင်ပင် ကျောက်ဆူးချထားရန်ဖြစ်ပြီး၊ ဒုတိယနည်းလမ်းမှာ မုန်တိုင်းရွက်ဖြင့် သင်္ဘောကို ရပ်တန့်ထားပြီး ၎င်း၏ဦးတည်ရာကို ပြောင်းလဲပြီး အန္တရာယ်ဆီသို့ ဦးတည်မသွားဘဲ အန္တရာယ်မှ ဝေးရာသို့ ဦးတည်သွားစေရန်ဖြစ်သည်။ ဇာတ်လမ်းမှ သိရှိရသည်မှာ ပထမနည်းလမ်းကို မလုပ်ဆောင်ခဲ့ကြောင်း၊ ထို့ပြင် ၎င်းတို့သည် အန္တရာယ်ကို ရှောင်ရှားနိုင်ခဲ့သည့်အချက်သည် လုကာ၏ တိတ်ဆိတ်နေမှုရှိနေသော်လည်း၊ ဒုတိယနည်းလမ်းကို လက်ခံကျင့်သုံးခဲ့ကြောင်း လုံလောက်သော သက်သေဖြစ်သည်။ သင်္ဘောကို ရပ်တန့်ထားသောအခါ၊ ၎င်းသည် ၎င်း၏ဦးတည်ရာသို့ ရှေ့သို့တက်လှမ်းသွားနိုင်သော သဘောရှိပြီး၊ ၎င်းကို သင်္ဘောသားများက “ခေါင်းရှောက်ခြင်း” ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။ သို့သော် ၎င်း၏အဓိကလှုပ်ရှားမှုမှာ ၎င်း၏ဦးတည်ရာဖြစ်ပြီး၊ ဆိုလိုသည်မှာ ၎င်းသည် ဘေးတိုက်ဦးတည်ရာတွင် လှမ်းသွားနိုင်သည့်အကွာအဝေးဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် နှိုင်းယှဉ်အားဖြင့် များစွာမဟုတ်ပေ။ သင်္ဘောကို အန္တရာယ်နှင့် နီးကပ်စွာ ရပ်တန့်ထားသောအခါ၊ မဖြစ်မနေ လုပ်ဆောင်ရမည့်အရာမှာ ၎င်း၏ရှေ့သို့လှုပ်ရှားမှုကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားပြီး၊ ၎င်းကို အန္တရာယ်ဆီသို့ ဦးတည်မသွားစေဘဲ အန္တရာယ်မှ ဝေးရာသို့ ဦးတည်သွားစေမည့် လမ်းကြောင်းပေါ်တွင် ရပ်တန့်ထားရန်ဖြစ်သည်။ ဤဖြစ်ရပ်တွင်၊ ၎င်းတို့သည် သင်္ဘောကို ညာဘက်လမ်းကြောင်းပေါ်တွင် ရပ်တန့်ထားမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဆိုလိုသည်မှာ ၎င်း၏ညာဘက်ခြမ်းသည် လေထုနှင့် မျက်နှာချင်းဆိုင်ရှိနေမည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းသည် မြောက်ဘက်သို့ ဦးတည်နေမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဆိုလိုသည်မှာ အာဖရိကကမ်းရိုးတန်းနှင့် ဆာတစ်မှ ဝေးရာသို့ ဦးတည်သွားမည်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် ရပ်တန့်ထားစဉ်တွင် ရှေ့သို့လှမ်းနိုင်သည့် အကွာအဝေးသည် ၎င်းကို အီတလီသို့ ဦးတည်သွားစေမည်ဖြစ်သည်၊ ထို့ပြင် ၎င်း၏ဘေးတိုက်လှုပ်ရှားမှုသည် ယေဘုယျအားဖြင့် အနောက်ဘက်သို့ ဖြစ်မည်။ မှတ်ချက်ပြုသူအများစုသည် အေ.ဗီ. ဗားရှင်းတွင် “ရွက်ဖျင်ချခြင်း” ဟူသော စကားရပ်သည် ထိုအခါတွင် ရွက်များကို ပြင်ဆင်ခြင်းကို လုကာ၏ ဖော်ပြပုံဟု ယုံကြည်ခဲ့ကြပြီး၊ သို့သော် လုကာအသုံးပြုခဲ့သော စကားရပ်သည် ရွက်များနှင့် လုံးဝမသက်ဆိုင်ကြောင်း နောက်ပိုင်းတွင် ကျွန်ုပ်ပြသပါမည်။ ဤသို့သော အခြေအနေတွင် သင်္ဘောကို ရပ်တန့်ထားရန်သည် လိုအပ်ပြီး သာမန်လုပ်ဆောင်မှုတစ်ခုဖြစ်သောကြောင့်၊ လုကာသည် ၎င်းကို ဖော်ပြရန် မလိုအပ်ဟု ယူဆပြီး၊ ၎င်းကို လုံးဝချန်လှပ်ထားကာ၊ သင်္ဘောကို မတိမ်းမယိမ်းဖြစ်စေရန်၊ ပင်လယ်ထဲသို့ ပြုတ်ကျခြင်းမှ ကာကွယ်ရန်နှင့် ၎င်း၏သင်္ဘောကိုယ်ထည်ပေါ်ရှိ ဖိအားကို တတ်နိုင်သမျှ လျှော့ချရန် နောက်ထပ်လုပ်ဆောင်ခဲ့သော အဆင့်များကို ဆက်လက်ဖော်ပြသည်။ ပထမအဆင့်မှာ အေ.ဗီ. ဗားရှင်းတွင် “ရွက်ဖျင်ချခြင်း” ဟုခေါ်သော်လည်း၊ ဗားရှင်းအသစ်တွင် “ပစ္စည်းများကို လျှော့ချခြင်း” ဟု ဘာသာပြန်ထားသည်။ အိုး! ဤသည်မှာ ပိုမိုကောင်းမွန်သည်။ သင်္ဘောသည် ရပ်တန့်ထားစဉ်တွင်ပင် ပင်လယ်ထဲတွင် ပြင်းထန်စွာ လှုပ်ခတ်နေပြီး၊ ယခုရွက်ဖျင်ကို ခေါက်ထားသော ကြီးမားသော ရွက်တိုင်နှင့် ၎င်းတွင် တွဲလျက်ရှိသော ကြိုးများ၊ ဘလောက်များ စသည်တို့၏ အလေးချိန်သည် သင်္ဘောကိုယ်ထည်ပေါ်တွင် ဖိအားများလွန်းနေသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းကို ဖယ်ရှားပြီး သင်္ဘောပေါ်တွင် သိမ်းဆည်းထားရန် ချက်ချင်းဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။

“To a ship placed in the circumstances in which this ship was placed, there are only two things I know that the skipper might do: the first is to anchor her where she was, and the other is to heave her to under storm rig, and so change the direction of her drift as to drive away from the danger instead of driving straight toward it. From the narrative we know that the first expedient was not adopted, and the fact that she did avoid the danger is sufficient proof, notwithstanding the tantalizing silence of St. Luke, that this second plan was the one which was adopted. When a ship is hove-to, she has a tendency to forge ahead in the direction in which she is pointing, headreaching—sailors call it—but her principal motion will be her drift, that is the distance she will cover in a broadside direction, and which, comparatively speaking, will not be great. When a ship is being hove-to, in proximity to any danger, the proper thing to do is to lay her to on the tack, which, considering her forward motion, will always carry her away from the danger, rather than toward it. In this instance they would lay the ship to on the starboard tack, that is, with her right hand side facing the wind. She would thus be pointing about North, that is, away from the African coast and the Syrtis, and any headway she might make while hove-to would be carrying her on her course toward Italy, while her broadside motion would be, speaking generally, to the westward. Nearly all the commentators have fallen into the error of believing that the expression in the A.V., ‘strake sail,’ was Luke’s way of expressing the adjustment of the sails on that occasion, whereas the expression which Luke used has no reference to the sails at all, as I will show later. The mere heaving of a ship to under such circumstances was so necessary and such a common thing to do, that Luke, with his usual habit of mentioning only the most important features, omits it altogether, and proceeds to tell us of the further steps that were taken to make her lie properly, and to keep her from falling off into the sea, and to take the strain off her hull as much as possible. And the first step was what in the A.V. is called ‘strake sail,’ but which in the R.V. is translated ‘lowered the gear.’ Ah! that is better. Finding that even

ထို့ကြောင့် လုကာက ၎င်းတို့သည် ဤသို့ဖြင့် သယ်ဆောင်ခံရသည် (အောက်တို့အီအိုန်တို) ဟု ဖော်ပြသောအခါ၊ ၎င်းသည် သင်္ဘောကို ကြိုးဖြင့် ချည်နှောင်ထားပြီး သေသပ်စွာ ပြင်ဆင်ထားရုံသာမက၊ ၎င်းကို ညာဘက်လမ်းကြောင်းပေါ်တွင် မတိမ်းမယိမ်း ရပ်တန့်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် ဆာတစ်သို့ ပြုတ်ကျခြင်းမှ ရှောင်ရှားနိုင်သည့် တစ်ခုတည်းသော လမ်းကြောင်းဖြစ်သည်။ ဤသတိပေးချက်ဖြင့် ပထမဆုံး ဖြစ်ရပ်ဆိုးနေ့တစ်ရက် ပြီးဆုံးသွားသည်။

while hove-to the ship was laboring heavily in the sea, and the weight of that big yard with the sail now furled upon it, together with the additional weight of all the ropes, blocks, &c., which were attached to it, occasioned too great a strain, they at once decided that it must come down and be accommodated on deck. …

ထို့နောက် စိန့်လုကာ ကျွန်ုပ်တို့အား ၎င်းတို့သည် ဤသို့သယ်ဆောင်ခံခဲ့ရသည် (ούτως ἐέοοντο) ဟု သတင်းပေးသောအခါ၊ သင်္ဘောသည် ကြိုးဖြင့်ချည်နှောင်ပြီး စနစ်တကျပြင်ဆင်ထားရုံသာမက၊ ၎င်းသည် ညာဘက်လမ်းကြောင်းတွင် သင့်လျော်စွာ ရပ်နားထားခဲ့သည်၊ ၎င်းသည် ဆာတစ်သို့ ပြုတ်ကျခြင်းမှ ရှောင်ရှားနိုင်သည့် တစ်ခုတည်းသောလမ်းကြောင်းဖြစ်သည်။ ဤသတင်းဖြင့် ပထမဖြစ်ရပ်ဆန်းသောနေ့ ပြီးဆုံးသည်။

“We understand then that when St. Luke informs us that they were thus borne along (ούτως ἐέοοντο), it was not only with the ship undergirded and made snug, but that she was properly hove-to on the starboard tack, which was the only course by which she could avoid falling into the Syrtis. With this notice concludes the first eventful day.

နောက်တစ်နေ့တွင်၊ မုန်တိုင်းသည် အနည်းငယ်မျှ အားမလျှော့ဘဲ ဆက်လက်တိုက်ခတ်နေပြီး၊ “၎င်းတို့သည် သင်္ဘောကို ပေါ့ပါးစေခဲ့သည်”။ ယခုအချိန်အထိ လုပ်ဆောင်ခဲ့သော အဆင့်တိုင်းသည် ကျွမ်းကျင်သော သင်္ဘောသားပညာကို ဖော်ပြပြီး၊ ဤနေရာတွင်လည်း၊ သင်္ဘောသားပညာဆိုင်ရာ စာအုပ်များအားလုံးက ဤအရာကို လုပ်ဆောင်ရန် အကြံပြုထားသည့်အတိုင်း ဖြစ်သည်။ သင်္ဘောပေါ်ရှိ ကုန်းပတ်တင်ထားသော ဝန်များနှင့် သင်္ဘောလည်ပတ်ရန် မလိုအပ်သော အခြားပစ္စည်းများကို ပင်လယ်ထဲသို့ ပစ်ချရမည်ဖြစ်သည်။ တတိယနေ့တွင်၊ ၎င်းတို့သည် “သင်္ဘောပေါ်ရှိ ပစ္စည်းများ” (အခန်းကြီး ၁၉) ကို ပစ်ချခဲ့ပြီး၊ “၎င်းတို့၏လက်များဖြင့်” ဟူသော စကားရပ်မှ၊ ၎င်းသည် “ပစ္စည်းများ” ကို လျှော့ချခဲ့သည့်—ကြီးမားသော ပင်မရွက်တိုင်နှင့် ၎င်းတွင် တွဲလျက်ရှိသော ရွက်ဖျင်များ၊ ဘလောက်များ စသည်တို့ကို ဆိုလိုသည်ဟု ကျွန်ုပ်တို့ နားလည်သည်။ ၎င်းကို ပင်လယ်ထဲသို့ ပစ်ချရန် ခရီးသည်များနှင့် သင်္ဘောသားများ၏ ပူးပေါင်းအားထုတ်မှုများ လိုအပ်ပေမည်။ ဤသို့လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြင့် သင်္ဘောသည် ပိုမိုပေါ့ပါးလာပြီး ရေစိမ့်ဝင်မှု နည်းပါးလာမည်ဖြစ်သည်။

“On the following day, the gale continuing unabated, ‘they lightened the ship.’ Every step hitherto taken indicates skillful seamanship, and so here, for all works on seamanship recommend this as one of the things that should be done. The deckload must be thrown overboard along with all other gear not necessary now to the working of the ship. On the third day, they threw overboard ‘the tackling of the ship’ (verse 19), and from the expression ‘with their own hands,’ we gather that this means ‘the gear’ which was lowered—the big mainyard with sails, blocks, &c., attached, which would probably require the united efforts of passengers and crew to launch overboard. The relief which a ship would experience by this would be the same as when a war-ship throws her guns overboard, viz., she would ride lighter and make less water.

ဆယ်တစ်ရက်ကြာ မယုံနိုင်စရာ မုန်တိုင်းသည် ဆက်လက်ပြင်းထန်နေပြီး နေရောင်ခြည်နှင့် ကြယ်များကို မမြင်နိုင်ခဲ့ပါ။ နောက်ဆုံးတွင် ‘အသက်ရှင်ရန်မျှော်လင့်ချက်အားလုံး ပျောက်ကွယ်သွားသည်’ ဟု ဖော်ပြထားသည်။ သို့သော် အဘယ်ကြောင့် မျှော်လင့်ချက်အားလုံး ပျောက်ကွယ်သွားသနည်း။ ရှေးခေတ်သင်္ဘောတစ်စီးသည် သံလိုက်အိမ်မြှောင်မရှိဘဲ ကောင်းကင်တွင် လှမ်းမမြင်နိုင်သောကြောင့် သင်္ဘောလမ်းကြောင်းမှတ်တမ်းထားရန် နည်းလမ်းမရှိခဲ့ပါ။ ဤသည်မှာ အန္တရာယ်ရှိသော အခြေအနေဖြစ်သော်လည်း မျှော်လင့်ချက်မဲ့သွားရန် မလိုအပ်ပါ။ အကြောင်းမှာ သင်္ဘောသည် ဘေးကင်းရာသို့ လွင့်မျောနေနိုင်သည်။ အမှန်တရားမှာ ယိုစိမ့်မှုကို ထိန်းချုပ်ရန် ၎င်းတို့၏ ကြိုးပမ်းမှုများမှာ အရာမထင်ခဲ့ပေ။ ၎င်းတို့သည် အနီးဆုံးကမ်းစပ်သို့ မည်သည့်လမ်းကြောင်းဖြင့် ရွေ့လျားရမည်ကို မသိနိုင်ခဲ့ပါ။ သင်္ဘောနစ်နေပါက ကမ်းစပ်သို့ ဖောက်ထွင်းရောက်ရှိရန်သာ တစ်ခုတည်းသော နည်းလမ်းဖြစ်သည်။ သို့သော် ကမ်းစပ်သို့ မရောက်ရှိပါက ပင်လယ်ထဲတွင် နစ်မြှုပ်သွားမည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့၏ စိုးရိမ်ပူပန်မှုများသည် မုန်တိုင်း၏ ပြင်းထန်မှုထက် သင်္ဘောအခြေအနေကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။

“A dreary interval of eleven days succeeds; the gale continues with unabated fury; neither sun nor stars can be observed; and at length we are told that ‘all hope of being saved was taken away.’ But why was all hope taken away? An ancient ship without compass and without celestial observations, had no means of keeping a reckoning. This was, no doubt, a situation of danger, but not necessarily one of despair, for she might have been drifting into safety. The true explanation, as I have already indicated, is this: their exertions to subdue the leak had been unavailing; they could not tell which way to make for the nearest land, in order to run their ship ashore, the only recourse for a sinking ship; but unless they did make the land, they must founder at sea. Their apprehensions, therefore, were caused not so much by the fury of the tempest as by the state of the ship. …

ဆယ်လေးရက်မြောက်ညတွင် ၎င်းတို့သည် အာဒရီယာပင်လယ်ထဲတွင် လွင့်မျောနေခဲ့ပြီး သန်းခေါင်ယံခန့်တွင် သင်္ဘောသားများက ကမ်းစပ်နီးကပ်နေပြီဟု သံသယဖြစ်ခဲ့သည်။ စိန့်လုက်က မည်သည့်လက္ခဏာများဖြစ်သည်ကို မဖော်ပြထားသော်လည်း အလားအလာမှာ ကမ်းစပ်တွင် လှိုင်းကွဲမှုများကို မြင်တွေ့ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အကြောင်းမှာ ပြင်းထန်သော ကမ်းစပ်လေနှင့် ကျောက်သောင်ပြင်တွင် ကြယ်များမထွန်းလင်းသောညတွင်ပင် လှိုင်းကွဲမှုများကို အကွာအဝေးမှ မြင်နိုင်သည်။

“At length on the fourteenth night of their being driven through the sea of Adria, toward midnight the seamen suspected that land was near. St. Luke does not tell us what the indications were, but in all probability they saw the breakers on the shore, for with a strong onshore wind and rocky coast they would be visible for quite a distance on even a starless night at sea.

အကယ်၍ စိန့်ပေါလ်ပင်လယ်အော်၊ မော်လတာကို သင်္ဘောပျက်ကွဲရာနေရာအဖြစ် ယူဆပါက ဤလက္ခဏာများသည် မည်သည့်အရာဖြစ်ရမည်ကို အလွယ်တကူ ဖော်ပြနိုင်သည်။ အရှေ့ဘက်မှ မည်သည့်သင်္ဘောမျှ ကူရာအနီးအနားသို့ မရောက်ဘဲ ဤပင်လယ်အော်သို့ ဝင်ရောက်နိုင်မည်မဟုတ်ပေ။ သို့သော် ထိုနေရာသို့မရောက်မီ မြေပြင်သည် အလွန်နိမ့်ပြီး အရှေ့ဘက်မှ လွင့်မျောလာသော သင်္ဘောများ၏ လမ်းကြောင်းမှ အလွန်ဝေးကွာနေသောကြောင့် မှောင်မိုက်သောညတွင် မမြင်နိုင်ပါ။ သင်္ဘောသည် ဤအကွာအဝေးအတွင်းသို့ ရောက်ရှိလာသောအခါ လှိုင်းကွဲမှုများကို မမြင်ဘဲမနေနိုင်ပါ။ အကြောင်းမှာ အရှေ့မြောက်လေပြင်းများနှင့်အတူ ပင်လယ်သည် ၎င်းပေါ်တွင် ပြင်းထန်စွာ ကျဆင်းသွားပြီး ကမ်းဘဲလ်ရ၏ ကဗျာဆိုင်ရာ စာကြောင်းတစ်ကြောင်းကို သတိရစေသည်—‘အဖြူရောင်လှိုင်းသည် ဝေးကွာသောကောင်းကင်သို့ မြှင့်တင်နေသည်။’ စာရေးသူသည် မကြာသေးမီက ထိုနေရာသို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး တစ်ညလုံး နေထိုင်ခဲ့သည်။ ယူရိုအကွီလိုမုန်တိုင်းတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်နေပြီး အဖြူရောင်လှိုင်းများသည် လေထဲတွင် ပေ လေးဆယ်မှ ငါးဆယ်အထိ မြှင့်တင်နေပြီး ကမ်းစပ်တွင် ဆူညံသံမှာ နားထဲတွင် ထိတ်လန့်ဖွယ်ဖြစ်သည်။ ထိုမှောင်မိုက်သောညတွင် စိန့်ပေါလ်ပင်လယ်အော်သို့ ဝင်ရောက်လာသော သင်္ဘောသားများသည် ကမ်းစပ်တွင် ဤလှိုင်းကွဲမှုများကို မမြင်ဘဲ မနေနိုင်ပါ။

“If we take then St. Paul’s Bay, Malta, as the actual scene of the shipwreck, we can have no difficulty in stating what these indications must have been. No ship can enter it from the eastward without passing within a quarter of a mile of the point of Koura; but before reaching that point, the land is too low and too far back from the track of ships driven from the eastward to be seen in a dark night. When she comes within this distance, it is impossible to avoid observing the breakers; for with northeasterly gales the sea breaks upon it with such violence that one is reminded of Campbell’s line—

‘The white wave foaming to the distant sky.’The writer recently visited the spot, where he remained all night. A Euroaquilo was in progress, and the white spray rose from forty to fifty feet in the air, and on the shore the noise was deafening. No ship could have entered St. Paul’s Bay that dark night without the shipmen having seen these breakers on the shore.

ဒုတိယအကြိမ်လည်ပတ်မှုတွင် စာရေးသူသည် လှေတစ်စီးယူပြီး ပင်လယ်အော်ထဲသို့ ရွက်လွှင့်ကာ ပင်လယ်ပြင်မှ နောက်ထပ်လေ့လာမှုများပြုလုပ်ခဲ့ပြီး ရေအနက်တိုင်းတာမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ရလဒ်အနေဖြင့် ထိုအရေးပါသောညတွင် ကူရာနေရာသည် ၎င်းတို့နှင့် နီးကပ်လာသော မြေပြင်ဖြစ်သည်ဟု ယခုသူ၏စိတ်ထဲတွင် သံသယမရှိတော့ပါ။

“During a second visit he took a boat and sailed out into the bay and made further observations from the sea, and took a line of soundings, with the result that there is now no doubt in his own mind that the point of Koura is the land which drew near them on that eventful night.

သို့သော် သင်္ဘောသားများသည် မှောင်မိုက်သောညတွင် လေးပုံတစ်ပုံမိုင်အကွာတွင် လှိုင်းကွဲမှုများကို မြင်နိုင်ပါသလား။ စာရေးသူကိုယ်တိုင် ထိုနေရာတွင် မြင်တွေ့ခဲ့ပြီးနောက် ၎င်းတို့သည် မြင်နိုင်သည်ဟု ဆိုနိုင်ပြီး မုန်တိုင်းအနည်းငယ် ငြိမ်သက်နေချိန်တွင် ၎င်းတို့ကို ကြားနိုင်သည်ဟုလည်း ဆိုနိုင်သည်။

“But could the sailors see the breakers on a dark night at a quarter of a mile? After what I saw with my own eyes on the very spot, I would say they could, and perhaps during the lull in the storm hear them too.

အကျယ်တဝင့်မှတ်တမ်းများတွင် ဤထင်မြင်ချက်ကို အတည်ပြုသော သက်သေအချို့ရှိသည်။ မှောင်မိုက်သောညတစ်ည၊ သြဂုတ်လ ၁၀၊ ၁၈၁၀ တွင် လစ်ဗလီဖရီဂိတ်သင်္ဘောသည် ဤကူရာနေရာတွင် ပျက်စီးခဲ့သည်။ သင်္ဘောအရာရှိများ၏ စစ်ဆေးရုံတင်စစ်ဆေးမှုတွင် ကင်းစောင့်နေသော ကွာတားမာစတာက သူသည် မြေပြင်ကို မမြင်ခဲ့ဘဲ ‘ကျောက်ဆောင်များပေါ်တွင် လှိုင်းများ ကွေးညွတ်နေသည်ကို’ လေးပုံတစ်ပုံမိုင်အကွာတွင် မြင်ခဲ့သည်ဟု ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုထွက်ဆိုခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် သာမန်လေပြေသာမျှသာ တိုက်ခတ်နေပြီး လုက်နှင့် ပေါလ်တို့ ဖြတ်သန်းသွားချိန်ကဲ့သို့ ပြင်းထန်သောမုန်တိုင်းမဟုတ်ကြောင်း ထပ်လောင်းဖော်ပြပါသည်။

“We have some evidence in the Admiralty records that confirms my opinion here. On a dark night, August 10, 1810, the Lively frigate was wrecked on this very point of Koura. In his sworn testimony during the court-martial of her officers, the quartermaster on the lookout, who gave the alarm of rocks to leeward, says he did not see the land, but ‘the curl of the sea’ upon the rocks, at a distance of about a quarter of a mile; and I may add, there was only an ordinary breeze blowing at the time, and not a gale like the one which was in progress when Luke and Paul passed that way. …

စိန့်လုက်က ၎င်းတို့သည် မော်လတာ (မယ်လီတာ) တွင် သင်္ဘောပျက်ကွဲခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ ၎င်းတို့၏ လွင့်မျောမှုသည် ထိုဦးတည်ရာသို့ ဦးတည်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ကျွန်ုပ်ပြသခဲ့သည်။

“St. Luke says that they were wrecked on Malta (Melita), and I have shown that her drift would carry her in that direction.

နောက်ထပ်စိတ်ဝင်စားဖွယ်အချက်မှာ ဆယ်လေးရက်မြောက်ည သန်းခေါင်ယံတွင် ၎င်းတို့သည် ကလောက်ဒါမှ မည်မျှဝေးကွာအောင် လွင့်မျောသွားသနည်း။ ဤမေးခွန်း၏အဖြေသည် လွင့်မျောနှုန်းနှင့် ကြာချိန်ပေါ်တွင် မူတည်သည်။ မော်လတာသို့ ရောက်ရှိပြီးနောက် ကျွန်ုပ်သည် မြေထဲပင်လယ်တွင် နှစ်ပေါင်းများစွာ ရွက်လွှင့်ခဲ့ပြီး စစ်ပွဲအတွင်း မော်လတာနှင့် ခရီတီအကြား ပုံမှန်ရွက်လွှင့်ခဲ့သော သင်္ဘောကပ္ပိတံများစွာနှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခဲ့သည်။ ၎င်းတို့ထံမှ ပေါလ်၏သင်္ဘောကဲ့သို့သော သင်္ဘောတစ်စီးသည် တစ်နာရီလျှင် မိုင်တစ်မိုင်မှ နှစ်မိုင်အထိ၊ ဖြစ်နိုင်ချေအနေဖြင့် တစ်နာရီလျှင် မိုင်တစ်မိုင်ခွဲ၊ သို့မဟုတ် နှစ်ဆယ့်လေးနာရီအတွင်း မိုင်သုံးဆယ့်ခြောက်မိုင်လွင့်မျောနိုင်သည်ဟု သုံးသပ်ခဲ့သည်။

“The next point is interesting. How far would she have driven from Clauda about midnight when the fourteenth night was come? The answer to that question depends upon the rate of drift and the time elapsed. Since coming to Malta, I have interviewed a good many captains who have sailed the Mediterranean for many years, and during the war have been running regularly between Malta and Crete, as to how far such a ship, as I have supposed Paul’s ship to be, would drift per hour. The general consensus of opinion was from one to two miles per hour, probably one and a half miles per hour, or thirty-six miles in twenty-four hours.

ယခုအခါ ကြာချိန်ကို ဆက်လက်ဖော်ပြပါမည်။ စိန့်လုက်က သင်္ဘောသည် ဖဲရ်ဟေဗင်မှ ထွက်ခွာသည့်နေ့မှ စတင်ရေတွက်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် တတိယရက် (အခန်းကဏ္ဍ ၁၉) ကို ကြားသိရပြီး ယခင်နေ့ကို ‘နောက်နေ့’ ဟု ခေါ်ဆိုထားသည်။ ၎င်းသည် မုန်တိုင်းနှင့် ခရီးစတင်သည့် ‘ပထမနေ့’ သို့ ဦးတည်သည်။ ပထမနေ့တွင် ဖော်ပြထားသော ဖြစ်ရပ်များသည် ထိုနေ့၏ အချိန်များစွာကို သုံးစွဲခဲ့ပုံရသည်။ ကလောက်ဒါကျွန်းမှ ထွက်ခွာပြီး ဆယ်လေးရက်မြောက်ည သန်းခေါင်ယံတွင် မြေပြင်နီးကပ်လာသည်ကို သိရှိသည်အထိ အာဒရီယာပင်လယ်ထဲတွင် လွင့်မျောခဲ့သည့် အချိန်သည် ဆယ့်သုံးရက်ပြည့်နှင့် တစ်ရက်၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် တစ်ရက်လျှင် မိုင်သုံးဆယ့်ခြောက်မိုင်နှုန်းဖြင့် လွင့်မျောနှုန်းနှင့် ဆယ့်သုံးရက်နှင့် လေးပုံတစ်ပုံရက်ကို ယူဆပါက၊ မိုင်သုံးဆယ့်ခြောက်ကို ဆယ့်သုံးရက်နှင့် လေးပုံတစ်ပုံဖြင့် မြှောက်လိုက်ရုံဖြင့် လွင့်မျောအကွာအဝေးမှာ မိုင်လေးရာခုနစ်ဆယ့်ခုနစ်မိုင်ရှိပြီး ဦးတည်ရာမှာ အထက်ဖော်ပြခဲ့သည့်အတိုင်း အနောက်မြောက်ဒီဂရီ ရှစ်ဆယ့်နှစ်ဖြစ်သည်။

“I come now to the time elapsed. St. Luke counts the time from the day the ship left Fair Havens. We hear of the third day, verse 19; the preceding day is termed ‘the next day,’ which brings us to the ‘first’ day both of the gale and the voyage. It would appear that the events described in the first day must have occupied a considerable portion of it. The time consumed in driving through the sea of Adria from the time they left the island of Clauda till they became aware of the vicinity of land, at midnight of the fourteenth day, is therefore thirteen days complete and a fraction of a day. Taking then the calculated rate of drift as thirty-six miles per day and the time elapsed as say 131/4 days, all we have to do is to multiply 36 by 131/4 to get the calculated drift which is 477 miles, and the course as above N. 82 W.

ယခုခေတ်သင်္ဘောသူကြီးတစ်ဦးက ဆုံးဖြတ်သည့်အတိုင်း ကလောက်ဒါကျွန်းမှ စိန့်ပေါလ်ပင်လယ်အော်၊ မော်လတာသို့ ဦးတည်ရာနှင့် အကွာအဝေးနှင့် ဤတွက်ချက်မှုများကို မည်သို့ယှဉ်နိုင်မည်နည်း။ မကြာသေးမီက အကျယ်တဝင့်မြေထဲပင်လယ်မြေပုံတွင် ကလောက်ဒါ၏ လီအောက်မှ စိန့်ပေါလ်ပင်လယ်အော်၊ မော်လတာသို့ ဦးတည်ရာမှာ အနောက်မြောက်ဒီဂရီ ရှစ်ဆယ့်နှစ်၊ ဆယ့်ခုနစ်မိနစ်ဖြစ်ပြီး အကွာအဝေးမှာ မိုင်လေးရာခုနစ်ဆယ့်ခြောက်ဒသမ ခြောက်မိုင်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ဤတွက်ချက်မှုများအရ ညနှောင်းပိုင်းတွင် ကလောက်ဒါမှ ထွက်ခွာသော သင်္ဘောတစ်စီးသည် ဆယ်လေးရက်မြောက်ည သန်းခေါင်ယံတွင် စိန့်ပေါလ်ပင်လယ်အော်၊ မော်လတာ၏ ဝင်ပေါက်မှ လေးပုံတစ်ပုံမိုင်မှ တစ်မိုင်အကွာအဝေးအတွင်း ရှိနေမည်ဖြစ်သည်။ ဤတွက်ချက်မှုများသည် အလွန်နီးကပ်စွာ ကိုက်ညီမှုရှိသည်ဟု ကျွန်ုပ်ဝန်ခံပါသည်။ သို့သော် ဤကိုက်ညီမှုသည် အနည်းငယ်မတော်တဆဖြစ်နိုင်သော်လည်း၊ စာရေးသူ၏ ဖော်ပြချက်တွင် တွက်ချက်မှုများအား အခြေခံထားသည့် အချက်အလက်များတွင် မမှန်ကန်မှုရှိခဲ့လျှင် သို့မဟုတ် သင်္ဘောသည် မော်လတာမှလွဲ၍ အခြားနေရာတွင် ပျက်စီးခဲ့လျှင် ဤမတော်တဆဖြစ်မှု ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်မည်မဟုတ်ပေ။ အကြောင်းမှာ ဖော်ပြချက်နှင့် အမည်တွင်လည်း ကိုက်ညီမှုမရှိသော အခြားနေရာမရှိသောကြောင့် ဖြစ်သည်။

“How does this compare with the actual course and distance between the Island of Clauda, and the entrance to St. Paul’s Bay, Malta, as a navigator of the present day would determine them? Taking any recent Admiralty chart of the Mediterranean we find that the course from a point ‘under the lea of Clauda’ to St. Paul’s Bay, Malta, is N. 82, 17 W. and the distance is 476.6 miles. Hence according to these calculations a ship starting late in the evening from Clauda would by midnight on the fourteenth day be anywhere from one-quarter of a mile to one mile from the entrance to St. Paul’s Bay, Malta. I admit, that a coincidence so very close as this may be to a certain extent accidental, but it is an accident that could not have happened had there been any inaccuracy on the part of the author of the narrative with regard to the numerous instances upon which the calculations are founded, or had the ship been wrecked anywhere but at Malta, for there is no other place agreeing either in name or description within the limits to which we are tied down by calculations founded upon the narrative.

ယခုအခါ သင်္ဘောသည် ၎င်း၏ ဘေးအန္တရာယ်ဖြစ်စေသော ခရီးစဉ်၏ အဆုံးသတ်သို့ ရောက်ရှိလာသည်။ မြေပြင်ကို မမြင်ရသေးသော်လည်း ‘သင်္ဘောသားများ’ ၏ အာရုံခံစားမှုများအရ လှိုင်းကွဲမှု၏ အသံသို့မဟုတ် ပုံပန်းသည် ၎င်းတို့အား မြေပြင်နီးကပ်နေပြီဟု ဖော်ပြသည်။ စိန့်လုက်၏ သင်္ဘောသုံးဘာသာစကားဖြင့် ဆိုရလျှင် ၎င်းသည် နီးကပ်လာနေသည်။ ဤလက္ခဏာများသည် ပုံမှန်အားဖြင့် ပျက်စီးမှု၏ နိမိတ်လက္ခဏာများဖြစ်သည်။ သို့သော် ဤနေရာတွင် ၎င်းတို့သည် ယခုခေတ်တွင်ပင် မကျော်လွန်နိုင်သော ဉာဏ်ရည်ထက်မြက်မှု၊ လျင်မြန်မှု၊ နှင့် သင်္ဘောသားစွမ်းရည်များကို ပြသခဲ့ပြီး၊ ဤအရာများဖြင့် ဘုရားသခင်၏ ကာကွယ်မှုအောက်တွင် သင်္ဘောပေါ်ရှိ လူအားလုံး၏ အသက်များကို ကယ်တင်နိုင်ခဲ့သည်။ မျှော်လင့်ချက်မဲ့သွားခဲ့သော မျှော်လင့်ချက်သည် ယခုပြန်လည်ရရှိလာသည်။ ၎င်းတို့သည် ယခုအခါ နစ်မြှုပ်နေသော သင်္ဘောအတွက် နောက်ဆုံးနည်းလမ်းဖြစ်သည့် ကမ်းစပ်သို့ ဖောက်ထွင်းရောက်ရှိရန် လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။ သို့သော် နေ့မလင်းမီ ၎င်းကို လုပ်ဆောင်ပါက သေချာပေါက် ပျက်စီးမှုသို့ ဦးတည်သွားမည်ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ဖြစ်နိုင်လျှင် သင်္ဘောကို ကျောက်ဆူးချထားပြီး နေ့လင်းသည်အထိ ဆက်လက်ထိန်းထားရမည်ဖြစ်သည်။ ထိုအခါ ၎င်းတို့သည် သင်္ဘောကို ဖောက်ထွင်းရောက်ရှိရန် ဖြစ်နိုင်သည့် ချောင်းတစ်ခုကို ရှာဖွေတွေ့ရှိနိုင်သည်။

“The ship now approaches the termination of her disastrous voyage. Land has not yet been sighted, but to the watchful senses of the ‘shipmen’ the sound or appearance of breakers tells them that it is near, or in the nautical language of St. Luke that it is approaching. Such indications are the usual harbingers of destruction; here they call forth a display of presence of mind, promptitude, and seamanship which could not be surpassed in the present day, and by this, under Providence, the lives of all on board were saved. The hope which was taken away is now restored. They can now adopt the last resource of a sinking ship and run her ashore; but to do so before it was day would have been to have rushed upon certain destruction. They must bring the ship to anchor if it be possible, and hold on till daybreak, when they may perhaps discover some creek into which they may be able to thrust the ship. …

နေ့လင်းသောအခါ ၎င်းတို့သည် မြေပြင်ကို မမှတ်မိခဲ့သော်လည်း ချောင်းတစ်ခုကို မြင်တွေ့ပြီး ဖြစ်နိုင်လျှင် သင်္ဘောကို ၎င်းထဲသို့ ဖောက်ထွင်းရောက်ရှိရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ကျောက်ဆူးကြိုးများကို ဖြတ်တောက်ပြီး ကျောက်ဆူးများကို ပင်လယ်ထဲတွင် စွန့်ပစ်ခဲ့သည်။ ထို့ပြင် ရူဒါများ၏ ချည်နှောင်ထားမှုများကို ဖြည်လိုက်ပြီး အာတီမိုန် (ရှေ့ရွက်) ကို မြှင့်တင်ကာ သင်္ဘောကို ကမ်းစပ်သို့ ဖောက်ထွင်းရောက်ရှိရန် ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။ ‘ပင်လယ်နှစ်ခုဆုံရာ’ နေရာတစ်ခုကို ရွေးချယ်ပြီး သင်္ဘောကို ရှေ့မှ ကမ်းပေါ်သို့ ဖောက်ထွင်းရောက်ရှိစေခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ‘နောက်ဘက်မှ ကျောက်ဆူးချခြင်း’ ကို ရှင်းပြသည်။ အကြောင်းမှာ ၎င်းသည် သင်္ဘောကို ကမ်းစပ်သို့ ဖောက်ထွင်းရောက်ရှိရန် သင့်လျော်သော အနေအထားတွင် ထိန်းထားပေးသည်။

“When the day broke, they did not recognize the land, but seeing a creek they determined, if it were possible, to thrust the ship into it; they now cut their cables and left their anchors in the sea; and, loosing the lashings of the rudders and hoisting up the artemon (foresail), they prepared to beach the ship. Selecting a spot where ‘two seas met,’ they ran the ship aground bow on, which explains ‘the anchoring by the stern’ for this held the ship in the proper position for beaching. …

ယခုအခါ လူအားလုံး ကမ်းပေါ်သို့ ဘေးကင်းစွာ ရောက်ရှိသွားပြီဖြစ်သည်။ ထိုနေရာသည် စိန့်လုက်၏ ဖော်ပြချက်နှင့် ကိုက်ညီမှုရှိမရှိကို စစ်ဆေးရန်သာ ကျန်ရှိသည်။ ပထမဆုံးဖော်ပြထားသည့်အချက်မှာ သန်းခေါင်ယံတွင် သင်္ဘောသားများသည် မြေပြင်ကို မမြင်ရဘဲ နီးကပ်နေပြီဟု သံသယဖြစ်ခဲ့သည်။ ထိုလမ်းကြောင်းပေါ်တွင် စိန့်ပေါလ်ပင်လယ်အော်သို့ ဝင်ရောက်လာသော သင်္ဘောတစ်စီးသည် ၎င်း၏ အရှေ့ဘက်ဝင်ပေါက်ကို ဖွဲ့စည်းထားသော နိမ့်သော ကျောက်ဆောင်ထွက်နေရာကို လေးပုံတစ်ပုံမိုင်အကွာအတွင်း ဖြတ်သန်းသွားမည်ဖြစ်သည်။ ထိုနေရာတွင် လှိုင်းကွဲမှုများကို ထိုအကွာအဝေးမှ မြင်နိုင်သည်။ တကယ်တော့ လစ်ဗလီသင်္ဘောမှ ကွာတားမာစတာက ၎င်းတို့ကို ထိုအကွာအဝေးမှ မြင်ခဲ့သော်လည်း မြေပြင်ကို မမြင်ခဲ့ပေ။

“Now that all have landed safely, there remains only to see if the place corresponds with St. Luke’s description of it. The first circumstance mentioned is that at midnight the shipmen suspected the vicinity of land, evidently without seeing it. Now, a vessel on that course on entering St. Paul’s Bay would pass within a quarter of a mile of a low rocky point which juts out and forms its eastern entrance on which the breakers could be seen at that distance, in fact, were seen at that distance by the quartermaster of the Lively tho the land could not be seen.

ကျောက်ဆောင်များပေါ်သို့ ကျရောက်မည်ကို စိုးရိမ်သောကြောင့် ၎င်းတို့သည် နောက်ဘက်မှ ကျောက်ဆူးချပြီး နေ့လင်းသည်အထိ စောင့်ဆိုင်းခဲ့သည်။ ဤအချက်တွင်လည်း အခြားသော ဖြစ်ရပ်များကဲ့သို့ပင် ကောင်းမွန်သော သင်္ဘောသားစွမ်းရည်နှင့် ဉာဏ်ရည်ထက်မြက်မှုကို ပြသခဲ့သည်။ အကြောင်းမှာ နေ့လင်းသောအခါ ၎င်းတို့သည် ရှေ့ရွက်ကို မြှင့်တင်ရုံ၊ ကျောက်ဆူးကြိုးများကို ဖြတ်တောက်ရုံဖြင့် သင်္ဘောသည် ထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင် ရှိသွားပြီး ကမ်းစပ်သို့ အလွယ်တကူ ဖောက်ထွင်းရောက်ရှိနိုင်ခဲ့သည်။ ပင်လယ်နှစ်ခုဆုံရာနေရာသည် ဆယ်လ်မိုနီတာကျွန်းနှင့် ပြည်မကြီးကြားရှိ ဖွင့်လှစ်ထားသော နေရာဖြစ်ပြီး ယနေ့ထိ ထိုနေရာတွင် ပင်လယ်နှစ်ခုဆုံဆည်းနေဆဲဖြစ်သည်။

“Fearing lest they should fall upon rocks, which were now close to leeward, they anchored by

the stern, and waited for the day. In this, as in the other instances, good seamanship and wise foresight was manifested, for when the day broke, all they had to do was hoist the foresail, cut away the anchor cables and the ship was under command and could be beached quite easily. The place where the two seas met was doubtless the opening between Salmonette Island and the mainland, and the two seas continue to meet there until this day.

စိန့်လုက်က ဖော်ပြထားသော ဒုတိယအချက်မှာ ၎င်းတို့သည် မြေပြင်တစ်ခုနှင့် နီးကပ်နေပြီဟု ယူဆသည့်အခါ ရေအနက်ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ရေအနက်တိုင်းတာပြီး ဖယ်သင့် နှစ်ဆယ် တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ထို့နောက် အနည်းငယ်အကြာတွင် ထပ်မံတိုင်းတာပြီး ဖယ်သင့် ဆယ့်ငါးကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။ စာရေးသူသည် သင်္ဘောရှိရာနေရာဖြစ်သည်ဟု ယူဆထားသော ကူရာနေရာမှ ဖယ်သင့် နှစ်ဆယ်ကို တွေ့ရှိခဲ့ပြီး ၎င်း၏ လမ်းကြောင်းပေါ်တွင် ကမ်းစပ်မှ လေးပုံတစ်ပုံမိုင်အတွင်း ဖယ်သင့် ဆယ့်ငါးကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။

“The second circumstance mentioned by St. Luke was the depth of water at the time when they deemed that they were near to some land. They sounded and found twenty fathoms, and a little later sounded again and found fifteen fathoms. The writer found twenty fathoms off the point of Koura at the place where the ship was supposed to be and on her course, fifteen fathoms within a quarter of a mile of the shore at the place where they anchored the ship by the stern. …

ကျွန်ုပ်တို့၏စစ်ဆေးမှုတွင် ဖဲဟေဗင်မှ ထွက်ခွာသည့်အချိန်မှစ၍ မော်လတာတွင် ကမ်းတင်ခံရသည်အထိ ဤသင်္ဘော၏လှုပ်ရှားမှုများနှင့်ပတ်သက်သည့် စိန့်လုကာ၏ ဖော်ပြချက်အားလုံးသည် ပြင်ပမှလွတ်လပ်ပြီး အတိကျဆုံးနှင့် စိတ်ကျေနပ်ဖွယ်ရာသက်သေများဖြင့် အတည်ပြုခံခဲ့ရသည်။ သင်္ဘောသည် ပင်လယ်ပြင်တွင်ရှိခဲ့သည့်အချိန်နှင့်ပတ်သက်သည့် သူ၏ဖော်ပြချက်များသည် ဖြတ်သန်းခဲ့သည့်အကွာအဝေးနှင့် ကိုက်ညီပြီး၊ နောက်ဆုံးတွင် သူဖော်ပြခဲ့သည့်ရောက်ရှိရာနေရာသည် ထိုနေရာ၏လက်ရှိအခြေအနေနှင့် ကိုက်ညီမှုရှိကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ ဤအရာအားလုံးသည် လုကာသည် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း ခရီးလမ်းကို အမှန်တကယ်ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး၊ ထို့ပြင် သူ၏လေ့လာတွေ့ရှိချက်များနှင့် ဖော်ပြချက်များသည် အလွန်ယုံကြည်စိတ်ချရပြီး အမြင့်ဆုံးသောယုံကြည်ထိုက်သူတစ်ဦးဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြသည်။ တမန်တော်များ၏လုပ်ဆောင်ချက်များ၏ နှစ်ဆယ်ခုနစ်ခုမြောက်အခန်းသည် ရိုးရှင်းသောအချက်အလက်များဖော်ပြချက်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ကျွန်ုပ်သည် ဘရက်စ်နှင့်အတူ ဤသို့သတ်မှတ်လိုက်သည်။ “သမိုင်းဆိုင်ရာအချက်အလက်များတွင် ကိုယ်ကျင့်ဆိုင်ရာသေချာမှုမရှိလျှင်၊ သို့မဟုတ် စိန့်ပေါလ်သည် မော်လတာတွင် သင်္ဘောပေါက်ကွဲမှုကို ခံခဲ့ရသည်ဟု လက်ခံရမည်။”

“We have seen in our examination that every statement as to the movements of this ship from the time when she left Fair Havens until she was beached at Malta, as set forth by St. Luke has been verified by external and independent evidence of the most exact and satisfying nature; and that his statements as to the time that the ship remained at sea correspond with the distance covered; and finally, that his description of the place arrived at is in conformity with the place as it is, all of which goes to prove that Luke actually made the voyage as described and has moreover shown himself to be a man whose observations and statements may be taken as reliable, and trustworthy in the highest degree. The twenty-seventh chapter of the Acts of the Apostles is a simple statement of facts. I, therefore, conclude with Bres: ‘Either there is no moral certainty in historic facts, or it must be admitted that St. Paul was shipwrecked in Malta.’”

ellen g. white comments

1, 2 AA 439

1–44 AA 439-445

3–9 AA 440

10–17 AA 441

18–20 AA 442

21–30 AA 443

22–24 CG 43; Ed 256

22–26 ML 334

31–41 AA 444

34 CG 43; Ed 256

43, 44 AA 445

44 CG 43; Ed 256

အခန်းကြီး - ၂၈

chapter 28

၁ ရှင်ပေါလုသည် သင်္ဘောပျက်ပြီးနောက် တိုင်းရင်းသားများထံမှ ကြင်နာစွာ ဧည့်ဝတ်ကျေပွန်စွာ လက်ခံခြင်းခံရသည်။ ၅ သူ၏လက်ပေါ်ရှိ မြွေဆိုးကိုက်သော်လည်း သူ့ကို ထိခိုက်မှုမရှိ။ ၈ သူသည် ထိုကျွန်းပေါ်ရှိ ရောဂါများစွာကို ပျောက်ကင်းစေသည်။ ၁၁ သူတို့သည် ရောမမြို့သို့ ထွက်ခွာသွားကြသည်။ ၁၇ သူသည် ယုဒလူများအား သူရောက်လာရသည့်အကြောင်းကို ရှင်းပြသည်။ ၂၄ သူ၏တရားဒေသနာပြီးနောက် အချို့သူများသည် ယုံကြည်ခဲ့ကြပြီး အချို့သူများသည် မယုံကြည်ခဲ့ကြပေ။ ၃၀ သို့သော် သူသည် ထိုနေရာ၌ နှစ်နှစ်တိုင်အောင် တရားဒေသနာပြောသည်။

1 Paul after his shipwreck is kindly entertained of the barbarians. 5 The viper on his hand hurteth him not. 8 He healeth many diseases in the island. 11 They depart towards Rome. 17 He declareth to the Jews the cause of his coming. 24 After his preaching some were persuaded, and some believed not. 30 Yet he preacheth there two years.

၁, ၂. မုန်တိုင်းထန်သောနံနက်ခင်းတွင် ကျေးဇူးတင်ပွဲတစ်ခု။—အမည်စာရင်းခေါ်သောအခါ တစ်ဦးမှ ပျောက်ကွယ်မနေခဲ့ပါ။ နိုဝင်ဘာလတွင် မုန်တိုင်းထန်သောနံနက်ခင်းတစ်ခုတွင် မယ်လီတာကျွန်းကမ်းပေါ်တွင် သင်္ဘောသား၊ စစ်သား၊ ခရီးသည်များနှင့် အကျဉ်းသားများ စုစုပေါင်း သုံးရာနီးပါးသော ဝိညာဉ်များရပ်တည်နေခဲ့သည်။ ပေါလ်နှင့် သူ၏ညီအစ်ကိုများနှင့်အတူ ဘုရားသခင်အား ကျေးဇူးတင်ခဲ့ကြသူအချို့လည်း ရှိခဲ့ပြီး၊ သူတို့၏အသက်များကို ကာကွယ်ပေးကာ ပင်လယ်ပြင်ကြီး၏အန္တရာယ်များကို ဖြတ်ကျော်ပြီး ကုန်းမြေသို့ ဘေးကင်းစွာ ရောက်ရှိစေခဲ့သည် (LP 270)။

1, 2. A Praise Service on a Stormy Morning.—When the roll was called, not one was missing. Nearly three hundred souls—sailors, soldiers, passengers, and prisoners—stood that stormy November morning upon the shore of the island of Melita. And there were some that joined with Paul and his brethren in giving thanks to God, who had preserved their lives and brought them safe to land through the perils of the great deep (LP 270).

၁. သူတို့သည် လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။ စာသားအထောက်အထားများအရ (စာမျက်နှာ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) “ကျွန်ုပ်တို့ လွတ်မြောက်ခဲ့သည်” နှင့် “ကျွန်ုပ်တို့ သိခဲ့သည်” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုများကို သက်သေပြသည်။

1. They were escaped. Textual evidence attests (cf. p. 10) the readings “we were escaped” and “we knew.”

မယ်လီတာ။ ဆိုလိုသည်မှာ မယ်လ်တာဖြစ်ပြီး၊ ဆစ်စီလီကျွန်း၏ အရှေ့တောင်ဘက်တွင်ရှိသော ကျွန်းငယ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ အချို့က သင်္ဘောပျက်မှုသည် ယူဂိုစလားဗီးယား (အီလီရီယန်) ကမ်းရိုးတန်းအနီးရှိ အေဒရီယက်ပင်လယ်ထဲတွင်ရှိသော မယ်လီဒါကျွန်းတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု ယူဆသည်။ ၎င်းတို့သည် အခန်း ၂၇:၂၇ တွင် အေဒရီယာကို ဖော်ပြထားမှုသည် သင်္ဘောသည် မြေထဲပင်လယ်မှ ထွက်ခွာပြီး ယခုခေတ်တွင် အေဒရီယက်ပင်လယ်ဟု လူသိများသော နေရာသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်ဟု ညွှန်ပြသည်ဟု ၎င်းတို့က မှတ်ချက်ပြုသည်။ ၎င်းတို့သည် ထိုအချိန်က မယ်လီဒါရှိလူများသည် ရောမနှင့် ဂရိလူမျိုးမဟုတ်သဖြင့် ရိုင်းစိုင်းသူများ (အခန်း ၂၈:၂ ကိုကြည့်ပါ) ဖြစ်ပြီး၊ ယခုအခါ မယ်လ်တာတွင် မြွေအဆိပ်ပြင်းမျိုးများ မရှိတော့ကြောင်း မှတ်ချက်ပြုသည်။ ဤရှင်းပြချက်သည် ဖြစ်နိုင်ချေနည်းပါးပြီး ယနေ့ခေတ်တွင် ကျွမ်းကျင်သောပညာရှင်များက အလေးအနက်မယူဆဘူးဟု ပြောရုံဖြင့် လုံလောက်ပေလိမ့်မည်။ အခန်း ၂၇:၂၇; ၂၈:၂ တွင် နောက်ထပ်ကြည့်ပါ။

Melita. That is, Malta, a small island to the southeast of Sicily. Some have assigned the shipwreck to the island of Meleda, in the Adriatic Sea near the Jugoslavian (Illyrian) coast. They hold that the mention of Adria, in ch. 27:27, indicates that the ship had left the Mediterranean Sea and was in what is known today as the Adriatic Sea. They note also that the people of Meleda were at that time non-Roman and non-Greek, and hence barbarians (see ch. 28:2), and that today no vipers are found on Malta. Perhaps it is sufficient to observe that this explanation is highly improbable and is not taken seriously by any competent scholar today. See further on chs. 27:27; 28:2.

၂. ရိုင်းစိုင်းသူများ။ ဂရိလို barbaroi၊ ဂရိလူများနှင့် ရောမလူများ၏ နားထဲတွင် ရိုင်းစိုင်းသော စကားသံအဖြစ် ထင်ဟပ်သည့် အသံထွက်စကားလုံးတစ်ခု (ရောမ ၁:၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။ မယ်လ်တာကျွန်းသားများသည် ဖူနီရှန်လူမျိုးများနှင့် ဆက်စပ်နိုင်သည်၊ သို့မဟုတ် ဖူနီရှန်လူမျိုးများနှင့် ထိတွေ့မှုကြောင့် ဟီဘရူးဘာသာနှင့် ဆက်စပ်နေသော ဖူနီရှန်ဘာသာစကား၏ ဒေသိယစကားတစ်မျိုးကို ပြောဆိုကြပေမည်။ မယ်လ်တာကျွန်းသည် ဒုတိယပုနစ်စစ်ပွဲမှစ၍ (စာတမ်းအမှတ် ၅၊ စာမျက်နှာ ၂၇; လစ်ဗီအန်နယ်လ် ၂၁:၅၁ ကိုကြည့်ပါ) ရောမလူမျိုးများက ကာသာဂျီနီယန်လူမျိုးများထံမှ သိမ်းယူပြီး အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။

2. Barbarous people. Gr. barbaroi, an onomatopoeic word applied to people whose speech—to Greek and Roman ears—sounded like rude babbling (see on Rom. 1:14). The natives of Malta may have been related to the Phoenicians, or, as a result of contact with the Phoenicians, spoke a dialect of the Phoenician language, which was related, in turn, to the Hebrew. The island of Malta had been ruled by the Romans ever since the Second Punic War (see Vol. V, p. 27; Livy Annals xxi. 51), when they took it from the Carthaginians.

မနည်းလှသော။ သို့မဟုတ် “သာမန်မဟုတ်သော” ကူညီမှု။ အခန်း ၁၉:၁၁ တွင် ဤဂရိစကားရပ်ကို “ထူးခြားသော” ဟု ဘာသာပြန်ထားသည်။

No little. Or, “no ordinary” kindness. See ch. 19:11, where the same Greek expression is translated “special.”

ကျွန်ုပ်တို့ကို လက်ခံခဲ့သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ကျွန်ုပ်တို့ကို ကြိုဆိုခဲ့သည်။ ရာသီဥတုသည် မိုးရွာပြီး လေပြင်းတိုက်နေပုံရသည်။

Received us. That is, welcomed us. The weather apparently continued rainy and windy.

၃. ပေါလ်သည် စုဆောင်းခဲ့သည်။ ပေါလ်သည် သူ၏အဖော်များကို သက်တောင့်သက်သာဖြစ်စေရန် ထပ်မံလှုပ်ရှားခဲ့သည်။

3. Paul had gathered. Again Paul was active in making his companions comfortable.

ထင်းများ။ ချုံပုတ်များ၊ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ လှိုင်းလွှမ်းထင်းများလည်း ဖြစ်နိုင်သည်။

Sticks. Brushwood, perhaps driftwood also.

မြွေအဆိပ်ပြင်း။ မယ်လ်တာတွင် ယခုအခါ မြွေများ မရှိတော့ဟု ဆိုကြသော်လည်း၊ ၎င်းသည် ပေါလ်ခေတ်တွင် မရှိခဲ့ဟူသော သက်သေမဟုတ်ပါ။ ဥပမာအားဖြင့်၊ မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း ဟာဝိုင်ယီအိုင်ကျွန်းများမှ မြွေများကို ဖယ်ရှားခဲ့သည်။

Viper. Snakes are said no longer to exist on Malta, but this is no proof that they did not in Paul’s day. In recent years, for example, snakes have been eliminated from the Hawaiian Islands.

အပူထဲမှ။ အေးခဲမှုကြောင့် ထုံကျင်နေပြီး၊ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ အိပ်မွေ့ချထားပြီးဖြစ်သော မြွေသည် ယခုအခါ တက်ကြွလာပြီး အန္တရာယ်ကို သတိပြုမိလာသည်။

Out of the heat. Numbed by the cold, perhaps already hibernating, the snake now became active and aware of danger.

၄. အဆိပ်ပြင်းသတ္တဝါ။ စကားလုံးအရ “သတ္တဝါ”။ သူ၏လက်တွင် တွဲလျားကပ်နေသည်။ မြွေသည် ပေါလ်၏လက်ကို ကိုက်ရုံမျှမက၊ ထိုနေရာတွင် တွဲလျားကပ်နေခဲ့သည်။ တရားစီရင်ခြင်း။ ဂရိလို dikē၊ “တရားမျှတမှု”၊ “ပြစ်ဒဏ်”။ မယ်လ်တာကျွန်းသားများအတွက်၊ ပေါလ်သည် အပြစ်ပြုသူတစ်ဦးဖြစ်ပြီး၊ ယခုအခါ နတ်ဘုရားများက မြွေအဆိပ်ပြင်း၏ သေစေနိုင်သောကိုက်ခြင်းဖြင့် ပြစ်ဒဏ်ပေးနေသည်ဟု ယူဆသည်။

4. Venomous beast. Literally, “creature.”

Hang on his hand. The snake had not merely bitten Paul’s hand, but remained hanging there.

Vengeance. Gr. dikē, “justice,” “punishment.” To the Maltese, Paul was a wrongdoer whom the gods now punished with the lethal bite of a serpent.

၅. သူသည် ခါချလိုက်သည်။ ပေါလ်သည် ဤအန္တရာယ်အသစ်ကို ရင်ဆိုင်ရာတွင် တည်ငြိမ်ပြီး စိတ်အေးလက်အေးရှိခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်က သူသည် ကဲသာဘုရင်ရှေ့တွင် ပေါ်ထွက်ရမည်ဟု ကတိမပေးခဲ့သေးသလား။ မထိခိုက်ပါ။ သူသည် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာရော ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာပါ ထိခိုက်မှုမရှိခဲ့ပါ။ မာကု ၁၆:၁၈; လုကာ ၁၀:၁၉ ကိုကြည့်ပါ။

5. He shook off. Paul remained calm and composed in the presence of this new danger. Had God not promised that he would appear before Caesar?

No harm. He experienced no ill results, either psychological or physical. See Mark 16:18; Luke 10:19.

၆. ကြည့်နေရင်း အချိန်အတော်ကြာ။ ကျွန်းသားများသည် ပေါလ်၏အဆိပ်သင့်ထားသော အသားများ ဖောင်းပွလာမည့်အချိန်ကို စောင့်မျှော်ခဲ့ကြသော်လည်း ဘာမှမဖြစ်ပါ။ သူသည် နတ်ဘုရားတစ်ပါးဖြစ်သည်။ အခန်း ၁၄:၁၁ ကိုကြည့်ပါ။

6. Looked a great while. The islanders awaited the moment when Paul’s poisoned flesh would begin to swell, but nothing happened.

He was a god. See on ch. 14:11.

၇. ထိုနေရာတွင်။ ဆိုလိုသည်မှာ ထိုအနီးတစ်ဝိုက်တွင်။ ပိုင်ဆိုင်မှုများ။ ဆိုလိုသည်မှာ မြေယာ။ ခေါင်းဆောင်။ ဂရိလို prōtos၊ သို့မဟုတ် “ပထမ”၊ ဆိုလိုသည်မှာ အကြီးအကဲ။ ဤရာထူးသည် ကျွန်းပေါ်ရှိ ရောမအုပ်ချုပ်သူကို ရည်ညွှန်းကြောင်း ကမ္ဗည်းများတွင် သက်သေပြထားသော်လည်း၊ ရာထူးအမည်ကိုယ်တိုင်က ရောမမဟုတ်သော မူလအစရှိပုံရသည်။ ပုဗ္ဗလိယူး။ ရောမအမည်တစ်ခု။ ကျွန်ုပ်တို့ကို လက်ခံခဲ့သည်။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ အကြီးအကဲသည် စစ်ရေးအဆင့်ကြောင့် ရာထူးကြီးစစ်သားကို လက်ခံခဲ့ပြီး၊ သူနှင့်အတူ ပေါလ်ကိုလည်း လက်ခံခဲ့သည်။ သုံးရက်ကြာ တည်းခိုပေးခဲ့သည်။ အကြီးအကဲ၏ ဧည့်ဝတ်ကျေမှုသည် ပိုမိုတည်မြဲသော စီစဉ်မှုများ ပြုလုပ်နိုင်သည်အထိ ဆက်လက်ခဲ့သည်။

7. In the same quarters. That is, in that vicinity.

Possessions. That is, land.

Chief man. Gr. prōtos, or “first,” that is, primate. This title is attested in inscriptions as designating the Roman ruler of the island, though the title itself appears to be non-Roman in origin.

Publius. A thoroughly Roman name.

Received us. Probably the primate received the centurion, out of consideration for his rank, and with him Paul.

Lodged us three days. The hospitality of the primate continued until more permanent arrangements could be made.

၈. ဖြစ်ပျက်ခဲ့သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ဆောင်းရာသီအတွင်း နောက်ပိုင်းတွင်ဖြစ်ပေမည်။ ဝမ်းကျိတ်ရောဂါ။ ဂရိလို dusenteria၊ “ဝမ်းကျိတ်ရောဂါ”။ ဆုတောင်းခဲ့သည်။ ယာကုပ် ၅:၁၄, ၁၅ ကိုကြည့်ပါ။ သို့သော်၊ ၎င်းသည် အနာကျက်စေခြင်း၏ဆုကျေးဇူး (၁ကောရိန္သု ၁၂:၉) ၏ထင်ရှားမှုတစ်ခုဖြစ်ပုံရသည်။ သူ့ကို ပျောက်ကင်းစေခဲ့သည်။ ပေါလ်သည် လစ်စထရာ (အခန်း ၁၄:၈-၁၀)၊ ဖိလိပ္ပိ (အခန်း ၁၆:၁၈)၊ ဧဖက်ဆု (အခန်း ၁၉:၁၁, ၁၂)၊ ထရိုအာ (အခန်း ၂၀:၉, ၁၀) တို့တွင် ဝိညာဉ်တော်၏ တန်ခိုးကို ပြသခဲ့သည်။

8. It came to pass. That is, probably, later on during the winter.

Bloody flux. Gr. dusenteria, “dysentery.”

Prayed. See on James 5:14, 15. However, this seems to be a manifestation of the gift of healing (1 Cor. 12:9).

Healed him. Paul had exhibited the same power of the Spirit at Lystra (ch. 14:8–10), at Philippi (ch. 16:18), at Ephesus (ch. 19:11, 12), and at Troas (ch. 20:9, 10).

၉. အခြားသူများလည်း။ ဆိုလိုသည်မှာ ကျွန်းသားအခြားသူများ။

9. Others also. That is other islanders.

၁၀. ဂုဏ်ပြုမှုများစွာ။ အခကြေးငွေအဖြစ်မဟုတ်ဘဲ၊ ငွေ၊ အစားအသောက်နှင့် အဝတ်အထည်များကဲ့သို့ လက်ဆောင်များအဖြစ်၊ သူတို့၏ခရီးဆောင်အိတ်များ ဆုံးရှုံးခဲ့ရသူများ၏ လိုအပ်ချက်များနှင့် သင့်တော်သည်။ ထွက်ခွာသွားသည်။ ဂရိလို anagō၊ ဤနေရာတွင် “ရွက်လွှင့်သွားသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည် (အခန်း ၂၇:၁၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ကျွန်ုပ်တို့အတွက် တင်ဆောင်ပေးခဲ့သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ “[ကျွန်ုပ်တို့အတွက်] သင်္ဘောပေါ်တွင် တင်ဆောင်ပေးခဲ့သည်”။ ဤရက်ရောမှုကို ပုဗ္ဗလိယူးက စတင်ခဲ့ပြီး၊ အခြားသူများက ၎င်း၏ဥပမာကို လိုက်နာခဲ့ကြသည်။

10. Many honours. Not as fees but as gifts, perhaps of money, food, and clothing, appropriate to the needs of men who had lost all their luggage.

Departed. Gr. anagō, here meaning “sailed” (cf. ch. 27:12).

Laded us. That is, “put on board [for us].” The bounty was probably inaugurated by Publius, and others followed his example.

၁၁. သုံးလအကြာတွင်။ ဆိုလိုသည်မှာ မုန်တိုင်းရာသီကုန်ဆုံးပြီး ခရီးဆက်ရန် ဘေးကင်းလုံခြုံသည့်အခါ။ အလက်ဇန္ဒြီးယားသင်္ဘော။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ အီဂျစ်မှ သယ်ဆောင်လာသော ဆန်တင်သင်္ဘောတစ်စီး (အခန်း ၂၇:၆, ၃၈ ကိုကြည့်ပါ)။ ကျွန်းတွင် ဆောင်းရာသီတည်းခိုခဲ့သည်။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ စိန့်ပေါလ်ပင်လယ်အော်မှ ၈ မိုင်ခန့်အကွာရှိ ဗယ်လက်တာဆိပ်ကမ်းတွင်။ အမှတ်အသား။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ သင်္ဘောရှေ့တွင် အဆောက်အဦးပုံစံဖြစ်သည်။ ကတ်စတာနှင့် ပေါ်လပ်စ်။ ဂရိလို Dioskouroi၊ စကားလုံးအရ “အမြွှာညီအစ်ကိုများ”၊ ဂျူပီတာနှင့် လီဒါတို့မှ မွေးဖွားလာသော ဒဏ္ဍာရီဆန်ဆန် သားနှစ်ဦး။ လက်တင်အမည်များမှာ ကတ်စတာနှင့် ပေါ်လပ်စ်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့ကို ဂျီမီနီ (အမြွှာညီအစ်ကိုများ) ဟု ခေါ်သည်။

11. After three months. That is, after the stormy season had passed and it was safe to resume the journey.

Ship of Alexandria. Probably another Egyptian grain ship (cf. ch. 27:6, 38).

Wintered in the isle. Probably in the harbor of Valletta, some 8 mi. to the southeast of St. Paul’s Bay.

Sign. Probably a reference to the figurehead on the prow of the ship, beneath the bowsprit.

Castor and Pollux. Gr. Dioskouroi, literally, the “Twins,” the legendary sons of Jupiter, borne him by Leda. The Latin names of the two boys were Castor and Pollux, who were called the Gemini.

၁၂. ဆင်းသက်ခြင်း။ သင်္ဘောသည် ဆစ်စီလီသို့ မြောက်ဘက်သို့ ရွက်လွှင့်ခဲ့ပြီး၊ ရှေးဂရိမြို့ဖြစ်သော ဆူရာကူးစ်သည် ၎င်း၏နောက်ထပ်ဆိပ်ကမ်းဖြစ်သည်။ ဆူရာကူးစ်။ ဆစ်စီလီ၏ အဓိကမြို့တစ်ခု၊ ကျွန်း၏ အရှေ့တောင်ဘက်ကမ်းရိုးတန်းတွင်ရှိသည်။ ၎င်းသည် တစ်ချိန်က ဂရိကိုလိုနီဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ ပေလိုပိုနီးရှန်စစ်ပွဲအတွင်း အေသင်းသင်္ဘောသားများ၏ ပင်လယ်ပြင်တွင် ကြီးမားသောဘေးအန္တရာယ်တစ်ခု ဖြစ်ပွားခဲ့သည့်နေရာဖြစ်သည်။ သုံးရက်ကို ဤနေရာတွင် လေကောင်းလေသန့်စောင့်ဆိုင်းရင်း ကုန်ဆုံးခဲ့ပေမည်။

12. Landing. The ship sailed northward to Sicily, the ancient Greek city of Syracuse being its next port.

Syracuse. The chief city of Sicily, on the southeastern coast of the island. It was once a Greek colony, and the scene of a major Athenian naval disaster during the Peloponnesian War. Probably the three days were spent here awaiting favorable winds.

၁၃. လှည့်ပတ်သွားလာခြင်း။ ဂရိလို perierchomai၊ စကားလုံးအရ “ပတ်လည်သွားလာခြင်း”၊ “လှည့်ပတ်သွားလာခြင်း”၊ ဤနေရာတွင် ဖြစ်နိုင်သည်မှာ လေပြင်းများကို ဆန့်ကျင်ဘက်သို့ ရွက်လွှင့်ရန် လှည့်ပတ်သွားလာမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ရှီဂျီယမ်။ ယခုခေတ် ရီဂျီယို၊ အီတလီတောင်ဘက်စွန်းရှိ မက်ဆီနာရေလက်ကြားတွင်ရှိသည်။ ဧကရာဇ် ကလောဒီယပ်စ်သည် အီဂျစ်မှ ဆန်တင်သင်္ဘောများကို ဆိုက်ကပ်ရန်အတွက် ဤနေရာတွင် ဆိပ်ကမ်းအဆောက်အဦများ တည်ဆောက်ရန် တစ်ခါက စီစဉ်ခဲ့သော်လည်း၊ ထိုစီမံကိန်းသည် အကောင်အထည်မဖော်ခဲ့ပါ။

13. Fetched a compass. Gr. perierchomai, literally, “to go about,” “to make a circuit,” here probably a tacking maneuver to make headway against unfavorable winds.

Rhegium. The modern Reggio, at the southern tip of Italy, on the Strait of Messina. The emperor Claudius once planned to construct harbor facilities here for unloading Egyptian wheat ships, but the project was never carried out.

တောင်လေ။ ယခုအခါ ဆူရာကူးစ်မှ ရှီဂျီယမ်သို့ လှည့်ပတ်သွားလာရန် မလိုအပ်တော့ဘဲ၊ မြောက်ဘက်သို့ တိုက်ရိုက်ရွက်လွှင့်နိုင်ခဲ့သည်။

South wind. It was now possible to sail directly north, instead of tacking, as had been necessary from Syracuse to Rhegium.

ပူတီယိုလီ။ ယခုခေတ် ပိုဇူအိုလီ၊ အီတလီနိုင်ငံ နေပယ်လ်မြို့အနီးတွင်ရှိသည်။ ၎င်းသည် မြို့တော်မှ ၁၄၀ မိုင် (၂၂၄ ကီလိုမီတာ) ခန့်အကွာတွင်ရှိသော်လည်း၊ ထိုအချိန်က ရောမမြို့အတွက် အဓိကဆိပ်ကမ်းတစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ အထူးသဖြင့် အီဂျစ်မှ ဆန်တင်သင်္ဘောများအတွက်ဖြစ်သည်။ တိုင်ဘာမြစ်ဝတွင်ရှိသော အိုစတီယာသည် နောက်ပိုင်းတွင် ၎င်းကို အစားထိုးခဲ့သည် (စာမျက်နှာ ၈၀ ကိုကြည့်ပါ)။

Puteoli. The modern Pozzuoli, near Naples, Italy. Though it was about 140 mi. (224 km.) south of the capital, it was then a principal port for Rome, especially for the wheat ships from Egypt. Ostia, at the mouth of the Tiber, later replaced it (cf. p. 80).

၁၄. ညီအစ်ကိုများကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ယေရှုခရစ်ကို လက်ဝါးကပ်တိုင်မှာ သတ်ဖြတ်ပြီး ၃၀ နှစ်ခန့်အကြာတွင်၊ ရောမမြို့အတွက် အဓိကဆိပ်ကမ်းဖြစ်သော ပူတီယိုလီတွင် ခရစ်ယာန်ယုံကြည်သူများ၏ အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရှိရခြင်းသည် အားတက်စရာဖြစ်သည်။ ဤနေရာတွင် ဂျူးလူမျိုးများ၏ ကိုလိုနီတစ်ခု ရှိခဲ့ပြီး၊ ဤခရစ်ယာန်များထဲမှ အနည်းဆုံး အချို့သည် ဂျူးလူမျိုးများမှ ပြောင်းလဲလာသူများဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်သည်။ တိကျသောအချက်အလက်မရှိသဖြင့်၊ ဤအသင်းတော်သည် ရောမမြို့တွင်ကဲ့သို့ပင်၊ အေဒီ ၃၁ ခုနှစ်တွင် ပင်တေကုတ္တေပွဲတော်တွင် သို့မဟုတ် နောက်ပိုင်းတွင် ပါလက်စတိုင်းသို့ ဘုရားဖူးခရီးတစ်ခုအတွင်း ပြောင်းလဲလာသော အီတလီဂျူးလူမျိုးများ၏ လုပ်ဆောင်မှုများကြောင့် တည်ထောင်ခဲ့သည်ဟု ကျိုးကြောင်းဆီလျှော်စွာ ယူဆနိုင်သည်။

14. Found brethren. It is encouraging to know that only about 30 years after the crucifixion a group of Christian believers was to be found in faraway Puteoli, a major port for the city of Rome. Here there was a large Jewish colony, and it is probable that at least some of these Christians were Jewish converts. Lacking definite information, we may reasonably suppose that this church, like that at Rome itself, was raised up as the result of the labors of Italian Jews converted, perhaps, at Pentecost in the year a.d. 31, or upon some later pilgrimage to Palestine.

Were desired. That is, were entreated, or urged. Paul remained with the church at Puteoli a week, and thus spent at least one Sabbath there.

We went toward Rome. Rather, “we came to Rome.”

၁၅. ကျွန်ုပ်တို့အကြောင်းကို ကြားသိခဲ့သည်။ ပုတိအိုလီမြို့၌ တစ်ပတ်ကြာ နားနေခဲ့သည့်အချိန်သည် ရောမမြို့ရှိ ယုံကြည်သူများထံသို့ ပေါလု၏ရောက်ရှိမှုသတင်းကို ပုတိအိုလီဆိပ်ကမ်း၊ ဆိပ်ကမ်းတစ်ခုအနေဖြင့် အမြဲဆက်သွယ်နေသော ရောမမြို့သို့ ရောက်ရှိရန် အချိန်ပေးခဲ့သည်။ သင်္ဘောများ ရောက်ရှိမှုကို သယ်ယူလာသော ကုန်စည်များနှင့် ခရီးသည်စာရင်းများနှင့်အတူ ချက်ချင်းသတင်းပို့ခဲ့သည်။

15. Heard of us. The week’s pause at Puteoli had given time for word of Paul’s arrival to reach the believers at Rome, with which Puteoli, as a seaport, was in constant communication. Ships’ arrivals would be promptly reported, doubtless with word of both the lading and the passenger lists.

တွေ့ဆုံရန်လာခဲ့သည်။ ရောမ ၁၆:၃-၁၅ အရ ပေါလုတွင် ရောမမြို့ရှိ ယုံကြည်သူများထဲတွင် ဆွေမျိုးများနှင့် မိတ်ဆွေများရှိခဲ့သည်။ ထိုနေရာတွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသော နာမည်များထဲမှ အချို့သည် ပေါလုကို နှုတ်ဆက်ရန် လာရောက်ခဲ့ကြသည်မှာ သေချာသည်။

Came to meet us. According to Rom. 16:3–15 Paul had both relatives and friends among the believers in Rome. Doubtless some of those whose names are recorded there were on hand to greet Paul.

အာပိဖိုရမ်။ စကားလုံးအရ “အာပိစ်၏ ဈေးကွက်” ဟုဆိုလိုပြီး၊ ရောမမြို့မှ ဘရွန်ဒီစီယမ်သို့ ဖောက်လုပ်ထားသော အာပိယန်လမ်းမကြီး (ဗိုင်းအာပိယာ) ကို အာပိစ်မိသားစုမှ အမည်ပေးထားသည်။ လက်တင်စကားလုံး “ဖိုရမ်” သည် “ဈေးကွက်” ဟုဆိုလိုပြီး၊ အင်္ဂလိပ်စကားလုံး “ဘူးရို” (borough) နှင့် ဆင်တူသည့် မြို့တစ်မြို့ကို ဖော်ပြသည်။ ထိုမြို့နှင့် လမ်းမကြီး၏ နာမည်သည် ရောမဆင်ဆာအဖြစ် ထင်ရှားသူ အာပိစ်ကလောဒီယပ်စ်ကို ရည်ညွှန်းပြီး ဖြစ်ပေါ်လာသည်ဟု ယူဆရသည်။ အာပိဖိုရမ်သည် အာပိယန်လမ်းမပေါ်တွင် ရောမမြို့မှ မိုင် ၄၀ (ကီလိုမီတာ ၆၄) ခန့် တောင်ဘက်တွင် တည်ရှိသည်။ ဟိုရေ့စ်က ဤနေရာကို ဂုဏ်သတင်းမကောင်းသော အရက်ဆိုင်ပိုင်ရှင်များနှင့် ပြည့်နှက်နေပြီး သင်္ဘောသားများ မကြာခဏ လာရောက်သည့်နေရာအဖြစ် အထင်အမြင်သေးစွာ ပြောကြားခဲ့သည် (ဆာတိုင်း i. ၅, ၃, ၄)။ ဤနေရာတွင် ရောမမြို့မှ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့က ပေါလုကို စောင့်ဆိုင်းနေခဲ့သည်။

Appii forum. Literally, “the market place of Appius,” from whose family the famous Via Appia, the Appian Way, running from Rome to Brundisium, was named. The Latin word forum, “market,” came to approximate the English word “borough” (“-burgh”), as indicating a town. The name of the town and the highway both probably refer to Appius Claudius, the noted Roman censor. Appii Forum was on the Appian Way, about 40 mi. (64 km.) south of Rome. Horace speaks slightingly of the place as abounding in tavernkeepers of bad reputation and frequented by sailors (Satires i. 5, 3, 4). Here a deputation from Rome awaited Paul.

သုံးဆိုင်ရွာ။ လက်တင်စကားလုံး “တာဘာနာ” သည် “အရက်ဆိုင်” သို့မဟုတ် “အများသုံးအိမ်” ထက် ပိုမိုသော အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး၊ ဆိုင်မျိုးစုံကို ရည်ညွှန်းသည်။ ဤရွာ၏ တည်နေရာသည် မသေချာသော်လည်း၊ ရောမမြို့မှ မိုင် ၃၀ (ကီလိုမီတာ ၄၈) ခန့် တောင်ဘက်တွင် တည်ရှိသည်ဟု ဆိုကြသည် (စာမျက်နှာ ၅၀ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤနေရာတွင် ခရစ်ယာန်များထဲမှ နောက်ထပ်အုပ်စုတစ်စုက ပေါလုကို တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး၊ ယခင်အုပ်စုထက် နောက်ကျမှ ရောမမြို့မှ ထွက်လာခဲ့ပုံရသည်။ ဤသေးငယ်သောမြို့ကို စီစီရိုက (အက်တိကပ်စ်သို့ စာများ ii. ၁၀) တွင် ဖော်ပြထားသည်။

Three taverns. The Latin taberna meant more than a “saloon” or “public house”; it included shops of any sort. The location of this village is not certain, but it is said to have been approximately 30 mi. (48 km.) south of Rome (see p. 50). Here another group of Christians met Paul, probably having left Rome later than the former group. This small town is mentioned by Cicero (Letters to Atticus ii. 10).

ဘုရားသခင်ကို ကျေးဇူးတင်ခဲ့သည်။ ပေါလု၏ လုံခြုံစွာ ခရီးဆုံးရောက်မှုအတွက် ကျေးဇူးတင်စိတ်သည် ခက်ခဲသောအတွေ့အကြုံများကို ဖြတ်သန်းခဲ့ရသည့် ခရစ်ယာန်များအားလုံးက နားလည်နိုင်သည်။

Thanked God. Paul’s gratitude for a safe journey can readily be appreciated by all Christians who have been through trying experiences.

အားယူခဲ့သည်။ နှစ်ပေါင်းများစွာ ပေါလုသည် ရောမမြို့သို့ သွားရောက်ပြီး ဧဝံဂေလိတရားဟောပြောရန် တောင့်တခဲ့သည် (ရောမ ၁:၁၁-၁၃)။ သူသည် ထိုစိတ်အားထက်သန်မှုနှင့် သူ၏ရောက်ရှိမှု၏ အဖြစ်မှန်များအကြား သိသာထင်ရှားသော ခြားနားချက်ကို ပြန်လည်သုံးသပ်ခဲ့ရပေမည်။ သို့သော် ထိုထိတ်လန့်ဖွယ်ခြားနားမှုမှ ပေါလုသည် အားယူရန်အကြောင်းနှင့် ဘုရားသခင်၏လမ်းညွှန်မှုအပေါ် ယုံကြည်မှုအသစ်ကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။ ပေါလုသည် အများဆုံးစိတ်ဓာတ်ကျဖွယ်အခြေအနေများတွင်ပင် မျှော်လင့်ချက်ကြီးမားရန် အကြောင်းများကို ရှာဖွေတတ်သူဖြစ်သည် (၂ ကောရိန္သု ၄:၇-၁၀; AA ၄၄၉ ကို ကြည့်ပါ)။ သူသည် အတည်ပြုပြီး မပျောက်ပျက်နိုင်သော ခရစ်ယာန်အကောင်းမြင်သူဖြစ်သည်။

Took courage. For years Paul had longed to visit Rome and preach the gospel there (Rom. 1:11–13). He must have reflected on the sharp contrast between that eager expectation and the realities of his arrival. But out of the shocking contrast Paul found reason to take courage, and fresh assurance of God’s leading. Paul was skilled at finding reasons for great hope in what appeared to be the most discouraging circumstances (see 2 Cor. 4:7–10; AA 449). He was a confirmed and incurable Christian optimist.

၁၆. ရောမမြို့သို့ ရောက်လာခဲ့သည်။ တမန်တော်များကျမ်း၏ နောက်ဆုံးအခန်းကို ဖတ်ရှုသူသည် ပေါလု၏ ရောမမြို့တွင်းအတွေ့အကြုံများကို ပိုမိုပြည့်စုံသော မှတ်တမ်းတစ်ခုရှိရန် အလွန်ဆန္ဒရှိပေမည်။ လုကာသည် နောက်ထပ်အသေးစိတ်များထပ်မံထည့်သွင်းရန် သို့မဟုတ် ပေါလု၏ရောမမြို့သို့ ရောက်ရှိမှုဖြင့် နောက်ထပ်အတွဲတစ်ခုစတင်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့ပေမည်။

16. Came to Rome. The reader of the closing chapter of the book of Acts fervently wishes that a more complete account of Paul’s experiences in Rome might have been given. Perhaps Luke intended to add further details, or to begin another volume with Paul’s arrival there.

တပ်မှူးက လွှဲပြောင်းပေးအပ်ခဲ့သည်။ အရေးကြီးသော စာသားဆိုင်ရာ သက်သေအထောက်အထားများကို (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) ဤစကားလုံးများဖြင့် စတင်သော စာကြောင်းတစ်ခုလုံးကို ဖယ်ထုတ်ရန် ကိုးကားနိုင်သည်။ သို့သော်၊ ဖော်ပြထားသော အချက်သည် မှန်ကန်သည်။

The centurion delivered. Important textual evidence may be cited (cf. p. 10) for the omission of the entire clause beginning with these words. The fact stated, however, is certainly true.

အစောင့်တပ်မှူး။ ဖြစ်နိုင်ခြေ ပရေတိုရီယန်တပ်ဖွဲ့၏ အကြီးအကဲ ပရေဖက်တပ်စ်ပရေတိုရီဖြစ်သည်။ ဧကရာဇ်ရှေ့တွင် စစ်ဆေးရန်အတွက် ပြည်နယ်များမှ ခေါ်ဆောင်လာသူများကို ထိန်းသိမ်းရန် ၎င်း၏တာဝန်ဖြစ်သည် (ပလိုင်နီ စာများ x. ၅၇ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤအချိန်တွင် ပရေတိုရီယန်တပ်မှူးမှာ ဂုဏ်သတင်းကောင်းရှိသူ ဘားရပ်စ်ဖြစ်သည်။ အေဒီ ၆၂ တွင်၊ ပေါလုသည် အကျဉ်းသားအဖြစ်ရှိနေဆဲဖြစ်နိုင်သည့်အချိန်တွင်၊ ဘားရပ်စ်၏နေရာကို နီရို၏ နှစ်သက်ဖွယ်ရာ တီဂယ်လင်းနပ်စ်က အစားထိုးခဲ့သည်။

Captain of the guard. Probably the praefectus praetorii, the chief of the Praetorian, or Imperial, Guard. It was his duty to take custody of those brought in from the provinces to appear before the emperor (see Pliny Letters x. 57). At this time the Praetorian prefect was Burrus, a man of good reputation. In a.d. 62, while Paul was doubtless still a prisoner, Burrus’ place was taken by Tigellinus, an infamous favorite of Nero.

တစ်ယောက်တည်း နေထိုင်ခွင့်ပြုခဲ့သည်။ ပေါလုကို အိမ်ထဲတွင် ထားရှိရာတွင် ပြသခဲ့သော ဂရုစိုက်မှုသည် ဖြစ်နိုင်ခြေ ပေါလုအား တာဝန်ယူထားဆဲဖြစ်သည့် တပ်မှူး ဂျူလီယပ်စ်ထံမှ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သည်။ ပေါလုသည် မော်လတာတွင် အရေးပေါ်ဆင်းသက်မှု၏ အောင်မြင်မှုအတွက် အဓိကတာဝန်ရှိသူဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ ဤအရာသည် ၎င်း၏ မြင့်မားသော အကျင့်စာရိတ္တ၊ ပညာရှိမှု၊ နှင့် ဝိညာဉ်ရေးစွမ်းအားတို့၏ အခြားသက်သေများနှင့်အတူ၊ တပ်မှူး၏ နှစ်သက်မှုနှင့် ကျေးဇူးတင်မှုကို ရရှိခဲ့သည်။ ဤအရာအားလုံးသည် ဖတ်စတပ်စ်ထံမှ ၎င်း၏အမှု၏ ဖော်ပြချက်နှင့်အတူ ပေါလုနှင့်ပတ်သက်သော အစီရင်ခံစာတွင် ပါဝင်ခဲ့ပေမည်။

Dwell by himself. The consideration shown in housing Paul was no doubt due in part to the centurion Julius, who was probably still in charge of Paul at the time of his arrival at Rome. Paul had largely been responsible for the success of the emergency landing at Malta, and this, together with other evidences of his high character, marked wisdom, and spiritual power, had earned for him the favor and gratitude of the centurion. All this was no doubt included in the report concerning Paul, along with the statement of his case from Festus.

သူ့ကို စောင့်ကြပ်ခဲ့သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ သူ့ကို စောင့်ကြည့်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ စစ်သားသည် ပေါလုနှင့် ဖြစ်နိုင်ခြေ သံကြိုးဖြင့်ချည်နှောင်ထားပြီး (ဗျာ ၂၀ ကို ကြည့်ပါ)၊ သံကြိုးသည် စောင့်ကြပ်သူ၏ လက်ကောက်တစ်ဖက်မှ ပေါလု၏ လက်ကောက်တစ်ဖက်သို့ ဆက်သွယ်ထားသည်။ ဤသံကြိုးကို ပေါလုသည် ရောမမြို့တွင် အကျဉ်းကျနေစဉ် ရေးသားခဲ့သော စာများတွင် မကြာခဏ ရည်ညွှန်းထားသည်။ ဧဖက် ၆:၂၀; ဖိလိပ္ပိ ၁:၇, ၁၃, ၁၄, ၁၆; ကောလောသဲ ၄:၃, ၁၈; တမန်တော် ၂၈:၂၀ ကို ကြည့်ပါ။ ပေါလုနှင့် တစ်နာရီပြီးတစ်နာရီ သံကြိုးဖြင့်ချည်နှောင်ထားရသော သာသနာမဲ့စစ်သားတစ်ဦးအပေါ် မည်သည့်အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိမည်နည်း။ ကျွန်ုပ်တို့ထဲမှ တစ်ဦးနှင့် ဤသို့ချည်နှောင်ထားရသော သာသနာမဲ့တစ်ဦးအပေါ် မည်သည့်အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိမည်နည်း။ စောင့်ကြပ်သူများကို မကြာခဏ လဲလှယ်ခဲ့သောကြောင့်၊ ပေါလု၏ဘဝသည် ၎င်း၏ နှစ်နှစ်အကျဉ်းကျခံစဉ်အတွင်း ဖြစ်ပေါ်စေသော အကျိုးသက်ရောက်မှုသည် အစောင့်တပ်ဖွဲ့တစ်ခုလုံးအနှံ့ ကျယ်ပြန့်စွာ ပျံ့နှံ့ခဲ့ပေမည် (ဖိလိပ္ပိ ၁:၁၃ ကို ကြည့်ပါ)။

Kept him. That is, guarded him. The soldier would probably be chained to Paul (see v. 20), the fetter running from a wrist of the guard to a wrist of Paul. To this chain Paul makes frequent allusion in the epistles written during his imprisonment at Rome: Eph. 6:20; Phil. 1:7, 13, 14, 16; Col. 4:3, 18; cf. Acts 28:20. What must have been the effect upon a heathen soldier of being chained hour after hour to the apostle Paul? What would be the effect upon a heathen, thus chained to one of us? As the guards were frequently changed, whatever effect Paul’s life produced during the two years of his imprisonment must have spread widely through the whole corps of guards (see on Phil. 1:13).

၁၇. သုံးရက်အကြာတွင်။ ပေါလုသည် ဦးစွာ အခြားနေရာများတွင် တွေ့ဆုံခဲ့ဖူးသော ခရစ်ယာန်များနှင့် ရင်းနှီးမှုကို ပြန်လည်တည်ဆောင်ခဲ့ပြီး၊ ရောမမြို့ရှိ ယုံကြည်သူအသိုင်းအဝိုင်းတွင် မိတ်ဆွေသစ်များ ဖွဲ့ခဲ့သည်။ ထို့နောက်၊ ခရစ်ယာန်မဟုတ်သော ရောမမြို့ရှိ ဂျူးများနှင့် တွေ့ဆုံလိုခဲ့သည်။

17. After three days. Doubtless Paul first renewed old acquaintance with Christians he had met elsewhere and made new friends in the community of believers at Rome. Next, he desired to meet the non-Christian Roman Jews.

ဂျူးများ၏ အကြီးအကဲများ။ ပေါလု၏ စည်းမျဉ်းမှာ အမြဲတမ်း “ဂျူးများကို ဦးစွာ” (ရောမ ၁:၁၆; ၂:၉; တမန်တော် ၁၃:၅, ၁၄, ၄၆; ၁၇:၁, ၂, ၁၀; ၁၈:၄ စသည်တို့ကို ကြည့်ပါ)။ သူသည် ယခု ဂျူးများ၏ အကြီးအကဲများကို သူရောမမြို့သို့ မည်သို့ရောက်ရှိလာသည်ကို တိုက်ရိုက်ဖော်ပြရန် ဖိတ်ခေါ်ခဲ့သည်။ ကလောဒီယပ်စ်၏ ဂျူးများအားလုံးကို ရောမမြို့မှ နှင်ထုတ်ရန် အမိန့် (အခန်း ၁၈:၂) သည် ရုပ်သိမ်းခံရခြင်း သို့မဟုတ် အကျိုးသက်ရောက်မှုမရှိတော့ပုံရသည်။

Chief of the Jews. Paul’s rule had always been, “to the Jew first” (Rom. 1:16; 2:9; cf. Acts 13:5, 14, 46; 17:1, 2, 10; 18:4; etc.). He now invites the elders of the Jews to listen to a direct account of how he happens to be in Rome. Apparently Claudius’ decree banishing all Jews from Rome (ch. 18:2) had been lifted or had otherwise become ineffective.

ညီအစ်ကိုများ။ အခန်း ၁:၁၆ ကို ကြည့်ပါ။

Men and brethren. See on ch. 1:16.

ဘာမှမကျူးလွန်ခဲ့ပါ။ ပေါလုသည် ယေရုသလင်နှင့် ကယ်ဆရိယတွင် သူပြုလုပ်ခဲ့သော အပြစ်ကင်းစင်ကြောင်း အော်ဟစ်ချက်ကို ထပ်မံဖော်ပြခဲ့သည် (အခန်းများ ၂၃:၁; ၂၄:၁၂, ၁၃; ၂၅:၈, ၁၁; ၂၆:၄-၇ ကို ကြည့်ပါ)။

Committed nothing. Paul repeats the plea of innocence he had already made in Jerusalem and at Caesarea (see chs. 23:1; 24:12, 13; 25:8, 11; 26:4–7).

လူမျိုးအပေါ်။ ပေါလုရင်ဆိုင်ခဲ့ရသော အခက်အခဲများသည် ပုံမှန်အားဖြင့် ဂျူးများကိုယ်တိုင်က ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်၊ အန်တီအုတ်ပိသီဒီယာတွင် (အခန်း ၁၃:၅၀)၊ လစ္စရာတွင် (အခန်း ၁၄:၁၉)၊ သက်သာလိုနိကတွင် (အခန်း ၁၇:၅-၈)၊ ဘီရိုးယားတွင် (အခန်း ၁၇:၁၃, ၁၄)၊ နှင့် ကောရိန္သုတွင် (အခန်း ၁၈:၁၂-၁၇) ကဲ့သို့ဖြစ်သည်။

Against the people. The difficulties Paul encountered were usually brought about by the Jews themselves, as at Antioch in Pisidia (ch. 13:50), at Lystra (ch. 14:19), at Thessalonica (ch. 17:5–8), at Beroea (ch. 17:13, 14), and at Corinth (ch. 18:12–17).

ကျွန်ုပ်တို့ဘိုးဘွားများ၏ ဓလေ့များ။ ပေါလုသည် ယေရှုခရစ်၏ ဧဝံဂေလိတရားအဖြစ် သူသင်ကြားနေသောအရာသည် ဂျူဒါယီဇင်၏ အမှန်တရားများကို မှန်ကန်စွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုထားသည်ဟု စိတ်ရင်းမှန်ဖြင့် ယုံကြည်ခဲ့သည် (အခန်းများ ၂၃:၁, ၆; ၂၄:၁၄-၁၆; ၂၆:၅-၇ ကို ကြည့်ပါ)။ စတီဖန်ကို စွပ်စွဲချက်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ (အခန်း ၆:၁၃, ၁၄)။

Customs of our fathers. Paul sincerely believed what he was teaching as the gospel of Jesus Christ to be a correct interpretation of the truths of Judaism (see on chs. 23:1, 6; 24:14–16; 26:5–7). Compare the charge against Stephen (ch. 6:13, 14).

အကျဉ်းသားအဖြစ် လွှဲပြောင်းပေးခဲ့သည်။ ယေရုသလင်မြို့တွင် အဓိကရုဏ်းဖြစ်ပွားပြီးနောက် (အခန်း ၂၁:၂၇-၃၆) ဖြစ်ပွားခဲ့သမျှအသေးစိတ်များကို မပေးဘဲ၊ ပေါလုသည် ရှက်စရာနှင့် စိတ်ပျက်စရာရလဒ်ကို ထောက်ပြခဲ့သည်။ လွန်ခဲ့သော နှစ်နှစ်ကျော်ကာလအတွင်း သူသည် ရောမသားများ၏ အကျဉ်းသားဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ သံကြိုးဖြင့်ချည်နှောင်ခံထားရသည်။ ဂျူးများက သူ၏ဖမ်းဆီးမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့၏ ဆက်လက်စွပ်စွဲမှုများက သူ့ကို အကျဉ်းသားအဖြစ် ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည်။

Delivered prisoner. Without giving the details of all that had happened since the riot in Jerusalem (ch. 21:27–36), Paul pointed out the humiliating and frustrating result. For the past two years and more he had been a prisoner of the Romans, and in bonds. The Jews had brought about his arrest and their continued accusations had kept him a prisoner.

၁၈. ကျွန်ုပ်ကို လွှတ်ပေးခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် “ကျွန်ုပ်ကို လွတ်လပ်စေခဲ့သည်။” အခန်းများ ၂၅:၂၅; ၂၆:၃၂ ကို နှိုင်းယှဉ်ပါ။ ဖီလိတ်စ်မျှော်လင့်ထားသည့်အတိုင်း လာဘ်ပေးမှုများ ရရှိခဲ့လျှင်၊ ထိုအကျင့်ပျက်အုပ်ချုပ်သူသည် ပေါလုကို လွှတ်ပေးလိုက်ပေမည် (အခန်း ၂၄:၂၆)။ ပေါလုရပ်တည်ခဲ့ရသည့် အာဏာပိုင်များအားလုံးနှင့် ဖြစ်နိုင်ခြေ အစောင့်တပ်ဖွဲ့များသည် သူ၏အပြစ်ကင်းစင်မှုကို ယုံကြည်ခဲ့ကြသည်။

18. Let me go. Or, “set me at liberty.” Compare chs. 25:25; 26:32. If bribes had been forthcoming as Felix hoped, that corrupt governor would doubtless have released Paul (ch. 24:26). All the officials before whom Paul had stood, and doubtless the tribunes of the guard, were convinced of his innocence.

Paul at Rome

၁၉. စွပ်စွဲရန်လိုအပ်သည်။ ပေါလုသည် ဂျူးလူမျိုးကို ချစ်ခဲ့သည် (ရောမ ၉:၁-၃; ၁၀:၁ ကို ကြည့်ပါ)၊ ၎င်းတို့၏လက်ချက်ဖြင့် သူခံစားခဲ့ရသော ဆင်းရဲဒုက္ခများက ၎င်းတို့အပေါ် သူ၏ချစ်ခြင်းမေတ္တာကို လျော့ပါးမသွားစေခဲ့ပါ။ သူခံစားခဲ့ရသော မတရားမှုများရှိသော်လည်း၊ သူသည် ၎င်းတို့ကို အပြစ်မတင်ခဲ့သလို၊ မည်သည့်အခါမှ ၎င်းတို့အား စွပ်စွဲချက်များ မပြုခဲ့ပါ။ သူသည် ရောမမြို့ရှိ သို့မဟုတ် အခြားနေရာရှိ ဂျူးများအတွက် ပြဿနာဖြစ်စေရန် မဟုတ်ဘဲ၊ အခြားနည်းလမ်းမရှိသောကြောင့်သာ ဧကရာဇ်ထံသို့ အယူခံဝင်ခဲ့သည်။

19. Ought to accuse. Paul loved the Jewish people (see Rom. 9:1–3; 10:1), and his affection for them had not been diminished by his suffering at their hands. In spite of the injustice he had suffered he did not blame them, nor had he at any time made an accusation against them. He had appealed to Caesar, not to make trouble for the Jews at Rome or elsewhere, but solely because he had no other recourse.

၂၀. သင်တို့ကို ဖိတ်ခေါ်ခဲ့သည်။ သူသည် ၎င်းတို့၏ဘုရားကျောင်းများသို့ သို့မဟုတ် သီးသန့်လည်း ဂျူးများထံ သွားရောက်၍မရခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်း၏ဓလေ့အတိုင်း ဦးစွာ ၎င်းတို့နှင့် နားလည်မှုတစ်ခုတည်ဆောင်ရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် သူသည် ၎င်းတို့ကို သူ့ထံသို့ လာရောက်ရန် ဖိတ်ခေါ်ခဲ့သည် (ဗျာ ၁၇ ကို ကြည့်ပါ)။

20. I called for you. He could not go to the Jews in their synagogues, or privately, but as his custom was he sought first to establish a basis of understanding with them. Therefore he invited them to come to him (see on v. 17).

ဣသရေလ၏ မျှော်လင့်ချက်။ ဆိုလိုသည်မှာ မေရှိယအား မျှော်လင့်ခြင်းဖြစ်သည်။ ပေါလုသည် ယေရှုသည် ဤမျှော်လင့်ချက်ကို ပြည့်စုံစွာ ဖြည့်ဆည်းပေးသူဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့သည်။ သူ၏ယုံကြည်ခြင်းသည် ဂျူးများအားလုံးက ကိုင်စွဲထားသော ယုံကြည်ခြင်းဖြစ်သည်။ တစ်ခုတည်းသော၊ သို့သော် ကြီးမားသောပြဿနာမှာ ထိုယုံကြည်ခြင်းကို နာဇရက်မြို့သား ယေရှုအပေါ် အသုံးပြုခြင်းဖြစ်သည်။

The hope of Israel. That is, the expectation of the Messiah. Paul believed Jesus to be the complete fulfillment of this expectation. His faith was the faith held by all Jews. The only problem, and the great one, was the application of that faith to Jesus of Nazareth.

ဤသံကြိုးဖြင့် ချည်နှောင်ထားသည်။ သူ၏ဖမ်းဆီးမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည့်အရာမှာ ဂျူဒါယီဇင်အပေါ် သူ၏ ခိုင်မာသော ယုံကြည်မှုပင်ဖြစ်သည်။ သူသည် ဣသရေလ၏မျှော်လင့်ချက်ကို စွန့်လွှတ်ရန်ထက် သံကြိုးနှင့် သေဒဏ်ကို ခံစားရန် ရွေးချယ်ခဲ့သည်။

Bound with this chain. It was, actually, his firm belief in Judaism that had occasioned his arrest. He would rather suffer bonds and death than give up the hope of Israel.

၂၁. စာများလက်ခံရရှိခြင်းမရှိပါ။ ဤအရာသည် ထူးဆန်းသည်မဟုတ်ပါ။ ပေါလုသည် ဧကရာဇ်ထံ အယူခံဝင်ပြီးနောက် ကယ်ဆရိယမှ ထွက်ခွာသွားသော မည်သည့်သင်္ဘောမှ သူမရောက်မီ ရောမမြို့သို့ ရောက်ရှိဖွယ်မရှိပါ။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့၏စိတ်ထဲတွင် သူ့အား ဆန့်ကျင်သော ဘက်လိုက်မှုမရှိခဲ့ပါ။ လုကာသည် ပေါလုရောမမြို့တွင် နှစ်နှစ် (ဗျာ ၃၀) ကာလအတွင်း ယေရုသလင်မှ ပေါလုအား ဆန့်ကျင်သော စာများ ရောက်ရှိလာခြင်း သို့မဟုတ် ဂျူးခေါင်းဆောင်များက သူ့အား ဆန့်ကျင်သည့် အခြားဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော ခြေလှမ်းများကို မည်သည့်အရိပ်အမြွက်မှ မပေးခဲ့ပါ (AA ၄၅၃ ကို ကြည့်ပါ)။

21. Neither received letters. This was not strange. No ship leaving Caesarea after Paul had appealed to Caesar was likely to have reached Rome before he did. Thus their minds had not been prejudiced against him. Luke gives no hint of the arrival of any letters from Jerusalem against Paul during the two years (v. 30) he spent at Rome, or of other possible steps the Jewish leaders may have taken against him (cf. AA 453).

၂၂. ကျွန်ုပ်တို့ ကြားလိုပါသည်။ ဤပွင့်လင်းသော စိတ်ထားဖော်ပြမှုသည် လုံးဝရိုးသားဖြစ်ပေမည်။ ရောမမြို့ရှိ ဂျူးများသည် ပေါလုနှင့် သူ၏သတင်းစကားအကြောင်း အနည်းငယ်ကြားဖူးခဲ့ပြီး၊ ထပ်မံသိရှိလိုသည့် စိတ်အားထက်သန်မှုရှိခဲ့သည်။

22. We desire to hear. Perhaps this profession of open-mindedness was altogether sincere. The Jews of Rome had no doubt heard a little about Paul and his message, and were anxious to hear more.

ဤဂိုဏ်းဂဏ။ အခန်းများ ၅:၁၇; ၂၄:၅, ၁၄ ကို ကြည့်ပါ။

This sect. See on chs. 5:17; 24:5, 14.

ကျွန်ုပ်တို့သိသည်။ ရောမမြို့တွင် ခရစ်ယာန်အနည်းငယ်ရှိခဲ့ပြီး (ဗျာ ၁၅ ကို ကြည့်ပါ)၊ ၎င်းတို့မှတစ်ဆင့် ဂျူးခေါင်းဆောင်များထံသို့ အကန့်အသတ်ရှိသော သတင်းအချက်အလက်များ ရောက်ရှိခဲ့ပေမည်။ ဂျူဒီယာမှ ပြန်လာသော ဘုရားဖူးသွားသူများမှ သတင်းများ သို့မဟုတ် အနည်းဆုံး ကောလာဟလများလည်း ရှိခဲ့ပေမည်။

We know. There were already a few Christians in Rome (see on v. 15), through whom a limited knowledge no doubt reached the Jewish leaders there. There were doubtless also reports, or at least rumors, from Judea, brought by returning pilgrims.

ဆန့်ကျင်ပြောဆိုခံရသည်။ ဂျူးများအကြားတွင် ခရစ်ယာန်များအကြောင်း မနှစ်သက်ဖွယ်သတင်းများစွာ ရှိခဲ့ပေမည်။ တာစီတပ်စ်က ဤဂိုဏ်းသစ်အကြောင်း အလွန်အထင်အမြင်သေးစွာ ရေးသားခဲ့သည် (အန်းနယ်လ် xv. ၄၄)၊ ဆူတိုနီယပ်စ် (နီရို xvi. ၂) ကလည်း အလားတူပင် ရှုတ်ချခဲ့သည်။ ဂျပ်စတင်မာတီ (အေဒီ ၁၆၅ ခန့်တွင် ကွယ်လွန်သည်) က ခရစ်ယာန်များအား ဂျူးများမှ လာသော ဆဲဆိုမှုများအကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည် (ထရီဖိုနှင့် ဆွေးနွေးခြင်း ၁၇)။ ဤရောမဂျူးများသည် ခရစ်ယာန်များ ပါဝင်ပတ်သက်ခဲ့သော အခြေအနေများစွာ၊ ၎င်းတို့၏ မကောင်းသော စရိုက်အကြောင်း ကောလာဟလများ၊ နှင့် ၎င်းတို့၏ အံ့အားသင့်ဖွယ် လူဦးရေတိုးပွားမှုအကြောင်းကို ကြားဖူးခဲ့ပေမည်။ သို့သော် ဤရောမဂျူးများက ကြားဖူးသမျှအရာများသည် ခရစ်ယာန်များအား လုံးဝဆန့်ကျင်သည့် ဘက်လိုက်မှုမဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ဘဲ၊ ၎င်းတို့သည် ထပ်မံကြားနာလိုစိတ်ရှိခဲ့သည်။

Spoken against. Among the Jews there must have been many uncomplimentary reports about Christians. Tacitus wrote most disparagingly of the new sect (Annals xv. 44), and Suetonius (Nero xvi. 2) is equally condemnatory. Justin Martyr (died c. a.d. 165) speaks of calumnies against Christians, evidently from Jewish sources (Dialogue With Trypho 17). Perhaps these Roman Jews had heard not only of various situations in which Christians had become involved, and rumors of their evil character, but also of their astonishing increase in numbers. But as yet nothing these Roman Jews had heard prejudiced them completely against Christians as such, and they were willing to hear more.

၂၃. လူများစွာ။ စကားလုံးအရ “ပို၍များပြား”။ နောက်တစ်ကြိမ်တွေ့ဆုံမှုတွင် ဂျူးများသည် ပထမအကြိမ်ထက် ပိုမိုများပြားစွာ တက်ရောက်ခဲ့သည်။

23. Many. Literally, “more.” At the next meeting the Jews were present in greater numbers than upon the first occasion.

သူ၏နေရာ။ ဗျာ ၁၆; ဗျာ ၃၀ ကို ကြည့်ပါ။

His lodging. See on v. 16; cf. v. 30.

ရှင်းပြခဲ့သည်။ သံကြိုးဖြင့်ချည်နှောင်ထားသော်လည်း၊ ပေါလုသည် ဂျူးနားဆင်သူများထံ ဧဝံဂေလိတရားကို ဟောပြောနိုင်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် စတီဖန်က ပြုလုပ်ခဲ့သော (အခန်း ၇:၂-၅၃) နှင့် ပေါလုကိုယ်တိုင် အန်တီအုတ်ပိသီဒီယာတွင် ဟောပြောခဲ့သော တရားဒေသနာ (အခန်း ၁၃:၁၄-၄၁) နှင့် နှိုင်းယှဉ်နိုင်သော၊ ဂရုတစိုက်စဉ်းစားထားသော ဓမ္မပညာရပ်ဆိုင်ရာ တင်ပြချက်တစ်ခုဖြစ်ပေမည်။

Expounded. Though bound, Paul was still able to preach the gospel to his Jewish hearers. This must have been a carefully thought out theological presentation, comparable to that made by Stephen (ch. 7:2–53) and to the sermon by Paul himself at Antioch in Pisidia (ch. 13:14–41).

သက်သေခံခဲ့သည်။ သူသည် ယခုယေရှု၌ ပြည့်စုံလာသော မေရှိယမျှော်လင့်ချက်နှင့် ခရစ်၏ပြန်လည်ကြွရောက်လာမှု၏ သေချာမှုကို သက်သေခံခဲ့သည်။

Testified. He bore witness to the Messianic hope, now incarnate in Jesus, and to the certainty of Christ’s return.

ဘုရားသခင်၏နိုင်ငံတော်။ မဿဲ ၃:၂; ၄:၁၇; ၅:၂; လုကာ ၄:၁၉; တမန်တော် ၈:၁၂ ကို ကြည့်ပါ။

Kingdom of God. See on Matt. 3:2; 4:17; 5:2; Luke 4:19; Acts 8:12.

မောရှေ။ လုကာ ၂၄:၂၇, ၄၄ ကို ကြည့်ပါ။

Moses. See on Luke 24:27, 44.

မနက်မှညအထိ။ ဂျူးအချို့သည် ဧဝံဂေလိတရားကို ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဆန့်ကျင်ခဲ့ပြီး၊ အချို့သည် အမှန်တရားစကားကို ပိုမိုလိုလားခဲ့ကြသည်။ ထို့ကြောင့် မတူညီသောအကြောင်းပြချက်များဖြင့် ဂျူးများသည် တစ်နေ့လုံး နေထိုင်ခဲ့သည်။

Morning till evening. Evidently some of the Jews were firmly resisting the gospel, and some were hungering for more of the word of truth. Thus for varied reasons the Jews remained all day long.

၂၄. အချို့ယုံကြည်ခဲ့သည်။ ပေါလု၏ တရားဟောခြင်းအပေါ် ပုံမှန်တုံ့ပြန်မှု (အခန်းများ ၁၄:၄; ၁၇:၄; ၁၉:၉ ကို ကြည့်ပါ)။ ၎င်းသည် ခရစ်ယာန်ဧဝံဂေလိဟောပြောသူတိုင်း၏ အတွေ့အကြုံဖြစ်သည်။ လူတိုင်း၏ စိတ်နှလုံးသည် လွတ်လပ်သည်ကို အသိအမှတ်ပြုပြီး၊ ယုံကြည်သူများအတွက် ဘုရားသခင်ကို ကျေးဇူးတင်ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ “အချို့မယုံကြည်သည်” ဟူသော အချက်ကြောင့် ဘယ်သောအခါမှ စိတ်ဓာတ်မကျရပါ။

24. Some believed. The usual response to Paul’s preaching (see chs. 14:4; 17:4; 19:9). This is, indeed, the experience of every Christian evangelist. Recognizing that every man’s conscience is free, he must thank God for those who have believed and never lose heart on account of the fact that “some believed not.”

၂၅. သဘောမတူခဲ့ကြပါ။ အချို့သည် ဆဒ္ဒုကဲများကို ထောက်ခံပြီး အချို့သည် ဖာရိဆဲများကို ထောက်ခံခဲ့ပေမည် (အခန်း ၂၃:၆-၁၀ ကို ကြည့်ပါ)။

25. Agreed not. Possibly some favored the Sadducees and some the Pharisees (cf. ch. 23:6–10).

ဧဇာယာ။ ဆိုလိုသည်မှာ ပရောဖက်ဧဇာယဖြစ်သည်။

Esaias. That is, the prophet Isaiah.

ကျွန်ုပ်တို့၏ဘိုးဘွားများ။ စာသားဆိုင်ရာ သက်သေအထောက်အထားများက (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) “သင်တို့၏ဘိုးဘွားများ” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုကို ထောက်ခံသည်။ မယုံကြည်သော ဂျူးများသည် “ဘိုးဘွားများ” ကို လိုက်နာကြောင်း အတည်ပြုခဲ့ပေမည်။ ဤနေရာတွင် ပေါလုသည် ၎င်းတို့အား ယခုပြသသော မယုံကြည်မှုကို ထိုဘိုးဘွားများက ဆုံးမခဲ့သည့်အချက်ကို အသိအမှတ်ပြုရန် စိန်ခေါ်ခဲ့သည် (လုကာ ၁၆:၃၁; ယောဟန် ၈:၃၉, ၅၆ ကို ကြည့်ပါ)။

Our fathers. Textual evidence favors (cf. p. 10) the reading “your fathers.” The unbelieving Jews no doubt affirmed their adherence to the “fathers.” Paul here challenges them to recognize the fact that these same “fathers” censured the unbelief they now manifested (see on Luke 16:31; John 8:39, 56).

၂၆. ပြောဆိုခြင်း။ ပေါလုသည် ဧဇာယာ ၆:၉ ကို ကိုးကားခဲ့ပြီး၊ ၎င်းကို ယေရှုကိုယ်တိုင်က ဂျူးများအား ဆန့်ကျင်၍ အသုံးပြုခဲ့သည် (မဿဲ ၁၃:၁၄; မာကု ၄:၁၂; လုကာ ၈:၁၀; ယောဟန် ၁၂:၄၀)။ ကြားနာခြင်း။ ဤဓမ္မဟောင်းကျမ်းပိုဒ်စာအတွက် မှတ်ချက်ကို ဧဇာယာ ၆:၉, ၁၀; မဿဲ ၇:၂၁-၂၇ ကို ကြည့်ပါ။

26. Saying. Paul cites Isa. 6:9, which Jesus Himself had used against the Jews (Matt. 13:14; Mark 4:12; Luke 8:10; John 12:40).

Hearing. For comment on this OT passage see on Isa. 6:9, 10; cf. Matt. 7:21–27.

၂၇. ပြောင်းလဲခြင်း။ စကားလုံးအရ “ပြန်လှည့်ခြင်း” (မဿဲ ၃:၂; တမန်တော် ၂:၃၈; ၃:၁၉, ၂၀ ကို ကြည့်ပါ)။

27. Be converted. Literally, “turn again” (see on Matt. 3:2; Acts 2:38; 3:19, 20).

၂၈. ဘုရားသခင်၏ကယ်တင်ခြင်း။ ဆိုလိုသည်မှာ ယေရှုခရစ်မှတစ်ဆင့် ထင်ရှားပြသခဲ့သော ကယ်တင်ခြင်း (မဿဲ ၁:၂၁ ကို ကြည့်ပါ)။ ၎င်းတို့သည် ကြားနာလိမ့်မည်။ ပေါလုသည် အထူးသဖြင့် “ကြားနာ” ရန် ငြင်းဆိုသော ဂျူးများကို ဦးတည်ပြောဆိုနေသည် (ဗျာ ၂၄-၂၆ ကို ကြည့်ပါ)။ ဂျူးများက ဤသို့ငြင်းဆိုသောအခါ၊ ပေါလုသည် တစ်ပါးအမျိုးသားများထံ လှည့်သွားခဲ့သည်။

28. Salvation of God. That is, as it was revealed through Jesus Christ (see on Matt. 1:21).

They will hear. Paul is addressing, in particular, those Jews who refused to “hear” (see on vs. 24–26). When the Jews thus refused, Paul turned to the Gentiles.

၂၉. ထိုအခါ။ အရေးကြီးသော စာသားဆိုင်ရာ သက်သေအထောက်အထားများကို (စာမျက်နှာ ၁၀ ကို ကြည့်ပါ) ဗျာ ၂၉ ကို ဖယ်ထုတ်ရန် ကိုးကားနိုင်သည်။ သို့သော် ဖော်ပြထားသော အချက်သည် မငြင်းခုံနိုင်ပါ။

29. And when. Important textual evidence may be cited (cf. p. 10) for the omission of v. 29. The fact stated, however, is unquestioned.

၃၀. နှစ်နှစ်လုံးလုံး။ လုကာသည် ဤနှစ်နှစ်အတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သော အဖြစ်အပျက်များကို ဝိညာဉ်တော်၏ လမ်းညွှန်မှု သို့မဟုတ် ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်ဆန္ဒဖြင့် မှတ်တမ်းတင်ရန် မဦးတည်ခဲ့ပုံရသည်။ သူသည် လုကာနှင့် တမန်တော်များကျမ်းကို ဖြည့်စွမ်းရန် တတိယအတွဲတစ်ခု ရေးသားရန် စီစဉ်ထားပေမည်။ ဤနှစ်နှစ်အတွက် ကျွန်ုပ်တို့၏ တစ်ခုတည်းသော သတင်းအချက်အလက်မှာ အကျဉ်းထောင်စာလေးစောင်ဟု ခေါ်သော ဧဖက်၊ ဖိလိပ္ပိ၊ ကောလောသဲ၊ နှင့် ဖိလေမွန်တို့ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ဤကာလအတွင်း ရောမမြို့မှ ရေးသားခဲ့သည်ဟု ယူဆရသည်။ ပေါလုသည် အကျဉ်းကျခြင်း၏ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးကို ခံစားခဲ့ရသည် (ဧဖက် ၃:၁; ၄:၁; ဖိလိပ္ပိ ၁:၁၆; ကောလောသဲ ၄:၁၈; ဖိလေမွန် ၁, ၉, ၁၀)။ သူသည် ၎င်း၏တရားစီရင်မှု၏ ရလဒ်အတွက် စိုးရိမ်ခဲ့သည် (ဖိလိပ္ပိ ၂:၂၃, ၂၄)။ လုကာနှင့် အရစ္စတာကပ်စ် (တမန်တော် ၂၇:၂) တို့သည် သူနှင့်အတူရှိခဲ့သည်၊ ဧဖက်သို့ စာယူသွားသော တုကိကပ်စ် (ဧဖက် ၆:၂၁)၊ ဖိလိပ္ပိသို့ (ဖိလိပ္ပိ ၁:၁)၊ ကောလောသဲသို့ (ကောလောသဲ ၁:၁)၊ နှင့် ပြောင်းလဲလာသော ကျွန်ပိုင်ရှင် ဖိလေမွန်သို့ (ဖိလေမွန် ၁) စာများတွင် သူ၏နာမည်ပါဝင်ခဲ့သော တိမောသေ၊ ဖိလိပ္ပိမှ ပစ္စည်းအကူအညီယူလာသော ဧဖပရိုဒိတ်စ် (ဖိလိပ္ပိ ၄:၁၈)၊ ၎င်း၏သခင် ဖိလေမွန်ထံမှ ထွက်ပြေးလာပြီး ရောမမြို့တွင် ပေါလုနှင့် သိကျွမ်းခဲ့သော အိုနီစီမတ်စ် (ကောလောသဲ ၄:၉; ဖိလေမွန် ၁၀)၊ ဗာနဗတ်၏ဆွေမျိုး မာကု၊ ပြောင်းလဲလာသော ဂျူးလူမျိုး ယေရှုဟု ခေါ်သော ဂျပ်စတပ်စ်၊ ကောလောသဲမှ ဧဖပရာစ် (ကောလောသဲ ၄:၁၀-၁၂)၊ နှင့် ဒေမတ်စ် (ကောလောသဲ ၄:၁၄; ၂ တိမောသေ ၄:၁၀ ကို ကြည့်ပါ) တို့လည်း ပေါလုနှင့်အတူ ရှိခဲ့သည်။ သူသည် အကျဉ်းသားဖြစ်နေသော်လည်း၊ ဤနှစ်များအတွင်း ပေါလု၏ ဧဝံဂေလိတရားအတွက် သက်သေခံမှုသည် အလွန်ထိရောက်ခဲ့ပြီး၊ သူ၏အကျဉ်းကျခံရမှု၏ နောက်ဆုံးအချိန်များတွင် သူသည် “ငါ့အား ဖြစ်ပျက်ခဲ့သောအရာများသည် ဧဝံဂေလိတရား၏ တိုးတက်မှုအတွက် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်” ဟု ကြေညာနိုင်ခဲ့သည် (ဖိလိပ္ပိ ၁:၁၂)။

30. Two whole years. It seems that Luke was not led by the Spirit or by his own inclination to set down the events of these two years. Perhaps he had planned to write a third volume to supplement Luke and Acts. Our only information for these two years is from the four so-called prison epistles, generally thought to have been written from Rome during this period: Ephesians, Philippians, Colossians, and Philemon. We know that Paul felt the burden of imprisonment, both psychologically and physically (Eph. 3:1; 4:1; Phil. 1:16; Col. 4:18; Philemon 1, 9, 10). He felt concern for the outcome of his trial (Phil. 2:23, 24). We know that Luke and Aristarchus (Acts 27:2) were with him, as well as Tychicus (Eph. 6:21), who carried the epistle to Ephesus, and Timothy, whose name was joined with his in letters to Philippi (Phil. 1:1), to Colossae (Col. 1:1), and to the converted slaveowner, Philemon (Philemon 1). Epaphroditus brought Paul material aid from Philippi (Phil. 4:18). Onesimus, who had fled from his master Philemon, became acquainted with Paul while he was in Rome (Col. 4:9; Philemon 10). Mark, the relative of Barnabas, and Jesus called Justus, a convert, and Epaphras from Colossae were also with Paul (Col. 4:10–12). Demas was there also (Col. 4:14; cf. 2 Tim. 4:10). Although he was a prisoner, yet Paul’s testimony to the gospel was so effective during these years that probably toward the end of his imprisonment he could declare that “the things which happened unto me have fallen out rather unto the furtherance of the gospel” (Phil. 1:12).

ကိုယ်ပိုင်ငှားရမ်းထားသောအိမ်။ ရောမမြို့မှ သူငယ်ချင်းများနှင့် အခြားနေရာများ၊ အထူးသဖြင့် ဖိလိပ္ပိမှ (ဖိလိပ္ပိ ၄:၁၈) ငွေကြေးထောက်ပံ့မှုများ ရရှိခဲ့ပြီး၊ ပေါလုသည် ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်စရိတ်များကို ကာမိရန် လက်ဖြင့်အလုပ်လုပ်နိုင်ခြင်းမရှိတော့ပါ။

Own hired house. Financial support must have come from friends in Rome and elsewhere, perhaps especially Philippi (Phil. 4:18), for Paul was no longer able to labor with his hands to defray his personal expenses.

ဝင်လာသူအားလုံး။ ပေါလုသည် လွတ်လပ်စွာ ဆက်သွယ်ပြောဆိုခွင့်ကို ခံစားခဲ့သည်။

All that came in. Paul enjoyed freedom of intercourse.

၃၁. ဘုရားသခင်၏နိုင်ငံတော်။ အစပိုင်းမှစ၍ ခရစ်ယာန်သတင်းစကားသည် “နိုင်ငံတော်” နှင့်ပတ်သက်သော တစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည် (မဿဲ ၃:၂; မာကု ၁:၁၄)။ သခင်ယေရှုနှင့်ပတ်သက်သည်။ ၎င်းသည် ပေါလု၏ စကားပြောဆိုမှုအားလုံး၏ ဗဟိုနှင့် အပြင်ဘက်အတိုင်းအတာဖြစ်သည်။

31. The kingdom of God. From the beginning, the Christian message had been one concerning “the kingdom” (Matt. 3:2; Mark 1:14).

ယုံကြည်မှု။ စကားလုံးအရ “လွတ်လပ်မှု”၊ “မကြောက်မရွံ့သော ယုံကြည်မှု”၊ “ရွှင်မြူးသော သတ္တိ”။ သူ့ကို တားမြစ်သူမရှိ။ ဧကရာဇ်၊ တပ်မှူး၊ အစောင့်၊ သို့မဟုတ် ဂျူးများမှ ပေါလုအား ဧဝံဂေလိတရားကို ဟောပြောခြင်းကို တားမြစ်သူမရှိခဲ့ပါ။ ဧဝံဂေလိဟောပြောသူကိုယ်တိုင်သည် ချည်နှောင်ခံထားရသော်လည်း၊ ဧဝံဂေလိသတင်းစကားကို ချည်နှောင်မထားပါ။

Concern the Lord Jesus. This was the center and circumference of all Paul’s conversation.

Confidence. Literally, “freedom,” “fearless confidence,” “cheerful courage.”

No man forbidding him. Neither emperor, tribune, guard, nor Jew forbade Paul to proclaim the gospel. The evangelist himself was bound, but not the gospel message.

ဤသည်မှာ အစောပိုင်းခရစ်ယာန်အသင်းတော်၏ သမ္မာကျမ်းစာသမိုင်းကို အဆုံးသတ်သည်။ လုကာက နောက်ထပ်မှတ်တမ်းတစ်ခုရေးသားခဲ့လျှင်၊ ၎င်းသည် ယခုမရှိတော့ပါ။ ပေါလု၏လွတ်မြောက်မှုနှင့် ၎င်း၏ဒုတိယအကျဉ်းကျခံရမှုနှင့် သေဆုံးမှုအတွက်၊ ကျွန်ုပ်တို့တွင် သင်ပုန်းကျမ်းများဟု ခေါ်သော ၁ တိမောသေ၊ ၂ တိမောသေ၊ နှင့် တိတုပ်စ်တို့တွင် အရိပ်အမြွက်များသာ ရှိပြီး၊ အစောပိုင်းခရစ်ယာန်ဓလေ့ထုံးတမ်းများတွင်လည်း ရှိသည်။ စာမျက်နှာ ၁၀၁, ၁၀၂, ၁၀၇ ကို ကြည့်ပါ။

This closes the Biblical history of the early church. If Luke wrote a further account, it is no longer extant. For the years following Paul’s release and for his second imprisonment and death we have only hints in the so-called pastoral epistles, 1 Timothy, 2 Timothy, and Titus, and in early Christian tradition. See also pp. 101, 102, 107.

Ellen G. White comments

1–31 AA 445-453

2, 3 AA 445

2–5 ML 334

4–10 AA 446

11–14 AA 447

15 AA 448, 449

16 AA 485

16–20 AA 450

22, 23 AA 451

30, 31 AA 453; GC 208

Thursday, May 22, 2025

တမန်တော်ဝတ္ထု - Acts

အစောပိုင်း ခရစ်ယာန်အသင်း

ဧဝံဂေလိမစ်ရှင်

ယေရှု၏ဓမ္မအမှုပြီးဆုံးခြင်း

အစားထိုးပေးဆပ်ခြင်း

ပြန်လည်ထမြောက်ခြင်း

ရက်ပေါင်းလေးဆယ်

စီစရိုး၊ မားကပ်စ် တူလီးယပ်စ်

ဒိုင်အို ကက်ရှီးယပ်စ် ကိုစီယာနပ်စ်

ဂျိုးဇီဖပ်စ် ဖလေးဗီးယပ်စ်

ဗယ်လီးယပ်စ် ပက်တာကူလပ်စ်၊ ဂိုင်းယပ်စ်

ဆယ်လပ်စတီးယပ်စ် ခရစ္စပက်စ်၊ ဂိုင်းယပ်စ်

လို့ဘ် ဂန္ထဝင်စာပေစုစည်းမှု

ဆီနီကာ၊ လူစီးယပ်စ် အန္နီးယပ်စ်

လီဗီးယပ်စ်၊ တိုင်တပ်စ်

ဆူအီတိုနီးယပ်စ် ထရန်ကွီးလပ်စ်၊ ဂိုင်းယပ်စ်

တာစီတပ်စ်၊ ဂိုင်းယပ်စ် ကော်နီလီးယပ်စ်

အခွင့်အာဏာများ

တမန်တော်များနှင့် ပေါလ်၏စာများ၏ သက္ကရာဇ်ဇယား

I. နိဒါန်း

II. လောကီသမိုင်းဆိုင်ရာ အချက်အလက်များ

ဧဖက်မြို့ပတ်ဝန်းကျင်

No comments:

Post a Comment

Blog Archive

Wikipedia