Myanmar 3AM (Official) : ထွက်မြောက်ရာကျမ်း

ထွက်မြောက်ရာကျမ်း - Exodus

မောရှေ၏ဒုတိယစာအုပ်ဟုခေါ်သော ထွက်မြောက်ရာကျမ်း

The Second Book of Moses Called exodus

နိဒါန်း

introduction

၁. ခေါင်းစဉ်။ ပင်တေကော့စာအုပ်ငါးစောင်အနက် အခြားစာအုပ်များကဲ့သို့ပင် ထွက်မြောက်ရာကျမ်းကို ဂျူးလူမျိုးများက ဟီဘရူးစာသားပထမစာကြောင်းဖြစ်သည့် “ဝါအဲလဟ် ရှမော့သ်” ဆိုသည့် “ဤသူတို့၏အမည်များ” ဟူသောအမည်ဖြင့် သတ်မှတ်သည်။ ထွက်မြောက်ရာ (Exodus) ဟူသောအမည်သည် ဂရိစကားလုံးနှစ်လုံးဖြစ်သည့် “ထွက်သွားရာလမ်း” သို့မဟုတ် “အီဂျစ်မှထွက်သွားခြင်း” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ကို ဆောင်သည်။ ဤအမည်ကို အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်သူများက ဗူးဂိတ်မှတစ်ဆင့် အယ်လ်အယ်က်စ်မှယူဆောင်ခဲ့သည်။ ဤအသုံးအနှုန်းသည် စာအုပ်၏ဗဟိုအကြောင်းအရာဖြစ်သည့် အစ္စရေးလူမျိုးတို့၏အီဂျစ်မှထွက်ခွာခြင်းကို ရည်ညွှန်းသည်။ “မောရှေ၏ဒုတိယစာအုပ်” ဟူသောစကားလုံးများသည် ဟီဘရူးစာသားတွင်မပါရှိဘဲ နောက်ပိုင်းတွင်ထည့်သွင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

1. Title. Like each of the other four books of the Pentateuch, Exodus is designated by the Jews according to the first phrase of the Hebrew text, We’eleh shemoth, “And these are the names.” The name Exodus is a compound of two Greek words meaning “the way out” or “the going out” (of the Israelites from Egypt), and was adopted by English translators from the Vulgate, which in turn took it from the LXX. This term refers, of course, to the central theme of the book. The words, “The Second Book of Moses,” do not appear in the Hebrew text but were added at a later time.

၂. ရေးသားသူ။ ထွက်မြောက်ရာကျမ်း၏ရေးသားသူဆိုင်ရာမေးခွန်းသည် ပင်တေကော့စာအုပ်များ၊ အထူးသဖြင့် ၎င်း၏ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေသော ကမ္ဘာဦးကျမ်းနှင့် အနီးကပ်ဆက်စပ်နေသည်။ ထွက်မြောက်ရာကျမ်းသည် ပင်တေကော့စာအုပ်များ၏ရေးသားသူကို ဖော်ထုတ်ရာတွင် အရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍမှပါဝင်သည်။ အကြောင်းမှာ ၎င်း၏ဖော်ပြချက်အချို့သည် မောရှေအား စာအုပ်၏သတ်မှတ်ထားသောအပိုင်းများ၏ရေးသားသူအဖြစ် ဖော်ပြထားသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ဥပမာ၊ မောရှေသည် အမာလက်များနှင့်တိုက်ခိုက်မှုကို “စာအုပ်တစ်အုပ်တွင်” မှတ်တမ်းတင်ရန် ညွှန်ကြားခံရသည် (အခန်း ၁၇:၁၄)။ ဤအချက်သည် နံပါတ်ကျမ်း ၃၃:၂ နှင့်အတူ မောရှေသည် မှတ်တမ်းတစ်ခုထားရှိခဲ့သည်ဟု ညွှန်ပြသည်။ ထွက်မြောက်ရာ ၂၄:၄ တွင် သူသည် အခန်း ၂၀:၂၁ မှ ၂၃:၃၃ အထိ ပါရှိသော ပညတ်များကို ရေးသားခဲ့ကြောင်း၊ ဆိုလိုသည်မှာ “ပဋိညာဉ်စာအုပ်” (အခန်း ၂၄:၇) ဖြစ်သည်။ အခန်း ၃၄:၂၇ အရ သူသည် အဆိုပါအခန်း ၃၄:၁၁-၂၆ တွင်ဖော်ပြထားသော ဗျာဒိတ်တော်၏ရေးသားသူဖြစ်သည်။ ထွက်မြောက်ရာကျမ်းတွင်ပါရှိသော သက်သေများသည် မောရှေအား သမိုင်းဆိုင်ရာနှင့် အခြားဖော်ပြချက်များ၏ရေးသားသူအဖြစ် တိကျစွာညွှန်ပြသည်။ မောရှေမှလွဲ၍ ပင်တေကော့စာအုပ်များတွင် မည်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်ကိုမျှ ၎င်း၏အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုခုကို ရေးသားသူအဖြစ် ဖော်ပြထားခြင်းမရှိပေ။

2. Authorship. The question of the authorship of the book of Exodus is closely related to that of all the books of the Pentateuch, and Genesis in particular, of which it is the continuation. The book of Exodus plays an important role in the problem of identifying the author of the Pentateuch, since certain of its statements designate Moses as the author of specific parts of it. Moses, for instance, was to record the battle against the Amalekites “in a book” (ch. 17:14). This, together with Num. 33:2, points to the fact that Moses kept a diary. It is evident from Ex. 24:4 that he wrote down the ordinances contained in chs. 20:21 to 23:33, the “book of the covenant” (ch. 24:7). According to ch. 34:27 he is the author of the revelation recorded in vs. 11–26. The evidence preserved in the book of Exodus itself thus points specifically to Moses as the author of historical and other reports found in it. Except for Moses, no individual is mentioned in the Pentateuch as having written any part of it.

စာအုပ်၏ပထမပိုင်းတွင် အီဂျစ်စကားလုံးများစွာကို အသုံးပြုထားခြင်းနှင့် အီဂျစ်ဘဝနှင့် ဓလေ့ထုံးတမ်းများကို တိကျစွာဖော်ပြထားခြင်းသည် ရေးသားသူသည် အီဂျစ်တွင် ပညာသင်ကြားခဲ့ပြီး ထိုနိုင်ငံနှင့် ၎င်း၏ယဉ်ကျေးမှုကို နီးကပ်စွာသိရှိသူဖြစ်ကြောင်း အကြံပြုသည်။ ယောသပ်ခေတ်ပြီးနောက် ထွက်မြောက်ရာဇာတ်လမ်းကို ရေးသားရန် အခြားမည်သည့်ဟီဘရူးလူမျိုးမှ အရည်အချင်းမရှိခဲ့ပေ။ မောရှေတစ်ဦးတည်းသာ “အီဂျစ်လူမျိုး၏ပညာရပ်အားလုံးတွင် ကျွမ်းကျင်သူ” ဖြစ်ပုံရသည် (တမန်တော် ၇:၂၂)။ သို့သော် မောရှေရေးသားသူဖြစ်ကြောင်း အင်အားကြီးဆုံးသက်သေမှာ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင်တွေ့ရသည်။ မာကု ၁၂:၂၆ တွင် ခရစ်တော်သည် ထွက်မြောက်ရာ ၃:၆ မှ ကိုးကားပြီး ၎င်း၏ရင်းမြစ်ကို “မောရှေ၏စာအုပ်” ဟုရည်ညွှန်းသည် (ဂျီစီ ၄၃၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤထည့်သွင်းစဉ်းစားမှုသုံးရပ်—စာအုပ်ကိုယ်တိုင်၏တိုက်ရိုက်သက်သေ၊ ရေးသားသူသည် အီဂျစ်တွင် ပညာသင်ကြားခဲ့ကြောင်း သွယ်ဝိုက်သောသက်သေ၊ နှင့် ခရစ်တော်၏သက်သေခံချက်—ဤအရာအားလုံးသည် မောရှေသည် ထွက်မြောက်ရာကျမ်း၏ရေးသားသူဖြစ်သည်ဟူသော ဂျူးရိုးရာဓလေ့ကို အာမခံသည်။

The use of many Egyptian words and the accurate description of the Egyptian life and customs appearing in the first part of the book strongly suggest that the author had been educated in Egypt and was intimately acquainted with the country and its culture. No other known Hebrew after the time of Joseph was qualified to write the story of the Exodus. Moses alone seems to have been “learned in all the wisdom of the Egyptians” (Acts 7:22). The strongest proof of Mosaic authorship, however, is found in the New Testament. In Mark 12:26 Christ quotes from Ex. 3:6, and refers to His source as “the book of Moses” (see GC 434). These three considerations—the direct witness of the book itself, the indirect evidence that the author was educated in Egypt, and the testimony of Christ—all guarantee the accuracy of the Jewish tradition that Moses wrote the book of Exodus.

၃. သမိုင်းဆိုင်ရာနောက်ခံ။ မောရှေ၏ပထမစာအုပ်ဖြစ်သော ကမ္ဘာဦးကျမ်းသည် ကမ္ဘာဖန်ဆင်းခြင်းမှ အုပ်စိုးသူခေတ်အဆုံးအထိ ဘုရားရွေးချယ်ထားသူများ၏သမိုင်းကို ရာစုနှစ်များစွာကာလအတွင်း အကျဉ်းချုပ်ဖော်ပြထားသည်။ သို့သော် ၎င်း၏ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေသော ထွက်မြောက်ရာကျမ်း၏ ပထမနှစ်ခန်းသည် နှစ်ပေါင်း ရှစ်ဆယ်ခန့်ကိုသာ လွှမ်းခြုံထားပြီး စာအုပ်၏ကျန်အပိုင်းသည် တစ်နှစ်ခန့်ကိုသာ လွှမ်းခြုံထားသည်။

3. Historical setting. Moses’ first book, Genesis, presents a brief outline of the history of God’s chosen ones from the creation of the world to the close of the patriarchal age, a period of many centuries. In its first two chapters, however, Exodus, the continuation of Genesis, covers only about 80 years, and in the remainder of the book but a year or so.

ရှေးဟောင်းသုတေသနဆိုင်ရာ သက်သေမရှိခြင်းကြောင့် အီဂျစ်ရှိ အစ္စရေးလူမျိုး၏သမိုင်းဆိုင်ရာ အချက်အလက်များကို ပြတ်ပြတ်သားသားမဖော်ပြနိုင်သော်လည်း၊ ယောသပ်နှင့် ယာကုပ်တို့သည် ဟစ်ဆို့စ်များခေတ်တွင် အီဂျစ်သို့ဝင်ရောက်ခဲ့သည်ဟု ကောက်ချက်ချရန် လုံလောက်သောသက်သေရှိပုံရသည်။ ဤဆီမစ်အုပ်စိုးသူများသည် ၎င်းတို့၏လူမျိုးရင်းသားဆွေမျိုးများဖြစ်သည့် ဟီဘရူးလူမျိုးများနှင့် ဖော်ရွေစွာဆက်ဆံခဲ့ပြီး ၎င်းတို့လက်ထက်တွင် ယောသပ်သည် ဂုဏ်ပြုမှုနှင့် ကျော်ကြားမှုရရှိခဲ့သည်။ သို့သော် နိုင်ငံခြားသားအုပ်စိုးသူများနှင့် သိမ်မွေ့စွာအုပ်ချုပ်ပြီး လက်အောက်ခံများ၏အကျိုးအတွက် လုပ်ဆောင်ခဲ့သော်လည်း၊ ဟစ်ဆို့စ်များသည် ဇာတိအီဂျစ်လူမျိုးများက မုန်းတီးခံရမည်ဖြစ်သည်။

Though the absence of archeological evidence prevents our dogmatizing on various points of the history of the Israelites in Egypt, there seems to be sufficient evidence to justify the conclusion that Joseph and Jacob entered Egypt during the time of the Hyksos. These Semitic rulers were friendly toward their racial relatives, the Hebrews, and under them Joseph rose to honor and fame. As foreign invaders and rulers, however, the Hyksos would be hated by native Egyptians even though they might rule with a light hand and work in the interests of their subjects.

ဟစ်ဆို့စ်များသည် အီဂျစ်ကို နှစ်ပေါင်း တစ်ရာ့ငါးဆယ်ခန့် (ဘီစီ ၁၇၃၀-၁၅၈၀) အုပ်ချုပ်ပြီးနောက်၊ အထက်အီဂျစ်မှ ဒေသခံအီဂျစ်မင်းသားနှင့် ဟစ်ဆို့စ်များ၏လက်အောက်ခံဖြစ်သူ ဆီကီနင်ရီက ပုန်ကန်ခဲ့သည်။ ဤပုန်ကန်မှု၏မှတ်တမ်းသည် နောက်ပိုင်းဒဏ္ဍာရီဆန်သောဇာတ်လမ်းတွင် ပေါ်ထွက်လာပြီး၊ အီဂျစ်၏လွတ်လပ်ရေးကို ပြန်လည်ရယူရန် သူ၏ကြိုးပမ်းမှု၏ အောင်မြင်မှု သို့မဟုတ် ကျရှုံးမှုကို မဖော်ပြပေ။ သူ၏မမ်မီ (ရုပ်ကြွင်း) တွင် ပြင်းထန်သောဦးခေါင်းဒဏ်ရာများရှိပြီး၊ ဟစ်ဆို့စ်များနှင့်တိုက်ပွဲတွင် ပြင်းထန်သောသေဆုံးမှုကို တိတ်ဆိတ်စွာသက်သေထူသည်။

When the Hyksos had ruled over Egypt for some 150 years (c. 1730-1580 b.c.), Sekenenre, a local Egyptian prince of Upper Egypt and vassal of the Hyksos, revolted. The record of this rebellion appears in a legendary story of later date, and does not reveal the success or failure of his attempt to restore the independence of Egypt. His mummy shows terrible head wounds, mute witness to a violent death, incurred, perhaps, on the battlefield as he fought the Hyksos.

လွတ်လပ်ရေးအတွက် တကယ့်တိုက်ပွဲသည် ဆီကီနင်ရီ၏သားနှင့် ဆက်ခံသူ ကမိုးစ်မှစတင်ခဲ့သည်။ သူသည် အထက်နှင့်အလယ်အီဂျစ်မှ ဟစ်ဆို့စ်များကို နှင်ထုတ်ပြီး ၎င်းတို့၏အာဏာကို အရှေ့ဒယ်လ်တာဒေသသို့ ကန့်သတ်ခဲ့သည်။ သို့သော် ကမိုးစ်သည် ဟစ်ဆို့စ်များကို နောက်ဆုံးနှင်ထုတ်ခြင်းကို မမြင်ရဘဲ သေဆုံးခဲ့သည်။ ဤအမှုကို သူ၏ညီငယ် အမိုးစ်က ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး၊ မုန်းတီးခံရသောရန်သူများကို အနိုင်ယူကာ ၎င်းတို့၏မြို့တော် အာဗာရစ်ကို လက်နက်ချရန် အတင်းအကြပ်ပြုခဲ့သည်။ အာဗာရစ်ကျဆုံးခြင်းဖြင့် ဟစ်ဆို့စ်များသည် အီဂျစ်ရှိ ၎င်းတို့၏နောက်ဆုံးခိုင်မြဲရာနေရာကို ဆုံးရှုံးခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၎င်းတို့သည် တောင်ပိုင်းပါလက်စတိုင်းရှိ ရှာရူဟင်သို့ ဆုတ်ခွာခဲ့ပြီး၊ ၎င်းကို အမိုးစ်က သုံးနှစ်ကြာ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုဖြင့် သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ ရှာရူဟင်ဆုံးရှုံးခြင်းနှင့် ဟစ်ဆို့စ်များ၏မြောက်ဘက်သို့ ဆုတ်ခွာခြင်းသည် ၎င်းတို့၏အာဏာပြီးဆုံးခြင်းနှင့် သမိုင်းမှပျောက်ကွယ်သွားခြင်းကို အမှတ်အသားပြုသည်။

The real struggle for freedom began with Kamose, the son and successor of Sekenenre. He succeeded in expelling the Hyksos from Upper and Middle Egypt and limiting their power to the eastern Delta region. Yet, Kamose did not live to see the ultimate expulsion of the Hyksos. This was accomplished by his younger brother Ahmose, who defeated the hated enemies and forced the surrender of their capital city, Avaris. With the fall of Avaris the Hyksos lost their last stronghold in Egypt. They then withdrew to Sharuhen in southern Palestine, which in turn was conquered by Ahmose after a three years’ campaign. The loss of Sharuhen, and the resulting retreat of the Hyksos to the north, marked the end of their power and their disappearance from history.

ဟစ်ဆို့စ်များကို အောင်မြင်စွာအနိုင်ယူပြီးနောက်၊ သီဘိစ်မှအုပ်စိုးသူများသည် အီဂျစ်တစ်ခုလုံး၏ အငြင်းပွားမှုမရှိသော ဘုရင်များဖြစ်လာခဲ့သည်။ ဆယ်ရှစ်ခုမြောက်မင်းဆက်၏ဘုရင်များအဖြစ် ၎င်းတို့သည် အီဂျစ်ကို လွတ်မြောက်စေရုံသာမက နူးဘီးယားနှင့် ပါလက်စတိုင်းကိုပါ အောင်နိုင်ခဲ့ပြီး၊ ခိုင်မာကြီးမားသော ချမ်းသာသောအင်ပါယာကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ “ယောသပ်ကို မသိသော” ဤအုပ်စိုးသူများအတွက် (ထွက်မြောက်ရာ ၁:၈)၊ အရှေ့ဒယ်လ်တာရှိ ဂေါရှင်မြေတွင်နေထိုင်သော အစ္စရေးလူမျိုးဟူသည့် ဤသူစိမ်းများကို သံသယဖြင့်ကြည့်ရှုခြင်းသည် သဘာဝကျသည်။ ဇာတိအီဂျစ်လူမျိုးများသည် ၎င်းတို့ကို ယုံကြည်ရန် မမျှော်လင့်နိုင်ပေ။ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့သည် ဟစ်ဆို့စ်များလက်ထက်တွင် ထိုနေရာတွင်အခြေချခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့နှင့် လူမျိုးရေးအရ ဆက်စပ်နေပြီး၊ ၎င်းတို့က မျက်နှာသာပေးခံခဲ့ရသည်။

Having successfully defeated the Hyksos, the rulers of Thebes became undisputed monarchs of all Egypt. As kings of the Eighteenth Dynasty they not only liberated Egypt but subjugated Nubia and Palestine as well, and built a strong and wealthy empire. It was only natural for those rulers, who “knew not Joseph” (Ex. 1:8), to view with suspicion these strangers, the Israelites, who occupied the land of Goshen in the eastern Delta. Native Egyptians could not be expected to trust them, for they had settled there under the Hyksos, were racially related to them, and had been favored by them.

ဆယ်ရှစ်ခုမြောက်မင်းဆက်၏ ဘုရင်များ၏ အချိန်ဇယားသည် ယခုအချိန်ထိ ပြတ်သားစွာ သတ်မှတ်မထားရသေးပါ။ အောက်ပါ ရက်စွဲများသည် အကောင်းဆုံး ရရှိနိုင်သော သက်သေများအပေါ် အခြေခံထားသော်လည်း အနီးစပ်ဆုံး မမှန်ကန်ပါ။ အာမို့စ် သည် အမိန်ဟိုတပ် ပထမကို (ဘီစီ ၁၅၄၆-၁၅၂၅) ဆက်ခံခဲ့ပြီး၊ သူသည် တောင်ဘက်နှင့် အနောက်ဘက်တွင် စစ်ဆင်ရေးများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ သူ၏သား သုတ်မို့စ် ပထမသည် (ဘီစီ ၁၅၂၅-၁၅၀၈) ဆီးရီးယားသို့ စစ်ဆင်ရေးကို ယူဖရေးတီးမြစ်အထိ ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး၊ သူ၏ ဘုရားကျောင်းများ တည်ဆောက်ရာတွင် အာရှတိုက်သားကျွန်များကို အသုံးပြုခဲ့ကြောင်း မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သော ပထမဆုံး ဘုရင်ဖြစ်သည်။ သူသည် ဟီးဗရူးလူမျိုးများကို ရည်ညွှန်းဖွယ်ရှိသည်။ သူ့ကို အားနည်းသော သားဖြစ်သူ သုတ်မို့စ် ဒုတိယ (ဘီစီ ၁၅၀၈-၁၅၀၄) က ဆက်ခံခဲ့ပြီး၊ သူသေဆုံးပြီးနောက် သုတ်မို့စ် ပထမမှ သမီးဖြစ်သူ ဟတ်ရှပ်ဆွတ်သည် အီဂျစ်ကို ငြိမ်းချမ်းစွာ ၂၂ နှစ်ကြာ (ဘီစီ ၁၅၀၄-၁၄၈၂) အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ မိုးဇစ်၏ ဘဝ၏ ပထမ ၄၀ နှစ်သည် သုတ်မို့စ် ပထမနှင့် သုတ်မို့စ် ဒုတိယ၊ ဟတ်ရှပ်ဆွတ် တို့၏ အုပ်ချုပ်မှုကာလအတွင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သောကြောင့် သူမသည် မိုးဇစ်ကို မွေးစားမိခင်ဖြစ်လာဖွယ်ရှိသည်။ ဤမှတ်တမ်းအတွက် လက်ခံထားသော သမ္မာကျမ်းစာ အချိန်ဇယားအရ၊ မိုးဇစ်သည် သုတ်မို့စ် တတိယ၏ တစ်ဦးတည်းအုပ်ချုပ်မှု မစတင်မီ နှစ်အနည်းငယ်အလိုတွင် အီဂျစ်မှ ထွက်ပြေးခဲ့သည်။

The chronology of the kings of the Eighteenth Dynasty has not yet been fixed definitely. The following dates, though based on the best available evidence, are only approximately correct. Ahmose was followed by Amenhotep I (1546-1525 b.c.), who campaigned in the south and west. His son Thutmose I (1525-1508 b.c.), who pressed his Syrian campaign to the river Euphrates, was the first king to record the use of Asiatic slaves in the construction of his temples. It is possible that he refers to the Hebrews. He was followed by his weak son, Thutmose II (1508-1504 b.c.), after whose death Hatshepsut, a daughter of Thutmose I, ruled Egypt peacefully for 22 years (1504-1482 b.c.). It is probable that she became the foster mother of Moses, since the first 40 years of his life came during the reigns of Thutmose I, Thutmose II, and Hatshepsut. According to the Biblical chronology adopted for this commentary, Moses fled from Egypt a few years before the beginning of the sole reign of Thutmose III.

ဟတ်ရှပ်ဆွတ်၏ အုပ်ချုပ်မှု စတင်ချိန်တွင် ယဇ်ပုရောဟိတ်များ၏ ပုန်ကန်မှုကြောင့် သူမသည် တူဖြစ်သူ သုတ်မို့စ် တတိယနှင့် ပူးတွဲအုပ်ချုပ်မှုကို လက်ခံခဲ့ရသည်။ သူမ၏ ရုတ်တရက် ပျောက်ကွယ်သွားမှုသည် အကြမ်းဖက်မှု သို့မဟုတ် သဘာဝအကြောင်းများကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ဟတ်ရှပ်ဆွတ်သည် မိုးဇစ်ကို မွေးစားခဲ့သော မင်းသမီးဖြစ်လျှင်၊ ယဇ်ပုရောဟိတ်များ၏ ဤပုန်ကန်မှုသည် မိုးဇစ်က ယဇ်ပုရောဟိတ်အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ရန် ငြင်းပယ်မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည် (စာမျက်နှာ ၂၄၅ ကို ကြည့်ပါ)။ သုတ်မို့စ် တတိယသည် တစ်ဦးတည်း အုပ်ချုပ်သူဖြစ်လာသည်နှင့် (ဘီစီ ၁၄၈၂-၁၄၅၀) သူသည် ပါလက်စတိုင်းသို့ စစ်ဆင်ရေးထွက်ခဲ့ပြီး၊ မဂိဒိုတွင် ဆီးရီးယားနှင့် ပါလက်စတိုင်း မင်းသားများ၏ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ကို အနိုင်ယူခဲ့သည်။ သူ၏ အာရှတိုက်အင်ပါယာသည် နှစ်စဉ် စစ်ဆင်ရေးများဖြင့် အင်အားပြသမှုဖြင့် ထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။ သူ၏ အဘိုးကဲ့သို့ပင်၊ သူသည် ဘုရားကျောင်းတည်ဆောက်ရေးအစီအစဉ်တွင် အာရှတိုက်သားကျွန်များကို အသုံးပြုခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ သူသည် မိုးဇစ်ထွက်ပြေးခဲ့ရသည့် ဖာရိုဘုရင်ဖြစ်ဖွယ်ရှိသည်။ သုတ်မို့စ် တတိယ ပြီးနောက်၊ သူ၏သား အမိန်ဟိုတပ် ဒုတိယသည် (ဘီစီ ၁၄၅၀-၁၄၂၅) ထီးနန်းသို့ တက်လှမ်းခဲ့သည်။ သူသည် နိုင်ငံခြားပိုင်ဆိုင်မှုများအပေါ် တမင်တကာ ကြောက်ရွံ့ဖွယ်အုပ်ချုပ်မှုကို စတင်ခဲ့ပြီး၊ ထွက်မြောက်ရာ၏ ဖာရိုအဖြစ် ထူးခြားစွာ ကိုက်ညီသည်။ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့်၊ သမ္မာကျမ်းစာမဟုတ်သော မှတ်တမ်းများတွင် ဖော်ပြမထားသည့်အတွက်၊ အမိန်ဟိုတပ် ဒုတိယ၏ အိမ်ရှေ့မင်းသားမဟုတ်ဘဲ၊ သူ၏ အခြားသားတစ်ဦးဖြစ်သည့် သုတ်မို့စ် စတုတ္ထ (ဘီစီ ၁၄၂၅-၁၄၁၂) က ထီးနန်းဆက်ခံခဲ့သည်။ အိမ်ရှေ့မင်းသား၏ ပျောက်ကွယ်သွားမှုသည် အီဂျစ်၏ ဒသမဘေးဒဏ်တွင် သားဦးများအားလုံး အသေသတ်ခံရမှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

At the beginning of Hatshepsut’s reign a revolution of the priests had forced her to accept the coregency of her nephew, Thutmose III. Her sudden disappearance, later, may have been due either to violence or to natural causes. If, as seems plausible, Hatshepsut was the princess who adopted Moses, this revolt of the priests may have come as a result of Moses’ refusal to become a member of the priestly caste (see PP 245). As soon as Thutmose III became sole ruler (1482-1450 b.c.) he set out for Palestine on a military campaign, and defeated a coalition of Syrian and Palestinian princes at Megiddo. His Asiatic empire was held together by a show of strength, through annual campaigns. Like his grandfather, he states that Asiatic slaves were employed in his temple-building program. He was probably the Pharaoh from whom Moses fled. After Thutmose III, his son Amenhotep II came to the throne (1450-1425 b.c.). He began a reign of calculated frightfulness over his foreign possessions, and fits remarkably well into the role of the Pharaoh of the Exodus. For some reason, unmentioned in non-Biblical records, it was not the crown prince but another son of Amenhotep II, Thutmose IV (1425-1412 b.c.), who followed him on the throne. The disappearance of the crown prince may have been due to the slaying of all first-born sons in the tenth plague of Egypt.

ဤသည်မှာ ထွက်မြောက်ရာစာအုပ်တွင် အသေးစိတ်ဖော်ပြထားသော ထူးခြားသော ဖြစ်ရပ်များ၏ သမိုင်းဆိုင်ရာ နောက်ခံဖြစ်သည်။ ထွက်မြောက်ရာ၏ ခေတ်ပြိုင်၊ သမ္မာကျမ်းစာမဟုတ်သော မှတ်တမ်းများ မရှိပါ၊ အကြောင်းမှာ အီဂျစ်လူမျိုးများသည် ၎င်းတို့အတွက် မဖွယ်မရာဖြစ်ရပ်များကို ဘယ်သောအခါမှ မှတ်တမ်းတင်မထားခဲ့ပါ။

Such is the historical background of the dramatic events described so vividly in the book of Exodus. No contemporary, non-Biblical records of the Exodus exist, for the Egyptians never recorded events unfavorable to them.

၄. အကြောင်းအရာ
မိုးဇစ်သည် ထွက်မြောက်ရာစာအုပ်ကို ရေးသားရာတွင် အဓိကရည်ရွယ်ချက်မှာ ဘုရားသခင်၏ ရွေးချယ်ထားသော လူမျိုးများအတွက် ၎င်းတို့ကို ကျွန်ခံမှုမှ လွတ်မြောက်စေရန် အံ့ဖွယ်ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုနှင့် ၎င်းတို့နှင့် ပဋိညာဉ်ဆက်ဆံရာတွင် ကျေးဇူးပြုစွာ နှိမ့်ချမှုကို ဖော်ပြရန်ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့၏ ထပ်တလဲလဲ သစ္စာမထားမှုနှင့် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အကြီးမားဆုံး နိုင်ငံ၏ ဆန့်ကျင်မှုတို့သည် ဘုရားသခင်၏ အစီအစဉ်ကို မဖျက်ဆီးနိုင်ကြောင်း ပြသရန်မှာ စာအုပ်တစ်အုပ်လုံးတွင် ရွှေချည်ကဲ့သို့ ဖြတ်သန်းနေသော အကြောင်းအရာဖြစ်သည်။ ထွက်မြောက်ရာ၏ ဇာတ်လမ်းများသည် လူငယ်များ၏ စိတ်ကူးစိတ်သန်းကို လှုံ့ဆော်ပေးပြီး သက်ကြီးရွယ်အိုများ၏ ယုံကြည်ခြင်းကို ခိုင်ခံ့စေသည်။ ၎င်းတို့သည် ယနေ့ခေတ်တွင် ဘုရားသခင်၏ ဦးဆောင်မှုအပေါ် ယုံကြည်မှုကို တောင်းဆိုပြီး၊ သူမည်သည့်နေရာသို့ ဦးဆောင်သွားစေကာမူ နှိမ့်ချစွာ လိုက်နာရန် ဖိတ်ခေါ်သည်။

4. Theme. The chief purpose of Moses in writing Exodus was to describe God’s marvelous intervention on behalf of His chosen people, in delivering them from slavery, and His gracious condescension in entering into covenant relation with them. To show that neither their repeated unfaithfulness nor the opposition of the greatest nation of earth could thwart God’s plan for them, is the theme that runs through the book like a golden thread. The stories of the Exodus speak to the imagination of the young and strengthen the faith of those who are older. They call for confidence in God’s leadership today, and bid us to follow humbly wherever He may lead.

၅. အကျဉ်းချုပ်
၁. အီဂျစ်မှ ထွက်မြောက်ခြင်း ၁:၁ မှ ၁၅:၂၁
က. အီဂျစ်တွင် နေထိုင်ခြင်း ၁:၁–၂၂
၁. ယာကုပ်၏ သားများ၏ အမည်များ ၁:၁–၆
၂. အစ္စရေးလူမျိုး၏ တိုးပွားမှုနှင့် အီဂျစ်တွင် ဖိနှိပ်ခံရမှု ၁:၇–၂၂
ခ. မိုးဇစ်၏ ခေါင်းဆောင်မှုအတွက် ပြင်ဆင်ခြင်း ၂:၁ မှ ၄:၃၁
၁. မိုးဇစ်၏ မွေးဖွားခြင်း၊ ထိန်းသိမ်းခြင်းနှင့် ငယ်ရွယ်ခြင်း ၂:၁–၁၀
၂. လူသတ်မှု၊ ထွက်ပြေးခြင်းနှင့် မိဒျန်တွင် နေထိုင်ခြင်း ၂:၁၁–၂၂
၃. ဖာရိုသေဆုံးမှုသည် ထွက်မြောက်ရာအတွက် အခွင့်အရေးကောင်းဖြစ်သည် ၂:၂၃–၂၅
၄. မိုးဇစ်ထံသို့ ခေါ်ဆိုမှု ၃:၁ မှ ၄:၁၇
၅. မိုးဇစ်၏ အီဂျစ်သို့ ပြန်လာခြင်း ၄:၁၈–၃၁
ဂ. ဘေးဒဏ်ဆယ်ပါးနှင့် ထွက်မြောက်ခြင်း ၅:၁ မှ ၁၃:၁၆
၁. မိုးဇစ်နှင့် အာရုန်တို့၏ ဖာရိုရှေ့သို့ ပထမအကြိမ်ထွက်ပေါ်ခြင်း ၅:၁–၁၈
၂. အစ္စရေးကို ကယ်တင်ရန် ဘုရားသခင်၏ ကတိသစ်ပြန်လည်ပြုလုပ်ခြင်း ၅:၁၉ မှ ၆:၁၂
၃. ရူဗင်၊ ရှိမောင်နှင့် လေဝိ၏ ဆွေစဉ်မျိုးဆက်များ ၆:၁၃–၂၆
၄. မိုးဇစ်နှင့် အာရုန်တို့၏ ဖာရိုရှေ့သို့ ဒုတိယအကြိမ်ထွက်ပေါ်ခြင်း ၆:၂၇ မှ ၇:၁၃
၅. ပထမဘေးဒဏ်: ရေသည် သွေးအဖြစ်ပြောင်းလဲခြင်း ၇:၁၄–၂၅
၆. ဒုတိယဘေးဒဏ်: ဖားများ ၈:၁–၁၅
၇. တတိယဘေးဒဏ်: သန်ကောင်များ ၈:၁၆–၁၉
၈. စတုတ္ထဘေးဒဏ်: ယင်ကောင်များ ၈:၂၀–၃၂
၉. ပဉ္စမဘေးဒဏ်: တိရစ္ဆာန်များအပေါ် ရောဂါ ၉:၁–၇
၁၀. ဆဋ္ဌမဘေးဒဏ်: အနာဖြစ်ခြင်း ၉:၈–၁၂
၁၁. သတ္တမဘေးဒဏ်: မိုးသီးများ ၉:၁၃–၃၅
၁၂. အဋ္ဌမဘေးဒဏ်: ကျိုင်းကောင်များ ၁၀:၁–၂၀
၁၃. နဝမဘေးဒဏ်: အမှောင်ထု ၁၀:၂၁–၂၉
၁၄. ဒသမဘေးဒဏ်၏ ကြေညာခြင်းနှင့် ပသခါပွဲ၏ တည်ထောင်ခြင်း ၁၁:၁ မှ ၁၂:၂၈
၁၅. ဒသမဘေးဒဏ်: သားဦးများအားလုံး အသေသတ်ခံရခြင်း ၁၂:၂၉, ၃၀
၁၆. ထွက်မြောက်ခြင်း ၁၂:၃၁–၄၂
၁၇. ပသခါနှင့် သားဦးများနှင့်ပတ်သက်သော ညွှန်ကြားချက်များ ၁၂:၄၃ မှ ၁၃:၁၆
ဃ. အီဂျစ်မှ သိနာတောင်သို့ ၁၃:၁၇ မှ ၁၉:၂
၁. အနီရေကို ဖြတ်ကျော်ခြင်း ၁၃:၁၇ မှ ၁၄:၃၁
၂. မိုးဇစ်၏ သီချင်း ၁၅:၁–၂၁
၃. မာရနှင့် အီလိမ် ၁၅:၂၂–၂၇
၄. ဆင်တောင်ကန္တာရတွင် ငုံးငှက်နှင့် မာနသွယ် ၁၆:၁–၃၆
၅. မာဆွတ်နှင့် မေရိဘဟ် ၁၇:၁–၇
၆. ရေဖိဒိမ်တွင် အမာလက်အပေါ် အောင်မြင်ခြင်း ၁၇:၈–၁၆
၇. ဂျေသိုရို၏ လည်ပတ်ခြင်း ၁၈:၁–၂၇
၈. သိနာတောင်သို့ ရောက်ရှိခြင်း ၁၉:၁, ၂

၂. သိနာတောင်တွင် အစ္စရေး ၁၉:၃ မှ ၄၀:၃၈
က. ဆယ်ပညတ်ပေးအပ်ခြင်း ၁၉:၃ မှ ၂၀:၂၁
၁. ဘုရားသခင်၏ ထင်ရှားပြခြင်း ၁၉:၃–၂၅
၂. ဆယ်ပညတ် ၂၀:၁–၁၇
၃. အစ္စရေး၏ ထိတ်လန့်မှု ၂၀:၁၈–၂၁
ခ. ပဋိညာဉ်စာအုပ် ၂၀:၂၂ မှ ၂၃:၃၃
၁. ယဇ်ပလ္လင်နှင့်ပတ်သက်သော ဥပဒေများ ၂၀:၂၂–၂၆
၂. ဟီးဗရူးကျွန်၏ အခွင့်အရေးများ ၂၁:၁–၁၁
၃. အသက်နှင့် ပိုင်ဆိုင်မှုနှင့်ပတ်သက်သော ဥပဒေများ ၂၁:၁၂ မှ ၂၂:၁၇
၄. အမျိုးမျိုးသော အပြစ်များနှင့်ပတ်သက်သော ဥပဒေများ ၂၂:၁၈–၂၀
၅. ဆင်းရဲသူများကို ကူညီရန်နှင့်ပတ်သက်သော ဥပဒေများ ၂၂:၂၁–၂၇
၆. အမျိုးမျိုးသော ဥပဒေများ ၂၂:၂၈ မှ ၂၃:၃၃
ဂ. ပဋိညာဉ်၏ အတည်ပြုခြင်း ၂၄:၁–၁၈
ဃ. တဲတော်နှင့် ၎င်း၏ ပရိဘောဂများနှင့်ပတ်သက်သော ညွှန်ကြားချက်များ ၂၅:၁ မှ ၃၁:၁၇
၁. တဲတော်အတွက် ပူဇော်သက္ကာ ၂၅:၁–၉
၂. သေတ္တာတော် ၂၅:၁၀–၂၂
၃. ရှေ့တော်မုန့်စားပွဲ ၂၅:၂၃–၃၀
၄. မီးခုံတိုင် ၂၅:၃၁–၄၀
၅. ကုလားကာများနှင့် ပျဉ်ပြားများ ၂၆:၁–၃၇
၆. မီးရှို့သက္ကာယဇ်ပလ္လင် ၂၇:၁–၈
၇. ခြံဝင်း ၂၇:၉–၁၉
၈. မီးခွက်များအတွက် ဆီ ၂၇:၂၀, ၂၁
၉. သန့်ရှင်းသော အဝတ်အစားများ ၂၈:၁–၄၃
၁၀. ယဇ်ပုရောဟိတ်များ ခန့်အပ်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်သော စည်းမျဉ်းများ ၂၉:၁–၃၇
၁၁. နေ့စဉ်နံနက်နှင့် ညနေယဇ်များ ၂၉:၃၈–၄၆
၁၂. မီးရနံ့ယဇ်ပလ္လင် ၃၀:၁–၁၀
၁၃. ဝိညာဉ်ဖူးစာဖိုးနှင့်ပတ်သက်သော ဥပဒေများ ၃၀:၁၁–၁၆
၁၄. ရေကရား ၃၀:၁၇–၂၁
၁၅. ဆီသုတ်ရန်ဆီ ၃၀:၂၂–၃၃
၁၆. သန့်ရှင်းသော မီးရနံ့ ၃၀:၃၄–၃၈
၁၇. ဗေဇလေနှင့် အာဟိုလိအဘ်၏ ခေါ်ဆိုခြင်း ၃၁:၁–၁၁
၁၈. ဥပုသ်နေရန် တိုက်တွန်းခြင်း ၃၁:၁၂–၁၇
င. မိုးဇစ်အား ကျောက်ပြားနှစ်ခု ပေးအပ်ခြင်း ၃၁:၁၈
စ. သစ္စာဖောက်မှုနှင့် ပဋိညာဉ်ပြန်လည်ပြုလုပ်ခြင်း ၃၂:၁ မှ ၃၄:၃၅
၁. ရွှေနွားသငယ် ၃၂:၁ မှ ၃၃:၁၁
၂. မိုးဇစ်၏ တောင်းဆိုမှုနှင့် ၎င်း၏ အောင်မြင်မှု ၃၃:၁၂–၂၃
၃. ကျောက်ပြားအသစ်များ ၃၄:၁–၃၅
ဆ. တဲတော်နှင့် ၎င်း၏ ပရိဘောဂများ တည်ဆောက်ခြင်း ၃၅:၁ မှ ၄၀:၃၈
၁. ဥပုသ်နေရန် တိုက်တွန်းခြင်းအသစ် ၃၅:၁–၃
၂. တဲတော်အတွက် လက်ဆောင်များ ၃၅:၄–၂၉
၃. ဗေဇလေနှင့် အာဟိုလိအဘ်ကို ခန့်အပ်ခြင်း ၃၅:၃၀ မှ ၃၆:၇
၄. ကုလားကာများနှင့် အဖုံးများ ၃၆:၈–၃၈
၅. သေတ္တာတော် ၃၇:၁–၉
၆. ရှေ့တော်မုန့်စားပွဲ ၃၇:၁၀–၁၆
၇. မီးခုံတိုင် ၃၇:၁၇–၂၄
၈. မီးရနံ့ယဇ်ပလ္လင် ၃၇:၂၅–၂၈
၉. ဆီသုတ်ရန်ဆီနှင့် မီးရနံ့ ၃၇:၂၉
၁၀. မီးရှို့သက္ကာယဇ်ပလ္လင် ၃၈:၁–၇
၁၁. ရေကရား ၃၈:၈
၁၂. ခြံဝင်း ၃၈:၉–၂၀
၁၃. လူများ၏ ပူဇော်သက္ကာ စုစုပေါင်း ၃၈:၂၁–၃၁
၁၄. သန့်ရှင်းသော အဝတ်အစားများ ၃၉:၁–၃၁
၁၅. မိုးဇစ်သည် အလုပ်ကို စစ်ဆေးပြီး တဲတော်ကို စိုက်ထူသည် ၃၉:၃၂ မှ ၄၀:၃၈

5. Outline.I.The Exodus From Egypt. 1:1 to 15:21.

A.The sojourning in Egypt. 1:1–22.

1.Names of Jacob’s sons. 1:1–6.

2.Growth and oppression of the children of Israel in Egypt. 1:7–22.

B.Moses’ preparation for leadership. 2:1 to 4:31.

1.Birth, preservation, and youth of Moses. 2:1–10.

2.Murder, flight, and sojourn in Midian. 2:11–22.

3.Pharaoh’s death an opportune time for the Exodus. 2:23–25.

4.The call to Moses. 3:1 to 4:17.

5.Moses’ return to Egypt. 4:18–31.

C.The ten plagues and the Exodus. 5:1 to 13:16.

1.Moses and Aaron’s first appearance before Pharaoh. 5:1–18.

2.Renewal of God’s promise to deliver Israel. 5:19 to 6:12.

3.Genealogies of Reuben, Simeon, and Levi. 6:13–26.

4.Moses and Aaron’s second appearance before Pharaoh. 6:27 to 7:13.

5.The first plague: water changed to blood. 7:14–25.

6.The second plague: frogs. 8:1–15.

7.The third plague: lice. 8:16–19.

8.The fourth plague: flies. 8:20–32.

9.The fifth plague: disease on cattle. 9:1–7.

10.The sixth plague: boils. 9:8–12.

11.The seventh plague: hail. 9:13–35.

12.The eight plague: locusts. 10:1–20.

13.The ninth plague: darkness. 10:21–29.

14.The pronouncement of the tenth plague and the institution of the Passover. 11:1 to 12:28.

15.The tenth plague: all the first-born slain. 12:29, 30.

16.The Exodus. 12:31–42.

17.Instructions regarding the Passover and the first-born. 12:43 to 13:16.

D.From Egypt to Sinai. 13:17 to 19:2.

1.Passing through the Red Sea. 13:1.7 to 14:31.

2.The song of Moses. 15:1–21.

3.Marah and Elim. 15:22–27.

4.Quails and manna in the Wilderness of Sin. 16:1–36.

5.Massah and Meribah. 17:1–7.

6.The victory over Amalek at Rephidim. 17:8–16.

7.The visit of Jethro. 18:1–27.

8.Arrival at Sinai. 19:1, 2.

II.Israel at Sinai. 19:3 to 40:38.

A.The giving of the Decalogue. 19:3 to 20:21.

1.The divine manifestation. 19:3–25.

2.The Decalogue. 20:1–17.

3.Israel’s terror. 20:18–21.

B.The book of the covenant. 20:22 to 23:33.

1.Laws concerning the altar. 20:22–26.

2.Rights of the Hebrew slave. 21:1–11.

3.Laws regarding life and property. 21:12 to 22:17.

4.Laws regarding miscellaneous sins. 22:18–20.

5.Laws regarding help to the needy. 22:21–27.

6.Miscellaneous laws. 22:28 to 23:33.

C.Ratification of the covenant. 24:1–18.

D.Directives concerning the tabernacle and its furniture. 25:1 to 31:17.

1.The offering for the tabernacle. 25:1–9.

2.The ark. 25:10–22.

3.The table of shewbread. 25:23–30.

4.The candlestick. 25:31–40.

5.The curtains and boards. 26:1–37.

6.The altar of burnt offering. 27:1–8.

7.The court. 27:9–19.

8.Oil for the lamps. 27:20, 21.

9.The sacred garments. 28:1–43.

10.Regulations concerning the installation of priests. 29:1–37.

11.The daily morning and evening sacrifices. 29:38–46.

12.The altar of incense. 30:1–10.

13.Laws concerning the ransom of souls. 30:11–16.

14.The laver. 30:17–21.

15.The oil of anointing. 30:22–33.

16.The holy incense. 30:34–38.

17.Call of Bezaleel and Aholiab. 31:1–11.

18.Exhortation to keep the Sabbath. 31:12–17.

E.Moses given the two tables of stone. 31:18.

F.Apostasy, and renewal of the covenant. 32:1 to 34:35.

1.The golden calf. 32:1 to 33:11.

2.The plea of Moses and its success. 33:12–23.

3.The new stone tablets. 34:1–35.

G.The building of the tabernacle and its furniture. 35:1 to 40:38.

1.New exhortation to keep the Sabbath. 35:1–3.

2.Gifts for the tabernacle. 35:4–29.

3.Bezaleel and Aholiab appointed. 35:30 to 36:7.

4.The curtains and coverings. 36:8–38.

5.The ark. 37:1–9.

6.The table of shewbread. 37:10–16.

7.The candlestick. 37:17–24.

8.The altar of incense. 37:25–28.

9.The oil of anointing and the incense. 37:29.

10.The altar of burnt offering. 38:1–7.

11.The laver. 38:8.

12.The court. 38:9–20.

13.The sum of the people’s offerings. 38:21–31.

14.The holy garments. 39:1–31.

15.Moses inspects the work and erects the tabernacle. 39:32 to 40:38.

အခန်းကြီး - ၁

အခန်း ၁

chapter 1

၁ ယောသပ်သေဆုံးပြီးနောက် ဣသရေလလူမျိုးများသည် များပြားလာကြသည်။ ၈ ဖါရောဘုရင်သစ်တစ်ပါးက သူတို့ကို ဖိနှိပ်လေလေ၊ သူတို့သည် ပို၍များပြားလာကြသည်။ ၁၅ မိဘွဲ့ဆရာမများ၏ ဘုရားဝတ်ပြုကိုးကွယ်မှုကြောင့် ယောက်ျားကလေးများကို အသက်ရှင်စွာ ကယ်တင်ထားသည်။ ၂၂ ဖါရောသည် ယောက်ျားကလေးများကို မြစ်ထဲသို့ ပစ်ချရန် အမိန့်ပေးသည်။

1 The children of Israel, after Joseph’s death, do multiply. 8 The more they are oppressed by a new king, the more they multiply. 15 The godliness of the midwives, in saving the men children alive. 22 Pharaoh commandeth the male children be cast into the river.

၁. ယခု။ ဟေဗြဲစကားလုံး “ဝီ” မှဆင်းသက်လာပြီး၊ ၎င်းကို ပုံမှန်အားဖြင့် “နှင့်” ဟုဘာသာပြန်သည်။ ဤသည်မှာ စာအုပ်တစ်အုပ်၏အစတွင် ပထမဆုံးအသုံးပြုခြင်းဖြစ်သည်။ ဟေဗြဲကျမ်းစာရှိ သမိုင်းဆိုင်ရာစာအုပ်များအနက် လေးအုပ်မှလွဲ၍ ကျန်အားလုံးသည် ဤသို့စတင်သည်။

1. Now. From the Hebrew particle we, which is more commonly translated “and.” This is the first instance of its use at the beginning of a book. All but four of the historical books of the OT open thus.

ဣသရေလလူမျိုး။ ယာကုပ်၏သားများ၏ အမည်များအတွက် ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၂၉:၃၂ မှ ၃၀:၂၄၊ ၃၅:၁၈၊ ၄၆:၈-၂၆၊ ၄၉:၃-၂၇ တွင်ကြည့်ပါ။

The children of Israel. On the names of Jacob’s sons, see on Gen. 29:32 to 30:24; 35:18; 46:8–26; 49:3–27.

၁ဒီကျမ်းပိုဒ်အတွက် ဒုတိယမောဇံကျမ်း အခန်းကဏ္ဍ ၁:၁ တွင်ဖော်ပြထားသော မှတ်ချက်ကို ကြည့်ပါ။

1. See EGW comment on Deut. 1:1.

၅. အနှစ်ခုနစ်ဆယ်။ ယာကုပ်နှင့်အတူ အီဂျစ်သို့ပြောင်းရွှေ့လာသူအနည်းငယ်၏ မှတ်တမ်းကို ဤနေရာတွင်ဖော်ပြထားပြီး၊ ဣသရေလလူမျိုး၏ အီဂျစ်တွင်နေထိုင်စဉ်ကာလအတွင်း ထူးကဲသောလူဦးရေတိုးပွားမှုကို မီးမောင်းထိုးပြရန်ဖြစ်သည်။ ဤတိုးပွားမှုသည် အာဗြဟံ (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၁၅:၁၄) နှင့် ယာကုပ် (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၄၆:၃) တို့အား ပေးထားသောကတိတော်များ၏ ပြည့်စုံမှုဖြစ်သည်။ အနှစ်ခုနစ်ဆယ်ဆိုသည့်ဂဏန်းတွင် ယာကုပ်ကိုယ်တိုင်ပါဝင်ပြီး၊ ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၄၆:၂၇ တွင်ကြည့်ပါ။

5. Seventy souls. The record of the few who migrated with Jacob to Egypt is given here by way of emphasizing the remarkable numerical increase of the children of Israel during their years of sojourn. This growth was the fulfillment of promises made to Abraham (Gen. 15:14) and to Jacob (Gen. 46:3). On the number 70, in which Jacob himself is included, see on Gen. 46:27.

၇. ဣသရေလလူမျိုးသည် မျိုးပွားကြသည်။ ယာကုပ်၏မိသားစုသည် ယာကုပ်၏သားဦးဆယ်နှစ်ပါးတို့၏သက်တမ်းအတွင်းနှင့် သူတို့သေဆုံးပြီးနောက်တွင်လည်း အံ့ဖွယ်တိုးပွားလာသည်။ ဖန်ဆင်းခြင်းအခါက လူသားများအတွက် ပေးထားသောကောင်းချီးမင်္ဂလာ (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၁:၂၈) နှင့် အာဗြဟံအား ပေးထားသောကတိ (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၂၂:၁၇) တို့သည် ယခုအခါ သိသာထင်ရှားစွာ ပြည့်စုံလာသည်။

7. The children of Israel were fruitful. The family of Jacob increased miraculously, both during the lifetime of the 12 patriarchs and after their death. The blessings pronounced upon mankind at creation (Gen. 1:28) and the promise later made to Abraham (Gen. 22:17) were now realized in appreciable measure.

ထိုနယ်မြေသည် ပြည့်လျှံလာသည်။ ဤသည်မှာ ဟေဗြဲလူမျိုးများနေထိုင်ရာ ဂေါရှင်နယ်မြေကို အထူးရည်ညွှန်းသည် (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၄၇:၁၁)။ အီဂျစ်နိုင်ငံ၏ရာသီဥတု၊ မြေဆီလွှာ၏မျိုးအောင်နိုင်စွမ်း၊ ဟေဗြဲလူမျိုး၏သဘာဝအားဖြင့် သန်စွမ်းမှုနှင့် ဘုရားသခင်၏ကောင်းချီးမင်္ဂလာတို့ကြောင့် လူဦးရေသည် ထူးကဲစွာတိုးပွားလာသည်။

The land was filled. This refers particularly to the land of Goshen, where the Hebrews lived (Gen. 47:11). The climate of Egypt, the fertility of the soil, the natural virility of the Hebrew race, and the blessing of God together resulted in an extraordinary growth in population.

၈. ဘုရင်သစ်တစ်ပါး။ လူတစ်ဦးတည်းသာမဟုတ်ဘဲ မင်းဆက်သစ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဤဝတ္ထုကျမ်းသည် ထွက်မြောက်ရာကျမ်း၏ရာစုနှစ်အလယ်ပိုင်း (ခရစ်မပေါ်မီ ၁၅ ရာစု) ကို လက်ခံထားသောကြောင့်၊ ယောသပ်သည် ဟစ်ဆို့စ်မင်းဆက်၏ အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် နေထိုင်ခဲ့သည်ဟု ယူဆနိုင်သည် (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၃၉:၁ နှင့် စာမျက်နှာ ၁၉၁ မှစ၍၊ ၄၉၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ထို့ကြောင့်၊ ဟစ်ဆို့စ်မင်းဆက်ကို အီဂျစ်မှဖယ်ရှားပြီး အုပ်ချုပ်ခဲ့သော ဆယ်ရှစ်ယောက်မြောက်မင်းဆက်မှ ဘုရင်များသည် ဖိနှိပ်မှုကာလ၏ ဖါရိုဘုရင်များဖြစ်သည်။

8. A new king. Not merely another individual but a new dynasty. Since this commentary adopts the mid-15th-century dating of the Exodus, it can be assumed that Joseph lived during the Hyksos rule in Egypt (see on Gen. 39:1; also pp. 191 ff., 492). Accordingly, the kings of the Eighteenth Dynasty, who freed Egypt from Hyksos rule, were the Pharaohs of the oppression.

ဟစ်ဆို့စ်လူမျိုးများသည် ဟေဗြဲလူမျိုးကဲ့သို့ အာရှတိုက်သားများဖြစ်ပြီး၊ အီဂျစ်လူမျိုးကဲ့သို့ ပြောင်းလဲလာသော်လည်း ယောသပ်နှင့် သူ၏မိသားစုအပေါ် ဖော်ရွေစွာဆက်ဆံခဲ့သည်။ သို့သော် ဟစ်ဆို့စ်မင်းဆက်ကို ဖယ်ရှားပြီးနောက် အမျိုးသားရေးစိတ်ဓာတ်သစ်တစ်ခုပေါ်ပေါက်လာပြီး၊ နိုင်ငံခြားသားအားလုံးကို သံသယဖြင့်ကြည့်သည်၊ အထူးသဖြင့် ဟစ်ဆို့စ်မင်းဆက်က မျက်နှာသာပေးထားသော သူများကို ဖြစ်သည်။ ယောသပ်က လူမျိုးစုံ၏ သာယာဝပြောမှုအတွက် ပြုလုပ်ခဲ့သော ပံ့ပိုးမှုများကို မေ့လျော့ခံရပြီး၊ အဓိကအကြောင်းမှာ သူသည် အာရှတိုက်သားဖြစ်ပြီး နိုင်ငံခြားသားဘုရင်၏ ဝန်ကြီးဖြစ်ခဲ့ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုခုနစ်နှစ်ကို တွေ့ကြုံခဲ့ရသော မျိုးဆက်သည် သေဆုံးသွားပြီး၊ ယာကုပ်၏သားများမှ ဆင်းသက်လာသူများသည် အီဂျစ်လူမျိုးများနှင့် ဣသရေလလူမျိုးကို မုန်းတီးသော မင်းဆက်တစ်ခုနှင့် လုံးဝသစ်လွင်သောအခြေအနေတွင် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။

The Hyksos were Asiatic people like the Hebrews, and though Egyptianized they would be friendly toward Joseph and his family. But the expulsion of the Hyksos led to a new spirit of nationalism, and all foreigners were viewed with suspicion, especially those favored by the Hyksos. The contribution made by Joseph to the welfare of the people would be forgotten, primarily because he was an Asiatic and the minister of an alien king. The generation that had experienced the seven years of famine had died, and the descendants of Jacob’s sons were confronted with an entirely new situation, a native Egyptian population and a dynasty that hated the Israelites.

၈ အီဂျစ်လူမျိုးများ၏ အပြစ်သည် အလင်းကိုငြင်းပယ်ခြင်း
အီဂျစ်လူမျိုးများ၏အပြစ်မှာ ယောသပ်အားဖြင့် ဘုရားသခင်က ကျေးဇူးပြုစွာပေးပို့သောအလင်းကို သူတို့ငြင်းပယ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည် (လူငယ်သတင်းစာ၊ ဧပြီလ ၁၅၊ ၁၈၉၇)။

8. Egyptians Sinned in Refusing Light.—The sin of the Egyptians was that they had refused the light which God had so graciously sent to them through Joseph (YI April 15, 1897).

၉. သူဆိုသည်။ “သူ” ဆိုသည်မှာ ဆယ်ရှစ်ယောက်မြောက်မင်းဆက်၏ အစောပိုင်းဘုရင်တစ်ပါးဖြစ်ပြီး၊ အီဂျစ်ကို လွတ်မြောက်စေသော အာမို့စ် သို့မဟုတ် သူ၏သား အမင်ဟိုတပ် ပထမနှင့်တူညီသူမဟုတ်ပါက ခရစ်မပေါ်မီ ၁၅၄၆-၁၅၂၅ ခုနှစ်တွင် အုပ်ချုပ်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ သို့သော် မောရှေ၏မွေးဖွားချိန်တွင် အသက်ရှင်နေထိုင်သော ဘုရင်ဖြစ်ပါက၊ ဟတ်ရှပ်ဆုတ်၏ဖခင်ဖြစ်သူ သတ်မို့စ် ပထမ (ခရစ်မပေါ်မီ ၁၅၂၅-၁၅၀၈) ကို ဆိုလိုသည်။

9. He said. “He” would be an early Eighteenth Dynasty king, either Ahmose, the great liberator of Egypt, or his son Amenhotep I (1546-1525 b.c.), in case he was not the same individual as the king living at the time of Moses’ birth. However, if he was the king in whose palace Moses was brought up, then Thutmose I (1525-1508 b.c.), the father of Hatshepsut, is meant.

သူ၏လူများထံသို့။ ဘုရင်သည် သူ၏ဝန်ကြီးများနှင့် အကြံပေးများနှင့် တိုင်ပင်ဆွေးနွေးနေခြင်းဖြစ်သည်။ လွတ်မြောက်ရေးစစ်ပွဲဆိုင်ရာ စာရွက်စာတမ်းအနည်းငယ်တွင်၊ ဘုရင် ဆီကီနင်ရီ နှင့် ကာမို့စ်တို့သည် ဆုံးဖြတ်ချက်မချမီ အကြံပေးများကို ခေါ်ယူတိုင်ပင်ခဲ့သည်ဟု နှစ်ကြိမ်ဖော်ပြထားသည်။ ကာမို့စ်သည် ဆုံးဖြတ်ချက်ချပြီးဖြစ်သော်လည်း သူ၏အကြံပေးများ၏ အကြံဉာဏ်ကို မလိုက်နာခဲ့ဘဲ၊ သူတို့နှင့် ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

Unto his people. The king was undoubtedly conferring with his ministers and counselors. In the few documents that shed some light on the war of liberation, the statement is twice made that the kings Sekenenre and Kamose called their counselors together before taking action. Although Kamose had already made up his mind, and did not follow their counsel, he did discuss the matter with his ministers.

ပိုမိုများပြားပြီး သန်စွမ်းသည်။ ဖါရိုဘုရင်သည် အီဂျစ်နိုင်ငံသည် ရာစုနှစ်များစွာ အင်အားကြီးနိုင်ငံဖြစ်ခဲ့သည့်အတွက် ချဲ့ကားပြောဆိုနေခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် မမှန်ကန်သော လမ်းစဉ်တစ်ခုကို တရားမျှတစေရန် မရိုးသားသူများက ပြုလုပ်လေ့ရှိသော ချဲ့ကားပြောဆိုမှုဖြစ်သည်။

More and mightier. Pharaoh was probably exaggerating, since Egypt had been a great nation for centuries. It was the sort of exaggeration in which unprincipled persons indulge by way of justifying an extreme and unreasonable course of action.

၁၀. ကျွန်ုပ်တို့သည် ပညာရှိစွာ ဆောင်ရွက်ကြစို့။ ဖါရိုဘုရင်သည် တော်လှန်ရေးအန္တရာယ်နှင့် ဣသရေလလူမျိုးများသည် သူ၏ရန်သူဟစ်ဆို့စ်များနှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့ကာ အီဂျစ်မှ ထွက်ခွာသွားနိုင်ခြင်းကို ရှောင်ရှားရန် လိမ္မာပါးနပ်သော နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းတစ်ခုကို အကြံပြုခဲ့သည်။ သူသည် နိုင်ငံအား သိမ်းပိုက်ခြင်းကို အကြောက်အလန့်မရှိခဲ့ဘဲ၊ သူ၏ရန်သူများနှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့ခြင်းကိုသာ စိုးရိမ်ခဲ့သည်။ ဟေဗြဲလူမျိုးများထဲတွင် ကျွမ်းကျင်သောအလုပ်သမားများစွာရှိပြီး၊ ဖါရိုဘုရင်သည် ၎င်းတို့ကို ကျွန်အဖြစ်ထိန်းသိမ်းကာ သူ၏ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် အသုံးပြုရန် အဆိုပြုခဲ့သည်။ ဤမူဝါဒကို ဟစ်ဆို့စ်များဖြစ်သော ၎င်းတို့၏လူမျိုးရင်းချင်းများကို ဆန့်ကျင်သော ပုန်ကန်မှုအတွင်း သို့မဟုတ် မကြာမီတွင် လက်ခံကျင့်သုံးခဲ့ပေမည်။

10. Let us deal wisely. Pharaoh suggested a clever political expedient to avoid the danger of revolution and the possibility that the Israelites might make common cause with his enemies, the Hyksos, and then leave Egypt. It probably was not so much the conquest of his kingdom which he feared as an alliance with his enemies. Among the Hebrews were many skilled workmen, and Pharaoh therefore proposed to retain them as slaves that he might employ them on his various construction projects. It may be that he adopted this policy toward the Hebrews either during or soon after the revolt against the Hyksos, their racial relatives.

၁၁. အလုပ်မှူးများ။ စကားလုံးအရ “အတင်းအဓမ္မ အလုပ်လုပ်ခိုင်းသော အုပ်ချုပ်သူများ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဖါရိုဘုရင်သည် ဖိနှိပ်မှုဖြင့် ဣသရေလလူမျိုး၏ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာအင်အားကို ချိုးဖျက်ရန်နှင့် ၎င်းတို့၏ ထူးကဲသောလူဦးရေတိုးပွားမှုကို နှေးကွေးစေရန် မျှော်လင့်ခဲ့သည်။ ထို့ပြင်၊ ၎င်းတို့၏ လွတ်လပ်ရေးနှင့် မိမိကိုယ်ကိုယ်လေးစားမှုစိတ်ဓာတ်ကို ဖျက်ဆီးရန် ရည်မှန်းခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးအနေဖြင့်၊ သူ၏လူမျိုးအပေါ် ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးမဖြစ်စေဘဲ သူ၏ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းကြီးများကို ဆောင်ရွက်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။

11. Taskmasters. Literally, “superintendents of [forced and unpaid] labor.” Pharaoh hoped that oppressive treatment would break the physical strength of the Israelites and retard their remarkable increase in numbers. He expected, furthermore, to crush their spirit of independence and self-respect. Finally, he would be able to carry out his vast construction projects without laying a burden on his own people.

ရတနာမြို့များ။ ဂေါရှင်နယ်မြေသည် အရှေ့ဒယ်လ်တာဒေသတွင် တည်ရှိသောကြောင့်၊ ဖါရိုဘုရင်သည် ဟေဗြဲလူမျိုးများကို အရှေ့နယ်စပ်ဒေသရှိ ဗိမာန်များနှင့် အခြားအစိုးရအဆောက်အအုံများတွင် အလုပ်လုပ်ရန် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ရှေးခေတ်တွင် နိုင်ငံ၏စည်းစိမ်ကို နတ်ဘုရားများ၏ အုပ်ထိန်းမှုအောက်တွင် ဗိမာန်များတွင် သိုလှောင်ထားလေ့ရှိသည်။

Treasure cities. Since the land of Goshen was situated in the eastern Delta, Pharaoh set the Israelites to work on temples and other government buildings in the eastern border region. In ancient times national wealth was often stored in temples, presumably under the guardianship of the gods.

ပိသုန်။ ဤအမည်သည် အီဂျစ်ဘာသာဖြင့် “ပါ-အတူမ်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး “နေနတ်ဘုရား အတူမ်၏ အိမ်တော်” ဟု ဟေဗြဲဘာသာဖြင့် အဓိပ္ပာယ်ပြန်ဆိုထားသည်။ ပညာရှင်အချို့က ၎င်းကို အရှေ့ဒယ်လ်တာဒေသရှိ ဝါဒီတူမိလတ်တွင် လိတ်တင်မ်ဆာဟူတာ ဟုခေါ်သော ယခုလက်ရှိနေရာနှင့် ချိတ်ဆက်ပြီး၊ ၁၈၈၃ ခုနှစ်တွင် နာဗီးလ်က ထိုနေရာတွင် ကောက်နှံသိုလှောင်ရုံကြီးများကို တူးဖော်တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ထိုမြို့ကို ရမ်ဇီးစ် ဒုတိယက တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး၊ ဒုတိယမြို့၏အမည်မှာ ရမ်ဇီးစ်ကို ရည်ညွှန်းပုံရသည်ဟု ယူဆသောကြောင့်၊ နာဗီးလ်က ရမ်ဇီးစ်သည် ဖိနှိပ်မှုကာလ၏ ဖါရိုဘုရင်ဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့သည်။ ဤအမြင်ကို ပညာရှင်များစွာက လက်ခံခဲ့သည်။ အချို့ကမူ လိတ်တင်မ်ဆာဟူတာကို ဣသရေလလူမျိုးများ အီဂျစ်မှထွက်ခွာခဲ့သည့် ဆုက္ကုတ် (အခန်း ၁၂:၃၇) နှင့် ချိတ်ဆက်ပြီး၊ ထိုနေရာ၏ အီဂျစ်အမည်မှာ ချီကူဟူ၍ ကျောက်စာများတွင် ဖော်ပြထားသည်။ သို့သော် ပိသုန်၏တည်နေရာကို ပိုမိုတိကျသောအထောက်အထားများ မတွေ့ရှိမချင်း မသေချာနိုင်ပေ။

Pithom. This name has been explained as a Hebrew rendering of the Egyptian Per–Atum, “House of [the sun-god] Atum.” Some scholars have identified it with the present Tell el–Maskhuta in the Wadi Tumilat, about 12 mi. west of Lake Timsah in the eastern Delta region, where Naville uncovered great storehouses for grain, in 1883. Finding that this city had been built by Ramses II, to whom the name of the second city seems to refer, Naville believed him to be the Pharaoh of the oppression. In this view Naville has had many followers. Others have identified Tell el–Maskhuta with the Biblical Succoth (ch. 12:37), whence the Israelites departed from Egypt, inasmuch as inscriptions reveal that the Egyptian name of the place had been Tjeku. Until more definite evidence comes to light, however, the location of Pithom remains uncertain.

ရမ်ဇီးစ်။ ဤမြို့ကို ဖလင်ဒါးစ်ပက်ထရီက ဝါဒီတူမိလတ်ရှိ လိတ်တင်ရက်တဘဲဟ်နှင့် ချိတ်ဆက်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် လိတ်တင်မ်ဆာဟူတာမှ အနောက်ဘက် ၈ မိုင်အကွာတွင် တည်ရှိသည်။ သို့သော် အချို့ပညာရှင်များက ရမ်ဇီးစ်ကို ဟစ်ဆို့စ်များ၏မြို့တော် အာဗာရစ်ဟု ယခင်ခေါ်ဆိုခဲ့သော တန်းနစ် (တိုအန်၊ နံပါတ်ကျမ်း ၁၃:၂၂) နှင့် ချိတ်ဆက်သည်။ ဟစ်ဆို့စ်များကို အီဂျစ်မှဖယ်ရှားပြီးနောက် ရမ်ဇီးစ် ဒုတိယက ၎င်းကို ချဲ့ထွင်ပြင်ဆင်ပြီး သူ၏အမည်ဖြင့် အမည်ပေးခဲ့သည်။

And Raamses. This city was identified by Flinders Petrie with Tell el–Retabeh in the Wadi Tumilat, 8 mi. to the west of Tell el–Maskhuta. Other scholars, however, would identify “Raamses” with Tanis, the Biblical Zoan (Num. 13:22), formerly called Avaris, the capital of the Hyksos. Long after their expulsion from Egypt, Ramses II enlarged and beautified it, and named it after himself.

သို့သော် ရမ်ဇီးစ် ဒုတိယသည် ဖိနှိပ်မှုကာလ၏ ဖါရိုဘုရင်ဖြစ်မည်မဟုတ်ပေ။ ထွက်မြောက်ရာကျမ်းမှ ဣသရေလ၏ဘုရင်စနစ်ကာလအထိ ကျမ်းစာဆိုင်ရာ ခေတ်သမိုင်းအရ ထွက်မြောက်ရာကျမ်းသည် ခရစ်မပေါ်မီ ၁၅ ရာစုတွင်ဖြစ်ပြီး (၁ ဓမ္မရာဇဝင် ၆:၁ ကိုကြည့်ပါ)၊ ထို့ကြောင့် ရမ်ဇီးစ် ဒုတိယ၏အုပ်ချုပ်မှုမတိုင်မီ ရာစုနှစ်နှစ်ခုကျော်က ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ဤနေရာတွင် “ရမ်ဇီးစ်” ဟုခေါ်သော သိုလှောင်မြို့၏အမည်သည် ယခင်အမည်တစ်ခု၏ ခေတ်သစ်ပြုပြင်မှုဖြစ်သည်ဟု နားလည်ရမည်။ ဤအလေ့အကျင့်၏ နောက်ထပ်ဥပမာတစ်ခုမှာ ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၄၇:၁၁ တွင် ဂေါရှင်နယ်မြေကို “ရမ်ဇီးစ်နယ်မြေ” ဟုခေါ်ဆိုထားခြင်းဖြစ်သည်။ ယာကုပ်သည် ရမ်ဇီးစ် ဒုတိယ၏အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် အီဂျစ်သို့ဝင်ရောက်ခဲ့သည်ဟု မည်သူမျှ အငြင်းမပြပေ။ ထို့ကြောင့် ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၄၇:၁၁ တွင် “ရမ်ဇီးစ်” ဟုခေါ်သော နယ်မြေ၏ယခင်အမည်ကို ခေတ်သစ်အမည်ဖြင့် အစားထိုးခဲ့ပုံရသည် (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၄၇:၁၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ရှေးမြို့လဲရှ်ကို ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၁၄:၁၄ တွင် ဒန်ဟုခေါ်ဆိုထားပြီး (ထိုနေရာကိုကြည့်ပါ)၊ ၎င်းသည် အာဗြဟံနှင့် မောရှေတို့သေဆုံးပြီးနောက် ရာစုနှစ်များစွာကြာမှ ဤအမည်ကို ရရှိခဲ့သည်။ ဤအမည်များနှင့် အခြားစာသားများတွင် ခေတ်သစ်မြို့အမည်များကို ယခင်ကာလများသို့ အသုံးပြုထားသည့် အကောင်းဆုံးရှင်းပြချက်မှာ နောက်ပိုင်းမိတ္တူရေးသူများက နောက်မျိုးဆက်များအတွက် ဇာတ်လမ်းကို ပိုမိုရှင်းလင်းစေရန် ရှေးဟောင်းအမည်များကို ခေတ်သစ်အမည်များဖြင့် လဲလှယ်ခဲ့သည်ဟု ယူဆရသည်။

Ramses II, however, cannot have been the Pharaoh of the oppression. Biblical chronology of the period from the Exodus to the monarchy of Israel requires at least a 15th-century date for the Exodus (see 1 Kings 6:1), which therefore took place two centuries earlier than the reign of Ramses II. The name of the store city here called “Raamses” is to be understood as the modernization of an older name. Another illustration of this practice occurs in Gen. 47:11, where the land of Goshen is called “the land of Rameses.” No one will advocate that the entry of Jacob into Egypt took place under the reign of Ramses II; therefore, the old name of the region called “Rameses” in Gen. 47:11 appears to have been dropped in favor of a more modern one (see on Gen. 47:11). The ancient city of Laish, also, is called Dan in Gen. 14:14 (see on that text), although it received this name many centuries after both Abraham and Moses were dead. The most reasonable explanation for these and other texts in which modern city names are applied in the narrative to earlier times is to assume that later copyists exchanged older, obsolete names for more modern ones, in an attempt to clarify the narratives for later generations.

၁၂. ပို၍များပြားလာသည်။ ဖါရိုဘုရင်၏ပထမအစီအစဉ်သည် ၎င်း၏ရည်မှန်းချက်ကို မပြည့်မီခဲ့ပေ။ ဟေဗြဲလူမျိုးများသည် ဖိနှိပ်မှုအတိုင်းအတာနှင့် အချိုးကျလူဦးရေတိုးပွားလာပြီး၊ အီဂျစ်လူမျိုးများသည် ထိုသို့သော မကြုံစဖူးတိုးပွားမှုကြောင့် ထိတ်လန့်ခဲ့ကြသည်။ ညှဉ်းဆဲမှုနှင့် စုံစမ်းမှုများသည် ဘုရားသခင်၏ရည်ရွယ်ချက်ကို ဟန့်တားနိုင်ခြင်းမရှိသည်ကို ထင်ရှားလာပြီး၊ သူ၏လူမျိုးကို ဖျက်ဆီးရန် ရည်ရွယ်ထားသောအစီအမံများသည် ပိုမိုသန်စွမ်းမှု၏ရင်းမြစ်ဖြစ်လာသည်။

12. The more they multiplied. Pharaoh’s first plan did not accomplish its purpose. The Hebrews increased in numbers proportionate to the degree of oppression, and the Egyptians were naturally dismayed at such unprecedented growth. It became apparent that persecution and trials could not thwart the purpose of God, and measures intended to destroy His people proved to be a source of greater strength.

သူတို့သည် စိတ်ပျက်လာသည်။ အီဂျစ်လူမျိုးများ၏ စိတ်ပျက်မှုသည် ၎င်းတို့၏အစီအစဉ်၏မအောင်မြင်မှုကြောင့်ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့၏နယ်နမိတ်အတွင်း နှိမ်နှင်းမရသော ရန်သူတစ်ဦးရှိနေခြင်းသည် ရှက်ရွံ့ဖွယ်နှင့် စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေသည်။

They were grieved. The dismay of the Egyptians was due to the failure of their scheme. The presence of an enemy within their borders that could not be subdued was embarrassing and irritating.

၁၄. ၎င်းတို့၏ဘဝကို နာကျင်စေသည်။ အီဂျစ်လူမျိုးများသည် ဣသရေလကို ကျွန်ချရန် ပိုမိုကြိုးစားအားထုတ်ခဲ့သည်။ အခန်းငယ် ၁၃ နှင့် ၁၄ သည် ဖိနှိပ်မှုအသစ်တစ်ခုကို မှတ်တမ်းတင်ထားခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ ယခင်ကတည်းက ကျင့်သုံးနေသော ပြင်းထန်သောအလုပ်လုပ်ခိုင်းမှုအစီအစဉ်ကို ဆက်လက်ထပ်မံပြင်းထန်စေခြင်းဖြစ်သည်။

14. Made their lives bitter. Undaunted, the Egyptians put forth yet greater effort to enslave Israel. Verses 13 and 14 do not record a new oppression, but the continuation and intensification of the program of hard labor already in force.

အင်္ဂတေနှင့် အုတ်များဖြင့်။ အီဂျစ်လူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏ဗိမာန်ကြီးများနှင့် အခြားအများပြည်သူဆိုင်ရာ အဆောက်အအုံများအတွက် အဓိကအားဖြင့် ကျောက်သားကို အသုံးပြုခဲ့သော်လည်း၊ အုတ်ကို နန်းတော်များ၊ သေးငယ်သောအဆောက်အအုံများ၊ မြို့ရိုးများ၊ ခံတပ်များ၊ ဗိမာန်ဝင်းများနှင့် အခန်းငယ် ၁၁ တွင်ဖော်ပြထားသော သိုလှောင်ရုံများအတွက် အသုံးပြုခဲ့သည်။

In morter, and in brick. While stone was the material chiefly employed by the Egyptians for their great temples and other public buildings, brick was used to a large extent for palaces and lesser buildings, for city walls, for forts, for temple enclosures, and for storage houses such as those mentioned in v. 11.

ဝန်ဆောင်မှုအမျိုးမျိုး။ ဟီဘရူးလူမျိုးများသည် မူလက တော်ဝင်သိုးနှင့်နွားများကို စောင့်ရှောက်ရန် အလုပ်ပေးခံခဲ့ရသည် (ကမ္ဘာဦး ၄၇:၆)၊ သို့သော် နောက်ပိုင်းတွင် လယ်ယာလုပ်ငန်းများလည်း လုပ်ကိုင်ခဲ့ကြသည် (တရားဟောရာ ၁၁:၁၀)။ အီဂျစ်နိုင်ငံတွင်ကဲ့သို့ တစ်နှစ်ပတ်လုံး စေ့စပ်သေချာသော ဂရုစိုက်မှုနှင့် လုပ်သားလိုအပ်ချက်များ လိုအပ်သည့် နိုင်ငံမရှိပေ။ နိုင်းမြစ်၏ နှစ်စဉ်ရေကြီးမှုသည် နွားများကို ကယ်တင်ရန်နှင့် အိမ်များ၊ ရွာများနှင့် မြစ်ကမ်းရိုးများ ရေတိုက်စီးမသွားစေရန် အလွန်သတိထားရသည်။ စိုက်ပျိုးမှုသည် တစ်နှစ်ပတ်လုံး ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရပြီး၊ အောင်မြင်မှုသည် စဉ်ဆက်မပြတ် လုပ်သားနှင့် မနားမနေ အာရုံစိုက်မှု လိုအပ်သည့် ဆည်မြောင်းစနစ်ပေါ်တွင် မူတည်သည်။ “လယ်ကွင်းထဲတွင် ဝန်ဆောင်မှု” တွင် တူးမြောင်းများ တူးဖော်ခြင်း (ဂျိုးဇီးဖပ်စ် ရှေးဟောင်းရာဇဝင် ii. ၉.၁) ပါဝင်ခဲ့ပါက၊ ဟီဘရူးများ၏ ဘဝသည် အမှန်တကယ် ပင်ပန်းဆင်းရဲဖွယ်ဖြစ်ခဲ့လိမ့်မည်။ အီဂျစ်နေ့လယ်နေအောက်တွင် အရိပ်မရှိ၊ လေနုအေးမရှိသလောက်၊ နေထွက်ချိန်မှ နေဝင်ချိန်အထိ ရေထဲတွင် ခြေထောက်စိမ်ထားပြီး အလုပ်လုပ်ရခြင်းသည် (တရားဟောရာ ၁၁:၁၀) အလွန်ပင်ပန်းသည့် အတွေ့အကြုံဖြစ်သည်။ ၁၉ ရာစုအလယ်ပိုင်းတွင် မီဟီမက်အလီသည် သူ၏ အလက်ဇန္ဒြီးယားတူးမြောင်းကို တည်ဆောက်စဉ်၊ လုပ်သား ၁၅၀,၀၀၀ တွင် ၂၀,၀၀၀ ဆုံးရှုံးခဲ့သည်။ ရှေးခေတ်တွင်လည်း ဆုံးရှုံးမှု ရာခိုင်နှုန်းသည် ထိုနှင့်နီးစပ်နိုင်သည်။ သို့သော် ဖာရိုဘုရင်အတွက်ကား၊ ဟီဘရူးများ သေဆုံးလေ သူ၏ မကောင်းသော ရည်ရွယ်ချက်နှင့် ပိုမိုကိုက်ညီလေဖြစ်သည်။

All manner of service. The Hebrews had originally been employed to tend the royal flocks and herds (Gen. 47:6), but later took up agricultural pursuits as well (Deut. 11:10). There is no country where painstaking care and labor are so constantly required throughout the year as in Egypt. The annual flooding of the Nile necessitates extreme watchfulness, to save cattle and to prevent the inundation of houses and villages and the washing away of the river embankments. Cultivation is continuous throughout the year, and success depends on a system of irrigation that requires constant labor and unremitting attention. If the “service in the field” included also the digging of canals (Josephus Antiquities ii. 9.1), the lives of the Hebrews would indeed have been made bitter. To work under the hot Egyptian sun, with no shade and scarcely a breath of wind, from sunrise to sunset, and with the feet in water (Deut. 11:10), is a most grueling experience. When Mehemet Ali built his Alexandrian canal, about the middle of the 19th century, he lost 20,000 laborers out of 150,000. The percentage of loss may have been about the same in ancient times. But so far as Pharaoh was concerned, the more the Hebrews perished, the better it suited his evil purpose.

၁၅. ဟေဗြဲဆရာမများထံ မိန့်တော်မူသည်။ ဖါရောဘုရင်၏ ဟေဗြဲလူမျိုးတိုးပွားမှုကို ထိန်းချုပ်ရန် ဒုတိယမြောက်ကြိုးပမ်းမှုသည် သူ၏ စစ်မှန်သောရည်ရွယ်ချက်ကို ဖုံးကွယ်ရန် မကြိုးစားခဲ့ပေ။ ရက်စက်သော ဖိနှိပ်မှုမှ လူသတ်မှုကို ပေါ်တင်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဆရာမများသည် ဟေဗြဲလူမျိုးဖြစ်သည်ဟု မေးခွန်းထုတ်ခံရဖွယ်ရှိပြီး၊ ထိုသို့ဖြစ်ခဲ့လျှင် ဘုရင်သည် ၎င်းတို့၏ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို သေချာမသိနိုင်ပေ။ “ဟေဗြဲဆရာမများ” ဟူသော စကားစုကို “ဟေဗြဲအမျိုးသမီးများ၏ ဆရာမများ” ဟုလည်း ဘာသာပြန်နိုင်ပြီး၊ ဆိုလိုသည်မှာ ဟေဗြဲအမျိုးသမီးများ ကလေးမွေးဖွားရာတွင် ကူညီပေးသော ဆရာမများဖြစ်သည်။ သို့သော် ၎င်းတို့၏ အမည်များမှာ အမှန်တကယ် ဆီးမစ်လူမျိုးမှဖြစ်ပြီး အီဂျစ်လူမျိုးမဟုတ်ပေ။ ရှိဖရာသည် “အလှတရား” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး ဖူအာသည် “ထွန်းတောက်မှု” သို့မဟုတ် “တောက်ပမှု” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ၎င်းသည် KJV ဘာသာပြန်ကို အတည်ပြုသည် (အငယ် ၁၇ ကိုကြည့်ပါ)။

15. Spake to the Hebrew midwives. Pharaoh’s second attempt to control the increase of the Hebrews made no pretense at concealing his real objective. From cruel oppression he went to open murder. It has been questioned whether the midwives were actually Hebrews, since in that case the king could not be sure of their cooperation. The phrase translated “Hebrew midwives” may also be rendered, “midwives of the Hebrew women,” meaning midwives who attended the Hebrew women at childbirth. But their names are definitely Semitic and not Egyptian, Shiphrah meaning “beauty” and Puah, “splendor” or “brightness.” This confirms the KJV rendering (see on v. 17).

၁၆. မီးဖွားကုလားထိုင်။ စကားလုံးအရ “ကျောက်နှစ်လုံး” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ၎င်းစကားလုံး၏ အဓိပ္ပာယ်ကို အီဂျစ်ပညာရှင် စပီဂဲလ်ဘတ်ဂ်က ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။ အီဂျစ်တွင် ကျောက်နှစ်လုံးဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော မီးဖွားကုလားထိုင်များ သို့မဟုတ် မြင်းခွာပုံစံဖြင့် ကျောက်များဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော ကုလားထိုင်များကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ “အုတ်ပေါ်ထိုင်ခြင်း” ဟူသော အီဂျစ်စကားရပ်သည် “ကလေးမွေးဖွားခြင်း” ကို ဆိုလိုပြီး၊ ဘုရင်၏စကားဖြစ်သော “ကျောက်နှစ်လုံးပေါ်တွင် ၎င်းတို့ကို စောင့်ကြည့်ပါ” ဟူသော စကားရပ်သည် အဆိုပါအဓိပ္ပာယ်ကို ဖော်ပြသည်။ ဤအီဂျစ်စကားရပ်ကို အသုံးပြုခြင်းသည် ထွက်မြောက်ရာကျမ်း၏ မောရှေရေးသားမှုကို အတည်ပြုသည်။

16. The stools. Literally, “two stones.” Various unconvincing explanations of this term have been given, none of which need be repeated here inasmuch as its real meaning has been discovered by the Egyptologist Spiegelberg. In Egypt, birthstools consisting of either two stones or stones laid in the shape of a horseshoe were used. The common Egyptian expression, “to sit on the bricks” for “giving birth,” as found in various ancient inscriptions, reveals the meaning of the king’s words, “Watch them when they are on the two stones.” The use of this Egyptian expression confirms the Mosaic authorship of Exodus.

သားယောက်ျားဖြစ်လျှင်။ မလိုလားအပ်သော ကလေးများကို သေစေရန်ထားခဲ့ခြင်း သို့မဟုတ် ငှက်များ သို့မဟုတ် တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်များက စားသုံးစေရန် ထားခဲ့ခြင်းသည် ရှေးကမ္ဘာတွင် သာမန်ထုံးတမ်းဖြစ်သည်။ ဘုရင်၏အမိန့်သည် ရန်သူအမျိုးသားများအားလုံးကို သတ်ဖြတ်ပြီး အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးများကို အိမ်ကျွန်အဖြစ် အတင်းအကျပ်ပြုလုပ်သည့် အယူအဆကို ထင်ဟပ်စေသည်။ ဖါရောသည် ဟေဗြဲလူမျိုးများကို သူ၏အဆောက်အအုံများအတွက် အသုံးပြုရန် ရည်ရွယ်ခဲ့ပြီး၊ ထိုမျိုးဆက်ဖြင့် ၎င်းတို့ကို လူမျိုးတစ်မျိုးအဖြစ် ပျောက်ကွယ်စေရန် စီစဉ်ခဲ့သည်။

If it be a son. It was a common practice throughout the ancient world to expose unwanted children by leaving them to die, or more commonly, to be devoured by birds or wild animals. The command of the king also reflects the pagan custom of killing all enemy males and forcing the women and girls to become household slaves of the conquerors. In many ancient wars of conquest the entire male population was thus put to the sword. Pharaoh apparently intended to make use of living males for the specific building projects he had in mind, but to let the Hebrews die out as a people with that generation. He planned thus to rid himself of a potential enemy within his borders, and at the same time provide a supply of female slaves for Egyptian households.

၁၇. ဆရာမများသည် ဘုရားသခင်ကို ကြောက်ရွံ့ကြသည်။ ဆရာမများသည် ဟေဗြဲလူမျိုးဖြစ်ကြသည်မှာ ထင်ရှားပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်ကို ကြောက်ရွံ့ကြပြီး လူသတ်မှုကို တားမြစ်ထားကြောင်း သိရှိကြသည်။ ၎င်းတို့သည် “မသတ်ရ” ဟူသော ပညတ်ဆယ်ပါးမှ ဆဋ္ဌမပညတ်ကို မသိခဲ့သော်လည်း၊ “လူ၏အသွေးကို သွန်းဖြုန်းသောသူသည် လူအားဖြင့် ၎င်း၏အသွေးသွန်းဖြုန်းခံရလိမ့်မည်” (ကမ္ဘာဦး ၉:၆) ဟူသော စည်းမျဉ်းကို သိရှိခဲ့ကြသည်။ ဘုရားသခင်ကို အာဏာရှင်ဘုရင်ထက် ပို၍ကြောက်ရွံ့သဖြင့် (တမန်တော် ၄:၁၉; ၅:၂၉ ကိုကြည့်ပါ)၊ ဤရဲရင့်သောအမျိုးသမီးများသည် ဘုရင်၏အမိန့်ကို လျစ်လျူရှုရန် ရဲဝံ့ခဲ့ကြသည်။

17. The midwives feared God. Clearly, the midwives were Hebrews, for they “feared God” and knew that He had forbidden murder. Though they may not have been acquainted with the words of the sixth commandment of the Decalogue, “Thou shalt not kill,” they were familiar with the regulation, “Whoso sheddeth man’s blood, by man shall his blood be shed” (Gen. 9:6). Fearing God more than they feared the tyrant king (see Acts 4:19; 5:29), these courageous women dared ignore the royal command. The fear of men makes a man the victim of circumstances, but the fear of God brings rest in the midst of tumult and peace in the face of mortal danger. This must have been the experience of the two chief Hebrew midwives, upon whose shoulders lay a grave responsibility.

၁၉. ဟေဗြဲအမျိုးသမီးများ။ ဟေဗြဲအမျိုးသမီးများသည် အမျိုးသားများနှင့်အတူ လယ်ကွင်းများတွင် အလုပ်လုပ်ရန် လိုအပ်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် လေဟာပြင်တွင် အလုပ်လုပ်နေကျဖြစ်သောကြောင့်၊ ကလေးမွေးဖွားခြင်းသည် ၎င်းတို့အတွက် နှိုင်းယှဉ်လျှင် လွယ်ကူဖွယ်ရှိသည်။ ဟေဗြဲလူမျိုးနှင့် လူမျိုးရေးအရ ဆက်စပ်နေသော အာရပ်အမျိုးသမီးများသည် ပင်ပန်းသောဘဝကို ဦးဆောင်ကြပြီး ကလေးမွေးဖွားရာတွင် အကူအညီအနည်းငယ်သာ လိုအပ်သည်။ ဤအချက်သည် ဆရာမများက ဖါရောအား ပေးခဲ့သော ဆင်ခြေအား ယုံကြည်စရာဖြစ်စေသည်။ ၎င်းတို့၏အကြောင်းပြချက်ကို မည်သည့်နည်းဖြင့်မျှ မေးခွန်းထုတ်ခံရခြင်းမရှိကြောင်း သက်သေမရှိပေ။

19. The Hebrew women. The Hebrew women were no doubt required to labor in the fields along with the men. Since they were accustomed to toil in the open air, it is not unlikely that childbirth was comparatively easy for them. Arabic women, related racially to the Hebrews, lead strenuous lives and require but little assistance in childbirth. This fact explains the plausibility of the excuse offered Pharaoh by the Hebrew midwives. There is no evidence that their story was questioned in any way.

၎င်းတို့သည် သန်စွမ်းသည်။ စကားလုံးအရ “၎င်းတို့သည် သန်စွမ်းသည်”။ ရလဒ်အနေဖြင့် ဆရာမများကို ရှားရှားပါးပါးသာ ခေါ်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့၏ဝန်ဆောင်မှုအတွက် လိုအပ်ချက်နည်းပါးခဲ့ပြီး၊ မည်သည့်ဆွေမျိုးသားချင်း သို့မဟုတ် သိကျွမ်းသူမဆို လိုအပ်သော အကူအညီအားလုံးကို ပေးနိုင်ခဲ့သည်။

They are lively. Literally, “They are vigorous.” The result was that the midwives were seldom called. There was little demand for their services, since any female relative or acquaintance could usually provide all the assistance necessary. This may explain why only two midwives were needed by the Hebrews, in spite of their large numbers.

၂၁. ၎င်းတို့အတွက် အိမ်များပြုလုပ်ပေးတော်မူသည်။ ဘုရားသခင်သည် ၎င်းတို့၏ သစ္စာရှိမှုအတွက် ဆရာမများကို ဆုချီးမြှင့်ရန် ၎င်းတို့အား မိသားစုများပေးသနားတော်မူပြီး ၎င်းတို့၏ သားစဉ်မြေးဆက်များကို ထိန်းသိမ်းပေးတော်မူသည်။ ဤအသုံးအနှုန်းသည် ရသ ၄:၁၁; ၂ရာ ၇:၁၁, ၂၇ တွင် အလားတူအဓိပ္ပာယ်ဖြင့်အသုံးပြုထားသော စကားရပ်များမှ ထင်ရှားသည်။

21. Made them houses. God rewarded the midwives for their faithfulness by giving them families and preserving their posterity. That this is the meaning of the expression is clear from parallel texts in which it is used in this sense (see Ruth 4:11; 2 Sam. 7:11, 27). By ignoring the ruthless command of the king they had helped to build up the families of Israel, and their own families were therefore built up by God. They had risked their own lives to save their people.

၂၂. ဖါရောသည် သူ၏လူများအားလုံးကို အမိန့်ပေးသည်။ ဟေဗြဲလူမျိုးများကို အားနည်းစေရန် သူ၏အစီအစဉ်များအားလုံး မအောင်မြင်ခြင်းက ဘုရင်ကို ပေါ်တင်အကြမ်းဖက်မှုများဆီသို့ တွန်းပို့ခဲ့သည်။ ဤအမိန့်သစ်သည် ဖါရောဘုရင်၏ ဆန္ဒကို လူထုအားလုံး၏ တာဝန်အဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့သည်။

22. Pharaoh charged all his people. The failure of all his plans to weaken the Hebrew people drove the king to acts of open violence. This new decree placed a responsibility on every Egyptian to make the desire of the king his own. The task of exterminating the Hebrews was now shifted from the taskmasters and the midwives to the common people.

သားယောက်ျားတိုင်း။ ထွက်မြောက်ရာတွင် ဣသရေလလူမျိုးများ၏ အရေအတွက်များပြားမှုသည် ဤသို့သော လူသတ်အမိန့်ကို ဘယ်သောအခါမျှ ထုတ်ပြန်ခဲ့ဖွယ်မရှိဟု ငြင်းခုံခံရသည်။ သို့သော်၊ ဣသရေလလူမျိုးများကို ရန်မဖြစ်သော အီဂျစ်လူများစွာက ၎င်းကို လျစ်လျူရှုခဲ့ဖွယ်ရှိသည်၊ သို့မဟုတ် ၎င်းသည် ခဏသာ အာဏာတည်ခဲ့သည်။ ဖါရောသည် အခမဲ့ကျွန်အလုပ်သမားများမှ ရရှိမည့် အကျိုးကျေးဇူးများကို ပိုမိုသဘောပေါက်ခဲ့သည်ဖြစ်စေ၊ သို့မဟုတ် သူ၏အဆောက်အအုံအစီအစဉ်များ တိုးချဲ့လာသည်နှင့်အမျှ ဤအမိန့်ကို ရုပ်သိမ်းခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

Every son. It has been argued that the great number of Israelites at the Exodus precludes any such murderous command ever having been issued. However, it is probable that many Egyptians, who may not have been hostile toward the Israelites, ignored it, or that it remained in force but a short time. Pharaoh may have rescinded the edict upon realizing more fully the advantages to be derived from free slave labor, or as his building plans grew in extent. Since there were so many able-bodied men leaving Egypt 80 years later, this cruel requirement cannot have continued in force for long.

တစ်ခါတစ်ရံတွင် မည်သည့်ဘုရင်မင်းမြတ်မှ ထိုကဲ့သို့ ကလေးငယ်များအား အကြီးအကျယ်နှင့် ရက်စက်စွာ သုတ်သင်ဖျက်ဆီးရန် အမိန့်ပေးဖွယ်မရှိဟု ကန့်ကွယ်မှုတစ်ခု ထွက်ပေါ်လာတတ်သည်။ သို့သော် ရှေးခေတ်ကာလများတွင် လူ့အသက်သည် အထူးသဖြင့် အခြားလူမျိုး သို့မဟုတ် နိုင်ငံမှလူများ၏ အသက်သည် မထီမဲ့မြင်ပြုခံရသည်ကို သတိပြုရမည်ဖြစ်သည်။ စစ်ပွဲတွင်ဖမ်းဆီးရမိသော အကျဉ်းသားများကို အစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ လူဦးရေတစ်ခုလုံးကို ဖျက်ဆီးခြင်း၊ နှင့် မလိုလားအပ်သော ကလေးများကို နတ်ဘုရားများထံ ယဇ်ပူဇော်ခြင်းသည် သာမန်ဖြစ်ရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။

The objection is sometimes raised that it is most unlikely any monarch would have ordered such wholesale and cold-blooded destruction of innocent children. It is to be observed, however, that in ancient times human life, particularly that of anyone of another race or nation, was lightly regarded. It was a common thing to massacre prisoners taken in war, to annihilate entire populations, and to sacrifice unwanted children to the gods.

ellen g. white comments

1-22 PP 241-242; SR 104-106

6-10 SR 104

7-10 PP 241

11-14 SR 105

12-14 PP 242

13, 14 SR 147

16 SR 105

22 PP 242; SR 106

အခန်းကြီး - ၂

chapter 2

၁ မောရှေ မွေးဖွားသည်။ ၃ သူ့ကို ရွက်လှေငယ်ထဲတွင်ထည့်၍ ကျူပင်များကြားသို့ လွှတ်တင်သည်။ ၅ သူ့ကို တွေ့ရှိပြီး ဖာရောဘုရင်၏သမီးက မွေးစားသည်။ ၁၁ သူသည် အီဂျစ်လူတစ်ဦးကို သတ်ဖြတ်သည်။ ၁၃ သူသည် ဟေဗြဲလူတစ်ဦးကို ဆုံးမသည်။ ၁၅ သူသည် မိဒျန်ပြည်သို့ ထွက်ပြေးသည်။ ၂၁ သူသည် ဇိပ္ပိုရဖြင့် အိမ်ထောင်ပြုသည်။ ၂၂ ဂေရှုံမွေးဖွားသည်။ ၂၃ ဘုရားသခင်သည် ဣသရေလလူတို့၏ အော်ဟစ်သံကို ကြည့်ရှုစောင့်ရှောက်သည်။

1 Moses is born, 3 and in an ark cast into the flags. 5 He is found, and brought up by Pharaoh’s daughter. 11 He slayeth an Egyptian. 13 He reproveth an Hebrew. 15 He fleeth into Midian. 21 He marrieth Zipporah. 22 Gershom is born. 23 God respecteth the Israelites’ cry.

၁. လူတစ်ဦးသည် သွားခဲ့သည်။ အာရုန်သည် မောရှေထက် သုံးနှစ်ကြီးသည် (အခန်း ၇:၇) ဖြစ်ပြီး ဘုရင်၏ အမိန့်မထုတ်ပြန်မီ မွေးဖွားခဲ့ပုံရသည်။ ထို့ကြောင့် ဤဟေဗြဲစကားရပ်ကို “လူတစ်ဦးသည် သွားခဲ့သည်” ဟု ဘာသာပြန်သင့်သည်။ ထိုအမိန့်သည် မောရှေ မွေးဖွားချိန်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ မောရှေ၏ မိဘများလက်ထပ်ခြင်းသည် ဤအမိန့်မထုတ်ပြန်မီ ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုကျော်ကြာခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ အကြောင်းမှာ မိရိံသည် မောရှေမွေးဖွားချိန်တွင် အခန်း ၂:၄၊ ၇၊ ၈ တွင်ဖော်ပြထားသည့် အခန်းကဏ္ဍတွင် ပါဝင်နိုင်လောက်အောင် အသက်ကြီးခဲ့သည်။

1. There went a man. Inasmuch as Aaron was older than Moses by three years (ch. 7:7), and seems to have been born before the royal decree went into effect, this Hebrew expression should be rendered “a man had gone.” The decree must therefore have been issued about the time Moses was to be born. The marriage of Moses’ parents probably took place more than a decade before this fateful decree was given, since Miriam was old enough by the time of his birth to play the role described in vs. 4, 7, and 8.

လေဝိ၏သမီး။ ဟေဗြဲအသုံးအနှုန်းတွင် “သမီး” ဟူသောစကားသည် “မြေးသမီး” ဟုလည်း ဆိုလိုနိုင်သော်လည်း၊ ယုခေဗဒ်သည် လေဝိ၏ သမီးအရင်းဖြစ်ပုံရသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၆:၂၀ ကိုကြည့်ပါ)။ သူမ၏ခင်ပွန်းမှာ ကောဟတ်၏သား အမြံ (ထွက်မြောက်ရာ ၆:၁၈) ဖြစ်ပြီး လေဝိ၏မြေးဖြစ်သည် (အခန်း ၆:၁၆)။ ကောဟတ်သည် ယာကုပ်အိဇြဖသို့မပြောင်းမီ မွေးဖွားခဲ့သည် (ကမ္ဘာဦး ၄၆:၁၁) ဖြစ်သည့်အတွက်၊ ကောဟတ်၏ညီမ ယုခေဗဒ်သည် သူမ၏အစ်ကို၏သားအမြံနှင့်လက်ထပ်ခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင်မွေးဖွားခဲ့သည်ဟု ယူဆရသည် (တောလည်ရာ ၂၆:၅၉ ကိုကြည့်ပါ)။ အိဇြဖတွင်နေထိုင်သည့်ကာလ (ထွက်မြောက်ရာ ၁၂:၄၀ ကိုကြည့်ပါ) ၏ အချိန်ကာလအရ ယာကုပ်အိဇြဖသို့ဝင်ရောက်ပြီး ၁၃၅ နှစ်အကြာတွင် မောရှေမွေးဖွားခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် မောရှေ၏မိခင် ယုခေဗဒ်သည် သူမ၏ဖခင်၏ နှောင်းကာလသားသမီးအဖြစ် ယူဆရသည်။

A daughter of Levi. Although in Hebrew usage “daughter” may actually mean “granddaughter,” Jochebed was apparently Levi’s actual daughter (see on Ex. 6:20). Her husband was Amram, a son of Kohath (Ex. 6:18) and grandson of Levi (v. 16). Since Kohath was born before Jacob moved to Egypt (Gen. 46:11), it is probable that Kohath’s sister, Jochebed, who married her brother’s son, Amram, was born much later (see Num. 26:59). The chronology of the sojourn in Egypt (see on Ex. 12:40) renders such a conclusion necessary inasmuch as Moses was born 135 years after Jacob’s entry into Egypt. Jochebed, the mother of Moses, must therefore be considered a child of her father’s old age.

၂. သားတစ်ဦး။ မောရှေသည် ယုခေဗဒ်၏ တတိယမြောက်သားဖြစ်သည်။ အာရုန်သည် သူ့ထက် သုံးနှစ်ကြီးသည် (အခန်း ၇:၇)၊ မိရိံသည် ထို့ထက်ကြီးသည် (အခန်း ၂:၄)။

2. A son. Moses was Jochebed’s third child, for Aaron was three years older than he (ch. 7:7), and Miriam was still older (ch. 2:4).

သန္ဓေသားလှပသည်။ မောရှေသည် မွေးကင်းစကလေးဘဝတွင်ပင် နောက်ပိုင်းနှစ်များတွင် ထင်ရှားခဲ့သော ဉာဏ်ရည်ထက်မြက်မှု၊ စိတ်ခံစားမှုတည်ငြိမ်မှု၊ နှင့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြည့်စုံမှုတို့ကို ပြသခဲ့သည်။ ဤအရာအားလုံးကို ဟေဗြဲစကားလုံး “လှပသည်” တွင် ဖော်ပြထားသည်။ ယုခေဗဒ်သည် ဤအရည်အသွေးများတွင် ဘုရားသခင်၏ အတည်ပြုချက်ကို မြင်ခဲ့ပြီး၊ ဘုရားသခင်က သူ့အတွက် အထူးတာဝန်တစ်ခုချပေးထားသည်ဟု ယူဆခဲ့သည်။ တမန်တော်ဝတ္ထု ၇:၂၀ အရ သူသည် “ဘုရားသခင်အတွက် ဆွဲဆောင်မှုရှိသည်” ဟု ဆိုထားသည်။ ၎င်းကို အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်တွင် “ထူးကဲစွာ လှပသည်” ဟု ဖော်ပြသည်။ ယုခေဗဒ်သည် မောရှေသည် ဤသို့ “လှပမှု” မရှိခဲ့လျှင်ပင် သူ့ကို ချစ်မြတ်နိုးပြီး ကာကွယ်ပေးမည်ဖြစ်သည်။ အကြောင်းမှာ မိခင်များသည် အားနည်းဖျားနာသော ကလေးများကို ပိုမိုချစ်မြတ်နိုးလေ့ရှိသည်။ သို့သော် ယုခေဗဒ်၏ မောရှေ၏အသက်ကို ထိန်းသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းမှုကို ဟေဗြဲ ၁၁:၂၃ တွင် ယုံကြည်ခြင်း၏ လုပ်ဆောင်မှုအဖြစ် ချီးကျူးထားပြီး၊ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်က သူ့ကို အရေးကြီးသောအခန်းကဏ္ဍအတွက် သတ်မှတ်ထားပြီး သူ၏အသက်ကို ထိန်းသိမ်းရန် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မည်ဟု သူမသိရှိထားကြောင်း ဖော်ပြသည်။ သို့သော် ယုဒသမိုင်းဆရာ ဂျိုးဆီဖပ်စ် (Antiquities ii. 9. 3) ၏ ပြောကြားချက်ဖြစ်သည့် မောရှေမွေးဖွားမီ အမြံထံသို့ သူသည် ဣသရေလ၏ ကယ်တင်ရှင်အဖြစ် ခန့်အပ်ခံရမည်ဟု ဗျာဒိတ်ရခဲ့သည်ဆိုသည့်အဆိုကို အတည်မပြုပါ။

A goodly child. Even as a babe Moses gave evidence of the keen intellect, emotional stability, and also the physical perfection that marked his later years. All of this is implied in the Hebrew word translated “goodly.” Jochebed saw in these qualities a token of divine approval, which she took as a sign that God had marked out some special task for him. According to Acts 7:20 he was, literally, “attractive [“beautiful,” RSV] to God.” This is rendered in the KJV as “exceeding fair.” Jochebed would of course have loved and protected Moses even if he had not been so “goodly” a child, for mothers often devote their deepest love to weak and sickly children. However, Jochebed’s efforts to preserve the life of Moses are praised in Heb. 11:23 as an act of faith, and this implies awareness on her part that God had destined him for an important role and would therefore intervene to preserve his life. This, however, does not necessarily confirm a statement by the Jewish historian Josephus (Antiquities ii. 9. 3) that it had been revealed to Amram before the birth of the child that he was appointed to be the savior of Israel.

၃. သေတ္တာ။ ကလေးကို သုံးလပုန်းကွယ်ထားပြီးနောက်၊ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ဆက်လက်ဖုံးကွယ်ထားရန် မဖြစ်နိုင်တော့သည်ဟု ထင်ရသည်။ ဘုရားသခင်က သူ၏အသက်ကို ထိန်းသိမ်းရန် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မည်ဟု ယုံကြည်သဖြင့်၊ သူမ၏မိခင်သည် ဘုရင်၏အမိန့်ကို စာသားအရ လိုက်နာပြီး ကလေး၏အသက်ကို မသတ်ရန် နည်းလမ်းတစ်ခုကို စီစဉ်ခဲ့သည်။ သူမတတ်နိုင်သမျှကို လုပ်ဆောင်ပြီး ကျန်အရာများကို ဘုရားသခင်ထံ အပ်နှံခဲ့သည်။

3. An ark. After the baby had been hidden for three months, for some reason unknown to us it seemed practically impossible to conceal him longer. Believing that God would intervene for the preservation of his life, his mother devised a plan whereby she might comply with the letter of the king’s command and yet not take the child’s life. She would do all she could, and trust God for the rest.

“သေတ္တာ” နှင့် “ဖျူးရိုးများ” ဟူသော စကားလုံးနှစ်ခုသည် အီဂျစ်စကားလုံးများဖြစ်ပြီး၊ ပဉ္စကျမ်းတွင်တွေ့ရသော အခြားစကားလုံးများနှင့်အတူ စာရေးသူသည် အီဂျစ်ဘာသာစကားကို ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်ကြောင်း ပြသသည်။ “သေတ္တာ” ဟူသော စကားလုံး tebah သည် အီဂျစ်စကားလုံး tebet မှ ဆင်းသက်လာပြီး၊ သမ္မာကျမ်းစာတွင် ဤနေရာနှင့် ကမ္ဘာဦး ၆ နှင့် ၇ တွင် နောဧ၏သေတ္တာအတွက်သာ အသုံးပြုသည်။ ၎င်းသည် “သေတ္တာ” ဟု စာသားအရ အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး သေတ္တာပုံသဏ္ဍာန်ရှိသော မည်သည့်အရာကိုမဆို ဖော်ပြနိုင်သည်။

The two words translated “ark” and “bulrushes” are both Egyptian, and together with many others found in the Pentateuch show that the writer was intimately acquainted with the Egyptian language. The word tebah, “ark,” was derived from the Egyptian tebet, and is used in the Bible only here and in Gen. 6 and 7, for Noah’s ark. Meaning literally a “box,” it might describe any boxlike container.

“ဖျူးရိုးများ” ဟူသော စကားလုံး gome သည် အီဂျစ်စကားလုံး qama’ မှဖြစ်ပြီး၊ ရှေးခေတ်တွင် စက္ကူထုတ်လုပ်ရာတွင် အဓိကအသုံးပြုသော ပါပိုင်ရပ်စ်အပင်ကို ရည်ညွှန်းသည်။ ပါပိုင်ရပ်စ်အပင်သည် အမြင့်ပေ ၁၀ မှ ၁၅ ပေအထိ ရှိသော သုံးထောင့်ပုံပင်စည်ရှိသည့် ခိုင်ခံ့သော ဖျူးရိုးဖြစ်သည်။ ရှေးအီဂျစ်တွင် အများအပြားတွေ့ရသော်လည်း ယခုအခါ ထိုနေရာတွင် မတွေ့ရတော့ပါ။ ပါပိုင်ရပ်စ်ကို အဆောက်အအုံများနှင့် ပေါ့ပါးသော မြစ်လှေများတည်ဆောက်ရာတွင်လည်း အသုံးပြုခဲ့သည်။ ထိုသို့သော လှေများကို ရှေးအီဂျစ်အထိမ်းအမှတ်များတွင် ပုံဖော်ထားပြီး၊ ယုခေဗဒ်သည် မောရှေ၏သေတ္တာကို ပြုလုပ်ရာတွင် ပုံစံတစ်ခုအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

The word gome, “bulrushes,” is from the Egyptian qama’. It designates the papyrus plant, famous in antiquity as the chief material from which ancient writing paper was made. The papyrus plant is a sturdy rush with a triangular stem from 10 to 15 ft. in height. Though common in ancient Egypt, it is no longer found there. The papyrus was also employed for building purposes and in the construction of lighter river boats. Such vessels are pictured on many ancient Egyptian monuments, and may have provided Jochebed a model for making Moses’ ark.

အင်္ဂတ်။ ကမ္ဘာဦး ၁၁:၃ တွင် အင်္ဂတ် သို့မဟုတ် ဘစ်တူမင်အတွက် အသုံးပြုသော စကားလုံးတူဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းကို သေမင်းပင်လယ်ဒေသမှ အီဂျစ်သို့ တင်သွင်းခဲ့သည်။ အီဂျစ်လူမျိုးများက ၎င်းကို အလောင်းသင်္ဂြိုဟ်ရာတွင် အဓိကအသုံးပြုခဲ့သည်။

Slime. The same word as that used in Gen. 11:3 for asphalt or bitumen, which was imported into Egypt from the region of the Dead Sea. By the Egyptians it was used largely in embalming the dead.

ဖျူးရိုးများထဲတွင်။ Suph သည် အီဂျစ်စကားလုံး tjufi မှဖြစ်ပြီး “ဖျူးရိုး” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။ ၎င်းသည် ဤအခန်းကျမ်းပိုဒ်တွင် အီဂျစ်ဘာသာမှ ချေးယူထားသော တတိယမြောက်စကားလုံးဖြစ်သည်။ နိုင်းမြစ်၏ နောက်ကျသောရေပြင်များနှင့် ၎င်းနှင့်ဆက်စပ်သော ရေထုများတွင် ရေအပင်မျိုးစုံပေါများသည်။ ယုခေဗဒ်သည် သေတ္တာကို ဖျူးရိုးထူထပ်သောနေရာတွင် ထားရှိခြင်းသည် ၎င်းကို မျောပါမသွားစေရန် ရည်ရွယ်ခဲ့ပုံရသည်။ အချို့သော ဝေဖန်သူများက ယုခေဗဒ်သည် အီဂျစ်မင်းသမီးလာရောက်လေ့ရှိသော နေရာကို သိရှိပြီး၊ လှပပြီး အကူအညီမဲ့သော ကလေးငယ်ကို မြင်လျှင် သနားစိတ်ဖြစ်ပေါ်လာမည်ဟု မျှော်လင့်ကာ ထိုနေရာတွင် ထားရှိခဲ့သည်ဟု အကြံပြုခဲ့သည် (PP ၂၄၃ ကိုကြည့်ပါ)။

In the flags. Suph, from the Egyptian tjufi, meaning “reed,” is the third word in this verse borrowed from that language. Water plants of all kinds abound in the backwaters of the Nile and in the marshy tracts connected with it. Jochebed’s objective in placing the ark in a thicket of reeds was probably to prevent it from floating away. Some commentators have suggested that Jochebed knew the place to which the Egyptian princess was accustomed to come and placed it there with the hope that her pity might be aroused at the sight of the beautiful and helpless babe (see PP 243).

၄. သူ၏အစ်မ။ ၎င်းသည် မိရိံဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၅:၂၀၊ ၂၁; တောလည်ရာ ၁၂:၁; PP ၂၄၃ ကိုကြည့်ပါ)။ သူမသည် မောရှေ၏ တစ်ဦးတည်းသော အစ်မဖြစ်ပုံရသည် (တောလည်ရာ ၂၆:၅၉)။

4. His sister. That is Miriam (see Ex. 15:20, 21; Num. 12:1; PP 243). She seems to have been Moses’ only sister (Num. 26:59).

၅. ဖါရောဘုရင်၏သမီး။ ယုဒရိုးရာအရ သူမကို သာမုသိစ်၊ မေရစ်စ် သို့မဟုတ် ဘိသီယဟုခေါ်သည်။ နာမည်များ၏ ကွဲပြားမှုနှင့် အီဂျစ်မှတ်တမ်းများတွင် ၎င်းတို့မပါဝင်ခြင်းကြောင့် ဤရိုးရာသည် တန်ဖိုးမရှိပေ။

5. The daughter of Pharaoh. In Jewish tradition she is called Thermouthis, Merris, or Bithia. The diversity of the names and their absence from Egyptian records renders the tradition worthless.

သမ္မာကျမ်းစာအချိန်ကာလအရ (၁ရာဇဝင် ၆:၁ နှင့် အခြားထောက်ခံချက်များကို ကြည့်ပါ; GC ၃၉၉) ထွက်မြောက်ရာသည် ဘီစီ ၁၅ ရာစုအလယ်လောက်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု ယူဆရသည်။ ဤရက်စွဲအရ မောရှေသည် သုသမိုးစ်ပထမ (ဘီစီ ၁၅၂၅-၁၅၀၈)၊ သုသမိုးစ်ဒုတိယ (ဘီစီ ၁၅၀၈-၁၅၀၄)၊ နှင့် ဘုရင်မဟက်ရှပ်ဆပ် (ဘီစီ ၁၅၀၄-၁၄၈၂) လက်ထက်တွင် ကြီးပြင်းခဲ့သည်ဟု ယူဆရသည်။ ဟက်ရှပ်ဆပ်သည် ထူးခြားသော အမျိုးသမီးတစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူမသည် သုသမိုးစ်ပထမ၏ တရားဝင်တစ်ဦးတည်းသောသားသမီးဖြစ်ပြီး၊ သူမ၏ဖခင်ထံမှ တရားဝင်နန်းဆက်ခံရန်အတွက် သူမ၏မောင်ဝမ်းကွဲ သုသမိုးစ်ဒုတိယနှင့် လက်ထပ်ခဲ့သည်။ သို့သော် သုသမိုးစ်ဒုတိယ၏ တရားဝင်လက်ထပ်ထိမ်းမြားမှုသည် သူ၏ဖခင်ကဲ့သို့ပင် အမွေဆက်ခံမည့်သားမထွန်းကားခဲ့ပေ။ သုသမိုးစ်ဒုတိယ ကွယ်လွန်ချိန်တွင် သူ၏လက်ထက်သည် လေးနှစ်သာရှိသေးသည်။ အမန်ဘုန်းကြီးများသည် ရုတ်တရက် အာဏာသိမ်းမှုတစ်ခုဖြင့် သုသမိုးစ်ဒုတိယ၏ တရားမဝင်သားဖြစ်သူ သုသမိုးစ်တတိယကို ဘုရင်အဖြစ် သရဖူဆောင်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် သုသမိုးစ်တတိယသည် အသက်ငယ်ရွယ်သေးပြီး ဘုရားကျောင်းတွင် အငယ်တန်းဘုန်းကြီးအဖြစ် အမှုထမ်းနေသူဖြစ်သည်။ သုသမိုးစ်တတိယသည် အုပ်ချုပ်ရန် အသက်ငယ်လွန်းသဖြင့် သူ၏အဒေါ် ဟက်ရှပ်ဆပ်သည် ၂၂ နှစ်ကြာ နိုင်ငံတော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ သူမ၏လက်ထက်သည် ငြိမ်းချမ်းသောကာလဖြစ်သည်။ သူမသည် ကြီးကျယ်သော ဘုရားကျောင်းများတည်ဆောက်ခဲ့ပြီး ဧရာမကျောက်တိုင်များကို စိုက်ထူခဲ့သည်။ ဆိုမာလီယာကမ်းရိုးတန်းဖြစ်နိုင်သော ပန့်သို့ ကုန်သွယ်ရေးအတွက် စေလွှတ်ခဲ့သည့် ခရီးစဉ်များနှင့် ဆိုင်နိုင်းနှင့် နူဘီယာသို့ ကြေးနီ၊ တူးကျွဲနှင့် ရွှေတူးဖော်ရန် စေလွှတ်ခဲ့သည်။ အင်အားကြီးသော ဝန်ကြီးချုပ် ဆီနင်မတ်ထောက်ခံမှုဖြင့်၊ ဟက်ရှပ်ဆပ်သည် ၂၂ နှစ်ကြာ ထီးနန်းကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် သူမနှင့် ဆီနင်မတ်သည် မှတ်တမ်းများမှ ပျောက်ကွယ်သွားသည်။ သုသမိုးစ်တတိယသည် သူမ၏အမည်ကို အီဂျစ်သမိုင်းမှ ဖျောက်ဖျက်ရန် အထိမ်းအမှတ်များအားလုံးမှ ဖယ်ရှားခဲ့ပြီး၊ သူမကို ထီးနန်းမှ ဖယ်ရှားခဲ့ပြီး သူမနှင့် ဆီနင်မတ်သည် ရက်စက်စွာ သေဆုံးခဲ့သည်ဟု ယူဆစေသည်။

A reasonable deduction from Biblical chronology based on 1 Kings 6:1 and other supporting statements (see GC 399) is that the Exodus took place about the middle of the 15th century b.c. This date leads to the conclusion that Moses grew up under Thutmose I (1525-1508 b.c.), Thutmose II (1508-1504 b.c.), and Queen Hatshepsut (1504-1482 b.c.). Hatshepsut was a remarkable woman. She had been the only legitimate child of Thutmose I and was married to her half brother Thutmose II in order that he might legitimately succeed his father upon the throne. But the legitimate marriage of Thutmose II, like that of his father, again failed to provide a male heir. When Thutmose II died, after a reign of only four years, the priests of Amen, in a sudden coup, crowned an illegitimate son of Thutmose II, who was at that time a mere boy and served in the temple as a minor priest. Inasmuch as Thutmose III, as he was later known, was too young to reign, his aunt Hatshepsut acted as regent for 22 years. Her reign was a peaceful one. She built great temples and erected huge obelisks. Expeditions were sent to Punt, probably the coast of Somaliland in East Africa, for trading purposes, and to Sinai and Nubia to mine copper, turquoise, and gold. Supported by a powerful prime minister, Senenmut, Hatshepsut occupied the throne for 22 years; then she and Senenmut disappear from the record. Succeeding her, Thutmose III erased her name from all monuments in an attempt to eradicate the memory of her from the history of Egypt. This fact lends weight to the supposition that he removed her from the throne, and that she and Senenmut died violent deaths.

မောရှေမွေးဖွားချိန်တွင် ဟက်ရှပ်ဆပ်သည် သုသမိုးစ်ပထမ၏ သမီးသာဖြစ်သည်။ မောရှေ၏မွေးဖွားမှုသည် သူမ၏မောင်ဝမ်းကွဲ သုသမိုးစ်ဒုတိယနှင့် လက်ထပ်မှုမတိုင်မီ နှစ်များစွာအလိုတွင်ဖြစ်ပြီး၊ သူမ၏ခင်ပွန်းသေဆုံးပြီးနောက် သူမ၏ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်မှုစတင်မီ ၂၀ နှစ်ကျော်အလိုတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

When Moses was born Hatshepsut was merely the daughter of Thutmose I. Moses’ birth occurred many years before her marriage to her half brother Thutmose II, and more than 20 years before she began her personal reign, after the death of her husband.

ရေချိုးရန်။ ကောင်းကင်တမန်များက မင်းသမီးကို မောရှေရှိရာ နေရာသို့ ပို့ဆောင်ခဲ့သည် (PP ၂၄၃)။ မင်းသမီးတစ်ဦးသည် မြစ်ထဲတွင် ရေချိုးခြင်းသည် ယခုခေတ် မိုဟာမက်ဒင်အရှေ့ပိုင်း၏ ဓလေ့ထုံးတမ်းများနှင့် မကိုက်ညီသော်လည်း၊ ရှေးအီဂျစ်၏ ဓလေ့ထုံးတမ်းများနှင့် ကိုက်ညီသည်။ ရှေးအီဂျစ်သင်္ချိုင်းတစ်ခုမှ ရေချိုးခန်းမြင်ကွင်းတစ်ခုတွင် အဆင့်မြင့်အီဂျစ်အမျိုးသမီးတစ်ဦးအား အမျိုးသမီးအစေခံလေးဦးက ဝန်ဆောင်မှုပေးနေသည်ကို ပုံဖော်ထားသည်။ ၎င်းသည် နိုင်းမြစ်၏ သန့်ရှင်းမှုနှင့် ၎င်း၏ရေသည် သားသမီးမွေးဖွားမှုကို အာမခံပြီး အသက်ရှည်မှုကို ပေးစွမ်းသည်ဟူသော ရှေးအီဂျစ်တွင် ကိုင်စွဲထားသော အယူအဆများနှင့်လည်း ကိုက်ညီသည်။ ထို့ကြောင့် နိုင်းမြစ်ကို ဘုရားအဖြစ် ကိုးကွယ်ခဲ့သည်။

To wash herself. Angels led the princess to where Moses lay (PP 243). That a princess should bathe in the open river is certainly not in accord with the customs of the modern Mohammedan East, where it is now done only by women of the lower class. But it was in harmony with the customs of ancient Egypt. A bathing scene from an ancient Egyptian tomb pictures an Egyptian woman of rank attended by four female servants. It is also in agreement with the views held in ancient Egypt about the sanctity of the Nile, and that its water imparted fruitfulness and guaranteed a long life. It was for this reason that the Nile was worshiped as a god.

၆. ဟေဗြဲလူမျိုး၏ ကလေးတစ်ဦး။ သေတ္တာငယ်ကို ဖွင့်လိုက်သောအခါ မင်းသမီးသည် ငိုနေသော ကလေးငယ်ကို ဟေဗြဲလူမျိုး၏ ကလေးအဖြစ် သိရှိခဲ့သည်။ အကူအညီမဲ့သော ကလေးငယ်အပေါ် သနားကရုဏာနှင့် အမည်မသိသော ဟေဗြဲမိခင်အပေါ် စာနာမှုကြောင့် သူမသည် ကလေးကို ကိုယ်ပိုင်သားအဖြစ် မွေးစားရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ အခန်း ၁:၂၂ ၏ မှတ်ချက်တွင် ဘုရင်၏ ရက်စက်သော အမိန့်သည် ကြာရှည်မတည်ရှိခဲ့ဟု တွေ့ရသည်။ ဤဖြစ်ရပ်သည် ထိုအမိန့်ကို ပြောင်းလဲရန် အကြောင်းတစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ဟေဗြဲကလေးများ၏ ဆိုးရွားသောကံကြမ္မာကြောင့် စိတ်မသက်မသာဖြစ်ခဲ့သော ဖါရောဘုရင်၏သမီးသည် သူမ၏ဖခင်အား ထိုသတ်ဖြတ်ရေးအမိန့်ကို ရုပ်သိမ်းရန် တောင်းဆိုခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ဤသို့ဆိုလျှင် မောရှေသည် ဟေဗြဲကလေးများစွာ၏ အသက်ကို ကယ်တင်ပေးသော မပြုမပြ နည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

6. One of the Hebrews’ children. Upon opening the little ark the princess recognized in the crying babe a child of the Hebrews. Compassion for the helpless child and sympathy for his unknown Hebrew mother prompted her to save him by adopting him as her own. In the comment on ch. 1:22 it was observed that the cruel edict of the king probably did not long remain in force. The event here described may have been instrumental in bringing about a change. Distressed by the sad lot of the Hebrew children, the daughter of Pharaoh may have implored her father to revoke his murderous edict. If this be true, Moses had already become the passive means by which the lives of countless Hebrew children were saved.

၇. သူနာပြု။ အားလုံးကို မိခင်က စီစဉ်ထားပြီးဖြစ်သည်။ မိရိံသည် မောရှေရှိရာ နေရာအနီးတွင် သူမ၏ညီငယ်၏ ကံကြမ္မာကို စောင့်ကြည့်ရန် နေရာယူထားပြီး၊ အီဂျစ်လူတစ်ဦးက ကလေးကို တွေ့ရှိပါက မည်သို့ပြောဆိုရမည်ကို ညွှန်ကြားခံထားရပြီးဖြစ်သည်။ ယခုအခါ သူမသည် သူမ၏ညွှန်ကြားချက်များကို ပြီးပြည့်စုံသော ဆင်ခြင်တုံတရားနှင့် ကျွမ်းကျင်မှုဖြင့် အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့သည်။ သူမသည် မတိကျသောအချိန်တွင် ပေါ်ထွက်လာပြီး၊ မနည်းမများသော အချိန်မှန်တွင် သူမ၏အဆိုကို တင်ပြခဲ့သည်။ ထိုသို့ပြုလုပ်ရာတွင် သူမသည် မများမနည်း၊ မလွန်မလျော့ပြောဆိုခဲ့သည်။

7. A nurse. All had doubtless been arranged by the mother. Miriam was stationed near the place where Moses was floating, to watch her little brother’s fate, and had probably been instructed what to say in the event some Egyptian should find the baby. Now she carried out her instructions with admirable judgment and tact. She appeared on the scene at the right moment and offered her proposal at the proper time, neither too soon nor too late. In doing so, she said neither too much nor too little.

၈. ကျွန်မလေးသွားသည်။ ချစ်မြတ်နိုးသော မိခင်၏ ယုံကြည်ခြင်းနှင့် ဉာဏ်ပညာနှင့် သတိရှိသော အစ်မ၏ ကျွမ်းကျင်မှုနှင့် စွမ်းရည်သည် အောင်မြင်မှုဖြင့် သရဖူဆောင်ခဲ့သည်။ မောရှေ၏အသက်ကို ကယ်တင်ခဲ့ရုံသာမက၊ သူသည် သူ၏မွေးရပ်အိမ်နှင့် သူ၏မိခင်၏ ရင်ခွင်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ဤနည်းဖြင့် ကလေးတစ်ဦး၏ စိတ်ထဲတွင် ဖျောက်ဖျက်မရနိုင်သော ပထမဆုံးသော အထင်အမြင်များကို သူမထံမှ ရရှိရန် ပြင်ဆင်ပေးခဲ့သည်။

8. The maid went. The faith and resourcefulness of a loving mother and the tact and skill of a prudent sister were crowned with success. Not only was Moses’ life saved but he was, as well, returned to his own cradle and to the bosom of his own mother. In this way provision was made that he might receive from her those first impressions which are so indelibly fixed upon the mind of a child.

၉. သင်၏လုပ်ခ။ ကလေးသည် ဟေဗြဲကလေးဖြစ်ပြီး ဟေဗြဲအိမ်တွင် ထားရှိခဲ့သည့်အတွက်၊ ယုခေဗဒ်နှင့် သူ၏ဆက်ဆံရေးကို သူနာပြုအဖြစ် ရှင်းလင်းရန် ပြင်ဆင်ပေးရမည်ဖြစ်သည်။ သူသည် ဖါရောဘုရင်၏သမီး၏ ပိုင်ဆိုင်မှုဖြစ်လာကြောင်း ထင်ရှားစေရန်၊ သူ၏ဇာစ်မြစ်နှင့် သူ့ကို အသက်ရှင်စေရသည့်အကြောင်းကို မေးမြန်းမှုများကို တိတ်ဆိတ်စေရန်၊ နှင့် အခြားဟေဗြဲကလေးများကဲ့သို့ သူ့ကို သတ်လိုသူများ၏ ပါးစပ်ကို ပိတ်စေရန်၊ မင်းသမီးသည် သူ့ကို ပြုစုစောင့်ရှောက်ပေးမှုအတွက် လုပ်ခကို ညွှန်ပြခဲ့သည်။

9. Thy wages. Since the babe, a Hebrew child, was placed in a Hebrew home, provision must be made to clarify the supposed relationship of Jochebed to him as his nurse. To signify clearly that he had become the property of Pharaoh’s daughter, to silence inquiries as to his origin and the reasons for his being kept alive, and to seal the lips of informers who might wish to see him killed, as other Hebrew boys were, the princess indicated the wages she would pay for the care given him.

ထိုအမျိုးသမီးသည် ကလေးကို ယူသွားသည်။ ယုခေဗဒ်ကို ဤနေရာတွင် မောရှေ၏ “မိခင်” ဟု မခေါ်ဘဲ “အမျိုးသမီး” ဟုသာ ခေါ်ဆိုသည်မှာ ထူးခြားသည်။ သူမသည် စကားဖြင့်ရော လုပ်ရပ်ဖြင့်ရော သူမ၏စစ်မှန်သော ခံစားချက်များကို မဖော်ပြခဲ့သလို၊ ကလေးနှင့် သူမ၏စစ်မှန်သော ဆက်ဆံရေးကိုလည်း မဖော်ပြခဲ့ပေ။ ထိုစိတ်လှုပ်ရှားဖွယ်အချိန်တွင် သူမသည် မည်မျှထိန်းချုပ်မှုလိုအပ်ခဲ့သည်ကို မည်သည့်လျှာဖြင့်မျှ ဖော်ပြမရနိုင်ပေ။ သူမသည် သူစိမ်းတစ်ဦးကဲ့သို့ ကလေးကို ယူသွားခဲ့သော်လည်း၊ သူမ၏စိတ်နှလုံးထဲတွင် ပြင်းပြသောပျော်ရွှင်မှုနှင့် ဝမ်းမြောက်မှုရှိခဲ့သည်။ သူမသည် တခဏမျှပင် သတိမထားမိခဲ့လျှင်၊ စိတ်လှုပ်ရှားမှုက သူမ၏ရည်ရွယ်ချက်ကို ဖော်ထုတ်နိုင်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ အရာအားလုံးသည် အခက်ခဲဆုံးအခြေအနေများတွင် သူမသည် တည်ငြိမ်နေရန်အပေါ် မူတည်ခဲ့သည်—သို့သော် ချစ်ခြင်းမေတ္တာသည် အရာအားလုံးကို ခံနိုင်ရည်ရှိသည်။ ဝန်ဆောင်မှုအားလုံး၏ နောက်ကွယ်တွင် အဓိကမေးခွန်းသည် ဉာဏ်ရည်ထက်မြက်မှုထက် ဘုရားသခင်၏ ထောက်ပံ့ပေးသော စွမ်းအားဖြင့် မြှင့်တင်ထားသော နှလုံးသားဖြစ်သည်။

The woman took the child. It is significant that Jochebed is not here called Moses’ “mother” but simply “the woman.” It would seem that neither by word nor by deed did she betray her real feelings nor reveal her actual relationship to the child. What self-control that impassioned hour must have required, no tongue can tell. She took the child as a stranger might have taken it, yet in her heart there was passionate joy and gladness. Had she relaxed her vigilance but for an instant, excitement might have disclosed her purpose. Everything depended on her remaining calm under the most difficult circumstances—but love can endure all things. The great question underlying all service is not so much one of the intellect as of the heart, buoyed up by God’s sustaining power.

၁၀. ကလေးကြီးပြင်းလာသည်။ ယုခေဗဒ်သည် သူမ၏သားအဖြစ် အခွင့်အရေးများကို ဖါရောဘုရင်၏သမီးထံသို့ လွှဲပြောင်းပေးခြင်းဖြင့် သူ၏အသက်ကို ကယ်တင်ခဲ့သည်။ ယခုအခါ သူမသည် သူ့ကို ချေးငှားထားသည့်အလျှောက်၊ သူ၏မွေးကင်းစဘဝအတွက် သူနာပြုအဖြစ်သာ ပြန်လည်ရရှိခဲ့သည်။ သူမသည် သူ့ကို ထိန်းသိမ်းရန်အတွက် စွန့်လွှတ်ခဲ့ရပြီး၊ သူ့ကို ပြန်လည်ရှာဖွေရန်အတွက် ဆုံးရှုံးခဲ့ရပြီး၊ အောင်မြင်ရန်အတွက် နှိမ့်ချခဲ့ရသည်။ ကလေးသည် သူ၏မိခင်နှင့်အတူ နေခဲ့သည့်ကာလသည် သမ္မာကျမ်းစာတွင် မဖော်ပြထားသော်လည်း၊ ဝေဖန်သူအများစုက ၂ နှစ်မှ ၃ နှစ်ဟု ယူဆသော်လည်း၊ အမှန်တကယ်မှာ ၁၂ နှစ်ခန့်ဖြစ်သည် (PP ၂၄၄)။ ဤကလေးဘဝနှစ်များအတွင်း စရိုက်နှင့် နောက်ပိုင်းဘာသာရေးအတွေ့အကြုံများ၏ အုတ်မြစ်များကို ချမှတ်ခဲ့သည်။ ယခုအခါ လျစ်လျူရှုထားသော သင်ကြားမှုများသည် နောက်ပိုင်းတွင် ပြန်လည်ဖြည့်စွမ်းမရနိုင်ပေ။ မောရှေ၏ နောက်ဘဝသည် သူ၏မိဘများက သူ့ကို သွားရမည့်လမ်းကို ပြုစုပျိုးထောင်ရန် သူတို့အား ခွဲဝေပေးထားသော နှစ်များကို ကောင်းစွာအသုံးပြုခဲ့ကြောင်း ထင်ရှားစွာ ပြသသည်။

10. The child grew. Jochebed had saved her son’s life by transferring her rights as mother to Pharaoh’s daughter. Now she received him back, on loan as it were, and merely as a nurse hired for his years of infancy. She gave him up that she might keep him, lost him that she might find him again, stooped that she might conquer. The time the child was with its mother, not stated in the Bible but given as 2 or 3 years by most commentators, was actually about 12 years (PP 244). During these years of childhood the foundations of character and later religious experience were laid. Instruction neglected now could not be made up later. Moses’ afterlife shows clearly that his parents used well the years allotted them for bringing him up in the way in which he should go.

သူမသည် သူ့ကို ယူဆောင်လာခဲ့သည်။ မှတ်ချက်ပြုသူများစွာက မောရှေ၏ မိခင်သည် သူ့သားကို နို့ဖြတ်ပြီးသောအခါ၊ အသက်နှစ်နှစ် သို့မဟုတ် သုံးနှစ်ခန့်တွင် သူ့စိတ်ဆန္ဒအလျောက် နန်းတော်သို့ ခေါ်ဆောင်သွားခဲ့သည်ဟု ထင်မြင်ချက်ထုတ်ပြောခဲ့ကြသည်။ အထက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည့်အတိုင်း၊ ဤဖြစ်ရပ်သည် အသက်တစ်ဆယ့်နှစ်နှစ်ခန့်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ သူမသည် သူ့ကို ဆန္ဒအလျောက် လွှတ်ပေးခဲ့သည်ဟူသော အယူအဆသည် သူမအား အတင်းအကြပ် လွှတ်ပေးရန် ညွှန်ကြားချက်မရှိခြင်းပေါ်တွင် အခြေခံထားသည်။ ကြိုတင်သဘောတူထားသည့်အချိန်တွင် သူမသည် သူ့ကို နန်းတော်သို့ မယူဆောင်သွားခဲ့ပါက၊ သူမကိုယ်တိုင် အစပျိုးလုပ်ဆောင်ခြင်းသည် မိခင်မေတ္တာနှင့် မကိုက်ညီသော ထူးဆန်းသော လုပ်ရပ်တစ်ခုဖြစ်ပုံရသည်။ ယုခေဗဒ်သည် သူမအလွန်ချစ်သော သားဖြစ်သူကို အတင်းအကြပ်မလုပ်ဘဲ လွှတ်ပေးနိုင်ပါမည်လား။ သူမသည် သူ့ကို တတ်နိုင်သမျှ ကာလပတ်လုံး ထိန်းသိမ်းထားခဲ့ရမည်။ မောရှေကို အသက်တစ်ဆယ့်နှစ်နှစ်တွင် လွှတ်ပေးခြင်းသည် သူမ၏ “သူနာပြု” အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်မှု သက်တမ်းသည် ယေဘုယျအားဖြင့် ကလေးဘဝဟု ယူဆသည့်ကာလဖြစ်သော (စာမျက်နှာ ၂၄၄) တွင် သက်တမ်းကုန်ဆုံးမည်ဟု ဆိုလိုသည်။

She brought him. Many commentators have expressed the view that Moses’ mother took her son to the palace of her own volition as soon as he was weaned, at the age of perhaps two or three years. As noted above, this actually occurred at about the age of 12. The idea that she surrendered him voluntarily is based on the absence of any indication that she was forced to give him up. Unless she took him to the palace at a time previously agreed upon, to do so on her own initiative would seem to show a strange lack of motherly affection. Would Jochebed have given up a son she loved so dearly without being required to do so? She must have kept him as long as she could. Her surrender of Moses at the age of 12 would imply that her term of service as “nurse” was to expire with the close of what was generally considered the period of childhood (see PP 244).

မောရှေ။ မောရှေသည် အီဂျစ်ဘာသာစကားတွင် “ကလေး”၊ “သား”၊ “မွေးဖွားလာသူ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသော “မက်စ်” သို့မဟုတ် “မက်စူ” နှင့် နှိုင်းယှဉ်နိုင်သည်။ မောရှေ မွေးဖွားလာချိန်နှင့် ကြီးပြင်းလာချိန်တွင် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သော ဆယ့်ရှစ်ခုမြောက် မင်းဆက်တွင်၊ တော်ဝင်မိသားစုဝင်များအတွက် နတ်ဘုရားများ၏ သားစဉ်မြေးဆက်အဖြစ် သတ်မှတ်သည့် နာမည်များကို ရွေးချယ်ရန် ထုံးစံရှိခဲ့သည်။ “အာမက်စူ” (လမင်းနတ်ဘုရား အာမှ မွေးဖွားလာသူ)၊ “ကာမက်စူ” (ဘုရားအဖြစ် သတ်မှတ်ထားသော ဝိညာဉ်မှ မွေးဖွားလာသူ)၊ “သုံးမက်စူ” (သော့ဘုရားမှ မွေးဖွားလာသူ)၊ နှင့် နေ့စဉ်ဘဝတွင် မကြာခဏ အတိုကောက်အဖြစ် “မက်စူ” ဟု ခေါ်ဆိုလေ့ရှိသော “ရာမက်စူ” (နောက်ပိုင်းတွင် ရမ်စီးစ်) (နေနတ်ဘုရား ရာမှ မွေးဖွားလာသူ) ကဲ့သို့သော နာမည်များသည် ထုံးစံဖြစ်ခဲ့သည်။ အီဂျစ်ပညာရှင်များက ဖာရိုဘုရင်၏သမီးသည် သူမမွေးစားထားသော ကလေးအား “သုံးမက်စူ” သို့မဟုတ် “အာမက်စူ” နှင့်ဆင်တူသော နာမည်တစ်ခုပေးခဲ့ပြီး၊ မောရှေသည် “ဖာရိုဘုရင်၏သမီး၏သား” ဟု ခေါ်ဆိုရန် ငြင်းဆိုခဲ့သောအခါ (ဟေဗြဲ ၁၁:၂၄)၊ နတ်ဘုရားကို ရည်ညွှန်းသည့် အစိတ်အပိုင်းကို ဖယ်ထုတ်ခဲ့သည်ဟု ဆိုကြသည်။ ထို့ပြင်၊ သူမသည် ကလေး၏ လူမျိုးမိဘများကို မသိရှိသလို၊ ဟေဗြဲလူမျိုးတစ်ဦးအနေဖြင့် သူ့ကို အီဂျစ်နတ်ဘုရား၏သားအဖြစ် မသတ်မှတ်နိုင်သဖြင့်၊ နတ်ဘုရား၏ဘွဲ့တံဆိပ်ကို ချန်လှပ်ထားပြီး “မက်စူ” ဟူသော အတိုကောက်နာမည်ကိုသာ ပေးခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ သို့သော်၊ သူမပေးခဲ့သော နာမည်သည် အီဂျစ်ဘာသာဖြစ်ဖွယ်ရှိသော်လည်း၊ ယနေ့ကျွန်ုပ်တို့သိထားသည့် ပုံစံမှာ ဟေဗြဲဘာသာဖြစ်သည်။

Moses. Mosheh is comparable to the Egyptian mes or mesu, meaning “child,” “son,” “the one born of.” During the Eighteenth Dynasty, under which Moses was born and brought up, it was customary to select for members of the royal family, names designating them as offspring of the gods. Names such as Ahmose, “The one born of [the moon-god] Ah”; Kamose, “The one born of the [deified soul, the] Ka”; Thutmose, “The one born of [the god] Thoth”; and the common name Ramose (later Ramses), “The one born of [the sun-god] Ra”; were in everyday life often abbreviated to “Mose.” Students of Egyptology would say that Pharaoh’s daughter gave the child she adopted a name similar to Thutmose or Ahmose, of which that part referring to a heathen deity was dropped by Moses when he “refused to be called the son of Pharaoh’s daughter” (Heb. 11:24). Again, she may have omitted the title of any god and instead given him only the abbreviated name “Mose,” since she neither knew his earthly parentage nor could claim that, as a Hebrew, he was the son of an Egyptian god. However, it is probable that the name she gave the child was Egyptian, though the form in which we know it today is Hebrew.

သူ့ကို ဆွဲထုတ်ခဲ့သည်။ “မောရှေ” ဟူသော နာမည်သည် စကားလုံးအရ “ဆွဲထုတ်လာသူ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ၎င်းသည် “ဆွဲထုတ်သည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသော “မရှာ” ကြိယာ၏ ဆက်စပ်ပုံစံဖြစ်ပြီး တူညီသော ဗျည်းများပါရှိသည်။ အီဂျစ်နာမည် “မက်စူ” နှင့် ဟေဗြဲကြိယာ “မရှာ” တို့သည် အသံထွက်နှင့် အဓိပ္ပာယ်တွင် ဆင်တူသဖြင့်၊ ဟေဗြဲလူမျိုးများက “မက်စူ” ကို “မောရှေ” အဖြစ် ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့ပေမည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းသည် အီဂျစ်မင်းသမီး၏ “အကျွနုပ်သည် သူ့ကို ရေထဲမှ ဆွဲထုတ်ခဲ့သည်” ဟူသော ထုတ်ဖော်ပြောဆိုချက်နှင့် ကိုက်ညီသည်။ ဤထုတ်ဖော်ပြောဆိုချက်သည် သူမသည် သူ့ကို နိုင်းမြစ်နတ်ဘုရားထံမှ လက်ဆောင်အဖြစ် လက်ခံခဲ့သည်ဟု ဆိုလိုသည်။ အီဂျစ်နတ်ဘုရားများထဲတွင် နိုင်းမြစ်ကို “ဟပိ” အဖြစ် ဘုရားအဖြစ်သတ်မှတ်ထားသော်လည်း၊ မြစ်ကိုယ်တိုင်ကို “‘အိထရူ” ဟု ခေါ်ဆိုပြီး နောက်ပိုင်းတွင် “‘အိရူ” ဟု ရိုးရှင်းစွာ ခေါ်ဆိုခဲ့သည်။ ဟေဗြဲလူမျိုးများက ၎င်းကို “ယောရ်” ဟု ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့ပြီး၊ တစ်ခုတည်းသော ခြွင်းချက်ဖြစ်သည့် (ဒံယေလ ၁၂:၅-၇) မှလွဲ၍ ကျမ်းစာရေးသားသူများသည် နိုင်းမြစ်နှင့် ၎င်း၏မြစ်လက်တက်များကို ရည်ညွှန်းရာတွင် ဤစကားလုံးကို သီးသန့်အသုံးပြုခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၄၁:၁; ဟေရှာယ ၇:၁၈; ယေဇကျေလ ၂၉:၃; နာဟုံ ၃:၈ စသည်ဖြင့်)။ မူလက မောရှေ၏ အီဂျစ်နာမည်သည် “ဟပ်မက်စူ” သို့မဟုတ် “‘အိရူမက်စူ” ဖြစ်နိုင်ပြီး၊ ၎င်းသည် “နိုင်းမြစ်မှ မွေးဖွားလာသူ [ဟေဗြဲဘာသာတွင် ‘ဆွဲထုတ်လာသူ’]” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ “ဖာရိုဘုရင်၏သမီး၏သား” ဟု ခေါ်ဆိုရန် ငြင်းဆိုခဲ့သောအခါ (ဟေဗြဲ ၁၁:၂၄)၊ သူသည် အီဂျစ်နတ်ဘုရားကို ရည်ညွှန်းသည့် အစိတ်အပိုင်းကို ဖယ်ထုတ်ခဲ့ပေမည်။

Drew him out. The name Mosheh means, literally, “one drawn out.” It is the participial form of, and has the same consonants as, the verb mashah, “to draw out.” Since the Egyptian name Mose and the Hebrew verb mashah were similar in sound and related in meaning, the Hebrews may have transliterated Mose as Mosheh. Thus it would conform to the statement of the Egyptian princess, “Because I drew him out of the water.” This statement implies that she accepted him as a gift to her from the river god, the Nile. In the Egyptian pantheon the Nile was deified as Hapi, though the stream itself was known as ’Itru, later simply as ’Iru. This the Hebrews transliterated as Yeor, and with one exception (Dan. 12:5–7) Bible writers use it exclusively (49 times) in referring to the Nile and its tributaries (see Gen. 41:1; Isa. 7:18; Eze. 29:3; Nahum 3:8; etc.). Originally, Moses’ name in Egyptian may thus have been Hapmose or ’Irumose, meaning, “The one born of [Heb., “drawn out of”] the Nile.” In refusing “to be called the son of Pharaoh’s daughter” (Heb. 11:24), he would naturally drop the reference to an Egyptian deity.

လူစီဖာ ဘာသာပြန်ဆိုသူများက သူ၏နာမည်ကို “မောရှဲစ်” ဟု ပြန်ဆိုခဲ့သည်။ ဤနာမည်ကို ရှင်းပြရာတွင်၊ ဂျိုဆီဖတ်စ် (ရှေးဟောင်းရာဇဝင် ၂.၉.၆) က “မို” သည် နိုင်းမြစ်အတွက် အီဂျစ်နာမည်ဖြစ်ပြီး၊ “အူးစဲစ်” သည် ၎င်းမှ “ဆွဲထုတ်ခံရသူ” သို့မဟုတ် “ကယ်တင်ခံရသူ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်ဟု ဆိုသည်။ ဤရှင်းပြချက်အရ၊ “မောရှေ” သည် “နိုင်းမြစ်မှ ကယ်တင်ခံရသူ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ ၎င်းသည် နိုင်းမြစ်မှ သူ၏လူမျိုးကို ကယ်တင်ရန် ရည်ရွယ်ထားသူအတွက် အလွန်သင့်လျော်သော နာမည်ဖြစ်သည်။ သို့သော်၊ ဂျိုဆီဖတ်စ်၏ ရှင်းပြချက်သည် အချက်အပေါ်အခြေခံသည်လား သို့မဟုတ် ဆန္ဒပြည့်ဝမှုပေါ်အခြေခံသည်လားမသိရှိရပါ။

Translators of the LXX rendered his name Mouses. In explanation of this name, Josephus (Antiquities ii. 9. 6) explains Mo as an Egyptian name for the Nile, and uses as Egyptian for anyone “drawn” or “saved” out of it. According to this explanation, then, Moses would mean, “The one saved out of the Nile,” a most appropriate name for one destined to save his people from the land of the Nile. It is not clear, however, whether Josephus’ explanation is based on fact or on wishful thinking.

၁၀ (ဟေဗြဲ ၁၁:၂၆, ၂၇)။ အီဂျစ်တွင် မောရှေ ဘုရားသခင်၏ဥပဒေများကို လေ့လာခဲ့သည်။—မောရှေ၏ခွန်အားသည် အနန္တတန်ခိုးရှင် ဘုရားသခင်နှင့် ဆက်သွယ်မှုမှဖြစ်သည်။ သူသည် မြေကြီးပေါ်ရှိ ဆွဲဆောင်မှုများကို ကြီးကျယ်စွာ ကျော်လွှားခဲ့ပြီး ဘုရားသခင်ထံ အပြည့်အဝ ကိုးစားခဲ့သည်။ သူသည် မိမိကိုယ်ကို ဘုရားသခင်၏အမှုဆောင်သူအဖြစ် ယူဆခဲ့သည်။ အီဂျစ်ဘုရင်၏ တရားဝင်အကျိုးစီးပွားများနှင့် ဆက်နွယ်နေစဉ် သူသည် ဘုရားသခင်၏အုပ်ချုပ်မှုဥပဒေများကို အစဉ်လေ့လာခဲ့ပြီး သူ၏ယုံကြည်ခြင်းသည် တိုးပွားလာခဲ့သည်။ ထိုယုံကြည်ခြင်းသည် သူ့အတွက် တန်ဖိုးရှိသည်။ ၎င်းသည် သူ၏အစောဆုံးသင်ကြားမှုများတွင် နက်ရှိုင်းစွာ အမြစ်တွယ်နေပြီး၊ သူ၏ဘဝပြုစုပျိုးထောင်မှုသည် အစ္စရေးလူမျိုးကို ကျွန်ပြုမှုမှ လွတ်မြောက်စေရန် ကြီးမားသောအမှုအတွက် ပြင်ဆင်ပေးခဲ့သည်။ သူသည် ဤအရာများကို တွေးတောဆင်ခြင်ခဲ့ပြီး၊ ဘုရားသခင်ထံမှ သူ၏တာဝန်ကို အစဉ်နားထောင်ခဲ့သည်။ အီဂျစ်လူတစ်ဦးကို သတ်ပြီးနောက်၊ သူသည် ဘုရားသခင်၏အစီအစဉ်ကို နားမလည်ခဲ့ကြောင်း သိရှိခဲ့ပြီး၊ အီဂျစ်မှ ထွက်ပြေးကာ သိုးထိန်းဖြစ်လာခဲ့သည်။ သူသည် ကြီးမားသောအမှုတစ်ခုကို စီစဉ်ရန် မရည်ရွယ်တော့ဘဲ၊ အလွန်နှိမ့်ချလာခဲ့သည်။ သူ၏စိတ်ကို ဖုံးလွှမ်းနေသော မြူများကို ဖယ်ရှားခဲ့ပြီး၊ ဘုရားသခင်ကို သူ�၏ခိုလှုံရာအဖြစ် ရှာဖွေရန် သူ၏စိတ်ကို စည်းကမ်းထိန်းသိမ်းခဲ့သည် (စာလွှာ ၂၁အေ၊ ၁၈၉၃)။

10 (Heb. 11:26, 27). In Egypt Moses Studied Laws of God.—The strength of Moses was his connection with the Source of all power, the Lord God of hosts. He rises grandly above every earthly inducement, and trusts himself wholly to God. He considered that he was the Lord’s. While he was connected with the official interests of the king of Egypt, he was constantly studying the laws of God’s government, and thus his faith grew. That faith was of value to him. It was deeply rooted in the soil of his earliest teachings, and the culture of his life was to prepare him for the great work of delivering Israel from bondage. He meditated on these things; he was constantly listening to his commission from God. After slaying the Egyptian, he saw that he had not understood God’s plan, and he fled from Egypt and became a shepherd. He was no longer planning to do a great work, but he became very humble; the mists that were beclouding his mind were expelled, and he disciplined his mind to seek after God as his refuge (Letter 21a, 1893).

၁၁. မောရှေ အရွယ်ရောက်သောအခါ။ ကျမ်းစာမှတ်တမ်းသည် မောရှေ၏ဘဝတွင် နှစ်ပေါင်းသုံးဆယ်နီးပါးကို တိတ်ဆိတ်စွာ ဖြတ်သန်းသွားသည်။ နောက်ထပ်မှတ်တမ်းတင်ထားသော ဖြစ်ရပ်မှာ သူအသက်လေးဆယ်ရှိစဉ်ဖြစ်ပွားခဲ့သော ဖြစ်ရပ်တစ်ခုဖြစ်သည် (တမန်တော် ၇:၂၃)။ သူ၏လူငယ်ဘဝနှစ်များကို တော်ဝင်ဆရာများထံတွင် ကုန်ဆုံးခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့က “အီဂျစ်လူမျိုး၏ ပညာရပ်အားလုံး” (တမန်တော် ၇:၂၂) ကို သူ့အား သင်ကြားပေးခဲ့သည်။ သူ၏ပညာရေးတစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကို ဘုန်းကြီးများထံမှရရှိခဲ့ပြီး၊ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကို စစ်တပ်ခေါင်းဆောင်များထံမှ ရရှိခဲ့သည်။ ၎င်းသည် တော်ဝင်မင်းသားတစ်ဦးအား ပုံမှန်ပေးလေ့ရှိသော လေ့ကျင့်မှုဖြစ်သည်။ မောရှေသည် “စကားနှင့်လုပ်ရပ်များတွင် တန်ခိုးကြီးသူ” (တမန်တော် ၇:၂၂) ဖြစ်ခဲ့သောကြောင့်၊ သူသည် နိုင်ငံခြားသို့ အရေးကြီးသော စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများကို ဦးဆောင်ခဲ့သည်ဟု ယူဆရန် မမှားပေ (စာမျက်နှာ ၂၄၅)။ သို့သော်၊ သူသည် နှလုံးသားထဲတွင် အီဂျစ်လူမျိုးမဖြစ်ခဲ့ပါ။ သူ၏ပြင်ပပုံပန်းသဏ္ဍာန်၊ အဝတ်အစား၊ စကားပြောဆိုမှု၊ နှင့် အပြုအမူများသည် အီဂျစ်လူမျိုးနှင့် လုံးဝတူညီနိုင်သော်လည်း၊ သူသည် စရိုက်၊ ဘာသာတရား၊ နှင့် သစ္စာစောင့်သိမှုတွင် ဟေဗြဲလူမျိုးအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ထွက်မြောက်ရာ ၂:၁၁-၁၃ (ဟေဗြဲ ၁၁:၂၄ ကိုကြည့်ပါ) တွင် ဖော်ပြထားသော ဖြစ်ရပ်များမှ ထင်ရှားသည်။

11. When Moses was grown. The Sacred Record passes over almost 30 years of Moses’ life in silence. The next recorded event is of an incident that took place when he was 40 years old (Acts 7:23). The years of his youth were spent under royal tutors, who imparted to him “all the wisdom of the Egyptians” (Acts 7:22). Some of his education he received from the priests, and some from army commanders. Such was the training ordinarily given a royal prince. Since Moses was “mighty in words and in deeds” (Acts 7:22), it would not be amiss to assume that he led important military expeditions to foreign countries (see PP 245). However, he did not become an Egyptian at heart. His outward appearance, his dress, his speech, and his behavior may have been completely Egyptian, but he remained a Hebrew in character, religion, and loyalty. This is clear from the events narrated in Ex. 2:11–13 (see Heb. 11:24).

သူထွက်သွားခဲ့သည်။ မောရှေသည် သူ၏ဘဝတွင် အီဂျစ်လူမျိုးအဖြစ် လုံးဝလက်ခံရန် သို့မဟုတ် သူ၏အထင်အမြင်သေးသော လူမျိုးနှင့်အတူ ဘက်လိုက်ရန် ဆုံးဖြတ်ရမည့်အချိန်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ဤအခါမတိုင်မီ သူသည် “ဘုရား၏လူမျိုးနှင့်အတူ ဆင်းရဲဒုက္ခခံရန်” (ဟေဗြဲ ၁၁:၂၅) ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီး၊ ဤတာဝန်အတွက် ရွေးချယ်ခံရသူအဖြစ် သူ့ကိုယ်သူ ယူဆခဲ့သည် (တမန်တော် ၇:၂၃-၂၅)။ သူသည် နန်းတော်၏ “အပြစ်၏ပျော်ရွံ့မှုများ” နှင့် ထီးနန်းဆက်ခံမည့်အလားအလာကို စွန့်လွှတ်ကာ၊ သူ၏ဖိနှိပ်ခံရသောလူမျိုးအတွက် ရဲဝံ့စွာ ထောက်ခံရန် အဆင်သင့်ဖြစ်ပြီဟု သူထင်ခဲ့သည် (စာမျက်နှာ ၂၄၆၊ ၂၄၇)။ တမန်တော် ၇:၂၃ မှ မောရှေသည် ဂိုရှင်ပြည်သို့ အခြေအနေကို လေ့လာရန်နှင့် အစီအစဉ်များချမှတ်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် သွားခဲ့သည်မှာ ထင်ရှားသည်။ သူသည် အီဂျစ်ထီးနန်းအပေါ် ရည်မှန်းချက်အားလုံးကို စွန့်လွှတ်ခဲ့သည်မှာ သူ၏ရည်ရွယ်ချက်များသည် ကိုယ်ကျိုးမဖြစ်ကြောင်း သက်သေဖြစ်သည်။ သူသည် သူ၏လူမျိုးအပေါ် စစ်မှန်သောချစ်ခြင်းမေတ္တာနှင့် ၎င်းတို့၏ဖိနှိပ်သူများအပေါ် မုန်းတီးမှုကြောင့် တွန်းအားပေးခံခဲ့ရသည်၊ ၎င်းကို ထွက်မြောက်ရာ ၂:၁၁ တွင် “ညီအစ်ကိုများ” ဟူသော ဝေါဟာရကို နှစ်ကြိမ်အသုံးပြုထားခြင်းဖြင့် အလေးပေးဖော်ပြထားသည်။

He went out. Moses had come to the point in his life when he realized that he must either become an Egyptian, without reservation, or side with his despised people. It seems that prior to this occasion he had made the decision “to suffer affliction with the people of God” (Heb. 11:25) and considered himself the chosen instrument for this task (Acts 7:23–25). He thought himself ready at last to leave the court with its “pleasures of sin,” to abandon the prospect of succession to the throne, and to step forth boldly to champion the cause of his oppressed people (see PP 246, 247). From Acts 7:23 it is clear that Moses went to the land of Goshen for the purpose of studying the situation and laying plans. That in his mind he had relinquished all claim to the throne of Egypt is evidence that his motives were not selfish. He was impelled, rather, by sincere love for his people and hatred for their oppressors, a fact emphasized by the term “brethren,” used twice in Ex. 2:11.

အီဂျစ်လူတစ်ဦးကို တွေ့မြင်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အခန်း ၁:၁၁ တွင် ဖော်ပြထားသော အလုပ်ကြီးကြပ်သူများထဲမှ တစ်ဦး သို့မဟုတ် ၎င်းတို့အသုံးပြုသော ကြီးကြပ်သူများထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်ပေမည်။ ထိုသို့သောပုဂ္ဂိုလ်များကို အီဂျစ်အဆောက်အအုံများပေါ်တွင် သစ်သားတုတ်ရှည်များဖြင့် လက်နက်ကိုင်ဆောင်ထားသည့်ပုံစံဖြင့် သရုပ်ဖော်ထားပြီး၊ ၎င်းတို့သည် အလုပ်ဖောက်သူများကို လွတ်လွတ်လပ်လပ် ရိုက်နှက်လေ့ရှိသည်။ ၎င်းတို့၏အာဏာကို မကြာခဏ အလွဲသုံးစားလုပ်ပြီး၊ အနည်းငယ်မျှသော အမှားများအတွက် သို့မဟုတ် အမှားမရှိဘဲပင် ပြစ်ဒဏ်ပေးလေ့ရှိသည်။ အာဏာသည် မကြာခဏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သော ဖိနှိပ်မှုအဖြစ် ယိုယွင်းလာတတ်ပြီး၊ ဤဖြစ်ရပ်သည် ထိုသို့သော အာဏာအလွဲသုံးစားမှု၏ ဥပမာတစ်ခုအဖြစ် မောရှေ၏ ဒေါသကို နှိုးဆွခဲ့သည် (တမန်တော် ၇:၂၄)။

He spied an Egyptian. This was probably one of the taskmasters mentioned in ch. 1:11 or one of the overseers employed by them. Such persons are represented on Egyptian monuments as armed with long wooden sticks, which they used freely on the backs of idlers. Their authority was no doubt frequently abused, and chastisement was no doubt inflicted for the slightest fault or for no fault at all. Authority often degenerates into tyranny and cruel oppression, and as an instance of such abuse of power this incident excited the anger of Moses (Acts 7:24).

၁၁ (တမန်တော် ၇:၂၂)။ ဗိုလ်ချုပ်နှစ်ဦးအတွက် လေ့ကျင့်မှု။—မောရှေသည် ဉာဏ်ရည်ထက်မြက်သူတစ်ဦးဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်၏ အစီအမံဖြင့် သူသည် ကြီးမားသောအမှုတစ်ခုအတွက် သင့်လျော်မှုရရှိရန် အခွင့်အရေးပေးခံခဲ့ရသည်။ သူသည် ဗိုလ်ချုပ်တစ်ဦးအဖြစ် စေ့စပ်သေချာစွာ ပညာသင်ကြားခံခဲ့ရသည်။ ရန်သူကို ရင်ဆိုင်ရန် ထွက်သွားသောအခါ သူသည် အောင်မြင်ခဲ့ပြီး၊ စစ်မြေပြင်မှ ပြန်လာသောအခါ တပ်မတော်တစ်ခုလုံးက သူ့ကို ချီးမွမ်းခဲ့သည်။ ဤသို့ဖြစ်လင့်ကစား၊ သူသည် ဘုရားသခင်သည် သူ့အားဖြင့် အစ္စရေးလူမျိုးကို လွတ်မြောက်စေရန် ရည်ရွယ်ထားကြောင်း အစဉ်သတိရခဲ့သည် (YI ဇန်နဝါရီ ၂၉၊ ၁၉၀၃)။

11 (Acts 7:22). Training for Two Generalships.—Moses was a man of intelligence. In the providence of God he was given opportunity to gain a fitness for a great work. He was thoroughly educated as a general. When he went out to meet the enemy, he was successful; and on his return from battle, his praises were sung by the whole army. Notwithstanding this, he constantly remembered that through him God purposed to deliver the children of Israel (YI Jan. 29, 1903).

၁၂. အီဂျစ်လူကို သတ်ခဲ့သည်။ ဤလုပ်ရပ်ကို သက်သေမျက်မြင်မရှိကြောင်း သတိပြုမိပြီး၊ သူသည် အီဂျစ်လူကို သတ်ခဲ့သည်။ မောရှေချဉ်းကပ်လာစဉ် အလုပ်ကြီးကြပ်သူသည် ဟေဗြဲအလုပ်သမားကို ဆက်လက်ရိုက်နှက်နေခြင်းသည် အဆင့်မြင့်အရာရှိများက ထိုသို့သော အာဏာအလွဲသုံးစားမှုကို ယေဘုယျအားဖြင့် အတည်ပြုထောက်ခံခဲ့ကြောင်း ပြသသည်။ မောရှေ၏လုပ်ရပ်ကို ခွင့်လွှတ်နိုင်စရာမရှိသော်လည်း၊ ၎င်းသည် ဖြောင့်မတ်သော ဒေါသဖြင့် လှုံ့ဆော်ခံခဲ့ရသည်မှာ သေချာသည်။ သူသည် အီဂျစ်စစ်တပ်များနှင့် နှစ်သက်ဖွယ်ရာ စစ်ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်ခဲ့သော်လည်း (စာမျက်နှာ ၂၄၅)၊ ဘုရား၏အမှုတော်အတွက် လိုအပ်သော ခေါင်းဆောင်မှုအရည်အသွေးအချို့ သူ့တွင် ကင်းမဲ့နေခဲ့သည် (စာမျက်နှာ ၂၄၇)။

12. Slew the Egyptian. Observing that there were no others to witness the deed, he killed the Egyptian. That the overseer continued beating the Hebrew workman as Moses approached shows that higher officials generally approved of such abuse of authority on the part of their subordinates. Moses’ action cannot be condoned, though it was no doubt prompted by righteous indignation. Although an able military leader and a favorite with the armies of Egypt (PP 245), he was lacking in certain qualities of leadership essential for service in the cause of God (PP 247).

၁၃. ဒုတိယမြောက်နေ့။ ၎င်းသည် နောက်တစ်နေ့ဖြစ်သည် (တမန်တော် ၇:၂၆)။ မောရှေသည် ဟေဗြဲလူမျိုးများက သူ၏ခေါင်းဆောင်မှုကို လက်ခံပြီး အီဂျစ်လူမျိုးများကို ဆန့်ကျင်သော အထွေထွေပုန်ကန်မှုတွင် သူ့ကို ထောက်ခံမည်ဟု မျှော်လင့်ခဲ့သည် (စာမျက်နှာ ၂၄၆)။ ဟေဗြဲလူမျိုးများ၏ အကြီးအကဲများထံသို့ မောရှေသည် ၎င်းတို့၏ကယ်တင်ရှင်ဖြစ်လာမည်ဟု ဗျာဒိတ်ရူပါရုံဖြင့် ဖော်ပြခံခဲ့ရသော်လည်း (စာမျက်နှာ ၂၄၅)၊ “သူတို့သည် နားမလည်ခဲ့ကြပါ” (တမန်တော် ၇:၂၅)။ သူသည် သူ၏လူမျိုးများထဲတွင် တစ်နေ့ထက်ပို၍ အချိန်ကုန်ဆုံးခဲ့ခြင်းသည် ၎င်းသည် ပေါ့ပေါ့ပါးပါး လည်ပတ်မှုတစ်ခုထက် ပိုမိုဖြစ်သည်ကို ဖော်ပြသည်။ ဖြစ်ရပ်ဖြစ်ပွားရာ အနီးတစ်ဝိုက်သို့ သူပြန်လာခြင်းသည် သူသည် ပုန်ကန်မှုအတွက် အချိန်ကျရောက်ပြီဟု ယူဆခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြသည်။

13. The second day. This was the following day (Acts 7:26). Moses hoped the Hebrews would accept his leadership and support him in a general uprising against the Egyptians (PP 246). Though it had been revealed to the elders of Israel that Moses was to be their deliverer (PP 245), “they understood not” (Acts 7:25). The fact that he spent more than one day among his own people suggests that this was more than a casual visit. His return to the vicinity of the incident suggests that he considered the time ripe for revolt.

မင်းသည် အဘယ်ကြောင့် ရိုက်နှက်နေသနည်း။ မောရှေသည် သူ၏ဒုတိယအကြိမ်လည်ပတ်မှုတွင် သက်သေခံခဲ့သော ရန်ဖြစ်မှုသည် လက်ချင်းရိုက်နှက်နေသည့် ဖြစ်ရပ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ သူသည် ထိုနှစ်ဦးအား ဆက်ဆံမှုမှ ရပ်တန့်ရန် ဖျောင်းဖျရန် သူ၏တာဝန်ဖြစ်သည်ဟု ခံစားခဲ့ရသည်။ ဤနေရာတွင် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခြင်းဖြင့် မောရှေသည် မဖြစ်မနေ မှန်ကန်သောအရာကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

Wherefore smitest thou? The strife Moses witnessed upon his second visit among his people was one in which blows were exchanged, and he felt it his duty to persuade the two men to refrain from further combat. By interposing here Moses certainly did what was right.

၁၄. မည်သူက မင်းကို မင်းသားတစ်ဦးအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သနည်း။ ယခုသူ၏ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကြောင့်မဟုတ်ဘဲ၊ ယခင်နေ့က သူ၏မမှန်ကန်သောလုပ်ရပ်ကြောင့် မောရှေသည် ဆူပူခံရရန် ဖွင့်ထားခဲ့သည်။ “မင်းသည် အဘယ်ကြောင့် မင်း၏မိတ်ဆွေကို ရိုက်နှက်နေသနည်း” ဟူသော ရိုးရှင်းသောမေးမြန်းမှုတွင် တရားစီရင်ရေးဆိုင်ရာ အာဏာကို ယူဆခြင်းမရှိပါ၊ ၎င်းသည် ယခင်နေ့က လုပ်ရပ်နှင့် ဆက်စပ်မှသာ ဖြစ်ပေါ်သည်။ တစ်နေ့က အကြမ်းဖက်မှုသည် နောက်တစ်နေ့၏ ကြင်နာသော ဖျောင်းဖျမှုကို ထိရောက်မှုမရှိစေခဲ့ပါ။ မောရှေ၏ ပညာရေးနှင့် ရာထူးသည် သူ၏လူမျိုးအပေါ် အပြုသဘောဆောင်သော ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို သုံးစွဲနိုင်စေခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းတို့အတွက် သူ၏စာနာမှုကြောင့် လှုံ့ဆော်ခံခဲ့ရသော လုပ်ရပ်ကြောင့် ထိုဩဇာသည် ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။

14. Who made thee a prince? It was not his interference now but his wrong act of the day before that exposed Moses to rebuke. There was no assumption of judicial authority in the mere inquiry, “Wherefore smitest thou thy fellow?” unless it be coupled with the deed of the proceeding day. The violence of one day had rendered ineffective the kind persuasion of the next. The influence for good that the education and position of Moses might have enabled him to exercise upon his nation was lost by the very act to which he had been urged by his sympathy for them.

မောရှေသည် ကြောက်ရွံ့ခဲ့သည်။ ယခင်နေ့က သူ၏လုပ်ရပ်ဖြင့် အီဂျစ်အပေါ် သစ္စာခံမှုကို စွန့်လွှတ်ခဲ့ပြီး၊ ယခုသူ၏လူမျိုးများက သူ့ကို ငြင်းပယ်ခဲ့ခြင်းသည် မောရှေကို အန္တရာယ်ကြီးမားသော အခြေအနေတွင် ထားခဲ့သည်။ သူသည် တစ်ဦးတည်းဖြစ်ပြီး မိတ်ဆွေမရှိခဲ့ပါ။

Moses feared. Having renounced his allegiance to Egypt by his deed the day before, to be rejected now by his own people left Moses in a dangerous predicament. He was alone and without friends.

၁၅. ဖာရိုဘုရင်ကြားသိခဲ့သည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏ဖာရိုဘုရင်၏သမီးကို ဟတ်ရှပ်ဆူတ်အဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်းသည် မမှန်ကန်ပါက၊ ဤဖြစ်ရပ်သည် သူမ၏ အုပ်ချုပ်မှုနောက်ဆုံးနှစ်များအတွင်း၊ သူမ၏တူဖြစ်သူ၏ အာဏာတိုးပွားလာချိန်နှင့် သူမကို ဖြုတ်ချပြီး သုံးမက်စူတတိယအဖြစ် ထီးနန်းတက်ရောက်မည့်အချိန်မတိုင်မီ ဖြစ်ပွားခဲ့ရမည်။ မောရှေ၏လုပ်ရပ်သည် နန်းတော်တွင် အီဂျစ်ကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ဆန့်ကျင်သည့်အမှုအဖြစ် မှန်ကန်စွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုခံခဲ့ရပြီး၊ သူသည် ထီးနန်းကို သိမ်းပိုက်ရန် ရည်ရွယ်ထားသည်ဟု ယူဆခဲ့သည် (စာမျက်နှာ ၂၄၇)။ လူမျိုး၏ ကံကြမ္မာသည် ထင်ရှားစွာ အန္တရာယ်ကျရောက်နေပြီး၊ မောရှေသည် ချက်ချင်းသေဒဏ်ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။ နှစ်ပေါင်းလေးဆယ်နီးပါး ဟတ်ရှပ်ဆူတ်သည် မောရှေကို နန်းတော်တွင် ထောက်ခံခဲ့ပြီး၊ တော်ဝင်မိသားစုဝင်များထံမှ သံသယများရှိခဲ့သော်လည်း၊ သူ့ကို ထီးနန်းတက်ရောက်ရန် စီစဉ်ပေးခြင်းဖြင့် သူမ၏လူမျိုးအပေါ် ထိန်းချုပ်မှုကို ခိုင်မာစေရန် ရည်ရွယ်ခဲ့ပေမည်။ ဤအချိန်တွင် သူမ၏ရုတ်တရက် သမိုင်းမှပျောက်ကွယ်သွားခြင်းသည် မောရှေအပေါ် သူမ၏ထောက်ခံမှုကို လူသိရှင်ကြားသိထားခြင်းကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်။

15. Pharaoh heard. If our identification of Pharaoh’s daughter with Hatshepsut is correct, this event must have taken place during the last years of her regency, when her nephew’s authority had increased and shortly before he deposed her and formally ascended the throne as Thutmose III. Moses’ deed was correctly interpreted at court as marking open defiance of Egypt, and it was surmised that he purposed to seat himself upon the throne (PP 247). The fate of the nation was clearly at stake, and Moses was forthwith condemned to die. For nearly 40 years Hatshepsut had sponsored Moses at court, perhaps in spite of misgivings on the part of other members of the royal family, and by arranging for him to ascend the throne no doubt planned to solidify her own control over the nation. Her sudden disappearance from history about this time may have been due to her known support of Moses.

မောရှေထွက်ပြေးခဲ့သည်။ မောရှေ၏ထွက်ပြေးမှုသည် လွယ်ကူသောအရာမဟုတ်ခဲ့ပါ။ အီဂျစ်၏အရှေ့ဘက်နယ်စပ်သည် မြေထဲပင်လယ်မှ ဆူးအိတ်ပင်လယ်ကွေ့အထိ လူမန်းထားသော မျှော်စင်များစနစ်ဖြင့် စောင့်ကြပ်ထားသည်။ မောရှေ၏ထွက်ပြေးမှုနှင့် အပြိုင်ဖြစ်သော အီဂျစ်ဇာတ်လမ်းတစ်ခုဖြစ်သည့် စိနူဟီ၏ဇာတ်လမ်းသည် အာရှသို့ ထွက်ပြေးရန် မည်မျှခက်ခဲကြောင်း ပြသသည်။ စိနူဟီသည် ဘုရင်အမီနမှတ်တစ်ဦးမင်း၏ နန်းတော်အရာရှိတစ်ဦးဖြစ်ပြီး၊ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ဘုရင်သေဆုံးချိန်တွင် သူ၏အသက်အန္တရာယ်ရှိသည်ဟု ခံစားခဲ့ရပြီး၊ ထို့ကြောင့် ဆီးရီးယားသို့ ထွက်ပြေးခဲ့ပြီး နှစ်ပေါင်းများစွာ ပြည်နှင်ဒဏ်ခံရသူအဖြစ် ကုန်ဆုံးခဲ့သည်။ သူသည် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ခြင်း၏ အန္တရာယ်များကို ထင်ရှားစွာ ဖော်ပြထားသည်။ စောင့်ကြပ်သူများမမြင်ရအောင် ချုံပုတ်ထဲတွင် အချိန်အတန်ကြာ ပုန်းအောင်းနေခဲ့ပြီး၊ ညအခါတွင် ဖြတ်ကျော်ခဲ့သည်။ သဲကန္တာရထဲသို့ ဆက်လက်ခရီးဆက်ရင်း၊ အာရှတို့က သူ့ကို ရှာဖွေတွေ့ရှိပြီး ရေနှင့် နို့ပြုတ်ပေးခဲ့သဖြင့် ရေငတ်သေမည့်ဘေးမှ လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။ မောရှေသည် ထွက်ပြေးစဉ် ကြုံတွေ့ခဲ့ရသော အခက်အခဲများနှင့် ပတ်သက်သော မှတ်တမ်းမရှိသော်လည်း、ယခုအချိန်အထိ နန်းတော်ဘဝ၏ ဇိမ်ခံမှုများကိုသာ သိရှိခဲ့ပြီး ဆင်းရဲဒုက္ခမသိခဲ့သူတစ်ဦးအတွက် ၎င်းသည် စမ်းသပ်မှုကြီးမားသော အတွေ့အကြုံတစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်ဟု ယူဆရန် မမှားပေ။

Moses fled. Moses’ flight was certainly not an easy one. The eastern border of Egypt was guarded from the Mediterranean Sea to the Gulf of Suez by a system of manned towers, each in sight of the next. An Egyptian story parallel to the flight of Moses, that of Sinuhe, shows how difficult an escape into Asia really was. Sinuhe, a courtier of King Amenemhet I, for some reason unknown to us, felt at the king’s death that his own life was in danger, and accordingly fled to Syria, where he spent many years as an exile. He gives a vivid description of the dangers connected with crossing the frontier. Crouching for some time in a bush, lest the watchmen see him, he crossed at night. Pressing on into the desert, he would have perished of thirst except for certain Asiatics who found him and gave him water and boiled milk to drink. We have no record of the hardships Moses suffered during his flight, but it is not amiss to assume that it was a trying experience for one who had thus far known only the luxuries of court life and was unacquainted with hardship.

မိဒျန်ပြည်။ ဤသည်မှာ မိဒျန်လူမျိုးများသည် ကိုယ်ပိုင်နေရာမရှိသော ခြေသလုံးလူမျိုးများဖြစ်သောကြောင့် မရေရာသော ဖော်ပြချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့၏ အဓိကအခြေချနေထိုင်ရာနေရာများသည် အာကာဘပင်လယ်ကွေ့၏ အရှေ့ဘက်တွင် ရှိပုံရပြီး၊ ၎င်းတို့၏ ရှေးဟောင်းကမ္ဗည်းများကို ထိုနေရာတွင် တွေ့ရှိခဲ့သည်။ သို့သော်၊ အခါအခါတွင် ၎င်းတို့သည် မောဘပြည်နယ်စပ်သို့ (ကမ္ဘာဦး ၃၆:၃၅; တောလည်ရာ ၂၂:၄၊ ၇) မြောက်ဘက်သို့ နှင့် ဆိုင်းနိုင်းကျွန်းဆွယ်သို့ (ထွက်မြောက်ရာ ၃:၁; စာမျက်နှာ ၂၄၇) အနောက်ဘက်သို့ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ခဲ့ကြသည်။ မောရှေထွက်ပြေးသွားသော “မိဒျန်ပြည်” သည် ထိုနေရာဖြစ်ပုံရသည်။

The land of Midian. This is a somewhat vague expression, since the Midianites were nomads. Their principal settlements appear to have been on the eastern side of the Gulf of ‘Aqaba, where most of their ancient inscriptions have been found. But from time to time they migrated northward to the borders of Moab (Gen. 36:35; Num. 22:4, 7) and westward into the Sinai Peninsula, which appears to have been “the land of Midian” to which Moses fled (see Ex. 3:1; PP 247).

၁၆. မိဒျန်ပြည်၏ ယဇ်ပုဂ္ဂိုလ်။ မိဒျန်လူမျိုးများသည် အဗြဟံနှင့် ကတူရာ၏ သားစဉ်မြေးဆက်များဖြစ်ပြီး (ကမ္ဘာဦး ၂၅:၁၊ ၂)၊ အချိန်အတန်ကြာ မှန်ကန်သောဘုရားကို ကိုးကွယ်သူများအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့ပေမည်။ အနည်းဆုံး မောရှေနေထိုင်ခဲ့သော ရေဟူလ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂:၁၈၊ ၂၁)၊ မှန်ကန်သောဘုရား၏ ယဇ်ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးဖြစ်သည် (အခန်း ၁၈:၁၂၊ ၂၃; စာမျက်နှာ ၂၄၇)။

16. The priest of Midian. The Midianites were descendants of Abraham by Keturah (Gen. 25:1, 2), and may have remained worshipers of the true God for some time. Reuel, at least, with whom Moses made his abode (Ex. 2:18, 21), was a priest of the true God (ch. 18:12, 23; see PP 247).

သမီးခုနစ်ဦး။ သမီးများသည် ၎င်းတို့၏ဖခင်၏ သိုးစုများကို ကျောင်းထားသည့် ကျမ်းစာဇာတ်လမ်းတွင် ၎င်းသည် ပထမဆုံးဥပမာမဟုတ်ပါ။ ရာခေလသည် သူမ၏ဖခင်လာဗန်၏ သိုးများကို ကျောင်းထားပြီး ရေတိုက်ခဲ့သည် (ကမ္ဘာဦး ၂၉:၉)။ ထိုသို့သော ထုံးစံသည် ရှေးခေတ်နှင့် လူမျိုးများ၏ ရိုးရှင်းမှုနှင့် ကောင်းစွာ ကိုက်ညီပြီး၊ ယနေ့ခေတ် အာရေဗျတွင်ပင် ထူးဆန်းသည်ဟု မယူဆပါ။

Seven daughters. This is not the first instance in the Bible story in which women are found pasturing the flocks of their father. Rachel kept her father Laban’s sheep and watered them (Gen. 29:9). Such a practice agrees well with the simplicity of primitive times and peoples, nor would it be regard as strange in Arabia even at the present day.

၁၈. ၎င်းတို့၏ဖခင် ရေဟူလ်။ “ရေဟူလ်” သည် “ဘုရား၏မိတ်ဆွေ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး တစ်ဆူတည်းသောဘုရားကို ကိုးကွယ်မှုကို ဆိုလိုသည်။ အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်ကျမ်းစာတွင် ၎င်း၏နာမည်ကို တောလည်ရာ ၁၀:၂၉ တွင် “ရာဂူလ်” ဟု ဘာသာပြန်ဆိုထားသော်လည်း၊ ဟေဗြဲစာလုံးပေါင်းသည် ဤနေရာတွင်ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း မကွဲပြားပါ။ရေဟူလ်သည် ဂျေသရိုဟုလည်း လူသိများသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၃:၁ စသည်ဖြင့်)။ အခြားကျမ်းစာဇာတ်ကောင်များစွာသည်လည်း နာမည်နှစ်ခုဖြင့် လူသိများကြပြီး၊ ဥပမာ ရှောလမုန်သည် ၎င်း၏ဒုတိယနာမည်မှာ ဂျေဒိဒယဟ်ဖြစ်သည် (၂ ရာဇဝင်ချုပ် ၁၂:၂၄၊ ၂၅)။

18. Reuel their father. Reuel means “friend of God” and implies monotheism. The KJV transliterates his name as Raguel in Num. 10:29, though the Hebrew spelling does not differ from that given here. Reuel was also known as Jethro (Ex. 3:1; etc.). Various other Bible characters were known by two names, such as Solomon, whose second name was Jedidiah (2 Sam. 12:24, 25).

၁၉။ အီဂျစ်လူတစ်ဦးက ကျွန်ုပ်တို့ကို ကယ်တင်ခဲ့သည်။ မောရှေသည် သူ၏လူမျိုးကို မဖော်ပြခဲ့ပြီး၊ အီဂျစ်ဝတ်စုံကို ဝတ်ဆင်ကာ အီဂျစ်လူများကဲ့သို့ ဦးခေါင်းကို ရိတ်ထားသောကြောင့်၊ ရှေယူလ၏သမီးများက ဤဖော်ရွေသော သူစိမ်းကို အီဂျစ်လူဟု သဘာဝကျကျ ယူဆခဲ့ကြသည်။ သူတို့၏ စောစီးစွာ ပြန်လာမှုနှင့် အီဂျစ်လူတစ်ဦးက သိုးထိန်းများထံမှ သူတို့ကို ကာကွယ်ပေးခဲ့သည်ဟူသော သူတို့၏ ရိုးရှင်းသော ရှင်းပြချက်ကို ရှေယူလ၏ အံ့အားသင့်မှုက သူတို့သည် ဤကြမ်းတမ်းသော ဆက်ဆံမှုကို အကျွမ်းတဝင်ရှိကြပြီး၊ သူတို့၏ဖခင်သည် သူတို့ကို ကာကွယ်နိုင်စွမ်းမရှိကြောင်း ထင်ရှားစွာ ပြသသည်။ ယပုန်းပျူလသည် ဒေသခံ သိုးထိန်းများအတူ သြဇာမရှိခဲ့ပုံရသည်။ ၎င်းသည် ရှေယူလသည် စစ်မှန်သောဘုရားကို ဆက်လက်ကိုးကွယ်နေဆဲဖြစ်ပြီး၊ သူ၏အနွယ်ဖြစ်သော အာဗြဟံ၏ ဘာသာကို စွန့်လွှတ်ကာ ရုပ်တုများကို ကိုးကွယ်သူများဖြစ်သော သူ၏မျိုးနွယ်အများစုနှင့် ကွဲပြားနေသောကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်။

19. An Egyptian delivered us. Apparently Moses had not revealed his nationality, and since he wore an Egyptian costume and shaved his head like an Egyptian, Reuel’s daughters naturally took the friendly stranger for an Egyptian. Reuel’s astonishment at their early return and their matter-of-fact explanation that an Egyptian had defended them from the shepherds show clearly that they were used to this rough treatment and that their father was in no position to protect them. As a priest he seems not to have had much influence with the shepherds of the region. This may have been because Reuel was still a worshiper of the true God, though most of his fellow tribesmen had left the religion of their ancestor, Abraham, to worship idols.

၂၁။ မောရှေ ကျေနပ်ခဲ့သည်။ မောရှေသည် အီဂျစ်ပြည်မှ သူ၏အသက်ကို ကယ်တင်ရန်မှလွဲ၍ သေချာသောအစီအစဉ်မရှိဘဲ ထွက်ပြေးခဲ့ပြီး၊ ယခုအခါ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းရန် လက်တွေ့ပြဿနာနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။ မောရှေသည် ရေတွင်းတွင် ဖော်ရွေစွာ ကူညီခဲ့မှုကြောင့် ရှေယူလ၏ ဧည့်ဝတ်ကျေပွန်သော ကြိုဆိုမှုက မောရှေအား သူ၏လက်အောက်တွင် အလုပ်လုပ်ရန် စီစဉ်မှုတစ်ခုသို့ ဦးတည်ခဲ့သည်။

21. Moses was content. Moses had fled from Egypt without any definite plan except to save his life, and was now confronted with the practical problem of earning a living. Reuel’s hospitable welcome, a result of Moses’ friendly act of assistance at the well, led to an arrangement whereby Moses entered into his service.

ဇိပိုရာ။ အချိန်ကြာလာသောအခါ၊ ရှေယူလ၏သမီးခုနစ်ဦးအနက် တစ်ဦးဖြစ်သော ဇိပိုရာသည် မောရှေ၏ဇနီးဖြစ်လာခဲ့သည်။ “ငှက်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသော ဤအမည်သည် အာရေဗျသဲကန္တာရတွင် အမျိုးသမီးများစွာက ယခုထိ ဆက်လက်အသုံးပြုနေသည်။

Zipporah. In course of time Zipporah, one of the seven daughters of Reuel, became Moses’ wife. This name, meaning “bird,” is still borne by many women of the Arabian Desert.

၂၂။ ဂေရ ှုမ။ “ပြည်နှင်ဒဏ်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ “မောင်းထုတ်သည်” သို့မဟုတ် “တွန်းထုတ်သည်” ဟု ဆိုလိုသော “ဂါရာရှ” မှ ဆင်းသက်လာသည်။ မောရှေသည် သူသည် “သူစိမ်းတစ်ဦး [ဂါရ်] ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံခြားတွင် နေထိုင်နေရသည်” ဟု ရည်ညွှန်းကာ ဤအမည်ကို ရှင်းပြခဲ့သည်။ သူ၏အသက်ကို ကယ်တင်ခဲ့သော်လည်း၊ သူသည် ပြည်နှင်ဒဏ်ခံရပြီး၊ သူ၏တစ်ဦးတည်းနှင့် နှိမ့်ချမှုခံစားချက်ကို သူ၏သားဦးကို အမည်ပေးရာတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

22. Gershom. Meaning “banishment,” from garash, “to drive” or “to thrust away.” Moses explained the name by referring to the fact that he was “a stranger [ger] in a strange land.” Though he had saved his life, he was living in exile, and gave expression to his feeling of loneliness and humiliation in naming his first son.

ထပ်မံ၍ နှစ်ပေါင်းများစွာကို တိတ်ဆိတ်စွာ ကျော်ဖြတ်သွားခဲ့သည်။ ထိုခေတ်ကာလ၏ အစွမ်းထက်ဆုံး တော်ဝင်မင်းဆက်မှ မင်းသားဟောင်းတစ်ဦးသည် သိုးထိန်းအဖြစ် သူ၏နေ့ရက်များကို ဖြတ်သန်းနေခဲ့သည်။ သူသည် နန်းတော်ကို တဲအိမ်ဖြင့် လဲလှယ်ခဲ့ပြီး၊ အီဂျစ်ပြည်၏ ဇိမ်ခံမှုများကို သိနာရိတောပိုင်း၏ သဲကန္တာရဘဝဖြင့် လဲလှယ်ခဲ့သည်။ သူ၏လက်ထောက်များစွာနှင့် စစ်တပ်ကို သိုးနှင့်ဆိတ်များဖြင့် လဲလှယ်ခဲ့သည်။ မည်ကဲ့သို့ ပြောင်းလဲမှုမျိုးမလဲ။ သို့သော် သဲကန္တာရတွင် ဖြတ်သန်းခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၄၀ သည် သူ့ကို ဘုရားသခင်က သူ၏လူမျိုးကို အီဂျစ်ပြည်မှ ကယ်တင်ရာတွင် အသုံးပြုနိုင်သော ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးအဖြစ် ပြောင်းလဲပေးခဲ့သည်။ ဤနှစ်များအတွင်း မောရှေသည် ပုန်ကန်သောလူမျိုးကို ဦးဆောင်သူအဖြစ် လိုအပ်သော သင်ခန်းစာများကို သင်ယူခဲ့သည်။ သဲကန္တာရဘဝတွင် ဘုရားသခင်နှင့် သဘာဝနှင့်အတူ တစ်ဦးတည်း နေထိုင်ခဲ့သော နှစ်ရှည်လများအတွင်း မောရှေဖွံ့ဖြိုးလာခဲ့သော အရည်အသွေးများသည် တန်ဖိုးမဖြတ်နိုင်ပြီး၊ ၎င်းတို့ကို ရရှိရန် လိုအပ်သော တစ်ဦးတည်းနေထိုင်မှုနှင့် နှိမ့်ချမှုကို ထိုက်တန်စေခဲ့သည်။ သူ၏နောက်ပိုင်းသမိုင်းက ဤနှစ်များသည် အလဟဿမဖြစ်ခဲ့ဘဲ၊ သူသည် ဘုရားသခင်၏ ဆုံးမသင်ကြားမှုအောက်တွင် လုံ့လဝီရိယရှိသော သင်ယူသူတစ်ဦးဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ သူ၏သင်တန်းမှ ဂုဏ်ထူးဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့သည်။

Once again many years are passed over in silence. A former prince of the most powerful royal house of the time was passing his days as a shepherd. He had exchanged his palace for a tent, the luxuries of Egypt for the desert life of Sinai, his host of attendants and his army for a flock of sheep and goats. What a change! Yet 40 years spent in the wide spaces of the desert made of him the sort of man God could use in the deliverance of His people from Egypt. During these years Moses learned lessons essential to him as the leader of a rebellious nation. The qualities Moses developed during his long years of desert life, alone with God and nature, were priceless, and well worth the long solitude and humiliation required to gain them. His later history shows that those years had not been lost, but that he had been a diligent student under the tutorship of God and had graduated from his course with honors.

၂၃။ အချိန်ကာလတစ်ခုကျော်လွန်ပြီးနောက်။ ဤစကားရပ်သည် နှစ်ပေါင်း ၄၀ ခန့်ကာလကို အကျုံးဝင်သည် (တော်ဝင်တမန်တော်များကျမ်း ၇:၃၀)။

23. In process of time. This expression covers a period of about 40 years (Acts 7:30).

အီဂျစ်ဘုရင်သေဆုံးသွားသည်။ မောရှေထွက်ပြေးခဲ့ရသော သုံးဆယ့်သုံးမင်းဆက် သမီ သည် ဘီစီ ၁၄၅၀ ခန့်တွင် နှစ်ပေါင်း ၃၂ ကြာ တစ်ဦးတည်းအုပ်ချုပ်ပြီးနောက် သေဆုံးခဲ့သည်။ ၎င်းမတိုင်မီ ဟတ်ရှပ်ဆွတ်နှင့် နှစ်ပေါင်း ၂၂ ကြာ ပူးတွဲအုပ်ချုပ်မှုရှိခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

The king of Egypt died. Thutmose III, from whom Moses had fled, died about 1450 b.c., after a sole reign of 32 years, which in turn had been preceded by a coregency with Hatshepsut lasting possibly for 22 years.

ဣသရေလလူမျိုးများ ညည်းတွားခဲ့ကြသည်။ သုံးဆယ့်သုံးမင်းဆက် သမီ ၏ သေဆုံးမှုသည် ဖိနှိပ်မှုမှ သက်သာရာမရခဲ့ဘဲ၊ ပို၍ပင် ပြင်းထန်လာခဲ့သည်။ ရှေးအီဂျစ်မှတ်တမ်းများအရ၊ သုံးဆယ့်သုံးမင်းဆက် သမီ ကို သူ၏သားဖြစ်သူ အာမန်ဟိုတပ်ဒုတိယ က ဆက်ခံခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သော ဘုရင်တစ်ပါးနှင့် သိမ်းပိုက်သူအဖြစ် ထင်ရှားခဲ့သည်။ သူ၏အုပ်ချုပ်မှုအစောပိုင်းတွင်၊ အာရှစစ်ဆင်ရေးမှ ပြန်လာရာ ခါနာန်မင်းသားခုနစ်ဦးကို သုံ့ပန်းအဖြစ် ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ နိုင်းမြစ်အတိုင်း သူ၏မြို့တော် သီဘိစ်သို့ ရွက်လွှင့်ရင်း၊ ထိုမင်းသားများကို သင်္ဘောမှ ခေါင်းအောက်သို့ ဆွဲထားခဲ့သည်။ သီဘိစ်သို့ ရောက်သောအခါ၊ ၎င်းတို့အနက် ခြောက်ဦးကို မြို့ရိုးတွင် ကြိုးဆွဲချခဲ့ပြီး၊ သတ္တမမြောက်မင်းသားကို နူဘီယာမြို့တော် နပ်ပါတသို့ ခေါ်ဆောင်ကာ ထိုနည်းတူ ဆက်ဆံခဲ့သည်။ အာမန်ဟိုတပ်ဒုတိယသည် သူ၏ပြည်သူများနှင့် သိမ်းပိုက်ထားသောနယ်မြေများတွင် နာခံမှုရရှိရန် တမင်တကာ ထိတ်လန့်ဖွယ်အုပ်ချုပ်မှုဖြင့် ထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။ သူ၏ဇာတ်ကောင်သည် မောရှေက ဣသရေလလူမျိုးများအတွက် ကြားဝင်ဆုတောင်းခဲ့စဉ် ဘေးဒဏ်များဖြစ်ပေါ်ချိန်တွင် ဖိနှိပ်မှုကို ပိုမိုပြင်းထန်စေခဲ့သော ခေါင်းမာသော ဖာရိုဘုရင်နှင့် ကိုက်ညီသည်။

The children of Israel sighed. The death of Thutmose III brought no respite from oppression, but seems to have made it even more severe. Ancient Egyptian documents reveal that Thutmose III was succeeded on the throne by his son Amenhotep II, who proved to be a cruel king and a ruthless conqueror. Early in his reign he returned from an Asiatic campaign with seven Canaanite princes as captives. Sailing up the Nile to his capital, Thebes, he suspended these princes from his ship with their heads down. When he reached Thebes, he hanged six of them on the wall of the city, and carried the seventh to the Nubian capital, Napata, where he received the same treatment. Amenhotep II secured the obedience of his subjects at home and in conquered lands by an administration of calculated frightfulness. His character, as revealed by secular records, agrees well with that of the stubborn Pharaoh who intensified the oppression of the Israelites when Moses interceded in their behalf at the time of the pouring out of the plagues.

၂၅။ ဘုရားသခင်သည် ဂရုပြုတော်မူသည်။ အာဗြဟံ၊ ဣဇာက်၊ ယာကုပ်တို့နှင့် ပြုထားသော ပဋိညာဉ်တရားအတိုင်း၊ ဘုရားသခင်သည် ဖိနှိပ်ခံရသော သူ၏လူမျိုးကို အောက်မေ့တော်မူသည်။ ၎င်းတို့သည် သူ၏အထူးဂရုစိုက်မှု၏ ရည်ရွယ်ချက်ဖြစ်သောကြောင့်၊ ဘုရားသခင်သည် ၎င်းတို့အတွက် သူ၏ကရုဏာရည်မှန်းချက်ကို ပြီးမြောက်စေရန် အံ့ဖွယ်လမ်းကြောင်းတစ်ခုသို့ ဝင်ရောက်တော်မူသည်။ ဘုရားသခင်၏သဘောထားနှင့် လုပ်ဆောင်မှုများကို ဖော်ပြရာတွင် အသုံးပြုသော လူ့စကားလုံးများသည် တစ်ခါတစ်ရံ ထာဝရတည်ရှိသော၊ အကန့်အသတ်မရှိ သိတော်မူသော၊ အနန္တတန်ခိုးရှင်ဖြစ်သော ဘုရားသခင်နှင့် မထိုက်တန်ပုံရသည်။ သို့သော်၊ အကန့်အသတ်ရှိသော စကားလုံးများသည် အနန္တတည်ရှိသော ဘုရားသခင်၏ ဆန္ဒနှင့် လမ်းစဉ်များကို မဖြစ်မနေ မပြည့်စုံသော ပုံရိပ်တစ်ခုသာ ပေးနိုင်သည်ကို သတိရသင့်သည်။

25. God had respect. True to His covenant with Abraham, Isaac, and Jacob, God remembered His oppressed people. Because they were the object of His special regard, God entered upon a miraculous course in order to accomplish His merciful purpose with regard to them. Human expressions used to describe the attitude and acts of God may at times seem unworthy of an eternal, omniscient, and omnipotent being. It should be remembered, however, that finite words give, at best, an imperfect picture of the will and ways of the Infinite One.

ellen g. white comments

1-25 PP 242-251; SR 106-110

2 PP 242

2-6 PP 243

6-8 SR 107

7, 9 PP 243

8, 9 AH 238

10 PP 244

11, 12 PP 246

11-15 FE 342; SR 109

14-16, 21 PP 247

23 1T 264

23-25 PP 251; SR 147

အခန်းကြီး - ၃

အခန်း ၃

chapter 3

၁။ မောရှေသည် ယိသရို၏ သိုးအုပ်ကို ထိန်းကျောင်းသည်။ ဘုရားသခင်သည် မီးလောင်နေသော ချုံပုတ်ထဲတွင် သူ့အား ထင်ရှားတော်မူသည်။ ၉။ သူသည် ဣသရေလလူမျိုးကို ကယ်တင်ရန် မောရှေကို စေလွှတ်တော်မူသည်။ ၁၄။ ဘုရားသခင်၏ နာမတော်။ ၁၅။ ဣသရေလလူမျိုးထံသို့ သူ၏သတင်းစကား။

1 Moses keepeth Jethro’s flock. 2 God appeareth to him in a burning bush. 9 He sendeth him to deliver Israel. 14 The name of God. 15 His message to Israel.

၁။ ယိသရို။ ရှေယူလ၏ နောက်ထပ်အမည်တစ်ခု (အခန်း ၂:၁၈ ကိုကြည့်ပါ)။

သူ၏ယဇ်ပုန်းပျူအဖြစ်နှင့်ပတ်သက်၍ အခန်း ၂:၁၆ ကိုကြည့်ပါ။ မီဒီယန်တည်နေရာနှင့်ပတ်သက်၍ အခန်း ၂:၁၅ ကိုကြည့်ပါ။

1. Jethro. Another name for Reuel (see on ch. 2:18).

On his priesthood, see ch. 2:16; on the location of Midian, see ch. 2:15.

သဲကန္တာရရှိ နောက်ဘက်။ ဟိုရက်တောင်သည် သိနာရိတောင်ကြောအလယ်ပိုင်းတွင် ရှာဖွေရမည် (စာမျက်နှာ ၅၀၉ ကိုကြည့်ပါ)၊ ဤကျမ်းပိုဒ်အရ ယိသရို၏အိမ်သည် ၎င်းနှင့် သဲကန္တာရဖြင့် ခြားနားထားသည်။ ထို့ကြောင့် သူ၏အိမ်သည် ဟိုရက်တောင်၏ အရှေ့ဘက်သို့မဟုတ် အရှေ့တောင်ဘက်တွင်ရှိရမည်ဖြစ်ပြီး၊ အချို့ထင်ထားသည့်အတိုင်း အရှေ့မြောက်ဘက်တွင် မဟုတ်ပေ။ ၎င်းသည် အောက်ပါအချက်နှစ်ခုကို ရှင်းပြရန်သာ ဖြစ်နိုင်သည်- (၁) မောရှေသည် မီဒီယန်မှ အီဂျစ်သို့ပြန်လာစဉ် ဟိုရက်တောင်ကို ဖြတ်သွားခဲ့ပြီး၊ ထိုတွင် အီဂျစ်မှလာသော အာရုန်နှင့် တွဲSံတွေ့ခဲ့သည် (အခန်း ၄:၂၇)။ (၂) ဣသရေလလူမျိုးများသည် သဲကန္တာရတွင် ခရီးသွားစဉ် မီဒီယန်လူမျိုးများကို မတွေ့ခဲ့ပေ၊ သို့သော် မီဒီယန်လူဖြစ်သော ဟိုဘပ်၏ အိမ်သို့ပြန်သွားသောလမ်းသည် သိနာရိမှ ထွက်ခွာချိန်တွင် ၎င်းတို့၏လမ်းနှင့် ခွဲထွက်သွားခဲ့သည် (တောလည်ရာကျမ်း ၁၀:၃၀)။ “နောက်ဘက်” ဟု ဘာသာပြန်ထားသော စကားလုံးသည် တစ်ခါတစ်ရံ “အနောက်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ ဥပမာ၊ တရားသူကြီးများကျမ်း ၁၈:၁၂၊ ယဇရာ ၄၁:၁၅၊ ဇာခရိ ၁၄:၈၊ ဟေရှာယ ၉:၁၂ တို့တွင် RSV တွင် ဖော်ပြထားသည်။ ၎င်းသည် ဟီဘရူးလူမျိုးများသည် ဦးတည်ချက်ပေးရာတွင် အရှေ့ဘက်ကို မျက်နှာမူလေ့ရှိပြီး၊ ထို့ကြောင့် အနောက်သည် ၎င်းတို့၏ “နောက်ဘက်” ဖြစ်ပြီး အရှေ့သည် “ရှေ့ဘက်” ဖြစ်သည်ကို ပြသသည်။ ၎င်းသည် ဟေရှာယ ၉:၁၂ ၏ LXX တွင် ထင်ရှားသည်။ ၎င်းသည် ဟိုရက်တောင်သည် ယိသရို၏အိမ်၏ အနောက်ဘက်တွင်ရှိသည်ဟူသော ထပ်လောင်းသက်သေဖြစ်သည်။ “နောက်ဘက်” ဟု ဘာသာပြန်ထားသော စကားလုံးသည် RSV တွင် “အနောက်ဘက်” ဟု ဘာသာပြန်ထားသည်။

The backside of the desert. Mt. Horeb must be sought in the central part of the Sinai Peninsula (see on p. 509), and according to this verse Jethro’s home was separated from it by a desert. His home must therefore have been to the east or southeast of Horeb, and not to the northeast, as some have thought. Only thus is it possible to explain the following two facts: (1) When Moses returned from Midian to Egypt he went by way of Horeb, where Aaron, coming from Egypt, met him (ch. 4:27). (2) No Midianites were encountered by the Israelites on their journey through the desert, although the homeward road of Hobab, the Midianite, separated from theirs when they departed from Sinai (Num. 10:30). The word translated “backside” sometimes means “west,” as in the RSV of Judges 18:12; Eze. 41:15; Zech. 14:8; Isa. 9:12. This was due to the fact that the Hebrews customarily faced the east when giving directions, and west was therefore “behind” them as east was “before.” This is clear from the LXX of Isa. 9:12. It is further evidence that Horeb lay to the west of Jethro’s home. The word translated “backside” is rendered “west side” in the RSV.

ဘုရားသခင်၏တောင်။ ထွက်မြောက်ရာကျမ်းသည် ဘုရားသခင်သည် ဟိုရက်တောင်တွင် ဣသရေလလူမျိုးအား ထင်ရှားပြသပြီးနောက် ရေးသားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် “ဘုရားသခင်၏တောင်” ဟူသော အမည်ကို ရရှိခဲ့သည်။ ဟိုရက်နှင့် သိနာရိသည် တူညီသောတောင်အတွက် အမည်နှစ်ခုဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၉:၁၁၊ ဒုတိယသား ၄:၁၀ ကိုကြည့်ပါ)။ အေဒီ ၅ ရာစုမှစ၍၊ ဟိုရက်တောင်သည် သိနာရိတောင်ကြောတောင်ပိုင်း၏ အလယ်တွင်ရှိသော ဂျဘယ်လ်မုစာ (“မောရှေ၏တောင်”) ဟူသော တောင်ထွတ်တစ်ခုနှင့် ခွဲခြားသတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ပေ ၇,၅၀၀ ခန့်မြင့်ပြီး၊ အနီးဝန်းကျင်ချိုင့်ဝှမ်းများထက် ပေ ၁,၅၀၀ ခန့် မြင့်တက်နေသည်။ သို့သော်၊ ဤတောင်သည် အနီးအနားရှိ အကြီးဆုံးလွင်ပြင်ဖြစ်သော အဲရ်ရဟာ (“သိနာရိသဲကန္တာရ” ဟု ယူဆထားသော) မှ မမြင်ရပေ (အခန်း ၁၉:၂)။ ဤလွင်ပြင်သည် လူအများအပြားအတွက် နေရာပေးနိုင်ပြီး၊ ၎င်းနှင့်ဆက်စပ်သော ချိုင့်ဝှမ်းငယ်များတွင် ရေစမ်းများစွာရှိသည်။ သို့သော်၊ တူညီသောတောင်၏ နောက်ထပ်တောင်ထွတ်တစ်ခုဖြစ်သော ရာစ်အဲစ်ဆဖ်ဆဖ် (ပေ ၆,၆၀၀ ခန့်) သည် အဲရ်ရဟာလွင်ပြင်ကို အပေါ်စီးမှ မြင်ရသည်။ ဤအကြောင်းကြောင့်၊ အဲရ်ရဟာလွင်ပြင်ကို သိနာရိသဲကန္တာရဟု လက်ခံထားသော ပညာရှင်များစွာက သိနာရိတောင်သည် ဂျဘယ်လ်မုစာထက် ရာစ်အဲစ်ဆဖ်ဆဖ်ဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်ကြသည်။

The mountain of God. Exodus was written after the manifestation of God to Israel at Horeb, which gave it the name “Mount of God.” Horeb and Sinai are two names for the same mountain (see Ex. 19:11; Deut. 4:10). Since the 5th century a.d., Horeb has been identified with one of the mountain peaks in the south central part of Sinai called Jebel Musa, “the Mount of Moses.” It is c. 7,500 ft. high and rises some 1,500 ft. above the surrounding valleys. It has been observed, however, that this mountain is invisible from the largest plain of the neighborhood, the er–Raha, which has been considered the “desert of Sinai” (ch. 19:2). This plain offers space for a great number of people, and with some smaller valleys tributary to it has a number of water springs. However, Ras es–Safsaf (c. 6,600 ft.), another peak of the same mountain, overlooks the plain er–Raha. For this reason many scholars who accept the traditional identification of the plain er–Raha with the desert of Sinai, believe that Mt. Sinai is to be identified with Ras es–Safsaf rather than with Jebel Musa.

အချို့က ဥပဒေပေးတောင်ကို ဂျဘယ်လ်မုစာမှ အနောက်မြောက်ဘက် ၁၅ မိုင်ခန့်အကွာတွင်ရှိသော ဂျဘယ်လ်ဆာဘယ်လ်နှင့် ခွဲခြားသတ်မှတ်ကြသည်။ သိနာရိတောင်ကြောတစ်ခုလုံး၏ အထင်ကြီးစရာအကောင်းဆုံးတောင်ဖြစ်သော ဂျဘယ်လ်ဆာဘယ်လ်သည် ပေ ၆,၇၅၀ ခန့်သာရှိပြီး၊ ဧရိမ်မြစ်ချိုင့်ဝှမ်းမှ ပေ ၂,၀၀၀ ခန့်သာရှိသော ဧရိမ်မြစ်ချိုင့်ဝှမ်းမှ ဖြတ်တက်လာသည်။ ၎င်းသည် အမြင့်ကွာခြားချက်ကြောင့် ဂျဘယ်လ်ဆာဘယ်လ်၏ ထင်ရှားမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ၎င်းသည် အချို့ပညာရှင်များက ဂျဘယ်လ်ဆာဘယ်လ်ကို ဟိုရက်တောင်ဟု မြင်ပြီး၊ ဧရိမ်မြစ်ချိုင့်ဝှမ်းကို ထွက်မြောက်ရာကျမ်းရှိ “သိနာရိသဲကန္တာရ” ဟု ယူဆရသည့် အကြောင်းရင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဒုတိယအကြောင်းရင်းမှာ ဂျဘယ်လ်ဆာဘယ်လ်ကို သိနာရိတောင်ဟု ဆက်စပ်ထားသော ဓလေ့သည် ဂျဘယ်လ်မုစာကို သိနာရိတောင်ဟု သတ်မှတ်ထားသော ဓလေ့ထက် ပိုမိုစောလျင်ပုံရသည်။ မည်သည့်အထောက်အထားမှ မရှိသောကြောင့်၊ ဟိုရက်တောင်သည် ဂျဘယ်လ်မုစာ (ထိုနေရာတွင် တစ်ရှင်ဒော့ဖ်က ကိုဒက်စ်ဆီနိုင်တစ်ကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သော စိန့်ကက်သရီးန်း၏ ကျော်ကြားသောဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းရှိရာ)၊ ရာစ်အဲစ်ဆဖ်ဆဖ်၊ သို့မဟုတ် ဂျဘယ်လ်ဆာဘယ်လ်ဖြစ်သည်ကို ယခုအခါ အတိအကျ မဆုံးဖြတ်နိုင်ပေ။

Others have identified the mountain of the law with the Jebel Serbal, which lies some 15 mi. to the northwest of Jebel Musa, the most impressive mountain of the whole Sinai Peninsula. Jebel Serbal, with a height of only c. 6,750 ft., is far from being one of the highest mountains of the area, but it rises steeply out of the Wadi Feiran, which has an average elevation of only 2,000 ft. It is the great difference in altitude that accounts for the impressiveness of Jebel Serbal. This is one of the reasons why some scholars see in it the Horeb, and in the Wadi Feiran the “desert of Sinai” of Exodus. The second reason is that the tradition connecting Jebel Serbal with Mt. Sinai seems to be earlier than the one identifying Jebel Musa with Mt. Sinai. Since no definite evidence exists to support either identification, it cannot now be determined whether Horeb is Jebel Musa, on whose slopes is the famous monastery of St. Catherine, where Tischendorf found the Codex Sinaiticus, or the neighboring Ras es–Safsaf, or even Jebel Serbal.

၁။ ဂျေသရိုကို ထူးခြားစွာ ရွေးချယ်ခဲ့သည်။—ဂျေသရိုသည် တစ်ပါးအမျိုးသားလောက၏ မှောင်မိုက်မှုထဲမှ ထူးခြားစွာ ရွေးချယ်ခံရပြီး ကောင်းကင်၏မူများကို ဖော်ပြခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်သည် အစဉ်အမြဲ ခန့်အပ်ထားသော ကိုယ်စားလှယ်များရှိခဲ့ပြီး၊ ဤကိုယ်စားလှယ်များသည် ကောင်းကင်ခန့်အပ်ခံရသူများဖြစ်ကြောင်း ထင်ရှားသော သက်သေများကို အစဉ်ပေးခဲ့သည် (စာလွှာ ၁၉၀၊ ၁၉၀၅)။

1. Jethro Singled Out.—Jethro was singled out from the darkness of the Gentile world to reveal the principles of heaven. God has ever had appointed agencies, and has ever given abundant evidences that these agencies were heaven-appointed and heaven-sent (Letter 190, 1905).

မောရှေကို ပုဂ္ဂလိကကျောင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်

မောရှေကို ပုဂ္ဂလိကကျောင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။—ဘုရားသခင်သည် မောရှေကို သူ၏ဆန္ဒတိုင်းဖြည့်ဆည်းပေးသော ဇိမ်ခံမင်းနေပြည်တော်မှ ပိုမိုသီးသန့်သောကျောင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။ ဤနေရာ၌ ဘုရားသခင်သည် မောရှေနှင့် စကားပြောဆိုနိုင်ခဲ့ပြီး၊ သူ့ကို တောကန္တာရရှိ အခက်အခဲများ၊ စမ်းသပ်မှုများနှင့် အန္တရာယ်များကို သိရှိရန် ပညာပေးခဲ့သည် (YI ဒီဇင်ဘာ ၁၃၊ ၁၉၀၀)။

Moses Transferred to a Private School

Moses Transferred to a Private School.—God transferred Moses from the courts of luxury, where his every wish was gratified, to a more private school. Here the Lord could commune with Moses and so educate him that he would obtain a knowledge of the hardships, trials, and perils of the wilderness (YI Dec. 13, 1900).

၂-၅။ မီးလောင်နေသောချုံပင်သည် လက်တွေ့ဖြစ်သည်။—မီးလောင်နေသောချုံပင်၏ မြင့်မြတ်သောထင်ရှားမှုကို အနက်ဖွင့်ရန် ဉာဏ်အထက်မြက်ဆုံးပင် အခက်အခဲရှိလိမ့်မည်။ ၎င်းသည် အိပ်မက်မဟုတ်၊ ရူပါရုံမဟုတ်၊ လက်တွေ့ဘဝတစ်ခုဖြစ်သည်—မောရှေက သူ၏မျက်စိဖြင့် မြင်ခဲ့သောအရာဖြစ်သည်။ သူသည် ချုံပင်ထဲမှ ဘုရားသခင်၏အသံကို ကြားခဲ့ပြီး၊ သူသည် ဘုရားသခင်၏အထံတော်တွင် ရှိနေကြောင်း သတိပြုမိသဖြင့် သူ၏မျက်နှာကို ဖုံးအုပ်ခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်သည် လူသားနှင့် စကားပြောနေသည်။ မောရှေသည် ထိုအချိန်တွင် မြင်ခဲ့သော မြင်ကွင်းနှင့် သူ့ကိုပြောသော အသံ၏အကျိုးသက်ရောက်မှုကို ဘယ်သောအခါမျှ ဖော်ပြလို့မရနိုင်ခဲ့ပေ။ သို့သော် ဤအကျိုးသက်ရောက်မှုသည် ဘယ်သောအခါမျှ မပျောက်ပြယ်ခဲ့ပေ။ ကောင်းကင်သည် သူ့ထံ အလွန်နီးကပ်လာခဲ့ပြီး၊ ကြောက်ရွံ့ထိတ်လန့်စွာ သူသည် “ငါသည် သင်၏ဖခင်၏ဘုရားဖြစ်သည်၊ အာဗြဟံ၏ဘုရား၊ ဣဇာက်၏ဘုရား၊ ယာကုပ်၏ဘုရား” ဟူသော စကားများကို နားထောင်ခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်သည် ကောင်းကင်နန်းတော်မှ ထွက်ခွာလာပြီး မောရှေထံသို့ ထင်ရှားပြသခဲ့ပြီး၊ “လူတစ်ဦးသည် မိမိမိတ်ဆွေနှင့် စကားပြောသကဲ့သို့” မျက်နှာချင်းဆိုင် စကားပြောခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ မည်မျှပင် ကျိုးနွံမှုရှိသနည်း (ဒီဇင်ဘာ ၂၀၊ ၁၉၀၀)။

2-5. Burning Bush a Reality.—It will baffle the keenest intellect to interpret the divine manifestation of the burning bush. It was not a dream; it was not a vision; it was a living reality,—something that Moses saw with his eyes. He heard the voice of God calling to him out of the bush, and he covered his face, realizing that he stood in the immediate presence of God. God was conversing with humanity. Never could Moses describe the impression made upon his mind by the sight he then saw, and by the sound of the voice that spoke to him; but this impression was never effaced. Heaven came very near to him as, with reverent awe, he listened to the words, “I am the God of thy father, the God of Abraham, the God of Isaac, and the God of Jacob.” What wondrous condescension for God to leave the heavenly courts, and manifest Himself to Moses, talking with him face to face, “as a man speaketh unto his friend” (Ibid., Dec. 20, 1900).

၂။ ထာဝရဘုရား၏ တမန်တော်။ အကြောင်းအရာ (အခန်းငယ် ၄-၆၊ ၁၄) အရ ဤ“ထာဝရဘုရား၏ တမန်တော်” သည် ဘုရားသခင်ကိုယ်တိုင်ဖြစ်ပြီး၊ သုံးပါးတစ်ဆူ၏ ဒုတိယပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သည် (PP ၂၅၂၊ ၃၁၁၊ ၃၆၆ ကိုကြည့်ပါ)။ အာဗြဟံခေတ်ကတည်းက ထာဝရဘုရားသည် ဤပုံစံနှင့် အမည်ဖြင့် ကိုယ်တိုင်ထင်ရှားခဲ့သည် (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၂၂:၁၁ ကိုကြည့်ပါ)။

2. The angel of the Lord. The context (vs. 4–6, 14) makes it clear that this “angel of the Lord” was the Lord Himself, the second person of the Godhead (see PP 252, 311, 366). Already in Abraham’s time the Lord had revealed Himself under this form and name (see Gen. 22:11).

မီးလျှံ။ ဟီဘရူးစာသားတွင် စာသားအတိုင်း “ချုံပုတ်အလယ်မှ” ဟု ဖတ်ရှုရပြီး၊ ဟိုရက်တောင်အနီးတွင် ချုံပုတ်တစ်ခုတည်းသာရှိသည်ဟု မဆိုလိုဘဲ၊ ထူးခြားသောအရေးပါမှုရှိသော ချုံပုတ်တစ်ခုသာဖြစ်သည်။ မီးလောင်နေသော ချုံပုတ်သည် ဘုရားသခင်က မောရှေအား ထိုနေရာတွင် ပေးအပ်သော သတင်းစကား၏ သင့်လျော်သော မြင်သာထင်သာရှိသော ပုံစံတစ်ခုဖြစ်သည်။ ပို၍မြင့်မြတ်သော သစ်ပင်များနှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် (တရားသူကြီးများကျမ်း ၉:၁၅)၊ ဆူးချုံပုတ်သည် ဖိနှိပ်ခံရမှုတွင် ကမ္ဘာက မထီမဲ့မြင်ပြုသော ဣသရေလလူမျိုးနှင့် နှိုင်းယှဉ်နိုင်သည်။ ချုံပုတ်ကို မီးလောင်နေသော်လည်း မကုန်ဆုံးစေသော မီးသည် ကျွန်ခံမှု၏ သန့်စင်ပေးသော ဒုက္ခများကို ကိုယ်စားပြုနိုင်သည်။ သို့သော် ချုံပုတ်သည် မကုန်ဆုံးခဲ့ပေ။ ဘုရားသခင်သည် သူ၏လူမျိုးကို သေခြင်းသို့ မအပ်နှံဘဲ၊ သန့်စင်ပေးသော မီးလျှံထဲတွင် ထားရှိတော်မူသည် (ဆာလံ ၁၁၈:၁၈)။

A flame of fire. The Hebrew text reads literally “out of the midst of the bush,” not that there was only one bush near Mt. Horeb, but rather that it was the only bush to which particular significance attached. The burning bush was an appropriate visible representation of the message God there imparted to Moses. In contrast to the more noble and lofty trees (Judges 9:15), the thorn bush may be compared to the people of Israel in their humiliation, despised by the world. The fire, burning but not consuming the bush, may be thought of as representing the refining affliction of slavery. But the bush was not consumed; and in the chastening flame the Lord does not give His people over unto death (Ps. 118:18).

၅။ မနီးကပ်နှင့်။ မောရှေသည် ချုံပုတ်သို့ ချဉ်းကပ်လာစဉ်၊ သူသည် ထိုနေရာတွင် ရူပါရုံတစ်ခုကို လက်ခံရရှိရန် မမျှော်လင့်ခဲ့သလို၊ ဘုရားသခင်၏ ရှိနေမှုကိုလည်း သတိမထားမိခဲ့ပေ။ ထို့ကြောင့်၊ “ဤထူးကဲသောမြင်ကွင်း” (အခန်းငယ် ၃) ကို စစ်ဆေးရန် နီးကပ်လာသောအခါ၊ ချုံပုတ်မှ ဘေးကင်းသောအကွာအဝေးတွင် ရှိနေရန် သတိပေးခံရသည်။

5. Draw not nigh. As Moses approached the bush he did not expect to receive a vision, nor was he yet conscious of the presence of God. Therefore, when he drew near to examine “this great sight” (v. 3), he was admonished to remain at a safe distance from the bush.

မင်းရဲ့ဖိနပ်ကို ချွတ်ပါ။ ယနေ့ခေတ်ကျွန်ုပ်တို့သိထားသော ဖိနပ်များကို အီဂျစ်လူများရော အရှေ့ဘက်သဲကန္တာရတွင် နေထိုင်သူများပါ မဝတ်ဆင်ခဲ့ကြသောကြောင့်၊ ဟီဘရူးစကားလုံး “နာအာလ်” ကို “ဖိနပ်ညှပ်” ဟု ဘာသာပြန်ရန် ပိုမိုမှန်ကန်သည်။ ဗိမာန်တော်၊ နန်းတော်၊ သို့မဟုတ် ပုဂ္ဂလိကအိမ်များထဲသို့ မဝင်မီ ဖိနပ်ညှပ်များကို ချွတ်ထားရသည့်ဓလေ့သည် အရှေ့အနီးတွင် အမြဲတစေ ဖြစ်ထွန်းခဲ့သည်။ ဖိနပ်ညှပ်များသည် ဖုန်မှုန့်နှင့် အခြားညစ်ညမ်းမှုများကို သယ်ဆောင်လာသောကြောင့်၊ အရှေ့တိုင်းလူမျိုး၏ ရိုသေသောစိတ်သည် သန့်ရှင်းသော သို့မဟုတ် သန့်စင်သောနေရာသို့ ဖိနပ်ညှပ်ဖြင့် ဝင်ရောက်ခြင်းကို သန့်ရှင်းမှုကို ညစ်ညမ်းစေသည်ဟု ယူဆသည်။ ဤအချိန်တွင် မောရှေအား ပေးခဲ့သော အမိန့်သည် နောက်ပိုင်းတွင် ယောရှုအား ထပ်မံပြောကြားခဲ့သည် (ယောရှု ၅:၁၅)။

Put off thy shoes. Since shoes such as we know today were worn neither by the Egyptians nor by the inhabitants of the eastern desert, it is more correct to translate the Hebrew word na‘al by “sandal.” The practice of putting them off before entering a temple, a palace, or even private houses has ever been a universal custom in the Near East. Since shoes or sandals carry dust and other impurities, the reverential Oriental mind considered it sacrilegious to enter a clean or holy place with shoes on. The same command given Moses at this time was later repeated to Joshua (Joshua 5:15).

သန့်ရှင်းသောမြေ။ မောရှေရပ်နေသောနေရာသည် သန့်ရှင်းသည်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် ယခင်က သူမသိခဲ့သော သန့်ရှင်းသောနေရာ သို့မဟုတ် အဆောက်အဦးတစ်ခုဖြစ်သောကြောင့် မဟုတ်ဘဲ၊ ဘုရားသခင်၏ ရှိနေမှုကြောင့်ဖြစ်သည်။

Holy ground. The place where Moses stood was holy, not because it was an old sanctuary or sacred spot previously unknown as such to him, as some commentators have thought, but because of the presence of God.

၆. သင်၏ဖခင်၏ဘုရား။ “ထာဝရဘုရား၏ကောင်းကင်တမန်” (အခန်းကဏ္ဍ ၂) မှ “ထာဝရဘုရား” (အခန်းကဏ္ဍ ၄) နှင့် “ဘုရား” (အခန်းကဏ္ဍ ၄၊ ၆) သို့ ပြောင်းလဲမှုသည် ထာဝရဘုရားသည် နိုင်ငံတစ်ခုတည်း၏ဘုရားသာဖြစ်သည်ဟူသော အဆိုပြုချက်ကို ဖယ်ရှားပေးသည်။ ၎င်းသည် ဤအသုံးအနှုန်းသုံးမျိုးသည် တစ်နည်းနည်းဖြင့် တူညီသည်ကို ပြသသည်။ မိမိ၏ရှိနေမှုကို မောရှေအား သိစေပြီးနောက်၊ ဘုရားသည် မိမိကိုယ်မိမိ အာဗြဟံ၊ ဣဇာက်၊ ယာကုပ်တို့၏ ဘုရားအဖြစ် မိတ်ဆက်ပေးခဲ့သည်။ ဤနည်းဖြင့် ဘုရားသည် ယင်းမျိုးရိုးစဉ်ဆက်များအား ပေးထားသော ကတိတော်များကို သူတို့၏သားစဉ်မြေးဆက်ဖြစ်သော ဣသရေလလူမျိုးများထံသို့ ဖြည့်ဆည်းပေးရန် အကြောင်းပြခဲ့သည်။ “သင်၏ဖခင်” ဟူသောအသုံးအနှုန်းတွင် မျိုးရိုးစဉ်ဆက်သုံးဦးကို တစ်ဦးတည်းအဖြစ် စုစည်းထားပြီး၊ ၎င်းတို့တစ်ဦးချင်းစီသည် ဘုရားနှင့် ပုဂ္ဂိုလိကဆက်ဆံရေးရှိခဲ့ပြီး ဘုရားထံမှ တိုက်ရိုက်ကတိများကို လက်ခံရရှိခဲ့သည်။

6. The God of thy father. The transition from the “angel of the Lord” (v. 2) to the “Lord,” Jehovah (v. 4), and then to “God” (vs. 4, 6) precludes the idea of Jehovah’s being merely a national God, as higher critics have alleged. It shows that the three expressions are more or less synonymous. After acquainting Moses with the fact of His presence, God introduced Himself as the God of his fathers, Abraham, Isaac, and Jacob. In this way God reminded him of the promises made to the patriarchs, which He was about to fulfill to their seed, the children of Israel. In the expression “thy father” the three patriarchs are classed together as one, because of the personal relations enjoyed by each of them with God, and the promises each received directly from God.

မောရှေသည် မိမိမျက်နှာကို ဖုံးကွယ်ခဲ့သည်။ သန့်ရှင်းသောဘုရား၏ဘုန်းတော်ကို အပြစ်ရှိသောလူသားမည်သူမျှ ခံနိုင်ရည်မရှိ၍၊ မောရှေသည် မိမိမျက်နှာကို ဖုံးကွယ်ရန် သဘာဝကျသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ဧလိယသည် ထိုနေရာတွင် ထိုနည်းတူပြုလုပ်ခဲ့သည် (၁ ဘုရင်ခံ ၁၉:၁၃)၊ ထို့ပြင် ကောင်းကင်ရှိ ဘုရား၏ပလ္လင်တော်ရှေ့တွင် သန့်ရှင်းသောကောင်းကင်တမန်များပင် ထိုသို့ပြုလုပ်ကြသည် (ဟေရှာယ ၆:၂)။

Moses hid his face. The glory of the holy God no sinful man can bear; hence it was only natural for Moses to hide his face. Elijah later did likewise at the same place (1 Kings 19:13), and even the holy angels before God’s throne in heaven do so (Isa. 6:2).

၈. ၎င်းတို့ကို ဆောင်ကြဉ်းပါ။ စကားလုံးအရ “အထက်သို့” ဟု ဆိုလိုပြီး၊ ၎င်းတို့သိမ်းပိုက်ရမည့် ပါလက်စတိုင်းဒေသသည် အီဂျစ်ထက် များစွာမြင့်မားသောအဆင့်တွင် ရှိသည်။ ကျမ်းစာရေးသားသူများသည် ဤသို့သော အမြင့်အဆင့်ကွဲပြားမှုများကို “တက်သွားခြင်း” သို့မဟုတ် “ဆင်းသွားခြင်း” ဟူသော အသုံးအနှုန်းများဖြင့် ဂရုတစိုက်ဖော်ပြခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၂:၁၀; ၁၃:၁; ၃၇:၂၅; ၃၉:၁; ၄၂:၂; ၄၆:၃၊ ၄; ၅၀:၂၅)။

8. Bring them up. Literally “up,” for that part of Palestine which they were to occupy lies at a much higher level than Egypt. Biblical writers were careful to indicate such differences in elevation by such expressions as “going up” or “going down” (see Gen. 12:10; 13:1; 37:25; 39:1; 42:2; 46:3, 4; 50:25).

မြေကောင်းတစ်ခု။ ဣသရေလလူမျိုးများကို ဆောင်ကြဉ်းရမည့် “အထက်သို့” မြေသည် ၎င်း၏ ကြီးမားသောမြေဩဇာကြောင့် “မြေကောင်း” ဟုခေါ်သည် (တရားဟောရာ ၈:၇-၉ ကိုကြည့်ပါ)၊ နှင့် ဂေါရှင်မြေနှင့်ဆန့်ကျင်ဘက်အနေဖြင့် “ကျယ်ဝန်းသည်”။ ပါလက်စတိုင်း၏ မြေဩဇာသည် အီဂျစ်နှင့် မတူညီသော်လည်း၊ ၎င်းသည် များစွာရှိသည်။ ယော်ဒန်မြစ်အရှေ့ဘက်ရှိ မြေဆီမြေသြဇာကြွယ်ဝသောမြေသည် နွေဦးရာသီတွင် ကြီးမားသော သီးနှံများကို ထုတ်လုပ်ပေးပြီး တစ်နှစ်ပတ်လုံး စားကျက်မြေပေးသည်။ အနောက်ဘက်ဒေသသည် ထုတ်လုပ်မှုနည်းသော်လည်း၊ ဂရုတစိုက်စိုက်ပျိုးပါက သံလွင်သီး၊ သင်္ဘောသီး၊ မုယောစပါးတို့၏ အကောင်းဆုံးသီးနှံများကို ထုတ်လုပ်ပေးသည်။ ခေတ်သစ်အမြင်မှကြည့်လျှင် ကာနန်သည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရှိ ဗားမောင့်ပြည်နယ်ထက် အနည်းငယ်သာကြီးမားပြီး ဥရောပရှိ ဘယ်လ်ဂျီယံထက် အနည်းငယ်သေးငယ်သော နိုင်ငံငယ်တစ်ခုဟု ထင်ရသည်။ သို့သော် မောရှေခေတ်က ဣသရေလလူမျိုးများအတွက် ၎င်းသည် ကျယ်ဝန်းသည်ဟု ထင်ရပြီး၊ ၎င်းတို့သိမ်းပိုက်ခဲ့သော အီဂျစ်မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသတစ်ခုလုံးထက် များစွာကြီးမားသည်။ ဘုရားသည် အာဗြဟံနှင့်ပြုလုပ်သော ကတိတော်တွင် ကတိပေးထားသောမြေ (ထွက်မြောက်ရာ ၁၅:၁၈-၂၁) နှင့် ဒါဝိဒ်နှင့် ရှောလမုန်မှ အမှန်တကယ်ပိုင်ဆိုင်ခဲ့သော (၁ ဘုရင်ခံ ၄:၂၁) မြေသည် ပါလက်စတိုင်းသာမက ဆီးရီးယားဒေသတစ်ခုလုံးကိုပါ ထည့်သွင်းထားသည် (အီဂျစ်တွင်နေထိုင်စဉ်ကာလအတွင်း အင်ပါယာကြီးများကို ကြည့်ပါ)။

A good land. The land to which the Israelites were to be taken “up” is called a “good land” on account of its great fertility (see Deut. 8:7–9), and “large” in contrast with the land of Goshen. Even though the fertility of Palestine did not equal that of Egypt, it was still great. The rich soil east of the Jordan produces enormous crops of grain in the spring and provides pasturage throughout the year. The western region is less productive, but when carefully cultivated bears excellent crops of olives, figs, and barley. From a modern point of view Canaan seems a small country, being not much larger than the State of Vermont in the United States and somewhat smaller than Belgium in Europe. But to the Israelites of the time of Moses it seemed spacious, being considerably larger than the entire Delta region of Egypt, of which they had occupied but a small part. The land promised in the covenant God made with Abraham (Gen. 15:18–21) and actually possessed by David and Solomon (1 Kings 4:21) included not only Palestine but a considerable area of Syria as well (see The Great Empires During the Sojourn in Egypt).

နို့နှင့်ပျားရည်စီးဆင်းသောမြေ။ ဤတွင် ပထမဦးဆုံးအကြိမ်အသုံးပြုထားသော်လည်း နောက်ပိုင်းစာအုပ်များတွင် မကြာခဏအသုံးပြုသည် (တောလည်ရာ ၁၃:၂၇; တရားဟောရာ ၂၆:၁၅; ၃၁:၂၀; ယေရမိ ၁၁:၅; ၃၂:၂၂; ယဇရာဇ ၂၀:၆ စသည်)၊ ဤသည်မှာ စည်းစိမ်ပြည့်ဝသောမြေကို ဖော်ပြရန် သုံးသော စကားပုံဖြစ်ပြီး၊ စကားလုံးအတိုင်းအဓိပ္ပာယ်ယူရန် မလိုအပ်ပါ။ ၎င်းသည် ကာနန်မြေ၏ ကြီးမားသောမြေဩဇာနှင့် သဘာဝအလှတရားကို ပုံဆောင်ဖော်ပြရန် ရည်ရွယ်သည်။ နို့နှင့်ပျားရည်သည် မြက်ပင်နှင့်ပန်းများပြည့်နှက်နေသော မြေမှ ရိုးရှင်းပြီး အကောင်းဆုံးထွက်ကုန်များဖြစ်ပြီး၊ ပါလက်စတိုင်းတွင် များစွာတွေ့ရသည်။

A land flowing with milk and honey. Used here for the first time but common in later books (Num. 13:27; Deut. 26:15; 31:20; Jer. 11:5; 32:22; Eze. 20:6; etc.), this was a proverbial expression for a land of plenty, and should not be pressed for a precisely literal meaning. It was intended as a figurative description of the great fertility and natural loveliness of the land of Canaan. Milk and honey are the simplest and choicest productions of a land abounding in grass and flowers, and were found in Palestine in great abundance.

ကာနနိလူမျိုးများ၏နေရာ။ ဖော်ပြထားသော မတူညီသောလူမျိုးများ၏ မူလဇစ်မြစ်နှင့် သမိုင်းကို ရှင်းပြရန်အတွက် ထွက်မြောက်ရာ ၁၀:၁၅-၁၇ ကိုကြည့်ပါ။ ဤတွင်ဖော်ပြထားသော ပါလက်စတိုင်းလူမျိုးများ၏ စာရင်းသည် မပြည့်စုံဘဲ၊ အာဗြဟံအား ကတိပေးထားသော မြေပိုင်ရှင်ဆယ်ဦးအနက် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၅:၁၉-၂၁) ငါးဦးကိုသာ အတိအလင်းဖော်ပြထားသည်။ သို့သော်၊ ဟိဝိလူမျိုးတစ်ဦးကို ထပ်မံထည့်သွင်းထားသည်။ ၎င်းတို့သည် အာဗြဟံခေတ်က ကေနိဇိလူမျိုးများ သို့မဟုတ် ကဒ်မုနိလူမျိုးများကို ဆက်ခံခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

The place of the Canaanites. For an explanation of the origin and history of the different nations mentioned, see on Gen. 10:15–17. The enumeration of the nations of Palestine here made is incomplete, only five of the ten whose land was promised to Abraham (Gen. 15:19–21) being expressly mentioned. One, however, that of the Hivites, is added. It is possible that they had succeeded the Kenizzites or the Kadmonites of Abraham’s time.

၁၁. ငါသည် မည်သူနည်း။ မောရှေတွင် ကြီးမားသောပြောင်းလဲမှုတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ လေးဆယ်နှစ်အလိုတွင် သူသည် ကယ်တင်သူအဖြစ် ဆန္ဒပြုခဲ့သည်။ သူသည် မိမိညီအစ်ကိုများထံသို့ သွားကာ ၎င်းတို့၏ ဖိနှိပ်သူတစ်ဦးကို သတ်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် “ဘုရားသည် သူ၏လက်ဖြင့် ၎င်းတို့ကို ကယ်တင်မည်” ဟု နားလည်မည်ဟု မျှော်လင့်ခဲ့သည် (တမန်တော် ၇:၂၅)။ သို့သော် ထိုအချိန်က သူသည် သူရည်မှန်းထားသော ခေါင်းဆောင်ရာထူးအတွက် အရည်အချင်းမပြည့်မီခဲ့သလို၊ ဣသရေလလူမျိုးများသည်လည်း ကယ်တင်ခြင်းအတွက် အဆင်သင့်မဖြစ်ခဲ့ပေ။ မီဒယန်တွင် လေးဆယ်နှစ်ကြာ နေထိုင်ခဲ့မှုသည် သူ့ကို နှိမ့်ချမှုကို သင်ကြားပေးခဲ့ပြီး၊ မိမိကိုယ်ကို လုံးဝမယုံကြည်မှုဖြင့် ပြည့်စေခဲ့သည်။ အီဂျစ်တော်ဝင်မိသားစု၏ မွေးစားသားဖြစ်သူသည် သိုးထိန်းဖြစ်လာခဲ့ပြီး၊ အီဂျစ်လူမျိုးများမထီမဲ့မြင်ပြုသော အလုပ်တစ်ခုကို လိုက်စားခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၄၆:၃၄)၊ ဖာရိုဘုရင်ကို ကြောက်ရွံ့သည်အထိ မိမိကိုယ်ကို မသေချာမရေရာခံစားခဲ့ရသည်။ အရှေ့ဒေသသဲကန္တာရမှ မထီမဲ့မြင်ပြုခံရသော သိုးထိန်းတစ်ဦးအနေဖြင့် သူသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အင်အားအကြီးဆုံးနိုင်ငံ၏ တန်ခိုးကြီးသောဘုရင်နှင့် မည်သည့်သြဇာလွှမ်းမိုးမှုရှိမည်ဟု မျှော်လင့်နိုင်မည်နည်း။ ထို့ပြင်၊ သူ၏လူမျိုးများနှင့် မည်သည့်သြဇာလွှမ်းမိုးမှုရှိမည်နည်း။ သူသည် တန်ခိုးကြီးသောသူဖြစ်စဉ်က ၎င်းတို့က သူ့ကို ငြင်းပယ်ခဲ့သည်၊ ထွက်ပြေးပြီးပြန်လာသူအဖြစ် သူ၏ခေါင်းဆောင်မှုကို လက်ခံမည်လား။ အီဂျစ်သို့ပြန်လည်သွားရောက်၍ သူ၏လူမျိုးကို ကယ်တင်ရန် ခေါ်ဆိုမှုလာသောအခါ၊ ဤသို့သောအတွေးများသည် မောရှေ၏စိတ်ထဲတွင် ပေါ်လွင်ခဲ့ပေမည်။ သူ၏ခေါ်ဆိုမှုကို လက်ခံရန် တွန့်ဆုတ်မှု၊ မိမိကိုယ်ကိုနှင့် သူ၏လူမျိုးအပေါ် မယုံကြည်မှုကို နားလည်နိုင်သည်။

11. Who am I? A great change had come over Moses. Forty years earlier he had volunteered as a deliverer. He had gone to his brethren and slain one of their oppressors, expecting that they would understand “that God by his hand would deliver them” (Acts 7:25). However, at that time he was not qualified for the position of leadership to which he aspired, nor were the children of Israel ready for deliverance. The 40 years in Midian had taught him humility and filled him with utter distrust of self. The adopted prince of Egypt’s royal house had become a shepherd, following a pursuit despised by the Egyptians (Gen. 46:34), and felt so uncertain of himself as to fear Pharaoh. What influence could he, a despised shepherd from the eastern desert, expect to have with the mighty king of the most powerful nation on earth? Furthermore, what influence would he have with his own people? They had rejected him when he was a mighty man; would they accept his leadership as a returned fugitive? Thoughts like these may have flashed through Moses’ mind when the call to return to Egypt and deliver his people came to him. His reluctance to accept the call, his distrust of himself and of his people, can be easily understood.

၁၂. ငါသည် သင်နှင့်အတူရှိမည်။ ဘုရားသည် မောရှေ၏အငြင်းအခုံများကို မငြင်းပယ်ခဲ့ဘဲ၊ ဘုရားနှင့်အတူ အဖော်ပြုမှုနှင့် အကူအညီပေးမည်ဟု အာမခံခဲ့သည်။ လူသားတို့၏အရည်အချင်း၊ လောကီအင်အားသို့မဟုတ် ဉာဏ်ပညာတစ်ခုတည်းဖြင့် ဘုရားနှင့်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဖြင့် ဖြစ်နိုင်သည်များကို မအောင်မြင်နိုင်ပါ။ ဘုရား၏လူမျိုးခေါင်းဆောင်တစ်ဦးအတွက် မောရှေအား ခေါ်ဆိုချိန်တွင် ပေးခဲ့သော ကတိထက် ပိုကြီးမားသောကတိမရှိပါ။

12. I will be with thee. God did not refute Moses’ arguments, but assured him of divine companionship and assistance. No human skill, no earthly power or ingenuity alone, can accomplish what is possible in cooperation with God. No greater promise can come to a leader of God’s people than that given to Moses at the time he was called.

အမှတ်လက္ခဏာ။ ဘုရားသည် မောရှေအား သူသည် အချည်းနှီးသောအမှုအတွက် မစေလွှတ်ခံရကြောင်း အမှတ်လက္ခဏာတစ်ခုပေးခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းသည် နောက်ပိုင်းတွင်ဖြည့်ဆည်းမည့် အမှတ်လက္ခဏာဖြစ်သည်၊ ဟေဇကိအား ဟေရှာယမှပေးခဲ့သော အမှတ်လက္ခဏာနှင့်တူသည် (၂ ဘုရင်ခံ ၁၉:၂၉)။ သို့သော် အမှတ်လက္ခဏာဖြည့်ဆည်းမည့်အချိန်မတိုင်မီ၊ မောရှေသည် သူတာဝန်ပေးခံရသော အလုပ်ကို နာခံပြီး ဆောင်ရွက်ရမည်။

A token. God gave Moses a sign that he was not being sent on a fruitless errand, but it was a sign the fulfillment of which would come later, like that given to Hezekiah by Isaiah (2 Kings 19:29). Before the sign could be fulfilled, however, Moses must obey and carry out the task he was commissioned to undertake.

၁၃. သူ၏နာမည်ကား အဘယ်နည်း။ ဘုရား၏ခေါ်ဆိုမှုကို လက်ခံရန်အဆင်သင့်ဖြစ်နေချိန်တွင်၊ မောရှေသည် လူများက သူ၏ဘုရား၏အထောက်အထားကို မေးမြန်းပါက မည်သည်ကိုပြောရမည်ဟု မေးမြန်းခဲ့သည်။ လူများက ဤမေးခွန်းကို မေးမြန်းနိုင်သည်ဟူသော ယူဆချက်သည် ၎င်းတို့၏ဘုရား၏နာမည်ကို မသိခြင်းကြောင့် မဟုတ်ပါ။ ၎င်းတို့၏ဖခင်များအား ဘုရားဖော်ပြခဲ့သော နာမည်သည် လုံးဝပျောက်ကွယ်သွားခဲ့မည်မဟုတ်ဘဲ၊ ဘုရား၏နာမည်ကို ဖော်ပြရုံဖြင့် မောရှေအတွက် များစွာအထောက်အကူဖြစ်မည်မဟုတ်ပါ။ သို့သော်၊ မောရှေကို စေလွှတ်သူ၏ သဘာဝနှင့် တန်ခိုးသည် ထိုနာမည်တွင် ဖော်ပြလိမ့်မည်ဖြစ်ပြီး၊ နာမည်များသည် ရှေမီလူမျိုးစိတ်အတွက် အဓိပ္ပာယ်များစွာရှိသောကြောင့်၊ မောရှေသည် ၎င်းတို့၏ဘုရား၏ စစ်မှန်သောသဘာဝကို သူ၏လူမျိုးများအား ဖော်ပြရန် အရေးကြီးသည်၊ ထိုဘုရားသည် ၎င်းတို့ကို ကျွန်ခံမှုမှ ကယ်တင်ရန် အဆင်သင့်ဖြစ်နေသည်။

13. What is his name? On the verge of accepting the divine call, Moses inquired what he was to say in case the people asked him for his divine credentials. The supposition that the people might ask this question is not to be attributed to ignorance of the name of their God. The name by which God had revealed Himself to their fathers could not have vanished entirely from memory, and the mere mention of God’s name could not have been of much help to Moses. However, the nature and power of the One who sent Moses would be expressed in that name, and since names meant so much to the Semite mind, it was important for Moses to reveal to his people the true nature of their God, who was now ready to deliver them from bondage.

၁၄. ငါသည် ငါဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ဘုရားသည် မောရှေအား အာဗြဟံနှင့် ကတိတော်ပြုစဉ်က မိမိကိုယ်မိမိ ဖော်ပြခဲ့သော နာမည်ကို ရှင်းပြခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၅:၇)။ ဟီဗြဲဘာသာနှင့် အင်္ဂလိပ်ဘာသာတွင် ဤနာမည်သည် “ဖြစ်ခြင်း” ဟူသော ကြိယာ၏ပုံစံတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ၎င်း၏ပိုင်ရှင်သည် ထာဝရတည်ရှိသူ၊ မိမိကိုယ်ကို တည်ရှိသူဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြသည် (ယောဟန် ၈:၅၈; DA ၄၆၉ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်း၏ အားလုံးပါဝင်သော တစ်ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သဘောသည် ဣသရေလလူမျိုး၏ဘုရားကို အီဂျစ်နှင့် အခြားနိုင်ငံများ၏ နတ်ဘုရားများနှင့် နှိုင်းယှဉ်မှုကို တားဆီးပေးသည်။ ၎င်းသည် မောရှေနှင့် သူၤလူမျိုးများအား ၎င်းတို့၏ဒုက္ခအတွင်း အားကြီးသောနှစ်သိမ့်မှုနှင့် ၎င်းတို့ကို ကယ်တင်ရန် ဘုရား၏ရည်ရွယ်ချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရာတွင် ယုံကြည်မှုအတွက် အားကြီးသောထောက်ပံ့မှုပေးရန် ရည်ရွယ်သည်။

14. I am that I am. God therefore revealed to Moses, or rather explained to him, the name by which He had made Himself known to Abraham at the making of the covenant (Gen. 15:7). In Hebrew as in English, this name is a form of the verb “to be,” and implies that its possessor is the eternal, self-existing One (see John 8:58; DA 469). Its all-embracing universality precluded any comparison of the God of the Israelites to the deities of Egypt and other nations. It was designed to provide Moses and his people with strong consolation in their affliction and powerful support for their confidence in the realization of His purpose to deliver them.

၁၄။ ဘုရားသခင်သည် အနာဂတ်ကို ကျွန်ုပ်တို့မြင်နေသကဲ့သို့ မြင်သည်။—“ငါသည်” ဟူသည်မှာ ထာဝရတည်ရှိမှုကို ဆိုလိုသည်။ အတိတ်၊ ပစ္စုပ္ပန်၊ အနာဂတ်သည် ဘုရားသခင်အတွက် တူညီသည်။ သူသည် အတိတ်သမိုင်း၏ အဝေးဆုံးဖြစ်ရပ်များနှင့် အဝေးဆုံးအနာဂတ်ကို ကျွန်ုပ်တို့ နေ့စဉ်ဖြစ်ပျက်နေသောအရာများကို မြင်သကဲ့သို့ ရှင်းလင်းစွာ မြင်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့ရှေ့တွင် ဘာရှိမည်ကို ကျွန်ုပ်တို့ မသိသည့်အပြင်၊ သိခဲ့လျှင်ပင် ၎င်းသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ထာဝရသာယာမှုအတွက် အထောက်အကူမဖြစ်ပေ။ ဘုရားသခင်သည် ကျွန်ုပ်တို့အား ကြီးမြတ်သော “ငါသည်” ကို ယုံကြည်ရန်နှင့် ကိုးစားရန် အခွင့်အရေးပေးသည် (MS ၅အေ၊ ၁၈၉၅)။

14. God Sees Future as We See Present.—I AM means an eternal presence; the past, present, and future are alike to God. He sees the most remote events of past history, and the far distant future with as clear a vision as we do those things that are transpiring daily. We know not what is before us, and if we did, it would not contribute to our eternal welfare. God gives us an opportunity to exercise faith and trust in the great i am (MS 5a, 1895).

ငါသည်သည် ငါ့ကို စေလွှတ်သည်။ “ငါသည်” သည် “ငါသည် ငါဖြစ်သည်” ၏ အတိုကောက်ပုံစံဖြစ်ပြီး၊ တူညီသောအတွေးကို ဖော်ပြရန် ရည်ရွယ်သည်။

I am hath sent me. “I am” is an abbreviated form of “I am that I am,” and is intended to express the same idea.

၁၅. ဤသည်မှာ ငါ၏နာမည်ဖြစ်သည်။ “ငါသည်” ဟူသော ဟီဗြဲစကားလုံးမှ ယဟ်ဝေဟူသော ဆင်းသက်လာသောပုံစံဖြစ်သည်။ ယဟ်ဝေသည် KJV တွင် “ထာဝရဘုရား” ဟု တသမတ်တည်းဘာသာပြန်ထားပြီး၊ စာလုံးများကို အက္ခရာကြီးနှင့် အက္ခရာသေးဖြင့် ဤနေရာတွင် ပေါ်လွင်ထင်ရှားစွာ ဖော်ပြထားသည်။ ၁၉၀၁ ခုနှစ် ASV သည် ယဟ်ဝေကို “ယေဟောဝါ” ဟု ဘာသာပြန်သည်။ ဂျူးလူမျိုးများအတွက် ၎င်းသည် စစ်မှန်သောဘုရားကို မမှန်ကန်သောနတ်ဘုရားများမှ ခွဲခြားပြသော သန့်ရှင်းသောနာမည်ဖြစ်သည်။ စာမျက်နှာ ၁၇၂၊ ၁၇၃ ကိုကြည့်ပါ။

15. This is my name. From the Hebrew word translated as “I am” comes the derived form Yahweh. Yahweh is rather consistently rendered “Lord,” by the KJV, with the whole word in capital and small capital letters as it appears here. The ASV of 1901 transliterates Yahweh as “Jehovah.” To the Jews this has ever been the sacred name by which the true God is distinguished from all false gods. See pp. 172, 173.

၁၆. အကြီးအကဲများကို စုဝေးပါ။ ဘုရားသည် မောရှေအား သူ၏တာဝန်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် နောက်ထပ်ညွှန်ကြားချက်များပေးခဲ့သည်။ အီဂျစ်သို့ရောက်ရှိသည်နှင့်၊ သူသည် လူမျိုးကိုယ်စားလှယ်များဖြစ်သော အကြီးအကဲများအား၊ ဆိုလိုသည်မှာ မိသားစု၊ အိမ်ထောင်စု၊ နှင့် အနွယ်များ၏ခေါင်းဆောင်များအား၊ ၎င်းတို့ကို ကယ်တင်ရန် ဘုရား၏အစီအစဉ်ကို ဦးစွာအသိပေးရမည်။ “အကြီးအကဲများ” သည် အသက်ကြီးသောသူများဖြစ်ရန် မလိုအပ်ဘဲ၊ လူများက ခေါင်းဆောင်များအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုထားသူများဖြစ်သည် (အခန်းကဏ္ဍ ၆:၁၄၊ ၁၅; ၁၂:၂၁ ကိုကြည့်ပါ)။

16. Gather the elders. God proceeds to give Moses further instructions with reference to the execution of his mission. On his arrival in Egypt he was first of all to inform the elders, as the representatives of the nation, namely, the heads of the families, households, and tribes, of God’s plan to deliver them. The “elders” were not necessarily men of great age, but those who were recognized as leaders by the people (see chs. 6:14, 15; 12:21).

ငါသည် သင်တို့ကို ဧကန်စင်စစ် လည်ပတ်ခဲ့ပြီ။ ယောသပ်သည် သူ၏သေရာတွင် အသုံးပြုခဲ့သော စကားလုံးများကို ထပ်မံဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၅၀:၂၄)။ ၎င်းတို့ကို “ငါသည် ယောသပ်ပရောဖက်ပြုခဲ့သည့်အတိုင်း ပြုခဲ့ပြီး၊ သူကတိပေးခဲ့သမျှသည် ဖြစ်ပေါ်လာမည်ဟု သင်တို့ယုံကြည်နိုင်သည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ယူနိုင်သည်။

I have surely visited you. A repetition of the words used by Joseph on his deathbed (Gen. 50:24). They may be taken to mean, “I have done as Joseph prophesied, and you can be sure that everything he promised will come to pass.”

၁၇. အခန်းကဏ္ဍ ၈ ကိုကြည့်ပါ။

17. See on v. 8.

၁၈။ သူတို့သည် နားထောင်ကြလိမ့်မည်။ မောရှေသည် သူတို့က သူ့ကို မထီမဲ့မြင်ပြုကာ သူ၏စကားများကို နားမထောင်ဘဲ သူ၏ခေါင်းဆောင်မှုကို ငြင်းပယ်ကြလိမ့်မည်ဟု ထင်မှတ်ခဲ့သည်။ သို့သော် ဘုရားသခင်က ဤအကြိမ်တွင် သူ၏လက်ခံမှုသည် လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၄၀ က ရရှိခဲ့သော လက်ခံမှုနှင့် များစွာကွာခြားလိမ့်မည်ဟု မောရှေအား မိန့်တော်မူသည်။ လူတို့၏စိတ်နှလုံးသည် ဘုရားသခင်၏လက်ထဲတွင် ရှိပြီး၊ ဘုရားသခင်ကိုယ်တော်တိုင်က သူ၏လူများကို မောရှေအား ဘုရားသခင်ရွေးချယ်ထားသော ကယ်တင်ရေးကိရိယာအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုရန် အဆင်သင့်ဖြစ်စေရန် သူတို့၏အကျင့်များကို ညွှန်ကြားထားသည်။

18. They shall hearken. Moses thought that they would despise him, turn a deaf ear to his words, and reject his leadership. But God told him that his reception this time would differ greatly from the one he had received 40 years before. The hearts of men are in God’s hands, and God Himself had directed the affairs of His people in such a way that they would be ready to recognize Moses as God’s chosen instrument for their deliverance.

ယခုငါတို့သွားကြစို့။ ဖါရောဘုရင်ထံမှ နိုင်ငံမှထွက်ခွင့်ပြုရန် တောင်းဆိုမှုကို ဣသရေလလူမျိုးတို့၏ ဖါရောနှင့်ဆက်ဆံရေးကို တိကျစွာဖော်ပြရန် ပြုလုပ်ထားသည်။ သူ့တွင် သူတို့ကို ဖမ်းဆီးထားပိုင်ခွင့်မရှိသော်လည်း၊ ဂေါရှင်ပြည်တွင် သူတို့နေထိုင်ရန် ယခင်ဘုရင်တစ်ပါး၏ခွင့်ပြုချက်လိုအပ်ခဲ့သည့်အတိုင်း (ကမ္ဘာဦး ၄၅:၁၆-၂၀) သူတို့ထွက်ခွာရန် ဖါရောဘုရင်၏ခွင့်ပြုချက်လိုအပ်သည်။ သူတို့သည် တော၌သုံးရက်ခရီးသွားရန် တောင်းဆိုမှုကို ငြင်းရန် ဖါရောဘုရင်တွင် ခိုင်လုံသောအကြောင်းမရှိခဲ့ပေ။ အကြောင်းမှာ ၎င်းတောင်းဆိုမှုတွင် ထိုကာလပြီးဆုံးချိန်တွင် ပြန်လည်ရောက်ရှိမည်ဟု ဆိုလိုထားသည်။ ဤသည်မှာ လှည့်စားမှုဖြစ်သလား။ လုံးဝမဟုတ်ပါ။ ဘုရားသခင်သည် ဖါရောဘုရင်၏စိတ်နှလုံးကို သိတော်မူပြီး၊ မောရှေအား ပထမဦးစွာ ဖါရောဘုရင်က ခွင့်ပြုရမည်ဖြစ်စေ၊ သို့မဟုတ် ငြင်းပယ်ခြင်းဖြင့် သူ၏စိတ်နှလုံး၏မာကျောမှုကို ပြသရမည်ဖြစ်စေ ထို့ထက်မပိုသော တောင်းဆိုမှုကို ပြုလုပ်ရန် ညွှန်ကြားခဲ့သည်။ အကယ်၍ ဖါရောဘုရင်က ခွင့်ပြုခဲ့လျှင် ဘုရားသခင်သည် သူ၏ရည်ရွယ်ချက်ကို အပြည့်အဝဖော်ပြပြီး သူ၏လူများကို အပြီးအပြတ်လွှတ်ပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့လိမ့်မည်။ ဖါရောဘုရင်က ပထမဆုံးနှင့် အကျိုးဆီသင့်သော တောင်းဆိုမှုကို ငြင်းပယ်သောအခါ (ထွက်မြောက်ရာ ၅:၂)၊ မောရှေသည် ဟေဗြဲလူမျိုးတို့၏ဘုရားသခင်၏တန်ခိုးကို အံ့ဖွယ်နိမိတ်များနှင့် တရားစီရင်မှုများဖြင့် ပြသရန်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် မောရှေသည် လူများအား သူတို့၏ဘုရားသခင်ထံ သွားရောက်ဝတ်ပြုရန် ခွင့်ပြုရန် တောင်းဆိုမှုကို ဆက်လက်ပြုလုပ်ခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၇:၁၆; ၈:၁; ၉:၁, ၁၃; ၁၀:၃)။ ဖါရောဘုရင်က အီဂျစ်ပြည်တွင် ယဇ်ပူဇော်ရန် ခွင့်ပြုမည်ဟု ကမ်းလှမ်းသည်အထိ မောရှေသည် သူ၏တောင်းဆိုမှုတွင် “သူမှာထားသည့်အတိုင်း” (အခန်းကြီး ၈:၂၇) ဟူသော အရေးပါသောစကားစုကို ထည့်သွင်းခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် သူတို့ပြန်လာမည်မဟုတ်ကြောင်း ဆိုလိုသည်။ ဖါရောဘုရင်က ထိုအရာကို ကြောက်ရွံ့ခဲ့သည်။

Now let us go. The request for Pharaoh’s permission to leave the country is phrased so as to express Israel’s precise relation to him. He had no right to detain them, but his consent was needed for their departure as was that of a former king for their settlement in the land of Goshen (Gen. 45:16–20). He had no valid reason for refusing their request to go three days’ journey into the wilderness, for their return at the close of that period was implied in the request. Was this deception? By no means. God knew the heart of Pharaoh and instructed Moses to ask no more at first than he must either grant, or, by refusing, display the hardness of his heart. Had Pharaoh consented, God would probably then have made known to him His design in its entirety and demanded the permanent release of His people. When Pharaoh refused the first, and reasonable, request (Ex. 5:2), Moses was to demonstrate the power of the God of the Hebrews by miracles and judgments. Accordingly, Moses persisted in demanding permission for the people to go and serve their God (chs. 7:16; 8:1; 9:1, 13; 10:3). It was not until the king offered to permit them to sacrifice in Egypt that Moses added to his request the significant phrase, “as he shall command us” (ch. 8:27), which implied that they might not return. Of course, that was what Pharaoh feared.

၁၉။ တန်ခိုးကြီးသောလက်ဖြင့်မဟုတ်။ ဘုရားသခင်၏တန်ခိုးကြီးသောလက်ဖြင့် ဖိစီးခံရသောအခါပင် ဖါရောဘုရင်သည် လူများကို လွှတ်ပေးရန် ဆန္ဒမရှိခဲ့ပေ (အခန်းကြီး ၈:၁၅, ၁၉, ၃၂; ၉:၁၂, ၃၅; ၁၀:၂၀, ၂၇ ကိုကြည့်ပါ)။ ဘုရားသခင်သည် သူ၏ဆန့်ကျင်မှုကို ကြိုတင်သိမြင်တော်မူပြီး ထိုအတိုင်း စီစဉ်ထားသည်။ KJV ၏ဘေးမှတ်စုတွင် “သို့သော် တန်ခိုးကြီးသောလက်ဖြင့်” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုသည် LXX နှင့် RSV တို့အပေါ်အခြေခံထားသော်လည်း ဟေဗြဲကျမ်းစာမှ ထောက်ခံမှုမရှိပေ။

19. Not by a mighty hand. Pharaoh would not be willing to let the people go even when God’s mighty hand was laid upon him (see chs. 8:15, 19, 32; 9:12, 35; 10:20, 27). God foresaw his resistance and planned accordingly. The marginal reading of the KJV, “but by a strong hand,” is based on the LXX and followed by the RSV, but is not favored by the Hebrew text.

၂၀။ ထိုနောက်။ ဤထုတ်ဖော်ချက်သည် အခန်းကြီး ၁၉ နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်မဟုတ်ပါ။ အခန်းကြီး ၁၉ နှင့် ၂၀ ၏အဓိပ္ပာယ်မှာ ဖါရောဘုရင်သည် ဘုရားသခင်၏တန်ခိုးကြီးသောလက်ဖြင့် ဒဏ်ခတ်ခံရပြီးနောက်ပင် ဣသရေလလူမျိုးကို ထွက်ခွာခွင့်ပြုရန် ဆန္ဒမရှိခဲ့သော်လည်း၊ သူ၏ဆန္ဒကို ဆန့်ကျင်ပြီး အတင်းအကျပ်လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်သည်။ ကိုးခုမြောက်ဘေးဒဏ်ပြီးနောက်ပင် ဖါရောဘုရင်သည် သူတို့ကို လွှတ်ပေးရန် ငြင်းဆန်ခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၁၀:၂၇)၊ သူ၏သားဦးသေဆုံးပြီးနောက် ခွင့်ပြုပေးပြီး တကယ်တောင် သူတို့ကို နှင်ထုတ်ခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၁၂:၃၁-၃၃)၊ သို့သော် မကြာမီတွင် သူ၏စိတ်ကို ပြောင်းလဲကာ သူတို့ကို လိုက်လံဖမ်းဆီးခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၁၄:၅-၉)။ ဘုရားသခင်၏တန်ခိုးကြီးသောလက်သည် ဖါရောဘုရင်၏ဆန္ဒကို မချိုးဖျက်ခဲ့သော်လည်း၊ ဣသရေလလူမျိုးကို ကယ်တင်ရာတွင် အရေးပါသောကိရိယာဖြစ်ခဲ့သည်။

20. After that. This statement is not at variance with v. 19. The meaning of vs. 19 and 20 is that Pharaoh would not be willing to let Israel depart even after being smitten by the strong hand of God, but that he would be compelled to do so against his will. Even after the ninth plague Pharaoh still refused to let them go (ch. 10:27), and when he finally gave permission upon the death of his first-born, and in fact drove them out (ch. 12:31–33), he soon changed his mind and pursued them (ch. 14:5–9). The strong hand of God had not broken the king’s will, but was nevertheless instrumental in delivering Israel.

၂၀။ ဘေးဒဏ်များသည် အားလုံးအပေါ် ဘုရားသခင်၏တန်ခိုးကို ပြသသည်။—အစ္စရေးလူမျိုးသည် အီဂျစ်လူမျိုးထံ ကျွန်ခံနေရစဉ်၊ ဘုရားသခင်သည် လူသားအာဏာ၊ လူသားကြီးမြတ်မှုအားလုံးထက် သာလွန်သောဘုရားအဖြစ် ထင်ရှားပြသခဲ့သည်။ သူ၏လူများအတွက် ပြုခဲ့သော နိမိတ်လက္ခဏာများနှင့် အံ့ဖွယ်အမှုများသည် သဘာဝတရားအပေါ် သူ၏တန်ခိုးနှင့်၊ သဘာဝကို ဖန်ဆင်းသောတန်ခိုးကို လျစ်လျူရှုသော သဘာဝကိုးကွယ်သူများထဲမှ အကြီးမြတ်ဆုံးသူများအပေါ် သူ၏တန်ခိုးကို ပြသခဲ့သည်။

20. Plagues a Sign of God’s Power Over All.—When the children of Israel were in bondage to the Egyptians, God revealed Himself as a God above all human authority, all human greatness. The signs and miracles He wrought in behalf of His people show His power over nature, and over the greatest among those who worshipped nature, who ignored the power that made nature.

ဘုရားသခင်သည် အီဂျစ်နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းကို ဖြတ်သွားခဲ့သည့်အတိုင်း နောက်ဆုံးသောကာလတွင် မြေကြီးတစ်ခုလုံးကို ဖြတ်သွားမည်ဖြစ်သည် (RH ဇူလိုင် ၁၀၊ ၁၉၀၀)။

God went through the proud land of Egypt just as He will go through the earth in the last days (RH July 10, 1900).

၂၂။ မိန်းမတိုင်းသည် ငှားရမ်းရမည်။ ဟေဗြဲလူမျိုးတို့သည် အီဂျစ်လူမျိုးထံမှ ရယူရန်ရည်ရွယ်ထားသည့်အရာများကို ပြန်လည်ပေးအပ်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ ထို့ကြောင့် သူတို့သည် လိမ်လည်မှုပြုလုပ်သည်ဟု စွပ်စွဲခံရပြီး၊ ဘုရားသခင်သည် ၎င်းတို့၏လှည့်စားမှုကို ခွင့်ပြုရုံသာမက၊ စီစဉ်ညွှန်ကြားခဲ့သည်ဟု အပြစ်တင်ခံရသည်။ သို့သော် “ငှားရမ်း” ဟု ဘာသာပြန်ထားသောကြိယာကို RSV တွင်ကဲ့သို့ “တောင်းဆို” ဟု ဘာသာပြန်သင့်သည်။ ဣသရေလလူမျိုးတို့သည် ခရီးရှည်အတွက် လိုအပ်သောကုန်ကျစရိတ်များအတွက် အီဂျစ်အိမ်နီးချင်းများထံမှ လက်ဆောင်များကို တောင်းဆိုရမည်ဖြစ်သည်။ သူတို့သည် အီဂျစ်လူမျိုးတို့၏အကျိုးအမြတ်အတွက် ဆယ်စုနှစ်များစွာ ကျွန်အဖြစ် အလုပ်လုပ်ခဲ့ရပြီး၊ အီဂျစ်လူမျိုးတို့၏အခွန်များသည် ဟေဗြဲလူမျိုးတို့၏အလကားအလုပ်လုပ်အားဖြင့် လျော့နည်းခဲ့သည်။ ဟေဗြဲလူမျိုးတို့သည် သူတို့၏အလုပ်လုပ်အားအတွက် နှစ်ပေါင်းများစွာအလုပ်လုပ်ခဲ့ရသည့်အတွက် အနည်းငယ်သာဆုလာဘ်အဖြစ် ရထိုက်သည်။ ဣသရေလလူမျိုးတို့သည် ပြန်လည်ပေးအပ်ရန် ရည်ရွယ်ခြင်းမရှိဘဲ တောင်းဆိုခဲ့ပြီး၊ အီဂျစ်လူမျိုးတို့သည် ဘုရားသခင်က သူတို့၏စိတ်နှလုံးကို ဣသရေလလူမျိုးတို့အပေါ် နှစ်သက်စွာ စီစဉ်ပေးထားသောကြောင့် ပြန်လည်ရရှိရန် မျှော်လင့်ခြင်းမရှိဘဲ သူတို့၏တောင်းဆိုမှုကို ဖြည့်ဆည်းပေးခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၃:၂၁)။ အီဂျစ်လူမျိုးတို့သည် ဟေဗြဲလူမျိုးတို့ကို လုယူခဲ့ပြီး၊ ယခုအခါ ဟေဗြဲလူမျိုးတို့သည် အီဂျစ်ပြည်၏လုယူပစ္စည်းများကို တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းလျော်ကြေးအဖြစ် သယ်ဆောင်သွားခဲ့သည်။

22. Every woman shall borrow. Obviously the Hebrews did not intend to return what they sought to secure from the Egyptians. Hence they have been accused of practicing fraud, and God has been blamed, not only for condoning their act of deception, but for planning and directing it as well. But the verb translated “borrow” should be translated “ask,” as in the RSV. The Israelites were to ask gifts of their Egyptian neighbors as a contribution to the necessary expenses of the long journey. They had toiled for many decades as slaves, to the profit of the Egyptians, whose taxes had been lighter in proportion to the value of the free labor rendered by the Hebrews. The latter were certainly entitled to what would in reality be but a small reward for the long years of labor rendered. The Israelites asked without intending to restore, and the Egyptians granted their request without the expectation of receiving back, because God favorably disposed their hearts toward the Israelites (v. 21). The Egyptians had spoiled the Hebrews, and now the Hebrews carried off the spoil of Egypt as partial compensation (PP 281).

ellen g. white comments

1-22 PP 251-253

1 CT 406, 417; Ed 62; FE 342, 360; GW 333; MH 474; PP 247, 251; 4T 343, 442, 611

1, 2 DA 23

1-3 PP 251

2 SR 110

2-5 MH 212

4, 5 MH 508

4-6 PP 251

5 CS 83; Ed 243; FE 192; GW 179; PK 49; PP 350; TM 60; 5T 711

5, 6 MH 436; 8T 284

7, 8 PP 252

7-10 SR 111, 147

10 FE 287; MH 475

10, 11 4T 611

10-13 PP 252

12 CH 313; DA 641; 7T 221; 8T 144

14 DA 24; 1T 292; 5T 704, 725; 6T 20; 9T 260

14-22 PP 253

အခန်းကြီး - ၄

အခန်းကြီး ၄

chapter 4

၁ မောရှေ၏ တောင်ဝှေးသည် မြွေအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသည်။ ၆ သူ၏လက်သည် နူနာရောဂါဖြစ်သည်။ ၁၀ သူသည် စေလွှတ်ခြင်းကို ဝန်လေးသည်။ ၁၄ အာရုန်သည် သူ့ကိုကူညီရန် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်။ ၁၈ မောရှေသည် ယေသကရောမှ ထွက်ခွာသည်။ ၂၁ ဖာရောဘုရင်ထံသို့ ဘုရားသခင်၏ သတင်းစကား။ ၂၄ ဇိပ္ပိုရာသည် သူ၏သားကို အရေဖြတ်ပေးသည်။ ၂၇ အာရုန်သည် မောရှေနှင့်တွေ့ဆုံရန် စေလွှတ်ခြင်းခံရသည်။ ၃၁ လူများသည် သူတို့ကို ယုံကြည်ကြသည်။

1 Moses’ rod is turned into a serpent. 6 His hand is leprous. 10 He is loth to be sent. 14 Aaron is appointed to assist him. 18 Moses departeth from Jethro. 21 God’s message to Pharaoh. 24 Zipporah circumciseth her son. 27 Aaron is sent to meet Moses. 31 The people believeth them.

1. They will not believe. Moses’ previous question, following upon God’s promise of guidance and protection (ch. 3:13), had implied willingness to go and a desire for further information. Now it appears that Moses was still very much opposed to the idea of accepting the commission. Attempts have been made to defend him by explaining that he meant, “What if the people will not believe me?” etc. But his statement is emphatic and can neither be translated nor explained in this way. It is conceivable that since Jacob’s entry into Egypt, more than two centuries earlier, no divine revelation had been imparted to Israel, and doubt as to the validity of Moses’ claim to having received a divine commission might therefore easily arise.

၁၃။ ၎င်းသည် မြွေဖြစ်လာသည်။ မောရှေ၏ယုံကြည်ခြင်းသည် ဘုရားသခင်ကတိပြုထားသော အနာဂတ်နိမိတ်လက္ခဏာ (အခန်းကြီး ၃:၁၂) ကို အားကိုးရန် လုံလောက်အားမရှိသေးသောကြောင့်၊ ဘုရားသခင်သည် သူ၏တာဝန်ကို အတည်ပြုရန် ချက်ချင်းနိမိတ်လက္ခဏာများကို ပေးအပ်ခဲ့သည်။ ဤနိမိတ်လက္ခဏာသုံးခုသည် ဘုရားသခင်သည် မောရှေထံသို့ ထင်ရှားခဲ့သည်ကို ဣသရေလလူမျိုးတို့အား ယုံကြည်စေရန် ရည်ရွယ်ထားပြီး၊ တစ်ချိန်တည်းတွင် မောရှေ၏ယုံကြည်ခြင်းကို အားဖြည့်ပေးကာ သူ၏မအောင်မြင်မှုကို ကြောက်ရွံ့မှုကို ဖယ်ရှားပေးရန်ဖြစ်သည်။ ဤသည်မှာ ဘုရားသခင်သည် မောရှေအား ဣသရေလလူမျိုးတို့၏ခေါင်းဆောင်အဖြစ် ခေါ်ဆိုခဲ့ပြီး၊ ဤတာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ရန် တန်ခိုးပေးအပ်ခဲ့သည်ဟူသော သက်သေဖြစ်သည်။

13. It became a serpent. Since Moses’ faith was not yet strong enough to rely on the future sign promised him (ch. 3:12), God provided immediate signs by which he might validate his mission. These three signs were intended to convince the Israelites of the fact that God had appeared to Moses, but served at the same time to strengthen Moses’ faith and dissipate his fear of failure. This was to be evidence that God had called Moses to be the leader of Israel and endowed him with the power to discharge this responsibility.

၄။ အမြီးဖြင့်။ မြွေဆွဲသူသည် မြွေကိုက်မည်မဟုတ်ရန် များသောအားဖြင့် မြွေကို လည်ပင်းမှ ကောက်ယူလေ့ရှိသည်။ မောရှေသည် ဘုရားသခင်ကို ယုံကြည်မှုပြသရန် မြွေကို အမြီးမှ ကောက်ယူရန် ညွှန်ကြားခံရသည်။

4. By the tail. A snake charmer will usually pick up his serpents by the neck, so they cannot bite him. Moses was instructed to demonstrate his trust in God by taking up the serpent by its tail.

၆။ သူ၏လက်သည် နူန်းရောဂါဖြစ်လာသည်။ နူန်းရောဂါသည် လုံးဝကုသ၍မရသည်ဟု ယူဆခံရသည် ၎င်း၏ချက်ချင်းပေါ်ထွက်လာမှုနှင့် ဖယ်ရှားမှုသည် အတွေ့အကြုံအားလုံးနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်ပြီး၊ ထို့ကြောင့် သဘာဝလွန်တန်ခိုးဖြစ်သည်ဟု လက်ခံခံရမည်ဖြစ်သည်။ ဤနိမိတ်လက္ခဏာသည် မောရှေကို ဆန့်ကျင်သူ သို့မဟုတ် မနာခံသူသည် ဆိုးရွားသောအကျိုးဆက်များကို ခံစားရလိမ့်မည်ဟူသော သတိပေးချက်အဖြစ်လည်း ဆောင်ရွက်နိုင်သည်။ ပထမအံ့ဖွယ်နိမိတ်လက္ခဏာ၏ရည်ရွယ်ချက်မှာ မောရှေသည် ဘုရားသခင်က ခေါ်ဆိုထားသော သူ၏လူမျိုးတို့၏ခေါင်းဆောင်ဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြရန်ဖြစ်ပြီး၊ ဒုတိယအံ့ဖွယ်နိမိတ်သည် ဘုရားသခင်၏တမန်အဖြစ် သူသည် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရန်လိုအပ်သောတန်ခိုးကို ပေးအပ်ခံရကြောင်း ထင်ရှားစေရန်ဖြစ်သည်။

6. His hand was leprous. Leprosy was regarded as absolutely incurable. Its instantaneous appearance and removal were contrary to all experience and would be accepted as evidence of supernatural power. This sign may also have served as a warning that he who resisted or disobeyed Moses would suffer grievous results. While the object of the first miracle was to prove that Moses was the man whom the Lord had called to be leader of His people, the second was to make it clear that as the messenger of God he was granted the power necessary for executing the task.

၈။ ပထမနိမိတ်လက္ခဏာ၏အသံ။ ဘုရားသခင်သည် ဤနိမိတ်လက္ခဏာများကို “အသံ” ရှိသည်ဟု ပုဂ္ဂိုလ်ပြုပြီး၊ ၎င်းတို့သည် သူ၏ရွေးချယ်ထားသောကိရိယာဖြစ်သော မောရှေအတွက် ဘုရားသခင်ကိုယ်စား သက်သေထူရန်ဖြစ်သည်။ ကျမ်းစာအရ လူသားတို့၏စိတ်နှလုံးဖြင့် နားထောင်လျှင် အရာအားလုံးတွင် “အသံ” ရှိသည်—နေ့ရက်၊ ညအခါ၊ ကောင်းကင်များ၊ သားရဲများ၊ မိုးကောင်းကင်မှငှက်များ၊ ငါးများ၊ နှင့်ကျောက်တုံးများပင်လျှင် သူတို့၏ဖန်ဆင်းရှင်၏အလိုတော်ကို ကြွေးကြော်ကာ လူသားတို့က နားထောင်သည်ဖြစ်စေ၊ မနားထောင်သည်ဖြစ်စေ အသံထွက်ပြီး ကြွေးကြော်ကြသည် (ဆာလံ ၁၉:၁-၃; ယောဘ ၁၂:၇, ၈; ဟဗက္ကုတ် ၂:၁၁; လုကာ ၁၉:၄၀ ကိုကြည့်ပါ)။

8. The voice of the first sign. God personified these signs as having a “voice,” for they were to bear witness for Him in the person of His chosen instrument. According to Scripture everything has a “voice,” if we will but listen with our hearts—the day, the night, the heavens, the beasts, the fowls of the air, the fishes, and even the very stones. They cry aloud and lift up their voices, proclaiming the will of their Maker, whether man will hear or whether he will not (see Ps. 19:1–3; Job 12:7, 8; Hab. 2:11; Luke 19:40).

၉။ ရေ။ အီဂျစ်လူမျိုးတို့သည် နိုင်ငံ၏ချမ်းသာမှု၏အရင်းအမြစ်အဖြစ် နိုင်းမြစ်ကို ကိုးကွယ်ခဲ့သည်။ နိုင်းမြစ်၏အသက်ပေးသောရေကို သွေးအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲပေးနိုင်သောတန်ခိုးသည် အီဂျစ်၏ဘုရားများအပေါ် တန်ခိုးရှိမှုနှင့် အီဂျစ်ပြည်ကို ဖျက်ဆီးနိုင်သောတန်ခိုးကို ဆိုလိုသည်။ ဤနိမိတ်လက္ခဏာမှ ဣသရေလလူမျိုးတို့သည် ဘုရားသခင်ကို ယုံကြည်ရန်သင်ယူရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဖါရောဘုရင်နှင့် အီဂျစ်လူမျိုးတို့သည် နောက်ပိုင်းတွင် ထိုနိမိတ်လက္ခဏာဖြင့် ဘုရားသခင်ကို ကြောက်ရွံ့ရန် ဦးဆောင်ခံရမည်ဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၇:၁၅-၁၉)။ ထို့ကြောင့် မောရှေသည် ဘုရားသခင်၏အမိန့်တော်ကို ထမ်းဆောင်ရုံသာမက သူ၏တန်ခိုးဖြင့်လည်း ပြည့်စုံခဲ့သည်။ သူသည် ဘုရားသခင်က သူ၏လူမျိုးထံသို့ စေလွှတ်သော ပထမဆုံးပရောဖက်နှင့် အံ့ဖွယ်ပြုလုပ်သူဖြစ်ပြီး၊ ထို့ကြောင့် ခရစ်တော်၏ပုံစံဖြစ်လာသည် (ဒုတိယသြဝါဒကျမ်း ၁၈:၁၅; ယောဟန် ၁:၄၅; တမန်တော် ၃:၂၂)။

9. The water. Egyptians worshiped the Nile as the source of national prosperity. Power to turn the life-giving water of the Nile into blood would imply power over the gods of Egypt and power to desolate the land of Egypt. From this sign Israel was to learn trust in God, while Pharaoh and the Egyptians were afterward by the same sign to be led to fear Him (ch. 7:15–19). Thus Moses was not only entrusted with the word of God but also endowed with His power. He was the first prophet and worker of miracles to be sent by God to His people, and thus became a type of Christ (Deut. 18:15; John 1:45; Acts 3:22).

၁၀။ ကျွန်ုပ်သည် ပညာရှိစွာ ပြောဆိုနိုင်သူမဟုတ်။ “စကားနှင့်အကျင့်တွင် တန်ခိုးကြီးသူ” (တမန်တော် ၇:၂၂) ဖြစ်ခဲ့သူသည် ပြောဆိုရာတွင် အခက်အခဲရှိသည်ဟု ဆိုခြင်းသည် ဘုရားသခင်၏တာဝန်ကို အောင်မြင်စေမည်ဟူသော ကတိတော်နှင့် မသင့်လျော်ပုံရသည်။ အီဂျစ်ပြည်မှ ကာလရှည်ထွက်ခွာနေရပြီး မီဒျန်ပြည်တွင် နေထိုင်စဉ်အီဂျစ်ဘာသာစကားကို မပြောခဲ့ရခြင်းကြောင့် ဖါရောဘုရင်ထံသို့ သွားရန် အရည်အချင်းမပြည့်မီဟု ခံစားရခဲ့သော်လည်း၊ သူသည် ဘုရားသခင်ကို ယုံကြည်ရန် အဆင်သင့်ဖြစ်သင့်သည်။ မောရှေသည် မီဒျန်လူမျိုးများနှင့်နေထိုင်ခဲ့သောကြောင့် ဟေဗြဲဘာသာစကားဖြင့် ပြောဆိုရန် ကြောက်ရွံ့ခဲ့သည်ဟု ယူဆခဲ့သည်။ သို့သော် မီဒျန်ကျောက်စာများသည် ရှေးဟေဗြဲဘာသာစကားနှင့် အနည်းငယ်သာ ကွာခြားသောကြောင့် ဤသည်မှာ အကြောင်းမဟုတ်ပေ။ မောရှေသည် ဟေဗြဲအက္ခရာအချို့ကို အသံထွက်ရာတွင် အခက်အခဲရှိသည်ဟူသော ဂျူးရိုးရာဓလေ့သည်လည်း အထောက်အထားမရှိပေ။

10. I am not eloquent. That he who had been “mighty in words and in deeds” (Acts 7:22) should claim difficulty in speaking seems unwarranted, in view of God’s promise to prosper his mission. His long absence from Egypt and the fact that he had not spoken its language during the sojourn in Midian without doubt made him feel unqualified to go before Pharaoh, but he should have been ready to trust in God. It has been suggested that Moses feared to speak in Hebrew because he had been living among the Midianites. This cannot have been the reason, however, since Midianite inscriptions differ but little from ancient Hebrew. The Jewish tradition that Moses had difficulty in pronouncing certain Hebrew letters, has no substantiation either.

၁၀။ မိမိကိုယ်ကို အမှုထဲသို့ ထည့်သွင်းရန် ကြောက်ရွံ့ခြင်း။—မောရှေ၏ ပြင်ဆင်မှုနှင့် စမ်းသပ်မှုကာလပြီးဆုံးသောအခါ၊ အစ္စရေးကို လွတ်မြောက်စေရန် ထပ်မံသွားရန် အမိန့်ပေးခံရပြီး၊ သူသည် မိမိကိုယ်ကို မယုံကြည်သူ၊ စကားပြောနှေးသူ၊ ရှက်တတ်သူဖြစ်ခဲ့သည်။ “ကိုယ်တော်သည် အဘယ်သူဖြစ်သနည်း၊ ဖာရိုထံသို့ သွားရမည်လော၊ အစ္စရေးလူမျိုးကို အီဂျစ်မှ ကယ်ထုတ်ရမည်လော” ဟု သူကပြောခဲ့သည်။ သူသည် ချက်ချင်းစကားပြောနိုင်စွမ်းမရှိခြင်းကို အကြောင်းပြခဲ့သည်။ သူသည် အီဂျစ်တပ်များ၏ ဗိုလ်ချုပ်ဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ စကားပြောတတ်ကြောင်း သေချာပေါက် သိခဲ့သည်။ သို့သော် သူသည် မိမိ၏အမှုထဲသို့ မိမိကိုယ်ကို ထည့်သွင်းမည်ကို ကြောက်ရွံ့ခဲ့သည် (MS ၁၁၊ ၁၉၀၃)။

10. Fearful of Bringing Self Into Work.—When, after Moses’ time of preparation and trial was over, he was once more told to go and deliver Israel, he was self-distrustful, slow of speech, timid. “Who am I,” he said, “that I should go unto Pharaoh, and that I should bring forth the children of Israel out of Egypt?” He pleaded as an excuse a lack of ready speech. He had been the general of the armies of Egypt, and he certainly knew how to speak. But he was afraid that he would bring self into his work (MS 11, 1903).

၁၂။ ငါသည် သင်၏နှုတ်နှင့်အတူရှိမည်။ ဘုရားသခင်သည် မောရှေနှင့် မိတ်ဆွေတစ်ဦးကဲ့သို့ စိတ်ရှည်စွာ ဆင်ခြင်ပေးခဲ့သည်။ လူသားတို့၏နှုတ်ကို ဖန်ဆင်းတော်မူသောသူသည် ချောမွေ့စွာ ပြောဆိုနိုင်သောစွမ်းရည်ကို ပေးအပ်နိုင်သည်မှာ ဧကန်ပင်ဖြစ်သည်။

12. I will be with thy mouth. God patiently reasoned with Moses as with a friend. He who had made man’s mouth was certainly able to impart the ability to speak fluently.

၁၃။ ကျေးဇူးပြု၍ စေလွှတ်ပါ။ မောရှေ၏အကြောင်းပြချက်အားလုံးသည် မမှန်ကန်ကြောင်း သက်သေပြခံရသောအခါ၊ သူ၏အကြောင်းပြချက်များနောက်ကွယ်ရှိ ဖုံးကွယ်ထားသော ရည်ရွယ်ချက်များသည် ထင်ရှားလာသည်။ ပထမတွင် သူ၏စွမ်းရည်ကို သံသယဖြစ်ပုံရသည်မှာ ယခုအခါ ဘုရားသခင်ကို မယုံကြည်မှုအဖြစ် ထင်ရှားလာသည် (အခန်းကြီး ၁၉ ကိုကြည့်ပါ)။ လက်တွေ့အားဖြင့် သူသည် သွားရန် ငြင်းဆန်ခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်၏တာဝန်ပေးအပ်ချက်ကို သူ၏တိုတောင်းပြီး ရိုင်းစိုင်းနိုင်သည့် အကြမ်းဖျဉ်ဖြေကြားချက်သည် ဟေဗြဲဘာသာစကားတွင် အင်္ဂလိပ်ဘာသာထက် ပို၍ပြတ်သားသည်။

13. Send, I pray thee. When all the excuses Moses could offer were proved invalid, his hidden motives in making them became obvious. What had at first appeared to be doubt of his own ability was now revealed as distrust of God (see v. 19). For practical purposes he refused to go. His curt, almost rude, answer to the divine commission is even more emphatic in Hebrew than in English.

၁၄။ ထာဝရဘုရား၏အမျက်တော်။ အသုံးပြုထားသော ထုတ်ဖော်ချက်သည် ပြင်းထန်သော်လည်း ဘုရားသခင်သည် မနှစ်သက်ခြင်းသာဖြစ်သည်ဟု ဆိုလိုပေမည်။ သူသည် မောရှေအား အခြားပြစ်ဒဏ်မပေးဘဲ၊ မောရှေတစ်ဦးတည်းထမ်းဆောင်ရမည့် တာဝန်ကို လူနှစ်ဦးအကြား ခွဲဝေပေးခဲ့သည်။

14. The anger of the Lord. The expression used is strong but probably means no more than that God was displeased. He did not punish Moses otherwise than by dividing between the two men the responsibility Moses was to have had alone.

လေဝိအာရုန်။ ဘုရားသခင်သည် အာရုန်ကို “လေဝိ” ဟု အဘယ်ကြောင့် ခေါ်ဆိုခဲ့သည်ကို မရှင်းလင်းပေ။ အချို့က ဣသရေလလူမျိုးများထဲတွင် တူညီသောအမည်ရှိသူများရှိပြီး ၎င်းကို ခွဲခြားရန် ဤသတ်မှတ်ချက်လိုအပ်သည်ဟု ယူဆကြသည်။ သို့သော် “သင်၏အစ်ကို” ဟူသောစကားလုံးများသည် ဤကိစ္စတွင် လုံလောက်မည်မဟုတ်သလားဟု မရှင်းလင်းပေ။ အချို့က ၎င်းသည် သူ၏လူမျိုးအား ဘုရားသခင်၏အထူးဝတ်ပြုရေးအတွက် နောင်တွင် သန့်ရှင်းပြုလုပ်ခြင်းကို ကြိုတင်ပြသသည်ဟု ယူဆကြသည်။

Aaron the Levite. It is not clear why God here spoke of Aaron as “the Levite.” Some have suggested that there were others by the same name among the Israelites and that this designation was necessary to distinguish him. But it is not clear why the words “thy brother” would not have been sufficient in this case. Others have thought the designation anticipates the future consecration of his tribe to God’s special service.

သူသည်ထွက်လာသည်။ အာရုန်သည် မောရှေထံသို့ မီဒျန်ပြည်တွင် သွားရောက်လည်ပတ်ရန် စီစဉ်ခဲ့ပြီး၊ သူထွက်ပြေးခဲ့ရသောဘုရင်သေဆုံးမှုကို အကြောင်းကြားရန်ဖြစ်သည်ဟု ယူဆခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၂:၁၅, ၂၃ ကိုကြည့်ပါ)။ မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ ဘုရားသခင်က သွားရန် ညွှန်ကြားမချင်း အာရုန်သည် သူ၏ခရီးကို စတင်ခဲ့ခြင်းမဟုတ်ပေ (အခန်းကြီး ၄:၂၇)။

He cometh forth. It has been suggested that Aaron planned to visit Moses in Midian to inform him of the death of the king from whom he had fled (see ch. 2:15, 23). Under any circumstances, Aaron did not start on his journey until God instructed him to go (ch. 4:27).

၁၆။ သင်၏ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ။ ဘုရားသခင်သည် လူနှစ်ဦးစလုံးနှင့်အတူရှိမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်—မောရှေနှင့်အတူ ဘုရားသခင်ထင်ရှားပြသသည်ကို တိကျစွာဖော်ပြရန်နှင့် အာရုန်နှင့်အတူ ရှင်းလင်းပြီး ဆွဲဆောင်မှုရှိစွာ ပြောဆိုရန်ဖြစ်သည်။ မောရှေ၏ရာထူးသည် ပို၍ဂုဏ်ယူစရာဖြစ်သော်လည်း၊ အာရုန်၏ရာထူးသည် လူများအတွက် ထိုသို့ဖြစ်ပုံရသည်။

16. Thy spokesman. God promised to be with both men—with Moses that he might express accurately what God revealed to him, and with Aaron that he might speak clearly and persuasively. Moses’ position was the more honorable, though Aaron’s may have seemed so to the people.

ဘုရားသခင်အစား။ အခန်းကြီး ၇:၁ တွင် ဘုရားသခင်သည် မောရှေအား သူ၏အစ်ကိုသည် သူ၏ပရောဖက် သို့မဟုတ် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူဖြစ်မည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်၏ဝိညာဉ်တော်သည် မောရှေအပေါ်တွင် တည်ရှိမည်ဖြစ်သည်။ အာရုန်သည် မောရှေ၏စကားများကို ဘုရားသခင်၏စကားများအဖြစ် လက်ခံပြီး မောရှေမှာထားသမျှကို လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်သည်။

Instead of God. In ch. 7:1 God promised Moses that his brother should be his prophet or spokesman. Divine inspiration was to rest upon Moses. Aaron was to accept Moses’ words as the words of God and do all that Moses bade him.

၁၇။ ဤတောင်ဝှေးကို ယူသွားပါ။ မောရှေသည် မည်သည့်တောင်ဝှေးကိုမဆို ယူဆောင်ရန် မညွှန်ကြားခံရဘဲ၊ မြွေအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲခဲ့ပြီးသော ထိုတောင်ဝှေးကို ယူဆောင်ရန် ညွှန်ကြားခံရသည်။ “နိမိတ်လက္ခဏာများ” ဟူသော ဗဟုဝစ်သည် အီဂျစ်ပြည်အပေါ်သို့ ကျရောက်မည့် ဘေးဒဏ်များကို ညွှန်ပြပြီး၊ သူ့ထံပေးအပ်ခဲ့သော နိမိတ်လက္ခဏာသုံးခုအနက် တစ်ခုသာလျှင် တောင်ဝှေးဖြင့် ပြုလုပ်ရမည်ဖြစ်သည်။

17. Take this rod. Moses was bidden to take, not any rod, but the particular one that had already been transformed into a serpent. The plural, “signs,” points to the plagues that were to fall upon Egypt, since only one of the three signs thus far given him was to be performed with the rod.

၁၈။ ကျွန်ုပ်ကို သွားခွင့်ပြုပါ။ မောရှေသည် သူ၏ခရီး၏မည်သို့သောရည်ရွယ်ချက်ကို ယေသရိုထံတွင် မဖော်ပြခဲ့ပေ၊ အကြောင်းမှာ ယေသရိုသည် သူ၏ဇနီးနှင့်သားသမီးများကို လိုက်ပါခွင့်ပြုရန် ငြင်းဆန်မည်ကို ကြောက်ရွံ့ခဲ့ပြီး၊ သူ၏အီဂျစ်ပြည်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိမှုသတင်းသည် သူဖါရောဘုရင်ထံသို့ မရောက်ရှိမီတွင် ရောက်ရှိသွားမည်ကို စိုးရိမ်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် သူ၏တာဝန်ကို ပို၍ခက်ခဲစေနိုင်သည်။

18. Let me go. Moses did not mention to Jethro the real object of his journey, for fear that Jethro would refuse permission for his wife and children to accompany him, and possibly also that a report of his return to Egypt might reach the court before he was ready to appear there, thus making his mission more difficult.

၁၉။ သွား၍ ပြန်လာပါ။ မောရှေသည် အီဂျစ်သို့ ပြန်သွားရန် ပြင်ဆင်နေစဉ်၊ ဘုရားသခင်သည် ဖာရိုနှင့် သူ၏အသက်ကို ရှာဖွေသူများအားလုံး သေဆုံးသွားပြီဖြစ်၍ မိမိ၏ ကိုယ်လုံခြုံရေးအတွက် မစိုးရိမ်ရန် အာမခံချက်ဖြင့် ဒုတိယအကြိမ် သူ့ထံသို့ ထင်ရှားပြခဲ့သည်။

19. Go, return. As Moses made preparations to return to Egypt, the Lord appeared to him a second time with reassurance that he need not fear for his personal safety, since Pharaoh and all those who had sought his life were now dead.

၂၀။ သူ၏သားများ။ မောရှေတွင် သားနှစ်ဦးရှိသည် (အခန်း ၁၈:၃၊ ၄)၊ ဂေရ ှုံ၊ သူ၏မွေးဖွားမှုကို အခန်း ၂:၂၂ တွင် ဖော်ပြထားပြီး၊ ဧလိဧဇာ၊ သူသည် မွေးကင်းစ ကလေးဖြစ်ဖွယ်ရှိသည်။ နောက်ဆုံးတစ်ဦးသည် မောရှေ ဂျယ်ရိုအိမ်သို့ ပြန်လာပြီးနောက် မွေးဖွားဖြစ်ပုံရသည်၊ အကြောင်းမှာ အခန်း ၂:၂၂ တွင် ဟိုရက်တောင်တွင် ဘုရားသခင်ထင်ရှားပြမှုမတိုင်မီ သားတစ်ဦးသာ မွေးဖွားခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။

20. His sons. Moses had two sons (ch. 18:3, 4), Gershom, whose birth is mentioned in ch. 2:22, and Eliezer, who was probably but an infant. The latter seems to have been born since Moses’ return to Jethro’s home, inasmuch as ch. 2:22 speaks of but one son born to him prior to the divine manifestation at Mt. Horeb.

သူတို့ကို မြည်းပေါ်တင်ထားသည်။ ရှေးခေတ်အီဂျစ်လူမျိုးများသည် တိရစ္ဆာန်ပေါ်တွင် မစီးကြသော်လည်း၊ နိုင်ငံခြားသားများ၊ အထူးသဖြင့် ကလေးများနှင့် မင်းမျိုးမင်းနွယ်များကို မြည်းစီးသည်ဟု မကြာခဏပုံဖော်ခဲ့သည်။ ဤစကားလုံးပုံသည် မောရှေသည် သူ၏အီဂျစ်ဓလေ့ထုံးတမ်းများကို စွန့်လွှတ်ပြီး ဆီမီးတစ်လူမျိုး၏ နေ့စဉ်ဘဝပုံစံကို လက်ခံခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြသည်။

Set them upon an ass. The ancient Egyptians themselves never rode on animals, though they often depicted foreigners, particularly children and noblemen, as riding donkeys. This word picture suggests that Moses had given up his former Egyptian customs and adopted the Semitic way of life.

ဘုရားသခင်၏တောင်ဝှေး။ မောရှေ၏တောင်ဝှေး (အခန်း ၄:၂) သည် အံ့ဖွယ်အမှုများ (အခန်း ၃ နှင့် ၄) ကြောင့် “ဘုရားသခင်၏တောင်ဝှေး” ဖြစ်လာခဲ့သည်။

The rod of God. Moses’ rod (ch. 4:2) had become the “rod of God” as a result of the miracles recorded in vs. 3 and 4.

၂၁။ ထိုအံ့ဖွယ်အမှုများအားလုံး။ ဘုရားသခင်သည် မောရှေထံသို့ ထပ်မံထင်ရှားပြခဲ့သည်၊ မီဒီယန်မှ မထွက်ခွာမီ သို့မဟုတ် အီဂျစ်သို့သွားရင်း လမ်းတွင်ဖြစ်သည်။ ဤအခါတွင် ဘုရားသခင်သည် မောရှေအား အီဂျစ်တွင် မျှော်လင့်ရမည့်အရာများကို အသိပေးခဲ့သည်။ “ထိုအံ့ဖွယ်အမှုများအားလုံး” ဟူသော စကားရပ်သည် အခန်း ၂ မှ ၉ တွင် ဖော်ပြထားသော နိမိတ်သုံးခုကိုသာ ရည်ညွှန်းခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ ဖာရိုရှေ့မှာ ပြုလုပ်ရမည့် အံ့ဖွယ်အမှုများအားလုံးကို ရည်ညွှန်းသည်။

21. All those wonders. Once more God appeared to Moses, either before he left Midian or on the way to Egypt. Upon this occasion God imparted to Moses information concerning what he must expect in Egypt. The expression “all those wonders” does not refer alone to the three signs mentioned in vs. 2–9, but to all the miracles he was to perform in the presence of Pharaoh.

သူ၏စိတ်နှလုံးကို ခိုင်မာစေမည်။ ခရစ်တော်၏ မျိုးစေ့ပြည်တင်သူနှင့် မျိုးစေ့ဥပမာတွင်၊ မြေအမျိုးမျိုးထဲသို့ ဖြန့်ကြဲသော မျိုးစေ့များအကြား ကွဲပြားမှုမရှိသလို၊ ဖြန့်ကြဲပုံတွင်လည်း ကွဲပြားမှုမရှိခဲ့ပါ။ အရာအားလုံးသည် မြေအမျိုးအစားတစ်ခုစီမှ မျိုးစေ့အား လက်ခံပုံပေါ်တွင် မူတည်သည်။ ထိုနည်းတူ၊ ဖာရို့၏စိတ်နှလုံးခိုင်မာမှုသည် ဘုရားသခင်၏လုပ်ဆောင်ချက်မဟုတ်ဘဲ၊ သူကိုယ်တိုင် တမင်ရွေးချယ်မှုဖြစ်သည် (PP ၂၆၈ ကိုကြည့်ပါ)။ ထပ်ခါတလဲလဲ သတိပေးချက်များနှင့် ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးပြသမှုများဖြင့် ဖာရို့၏အမှားများကို ညွှန်ပြရန်၊ သူ၏စိတ်နှလုံးကို နူးညံ့စေရန်၊ ဘုရားသခင်၏အလိုတော်နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် ဦးဆောင်ရန် အလင်းရောင်ပေးပို့ခဲ့သည် (DA ၃၂၂ ကိုကြည့်ပါ)။ သို့သော် ဘုရားသခင်၏တန်ခိုးပြသမှုတစ်ခုစီသည် သူလိုချင်သည့်အတိုင်း ပြုလုပ်ရန် ပိုမိုဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ပြုပြင်ခြင်းကို ငြင်းပယ်ပြီး၊ အလင်းရောင်ကို မထီမဲ့မြင်ပြုကာ ငြင်းပယ်ခဲ့သဖြင့်၊ နောက်ဆုံးတွင် ထိုအလင်းရောင်ကို ခံစားမှုမရှိတော့ဘဲ၊ အလင်းရောင်ကို ရုပ်သိမ်းခံရသည်။ ထို့ကြောင့် သူ၏စိတ်နှလုံးကို ခိုင်မာစေသည်မှာ အလင်းရောင်ကို သူကိုယ်တိုင် ဆန့်ကျင်ခြင်းဖြစ်သည်။ တစ်ပါးအမျိုးသားများပင်လျှင် ဖာရိုနှင့် အီဂျစ်လူများသည် သူတို့၏စိတ်နှလုံးကို ခိုင်မာစေသူများဖြစ်ပြီး၊ ဘုရားသခင်မဟုတ်ကြောင်း အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည် (၁ ရာ. ၆:၆)။

Harden his heart. In Christ’s parable of the sower and the seed there was no difference between the seed scattered in one kind of soil and that sown in the others, or yet in the manner in which it was sown. Everything depended upon the reception given the seed by each type of soil. In like manner, the hardening of Pharaoh’s heart was in no way an act of God, but rather a deliberate choice on his own part (see PP 268). By repeated warnings and displays of divine power God sent light designed to point out to Pharaoh the error of his ways, to soften and subdue his heart, and to lead him to cooperate with His will (see DA 322). But each successive manifestation of divine power left him more determined to do as he pleased. Refusing to be corrected, he despised and rejected the light, until he became insensitive to it, and the light was finally withdrawn. It was thus his own resistance to the light that hardened his heart. Even the heathen recognized the fact that it was Pharaoh and the Egyptians themselves who hardened their hearts, and not God (1 Sam. 6:6).

ဖာရို့၏စိတ်နှလုံးခိုင်မာမှုကို ဘုရားသခင်လုပ်ဆောင်သည်ဟု ဤနေရာတွင် ဖော်ပြထားသည်ကို မှတ်ချက်ပေးသူများက အမျိုးမျိုးနားလည်ခဲ့ကြသည်။ ဤသို့သော ဖော်ပြချက်များစုစုပေါင်း ဆယ်ခုရှိသည်။ ရှစ်ခု (အခန်း ၄:၂၁; ၉:၁၂; ၁၀:၂၀, ၂၇; ၁၁:၁၀; ၁၄:၄, ၈, ၁၇) သည် “ခိုင်မာစေသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသော “ခဇပ်” ဟူသော စကားလုံးကို အသုံးပြုထားပြီး၊ ဖာရို့၏စိတ်နှလုံးသည် မလှုပ်ရှားဘဲ၊ ဣသရေလအပေါ် သူ၏ခံစားချက်များ မပြောင်းလဲစေရန် ဘုရားသခင်က လုပ်ဆောင်မည်ဟု ဆိုလိုသည်။ အခန်း ၇:၃ တွင် နောက်ထပ်ဟီဘရူးစကားလုံး “ခါရှာ” ကို အသုံးပြုထားပြီး၊ ဘုရားသခင်သည် ဖာရို့၏စိတ်နှလုံးကို “မာကျစ်” သို့မဟုတ် “ခံစားမှုမရှိစေ” လုပ်ဆောင်မည်ဟု ဆိုလိုသည်။ အခန်း ၁၀:၁ တွင် တတိယစကားလုံး “ကဗတ်” ကို အသုံးပြုထားပြီး၊ ဘုရားသခင်သည် ဖာရို့၏စိတ်နှလုံးကို “လေးလံ” သို့မဟုတ် ဘုရားသခင်၏လွှမ်းမိုးမှုကို ခံစားမှုမရှိစေရန် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်ဟု ဆိုလိုသည်။ ဤစကားလုံးများကို အကြောင်းအမျိုးမျိုးအရ တစ်ခုနှင့်တစ်ခု အပြန်အလှန်အသုံးပြုထားသည်ကို အကြောင်းအရာကို လေ့လာခြင်းဖြင့် ထင်ရှားသည်။

Commentators have differed widely in their understanding of the hardening of Pharaoh’s heart, here attributed to God. There are altogether ten such statements. Eight of them (Ex. 4:21; 9:12; 10:20, 27; 11:10; 14:4, 8, 17) use the word chazaq, which means that the Lord would make Pharaoh’s heart “firm” so that it would not move, and that his feelings toward Israel would not change. In ch. 7:3 another Hebrew word, qashah, is used, which implies that the Lord would make Pharaoh’s heart “hard” or “unfeeling.” In ch. 10:1 a third word, kabed, is used, meaning that God had made Pharaoh’s heart “heavy,” or insensible to divine influence. That the different words are used more or less interchangeably becomes evident from a study of the context.

ဖာရိုကိုယ်တိုင်သည် သူ၏စိတ်နှလုံးကို ခိုင်မာစေသည်ဟူသော ဖော်ပြချက်များလည်း ဆယ်ခုရှိသည်။ လေးခု (အခန်း ၇:၁၃, ၂၂; ၈:၁၉; ၉:၃၅) သည် “ခိုင်မာစေသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသော “ခဇပ်” ကို အသုံးပြုထားပြီး၊ ငါးခု (အခန်း ၇:၁၄; ၈:၁၅, ၃၂; ၉:၇, ၃၄) သည် “လေးလံစေသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသော “ကဗတ်” ကို အသုံးပြုထားပြီး၊ တစ်ခု (အခန်း ၁၃:၁၅) သည် “မာကျစ်စေသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသော “ခါရှာ” ကို အသုံးပြုထားသည်။ ဖာရို့၏စိတ်နှလုံးခိုင်မာမှုသည် ဘုရားသခင်၏ ဣသရေလကို လွှတ်ပေးရန် တောင်းဆိုမှုကို လျစ်လျူရှုခြင်းတွင် ပထမဆုံး ထင်ရှားသည်။ သူ၏ငြင်းပယ်မှုသည် အီဂျစ်ပညာရှင်များက အတုယူနိုင်သော ဘေးဒဏ်များတွင်သာ ကန့်သတ်မထားဘဲ၊ ပညာရှင်များကိုယ်တိုင်က “ဘုရားသခင်၏လက်ချောင်း” ဟု အသိအမှတ်ပြုသော ဘေးဒဏ်များကိုပါ ထည့်သွင်းသည် (အခန်း ၈:၁၉)။ ၎င်းသည် အီဂျစ်လူများအပေါ် ကျရောက်သော်လည်း ဣသရေလလူများအပေါ် မကျရောက်သော စတုတ္ထနှင့် ပဉ္စမဘေးဒဏ်များပြီးနောက်လည်း ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်၊ ဤအချက်ကို ဘုရင်အား အသိပေးခဲ့သည် (အခန်း ၉:၇)။ သူ၏စိတ်နှလုံးခိုင်မာမှုသည် မောရှေနှင့် အာရုန်အား ဘေးဒဏ်ဖယ်ရှားပေးရန် ကတိပြုခဲ့သော်လည်း ကတိဖျက်သောအခါ၊ နှင့် သူသည် အပြစ်ပြုမိခဲ့သည်ဟု ဝန်ခံရသည့်အခါတွင် ပို၍ထင်ရှားသည် (အခန်း ၉:၂၇)။ ထို့ကြောင့် မောရှေသည် အီဂျစ်သို့မရောက်မီ၊ ဘုရားသခင်က ဖာရို့၏စိတ်နှလုံးကို ခိုင်မာစေမည်ဟု ပြောခဲ့သည့်အခါ (အခန်း ၄:၂၁)၊ ဘုရားသခင်သည် ဘုရင်၏ ဘုရားသခင်အား နာခံရန်နှင့် ဣသရေလလူများကို လွှတ်ပေးရန် ဆက်လက်ငြင်းပယ်မှုကို ရည်ညွှန်းခဲ့သည်။

There are also ten statements to the effect that Pharaoh hardened his own heart. Four of them (chs. 7:13, 22; 8:19; 9:35) use the word chazaq, “to make firm,” five (chs. 7:14; 8:15, 32; 9:7, 34) the word kabed, “to make heavy,” and one (ch. 13:15) the word qashah, “to make hard.” The hardening of Pharaoh’s heart was evident first of all in the fact that he paid no attention to the demand of the Lord to let Israel go. His refusal was not restricted to the plagues the Egyptian magicians were able to imitate, but included those which the magicians themselves acknowledged to be “the finger of God” (ch. 8:19). It continued also after the fourth and fifth plagues, which fell upon the Egyptians but not upon the Israelites, a fact of which the king was informed (ch. 9:7). The hardening of his heart was demonstrated even more clearly when he broke his promise to let Israel go on condition that Moses and Aaron would remove the plague, and when he was forced to confess that he had sinned (ch. 9:27). Thus when Moses was told, before reaching Egypt, that the Lord would harden Pharaoh’s heart (ch. 4:21), God referred to the continued refusal of the king to obey Him and release the Israelites.

ဘုရားသခင်သည် ဆိုးသွမ်းသူများ၏ ဆင်းရဲဒုက္ခသေဆုံးမှုတွင် မနှစ်သက်ဘဲ၊ လူအားလုံး နောင်တရပြီး ကယ်တင်ခြင်းခံရကြစေရန် ဆန္ဒရှိသည် (ယဇံ ၃၃:၁၁; ၁ တိ. ၂:၄; ၂ ပေ. ၃:၉)၊ နှင့် သူ၏နေရောင်သည် ဆိုးသွမ်းသူများနှင့် ဖြောင့်မတ်သူများအပေါ် ထွန်းလင်းစေသည် (မဿဲ ၅:၄၅)။ သို့သော် နေရောင်သည် မတူညီသော ပစ္စည်းများကို ၎င်းတို့၏သဘာဝအလိုက် မတူညီစွာ သက်ရောက်သည်—ဥပမာ၊ ဖယောင်းကို အရည်ပျော်စေပြီး ရွံ့ကို မာကျစ်စေသည်—ထိုနည်းတူ၊ ဘုရားသခင်၏ဝိညာဉ်တော်၏ လွှမ်းမိုးမှုသည် စိတ်နှလုံး၏အခြေအနေအလိုက် မတူညီသော သက်ရောက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ နောင်တရသော အပြစ်သားသည် ဘုရားသခင်၏ဝိညာဉ်တော်ကို ကယ်တင်ခြင်းနှင့် နှလုံးပြောင်းလဲခြင်းသို့ ဦးဆောင်ခွင့်ပြုသော်လည်း၊ နောင်တမရသူသည် သူ၏စိတ်နှလုံးကို ပို၍ခိုင်မာစေသည်။ ဘုရားသခင်၏ကရုဏာတော်၏ ထင်ရှားပြမှုတစ်ခုတည်းသည် တစ်ဦးအတွက် ကယ်တင်ခြင်းနှင့် အသက်ရှင်ခြင်းသို့ ဦးဆောင်ပြီး၊ နောက်တစ်ဦးအတွက် တရားစီရင်ခြင်းနှင့် သေခြင်းသို့ ဦးဆောင်သည်—တစ်ဦးစီသည် ၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်ရွေးချယ်မှုအလိုက် ဖြစ်ပေါ်သည်။

God takes no pleasure in the suffering and death of the wicked, but rather desires that all men repent and be saved (Eze. 33:11; 1 Tim. 2:4; 2 Peter 3:9), and causes His sun to shine upon the evil and the good (Matt. 5:45). But as the sun affects different materials in different ways, according to their own nature—it melts wax and hardens clay, for instance—so the influence of the Spirit of God upon the hearts of men produces different effects according to the condition of the heart. The repentant sinner allows God’s Spirit to lead him to conversion and salvation, but the impenitent hardens his heart more and more. The very same manifestation of the mercy of God leads in the case of the one to salvation and life, and in that of the other to judgment and death—to each according to his own choice.

၂၁။ အလင်းကို ငြင်းပယ်ခြင်းသည် နှလုံးကို မာကျောစေသည်။—ဖာရိုသည် ဘုရားသခင်၏ဝိညာဉ်တော်၏ ကြီးမြတ်သောအမှုကို မြင်ခဲ့သည်။ သူသည် ဘုရားသခင်၏ကျွန်ဖြစ်သူမှတစ်ဆင့် ပြုလုပ်ခဲ့သော အံ့ဖွယ်အမှုများကို မြင်ခဲ့သည်။ သို့သော် သူသည် ဘုရားသခင်၏အမိန့်ကို နာခံရန် ငြင်းပယ်ခဲ့သည်။ သူသည် ဂုဏ်ယူဝင့်ကြွားစွာ “အစ္စရေးကို လွှတ်ပေးရန် ငါသည် သူ၏အသံကို နာခံရမည့် ထာဝရဘုရားသည် အဘယ်သူနည်း” (ထွက်မြောက်ရာ ၅:၂) ဟု မေးမြန်းခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်၏တရားစီရင်မှုများ ပိုမိုပြင်းထန်စွာ ကျရောက်လာသည်နှင့်အမျှ၊ သူသည် ခိုင်မာသော ခုခံမှုတွင် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ အလင်းကို ငြင်းပယ်ခြင်းဖြင့် သူသည် မာကျောလာပြီး အာရုံမခံစားနိုင်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်၏အစီအမံသည် သူ၏တန်ခိုးကို ထင်ရှားပြသနေသော်လည်း၊ ဤထင်ရှားမှုများကို အသိအမှတ်မပြုခြင်းသည် ဖာရိုအား ပိုမိုကြီးမားသော အလင်းကို ဆန့်ကျင်ရန် နှလုံးမာကျောစေသည့် နည်းလမ်းဖြစ်ခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်၏ထင်ရှားသောဆန္ဒထက် မိမိ၏အတွေးအမြင်များကို မြှင့်တင်သူများသည် ဖာရိုကဲ့သို့ “ငါသည် သူ၏အသံကို နာခံရမည့် ထာဝရဘုရားသည် အဘယ်သူနည်း” ဟု ပြောနေသည်။ အလင်းကို ငြင်းပယ်ခြင်းတိုင်းသည် နှလုံးကို မာကျောစေပြီး နားလည်မှုကို မှောင်မိုက်စေသည်။ ထို့ကြောင့် လူများသည် မှန်ကန်မှုနှင့် မမှန်ကန်မှုကို ခွဲခြားရန် ပိုမိုခက်ခဲလာပြီး၊ ဘုရားသခင်၏ဆန္ဒကို ဆန့်ကျင်ရာတွင် ပိုမိုရဲရင့်လာကြသည် (MS ၃၊ ၁၈၈၅)။

21. Rejection of Light Hardens Heart.—Pharaoh saw the mighty working of the Spirit of God; he saw the miracles which the Lord performed by His servant; but he refused obedience to God’s command. The rebellious king had proudly inquired, “Who is the Lord, that I should obey his voice to let Israel go? … [Ex. 5:2].” And as the judgments of God fell more and more heavily upon him, he persisted in stubborn resistance. By rejecting light from heaven, he became hard and unimpressible. The providence of God was revealing His power, and these manifestations, unacknowledged, were the means of hardening Pharaoh’s heart against greater light. Those who exalt their own ideas above the plainly specified will of God, are saying as did Pharaoh, “Who is the Lord, that I should obey His voice?” Every rejection of light hardens the heart and darkens the understanding; and thus men find it more and more difficult to distinguish between right and wrong, and they become bolder in resisting the will of God (MS 3, 1885).

(မဿဲ ၁၂:၃၁, ၃၂)။ ဘုရားသခင်သည် ဖာရိုကို မိမိကိုယ်ကို လက်ထဲသို့ အပ်နှင်းခဲ့သည်

(Matt. 12:31, 32). God Gave Pharaoh Into Hands of Self

(မဿဲ ၁၂:၃၁, ၃၂)။ ဘုရားသခင်သည် ဖာရိုကို မိမိကိုယ်ကို လက်ထဲသို့ အပ်နှင်းခဲ့သည်။—အီဂျစ်ဘုရင်သည် ဘုရားသခင်၏တန်ခိုးကို ဆန့်ကျင်သော သက်သေထပ်လောင်းတိုင်းသည် သူ့ကို ပိုမိုခိုင်မာပြီး ဆက်လက်တည်ရှိသော ဆန့်ကျင်မှုသို့ ဦးတည်စေခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် အမှုသည် ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး၊ အကန့်အသတ်ရှိသော လူသားသည် အနန္တဘုရားသခင်၏ ထင်ရှားသောဆန္ဒကို ဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ဤကိစ္စသည် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ကို ဆန့်ကျင်သောအပြစ်၏ ထင်ရှားသော ဥပမာတစ်ခုဖြစ်သည်။ “လူသည် မည်သည်ကို ကြဲသည်ဖြစ်စေ၊ ထိုအရာကိုပင် ရိတ်ရလိမ့်မည်။” တဖြည်းဖြည်း ဘုရားသခင်သည် သူ၏ဝိညာဉ်တော်ကို ရုပ်သိမ်းခဲ့သည်။ သူ၏ထိန်းချုပ်တန်ခိုးကို ဖယ်ရှားလိုက်ပြီး၊ ဘုရင်ကို အားလုံးထဲမှ ဆိုးရွားဆုံးသော အာဏာရှင်ဖြစ်သည့် မိမိကိုယ်ကို လက်ထဲသို့ အပ်နှင်းခဲ့သည် (RH ဇူလိုင် ၂၇၊ ၁၈၉၇)။

(Matt. 12:31, 32). God Gave Pharaoh Into Hands of Self.—Every additional evidence of the power of God that the Egyptian monarch resisted, carried him on to a stronger and more persistent defiance of God. Thus the work went on, finite man warring against the expressed will of an infinite God. This case is a clear illustration of the sin against the Holy Ghost. “Whatsoever a man soweth, that shall he also reap.” Gradually the Lord withdrew His Spirit. Removing His restraining power, He gave the king into the hands of the worst of all tyrants,—self (RH July 27, 1897).

(ဂလာတိ ၆:၇)။ ဖာရိုသည် ခိုင်မာမှုကို ကြဲခဲ့ပြီး၊ ခိုင်မာမှုကို ရိတ်ခဲ့သည်

(Gal. 6:7). Pharaoh Sowed Obstinacy, Reaped Obstinacy

(ဂလာတိ ၆:၇)။ ဖာရိုသည် ခိုင်မာမှုကို ကြဲခဲ့ပြီး၊ ခိုင်မာမှုကို ရိတ်ခဲ့သည်။—“လူသည် မည်သည်ကို ကြဲသည်ဖြစ်စေ၊ ထိုအရာကိုပင် ရိတ်ရလိမ့်မည်။” ဖာရိုသည် ခိုင်မာမှုကို ကြဲခဲ့ပြီး၊ ခိုင်မာမှုကို ရိတ်ခဲ့သည်။ သူကိုယ်တိုင် ဤမျိုးစေ့ကို မြေကြီးထဲသို့ ထည့်ခဲ့သည်။ ၎င်းမျိုးစေ့၏တိုးတက်မှုကို ဘုရားသခင်သည် အသစ်သောတန်ခိုးဖြင့် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ရန် မလိုအပ်သလို၊ ပြောင်းဖူးစေ့၏တိုးတက်မှုကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ရန် မလိုအပ်ပေ။ မျိုးစေ့သည် ပေါက်ရောက်ပြီး အသီးထွက်ရန်အတွက် လိုအပ်သည်မှာ ၎င်းကို စေ့စပ်ရန်နှင့် ပေါက်ရောက်ရန်သာ ဖြစ်သည်။ ရိတ်သိမ်းမှုသည် ကြဲခဲ့သော မျိုးစေ့၏သဘောကို ဖော်ပြသည် (MS ၁၂၆၊ ၁၉၀၁)။

(Gal. 6:7). Pharaoh Sowed Obstinacy, Reaped Obstinacy.—“Whatsoever a man soweth, that shall he also reap.” Pharaoh sowed obstinacy, and he reaped obstinacy. He himself put this seed into the soil. There was no more need for God by some new power to interfere with its growth, than there is for Him to interfere with the growth of a grain of corn. All that is required is that a seed shall be left to germinate and spring up to bring forth fruit after its kind. The harvest reveals the kind of seed that has been sown (MS 126, 1901).

ပုန်ကန်မှုသည် ပုန်ကန်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေသည် ပုန်ကန်မှုသည် ပုန်ကန်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။—ရောဂါဘယဆေးနှင့် ရပ်တန့်သွားပြနောက်၊ ဘုရင်သည် ဣသရေလလူမျိုးကို လွှတ်မပေးရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ ပုန်ကန်မှုသည် ပုန်ကန်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ဘုရင်သည် ဘုရားသခင်၏ အလိုတော်ကို ဆန့်ကျင်ပြီး အဆက်မပြတ် ဆန့်ကျင်ခြင်းဖြင့် အလွန်မာကျောလာခဲ့ပြီး၊ သူ၏ တစ်ခုလုံးသည် ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးတော်၏ ထိတ်လန့်ဖွယ်ရာ ပြသမှုများကို ပုန်ကန်မှုဖြင့် ထကြွလာခဲ့သည် (၃အက်စ်ဂျီ ၂၁၅)။

Rebellion Produces Rebellion

Rebellion Produces Rebellion.—After the plague was stayed, the king refused to let Israel go. Rebellion produces rebellion. The king had become so hardened with his continual opposition to the will of God, that his whole being rose in rebellion to the awful exhibitions of His divine power (3SG 215).

ဣသရေလသည် ဖာရိုဘုရင် သေရလျှင်တောင် ထိန်းသိမ်းခံရမည် ဣသရေလသည် ဖာရိုဘုရင် သေရလျှင်တောင် ထိန်းသိမ်းခံရမည်။—ဖာရိုဘုရင်သည် သခင်ဘုရားကို ဆန့်ကျင်ပြီး သူ၏ နှလုံးကို မာကျောစေခဲ့သည်။ သူသည် မြင်တွေ့ခဲ့ရသော နိမိတ်လက္ခဏာများနှင့် အံ့ဖွယ်သော အမှုများကို မပြောဘဲ၊ မောရှေနှင့် အာရုန်တို့သည် သူ့ရှေ့သို့ ထပ်မံရောက်လာလျှင် သေရမည်ဟု ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သည်။ အကယ်၍ ဘုရင်သည် ဘုရားသခင်ကို ပုန်ကန်မှုတွင် မာကျောမသွားခဲ့လျှင်၊ အသက်ရှင်သော ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးတော်ကို ခံစားရပြီး နှိမ့်ချခံရလိမ့်မည်။ သူသည် ထိုသို့သော အံ့ဖွယ်များကို ပြုလုပ်နိုင်ပြီး၊ နိမိတ်လက္ခဏာများနှင့် အံ့ဖွယ်များကို တိုးပွားစေနိုင်သော ဘုရားသခင်သည် ဖာရိုဘုရင်ကို သတ်ရလျှင်တောင် သူ၏ ရွေးချယ်ထားသော ကျွန်များ၏ အသက်ကို ထိန်းသိမ်းမည်ကို သိလိမ့်မည် (အလားတူ၊ ၂၂၀)။

Israel Would Be Preserved, Even if Pharaoh Had to Die

Israel Would Be Preserved, Even if Pharaoh Had to Die.—Pharaoh hardened his heart against the Lord and he ventured, notwithstanding all the signs and mighty wonders he had witnessed, to threaten that if Moses and Aaron appeared before him again they should die. If the king had not become hardened in his rebellion against God, he would have been humbled under a sense of the power of the living God who could save or destroy. He would have known that He who could do such miracles, and multiply His signs and wonders, would preserve the lives of His chosen servants, even if He should have to slay the king of Egypt (Ibid., 220).

၂၂။ ဣသရေလသည် ငါ၏သားဖြစ်သည်။ ဣသရေလကို ဘုရားသခင်၏သားဦးဟု ကြေငြာရာတွင် မောရှေသည် အီဂျစ်ဘုရင်အား ရင်းနှီးသောဘာသာစကားကို အသုံးပြုရမည်ဖြစ်သည်။ ဖာရိုတစ်ဦးစီသည် မိမိကိုယ်ကို နေနတ်ဘုရား အမန်ရာ၏သားဟု ယူဆသည်။

22. Israel is my son. In declaring Israel to be God’s first-born son Moses was to use language familiar to the Egyptian king. Each Pharaoh considered himself the son of the sun-god Amen-Ra.

၂၃။ ငါသည် သင်၏သားကို သတ်မည်။ ဤခန့်မှန်းချက်၏ ပြည့်စုံမှုကို အခန်း ၁၂:၂၉ တွင် ကြည့်ပါ။ မောရှေသည် အခြားသော ဆွဲဆောင်မှုနည်းလမ်းများအားလုံး ကုန်ဆုံးပြီးမှ၊ ဘုရင်နှင့် နောက်ဆုံးအကြိမ်တွေ့ဆုံမှုဖြစ်ကြောင်း သိရှိသည့်အခါတွင် (အခန်း ၁၀:၂၉; ၁၁:၄, ၅; PP ၂၇၃) ဤခြိမ်းခြောက်မှုကို မပြောခဲ့ပါ။ ထိုသို့ပြုလုပ်ရာတွင် သူသည် အီဂျစ်သို့ပြန်လာပြီးနောက် လက်ခံရရှိသော အထူးညွှန်ကြားချက်များစွာထဲမှ တစ်ခုကို လိုက်နာခဲ့ပုံရသည် (အခန်း ၆:၁၁; ၇:၉, ၁၅, ၁၉; စသည်)။

23. I will slay thy son. For fulfillment of this prediction see ch. 12:29. Moses did not utter this threat till all other means of persuasion had been exhausted, in what he knew to be his last interview with the king (chs. 10:29; 11:4, 5; PP 273). In doing so he apparently carried out one of the many special directives received after his return to Egypt (chs. 6:11; 7:9, 15, 19; etc).

၂၄။ တည်းခိုရာတွင်။ “တည်းခိုရာ” ဟူသော ဘာသာပြန်သည် လွဲမှားစေသည်။ မီဒီယန်နှင့် အီဂျစ်ကြားတွင် တည်းခိုရာများ သို့မဟုတ် ခရီးသွားအိုးအိမ်များ မရှိခဲ့ပါ။ ဤနေရာတွင် အသုံးပြုထားသော ဟီဘရူးစကားလုံးသည် “ညဉ့်အိပ်ရာနေရာ” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ရှိသည် (ယိရှု ၄:၃, ၈; ဟဲရှာယ ၁၀:၂၉ ကိုကြည့်ပါ)။ RSV တွင် “လမ်းတွင် တည်းခိုရာ” ဟု ဖတ်ရသည်။ ဤဖြစ်ရပ်သည် မိသားစုမှ ညဉ့်အချိန်တွင် ရပ်နားထားသော ရေတွင်း သို့မဟုတ် ရေသွင်းရာနေရာတွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

24. In the inn. The translation “inn” is misleading. There were no inns or even caravansaries on the way between Midian and Egypt. The Hebrew word used here has rather the meaning of “a place where the night is spent” (cf. Joshua 4:3, 8; Isa. 10:29). The RSV reads, “at a lodging place on the way.” The incident probably took place at a well or watering place where the family had stopped for the night.

သူ့ကိုသတ်ရန် ကြံစည်သည်။ အချို့က မောရှေသည် ယာကုပ်အား ပင်နီလတွင် တွေ့ကြုံခဲ့သော အတွေ့အကြုံနှင့် ဆင်တူသည်ဟု ယူဆကြသည် (ကမ္ဘာ ၃၂:၂၄–၃၂)။ အချို့ကမူ မောရှေအား ရုတ်တရက် ပြင်းထန်သော ဖျားနာမှုတစ်ခု ကျရောက်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းကို သူနှင့် ဇိပ္ပိုရာတို့က ဘုရားသခင်၏ပညတ်တစ်ခုကို မလိုက်နာသည့်အတွက် ပြစ်ဒဏ်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်ဟု အကြံပြုကြသည်။ တကယ်တော့၊ ကောင်းကင်တမန်တစ်ပါးသည် မောရှေအား သတ်ရန် ရည်ရွယ်သည့်ပုံဖြင့် ခြိမ်းခြောက်သောပုံစံဖြင့် ထင်ရှားခဲ့သည် (PP ၂၅၅)။

Sought to kill him. Some have thought that Moses had an experience similar to Jacob’s at Peniel (Gen. 32:24–32). Others have suggested that a sudden, severe illness befell him, which he and Zipporah recognized as a punishment of God for failure to carry out one of His commandments. Actually, an angel appeared to Moses in a threatening manner, as if he intended to kill him (PP 255).

၂၅။ ဇိပ္ပိုရာသည် ခဲသည့်ကျောက်တစ်လုံးကို ယူသည်။ အီဂျစ်ဆရာဝန်များသည် ကျောက်ဓားများကို မကြာခဏအသုံးပြုကြသည်။ ယိရှု ၅:၂ အရ ဤဓားများသည် အရေဖြတ်ခြင်းထုံးတမ်းကို ပြုလုပ်ရာတွင် ပုံမှန်အသုံးပြုသော ကိရိယာများဖြစ်သည်။

25. Zipporah took a sharp stone. Egyptian surgeons commonly used stone knives. According to Joshua 5:2 these were also the usual instruments for performing the rite of circumcision.

အရေဖြတ်ခဲ့သည်။ မောရှေသည် သူ၏သားနှစ်ဦးနှင့်အတူ အီဂျစ်သို့ ပြန်လာခဲ့သည် (အခန်း ၄:၂၀ ကိုကြည့်ပါ)။ သားအကြီး ဂေရှုံသည် အာဗြဟံအား ဘုရားသခင်၏ညွှန်ကြားချက်အတိုင်း အရေဖြတ်ခြင်းခံခဲ့ရပြီဖြစ်သည် (ကမ္ဘာ ၁၇:၁၀–၁၄)။ သားငယ် ဧလိဧဇာတွင် ဤထုံးတမ်းကို လျစ်လျူရှုခဲ့သည် (PP ၂၅၆)။ အရေဖြတ်ခြင်း၏လိုအပ်မှုကို မယုံကြည်သည့် ဇိပ္ပိုရာသည် ဧလိဧဇာကို သတ်မှတ်ထားသောအချိန်တွင် အရေဖြတ်ရန် မောရှေ၏ရည်ရွယ်ချက်ကို ဆန့်ကျင်ခဲ့သည်။ ကောင်းကင်တမန်၏ထင်ရှားမှုသည် သူမ၏ဆန့်ကျင်မှုသည် မောရှေအား ထုံးတမ်းကို မလိုက်နာရန် ဆင်ခြေမပေးကြောင်း ထင်ရှားစေသည်။ ယခုအခါ သူမ၏ခင်ပွန်း၏အသက်အန္တရာယ်ရှိနေသဖြင့် သူမကိုယ်တိုင် ထုံးတမ်းကို လိုက်နာရန် လိုအပ်ခဲ့သည်။

Cut off the foreskin. Moses returned to Egypt with his two sons (see Ex. 4:20). Evidently Gershom, the elder, had been circumcised in accordance with God’s instructions to Abraham (Gen. 17:10–14). In the case of Eliezer, the younger son, this rite had been neglected (PP 256). Not believing in the necessity of circumcision, Zipporah had resisted her husband’s intention to circumcise Eliezer at the appointed time. The appearance of the angel made it clear that her opposition did not excuse Moses from administering the rite. Now that her husband’s life was in danger she found it necessary to carry out the operation herself.

သွေးထွက်သောခင်ပွန်း။ ဤစကားလုံးများသည် ရှုတ်ချမှုဖော်ပြချက်ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ဇိပ္ပိုရာသည် ဘုရားသခင်အား နာခံလိုစိတ်ဖြင့်မဟုတ်ဘဲ၊ သူမ၏ခင်ပွန်း၏အသက်ကို ကယ်တင်ရန် မလွှဲမရှောင်သာ ထုံးတမ်းကို လိုက်နာခဲ့သည်ကို ပြသသည်။ သူမ၏အဓိပ္ပာယ်မှာ မောရှေသည် သူမ၏သားများ၏သွေးထွက်ရန် လိုအပ်သော ရိုင်းစိုင်းသည်ဟု သူမယူဆသည့် အမျိုးသားဓလေ့တစ်ခုကို လိုက်နာရန် ညံ့ဖျင်းသော ခင်ပွန်းဖြစ်သည်ဟု ဆိုလိုပုံရသည်။

A bloody husband. These words are clearly an expression of reproach. They show that Zipporah performed the rite grudgingly, not from a desire to obey God, but of necessity, to save her husband’s life. Her meaning seems to be that Moses was a poor sort of husband, on whose behalf it was necessary to shed the blood of her sons in compliance with a national custom she regarded as barbarous.

၂၆။ ထို့ကြောင့် သူ့ကိုလွှတ်လိုက်သည်။ ဘုရားသခင်သည် ဇိပ္ပိုရာ၏ နောက်ကျလုပ်ဆောင်မှုကို လက်ခံပြီး မောရှေကို ပြန်လည်ထူထောင်ပေးခဲ့သည်။ အရေဖြတ်ခြင်းကြောင့်။ ကောင်းကင်တမန်သည် မောရှေကို လွှတ်လိုက်သောအခါ၊ ဇိပ္ပိုရာသည် သူမ၏ရှုတ်ချသောစကားများကို ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့ပြီး၊ ရှင်းပြရာတွင်၊ စကားလုံးအရ “အရေဖြတ်ခြင်းများကြောင့်” ဟု ထည့်သွင်းခဲ့သည်။ သူမသည် ဂေရှုံအပေါ် မီဒီယန်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သော အရေဖြတ်ခြင်းနှင့် ဧလိဧဇာအပေါ် ပြုလုပ်ခဲ့သော အရေဖြတ်ခြင်းကို စိတ်ထဲထားဖြစ်ပုံရသည်။

26. So he let him go. God accepted Zipporah’s tardy act and restored Moses.

Because of the circumcision. When the angel released Moses, Zipporah repeated her reproachful words, adding in explanation, literally, “because of the circumcisions.” She may have had in mind the one performed in Midian on Gershom as well as that on Eliezer.

၂၇။ တောသို့သွားပါ။ အာရုန်အား ဤညွှန်ကြားချက်ကို မောရှေသည် မီဒီယန်မှ မထွက်ခွာမီ အချိန်အတန်ကြာပေးခဲ့ရမည်ဖြစ်သည်၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့သည် မောရှေသည် သူ၏ယောက္ခမထံမှ ထွက်ခွာပြီးမကြာမီ၊ ဆီနာအိုင်ကျွန်းဆွယ်၏ အလယ်ဗဟိုရှိ ဟိုရက်တောင်တွင် တွေ့ဆုံခဲ့သည် (အခန်း ၃:၁ ကိုကြည့်ပါ)။ အာရုန်အား ပေးခဲ့သော ညွှန်ကြားချက်များသည် ထွက်မြောက်ရာကျမ်း၏ အကျဉ်းချုပ်မှတ်တမ်းထက် ပိုမိုပြည့်စုံခဲ့သည်မှာ အမှန်ပင်ဖြစ်သည်။ တောသည် အီဂျစ်နယ်စပ်မှ ဆီနာအိုင်ကျွန်းဆွယ်မှတစ်ဆင့် အာရေဗျသို့ ဆန့်ထွက်နေသောကြောင့်၊ ဘုရားသခင်သည် သူ၏ညီအစ်ကိုနှင့် တွေ့ဆုံရန် သွားရမည့်လမ်းကို တိကျစွာ ပြောပြခဲ့ရမည်ဖြစ်သည်။

27. Go into the wilderness. This instruction to Aaron must have been given some time before Moses left Midian, for they met at Horeb, in the heart of the Sinai Peninsula (see on ch. 3:1), soon after Moses’ departure from his father-in-law. It is equally certain that the directions given Aaron were more complete than the brief record of Exodus indicates. Inasmuch as the wilderness extended from the border of Egypt through the Sinai Peninsula and into Arabia, God must have told him precisely the way he was to take in order to meet his brother.

၂၉။ အကြီးအကဲများအားလုံး။ အကြီးအကဲများနှင့်ပတ်သက်၍ အခန်း ၃:၁၆ ကိုကြည့်ပါ။ မောရှေနှင့် အာရုန်တို့တွင် အနွယ်နှင့် မိသားစုအကြီးအကဲများကို ခေါ်ယူရန် အာဏာမရှိသော်လည်း၊ ဤလူများသည် ၎င်းတို့၏ဖိတ်ခေါ်မှုကို တုံ့ပြန်ခဲ့သည်။

29. All the elders. As to the elders, see on ch. 3:16. Though Moses and Aaron had no authority to call the tribal and family heads together, these men responded to their invitation.

၃၀။ အာရုန်သည် ပြောဆိုခဲ့သည်။ အာရုန်သည် “ပြောရေးဆိုရေးသမား” (အခန်း ၁၆) အဖြစ် သူ၏တာဝန်များကို ချက်ချင်းစတင်ခဲ့ပြီး၊ ဘုရားသခင်သည် ၎င်းတို့၏လွတ်မြောက်မှုကို ပြီးမြောက်ရန် သူ၏ညီအစ်ကိုကို ခေါ်ယူခဲ့သည်ဟု အကြီးအကဲများအား ကြေငြာခဲ့သည်။ အာရုန်သည်လည်း၊ မောရှေမဟုတ်ဘဲ (အခန်း ၁၇) ကျွန်ုပ်တို့မျှော်လင့်ထားသည့်အတိုင်း၊ နိမိတ်များကို ပြုလုပ်ခဲ့သည် (PP ၂၆၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ဘုရားသခင်သည် ဤအာဏာပိုင်ဆိုင်မှုကို အမိန့်ပေးခဲ့သည် သို့မဟုတ် အတည်ပြုခဲ့ပုံရသည်။ နောက်ပိုင်းအခါများတွင် အာရုန်သည် ဘုရားသခင်မှ အံ့ဖွယ်အမှုများကို ပြုလုပ်ရန် အကြိမ်ပေါင်းများစွာ လိုအပ်ခဲ့သည် (အခန်း ၇:၁၉; ၈:၅, ၁၆)။

30. Aaron spake. Aaron entered at once upon the duties of his office as “spokesman” (v. 16), declaring to the elders the fact that God had called his brother to accomplish their deliverance. Aaron also, and not Moses as we should have expected (v. 17), performed the signs (see PP 263). God apparently either ordered or approved this delegation of power. On later occasions we find Aaron more than once required by God to work the miracles (chs. 7:19; 8:5, 16).

၃၁။ လူများသည် ယုံကြည်ခဲ့ကြသည်။ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်၏ကျေးဇူးတော်၏ နောက်ထပ်သက်သေတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဣသရေလလူများ၏ မယုံကြည်သည့်သဘောထားနှင့် ပြတ်သားစွာ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်၊ ၎င်းတို့သည် မကြာခဏ “ဘုရားသခင်ကို မယုံကြည်ခဲ့ဘဲ၊ သူ၏ကယ်တင်ခြင်းကို မယုံကြည်ခဲ့ကြပါ” (ဆာ. ၇၈:၂၂)။ လွတ်မြောက်မှုအတွက် ၎င်းတို့၏တောင့်တမှုနှင့် ဤအံ့ဖွယ်တန်ခိုးပြသမှုများသည် အကြီးအကဲများထံမှ အပြုသဘောဆောင်သော တုံ့ပြန်မှုကို ရရှိခဲ့သည်။

31. The people believed. This was another evidence of divine favor. It stands in marked contrast with the usually incredulous attitude of the Israelites, who so often “believed not in God, and trusted not in his salvation” (Ps. 78:22). Their longing for deliverance and these manifestations of miraculous power won a favorable response from the elders.

သူတို့သည် ဦးညွှတ်ခဲ့ကြသည်။ လူများ၏ယုံကြည်ခြင်းနှင့် ၎င်းကို ဖော်ပြရာတွင် ဝတ်ပြုခြင်းသည် ဘိုးဘေးများအား ဘုရားသခင်၏ကတိတော်သည် ၎င်းတို့၏စိတ်နှလုံးထဲတွင် ရှင်သန်နေသေးကြောင်း သက်သေပြသည်။ ၎င်းတို့၏ယုံကြည်ခြင်းသည် နောက်ပိုင်းစမ်းသပ်မှုကို မခံနိုင်ခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းတို့၏ပထမဆုံးခံစားချက်ဖော်ပြမှုအနေဖြင့်၊ ၎င်းသည် ဣသရေလသည် ဘုရားသခင်၏ခေါ်ဆိုမှုကို လိုက်နာရန် ဆန္ဒရှိကြောင်း သက်သေပြသည်။

They bowed their heads. The faith of the people, and the worship in which it was expressed, proved that the promise of God to the fathers still lived in their hearts. Though their faith did not stand the subsequent test, yet, as the first expression of their feelings, it bore witness to the fact that Israel was willing to follow the call of God.

ellen g. white comments

1-31 PP 253-257

1, 3, 4 PP 253

6-8 PP 254

10 4T 314

10-14 PP 254

14 PP 320

15-17 PP 254

16 3T 293

18 PP 255

19 SR 111

21 PP 268

22, 23 DA 51; PP 273

24 PP 255

25, 26 PP 256

27-31 PP 257

အခန်းကြီး - ၅

အခန်း ၅

chapter 5

၁ ဖါရိုသည် မောရှေနှင့်အာရုန်အား ၎င်းတို့၏သတင်းစကားအတွက် ဆူပူဆဲဆိုသည်။ ၅ သူသည် ဣသရေလလူများ၏အလုပ်တာဝန်ကို တိုးမြှင့်ပေးသည်။ ၁၅ သူသည် ၎င်းတို့၏ညည်းညူမှုများကို တားဆီးသည်။ ၂၀ ၎င်းတို့သည် မောရှေနှင့်အာရုန်အား ဆူပူကြခြင်း။ ၂၂ မောရှေသည် ဘုရားသခင်ထံသို့ ညည်းညူသည်။

1 Pharaoh chideth Moses and Aaron for their message. 5 He increaseth the Israelites’ task. 15 He checketh their complaints. 20 They cry out upon Moses and Aaron. 22 Moses complaineth to God.

၁။ ဖါရိုထံသို့ ဝင်ရောက်ပြီး ပြောကြား။ မောရှေနှင့် အာရုန်သည် ဣသရေလလူမျိုးတို့၏ ဘုရားသခင်ခန့်အပ်ထားသော ခေါင်းဆောင်များအဖြစ် ဣသရေလအကြီးအကဲများက လက်ခံပြီးနောက်၊ ထိုသူနှစ်ဦးသည် ဖါရိုထံသို့ သွားရောက်ပြီး ဘုရင်ထံတွင် အခွင့်အရေးရရှိခဲ့သည်။ ရှေးဟောင်းမှတ်တမ်းများအရ သာမန်လူတစ်ဦးအတွက် ဘုရင်ထံတွင် အခွင့်အရေးရရှိရန် မလွယ်ကူကြောင်း ထင်ရှားသည်။ မောရှေ၏ ယခင်နန်းတွင်းအတွေ့အကြုံသည် ယခုအခါ အသုံးဝင်ခဲ့ပြီး၊ ဘုရင်ထံ မည်ကဲ့သို့ ချဉ်းကပ်ရမည်ကို သူသိရှိထားသည်။

1. Went in, and told Pharaoh. After Moses and Aaron had been accepted by the elders of Israel to be their God-appointed leaders, the two men proceeded to Pharaoh and secured a hearing before the king. Ancient records make it clear that it was not easy for a commoner to obtain an audience with the king. Moses’ former experience at court now stood him in good stead, for he knew how to approach the king.

ပွဲတော်။ ဖါရိုထံတင်ပြခဲ့သော တောင်းဆိုချက်သည် အကျိုးသင့်အကြောင်းသင့်ဖြစ်သည်။ ဣသရေလလူမျိုးတို့သည် အီဂျစ်လူမျိုးတို့၏ ရှေ့မှောက်တွင် ၎င်းတို့၏ ယဇ်ပူဇော်သောတိရစ္ဆာန်များကို ပူဇော်ပါက ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ရန်လိုမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။ အကြောင်းမှာ ယဇ်ပူဇော်ရန် သတ်ဖြတ်ရမည့်တိရစ္ဆာန်အချို့သည် အီဂျစ်လူမျိုးတို့က သန့်ရှင်းသည်ဟု ယူဆထားပြီး မည်သည့်အခြေအနေတွင်မျှ သတ်ဖြတ်ခွင့်မပြုသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ဤအန္တရာယ်ကိုရှောင်ရှားရန်၊ ဣသရေလလူမျိုးတို့၏ ပွဲတော်ကို အီဂျစ်နိုင်ငံအပြင်ဘက်ရှိ တောကန္တာရတွင် ကျင်းပရမည်ဖြစ်သည်။

A feast. The request put before Pharaoh was a reasonable one. The Israelites could not offer their sacrificial animals in the presence of the Egyptians without provoking an outburst of religious animosity, since among the animals to be slaughtered were some that the Egyptians considered sacred, and therefore not to be killed under any circumstances. To avoid this danger, the feast of the Israelites must be held beyond the boundaries of Egypt, in the wilderness.

၂။ ထာဝရဘုရားသည် မည်သူနည်း။ ဖါရိုသည် ဣသရေလလူမျိုးတို့၏ ဘုရားသခင်၏ နာမတော်ကို မသိသည်ဖြစ်စေ၊ မသိသည့်ပုံစံပြုသည်ဖြစ်စေ၊ သူသည် နိုင်ငံခြားဘုရားမည်သည်ထက်မဆို မိမိကိုယ်မိမိ သာလွန်သူအဖြစ် ခံစားရသည်။ သူ၏ဖခင်နှင့် သူ၏အဘိုးသည် ဣသရေလလူမျိုးတို့ကို ၎င်းတို့၏ဘုရားသခင်၏ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုမရှိဘဲ ဖိနှိပ်ခဲ့သည်မဟုတ်လော။ ထိုသို့သော မိမိလူမျိုးကိစ္စများတွင် စိတ်ဝင်စားမှုမရှိပုံရပြီး ၎င်းတို့ကို ကူညီရန် မစွမ်းဆောင်နိုင်သည့် ဘုရားသခင်ကို သူအဘယ်ကြောင့် ဂရုပြုရမည်နည်း။

2. Who is the Lord? Pharaoh was either ignorant of the name of the God of the Israelites or pretended to be. However that may have been, he felt himself superior to any foreign God. Had not his father and his grandfather oppressed the Israelites without interference by their God? Why should he trouble himself to take notice of a God so obviously disinterested in the affairs of His own people, and apparently unable to help them?

၃။ သူသည် ကျွန်ုပ်တို့အပေါ်သို့ ကျရောက်မည်ကို စိုးရိမ်သည်။ ဖါရိုငြင်းဆိုမှုသည် မောရှေနှင့် အာရုန်ကို မထိတ်လန့်စေခဲ့ပေ။ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့သည် အချိန်ကာလတစ်ခုအတွင်း ဘုရားသခင်၏ ကျေးဇူးတော်ရှိသော ရည်ရွယ်ချက်ကို ပြည့်စုံစေမည့်သူတစ်ဦး၏ တန်ခိုးတော်ကို ယုံကြည်ခဲ့သည်။ သို့သော် ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးနှင့် မဟာမိတ်ဖြစ်နေသည်ဟူသော အသိပညာသည် ၎င်းတို့ကို မာနကြီးစေခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ ၎င်းတို့သည် ယဉ်ကျေးပြီး ထောက်ထားစာနာမှုရှိစွာ ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့ပြီး၊ ဘုရင်အား စိတ်ပြောင်းလဲရန် အကောင်းဆုံးကြိုးစားခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် လူများအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ ဘုရားသခင်၏ ပညတ်ချက်များကို လိုက်နာရန်နှင့် ပွဲတော်ကို ကျင်းပရန် မည်မျှလိုအပ်ကြောင်း ထောက်ပြခဲ့သည်။ ဣသရေလလူမျိုးတို့အား သွားခွင့်မပြုပါက အပြစ်ဒဏ်ပေးမည်ဟု ဘုရင်ကို ခြိမ်းခြောက်မည့်အစား၊ ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်၏ ထင်ရှားသောပညတ်ကို မလိုက်နာပါက ဣသရေလလူမျိုးတို့အပေါ် အပြစ်ဒဏ်ကျရောက်လာမည်ဟု ဖါရိုအား ကန့်ကွက်ခဲ့သည်။

3. Lest he fall upon us. The refusal of Pharaoh did not frighten Moses and Aaron away, for their trust was in the power of One who would, in time, accomplish His gracious purpose. However, the knowledge that they were allied with divine power did not make them overbearing. They remained polite and considerate, and put forth their best efforts to persuade the king to change his mind. They pointed out how necessary it was for the people to comply with the requirements of their God and to celebrate the commanded feast. Instead of threatening the king with punishment should he persist in refusing to let Israel go, they protested to Pharaoh that punishment would come upon the Israelites should they fail to obey so explicit a command of their God.

၄။ သင်တို့၏ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးသို့ ပြန်သွားကြလော့။ ဖါရိုသည် ထိုစိတ်ကူးကို လုံးဝကြားလိုမှုမရှိခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ တောင်းဆိုချက်ကို တိုက်ရိုက်ဖြေကြားခြင်းမပြုခဲ့ပေ။ မောရှေနှင့် အာရုန်သည် သူ၏အုပ်ချုပ်မှုမှ ပုန်ကန်ရန် လျှို့ဝှက်စီစဉ်နေသည်ဟု သံသယရှိသဖြင့်၊ ၎င်းတို့ကို ကျွန်အဖြစ် ၎င်းတို့၏အလုပ်များသို့ ပြန်သွားရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ ဤအချက်သည် မောရှေ၏ အထောက်အထားကို မသိရှိခဲ့ကြောင်း ထင်ရှားစွာပြသသည်။ ဘုရင်သည် မောရှေသည် ယခင်က နန်းတွင်နေထိုင်ခဲ့သူဖြစ်ကြောင်း သို့မဟုတ် သူ၏မကြာသေးမီက နေထိုင်ရာနေရာသည် အီဂျစ်ပြည်မဟုတ်ဘဲ မိဒျန်ပြည်ဖြစ်ကြောင်း မသိခဲ့ပေ။

4. Get you unto your burdens. Pharaoh would hear nothing of the idea, and made no direct reply to their petition. Suspecting that Moses and Aaron were secretly plotting a revolt from his service, he ordered them back to their tasks as slaves. This shows clearly that Moses’ identity was not recognized. The king did not know that Moses had formerly lived at court, or that his recent place of abode was not Egypt, but the land of Midian.

၅။ ပြည်သူများ။ ဘုရင်က “သာမန်လူထုသည် ဘာမျှမထိုက်တန်သလောက်ဖြစ်နေပြီး၊ သင်တို့က ၎င်းတို့ကို လုံးဝအလုပ်မလုပ်စေလိုသလော” ဟု ပြောခဲ့သည့်နှယ်ဖြစ်သည်။ မောရှေနှင့် အာရုန်သည် ဥပုသ်နေ့ကို စောင့်ထိန်းရန် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတစ်ခုကို စတင်ခဲ့ပြီး၊ ဤအချက်သည် ဘုရင်၏ အာရုံသို့ရောက်ရှိခဲ့သည် (PP 258)။ လူများသည် ပျင်းရိပြီး ၎င်းတို့၏ စွမ်းအင်များကို စုပ်ယူရန် ပို၍အလုပ်လိုအပ်သည်ဟု သူယူဆခဲ့သည်။

5. The people of the land. It was as if the king had said, “The common herd are already good for nothing, and you would have them stop working altogether?” Moses and Aaron had instituted a reform in Sabbath observance, and this fact had come to the attention of the king (PP 258). The people were idle and in need of more work to absorb their energies. Thus he reasoned.

၆။ လူများ၏ အလုပ်ထိန်းများ။ ဤနေရာတွင် “အလုပ်ထိန်းများ” ဟု ဘာသာပြန်ထားသော စကားလုံးသည် အခန်း ၁:၁၁ တွင်သုံးထားသော စကားလုံးနှင့် မတူညီဘဲ၊ ဖြစ်နိုင်ချေရှိသည်မှာ အခြားအရာရှိအဆင့်တစ်ခုကို ညွှန်ပြသည်။ ယခင်ကျမ်းပိုဒ်တွင် “အလုပ်ထိန်းများ” သည် အလုပ်ကြီးကြပ်ရေးမှူးများဖြစ်ပြီး၊ အရေအတွက်နည်းပါးပြီး ရာထူးမြင့်မားသူများဖြစ်သည်။ ဤနေရာတွင် “အလုပ်ထိန်းများ” သည် အဆင့်နိမ့်ပြီး အရေအတွက်ပိုများသော အီဂျစ်လူမျိုးများဖြစ်သည်။ “အရာရှိများ” ဟူသော စကားလုံးသည် စာရေးဆရာများဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ အခန်း ၅:၁၄ တွင် “ဣသရေလသားတို့၏ အရာရှိများ” ဟူသော အသုံးအနှုန်းနှင့် ၎င်းတို့ခံရသော ကြမ်းတမ်းသောဆက်ဆံမှုမှ ထင်ရှားစွာ ဟေဗြဲလူမျိုးများဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ဖြစ်နိုင်ချေရှိသည်မှာ အလုပ်ကြီးကြပ်သူများအဖြစ် အလုပ်လုပ်ကြပြီး၊ လုပ်ဆောင်ခဲ့သော အလုပ်များကို စာရင်းပြုစုရန် လိုအပ်သည်။

6. The taskmasters of the people. The word here translated “taskmasters” is not the same as that of ch. 1:11, and probably designates another class of officers. The “taskmasters” of the former passage were the work superintendents, probably few in number and high in rank, whereas the “taskmasters” here were Egyptians of a lower rank and more numerous. The “officers,” literally, “scribes,” were undoubtedly Hebrews, as is evident from the expression “officers of the children of Israel” used in ch. 5:14 and from the rough treatment they received. They were probably employed as foremen, and had to give an account of the work done.

၇။ အုတ်ဖုတ်ရန် ကောက်ရိုးများ။ ဟေဗြဲလူမျိုးတို့၏ ဘုရားသခင်ကို ထိတ်လန့်ရန် ရည်ရွယ်ချက်မရှိဘဲ၊ မိမိ၏ တန်ခိုးတော်အပေါ် မာန်တက်နေသည့် ဖါရိုသည် မိမိ၏ဆန္ဒကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် သန္နိဋ္ဌာန်ချထားသည်။ တောကန္တာရသို့သွားလိုသည့် ၎င်းတို့၏ဆန္ဒသည် ပျင်းရိသူများက တီထွင်ထားသော အကြောင်းအမျိုးမျိုးဖြစ်ပြီး၊ နိုင်ငံကို အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သော လွတ်လပ်မှုအတွက် တပ်မက်မှုကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု သံသယရှိသဖြင့်၊ ဖိနှိပ်မှုကို ယခင်ထက် ပို၍ရက်စက်စေရန် အစီအစဉ်တစ်ခုကို စီစဉ်ခဲ့သည်။

7. Straw to make brick. Having no intention of being intimidated by the God of the Hebrews, and proud in the security of his own power, Pharaoh was determined to enforce his will. Suspecting that their wish to go into the desert was nothing but an excuse invented by idlers and prompted by a thirst for freedom that might endanger the kingdom, he devised a plan for making the oppression more cruel than it already was.

ရှေးအီဂျစ်တွင် အုတ်များကို ယနေ့ကဲ့သို့ပင် ဖုတ်လေ့ရှိပြီး၊ တစ်ခါတစ်ရံ ကောက်ရိုးနှင့်ဖြစ်စေ၊ ကောက်ရိုးမပါဘဲဖြစ်စေ ပြုလုပ်သည်။ ပုံမှန်အားဖြင့် အုတ်များတွင် ရွှံ့စေးနှင့်အတူ ကောက်ရိုးကဲ့သို့သော အပင်များဖြင့် ပေါင်းစပ်ထားသည်။ ယနေ့ဟေဗြဲဘာသာတွင် “တေဗင်” (teben) ဟုခေါ်ပြီး အီဂျစ်အာရဗီဘာသာတွင် “တိဘင်” (tibn) ဟုခေါ်သည်။ ရှေးအီဂျစ်တွင် အုတ်ဖုတ်ခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်ကို အီဂျစ်သင်္ချိုင်းများတွင် တွေ့ရှိရသော ပုံစံများနှင့် ဘီစီ ၁၅ ရာစုအလယ်ပိုင်းတွင် သုမို့စ် ၃ လက်ထက်နေထိုင်ခဲ့သော ဝန်ကြီးရိခ်မီရာ၏ သင်္ချိုင်းတွင်ရှိသော နံရံပန်းချီကားများက ဖော်ပြသည်။ ၎င်းတွင် ရေကန်မှ ရေကိုဆွဲယူပြီး၊ ရွှံ့စေးကို ပေါက်နှင့်ရောနှောကာ၊ ထိုရောနှောထားသောအရာကို အိုးများဖြင့် အုတ်ဖုတ်သူများထံ သယ်ယူပြီး၊ အုတ်ဖုတ်သူများသည် သစ်သားပုံစံများဖြင့် အုတ်များကို ဖွဲ့စည်းပုံကို ပြသထားသည်။ အလုပ်သမားအုပ်စုကို ကြီးကြပ်ရန် လက်ထဲတွင် တုတ်ကိုင်ဆောင်ထားသော အလုပ်ကြီးကြပ်သူတစ်ဦးရှိသည်။ အုတ်များသယ်ယူသူများကို “အမွန်ဘုရားကျောင်းအလုပ်များအတွက် ဘုရင်မင်းမြတ်က ဖမ်းဆီးယူဆောင်လာသော သုံ့ပန်းများ” အဖြစ် ဖော်ပြထားသည်။ ပုံဖော်ထားသော သုံ့ပန်းအချို့သည် ဆီးမီးတစ်လူမျိုးများဖြစ်ပြီး ဟေဗြဲလူမျိုးများနှင့် ဆင်တူသည်။

In ancient Egypt bricks were made just as they are today, sometimes with and sometimes without straw. More commonly, the bricks contained some type of plant binder along with the clay, usually straw, called teben in Biblical Hebrew and tibn in Egyptian Arabic today. The process of brickmaking in ancient Egypt is represented by several models found in Egyptian tombs, and also in a wall painting in the tomb of the vizier Rekhmire, who lived under Thutmose III in the middle of the 15th century b.c. It shows men drawing water from a pool, mixing mud with a hoe, carrying the mixture in jars to the brickmakers, and the brickmakers forming the bricks in wooden molds. A foreman with a stick in his hand watches over the group of workmen. The men carrying bricks are described as “captives which his majesty brought for the works of the temple of Amon.” Some of the captives depicted are Semites and resemble the Hebrews.

မောရှေသည် ဟေဗြဲလူမျိုးတို့အား “ကောက်ရိုးမပါသော အုတ်များ” ဖုတ်သည်ဟု ဖော်ပြမထားပေ။ ဖါရိုသည် ၎င်းတို့အား ကောက်ရိုးကို အသုံးပြုရန် တိကျစွာညွှန်ကြားခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် ကောက်ရိုးရှာဖွေပေးရမည်ဖြစ်သည်။ ဟေဗြဲလူမျိုးတို့သည် ကောက်ရိုးမပါဘဲ အုတ်ဖုတ်ပါက ဖါရိုအား ဖီဆန်ရာရောက်မည်ဖြစ်ပြီး၊ အလုပ်ထိန်းများက ၎င်းကို ခွင့်ပြုမည်မဟုတ်ပေ။ ထိုသို့သော အုတ်များသည် အရည်အသွေးနိမ့်ကျမည်ဖြစ်သည်။ အကြောင်းမှာ ကောက်ရိုးခုတ်ထစ်ထားခြင်းသည် ရွှံ့စေးအုတ်များ၏ ခိုင်ခံ့မှုကို အကြိမ်ပေါင်းများစွာ တိုးမြှင့်ပေးသည်။ ၎င်းသည် ကောက်ရိုးများကိုယ်တိုင်၏ ရှိနေမှုနှင့် အုတ်ရောနှောမှုအပေါ် ပုပ်သိုးနေသော အပင်များ၏ ဓာတုဗေဒဆိုင်ရာ လုပ်ဆောင်မှုကြောင့်ဖြစ်သည်။ ရောနှောထားသောအရာကို ရက်အနည်းငယ်ထားခဲ့ပါက၊ အုတ်များသည် ပို၍ခိုင်ခံ့ပြီး ပြုလုပ်ရန်လည်း ပိုမိုလွယ်ကူသည်။ ရှေးအီဂျစ်အဆောက်အအုံအချို့၏ နံရံများတွင် ကောက်ရိုးမပါသော အုတ်များရှိသည်ဟူသော အစီရင်ခံစာများသည် အခန်း ၅:၇-၈ ၏ မှတ်တမ်းကို အတည်ပြုသက်သေအဖြစ် မမှန်ကန်စွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုထားခြင်းနှင့် နိုင်းမြစ်ချိုင့်ဝှမ်းတွင် အုတ်ဖုတ်ခြင်းအနုပညာကို မသိခြင်းအပေါ် အခြေခံထားသည် (The Biblical Archaeologist, vol. 13, no. 2 [May, 1950], pp. 22–28)။

Moses does not present the Hebrews as making “bricks without straw,” as is sometimes erroneously stated. Rather, Pharaoh’s decree specifically required them to use straw, but to provide it themselves. Had the Hebrews proceeded to make brick without straw they would have been violating the decree, and this the taskmasters would hardly have permitted. Such bricks would have been decidedly inferior in quality, since chopped straw increases the strength of mud bricks several times. This is due partly to the presence of the straw stalks themselves and partly to the chemical action of decaying vegetable matter upon the brick mixture. When the mixture is allowed to stand for a few days, the bricks are both stronger and easier to make. Some have erroneously interpreted the presence of strawless bricks in the walls of certain ancient Egyptian buildings as evidence confirming the narrative of ch. 5:7, 8. Such reports, however, are based on a misunderstanding of the Bible record and ignorance of the art of brickmaking as practiced in the valley of the Nile (see The Biblical Archaeologist, vol. 13, no. 2 [May, 1950], pp. 22–28).

၈။ အုတ်အရေအတွက်။ ဤနေရာတွင် “အရေအတွက်” ဟု ဘာသာပြန်ထားသော စကားလုံးသည် “နေ့စဉ်လိုအပ်သော အရေအတွက်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ ဟေဗြဲလူမျိုးတို့သည် နေ့စဉ်အုတ်အရေအတွက်သတ်မှတ်ထားသည်ကို ထုတ်လုပ်ရမည်ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ယခုအခါ ကောက်ရိုးကို လယ်ကွင်းများမှ ကောက်ယူရမည်ဖြစ်သော်လည်း၊ လိုအပ်သော အုတ်အရေအတွက်သည် ယခင်ကဲ့သို့ပင် တူညီရမည်ဖြစ်သည်။

8. The tale of the bricks. The word here translated “tale” means, rather, “the daily required number,” and indicates that the Hebrews were required to produce a fixed number of bricks every day. Though they were now to procure their own straw, by gleaning it from the fields, the required number of bricks was to remain the same as before.

၁၄။ အရာရှိများ။ အီဂျစ်အလုပ်ကြီးကြပ်သူများကို လက်ထဲတွင် တုတ်များကိုင်ဆောင်ထားသည့်ပုံစံဖြင့် ပုံမှန်ဖော်ပြထားသည်။ သုမို့စ် ၃ လက်ထက်က သီဘီမြို့၏ ဘုရားကျောင်းနံရံပေါ်မှ ပုံတစ်ပုံတွင်၊ အလုပ်ကြီးကြပ်သူတစ်ဦးသည် လက်ထဲတွင် တုတ်ကိုမြှောက်ထားပြီး၊ အလုပ်သမားများကို “လက်ထဲတွင် တုတ်ရှိသည်၊ ပျင်းရိမနေကြလော့” ဟု ပြောနေသည်။ ဘုရင်၏ ညွှန်ကြားချက်သစ်ကို အကောင်အထည်ဖော်သောအခါ၊ ဣသရေလလူမျိုးတို့သည် လိုအပ်သော အုတ်အရေအတွက်ကို ထုတ်လုပ်ရန် မဖြစ်နိုင်တော့ပေ။ ထို့ကြောင့်၊ နေ့စဉ်အလုပ်စာရင်းပြုစုရမည့် ဟေဗြဲအရာရှိများသည် ၎င်းတို့၏ အီဂျစ်အလုပ်ကြီးကြပ်သူများထံမှ အပြစ်ပေးခံရသည်။

14. The officers. The Egyptian overseers are regularly depicted with sticks in their hands. One picture from a temple wall of Thebes of the time of Thutmose III shows a taskmaster with a raised stick in his hand, saying to the workmen, “The stick is in my hand; be not lazy.” When the new directive of the king was enforced, it soon became impossible for the Israelites to produce the required number of bricks. Consequently, the Hebrew officers whose business it was to give a daily account of the work done were punished by their Egyptian overlords.

၁၅။ ဖါရိုထံသို့ အော်ဟစ်တိုင်ကြား။ ဟေဗြဲအလုပ်ကြီးကြပ်သူများသည် ဘုရင်ထံသို့ ဝင်ရောက်ခွင့်ရှိပုံရသည်။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏လူများအား လိုအပ်သော “အုတ်အရေအတွက်” ထုတ်လုပ်ရန် မစွမ်းဆောင်နိုင်သည့်အတွက် မတရားစွာ ရိုက်နှက်ခံရသောအခါ၊ အီဂျစ်အလုပ်ကြီးကြပ်သူများကို ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ အပြစ်တင်သည်ဟု ထင်မှတ်ကာ ဘုရင်ထံသို့ တိုင်ကြားခဲ့သည်။

15. Cried unto Pharaoh. The Hebrew foremen apparently had access to the king. When these men were unjustly beaten for their inability to force their people to produce the required “tale” of bricks, they complained to the king, thinking the Egyptian overseers personally to blame.

၁၇။ သင်တို့သည် ပျင်းရိကြသည်။ ဖါရိုသည် ဣသရေလလူမျိုးတို့၏ ဘုရားသခင်ကို ကိုးကွယ်လိုသည့်ဆန္ဒကို ပျင်းရိမှုအဖြစ် အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုရန် ၎င်း၏ စိတ်ကူးကောင်းကို ကျေနပ်ခဲ့ပုံရသည်။ အလုပ်ပို၍လုပ်နေရသော လူများကို ပျင်းရိသည်ဟု စွပ်စွဲပြီး ဘာသာရေးကို အကြောင်းပြချက်အဖြစ် အသုံးပြုသည်ဟု ထင်မြင်ခဲ့သည်မှာ လိမ္မာသည်ဟု သူယူဆခဲ့သည်။

17. Ye are idle. Pharaoh seems to have been pleased with his happy thought of interpreting as idleness the desire of the Israelites to worship their God. He apparently considered it clever to accuse overworked people of being lazy and of employing religion as an excuse for it.

၂၁။ မုန်းတီးစက်ဆုပ်ခြင်း။ ဟေဗြဲအလုပ်ကြီးကြပ်သူများသည် ဘုရားသခင်၏ တမန်များထံသို့ ပြောဆိုခဲ့သော စကားများသည် မရိုသေသောစကားများဖြစ်သည်။ ဒေါသဖြင့် ပြောဆိုသော စကားများသည် ပုံမှန်အားဖြင့် ဆင်ခြင်တုံတရားမရှိပေ။ ၎င်းသည် ၎င်းတို့၏ ရောထွေးသော ဥပမာကို ရှင်းပြပေမည်။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ ဆိုးရွားသော “အနံ့” သည် ဖါရို၏ “မျက်လုံး” အပေါ် သက်ရောက်မည်ဟု ရည်ညွှန်းခဲ့ပြီး၊ နှာခေါင်းအစား မျက်လုံးကို ရည်ညွှန်းခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် မောရှေနှင့် အာရုန်အား အီဂျစ်လူမျိုးတို့၏ လက်ထဲသို့ ဓားတစ်လက်ထည့်ပေးကာ ၎င်းတို့ကို သတ်ဖြတ်ရန် ပုံဆောင်စွပ်စွဲခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် မောရှေနှင့် အာရုန်သည် ဘုရင်နှင့် သူ၏အကြံပေးများကို ၎င်းတို့အား ပျင်းရိသည်ဟု သံသယရှိစေခဲ့သည်ဟု ထင်မြင်ခဲ့သည်။ အမှန်စင်စစ်၊ အလုပ်ကြီးကြပ်သူများသည် ပြင်းထန်သော ရိုက်နှက်မှုကို ခံစားခဲ့ရပြီး (ကျမ်းပိုဒ် ၁၄)၊ ဖြစ်နိုင်ချေရှိသည်မှာ အီဂျစ်တွင် ပုံမှန်ပြစ်ဒဏ်ပေးနည်းဖြစ်သော ခြေဖဝါးရိုက်နှက်မှုကို ခံခဲ့ရသည်။ ခြေဖဝါးကို ရိုက်နှက်ခြင်းသည် အလွန်နာကျင်ပြီး၊ ထပ်ခါတလဲလဲ အသုံးပြုပါက သေဆုံးမှုများလည်း ဖြစ်ပေါ်တတ်သည်။

21. Abhorred. Unkind were the words that the Hebrew foremen spoke to the messengers of God. Words prompted by anger are usually irrational. This may account for their mixed metaphor, alluding to the effect their evil “savour” would have on the “eyes,” instead of in the nose, of Pharaoh. They went even further, figuratively accusing Moses and Aaron of placing a sword in the hands of the Egyptians to slay them. They surmised that Moses and Aaron had led the king and his counselors to suspect them of laziness. To be sure, the foremen had no doubt suffered a severe beating (v. 14), probably administered as a bastinado, the customary form of corporal punishment in Egypt. This beating of the bare soles of the feet is extremely painful, and death not infrequently results from its repeated employment.

၂၂။ မောရှေသည် ထာဝရဘုရားထံသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိ။ ညီအစ်ကိုနှစ်ဦးသည် အရာရှိများ၏ စကားများကို မဖြေကြားခဲ့ပေ။ ၎င်းတို့၏ နှလုံးသားများသည် စကားပြောရန် အလွန်ပြည့်လျှံနေပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ဘာပြောရမည်ကိုလည်း မသိခဲ့ပေ။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ တစ်ခုတည်းသော အားကိုးရာ နှစ်သိမ့်မှုနှင့် လမ်းညွှန်မှုအရင်းအမြစ်ဖြစ်သော ဘုရားသခင်ထံသို့ လှည့်သွားခဲ့သည်။

22. Moses returned unto the Lord. The two brothers made no reply to the words of the officers. Perhaps their hearts were too full for speech, and they probably did not know what to say anyway. They turned instead to God, their sole source of consolation and guidance.

ထာဝရဘုရား၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ မောရှေ၏ စကားများသည် မကျေနပ်မှု သို့မဟုတ် နာခံမှုမရှိခြင်း၏ စိတ်ဓာတ်ကို ထင်ဟပ်မပြပေ။ ဘုရားသခင်၏ ဆက်ဆံပုံကို နားမလည်နိုင်သော ယုံကြည်ခြင်းမှ ထွက်ပေါ်လာသော မေးခွန်းနှင့် တိုင်ကြားမှုဖြစ်သည်။ ထိုအချိန်တွင် သူသည် ဤလိုအပ်နေသောအချိန်တွင် အကူအညီအတွက်နှင့် ဘုရားသခင်၏ သဘာဝနှင့် ဆန္ဒတော်နှင့် ဆန့်ကျင်ပုံရသည့်အရာကို ဖယ်ရှားရန် ဆုတောင်းခဲ့သည်။

Lord, wherefore. Moses’ words did not reflect a spirit of displeasure or insubordination, but of perplexity and inquiry. The question and complaint proceeded from a faith that could not understand the dealings of God. At the same time he appealed for help in this hour of need and for the removal of what seemed contrary to God’s nature and His will.

ellen g. white comments

1-23 PP 257-259; SR 112-115

1, 2 PP 333

1-5 PP 257

2 DA 51; Ev 560; GC 269; PP 280; SR 117

10-17, 21 PP 258

22, 23 PP 259

အခန်းကြီး - ၆

အခန်းကြီး ၆

chapter 6

၁ ဘုရားသခင်သည် သူ၏နာမဖြစ်သော ယေဟိုဝါအားဖြင့် သူ၏ကတိကဝတ်ကို သက်တမ်းသစ်ပြုလုပ်တော်မူ၏။ ၁၄ ရူဗင်၏ဆွေစဉ်မျိုးဆက်၊ ၁၅ ရှိမောင်၏ဆွေစဉ်မျိုးဆက်၊ ၁၆ လေဝိမှဆင်းသက်လာသော မောရှေနှင့်အာရုန်၏ဆွေစဉ်မျိုးဆက်။

1 God reneweth his promise by his name jehovah. 14 The genealogy of Reuben, 15 of Simeon, 16 of Levi, of whom came Moses and Aaron.

၁. ယခုသင်မြင်ရလိမ့်မည်။ မောရှေသည် သူ၏ညည်းညူမှုအတွက် တိုက်ရိုက်အဖြေမရခဲ့ပေ။ ယင်းအစား၊ ဘုရားသခင်သည် ဣသရေလလူမျိုးကို အားပြင်းသောလက်ဖြင့် ကယ်တင်မည်ဟု ထပ်မံကတိပြုခဲ့သည်။ မောရှေသည် ဘုရားသခင်၏လုပ်ဆောင်မှုများကို ယခုအခါတွင် နားလည်ရန်အဆင်သင့်မဖြစ်သောကြောင့်၊ သူ့အား ရှင်းပြချက်ပေးခြင်းသည် အကျိုးမရှိပေ။ ဘုရားသခင်သည် မောရှေအား “ငါယခုလုပ်နေသောအရာကို သင်ယခုမသိသော်လည်း၊ နောက်မှသိလိမ့်မည်” (ယောဟန် ၁၃:၇) ဟု ပြောနေသကဲ့သို့ဖြစ်သည်။ ဣသရေလလူမျိုးများသည် အီဂျစ်ပြည်မှ အံ့ဖွယ်ကယ်တင်ခြင်းနှင့် သဲကန္တာရတွင် ခမ်းနားသောခရီးလှည့်လည်မှုကို တွေ့မြင်ခဲ့ပြီး၊ ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးနှင့် ကရုဏာသက်သေများစွာကို မြင်ခဲ့သော်လည်း၊ ထပ်ခါတလဲလဲ သူ့ကိုဆန့်ကျင်ပုန်ကန်ခဲ့ကြသည်။ ထို့ကြောင့်၊ သူတို့ခံစားနေရသော ဖိနှိပ်မှုများ မတိုးမြှင့်လာပါက၊ အီဂျစ်ပြည်မှ ထွက်ခွာရန် ဆန္ဒရှိမည်မဟုတ်ပေ။ ရှေ့ဆက်ဖြစ်လာမည့်အရာအားလုံးကို ကြိုသိခဲ့ပါက၊ သူတို့သည် အီဂျစ်ပြည်မှ ထွက်ခွာရန် ဘယ်သောအခါမှ ဆန္ဒမရှိခဲ့ပေ။ ဤအချက်သည် ဘုရားသခင်က အနာဂတ်အကြောင်းကို အားလုံးမဖော်ပြရခြင်း၏ အကြောင်းတစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကို ရှင်းပြပေမည်။ တပည့်တော်များသည် သခင်နှင့်သူတို့အတွက် ရှေ့ဆက်ဖြစ်လာမည့်အရာများကို ကြိုသိခဲ့ပါက၊ “ငါ့နောက်သို့လိုက်လာ” ဟူသောသူ၏ခေါ်ဆိုမှုကို နာခံရန် မဖြစ်နိုင်ပေ။ ၁၈၄၄ မတိုင်မီ အဒဗင့်သတင်းစကားကို လက်ခံခဲ့သူများသည် ကြီးစွာသောစိတ်ပျက်မှုနှင့် ရှေ့ဆက်ဖြစ်လာမည့်စမ်းသပ်မှုနှစ်များကို ကြိုသိခဲ့ပါက၊ အဒဗင့်လှုပ်ရှားမှုတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ဖွယ်မရှိပေ။

1. Now shalt thou see. Moses did not receive a direct answer to his complaint. Instead, God again promised the deliverance of Israel by a strong hand. Since Moses was not now prepared to understand God’s dealings, no useful purpose would be served by giving him an explanation. As it were, God was saying to Moses, “What I do thou knowest not now; but thou shalt know hereafter” (John 13:7). In view of the fact that even after their miraculous deliverance from Egypt and their glorious march through the desert, in which the Hebrews beheld so many proofs of the power and mercy of God, and yet repeatedly rebelled against Him, they would hardly have been willing to leave Egypt unless the oppression under which they lived was greatly increased. It is certain that they would never have been willing to leave had they known all that lay ahead of them. This may explain, in part at least, why God does not reveal all that He might of the future. Had the disciples known in advance what lay ahead for their Master and for themselves they might never have obeyed His call, “Follow me.” Had those who accepted the Advent message prior to 1844 known of the great disappointment, and of the trying years that lay ahead, there would probably never have been an Advent Movement.

၃. အနန္တတန်ခိုးရှင်ဘုရား။ ‘အယ်လ်-ရှဒ္ဒိုင်’ ဟူသောဤအမည်ဖြင့်၊ သန့်ရှင်းသောမှတ်တမ်းတွင် ဘုရားသခင်သည် အာဗြဟံအား (ကမ္ဘာဦး ၁၇:၁) နှင့် ယာကုပ်အား (ကမ္ဘာဦး ၃၅:၁၁) ထင်ရှားပြသခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ ဤအမည်အပြည့်အစုံကို ဣဇာက်အား ဘုရားသခင်ထင်ရှားပြသရာတွင် မသုံးခဲ့သော်လည်း၊ ဣဇာက်ကိုယ်တိုင်က ယာကုပ်အား နှုတ်ဆက်ကောင်းကြီးပေးရာတွင် ဤအမည်ကို သုံးခဲ့သည် (ကမ္ဘာဦး ၂၈:၃)။

3. God Almighty. Under this name, ’El–Shaddai, the Sacred Record gives various accounts of the revelation of God, as to Abraham (Gen. 17:1) and to Jacob (Gen. 35:11). The full name is not used by God in any recorded appearance to Isaac, though Isaac himself used it in his farewell blessing to Jacob (Gen. 28:3).

ယေဟိုဝါဟူသောအမည်ဖြင့် ငါ့ကိုမသိခဲ့ကြပေ။ ဤဖော်ပြချက်၏ အဓိပ္ပာယ်သည် လုံးဝရှင်းလင်းမှုမရှိပေ။ ကမ္ဘာဦး ၁၅:၇ အရ၊ ဘုရားသခင်သည် အာဗြဟံအား ‘အယ်လ်-ရှဒ္ဒိုင်’ ဟူသောအမည်ကို မဖော်ပြမီ ‘ယေဟိုဝါ’ အဖြစ် ထင်ရှားပြသခဲ့သည်။ ထို့နောက် ယာကုပ်အား ‘ယေဟိုဝါ’ အဖြစ် ထင်ရှားပြသခဲ့သည် (ကမ္ဘာဦး ၂၈:၁၃)။ အာဗြဟံသည် ဤအမည်ကို သိခဲ့သည်မှာ သူသည် ဣဇာက်ကို ယဇ်ပူဇော်ရန်သွားခဲ့သောနေရာကို ‘ယေဟိုဝါ-ယိရေ’ ဟူသောအမည်ပေးခဲ့ခြင်းမှ ထင်ရှားသည် (ကမ္ဘာဦး ၂၂:၁၄)။ မောရှေသည် ဤအမည်ကို သမိုင်းအစမှ သိခဲ့သည်ဟု ယူဆခဲ့သည်မှာ ကမ္ဘာဦး ၂:၄ နှင့် ၄:၁၊ ၂၆ တို့မှ ထင်ရှားသည်။ ထို့ကြောင့် ဤဖော်ပြချက်၏ ထင်ရှားသောအဓိပ္ပာယ်သည် ၎င်း၏မှန်ကန်သောအဓိပ္ပာယ်မဟုတ်ပေ၊ အကြောင်းမှာ ဝိညာဉ်လှုံ့ဆော်ခံရသော စာရေးဆရာတစ်ဦးသည် ဤသို့ပြောင်းပြန်ဖြစ်အောင် မလုပ်နိုင်ပေ။

By my name Jehovah was I not known. The meaning of this statement is not entirely clear. According to Gen. 15:7 God had revealed Himself to Abraham as Jehovah, even before declaring His name ’El–Shaddai, God Almighty. Later He revealed Himself to Jacob as Jehovah (Gen. 28:13). That Abraham knew this name is also obvious from the name Jehovah-jireh, which he gave the place where he went to sacrifice Isaac (Gen. 22:14). That Moses regarded this name as known from the beginning of history is evident from Gen. 2:4 and Gen. 4:1, 26. The apparent meaning of this statement cannot therefore be its true meaning, for no inspired writer would contradict himself in such a way.

ဟေဗြဲလူမျိုးများသည် အမည်တစ်ခုကို အမြဲတမ်း အမည်ပိုင်ရှင်၏ ပုဂ္ဂိုလဓာတ်ခံ၊ အမည်ပေးသူ၏ အတွေးနှင့်ခံစားချက်များ၊ သို့မဟုတ် အမည်ပေးစဉ်က ဖြစ်ပေါ်နေသော အခြေအနေများကို ဖော်ပြသည်ဟု ယူဆခဲ့ကြသည်။ ဘုရားသခင်သည် ယခုအခါ အတိတ်ကထက် ပို၍ထင်ရှားစွာ ထင်ရှားပြသရန်ပြင်ဆင်နေပြီး၊ သူ၏လူများကို “အားပြင်းသောလက်” (ထွက်မြောက်ရာ ၆:၁) ဖြင့် ကယ်တင်ကာ၊ သူတို့ကို မိမိ၏လူများအဖြစ် လက်ခံမည် (အခန်းကြီး ၇)၊ သူ၏ပဋိညာဉ်ကို သူတို့နှင့်တည်ဆောက်မည်၊ နှင့် ကာနာန်ပြည်ကို သူတို့အား ပေးမည် (အခန်းကြီး ၄)။ ဤအရာမှန်သည်ဖြစ်စေ၊ အခန်းကြီး ၃ တွင် ဘုရားသခင်သည် အမည်ကိုယ်တိုင်ထက် ကယ်တင်ခြင်းအတွေ့အကြုံက အမည်အတွက် ယူဆောင်လာမည့် အဓိပ္ပာယ်သစ်ကို ရည်ညွှန်းပြီး ပြောဆိုနေပုံရသည် (အခန်းကြီး ၁-၇ ကိုကြည့်ပါ)။

The Hebrews always thought of a name as indicating either the personal characteristics of the one named, or the thoughts and emotions of the one giving the name, or attendant circumstances at the time the name was given. God was now about to reveal Himself more fully than in the past, delivering His people with a “strong hand” (Ex. 6:1), actually taking them to Himself for a people (v. 7), establishing His covenant with them, and giving them the land of Canaan (v. 4). This being true, it seems that in v. 3 God must refer to the new meaning that the experience of deliverance would bring to the name rather than to the name itself (see vs. 1–7).

ဤပြဿနာနှင့်ဆင်တူသည်မှာ ဗျာဒိတ်ကျမ်း ၁၉:၁၁-၁၆ တွင်ဖြစ်သည်။ အခန်းကြီး ၁၂ တွင်၊ ခရစ်တော်သည် “မြင်းဖြူ” စီးလျက် ကောင်းကင်တပ်ဖွဲ့များကို ဦးဆောင်လာစဉ်၊ သူ၏အမည်ကို “မည်သူမျှမသိ” (ဂရိဘာသာ၊ “သိသည်” ဟုဆိုသည်၊ RSV တွင်ကဲ့သို့) ဟု ဖော်ပြထားသည်။ သို့သော် အခန်းကြီး ၁၁ တွင် သူ့ကို “သစ္စာရှိပြီး မှန်ကန်သူ” ဟုခေါ်ဆိုပြီး၊ အခန်းကြီး ၁၃ တွင် “သူ၏အမည်ကို ဘုရားသခင်၏နှုတ်ကပတ်တော်ဟု ခေါ်သည်” ဟု ဖော်ပြသည်။ ဤအမည်များသည် ခရစ်တော်၏လူများက အနည်းဆုံး တစိတ်တပိုင်းသိထားပြီးဖြစ်သော သူ၏ဓာတ်ခံများဖြစ်သည်။ အခန်းကြီး ၁၆ တွင်၊ ယောဟန်သည် ခရစ်တော်ကို “ဘုရင်တို့၏ဘုရင်၊ သခင်တို့၏သခင်” ဟု ဖော်ပြထားသော်လည်း၊ ဤဘွဲ့အမည်ကို “သူကိုယ်တိုင်မှလွဲ၍ မည်သူမျှမသိသော အမည်သစ်တစ်ခု” ဟု အထူးဖော်ပြထားသည် (အခန်းကြီး ၁၂)။ ၁တိမောသေ ၆:၁၅ မှ ဤဘွဲ့အမည်သည် တမန်တော်ခေတ်မှစ၍ ခရစ်တော်အား အသုံးပြုခဲ့သည်မှာ ထင်ရှားသည်။ သို့ဖြစ်ရာ၊ ယောဟန်၏ “မည်သူမျှမသိ” ဟူသောဖော်ပြချက်သည် ဘွဲ့အမည်ကိုယ်တိုင်ကို မရည်ညွှန်းဘဲ၊ ခရစ်တော်သည် သူ၏ဒုက္ခရောက်နေသောလူများအတွက် ချန်ပီယံအဖြစ် “လူမျိုးအားလုံးကို သံချောင်းဖြင့် အုပ်စိုးရန်” (ဗျာဒိတ်ကျမ်း ၁၂:၅; ကိုးကား ၁၉:၁၅) ထင်ရှားလာသော အခန်းကဏ္ဍသစ်ကို ရည်ညွှန်းသည်။

A similar problem occurs in Rev. 19:11–16. In v. 12 it is stated that “no man knew [Gr., “knows,” as in the RSV]” Christ’s name as He appears riding upon the “white horse,” leading forth the armies of heaven. Yet in v. 11 He is “called Faithful and True,” and in v. 13 “his name is called The Word of God.” These were names by which Christ was already known in character, at least to some extent, by His people. In v. 16. however, John speaks of Christ as “King of kings, and Lord of lords,” yet specifically describes this title as a new “name written, that no man knew, but he himself” (v. 12). From 1 Tim. 6:15 it is clear that this title was applied to Christ as far back as apostolic times. Obviously, John’s statement that “no man knew” the name refers, not to the title itself, but rather to the new role in which Christ appears as champion of His beleaguered people to “rule all nations with a rod of iron” (Rev. 12:5; cf. 19:15).

၄. ငါ၏ပဋိညာဉ်။ ကမ္ဘာဦး ၁၅:၉; ၁၇:၇-၈; ကိုးကား အခန်းကြီး ၂၆:၃; ၂၈:၁၃ ကိုကြည့်ပါ။

4. My covenant. See on Gen. 15:9; Gen. 17:7, 8; see also chs. 26:3; 28:13.

၅. ညည်းတွားသံကို ကြားတော်မူပြီ။ ဘုရားသခင်သည် မောရှေအား ဖိနှိပ်ခံရသောသူ၏လူများ၏ အော်ဟစ်သံသည် သူ့ထံသို့ရောက်လာပြီဖြစ်ကြောင်း အာမခံခဲ့ပြီး (အခန်းကြီး ၃:၉; ကိုးကား ၂:၂၄)၊ သို့သော် မောရှေ၏ညည်းညူမှုကြောင့် ဤအာမခံချက်ကို ထပ်မံဖော်ပြခဲ့သည်။ သူနှင့်သူ၏လူများသည် ဘုရားသခင်က သူတို့ကိုမေ့လျော့မထားဘဲ၊ သူတို့၏ဒုက္ခများတွင် သူတို့ကို ထောက်မပေးမည်ဖြစ်ပြီး၊ မကြာမီ သူတို့ကို ကယ်တင်မည်ဖြစ်ကြောင်း သေချာစေရမည်။

5. Heard the groaning. God had already assured Moses that the cry of His oppressed people had come before Him (ch. 3:9; cf. ch. 2:24), but the assurance was repeated because of Moses’ complaint. He, as well as his people, was to be sure that God had not forgotten them, but would sustain them in their affliction and would soon deliver them.

၆. ကြီးစွာသောတရားစီရင်မှုများ။ ကယ်တင်ခြင်းသည် ငြိမ်းချမ်းသောနည်းဖြင့် မပြီးမြောက်နိုင်ဘဲ၊ ဘုရားသခင်ဘက်မှ တန်ခိုးပြသမှုလိုအပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း ယခုအခါ အရိပ်အမြွက်ဖော်ပြထားသည်။ လာမည့်တရားစီရင်မှုများကို အရင်ကအရိပ်အမြွက်ပြခဲ့ပြီး (အခန်းကြီး ၃:၂၀; ၄:၂၃)။ ထိုအရာများကို ထိုသို့မခေါ်ဆိုခဲ့သော်လည်း၊ ဘုရားသခင်သည် အာဗြဟံအား သူတို့အစေခံရမည့်လူမျိုးကို တရားစီရင်မည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည် (ကမ္ဘာဦး ၁၅:၁၄)။ ဖာရိုဘုရင်နှင့်သူ၏လူများအပေါ် လာမည့်ဘေးဒဏ်များသည် သာမန် “အံ့ဖွယ်များ” သို့မဟုတ် “လက္ခဏာများ” မဟုတ်ဘဲ၊ ဘုရားသခင်တရားသူကြီးတစ်ဦးမှ မာနထောင်လွှားပြီး ရက်စက်သောလူမျိုးတစ်မျိုးအပေါ် ပြစ်ဒဏ်ပေးခြင်းများဖြစ်သည်။

6. Great judgments. That deliverance could not be accomplished by peaceful means, but would require a show of force on the part of God, is now intimated. Hints of judgments to come had been made previously (chs. 3:20; 4:23). True, they had not been called such, although God had promised Abraham that He would judge that nation whom they should serve (Gen. 15:14). The plagues about to be visited upon Pharaoh and his people were not merely “wonders” or “signs” in the ordinary sense, but also punishments inflicted on a proud and cruel nation by a divine Judge.

၇. ငါသည်။ ဘုရားသခင်သည် ကတိများကို ဆက်လက်ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့ကို တစ်ခုပြီးတစ်ခု ထပ်လောင်းပေးခဲ့သည်။ သူသည် ဣသရေလကို သူ၏ထူးခြားသောလူများအဖြစ်ပြုလုပ်မည်၊ သူကိုယ်တိုင်ကို ကြီးစွာသောကယ်တင်သူအဖြစ် သူတို့အား ထင်ရှားစေမည်၊ သူတို့ကို ကတိထားရာပြည်သို့ ခေါ်ဆောင်မည်၊ နှင့် ၎င်းကို သူတို့အတွက် ပိုင်ဆိုင်မှုအဖြစ် ပေးမည်။ ဤကတိများအားလုံးသည် သင့်လျော်သောအချိန်တွင် ပြည့်စုံခဲ့သည်။ ဣသရေလလူမျိုးများသည် သိနာတောင်တွင် ဘုရားသခင်၏လူများအဖြစ် တရားဝင်လက်ခံခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၁၉:၅-၆)၊ ထိုအချိန်တွင် ဘုရားသခင်သည် အထူးသဖြင့်၊ သို့သော် သီးသန့်မဟုတ်ဘဲ၊ သူတို့၏ဘုရားဖြစ်လာခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၂၀:၁-၂)။

7. I will. God continued to make promises, heaping them as it were one upon another. He would make Israel His peculiar people, He would make Himself known to them as the great Deliverer, He would bring them into the Promised Land, and He would give it to them as a possession. All these promises were fulfilled in due time. The Israelites were formally taken to be God’s people at Sinai (ch. 19:5, 6), where God at the same time became especially, but not exclusively, their God (ch. 20:1, 2).

၉. သူတို့သည် နားမထောင်ကြပေ။ ဣသရေလလူမျိုးများသည် လျင်မြန်သောကယ်တင်ခြင်းကို မျှော်လင့်ခဲ့သော်လည်း၊ မောရှေ၏ မလိုလားအပ်သော ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကြောင့် ပို၍ဖိနှိပ်ခံရပြီး၊ မောရှေအား ဘုရားသခင်မှ တာဝန်ပေးအပ်ထားသော ကျေးဇူးပြုသောကတိများနှင့် အာမခံချက်များဖြင့်ပင် အားတက်မှုမရှိခဲ့ပေ။ သူတို့သည် သူတို့ကို လှည့်စားသည်ဟု ထင်မှတ်ထားသော သူတစ်ဦးကို ထပ်မံယုံကြည်ရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ သူသည် အိပ်မက်မက်သူ၊ စိတ်ကူးယဉ်သူတစ်ဦးဖြစ်သည်ဟု ယူဆခဲ့ကြပြီး၊ ထို့ထက်ဆိုးရွားသည်လည်း ဖြစ်နိုင်သည်။ “စိတ်နှလုံးပူပန်မှု” သည် သူတို့၏ဝိညာဉ်ကို ဖိစီးခဲ့ပြီး၊ “ရက်စက်သောကျွန်ခံမှု” သည် သူတို့၏ခန္ဓာကိုယ်ကို နေ့စဉ်ပင်ပန်းစေခဲ့သဖြင့်၊ သူတို့တွင် နားထောင်ရန် အချိန်နှင့် ဆန္ဒမရှိခဲ့ပေ။

9. They hearkened not. The Israelites, expecting a speedy deliverance, but the more oppressed because of Moses’ unwelcome interference, were too dispirited to be cheered even by the gracious promises and assurances Moses was commissioned to give them. They refused longer to place trust in one they thought had deceived them, one who was obviously but a dreamer, a visionary, if not worse. “Anguish of spirit” crushed their souls and “cruel bondage” wearied their bodies day by day, with the result that they lacked both the time and the will to listen.

ဆမာရီတန်ဗားရှင်းတွင် အခန်းကြီး ၉ တွင် ထပ်မံဖြည့်စွက်ချက်တစ်ခုရှိပြီး၊ ၎င်းသည် မောရှေမရေးခဲ့သော်လည်း၊ စိတ်ပျက်နေသော ဣသရေလလူမျိုးများ၏ ကျိုးကြောင်းဆွေးနွေးမှုကို အနည်းငယ်ထင်ရှားစေသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ဣသရေလလူမျိုးများ၏ ဖော်ပြချက်နှင့်အညီ (အခန်းကြီး ၁၄:၁၂)၊ ၎င်းက “သူတို့က သူ့အား ပြောသည်မှာ၊ ကျွန်ုပ်တို့ကို တစ်ယောက်တည်းထားခဲ့ပါ၊ အီဂျစ်လူမျိုးများကို အစေခံခွင့်ပြုပါ။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် သဲကန္တာရတွင် သေဆုံးရခြင်းထက် အီဂျစ်လူမျိုးများကို အစေခံရခြင်းသည် ကျွန်ုပ်တို့အတွက် ပိုကောင်းသည်” ဟူ၍ဖြစ်သည်။

The Samaritan version has an addition to v. 9, which, though probably not written by Moses, nevertheless casts some light on the reasoning of the disappointed Israelites. In agreement with a statement by the Israelites at a later time (ch. 14:12), it reads: “And they said to him, Let us alone, and let us serve the Egyptians; for it is better for us to serve the Egyptians than die in a wilderness.”

၁၁. သူ၏ပြည်မှထွက်သွားပါ။ မောရှေယခုရရှိသော တာဝန်သစ်တွင်၊ အစပိုင်းကဲ့သို့ (အခန်းကြီး ၃:၁၈; ၅:၃) သုံးရက်ခရီးအကြောင်း ထပ်မံဖော်ပြခြင်းမရှိတော့ပေ။ ဣသရေလသားများသည် ထိုနိုင်ငံမှ အပြီးအပိုင်ထွက်ခွာရမည်ဟု ရှင်းလင်းစွာဖော်ပြထားသည်။ မောရှေသည် ဖာရိုဘုရင်ရှေ့တွင် ထပ်မံထင်ရှားရန်နှင့် ဣသရေလလူမျိုးများကို ကျွန်ခံမှုမှ လွတ်မြောက်စေရန် ပြတ်သားစွာတောင်းဆိုရန် ညွှန်ကြားခံရသည်။

11. Go out of his land. In the new commission Moses now received there is no longer mention of a three days’ journey, as at first (chs. 3:18; 5:3). A clear-cut statement is made that the children of Israel are to leave the country permanently. Moses was instructed to appear again before Pharaoh and to demand without equivocation that the Israelites be released from slavery.

၁၂. ဖာရိုဘုရင်သည် မည်သို့ပင် ကျွန်ုပ်ကို နားထောင်မည်နည်း။ ဣသရေလလူမျိုးများ၏ ခါးသီးသောညည်းညူမှုများသည် မောရှေကို စိတ်ဓာတ်ကျစေခဲ့ပြီး၊ ထို့ကြောင့် သူသည် ထိုတာဝန်ကို ထပ်မံငြင်းဆိုခဲ့သည်။ သူသည် ဘုရားသခင်၏အလိုတော်ကို လိုက်နာခဲ့ပြီး၊ လူများရှေ့တွင်ရော ဘုရင်ရှေ့တွင်ရော ထင်ရှားခဲ့သော်လည်း၊ လူများရော ဘုရင်ပါ သူ့စကားကို နားမထောင်ခဲ့သဖြင့် ပြင်းထန်စွာ စိတ်ပျက်ခဲ့သည်။ ချက်ချင်းပင်၊ သူ၏မူလမိမိကိုယ်ကို မယုံကြည်မှုနှင့် ခေါင်းဆောင်မှုဝန်ထုပ်ကို ထမ်းရွက်ရန် တွန့်ဆုတ်မှုအားလုံး ပြန်လည်ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။

12. How then shall Pharaoh hear me? The bitter complaints of the Israelites made Moses despondent, with the result that he again declined the commission. He had done God’s will and had appeared before the people as well as before the king, but he felt keen disappointment, since the people as well as the king had refused to listen to him. Immediately, all his original self-distrust and reluctance to shoulder the heavy burden of leadership returned.

အနုတ်လှီးမထားသောနှုတ်ခမ်း။ ဤသည်မှာ “စကားပြောနှေးသူ” ဟူသော အခန်းကြီး ၄:၁၀ နှင့် အဓိပ္ပာယ်တူသော ဟေဗြဲစကားစုတစ်ခုဖြစ်သည်။ အလားတူပင်၊ “အနုတ်လှီးမထားသောနား” (ယေရမိ ၆:၁၀) သည် မကြားနိုင်သောနားများကို၊ နှင့် “အနုတ်လှီးမထားသောနှလုံး” (ယေရမိ ၉:၂၆) သည် နားမလည်သောနှလုံးကို ဆိုလိုသည်။

Uncircumcised lips. This is a typical Hebrew phrase meaning the same as “slow of speech” in ch. 4:10. Similarly, “uncircumcised” ears (Jer. 6:10) are ears that do not hear, and an “uncircumcised” heart (Jer. 9:26) is a heart that does not understand.

၁၃. သူတို့အား တာဝန်တစ်ခုပေးခဲ့သည်။ မောရှေ၏ညည်းညူမှုအသစ်အတွက် ဘုရားသခင်၏အဖြေကို မှတ်တမ်းတင်ထားခြင်းမရှိပေ။ သူသည် မောရှေ၏အငြင်းအခုံများကို တရားဝင်အဖြေမပေးခဲ့ဘဲ၊ ငြင်းဆိုရန်နေရာမရှိသော အာဏာပိုင်သောတာဝန်တစ်ခုကို ပေးအပ်ခဲ့သည်။ မောရှေသည် ယခုအခါ ဣသရေလလူမျိုးများနှင့် ဘုရင်ထံသို့ တောင်းဆိုမှု သို့မဟုတ် အဆိုပြုချက်ဖြင့်မဟုတ်ဘဲ၊ ပြတ်သားသောအမိန့်ဖြင့် စေလွှတ်ခံရသည်။

13. Gave them a charge. God’s answer to Moses’ new protest is not recorded. It seems that He made no formal reply to Moses’ arguments, but gave, rather, an authoritative charge that provided no room for refusal. Moses was now sent to the Israelites and to the king, not with a request or a proposal, but with an imperative command.

၁၄. ဤသူများသည် အကြီးအကဲများဖြစ်သည်။ ဤအချိန်တွင် မောရှေသည် သူ၏ဇာတ်ကြောင်းကို ရပ်တန့်ပြီး၊ အခန်းကြီး ၁:၅ တွင် ထားရှိခဲ့သော ဣသရေလ၏မိသားစုသမိုင်းကို ဆက်လက်ဖြည့်စွက်ရန် မျိုးရိုးစဉ်ဆက်ဆိုင်ရာ အပိုင်းတစ်ခုကို ထည့်သွင်းခဲ့သည်။ ဣသရေလ၏ လူမှုအဖွဲ့အစည်းသည် အနွယ်အပေါ်အခြေခံထားပြီး၊ ထို့ကြောင့် မတူညီသောမိသားစုများ၏ အကိုင်းအခက်များနှင့် အကွဲအပြဲများ၏ မှတ်တမ်းသည် အရေးကြီးသည်။ ဇာတ်ကြောင်းသည် အလှည့်အပြောင်းတစ်ခုသို့ ရောက်ရှိလာသောအခါ၊ ဤအချက်အလက်ကို ထည့်သွင်းရန် သင့်လျော်သောနေရာတစ်ခုဖြစ်သည်ဟု ထင်ရသည်။ “ဖခင်များ၏အိမ်များ” ဟူသည်မှာ “မိသားစုများ” ကို ဆိုလိုသည် (၁ရာဇဝင်ချုပ် ၄:၃၈; ၅:၁၃; ၇:၄၀ စသည်တို့ကို ကြည့်ပါ)။ “အကြီးအကဲများ” သည် ဣသရေလမိသားစုများစွာ၏ အသိအမှတ်ပြုခံရသော ခေါင်းဆောင်များနှင့် တည်ထောင်သူများဖြစ်သည်။

14. These be the heads. At this point Moses interrupts his narrative to insert a section on genealogy, in which he takes the family history of Israel from the point at which he left it in ch. 1:5. The social organization of Israel was based upon the tribe, and a record of the divisions and subdivisions of the various families was therefore important. In view of the fact that the narrative had reached a turning point, this seemed a fitting place to insert the information. By “fathers’ houses” is meant “families” (see 1 Chron. 4:38; 1 Chron. 5:13; 1 Chron. 7:40; etc.). The “heads” are the acknowledged chiefs and founders of the various Israelite families.

ရုဗင်၏။ ရုဗင်၏သားလေးဦး၏ အမည်များအတွက်၊ ကမ္ဘာဦး ၄၆:၉ ကိုကြည့်ပါ။

Of Reuben. For the names of these four sons of Reuben, see on Gen. 46:9.

၁၅. ရှိမောင်၏။ ရှိမောင်၏သားများ၏ အမည်များအတွက်၊ ကမ္ဘာဦး ၄၆:၁၀ ကိုကြည့်ပါ။

15. Of Simeon. For the names of Simeon’s sons, see on Gen. 46:10.

၁၆. လေဝိ၏။ လေဝိ၏သားသုံးဦးအတွက်၊ ကမ္ဘာဦး ၄၆:၁၁ ကိုကြည့်ပါ။

16. Of Levi. For Levi’s three sons, see on Gen. 46:11.

သူတို့၏မျိုးဆက်များအလိုက်။ ဤစကားစုကို အသုံးပြုသည်မှာ မောရှေသည် လေဝိ၏သားများတွင်သာ ရပ်တန့်မသွားဘဲ၊ မောရှေနှင့်အာရုန်တို့၏ ယာကုပ်နှင့် အခြားအနွယ်များနှင့် တိကျသောဆက်နွယ်မှုကို ထူထောင်ရန် မြေးများ၊ မြစ်များ၊ နှင့် အခြားသားစဉ်မြေးဆက်များသို့ ဆက်လက်ဆင်းသွားသောကြောင့်ဖြစ်သည်။

According to their generations. This phrase is used because Moses does not stop with the sons of Levi but proceeds on to the grandsons, great-grandsons, and other descendants in order to establish the exact relationship of Moses and Aaron to Jacob and the other tribes.

လေဝိ၏သက်တမ်း။ ယောသပ်၏အကြီးဆုံးညီအစ်ကိုတစ်ဦးဖြစ်သော လေဝိသည်၊ ယာကုပ်သည် အီဂျစ်ပြည်သို့ဆင်းသွားစဉ် ယောသပ်သည် အသက် ၃၉ နှစ်ခန့်ရှိခဲ့သဖြင့် (ကမ္ဘာဦး ၂၇:၁ ကိုကြည့်ပါ)၊ အသက် ၄၀ ကျော်ခဲ့ရမည်။ သူ၏သားသုံးဦးစလုံးသည် ထိုအချိန်မတိုင်မီ မွေးဖွားခဲ့သည် (ကမ္ဘာဦး ၄၆:၈-၁၁)။ သူသည် အသက် ၁၃၇ နှစ်တွင် သေဆုံးခဲ့သဖြင့်၊ အီဂျစ်ပြည်တွင် ၉၀ နှစ်ကျော်နေထိုင်ခဲ့ရပြီး၊ အသက် ၁၁၀ နှစ်တွင် သေဆုံးခဲ့သော သူ၏ညီ ယောသပ်ထက် နှစ်ပေါင်းများစွာ ပိုရှင်သန်ခဲ့သည် (ကမ္ဘာဦး ၅၀:၂၆)။ မောရှေသည် လေဝိ၏သက်တမ်းကို မှတ်တမ်းတင်ထားခြင်းသည် လေဝိသည် သူ၏ဘိုးဘေးဖြစ်သောကြောင့်ဖြစ်ပေမည်။

The years of the life of Levi. As an elder brother of Joseph, Levi must have passed the age of 40 years at the time of the descent into Egypt, since Joseph was about 39 at that time (see on Gen. 27:1). All three of his sons had been born before that time (Gen. 46:8–11). Since he died at the age of 137 he must have spent more than 90 years of his life in Egypt and survived by many years his brother Joseph, who died at the age of 110 (Gen. 50:26). Moses probably records the length of Levi’s life because Levi was his own ancestor.

၁၇. ဂါရှုန်၏သားများ။ ဂါရှုန်သည် လေဝိ၏အကြီးဆုံးသားဖြစ်သောကြောင့် သူ၏သားများကို ဦးစွာဖော်ပြထားသည်။ လစ်ဗနိသည် “ဖြူစင်သူ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ အလွန်ဖြူစင်သောအသားအရေကို ရည်ညွှန်းပေမည်။ ရှိမိသည် “ကြားသူ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရနိုင်သည်။

17. The sons of Gershon. Gershon’s sons are mentioned first, since he was the eldest son of Levi. Libni means “the white one,” and may refer to a particularly light complexion; Shimi may mean “the one hearing.”

၁၈. ကောဟတ်၏သားများ။ အံရမ်သည် “စုဆောင်းခြင်း”၊ ဣဇဟာသည် “ဆီစစ်”၊ ဟေဗြုန်သည် “အဖော်”၊ နှင့် ဥဇီလသည် “ဘုရားသည် ငါ၏ခွန်အား” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။

18. The sons of Kohath. Amram means “ingathering”; Izhar, “fresh oil”; Hebron, “companion”; and Uzziel, “God is my strength.”

ကောဟတ်၏သက်တမ်း။ ယာကုပ်သည် အီဂျစ်ပြည်သို့ဆင်းသွားမီ မွေးဖွားခဲ့သော ကောဟတ်သည် (ကမ္ဘာဦး ၄၆:၁၁)၊ သူ၏သက်တမ်း ၁၃၃ နှစ်အများစုကို အီဂျစ်ပြည်တွင် နေထိုင်ခဲ့ပြီး၊ ဖိနှိပ်မှုကာလအထိ ရှင်သန်ခဲ့ပေမည်။

The years of the life of Kohath. Kohath, who was born before the descent of Jacob into Egypt (Gen. 46:11), seems to have spent the greater part of his long life of 133 years in Egypt, and may have lived on into the period of oppression.

၁၉. မေရာရိ၏သားများ။ မဟာလိသည် “သာယာသူ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ မူရှိ၏အမည်၏အဓိပ္ပာယ်သည် မရှင်းလင်းပေ။ မဟာလိများနှင့် မူရှိများသည် ထွက်မြောက်ရာကာလတွင် လေဝိမိသားစုများအနက် အရေးကြီးဆုံးများထဲတွင် ပါဝင်သည် (တောလည်ရာ ၃:၃၃; ၂၆:၅၈)။

19. The sons of Merari. Mahali means “the pleasant one,” but the meaning of Mushi’s name is obscure. The Mahlites and Mushites were among the most important of the Levitical families at the time of the Exodus (Num. 3:33; 26:58).

၂၀. အံရမ်။ ဤအံရမ်သည် အခန်းကြီး ၂:၁ တွင်ဖော်ပြထားသော “လေဝိအိမ်တော်မှလူ” ဖြစ်သည်မှာ သံသယဖြစ်စရာမရှိပေ။ သူသည် လေဝိ၏မြေးတစ်ဦးဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်သည် အာဗြဟံအား ဖိနှိပ်မှုပြည်သို့သွားရမည့်သူတို့၏ စတုတ္ထမျိုးဆက်သည် ကတိထားရာပြည်သို့ ပြန်လာရမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည် (ကမ္ဘာဦး ၁၅:၁၆)။ ထိုစတုတ္ထမျိုးဆက်သည် လေဝိ၊ ကောဟတ်၊ အံရမ်၊ နှင့် မောရှေတို့ဖြစ်သည်။

20. Amram. That this Amram is the “man of the house of Levi” mentioned in ch. 2:1 cannot be doubted. He was a grandson of Levi. God had promised Abraham that the fourth generation of those who would go to the land of oppression should return to the Promised Land (Gen. 15:16). The four generations would thus be those of Levi, Kohath, Amram, and Moses.

ယုခေဗဒ်။ “ယေဟိုဝါသည် ဘုန်းကြီးသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ယုခေဗဒ်သည် ယေဟိုဝါအမည်နှင့် ဆက်နွယ်သော အနည်းဆုံးသိထားသည့် လူသားအမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဤနေရာတွင် ၎င်း၏အတိုကောက်ပုံစံ “ယို” အဖြစ် ပေါ်ထွက်လာသည်။

Jochebed. Meaning “Jehovah is glorious.” Jochebed is the earliest known human name related to the divine name Jehovah, which appears here in its abbreviated form, “Jo.”

သူ၏ဖခင်၏အစ်မ။ အခန်းကြီး ၂:၁ တွင် လေဝိ၏သမီးတစ်ဦးအဖြစ် ယေဘူယျဖော်ပြထားသော ယုခေဗဒ်သည်၊ ဤနေရာတွင် အံရမ်၏အဒေါ် (ဒိုဒါဟူ၍ ဘာသာပြန်ဆိုသည်မှာ “ဖခင်၏အစ်မ”) ဖြစ်ပြီး၊ ထို့ကြောင့် ကောဟတ်၏ညီမဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် တောလည်ရာ ၂၆:၅၉ ၏ လက်ခံထားသော ဘာသာပြန်ဆိုမှုနှင့် ကိုက်ညီသည်။ ထိုစာသားသည် မပြည့်စုံသော်လည်း၊ ယုခေဗဒ်သည် လေဝိ၏သမီးတစ်ဦးဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြသည်။ ဤသို့သောအိမ်ထောင်ပြုခြင်းသည် မောရှေ၏ပညတ်တရားဖြင့် တားမြစ်ထားသော်လည်း (လေဝိလူမျိုး ၁၈:၁၂)၊ အစောပိုင်းကာလများတွင် ခွင့်ပြုခဲ့ပုံရသည်။

His father’s sister. Jochebed, who is spoken of merely in general terms as a daughter of Levi in Ex. 2:1, which could mean any female descendant of Levi, is here called the aunt (dodah, translated “father’s sister”) of Amram, and therefore a sister of Kohath. This is in harmony with the accepted rendering of Num. 26:59. If that text, though uncertain, is complete, it indicates that Jochebed was a literal daughter of Levi. Though such a marriage was prohibited by the Mosaic law (Lev. 18:12), it was apparently permitted in earlier times.

သူမသည် မွေးဖွားခဲ့သည်။ အံရမ်၏သားများကို အသက်အလိုက် စာရင်းပြုထားသည်။ မောရှေထက် သုံးနှစ်ကြီးသော အာရုန်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၇:၇) ဦးစွာဖော်ပြထားသည်။ သူတို့၏အစ်မ မိရိအမ်သည် ပို၍ကြီးသော်လည်း (အခန်းကြီး ၂:၄ ကိုကြည့်ပါ)၊ ဤနေရာတွင် ဖော်ပြမထားပေ၊ အကြောင်းမှာ ရှေးခေတ်မျိုးရိုးစဉ်ဆက်စာရင်းများတွင် အမျိုးသမီးများ၏အမည်များသည် ထူးခြားသောကိစ္စများတွင်သာ ပါဝင်လေ့ရှိသည်။ ဤစာသားတွင် သူမ၏အမည်ကို LXX၊ Vulgate၊ နှင့် ဟေဗြဲလက်ရေးစာမူတစ်ခုတွင် ထည့်သွင်းထားခြင်းသည် နောက်ပိုင်းကျမ်းစာရေးဆရာတစ်ဦး၏ လက်ရာဖြစ်ပုံရသည်။

She bare. Amram’s sons are listed according to age. Being three years older than Moses (Ex. 7:7), Aaron was named first. Their sister Miriam was still older (see ch. 2:4), but is not mentioned here, since the names of women appear in ancient genealogical lists only in exceptional cases. The insertion of her name in this text in the LXX, Vulgate, and one Hebrew manuscript seems to be the work of a later scribe.

၂၁. ဣဇဟာ၏သားများ။ အမြံ၏အစ်ကို ဣဇဟာ၏သားသုံးဦးအနက် ကောရ၏အမည်သာလျှင် သမ္မာကျမ်းတွင် ထပ်မံဖော်ပြထားသည် (တောလည်ရာ ၁၆:၁; ၁ရာ၊ ၆:၃၇ ကိုကြည့်ပါ)။ သူ၏အမည်သည် “ထိပ်ပြောင်သူ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ နဖေဂ်၏အဓိပ္ပာယ်မသိရပါ။ ဇိခြီသည် “ကျွန်ုပ်၏အမှတ်ရခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။

21. The sons of Izhar. Of the three sons of Izhar, Amram’s brother, only Korah is mentioned again in the Bible (see Num. 16:1; 1 Chron. 6:37). His name means “the bald one.” The meaning of Nepheg is unknown; Zichri means “my memory.”

၂၂. ဥဇီလ၏သားများ။ အမြံ၏အငယ်ဆုံးညီဖြစ်သော ဥဇီလ၏သားများကို နောက်ပိုင်းဇာတ်လမ်းတွင် ထပ်မံဖော်ပြထားသည်။ အဓိပ္ပာယ်မသေချာသော မရှာအဲလ်နှင့် “ဘုရားသည်ဖုံးကွယ်ထားသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသော ဧလဇဖန်တို့သည် နောက်ပိုင်းတွင် မောရှေ၏အမိန့်ဖြင့် နာဒပ်နှင့် အဘိဟူ၏ရုပ်အလောင်းများကို စခန်းပြင်သို့ သယ်ဆောင်ခဲ့သည် (လေဝိ ၁၀:၄)။ ဧလဇဖန်ကို ဧလိဇဖန်ဟုခေါ်ပြီး ကောဟတ်သားများ၏ခေါင်းဆောင်အဖြစ် တောလည်ရာ ၃:၃၀ တွင် ဖော်ပြထားသည်။ ဇိသရီ၏အမည်သည် “ကျွန်ုပ်၏ဖုံးကွယ်ရာနေရာ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤလူများ၏အမည်များသည် အီဂျစ်တွင် ပြင်းထန်သောဖိနှိပ်မှုကာလတွင် မွေးဖွားခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏မိဘများ၏ခံစားချက်များကို ထင်ဟပ်စေသည်။ ဧလဇဖန်သည် ဣသရေလ၏အနာဂတ်မှာ အလွန်မှောင်မိုက်ပုံရပြီး ဘုရားသည် ဖုံးကွယ်နေသည်ဟု ထင်ရသောအချိန်တွင် မွေးဖွားခဲ့ပေမည်။ ဇိသရီသည် မောရှေကဲ့သို့ လျှို့ဝှက်စွာမွေးဖွားပြီး အချိန်တစ်ခုအထိ ဖုံးကွယ်ထားခံရပေမည်။

22. The sons of Uzziel. The sons of Uzziel, Amram’s youngest brother, are mentioned again later in the narrative. Mishael, the meaning of whose name is uncertain, and Elzaphan, meaning “God is hidden,” were later employed by Moses to carry the bodies of Nadab and Abihu out of the camp (Lev. 10:4). Elzaphan, called Elizaphan, is mentioned as head of the Kohathites in Num. 3:30. Zithri’s name means “my hiding place.” The names of these men, born during the severe oppression in Egypt, reflect the sentiments of their parents at the times of their birth. Elzaphan may have been born in a particularly dark hour when the future of Israel looked most forbidding and it seemed that God had hidden Himself. Zithri, like Moses, may have been born in secret and hidden for some time.

၂၃. အာရုန်သည် ဧလိရှေဘာကိုယူသည်။ အာရုန်၏ဇနီး၏အမည်သည် “ကျွန်ုပ်၏ဘုရားသည် ကျိန်ဆိုထားသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ သူမ၏ဖခင် အမိနာဒပ်ကို ဤနေရာ၌ ပထမဆုံးဖော်ပြထားပြီး၊ သူသည် ဖာရက်စ်နှင့် ဟေဇရုန်မှတစ်ဆင့် ယုဒါမှဆင်းသက်လာသူဖြစ်ပြီး ယေရှု၏ဘိုးဘေးဖြစ်သည် (၁ရာ၊ ၂:၃–၁၀; မဿဲ ၁:၄ ကိုကြည့်ပါ)။ အမိနာဒပ်သည် “ကျွန်ုပ်၏လူမျိုးသည် ဆန္ဒရှိသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။

23. Aaron took him Elisheba. The name of Aaron’s wife meant “my God has sworn.” Her father, Amminadab, mentioned here for the first time, was a descendant of Judah through Pharez and Hezron and was an ancestor of Jesus (see 1 Chron. 2:3–10; Matt. 1:4). Amminadab means “my people is willing.”

နာရှုန်။ နာခရှုန်၏ဘာသာပြန်ဖြစ်ပြီး၊ နာခရှမှဆင်းသက်လာသော “မြွေ” ဟူသော မူလစကားလုံးမှဖြစ်သည်။ နာခရှုန်သည် မြွေများကို ဗေဒင်ဟောရာတွင်အသုံးပြုသော “ဆရာဝန်” ဖြစ်သည်။ နာရှုန်သည် ထိုအချိန်တွင် “ယုဒါသားတို့၏ခေါင်းဆောင်” ဖြစ်သည် (တောလည်ရာ ၂:၃)။

Naashon. A transliteration of Nachshon, from the root nachash, “serpent.” A nachshon was an “enchanter,” that is, one who made use of serpents as a means of divination. Naashon was at this time “captain of the children of Judah” (Num. 2:3).

သူမ မွေးဖွားပေးသည်။ အာရုန်၏သားအကြီးနှစ်ဦးဖြစ်သော နာဒပ်နှင့် အဘိဟူတို့သည် သိနာတောင်ရှိ လေဝိဥပဒေအရ ပထမဆုံးယဇ်ပုန်းများဖြစ်လာခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏အဖြစ်အပျက်ကို လေဝိ ၁၀:၁, ၂ တွင်ကြည့်ပါ။ နာဒပ်သည် “သူသည်ဆန္ဒရှိသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ အဘိဟူသည် “သူသည်ကျွန်ုပ်၏ဖခင်ဖြစ်သည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။

She bare him. On the fate of Aaron’s two eldest sons, who became the first priests under the Levitic law of Sinai, see Lev. 10:1, 2. Nadab means “he is willing,” and Abihu, “my father is he.”

ဧလျာဇာ။ ဧလျာဇာသည် “ဘုရားသည်ကူညီထားသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ အာရုန်သေဆုံးပြီးနောက် ယဇ်ပုန်းမင်းဖြစ်လာခဲ့သည် (တောလည်ရာ ၂၀:၂၃–၂၈)၊ ၎င်း၏ဆက်ခံသူများမှတစ်ဆင့် ယဇ်ပုန်းမင်းရာထူးကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းခဲ့သည် (၁ရာ၊ ၆:၄–၁၅)။ သူ၏သေဆုံးမှုကို ယောရှု ၂၄:၃၃ တွင် ဖော်ပြထားသည်။

Eleazar. Eleazar, meaning “God has helped,” became high priest upon the death of Aaron (Num. 20:23–28), and the high priestly office was perpetuated through his descendants (1 Chron. 6:4–15). His death is related in Joshua 24:33.

ဣသမာ။ အာရုန်၏အငယ်ဆုံးသား၏အမည်၏အဓိပ္ပာယ်မသေချာပါ။ အာရုန်၏အခြားသားများကဲ့သို့ ဣသမာသည်လည်း ယဇ်ပုန်းဖြစ်လာခဲ့ပြီး၊ တဲတော်ဆောက်လုပ်ရန် လူများ၏ဆန္ဒအလျောက်ပေးကမ်းသော လှူဒါန်းမှုများကို မှတ်တမ်းတင်ရန် တာဝန်ပေးအပ်ခံရသည် (အခန်း ၂၈:၁; ၃၈:၂၁)။

Ithamar. The meaning of the name of Aaron’s youngest son is uncertain. Like Aaron’s other sons, Ithamar became a priest, and was charged with the duty of recording the freewill offerings of the people toward the building of the tabernacle (ch. 28:1; 38:21).

၂၄. ကောရ၏သားများ။ ကောရ၏သားအားလုံးသည် သဲကန္တာရတွင် သူတို့ဖခင်နှင့်အတူ ပုန်ကန်မှုတွင် သေဆုံးခြင်းမရှိခဲ့ပါ (တောလည်ရာ ၂၆:၁၁)။ ဤနေရာ၌ဖော်ပြထားသော သားသုံးဦးသည် “ကောရှသားများ၏အိမ်ထောင်စုများ” ၏ခေါင်းဆောင်များဖြစ်လာခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့၏ဆက်ခံသူများသည် ဒါဝိဒ်လက်ထက်တွင် ဗိမာန်တော်၌ သီချင်းဆိုသူများအဖြစ် ထင်ရှားခဲ့သည် (၁ရာ၊ ၆:၂၂, ၂၃, ၃၁; ဆာ၊ ၄၂:၁; ၄၄:၁ စသည်ဖြင့်)။ အဿီရသည် “အကျဉ်းသား”၊ ဧလကာနသည် “ဘုရားသည်တည်ထောင်ထားသည်”၊ အဘိယာသပ်သည် “ကျွန်ုပ်၏ဖခင်သည်စုရုံးထားသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။

24. The sons of Korah. Not all the sons of Korah were destroyed with their father in the uprising in the desert (Num. 26:11). The three sons mentioned here became heads of “families of the Korhites,” whose descendants were famous as temple singers in David’s time (1 Chron. 6:22, 23, 31; Ps. 42:1; 44:1; etc.). Assir means “prisoner”; Elkanah, “God has founded”; and Abiasaph, “my father has gathered.”

၂၅. ဖုတိအဲလ်။ ဧလျာဇာ၏ယောက္ခမဖြစ်သူဖုတိအဲလ်ကို အခြားနေရာ၌ ဖော်ပြထားခြင်းမရှိပါ။ အမည်၏ပထမပိုင်းသည် အီဂျစ်ဘာသာဖြစ်ပြီး ဒုတိယပိုင်းသည် ဟေဗြဲဘာသာဖြစ်ပြီး “ဘုရားသည်ပေးထားသည်” သို့မဟုတ် “ဘုရားအားအပ်နှံထားသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။

25. Putiel. The father-in-law of Eleazar, not mentioned elsewhere. The first part of the name is Egyptian, the second Hebrew, and the name means either “God has given” or “dedicated to God.”

ဖိနသဿ်။ ဖိနသဿ်သည် “အမည်းရောင်သူ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသော အီဂျစ်အမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဖိနသဿ်သည် အထူးသဖြင့် အသားအရောင်မည်းသူဖြစ်ကြောင်း ညွှန်ပြပေမည် (ထွက်မြောက်ရာ ၆:၁၇ တွင် “ဖြူစင်သူ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသော လိဗနီနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ ကမ္ဘာဦးကျမ်းတွင် ဟေဗြဲလူမျိုးများအတွက် အီဂျစ်အမည်များရှိခြင်းသည် ၎င်းကို အီဂျစ်နှင့်ရင်းနှီးသူတစ်ဦးမှရေးသားထားသော သမိုင်းမှတ်တမ်းတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြသည်။ ဣသရေလလူမျိုးများသည် အီဂျစ်တွင် နှစ်ပေါင်းများစွာနေထိုင်ခဲ့ပြီးနောက် အီဂျစ်အမည်များရှိခြင်းသည် အံ့ဩစရာမဟုတ်ပါ။ ဤအမည်များသည် အမေရိကသို့ရွှေ့ပြောင်းလာသော အင်္ဂလိပ်မဟုတ်သူများ၏ အင်္ဂလိပ်ဘာသာသို့ပြောင်းထားသော အမည်များနှင့်ဆင်တူသည်။ သို့သော် ဖိနှိပ်သူများ၏ဓလေ့ထုံးတမ်း၊ နည်းလမ်းများနှင့် ဘာသာစကားကို လက်ခံရန် တွန့်ဆုတ်မှုကြောင့် ဣသရေလလူမျိုးများစွာတွင် ဟေဗြဲအမည်များရှိနေခြင်းသည် အံ့ဩစရာဖြစ်သည်။

Phinehas. Phinehas is an Egyptian name meaning “negro,” and may have indicated that Phinehas had an unusually dark complexion (cf. Libni, “the white one,” in Ex. 6:17). The presence of Egyptian names for persons of Hebrew birth in the book of Genesis is another evidence that it is a historical account, written by one familiar with Egypt. It is not surprising to find Egyptian names among the Israelites, after they had lived so long in Egypt. Such names would be similar to anglicized names of non-English immigrants to America. Under the circumstances it is surprising to find so many Israelites bearing Hebrew names, a fact due to reluctance to accept the customs, ways, and language of their oppressors.

၂၆. ထိုအာရုန်နှင့်မောရှေ။ မျိုးရိုးစဉ်ဆက်ပြီးဆုံးသွားပြီးနောက်၊ စာရေးသူသည် ဤနေရာ၌ဖော်ပြထားသော (အခန်းငယ် ၂၀) အာရုန်နှင့်မောရှေသည် ဣသရေလသားများကို အီဂျစ်ပြည်မှထုတ်ဆောင်ရန် အမိန့်ပေးခံရသူများဖြစ်ကြောင်း မှတ်ချက်ထည့်သွင်းထားသည်။

26. That Aaron and Moses. The genealogy concluded, its author appends a note to the effect that the Aaron and Moses here mentioned (v. 20) are the very Aaron and Moses who were commanded to lead the children of Israel out of Egypt.

၂၇. ဤသူတို့ဖြစ်ကြသည်။ “ဤသူတို့သည် ထိုအာရုန်နှင့်မောရှေဖြစ်သည်” (အခန်းငယ် ၂၆) ဟူသော စကားရပ်ကို အခန်းငယ် ၂၇ တွင် အမည်များ၏အစီအစဉ်ကို သိသာထင်ရှားစွာ ပြောင်းပြန်လှန်ပြီး ထပ်မံဖော်ပြထားသည်။ မျိုးရိုးစဉ်ဆက်တွင် အာရုန်သည် အစ်ကိုဖြစ်သူအဖြစ် ဦးစွာဖော်ပြထားသော်လည်း၊ နောက်ပိုင်းသမိုင်းဇာတ်လမ်းကို မျှော်ကိုးရင်း ဤနေရာ၌ မောရှေသည် ဘုရားသခင်မှခန့်အပ်ထားသော ဣသရေလ၏ကယ်တင်ရှင်အဖြစ် သူ၏အစ်ကိုထက် ဦးစားပေးဖော်ပြထားသည်။

27. These are they. The expression, “these are that Aaron and Moses” (v. 26) is repeated in v. 27 with a significant reversal in the order of the names. In the genealogy itself Aaron stands first, as the elder of the two, but here, in anticipation of the historical narrative that follows, Moses takes precedence over his elder brother, as the divinely appointed savior of Israel.

၂၈. ဖြစ်လာသည်။ အခန်းငယ် ၂၈–၃၀ သည် အခန်းငယ် ၁၀–၁၂ ၏အတွေးကို ထပ်မံဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။ မျိုးရိုးစဉ်ဆက်ကို ထည့်သွင်းပြီးနောက်၊ မောရှေသည် အခန်းငယ် ၁၂ တွင်ရပ်ထားသော ဇာတ်လမ်းကို ဆက်လက်ရေးသားပြီး၊ နောက်ဆက်တွဲဇာတ်လမ်းနှင့်ချိတ်ဆက်ရန် ယခင်ဇာတ်လမ်း၏နောက်ဆုံးအပိုင်းကို ထပ်မံဖော်ပြထားသည်။

28. Came to pass. Verses 28–30 are a repetition of the thought of vs. 10–12. Having inserted a genealogical section, Moses takes up the narrative where he left it in v. 12, and in doing so repeats the last section of the narrative in order to connect it with the story that follows.

၂၉. ငါသည် ထာဝရဘုရားဖြစ်သည်။ ဤသည်မှာ အခန်းငယ် ၁၀–၁၂ ၏ထပ်မံဖော်ပြမှုတွင် တစ်ခုတည်းသော အရေးပါသောကွဲပြားမှုဖြစ်သည်။ မောရှေထံသို့ပေးသော ဗျာဒိတ်တိုင်းသည် “ငါသည် ထာဝရဘုရားဖြစ်သည်” ဟူသော အစပိုင်းစကားဖြင့် စစ်မှန်ကြောင်းသက်သေပြခံရပြီး၊ ၎င်းသည် နောက်ပိုင်းပရောဖက်များ၏စကားများတွင် မကြာခဏတွေ့ရသော “ထာဝရဘုရားမိန့်တော်မူသည်ကား” ဟူသော အစပိုင်းစကားနှင့် တူညီသောအာဏာရှိသည်။

29. I am the Lord. This is the only important variation in the repetition of vs. 10–12. It is possible that every revelation made to Moses was authenticated by these initial words “I am the Lord,” which have the force of that initial phrase so often found in the utterances of the later prophets, “Thus saith the Lord.”

ellen g. white comments

1, 2-4 PP 259

9 PP 260

11, 12 PP 263

အခန်းကြီး - ၇

အခန်း ၇

chapter 7

၁ မောရှေသည် ဖာရိုထံသို့ သွားရန် အားပေးခံရသည်။ ၇ သူ၏အသက်အရွယ်။ ၈ သူ၏တောင်ဝှေးသည် မြွေအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသွားသည်။ ၁၁ ပဉ္စလက်ဆရာများသည် အလားတူပြုလုပ်ကြသည်။ ၁၃ ဖာရိုဘုရင်၏စိတ်နှလုံးသည် မာကျောလာသည်။ ၁၄ ဘုရားသခင်၏သတင်းစကားကို ဖာရိုထံသို့ ပေးပို့သည်။ ၁၉ မြစ်ရေသည် သွေးအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသွားသည်။

1 Moses is encouraged to go to Pharaoh. 7 His age. 8 His rod is turned into a serpent. 11 The sorcerers do the like. 13 Pharaoh’s heart is hardened. 14 God’s message to Pharaoh. 19 The river is turned into blood.

၁. ဖါရောဘုရင်အတွက် ဘုရားတစ်ဆူ။ မောရှေ၏နောက်ဆုံးကန့်ကွက်မှု (အခန်း ၆:၁၂၊ အခန်းငယ် ၃၀ တွင်ထပ်မံဖော်ပြထားသည်) ကို ဘုရားသခင်မှ ဖယ်ရှားပေးခဲ့သည်။ မောရှေသည် လောကီအရာများတွင် သူ့ထက်သာလွန်သော ဖါရောဘုရင်ထံသို့ ဒုတိယအကြိမ်သွားရောက်ရန် တွန့်ဆုတ်ခဲ့သော်လည်း၊ ဘုရားသခင်က သူသည် ကောင်းကင်နှင့်မြေကြီး၏ဘုရားသခင်၏ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ဖါရောထက်သာလွန်ကြောင်း သတိပေးခဲ့သည်။ ဖါရောဘုရင်၏အာဏာသည် လူ့အာဏာသာဖြစ်ပြီး၊ သူ၏အာဏာသည် ဘုရားသခင်ထံမှဖြစ်သည်။ သူသည် ဖါရောဘုရင်အတွက် “ဘုရားတစ်ဆူ” အဖြစ်၊ အမိန့်နာခံမှုကို တောင်းဆိုနိုင်သော အာဏာနှင့်တန်ခိုးရှိသူဖြစ်ရမည်။

1. A god to Pharaoh. Moses’ last objection (ch. 6:12, repeated in v. 30) was removed by God. Moses was reluctant to appear a second time before Pharaoh, who was so much his worldly superior, but God reminded him that as a representative of the God of heaven and earth he was superior to Pharaoh. Pharaoh’s power was but human; his was divine. He was to be to Pharaoh as “a god,” with authority and power to command obedience.

သင်၏ပရောဖက်။ ပရောဖက်သည် ဘုရားသခင်အတွက် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူဖြစ်သကဲ့သို့၊ အာရုန်သည် မောရှေအတွက် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူဖြစ်ပြီး၊ ဖါရောဘုရင်နှင့် ဣသရေလလူမျိုးများထံသို့ မောရှေ၏အမိန့်များကို အဓိပ္ပာယ်ပြန်ဆိုပေးရမည် (အခန်း ၄:၁၆ ကိုကြည့်ပါ)။

Thy prophet. As a prophet is a spokesman for God, so Aaron was to speak for Moses, to interpret his commands to Pharaoh and to the Israelites (see ch. 4:16).

၃. ငါသည် ဖါရောဘုရင်၏နှလုံးကို ခိုင်မာစေမည်။ အခန်း ၄:၂၁ ကိုကြည့်ပါ။
ငါ၏လက္ခဏာများကို များပြားစေမည်။ ဘုရားသခင်သည် ဣသရေလနှင့် အီဂျစ်လူမျိုးများထံသို့ သူ၏တန်ခိုးကို ထင်ရှားစေရန် ရည်ရွယ်ချက်ကို ဤနေရာ၌ ပထမဆုံးအကြိမ် ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြထားသည်။ ယခင်က လက္ခဏာသုံးခုကို ပေးထားခဲ့ပြီး (အခန်း ၄:၃–၉) ဘေးဒဏ်တစ်ခုကို ဖော်ပြထားခဲ့သည် (အခန်း ၄:၂၃)။ ယခုမူ လက္ခဏာများနှင့် အံ့ဖွယ်များကို များပြားစေမည်ဖြစ်ပြီး၊ မောရှေကိုယ်တိုင်မျှော်လင့်ထားသည်ထက် ကျော်လွန်သွားမည်ဖြစ်သည် (အခန်း ၃:၂၀; ၆:၆)။

3. I will harden. See on ch. 4:21.

Multiply my signs. God’s purpose to reveal His power both to Israel and to the Egyptians through a long series of miracles is here distinctly stated for the first time. Previously, three signs had been given (ch. 4:3–9) and one of the plagues had been mentioned (ch. 4:23). Now, signs and wonders were to be multiplied, far exceeding anything Moses himself could have expected (chs. 3:20; 6:6).

၄. ငါသည် အီဂျစ်ပြည်ပေါ်သို့ လက်တင်မည်။ ဘုရားသခင်သည် ဖါရောဘုရင်၏ခိုင်မာသောစိတ်ကို ကြိုမြင်ခဲ့ပြီး၊ သူသည် ဘုရားသခင်၏အလိုတော်ကို ဆန့်ကျင်ရန် ဆုံးဖြတ်နိုင်သည်ဟု သိထားသည်။ ထို့ကြောင့် ဘုရားသခင်၏တန်ခိုးကို အီဂျစ်တစ်ပြည်လုံးနှင့် အနီးနားရှိလူမျိုးများ၏ အာရုံကို ဖမ်းစားနိုင်မည့် ကြီးမားသောပြသမှုတစ်ခုရှိလိမ့်မည်။ ရလဒ်အနေဖြင့် စစ်မှန်သောဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးနှင့်ဘုန်းတန်ခိုးသည် လေးစားခံရမည်ဖြစ်ပြီး၊ လူမျိုးများသည် သူ၏လူများကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ရန် ကြောက်ရွံ့လိမ့်မည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၅:၁၄–၁၆; တရားဟောရာ ၂:၂၅; ၁၁:၂၅ စသည်ဖြင့်ကိုကြည့်ပါ)။

4. Lay my hand upon Egypt. God foresaw the obstinacy of Pharaoh, who had the privilege of setting his will against God’s, if he chose to do so. Thus there would be a great display of divine power, such as would attract the attention of all Egypt and of the surrounding nations as well. As a result, the power and majesty of the true God would be respected, and the nations would fear to interfere with His people (see Ex. 15:14–16; Deut. 2:25; 11:25; etc.).

ငါ၏စစ်တပ်များ။ စာသားအရ “ငါ၏စစ်သည်များ” ဟု RSV တွင်ဖော်ပြထားသည်။ ဣသရေလလူမျိုးများသည် အီဂျစ်မှထွက်ခွာစဉ် “လက်နက်မပါဘဲ စစ်ပွဲအတွက် မကျွမ်းကျင်ခဲ့ကြပါ” (PP ၂၈၂; အခန်း ၁၃:၁၈ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်းတို့၏ခရီးအတွက် အဖွဲ့အစည်းသည် ဂေါရှင်မှထွက်ခွာစဉ် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းသာ ပြီးစီးခဲ့ပြီး၊ သိနာတောင်သို့ရောက်မှသာ ပြည့်စုံခဲ့သည်။

Mine armies. Literally, “My hosts,” as in the RSV. As they left Egypt the Israelites “were unarmed, and unaccustomed to war” (PP 282; see also on ch. 13:18). Their organization for the journey was only partially completed when they left Goshen, and was not perfected until they reached Mt. Sinai.

၅. အီဂျစ်လူမျိုးများသည် သိရှိလိမ့်မည်။ ဖါရောဘုရင်သည် ဟေဗြဲလူမျိုးများ၏ဘုရားသခင်ကို မသိဟန်ဆောင်ခဲ့သော်လည်း (အခန်း ၅:၂)၊ မောရှေအား အီဂျစ်လူမျိုးများသည် သူ့ကို ကောင်းစွာသိရှိလာလိမ့်မည်ဟု အာမခံခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် သူသည် တစ်ခုတည်းသော စစ်မှန်သောဘုရားဖြစ်ပြီး၊ အခြားသောဘုရားများဟုခေါ်ဆိုသူများသည် သစ်သားနှင့်ကျောက်သားမျှသာဖြစ်ကြောင်း အသိအမှတ်ပြုရလိမ့်မည်။

5. The Egyptians shall know. Pharaoh had pretended not to know the God of the Hebrews (ch. 5:2), but Moses is assured that the Egyptians would become well acquainted with Him. They would have to recognize that He is the only true God and that other so-called gods are but wood and stone.

၆. မောရှေနှင့်အာရုန်တို့သည် ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ ဤအချိန်မှစ၍ မောရှေနှင့်အာရုန်တို့၏ ဘုရားသခင်အပေါ်နာခံမှုသည် တသမတ်တည်းရှိပြီး မေးခွန်းမထုတ်ခဲ့ပါ၊ သို့သော် အာရုန်သည် ရွှေနွားရုပ်ကို ကိုးကွယ်ရာတွင် ဦးဆောင်ခဲ့သည်အထိ (အခန်း ၃၂:၂၁–၂၄) နှင့် မောရှေသည် ကျောက်သားကို စကားပြောရန်အမိန့်ပေးခံရစဉ် ထိုကျောက်သားကို ရိုက်ခဲ့သည်အထိ (တောလည်ရာ ၂၀:၈–၁၁) ဖြစ်သည်။

6. Moses and Aaron did. The obedience of Moses and Aaron to God was consistent and unquestioning from this time forward, until Aaron led out in the worship of the golden calf (ch. 32:21–24) and Moses smote the rock when commanded to speak to it (Num. 20:8–11).

၇. ရှစ်ဆယ်နှစ်သက်ကလေး။ မောရှေ၏အသက်ကို ထွက်မြောက်ရာမှ ၄၀ နှစ်အကြာ (တရားဟောရာ ၂၉:၅) သူ၏သေဆုံးချိန်တွင် အသက် ၁၂၀ နှစ်ရှိသည်ဟူသော ထုတ်ပြန်ချက်ဖြင့် အတည်ပြုထားသည် (တရားဟောရာ ၃၁:၂; ၃၄:၇)။ အာရုန်၏သေဆုံးချိန်တွင် အသက် ၁၂၃ နှစ်ရှိသည်ဟု ဖော်ပြထားသည် (တောလည်ရာ ၃၃:၃၈, ၃၉)။

7. Fourscore years old. Moses’ age is confirmed by the statement that he was 120 at the time of his death (Deut. 31:2; 34:7), which occurred 40 years after the Exodus (Deut. 29:5). Aaron’s age at death is given as 123 years (Num. 33:38, 39).

၉. အံ့ဖွယ်တစ်ခုကို ပြသပါ။ ဖါရောဘုရင်က ၎င်းတို့အား ထပ်မံလက်ခံပေးလျှင် ၎င်းတို့သည် အမြင့်ဆုံးဘုရားသခင်၏တမန်များဖြစ်ကြောင်း အထောက်အထားပြရန် တောင်းဆိုလိမ့်မည်မှာ ထင်ရှားသည်။ ထိုသို့သောတောင်းဆိုမှုမရှိသမျှ ကာလပတ်လုံး ၎င်းတို့သည် ဖါရောဘုရင်ရှေ့တွင် အံ့ဖွယ်များကို မပြသရန်လိုအပ်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့၏ယခင်တွေ့ဆုံမှုတွင် အံ့ဖွယ်တစ်ခုမျှ မပြသခဲ့ပါ။ ယခုမူ အံ့ဖွယ်ပြသရန် အချိန်ရောက်လာပြီး၊ ပထမဆုံးလက္ခဏာကို ပြသရန် တိကျသောအမိန့်ကို ၎င်းတို့အား ပေးခဲ့သည် (အခန်း ၄:၃, ၄ ကိုကြည့်ပါ)။

9. Shew a miracle. It was obvious that should Pharaoh grant them another audience he would require a display of their credentials, to verify their claim to being messengers of the most high God. As long as such a requirement was not made there was no need to perform miracles before him. For this reason they had worked no miracle at their former interview. Now, however, the time had come when their credentials would be demanded, and an express command was given them to exhibit the first sign (see ch. 4:3, 4).

သင်၏တောင်ဝှေးကိုယူပါ။ ဤသည်မှာ မောရှေ၏သိုးထိန်းတောင်ဝှေးဖြစ်ပြီး “ဘုရား၏တောင်ဝှေး” ဟုလည်း ခေါ်သည် (အခန်း ၄:၂၀)။ အခန်း ၇:၁၅–၁၈ အရ မောရှေသည် ဣသရေလလူမျိုးများကို အီဂျစ်မှထွက်ခွာခွင့်ပြုရန် ဖါရောဘုရင်ထံသို့သွားရန် ညွှန်ကြားခံရပြီး၊ သူ၏လက်ထဲရှိ တောင်ဝှေးဖြင့် နိုင်းမြစ်၏ရေများကို ရိုက်မည်ဟု ကြေညာရန် ညွှန်ကြားခံရသည်။ အခန်းငယ် ၁၉ နှင့် ၂၀ မှ အာရုန်သည် မောရှေ၏တောင်ဝှေးကို ယူပြီး အီဂျစ်ပြည်၏ရေများပေါ်တွင် လက်ကိုဆန့်ထားခဲ့သည်မှာ ထင်ရှားသည်။ ထို့ကြောင့် အာရုန်ကိုင်ဆောင်ထားသော တောင်ဝှေးသည် မြွေဖြစ်လာခဲ့သော မောရှေ၏တောင်ဝှေးမှလွဲ၍ အခြားမဖြစ်နိုင်ပါ။ ထိုတောင်ဝှေးတစ်ခုတည်းသာရှိပြီး၊ မောရှေနှင့်အာရုန်တို့သည် ၎င်းဖြင့် အံ့ဖွယ်များကို ပြသခဲ့ကြသည် (PP ၂၆၃)။

Take thy rod. This was Moses’ shepherd staff, called also the “rod of God” (ch. 4:20). According to ch. 7:15–18, Moses was directed to go before Pharaoh to request that Israel be permitted to leave Egypt, and to announce that he would smite the waters of the Nile with the staff in his hand. From vs. 19 and 20 it is apparent that this miracle was performed by Aaron, who took Moses’ staff and stretched out his hand over the waters of Egypt. The staff that Aaron held over the Nile can therefore have been none other than the staff of Moses, which had been turned into a serpent. There was but the one staff, with which both Moses and Aaron performed miracles (PP 263).

၁၀-၁၂. မှော်ဆရာများ၏လုပ်ဆောင်မှုသည် အတုအယောင်ဖြစ်သည်—မှော်ဆရာများသည် မိမိတို့၏ မှော်ပညာဖြင့် ဘုရားသခင်က မောရှေနှင့် အာရုန်တို့လက်ဖြင့် ပြုလုပ်ခဲ့သော အရာများနှင့် ဆင်တူသော အရာများစွာကို ပြုလုပ်နိုင်ပုံရသည်။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ တောင်ဝှေးများကို မြွေများအဖြစ် အမှန်တကယ် ပြောင်းလဲခဲ့ခြင်း မဟုတ်ဘဲ၊ မှော်ပညာဖြင့် ကြီးမားသော လှည့်စားသူ၏ အကူအညီဖြင့် ၎င်းတို့ကို မြွေများနှင့်တူအောင် ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး၊ ဘုရားသခင်၏ လုပ်ဆောင်မှုကို အတုယူရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။ စာတန်သည် လူများကို လှည့်စားရန်နှင့် ၎င်းတို့၏ ပုန်ကန်မှုကို အားပေးရန် မိမိ၏ ကျွန်များကို ကူညီပြီး၊ အမြင့်မြတ်ဆုံးသော ဘုရားသခင်၏ လုပ်ဆောင်မှုကို ဆန့်ကျင်ရန် ကူညီခဲ့သည်။ ဖာရိုဘုရင်သည် မောရှေနှင့် အာရုန်တို့ဖြင့် ပြုလုပ်ခဲ့သော ဘုရားသခင်၏ လုပ်ဆောင်မှုကို ဆန့်ကျင်ရန် မိမိကိုယ်ကို တရားမျှတစေရန် အနည်းငယ်မျှသော သက်သေကိုပင် ဆုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ သူသည် ဘုရားသခင်၏ ကျွန်များဖြစ်သော ဤသူများအား ၎င်းတို့၏ မှော်ဆရာများသည် ဤအံ့ဖွယ်အမှုများအားလုံးကို ပြုလုပ်နိုင်သည်ဟု ပြောခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်၏ လုပ်ဆောင်မှုနှင့် မှော်ဆရာများ၏ လုပ်ဆောင်မှုကြား ကွာခြားချက်မှာ၊ တစ်ခုသည် ဘုရားသခင်မှဖြစ်ပြီး၊ နောက်တစ်ခုသည် စာတန်မှဖြစ်သည်။ တစ်ခုသည် မှန်ကန်ပြီး၊ နောက်တစ်ခုသည် မမှန်ကန်ပေ (၃အက်စ်ဂျီ ၂၀၅၊ ၂၀၆)။

10-12. Magician’s Work a Counterfeit.—The magicians seemed to perform several things with their enchantments similar to those things which God wrought by the hand of Moses and Aaron. They did not really cause their rods to become serpents, but by magic, aided by the great deceiver, made them to appear like serpents, to counterfeit the work of God. Satan assisted his servants to resist the work of the Most High, in order to deceive the people, and encourage them in their rebellion. Pharaoh would grasp at the least evidence he could obtain to justify himself in resisting the work of God, performed by Moses and Aaron. He told these servants of God that his magicians could do all these wonders. The difference between the work of God and that of the magicians was, one was of God, and the other of Satan. One was true, the other false (Ibid., 205, 206).

၁၀. ၎င်းသည် မြွေဖြစ်လာသည်။ ဤနေရာ၌အသုံးပြုထားသော “မြွေ” ဟူသော ဟေဗြဲစကားလုံးမှာ တနင်ဖြစ်ပြီး၊ ယခင်ကအသုံးပြုခဲ့သော နာခရှ (အခန်း ၄:၃) နှင့် မတူညီသော်လည်း၊ မတူညီသောမျိုးစိတ်ကို ဆိုလိုသည်ဟု မဖြစ်နိုင်ပါ။ ထိုစကားလုံးနှစ်ခုသည် တူညီသောအဓိပ္ပာယ်ဖြင့် အသုံးပြုထားသည်ဟု ယူဆရသည်။

10. It became a serpent. The Hebrew word here used for “serpent,” tannin, is not the same as that used previously, nachash (ch. 4:3), but it is improbable that a different species is meant. The two words are no doubt used synonymously.

၁၁. ပညာရှိများ။ “ပညာရှိများ” သည် သိပ္ပံနှင့်စာရေးသားနည်းပညာတွင် ပညာတတ်သူများဖြစ်သည်။ “ဆရာဝန်များ” သည် မှော်အတတ်များကို ဖန်တီးနိုင်သည်ဟု ကြွေးကြော်သော စာလှုံ့ဆော်သူများဖြစ်သည်။ “မှော်ဆရာများ” ဟူသော စကားလုံးသည် “ဆရာဝန်များ” ဟု ဘာသာပြန်ထားသော ဟေဗြဲစကားလုံး၏ အီဂျစ်ဘာသာနှင့် ညီမျှသည်။ မှော်အတတ်သည် အီဂျစ်တွင် များစွာအာရုံစိုက်ပြီး လေ့လာခဲ့သည်မှာ ရှိရင်းစွဲမှော်စာသားများမှ သိသာသည်။ ၎င်းသည် လူများနှင့် တိရစ္ဆာန်များ၊ အထူးသဖြင့် တွားသွားသတ္တဝါများကို ထိန်းချုပ်နိုင်သည်ဟု ယူဆသော စာလှုံ့ဆော်မှုများစွာပါဝင်သည်။ ဤလူများသည် ၎င်းတို့၏မှော်အတတ်တွင် တကယ့်ရလဒ်များကို ရရှိခဲ့ရမည်မှာ နှစ်ပေါင်းများစွာ မြင့်မားသောလေးစားမှုရရှိထားခြင်းမှ ထင်ရှားသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏အံ့ဖွယ်များကို မကောင်းသောဝိညာဉ်များ၏တန်ခိုးဖြင့် အနည်းဆုံးပြသခဲ့ရမည်ဟု ယူဆရပြီး၊ များစွာသောအရာများသည် လှည့်စားမှုမျှသာဖြစ်သည် (PP ၂၆၄ ကိုကြည့်ပါ)။

11. The wise men. The “wise men” were educated in science and the art of writing. The “sorcerers” were charmers, who professed to be able to produce magic spells. The word translated “magicians” is the Egyptian equivalent of the Hebrew word translated “sorcerers.” Magic was the object of much attention and study in Egypt, as extant texts on magic show. It consisted to a large extent in charms that were thought to have power over and beasts, especially over reptiles. That these men must have experienced actual results in their practice of magic is obvious from the fact that they were held in such high esteem through the centuries. It must therefore be assumed that they performed at least some of their wonders by the power of evil spirits, though many were no doubt only trickery (see PP 264).

သူတို့လည်း။ မှော်ဆရာများ၏တောင်ဝှေးများသည် အာရုန်၏တောင်ဝှေးကဲ့သို့ မြွေများအဖြစ်သို့ တကယ်ပြောင်းလဲခြင်းမရှိခဲ့ပါ။ မှော်ဆရာများရော စာတန်ကိုယ်တိုင်ပါ အသက်ကို ဖန်တီးနိုင်ခြင်းမရှိပါ။ မကောင်းသောမှော်တန်ခိုးဖြင့် ၎င်းတို့၏တောင်ဝှေးများသည် မြွေများအဖြစ်သို့ ပုံပေါက်စေခဲ့သည် (PP ၂၆၄ ကိုကြည့်ပါ)။ အခန်း ၈:၁၈ တွင်ကဲ့သို့ ၎င်းတို့သည် လှုပ်ရှားမှုများကို ပြုလုပ်ခဲ့သော်လည်း တူညီသောရလဒ်များကို မရရှိခဲ့ပါ။

They also. The rods of the magicians did not actually become serpents, as did the rod of Aaron. Neither the magicians nor Satan himself could create life. Through the power of evil magic, their rods were made to appear to be serpents (see PP 264). As in ch. 8:18, they went through the motions, but did not achieve the same results.

၁၂. ၎င်းတို့၏တောင်ဝှေးများကို မျိုချလိုက်သည်။ အာရုန်၏မြွေသည် ၎င်း၏ပြိုင်ဘက်များကို လှည့်ပြီး မျိုချလိုက်ပြီး၊ ၎င်းတို့ထက် သိသာထင်ရှားသော သာလွန်မှုကို ပြသခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ဖါရောဘုရင်ရှေ့တွင် ပြသခဲ့သော ပထမဆုံးအံ့ဖွယ်လက္ခဏာတွင် ဟေဗြဲလူမျိုးများ၏ဘုရားသခင်၏ သာလွန်မှုကို ထင်ရှားစေခဲ့သည်။

12. Swallowed up their rods. Aaron’s serpent turned upon its rivals and devoured them, thus exhibiting marked superiority to them. Thus was the supremacy of the God of the Hebrews manifested in the very first miraculous sign performed in Pharaoh’s presence.

၁၃. ဖါရောဘုရင်၏နှလုံးကို ခိုင်မာစေခဲ့သည်။ စာသားအရ “ဖါရောဘုရင်၏နှလုံးသည် ခိုင်မာခဲ့သည်”။ KJV တွင် ဤရလဒ်ကို ဘုရားသခင်၏တိုက်ရိုက်လုပ်ဆောင်မှုအဖြစ် ဖော်ပြထားပုံရသည်။ အခန်းငယ် ၂၂ တွင် တူညီသော ဟေဗြဲစကားရပ်ကို “ဖါရောဘုရင်၏နှလုံးသည် ခိုင်မာခဲ့သည်” ဟု ဘာသာပြန်ထားပြီး၊ RSV တွင် အခန်းငယ် ၁၃ ၏ဘာသာပြန်လည်းဖြစ်သည်။ ဤအံ့ဖွယ်သည် သူ၏ခိုင်မာသောနှလုံးအပေါ် မည်သည့်ထင်မြင်ချက်မျှ မဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပါ။ သူမြင်နိုင်သမျှတွင် မောရှေနှင့်အာရုန်တို့သည် သူ၏မှော်ဆရာများလုပ်နိုင်သည်ထက် အနည်းငယ်သာလုပ်ဆောင်ခဲ့သည် (အခန်း ၄:၂၁ ကိုလည်းကြည့်ပါ)။

13. He hardened Pharaoh’s heart. Literally, “Pharaoh’s heart was hard.” The KJV here seems to attribute the result to a direct act of God. In v. 22 the identical Hebrew expression is translated, “Pharaoh’s heart was hardened,” as it is in the RSV rendition of v. 13. The miracle made no impression on his obdurate heart. So far as he could see, Moses and Aaron had done little more than his own magicians could do (see also on ch. 4:21).

ထာဝရဘုရားမိန့်တော်မူသည့်အတိုင်း။ ဘုရားသခင်သည် ဖါရောဘုရင်နှင့် ဤတွေ့ဆုံမှု၏ရလဒ်ကို မောရှေအား ကြိုတင်သတိပေးခဲ့သည်၊ သို့မှသာ ဖါရောဘုရင်၏သဘောထားကြောင့် မောရှေသည် စိတ်ပျက်မသွားစေရန်ဖြစ်သည်။ မောရှေသည် ဖြစ်ပေါ်လာမည့်အရာများကို အတိအကျ ကြိုသိထားခဲ့ပြီး၊ ဖါရောဘုရင်သည် မောရှေပြောပြသည်များမှလွဲ၍ ဘာမျှမသိခဲ့ပါ ဤအခြေအနေသည် မောရှေအား ဖါရောဘုရင်ထက် သိသာထင်ရှားသော အားသာချက်ကို ပေးခဲ့သည်။

As the Lord had said. God had forewarned Moses of the outcome of this interview with Pharaoh, lest Moses be disappointed by the king’s attitude. Whereas Moses knew in advance exactly what developments to expect, Pharaoh knew nothing except what Moses told him. This situation gave Moses a distinct advantage over Pharaoh.

၁၄. အခန်း ၄:၂၁ ကိုကြည့်ပါ။

14. See on ch. 4:21.

၁၅. ဖါရောဘုရင်ထံသို့ သွားပါ။ ဘုရားသခင်သည် မောရှေအား အီဂျစ်ပြည်အပေါ်သို့ ဘုရားသခင်၏တရားစီရင်မှုများစီးတစ်ခုကို ဖါရောဘုရင်ထံသို့ ကြေညာရန် နောက်ဆုံးညွှန်ကြားချက်များကို ဤနေရာ၌ ပေးခဲ့သည်။ သီဘီးစ်သည် ဆယ့်ရှစ်ဆက်မြောက်မင်းဆက်အောက်တွင် နိုင်ငံ၏မြို့တော်ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း၊ မောရှေသည် ဂေါရှင်ပြည်ရှိ ဒေလတာဒေသမှ ရာပေါင်းများစွာမိုင်အကွာတွင်ရှိသော ထိုနေရာ၌ ဤအံ့ဖွယ်များကို ပြသခဲ့သည်ဟု မဖြစ်နိုင်ပါ။ ဆာလံ ၇၈:၄၃ တွင် ဘေးဒဏ်များကို “ဇိုအန်မြေတွင်” ပြသခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ သမ္မာကျမ်းစာရှိ ဇိုအန်သည် ပိတိမ်မြို့ထက် ခုနစ်နှစ်နောက်ကျစွာ တည်ဆောက်ခဲ့သော အရှေ့ဒေလတာဒေသရှိ ရှေးဟောင်းတာနိစ်မြို့ဖြစ်သည် (တောလည်ရာ ၁၃:၂၂)၊ ထို့ကြောင့် ဘေးဒဏ်များကာလအတွင်း ဖါရောဘုရင်သည် တာနိစ်မြို့တွင် သို့မဟုတ် အနီးအနားတွင် ယာယီအိမ်တော်တွင် နေထိုင်ခဲ့ရမည်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံအတွင်း နေရာအမျိုးမျိုးတွင် တော်ဝင်နန်းတော်များရှိခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။

15. Get thee unto Pharaoh. God here imparts to Moses final instructions on announcing to Pharaoh the first of a series of divine judgments on the land of Egypt. Thebes was the capital of the country under Pharaohs of the Eighteenth Dynasty, but it is hardly conceivable that Moses performed these miracles there, hundreds of miles south of the Delta, where the land of Goshen was situated. Psalms 78:43 refers to the plagues as being wrought “in the field of Zoan.” Since the Biblical Zoan is the ancient Tanis, in the eastern Delta country, a city built seven years later than Hebron in Palestine (Num. 13:22), it must be that the king was in temporary residence at or near Tanis during the time of the plagues. It is known that there were royal palaces in various parts of the country.

သူသည် ထွက်သွားသည်။ ဤမှတ်ချက်နှင့် အခန်း ၈:၂၀ ၏မှတ်ချက်သည် ဖါရောဘုရင်သည် နံနက်တိုင်း မြစ်သို့သွားခဲ့သည်ဟု ညွှန်ပြသည်။ အီဂျစ်၏အစားအစာနှင့် သာယာဝပြောမှုသည် နိုင်းမြစ်ပေါ်တွင် မူတည်နေသောကြောင့် (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၄၁:၃၄ ကိုကြည့်ပါ)၊ ဘုရင်၏တာဝန်တစ်ခုမှာ နံနက်တိုင်း နိုင်းမြစ်ကမ်းတွင် ကိုးကွယ်ရန်ဖြစ်သည် (DA ၂၆၅ ကိုကြည့်ပါ)။

He goeth out. This remark and that of ch. 8:20 imply that the king went to the river every morning. Inasmuch as the food and prosperity of Egypt were dependent upon the Nile (see on Gen. 41:34), one of the duties of the king was to worship at its banks each morning (see DA 265).

The rod. See on v. 9.

၁၇. သင်သိရလိမ့်မည်။ ယခင်တစ်ကြိမ်လည်ပတ်စဉ်တွင် ဖာရိုဘုရင်က “ထာဝရဘုရားကို ငါမသိ” (၅:၂) ဟုကြေညာခဲ့သည်။ ယခု မောရှေသည် ဤမဆင်မခြင်ဘုရင်အား ဘုရားသခင်၏တန်ခိုးတော်ကို မကြာမီသိရှိရန် အခွင့်အရေးရလိမ့်မည်ဟု သတိပေးသည် (၉:၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။ မြေသြဇာနှင့် ကောင်းချီးမင်္ဂလာ၏ရင်းမြစ်ဖြစ်သော နိုင်းမြစ်နတ်သည် သေမင်း၏အေးဂျင့်ဖြစ်လာမည်။ အီဂျစ်လူမျိုးများအပေါ်သက်ရောက်သော ဘေးဒဏ်များသည် ဖာရိုဘုရင်နှင့် သူ၏လူများကို စစ်မှန်သောဘုရားသခင်ကို အသိအမှတ်ပြုစေရန်သာမက၊ ၎င်းတို့၏မဟုတ်မမှန်နတ်ဘုရားများ၏ တန်ခိုးနှင့် အကာအကွယ်အပေါ် ယုံကြည်မှုကိုလည်း ဖျက်ဆီးရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည် (၁၂:၁၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ဘေးဒဏ်ဆယ်ခုစီသည် နာကျင်စွာ လက်တွေ့ဖြစ်ပြီး၊ တစ်ချိန်တည်းတွင် မဟုတ်မမှန်ဘာသာတရားတစ်ခုခုကို ဆန့်ကျင်ရန် ဦးတည်ခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်၏ ကရုဏာတော်ဖြင့်၊ ဘေးဒဏ်တစ်ခုစီမှ ဖြစ်ပေါ်သော ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဆင်းရဲဒုက္ခသည် ဘုရင်နှင့် သူ၏အကြံပေးများကို ၎င်းတို့၏လမ်းစဉ်များကို ပြန်လည်သုံးသပ်စေပြီး၊ ရုပ်တုနတ်ဘုရားများကို ကိုးကွယ်ခြင်း၏မိုက်မဲမှုနှင့် ကောင်းကင်ဘုရားသခင်နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း၏ဉာဏ်ပညာကို သင်ယူစေရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။ ရှေးအီဂျစ်တွင် ဘုရင်နှင့် ယဇ်ပုဂ္ဂိုလ်များ၏ အကျိုးစီးပွားများသည် နီးကပ်စွာဆက်စပ်နေပြီး၊ ဘုရင်ကိုယ်တိုင်သည် ယဇ်ပုဂ္ဂိုလ်အဆင့်သို့ အမြဲဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ ဖာရိုဘုရင်နှင့် ယဇ်ပုဂ္ဂိုလ်များသည် ဘာသာရေးနှင့် နိုင်ငံရေး၏ တည်ငြိမ်မှုသည် အန္တရာယ်ရှိနေသည်ဟု မှန်ကန်စွာ ယူဆခဲ့ကြသည်။ လူထုနှင့် ဘုရင်၏အကြံပေးများသည်၊ ပို၍လက်တွေ့ကျသော ထည့်သွင်းစဉ်းစားမှုများမှ၊ ဘုရင်နှင့် ယဇ်ပုဂ္ဂိုလ်များထက် များစွာစောလျင်စွာ လက်အောက်ခံရန် အသင့်ရှိခဲ့သည် (၁၀:၇ ကိုကြည့်ပါ)။ ဆယ်ခုမြောက်ဘေးဒဏ်အပြီးတွင်သာ၊ ထို့ကြောင့် နောက်မျိုးဆက်ဘုရင်များနှင့် ယဇ်ပုဂ္ဂိုလ်များ သေဆုံးခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ယာယီအားဖြင့် လက်အောက်ခံရန် အသင့်ဖြစ်ခဲ့သည် (PP ၂၇၂, ၂၈၃)။ အီဂျစ်အပေါ်သက်ရောက်သော ဘေးဒဏ်များတွင်၊ မကြာမီမြေကြီးပေါ်သို့ ကျရောက်မည့် ပို၍ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းပြီး ကျယ်ပြန့်သော ဘုရားသခင်၏တရားစီရင်မှုများကို ကြိုတင်မြင်တွေ့ရသည် (GC ၂၆၉, ၆၂၇)။

17. Thou shalt know. At a previous visit Pharaoh had declared, “I know not the Lord” (ch. 5:2). Moses now warns the rash monarch that he will soon be given an opportunity to learn something of the power of God (see ch. 9:14). The Nile god, the source of fertility and blessing, was to become an agent of death.

The plagues visited upon the Egyptians were designed not only to bring Pharaoh and his people to a recognition of the true God but also to destroy confidence in the power and protection of their false gods (ch. 12:12). Each of the ten plagues was painfully literal, and yet at the same time was directed against some phase of false religion. In the merciful providence of God, physical suffering occasioned by each plague was to lead the king and his counselors to reconsider their ways, that they might learn the folly of serving idols and the wisdom of cooperating with the God of heaven. In ancient Egypt the interests of king and priest were closely related, the king himself always being initiated into the priestly caste. Pharaoh and the priests rightly surmised that the stability of both church and state was at stake. The people and the counselors of the king, from more practical considerations, were ready to submit long in advance of the king and the priests (ch. 10:7). It was only following the tenth plague, as a result of which the next generation of royalty and of the priesthood died, that the latter were, for the moment, ready to submit (PP 272, 283). In the plagues that fell upon Egypt we behold a preview of the more terrible and extensive judgments of God soon to fall upon the earth (GC 269, 627).

သွေးအဖြစ်ပြောင်းလဲခြင်း။ ဤစကားလုံးများသည် နိုင်းမြစ်ရေသည် သွေးအရောင်သာယူမည်ဟု မဆိုလိုပါ၊ အချို့မှတ်ချက်ပေးသူများက ဤကျမ်းပိုဒ်ကို အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုထားသကဲ့သို့၊ သို့သော် ၎င်းသည် အမှန်တကယ်သွေးအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသွားမည်ဖြစ်သည်။ ရေသည် သွေးကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာရန်အတွက် ခေတ်သစ်စမ်းသပ်မှုများ၊ မှန်ပြောင်းစစ်ဆေးမှုများနှင့် အခြားအရာများကို အောင်မြင်မည်လားဟု မေးမြန်းခြင်းသည် အဓိပ္ပာယ်မရှိပါ။ ရေသည် သွေးအဖြစ်ပေါ်ထွက်လာပြီး သွေးအဖြစ် ယူဆခံရသည်။ ၎င်းသည် အဘိစိန်းနီးယားမှ အနီရောင်မြေဆီဖြင့် အရောင်ပြောင်းထားသောရေမဟုတ်ပါ။ အချို့က “cryptogamic plants နှင့် infusoria” ၏ သိပ်သည်းမှုမြင့်မားမှုကို ဖြစ်နိုင်သောအကြောင်းအမျိုးမျိုးအဖြစ် အကြံပြုထားပြီး၊ ၎င်းသည် ငါးသန်းပေါင်းများစွာကို သေစေပြီး ကမ်းရိုးတန်း၊ ပင်လယ်အော်များနှင့် ရေအင်းများသို့ အနံ့ဆိုးနှင့် ယားယံစေသောဓာတ်ငွေ့များကို ယူဆောင်လာသည့် “အနီရောင်ဒီရေ” နှင့်ဆင်တူသည်။ ဤကျမ်းပိုဒ်ဘေးဒဏ်၏ သတ်မှတ်ချက်များအားလုံးကို ရေထဲတွင် ဤသို့ပြောင်းလဲထားသောရေဖြည့်ဆည်းနိုင်မလားဟု မေးခွန်းထုတ်နိုင်သည်။ အချိန်ကိုက်မှုကို လူသားများမထိန်းချုပ်နိုင်ပါ။

Turned to blood. These words do not imply that the Nile waters would merely take on the color of blood, as some commentators have interpreted this passage, but rather that they would to all intents and purposes, actually become blood. It is beside the point to ask whether the water would have passed the various modern tests, microscopic and others, by which blood is analyzed. The water appeared to be blood, and was taken to be blood. It was not merely water discolored by red soil from Abyssinia. Some have suggested as a possible cause a high concentration of “cryptogamic plants and infusoria,” something similar to the “red tide” of microscopic organisms that kills millions of fish and brings a stench and an irritating gas to shores, bays, and inlets. It can be questioned whether water thus altered could fill all the specifications of this Biblical plague. Certainly the timing could not be controlled by man.

၁၉. အီဂျစ်ရေများအပေါ်တွင်။ ရေအပြောင်းအလဲသည် “ချောင်းများ” သို့မဟုတ် နိုင်းမြစ်၏ မတူညီသောအကိုင်းအခက်များ၊ “မြစ်များ” သို့မဟုတ် နိုင်းတူးမြောင်းများ၊ “အိုင်များ” သို့မဟုတ် နိုင်းမှဖြစ်ပေါ်လာသော ကြီးမားသောရေကန်များ၊ နှင့် “ရေကျင်းများ” သို့မဟုတ် နှစ်စဉ်ရေလွှမ်းမိုးပြီးနောက် အသုံးပြုရန်သိုလှောင်ထားသော လူလုပ်ရေလှောင်ကန်များသို့ သက်ရောက်သည်။ ဤဝေါဟာရလေးခုသည် အီဂျစ်နိုင်ငံအကြောင်း တိကျသောအသိပညာကို ပြသသည်။ အာရုန်သည် နိုင်းမြစ်တစ်နေရာတည်းတွင်သာ သူ၏လက်ကို ဆန့်ထုတ်ရမည်ဖြစ်သော်လည်း၊ အပြောင်းအလဲသည် အီဂျစ်တစ်ခုလုံးကို ထိခိုက်စေမည်ဖြစ်သည်။

19. Upon the waters of Egypt. The change in the water extended to “the streams,” or different arms of the Nile, “the rivers,” or Nile canals, “the ponds,” or large standing lakes formed by the Nile, and all “the pools,” or artificial reservoirs where water was stored for use after the annual inundation. These four terms show an accurate knowledge of Egypt. Though Aaron was to stretch his arm over the Nile at but one place, the change would affect all Egypt.

သစ်သားအိုးများထဲတွင်။ အိုးများသို့မဟုတ် အခြားသိုလှောင်ရာများထဲတွင် ရေကို အံ့ဖွယ်ဖြစ်မဖြစ်မတိုင်မီ သို့မဟုတ် အပြီးတွင် ထုတ်ယူခဲ့သလားဟု မဖော်ပြထားပါ။

In vessels of wood. It is not stated whether water in jars or other containers was drawn before or after the miracle.

၂၂. အီဂျစ်၏မှော်ဆရာများသည် ဤသို့ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ မောရှေ၏ယခင်လည်ပတ်မှုအတွင်း မှော်ဆရာများကို ထပ်မံတိုင်ပင်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ရေအချို့ကို သွေးအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲပုံပေါ်စေခြင်းဖြင့် စစ်မှန်သောအံ့ဖွယ်တစ်ခုကို ထပ်မံအတုခိုးခဲ့သည်။ မှော်ဆရာများအသုံးပြုသောရေသည် မည်သည့်နေရာမှလာသည်ကို မေးခွန်းကို ၂၄ ကျမ်းပိုဒ်တွင် ဖြေရှင်းထားပြီး၊ ၎င်းသည် အသစ်တူးထားသောရေတွင်းများမှ သောက်ရေသင့်လျော်သောရေကို ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်ဟု ဆိုလိုသည်။ “ဤသို့ပြုလုပ်ခဲ့သည်” ဟူသော မရေရာသောဖော်ပြချက်တွင် မှော်ဆရာများသည် ရေကို သွေးအဖြစ်သို့ အမှန်တကယ်ပြောင်းလဲခဲ့သည်ဟု မလိုအပ်ပါ။ ၎င်းတို့သည် မောရှေနှင့် အာရုန်ပြုလုပ်ခဲ့သောအရာကို ၎င်းတို့လည်း ပြုလုပ်နိုင်သည်ဟု ဖာရိုဘုရင်ကို ယုံကြည်စေရန်သာ လိုအပ်သည်။ ၎င်းတို့၏ဟန်ဆောင်အံ့ဖွယ်ကို ဝေဖန်စစ်ဆေးမှုမပြုခဲ့ပါ၊ ထို့ကြောင့် ၎င်းသည် လှည့်စားမှုဖြစ်သော်လည်း စစ်မှန်သည်ဟု ယူဆခံရသည်။ ၎င်းတို့တွင် ၎င်းတို့ပိုင်ဆိုင်သည်ဟုဆိုသော တန်ခိုးရှိခဲ့လျှင် နိုင်းမြစ်၏သွေးရေကို ပုံမှန်ရေအဖြစ်သို့ ပြန်လည်ပြောင်းလဲနိုင်သင့်သည်။ ဘုရင်သည် အတုအယောင်အံ့ဖွယ်ဖြင့် ကျေနပ်ခဲ့ခြင်းသည် သူ၏မာကျောသောနှလုံးကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော မိုက်မဲမှုကို ပြသသည်။ သူယုံကြည်လိုသောအရာကို ယုံကြည်ခဲ့သည်။

22. The magicians of Egypt did so. Just as during Moses’ previous visit, the magicians were again consulted. Once more they counterfeited a genuine miracle by seeming to transform a certain quantity of water into blood. The question as to where the water the magicians used came from is answered in v. 24, which implies that newly dug wells furnished satisfactory drinking water. That the magicians actually turned the water into blood is not necessarily implied in the vague expression “did so.” They needed only to convince Pharaoh that they were able to do what Moses and Aaron had done. No critical examination was given their pretended miracle, which, in spite of being a trick, consequently passed as genuine. Had these men possessed the power they claimed to have they should have been able to turn the bloody water of the Nile back into normal water. That the king was satisfied with an imitation miracle shows stupidity, in his case probably the result of his hardened heart. He believed what he wanted to believe.

၂၃. ဖာရိုဘုရင်လှည့်ပြန်သွားသည်။ မောရှေနှင့် အာရုန်သည် ၎င်းတို့၏မှော်ဆရာများထက် အနည်းငယ်သာလွန်သော တန်ခိုးများရှိသည့် မှော်ဆရာများသာဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်လာသောအခါ၊ ဖာရိုဘုရင်သည် ဘုရားသခင်၏တမန်များကို ထုတ်ပယ်ပြီး သူ၏နန်းတော်သို့ ပြန်လည်သွားခဲ့သည်။ သူ၏နိုင်ငံ၏အသက်ရှင်ရေးထောက်ပံ့မှုဖြစ်သော ရေပေးဝေမှု ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည့် ဆင်းရဲဒုက္ခများသည် သူ၏မာကျောသောစိတ်အပေါ် အနည်းငယ်သာ ထိခိုက်မှုရှိခဲ့သည်။

23. Pharaoh turned. Convinced that Moses and Aaron were merely magicians possessing powers slightly superior to those of his own magicians, Pharaoh dismissed God’s messengers and returned to his palace. The sufferings of his country, deprived of its life-giving supply of water, made little impression upon his hardened soul.

၂၄. အီဂျစ်လူများတူးဖော်ခဲ့သည်။ အီဂျစ်လူများသည် အရေးပေါ်အခြေအနေအတွင်း ၎င်းတို့၏လိုအပ်ချက်များကို ဖြည့်ဆည်းရန် ရေတွင်းများကို တူးဖော်ခဲ့ပြီး များစွာဆင်းရဲခံစားခဲ့ရသည်။ အီဂျစ်မြေဆီလွှာ၏ နိုက်ထရပ်စ်ဂုဏ်သတ္တိကြောင့်၊ ရေတွင်းရေသည် ခါးသက်ပြီး ဆားငန်အရသာရှိသည်။ သို့သော်၊ ၎င်းသည် ဘေးဒဏ်၏ကာလအတွင်း (၂၅ ကျမ်းပိုဒ်) သောက်သုံးခြင်းနှင့် ချက်ပြုတ်ခြင်းအတွက် လုံလောက်ခဲ့သည်။ ဟေဗြဲလူမျိုးများ၏ရေထောက်ပံ့မှုသည် ထိခိုက်မှုမရှိခဲ့ပေ၊ အကြောင်းမှာ ရေတူးဖော်ခြင်းကို အီဂျစ်လူများသာဖော်ပြထားသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ဤကျမ်းပိုဒ်တွင် ထိုသို့သောကွဲပြားမှုကို မဖော်ပြထားသော်လည်း၊ ၎င်းကို ဆိုလိုသည်ဟု ထင်ရသည်။ နောက်ပိုင်းဘေးဒဏ်များတွင်၊ မောရှေသည် ထိုသို့သောကွဲပြားမှုကို တိကျစွာဖော်ပြထားသည် (၈:၂၂; ၉:၄ စသည်တို့ကိုကြည့်ပါ)။

24. The Egyptians digged. Suffering greatly, the Egyptians dug wells to satisfy their needs during the emergency. Owing to the nitrous quality of the soil of Egypt, well water has a bitter and brackish taste. It sufficed, however, for drinking and cooking purposes for the duration of the plague (v. 25). The water supply of the Hebrews may not have been affected, inasmuch as only the Egyptians are mentioned as digging for water. Such a distinction is not stated here, but seems to be implied. In later plagues, Moses specifically notes such a distinction (see chs. 8:22; 9:4; etc.).

၂၅. ခုနစ်ရက်။ ဤအချိန်မှတ်တမ်းကို ပထမဘေးဒဏ်နှင့် ဒုတိယဘေးဒဏ်ကြား ကာလကို သတ်မှတ်သည်ဟု ယူဆခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းသည် ပထမဘေးဒဏ်၏ကာလကို မှတ်သားထားသည်ဟု ယူဆရန် ပို၍သဘာဝကျသည် (PP ၂၆၅ ကိုကြည့်ပါ)။ ဘေးဒဏ်တစ်ခုနှင့်တစ်ခုကြား အချိန်ကာလများကို မဖော်ပြထားပါ။ ဘေးဒဏ်များသည် လပေါင်းများစွာကာလအတွင်း ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်မှာ ထင်ရှားသည်။ ဘေးဒဏ်များ၏သဘောသဘာဝနှင့် မောရှေမှတ်တမ်းတင်ထားသော အချိန်ကာလများသည်၊ နွေရာသီနှောင်းပိုင်းမှ နွေဦးအစောပိုင်းအထိ ဖြစ်နိုင်သောကာလကို ညွှန်ပြသည်။

25. Seven days. This time note has been regarded as fixing the interval between the first plague and the second, but it is more natural to regard it as marking the duration of the first plague (see PP 265). The intervals of time between one plague and the next are not given. It is evident that the plagues continued over a period of several months. The nature of the various plagues, and the time intervals noted by Moses, indicate a period of time lasting, possibly, from the late summer to early spring.

အယ်လင်ဂျီ။ ဝှိုက်၏မှတ်ချက်များ

၁-၂၅ PP ၂၆၃-၂၆၅, ၃၃၄

၂-၄ PP ၂၆၃

၅ PK ၃၆၉

၁၀ SR ၁၁၆; 1T ၂၆၄

၁၀-၁၂ PP ၂၆၃

၁၂ 1T ၂၉၂; 5T ၆၉၆

၁၃ 1T ၂၆၅

၁၄ 5T ၂၇၄

၁၅-၁၇ PP ၂၆၅

၁၆ 6T ၉

၁၉, ၂၀ SR ၁၁၆

၂၀-၂၅ PP ၂၆၅

ellen g. white comments

1-25 PP 263-265, 334

2-4 PP 263

5 PK 369

10 SR 116; 1T 264

10-12 PP 263

12 1T 292; 5T 696

13 1T 265

14 5T 274

15-17 PP 265

16 6T 9

19, 20 SR 116

20-25 PP 265

အခန်းကြီး - ၈

အခန်း ၈

chapter 8

၁ ဖားများကို စေလွှတ်သည်။ ၈ ဖာရိုသည် မောရှေထံသို့ အသနားခံသည်။ ၁၂ မောရှေသည် ဆုတောင်းခြင်းဖြင့် ၎င်းတို့ကို ဖယ်ရှားပေးသည်။ ၁၆ ဖုန်မှုန့်သည် သန်းပိုးများအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသည်၊ ၎င်းကို မှော်ဆရာများမလုပ်နိုင်ခဲ့။ ၂၀ ယင်ကောင်အုပ်များ။ ၂၅ ဖာရိုသည် လူများကို သွားခွင့်ပြုရန် သဘောတူလာသည်။ ၃၂ သို့သော် စိတ်မာကြောသည်။

1 Frogs are sent. 8 Pharaoh sueth to Moses, 12 and Moses by prayer removeth them away. 16 The dust is turned into lice, which the magicians could not do. 20 The swarms of flies. 25 Pharaoh inclineth to let the people go, 32 but yet is hardened.

၁. ဖာရိုဘုရင်ထံသို့သွား။ မသေချာသောကာလတစ်ခုပြီးနောက်၊ မောရှေသည် ဒုတိယဘေးဒဏ်ကို ကြေညာရန် အမိန့်ရခဲ့သည်။ ပထမဘေးဒဏ်ကဲ့သို့ပင်၊ ဤတစ်ခုကိုလည်း သဘာဝတရားနှင့် တိုက်ဆိုင်မှုအဖြစ် မယူဆစေရန် ကြိုတင်ကြေညာခဲ့သည်။

1. Go unto Pharaoh. After an indeterminate interval Moses was ordered to announce the second plague. Like the first plague, this one was announced in advance, lest it should be taken as a natural and coincidental occurrence.

၂. ဖားများ။ ဖားများသည် အီဂျစ်လူများအတွက် သန့်ရှင်းသောတိရစ္ဆာန်များဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့၏နတ်ဘုရားတစ်ပါးဖြစ်သော ဟီကာသည် ဖားခေါင်းပုံစံရှိသော နတ်ဘုရားမဖြစ်ပြီး ဖန်တီးမှုတန်ခိုးရှိသည်ဟု ယူဆခံရသည်။ ဤဘေးဒဏ်၏အဓိကရည်ရွယ်ချက်သည် ဣသရေလလူမျိုးကို ဖိနှိပ်သူများကို အပြစ်ပေးရန်ဖြစ်သော်လည်း၊ ၎င်းသည် ၎င်းတို့၏မဟုတ်မမှန်နတ်ဘုရားများအပေါ် အထင်အမြင်သေးစေရန်လည်း ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။ ဖားများ၏များပြားလာမှုသည် ဟီကာနတ်ဘုရားမကို သာမန်မဟုတ်ဘဲ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်ပုံပေါက်စေသည်။ ဤတွင် သူမသည် ၎င်းကို အလွန်ဆက်ကပ်အပ်နှံသူများဟု ကြွေးကြော်သူများကို ဒုက္ခပေးနေသည်။ ၎င်းတို့၏ဘာသာရေးအယူသည်းမှုများသည် အီဂျစ်လူများကို ၎င်းတို့ယခုမုန်းတီးလှောင်ပြောင်သော သတ္တဝါများကို လေးစားရန် တာဝန်ပေးခဲ့ပြီး၊ သို့မဟုတ်ပါက ၎င်းတို့ကို ဖျက်ဆီးလိုက်မည်ဖြစ်သည်။

2. Frogs. Frogs were sacred animals to the Egyptians. One of their deities, Heqa, was a frog-headed goddess thought to possess creative power. Though the chief purpose of this plague was to punish the oppressors of Israel, it was also designed to cast contempt upon their many heathen gods. The great multiplication of frogs made the goddess Heqa appear not only ridiculous but even vicious. Here she was, tormenting the very people who professed to be her most ardent devotees. Their religious superstitions obliged the Egyptians to respect the creatures they now loathed and hated and would otherwise have destroyed.

၃. မြစ်သည် ဖားများကိုထုတ်ပေးလိမ့်မည်။ ဤဘေးဒဏ်၏ ပြင်းထန်မှုကို ကျွန်ုပ်တို့အတွက် နားလည်ရန်ခက်ခဲသည်။ တစ်နိုင်ငံလုံးကို ဤရွံရှာဖွယ်သတ္တဝါများဖြင့် ပြည့်နှက်နေပြီး၊ လမ်းများပေါ်တွင် ၎င်းတို့ကို မနင်းဘဲ မလျှောက်နိုင်ခြင်း၊ ၎င်းတို့သည် တံခါးဝတွင်သာမက အိမ်တွင်းသို့ ဝင်ရောက်နေထိုင်ခြင်း၊ အိပ်ခန်းထဲတွင် အိပ်ရာပေါ်တွင်ပင် ရှိနေခြင်း၊ ၎င်းတို့၏ဝမ်းနည်းဖွယ်အသံကို အနားယူချိန်မရှိ နားထောင်ရခြင်း၊ လှည့်လည်ကြည့်ရှုရာတွင် ၎င်းတို့၏ရွံရှာဖွယ်ပုံစံများကိုသာ မြင်တွေ့ရခြင်း၊ ၎င်းတို့နှင့် အဆက်မပြတ်ထိတွေ့နေရပြီး ၎င်းတို့၏အေးစက်ပြီး စိုစွတ်သောအရေပြားကို ခံစားရခြင်းသည် လူတစ်ဦး၏စိတ်ကျန်းမာမှုကို စမ်းသပ်ရန် လုံလောက်ပေလိမ့်မည်။

3. The river shall bring forth. It is difficult for us to realize the severity of this plague. For the whole country to be filled with these disgusting creatures, to be unable to walk in the streets without treading on them, to find them not only occupying one’s doorstep but in possession of one’s house, in one’s bedchamber and upon one’s bed, to listen without respite to their dismal croak, to see nothing but their loathsome forms on every side, to be in perpetual contact with them and feel the repulsiveness of their cold and clammy skin, would be perhaps enough to try one’s sanity.

၇. ဘေးဒဏ်များကာလအတွင်း ဖာရိုဘုရင်၏ ဆက်လက်ကိုးကွယ်မှု—အီဂျစ်ပြည်တွင် ဘေးဒဏ်များဖြစ်ပေါ်နေစဉ် ဖာရိုဘုရင်သည် မြစ်ကို သူ၏ သမ္မာကျမ်းစာမဟုတ်သော ကိုးကွယ်မှုကို ပုံမှန်ဆက်လက်ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး၊ နံနက်တိုင်း မြစ်ကို သွားရောက်ကာ၊ မြစ်ကမ်းပေါ်တွင် ရပ်နေရင်း ရေကို ချီးမွမ်းကာ ကျေးဇူးတင်စကားပြောဆိုခဲ့သည်။ သူသည် ရေမှ ပေးအပ်သော ကြီးမားသော အကျိုးကျေးဇူးများကို ပြန်လည်ဖော်ပြပြီး၊ ရေသည် ၎င်းတို့၏ မြေယာများကို ရေသွင်းပေးကာ၊ ၎င်းတို့၏ စားပွဲများအတွက် အစာရေစာ ထောက်ပံ့ပေးသောကြောင့် ၎င်းတို့၏ ရှင်သန်မှုအတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်ကြောင်း ရေအား ပြောဆိုခဲ့သည် (၄အက်စ်ဂျီ ၅၄၊ ၅၅)။

7. Pharaoh Continued Devotions During Plagues.—During the plagues on Egypt Pharaoh was punctual in his superstitious devotion to the river, and visited it every morning, and as he stood upon its banks he offered praise and thanksgiving to the water, recounting the great good it accomplished, and telling the water of its great power; that without it they could not exist; for their lands were watered by it, and it supplied meat for their tables (4SG 54, 55).

၈. ဖာရိုဘုရင်သည် မောရှေနှင့် အာရုန်ကို ခေါ်ယူခဲ့သည်။ အီဂျစ်မှော်ဆရာများသည် ဤဘေးဒဏ်အသစ်ကို အတုခိုးနိုင်ခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းကို ဖယ်ရှားနိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ပါ။ ၎င်းကို တိကျစွာမဖော်ပြထားသော်လည်း၊ ဖာရိုဘုရင်သည် မောရှေနှင့် အာရုန်ကို သူမသိဟန်ဆောင်ထားသော ထာဝရဘုရားထံ ဆုတောင်းပေးရန် ခေါ်ယူခဲ့ရသည့်အချက်မှ ထင်ရှားသည်။ ထို့ကြောင့် ပထမဘေးဒဏ်ကို ဘုရားသခင်ဖယ်ရှားရန် ရွေးချယ်သည်အထိ ခေါင်းမာစွာ ခံရပ်ခဲ့သော ဖာရိုဘုရင်သည် ၎င်း၏နတ်ဘုရားများ၏ အားနည်းမှုကို ဝန်ခံရပြီး၊ ဟေဗြဲလူမျိုးများ၏ဘုရားသခင်ထံမှ အကူအညီတောင်းခံရန် အတင်းအကျပ်ဖြစ်ခဲ့သည်။

8. Pharaoh called for Moses and Aaron. Though able to imitate the new plague, the Egyptian magicians were unable to remove it. This is not expressly stated, but is evident from the fact that Pharaoh was obliged to send for Moses and Aaron to intercede with the Lord, whom he had pretended not to know. Thus the obdurate king, who had stubbornly endured the first plague till God chose to remove it, was forced to acknowledge the impotence of his own gods and to call upon the God of the Hebrews for help.

၉. ငါ့အပေါ်ဂုဏ်ပြုခြင်း။ ဤသည်မှာ “ငါ့အား လက်အောက်ခံခြင်း၏ဂုဏ်ကို ရယူပါ” သို့မဟုတ် RSV တွင်ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း “ငါ့ကို အမိန့်ပေးရန် ကျေးဇူးပြုပါ” ဟူသော ယဉ်ကျေးမှုဖော်ပြချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဖားများဖယ်ရှားရန် အချိန်သတ်မှတ်ရန် ဖာရိုဘုရင်ကို ခေါ်ဆိုခြင်းဖြင့်၊ မောရှေသည် ဘုရားသခင်၏ မယှဉ်နိုင်သောတန်ခိုးကို သက်သေပြရန် နောက်ထပ်အခွင့်အရေးတစ်ခုပေးခဲ့သည်။

9. Glory over me. This is an expression of courtesy which means “have the honor of my submission,” or as in the RSV, “be pleased to command me.” By calling upon Pharaoh to appoint the time for the removal of the frogs Moses gave him another opportunity to witness the undeniable power of God.

၁၂. မောရှေသည် ထာဝရဘုရားထံ အော်ဟစ်ဆုတောင်းခဲ့သည်.။ ဤအချိန်အထိ မောရှေသည် ဘုရားသခင်၏တိုက်ရိုက်ညွှန်ကြားချက်များအတိုင်းသာ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ သို့သော် ယခု၊ သူသည် ဘေးဒဏ်ဖယ်ရှားရန် တိကျသောအချိန်ကို သတ်မှတ်ရန် စွန့်စားခဲ့ပြီး၊ ထိုသို့သောတိကျသောအမိန့်မရှိဘဲ ပုံပေါ်သည်။ ထို့ကြောင့်၊ သူ၏အဆိုပြုချက်သည် ဘုရားသခင်၏အတည်ပြုမှုရရှိရန် စိတ်အားထက်သန်စွာ ဆုတောင်းခဲ့သည်။ ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် မောရှေသည် ဆုတောင်းခြင်း၏အကန့်အသတ်မရှိသောတန်ခိုးကို သိရှိသူတစ်ဦး၏အခန်းကဏ္ဍတွင် ပေါ်ထွက်လာပြီး၊ နောက်ဆက်တွဲခက်ခဲသောနှစ်များအတွင်း ခေါင်းဆောင်မှုတွင် မကြာခဏအောင်မြင်စွာ အသုံးပြုခဲ့သည် (ထွက် ၃၂:၃၁, ၃၂; တောလည်ရာ ၁၂:၁၃ ကိုကြည့်ပါ)။

12. Moses cried unto the Lord. Up to this point Moses had acted only in response to direct instructions from God. Now, however, he had ventured to fix a definite time for the removal of the plague, seemingly without any such specific command. Appropriately, he resorted to earnest prayer that his proposal might meet with divine approval. For the first time Moses appears in the role of one who knew the unlimited power of prayer, to which he resorted often and successfully during the following difficult years of leadership (see Ex. 32:31, 32; Num. 12:13).

၁၅. ဖာရိုဘုရင်မြင်သောအခါ။ အနားယူချိန်ပေးလိုက်သည်နှင့်၊ ဖာရိုဘုရင်၏ပုန်ကန်သောစိတ်သည် ထပ်မံအုပ်စိုးလာသည်။ မကြာသေးမီကအန္တရာယ်ကို ကျော်လွှားပြီးသည်ဟု ယုံကြည်ပြီး၊ နောက်ထပ်ဘေးဒဏ်များ မမျှော်လင့်ရန်လိုအပ်သည်ဟု ပေါ့ပေါ့ပါးပါးထင်မြင်ကာ၊ သူ၏စကားကို ဖျက်ခဲ့သည်။ သူသည် “ဘုရားသခင်၏ကျေးဇူးတော်၊ သည်းခံခြင်းနှင့် ကရုဏာတော်” ကို မထီမဲ့မြင်ပြုရန် စိတ်ပိုင်းဖြတ်ထားပြီး၊ “ဘုရားသခင်၏ကျေးဇူးတော်သည် သူ့ကို နောင်တရရန် ဦးဆောင်ရန်” ရည်ရွယ်သည်ကို မသိခဲ့ပါ။ သူ၏ “မာကျောသောနှလုံးနှင့် နောင်တမရှိသောစိတ်ဖြင့်” သူသည် “ဘုရားသခင်၏တရားစီရင်မှုနှင့် ဖြောင့်မတ်သောတရားစီရင်မှု၏ထုတ်ဖော်မှုနေ့တွင် ဒေါသထွက်မှု” ကို မိမိအတွက် သိုလှောင်ထားခဲ့သည် (ရောမ ၂:၄, ၅)။

15. When Pharaoh saw. As soon as respite was given, Pharaoh’s rebellious spirit again gained the upper hand. Believing the recent danger past and no doubt speculating lightheartedly that further visitations need not be expected, he broke his word. He was set on despising “the riches of his goodness and forbearance and longsuffering; not knowing that the goodness of God” was intended to lead him “to repentance.” By the “hardness” of his “impenitent heart” he was treasuring up unto himself “wrath against the day of wrath and revelation of the righteous judgment of God” (Rom. 2:4, 5).

ထာဝရဘုရားမိန့်တော်မူသည့်အတိုင်း။ ၃:၁၉; ၄:၂၁; ၇:၄ ကိုကြည့်ပါ။

As the Lord had said. See on ch. 3:19; cf. chs. 4:21; 7:4

၁၆. ကြံ့များ။ Kinnam သည် အီဂျစ်ဘာသာစကားမှ chenemeś “ခြင်များ” သို့မဟုတ် “ခြင်ကောင်များ” မှ ဆင်းသက်လာဖွယ်ရှိသည်။ “ကြံ့” ဟူသောဘာသာပြန်သည် ဂျူးသမိုင်းပညာရှင် ဂျိုးဇီဖပ်စ်နှင့် တမ်မူဒစ်စာရေးဆရာများ၏အမြင်ကို လိုက်နာသော်လည်း၊ ဘာသာစကားအရ အခြေအမြစ်မရှိပါ။ အီဂျစ်ခြင်များသည် မျက်စိဖြင့် အနည်းငယ်သာမြင်နိုင်လောက်အောင် သေးငယ်ပြီး၊ ဖီလိုနှင့် အိုရီဂျင်တို့၏အဆိုအရ အရေပြားကို အလွန်နာကျင်စွာ ယားယံစေသည့် အကိုက်ရှိသည်။

16. Lice. Kinnam, probably derived from the Egyptian chenemeś, “gnats” or “mosquitoes.” The rendering “lice” follows the opinion of the Jewish historian Josephus and Talmudic writers, but has no linguistic basis. The Egyptian gnats were so small as to be barely visible to the eye but had a sting which, according to Philo and Origen, caused a most painful irritation of the skin.

၁၈. ၎င်းတို့မတတ်နိုင်ခဲ့။ မှော်ဆရာများသည် မောရှေနှင့် အာရုန်နှင့် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းမရှိဟု သိရှိပြီး၊ ၎င်းတို့၏ဆန္ဒအလျောက် မမျှတသောပြိုင်ပွဲကို စွန့်လွှတ်ခဲ့သည်ဟု မှတ်ချက်ပေးသူများစွာက အကြံပြုထားသည်။ ကျမ်းပိုဒ်သည် ထိုသို့သောရှင်းပြချက်ကို အာမခံပေးရန် ခက်ခဲသည်၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့သည် ဟေဗြဲလူမျိုးများ၏ဘုရားသခင်၏တမန်များပြုလုပ်ခဲ့သောအရာကို ကြိုးစားခဲ့သော်လည်း ခြင်များကို မထုတ်လုပ်နိုင်ခဲ့ဟု ဖော်ပြထားသည်။ ဘုရားသခင်သည် ၎င်းတို့၏ဆန့်ကျင်မှုလုပ်ငန်းကို အချို့အထိ ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ရန် ခွင့်ပြုခဲ့ပြီး၊ ထို့နောက် ၎င်းတို့၏အတုခိုးမှုအောင်မြင်ပုံပေါ်မှုကို ထပ်မံတားဆီးခြင်းဖြင့် ရပ်တန့်စေခဲ့သည်။

18. They could not. Many commentators suggest that the magicians gave up the unequal contest by their own choice, realizing that they were unable to compete with Moses and Aaron. The text hardly warrants such an explanation, since the statement is made that they attempted to do what the messengers of the Hebrews’ God had done, but without producing any gnats. God permitted them to carry forward their work of opposition to a certain point, and then called a halt by preventing further apparently successful imitation of His own miraculous power.

၁၉. ဤသည်မှာ လက်ညှိုးဖြစ်သည်။ မှော်ဆရာများသည် ၎င်းတို့၏အားနည်းမှုကို အချို့ခေတ်သစ်မှတ်ချက်ပေးသူများထက် ပိုမိုအသိအမှတ်ပြုခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ယခင်ဘေးဒဏ်နှစ်ခုကို အတုခိုးခဲ့သလိုပင်၊ ဤတတိယဘေးဒဏ်ကို ဆန္ဒရှိခဲ့လျှင် အလွယ်တကူအတုခိုးနိုင်သည်ဟု ထင်ကြသည်။ ဤဘေးဒဏ်ကို ၎င်းတို့မယှဉ်နိုင်သော တန်ခိုးရှိသူတစ်ဦး၏တန်ခိုးဟု သတ်မှတ်ခြင်းဖြင့်၊ မှော်ဆရာများသည် မောရှေနှင့် အာရုန်နှင့် မရည်ရွယ်ဘဲ ပူးပေါင်းလိုက်သည်။ ခရစ်တော်၏ဖာရိရှဲများနှင့် နတ်ဆိုးစွဲသူများကပင် သူ၏သဘာဝလွန်တန်ခိုးကို မကြာခဏသက်သေပြခဲ့သည် (ယောဟန် ၁၁:၄၇, ၄၈; လုကာ ၈:၂၈)။ သဘာဝအလျောက် ၎င်းတို့ကို ဆန့်ကျင်ရန် ဦးဆောင်သူများထံမှ အမှန်တရားကို မရည်ရွယ်ဘဲ မကြာခဏထုတ်ယူခံရသည်။

19. This is the finger. The magicians recognized their own impotence more than do many modern commentators, who think that the magicians could have imitated the third plague just as easily as they did the previous two, had they wished to do so. In attributing this plague to the power of One whose works they could not match, the magicians unintentionally joined forces with Moses and Aaron. How often Christ’s opponents among the Pharisees and even the demon-possessed testified to His supernatural power (John 11:47, 48; Luke 8:28). How often truth is unwittingly drawn from those whose natural inclinations lead them to oppose it!

ဖာရိုဘုရင်၏နှလုံးသည် မာကျောခဲ့သည်။ မှော်ဆရာများသည် ဘုရားသခင်ကို ဆန့်ကျင်ရန် ထပ်မံကြိုးစားမှု၏ အချည်းနှီးမှုကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့သော်လည်း၊ ဖာရိုဘုရင်သည် ဆက်လက်ခုခံခဲ့သည်။ မာနသည် သူ့ကို ရှုံးနိမ့်မှုကို အသိအမှတ်ပြုရန် တားဆီးခဲ့သည်။ သူ၏နှလုံးသည် မာကျောနေခဲ့သည် (ထွက် ၄:၂၁ ကိုကြည့်ပါ)။

Pharaoh’s heart was hardened. The magicians recognized the futility of further attempts to oppose God, but Pharaoh held out. Pride prevented him from acknowledging defeat. His heart was adamant (see on Ex. 4:21).

၂၀. ဖာရိုဘုရင်ရှေ့တွင်ရပ်နေ။ ပထမဘေးဒဏ်ကိုးခုသည် ဘေးဒဏ်သုံးခုစီဖြင့် သုံးဖွဲ့အဖြစ် သဘာဝအလျောက်ခွဲထားပြီး၊ ပထမနှစ်ခုသည် သတိပေးချက်ဖြင့် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားပြီး၊ တတိယခုသည် သတိပေးချက်မရှိခဲ့ပါ။ အခြားရှုထောင့်များတွင် အထူးသဖြင့် အစီအစဉ်တစ်ခုမထင်ရှားပါ၊ သို့သော် နောက်ထပ်ဘေးဒဏ်တစ်ခုစီသည် ယခင်ဘေးဒဏ်ထက် ယေဘုယျအားဖြင့် ပြင်းထန်မှု သို့မဟုတ် စိတ်အနှောက်အယှက်ဖြစ်စေမှုတွင် သာလွန်သည်။

20. Stand before Pharaoh. The first nine plagues fall logically into three groups of three plagues each, of which the first two were preceded by a warning and the third was not. In other respects no particular order is apparent, except that each succeeding plague surpassed, in general, the severity or offensiveness of the preceding one.

၂၁. ယင်ကောင်များ။ ‘arob သည် မသေချာသောအဓိပ္ပာယ်ရှိသောစကားလုံးဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် အာရှုရိယန်ဘာသာစကား urubatu “ရောနှောထားသော၊ အန္တရာယ်ရှိသော အင်းဆက်များ” နှင့် ဆက်စပ်နိုင်သည်။ အီဂျစ်တွင်နေထိုင်ခဲ့သော LXX ၏ဘာသာပြန်သူများက ၎င်းကို ခွေးယင်ဟု ယူဆခဲ့သည်။ ဤကြီးမားပြီး အဆိပ်ရှိသောအင်းဆက်သည် ရှေးခေတ်နှင့် ခေတ်သစ်စာရေးဆရာများက ပြင်းထန်သောဒုက္ခအဖြစ် ဖော်ပြထားပြီး၊ ၎င်းသည် ဒေါသထွက်လာသောအခါ လူ့ခန္ဓာကိုယ်တွင် အထူးသဖြင့် မျက်ခွံအစွန်းများတွင် ကပ်ငြိလေ့ရှိသည်။ ဤအချက်သည် အီဂျစ်တွင် မျက်စိရောဂါများ မကြာခဏတွေ့ရှိရသည့်အကြောင်းကို တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းရှင်းပြသည် (၂၄ ကျမ်းပိုဒ်ကိုလည်းကြည့်ပါ)။

21. Flies. From ‘arob, a word of uncertain meaning. It may be related to the Assyrian urubatu, “mixed, noxious insects.” The translators of the LXX, who themselves lived in Egypt, took it to be the dog fly. This large and venomous insect is described by ancient and modern writers as a severe scourge, for when enraged it often fastens itself to the human body, particularly to the edges of the eyelids. This accounts, in part, for the fact that eye diseases are found so commonly in Egypt (see also on v. 24).

၂၂. ငါခွဲထားလိမ့်မည်။ ယခင်ဘေးဒဏ်များနှင့် နောက်ပိုင်းဘေးဒဏ်များကို ခွဲခြားသတ်မှတ်ပေးသော အသစ်ထပ်မံထည့်သွင်းထားသောအင်္ဂါရပ်တစ်ခုကို မိတ်ဆက်ခဲ့သည်၊ တစ်ခုတည်းသောဖြစ်နိုင်သောခြွင်းချက်တစ်ခုမှလွဲ၍ (၇:၂၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤအချက်သည် ဤဘေးဒဏ်များ၏အံ့ဖွယ်သဘောကို ထပ်မံသက်သေပြပေးပြီး၊ ဘုရားသခင်သည် ဒေသဆိုင်ရာ သို့မဟုတ် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံတည်းသာ ဘုရားမဟုတ်ဘဲ၊ လူမျိုးအားလုံးအပေါ် တန်ခိုးရှိသူတစ်ဦးဖြစ်ကြောင်း စဉ်းစားတွေးခေါ်နိုင်ပြီး ရိုးသားသောစိတ်များကို အထင်ကြီးစေရန် ကောင်းစွာတွက်ချက်ထားသည်။ ထိုကံဆိုးသောရက်သတ္တပတ်များ သို့မဟုတ် လများအတွင်း ဖြစ်ရပ်များ၏ဖြစ်စဉ်ကို လေ့လာခဲ့သော အီဂျစ်လူများသည် ဟေဗြဲလူမျိုးများအပေါ်သာမက အီဂျစ်အပေါ်ပါ ဣသရေလ၏ဘုရားသခင်၏ အမြင့်ဆုံးအာဏာကို အသိအမှတ်ပြုရမည်ဖြစ်သည်။

22. I will sever. A new feature is introduced, which distinguishes the later from earlier plagues, with one possible exception (see on ch. 7:24). This constituted an additional evidence of the miraculous character of the visitations, well calculated to impress thoughtful and honest minds that God was not a local or even a national deity but one whose power extended to all peoples. Egyptians who studied the course of events during those fateful weeks or months must have recognized the supreme authority of Israel’s God over Egypt as well as over the Hebrews themselves.

၂၃. လွတ်မြောက်ခြင်း။ စာသားအရ “လွတ်မြောက်ခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဘုရားသခင်သည် ဟေဗြဲလူမျိုးများသည် အမည်ခံအားဖြင့် ကျွန်ခံနေရသော်လည်း လွတ်မြောက်ပြီးဖြစ်ကြောင်း လူတိုင်းမြင်နိုင်မည့် နိမိတ်လက္ခဏာတစ်ခုကို ထားရှိမည်။

23. A division. Literally, “redemption.” God would establish a sign by which everyone might see that the Hebrews were already “redeemed” from bondage though still nominally in slavery.

၂၄. မြေသည် ပျက်စီးခဲ့သည်။ ဤကပ်ဆိုးသည် “ပျက်စီး” ခြင်း သို့မဟုတ် စာသားအရ “ဖျက်ဆီး” ခြင်းဖြစ်သည့်အတွက် အလွန်ပြင်းထန်ခဲ့ရမည်။ ခွေးယင်ကောင်များ မည်မျှပေါများခဲ့စေကာမူ ဤအရာသည် မည်သို့ဖြစ်နိုင်သည်ကို မရှင်းလင်းပါ။ ကျွန်ုပ်တို့သည် သန့်ရှင်းသောကျမ်းစာမှ ဖော်ပြချက်ကို လက်ခံရုံသာဖြစ်သည်။

24. The land was corrupted. This plague must have been severe in the extreme to “corrupt,” or literally, “to destroy” the land. It is not clear how this could have been true, even of dog flies, however numerous they may have been. We simply accept the statement of Holy Writ.

၂၅. သွားကြလော့။ စတုတ္ထကပ်ဆိုးသည် ဖါရိုဘုရင်ကို ယခင်ကပ်ဆိုးများထက် ပို၍ထိခိုက်စေခဲ့သည်။ သို့သော် သူသည် မောရှေ၏တောင်းဆိုချက်ကို လိုက်လျောရန် အဆင်သင့်မဖြစ်သေးဘဲ၊ အလျှော့ပေးမှုတစ်ခုကို ကမ်းလှမ်းခဲ့သည်။ ဣသရေလလူမျိုးများအား အလုပ်မှ အနားယူခွင့်ပေးကာ၊ အီဂျစ်နိုင်ငံအတွင်း၌သာ ၎င်းတို့၏ အဆိုပြုထားသော ပွဲတော်ကို ကျင်းပရန် သူခွင့်ပြုလိုခဲ့သည်။

25. Go ye. The fourth plague impressed Pharaoh more than those that had preceded it. Nevertheless, he was not yet prepared to accede to the demand of Moses, but offered, instead, a compromise. Granting the Israelites respite from their toil, he was now willing for them to celebrate their proposed feast—within the borders of Egypt.

၂၆. မသင့်လျော်ပါ။ RSV တွင် “ဤသို့ပြုလုပ်ခြင်းသည် မဖြစ်သင့်ပါ” ဟုဆိုသည်။ အီဂျစ်လူမျိုးများသည် တိရစ္ဆာန်များစွာကို အထူးသဖြင့် နတ်ဘုရားအဖြစ် ကိုးကွယ်ခဲ့ကြပြီး၊ အချို့မှာ နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းတွင်လည်းကောင်း၊ အချို့မှာ ဒေသအလိုက်သာ ဖြစ်စေ၊ ကိုးကွယ်ခဲ့ကြသည်။ အီဂျစ်နိုင်ငံအတွင်း မည်သည့်နေရာတွင်မဆို ကြီးကျယ်သောပွဲတော်ကျင်းပခြင်းဖြင့် ဣသရေလလူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏အိမ်နီးချင်းများ၏ ဘာသာရေးခံစားချက်များကို မလွှဲမရှောင်သာ စော်ကားဖွယ်ဖြစ်လိမ့်မည်။ ဤအချက်သည် ထင်ရှားလှသဖြင့် ဖါရိုဘုရင်ပင် မောရှေ၏အကြောင်းပြချက်များကို ငြင်းပယ်ရန် မကြိုးစားခဲ့ပါ။ သူကိုယ်တိုင်လည်း ဣသရေလလူမျိုးများ၏ ယဇ်ပူဇော်ခြင်းဓလေ့များကို ၎င်း၏နတ်ဘုရားများအပေါ် စော်ကားမှုအဖြစ် ရှုမြင်ခဲ့သည်။

26. It is not meet. “It would not be right to do so,” as in the RSV. Many animals were held sacred by the Egyptians, some universally and some only locally. By celebrating a great festival anywhere in Egypt the Israelites would inevitably offend the religious sensibilities of their neighbors. This fact was so obvious that even Pharaoh did not attempt to refute Moses’ arguments. He himself would have looked upon sacrificial rites performed by the Israelites as an outrageous insult to his gods.

၂၈. အလွန်ဝေးရာသို့ မသွားရ။ မောရှေ၏ အကြောင်းပြချက်များသည် သူ၏ဘာသာရေးရှုထောင့်မှ ဖါရိုဘုရင်အား လက်ခံထိုက်သည်ဟု ထင်မြင်စေခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် သူသည် ဣသရေလလူမျိုးများအား တောထဲသို့သွားပြီး ယဇ်ပူဇော်ရန် ခွင့်ပြုမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်၊ သို့သော် ဝေးရာသို့မသွားရန်နှင့် မောရှေနှင့်အာရုန်တို့သည် သူ့အား ဤကပ်ဆိုးမှ လွတ်မြောက်စေရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ ဖါရိုဘုရင်သည် ဣသရေလလူမျိုးများကို လွှတ်မပေးရန် အကြောင်းအမှန်မှာ ၎င်းတို့အား လုံးဝဆုံးရှုံးမည်ကို စိုးရိမ်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဤနေရာတွင် ပထမဆုံးအကြိမ် ဖော်ပြခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် သူသည် ၎င်းတို့အား အီဂျစ်နယ်စပ်အနီးရှိ တောထဲသို့သာ သွားရောက်ရန်နှင့် နယ်စပ်အနီးတွင်နေရန်၊ ထို့ကြောင့် ၎င်း၏စစ်တပ်လက်လှမ်းမီနိုင်ရန် အလျှော့ပေးမှုကို အဆိုပြုခဲ့သည်။ မောရှေသည် သုံးရက်သာလွှတ်ပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သောကြောင့် ဤအကြံပြုချက်ကို ကန့်ကွက်ခြင်းမပြုခဲ့ပုံရသည်၊ ၎င်းသည် ဟေဗြဲလူမျိုးများကို အီဂျစ်နယ်စပ်ထက် သိပ်မဝေးသောနေရာသို့သာ ခေါ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်သည်။

28. Not go very far away. The reasons presented by Moses for going into the desert commended themselves to the heathen king, from his own religious viewpoint. As a result he promised to let the people go into the wilderness and sacrifice if they would be content not to go far away, and provided of course that Moses and Aaron release him and his people from the plague. Pharaoh here revealed for the first time that his real reason for refusing to let Israel go was the fear of losing them altogether. With this in mind he proposed to compromise that they should just enter the wilderness on his eastern border, remain near the frontier, and thus be within easy reach of his army. Moses seems to have made no objection to this suggestion, since he had requested permission to leave for three days only, and this would not have taken the Hebrews very far beyond the Egyptian frontier.

၂၉. မနက်ဖြန်။ ဖါရိုဘုရင်သည် ဒုတိယကပ်ဆိုးကို ဖယ်ရှားရန် နောက်တစ်ရက်ကို သတ်မှတ်ခဲ့သည် (အခန်း ၈:၁၀)။ ထိုနည်းတူ၊ မောရှေသည် ယခုစတုတ္ထကပ်ဆိုးကို ဖယ်ရှားမည့်အချိန်ကို ကြေညာခဲ့သည်။ သို့သော် သူသည် ဖါရိုဘုရင်အား နောက်ထပ်လိမ်လည်မှုများမပြုရန် ပြင်းထန်စွာ သတိပေးခဲ့သည်။ သူ၏ရဲရင့်မှုသည် အံ့ဩဖွယ်ဖြစ်သော်လည်း၊ ဖါရိုဘုရင်သည် ၎င်း၏အဆိုပြုချက်ကို ကန့်ကွက်ခြင်းမပြုဘဲ လက်ခံခဲ့ပုံရသည်။

29. To morrow. Pharaoh had fixed the following day for the lifting of the second plague (v. 10). Similarly, Moses now announced the time for the removal of the fourth. However, he added a solemn warning to the king against further deceitful dealing. His boldness is certainly surprising, but Pharaoh apparently accepted his proposal without objection.

၃၁. တစ်ကောင်မျှ မကျန်ရစ်ခဲ့။ ကပ်ဆိုးများ ဖြစ်ပေါ်လာသည့်အခါသာမက၊ ၎င်းတို့ကို ဖယ်ရှားရာတွင်လည်း ဘုရားသခင်၏လက်တော်သည် ထင်ရှားခဲ့သည်။ ယင်ကောင်များ လုံးဝပျောက်ကွယ်သွားခြင်းသည် ၎င်းတို့၏ရုတ်တရက်ရောက်ရှိလာမှုကဲ့သို့ သဘာဝလွန်ဖြစ်ရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။

31. There remained not one. The hand of God was shown in the removal, no less than in the infliction of, the plagues. The complete disappearance of the flies was as supernatural as their sudden coming had been.

အယ်လင်ဂျီ။ ဝှိုက်မှ မှတ်ချက်များ

၁-၃၂ PP ၂၆၅-၂၆၇

၃-၈ PP ၂၆၅

၅-၁၄ SR ၁၁၆

၉၊ ၁၀ PP ၂၆၅

၁၃-၁၅ PP ၂၆၆

၁၅ 5T ၁၁၉

၁၇၊ ၁၈ PP ၂၆၆

၁၈၊ ၁၉ SR ၁၁၆

၁၉ DA ၂၆၂; PP ၂၆၆; SR ၁၁၆; 1T ၂၉၂

၂၄ SR ၁၁၆

၂၄-၃၀ PP ၂၆၆

၃၁၊ ၃၂ PP ၂၆၇

ellen g. white comments

1-32 PP 265-267

3-8 PP 265

5-14 SR 116

9, 10 PP 265

13-15 PP 266

15 5T 119

17, 18 PP 266

18, 19 SR 116

19 DA 262; PP 266; SR 116; 1T 292

24 SR 116

24-30 PP 266

31, 32 PP 267

အခန်းကြီး - ၉

အခန်း ၉

chapter 9

၁ တိရစ္ဆာန်များ၏ ကပ်ရောဂါ။ ၈ အနာများနှင့် အဆီးအကျိတ်များ၏ ကပ်ဆိုး။ ၁၃ မိုးသီးနှင့်ပတ်သက်သော သတင်းစကား။ ၂၂ မိုးသီးကပ်ဆိုး။ ၂၇ ဖါရိုသည် မောရှေထံသို့ တောင်းပန်သည်၊ ၃၅ သို့သော် စိတ်နှလုံး မာကျောနေဆဲဖြစ်သည်။

1 The murrain of beasts. 8 The plague of boils and blains. 13 His message about the hail. 22 The plague of hail. 27 Pharaoh sueth to Moses, 35 but yet is hardened.

၃. သင်၏ တိရစ္ဆာန်များအပေါ်။ ယခုအချိန်ထိ ကပ်ဆိုးများသည် အီဂျစ်လူမျိုးများကိုယ်တိုင်ကို ဦးတည်ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ပစ္စည်းဥစ္စာများကို မထိခိုက်ခဲ့ပါ။ ယခင်ကပ်ဆိုး (အခန်း ၈:၂၄) တွင် ပစ္စည်းဥစ္စာများ အနည်းငယ်ထိခိုက်ခဲ့သော်လည်း၊ ယခင်ကပ်ဆိုးများသည် စိတ်အနှောင့်အယှက်နှင့် နာကျင်မှုများသာ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ယခုအခါ ပစ္စည်းဥစ္စာများကို ထိခိုက်စေမည်ဖြစ်သည်။ ဖါရိုဘုရင်သည် ၎င်း၏လူများကို ဆင်းရဲမွဲတေစေသည့် ဘေးဒဏ်များကို၊ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ ဆင်းရဲဒုက္ခဖြစ်စေသည့် ကပ်ဆိုးများထက် ပို၍ထိခိုက်စေမည်လားကို စောင့်ကြည့်ရမည်။ ဤရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ဘုရားသခင်၏လက်တော်သည် ၎င်းတို့၏ အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်များအပေါ် ဦးစွာရောက်ရှိခဲ့သည်။

3. Upon thy cattle. Hitherto the plagues had been directed against the Egyptians themselves rather than against their property. Property may have suffered somewhat under the preceding plague (see ch. 8:24), but otherwise the various afflictions had been the cause of little more than annoyance and pain. Now property was to be affected. Whether Pharaoh would be more impressed by calamities that impoverished his subjects than by those that merely caused them personal suffering remained to be seen. With this in view, the hand of God was first laid upon their cattle, or rather, upon all their domesticated animals.

မြင်းများ။ ဟစ်ဆို့စ်တို့၏ ကျူးကျော်မှုမတိုင်မီ မြင်းများသည် မသိကြဘဲ၊ ထို့ကြောင့် အာဗြဟံအား ပေးအပ်သော တိရစ္ဆာန်များစာရင်းတွင် မပါဝင်ခဲ့ပါ (ကမ္ဘာဦး ၁၂:၁၆)။ ဆယ်ရှစ်ဆက်မြောက်မင်းဆက်လက်ထက်တွင် မြင်းများသည် စစ်ပွဲများတွင် အဓိကအသုံးပြုခဲ့သည်။

The horses. Horses, which had been unknown prior to the Hyksos invasion and which consequently do not appear in the list of animals presented to Abraham (Gen. 12:16), first became common under the Eighteenth Dynasty. They seem to have been used chiefly in warfare.

သင်္ဘောသားကုလားအုတ်များ။ ဘီစီ ၁၃ ရာစုမတိုင်မီ ရှေးခေတ်အနီးအဝေးတွင် ကုလားအုတ်များကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် အသုံးမပြုခဲ့ပါ။ ထို့ကြောင့် ကျမ်းစာမှတ်တမ်းများတွင် ရံဖန်ရံခါသာ ဖော်ပြထားသည်။ သို့သော် အီဂျစ်၊ ဆီးရီးယားပါလက်စတိုင်း၊ နှင့် မက်ဆိုပိုတေးမီးယားတို့တွင် ဘီစီ တတိယနှင့် ဒုတိယထောင်စုနှစ်မှ ကုလားအုတ်ပုံစံများကို တွေ့ရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ဘီစီ ၁၃ ရာစုမတိုင်မီ ရံဖန်ရံခါ အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်အဖြစ် မွေးမြူခဲ့ကြောင်း ပြသသည် (ကမ္ဘာဦး ၁၂:၁၆; ၂၄:၁၁ ကိုကြည့်ပါ)။

Camels. The camel was not widely used throughout the ancient Near East before the 13th century b.c.; hence it is mentioned but infrequently in the earlier Biblical records. However, representations of camels found in Egypt, Syria-Palestine, and Mesopotamia from the third and second millenniums b.c. show that sporadic domestication of this animal had taken place long before the 13th century b.c. (see on Gen. 12:16; 24:11).

ကပ်ရောဂါ။ ပုံမှန်ဟေဗြဲစကားလုံး “ကပ်ဆိုး” ကို RSV တွင် ဤသို့ဘာသာပြန်ထားသည်။ ဤဖော်ပြချက်တွင် တိရစ္ဆာန်များကိုသာ ထိခိုက်သည့် ရောဂါဖြစ်သည့်အတွက် “တိရစ္ဆာန်ကပ်ရောဂါ” ဟုလည်း ဘာသာပြန်နိုင်သည်။ အီဂျစ်တွင် ကူးစက်ရောဂါများသည် မထူးဆန်းဘဲ၊ တစ်ခါတစ်ရံ တိရစ္ဆာန်အများအပြားကို သေစေခဲ့သည်။ သို့သော် ဤဘေးဒဏ်၏ သဘာဝလွန်သဘောသည် ၎င်း၏ကြိုတင်ကြေညာချက်၊ သတ်မှတ်ထားသောနေ့တွင် ပေါ်ပေါက်မှု၊ ၎င်း၏ပြင်းထန်မှု၊ နှင့် ဟေဗြဲလူမျိုးများ၏ တိရစ္ဆာန်များ ထိခိုက်မှုမရှိခြင်းတို့ဖြင့် ထင်ရှားသည်။

Murrain. The usual Hebrew term for “plague,” and so rendered in the RSV. Inasmuch as the particular disease here mentioned affected animals only, the word might be rendered “animal plague.” Epidemic cattle diseases are not uncommon in Egypt and have at times carried off vast numbers of animals. The miraculous character of this visitation, however, was indicated by its previous announcement, by its appearance on the day appointed, by its severity, and by the fact that the animals of the Hebrews remained unaffected.

၃. ဘေးဒဏ်များ၏ သက်ရောက်မှုကို စမ်းသပ်ခြင်း—သခင်ဘုရား၏ နှုတ်ကပတ်တော်ကို လေးစားသူများသည် ၎င်းတို့၏ တိရစ္ဆာန်များကို အိမ်များနှင့် ကျီကြံ့များထဲသို့ စုဆောင်းထားခဲ့ပြီး၊ ဖာရိုဘုရင်ကဲ့သို့ နှလုံးမာကျောသူများသည် ၎င်းတို့၏ တိရစ္ဆာန်များကို လယ်ကွင်းထဲတွင် ထားခဲ့သည်။ ဤတွင် အီဂျစ်လူများ၏ မာနထောင်လွှားမှုကို စမ်းသပ်ရန် အခွင့်အရေးတစ်ခုရှိခဲ့ပြီး၊ ဘုရားသခင်၏ လူများနှင့် ၎င်းတို့ကို မထီမဲ့မြင်ပြုကာ ရက်စက်စွာ ဆက်ဆံခဲ့သူများအနက် မည်သူတို့၏ နှလုံးသားများသည် ဘုရားသခင်၏ အံ့ဖွယ်လုပ်ဆောင်မှုများကြောင့် အမှန်တကယ် သက်ရောက်ခံရသည်ကို ပြသရန် အခွင့်အရေးဖြစ်သည် (၃အက်စ်ဂျီ ၂၁၄)။

3. Effect of Plagues Tested.—Those who regarded the word of the Lord gathered their cattle into barns and houses, while those whose hearts were hardened, like Pharaoh’s, left their cattle in the field. Here was an opportunity to test the exalted pride of the Egyptians, and to show the number whose hearts were really affected by the wonderful dealings of God with His people, whom they had despised and cruelly entreated (3SG 214).

၅. မနက်ဖြန်။ ယခင်ကပ်ဆိုးကဲ့သို့ (အခန်း ၈:၂၃)၊ ဤကပ်ဆိုးရောက်ရှိမည့်အချိန်ကို သတ်မှတ်ခဲ့သည်၊ သို့မှသာ ဖါရိုဘုရင်သည် ၎င်းကို ဘုရားသခင်၏တရားစီရင်ခြင်းအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုနိုင်မည်။ ထို့ပြင် မောရှေကို ယုံကြည်သူများအတွက် ၎င်းတို့၏တိရစ္ဆာန်များကို လယ်ကွင်းမှ ပြန်လည်ခေါ်ဆောင်ရန် အချိန်ရရှိမည် (အခန်း ၉:၃ ကိုကြည့်ပါ)။

5. To morrow. A definite time was fixed for the coming of the plague, as in the case of the previous one (ch. 8:23), in order that Pharaoh might recognize in it a judgment of God. Also, there would be time for those who believed Moses to bring their animals in from the fields (see ch. 9:3).

၆. အီဂျစ်၏တိရစ္ဆာန်အားလုံး။ ဆိုလိုသည်မှာ လယ်ကွင်းထဲရှိ တိရစ္ဆာန်အားလုံးဖြစ်သည် (အခန်း ၉:၃)။ နောက်ကပ်ဆိုးတွင် အီဂျစ်လူမျိုးများသည် တိရစ္ဆာန်များကို ပိုင်ဆိုင်နေသေးသည် (အခန်း ၉:၁၉)။ အီဂျစ်လူမျိုးများစွာသည် ၎င်းတို့၏တိရစ္ဆာန်များကို ပြန်လည်ခေါ်ဆောင်လာခဲ့သည့်အချက်သည် ဘုရားသခင်၏တန်ခိုးနှင့် ဆက်တိုက်ဖြစ်ပေါ်နေသော ဘေးဒဏ်များကို ၎င်းတို့မည်မျှထိတ်လန့်ခဲ့ကြောင်း ပြသသည်။

6. All the cattle of Egypt. That is, all that were in the field (v. 3). At the time of the next plague many of the Egyptians still possessed animals (v. 19). The fact that many Egyptians brought their cattle in indicates how deeply they had been impressed by the power of God and the catastrophes that followed each other in quick succession.

တစ်ကောင်မျှ မသေခဲ့။ ဣသရေလလူမျိုးများနှင့် အီဂျစ်လူမျိုးများအကြား ခွဲခြားမှုကို အခန်း ၈:၂၂ တွင်ကြည့်ပါ။

Died not one. On the distinction between Israelites and Egyptians see ch. 8:22.

၇. ဖါရိုသည် စေလွှတ်ခဲ့သည်။ ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ဖါရိုသည် ကပ်ဆိုးများနှင့်ပတ်သက်၍ သိချင်စိတ်ပြသခဲ့သည်။ သို့သော် မောရှေ၏ကြေညာချက်နှင့် အချက်အလက်များ ကိုက်ညီမှုရှိသည်ကို တွေ့ရှိခဲ့သော်လည်း၊ သူသည် စိတ်အားထက်သန်စွာ ထိခိုက်မခံခဲ့ပါ။ တစ်နည်းအားဖြင့် သူသည် ဤကပ်ဆိုးကြောင့် ယခင်ကပ်ဆိုးများထက် ပို၍ စိတ်လှုပ်ရှားမှုနည်းခဲ့သည်။ သူသည် ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ ဆုံးရှုံးမှုများမရှိခဲ့ပုံရပြီး၊ ၎င်း၏လူများ၏ ဘဏ္ဍာရေးဆုံးရှုံးမှုသည် သူ့အတွက် စိုးရိမ်စရာမဟုတ်ခဲ့ပါ။ သူသည် ဣသရေလလူမျိုးများ၏ တိရစ္ဆာန်များ လွတ်မြောက်ခြင်းကို ဂေါရှင်ဒေသ၏ ပိုမိုသန့်ရှင်းသောလေထုကြောင့် သို့မဟုတ် ၎င်းတို့၏ပိုင်ရှင်များဖြစ်သော ကျွမ်းကျင်သော သိုးထိန်းများ၏ တိရစ္ဆာန်ထိန်းသိမ်းမှုဆိုင်ရာ အသိပညာပိုမိုရှိခြင်းကြောင့်ဟု ယူဆခဲ့ပေမည်။ မာကျောသောနှလုံးသည် သူယုံကြည်လိုသည့်အရာများအတွက် အကြောင်းပြချက်များကို အမြဲရှာဖွေတတ်သည်။

7. Pharaoh sent. For the first time Pharaoh manifests curiosity regarding the plagues. But in spite of finding the facts to correspond with Moses’ announcement, he was not seriously impressed. In one sense he seems to have been less moved by this plague than by the others. Apparently, he had suffered no great personal loss, and the financial loss to his subjects was of little concern to him. He may have attributed the escape of the animals of the Israelites to the healthier air of Goshen, or to a higher knowledge of their owners in regard to animal care, since they were professional shepherds. An obdurate heart always finds reasons for things it chooses to believe.

၈. ယူကြလော့။ ဆဋ္ဌမကပ်ဆိုးသည် တတိယကပ်ဆိုးကဲ့သို့ ကြိုတင်ကြေညာခြင်းမရှိဘဲ ရောက်ရှိခဲ့သော်လည်း၊ ဤအံ့ဖွယ်ဖြစ်ရပ်ကို ဘုရင်ရှေ့မှောက်တွင် ပြုလုပ်ရမည်ဖြစ်သည်။ ဤဖြစ်ရပ်သည် သူနေ့စဉ်ပြုလုပ်သော ဓလေ့ထုံးတမ်းများအတွက် မြစ်သို့သွားရာလမ်းတွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပေမည် (အခန်း ၇:၁၅; ၈:၂၀ ကိုကြည့်ပါ)။

8. Take. The sixth plague, like the third, came unannounced, although the miracle was to be performed in the presence of the king. Perhaps this occurred as he was on his way to the river for the daily rites he performed there (see chs. 7:15; 8:20).

မီးဖိုမှ ပြာများ။ ဟေဗြဲစကားလုံး “ပြာ” ၏အဓိပ္ပာယ်နှင့်ပတ်သက်၍ ပညာရှင်များသည် သဘောထားကွဲလွဲမှုရှိသည်။ အချို့က ၎င်းကို “မီးခိုးများ” ဟုဘာသာပြန်သင့်သည်ဟု ယူဆကြသည်။ မီးဖိုသည် သတ္တုအရည်ကျိုရာမီးဖိုဖြစ်သည်။ ဤကပ်ဆိုးသည် အာဗြဟံအား ရာစုနှစ်လေးခုခန့်ကြိုတင်၍ ပေးထားသော ကတိတော်ကို ဖြည့်ဆည်းပေးခြင်းဖြစ်ပုံရသည် (PP ၂၆၇)။

Ashes of the furnace. Scholars are divided as to the meaning of the Hebrew word translated “ashes.” Some think it should be rendered “soot.” The furnace was a smelter. This plague in particular seems to be a fulfillment of the promise made to Abraham four centuries earlier (PP 267).

၉. အနာ။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ “အနာပြည်တည်ခြင်း” သို့မဟုတ် “အဆီးအကျိတ်များဖြစ်ပေါ်သော အနာ” ဖြစ်သည်။ ဤရောဂါ၏ တိကျသောသဘောသဘာဝသည် မရှင်းလင်းပါ။ အချို့က နှစ်စဉ်ရေလွှမ်းမိုးမှု၏အဆုံးတွင် အီဂျစ်လူမျိုးများခံစားရသည့် “နိုင်းလ်အနာ” များကို ဆိုလိုသည်ဟု ယူဆကြပြီး၊ ၎င်းသည် မခံမရပ်နိုင်သော ယားယံမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ဤရောဂါသည် အီဂျစ်တွင် သာမန်ဖြစ်သည့်အတွက်၊ ၎င်းသည် မကြုံစဖူး ပြင်းထန်မှုမရှိလျှင် သဘာဝလွန်ဟု မယူဆခဲ့ပေမည်။ အချို့က ၎င်းသည် တရုတ်ပြည်သူ့သန္ဓေရောဂါ သို့မဟုတ် နူနာနှင့်ဆင်တူသော အရေပြားရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်သည်ဟု ယူဆကြသည်။

9. A boil. Perhaps an “abscess,” or a “boil breaking forth in blisters.” The exact nature of this disease is not clear. Some have thought that the so-called Nile boils are meant, from which the people of Egypt suffer much toward the end of the annual inundation and which cause an almost unbearable itching. Since this malady is common in Egypt, it would hardly have been considered supernatural unless it came in unprecedented severity. Some have thought the plague to have been smallpox or a skin disease similar to leprosy.

၁၁. မှော်ဆရာများ မရပ်တည်နိုင်ခဲ့။ ယခုအချိန်ထိ မှော်ဆရာများသည် အံ့ဖွယ်ဖြစ်ရပ်များဖြစ်ပေါ်သည့်အခါ အမြဲရှိနေခဲ့ပြီး၊ တစ်ချိန်ကာလမှစ၍ အတုအယောင်အံ့ဖွယ်များကို ဖန်တီးရန် မအောင်မြင်ခဲ့ပါ။ ဤအခါတွင် ကပ်ဆိုးသည် ၎င်းတို့အပေါ်သို့ ပြင်းထန်စွာကျရောက်ခဲ့သဖြင့် ၎င်းတို့သည် ဘုရင်ထံသို့ မတက်ရောက်နိုင်ဘဲ၊ အကာအကွယ်နှင့် ကုသမှုအတွက် ၎င်းတို့၏အိမ်များသို့ ထွက်ပြေးခဲ့ကြရသည်။

11. The magicians could not stand. It seems that the magicians had, up to this time, always been present when the miracles were wrought, though they had for some time failed to produce counterfeit miracles. On this occasion the plague fell on them with such severity that they could not attend the king, but fled to their homes for protection and treatment.

၁၂. ထာဝရဘုရားသည် မာကျောစေတော်မူသည်။ အခန်း ၄:၂၁ ကိုကြည့်ပါ။

12. The Lord hardened. See on ch. 4:21.

၁၃. ဖါရိုရှေ့တွင် ရပ်တည်ပါ။ ဆဋ္ဌမကပ်ဆိုးသည် ဖါရိုဘုရင်၏ မာကျောသောနှလုံးအပေါ် မည်သည့်အကျိုးသက်ရောက်မှုမျှမရှိခဲ့ပြီး၊ သူသည် ၎င်း၏လူများ၏ဆင်းရဲဒုက္ခ သို့မဟုတ် သူကိုယ်တိုင်၏ဒုက္ခများကြောင့် ထိခိုက်မခံခဲ့ပါ။ ထို့ကြောင့် မောရှေသည် သူ့ထံသို့ ထပ်မံရောက်ရှိရန် အမိန့်ပေးခံရပြီး၊ နောက်ထပ်ပို၍ပြင်းထန်သော ဘေးဒဏ်များကို သတိပေးရန်ဖြစ်သည်။

13. Stand before Pharaoh. The sixth plague was without effect upon the hard heart of Pharaoh, who was untouched either by the sufferings of his people or by his own affliction. Moses was therefore ordered to appear before him once more to warn him of further and even more dreadful visitations.

၁၃. သူ့ထံသို့ ပြောလော့။ မောရှေသည် ယခင်ကပင် ထပ်မံပြောခဲ့သော စကားများကို ထပ်တလဲလဲ ပြောရန်ဖြစ်သည်၊ ယင်းသည် ဘုရားသခင်သည် မပြောင်းလဲကြောင်းကို ညွှန်ပြသည် (အခန်း ၈:၁၊ ၂၀၊ ၉:၁ စသည်တို့ကို ကြည့်ပါ)။ ထိုနောက်ဆက်လက်ဖော်ပြသော ရှည်လျားသော သတင်းစကားသည် ယခင်က မရှိခဲ့ဖူးသော သတင်းစကားဖြစ်ပြီး၊ အလွန်မာကျောသော အပြစ်သားကိုပင် အထင်ကြီးစေရန် ရည်ရွယ်ထားသော သတိပေးချက်များ ပါဝင်သည်။

Say unto him. Moses was to repeat the same message in the very same words as before, indicating that God changes not (see chs. 8:1, 20; 9:1; etc.). The long message that follows, previously without parallel, contains warnings calculated to make an impression even upon the most hardened sinner.

၁၄. ငါ၏ ဘေးဒဏ်များအားလုံးကို သင်၏စိတ်နှလုံးပေါ်သို့။ ဤထိရောက်သော ကြေညာချက်သည် မကြာမီ အနာဂတ်ကို မကြာသေးမီ အတိတ်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပြပြီး၊ ဘုရင်အား ဘုရားသခင်သည် ယခင်ကထက် ပို၍ပြင်းထန်သော တရားစီရင်မှုများကို သူ့ထံသို့ ယူဆောင်လာမည်ဖြစ်ကြောင်း အသိပေးသည်။ သူသည် ယခုအခါ ပိုမိုပြင်းထန်ပြီး ပိုမိုလျင်မြန်စွာ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်မည့် ဘေးဒဏ်များကို မျှော်လင့်နိုင်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် သူ၏ ခိုင်မာသော စိတ်ဓာတ်ကို အဓိကထိခိုက်စေမည်ဖြစ်သည်။ သူ၏သားဦးဖြစ်သူ၊ အနာဂတ်မင်းသားအဖြစ် မျှော်လင့်ထားသူ၏ ဆုံးရှုံးမှုသည် သူ၏ မာကျောသော စိတ်နှလုံးကို နှိမ့်ချစေမည်ဖြစ်ပြီး၊ သူသည် ဣသရေလလူမျိုးများအား ထွက်သွားရန် တောင်းပန်ကာ၊ သူ၏အဆိုးဆုံးရန်သူများဖြစ်သော ၎င်းတို့၏ခေါင်းဆောင်များထံမှ ကောင်းချီးပေးရန်ပင် တောင်းဆိုမည်ဖြစ်သည် (အခန်း ၁၂:၃၂)။

14. All my plagues upon thine heart. This emphatic announcement contrasted the immediate future with the recent past, and informed the king that God was to bring upon him even more severe judgments than in the past. He might now expect plagues of greater intensity and in more rapid succession, directed primarily at his obdurate and stubborn spirit. The loss of his first-born, the prospective crown prince, would subdue his calloused heart and he would even beg the Israelites to go, entreating their leaders, his worst enemies, to give him their blessings (ch. 12:32).

၁၅. ငါသည် ငါ၏လက်ကို ဆန့်ထုတ်မည်။ ဟေဗြဲဘာသာတွင် ဤကျမ်းပိုဒ်၏ ကြိယာများသည် အနာဂတ်ကာလမဟုတ်ဘဲ ပြီးပြည့်စုံသောကာလဖြစ်ပြီး၊ KJV ဘာသာပြန်တွင် အနာဂတ်ကာလအဖြစ် ပြန်ဆိုထားသည်နှင့် အနည်းဆုံး ထင်ရှားသော ကွဲလွဲမှုတစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေသည် (ထပ်မံဖော်ပြရန် ကျမ်းပိုဒ် ၁၆ ကို ကြည့်ပါ)။

15. I will stretch out my hand. In Hebrew the verbs of this verse are in the perfect tense and not in the future, as the KJV renders them and thus creates at least an apparent contradiction (see further under v. 16).

၁၆. ပြသရန်။ ဘုရားသခင်သည် ဖါရိုဘုရင်၏ ခိုင်မာသော စိတ်ဓာတ်ကြောင့် ထိုက်တန်သော ပြစ်ဒဏ်ကို ချက်ချင်းမပေးဘဲ၊ သူ့ကို မဖျက်ဆီးရသည့် အကြောင်းပြချက်ကို ရှင်းပြသည်။ ဤတွင်ဖော်ပြထားသော အကြောင်းပြချက်မှာ နှစ်မျိုးဖြစ်သည်- (၁) ဖါရိုသည် စစ်မှန်သောဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးကို ခံစားပြီး အသိအမှတ်ပြုရန်၊ ယေဟိုဝါအား ထပ်တလဲလဲ ဂုဏ်ပြုရန် အတင်းအကြပ်ပြုလုပ်ခံရရန်၊ (၂) ဘုရားသခင်၏ နာမတော်သည် မြေကြီးတစ်ခုလုံးတွင် ကြေညာခံရရန်ဖြစ်သည်။ ဤအရာသည် လုံးဝပြည့်စုံခဲ့ပြီး၊ ဖါရိုသည် ဘုရားသခင်၏ သာလွန်သောတန်ခိုးကိုသာမက၊ သူ၏ ဖြောင့်မတ်မှုကိုပါ ဝန်ခံရန် အတင်းအကြပ်ပြုလုပ်ခံခဲ့ရသည် (ကျမ်းပိုဒ် ၂၇ ကိုကြည့်ပါ)။ ထွက်မြောက်ခြင်းမတိုင်မီနှင့် ထွက်မြောက်ခြင်းနှင့်အတူ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော ထူးကဲသော ဖြစ်ရပ်များသည် ကမ္ဘာကျော်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ဆိုးရွားသော ဖြစ်ရပ်များကို မှတ်တမ်းတင်မထားသည့် ၎င်းတို့၏ဓလေ့အရ၊ အီဂျစ်လူမျိုးများသည် ထွက်မြောက်ခြင်းအတွေ့အကြုံ၏ မည်သည့်အရာကိုမျှ ၎င်းတို့၏ အထိမ်းအမှတ်များတွင် မထားခဲ့ပေ။ သို့သော် ၎င်းတို့သည် ဤထူးကဲသော ဖြစ်ရပ်များ၏ ဇာတ်လမ်းကို အခြားနိုင်ငံများသို့ ပျံ့နှံ့မှုကို တားဆီးနိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ (ထွက်မြောက်ရာ ၁၅:၁၄၊ ယောရှု ၂:၁၀ စသည်တို့ကို ကြည့်ပါ)။ ယနေ့တွင်၊ ဤ“အံ့ဖွယ်သောအမှုများ”သည် “အီဂျစ်ပြည်တွင်၊ ဇိုအန်မြေတွင်” (ဆာလံ ၇၈:၁၂) ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် သုံးထောင်နှစ်ကျော်ကြာသည်အထိ၊ ဤဇာတ်လမ်းသည် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ နိုင်ငံတိုင်းတွင် ဘာသာစကားပေါင်း တစ်ထောင်ကျော်ဖြင့် ဖတ်ရှုနေဆဲဖြစ်ပြီး၊ မရေမတွက်နိုင်သော ဟောပြောသူများမှ ကြေညာခံရပြီး၊ ဂျူးလူမျိုးနှင့် ခရစ်ယာန်သန်းပေါင်းများစွာတို့က ယုံကြည်နေဆဲဖြစ်သည်။ ဤအီဂျစ်ဘုရင်ထံသို့ ပြောခဲ့သော ဤပရောဖက်ပြုချက်ထက် ပို၍တိကျစွာ ပြည့်စုံခဲ့သော ပရောဖက်ပြုချက် ရှိနိုင်ပါသလား။

16. To shew. God proceeds to explain His reason for not having already destroyed Pharaoh, whose obstinacy had long since called for such punishment. The reason here presented is twofold: (1) that Pharaoh might experience and so come to recognize the might of the true God and repeatedly be compelled to give glory to Jehovah; (2) that the name of God might be declared throughout all the earth. This was completely fulfilled, and Pharaoh was forced to admit not only the superior might of God but His righteousness as well (see v. 27). The mighty events preceding and accompanying the Exodus became world famous. In keeping with their custom not to record adverse events, the Egyptians left no trace of the Exodus experience on their monuments. But they could not prevent the spread of the story of these mighty events to other nations (see Ex. 15:14; Joshua 2:10; etc.). And today, though more than three millenniums have passed since these “marvellous things” happened “in the land of Egypt, in the field of Zoan” (Ps. 78:12), the story is still read in more than a thousand languages, in every country of the world, proclaimed by countless thousands of preachers, and still believed by millions of Jews and Christians. Could any prophecy be more literally fulfilled than this one spoken to the king of Egypt?

KJV ဘာသာပြန်တွင် ထွက်မြောက်ရာ ၉:၁၅၊ ၁၆ (ကျမ်းပိုဒ် ၁၅ ကိုကြည့်ပါ) တွင် အနာဂတ်ကာလကို အသုံးပြုထားခြင်းသည် ဘုရားသခင်၏ စရိုက်နှင့် လူသားများနှင့် သူ၏ဆက်ဆံပုံသဘောကို နားလည်မှုလွဲမှားစေခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်သည် ဖါရိုအား ဘုရားသခင်ကို ဆန့်ကျင်သည့် မူဝါဒကို လိုက်လျှောက်ရန် ကြိုတင်သတ်မှတ်ထားပြီး၊ သူ၏ မာကျောသော စိတ်နှလုံးမှ အကျိုးအမြတ်ရရှိရန်ဖြစ်သည်ဟု ထင်ရှားစေသည်။ ထို့ပြင်၊ ဘုရားသခင်သည် သူ့ကို ဖြစ်ပေါ်စေရန် သို့မဟုတ် ဤရည်ရွယ်ချက်အတွက် အီဂျစ်ထီးနန်းပေါ်တွင် ထားရှိခဲ့ပြီး၊ ဘုရားသခင်၏ အလိုတော်ကို ဆန့်ကျင်ပုန်ကန်ရန် ကံကြမ္မာသတ်မှတ်ခံခဲ့ရသည်ဟု ယူဆခံရသည်။ ဤယူဆချက်သည် လူတစ်ဦးချင်းစီ၏ ကံကြမ္မာကို ဘုရားသခင်က ကြိုတင်သတ်မှတ်မထားသလို၊ လူသားတို့၏ ဆန္ဒကို အတင်းအကြပ်မပြုကြောင်း ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြထားသော ကျမ်းစာများနှင့် ဆန့်ကျင်နေသည် (ယောရှု ၂၄:၁၅၊ ဟေရှာယ ၅၅:၁၊ ယောဟန် ၁:၁၂၊ ယောဟန် ၃:၁၆၊ ယောဟန် ၇:၃၇၊ ဗျာဒိတ် ၂၂:၁၇ စသည်တို့ကို ကြည့်ပါ)။ ကျမ်းပိုဒ် ၁၅ နှင့် ၁၆ ၏ မူရင်း ဟေဗြဲဘာသာ၏ အတွေးသည် အောက်ပါအတိုင်း ပိုမိုသင့်လျော်စွာ ဖော်ပြထားသည်- “ယခုအချိန်တွင် ငါသည် ငါ၏လက်ကို ဆန့်ထုတ်ပြီး သင်နှင့်သင်၏လူများကို ကပ်ရောဂါဖြင့် ရိုက်ခတ်နိုင်ခဲ့ပြီး၊ သင်သည် မြေကြီးမှ ဖြတ်တောက်ခံရလိမ့်မည်။ သို့သော် ဤရည်ရွယ်ချက်အတွက် ငါသည် သင့်ကို အသက်ရှင်ခွင့်ပြုထားပြီး၊ ငါ၏တန်ခိုးကို သင့်အား ပြသရန်နှင့် ငါ၏နာမတော်သည် မြေကြီးတစ်ခုလုံးတွင် ကြေညာခံရရန်ဖြစ်သည်” (RSV; Ed ၁၇၄-၁၇၈၊ ၂၃၈၊ ၃၀၄ ကိုကြည့်ပါ)။

The future tense used by the KJV in rendering Ex. 9:15, 16 (see on v. 15) has led to a misunderstanding of the character of God and the nature of His dealings with men. It is made to appear that God has predestined Pharaoh to pursue his policy of resisting God, in order that God might benefit by his hardness of heart. It is inferred, furthermore, that God either brought him into existence or set him upon the throne of Egypt for this very purpose and doomed him to act in defiance of the divine will. Such an inference is at variance with many plain statements of Scripture which affirm that God does not predetermine the fate of any individual nor does He compel the human will (see Joshua 24:15; Isa. 55:1; John 1:12; John 3:16; John 7:37; Rev. 22:17; etc.). The thought of the original Hebrew of vs. 15 and 16 is more appropriately expressed thus: “By now I could have put forth my hand and struck you and your people with pestilence, and you would have been cut off from the earth; but for this purpose have I let you live, to show you my power, so that my name may be declared throughout all the earth” (RSV; see Ed 174-178, 238, 304).

၁၇. သင်သည် ယခုထိ မိမိကိုယ်ကို ချီးမြှောက်နေသေးသလား။ ဤအချိန်နှောင်းပိုင်းတွင်ပင် ဖါရိုသည် သူနှင့်သူ၏လူများအပေါ် နောက်ပိုင်းတွင် ကျရောက်ခဲ့သော ပြင်းထန်သော ဘေးဒဏ်များကို ရှောင်ရှားနိုင်ခဲ့သည်ဟု ဆိုလိုသည်။ ဖါရိုသည် ဘုရားသခင်နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်စေ၊ မဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်စေ သူကိုယ်တိုင် ဆုံးဖြတ်ရန် အခွင့်အရေးရှိသေးသည်။ ဟေဗြဲဘာသာတွင် ဤကျမ်းပိုဒ်သည် မေးခွန်းမဟုတ်ဘဲ၊ အချက်အလက်တစ်ခုကို ရိုးရှင်းစွာ ဖော်ပြထားသော်လည်း၊ အဓိပ္ပါယ်မှာ မပြောင်းလဲပေ- “သင်သည် ယခုထိ မိမိကိုယ်ကို ချီးမြှောက်နေဆဲဖြစ်သည်” စသည်ဖြင့်။

17. As yet exaltest thou thyself? It is implied that even at this late hour Pharaoh might have avoided the major disasters that later befell him and his people. Pharaoh was yet to have the opportunity of deciding for himself whether or not he would cooperate with God. In the Hebrew, this verse is not a question, but a simple statement of fact, though the sense is not thereby changed: “You are still exalting yourself,” etc.

၁၈. မနက်ဖြန်ဤအချိန်ခန့်။ ဘေးဒဏ်စတင်မည့်အချိန်ကို သတ်မှတ်ထားခြင်းသည် ယေဟိုဝါသည် ကောင်းကင်နှင့် မြေကြီး၏ အရှင်သခင်ဖြစ်ကြောင်း၊ အီဂျစ်လူမျိုးများ၏ ကိုးကွယ်ရာဖြစ်သော သဘာဝ၏စွမ်းအားများသည် သူ၏ တန်ခိုးဖြင့် ဖန်တီးထားသည့် အရာများဖြစ်ပြီး၊ သူ၏ အလိုတော်ကို လိုက်နာသည်ကို ဘုရင်အား သက်သေပြမည်ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့ကို ကူညီရန်မဖြစ်နိုင်ဘဲ၊ အီဂျစ်လူမျိုးများက သူတို့၏ ဘုရားများအဖြစ် မှတ်ယူထားသော ဤဒြပ်ရှိများသည် ၎င်းတို့၏ ရန်သူများ၏ ဘုရားသခင်၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင်ရှိပြီး၊ သူသည် ၎င်းတို့ကို ကိုးကွယ်သူများကို အပြစ်ပေးရန်အတွက် ကိရိယာများအဖြစ် အသုံးပြုမည်ဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်သည် ရုပ်တုကိုးကွယ်မှုကို မည်မျှပင် ရွံရှာသည်ကို သိရှိနိုင်သည်။

18. To morrow about this time. That the time was fixed for the beginning of the plague would testify to the king that Jehovah was Lord of heaven and earth, and that the forces of nature, all objects of Egyptian idolatry, were the creatures of His power and subservient to His will. Far from being able to help them, these elements, regarded by the Egyptians as their gods, were under the control of the God of their enemies, and He would now use them as instruments for the punishment of those who worshiped them. How greatly God abhors idolatry!

အလွန်ပြင်းထန်သော မိုးသီးမုန်တိုင်း။ မိုးနှင့် အထူးသဖြင့် မိုးသီးသည် အီဂျစ်တွင် နည်းပါးသည်။ ကိုင်ရိုဒေသတွင် နှစ်စဉ်မိုးရေချိန် ၂ လက်မသာရှိပြီး၊ ကိုင်ရိုတောင်ဘက်တွင် မိုးရွာခြင်းသည် ရှားပါးသည်။ တစ်ခါတစ်ရံ နှစ်ပေါင်းများစွာ မိုးတစ်စက်မျှ မရွာတတ်ပေ။ ထို့ကြောင့်၊ ကျမ်းပိုဒ် ၂၃ နှင့် ၂၄ တွင် ဖော်ပြထားသော မိုးသီးမုန်တိုင်းသည် ထူးကဲသော အတွေ့အကြုံတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းကို ဘုရားသခင်၏ အပြစ်ဒဏ်ပေးမှုအဖြစ် မှတ်ယူခံရသည်မှာ နားလည်နိုင်သည် (ကျမ်းပိုဒ် ၂၇ ကိုကြည့်ပါ)။

A very grievous hail. Rain and, more particularly, hail are comparatively rare in Egypt. The region of Cairo has but 2 in. of rainfall annually, and south of Cairo rain is a rare occurrence. Sometimes not a drop of rain falls for years. It is understandable, therefore, that a hailstorm such as that described in vs. 23 and 24 was so extraordinary an experience as to be considered an act of divine punishment (see v. 27).

တည်ထောင်ချိန်မှစ၍။ ဤသည်မှာ မောရှေက ဟေဗြဲဘာသာသို့ ဘာသာပြန်ဆိုထားသော အီဂျစ်လူမျိုးများ၏ ထူးခြားသော အသုံးအနှုန်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ အခြားအများအပြားနှင့်အတူ၊ စာရေးသူသည် အီဂျစ်ဘာသာစကားကို ကောင်းစွာ တတ်ကျွမ်းကြောင်း ပြသသည်။ ကျမ်းပိုဒ် ၂၄ တွင် “လူမျိုးတစ်မျိုးဖြစ်လာချိန်မှစ၍” ဟူသော စကားဖြင့် တူညီသော အတွေးကို ဖော်ပြထားသည်။ အီဂျစ်လူမျိုးများ၏ ကမ္ဗည်းများစွာသည် ၎င်းတို့၏ ပထမဆုံးဘုရင်က လူမျိုးစုများစွာကို တစ်နိုင်ငံတည်းအဖြစ် ပေါင်းစည်းခဲ့သည့် ရှေးဟောင်းအတိတ်ကို ရည်ညွှန်းသည်။

Since the foundation. This is from another typically Egyptian expression rendered by Moses into Hebrew, which, with numerous others, shows that the author was well acquainted with the Egyptian language. In v. 24 the same thought is expressed by the words “since it became a nation.” Many Egyptian inscriptions refer to the ancient past when their first king united several tribes into one nation.

၁၉. သင်၏ တိရစ္ဆာန်များကို စုဆောင်းပါ။ တရားစီရင်မှုအလယ်တွင်ပင် ဘုရားသခင်သည် ကရုဏာထားရှိဆဲဖြစ်ပြီး၊ အီဂျစ်လူမျိုးများအား ၎င်းတို့၏ လာမည့်ဘေးဒဏ်ကို သတိပေးကာ၊ ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင်နှင့် ၎င်းတို့၏ ပစ္စည်းဥစ္စာများကို ကာကွယ်ရန် အကြံပေးသည်။ ဖါရိုနှင့် သူ၏ အမှုထမ်းများသည် ဤသို့ ကရုဏာဖြင့် ပေးထားသော သတိပေးချက်ကို လက်ခံခဲ့လျှင်၊ လူသားများနှင့် တိရစ္ဆာန်များ၏ အသက်များ သက်သာခဲ့လိမ့်မည်။ သို့သော် သတိပေးချက်ကို နှလုံးသွင်းမထားခဲ့သဖြင့်၊ အသက်ဆုံးရှုံးမှု များစွာဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည် (ကျမ်းပိုဒ် ၂၅)။

19. Gather thy cattle. Even in the midst of judgment God still showed mercy, warning the Egyptians of their impending doom and advising them to safeguard both themselves and their property. Had Pharaoh and his servants accepted the warning so mercifully given, the lives of both men and beasts would have been spared. On the contrary, the warning was not taken to heart, and great loss of life occurred (v. 25).

၂၀. ကြောက်ရွံ့သောသူ။ ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ်၊ အီဂျစ်လူမျိုးအချို့သည် အရှင်သခင်ကို ကြောက်ရွံ့ရန် သင်ယူခဲ့ကြသည်ဟူသော အရိပ်အမြွက်ကို ဖော်ပြထားသည်။ ဘေးဒဏ်များ၏ သက်ရောက်မှုသည် ၎င်းတို့အနက်များစွာကို တဖြည်းဖြည်း ဟေဗြဲလူမျိုးများ၏ ဘုရားသခင်သည် တန်ခိုးကြီးသော ဘုရားဖြစ်ကြောင်း ယုံကြည်လာစေခဲ့ပုံရသည်။ ၎င်းတို့သည် သူ့ကို တစ်ခုတည်းသော စစ်မှန်သောဘုရားအဖြစ် မသိရှိသေးသော်လည်း၊ သူ့ကို လေးစားရန်နှင့် ချီးမြှောက်ရန် အကျိုးရှိသည်ဟု ယူဆခဲ့ကြသည်။ ထွက်မြောက်ခြင်းအခါတွင်၊ “ရောနှောလူမျိုးများ” သည် ဟေဗြဲလူမျိုးများမဟုတ်ပုံရသည် (တောလည်ရာ ၁၁:၄ ကိုကြည့်ပါ)၊ ၎င်းတို့သည် ကျွန်များနှင့်အတူ အီဂျစ်မှ ထွက်ခွာသွားခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၂:၃၈)။ ဘေးဒဏ်များကြောင့် အီဂျစ်လူမျိုးများစွာသည် မထီမဲ့မြင်ပြုထားသော ဟေဗြဲလူမျိုးများနှင့် ပူးပေါင်းပြီး ၎င်းတို့၏ ဘုရားသခင်အား အနည်းဆုံး အမည်ခံသစ္စာခံခြင်းဖြင့် အကျိုးအမြတ်ရရှိမည်ဟု ကောက်ချက်ချခဲ့ရပေမည်။ ဤတွင်၊ သတ္တမဘေးဒဏ်အချိန်တွင်၊ အီဂျစ်လူမျိုးများအကြား သဘောထားကွဲလွဲမှု၏ ပထမဆုံး အရိပ်အမြွက်ကို ဖော်ပြထားပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ယခုအချိန်ထိ ဣသရေလလူမျိုးများကို ဆန့်ကျင်ရာတွင် စည်းလုံးညီညွတ်နေပုံရသည်။ ဖါရို�၏ “အမှုထမ်းများ (အရာရှိများ)” အချို့သည် မောရှေမှပေးထားသော သတိပေးချက် (အခန်း ၉:၁၉) ကို အမြတ်ထုတ်ကာ၊ လာမည့်မုန်တိုင်းကို မျှော်လင့်ပြီး ၎င်းတို့၏ တိရစ္ဆာန်များနှင့် သိုးထိန်းများကို အိမ်အတွင်း ထားရှိခဲ့သည်။

20. He that feared. For the first time an intimation is made that there were Egyptians who had learned to fear the Lord. Apparently the effect of the plagues had gradually convinced many of them that the God of the Hebrews was indeed a powerful God. They probably did not yet know Him as the only true God, but only as One whom it was advantageous to respect and propitiate. At the Exodus a “mixed multitude,” apparently not Hebrews themselves (cf. Num. 11:4), left Egypt with the departing slaves (Ex. 12:38). As a result of the plagues many Egyptians must have come to the conclusion that it would be to their advantage to join the despised Hebrews and benefit by at least nominal allegiance to their God. Here, at the time of the seventh plague, is the first indication of dissension among the Egyptians, who seem thus far to have been united in their opposition to the Israelites. Some of the “servants [officials] of Pharaoh” profited by the warning given by Moses (ch. 9:19) and housed their cattle and herdsmen in anticipation of the coming storm.

၂၁. မထီမဲ့မြင်ပြုသူ။ လူသားများနှင့် တိရစ္ဆာန်များ၏ အသက်ကို အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သော မိုးသီးမုန်တိုင်းသည် အီဂျစ်လူမျိုးများ၏ အတွေ့အကြုံထက် ကျော်လွန်ပြီး လုံးဝမဖြစ်နိုင်သည်ဟု ထင်ရသည်။ ထို့ကြောင့် မောရှေနှင့် အာရုန်သည် လော့တ်၏ သားမက်များအဖို့ “ပြက်ယယ်ပြုသူ” (ကမ္ဘာဦး ၁၉:၁၄) အဖြစ် အီဂျစ်လူမျိုးအများစုအတွက် ထင်ရှားခဲ့ရပေမည်။

21. He that regarded not. A hailstorm of sufficient proportions as to endanger the lives of men and beasts was beyond all Egyptian experience and seemed an utter impossibility. Moses and Aaron must therefore have appeared to the great mass of Egyptians as Lot did to his sons-in-law—“as one that mocked” (Gen. 19:14).

၂၂. ကောင်းကင်သို့။ လက်ကို ကောင်းကင်သို့ ဆန့်ထုတ်သည့် လုပ်ရပ်သည် သင့်လျော်သည်၊ အကြောင်းမှာ ဘေးဒဏ်သည် ကောင်းကင်မှ လာမည်ဖြစ်သည်။ အာရုန်၏ လက်သည် ပထမနှင့် ဒုတိယဘေးဒဏ်များအတွက် ရေပေါ်သို့ (အခန်း ၇:၁၉၊ ၂၀၊ ၈:၆)၊ တတိယဘေးဒဏ်အတွက် “မြေကြီး၏ဖုန်မှုန့်” (အခန်း ၈:၁၇) ပေါ်သို့ ဆန့်ထုတ်ခဲ့သည်။

22. Toward heaven. The action of stretching the hand toward heaven was appropriate, for the plague was to come from heaven. Aaron’s hand had been stretched out upon the waters in a similar way for the first and second plagues (chs. 7:19, 20; 8:6), and upon the “dust of the earth” for the third (ch. 8:17).

၂၃. မောရှေ။ သတ္တမဘေးဒဏ်မှစတင်ပြီး၊ မောရှေသည် ဘုရားသခင်၏ တစ်ဦးတည်းသော ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ရှေ့သို့ လှမ်းလာသည်။ ဣသရေလလူမျိုးများ၏ ကိုယ်စားလှယ်များကို ခေါ်ဆိုရာတွင်၊ ဖါရိုသည် ဘေးဒဏ်များ စတင်ချိန်မှစ၍ သူတို့နှင့် ဆက်ဆံခဲ့သော မောရှေနှင့် အာရုန်နှစ်ဦးစလုံးကို ခေါ်ဆိုခဲ့ဆဲဖြစ်သည် (ကျမ်းပိုဒ် ၂၇၊ အခန်း ၁၀:၈)။ သို့သော် မောရှေသည် ယခုအခါ ဘုရင်ရှေ့မှောက်တွင် ဘုရားသခင်၏ စကားပြောသူအဖြစ်နှင့် ဘုရားသခင်၏ တရားစီရင်မှုများကို အကောင်အထည်ဖော်သူအဖြစ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ယခုအချိန်တွင် သူသည် သူ၏ ရှက်တတ်မှုနှင့် ကြောက်ရွံ့မှုကို ဆုံးရှုံးခဲ့ပြီး၊ သူ၏ ဘဝသက်တမ်းတစ်လျှောက် ဘုရားသခင်၏ အကြောင်းအမှုအတွက် ရဲရင့်သော ချန်ပီယံအဖြစ် ရှိနေခဲ့သည်။

23. Moses. Beginning with the seventh plague Moses steps forward as the sole agent of God. When calling the representatives of the Israelites, Pharaoh still sent for both Moses and Aaron (v. 27; ch. 10:8) as the two with whom he had been dealing from the time the plagues began. But Moses had now become God’s spokesman in the presence of the king and executor of the divine judgments. By now he must have lost his timidity and fearfulness and become the dauntless champion for the cause of God that he remained till the close of his life.

မိုးကြိုးနှင့် မိုးသီးနှင့် မီး။ မိုးသီးသာလျှင် ကြိုတင်ဟောကိန်းထုတ်ခံခဲ့ရသော်လည်း၊ မိုးကြိုးနှင့် မိုးသီးသည် နွေးသောရာသီဥတုတွင် မိုးသီးမုန်တိုင်းများနှင့် အတူလိုက်ပါလေ့ရှိသည်။ ဤတွင် “မြေပေါ်တွင် ပြေးလွှားနေသော မီး” အဖြစ် ဖော်ပြထားသော ထူးခြားသော လျှပ်စစ်ဖြစ်စဉ်သည် “မီးဘောလုံး” နှင့် ဆက်စပ်နေပုံရသည်။

Thunder and hail, and the fire. Although hail only had been predicted, lightning and thunder commonly accompany hailstorms in warm climates. The peculiar electrical display described here as fire running “along upon the ground” seems to have been something corresponding to “fireballs.”

၂၅. မိုးသီး။ မိုးကြိုးသည် ပြင်းထန်ခဲ့သော်လည်း၊ မိုးသီးသည် ပိုမိုကြီးမားသော ဖျက်ဆီးမှုကို ဖြစ်စေခဲ့သည်။ သတိပေးချက်အရ (ကျမ်းပိုဒ် ၁၉)၊ အပြင်တွင်ထားခဲ့သော သိုးထိန်းများနှင့် တိရစ္ဆာန်များ သေဆုံးခဲ့သည်။

25. The hail. Severe as the lightning may have been, the hail wrought greater destruction. According to the warning given (v. 19), herdsmen and cattle left in the open were killed.

အပင်ပေါင်းစုံကို ရိုက်ချိုး၏။ အကြွင်းမဲ့အဓိပ္ပါယ်ဖြင့်မဟုတ်ဘဲ၊ အခန်း ၁၀:၅ အရ အချို့သော သီးနှံများသည် လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် သီးနှံမျိုးစုံနှင့် သစ်သီးပင်များကို ညွှန်ပြသည်။ အခန်း ၉:၃၁ မှ မုယောစပါးနှင့် ပိုက်ဆန်သာလျှင် လုံးဝဖျက်ဆီးခံခဲ့ရပြီး၊ အခြားသီးနှံများသည် အနည်းငယ်သာ ထိခိုက်ခဲ့သည်။

Smote every herb. Not in the absolute sense, since according to ch. 10:5 some vegetation escaped. It indicates, rather, every kind of crop and fruit tree. From ch. 9:31 it is apparent that only two crops were totally destroyed, the barley and the flax, while others suffered damage in lesser degree.

၂၆. ဂေါရှင်ပြည်၌သာလျှင်။ အခန်း ၈:၂၂၊ ၉:၄၊ ၁၀:၂၃ ကိုကြည့်ပါ။

26. Only in the land of Goshen. See chs. 8:22; 9:4; 10:23.

၂၇. ငါသည် အပြစ်ပြုခဲ့ပြီ။ မိုးသီးဘေးဒဏ်သည် ယခင်တရားစီရင်မှုများထက် ဘုရင်အပေါ် ပိုမိုသန်မာသော အထင်ကြီးမှုကို ဖြစ်စေခဲ့သည်။ ၎င်းသည် လူသားများအပေါ် သေဆုံးမှုကို ဖြစ်စေသော ပထမဆုံးဘေးဒဏ်ဖြစ်ပြီး၊ သူမတွေ့ကြုံခဲ့ဖူးသော ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးပြသမှု၏ အထင်ရှားဆုံးနှင့် အမှန်တကယ် ကြောက်မက်ဖွယ်ဖြစ်ခဲ့သည် (ကျမ်းပိုဒ် ၂၄)။ ထို့ကြောင့် ဖါရိုသည် ယခင်ကထက် ပို၍ နှိမ့်ချခဲ့ပြီး၊ သူသည် မောရှေကို နှစ်ကြိမ်ခေါ်ဆိုပြီး ဘေးဒဏ်များကို ဖယ်ရှားရန် တောင်းဆိုခဲ့သော်လည်း (အခန်း ၈:၈၊ ၂၈)၊ ဤသည်မှာ မာနကြီးသော ဘုရင်သည် သူ၏ လမ်းများမတိကျမှုကို ဝန်ခံခဲ့သည့် ပထမဆုံးအကြိမ်ဖြစ်သည်။ ဤသို့သော ဝန်ခံချက်သည် ထူးခြားသော်လည်း၊ “ဤတစ်ကြိမ်” ဟူသော ကန့်သတ်ချက်က စစ်မှန်သော နောင်တမရှိသည်ကို ဖော်ပြသည်။ ၎င်းသည် အပြစ်အတွက် စစ်မှန်သော ဝမ်းနည်းမှုထက်၊ ကြောက်မက်ဖွယ် မိုးကြိုးနှင့် ဖျက်ဆီးတတ်သော မိုးသီးကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော ထိတ်လန့်မှု၏ သက်ရောက်မှုဖြစ်သည်။

27. I have sinned. The plague of hail made a stronger impression upon the king than any of the previous judgments. It was the first plague to inflict death upon men, and was the most striking and terrible manifestation of divine power he had yet experienced (v. 24). Pharaoh was therefore more humble than before, and though he had twice called Moses and requested the removal of plagues (ch. 8:8, 28), this was the first time the proud king had admitted the error of his ways. Remarkable as such a confession was, it did not, however, represent sincere repentance, as the limitation “this time” indicates. It was, rather, the effect of terror occasioned more by the fearful lightning and destructive hail than by genuine sorrow for sin.

၂၈. နေ့ရက်များမထားပါနှင့်။ ဘေးဒဏ်ရပ်တန့်ရန်သာ သူ၏လူမျိုးများကို ထွက်သွားခွင့်ပြုမည်ဟု ဘုရင်က ထပ်မံ၍ သူ၏စကားကို ပေးခဲ့သည်။

28. Stay no longer. Again the king gave his word to let the Hebrews depart, if the plague would but cease.

၂၉. မြို့ပြင်သို့။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ မမ်းဖစ် သို့မဟုတ် တနိစ်၊ ပို၍ဖြစ်နိုင်သည်မှာ နောက်ဆုံးဖြစ်သည် (အခန်း ၇:၁၅ ကိုကြည့်ပါ)၊ ဘုရင်နေထိုင်ရာ မြို့ဖြစ်ပြီး၊ မောရှေနှင့် အာရုန်သည် ဘုရင်နှင့် တွေ့ဆုံရန် ဘုရားသခင်မှ စေလွှတ်ခံရချိန်တွင် သို့မဟုတ် သူ၏ခေါ်ဆိုမှုဖြင့် သွားခဲ့သည်။

29. Out of the city. Possibly Memphis or Tanis, more likely the latter city (see on ch. 7:15), where the king resided, and to which Moses and Aaron went when sent by God to interview the king or when called by him.

လက်များကို ဖြန့်ကျဲပြပါ။ ဤသည်မှာ ဆုတောင်းချက်တွင် လက်များကို ဖြန့်ကျဲထားသည့် ဓလေ့ကို ဖော်ပြထားသော ကျမ်းပိုဒ်များစွာအနက်မှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ မောရှေသာမက၊ ယောဘ (ယောဘ ၁၁:၁၃)၊ ရှောလမုန် (၂ ရာဇဝင်ချက် ၆:၁၃)၊ နှင့် ဧဇရ (ဧဇရ ၉:၅) တို့လည်း ဤသို့ ဆုတောင်းခဲ့ကြသည်။

Spread abroad my hands. This is one of several texts in which the custom of spreading one’s hands in prayer is mentioned. Not only Moses prayed in this fashion, but also Job (Job 11:13), Solomon (2 Chron. 6:13), and Ezra (Ezra 9:5).

မြေကြီးသည် အရှင်သခင်ပိုင်သည်။ “မြေကြီး” ဟု ဘာသာပြန်ဆိုထားသော စကားလုံးသည် “ပြည်” ဟုလည်း အီဂျစ်ကို ရည်ညွှန်းနိုင်သော်လည်း၊ ယခင်သည် မှန်ကန်ပုံရသည်၊ အကြောင်းမှာ ဘုရားသခင်သည် လူသားများအား သူ့ကို ဒေသဆိုင်ရာ ဘုရားအဖြစ်မဟုတ်ဘဲ၊ ကောင်းကင်နှင့် မြေကြီး၏ အုပ်စိုးသူအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုရန် အမြဲရည်ရွယ်ထားသောကြောင့်ဖြစ်သည်။

The earth is the Lord’s. Although the word translated “earth” could also be rendered “land,” and thus applied to Egypt, the former is probably correct, because it was ever God’s purpose to teach men to recognize Him, not as a local god, but as the Ruler of heaven and earth.

၃၀. သင်တို့သည် ယခုထိ ကြောက်ရွံ့မည်မဟုတ်ကြောင်း ငါသိသည်။ မောရှေသည် ဘေးဒဏ်မှ သက်သာလျှင် ဘုရင်၏ သဘောထားသည် ယခင်ကထက် ခိုင်မာနေဆဲဖြစ်မည်ကို သိရှိပြီး၊ ထိုအချက်ကို ဘုရင်ရှေ့မှောက်တွင် သူ၏ယုံကြည်ချက်ကို ရဲရင့်စွာ ဖော်ပြခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်ကို စစ်မှန်သောကြောက်ရွံ့မှုသည် သူ၏ ပညတ်တော်များကို နာခံခြင်းဖြင့် ပြသသည်၊ သို့သော် ဖါရို့၏ ကြောက်ရွံ့မှုသည် နတ်ဆိုးများခံစားရသော ကြောက်ရွံ့မှုနှင့် တူညီသည်၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့သည် “လည်း ယုံကြည်ပြီး တုန်လှုပ်ကြသည်” (ယာကုပ် ၂:၁၉)။ စစ်မှန်သော ကြောက်ရွံ့မှုသည် နာခံမှုသို့ ဦးတည်သော်လည်း၊ ဖါရို့၏ နှလုံးထဲတွင်ရှိသော ကြောက်ရွံ့မှုသည် သူ့ကို မမှန်ကန်သော ကတိများနှင့် ပိုမိုကြီးမားသော အပြစ်သို့ ဦးတည်စေခဲ့သည်။ စစ်မှန်သော “အရှင်သခင်ကို ကြောက်ရွံ့ခြင်း” သည် ဖါရို့ခံစားရသော ကြောက်လန့်မှုမဟုတ်ဘဲ၊ ဘုရားသခင်၏ မြင့်မြတ်သော တန်ခိုးနှင့် ဘုန်းတန်ခိုးကို သတိရှိမှုမှ ဖြစ်ပေါ်လာသော ရိုသေသောစိတ်ဖြစ်သည်။

30. I know that ye will not yet fear. Moses, knowing that the king’s attitude would remain as adamant as ever, once relief from the plague should come, was bold enough to express his conviction of that fact in the presence of the king. True fear of God is shown by obedience to His commandments, but Pharaoh’s fear was of the kind the devils feel, for they “also believe, and tremble” (James 2:19). Devout fear leads to obedience, but the fear in Pharaoh’s heart led him to false promises and greater sin. Genuine “fear of the Lord” is not the cringing fear felt by Pharaoh, but a spirit of reverent awe resulting from awareness of God’s sublime majesty and power.

၃၁. ပိုက်ဆန်။ ဘေးဒဏ်ဖြစ်ပွားချိန်ကို ညွှန်ပြသော ထိခိုက်ခံရသော သီးနှံများနှင့်ပတ်သက်သော အချက်အလက်များဖြစ်သည်။ အီဂျစ်လူမျိုးများသည် ပိတ်ထည်အဝတ်အစားများကို နှစ်သက်သောကြောင့် ပိုက်ဆန်ကို စိုက်ပျိုးခဲ့သည်။ ယဇ်ပုလ္လင်များသည် ပိတ်ထည်များသာ ဝတ်ဆင်ကြသည်။

31. Flax. Information concerning the crops that suffered indicates the approximate time of year in which the plague occurred. The Egyptians cultivated flax because they preferred linen garments. The priests wore nothing but linen.

“ပွင့်လာသည်” ဟုဆိုမည့်အစား “ပန်းပွင့်နေသည်” ဟုဆိုခြင်းသည် ပိုမိုကောင်းမွန်သည်။ ၎င်းသည် ဇန်နဝါရီလကုန် သို့မဟုတ် ဖေဖော်ဝါရီလဆန်းကို ညွှန်ပြသည်။

“Was bolled.” Better, “was in blossom.” This would point to the end of January or the beginning of February.

မုယောစပါး။ မုယောစပါးသည် ထိုအချိန်တွင် အစေ့ထွက်နေပြီး မတ်လတွင် ပုံမှန်ရိတ်သိမ်းသည်။ မုယောစပါးကို ရှေးခေတ်အီဂျစ်လူမျိုးများ၏ သာမန်သောက်စရာဖြစ်သည့် ဘီယာထုတ်လုပ်ရန်အတွက် အဓိကစိုက်ပျိုးသည်။ ၎င်းကို မြင်းစာအဖြစ်လည်း အသုံးပြုပြီး ဆင်းရဲသားများက ပေါင်မုန့်အဖြစ် ပြုလုပ်သည်။

Barley. The barley crop was in ear about the same time, commonly being cut in March. Barley was raised largely for the production of beer, a common beverage among the ancient Egyptians. It was also used for horse feed, and was made into bread by the poorer classes.

၃၂။ ဂျုံ။ အီဂျစ်တွင် ဂျုံရိတ်သိမ်းမှုသည် မုယောစပါးရိတ်သိမ်းမှုထက် တစ်လခန့်နောက်ကျပြီး ဧပြီလဆန်းအထိ ဆက်လက်ပြုလုပ်သည်။

32. Wheat. In Egypt the wheat harvest began about a month later than the barley harvest, and continued until the early part of April.

စပါး။ အီဂျစ်တွင် စပါးကို မစိုက်ပျိုးခဲ့ပေ။ ဤနေရာတွင် “စပါး” ဟုဘာသာပြန်ထားသော ဟီဘရူးစကားလုံးသည် အမှန်တကယ်တွင် ဂျုံအမျိုးအစားတစ်မျိုးဖြစ်သည့် စပယ်လ်ဖြစ်သည်ဟု ယေဘုယျသဘောတူထားသည်။ ၎င်းသည် ယခုအခါ အီဂျစ်တွင် နောက်ဆက်တွဲသီးနှံအဖြစ် ပုံမှန်စိုက်ပျိုးပြီး၊ ရှေးခေတ်တွင် ယခုထက်ပို၍ ပုံမှန်စိုက်ပျိုးခဲ့သည်ဟု သမိုင်းဝင်အထောက်အထားများက ဖော်ပြသည်။ ၎င်းကို ဂျုံနှင့်တပြိုင်နက်တည်း စိုက်ပျိုးပြီး မတ်လနှောင်းပိုင်းတွင် ရင့်မှည့်သည်။

Rie. Rye was not grown in Egypt, and it is generally agreed that the Hebrew word here translated “rie” was in reality spelt, an inferior kind of wheat now ordinarily raised in Egypt as an aftercrop. As the monuments show, it was grown more commonly in ancient times than it is today. Being sown simultaneously with wheat, it would also ripen about the same time, in late March.

ပိုက်ဆံပင်နှင့် မုယောစပါးများ ပျက်စီးသွားသော်လည်း ဂျုံနှင့် စပယ်လ်တို့သည် သိသာထင်ရှားသော ထိခိုက်မှုမရှိခဲ့သည့် မှတ်ချက်က မိုးသီးဒဏ်ဘေးသည် ဇန်နဝါရီလကုန် သို့မဟုတ် ဖေဖော်ဝါရီလဆန်းတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ရမည်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ထွက်မြောက်ရာကာလမတိုင်မီ နှစ်လမှ သုံးလခန့်ဖြစ်သည်။ ဘေးဒဏ်များ၏ ကြာချိန်နှင့်ပတ်သက်၍ အခန်း ၇:၂၅ နှင့် ၉:၃၁ တွင် ကြည့်ပါ။

The remark that the flax and barley had been destroyed, but that the wheat and spelt had escaped major harm, shows that the plague of hail must have occurred at either the end of January or the beginning of February. That would be two or three months before the Exodus. On the duration of the plagues, see on chs. 7:25 and 9:31.

၃၄။ သူသည် ထပ်မံပြီး ဒုစရိုက်ပြုခဲ့သည်။ ဖါရိုဘုရင်သည် မောရှေခန့်မှန်းထားသည့်အတိုင်း “သူ၏စိတ်နှလုံးကို ခိုင်မာစေခဲ့သည်” ဟု ဆိုးယုတ်သော နောင်တမရှိမှုဖြင့် ပြုမူခဲ့သည်။ သူ၏အရာရှိများသည် ဤဆုံးဖြတ်ချက်တွင် သူ့နောက်လိုက်ခဲ့ပုံရသော်လည်း၊ နောက်ဘေးဒဏ်ကြောင့် ဆက်လက်ခုခံခြင်း၏ အကျိုးမရှိကြောင်း သဘောပေါက်ခဲ့သည် (အခန်း ၁၀:၇)။ ၎င်းတို့သည် ဖါရိုဘုရင်ကို ကျေးကျွန်ဆန်စွာ ထောက်ခံခဲ့ခြင်း သို့မဟုတ် ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးကို ယုံကြည်မှုမရှိသေးခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်မှာ မသေချာပေ။

34. He sinned yet more. In perverse impenitence the king “hardened his heart,” as Moses had predicted. Apparently his officials stood by him in this decision, though the following plague convinced them of the futility of further resistance (ch. 10:7). Whether they supported Pharaoh out of servility or because they were not yet convinced of the power of God is not certain.

ယခင်ဘေးဒဏ်အချို့ကဲ့သို့ပင်၊ သတ္တမဘေးဒဏ်သည် ကြောက်ရွံ့မှုမှဖြစ်ပေါ်လာသော နောင်တရမှု၏ တန်ဖိုးမရှိမှုကို ထပ်မံဖော်ပြခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်သည် လူသားအားလုံး၏ နာခံမှုကို ဤနည်းဖြင့် ရရှိနိုင်သော်လည်း၊ ထိုအောင်နိုင်မှုသည် လူသားများ၏ စိတ်နှလုံးကို မရရှိသောကြောင့် တန်ဖိုးမရှိပေ။ ဘုရားသခင်ကို ကြောက်ရွံ့မှု၏ မုန်တိုင်းနှင့် မီးလျှံထဲတွင် မတွေ့ဘဲ၊ လူသားတို့၏ ရင်ဘတ်အတွင်း၌ တိုးညင်းစွာ ပြောဆိုနေသော အသံငယ်လေးထဲတွင် တွေ့ဆုံရသည်။ အပြစ်သားများစွာသည် ကြောက်ရွံ့မှု၏ တံခါးများကို ဖြတ်သန်းသွားကြပြီး၊ ထိုနေရာတွင် သူ၏အသံကို ကြားရပြီး၊ သူ၏တန်ခိုးကို ဝန်ခံကာ၊ ၎င်းတို့၏ မထိုက်တန်မှုကို အသိအမှတ်ပြုကြသည်။ သို့သော် စိတ်ဝိညာဉ်၏ တိတ်ဆိတ်မှုက ထိုအသံကို ပြတ်သားစေသည်အထိ လူသားများ၏ စရိုက်သည် ပြောင်းလဲမည်မဟုတ်ပေ။

Like some of the preceding plagues, the seventh again demonstrated the worthlessness of repentance born of fear. God might thus secure the submission of all men, but the conquest would be worthless, because men’s hearts would not be won. God is met, not in the tempest and fire of fear, but in the still small voice speaking within man’s breast. Many sinners have passed through the gates of fear, where they hear His voice, confess His power, and acknowledge their own unworthiness, but it is not until the silence of the soul has made that voice distinct that men will be transformed in character.

ellen g. white comments

1-35 PP 267-270

3 PP 267

3-11 SR 117

6-8, 10 PP 267

11 1T 292

11, 12, 14 PP 267

16 PK 368; PP 267

18-21 PP 269

23-25 SR 117

24-26 PP 269

27 SR 117; 5T 637

27-30, 33-35 PP 270

အခန်းကြီး - ၁၀

အခန်း ၁၀

chapter 10

၁. ဘုရားသခင်က ကျိုင်းစာငှက်များပို့ရန် ခြိမ်းခြောက်သည်။ ၇. ဖာရိုဘုရင်သည် သူ၏ကျွန်များကြောင့် ဣသရေလလူများကို လွှတ်ပေးရန် စိတ်ရှိလာသည်။ ၁၂. ကျိုင်းစာငှက်ဘေး။ ၁၆. ဖာရိုသည် မောဇီကို တောင်းပန်သည်။ ၂၁. မှောင်မိုက်ဘေး။ ၂၄. ဖာရိုသည် မောဇီကို တောင်းပန်သည်၊ ၂၇. သို့သော် စိတ်ထားမာကျောနေဆဲဖြစ်သည်။

1 God threateneth to send locusts. 7 Pharaoh, moved by his servants, inclineth to let the Israelites go. 12 The plague of the locusts. 16 Pharaoh sueth to Moses. 21 The plague of darkness. 24 Pharaoh sueth unto Moses, 27 but yet is hardened.

၁. ငါသည် သူ၏စိတ်နှလုံးကို မာကျောစေခဲ့သည်။ စာသားအရ “ငါ၊ ငါကိုယ်တိုင်ပင် သူ၏စိတ်နှလုံးကို လေးလံစေခဲ့သည်” (အခန်း ၄:၂၁ ကိုကြည့်ပါ)။ “ငါ” ဟူသော စကားလုံးသည် မူရင်းတွင် နှစ်ကြိမ်ပေါ်လွင်ထင်ရှားပြီး၊ တစ်ကြိမ်မှာ သီးခြားနာမ်စားအဖြစ်နှင့် နောက်တစ်ကြိမ်မှာ ကြိယာနှင့်တွဲလျက် အလေးပေးရန်ဖြစ်သည်။

1. I have hardened his heart. Literally, “I, even I, have made heavy his heart” (see on ch. 4:21). The word “I” appears twice in the original, once as an independent personal pronoun and again attached to the verb, for emphasis.

၂. သင်တို့အား ပြောပြရန်။ ဘေးဒဏ်များ၏ ရည်ရွယ်ချက်အသစ်တစ်ခုကို ယခုဖော်ပြသည်။ ၎င်းတို့သည် ဖာရိုနှင့် သူ၏ကျွန်များအား ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးကြီးမြတ်မှုကို ခံစားစေရန်နှင့် သူ၏ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို ရရှိရန်သာမက၊ ဣသရေလသားများအား မျိုးဆက်အားလုံးအတွက် သခင်သည် တစ်ခုတည်းသော စစ်မှန်သောဘုရားဖြစ်ကြောင်း ယုံကြည်စေရန်လည်း ရည်ရွယ်သည်။ ဆာလံ ၇၈၊ ၁၀၅ နှင့် ၁၀၆ တို့သည် ကယ်တင်ခြင်းဇာတ်လမ်းကို မျိုးဆက်တစ်ခုမှ တစ်ခုသို့ လက်ဆင့်ကမ်းပုံကို ဖော်ပြသည်။ ဘုရားသခင်၏ ကရုဏာတော်နှင့် အံ့ဖွယ်လုပ်ဆောင်မှုများကို ထာဝရအမှတ်ရနေရန် ဘုရားသခင်၏ အစီအစဉ်ဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်၏ ကျေးဇူးများကို မေ့လျော့တတ်သော လူ၏အပြစ်ရှိသော စရိုက်၏ ဝမ်းနည်းဖွယ်သွင်ပြင်တစ်ခုကြောင့်၊ လူသည် ၎င်းတို့ကို အမြဲသတိရရန် ဆုံးမသြဝါဒလိုအပ်သည်။ ၎င်းသည် သူ၏နေ့စဉ်လိုအပ်ချက်များအတွက် မကြာခဏ မှန်ကန်သော်လည်း၊ ဘာသာရေးပြောင်းလဲခြင်း သို့မဟုတ် ပြင်းထန်သောရောဂါမှ ပြန်လည်သက်သာလာခြင်းကဲ့သို့သော ဘုရားသခင်၏ ကျေးဇူးတော်နှင့်ဆိုင်သော အခြေအနေများအတွက်လည်း သက်ဆိုင်သည်။

2. That thou mayest tell. A new objective of the plagues is now revealed. They were designed not only to impress Pharaoh and his servants with the greatness of God and to secure his cooperation, but to convince the children of Israel for all future generations that the Lord is the only true God. Psalms 78, 105, and 106 illustrate how the story of deliverance was handed down from generation to generation. It was God’s plan that His mercies and wondrous works be kept in perpetual remembrance. His proneness to forget God’s benefits being one of the sad facets of his sinful character, man requires constant exhortation to remember them. This is often true of his daily needs, but applies also to providential circumstances, such as those connected with conversion or recovery from severe illness.

၃. အချိန်မည်မျှကြာအောင်နည်း။ ဖာရိုဘုရင်၏ ဝန်ခံချက် (အခန်း ၉:၂၇) သည် နှိမ့်ချမှုတစ်ခုဖြစ်သော်လည်း၊ ၎င်းသည် သူ၏ပုန်ကန်သောစိတ်နှလုံး၏ မာနကြီးစွာ ပြန်လည်အခိုင်အမာပြောဆိုမှုဖြင့် ပျက်ပြယ်သွားသည် (အခန်း ၉:၃၄၊ ၃၅)။ ဘုရားသခင်အလိုရှိသည်မှာ နှိမ့်ချမှုကို ထုတ်ဖော်ပြသရုံမျှမက၊ ၎င်းနှင့်အညီဆောင်ရွက်မှုဖြစ်သည်။ ဖာရိုဘုရင်၏ နောင်တရမှုသည် ဣသရေလလူများကို လွှတ်ပေးရန် ဦးတည်မသွားမချင်း စစ်မှန်ကြောင်း သက်သေမပြပေ။

3. How long? Pharaoh’s confession (ch. 9:27) had been a humiliating act, but this was nullified by a proud reassertion of his rebellious heart (ch. 9:34, 35). What God desired was not a mere profession of humility, but action in keeping with it. Pharaoh’s repentance would not prove genuine until it led him to release the Israelites.

၄. ကျိုင်းစာငှက်များ။ ခိုကိုးမဲ့သောဘုရင်အပေါ် ထပ်မံပြစ်ဒဏ်ပေးရန်အတွက် ဘုရားသခင်သည် အီဂျစ်နိုင်ငံတွင် ယခင်က မသိခဲ့ဖူးသော ကျိုင်းစာငှက်ဘေးဒဏ်ကို ကြေညာသည်။ ကျိုင်းစာငှက်များသည် ယူအယ်လ် ၂:၂၅ တွင် ဘုရားသခင်၏ “တပ်မတော်ကြီး” ဟုခေါ်ဆိုထားပြီး၊ ယနေ့ထိ အနီးအရှေ့နိုင်ငံများသို့ ၁၀ နှစ်မှ ၁၅ နှစ်တစ်ကြိမ် ဘေးအန္တရာယ်ယူဆောင်လာသည်။ မီးသုံးခြင်း၊ ဓာတုပစ္စည်းဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော တူးမြောင်းများထဲသို့ ကျိုင်းစာငှက်များ အလှူးအသန်ပြုတ်ကျစေခြင်း၊ ဥများဖျက်ဆီးခြင်း၊ အာဆင်းနစ်အဆိပ်သုံးခြင်းကဲ့သို့သော သိပ္ပံနည်းကျနည်းလမ်းများဖြင့် ထိရောက်စွာ ထိန်းချုပ်နိုင်သော်လည်း၊ ထိုနည်းလမ်းများသည် မကြာသေးမီကမှ ရရှိခဲ့သည်။ ယခင်က ကျိုင်းစာငှက်များရောက်လာခြင်းသည် နိုင်ငံတစ်ခုအပေါ် ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည့် အဆိုးရွားဆုံးသော တရားစီရင်မှုအဖြစ် ယူဆခဲ့သည်။ ယူအယ်လ်သည် ထိုသို့သောဘေးဒဏ်ကို ထင်ရှားစွာဖော်ပြထားပြီး “သူတို့ရှေ့တွင် မီးလျှံသည် မီးလောင်ဖျက်ဆီးပြီး၊ သူတို့နောက်တွင် မီးလျှံတစ်ခုလောင်ကျွမ်းသည်။ သူတို့ရှေ့တွင် ဧဒင်ဥယျာဉ်ကဲ့သို့ဖြစ်သော မြေသည်၊ သူတို့နောက်တွင် ပြာလဲ့သောတော၌ ဖြစ်သည်” (ယူအယ်လ် ၂:၃)။ ၎င်းတို့သည် သီးနှံများ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ၊ ချုံပင်များ၊ ဆူးပင်များအပါအဝင် စိမ်းလန်းသောအရာအားလုံးကို ဖျက်ဆီးသည်။ ၎င်းတို့သည် သစ်ပင်များ၏ အခေါက်ကိုပင် ထိခိုက်စေပြီး၊ အသေးစားအကိုင်းအခက်များကို အပြည့်အဝခွာထုတ်ကာ ဖြူစင်စေသည် (ယူအယ်လ် ၁:၇-၁၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်းတို့သည် ကြီးမားသောအုပ်စုဖြင့် ရောက်ရှိလာပြီး၊ ပျံသန်းနေစဉ် မိုးရွာသံသို့မဟုတ် ခြောက်သွေ့သောမြက်ပင်ထဲတွင် မီးလောင်သံနှင့်တူသော ဆူညံသံထွက်ပေါ်ကာ၊ ၎င်းတို့၏အရေအတွက်သည် ကောင်းကင်ကို မှောင်မိုက်စေသည် (ယူအယ်လ် ၂:၂၊ ၃)။

4. The locusts. As further punishment upon the obstinate king God announced a plague of locusts more dreadful than any Egypt had known heretofore. Locusts, God’s “great army,” as they are called in Joel 2:25, have to the present day brought periodic calamity to countries of the Near East, generally every 10 or 15 years. Effective control is now possible through scientific methods, such as the use of flame, chemically treated trenches into which the locusts fall in droves, destruction of the eggs, and the use of arsenic, but such means did not become available until comparatively recent times. Formerly, the coming of the locusts was considered the most terrible of all judgments that could befall a country. Joel gives a vivid description of such a plague, saying, “A fire devoureth before them; and behind them a flame burneth: the land is as the garden of Eden before them, and behind them a desolate wilderness” (Joel 2:3). They destroy every trace of vegetation, including crops, vegetables, shrubs, and thistles. They even damage the bark of trees, the smaller branches being completely peeled and made white (see Joel 1:7–12). They arrive in great swarms, their noise in flight resembling that of rain or the crackle of fire in dry grass, and their numbers darken the sky (Joel 2:2, 3).

၅. မြေကြီး၏မျက်နှာကို ဖုံးလွှမ်းသည်။ ၎င်းသည် စာသားအရ မှန်ကန်သည်။ တစ်ခါတစ်ရံ ၎င်းတို့သည် မြေပြင်ကို အလွန်ထူထပ်စွာ ဖုံးလွှမ်းထားပြီး၊ ကျယ်ပြန့်သောနေရာများတွင် မြေဆီလွှာကို လုံးဝမမြင်ရပေ။

5. Cover the face of the earth. This is literally true. Sometimes they cover the ground so thickly that over vast areas the soil cannot be seen at all.

အကြွင်းအကျန်ကို စားသည်။ ကျိုင်းစာငှက်များသည် စိမ်းလန်းသောအရာများကို လုံးဝမထားခဲ့သောကြောင့် (အခန်း ၄ ကိုကြည့်ပါ)၊ ၎င်းတို့သည် မိုးသီးမုန်တိုင်းမှ လွတ်မြောက်လာသော ဂျုံနှင့် စပယ်ကို အထူးသဖြင့် ဖျက်ဆီးမည်ဖြစ်သည်။ နောက်ရိတ်သိမ်းမှုအတွက် အလားအလာမှာ မှိန်ဖျော့လျက်ရှိသည်။ ယခုနှစ်အတွက် မည်သည့်ထွက်ကုန်မျှ မျှော်လင့်၍မရတော့ဘဲ၊ အငတ်ဘေးသည် မလွှဲမရှောင်ဖြစ်ပေါ်လာမည်။

Eat the residue. Since locusts leave no trace of verdure (see on v. 4) whatever, they would obviously devour all that survived the devastating hailstorm, especially the wheat and the spelt (see ch. 9:32). Prospects for the next harvest appeared dim indeed. No product of any kind could now be expected for the current year, and famine must inevitably result.

၆. သင်၏အိမ်များကို ဖြည့်သည်။ ရှေးခေတ်အိမ်များသည် အလင်းနှင့် လေဝင်လေထွက်အတွက် အဖွင့်အပိတ်များစွာဖြင့် တည်ဆောက်ထားသောကြောင့်၊ အင်းဆက်ပိုးမွှားများအတွက် အလွယ်တကူဝင်ရောက်နိုင်သည်။ ဘေးဒဏ်တစ်ခုတွင်၊ ကျိုင်းစာငှက်များသည် အိမ်များထဲသို့ အုံဖြင့်ပျံဝင်လာပြီး နံရံများပေါ်တွင် သောင်းနှင့်ချီတွားသွားသည်။ ထိုသို့သောဘေးဒဏ်ကို တွေ့ကြုံခံစားခဲ့ရသူများက စားနေစဉ်တွင်ပင် ကျိုင်းစာငှက်များကို ပါးစပ်ထဲမဝင်အောင် ထိန်းထားရန် ခက်ခဲကြောင်း ပြောဆိုကြသည်။

6. Fill thy houses. Constructed with various openings for light and ventilation, ancient houses afforded insects ready means of entrance. In a plague, swarms of locusts would fly into the houses and creep over the walls by the tens of thousands. Observers who have experienced such a plague claim that it is even difficult to keep the locusts out of one’s mouth when eating.

သင်၏ဘိုးဘေးများမဟုတ်။ အခြားအနီးအရှေ့နိုင်ငံများကဲ့သို့၊ အီဂျစ်နိုင်ငံသည် ရံဖန်ရံခါ ကျိုင်းစာငှက်ဘေးဒဏ်များကို ခံစားရသည်။ သို့သော်၊ ဤဘေးဒဏ်သည် ယခင်က ဖြစ်ပွားခဲ့သော မည်သည့်ဘေးဒဏ်များကိုမဆို ကျော်လွန်မည်ဖြစ်သည်။

Neither thy fathers. Like other Near Eastern countries, Egypt occasionally suffers from devastating plagues of locusts. This visitation, however, was to exceed any such plagues in the past.

သူလှည့်သွားသည်။ မောဇီသည် ဖာရိုဘုရင်အပေါ် သူ၏ကြေညာချက်၏အကျိုးသက်ရောက်မှုကို သိရန်မစောင့်ဘဲ၊ ဖာရိုသည် သခင်ကို မကြောက်ရွံ့မည်ကို သိထားသည်။

He turned himself. Moses did not wait to learn the effect of his announcement upon the king, knowing that Pharaoh would not fear the Lord.

၇. ဖာရိုဘုရင်၏ကျွန်များကပြောသည်။ ယခုအချိန်ထိ မင်းများသည် ၎င်းတို့၏ထင်မြင်ချက်ကို ဖာရိုဘုရင်နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်အနေဖြင့် မထုတ်ဖော်ရဲခဲ့ကြပေ။ ပိုးမွှားဘေးဒဏ်ကို “ဘုရားသခင်၏လက်ညှိုး” ဟုညွှန်ပြခဲ့သော မှော်ဆရာများမှလွဲ၍ (အခန်း ၈:၁၉)၊ တစ်ခုလုံးသောမင်းအဖွဲ့သည် နိုင်ငံကိုထိခိုက်စေသော ဆုံးဖြတ်ချက်များကို ဖာရိုဘုရင်က ဆက်လက်ချမှတ်နေစဉ် တိတ်ဆိတ်စွာနေခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ဖာရိုဘုရင်ကဲ့သို့ “စိတ်နှလုံးမာကျောခဲ့သည်” (အခန်း ၉:၃၄) ဟုပင် ဆိုခဲ့သည်။ သို့သော် ယခုအခါ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ကြောက်ရွံ့မှုကို ထုတ်ဖော်ပြောဆိုကြသည်။ သိုးနွားအများစုနှင့် ယခုရာသီအတွက် သီးနှံအားလုံးနီးပါးဆုံးရှုံးထားပြီးဖြစ်သောကြောင့်၊ နောက်ထပ်ဘေးအန္တရာယ်များသည် ၎င်းတို့ကို အပြီးအပိုင်ပျက်စီးစေမည်ကို စိုးရိမ်လာကြသည်။ ၎င်းတို့သည် ဘေးဒဏ်မစတင်မီ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခဲ့ခြင်းသည် မောဇီ၏ထင်ကြေးပေးမှုများကို ယုံကြည်လာပြီး သူ၏ဘုရားသခင်၏တန်ခိုးကို ယုံကြည်လာကြပြီဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြသည်။ မိုးသီးမုန်တိုင်းကြေညာချိန်တွင် အချို့သည် ဤအချက်သို့ ရောက်ရှိခဲ့ပြီးဖြစ်သော်လည်း (အခန်း ၉:၂၀)၊ ယခုအခါ ထိုခံစားချက်သည် ပိုမိုထွေထွေပြားပြားဖြစ်လာသည်။

7. Pharaoh’s servants said. Thus far the courtiers seem not to have ventured their own opinion, at least in opposition to Pharaoh. Except for the magicians, who had pointed to the lice of the third plague as “the finger of God” (ch. 8:19), the entire court had remained passive while the king made the successive fateful decisions affecting the nation. They are even said to have “hardened” their hearts like the king (ch. 9:34). But now they speak forth their fears. Having already lost most of their cattle and nearly all crops for the current season, they became genuinely alarmed, fearing that further calamities would ruin them permanently. It is significant that they interfered before the plague actually began, for this revealed that they had come to believe in the reliability of Moses’ predictions and in the power of his God. Some had already come to this point when the hailstorm was announced (ch. 9:20), but that feeling had now become more general.

၈. သွား၍ သခင်ကို ဝတ်ပြုကြလော့။ သူ၏အကြံပေးများထံမှ ထောက်ခံမှုမရှိသည်ကို သိရှိသောဖာရိုသည်၊ မောဇီနှင့်အာရုန်ကို ပြန်လည်ခေါ်ယူရန် ခွင့်ပြုပြီး ထပ်မံမေးမြန်းရန် ခွင့်ပြုသည်။ “သွားလော့” ဟူသော အမိန့်သည် လူအားလုံးပါဝင်မည်မဟုတ်ကြောင်း ညွှန်ပြသောမေးခွန်းဖြင့် ချက်ချင်းကန့်သတ်ခံရသည်။ ဖာရိုသည် မောဇီကို နှစ်သက်စေရန်နှင့် နောက်ထပ်ဘေးအန္တရာယ်များကို ရှောင်ရှားရန် အနည်းဆုံးအလျှော့ပေးမှုကို ရှာဖွေနေပုံရသည်။ ထို့ကြောင့် သူသည် မောဇီ၏တောင်းဆိုမှုကို မဆင်မခြင်ဖြစ်နေသည့်ပုံပေါက်အောင် ကြိုးစားခဲ့သည်။

8. Go, serve the Lord. Realizing that he lacked the support of his advisers, Pharaoh permitted them to call Moses and Aaron back for further questioning. The command “Go” was almost immediately qualified by a question implying that not all the people were included in it. It seems that the king was vainly looking for a minimum concession he might make to placate Moses and avert further calamities. He sought therefore to give Moses’ request the appearance of being unreasonable.

၉. ငယ်ရွယ်သူနှင့် သက်ကြီးရွယ်အိုများနှင့်အတူ။ မောဇီသည် သူ၏ဖြေကြားချက်တွင် မရေမရာမဖြစ်ခဲ့ပေ။ တစ်နိုင်ငံလုံးသည် အဆိုပြုထားသောပွဲတော်တွင် ပါဝင်ရမည်ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့၏ သိုးနွားများသည် ပွဲတော်အတွက် ယဇ်ပူဇော်ရန်နှင့် လူများအတွက် အစာအဖြစ်သာမက၊ သူတို့မရှိနေစဉ် ဂရုစိုက်ရန်အတွက်လည်း လိုက်ပါရမည်ဖြစ်သည်။

9. With our young and with our old. There was no ambiguity in Moses’ answer; the whole nation was to participate in the proposed feast. Their flocks and herds were to accompany them, not only to provide sacrifices for the celebration and food for the people, but also to be cared for during the days of absence.

၁၀. သူကပြောသည်။ ဣသရေလလူများသည် ပြန်မလာရန်ရည်ရွယ်ထားသည်ဟု မောဇီ၏ထုတ်ဖော်ပြောဆိုချက်မှ ကောက်ချက်ချပြီး၊ ဖာရိုသည် ထပ်မံဒေါသထွက်ကာ၊ ပိုမိုရှင်းလင်းစွာဘာသာပြန်ထားသည့်အတိုင်း “သင်တို့နှင့် သင်တို့၏သားသမီးများကို ငါလွှတ်လိုက်လျှင် သခင်သည် သင်တို့နှင့်အတူရှိပါစေ။ ကြည့်စမ်း၊ သင်တို့တွင် မကောင်းသောရည်ရွယ်ချက်တစ်ခုရှိသည်” (RSV)။ ဤဖြေကြားချက်သည် မောဇီနှင့်အာရုန်အပေါ်သာမက၊ သူ၏တန်ခိုးကြီးမြတ်မှုကို သက်သေပြပြီးဖြစ်သော သခင်အပေါ်လည်း မထီမဲ့မြင်ပြုမှုကို ထင်ဟပ်သည်။ ဤမတော်မတရားသောစကားပြောပြီးနောက်၊ ဘုရင်သည် ဘုရားသခင်၏တမန်များကို ၎င်းတို့၏မကောင်းသောရည်ရွယ်ချက်များကို သူသိမြင်ကြောင်း ပြောဆိုခဲ့သည်။ သူသည် မောဇီနှင့်အာရုန်ထက် ဟေဗြဲအမျိုးသမီးများနှင့် ကလေးသူငယ်များကို ပိုမိုဂရုစိုက်သည့်ပုံပေါက်အောင် ဟန်ဆောင်ခဲ့သော်လည်း၊ အမျိုးသားများပြန်လာရန် အာမခံချက်အဖြစ် ၎င်းတို့ကို ဖမ်းထားရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည် (PP ၂၇၁)။

10. He said. Inferring from Moses’ statement that the Israelites had no intention of returning, Pharaoh again became angry, saying, as translated more clearly, “The Lord be with you, if ever I let you and your little ones go! Look, you have some evil purpose in mind” (RSV). This answer reflects contempt not only for Moses and Aaron but also for the Lord, who had already proved by the mighty manifestations of His power that He could do with Pharaoh as He wished. After this expression of ill will the king told the messengers of God that he saw through their evil intentions. He pretended to have more concern for the Hebrew women and children than Moses and Aaron had, but was determined to hold the former as a guarantee that the men would return (PP 271).

၁၁. ယခုသွားလော့။ ဤထင်ရှားသောအလျှော့ပေးမှုပင်လျှင် လေးနက်စွာ ရည်ရွယ်ထားခြင်းမဟုတ်ပေ။ ၎င်းသည် “ယခုသွားလော့” ဟူသော စကားရပ်မှ ထင်ရှားသောသက်သေဖြစ်ပြီး၊ ထိုစကားတွင် သရော်မှုမှာ မထင်မရှားဖြစ်နေပြီး၊ ထိုစကားဖြင့် မောဇီနှင့်အာရုန်နှင့် ညှိနှိုင်းမှုအားလုံးကို ဖြတ်တောက်ကာ ၎င်းတို့ကို သူ၏အသံထဲမှ နှင်ထုတ်ခဲ့သည်။ ဤစော်ကားမှုသည် ယခင်က သူမပေးခဲ့ဖူးသော စော်ကားမှုဖြစ်ပြီး၊ သူသည် နောက်ဆုံးတွင် လက်လျှော့ရမည်ကို ပိုမိုရှင်းလင်းစွာမြင်လာသည်နှင့်အမျှ သူ၏ဒေါသသည် တိုးလာသည်ကို ပြသည်။

11. Go now. Even this apparent concession was not seriously meant. This is evident from the expression “go now,” in which the irony is unmistakable, and still more so from the fact that with these words he broke off all negotiations with Moses and Aaron and drove them from his presence. This insult, which he had not previously offered them, shows that his rage increased as he saw more and more clearly that he must eventually yield.

၁၃. အရှေ့လေ။ ကျိုင်းစာငှက်များသည် လေနှင့်အတူ ရောက်လာလေ့ရှိသည်၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့သည် လေမပါဘဲ ဝေးကွာသောနေရာသို့ မပျံသန်းနိုင်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ဤကိစ္စတွင် အရှေ့လေသည် ၎င်းတို့ကို မြောက်အာရေဗျမှ ယူဆောင်လာမည်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် ၎င်းတို့များစွာမွေးဖွားလေ့ရှိသော နယ်မြေတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် အီဂျစ်နိုင်ငံသို့ ရံဖန်ရံခါရောက်လာသော ကျိုင်းစာငှက်များသည် လစ်ဗျား သို့မဟုတ် အီသီယိုးပီးယားမှ၊ တောင်ဘက် သို့မဟုတ် အနောက်တောင်ဘက်မှ လာလေ့ရှိသောကြောင့် အနည်းငယ်ထူးခြားသည်။ ကျိုင်းစာငှက်များမရောက်မီ တစ်ရက်နှင့်တစ်ညလုံး လေတိုက်ခတ်ခဲ့သည်မှာ ၎င်းတို့သည် သိသာထင်ရှားသောအကွာအဝေးမှ ရောက်လာကြောင်း အကြံပြုသည်။

13. An east wind. Locusts generally come with a wind, since they cannot fly far without it. An east wind would in this case have brought them from northern Arabia, a region where they often breed in large numbers. This would be somewhat exceptional, since the locusts that occasionally plague Egypt usually come from Libya or Ethiopia, to the south or southwest. The fact that the wind blew for an entire day and night before the locusts arrived suggests that they came from a considerable distance.

၁၄. ပြည်တစ်ခွင်လုံးအပေါ်တွင်။ ပုံမှန်အားဖြင့် တစ်ခုကောင်များသည် နိုင်ငံ၏ သတ်မှတ်ထားသော နေရာများတွင်သာ ကန့်သတ်နေသော်လည်း၊ ဤအခါသမယတွင် ကပ်ဘေးသည် ယခင်ကထက် ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော ဧရိယာကို ထိခိုက်ခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ အံ့ဖွယ်ဖြစ်သည်။ ထို့နောက်တွင်လည်း မဖြစ်ပေ။ ဤထုတ်ပြန်ချက်သည် ယောလ ၂:၂ နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်မဟုတ်ပေ၊ ထိုနေရာ၌ ရာစုနှစ်များအကြာ အခြားထူးခြားသော တစ်ခုကောင်ကပ်ဘေးတစ်ခုကို ဖော်ပြထားသည်၊ အကြောင်းမှာ ယခင်ကပ်ဘေးသည် အီဂျစ်နိုင်ငံနှင့် သက်ဆိုင်ပြီး နောက်ပိုင်းကပ်ဘေးသည် ဣသရေလနိုင်ငံနှင့် သက်ဆိုင်သည်။

14. Over all the land. Ordinarily swarms of locusts are confined to certain parts of the country, but upon this occasion the plague affected a greater area than ever before. This in itself was miraculous.

Neither after them. This statement is not at variance with Joel 2:2, where centuries later another unique plague of locusts is mentioned, for the former relates to Egypt and the latter to the land of Israel.

၁၅. ပြည်သည် မှောင်မိုက်သွားသည်။ ဤနေရာ၌ ဖော်ပြထားသော မှောင်မိုက်မှုသည် တစ်ခုကောင်များ ပျံသန်းနေစဉ် သို့မဟုတ် ၎င်းတို့ နားနေပြီးနောက် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်မှာ ရှင်းလင်းမှုမရှိပါ။ တစ်ခုကောင်များသည် များသောအားဖြင့် နေရောင်ခြည်ကို ဖုံးကွယ်နိုင်လောက်အောင် ထူထပ်သော တိမ်တိုက်များဖြင့် ရောက်ရှိလာပြီး မကြာခဏ နေ့ခင်းဘက်ကို ဆည်းဆာအချိန်အဖြစ် ပြောင်းလဲပေးသည်။ ၎င်းတို့၏ အညိုရောင်ကိုယ်ခန္ဓာနှင့် အတောင်များသည် မြေပြင်ပေါ်တွင် နားနေပြီးနောက် မြေကို မှောင်မိုက်စေသည်မှာလည်း မှန်ကန်သည်။ နောက်ဆုံးရှင်းပြချက်သည် ပို၍ဖြစ်နိုင်သည် (ယောလ ၂:၂ ကိုကြည့်ပါ)။

15. The land was darkened. It is not quite clear whether the darkness here spoken of was caused by the locusts in flight or after they had settled down. Locusts usually come in such thick clouds that they obscure the light of the sun and often turn noonday into twilight. It is also true that their brownish bodies and wings darken the ground once they settle to earth. The latter explanation is more probable (see Joel 2:2).

သစ်သီးအားလုံး။ မိုးသီးကပ်ဘေးတွင် သစ်သီးများထိခိုက်မှုကို အတိအကျဖော်ပြမထားသော်လည်း၊ ၎င်းကို ရည်ညွှန်းထားသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၉:၂၅ ကိုကြည့်ပါ)။ တစ်ခုကောင်များသည် များသောအားဖြင့် အစိမ်းရောင်သီးနှံများ၊ အပင်များနှင့် အရွက်များကို ဦးစွာစားသုံးပြီး၊ ထို့နောက် သစ်ခွများ၊ အကိုင်းအခက်များနှင့် သစ်ပင်အခေါက်များကဲ့သို့ ပိုမိုခိုင်မာသောပစ္စည်းများကို စတင်စားသုံးသည်။ အီဂျစ်တွင် အဓိကသစ်သီးများမှာ သင်္ဘောသီး၊ သလဲသီး၊ မိုးပိုးသီး၊ စပျစ်သီးနှင့် သက်တင်သီးတို့ဖြစ်သည်။

All the fruit. Although injury to fruit by the hail is not expressly mentioned in the account of that plague, it is implied (see Ex. 9:25). Locusts generally devour green crops, plants, and leaves first and then set to work upon such harder materials as reeds, twigs, and the bark of trees. In Egypt the principal fruits would be figs, pomegranates, mulberries, grapes, and dates.

အစိမ်းရောင်အရာတစ်ခုမျှ မကျန်ရစ်ပါ။ ခေတ်သစ်လေ့လာသူများက တစ်ခုကောင်အုပ်တစ်ခုသည် နာရီဝက်ခန့်သာ နားနေရုံဖြင့် မြေအလွန်ကောင်းသော နယ်မြေကို ယာယီသဲကန္တာရအဖြစ် ပြောင်းလဲရန် လုံလောက်သည်ဟု ဖော်ပြသည်။ တစ်ခုကောင်များ ဖြတ်သန်းသွားပြီးနောက်၊ အမြစ်များ၊ ပင်စည်များနှင့် ထူထဲသော အကိုင်းများသာ ကျန်ရစ်သည်။ ဤသို့ ပျက်စီးသွားသော နယ်မြေ၏ ပုံပန်းသည် မီးလောင်မှုဖြတ်သန်းသွားသကဲ့သို့ ဖြစ်သည် (ယောလ ၂:၃ ကိုကြည့်ပါ)။

Not any green thing. Modern observers state that the settling of a swarm of locusts for but half an hour is sufficient to transform a fertile region into a temporary desert. After the locusts have passed, nothing remains but the roots, stems, and thick branches. The appearance of a region so devastated is similar to what it would be if fire had swept through it (see Joel 2:3).

၁၆. ထိုအခါ ဖာရိုဘုရင်က ခေါ်သည်။ ဘုရင်သည် ယခင်က အလားတူ တောင်းဆိုမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ဖူးသော်လည်း၊ ဤအကြိမ်တွင် ဤမျှအလျင်အမြန် မပြုလုပ်ခဲ့ဖူးပါ။ ဤကပ်ဘေးသည် ယခင်ကပ်ဘေးခုနစ်ခုထက် သူ့ကို ပိုမိုထိတ်လန့်စေခဲ့ပုံရသည်။

16. Then Pharaoh called. The king had made similar appeals before, but never in such haste as at this time. Evidently this plague terrified him more than any of the previous seven.

၁၈. ထာဝရဘုရားထံ တောင်းပန်သည်။ မောရှေသည် ဆုံးမစကား သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုတစ်ခုသည် ဘုရင်၏ မာကျောသောစိတ်ကို ပြောင်းလဲမည်မဟုတ်ကြောင်း သိခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း သူသည် ဘုရင်၏ ကတိတစ်ခုခုအပေါ် အခြေခံ၍ မဟုတ်ဘဲ၊ ယခုအခါ အတွေ့အကြုံအရ မကြာမီ ချိုးဖောက်ခံရမည်ကို သိရှိထားသည့်အတိုင်း ဆုတောင်းပေးခဲ့သည်။ မောရှေ၏ စိတ်ရှည်သည်းခံမှုနှင့် စိတ်ဓာတ်ကြီးမားမှုသည် အမှန်တကယ် ထူးခြားသည်။ သူသည် ဘုရင်၏ တောင်းဆိုမှုကို ချက်ချင်း ဖြည့်ဆည်းပေးခဲ့သည်၊ အကျိုးတစ်စုံတစ်ရာတောင်းဆိုခြင်း သို့မဟုတ် ဆုံးမစကားတစ်ခွန်းမျှ မပြောဘဲဖြစ်သည်။

18. Intreated the Lord. Moses knew that neither a word of reproach nor a demand would change the hardened heart of the monarch. Nevertheless he interceded, but not on the basis of any promise of the king, which he now knew from experience would soon be violated. The patience and magnanimity of Moses are truly remarkable. He granted the royal request the instant it was made, without either asking a favor or uttering the slightest reproach.

၁၉. အနောက်ဘက်မှ လေပြင်းတစ်ခု။ စကားလုံးအရ “ပင်လယ်လေ” ဟု ဆိုလိုသည်၊ ၎င်းသည် မြေထဲပင်လယ်မှ လာသည်ကို ဖော်ပြသည်။ ၎င်းသည် တစ်ခုကောင်များကို အနီရောင်ပင်လယ်သို့ သယ်ဆောင်သွားသောကြောင့်၊ ၎င်းသည် အနောက်မြောက်ဘက်မှ လာရမည်။ မြေထဲပင်လယ်သည် ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံ၏ အနောက်ဘက်တွင် တည်ရှိသောကြောင့်၊ ဟေဗြဲလူမျိုးများသည် “ပင်လယ်” ကို “အနောက်” ၏ တူညီသောစကားလုံးအဖြစ် သုံးလေ့ရှိသည်။

19. A mighty strong west wind. Literally, “a sea wind,” indicating that it came from the Mediterranean. Since it carried the locusts into the Red Sea, it must have come from the northwest. Inasmuch as the Mediterranean Sea lay to the west of Palestine, the Hebrew people commonly used “the sea” as a synonym for “west.”

အနီရောင်ပင်လယ်။ စကားလုံးအရ “သပိတ်ပင်လယ်”။ ဤအမည်ကို အဘယ်ကြောင့် ရရှိခဲ့သည်မှာ မသေချာပါ၊ ယခုအခါ ထိုနေရာ၌ သပိတ်ပင်များ မရှိသလို၊ ရှေးခေတ်ကလည်း ရှိခဲ့သည်ဟု ညွှန်ပြမှုမရှိပါ။ သို့သော်၊ သမ္မာကျမ်းစာစာသားများစွာ၏ သက်သေများ (ထွက်မြောက်ရာ ၁၅:၄; ၂၃:၃၁; တောလည်ရာ ၂၁:၄; စသည်တို့ကိုကြည့်ပါ) သည် သပိတ်ပင်လယ်သည် အမှန်တကယ် အနီရောင်ပင်လယ်ဖြစ်ပြီး၊ ဆူးအက်စ်တူးမြောင်းဧရိယာရှိ ခါးသက်သောရေကန်များထဲမှ တစ်ခုမဟုတ်ကြောင်း သေချာစေသည်။

The Red sea. Literally, “Sea of Reeds.” It is not certain why it should have had this name, since there are no reeds there today, nor is there any indication that there were in ancient times. However, the evidence of numerous Bible texts (see Ex. 15:4; 23:31; Num. 21:4; etc.) makes it rather certain that the Sea of Reeds was actually the Red Sea, and not one of the Bitter Lakes in the region of the Suez Canal, as some commentators have maintained.

၂၀. ဖာရိုဘုရင်၏ နှလုံးကို မာကျောစေသည်။ အခန်း ၄:၂၁ ကိုကြည့်ပါ။

20. Hardened Pharaoh’s heart. See on ch. 4:21.

၂၁. သင်၏လက်ကို ဆန့်ထားပါ။ နဝမကပ်ဘေးသည် တတိယနှင့် ဆဋ္ဌမကပ်ဘေးများကဲ့သို့ ကြိုတင်သတိပေးချက်မရှိဘဲ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ အနာကပ်ဘေးပြီးနောက်၊ ဘုရားသခင်သည် ဘုရင်၏ “နှလုံး” အပေါ်သို့ သူ၏ ကပ်ဘေးအားလုံးကို ပို့တော့မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည် (အခန်း ၉:၁၄)။ ထို့ကြောင့် တရားစီရင်မှုများ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်ရန် မျှော်လင့်ထားရသည်။ ဤကပ်ဘေးသည် အဋ္ဌမကပ်ဘေးနောက်တွင် ချက်ချင်းဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပုံရသည်။

21. Stretch out thine hand. The ninth plague, like the third and the sixth, was inflicted without prior warning. After the plague of boils, God had announced that He was about to send all His plagues upon the “heart” of the king (ch. 9:14). A succession of judgments was therefore to be expected. Apparently, this plague quickly followed the eighth.

မှောင်မိုက်ခြင်း။ အချို့သော မှတ်ချက်ပေးသူများက နေကြတ်ခြင်းကြောင့် ပြင်းထန်သောမှောင်မိုက်မှု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်ဟု ယူဆထားသည်။ သို့သော်၊ ဤအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်သည် မမှန်ကန်ပါ၊ အကြောင်းမှာ နေကြတ်ခြင်းသည် သုံးရက်ကြာမှောင်မိုက်မှုကို ဘယ်သောအခါမှ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်မည်မဟုတ်ပေ (အခန်းကြီး ၂၂)။ အများစုသော အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုသူများက ဤအံ့ဖွယ်သည် ခမ်စင် သဲမုန်တိုင်းဖြင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်ဟု ယူဆသည်၊ ၎င်းသည် အီဂျစ်ပြည်အပေါ်သို့ ရံဖန်ရံခါ တိုက်ခတ်လာပြီး ထူးဆန်းသော မှောင်မိုက်မှုဖြင့် ပြည်ကို ဖုံးလွှမ်းသည်။ ဤသည်မှာ လေနှင့်အတူ သယ်ဆောင်လာသော သိပ်သည်းသော သဲမှုန်တိမ်တိုက်များကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် နေရောင်ခြည်ကို ဖျက်ဆီးကာ အဆိုးဆုံးမြူများထက် ပိုမိုနက်ရှိုင်းသော မှောင်မိုက်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ဤစာရေးသူသည် အိန္ဒိယသဲကန္တာရအစွန်းတွင် ရှင်းလင်းသောနေ့တစ်နေ့၌ ထိုသို့သော သဲမုန်တိုင်းကို တစ်ကြိမ်တွေ့ကြုံခဲ့ဖူးပြီး၊ နာရီဝက်ခန့် လမရှိသောညအမှောင်နှင့် ညီမျှသော မှောင်မိုက်မှုကို သက်သေပြခဲ့သည်။ သဲမှုန်များဖြင့် ပြည့်နှက်နေသော လေသည် အလွန်စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေပြီး စိတ်ဓာတ်ကျစေသည်၊ လူများနှင့် တိရစ္ဆာန်များသည် ခိုလှုံရာကို ရှာဖွေခဲ့သည်။ သဲမှုန်များသည် အိမ်တိုင်း၏ အခန်းတိုင်းနှင့် ဗီရိုများအတွင်းသို့ပင် ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ သဲမုန်တိုင်းသည် နှစ်ရက်မှ သုံးရက်ကြာတိုက်ခတ်နိုင်သော်လည်း၊ ထိုမျှလောက် ပြင်းထန်သောအကျိုးသက်ရောက်မှုကို အခါအားလျော်စွာ သိပ်မကြာရှည်ပေ။ ဘုရားသခင်သည် မှောင်မိုက်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေရန် သဲများကို အသုံးပြုခဲ့သည်ဆိုလျှင်ပင်၊ ၎င်းသည် အံ့ဖွယ်ဖြစ်နေဆဲဖြစ်သည်၊ အကြောင်းမှာ တစ်နိုင်ငံလုံးသည် သုံးရက်ကြာ ထိုးဖောက်မဝင်နိုင်သော မှောင်မိုက်မှုဖြင့် ဖုံးလွှမ်းခံရသော်လည်း၊ ထိုနိုင်ငံတွင်ပင် နေထိုင်သော ဣသရေလလူမျိုးများသည် အလင်းရရှိခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၂၃)။ သို့သော် အီဂျစ်လူမျိုးများသည် သဲကန္တာရမှ တိုက်ခတ်လာသော ပြင်းထန်သော သဲမုန်တိုင်းများကို ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်ခဲ့သည်။ ထို့ပြင်၊ အခြားကပ်ဘေးများတွင် မောရှေသည် ၎င်းဖြစ်ပေါ်စေသော အကြောင်းရင်းကို ဖော်ပြခဲ့ပြီး၊ ဤနေရာ၌ သဲမုန်တိုင်းဟု ဆိုလိုသည်ဆိုပါက ၎င်းကို သဲမုန်တိုင်းအဖြစ် ရည်ညွှန်းမည်ဟု မျှော်လင့်ရသည်။

Darkness. Some commentators have assumed that an eclipse of the sun caused the intense darkness. This interpretation, however, cannot be correct, inasmuch as an eclipse could never produce darkness lasting for three days (v. 22). The majority of interpreters have felt that the miracle was wrought through the chamsin, a desert sandstorm that occasionally blows over Egypt and covers the land with a weird darkness. This is due to dense clouds of fine sand that the wind carries with it and that intercept the light of the sun, producing darkness deeper than that of the worst fogs. The present writer once experienced such a sandstorm at the edge of the Indian Desert on a clear day, and can testify that for half an hour darkness prevailed equal to that of a moonless night. Saturated with fine particles of sand, the wind was most annoying and depressing, and men and beasts looked for cover. The fine sand penetrated every room and even the closets of the houses. A sandstorm may blow for two or three days, but it seldom has so extreme an effect for very long at a time. Even if God used swirling sand to produce the darkness, it was nonetheless miraculous, because though the entire country was enveloped in impenetrable darkness for three days, the children of Israel, living in that same country, had light (v. 23). But the Egyptians were accustomed to severe sandstorms blowing in from the desert. Furthermore, with each of the other plagues Moses describes the agency by which it was accomplished, and it would be logical here to expect him to refer to it as a sandstorm if that is what he meant.

ယခင်ကပ်ဘေးများကဲ့သို့ပင်၊ ဤကပ်ဘေးသည် အီဂျစ်နတ်ဘုရားများကို ပြင်းထန်စွာ ထိခိုက်စေခဲ့သည်။ နေနတ်ဘုရား ရာသည် ရာစုနှစ်များစွာကြာ အီဂျစ်၏ အဓိကနတ်ဘုရားဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ ဘုရင်တိုင်းသည် မိမိကိုယ်ကို “ရာ၏သား” ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သည်။ မောရှေခေတ်တွင် ဤနတ်ဘုရားသည် အမန်နှင့် တွဲဖက်ကာ အမန်ရာဟု အမည်ရခဲ့သည်။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် အကြီးကျယ်ဆုံးသော ဘုရားကျောင်းများကို သူ့ဂုဏ်အတွက် တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့အနက် အထက်အီဂျစ်ရှိ ကာနက်ခ်ရှိ ကြီးကျယ်သောဘုရားကျောင်းသည် ယခုအခါပင် ပျက်စီးနေသော အခြေအနေတွင် ခမ်းနားနေဆဲဖြစ်သည်။ နောက်ထပ်နတ်ဘုရားတစ်ပါးမှာ နေပြားအတန်ဖြစ်ပြီး၊ ထွက်မြောက်ရာပြီးနောက် ဆယ်စုနှစ်အနည်းငယ်အကြာ အီဂျစ်ဘာသာရေးစနစ်၏ အမြင့်ဆုံးနတ်ဘုရားအဖြစ် ခဏတာဖြစ်လာခဲ့သည်။ နဝမကပ်ဘေးဖြင့် ဤနတ်ဘုရားများ၏ လုံးဝအားမရှိမှုကို ၎င်းတို့၏ ကိုးကွယ်သူများအား ရှင်းလင်းစွာ ပြသခဲ့သည်။

Like the previous plagues, this one dealt a heavy blow to the Egyptian gods. The sun-god Ra had been the chief god of Egypt for centuries, and every king called himself the “son of Ra.” In the time of Moses this god was identified with Amen and bore the name Amen-Ra. The greatest temples the world has ever seen were built in his honor, and one of them, the great temple at Karnak in Upper Egypt, is still magnificent, even in a state of ruin. Another god was the sun disc Aten, which a few decades after the Exodus became, briefly, the supreme god of the Egyptian religious system. By the ninth plague the utter impotence of these gods was clearly demonstrated to their worshipers.

၂၃. ၎င်းတို့၏ နေအိမ်များတွင် အလင်းရှိသည်။ ဤသည်ကို မည်သို့ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်ကို ရှင်းပြချက်မပေးထားပါ။ မှောင်မိုက်မှုကို သဲမုန်တိုင်းကြောင့်ဟု ရှင်းပြသူများက ၎င်းသည် ဂိုရှင်ပြည်အထိ မကျယ်ပြန့်ခဲ့ဟု ဆိုသည်။ သို့သော် ထိုသို့ဆိုလျှင် ဣသရေလလူမျိုးများအနီးတွင်နေထိုင်သော အီဂျစ်လူမျိုးများသည်၊ အကယ်၍ ရှိခဲ့လျှင်၊ ၎င်းတို့၏ အိမ်နီးချင်းများ၏ အကျိုးကျေးဇူးများကို ခံစားရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် ထိုသို့မဖြစ်ခဲ့ပုံရသည်။ မှတ်တမ်းများအရ မှောင်မိုက်မှုသည် အနှံ့အပြားဖြစ်ခဲ့သော်လည်း၊ ဣသရေလလူမျိုးများသည် အံ့ဖွယ်အားဖြင့် အလင်းရရှိခဲ့သည်။

23. Light in their dwellings. No explanation is given as to how this was accomplished. Those who account for the darkness as the result of a sandstorm explain that it did not extend as far as the land of Goshen. But in that case Egyptians living among the Israelites, if there were any, would have shared the benefits of their neighbors, which seems not to have been the case. The record indicates that the darkness was general, but that the children of Israel were miraculously supplied with light.

၂၄. ဖာရိုဘုရင်သည် မောရှေကို ခေါ်သည်။ ပြင်းထန်သောမှောင်မိုက်မှုသည် ဘုရင်ခံနိုင်ရည်ထက် ကျော်လွန်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏ သုံးရက်မြောက်နေ့တွင် သူသည် မောရှေကို ရှာဖွေရန် တမန်များကို စေလွှတ်ခဲ့သည်။ ဘုရင်၏အသံတော်ရှေ့သို့ ပို့ဆောင်ခံရပြီး၊ မောရှေအား ဟေဗြဲလူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏ မိသားစုများနှင့်အတူ သဲကန္တာရတွင် ကျင်းပရန် အဆိုပြုထားသော ဘာသာရေးပွဲတော်အတွက် ထွက်ခွာခွင့်ပြုမည်ဖြစ်သော်လည်း၊ ၎င်းတို့၏ သိုးနွားများကို ချန်ထားရမည်ဟု အသိပေးခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ ၎င်းတို့သည် သဲကန္တာရမှ ပြန်လာရန် သေချာစေမည်ဖြစ်သည်၊ အကြောင်းမှာ နွားများမရှိဘဲ သဲကန္တာရတွင် ရက်ပေါင်းများစွာ နေထိုင်နိုင်မည်မဟုတ်ပေ။

24. Pharaoh called unto Moses. The intense darkness was more than the king could long endure. On the third day of its duration he sent messengers to locate Moses. Ushered into the presence of the king, Moses was informed that the Hebrews, including their families, were to be permitted to depart for the proposed religious celebration in the desert, but that they should leave their flocks and herds behind. This would ensure their return from the wilderness, since without the cattle they would be unable to live many days in the desert.

၂၆. ခြေသည်းတစ်ခုမျှ မကျန်ရစ်ပါ။ မောရှေသည် ဖာရိုဘုရင်၏ အဆိုပြုထားသော အပေးအယူကို ရှင်းလင်းသောစကားများဖြင့် ငြင်းပယ်ခဲ့သည်။ သူသည် ယခင်ကတစ်ကြိမ်တွင် ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ မိသားစုများနှင့် သိုးနွားအားလုံးနှင့်အတူ သွားရမည်ဟု ကြေညာခဲ့ပြီးဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၉)၊ ဤသတ်မှတ်ချက်ကို သူသည် ယခုအခါ လုံးဝရုပ်သိမ်းမည်မဟုတ်ပေ။

26. Not an hoof. Moses refused Pharaoh’s proposed compromise in unmistakable words. He had already declared, on a former occasion, that they would go with their families and all their beasts (v. 9), and this stipulation he would by no means retract now.

မသိကြပါ။ မောရှေသည် သူ၏ ငြင်းပယ်မှုအတွက် ရှင်းပြချက်တစ်ခု ပေးခဲ့သည်။ အဆိုပြုထားသော ပွဲတော်သည် အသစ်ဖြစ်ပြီး ၎င်း၏ ထုံးတမ်းစဉ်လာကို မသိရသေးပါ။ ဘုရားသခင်သတ်မှတ်ပေးမည့် နေရာသို့ မရောက်မချင်း တိကျသောညွှန်ကြားချက်များကို မျှော်လင့်မထားနိုင်ပါ။ ပွဲတော်တွင် ယဇ်ပူဇော်မှုများ လိုအပ်မည်ဖြစ်သောကြောင့် သိုးနွားများကို ယူဆောင်သွားရမည်။

We know not. Moses offered an explanation for his refusal. The proposed feast was new and its ritual was not yet known. Exact directions could not be expected until they had reached the location God should designate. The cattle must be taken with them because the feast would certainly require the offering of sacrifices.

၂၇. ထာဝရဘုရားသည် မာကျောစေသည်။ အခန်း ၄:၂၁ ကိုကြည့်ပါ။

27. The Lord hardened. See on ch. 4:21.

၂၈. ငါ့ထံမှ ထွက်သွားလော့။ ဤအကြောင်းပြချက်သည် ပြင်းထန်သော ဒေါသဖြစ်ပြီး၊ ဘုရင်သည် မောရှေသည် အီဂျစ်နိုင်ငံမှ အခမဲ့အလုပ်သမားများကို လုယူမည်ကို သဘောပေါက်ခဲ့သည်။ အလွန်ဒေါသထွက်ပြီး၊ သူသည် မိမိကိုယ်ကို ထိန်းချုပ်မှု လုံးဝဆုံးရှုံးခဲ့ပြီး၊ မောရှေအား သေဒဏ်ဖြင့် ပြန်မလာရန် ရိုင်းစိုင်းစွာ တားမြစ်ခဲ့သည်။

28. Get thee from me. This reply indicates furious anger. The king realized that Moses would deprive him of the free labor Egypt had so long enjoyed. Greatly enraged, he lost all self-control and rudely bade Moses not to return, under penalty of death.

၂၉. သင်ပြောသောစကားသည် မှန်သည်။ မောရှေ၏ အကြောင်းပြချက်သည် ယဉ်ကျေးပြီး ဂုဏ်သိက္ခာရှိသည်။ ကျွန်ခံလူမျိုးတစ်မျိုး၏ ကိုယ်စားလှယ်သည် ၎င်းတို့၏ ရက်စက်သော သခင်ရှေ့တွင် ရပ်တည်ခဲ့ပြီး၊ အခြေအနေကို လုံးဝထိန်းချုပ်ထားသည်။ သူ၏စကားများသည် နောက်ထပ်တွေ့ဆုံမှုများသည် အသုံးမဝင်သောကြောင့် ဘုရင်၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို မောရှေက ကြိုဆိုကြောင်း ဖော်ပြသည်။

29. Thou hast spoken well. Moses’ reply was polite and dignified. The representative of a nation of slaves stood before their cruel master, in complete control of the situation. His words imply that Moses welcomed the royal decision, since further interviews would be useless.

သင်၏မျက်နှာကို နောက်တစ်ကြိမ် မတွေ့ရတော့ပါ။ ဤစကားများသည် ဘုရင်၏ အမိန့်ကို လိုက်နာသည်ကို ရိုးရှင်းစွာ ဖော်ပြသည်။ မောရှေသည် ဖာရိုဘုရင်ရှေ့တွင် ဆန္ဒအလျောက် နောက်တစ်ကြိမ် မပေါ်လာတော့ပါ။

I will see thy face again no more. These words simply express acquiescence to the king’s command. Moses would not voluntarily appear before Pharaoh again.

ellen g. white comments

1-29 PP 270-272

1-6 PP 270

7-20 PP 271

13, 21 SR 117

21-29 PP 272

28 PP 273

အခန်းကြီး - ၁၁

chapter 11

၁၊ ၈. မောရှေသည် ဖာရိုဘုရင်ကို မကြောက်မရွံ့ ထပ်မံတွေ့ဆုံခြင်း—မောရှေသည် ဖာရိုဘုရင်၏ မျက်နှာသို့ ထပ်မံရောက်ရှိလာပါက သေရမည်ဟု တားမြစ်ခံခဲ့ရသော်လည်း၊ သူသည် ပုန်ကန်သော ဘုရင်ထံသို့ ဘုရားသခင်ထံမှ နောက်ထပ်သတင်းစကားတစ်ခုကို ယူဆောင်လာခဲ့ပြီး၊ မကြောက်မရွံ့စွာ ဖာရိုဘုရင်၏ ရှေ့သို့ ပြတ်သားစွာ လျှောက်လှမ်းကာ ဘုရားသခင်၏ နှုတ်ကပတ်တော်ကို ကြေညာခဲ့သည်။ …

1, 8. Moses Fearlessly Met Pharaoh Again.—Notwithstanding Moses had been forbidden to come again into the presence of Pharaoh, for in the day he should see his face he should die, yet he had one more message from God for the rebellious king, and he firmly walked into his presence, and stood fearlessly before him to declare to him the word of the Lord. …

မောရှေသည် အီဂျစ်ပြည်တွင် ယခင်က ဖြစ်ပွားခဲ့ဖူးသမျှထက် ပိုမိုကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းသော ဘေးဒဏ်တစ်ခု ရောက်ရှိလာမည်ဖြစ်ကာ၊ ၎င်းသည် ဖာရိုဘုရင်၏ ကြီးမားသော အကြံပေးများအားလုံးကို သူ့ရှေ့တွင် ဦးညွှတ်ကာ ဣသရေလလူမျိုးများကို အီဂျစ်ပြည်မှ ထွက်ခွာရန် တောင်းပန်စေမည်ဟု ဘုရင်အား ပြောပြခဲ့သည်။ ဖာရိုဘုရင်သည် အလွန်အမျက်ထွက်ခဲ့သည်။ သူသည် မောရှေကို ထိတ်လန့်စေရန် မစွမ်းနိုင်ခဲ့ခြင်းနှင့် ၎င်း၏ ဘုရင်အာဏာရှေ့တွင် မောရှေကို တုန်လှုပ်စေရန် မစွမ်းနိုင်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ဒေါသထွက်ခဲ့သည်။ သို့သော် မောရှေသည် မည်သည့်လူသားဘုရင်၏ လက်ရုံးထက်မဆို ပိုမိုအားကောင်းသော လက်ရုံးတစ်ခုကို အားကိုးခဲ့သည် (၃အက်စ်ဂျီ ၂၂၁၊ ၂၂၂)။

As Moses told the king of the plague which would come upon them, more dreadful than any that had yet visited Egypt, which would cause all his great counselors to bow down before him, and entreat the Israelites to leave Egypt, the king was exceedingly angry. He was enraged because he could not intimidate Moses, and make him tremble before his kingly authority. But Moses leaned for support upon a mightier arm than that of any earthly monarch (Ibid., 221, 222).

၁. ဘုရားသခင်၏ ဣသရေလလူမျိုးများအား ၎င်းတို့၏ အိမ်နီးချင်းများထံမှ ရတနာများကို ချေးရန် သတင်းစကား။ ၄. မောရှေသည် ဖာရိုဘုရင်အား သားဦးများ သေဆုံးမည်ဖြစ်ကြောင်း ခြိမ်းခြောက်သည်။

1 God’s message to the Israelites to borrow jewels of their neigbours. 4 Moses threateneth Pharaoh with the death of the firstborn.

၁. နောက်ထပ်ကပ်ဘေးတစ်ခု။ ဘုရားသခင်သည် မောရှေအား ၎င်းတို့၏ ထွက်ခွာခွင့်ပြုရန် ဖာရိုဘုရင်ကို လှုံ့ဆော်ရန် တရားစီရင်မှုများစွာ လိုအပ်မည်ဟု ယခင်က ညွှန်ပြခဲ့သော်လည်း (အခန်းကြီး ၃:၁၉; ၉:၁၄ ကိုကြည့်ပါ)၊ ကပ်ဘေးများ၏ တိကျသောအရေအတွက်ကို ဘယ်သောအခါမှ မဖော်ပြခဲ့ပါ။ ယခုအကြိမ်ပထမဦးဆုံးအနေဖြင့် လွတ်မြောက်ရန်အချိန်နှင့် ပတ်သက်၍ မသေချာမှုကို ဖယ်ရှားလိုက်သည်။

1. One plague more. Although God had previously indicated to Moses that several judgments would be required to move Pharaoh to issue permission for their departure (see chs. 3:19; 9:14), He never revealed the precise number of plagues that would be required. For the first time the veil of uncertainty is now lifted as to the time when deliverance might be expected.

သင်တို့ကို ထုတ်ပယ်မည်။ ဟေဗြဲဘာသာစကားဖြင့် ဤကြိယာသည် အလွန်အလေးပေးဖော်ပြထားသည်။ ဖာရိုဘုရင်သည် ၎င်းတို့ကို မည်သည့်အခါမှ သတ်မှတ်ထားခြင်းမရှိဘဲ နှင်ထုတ်မည်ဖြစ်သည်။

Thrust you out. The Hebrew verb is most emphatic. Pharaoh would eventually drive them out, making no reservations of any kind.

၂. လူတိုင်း။ အစပိုင်းတွင် အမျိုးသမီးများသာ “ချေး” ရန်ဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၃:၂၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ယခုအခါ အချိန်ကျရောက်လာသောအခါ အမျိုးသားများကိုလည်း ထည့်သွင်းခဲ့သည်။ အမျိုးသားများနှင့် အမျိုးသမီးများအား ၎င်းတို့၏ အိမ်နီးချင်းများထံမှ ရတနာများ တောင်းခံရန် အကြံပြုထားသည်မှာ ထူးဆန်းပုံရသည်။ သို့သော်၊ အီဂျစ်ရုပ်တုများတွင် အမျိုးသားများသည် အမျိုးသမီးများကဲ့သို့ လည်ဆွဲ၊ လက်ကောက်၊ လက်စွပ်များ စသည်တို့ကို ဝတ်ဆင်ထားသည်ကို ပုံဖော်ထားသည်။

2. Every man. At first only the women were to “borrow” (see on ch. 3:22). Now that the time had come the men were included. It may seem strange that men as well as women were advised to ask jewelry from their neighbors. However, Egyptian monuments picture men wearing as much jewelry—necklaces, bracelets, rings, etc.—as the women.

၃. မောရှေသည် အလွန်ကြီးမြတ်သူဖြစ်သည်။ အချို့က မောရှေသည် ပန်တာတိတ်၏ စာရေးဆရာဖြစ်ပါက ဤသို့သော မှတ်ချက်ပြုလုပ်ခြင်းသည် ထူးဆန်းသည်ဟု ထင်ကောင်းထင်နိုင်သည်။ သို့သော်၊ ဤထုတ်ပြန်ချက်တွင် မောရှေ၏ မာနထောင်လွှားမှုကို ဖော်ပြသည့်အရာမရှိပါ။ သူသည် အီဂျစ်လူမျိုးများက ၎င်းတို့၏ ဥစ္စာများကို ရက်ရောစွာ ပေးကမ်းရသည့် အကြောင်းရင်းကို ရိုးရှင်းစွာ ရှင်းပြသည်။ ပထမဦးစွာ၊ ဘုရားသခင်၏ ကိုယ်စားလှယ်အနေဖြင့်၊ လူများသည် မောရှေကို ၎င်းတို့ မြင်တွေ့ခဲ့သော “အလွန်ကြီးမြတ်သော” နိမိတ်လက္ခဏာများနှင့် ဆက်စပ်ခဲ့သည်မှာ သဘာဝကျသည်။ ပထမဦးစွာ၊ သူသည် မှော်ဆရာများကို ရှုပ်ထွေးစေခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၈:၁၈, ၁၉)၊ ထို့နောက် သူသည် မှူးမတ်များကို အထင်ကြီးစေခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့အနက် အချို့သည် သူ၏ သတိပေးချက်တစ်ခုကို အခွင့်ကောင်းယူကာ ၎င်းတို့၏ သိုးနွားများကို ကယ်တင်ခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၉:၂၀)။ နောက်ဆုံးတွင်၊ နန်းတွင်းလူအများစုသည် နိုင်ငံကို ဖျက်ဆီးရန် သူ့လက်ထဲတွင် အာဏာရှိသည်ဟု ယုံကြည်လာခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၁၀:၇)။ မောရှေသည် ဘုရင်နှင့် တန်းတူရည်တူဆက်ဆံခဲ့ပြီး၊ လူများက သူ့ကို နတ်ဘုရားတစ်ပါးအဖြစ် ရိုသေလေးစားခဲ့သည်က မောရှေ၏ ဂုဏ်သတင်းကို အလိုအလျောက် မြှင့်တင်ပေးခဲ့သည်။ မောရှေသည် ၎င်းတို့အား အလွန်ထူးခြားသော ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးအဖြစ် မပေါ်ထွက်ခဲ့လျှင်၊ သူ့ကို အန္တရာယ်ပြုရန် ကြိုးစားခြင်းသည် အန္တရာယ်ရှိမည်ဖြစ်ပြီး၊ ယခင်ကတည်းက သူ့အား အကြမ်းဖက်မှုတစ်ခုခု ပြုလုပ်ခဲ့ဖူးပေမည်။ သို့သော်၊ တစ်နိုင်ငံလုံးသည် ၎င်းတို့အား မတော်တဆမှုများစွာ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သော လူများထွက်ခွာသွားသည်ကို ဝမ်းမြောက်ပုံရပြီး၊ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့၏ ဥစ္စာများကို ရက်ရောစွာ ပေးကမ်းခဲ့သည်။

3. The man Moses was very great. Some have thought it strange that Moses, if he were indeed the author of the Pentateuch, should make such a comment. There is, however, nothing in the statement inferring vanity on the part of Moses. He is simply explaining why the Egyptians gave so freely of their means. It was natural that, as the agent of God, the people should have associated Moses with the “very great” signs they had witnessed. First of all, he had confounded the magicians (ch. 8:18, 19), then he had so impressed the courtiers that a number of them took advantage of one of his warnings and saved their livestock (ch. 9:20). Finally, almost the entire court became convinced that it lay in his power to destroy the country (ch. 10:7). Moses had dealt with the king as with an equal, and the fact that the people reverenced him as a god automatically enhanced Moses’ reputation with them. Had Moses not appeared to them as a most extraordinary person whom it would be dangerous to molest, some violence would probably have been done him long since. As it was, the entire nation seemed happy that the people who had occasioned them so much misfortune were to leave, and therefore they gave gladly of their means.

၄. ထိုအခါ မောရှေကပြောသည်မှာ၊ မောရှေသည် ဖာရိုဘုရင်ထံသို့ ထပ်မံ၍ ရောက်လာခဲ့သည်။ အခန်းကြီး ၁၀:၂၈ အရ ဖာရိုသည် သူထပ်မံလာလျှင် သေဒဏ်ပေးမည်ဟု ခြိမ်းခြောက်ထားသည်။ မောရှေသည် ဘုရားသခင်၏ တိကျသောအမိန့်မရှိဘဲ ပြန်လာမည်မဟုတ်ကြောင်း သေချာသည်။

4. And Moses said. Once more Moses appeared in the presence of Pharaoh. According to ch. 10:28 Pharaoh had threatened him with death should he dare to do so. It is certain that Moses would not have returned except upon an explicit divine command.

သန်းခေါင်ယံတွင်။ ဤသန်းခေါင်ယံသည် မောရှေက ဖာရိုအား ကြေညာချိန်နှင့် ဆက်စပ်နေသော ထိုနေ့ညမဖြစ်နိုင်ပေ။ အကြောင်းမှာ ဖာရိုနှင့် ဤစကားပြောဆိုပြီးမှ မောရှေသည် ပသခါပွဲနှင့်ပတ်သက်သော ညွှန်ကြားချက်များကို ရရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဤညွှန်ကြားချက်များကို ပသခါပွဲနှင့် အဲဂုတ္တုပြည်မှ ထွက်ခွာခြင်းမတိုင်မီ ရက်အနည်းငယ်ကြိုတင်၍ လူများထံသို့ ပြောကြားခဲ့ရသည် (အခန်းကြီး ၁၂:၃၊ ၆)။ ဖာရိုအား သူနှင့်သူ၏လူမျိုးအတွက် ကံကြမ္မာကို စဉ်းစားရန် အချိန်ပေးရန် ထိုညကို တမင်ရည်ရွယ်ပြီး မသတ်မှတ်ထားခဲ့ပေ။

About midnight. This midnight could not be the one following the day on which Moses made the announcement to the king, for it was not till after this conversation with Pharaoh that Moses received directions as to the Passover. These directions must have been communicated to the people several days prior to the feast of the Passover and their departure from Egypt (ch. 12:3, 6). The night was no doubt purposely left indefinite in order that Pharaoh might have time to ponder the fate that awaited him and his people.

ငါထွက်သွားမည်။ ဘုရားသခင်ကိုယ်တိုင်က အဲဂုတ္တုပြည်ကို ဆယ်ခုမြောက်ဘေးဒဏ်ဖြင့် ဆောင်ကြဉ်းခဲ့သည်မှာ ထူးခြားသည်။ အခြားဘေးဒဏ်များကို မောရှေနှင့်အာရုန်တို့သည် ဘုရားသခင်၏ ကိုယ်စားလှယ်များအဖြစ် သဘာဝမီဒီယာမှတစ်ဆင့် ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည်။

Will I go out. It is noteworthy that the Lord Himself visited Egypt with the tenth plague, whereas each of the others had been inflicted by Moses and Aaron as agents of God, through a natural medium.

၅. သားဦးအားလုံး။ ဤဘေးဒဏ်သည် လူသားနှင့်တိရစ္ဆာန်များ၏ သားဦးများအပေါ် သက်ရောက်မည်ဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်သည် အဲဂုတ္တုလူများနှင့် သူတို့၏တိရစ္ဆာန်များကို လုံးဝဖျက်ဆီးလိုခြင်းမရှိဘဲ၊ ဣသရေလလူများအတွက် ဘုရားသခင်၏ရည်ရွယ်ချက်ကို ဆန့်ကျင်ခြင်းသည် နောက်ထပ်သည်းမခံနိုင်ကြောင်း သူတို့အား နားလည်စေရန်သာ ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။

5. All the firstborn. This stroke was to fall upon the first-born of both man and beast. God did not desire to obliterate the Egyptians and their cattle, but simply to convince them that opposition to His purpose for Israel could no longer be tolerated.

၆. အော်ဟစ်သံကြီး။ အရှေ့တိုင်းလူများ၏ ခံစားချက်ပြင်းထန်မှုနှင့် ၎င်းတို့ကို လွတ်လပ်စွာဖော်ပြပုံသည် လူသိများသည်။ ရှေးအဲဂုတ္တုဈာပနမြင်ကွင်းများတွင် ဆံပင်ဖရိုဖရှိသော အမျိုးသမီးများသည် လက်မြှောက်ကာ အမူအရာနှင့် အသံဖြင့် ဝမ်းနည်းမှုကို ဖော်ပြထားသည်။ ဟီရိုဒိုတုစ်က အဲဂုတ္တုလူများသည် ဈာပနတွင် အဝတ်အချည်းစည်းဖြစ်ကာ ရင်ဘတ်ကိုရိုက်ခတ်သည်ဟု ဆိုသည် (အခန်းကြီး ၂:၈၅)။ ဤဓလေ့သည် ဆီးမီးတစ်လူမျိုးများတွင်လည်း ရှိခဲ့သည်။ အိမ်တိုင်းတွင် ခါးသီးသောဝမ်းနည်းမှုဖြင့်၊ အဲဂုတ္တုပြည်၏ အော်ဟစ်သံသည် ယခင်ကမကြားဖူးသလို နောင်တွင်လည်း မကြားရတော့သည့် အော်ဟစ်သံဖြစ်ပေမည်။

6. A great cry. The intensity of Oriental emotions and the freedom with which they are expressed are well known. Ancient Egyptian funeral scenes picture wailing women with disheveled hair and arms upraised, expressing their sorrow by gestures as well as vocally. Herodotus relates that the Egyptians stripped themselves and beat their breasts at funerals (ii. 85), a custom that also prevailed among the Semites. With bitter mourning in every house, the cry of Egypt might now well be one such as had never been heard before and would not be heard again.

၇. လျှာကိုလှုပ်ရှားခြင်း။ “လှုပ်ရှား” ဟူသောစကားသည် “ဖြတ်လှီးခြင်း”၊ “ချွန်ထက်စေခြင်း”၊ “အချွန်ဖြစ်စေခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး၊ ခွေးတစ်ကောင်သည် ဟောင်သည့်အခါ လျှာကိုထုတ်ပြသည့်အကြောင်းကို ရည်ညွှန်းသည်။ ဣသရေလလူများသည် အနည်းငယ်မျှပင် ဒဏ်ရာမရရှိခဲ့ဘဲ (ယောရှု ၁၀:၂၁ ကိုကြည့်ပါ)၊ သို့သော် အဲဂုတ္တုလူများစွာသည် သေဆုံးရမည်ဖြစ်သည်။

7. Move his tongue. The word translated “move” means “to cut into,” “to sharpen,” “to bring to a point,” and alludes to the fact that a dog points its tongue when it growls. Israel would not suffer the slightest injury (see Joshua 10:21), whereas many Egyptians would die.

၈. အမျက်ထွက်လျက်။ စကားလုံးအရ “ဒေါသအပူထဲတွင်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ယခုထိ မောရှေသည် ဘုရင်နှင့်ဆက်ဆံရာတွင် လူသာမန်ထက်ပို၍ သည်းခံမှုပြခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ ဘုရားသခင်၏ သည်းခံခြင်းနှင့် စိတ်ရှည်ခြင်း၏ ရောင်ပြန်ဟပ်မှုဖြစ်ပြီး၊ မောရှေသည် ဘုရားသခင်၏ ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ်၊ ဘုရားသခင်၏ နာမနှင့် အာဏာဖြင့် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ သို့သော် ယခုအခါ၊ ဘုရားသခင်၏ ထွက်ခွာသွားသော ကျွန်ုပ်၏ အမျက်ဒေါသသည် ဖာရိုဘုရင်အား သူ၏ ကျေးဇူးခံစားခွင့်နေ့သည် ကုန်ဆုံးပြီး၊ ဘုရားသခင်၏ အမျက်ဒေါသသည် သူ့အပေါ်သို့ ရောက်လာတော့မည်ဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြခဲ့သည်။

8. In a great anger. Literally, in the “heat of anger.” Thus far Moses had displayed more than human patience in his dealings with the king. This was a reflection of the long-suffering and patience of God, whose ambassador he was and in whose name and by whose authority he had acted. Now, however, the wrath of the departing servant of God was evidence to the hardhearted king that his day of grace was at an end and that the wrath of God was about to burst upon him.

၉. ထာဝရဘုရားက မောရှေအား မိန့်တော်မူသည်။ မှတ်ချက်ပြုသူအများစုက ဤစကားများကို ယခင်က ပြောကြားခဲ့သော ဘုရားသခင်၏ မိန့်ခွန်းများ၏ ထပ်ကျော့ခြင်းအဖြစ် ယူဆပြီး “ထာဝရဘုရားက မောရှေအား မိန့်တော်မူခဲ့သည့်အတိုင်း” ဟု ဘာသာပြန်ရန် ကြိုးစားကြသည်။ သို့သော် ၎င်းတို့ကို မောရှေ၏ခေါ်ဆိုခြင်းမတိုင်မီ ပြုလုပ်ခဲ့သော ကတိတော်ကို ဘုရားသခင်က ပြည့်စုံစေမည်ဟူသော မောရှေအား ထပ်မံကတိပြုခြင်းအဖြစ်လည်း ယူဆနိုင်သည် (အခန်းကြီး ၄:၂၃)။

9. The Lord said unto Moses. Most commentators take these words as a repetition of previously made divine statements, and seek to translate them, “as the Lord had said unto Moses.” But they may also be taken as a renewed pledge of God to Moses that He would fulfill the prediction made prior to his call (ch. 4:23).

၁၀. ဤအံ့ဖွယ်များကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးနှင့် အကြီးမားဆုံးသော ဘေးဒဏ်ကို ဖော်ပြရန် မဆက်လက်မီ၊ မောရှေသည် အံ့ဖွယ်များစွာ၏ စီးရီးကို တခဏပြန်လှည့်ကြည့်ကာ၊ ဖာရိုဘုရင်၏ ခေါင်းမာသော ဆန္ဒကို လှုံ့ဆော်ရန် မအောင်မြင်ခဲ့သည်ကို တွေးတောဆင်ခြင်သည်။ ဖာရိုဘုရင်၏ နှလုံးခေါင်းမာခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ အခန်းကြီး ၄:၂၁ တွင် ကြည့်ပါ။

10. Did all these wonders. Before proceeding to relate the last and greatest of all the plagues, Moses pauses momentarily to glance back at the series of miracles, meditating as it were on their failure to move the stubborn will of Pharaoh. On the hardening of Pharaoh’s heart, see on ch. 4:21.

ellen g. white comments

3 PP 272

4-8 PP 273

5 SR 118

10 5T 274

အခန်းကြီး - ၁၂

chapter 12

၁ နှစ်ဦးသည် ပြောင်းလဲခံရသည်။ ၃ ပသခါပွဲကို စတင်တည်ထောင်သည်။ ၁၁ ပသခါပွဲ၏ ထုံးတမ်းစဉ်လာ။ ၁၅ တဆေးမဖြည့်ထားသော မုန့်။ ၂၉ သားဦးများ အသတ်ခံရသည်။ ၃၁ ဣသရေလလူမျိုးများ နိုင်ငံမှ နှင်ထုတ်ခံရသည်။ ၃၇ သူတို့သည် သုက္ကုတ်သို့ ရောက်ရှိလာသည်။ ၄၃ ပသခါပွဲ၏ ထုံးတမ်းစည်းမျဉ်း။

1 The beginning of the year is changed. 3 The passover is instituted. 11 The rite of the passover. 15 Unleavened bread. 29 The firstborn are slain. 31 The Israelites are driven out of the land. 37 They come to Succoth. 43 The ordinance of the passover.

၁. ထာဝရဘုရားက မိန့်တော်မူသည်။ ဤအခန်းကြီးတွင် မည်သည့်အဖွဲ့အစည်းများကို မောရှေဟုခေါ်သော ပထမဆုံးသော အဖွဲ့အစည်းများနှင့်ပတ်သက်သော စည်းမျဉ်းများ မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ မောရှေနှင့်အာရုန်တို့သည် ၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်ဥပဒေများကို ဤတွင်ဖြစ်စေ၊ နောက်ပိုင်းတွင်ဖြစ်စေ မထည့်သွင်းခဲ့ကြောင်း သတိပြုသင့်သည်။ ထွက်မြောက်ခြင်းမတိုင်မီ မောရှေမှတစ်ဆင့် ဣသရေလလူများထံသို့ ကြေညာခဲ့သော ဘာသာရေးနှင့် လူမှုရေးစနစ်တစ်ခုလုံးသည် သူ့ထံသို့ ဖော်ပြခံရသည်။ သူသည် သူ၏နာမဖြင့် ခေါ်ဝေါ်သော ပန်တာတောက်ကျမ်းများ၏ ဥပဒေများ၏ မူလဖန်တီးသူမဟုတ်ဘဲ၊ ဘုရားသခင်၏အလိုတော်ကို သူ၏လူများထံသို့ ဖော်ပြရန် ခန့်အပ်ခံရသော ကိရိယာတစ်ခုသာဖြစ်သည်။

1. The Lord spake. Regulations pertaining to the first of the so-called Mosaic institutions are recorded in this chapter. It should be noticed that neither Moses nor Aaron introduced legislation of his own, either here or later. The whole religious and civil system announced to Israel by Moses before the Exodus, and after, was revealed to him. He was not the originator of the laws in the Pentateuch that bear his name, but merely the appointed instrument through which God’s will was made known to His people.

အဲဂုတ္တုပြည်တွင်။ မောရှေ၏ဥပဒေများအများစုကို သိနာတောင်တွင် ပေးအပ်ခဲ့သောကြောင့်၊ မောရှေသည် ဤပသခါပွဲဆိုင်ရာ အမိန့်သည် ထွက်မြောက်ခြင်းမတိုင်မီ စတင်ခဲ့ကြောင်း အလေးပေးဖော်ပြသည်။

In the land of Egypt. Since the greater part of the Mosaic legislation was given at Mt. Sinai, Moses emphasizes that this ordinance, the Passover, was instituted prior to the Exodus.

၂. ဤလ။ တစ်ခါတစ်ရံ “နှစ်၏ပထမလ” ဟုလည်း ခေါ်ဝေါ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၄၀:၂၊ ၁၇; ဝတ်ပြုရာကျမ်း ၂၃:၅)၊ အာဘိဗ်ဟုလည်း ခေါ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၃:၄; ၂၃:၁၅; ၃၄:၁၈; တရားဟောရာ ၁၆:၁)။ အာဘိဗ်သည် ဧပြီလခန့်တွင် ကျရောက်ပြီး “စပါးဖြစ်လသာ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ အကြောင်းမှာ ထိုအချိန်တွင် စပါးပင်များ စပါးထွက်နေပြီဖြစ်သည်။ ဖမ်းဆီးခံရပြီးနောက် ဗာဗုလုန်ပြက္ခဒိန်အမည်များကို လက်ခံကျင့်သုံးခဲ့ပြီး အာဘိဗ်သည် နိသံလဖြစ်လာသည် (နဟမိ ၂:၁; ဧသတာ ၃:၇)။ ဤအမိန့်သစ်သည် ဣသရေလလူများ၏ နှစ်သည် ယခင်က မတူညီသောအချိန်တွင်၊ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ နောက်ပိုင်းတွင် တိရှရိဟုခေါ်သော လဖြင့်၊ စက်တင်ဘာသို့မဟုတ် အောက်တိုဘာလတွင် စတင်ခဲ့ကြောင်း ညွှန်ပြသည်။ ယခုမှစ၍ နှစ်နှစ်ခုကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ တစ်ခုမှာ ဘာသာရေးအတွက်၊ နောက်တစ်ခုမှာ လူမှုရေးအတွက်ဖြစ်ပြီး၊ နှစ်တစ်နှစ်၏ ပထမလသည် အခြားတစ်ခု၏ သတ္တမလဖြစ်သည်။ သို့သော် နိသံလကို ပထမလအဖြစ် အမြဲတမ်းရေတွက်သည်။ အာဘိဗ်၊ “စပါးဖြစ်လသာ” သည် ယခုအခါ ဘာသာရေးနှစ်၏ ပထမလဖြစ်လာပြီး၊ တိရှရိသည် ၎င်း၏ သတ္တမလဖြစ်လာပြီး၊ နောက်ပိုင်းတွင် သိနာတောင်တွင် စတင်ခဲ့သော အရေးကြီးသောပွဲတော်များဖြင့် ဂုဏ်ပြုခံရသည်။ တိရှရိလဖြင့် စတင်သော လူမှုရေးနှစ်ကို ဣသရေလလူများက ဘယ်သောအခါမှ စွန့်လွှတ်ခဲ့ခြင်းမရှိဘဲ၊ ယနေ့တွင်လည်း ဂျူးလူမျိုးများက ဆက်လက်အသုံးပြုနေသည်။ ၎င်း၏တည်ရှိမှုကို ဓမ္မဟောင်းကာလတစ်လျှောက် ခြေရာခံနိုင်သည်။ ၎င်းကို ဘုရားသခင်က ကမ္ဘာကို ဆောင်းဦးတွင် ဖန်ဆင်းခဲ့သည်ဟူသော ယုံကြည်ချက်ဖြင့် ဂျူးလူမျိုးများက ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။

2. This month. Sometimes, as here, designated as “the first month of the year” (Ex. 40:2, 17; Lev. 23:5; etc.), also called Abib (Ex. 13:4; 23:15; 34:18; Deut. 16:1). Abib, generally falling in our month of April, means “ear-month,” owing to the fact that grain was then in the ear. After the captivity, Babylonian calendar names were adopted and Abib became Nisan (see Neh. 2:1; Esther 3:7). The new ordinance implies that the Israelite year had hitherto begun at a different time, probably with the month later called Tishri, which corresponds to our September or October. Henceforth two reckonings were employed, one for sacred, the other for civil, purposes, the first month of each year being the seventh month of the other, though the numbers always ran from Nisan as the first. Abib, “the month of ears,” became now the first month of the ecclesiastical year, and Tishri became its seventh, likewise honored by important feasts later instituted at Sinai. The civil year, beginning with the month of Tishri, was never abandoned by the Israelites and is still in use among the Jews today. Its existence can be traced through the entire OT period. It was perpetuated by the Jews in the belief that God created the world in the fall of the year.

၃. ဆယ်ရက်မြောက်နေ့တွင်။ ပသခါပွဲအတွက် သတ်မှတ်ထားသော သိုးသငယ်ကို လ၏ ၁၄ ရက်မြောက်နေ့မတိုင်မီ (အခန်းကြီး ၅) သတ်ပြီး စားသုံးရန်မဟုတ်သော်လည်း၊ ပွဲတော်အတွက် ပြင်ဆင်မှုများကို လေးရက်ကြိုတင်စတင်ရမည်။

3. In the tenth day. Though the lamb designated for the Passover feast was not to be slain and eaten before the 14th day of the month (v. 6), preparations for the feast were to be started 4 days in advance.

သိုးသငယ်။ ဟီဘရူးစကားလုံး “သိုးသငယ်” သည် သိုးနှင့်ဆိတ်နှစ်မျိုးလုံးအတွက် သက်ဆိုင်ပြီး အသက်ကို ကန့်သတ်ထားခြင်းမရှိပေ။ သို့သော် ဥပဒေအရ အသက်တစ်နှစ်အတွင်း (အခန်းကြီး ၅) သတ်မှတ်ခဲ့ပြီး၊ လူတစ်ဦးသည် သိုးသငယ်သို့မဟုတ် ဆိတ်သငယ်ကို ရွေးချယ်ရန် လွတ်လပ်ခွင့်ရှိသည် (အခန်းကြီး ၅)။ ဟီဘရူးလူများသည် ယေဘုယျအားဖြင့် ဆိတ်သငယ်ထက် သိုးသငယ်ကို ပိုနှစ်သက်ကြပြီး၊ တစ်ကြိမ်မှလွဲ၍ (၂ ရာဇဝင်ချုပ် ၃၅:၇) ပသခါပွဲအတွက် အခြားအရာကို မသုံးခဲ့ပုံရသည်။

A lamb. The Hebrew word is applicable to both sheep and goats, without limit as to age. However, by enactment the age was fixed (see v. 5) at one year, and a man was free to select either a lamb or a goat (v. 5). It is interesting that the Hebrews in general preferred a lamb to a kid, and with one recorded exception (2 Chron. 35:7), seem never to have used anything else for the Passover ritual.

၄. အိမ်ထောင်စုတစ်ခုလုံး။ နောက်ပိုင်းတွင် ဂျူးဓလေ့အရ သိုးသငယ်တစ်ကောင်ကို လူ ၁၀ ဦးအတွက် သတ်မှတ်ခဲ့ပြီး၊ မိသားစုဝင်များဖြစ်သော အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီးနှင့် ကလေးများအားလုံး ပွဲတော်တွင် ပါဝင်ရမည်ဟု သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ သိုးသငယ်ကို များသောအားဖြင့် နံနက် ၉ နာရီမှ ၁၁ နာရီအတွင်း (မွန်းတည့်ခန့်မှ ညနေ ၅ နာရီခန့်) သတ်လေ့ရှိသည်။

4. If the household. At a later time Jewish tradition fixed at ten the number of persons for whom one lamb was to be apportioned, and ruled also that all members of the family, men, women and children, must participate in the activities of the feast. The lamb, according to Jewish sources, was usually slain between the 9th hour (c. 3 p.m.) and the 11th hour (c. 5 p.m.).

လူတစ်ဦးချင်းစီ၏ စားသုံးမှုအလိုက်။ ပါဝင်သူများအတွက် ပြင်ဆင်ရာတွင်၊ တစ်ဦးချင်းစီစားနိုင်ဖွယ်ရှိသည့် ပမာဏကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမည်။ ကလေးများနှင့် သက်ကြီးရွယ်အိုများကို အင်အားပြည့်ဝသောလူများနှင့် တူညီစွာ ရေတွက်မည်မဟုတ်ပေ။ ထို့ကြောင့် မိသားစုနှစ်စုထက်ပို၍ ဤရည်ရွယ်ချက်အတွက် ပေါင်းစည်းနိုင်သည်။

Every man according to his eating. When provision was made for those who were to participate, consideration was to be given to the amount each one would be likely to eat. Children and the aged were not to be counted in the same way as men in the vigor of life. Consequently, more than two families might unite for this purpose.

၅. အစွန်းအထင်းမရှိသော။ အစွန်းအထင်းမရှိခြင်းနှင့် ဒဏ်ရာမရှိခြင်းသည် တိရစ္ဆာန်များကို မြှုပ်နှံရန်ရည်ရွယ်ထားသော သန့်ရှင်းသောရည်ရွယ်ချက်နှင့် သင့်လျော်ရုံသာမက၊ ယဇ်ပူဇော်ခြင်းဖြင့် ကိုယ်စားပြုသော သူ၏ အကျင့်စာရိတ္တဆိုင်ရာ သန့်ရှင်းမှု၏ သင်္ကေတလည်းဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်ကို လက်ခံနိုင်စရာ “ကန်းသော”၊ “ခွေသော”၊ “ဖျားနာသော” တိရစ္ဆာန်များမဖြစ်နိုင်ကြောင်း ဘုရားသခင်ကို ဆက်ကပ်သောစိတ်က သင်ပေးသည် (မာလခိ ၁:၈)။ နောက်ပိုင်းတွင် ဥပဒေက မပြည့်စုံသောတိရစ္ဆာန်များကို မဖြစ်မနေ ယဇ်ပူဇော်ရန် တားမြစ်ခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းတို့ကို လွတ်လပ်စွာဆက်ကပ်သောပူဇော်မှုအဖြစ် တင်ဆက်နိုင်သည် (ဝတ်ပြုရာကျမ်း ၂၂:၂၀–၂၅)။ အစွန်းအထင်းမရှိခြင်းသည် ခရစ်တော်ကို ပုံဖော်ရန်ရည်ရွယ်သော ယဇ်ကောင်တွင် အထူးအရေးကြီးသည်။

5. Without blemish. Freedom from blemish and injury not only befitted the sacredness of the purpose to which the animals were to be devoted, but was a symbol of the moral integrity of the One represented by the sacrifice. A devout spirit would teach a man that the “blind,” the “lame,” and the “sick” would not be acceptable to God (Mal. 1:8). The law afterward expressly prohibited the use of imperfect animals for obligatory sacrifices, though they might be presented as freewill offerings (Lev. 22:20–25). Freedom from blemish was especially important in a victim intended to typify Christ.

အထီး။ ဤလိုအပ်ချက်ကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်မှာ သိုးသငယ်သည် မိသားစု၏ သားဦးအထီးအစား နေရာယူထားသောကြောင့်ဖြစ်သည်။

A male. This requirement was made because the lamb stood in the place of the first-born male of the family.

ပထမနှစ်အတွင်း။ ရွေးချယ်ရမည့်တိရစ္ဆာန်များသည် ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ၇ ရက်ထက် အသက်ကြီးရမည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂၂:၃၀; ဝတ်ပြုရာကျမ်း ၂၂:၂၇)၊ သို့သော် မည်သည့်အခြေအနေတွင်မဆို ၁၂ လထက်မကျော်လွန်ရပေ။

Of the first year. The animals to be selected were probably older than 7 days (see Ex. 22:30; Lev. 22:27), but should not in any case exceed the age of 12 months.

၆. လူစုလူဝေးတစ်ခုလုံး။ မိသားစုခေါင်းဆောင်သည် သူ့ကိုယ်သူနှင့် သူ၏မိသားစုအတွက် ယဇ်ပူဇော်ရမည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် မိသားစုပြင်ပမှလူတစ်ဦးမျှ မိသားစုနှင့် ဘုရားသခင်ကြားတွင် ဝင်ရောက်မဖြစ်ပေ။ ဤပြဋ္ဌာန်းချက်သည် ဣသရေလသည် ယနေ့ခရစ်ယာန်များကဲ့သို့ (ဗျာဒိတ်ကျမ်း ၁:၆; ၁ ပေတရု ၂:၅၊ ၉) ယဇ်ပုရောဟိတ်များနိုင်ငံဖြစ်ကြောင်း အသိအမှတ်ပြုခြင်းဖြစ်သည်။ လေဝိယဇ်ပုရောဟိတ်အဖွဲ့အစည်းကို နောက်ပိုင်းတွင်သာ စတင်ခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၃၂:၂၆–၂၉; တရားဟောရာ ၁၀:၈)။

6. The whole assembly. The head of each family was to offer the sacrifice for himself and for his family. Thus, no one outside the family intervened between it and God. This provision was in recognition of the fact that Israel was a nation of priests, as are Christians today (Rev. 1:6; 1 Peter 2:5, 9). The institution of the Levitical priesthood came at a later time (Ex. 32:26–29; Deut. 10:8).

ညနေခင်းတွင်။ ဤဟီဘရူးစကားစုသည် စကားလုံးအရ “ညနှစ်ခုကြားတွင်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤပြဋ္ဌာန်းချက်ကို နည်းနှစ်မျိုးဖြင့် ရှင်းပြခဲ့သည်။ အချို့က ပထမညနှင့်သည် နေဝင်ချိန်မှစတင်ပြီး၊ ဒုတိယညနှင့်သည် အမှောင်ရောက်ချိန်မှ စတင်သည်ဟု ဆိုကြသည်။ အလယ်ခေတ်ဂျူးပညာရှင် အီဘင်အဇရာက အမှောင်ရောက်ချိန်သည် ၁ နာရီ ၂၀ မိနစ်ခန့်ကြာသည်ဟု ယူဆသည်။ တရားဟောရာ ၁၆:၆ တွင် “သင်သည် ပသခါပွဲကို ညနေတွင်၊ နေဝင်ချိန်၌ ယဇ်ပူဇော်ရမည်” ဟူသော အမိန့်သည် ဤအမြင်ကို ထောက်ခံသည်။ အချို့က ပထမညနှင့်သည် နေ့ခင်းဘက်တွင် နေ၏အမြင့်ဆုံးမှ စတင်ကျဆင်းသည့်အချိန်၊ ညနေ ၃ နာရီခန့်မှစတင်ပြီး၊ ဒုတိယညနှင့်သည် နေဝင်ချိန်မှစတင်သည်ဟု ယူဆသည်။ ဤအမြင်ကို ထောက်ခံရန် ဝတ်ပြုရာကျမ်း ၂၃:၅; တောလည်ရာ ၉:၃ ကဲ့သို့သော ကျမ်းပိုဒ်များကို ကိုးကားထားသည်။ ၎င်းတို့က အကယ်၍ သတ်ဖြတ်ခြင်းကို နေဝင်ပြီးနောက် ပြုလုပ်ခဲ့ပါက၊ ၎င်းသည် နိသံလ ၁၄ ရက်မြောက်နေ့မဟုတ်ဘဲ ၁၅ ရက်မြောက်နေ့တွင် ကျရောက်မည်ဟု ဆိုသည်။ ခရစ်တော်၏ခေတ်တွင် လက်ရှိဓလေ့သည် ဤရှင်းပြချက်နှင့် ကိုက်ညီသည်။ ထို့ကြောင့် ပသခါသိုးသငယ်များကို ညနေနှောင်းပိုင်းတွင် သတ်ဖြတ်ခဲ့ပြီး၊ ဤအချိန်သည် အပြစ်သားများအတွက် စစ်မှန်သော “ဘုရားသခင်၏သိုးသငယ်” သေဆုံးခဲ့သောအချိန်နှင့် ခန့်မှန်းခြင်းဖြစ်သည် (၁ ကောရိန္သု ၅:၇; မဿဲ ၂၇:၄၅–၅၀)။

In the evening. The Hebrew words of this phrase read, literally, “between the two evenings.” This provision has been explained in two ways. Some have said that the first “evening” begins with sunset and that the second begins with the end of twilight. The medieval Jewish scholar Eben Ezra considered that twilight lasted for approximately 1 hour and 20 minutes. The command of Deut. 16:6, “Thou shalt sacrifice the passover at even, at the going down of the sun,” seems to support this view. Others have regarded the first “evening” as beginning when the sun begins visibly to decline from the zenith, at about three o’clock in the afternoon, and the second evening as beginning at sunset. In support of this view various texts have been quoted, such as Lev. 23:5; Num. 9:3, which refer to the Passover as being on the 14th of the month. If the slaughtering, they say, took place after sunset, it would then fall on the 15th of Nisan, not the 14th. The prevailing custom in the time of Christ agreed with this explanation; hence, Passover lambs were slain in the late afternoon, approximately the time when the true “Lamb of God” died for guilty man on the cross (1 Cor. 5:7; Matt. 27:45–50).

ပသခါပွဲအတွက် ပြင်ဆင်ရန် အချိန်လိုအပ်ပြီး၊ ညသန်းခေါင်မတိုင်မီ အဆုံးသတ်ရမည်ဖြစ်သောကြောင့်၊ ဟီဘရူးဘာသာစကားတွင် “ညနေ” ဟူသောစကားလုံးသည် နေဝင်ပြီးနောက်အချိန်ကို ကန့်သတ်မထားသည့်အပြင်၊ အခြားဘာသာစကားများတွင်လည်း မကန့်သတ်ထားပေ။ ထို့ကြောင့် ညနေနှောင်းပိုင်းတွင် တိရစ္ဆာန်ကို သတ်ဖြတ်သည့်ဓလေ့သည် ရက္ခိတခေတ်၏ ဘာသာရေးအာဏာပိုင်များက ၎င်းကို တရားဝင်အတည်ပြုမချမီကပင် အသုံးပြုခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ဂျိုးဇီးဖပ်စ်အရ ၎င်း၏ခေတ်တွင် သိုးသငယ်ကို ညနေ ၃ နာရီခန့်တွင် ပူဇော်သည့်ဓလေ့ရှိသည် (Antiquities xiv. 4. 3)။

Since time must necessarily be allowed for the preparation of the paschal meal, which was to be over before midnight, and since the word “evening” in Hebrew, as well as in other languages, is not limited to the time after sunset, the custom of slaying the animal in the afternoon may already have been in use long before the ecclesiastical authorities of the rabbinical age gave it their official approval. According to Josephus it was the custom in his day to offer the lamb at about three o’clock in the afternoon (Antiquities xiv. 4. 3).

၇. သွေးကိုယူ၍။ သွေးသည် အသက်ကို ကိုယ်စားပြုသည် (ဝတ်ပြုရာကျမ်း ၁၇:၁၁)၊ ယဇ်ပူဇော်ခြင်း၏ အနှစ်သာရအဖြစ် ၎င်းသည် ယဇ်ပူဇော်မှုများဖြင့် ပုံဖော်ထားသော အပြစ်ဖြေခြင်း၏ အထူးသင်္ကေတအဖြစ် အမြဲယူဆခံရသည်။ ပသခါ “သိုးသငယ်” သည် “အိမ်” ကို ရွေးနှုတ်ရန်ဖြစ်ပြီး၊ ဟီဘရူးတွင် “အိမ်” သည် “မိသားစု” ဟုလည်း အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ထို့ကြောင့် အပြစ်ဖြေခြင်း၏ သင်္ကေတကို ထင်ရှားစွာ ပြသရမည်။

7. Take of the blood. The blood represents the life (Lev. 17:11), and as the very essence of the sacrifice it was ever regarded as the special symbol of atonement, which the sacrifices typified. Since the paschal “lamb” was to redeem the “house,” which in Hebrew also means “family,” the sign of the atonement was to be conspicuously displayed.

ဖြန်းပက်ရန်။ ၎င်းကို ဟစ်ဆော့ပင်ဖြင့် သွေးထဲသို့ထိုးပြီး တံခါးဘောင်ပေါ်တွင် ဖြန်းပက်ခြင်းဖြင့် ပြုလုပ်ရမည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၂:၂၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ပသခါသိုးသငယ်၏ သွေးဖြန်းပက်ခြင်းသည် ယေရှုခရစ်၏ သေခြင်းဖြင့် ပြုလုပ်သော ယဇ်ပူဇော်ခြင်းနှင့် အပြစ်ဖြေခြင်း၏ သင်္ကေတဖြစ်ကြောင်း ဓမ္မသစ်တွင် ထင်ရှားစွာ ဖော်ပြထားသည် (၁ ပေတရု ၁:၂; ရောမ ၅:၈၊ ၉; ဟီဘရု ၉:၁၃၊ ၁၄; ၁၃:၁၂)။ တံခါးခုံပေါ်တွင် သွေးမဖြန်းခဲ့သည်မှာ “ဘုရားသခင်၏သားတော်” ကို ဖိနင်းခြင်းမပြုရန်၊ သို့မဟုတ် “သူ့ကိုသန့်ရှင်းစေသော ပဋိညာဉ်သွေး” ကို မသန့်ရှင်းသောအရာအဖြစ် မမှတ်ယူရန် ဖြစ်နိုင်သည် (ဟီဘရု ၁၀:၂၉)။ သွေးဖြန်းပက်ခြင်းသည် သန့်ရှင်းရေးလုပ်ငန်းတစ်ခုအဖြစ် ယူဆရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဟစ်ဆော့ပင်ကို ဤရည်ရွယ်ချက်အတွက် အသုံးပြုခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၂:၂၂)။ ဟစ်ဆော့ဖြင့် ဖြန်းပက်ခြင်းသည် သန့်ရှင်းရေးနှင့်သာ ဆက်စပ်ပြီး သတ်မှတ်ထားသည် (ဝတ်ပြုရာကျမ်း ၁၄:၄၉–၅၂; တောလည်ရာ ၁၉:၁၈၊ ၁၉; ဆာလံ ၅၁:၇)။

Strike it. This was to be done by dipping a bunch of hyssop in the blood and thus sprinkling it upon the door frame (see Ex. 12:22). That this sprinkling of the blood of the paschal lamb was a symbol of the sacrifice and atonement made by the death of Jesus Christ is clearly implied in the NT (see 1 Peter 1:2; Rom. 5:8, 9; Heb. 9:13, 14; 13:12). It is to be noted that no blood was sprinkled on the threshold, perhaps in harmony with the thought that a man should not tread “under foot the Son of God,” nor count “the blood of the covenant, wherewith he was sanctified, an unholy thing” (Heb. 10:29). That the sprinkling with blood was to be regarded as an act of purification is evident from the fact that a hyssop branch was used for the purpose (Ex. 12:22). Sprinkling with hyssop is prescribed only in connection with purification (Lev. 14:49–52; Num. 19:18, 19; Ps. 51:7; PP 275).

အဲဂုတ္တုပြည်တွင် ဣသရေလလူများတွင် ဘုံယဇ်ပလ္လင်မရှိခဲ့ပေ။ ထို့ကြောင့် ပသခါပွဲအတွက် စုဝေးသောအိမ်များကို သန့်ရှင်းစေခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့အတွင်းရှိလူများကို ဖျက်ဆီးသူဖြတ်သွားသည့်အခါ ထိန်းသိမ်းခံရသည်။ ထို့ကြောင့် တံခါးတိုင်များနှင့် တံခါးပေါ်တွင် သွေးဖြန်းပက်ခြင်းသည် ကယ်တင်ခြင်း၏ သင်္ကေတဖြစ်လာသည်။ ဤကတိတော်အပေါ် ယုံကြည်ခြင်းအားဖြင့် ဤသို့အမှတ်အသားပြုထားသော အိမ်တိုင်းကို ဘုရားသခင်က ထိန်းသိမ်းမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။ ကာနာန်ပြည်တွင် အခြေချပြီးနောက် ပသခါသိုးသငယ်ကို သတ်ပြီး ပသခါပွဲကို ဘုရားသခင်ရွေးချယ်သောနေရာတစ်ခုတွင် လူများအားလုံးက ကျင်းပရမည်ဖြစ်ပြီး၊ မြို့များနှင့် ရွာများတွင် မကျင်းပရပေ (တရားဟောရာ ၁၆:၅၊ ၆)။ အသက် ၁၂ နှစ်အထက် အမျိုးသားအားလုံးသည် ဤရည်ရွယ်ချက်အတွက် ယေရုဆလင်သို့ လာရမည်။ အဲဂုတ္တုပြည်တွင် ပသခါပွဲကို ထူးခြားသောအခြေအနေများအောက်တွင် ကျင်းပခဲ့သည်။ တံခါးတွင် သွေးဖြန်းပက်ခြင်းဓလေ့ကို ပြုပြင်ထားသည့်ပုံစံဖြင့် ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းခဲ့သလားဆိုသည်ကို မသိရပေ။

In Egypt the Israelites had no common altar, and for this reason the houses in which they assembled for the Passover were consecrated, and the individuals found in them were preserved when the destroyer passed by. Thus the sprinkling of blood on the doorposts and the lintel became a sign of deliverance. God promised to spare every house so marked through faith in this promise. After settlement in the land of Canaan the paschal lamb was to be slain and the Passover celebrated by all the people at one place, which God would choose, rather than in the various towns and villages (Deut. 16:5, 6). All males over 12 years of age were required to come to Jerusalem for this purpose. In Egypt, obviously, the Passover was celebrated under unusual circumstances. Whether the ritual of sprinkling blood at the door was perpetuated, perhaps in modified form, is not known.

၈. မီးဖုတ်၍။ ယဇ်ပူဇော်သောအစာများကို ပုံမှန်အားဖြင့် ပြုတ်လေ့ရှိသည် (၁ ရှမွေလ ၂:၁၄၊ ၁၅)၊ သို့သော် ပသခါသိုးသငယ်အတွက် ၎င်းကို မကျွမ်းမစားရ၊ ပြုတ်ရန်မဟုတ်ဘဲ မီးဖုတ်ရန် တိကျသောညွှန်ကြားချက်များပေးထားသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၂:၉ ကိုကြည့်ပါ)။ အကြောင်းရင်းများမှာ မီးဖုတ်ခြင်းသည် ပြုတ်ခြင်းထက် ပိုမိုလွယ်ကူပြီး၊ “သိုးသငယ်” ကို အပိုင်းပိုင်းမဖြတ်ဘဲ ပြုတ်ရန် ခက်ခဲမည်ဖြစ်သည်။ ဤလုပ်ငန်းစဉ်ကိုလည်း တားမြစ်ထားပုံရသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၂:၄၆; တောလည်ရာ ၉:၁၂; ယောဟန် ၁၉:၃၆)။

8. Roast with fire. The meat of sacrificial meals was commonly boiled (1 Sam. 2:14, 15), but for the paschal lamb specific directions were given not to eat it raw or boil it, but to roast it (see Ex. 12:9). The reasons may have been that roasting was easier than boiling and that it would have been difficult to boil the “lamb” without cutting it into pieces, a procedure that seems also to have been prohibited (see Ex. 12:46; Num. 9:12; John 19:36).

တဆေးမထည့်သောမုန့်။ မီးဖုတ်ထားသော သိုးသငယ်ကို တဆေးမထည့်သောမုန့်နှင့် စားရမည်ဖြစ်သည်။ အကြောင်းမှာ တဆေးသည် ဖောက်ပြန်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး၊ မသန့်ရှင်းမှုနှင့် အကျင့်စာရိတ္တဖောက်ပြန်မှု၏ သဘာဝသင်္ကေတဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် တဆေးကို စပါးယဇ်ပူဇော်မှုများမှလည်း ညစ်ညမ်းသည်ဟု ယူဆ၍ ဖယ်ထုတ်ခဲ့သည် (ဝတ်ပြုရာကျမ်း ၂:၁၁)။ ပသခါပွဲကို ခရစ်တော်၏ ပုံစံတစ်ခုအဖြစ် ပေါလုက နားလည်ခဲ့ပြီး တဆေးကို ဤအဓိပ္ပာယ်ဖြင့် ယူဆခဲ့သည် (၁ ကောရိန္သု ၅:၇၊ ၈)။

Unleavened bread. The roasted lamb was to be eaten with unleavened bread, for leaven produces fermentation, a natural symbol of impurity and moral corruption. For this reason leaven was also excluded from cereal sacrifices as defiling (Lev. 2:11). That Paul understood leaven in this sense is seen from his interpretation of the Passover as a type of Christ (1 Cor. 5:7, 8).

ခါးသောအပင်များနှင့်။ “ခါးသောအပင်များ” သည် ဟီဘရူးစကားလုံး “ခါးသော [အရာ]” ၏ မှန်ကန်သော ဘာသာပြန်ဖြစ်ကြောင်း သံသယဖြစ်စရာမရှိပေ။ အဲဂုတ္တုပြည်တွင် မည်သည့်အပင်များကို အသုံးပြုခဲ့သည်ကို မသိရသော်လည်း၊ နောက်ပိုင်းတွင် ပါလက်စတိုင်းဂျူးများသည် ဆလတ်နှစ်မျိုး၊ ဆူးပင်တစ်မျိုး၊ အန်ဒိုင်ဗ်နှင့် ကရက်စ်တို့ကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ ဆလတ်နှင့် အန်ဒိုင်ဗ်သည် အဲဂုတ္တုနှင့် ပါလက်စတိုင်းတို့တွင် ဇာတိအပင်များဖြစ်သည်။ အန်ဒိုင်ဗ်သည် ဆောင်းလများမှ မတ်လကုန်အထိ တွေ့ရပြီး၊ ဆလတ်သည် ဧပြီနှင့် မေလများတွင် တွေ့ရသည်။ ဤအချက်သည် ဂျူးများက ဤအပင်များကို ပသခါပွဲအတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော ပါဝင်ပစ္စည်းများအဖြစ် ယူဆခဲ့ခြင်း၏ အကြောင်းရင်းဖြစ်ပေမည်။ မည်သည့်ခါးသောအပင်များကို အသုံးပြုခဲ့သည်ဖြစ်စေ၊ ၎င်းတို့သည် အဲဂုတ္တုပြည်တွင် ကျွန်ခံရမှုနှင့် ခါးသီးသောဆင်းရဲဒု

With bitter herbs. That “bitter herbs” is the correct translation of a Hebrew word meaning literally “bitter [thing]s” cannot reasonably be doubted. Though it is not known what kind of “herbs” were used in Egypt, Palestinian Jews later used two varieties of lettuce, a kind of thistle, endive, and cress. Lettuce and endive are native to Egypt and Palestine. The latter may be found from the beginning of the winter months to the end of March, and lettuce in April and May. This probably accounts for the fact that the Jews considered these plants necessary ingredients of the Passover meal. Whatever bitter herbs were used, it is obvious that they were designed to remind the participants of their bondage and bitter suffering in the land of Egypt.

၉. ၎င်းကို မကျက်ဘဲ မစားပါနှင့်။ ဤတားမြစ်ချက်သည် သာသနာမဟုတ်သော လူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏ ယဇ်ပူဇော်သောအခါ မကျက်သောအသားကို စားသုံးလေ့ရှိသောကြောင့် လိုအပ်ခဲ့သည်။ ပသခါသိုးသငယ်ကို ပြုတ်ရန်တားမြစ်ချက်နှင့်ပတ်သက်၍ အပိုဒ် ၈ တွင် ကြည့်ပါ။

9. Eat not of it raw. This injunction was necessary in view of the fact that pagan peoples often ate raw flesh at their sacrificial meals. As to the prohibition against boiling the paschal lamb, see on v. 8.

၎င်း၏ဦးခေါင်းနှင့် ခြေထောက်များ။ ရှေးဂျူးပုံပြင်များအရ ဤသည်မှာ သိုးသငယ်ကို ဦးခေါင်းနှင့် ပေါင်များအပါအဝင် တစ်ခုလုံးကို ကင်ရမည်ဟု မှန်ကန်စွာ နားလည်ခဲ့ကြသည် (အပိုဒ် ၄၆ ကို ကြည့်ပါ)။ အဆိုပါ အူအတက်များ။ အူအတက်များကို သိုးသငယ်၏ ကျန်အစိတ်အပိုင်းများနှင့်အတူ ကင်ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဦးစွာ သန့်စင်ရမည်။ သိုးသငယ်၏ ပြင်ဆင်မှုသည် ယေရှု၏ ကိုယ်ခန္ဓာကို မချိုးဖျက်ရဟူသော သင်္ကေတကို ပုံဖော်သည် (ယောဟန် ၁၉:၃၃၊ ၃၆ ကို ကြည့်ပါ)။

His head with his legs. Ancient Jewish expositors correctly understood this to mean that the lamb was to be roasted whole, including both head and thighs (v. 46).

The purtenance. The viscera were to be roasted along with the rest of the lamb, the former first being cleansed. The preparation of the lamb typified the fact that the body of Jesus was not to be broken (see John 19:33, 36).

၁၀. ၎င်းမှ ဘာမှမကျန်ရစ်စေနှင့်။ အသားအားလုံးကို တစ်နပ်တည်းတွင် စားသုံးရမည်ဖြစ်ပြီး ပုပ်သိုးမှုမဖြစ်ပေါ်စေရန်။ ခရစ်တော်၏ ကိုယ်ခန္ဓာသည် ပုပ်သိုးခြင်းမရှိရဟူသော (တမန်တော် ၂:၂၇၊ ၃၁၊ ၁၃:၃၅-၃၇) သင်္ကေတအရ သိုးသငယ်လည်း ပုပ်သိုးခြင်းမရှိရပါ။ ပသခါသိုးသငယ်သည် ပါဝင်သူဦးရေအတွက် များလွန်းပါက၊ ကျန်ရှိသည်ကို ကိုယ်တော်ခရစ်တော်၏ သန့်ရှင်းသောသင်္ကေတများကို မထိခိုက်စေရန် ဖျက်ဆီးရမည်။

10. Let nothing of it remain. All the flesh was to be consumed at one meal lest putrefaction set in. Since Christ’s body was not to see corruption (Acts 2:27, 31; 13:35–37), the symbolic lamb should not either. If the paschal lamb should prove too much for the number of participants, the remainder was to be destroyed, in order to prevent profanation of the sacred symbols of the body of our Lord Jesus Christ.

၁၁. သင်တို့၏ခါးကို ခါးပန်းဖြင့်ချည်ထားပါ။ ရှေးခေတ်ပုံပြမှုများတွင် ဆီးမိုက်လူမျိုးများသည် ယနေ့ခေတ်တွင် အရှေ့ဒေသများစွာတွင် လူကြိုက်များဆဲဖြစ်သော ရှည်လျားပြီး ဖြည်ထားသော အဝတ်အစားများကို ဝတ်ဆင်ကြသည်။ အလုပ်လုပ်ရန် သို့မဟုတ် ဝန်ဆောင်ရန်ခရီးသွားရာတွင် အဝတ်အစား၏ ရှေ့ပိုင်းကို ခေါက်တင်ပြီး ခါးပန်းထဲသို့ ထည့်ထားသည်။

11. Your loins girded. Ancient representations show Semites wearing long, loose garments, still the style in many Eastern countries. For work, or travel with a load to carry, the fore part of the garment is folded up and tucked into the girdle.

သင်တို့၏ဖိနပ်များ။ အိမ်တွင်း သို့မဟုတ် ထမင်းစားချိန်တွင် ဖိနပ်ဝတ်ရန် ထုံးစံမရှိသောကြောင့် အထူးဖော်ပြထားသည်။ ဂျူးအချို့က ဤညွှန်ကြားချက်များကို အမြဲတမ်း လိုက်နာရမည်ဟု ယူဆကြသည်။ သို့သော် ယေဘုယျအားဖြင့် ဤညွှန်ကြားချက်များသည် ပထမအကြိမ်အခါတွင်သာ အကျိုးရှိစွာ အသုံးပြုနိုင်သည်ဟု ယူဆကြသည်။

Your shoes. Specifically mentioned, it not being customary to wear shoes inside the house or at meals. Some Jews have regarded these directions as of perpetual obligation. The general view, however, has been that these instructions applied to the first occasion only, when alone they served a useful purpose.

အလျင်စလိုစားပါ။ ၎င်းတို့ ခရီးထွက်ရမည့်အချိန်ကို မသိရှိဘဲ၊ ထွက်ခွာမသွားမီ သိုးသငယ်၏ အရိုးများကို မီးရှို့ရမည်ဖြစ်သောကြောင့်၊ ထမင်းကို အတိုဆုံးအချိန်အတွင်း စားသုံးရမည်။

Eat it in haste. Not knowing the moment they were to set out on their journey, and having to burn the bones of the lamb before their departure, they were to complete the meal in the shortest possible time.

ထာဝရဘုရား၏ ပသခါ။ ဤစကားလုံးများဖြင့် ထမင်းစားခြင်း၏ အရေးပါမှုကို အလေးပေးဖော်ပြထားသည်။ ဤသည်မှာ သာမန်ထမင်းစားခြင်းမဟုတ်သလို၊ ၎င်းတို့ သိထားသည့် ယဇ်ပူဇော်ထမင်းစားခြင်းလည်း မဟုတ်ကြောင်း လူများကို နားလည်စေရမည်။ တစ်ခုအနေဖြင့်၊ ၎င်းတို့၏ သားဦးများ၏ အသက်သည် စည်းမျဉ်းများကို လိုက်နာခြင်းပေါ်တွင် မူတည်သည်။ ထို့အပြင်၊ ၎င်းသည် ၎င်းတို့၏ လွတ်မြောက်ခြင်း၏ သင်္ကေတဖြစ်သည်၊ ပထမဦးစွာ အီဂျစ်ပြည်ရှိ ကျွန်ခံမှုမှ လွတ်မြောက်ခြင်း၊ ဒုတိယအနေဖြင့်၊ ၎င်းတို့ မသိရှိသေးသည့် ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော အဓိပ္ပါယ်ဖြင့်၊ အပြစ်မှ ကျွန်ခံမှုမှ လွတ်မြောက်ခြင်း။

The Lord’s passover. With these words the significance of the meal is emphasized. The people were to realize that this was not an ordinary meal, nor was it merely a sacrificial repast such as they had known. For one thing, the lives of their first-born depended upon compliance with the regulations. It was, furthermore, the symbol of their deliverance, first, from bondage in Egypt, and second, in a wider sense they did not as yet understand, from the bondage of sin.

၁၂. နတ်ဘုရားအားလုံး။ အီဂျစ်နိုင်ငံ၏ နတ်ဘုရားအားလုံးအပေါ် တရားစီရင်ခြင်းကို အကောင်းဆုံးနားလည်ရန်မှာ တိရစ္ဆာန်များစွာကို နတ်ဘုရားအဖြစ် ကိုးကွယ်ခဲ့ကြသည်ကို သတိရရန်ဖြစ်သည်။ အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်အချို့သည် ယခင်ဘေးဒဏ်များကြောင့် ထိခိုက်ခံစားခဲ့ရပြီးဖြစ်သော်လည်း၊ ယခုအခါ သားဦးတိရစ္ဆာန်တိုင်းကို သတ်ဖြတ်ရမည်ဖြစ်သည်။ ဤဘေးဒဏ်သည် သန့်ရှင်းသောနွားထီး အာပစ် (Apis) ဖြစ်သည့် သားဦးတိရစ္ဆာန်တစ်ကောင်သာမက၊ သန့်ရှင်းသောနွားမများ၊ သိုးထီးများ၊ မိကျောင်းများ၊ မြွေများ၊ ကြောင်များစသည့် အခြားတိရစ္ဆာန်များကိုပါ ထိခိုက်စေမည်ဖြစ်သည်။ ဤသတ္တဝါများစွာသည် စီးပွားရေးအရ သို့မဟုတ် အသုံးဝင်မှုအရ တန်ဖိုးမရှိသော်လည်း၊ ၎င်းတို့၏ ရုတ်တရက်နှင့် တပြိုင်နက်သေဆုံးမှုသည် အီဂျစ်လူမျိုးများအား ၎င်းတို့၏ မစွမ်းဆောင်နိုင်မှုကို အထင်အရှားခံစားစေမည်ဖြစ်သည် (အခန်း ၇:၁၇၊ ၈:၂ ကိုကြည့်ပါ၊ ထို့ပြင် PP ၃၃၃ ကိုလည်း ကြည့်ပါ)။

12. All the gods. The execution of judgment on all the gods of Egypt can best be understood when it is remembered that many animals were deified and worshiped. Some domestic animals had already suffered as a result of previous plagues, but now every first-born beast was to be slain. This plague would affect not only the sacred bull Apis, a first-born animal, but also many sacred cows, rams, crocodiles, snakes, cats, etc. Though many of these creatures were of no commercial or utilitarian value, their sudden and simultaneous death would be certain to impress the Egyptians with their own impotence (see on chs. 7:17; 8:2; see also PP 333).

၁၃. ငါသည် သင်တို့ကို ကျော်လွန်သွားမည်။ အီဂျစ်ပြည်တစ်လျှောက် လူနှင့်တိရစ္ဆာန်တို့၏ သားဦးအားလုံးကို ဒဏ်ခတ်ရန် ဖြတ်သန်းသွားစဉ်၊ ထာဝရဘုရားသည် ဣသရေလလူမျိုးများကို “ကျော်လွန်” သွားမည်ဖြစ်သည်။ ဤစကားလုံးကို “ပါဆတ်” (pasach) ဟု ခေါ်ပြီး ဂရိဘာသာသို့ “ပါစခါ” (pascha) အဖြစ် ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့ပြီး၊ ထိုမှတစ်ဆင့် အင်္ဂလိပ်စကားလုံး “ပါစခယ်” (paschal) ဟူ၍ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်။

13. I will pass over you. In passing through the land of Egypt to smite all the first-born of man and beast, the Lord would “pass over,” pasach, the Israelites. This word was transliterated into Greek as pascha, from which comes our English word paschal.

၁၄. အမှတ်တရ။ ယခုအထိပေးထားသော ညွှန်ကြားချက်များသည် အဓိကအားဖြင့် ထွက်ပြေးမည့်ညတွင် ပသခါပွဲ၏ ပထမဆုံးကျင်းပမှုနှင့် သက်ဆိုင်သည်။ ယခုအခါ၊ ဤပွဲကို နှစ်စဉ်ကျင်းပရန် ကြေညာခဲ့သည်။ အနာဂတ်တွင်၊ အိမ်မှ တဆေးအားလုံးကို ဖယ်ရှားခြင်း၊ ပသခါပွဲပြီးနောက် ခုနစ်ရက်ကြာ တဆေးမပါသောမုန့်ကို စားသုံးခြင်း၊ ပွဲတော်၏ ပထမနှင့် နောက်ဆုံးရက်များတွင် ဝတ်ပြုရန် စုဝေးခြင်း၊ နှင့် ဤရက်များကို ဥပုသ်နေ့အဖြစ် စောင့်ထိန်းခြင်းကဲ့သို့သော အခြားအင်္ဂါရပ်များကို ထပ်မံထည့်သွင်းရမည်ဖြစ်သည်။

14. A memorial. The directions thus far given had reference, primarily, to the first celebration of the Passover, the night preceding the Exodus. Now it is announced that the observance should be commemorated annually. In the future certain other features were to be added, such as the removal from the house of all leaven, the eating of unleavened bread for seven days after the Passover, the gathering for worship on the first and last days of the feast, and the observance of these days as days of sabbatic rest.

ထာဝရ။ “အိုလမ်” (‘olam) မှဆင်းသက်လာပြီး၊ ၎င်း၏ တိုက်ရိုက်ဘာသာပြန်ဆိုမှုမှာ “ထာဝရ” ဖြစ်သည်။ ဣသရေလ၏ လွတ်မြောက်ခြင်းသည် ထာဝရအရေးပါသောကြောင့်၊ ၎င်းကို အမှတ်ရရန် ကျင်းပမှုသည် ဣသရေလလူမျိုးများသည် ဘုရားသခင်၏ ရွေးချယ်ထားသောလူမျိုးအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိသရွေ့ ထာဝရဖြစ်ရမည်။ ပုံစံတစ်ခုအနေဖြင့်၊ ၎င်းသည် အပြစ်မှ လွတ်မြောက်စေမည့် ခရစ်တော် ယေရှု၏ ကြွလာခြင်းအထိ အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိရမည်။ “ထာဝရ” (‘olam) ၏ ကြာချိန်သည် ၎င်းကို အသုံးချသည့် သဘောတရားပေါ်မူတည်၍ အကန့်အသတ်ရှိသည်။ ၎င်းသည် အစမရှိ၊ အဆုံးမရှိသော အရာများကို ရည်ညွှန်းနိုင်သည်၊ ဥပမာ၊ ဘုရားသခင်ကိုယ်တော်တိုင်၊ သို့မဟုတ် အစရှိသော်လည်း အဆုံးမရှိသော အချိန်ကို ရည်ညွှန်းနိုင်သည်၊ ဥပမာ၊ ရွေးနှုတ်ခံရသူများ၏ ထာဝရအသက်၊ သို့မဟုတ် အစနှင့်အဆုံးရှိသော ပိုတိုသောကာလကို ဆိုလိုနိုင်သည်။ ဤနေရာတွင် ၎င်းသည် နောက်ဆုံးအဓိပ္ပာယ်ကို ဆိုလိုသည်။ ထွက်ပြေးချိန်တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့သော ပသခါပွဲသည် ယေရှုခရစ်တော်၏ လက်ဝါးကပ်တိုင်ပေါ်မှာ သစ္စာဖောက်ခံရသည့်အချိန်အထိ အကျိုးသက်ရောက်ခဲ့သည်။

For ever. From ‘olam, a literal rendering of which would be “perpetually.” Inasmuch as Israel’s deliverance was of perpetual significance, their commemoration of the event was to be perpetual, so long as Israel should continue to be God’s chosen people. As a type, it was to remain in force until the coming of the antitype, Jesus Christ, who was to bring deliverance from sin. The duration of “for ever,” ‘olam, is conditional upon the nature of that to which it is applied. It may refer to that which is without either beginning or end, as, for example, God Himself, or to time which has a beginning but no end, like the eternal life of the redeemed, or it may signify a shorter period of time which has both a beginning and an end. Here, it has the latter meaning. Instituted at the time of the Exodus, the Passover remained in force until the crucifixion.

၁၅. ခုနစ်ရက်။ ဤခုနစ်ရက်အနက် ပထမရက်သည် ပထမလ၏ ၁၅ ရက်မြောက်ရက် (လေဝိမှတ်စု ၂၃:၆; တောလည်ရာ ၂၈:၁၇) ဖြစ်သည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ ၁၄ ရက်မြောက်ညပြီးနောက်ညမှ ၂၁ ရက်မြောက်ညပြီးနောက်ညအထိ (ထွက်မြောက်ရာ ၁၂:၁၈)။

15. Seven days. The first of these seven days was the 15th of the first month (Lev. 23:6; Num. 28:17), or from the evening following the 14th day to the evening following the 21st day of the first month (Ex. 12:18).

၁၅. ဖြတ်ထုတ်ခြင်း။ တစ်ဦးချင်းသည် ဘာသာရေးဆိုင်ရာ တာဝန်တစ်ခုခုကို လစ်လျူရှုခဲ့ပါက "ရွေးချယ်ထားသောလူမျိုးများမှ ဖြတ်ထုတ်ခံရမည်" ဟု ခြိမ်းခြောက်ခံရသည့် ဖြစ်ရပ် ၃၆ ခုရှိသည်။ ထိုသို့ဖြစ်ပွားမှုတစ်ခုခုအတွက် မည်သည့်ဖြစ်ရပ်ကိုမျှ မှတ်တမ်းတင်ထားခြင်းမရှိသလို၊ ထိုခြိမ်းခြောက်မှုကို မည်သို့အကောင်အထည်ဖော်ရမည်နှင့်ပတ်သက်၍ ညွှန်ကြားချက်များလည်း မပေးထားပါ။ အချို့က ၎င်းသည် အကြမ်းဖက်သေဆုံးခြင်း၊ အချိန်မတိုင်မီသေဆုံးခြင်း၊ သို့မဟုတ် ထာဝရသေဆုံးခြင်းဟု ဆိုလိုသည်ဟု ထင်ကြသည်။ ဖြစ်နိုင်ခြေအားဖြင့်၊ ၎င်းသည် ဣသရေလလူတစ်ဦးအား ပိုင်ဆိုင်သော အခွင့်အရေးများနှင့် အခွင့်ထူးများမှ ခွဲထုတ်ခြင်းကိုသာ ဆိုလိုသည်။ "ဖြတ်ထုတ်ခံရပြီးနောက်" ထိုလူသည် သူစိမ်းတစ်ဦးအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရပြီး၊ ကတိတော်၏ ကောင်းကြီးမင်္ဂလာများတွင် မည်သည့်အခွင့်အရေးမျှ မရှိတော့ပါ။ အခြားသူများမသိသော်လည်း၊ ထိုလူ၏အမှားကို ဘုရားသခင်သိရှိထားပြီး၊ အနာဂတ်တွင် ထုံးတမ်းစဉ်လာနှင့် ကိုယ်ကျင့်တရားဥပဒေများကို လိုက်နာခြင်းသည် ယခင်ကျူးလွန်ခဲ့သော အပြစ်များအတွက် အလိုအလျောက် ပြစ်ဒဏ်ဖြည့်ဆည်းပေးမည်မဟုတ်ပါ။ ထိုလူသည် အသင်းအဖွဲ့မှ ဖယ်ထုတ်ခံရသည်၊ သို့သော် ထိုလုပ်ရပ်ကို လူသားအားဖြင့် သို့မဟုတ် ဘုရားသခင်အားဖြင့် လုပ်ဆောင်ရမည်ကို မရှင်းလင်းပါ။ ဤ"ဖြတ်ထုတ်ခြင်း"သည် ပေါလုက ရောမ ၉:၃ တွင် ရည်ညွှန်းထားသည့်အရာဖြစ်ဖွယ်ရှိသည် (ဖခင်မှတ်စု ၁၇:၁၄ ကိုလည်း ကြည့်ပါ)။

Cut off. There are 36 instances in which an individual who had neglected some particular religious duty, is threatened with being “cut off” from the chosen people. What actually happened in such a case is not known, for no specific instance of such an occurrence is on record, nor were instructions given as to how the threat was to be carried out. Some have thought it meant a violent death, a premature death, or perhaps eternal death. In all probability it simply meant separation from the rights and privileges belonging to an Israelite. After being “cut off” the man was considered a stranger, with no share whatever in the blessings of the covenant.

Though perhaps unknown to others, a man’s misdeed would be known to God, and future compliance with the provisions of ceremonial and moral law would not of itself atone for past sins of omission or commission. The person was disfellowshiped, but whether the act was to be performed by man or by God is not clear. This “cutting off” is probably what Paul makes reference to in Rom. 9:3 (see on Gen. 17:14).

၁၆. သန့်ရှင်းသောစည်းဝေးခြင်း။ ပသခါညစာပြီးနောက် တဆေးမပါသောမုန့်ခုနစ်ရက်အနက် ပထမရက်ဖြစ်သော အဘိဘ် သို့မဟုတ် နိစန်လ၏ ၁၅ ရက်မြောက်ရက်တွင်၊ လူများသည် ဝတ်ပြုရန်အတွက် စုဝေးရမည်။ ဤသည်မှာ ကျမ်းစာတွင် ထိုသို့သော ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ခေါ်ယူသော စည်းဝေးပွဲကို ပထမဆုံးအကြိမ် ဖော်ပြထားခြင်းဖြစ်သည်။ "သန့်ရှင်းသောစည်းဝေးခြင်း" သည် ဤနေရာတွင်အသုံးပြုထားသော ဟီဘရူးစကားလုံး၏ တိကျပြီး သင့်လျော်သော ဘာသာပြန်ဆိုချက်ဖြစ်ပြီး၊ ဘုရားသခင်၏ ပြတ်သားသောအမိန့်ဖြင့် ခေါ်ယူထားသော စည်းဝေးပွဲတစ်ခုကို ဖော်ပြပြီး သန့်ရှင်းမှုကို မြှင့်တင်ရန်ဖြစ်သည်။

16. An holy convocation. On the 15th of Abib, or Nisan, the first of the seven days of unleavened bread following the night of the paschal meal, the people were to assemble for worship. This is the first instance in the Scriptures in which mention is made of an assembly called for such a purpose. “Holy convocation” is an exact and appropriate translation of the Hebrew term here used, and signifies an assembly called by the express command of God for the promotion of holiness.

၁၆. ခုနစ်ရက်မြောက်နေ့။ တဆေးမပါသောမုန့်ခုနစ်ရက်အနက် နောက်ဆုံးရက်ဖြစ်သော အဘိဘ်လ၏ ၂၁ ရက်မြောက်ရက်သည်လည်း ၎င်းကြားတွင်ရှိသောရက်များနှင့် ကွဲပြားပြီး "သန့်ရှင်းသောစည်းဝေးခြင်း" အတွက် သတ်မှတ်ထားသည် (လေဝိမှတ်စု ၂၃:၄–၈ ကိုလည်း ကြည့်ပါ)။ ဣသရေလပွဲတော်များအနက် တဲများပွဲတော် (လေဝိမှတ်စု ၂၃:၃၉–၄၂) တစ်ခုသာလျှင် ဤမျှကြာရှည်ကျင်းပသည်။

In the seventh day. The 21st of Abib, the last of the seven days of unleavened bread, was likewise distinguished from those that intervened, as a day for “holy convocation” (see also Lev. 23:4–8). Only one other Israelite festival, the Feast of Tabernacles (Lev. 23:39–42), was of so long duration.

၁၆. အလုပ်လုံးဝမလုပ်ရ။ နိုင်ငံအားလုံးတွင် ပွဲတော်ရက်များသည် ဘာသာရေးထုံးတမ်းများ သို့မဟုတ် တာဝန်များကို လုပ်ဆောင်ရာတွင် အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေသော နေ့စဉ်ဘဝ၏ ပုံမှန်လုပ်ငန်းများမှ ရပ်တန့်ထားသောအခါဖြစ်သည်။ သို့သော် ဟီဘရူးလူမျိုးများအနက်တွင်သာ ပုံမှန်အလုပ်အားလုံးကို လုံးဝရပ်တန့်ရန် တင်းကြပ်စွာ ညွှန်ကြားထားသည်။ ပွဲတော်၏ ခုနစ်ရက်မြောက်ရက်သည် အလုပ်အားလုံးမှ အနားယူရမည့်နေ့ဖြစ်ပြီး၊ ထို့ကြောင့် "ဥပုသ" ဟု ခေါ်သည် (လေဝိမှတ်စု ၂၃:၁၅ ကိုကြည့်ပါ)၊ အကြောင်းမှာ "ဥပုသ" ဆိုသည်မှာ "အနားယူခြင်း" ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။

No manner of work. In all countries feast days were occasions when people abstained from those ordinary pursuits of life which would interfere with performance of the religious rites or duties of the day. Only among the Hebrews, however, was absolute cessation from all regular work strictly enjoined. The seventh day of the feast was a day of rest from all labor and was therefore called a “sabbath” (see Lev. 23:15), for “sabbath” means “rest.”

၁၆. လုပ်ဆောင်ခွင့်ပြုသည်။ "ကျွန်ခံရသောအလုပ်" (လေဝိမှတ်စု ၂၃:၇) ကို ခွင့်ပြုမထားပါ။ သို့သော် ဘုရားသခင်သည် သူ၏လူမျိုးများကို အစာငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုဖြင့် ဆင်းရဲဒုက္ခခံစေရန် ရည်ရွယ်ခြင်းမရှိပါ၊ အကြောင်းမှာ ထိုရက်များသည် ပျော်ရွှင်မှုနှင့် စိတ်ရွှင်လန်းမှု၏ အချိန်များဖြစ်ရမည်။ ထို့ကြောင့် ဘဝနှင့် ကျန်းမာရေးကို ပုံမှန်ထိန်းသိမ်းရန် လိုအပ်သော တာဝန်များကို လုပ်ဆောင်ခွင့်ပြုထားသည်။

May be done. No “servile work” (Lev. 23:7) was permitted. But God did not intend that His people should suffer by being deprived of food, for those days were to be periods of joy and gladness of heart. Permission was therefore given to perform such duties as are necessary to the normal maintenance of life and health.

၁၇. သင်တို့၏တပ်များ။ ပိုမိုတိကျစွာ "သင်တို့၏အင်အားစုများ" (RSV)။ ဣသရေလသည် လက်နက်မပါဘဲ စစ်ပွဲအတွက် ပြင်ဆင်မှုမရှိဘဲ အီဂျစ်မှ ထွက်ခွာခဲ့သည် (PP ၂၈၂)။ အသုံးပြုထားသော အမျိုးမျိုးသော အသုံးအနှုန်းများနှင့် ဖော်ပြထားသော စည်းမျဉ်းများအတွက်၊ ၁၄–၁၆ ကို ကြည့်ပါ။

17. Your armies. More accurately, “your hosts” (RSV). Israel left Egypt unarmed and unprepared for war (PP 282). For the various expressions used and regulations mentioned in vs. 17–20, see on vs. 14–16.

၁၉. သူစိမ်း။ ဟီဘရူးလူမျိုးများအနက်တွင် ယာယီဖြစ်စေ၊ အမြဲတမ်းဖြစ်စေ နေထိုင်သော်လည်း ၎င်းတို့၏ ဘာသာရေးယုံကြည်မှုနှင့် ထုံးတမ်းများကို လက်မခံသော ဣသရေလမဟုတ်သူ။ တဆေးပါသောမုန့်ကို အသုံးပြုခြင်းကို တားမြစ်ထားသော စည်းမျဉ်းသည် ဤ"သူစိမ်းများ"အပေါ်တွင်လည်း တူညီစွာ အကျုံးဝင်သည်။

19. A stranger. The non-Israelite, who lived either temporarily or permanently among the Hebrew people, but without accepting their religious beliefs and practices. The regulation prohibiting the use of leavened bread was equally binding upon these “strangers.”

၁၉. ပြည်၌မွေးဖွားသူ။ ဣသရေလလူတစ်ဦး။ "ပြည်" ဆိုသည်မှာ ဘုရားသခင်က အာဗြဟံ၏ သားစဉ်မြေးဆက်များအား ပေးအပ်ခဲ့သော ကာနာန်ပြည်ကို ရည်ညွှန်းသည် (ဖခင်မှတ်စု ၁၅:၁၈)။ "ပြည်၌မွေးဖွားသူ" ဟူသော ဝေါဟာရသည် ကာနာန်ပြည်တွင် မွေးဖွားခဲ့သော ဣဇာက်နှင့် ယာကုပ်၏ သားစဉ်မြေးဆက်များဖြစ်သည့် သဘာဝအလျောက် မွေးဖွားသော ဣသရေလလူများကို ရည်ညွှန်းသည်၊ သို့သော် မောရှေ၏အချိန်တွင် နေထိုင်သူအားလုံးသည် အမှန်တကယ်တွင် အီဂျစ်တွင် မွေးဖွားခဲ့သူများဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်က ကာနာန်ပြည်ကို ၎င်းတို့၏ အမြဲတမ်းအိမ်အဖြစ် ပေးအပ်ခဲ့သည့် ဣဇာက်နှင့် ယာကုပ်၏ သားစဉ်မြေးဆက်များဖြစ်သည်။

Born in the land. An Israelite. “The land” must refer to Canaan, which was regarded as the true home of Israel from the time it was assigned by God to the posterity of Abraham (Gen. 15:18). The term “born in the land” was applied to natural-born Israelites, although all those living in the time of Moses were in reality born in Egypt. They were descendants of Isaac and Jacob, who were born in the land of Canaan and had received it from God as a permanent home.

၂၁. အကြီးအကဲများ။ ထွက်မြောက်ရာ ၃:၁၆ ကို ကြည့်ပါ။

21. The elders. See on ch. 3:16.

၂၁. ဆွဲထုတ်ခြင်း။ ၎င်းသည် သိုးထိန်းများနှင့် သိုးမွှေးညှပ်သူများ၏ သိုးတစ်ကောင်ကို သိုးထိန်းချိတ်ဖြင့် ၎င်း၏ခြေထောက်ကို ဖမ်းပြီး သိုးအုပ်ထဲမှ ဆွဲထုတ်သည့် ထုံးတမ်းကို ရည်ညွှန်းဖွယ်ရှိသည်။ သိုးသငယ်နှင့်ပတ်သက်၍ အပိုဒ် ၃ ကို ကြည့်ပါ။

Draw out. This probably refers to the custom of shepherds and shearers of drawing a sheep from the flock by catching its leg with a shepherd’s crook. As to the lamb, see on v. 3.

၂၂. ဟစ်ဆော့ပင်။ ကျမ်းစာထဲတွင် ဖော်ပြထားသော ဟစ်ဆော့ပင်သည် များသောအားဖြင့် ပါလက်စတိုင်းတွင် ယခု "ဇာတာ" (za‘tar) ဟုခေါ်သော မီးခိုးရောင်စိမ်းနုရောင် မာဂျရမ်ပင် (Origanum maru) ဖြစ်သည်ဟု အာဏာပိုင်များက သဘောတူထားသည်။ ဤသေးငယ်သောအပင်သည် ပြင်းထန်သော၊ မွှေးကြိုင်သောအနံ့၊ ပူစီနံပင်နှင့်ဆင်တူသော အရသာ၊ သေးငယ်သော အဖြူရောင်ပန်းပွင့်များစွာရှိပြီး၊ ကျောက်တုံးများနှင့် လှေကားထစ်နံရံများပေါ်တွင် ပေါက်ရောက်သည်။ ၎င်းတွင် အရည်များကို ထိန်းထားရန် သင့်လျော်သော အမွှေးအမျှင်ရှိသော ထူထဲသောအရွက်များနှင့် အကိုင်းအခက်များရှိသည်။ ၎င်းကို ယနေ့ခေတ်တွင် ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင် သို့မဟုတ် အမွှေးအကြိုင်အဖြစ်အသုံးပြုပြီး ဆေးဝါးအဖြစ်လည်း အချို့သောဂုဏ်သတင်းရှိသည်။ ဆာမာရိလူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏ ပသခါပွဲအခမ်းအနားများတွင် ပသခါသိုးသငယ်၏ သွေးကို ၎င်းတို့၏အိမ်တံခါးဘောင်များပေါ်တွင် လိမ်းရန် ဇာတာပင်အတက်ကို ယနေ့ထိအသုံးပြုနေကြသည်။

22. Hyssop. The Biblical hyssop, most authorities agree, is the gray-green marjoram, Origanum maru, now known in Palestine as za‘tar. This little plant with a pungent, fragrant smell, a taste something like peppermint, and masses of tiny white flowers, grows commonly on rocks and terrace walls. It has thick, hairy leaves and branches well adapted to holding liquids. It is used today as a spice or condiment and has some repute as a medicine. The Samaritans still use a bunch of za‘tar at their Passover ceremonies to smear the blood of the paschal lamb upon the door frames of their houses.

ပသခါထုံးတမ်းတွင် အသုံးပြုခြင်းအပြင်၊ ဟစ်ဆော့ပင်ကို နူနာသည်တစ်ဦး သို့မဟုတ် အိမ်တစ်လုံးကို သန့်ရှင်းစေသည့်နေ့တွင် (လေဝိမှတ်စု ၁၄:၆, ၄၉)၊ သို့မဟုတ် သေလွန်သူများကြောင့် ညစ်ညမ်းသူတစ်ဦးအတွက် နွားနီအခမ်းအနားနှင့်ဆက်စပ်ပြီး (တောလည်ရာ ၁၉:၆, ၁၇) အသုံးပြုခဲ့သည်။ ထို့ပြင်၊ မောရှေသည် ကတိတော်အတည်ပြုရာတွင် "စာအုပ်နှင့်လူများအားလုံးကို" ဖြန်းသောအခါ ဟစ်ဆော့ပင်ကို အသုံးပြုခဲ့သည် (ဟီဘရူး ၉:၁၉)။ ထို့ကြောင့် ဟစ်ဆော့ပင်သည် သန့်ရှင်းစေခြင်း၏ သင်္ကေတဖြစ်လာသည် (ဆာလံ ၅၁:၇)။ အပိုဒ် ၇ ကိုလည်း ကြည့်ပါ။

In addition to its use in the Passover ritual, hyssop was employed on the day of the cleansing of a leper or a house (Lev. 14:6, 49), or one defiled by the dead, in connection with the offering of the red heifer (Num. 19:6, 17). Moreover, Moses used hyssop when he “sprinkled both the book, and all the people” at the ratification of the covenant (Heb. 9:19). Hyssop thus became symbolic of cleansing (Ps. 51:7). See also on v. 7.

၂၂. သင်တို့ထဲမှ မည်သူမျှ အပြင်သို့မထွက်ရ။ ဤတရားစီရင်ခြင်းညတွင်၊ သွေးစွန်းထင်းနေသော တံခါးနောက်တွင်မှလွဲ၍ မည်သည့်နေရာတွင်မျှ လုံခြုံမှုမရှိပါ။ ဟီဘရူးလူများအတွက် သိုးသငယ်၏ သွေးဖြင့်ကာကွယ်မှုမရှိဘဲ လုံခြုံမှုအာမခံချက်မရှိသည့်အလျှင်၊ ခရစ်ယာန်များအတွက်လည်း ယေရှုခရစ်၊ စစ်မှန်သော "ဘုရားသခင်၏သိုးသငယ်" ၏ သွေးမှလွဲ၍ အခြားကယ်တင်ခြင်းမရှိပါ (ယောဟန် ၁:၃၆; တမန်တော် ၄:၁၂)။

None of you shall go out. In this night of judgment there would be no safety anywhere except behind the bloodstained door. As for the Hebrew there was no assurance of safety beyond the protection of the blood of the lamb, so for the Christian there is no other salvation than the blood of Jesus Christ, the true “Lamb of God” (John 1:36; Acts 4:12).

၂၃. အပိုဒ် ၂၃ နှင့် ၂၄ အတွက်၊ အပိုဒ် ၁၂–၁၄ ကို ကြည့်ပါ။

23. For vs. 23 and 24 see on vs. 12–14.

၂၆. ဤအရာသည် မည်သည်ကိုဆိုလိုသနည်း။ မောရှေသည် ပသခါအခမ်းအနားများသည် သိချင်စိတ်ကို နှိုးဆွလိမ့်မည်ဟု ယူဆခဲ့ပြီး၊ မျိုးဆက်တစ်ဆက်ချင်းစီသည် ၎င်းတို့၏ ဇာစ်မြစ်နှင့် အဓိပ္ပာယ်ကို သိလိုလိမ့်မည်။ ဤအခမ်းအနားကို "ဝန်ဆောင်မှု" သို့မဟုတ် "တာဝန်" ဟု ခေါ်သည်၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်၏ အမိန့်တော်ကို ဖြည့်ဆည်းရန် လုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

26. What mean ye? Moses assumed that the paschal ceremonies would arouse curiosity, and that each generation in succession would wish to know their origin and meaning. The ceremony is called a “service,” or task, inasmuch as it was performed in fulfillment of a divine command.

၂၇. ဝတ်ပြုကိုးကွယ်ခြင်း။ ဤညွှန်ကြားချက်များကို ကြားသိရသောအခါ၊ လူများသည် ၎င်းတို့၏ အကြီးအကဲများ (အပိုဒ် ၂၁ ကိုကြည့်ပါ) မှတဆင့် "ကိုးကွယ်လျက်"၊ စကားလုံးအရ "ရှိခိုးသည်"။ ဤသို့ဖြင့် ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ယုံကြည်ခြင်းကို ဖော်ပြခဲ့ပြီး၊ မကြာမီတွေ့ကြုံရမည့် လွတ်မြောက်ခြင်းအတွက် ကျေးဇူးတင်စိတ်ကို ထုတ်ဖော်ခဲ့သည်။

27. Worshipped. Upon hearing these instructions the people, in the person of their elders (see v. 21,) “bowed,” literally, “made obeisance.” Thus they expressed their faith and manifested gratitude for the deliverance they were soon to experience.

၂၈. ၎င်းတို့သည် ထိုသို့ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ မောရှေနှင့် အာရုန်တို့ပြုလုပ်ခဲ့သော အံ့ဖွယ်များစွာ၏ ရှည်လျားသောစီးရီးသည် လူများကို အထင်ကြီးစေခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ချက်ချင်းနှင့် မမေးမမျှလိုက်နာခဲ့သည်။ အမိန့်သည် အဘိဘ်လ၏ ၁၀ ရက်မြောက်ရက်မတိုင်မီ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး (အပိုဒ် ၃)၊ ပသခါသိုးသငယ်ကို ၁၄ ရက်မြောက်ရက်မတိုင်မီ သတ်ရန်မရှိသောကြောင့်၊ အပိုဒ် ၂၈ သည် ပြင်ဆင်မှုရက်များစွာကို အကျုံးဝင်သည်။

28. So did they. The long series of miracles wrought by Moses and Aaron had so impressed the people that they obeyed immediately and unquestioningly. Inasmuch as the command was issued prior to the 10th of Abib (v. 3,) and the paschal lamb was not to be slain before the 14th, several days of preparation are covered by v. 28.

၂၉. သန်းခေါင်ယံတွင်။ စကားလုံးအရ "ည၏တစ်ဝက်တွင်"။ ထိုနေ့ကို ဣသရေလလူများသိခဲ့သော်လည်း၊ ဘုရင်ထံသို့ ကြေညာမထားခဲ့ဘဲ၊ ဤမသေချာမှုသည် သူ၏စိုးရိမ်မှုကို တိုးပွားစေခဲ့ပေမည်။ မောရှေသည် ခေါင်းမာသောဘုရင်ထံမှ ထွက်ခွာသွားသောအခါ၊ နန်းတွင်းအရာရှိတိုင်းသည် ၎င်းတို့၏သားဦးကို ဆုံးရှုံးရမည့်အလားအလာကို ကြောက်ရွံ့ခဲ့ပေမည်။ သို့သော်၊ ရက်ပေါင်းများစွာ ခြိမ်းခြောက်မှုမပြည့်စုံဘဲ ကျော်လွန်သွားသောအခါ၊ လူများစွာ၊ ဘုရင်ပင်လျှင်၊ ဘာမှဖြစ်လာဖွယ်မရှိဟု ထင်ခဲ့ပေမည်။ သို့သော်၊ မောရှေ၏စကားသည် မှန်ကန်လာနိုင်သည်ဟူသော ကြောက်ရွံ့မှုသည် အမြဲရှိနေခဲ့ပေမည်။

29. At midnight. Literally, in “the half of the night.” The day, though known to the Israelites, had not been announced to the king, and this uncertainty must have added to his anxiety. When Moses had left the obstinate king every courtier was no doubt frightened at the prospect of losing his first-born. However, when several days passed by without the fulfillment of the threat, many people, perhaps even the king himself, may have thought that nothing was likely to happen. There must ever have been present, though, the fear that Moses’ word might come true.

၂၉. ဖာရောဘုရင်၏ သားဦး။ အကယ်၍ အာမင်ဟိုတပ် ဒုတိယသည် ထွက်မြောက်ရာ၏ ဖာရောဘုရင်ဖြစ်ခဲ့ပါက (မိတ်ဆက်ကိုကြည့်ပါ)၊ ၎င်းသည် သူ၏သားဦးဖြစ်သော၊ သူ၏ဆက်ခံသူ သုံးမို့စ် စတုတ္ထ၏ အစ်ကိုဖြစ်သူသည် ထိုကြောက်မက်ဖွယ်ညတွင် အသတ်ခံခဲ့ရသည်။ ဤဖြစ်ရပ်နှင့်ပတ်သက်၍ ကျမ်းစာမဟုတ်သော မှတ်တမ်းများ မရှိပါ၊ အမှန်တကယ်တွင်၊ ရှေးခေတ်အီဂျစ်လူမျိုးများသည် အရှက်ရဖွယ်အတွေ့အကြုံများကို မမှတ်တမ်းတင်ဘဲ ကျော်လွှားသွားလေ့ရှိသည်။ သို့သော်၊ သုံးမို့စ် စတုတ္ထသည် သူ၏အစ်ကို၏ မမျှော်လင့်ထားသောသေဆုံးမှုနှင့် သူကိုယ်တိုင် နန်းတက်မင်းသားအဖြစ် အဆင့်မြှင့်တင်ခံရမှုကို သွယ်ဝိုက်သောအထောက်အထားများ ထားခဲ့သည်။ ဂီဇာရှိ စဖင့်ခ်ျမှ ကျောက်တိုင်တစ်ခုတွင်၊ သူသည် ထိုရှေးဟောင်းအဆောက်အအုံမှ သဲများကို ဖယ်ရှားခဲ့ရသည်ကို သူမမျှော်လင့်ထားသော ဘုရားသခင်၏ ခန့်အပ်မှုအတွက် ကျေးဇူးတင်စိတ်ဖြင့် မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ ထိုစာတမ်းတွင် သူသည် စဖင့်ခ်ျနှင့်နီးသောနေရာတွင် အမဲလိုက်နေသည့်နေ့တစ်နေ့ကို ဖော်ပြထားသည်။ သူသည် ၎င်း၏အရိပ်တွင် အနားယူနေစဉ်၊ ဤ"သို့မြတ်နိုးသောဘုရား" (စဖင့်ခ်ျ) သည် သူ့ထံသို့ အိပ်မက်ထဲတွင် ပေါ်လာပြီး၊ ဖခင်တစ်ဦးက သားတစ်ဦးအား စကားပြောသလို ပြောဆိုကာ၊ သူသည် အနာဂတ်အီဂျစ်ဘုရင်ဖြစ်လာမည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ ဤဖြစ်ရပ်ကို ကျောက်တိုင်တစ်ခုတွင် မှတ်တမ်းတင်ထားခြင်းသည် သုံးမို့စ် စတုတ္ထသည် မူလက နန်းတက်မင်းသားအဖြစ် သတ်မှတ်ခံမထားခဲ့ဘဲ၊ ဘုရင်ဖြစ်လာရန် မမျှော်လင့်ထားခဲ့ကြောင်း ပြသသည်။ ၎င်းသည် သူ၏နန်းတက်မှုကို ဘုရားသခင်၏ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကြောင့်ဟု သူယုံကြည်ခဲ့သည်ကိုလည်း ဖော်ပြသည်။ ၎င်း၏အစ်ကိုဖြစ်သူ၊ မူလနန်းတက်မင်းသားကို ဖော်ပြမထားသော်လည်း၊ အီဂျစ်စာတမ်းများနှင့် ရင်းနှီးသူများအနက် အာမင်ဟိုတပ် ဒုတိယ၏ ဤမဖော်ပြထားသော သားဦးထံတွင် ထူးခြားသောအရာတစ်ခုခု ဖြစ်ပွားခဲ့သည်မှာ သံသယမရှိပါ။

The firstborn of Pharaoh. If Amenhotep II was the Pharaoh of the Exodus (see Introduction), it was his eldest son, the brother of his successor, Thutmose IV, who was slain during that night of horror. No non-Biblical records of this event are extant; in fact, the ancient Egyptians customarily passed over in silence any humiliating experience. Nevertheless, Thutmose IV left inferential evidence of the unexpected death of his brother and his own elevation to the status of crown prince. The stele of the Sphinx at Giza records that he had the sand removed from that ancient monument in gratitude for the divine appointment he unexpectedly received in its shadow. In the inscription he tells of hunting near the Sphinx on a certain day. While he was taking his siesta in its shade, this “great god” (the Sphinx) appeared to him in a vision and spoke to him as a father addresses a son, revealing that he was to be the future king of Egypt. The fact that this incident is recorded on a stone monument shows that Thutmose IV had not originally been designated crown prince, nor had he expected to become king. It reveals also that he attributed his accession to the throne to divine interposition. Although his elder brother, the original crown prince, is not mentioned, there is no doubt among those acquainted with Egyptian inscriptions that something unusual happened to this unmentioned eldest son of Amenhotep II.

အီဂျစ်မှတ်တမ်းများမှ ဤလူငယ်ထံတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်နှင့်ပတ်သက်၍ ကျေနပ်ဖွယ်အဖြေကို မမျှော်လင့်နိုင်ပါ။ သို့သော် အာမင်ဟိုတပ် ဒုတိယသည် ထွက်မြောက်ရာ၏ ဖာရောဘုရင်ဖြစ်ခဲ့သည်ဟု ယူဆပါက၊ ဆယ်ခုမြောက်ဘေးဒဏ်အောက်တွင် သူ၏သားဦးသေဆုံးမှုသည် နောက်ပိုင်းတွင် သုံးမို့စ် စတုတ္ထဖြစ်လာမည့် ညီငယ်ကို နန်းတက်မင်းသားအဖြစ် အဆင့်မြှင့်တင်ခံရစေမည်။ သူ၏အဆင့်မြှင့်တင်မှုကို ဟီဘရူးလူမျိုး၏ဘုရားသခင်က နိုင်ငံအပေါ် ယူဆောင်လာသော ဘေးဒဏ်တစ်ခုကြောင့်ဟု မဖော်ပြရန်၊ သုံးမို့စ် စတုတ္ထသည် ကောင်းကင်မှအိပ်မက်တစ်ခုကို တီထွင်ပြီး ထုတ်ပြန်ခဲ့ပေမည်။ ပုံမမှန်သော ဘုရင်ဆက်ခံမှုကို အီဂျစ်ဘုရားများကြီးများ၏ ဘုရားသခင်ဆိုင်ရာ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုအဖြစ် ပုံမှန်ရှင်းပြလေ့ရှိသည်။ ဟတ်ရှပ်ဆုတ်သည် သူ၏ဖခင်နောက်သို့ နန်းတက်သောအခါ၊ ဘုရား အာမင်က သူ့ကို ဖြစ်စေခဲ့ပြီး အီဂျစ်အုပ်ချုပ်သူဖြစ်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။ သုံးမို့စ် တတိယသည် နန်းတက်ခွင့်မရှိဘဲ ဘုရားကျောင်းပုန်ကန်မှုအတွင်း ဘုရင်အဖြစ် ကြေညာခံရသောအခါ၊ သူၕင်း၏ ပုံမမှန်သော ဆက်ခံမှုအတွက် အာဏာအဖြစ် ဘုရား အာမင်၏ တိကျသောအမိန့်တစ်ခုကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

We cannot expect a satisfactory answer from Egyptian records as to what happened to the young man. But on the assumption that Amenhotep II was the Pharaoh of the Exodus, the death of his eldest son under the tenth plague would result in the elevation of the younger son, later Thutmose IV, to heir apparent to the throne. To avoid attributing his elevation to a disaster the God of the Hebrews brought on the country, Thutmose IV could have invented and published the story of a supposed heavenly vision. Irregular regal succession was customarily explained as such a divine interference on the part of the great Egyptian gods. When Hatshepsut followed her father on the throne, the announcement was made that the god Amen had begotten her and commanded her to be the ruler of Egypt. When Thutmose III, without legal right to the throne, was pronounced king during a temple revolt, a specific decree of the god Amen was published by way of authority for his irregular succession.

၂၉. အကျဉ်းသား၏ သားဦး။ ဤစကားစုသည် အပိုဒ် ၁၁:၅ ရှိ "ကြိတ်စက်နောက်ကွယ်ရှိ ကျွန်မသားဦး" နှင့် အပြိုင်ဖြစ်သည်။ နှစ်ခုလုံးတွင် အဓိပ္ပာယ်မှာ အမြင့်ဆုံးမှ အနိမ့်ဆုံးအထိ လူအမျိုးမျိုးအားလုံး ဆင်းရဲဒုက္ခခံစားခဲ့ရသည်။ သို့သော်၊ အကျဉ်းသားများကို တခါတရံ ကြိတ်စက်အလုပ်သမားအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့သည်မှာလည်း မှန်ကန်သည် (တရားသူကြီးမှတ်စု ၁၆:၂၁ ကိုကြည့်ပါ)။

The firstborn of the captive. This phrase is parallel to that of ch. 11:5, “The firstborn of the maidservant that is behind the mill.” In both cases the general meaning is that all classes of people suffered, from highest to lowest. However, it is also true that captives were in some cases employed as mill workers (see Judges 16:21).

၂၉. တိရစ္ဆာန်များ၏ သားဦးအားလုံး။ ဤနေရာတွင် "တိရစ္ဆာန်များ" ဟု ဘာသာပြန်ထားသော စကားလုံးသည် ယေဘုယျအားဖြင့် "သားရဲများ" ကိုလည်း အကျုံးဝင်သည် (လေဝိမှတ်စု ၁၁:၂ တွင် ဤဟီဘရူးစကားလုံးကို ပိုမိုတိကျစွာ "သားရဲများ" ဟု ဘာသာပြန်ထားသည်)။ ဤဘေးဒဏ်သည် အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်များသာမကဘဲ အခြားသားရဲများကိုပါ ထိခိုက်စေသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၁:၅ ကိုလည်း ကြည့်ပါ)။

All the firstborn of cattle. The word here translated “cattle” includes also “beasts” in general, as in Lev. 11:2, where the same Hebrew word has more accurately been rendered “beasts.” The plague was not limited to domestic animals. See also on ch. 11:5.

၃၀. ဖာရောဘုရင် ထလာသည်။ သေမင်းတမန်၏ ဆန္ဒရိပ်ခ်ျအလုံးအရင်းသို့ လာရောက်ခြင်း (၂ ဘုရင်မှတ်စု ၁၉:၃၅) သည် နောက်တစ်နေ့မနက်တွင် အသက်ရှင်ကျန်ရစ်သူများ ထလာသည်အထိ သံသယမဖြစ်ခဲ့ပုံရသည်။ သို့သော် အီဂျစ်တွင်၊ အိမ်ထောင်စုတိုင်းသည် သန်းခေါင်ယံတွင် ရုတ်တရက် နိုးထလာပြီး၊ သားဦးများ ရုတ်တရက်ဖျားနာပြီး သေဆုံးသွားခဲ့သည်။

30. Pharaoh rose up. The visit of the angel of death to the host of Sennacherib (2 Kings 19:35) seems not to have been suspected until the survivors arose the next morning. In Egypt, however, every household was apparently aroused from sleep at midnight, when the first-born suddenly fell ill and died.

၃၀. ကြီးသောအော်ဟစ်သံ။ ထွက်မြောက်ရာ ၁၁:၆ ကို ကြည့်ပါ၊ ၎င်းသည် ဤ၏ပြည့်စုံမှုဖြစ်သည်။ ထိုသန်းခေါင်ယံအချိန်တွင် အီဂျစ်တစ်ပြည်လုံးတွင် ထွက်ပေါ်လာသော ယေဘုယျအော်ဟစ်သံသည် ဣသရေလလူမျိုးများကို ချက်ချင်းထွက်ခွာရန် အလျင်အမြန်တောင်းဆ

A great cry. See on Ex. 11:6, of which this was the fulfillment. The general cry that arose throughout the length and breadth of Egypt at that midnight hour was accompanied by urgent insistence that the Israelites should depart at once (v. 33). By now the Egyptians were no doubt fearful that they would all die should the Israelites remain.

၃၁, ၃၂. ဖာရိုဘုရင်သည် မာန်မာနမှ နှိမ့်ချခြင်းသို့ ရောက်ရှိသွားခြင်း

အီဂျစ်လူမျိုးများ၊ ထီးနန်းပေါ်ရှိ ဘုရင်မှသည် အနိမ့်ဆုံးသော ကျွန်အထိ၊ ဒုက္ခရောက်ကြပြီး ၎င်းတို့၏ သားဦးများ သေဆုံးသွားသောအခါ အီဂျစ်တစ်နိုင်ငံလုံး၌ ငိုကြွေးမြည်တမ်းသံများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ထိုအခါ ဖာရိုဘုရင်သည် ၎င်း၏ မာန်မာနထောင်လွှားသော ကြွားဝါမှုကို သတိရခဲ့သည်၊ “ဣသရေလလူများကို လွှတ်ပေးရန် ငါသည် ထာဝရဘုရား၏ အသံကို နာခံရမည်လား။ ထာဝရဘုရားကို ငါမသိ၊ ဣသရေလလူများကိုလည်း ငါလွှတ်မည်မဟုတ်” ဟု ဆိုခဲ့သည်။ ၎င်းသည် မိမိကိုယ်ကို နှိမ့်ချပြီး ၎င်း၏ အကြံပေးများနှင့် အုပ်စိုးသူများနှင့်အတူ ဂေါရှင်မြို့သို့ အလျင်အမြန်သွားကာ၊ မောရှေနှင့် အာရုန်ရှေ့တွင် ဦးညွှတ်ပြီး ၎င်းတို့အား ၎င်းတို့၏ ဘုရားသခင်ထံသို့ သွားရောက်ဝတ်ပြုရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ ၎င်းတို့၏ သိုးနွားများနှင့် တိရစ္ဆာန်များကိုလည်း ၎င်းတို့ တောင်းဆိုထားသည့်အတိုင်း ယူဆောင်သွားနိုင်သည်။ ၎င်းတို့သည် ဆက်လက်နေထိုင်ပါက ၎င်းတို့အားလုံး သေလိမ့်မည်ဟု ကြောက်ရွံ့ထိတ်လန့်ကာ အလျင်အမြန် ထွက်ခွာရန် တောင်းပန်ခဲ့သည်။ ဖာရိုဘုရင်သည် ဘုရားသခင်၏ ကျွန်ထံမှ ကောင်းကြီးမင်္ဂလာရရှိခြင်းသည် ၎င်းကို ထပ်မံဖြစ်ပေါ်လာမည့် ကြောက်မက်ဖွယ်ရာ ဘေးဒဏ်မှ ကာကွယ်ပေးလိမ့်မည်ဟု ထင်မှတ်ကာ မောရှေအား မိမိအတွက် ကောင်းကြီးပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သည် (စာမျက်နှာ ၂၄၆)။

31, 32. Pharaoh Brought From Pride to Humility.—When the Egyptians, from the king upon his throne down to the lowliest servant, were afflicted, and their firstborn were slain, then there was wailing throughout all Egypt. Then Pharaoh remembered his proud boast, “Who is the Lord that I should obey his voice, to let Israel go? I know not the Lord, neither will I let Israel go.” He humbled himself and went with his counselors and his rulers to Goshen in haste, and bowed before Moses and Aaron, and bid them go and serve their God. Their flocks and herds should go also as they had requested. They implored them to be gone, fearing if they continued longer, they would be all as dead men. Pharaoh also entreated Moses to bless him, thinking at the time that a blessing from the servant of God would protect him from the further effects of the dreadful plague (Ibid., 246).

၃၁. ဖါရိုသည် မောရှေနှင့် အာရုန်ကို ခေါ်လေ၏။ လူများ၏ “အော်ဟစ်သံ” သည် နန်းတော်အတွင်း၌ မုချပင် ကြားရပြီး၊ ဘုရင်သည် ဣသရေလလူများကို ပြည်မှထွက်သွားရန် လူထုတောင်းဆိုမှုကို သိရှိထားသည်။ ဘုရင်၏ ခေါင်းမာမှုကြောင့် တစ်နိုင်ငံလုံး သည်းခံနိုင်စွမ်း၏ အဆုံးအထိ ဆင်းရဲဒုက္ခရောက်နေသည်။ ပိုမိုပြင်းထန်သော တရားစီရင်မှုများကို ရှောင်ရှားရန် ချက်ချင်းလှုပ်ရှားရမည်ဟု သဘောပေါက်ကာ၊ ဖါရိုသည် ညဥ့်အချိန်တွင် သူ၏ အဓိကအရာရှိများကို (အခန်း ၁၁:၈ ကိုကြည့်ပါ) ဟေဗြဲလူမျိုးခေါင်းဆောင်များဖြစ်သော သူမုန်းတီးသူများကို ထပ်မံတွေ့ရန် ငြင်းဆိုထားသူများကို ဆင့်ခေါ်ရန် စေလွှတ်လိုက်သည် (အခန်း ၁၀:၂၈)။

31. He called for Moses and Aaron. The “cry” of the people had no doubt been heard in the palace, and the king was aware of the popular demand that the Israelites be sent out of the land. The entire country now suffered to the limit of endurance because of the stubbornness of its monarch. Realizing that he must act at once in order to avert more severe judgments, Pharaoh sent his chief officers (see ch. 11:8) while it was still night to summon the hated leaders of the Hebrews, whom he had refused to see again (ch. 10:28).

၃၂. ငါ့ကိုလည်း ကောင်းကြီးပေးပါ။ ဖါရိုသည် ယခု လုံးဝလက်နက်ချလိုက်ပြီ။ သူသည် ၎င်းတို့အား ချက်ချင်းပြည်မှထွက်သွားရန်နှင့် ၎င်းတို့၏ပစ္စည်းများကို ယူဆောင်သွားရန် အမိန့်ပေးရုံသာမက၊ ညီအစ်ကိုနှစ်ဦးထံသို့ ၎င်းတို့ မမျှော်လင့်ထားနိုင်သည့် တောင်းဆိုမှုတစ်ခုကို ထားရှိခဲ့သည်။ ၎င်းတို့၏စကားများသည် သူ့အပေါ် ကျိန်စာဖြစ်စေခဲ့သည်။ ၎င်းတို့၏စကားများသည် ကောင်းကြီးမင်္ဂလာလည်း ယူဆောင်လာနိုင်သည်။ သူ၏တောင်းဆိုမှုကို မည်သို့လက်ခံခဲ့သည်ဆိုသည့် မှတ်တမ်းမရှိသော်လည်း၊ ထိုသို့တောင်းဆိုခဲ့ခြင်းသည် သူ၏မာနသည် မည်မျှအထိ နှိမ့်ချခံခဲ့ရသည်ကို ထင်ရှားစွာပြသသည်။

32. Bless me also. Pharaoh’s surrender was now complete. Not only did he command them to leave the country at once and take their possessions with them, but he placed a request before the two brothers that they could scarcely have expected. Their words had brought a curse upon him; it might be that their words could also bring blessing. There is no record of how his request was received, but that it should have been made at all is a striking indication of how far his pride was humbled.

၃၃. အီဂျစ်လူများသည် အလျင်စလိုဖြစ်နေကြသည်။ လူထု၏တောင်းဆိုမှုသည် ပထမဦးစွာ ငိုကြွေးသံနှင့်ရောထွေး (အခန်း ၃၀) ဖြစ်သော်လည်း၊ မကြာမီတွင် ယေဘုယျအားဖြင့် ပြင်းထန်လာသည်။ ဟေဗြဲလူများသည် ထွက်ခွာရန်သာမက၊ ချက်ချင်းထွက်ခွာရန်ဖြစ်သည်။ “ကျွန်ုပ်တို့အားလုံး သေလျက်ရှိကြသည်” ဟူသော အော်ဟစ်သံသည် ပထမဆုံးသားများသေဆုံးမှုဖြင့် တရားစီရင်မှုမရပ်တန့်ဘဲ၊ လူထုတစ်ခုလုံးသေဆုံးပြီး ဟေဗြဲလူများက ပြည်ကို သိမ်းပိုက်မည်ကို ကြောက်ရွံ့မှုကို ဖော်ပြသည်။

33. The Egyptians were urgent. The popular demand, first blended with the cry of lament (v. 30), quickly became general and insistent. The Hebrews were not only to leave, but to leave immediately. The cry, “We be all dead men,” reveals the fear that judgment might not stop with the death of the first-born, but that the entire population might be slain and the land taken over by the Hebrews.

၃၄. ၎င်းတို့သည် မုန့်စိမ်းကိုယူသွားကြသည်။ ဤသည်မှာ အီဂျစ်လူများ၏ အလျင်စလိုဖြစ်မှုကို ထင်ဟပ်စေသည်။ ဣသရေလလူများသည် ၎င်းတို့၏ခရီးအတွက် မုန့်ဖုတ်ရန် ပြင်ဆင်နေပြီဖြစ်သည်။ မောရှေက ရက်ပေါင်းများစွာကြိုတင်သတိပေးခဲ့သော်လည်း၊ လူများသည် ဤမျှအလျင်စလို ထွက်ခွာရလိမ့်မည်ဟု မမျှော်လင့်ထားပုံရသည်။ ၎င်းတို့၏ပြင်ဆင်မှုများသည် မပြီးပြတ်သေးပေ။ ၎င်းတို့သည် ပသခါသိုးသငယ်ကို စားပြီးနောက် ခုနစ်ရက်ကြာ တဆီမပါသောမုန့်ကို စားရမည်ဟု ပြောထားခံရသော်လည်း (အခန်း ၁၅)၊ အများစုသည် ဤညွှန်ကြားချက်ကို စိတ်ထဲမထားခဲ့သည်ဖြစ်စေ၊ သို့မဟုတ် ခုနစ်ရက်ကြာပြီးနောက် တဆီပါသောမုန့်ကို ဖုတ်ရန် စီစဉ်ထားသည်ဖြစ်စေ၊ သို့သော် လိုအပ်ချက်၏ ဖိအားကြောင့် ၎င်းတို့သည် တဆီမပါသောမုန့်ဖြင့် ကျေနပ်ရသည်။ ၎င်းကို ဒေါသဖွဲ့မုန့် ဟုလည်း ခေါ်သည် (ဒုတိယမိန့်ခွန်းဥပဒေ ၁၆:၃)။

34. Took their dough. This reflects the urgency of the Egyptians. The Israelites were probably about to bake bread for their journey. Though warned by Moses several days earlier, the people seem not to have expected so hurried a departure, and their preparations were not as yet complete. Though they had been told that for seven days after partaking of the paschal lamb they should eat unleavened bread (v. 15), many had either not taken this injunction to heart or had planned to bake leavened bread for the days that would follow the seven days of unleavened bread. However, the pressure of necessity obliged them to be content with unleavened bread, or as it is called in Deut. 16:3, “the bread of affliction.”

၃၅. ၎င်းတို့သည် တောင်းခံခဲ့ကြသည်။ စကားလုံးအရ “တောင်းခဲ့သည်”။ ဟေဗြဲစကားလုံး sha’al ကို KJV တွင် “ချေးငှားသည်” ဟု ဘာသာပြန်ထားသော်လည်း (အခန်း ၃:၂၂ ကိုကြည့်ပါ)၊ sha’al သည် “တောင်းဆိုသည်” သို့မဟုတ် “လိုအပ်သည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသော်လည်း “ချေးငှားသည်” ဟု မဟုတ်ပေ။

35. They borrowed. Literally, “asked.” On the translation of the Hebrew word sha’al, rendered in the KJV as “borrowed,” see on ch. 3:22. The word sha’al means “to ask” or “to require,” but not “to borrow.”

၃၆. ၎င်းတို့သည် ချေးပေးခဲ့ကြသည်။ “ချေးငှားသည်” ဟု ဘာသာပြန်မှုသည် မမှန်ကန်သလို “ချေးပေးသည်” ဟုလည်း မမှန်ကန်ပေ။ မေးခွန်းထုတ်ထားသော ဟေဗြဲစကားလုံးသည် sha’al ဟူသော တူညီသောကြိယာ၏ ပုံစံတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ၎င်း၏ တက်ကြွသောပုံစံတွင် “တောင်းဆိုသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ထိုပုံစံသည် တောင်းဆိုခံရရုံသာမက၊ တောင်းဆိုမှုကို ဖြည့်ဆည်းပေးသည့် အဓိပ္ပာယ်ကို ဖော်ပြသည်။ စာသားတွင် ဤသို့ဖော်ပြထားသည်- “ထာဝရဘုရားသည် လူများကို အီဂျစ်လူများ၏မျက်မှောက်တွင် မျက်နှာရစေတော်မူသောကြောင့် ၎င်းတို့သည် တောင်းဆိုသမျှကို ပေးခဲ့ကြသည်” (RSV)။

36. They lent. As the word “borrowed” is a mistranslation, so is the word “lent.” The Hebrew word in question is a passive form of the same verb sha’al, which means in its active form “to ask.” The passive form conveys the meaning not only of being asked but also of granting a request. The thought of the text is this: “The Lord had given the people favor in the sight of the Egyptians, so that they let them have what they asked” (RSV).

၎င်းတို့သည် အီဂျစ်လူများကို လုယူခဲ့ကြသည်။ (အခန်း ၃:၂၂ ကိုကြည့်ပါ)။

They spoiled the Egyptians. See on ch. 3:22.

၃၇. ရာမေစက်မှ။ ဤတွင် “ရာမေစ” သည် အခန်း ၁:၁၁ ၏ “ရာမေစ” နှင့် တူညီသောမြို့ဖြစ်ကြောင်း သံသယဖြစ်စရာမလိုပေ။ ဟေဗြဲစကားလုံးများသည် ခရစ်ယာန်ခေတ် ၇ ရာစုခန့်တွင် ထည့်သွင်းခဲ့သော အသံထွက်ပုံတွင်သာ ကွဲပြားသည်။ ရာမေစသည် ဣသရေလကျွန်များ၏ အလုပ်သမားအင်အားကို အသုံးပြုခဲ့သော မြို့တည်ဆောက်ရေးအတွက် ဖြစ်သည်။ အခန်း ၁:၁၁ ၏ မှတ်ချက်တွင်ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း၊ ဤတွင်ပေးထားသောနာမည်သည် တနိစ (အာဗါရစ) မြို့၏ နောက်ပိုင်းနာမည်ဖြစ်ဖွယ်ရှိသည်။ ထွက်ပြေးခြင်းပြီးနောက် နှစ်ပေါင်း ၂၀၀ အကြာတွင်၊ တနိစသည် ၎င်း၏ ပြန်လည်မွမ်းမံသူ ရာမစစ် ၂ မှ ရာမေစဟူသောနာမည်ကို ရရှိခဲ့သည်။ ဤမြို့၏ အပျက်အစီးများကို ယနေ့ အာရဗီအမည် ဆန်အယ်လ်-ဟာဂါဟု ခေါ်သည်။ ၎င်းသည် အီဂျစ်ပြည်၏ အရှေ့မြောက်ပိုင်း ဒယ်လတာတွင်ရှိပြီး၊ ဆူးအက်ဇ်တူးမြောက်ရှိ အယ်လ် ကွမ်တရာမြို့မှ ၂၇ မိုင်ခန့် အနောက်မြောက်ဘက်တွင်ရှိသည်။

37. From Rameses. That “Rameses” here is the same city as the “Rameses” of ch. 1:11 can hardly be doubted, since the Hebrew words differ only in their vocalization, which was inserted in the Hebrew Bible about the 7th century of the Christian Era. Rameses was the city for the building of which Israelite slave labor had largely been used. As stated in the comment on ch. 1:11, the name given here is probably a later name for the city of Tanis (Avaris). Two hundred years after the Exodus, Tanis received the name Rameses, bestowed by its great renovator, Ramses II. The ruins of this city are known today under the Arabic name San el–Hagar. It lies in the northeastern Delta, about 27 mi. northwest of the city of El Qantara on the Suez Canal.

ဆုက္ကုတ်သို့။ ရာမေစမှ ထွက်ခွာပြီးနောက် ဣသရေလလူများ၏ ပထမဆုံးရပ်နားရာနေရာကို ယခင်မှတ်ချက်ပေးသူများက ပီသုမ်ဟု မမှန်ကန်စွာ သတ်မှတ်ခဲ့ကြသည်။ ယခုအခါ ပညာရှင်များသည် ဤတွင်ပေးထားသော ဟေဗြဲနာမည်သည် အီဂျစ်စကားလုံး တျကူဟု အသံထွက်ပြောင်းလဲထားခြင်းဖြစ်ပြီး၊ အီဂျစ်စာရွက်စာတမ်းများတွင် နယ်စပ်စခန်းအဖြစ် ဖော်ပြထားသည်ဟု ယေဘုယျအားဖြင့် သဘောတူကြသည်�। ဤနေရာကို ဝါဒီ တူမိလတ်၏ အရှေ့ပိုင်းရှိ တယ်လ် အယ်လ်-မစ်ခုတာဟု သတ်မှတ်ထားသည်။ ၎င်းသည် တနိစ သို့မဟုတ် ရာမေစမှ (အထက်တွင်ကြည့်ပါ) ၃၂ မိုင်ခန့် အရှေ့တောင်ဘက်တွင်ရှိသည်။

To Succoth. Earlier commentators incorrectly identified this, the first halting place of the Israelites after their departure from Rameses, with Pithom. Scholars are now generally agreed that the Hebrew name here given is a transliteration of the Egyptian Tjeku, mentioned in Egyptian documents as a border station. This place has been identified with Tell el–Maskhuta in the eastern part of the Wadi Tumilat, about 32 mi. southeast of Tanis or Rameses (see above).

ခြောက်သိန်း။ ဤတွင်ပေးထားသော ဂဏန်းနှင့်ပတ်သက်၍ မှတ်ချက်ပေးသူများက အခက်အခဲအချို့ကို ထောက်ပြသည်။ အသက် ၂၀ နှစ်အထက် အမျိုးသားများသာ ထည့်သွင်းထားသည်ကို တွေ့ရသဖြင့် (တော်လည်ရာ ၁:၃-၄၃)၊ စုစုပေါင်းလူဦးရေသည် သန်းပေါင်းများစွာဖြစ်နိုင်သည်ဟု တွက်ချက်နိုင်သည်။ ပြဿနာမှာ၊ ဤမျှလူဦးရေများနှင့် ၎င်းတို့၏ မရေမတွက်နိုင်သော တိရစ္ဆာန်ထောင်ပေါင်းများစွာသည် ဆီနာအိုင်ကျွန်းဆွယ်၏ ကျဉ်းမြောင်းသော ချိုင့်ဝှမ်းများကို မည်သို့ဖြတ်သန်းနိုင်မည်နည်း။ ၎င်းတို့သည် ရာနှင့်ချီသော မိုင်များအထိ ဆန့်မထွက်ဘဲ၊ ၎င်းတို့ကို လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် တစ်နေရာတည်း၌ စခန်းချရန်နေရာ ရှာဖွေရန် မပြောပါနှင့်။

Six hundred thousand. Commentators point to certain difficulties in the number here given. Seeing that only males above 20 years of age were included (Num. 1:3–43), the total population might be computed at several million. The problem is, how could so many people, with their untold thousands of animals, pass through the narrow valleys of the Sinai Peninsula without stretching out for hundreds of miles, to say nothing of finding even one camping place large enough to accommodate them?

အချို့က ဣသရေလသည် အတော်လေးသေးငယ်ပြီး အားနည်းသည်ဟု သမ္မာကျမ်းစာအထောက်အထားများကို ကိုးကားပြီး၊ ၎င်းတို့သည် တစ်နှစ်အတွင်း ပြည်ကို သိမ်းပိုက်ရန် နည်းပါးလွန်းသည်ဟု (ထွက်မြောက်ရာ ၂၃:၂၉, ၃၀; တော်လည်ရာ ၁၃:၂၈-၃၃; ဒုတိယမိန့်ခွန်းဥပဒေ ၁:၂၆-၃၀; ၇:၇, ၁၇-၂၂) ဖော်ပြသည်။

Some cite Biblical evidence that Israel was relatively small and weak—too few to occupy the land if it were opened to them in one year (Ex. 23:29, 30; Num. 13:28–33; Deut. 1:26–30; 7:7, 17–22).

အခြားသူများက ဟေဗြဲမူရင်းတွင် ဂဏန်းများသည် ရှုပ်ထွေးနိုင်သည်ဟု ရှင်းပြသည်။ ဥပမာ၊ ၁၀၀ နှင့် ၁,၀၀၀ အတွက် ဂဏန်းများသည် ၁၀၀ ကို ၁,၀၀၀ ဖြင့် မြှောက်ရမည်လား၊ သို့မဟုတ် ၁၀၀ နှင့် ၁,၀၀၀ ကို ပေါင်းရမည်လား။ (တတိယတွဲ၊ စာမျက်နှာ ၁၂၃ ကိုကြည့်ပါ)။

Others explain that numbers in the Hebrew original may have been confusing. For example, are the numerals for 100 and 1,000 together to be understood as 100 times 1,000 or as 100 plus 1,000? (See Vol. III, p. 123.)

အချို့က ကျွန်ုပ်တို့သည် “ထောင်” ဟု ဘာသာပြန်ထားသော ဟေဗြဲစကားလုံး ’lph သို့မဟုတ် ’eleph ကို တိကျစွာ နားမလည်နိုင်ဟု အကြံပြုသည်။ ’eleph သည် “မိသားစု” ဟုလည်း အဓိပ္ပာယ်ရှိနိုင်သည်၊ ဥပမာ တရားသူကြီးမှတ်တမ်း ၆:၁၅ တွင်အသုံးပြုထားသည်။ အခြားနေရာများတွင် ၎င်းသည် “မိသားစု” သို့မဟုတ် “အနွယ်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိပုံရသည် (၁ ဓမ္မရာဇဝင် ၁၀:၁၉; ၂၃:၂၃; မိက္ခာ ၅:၂)။ ထို့ပြင်၊ ’aluph သည် ’eleph နှင့် တူညီသော ဗျည်းများရှိသော်လည်း သရုံးများကွဲပြားပြီး “မိတ်ဆွေ” သို့မဟုတ် “အနွယ်ခေါင်းဆောင်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် အချို့က “ခြောက်သိန်း” ဟု ရိုးရာအရ ဘာသာပြန်ထားသော စကားစုသည် အမှန်တကယ်တွင် “မိသားစု ခြောက်ရာ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိသည်ဟု ဆိုကြသည်။ ယာကုပ်နှင့်အတူ အီဂျစ်သို့ဝင်ရောက်ခဲ့သော မိသားစု ၁၂ ခုသည် ၂၁၅ နှစ်အတွင်း မိသားစု ၆၀၀ သို့ တိုးပွားရန်သည် အမျိုးသား ၆၉ ဦး (ကမ္ဘာဦး ၄၆:၂၆, ၂၇ ကိုကြည့်ပါ) သည် မျိုးဆက်လေးဆက်အတွင်း (ကမ္ဘာဦး ၁၅:၁၆) အမျိုးသား ၆၀၀,၀၀၀ သို့ တိုးပွားရန်ထက် ဖြစ်နိုင်ခြေပိုများသည်ဟု ဆိုသည်။

Some suggest that we may not understand accurately the Hebrew word translated “thousand,” ’lph, or ’eleph. The word ’eleph can also mean “family,” as used in Judges 6:15. In other places it seems to mean “family” or “clan” (1 Sam. 10:19; 23:23; Micah 5:2). Furthermore, ’aluph, a word having the same consonants as ’eleph, but different vowels, means “friend” or “tribal chief.” Some say therefore that the phrase traditionally rendered “six hundred thousand” actually means “six hundred families”; that it is more probable that the 12 families who entered Egypt with Jacob should increase to 600 families in 215 years than that the 69 males (see on Gen. 46:26, 27), should increase to 600,000 men in four generations (Gen. 15:16).

အချို့က သားတစ်ဦးစီသည် ယာကုပ်ကဲ့သို့ သားလူဆယ်နှစ်ဦးရှိခဲ့လျှင် အမျိုးသား ၆၀၀,၀၀၀ သည် သဘာဝတိုးပွားမှုမှ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်ဟု ရှင်းပြသည်။ ဤသီအိုရီဖြေရှင်းချက်ကို ဆန့်ကျင်သည်မှာ ယာကုပ်၏ သားများအနက် မည်သူမျှ ဤမျှသားများစွာ မရှိခဲ့ဟူသော အချက်ဖြစ်သည်။

Some have explained that 600,000 men could have resulted from natural increase if every son, like Jacob, had had 12 sons. Against this theoretical solution is the fact that not one of Jacob’s descendants whose sons are recorded had that many sons.

’eleph ၏ နောက်ထပ်အဓိပ္ပာယ်တစ်ခုမှာ “စစ်ယူနစ်” ဟူ၍ဖြစ်သည် (တော်လည်ရာ ၃၁:၅, ၁၄ စသည်)။ ထို့ကြောင့် အချို့က ဣသရေလတပ်ဖွဲ့များသည် အနွယ် သို့မဟုတ် မျိုးနွယ်စုမှ စစ်ယူနစ် ၆၀၀ ဖွဲ့စည်းထားသည်ဟု ဆိုသည်။

Another meaning of ’eleph is given as “military unit” (Num. 31:5, 14, etc.). Therefore some say that the Israelite forces consisted of 600 army units, each from a clan or tribal division.

အယ်လင်ဂျီ ဝှိုက်၏ “လူသန်းနှစ်သန်းကျော်” နှင့် “သန်းပေါင်းများစွာ” ဟူသော ကိုးကားချက်များသည် အီဂျစ်မှထွက်လာပြီး တောထဲတွင် သေဆုံးသွားသူများနှင့် သက်ဆိုင်သည် (PP ၃၃၄, ၄၁၀)။ ၎င်းသည် ဤစာသားနှင့် အခြားစာသားများတွင် (အခန်း ၃၈:၂၅, ၂၆) အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်များတွင် ၆၀၀,၀၀၀ ဟု ဘာသာပြန်ထားသော စကားလုံးများနှင့် ကိုက်ညီသည်။

Ellen G. White’s reference to “more than two million souls” and “millions” who came out of Egypt and died in the wilderness (PP 334, 410) harmonizes with the rendering of the words for 600,000 as translated in the English versions here and in other texts such as ch. 38:25, 26.

၃၈. ရောထွေးသောလူအုပ်။ “ရောထွေးသောလူအုပ်” ကို သတ်မှတ်ရန် ကြိုးပမ်းမှုများစွာ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ အချို့က ၎င်းတို့သည် ဟေဗြဲလူများ၏ ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးကို အထင်ကြီးလေးစားကာ ၎င်းတို့ကို ဝတ်ပြုသူများ၏ ကောင်းကြီးမင်္ဂလာကို မျှဝေလိုကြသူများဖြစ်ပြီး၊ တစ်ချိန်တည်းတွင် ဘုရင်၏ ဖိနှိပ်မှုမှ လွတ်မြောက်လိုသော ဇာတိအီဂျစ်လူများဖြစ်သည်ဟု ယူဆကြသည်။ အခြားသူများက ၎င်းတို့သည် ဖါရိုများက ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သော ဟိုက်ဆို့စ် သို့မဟုတ် အခြားသော ဆီမီးလူမျိုးများ၏ အကြွင်းအကျန်များဖြစ်ပြီး၊ ဤအခွင့်အရေးကို အသုံးပြု၍ အီဂျစ်မှ ထွက်ခွာခဲ့ကြသူများဖြစ်သည်ဟု ယူဆကြသည်။ အနည်းဆုံးအချို့မှာ အီဂျစ်လူများနှင့် လက်ထပ်ထားသော ဟေဗြဲလူများ၏ သားစဉ်မြေးဆက်များဖြစ်သည် (၁ SP ၂၄၃)။ ဤအောင်မြင်သောအချိန်တွင် ဟေဗြဲလူများနှင့်အတူ ပါဝင်လာသော ဣသရေလမဟုတ်သူများ၏ ဝိသေသလက္ခဏာကို ကျွန်ုပ်တို့မသိရသော်လည်း၊ ၎င်းတို့သည် နောက်ပိုင်းဇာတ်လမ်းတွင် ထပ်မံပေါ်ထွက်လာသည်။ ၎င်းတို့သည် အီဂျစ်မှ ထွက်ခွာခဲ့သည်ကို နောင်တရပြီး ၎င်း၏ အဆီအနှစ်များကို တပ်မက်သူများဖြစ်သည် (တော်လည်ရာ ၁၁:၄, ၅)။

38. A mixed multitude. Various attempts have been made to identify the “mixed multitude.” Some have thought them to be native Egyptians who, impressed by the power of the God of the Hebrews, sought a share in the blessings of those who served Him, and who desired at the same time to escape the tyranny of the king. Others have taken them to be remnants of the Hyksos or other Semites who had been detained by the Pharaohs, and who seized this opportunity to leave Egypt. Some, at least, were the descendants of Hebrews who had intermarried with the Egyptians (1 SP 243). Although we do not know the identity of these non-Israelites who joined the triumphant Hebrews in this hour of opportunity, they appear again later in the narrative. They were always first to regret their departure from Egypt and to lust after its delicacies (Num. 11:4, 5).

၃၈. အီဂျစ်လူများစွာသည် ဘုရားသခင်ကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်
အီဂျစ်နိုင်ငံ၌ ပြသခဲ့သော နိမိတ်လက္ခဏာများနှင့် အံ့ဖွယ်သော ဖြစ်ရပ်များကြောင့် အီဂျစ်လူများစွာသည် ဟေဗြဲလူမျိုး၏ ဘုရားသခင်သည် တစ်ခုတည်းသော စစ်မှန်သော ဘုရားသခင်ဖြစ်ကြောင်း အသိအမှတ်ပြုခဲ့ကြသည်။ ၎င်းတို့သည် အီဂျစ်လူမျိုး၏ သားဦးများကို ဘုရားသခင်၏ ကောင်းကင်တမန်က သတ်ဖြတ်မည့် ထိုကြောက်မက်ဖွယ်ရာ ညအခါ၌ ၎င်းတို့၏ မိသားစုများနှင့်အတူ ဣသရေလလူမျိုး၏ အိမ်များသို့ လာရောက်ခွင့်ပြုရန် တောင်းပန်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့ ကိုးကွယ်ခဲ့သော ဘုရားများသည် အသိပညာမရှိဘဲ၊ ကယ်တင်ရန်ဖြစ်စေ၊ ဖျက်ဆီးရန်ဖြစ်စေ စွမ်းအားမရှိကြောင်း ယုံကြည်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ယခုမှစ၍ ဣသရေလ၏ ဘုရားသခင်ကို ၎င်းတို့၏ ဘုရားသခင်အဖြစ် ရွေးချယ်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် အီဂျစ်နိုင်ငံမှ ထွက်ခွာပြီး ဣသရေလလူမျိုးများနှင့်အတူ ၎င်းတို့၏ ဘုရားသခင်ကို ဝတ်ပြုရန် သွားရောက်ခဲ့သည်။ ဣသရေလလူမျိုးများသည် ယုံကြည်သော အီဂျစ်လူများကို ၎င်းတို့၏ အိမ်များသို့ ကြိုဆိုခဲ့သည် (စာမျက်နှာ ၂၂၄, ၂၂၅)။

38. Many Egyptians Acknowledged God.—There was quite a large number of the Egyptians who were led to acknowledge, by the manifestations of the signs and wonders shown in Egypt, that the God of the Hebrews was the only true God. They entreated to be permitted to come to the houses of the Israelites with their families, upon that fearful night when the angel of God should slay the firstborn of the Egyptians. They were convinced that their gods whom they had worshiped were without knowledge, and had no power to save or to destroy. And they pledged themselves to henceforth choose the God of Israel as their God. They decided to leave Egypt, and go with the children of Israel to worship their God. The Israelites welcomed the believing Egyptians to their houses (Ibid., 224, 225).

၃၉. ၎င်းတို့သည် ဖုတ်ခဲ့ကြသည်။ ဣသရေလလူများသည် ရှည်လျားသော သဲကန္တာရခရီးအတွက် နောက်ဆုံးပြင်ဆင်မှုများပြုလုပ်ရန် ဆုက္ကုတ်တွင် ခဏရပ်နားခဲ့ကြသည်။ ၎င်းတို့၏ နေထိုင်မှုကြာချိန်ကို မဖော်ပြထားသော်လည်း၊ လာမည့်ရက်များအတွက် လိုအပ်သော မုန့်ဖုတ်ရန် လုံလောက်သောအချိန်ရှိခဲ့သည်။

39. They baked. The Israelites paused briefly at Succoth to make final preparations for the long desert journey. The length of their stay here is not mentioned, but was long enough for them to bake the bread they would need for the days immediately ahead.

၄၀. နှစ်ပေါင်း လေးရာသုံးဆယ်။ ကမ္ဘာဦး ၁၅:၁၃ တွင် ဆွေးနွေးထားသည့်အတိုင်း၊ ဂလာတိ ၃:၁၇ တွင် ပေါလု၏ ဖော်ပြချက်နှင့် အခြားသက်သေများအရ၊ ဤ ၄၃၀ နှစ်သည် အာဗြဟံကို ဟာရန်မှ ထွက်ခွာရန် ခေါ်ဆိုခံရသည့်အချိန်မှ ယာကုပ်အီဂျစ်သို့ တကယ်ဆင်းသွားသည့် ၂၁၅ နှစ်ကို ထည့်သွင်းပြီး၊ ယာကုပ်အီဂျစ်သို့ဝင်ရောက်ချိန်မှ ထွက်ပြေးခြင်းအထိ နောက်ထပ် ၂၁၅ နှစ်ကို ထည့်သွင်းထားသည်။ မောရှေ၏ အချိန်ကာလတွင် ပါလသတိုင်းသည် အီဂျစ်အင်ပါယာ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရသောကြောင့်၊ ထိုကာလ၏ စာရေးသူတစ်ဦးက ကာနာန်ကို “အီဂျစ်” ဟူသော အသုံးအနှုန်းတွင် ထည့်သွင်းဖော်ပြခြင်းသည် ထူးဆန်းမဟုတ်ပေ။ မောရှေ၏ အချိန်ကာလတွင် နိုင်ငံရေးအခြေအနေကို မသိရှိသူများဖြစ်သော်လည်း၊ ၄၃၀ နှစ်သည် ကာနာန်တွင် အာဗြဟံတို့၏ နေထိုင်မှုကာလကို ထည့်သွင်းထားသည်ဟု ယူဆသဖြင့်၊ LXX ၏ ဘာသာပြန်သူများက ဤကာလအတွင်း “အီဂျစ်ပြည်နှင့် ကာနာန်ပြည်တွင်” နေထိုင်မှုကို အထူးသဖြင့် ထည့်သွင်းဖော်ပြခဲ့သည်။ အီဂျစ်သို့ဝင်ရောက်သူများ၏ စတုတ္ထမျိုးဆက်သည် ထွက်ခွာမည်ဟူသော ပရောဖက်ပြုချက် (ကမ္ဘာဦး ၁၅:၁၆) နှင့် ၎င်း၏ ဖြည့်ဆည်းမှုမှတ်တမ်း (ထွက်မြောက်ရာ ၆:၁၆-၂၀) သည် ၄၃၀ နှစ်ကာလ၏ အခြားရှင်းပြချက်ကို မဖြစ်နိုင်စေပေ။

40. Four hundred and thirty years. The discussion on Gen. 15:13 points out that Paul’s statement in Gal. 3:17 and other evidence make it clear that this 430 years includes the period from Abraham’s call to leave Haran to Jacob’s actual descent into Egypt 215 years later, and that the interval between Jacob’s entry into Egypt and the Exodus was another 215 years. Since in the time of Moses, Palestine was considered a part of the Egyptian empire, it is not strange to find an author of that period including Canaan in the term “Egypt.” Not being familiar with the political situation in Moses’ time, but feeling that the 430 years included the patriarchal sojourn in Canaan, the translators of the LXX specifically included within this period the time of their sojourn “in the land of Egypt and the land of Canaan.” The prophecy that the fourth generation of those who had entered Egypt would leave it (Gen. 15:16), and its recorded fulfillment (Ex. 6:16–20), make impossible any other explanation of the 430-year period.

၄၂။ ဤသည်မှာ ထိုညဖြစ်သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ပသခါပွဲစားသောက်ခြင်းညဖြစ်ပြီး၊ ယင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ညွှန်ကြားချက်များကို ယခင်ကပင် ပေးထားပြီးဖြစ်သည် (အခန်းငယ် ၆-၁၁၊ ၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်း၏ ရောယှက်နေသော ထိတ်လန့်မှုနှင့် ဝမ်းမြောက်မှုသည် ထိုအမှတ်တရညကြောင့် လူမျိုးတစ်မျိုးအဖြစ် မွေးဖွားလာခဲ့သော လူတို့၏ မှတ်ဉာဏ်မှ ဘယ်သောအခါမှ မပျောက်ကွယ်နိုင်ပေ။

42. This is that night. That is, the night of the eating of the Passover meal, concerning which directions had already been given (see vs. 6-11, 14). Its mingled horror and rejoicing could never be erased from the memory of a people who owed their birth as a nation to that memorable night.

၄၃။ ဤသည်မှာ ပညတ်ဖြစ်သည်။ ဆုက္ကော့ဌ်မှာ ပသခါပွဲနှင့်ပတ်သက်၍ နောက်ထပ် စည်းမျဉ်းများ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ဤစည်းမျဉ်းများသည် ဟေဗြဲလူမျိုးများနှင့် ပူးပေါင်းလာသော များစွာသော ဟေဗြဲမဟုတ်သူများကြောင့် လိုအပ်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး၊ အဓိကအားဖြင့် ဤ“ဧည့်သည်များ”နှင့် သက်ဆိုင်သည်။ သူတို့သည် ပသခါပွဲတွင် ပါဝင်နိုင်ပြီး ၎င်း၏ ကောင်းချီးများကို ခံစားခွင့်ရှိစေရန် ပြဋ္ဌာန်းချက်များ ပြုလုပ်ထားသည်။

43. This is the ordinance. Certain additional regulations concerning the Passover were given at Succoth. These were rendered necessary because of the many non-Israelites who had joined the Hebrews, and deal mainly with these “strangers.” Provision was made whereby they might participate in the paschal feast and share its blessings.

ဧည့်သည်မဖြစ်ရ။ ဆိုလိုသည်မှာ နိုင်ငံခြားသားအဖြစ် ဆက်လက်နေထိုင်လိုပြီး အရေဖျားလှီးခြင်းမပြုလိုသူ အခြားလူမျိုးတစ်ဦးဖြစ်သည်။ ပသခါပွဲသည် ဣသရေလလူမျိုး၏ မွေးဖွားခြင်းကို အမှတ်ရစေသော ပွဲတော်အဖြစ် အရေးပါသောကြောင့်၊ နိုင်ငံခြားသားတစ်ဦးအနေဖြင့် ၎င်းတွင် ပါဝင်ရန် မသင့်လျော်ပေ။

No stranger. That is, one of an alien race who wished to retain his status as a foreigner and to remain uncircumcised. Since the Passover was significant as the festival commemorating Israel’s birth as a nation, it would naturally be inappropriate for a foreigner to participate in it.

၄၄။ သူ့ကို အရေဖျားလှီးပြီးသောအခါ။ ဣသရေလသည် သဘာဝအလျောက် ဆက်ခံခြင်းဖြင့်မဟုတ်ဘဲ ဘုရားသခင်၏ ခေါ်ဆိုမှုကြောင့် ထာဝရဘုရား၏ လူမျိုးဖြစ်လာခဲ့သည်။ အားလုံးသော လူမျိုးများအတွက် ကောင်းချီးဖြစ်စေရန် ရည်ရွယ်ထားသောကြောင့်၊ ဣသရေလသည် နိုင်ငံခြားသားများအပေါ် ခွဲခြားဆက်ဆံသည့် သဘောထားကို မထားရှိရပေ။ သူတို့သည် ဘုရားသခင်၏ ဝတ်ပြုကိုးကွယ်ခြင်းနှင့် ဝန်ဆောင်မှုတွင် ပါဝင်လိုသူများကို ကြိုဆိုရမည်။ ဤ“ဧည့်သည်များ”သည် နိုင်ငံရေးနှင့် စီးပွားရေးအရ ပေါင်းစည်းခံရပြီး၊ အရေဖျားလှီးခြင်းဖြင့် ဘာသာရေးအရ လက်ခံခံရမည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် သူတို့သည် ဘုရားသခင်၏ လူမျိုးနှင့် တစ်သားတည်းဖြစ်လာပြီး ပသခါပွဲထုံးတမ်းတွင် ပါဝင်ခွင့်ရရှိသည် (အခန်းငယ် ၄၈ ကိုကြည့်ပါ)။

44. When thou hast circumcised him. It was not through natural descent but by virtue of a divine call that Israel had become the people of the Lord. Being destined, in that capacity, to be a blessing to all nations, Israel was not to assume an exclusive attitude toward foreigners. They were to welcome those who desired to join them in the worship and service of God. Being incorporated politically and economically, these “strangers” were also to be accepted religiously through the rite of circumcision. Thus they became one with God’s people and were permitted to participate in the Passover ritual (see v. 48).

၄၅။ ဧည့်သည်နှင့် ငှားရမ်းထားသော ကျွန်။ ယာယီအနေဖြင့်နေထိုင်သူများနှင့် လုပ်ခလစာဖြင့် အလုပ်လုပ်နေသော ကျွန်များသည် ပသခါပွဲကို မစားရပေ၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့၏ ဣသရေလနှင့် ဆက်ဆံရေးသည် အချိန်မရွေး ပြတ်တောက်သွားနိုင်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။

45. A foreigner and an hired servant. Temporary residents and servants working for wages were not to eat of the Passover, for their relationship to Israel might be dissolved at any time.

၄၆။ ၎င်းတို့၏ အရိုးတစ်ချောင်းကိုမျှ မချိုးရ။ ဤပညတ်သည် ပသခါသိုးသငယ်သည် ခရစ်တော်၏ ပုံစံဖြစ်ကြောင်း ထင်ရှားစွာ ပြသပြီး ယင်းကို အစောပိုင်းခရစ်ယာန်အသင်းတော်တွင် ထိုသို့နားလည်ခဲ့ကြောင်း ယောဟန် ၁၉:၃၃၊ ၃၆ တွင် ရှင်းလင်းသည်။ ဘုရားသခင်၏ သိုးသငယ်သည် လောက၏အပြစ်ကို ဖယ်ရှားပေးသူဖြစ်ပြီး သာမန်ရာဇဝတ်သားတစ်ဦးကဲ့သို့ လက်ဝါးကပ်တိုင်တွင် အသေခံခဲ့သော်လည်း သူ၏ အရိုးတစ်ချောင်းမျှ မချိုးခဲ့ပေ။ ထိုသို့လုပ်ရန် ဓလေ့ထုံးစံရှိသော်လည်း သူနှင့်အတူ လက်ဝါးကပ်တိုင်တွင် အသေခံခဲ့သော သူ၏ အဖော်နှစ်ဦးကိုမူ ချိုးခဲ့သည်။ လက်ဝါးကပ်တိုင်တွင်အသေခံသော ပုံစံအမှန်သည် အခြားလက်ဝါးကပ်တိုင်တွင် အသေခံသောသူများနှင့် ကွဲပြားစွာ ဆက်ဆံခံရသလို၊ ပသခါသိုးသငယ်ကိုလည်း ထူးခြားစွာ ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။ တစ်နှစ်ပတ်လုံး စားသုံးသော အခြားသိုးသငယ်များ၏ အရိုးများကို အဆီထုတ်ယူရန် ချိုးနိုင်သည်။

46. Neither shall ye break a bone thereof. This precept shows clearly that the Passover lamb was a type of Christ, and that it was understood as such in the early Christian church is clear from John 19:33, 36. Although the Lamb of God that takes away the sin of the world was crucified as a common criminal, none of His bones were broken, in spite of the fact that it was the usual custom to do so. This was done to His two companions. Just as the crucified Antitype was treated differently from other crucified men, so was the Passover lamb prepared differently. The bones of other lambs eaten during the year might be broken to extract the marrow.

၄၈။ သူစိမ်းတစ်ဦးနှင့်စပ်လျဉ်း၍။ ဤညွှန်ကြားချက်သည် ဘာသာပြောင်းလာသူများနှင့်ပတ်သက်၍ အခန်းကြီး ၁၂:၄၄ တွင်ပေးထားသော ညွှန်ကြားချက်နှင့် ဆင်တူသည်။

48. When a stranger. This injunction dealing with proselytes is similar to the one given in v. 44.

၅၁။ ထိုနေ့၌ ဖြစ်ခဲ့သည်မှာ။ ဤကျမ်းပိုဒ်သည် နောက်အခန်းကြီး၏ ဇာတ်လမ်းနှင့်ဆိုင်ပြီး ၎င်းအတွက် နိဒါန်းဖြစ်သည်။

51. It came to pass. This verse belongs to the narrative of the next chapter, to which it forms the introduction.

ellen g. white comments

1-51 PP 274-282

5 CD 20; CH 68; DA 50; GC 473; PK 489; PP 274, 352; SL 23; 5T 541

7 PP 274; 5T 505

8 PP 274, 278

11 DA 77, 653

11-14 PP 274

12 6T 195

13 AH 325; TM 157; 4T 21; 5T 505

15 DA 77

15, 19, 22 PP 278

22, 23 MH 403; 5T 505

22-24 6T 195

26, 27 DA 77

27 PP 274, 279

29 4T 20

29-31 1T 265; 5T 119

29-33 PP 280

29-36 SR 119

30, 31 4T 21

31 DA 77

31, 32 PK 369

37-39 PP 281

38 PP 315; SR 120

40, 41 PP 282

41 DA 32

46 PP 277

49 PP 507

51 PP 282

အခန်းကြီး - ၁၃

အခန်းကြီး ၁၃

chapter 13

၁။ သားဦးများကို ဘုရားသခင်ထံ သန့်ရှင်းစေရန်။ ပသခါပွဲကို အမှတ်ရရန် အမိန့်ပေးထားသည်။ တိရစ္ဆာန်များ၏ သားဦးများကို ခွဲထားရန်။ ဣသရေလလူများသည် အီဂျစ်မှ ထွက်လာပြီး ယောသပ်၏ အရိုးများကို သယ်ဆောင်လာကြသည်။ ဧသံသို့ ရောက်ရှိကြသည်။ ဘုရားသခင်သည် နေ့အခါ တိမ်တိုက်တိုင်ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ညအခါ မီးတိုင်ဖြင့်လည်းကောင်း လမ်းညွှန်ပေးတော်မူသည်။

1 The firstborn are sanctified to God. 3 The memorial of the passover is commanded. 11 The firstlings of beasts are set apart. 17 The Israelites go out of Egypt, and carry Joseph’s bones with them. 20 They come to Etham. 21 God guideth them by a pillar of a cloud, and a pillar of fire.

၂။ သားဦးအားလုံး။ ဤအမိန့်ကို ထွက်မြောက်ရာနေ့တွင်ပင် ပေးခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၁၂:၅၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤတွင်သုံးထားသော ဟေဗြဲစကားလုံးသည် ဆယ်ခုမြောက်ဘေးဒဏ်မှ အန္တရာယ်ကျရောက်ခဲ့သော သားဦးအထီးများကိုသာ ကန့်သတ်ထားသည်။ “သားအိမ်ဖွင့်ပေးသောသူ” ဟူသော ထပ်ဆောင်းရှင်းပြချက်သည် မိခင်များ၏ ပထမဆုံးသားဖြစ်သော သားဦးများကိုသာ ဆိုလိုသည်။ ၎င်းတို့၏ သန့်ရှင်းပြုလုပ်ခြင်းသည် ပသခါပွဲနှင့် အနီးကပ်ဆက်စပ်နေသည်။ ဘုရားသခင်သည် ဣသရေလ၏ သားဦးများကို ကယ်တင်ခဲ့သောကြောင့် ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်၏ အထူးပိုင်ဆိုင်မှုဖြစ်လာပြီး သူ့ထံသို့ အပ်နှံရမည်။

2. All the firstborn. This command was given on the very day of the Exodus (see ch. 12:51). The Hebrew word here used limits the command to first-born males, who alone had been in danger from the tenth plague. The additional explanation, “whatsoever openeth the womb,” shows that only those first-born sons were meant who were at the same time their mothers’ first-born children. Their consecration was closely connected with the Passover. Inasmuch as the Lord had delivered the first-born of Israel, they became His special property and were to be dedicated to Him.

၃။ ဤနေ့ကို အမှတ်ရ။ ဤညွှန်ကြားချက်သည် ပထမနေ့ခရီး (အခန်းကြီး ၁၂:၃၇) ပြီးဆုံးချိန်တွင် ဟေဗြဲလူမျိုးများသည် ဘုရားသခင်၏ ကောင်းသောလက်တော်ကို ထူးထူးခြားခြား ခံစားခဲ့ရသောအခါ အားကောင်းစွာ ထွက်ပေါ်လာသည်။ အီဂျစ်လူမျိုးများသည် ၎င်းတို့ကို ထွက်ခွာခွင့်ပြုရုံသာမက ခရီးလမ်းမြန်စေရန်လည်း ကူညီပေးခဲ့သည်။ ဣသရေလလူမျိုးများသည် “ကျွန်ခံရသောအိမ်” မှ လွတ်မြောက်ခဲ့သည်ဟု ခံစားရလျှင် ဖြစ်နိုင်သည်။

3. Remember this day. This injunction came with great force at the close of the first day’s journey (see ch. 12:37), when the Hebrews had so signally experienced the good hand of their God. The Egyptians not only permitted them to depart, but also helped speed them on their way. Well might the Israelites feel that they had been released from “the house of bondage.”

တဆေးမထည့်သောမုန့်။ အခန်းကြီး ၁၂:၁၅–၂၀ ကိုကြည့်ပါ။

No leavened bread. See ch. 12:15–20.

၄။ သင်တို့ထွက်လာသည်။ စကားလုံးအရ “သင်တို့ထွက်လာနေသည်”။ RSV ဘာသာပြန်တွင် “သင်တို့ထွက်သွားရမည်” ဟု သဒ္ဒါအရ ဖြစ်နိုင်သော်လည်း ဣသရေလလူမျိုးများသည် ခရီးစတင်ပြီးဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၁၂:၃၇၊ ၅၁ ကိုကြည့်ပါ)။

4. Came ye out. Literally, “you are going out.” The RSV rendering, “you are to go forth,” though grammatically possible, contradicts the fact that the Israelites had already started on their journey (see ch. 12:37, 51).

အဘိဘ်လတွင်။ ဤလ၏ အမည်ကို ပထမဆုံးအကြိမ် ဖော်ပြထားသည်။ ၎င်း၏ အဓိပ္ပာယ်နှင့် ဟေဗြဲလူမျိုး၏ ဘာသာရေးပြက္ခဒိန်တွင် ၎င်း၏ နေရာကို အခန်းကြီး ၁၂:၂ တွင် ကြည့်ပါ။

In the month Abib. The name of the month is here given for the first time. On its meaning and place in the ecclesiastical calendar of the Hebrews see on ch. 12:2.

၅။ ခါနာန်လူမျိုး၏ ပြည်။ အခန်းကြီး ၃:၈ ကိုကြည့်ပါ။

သူကျိန်ဆိုခဲ့သည့်အရာ။ ကမ္ဘာဦး ၁၅:၁၈၊ ၂၄:၇၊ နှင့် ထွက်မြောက်ရာ ၆:၈ ကို နှိုင်းယှဉ်ပါ။

ဤဝတ်ပြုခြင်း။ ထွက်မြောက်ရာ ၁၂:၂၅ ကိုကြည့်ပါ။

5. The land of the Canaanites. See on ch. 3:8.

Which he sware. See Gen. 15:18; 24:7; cf. Ex. 6:8.

This service. See Ex. 12:25.

၆။ အခန်းကြီး ၁၂ တွင် အထူးသဖြင့် ကျမ်းပိုဒ် ၁၅၊ ၁၆၊ ၁၉၊ ၂၆၊ ၂၇ တွင် ပေးထားသော ထုံးတမ်းစဉ်လာများနှင့် ညွှန်ကြားချက်များကို ဤကျမ်းပိုဒ် ၆–၈ တွင် ထပ်မံဖော်ပြထားသည်။

6. Various expressions and regulations already given in ch. 12, especially in vs. 15, 16, 19, 26, 27, are repeated here in vs. 6–8.

၉။ အမှတ်ရရန်။ အချို့သော ပညာရှင်များက ဤညွှန်ကြားချက်ကို ဘုရင်များခေတ် သို့မဟုတ် မက္ကဗီခေတ်အထိ စာသားအတိုင်း မလိုက်နာခဲ့ဟု ယူဆကြသည်။ ယုဒလူမျိုးများသည် ဥပဒေပါအပိုဒ်များကို ဘယ်ဘက်လက်မောင်းနှင့် နဖူးတွင် ချည်နှောင်ထားကြောင်း ခရစ်တော်ခေတ်မှ ရှင်းလင်းသော သမ္မာကျမ်းမဟုတ်သော သက်သေများရှိသည်။ ယုဒလူမျိုးများက ၎င်းတို့ကို တဖီလင်ဟုခေါ်ကြပြီး “ဆုတောင်းခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုခဲ့သည်။ ဂရိဘာသာစကားတွင် ဖူလက်တီရီယွန် (မဿဲ ၂၃:၅) ဟုခေါ်ပြီး အင်္ဂလိပ်လှူစကားလုံး ဖိုင်လက်တရီ (phylactery) ဟု ဆင်းသက်လာသည်။ ၎င်းတို့သည် သန့်ရှင်းသောတိရစ္ဆာန်များ၏ အရေခွံဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော အိတ်ငယ်များဖြစ်ပြီး သားရေကြိုးများဖြင့် နဖူးတွင် မျက်လုံးများကြားနှင့် အနည်းငယ်အထက်တွင်၊ သို့မဟုတ် အသက် ၁၃ နှစ်ပြည့်သော အထီးများ၏ ဘယ်ဘက်လက်မောင်းတွင် ချည်နှောင်ထားသည်။ ဦးခေါင်းဖိုင်လက်တရီ၏ အကန့်လေးခုတွင် ကျမ်းပိုဒ်လေးခုအနက်မှ တစ်ခုစီကို စက္ကူဖြည်တစ်ခုစီတွင် အမှားအယွင်းမရှိ ရေးထားရသည်။ ထိုကျမ်းပိုဒ်များမှာ ထွက်မြောက်ရာ ၁၃:၂–၁၀၊ ၁၃:၁၁–၁၆၊ တရားဟောရာ ၆:၄–၉၊ ၁၁:၁၃–၂၁—စုစုပေါင်း ကျမ်းပိုဒ် ၃၀ ဖြစ်သည်။ လက်မောင်းဖိုင်လက်တရီတွင် အကန့်တစ်ခုသာရှိသော်လည်း ထိုကျမ်းပိုဒ်လေးခုကို အရေခွံတစ်ခုတည်းတွင် ရေးထားသည်။ ၎င်းကို ဘယ်ဘက်လက်မောင်း၏ အတွင်းဘက်၊ တံတောင်ဆစ်အထက်အနည်းငယ်တွင် ချည်နှောင်ထားပြီး ကျမ်းပိုဒ်များသည် နှလုံးအနီးတွင်ရှိရန် ဖြစ်သည်။ ဤသည်မှာ “ယနေ့သင့်အား ငါမှာထားသောဤစကားများသည် သင်၏ နှလုံးထဲတွင် ရှိရမည်” (တရားဟောရာ ၆:၆) ဟူသော အမိန့်ကို လိုက်နာရန် ပြုလုပ်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဖိုင်လက်တရီများကို နေ့စဉ်နံနက်ဆုတောင်းချိန်တွင် ယုဒလူမျိုးများက ဓလေ့ထုံးစံအတိုင်း ဝတ်ဆင်ကြပြီး အချို့သော ဘာသာရေးကိုင်းရှိုင်းသူများက တစ်နေ့လုံး ဝတ်ဆင်ကြသည်။ ဘာသာရေးကိုင်းရှိုင်းမှုကို ဟန်ဆောင်ပြီး ဖိုင်လက်တရီ၏ ကြိုးများကို ပိုမိုထင်ရှားအောင် ပြုလုပ်ခြင်းကို ခရစ်တော်က မဿဲ ၂၃:၅ တွင် ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဝေဖန်ခဲ့သည်။ ယခုအခါတွင်လည်း ထိန်းသိမ်းရိုးရာယုဒလူမျိုးများသည် ဖိုင်လက်တရီများကို ဝတ်ဆင်ကြသည်။

9. For a memorial. Some scholars think that this instruction was not carried out literally until the time of the kings, or possibly even the Maccabees. Clear non-Biblical evidence that the Jews wore portions of the law fastened to their left arms and foreheads comes from about the time of Christ. The Jews called them tephillin, which has been explained to mean “prayers,” whereas the Greek designation was phulakterion (Matt. 23:5), from which the English word phylactery is derived. These consisted of little pouches made from the skin of ceremonially clean animals, sewed to leather bands by which they were strapped to the forehead between and immediately above the eyes and to the left arms of males who had reached the age of 13. The four compartments of the head phylactery each contained a strip of parchment bearing one of the four following passages faultlessly written: Ex. 13:2–10; 13:11–16; Deut. 6:4–9; 11:13–21—30 verses altogether. The arm phylactery had but one pocket, yet contained the same four passages written on one skin. It was tied to the inside of the left arm a little above the elbow, so that the Scripture passages might be near the heart. This was done, presumably in compliance with the command, “These words, which I command thee this day, shall be in thine heart” (Deut. 6:6). Phylacteries were customarily worn by pious Jews during the daily morning prayer, but by some reputedly devout men all day long. With a pretense of piety they often made their phylacteries more conspicuous by broadening the bands, a practice severely criticized by Christ in Matt. 23:5. Even now conservative Jews wear phylacteries.

အီဂျစ်လူမျိုးများသည် များသောအားဖြင့် မှော်စကားလုံးများရေးထားသော စက္ကူဖြည်အသေးစားများပါသော ကျိန်ဆီးပစ္စည်းများကို ၎င်းတို့၏ ခန္ဓာကိုယ်တွင် ဝတ်ဆင်ကြသည်။ နောက်ပိုင်းရာစုနှစ်များတွင် ဣသရေလလူမျိုးများသည် ဤအယူသည်းမှုကို အီဂျစ်လူမျိုးများထံမှ လက်ခံကျင့်သုံးခဲ့ပေမည်။ သို့သော် ဘုရားသခင်သည် ယုဒလူမျိုးများအား ဥပဒေအပိုဒ်အချို့ကို ၎င်းတို့၏ လက်မောင်းနှင့် နဖူးတွင် ချည်နှောင်ရန် စာသားအတိုင်း လုပ်ဆောင်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့ခြင်းမဟုတ်ပေ (DA 612)။ သူသည် စိတ်နှလုံးတွင် မှန်ကန်သောမူများကို လက်ခံခြင်း၊ ဉာဏ်ရည်နှင့် စိတ်ခံစားမှုများကို လက်ခံခြင်းနှင့် ဤမူများကို ဘဝတွင် အသုံးချရန်သာ ပြောဆိုခဲ့သည်။

It is known that Egyptians often wore amulets on their bodies in the form of miniature papyrus scrolls, on which magic words were written. The Israelites in later centuries may have adopted this superstitious practice from the Egyptians. But God did not intend that the Jews should make a literal application of the command here given by binding certain portions of the law to their arms and foreheads (DA 612). He spoke exclusively of the acceptance of right principles in the mind and heart, the intellect and emotions, and of the application of these principles to the life.

၁၀။ ဤပညတ်။ ဆိုလိုသည်မှာ တဆေးမထည့်သောမုန့်နှင့်ပတ်သက်သော ပညတ်ဖြစ်သည် (ကျမ်းပိုဒ် ၃၊ ၅၊ ၇ ကိုကြည့်ပါ၊ အခန်းကြီး ၁၂:၁၄၊ ၂၄ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

10. This ordinance. That is, the ordinance of unleavened bread (see vs. 3, 5, 7; cf. ch. 12:14, 24).

၁၁။ အခန်းကြီး ၃:၈ ကိုကြည့်ပါ။

11. See on ch. 3:8.

၁၂။ ခွဲထားရန်။ ဤအသုံးအနှုန်းသည် သားဦးတိရစ္ဆာန်များနှင့်ပတ်သက်၍ အထူးသင့်လျော်သည်။ ၎င်းတို့ကို သိုးအုပ် သို့မဟုတ် နွားအုပ်မှ ခွဲထုတ်ပြီး ဘုရားသခင်အတွက် ဖယ်ထားရမည်၊ သို့မှသာ အခြားသိုးသငယ်၊ ဆိတ်သငယ်၊ နွားသငယ်များထဲတွင် ရောထွေးမသွားစေရ။ ၎င်းတို့ကို ချက်ချင်းယဇ်ပူဇော်ရန်မလိုအပ်သောကြောင့် (ဝတ်ပြုရာ ၂၂:၂၇)၊ ဘုရားသခင်အမိန့်ပေးသည့်အတိုင်း စီမံသည်အထိ ၎င်းတို့ကို ခွဲထားရန်လိုအပ်သည်။

12. Set apart. This expression is particularly appropriate in the case of firstborn animals, which would have to be separated from the rest of the flock or herd and put aside for the Lord, so as not to be lost among the other lambs, kids, and calves. Since they were not to be sacrificed immediately (Lev. 22:27), it was necessary to keep them separate until disposed of as God commanded.

၁၃။ မြည်းသားဦးတိုင်း။ ဝတ်ပြုရာ ၁၈:၁၅ တွင် သန့်ရှင်းမှုမရှိသော တိရစ္ဆာန်အားလုံးကို ရွေးယူရန် ညွှန်ကြားထားသောကြောင့် မြည်းသည် ဤစည်းမျဉ်းတွင် သန့်ရှင်းမှုမရှိသော တိရစ္ဆာန်များကို ကိုယ်စားပြုသည်။

13. Every firstling of an ass. The injunction of Num. 18:15 to redeem every unclean beast indicates that the ass stands in this regulation as a representative of unclean beasts in general.

လူ၏ သားဦးအားလုံး။ ဣသရေလ၏ သားဦးများကိုလည်း ဘုရားသခင်ထံ အပ်နှံရမည်။ ၎င်းကို သားသမီးများကို ယဇ်ပလ္လင်ပေါ်တွင် သတ်ပြီး မီးရှို့ခြင်းဖြင့် ကျွမ်းသောသူများ၏ နည်းအတိုင်း မပြုလုပ်ရဘဲ၊ ၎င်းတို့ကို ဘုရားသခင်ထံ အသက်ရှင်သောယဇ်အဖြစ် ပြသပြီး ၎င်းတို့၏ ကိုယ်နှင့်စိတ်အင်အားအားလုံးကို သူ၏ ဝတ်ပြုခြင်းအတွက် အပ်နှံရမည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ဘုရားသခင်သည် အခြားသားဦးများအတွက် လေဝိအနွယ်ကို သူ၏ ဝတ်ပြုခြင်းအတွက် ခွဲထားခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၃၂:၂၆–၂၈၊ ဝတ်ပြုရာ ၃:၁၂၊ ၁၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ထို့အပြင် ဣသရေလ၏ သားဦးတိုင်းကို ဝတ်ပြုရာ ၃:၄၇၊ ၁၈:၁၆ တွင် သတ်မှတ်ထားသည့်အတိုင်း ငွေရင်း ရှကယ်ငါးရှကယ်ဖြင့် ဘုရားသခင်ထံမှ “ရွေးယူ” သို့မဟုတ် ပြန်လည်ဝယ်ယူရမည်။ ရှေးခေတ်နှင့် ခေတ်သစ်နိုင်ငံများတွင် သားဦးကို ဘာသာရေးလုပ်ငန်းများအတွက် အပ်နှံရန် ဓလေ့ရှိသည်။

All the firstborn of man. The first-born sons of Israel were also to be dedicated to the Lord. This was not to be done in the manner of the heathen, by slaying and burning infants upon an altar, but by presenting them to the Lord as living sacrifices, devoting all their powers of body and mind to His service. Later, God separated the tribe of Levi to His service as a substitute for the first-born of the other tribes (see Ex. 32:26–28; Num. 3:12, 13). At the same time, every first-born Israelite was to be “redeemed,” or bought back from the Lord, by the payment of five shekels of silver, as prescribed in Num. 3:47; 18:16. In various countries, both ancient and modern, it has been the custom to dedicate the first-born son to religious pursuits.

၁၄။ အခန်းကြီး ၁၂:၂၆ ကိုကြည့်ပါ။

14. See on ch. 12:26.

၁၅။ ကျွန်ုပ်တို့ကို ထွက်သွားခွင့်မပြုခဲ့ခြင်း။ စကားလုံးအရ “ဖါရိုဘုရင်သည် ကျွန်ုပ်တို့ကို ထွက်သွားခွင့်မပြုရန် ၎င်း၏ နှလုံးကို မာကျောစေသောအခါ”။ ဘုရင်၏ နှလုံးမာကျောမှုအတွက် ယခင်က သုံးခဲ့သော စကားလုံးတစ်ခုတည်းကို ဤနေရာတွင်လည်း သုံးထားသည် (အခန်းကြီး ၄:၂၁ ကိုကြည့်ပါ)။

15. Hardly let us go. Literally, “when Pharaoh hardened himself [his heart] against sending us away.” The same word previously used for the hardening of the king’s heart appears here also (see on ch. 4:21).

၁၆။ ကျမ်းပိုဒ် ၉ ကိုကြည့်ပါ။

16. See on v. 9.

၁၇။ လမ်းတစ်လျှောက်။ စာသားအရ “လမ်းဆီသို့” (အခန်းကြီး ၁၈ ကိုကြည့်ပါ)။ ဣသရေလလူမျိုးများ၏ ပထမဆုံးတပ်ချရာနေရာဖြစ်သည့် သုခုတ်တွင် သူတို့၏ အဖွဲ့အစည်းသည် ယခင်ကပင် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းပြင်ဆင်ထားပြီးဖြစ်ပြီး (PP ၂၈၁)၊ ဖြစ်နိုင်ခြေအရ ပြီးစီးသွားခဲ့သည်။ အီဂျစ်မှ ကာနန်သို့ အတိုဆုံးနှင့် အဖြောင့်ဆုံးလမ်းမှာ သုခုတ်မှ ဂါဇာသို့ ကမ်းရိုးတန်းလမ်းဖြစ်ပြီး ၎င်းသည် မိုင် ၁၆၀ ခန့်ရှိသည်။ ကာနန်ပြည်ကို သိမ်းပိုက်ရန် အဆင်သင့်မဖြစ်မီ သူတို့သည် လူမျိုးတစ်မျိုးအဖြစ် စုစည်းပေါင်းစည်းရမည်ဖြစ်ပြီး၊ သူတို့မသိသေးသည့် ဘုရားသခင်ကို ယုံကြည်ရန် သင်ယူရမည်။ ကျွန်များဖြစ်သူတို့သည် လက်နက်မရှိဘဲ စစ်ပွဲအတွက် မကျင့်သားဖြစ်ကြသည် (PP ၂၈၂)။ ကာနန်ပြည်ကို သိမ်းပိုက်ရာတွင် ဘုရားသခင်နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် အဆင်သင့်ဖြစ်မဖြစ်မီ ဝိညာဉ်ရေး၊ ဉာဏ်ရည်နှင့် နိုင်ငံရေးအရ အသွင်ပြောင်းလဲမှုတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်ရမည်။

17. Through the way. Literally, “toward the way” (see on v. 18). At Succoth, Israel’s first place of encampment, their organization, for which some provision had already been made (PP 281), was probably completed. The shortest and most direct route from Egypt to Canaan would have been by the coast road to Gaza, which was about 160 mi. from Succoth. Before they were ready to take possession of the land of Canaan they must first be welded together as a nation and learn to trust God, whom they scarcely knew as yet. A race of slaves, they were unarmed and unaccustomed to war (PP 282). A spiritual, intellectual, and political transformation must take place before they were prepared to cooperate with God in the conquest of Canaan.

သူတို့သည် အီဂျစ်သို့ ပြန်သွားကြသည်။ အနည်းငယ်သော ရှုံးနိမ့်မှု သို့မဟုတ် စိတ်ဓာတ်ကျမှုတွင်ပင် ဣသရေလလူမျိုးများသည် ပြန်လှည့်ပြီး ကျွန်ခံမှုသို့ ပြန်လည်နှိမ့်ချလိုသည့် အန္တရာယ်မှာ အလွန်ပင်ရှိခဲ့သည်ကို ၎င်းတို့၏ နောက်ပိုင်းအခါများတွင် သဘောထားများက ပြသသည် (တောလည်ရာ ၁၄:၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ရှေ့ဖြစ်မည့်အရာများကို သိထားခဲ့လျှင် သူတို့သည် အီဂျစ်မှ ထွက်ခွာရန် လုံးဝဆန္ဒမရှိခဲ့ကြပေ။ ဖြစ်နိုင်ခြေအရ ၎င်းတို့သည် ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်အတွင်း ကာနန်သို့ ရောက်ရှိရန် မျှော်လင့်ခဲ့ကြသည်။

They return to Egypt. How very real the danger was that at the slightest defeat or discouragement the Israelites would turn back and submit themselves again to servitude, is shown by their attitude on later occasions (see Num. 14:4). Had they known what lay ahead they would never have been willing to leave Egypt. In all probability they expected to be in Canaan within a few weeks.

၁၈။ ဘုရားသခင်သည် လူများကို လှည့်ပတ်ခေါ်ဆောင်သွားသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ဣသရေလလူမျိုးများကို အတိုဆုံးလမ်းဖြင့် ဆက်လက်ခရီးမသွားစေဘဲ၊ ဘုရားသခင်သည် ၎င်းတို့ကို ပိုမိုဝိုက်ကျသည့်လမ်းဖြင့် ခေါ်ဆောင်သွားခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်သည် မောရှေအား အီဂျစ်မှထွက်ခွာပြီးနောက် ဣသရေလလူမျိုးများသည် ဟိုရက်တောင်တွင် စုဝေးရမည်ဟု အစောပိုင်းတွင် အသိပေးခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၃:၁၂)။ ထို့ကြောင့် သူသည် ၎င်းတို့လိုက်နာရမည့်လမ်းကို ကြိုတင်သိခဲ့ပြီး၊ ယင်းသည် သူမကြာသေးမီက မိဒျန်မှ အီဂျစ်သို့ ခရီးသွားခဲ့သည့်လမ်းပင်ဖြစ်သည်။ ထို့အတိုင်း လူများသည် သုခုတ်မှ တောင်ဘက်သို့ လှည့်သွားခဲ့ပြီး (PP ၂၈၂)၊ အီသံတွင် တော၌ရောက်ရှိခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၂၀)။ ၎င်းတို့သည် အီသံကိုကျော်လွန်ပြီး တောထဲသို့ ဝင်ရောက်ပြီးမှသာ လမ်းပြရန်အတွက် တိမ်တိုက်တိုင်သည် ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၂၁)။

18. God led the people about. That is, instead of permitting the Israelites to proceed by the most direct route God led them by a more circuitous one. God had earlier informed Moses that the people of Israel were to assemble at Mt. Horeb after their departure from Egypt (ch. 3:12). He therefore knew in advance the route they were to follow, the very route, no doubt, he had recently traveled from Midian to Egypt. Accordingly, the people turned southward from Succoth (PP 282), and reached the edge of the wilderness at Etham (v. 20). It was only after they had gone beyond Etham and entered the wilderness itself that the pillar of cloud appeared to guide them (v. 21).

လမ်းဆီသို့။ ပို၍တိကျစွာဆိုလျှင် “ဆီသို့” သို့မဟုတ် “လမ်းတစ်လျှောက်” (ယေဇကျေလ ၈:၅၊ ၂၁:၂ စသည်တို့ကို ကြည့်ပါ၊ ထိုနေရာတွင် တူညီသော ဟေဗြဲစကားလုံး “ဒဲရက်” ကို “ဆီသို့” ဟုဘာသာပြန်သည်)။ ဤနေရာတွင်၊ အခန်းကြီး ၁၃:၁၇ တွင်ကဲ့သို့ပင်၊ မောရှေသည် ၎င်းတို့၏ နောက်ဆုံးဦးတည်ရာကို မရည်ညွှန်းဘဲ၊ အီဂျစ်မှ ထွက်ခွာပြီးနောက် ချက်ချင်းလိုက်နာသွားသည့်လမ်းကို ရည်ညွှန်းသည်။ ၎င်းတို့သည် ဖိလိတ္ထိပြည်ဆီသို့ မသွားဘဲ “အနီရင်း” သို့မဟုတ် “အနီရင်း၏ ဦးတည်ရာ” သို့ သွားခဲ့သည်။ ဟေဗြဲစကားလုံးသည် “တော၏လမ်းဖြင့် အနီရင်းဆီသို့” (RSV) ဟု ပိုမိုတိကျစွာ ထင်ဟပ်သည်။ မောရှေရည်ညွှန်းသည့် တောသည် အီဂျစ်နှင့် အနီရင်းကြားတွင် တည်ရှိသည်။

Through the way of. More accurately, “toward,” or “in the way to” (see Eze. 8:5; 21:2; etc., where the same Hebrew word, derek, is translated “toward”). Here, as in Ex. 13:17, Moses does not refer to their ultimate destination but rather to the route they followed immediately upon leaving Egypt. They were not to go “toward” Philistia, but rather “toward” or “in the direction of” the Red Sea. The Hebrew is reflected more accurately thus: “by the way of the wilderness toward the Red Sea” (RSV). The wilderness to which Moses made reference lay between Egypt and the Red Sea.

အနီရင်း၏ တော။ ဆိုလိုသည်မှာ အီဂျစ်နှင့် အနီရင်းကြားရှိ တော (အထက်တွင်ကြည့်ပါ)၊ ဆီနာအိုင်ကျွန်းဆွယ်၏ တောမဟုတ်ပါ။ ၎င်းသည် အောက်ပါအကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ထင်ရှားသည် - (၁) အထက်တွင်ဖော်ပြထားသည့် ဟေဗြဲသဒ္ဒါဖွဲ့စည်းပုံသည် ဤခရီးအဆင့်၏ ရည်မှန်းချက်အဖြစ် အနီရင်းကို ညွှန်ပြသည်။ (၂) အခန်းကြီး ၁၇ ၏ အပြိုင်ဖွဲ့စည်းပုံသည် စာသားအရ “ဖိလိတ္ထိလူမျိုးများ၏ ပြည်ဆီသို့” ဟုဖော်ပြထားပြီး၊ အခန်းကြီး ၁၈ သည် “အနီရင်းဆီသို့” ဟု ဆိုလိုရမည်။ (၃) မောရှေသည် အီသံမှ ထွက်ခွာပြီးနောက် ၎င်းတို့ဝင်ရောက်ခဲ့သည့် တောကို ချက်ချင်းသတ်မှတ်သည် (အခန်းကြီး ၂၀)။ (၄) ၎င်းသည် အဲလင်ဂျီ။ ဝှိုက် (PP ၂၈၂၊ ၂၈၃) မှ ညွှန်ပြထားသည့် တောဖြစ်သည်။

The wilderness of the Red sea. That is, the wilderness lying between Egypt and the Red Sea (see above), not the wilderness of the Sinai Peninsula. This is clear because of the following facts: (1) The Hebrew grammatical construction, as noted above, indicates the Red Sea as the objective of this stage of the journey. (2) The parallel construction of v. 17, which reads literally, “toward the land of the Philistines,” requires that v. 18 mean “toward the Red Sea.” (3) Moses immediately designates the “wilderness” as the one which they entered upon leaving Etham (v. 20). (4) This is the wilderness indicated by Ellen G. White (PP 282, 283).

အနီရင်းလမ်းကို ရွေးချယ်ရာတွင် ဘုရားသခင်၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ နှစ်မျိုးရှိသည် - (၁) ဣသရေလလူမျိုးများသည် လက်နက်မရှိဘဲ စစ်ပွဲအတွက် လေ့ကျင့်မထားသဖြင့် စစ်သားဆန်သည့် ဖိလိတ္ထိလူမျိုးများနှင့် ရင်ဆိုင်ရန် အဆင်သင့်မဖြစ်ကြပါ (အခန်းကြီး ၁၇ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤအကြောင်းပြချက်ကို ဣသရေလလူမျိုးများသည် နားလည်နိုင်ခဲ့ပြီး၊ ထို့ကြောင့် ဘုရားသခင်သည် ဤအချိန်တွင် ၎င်းတို့အား ဤအကြောင်းပြချက်ကို ပေးခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၁၇)။ (၂) ဘုရားသခင်သည် မောရှေအား အစောပိုင်းတွင် ညွှန်ကြားခဲ့သည့်အတိုင်း (အခန်းကြီး ၃:၁၂)၊ ဟိုရက်တောင်တွင် လူများနှင့် တွေ့ဆုံရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။ ထိုနေရာတွင် ၎င်းတို့သည် လူမျိုးတစ်မျိုးအဖြစ် တရားဝင်အဖွဲ့အစည်းကို ပြီးစီးရမည်၊ ထိုနေရာတွင် ဘုရားသခင်သည် ၎င်းတို့နှင့် လူမျိုးတစ်မျိုးအဖြစ် ပဋိညာဉ်ဆက်ဆံရေးကို ချုပ်ဆိုရမည်၊ ထိုနေရာတွင် ဘုရားသခင်သည် ၎င်းတို့အား သန့်ရှင်းသောပညတ်တရားကို ပေးအပ်ရမည်၊ ထိုနေရာတွင် သန့်ရှင်းရာဌာန၏ ဝတ်ပြုမှုများကို စတင်ရမည်။ ဣသရေလလူမျိုးများသည် ဤအရာများ၏ လိုအပ်မှုကို နားလည်ရန် သို့မဟုတ် တန်ဖိုးထားရန် အဆင်သင့်မဖြစ်သေးသဖြင့် ဘုရားသခင်သည် ဤအချိန်တွင် ၎င်းတို့ကို မဖော်ပြခဲ့ပါ။

God’s purpose in selecting the Red Sea route was twofold: (1) The Israelites were unarmed and untrained in the art of war, and thus unprepared to encounter the warlike Philistines (see on v. 17). This reason the Israelites could understand, and it is therefore the one God gave them at this time (v. 17). (2) As God had already instructed Moses (ch. 3:12), He purposed to meet with the people at Mt. Horeb. There they were to complete their formal organization as a nation, there He would enter into covenant relationship with them as a nation, there He would impart to them His holy law, and there the sanctuary services were to be instituted. The children of Israel were not ready to understand or appreciate the need of these things, and for this reason God does not mention them at this time.

ဆီနာအိုင်ကျွန်းဆွယ်၏ တောင်ပိုင်း၏ နှိုင်းယှဉ်အထီးကျန်မှုသည် ဘုရားသခင်သည် ၎င်းတို့အား ဟိုရက်တောင်အနီးသို့ ခေါ်ဆောင်သွားရသည့် ရည်ရွယ်ချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် အလွန်သင့်လျော်သည်။ ဤကြမ်းတမ်းပြီး ပြုပ်ပြဲသောကျွန်းဆွယ်သည် နှစ်ဖက်တွင် အနီရင်း၏ လက်တံများဖြင့်ဝိုင်းရံထားပြီး၊ တတိယဖက်တွင် ပါရန်သဲကန္တာရဖြင့် ဝိုင်းရံထားသည်။ လူများသည် ဘုရားသခင်ပေးအပ်လိုသည့် သင်ကြားမှုများကို လက်ခံရရှိရုံသာမက၊ တောင်တန်းသဲကန္တာရတစ်လျှောက် ရှည်လျားပြီး ပင်ပန်းသည့်ခရီးတွင် ဆင်းရဲဒုက္ခများသည် ၎င်းတို့အား ဘုရားသခင်ကို ယုံကြည်ရန် သင်ယူရန် အခွင့်အလမ်းများကို ပေးအပ်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ကာနန်ပြည်သိမ်းပိုက်ရေးအတွက် ခက်ခဲသောအလုပ်အတွက် လိုအပ်သော လေ့ကျင့်မှုဖြစ်သည်။

The comparative isolation of the southern part of the Sinai Peninsula was admirably adapted to the accomplishment of the purpose for which God led His people to the vicinity of Mt. Horeb. This rugged and barren peninsula is surrounded on two sides by arms of the Red Sea and on the third by the great desert of Paran. Not only would the people receive instruction He wished to impart to them, but the privations of their long and wearisome journey through the mountainous desert would provide situations in which they would have an opportunity to learn to trust Him. This was the very training they needed in preparation for the difficult task of the conquest of Canaan.

တပ်ဆင်ထားသည်။ ဤနေရာတွင် “တပ်ဆင်ထားသည်” ဟုဘာသာပြန်ထားသည့် စကားလုံးကို မတူညီသောနည်းဖြင့် အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုကြသည်။ အချို့သော မှတ်ချက်ပေးသူများက ၎င်းသည် “လက်နက်တပ်ဆင်ထားသည်”၊ “ခါးပန်းထားသည်” သို့မဟုတ် “အဖွဲ့ ၅ ဖွဲ့အဖြစ်ဖွဲ့စည်းထားသည်” ဟု ယူဆကြသည်။ အချို့ကမူ “စီစဉ်ထားသည်”၊ “ဖွဲ့စည်းထားသည်” သို့မဟုတ် “တစ်တန်းလျှင် ၅ ယောက်ချီတက်သည်” ဟု ရှင်းပြသည်။ ယောရှု ၁:၁၄၊ ၄:၁၂၊ တရားသူကြီး ၇:၁၁ စသည့်ကျမ်းပိုဒ်များကြောင့် ဘာသာပြန်သူများစွာသည် “လက်နက်တပ်ဆင်ထားသည်” (RSV, “တိုက်ပွဲအတွက် တပ်ဆင်ထားသည်”) ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ကို လက်ခံခဲ့သည်။ ဤဘာသာပြန်ချက်သည် ထုတ်ပယ်ခံရသော ကျွန်များသည် လက်နက်များကို မည်သည့်နေရာမှရရှိခဲ့ပြီး ၎င်းတို့ကို အသုံးပြုရန် လေ့ကျင့်မှုကို မည်သည့်အခါရရှိခဲ့သလဲဟူသော မေးခွန်းကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ဤအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်သည် မမှန်ကန်နိုင်ပါ၊ အကြောင်းမှာ “သူတို့သည် လက်နက်မရှိဘဲ၊ စစ်ပွဲအတွက် မကျင့်သားဖြစ်ကြသည်” (PP ၂၈၂)။ KJV တွင် “တပ်ဆင်ထားသည်” ဟုဘာသာပြန်ထားသည့် စကားလုံး၏ မှန်ကန်သောအဓိပ္ပာယ်မည်သည်ဖြစ်စေ၊ ၎င်းသည် ဣသရေလလူမျိုးများသည် အီဂျစ်မှ ထွက်ခွာစဉ် ထွက်ပြေးလာသော လူအုပ်ကြီးအဖြစ်မဟုတ်ဘဲ၊ ပညာရှိပြီး ပြတ်သားသောခေါင်းဆောင်တစ်ဦးလက်အောက်တွင် ကောင်းမွန်စွာဖွဲ့စည်းထားသော အဖွဲ့အစည်းအဖြစ်ဖြင့်သာ ထွက်ခွာခဲ့သည်ဟူသော အယူအဆကို ထင်ရှားစွာ ဖော်ပြသည် (PP ၂၈၁ ကိုကြည့်ပါ)။

Harnessed. The word here translated “harnessed” has been interpreted in various ways. Some commentators have thought that it meant to be “armed,” “girded,” or “organized into five divisions.” Others have explained it as meaning “arrayed,” “arranged,” or marching “five abreast.” Texts such as Joshua 1:14; 4:12; Judges 7:11 have led many translators to accept the meaning “armed” (RSV, “equipped for battle”). Such a translation raises the question as to where the cast-out slaves procured the weapons, and when they received training in their use. This interpretation cannot be correct, for “they were unarmed, and unaccustomed to war” (PP 282). Whatever the correct meaning of the word translated “harnessed” in the KJV, it obviously conveys the idea that the Israelites left Egypt, not as a mob of fleeing fugitives, but as a well-organized body under a wise and determined leader (see PP 281).

၁၉။ ယောသပ်၏အရိုးများ။ ဤနေရာတွင်နှင့် ယောသပ်၏အရိုးများကို ရှေခင်တွင် သင်္ဂြိုဟ်ပုံဇာတ်လမ်းတွင် (ယောရှု ၂၄:၃၂) ယာကုပ်၏ အခြားသားများကို ဖော်ပြထားခြင်းမရှိသော်လည်း၊ စတီဖင်၏ ဆန်ဟဒ်ရင်ရှေ့တွင် ပြောကြားချက်သည် ဖခင်များအားလုံးကို “ရှေခင်သို့ သယ်ဆောင်သွားခဲ့သည်” ဟု ဆိုလိုပုံရသည် (တော်လှန်ရာ ၇:၁၅၊ ၁၆)။ ဣသရေလလူမျိုးများသည် ယောသပ်၏အရိုးများကို ထိန်းသိမ်းထားပြီး ကာနန်တွင် သင်္ဂြိုဟ်ရန် သူ၏တောင်းဆိုချက်ကို ဖြည့်ဆည်းပေးခဲ့ခြင်းသည် ၎င်းတို့သည် လွတ်မြောက်ရေးကတိကို ဘယ်သောအခါမျှ မေ့လျော့ခဲ့ခြင်းမရှိကြောင်း ပြသသည် (ကမ္ဘာဦး ၅၀:၂၄-၂၆ ကိုကြည့်ပါ)။

19. The bones of Joseph. Although here and in the narrative of the burial of Joseph’s remains at Shechem (Joshua 24:32) no mention is made of the other sons of Jacob, Stephen’s statement before the Sanhedrin seems to imply that all the fathers “were carried over into Sychem” (Acts 7:15, 16). That the children of Israel preserved Joseph’s remains and fulfilled his request for burial in Canaan (see Gen. 50:24–26) shows that they had apparently never lost sight of the promise of deliverance.

၂၀။ အီသံတွင် တပ်ချသည်။ ဤကျမ်းပိုဒ်နှင့် တောလည်ရာ ၃၃:၆ အရ ဣသရေလလူမျိုးများ၏ ဒုတိယတပ်ချရာနေရာသည် “တော၏အစွန်း” တွင်ရှိသည်။ ၎င်း၏တည်နေရာကို ယခုအချိန်အထိ ဖော်ထုတ်နိုင်ခြင်းမရှိသေးပါ။ သို့သော် ဖြစ်နိုင်ခြေအရ ဟေဗြဲစကားလုံး “အီသံ” သည် အီဂျစ်စကားလုံး “ခေတမ်” ဟူသော “ခံတပ်” ၏ ဘာသာပြန်ဖြစ်သည်။ အီဂျစ်မှတ်တမ်းများအရ မြေထဲပင်လယ်မှ ဆူအက်ဇ်ပင်လယ်ကွေ့အထိ နယ်စပ်ခံတပ်များတစ်လျှောက်ရှိပြီး (အခန်းကြီး ၂:၁၅ ကိုကြည့်ပါ)၊ ၎င်းတို့သည် အရှေ့ဘက်သဲကန္တာရမှ အနွယ်များကို အီဂျစ်သို့ဝင်ရောက်ခြင်းမှ တားဆီးရန်နှင့် အီဂျစ်နှင့် အာရှအကြား လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးကို ထိန်းချုပ်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။ ဤနယ်စပ်ခံတပ်များသည် အရှေ့ဘက်သဲကန္တာရအစွန်းတွင်ရှိသောကြောင့် ဤနေရာတွင်ဖော်ပြထားသည့် ခံတပ်တစ်ခုဖြစ်နိုင်သည်။ မောရှေ၏ကိစ္စတွင်အနည်းဆုံး ဤနယ်စပ်စခန်းများသည် တစ်ဦးတည်းထွက်ပြေးသူတစ်ဦးကို သဲကန္တာရထဲသို့ ခိုးဝင်ပြီး လွတ်မြောက်ခြင်းမှ မတားဆီးနိုင်ခဲ့ပါ (အခန်းကြီး ၂:၁၅ ကိုကြည့်ပါ)၊ သို့သော် ဣသရေလလူမျိုးများသည် စောင့်ကြပ်သူများ၏ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ ဖြတ်သန်းနိုင်မည်မဟုတ်ကြောင်း ထင်ရှားသည်။ ဖာရိုသည် ဟေဗြဲလူမျိုးများသည် အရှေ့ဘက်အီဂျစ်သဲကန္တာရသို့ဝင်ရောက်ပြီး ဘုရားသခင်ကို ဝတ်ပြုရန်သာရည်ရွယ်ခဲ့ပုံရသည်။ နယ်စပ်စောင့်ကြပ်သူများက ဣသရေလလူမျိုးများသည် သဲကန္တာရမှတစ်ဆင့် အနီရင်းသို့ ဆက်လက်ချီတက်နေသည်ဟု သတင်းပို့သောအခါ ဖာရိုသည် ၎င်းတို့ကို လိုက်လံဖမ်းဆီးရန် ထွက်ခွာခဲ့ပုံရသည် (အခန်းကြီး ၁၄:၃; PP ၂၈၃)။

20. Encamped in Etham. According to this text and Num. 33:6 the second Israelite encampment lay at the “edge of the wilderness.” Its site has not yet been identified. Perhaps, however, the Hebrew word Etham is a transliteration of the Egyptian khetem, “fortress.” Egyptian records inform us of the existence of a line of border fortifications from the Mediterranean Sea to the Gulf of Suez (see on Ex. 2:15), built with the avowed purpose of preventing the tribes of the eastern desert from entering Egypt and at the same time designed to control traffic between Egypt and Asia. Since these border fortresses lay at the edge of the eastern desert, it is possible that one of them is referred to here. In the case of Moses, at least, these border posts did not prevent a lone fugitive from slipping through and making good his escape into the desert (see on ch. 2:15), but it is obvious that the hosts of Israel could not have passed through without the consent of the guards. Pharaoh apparently never intended more than that the Hebrews should enter the eastern Egyptian desert and worship God there. Perhaps it was when the border guards reported that the Israelites were pressing on through the desert to the Red Sea that Pharaoh set out in pursuit of them (ch. 14:3; PP 283).

၂၁။ တိမ်တိုက်တိုင်။ အီဂျစ်စစ်ဗိုလ်ချုပ်တစ်ဦးအဖြစ် (PP ၂၄၅) နှင့် ဖာရိုထံမှ ထွက်ပြေးသူတစ်ဦးအဖြစ် (အခန်းကြီး ၂:၁၅ ကိုကြည့်ပါ)၊ မောရှေသည် ချီတက်လမ်းကို ယေဘုယျအားဖြင့် သိရှိထားပြီးဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် ဘုရားသခင်သည် မောရှေအား ဣသရေလလူမျိုးများကို ဟိုရက်တောင်သို့ ခေါ်ဆောင်ရမည်ဟု ညွှန်ကြားခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၃:၁၂)။ သို့သော်လည်း ဘုရားသခင်၏ ခေါင်းဆောင်မှုကို လူများအား ယုံကြည်စေရန်နှင့် မောရှေအား လိုက်နာရမည့် တိကျသောလမ်းကို လမ်းညွှန်ရန်အတွက် ဘုရားသခင်သည် ၎င်းတို့၏ နေ့စဉ်ခရီးကို ကိုယ်တိုင်ညွှန်ကြားခဲ့သည်။ အခန်းကြီး ၁၃:၁၈ တွင် ဘုရားသခင်သည် ဣသရေလလူမျိုးများကို ခေါ်ဆောင်သွားသည်ဟု ဖော်ပြပြီးနောက်၊ မောရှေသည် ၎င်းကို မည်သို့ပြုလုပ်ခဲ့သည်ကို ယခုရှင်းပြသည်။ ရှေးခေတ်စစ်ဗိုလ်ချုပ်များသည် လမ်းမရှိသော သဲကန္တာရများတစ်လျှောက် ၎င်းတို့၏ ချီတက်တပ်ဖွဲ့များကို လမ်းညွှန်ရန် တစ်ခါတစ်ရံ မီးခိုးများ သို့မဟုတ် မီးအချက်ပြမှုများကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ သို့သော် ဣသရေလ၏ တိမ်တိုက်နှင့် မီးတိုင်သည် သာမန်နည်းဖြင့် ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ ၎င်းတို့သည် အီသံမှထွက်ခွာပြီး သဲကန္တာရထဲသို့ဝင်ရောက်စဉ် ၎င်းတို့ရှေ့တွင် ပေါ်ထွက်လာသော ခရစ်တော်၏ တည်ရှိမှု၏ အံ့ဖွယ်သက်သေဖြစ်သည် (၁ ကောရိန္သု ၁၀:၁-၄၊ ၉; PP ၃၆၆)။ တိမ်တိုက်တိုင်သည် တစ်ခုသာရှိပုံရသည် (အခန်းကြီး ၁၄:၂၄)၊ အကြောင်းမှာ ညအခါတွင် တောက်ပနေသည့်အခါတွင်ပင် ၎င်းကို “တိမ်တိုက်တိုင်” (အခန်းကြီး ၁၄:၁၉) သို့မဟုတ် ရိုးရှင်းစွာ “တိမ်တိုက်” (တောလည်ရာ ၉:၂၁) ဟုခေါ်ဆိုသည်။ နေ့အခါတွင် ၎င်းသည် နေရောင်နှင့်ဆန့်ကျင်ဘက် မည်းနက်သောတိမ်တိုက်အဖြစ် ပေါ်ထွက်ပြီး၊ ညအခါတွင် တောက်ပသောအလင်းအဖြစ် ပေါ်ထွက်သည် (တောလည်ရာ ၉:၁၅၊ ၁၆)။ ဤတိမ်တိုက်ထဲတွင် ဘုရားသခင်ကိုယ်တိုင် ၎င်းတို့၏လူများနှင့်အတူ ရှိနေပြီး၊ ထိုတိမ်တိုက်မှ မောရှေထံသို့ မိန့်မြွက်ခဲ့သည်။ ထိုနေရာတွင် နောက်ပိုင်းတွင် “ရှေခိန” ဟုသိကြသည့် ဘုရားသခင်၏ ဘုန်းတော်သည် ပေါ်ထွက်ခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၁၆:၁၀; ၄၀:၃၄)။ အလားတူနည်းဖြင့် ဘုရားသခင်သည် မောရှေအား မီးတောက်သောချုံပင်တွင် ထင်ရှားပြခဲ့ပြီး (အခန်းကြီး ၃:၂)၊ နောက်ပိုင်းတွင် ဆီနာအိုင်တွင် မိုးကြိုးနှင့် လျှပ်စီးများကြားတွင် ထင်ရှားခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၁၉:၁၆၊ ၁၈)။ မီးနှင့် တိမ်တိုက်သည် ဘုရားသခင်၏ ခေါင်းဆောင်မှုနှင့် ကာကွယ်မှုကို သင်္ကေတပြသည်။

21. A pillar of a cloud. As an Egyptian military commander (PP 245) and as a fugitive from Pharaoh (see on ch. 2:15), Moses was already acquainted with the general route of march. Furthermore, God had instructed him that he was to lead Israel to Mt. Horeb (ch. 3:12). Nevertheless, to convince the people of God’s leadership and to guide Moses along the precise route to be followed, God personally directed their daily journey. Having stated in ch. 13:18 that God led the Israelites, Moses now explains how He did so. Ancient army commanders at times used smoke or fire signals to guide their marching forces through trackless wastelands. Israel’s pillar of cloud and fire, however, was not produced by ordinary means, but was a miraculous manifestation of the presence of Christ (1 Cor. 10:1-4, 9; PP 366) that appeared before them as they left Etham and entered the desert. There seems to have been but one “pillar” (Ex. 14:24), for even when shining in the dark it is still called “the pillar of the cloud” (v. 19) or simply “the cloud” (Num. 9:21). By day it appeared as a dark cloud, in contrast with the light of the sun, but by night as a radiant light (Num. 9:15, 16). In this cloud the Lord Himself was present with His people, and from the cloud He spoke to Moses. There the glory of the Lord, later known as the “Shekinah,” appeared (Ex. 16:10; 40:34). In a similar way the Lord had already revealed Himself to Moses at the burning bush (ch. 3:2), and later appeared upon Sinai amidst thunder and lightning (ch. 19:16, 18). The fire and the cloud symbolized divine leadership and protection.

နေ့ညခရီးသွားရန်။ စာသားအရ “၎င်းတို့၏ နေ့ညခရီးသွားရန်အတွက်”။ ဤဖော်ပြချက်မှ ဘုရားသခင်သည် ဣသရေလလူမျိုးများအား နေ့အခါသာမက ညအခါတွင်လည်း ခရီးဆက်လက်သွားရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်ဟု ယူဆမထားသင့်ပါ။ အစား၊ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ဦးတည်ရာသို့ ရောက်ရှိသည်အထိ နေ့ရောညပါ ခရီးသွားနေကြသည်။ အခန်းကြီးအစောပိုင်းတွင် ရှင်းလင်းစွာဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း၊ တိမ်တိုက်တိုင်သည် နေ့အခါတွင် ၎င်းတို့၏လမ်းကို လမ်းညွှန်ရန်နှင့် ညအခါတွင် ၎င်းတို့၏တပ်စခန်းကို လင်းထိန်စေရန်ဖြစ်သည်။ “နေ့ညခရီးသွားရန်” ဟူသော ထပ်လောင်းဖော်ပြချက်သည် တိမ်တိုက်သည် ၎င်းတို့ကို ဘယ်သောအခါမျှ မစွန့်ခွာကြောင်း ရှင်းလင်းသည်။ ၎င်းသည် နေ့အခါခရီးသွားမှုသာမက ညအခါတပ်ချမှုကိုပါ ထည့်သွင်းသည်။ KJV နှင့် RSV နှစ်ခုစလုံးသည် ၎င်းတို့သည် ညအခါတွင်လည်း ခရီးသွားခဲ့သည်ဟု ဆိုလိုပြီး၊ ၎င်းသည် အကြောင်းအရာနှင့် မကိုက်ညီသော အယူအဆဖြစ်သည်။

To go by day and night. Literally, “for their journeying day and night.” It should not be inferred from this statement that God intended the Israelites to keep on traveling at night as well as in the daytime. Rather, they were on their journey both day and night until such a time as they should reach their destination. As clearly stated earlier in the verse, the pillar of cloud was to guide them by day along their way and to illuminate their camp at night. The added expression, “to go by day and night,” clarifies the fact that the cloud never left them. It includes the camping at night as well as the traveling by day. Both the KJV and the RSV imply, to the contrary, that they traveled by night, a concept not justified by the context.

၂၂။ မဖယ်ရှားခဲ့ပါ။ စာသားအရ “မပေးခဲ့ပါ” သို့မဟုတ် “မထွက်ခွာခဲ့ပါ”၊ RSV။ တိမ်တိုက်တိုင်ကို နောက်ဆုံးအကြိမ်ထင်ရှားစွာ ဖော်ပြထားသည်မှာ တောလည်ရာ ၁၆:၄၂ တွင်ဖြစ်ပြီး၊ တောလည်ရာ ၂၀:၆ တွင် ၎င်းကို ဖြစ်နိုင်ခြေအရညွှန်ပြထားသည်။ နေဟမိ ၉:၁၉ နှင့် တောလည်ရာ ၉:၁၅-၂၃ မှ တိမ်တိုက်နှင့် မီးတိုင်သည် ၎င်းတို့၏ တောခရီးတစ်လျှောက် ဣသရေလလူမျိုးများနှင့်အတူ ရှိနေခဲ့သည်ဟု ကောက်ချက်ချနိုင်သည်။ ယောရှုကျမ်းတွင် ၎င်းကို ဖော်ပြထားခြင်းမရှိသောကြောင့်၊ ယော်ဒန်မြစ်ဖြတ်ကူးမှုမတိုင်မီ၊ နှစ်ပေါင်း ၄၀ ၏အဆုံးတွင် ၎င်းသည် ပျောက်ကွယ်သွားခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

22. He took not away. Literally, “gave not away,” or “did not depart,” RSV. The last distinct mention of the cloud is in Num. 16:42, although Num. 20:6 may possibly allude to it. From Neh. 9:19 and Num. 9:15–23 we conclude that the pillar of cloud and fire remained with Israel throughout their wilderness wanderings. Since there is no mention of it in the book of Joshua, it may have disappeared just before the crossing of the Jordan, at the end of the 40 years.

တိမ်တိုက်တိုင်သည် ၎င်းတို့၏ ရှည်လျားသောခရီးတစ်လျှောက် ဣသရေလလူမျိုးများနှင့်အတူ ရှိနေခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် သစ္စာမထားနိုင်ခဲ့သည့်အခါများတွင်ပင်၊ ဘုရားသခင်သည် ခရစ်ယာန်တစ်ဦးအား ဘဝခရီးတွင် မကြာခဏစွန့်ပစ်မည်မဟုတ်ကြောင်း အာမခံချက်ဖြစ်သည်။ ယေရှုသည် ၎င်း၏တပည့်များအား “ကြည့်လော့၊ ငါသည် ဤလောကအဆုံးတိုင်အောင် သင်တို့နှင့်အတူ အမြဲရှိသည်” (မဿဲ ၂၈:၂၀) ဟူသော ကတိတော်သည် ဘုရားသခင်ခေါ်ဆောင်ရာနောက်သို့ လိုက်လိုသူမည်သူမဆို ဘယ်သောအခါမျှ မညှိုးနွမ်းခဲ့ပါ။ ဘဝ၏အတွေ့အကြုံတစ်ခုမျှ ဘုရားသခင်ကိုယ်တိုင် ထွက်ခွာသွားသည့်အရာမရှိပါ။ ဆင်းရဲဒုက္ခနှင့် စိတ်ပျက်မှု၏ အနက်ရှိုင်းဆုံးညများတွင်သာမက၊ ဝမ်းမြောက်ဖွယ်နှင့် အောင်မြင်မှု၏ အကြီးမြတ်ဆုံးနေ့များတွင်လည်း ဘုရားသခင်သည် ရှိနေသည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် လိုအပ်မှုကို သတိရှိသည့်အခါ ညအခါတွင် သူ့ကိုလိုအပ်သော်လည်း၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်ယုံကြည်မှုရှိသည့်အခါ နေ့အခါတွင် ပို၍လိုအပ်ပေမည်။ မြင်နိုင်သောတိမ်တိုက်တိုင်သည် ယခုအခါမြင်ရတော့မည်မဟုတ်သော်လည်း၊ ဘုရားသခင်၏ တည်ရှိမှုသည် တစ်ဦးချင်း၊ အသင်းတော်နှင့် လူမျိုးများ၏ အတွေ့အကြုံများတွင် ခံစားနိုင်သေးသည်။ ဘုရားသခင်၏ ခေါင်းဆောင်မှုကို ပိုင်းခြားသိမြင်နိုင်သော မျက်လုံးများမှိန်မသွားသူသည် မင်္ဂလာရှိသူဖြစ်သည်။

The fact that the pillar of cloud remained with Israel throughout their long journey, even when they were unfaithful, is assurance to the Christian that God will not soon forsake him on his way through life. The promise of Jesus to His disciples, “Lo, I am with you alway, even unto the end of the world” (Matt. 28:20), has never failed anyone willing to follow where He leads. There is no experience of life in which God withdraws Himself. He is present in the darkest nights of misery and disappointment as well as on the brightest days of gladness and success. True, we need Him in the night, when conscious of our need, but perhaps even more during the day, when we are prone to feel confident of self. The visible pillar is no longer to be seen, but God’s presence can still be felt in the experience of the individual, the church, and the nations. Blessed is the man whose eyes are not so dim but that he can discern the leading of the Lord.

ellen g. white comments

2 DA 51

17-19 SR 120

17-22 PP 282

20-22 SR 121

21 COL 287; LS 93; 3T 285, 340

22 1T 406; 4T 312; 8T 248

အခန်းကြီး - ၁၄

chapter 14

၁။ ဘုရားသခင်သည် ဣသရေလလူမျိုးများအား ၎င်းတို့၏ခရီးတွင် ညွှန်ကြားသည်။ ၅။ ဖာရိုသည် ၎င်းတို့ကို လိုက်လံဖမ်းဆီးသည်။ ၁၀။ ဣသရေလလူမျိုးများ ညည်းညူကြသည်။ ၁၃။ မောရှေသည် ၎င်းတို့ကို အားပေးစကားပြောသည်။ ၁၅။ ဘုရားသခင်သည် မောရှေအား ညွှန်ကြားသည်။ ၁၉။ တိမ်တိုက်သည် ရွှေ့ပြောင်းသွားသည်။

၂၁ ဣသရေလလူမျိုးများသည် အနီရင်း ပင်လယ်ကို ဖြတ်ကူးသွားကြပြီး၊ ၂၃ ထိုပင်လယ်သည် အီဂျစ်လူများကို နစ်မြုပ်စေသည်။

1 God instructeth the Israelites in their journey. 5 Pharaoh pursueth after them. 10 The Israelites murmur. 13 Moses comforteth them. 15 God instructeth Moses. 19 The cloud removeth behind the camp. 21 The Israelites pass through the Red sea, 23 which drowneth the Egyptians.

၂။ လှည့်ပြီး စခန်းချပါ။ ယခုအချိန်အထိ ဣသရေလလူမျိုးများ၏ ခရီးသည် ယေဘုယျအားဖြင့် အရှေ့တောင်ဘက်သို့ ဦးတည်ခဲ့သည်။ နောက်ထပ် တစ်ရက်ခရီးဆက်လျှင် အီဂျစ်နိုင်ငံ၏ အရှေ့ဘက်နယ်စပ်ကို ကျော်လွန်သွားနိုင်သည်။ သို့သော် ဘုရားသခင်က သူတို့အတွက် ထူးဆန်းပြီး အကြောင်းပြချက်မရှိဟု ထင်ရသော ပြောင်းလဲမှုတစ်ခုကို အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ သူတို့သည် အနောက်တောင်ဘက်သို့ ဦးတည်သွားရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် အနီရင်းပင်လယ်ကို သူတို့နှင့် ၎င်းတို့၏ ဦးတည်ရာကြားတွင် ထားရှိမည်ဖြစ်သည်။ နောက်ထပ်စခန်းချရာနေရာ၏ ပထဝီအနေအထားကို ဤနေရာတွင် အသေးစိတ်ဖော်ပြထားသော်လည်း၊ ဖော်ပြထားသော နေရာများထဲမှ တစ်ခုမျှ ယခုထိ ခွဲခြားသတ်မှတ်နိုင်ခြင်း မရှိသေးပေ။ ပီ-ဟာဟီရုတ်ဟူသော နာမည်သည် အီဂျစ်နာမည်ဖြစ်ပုံရသော်လည်း၊ ၎င်း၏ အဓိပ္ပါယ်နှင့် တည်နေရာသည် မသေချာသေးပါ။

2. Turn and encamp. Hitherto the march of the Israelites had been in a general southeasterly direction. Another day’s journey in the same direction would have carried them well beyond the eastern border of Egypt. But God ordered a change that must have seemed to them strange and unaccountable. They were to set their course in a southwesterly direction, which would soon place the Red Sea between them and their de

stination. Although the geographical location of the next camping place is here described in considerable detail, not one of the places named has yet been identified. The name Pi-hahiroth is apparently Egyptian, but its meaning and site remain uncertain.

မစ်ဂဒေါလ်နှင့် ပင်လယ်ကြားတွင်။ မစ်ဂဒေါလ်ဆိုသည်မှာ “မျှော်စင်” သို့မဟုတ် “ခံတပ်” ဟု အဓိပ္ပါယ်ရသည်။ ၎င်းသည် အီဂျစ်နိုင်ငံ၏ အရှေ့ဘက်နယ်စပ်တစ်လျှောက်ရှိ နေရာများစွာကို ရည်ညွှန်းပုံရသည် (တောလည်ရာ ၃၃:၇; ယေရမိ ၄၄:၁; ၄၆:၁၄; ယေဇကျေလ ၂၉:၁၀; ၃၀:၆ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤ “မစ်ဂဒေါလ်များ” သည် မတူညီသော မြို့များမဟုတ်ဘဲ၊ နယ်စပ်ခံတပ်စနစ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သော ခံတပ်များဖြစ်ပုံရသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၃:၂၀ ကိုကြည့်ပါ)။

Between Migdol and the sea. Migdol means “tower,” or “fortress.” This no doubt refers to a number of localities along the eastern border of Egypt (see Num. 33:7; Jer. 44:1; 46:14; Eze. 29:10; 30:6). These “migdols” were probably not different cities, but strongholds that formed part of the border fortification system (see on Ex. 13:20).

ဘာလ-ဇီဖုန်နှင့် မျက်နှာချင်းဆိုင်တွင်။ ဤနေရာသည် မသိရှိရသော်လည်း၊ ဘာလ-ဇီဖုန်ဟူသော နာမည်သည် ကာနာန်လူမျိုးများ၏ နတ်ဘုရားတစ်ပါးကိုလည်း ရည်ညွှန်းသည်။ ၎င်းသည် စာသားအရ “မြောက်ဘက်၏ ဘာလ” သို့မဟုတ် “မြောက်ဘက်၏ သခင်” ဟု အဓိပ္ပါယ်ရပြီး၊ အီဂျစ်နိုင်ငံ၏ အဆောက်အအုံများနှင့် မြောက်ကာနာန်ကမ္ဗည်းများတွင်လည်း ဖော်ပြထားသည်။ ဖွန်းနီးရှင်းစာသားတစ်ခုတွင် ၎င်းအား အီဂျစ်ဒဲလတာမြို့ ဒဖနီ (သမ္မာကျမ်းတွင် တာဖန်ဟေး၊ ခေတ်သစ် တယ်လ်ဒီဖင်နီ) ၏ အဓိကနတ်ဘုရားအဖြစ် ဖော်ပြထားသည်။ ဤနေရာတွင် ဖော်ပြထားသော နေရာသည် ဤကာနာန်နတ်ဘုရားထံမှ အမည်ရရှိခဲ့ပြီး၊ အရှေ့ဘက်သဲကန္တာရမှ လူများကိုးကွယ်ရန် လာရောက်သော ဘုရားကျောင်း သို့မဟုတ် သန့်ရှင်းရာဌာနတစ်ခု ဖြစ်ပုံရသည်။

Over against Baal-zephon. This place is unknown, though the name Baal-zephon was applied also to a Canaanite deity. It means, literally, the “Baal,” or “lord of the north,” a god mentioned on Egyptian monuments as well as in north Canaanite inscriptions. One Phoenician text declares him to be the chief god of the Egyptian Delta city of Daphnae (Biblical Tahpanhes, modern Tel Defenneh). The place mentioned here may have received its name from this Canaanite god, whose shrine or sanctuary, to which peoples of the eastern desert came to worship, was in the town.

ဤမျှ တိကျသော ပထဝီဖော်ပြချက်သည် ပင်တေတုတ်ကျမ်းတွင် ထူးခြားပြီး၊ ပထမအနေဖြင့် ပီ-ဟာဟီရုတ်သည် လူသိမများကြောင်း၊ ဒုတိယအနေဖြင့် ထွက်မြောက်ရာ၏ ရေးသားသူသည် ထိုနိုင်ငံ၏ ပထဝီအနေအထားကို ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်ကြောင်း ဖော်ပြသည်။ နောက်ပိုင်းရေးသားသူတစ်ဦးသည် ဤမျှ ဒေသဆိုင်ရာ အသေးစိတ်ဖော်ပြရန် မဝံ့မရဲဖြစ်ပေမည်။

So exact a geographical description, unique in the Pentateuch, suggests, first, that Pi-hahiroth itself was not well known, and, second, that the author of Exodus was familiar with the geography of the country. No late writer could have ventured to give such local detail.

၃။ ဖာရိုဘုရင်က ပြောလိမ့်မည်။ ဤကျမ်းပိုဒ်သည် ဣသရေလလူမျိုးများကို ထူးထူးခြားခြား ဦးတည်ရာသို့ ပို့ဆောင်ရာတွင် ဘုရားသခင်၏ ရည်ရွယ်ချက်ကို ရှင်းပြသည် (အပိုဒ် ၂ ကိုကြည့်ပါ)။ လူသားတို့၏ အကဲဖြတ်မှုအရ ဤလမ်းကြောင်းသည် ရွေးချယ်နိုင်သမျှတွင် အမိုက်ဆုံးဖြစ်ပုံရသည်။ ကာနာန်ပြည်သည် အီဂျစ်နိုင်ငံ၏ အရှေ့မြောက်ဘက်တွင်ရှိသော်လည်း၊ တိမ်တိုက်တိုင်သည် သူတို့ကို အီဂျစ်နိုင်ငံ၏ အရှေ့ဘက်နယ်စပ်သို့ ရောက်သောအခါ အနောက်တောင်ဘက်သို့ ဦးတည်စေခဲ့သည်။ ဣသရေလလူမျိုးများသည် ထူးဆန်းသောလမ်းကြောင်းကို လိုက်ခဲ့သည်ကို သိရှိသောအခါ၊ ဖာရိုဘုရင်သည် သူတို့သည် လမ်းပျောက်နေပြီး အီဂျစ်အရှေ့ဘက်သဲကန္တာရတွင် ရှုပ်ထွေးစွာ လှည့်လည်နေသည်ဟု ထင်မှတ်ရန် သဘာဝကျသည်။ ယခုအခါ လွတ်မြောက်ရန် မဖြစ်နိုင်ဟု ထင်ရသည်။ သို့သော် ဘုရားသခင်သည် အီဂျစ်နှင့် ပတ်ဝန်းကျင်နိုင်ငံများက သူ၏ နာမတော်ကို ကြောက်ရွံ့လေးစားရန် သင်ယူစေရန် ဤအခြေအနေကို စီစဉ်ခဲ့သည် (အပိုဒ် ၄ ကိုကြည့်ပါ)။

3. Pharaoh will say. This passage explains the purpose of God in leading the Israelites in so unusual a direction (see on v. 2). To human judgment this route appeared to be the most foolish that could have been taken. Canaan lay to the northeast of Egypt, yet the pillar of cloud led them in a southwesterly direction when they reached the eastern borders of Egypt. It would be only natural for Pharaoh, learning of the strange route the Israelites had taken, to think that they had lost their way and were wandering about in confusion in the eastern Egyptian desert. Escape now appeared impossible. God, however, had arranged this very situation that Egypt and the surrounding nations might learn to fear and respect His name (see v. 4).

၄။ မာကျောစေ။ အခန်း ၄:၂၁ ကိုကြည့်ပါ။

4. Harden. See on ch. 4:21.

၅။ ငါတို့ အဘယ်ကြောင့် ဤသို့ပြုခဲ့သနည်း။ ဖာရိုဘုရင်သည် ၎င်းတို့အား အရှေ့ဘက်သဲကန္တာရသို့ သုံးရက်ခရီးသာ ခွင့်ပြုရန် ရည်ရွယ်ခဲ့ပုံရသည်။ ဣသရေလလူမျိုးများသည် သဲကန္တာရမှတဆင့် အနီရင်းပင်လယ်သို့ အလျင်အမြန် ချီတက်နေသည်ကို သိရှိသောအခါ၊ ဖာရိုဘုရင်သည် လိုက်လံဖမ်းဆီးရန် ထွက်ခွာခဲ့သည် (PP ၂၈၃)။ ဆင်းရဲဒုက္ခမှ ခဏသက်သာခြင်းသည် သူ့အား ဆယ်ခုမြောက်ဘေးဒဏ်မှ ပြန်လည်နာလန်ထူရန် အချိန်ပေးခဲ့ပြီး၊ သူသည် ယခုအခါ ၎င်း၏ အလျင်စလိုလုပ်ဆောင်မှုကို နောင်တရခဲ့သည်။ ပထမသားများသေဆုံးပြီးနောက် နောက်ထပ်ဘေးဒဏ်မဖြစ်ပေါ်သောအခါ၊ အီဂျစ်လူများသည် ဟေဗြဲဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးပျက်ပြယ်သွားပြီး၊ ၎င်းတို့သည် မိမိတို့ပြည်နှင့် အခြေအနေကို ပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်သူများဖြစ်သည်ဟု ထင်ခဲ့ပေမည်။ လူအများအပြားသော အလုပ်သမားများ ဆုံးရှုံးခြင်းသည် နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးကို ထိခိုက်စေပြီး ကျန်ရှိသူများအတွက် အခက်အခဲများ ဖြစ်ပေါ်စေလိမ့်မည်။

5. Why have we done this? Pharaoh had apparently intended his permission to be limited to a three-day journey into the eastern Egyptian desert. When it became apparent that the Israelites were pressing rapidly through the desert toward the Red Sea, Pharaoh set out in pursuit (PP 283). A short respite from suffering had given him time to recover from the horrors of the tenth plague, and he now regretted his rash act. When no further calamity followed the death of the first-born, the Egyptians may have thought the power of the Hebrew God broken, and of themselves as once more lords over their land and masters of the situation. The loss of a large body of laborers would upset the economy of the country and bring hardship upon those who remained.

၇။ ရွေးချယ်ထားသော ရထားခြောက်ရာ့ခြောက်စီး။ ဆယ့်ရှစ်ခုမြောက် မင်းဆက်နှင့်အတူ၊ ရထားများသည် အီဂျစ်စစ်တပ်၏ စံချိန်စံညွှန်းပစ္စည်းများဖြစ်လာသည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ ဘုရင်များသည် စစ်ပွဲသို့ ရထားများဖြင့် ထွက်ခွာလေ့ရှိသည်။ ဆယ့်ရှစ်ခုမြောက် မင်းဆက်၏ တော်ဝင်ရထားနှစ်စီးသည် ယနေ့အထိ တည်ရှိနေပြီး၊ ၎င်းတို့၏ တည်ဆောက်ပုံသည် လူသိများသည်။ ၎င်းတို့သည် နောက်ဘက်တွင် ဖွင့်ထားပြီး၊ သစ်သားဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းပုံသဏ္ဍာန် ရပ်တည်ရာခုံတစ်ခုပါရှိပြီး၊ ထိုခုံသည် ခုံအထက် ခန့်မှန်းခြေ ၂ ပေ ခွဲအထိ ကျစ်လစ်စွာ တက်သွားသော အနားတစ်ခုဖြင့် ဝိုင်းထားသည်။ ရထားများတွင် ဘီးနှစ်ဘီးနှင့် လျှာတစ်ခုပါရှိပြီး၊ မြင်းသေးသေးနှစ်ကောင်ဖြင့် ဆွဲယူသည်။ ၎င်းတို့သည် များသောအားဖြင့် လူနှစ်ဦးဖြင့် ထိန်းကျောင်းထားပြီး၊ စစ်သည်တစ်ဦးနှင့် ရထားမောင်းသူတစ်ဦးဖြစ်သည်။

7. Six hundred chosen chariots. With the Eighteenth Dynasty, chariots came to be standard Egyptian army equipment. From that time on the kings always went forth to war in chariots. Two royal chariots of the Eighteenth Dynasty have survived to the present day, and their construction is therefore well known. They were open at the rear, and consisted of a semicircular standing board made of wood, encircled by a rim that rose in a graceful curve to the height of approximately 21/2 ft. above the standing board. The chariots had two wheels and a tongue, and were drawn by two small horses. They were usually manned by two men, a warrior and a charioteer.

ခေါင်းဆောင်များ။ ဟေဗြဲဘာသာတွင်သာမက အခြားသော ဆီမစ်တစ်ဘာသာစကားများတွင်လည်း “တတိယမြောက်သူ” ဟု အဓိပ္ပါယ်ရပြီး၊ ဤနေရာတွင် ရထားမောင်းသူကို ရည်ညွှန်းပုံရသည်။ အာရှုရိယတွင် ၎င်းသည် ရထားမောင်းသူအတွက် နည်းပညာဆိုင်ရာ အသုံးအနှုန်းဖြစ်လာသည်။ သို့သော် ဟေဗြဲဘာသာတွင် ဤစကားလုံးသည် “ထင်ရှားသောစစ်သည်” နှင့် တူညီသည်ဟု ထင်ရသည် (၂ ဘုရင် ၉:၂၅ စသည်တို့ကို ကြည့်ပါ)။ အီဂျစ်ရထားများတွင် လူနှစ်ဦးကို ပုံမှန်ပုံဖော်ထားသည်ဖြစ်ရာ၊ ဤနေရာတွင် “ခေါင်းဆောင်” ဟု ဘာသာပြန်ထားသော စကားလုံးသည် “ထင်ရှားသောစစ်သည်” ဟု ဘာသာပြန်သင့်သည်။ ရွေးချယ်ထားသော ရထားခြောက်ရာ့ခြောက်စီးနှင့် ၎င်းတို့၏ အဖွဲ့သားများသည် ဘုရင်၏ ကိုယ်ရံတော်တပ်ဖြစ်ပြီး၊ ဣသရေလလူမျိုးများကို လိုက်လံဖမ်းဆီးရန်ကဲ့သို့ ချက်ချင်းလှုပ်ရှားရန် အဆင်သင့်ဖြစ်နိုင်သည်။

Captains. In Hebrew, as well as in other Semitic languages, “the third one,” here probably meaning “the third one on the chariot.” In Assyria it became the technical term for the driver of the chariot. In Hebrew, however, the word seems to have been synonymous with “distinguished warrior” (see 2 Kings 9:25; etc.). Inasmuch as two men are regularly depicted on Egyptian chariots, it would seem that the word here translated “captain” should be rendered “distinguished warrior.” The 600 chosen chariots with their crews probably belonged to the king’s bodyguard, and could be made ready for action, such as the pursuit of the Israelites, at the moment’s notice.

၈။ သခင်ဘုရားသည် မာကျောစေ။ ဖာရိုဘုရင်၏ ဣသရေလလူမျိုးများကို လိုက်လံဖမ်းဆီးမှုနှင့် ဆက်စပ်၍ သုံးကြိမ်ဖော်ပြထားသော အရေးပါသော အချက်တစ်ခု (အပိုဒ် ၄၊ ၈၊ ၁၇ ကိုကြည့်ပါ) (အခန်း ၄:၂၁ ကိုကြည့်ပါ)။ မြင့်မားသောလက်ဖြင့်။ ဆိုလိုသည်မှာ လိုက်လံဖမ်းဆီးနေသော အီဂျစ်လူများအပေါ် အောင်ပွဲခံခြင်းဖြစ်သည်။ RSV က ဤအသုံးအနှုန်းကို “ရဲရင့်စွာ” ဟု ဘာသာပြန်သည်။ တောလည်ရာ ၃၃:၃ တွင် ဤအသုံးအနှုန်းကို ထပ်မံဖော်ပြထားရာ၊ RSV က “အောင်ပွဲခံစွာ” ဟု ဘာသာပြန်သည်။

8. The Lord hardened. A significant fact mentioned three times (vs. 4, 8, 17) in connection with Pharaoh’s pursuit of the Israelites (see on ch. 4:21).

With an high hand. That is, in triumph over the pursuing Egyptians. The RSV renders this expression as “defiantly.” In Num. 33:3, where the same expression occurs, the RSV gives it as “triumphantly.”

၉။ မြင်းစီးသူများ။ ထိုအချိန်တွင် အီဂျစ်လူများတွင် မြင်းတပ်မရှိသော်လည်း၊ မြင်းစီးသူတစ်ဦးကို အဆောက်အအုံငယ်တစ်ခုတွင် တစ်ကြိမ်ပုံဖော်ထားသည်။ ထို့ကြောင့် “မြင်းစီးသူများ” ဟု ဘာသာပြန်ထားသော စကားလုံးသည် “စီးနင်းသူများ” သို့မဟုတ် “မြင်းစီးသူများ” ဟု ဘာသာပြန်သင့်သည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ ရထားမောင်းသူများဖြစ်သည်။ ဤသို့နားလည်ခြင်းသည် ထိုအချိန်က မူလအဆောက်အအုံများနှင့် ထူးထူးခြားခြား ကိုက်ညီပြီး၊ အီဂျစ်စစ်တပ်သည် ရထားတပ်နှင့် ခြေလျင်တပ်ဟူ၍ တပ်နှစ်မျိုးဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်ကို ပုံဖော်ထားသည်။

9. Horsemen. Since the Egyptians had no cavalry at that time, though a single horseman is once depicted on a small monument, the word translated “horsemen” should rather be rendered “riders,” or “mounted men,” that is, those who drove the chariots. Understood thus, the text accords remarkably with the native monuments of that time, which represent the Egyptian army as consisting of two kinds of troops, chariotry and infantry.

စခန်းချနေရင်းတွင် လိုက်မီသည်။ ဖာရိုဘုရင်သည် ဣသရေလလူမျိုးများကို အနီရင်းပင်လယ်ကမ်းစပ်တွင် စခန်းချပြီးမကြာမီတွင် လိုက်မီခဲ့သလား၊ သို့မဟုတ် သူတို့သည် တစ်ရက်သို့မဟုတ် ထိုထက်ပို၍ ထိုနေရာတွင် ရှိနှင့်ခဲ့သလားဆိုသည်မှာ မသေချာပါ။ ဖာရိုဘုရင်သည် ဣသရေလလူမျိုးများ ထွက်ခွာပြီးနောက် တစ်ချိန်ချိန်တွင် လိုက်လံဖမ်းဆီးရန် ထွက်ခွာခဲ့သော်လည်း၊ သူသည် တာနစ် (ရာမီးစီ) မှ အနီရင်းပင်လယ်၏ အနောက်မြောက်ကမ်းစပ်သို့ ၈၀ မိုင်အကွာကို ဣသရေလလူမျိုးများထက် ပိုမိုမြန်ဆန်စွာ ကျော်ဖြတ်နိုင်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် သူ့အား အနည်းဆုံး နှစ်ရက်ကြာမြင့်ခဲ့ပြီး၊ ဣသရေလလူမျိုးများသည် ဧသာမမှ သဲကန္တာရဖြတ်ကူးရန် လိုအပ်သော အနီးစပ်ဆုံးအချိန်ဖြစ်သည် (အပိုဒ် ၅ ကိုကြည့်ပါ)။ အီဂျစ်လူများနီးကပ်လာသည့် ဖြစ်ရပ်များ၏ ဖော်ပြချက်သည် ဣသရေလလူမျိုးများသည် စခန်းချရန် ရပ်နားပြီးမကြာမီတွင် အီဂျစ်လူများက ၎င်းတို့ကို လိုက်လံဖမ်းဆီးနေသည်ကို တွေ့ရှိခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြသည် (အပိုဒ် ၉၊ ၁၀; PP ၂၈၄)။

Overtook them encamping. It is uncertain whether Pharaoh overtook the Israelites soon after they had pitched camp by the shores of the Red Sea, or whether they had already been there a day or even longer. Although Pharaoh obviously set out in pursuit of the Israelites at some time after their departure, he would be able to cover the distance of 80 mi. from Tanis (Rameses) to the northwestern shore of the Red Sea much more rapidly than the Israelites could possibly have done. It would have taken him at least two days to do so, the approximate time required by the Israelites to travel across the desert from Etham (see on v. 5). The description of events at the approach of the Egyptians seems to imply that the Israelites had barely halted to pitch camp when they discovered the Egyptians pursuing them (vs. 9, 10; PP 284).

၁၀။ သူတို့သည် အလွန်ကြောက်လန့်ကြသည်။ လူသားတို့၏ မျက်လုံးဖြင့်ကြည့်လျှင် ၎င်းတို့၏ အခြေအနေသည် မျှော်လင့်ချက်မရှိပုံရသည်။ အရှေ့ဘက်တွင် ပင်လယ်၊ တောင်ဘက်တွင် ကြမ်းတမ်းသောတောင်၊ အနောက်ဘက်တွင် တောင်တန်းသဲကန္တာရ၊ မြောက်ဘက်တွင် လိုက်လံဖမ်းဆီးနေသော အီဂျစ်လူများဖြင့် ပိတ်ဆို့ထားပြီး၊ ၎င်းတို့သည် လွတ်မြောက်ရန် မဖြစ်နိုင်ဟု ယူဆခဲ့ကြပေမည်။ ထို့ပြင် ၎င်းတို့သည် လက်နက်မပါဘဲ စစ်တိုက်ရန် ပြင်ဆင်မထားခဲ့ပေ။ နောက်ဆုံးတွင်၊ ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးနှင့် ကာကွယ်မှုကို ယုံကြည်ရန် မသင်ယူရသေးပေ။

10. They were sore afraid. To human eyes their plight appeared hopeless. Shut in on the east by the sea, on the south by a rugged mountain, on the west by mountainous deserts, and on the north by the pursuing Egyptians, they probably concluded that escape was impossible. Furthermore, they were unarmed and unprepared for battle. Finally, they had not yet learned to place their trust in the power and protection of God.

သခင်ဘုရားထံ အော်ဟစ်ကြသည်။ ၎င်းတို့၏ ဆုတောင်းချက်သည် ယုံကြည်ခြင်းနှင့်အတူ ဖြစ်ခဲ့ပါက၊ အပိုဒ် ၁၁ တွင် မောရှေအပေါ် မကျေမနပ်ပြောဆိုမှုကို မှတ်တမ်းတင်မထားပေ။ အချို့သော မှတ်ချက်ပေးသူများက ဣသရေလလူမျိုးများထဲမှ ဘာသာတရားကိုင်းရှိုင်းသူများသည် ဘုရားသခင်ထံ အော်ဟစ်ခဲ့ကြပြီး (အပိုဒ် ၁၀)၊ ဘာသာတရားမကိုင်းရှိုင်းသူများသည် မောရှေအပေါ် မကျေမနပ်ပြောဆိုခဲ့ကြသည်ဟု အကြံပြုထားသည် (အပိုဒ် ၁၁)။

Cried out unto the Lord. Had their prayer been accompanied by faith, v. 11 would not preserve a record of murmuring against Moses. Some commentators have suggested that the more pious among the Israelites cried to God (v. 10), whereas the irreligious murmured against Moses (v. 11).

၁၁။ သဲကန္တာရတွင် သေရန်။ လူသားတို့သည် ၎င်းတို့ရင်ဆိုင်ရသော အခက်အခဲများအတွက် အခြားသူတစ်ဦးကို အပြစ်တင်ရာတွင် ကျေနပ်မှုရှာဖွေလေ့ရှိသည်။ ဤကိစ္စတွင် မောရှေသည် ၎င်းတို့၏ ဒေါသထွက်မှု၏ ပစ်မှတ်ဖြစ်လာသည်။ ၎င်းတို့က သူသည် ခေါင်းဆောင်အနေဖြင့် ၎င်းတို့ကို ဤမျှအန္တရာယ်များသော အခြေအနေသို့ မပို့ဆောင်သင့်ကြောင်း သိထားသင့်သည်ဟု ငြင်းခုံကြသည်။ ထို့ပြင် တိမ်တိုက်တိုင်—၎င်းသည် ၎င်းတို့ကို လွတ်မြောက်ရန်မဖြစ်နိုင်ဟု ထင်ရသော ဤထောင်ချောက်ထဲသို့ မပို့ဆောင်ခဲ့သောအခါလည်း မဟုတ်ပေလား။ အီဂျစ်ပြည်သည် သင်္ချိုင်းများ၏ ပြည်ဖြစ်ပါလျှင် ၎င်းတို့အတွက် သင်္ချိုင်းမရှိဘူးလားဟု သရော်စွာ မေးခဲ့ကြသည်။

11. Die in the wilderness. Men have ever found satisfaction in blaming someone else for the difficulties they encounter. In this case it was Moses who became the target of their indignation. They argued that he, as leader, should have known better than to bring them into so perilous a situation. And the pillar of cloud—had it not led them into this trap, from which there appeared no escape? Cynically they asked whether Egypt, a land of tombs if there ever was one, could not provide graves for them.

၁၂။ ငါတို့သည် အီဂျစ်ပြည်တွင် ပြောခဲ့သည်မဟုတ်လား။ လူများသည် မောရှေအား အချက်အလက်များကို ချဲ့ကားပြီး တင်ပြခဲ့သည်။ မောရှေသည် ဖာရိုဘုရင်နှင့် ပထမအကြိမ်တွေ့ဆုံပြီးနောက် ဖိနှိပ်မှုများ တိုးလာသောအခါမှသာ ၎င်းတို့သည် မောရှေလုပ်ဆောင်ခဲ့သည်များကို မကျေမနပ်ပြောဆိုခဲ့ကြပြီး (အခန်း ၅:၂၁)၊ ပထမတွင် ၎င်းတို့သည် သူ၏ အဆိုပြုချက်များကို ဝမ်းမြောက်စွာ လက်ခံခဲ့ကြသည် (အခန်း ၄:၃၁)။ အီဂျစ်ပြည်မှ ထွက်ခွာရာတွင် ၎င်းတို့သည် သူ၏ ညွှန်ကြားချက်များကို လိုလိုလားလား လိုက်နာခဲ့ကြသည်။

12. We did tell thee in Egypt. The people presented Moses with an exaggerated statement of the facts. It had only been when oppression increased, following Moses’ first interview with Pharaoh, that they complained of what Moses had done (ch. 5:21), whereas at first they gladly accepted his proposals (ch. 4:31). In leaving Egypt they had complied willingly with his directions.

ထိုသို့ဖြစ်ခဲ့လျှင် ပိုကောင်းသည်။ ကျွန်ခံရခြင်းနှင့် သေဆုံးရခြင်းတို့သည် တစ်ခုတည်းသော ရွေးချယ်စရာများဖြစ်ပါက၊ သေဆုံးရခြင်းကို လွတ်လပ်မှုမရှိသူများက ပိုနှစ်သက်လေ့ရှိသည်။ ကျွန်ခံရမှုကို အလျှင်အမြန်လက်ခံပြီး လွတ်လပ်မှုအစဉ်အလာမရှိသော လူမျိုးတစ်မျိုးသည် လွတ်လပ်သူများရရှိခဲ့သော သူရဲကောင်းဆန်သော အမြင့်သို့ မတက်ရောက်နိုင်ခြင်းသည် ထူးဆန်းမဟုတ်ပေ။

It had been better. It is a common tendency to prefer death to slavery, where these are the only alternatives. It is not strange that a people fully accustomed to servitude and lacking a tradition of independence did not rise to the heroic heights that have been attained by freemen.

၁၃။ မကြောက်ကြပါနှင့်။ ဟေဗြဲလူမျိုးများ၏ ထိတ်လန့်မှုသည် နားလည်နိုင်သော်လည်း၊ မောရှေ၏ မြင့်မြတ်သော ရဲစွမ်းသတ္တိနှင့် ယုံကြည်မှုသည် အံ့သြဖွယ်ဖြစ်သည်။ သူသည် သခင်ဘုရားနှင့် တိုင်ပင်ဆွေးနွေးရင်း တိမ်သည်းစွာဆန့်ကျင်ခဲ့သော အချိန်မှ (အခန်း ၄:၁၊ ၁၀၊ ၁၃; ၅:၂၂၊ ၂၃) စ၍ ထူးထူးခြားခြား ပြောင်းလဲမှုတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်သည် “ဖာရိုဘုရင်နှင့် ၎င်း၏ စစ်တပ်အားလုံးအပေါ် ဂုဏ်ပြုခြင်းခံရမည်” (အပိုဒ် ၄) ဟူသည်ကို သူသည် မရေရာစွာ နားလည်ခဲ့သော်လည်း၊ ယခုအခါ သူသည် တည်ငြိမ်စွာ ယုံကြည်မှုရှိခဲ့ပြီး၊ အရာအားလုံး ကောင်းမွန်လာမည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့သည်။ သူ၏ တည်ငြိမ်သော ယုံကြည်မှုသည် လူများအား သခင်ဘုရားက သူတို့ကို ကယ်တင်ရန် စိတ်ရှည်စွာ စောင့်ဆိုင်းရန် သူ၏ အကြံပေးချက်တွင် ထင်ဟပ်သည်။ ၎င်းတို့သည် လုပ်ဆောင်စရာများစွာ မရှိခဲ့ပေ။ မောရှေသည် ဘုရားသခင်သည် ၎င်း၏ ရည်မှန်းချက်ကို မည်သို့အောင်မြင်မည်ကို မသိခဲ့သော်လည်း၊ အီဂျစ်ပြည်တွင် ဘုရားသခင်နှင့်အတူ လုပ်ဆောင်ခဲ့သော သူ၏ ကိုယ်ပိုင်အတွေ့အကြုံသည် ဘုရားသခင်သည် ၎င်း၏ လူမျိုးကို ကယ်တင်ရန် မဖြစ်နိုင်ဟု ထင်ရသော်လည်း လုံလောက်စွာ တတ်နိုင်ကြောင်း သေချာစေခဲ့သည်။ မောရှေသည် ၎င်း၏ လူမျိုးများသည် ယုံကြည်မှုနည်းပါးသည်ကို စိတ်မသက်မသာဖြစ်ခဲ့သည် (PP ၂၈၄)။

13. Fear ye not. Although the alarm of the Hebrews is understandable, the noble courage and confidence of Moses is surprising. A truly remarkable transformation had come over him since the time he timidly remonstrated with the Lord (chs. 4:1, 10, 13; 5:22, 23). Though he may have but vaguely understood that God would “be honoured upon Pharaoh, and upon all his host” (v. 4), he now remained calm and confident that all would be well. His own quiet confidence is reflected in his admonition to the people to wait patiently for the Lord to deliver them. There was obviously little else they could do. Moses knew not how God might accomplish His will, but his own experience in working with God in the land of Egypt made it certain He was fully able to rescue His people, however unlikely such a prospect might appear. Moses himself was distressed that his people manifested so little faith (PP 284).

အီဂျစ်လူမျိုး။ ဆိုလိုသည်မှာ ဖာရိုဘုရင်၏ ကြီးမားသော စစ်တပ်ဖြစ်သည်။ မူရင်းစကားလုံးအစီအစဉ်သည် အနားသတ်ဘာသာပြန်ကို နှစ်သက်ပြီး၊ ၎င်းသည် LXX မှ အနည်းငယ်ပြောင်းလဲထားသည်။ LXX တွင် “ယနေ့သင်တို့မြင်သော အီဂျစ်လူမျိုးများကို နောက်တစ်ကြိမ် ထာဝရမမြင်ရတော့ပေ” ဟု ဖတ်ရှုသည်။ ဤသို့ဖော်ပြထားသည်မှာ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ ရန်သူများကို အနီရင်းပင်လယ်ကမ်းစပ်တွင် အသက်မရှိသော ပုံစံများအဖြစ်သာ မြင်ရမည်ဟု ဆိုလိုသည် (အပိုဒ် ၃၀)။

The Egyptians. That is, Pharaoh’s great host. The word order in the original favors the marginal rendering, which, with but one slight change, is from the LXX. The latter reads, “For as ye have seen the Egyptians today, ye shall see them again no more for ever.” Phrased thus, the statement means that they would see their enemies only as lifeless forms on the shores of the Red Sea (v. 30).

၁၅, ၁၆, ၂၁, ၂၂. ခရစ်တော်၏ လက်သည် ရေများကို ပြန်လည်ဖယ်ရှားပေးခဲ့သည်

ခရစ်တော်၏ တန်ခိုးကြီးသော လက်သည် အနီရေကို နံရံတစ်ခုကဲ့သို့ ရပ်တည်စေရန် ဖယ်ရှားပေးခဲ့သည်။ ဤသို့ဖြင့် ပင်လယ်အတွင်း၌ ခြောက်သွေ့သော လမ်းကြောင်းတစ်ခုကို ဖန်တီးပေးခဲ့ပြီး၊ ဣသရေလလူမျိုးသည် ခြောက်သွေ့သောမြေပေါ်မှ ဖြတ်သန်းသွားခဲ့သည် (မူရင်းစာမူ ၁၅၅, ၁၈၉၉)။

chapter 14

15, 16, 21, 22. Hand of Christ Rolled Back Waters.—The mighty hand of Christ rolled back the waters of the Red Sea, so that they stood up like a wall. Thus He made a dry passage through the sea, and Israel passed over dryshod (MS 155, 1899).

၂၃, ၂၆-၂၈. ဣသရေလကို လိုက်လံဖမ်းဆီးခြင်းသည် အီဂျစ်လူမျိုး၏ စမ်းသပ်ခံရမှုကို ပိတ်ဆို့ခဲ့သည်
တပ်မတော်တစ်ခုလုံး၊ “ဖာရိုဘုရင်၏ မြင်းများ၊ ရထားများနှင့် မြင်းသည်များ” အားလုံးသည် ပင်လယ်၏ အောက်ခြေတွင် ရှိနေစဉ်၊ ထာဝရဘုရားသည် မောရှေအား “သင့်တောင်ဝှေးကို ပင်လယ်ပေါ်သို့ ဆန့်ထုတ်လော့” ဟု မိန့်တော်မူခဲ့သည်။ ဣသရေလလူမျိုးသည် ခြောက်သွေ့သော မြေပေါ်မှ ဖြတ်သန်းသွားခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် လိုက်လံဖမ်းဆီးနေသော တပ်ဖွဲ့များ၏ အော်ဟစ်သံကို ကြားခဲ့ရသည်။ မောရှေသည် ၎င်း၏ တောင်ဝှေးကို ပင်လယ်ပေါ်သို့ ဆန့်ထုတ်သောအခါ၊ နံရံကဲ့သို့ ရပ်တည်နေသော ရေများသည် ၎င်းတို့၏ သဘာဝအတိုင်း ပြန်လည်စီးဆင်းခဲ့သည်။ အီဂျစ်တပ်မတော်၏ လူများအားလုံးတွင် တစ်ဦးတစ်ယောက်မျှ လွတ်မြောက်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်ဆန္ဒအတိုင်း လုပ်ဆောင်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီး ဘုရားသခင်၏ လမ်းကို ငြင်းပယ်ခဲ့သဖြင့် အားလုံး သေဆုံးခဲ့သည်။ ထိုအခါသည် ၎င်းတို့၏ စမ်းသပ်ခံရမှု၏ အဆုံးဖြစ်သည် (မူရင်းစာမူ ၃၅, ၁၉၀၆)။

23, 26-28. Pursuit of Israel Closed Egyptians’ Probation.—When the whole army,—“all Pharaoh’s horses, his chariots, and his horsemen,”—were in the very bed of the sea, the Lord said unto Moses, “Stretch out thy rod over the sea.” Israel had passed over on dry land, but they heard the shouting of the armies in pursuit. As Moses stretched out his rod over the sea, the embanked waters that had stood as a great wall, rolled on in their natural course. Of all the men of Egypt in that vast army, not one escaped. All perished in their determination to have their own way and to refuse God’s way. That occasion was the end of their probation (MS 35, 1906).

၁၅။ သင်သည် အဘယ်ကြောင့် အော်ဟစ်နေသနည်း။ ဤသခင်ဘုရား၏ စကားများသည် မောရှေသည် အကူအညီတောင်းရန် ဘုရားသခင်ထံ အသနားခံခဲ့ပြီး၊ လူများ၏ မကျေမနပ်ပြောဆိုမှုများကို ဘုရားသခင်ထံ တင်ပြခဲ့ပုံရသည်။ ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်၏ ဆုံးမခြင်းကို မဆိုလိုဘဲ၊ ပြတ်သားသော လုပ်ဆောင်မှုသို့ အကြံပေးခြင်းဖြစ်သည်။

15. Wherefore criest thou? These words of the Lord imply that Moses had appealed to God for help, perhaps laying the complaints of the people before Him. They do not imply divine reproof, but constitute an admonition to resolute action.

၁၆။ သင်၏ လှံတံကို မြှောက်ထားပါ။ သခင်ဘုရားသည် ၎င်းတို့၏ ကယ်တင်ခြင်းကို ဆောင်ကြဉ်းရာတွင် ဣသရေလလူမျိုးများသည် လုံးဝမလှုပ်ရှားရန် မဖြစ်ပေ။ ၎င်းတို့သည် ရှေ့သို့ ဆက်လက်ချီတက်ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ထိုသို့လုပ်ဆောင်ရင်း ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးကြီးမားမှုကို သက်သေထူရမည်ဖြစ်သည်။ လှံတံမြှောက်ခြင်းကို အကူအညီဟု ခေါ်ဆိုနိုင်ပါက၊ ဘုရားသခင်သည် မောရှေ၏ အကူအညီမပါဘဲ အနီရင်းပင်လယ်ကို ပိုင်းခြားနိုင်သည်။ ဘုရားသခင်သည် လူများသည် ၎င်းတို့၏ ခန့်အပ်ထားသော ခေါင်းဆောင်ကို ပိုမိုယုံကြည်လာစေရန် မောရှေမှတဆင့် ထပ်မံလုပ်ဆောင်ရန် ရွေးချယ်ခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ၎င်း၏ အမှုတော်ကို အောင်မြင်ရန် ဖြစ်နိုင်သည့်အခါတိုင်း၊ သန့်ရှင်းသော လူသားအေးဂျင့်များကို အသုံးပြုရန် နိယာမအရ လုပ်ဆောင်သည်။

16. Lift thou up thy rod. The Israelites were not to remain completely inactive while the Lord brought about their deliverance. They were to move forward, and as they did so, to witness the mighty power of God. He could have divided the Red Sea without the assistance of Moses, if the lifting up of the rod may be called assistance. God again chose to work through Moses in order that the people might come to trust more fully in their appointed leader. God ever operates in accordance with the principle of utilizing consecrated human agencies to accomplish His work on earth, whenever and wherever possible.

၁၇။ ငါသည် ခိုင်မာစေမည်။ ဤနေရာတွင် ဘုရားသခင်သည် ဖာရိုဘုရင်၏ နှလုံးကို ခိုင်မာစေသည့်အတိုင်း အဲဂုတ္တုလူများ၏ နှလုံးများကို ခိုင်မာစေခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားသည် (အခန်း ၄:၂၁ ကို ကြည့်ပါ)။ သူ၏ အမိန့်ကို လိုက်နာခြင်းဖြင့် သူတို့သည် သူ၏ အပြစ်တင်စရာအကြောင်းတွင် ပါဝင်သူများ ဖြစ်လာခဲ့သည် (ဗျာဒိတ်ကျမ်း ၁၈:၄ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ အဲဂုတ္တုလူများသည် ၎င်းတို့၏ ဆုံးရှုံးခဲ့သော ရတနာများကို ပြန်လည်ရယူရန်နှင့် ဖမ်းဆီးခြင်းကို ခုခံသူမည်သူ့ကိုမဆို သွေးထွက်သံယိုအာဃာတများဖြင့် လက်စားချေရန် စိတ်အားထက်သန်စွာ မျှော်လင့်ခဲ့သည်မှာ သေချာသည် (အခန်း ၁၂:၃၅; ၁၅:၉)။ ထိုအခြေအနေများအောက်တွင် လူ့သဘာဝသည် ၎င်းတို့ကို အေးစက်ပြီး နှလုံးမဲ့စေရန် လုံလောက်သည်။

17. I will harden. Here only is it stated that God hardened the hearts of the Egyptians, apparently in the same sense that He hardened the heart of Pharaoh (see on ch. 4:21). By folowing his bidding they had become partakers of his guilt (cf. Rev. 18:4). Without doubt the Egyptians eagerly anticipated the recovery of their lost treasure, and bloody revenge upon any who should resist capture (chs. 12:35; 15:9). Under the circumstances human nature would be quite sufficient to make them cold and heartless.

They shall follow them. Ordinary common sense, based on previous experience, would have made the Egyptians cautious about becoming involved in so dangerous an adventure as following the Hebrews through the sea. It was stupidity and blood-thirstiness which urged them forward into danger (see Rom. 1:21, 22). Rash action usually characterizes those who deliberately spurn the leading of God’s Spirit. Heedless of the judgments of God so recently experienced, infatuated with confidence in themselves, they defied to the last the God of Israel (see 2 Thess. 2:9–12; Rev. 17:14; 19:19; 20:7–9).

၁၉။ ဘုရားသခင်၏ကောင်းကင်တမန်။ တိမ်တိုက်တိုင်တွင် ထင်ရှားသောဘုရားသခင်၏တည်ရှိမှုကို အခန်းငယ် ၂၄ နှင့် အခန်း ၁၃:၂၁ တွင် “ထာဝရဘုရား” ဟုခေါ်သော်လည်း ဤနေရာတွင် “ဘုရားသခင်၏ကောင်းကင်တမန်” ဟုခေါ်သည်။ အလားတူပင်၊ မီးတောက်နေသောချုံပင်တွင် မောရှေအား ထင်ရှားသောသူကို “ဘုရားသခင်” နှင့် “ထာဝရဘုရား၏ကောင်းကင်တမန်” ဟုလည်း ခေါ်ဆိုသည် (အခန်း ၃:၂-၆)။

19. The angel of God. The Divine Presence manifested in the pillar of cloud is called “the Lord” in v. 24 and ch. 13:21, but here “the angel of God” (see PP 366). Similarly, the One appearing to Moses in the burning bush is termed both “God” and “the angel of the Lord” (ch. 3:2–6).

၂၀။ တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက်ကြား၌။ အီဂျစ်လူများသည် ရှည်လျားသောတစ်နေ့တာခရီးလမ်းပြီးဆုံးချိန်တွင် ဣသရေလလူများ၏တပ်စခန်းအနီးသို့ ရောက်ရှိလာပုံရသည်။ ပင်လယ်မှဝင်လာသော ထိုးဖောက်မရနိုင်သောမြူတိမ်နံရံကဲ့သို့၊ တိမ်တိုက်တိုင်သည် လိုက်လံသူများနှင့် လိုက်လံခံရသူများကြားတွင် တည်ရှိပြီး၊ နောက်လိုက်သူများကို ရပ်တန့်စေခဲ့သည်။ ဟေဗြဲလူများ ထွက်ပြေးမရနိုင်ဟု ယုံကြည်ထားသော အီဂျစ်လူများသည် တိုက်ခိုက်မှုကို နောက်နေ့သို့ရွှေ့ဆိုင်းခဲ့သည် (အခန်းငယ် ၂၃၊ ၂၄)။

20. It came between. The Egyptians apparently reached the vicinity of the Israelites camp at the close of a long day’s march (PP 287). Like an impenetrable wall of fog rolling in from the sea, the cloudy pillar settled between the pursued and the pursuers, forcing the latter to halt. Convinced that the Hebrews could not escape, the Egyptians postponed the attack to the next day (vs. 23, 24; 4T 24; PP 287).

တိမ်တိုက်ဖြစ်ခဲ့သည်။ “သူတို့အတွက်” နှင့် “ဤသူတို့အတွက်” ဟူသော စကားရပ်များသည် ဟေဗြဲဘာသာတွင်မပါရှိဘဲ KJV ဘာသာပြန်သူများက ထည့်သွင်းထားခြင်းဖြစ်သော်လည်း အကြောင်းအရာအရ မဖြစ်မနေထည့်သွင်းရန်လိုအပ်ပုံရသည်။ ညအချိန်သည် လျင်မြန်စွာရောက်ရှိလာပြီး၊ တိမ်တိုက်မှထိုးဖောက်မရနိုင်သော အနက်ရောင်နံရံကို ပိုမိုပြင်းထန်စေသည်။ တစ်ဖက်တွင်၊ ဣသရေလလူများဘက်သို့မျက်နှာပြုထားသော တိမ်တိုက်တိုင်သည် တပ်စခန်းတစ်ခုလုံးကို လင်းထိန်စေသော တောက်ပသောမီးရှူးမီးစီးကဲ့သို့ဖြစ်ပြီး၊ နေ့အချိန်ကဲ့သို့ ခရီးထွက်ရန်ပြင်ဆင်မှုကို လွယ်ကူစေသည်။ ထို့ကြောင့်၊ သိုးနှင့်ဆိတ်များကို စုစည်းနိုင်ခဲ့ပြီး၊ ဝန်ဆောင်ရန်တိရစ္ဆာန်များကို စုစည်းပြီး ဝန်တင်နိုင်ခဲ့သည်။ လူမျိုးစုများနှင့် မိသားစုများကို ခရီးထွက်ရန်အဆင်သင့်ဖြစ်အောင် စီစဉ်ပြီးစီးခဲ့သည်။ သူတို့သည် ခရီးစတင်ရန် အချက်ပြမှုကိုသာ စောင့်ဆိုင်းနေသည်။

It was a cloud. The expressions “to them” and “to these,” while not in the Hebrew but supplied by the KJV translators, are apparently justified by the context (see also PP 287). The night drew on apace, intensifying the impenetrable wall of darkness provided by the cloud. Meanwhile, on the side facing the Israelites the pillar presented the appearance of a brilliant torch, lighting up the whole camp and making it as easy to prepare for the march as it would have been by day. Thus, the flocks could be gathered, the beasts of burden collected and laded, and the various tribes and families arranged in marching order (see PP 281). They awaited only the signal to start.

၂၁။ ပြင်းထန်သောအရှေ့လေ။ “အရှေ့လေ” ဟုဘာသာပြန်ထားသောစကားလုံးသည် အရှေ့တောင်မှအရှေ့မြောက်အထိ အရှေ့ဘက်မှလာသောမည်သည့်လေကိုမဆို ညွှန်းဆိုနိုင်သည်၊ အကြောင်းမှာ ဟေဗြဲလူများသည် လေးမျက်နှာအတွက် သတ်မှတ်ထားသောအသုံးအနှုန်းများကိုသာ အသုံးပြုခဲ့သည်။ ယခုအခါပင်၊ ဆူးအိပ်ပင်လယ်ကွေ့တွင် ရေစီးဆင်းမှုသည် ပြင်းထန်သောအရှေ့မြောက်လေဖြင့် အားကောင်းလာသည်။ ဆူးအိပ်တူးမြောင်းမတည်ဆောက်မီ၊ ဆူးအိပ်မြို့မြောက်ဘက်ရှိ ပင်လယ်ကွေ့တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းသည် ပြင်းထန်သောအရှေ့မြောက်လေဖြင့် ရေစီးဆင်းမှုအတွင်း လုံးဝခန်းခြောက်သွားတတ်သည်ဟု သတင်းရရှိသည်။ ထို့ကြောင့်၊ လူတစ်ဦးသည် ပင်လယ်ကွေ့ကိုဖြတ်၍ မြင်းစီးဖြတ်ကူးနိုင်သည် သို့မဟုတ် ခြေလျင်ဖြတ်ကူးနိုင်သည်။ သို့သော်၊ အရှေ့လေဖြင့် အားကောင်းလာသော ရေစီးဆင်းမှုသည် ဤနေရာတွင်ဖော်ပြထားသော ပင်လယ်ခန်းခြောက်မှုကို ရှင်းပြနိုင်မည်မဟုတ်ပေ၊ အကြောင်းမှာ ထိုသို့သောအခြေအနေတွင် ရေသည် အားလုံးတောင်ဘက်သို့ တွန်းပို့ခံရပြီး၊ ကျမ်းစာမှတ်တမ်းတွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း ရေနှစ်ဖက်သို့ ဆန့်ကျင်ဘက်ဦးတည်ချက်နှစ်ခုသို့ ခွဲထွက်ခြင်းမဟုတ်ပေ။ ဤသို့သော ရေခွဲထွက်မှုသည် အံ့ဖွယ်ဖြစ်ရပ်တစ်ခုဖြင့်သာ ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ ဖြတ်ကူးသွားသောနေရာအတိအကျကို မသိရှိရပေ။

21. A strong east wind. The word translated “east wind” may apply to any wind coming from a general easterly direction, from southeast to northeast, since the Hebrews used special terms for the four quarters of the compass only. Even now the ebb tide in the Gulf of Suez is strengthened by a strong northeast wind. Before the construction of the Suez Canal, it is reported, part of the gulf which lies north of the city of Suez was sometimes laid completely dry during the ebb flow of the tide, by a strong northeast wind. As a result, one could ride across the gulf or ford it on foot. However, an ebb tide strengthened by an east wind cannot account for the drying up of the sea here described, because in such a case the water is all driven southward, not in two opposite directions as the Sacred Record indicates. Such a separation of the waters could be produced only by a miracle (see PP 287). The exact spot of the crossing is unknown.

၂၂။ ရေများသည် နံရံဖြစ်ခဲ့သည်။ “ခြောက်သွေ့သောမြေပြင်” ၏တစ်ဖက်တစ်ချက်ရှိ ရေများ၏အနက်ကို မသိရှိရပေ။ ထို့ကြောင့်၊ ရေများသည် စာသားအတိုင်း ဒေါင်လိုက် “နံရံ” ပုံစံဖြစ်ခဲ့သလား၊ သို့မဟုတ် “နံရံ” ဟူသောအသုံးအနှုန်းသည် ဣသရေလလူများကို ညာဘက်နှင့်ဘယ်ဘက်မှ တိုက်ခိုက်မှုမှ ကာကွယ်ပေးထားသည့်အချက်ကို ဥပမာအဖြစ်သုံးထားခြင်းလားဆိုသည်ကို မရှင်းလင်းပေ။ ဝိညာဉ်ရေးရာစကားများကို နှစ်မျိုးလုံးဖြင့် အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုနိုင်သော်လည်း (အခန်းငယ် ၂၁)၊ ပထမအကြံပြုချက်ကို ပိုမိုနှစ်သက်ဖွယ်ရှိသည်။

22. The waters were a wall. The depth of the waters on either side of the “dry ground” is not known. For this reason it is not clear whether the waters took the position of a literal, perpendicular “wall,” or whether the term “wall” is used figuratively in reference to the fact that the Israelites were protected from attack “on their right hand, and on their left.” The words of inspiration may be construed either way (see v. 21; PP 287), perhaps with preference for the former suggestion (4T 24, 25).

၂၃။ အီဂျစ်လူများသည် လိုက်လံခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးဣသရေလလူတစ်ဦးသည် အနောက်ဘက်ကမ်းရိုးတန်းမှထွက်ခွာသွားသောအခါ၊ တိမ်တိုက်သည် လိုက်လံလာပြီး ဟေဗြဲလူများထွက်ပြေးလွတ်မြောက်သွားသည်ကို အီဂျစ်လူများမြင်တွေ့ခွင့်ပြုခဲ့သည်။ အီဂျစ်လူများသည် ချက်ချင်းပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းသို့ချဉ်းကပ်လာပြီး၊ ရေလမ်းကြောင်းသည် ခြောက်သွေ့နေဆဲဖြစ်ကြောင်းတွေ့ရှိပြီး၊ အလျင်အမြန်ဝင်ရောက်ကာ ပြင်းထန်စွာလိုက်လံခဲ့သည်။ အီဂျစ်တပ်ဖွဲ့တစ်ခုလုံးသည် ပင်လယ်အလယ်တွင်ရှိနေမှသာ တိမ်တိုက်တိုင်သည် သူတို့အတွက် မီးတိုင်ဖြစ်လာပြီး၊ သူတို့၏အန္တရာယ်ရှိသောတည်နေရာကို ဖော်ပြခဲ့သည်။

23. The Egyptians pursued. When the last Israelite left the western shore of the Red Sea, the cloud followed and permitted the Egyptians to see that the Hebrews had escaped. The Egyptians advanced immediately to the seashore, and finding the channel still dry, hastily entered and pressed forward in hot pursuit. Only when the entire Egyptian host was in the midst of the sea did the pillar of cloud become for them a pillar of fire and reveal to them their precarious location (1T 265; 4T 25).

၂၄။ နံနက်စောစောအချိန်၌။ ဟေဗြဲလူများ၏ “နံနက်စောစောအချိန်” သည် မနက် ၃ နာရီခန့်မှ နေထွက်ချိန်အထိဖြစ်ပြီး၊ ဤရာသီတွင် နေထွက်ချိန်သည် မနက် ၅: ၄၅ ခန့်ဖြစ်သည်။

ထာဝရဘုရားကြည့်တော်မူသည်။ ဆာလံ ၇၇:၁၇-၁၉ တွင် ဤအချိန်တွင်ဖြစ်ပွားခဲ့သည့်အဖြစ်အပျက်ကို ဖော်ပြထားသည်။ ရုတ်တရက်မိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်းမှုသည် လျှပ်စီးကြောင်းနှင့်မိုးကြိုးသံများနှင့်အတူဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ပင်လယ်အောက်ခြေတွင် ရှေ့သို့ချီတက်နေစဉ်၊ ၎င်းတို့တစ်ဖက်တစ်ချက်တွင် မြင်တွေ့ရသော ရေပုံးပုံးများကြောင့် အီဂျစ်လူများသည် ထိတ်လန့်ကြောက်ရွံ့ခဲ့ရပေမည်။

24. In the morning watch. The “morning watch” of the Hebrews lasted from about 3 a.m. until sunrise, which, at this time of the year, would occur about 5:45.

The Lord looked. In Ps. 77:17–19 a description of what happened at this point is given. A sudden cloudburst was accompanied by lightning and thunder. Pressing forward on the bed of the Red Sea, whose heaped-up waters they could now see on either side, the Egyptians must have been terrified (see also Josephus Antiquities ii. 16. 3).

၂၅-၂၇. ဖာရိုဘုရင်သည် အနီရေတွင် သေဆုံးခဲ့သည်

ဘုရင်သည် ၎င်း၏ နှလုံးကို မာကျောစေပြီး၊ မယုံကြည်မှုတစ်ဆင့်မှ နောက်တစ်ဆင့်သို့ ဆက်လက်လျှောက်လှမ်းခဲ့သည်။ အီဂျစ်နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းရှိ အိမ်တိုင်းမှ ဂုဏ်ယူစရာ သားဦးများ သေဆုံးခဲ့ပြီးနောက်၊ ၎င်းသည် ဣသရေလလူမျိုးကို တပ်ဖွဲ့များနှင့် လိုက်လံဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ ၎င်းသည် တန်ခိုးတော်ဖြင့် လွတ်မြောက်စေခဲ့သော လူမျိုးကို ပြန်လည်ခေါ်ဆောင်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ သို့သော် ၎င်းသည် လူ့စွမ်းအားထက် သာလွန်သော တန်ခိုးအာဏာနှင့် တိုက်ခိုက်နေခဲ့ပြီး၊ ၎င်း၏ တပ်ဖွဲ့များနှင့်အတူ အနီရေ၌ သေဆုံးခဲ့သည် (မူရင်းစာမူ ၁၂၆, ၁၉၀၁)။

25-27. Pharaoh Perished in Red Sea.—The monarch hardened his heart, and went on from one step to another of unbelief, until throughout the vast realm of Egypt the firstborn, the pride of every household, had been laid low. After this he hurried with his army after Israel. He sought to bring back a people delivered by the arm of Omnipotence. But he was fighting against a Power greater than any human power, and with his host he perished in the waters of the Red Sea (MS 126, 1901).

၂၅။ သူတို့၏ရထားဘီးများကို ဖယ်ရှားလိုက်သည်။ ဤနေရာတွင် “ဖယ်ရှားလိုက်သည်” ဟုဘာသာပြန်ထားသောစကားလုံးသည် “ပြိုကျသွားသည်” ဟုလည်း အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုနိုင်ပြီး၊ ဘီးများသည် သဲထဲသို့အင်မတန်နစ်မြုပ်သွားပြီး၊ ဆွဲထုတ်ရန်ခက်ခဲစွာရုန်းထွက်ရပြီး၊ နောက်ထပ်အနည်းငယ်ရှေ့ဆက်သွားရင်း ထပ်မံနစ်မြုပ်သွားခြင်းကို ဆိုလိုပေမည်။

25. Took off their chariot wheels. The word here translated “took off” may also be rendered “gave away,” meaning perhaps that the wheels sank into the sand up to the axles, to be extricated again only with difficulty and to sink in once more a few yards farther on. The RSV, following the LXX and other versions, speaks of God “clogging their chariot wheels.” The Egyptians were still able to drive their chariots, but “drave them heavily.” This would imply that although the wheels had not been lost, they were not functioning properly (see 4T 25).

ထာဝရဘုရားသည် တိုက်ခိုက်တော်မူ၏။ အစပိုင်းတွင် ဣသရေလလူများနှင့် ခွဲထားခဲ့သော အံ့ဖွယ်အမှောင်ထု (အခန်းကဏ္ဍ ၂၀)၊ အနီရောင်ပင်လယ်အတွင်း လမ်းကြောင်းတစ်ခု ထူးဆန်းစွာ ဖွင့်ပေးထားမှု၊ ပြင်းထန်သော မိုးသက်မုန်တိုင်း၊ နှင့် နောက်ဆုံးတွင် ခရီးသွားရာတွင် ခက်ခဲမှုများကြောင့် အီဂျစ်လူများသည် ဟေဗြဲလူများ၏ ဘုရားသခင်သည် သူ၏လူများကို တက်ကြွစွာ ကူညီပေးနေပြီး ၎င်းတို့၏ တိုးတက်မှုကို ထိရောက်စွာ ဟန့်တားနေကြောင်း နောက်ကျမှ သဘောပေါက်လာခဲ့သည်။ ဤမစ်ရှင်သည် သေချာပေါက် မအောင်မြင်နိုင်ဟု ယုံကြည်လာကြပြီး ၎င်းတို့သည် ဆုတ်ခွာရန် စတင်ခဲ့သည်။

The Lord fighteth. The miraculous darkness which had at first separated them from the Israelites (v. 20), the mysterious opening of a pathway through the Red Sea, the heavy thunderstorm, and finally the difficult going, brought the Egyptians to the belated realization that the God of the Hebrews was actively aiding His people and effectively obstructing their own advance. Convinced that it was no use to further persevere in a mission apparently doomed to failure, they began their retreat.

၂၇. ပင်လယ်ပြန်လည်ရောက်လာ၏။ မောရှေသည် ပင်လယ်ပေါ်သို့ လှံတံကိုထပ်မံဆန့်ထုတ်သောအခါ၊ အရှေ့မှတိုက်ခတ်နေသော လေသည် ရပ်တန့်သွား၍ ရေများပြန်လည်ရောက်လာ၏ (အခန်းကြီး ၁၅:၁၀ ကိုကြည့်ပါ)။ ရေများပြန်လည်ရောက်လာခြင်းသည် လမ်းကြောင်းဖွင့်ပေးခဲ့သောလေတိုက်ခတ်မှုကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု ထင်ရသည် (အခန်းကြီး ၁၄:၂၁ ကိုကြည့်ပါ)။ အရှေ့လေအစား ရုတ်တရက်အနောက်လေပြင်းတဟုန်တိုက်ခတ်လာပြီး ထိုဖြစ်စဉ်ကို အရှိန်မြှင့်ပေးပုံရသည်။ အီဂျစ်လူများထွက်ပြေးသောအခါ၊ ဘေးတစ်ဖက်တစ်ချက်မှ တံလှိုင်းများဖြင့် ရင်ဆိုင်ကြရသည်။

27. The sea returned. When Moses again stretched out his staff over the sea, the east wind ceased to blow and the waters returned (see v. 21). It seems that the return of the waters was as much the result of the blowing of the wind as the opening of a pathway had been (see ch. 15:10). A strong west wind, suddenly caused to blow instead of the east wind of v. 21, may have hastened the process. As the Egyptians fled they were met by surging billows that poured in from each side.

၂၈. ဖါရောဘုရင်၏ စစ်တပ်အားလုံး။ ဆိုလိုသည်မှာ ဟေဗြဲလူများကို လိုက်လံဖမ်းဆီးရန် ပင်လယ်ဖြတ်ကူးထွက်လာသူအားလုံးဖြစ်သည်။ မှတ်ချက်ပေးသူများက ဖါရောဘုရင်၏ စစ်တပ်တချို့သည် အနောက်ကမ်းပေါ်တွင်ကျန်ရစ်ခဲ့ပြီး ပျက်စီးခြင်းမှ လွတ်မြောက်သွားနိုင်သည်ဟု ယူဆကြသည်။ “ရထားများ၊ မြင်းစီးသူရဲများနှင့် စစ်တပ်အားလုံး” ဟူသော စကားရပ်သည် ရထားတပ်သာလျှင် ပင်လယ်ထဲသို့ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး ခြေလျင်တပ်များကျန်ရစ်ခဲ့သည်ဟူသော မှတ်ချက်ပေးသူအများစု၏ အမြင်ကို မထောက်ခံပေ။ အယ်လင်ဂျီ ဝှိုက် (Ellen G. White) က အီဂျစ်စစ်တပ်တစ်ခုလုံးပျက်စီးသွားသည်ဟု ဆိုထားပုံရသည် (PP 287; 1T 265)။

28. All the host of Pharaoh. That is, all that set out across the sea in pursuit of the Hebrews. Commentators have reasoned that there may have been sections of Pharaoh’s army which remained on the western shore and consequently were not destroyed. The expression “the chariots, and the horsemen, and all the host” does not support the opinion of many commentators that only the chariotry had entered the sea, and the infantry had stayed behind. Ellen G. White seems to imply that the entire Egyptian host was annihilated (PP 287; 1T 265).

၃၀. ဣသရေလလူများသည် အီဂျစ်လူများကိုမြင်ကြသည်။ ဂျိုးဇီးဖပ်စ် ၏ပြောကြားချက်အရ ဣသရေလလူများ ပင်လယ်ဖြတ်ကူးပြီးနောက် အနောက်လေတစ်မျိုးတိုက်ခတ်လာသည် (အခန်းကြီး ၁၄:၂၇ ကိုကြည့်ပါ)။ ထိုလေသည် ရေစီးကြောင်းနှင့်အတူ နစ်မြှုပ်သွားသော အီဂျစ်လူများ၏အလောင်းများကို အရှေ့ကမ်းသို့ တိုက်ပို့ပေးခဲ့သည်။ ဂျိုးဇီးဖပ်စ်အရ ထိုသို့ဖြင့် မောရှေသည် ဣသရေလလူများအတွက် လက်နက်နှင့် သံချပ်ကာများရရှိခဲ့သည်။

30. Israel saw the Egyptians. Josephus (Antiquities ii. 16. 6) says that after the crossing of the sea by the Israelites a west wind set in (see on v. 27). Such a wind, assisted by the current, would drive the bodies of the drowned Egyptians to the eastern shore. In this way, according to Josephus, Moses obtained weapons and armor for the Israelites.

၃၁. လူများသည် ထာဝရဘုရားကို ကြောက်ရွံ့ကြသည်။ ဣသရေလလူများကို ပင်လယ်ဖြတ်ကူးပို့ဆောင်ပေးခြင်းသည် ဘုရားသခင်က လူများစိတ်နှလုံးထဲတွင် ကိုယ်တော်ကို ရိုသေကြောက်ရွံ့မှုနှင့် ယုံကြည်ခြင်းတည်ဆောက်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။ သို့သော် ထာဝရဘုရားကို ယုံကြည်ခြင်းသည် ကိုယ်တော်၏ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် မောရှေကိုယုံကြည်ခြင်းနှင့် မခွဲမဖြစ်ဆက်စပ်နေပြီး၊ ထိုအကြောင်းကြောင့် ဤအံ့ဖွယ်အမှုကို မောရှေမှတစ်ဆင့်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ယုံကြည်ခြင်းတွင် မွေးကင်းစသာရှိသော ဣသရေလလူများသည် အံ့ဖွယ်များနှင့် ဘုရားသခင်၏ထင်ရှားမှုများကို လိုအပ်ခဲ့သည်။ ယုံကြည်ခြင်းသည် မျက်မြင်အပေါ်တွင် တည်မှီပြီး လိုက်နာခဲ့သည်။ သို့သော် ကျွန်ုပ်တို့၏သခင်က “မမြင်ဘဲယုံကြည်သူတို့သည် မင်္ဂလာရှိကြလိမ့်မည်” (ယောဟန် ၂၀:၂၉) ဟု မိန့်တော်မူခဲ့သည်။ မျက်မြင်အပေါ်တည်မှီဆက်လက်ယုံကြည်သော ယုံကြည်ခြင်းသည် ပြီးပြည့်စုံခြင်းနှင့် ဝေးကွာသည်။ ဤသည်မှာ ဣသရေလလူများအတွက်မှန်ကန်သည်။ အကယ်၍ ဣသရေလလူများ၏ နောက်ဆက်တွဲသမိုင်းကို မသိခဲ့ပါက၊ သူတို့သည် စိတ်နှလုံးအကြွင်းမဲ့ဘုရားသခင်ကို ယုံကြည်လျက်၊ မည်သည့်အကျပ်အတည်းမဆို ထပ်မံမယုံကြည်ဘဲ၊ ဝမ်းမြောက်စွာခရီးဆက်ခဲ့လိမ့်မည်ဟု ကျွန်ုပ်တို့ယူဆပေမည်။ သို့သော် ဆန့်ကျင်ဘက်အနေဖြင့်၊ သူတို့သည် ဘုရားသခင်နှင့် မောရှေကို မကျေနပ်ဘဲ၊ သူတို့ကို ဆူပူကြိမ်းမောင်းကာ၊ သူတို့၏အကြံဉာဏ်ကို မထီမဲ့မြင်ပြုလုပ်သည်ကို တွေ့ရသည်။ ဣသရေလလူများ၏ သစ္စာမဲ့မှုကို အံ့ဩစွာကြည့်နေရင်း၊ သူတို့၏နှလုံးမသန်စွမ်းမှုကို အလျင်အမြန်ရှုတ်ချရန် မဖြစ်ပေ။ အကယ်၍ ကျွန်ုပ်တို့သည် ဘုရားသခင်၏အလိုတော်နှင့် နည်းလမ်းများကို သဘာဝမျက်စိဖြင့် မြင်နိုင်သလောက်သာ ယုံကြည်မည်ဆိုလျှင်၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် သူတို့ထက် သာလွန်သည်ဟု မဆိုနိုင်ပေ။

31. The people feared the Lord. The guidance of Israel through the sea was designed by God to establish in the hearts of the people reverence and faith in Him. But faith in the Lord was inseparably connected with faith in Moses as His representative, and for this reason the miracle had been wrought through Moses. Still babes in the faith, the Israelites were in need of miracles and divine manifestations. Belief followed, and was founded upon, sight. Our Lord, however, pronounced a blessing upon those “that have not seen, and yet have believed” (John 20:29). A faith that continues to lean upon sight is far from perfect. This was true of Israel. If we knew nothing of the consequent history of Israel, we would conclude that henceforth they must have continued their journey with rejoicing, trusting in God with all their hearts, and never again showing distrust, no matter how great the crisis. But on the contrary, we find them continually discontented with God and Moses, murmuring against them, and despising their counsel. While we look in amazement at the perfidy of the Israelites, we should not be hasty in condemning their dullness of heart. We are certainly by no means superior to them if we trust God no further than our natural sight can perceive His will and His ways.

ellen g. white comments

1-31 PP 283-288

1-4 PP 283

3, 4 4T 22

5-9 PP 283

9 1T 265

9-12 4T 21

10 SR 121

11-14 PP 284; SR 122

12 4T 22

13 8T 128

13, 14 4T 23

15 PP 290; TM 417; 4T 25, 26, 28; 5T 583; 6T 150; 9T 271, 273

15, 16 PP 287; SR 122; 4T 24

15-27 1T 265

17-22 SR 123

19 4T 22, 23

20 PP 290; 4T 23

21, 23 4T 24

23, 24 PP 287

23-25 SR 124

25 4T 25

25-28 PP 287

26-31 SR 125

27 1T 265-266

27, 28 PP 283; 4T 25; 5T 119-120

အခန်းကြီး - ၁၅

အခန်း ၁၅

chapter 15

၁ မောရှေ၏သီချင်း။ ၂၂ လူများသည် ရေကိုလိုချင်ကြသည်။ ၂၃ မာရသိရာရေသည် ခါးသည်။ ၂၅ သစ်ပင်တစ်ပင်သည် ၎င်းတို့ကို ချိုမြိန်စေသည်။ ၂၇ ဧလိမ်တွင် ရေတွင်းဆယ့်နှစ်တွင်းနှင့် ထန်းပင်ခုနစ်ဆယ်ရှိသည်။

1 Moses’ song. 22 The people want water. 23 The waters at Marah are bitter. 25 A tree sweeteneth them. 27 At Elim are twelve wells, and seventy palm trees.

၁. ထိုအခါ မောရှေသီချင်းဆို၏။ ပင်လယ်နီတွင် မောရှေ၏သီချင်းသည် ဘုရားသခင်၏ဘုန်းတန်ခိုးတော်အတွက် ဣသရေလလူများကို ချီးမွမ်းရာတွင် ဘုရားသခင်၏အသင်းတော်အတွက် မှောင်မိုက်အင်အားများနှင့် တိုက်ပွဲများတွင် ချီးမွမ်းခြင်း၏ ပုံစံတစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည် (PP 289 ကိုကြည့်ပါ)။ ဤသီချင်း၏တန်ခိုးကြီးသောအကြောင်းအရာသည် ဣသရေလ၏သီချင်းများအားလုံးတွင် ပဲ့တင်ထပ်နေပြီး၊ ဘုရားသခင်အတွက် သူတို့၏ဘုန်းတန်ခိုးတော်အမှုများကို ချီးမွမ်းသည်။ နောက်ဆုံးတွင်၊ မောရှေ၏သီချင်းသည် သိုးသငယ်၏သီချင်းနှင့်အတူ၊ သားရဲနှင့် ၎င်း၏ပုံတုကို အောင်မြင်သော ယုံကြည်ခြင်း၏သူရဲကောင်းများက “ဖန်သားပင်လယ်” ပေါ်တွင်ရပ်လျက် ထပ်မံသီဆိုကြလိမ့်မည် (ဗျာဒိတ် ၁၅:၃)။

1. Then sang Moses. Moses’ song at the Red Sea has ever provided the church of God a pattern for praise in all its conflicts with the powers of darkness (see PP 289). The majestic theme of this song echoes through all the songs of Israel, in praise to God for His glorious works on their behalf. Finally, the song of Moses the servant of God will be sung again, with the song of the Lamb, by heroes of faith standing upon the “sea of glass,” victorious over the beast and his image (Rev. 15:3).

မောရှေသည် ဤသီချင်း၏ရေးသားသူအဖြစ် တိကျစွာသတ်မှတ်ခံရခြင်းမရှိသော်လည်း၊ ၎င်း၏ပုံစံနှင့် အကြောင်းအရာသည် မောရှေကိုပင်ရေးသားသူအဖြစ် ထင်ရှားစွာညွှန်ပြသည် (PP 288 ကိုကြည့်ပါ)။ သီချင်းသည် သုံးပိုဒ်ပါ အထွတ်အထိပ်ရောက်သော အပိုဒ်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားပြီး၊ အပိုဒ်တစ်ခုစီသည် ထာဝရဘုရားကို ချီးမွမ်းခြင်းဖြင့် စတင်ကာ အီဂျစ်စစ်တပ်၏ ပျက်စီးခြင်းဖော်ပြချက်ဖြင့် အဆုံးသတ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၅:၂-၅, ၆-၁၀, ၁၁-၁၈)။ အခန်းကြီး ၁၅:၁ တွင်ကြေငြာထားသော အကြောင်းအရာကို နည်းလမ်းသုံးမျိုးဖြင့် ဖော်ပြထားပြီး၊ သို့သော် ဘုရားသခင်၏ အနန္တတန်ခိုးတော်သည် အဓိကဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် တတိယအပိုဒ်သည် ဣသရေလ၏အနာဂတ်မွေးရပ်မြေ၌ ဘုန်းတန်ခိုးနှင့် ဘုရားသခင်၏နေရာအဖြစ် သန့်ရှင်းရာဌာနသို့ ထိုးထွင်းသိမြင်သော ပရောဖက်ပြုချက်ဖြင့် ညွှန်ပြသည်။

Moses is not expressly designated as the author of this song, but its form and content point undeniably to him as such (see PP 288). The song is composed of three climactic stanzas, each of which begins with praise to the Lord and ends with a description of the overthrow of the Egyptian host (Ex. 15:2-5, 6-10, 11–18). The theme announced in v. 1 is treated in three different ways, in each of which, however, the omnipotence of God is dominant. With clear prophetic insight, the third stanza especially, points to the glory of Israel in its future homeland, and to the sanctuary as God’s dwelling place.

သူသည် ဘုန်းတန်ခိုးဖြင့် အောင်မြင်တော်မူ၏။ အခန်းကြီး ၁၅:၁ ၏ စကားများကို မိရိမ်ဦးဆောင်သော မိန်းမများအဖွဲ့က ထပ်ဆိုခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၁၅:၂၀, ၂၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤအရာသည် အပိုဒ်တစ်ခုစီပြီးနောက်၊ ဆိုလိုသည်မှာ အခန်းကြီး ၁၅:၅, ၁၀, ၁၈ ပြီးနောက် သို့မဟုတ် သီချင်းအဆုံးတွင်သာ ပြုလုပ်ခဲ့သလားဆိုသည်ကို မသေချာပေ။ “ဘုန်းတန်ခိုးဖြင့် အောင်မြင်တော်မူ၏” ဟူသော စကားများသည် ဟေဗြဲဘာသာဖြင့် စစ်မှန်စွာ “အမြင့်မြတ်စွာ ချီးမြှောက်ခံရခြင်း” သို့မဟုတ် “ဘုန်းတန်ခိုးဖြင့် ဘုန်းတန်ခိုး” ဟု ဆိုလိုပြီး၊ LXX က ဤသာမန်ဟေဗြဲကြိယာကို ဤသို့ဘာသာပြန်ထားသည်။ ချီးမြှောက်ခြင်း၏အတွေးကို အပြတ်အသတ်ဖော်ပြရန် ၎င်းကို ထပ်ခါတလဲလဲပြုလုပ်ထားသည်။

He hath triumphed gloriously. The words of v. 1 were repeated by a chorus of women, led by Miriam (see vs. 20, 21). It is not certain whether this was done after each stanza, that is, after vs. 5, 10, and 18, or only at the end of the song. The words translated “triumphed gloriously” mean, literally, “highly exalted” or “gloriously glorious,” as the LXX has rendered this common Hebrew verb. It is repeated to convey the thought of exaltation in the most emphatic way possible.

၂. ထာဝရဘုရား။ ဤတွင် ဘုရားသခင်၏အမည်ကို တိုကင်သိမ်းထားသည့် ယဟ် (Yah) သည် ဓမ္မဟောင်းကျမ်းဇာတ်လမ်းတွင် ပထမဆုံးအကြိမ်ပေါ်ထွက်လာသည်။ ၎င်းကို ကဗျာဆန်သောဘာသာစကားတွင် ရစတ်မစ်ကြောင့်ဖြစ်စေ၊ ပုဂ္ဂိုလ်အမည်များနှင့် နေရာဒေသအမည်များအဆုံးတွင်လည်း တစ်ခါတစ်ရံအသုံးပြုသည်၊ ဥပမာ- အဘိယဟ၊ အဟဇိယဟ၊ ဟေဇကိယဟ၊ ဇေဒကိယဟ၊ မိုရိယဟတောင်စသည်ဖြင့် (စာမျက်နှာ ၃၅, ၁၇၃ ကိုကြည့်ပါ)။

2. The Lord. Here the abbreviated form of God’s name, Yah, appears for the first time in the OT narrative. It is occasionally used in poetic language on account of the rhythm, and also as an ending for personal and even topographical names, as for example, Abijah, Ahaziah, Hezekiah, Zedekiah, Mt. Moriah, etc. (see pp. 35, 173).

သူ့အတွက် နေရာဌာနတစ်ခုပြင်ဆင်မည်။ ဤစကားများသည် ဟေဗြဲစကားလုံးတစ်လုံး၏ ဘာသာပြန်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဟေဗြဲကဗျာ၏တိုတောင်းမှုကို သရုပ်ပြသည်။ KJV ဘာသာပြန်သည် အာရာမိတ်တာဂွမ်အောင်ကီလော့စ် မှ ဆင်းသက်လာပုံရပြီး၊ ၎င်းသည် စာသားထဲရှိ စကားလုံးတစ်လုံးကို “သူ့အတွက် သန့်ရှင်းရာဌာနတစ်ခုဆောက်လုပ်မည်” ဟူသော စကားဖြင့် ပြန်လည်ဖွင့်ဆိုထားသည်။ ၎င်းသည် ကြိယာ၏အဓိပ္ပာယ်တစ်ခုဖြစ်နိုင်သော်လည်း၊ LXX နှင့် ဗူးလ်ဂိတ်မှစတင်ကာ ခေတ်သစ်မှတ်ချက်ပေးသူအများစုအပါအဝင် ဘာသာပြန်သူအများစုသည် ကြိယာ၏အခြေခံအဓိပ္ပာယ်ဖြစ်သော “အလှတရား” ကို နှစ်သက်ကြသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့သည် ဤစကားရပ်ကို “သူ့ကို ချီးမွမ်းမည်” သို့မဟုတ် “သူ့ကို ဂုဏ်ပြုမည်” (RSV) ဟု ဘာသာပြန်ကြသည်။

And I will prepare him an habitation. These words are the translation of a single Hebrew word. This illustrates the compactness of Hebrew poetry. The KJV rendering seems to have come originally from the Aramaic Targum of Onkelos, who paraphrased the single word of the text by the expression, “I will build him a sanctuary.” Though this may have been one of the meanings of the verb, most translators since the days of the LXX and the Vulgate, including most modern commentators, have preferred the basic meaning of the verb, “beauty.” Accordingly, they translate the expression, “I will glorify him,” or “I will praise him” (RSV).

၅. ကျောက်ခဲကဲ့သို့။ ဣသရေလလူများကို အံ့ဖွယ်ကယ်တင်ခြင်းနှင့် အီဂျစ်လူများအား အနိုင်ယူခြင်းအတွက် ဘုရားသခင်အား ဘုန်းတန်ခိုးပေးပြီးနောက်၊ မောရှေသည် ၎င်းတို့၏ကံကြမ္မာကို ကဗျာဆန်သော်လည်း ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြသည်။ ဤအချိန်တွင် မိရိမ်၏အဆိုအဖွဲ့သည် အခန်းကြီး ၁၅:၂၁ တွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသော စကားများဖြင့် တုံ့ပြန်ခဲ့ပေမည်။

5. As a stone. Having accorded God the glory for the miraculous deliverance of Israel and the defeat of the Egyptians, Moses describes their fate in language highly poetic yet so plain it requires no explanation. It is possible that at this point Miriam’s chorus replied, with the words recorded in v. 21.

၆. သင်၏လက်ယာလက်။ ဤအခန်းကြီးဖြင့် အပိုဒ်သစ်တစ်ခုစတင်သည်။ ၎င်းသည် ယခင်အပိုဒ်ကို အဓိကအားဖြင့် ချဲ့ထွင်ရှင်းပြပြီး၊ အသေးစိတ်အချက်အလက်များကို တင်ပြပြီး အီဂျစ်လူများ၏ မာန်ထောင်လွှားမှုနှင့် ၎င်းတို့၏ဆိုးရွားသောပြိုလဲမှုအကြား သိသာထင်ရှားသောခြားနားမှုကို ဖော်ပြသည်။ ဤအရာအားလုံးကို ထာဝရဘုရား၏ “လက်ယာလက်” ဖြင့် ပြီးမြောက်ခဲ့သည်။

6. Thy right hand. With this verse a new stanza begins. For the most part it expands and explains the preceding one, presenting more details and drawing a sharp contrast between the pride and arrogance of the Egyptians and their miserable fall. All this was accomplished by the “right hand” of the Lord.

၈. သင်၏နှာခေါင်းမှလေတိုက်ခြင်း။ ရေခွဲခြင်းတွင် တစိတ်တပိုင်းတာဝန်ရှိသော အရှေ့လေကို အလွန်ကဗျာဆန်စွာ ဖော်ပြထားသည်။ မောရှေသည် သူ၏ပုံရိပ်ဖော်ပုံတွင် ပို၍ရဲရင့်လာပြီး ရေလှိုင်းများကို နှစ်ဖက်တွင် “ပုံထူထူဖြင့်ရပ်နေ”သည်ဟု ဖော်ပြထားပြီး နက်ရှိုင်းသောနေရာများကို “ဆွဲညှစ်ထားသည်”ဟု ဖော်ပြသည်။ ဆွဲညှစ်ထားသည်။ စာသားအရ “ဆွဲယူထားသည်”၊ “တစ်စုတစ်ဝေးတည်းဖြစ်သည်” သို့မဟုတ် “ခဲထားသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဤနေရာတွင် ကဗျာဆန်စွာအသုံးပြုထားပြီး ရေများအမှန်တကယ်အေးခဲသွားသည်ဟု အဓိပ္ပာယ်မထားသင့်ပါ (PP ၂၈၇ ကိုကြည့်ပါ)။

8. The blast of thy nostrils. A highly poetic description of the east wind, which had in part been responsible for the dividing of the waters. Waxing bolder in his imagery, Moses represents the floods as “standing in a heap” on either side, and the depths as “congealed.”

Congealed. Literally, “contracted,” “drawn together,” or “curdled.” Here used poetically, this word should not be construed as meaning that the waters actually froze (see PP 287).

၉. ရန်သူကပြောသည်။ ချိတ်ဆက်ပုဒ်များမပါဘဲ တစ်ခုပြီးတစ်ခုလိုက်လာသော တိုတောင်းသောဝါကျများဖြင့် အီဂျစ်လူများက ဣသရေလလူများကို လိုက်လံဖမ်းဆီးရင်း လက်စားချေလိုစိတ်ဖြင့် ယုံကြည်မှုပြည့်ဝစွာ ပြောဆိုပုံကို သရုပ်ဖော်ထားသည်။ ဖြတ်တောင်းဖြတ်တောင်းပြောဆိုမှုသည် ဘုရင်၏စစ်သားများ၏ စိတ်အားထက်သန်ပြီး အသက်ရှူမမှန်ဖြစ်နေသော အော်ဟစ်သံများကို အတုယူထားသည်။ ဤဖော်ပြချက်သည် ဟေဗြဲကဗျာ၏ပုံမှန်တင့်တယ်သောစည်းကမ်းမှ ထူးခြားစွာသွေဖည်ထားသည်။

9. The enemy said. By short clauses, following one another without connecting particles, the confidence of the Egyptians as they pursued the Israelites, breathing vengeance, is graphically depicted. The broken speech imitates the exclamations of the king’s soldiers, who were at once eager and out of breath. This description is an unusual departure from the usual stately order of Hebrew poetry.

၁၀. သင်သည် မှုတ်တော်မူ၏။ ဤထုတ်ဖော်ချက်သည် အီဂျစ်လူမျိုးများ ပျက်စီးခြင်းအကြောင်းကို တိုက်ရိုက်ဖော်ပြထားသော ဇာတ်ကြောင်းတွင် မဖော်ပြထားသော နောက်ထပ်အချက်တစ်ခုကို တင်ပြထားသည်၊ သို့သော် ၎င်းသည် ယင်းနှင့် လုံးဝသဟဇာတဖြစ်သည်။ ပြင်းထန်သော အရှေ့လေသည် ရေများကို ခွဲထုတ်ပြီး ဣသရေလလူများအတွက် ၎င်းတို့ကို ပိတ်ဆို့ထားခဲ့သည့်နည်းတူ၊ ယခုအခါ အနောက်သို့မဟုတ် အနောက်မြောက်မှလာသော လေသည် အီဂျစ်လူများအပေါ်သို့ ရေများကို ပြန်လည်ယူဆောင်လာခဲ့သည်။ ၎င်း၏ဖန်ဆင်းရှင်၏ အမိန့်တော်ကို နာခံရာ၌ လေသည် လူတစ်မျိုးကို ကယ်တင်ရန်နှင့် နောက်တစ်မျိုးကို ဖျက်ဆီးရန် ထိရောက်စွာ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

10. Thou didst blow. This statement presents another fact not mentioned in the direct narrative of the destruction of the Egyptians, though it is in complete harmony with it. As a strong east wind had separated the waters and held them back for the Israelites, now a wind from the west or northwest brought the waters back upon the Egyptians. In obedience to its Creator, wind effectively served to rescue one people and to destroy another.

ခဲကဲ့သို့ နစ်မြုပ်သွားသည်။ ပထမဆုံးသောင်ပြောင်းသည် (အခန်းကဏ္ဍ ၅) တွင် နစ်မြုပ်သော အီဂျစ်လူများကို ကျောက်ခဲများနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပြီး အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ ဒုတိယသောင်ပြောင်းသည် အီဂျစ်လူများကို ခဲနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပြီး အလားတူထုတ်ဖော်မှုဖြင့် အဆုံးသတ်သည်။ ၎င်းတို့ နစ်မြုပ်သွားသော ရေများကို “အစွမ်းထက်သော” ဟုခေါ်သည်၊ အကြောင်းမှာ ဖန်ဆင်းရှင်၏ ဘုန်းတန်ခိုးကို ထင်ရှားစွာသက်သေပြပေးသော လှိုင်းများသည် ၎င်းတို့၏ ပုံမှန်နေရာကို ပြန်လည်ဖြည့်ဆည်းရန် တင့်တယ်စွာ ပြန်လည်စီးဆင်းလာခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ ဤနေရာ၌ မိရိအမ်၏ သံပြိုင်သီချင်း (အခန်းကဏ္ဍ ၂၁) သည် ထပ်မံဝင်ရောက်လာဖွယ်ရှိသည်။

Sank as lead. The first stanza ended (v. 5) by comparing the drowning Egyptians with sinking zones. The second stanza ends with a similar expression, comparing the Egyptians to lead. The waters into which they sank are called “mighty” because of the mighty proof of the Creator’s glory provided by the waves rushing majestically back to fill their usual space. Here Miriam’s chorus (v. 21) probably interposed again.

၁၁. မည်သူသည် သင်နှင့်တူသနည်း။ မောရှေသည် ထပ်မံ၍ သူ၏ ချီးမွမ်းခြင်းနှင့် အောင်ပွဲသီချင်းကို ဆက်လက်သီဆိုသည်။ တတိယသောင်ပြောင်းသည် ဘုရားသခင်၏လူများအား စတင်ပြီးသား ကယ်တင်ခြင်းအမှုကို ဆက်လက်ပြီးမြှင့်ပေးမည်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့၏ရန်သူများကို ထိတ်လန့်မှုဖြစ်စေကာ၊ ၎င်းတို့ကို သူ၏သန့်ရှင်းသောနေရာသို့ ယူဆောင်လာပြီး၊ သူ၏အမွေခံတောင်ပေါ်တွင် စိုက်ပျိုးပေးမည်ဟု အာမခံသည်။ သခင်ဘုရားသည် ယခုအချိန်အထိ ပြုလုပ်ခဲ့သမျှသည် သူ၏လမ်းညွှန်မှုကို လိုက်နာသူများအတွက် အနာဂတ်တွင် ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်မည့်အရာများအတွက် ကတိတစ်ခုအဖြစ် မှတ်ယူထားသည်။

11. Who is like unto thee? Once more Moses takes up his song of praise and victory. The third strophe assures God’s people that He will finish the work of salvation, already begun, will fill their enemies with terror, and will bring them to His holy dwelling place and plant them on the mountain of His inheritance. What the Lord has done thus far is regarded as a pledge of what the future yet has in store for those who follow where He leads.

၁၄. လူများသည် ကြားနာရလိမ့်မည်။ “လူများ” ဟုဘာသာပြန်ဆိုထားသော ဟေဗြဲစကားလုံးသည် ဗဟုဝစ်နဖြစ်ပြီး၊ ဖိလိတ္တိ၊ ဧဒုံ၊ မောဘ်နှင့် ကာနာန်နယ်မြေ၏ အခြားနေထိုင်သူများ (အခန်းကဏ္ဍ ၁၅) ကဲ့သို့သော လူမျိုးများ သို့မဟုတ် အနွယ်များကို ထည့်သွင်းထားသည်။ မောရှေသည် ယခုအခါ အီဂျစ်တပ်များမှ ၎င်းတို့၏ အံ့ဖွယ်ကယ်တင်ခြင်းအကြောင်းကို ပရောဖက်တစ်ဦးအဖြစ် (ဒေသာ ၁၈:၁၅ ကိုကြည့်ပါ) ပြောဆိုနေပြီး၊ ဤဖြစ်ရပ်ကို ကြားသိရုံသာမက ၎င်းတို့အတွက် စိုးရိမ်ဖွယ်ရာ အနာဂတ်ကို ထိတ်လန့်စေမည်ဖြစ်ပြီး၊ ထို့ကြောင့် ဣသရေလလူများကို ထိရောက်စွာ ဆန့်ကျင်ရန် သတ္တိမရှိကြတော့ပေ။

14. The people shall hear. The Hebrew word translated “people” is in the plural and includes the tribes, or nations, of Philistia, Edom, and Moab, and the other inhabitants of Canaan (v. 15). Moses speaks now in the role of a prophet (see Deut. 18:15), as he looks forward to the effects of their own miraculous deliverance from the armies of Egypt. The peoples of Palestine would not only hear of this event but be terrified by gloomy forebodings of what lay in store for them, and thus not have the courage to offer effective opposition to Israel.

ပါလေစတိုင်း။ ဤသည်မှာ “ဖိလိတ္တိ” ဟုပို၍တိကျစွာ ဘာသာပြန်ဆိုထားသော ဟေဗြဲစကားလုံး၏ ဂရိပုံစံဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ယခုအခါ ပါလက်စတိုင်းဟုခေါ်သော နိုင်ငံတစ်ခုလုံးကို မဆိုလိုဘဲ၊ ဂါဇာတောင်ဘက်မှ ဂျိုပိုသို့ ကာနာန်နယ်မြေ၏ အနောက်တောင်ဘက်ကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက် ဆန့်ထွက်နေသော နယ်မြေတစ်ခုသာဖြစ်သည်။ မိုင် ၅၀ ခန့်ရှည်လျားသော ဤကမ်းရိုးတန်းသည် နောင်တွင် ဣသရေလလူများအတွက် ဆူးတစ်ချောင်းဖြစ်လာခဲ့သော ဖိလိတ္တိများ၏ ဖက်ဒရေးရှင်းမှ သိမ်းပိုက်ထားခဲ့သည်။

Palestina. This is the Greek form of a Hebrew word more accurately translated “Philistia.” It does not designate the whole country now known by the name of Palestine, but only a strip of territory extending along the southwestern coast of Canaan, from south of Gaza to Joppa. Some 50 mi. in extent, this strip of coastland was occupied by the Philistine confederacy, which became such a thorn in the side of Israel in later times.

၁၅. ဧဒုံ၏မင်းများ။ ဣသရေလလူများ ဧဒုံနယ်စပ်သို့ ရောက်ရှိချိန်တွင် ၎င်း၏မင်းများသည် ဘုရင်များနေရာတွင် ရှိနေခဲ့သည် (တောလည်ရာ ၂၀:၁၄; ကမ္ဘာဦး ၃၆:၁၅ ကိုကြည့်ပါ)။ ဧဒုံလူများသည် ဣသရေလလူများကို ၎င်းတို့၏နယ်မြေမှ ဖြတ်သန်းခွင့်မပြုရန် ငြင်းဆိုခဲ့ခြင်းသည် ၎င်းတို့သည် အားကြီးပြီး မကြောက်ရွံ့ဟု ထင်ရသော်လည်း၊ မောရှေ၏ ငြိမ်းချမ်းသောတောင်းဆိုမှုကို ငြင်းဆိုခဲ့ခြင်းသည် ၎င်းတို့၏ မလုံခြုံမှုနှင့် ထိတ်လန့်မှုကို ဖုံးကွယ်ထားသည်ကို ထင်ရှားစွာပြသသည် (တရားသူကြီး ၁၁:၁၇ ကိုကြည့်ပါ)။

15. The dukes of Edom. By the time Israel approached the borders of Edom, its dukes had given place to kings (Num. 20:14; cf. Gen. 36:15). Although the refusal of the Edomites to allow Israel passage through their land gives the impression that they felt powerful and unafraid, the fact that they rejected the peaceable request of Moses shows clearly a sense of insecurity and alarm which they sought to hide (see Judges 11:17).

မောဘ၏ အစွမ်းထက်သောသူများ။ မောဘလူများ၏ ထိတ်လန့်မှုကို ဘာလက်သည် ဣသရေလလူများကို ကျိန်ဆဲရန် ဘာလံကို လှုံ့ဆော်ရန် ကြိုးပမ်းမှုများဖြင့် ဖော်ပြခဲ့သည် (တောလည်ရာ ၂၂ မှ ၂၄)။

The mighty men of Moab. The alarm of the Moabites was indicated by Balak’s efforts to induce Balaam to curse the Israelites (Num. 22 to 24).

ကာနာန်နယ်မြေ၏ နေထိုင်သူအားလုံး။ ဤပရောဖက်ပြုချက်သည် “ကာနာန်ဘုရင်များအားလုံး … သခင်ဘုရားသည် ဣသရေလလူများရှေ့မှ ယော်ဒန်မြစ်၏ရေများကို ခန်းခြောက်စေတော်မူကြောင်း ကြားသိရသောအခါ … ၎င်းတို့၏စိတ်နှလုံးသည် အရည်ပျော်သွားပြီး၊ ၎င်းတို့၌ စိတ်ဓာတ်မရှိတော့ပေ” (ယောရှုမှတ်စာ ၅:၁) ဟူသော ပြည့်စုံစွာ ဖြစ်ပြီးသွားခဲ့သည်။

All the inhabitants of Canaan. This prophecy was strikingly fulfilled when “all the kings of the Canaanites … heard that the Lord had dried up the waters of Jordan from before the children of Israel, … their heart melted, neither was there spirit in them any more” (Joshua 5:1).

၁၆. သင်၏လူများ ဖြတ်သန်းသွားသည်အထိ။ ဤသည်မှာ ဧဒုံပင်လယ်ကို ဖြတ်သန်းခြင်းမဟုတ်ပါ၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းသည် ဖြစ်ပျက်ပြီးသားဖြစ်သောကြောင့် ဖြစ်ပြီး၊ ကန္တာရဖြတ်သန်းခြင်းနှင့် ကာနာန်နယ်စပ်ကို ဖြတ်သန်းခြင်းဖြစ်သည်။

16. Till thy people pass over. Not the passing through the Red Sea, for that had already taken place, but the crossing of the desert and the borders of Canaan.

၁၇. တောင်ပေါ်တွင်။ “သင်၏အမွေခံတောင်” သည် ကာနာန်နယ်မြေ၏ တောင်ကုန်းဒေသ (ဒေသာ ၃:၂၅) မဟုတ်ဟု အချို့ဝေဖန်သူများက ထိန်းသိမ်းထားသော်လည်း၊ သခင်ဘုရားသည် သန့်ရှင်းရာဌာနအဖြစ် ရွေးချယ်ထားသော တောင်ဖြစ်သည် (ဆာလံ ၇၈:၅၄) နှင့် သူ၏ကိုယ်ပိုင်နေထိုင်ရာနေရာအဖြစ် ရွေးချယ်ထားသည်။ ဣသရေလလူများကို ဤတောင်ပေါ်တွင် စိုက်ပျိုးခြင်းသည် ၎င်းတို့သည် ကတိထားရာနယ်မြေသို့ ဝင်ရောက်ခြင်းကို မဆိုလိုဘဲ၊ ဘုရားသခင်၏လူများကို သခင်ဘုရား၏အိမ်တော်တွင် စိုက်ပျိုးခြင်းကို ဆိုလိုသည် (ဆာလံ ၉၂:၁၃)၊ အနာဂတ်သန့်ရှင်းရာဌာနတွင် ဖြစ်သည်။ ထိုနေရာ၌ သခင်ဘုရားသည် သူ၏လူများနှင့် ပို၍ပြည့်စုံသော ဆက်သွယ်မှုသို့ ဝင်ရောက်မည်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် သူ့ကို ဝတ်ပြုခြင်းနှင့် ယဇ်ပူဇော်ခြင်းဖြင့် သူ၏အထူးပိုင်ဆိုင်မှုဖြစ်ကြောင်း ပြသမည်ဖြစ်သည်။

17. In the mountain. “The mountain of thine inheritance” was probably not the hill country of Canaan (Deut. 3:25), as some commentators have maintained, but rather the mountain the Lord had selected for a sanctuary (Ps. 78:54) and chosen as His own dwelling place. The planting of Israel upon this mountain does not signify their entrance into the Promised land, but the planting of the people of God in the house of the Lord (Ps. 92:13), in the future sanctuary. There the Lord would enter into more perfect fellowship with His people, and there they would show themselves to be His special possession by serving Him and offering up their sacrifices.

၁၈. သခင်ဘုရားသည် ထာဝရအုပ်စိုးတော်မူလိမ့်မည်။ ဤကဲ့သို့သော ထုတ်ဖော်ချက်များကို ကျမ်းစာတွင် အခြားနေရာများတွင် တွေ့ရသည် (ဆာလံ ၁၀:၁၆; ၂၉:၁၀; ၁၄၆:၁၀; ဗျာဒိတ် ၁၁:၁၅ စသည်တို့ကို ကြည့်ပါ)။ မောရှေသည် ဘုရားသခင်၏ လူသားတစ်ဦး၏ ခိုင်မာသောယုံကြည်ချက်ကို ဤသို့ဖော်ပြသည်၊ ဘုရားသခင်၏ အုပ်စိုးမှုသည် စကြဝဠာတွင်သာမက ဤလောက၌လည်း၊ ပညတ္တိကျမ်းအောက်တွင်သာမက ဧဝံဂေလိအောက်တွင်လည်း၊ အချိန်ကာလတွင်သာမက ထာဝရအခါသို့ ဖြစ်သည်။ ဤဝိညာဉ်ရေးအရ လှုံ့ဆော်ထားသော အော်ဟစ်ချက်ဖြင့် မောရှေ၏သီချင်းသည် ပြီးဆုံးသည်၊ သို့သော် နောက်အခန်းကဏ္ဍတွင် သူသည် ဘုရားသခင်၏အုပ်စိုးမှုသည် ထာဝရတည်ရှိရသည့်အကြောင်းကို ရှင်းပြထားသည်။

18. The Lord shall reign for ever and ever. Similar declarations are found elsewhere in Scripture (see Ps. 10:16; 29:10; 146:10; Rev. 11:15; etc.). Moses thus expresses the firm conviction of the man of God that God’s dominion is everlasting, not alone in the universe but in this world as well, not only under the law but also under the gospel, not only in time but throughout eternity. With this inspired exclamation the song of Moses closes, though in the next verse he gives an explanation of why God’s reign will last forever.

ယခင်သောင်ပြောင်းနှစ်ခုကဲ့သို့ပင်၊ အီဂျစ်လူများအား ဖျက်ဆီးခြင်းနှင့်ပတ်သက်သော ထုတ်ဖော်ချက်ဖြင့် အဆုံးသတ်ခဲ့သည် (အခန်းကဏ္ဍ ၅, ၁၀ ကိုကြည့်ပါ)၊ တတိယသောင်ပြောင်းသည် အလားတူပုံစံဖြင့် အဆုံးသတ်သည်။ သို့သော် အနိုင်ရခဲ့သော အီဂျစ်လူများထံ အာရုံစိုက်မှုကို ညွှန်ကြားမည့်အစား၊ မောရှေသည် ၎င်းတို့၏ အောင်ပွဲခံ ကယ်တင်ရှင်ထံသို့ လှည့်သွားသည်။ ထို့ကြောင့် သီချင်းသည် ဘုရားသခင်၏ရန်သူများ ဖျက်ဆီးခံရခြင်း၏ မှိုင်းညှို့သောပုံဖြင့် မပြီးဆုံးဘဲ၊ အောင်ပွဲနှင့် ချီးမွမ်းခြင်း၏ မှတ်စုဖြင့် ပြီးဆုံးသည်။ ဤအလားတူအကြောင်းအရာသည် မောရှေနှင့် သိုးသငယ်၏ သီချင်းကို ထင်ရှားစေမည်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းကို ကယ်တင်ခံရသူများသည် ဖန်သားပြင်ပင်လယ်ပေါ်တွင် သီဆိုကြမည် (ဗျာဒိတ် ၁၅:၂-၄)။

Like the two preceding stanzas, which ended with a statement concerning the destruction of the Egyptians (see vs. 5, 10), the third is brought to a close in a similar way. Instead of directing attention to the defeated Egyptians, however, Moses turns to their own triumphant Deliverer. The song, therefore, does not close with a gloomy picture of the destruction of God’s enemies, but on a note of victory and praise. This same theme will characterize the song of Moses and the Lamb, which the redeemed will sing upon the sea of glass (Rev. 15:2–4).

၂၀. မိရိအမ်သည် ပရောဖက်မတစ်ဦးဖြစ်သည်။ မိရိအမ်သည် ကျမ်းစာက ဤဂုဏ်ပုဒ်ဖြင့် ဂုဏ်ပြုသော ပထမဆုံးအမျိုးသမီးဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ဘုရားသခင်၏လူများသမိုင်းတစ်လျှောက် အခါအားလျော်စွာ အခြားသူများ လိုက်လျှောက်ခဲ့သည် (တရားသူကြီး ၄:၄; ၂ရာဇဝင် ၂၂:၁၄; ဟေရှာယ ၈:၃; လုကာ ၂:၃၆ ကိုကြည့်ပါ)။ မိရိအမ်ကို ဤနေရာ၌ ပရောဖက်မဟု ခေါ်ဆိုခြင်းသည် သူမသီဆိုသောစကားများသည် ဝိညာဉ်ရေးအရ လှုံ့ဆော်ခံရခြင်းကြောင့် မဟုတ်ဘဲ၊ ထွက်မြောက်ရာတွင် မောရှေနှင့် အာရုန်တို့ ယူဆောင်ခဲ့သော အခန်းကဏ္ဍထက် ဒုတိယအနေဖြင့် သူမပြုလုပ်ခဲ့သော အခန်းကဏ္ဍကို အသိအမှတ်ပြုရန်ဖြစ်သည် (PP ၃၈၂ ကိုကြည့်ပါ)။ သူမသည် ပရောဖက်ဆိုင်ရာ ဆုကျေးဇူးကို ပိုင်ဆိုင်ထားကြောင်း အထူးတလည် ပြောဆိုခဲ့သည်

ထာဝရဘုရားသည် ဣသရေလလူမျိုးကို အီဂျစ်ပြည်မှ မောရှေ၊ အာရုန်နှင့် မိရိအမ်တို့ဖြင့် ကယ်တင်ခဲ့သည်။ သူမ၏တာဝန်မှာ ဖိနှိပ်ခံရသည့်နှစ်များအတွင်း လူများအား ကယ်တင်ခြင်းမျှော်လင့်ချက်ကို ထိန်းသိမ်းရန် သတင်းစကားများ ပေးပို့ရန်ဖြစ်ပေမည်။ သူမသည် လူများကို သင်ကြားပေးခဲ့ခြင်း၊ သတိပေးခဲ့ခြင်း၊ ဆုံးမခဲ့ခြင်းတို့ ပြုလုပ်ခဲ့ပေမည်။ သို့သော် ဤတွင် အနီရောင်ပင်လယ်ကမ်းစပ်တွင် သူမသည် စိတ်ကူးဉာဏ်ရှိပြီး အရည်အချင်းရှိသော အဆိုတော်နှင့် ဂီတသမားအဖြစ် ပေါ်ထွက်လာသည်။ ထိုအချိန်တွင် သူမ၏အသက်သည် ကိုးဆယ်နှစ်ထက် ပိုများနေပြီဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂:၄၊ ၇:၇ ကိုကြည့်ပါ)။

20. Miriam the prophetess. Miriam is the first woman whom the Bible honors with this title. Others followed from time to time throughout the history of God’s people (see Judges 4:4; 2 Kings 22:14; Isa. 8:3; Luke 2:36). Miriam is not called a prophetess here primarily because the words she sang were inspired, but rather in recognition of her role in the Exodus, second only to the part taken by Moses and Aaron (see PP 382). She specifically claimed to possess the prophetic gift (Num. 12:2), inasmuch as God had spoken through her. The prophet Micah states that the Lord delivered Israel out of Egypt by Moses, Aaron, and Miriam (Micah 6:4). Her task may have been to communicate to the people messages by which the hope of deliverance was kept alive during the dark years of oppression. She may have taught, admonished, and reproved the people. Here, at the Red Sea, however, she appears as an inspired and talented singer and musician. She must have been more than 90 years of age at the time (see Ex. 2:4; 7:7).

မိရိအမ်သည် မောရှေ၏ညီမဖြစ်သည်မှာ သေချာသော်လည်း၊ သူမသည် မောရှေငယ်စဉ်ကာလတွင် သူ့ကို ကာကွယ်ပေးခဲ့သူဖြစ်သည်။ ဤနေရာတွင် သူမကို အာရုန်၏ညီမဟု ခေါ်ဆိုထားသည်မှာ မောရှေထက် ရာထူးနိမ့်သော အနေအထားကို ညွှန်ပြပြီး၊ မောရှေထက် ရာထူးနိမ့်သော အာရုန်နှင့် နှိုင်းယှဉ်နိုင်သော အနေအထားကို ဖော်ပြပေမည် (ထွက်မြောက်ရာ ၄:၁၆ ကိုကြည့်ပါ)။

The sister of Aaron. Though Miriam was, of course, Moses’ sister as well, and had been instrumental in protecting him during infancy, she is here called the sister of Aaron. This perhaps indicates a subordinate position in relation to that held by Moses, but comparable to that of Aaron, who was himself subordinate to Moses (see ch. 4:16).

တံပိုးယှဉ်ကို ကိုင်ယူသည်

မိရိအမ်နှင့် သူမနှင့်အတူရှိသော အမျိုးသမီးများက တီးခတ်ခဲ့သည့် တူရိယာသည် တံပိုးယှဉ်ဖြစ်စေ၊ လက်ဖြင့်တီးသော ဗုံဖြစ်စေဖြစ်သည်။ ရှေးဟောင်းဂီတတူရိယာသမိုင်းကို အထူးလေ့လာသည့် ခေတ်သစ်ပညာရှင်များက နောက်ပိုင်းဘာသာပြန်ကို ပိုမိုထောက်ခံသည်။ တံပိုးယှဉ်ဟု ဘာသာပြန်ထားသော စကားလုံး "တုဖ်" သည် ယနေ့ဟေဗြဲနှင့် အာရဗီဘာသာစကားတွင် လက်ဖြင့်တီးသော ဗုံကို ဆိုလိုသည်။ ရှေးအီဂျစ်ပုံများတွင် ဤတူရိယာသည် သစ်သားအကွက်နှင့် သားရေနှစ်ခုဖြင့် ပြုလုပ်ထားပြီး တံစဉ်များ သို့မဟုတ် တုတ်များ မပါရှိသည်ကို တွေ့ရသည်။ ၎င်းကို တီးသူ၏လက်ဖြင့် တီးခတ်သည်။ သမ္မာကျမ်းစာတွင် ဤတူရိယာကို အများအားဖြင့် အမျိုးသမီးများက တီးခတ်ကြသည် (တရားသူကြီးမှတ်စာ ၁၁:၃၄၊ ၁ဓမ္မရာဇဝင် ၁၈:၆၊ ဆာလံ ၆၈:၂၅)၊ အီဂျစ်တွင်လည်း ဤသို့ဖြစ်သည်။ သို့သော် တစ်ခါတစ်ရံ အမျိုးသားများကလည်း တီးခတ်ကြသည် (၁ဓမ္မရာဇဝင် ၁၀:၅)။ ၎င်းသည် သီချင်းဆိုခြင်းနှင့် ကခြင်းတို့နှင့် အတူတကွ တီးခတ်လေ့ရှိပြီး အချိန်ကိုက်ရိုက်ခတ်ရန် အသုံးပြုသည်ဖြစ်ပြီး၊ ပျော်ရွှင်ဖွယ်တူရိယာအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရသည်။ ဓမ္မဟောင်းကျမ်းတွင် ၎င်းသည် ပျော်ရွှင်မှုနှင့် ချီးမွမ်းခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေသည်။

Took a timbrel. The instrument played by Miriam and her women accompanists was either a tambourine or a hand drum. Modern scholars specializing in the history of ancient musical instruments favor the latter translation. The same word for timbrel, toph, is used in modern Hebrew and Arabic to designate a hand drum. Ancient Egyptian pictures of this instrument show it made of a wooden hoop and two skins, but without jingles or sticks. It is beaten by the hand of the player. In the Bible this instrument is usually played by women (Judges 11:34; 1 Sam. 18:6; Ps. 68:25), as it was in Egypt, but sometimes also by men (1 Sam. 10:5). It often accompanied singing and dancing, probably to accentuate the beat, and was considered a joyful instrument. In the OT it is usually associated with merrymaking and praise.

အမျိုးသမီးအားလုံး

အမျိုးသားနှင့် အမျိုးသမီးများကို သီးခြားအုပ်စုများအဖြစ် ခွဲခြားခြင်းသည် အီဂျစ်ဓလေ့ဖြစ်သည်။ အမျိုးသားနှင့် အမျိုးသမီးအုပ်စုများက ဂီတဖြင့် ခြေလှမ်းများကို လိုက်ကပြီး ကခြင်းသည်လည်း ထိုနည်းတူဖြစ်သည်။ ဤဓလေ့ကို ဟေဗြဲလူမျိုးများက အီဂျစ်တွင် နေထိုင်စဉ်ကာလအတွင်း လက်ခံခဲ့ပုံရသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ဟေဗြဲအမျိုးသမီးများသည် အောင်ပွဲခံပွဲများတွင် ဂီတနှင့် သီချင်းများဖြင့် ပြန်လည်ရောက်ရှိလာသော စစ်တပ်များကို ကြိုဆိုခဲ့ကြသည် (တရားသူကြီးမှတ်စာ ၁၁:၃၄၊ ၂၁:၂၁၊ ၁ဓမ္မရာဇဝင် ၁၈:၆-၇၊ ၂၉:၅ ကိုကြည့်ပါ)။

All the women. The separation of men and women into distinct bands was an Egyptian custom, as likewise was the performance of dances by groups of men and women, who accompanied their steps with music. This custom seems to have been taken over by the Hebrews during their long sojourn in Egypt. In later times we find Hebrew women taking part in the victory celebrations, when they met the returning armies with music and song (see Judges 11:34; 21:21; 1 Sam. 18:6, 7; 29:5).

ကများဖြင့်

ဘာသာရေးအခမ်းအနားများတွင် ကခြင်းကို အသုံးပြုခြင်းသည် အနောက်တိုင်းအယူအဆများနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သော်လည်း၊ အရှေ့တိုင်းစိတ်ထားနှင့် ခံစားမှုအရ လက်ခံထိုက်သည်။ ဓမ္မဟောင်းကျမ်းဇာတ်လမ်းတွင် ဘာသာရေးကများနှင့်ပတ်သက်သော ဥပမာများစွာရှိသည်။ ဒါဝိဒ်သည် ဂျေရုဆလင်မြို့သို့ သေတ္တာတော်ကို ယူဆောင်လာစဉ် သေတ္တာတော်ရှေ့တွင် ကခဲ့သည် (၂ဓမ္မရာဇဝင် ၆:၁၆)၊ ယေဖသာ၏သမီးသည် အောင်ပွဲခံသောဖခင်ကို ကများဖြင့် ကြိုဆိုခဲ့သည် (တရားသူကြီးမှတ်စာ ၁၁:၃၄)၊ ရှိလောမြို့၏ အပျိုများသည် ပွဲတော်ကို ကများဖြင့် ကျင်းပခဲ့ကြသည် (တရားသူကြီးမှတ်စာ ၂၁:၂၁)။ ကခြင်းကို ဆာလံဆရာကလည်း ချီးမွမ်းထိုက်သည်ဟု ဖော်ပြထားသည် (ဆာလံ ၁၄၉:၃၊ ၁၅၀:၄)။ သမ္မာကျမ်းစာခေတ်က ကခြင်းသည် သန့်ရှင်းသောဝမ်းမြောက်ခြင်း၏ ပြင်ပထုတ်ဖော်မှုဖြစ်ပြီး၊ ချီးမွမ်းသီချင်းများနှင့် ကျေးဇူးတော်ချီးမွမ်းခြင်းဆုတောင်းမှုများနှင့် တူညီသော စိတ်ထားဖြင့် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဝတ်ပြုခြင်း၏ လုပ်ဆောင်မှုတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ဘုရားသခင်က ၎င်းကို လက်ခံခဲ့သည် (ယောဟန် ၆:၃၇ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ ခေတ်သစ်လူမှုကခြင်းသည် သမ္မာကျမ်းစာခေတ်က ဘာသာရေးကခြင်းနှင့် လုံးဝမတူညီ၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းတွင် အမျိုးသားနှင့် အမျိုးသမီးများ ရောနှောခြင်းမရှိဘဲ၊ ပါဝင်သူများ၏ တစ်ခုတည်းသော ရည်မှန်းချက်မှာ ဘုရားသခင်အပေါ် ချစ်ခြင်း၊ ဆက်ကပ်ခြင်းနှင့် ကျေးဇူးတော်ချီးမွမ်းခြင်းတို့ကို ထုတ်ဖော်ရန်ဖြစ်သည်။ ရှေးခေတ်ကခြင်းသည် ဝတ်ပြုခြင်းထုံးတမ်း၏ အရေးပါသော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။

With dances. The use of dances in religious ceremonies, so contrary to Western ideas of decorum, has ever been acceptable to the Oriental mind and sentiment. Various examples of religious dancing are found in the OT narrative. David danced before the ark when bringing it to Jerusalem (2 Sam. 6:16), Jephthah’s daughter met her victorious father with dancing (Judges 11:34), and the virgins of Shiloh celebrated a feast in this way (Judges 21:21). Dancing is also mentioned with approval by the psalmist (Ps. 149:3; 150:4). The dancing of Bible times was an outward expression of holy joy, entered into in the same spirit as songs of praise or prayers of thanksgiving. It was distinctly an act of worship, and God accepted it as such (cf. John 6:37). Modern social dancing bears no resemblance whatever to the religious dancing of Bible times, for in it there was no mingling of men and women, and the only objective of the participants was the expression of love, devotion, and thanksgiving to God. Ancient dancing was an integral part of worship ritual.

၂၁. မိရိအမ်က သူတို့ကို ဖြေကြားသည်
မိရိအမ်သည် သူမ၏အမျိုးသမီးသံပြိုင်အဖွဲ့နှင့်အတူ အမျိုးသားသံပြိုင်အဖွဲ့၏ သီချင်းအဆုံးသတ်များတွင် (အခန်းကျမ်း ၅၊ ၁၀၊ ၁၈ ပြီးနောက်) တုံ့ပြန်သီဆိုခဲ့သည်။ မိရိအမ်၏ ထပ်ချပ်သီချင်းစကားများဖြစ်သော “ထာဝရဘုရားကို ချီးမွမ်းကြလော့” စသည်တို့သည် မောရှေ၏ အောင်ပွဲသီချင်း၏ အဖွင့်စကားများလည်းဖြစ်သည် (အခန်းကျမ်း ၁)။

21. Miriam answered them. Miriam, with her chorus of women, sang in response to the male chorus, probably at the termination of each stanza of the song (after vs. 5, 10, 18). The words of Miriam’s refrain, “Sing ye to the Lord,” etc., were also the opening words of Moses’ song of victory (v. 1).

၂၂. ရှုရ်တောကို ဖြတ်သန်းခြင်း

ရှုရ်တောသည် အီဂျစ်ပြည်၏ အရှေ့ဘက်နယ်စပ်မှ ပါလစ္စတင်းတောင်ပိုင်း နယ်စပ်အထိ ဆန့်တန်းနေသော သဲကန္တာရဒေသဖြစ်ပြီး၊ တောင်ဘက်တွင် ဆီနာအိုင်ကျွန်းဆွယ်၏ တောင်များနှင့် ထိစပ်နေသည်။ ၎င်းကို ဘိုးဘွားဇာတ်လမ်းများတွင် အကြိမ်များစွာ ဖော်ပြထားသည် (ကမ္ဘာဦး ၁၆:၇၊ ၂၀:၁၊ ၂၅:၁၈)၊ ရှောလုနှင့် ဒါဝိဒ်၏ အာမလက်အမျိုးသားများအပေါ် အောင်ပွဲမှတ်တမ်းများတွင်လည်း ဖော်ပြထားသည် (၁ဓမ္မရာဇဝင် ၁၅:၇၊ ၂၇:၈)။ ဣသရေလလူမျိုးသည် ဤသဲကန္တာရဒေသ၏ တောင်ပိုင်းတွင်၊ အနီရောင်ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက် အရှေ့တောင်ဘက်သို့ ချီတက်ခဲ့သည်။ တောလည်ရာ ၃၃:၈ တွင် ဤဒေသကို “ဧသံတောကန္တာရ” ဟု ခေါ်သည်။ ထွက်မြောက်ရာ ၁၃:၂၀ ၏ မှတ်ချက်အရ ဧသံသည် အီဂျစ်ဘာသာစကားဖြင့် နယ်ခြားခံတပ်ကို ဆိုလိုပါက၊ ရှုရ်တောကို ဧသံတောကန္တာရဟု ခေါ်ဆိုခြင်းသည် နားလည်နိုင်သည်။

22. The wilderness of Shur. This is the desert region reaching from the eastern border of Egypt to the southern border of Palestine, and touching in the south the mountains of the Sinai Peninsula. It is mentioned several times in the patriarchal narratives (Gen. 16:7; 20:1; 25:18), and in the records of Saul’s and David’s victories over the Amalekites (1 Sam. 15:7; 27:8). It was through the southern part of this desert that Israel marched, in a southeasterly direction along the shores of the Red Sea. In Num. 33:8 this region is called the “wilderness of Etham.” If the interpretation given in the comment on Ex. 13:20 is correct, that Etham is an Egyptian word for a border fortress, it is easy to understand why the desert of Shur should also be called the desert of Etham.

ရေမတွေ့ခြင်း
ဣသရေလလူမျိုးသည် သားရေအိတ်များဖြင့် သောက်ရေကို သယ်ဆောင်သွားခဲ့ပြီး၊ ရှေးခေတ်အရှေ့တိုင်းလူမျိုးများကဲ့သို့ပင်ဖြစ်သည်။ သဲကန္တာရထဲသို့ ဝင်ရောက်မည်ကို သိထားသဖြင့် ရေများသယ်ဆောင်သွားခဲ့သော်လည်း၊ သုံးရက်ခရီးတွင် ရေအသစ်မတွေ့ပါက လူနှင့်တိရစ္ဆာန်များအတွက် ဒုက္ခဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ထို့ကြောင့် ရေတွင်းများ သို့မဟုတ် စမ်းရေများကို အချိန်ကိုက်ရှာဖွေတွေ့ရှိရန် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည်။ အရှေ့အလယ်ပိုင်းတွင် အသုံးပြုသော အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်များအနက် မြည်းသည် သဲကန္တာရခရီးသွားရာတွင် အသုံးအများဆုံး ဝန်ဆောင်ရာတိရစ္ဆာန်ဖြစ်သည်။ ဘီစီ ၁၂ ရာစုမတိုင်မီ ကုလားအုတ်ကို ရံဖန်ရံခါသာ တွေ့ရသည်။ မြည်းများသည် ရေမသောက်ဘဲ လေးရက်ခရီးသွားနိုင်သော်လည်း၊ ဣသရေလလူမျိုးပိုင်ဆိုင်ထားသော နွားများသည် မကြာခဏ ရေမသောက်ရပါက အသက်ရှင်နိုင်စွမ်းမရှိပေ။ ထို့ကြောင့် ရေမတွေ့ဘဲ သုံးရက်ခရီးသွားခြင်းသည် နွားများ သေဆုံးမည့်အဆင့်သို့ ရောက်ရှိသည်။

Found no water. The Israelites, no doubt, carried a supply of drinking water in leather pouches, as Oriental peoples from ancient times have done. Knowing they were to enter the desert, the Israelites would not fail to take water with them, but a march of three days without finding more to replenish their exhausted supply would bring suffering to both man and beast. It was therefore imperative that they find wells or springs at certain intervals. Of all domestic animals used in the Near East the donkey was the most widely employed beast of burden for desert travel. The camel was found only occasionally prior to the 12th century b.c. Donkeys are able to travel for four days without water, but cattle, which the Israelites possessed in great numbers, could not possibly live without more frequent watering. For this reason a march of three days without finding water was about the limit the cattle could endure and not perish.

၂၃-၂၅. (ယေရမိ ၈:၂၂). ဒဏ်ရာတိုင်းအတွက် ဆေးတစ်လက်။ မောရှေသည် ဣသရေလလူမျိုး၏ ဝမ်းနည်းဖွယ်ရာ အခက်အခဲများကို ထာဝရဘုရားရှေ့တွင် တင်ပြသောအခါ၊ ဘုရားသခင်သည် ဆေးတစ်မျိုးကို မဖော်ပြခဲ့ဘဲ၊ ရှိပြီးသား အရာကို အာရုံစိုက်စေခဲ့သည်။ အကြောင်းမူကား၊ ဘုရားသခင်ဖန်ဆင်းထားသော ချုံပင်တစ်ပင်သည် ရေထဲသို့ ထည့်ရန်ရှိပြီး၊ ထိုရေကို သန့်ရှင်းပြီး ချိုမြစေရန် ဖြစ်သည်။ ထိုသို့ပြုလုပ်သောအခါ၊ ဒုက္ခရောက်နေသော လူများသည် ထိုရေကို ဘေးကင်းစွာ သောက်သုံးနိုင်ခဲ့ပြီး အနံ့အရသာရှိခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်သည် ဒဏ်ရာတိုင်းအတွက် ဆေးတစ်လက်ကို ပြင်ဆင်ပေးထားသည်။ ဂိလဒ်တွင် ဆေးတစ်လက်ရှိပြီး၊ ထိုနေရာ၌ ဆရာဝန်တစ်ဦးလည်း ရှိသည် (စာတစ်စောင် ၆၅အေ, ၁၈၉၄)။

23-25. (Jer. 8:22). A Balm for Every Wound.—When Moses presented before the Lord the sad difficulties of the children of Israel, He did not present some new remedy, but called their attention to that which was at hand; for there was a bush or shrub which He had created that was to be cast into the water to make the fountain sweet and pure. When this was done, the suffering people could drink of the water with safety and pleasure. God has provided a balm for every wound. There is a balm in Gilead, there is a physician there (Letter 65a, 1894).

၂၃. မာရာ။ အက်ဇ်မြို့တောင်ဘက်ရှိ ပထမဦးဆုံး အိုအေစစ်သည် ‘အင်ဟဝါရာ’ ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဆီနာအိုင်ကြေးနီသတ္တုတွင်းသို့ သွားသော ရှေးဟောင်းလမ်းပေါ်တွင်ရှိပြီး၊ ပင်လယ်ကွေ့မှ မိုင်အနည်းငယ်အတွင်းနှင့် ဆူအက်ဇ်မြို့မှ ၄၇ မိုင်ခန့်အကွာတွင် တည်ရှိသည်။ ရေသည် ခါးသက်သည်။ ၎င်းကို သမ္မာကျမ်းစာမှ မာရာဟု သတ်မှတ်ပါက၊ မောရှေက ရေကို ချိုမြစေခဲ့သော်လည်း ၎င်းသည် အမြဲတမ်းမဟုတ်ပေ။ မှတ်ချက်ပေးသူအများစုက ၎င်းကို မာရာဟု လက်ခံထားသော်လည်း၊ အနီးတစ်ဝိုက်တွင် ခါးသက်သောရေတွင်းများ အများအပြားရှိပြီး၊ တစ်ခုမှာ ‘အင်ဟဝါရာ’ ထက် ပို၍ခါးသက်သည်။

23. Marah. The first oasis south of Suez is the ‘Ain Hawârah. It lies on the ancient road to the Sinai copper mines, a few miles inland from the gulf and about 47 mi. from the town of Suez. The water is bitter. If its identification with the Biblical Marah is correct, the sweetening of its waters by Moses was not of a permanent nature. Although most commentators have accepted this identification, it should be noted that there are several bitter springs in the vicinity, one of them even more bitter than ‘Ain Hawârah.

၂၄. လူများက မကျေနပ်ညည်းညူကြသည်
သူတို့သည် အနီရောင်ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်း၏ အနောက်ဘက်တွင် တစ်ကြိမ်ညည်းညူခဲ့ပြီး (ထွက်မြောက်ရာ ၁၄:၁၁-၁၂)၊ သူတို့၏လှည့်လည်သွားလာမှုများ ပြီးဆုံးမချင်း နောက်ထပ်အကြိမ်များစွာ ညည်းညူခဲ့ကြသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၆:၂၊ တောလည်ရာ ၁၄:၂၊ ၁၆:၄၁ စသည်တို့ကို ကြည့်ပါ)။ “ညည်းညူခြင်း” သည် ပုံမှန်ကြုံတွေ့ရသည့် အခက်အခဲများအတွက် စိတ်နှလုံးခါးသက်မှုကို ထုတ်ဖော်ရန် သူတို့၏ ဘုံအကျင့်ဖြစ်လာသည်။ မောရှေသည် အီဂျစ်ပြည်မှ ထွက်ခွာရန် တာဝန်ယူခဲ့ပြီး သူတို့၏ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သဖြင့်၊ သူတို့၏ညည်းညူမှုများသည် ပထမဦးစွာ သူ့ထံသို့ ဦးတည်ခဲ့သည်။ လူမျိုးအတွက် အကောင်းဆုံးဝန်ဆောင်ပေးသူများသည် ၎င်းတို့အသက်ရှင်နေထိုင်စဉ်တွင် မကြာခဏ တန်ဖိုးထားမခံရဘဲ၊ သူတို့သေဆုံးပြီးမှသာ အထိမ်းအမှတ်ရုပ်တုများ တည်ဆောက်ခံရလေ့ရှိသည်။

24. The people murmured. They had murmured once before, on the western shore to the Red Sea (ch. 14:11, 12), and were to murmur many more times before their wanderings were over (see Ex. 16:2; Num. 14:2; 16:41; etc.). “Murmuring” would prove to be their common mode of giving vent to bitterness of soul at the difficulties regularly encountered. Since Moses was responsible for their departure from Egypt, and was their leader, their murmurings were in the first place directed against him. The men who serve their nation best are often least appreciated during their lifetime, and monuments are usually erected in their honor only after they have died.

ဘာသောက်ရမည်နည်း

ရေငတ်မွတ်မှုကြီးမားလာသောအခါ လူများသည် မသာယာသောရေကို မျိုချလေ့ရှိသော်လည်း၊ သဘာဝက ခံနိုင်ရည်ရှိသည့်အဆင့်တစ်ခုရှိသည်။ အာရေဗျသဲကန္တာရရှိ ခါးသက်သောရေတွင်းအချို့ကို တိရစ္ဆာန်များပင် သောက်ရန်ငြင်းဆိုကြသည်။

What shall we drink? Though men will often swallow unpalatable water when their thirst is great, there is a limit beyond which nature cannot go. Even beasts refuse to drink the water of certain bitter wells in the Arabian Desert.

၂၅. ထာဝရဘုရားသည် သူ့အား သစ်ပင်တစ်ပင်ကို ပြတော်မူ၏။ ဤသစ်ပင်၏ အမည်ကို ဖော်ပြမထားပါ။ ကမ္ဘာ့ဒေသအမျိုးမျိုးမှ သစ်ပင်များ သို့မဟုတ် အပင်များသည် ခါးသောရေကို ချိုမြသောရေအဖြစ် ပြောင်းလဲပေးနိုင်သည့် ဂုဏ်သတ္တိရှိသည်ဟု ဆိုကြသော်လည်း၊ ထိုအပင်များသည် ဆီနာအိုင်ကျွန်းဆွယ်တွင် မတွေ့ရပါ။ တကယ်တော့၊ ‘အိန်ဟာဝါရား’ နှင့် အနီးအနားရှိ အလားတူစမ်းရေတွင်းများ၏ ရေကို သောက်သုံးရန် မသင့်တော်ဟု ယူဆသော ဒေသခံ ဘီဒိုအင်လူမျိုးများသည် ဤရေကို သောက်သုံးနိုင်အောင် ပြုလုပ်နိုင်သည့် နည်းလမ်းမျိုးကို မသိရှိကြပါ။ ထို့ကြောင့် ဤကျမ်းပိုဒ်အတွက် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော ရှင်းပြချက်နှစ်ခုသာ ရှိပါသည်။ မောရှေသည် ခါးသောရေကို ချိုမြသောရေအဖြစ် ပြောင်းလဲပေးနိုင်သည့် သဘာဝဂုဏ်သတ္တိရှိသော သစ်ပင်တစ်ပင်ကို ယူရန် ညွှန်ကြားခံရပြီး၊ ထိုသစ်ပင်သည် ယခုအခါ ထိုဒေသတွင် မပေါက်ရောက်တော့ခြင်း သို့မဟုတ် ရေ၏ ပြောင်းလဲမှုသည် ဘုရားသခင်၏ တိုက်ရိုက်လုပ်ဆောင်မှုဖြစ်ပြီး၊ သစ်ပင်သည် သင်္ကေတအဓိပ္ပာယ်သာ ဆောင်သည်။

25. The Lord shewed him a tree. The name of this tree is not revealed. Several trees or plants belonging to different parts of the world are said to possess the quality of rendering bitter water sweet, but none of these have been found on the Sinai Peninsula. In fact, the Bedouins of the neighborhood, who consider the water of the ‘Ain Hawârah and other similar springs in the vicinity unpalatable, know of no means by which this water can be made drinkable. Hence there are but two possible explanations for this text. Moses was either directed to take a tree which had the natural quality of changing bitter water into sweet, which tree no longer grows in that area, or the transformation of the water was a direct act of God and the tree was only of symbolic significance.

ပညတ်တစ်ခု။ ရေကို ကုသပြီး သူ၏လူများ၏ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ရေငတ်မှုကို ဖြည့်ဆည်းပြီးနောက်၊ ဘုရားသခင်သည် ထိုအံ့ဖွယ်လုပ်ဆောင်မှုနှင့် ဆက်စပ်နေသော ပညတ်တစ်ခုကို သူတို့အား ပေးတော်မူပြီး (ကျမ်းပိုဒ် ၂၆ ကို ကြည့်ပါ) ကတိတော်တစ်ခုနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသည်။

An ordinance. After healing the water and satisfying the physical thirst of His people, God gave them an ordinance that was connected with the miracle by a promise (see v. 26).

ထိုတွင် သူသည် သူတို့ကို စမ်းသပ်တော်မူ၏။ အီဂျစ်ပြည်မှ ထွက်ခွာသည့်အချိန်မှ ကာနာန်ပြည်သို့ ဝင်ရောက်သည်အထိ၊ ဘုရားသခင်သည် သူ၏လူများကို အကြိမ်များစွာ “စမ်းသပ်” တော်မူခဲ့သည်—ပထမဦးစွာ ဧဒုံပင်လယ်တွင်၊ ယခုမူ မာရာတွင်၊ နောက်ပိုင်းတွင် မေရီဘာတွင် (အခန်း ၁၇:၁-၇)၊ ဆီနာအိုင်တွင် (အခန်း ၂၀:၂၀)၊ တဘေရာတွင် (တောလည်ရာ ၁၁:၁-၃)၊ ကိဗရုတ်ဟတ္တာဝါတွင် (တောလည်ရာ ၁၁:၃၄)၊ ကာဒေ့ရှ်တွင် (တောလည်ရာ ၁၃:၂၆-၃၃) နှင့် အခြားနေရာများတွင်။ ဤ“စမ်းသပ်မှုများ”သည် ကာနာန်ပြည်တွင် ရင်ဆိုင်ရမည့် အတွေ့အကြုံများအတွက်၊ နှိုင်းယှဉ်အားဖြင့် လွယ်ကူသောအခြေအနေများအောက်တွင် သူတို့ကို လေ့ကျင့်ပေးရန် ဘုရားသခင်၏ ကြိုးပမ်းမှုများ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သည်။

There he proved them. From the time of their departure from Egypt to their entry into Canaan, God “proved” His people on many occasions—first at the Red Sea, now at Marah, later at Meribah (ch. 17:1–7), Sinai (ch. 20:20), Taberah (Num. 11:1–3), Kibroth-hattaavah (Num. 11:34), Kadesh (Num. 13:26–33), and elsewhere. These “proofs” were part of God’s attempts to train them, under comparatively easy circumstances, for the experiences they would face in Canaan.

၂၆. အကယ်၍ သင်သည် စေ့စပ်စွာ နားထောင်လျှင်။ ဤနေရာတွင် အံ့ဖွယ်ကတိတော်တစ်ခုကို မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ အကယ်၍ ဘုရားသခင်၏လူများသည် ယခုမှစ၍ သူ၏ပညတ်တော်အားလုံးကို သေချာစွာ နာခံလျှင်၊ ထို့နောက် သူသည် ရေကို ကုသခဲ့သကဲ့သို့ သူတို့ကို “ကုသ”မည်ဖြစ်ပြီး၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် ကိုယ်ကျင့်တရားဆိုင်ရာ မကောင်းမှုများမှ သူတို့ကို ကင်းစင်စေမည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် သူတို့၏ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးသည် နာခံမှုပေါ်တွင် မူတည်သည်။ ဤမဟာနိယာမသည် ဟေဗြဲလူမျိုးများ၏ ခေတ်တွင်သာမက ခေတ်အဆက်ဆက် မှန်ကန်သည်။ လူသားမျိုးနွယ်၏ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးသည် ယခုအခါတွင်လည်း ဘုရားသခင်၏ပညတ်ကို လေးစားလိုက်နာမှုပေါ်တွင် များစွာမူတည်နေသည်။ ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော နေ့စဉ်ဘဝနေထိုင်မှုဆိုင်ရာ ပညတ်များကို လျစ်လျူရှုသူများသည် အကျိုးဆက်များအတွက် သူတို့ကိုယ်သူတို့သာ အပြစ်တင်ရမည်။ အခြားတစ်ဖက်တွင်၊ ဘုရားသခင်ပေးသော ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ညွှန်ကြားချက်များအတိုင်း နေထိုင်သူများသည် ရောဂါများမှ သိသာထင်ရှားစွာ ကင်းစင်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်သည် လူသား၏ ဝိညာဉ်ရေးအခြေအနေသာမက သူ၏ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အခြေအနေကိုလည်း စိတ်ဝင်စားတော်မူသည် (ယောဟန်ဩဝါဒစာ သုံးစောင် ၂ ကို ကြည့်ပါ)။

26. If thou wilt diligently hearken. Here is recorded a wonderful promise. If God’s people would henceforth render strict obedience to all His commandments, then He would “heal” them as He had healed the water, and would keep them free from both physical and moral evil. Their physical well-being was therefore made dependent upon obedience. This great principle was true not only in the time of the Hebrews but through all ages. The physical well-being of the human race is still to a large extent dependent upon their regard for divine law. Those who disregard the laws that govern healthful living have but themselves to blame for the consequences. On the other hand, those who live according to divinely imparted instructions on health will experience a marked freedom from diseases. God is interested not only in man’s spiritual state but also in his physical state (see 3 John 2).

ဤရောဂါများ။ ဤရောဂါအချို့ကို တရားဟောရာ ၂၈:၂၇ တွင် ဖော်ပြထားပြီး၊ တရားဟောရာ ၇:၁၅ တွင်လည်း ၎င်းတို့ကို ရည်ညွှန်းထားသည်။ အချို့သော ရောဂါများသည် အီဂျစ်လူမျိုးများအကြားတွင် အထူးသဖြင့် အရေပြားရောဂါများနှင့် မျက်စိရောဂါများ ပြင်းထန်စွာ ပျံ့နှံ့ခဲ့သည်မှာ သိထားသည်။ အီဂျစ်ပြည်တွင် နေထိုင်ခဲ့စဉ်ကာလအတွင်း ဟေဗြဲလူမျိုးများသည် အီဂျစ်ပြည်၏ ရောဂါများနှင့် ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်ခဲ့ကြသည်။

These Diseases. Some of these diseases are enumerated in Deut. 28:27, and reference to them is also made in Deut. 7:15. It is known that certain diseases have always been prevalent among the Egyptians with extreme severity, especially skin and eye diseases. During their long sojourn in Egypt the Hebrews were well acquainted with the diseases of Egypt.

သင့်ကို ကုသပေးသောထာဝရဘုရား။ အီဂျစ်ဆေးသမားများသည် ရှေးခေတ်အနီးရှိ အရှေ့ဒေသတစ်ခုလုံးတွင် ထင်ရှားကျော်ကြားခဲ့သော်လည်း၊ ရှိပြီးသား စာသားများအရ ၎င်းတို့သည် ကုသခြင်းစွမ်းအားကို ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်အဖြစ် မယူဆဘဲ ၎င်းတို့၏ နတ်ဘုရားများထံမှ ရရှိသည်ဟု ယူဆခဲ့ကြသည်။ ၎င်းတို့၏ ဆေးပညာလက်စွဲစာအုပ်များတွင်၊ ယခုအခါ နှစ်ပေါင်း ၄,၀၀၀ သက်တမ်းရှိသော အချို့သော စာအုပ်များတွင် ရောဂါများကို အမျိုးအစားသုံးမျိုးခွဲထားသည်- (၁) ကုသနိုင်သောရောဂါများ၊ (၂) ထိန်းသိမ်းနိုင်သောရောဂါများ၊ (၃) ကုသ၍မရသော ရောဂါများ။ မောရှေခေတ်မှစ၍ ဆေးပညာသည် အလွန်တိုးတက်လာခဲ့သော်လည်း၊ အထက်ဖော်ပြခဲ့သော အမျိုးအစားခွဲခြားမှုသည် ယနေ့တိုင် မှန်ကန်နေဆဲဖြစ်သည်။ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ခွဲစိတ်ဆရာဝန်သည် ခွဲစိတ်မှုပြုလုပ်၍ အင်္ဂါတစ်ခုကို ဖယ်ရှားပြီး ဒဏ်ရာကို ချုပ်နိုင်သော်လည်း၊ ဒဏ်ရာကို ကုသပေးနိုင်ခြင်း မရှိပါ။ ဆရာဝန်သည် အချို့သော ရောဂါများအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိသည်ဟု သိထားသော ဆေးဝါးအချို့ကို ညွှန်ကြားပေးနိုင်သော်လည်း၊ သူ၏ ကျွမ်းကျင်မှုသည် ထိုနေရာတွင် ရပ်တန့်သွားသည်။ တကယ့်ကုသမှုလုပ်ငန်းစဉ်သည် လူ့သိပ္ပံပညာဖြင့် ထိန်းချုပ်၍မရသော စွမ်းအားတစ်ခုဖြင့် လုပ်ဆောင်သည်။ ၂၀ ရာစုနှစ်တွင် မောရှေခေတ်ကဲ့သို့ပင်၊ ဘုရားသခင်သာလျှင် ကုသခြင်းကို ပေးသနားတော်မူသည်မှာ မှန်ကန်နေဆဲဖြစ်သည်။ သူသည် ဆေးပညာ၏ ဆရာကြီးဖြစ်သည်။

The Lord that healeth thee. The Egyptian physicians were famous all over the ancient Near East, but extant texts show that they did not consider the power of healing to be their own, but their gods’. In their medical handbooks, some of which are now 4,000 years old, diseases are divided into three classes: (1) those that can be treated; (2) those that can be arrested; (3) those that cannot be cured. Though medical science has advanced tremendously since the days of Moses, the above classification still stands. The surgeon can make an incision, remove an organ, and sew up the wound, but he cannot heal it. The physician can administer certain drugs, which he knows to have certain effects on certain ailments, but there his skill ends. The actual healing process is performed by a power over which human science has no control. It is still true in the 20th century as it was in the time of Moses that God alone imparts healing. He is the Master Physician.

၂၇. ဧလိမ်။ နောက်ထပ် စခန်းချရာနေရာကို ရှေးယခင်ကတည်းက ဝါဒီဂါရန်ဒယ်ဟု သတ်မှတ်ခဲ့သည်၊ ၎င်းသည် ‘အိန်ဟာဝါရား’ မှ မိုင် ၇ ခန့် တောင်ဘက်တွင် တည်ရှိသည်။ ဤနေရာသည် နှိုင်းယှဉ်အားဖြင့် ကောင်းမွန်သော ရေအရင်းအမြစ်နှင့် စိမ်းလန်းစိုပြည်သော ထန်းပင်များ၊ တမာရိဇ်ပင်များ၊ အကေးရှားပင်များ နှင့် မြက်ပင်ရှည်များဖြင့် ယခုအခါတွင်လည်း ဆူအေးဇ်နှင့် ဆီနာအိုင်အကြား အဓိက အနားယူရာနေရာများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ရှေးဟောင်းသုတေသနပညာရှင် ဖလင်ဒါးစ်ပက်ထရီသည် ဝါဒီတွင် ရေအရင်းအမြစ်ကောင်းများကို တွေ့ရှိခဲ့သည်၊ ၎င်းသည် ၁၉၀၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် ပထမအကြိမ်နှင့် နောက်ထပ် ၁၉၀၅ ခုနှစ် မတ်လတွင် ဖြတ်သန်းခဲ့စဉ်၊ ဆောင်းရာသီသည် အလွန်ခြောက်သွေ့ပြီး ရက်သတ္တပတ်များစွာ မိုးမရွာခဲ့သော်လည်း ဖြစ်သည် (ဆီနာအိုင်ရှိ သုတေသနများ [၁၉၀၆]၊ စာမျက်နှာ ၁၂)။

27. Elim. The next place of encampment has since ancient times been identified with the Wadi Gharandel, about 7 mi. south of ‘Ain Hawârah. This spot, with its plentiful supply of comparatively good water and its luxuriant groves of palms, tamarisks, acacias, and its tall grass, is even now one of the principal halting places between Suez and Sinai. The archeologist, Flinders Petrie, found a good supply of water in the valley both times he crossed it, first in December of 1904 and again in March of the following year, even though the winter had been very dry and rain had not fallen for several weeks (Researches in Sinai [1906], p. 12).

သူတို့သည် ထိုတွင် စခန်းချခဲ့ကြသည်။ ဝါဒီဂါရန်ဒယ်သည် နှိုင်းယှဉ်အားဖြင့် ပိုမိုစိမ်းလန်းသော ဝါဒီအူဆေးထ်နှင့် ဝါဒီတာယိဘေးဟူသော ချိုင့်နှစ်ခုနှင့် ဆက်သွယ်ထားသောကြောင့်၊ ဣသရေလလူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏ တိရစ္ဆာန်များကို ကျက်စားရန်နှင့် အနားယူရန် ဤအခွင့်အရေးကို အသုံးပြုခဲ့ပြီး၊ ခရီးဆက်မသွားမီ ရက်ပေါင်းများစွာ အနားယူခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ မာရာ (ကျမ်းပိုဒ် ၂၃-၂၆) တွင် စခန်းချမှုကို ဤနေရာတွင် ဖော်ပြမထားသော်လည်း၊ တောလည်ရာ ၃၃:၈ တွင် ထိုသို့ဖော်ပြထားသည်။ လူများသည် မာရာတွင် လိုအပ်သည်ထက် ပိုကြာရှည်ထားရန် မဖြစ်နိုင်ပါ။ မောရှေသည် ဤဒေသများကို ယခင်က ဖြတ်သန်းခဲ့ဖူးပြီး ရေတွင်းနှင့် စမ်းချောင်းတိုင်းကို သိရှိထားသူဖြစ်သောကြောင့်၊ မာရာမှ မိုင်အနည်းငယ်အကွာတွင် စိမ်းလန်းသော ချိုင့်ဝှမ်းတစ်ခုကို တွေ့ရှိမည်ဟု ဣသရေလလူမျိုးများကို အာမခံခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

They encamped there. Since the Wadi Gharandel is joined by two comparatively more fertile valleys, the Wadi Useyt and the Wadi Tayibeh, it is possible that the Israelites used this opportunity for pasturing their cattle and resting them for several days before continuing on their journey. Mention is not made here of an encampment at Marah (see vs. 23–26), though it is so listed in Num. 33:8. The people probably halted at Marah no longer than necessary. Moses, who had traversed these regions before and knew every well and stream, probably assured the Israelites that they would find a fertile valley only a few miles beyond Marah.

ဧလင်ဂျီ ဝှိုက်၏ မှတ်ချက်များ
၁-၂၇ ပီပီ ၂၈၈-၂၉၂
၁ အီးဒဘယ် ၇၀; ၄တီ ၂၅
၁, ၂ အီးဒီ ၁၆၂
၁-၁၆ ပီပီ ၂၈၈
၆-၁၁, ၁၈-၂၁ အီးဒီ ၁၆၂
၂၁ အီးဒီ ၃၉; ပီပီ ၂၈၉
၂၂-၂၄ ပီပီ ၂၉၁
၂၃-၂၅ အ�ိမ်အိတ်ချ် ၂၄၈
၂၃-၂၆ အမ်အမ် ၁၂၀
၂၄ ၃တီ ၈၅, ၈၉, ၃၃၉, ၃၄၂
၂၄-၂၆ အက်စ်အာရ် ၁၂၆
၂၅ ပီပီ ၂၉၁
၂၅, ၂၆ ပီပီ ၂၉၂
၂၆ စီအိတ်ချ် ၅၉; ဒီအေ ၈၂၄; အ�ိမ်အိတ်ချ် ၁၁၃; အမ်အယ် ၁၃၅; အမ်အမ် ၁၁၉, ၂၇၇; အက်စ်အာရ် ၁၂၇
၂၇ ပီပီ ၂၉၂

အခန်း ၁၆
၁. ဣသရေလလူများသည် ဆင်သို့ရောက်လာကြသည်။
၂. သူတို့သည် မုန့်မရှိသဖြင့် ညည်းညူကြသည်။
၄. ဘုရားသခင်က သူတို့အား ကောင်းကင်မှ မုန့်ကို ပေးမည်ဟု ကတိပြုသည်။
၁၁. ငုံးငှက်များကို စေလွှတ်ပြီး၊
၁၄. မန္နာကို ပေးပို့သည်။
၁၆. မန္နာ၏ စီမံပုံကို ညွှန်ကြားသည်။
၂၅. ဥပုသ်နေ့တွင် မန္နာကို မတွေ့ရပါ။
၃၂. မန္နာ တစ်ဥမာကို ထိန်းသိမ်းထားသည်။

ellen g. white comments

1-27 PP 288-292

1 EW 70; 4T 25

1, 2 Ed 162

1-16 PP 288

6-11, 18-21 Ed 162

21 Ed 39; PP 289

22-24 PP 291

23-25 MH 248

23-26 MM 120

24 3T 85, 89, 339, 342

24-26 SR 126

25 PP 291

25, 26 PP 292

26 CH 59; DA 824; MH 113; ML 135; MM 119, 277; SR 127

27 PP 292

အခန်းကြီး - ၁၆

အခန်း ၁၆

chapter 16

၁ ဣသရေလလူမျိုးများသည် ဆင်သို့ရောက်လာကြသည်။ ၂ သူတို့သည် မုန့်မရှိခြင်းကြောင့် ညည်းညူကြသည်။ ၄ ဘုရားသခင်က သူတို့အား ကောင်းကင်မှ မုန့်ကိုပေးမည်ဟု ကတိပြုသည်။ ၁၁ ငုံးငှက်များကို စေလွှတ်ပြီး၊ ၁၄ မန္နတို့ကို ပေးပို့သည်။ ၁၆ မန္နစီမံပုံကို ညွှန်ကြားသည်။ ၂၅ ဥပုသ်နေ့တွင် မန္နကို ရှာမတွေ့ခဲ့ပါ။ ၃၂ မန္နတစ်အိုမာကို ထိန်းသိမ်းထားသည်။

1 The Israelites come to Sin. 2 They murmur for want of bread. 4 God promiseth them bread from heaven. 11 Quails are sent, 14 and manna. 16 The ordering of manna. 25 It was not to be found on the sabbath. 32 An omer of it is preserved.

အဲဂုတ္တုပြည်မှ ထွက်ခွာခြင်း

The Exodus From Egypt

၁. သူတို့သည် ခရီးစတင်ခဲ့ကြသည်။ အီလင်မှ၊ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ဝါဒီဂါရန်ဒယ်တွင် ဣသရေလလူများသည် ရက်ပေါင်းများစွာ သို့မဟုတ် ရက်သတ္တပတ်များစွာ နေထိုင်ခဲ့ပြီးနောက် ခရီးကို ဆက်လက်ထွက်ခွာခဲ့သည်။ ထွက်မြောက်ရာကျမ်း ၃၃:၁၀ အရ၊ ထွက်မြောက်ရာကျမ်းထက် ပိုမိုပြည့်စုံသော ခရီးစဉ်တစ်ခုကို ဖော်ပြထားပြီး၊ နောက်ထပ်ရပ်နားရာနေရာမှာ အနီရင်ပင်လယ်ဖြစ်သည်။ ဤနေရာသည် အနီရင်ပင်လယ်ကမ်းစပ်ရှိ အယ်လ်-မာခာဟူသော ကျယ်ပြန့်သော လွင်ပြင်ဖြစ်ပြီး၊ ဝါဒီမဂါရာရှိ အဲဂုတ္တုပြည်၏ ကြေးနီသတ္တုတွင်းများသို့ သွားရာလမ်းတွင် တည်ရှိသည်။

1. They took their journey. From Elim, perhaps in the Wadi Gharandel, where the Israelites probably spent several days, or possibly even weeks, the journey was resumed. According to Num. 33:10, where a more complete itinerary is presented than in Exodus, the next halting place was the Red Sea. This seems to have been in the wide plain el–Markha, which borders on the Red Sea and lies on the regular route to the Egyptian copper mines at Wadi Magâra.

ဆင်တောကန္တာရ ဆင်တောကန္တာရ၏ တည်နေရာနှင့်ပတ်သက်၍ ထင်မြင်ယူဆချက်များစွာ ရှိသည်။ အချို့သော မှတ်ချက်ပေးသူများက ဤဒေသကို ဆူးပင်များစွာရှိသဖြင့် ဤနာမည်ပေးခဲ့သည်ဟု ယူဆကြပြီး၊ ဆူးပင်များ၏ ဟေဗြဲအမည်မှာ ဆီနဲ ဖြစ်ပြီး ၎င်းနှင့် အလားသဏ္ဍာန်တူသည်။ အချို့ကမူ ဤနာမည်နှင့် ဆီနိုင်းတောင်ပေါ်ရှိ ဆင် ဟူသော လမင်းနတ်ဘုရားမှ ဆင်းသက်လာသည်ဟု ယူဆကြသည်။ ဆင်တောကန္တာရကို (၁) တို့မြို့အနီးရှိ ခြောက်သွေ့ပြီး မြေယာကင်းမဲ့သော အယ်လ်-ကွါလွင်ပြင်၊ (၂) ဝါဒီမဂါရာရှိ ကြေးနီသတ္တုတွင်းချိုင့်ဝှမ်း၊ (၃) ဆီနိုင်းကျွန်းဆွယ်၏ အလယ်ဗဟိုရှိ ဂျီဘယ်လ်မူဆာမြို့မြောက်ဘက်ရှိ ဒဲ့ဘဲ့တ် အယ်ရ်-ရမ်လဲလွင်ပြင်၊ (၄) ဖီရန်အိုအေစစ်တို့ဖြစ်သည်ဟု အမျိုးမျိုးဖော်ပြထားသည်။ နောက်ဆုံးဖော်ပြထားသော နှစ်ခုသည် တောင်ဘက်တွင် တည်ရှိသဖြင့် ပထမနှစ်ခုထက် ထည့်သွင်းစဉ်းစားမှု နည်းပါးသည်။

The wilderness of Sin. Various opinions exist in regard to the location of the Sin desert. Some commentators have suggested that the name was given to this region because of multitudes of thorny bushes, whose name in Heb., seneh, is similar. Others think that this name, as well as that of Sinai itself, was derived from the name of the moon-god, Sin, who was worshiped on the Sinai Peninsula. The desert of Sin has been variously identified with (1) the dry, barren coastal plain of el–Qâa, north of the present port city of Tôr, (2) the copper mine valley Wadi Magâra, (3) the plain Debbet er–Ramleh, north of Jebel Musa in the heart of the Sinai Peninsula, and (4) the oasis Feiran. The two last-named localities deserve less consideration than the first two since they are rather far south.

ဒုတိယလ ဣသရေလလူများသည် အတိအကျ တစ်လတာ ခရီးလှည့်လည်ခဲ့ကြသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၂:၂, ၆, ၁၁, ၁၂; တောလည်ရာ ၃၃:၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ရပ်နားရာနေရာ ခုနစ်ခု (တောလည်ရာ ၃၃:၅-၁၁) နှင့် တောကန္တာရတွင် သုံးရက်ခရီးသာ ဖော်ပြထားသဖြင့်၊ နေရာအများအပြားတွင် ကြာရှည်နေထိုင်ခဲ့ရသည် သို့မဟုတ် မဖော်ပြထားသော ရပ်နားရာနေရာများစွာ ရှိခဲ့ရသည် သို့မဟုတ် နှစ်ခုစလုံး ဖြစ်နိုင်သည်။

The second month. Israel had been on their way exactly one month (see ch. 12:2, 6, 11, 12; Num. 33:3). Since only seven camping places (Num. 33:5–11) and one journey of three days through a wilderness (Ex. 15:22) are mentioned, it is evident that there must have been prolonged stays at various places, or many campsites that are not mentioned, or both.

၃. အသားအိုးများ
အဲဂုတ္တုပြည်တွင် အသား၊ မုန့်၊ ငါး၊ နှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော အစားအစာများကို ကျွန်ဘဝတွင်ပင် ရောက်ရှိခဲ့သဖြင့် (တောလည်ရာ ၁၁:၅)၊ ယခု သူတို့သည် မောရှေနှင့် အာရုန်ကို ဆန့်ကျင်ပုန်ကန်ခဲ့ကြသည်။

3. The flesh pots. Accustomed in Egypt to a diet of meat, bread, fish, and vegetables (Num. 11:5), which had come to them even as slaves, they now rose up against Moses and Aaron.

၃ (၁ကော ၆:၂၀). ဣသရေလ၏ အတွေ့အကြုံတွင် အစာစားလိုစိတ်၏ အကျိုးဆက်များ

ဣသရေလလူမျိုးသည် ၎င်းတို့၏ အစာစားလိုစိတ်ကို ကန့်သတ်ခံရသည့်အခါတိုင်း၊ မကျေနပ်ဖြစ်ကြပြီး မောရှေ၊ အာရုန်နှင့် ဘုရားသခင်ကို ဆန့်ကျင်ကာ ညည်းညူညီးညံခဲ့သည်။ … ဘုရားသခင်သည် ၎င်းတို့၏ နှလုံးသားထဲတွင် ရှိသည်များကို ဖော်ထုတ်ရန် ၎င်းတို့ကို စမ်းသပ်နေခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ပြင်းထန်သော စမ်းသပ်မှုများကို ဖြတ်သန်းစေခဲ့သည်။ ၎င်းတို့ မအောင်မြင်သောအခါ၊ ဘုရားသခင်သည် ၎င်းတို့ကို တူညီသော အချက်သို့ ပြန်လည်ယူဆောင်လာပြီး၊ အနည်းငယ် ပို၍ နီးကပ်စွာ၊ ပိုမိုပြင်းထန်စွာ စမ်းသပ်ခဲ့သည်။ …

chapter 16

3 (1 Cor. 6:20). Effects of Appetite in Israel’s Experience.—Whenever their appetite was restricted, the Israelites were dissatisfied, and murmured and complained against Moses and Aaron, and against God. … But God was proving His people. In order to develop what was in their hearts, He allowed them to pass through severe trials. When they failed, He brought them around to the same point again, trying them a little more closely and severely. …

အီဂျစ်တွင် ၎င်းတို့၏ အရသာသည် ယိုယွင်းပျက်စီးသွားခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်သည် ၎င်းတို့၏ အစာစားလိုစိတ်ကို သန့်ရှင်းပြီး ကျန်းမာသော အခြေအနေသို့ ပြန်လည်ထူထောင်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။ အကြောင်းမူကား၊ ၎င်းတို့သည် ဧဒင်ဥယျာဉ်တွင် အာဒံနှင့် ဧဝအား ပေးထားသော ရိုးရှင်းသော အသီးအနှံများကို ခံစားနိုင်ရန် ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ၎င်းတို့ကို ဒုတိယဧဒင်ဥယျာဉ်တစ်ခုဖြစ်သည့် ကောင်းမွန်သော ပြည်ထဲသို့ တည်ထောင်ရန် ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။ ထိုနေရာ၌ ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်ပေးထားသော အသီးအနှံများနှင့် သီးနှံများကို ခံစားနိုင်ရန် ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် အီဂျစ်တွင် ၎င်းတို့ အားကိုးခဲ့သော အဖျားတက်စေသော အစားအသောက်ကို ဖယ်ရှားရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။ အကြောင်းမူကား၊ ၎င်းသည် ၎င်းတို့ကို ကောင်းမွန်သော ပြည်သို့ ပို့ဆောင်ရာတွင် ကျန်းမာရေးနှင့် ပြည့်စုံစေလိုသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ အခြားလူမျိုးများသည် ဣသရေလ၏ ဘုရားသခင်ကို ဂုဏ်တင်ရန် ဖိအားပေးခံရပြီး၊ ၎င်း၏ လူများအတွက် အံ့ဖွယ်သော အမှုကို ပြုလုပ်ခဲ့သော ဘုရားသခင်ကို ချီးမွမ်းရန် ဖြစ်သည်။ ကောင်းကင်ဘုရားသခင်ကို အသိအမှတ်ပြုသော လူများသည် ပြည့်စုံသော ကျန်းမာရေးမရှိပါက၊ ဘုရားသခင်၏ နာမတော်သည် ဂုဏ်တင်ခြင်းမခံရပေ။

In Egypt their taste had become perverted. God designed to restore their appetite to a pure, healthy state, in order that they might enjoy the simple fruits that were given to Adam and Eve in Eden. He was about to establish them in a second Eden, a goodly land, where they might enjoy the fruits and grains that He would provide for them. He purposed to remove the feverish diet upon which they had subsisted in Egypt; for He wished them to be in perfect health and soundness when they entered the goodly land to which He was leading them, so that the surrounding heathen nations might be constrained to glorify the God of Israel, the God who had done so wonderful a work for His people. Unless the people who acknowledged Him as the God of heaven were in perfect soundness of health, His name could not be glorified.

ဣသရေလလူမျိုးသည် ဘုရားသခင်၏ လိုအပ်ချက်များကို လိုက်နာခဲ့ပါက၊ ၎င်းတို့သည် ကျန်းမာသော သားမြေးများကို ရရှိခဲ့လိမ့်မည်။ သို့သော် ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်လမ်းကို ရွေးချယ်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့၏ နှလုံးသားများ၏ စိတ်ကူးများအတိုင်း လျှောက်လှမ်းခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ အစာစားလိုစိတ်ကို ဖြည့်ဆည်းပေးခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ အရသာနှင့် ဆန္ဒများကို လိုက်လျှောက်ခဲ့သည်။ ရလဒ်အနေဖြင့်၊ တော၌ ၎င်းတို့၏ အလောင်းများ ပြန့်ကျဲခဲ့သည်။ အီဂျစ်မှ ထွက်ခွာလာသော စစ်သည်တော်ခြောက်သိန်းနှင့် အမျိုးသမီးများ၊ ကလေးများအပါအဝင် လူအုပ်ကြီးတစ်ခုလုံးတွင်၊ ကတိထားရာပြည်သို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သူသည် နှစ်ဦးသာရှိခဲ့သည် (မူရင်းစာမူ ၆၉, ၁၉၁၂)။

If the Israelites had submitted to God’s requirements, they would have had a healthy posterity. But they chose to follow their own way, walking after the imagination of their own hearts. They gratified their appetites and consulted their own tastes and wishes. As a result, the wilderness was strewn with their dead bodies. Of all the vast multitude that left Egypt, six hundred thousand mighty men of war, besides women and children, only two entered the promised land (MS 69, 1912).

၄. မုန့်ကို ရွာသွန်းပေးမည်

ဤညည်းညူမှုများတွင် ဘုရားသခင်၏ ရွေးချယ်ထားသော လူများအပေါ် သည်းခံမှုနှင့် ကရုဏာသည် ထူးခြားသည်။ သူတို့၏ စိတ်နေစိတ်ထားများသည် အဲဂုတ္တုပြည်တွင်ရှိစဉ်ကကဲ့သို့ ကျွန်စိတ်ဓာတ်နှင့် ယုံကြည်ခြင်းမဖွံ့ဖြိုးသေးသည်ကို အသိအမှတ်ပြုပြီး၊ ဘုရားသခင်သည် သူတို့၏ ညည်းညူမှုကို စိတ်ဆိုးမနှောင့်ယှက်ဘဲ၊ သူတို့ဒုက္ခရောက်တိုင်း အကူအညီပေးပို့ခဲ့သည်။ ဤသို့ပြုလုပ်ရာတွင် သူတို့အား ဘုရားသခင်ခန့်အပ်ထားသော ခေါင်းဆောင်များကို ယုံကြည်ရန်နှင့် ဘုရားသခင်ကို ယုံကြည်ခြင်းရှိရန် လေ့ကျင့်ပေးရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။

4. I will rain bread. The patience and kindness of God toward His chosen people in these instances of murmuring is remarkable. Recognizing that their minds were still as servile and their faith as undeveloped as when they were in Egypt, God did not show Himself offended at their murmuring but sent help each time they were in trouble. In so doing it was His purpose to train them to trust their divinely appointed leaders and to have faith in Him.

ဤနေရာတွင်နှင့် သမ္မာကျမ်းစာတွင် အခြားနေရာများတွင် (ဒုတိယသား ၈:၃; နေဟမိ ၉:၁၅; ဆာလံ ၇၈:၂၃-၂၅; ၁၀၅:၄၀; ယောဟန် ၆:၃၁) ဖော်ပြထားသော ဖြစ်ရပ်သည် အံ့ဖွယ်အမှုတစ်ခုအဖြစ်သာ ရှင်းပြနိုင်သည်။ ခေတ်သစ်ကျမ်းစာဖွင့်ဆိုသူအချို့၏ “မန္နာ” (ထွက်မြောက်ရာ ၁၆:၁၅) သည် အပင်ပိုးမွှားများ၏ ထွက်ကျသောအရာဖြစ်သည်ဟူသော ရှင်းပြချက်သည် မဖြစ်နိုင်ပေ။ ၁၉၂၇ ခုနှစ်တွင် ဂျေရုဆလင်ရှိ ဟီဗြူးတက္ကသိုလ်မှ အက်ဖ်.အက်စ်.ဘိုဒန်ဟိုင်းမားက ဤခေါ်ဆိုသော “မန္နာ” ကို စစ်ဆေးခဲ့ရာ၊ ဆီနိုင်းတောကန္တာရရှိ တမာရစ်ပင်များပေါ်တွင် အပင်ပိုးမွှားများ၊ ဆီကာဒါများ၊ နှင့် အခွံပိုးမွှားများက ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်ပိုလျှံများကို ပျားရည်စက်များအဖြစ် ထုတ်လွှတ်ပြီး ၎င်းတို့သည် နှင်းခဲကဲ့သို့ အမှုန်များအဖြစ် အငွေ့ပျံသွားသည်ကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဂျိုးဆီဖပ်စ် (အန်တီကွီးတီးစ် iii. ၁. ၆) က ဆီနိုင်းတွင် ယခုထိတွေ့ရှိနေသည်ဟူသော “မန္နာ” ဖြစ်သည်ဟု ယူဆသည်။ ထွက်မြောက်ရာ ၁၆ ၏ ဖော်ပြချက်ကို လက်ခံပါက၊ တမာရစ်ပင်မှ “မန္နာ” သည် ဣသရေလလူများ ၄၀ နှစ်ကြာ စားသုံးခဲ့သော အံ့ဖွယ်အစားအစာမဖြစ်နိုင်ပါ။ ကောင်းကင်မန္နာသည် တစ်နှစ်ပတ်လုံး ပေးအပ်ခဲ့သော်လည်း၊ ကတိထားရာပြည်သို့ ရောက်ရှိသည်နှင့် ရပ်တန့်သွားသည် (ယိရှုယ ၅:၁၂)။ တမာရစ် “မန္နာ” သည် ဆီနိုင်းတွင် ဇွန်နှင့် ဇူလိုင်လများတွင်သာ တွေ့ရှိရသည်။ ဤအပင်မှ “မန္နာ” ၏ ပမာဏသည် အလွန်နည်းပါးပြီး လူများစွာကို ကျွေးမွေးရန် မဖြစ်နိုင်သော်လည်း၊ ဘုရားသခင်သည် တစ်နိုင်ငံလုံးကို သူ၏ မန္နာဖြင့် နှစ်ပေါင်း ၄၀ နီးပါး ကျွေးမွေးခဲ့သည်။ ထို့ပြင်၊ သမ္မာကျမ်းမန္နာသည် ဥပုသ်နေ့မှလွဲ၍ နောက်တစ်နေ့အထိ သိမ်းဆည်းထားနိုင်ခြင်းမရှိ (ထွက်မြောက်ရာ ၁၆:၁၉, ၂၀)၊ သို့သော် ဖုတ်နိုင်သည် (အခန်းကြီး ၂၃)။ ဆန့်ကျင်ဘက်အနေဖြင့်၊ တမာရစ် “မန္နာ” သည် ရက်ပေါင်းများစွာ သိမ်းဆည်းထားနိုင်သော်လည်း ဖုတ်ရန်အတွက် အသုံးမပြုနိုင်ပြီး၊ ချက်ပြုတ်ရန်သာ အသုံးပြုနိုင်သည်။ ဤကွဲပြားမှုများသည် မန္နာကို ဆီနိုင်း၏ သဘာဝထုတ်ကုန်အဖြစ် ရှင်းပြသော ခေတ်သစ်အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်ကို လက်ခံခြင်းသည် သမ္မာကျမ်းမှတ်တမ်းကို ငြင်းပယ်ခြင်းဖြစ်သည်ကို ပြသသည်။ အံ့ဖွယ်အမှုများကို ရှောင်ရှားရန်ရည်ရွယ်ထားသော ဤခေတ်သစ်ရှင်းပြချက်များနှင့် အခြားသော ရှင်းပြချက်များသည် ထပ်မံထည့်သွင်းစဉ်းစားရန် မထိုက်တန်ပါ။

The phenomenon described here and elsewhere in the Bible (Deut. 8:3; Neh. 9:15; Ps. 78:23–25; 105:40; John 6:31) can be satisfactorily accounted for only as a miracle. The explanation of certain modern Bible expositors that the “manna” (Ex. 16:15) was the secretion of various plant lice is preposterous. Examining this so-called “manna” in 1927, F. S. Bodenheimer, of the Hebrew University of Jerusalem, found that various plant lice, cicadas, and scale insects feed on the tamarisk trees of the Sinai wilderness and excrete their excess carbohydrates in the form of honeydew drops. The latter evaporate into particles resembling hoar frost. This is supposed to be the “manna” that Josephus (Antiquities iii. 1. 6) said was still found on Sinai in his time. Acceptance of the narrative of Ex. 16 precludes the possibility that the “manna” of the tamarisk can have been the miraculous food on which the Israelites lived for 40 years. The heavenly manna was provided throughout the year, but ceased as soon as they entered the Promised Land (Joshua 5:12). The tamarisk “manna” is found on Sinai only during the months of June and July. The quantity of this plant “manna” is extremely small and could not possibly serve to feed many people, whereas God fed a whole nation with His manna for almost 40 years. Furthermore, the Biblical manna could not be preserved even to the next day, except on Sabbath (Ex. 16:19, 20), but could be baked (v. 23). In contrast, tamarisk “manna” can be kept for several days, but cannot be used for baking purposes, though it can be cooked. These points of difference show that acceptance of the modern interpretation, which explains the manna as a natural product of Sinai, means rejection of the Biblical record. This and other modern explanations, all of which are made with the purpose of escaping anything of a miraculous nature, do not deserve further consideration.

That I may prove them. That the rain of manna was designed by God as a means of education is apparent from these words. The miraculous provision of food was to train the people to respect and obey His holy law.

၅. ဆဋ္ဌမနေ့၌။ ဤတွင် မောရှေသည် သုဒ္ဓံ ၅ တွင် ဖော်ပြထားသော စမ်းသပ်မှု၏ သဘောသဘာဝကို အကျဉ်းချုံး ဖော်ပြထားသည်။ “ဆဋ္ဌမနေ့” ဟူသော စကားလုံးသည် ဖန်ဆင်းခြင်းရက်သတ္တပတ်၏ ဆဋ္ဌမနေ့ (ကမ္ဘာဦး ၁:၃၁) ကို ချက်ချင်းသတိရစေပြီး၊ ထိုအခါသမယတွင်သာ ဤအသုံးအနှုန်းကို ယခင်က တွေ့ရှိခဲ့ပြီး၊ ထို့ကြောင့် ဘုရားသခင်သည် ခြောက်ရက်အတွင်း ဖန်ဆင်းခြင်းလုပ်ငန်းကို ပြီးစီးခဲ့သည် (ကမ္ဘာဦး ၂:၁-၃)။ ကမ္ဘာဦး ၂:၁-၃ နှင့် ထွက်မြောက်ရာ ၂၀:၈-၁၁ တို့နှင့် ပေါင်းစပ်စဉ်းစားသောအခါ၊ ဤကိုးကားချက်သည် ဟေဗြဲလူမျိုးများသည် သိနာတောင်တွင် ပညတ်ပေးခြင်းမပြုမီ ရက်သတ္တပတ်စက်ဝန်းကို သိရှိခဲ့ကြောင်း (ကမ္ဘာဦး ၂၉:၂၈ ကိုလည်းကြည့်ပါ) ရှင်းလင်းစွာ ညွှန်ပြသည်။ မန္နာမကျရောက်သော သတ္တမနေ့သည် “ထာဝရဘုရားအတွက် သန့်ရှင်းသောဥပုသ်နေ့” (ထွက်မြောက်ရာ ၁၆:၂၂-၃၀) ဖြစ်ပြီး၊ ထိုနေ့တွင် လူများသည် “အနားယူ” ရမည် (သုဒ္ဓံ ၃၀)။ ဟေဗြဲဘာသာတွင် ဥပုသ်ဟူသောစကားလုံးသည် “အနားယူခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ သုဒ္ဓံ ၂၃ နှင့်ဆက်စပ်၍ သုဒ္ဓံ ၅ သည် သတ္တမနေ့တစ်ခုတည်းသာလျှင် “သန့်ရှင်းသောဥပုသ်” ဟူသောအမည်ရှိပြီး၊ ကျန်ရက်ခြောက်ရက်ကို ပထမနေ့၊ ဒုတိယနေ့၊ တတိယနေ့ စသည်ဖြင့် ဂဏန်းစဉ်ဖြင့် သတ်မှတ်ထားသည်။

5. On the sixth day. Here Moses indicates briefly the nature of the test implied in v. 5. Mention of “the sixth day” immediately reminds one of the sixth day of creation week (Gen. 1:31), the only previous occurrence of this expression, and thus of the fact that in six days God completed His work of creation (Gen. 2:1–3). Considered together with Gen. 2:1–3 and Ex. 20:8–11, this reference clearly points to the fact that the Hebrews knew of the weekly cycle prior to the giving of the law at Sinai (cf. Gen. 29:28). The seventh day, on which no manna fell, was “the holy sabbath unto the Lord” (Ex. 16:22–30), and on it the people were to “rest” (v. 30). In Hebrew, the word Sabbath means “rest.” In conjunction with v. 23, v. 5 indicates that only the seventh day had a name, “the holy sabbath,” whereas the other six days were designated by ordinals, as the first, second, third day, etc.

နှစ်ဆများများ။ ဆဋ္ဌမနေ့တွင် မန္နာနှစ်ဆများများ ကျရောက်မည်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် နှစ်ဆများများ စုဆောင်းရမည် (PP ၂၉၆)။ ဥပုသ်နေ့အတွက် ပြင်ဆင်ရန် ဤရက်သတ္တပတ်အလိုက် တွေးတောမှုနှင့် လုပ်ဆောင်မှုသည် ဣသရေလလူမျိုးများအတွက် ဥပုသ်နေ့၏ အရေးပါမှုကို သင်ခန်းစာပေးရန်ဖြစ်သည်။

Twice as much. Twice as much manna was to fall on the sixth day, and they were to gather twice as much (PP 296). This weekly thought and activity required in preparation for the Sabbath was to be to Israel a lesson on the importance of the Sabbath day.

၆. ထိုအခါ သင်တို့သိလိမ့်မည်။ ဣသရေလလူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏ ညည်းညူမှုများကို ဘုရားသခင်ကြားတော်မူပြီး ထည့်သွင်းစဉ်းစားခဲ့ကြောင်း ပထမဆုံး သက်သေအဖြစ် မောရှေနှင့် အာရုန်တို့က ၎င်းတို့အား မိန့်မှာထားသည့်နေ့၏ ညနေခင်းတွင် သိမ်းငှက်များ ဆင်းသက်လာခြင်းဖြစ်သည် (သုဒ္ဓံ ၁၂၊ ၁၃ ကိုကြည့်ပါ)။

6. Then ye shall know. The first evidence the Israelites would have that God had heard and considered their complaints, would be the descent of the quails in the evening of the day on which Moses and Aaron addressed them (see vs. 12, 13).

၇. ထာဝရဘုရား၏ ဘုန်းတော်။ ဤစကားလုံးများသည် မောရှေနှင့် အာရုန်၏ မိန့်ခွန်းပြီးနောက် ချက်ချင်းဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော ဘုရားသခင်၏ ဘုန်းတော်ထင်ရှားခြင်းကို (သုဒ္ဓံ ၁၀ ကိုကြည့်ပါ) မဟုတ်ဘဲ၊ မနက်ခင်းတွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော မန္နာ၏ အံ့ဖွယ်မိုးရွာခြင်းကို ရည်ညွှန်းပြီး၊ ထိုအခါတွင် ဘုရားသခင်၏ ကြီမြတ်သောတန်ခိုးနှင့် ဘုန်းအသရေကို ထင်ရှားစွာ တွေ့မြင်ရမည်ဖြစ်သည်။

7. The glory of the Lord. These words do not apply to the manifestation of divine glory that immediately followed Moses and Aaron’s address (see v. 10), but to the miraculous rain of manna in the morning, an act in which God’s great power and glory would be evident.

မိမိတို့သည် အဘယ်သို့ရှိသနည်း။ လူများ၏ ညည်းညူမှုသည် ၎င်းတို့၏ ခေါင်းဆောင်များဖြစ်သော မောရှေနှင့် အာရုန်တို့အား ဦးတည်ခဲ့သော်လည်း၊ အမှန်တကယ်မှာ ထာဝရဘုရားကို ဆန့်ကျင်ခြင်းဖြစ်သည်။ မောရှေနှင့် အာရုန်တို့သည် ဘုရားသခင်၏ ညွှန်ကြားချက်များကိုသာ လိုက်နာခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ဘုရားသခင်သည် ၎င်းတို့၏ ညည်းညူမှုကို ကြားတော်မူကြောင်း သက်သေအဖြစ် ဘုန်းတော်ကို ထင်ရှားစေမည်။ ဤဘုန်းတော်ထင်ရှားခြင်းကို သုဒ္ဓံ ၈ တွင် ပိုမိုရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြထားသည်။

What are we? The murmuring of the people directed at Moses and Aaron as their leaders was in reality against the Lord. Moses and Aaron had but carried out His instructions. God would therefore manifest His glory to the people, as evidence that He had heard their murmuring. This manifestation of divine power is more fully explained in v. 8.

၈. ညနေခင်းတွင် အသား။ ဤသုဒ္ဓံ၏ အကြောင်းအများစုသည် ယခင်ဖော်ပြခဲ့သော ထပ်လောင်းဖြစ်သည်။ သို့သော် လူများ၏ ညည်းညူမှုများကို တိုက်ရိုက်ဖြေကြားသည့် အရေးကြီးသော ထပ်လောင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့၏ ညည်းညူမှုတွင် ၎င်းတို့သည် အဲဂုတ္တုနိုင်ငံ၏ “အသားအိုးများ” နှင့် “မုန့်” ကို တောင့်တကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည် (သုဒ္ဓံ ၃)။ ယခု ၎င်းတို့သည် အသားနှင့် မုန့်ကို “ပြည့်ဝစွာ” ရရှိမည်ဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်သည် အဲဂုတ္တုနိုင်ငံတွင်ရှိသည့်အရာများကို တောကန္တာရတွင် ထောက်ပံ့နိုင်ကြောင်း၊ ထို့ထက်ပို၍ပင် ပြသမည်ဖြစ်သည်။

8. In the evening flesh. Much of this verse is a repetition of statements previously made. However, there is an important addition, in direct answer to the murmurings of the people. In their complaint they had mentioned the “flesh pots” and the “bread” of Egypt, for which they longed (v. 3). Flesh and bread they would now have “to the full.” God would demonstrate that He could supply in the desert what Egypt possessed, and more.

၉. ထာဝရဘုရားရှေ့တော်၌ ချဉ်းကပ်ကြလော့။ ကတိထားထားသော အစာမပေးမီ၊ မောရှေသည် လူများအား ၎င်းတို့သည် ဆန့်ကျင်ပုန်ကန်ခဲ့သူမှာ ဘုရားသခင်ဖြစ်ကြောင်း အသိအမှတ်ပြုရန် ထာဝရဘုရားရှေ့တော်သို့ လာရောက်ရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ မောရှေနှင့် အာရုန်၏ လုပ်ရပ်များကို မေးခွန်းထုတ်ခံရသဖြင့်၊ ဘုရားသခင်သည် ၎င်း၏ သစ္စာရှိကျွန်များ၏ လုပ်ရပ်ကို အတည်ပြုပြီး ၎င်းတို့၏ ကတိကို ဂုဏ်ပြုမည်ကို လူများအား ပြသရန် လိုအပ်ခဲ့သည်။

9. Come near before the Lord. Before the promised food should be given, Moses required the people to present themselves before the Lord, in recognition that He was the one against whom they had rebelled. Inasmuch as the conduct of Moses and Aaron had been called in question, it was necessary for God to show the people that He approved the action of His faithful servants and would honor their promise.

၁၀. နာခံမှုမရှိခြင်း၏ အကျိုးဆက်

ခရစ်တော်သည် တိမ်တိုက်များဖြင့် ဖုံးလွှမ်းထားစဉ် ပေးအပ်ခဲ့သော သွန်သင်ချက်များအားလုံးကို နာခံခဲ့ပါက၊ ယုဒလူမျိုးသည် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အခြားလူမျိုးနှင့် လူများအားလုံးထက် ဘုရားသခင်ကို ဂုဏ်တင်ရန် ထင်ရှားစွာ ရပ်တည်နိုင်ခဲ့လိမ့်မည်။ ယေရုဆလင်မြို့သည် ဖျက်ဆီးခံရရန် မလိုအပ်ခဲ့ပေ။ သို့သော် ၎င်းသည် ဘုရားသခင်၏ ပညတ်တော်များကို လျစ်လျူရှုခဲ့ပြီး၊ ထိုပညတ်တော်များကို အမှတ်ယူသည်ဟု ဆိုခဲ့သည် (စာတစ်စောင် ၁၉၅, ၁၉၉၉)။

10. Cost of Disobedience.—If all the teachings given by Christ when enshrouded in the pillar of cloud, had been obeyed, the Jewish nation would have stood forth to glorify God above every nation and people upon the face of the earth. Jerusalem need not have been destroyed. But she disregarded the commandments of God, while professedly regarding them (Letter 195, 1899).

၁၂. ညနေခင်းတွင်။ စကားလုံးအရ “ညဉ့်နှစ်ခုကြား” (ထွက်မြောက်ရာ ၁၂:၆ ကိုကြည့်ပါ)။ သင်တို့သည် အသားစားရလိမ့်မည်။ ထာဝရဘုရားသည် ဣသရေလလူမျိုးများအတွက် အသားကို ရှားရှားပါးပါး ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်။ သို့သော် နှစ်ကြိမ်မှတ်တမ်းတင်ထားပြီး၊ တစ်ကြိမ်မှာ ဤဆင်တောကန္တာရတွင်ဖြစ်ပြီး၊ နောက်တစ်ကြိမ်မှာ ပါရန်တောကန္တာရရှိ ကိဗရုတ်ဟတ္တာဝတွင်ဖြစ်သည် (တောလည်ရာ ၁၁:၃၁-၃၄)။ ဣသရေလလူမျိုးသည် အသားအစာကို အမှန်တကယ် မလိုအပ်ခဲ့ပေ၊ အကြောင်းမှာ “ကောင်းကင်၏ စပါး” (ဆာလံ ၇၈:၂၄) သည် ၎င်းတို့၏ လိုအပ်ချက်အားလုံးကို ဖြည့်ဆည်းရန် လုံလောက်ခဲ့သည်။

12. At even. Literally “between the two evenings” (see on ch. 12:6).

Ye shall eat flesh. It was only on rare occasions that the Lord provided flesh for the Israelites. But two are recorded, the one here in the Wilderness of Sin and another at Kibroth-hattaavah in the Wilderness of Paran (Num. 11:31–34). Israel was not in actual need of flesh food, since the “corn of heaven” (Ps. 78:24) was adequate to supply all their needs.

၁၃. သိမ်းငှက်များ။ အချို့ဝေဖန်သူများက “သိမ်းငှက်” ဟု ဘာသာပြန်ထားသောစကားလုံးကို ပျံသန်းသောငါးများ သို့မဟုတ် ကျိုင်းကောင်များဟု အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုခဲ့သော်လည်း၊ ဆာလံ ၇၈:၂၇ တွင် “အမွှေးအတောင်ရှိသောငှက်များ” ဟု ရှင်းလင်းစွာဖော်ပြထားသည်။ ယခုအခါ “သိမ်းငှက်” ဟူသောစကားလုံးသည် မှန်ကန်သည်ဟု ယေဘုယျသဘောတူထားသည်။ ဤသိမ်းငှက်သည် အလျား ၁၀ လက်မခန့်ရှိသော ဂိမ်းငှက်ဖြစ်ပြီး Coturnix communis ဟုခေါ်ဆိုကာ၊ ဖီးဆန့်များ၊ ပါးထရစ်များ၊ နှင့် ဂရော့စ်များနှင့် တူညီသောမျိုးစုံတွင်ပါဝင်သည်။ ၎င်းသည် အမေရိကန်သိမ်းငှက်နှင့် ဆင်တူသည်။ ငှက်ဗေဒပညာရှင်များက ရိုမေးနီးယား၊ ဟန်ဂေရီ၊ နှင့် ရုရှားတောင်ပိုင်းမှ သိမ်းငှက်များ၏ အနောက်ဘက်မြေထဲပင်လယ်ဖြတ်ကျော်၍ မြောက်အာဖရိကသို့ ကြီးမားသော ပြောင်းရွှေ့မှုများကို မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်။ ဆိုင်းနိုင်းမှ သိမ်းငှက်ထောင်ပေါင်းများစွာကို ဥရောပဈေးကွက်သို့ တင်ပို့ခဲ့သည်။ ရှေးအဲဂုတ္တုပုံများစွာတွင် လူများသည် သိမ်းငှက်များ အနားယူရာ ချုံပုတ်များပေါ်တွင် လက်နှင့်ဖမ်းသောပိုက်များဖြင့် သိမ်းငှက်များကို လိုက်လံဖမ်းဆီးနေပုံကို ပြသထားသည်။

13. Quails. Some commentators have explained the word translated “quails” as meaning either flying fish or locusts, but Ps. 78:27 makes it clear that “feathered fowls” are meant. It is now generally agreed that the word “quail” is correct. This quail is a game bird about 10 in. in length, the Coturnix communis, and belongs to the same order as pheasants, partridges, and grouse. It resembles the American quail. Ornithologists have reported great migrations of quail from Romania, Hungary, and southern Russia, across the eastern Mediterranean to North Africa. From Sinai thousands of quail a day have been exported to the markets of Europe. Many ancient Egyptian pictures show the people hunting quail with hand nets thrown down over bushes where quail are resting.

၁၄, ၁၅. တော၌ အစားအသောက်သည် ဣသရေလလူမျိုးကို ပိုမိုထိန်းချုပ်နိုင်စေခဲ့သည်

ဣသရေလလူမျိုးသည် အီဂျစ်တွင် ၎င်းတို့ အကျွမ်းတဝင်ရှိခဲ့သော အစားအသောက်ကို ပေးခဲ့ပါက၊ ၎င်းတို့သည် ယနေ့ကမ္ဘာကြီးတွင် ပြသထားသည့် ထိန်းမနိုင်သိမ်းမရသော စိတ်ဓာတ်ကို ပြသခဲ့လိမ့်မည်။ ဤခေတ်ကာလတွင် လူသားများ၏ အစားအသောက်တွင် ဘုရားသခင်သည် ဣသရေလလူမျိုးအား စားခွင့်မပြုခဲ့သော အရာများစွာ ပါဝင်သည်။ ယနေ့လူသားမိသားစုသည် ဘုရားသခင်သည် ဣသရေလလူမျိုးအား အီဂျစ်လူမျိုး၏ အစားအသောက်နှင့် ဓလေ့ထုံးတမ်းများကို စားခွင့်ပြုခဲ့ပါက ဖြစ်လာနိုင်သည့် ဥပမာတစ်ခုဖြစ်သည် (စာတစ်စောင် ၄၄, ၁၉၀၃)။

14, 15. Wilderness Diet Made Israel More Manageable.—If the Israelites had been given the diet to which they had been accustomed while in Egypt, they would have exhibited the unmanageable spirit that the world is exhibiting today. In the diet of men and women in this age there are included many things that the Lord would not have permitted the children of Israel to eat. The human family as it is today is an illustration of what the children of Israel would have been if God had allowed them to eat the food and follow the habits and customs of the Egyptians (Letter 44, 1903).

၁၄. သေးငယ်သောအဝိုင်းအရာ။ နှင်းကျတစ်မျှတည်းတွင် နေထွက်လာသောအခါ အငွေ့ပျံသွားပြီး၊ အိတ်ထဲတွင် အလွယ်တကူ စုဆောင်းနိုင်သော သိမ်မွေ့သော သေးငယ်သည့်အရာတစ်ခုကျန်ရစ်သည်။ ၎င်းကို ဤနေရာတွင် “ရေခဲမှုန်များ” နှင့် နှိုင်းယှဉ်ထားပြီး၊ အခြားနေရာ (တောလည်ရာ ၁၁:၇) တွင် “ဗျံစေ့” နှင့် နှိုင်းယှဉ်ထားသည်။

14. A small round thing. When the dew evaporated before the rising sun, there remained a delicate small substance that could easily be gathered in bags. It is compared here to “hoar frost” and elsewhere (Num. 11:7) to “coriander seed.”

၁၅. ၎င်းသည် မန္နာဖြစ်သည်။ “မန္နာ” ဟူသော ဟေဗြဲစကားလုံးနှစ်လုံး man hu’ ကို ဤသို့ဘာသာပြန်ထားပြီး၊ ၎င်းသည် ပညာရှင်များအတွက် ရှည်လျားစွာ စိတ်ရှုပ်ထွေးဖွယ်ဖြစ်ခဲ့သည်။ မန္နာဟူသော စကားလုံးသည် ကောင်းကင်မုန့်၏ အမည်အဖြစ် ဘာသာပြန်ရန် ခက်ခဲသည်၊ ၎င်းသည် သုဒ္ဓံ ၃၁ တွင် ပထမဆုံးပေါ်ထွက်လာသည်။ ထို့ကြောင့် အချို့က ၎င်းကို “၎င်းသည် လက်ဆောင်ဖြစ်သည်” ဟု ဘာသာပြန်ခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းသည်လည်း ယုံကြည်အားရဖွယ်မရှိပေ။ ဖြစ်နိုင်ခြေအရှိဆုံးသော အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်မှာ LXX ၏ “ဤသည်မည်သည်နည်း” ဖြစ်ပြီး၊ ဤအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်သည် ချက်ချင်းဆက်လက်ဖော်ပြထားသော “အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့သည် ၎င်းမည်သည်မည်ကဲ့သို့မသိ” ဟူသော စကားလုံးများဖြင့် ထောက်ခံထားသည်။ သို့သော် ဟေဗြဲဘာသာတွင် “မည်သည်” ဟူသောစကားလုံးသည် mah ဖြစ်ပြီး man မဟုတ်သောကြောင့်၊ အာရမိတ်စကားအသုံးအနှုန်းသည် စာသားကို လွှမ်းမိုးခဲ့သည်ဟု အဆိုပြုခဲ့သည်။ သို့သော် အာရမိတ်ဘာသာတွင် man သည် “မည်သည်” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်မဟုတ်ဘဲ “မည်သူ” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ F. M. Th. Böhl ကမူ man သည် “မည်သည်” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ရှိသော ရှေးဟောင်း ဆီမီးတစ်ဘာသာစကားလုံးဖြစ်ကြောင်း ပြသခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဘီစီ ၁၄ ရာစုတွင် ရေးသားခဲ့သော ပါလက်စတိုင်း အမာရ်နာစာလွှာများတွင် manna အဖြစ် ပေါ်ထွက်လာသည်။ ထို့ကြောင့် ဤတိုတောင်းသောစကားစုကို “ဤသည်မည်သည်နည်း” (LXX) သို့မဟုတ် “၎င်းသည် ဘာလဲ” (RSV) ဟု မှန်ကန်စွာ ဘာသာပြန်ဆိုနိုင်သည်ဟု ကောက်ချက်ချနိုင်သည်။ ဤအာမေဋ္ဌမျိုးကွဲသည် ဟေဗြဲလူမျိုးများသည် မရင်းနှီးသော အရာကို ရှာဖွေတွေ့ရှိသောအခါ အံ့သြမှုကို ဖော်ပြသည်။

15. It is manna. The two Hebrew words man hu’, thus translated, were long a puzzle to scholars. The word man could hardly be translated as the name of the heavenly bread, which appears first in v. 31. Some therefore translated the expression, “It is a gift,” but this again is far from convincing. The most probable interpretation is that of the LXX, “What is this?” a rendering supported by the words immediately following, “for they wist not what it was.” But since the Hebrew for “what” is mah and not man, it was suggested that Aramaic usage had influenced the text; yet the Aramaic man does not mean “what” but “who.” F. M. Th. Böhl, however, has shown that the form man was an old Semitic particle meaning “what.” It appears as manna, in the Palestinian Amarna Letters, documents written in the 14th century b.c. We may therefore conclude that this short phrase is properly translated, “What is this?” (LXX), or “What is it?” (RSV). This exclamation reveals the surprise of the Hebrews when they discovered the unfamiliar substance.

ဤပြဿနာ၏ နောက်ဆုံးဖြေရှင်းချက်သည် ထွက်မြောက်ရာကျမ်းကို ထွက်မြောက်ခြင်းပြီးနောက် ရာစုနှစ်များစွာအကြာတွင် ရေးသားခဲ့ခြင်းမဟုတ်ကြောင်း သက်သေများစွာထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဤသို့သော စကားလုံးများနှင့် အသုံးအနှုန်းများသည် ဘီစီ ဒုတိယထောင်စုနှစ်အလယ်ပိုင်းမှ စာရွက်စာတမ်းများတွင်သာ တွေ့ရှိရပြီး၊ ပထမထောင်စုနှစ်တွင် ရေးသားသူတစ်ဦးသည် ထွက်မြောက်ခြင်းအချိန်တွင် ၎င်းတို့၏ တည်ရှိမှုကို မသိရှိခဲ့ပေ။ ထွက်မြောက်ရာဇာတ်လမ်းကို ထိုဖြစ်ရပ်ကြီး၏ ခေတ်ပြိုင်တစ်ဦးက ရေးသားခဲ့ပြီး၊ ၎င်း၏ ကိုယ်ပိုင်ခေတ်ကာလ၏ အသုံးအနှုန်းများကို သိရှိပြီး ၎င်းကို မည်သို့အသုံးပြုရမည်ကို သိခဲ့သည်။

The final solution of this problem, noted above, is one of the many evidences that the Pentateuch was not written many centuries after the Exodus, as so many modern scholars believe. Words and expressions like this, found only in documents from the middle of the second millennium b.c., would not have been used by a writer in the first millennium, for he would have been unaware of their existence at the time of the Exodus. The story of the Exodus was written by a contemporary of that great event, one who was acquainted with the phraseology of his own time, and who knew how to use it.

၎င်းတို့သည် ၎င်းမည်သည်မည်ကဲ့သို့မသိ။ ဤရှင်းပြသောစကားစုသည် ဟေဗြဲလူမျိုးများ၏ ယခင်အာမေဋ္ဌမျိုးကွဲသည် အံ့သြမှုနှင့် မေးမြန်းမှုတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ပြသသည်။ ၎င်းတို့သည် “၎င်းသည် မန္နာဖြစ်သည်” ဟု မပြောနိုင်ပေ၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့သည် ၎င်းမည်သည်မည်ကဲ့သို့မသိခဲ့ပြီး၊ မောရှေသည် ၎င်းသည် ကောင်းကင်မှမုန့်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းတို့အား ပြောပြရန် လိုအပ်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းသည် ဘုရားသခင်ထံမှ ပေးပို့သောအစာဖြစ်ကြောင်း ချက်ချင်းသိခဲ့လျှင်၊ မောရှေသည် ၎င်းတို့အား ထိုသို့ပြောပြရန် မလိုအပ်ခဲ့ပေ။

They wist not what it was. This explanatory phrase shows that the preceding exclamation of the Hebrews was one of astonishment and inquiry. They could not have said, “It is manna,” when they did not know what it was, and Moses had to tell them that it was bread from heaven. If they had realized at once that it was the food sent them by God, there would have been no need for Moses to tell them so.

၁၆. လူတစ်ဦးအတွက် အိုမာတစ်ခု။ အိုမာသည် ဧဖာ၏ ဆယ်ပုံတစ်ပုံ (သုဒ္ဓံ ၃၆) ဖြစ်ပြီး၊ ဆိုလိုသည်မှာ ခြောက်ပုံသုံးပုံသုံးလီတာ (၂.၂ လီတာ) ဖြစ်သည်။ ခရစ်ယာန်ပထမရာစုနှစ်တွင် ဟေဗြဲအကြွေစေ့များပေါ်တွင် မကြာခဏပုံဖော်ထားသော ခွက်သည် သီးနှံသစ်မှ ဘာလီအိုမာကို ကိုယ်စားပြုပြီး၊ လယ်ကွင်းမှ ပထမဦးဆုံးသီးနှံအဖြစ် ဗိမာန်၌ ပူဇော်ကမ်းပါသည်။

16. An omer for every man. The omer was the 10th part of an ephah (v. 36), that is, 2 dry qt. (2.2 l.). It is thought that the cup often depicted on Hebrew coins of the first Christian century represents the omer of barley from the new crop, presented at the Temple as an offering from the first fruits of the field.

၁၈. ၎င်းကို တိုင်းတာသောအခါ။ မောရှေ၏ ညွှန်ကြားချက်များကို လိုက်နာပြီး၊ ဣသရေလလူမျိုးများသည် အစာသစ်ကို စုဆောင်းခဲ့သည်။ ၎င်းကို တိုင်းတာသောအခါ၊ တစ်ဦးချင်းစုဆောင်းခဲ့သော ပမာဏမည်မျှပင်ဖြစ်စေ၊ ၎င်းသည် မိသားစုတွင်ရှိသည့် လူဦးရေအတိုင်း အိုမာအတိအကျဖြစ်ကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်သည် အံ့ဖွယ်နည်းဖြင့် အစာကို ထောက်ပံ့ပေးရုံသာမက လူတိုင်းသည် လုံလောက်သော အစုအဝင်ကို ရရှိစေရန် ဂရုစိုက်ခဲ့သည်။

18. When they did mete it. Obeying Moses’ directions, the Israelites gathered the new food. Upon measuring it they found that, whatever the quantity actually gathered by anyone, it was exactly as many omers as there were persons in the family. God thus not only provided food in a miraculous manner but took care that everyone enjoyed an ample share.

၁၉. မည်သူမျှ ၎င်းကို မထားခဲ့ရ။ ဘုရားသခင်သည် ဣသရေလလူမျိုးများအတွက် ၎င်းတို့မလုပ်ဆောင်ခဲ့ရသော အစာကို ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းတို့အား ပျင်းရိစေလိုမထားခဲ့ပေ။ အစာရရှိရန် ၎င်းတို့သည် နေ့စဉ်စုဆောင်းရမည်ဖြစ်သည်။ ထို့ပြင်၊ “နေထွက်သောအခါ ပူပြင်းလာသောအခါ” မန္နာသည် အရည်ပျော်သွားသောကြောင့် ၎င်းတို့သည် စောစောထရမည် (သုဒ္ဓံ ၂၁)။ လယ်ကွင်းများကို ထယ်ထိုးရန် သို့မဟုတ် သီးနှံများကို ရိတ်သိမ်းရန် မလိုအပ်သော်လည်း၊ ၎င်းတို့၏ အစာကို စုဆောင်းရန် စောစောထရမည်ဖြစ်သည်။ ဤဖြစ်စဉ်၏ အသေးစိတ်အချက်အလက်အားလုံးကို လူများ၏ အကျိုးအတွက်နှင့် လေ့ကျင့်ရန်အတွက် ဘုရားသခင်က စီစဉ်ပေးခဲ့သည်။ နှောင်းပိုင်းအိပ်သူများ၏ ဆုလာဘ်မှာ ဆင်းရဲမွဲတေမှုနှင့် လိုအပ်မှုဖြစ်သည် (သုတ္တံကျမ်း ၆:၉-၁၁ ကိုကြည့်ပါ)။

19. Let no man leave of it. God had provided the Israelites with food for which they had not labored, but He did not want them to become lazy. They must gather every day in order to have anything to eat. Furthermore, they must rise early, since the manna melted “when the sun waxed hot” (v. 21). Although there were no fields to plow or harvests to bring in, the fact that they must arise early to gather their food shows that God planned every detail of this phenomenon for the people’s benefit and training. Poverty and want are the reward of those who sleep late (see Prov. 6:9–11).

၂၀. ၎င်းသည် ပိုးမွှားများပေါက်ဖွားခဲ့သည်။ မန္နာကို သိုထားခြင်း၏ ဤရလဒ်သည် သဘာဝလွန်ဖြစ်ပြီး၊ မနာခံသူများအတွက် ပြစ်ဒဏ်တစ်ခုအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး၊ ဘုရားသခင်၏ ညွှန်ကြားချက်များကို ဂရုမစိုက်ဘဲ လျစ်လျူရှုသည့်အလေ့အကျင့်ကို ထိရောက်စွာ ဟန့်တားခဲ့သည်။

20. It bred worms. This result of storing up the manna was also probably supernatural. It served as a punishment to the disobedient, and effectively checked the practice of carelessly ignoring God’s instructions.

၂၁. ၎င်းသည် အရည်ပျော်သွားသည်။ အခန်းငယ် ၁၉ တွင် ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ။

21. It melted. See on v. 19.

၂၂. နှစ်ဆများများ။ ဆဋ္ဌမနေ့တွင် နောက်ထပ်အံ့ဖွယ်တစ်ခု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ မောရှေအား လူများသည် သောကြာနေ့တွင် အခြားနေ့များထက် နှစ်ဆစုဆောင်းရမည်ဟု ဘုရားသခင်က ထုတ်ဖော်ပြီးဖြစ်သည် (အခန်းငယ် ၅)၊ ဤသတင်းကို မောရှေက လူများထံ ပို့ဆောင်ခဲ့သည်၊ အကြောင်းမှာ “သူတို့သည် နှစ်ဆစုဆောင်းခဲ့သည်” ဟု ဆိုထားသည်။ သို့သော် မန္နာ၏ အံ့ဖွယ်ထိန်းသိမ်းမှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး သာအာဒါးနေ့တွင် မန္နာမကျရောက်မည့်အချက်ကို မည်သည့်အချက်မျှ မထုတ်ဖော်ရသေးပါ။ သောကြာနေ့မနက်တွင် နှစ်ဆစုဆောင်းခြင်းဖြင့် လူများသည် ယခုအချိန်အထိ ပေးထားသော ညွှန်ကြားချက်များကို လိုက်နာခဲ့သည်။ သို့သော် တစ်ပတ်အတွင်း အတွေ့အကြုံများအရ ကျန်ရှိသောမန္နာသည် နံနက်မတိုင်မီ ပုပ်သိုးသွားမည်ဖြစ်သည် (အခန်းငယ် ၂၀)။ ဤပြဿနာကို မျိုးနွယ်ခေါင်းဆောင်များက မောရှေထံ ယခုအခါ တင်ပြခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်သည် သာအာဒါးနှင့် ပတ်သက်သော တိကျသောညွှန်ကြားချက်များကို ယခုအချိန်အထိ ရွှေ့ဆိုင်းထားပုံရသည်၊ အကြောင်းမှာ တစ်ပတ်အစောပိုင်းတွင် ၎င်းတို့သည် မလိုအပ်ခဲ့ပေ။

22. Twice as much. On the sixth day another miracle occurred. It had already been revealed to Moses that the people were to gather twice as much on Friday as on other days (v. 5), and this information Moses had passed on to the people, for “they gathered twice as much.” But nothing had as yet been revealed concerning its miraculous preservation, nor as to the fact that none would fall on the Sabbath. By gathering a double amount Friday morning the people had complied with instructions thus far given. But experience during the week had shown that any left over would spoil before morning (v. 20). This problem the tribal leaders now brought before Moses. Apparently, God delayed specific instructions concerning the Sabbath until this very time, since they had not been necessary earlier in the week.

၂၃. နက်ဖြန်။ မောရှေသည် ဘုရားသခင်က မန္နာကို သာအာဒါးနေ့ကို သန့်ရှင်းစေရန် ပေးအပ်ခဲ့သည်ကို သဘောပေါက်ခဲ့သည် (အခန်းငယ် ၄)။ လူများသည် သာအာဒါးနှင့် ပတ်သက်၍ မသိကြသည့်ပုံပေါက်ပြီး၊ မောရှေ၏ ညွှန်ကြားချက်များနှင့် မန္နာအသစ်မကျရောက်မည်ဟူသော ညွှန်ကြားချက်များရှိသော်လည်း၊ အချို့သည် သာအာဒါးနေ့တွင် မန္နာရှာဖွေရန် ကြိုးစားခဲ့သည်မှာ၊ အီဂျစ်နိုင်ငံတွင် နေထိုင်စဉ်အတွင်း ဘုရားသခင်၏ သန့်ရှင်းသောနေ့ကို အတော်အတန်မေ့လျော့ခဲ့ကြသည်ကို ပြသသည်။ လုပ်အားကြမ်းကြီးကြပ်သူများ၏ ပြင်းထန်သောလိုအပ်ချက်များသည် သာအာဒါးစောင့်ထိန်းမှုတွင် ပေါ့လျော့မှု၏ အဓိကအကြောင်းရင်းဖြစ်ခဲ့သည် (PP 258)။

23. To morrow. Moses realized that God had bestowed the manna in such a way that the Sabbath was to be sanctified thereby (v. 4). The apparent ignorance of the people concerning the Sabbath, together with Moses’ instructions regarding it and the fact that some attempted to find a fresh supply of manna on Sabbath in spite of instructions that none would fall, shows that the Israelites had largely lost sight of God’s holy day during their sojourn in Egypt. The rigorous requirements of the taskmasters had primarily been responsible for this laxity in Sabbath observance (PP 258).

သင်တို့ဖုတ်လိုသည်ကို ဖုတ်ပါ။ ခေတ်သစ်အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် “သင်တို့ပြုတ်လိုသည်ကို ပြုတ်ပါ” (RSV)။ အစားအစာပြင်ဆင်မှုအားလုံးကို သာအာဒါးနေ့မစတင်မီ ပြီးစီးရမည်။ နောက်ပိုင်းတွင် မောရှေသည် လူများအား သာအာဒါးနေ့တွင် မီးမညှူရန် ညွှန်ကြားခဲ့သည် (အခန်း ၃၅:၃)၊ အနည်းဆုံးတစ်ကြိမ်တွင် ဤစည်းမျဉ်းကို ချိုးဖောက်သူတစ်ဦးကို ကျောက်ခဲနှင့်ပစ်သတ်ခဲ့သည် (တောလည်ရာ ၁၅:၃၂–၃၆)။ ပါဝင်သောမူအရ သာအာဒါးနေ့တွင် အခြားအချိန်တွင် လုပ်ဆောင်နိုင်သော မည်သည့်အလုပ်မျိုးကိုမဆို မလုပ်ရပါ။ သဲကန္တာရပတ်ဝန်းကျင်၏ ပူနွေးသောရာသီဥတုတွင် သာအာဒါးနေ့တွင် နွေးသောအစားအစာစားရန် ကျန်းမာရေးအတွက် မလိုအပ်ခဲ့ပါ။ အကယ်၍ ၎င်းသည် လိုအပ်ခဲ့ပါက၊ သာအာဒါးနေ့သည် လူသားများ၏ အကျိုးအတွက် ဖန်တီးထားသည်ဟူသော မူအရ (မာကု ၂:၂၇, ၂၈)၊ “သာအာဒါးနေ့တွင် ကောင်းမှုပြုရန် တရားဝင်သည်” (မဿဲ ၁၂:၁၂) ဟူသောမူအရ ဘုရားသခင်က ခွင့်ပြုခဲ့မည်ဖြစ်သည်။ ဖုတ်ခြင်းနှင့် ပြုတ်ခြင်းကို ကျန်းမာရေးကို မထိခိုက်စေဘဲ ရပ်တန့်နိုင်သည့်အတွက်၊ လူများသည် သန့်ရှင်းခြင်းနှင့် ရိုးရာခြင်းကြားတွင် “ခြားနားချက်” ကို သင်ယူရန် ဘုရားသခင်က ၎င်းတို့ကို တားမြစ်ခဲ့သည် (ယေဇကျေလ ၂၂:၂၆)။ ယနေ့ခေတ်တွင်၊ သာအာဒါးအတွက် သောကြာနေ့တွင် ပြင်ဆင်နိုင်သမျှကို ပြင်ဆင်သင့်သည် (6T 355)၊ သို့သော် သာအာဒါးနေ့အစားအစာများသည် ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်ပြီး စားချင်စဖွယ်ဖြစ်ရမည် (6T 359)။

Seethe that ye will seethe. In modern English, “Boil what you will boil” (RSV). All preparation of the food was to be completed before the Sabbath began. Later, Moses instructed the people not even to kindle a fire on the Sabbath day (ch. 35:3), and upon at least one occasions a man was stoned to death for violating this regulation (Num. 15:32–36). The principle involved was that no labor of any kind should be performed on the Sabbath which could as well be done at some other time. In the warm desert climate it was not essential to health to eat warm food on the Sabbath day. Had it been necessary to do so God would have permitted it, in harmony with the principle that the Sabbath was designed for the benefit of man (Mark 2:27, 28), and that “it is lawful to do well on the sabbath days” (Matt. 12:12). Since baking and boiling could be dispensed with, without injury to health, God prohibited them in order that the people might learn to put a “difference between the holy and profane” (Eze. 22:26). In our day, whatever can be done on Friday in preparation for the Sabbath should be done then (6T 355), yet at the same time Sabbath meals should be both healthful and appetizing (6T 359).

၂၄. ၎င်းတို့သည် ၎င်းကို သိမ်းဆည်းထားသည်။ လူအများစုသည် လိုက်နာခဲ့ပြီး၊ သာအာဒါးအတွက် ဖယ်ထားသော မန္နာအပိုင်းသည် “ပိုးမွှားမပေါက်ဖွားဘဲ” သို့မဟုတ် “အနံ့မဆိုးသွားသည့်” အံ့ဖွယ်အသစ်တစ်ခုကို တွေ့ကြုံခဲ့သည်။ လေးဆယ်နှစ်ကြာ ဤအပတ်စဉ်လုပ်ငန်းစဉ်သည် လူများအား သောကြာနေ့ကို သာအာဒါးအတွက် ပြင်ဆင်သည့်နေ့အဖြစ် ပြုလုပ်ရန်နှင့် သာအာဒါးနေ့ကို အနားယူသည့်နေ့အဖြစ် အမှန်တကယ်ဖြစ်စေရန် သင်ပေးခဲ့သည်။

24. They laid it up. Most of the people obeyed, and experienced a new miracle when that portion laid aside for the Sabbath neither “bred worms” nor “stank.” For 40 years this weekly procedure taught the people to make Friday a day of preparation for the Sabbath, and to make the Sabbath itself truly a day of rest.

၂၅. ယနေ့သည် သာအာဒါးဖြစ်သည်။ သို့မဟုတ် “ယနေ့သည် ထာဝရဘုရား၏ သာအာဒါးဖြစ်သည်”။ ဟီဘရူးစာသားတွင် “သာအာဒါး” ဟူသော တိကျသောနာမ်စားမပါရှိသော်လည်း၊ သဒ္ဒါဖွဲ့စည်းပုံသည် ထိုသို့ဘာသာပြန်ဆိုရန် ခွင့်ပြုသည်။ ဟီဘရူးစကားလုံး “သာအာဒါး” ဟူသော ပုံစံသည် ပညတ်တရားစဉ်လယ်တွင်လည်း ပေါ်ထွက်လာပြီး၊ KJV သည် ၎င်းကို “သာအာဒါး” ဟု သင့်လျော်စွာ ဘာသာပြန်ဆိုထားသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂၀:၁၀)။ သို့သော် နှစ်ခုစလုံးတွင် တိကျသောဘာသာပြန်ဆိုမှုသည် “သာအာဒါး” ဟု ဖြစ်ရမည်။ တစ်ချိန်တည်းတွင် “သာအာဒါး” ဟု ဘာသာပြန်ဆိုခြင်းသည် လုံးဝခွင့်ပြုနိုင်သည်။

25. To day is a sabbath. Or, “Today is the Lord’s sabbath.” Although the definite article “the” does not appear in the Hebrew text, the grammatical construction permits such a translation. The same Hebrew word form, “a sabbath,” appears also in the fourth commandment, where the KJV renders it, appropriately, “the sabbath” (Ex. 20:10). In both instances, however, a strict translation would require that it be rendered “a sabbath.” At the same time “the sabbath” would be entirely permissible.

ဤစာသားတွင် သို့မဟုတ် ၎င်း၏အကြောင်းအရာတွင် သာအာဒါးကို ဣသရေလလူများအား ယခုမှစတင်ပေးအပ်ခဲ့သည်ဟု ညွှန်ပြသည့်အရာမရှိပါ၊ အချို့သူများက ထင်မှတ်ထားသည့်အတိုင်း။ အမှန်တကယ်တွင်၊ ၎င်းတို့သည် သာအာဒါးကို သိရှိပြီးဖြစ်သော်လည်း ၎င်းကို စောင့်ထိန်းရာတွင် ဂရုမစိုက်ခဲ့သည်ဟု ဆိုထားသည် (အခန်းငယ် ၁၆:၄)။ ထို့ကြောင့် သာအာဒါးပညတ်ကို ပြန်လည်သက်တမ်းတိုးပြီး ၎င်း၏သန့်ရှင်းသောနေ့အဖြစ် စောင့်ထိန်းမှုကို အားဖြည့်ခဲ့သည် (အခန်းငယ် ၂၇, ၂၈ ကို ကြည့်ပါ)။

There is nothing either in this text or in its context to indicate that the Sabbath was now given to the Israelites for the first time, as some have supposed. In fact, it is implied that they already knew of the Sabbath, but had grown careless in its observance (ch. 16:4). The Sabbath command was therefore renewed and its observance as a holy day reinforced (see on vs. 27, 28).

ဟီဘရူးစကားလုံး “ရှဗ္ဗတ်” သည် “အနားယူခြင်း” ဟု ဤနေရာတွင် မှန်ကန်စွာ “သာအာဒါး” ဟု ဘာသာပြန်ဆိုထားပြီး၊ အခန်းငယ် ၂၃, ၂၆ နှင့် အခန်း ၂၀:၁၀ တွင် “သာအာဒါး” ဟု ဘာသာပြန်ဆိုထားသည်။ သို့သော် အခန်းငယ် ၂၉ နှင့် အခန်း ၂၀:၈ တွင် ဟီဘရူးစာသားတွင် “ဟရှဗ္ဗတ်” ဟု ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းကို “သာအာဒါး” ဟု မှန်ကန်စွာ ဘာသာပြန်ဆိုထားသည်။ “သာအာဒါး” ဟူသော အသုံးအနှုန်းသည် ခုနှစ်ရက်မြောက်နေ့ကို အလုပ်လုပ်ရာတွင် ယခင်ရက်ခြောက်ရက်နှင့် ခွဲခြားပြသည်။ “သာအာဒါး” ဟူသော အသုံးအနှုန်းသည် ဖန်ဆင်းခြင်းအပတ်၏ ခုနှစ်ရက်မြောက်နေ့တွင် ဘုရားသခင်၏ အနားယူခြင်းကို အမှတ်ရစေသည့် သန့်ရှင်းသောအနားယူသည့်နေ့အဖြစ် ခုနှစ်ရက်မြောက်နေ့၏ ထူးခြားသောသဘောကို ဖော်ပြသည်။

The Hebrew expression shabbath, “rest,” here correctly rendered “a sabbath,” is translated in vs. 23 and 26 and in ch. 20:10 as “the sabbath.” However, in v. 29 and ch. 20:8 the Hebrew text reads hashshabbath, which is correctly translated “the sabbath.” The expression “a sabbath”—“a rest”—describes how the seventh day is distinguished from the preceding six as regards labor. “The sabbath”—“the rest”—describes the distinctive character of the seventh-day rest; namely, a rest memorializing the rest of God on the seventh day of creation week, and thus a holy rest day.

၂၆. ရက်ခြောက်ရက်။ ဤစကားလုံးများသည် ပညတ်တရားစဉ်လယ်၏ စတုတ္ထပညတ်နှင့် ဆင်တူသည်။ ဤနေရာတွင် သာအာဒါးကို သန့်ရှင်းသောအနားယူသည့်နေ့အဖြစ်သာမက၊ ၎င်းမတိုင်မီ အလုပ်လုပ်သည့်ရက်များကိုလည်း ဖော်ပြထားသည်။ ဘုရားသခင်၏ လူသားများအတွက် အစီအစဉ်တွင် ဤအလုပ်လုပ်ရက်ခြောက်ရက်သည် သာအာဒါးနှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် အနည်းဆုံးအရေးပါသည်။ ၎င်းတို့ကို လူသားများအတွက် အသုံးပြုရန် ပေးထားသည်။ သို့သော် တစ်ပတ်၏ ခုနှစ်ရက်မြောက်နေ့သည် သန့်ရှင်းသည် (အခန်းငယ် ၂၃)။ ၎င်းကို ပညတ်တရားစဉ်လယ်တွင် သတ်မှတ်ထားသော ဘုရားသခင်၏ စည်းမျဉ်းများနှင့်အညီ အသုံးပြုရမည်။

26. Six days. These words are similar to those of the fourth commandment of the Decalogue. Here, mention is made not only of the Sabbath as a day of holy rest but also of the days of work preceding it. In God’s plan for man these six working days are of no less significance than is the Sabbath. They have been given to man for his own use. But the seventh day of the week is holy (v. 23). It should be spent in accordance with divinely given regulations as specified in the fourth commandment.

သာအာဒါး။ ဤနေရာတွင် ဟီဘရူးစာသားသည် တိကျသောနာမ်စား အသုံးပြုထားသည် (အခန်းငယ် ၂၅, ၂၈ ကို ကြည့်ပါ)။ “သာအာဒါး” သည် ဖန်ဆင်းခြင်းအပတ်၏ အဆုံးတွင် သတ်မှတ်ထားသော သန့်ရှင်းသောအဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည်။ ထိုအချိန်ကပင် ၎င်းသည် “သာအာဒါး” ဖြစ်ခဲ့သည် (အခန်း ၂၀:၁၁)။

The sabbath. Here the Hebrew text uses the definite article (see on vs. 25, 28). “The sabbath” is a sacred institution ordained at the close of creation week. Even then it was “the” Sabbath (ch. 20:11).

၂၇. လူအချို့။ အစဉ်အလာအတိုင်း၊ မောရှေပြောသည်ကို မယုံသူများသည် မန္နာကျရောက်သလားဟု ကိုယ်တိုင်ကြည့်ရှုလိုသူများ သို့မဟုတ် ခိုင်မာသောဆန္ဒဖြင့် ပညတ်ကို တမင်ချိုးဖောက်သူများ ရှိခဲ့သည်။

27. Some of the people. As usual, there were some who either did not believe what Moses had said and wanted to see for themselves whether manna had fallen, or intentionally violated the commandment out of a stubborn desire to have their own way.

၂၈. သင်တို့ ဘယ်အချိန်ထိ ငြင်းဆန်မည်နည်း။ မောရှေအား ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ ပြောဆိုရာတွင်၊ ဘုရားသခင်သည် လူမျိုးတစ်ခုလုံးနှင့် မနာခံသူတစ်ဦးချင်းစီကို အထူးသဖြင့် ဟီဘရူးဘာသာတွင် “ငြင်းဆန်” ဟူသော ကြိယာ၏ ဗဟုဝစ်နမူနာကို အသုံးပြုထားသည်။ မန္နာကို ပထမဆုံးပေးအပ်သည့်နေ့တွင် မနာခံမှုတစ်ခုရှိခဲ့ပြီးဖြစ်သည် (အခန်းငယ် ၂၀)၊ သို့သော် ယခုအခါ ပို၍ဆိုးရွားသော မနာခံမှုတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်သည် ၎င်းတို့ကို တရားသူကြီးအဖြစ် ပြောဆိုရင်း၊ ဤသို့သော အပြစ်ရှိသောအပြုအမူများကို ဘယ်အချိန်တွင် အဆုံးသတ်မည်နည်း၊ မနာခံမှုဖြင့် မည်သည့်အရာမျှ မရရှိနိုင်ကြောင်း သင်ယူမည်လဲဟု မေးမြန်းခဲ့သည်။ ဣသရေလ၏ နောက်ပိုင်းသမိုင်းသည် ဤအရေးကြီးသောသင်ခန်းစာကို သင်ယူရန် “ဘယ်လောက်ကြာ” ကြာမည်ကို ရှင်းလင်းစွာ ပြသသည်။ ဘုရားသခင်၏ “ဘယ်လောက်ကြာ” ဟူသော မေးခွန်းသည် ၎င်းတို့သည် သာအာဒါးကို ချိုးဖောက်နေသည်ကို အချိန်အတော်ကြာ လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် မတော်မတရားလုပ်နေသည်ကို သိရှိထားကြသည်ဟု ဆိုလိုသည် (အခန်းငယ် ၂၅, ၂၇ ကို ကြည့်ပါ)။

28. How long refuse ye? In speaking to Moses personally, God addresses the nation as a whole and its disobedient individuals in particular. This is evident from the use in the Hebrew of the plural form of the verb “refuse.” There had already been one act of disobedience the day the manna was first given (v. 20), but now one of a more serious nature occurred. God, addressing them as Judge, asks them to face the question of when He might expect sinful conduct such as this to end, and when they would learn that they could gain nothing by disobedience. The later history of Israel shows clearly how “long” it would take them to learn this important lesson. God’s question, “How long,” etc., implies that they had for a considerable time been doing this very thing—breaking the Sabbath, in full knowledge of the fact that they were doing what was wrong (see on vs. 25, 27).

၂၉. ကြည့်ပါ။ ဘုရားသခင်၏ စိတ်ရှည်မှုသည် ခိုင်မာသောလူများအပေါ် အံ့ဖွယ်ဖြစ်ပြီး၊ စိတ်မရှည်သူများအတွက် အရေးကြီးသော သင်ခန်းစာတစ်ခုကို သင်ပေးသည်။ ဣသရေလ၏ ထပ်ခါတလဲလဲ ညည်းညူမှုများနှင့် မနာခံမှုများအတွက် အမြဲတမ်း ပြစ်ဒဏ်ပေးမည့်အစား၊ ဘုရားသခင်သည် ၎င်းတို့နှင့် ဆင်ခြင်ပြီး၊ ၎င်း၏ လိုအပ်ချက်များ၏ ရည်ရွယ်ချက်ကို ရှင်းပြသည်။ သာအာဒါးသည် သန့်ရှင်းသောအနားယူသည့်နေ့ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းနှင့် မပက်သက်ရ။ ထို့ကြောင့် ယခင်နေ့တွင် အစားအစာနှစ်ဆပေးထားသည်။

29. See. The patience of God toward His stubborn people is amazing, and teaches an important lesson to us who tend to be impatient. Instead of always punishing Israel for their repeated murmurings and acts of disobedience, God condescends to reason with them, explaining the purpose of His requirements. The Sabbath was a holy day of rest, with which they were not to tamper; hence, the double portion of food the day before.

လူတိုင်း နေရာတွင်နေပါ။ ဣသရေလလူများအား သာအာဒါးနေ့တွင် မန္နာရှာရန် သို့မဟုတ် အခြားရည်ရွယ်ချက်များအတွက် စခန်းမှထွက်မသွားရန် ညွှန်ကြားခဲ့သည်။ ထိုနေ့တွင် ၎င်းတို့၏အချိန်ကို အိမ်တွင် အနားယူရင်း သန့်ရှင်းသောအကြောင်းအရာများကို တွေးတောရင်း အသုံးပြုရမည်။ ဘုရားသခင်သည် ဣသရေလလူများအား “သန့်ရှင်းသော” နေ့များတွင် ဝတ်ပြုရန် စုရုံးရန် ညွှန်ကြားခဲ့ပြီးဖြစ်သည် (အခန်း ၁၂:၁၆)၊ ဤအလေ့အကျင့်သည် အခြားသန့်ရှင်းသောနေ့များတွင်လည်း အစဉ်တစိုက်အသုံးပြုခဲ့သည် (လေဝီစဉ်ကါး ၂၃:၂–၄, ၇, ၈, ၂၁, ၂၄, ၂၇, ၃၅–၃၇)။ နောက်ပိုင်းတွင် ဂျူးလူမျိုးများသည် သာအာဒါးနေ့တွင် မြို့များ သို့မဟုတ် ရွာများမှ ထွက်ခွာခြင်းနှင့် ပတ်သက်သော တင်းကြပ်သောစည်းမျဉ်းများကို ချမှတ်ခဲ့သည်။ မည်သူမျှ ကျူးဘစ် ၂၀၀၀ ထက် ပိုဝေးသော ခရီးသွားခွင့်မပြုပါ၊ ၎င်းသည် မိုင်သုံးပုံနှစ်ပုံခန့်ဖြစ်သည်။ သစ္စာကျမ်းတွင် ဤအကွာအဝေးကို “သာအာဒါးနေ့ခရီး” ဟု ခေါ်ဆိုသည် (တမန်တော်ဝတ္ထု ၁:၁၂)။ သမ္မာကျမ်းခေတ်မှစ၍ ဂျူးလူမျိုးများသည် လူလုပ်သာအာဒါးစည်းမျဉ်းများကို တင်းကြပ်စွာ လိုက်နာခဲ့သည်၊ ထို့ကြောင့် ဘုရားသခင်က ပျော်ရွှင်ဖွယ်ဖြစ်စေရန် ရည်ရွယ်ထားသော သာအာဒါးသည် ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးဖြစ်လာခဲ့သည် (ဟေရှာယ ၅၈:၁၃)။

Abide ye every man. The Israelites were directed to remain in camp on the Sabbath, and not to go out for manna or for any other purpose. Their time on that day was to be spent in rest at home and in meditation upon sacred themes. God had already instructed Israel to assemble for worship on days designated as “holy” (ch. 12:16), a practice that was consistently applied to other “holy” days (see Lev. 23:2–4, 7, 8, 21, 24, 27, 35–37). In postexilic times the Jews set up and enforced strict regulations concerning the leaving of cities or villages on the Sabbath. No one was permitted to travel farther than 2,000 cubits, or approximately two thirds of a mile. In the NT this distance is commonly referred to as “a sabbath day’s journey” (Acts 1:12). Endless, man-made Sabbath regulations have been strictly followed by orthodox Jews even since Bible times, with the result that the Sabbath, designed by God to be a delight (Isa. 58:13), became a burden.

၂၉ (အခန်း ၂၀:၈–၁၁). အံ့ဖွယ်သော အမှုဖြင့် ဥပုသ်နေ့ကို ထိန်းသိမ်းခဲ့သည်

ဘုရားသခင်သည် တော၌ လှည့်လည်သွားလာစဉ် လေးဆယ်နှစ်ကြာ ဥပုသ်နေ့ဥပဒေကို အံ့ဖွယ်သော အမှုဖြင့် ထိန်းသိမ်းခဲ့သည် (မူရင်းစာမူ ၇၇, ၁၉၉၉)။

29 (ch. 20:8–11). Miracle Preserved Sabbath.—By a miracle God preserved the Sabbath law through the forty years of wilderness wandering (MS 77, 1899).

၃၀. လူများသည် အနားယူခဲ့သည်။ သာအာဒါးနံနက်တွင် မန္နာမတွေ့ရသဖြင့်၊ ရှာဖွေရန်ထွက်သွားသူများကို ဆုံးမခံရပြီး၊ လူများသည် သာအာဒါးနေ့တွင် အနားယူစတင်ခဲ့သည်။

30. The people rested. Finding no manna Sabbath morning, and rebuked for going out to find it, the people began to rest on the Sabbath day.

၃၁. ဣသရေလအိမ်တော်။ အချို့သော ရှေးအကျဆုံးဗားရှင်းများဖြစ်သော LXX၊ ဆီးရီးယား၊ နှင့် အာရဗီဘာသာပြန်များတွင် “အိမ်တော်” အစား “သားသမီးများ” ဟု ဖတ်ရှုထားသည်။ “ဣသရေလသားသမီးများ” ဟူသော ဖတ်ရှုမှုသည် “ဣသရေလအိမ်တော်” ထက် မူရင်းနှင့် ပိုမိုနီးကပ်နိုင်သည်။

31. The house of Israel. Some of the oldest versions, such as the LXX, the Syriac, and the Arabic translation, read “children” instead of “house.” It is possible that the reading “children of Israel” is closer to the original than “house of Israel.”

မန္နာ။ ဤအမည်၏ ရှင်းလင်းချက်ကို ယခုအချိန်အထိ မည်သူမျှ လက်ခံထားခြင်းမရှိပါ။ အချို့က ၎င်းသည် “လက်ဆောင်” ဟု ဆိုလိုနိုင်သည်ဟု အကြံပြုထားသော်လည်း၊ ၎င်းသည် “၎င်းသည် ဘာလဲ” ဟူသော အံ့အားသင့်ဖွယ် မူရင်းအော်သံ “မန်ဟူ” မှ ဆင်းသက်လာဖွယ်ရှိသည် (အခန်းငယ် ၁၅ ကို ကြည့်ပါ)။

Manna. No explanation of this name yet proposed has met with general acceptance. Some have suggested that it may mean “gift,” but it is more probable that the word owes its origin to the original exclamation of astonishment, man hu’, “What is it?” (see on v. 15).

ပဲစေ့စံ့လျှင်နှင့်တူသည်။ အရှေ့အနီးတွင် ရိုင်းစိုင်းစွာ ပေါက်ရောက်သော ဆေးဖက်ဝင်အပင် ကိုရီယန်ဒရမ် ဆာတီဗမ်။ ၎င်း၏ မွှေးကြိုင်သောအသီးကို “ပဲစေ့စံ့လျှင်” ဟု ခေါ်ဆိုပြီး၊ ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်နှင့် ဆေးဖက်ဝင်အတွက် အသုံးပြုသည်။ အဆိုပါအစေ့၏ အရောင်သည် ဖြူဖျော့ဖြူဖျော့ သို့မဟုတ် အဝါရောင်မီးခိုးရောင်ဖြစ်သည်။ တောလည်ရာ ၁၁:၇ တွင် ၎င်းကို ဘဒဲလျံသီးနှင့် နှိုင်းယှဉ်ထားသည် (ဖန်ဆင်းရာ ၂:၁၂ ကို ကြည့်ပါ)။

Like coriander seed. An herb, Coriandrum sativum, which grows wild in the Near East. Its aromatic fruit, called “coriander seed,” is used for seasoning and medicinal purposes. The color of the seed is whitish or yellow-gray. In Num. 11:7 it is compared with the bdellium (see on Gen. 2:12).

ဝေဖာများ။ ဤဘာသာပြန်ထားသော ဟီဘရူးစကားလုံးသည် သမ္မာကျမ်းတွင် ဤနေရာတွင်သာ ပေါ်ထွက်လာပြီး၊ အဓိပ္ပာယ်မသေချာပါ။ LXX သည် ၎င်းကို “အင်ဂရစ်” ဟူသော စကားလုံးဖြင့် ဘာသာပြန်ဆိုထားပြီး၊ ဂရိစာပေအရင်းအမြစ်များအရ ၎င်းသည် ဂျုံမှုန့်၊ ဆီ၊ နှင့် ပျားရည်ဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော ကိတ်မုန့်ကို ရည်ညွှန်းသည်။ ဣသရေလလူများသည် မန္နာကို ပျားရည်နှင့်ဖုတ်ထားသော ကိတ်မုန့်ကဲ့သို့ အရသာရှိသည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၆:၃၁) နှင့် ဆီနှင့်ဖုတ်ထားသည့်အတိုင်း အရသာရှိသည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည် (တောလည်ရာ ၁၁:၈)။

Wafers. The Hebrew word thus translated appears only here in the Bible, and is of uncertain meaning. The LXX renders it by the word egkris, according to Greek literary sources, designates a cake made of flour, oil, and honey. The Israelites described the manna as tasting like cakes with honey (Ex. 16:31) and as if baked with fresh oil (Num. 11:8).

၃၃. အိုးတစ်လုံးယူပါ။ ဤညွှန်ကြားချက်ကို တဲတော်တည်ဆောက်ပြီးနောက်တွင် ပေးအပ်ခဲ့သည် (အခန်းငယ် ၃၄)၊ သို့သော် မန္နာနှင့်ပတ်သက်သော အကြောင်းအရာအားလုံးကို တစ်နေရာတည်းတွင် စုစည်းရန် ဤနေရာတွင် ဖော်ပြထားသည်။ “အိုး” ဟု ဘာသာပြန်ဆိုထားသော စကားလုံးသည် အီဂျစ်စကားလုံးမှ ဆင်းသက်လာပြီး၊ အိုးကြီးတစ်လုံးကို ဆိုလိုသည်။ သို့သော် ဤနေရာတွင် ၎င်းသည် သေတ္တာနှင့်လိုက်ဖက်ရန် ရွှေဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော သတ္တုအိုးတစ်လုံးကို ရည်ညွှန်းပုံရသည် (ဟီဘရူး ၉:၄ ကို ကြည့်ပါ)။

33. Take a pot. This command was given after the erection of the tabernacle (v. 34), but is related here in order to bring all subject matter bearing on the manna together in one place. The word translated “pot” is from an Egyptian word meaning a rather large jar. Here, however, it seems to have been used to designate a metal vessel, made of gold to match the ark (see Heb. 9:4).

၃၄. သက်သေခံချက်။ ဤအမည်ကို ဘယ်သောအခါမျှ မပေးထားသော ပဋိညာဉ်သေတ္တာမဟုတ်ဘဲ၊ ဘုရားသခင်၏ လက်ချောင်းဖြင့် ရေးထိုးထားသော ကျောက်ပြားနှစ်ချပ်ဖြစ်သည် (အခန်း ၂၅:၁၆–၂၁; ၄၀:၂၀; စသည်)။ မန္နာအိုးကို ကျောက်ပြားနှစ်ချပ်ရှေ့တွင် သေတ္တာအတွင်း၌ ထားခဲ့သည် (ဟီဘရူး ၉:၄)။

34. The Testimony. Not the ark of the covenant, to which this name is never given, but the two tables of stone engraved by the finger of God (chs. 25:16–21; 40:20; etc.). The pot of manna was laid up inside the ark (Heb. 9:4) in front of the two tables of stone.

၃၅. လေးဆယ်နှစ်။ ဤဖော်ပြချက်ကို မောရှေက သူ၏သေဆုံးမှုမတိုင်မီ ရေးသားခဲ့သည် သို့မဟုတ် ယောရှုကဲ့သို့ ဝိညာဉ်အရ လှုံ့ဆော်ခံရသူတစ်ဦးက ထည့်သွင်းခဲ့သည်။ မောရှေ၏ ရေးသားမှုကို ထောက်ခံသည့်အချက်မှာ “သူတို့သည် လူနေထိုင်ရာပြည်သို့ရောက်သည်အထိ” ဟူသော အသုံးအနှုန်းဖြစ်ပြီး၊ “သူတို့သည် ခါနာန်ပြည်၏ နယ်နမိတ်သို့ ရောက်သည်အထိ” ဟု ထပ်လောင်းဖော်ပြထားသည်။ ၎င်းသည် ယော်ဒန်မြစ်ကို ဖြတ်ကူးခြင်းကို ရည်ညွှန်းရန် မလိုအပ်ဘဲ၊ ယော်ဒန်မြစ်အရှေ့ဘက်ရှိ နယ်မြေများကို ဆိုလိုနိုင်သည်။ ရေးသားသူသည် မောရှေ၏ သက်တမ်းနီးကပ်လာချိန်တွင် ရေးသားဖွယ်ရှိသည့်ပုံစံဖြင့် ရေးသားခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းရေးသားသူတစ်ဦးသည် ပို၍တိကျစွာ ဖော်ပြဖွယ်ရှိပြီး၊ ယောရှုကဲ့သို့ (ယောရှု ၅:၁၀–၁၂) မန္နာရပ်တန့်သွားသည့် အတိအကျအချိန်ကို မှတ်သားဖွယ်ရှိသည်။

35. Forty years. This statement was either written by Moses shortly before his death or added by an inspired scribe, probably Joshua. In favor of Moses’ authorship is the expression “until they came to a land inhabited,” to which is added, “until they came unto the borders of the land of Canaan.” This need not refer to the crossing of the Jordan, but to the lands east of the Jordan. The author writes exactly as Moses might be expected to have written toward the close of his life. A later writer would have been more specific, and would probably have noted, as Joshua did in his book (Joshua 5:10–12), the exact time when the manna ceased.

ဧဖာ။ ခန့်မှန်းခြေ ၅ ဂါလံခန့်နှင့် ညီမျှသည်။

Ephah. Equivalent to about 5 gal.

ellen g. white comments

1-36 PP 292-297

1, 2 PP 292

2, 3 SR 126

3 CH 111; Ed 38; MH 311; PP 292; SR 128; 1T 129; 3T 171; 6T 372; 9T 159, 160

4, 5 PP 294

7 3T 86

8, 9 PP 294

10, 13-15 PP 295

14-21 SR 129

15 MH 200; MM 267

16-23 PP 295

22-26 PK 181; SR 130

23 6T 355

24-26 PP 296

28 DA 283; PP 297

31 PP 295

33 EW 32

35 CH 111; DA 385; PK 181; PP 297; 3T 340

အခန်းကြီး - ၁၇

အခန်း ၁၇

chapter 17

၁. ရဖိဒိမ်တွင် ရေအတွက် လူများ ညည်းညူကြသည်။ ၅. ဘုရားသခင်သည် ဟောရပ်ရှိ ကျောက်တုံးမှ ရေထွက်လာစေရန် မောရှေကို စေလွှတ်တော်မူသည်။ ၈. မောရှေ၏ လက်များကို မြှောက်ထားခြင်းဖြင့် အမာလက်ကို အနိုင်ယူသည်။ ၁၅. မောရှေသည် ယေဟိုဝါ-နိဿိ ယဇ်ပလ္လင်ကို တည်ဆောက်သည်။

1 The people murmur for water at Rephidim. 5 God sendeth him for water to the rock in Horeb. 8 Amalek is overcome by the holding up of Moses’ hands. 15 Moses buildeth the altar Jehovah-nissi.

၁. ရဖိဒိမ်တွင် တပ်ချသည်။ မန္နမုန့်ကျဆင်းမှု စတင်ခဲ့သည့် သင်တောကန္တာရမှ ရဖိဒိမ်သို့ သွားရာတွင် ဒုဖကါနှင့် အလုရှ် ဆိုသည့် တပ်ချရာနေရာနှစ်ခု ရှိသည် (တောလည်ရာ ၃၃:၁၂, ၁၃)။ ဤတပ်စခန်းများနှင့် ရဖိဒိမ်၏ တည်နေရာသည် မသိရှိရပါ။ သမ္မာကျမ်းစာ ပညာရှင်အများစုက ရဖိဒိမ်ကို ဝါဒီဖဲရန်တွင် ရှာဖွေကြသည်။ ၎င်းသည် ရိုးရာ သိနာတောင်သို့ ဦးတည်သည်။ အချို့ကမူ ဝါဒီရဖာယိဒ်ဟု ယူဆကြသည်၊ အကြောင်းမှာ ၎င်း၏ အမည်သည် ရဖိဒိမ်နှင့် ဆင်တူသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ဝါဒီရဖာယိဒ်သည် သိနာတောင်မှ ရောက်ရန် နာရီအနည်းငယ်သာ ခရီးရှိသည်။ ဤအချက်သည် ၎င်းကို ရဖိဒိမ်အဖြစ် သတ်မှတ်ရန် အထောက်အကူပြုသည်၊ အကြောင်းမှာ ကျမ်းပိုဒ်များစွာတွင် ဟောရပ်တောင်သည် သိနာတောင်နှင့် ဆင်တူစွာ အသုံးပြုထားသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၇:၆; ၃၃:၆; ဆာလံ ၁၀၆:၁၉; စသည်)။

1. Pitched in Rephidim. Between the Wilderness of Sin, where the fall of the manna began, and Rephidim, lay two camp sites, Dophkah and Alush (Num. 33:12, 13). The location of these stations, as well as that of Rephidim, is unknown. Most Biblical scholars have sought Rephidim in the Wadi Feiran, which leads up to the traditional Mt. Sinai. Others have identified it with the Wadi Refâyid, primarily because of the similarity of its name to Rephidim. Wadi Refâyid lies but a few hours’ march from Mt. Sinai. This fact favors its identification with Rephidim, since in several texts Mt. Horeb is used almost synonymously with Mt. Sinai (see Ex. 17:6; 33:6; Ps. 106:19; etc.).

ရေမရှိခြင်း။ နွေဦးနှောင်းပိုင်းတွင် ခရီးသွားနေရင်း လူများသည် ချိုင့်ဝှမ်းများတွင် ရေရှိမည်ဟု မျှော်လင့်ခဲ့ကြသည်။ ဤအချက်သည် ရေကို လုံလောက်စွာ ယူဆောင်မသွားခဲ့ခြင်း၏ အကြောင်းရင်းဖြစ်ပေမည်။ ရဖိဒိမ်၏ ချိုင့်ဝှမ်းရှိ ခြောက်သွေ့သော မြစ်ကြမ်းသည် ယခင်ကထက် ပိုမိုဆိုးရွားသော စိတ်ပျက်အားငယ်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။

No water. Traveling in the late spring the people expected to find water in the valleys. This probably accounts for the fact that water was not taken in sufficient quantity. The dry river bed of the valley of Rephidim proved to be the cause of consternation more serious than any they had felt before.

၂. ငါတို့အား ရေပေးလော့။ လူများသည် အကြိမ်များစွာ ညည်းညူခဲ့ကြပြီး၊ ယခုမူ ပြင်းထန်စွာ ညည်းညူကြသည်။ မောရှေသည် အသားနှင့် မုန့်ကို ပေးခဲ့ပြီးဖြစ်သောကြောင့် လူများသည် သူ့ထံမှ ရေပေးမည်ဟု သဘာဝကျစွာ မျှော်လင့်ခဲ့ကြပေမည်။ သို့သော် ၎င်းတို့၏ ညည်းညူမှုသည် ယုံကြည်ခြင်းထက် ယုံမဝင့်သံသယကို ထင်ဟပ်စေသည်။

2. Give us water. On several occasions the people had murmured; now they complained bitterly. Since Moses had already given them flesh and bread to eat, the people may have naturally expected him to provide them with water as well. But their complaint reflected doubt rather than faith.

သခင်ကို စုံစမ်းခြင်း။ ဣသရေလလူမျိုးများသည် ဘုရားသခင်၏ စိတ်ရှည်မှုကို စုံစမ်းကြပြီး၊ ၎င်းတို့၏ ယုံကြည်ခြင်းနှင့် ကျေးဇူးသိတတ်မှု မရှိခြင်းဖြင့် သန့်ရှင်းသော အမျက်တော်ကို နှိုးဆွခဲ့ကြသည်။ သူတို့၏ ကန္တာရခရီးလမ်းသည် လှုံ့ဆော်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော လူများနှင့် ဘုရားသခင်၏ စိတ်ရှည်မှုသည် “အမြင့်ဆုံးသော ဘုရားကို လှုံ့ဆော်စုံစမ်းခဲ့” (ဆာလံ ၇၈:၅၆) သည့်အတိုင်း အံ့ဖွယ်ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် “သူတို့၏ တီထွင်မှုများဖြင့် အမျက်တော်ကို လှုံ့ဆော်ခဲ့” (ဆာလံ ၁၀၆:၂၉)၊ “သူတို့၏ တဲများထဲတွင် ညည်းညူခဲ့” (ဆာလံ ၁၀၆:၂၅)၊ “ပင်လယ်တွင် သူ့ကို လှုံ့ဆော်ခဲ့” (ဆာလံ ၁၀၆:၇)၊ “ကန္တာရတွင် ဘုရားကို စုံစမ်းခဲ့” (ဆာလံ ၁၀၆:၁၄)။

Tempt the Lord. The children of Israel “tempted” God by trying His patience, and aroused His holy anger by their continued want of faith and gratitude. The entire history of their desert wandering is one of provocation. The long-suffering of God with such a people, who “tempted and provoked the most high God” (Ps. 78:56), is amazing. They repeatedly “provoked him to anger with their inventions” (Ps. 106:29), “murmured in their tents” (Ps. 106:25), “provoked him at the sea” (Ps. 106:7), and “tempted God in the desert” (Ps. 106:14).

၃. ငါတို့ကို သတ်ရန်။ မောရှေ၏ စကားများသည် လူများကို ခဏတာ အေးဆေးစေခဲ့သော်လည်း၊ ရေငတ်မှု မခံနိုင်ဖြစ်လာသောအခါ ၎င်းတို့သည် မောရှေထံသို့ ပြန်လာကာ ဒေါသထွက်နေကြသည်။ သူ့ကို ၎င်းတို့၏ သေခြင်းကို ကြံစည်သည်ဟု ထပ်မံစွပ်စွဲကာ (ထွက်မြောက်ရာ ၁၄:၁၁)၊ ၎င်းတို့သည် ယုံကြည်ခြင်း ဆိုးရွားစွာ ကင်းမဲ့မှုကို ပြသခဲ့ကြသည်။

3. To kill us. For a short time the words of Moses seem to have calmed the people, but when their thirst became unbearable they returned to Moses, hot with anger. Again accusing him of having plotted their death (see ch. 14:11), they manifested a grievous lack of faith.

၄. ငါ ဘာလုပ်ရမည်နည်း။ မောရှေသည် သူ၏ အခက်အခဲများကို အမြဲတမ်း သခင်ထံ ယူဆောင်သွားခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၅:၂၅; ၃၂:၃၀; ၃၃:၈; တောလည်ရာ ၁၁:၂, ၁၁; ၁၂:၁၃; ၁၄:၁၃–၁၉; စသည်)။ မောရှေသည် ဘုရားသခင်၏ လူများကို ခေါင်းဆောင်ရန် ခေါ်ထားသူအဖြစ် ပြည့်စုံသော ယုံကြည်မှုကို သင်ယူခဲ့ပြီး၊ လူသားဉာဏ်ပညာ၏ ကန့်သတ်ချက်သို့ ရောက်ရှိသည့်အခါတိုင်း အမြဲအဆင်သင့်ရှိသော ကူညီသူကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။

4. What shall I do? Moses ever carried his difficulties to the Lord (see Ex. 15:25; 32:30; 33:8; Num. 11:2, 11; 12:13; 14:13–19; etc.). For his own part, Moses had learned implicit confidence in the One who had called him to be leader of His people, and whenever he reached the limit of human wisdom he found an ever ready Helper.

ငါ့ကို ကျောက်ခဲဖြင့် ပစ်ရန် အဆင်သင့်။ အခြေအနေသည် အလွန်ဆိုးရွားခဲ့ပြီး မောရှေ၏ အသက်ပင် အန္တရာယ်ရှိခဲ့သည်။ ကျောက်ခဲဖြင့် ပစ်သတ်ခြင်းကို ပထမဆုံး အခန်း ၈:၂၆ တွင် ဖော်ပြထားသည်။ အီဂျစ်တွင် ကျောက်ခဲဖြင့် သတ်ခြင်းနှင့် ပတ်သက်သော အထောက်အထား မတွေ့ရှိရသောကြောင့်၊ ဤသေဒဏ်ပေးနည်းသည် ဣသရေလလူမျိုးများအတွက် ဤနေရာတွင် စတင်ခဲ့ပုံရပြီး၊ ရရှိနိုင်သော ကျောက်တုံးများစွာကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပေမည်။ ကျောက်ခဲဖြင့် သတ်ခြင်းသည် နောက်ပိုင်းတွင် ဂရိလူမျိုးများအကြား၊ ပါရှန်စစ်ပွဲများကာလတွင် (ဟီရိုဒိုတပ်စ် ix. ၅) နှင့် အခြားလူမျိုးအချို့တွင် ကျင့်သုံးခဲ့သည်။ ၎င်းသည် သွေးမထွက်စေဘဲ ရာဇဝတ်သားကို သတ်ရန် လွယ်ကူသောနည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ဘုရားသခင်ကို မထီမဲ့မြင်ပြုခြင်း (လေဝီ ၂၄:၁၆) သို့မဟုတ် ရုပ်တုကိုးကွယ်ခြင်း (တရားရင်ဆိုင်ရာ ၁၃:၁၀; ၁၇:၅–၇) ကဲ့သို့သော ရာဇဝတ်မှုများကို လူထုက လက်စားချေရန် အထူးသင့်လျော်ပုံရသည်။ သို့သော် ရဖိဒိမ်တွင် ဤဖြစ်ရပ်သည် ပုန်ကန်မှုတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့၏ မခံနိုင်သော ဆင်းရဲဒုက္ခအတွက် တာဝန်ရှိသည်ဟု ယူဆထားသော မုန်းတီးဖွယ် ခေါင်းဆောင်ကို ဖယ်ရှားရန် သူတို့၏ ဆန္ဒဖြစ်သည်။ ရေငတ်ခြင်းသည် အဆိုးရွားဆုံး ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုတစ်ခု ဖြစ်နိုင်သည်။

Ready to stone me. The situation must have been serious indeed, for Moses’ very life was in danger. The practice of stoning is first mentioned in ch. 8:26. Since no trace of death by stoning has been found in Egypt, this form of capital punishment seems to have originated here, so far as the Israelites were concerned, and was no doubt suggested by the abundance of available rocks. Stoning was later practiced among the Greeks, in the time of the Persian wars (Herodotus ix. 5), and by some other peoples. It was one of the easiest ways of killing a criminal without spilling his blood, and seemed especially suitable when the public was called upon to avenge a certain crime like blasphemy (Lev. 24:16) or idolatry (Deut. 13:10; 17:5–7). Here at Rephidim, however, the occasion was one of mutiny, a spontaneous uprising to get rid of a hated leader, whom they held responsible for their unbearable suffering. Thirst can, of course, prove to be torture of the worst sort.

၅. လူများရှေ့သို့ သွားလော့။ မောရှေသည် အကြီးအကဲအချို့ကို သက်သေအဖြစ် ခေါ်ဆောင်ကာ၊ ရဖိဒိမ်တွင် လူများကို ထားခဲ့ပြီး လူများတပ်ချထားရာ နေရာမှ ရှေ့သို့ တောင်များဆီသို့ သွားရမည်။ ဤအံ့ဖွယ်ဖြစ်ရပ်ကို အကြီးအကဲများသာ မြင်တွေ့ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဒုတိယအကြိမ် အလားတူဖြစ်ရပ်တွင် လူအားလုံးရှေ့မှာ ရေထွက်လာစေခဲ့သည့်အခါ (တောလည်ရာ ၂၀:၈–၁၁) နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်။

5. Go on before the people. Taking some of the elders with him as witnesses, Moses was to leave the people in Rephidim and go up into the mountains in advance of the spot where the people were encamped. The performance of this miracle was to be witnessed only by the elders, in contrast with the second similar experience, when water was brought forth in the presence of all the people (Num. 20:8–11).

၆. ငါသည် သင့်ရှေ့တွင် ရပ်နေမည်။ သခင်ဘုရားသည် မောရှေကို ကိုယ်တိုင်ကူညီရန် ကတိပေးတော်မူသည်။ သူ၏ ကျေးဇူးတော်ရှိခြင်းကြောင့် ကျောက်တုံးမှ ရေထွက်လာစေခဲ့သော်လည်း၊ မောရှေသည် ၎င်းကို သူ၏ တောင်ဝှေးဖြင့် ရိုက်ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ လူများသည် သူ့ကို ဘုရားသခင်၏ ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုကြရန်ဖြစ်သည်။

6. I will stand before thee. The Lord promised to come personally to the help of Moses. It was His gracious presence that caused water to flow out of the rock, though this was not to be till Moses should strike it with his staff, that the people might acknowledge him as God’s representative.

၇. မဿါနှင့် မေရိဘါ။ “စုံစမ်းခြင်း” နှင့် “ညည်းညူခြင်း”။ ဤနေရာတွင် ပြသခဲ့သော ယုံမဝင့်သံသယသည် ဤအမည်များဖြင့် ဣသရေလလူမျိုးအား ဘုရားသခင်သွန်သင်ပေးလိုသော သင်ခန်းစာကို အခါအနည်းငယ်ကြာ သတိရစေမည် (တရားရင်ဆိုင်ရာ ၆:၁၆; ဆာလံ ၇၈:၂၀; ၉၅:၈; ၁၀၅:၄၁)။ ဤကျောက်တုံး၏ တည်နေရာကို မသိရှိရသော်လည်း၊ ၎င်းသည် “ဟောရပ်တွင်” (အခန်းကျမ်း ၆) ရှိသည်ဟူသော အချက်ကြောင့်၊ ၎င်းသည် ရဖိဒိမ်နှင့် ဥပဒေပေးရာ တောင်နှင့် နီးကပ်နေပုံရသည်။

7. Massah, and Meribah. “Temptation,” and “murmuring.” The unbelief manifested here would by these names long continue to remind Israel of the lesson God designed to teach them upon this occasion (Deut. 6:16; Ps. 78:20; 95:8; 105:41). The location of this rock is not known, but in view of the fact that it was “in Horeb” (v. 6), it seems to have been close both to Rephidim and to the amount of the law.

၈. ထိုအခါ အမာလက်ရောက်လာသည်။ အမာလက်လူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏ အမည်ပေးထားသူ ဧသော့၏ မြေးဖြစ်သူမှ ဆင်းသက်လာသူများဖြစ်သည် (ကမ္ဘာဦး ၃၆:၁၂)။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ ညီအစ်ကိုများနှင့် စောစီးစွာ ခွဲထွက်ခဲ့ပြီး၊ သိနာယ်ကျွန်းဆွယ်၏ မြောက်ပိုင်းတွင် ထိပ်တန်းလူမျိုးတစ်မျိုးဖြစ်လာပုံရသည်။ ဣသရေလနှင့် ဆွေမျိုးဖြစ်သော်လည်း၊ ၎င်းတို့သည် ဟေဗြဲလူမျိုးများ၏ ကျက်စားရာနေရာများကို သိမ်းပိုက်ခြင်းကို သံသယဖြင့် ကြည့်ရှုကြပြီး၊ ၎င်းတို့ကို လုံးဝဖျက်ဆီးရန် ရည်ရွယ်ခဲ့ကြသည် (PP ၃၀၀)။ ရဖိဒိမ်တွင် ဤပထမဆုံး ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံမှုမှစ၍၊ နှစ်မျိုးသား အကြားတွင် ရှည်လျားပြီး ပြင်းထန်သော ရန်ငြိုးဖွဲ့မှု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ တစ်နှစ်အကြာတွင် ဣသရေလလူမျိုးများသည် ကာဒေရှ-ဘာနဲတွင် ခါနနလူမျိုးများနှင့် ပူးပေါင်းထားသော အမာလက်လူမျိုးများကို အနိုင်ယူခဲ့သည် (တောလည်ရာ ၁၄:၄၅)။ တရားသူကြီးများကာလတွင် အမာလက်လူမျိုးများသည် ဣသရေလကို အုပ်စိုးရန် ကြိုးစားခဲ့သော်လည်း၊ ဂိဒေါင်၏ တပ်ဖွဲ့မှ အနိုင်ယူခဲ့သည် (တရားသူကြီး ၆:၃၃)။ ရှောလုနှင့် ဒါဝိဒ်တို့သည်လည်း အကြိမ်ကြိမ် အနိုင်ယူခဲ့သည် (၁ ရာဇဝင်ချုပ် ၁၄:၄၈; ၁၅:၇; ၂၇:၈; ၃၀:၁၇, ၁၈; ၂ ရာဇဝင်ချုပ် ၈:၁၂)၊ နောက်ဆုံးတွင် ဟေဇကိယမင်း၏ အုပ်ချုပ်မှုအတွင်း သိမောင်လူမျိုးများက အမာလက်လူမျိုးများ၏ နောက်ဆုံးအကြွင်းအကျန်များကို ဖျက်ဆီးခဲ့သည် (၁ ရာဇဝင်ချုပ် ၄:၄၁–၄၃)။

8. Then came Amalek. The Amalekites were descendants of Esau’s grandson, after whom they were named (Gen. 36:12). Separating themselves from their brethren at an early date, they seem to have become a leading tribe in the northern part of the Sinai Peninsula. Though a race kindred to Israel, they viewed with suspicion the occupation of their pastures by the Hebrews, and were bent upon their utter destruction (PP 300). Beginning with this first encounter at Rephidim, a long and bitter feud developed between the two nations. A year later the Israelites were defeated by the Amalekites, who joined forces with the Canaanites at Kadesh-barnea (Num. 14:45). During the period of the judges the Amalekites sought to subjugate Israel, but were defeated by the band of Gideon (Judges 6:33). Saul and David also repeatedly defeated (1 Sam. 14:48; 15:7; 27:8; 30:17, 18; 2 Sam. 8:12), and the last remnants of the nation were finally destroyed by the Simeonites during the reign of King Hezekiah (1 Chron. 4:41–43).

ဣသရေလနှင့် တိုက်ခိုက်ခြင်း။ ဤစစ်ပွဲသည် ဟေဗြဲလူမျိုးများ၏ ရှည်လျားသော တန်းစီးနောက်တွင် “အားနည်းသူများအားလုံး” နှင့် “ပင်ပန်းနွမ်းနယ်နေသူများ” ကို လှည့်စားသော တိုက်ခိုက်မှုဖြင့် စတင်ခဲ့သည် (တရားရင်ဆိုင်ရာ ၂၅:၁၈)။ ဤဆိုးရွားသော တိုက်ခိုက်မှုကို ဘုရားသခင်က ကိုယ်တိုင်ထိခိုက်မှုအဖြစ် မှတ်ယူခဲ့ပြီး၊ နောက်ဆုံးအပြစ်ပေးမှုကို နှောင့်နှေးစေခဲ့သော်လည်း၊ ဘုရားသခင်သည် ရှောလုအား ၎င်းတို့ကို ဖျက်ဆီးရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည် (၁ ရာဇဝင်ချုပ် ၁၅:၂, ၃)။ ဣသရေလလူမျိုးများ၏ ညည်းညူမှုကြောင့် ဘုရားသခင်သည် အမာလက်လူမျိုးများကို ရဖိဒိမ်တွင် တိုက်ခိုက်ခွင့်ပြုခဲ့သည် (PP ၂၉၈)။

Fought with Israel. This battle began with a treacherous attack upon those at the rear of the long Hebrew column, “even all that were feeble,” when they were “faint and weary” (Deut. 25:18). This infamous attack was regarded by God as a personal insult, and though final retribution was long delayed it was never forgotten, for in due time God commissioned Saul to destroy them (1 Sam. 15:2, 3). It was because of the murmuring of the Israelites that God permitted the Amalekites to attack them at Rephidim (PP 298).

၉. ယောရှု။ မောရှေ၏ ဆက်ခံသူနှင့် နောက်ပိုင်းတွင် ဣသရေလ၏ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သူ ယောရှုသည် ဤဇာတ်လမ်းတွင် ပထမဆုံးအကြိမ် ပေါ်ထွက်လာသည်။ ယောရှု၏ အမည်သည် “ယေဟိုဝါသည် ကယ်တင်ခြင်း” သို့မဟုတ် “ယေဟိုဝါသည် ကူညီသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး၊ ဧဖရိမ်အမျိုးအနွယ်မှ မင်းသားတစ်ဦးဖြစ်သူသည် အမာလက်လူမျိုးများနှင့် စစ်ပွဲမတိုင်မီ သို့မဟုတ် မကြာမီတွင် မောရှေ၏ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ အမှုထမ်းအဖြစ် ဝင်ရောက်ခဲ့သည် (တောလည်ရာ ၁၃:၈; ထွက်မြောက်ရာ ၂၄:၁၃)။ မောရှေက သူ့ကို ရွေးချယ်ချိန်တွင် ၎င်း၏ အမည်မှာ ဟိုရှေယာ သို့မဟုတ် အိုရှေယာ ဖြစ်ပြီး၊ “ကယ်တင်ခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ၎င်း၏ ပိုမိုအဓိပ္ပာယ်ရှိသော အမည် ယေဟိုရှု သို့မဟုတ် ယောရှု၊ “ယေဟိုဝါသည် ကယ်တင်ခြင်း” သို့မဟုတ် “ယေဟိုဝါသည် ကူညီသည်” ဟူသော အမည်ကို မောရှေက နောက်ပိုင်းတွင် ပေးခဲ့သည် (တောလည်ရာ ၁၃:၈, ၁၆)။ ယေရှုအမည်သည် ဟေဗြဲအမည် ယောရှု၏ ဂရိဘာသာဖြင့် ညီမျှသည် (ဟီး ၄:၈)။

9. Joshua. The successor of Moses and later leader of Israel here appears in the narrative for the first time. Joshua, whose name means “Jehovah is salvation” or “Jehovah helps,” was a prince of the tribe of Ephraim who entered the personal service of Moses either before or soon after the battle with the Amalekites (see Num. 13:8; Ex. 24:13). When chosen by Moses, his name was still Hoshea or Oshea, which means “salvation.” His more meaningful name, Jehoshua or Joshua, “Jehovah is salvation” or “Jehovah helps,” was given him by Moses upon a later occasion (Num. 13:8, 16). The name Jesus is from the Greek equivalent of the Hebrew name Joshua (see Heb. 4:8).

ငါတို့အတွက် လူများကို ရွေးချယ်လော့။ မောရှေသည် ၎င်း၏ နောက်တန်းများအား တိုက်ခိုက်ခံရသည်ကို ညနေခင်းတွင် ကြားသိခဲ့ပြီး၊ နောက်နေ့မနက်အထိ ဆုံးရှုံးမှုကို ပြန်လည်ရယူရန် ဖြစ်နိုင်ခြေ နည်းပါးခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၇:၉)။ သို့သော် နောက်နေ့မနက်တွင် ရန်သူကို ရင်ဆိုင်ရန် ပြင်ဆင်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဤပြင်ဆင်မှုတွင် တိုက်ပွဲအတွက် သင့်လျော်သော လူများကို ရွေးချယ်ခြင်း၊ တပ်ဖွဲ့ခေါင်းဆောင်များနှင့် ဗျူဟာဆွေးနွေးပွဲများ ပြုလုပ်ခြင်း၊ နှင့် နောက်နေ့တိုက်ပွဲအတွက် နောက်ဆုံးညွှန်ကြားချက်များ ပေးအပ်ခြင်း ပါဝင်ပေမည်။

Choose us out men. It was probably evening when Moses heard of the attack upon his rear ranks, and there was consequently little possibility of retrieving the loss until the following day (Ex. 17:9). But arrangements for meeting the enemy the next morning were made. This preparation consisted in the selection of men fit for battle, and probably also in strategy meetings with band leaders and last-minute instructions for battle on the morrow.

အခန်းကြီး - ၁၈

အခန်း ၁၈

CHAPTER 18

၁. ယေသရောသည် မောရှေ၏ဇနီးနှင့် သားနှစ်ယောက်ကို ယူဆောင်လာသည်။ ၇. မောရှေသည် သူ့ကို ဧည့်ဝတ်ပြုသည်။ ၁၃. ယေသရော့၏ အကြံဉာဏ်ကို လက်ခံသည်။ ၂၇. ယေသရောသည် ပြန်လည်ထွက်ခွာသွားသည်။

1 Jethro bringeth to Moses his wife and two sons. 7 Moses entertaineth him. 13 Jethro’s counsel is accepted. 27 Jethro departeth.

၁. ယေသရော၊ မိဒျန်ပြည်၏ ယဇ်ပုရောဟိတ်။ အခန်း ၂:၁၆, ၁၈ ကိုကြည့်ပါ။

1. Jethro, the priest of Midian. See on ch. 2:16, 18.

၂. ဇိပ္ပိုရာ၊ မောရှေ၏ဇနီး။ အခန်း ၂:၂၁ ကိုကြည့်ပါ။ သူမကို ပြန်လွှတ်ပြီးနောက်။ အချို့သော ဝေဖန်သုံးသပ်သူများက ဇိပ္ပိုရာသည် အီဂျစ်သို့သွားရာလမ်းတွင် သားဖြစ်သူ၏ အရေဖျားလှီးမှုကြောင့် ခင်ပွန်းဖြစ်သူကို ဒေါသထွက်ကာ ထွက်သွားသည်ဟု ထင်မှတ်ကြသည် (အခန်း ၄:၂၄-၂၆)။ ဤအမြင်သည် မအောင်မြင်နိုင်ပေ၊ အကြောင်းမှာ မှတ်တမ်းတွင် သူမသည် ဖခင်ထံသို့ ပြန်သွားသည်ဟု မဖော်ပြထားဘဲ၊ မောရှေက သူမကို ပြန်လွှတ်ခဲ့သည်ဟု ဆိုထားသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ဤသို့ပြုလုပ်ခြင်းသည် သူမ၏ ဘေးကင်းလုံခြုံမှုအတွက်ဖြစ်သည် (PP ၂၅၅)၊ ဖာရောဘုရင်နှင့် ရုန်းကန်ရမည့်ကာလအတွင်း အီဂျစ်တွင် ဇိပ္ပိုရာနှင့် သူမ၏သားများကို အန္တရာယ်မဖြစ်စေရန်ဖြစ်သည် (PP ၃၈၃ ကိုလည်းကြည့်ပါ)။

2. Zipporah, Moses’ wife. See on ch. 2:21. After he had sent her back. Some commentators have thought that Zipporah left her husband in anger after the circumcision of her son on the way to Egypt (ch. 4:24–26). This view is untenable, since the record does not state that she returned to her father but that Moses sent her back. This he had done for her own safety (PP 255), in view of the danger to which Zipporah and her sons would be exposed in Egypt during the struggle with Pharaoh (see also PP 383).

၃. ဂေရှုံ။ အခန်း ၂:၂၂ ကိုကြည့်ပါ။

3. Gershom. See on ch. 2:22.

၄. ဧလျာဇာ။ မောရှေ၏ ဒုတိယသားကို ယခင်က အမည်ဖြင့် ဖော်ပြထားခြင်းမရှိခဲ့ဘဲ၊ အီဂျစ်သို့သွားရာလမ်းတွင် ဇိပ္ပိုရာက အရေဖျားလှီးပေးခဲ့သူဖြစ်ဖွယ်ရှိသည် (အခန်း ၄:၂၅)။ ဧလျာဇာဟူသောအမည်သည် “ငါ၏ဘုရားသည် [ငါ၏] ကူညီသူ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဆန့်ကျင်ဘက်အနေဖြင့်၊ မောရှေက ၎င်း၏သားဦးဖြစ်သူအား ဂေရ ှုံဟူသောအမည်ပေးခဲ့ရာ၊ ၎င်းသည် “ပြည်နှင်ဒဏ်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး (အခန်း ၂:၂၂)၊ ပြည်နှင်ဒဏ်ခံရသူ၏ စိတ်ဓာတ်ကျမှုကို ထင်ဟပ်စေသည်။ ဒုတိယသားအမည်သည် အီဂျစ်မှ ထွက်ပြေးစဉ်ကာလအတွင်း ဘုရားသခင်၏ ကာကွယ်မှုအတွက် ဖခင်၏ ကျေးဇူးတင်စိတ်ကို ဖော်ပြသည်။ ဧလျာဇာ၏အမည်ကို ဤနေရာတွင် ပထမဆုံးအကြိမ် ဖော်ပြပြီး ရှင်းပြထားခြင်းသည် ၎င်းတွင် အမည်မရှိခဲ့ဟု ယူဆရန် အကြောင်းမရှိပေ။ ၁ရာဇဝင်ချုပ် ၂၃:၁၇ မှ ဧလျာဇာတွင် သားတစ်ဦးတည်းဖြစ်သည့် ရေဟဗျာရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်း၏သားစဉ်မြေးဆက်များသည် ရှောလမုန်၏ခေတ်တွင် များပြားလာခဲ့သည်ကို သိရသည်။

4. Eliezer. Moses’ second son has not previously been mentioned by name, but was probably the one circumcised by Zipporah on the way to Egypt (ch. 4:25). Eliezer means “my God is [my] help.” In contrast, the name Moses gave his first son, Gershom, means “banishment” (ch. 2:22), reflecting a spirit of despondency natural to an exile. The name of the second son revealed the father’s gratitude for the divine protection enjoyed during his flight from Egypt. That Eliezer’s name is mentioned and explained here for the first time is no valid reason for thinking that he had been without a name. From 1 Chron. 23:17 we learn that Eliezer had but one son, Rehabiah, whose descendants had become numerous in the time of Solomon.

၅. ဘုရားသခင်၏တောင်။ ယေသရောသည် မောရှေနှင့် ဣသရေလလူများကို စခန်းချထားရာ “ဘုရားသခင်၏တောင်” ဖြစ်သည့် ဟောရပ်တွင် တွေ့ရှိခဲ့သည် (အခန်း ၃:၁)။ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်က မောရှေအား မီးလျှံချုံပင်တွင် ပေါ်ထွက်တော်မူခဲ့သည့် အနီးအနားဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် မောရှေသည် ရေငတ်နေသောလူများအား ရေပေးရန် ကျောက်သားကို ရိုက်ခဲ့သည့်နေရာလည်း ဤနေရာအနီးတွင်ဖြစ်သည် (အခန်း ၁၇:၆)။

5. The mount of God. The “mount of God,” where Jethro found Moses and the Israelites encamped, was Horeb (ch. 3:1). It had been in its neighborhood that God appeared to Moses in the fiery bush. It was near here also that Moses had smitten the rock and given water to his thirsty people (ch. 17:6).

၆. သူပြောသည် ဟေဗြဲစာသားကို “တစ်စုံတစ်ယောက်က ပြောသည်” သို့မဟုတ် “ပြောခဲ့သည်” ဟုလည်း ဘာသာပြန်နိုင်သည်။ ၎င်းသည် အကြောင်းအရာနှင့် ပိုမိုကိုက်ညီသည်၊ အကြောင်းမှာ ယေသရိုနှင့် မောရှေသည် ဤအချိန်တွင် မတွေ့ဆုံရသေးပါ (အခန်းကြီး ၇ ကို ကြည့်ပါ)။ ယေသရိုသည် စခန်းအနီးသို့ ရောက်ရှိလာသောအခါ၊ မောရှေထံသို့ တမန်တစ်ဦးကို စေလွှတ်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတမန်သည် သူ၏အမည်ဖြင့် ပြောကာ သူရောက်ရှိလာကြောင်း ကြေညာခဲ့ပုံရသည်။ RSV က “တစ်ယောက်ယောက်က မောရှေအား ပြောသောအခါ” ဟု ဖတ်သည်။

6. And he said. The Hebrew text may also be rendered “and someone said,” or, “and it was said.” This agrees better with the context, for Jethro and Moses had not yet met (see v. 7). It seems that Jethro, on arriving in the vicinity of the camp, sent a messenger to Moses, who spoke in his name and announced his arrival. The RSV reads, “And when one told Moses,” etc.

၇. မောရှေသည် ထွက်သွားသည် အရှေ့တိုင်းယဉ်ကျေးမှုအရ၊ ဂုဏ်ပြုထိုက်သူ သို့မဟုတ် ကြိုဆိုထိုက်သည့် ဧည့်သည်တစ်ဦးအတွက် ဤသို့ပြုမူရန် လိုအပ်သည် (ကမ္ဘာဦး ၁၈:၂; ၁၉:၁; လုကာ ၁၅:၂၀ စသည်ကို ကြည့်ပါ)။ မောရှေသည် ယေသရိုအား ဖြစ်နိုင်သမျှ ဂုဏ်ပြုမှုနှင့် လေးစားမှုဖြင့် လက်ခံရန် ရည်ရွယ်ခဲ့ပုံရသည်။ သူသည် ၎င်းအား တွေ့ဆုံရန် ထွက်သွားရုံသာမက၊ အထက်လူကြီးတစ်ဦးရှေ့တွင် ရှိသည့်အလျှင် ဦးညွှတ်ခဲ့သည်။

7. Moses went out. Oriental courtesy required such conduct in case of an honored, or even a welcome, visitor (see Gen. 18:2; 19:1; Luke 15:20; etc.). It was evidently Moses’ intention to receive Jethro with all possible honor and respect. He not only went out to meet him but bowed before him as before a superior.

၈. မောရှေသည် ပြောပြသည် ယေသရိုသည် ဣသရေလ၏ လွတ်မြောက်မှုဇာတ်လမ်းကို တစ်စုံတစ်ရာ ကြားသိခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ထွက်မြောက်ရာမတိုင်မီ ဖြစ်ပျက်ခဲ့သော အံ့ဖွယ်ဖြစ်ရပ်များနှင့် အနီရောင်ပင်လယ်တွင် အီဂျစ်စစ်တပ်အပေါ် အောင်မြင်မှုသတင်းသည် အီဂျစ်နှင့်နယ်နိမိတ်ထိစပ်နေသော နိုင်ငံများအတွင်း မီးလျှံပမာ ပျံ့နှံ့သွားခဲ့ရမည်။

8. Moses told. Jethro had probably heard something of the story of Israel’s deliverance. News of the miraculous events that preceded the Exodus, as well as victory over the Egyptian army at the Red Sea, must have spread like wildfire through the countries bordering on Egypt.

၁၀. ထာဝရဘုရားသည် ကောင်းကြီးပေးတော်မူစေသတည်း ယေသရို၏ အပြုအမူတိုင်းသည် သူသည် ဘာသာရေးသမားတစ်ဦးဖြစ်ပြီး စစ်မှန်သော ဘုရားသခင်ကို ယုံကြည်သူဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြသည်။ ဣသရေလလူမျိုးတို့၏ ဘုရားသခင်ဖြစ်သော ထာဝရဘုရားအား သူ၏ ကျေးဇူးတော်ချီးမွမ်းခြင်းသည် ၎င်း၏ ထင်ရှားသော သက်သေဖြစ်သည်။ လူများကို လွတ်မြောက်စေသည်။ အခန်းကြီး၏ ပထမပိုင်းတွင် ဖော်ပြထားပြီးသော အချက်ကို ထပ်မံဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။ LXX ကို လိုက်နာပြီး၊ RSV သည် အခန်းကြီး၏ နောက်ဆုံးအပိုဒ်ကို ချန်လှပ်ထားသည်။ RSV သည် ဤအပိုဒ်ကို အခန်းကြီး ၁၁ ၏ အလယ်တွင် ထည့်သွင်းထားသည်၊ သို့သော် LXX တွင် မထည့်သွင်းပါ။

10 Blessed be the Lord. Every phase of Jethro’s conduct proves him a religious man and a believer in the true God. Of this his thanksgiving to the Lord, the God of the Israelites, is striking proof. Delivered the people. A repetition of what has already been stated in the first part of the verse. Following the LXX, the RSV omits the last clause of the verse. The RSV, but not the LXX, inserts this clause in the middle of v. 11.

၁၁. ယခု ငါသိပြီ။ ဤကျမ်းပိုဒ်သည် ရှင်းပြရန်မလွယ်ကူဘဲ၊ အချို့သော မှတ်ချက်ပေးသူများက ယသရောသည် ဘုရားများစွာကိုးကွယ်သူဖြစ်သည်ဟူသော သက်သေအဖြစ် ယူဆကြသည်။ သို့သော် ယသရောသည် “မိဒျန်ပြည်၏ ဘုရားကိုးကွယ်သော ယဇ်ပုရောဟိတ်” ဖြစ်သည် (PP ၃၀၁)။ ဤနေရာတွင်၊ မောရှေပြောပြသော ထပ်မံသက်သေများဖြင့်၊ ယသရောသည် စစ်မှန်သောဘုရားသခင်အပေါ် သူ၏ယုံကြည်ခြင်းကို ပြန်လည်အတည်ပြုသည်။ ထိုကိစ္စတွင်။ ဤထုတ်ပြန်ချက်သည် ယခင်ထုတ်ပြန်ချက်ထက် ပို၍မရှင်းလင်းပါ။ KJV ၏ ဘာသာပြန်သူများက ယသရောသည် ဘုရားသခင်သည် အီဂျစ်နတ်ဘုရားများထက် သာလွန်ကြောင်း ပြသခဲ့သည်ဟု နားလည်ခဲ့ပုံရသည်။ ပိုမိုတိကျသောဘာသာပြန်ဆိုချက်မှာ “၎င်းတို့ [အီဂျစ်လူမျိုးများ] သည် [ဣသရေလလူမျိုးများ] အား မာန်ထောင်လွှားစွာ ပြုမူခဲ့သည့်ကိစ္စတွင်ပင်” ဟူ၍ဖြစ်သည်။ ဤဘာသာပြန်ဆိုချက်သည် အီဂျစ်လူမျိုး၏ မာန်မာနကို ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးဖြင့် နှိမ့်ချခံရသည့်ပုံစံတွင် ထာဝရဘုရား၏ သာလွန်မှုကို မြင်တွေ့သည် (၁၀ ကို ကြည့်ပါ)။

11. Now I know. This text is not easy to explain, and has been taken by some commentators as proof that Jethro was a polytheist. Jethro, however, was “the godly priest of Midian” (PP 301). Here, with the additional evidence recounted by Moses, Jethro simply reaffirms his faith in the true God. For in the thing. This statement is even less clear than the preceding one. The translators of the KJV apparently understood Jethro to say that God had shown Himself superior to the gods of Egypt. A more literal translation would read, “Even in the very matter that they [the Egyptians] dealt proudly against them [the Israelites].” Such a rendition sees the superiority of the Lord revealed in the way the pride of the Egyptians was humbled by the power of God (see on v. 10).

၁၂. မီးရှို့ရာယဇ်ကို ယူသည်။ ယဇ်ပူဇော်ခြင်းကို အပြစ်သည် လောကသို့ဝင်ရောက်လာသည်နှင့်တပြိုင်နက် ဘုရားသခင်ကိုယ်တိုင် စတင်ခဲ့သည် (ကမ္ဘာဦး ၃:၂၁; ၄:၃၊ ၄ ကို ကြည့်ပါ)။ ယဇ်ပူဇော်ခြင်း၏ဓလေ့ကို ဘုရားသခင်ကို သိကြသူအားလုံးက ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းခဲ့သည် (ကမ္ဘာဦး ၄:၄; ၈:၂၀; ၁၂:၇၊ ၈; ၂၂:၁၃ စသည်ကို ကြည့်ပါ)။ မယ်လဇိဒက်ကဲ့သို့ (ကမ္ဘာဦး ၁၄:၁၈)၊ ယသရောသည် စစ်မှန်သောဘုရားသခင်၏ ယဇ်ပုရောဟိတ်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခံရသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂:၁၆; PP ၃၀၁)၊ ထို့ကြောင့် ယဇ်ပူဇော်ရန် အခွင့်အာဏာရှိသည်။ သို့သော်၊ မိဒျန်လူမျိုးများသည် ယေဘူယျအားဖြင့် ရုပ်တုကိုးကွယ်သူများဖြစ်သည် (တောလည်ရာ ၂၅:၁၇၊ ၁၈; ၃၁:၁၆)။ မောရှေ၊ အာရုန်၊ နှင့် ဣသရေလ၏အကြီးအကဲများသည် အယူမတူသူများ၏ ဓလေ့ဖြင့် ညစ်ညမ်းသော သို့မဟုတ် ကောင်းကင်ဘုရားကို မကိုးကွယ်သူတစ်ဦးက ပြုလုပ်သော ယဇ်ပူဇော်သောအစာကို မစားသုံးခဲ့ပေ။ မုန့်စားရန်။ မီးရှို့ရာယဇ်ကိုယ်တိုင်မှ မည်သည့်အရာကိုမျှ မစားသုံးခဲ့ပါ။ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်ပိုင်ဆိုင်သည်ဟု ယူဆသောကြောင့် လုံးလုံးလျားလျား မီးရှို့ခံရသည် (လေဝိ ၁:၃–၁၇)။ ဤနေရာတွင် ဖော်ပြထားသော အခြားယဇ်များသည် သွေးကို ဘုရားသခင်ရှေ့တွင် လောင်းထည့်ပြီး၊ အသားအချို့ကို ယဇ်ပလ္လင်ပေါ်တွင် မီးရှို့ပြီးနောက်၊ “အကြီးအကဲများ” သည် ကျန်ရှိသောအရာကို စားသုံးနိုင်သည် (၁ ရာမွဲ ၂:၁၅၊ ၁၆ ကို ကြည့်ပါ)။

12. Took a burnt offering. Sacrifices were instituted by God Himself as soon as sin entered the world (see on Gen. 3:21; 4:3, 4). The practice of offering sacrifices was perpetuated by all who knew and honored God (see Gen. 4:4; 8:20; 12:7, 8; 22:13; etc.). Like Melchizedek (Gen. 14:18), Jethro was recognized as a priest of the true God (Ex. 2:16; PP 301), and therefore had the right to offer sacrifices. It would seem, however, that the Midianites, generally, were idolaters (Num. 25:17, 18; 31:16). Moses, Aaron, and the elders of Israel would not have partaken of a sacrificial meal had it been tainted by heathen practices or performed by a man who was not a worshiper of the God of heaven. To eat bread. Of the burnt offering itself nothing was eaten. It was completely consumed, since in its entirety it was considered as belonging to God (Lev. 1:3–17). The other sacrifices here mentioned were such that, after the blood had been poured out before God and certain portions of the flesh burnt on the altar, the “elders” might eat what remained (see 1 Sam. 2:15, 16).

၁၃. မောရှေသည် စီရင်ဆုံးဖြတ်ရန်ထိုင်သည်။ ရှေးခေတ်တွင် ဘုရင်၊ မင်းသား၊ သို့မဟုတ် အကြီးအကဲဖြစ်စေ၊ အုပ်ချုပ်သူသည် တရားသူကြီးရာထူးကိုလည်း ထမ်းဆောင်သည်။ ဥပဒေပြုရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေး၊ နှင့် တရားစီရင်ရေးဆိုင်ရာ အာဏာများအားလုံးကို လူတစ်ဦးတည်းထံတွင် ပေးအပ်ထားသည်။ ဘုရင်စနစ်မတိုင်မီ ရာစုနှစ်များစွာအတွင်း ဣသရေလ၏ ခေါင်းဆောင်များကို “တရားသူကြီးများ” ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့၏အုပ်ချုပ်မှုကို “စီရင်ဆုံးဖြတ်ခြင်း” ဟု ရည်ညွှန်းခဲ့သည်။ မောရှေကို လူများက ခေါင်းဆောင်အဖြစ် လက်ခံခဲ့စဉ်ကတည်းက (အခန်းကြီး ၄:၂၉-၃၁)၊ သူသည် လူများအကြားဖြစ်ပေါ်လာသော အကြောင်းကိစ္စများအားလုံးကို ကြားနာပြီး ဆုံးဖြတ်ရန် တာဝန်ရှိသည်ဟု မိမိကိုယ်မိမိ ယူဆခဲ့ပုံရသည်။ ယခုအချိန်အထိ သူသည် တရားစီရင်ရေးအာဏာကို မည်သူထံမျှ လွှဲပြောင်းမပေးခဲ့ပါ။ ဤအရာသည် ထိုအကြံအစည်ကို သူစဉ်းစားမထားသောကြောင့် မဟုတ်ပါ၊ အကြောင်းမှာ အီဂျစ်တွင် ဘုရင်က ခန့်အပ်သော တရားသူကြီးများဖြင့် တရားစီရင်ရေးစနစ်တစ်ခု ရှိခဲ့သည်။ သူ၏လူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏ဘဝတစ်လျှောက် ကျွန်ဘဝဖြင့် နေထိုင်ခဲ့ရသဖြင့် ထိုသို့သော ရာထူးကို ထမ်းဆောင်နိုင်စွမ်းရှိမရှိကို သူသံသယရှိခဲ့ပေမည်။ နံနက်မှညအထိ။ မောရှေသည် ယေသရိုရောက်လာပြီးနောက်နေ့တွင်ကဲ့သို့ အမြဲတမ်း အလုပ်များနေသည်ဖြစ်စေ မသိရပါ။ အမလက်လူများ၏ သိမ်းဆည်းရမိသောပစ္စည်းများ ခွဲဝေမှုမှ အကြောင်းကိစ္စများစွာ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်ဟု သို့မဟုတ် လူများသည် ကျွန်ဘဝမှ လွတ်မြောက်လာပြီးနောက် ရုတ်တရက်ကြုံတွေ့ရသော ထူးခြားသည့်အခြေအနေကြောင့် ပုံမှန်ထက်ပိုမိုသော ပြဿနာများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်ဟု မှတ်ချက်ပြုသူများက ခန့်မှန်းထားသည်။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ဘဝတစ်လျှောက် အီဂျစ်အလုပ်ကြီးကြပ်သူများ၏ တင်းကြပ်သောအာဏာအောက်တွင် နေထိုင်ခဲ့ရပြီး၊ ၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်ဆုံးဖြတ်ချက်များ လွတ်လပ်စွာပြုလုပ်ခွင့် မရှိခဲ့ပါ။ ရုတ်တရက် ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်သခင်ဖြစ်လာခဲ့ပြီး၊ ယခုအခါ တန်းတူအဖြစ် အတူတကွဆက်ဆံရမည်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့သောအခြေအနေမျိုးတွင် ချောမွေ့ပြီး သဟဇာတဖြစ်သော အသိုင်းအဝိုင်းဘဝသည် အားလုံးက လူသိများပြီး လက်ခံထားသော စည်းမျဉ်းများကို လိုက်နာသည့်အခါမှသာ တည်ရှိနိုင်သည်။

13. Moses sat to judge. In ancient times a ruler, whether king, prince, or chieftain, also exercised the office of judge. Legislative, executive, and judicial powers were all vested in one individual. For several centuries preceding the monarchy the leaders of Israel were called “judges,” and their administration was referred to as “judgment.” Like these successors of Moses, the chief rulers of Carthage also bore the title of “judges.” Since the time when he was accepted as leader by the people (ch. 4:29–31), Moses, it appears, regarded himself as obligated to hear and decide all complaints that arose among his people. Thus far he had not delegated judicial authority to anyone else. This cannot have been because the idea had not occurred to him, for in Egypt a judicial system existed, with judges appointed by the king. It may be that he doubted the ability of his countrymen, who had been slaves all their lives, to serve in such a capacity. From the morning unto the evening. We do not know whether Moses was always as busy as he was upon the day after Jethro’s arrival. Commentators have conjectured that many complaints may have arisen out of the division of the spoil of the Amalekites, or that the unusual situation in which the people suddenly found themselves, upon liberation from slavery, produced more problems than would otherwise have been the case. They had lived all their lives under the rigid authority of Egyptian taskmasters, without freedom to make decisions of their own. Suddenly they had become their own masters, and must now associate together as equals. Under such circumstances smooth and harmonious community life can exist only when all abide by commonly understood and accepted rules.

၁၄. သင်သည် အဘယ်ကြောင့် တစ်ဦးတည်းထိုင်နေရသနည်း။ ယေသရို၏ ဆုံးမစကားသည် မောရှေ၏ စီရင်ဆုံးဖြတ်နည်းနှင့် မသက်ဆိုင်ပါ။ အချို့သော မှတ်ချက်ပြုသူများ ထင်မြင်ခဲ့သည့်အတိုင်း၊ မောရှေထိုင်နေချိန်တွင် လူများက မတ်တပ်ရပ်နေရခြင်းသည် ၎င်းတို့အတွက် နိမ့်ကျစေသည်ဟု သူမကန့်ကွက်ခဲ့ပါ။ သို့သော် မောရှေသည် ခေါင်းဆောင်မှုတာဝန်အချို့ကို ထမ်းဆောင်နိုင်စွမ်းရှိသူများထံ လွှဲပြောင်းပေးခြင်းဖြင့် သူ၏ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးကို ခွဲဝေသင့်သည်ဟု သူကန့်ကွက်ခဲ့သည်။

14. Why sittest thou thyself alone? Jethro’s rebuke was not concerned with Moses’ technique of judgment. He did not object, as some commentators have thought, to Moses’ sitting while the people stood, as being humiliating for them. He did protest, however, that Moses should divide his burden by delegating certain duties of leadership to others qualified to bear them.

၁၅. ဘုရားသခင်ထံ မေးမြန်းရန်။ ၎င်းသည် လူများက မောရှေကို ဘုရားသခင်အတွက် ပြောဆိုရန် အရည်အချင်းရှိသူအဖြစ် ယူဆ၍ လာရောက်ခဲ့ကြသည်မှာ သေချာသည်။ ၎င်းတို့သည် မောရှေကို အီဂျစ်တွင် သိကြသော တရားသူကြီးများကဲ့သို့ မမှတ်ယူခဲ့ဘဲ၊ ဘုရားသခင်၏ ခန့်အပ်ထားသော ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူအဖြစ် ယူဆခဲ့သည်။ မောရှေ၏ အမြင်လည်း ဤသို့ဖြစ်ပုံရပြီး၊ သခင်ဘုရားက သူ့ကို အခြားနည်းဖြင့် ညွှန်ကြားမထားသောကြောင့်၊ ၎င်းထံသို့ ယူဆောင်လာသော အမှုအားလုံးကို ဆုံးဖြတ်ရန် သူ၏ တာဝန်ဖြစ်သည်ဟု ခံစားခဲ့ရသည်။

15. To enquire of God. This undoubtedly means that the people came to Moses as to one whom they regarded as qualified to speak for God. They did not look to Moses as they had looked toward the judges they knew in Egypt, but considered him as the appointed mouthpiece of God. Apparently, this was also Moses’ point of view, and since the Lord had not instructed him otherwise, he felt it his duty to decide all cases brought to him.

၁၆. ငါသည် ၎င်းတို့အား သိစေသည်။ အချို့သော မှတ်ချက်ပေးသူများက ပညတ်များနှင့် ဥပဒေများကို ရည်ညွှန်းခြင်းသည် ယသရို၏ လည်ပတ်မှုသည် သိနာတောင်တွင် ဥပဒေပေးခြင်းပြီးနောက် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု သက်သေအဖြစ် ယူဆသည်။ အခြားသူများကမူ ဤကျမ်းပိုဒ်တွင် ဖော်ပြထားသော အလေ့အထသည် ဥပဒေပေးပြီးနောက်တွင် မလိုအပ်တော့ဘဲ၊ ယသရို၏ လည်ပတ်မှုအချိန်တွင် ၎င်း၏ တည်ရှိမှုသည် ဥပဒေကို ဣသရေလလူများထံ တရားဝင်ကြေညာခြင်းမပြုမီ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု သတ်မှတ်သည်။ နောက်ဆုံးရှင်းပြချက်သည် ပိုမိုသင့်လျော်ပုံရသည်။ ဘုရားသခင်သည် သူ၏လူများကို ထောင်စုနှစ်များစွာ ကိုယ်ကျင့်တရားဥပဒေမရှိဘဲ မထားခဲ့ပါ။ ကာဣန်သည် လူသတ်မှုသည် အပြစ်ဖြစ်ကြောင်း သိခဲ့သည် (ကမ္ဘာဦး ၄:၈-၁၃)၊ ရှေမ်နှင့် ယာဖက်သည် မဖွယ်မရာပြုမှုကို ရှောင်ကြဉ်ခြင်းဖြင့် ဥပဒေကို သိရှိမှုကို ပြသခဲ့သည် (ကမ္ဘာဦး ၉:၂၃)၊ အာဗြဟံသည် ဘုရားသခင်၏ ပညတ်များကို လိုက်နာခဲ့သည် (ကမ္ဘာဦး ၂၆:၅)၊ ဖိလိတ္တိရှင်ဘုရင် အဗိမလက်ပင် အိမ်ထောင်ရေးဖောက်ပြန်မှုသည် “မကြီးသောအပြစ်” ဖြစ်ကြောင်း သိခဲ့သည် (ကမ္ဘာဦး ၂၀:၉)။ ထို့ကြောင့် ဘိုးဘေးများခေတ်တွင် “ငါ၏ ပညတ်များ၊ ငါၐပို့သော စည်းမျဉ်းများ၊ ငါၐပို့သော ဥပဒေများ” (ကမ္ဘာဦး ၂၆:၅) ကို ဖော်ပြခြင်းသည် ခေတ်မမီ၊ သို့သော် သိနာမတိုင်မီ လူသားများသည် ဘုရားသခင်ပေးအပ်သော ထိုကဲ့သို့သော ဥပဒေများကို သိရှိခဲ့ကြောင်း ရှင်းလင်းစွာ ပြသသည်။ မောရှေသည် သူ၏ သဲကန္တာရတွင် ၄၀ နှစ်ကြာ နေထိုင်စဉ် ဘိုးဘေးများနှင့် ဘုရားသခင်၏ ဆက်ဆံမှုသမိုင်းကို မှတ်တမ်းတင်ခဲ့ပြီး၊ ကမ္ဘာဦးကျမ်းတွင် ဖော်ပြထားသော ကိုယ်ကျင့်တရားမူများကို ကောင်းစွာ သိရှိခဲ့ရမည်။

16. I do make them know. Some commentators have taken the reference to statutes and laws as proof that the visit of Jethro occurred after the giving of the law at Sinai. Others have pointed out that the practice described in this passage would not have been necessary after the giving of the law, and that its existence at the time of Jethro’s visit fixes the visit as having occurred before the law was formally proclaimed to Israel. The latter explanation seems preferable. God had not left His people for thousands of years without moral law. Cain knew that murder was sin (Gen. 4:8–13), Shem and Japheth demonstrated acquaintance with the law by shunning indecency (Gen. 9:23), Abraham observed God’s commandments (Gen. 26:5), and even the Philistine king Abimelech knew that adultery was “a great sin” (Gen. 20:9). The mentioning of “my commandments, my statutes, and my laws” (Gen. 26:5) in the time of the patriarchs is therefore not anachronistic, but shows clearly man’s knowledge of such divinely imparted laws before Sinai. Moses, who during the 40 years of his desert sojourn had recorded the history of God’s dealings with the patriarchs, must have been well acquainted with the moral principles set forth in the book of Genesis.

၁၈. သင်သည် သေချာပင် ပင်ပန်းလိမ့်မည်။ ယသရိုသည် သူ၏ ယောက္ခမအား ပေးသော အကြံဉာဏ်တွင် ပညာရှိမှုကို ပြသခဲ့သည်။ တစ်ဦး၏ ကျန်းမာရေးကို ဂရုစိုက်ရန်နှင့် မလိုအပ်ဘဲ အင်အားကို အလွန်အမင်း မဖြုန်းတီးရန်သည် သန့်ရှင်းသော တာဝန်ဖြစ်သည်။

18. Thou wilt surely wear away. Jethro showed wisdom in the counsel he gave his son-in-law. It is a sacred duty to have regard for one’s health, and not unnecessarily overtax one’s strength.

၁၉. သင်သည် လူများအတွက် ဘုရားသခင်ဘက်သို့ ဖြစ်စေ။ သို့မဟုတ် “သင်သည် လူများကို ဘုရားသခင်ရှေ့တွင် ကိုယ်စားပြုရမည်” (အာအက်စ်ဗွီ)။ လူများက သူ့ထံသို့ အဘယ်ကြောင့် လာရောက်ကြသနည်း၊ အဘယ်ကြောင့် ၎င်းတို့၏ အမှုအမျိုးမျိုးကို ကိုင်တွယ်ရန် သူသဘောတူသည်ကို မောရှေ၏ ရှင်းပြချက်ကို ဖြေကြားရာတွင်၊ ယသရိုသည် မူများချမှတ်ခြင်းနှင့် ၎င်းတို့ကို အသုံးချခြင်းသည် မတူညီသောအရာဖြစ်ကြောင်း ထောက်ပြခဲ့သည်။ မောရှေသည် ဥပဒေပြုရေးလုပ်ငန်းကို သူ့ထံတွင် သိမ်းထားနိုင်ပြီး၊ ထိုအခွင့်အာဏာဖြင့် လူများထံသို့ ဘုရားသခင်၏ မူများကို ပို့ဆောင်ပေးနိုင်သည်။ သို့သော် ၎င်းသည် ဖြစ်ပေါ်လာသော အခြေအနေမျိုးစုံတွင် မူများကို အသုံးချနိုင်သော လူများကို ရွေးချယ်ပြီး၊ အစိုးရတရားစီရင်ရေးလုပ်ငန်းကို ၎င်းတို့ထံ လွှဲအပ်သင့်သည် (ကျမ်းပိုဒ် ၂၁၊ ၂၂)။

19. Be thou for the people to God-ward. Or, “You shall represent the people before God” (RSV). Replying to Moses’ explanation as to why the people came to him and why he consented to deal with their various cases, Jethro pointed out that it is one thing to lay down principles and another to apply them. Moses might reserve the legislative function to himself, and in that capacity transmit to the people divine principles. But he should also select men able to apply the principles to the various situations that arose, and delegate to these persons the judicial function of government (vs. 21, 22).

အမှုများကို ဘုရားသခင်ထံသို့ ယူဆောင်လာပါ။ ခက်ခဲသော အမှုများတွင် မောရှေသည် အမှုကို ဘုရားသခင်ရှေ့တွင် တင်ပြပြီး၊ သူပေးရမည့် ဆုံးဖြတ်ချက်နှင့်ပတ်သက်၍ ဘုရားသခင်ထံမှ ညွှန်ကြားချက်များကို ရယူခဲ့သည် (တော်လည်းကျမ်း ၁၅:၃၂-၃၆၊ ၂၇:၅-၁၁ ကို ကြည့်ပါ)။

Bring the causes unto God. In difficult cases Moses actually laid the cause before God and obtained directions from Him as to the decision he should render (see Num. 15:32–36; 27:5–11).

၂၀. စီရင်ထုံးများနှင့် ဥပဒေများ။ ယသရိုသည် “စီရင်ထုံးများ” နှင့် “ဥပဒေများ” အကြား ခွဲခြားမှုသည် ရှင်းလင်းမှုမရှိပါ။ အချို့က “စီရင်ထုံးများ” ကို ဘာသာရေးနှင့် ဆက်စပ်ပြီး “ဥပဒေများ” ကို လူမှုရေးနှင့် လူ့ဘောင်ဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းများအဖြစ် မှတ်ယူသည်။ အခြားသူများက ပထမအရာကို “သတ်မှတ်ထားသော” နှင့် ဒုတိယအရာကို “ယေဘုယျ” ပြဋ္ဌာန်းချက်များအဖြစ် ရှင်းပြသည်။ မောရှေသည် “၎င်းတို့လျှောက်ရမည့်လမ်းကို ပြသရမည်” ဟူသော ယသရို၏ အကြံပြုချက်သည် တန်းတူညီမျှမှုနှင့် တရားမျှတမှုကို အာမခံရန် ကျယ်ပြန့်သော မူများကို ချမှတ်ရန် သူဆိုလိုသည်ကို ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြသည်။ အာအက်စ်ဗွီသည် ဤဝေါဟာရများကို “စီရင်ထုံးများ” သို့မဟုတ် ဥပဒေများကိုယ်တိုင်နှင့် “ဆုံးဖြတ်ချက်များ” သို့မဟုတ် ဥပဒေများကို အသုံးချရာတွင် လိုက်နာရမည့် မူများအဖြစ် ဘာသာပြန်သည်။

20. Ordinances and laws. Jethro’s distinction between “ordinances” and “laws” is not clear. Some regard “statutes” as connected with religion and “laws” as regulations with respect to civil and social matters. Others explain the first as “specific” and the second as “general” enactments. Jethro’s advice that Moses ought to “shew them the way wherein they must walk” does clearly reveal that he meant Moses should lay down broad principles to guarantee equality and justice. The RSV renders these two terms as “statutes,” or the laws themselves, and “decisions,” or principles to be followed in applying the laws.

၂၁. စွမ်းရည်ရှိသောလူများ။ ယေသ ရိုသည် မောရှေအား “စွမ်းရည်ရှိသောလူများ” ကို ရွေးချယ်ရန် အကြံပေးရုံသာမက၊ ဤလူများတွင် ရှိသင့်သော အရည်အချင်းများ—ဘုရားကိုးကွယ်မှု၊ အကျင့်စာရိတ္တသမာဓိ၊ နှင့် တရားမျှတမှု—ကိုလည်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ စစ်မှန်သော တရားသူကြီးတစ်ဦး၏ စရိုက်လက္ခဏာအပေါ် သူ၏အမြင်သည် မလိုအပ်တော့သည်များ အနည်းငယ်သာ ကျန်ရှိစေသည်။ ယနေ့ခေတ်တွင် အစိုးရရာထူးများအတွက် တာဝန်ယူမည့်သူများကို ရွေးချယ်ရာတွင် ဤအရည်အချင်းများ လိုအပ်ပါက၊ နိုင်ငံတစ်ခု၏ ခွန်အားသည် များစွာ တိုးမြှင့်လာလိမ့်မည်။ အုပ်ချုပ်သူများ။ ယေသ ရိုက အဆိုပြုသော စနစ်သည် လူအားလုံးအတွက် တရားမျှတသော ဆက်ဆံမှုကို အာမခံပေးလိမ့်မည်။ သေးငယ်သော ကိစ္စများကို မိသားစုအကြီးအကဲများ၊ “ဆယ်ယောက်အုပ်ချုပ်သူများ” က ဆုံးဖြတ်နိုင်သည်။ ပို၍ခက်ခဲသော ကိစ္စများကို နောက်ထပ်အဆင့်မြင့်အာဏာပိုင် သို့မဟုတ် အယူခံတရားရုံးသို့ လွှဲပြောင်းမည်။ ပို၍ဆိုးရွားသော ကိစ္စများကို “ထောင်စုအုပ်ချုပ်သူများ” ထံသို့ ယူဆောင်လာမည်။

21. Able men. Jethro not only counseled Moses to choose “able men” but listed the qualifications these men should have—piety, moral integrity, and fairness. His conception of the character of a true judge leaves little to be desired. If these qualities were required today in the choice of men for responsible positions in government, the strength of a nation would be greatly increased. Rulers. The system proposed by Jethro would guarantee fair treatment for all. Little matters could thus be decided by the family heads, the “rulers of tens.” More difficult cases would be referred to the next higher authority, or court of appeal. Matters of a more serious nature would be brought to the “rulers of thousands.”

၂၂. အချိန်တိုင်း။ မောရှေသည် တစ်နေ့လုံး ကိစ္စများကို ကြားနာပြီး ဆုံးဖြတ်ချက်များ ချမှတ်သည့် ရံဖန်ရံခါ တရားရုံးနေ့များအစား၊ ပြဿနာများ ပေါ်ပေါက်လာသည်နှင့် ချက်ချင်း ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန် ပြင်ဆင်မှု ပြုလုပ်ရမည်။

22. At all seasons. Instead of occasional court days, on which Moses sat hearing cases and rendered decisions all day long, provision was to be made for prompt consideration of problems as they arose.

၂၃. ဘုရားသခင်က သင့်အား ဤသို့အမိန့်ပေးသည်။ ယေသ ရိုသည် သူ၏အကြံဉာဏ်၏ ခိုင်မာမှုနှင့် ၎င်းကို လိုက်နာရန် အရေးကြီးမှုကို ယုံကြည်ခဲ့သော်လည်း၊ မောရှေအား ၎င်းကို လက်ခံရန် ရွေးချယ်မှုကို နှိမ့်ချစွာ ထားခဲ့သည်။ သူ၏သားမက်သည် အရာအားလုံးတွင် ဘုရားသခင်၏ ညွှန်ကြားချက်များအတိုင်း လုပ်ဆောင်ကြောင်း သိရှိထားသဖြင့်၊ ဤအစီအစဉ်၏ အောင်မြင်မှုသည် ဘုရားသခင်က အတည်ပြုမှသာ အာမခံခံရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဤအခြေအနေတွင်သာ မောရှေက ၎င်းကို လက်ခံမည်ဖြစ်သည်။ မောရှေသည် ယေသ ရို၏ အကြံဉာဏ်နှင့်အညီ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်မှာ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်၏ အတည်ပြုချက်ကို ရရှိခဲ့သည့် သက်သေဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းကို ပေးအပ်ရာတွင် ယေသ ရိုသည် ဘုရားသခင်၏ ဝိညာဉ်တော်ဖြင့် လှုံ့ဆော်ခံရခဲ့ရမည်။

23. And God command thee so. Although Jethro was convinced of the soundness of his counsel and the importance of its being followed, he nevertheless modestly left the choice of adopting it up to Moses. Knowing that his son-in-law acted according to divine directions in all matters, he realized that the success of the plan would be assured only if God should approve of it, and that only on this condition would Moses accept it. That Moses acted in harmony with Jethro’s advice is evidence that it did receive divine sanction, and that in giving it Jethro must have been inspired by the Spirit of God.

Jethro's qualifications for leaders

ancient judicial systems

၂၅. မောရှေသည် စွမ်းရည်ရှိသောလူများကို ရွေးချယ်ခဲ့သည်။ အခန်းကြီး ၂၄-၂၆ သည် မောရှေသည် ယေသ ရို၏ အကြံဉာဏ်ကို ချက်ချင်း အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့သည်ဟု ထင်မြင်စေသည်။ တရားဟောင်း ၁:၉-၁၅ တွင် မောရှေသည် သိနာတောင်တွင် ပညတ္တိတရားပေးအပ်ပြီးမှသာ ဤတရားသူကြီးများကို ရွေးချယ်ရန် စီစဉ်ခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြသည်။ မောရှေသည် ဤအစီအစဉ်အတွက် ဘုရားသခင်၏ အတည်ပြုချက်ကို စောင့်ဆိုင်းခဲ့ပုံရသည်။ အစီအစဉ်၏ အကောင်အထည်ဖော်မှုကို ဤနေရာ၌ ဖော်ပြထားပြီး၊ မောရှေ၏ အကြောင်းအရာများကို ခေတ္တုံးအရ မဟုတ်ဘဲ အကြောင်းအရာအလိုက် ကိုင်တွယ်လေ့ရှိသော အကျင့်အတိုင်း ဖြစ်သည်။ မောရှေ၏ ဤစာပေဆိုင်ရာ ဝိသေသလက္ခဏာကို သတိမထားမိပါက မမှန်ကန်သော ကောက်ချက်များသို့ ဦးတည်သွားနိုင်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၆:၃၃, ၃၅ ကိုဖတ်ရှုပါ)။ တရားဟောင်း ၁:၁၃ အရ၊ မောရှေသည် လူများကိုယ်တိုင် ရွေးချယ်မည့်အစား၊ လူထုမှ ၎င်းတို့ကို အမည်စာရင်းတင်သွင်းရန် ညွှန်ကြားခဲ့ပြီး၊ ထို့နောက် ၎င်းတို့အား ၎င်းတို့၏ ရာထူးအာဏာဖြင့် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့ကို အကြီးအကဲများအဖြစ် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့၏ ခန့်အပ်မှုအချိန်မှစ၍ “အုပ်ချုပ်သူများ” သည် တရားသူကြီးများသာမဟုတ်ဘဲ ၎င်းတို့၏ သက်ဆိုင်ရာ အုပ်စုများအပေါ် “အကြီးအကဲများ” ဖြစ်လာပြီး၊ ခရီးလမ်းတွင်၊ စခန်းတွင်၊ နှင့် စစ်မြေပြင်တွင် အာဏာရှိသည် (တောလည်ရာ ၃၁:၁၄ ကိုဖတ်ရှုပါ)။ အရပ်ဘက်နှင့် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများကို ပေါင်းစပ်ထားပုံရသည်။

25. Moses chose able men. Verses 24–26 give the impression that Moses carried out Jethro’s advice immediately. Deuteronomy 1:9–15 indicates that Moses did not actually arrange for the selection of these judges until after the law was given at Sinai. Moses apparently awaited divine approval of the plan. Execution of the plan is related here, pursuant to Moses’ habit of dealing with subjects topically rather than chronologically. To fail to keep this literary characteristic of Moses in mind may lead to erroneous conclusions (see on Ex. 16:33, 35). It appears from Deut. 1:13 that instead of selecting the men himself Moses directed their nomination by the people, after which he invested them with the authority of their office. Made them heads. From the time of their appointment the “rulers” were not merely judges but “heads” over their respective companies, with authority over them on the march, in the camp, and on the battlefield (see Num. 31:14). Both civil and military functions seem to have been combined.

၂၇. သူသည် မိမိလမ်းအတိုင်း ထွက်သွားသည်။ ယေသရိုသည် ဣသရေလလူမျိုးစခန်းသို့ သူ၏လည်ပတ်မှုကို သူ့ဘဝ၏ အထွတ်အထိပ်အချိန်များထဲမှ တစ်ခုအဖြစ် ယူဆခဲ့ရပေမည်။ ထိုနေရာ၌ သူသည် သူလည်းဝတ်ပြုကိုးကွယ်သော သူ၏ဘိုးဘေးအာဗြဟံ၏ ဘုရားသခင်၏ အံ့ဖွယ်လုပ်ဆောင်မှုများအကြောင်း တိုက်ရိုက်သတင်းကို လက်ခံရရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းဖြင့် သူ၏ကိုယ်ပိုင်ယုံကြည်ခြင်းသည် ခိုင်မာလာခဲ့သည်။

27. He went his way. Jethro must have considered his visit to the Israelite camp one of the high points of his life. He there received a firsthand report of the marvelous doings of the God of his ancestor Abraham, whom he also served, whereby his own faith was strengthened.

အယ်လန် ဂျီ။ ဝှိုက် မှတ်ချက်များ
၁–၂၇ PP ၃၀၀–၃၀၁
၁–၁၄ PP ၃၀၀
၇–၁၂ SR ၁၃၄
၁၃–၂၆ 9T ၂၆၂
၁၅–၂၆ PP ၃၀၁
၁၆ MH ၄၀၄၊ TM ၃၄၁
၁၉ GW ၂၀
၁၉–၂၃ TM ၃၄၀
၁၉–၂၆ AA ၉၃
၁၉–၂၇ SR ၁၃၅
၂၁ GW ၄၄၉၊ 6T ၂၁၅

ELLEN G. WHITE COMMENTS 1-27 PP 300-301 1-14 PP 300 7-12 SR 134 13-26 9T 262 15-26 PP 301 16 MH 404; TM 341 19 GW 20 19-23 TM 340 19-26 AA 93 19-27 SR 135 21 GW 449; 6T 215

အခန်းကြီး - ၁၉

chapter 19

၁. လူများသည် သိနာတောင်သို့ ရောက်လာကြသည်။ ၃. ဘုရားသခင်၏ မောရှေမှတစ်ဆင့် တောင်ပေါ်မှ လူများထံသို့ သတင်းစကား။ ၈. လူများသည် ၎င်းတို့၏အဖြေကို ပြန်ပို့ကြသည်။ ၁၀. တတိယမြောက်နေ့အတွက် လူများကို ပြင်ဆင်ပေးသည်။ ၁၂. တောင်ကို ထိမရပေ။ ၁၆. တောင်ပေါ်တွင် ဘုရားသခင်၏ ကြောက်မက်ဖွယ်ရာ တည်ရှိမှု။

1 The people come to Sinai. 3 God’s message by Moses unto the people out of the mount. 8 The people’s answer returned again. 10 The people are prepared against the third day. 12 The mountain must not be touched. 16 The fearful presence of God upon the mount.

၁. တတိယလတွင်။ ဆိုလိုသည်မှာ သိဝံလ၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ မေလလယ်မှ ဇွန်လဆန်းခန့်နှင့် သက်ဆိုင်သည်။ အခန်းငယ် ၁ နှင့် ၂ သည် ဣသရေလလူများ၏ သိနာတောင်သို့ ခရီး၏ နောက်ဆုံးအဆင့်ကို ဖော်ပြသည်။ သိနာတောင်တွင် ယုဒလူမျိုးတို့၏ သမိုင်းတွင် အဓိကဖြစ်ရပ်တစ်ခုဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်၊ ဣသရေလကို ဘုရားသခင်၏အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် အသင်းတော်နှင့် လူမျိုးတစ်ခုအဖြစ် ဖွဲ့စည်းခြင်း (PP ၃၀၃)။ ဤအုပ်ချုပ်မှုပုံစံသည် ယုဒလူများက “ကျွန်ုပ်တို့၌ ကဲသရာမှတစ်ပါး ဘုရင်မရှိ” (ယောဟန် ၁၉:၁၅) ဟူသောစကားဖြင့် ၎င်းမှ နုတ်ထွက်သည်အထိ ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည် (DA ၇၃၈)။ သိနာတောင်တွင် ဖွဲ့စည်းမှုလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ဆယ်ပညတ်ကို ကြေညာခြင်း၊ ပဋိညာဉ်ကို အတည်ပြုခြင်း၊ ဗိမာန်တော်ကို တည်ဆောက်ခြင်း၊ ထုံးတမ်းစဉ်လာနှင့် လူမှုဥပဒေများကို ပေးအပ်ခြင်း၊ နှင့် အမျိုးမျိုးသော လူမှုနှင့် စစ်ရေးဆိုင်ရာ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကို ပြီးပြည့်စုံစေခြင်းတို့ ပါဝင်သည်။ ဘုရားသခင်နှင့် အာဗြဟံ၏သားစဉ်မြေးဆက်များအကြား အခြားမည်သည့်လူမျိုးမှ မဝင်ရောက်နိုင်သည့် ထူးခြားသော ဆက်နွယ်မှုတစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ၎င်း၏ရည်ရွယ်ချက်မှာ လူသားတို့၏ ကယ်တင်ရှင်အဖြစ် ခရစ်တော်၏ ကြွလာခြင်းအတွက် လမ်းပြင်ဆင်ရန်ဖြစ်သည်။

1. In the third month. That is, Sivan, comparable to our late May or early June. Verses 1 and 2 deal with the last stage of the journey of the Israelites to Mt. Sinai. At Mt. Sinai there occurred one of the great events of Jewish history, the incorporation of Israel as a church and a nation under the theocracy (PP 303). This form of government continued until, with the words, “We have no king but Caesar” (John 19:15), the Jews withdrew from it (DA 738). The process of organization at Sinai included the proclamation of the Ten Commandments, the ratification of the covenant, the construction of the tabernacle, the giving of ceremonial and civil laws, and the perfection of various civil and military procedures. A unique relationship was effected between the Lord and the descendants of Abraham, one into which no other nation would ever enter. Its purpose was to prepare the way for the coming of Christ as man’s Saviour.

ထိုနေ့တွင်ပင်။ စာသားအရ “ဤအမှန်တကယ်နေ့တွင်” ဟူ၍၊ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ သိဝံလ၏ ပထမနေ့၊ ဖြစ်နိုင်ချေအားဖြင့် ဆယ့်ငါးရက်မြောက်နေ့ဖြစ်သည်။ ယုဒဓလေ့ထုံးတမ်းအရ ဤဖြစ်ရပ်ကို ယုဒပြည်သူ့ပြက္ခဒိန်၏ တတိယလ၏ ပထမနေ့တွင် ထားရှိသည်။ ဤသို့ဆိုလျှင် ရာမစ္စမှ သိနာတောင်သို့ ခရီးသည် ရက်ပေါင်း လေးဆယ့်ငါးရက်ခန့် ကြာမြင့်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

The same day. Literally, “on this very day,” perhaps the first day of Sivan, possibly the 15th. Jewish tradition placed this event on the first day of the third month of the Jewish year. If so, the journey from Rameses to Sinai probably took 45 days.

သိနာတောင်၏ တော။ ဤသည်မှာ ယေဘုယျအားဖြင့် အဲရ်ရဟာဟူသော လွင်ပြင်အဖြစ် ယူဆထားပြီး၊ ၎င်းသည် ချုံပုတ်များဖြင့် ဖုံးလွှမ်းထားသော၊ ပြန့်ပြူးသော လွင်ပြင် သို့မဟုတ် သဲကန္တာရဖြစ်ပြီး၊ အရှည်မီတာ ၂ မိုင်ခန့်နှင့် အနံ မိုင်ဝက်ခန့်ရှိသည် (အခန်း ၃:၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်က မကြာမီ ကြေညာမည့် ပညတ်တော်ကို လက်ခံရန် ဟေဗြဲလူမျိုးများ စုဝေးရန် သင့်လျော်သော နေရာဖြစ်ပြီး၊ တောင်များဖြင့် ဝိုင်းရံထားပြီး သဘာဝအဆင့်မြင့်ရုံတစ်ခုကို ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်း၏ အရှေ့တောင်ဘက်စွန်းတွင် ကျောက်တုံးမတ်စောက်သော ချောက်ကမ်းပါးတစ်ခု တည်ရှိပြီး၊ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်၏ အသံကို ကြားနိုင်သည့် မြင့်မားသော ဟောပိုင်း သို့မဟုတ် ယဇ်ပလ္လင်တစ်ခုကို ပေးစွမ်းသည်။ ဤချောက်ကမ်းပါး၏ခြေရင်းတွင် လူများကို တောင်ကို မထိရန် သတ်မှတ်ထားသော “နယ်နမိတ်များ” (အခန်းငယ် ၁၂) ကို သတ်မှတ်ရန် ကူညီပေးနိုင်သည့် အနိမ့်အမြင့်ကုန်းစောင်းများရှိသည်။

The wilderness of Sinai. This is generally regarded as being the plain er–Raha, a nearly flat, bush-studded plain or desert, approximately 2 mi. long and 1/2 mi. wide (see on ch. 3:1). It was a suitable place for the Hebrews to gather to receive the law God was soon to proclaim, surrounded as it was by mountains which formed a natural amphitheater. At its southeastern end rose an almost perpendicular cliff of granite, which provided a high pulpit, or altar, from which the voice of the Lord might be heard. At the foot of this cliff was a series of low mounds that may have helped determine the “bounds” (v. 12) designed to keep the people from touching the mountain.

ဤသို့သော ခမ်းနားထည်ဝါပြီး လှုံ့ဆော်ဖွယ်ရာ ပတ်ဝန်းကျင်တွင် ဣသရေလလူများအား ပညတ်တော်ကို ပေးအပ်ခဲ့သည်။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် ထွက်မြောက်ရာတွင် ဖော်ပြထားသော မြင်ကွင်းများနှင့် အသံများကို စုဝေးနေသော လူထုအား ရောက်ရှိနိုင်သည့် ထင်ရှားသော အမြင့်နှင့် လွင်ပြင်တို့၏ ပေါင်းစပ်မှုကို ပိုမိုထူးခြားစွာ ပေါင်းစပ်ထားသည့် နေရာတစ်ခုကို ညွှန်ပြရန် မဖြစ်နိုင်ပေ။ ၎င်းသည် လူများကို ဘုရားသခင်နှင့် လုံးလုံးလျားလျား တစ်ယောက်တည်းဖြစ်စေပြီး၊ ဘုရားသခင်ဆိုင်ရာအရာများမှ သူတို့၏ အတွေးနှင့် အာရုံကို ဖယ်ထုတ်မည့်အရာအားလုံးမှ ဝေးကွာစေသည့် တစ်ယောက်တည်းနေရာ ဖြစ်သည်။ ဣသရေလသည် သိနာတောင်တွင် လပေါင်းဆယ့်တစ်လကျော် နေထိုင်ရမည်ဖြစ်သည်။ ဤနေရာတွင် ပညတ်တော်ကို လက်ခံခြင်းနှင့် ပဋိညာဉ်ကို အတည်ပြုခြင်းအပြင်၊ သန့်ရှင်းရာဌာနကို တည်ဆောက်ရန်နှင့် ၎င်းတို့၏ ဖွဲ့စည်းမှုကို ပိုမိုဖွံ့ဖြိုးစေရန် အချိန်ရရှိမည်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်အပေါ် ၎င်းတို့၏ တာဝန်ဝတ္တရားကို အေးဆေးစွာ ဆင်ခြင်သုံးသပ်ရန် အခွင့်အရေးပေးမည်ဖြစ်သည်။

It was in such a majestic, inspiring environment that the law was given to Israel. It has been well observed that no spot in the world can be pointed out that combines in a more remarkable manner the conditions of a commanding height and of a plain, in every part of which the sights and sounds described in Exodus would reach an assembled multitude. It was a location of solitude, where the people could be entirely alone with God, away from everything that would draw their thought and attention from things divine. For more than 11 months Israel was to remain at Sinai. Here, besides receiving the law and ratifying the covenant, they would have time for the construction of the sanctuary and for the further development of their organization. It would afford them an opportunity for quiet reflection upon their responsibility toward the Lord.

ဘုရားသခင်၏လူများသည် ခရစ်တော်က တပည့်တော်များအား အကြံပေးခဲ့သည့်အတိုင်း (မာကု ၆:၃၁ ကိုကြည့်ပါ) ဤသို့သော အနားယူချိန်များ လိုအပ်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့တွင် ရှင်ပေါလု၏ ဥပမာရှိသည်၊ ၎င်းသည် “အာရေဗျသို့သွားခဲ့သည်”၊ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ဤနေရာသို့ပင်ဖြစ်သည် (ဂလာတိ ၁:၁၇ ကိုကြည့်ပါ)။ ကျွန်ုပ်တို့အားလုံးသည် သိနာတောင်များကို လိုအပ်သည်၊ ထိုနေရာတွင် အေးဆေးတည်ငြိမ်စွာနှင့် တစ်ယောက်တည်းရှိနေရင်း၊ ဘုရားသခင်သည် ဣသရေလအတွက် ပြုခဲ့သည့်အတိုင်း ကျွန်ုပ်တို့အတွက် ပြုပေးနိုင်သည်၊ ၎င်း၏အလိုတော်ကို ဖော်ပြပြီး၊ ၎င်းတွင် ကျွန်ုပ်တို့ကို သွန်သင်ပေးကာ၊ ၎င်း၏ ခမ်းနားမှုကို ကျွန်ုပ်တို့အား ပြန်လည်အထင်ကြီးစေသည်။ သိနာတောင်သည် လူများ၏ စိတ်နှလုံးများကို အနန္တတန်ခိုးရှင်နှင့် ဆက်သွယ်ရန် မလွှဲမရှောင်သာ မြှင့်တင်ပေးသည့် သန့်ရှင်းသောနေရာတစ်ခုဖြစ်သည်။ ပတ်ဝန်းကျင်၏ တင်းကြပ်မှုနှင့် ခမ်းနားမှုသည် ပညတ်တော်၏ သန့်ရှင်းမှုကို သင့်လျော်စွာ ဖြည့်စွမ်းပေးသည်။ အသီးမသီးသော၊ ကြမ်းတမ်းသော သဲကန္တာရအဖြစ်၊ သိနာတောင်သည် ကျွန်ုပ်တို့သည် ဘုရားသခင်၏ ဘုန်းတော်အတွက် ဝိညာဉ်ရေးအသီးအနှံများကို မထုတ်ပေးနိုင်သလို၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ ကယ်တင်ခြင်းကို ကိုယ်တိုင်မဖန်တီးနိုင်ကြောင်း ပြတ်သားစွာ သတိပေးချက်ဖြစ်သည်။ ခရစ်တော်ကိုယ်တိုင်က “ငါမရှိလျှင် သင်တို့သည် ဘာမျှမတတ်နိုင်” (ယောဟန် ၁၅:၅) ဟု မမိန့်တော်မူခဲ့သလော။

God’s people need such periods of rest, as Christ advised the disciples (see Mark 6:31). We have the example of Paul, who himself “went into Arabia,” possibly to this very place (see Gal. 1:17). All of us need our Sinais, where, in quietness and solitude, God can do for us what He did for Israel, revealing His will, instructing us in it, and impressing us anew with His majesty. Sinai was a place of such solemnity that the minds of the people would irresistibly be elevated to communion with the Infinite. The very sternness and grandeur of the surroundings were a fit commentary on the sanctity of the law. As a fruitless, barren desert, Sinai is also a sharp reminder that of ourselves we can bear no spiritual fruit to the glory of God and cannot work out our own salvation. Did not Christ Himself say, “Without me ye can do nothing” (John 15:5)?

၂. တောင်ရှေ့တွင် စခန်းချသည်။ ရေဖိဒိမ်မှ ဟေဗြဲလူမျိုးများသည် သိနာတောင်သို့ အရှေ့တောင်ဘက်သို့ ရွေ့လျားခဲ့သည်။ လူအများစုသည် အထက်တွင်ဖော်ပြထားသော လွင်ပြင်တွင် ၎င်းတို့၏တဲများကို ထိုးထားခဲ့ဖွယ်ရှိသော်လည်း၊ အချို့သည် သိနာတောင်ကို မြင်နိုင်သည့် အနောက်နှင့် အရှေ့မြောက်ဘက်ရှိ အနီးနားရှိ ချိုင့်ဝှမ်းများတွင် စခန်းချခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

2. Camped before the mount. From Rephidim the Hebrews moved in a southeasterly direction toward Mt. Sinai. It is probable that most of the people pitched their tents in the afore-mentioned plain, but some may have encamped in adjacent valleys to the northeast and west, from which Mt. Sinai itself could be seen.

၃. မောရှေသည် တက်သွားသည်။ အခန်းငယ် ၃-၉ သည် ဘုရားသခင်နှင့် ဣသရေလအကြား ပထမပဋိညာဉ်ကို မိတ်ဆက်ပေးသည်။ မောရှေသည် ဤဒေသအား ရင်းနှီးပြီး၊ အကြောင်းမှာ ဤနေရာတွင် ဘုရားသခင်သည် မီးလျှံချုံပင်တွင် ၎င်းအား ထင်ရှားစေခဲ့သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ထိုနေရာတွင်ပင် ဘုရားသခင်သည် ၎င်း၏ကျွန်ထံသို့ ထပ်မံထင်ရှားပေးမည်ဖြစ်ပြီး၊ ယခုအခါ မောရှေသည် တစ်ယောက်တည်း ထွက်ပြေးသူမဟုတ်တော့ဘဲ၊ ဘုရားသခင်၏ လူများကို ဦးဆောင်သူအဖြစ် မြှင့်တင်ခံရသူဖြစ်သည်။ မောရှေသည် တောင်ပေါ်သို့ တက်ရင်း အမှတ်ရစရာများ ပြည့်နှက်နေမည်ဖြစ်သည်။ ရှေ့ဆက်ရမည့် ခက်ခဲသော ခေါင်းဆောင်မှုအတွက် ၎င်း၏ယုံကြည်ခြင်းသည် များစွာ အားကောင်းလာမည်ဖြစ်သည်၊ အကြောင်းမှာ ဘုရားသခင်၏ ကတိတော်အရ ၎င်းနှင့် ဣသရေလလူမျိုးများသည် ဤနေရာတွင် ဘုရားသခင်ကို ဝတ်ပြုကြမည်ဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၃:၁၂ ကိုကြည့်ပါ)။ မောရှေသည် ယုံကြည်မှုနှင့် ရိုသေသောခြေလှမ်းဖြင့် တောင်ပေါ်သို့ တက်သွားခဲ့သည်မှာ သေချာသည်။

3. Moses went up. Verses 3–9 introduce the first covenant between God and Israel. Moses was familiar with this region, because it was here that God had revealed Himself in the burning bush. In the same locality God was again to reveal Himself to His servant, now no longer a lonely fugitive but exalted to be the leader of God’s own people. A flood of memories must have coursed through Moses’ mind as he ascended the mount. His faith must have been greatly strengthened for the difficult task of leadership ahead, for the Lord’s promise that he and his fellow Israelites would worship God in this place was about to be fulfilled (see Ex. 3:12). We may be sure that Moses ascended the mountain with a confident though reverent step.

ယာကုပ်၏အိမ်။ ၎င်းတို့၏ဘိုးဘေးဖြစ်သူကို ရည်ညွှန်းခြင်းသည် ၎င်းအား ပေးထားသော ကတိများကို သတိပေးချက်ဖြစ်သည် (ကမ္ဘာဦး ၂၈:၁၃, ၁၄; ၃၅:၁၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်း၏အမည်ကို ဖော်ပြခြင်းသည် ၎င်းအား ကျေးဇူးပြုစွာ ပေးအပ်ခဲ့သော ကောင်းချီးများကို သတိရစေမည်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ယခု ဘုရားသခင်က ကမ်းလှမ်းသော ကောင်းချီးများအတွက် အာမခံချက်ဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်က ပဋိညာဉ်တစ်ခုကို အဆိုပြုရန် ဦးစွာစတင်လုပ်ဆောင်ခြင်းသည် မလွှဲမရှောင်သာဖြစ်သည်၊ အကြောင်းမှာ လူသည် ကောင်းကင်မှ စည်းကမ်းချက်များကို တောင်းဆိုရန် အနေအထားတွင် မရှိပေ။ သို့သော် ပဋိညာဉ်သည် ဘုရားသခင်၏ အချုပ်အခြာအာဏာသာမက၊ ၎င်း၏ ကျေးဇူးတော်နှင့် သနားခြင်းကိုလည်း ဖော်ပြသည်။ ဘုရားသခင်သည် လူကို ဦးစွာရှာဖွေသူဖြစ်သည်—လူက ဘုရားသခင်ကို မဟုတ်ပေ (၁ယောဟန် ၄:၁၀, ၁၉ ကိုကြည့်ပါ)။

The house of Jacob. This reference to their ancestor was a reminder of the promises vouchsafed to him (see Gen. 28:13, 14; 35:11). The mention of his name would recall the blessings graciously bestowed upon him, and these were a pledge of the blessings the Lord now offered them. That God should take the initiative in proposing a covenant was inevitable, for man is not in a position to exact terms from Heaven. Yet the covenant is an expression not only of God’s sovereignty but of His grace and mercy as well. He it is who first seeks man—not man, God (see 1 John 4:10, 19).

၄. အီဂျစ်လူမျိုး။ ဘုရားသခင်က ၎င်း၏ပညတ်တော်ကို ထင်ရှားစေမည်မတိုင်မီ ၎င်း၏မေတ္တာတော်၏ အထောက်အထားများကို ဖော်ပြခြင်းသည် ထူးခြားဖွယ်ရာဖြစ်သည်။ ဤသို့ဖြင့် ၎င်းတို့၏ယုံကြည်မှုကို ရရှိမည်ဖြစ်သည်။ ဤသို့ဖြင့် ၎င်းတို့၏ယုံကြည်ခြင်းကို အားကောင်းစေပြီး ၎င်း၏အလိုတော်ကို ပြုလုပ်ရန် ၎င်းတို့ကို အားပေးမည်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် အနာဂတ်၏ ကောင်းချီးများကို အတိတ်တွင် ခံစားခဲ့ရသော ကောင်းချီးများဖြင့် အာမခံပေးမည်ဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်က ဣသရေလအတွက် အီဂျစ်မှ ကယ်တင်ခြင်း၊ အနီရောင်ပင်လယ်ကို လုံခြုံစွာ ဖြတ်ကျော်စေခြင်း၊ နှင့် မန္နကို ပေးအပ်ခြင်းဖြင့် ပြုခဲ့သည်များသည် ၎င်းတို့သည် ၎င်းအား သစ္စာရှိစွာ ဆက်လက်နေပါက ၎င်းတို့အတွက် ဘုရားသခင်က ပြုမည့်အရာများအတွက် အာမခံချက်ဖြစ်သည်။ ဤအာမခံချက်မရှိလျှင် သိနာတောင်၏ ကြောက်မက်ဖွယ်ရာများကို ခံနိုင်ရည်ရှိရန် ခက်ခဲလှပေမည်။

4. The Egyptians. That God should call attention to past evidences of His love before revealing His law, is worthy of note. Thus He would win their confidence; thus He would strengthen their faith in Him and encourage them to do His will. He would certify the blessings of the future by blessings enjoyed in the past. What God had done for Israel in delivering them from Egypt, in leading them safely through the Red Sea, and in giving them the manna, was a guarantee of what He would yet do for them should they remain true to Him. Without this assurance the terrors of Sinai could scarcely have been endured.

လင်းယုန်ငှက်တောင်ပံများ။ မိဘငှက်သည် ၎င်း၏သားငယ်ကို အသိုက်မှယူ၍၊ ပျံသန်းရန် သင်ကြားပြီး၊ ၎င်း၏အသက်ဖြင့် သားငယ်ကို ကာကွယ်ပေးသည့်အတိုင်း၊ ဘုရားသခင်သည် ၎င်း၏လူများကို အီဂျစ်မှ ကျွန်ခံမှုမှ ယူဆောင်ကာ ကာနာန်ပြည်သို့ ဦးဆောင်ရန် ပြုခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ၎င်းတို့ကို ၎င်း၏ “တောင်ပံများ” ဖြင့် ထောက်မပေးမည်ဖြစ်ပြီး၊ အန္တရာယ်မှ ကာကွယ်ပေးမည်ဖြစ်သည်။ အားနည်းပြီး အကူအညီမဲ့သော လင်းယုန်ငှက်သားငယ်သည် အန္တရာယ်ကို ကြောက်ရွံ့ရင်း၊ ၎င်း၏မိဘ၏ အင်အားနှင့် ကာကွယ်မှုကို ယုံကြည်သည့်အတိုင်း၊ ဣသရေလသည် အားနည်းပြီး အကူအညီမဲ့ကာ ရှေ့တွင်ဖြစ်ပေါ်လာမည့်အရာများကို ကြောက်ရွံ့ရင်း၊ ဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးတော်ကို ယုံကြည်နိုင်သည် (ဒီကား ၃၂:၁၁, ၁၂ ကိုကြည့်ပါ)။

Eagles’ wings. As the parent bird takes the eaglet from its nest, teaches it to fly, and protects the young with its own life, so the Lord took His people from the captivity of Egypt that He might lead them to the land of Canaan. He would bear them up with His “wings,” and protect them from danger. As the weak and helpless eaglet, while fearful of danger, had confidence in the strength and protection of its parent, so Israel, weak, helpless, and fearful of what might lie ahead, could have faith in divine power (Deut. 32:11, 12).

၅. အကယ်၍ သင်တို့သည် နာခံမည်ဆိုလျှင်။ ဘုရားသခင်သည် ၎င်း၏ အချုပ်အခြာအာဏာဖြင့် ဟေဗြဲလူမျိုးများအား ၎င်း၏ပဋိညာဉ်ကို လိုက်နာရန် အမိန့်ပေးမည့်အစား၊ ၎င်းတို့ၤ၏ အကျိုးအတွက်ဖြစ်မည့်အရာကို ပြုလုပ်ရန် ၎င်း၏လူများကို ကျေးဇူးပြု၍ ဖိတ်ကြားခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်နှင့် အတူလျှောက်လှမ်းနိုင်သည့် တစ်ခုတည်းသော လမ်းမှာ နာခံခြင်းဖြစ်သည်။ နာခံခြင်းမှတစ်ပါး အခြားမည်သည့်စည်းကမ်းဖြင့်မျှ ဘုရားသခင်သည် ၎င်းတို့၏ဘုရားဖြစ်ရန် သို့မဟုတ် ၎င်းတို့ကို ၎င်း၏ရွေးချယ်ထားသောလူများအဖြစ် လက်ခံရန် သဘောတူမည်မဟုတ်ပေ။ လူအားလုံးအတွက် ကယ်တင်ခြင်းကို ယူဆောင်လာသော ယေရှုခရစ်၏ ဧဝံဂေလိတရားတော်၏ ကျေးဇူးသည် (တိတု ၂:၁၁) ၎င်းတို့ကို ဘုရားသခင်၏ပညတ်တော်ကို နာခံရန် တာဝန်မှ လွတ်မြောက်စေခြင်းမရှိပေ (ရောမ ၃:၃၁)။ ကယ်တင်ရှင်ခရစ်တော်ကို ယုံကြည်ခြင်းသည် ဆယ်ပညတ်ကို လိုက်နာနိုင်စေသော ခရစ်တော်၏ အတွင်းစည်းနှစ်သက်မှုအင်အားနှင့် မဖြစ်မနေ ဆက်စပ်နေသည် (ရောမ ၈:၁-၄)။ ယေရှုနှင့် တမန်တော်များသည် ဘုရားသခင်၏ပညတ်တော်ကို နာခံခြင်း၏ နိယာမကို အလေးအနက်အတည်ပြုခဲ့သည် (မဿဲ ၅:၁၇, ၁၈; ၁၉:၁၆, ၁၇; ၁ကော ၇:၁၉; ယာကုပ် ၁:၂၅; ၂:၁၀-၁၂; ၁ယောဟန် ၂:၃, ၄)။

5. If ye will obey. Rather than command the Hebrews to keep His covenant, as was His sovereign right, God graciously invited His people to do that which would be for their own benefit. The only avenue upon which we can walk with God is that of obedience. On no other terms but obedience could God consent to be their God or to have them for His chosen people. The grace of the gospel of Jesus Christ that brings salvation to all men (Titus 2:11) does not release them from their obligation to obey the divine law (Rom. 3:31). Faith in the redeeming Christ is inseparably joined to the power of the indwelling Christ, which enables one to keep the Ten Commandments (Rom. 8:1–4). Jesus and the apostles most emphatically affirmed the principle of obedience to divine law (Matt. 5:17, 18; 19:16, 17; 1 Cor. 7:19; James 1:25; 2:10–12; 1 John 2:3, 4).

ငါၤပဋိညာဉ်။ သိနာတောင်တွင် ဘုရားသခင်က ဣသရေလနှင့်ပြုလုပ်သော ပဋိညာဉ်ကို ယေဘုယျအားဖြင့် “ပဋိညာဉ်ဟောင်း” ဟုခေါ်သည် (ဟေဗြဲ ၈:၁၃)။ လူများသည် ဘုရားသခင်ၤရည်ရွယ်ချက်ကို အပြည့်အဝ တန်ဖိုးထားလေးမြတ်ရန် နှင့် ပဋိညာဉ်ၤစစ်မှန်သောစိတ်ဝိညာဉ်ထဲသို့ ဝင်ရောက်ရန် ပျက်ကွက်ခြင်းကြောင့်၊ ၎င်းသည် ဧဝံဂေလိပဋိညာဉ်သစ်နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်အဖြစ် ထင်ရှားခဲ့သည်၊ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။ (၁) ၎င်းသည် ပို၍အခြေခံဖြစ်သည် (ဂလာတိ ၄:၁-၅)။ (၂) ၎င်းသည် ပြင်ပထုံးတမ်းစဉ်လာများနှင့် ပို၍ဆက်စပ်သည် (ဟေဗြဲ ၉:၁)။ (၃) ၎င်းၤလှုံ့ဆော်မှုများသည် အများအားဖြင့် ပြစ်ဒဏ်နှင့် ဆုလာဘ်များဖြစ်ပြီး၊ “ကလေးများ” အနေဖြင့် ဣသရေလသည် ဤလှုံ့ဆော်မှုများကိုသာ နားလည်ရန် အဆင်သင့်ဖြစ်ခဲ့သည် (ဂလာတိ ၄:၃; PP ၃၇၁)။ (၄) ၎င်းၤကောင်းချီးများသည် အများအားဖြင့် လောကီဖြစ်သည်။ (၅) ၎င်းသည် ဘုရားသခင်ၤကျေးဇူးတော်နှင့် အပြစ်မှကယ်တင်သူထက် လူသားတို့ၤအောင်မြင်မှုနှင့် ကောင်းမှုများကို အားကိုးသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၉:၈ ကိုကြည့်ပါ)။ ပဋိညာဉ်သစ်ၤထူးခြားသောကောင်းချီးမှာ ခရစ်တော်ကို ယုံကြည်ခြင်းအားဖြင့်၊ ယုံကြည်သူအား “ပညတ်တော်ၤဖြောင့်မတ်မှု” ကို ဖြည့်ဆည်းရန် စွမ်းအားကို ပေးအပ်ခြင်းဖြစ်သည် (ရောမ ၈:၁-၄; တၤဖြစ်စဉ် ၁၃:၃၇-၃၉ ကိုကြည့်ပါ)။

My covenant. The covenant God made with Israel at Sinai is generally called the “old covenant” (Heb. 8:13). Owing to the failure of the people to appreciate fully the purpose of God and to enter into the true spirit of the covenant, it stood forth in contrast to the new, or gospel, covenant as follows: (1) It was more elementary (Gal. 4:1–5). (2) It was more closely related to outward rites and ceremonies (Heb. 9:1). (3) Its motives were largely penalties and rewards, for, as “children,” these were the only incentives Israel was yet prepared to understand (Gal. 4:3; PP 371). (4) Its blessings were largely temporal. (5) It trusted in human accomplishment and good works rather than in divine grace and a Saviour from sin (see on Ex. 19:8). The signal blessing of the new covenant is that through faith in Christ, power is imparted to the believer to fulfill “the righteousness of the law” (Rom. 8:1–4; cf. Acts 13:37–39).

ဘုရားသခင်သည် ဣသရေလကို ပညတ်တော်ကို လိုက်နာရန် ကြိုးစားရန် ခွင့်ပြုခဲ့သည်၊ သို့မှသာ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့လုပ်နိုင်သည်ဟု မမှန်ကန်စွာ ခံစားရသည့်အရာကို လုပ်နိုင်စွမ်းမရှိကြောင်း သတိပြုမိမည်ဖြစ်သည်။ ဤသို့ဖြင့် ၎င်းတို့သည် မိမိကိုယ်ကို အားကိုးခြင်းမှ ဘုရားသခင်ကို အားကိုးခြင်းသို့၊ ၎င်းတို့ၤကိုယ်ပိုင်ကြိုးစားမှုများအပေါ် ယုံကြည်မှုမှ ဘုရားသခင်ၤအောင်မြင်မှုအပေါ် ယုံကြည်ခြင်းသို့ ဦးဆောင်ခံရမည်ဖြစ်သည်။ ဤသို့ဖြင့်၊ ပညတ်တော်သည် ၎င်းတို့ကို အပြစ်မှ တစ်ခုတည်းသော ကယ်တင်ရှင်အဖြစ် ခရစ်တော်ထံသို့ ဦးဆောင်ရန် နည်းလမ်းဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည် (ဂလာတိ ၃:၂၃-၂၆)။ ဤသို့ဖြင့်၊ ဘုရားသခင်ၤကျေးဇူးတော်ၤဧဝံဂေလိ၊ ခရစ်တော်အားဖြင့် ပညတ်တော်ကို လိုက်နာရန် ပဋိညာဉ်သစ်ဆက်နွယ်မှုအတွက် လမ်းပြင်ဆင်ခဲ့သည် (ယေရမိ ၃၁:၃၁-၃၄; ရောမ ၃:၂၁-၃၁; ၈:၁-၄; ဟေဗြဲ ၈:၇-၁၁)။ ရှင်ပေါလုက ကြေညာသည့်အတိုင်း၊ ဤပဋိညာဉ်သစ်ဆက်နွယ်မှုသည် ယုံကြည်ခြင်းအားဖြင့် ပညတ်တော်ကို ပျက်ပြယ်စေခြင်းမရှိပေ (ရောမ ၃:၃၁)။ ပညတ်တော်သည် တာဝန်ၤစံနှုန်းအဖြစ်၊ သန့်ရှင်းသောအလေ့အကျင့်ၤစံနှုန်းအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိသည်။ ပဋိညာဉ်သစ်သည် ပညတ်တော်ကို ဖြောင့်မတ်မှုၤထာဝရစံနှုန်းအဖြစ် တည်ထောင်ပေးပြီး၊ ၎င်းမရှိလျှင် သန့်ရှင်းသောအပြုအမူမရှိနိုင်ပေ။

God permitted Israel to attempt to keep the law, so they might become aware of their inability to do what they mistakenly felt able to do. They would thus be led from trust in self to trust in God, from confidence in their own endeavors to faith in divine accomplishment. Thus, the law would become the means of leading them to Christ as their only Saviour from sin (Gal. 3:23–26). Thus, the way was prepared for the new covenant relationship, the gospel of divine grace, the law kept in and through Christ (Jer. 31:31–34; Rom. 3:21–31; 8:1–4; Heb. 8:7–11). As Paul declares, this new covenant relationship does not “make void the law through faith” (Rom. 3:31). The law remains the standard of duty, the norm of holy practice. The new covenant establishes the law as the eternal code of righteousness, without which there can be no holy conduct.

ထူးခြားသော ရတနာ ထို့ထက် “ငါ၏ကိုယ်ပိုင်ဥစ္စာ” (RSV; ဆာလံ ၁၃၅:၄; ဟေရှာယ ၄၃:၁–၄ ကိုလည်း ကြည့်ပါ)။ ဘုရားသခင်၏ အမြင်တွင် ဣသရေလထက် အခြားနိုင်ငံမည်သည်မျှ တန်းတူမရှိပါ။ ဘုရားသခင်၏ သားသမီးတိုင်း၊ သန့်ရှင်းစွာ အပ်နှံထားသော ခရစ်ယာန်တိုင်းသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ သခင်ဘုရား၏ သရဖူထဲတွင် ကျောက်မျက်ရတနာဖြစ်ပြီး၊ သူထံတွင် ထိုသို့ယူဆခံရသည် (မာလခိ ၃:၁၇; ၁ပေတရု ၂:၉ ကို ကြည့်ပါ)။

A peculiar treasure. Rather, “my own possession” (RSV; see also Ps. 135:4; Isa. 43:1–4). In the sight of God no other nation was equal to Israel. Every child of God, every consecrated Christian, is a jewel in the crown of our Lord, and is so considered by Him (Mal. 3:17; see on 1 Peter 2:9).

၆. ယဇ်ပုရောဟိတ်တို့၏ နိုင်ငံ ဘုရားသခင်၏ အစီအမံနှင့် ရည်ရွယ်ချက်အရ၊ ဣသရေလလူမျိုးများသည် တော်ဝင်နှင့် ယဇ်ပုရောဟိတ်မျိုးနွယ်နှစ်မျိုးစလုံးဖြစ်ရမည်။ ဆိုးယုတ်သောလောကတွင်၊ ၎င်းတို့သည် အပြစ်၏ နယ်ပယ်ကို အုပ်စိုးရန်၊ အကျင့်စာရိတ္တနှင့် ဝိညာဉ်ရေးအရ ဘုရင်များဖြစ်ရမည် (ဗျာဒိတ် ၂၀:၆)။ ယဇ်ပုရောဟိတ်များအနေဖြင့်၊ ၎င်းတို့သည် ဆုတောင်းခြင်း၊ ချီးမွမ်းခြင်း၊ နှင့် ယဇ်ပူဇော်ခြင်းဖြင့် ဘုရားသခင်ထံ ချဉ်းကပ်ရမည်။ ဘုရားသခင်နှင့် အယူမှားသူများအကြား ကြားခံသူများအဖြစ်၊ ၎င်းတို့သည် ဆရာများ၊ တရားဟောသူများ၊ နှင့် ပရောဖက်များအဖြစ် ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ သန့်ရှင်းစွာ နေထိုင်ခြင်း၏ ဥပမာများဖြစ်ရမည်—စစ်မှန်သော ဘာသာတရား၏ ကောင်းကင်၏ ပြသသူများဖြစ်ရမည်။ သူ၏ လာမည့်နိုင်ငံတွင်၊ ဘုရားသခင်သည် သူ၏ တော်ဝင်သားသမီးများအတွက် တော်ဝင်နေရာတစ်ခုကို ပြင်ဆင်ထားသည် (မဿဲ ၁၉:၂၈; လုကာ ၁၉:၁၇–၁၉; ယောဟန် ၁၄:၁–၃; ဗျာဒိတ် ၁:၆; ၂:၂၆; ၃:၂၁; ဇာခရိ ၆:၁၃ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

6. Kingdom of priests. According to the divine plan and purpose the Israelites were to be both a royal and a priestly race. In an evil world they were to be kings, moral and spiritual, in that they were to prevail over the realm of sin (Rev. 20:6). As priests, they were to draw near to the Lord in prayer, in praise, and in sacrifice. As intermediaries between God and the heathen, they were to serve as instructors, preachers, and prophets, and were to be examples of holy living—Heaven’s exponents of true religion. In His coming kingdom God has a royal place for His royal children (Matt. 19:28; Luke 19:17–19; John 14:1–3; Rev. 1:6; 2:26; 3:21; cf. Zech. 6:13).

သန့်ရှင်းသောလူမျိုး။ ဘုရားသခင်၏ ဝတ်ပြုရေးအတွက် သန့်ရှင်းစွာ အပ်နှံထားသော လူမျိုးတစ်မျိုးအနေဖြင့်၊ ၎င်းတို့သည် အခြားနိုင်ငံများနှင့် မတူရပါ။ ၎င်းသည် အပြင်ပိုင်းတွင် အရေဖျားလှီးခြင်းဖြင့် (ကမ္ဘာဦး ၁၇:၉–၁၄) နှင့် အတွင်းပိုင်းတွင် ဘုရားသခင်နှင့်ညီညွတ်သော ဘဝဖြင့် (၂ကောရိန္တု ၇:၁; ၁ပေတရု ၂:၉) ထင်ရှားရမည်။ သန့်ရှင်းသော ဘုရားသခင်သည် သန့်ရှင်းသောလူမျိုးကို တောင်းဆိုသည် (မဿဲ ၅:၄၈; ၁ပေတရု ၁:၁၆)။

An holy nation. As a people consecrated to God’s service, they were to be unlike other nations. This was to be manifested outwardly by circumcision (Gen. 17:9–14) and inwardly by godliness (2 Cor. 7:1; 1 Peter 2:9). A holy God demands a holy people (Matt. 5:48; 1 Peter 1:16).

၇. အကြီးအကဲများ လူများသည် ဘုရားသခင်တောင်းဆိုသော စည်းကမ်းများဖြင့် မိဿဟာယစာချုပ်ကို လက်ခံမည်ဆိုသည့် အရေးကြီးသောကိစ္စကို တင်ပြရန် သို့မဟုတ် မဖြစ်မနေ မေးခွန်းကို ဖြေဆိုရန် စကားလုံးများစွာ မလိုအပ်ပါ။ သို့သော်၊ ဤစည်းကမ်းများကို လူများထံ တင်ပြမထားမီ၊ မောရှေသည် အကြီးအကဲများကို ဆင့်ခေါ်ခဲ့ပြီး၊ လူများရှေ့တွင် ကိစ္စကို တင်ပြရန် ပြင်ဆင်ခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၂၄:၃)။

7. The elders. It did not require many words to present the important issue or to answer the imperative question as to whether the people would accept the covenant upon the terms God required. However, before presenting these terms to the people, Moses summoned the elders, preparatory to setting the matter before the people (ch. 24:3; PP 303).

၈. ထာဝရဘုရားမိန့်တော်မူသမျှအရာ မိဿဟာယစာချုပ်၏ စည်းကမ်းများသည် တရားမျှတပြီး ကောင်းမွန်မည်ဟု ၎င်းတို့၏ နှလုံးသားထဲတွင် ယုံကြည်စိတ်ချပြီး၊ ဘုရားသခင်ကတိပေးထားသော ကောင်းကြီးမင်္ဂလာများကို ၎င်းတို့နှင့် ၎င်းတို့၏ သားစဉ်မြေးဆက်များအတွက် ရယူလိုသည့်ဆန္ဒဖြင့်၊ အကြီးအကဲများသည် စာချုပ်၏ တိကျသော ပြဋ္ဌာန်းချက်များကို မသိမီ စာချုပ်ကို လွယ်ကူစွာ လက်ခံခဲ့သည်။ လူများသည် ဘုရားသခင်ကါးမည့်စာချုပ်ကို လက်ခံရန် ဆန္ဒရှိကြောင်း ဖော်ပြပြီး၊ ၎င်းကို တရားဝင်အတည်ပြုရန် ခေါ်ဆိုခံရမီ ကိစ္စကို စဉ်းစားရန် အချိန်ရှိရန် လိုလားဖွယ်ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်ကို နာခံရန် ဆန္ဒရှိလျှင်၊ စာချုပ်၏ အသေးစိတ်အချက်များ လိုက်လာမည်။ သို့သော်၊ ဣသရေလလူမျိုးများ၏ ဘုရားသခင်၏ နာခံမှုခေါ်ဆိုမှုကို တုံ့ပြန်ရန် မြင့်မြတ်သော ဆန္ဒရှိခဲ့သည်မှာ သံသယမရှိသော်လည်း၊ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင်နှင့် ၎င်းတို့၏ သဘောတူညီချက်ကို ထိန်းသိမ်းရန် မစွမ်းဆောင်နိုင်မှုကို အနည်းငယ်သာ သိရှိပြီး စာချုပ်ဆက်ဆံရေးသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ လှည့်စားခံရသော ဝိညာဉ်များစွာကဲ့သို့၊ ၎င်းတို့သည် ကြိုးစားရုံဖြင့် လုပ်ဆောင်နိုင်မည်ဟု ထင်မှတ်ခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်သည် ၎င်းတို့၏ မစွမ်းဆောင်နိုင်မှုကို ရှာဖွေတွေ့ရှိပြီး ဘုရားသခင်ကို အားကိုးရန် ဦးတည်သွားစေရန် ဤကြိုးပမ်းမှုကို ခွင့်ပြုခဲ့သည်။ ပေါလု၏ ကိုယ်ပိုင်အတွေ့အကြုံသည် သက်ဆိုင်ရာ ဥပမာတစ်ခုဖြစ်သည် (ရောမ ၇ ကို ကြည့်ပါ)။

8. All that the Lord hath spoken. Convinced and assured in their hearts that the terms of the covenant would be just and good, and desirous of securing for themselves and their posterity the blessings the Lord had promised, the elders readily accepted the covenant before knowing what its exact provisions would be. It was desirable that the people should express willingness to enter into such a covenant as God proposed, and to have time to think the matter through before being called to make formal ratification of it. If they were willing to obey God, the details of the covenant would follow. Nevertheless, while there was no doubt a noble desire on the part of the Israelites to respond to God’s call for obedience, they entered into the covenant relationship with but little knowledge of themselves and with no appreciation of their inability to keep the divine precepts and thus fulfill their part of the agreement. Like so many deceived souls, they thought they had but to try in order to do. God permitted the attempt in order that they might discover their inability and so be led to rely upon God. Paul’s own experience is a pertinent case in point (see Rom. 7).

“ထာဝရဘုရားမိန့်တော်မူသမျှအရာကို ငါတို့ပြုလိမ့်မည်” ဟူသော ရုတ်တရက်အော်ဟစ်သံသည် ဘာသာရေးစိတ်အားထက်သန်မှု၏ မထီမဲ့မြင်ပြသမှုတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ဂုဏ်ရောင်ခြည်ရှိပြီး မြင့်မြတ်သော သမ္မာတရားတစ်ခုအပေါ် ခဏတာ တုံ့ပြန်မှုဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်တောင်းဆိုသည့်အရာကို လုပ်ဆောင်ရန် နက်ရှိုင်းစွာ စစ်မှန်သော ပြောင်းလဲခြင်း၏ စိတ်ဓာတ်၊ “နှလုံးသား” မရှိခဲ့ပါ (တရားဟောရာ ၅:၂၉)။ လူများသည် မကြာမီ ပြည်သူ့ဘာသာဖီဆန်ပြီး၊ ရွှေနွားသငယ်ကို ကိုးကွယ်ခဲ့သည်မှာ အံ့ဩစရာမရှိပါ (ထွက်မြောက်ရာ ၃၂)။

The spontaneous cry, “All that the Lord hath spoken we will do,” was without question a superficial demonstration of religious enthusiasm, a momentary reaction to a glorious and sublime truth. There was lacking the spirit of deep, true conversion, the “heart” to do what God demanded (Deut. 5:29). It is small wonder the people soon apostatized, and worshiped the golden calf (Ex. 32).

၉. ထူထပ်သော မိုးတိမ်ထဲတွင် ဘုရားသခင်သည် လူသားများထံ မိန့်တော်မူသောအခါ၊ သူ၏ ဘုန်းတော်ကို အမြဲတမ်း ဖုံးလွှမ်းထားရမည်၊ အကြောင်းမှာ အပြစ်ရှိသော လူသားများသည် ၎င်းကို ခံနိုင်ရည်မရှိပါ (ထွက်မြောက်ရာ ၃၃:၂၀; ယောဟန် ၁:၁၈; ၁ယောဟန် ၄:၁၂)။ ဘုရားသခင်သည် လူသားပုံဖြင့် မိမိကိုယ်ကို ဖုံးလွှမ်းလျှင်၊ လူသားပုံသဏ္ဍာန်သည် ဖုံးလွှမ်းမှုဖြစ်သည်။ မီးလောင်နေသော ချုံပုတ်ထဲတွင် ထင်ရှားလျှင်၊ မီးသည်ပင် ဖုံးအုပ်မှုဖြစ်သည်။ ဤတွင် သိနာတောင်တွင်၊ လူများစွာသည် ဘုရားသခင်နှင့် မညီညွတ်သူများနှင့် နောင်တမရသူများဖြစ်သောကြောင့်၊ သူသည် မိမိကိုယ်ကို ဖုံးအုပ်ရန် ပို၍လိုအပ်ခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်မိန့်တော်မူသော မိုးတိမ်သည် ဣသရေလလူမျိုးများကို အီဂျစ်မှ ထွက်ခွာစဉ် လိုက်ပါလာပြီး ၎င်းတို့၏ ခရီးကို လမ်းညွှန်ခဲ့သော မိုးတိမ်တိုင်ဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၃:၂၁၊ ၂၂; တောလည်ရာ ၁၁:၂၅; ၁၂:၁၅)။

9. In a thick cloud. When God speaks to men He must always veil His glory, for sinful men cannot bear it (Ex. 33:20; John 1:18; 1 John 4:12). If God clothes Himself with humanity, the human form is the veil. If He appears in a burning bush, the fire itself is a shroud. Here at Sinai, since many of the people were ungodly and impenitent, it was the more necessary that He should cover Himself. The cloud out of which God spoke was the pillar of cloud that accompanied the Israelites out of Egypt and directed their march (Ex. 13:21, 22; Num. 11:25; 12:15; PP 301).

ထာဝရစွာ ယုံကြည်ပါ။ ဘုရားသခင်သည် မောရှေထံ ထင်ရှားစွာ ပေါ်ထွက်လာခြင်း၏ ရည်ရွယ်ချက်တစ်ခုမှာ မောရှေသည် ဘုရားသခင်၏ ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ၎င်းတို့ရှေ့တွင် ရပ်တည်ကြောင်း လူများအား ငြင်းပယ်၍မရသော သက်သေပေးရန်ဖြစ်သည်။

Believe thee for ever. One purpose of God in appearing visibly to Moses was to give the people irrefutable proof that Moses stood before them as God’s representative.

၁၀. ၎င်းတို့ကို သန့်ရှင်းစေပါ ထာဝရဘုရားသည် သူ၏ သန့်ရှင်းသော ဥပဒေကို ကိုယ်တိုင်ကြေညာရန် ပြင်ဆင်နေပြီး၊ မောရှေသည် ၎င်း၏ ရေးသားမှုနှင့် မည်သည့်ဆက်နွယ်မှုမျှ မရှိကြောင်း သံသယအားလုံးကို ဖယ်ရှားရန်ဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်၏ ရှေ့မှောက်တွင် ၎င်းတို့၏ ထင်ရှားမှုသည် သန့်ရှင်းရန် လိုအပ်ပြီး၊ ၎င်းမရှိလျှင် မည်သူမျှ သူ့ကို မမြင်နိုင်ပါ (ဟေဗြဲ ၁၂:၁၄)။ သန့်ရှင်းခြင်းသည် ဝိညာဉ်ရေးကိစ္စဖြစ်ပြီး၊ “နှလုံးသားသန့်ရှင်းခြင်း” ဖြစ်သည် (မဿဲ ၅:၈)။ ပြင်ပပြင်ဆင်မှု လုပ်ဆောင်ချက်များသည် ဘုရားသခင်နှင့် တွေ့ဆုံရန် ၎င်းတို့၏ နှလုံးသားများကို ပြင်ဆင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း လူများအား အထင်ကြီးစေရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည် (၁သက်သာလောနိတ် ၅:၂၃; ၁ယောဟန် ၃:၃)။ အီဂျစ်လူမျိုးများအတွက် သန့်ရှင်းခြင်းသည် ခန္ဓာကိုယ်ကို ဆေးကြောခြင်း၊ ဦးခေါင်းမှ ဆံပင်များကို ရိတ်ခြင်း၊ တစ်ခါတစ်ရံ ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုလုံးမှ ဆံပင်များကို ရိတ်ခြင်းပါဝင်သော်လည်း၊ ဣသရေလလူမျိုးများသည် ဆေးကြောခြင်းဖြင့်သာ သန့်ရှင်းခဲ့ပုံရသည်။

10. Sanctify them. The Lord was about to proclaim His holy law in person, in order to remove all suspicion that Moses had anything whatever to do with its composition. Their appearance in the presence of God would require sanctification, without which none can see Him (Heb. 12:14). Sanctification is essentially a matter of the spirit, of being “pure in heart” (Matt. 5:8). The outward acts of preparation were designed to impress upon the people the need of preparing their hearts to meet God (1 Thess. 5:23; 1 John 3:3). Though to the Egyptians purification meant washing the body, including also shaving the hair from the head, and sometimes from the entire body, the Israelites seem to have purified themselves by washing only.

သန့်ရှင်းခြင်းသည် ကျွန်ုပ်တို့ဘုရားသခင်ထံ ချဉ်းကပ်တိုင်း အလေးအနက်ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမည်။ သန့်ရှင်းမှုမရှိသူများသည် နောင်တရပြီး ခရစ်တော်၏ ကျေးဇူးတော်ကို လက်ခံလျှင် သူမှ ငြင်းပယ်ခံရမည် မဟုတ်ပါ။ သူသည် အပြစ်သားကို လက်ခံပြီး သန့်ရှင်းစေရန်၊ ဘုရားသခင်နှင့် ပေါင်းသင်းဆက်ဆံရန် အရည်အချင်းပြည့်မီစေရန်ဖြစ်သည် (ဧဖက် ၁:၄; ၅:၂၅–၂၇; တိတု ၂:၁၁–၁၄)။ မကြာမီ ပေးအပ်မည့် ဥပဒေသည် ဘုရားသခင်၏ သန့်ရှင်းခြင်း၏ ထုတ်ဖော်မှုဖြစ်သောကြောင့် လူများသည် ၎င်းကို လက်ခံရန် သန့်ရှင်းစေခြင်းဖြင့် ပြင်ဆင်ရန် သင့်လျော်သည်။ ဣသရေလလူမျိုးများသည် ဘုရားသခင်၏ လူမျိုးဖြစ်ရမည်ဆိုလျှင်၊ ဤဆက်ဆံရေး၏ သန့်ရှင်းမှုကို တန်ဖိုးထားရန် မဖြစ်မနေလိုအပ်သည်။ ထို့ကြောင့်၊ ဘုရားသခင်သည် သူ၏ သန့်ရှင်းသော ဥပဒေကို ပေးအပ်ခြင်းကို လူများအား ၎င်း၏ သန့်ရှင်းမှုနှင့် အရေးပါမှုကို နက်ရှိုင်းစွာနှင့် ထူးထူးခြားခြား အထင်ကြီးစေရန် အခါသမယတစ်ခုအဖြစ် ပြုလုပ်ခဲ့သည်ကို ကျွန်ုပ်တို့ နားလည်နိုင်သည်။ ဤသည်မှာ အီဂျစ်သခင်များမှ ဖိနှိပ်ခံရသော ဟေဗြဲလူမျိုးများသည် ဘုရားသခင်၏ စရိုက်နှင့် ဘုန်းတန်ခိုးကို အကြီးအကျယ် ဆုံးရှုံးခဲ့ရသောကြောင့် အထူးလိုအပ်ခဲ့သည်။

Holiness is to be considered seriously each time we approach God. The unholy will not be rejected by Him if they come in repentance, accepting the grace of Christ. He accepts the sinner that He may make him holy, and thus qualify him for fellowship with God (Eph. 1:4; 5:25–27; Titus 2:11–14). Since the law that was soon to be given is an expression of God’s holiness, it was only fitting that the people prepare to receive it by sanctifying themselves. If the Israelites were to be the people of God, it was imperative that they appreciate the sacredness of this relationship. Therefore we can understand why God made the giving of His holy law an occasion to impress the people, deeply and dramatically, with the conviction of its sanctity and importance. This was particularly necessary since the Hebrews, oppressed by their Egyptian masters, had to a great extent lost a knowledge of the character and majesty of God.

ယနေ့နှင့် နက်ဖြန်။ ဂျူးရိုးရာအရ၊ ၎င်းသည် စီဝမ်လ၏ စတုတ္ထနှင့် ပဉ္စမရက်ဖြစ်မည်ဖြစ်ပြီး၊ ဆယ်ပညတ်ကို ဆဌမရက်တွင် ပေးအပ်ခဲ့သည်။ နှစ်ရက်ကြာ ပြင်ဆင်မှုသည် ဤဖြစ်ရပ်၏ သန့်ရှင်းမှုကို အလေးပေးရန်ဖြစ်သည်။

To day and to morrow. According to Jewish tradition this would be the fourth and fifth of the month Sivan, the Decalogue being given on the sixth. The two days’ preparation was to lend emphasis to the sanctity of the event.

ဆေးကြောခြင်း။ ချမ်းသာသူများသည် အခါအခွင့်လိုအပ်သည့်အခါ အဝတ်အစားများကို လဲလှယ်နိုင်သော်လည်း၊ ယေဘူယျအားဖြင့် ဆင်းရဲသောလူတန်းစားများသည် လဲလှယ်ရန်အဝတ်အစားမရှိသဖြင့် ၎င်းတို့ဝတ်ဆင်ထားသည့်အဝတ်အစားများကို ဆေးကြောရမည် (လေဝိ ၁၅:၅)။

Wash. The rich might change their clothes when occasion required, but the people, in general, the poorer classes, having no change of garments, must wash those they wore (Lev. 15:5).

၁၁. ဆင်းလာသည်။ ကျမ်းစာတွင် ယေဘူယျအားဖြင့် ဘုရားသခင်သည် ကောင်းကင်ဘုံတွင် နေထိုင်သည်ဟု ဖော်ပြထားသည် (၁ ဘုရင်ခံ ၈:၃၀၊ ၄၉; ယောဟန် ၈:၂၃)။ ထို့ကြောင့် သူသည် မြေကြီးပေါ်တွင် ပေါ်ထွက်လာသောအခါ “ဆင်းလာသည်” ဟုဆိုသည် (ကမ္ဘာဦး ၁၁:၅–၇; ၁၈:၂၁; ထွက်မြောက်ရာ ၃:၈)။

11. Come down. Generally in the Bible, God is represented as dwelling in the heavens above (1 Kings 8:30, 49; John 8:23). Therefore, when He appears on the earth He is said to “come down” (Gen. 11:5–7; 18:21; Ex. 3:8).

၁၂. နယ်နိမိတ်သတ်မှတ်ခြင်း။ မောရှေသည် တောင်ခြေရင်းတွင် တစ်မျိုးတစ်ဖုံသော အတားအဆီးတစ်ခု တည်ဆောက်ရမည်။ ၎င်းသည် ချောက်ကမ်းပါးခြေရင်းကို ကာကွယ်ထားသော နိမ့်သောမြေထုံးများတစ်လျှောက် ဆန့်ထွက်နိုင်သည်။ လူများသည် ဤ“နယ်နိမိတ်များ”ကို မဖြတ်ကျော်သမျှ လုံခြုံသည်။

12. Set bounds. Moses was to erect a barrier of some kind about the base of the mountain. It may have extended along the line of low mounds guarding the foot of the cliff. So long as the people refrained from crossing these “bounds” they were safe.

သိနာတောင်သည် ဖော်ပြထားသော ကြောက်မက်ဖွယ်ရာများနှင့်အတူ ဗီဆူးဗီးယပ်တောင်မဟုတ်ကြောင်း၊ အောက်ရှိလူများသည် ပျက်စီးရန်ပြီးဆုံးသော ဟာကျူလနိမ်သို့မဟုတ် ပုံပေမီ တွင် စုရုံးထားသူများ မဟုတ်ကြောင်း သင့်လျော်စွာ မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။ ထာဝရဘုရား၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ သူ၏ ဖျက်ဆီးနိုင်သော တန်ခိုးတော်၏ အမှန်တရား၊ အတိုင်းအတာ၊ နှင့် နီးကပ်မှုကို ထင်ရှားစေရန်သာဖြစ်သည်။ လူသားများသည် ထိုတန်ခိုးသည် ၎င်း၏တရားဝင်အသုံးပြုမှုအတွင်းသို့ မာန်ထောင်လွှားစွာ သို့မဟုတ် ဂရုမစိုက်ဘဲ ဝင်ရောက်လာပါက မည်သို့ပြုလုပ်နိုင်သည်ကို ခံစားမိစေရန် ဖန်တီးခဲ့သည်။

It has been fittingly remarked that Sinai, with all its described terrors, was not Vesuvius; the people beneath were not gathered in a doomed Herculaneum or Pompeii. The purpose of the Lord was simply to manifest the reality, extent, and proximity of His destroying power. Men were made to feel what that power could do, if they were so presumptuous or negligent as to come within its rightful exercise.

ထိမိသူမည်သူမဆို။ ချောက်ကမ်းပါးသည် လွင်ပြင်မှ ရုတ်တရက်ထဖြစ်သောကြောင့်၊ အချို့သူများသည် ဂရုမစိုက်ဘဲ သို့မဟုတ် သိချင်စိတ်ဖြင့် ၎င်းနှင့် ထိတွေ့မိနိုင်သည်။

Whosoever toucheth. Because the cliff rises abruptly from the plain, some might easily come in contact with it, either carelessly or out of curiosity.

သေစေရန် သေချာပေါက်ပြစ်ဒဏ်ပေးရမည်။ ဤပြင်းထန်သော ပြစ်ဒဏ်ကို ဘုရားသခင်က အထူးသဖြင့် လူများအား သန့်ရှင်းသောဘုရားသခင်၏ ရှေ့တော်တွင် ရှိခြင်း၏ အဓိပ္ပာယ်ကို ရှင်းလင်းစွာ စွဲမြဲစေရန် ကြေညာခဲ့သည်။ ဤပြစ်ဒဏ်သည် ထိုအခါ၏ ကြောက်မက်ဖွယ်ရာ အလေးအနက်နှင့် လုံးဝသင့်လျော်သည်။ ထို့ပြင်၊ တစ်ခါတစ်ရံ မာန်ထောင်လွှားပြီး ဘုရားသခင်၏ အလိုတော်ကို ဆန့်ကျင်ပုန်ကန်လိုသော ဣသရေလလူမျိုးများကို ရိုသေမှုသင်ကြားရန် ပြစ်ဒဏ်၏ သတိပေးချက်များဖြင့်သာ ဖြစ်နိုင်ကြောင်း မမေ့သင့်ပါ (၂ ရာၤမိွဲ ၆:၆၊ ၇ ကို ကြည့်ပါ)။ စစ်မှန်သော ဘာသာရေးခံစားချက်သည် နက်ရှိုင်းသော ရိုသေမှုမရှိဘဲ မဖြစ်နိုင်ပါ။ ဣသရေလလူမျိုးများအကြား ထိုသို့သော သဘောထားကို မွေးမြူရန်၊ ထင်ရှားပြီး ထိတ်လန့်ဖွယ်ရာ နည်းဖြင့် သင်ခန်းစာကို စွဲမြဲစေရန် လိုအပ်သည်။

Be surely put to death. This severe punishment was specifically announced by God to impress upon the people in no uncertain terms what it meant to be in the presence of a holy God. The penalty was fully in keeping with the awful solemnity of the occasion. Further, we should not forget that it was only by sobering threats of punishment that the Israelites, prone at times to be presumptuous and to rebel against the divine will, could be taught reverence (see 2 Sam. 6:6, 7). There can be no true religious feeling without a profound sense of reverence. To inculcate such an attitude among the Israelites, it was imperative to impress the lesson in a dramatic and striking fashion.

၁၃. လက်ဖြင့်မထိရပါ။ သို့မဟုတ် “မည်သူ့လက်မျှ သူ့ကို မထိရပါ” (RSV)။ ဘုရားသခင်၏ အမိန့်ကို ဖောက်ဖျက်သူကို ဖမ်းဆီးရန်မပြုရပါ၊ အကြောင်းမှာ ဖမ်းဆီးသူသည် ထိုသို့ပြုရန် “နယ်နိမိတ်များ” ကို ဖြတ်ကျော်ရမည်ဖြစ်သည်။ အစား၊ ဖောက်ဖျက်သူကို “နယ်နိမိတ်များ” အတွင်းမှ ပစ်ပေါက်သော ကျောက်ခဲများ သို့မဟုတ် မြှားများဖြင့် သတ်ရမည်။ လမ်းလွဲသော သားရဲများအတွက်လည်း ထိုနည်းတူပြုရမည်၊ မည်သူမဆို လမ်းလွဲသောသူ၏တိရစ္ဆာန်ကို ပြန်ယူရန် ကန့်သတ်ဧရိယာထဲသို့ ဝင်ရောက်ရန် သွေးဆောင်ခံရမည်မဟုတ်ပေ။ ဘုရားသခင်၏ ကြီးကျယ်သော တန်ခိုးတော်နှင့် ဘုရားသခင်၏ ရှေ့တော်သို့ ချဉ်းကပ်ရာတွင် စိတ်ထဲတွင် ဖြည့်ဆည်းရမည့် အလေးအနက်စိတ်ဓာတ်ကို ဣသရေလလူမျိုးများအား စွဲမြဲစေရန် အရာအားလုံးကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

13. Not an hand touch it. Or, “No hand shall touch him” (RSV). The one transgressing the divine command was not to be seized, for the one making the arrest would have to pass the “bounds” in order to do so. Instead, the transgressor was to be killed by stones thrown or arrows shot from within the “bounds.” The same was to be done to any beast that strayed into the restricted area, lest anyone be tempted to enter the restricted area to retrieve his stray animal. Everything was done to impress the Israelites with the awful majesty of God, and the spirit of solemnity that should fill one’s heart upon approaching the divine presence.

ဘုရားသခင်သည် အမြဲရှိနေသည် (ဆာလံ ၁၃၉:၁–၁၂)၊ သို့သော် သူ၏ ရှေ့တော်ကို ဖုံးအုပ်ထားသည်။ သူသည် ကျွန်ုပ်တို့နှင့်အတူရှိသော်လည်း၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် သူ့ကို မခံစားမိပါ (ယောဘ ၂၃:၈၊ ၉)။ သို့သော် သူ၏ ရှေ့တော်ကို ထင်ရှားစေသောအခါ၊ အားလုံးသည် သူ့ရှေ့တွင် တုန်လှုပ်ကြသည် (ကမ္ဘာဦး ၂၈:၁၆၊ ၁၇; ယောဘ ၄၂:၅၊ ၆; ဟဗက္ကုတ် ၃:၁၆)။ အားနည်းမှုသည် ခွန်အားရှေ့တွင် တုန်လှုပ်သည်၊ သေးငယ်မှုသည် ကြီးမြတ်မှုရှေ့တွင် ကျုံ့သွားသည်၊ အကန့်အသတ်ရှိသော လူသားသည် အနန္တဘုရားရှေ့တွင် အရေးမပါဖြစ်သွားသည်။ အပြစ်ကို သတိရှိမှုသည် လူသားကို သန့်ရှင်းသောဘုရားသခင်ရှေ့တွင် တုန်လှုပ်စေသည် (ကမ္ဘာဦး ၃:၁၀)။ ယိုယွင်းမှုသည် မယိုယွင်းမှုရှေ့တွင် ထိတ်လန့်သည်၊ အကျင့်စာရိတ္တယိုယွင်းမှုသည် ပြည့်စုံသောသန့်ရှင်းမှုရှေ့တွင် ထိတ်လန့်သည်။

God is ever present (Ps. 139:1–12), but He veils His presence. Though He is with us we do not perceive Him (Job 23:8, 9). But when He does reveal His presence, all tremble before Him (Gen. 28:16, 17; Job 42:5, 6; Hab. 3:16). Weakness quakes before strength, littleness shrinks before greatness, finite man becomes insignificant in the presence of the Infinite. It is consciousness of sin that makes a man tremble before a holy God (Gen. 3:10). Corruption quails before incorruption, moral depravity before absolute purity.

သူတို့တက်လာရမည်။ ဤနေရာတွင် “သူတို့” ဟူသော နာမ်စားသည် လူများကို ရည်ညွှန်းခြင်းမဟုတ်ပါ၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းသည် ယခင်အခန်းကျမ်း၏ အမိန့်နှင့် ဆန့်ကျင်ဖြစ်လိမ့်မည်။ လူများသည် တောင်ပေါ်သို့ ဘယ်သောအခါမှ မတက်ခဲ့ကြပါ။ သို့သော် မောရှေ၊ အာရုန်၊ နာဒပ်၊ အဘိဟု၊ နှင့် အကြီးအကဲ ၇၀ တို့သည် တက်ခဲ့ကြပြီး (ထွက်မြောက်ရာ ၂၄:၁, ၂ ကိုကြည့်ပါ)၊ ၎င်းတို့သည် ဤနေရာတွင် ရည်ညွှန်းခံရသူများဖြစ်ပေမည်။

They shall come up. The pronoun “they” cannot here refer to the people, for this would contradict the command of the previous verse. The people never did ascend the mount. But Moses, Aaron, Nadab, Abihu, and the 70 elders did (see Ex. 24:1, 2), and they are probably the ones here referred to.

၁၄. မောရှေဆင်းသွားသည်။ သိနာတောင်ခြေရင်းသို့ ပြန်လည်ဆင်းသွားပြီး၊ မောရှေသည် အခန်းကြီး ၁၀ ၏ အမိန့်ကို လိုက်နာကာ၊ ဥပဒေပေးအပ်ရန် ပြင်ဆင်မှုများနှင့်ပတ်သက်၍ လူများကို ညွှန်ကြားခဲ့သည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင်၊ လူများကို တောင်မှ တားဆီးထားရန် သူရည်ညွှန်းခဲ့သော အခန်းကြီး ၂၃ တွင် ပြီးစီးခဲ့သည့် ခြံစည်းရိုးတည်ဆောက်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့ရမည်ဖြစ်သည်။

14. Moses went down. Returning to the foot of Mt. Sinai, Moses, in obedience to the command of v. 10, instructed the people in regard to preparations for the giving of the law. At the same time he must have ordered the construction of the fence which was to hold the people back from the mount, and to which he alludes in v. 23 as completed.

၁၆. မိုးကြိုးများ။ အခန်းကြီး ၁၆-၂၀ သည် သိနာတောင်ပေါ်ရှိ ဘုရားသခင်၏ ထင်ရှားခြင်းများကို ဖော်ပြသည်။ ဘုရားသခင်သည် လူသို့ မိမိကိုယ်မိမိ ထင်ရှားပြရာတွင် နည်းလမ်းအမျိုးမျိုးကို အသုံးပြုသည်။ ဧလိယအား သူသည် “ငြိမ်သက်သောအသံသေးသေးလေး” ဖြင့် ကြွလာခဲ့သည် (၁ ဘုရင်ခံ ၁၉:၁၂)၊ ပရောဖက်ဒံယေလနှင့် တမန်တော်ယောဟန်ထံသို့ သူသည် အမြင်အာရုံများကို အသုံးပြုခဲ့သည်၊ တပည့်များထံသို့ သူ၏သားတော်မှတစ်ဆင့် တိုက်ရိုက်မိန့်တော်မူခဲ့သည်။ ပေါလ်ထံသို့ ဘုရားသခင်သည် ထူးခြားသော အမြင်အာရုံဖြင့် ထင်ရှားခဲ့ပြီး၊ တမန်တော်သည် “လူမပြောနိုင်သော စကားများကို ကြားနာခဲ့ပြီး၊ ၎င်းကို လူပြောဆိုရန် မတရားသောအရာ” ဖြစ်သည် (၂ ကောရိန္သု ၁၂:၁-၅)။ ဤနေရာတွင်၊ ဘုရားသခင်သည် သူ၏ဝိညာဉ်ရေးနိုင်ငံ၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအဖြစ် သူ၏ဥပဒေ၏ အရေးပါမှုနှင့် ခမ်းနားမှုကို အားလုံးအပေါ် အထင်ကြီးစေလိုသောအခါ၊ သူသည် ထိတ်လန့်ဖွယ်ရာ ခမ်းနားမှုဖြင့် ထင်ရှားသည် (ဟီဘရု ၁၂:၁၈-၂၁)။

16. Thunders. Verses 16–20 deal with the manifestations of the divine presence upon Sinai. In revealing Himself to man the Lord employs various methods. To Elijah He came as “a still small voice” (1 Kings 19:12), to the prophet Daniel and the apostle John He used visions, to the disciples He spoke directly through His Son. To Paul, God appeared in ecstatic vision, the apostle hearing “unspeakable words, which it is not lawful for a man to utter” (2 Cor. 12:1–5). Here, when God would impress all with the importance and majesty of His law as the constitution of His spiritual kingdom, He appears with terrifying grandeur (Heb. 12:18–21).

၁၇. လူများကို ခေါ်ဆောင်လာသည်။ စခန်းကိုယ်တိုင်သည် တောင်ခြေရင်းမှ အနည်းငယ်အကွာအဝေးတွင် ရှိနေရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ပထမဆုံးတဲများနှင့် မောရှေက တောင်နှင့်နီးကပ်စွာ တည်ဆောက်ထားသော အတားအဆီးကြားတွင် နေရာလွတ်တစ်ခု ရှိခဲ့သည်။ မောရှေသည် ယခုအခါ လူများကို ဤနေရာလွတ်ထဲသို့ ခေါ်ဆောင်လာပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်၏ ထင်ရှားခြင်းနှင့် သူတို့ရဲရင့်စွာ ချဉ်းကပ်နိုင်သည့်အထိ နီးကပ်စေခဲ့သည်။

17. Brought forth the people. It is evident that the camp itself must have been back some distance from the foot of the mount, with an open space between the first tents and the barrier that Moses had erected close to the mount. Into this vacant space Moses now led the people, thus bringing them as near as they dared approach the divine presence.

၁၉. မောရှေပြောသည်။ တောင်သည် မီးခိုးများဖုံးလွှမ်းနေသည့် မြင်ကွင်းသည် အလွန်ကြောက်မက်ဖွယ်ဖြစ်ပြီး (အခန်းကြီး ၁၈)၊ တံပိုးသံသည်လည်း (အခန်းကြီး ၁၆) ကြောက်ရွံ့ဖွယ်ဖြစ်သဖြင့် မောရှေသည် တိတ်ဆိတ်နေနိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ပါ။ တင်းမာမှုကို သက်သာစေရန် သူသည် စကားများဖြင့် ထွက်ပေါ်လာခဲ့ပြီး၊ ဟီဘရု ၁၂:၂၁ တွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသည့်စကားများ ဖြစ်ပေမည်။ “မောရှေပြောသည်၊ ဘုရားသခင်ဖြေကြားသည်” ဟူသောစကားများတွင် နက်နဲသောအဓိပ္ပာယ်တစ်ခုကို ဖော်ပြထားပြီး၊ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်၏ဥပဒေ၏ သဘောသဘာဝကို ထင်ရှားစွာ ဖွင့်ဆိုပေးသည်။ ဘုရားသခင်၏ အမိန့်တော်များအားလုံးသည်၊ ပုံဆောင်အားဖြင့်၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ နက်နဲသောဝိညာဉ်ရေးလိုအပ်ချက်များအတွက် တုံ့ပြန်မှုများဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်နှင့် လူ့နှလုံးသားတို့၏ အပြန်အလှန်ဆက်သွယ်မှုမှ ထွက်ပေါ်လာသည်။ ရောမ ၇ တွင် ပေါလ်က ၎င်းကို ဥပမာပြထားသည်။ လူသည် ဘုရားသခင်၏ ပုံသဏ္ဌာန်ဖြင့် ဖန်ဆင်းခံရခြင်းကြောင့် (ကမ္ဘာဦး ၁:၂၇)၊ သူ၏ဘဝသည် ဖန်ဆင်းရှင်နှင့် ညီညွတ်မှုမရှိပါက အသက်ရှင်နေခြင်းတွင် စိတ်ကျေနပ်မှုကို ဘယ်သောအခါမှ မတွေ့ရှိနိုင်ပါ။ ဆယ်ပညတ်တရားသည် ညှိယူရာကိရိယာဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်၏ အလိုတော်နှင့် အချုပ်အခြာအာဏာကို ဖော်ပြသည့် စည်းမျဉ်းတစ်ခုသာမဟုတ်ပါ။ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်၏ ရည်ရွယ်တော်မူသည့်အတိုင်း ကျွန်ုပ်တို့နေထိုင်ရန် ကူညီပေးသည့် ဝိညာဉ်ရေးဆိုင်ရာ သင်ကြားရေးကိရိယာတစ်ခုလည်းဖြစ်သည် (ဆာလံ ၁၉:၇, ၈; ၁၁၉:၉၇, ၉၈; မဿဲ ၁၉:၁၆, ၁၇)။

19. Moses spake. So awful was the sight, the mount being covered with smoke (v. 18), and so fearful the sound of the trumpet (v. 16), that Moses could not remain silent. To relieve the tension he broke forth in words, perhaps those recorded in Heb. 12:21. There is suggested a profound meaning in the words “Moses spake, and God answered,” which offer a striking definition of the nature of divine law. All God’s commands are, so to speak, responses to our deep soul needs. They issue forth from the reciprocal action of God and the human heart. Paul in Rom. 7 illustrates this. Man, by his very creation in the image of God (Gen. 1:27), can never find satisfaction in being alive unless his life is in tune with the Creator. The Decalogue is the tuning instrument. It is not simply a code expressing the will and the sovereignty of God; it is also an instrument of spiritual instruction to help us live as God intends that we should (Ps. 19:7, 8; 119:97, 98; Matt. 19:16, 17).

၂၀. တောင်ထိပ်။ လူများစုဝေးနေရမည့် လွင်ပြင်မှ မမြင်ရသော ဂျေဘယ်လ်မုစာမဟုတ်ဘဲ၊ လွင်ပြင်နှင့်မျက်နှာချင်းဆိုင်ရှိ သိနာတောင်များ၏ အမြင့်ဆုံးနေရာဖြစ်သည့် ရာ့စ်အယ်စ်ဆာ့ဖ်ဆာ့ဖ်ဖြစ်ပေမည် (အခန်းကြီး ၁ နှင့် အခန်းကြီး ၃:၁ ကိုကြည့်ပါ)။

20. The top of the mount. Probably not Jebel Musa, which was invisible from the plain where the people must have been assembled, but Ras es–Safsaf, the highest eminence of the Sinai mountains fronting on the plain (see on v. 1 and on ch. 3:1).

မောရှေကို ခေါ်တက်သည်။ အာရုန်သည် မောရှေနှင့်အတူ တက်သွားခဲ့သည်ဟု အကြောင်းအရာက ကျွန်ုပ်တို့ကို တွေးတောစေပြီး၊ အကြောင်းမှာ အာရုန်သည် ထိုနေရာတွင် ရှိနေခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၂၄) နှင့် အခန်းကြီး ၂၃ ၏ “ကျွန်ုပ်တို့” တွင် အာရုန်ပါဝင်ပေမည်။

Called Moses up. The context would lead us to think that Aaron went up with Moses, for Aaron was present there (v. 24) and is probably included in the “us” of v. 23.

၂၁. လူများကို ညွှန်ကြားပါ။ ဤအခန်း၏ နောက်ဆုံးကျမ်းပိုဒ်များတွင် လူများနှင့် ယဇ်ပုရောဟိတ်များအား “နယ်နမိတ်” ကို မကျော်လွန်ရန် ထပ်မံသတိပေးထားသည်။ ဤထပ်ခါတလဲလဲပြုလုပ်ခြင်းသည် ကန့်သတ်ချက်ကို အလေးအနက်မထားသူများရှိပြီး၊ ဘုရားသခင်၏ ဘုန်းတော်ကို မလေးမခန့်ကြည့်ရှုရန် “နယ်နမိတ်” ကို “ကျော်လွန်” ရန် အဆင်သင့်ဖြစ်နေသူများရှိကြောင်း ဖော်ပြသည် (တော်လည်းကျမ်း ၄:၂၀၊ ၁ဓမ္မရာဇဝင် ၆:၁၉၊ ၂ဓမ္မရာဇဝင် ၆:၆၊ ၇ ကို ကြည့်ပါ)။

21. Charge the people. In the closing verses of this chapter the people and the priests are again warned not to pass the “bounds.” This repetition would suggest that there were those who had not taken the restriction seriously, but were ready to “break through” the “bounds” to peer irreverently upon the glory of God (see Num. 4:20; 1 Sam. 6:19; 2 Sam. 6:6, 7).

၂၂. ယဇ်ပုရောဟိတ်များလည်း။ “ယဇ်ပုရောဟိတ်များ” ကို အထူးဖော်ပြခြင်းသည် ကျူးလွန်ရန် ဆန္ဒပြင်းထန်မှုသည် ၎င်းတို့အနက်တွင် အထူးပြင်းထန်ကြောင်း ညွှန်ပြသည်။ သန့်ရှင်းသော တာဝန်များကို ထမ်းဆောင်ရန် လေ့ကျင့်ထားသူများဖြစ်သောကြောင့်၊ ၎င်းတို့သည် မောရှေနှင့် အာရုန်နှင့် လက်တွေ့အားဖြင့် တန်းတူဖြစ်သည်ဟု ယူဆခဲ့ကြပေမည်။ ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်၏ ရှေ့တော်မှ ဖယ်ထုတ်ခံရခြင်းကို မကျေမနပ်ဖြစ်ခဲ့ကြပေမည်။ ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်နှင့် လူသားအကြား ခန့်အပ်ထားသော ကြားခံသူများ မဟုတ်ပါလား။

22. The priests also. Special mention of the “priests” would indicate that the urge to trespass was particularly strong among them. Trained as they were to exercise sacred functions, they may have considered themselves practically equal to Moses and Aaron. They may have resented their exclusion from the divine presence. Were they not the appointed intermediaries between God and man?

မိမိကိုယ်ကို သန့်ရှင်းစေပါ။ ဤအမိန့်ပေးချက်မှ ယဇ်ပုရောဟိတ်များသည် ကျမ်းပိုဒ် ၁၀ ၏ ညွှန်ကြားချက်ကို ၎င်းတို့အား သက်ရောက်သည်ဟု မမှတ်ယူခဲ့ဘဲ၊ ထို့ကြောင့် ၎င်းကို လိုက်နာခြင်းမပြုခဲ့ကြဟု ထင်ရသည်။ ထို့ကြောင့် ထိုသို့ပြုရန် ညွှန်ကြားချက်ကို ၎င်းတို့ထံ အထူးတလည် ညွှန်ကြားခဲ့သည်။ သန့်ရှင်းသော ရာထူးသည် ၎င်းကို ထမ်းဆောင်သူ၏ သန့်ရှင်းမှုကို မဖြစ်မနေ ဆိုလိုခြင်းမဟုတ်ပါ။ ဘုရားသခင်၏ ဝန်ကြီးများသည် အပြစ်မှ အထူးကင်းလွတ်ခွင့်မရရှိပါ၊ ကျမ်းစာများတွင် မကြာခဏ ပြသထားသည့်အတိုင်း (လေဝိ ၁၀:၁၊ ၂၊ ၁ဓမ္မရာဇဝင် ၂:၁၂-၁၇၊ ၄:၁၇ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤကျမ်းပိုဒ်နှင့် ထွက်မြောက်ရာ ၂၄:၅ သည် လေဝိအမှုထမ်းစဉ်တန်းကို တည်ထောင်ခြင်းမပြုမီ ယဇ်ပုရောဟိတ်ဝန်ဆောင်မှုအတွက် ခွဲထားသူများ ရှိခဲ့ကြောင်း ပြသသည် (ပရောဖက်ပြည်သူများ ၃၅၀ ကို ကြည့်ပါ)။

Sanctify themselves. It would seem from this command that the priests had not regarded the injunction of v. 10 as applying to them, and so did not comply with it. Hence the charge to do so was directed specially to them. Holiness of office does not necessarily mean holiness in the individual who holds it. Ministers of God are not given any special immunity from iniquity, as the Scriptures often demonstrate (see Lev. 10:1, 2; 1 Sam. 2:12–17; 4:17). This verse and Ex. 24:5 show that there were those set aside for priestly services before the institution of the Levitical order (see PP 350).

၂၃. တက်လာနိုင်မည်မဟုတ်။ ကျမ်းပိုဒ် ၁၂ တွင် ဘုရားသခင်၏ အမိန့်ကို အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့သောကြောင့် မောရှေသည် လူများသည် သန့်ရှင်းသောတောင်ပေါ်ရှိ နယ်နမိတ်ကို မသိဘဲ ကျူးလွန်နိုင်မည်မဟုတ်ကြောင်း ဘုရားသခင်အား အာမခံသည်။

23. Cannot come up. Inasmuch as God’s command in v. 12 had been carried out, Moses assures God that the people could not unwittingly trespass upon the precincts of the sacred mount.

၂၄. သင်ဆင်းသွားပါ။ ဘုရားသခင်သည် လူများကို ထပ်မံသတိပေးရန် မလိုအပ်ဟု မောရှေ၏ တောင်းဆိုမှုကို ငြင်းပယ်သည်။ ဘုရားသခင်သည် သူၤ၏ ကျွန်မသိသောအရာကို သိတော်မူပြီး၊ ပြဿနာမဖြစ်ပေါ်စေရန် ထပ်မံသတိပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။

24. Get thee down. God rejects Moses’ plea that there was no need of warning the people further. God knew what His servant did not know, and to prevent trouble insisted upon a renewed warning.

သင်နှင့် အာရုန်။ အာရုန်သည် မောရှေနှင့်အတူ တောင်ပေါ်သို့ တက်ရန် ခန့်အပ်ခံရသည်ဟု ဤသည်မှာ ပထမဆုံးသော ထင်ရှားသောဖော်ပြချက်ဖြစ်သော်လည်း၊ ၎င်းသည် ယခင်ကလည်း တက်လာခဲ့ဖူးသည်ဟု ထင်ရသည် (ကျမ်းပိုဒ် ၃၊ ၂၀၊ ၂၃၊ အခန်း ၁၀:၁၊ ၃ ကို နှိုင်းယှဉ်ပါ)။

Thou, and Aaron. Though this is the first express mention of Aaron as appointed to ascend the amount with Moses, it seems likely that he had come up previously (see vs. 3, 20, 23; cf. ch. 10:1, 3).

၂၅. မောရှေဆင်းသွားသည်။ ဘုရားသခင်၏ ဆုံးမခြင်းဖြင့် နှိမ့်ချခံရပြီး၊ မောရှေသည် ယဇ်ပုရောဟိတ်များနှင့် လူများကို သတိပေးရန် စခန်းသို့ ပြန်လည်သွားခဲ့သည်။

သန့်ရှင်းစေခြင်း ဆင်ခြင်ရန်

ယဇ်ပုရောဟိတ်များ သမိုင်း

25. Moses went down. Subdued by the divine rebuke, Moses returned to the camp to warn both priests and people.

အယ်လင် ဂျီ. ဝိုက်ထ်၏ မှတ်ချက်များ
၁-၂၅ Ev ၂၃၂; PP ၃၀၁-၃၀၄
၁, ၂ PP ၃၀၁
၁-၅ FE ၅၀၅
၂-၈ SR ၁၃၇
၃, ၄ PP ၃၀၃
၅ PK ၂၉၃
၅, ၆ PP ၃၀၃, ၃၇၁; ၂T ၄၅၀
၆ PK ၄၂၆
၇ FE ၅၀၆; PP ၃၀၃
၈ FE ၅၀၆; PK ၂၉၃; PP ၃၀၃
၉ PP ၃၀၃; SR ၁၃၇
၁၀ ၂T ၆၁၁
၁၀, ၁၁ MH ၂၇၉; PP ၃၀၄; SR ၁၃၈
၁၁ FE ၅၀၆
၁၂, ၁၃ DA ၁၅၆; PP ၃၀၄; SR ၁၃၈
၁၆ MB ၇၃; PP ၃၃၉; SL ၅၄
၁၆, ၁၇ PP ၃၀၄
၁၆-၂၂ SR ၁၃၉
၁၈, ၁၉ PP ၃၀၄
၂၀ FE ၂၃၇, ၂၈၇, ၅၀၆; PP ၃၆၆; SR ၁၄၈
၂၁ PP ၃၃၉

ellen g. white comments

1-25 Ev 232; PP 301-304

1, 2 PP 301

1-5 FE 505

2-8 SR 137

3, 4 PP 303

5 PK 293

5, 6 PP 303, 371; 2T 450

6 PK 426

7 FE 506; PP 303

8 FE 506; PK 293; PP 303

9 PP 303; SR 137

10 2T 611

10, 11 MH 279; PP 304; SR 138

11 FE 506

12, 13 DA 156; PP 304; SR 138

16 MB 73; PP 339; SL 54

16, 17 PP 304

16-22 SR 139

18, 19 PP 304

20 FE 237, 287, 506; PP 366; SR 148

21 PP 339

အခန်းကြီး - ၂၀

chapter 20

၁. ဆယ်ပညတ်တော်။ ၁၈. လူများသည် ကြောက်ရွံ့ကြသည်။ ၂၀. မောရှေသည် ၎င်းတို့ကို နှစ်သိမ့်ပေးသည်။ ၂၂. ရုပ်တုကိုးကွယ်ခြင်းကို တားမြစ်ထားသည်။ ၂၄. ယဇ်ပလ္လင်သည် မည်သည့်ပုံစံဖြစ်သင့်သည်နှင့် သင်၏ဘုရားသခင်ထာဝရဘုရားပေးတော်မူသောပြည်အကြောင်း။

1 The ten commandments. 18 The people are afraid. 20 Moses comforteth them. 22 Idolatry is forbidden. 24 Of what sort the altar should be.the land which the Lord thy God giveth thee.

၁. ဘုရားသခင်မိန့်တော်မူသည်။ ယခုအခါ ကိုယ်ကျင့်တရားဥပဒေကို ကြေညာရန် ဇာတ်ခုံပြင်ဆင်ပြီးဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် ထိုစဉ်ကတည်းက သန်းပေါင်းများစွာသောသူများအတွက် အခြေခံအပြုအမူစံနှုန်းအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ သမိုင်းတွင် အရေးပါပြီး အဆုံးအဖြတ်ပေးသော ဖြစ်ရပ်များထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်ကို မည်သူမျှ ငြင်းဆိုမည်မဟုတ်ပေ။ လူသားအားလုံး၏ ကိုယ်ကျင့်တရားနှင့် ဝိညာဉ်ရေးဆိုင်ရာ မပြည့်စုံမှုများနှင့် မကောင်းမှုပြုလုပ်ရန် လွယ်ကူစွာ သဘောထားရှိခြင်းကြောင့်၊ ဤသို့သော အပြုအမူစံနှုန်းတစ်ခု လိုအပ်ကြောင်း မည်သူမျှ ငြင်းဆိုမည်မဟုတ်ပေ။ ဆယ်ပညတ်သည် အခြားကိုယ်ကျင့်တရားနှင့် ဝိညာဉ်ရေးဥပဒေများထက် မြင့်မားစွာ တည်ရှိသည်။ ၎င်းသည် လူ့အပြုအမူအားလုံးကို အကျုံးဝင်သည်။ ၎င်းသည် စိတ်နှလုံးကို ထိရောက်စွာ ထိန်းချုပ်နိုင်သည့် တစ်ခုတည်းသော ဥပဒေဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ထာဝရအတွက် လူ့အပြုအမူ၏ အကျဉ်းချုပ်လမ်းညွှန်စာအုပ်ဖြစ်ပြီး၊ လူ့တာဝန်တစ်ခုလုံးကို အကျုံးဝင်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏သခင်သည် ပညတ်တော်များကို ထာဝရအသက်ရရှိရန် နည်းလမ်းအဖြစ် ရည်ညွှန်းခဲ့သည် (မဿဲ ၁၉:၁၆-၁၉)။ ၎င်းတို့သည် လူ့အဖွဲ့အစည်းအမျိုးမျိုးအတွက် သင့်လျော်ပြီး၊ ကမ္ဘာတည်ရှိသရွေ့ အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိသည် (မဿဲ ၅:၁၇, ၁၈)။ ၎င်းတို့သည် ဘယ်သောအခါမျှ ခေတ်မမီတော့သည်မဟုတ်ပေ၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်၏အလိုတော်နှင့် စရိုက်လက္ခဏာ၏ မပြောင်းလဲသော ဖော်ပြချက်ဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်သည် ၎င်းတို့ကို နှုတ်ဖြင့်ရော ရေးသားရာ၌ပါ ၎င်း၏လူများထံ ပေးအပ်ခဲ့ခြင်းသည် ကောင်းသောအကြောင်းပြချက်ရှိသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၃၁:၁၈; ဒီကား ၄:၁၃)။

1. God spake. The stage was now set for the proclamation of the moral law, which has remained the fundamental standard of conduct for countless millions ever since. None will deny that this was one of the momentous and decisive events of history. Nor can any deny the vital need of all men for such a code of conduct, because of their moral and spiritual imperfections and their proneness to do that which is evil. The Decalogue stands high above all other moral and spiritual laws. It is comprehensive of all human conduct. It is the only law that can effectively control the conscience. It is for all time a condensed manual of human conduct and covers the entire field of human duty. Our Lord referred to the commandments as the way whereby one might secure eternal life (Matt. 19:16–19). They are suited to every kind of human society, applicable and in force so long as the world shall last (Matt. 5:17, 18). They can never become obsolete, for they are the immutable expression of God’s will and character. It was with good reason that God delivered them to His people both orally and in writing (Ex. 31:18; Deut. 4:13).

ဘုရားသခင်၏ အချုပ်အခြာအာဏာဖြင့် လူသားထံသို့ ပေးအပ်ခဲ့သော်လည်း၊ ဆယ်ပညတ်သည် ဘုရားသခင်၏အလိုတော်၏ အာဏာရှင်ဆန်သော ဖန်တီးမှုမဟုတ်ပေ။ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်၏ သဘာဝတော်၏ ဖော်ပြချက်ဖြစ်သည်။ လူသားသည် ဘုရားသခင်၏ပုံသဏ္ဍာန်အတိုင်း ဖန်ဆင်းခံရသည် (ကမ္ဘာဦး ၁:၂၇)၊ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်သန့်ရှင်းတော်မူသည့်အတိုင်း သန့်ရှင်းရန် ဖန်ဆင်းခံရသည် (၁ပေတရု ၁:၁၅, ၁၆)၊ ဆယ်ပညတ်သည် ကောင်းကင်မှသတ်မှတ်ထားသော သန့်ရှင်းမှု၏စံနှုန်းဖြစ်သည် (ရောမ ၇:၇-၂၅ ကိုကြည့်ပါ)။ ပညတ်တော်၏ ဝိညာဉ်ရေးဆိုင်ရာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်ကို ခရစ်တော်က တောင်ပေါ်တရားဒေသနာတွင် ပေးခဲ့သည် (မဿဲ ၅ မှ ၇)။

Though given to man by divine authority, the Decalogue is not an arbitrary creation of the divine will. It is, rather, an expression of the divine nature. Man was made in the image of God (Gen. 1:27), made to be holy as He is holy (1 Peter 1:15, 16), and the Ten Commandments are Heaven’s ordained standard of holiness (see Rom. 7:7–25). The key to the spiritual interpretation of the law was given by Christ in the sermon on the mount (Matt. 5 to 7).

ဆယ်ပညတ်သည် သန့်ရှင်းမှုသာမက မေတ္တာကိုလည်း ဖော်ပြသည် (မဿဲ ၂၂:၃၄-၄၀; ယောဟန် ၁၅:၁၀; ရောမ ၁၃:၈-၁၀; ၁ယောဟန် ၂:၄)။ ကျွန်ုပ်တို့သည် ဘုရားသခင် သို့မဟုတ် လူသားအတွက် ဝန်ဆောင်မှုပြုရာ၌၊ မေတ္တာမပါဘဲဖြစ်လျှင်၊ ပညတ်တော်ကို ဖြည့်ဆည်းပြီးမဖြစ်ပေ။ မေတ္တာသည် ဆယ်ပညတ်ကို ချိုးဖောက်ခြင်းမှ ကျွန်ုပ်တို့ကို ကာကွယ်ပေးသည်၊ အကြောင်းမှာ ကျွန်ုပ်တို့သည် ၎င်းကို စစ်မှန်စွာ ချစ်မြတ်နိုးလျှင် အခြားဘုရားများကို ကိုးကွယ်ခြင်း၊ ၎င်း၏နာမတော်ကို အချည်းနှီးသုံးခြင်း၊ သို့မဟုတ် ဥပုသ်နေ့ကို လျစ်လျူရှုခြင်းကို မည်သို့ပြုနိုင်မည်နည်း။ ကျွန်ုပ်တို့၏အိမ်နီးချင်းကို ချစ်မြတ်နိုးလျှင် ၎င်း၏ပစ္စည်းများကို ခိုးယူခြင်း၊ ၎င်းအား ဆန့်ကျင်သက်သေထွက်ဆိုခြင်း၊ သို့မဟုတ် ၎င်းၤပစ္စည်းများကို တပ်မက်ခြင်းကို မည်သို့ပြုနိုင်မည်နည်း။ မေတ္တာသည် ဘုရားသခင်အပေါ် သစ္စာရှိမှု၏အမြစ်ဖြစ်ပြီး၊ ကျွန်ုပ်တို့ၤအိမ်နီးချင်းများ၏ အခွင့်အရေးများအပေါ် ဂုဏ်ပြုလေးစားမှုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ကျွန်ုပ်တို့ကို နာခံမှုဆီသို့ တွန်းအားပေးသော ကြီးမားသော လှုံ့ဆော်မှုဖြစ်သင့်သည် (ယောဟန် ၁၄:၁၅; ၁၅:၁၀; ၂ကော ၅:၁၄; ဂလာတိ ၅:၆)။

The Decalogue is the expression not only of holiness but also of love (Matt. 22:34–40; John 15:10; Rom. 13:8–10; 1 John 2:4). Whatever in service we render to God or man, if it be without love, the law is not fulfilled. It is love that protects us from violating the Ten Commandments, for how could we worship other gods, take His name in vain, and neglect the observance of the Sabbath if we truly love Him? How can we steal that which belongs to our neighbor, testify against him, or covet his possessions if we love him? Love is the root of fidelity toward God, and of honor and respect for the rights of our fellows. It should ever be the great motive that impels us to obedience (John 14:15; 15:10; 2 Cor. 5:14; Gal. 5:6).

လူတစ်ဦးသည် ခရစ်တော်ထံသို့ ပထမဆုံးရောက်ရှိလာသောအခါ၊ ၎င်းသည် ၎င်းအကျင့်ဖြစ်နေသော မကောင်းမှုများကို သတိရှိစွာ ရှောင်ကြဉ်လိမ့်မည်။ ဆယ်ပညတ်သည် အပြစ်သားများအား ကောင်းမှုနှင့် မကောင်းမှုကို ခွဲခြားသိမြင်ရန် ကူညီရန်အတွက် အဓိကအားဖြင့် အနုတ်လက္ခဏာပုံစံဖြင့် ပေးအပ်ခဲ့သည်။ ၎င်းၤထပ်ခါတလဲလဲ “သင်သည် ... မပြုရ” ဟူသောစကားသည် နှလုံးတွင်းရှိ ပြင်းထန်သော သဘောထားများကို ထိန်းချုပ်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း သက်သေထူသည် (ယေရမိ ၁၇:၉; ရောမ ၇:၁၇-၂၃; ၁တိမောသေ ၁:၉, ၁၀ ကိုကြည့်ပါ)။ သို့သော် ဤအနုတ်လက္ခဏာပုံစံသည် လူသားအတွက် ကိုယ်ကျင့်တရားနှင့် ဝိညာဉ်ရေးဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှု၏ ကျယ်ပြန့်ပြီး ကျေနပ်ဖွယ်ရာနယ်ပယ်ကို ဖွင့်လှစ်ပေးထားပြီး၊ စရိုက်ဖွံ့ဖြိုးမှု၏ ကျယ်ပြန့်မှုကို ဖြစ်နိုင်စေသည်။ ၎င်းသည် ဖော်ပြထားသော အနည်းငယ်သော တားမြစ်ချက်များဖြင့်သာ ကန့်သတ်ထားသည်။ ဆယ်ပညတ်သည် ခရစ်ယာန်လွတ်လပ်မှုၤအမှန်တရားကို အသိအမှတ်ပြုသည် (ယာကုပ် ၂:၁၂; ၂ကော ၃:၁၇)။ ပညတ်တော်ၤစာလုံးများသည် ၎င်းၤစကားလုံးအနည်းငယ်ကြောင့် အကျယ်အဝန်းကျဉ်းမြောင်းပုံပေါက်သော်လည်း၊ ၎င်းၤဝိညာဉ်သည် “အလွန်ကျယ်ပြန့်သည်” (ဆာလံ ၁၁၉:၉၆)။

When a man first comes to Christ he will consciously abstain from the evil to which he has been accustomed. It was primarily for the purpose of helping sinners distinguish between good and evil that the Decalogue was given largely in negative form. Its recurring “Thou shalt not” testifies to the presence of strong tendencies in the heart that must be suppressed (see Jer. 17:9; Rom. 7:17–23; 1 Tim. 1:9, 10). But this negative form implies a large and satisfying field of moral and spiritual action open to man, and the breadth of character development possible. He is restricted only by the few prohibitions named. The Decalogue certifies to the truth of Christian freedom (James 2:12; 2 Cor. 3:17). Though the letter of the law, because of its few words, may appear to be narrow in scope, its spirit is “exceeding broad” (Ps. 119:96).

ဆယ်ပညတ်ကို ကျောက်သားပြားနှစ်ချပ်ပေါ်တွင် ရေးသားထားခြင်းသည် ကိုယ်ကျင့်တရားဆိုင်ရာ တာဝန်ဝတ္တရားနှစ်မျိုးအတွက် ၎င်းၤအသုံးချမှုကို အလေးပေးသည်။ ဘုရားသခင်အပေါ် တာဝန်နှင့် လူသားအပေါ် တာဝန်ဖြစ်သည် (မဿဲ ၂၂:၃၄-၄၀)။ ဘုရားသခင်အပေါ် ကျွန်ုပ်တို့ၤတာဝန်သည် လူသားအပေါ် ကျွန်ုပ်တို့ၤတာဝန်အတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည်၊ အကြောင်းမှာ အိမ်နီးချင်းအပေါ် တာဝန်များကို လျစ်လျူရှုခြင်းသည် ဘုရားသခင်အပေါ် တာဝန်ကို လျစ်လျူရှုခြင်းကို လျင်မြန်စွာ လိုက်လံလာမည်ဖြစ်သည်။ သမ္မာကျမ်းသည် ဘာသာရေး (ဘုရားသခင်နှင့် တိုက်ရိုက်ဆက်စပ်သော တာဝန်များ) နှင့် ကိုယ်ကျင့်တရား (လောကီဆက်နွယ်မှုများမှ ဖြစ်ပေါ်လာသော တာဝန်များ) အကြား ခြားနားချက်ကို လျစ်လျူရှုမထားဘဲ၊ အားလုံးကို ဘုရားသခင်အတွက် ပြုလုပ်သကဲ့သို့ ပြုလုပ်သည်ဟူသော ပိုမိုနက်ရှိုင်းသော အယူအဆတွင် ၎င်းတို့ကို ပေါင်းစည်းထားပြီး၊ ဘုရားသခင်ၤအချုပ်အခြာအာဏာသည် နှစ်မျိုးလုံးတွင် အမြင့်ဆုံးဖြစ်သည် (မိက္ခာ ၆:၈; မဿဲ ၂၅:၃၄-၄၅; ယာကုပ် ၁:၂၇; ၁ယောဟန် ၄:၂၀ ကိုကြည့်ပါ)။

The fact that the Ten Commandments were written on two tables of stone emphasizes their application to two classes of moral obligation: duty to God and duty to man (Matt. 22:34–40). That which we owe to God is indispensable to that which we owe to man, for neglect of duties toward our neighbor will speedily follow the neglect of duty toward God. The Bible does not ignore the distinction between religion (duties directly related to God) and morality (duties arising from earthly relationships), but unites both in the deeper concept that all one does is done, as it were, to God, whose authority is supreme in both spheres (see Micah 6:8; Matt. 25:34–45; James 1:27; 1 John 4:20).

ဘုရားသခင်ၤစကားများအနေဖြင့်၊ ဆယ်ပညတ်သည် ၎င်းတို့ပေါ်တွင် အခြေခံထားသော “စီရင်ချက်များ” (အခန်း ၂၁:၁) နှင့် ကွဲပြားပြီး၊ ၎င်းတို့နှင့်အတူ “ပဋိညာဉ်စာအုပ်” တွင် ပါဝင်ကာ ဣသရေလၤဥပဒေဆိုင်ရာ ဥပဒေများကို ဖွဲ့စည်းသည် (အခန်း ၂၄:၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ဆယ်ပညတ်ပါဝင်သော ကျောက်သားပြားနှစ်ချပ်သည်၊ ဥပဒေၤအခြားအစိတ်အပိုင်းများကို ဖယ်ထုတ်ပြီး၊ “သက်သေခံချက်” (အခန်း ၂၅:၁၆)၊ “၎င်းၤပဋိညာဉ်” (ဒီကား ၄:၁၃)၊ “ပဋိညာဉ်ၤစကားများ” (ထွက်မြောက်ရာ ၃၄:၂၈)၊ “သက်သေခံချက်ၤကျောက်သားပြားများ” (ထွက်မြောက်ရာ ၃၁:၁၈; ၃၂:၁၅)၊ နှင့် “ပဋိညာဉ်ၤကျောက်သားပြားများ” (ဒီကား ၉:၉-၁၁) ဟု အမျိုးမျိုးခေါ်ဆိုသည်။ ဤကျောက်သားပြားများသာလျှင် ပဋိညာဉ်သေတ္တာတော်အတွင်းသို့ ထည့်သွင်းခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂၅:၂၁; ၁ရာဇဝင်ချုပ် ၈:၉)။ ၎င်းတို့ကို ထို့ကြောင့် ပဋိညာဉ်ၤချည်နှောင်မှု၏ အထူးအဓိပ္ပာယ်ဖြင့် မှတ်ယူခဲ့သည်။ ကျောက်သားပြားများကို သနားခြင်းထိုင်ရာနေရာအောက်တွင် ထားရှိခြင်းသည် ဘုရားသခင်က ဣသရေလနှင့်ပြုလုပ်သော ပဋိညာဉ်ၤသဘာဝကို ထင်ရှားစေသည်။ ၎င်းသည် ဥပဒေသည် ပဋိညာဉ်ၤအောက်ခံ၊ အခြေခံ၊ တာဝန်ပေးထားသော စာရွက်စာတမ်း၊ ချည်နှောင်မှုဖြစ်ကြောင်း ပြသသည်။ သို့သော်၊ ဥပဒေအပေါ်တွင် သနားခြင်းထိုင်ရာနေရာရှိပြီး၊ ဖြေရှင်းပေးသောသွေးဖြင့် ဖျန်းထားသည့်အရာ၊ ပညတ်တော်များကို ချိုးဖောက်သူများအတွက် ဘုရားသခင်နှင့်အတူ ခွင့်လွှတ်ခြင်းရှိကြောင်း အားတက်ဖွယ်ရာ သက်သေခံချက်ဖြစ်သည်။ ဓမ္မဟောင်းသည် ကိုယ်ကျင့်တရားနှင့် ထုံးတမ်းစဉ်လာဥပဒေများအကြား ရှင်းလင်းသော ခြားနားချက်ကို တသမတ်တည်း ပြုလုပ်သည် (၂ရာဇဝင်ချုပ် ၂၁:၈; ဒံယေလ ၉:၁၁)။

As the words of God, the Ten Commandments are to be distinguished from the “judgments” (ch. 21:1) based upon them and included with them in “the book of the covenant” as constituting the statutory law of Israel (see ch. 24:3). The two tables, which comprise the Decalogue, are, to the exclusion of the other parts of the law, variously called “the testimony” (ch. 25:16), “his covenant” (Deut. 4:13), “the words of the covenant” (Ex. 34:28), the “tables of testimony” (Ex. 31:18; 32:15), and “the tables of the covenant” (Deut. 9:9–11). These tables of stone, and these alone, were placed inside the ark of the covenant (Ex. 25:21; 1 Kings 8:9). They were thus regarded as in a special sense the bond of the covenant. The placing of the tables under the mercy seat casts light on the nature of the covenant God made with Israel. It shows that the law is the substratum, the foundation of the covenant, the obligatory document, the bond. Nevertheless, over the law is the mercy seat, sprinkled with the blood of propitiation, a heartening testimony that there is forgiveness with God for those who break the commandments. The OT consistently makes a clear distinction between the moral and ceremonial laws (2 Kings 21:8; Dan. 9:11).

၂. ငါသည် ထာဝရဘုရားဖြစ်သည် စကားလုံးအရ “ငါသည် ယဟောဝါဖြစ်သည်”၊ ၎င်းသည် “ဖြစ်ရှိရန်”၊ “ဖြစ်လာရန်” ဟူသော ကြိယာမှ ဆင်းသက်လာသော အမည်ဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၃:၁၄၊ ၁၅ ကို ကြည့်ပါ)။ ၎င်းသည် “ဖြစ်ရှိသောသူ”၊ “ဖြစ်ပေါ်စေသောသူ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ထို့ကြောင့်၊ ယေရှုသည် သူ၏ခေတ်က ဂျူးလူမျိုးများအား “အာဗြဟံမဖြစ်မီ၊ ငါဖြစ်သည်” (ယောဟန် ၈:၅၈) ဟု မိန့်တော်မူသောအခါ၊ ၎င်းတို့သည် သူသည် ဓမ္မဟောင်းကျမ်းရှိ “ထာဝရဘုရား” ဖြစ်ကြောင်း တောင်းဆိုနေသည်ဟု နားလည်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ၎င်းတို့၏ ရန်လိုမှုနှင့် သူ့ကို သတ်ရန် ကြိုးပမ်းမှုကို ရှင်းပြသည် (ယောဟန် ၈:၅၉)။ ဣသရေလလူမျိုးတို့၏ သမိုင်းတစ်လျှောက် “ဘုရားသခင်” ဖြစ်ခဲ့သူမှာ ဘုရားသခင်၏ ဒုတိယပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သော ယေရှုခရစ်ဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၃၂:၃၄; ယောဟန် ၁:၁–၃၊ ၁၄; ၆:၄၆၊ ၆၂; ၁၇:၅; ၁ကောရိန္တု ၁၀:၄; ကောလောသဲ ၁:၁၃–၁၈; ဟေဗြဲ ၁:၁–၃; ဗျာဒိတ် ၁:၁၇၊ ၁၈)။ ဆယ်ပညတ်ကို ပေးအပ်ခဲ့သူမှာ သူဖြစ်သည်။ “ဥပုသ်နေ့၏ သခင်” ဖြစ်ကြောင်း မိမိကိုယ်မိမိ ကြေညာခဲ့သူလည်း သူဖြစ်သည် (မာကု ၂:၂၈)။ ဂရိစကားလုံး “သံဇိုအီ”၊ “အသက်ရှင်သောသူ” (ဗျာဒိတ် ၁:၁၈၊ RSV) သည် ထွက်မြောက်ရာ ၃:၁၄ ရှိ ဟေဗြဲစကားလုံး “အေယံ အာရှဲရ် အေယံ”၊ “ငါသည် ငါဖြစ်သည်” နှင့် တူညီသည်။

2. I am the Lord. Literally, “I am Yahweh,” a name derived from the verb “to be,” “to become” (see on Ex. 3:14, 15; see p. 172). It means “the Existing One,” “the One who causes to be” (see p. 172). When, therefore, Jesus said to the Jews of His day, “Before Abraham was, I am” (John 8:58), they understood that He was claiming to be “the Lord” of the OT. This explains their hostility and their attempt to kill Him (John 8:59). It was Jesus Christ, the second person of the Godhead, who was the “God” of the Israelites throughout their history (Ex. 32:34; John 1:1-3, 14; 6:46, 62; 17:5; 1 Cor. 10:4; Col. 1:13–18; Heb. 1:1–3; Rev. 1:17, 18; PP 366). It was He who gave them the Decalogue; it was He who declared Himself to be “Lord also of the sabbath” (Mark 2:28). The Gr. hē zoē, “the living One” (Rev. 1:18, RSV), is equivalent to the Heb. Eyeh ’asher ’ehyeh, “I am that I am,” of Ex. 3:14.

ကျွန်ခံရာ အိမ်တော်။ ဘုရားသခင်သည် မိုးကြိုးပစ်သံနှင့် လျှပ်စီးလက်သံများကြားတွင် သူ၏ သန့်ရှင်းသော ဥပဒေကို ကြေညာခဲ့ပြီး၊ ၎င်း၏ အသံသည် “သင်သည် လုပ်ရမည်” နှင့် “သင်သည် မလုပ်ရ” ဟူသော အမိန့်ပုံစံများတွင် ပဲ့တင်ထပ်နေပုံရသည်။ သိနာတောင်၏ ထိတ်လန့်ဖွယ်ရာများသည် နောက်ဆုံးသော တရားစီရင်မှုနေ့၏ ကြောက်မက်ဖွယ် အခမ်းအနားကို လူများရှေ့တွင် ထင်ရှားစွာ ဖော်ပြရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။ ဆယ်ပညတ်၏ တင်းကျပ်သော ပညတ်များသည် ၎င်း၏ ရေးသားသူ၏ တရားမျှတမှုနှင့် သူ၏ လိုအပ်ချက်များ၏ တင်းကြပ်မှုကို အလေးပေးသည်။ သို့သော် ဥပဒေသည် သူ၏ ကျေးဇူးတော်၏ သတိပေးချက်လည်းဖြစ်သည်၊ အကြောင်းမှာ ဥပဒေကို မိန့်တော်မူသော ဘုရားသခင်သည် သူ၏ လူများကို အီဂျစ်မှ ခေါ်ဆောင်လာပြီး ကျွန်ခံမှု၏ ထမ်းပိုးမှ လွတ်မြောက်စေသောသူဖြစ်သည်။ အာဗြဟံ၊ ဣဇာက်၊ နှင့် ယာကုပ်တို့အား အဖိုးတန်ကတိတော်များကို ပေးအပ်ခဲ့သူလည်း သူဖြစ်သည်။

The house of bondage. God proclaimed His holy law amid thunder and lightning, whose roll seems to find an echo in the imperatives “Thou shalt” and “Thou shalt not.” The terrors of Sinai were designed to bring vividly before the people the awful solemnity of the last great judgment day (PP 339). The exacting precepts of the Decalogue stress the justice of their Author and the strictness of His requirements. But the law was also a reminder of His grace, for the very God who spoke the law is the One who led His people forth from Egypt and set them free from the yoke of bondage. It is He who gave the precious promises to Abraham, Isaac, and Jacob.

သမ္မာကျမ်းစာသည် အီဂျစ်ကို အပြစ်အခြေအနေ၏ သင်္ကေတအဖြစ် ဖော်ပြသောကြောင့် (ဗျာဒိတ် ၁၁:၈ ကို ကြည့်ပါ)၊ အီဂျစ်မှ ဣသရေလ၏ လွတ်မြောက်မှုကို ဘုရားသခင်၏ လူများအားလုံးကို အပြစ်၏ တန်ခိုးမှ လွတ်မြောက်စေမှုနှင့် သင့်လျော်စွာ နှိုင်းယှဉ်နိုင်သည်။ ထာဝရဘုရားသည် သူ၏ လူများကို ဖာရိုဘုရင်၏ ပြည်မှ လွတ်မြောက်စေခဲ့ပြီး၊ သူ၏ ဥပဒေကို ပေးအပ်ရန်ဖြစ်သည် (ဆာလံ ၁၀၅:၄၂–၄၅)။ ထိုနည်းတူ၊ ဧဝံဂေလိတရားမှတစ်ဆင့်၊ ခရစ်တော်သည် ကျွန်ုပ်တို့ကို အပြစ်၏ ကျွန်ခံမှုမှ လွတ်မြောက်စေသည် (ယောဟန် ၈:၃၄–၃၆; ၂ပေတရု ၂:၁၉)၊ သူ၌ စစ်မှန်သော နာခံမှုအဖြစ်သို့ ဘာသာပြန်ဆိုထားသော သူ၏ ဥပဒေကို ကျွန်ုပ်တို့ စောင့်ထိန်းနိုင်ရန်ဖြစ်သည် (ယောဟန် ၁၅:၁၀; ရောမ ၈:၁–၄)။ ခရစ်တော်၏ ဧဝံဂေလိသည် ဆယ်ပညတ်၏ သန့်ရှင်းသော ပညတ်များမှ ကျွန်ုပ်တို့ကို လွတ်မြောက်စေသည်ဟု သင်ပြသူများသည် ဤသမ္မာတရားကို ဆင်ခြင်သုံးသပ်သင့်သည်။ အီဂျစ်မှ လွတ်မြောက်မှုသည် ဘုရားသခင်၏ ဥပဒေကို နာခံရန် အကြောင်းအမျိုးဖြစ်ပေးရမည်။ ဤနေရာတွင် အစီအစဉ်ကို သတိပြုပါ။ ထာဝရဘုရားသည် ဣသရေလကို ဦးစွာ ကယ်တင်ပြီးမှ၊ ၎င်းတို့အား စောင့်ထိန်းရန် သူ၏ ဥပဒေကို ပေးအပ်သည်။ ဧဝံဂေလိတရားအောက်တွင်လည်း ထိုအစီအစဉ်သည် မှန်ကန်သည်။ ခရစ်တော်သည် ကျွန်ုပ်တို့ကို အပြစ်မှ ဦးစွာ ကယ်တင်ပြီး (ယောဟန် ၁:၂၉; ၁ကောရိန္တု ၁၅:၃; ဂလာတိ ၁:၄)၊ ထို့နောက် သူ၏ ဥပဒေကို ကျွန်ုပ်တို့အတွင်း၌ အသက်ရှင်စေသည် (ဂလာတိ ၂:၂၀; ရောမ ၄:၂၅; ၈:၁–၃; ၁ပေတရု ၂:၂၄)။

Since the Scriptures make Egypt symbolic of the state of sin (see Rev. 11:8), the deliverance of Israel from Egypt may appropriately be compared to the deliverance of all God’s people from the power of sin. The Lord liberated His people from the land of Pharoah in order that He might give them His law (Ps. 105:42–45). Likewise, through the gospel, Christ frees us from the bondage of sin (John 8:34–36; 2 Peter 2:19) in order that we may keep His law, which in Him is translated into true obedience (John 15:10; Rom. 8:1–4). Let those who teach that the gospel of Christ frees us from the holy commands of the Decalogue reflect on this truth. Deliverance from Egypt was to provide the motive for obedience to God’s law. Note the order here: the Lord first saves Israel, then gives them His law to keep. The same order is true under the gospel. Christ first saves us from sin (see John 1:29; 1 Cor. 15:3; Gal. 1:4), then lives out His law within us (Gal. 2:20; Rom. 4:25; 8:1–3; 1 Peter 2:24).

၃. သင်သည် မိဿဟာယစာချုပ်ကို ဣသရေလလူမျိုးတစ်ခုလုံးနှင့် ချုပ်ဆိုခဲ့သော်လည်း (အခန်းကြီး ၁၉:၅)၊ တစ်ကိုယ်တော်ကြိယာကို အသုံးပြုခြင်းသည် ဘုရားသခင်သည် လူမျိုးထဲမှ တစ်ဦးချင်းစီအား တိုက်ရိုက်မိန့်တော်မူပြီး၊ ဥပဒေကို နာခံရန် လိုအပ်ကြောင်း ပြသသည်။ စုပေါင်းနာခံမှုသည် လုံလောက်မှုမရှိပါ။ ဆယ်ပညတ်သည် ထာဝရစဉ်အတွက် ၎င်းတို့၏ အယူခံဝင်မှုကို လူတစ်ဦးချင်းစီ၏ ကိုယ်ကျင့်တရားသို့ ညွှန်ပြပြီး၊ ၎င်းတို့အပေါ် ဖိစီးမှုပြုသည် (ယေဇကျေလ ၁၈:၁၉၊ ၂၀ ကို ကြည့်ပါ)။

3. Thou shalt. Though the covenant was made with Israel as a whole (ch. 19:5), the use of a singular verb shows that God addressed each individual of the nation and required of him obedience to the law. Collective obedience was not sufficient. For all time the Ten Commandments direct their appeal to, and weigh upon, each man’s conscience (see Eze. 18:19, 20).

ငါ့ရှေ့တွင်။ စကားလုံးအရ “ငါ့မျက်နှာရှေ့တွင်”။ ဤဟေဗြဲစကားအသုံးအနှုန်းသည် မကြာခဏ “ငါ့ထက်မပိုသည်”၊ “ငါ့ထံသို့ ထပ်လောင်းသည်” သို့မဟုတ် “ငါ့ကို ဆန့်ကျင်သည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ တစ်ဦးတည်းသော စစ်မှန်သော ဘုရားသခင်ဖြစ်သောကြောင့်၊ ထာဝရဘုရားသည် သူတစ်ဦးတည်းကို ကိုးကွယ်ရန် တောင်းဆိုသည်။ ဘုရားတစ်ပါးတည်းသာ ရှိသည်ဟူသော အယူအဆသည် အခြားနိုင်ငံများ၏ ဘုရားမျိုးစုံကိုးကွယ်မှု ယုံကြည်ချက်နှင့် အလေ့အကျင့်တို့နှင့် မရင်းနှီးပါ။ ဘုရားသခင်သည် ကျွန်ုပ်တို့အား သူ့ကို အရာအားလုံးထက် ဦးစားပေးရန်၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ ချစ်ခင်မှုနှင့် ဘဝတွင် သူ့ကို ပထမနေရာတွင် ထားရန်၊ တောင်ပေါ်တရားဒေသနာရှိ ကျွန်ုပ်တို့၏ သခင်ဘုရား၏ ညွှန်ကြားချက်နှင့် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စေရန် တောင်းလှန်သည် (မဿဲ ၆:၃၃)။ ယုံကြည်မှုတစ်ခုတည်းသည် မလုံလောက်သလို၊ သူသည် တစ်ဦးတည်းသော ဘုရားသခင်ဖြစ်ကြောင်း အသိအမှတ်ပြုခြင်းပင်လျှင် မလုံလောက်ပါ။ ကျွန်ုပ်တို့သည် သူ့အား တစ်ဦးချင်းပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးအဖြစ် စိတ်နှလုံးအကြွင်းမဲ့ သစ္စာစောင့်သိမှုနှင့် ဆက်ကပ်အပ်နှံမှုကို ပေးရမည်ဖြစ်ပြီး၊ သူ့ကို သိရန်၊ ချစ်ရန်၊ ယုံကြည်ရန်၊ နှင့် သူနှင့်အတူ ကောင်းချီးပြည့်ဝသော ပေါင်းသင်းဆက်ဆံမှုရှိရန် အခွင့်ထူးပိုင်ဆိုင်ထားသည်။ စည်းစိမ်ဥစ္စာ၊ အသိပညာ၊ ရာထူး၊ သို့မဟုတ် မိတ်ဆွေများဖြစ်စေ၊ ဘုရားသခင်မဟုတ်သော အခြားအရာတစ်ခုခုအပေါ် မှီခိုအားထားခြင်းသည် ကျွန်ုပ်တို့ကို အန္တရာယ်ထဲသို့ ရောက်စေသည်။ လောက၏ ဆွဲဆောင်မှုများကို တိုက်ဖျက်ရန် ခက်ခဲပြီး၊ မြင်သာထင်ရှားပြီး ယာယီသောအရာကို ယုံကြည်ရန် လွယ်ကူသည် (မဿဲ ၆:၁၉–၃၄; ၁ယောဟန် ၂:၁၅–၁၇ ကို ကြည့်ပါ)။ ကျွန်ုပ်တို့၏ ရုပ်ဝါဒီခေတ်တွင်၊ မြေကြီးပေါ်ရှိ အဆင်ပြေမှု သို့မဟုတ် သက်တောင့်သက်သာရှိမှုတစ်ခုခုတွင် ကျွန်ုပ်တို့၏ ယုံကြည်မှုနှင့် ယုံကြည်စိတ်ချမှုကို ထားရှိပြီး၊ ကျွန်ုပ်တို့ခံစားနေရသော အရာများကို ဖန်တီးသူကို မေ့လျော့ခြင်းဖြင့် ဤပထမပညတ်၏ စိတ်ဓာတ်ကို ချိုးဖောက်ရန် မခက်ခဲပါ (၂ကောရိန္တု ၄:၁၈ ကို ကြည့်ပါ)။

Before me. Literally, “before my face.” This Hebrew idiom often means “besides me,” “in addition to me,” or “in opposition to me.” Being the only true God, the Lord requires that He alone be worshiped. This concept of but one God was foreign to the polytheistic belief and practice of other nations. God appeals to us to put Him before all else, to put Him first in our affections and in our lives, in harmony with our Lord’s injunction in the sermon on the mount (Matt. 6:33). Mere belief alone will not do, nor even the acknowledgement that He is the one and only God. We owe wholehearted allegiance and devotion to Him as a personal Being whom it is our privilege to know, to love, and trust, and with whom we may have blessed fellowship. Dependence upon something else than God, whether it be wealth, knowledge, position, or friends, places us in peril. It is hard to fight against the allurements of the world, and so easy to trust in that which is visible and temporal (see Matt. 6:19–34; 1 John 2:15–17). In our materialistic age it is not difficult to violate the spirit of this first commandment, by putting our trust and confidence in some earthly convenience or comfort, and in so doing forget the One who created the things we enjoy (see 2 Cor. 4:18).

၄. ထွင်းထုထားသော ရုပ်တု ပထမပညတ်သည် ဘုရားတစ်ပါးတည်းသာရှိကြောင်း အလေးပေးပြီး၊ ဘုရားမျိုးစုံကိုးကွယ်မှုကို ဆန့်ကျင်ရန်ဖြစ်သော်လည်း၊ ဒုတိယပညတ်သည် သူ၏ ဝိညာဉ်ရေးသဘောတရား (ယောဟန် ၄:၂၄) ကို အလေးပေးပြီး၊ ရုပ်တုကိုးကွယ်မှုနှင့် ရုပ်ဝါဒကို သဘောမတူပါ။ ဤပညတ်သည် ဘာသာရေးတွင် ပန်းပုနှင့် ပန်းချီကို အသုံးပြုခြင်းကို တားမြစ်ရန် မလိုအပ်ပါ။ သန့်ရှင်းရာဌာန၏ တည်ဆောက်မှုတွင် အသုံးပြုခဲ့သော အနုပညာနှင့် ပုံဖော်မှု (ထွက်မြောက်ရာ ၂၅:၁၇–၂၂)၊ ရှောလမုန်၏ ဗိမာန်တော်တွင် (၁ရာဇဝင် ၆:၂၃–၂၆)၊ နှင့် “ကြေးမြွေ” (တောလည်ရာ ၂၁:၈၊ ၉; ၂ရာဇဝင် ၁၈:၄) တို့သည် ဒုတိယပညတ်သည် ဘာသာရေးဆိုင်ရာ သရုပ်ဖော်ပစ္စည်းများကို တားမြစ်ခြင်းမပြုကြောင်း ရှင်းလင်းစွာ သက်သေပြသည်။ အပြစ်တင်ခံရသည်မှာ နိုင်ငံများစွာတွင် လူအများပေးအပ်သော ဘာသာရေးရုပ်တုများနှင့် ပုံများအတွက် ရိုသေမှု၊ ကိုးကွယ်မှု၊ သို့မဟုတ် တစ်နည်းနည်းဖြင့် ကိုးကွယ်မှုဖြစ်သည်။ ရုပ်တုများကိုယ်တိုင်ကို ကိုးကွယ်ခြင်းမဟုတ်ဟူသော အကြောင်းပြချက်သည် ဤတားမြစ်ချက်၏ အားကို လျော့မချပါ။ ရုပ်တုများကို ကိုးကွယ်ရန်သာမက၊ ပြုလုပ်ရန်ပင် မဖြစ်ရပါ။ ရုပ်တုကိုးကွယ်မှု၏ မိုက်မဲမှုသည် ရုပ်တုများသည် လူသားတို့၏ ကျွမ်းကျင်မှု၏ ထုတ်ကုန်သာဖြစ်ပြီး၊ ထို့ကြောင့် လူထက် နိမ့်ကျပြီး လူ၏ လက်အောက်တွင်ရှိသည် (ဟောရှေ ၈:၆)။ သို့သော် လူသည် မိမိကိုယ်ထက် သာလွန်သောသူထံ သူ၏ အတွေးများကို ညွှန်ပြခြင်းဖြင့်သာ စစ်မှန်စွာ ကိုးကွယ်မှုတွင် ပါဝင်နိုင်သည်။

4. Graven image. As the first commandment emphasizes the fact that there is but one God, in protest against the worship of many gods, the second places emphasis upon His spiritual nature (John 4:24), in disapproval of idolatry and materialism. This commandment does not necessarily prohibit the use of sculpture and painting in religion. The artistry and representation employed in the construction of the sanctuary (Ex. 25:17–22), in Solomon’s Temple (1 Kings 6:23–26), and in the “brasen serpent” (Num. 21:8, 9; 2 Kings 18:4) clearly prove that the second commandment does not proscribe religious illustrative material. What is condemned is the reverence, the worship, or quasi worship, which multitudes in many lands give to religious images and pictures. The excuse that the idols themselves are not worshiped does not lessen the force of this prohibition. Idols are not only not to be worshiped, they are not even to be made. The folly of idolatry lies in the fact that idols are merely the product of human skill, and therefore inferior to man and subject to him (Hosea 8:6). But man can truly engage in worship only by directing his thoughts to One greater than himself.

မည်သည့်ပုံစံမျှ။ ဤနေရာတွင်နှင့် အခြားနေရာများတွင် ဖော်ပြထားသော သုံးပိုင်းခွဲခြင်း (ကောင်းကင်၊ မြေကြီး၊ နှင့် ရေ) သည် အယူမှားသူများက ၎င်းတို့၏ နတ်ဘုရားများကို ဆွဲထုတ်ပြီး ဖန်တီးခဲ့သော ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စကြဝဠာတစ်ခုလုံးကို လွှမ်းခြုံထားသည် (တရားဟောရာ ၄:၁၅–၁၉; ရောမ ၁:၂၂၊ ၂၃)။

Any likeness. The threefold division here and elsewhere (sky, earth, and water) covers the entire physical universe, from which the heathen drew and fashioned their deities (Deut. 4:15–19; Rom. 1:22, 23).

၅. ဦးညွှတ်မကိုးကွယ်ရ။ ၎င်းသည် ရှေးခေတ်ကမ္ဘာတွင် ရုပ်တုများကို ပြင်ပဂုဏ်ပြုမှုကို တိုက်ခိုက်သည်။ ၎င်းတို့ကို သင်္ကေတများအဖြစ် မမှတ်ယူဘဲ၊ နတ်ဘုရား၏ စစ်မှန်ပြီး အမှန်တကယ် ပုံဖော်မှုများအဖြစ် မှတ်ယူသည်။ နတ်ဘုရားများသည် ဤရုပ်တုများတွင် နေထိုင်သည်ဟု ယုံကြည်ကြသည်။ ၎င်းတို့ကို ဖန်တီးသူများကို မလေးစားဘဲ၊ အထင်အမြင်သေးခံရနိုင်သည်။ သို့သော် ၎င်းတို့၏ ရုပ်တုကိုးကွယ်မှုလက်ရာကို ရိုသေစွာ ကိုးကွယ်ပြီး ဝတ်ပြုကြသည်။

5. Not bow down. This strikes at the outward honor given images in the ancient world. They were not looked upon as emblems, but as real and actual embodiments of deity. It was believed that the gods took up their abode in these images. Those who made them were not esteemed; they might even be despised. But their idolatrous handiwork was reverentially adored and worshiped.

မနာလိုတတ်သောဘုရား။ ဘုရားသခင်သည် သူ၏ဘုန်းတော်ကို ရုပ်တုများနှင့် မျှဝေရန် ငြင်းဆိုသည် (ဟေရှာယ ၄၂:၈; ၄၈:၁၁)။ သူသည် နှလုံးသားကွဲပြားသော ဝတ်ပြုမှုနှင့် ဝတ်ပြုခြင်းကို ငြင်းဆိုသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၃၄:၁၂–၁၅; ဒုတိယသြဝါဒကျမ်း ၄:၂၃၊ ၂၄; ၆:၁၄၊ ၁၅; ယောရှု ၂၄:၁၅၊ ၁၉၊ ၂၀)။ ယေရှုကိုယ်တော်တိုင်က “မည်သူမျှ သခင်နှစ်ဦးကို အမှုထမ်းနိုင်သည်မဟုတ်” ဟု မိန့်တော်မူခဲ့သည် (မဿဲ ၆:၂၄)။

A jealous God. God refuses to share His glory with idols (Isa. 42:8; 48:11). He declines the worship and service of a divided heart (Ex. 34:12–15; Deut. 4:23, 24; 6:14, 15; Joshua 24:15, 19, 20). Jesus Himself said, “No man can serve two masters” (Matt. 6:24).

အပြစ်ဒုစရိုက်ကို စစ်ဆေးသည်။ ဤခြိမ်းခြောက်မှုဟုထင်ရသည့်အရာသည် လူအချို့၏စိတ်ကို စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေပြီး၊ ၎င်းတွင် လက်စားချေလိုသောစိတ်ဓာတ်ထင်ရှားမှုကို မြင်ကြသည်။ သို့သော်၊ အပြစ်ပြုမှု၏ သဘာဝဆိုးကျိုးများနှင့် ၎င်းကြောင့် ခံရသော ပြစ်ဒဏ်ကို ခွဲခြားသိမြင်ရမည် (PP ၃၀၆)။ ဘုရားသခင်သည် တစ်ဦးတစ်ယောက်၏ မတော်မတရားပြုမှုအတွက် အခြားသူတစ်ဦးကို ပြစ်ဒဏ်မပေးပါ (ဟေဇကျေလ ၁၈:၂–၂၄)။ လူတိုင်းသည် ဘုရားသခင်ရှေ့တွင် မိမိ၏လုပ်ရပ်များအတွက်သာ တာဝန်ယူရမည်။ တစ်ချိန်တည်းတွင်၊ ဘုရားသခင်သည် တစ်မျိုးဆက်ကို ၎င်း၏ဖခင်များ၏ မတော်မတရားပြုမှုများမှ ကာကွယ်ရန် မျိုးရိုးဗီဇဥပဒေများနှင့် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခြင်းမပြုပါ၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းသည် သူ၏သဘာဝနှင့် လူသားများနှင့်ဆက်ဆံရာတွင် သူ၏မူများနှင့် မကိုက်ညီပါ။ ဖန်ဆင်းရှင်က အစပိုင်းတွင် သတ်မှတ်ထားသော မျိုးရိုးဗီဇဥပဒေများမှတစ်ဆင့်သာ (ကမ္ဘာဦး ၁:၂၁၊ ၂၄၊ ၂၅ ကိုကြည့်ပါ)၊ ဘုရားသခင်၏ တရားမျှတမှုသည် တစ်မျိုးဆက်၏ “အပြစ်ဒုစရိုက်” ကို နောက်မျိုးဆက်သို့ စစ်ဆေးသည်။

Visiting the iniquity. This seeming threat has disturbed the minds of some who see in it the manifestation of a vengeful spirit. A distinction should be made, however, between the natural results of a sinful course of action, and punishment inflicted because of it (PP 306). God does not penalize one individual for the wrong deeds of another (Eze. 18:2–24). Each man stands before God, responsible only for his own acts. At the same time God does not interfere with the laws of heredity in such a way as to protect one generation from the misdeeds of its fathers, as that would be inconsistent with His character and His principles of dealing with men. It is only through these laws of heredity, which were of course ordained by the Creator in the beginning (see Gen. 1:21, 24, 25), that divine justice visits the “iniquity” of one generation upon the next.

မည်သူမျှ ယခင်မျိုးဆက်များမှ လွှဲပြောင်းပေးအပ်သော ဖြုန်းတီးမှု၊ ရောဂါ၊ ဖောက်ပြန်မှု၊ မကောင်းမှု၊ အသိမရှိမှု၊ နှင့် ဆိုးရွားသောအလေ့အထများ၏ အကျိုးဆက်များမှ လုံးဝလွတ်မြောက်နိုင်မည်မဟုတ်ပေ။ ယုတ်ညံ့သော ရုပ်တုကိုးကွယ်သူများ၏ သားစဉ်မြေးဆက်နှင့် မကောင်းသော ယုတ်ညံ့သူများ၏ သားသမီးများသည် ယေဘူယျအားဖြင့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် အကျင့်စာရိတ္တဆိုင်ရာ အပြစ်များ၏ အတားအဆီးအောက်တွင် ဘဝကို စတင်ကြပြီး၊ ၎င်းတို့၏မိဘများက ကြဲထားသော မျိုးစေ့၏အသီးကို ရိတ်သိမ်းကြသည်။ လူငယ်မတော်မတရားပြုမှုသည် ဒုတိယပညတ်တော်၏ မှန်ကန်မှုကို သက်သေပြသည်။ ပတ်ဝန်းကျင်သည်လည်း လူငယ်မျိုးဆက်တစ်ခုစီအပေါ် သိသာထင်ရှားသော သက်ရောက်မှုရှိသည်။ သို့သော် ဘုရားသခင်သည် ကျေးဇူးပြုပြီး တရားမျှတသည်ဖြစ်သောကြောင့်၊ မွေးဖွားမှု၏ အားနည်းချက်များ၊ မျိုးရိုးဗီဇအလိုက် သဘောထားများ၊ နှင့် ယခင်ပတ်ဝန်းကျင်၏ စာရိတ္တအပေါ် သက်ရောက်မှုများကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားပြီး၊ လူတစ်ဦးချင်းစီနှင့် တရားမျှတစွာ ဆက်ဆံရန် သူ့ကို ယုံကြည်နိုင်သည်။ သူ၏ တရားမျှတမှုနှင့် ကရုဏာသည် ၎င်းကို လိုအပ်သည် (ဆာလံ ၈၇:၆; လုကာ ၁၂:၄၇၊ ၄၈; ယောဟန် ၁၅:၂၂; တမန်တော် ၁၇:၃၀; ၂ ကောရိန္သု ၈:၁၂)။ တစ်ချိန်တည်းတွင်၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ရည်မှန်းချက်မှာ မျိုးရိုးဗီဇအလိုက်နှင့် ဖြည့်ဆည်းထားသော မကောင်းမှုဆီသို့ ဦးတည်သော သဘောထားအားလုံးကို အောင်နိုင်ရန်ဖြစ်သည် (COL ၃၁၅၊ ၃၃၀၊ ၃၃၁; DA ၆၇၁)။

No one can escape completely the consequences of dissipation, disease, profligacy, evil doing, ignorance, and bad habits handed down by preceding generations. The descendants of degraded idolaters and the offspring of evil and vicious men generally begin life under the handicap of physical and moral sin, and harvest the fruit of seed sown by their parents. Juvenile delinquency proves the truth of the second commandment. Environment also has a decided effect upon each rising generation. But since God is gracious and just, we may trust Him to deal fairly with each person, making due allowance for the disadvantages of birth, the inherited predispositions, and the influence of previous environment upon character. His justice and mercy require this (Ps. 87:6; Luke 12:47, 48; John 15:22; Acts 17:30; 2 Cor. 8:12). At the same time our aim is to be victorious over every inherited and cultivated tendency to evil (COL 315, 330, 331; DA 671).

ဘုရားသခင်သည် အပြစ်ဒုစရိုက်၏ အကျိုးဆက်များကို “စစ်ဆေးသည်” သို့မဟုတ် “သတ်မှတ်သည်”၊ လက်စားချေလိုစိတ်ဖြင့်မဟုတ်ဘဲ၊ မတော်မတရားပြုမှုသည် မလွှဲမရှောင်သာ ဆိုးရွားသောအကျိုးဆက်များကို ယူဆောင်လာကြောင်း အပြစ်သားများကို သင်ကြားရန်ဖြစ်သည်။

God “visits,” or “appoints,” the results of iniquity, not vindictively, but to teach sinners that a wrong course of action inevitably brings unfortunate results.

ငါ့ကိုမုန်းသောသူများ။ ဆိုလိုသည်မှာ၊ ဘုရားသခင်ကို သိသော်လည်း သူ့ကို အမှုထမ်းရန် ငြင်းဆိုသူများဖြစ်သည်။ မည်သည့်မမှန်ကန်သော နတ်ဘုရားများအပေါ်တွင်မဆို ချစ်ခင်မှုကို ထားရှိရန်၊ ထာဝရဘုရားမှလွဲ၍ မည်သည့်အရာကိုမဆို ယုံကြည်ရန်သည် သူ့ကို “မုန်း” ရန်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့ပြုသူများသည် ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင်သာမက ၎င်းတို့နောက်လိုက်လာသူများအပေါ်ပါ ဒုက္ခနှင့် ဆင်းရဲဒုက္ခကို မလွှဲမရှောင်သာ ယူဆောင်လာသည်။ ဘုရားသခင်ကို အများဆုံးချစ်သော မိဘများသည် ၎င်းတို့၏သားသမီးများကို အများဆုံးတွေးတောကြသည်။ “မုန်း” ဟူသော ပြင်းထန်သောစကားလုံးကို အသုံးပြုခြင်းသည် အနည်းဆုံးအတည်ပြုမှုကို ဖော်ပြရန် အရှေ့တိုင်းပုံစံဖြစ်သည်။ လူတစ်ဦးသည် ဘုရားသခင်ကို အခြားလူများ သို့မဟုတ် အရာများထက် နည်းပါးစွာ ချစ်ရုံဖြင့် “ဘုရားသခင်ကို မုန်းသူ” များအနက်တွင် မိမိကိုယ်ကို သတ်မှတ်နိုင်သည် (လုကာ ၁၄:၂၆; ရောမ ၉:၁၃)။

Them that hate me. That is, those who, though they know God, refuse to serve Him. To set one’s affections upon false gods of any kind, to place one’s trust in anything besides the Lord, is to “hate” Him. Those who do so inevitably bring trouble and suffering not only upon themselves but also upon those who come after them. Those parents who think most of God, think most of their children. The use of the strong word “hate” is characteristically Oriental, expressing as it does the most intense disapproval. All a man need do to classify himself among those who “hate” God is to love Him less than he loves other persons or things (Luke 14:26; Rom. 9:13).

၆. ငါ၏ပညတ်တော်များကို စောင့်ထိန်းပါ။ ဘုရားသခင်အပေါ် စစ်မှန်သောချစ်ခြင်းမေတ္တာကို နာခံမှုမှတစ်ဆင့် ပြသသည်။ ဘုရားသခင်ကိုယ်တိုင်သည် မေတ္တာဖြစ်ပြီး၊ သူ၏သတ္တဝါများနှင့် ဆက်ဆံရာတွင် မေတ္တာဖြင့် လှုံ့ဆော်ခံရသည် (၁ ယောဟန် ၄:၇–၂၁)၊ ဘုရားသခင်သည် ကျွန်ုပ်တို့ကို မဖြစ်မနေ နာခံရန် မလိုလားဘဲ၊ ကျွန်ုပ်တို့ ရွေးချယ်လိုသောကြောင့် နာခံရန် လိုလားသည် (ယောဟန် ၁၄:၁၅၊ ၂၁; ၁၅:၁၀; ၁ ယောဟန် ၂:၅; ၅:၃; ၂ ယောဟန် ၆)။

6. Keep my commandments. It is through obedience that true love for God is shown. Since God Himself is love, and His dealings with His creatures are motivated by love (1 John 4:7–21), God does not wish us to obey Him because we must but because we choose to do so (John 14:15, 21; 15:10; 1 John 2:5; 5:3; 2 John 6).

၇. အချည်းနှီး။ ဤသို့ဘာသာပြန်ဆိုထားသော စကားလုံးသည် “အပြစ်ဒုစရိုက်”၊ “မမှန်ကန်မှု”၊ “အချည်းနှီးမှု”၊ “အလွတ်မှု” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ရိုသေမှုကို မွေးမြူရန်သည် တတိယပညတ်တော်၏ အဓိကရည်ရွယ်ချက်ဖြစ်သည် (ဆာလံ ၁၁၁:၉; ဒေသနာ ၅:၁၊ ၂ ကိုကြည့်ပါ)၊ ၎င်းသည် ၎င်းမတိုင်မီ ပညတ်တော်နှစ်ခုနှင့် သင့်လျော်သော ဆက်စပ်မှုဖြစ်သည်။ စစ်မှန်သောဘုရားသခင်ကိုသာ အမှုထမ်းသူများနှင့် စိတ်နှလုံးနှင့် သမ္မာတရားဖြင့် အမှုထမ်းသူများသည် သန့်ရှင်းသောအမည်ကို ဂရုမစိုက်ဘဲ၊ မလေးမစားပြုမှု သို့မဟုတ် မလိုအပ်ဘဲ အသုံးပြုခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်လိမ့်မည်။ ၎င်းတို့သည် ကျိန်ဆဲခြင်းတွင် မပါဝင်ကြပါ။ ကျိန်ဆဲခြင်း၊ သို့မဟုတ် ဂရုမစိုက်သောစကားပြောမှုသည် ဘာသာရေး၏စိတ်ဓာတ်ကို ချိုးဖောက်ရုံသာမက ယဉ်ကျေးမှုနှင့် လူကျိုးနည်းမှု ကင်းမဲ့မှုကိုလည်း ဖော်ပြသည်။

7. In vain. The word thus translated means “iniquity,” “falsehood,” “vanity,” “emptiness.” To inculcate reverence is the chief purpose of the third commandment (see Ps. 111:9; Eccl. 5:1, 2), which is an appropriate sequel to the two that precede it. Those who serve none but the true God, and serve Him in spirit and in truth, will avoid any careless, irreverent, or unnecessary use of the holy name. They will not indulge in profanity. Profanity, or any careless language for that matter, not only violates the spirit of religion but indicates a lack of breeding and gentlemanliness as well.

“မတော်မတရားသောစကားများသည် ခုခံကာကွယ်မှုကို လက်မခံပါ၊ အကျင့်စာရိတ္တမရှိခြင်းသည် ဉာဏ်ရည်မရှိခြင်းဖြစ်သည်။”

“Immodest words admit of no defence,

For want of decency is want of sense.”

ဤပညတ်သည် ကျွန်ုပ်တို့ရှောင်ကြဉ်သင့်သော စကားလုံးများသာမက၊ ကောင်းမွန်သောစကားလုံးများကို ဂရုတစိုက်အသုံးပြုရန်လည်း သက်ရောက်သည် (မဿဲ ၁၂:၃၄-၃၇ ကိုကြည့်ပါ)။

This commandment applies not only to words we should avoid but to the care with which we should use those that are good (see Matt. 12:34–37).

တတိယပညတ်သည် ဝတ်ပြုခြင်းတွင် အချည်းနှီးသော ထုံးတမ်းစဉ်လာနှင့် တရားဝင်မှုကို ပြစ်တင်ပြီး၊ စစ်မှန်သော သန့်ရှင်းခြင်း၏ ဝိညာဉ်ဖြင့် ဝတ်ပြုခြင်းကို ချီးမြှောက်သည် (ယောဟန် ၄:၂၄)။ ၎င်းသည် ဥပဒေ၏စာသားကို လိုက်နာခြင်းသာမကလုံလောက်ကြောင်း ပြသသည်။ ယုဒလူမျိုးများသည် ဘုရားသခင်၏နာမတော်ကို ယနေ့တိုင် မပြောဆိုကြသည်အထိ တင်းကြပ်စွာ ရိုသေခဲ့ကြသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်း၏အသံထွက်ပုံကို ယခုမည်သူမျှ မသိရှိကြပါ။ သို့သော် ဥပဒေ၏စာသားအပေါ် ၎င်းတို့၏အလွန်အမင်း ဆက်ကပ်အပ်နှံမှုသည် ဘုရားသခင်အား အချည်းနှီးသော ဂုဏ်ပြုမှုကို ပေးအပ်ခဲ့သည်။ ဤမမှန်ကန်သော စိတ်အားထက်သန်မှုသည် လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၂၀၀၀ က ယုဒလူမျိုးတို့၏ ကြီးကျယ်သော အမှားကို တားဆီးနိုင်ခဲ့ခြင်းမရှိ (ယောဟန် ၁:၁၁; တမန်တော် ၁၃:၄၆)။

The third commandment also condemns empty ceremony and formality in worship (see 2 Tim. 3:5), and exalts worship in the true spirit of holiness (John 4:24). It shows that obedience to the letter of the law is not sufficient. None ever reverenced the name of God more strictly than did the Jews, who to this day will not utter it. As a result, no one now knows how it should be pronounced. But in their extreme devotion to the letter of the law the Jews offered God an empty honor. This false zeal did not prevent the tragic mistake of the Jewish nation 2,000 years ago (John 1:11; Acts 13:46).

တတိယပညတ်သည် မမှန်ကန်သော ကျိန်ဆိုခြင်း သို့မဟုတ် သိမ်းကျုံးပြောဆိုခြင်းကိုလည်း တားမြစ်သည်၊ ၎င်းသည် အမြဲတမ်း ကြီးလေးသော ကိုယ်ကျင့်တရားနှင့် လူမှုရေးပြစ်မှုအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရပြီး အပြင်းထန်ဆုံး ပြစ်ဒဏ်ပေးရန် ထိုက်တန်သည်။ ဘုရားသခင်၏ နာမတော်ကို ဂရုမစိုက်ဘဲ အသုံးပြုခြင်းသည် သူ့အပေါ် ရိုသေမှုကင်းမဲ့ခြင်းကို ဖော်ပြသည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏ အတွေးများသည် ဝိညာဉ်ရေးအရ မြင့်မားသောအဆင့်တွင် ရှိနေပါက၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ စကားများသည်လည်း မြင့်မားလိမ့်မည်ဖြစ်ပြီး၊ ရိုးသားပြီး စစ်မှန်သောအရာများဖြင့် ညွှန်ကြားခံရလိမ့်မည် (ဖိလိပ္ပိ ၄:၈)။

The third commandment also forbids false swearing, or perjury, which has always been considered a serious moral and social offense deserving of the most severe punishment. The careless use of God’s name denotes a lack of reverence for Him. If our thinking is on a spiritually elevated plane, our words will also be elevated, and will be dictated by what is honest and sincere (Phil. 4:8).

၈. သတိရပါ။ ဤစကားလုံးသည် စတုတ္ထပညတ်ကို ကျန်ပညတ်ကိုးခုထက် ပိုမိုအရေးကြီးစေသည်မဟုတ်ပါ။ အားလုံးသည် တန်းတူအရေးကြီးသည်။ တစ်ခုကို ချိုးဖောက်ခြင်းသည် အားလုံးကို ချိုးဖောက်ခြင်းဖြစ်သည် (ယာကုပ် ၂:၈-၁၁)။ သို့သော် ဥပုသ်ပညတ်သည် ဘုရားသခင်က လူသားအတွက် သတ်မှတ်ထားသော အနားယူရာနေ့ဖြစ်သည့် သတ္တမနေ့ဥပုသ်သည် လူ့သမိုင်းအစသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိပြီး၊ ဖန်ဆင်းခြင်းရက်သတ္တပတ်၏ မခွဲမဖြတ်နိုင်သော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း သတိပေးသည် (ကမ္ဘာဦး ၂:၁-၃; PP ၃၃၆)။ ဥပုသ်သည် သိနာတောင်တွင် လူသို့ ပထမဆုံးပေးအပ်ခဲ့သည်ဟူသော အငြင်းအခုံသည် လုံးဝအခြေအမြစ်မရှိပါ (မာကု ၂:၂၇; PP ၈၀, ၂၅၈)�। ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ ဥပုသ်သည် ဘဝ၏ တင်းကြပ်သော စိုးရိမ်ပူပန်မှုများကြားတွင် ဘုရားသခင်ကို မမေ့လျော့သင့်ကြောင်း သတိပေးသည်။ ဥပုသ၏ ဝိညာဉ်ထဲသို့ အပြည့်အဝဝင်ရောက်ခြင်းသည် ဆယ်ပညတ်ကျန်ရှိသည်များကို လိုက်နာရာတွင် တန်ဖိုးရှိသော အကူအညီဖြစ်သည်။ ဤအနားယူရာနေ့တွင် ဘုရားသခင်နှင့် ထာဝရတန်ဖိုးရှိသောအရာများအတွက် ပေးအပ်သော အထူးဂရုစိုက်မှုနှင့် ဆက်ကပ်မှုသည် ကျန်ပညတ်များတွင် သတိပေးထားသော မကောင်းမှုများအပေါ် အောင်မြင်မှုအတွက် အရန်အင်အားကို ပေးသည်။ ဥပုသ်သည် ဘဝ၏ ဒုက္ခဖြစ်စေသော ရေများကို ဖြတ်ကျော်ရန် တံတားတစ်စင်းအဖြစ် နှိုင်းယှဉ်ခံရပြီး၊ ၎င်းဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့သည် ဆန့်ကျင်ဘက်ကမ်းသို့ ရောက်ရှိနိုင်သည်၊ မြေကြီးနှင့် ကောင်းကင်ကြားတွင် ဆက်သွယ်မှုတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ဘုရားသခင်အား သစ္စာရှိသူများသည် ထာဝရသန့်ရှင်းခြင်းနှင့် ဝမ်းမြှောက်ခြင်း၏ ဝတ်လုံကို အမြဲတမ်းဝတ်ဆင်ရမည့် ထာဝရသောနေ့၏ ပုံစံတစ်ခုဖြစ်သည်။

8. Remember. This word does not make the fourth commandment more important than the other nine. All are equally so. To break one is to break all (James 2:8–11). But the Sabbath commandment reminds us that the seventh-day Sabbath, as God’s appointed rest for man, goes back to the very beginning of human history and is an inseparable part of the creation week (Gen. 2:1–3; PP 336). The argument that the Sabbath was first given to man at Sinai is wholly without foundation (Mark 2:27; PP 80, 258). In a personal sense the Sabbath comes as a reminder that amid the pressing cares of life we ought not to forget God. To enter fully into the spirit of the Sabbath is to find a valuable aid in obeying the rest of the Decalogue. The special attention and devotion given on this day of rest to God and to things of eternal value provide reserve power for victory over the evils against which we are warned in the other commandments. The Sabbath has well been compared to a bridge thrown across life’s troubled waters, over which we may pass to reach the opposite shore, a link between earth and heaven, a type of the eternal day when those who are true to God shall put on forever the robe of immortal holiness and joy.

ကျွန်ုပ်တို့သည် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အလုပ်မှ အနားယူရုံမျှဖြင့် ဥပုသ်ကို စောင့်ထိန်းခြင်းမဟုတ်ကြောင်း “သတိရပါ” ရမည်။ ဥပုသ်သည် ပျင်းရိမှုနှင့် လှုပ်ရှားမှုမရှိခြင်းသောနေ့အဖြစ် ရည်ရွယ်ခဲ့ခြင်းမဟုတ်ပါ။ ဥပုသ်စောင့်ထိန်းခြင်းသည် လှုပ်ရှားမှုအချို့မှ ရှောင်ကြဉ်ခြင်းထက်၊ အခြားလှုပ်ရှားမှုများထဲသို့ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ဝင်ရောက်ခြင်းဖြစ်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် အပတ်စဉ်အလုပ်လုပ်ငန်းများမှ ရပ်စဲခြင်းသည် ထိုနေ့ကို အခြားလုပ်ငန်းများအတွက် အပ်နှံရန်သာ နည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ စစ်မှန်သော ဥပုသ်စောင့်ထိန်းခြင်း၏ ဝိညာဉ်သည် ဘုရားသခင်၏ စရိုက်နှင့် အလိုတော်ကို ပိုမိုပြည့်စုံစွာ နားလည်ရန်၊ သူ၏မေတ္တာနှင့် သနားကရုဏာကို ပိုမိုလေးနက်စွာ တန်ဖိုးထားရန်၊ နှင့် လူသားတို့၏ ဝိညာဉ်ရေးလိုအပ်ချက်များကို ဝန်ဆောင်မှုပေးရာတွင် သူနှင့် ပိုမိုထိရောက်စွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် ၎င်း၏ သန့်ရှင်းသောနာရီများကို အသုံးပြုရန် ဦးတည်စေလိမ့်မည်။ ဤအဓိကရည်မှန်းချက်များကို အထောက်အကူပြုသမျှသည် ဥပုသ်၏ ဝိညာဉ်နှင့် ရည်ရွယ်ချက်နှင့် သင့်လျော်သည်။ ကိုယ်ပိုင်ဆန္ဒများကို ဖြည့်ဆည်းရန် သို့မဟုတ် ကိုယ်ပိုင်အကျိုးစီးပွားများကို လိုက်စားရန် အဓိကအထောက်အကူပြုသည့်အရာသည် သာမန်အလုပ်ထက် စစ်မှန်သော ဥပုသ်စောင့်ထိန်းခြင်း၏ အစိတ်အပိုင်းမဟုတ်ပါ၊ ၎င်းသည် အတွေးများနှင့် စကားများအပြင် လုပ်ရပ်များကိုလည်း သက်ရောက်သည်။

We should “remember” also that mere rest from physical labor does not constitute Sabbath observance. The Sabbath was never intended as a day of idleness and inactivity. Sabbathkeeping is not so much a matter of refraining from certain forms of inactivity as it is of entering purposefully into others. We cease from the weekly round of toil only as a means to the end of devoting the day to other pursuits. The spirit of true Sabbathkeeping will lead one to improve its sacred hours by seeking to understand more perfectly the character and will of God, to appreciate more fully His love and mercy, and to cooperate more effectively with Him in ministering to the spiritual needs of his fellow men. Whatever contributes to these primary objectives is appropriate to the spirit and purpose of the Sabbath. Whatever contributes primarily to the gratification of one’s personal desires or to the pursuit of one’s own interests is no more a part of true Sabbathkeeping than is ordinary labor. This principle applies to thoughts and words as well as to actions.

ဥပုသ်သည် ရှေးဦးက ပြည့်စုံသောကမ္ဘာသို့ (ကမ္ဘာဦး ၁:၃၁; ၂:၁-၃) ပြန်လည်ညွှန်ပြပြီး၊ ဖန်ဆင်းရှင်သည် “အရာအားလုံးကို အသစ်ဖြစ်စေမည်” ဟူသော အချိန်ကို သတိပေးသည် (ဗျာဒိတ် ၂၁:၅)။ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်သည် ကျွန်ုပ်တို့၏ နှလုံးသားနှင့် ဘဝများအတွင်း၌ အစပိုင်းကဲ့သို့ သူ၏ပုံသဏ္ဌာန်ကို ပြန်လည်ထူထောင်ရန် အသင့်ရှိကြောင်းကိုလည်း သတိပေးသည် (ကမ္ဘာဦး ၁:၂၆, ၂၇)။ စစ်မှန်သော ဥပုသ်စောင့်ထိန်းခြင်း၏ ဝိညာဉ်ထဲသို့ ဝင်ရောက်သူသည် ဘုရားသခင်၏ တံဆိပ်ကို လက်ခံရယူရန် အရည်အချင်းပြည့်မီလိမ့်မည်၊ ၎င်းသည် သူ၏စရိုက်သည် ဘဝတွင် ပြည့်စုံစွာ ထင်ဟပ်နေကြောင်း ဘုရားသခင်၏ အသိအမှတ်ပြုမှုဖြစ်သည် (ယေဇကျေလ ၂၀:၂၀)။ တစ်ပတ်လျှင် တစ်ကြိမ် ဤအပြစ်လောကကို သတိရစေသော အရာအားလုံးကို မေ့လျော့ပြီး၊ ကျွန်ုပ်တို့ကို ဘုရားသခင်နှင့် ပိုမိုနီးကပ်စေသော အရာများကို “သတိရရန်” ကျွန်ုပ်တို့၏ မင်္ဂလာရှိသော အခွင့်ထူးဖြစ်သည်။ ဥပုသ်သည် ဤလောက၏ တောကန္တာရထဲတွင် သေးငယ်သော သန့်ရှင်းရာဌာနတစ်ခုဖြစ်လာနိုင်ပြီး၊ ၎င်းတွင် ကျွန်ုပ်တို့သည် ၎င်း၏ စိုးရိမ်ပူပန်မှုများမှ လွတ်မြောက်ပြီး၊ ကောင်းကင်ဘုံ၏ ဝမ်းမြှောက်မှုများထဲသို့ ဝင်ရောက်နိုင်သည်။ ပရဒိသုတွင် အပြစ်ကင်းသော သတ္တဝါများအတွက် ဥပုသ်အနားယူခြင်းသည် လိုလားဖွယ်ဖြစ်ခဲ့ပါက (ကမ္ဘာဦး ၂:၁-၃)၊ ထိုသန့်ရှင်းသော နေရာသို့ ပြန်လည်ဝင်ရောက်ရန် ပြင်ဆင်နေသော အမှားလုပ်မိသော သေမျိုးလူသားများအတွက် ၎င်းသည် မည်မျှပို၍ မရှိမဖြစ်လိုအပ်သနည်း!

The Sabbath points us back to a perfect world in the long ago (Gen. 1:31; 2:1–3), and reminds us of the time when the Creator will again “make all things new” (Rev. 21:5). It is a reminder also that God stands ready to restore within our hearts and lives His own image as it was in the beginning (Gen. 1:26, 27). He who enters into the true spirit of Sabbath observance will thus qualify for receiving the seal of God, which is the divine recognition that His character is reflected perfectly in the life (Eze. 20:20). It is our happy privilege once each week to forget everything that reminds us of this world of sin and to “remember” those things that draw us closer to God. The Sabbath may become to us a little sanctuary in the wilderness of this world, where we may for a time be free from its cares and enter, as it were, into the joys of heaven. If the Sabbath rest was desirable for sinless beings in Paradise (Gen. 2:1–3), how much more essential it is for erring mortals preparing to re-enter that blest abode!

၉. သင်သည် အလုပ်လုပ်ရမည်။ ၎င်းသည် အမိန့်ပေးချက်ထက် ခွင့်ပြုချက်ဖြစ်သည်။ လုပ်ရမည့် အလုပ်များကို သီတင်းပတ်၏ ပထမခြောက်ရက်အတွင်း လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ သတ္တမရက်တွင် ကြွလာသော ဥပုသ်နေ့သည် ဘုရားသခင်၏ ဝတ်ပြုကိုးကွယ်ခြင်းနှင့် ဝန်ဆောင်မှုအတွက် လွတ်လပ်စွာ ရှိနေရမည်။

9. Shalt thou labour. This is a permission rather than a command. What work is to be done should be performed on the first six days of the week, so that the Sabbath, which comes on the seventh day, may be free for the worship and service of God.

၁၀. သတ္တမရက်။ ထိုနေ့တွင် မလိုအပ်သော လောကီအလုပ်များကို မလုပ်ဆောင်ရပါ။ ၎င်းကို ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ဆင်ခြင်တွေးတောမှု၊ ဝတ်ပြုကိုးကွယ်မှု၊ နှင့် ဘုရားသခင်အတွက် ဝန်ဆောင်မှုတွင် အသုံးပြုရမည်။ ၎င်းသည် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အနားယူမှုအတွက်လည်း အခွင့်အလမ်းပေးသည်။ ဥပုသ်နေ့၏ ဤထူးခြားချက်သည် လူသားသည် အပြစ်ရှိသော အခြေအနေတွင် မျက်နှာချွေးစီးပြားဖြင့် မိမိ၏ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှုကို ရယူရသောအခါ အထူးသဖြင့် အရေးကြီးသည် (ကမ္ဘာဦး ၃:၁၇-၁၉)။

10. The seventh day. No unnecessary secular labor is to be performed on that day. It is to be spent in religious reflection, worship, and service for God. It provides, as well, an opportunity for physical rest. This feature of the Sabbath is peculiarly important to man in his sinful state, when he must earn his bread by the sweat of his face (Gen. 3:17–19).

သခင်၏ ဥပုသ်နေ့။ စကားလုံးအရ “သခင်ဘုရား၏ ဥပုသ်နေ့”။ ဟေဗြဲဘာသာတွင် “ဥပုသ်” သည် သတ်မှတ်ထားသော စကားလုံး “သည်” မပါရှိသော်လည်း၊ ၎င်းသည် ဥပုသ်နေ့ပညတ်၏ သတ်မှတ်ချက်ကို မထိခိုက်စေပါ။ တနင်္ဂနွေထိန်းသိမ်းသူများနှင့် ဥပုသ်နေ့ထိန်းသိမ်းသူများအကြား အငြင်းပွားမှုသည် ခရစ်ယာန်တစ်ဦးသည် သီတင်းပတ်တွင် တစ်နေ့ “အလုပ်မလုပ်ဘဲ” အနားယူရမည်ဆိုသည့်အချက်မဟုတ်ဘဲ၊ ထိုနေ့သည် သီတင်းပတ်၏ ပထမနေ့ဖြစ်ရမည်လား၊ သတ္တမနေ့ဖြစ်ရမည်လားဆိုသည့်အချက်ဖြစ်သည်။ ပညတ်သည် “သတ္တမရက်” ဟု ရှင်းလင်းစွာ ဖြေကြားထားသည်။ ပညတ်သည် သီတင်းပတ်ကို အပိုင်းနှစ်ပိုင်းခွဲထားသည်။ (၁) “ခြောက်ရက်ပတ်လုံး သင်သည် … သင်၏အလုပ်အားလုံးကို လုပ်ရမည်”၊ (၂) “သတ္တမရက် … သင်သည် အလုပ်မလုပ်ရပါ”။ ထို့ပြင် “သတ္တမရက်” တွင် အလုပ်လုပ်ခြင်းကို အဘယ်ကြောင့် တားမြစ်သနည်း။ အကြောင်းမှာ ၎င်းသည် “သခင်၏ ဥပုသ်နေ့” ဖြစ်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ဥပုသ်ဟူသော စကားလုံးသည် ဟေဗြဲဘာသာတွင် ရှဗ္ဗတ် (shabbath) မှဆင်းသက်လာပြီး၊ ၎င်းသည် “အနားယူခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ထို့ကြောင့် ပညတ်သည် “သတ္တမရက်” တွင် အလုပ်လုပ်ခြင်းကို တားမြစ်သည်၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းသည် သခင်ဘုရား၏ အနားယူရာနေ့ဖြစ်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်သည် “သတ္တမရက်တွင် အနားယူခဲ့သည်” (ကမ္ဘာဦး ၂:၂) ဟူသော ဥပုသ်နေ့၏ မူလအစသို့ ကျွန်ုပ်တို့ကို ပြန်လည်ခေါ်ဆောင်သည်။ ထို့ကြောင့် ခြားနားမှုသည် “သည်” နှင့် “တစ်ခု” အကြားမဟုတ်ဘဲ၊ “အလုပ်” နှင့် “အနားယူခြင်း” အကြားဖြစ်သည်။ “ခြောက်ရက်” သည် အလုပ်လုပ်ရာနေ့များဖြစ်ပြီး၊ “သတ္တမရက်” သည် အနားယူရာနေ့ဖြစ်သည်ဟု ပညတ်က ဖော်ပြသည်။ “သတ္တမရက်” သည် ဘုရားသခင်၏ အနားယူရာနေ့ဖြစ်သည်မှာ ပညတ်၏ အဖွင့်စကားများတွင် ထင်ရှားသည်။ “ဥပုသ် [အနားယူရာ] နေ့ကို သတိရပြီး၊ ၎င်းကို သန့်ရှင်းစေရန် ထိန်းသိမ်းပါ”။

The Sabbath of the Lord. Literally, “the Lord’s Sabbath.” In Hebrew, “Sabbath” has no definite article, “the,” but this does not take from the Sabbath command its definiteness. The point of controversy between Sundaykeepers and Sabbathkeepers is not over whether a Christian should rest—“not do any work”—one day in the week, but which day of the week that should be, the first or the seventh. The commandment answers explicitly, “the seventh day.” The command divides the week into two parts: (1) “six days shalt thou … do all thy work,” (2) “the seventh day … thou shalt not do any work.” And why this prohibition of work on “the seventh day”? Because it is a “sabbath of the Lord.” The word Sabbath is from the Heb. shabbath, which means “rest.” Thus the command prohibits work on “the seventh day” because it is a rest day of the Lord. This takes us back to the origin of the Sabbath, when God “rested on the seventh day” (Gen. 2:2). It is therefore plain that the contrast is not between “the” and “a,” but between “work” and “rest.” “Six days,” says the command, are work days, but “the seventh day” is a rest day. That “the seventh day” is uniquely God’s rest day is made evident in the opening words of the command: “Remember the sabbath [rest] day, to keep it holy.”

ကောင်းကင်တမန်များက သိုးထိန်းများအား ကြေညာခဲ့သည်။ “အကြောင်းမူကား၊ သင်တို့အတွက် … ကယ်တင်ရှင်တစ်ဦး မွေးဖွားလာပြီ” (လုကာ ၂:၁၁)။ ထို့ကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့သည် ခရစ်တော်သည် ကယ်တင်ရှင်များစွာအနက် တစ်ဦးသာဖြစ်သည်ဟု မယူဆပါ။ ကောင်းကင်တမန်၏ စကားများကို “ကယ်တင်ရှင်” ဟူသော စကားလုံးပေါ်တွင် အလေးပေးသောအခါ ၎င်း၏ အဓိပ္ပာယ်ကို ဖမ်းယူနိုင်သည်။ ခရစ်တော်သည် စစ်အောင်နိုင်သူ သို့မဟုတ် လောကီဘုရင်အဖြစ် မဟုတ်ဘဲ၊ ကယ်တင်ရှင်အဖြစ် ကြွလာခဲ့သည်။ အခြားကျမ်းပိုဒ်များစွာသည် သူ၏ ကယ်တင်ခြင်း၏ ထူးခြားမှုနှင့် ကျွန်ုပ်တို့သည် အခြားမည်သူမျှဖြင့် ကယ်တင်ခံရမည်မဟုတ်ကြောင်း ဖော်ပြသည်။ ထို့ကြောင့် စတုတ္ထပညတ်တွင် “သည်” နှင့် “တစ်ခု” နှင့်ပတ်သက်သည့်အရာမှာ ဤသို့ဖြစ်သည်။

The angels announced to the shepherds: “For unto you is born … a Saviour” (Luke 2:11). We do not therefore conclude that Christ was simply one of many saviors. We capture the meaning of the angel’s words when we put the emphasis on the word “Saviour.” Christ came, not as a military conqueror or an earthly king, but as a Saviour. Numerous other passages deal with the uniqueness of His salvation, and that we can be saved by none other. Thus with the matter of “the” and “a” in the fourth command.

အလုပ်မလုပ်ရပါ။ ၎င်းသည် ကရုဏာပြမှုများ သို့မဟုတ် အသက်နှင့် ကျန်းမာရေးထိန်းသိမ်းရန် လိုအပ်သော အလုပ်များကို အခြားနေ့များတွင် မလုပ်ဆောင်နိုင်သည့်အရာများကို တားမြစ်ခြင်းမဟုတ်ပါ။ ဥပုသ်နေ့များတွင် “ကောင်းမှုပြုရန် တရားဝင်သည်” (မဿဲ ၁၂:၁-၁၄၊ မာကု ၂:၂၃-၂၈)။ ဤနေရာတွင် ပြောဆိုသော အနားယူခြင်းကို သာမန်အလုပ်မှ ရပ်စဲခြင်းအနေဖြင့်သာ မယူဆရဘဲ၊ သို့သော် ၎င်းကိုလည်း ထည့်သွင်းရမည်။ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်နှင့် ဆက်သွယ်မှုရှိသော သန့်ရှင်းသော အနားယူခြင်းဖြစ်ရမည်။

Not do any work. This does not forbid acts of mercy or work essential to the preservation of life and health that cannot be performed on other days. It is always “lawful to do well on the sabbath days” (Matt. 12:1–14; Mark 2:23–28). The rest here spoken of is not to be considered merely in terms of cessation from ordinary labor, though this is, of course, included. It must be a holy rest, in which there is communion with God.

သင်၏ တိရစ္ဆာန်များမဟုတ်။ ဘုရားသခင်၏ စကားမပြောနိုင်သော တိရစ္ဆာန်များအတွက် ဂရုစိုက်မှုကို ရှေးဩဝါဒကျမ်းစာရေးသူများက ထပ်ခါတလဲလဲ အလေးပေးဖော်ပြသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂၃:၅၊ ၁၂၊ ဒုတိယကျမ်း ၂၅:၄)။ သူသည် ၎င်းတို့ကို သေတ္တာသင်္ဘောတွင် သတိရခဲ့သည် (ကမ္ဘာဦး ၈:၁)။ ၎င်းတို့ကို ရေလွှမ်းမိုးခြင်းနောက်ပိုင်း သူ၏ ပဋိညာဉ်တွင် ထည့်သွင်းခဲ့သည် (ကမ္ဘာဦး ၉:၉-၁၁)။ သူသည် တိရစ္ဆာန်များကို သူ၏ ပိုင်ဆိုင်မှုအဖြစ် တောင်းဆိုသည် (ဆာလံ ၅၀:၁၀)။ “တိရစ္ဆာန်များစွာ” ၏ ရှိနေမှုသည် နိနဝေမြို့ကို လွတ်မြောက်စေရန် အကြောင်းတစ်ခုဖြစ်သည် (ယောန ၄:၁၁)။

Nor thy cattle. God’s care for dumb animals is repeatedly stressed by OT writers (Ex. 23:5, 12; Deut. 25:4). He remembered them in the ark (Gen. 8:1). They were included in His covenant following the Flood (Gen. 9:9–11). He claims the cattle as His own (Ps. 50:10). The presence of “much cattle” provided one reason why Nineveh was spared (Jonah 4:11).

သင်၏ နိုင်ငံခြားသား။ ဆိုလိုသည်မှာ မိမိဆန္ဒအလျောက် ဣသရေလလူများနှင့် ပူးပေါင်းလာသော နိုင်ငံခြားသားဖြစ်သည်။ “ရောနှောနေသော လူအုပ်” သည် ဣသရေလလူများနှင့်အတူ အီဂျစ်မှ ထွက်ခွာခဲ့ပြီး (ထွက်မြောက်ရာ ၁၂:၃၈) ၎င်းတို့၏ သဲကန္တာရခရီးလှည့်လည်မှုတွင် လိုက်ပါခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ဣသရေလလူများနှင့် ဆက်လက်နေထိုင်ရန် ရွေးချယ်သရွေ့၊ ဘုရားသခင်က သူၤ၏လူများအတွက် ချမှတ်ထားသော လိုအပ်ချက်များကို လိုက်နာရမည်။ တစ်နည်းအားဖြင့် ၎င်းသည် ၎င်းတို့၏ လွတ်လပ်မှုကို ကန့်သတ်ထားသော်လည်း၊ ၎င်းတို့သည် နာခံလိုမှုမရှိပါက ထွက်ခွာရန် လွတ်လပ်ခွင့်ရှိသည်။ လျော်ကြေးအဖြစ်၊ ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်က ဣသရေလလူများအပေါ် ပေးအပ်သော ကောင်းချီးများကို အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ခံစားခဲ့ရသည် (တော်လည်းကျမ်း ၁၀:၂၉၊ ဇာခရိ ၈:၂၂၊ ၂၃)။

Thy stranger. That is, a foreigner who of his own free will joined himself to the Israelites. A “mixed multitude” left Egypt with Israel (Ex. 12:38) and accompanied them in their wilderness wanderings. So long as they chose to remain with the Israelites they were to conform to the requirements God set for His own people. In a sense this restricted their liberty, but they were free to depart if they did not wish to obey. In compensation, as it were, they enjoyed a measure of the blessings God bestowed upon Israel (Num. 10:29; Zech. 8:22, 23).

၁၁. သခင်ဘုရားဖန်ဆင်းတော်မူသည်။ ခရစ်တော်ကိုယ်တိုင် ဖန်တီးရှင်အဖြစ် (ယောဟန် ၁:၁-၃) ကမ္ဘာ၏ ပထမဆုံး ဥပုသ်နေ့တွင် အနားယူခဲ့ပြီး (ဒေသနာတော်၏ အလင်းရောင် ၇၆၉) သိနာတောင်တွင် ဥပဒေကို ပြောဆိုခဲ့သည် (ပရောဖက်ပြည်သူများ ၃၆၆)။ သူၤ၏ပုံသဏ္ဍာန်တွင် ပြန်လည်ဖန်တီးခံရသူများသည် (ဧဖက် ၄:၂၄) ဤအရာအပြင် အခြားကိစ္စများတွင် သူၤ၏ ပုံသက်သေကို လိုက်နာရန် ရွေးချယ်မည် (၁ပေတရု ၂:၂၁)။ ဖန်တီးရှင်သည် ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှု သို့မဟုတ် မောပန်းမှုကြောင့် “အနားယူ” ခြင်းမဟုတ်ပါ (ဟေရှာယ ၄၀:၂၈)။ သူၤ၏ “အနားယူခြင်း” သည် ပြီးစီးသောအလုပ်တစ်ခု၏ အဆုံးတွင် အလုပ်ရပ်စဲခြင်းဖြစ်သည် (ကမ္ဘာဦး ၁:၃၁ မှ ၂:၃)။ အနားယူခြင်းတွင် သူသည် ကျွန်ုပ်တို့အတွက် ပုံသက်သေတစ်ခု ဖြစ်စေခဲ့သည် (မဿဲ ၃:၁၅၊ ဟေဗြဲ ၄:၁၀ ကို နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ ဥပုသ်နေ့သည် လူသားအတွက် ဖန်ဆင်းခံရသည် (မာကု ၂:၂၇)၊ မူလက ဝိညာဏဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းရန်ဖြစ်သော်လည်း၊ အပြစ်ဝင်ရောက်လာမှုနှင့်အတူ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်လည်း ဖြစ်လာသည် (ကမ္ဘာဦး ၃:၁၇-၁၉ ကို ကြည့်ပါ)။ ဣသရေလလူများကို အီဂျစ်မှ လွတ်မြောက်စေရခြင်း၏ အကြောင်းတစ်ခုမှာ ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်ခန့်အပ်ထားသော အနားယူရာနေ့ကို ထိန်းသိမ်းနိုင်ရန်ဖြစ်သည်။ အီဂျစ်တွင် ၎င်းတို့၏ ဖိနှိပ်ခံရမှုသည် ထိုသို့ထိန်းသိမ်းခြင်းကို အလွန်ခက်ခဲစေခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၅:၅-၉၊ ဒုတိယကျမ်း ၅:၁၂-၁၅၊ ပရောဖက်များနှင့် ဘုရင်များ ၁၈၀ ကို ကြည့်ပါ)။

11. The Lord made. It is significant that Christ Himself, as Creator (John 1:1–3), rested upon the world’s first Sabbath day (DA 769) and spoke the law at Sinai (PP 366). Those who are re-created in His likeness (Eph. 4:24) will choose to follow His example in this as in other matters (1 Peter 2:21). The Creator did not “rest” because of weariness or fatigue (Isa. 40:28). His “rest” was cessation of labor at the close of a completed task (Gen. 1:31 to 2:3). In resting He set us an example (Matt. 3:15; cf. Heb. 4:10). The Sabbath was made for man (Mark 2:27), to satisfy a need that was originally spiritual, but which, with the entrance of sin, became physical as well (see Gen. 3:17–19). One of the reasons the Israelites were delivered from Egypt was that they might observe the divinely appointed day of rest. Their oppression in Egypt had made such observance most difficult (see Ex. 5:5–9; Deut. 5:12–15; PK 180).

၁၂. သင်၏ဖခင်ကို ဂုဏ်ပြုပါ။ ပထမဆယ်ပညတ်လေးခုတွင် ဘုရားသခင်အပေါ်ထားရမည့် တာဝန်များကို ဖော်ပြပြီးနောက်၊ ယခု လူသားများအပေါ် ထားရမည့် တာဝန်များကို ဆွေးနွေးသည့် ဥပဒေ၏ ဒုတိယပိုင်းသို့ ကူးပြောင်းသည် (မဿဲ ၂၂:၃၄-၄၀)။ ကိုယ်ကျင့်တရားတာဝန်ယူမှုအရွယ်မတိုင်မီ မိဘများသည် ၎င်းတို့၏ သားသမီးများအတွက် ဘုရားသခင်၏ ကိုယ်စားလှယ်များအဖြစ် ရပ်တည်ပေးသောကြောင့် (ပရောဖက်ပြည်သူများ ၃၀၈)၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ ပထမဆုံး လူသားဆိုင်ရာ တာဝန်သည် ၎င်းတို့အပေါ်ထားရမည်ဖြစ်သည်မှာ ဆီလျှော်ပြီး သင့်လျော်သည် (ဒုတိယကျမ်း ၆:၆၊ ၇၊ ဧဖက် ၆:၁-၃၊ ကောလောသဲ ၃:၂၀)။ ဤပညတ်၏ နောက်ထပ်ရည်ရွယ်ချက်တစ်ခုမှာ တရားဝင်အာဏာအားလုံးအပေါ် လေးစားမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေရန်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော လေးစားမှုသည် မိဘများအပေါ် ကလေးများ၏ သဘောထားမှ စတင်သည်။ ကလေး၏ စိတ်ထဲတွင် ၎င်းသည် ဘဝတစ်လျှောက်လုံး၊ အထူးသဖြင့် အသင်းတော်နှင့် နိုင်ငံတော်တွင်၊ တရားဝင်အာဏာပိုင်များအပေါ် လေးစားမှုနှင့် နာခံမှု၏ အခြေခံဖြစ်လာသည် (ရောမ ၁၃:၁-၇၊ ဟေဗြဲ ၁၃:၁၇၊ ၁ပေတရု ၂:၁၃-၁၈)။ ဤပညတ်၏ ဝိညာဉ်ထဲတွင် အိမ်တွင်းနှင့် ၎င်းပြင်ပရှိ အာဏာပိုင်များသည် ၎င်းတို့အောက်ရှိသူများ၏ လေးစားမှုနှင့် နာခံမှုကို ထိုက်တန်အောင် ပြုမူရမည်ဟူသော အတွေးပါဝင်သည် (ဧဖက် ၆:၄၊ ၉၊ ကောလောသဲ ၃:၂၁၊ ၄:၁)။

12. Honour thy father. Having covered in the first four commandments our duties toward God, we now take up the second table of the law, dealing with duties toward our fellows (Matt. 22:34–40). Inasmuch as prior to the age of moral accountability parents stand to their children as the representatives of God (PP 308), it is logical and fitting that our first man-ward duty should be toward them (Deut. 6:6, 7; Eph. 6:1–3; Col. 3:20). Another purpose of this commandment is to engender respect for all rightful authority. Such respect begins with the attitude of children toward their parents. In the mind of the child this becomes the basis for respect and obedience owed to those who are legitimately placed in authority over him throughout life, particularly in the church and in the state (Rom. 13:1–7; Heb. 13:17; 1 Peter 2:13–18). There is included in the spirit of this commandment the thought that those in authority in the home and outside of it should so conduct themselves that they are ever worthy of the respect and obedience of those under them (Eph. 6:4, 9; Col. 3:21; 4:1).

၁၃. မသတ်ရ။ ကျွန်ုပ်တို့၏အိမ်နီးချင်းနှင့်ဆက်ဆံရေးကို မှန်ကန်စွာနားလည်ခြင်းသည် အသက်အားလုံးသည် သန့်ရှင်းသည်ဖြစ်သောကြောင့် ၎င်း၏အသက်ကို လေးစားဂုဏ်ပြုရမည်ဟု ညွှန်ပြသည် (ကမ္ဘာဦး ၉:၅, ၆)။ ယေရှုသည် ဤပညတ်ကို ဒေါသထွက်ခြင်းနှင့် မထီမဲ့မြင်ပြုခြင်းတို့ကိုပါ ထည့်သွင်းပြီး ချဲ့ထွင်ခဲ့သည် (ဟေရှာယ ၄၂:၂၁; မဿဲ ၅:၂၁, ၂၂)။ နောက်ပိုင်းတွင် တမန်တော်ယောဟန်က မုန်းခြင်းကိုလည်း ထည့်သွင်းခဲ့သည် (၁ ယောဟန် ၃:၁၄, ၁၅)။ ဤပညတ်သည် ကိုယ်ခန္ဓာအပေါ် အကြမ်းဖက်မှုကို တားမြစ်ရုံသာမက၊ ဝိညာဉ်ကို ထိခိုက်စေခြင်းသည် ပို၍ဆိုးရွားသော အကျိုးဆက်ဖြစ်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် ကျွန်ုပ်တို့၏ ဥပမာနှင့် လုပ်ရပ်များဖြင့် အခြားသူများကို အပြစ်သို့ ဦးတည်စေပြီး ၎င်းတို့၏ ဝိညာဉ်များကို ဖျက်ဆီးရာတွင် ပါဝင်ကူညီသောအခါ ၎င်းကို ချိုးဖောက်သည်။ အပြစ်မရှိသူများကို ဖျက်ဆီးပြီး ဖြောင့်မတ်သူများကို သွေးဆောင်သူများသည် လည်ပင်းဖြတ်သူ သို့မဟုတ် ဓားပြများထက် ပို၍ဆိုးရွားစွာ “သတ်ဖြတ်” ကြသည်၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့သည် ကိုယ်ခန္ဓာကို သတ်ဖြတ်ရုံမျှမကပေ (မဿဲ ၁၀:၂၈)။

13. Not kill. Any rightful understanding of our relation to our neighbor indicates that we must respect and honor his life, for all life is sacred (Gen. 9:5, 6). Jesus magnified (Isa. 42:21) this commandment to include anger and contempt (Matt. 5:21, 22). Later the apostle John added hatred (1 John 3:14, 15). Not only does this commandment forbid violence to the body, but, what is of far greater consequence, injury to the soul. We break it when we lead others into sin by our example and action, and thus contribute to the destruction of their souls. Those who corrupt the innocent and seduce the virtuous “kill” in a far worse sense than the cutthroat and the bandit, in that they do more than to kill the body (Matt. 10:28).

၁၄. အိမ်ထောင်ရေးဖောက်ပြန်မှု မပြုရ။ ဤတားမြစ်ချက်သည် အိမ်ထောင်ရေးဖောက်ပြန်မှုသာမက မတရားသောမေထုန်မှုနှင့် လုပ်ရပ်၊ စကား၊ နှင့် အတွေးထဲတွင် မည်သည့်နှင့်မဆို မသန့်ရှင်းမှုကို လွှမ်းခြုံသည် (မဿဲ ၅:၂၇, ၂၈)။ ဤသည်မှာ ကျွန်ုပ်တို့၏ “အိမ်နီးချင်း” အပေါ် တတိယတာဝန်ဖြစ်ပြီး၊ မိသားစုကို တည်ဆောက်ထားသည့် အိမ်ထောင်ရေးဆက်နွယ်မှုကို လေးစားဂုဏ်ပြုရန်ဖြစ်သည်၊ ၎င်းသည် ခရစ်ယာန်အတွက် အသက်ကဲ့သို့ အဖိုးတန်သည် (ဟေဗြဲ ၁၃:၄ ကိုဖတ်ရှုပါ)။ အိမ်ထောင်ရေးသည် လင်နှင့်မယားကို “တစ်သားတည်း” ဖြစ်စေသည် (ကမ္ဘာဦး ၂:၂၄)။ ဤသန့်ရှင်းသောပေါင်းစည်းမှုကို ဖောက်ပြန်ခြင်း သို့မဟုတ် အခြားသူတစ်ဦးအား ထိုသို့ပြုလုပ်ရန် ဦးတည်စေခြင်းသည် သန့်ရှင်းသည်ကို မထီမဲ့မြင်ပြုခြင်းနှင့် ရာဇဝတ်မှုကို ကျူးလွန်ခြင်းဖြစ်သည်။ လူ့သမိုင်းတစ်လျှောက်၊ ယောက်ျားသည် အိမ်ထောင်ရေးဖောက်ပြန်သူဖြစ်လာခြင်းကို ယေဘုယျအားဖြင့် ကြီးလေးသောပြစ်မှုအဖြစ် မယူဆခဲ့ကြပါ။ သို့သော် မယားသည် ထိုသို့ပြုလျှင်၊ သူမကို အလွန်ကြီးလေးစွာ ဆက်ဆံခံရသည်။ လူ့အဖွဲ့အစည်းသည် “ကျဆုံးသောမိန်းမ” အကြောင်း ပြောဆိုသော်လည်း “ကျဆုံးသောယောက်ျား” အကြောင်းကို အနည်းငယ်သာ ပြောဆိုသည်။ ဤပညတ်သည် လင်နှင့်မယားနှစ်ဦးစလုံးအပေါ် တန်းတူအာဏာဖြင့် သက်ရောက်သည် (ဟေဗြဲ ၁၃:၄; ဗျာဒိတ် ၂၁:၈)။

14. Not commit adultery. This prohibition covers not only adultery but fornication and impurity of any and every kind in act, word, and thought (Matt. 5:27, 28). This, our third duty toward our “neighbour,” is to respect and honor the bond upon which the family is built, that of the marriage relationship, which to the Christian is as precious as life itself (see Heb. 13:4). Marriage makes the husband and wife “one flesh” (Gen. 2:24). To be untrue to this sacred union or to lead another to do so is to despise that which is sacred and to commit a crime as well. Throughout human history it has not generally been considered a grievous offense for the husband to become an adulterer. If, however, the wife did so, she has been dealt with most severely. Society speaks of the “fallen woman,” but little is said of the “fallen man.” The commandment applies with equal force to both husband and wife (Heb. 13:4; Rev. 21:8).

၁၅. မခိုးရ။ ဤနေရာ၌ ပိုင်ဆိုင်မှုအခွင့်အရေးကို ဖော်ပြထားပြီး၊ ၎င်းသည် အခြားသူများက လေးစားရမည့်အခွင့်အရေးဖြစ်သည်။ လူ့အဖွဲ့အစည်းတည်ရှိရန်အတွက်၊ ဤအခြေခံမူကို ကာကွယ်ရမည်၊ မဟုတ်ပါက လုံခြုံမှုနှင့် အကာအကွယ်မရှိပါ။ အားလုံးသည် မင်းမဲ့စရိုက်ဖြစ်လိမ့်မည်။ ဤပညတ်သည် ကျွန်ုပ်တို့သည် အခြားသူ၏ပစ္စည်းများကို မရိုးသားစွာ တိုက်ရိုက်ဖြစ်စေ၊ သွယ်ဝိုက်၍ဖြစ်စေ ရယူသည့် မည်သည့်လုပ်ရပ်ကိုမဆို တားမြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် ယနေ့ခေတ်တွင် အကျင့်စာရိတ္တ၏ ထက်မြက်မှုသည် တဖြည်းဖြည်း မှုန်ဝါးလာနေသောအခါ၊ ရောစပ်ခြင်း၊ ချို့ယွင်းချက်များကို ဖုံးကွယ်ခြင်း၊ အရည်အသွေးကို မမှန်ကန်စွာ ဖော်ပြခြင်း၊ နှင့် မမှန်ကန်သော အလေးချိန်များ သို့မဟုတ် အတိုင်းအတာများကို အသုံးပြုခြင်းသည် အိတ်ကပ်ထဲမှ ခိုးယူခြင်း သို့မဟုတ် ဆိုင်ခိုးယူခြင်းကဲ့သို့ သူခိုးတစ်ဦး၏ လုပ်ရပ်များဖြစ်ကြောင်း သတိရရန် ကောင်းသည်။

15. Not steal. Here the right to possess property is set forth, a right that is to be respected by others. For society to exist at all, this principle must be safeguarded, else there is no security and no protection. All would be anarchy. This commandment forbids any act by which, directly or indirectly, we dishonestly obtain the goods of another. Especially in these days when the keen edge of morality is becoming increasingly dull, it is well to remember that adulteration, the concealment of defects, misrepresentation of quality, and the employment of false weights or measures are all the acts of a thief as much as pocket picking or shoplifting.

ဝန်ထမ်းများသည် ၎င်းတို့၏အထက်အရာရှိများမသိဘဲ “ကော်မရှင်” ယူသောအခါ၊ သို့မဟုတ် ရှင်းလင်းစွာ သဘောတူမထားသည့်အရာကို သိမ်းယူသောအခါ၊ သို့မဟုတ် ၎င်းတို့လုပ်ဆောင်ရန် ကတိပြုထားသည့် အလုပ်ကို လျစ်လျူရှုသောအခါ၊ သို့မဟုတ် ၎င်းကို ပေါ့ဆစွာ လုပ်ဆောင်သောအခါ၊ သို့မဟုတ် ပိုင်ရှင်၏ပစ္စည်းကို ဂရုမစိုက်မှုဖြင့် ပျက်စီးစေသောအခါ၊ သို့မဟုတ် ဖြုန်းတီးမှုဖြင့် လျော့ချသောအခါ ခိုးယူကြသည်။

Employees steal when they take a “commission” unknown to their superiors, or appropriate that which has not been expressly agreed upon, or neglect to do whatever work they contracted to do, or perform it in a slovenly manner, or damage the owner’s property through carelessness or diminish it by waste.

အလုပ်ရှင်များသည် ၎င်းတို့၏ဝန်ထမ်းများအား ကတိပေးထားသည့် အကျိုးခံစားခွင့်များကို ဖယ်ထားသောအခါ၊ သို့မဟုတ် ၎င်းတို့၏လုပ်ခများကို နောက်ကျကျန်ရစ်စေသောအခါ၊ သို့မဟုတ် သင့်လျော်သော လျော်ကြေးမပေးဘဲ အချိန်ပိုလုပ်ရန် အတင်းအကျပ်ပြုစေသောအခါ၊ သို့မဟုတ် ၎င်းတို့မျှော်လင့်ထားရန် သင့်လျော်သော အကြောင်းပြချက်ရှိသည့် အခြားအကျိုးခံစားခွင့်များကို လုယူသောအခါ ခိုးယူကြသည်။ အကောက်ခွန်စစ်ဆေးသူထံမှ ကုန်ပစ္စည်းများကို ဖုံးကွယ်သူ၊ ၎င်းတို့ကို မည်သည့်နည်းဖြင့်မဆို မမှန်ကန်စွာ ဖော်ပြသူ၊ မမှန်ကန်သော သို့မဟုတ် လှည့်စားသည့် အခွန်စာရင်းများကို ပြုလုပ်သူ၊ ပြန်ဆပ်နိုင်စွမ်းမရှိသည့် အကြွေးများကို ကုန်သည်များထံမှ ဖြစ်ပေါ်စေသူ၊ သို့မဟုတ် ဒေဝါလီခံမည့်အချိန်နီးကပ်လာသောအခါ နောက်ပိုင်းတွင် ပြန်လည်ပေးအပ်ရန် သဘောတူညီချက်ဖြင့် ၎င်းတို့၏ပစ္စည်းကို သူငယ်ချင်းထံ လွှဲပြောင်းပေးသူ၊ သို့မဟုတ် မည်သည့်စီးပွားရေးလှည့်ကွက်များကိုမဆို အသုံးပြုသူများသည် ခိုးယူကြသည်။

Employers steal when they withhold from their employees the benefits they promised, or allow their wages to fall into arrears, or force them to work overtime without proper remuneration, or deprive them of any other consideration they have a reasonable right to expect. They steal who conceal goods from a customs inspector or misrepresent them in any way, or who make out false or misleading tax returns, or who cheat tradesmen by incurring debts that they can never repay, or who in view of impending bankruptcy turn over their property to a friend, with the understanding that it is later to be restored, or who have recourse to any so-called tricks of trade.

ရိုးသားမှု၏ဝိညာဉ်ဖြင့် ပိုင်ဆိုင်ထားသူများ၊ တရားမျှတမှု၊ ညီမျှမှု၊ နှင့် တရားမျှတသော ဆက်ဆံမှုကို နှစ်သက်သူများ၊ အခြားသူများက ၎င်းတို့အတွက် ပြုလုပ်ပေးစေလိုသည့်အတိုင်း အခြားသူများအတွက် ပြုလုပ်ရန် ၎င်းတို့၏ဘဝစည်းမျဉ်းအဖြစ် သတ်မှတ်သူများမှလွဲ၍ လူအားလုံးသည် တစ်နည်းမဟုတ်တစ်နည်း ၎င်းတို့၏ “အိမ်နီးချင်း” ကို လိမ်လည်လှည့်ဖြားလိမ့်မည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် အခြားသူများထံမှ သူတို့၏ဘုရားအပေါ် ယုံကြည်မှုကို သံသယနှင့် ဝေဖန်မှုဖြင့် လုယူခြင်း၊ ယုံကြည်ခံရသောအခါ ဆိုးရွားသောဥပမာဖြင့် ထိခိုက်စေခြင်း၊ ၎င်းတို့နားမလည်နိုင်သော ထုတ်ဖော်ပြောဆိုမှုများဖြင့် ရှုပ်ထွေးစေခြင်း၊ သူတို့၏ဂုဏ်သိက္ခာနှင့် စရိုက်ကို လုယူနိုင်သည့် အန္တရာယ်ရှိသော၊ ကဲ့ရဲ့ဖွယ် အတင်းပြောမှုများဖြင့် ပိုမိုနူးညံ့သိမ်မွေ့သောနည်းဖြင့် ခိုးယူနိုင်သည်။ အခြားသူတစ်ဦး၏ မည်သည့်အရာကို မတရားသဖြင့် ဖယ်ထားသည်ဖြစ်စေ၊ သို့မဟုတ် အခြားသူ၏အရာကို မိမိကိုယ်ကို အသုံးပြုရန် သိမ်းယူသည်ဖြစ်စေ—ဤသည်မှာ ခိုးယူခြင်းဖြစ်သည်။ အခြားသူ၏ လုပ်ဆောင်မှု သို့မဟုတ် အကြံဉာဏ်များအတွက် ဂုဏ်ပြုခံရခြင်း၊ ၎င်း၏ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ ၎င်း၏အရာကို အသုံးပြုခြင်း၊ သို့မဟုတ် မည်သည့်နည်းဖြင့်မဆို အခြားသူတစ်ဦးကို အကျိုးအမြတ်ယူခြင်း—ဤသည်လည်း ခိုးယူခြင်းဖြစ်သည်။

Except for those possessed by the spirit of honesty, those who love justice, equity, and fair dealing, those who make it their law of life to do for others as they would that others should do to them, all men will, in one way or another, defraud their “neighbour.” We may steal from others in more subtle ways, robbing them of their faith in God through doubt and criticism, through the shattering effect of a bad example when otherwise trusted, by confusing and perplexing them by statements they are not prepared to understand, by pernicious, slanderous gossip that may deprive them of their good name and character. Whatever withholds from another that which is rightfully his, or appropriates to one’s own use that which is another’s—this is stealing. To accept credit for the labors or ideas of another, to use that which is his without his permission, or to take advantage of another in any way—this too is stealing.

“ယောက်ျားနှင့်မိန်းမတို့၏ ဂုဏ်သိက္ခာသည်၊ အိုသခင်၊
၎င်းတို့၏ ဝိညာဉ်များ၏ ချက်ချင်းရတနာဖြစ်သည်။
ငါ့ပိုက်ဆံအိတ်ကို ခိုးသူသည် အမှိုက်ကို ခိုးသည်၊ ၎င်းသည် တစ်ခုခုဖြစ်သည်၊ ဘာမှမဟုတ်ပါ။
၎င်းသည် ငါ၏ပိုင်ဖြစ်ခဲ့သည်၊ ယခု ၎င်း၏ပိုင်ဖြစ်သည်၊ ထောင်ပေါင်းများစွာ၏ ကျွန်ဖြစ်ခဲ့သည်။
သို့သော် ငါ့ထံမှ ဂုဏ်သိက္ခာကို ခိုးယူသူသည်
ငါ့ထံမှ ၎င်းကို လုယူပြီး ၎င်းကို ချမ်းသာမဖြစ်စေဘဲ၊
ငါ့ကို အမှန်တကယ် ဆင်းရဲစေသည်။”

“Good name in man and woman, dear my lord,

Is the immediate jewel of their souls:

Who steals my purse steals trash; ’tis something, nothing;

’Twas mine, ’tis his, and has been slave to thousands;

But he that filches from me my good name

Robs me of that which not enriches him,

And makes me poor indeed.”

၁၆. မုသာသက်သေ။ ဤပညတ်သည် တရားရုံးတွင် မမှန်ကန်သော သက်သေထွက်ဆိုခြင်းဖြင့် လူအများရှေ့တွင် ချိုးဖောက်နိုင်သည် (၂၃:၁)။ မုသာသက်သေထွက်ဆိုခြင်းသည် လူ့အဖွဲ့အစည်းအပေါ် ဆိုးရွားသောပြစ်မှုအဖြစ် အမြဲယူဆခံရပြီး၊ ထိုအတိုင်း အပြစ်ပေးခံရသည်။ အေသင်မြို့တွင် မုသာသက်သေသည် ဒဏ်ငွေပြင်းထန်စွာ ပေးဆောင်ရသည်။ ဤပြစ်မှုကို သုံးကြိမ်ပြစ်မှတ်ခံရပါက၊ သူ၏နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးများ ဆုံးရှုံးရသည်။ ရောမမြို့တွင် ဆယ့်နှစ်ပြဒါးဥပဒေသည် ပြစ်မှုကျူးလွန်သူကို တာပေးယန်းကျောက်ဆောင်မှ ခေါင်းပြတ်စွာ ပစ်ချရန် အမိန့်ပေးသည်။ အီဂျစ်တွင် ပြစ်ဒဏ်မှာ နှာခေါင်းနှင့် နားများကို ဖြတ်တောက်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဤဆယ်ပညတ်တားမြစ်ချက်သည် အခြားသူတစ်ဦးအကြောင်း မကောင်းပြောခြင်းဖြင့် မကြာခဏ ချိုးဖောက်ခံရပြီး၊ ၎င်းဖြင့် သူ၏စရိုက်ကို ညစ်ညမ်းစေပြီး၊ သူ၏ရည်ရွယ်ချက်များကို လွဲမှားစွာ ဖော်ပြပြီး၊ သူ၏ဂုဏ်သတင်းကို နှိမ့်ချသည်။

16. False witness. This commandment may be transgressed in a public manner by untruthful witness borne in a court of law (ch. 23:1). Perjury has ever been considered a serious offense against society, and has been punished accordingly. In Athens a false witness was heavily fined. If convicted thrice of this crime, he lost his civil rights. In Rome a law of the Twelve Tables sentenced the transgressor to be hurled headlong from the Tarpeian Rock. In Egypt the penalty was amputation of the nose and ears.

လူအများလွန်းသည် မိမိအိမ်နီးချင်းများကို ချီးမွမ်းပြီး ကောင်းကောင်းပြောဆိုခြင်းကို မွဲခြောက်ပြီး အရသာမရှိဟု ထင်မှတ်ကြသည်။ ၎င်းတို့သည် အခြားသူများ၏ အပြုအမူတွင် အားနည်းချက်များကို ထောက်ပြခြင်း၊ ၎င်းတို့၏ရည်ရွယ်ချက်များကို စီရင်ခြင်း၊ ၎င်းတို့၏ကြိုးပမ်းမှုများကို ဝေဖန်ခြင်းတို့တွင် ယုတ်မာသော စိတ်လှုပ်ရှားမှုကို တွေ့ရှိကြသည်။ ကံမကောင်းစွာဖြင့်၊ လူအများသည် ဤယူဆထားသော ပညာကို နားထောင်ရန် အမြဲအဆင်သင့်နှင့် စိတ်အားထက်သန်နေကြသောကြောင့်၊ ထိုစိတ်လှုပ်ရှားမှုသည် တိုးပွားလာပြီး အတင်းပြောသူ၏ ကိုယ်ကျိုးရှာပြီး အပြစ်ရှိသော ကိုယ်စွမ်းကိုယ်စီကို မြှင့်တင်ပေးသည်။ ဤပညတ်သည် အပြစ်ကင်းသောသူတစ်ဦးကို မတရားစွာ အပြစ်တင်ခံရသည်ကို ကြားရသောအခါ တိတ်ဆိတ်နေသူများဖြင့်လည်း ချိုးဖောက်နိုင်သည်။ ၎င်းသည် ပုခုံးတစ်ချက်ကျစ်ခြင်း သို့မဟုတ် မျက်ခုံးပင့်ခြင်းဖြင့်လည်း ချိုးဖောက်နိုင်သည်။ မည်သူမဆို ကိုယ်ကျိုးအတွက် သို့မဟုတ် အခြားရည်ရွယ်ချက်တစ်ခုခုအတွက် အတိအကျမှန်ကန်သောအမှန်တရားကို မည်သည့်နည်းဖြင့်မဆို လှည့်ဖျားသူသည် “မုသာသက်သေ” ထွက်ဆိုခြင်း၏ အပြစ်ရှိသည်။ မိမိသို့မဟုတ် အခြားသူများကို ထိခိုက်စေနိုင်သော အမှန်တရားကို ဖိနှိပ်ခြင်းသည်လည်း “မုသာသက်သေ” ထွက်ဆိုခြင်းဖြစ်သည်။

This prohibition of the Decalogue is frequently violated by speaking evil of another, whereby his character is blackened, his motives misrepresented, and his reputation depreciated. All too many find it dull and tame to praise and speak well of their fellows. They find a vicious thrill in pointing out flaws in the conduct of others, judging their motives, and criticizing their endeavors. Since, unfortunately, many are ever ready and eager to listen to this supposed wisdom, the thrill is increased and the selfish, sinful ego of the detractor is enhanced. This commandment may also be broken by those who remain silent when they hear an innocent man unjustly maligned. It can be broken by a shrug of the shoulder or by an arching of the eyebrows. Whoever tampers in any way with the exact truth, in order to gain personal advantage or for any other purpose, is guilty of bearing “false witness.” The suppression of truth that might result in injury to oneself or others—this too is bearing “false witness.”

၁၇. မလိုချင်ရပါ။ ဆယ်ခုမြောက်ပညတ်သည် အဌမပညတ်ကို ဖြည့်စွမ်းပေးသည်၊ အကြောင်းမှာ လောဘသည် ခိုးမှုပေါက်ဖွားလာသည့် အမြစ်ဖြစ်သည်။ အမှန်တွင်၊ ဆယ်ခုမြောက်ပညတ်သည် အခြားကိုးခုပညတ်၏ အမြစ်များကို ထိမှန်သည်။ ၎င်းသည် အခြားရှေးခေတ်ကျင့်ဝတ်ဥပဒေများထက် သိသာထင်ရှားသော တိုးတက်မှုကို ကိုယ်စားပြုသည်။ ဥပဒေအများစုသည် လုပ်ရပ်ထက်မပိုသွားဘဲ၊ အချို့က စကားပြောဆိုမှုကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားသော်လည်း၊ အတွေးများကို ထိန်းညှိရန် မည်သည့်ဥပဒေမျှ မကမ်းလှမ်းခဲ့ပါ။ ဤတားမြစ်ချက်သည် ပြင်ပလုပ်ရပ်နောက်ကွယ်ရှိ ရည်ရွယ်ချက်သို့ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်သည့်အနေဖြင့် လူ့အတွေ့အကြုံ၏ အခြေခံဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်သည် နှလုံးကို မြင်တော်မူသည် (၁ ရှမွေလ ၁၆:၇၊ ၁ ဘုရင်ခံ ၈:၃၉၊ ၁ ရာဇဝင်ချုပ် ၂၈:၉၊ ဟီး ၄:၁၃) ဟု သွန်သင်ပြီး၊ ပြင်ပလုပ်ရပ်ထက် လုပ်ရပ်ပေါက်ဖွားလာသော အတွေးကို ပို၍ဂရုစိုက်သည်။ ၎င်းသည် ကျွန်ုပ်တို့၏နှလုံးအတွေးများသည် ဘုရားသခင်၏ဥပဒေ၏ အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ရှိပြီး၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် ၎င်းတို့အတွက် ကျွန်ုပ်တို့၏လုပ်ရပ်များကဲ့သို့ တာဝန်ရှိသည်ဟူသော နိယာမကို တည်ထောင်သည်။ မတော်မတရားသော အတွေးကို ဖျော်ဖြေထားခြင်းသည် မတော်မတရားသော ဆန္ဒကို အားပေးပြီး၊ အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ မတော်မတရားသော လုပ်ရပ်ကို မွေးဖွားစေသည် (သုတ္တံ ၄:၂၃၊ ယာကုပ် ၁:၁၃–၁၅)။ လူတစ်ဦးသည် ထိုကဲ့သို့သော ချိုးဖောက်မှုများနောက်တွင် လူမှုရေးနှင့် နိုင်ငံသားဆိုင်ရာ ပြစ်ဒဏ်များကြောင့် အိမ်ထောင်ရေးဖောက်ပြန်ခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်နိုင်သော်လည်း၊ ကောင်းကင်ဘုံ၏အမြင်တွင် ၎င်းသည် အမှန်တကယ် လုပ်ရပ်ကျူးလွန်ခဲ့သည့်အလား အပြစ်ရှိနိုင်သည် (မဿဲ ၅:၂၈)။

17. Not covet. The tenth commandment is supplementary to the eight, for covetousness is the root from which theft grows. In fact, the tenth commandment strikes at the roots of the other nine. It represents a decided advance beyond the morality of any other ancient code. Most codes went no further than the deed, and a few took speech into account, but none proposed to regulate the thoughts. This prohibition is fundamental to human experience in that it penetrates to the motive behind the outward act. It teaches us that God sees the heart (1 Sam. 16:7; 1 Kings 8:39; 1 Chron. 28:9; Heb. 4:13), and is concerned less with the outward act than with the thought from which the action springs. It establishes the principle that the very thoughts of our hearts come under the jurisdiction of God’s law, that we are as responsible for them as for our actions. The wrong thought entertained promotes a wrong desire, which in time gives birth to a wrong action (Prov. 4:23; James 1:13–15). A man may refrain from adultery because of the social and civil penalties that follow such transgressions, yet in Heaven’s sight he may be as guilty as if he actually committed the deed (Matt. 5:28).

ဤအခြေခံပညတ်သည် ကျွန်ုပ်တို့သည် ကျွန်ုပ်တို့၏သဘာဝဆန္ဒများနှင့် စိတ်အားထက်သန်မှုများ၏ အကူအညီမဲ့ကျွန်များ မဟုတ်ကြောင်း လေးနက်သောအမှန်တရားကို ဖော်ပြသည်။ ကျွန်ုပ်တို့အတွင်း၌ ခရစ်တော်၏ထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင်၊ မတော်မတရားသော ဆန္ဒများနှင့် စိတ်အားထက်သန်မှုများကို နှိမ့်ချနိုင်သော စိတ်ဆန္ဒဆိုသည့် အင်အားတစ်ခုရှိသည် (ဖိလိပ္ပိ ၂:၁၃)။ ၎င်းသည် လူသည် မရှိမဖြစ်လွတ်လပ်သော ကိုယ်ကျင့်တရားအာဏာရှင်ဖြစ်ကြောင်း အတည်ပြုခြင်းဖြင့် ဆယ်ပညတ်ကို အနှစ်ချုပ်ပေးသည်။

This basic commandment reveals the profound truth that we are not the helpless slaves of our natural desires and passions. Within us is a force, the will, which, under the control of Christ, can submerge every unlawful desire and passion (Phil. 2:13). It sums up the Decalogue by affirming that man is essentially a free moral agent.

၁၈. ၎င်းတို့သည် ရွှေ့ပြောင်းသွားသည်။ ပိုမိုတိကျစွာဆိုရလျှင် “၎င်းတို့သည် တုန်လှုပ်ခဲ့ကြသည်”။ သိနာတောင်၏ ကြောက်မက်ဖွယ်ရာများ—မိုးကြိုးပစ်သံများ၊ လျှပ်စီးလက်မှုများ၊ တံပိုးမှုတ်သံ၊ မီးခိုးထွက်နေသောတောင်၊ တိမ်တိုက်နှင့် ၎င်းမှထွက်လာသော အသံ—သည် လူများအား သန့်ရှင်းသောကြောက်ရွံ့မှုကို လှုံ့ဆော်ပေးခဲ့သည် (တရားဟောရာ ၅:၂၃–၃၁)။

18. They removed. More accurately, “they trembled.” The terrors of Sinai—the thunderings, the lightnings, the noise of the trumpet, the smoking mountain, the cloud and the voice speaking out of it—inspired the people with holy fear (Deut. 5:23–31).

၂၀. မကြောက်ကြပါနှင့်။ မောရှေသည် လူများအား ကြောက်ရွံ့ရန်မလိုအပ်ကြောင်း အေးဆေးသောအာမခံချက်ဖြင့် ငြိမ်သက်စေခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်၏ ခမ်းနားမှုနှင့် တန်ခိုးကို ၎င်းတို့၏စိတ်ထဲတွင် ဖျောက်ဖျက်မရနိုင်အောင် စွဲမှတ်စေရန်၊ အပြစ်ပြုခြင်းမှ ထိန်းသိမ်းရန် ဘုရားသခင်၏ရည်ရွယ်ချက်ဖြစ်သည်။ ဣသရေလလူမျိုးများသည် ဘုရားသခင်ကို နားလည်မှုတွင် နုံချည်နေသေးပြီး၊ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့သည် မေတ္တာဖြင့်ညွှန်ကြားခံရရန် အဆင်သင့်ဖြစ်သည်အထိ ကြောက်ရွံ့မှု၏ စည်းကမ်းကို လိုအပ်ခဲ့သည်။

20. Fear not. Moses pacified the people with the calm assurance that they need have no fear. It was God’s purpose to impress indelibly upon their minds a concept of His majesty and power, as a restraint from sinning. The Israelites were still dull in their comprehension of God, and consequently needed the discipline of fear until such a time as they were ready to be guided by the tender voice of love.

၂၁. မောရှေသည် နီးကပ်လာသည်။ လူများသည် ၎င်းတို့၏တဲများ၏တံခါးများဆီသို့ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာသွားစဉ်၊ မောရှေသည် ဘုရားသခင်ထံ နီးကပ်လာခဲ့သည်။ သူ၏ဣသရေလလူမျိုးများ၏ ကြောက်ရွံ့မှုသည် ၎င်းတို့ကို ဘုရားသခင်ထံမှ ဖယ်ရှားစေခဲ့သော်လည်း၊ သခင်၏ကျွန်သည် ယုံကြည်ခြင်းနှင့် အပ်နှံခြင်း၏ ရဲရင့်မှုဖြင့် သခင်ထံသို့ ဆွဲဆောင်ခံခဲ့ရသည်။ ဘုရားသခင်ရှိရာ၌ သူရှိလိုသည်။ အချို့သူများသည် ၎င်းတို့၏အပြစ်ရှိသောအခြေအနေကြောင့် ဘုရားသခင်၏ရှိနေမှုကို တွန်းလှန်ကြသည်။ အခြားသူများသည် ၎င်းတို့၏ဖြောင့်မတ်သောနှလုံးကြောင့် ၎င်းတို့၏ဖန်ဆင်းရှင်နှင့် မိတ်သဟာယဖွဲ့ခြင်းတွင် ၎င်းတို့၏အမြင့်ဆုံးကျေနပ်မှုကို တွေ့ရှိကြသည် (မဿဲ ၈:၃၄၊ လုကာ ၄:၄၂၊ ယောဘ ၂၃:၃၊ ဆာလံ ၄၂:၁–၂)။ ကြီးစွာချိုးဖောက်ခဲ့သော လူများသည် ဘုရားသခင်ကို “ဒေါသထွက်ရန် လက်စားချေသူ” နှင့် “မီးလောင်သော မီးတောက်” အဖြစ် မဖြစ်မနေ မြင်ရပြီး (ရောမ ၁၃:၄၊ ဟီး ၁၂:၂၉)၊ မကြာခဏ ဘုရားသခင်၏ ပို၍နူးညံ့သောဂုဏ်ရည်များကို မေ့လျော့ပြီး၊ သူသည် ၎င်းတို့၏ဖခင်၊ “သနားကရုဏာရှိပြီး ကျေးဇူးပြုသူ” ဖြစ်ကြောင်း မခံစားရတော့ပါ (ထွက်မြောက်ရာ ၃၄:၆၊ ဆာလံ ၈၆:၁၅၊ ၁၀၃:၁၃)။

21. Moses drew near. As the people withdrew, probably to the doors of their tents, Moses drew near to God. In contrast to the fear of his fellow Israelites, which drove them from God, the servant of the Lord, in the boldness of faith and consecration, was attracted to the Lord. Where God was, he would be. Some, because of their sinful condition, are repelled by the divine presence; others because of their upright heart find their highest satisfaction in fellowship with their Creator (Matt. 8:34; Luke 4:42; Job 23:3; Ps. 42:1, 2). Men who have greatly transgressed, and who therefore cannot help but see God as “a revenger to execute wrath” and a “consuming fire” (Rom. 13:4; Heb. 12:29), often lose sight of the more tender attributes of God and cease to feel that He is their Father, “merciful and gracious” (Ex. 34:6; Ps. 86:15; 103:13).

၂၂. ဤသို့ပြောရမည်။ ဤပိုဒ်မှ စတင်ပြီး “ပဋိညာဉ်စာအုပ်” (၂၄:၇) စတင်သည်၊ ၎င်းသည် ၂၃ အခန်းဖြင့် ပြီးဆုံးသည်။ ၎င်းသည် ဆယ်ပညတ်တွင်ပါရှိသော နိယာမများကို အသေးစိတ်ချဲ့ထွင်ထားပြီး၊ နိုင်ငံသားရေး၊ လူမှုရေး၊ နှင့် ဘာသာရေးဥပဒေများ ပါဝင်သည်။ ၂၄:၄၊ ၇ ပိုဒ်များမှ ဤဥပဒေများကို မောရှေသည် ဆယ်ပညတ်ပေးအပ်ပြီးနောက် သိနာတောင်တွင် ချက်ချင်းလက်ခံရရှိခဲ့ပြီး၊ စာအုပ်တစ်အုပ်အဖြစ် ရေးသားထားပြီး “ပဋိညာဉ်စာအုပ်” ဟုခေါ်သော စုစည်းမှုတစ်ခုအဖြစ် အထူးသန့်ရှင်းသည်ဟု ယူဆခံရသည်။ ဆယ်ပညတ်၏အစီအစဉ်အတိုင်း၊ ပထမဆုံးနှင့် အဓိကဥပဒေများသည် ဘုရားသခင်ကို ဝတ်ပြုကိုးကွယ်ခြင်းနှင့်သက်ဆိုင်သည် (၂၃–၂၆ ပိုဒ်များ)။ နောက်တွင် လူပုဂ္ဂိုလ်များ၏အခွင့်အရေးများနှင့်ပတ်သက်သော ဥပဒေများ (၂၁:၁–၃၂) ဖြစ်ပြီး၊ ကျွန်များ၏အခွင့်အရေးများမှ စတင်ကာ တိရစ္ဆာန်များကြောင့် လူများထိခိုက်ဒဏ်ရာရမှုအတွက် လျော်ကြေးပေးရန်အထိ ဖြစ်သည်။ တတိယအပိုင်းသည် ပိုင်ဆိုင်မှုအခွင့်အရေးများနှင့်သက်ဆိုင်သည် (၂၁:၃၃–၂၂:၁၅)။ “စာအုပ်” ၏ ကျန်ရှိသောအပိုင်းသည် ဘုရားရေးရာနှင့်သက်ဆိုင်သော အချို့ဥပဒေများ၊ နိုင်ငံသားရေးအဖွဲ့အစည်းနှင့်ဆိုင်သော လူ့ရေးရာများနှင့်သက်ဆိုင်သော အမျိုးမျိုးသောဥပဒေများကို ပေးထားသည်။ ဤဥပဒေစုံတွဲတွင် ထူးခြားသောဥပဒေပေါင်း ၇၀ ခန့်ပါရှိသည်။

22. Thus thou shalt say. With this verse begins the “book of the covenant” (ch. 24:7), which closes with ch. 23. It is a detailed enlargement upon the principles contained in the Decalogue, and is composed of various civil, social, and religious laws. From ch. 24:4, 7 we are led to believe that these laws, received by Moses at Sinai immediately after the delivery of the Ten Commandments, were put in writing and collected into a book, known as “the book of the covenant,” which was considered especially holy. Following the order of the Decalogue, the first and foremost laws are those having to do with the worship of God (vs. 23–26). Next come laws respecting the rights of persons (ch. 21:1–32), beginning with the rights of slaves and ending with the compensation to be made for injuries to persons caused by cattle. The third section has to do with rights of property (ch. 21:33 to 22:15). The remaining part of the “book” gives miscellaneous laws, some concerned with divine affairs, some with human affairs generally related to the civil organization of the state. This code contains some 70 distinct laws.

သင်တို့မြင်ခဲ့ပြီ။ ဤနိုင်ငံသားဥပဒေများ၏ ရေးသားသူသည် သိနာတောင်၏ မိုးကြိုးပစ်သံများကြားတွင် ဆယ်ပညတ်ကို မိန့်တော်မူသော သူတည်းဟူသောသူဖြစ်သည်ဟူသော အရေးကြီးသောသတိပေးချက်ဖြစ်သည်။

Ye have seen. This is a significant reminder that the Author of these civil laws is the same one who spoke the Ten Commandments amid the thunders of Sinai.

၂၃. ငွေရုပ်တုများ။ ဒုတိယပညတ်၏ ဤထပ်ခါတလဲလဲ တားမြစ်ချက်သည် ထိုအချိန်က ထွန်းကားနေသော ရုပ်တုကိုးကွယ်မှုကြောင့် ရှင်းပြရမည်။ ထိုရုပ်တုကိုးကွယ်မှု၏ ဖိအားမည်မျှပြင်းထန်သည်ကို လူများသည် မောရှေက ၎င်းတို့ကို စွန့်ပစ်သွားသည်ဟု ထင်မြင်သောအခါ ချက်ချင်း ရွှေနွားသငယ်တစ်ကောင်ကို ပြုလုပ်ခဲ့သည့်အချက်က ပြသသည် (၃၂ အခန်း)။ သို့သော် “ဘုရားသခင်သည် ဝိညာဉ်ဖြစ်သည်” (ယောဟန် ၄:၂၄)။ ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်ကို ရုပ်ဝတ္ထုဆိုင်ရာ ကိုယ်စားပြုမှုများမှတစ်ဆင့် မကိုးကွယ်ရန်၊ သိနာတောင်ပေါ်ရှိ တိမ်တိုက်မှ မိန့်တော်မူစဉ် သူသည် မမြင်နိုင်သောအတိုင်း ရှိနေခဲ့သည် (တရားဟောရာ ၄:၁၂)။

23. Gods of silver. This repetition of the prohibition of the second commandment is to be accounted for by the rampant idolatry of the time. How strong this idolatrous pressure was is shown by the fact that when the people thought Moses had deserted them they forthwith made themselves a golden calf (ch. 32). But “God is a Spirit” (John 4:24). That they might not worship Him through material representations, He remained invisible as He spoke from the cloud on Mt. Sinai (Deut. 4:12).

၂၄. မြေသားယဇ်ပလ္လင်။ ယဇ်ပလ္လင်များသည် ရှေးခေတ်ဘာသာရေးအတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည်။ ၎င်းတို့ကို မကြာခဏ မြေသား၊ မြက်ဆွဲထားသောမြေ၊ သို့မဟုတ် ထိုနေရာတွင်စုဆောင်းထားသော ကျောက်တုံးများဖြင့် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဘိုးဘေးများ၏ ယဇ်ပလ္လင်များသည် ဤသို့သောပုံစံဖြစ်ဖွယ်ရှိသည် (ကမ္ဘာဦး ၈:၂၀; ၁၂:၇; ၁၃:၁၈; ၂၂:၉)။ ယခုအခါ ဤဓလေ့ကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းရန် အမိန့်ပေးခဲ့ပြီး၊ အကြောင်းမှာ “ထုထည်ထားသောကျောက်သား” ဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော ရှုပ်ထွေးသော ယဇ်ပလ္လင်များသည် ရုပ်တုကိုးကွယ်မှုကို အားပေးလိမ့်မည်ဖြစ်ပြီး၊ ယဇ်ပလ္လင်များပေါ်တွင် ထွင်းထုထားနိုင်သည့် ပုံများသည် ကိုးကွယ်မှု၏အရာဝတ္ထုများ ဖြစ်လာလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

24. Altar of earth. Altars were essential to the religious of antiquity. They were often made of earth, sod, or stones collected on the spot. The patriarchal altars were probably of this kind (Gen. 8:20; 12:7; 13:18; 22:9). It was now ordered that the same usage continue, for the reason that elaborate altars of “hewn stone” would encourage idolatry, since the images that might be engraved upon the altars would become objects of worship.

ယဇ်ပူဇော်မှုများ။ ၎င်းတို့ကို ဤနေရာတွင် ရှင်းပြချက်မပါဘဲ မိတ်ဆက်ထားခြင်းသည် ယဇ်ပူဇော်မှုများကို ယခင်ကတည်းက သိရှိထားပြီးဖြစ်ကြောင်း ညွှန်ပြသည်၊ ၎င်းသည် အမှန်ပင်ဖြစ်သည် (ကမ္ဘာဦး ၈:၂၀; ၂၂:၉, ၁၃)။ မကြာမီအချိန်က ယေသရောသည် ဣသရေလစခန်းအတွင်း၌ ယဇ်ပူဇော်ခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၈:၁၂)။ ယုဒလူများသည် အီဂျစ်တွင် နှစ်ပေါင်းများစွာ ဘုရားသခင်ထံ ယဇ်မပူဇော်ခဲ့သော်လည်း (PP ၃၃၃ ကိုကြည့်ပါ)၊ ၎င်းတို့သည် ယဇ်ပူဇော်ခြင်း၏အယူအဆကို ထိန်းသိမ်းထားပုံရသည်။ ယဇ်ပူဇော်ရန် ရည်ရွယ်ချက်အတွက်ပင် မောရှေသည် ဖာရောဘုရင်ထံမှ တောသို့သွားရန် ခွင့်ပြုချက်တောင်းခံခဲ့သည် (အခန်း ၈:၂၅-၂၇; ၁၀:၂၄, ၂၅)။ မီးရှို့ရာယဇ်သည် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအပ်နှံမှုနှင့် မိမိကိုယ်ကို စွန့်လွှတ်ခြင်းကို ကိုယ်စားပြုသည် (ဝတ်ပြုရာ ၆:၈-၁၃; ဆာလံ ၅၁:၁၆-၁၉)၊ မိဿဟာယယဇ်သည် ဘုရားသခင်နှင့် ပြန်လည်ပေါင်းသင်းမှုကို ပြန်လည်ထူထောင်ပြီး ကျေးဇူးတင်ကြောင်းကို ဖော်ပြသည် (ဝတ်ပြုရာ ၇:၁၁-၃၄)။ ဤသို့သော ရုပ်ဝတ္ထုယဇ်ပူဇော်မှုများ၏ ခေတ်ကို ကျွန်ုပ်တို့ဖြတ်သန်းခဲ့ပြီးသော်လည်း၊ ဘုရားသခင်သည် ကျွန်ုပ်တို့အား “ဝိညာဉ်ရေးယဇ်ပူဇော်မှုများ” (၁ပေတရု ၂:၅)၊ မိမိကိုယ်ကို စွန့်လွှတ်ခြင်း (ရောမ ၁၂:၁)၊ “ကျိုးပဲ့သောစိတ်နှလုံး” (ဆာလံ ၅၁:၁၇)၊ နှင့် ဝမ်းမြောက်ခြင်းနှင့် ကျေးဇူးတင်ခြင်း (ဆာလံ ၂၇:၆; ၁၀၇:၂၂) တို့ကို ၎င်းထံသို့ ပေးအပ်ရန် ဖိတ်ကြားဆဲဖြစ်သည်။

Offerings. That these are introduced here without explanation indicates that sacrifices were already known, as was indeed the case (Gen. 8:20; 22:9, 13). Not long before, Jethro had offered a sacrifice within the camp of Israel (Ex. 18:12). Although for many years the Jews had not sacrificed to God in Egypt (see PP 333), they evidently preserved the idea of doing so. It was for the express purpose of offering sacrifices that Moses demanded Pharaoh’s permission to go into the wilderness (chs. 8:25–27; 10:24, 25). The burnt offering symbolized personal consecration and self-surrender (Lev. 6:8–13; Ps. 51:16–19), and the peace offering renewed fellowship with God and expressed thankfulness (Lev. 7:11–34). Although we have passed the day of material offerings such as these, we are still invited by God to render unto Him “spiritual sacrifices” (1 Peter 2:5) of self-surrender (Rom. 12:1), of a “broken spirit” (Ps. 51:17, and of joy and thanksgiving (Ps. 27:6; 107:22).

သင့်ထံသို့ လာမည်။ ဤသည်မှာ လူများသည် သင့်လျော်သော ယဇ်ပလ္လင်များကို တည်ဆောက်ပြီး၊ ဘုရားသခင်က ၎င်း၏နာမတော်ကို မှတ်တမ်းတင်မည့် “နေရာအားလုံး” တွင် သင့်လျော်သော ယဇ်ပူဇော်မှုများကို ပြုလုပ်ပါက ဖြည့်ဆည်းပေးမည့် အာမခံချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။

Come unto thee. This is a conditional promise, to be fulfilled if the people would build proper altars and offer proper sacrifices in “all places” where God would record His name.

၂၅. ကျောက်သားယဇ်ပလ္လင်။ အထက်အခန်းငယ်တွင် ဘုရားသခင်၏ဦးစားပေးမှုရှိသော်လည်း၊ လူများသည် ပို၍ရေရှည်တည်တံ့ပြီး ဂုဏ်သိက္ခာရှိသော ကျောက်သားယဇ်ပလ္လင်ကို တည်ဆောက်လိုပါက၊ ဘုရားသခင်သည် ကျောက်တုံးများကို ၎င်းတို့၏ သဘာဝအတိုင်း အကြမ်းထည်အခြေအနေတွင် ထားရန် လိုအပ်သည်။

25. Altar of stone. In cases where, notwithstanding the divine preference of the previous verse, the people would erect a more permanent and honorable altar of stone, God required that the stones be left in their rough, natural state.

သင်ၤကိရိယာကို မြှောက်ထားခြင်း။ ဤနေရာတွင်လည်း၊ ၎င်းၤလူများသည် ရုပ်တုကိုးကွယ်မှုဖြင့် မညစ်ညမ်းစေရန် မေတ္တာဖြင့် လှုံ့ဆော်ထားသော ဘုရားသခင်ၤပြင်းပြသောဆန္ဒဖြင့်၊ ယဇ်ပလ္လင်များကို ရုပ်တုကိုးကွယ်မှုသို့ ဆွဲဆောင်နိုင်သည့် အရာဝတ္ထုများဖြင့် ရှုပ်ထွေးစွာ ထွင်းထုခြင်းကို တားမြစ်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် လက်ခံမှုၤအကြောင်းပြချက်အဖြစ် ယဇ်ပူဇော်မှုတွင် ကျွန်ုပ်တို့ၤကိုယ်ပိုင်အရာတစ်ခုခုကို ထည့်သွင်းရန် ယူဆပါက၊ ၎င်းကို အချည်းနှီးဖြစ်စေသည်ဟူသော နောက်ထပ်အတွေးတစ်ခုကို အကြံပြုထားသည်။ ကောင်းမွန်သောရည်ရွယ်ချက်ရှိသော်လည်း၊ မိမိကိုယ်ကို ထင်ရှားစေခြင်းသည် ညစ်ညမ်းမှုဖြစ်သည်။ ယဇ်ပလ္လင်သည် ဘုရားသခင်ၤအလိုတော်ၤဖော်ပြချက်ဖြစ်သည်။ ၎င်းကို တိုးတက်စေရန် ကြိုးစားပါက၊ ၎င်းသည် တိုးတက်လိုသူၤအလိုတော်ၤဖော်ပြချက်ဖြစ်လာသည်။ မိမိကိုယ်ကိုၤယဇ်ပလ္လင်သည် ဘုရားသခင်ၤယဇ်ပလ္လင်မဟုတ်ပေ။ ၎င်းပေါ်တွင် ပူဇော်သော ယဇ်များသည် ကိုးကွယ်သူကို ကျေနပ်စေနိုင်သော်လည်း၊ ဘုရားသခင်ကို နှစ်သက်စေမည်မဟုတ်ပေ။ ကာဣန်ၤအတွေ့အကြုံတွင်ရှိသော သင်ခန်းစာကို မဆုံးရှုံးစေရန် (ကမ္ဘာဦး ၄:၃, ၄)။ စီမွန်စတိုင်လိုက်ၤမဏ္ဍိုင်သည် ၎င်းၤဆုတောင်းချက်များၤတန်ဖိုးကို မြှင့်တင်မပေးခဲ့ပေ။ ကျွန်ုပ်တို့ၤဆုတောင်းချက်များသည် မဏ္ဍိုင်ၤခြေရင်းတွင် ကျိုးနွံသောနှလုံးမှ လာပါက ကောင်းကင်သို့ ပိုမိုရောက်ရှိနိုင်မည်ဖြစ်သည် (ဟေရှာယ ၆၆:၁, ၂ ကိုကြည့်ပါ)။

Lift up thy tool. Here again in His ardent desire, prompted by love, that His people should not be corrupted by idolatry, God forbids the elaborate carving of the altars with objects that might woo them to idolatry. There is suggested the further thought that if we presume to put something of our own into the sacrifice as a ground for acceptance, we render it in vain. Self-obtrusion, however well intended, is pollution. The altar is an expression of God’s will. Try to improve it, and it becomes instead an expression of the will of the would-be improver. The altar of self is not the altar of God. Sacrifices offered upon it may satisfy the worshiper; they cannot be pleasing to God. Let us not lose the lesson found in the experience of Cain (Gen. 4:3, 4). The pillar of Simeon Stylites did not raise the value of his prayers. Our prayers would have a better chance of reaching heaven if they came from a contrite heart at the foot of the pillar (see Isa. 66:1, 2).

၂၆. လှေကားများဖြင့်။ ယဇ်ပူဇော်မှုကို ဖြူစင်သောရည်ရွယ်ချက်ဖြင့်ပြုလုပ်ရုံမျှမက၊ ၎င်းကို ဖြူစင်ပြီး ရိုသေသောပုံစံဖြင့် ပူဇော်ရမည်။ ဤညွှန်ကြားချက်သည် ရုပ်တုကိုးကွယ်မှုနှင့်ဆက်စပ်သော စိတ်အားထက်သန်ပြီး စိတ်အားထက်သန်သော မဖွယ်မရာမှုများကို အထူးတလည် တားမြစ်ထားသော်လည်း၊ ၎င်းသည် ထာဝရအမှန်တရားကို သရုပ်ဖော်သည်။ ဘုရားသခင်သည် ၎င်းၤကိုးကွယ်မှုတွင် သင့်လျော်မှုနှင့် စည်းကမ်းကို လိုအပ်သည် (၁ကော ၁၄:၄၀)။ ဘုရားသခင်သည် စရိုက်ကို ကြည့်သည်၊ သို့သော် ၎င်းသည် စရိုက်နှင့် အပြုအမူတို့ ကိုက်ညီရန်လည်း တောင်းဆိုသည်။ သင့်လျော်သော ကျင့်ဝတ်၊ ဝတ်စားဆင်ယင်မှု၊ နှင့် သဘောထားသည် ဘုရားသခင်ၤကိုးကွယ်မှုအတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည် (ဒေသနာ ၅:၁, ၂)။

26. By steps. It is not enough that the offering be made with a pure motive; it must be offered in a pure and reverent manner. Though this injunction was specially directed against the enthusiastic and passionate indecencies associated with idolatry, it illustrates an eternal truth. God requires decency and order in His worship (1 Cor. 14:40). God looks at character, but He demands also that character be matched by conduct. Proper decorum, dress, and attitude are imperative to the worship of God (Eccl. 5:1, 2).

ဘုရားသခင်သည် ဣသရေလအား ၎င်းကို မည်သို့ကိုးကွယ်ရမည်နှင့်ပတ်သက်၍ အသေးစိတ်ညွှန်ကြားချက်များပေးခဲ့ခြင်းသည် ၎င်းၤအမြင်တွင် မည်သည့်အရာမျှ အရေးမပါဟူ၍ မရှိကြောင်း အရေးကြီးသောအချက်ကို ညွှန်ပြသည်။ “အနည်းဆုံး” ဟုထင်ရသောအရာတွင် သစ္စာရှိမှုသည် မကြာခဏ “များစွာ” ကို ကျွန်ုပ်တို့အား အပ်နှင်းနိုင်မလားဆိုသည်ကို ဆုံးဖြတ်ပေးသည် (လုကာ ၁၆:၁၀)။

The detailed instructions God gave Israel concerning the manner in which they were to worship Him point to the important fact that nothing is unimportant in His sight. It is often faithfulness in what may seem “least” that determines whether “much” can be entrusted to us (Luke 16:10).

အယ်လန် ဂျီ. ဝှိုက်ၤမှတ်ချက်များ ၁-၂၆ Ev ၂၃၂; PP ၃၀၅-၃၁၀; SR ၁၄၀-၁၄၈; ၉T ၂၁၁ ၁ MB ၇၃ ၁-၆ ၃T ၂၉၆ ၁-၁၇ GC vi; ML ၁၆၃; ၅T ၄၄၅ ၁-၁၉ FE ၂၃၇, ၂၈၇, ၅၀၆; PP ၃၃၆, ၃၆၆ ၂ PP ၃၀၅; SR ၁၄၀ ၃ AA ၁၅၁; CS ၁၂၃, ၁၄၅; CT ၂၄၈; FE ၃၁၂; MYP ၃၁၆; PK ၁၇၇, ၁၈၂, ၂၁၀, ၆၂၄; PP ၃၀၅, ၃၁၇; SR ၁၄၀, ၂၉၉; Te ၃၈; ၁T ၄၈၄, ၄၈၆, ၅၀၆; ၂T ၄၅; ၃T ၃၄၀, ၅၄၃; ၄T ၆၃၂; ၅T ၁၇၃, ၂၅၀; ၆T ၁၀ ၄ PK ၁၀၀; PP ၃၀၅, ၃၃၆; SR ၁၄၀ ၄-၆ EW ၂၁၁ ၅ PK ၁၀၀; PP ၃၀၅, ၃၀၆; SR ၁၄၀; ၄T ၂၄၉; ၅T ၃၀၀ ၆ PP ၃၀၆; SR ၁၄၀; ၄T ၂၅၀ ၇ EW ၇၀; MB ၁၀၂; ML ၂၈၂; PP ၃၀၆; SR ၁၄၀ ၈ DA ၂၈၃; EW ၃၄, ၆၅, ၈၅; GC ၆၀၅; LS ၉၅, ၁၀၁; ML ၂၈၇; MM ၄၉, ၅၀; PP ၃၃၆; SL ၅၄; ၂T ၇၀၃; ၄T ၂၄၉; ၆T ၃၅၃, ၃၅၉; ၉T ၂၁၂ ၈-၁၀ ML ၂၃၁ ၈-၁၁ EW ၂၁၇; GC ၄၃၄; PP ၁၁၁, ၃၀၇, ၃၃၆; SR ၁၄၀, ၃၈၀; TM ၁၃၅; ၁T ၇၆, ၅၃၂; ၂T ၅၈၃; ၄T ၂၄၇; ၆T ၃၈; ၈T ၁၉၇ ၉ MM ၅၀; ၄T ၂၄၉ ၉, ၁၀ EW ၂၅၅; ၄T ၂၅၂ ၁၀ CS ၆၆; EW ၃၃, ၆၉; GC ၄၄၇, ၅၇၆; LS ၁၀၁; MM ၂၁၅; PP ၅၂၅; ၄T ၁၁၄ ၁၀, ၁၁ GC ၄၃၇ ၁၁ Ed ၂၅၀; ML ၁၄၀ ၁၂ AH ၂၈၃, ၂၉၂, ၂၉၉, ၃၀၂, ၃၆၀; DA ၁၄၆; FE ၁၀၁, ၁၀၄, ၄၀၃; ML ၂၇၈; MYP ၃၃၁, ၄၄၄; PP ၃၀၈, ၃၃၇; SR ၁၄၁; ၁T ၂၁၇, ၄၀၁, ၄၉၈; ၂T ၈၀; ၃T ၁၅၁, ၂၃၂, ၂၉၄; ၅T ၁၀၈, ၁၂၅ ၁၃ MB ၈၉; PP ၁၄၈, ၃၀၈; SR ၁၄၁ ၁၄ AH ၅၅, ၃၂၇, ၃၄၆; MB ၉၃, ၉၉; PP ၃၀၈; SR ၁၄၁; ၂T ၄၅၇; ၄T ၁၃၈, ၁၄၁, ၂၁၅ ၁၅ AH ၅၈, ၃၉၂; CH ၂၈၃; FE ၁၀၂; MYP ၄၄၆; PP ၃၀၈; SR ၁၄၁ ၁၆ AH ၂၅၀; CH ၂၈၄; MB ၁၀၄; MH ၁၉၃; PP ၃၀၉; SR ၁၄၁; ၄T ၃၁၂, ၃၃၁ ၁၇ CS ၁၄၅; PP ၃၀၉, ၃၆၅; SR ၁၄၁ ၁၈-၂၃ SR ၁၄၂ ၁၉ FE ၅၀၆; TM ၉၉; ၄T ၅၁၄ ၁၉-၂၁ PP ၃၁၀

ellen g. white comments

1-26 Ev 232; PP 305-310; SR 140-148; 9T 211

1 MB 73

1-6 3T 296

1-17 GC vi; ML 163; 5T 445

1-19 FE 237, 287, 506; PP 336, 366

2 PP 305; SR 140

3 AA 151; CS 123, 145; CT 248; FE 312; MYP 316; PK 177, 182, 210, 624; PP 305, 317; SR 140, 299; Te 38; 1T 484, 486, 506; 2T 45; 3T 340, 543; 4T 632; 5T 173, 250; 6T 10

4 PK 100; PP 305, 336; SR 140

4-6 EW 211

5 PK 100; PP 305, 306; SR 140; 4T 249; 5T 300

6 PP 306; SR 140; 4T 250

7 EW 70; MB 102; ML 282; PP 306; SR 140

8 DA 283; EW 34, 65, 85; GC 605; LS 95, 101; ML 287; MM 49, 50; PP 336; SL 54; 2T 703; 4T 249; 6T 353, 359; 9T 212

48-10 ML 231

8-11 EW 217; GC 434; PP 111, 307, 336; SR 140, 380; TM 135; 1T 76, 532; 2T 583; 4T 247; 6T 38; 8T 197

9 MM 50; 4T 249

9, 10 EW 255; 4T 252

10 CS 66; EW 33, 69; GC 447, 576; LS 101; MM 215; PP 525; 4T 114

10, 11 GC 437

11 Ed 250; ML 140

12 AH 283, 292, 299, 302, 360; DA 146; FE 101, 104, 403; ML 278; MYP 331, 444; PP 308, 337; SR 141; 1T 217, 401, 498; 2T 80; 3T 151, 232, 294; 5T 108, 125

13 MB 89; PP 148, 308; SR 141

14 AH 55, 327, 346; MB 93, 99; PP 308; SR 141; 2T 457; 4T 138, 141, 215

15 AH 58, 392; CH 283; FE 102; MYP 446; PP 308; SR 141

16 AH 250; CH 284; MB 104; MH 193; PP 309; SR 141; 4T 312, 331

17 CS 145; PP 309, 365; SR 141

18-23 SR 142

19 FE 506; TM 99; 4T 514

19-21 PP 310

အခန်းကြီး - ၂၁

1-6. Care of the Interests of Servants.—The Lord desired to guard the interests of servants. He commanded the Israelites to be merciful, and to bear in mind that they themselves had been servants. They were directed to be mindful of the rights of their servants. In no case were they to abuse them. In dealing with them they were not to be exacting, as the Egyptian taskmasters had been with them. They were to exercise tenderness and compassion in the treatment of their servants. God desired them to put themselves in the place of the servants, and deal with them as they would wish others to deal with them under the same circumstances.

Because of poverty, some were sold into bondage by their parents. Others who were sentenced for crimes by the judges were sold into bondage. The Lord specified that even these were not to be held as bond-servants for more than seven years. At the end of that time every servant was given his freedom, or, if he chose, he was allowed to remain with his master. Thus God guarded the interests of the lowly and the oppressed. Thus He enjoined a noble spirit of generosity, and encouraged all to cultivate a love for liberty, because the Lord had made them free. Any one who refused liberty when it was his privilege to have it, was marked. This was not a badge of honor to him, but a mark of disgrace. Thus God encouraged the cultivation of a high and noble spirit, rather than a spirit of bondage and slavery.

ဘုရားသခင်သည် ခရစ်ယာန်များအား ၎င်းတို့အား အံ့ဖွယ်နည်းဖြင့် ပေးသနားထားသော လွတ်လပ်မှုကို လေးစားရန် အလိုရှိတော်မူသည်။ ခရစ်တော်၌ လူတိုင်း၏ပိုင်ဆိုင်မှုကို အပ်နှံထားသည်။ လူသည် အခြားသူ၏ပိုင်ဆိုင်မှုမဖြစ်သင့်ပေ။ ဘုရားသခင်သည် လူသားမျိုးနွယ်ကို ဝယ်ယူထားတော်မူသည်။ လူတစ်ဦး၏စိတ်နှလုံး၊ လူတစ်ဦး၏စွမ်းအား သည် အခြားသူ၏သြတ္တပ္ပစိတ်ကို အုပ်ချုပ်ထိန်းချုပ်မည်မဟုတ်။ ဘုရားသခင်ရှေ့တွင် စည်းစိမ်နှင့်ရာထူးသည် လူတစ်ဦးကို အခြားသူထက် မြင့်မားစေမည်မဟုတ်။ လူတို့သည် ဘုရားသခင်၏ဝတ်ပြုရေးကို ရွေးချယ်ရန်၊ သခင်ဘုရားကို ချစ်မြတ်နိုးရန်၊ နှင့် သူ၏ပညတ်တော်များအားလုံးကို စောင့်ထိန်းရန် လွတ်လပ်ခွင့်ရှိသည် (မူကြမ်း ၁၂၆၊ ၁၉၀၁)။

God desires Christians to respect the liberty that He has in so marvelous a manner given them. In Christ is vested the ownership of every man. Man should not be another man’s property. God has bought mankind. One man’s mind, one man’s power, should not rule and control another’s conscience. In the sight of God wealth and position do not exalt one man above another. Men are free to choose the service of God, to love the Lord, and to keep all His commandments (MS 126, 1901).

၁၆ (ယောဟန် ၇)။ ခရစ်တော်၏ယဇ်ပူဇော်ခြင်းသည် ကောင်းချီးများပေးသည်။—ရိတ်သိမ်းခြင်းကျေးဇူးတော်ချီးမွမ်းပွဲတွင် ယဇ်ပူဇော်မှုများကို အများအပြားပြုလုပ်ရာ စီးဆင်းသောသွေးမြစ်များသည် ကြီးမြတ်သောအမှန်တရားတစ်ခုကို သင်ကြားရန်ရည်ရွယ်သည်။ လူသား၏အသက်မွေးမှုအတွက် ပေးထားသော ကောင်းချီးများဖြစ်သည့် မြေကြီး၏ထွက်ကုန်များပင်လျှင် ကရာနီကုန်းပေါ်တွင် ခရစ်တော်၏ယဇ်ပူဇော်ခြင်းကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့အကြွေးတင်နေရသည်။ ဘုရားသခင်သည် ကျွန်ုပ်တို့အား ကယ်တင်ခြင်းမေတ္တာဖြင့် ပေးသနားထားသမျှသည် လက်ဆောင်ဖြစ်ကြောင်း သင်ကြားသည် (RH နိုဝင်ဘာ ၁၀၊ ၁၈၉၆)။

အခန်းကြီး - ၂၂

အခန်း ၂၂

CHAPTER 22

၁. ခိုးမှု။ ၅. ပျက်စီးမှု။ ၇. ကျူးကျော်မှု။ ၁၄. ချေးငှားမှု။ ၁၆. လိင်အကျင့်ယိုယွင်းမှု။ ၁၈. စုန်းအတတ်။ ၁၉. တိရစ္ဆာန်နှင့်လိင်ဆက်ဆံမှု။ ၂၀. ရုပ်တုကိုးကွယ်မှု။ ၂၁. သူစိမ်းများ၊ မုတ်ဆိုးမများ၊ နှင့် မိဘမဲ့ကလေးများ။ ၂၅. အတိုးယူမှု။ ၂၆. အပေါင်ပစ္စည်းများ။ ၂၈. အာဏာပိုင်များအပေါ် ရိုသေလေးစားမှု။ ၂၉. အဦးသီးသောအသီးအနှံများ။

1 Of theft. 5 Of damage. 7 Of trespasses. 14 Of borrowing. 16 Of fornication. 18 Of witchcraft. 19 Of beastiality. 20 Of idolatry. 21 Of strangers, widows, and fatherless. 25 Of usury. 26 Of pledges. 28 Of reverence to magistrates. 29 Of the firstfruits.

၁. နွားခိုးမှု အခန်းကျမ်း ၁-၁၅ သည် ပိုင်ဆိုင်မှုအခွင့်အရေးဆိုင်ရာ တရားများကို ဆက်လက်ဖော်ပြသည်။ ပထမပိုင်း၊ အခန်းကျမ်း ၁-၅ သည် ခိုးမှုနှင့်သက်ဆိုင်သည်။ ခိုးမှုကို ဖြစ်နိုင်လျှင် ဒဏ်ငွေဖြင့် အပြစ်ပေးရမည်ဟူသော ယေဘုယျမူကို ချမှတ်ထားသည်။ တောကန္တာရတွင် ဣသရေလလူမျိုးတို့၏ အဓိကပိုင်ဆိုင်မှုမှာ ကျွဲနွားများဖြစ်သည်။ သူခိုးတစ်ဦးသည် သိုးထက် နွားကို ယူဆောင်ရန် ပိုမိုရဲရင့်မှုလိုအပ်သောကြောင့်၊ ထိုရာဇဝတ်မှုသည် ပိုမိုထူးလေးသော ပြစ်ဒဏ်ကို ခံရသည်။

1. Steal an ox. Verses 1–15 continue the laws relating to the rights of property. The first section, vs. 1–5, has to do with theft. The general principle is set forth that theft is to be punished, if possible, by a fine. In the wilderness the chief property the Israelites possessed was cattle. Since it took more boldness for a thief to carry off an ox than a sheep, the crime bore a heavier penalty.

သတ်ဖြတ်သည်။ ၎င်းသည် သာမန်ခိုးမှုထက် ပိုဆိုးသည်ဟု ယူဆသည်၊ ၎င်းသည် နှစ်ဆပြန်လည်ပေးဆပ်ရမည့် ပြစ်ဒဏ်ကို သယ်ဆောင်သည် (အခန်းကျမ်း ၄ ကိုကြည့်ပါ)၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းသည် မတရားပြုမှုတွင် ဆက်လက်ကျူးလွန်နေသည်ကို ဖော်ပြသည်။ ထို့ကြောင့် ပြစ်မှုကျူးလွန်သူသည် ဤနေရာတွင်ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း ပိုမိုပေးဆပ်ရမည်။

And kill it. This was considered worse than ordinary stealing, which carried the penalty of a double restoration (see v. 4), for it indicated persistence in wrongdoing. Therefore the offender was to pay more as shown here.

၂. ဖောက်ထွင်းခြင်း ဆိုလိုသည်မှာ “အိမ်ထဲသို့ အတင်းဝင်ရောက်ခြင်း” ဖြစ်သည်။ အိမ်ထဲသို့ “ဖောက်ထွင်းဝင်ရောက်ခြင်း” ၏ သာမန်နည်းလမ်းသည် နံရံတွင် အပေါက်ဖောက်ခြင်းဖြစ်သောကြောင့်၊ ဤကြိယာ၏ စာသားအဓိပ္ပာယ်မှာ “တူးဖော်ခြင်း” ဖြစ်သည်။ သွေးမရှိ။ အနားစာမျက်နှာ၌ “သွေးအပြစ်ရှိမှု” ဟု ဆိုလိုသည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ သွေးရန်ပြန်လည်ဖြေရှင်းသူသည် လူသတ်သူကို လိုက်လံသတ်ဖြတ်ခွင့်မရှိပါ (တောလည်ရာ ၃၅:၂၇)။ ဤမူသည် နောက်ပိုင်းတွင် အေသင်မြို့၏ ဥပဒေပြုသူ ဆိုလွန်၊ ရောမဥပဒေ၊ နှင့် အင်္ဂလန်ဥပဒေ၏ အတည်ပြုမှုကို ရရှိခဲ့ပြီး၊ ညအခါတွင် အိမ်ထဲသို့ အတင်းဝင်ရောက်သူမည်သူမဆို လူသတ်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ရှိသည် သို့မဟုတ် အခါအခွင့်ပေါ်ပေါက်လျှင် လူသတ်ရန် ရည်ရွယ်သည်ဟု ယူဆထားသည်။

2. Breaking up. Rather, “breaking in,” that is, forcible entry into a house. Because the ordinary way of “breaking in” to a house seems to have been through a breach in the wall, the literal meaning of the verb is “digging in.” No blood. Margin, “bloodguiltiness,” meaning that the avenger of blood was not permitted to pursue the slayer (Num. 35:27). This principle, which later had the sanction of Solon, the lawgiver of Athens, the Roman law, and the law of England, rests upon the assumption that anyone forcibly entering a house at night has a murderous intent, or at least the intent to commit murder if occasion should arise.

၃. နေထွက်လာသည် ဤဝင်ရောက်မှုကို နေ့အခါတွင် ကြိုးစားလျှင်၊ သူခိုးသည် လူသတ်ရန် ရည်ရွယ်ချက်မရှိဟု ကရုဏာစိတ်ဖြင့် ယူဆသည်။ ထို့ကြောင့် သူခိုးကို သတ်ဖြတ်သူသည် “သွေး” ၏ အပြစ်ရှိသူအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရပြီး၊ နောက်ဆုံးဆွေမျိုးမှ သတ်ဖြတ်ခံရနိုင်သည်။ တရားမျှတမှု၏ လိုအပ်ချက်အားလုံးကို သူခိုးအား ပြန်လည်ပေးဆပ်ရန် အတင်းအကျပ်ပြုခြင်းဖြင့် ဖြည့်ဆည်းပြီးသည်ဟု ယူဆသည်။ သွေးကို မလိုအပ်ဘဲ သွန်းလောင်းခြင်းမပြုရ။ ထို့ကြောင့် ဥပဒေသည် ခိုးမှုကို အပြစ်ပေးသော်လည်း သူခိုး၏အသက်ကို ကာကွယ်ပေးသည်။

3. Sun be risen. If this entry be attempted after daybreak, it is charitably assumed that the thief did not intend murder. Therefore the slayer of the thief is held guilty of “blood” and may be slain by the next of kin. All the requirements of justice were thought to be served by the thief’s being compelled to make restitution. Blood was not to be shed needlessly; so the law punished the theft but protected the thief’s life.

ပြည့်စုံစွာ ပြန်လည်ပေးဆပ်ခြင်း။ နေ့အခါတွင် အိမ်ထဲသို့ဝင်ရောက်သော သူခိုးသည် အခြားသူခိုးများကဲ့သို့ အပြစ်ပေးခံရမည်ဖြစ်ပြီး၊ “နှစ်ဆပြန်လည်ပေးဆပ်ရန်” အတင်းအကျပ်ပြုခံရမည်။ အကယ်၍ သူ့တွင် “ဘာမှမရှိ” သို့မဟုတ် လိုအပ်သော ပြန်လည်ပေးဆပ်မှုအတွက် “မလုံလောက်ပါ” လျှင်၊ သူသည် သူၔခိုးမှုအတွက် “ရောင်းချ” ခံရမည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ အလုပ်ဖြင့် ၎င်းကို ပေးဆပ်ရမည်။ ဤနှစ်ဆပြန်လည်ပေးဆပ်ခြင်းသည် တစ်မျိုးသော လက်တုံ့ပြန်မှုအဖြစ် ဆောင်ရွက်ပြီး၊ သူခိုးသည် သူရရှိရန်မျှော်လင့်ထားသည့် ပမာဏကို ဆုံးရှုံးစေသည်။

Full restitution. The thief who enters a house by day shall be punished like other thieves, by being compelled to “restore double.” If he has “nothing,” or rather “not enough” to make the restitution demanded, he is then to be “sold” for his theft, that is, pay for it by labor. This double restitution served as a sort of retaliation, for it caused the thief to lose the very amount he had expected to gain.

၅. စားသုံးခံရရန် အခြားသူ၏ပိုင်ဆိုင်မှုကို တမင်တကာ ပျက်စီးစေခြင်းသည် ခိုးမှုနှင့် ရာဇဝတ်မှုနီးပါးဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် လူတစ်ဦးသည် လယ်ကွင်းတစ်ခုကို “စားသုံးခံရ” စေခြင်း သို့မဟုတ် ကျက်စားစေခြင်းဖြစ်ပေါ်စေလျှင်၊ သူသည် ထိခိုက်ခံရသူအား သူ၏အကောင်းဆုံးထွက်ကုန်မှ တူညီသောပမာဏကို ပေးဆပ်ရမည်။

5. To be eaten. Wantonly damaging what belongs to another is almost as bad as stealing. Therefore if a man caused a field “to be eaten” or browsed upon, he was to pay to the offended an equal amount from his own best produce.

၆. မီးလောင်ဖြစ်ပေါ်လျှင် အရှေ့ဒေသတွင်၊ အခြားနေရာများကဲ့သို့ပင်။ နှစ်တစ်နှစ်၏ အချို့သောရာသီများတွင် လယ်ကွင်းပေါ်ရှိ မြက်ပင်များ သို့မဟုတ် ပေါင်းပင်များကို မီးရှို့ရန် ဓလေ့ရှိသည်။ ဂရုမစိုက်မှုကြောင့် မီးသည် ပျံ့နှံ့သွားပြီး အိမ်နီးချင်း၏ သီးနှံများကို ပျက်စီးစေခြင်း သို့မဟုတ် ဖျက်ဆီးစေနိုင်သည်။ သေချာစွာ၊ ပြန်လည်ပေးဆပ်ရမည်ဖြစ်သော်လည်း နှစ်ဆမဟုတ်ပါ၊ အကြောင်းမှာ ထိုပျက်စီးမှုသည် တစ်ဦး၏ ကျွဲနွားများကို အခြားသူ၏လယ်ကွင်းတွင် ကျက်စားစေရန် တမင်တကာပြုလုပ်သည့်လုပ်ရပ်ကဲ့သို့ မဟုတ်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။

6. If fire break out. It is customary in the East, as elsewhere, to burn the grass or weeds on a farm at certain seasons of the year. Through carelessness the fire might spread and either damage or destroy a neighbor’s crops. Of course, restitution was to be made, but not double, for the damage was not due to a deliberate act such as permitting one’s cattle to graze in another man’s field.

၇. ပစ္စည်း ဆိုလိုသည်မှာ “ကုန်ပစ္စည်းများ” သို့မဟုတ် ရွှေ့ပြောင်းနိုင်သော မည်သည့်ပစ္စည်းမဆို။ အခန်းကျမ်း ၇-၁၃ သည် အပ်နှံထားသောပစ္စည်းများနှင့်ပတ်သက်သော ဥပဒေကို မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ ရှေးခေတ်တွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ခက်ခဲပြီး ဘဏ်လုပ်ငန်းရှင်များ နည်းပါးသည့်အခါ၊ ပိုင်ဆိုင်မှုကို အခြားသူ၏ စောင့်ရှောက်မှုအောက်တွင် ထားခဲ့ခြင်းသည် ထူးဆန်းသည့်အလေ့အထမဟုတ်ပါ။ ခရီးထွက်မည့်သူများ၊ အထူးသဖြင့် ကုန်သည်များသည် ထိုသို့ပြုလုပ်လေ့ရှိသည်။ ၎င်းသည် ပိုင်ရှင်မရှိစဉ်အတွင်း ထိုပစ္စည်းများကို စောင့်ရှောက်ရန် လိုအပ်သည်။

7. Stuff. That is, “goods,” or any movable article. Verses 7–13 record the law concerning deposits. Leaving property to the care of another was not unusual in ancient times, where investments were difficult and bankers were few. Those about to travel, especially merchants, did so. This required guarding the goods during the period of absence.

၈. တရားသူကြီးများထံသို့ စာသားအရ “ဘုရားသခင်ထံသို့”။ LXX ဘာသာပြန်သည် ဤအဓိပ္ပာယ်ကို ရှင်းလင်းစွာဖော်ပြထားသည်- “သို့သော် သူခိုးကို မတွေ့ရှိလျှင်၊ အိမ်ပိုင်ရှင်သည် ဘုရားသခင်ရှေ့သို့ ထွက်လာရမည်၊ ပြီးလျှင် သူသည် အိမ်နီးချင်း၏ အပ်နှံထားသောပစ္စည်းများနှင့်ပတ်သက်၍ မည်သည့်အပိုင်းတွင်မျှ မကောင်းမှုမပြုခဲ့ကြောင်း ကျိန်ဆိုရမည်။”

8. Unto the judges. Literally, “unto God.” The LXX rendering clarifies the meaning thus: “But if the thief be not found, the master of the house shall come forward before God, and shall swear that surely he has not wrought wickedly in regard of any part of his neighbour’s deposit.”

၉. ကျူးကျော်မှုအမျိုးမျိုး ပို၍တိကျစွာဆိုရလျှင် “ယုံကြည်မှုဖောက်ဖျက်မှုတိုင်းအတွက်” (RSV)။ ထိန်းသိမ်းသူမှ အကောင့်မဖော်ပြနိုင်သော မည်သည့်အရာအတွက်မဆို၊ သူသည် စာသားအရ “ဘုရားသခင်ရှေ့မှာ” (အခန်း ၂၁:၆ ကိုကြည့်ပါ) စွပ်စွဲသူနှင့်အတူ ထွက်ပေါ်ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဖြစ်နိုင်လျှင် မိမိကိုယ်ကို ရှင်းလင်းရမည် (အခန်း ၁၈:၂၁၊ ၂၂ ကိုကြည့်ပါ)။ အခြားသူတစ်ဦးက တောင်းဆိုသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ “အပ်နှံသူက ၎င်းသည် သူ၏ပိုင်ဆိုင်မှုဖြစ်သည်ဟု ကြေညာသည်။”

9. All manner of trespass. More accurately, “for every breach of trust” (RSV). For any object the caretaker could not account for, he was to appear, literally, “before God” (see on ch. 21:6), together with his accuser, and clear himself if he could (see ch. 18:21, 22). Which another challengeth. Meaning, “which the depositor declares to be his.”

၁၀. မည်သူမျှမမြင်ရခြင်း အပ်နှံထားသော တိရစ္ဆာန်သည် သဘာဝအလျောက် “သေဆုံး” နိုင်သည်၊ သားရဲတစ်ကောင်ကြောင့် သို့မဟုတ် ပြုတ်ကျခြင်းဖြင့် ထိခိုက်နိုင်သည်၊ သို့မဟုတ် သူခိုးများက “ဖမ်းဆီးယူဆောင်သွားခြင်း” ခံရနိုင်သည်၊ ထိုအချိန်တွင် မည်သူမျှ မသိဘဲဖြစ်သည်။ ထိန်းသိမ်းသူသည် ဆုံးရှုံးမှုကို မသိကြောင်း ကျိန်ဆိုချက်ဖြင့် ကြေညာလျှင်၊ ပိုင်ရှင်အား လျော်ကြေးပေးခွင့်မရှိပါ။

10. No man seeing it. The deposited animal might “die” naturally, be hurt by a wild beast or by a fall, or be “driven away” by thieves, without anyone’s knowing it at the time. If the caretaker declared on oath his ignorance of the loss, no compensation was allowed the owner.

၁၂. အကယ်၍ ခိုးယူခံရလျှင်။ ဤကိစ္စတွင် သင့်လျော်သောဂရုစိုက်မှုဖြင့် ခိုးယူခံရမှုကို ရှောင်ရှားနိုင်ခဲ့သည်ဟု ယူဆပြီး ပြန်လည်ပေးဆပ်ရမည်။

12. If it be stolen. Restitution was in this case to be paid, on the presumption that with proper care the theft could have been avoided.

၁၃. အပိုင်းပိုင်းဖြစ်သွားလျှင်။ ဂရုထိန်းသူသည် ဤသို့ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း သက်သေပြရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ထိုသို့လုပ်ဆောင်မှသာ အပြစ်မှ လွတ်ကင်းမည်။

13. Torn in pieces. The trustee was required to produce evidence that this was actually so if he was to be relieved of blame.

၁၄. လူတစ်ဦးသည် ချေးယူလျှင်။ ချေးယူခြင်းကို အပ်နှံခြင်းနှင့် သင့်လျော်စွာ ခွဲခြားထားသည်။ အကြောင်းမှာ နှစ်မျိုးလုံးတွင် လူတစ်ဦး၏ပစ္စည်းသည် အခြားတစ်ဦး၏လက်ထဲသို့ အပ်နှံထားခြင်းဖြစ်သည်။ သို့သော် ချေးယူခြင်းတွင် ချေးသူသည် အကျိုးခံစားရပြီး၊ အပ်နှံခြင်းတွင် အပ်နှံသူသည် အကျိုးခံစားရသည့်အတွက် တာဝန်ဝတ္တရားသည် ကွဲပြားသည်။ ချေးသူသည် ချေးယူထားသောပစ္စည်း၏ ပိုင်ရှင်သည် ထိုပစ္စည်းနှင့်အတူရှိနေမှသာ အန္တရာယ်အားလုံးကို ထမ်းယူရမည်။ ဤသည်မှာ ချေးယူခြင်းကို ပြင်းထန်စွာ ထိန်းချုပ်ထားသည်။

14. If a man borrow. Borrowing is appropriately classified with depositing, for in both cases the property of one man is committed to the hands of another. But because in the former case the borrower is benefited, whereas in the latter case the depositor receives the benefit, the obligation is different. The borrower must take all the risks unless the owner of the borrowed property is with the object borrowed. This must have put a strong check on borrowing.

၁၅. ၎င်းနှင့်အတူရှိခြင်း။ ဤသည်မှာ ပိုင်ရှင်သည် ရိုးရှင်းစွာရှိနေရုံမျှမဟုတ်ဘဲ ၎င်းကို တာဝန်ယူထားသည် သို့မဟုတ် ထိခိုက်ပျက်စီးမှုကို တားဆီးနိုင်လောက်အောင် နီးကပ်စွာရှိနေသည်ဟု ဆိုလိုသည်။ ချေးသူများသည် ၎င်းတို့ချေးယူထားသည်ကို ပြန်လည်ပေးအပ်ရန် ပျက်ကွက်ပါက အောက်ပါအချက်များကို သတိပြုသင့်သည်- (၁) ၎င်းတို့သည် မိမိကိုယ်ကို ထိခိုက်စေသည်၊ အကြောင်းမှာ ဂုဏ်သတင်းနှင့် မိမိကိုယ်ကိုယ်လေးစားမှု နှစ်ခုစလုံး ထိခိုက်ခံစားရသည်။ (၂) ၎င်းတို့သည် ချေးငှားသူအပေါ် ၎င်းတို့၏တာဝန်ကို ပျက်ကွက်သည်၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့သည် ချေးငှားသူအပေါ် အထူးတာဝန်ရှိသည်။ (၃) ၎င်းတို့သည် လူသားအားလုံးကို မတရားပြုသည်၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့၏ ဂရုမစိုက်မှုသည် အခြားသူများထံသို့ အရေးပေါ်လိုအပ်နိုင်သည့်အရာများကို ချေးငှားခြင်းမှ လူများကို တားဆီးသည်။ (၄) ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်အပေါ် ၎င်းတို့၏တာဝန်ကို ပျက်ကွက်သည်၊ အကြောင်းမှာ ချေးယူသော်လည်း ပြန်မပေးသူများကို ဘုရားသခင်သည် “ဆိုးယုတ်သူ” ဟု မှတ်ယူသည် (ဆာလံ ၃၇:၂၁)။ ငှားရမ်းထားသောအရာ။ တိရစ္ဆာန်တစ်ကောင် သို့မဟုတ် ပစ္စည်းတစ်ခုကို အသုံးပြုရန်အခွင့်အရေးအတွက် ငွေပမာဏတစ်ခုပေးချေခဲ့လျှင်၊ ၎င်းသည် ချေးယူခြင်းမဟုတ်ဘဲ ငှားရမ်းခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုကိစ္စတွင် ပိုင်ရှင်သည် ဆုံးရှုံးမှု သို့မဟုတ် ထိခိုက်မှုအန္တရာယ်ကို ငှားရမ်းခကို သတ်မှတ်ရာတွင် ထည့်သွင်းတွက်ချက်ထားသည်ဟု ယူဆပြီး၊ ထို့ကြောင့် မည်သည့်လျော်ကြေးငွေကိုမျှ ရရှိပိုင်ခွင့်မရှိပေ။

15. Be with it. This implies that the owner was not merely present but in charge of it, or so near he could have prevented the damage. Borrowers should remember that if they fail to restore what they have borrowed: (1) They injure themselves, for reputation and self-respect both suffer. (2) They fail in their duty to the lender, since they are under special obligation to him. (3) They wrong mankind in general, since their carelessness restrains men from lending to others what may be urgently needed. (4) They fail in their duty to God, who regards as “wicked” those who borrow but restore not (Ps. 37:21). An hired thing. Where an amount was paid for the privilege of using an animal or article, it was hired rather than borrowed. In that case the owner was considered to have reckoned on the risk of loss or damage in fixing the amount of the hire, and so was not entitled to any compensation.

၁၆. လူတစ်ဦးသည် ဖြားယောင်းလျှင်။ “ပဋိညာဉ်စာအုပ်” ၏ကျန်ရှိသည့်အပိုင်းသည် အမျိုးမျိုးသော ဥပဒေများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။ အချို့သည် ပြင်းထန်ပြီး အချို့သည် နူးညံ့သည်ကို သတိပြုရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဘုရားသခင်၏ တရားမျှတမှုနှင့် သနားကရုဏာကို ထပ်မံပြသသည် (ဆာလံ ၈၅:၁၀၊ ၈၉:၁၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ဘုရားသခင်သည် အားနည်းပြီး အကူအညီမဲ့သော သူတော်စင်များအပေါ် သနားကရုဏာထားသလို၊ ရဲရင့်ပြီး ခေါင်းမာသော အပြစ်သားများအပေါ် ပြင်းထန်သည်။ အပိုဒ် ၁၆ နှင့် ၁၇ သည် ဖြားယောင်းခြင်းနှင့်ပတ်သက်သည်။ အရှေ့ဒေသတွင် လူတစ်ဦးသည် လက်ထပ်ရန်ရည်ရွယ်ထားသော မိန်းမပျို၏မိဘများထံသို့ ငွေကြေး၊ ထိမ်းမြားလက်ဖွဲ့စရိတ်ကို ပုံမှန်ပေးချေရသည်။ ဖြားယောင်းသူသည် ဤထုံးစံကို လိုက်နာရမည်။ ထိမ်းမြားလက်ဖွဲ့စရိတ်မှာ ငွေရင်း ၅၀ ရှီးကယ်ဖြစ်ပြီး (ဒုတိယကျမ်း ၂၂:၂၉)၊ ဒေါ်လာ ၁၄.၅၇ ခန့်ဖြစ်သည်။

16. If a man entice. The remainder of the “book of the covenant” is made up of miscellaneous laws. It will be noticed that some are severe and others tender, again illustrating the justice and mercy of God (see Ps. 85:10; 89:14). God is as merciful toward the weak and helpless saint as He is severe toward the bold and stubborn sinner. Verses 16 and 17 are concerned with seduction. In the East a man commonly pays money, a dowry, to the parents of the maiden he intends to marry. A seducer was required to comply with this custom. The dowry price was 50 shekels of silver (Deut. 22:29), or about $14.57.

၁၈. စုန်းမတစ်ဦး။ ပိုမိုတိကျစွာ “စုန်းဆရာ” (KJV မှတ်စု)။ စုန်းဆရာသည် သဘာဝလွန်အသိပညာ သို့မဟုတ် စွမ်းအားရှိသည်ဟု ကြွေးကြော်သူဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် နတ်များကို လွှမ်းမိုးရန် သို့မဟုတ် မှော်အတတ်များကို ပြုလုပ်ရန် အသုံးပြုသည်။ အမျိုးသမီးများကို အမျိုးသားများထက် သတ်မှတ်ထားခြင်းသည် အမျိုးသမီးလိင်သည် ဤရာဇ၀တ်မှုကို ပို၍စွဲလမ်းသည်ဟု အကြံပြုသည်။

18. Witch. More accurately, “sorceress” (KJV, margin). A sorcerer was one who claimed supernatural knowledge or power, which he used either to influence the gods or to cast magic spells. The fact that women are designated rather than men suggests that the female sex was more addicted to this crime.

၂၀. ယဇ်ပူဇော်သူ။ ယဇ်ပူဇော်ခြင်းသည် ထိုအချိန်က ဝတ်ပြုကိုးကွယ်ခြင်း၏ အဓိကလုပ်ဆောင်ချက်ဖြစ်သောကြောင့်၊ မမှန်ကန်သောနတ်ဘုရားအား ယဇ်ပူဇော်ခြင်းသည် သခင်ဘုရားကို စွန့်လွှတ်ခြင်းဖြစ်သည်။ လောကီအစိုးရအောက်တွင် ဤလုပ်ရပ်သည် ပြစ်မှုမဖြစ်ဘဲ၊ ဘုရားသခင်၏နောက်ဆုံးတရားစီရင်မှုသို့ ထားရှိမည်ဖြစ်သည်။ ဣသရေလ၏ ဘုရားသခင်အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ၎င်းသည် နိုင်ငံတော်သစ္စာဖောက်မှုဖြစ်ပြီး၊ ထို့ကြောင့် သေဒဏ်ပေးနိုင်သည်။

20. He that sacrificeth. Inasmuch as the offering of a sacrifice was then the chief act of worship, to do so to a false god was to renounce the Lord. Under a secular government this act would not be an offense, but one left instead to the final judgment of God; under the theocracy of Israel it was treason, and thus punishable with death.

၂၁. ဧည့်သည်ကို ညှင်းဆဲခြင်းမပြုရ။ နိုင်ငံခြားသားများကို ဖိနှိပ်ခြင်းကို တားမြစ်သည့် ဤပညတ်သည် အလွန်အရေးပါသည်။ အကြောင်းမှာ အခြားရှေးခေတ်နိုင်ငံများ၏ ဥပဒေများတွင် ဤသို့သော ပြဋ္ဌာန်းချက်ကို ပြုလုပ်ခဲ့ဖူးသည်မှာ မဖြစ်နိုင်ပေ။ အခြားနေရာများတွင် နိုင်ငံခြားသားများကို နှောင့်ယှက်နိုင်သော်လည်း၊ မောရှေ၏ဥပဒေသည် ဟေဗြဲလူမျိုးများအား ဧည့်သည်များကို ဤသို့ပြုမူရန် တားမြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂၃:၉၊ ဝတ်ပြုရာ ၁၉:၃၃)။ ထိုအစား၊ ၎င်းတို့သည် ဧည့်သည်များကို “ချစ်ခင်” ရမည် (ဝတ်ပြုရာ ၁၉:၃၄)။ ၎င်းတို့၏ “အဲဂုတ္တုပြည်တွင် ဧည့်သည်များအဖြစ်” ရှိခဲ့သော အတွေ့အကြုံသည် ဤနိုင်ငံခြားသားများကို ကရုဏာဖြင့်ဆက်ဆံရမည်ဟု အမြဲသတိပေးချက်ဖြစ်သည် (ဒုတိယကျမ်း ၁၀:၁၉)။ ဤနိုင်ငံခြားသားများအတွက် ကရုဏာသည် ၎င်းတို့အား ဘာသာပြောင်းလဲသူများအဖြစ် ဖြစ်ပေါ်လာစေရန် မျှော်လင့်ချက်ဖြင့်လည်း ပေးအပ်ရမည် (တမန်တော် ၁၃:၄၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ဟေဗြဲလူမျိုးများသည် ဘာသာရေးကိစ္စများတွင် အခြားနိုင်ငံများနှင့် ခွဲခြားထားရမည်ဖြစ်သော်လည်း၊ ဧည့်သည်တစ်ဦးအား ကရုဏာမပြရန် လုံးဝခွဲထားရန် မလိုအပ်ပေ။

21. Neither vex a stranger. This precept against the oppression of foreigners is most significant, since it is unlikely that such a provision was ever made in the laws of other ancient countries. While elsewhere foreigners might be harassed, the Mosaic law forbade the Hebrews to treat strangers thus (Ex. 23:9; Lev. 19:33). Instead, they were to “love” strangers (Lev. 19:34). Their own experience as “strangers in the land of Egypt” was to be a constant reminder that they were to deal kindly with these foreigners (Deut. 10:19). This kindness to foreigners was also to be given in the hope that they might be made proselytes (see Acts 13:43). Although the Hebrews were to remain separate from other nations in matters of religion, they were not to isolate themselves to the extent that they would fail to show kindness to a stranger.

၂၂. မုတ်ဆိုးမတစ်ဦးကို နှိပ်စက်ခြင်းမပြုရ။ ဧည့်သည်ကဲ့သို့ပင် မုတ်ဆိုးမနှင့် မိဘမဲ့ကလေးကို ကာကွယ်ပေးရန်သည် သဘာဝကျသည်။ ၎င်းတို့သည် အားနည်းပြီး အကာအကွယ်မဲ့ဖြစ်သောကြောင့် ဘုရားသခင်၏ အထူးဂရုစိုက်မှု၏အကြောင်းအရာများဖြစ်သည်။ “နှိပ်စက်ခြင်း” ဆိုသည်မှာ မတရားပြုမူမှုအားလုံးကို အကျုံးဝင်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ပြဋ္ဌာန်းချက်များသည် မုတ်ဆိုးမများ၏ ဝမ်းနည်းဖွယ်ဘဝကို သက်သာစေရန် များစွာလုပ်ဆောင်ခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂၃:၁၁၊ ဝတ်ပြုရာ ၁၉:၉–၁၀၊ ဒုတိယကျမ်း ၁၄:၂၉၊ ၁၆:၁၁၊ ၁၄၊ ၂၄:၁၉–၂၁၊ ၂၆:၁၂–၁၃)။ ဣသရေလလူမျိုးများသည် ယေဘုယျအားဖြင့် ဤညွှန်ကြားချက်ကို လိုက်နာခဲ့သော်လည်း၊ မုတ်ဆိုးမများနှင့် မိဘမဲ့ကလေးများ ပြင်းထန်သောဖိနှိပ်မှုကို ခံစားရသည့်အချိန်များလည်းရှိခဲ့သည် (ဆာလံ ၉၄:၆၊ ဟေရှာယ ၁:၂၃၊ ၁၀:၂၊ ယေရမိ ၇:၅–၇၊ ၂၂:၃၊ ဇာခရိ ၇:၁၀၊ မာလခိ ၃:၅၊ မ Mateo ၂၃:၁၄)။ ယေရှု၏မုတ်ဆိုးမမိခင်အတွက် ဂရုစိုက်မှု (ယောဟန် ၁၉:၂၆–၂၇)၊ အစောပိုင်းအသင်းတော်တွင် မုတ်ဆိုးမများကို ဂရုစိုက်ပေးမှု (တမန်တော် ၆:၁၊ ၁တိမောသေ ၅:၃–၉၊ ၁၆)၊ နှင့် ယာကုပ်က “စစ်မှန်သောဘာသာ” တွင် မိဘမဲ့ကလေးများနှင့် မုတ်ဆိုးမများကို ဂရုစိုက်မှုနှင့် အကျိုးစီးပွားကို ထည့်သွင်းခဲ့သည်ကို ကျွန်ုပ်တို့ သတိရရမည် (ယာကုပ် ၁:၂၇)။ ကောင်းမွန်စွာမလုပ်ဆောင်ခြင်းသည် မကောင်းမှုပြုလုပ်ခြင်းဖြစ်သည်ဟူသော ခရစ်ယာန်ကျင့်ဝတ်၏ ပထမမူဖြစ်သည်။

22. Not afflict any widow. As with the stranger it is natural to protect the widow and orphan. Like him, they are weak and defenseless, and thus special objects of divine care. The word “afflict” includes all kinds of mistreatment. Later enactments did much to ameliorate the sad lot of widows (Ex. 23:11; Lev. 19:9, 10; Deut. 14:29; 16:11, 14; 24:19–21; 26:12, 13). Though in general the Israelites obeyed this injunction, there were times when widows and orphans suffered severe oppression (Ps. 94:6; Isa. 1:23; 10:2; Jer. 7:5–7; 22:3; Zech. 7:10; Mal. 3:5; Matt. 23:14). We are reminded of Jesus’ solicitude for His widowed mother (John 19:26, 27), of the care given widows in the early church (Acts 6:1; 1 Tim. 5:3-9, 16), and that James included interest in and the care of orphans and widows in “pure religion” (James 1:27). It is the first principle of Christian ethics that to neglect to do well is to do ill.

၂၄. ငါသည် သင်တို့ကို သတ်မည်။ ဆင်းရဲသားများနှင့် မုတ်ဆိုးမများကို လျစ်လျူရှုခြင်းသည် နေဗုခနဿာအား ယေရုဆလင်မြို့ကို သိမ်းပိုက်ရန်နှင့် ၎င်း၏မြို့သူမြို့သားများကို ဖျက်ဆီးရန် အထောက်အကူဖြစ်စေခဲ့သည် (ယေရမိ ၂၂:၃–၅)။

24. I will kill you. Neglect of the poor and the widows contributed to the capture of Jerusalem by Nebuchadnezzar and the destruction of its inhabitants (Jer. 22:3–5).

၂၅. အတိုးယူခြင်း ဤစကားလုံးသည် ယခုအခါ ယေဘုယျအားဖြင့် အလွန်မြင့်မားသော အတိုးနှုန်းကို ဆိုလိုသည်။ မောရှေ၏ခေတ်တွင် ဤသို့ဘာသာပြန်ဆိုထားသော စကားလုံးသည် အနည်းအများမရွေး အတိုးပမာဏအားလုံးကို ဆိုလိုသည်။ ထိုအခါ အကြွေးပေးသူမှ ကောက်ခံနိုင်သော အတိုးပမာဏကို ဥပဒေဖြင့် ထိန်းချုပ်မထားခဲ့သောကြောင့်၊ ကိုယ်ကျင့်သိက္ခာမရှိသော အကြွေးပေးသူများသည် ခက်ခဲသောအခြေအနေတွင် ရှိနေသူများကို ရက်စက်စွာ ဆက်ဆံမည်ဟု မျှော်လင့်ရသည်။ အတိုးယူခြင်းကို တားမြစ်ထားသော မောရှေ၏ဥပဒေသည် “ဆင်းရဲလာသူ” ဖြစ်သည့် ညီအစ်ကိုတစ်ဦးကို အခွင့်ကောင်းယူခြင်းနှင့်သာ သက်ဆိုင်သည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ ငွေကြေးအခက်အခဲရှိသူဖြစ်သည် (လေဝိ ၂၅:၂၅၊ ၃၅၊ ၃၉၊ ၄၇ ကို ကြည့်ပါ)။ ထိုသို့သောအခြေအနေမျိုးတွင် “ဆင်းရဲသူ” သည် သူ၏ပစ္စည်းများကို အပေါင်ထားနိုင်သည် (လေဝိ ၂၅:၃၅–၃၈)၊ ဖြစ်နိုင်လျှင် ချေးငွေရယူနိုင်သည် (လေဝိ ၂၅:၃၅–၃၇)၊ သို့မဟုတ် သူ့ကိုယ်သူ အကြွေးပေးသူထံ အကန့်အသတ်ရှိသောကာလအတွက် ရောင်းချနိုင်သည် (လေဝိ ၂၅:၃၉–၄၁)။ ထို့ပြင်၊ ဖြစ်နိုင်လျှင် ဆင်းရဲသူ၏ “ညီအစ်ကို” သည် လိုအပ်သော ချေးငွေကို ပေးရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ထိုသို့ပေးရာတွင် အတိုးမယူရပါ (တရားဟောရာ ၁၅:၇–၁၁)။ သူသည် ဆင်းရဲသော “ညီအစ်ကို” ကို မည်သည့်အတိုးပမာဏဖြင့်မဆို အခွင့်ကောင်းယူ၍မရပါ။ မောရှေ၏ဥပဒေသည် ဆင်းရဲသူများ၏ အခွင့်အရေးကို ဂရုတစိုက် ကာကွယ်ပေးပြီး ၎င်းတို့၏ သာယာဝပြောမှုအတွက် ပြင်ဆင်ထားသည်။ မောရှေ၏ခေတ်တွင် စီးပွားရေးသည် ယခုကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်ခြင်းမရှိခဲ့ပါ။ ယေဘုယျအားဖြင့်၊ လူတစ်ဦးသည် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွင် သူ၏ကိုယ်ပိုင်အရင်းအမြစ်များကို အားကိုးခဲ့ပြီး၊ ယခုကျွန်ုပ်တို့သိထားသည့်အတိုင်း ချေးငှားခြင်းနှင့် ချေးယူခြင်းများ အနည်းငယ်သာရှိခဲ့သည်�। လက်တွေ့အားဖြင့်၊ “ဆင်းရဲလာသူ” ဖြစ်သော “ညီအစ်ကို” မှလွဲ၍ မည်သူမျှ ငွေမချေးခဲ့ပါ။ ထို့ကြောင့်၊ ငွေချေးငှားခြင်းနှင့် သာမန်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကို ရှုတ်ချခြင်းမှ ဝေးကွာပြီး၊ မောရှေ၏ဥပဒေများသည် ၎င်းတို့နှင့် မသက်ဆိုင်ပုံရသည်။ ခရစ်တော်သည် ပုံမှန်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများတွင် အမြတ်အစွန်း၊ ချေးငွေအတိုးအပါအဝင် နိယာမကို အတည်ပြုခဲ့ပုံရသည် (မဿဲ ၂၅:၂၇; လုကာ ၁၉:၂၃)။ မောရှေ၏ဥပဒေတွင် “အတိုးယူခြင်း” နှင့်ပတ်သက်သော ဆိုးရွားသောအခြေအနေများကြုံတွေ့နေရသူကို အခွင့်ကောင်းမယူရန်ဟူသော နိယာမသည် ယနေ့ခေတ်တွင်လည်း တရားဝင်ဖြစ်သည်။ လူတစ်ဦးသည် “ဆင်းရဲသူ” ဖြစ်စေ၊ ချမ်းသာသူဖြစ်စေ၊ အခြားသူထံမှ တရားမျှတမှုထက် ပိုမတောင်းဆိုရပါ။ လောဘ၊ အဆမတန်ညှစ်ယူခြင်း၊ လိမ္မာပါးနပ်သောနည်းလမ်း၊ အခြားသူများကို အနစ်နာခံပြီး အမြတ်ရယူလိုသော စိတ်အားထက်သန်မှုတို့ကို ရှုတ်ချသည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် အခြားသူများ၏ လိုအပ်ချက်များကို စာနာနားလည်ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့၏အော်ဟစ်သံကို ဘယ်သောအခါမျှ နားပိတ်မထားရ၊ သို့မဟုတ် ၎င်းတို့သည် အခက်အခဲများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရချိန်တွင် အခွင့်ကောင်းမယူရပါ။

25. Usury. This word now generally implies an exorbitant rate of interest. In the days of Moses the word thus translated meant any amount of interest, great or small. The amount of interest a creditor might charge was not then regulated by law, and it was therefore to be expected that conscienceless creditors would deal heartlessly with men who found themselves in difficult circumstances. The Mosaic law prohibiting usury was concerned exclusively with the matter of taking advantage of a brother who was “waxen poor,” that is, in financial straits (see Lev. 25:25, 35, 39, 47; PP 533). Under such circumstances a “poor” man might pawn his property (Lev. 25:35–38), secure a loan if possible (Lev. 25:35–37), or sell himself to his creditor for a limited period of time (Lev. 25:39–41). Furthermore, if able to do so, the poor man’s “brother” was required to make the necessary loan, and that without interest (Deut. 15:7–11). He might under no circumstances take advantage of his poor “brother” by charging him any amount of interest whatever. Mosaic law scrupulously protected the rights of the poor and provided for their welfare. In the time of Moses business was not transacted as it is today. Generally speaking, a man relied upon his own resources in the transaction of business, and there was little borrowing and lending as we know it today. For practical purposes, none but a “brother” who had “waxen poor” ever borrowed money. It would seem therefore that far from condemning ordinary business transactions involving the lending and borrowing of money, the laws of Moses are not even concerned with them. It appears that Christ approved the principle of profit, including interest on loans, in normal business transactions (Matt. 25:27; Luke 19:23). The principle inherent in Moses’ law on “usury,” of not taking advantage of someone beset by adverse circumstances, remains valid in our day. One man should never exact more than is just from another, whether “poor” or wealthy. It is the spirit of avarice, extortion, sharp practice, and the passion for gain, even at the disadvantage of others, that is condemned (see PK 648-652). We are to be sympathetic to the needs of others, and never to turn a deaf ear to their cry or to take advantage of them when they are confronted with difficulties.

၂၆. သင်၏အိမ်နီးချင်း၏အဝတ်ကို ယူခြင်း ယခုခေတ်အပေါင်ဆိုင်များကဲ့သို့ အပေါင်ပေးပြီး ချေးငှားခြင်းကို ဟေဗြဲဥပဒေဖြင့် တားမြစ်ထားခြင်းမရှိပါ။ သို့သော်၊ ဂျုံမှုန့်ညက်ရန် လက်ကြိတ်စက် သို့မဟုတ် ၎င်း၏ကျောက်တစ်လုံးကဲ့သို့ အဓိကအရေးပါသော ပစ္စည်းအချို့ကို အပေါင်အဖြစ် ယူ၍မရပါ (တရားဟောရာ ၂၄:၆)။ နေဟမိခေတ်တွင် အပေါင်ဖြင့် ချေးငှားခြင်းသည် ဆိုးရွားသောရလဒ်များဖြင့် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်ကို ဖတ်ရသည် (နေဟမိ ၅ ကို ကြည့်ပါ)။ နေဝင်ချိန်တွင်။ ဆိုလိုသည်မှာ “နေမဝင်မီ” ဖြစ်သည်။ အကြောင်းရင်းကို နောက်အခန်းကြီးတွင် ဖော်ပြထားသည်။ အကယ်၍ အဝတ်ကို ချက်ချင်းနှင့် အမြဲတမ်း ပြန်ပေးရမည်ဆိုလျှင်၊ ၎င်းကို အပေါင်အဖြစ် ယူရန် မလိုလားဖွယ်ဖြစ်သည်။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ အဝတ်ကို နေ့အချိန်တွင် အပေါင်ထားပြီး ညဘက်တွင် ပိုင်ရှင်ထံ ပြန်ပေးခဲ့သည်။

26. Take thy neighbour’s raiment. To lend on pledge, as do modern pawnbrokers, was not forbidden by Hebrew law. There were, however, certain articles of primary importance on which pledges could not be taken, such as a hand mill for grinding flour or either of its millstones (Deut. 24:6). In Nehemiah’s time we read of borrowing upon pledge being practiced with evil results (see Neh. 5). By that the sun goeth down. That is, “before the sun goes down” (RSV). The reason is stated in the next verse. If the garment was to be given back immediately, and permanently, it would not have been desirable to take it in pledge at all. Perhaps the garment was deposited during the day and returned to the owner at night.

၂၈. နတ်များ ’elohim ဟူသော စကားလုံးကို တစ်ခါတစ်ရံ “တရားသူကြီးများ” (အခန်းကြီး ၂၁:၆; ၂၂:၈၊ ၉)၊ မကြာခဏ “နတ်များ” (အခန်းကြီး ၂၀:၃၊ ၂၃ စသည်) ဟု ဘာသာပြန်ဆိုသော်လည်း၊ များသောအားဖြင့် “ဘုရားသခင်” (အခန်းကြီး ၂၀:၁၊ ၂၊ ၅၊ ၇ စသည်) ဟု ဘာသာပြန်သည်။ ’elohim ကို “တရားသူကြီးများ”—တရားစီရင်ရန် ဘုရားသခင်၏ ကိုယ်စားလှယ်များအဖြစ်—သို့မဟုတ် “ဘုရားသခင်” အဖြစ် ဘာသာပြန်ရမည်ကို မသေချာပါ။ ဂျူးလူမျိုးများသည် အယူမှားနတ်များ ’elohim ကို မထီမဲ့မြင်ပြုထားသည့်အချက်ကြောင့် ဤနေရာတွင် “နတ်များ” ဟု ဆိုလိုသည်ဟူသော ဖြစ်နိုင်ခြင်းကို ဖယ်ထုတ်ပုံရသည်။ ထို့ကြောင့် “သင်သည် ဘုရားသခင်ကို မထီမဲ့မြင်ပြုရမည်” ဟူသော ဘာသာပြန်သည် ပိုမိုသင့်လျော်သည် (လေဝိ ၂၄:၁၅၊ ၁၆ ကို ကြည့်ပါ)။ အုပ်ချုပ်သူကို ကျိန်ဆဲခြင်း။ ပိုမိုတိကျစွာ “သင်၏လူမျိုးထဲမှ အုပ်ချုပ်သူကို ကျိန်ဆဲရမည်မဟုတ်”။ “အုပ်ချုပ်သူများ” သည် ယေဘုယျအားဖြင့် မိသားစုခေါင်းဆောင်များ (တောလည်ရာ ၃:၂၄၊ ၃၀၊ ၃၅) နှင့် အနွယ်များ (တောလည်ရာ ၇:၁၀၊ ၁၈၊ ၂၄) ဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ဤစကားလုံးကို ဘုရင်များအတွက် အသုံးပြုခဲ့သည် (၁ရာဇဝင် ၁၁:၃၄; ယေဇကျေလ ၁၂:၁၀; ၄၅:၇)။ အသင်းတော်နှင့် နိုင်ငံတွင် ကျွန်ုပ်တို့အထက်တွင် ခန့်အပ်ထားသူများ၏ အခွင့်အာဏာကို လေးစားရမည်ဟူသော ဘုရားသခင်၏ စီရင်ထုံးဖြစ်သည် (ရောမ ၁၃:၁–၇; ဟေဗြဲ ၁၃:၁၇; ၁ပေတရု ၂:၁၃–၁၈)။

28. The gods. The word ’elohim is sometimes translated “judges” (chs. 21:6; 22:8, 9), often as “gods” (ch. 20:3, 23; etc.), but more commonly as “God” (ch. 20:1, 2, 5, 7; etc.). It is not certain whether ’elohim should be rendered “judges”—God’s representatives for administering justice—as in the KJV margin, or as “God.” The fact that the Jews held pagan gods, ’elohim, in contempt would seem to preclude the possibility that “gods” are meant here. The rendering, “You shall not revile God” (RSV), is therefore preferable (see Lev. 24:15, 16). Nor curse the ruler. More accurately, “nor curse a ruler among thy people.” “Rulers” were generally heads of families (Num. 3:24, 30, 35) and tribes (Num. 7:10, 18, 24). Later the word was used of kings (1 Kings 11:34; Eze. 12:10; 45:7). It is in the divine order that we should respect the authority of those placed over us, in both church and state (Rom. 13:1–7; Heb. 13:17; 1 Peter 2:13–18).

၂၉. ပထမအရာ စကားလုံးအရ “ပြည့်စုံမှု”။ လူနှင့် တိရစ္ဆာန်၏ ပထမဦးဆုံးမွေးဖွားသူ၊ နှင့် မြေယာ၏ ထွက်ကုန်အားလုံး၏ ပထမအရာ၊ ဝိုင်၊ ဆီ၊ စပါး၊ သို့မဟုတ် အသီးအနှံဖြစ်စေ၊ လူများထံမှ လိုအပ်ခဲ့သည်။ ပထမဦးဆုံးသားကို ငွေပေးချေမှုဖြင့် ရွေးယူရမည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၃:၁၃; တောလည်ရာ ၃:၄၆–၄၈)၊ သို့သော် ကျန်အရာများကို ယဇ်အဖြစ် ပူဇော်ရမည်။ ဤဥပဒေကို လိုက်နာရာတွင် ပူဇော်ခြင်းကို နှောင့်နှေးမှုရှိမည်ကို “မနှောင့်နှေးရဟု” ညွှန်ကြားချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

29. The first. Literally, “the fullness.” The first-born of man and beast, and the first of all the produce of the land, whether wine, oil, grain, or fruit, were required of the people. The first-born son was to be redeemed by a money payment (Ex. 13:13; Num. 3:46–48), but the rest were to be offered in sacrifice. That there would be reluctance in obeying this law by putting off the offering is indicated in the charge, “Thou shalt not delay.”

၃၀. ခုနစ်ရက် ဤကာလသည် မိခင်တိရစ္ဆာန်အား ၎င်း၏သားငယ်ကို နို့တိုက်ခြင်းမှ သဘာဝအလျောက် သက်သာမှုပေးသည်။ ဤပြဋ္ဌာန်းချက်နှင့် အရေဖျားလှီးခြင်းဥပဒေ (ကမ္ဘာဦး ၁၇:၉–၁၂) အကြား ဆက်နွယ်မှုအချို့ရှိသည်။ မွေးဖွားခြင်းသည် ဓမ္မပထမညစ်ညမ်းမှုကို ယူဆခဲ့ပြီး၊ ထို့ကြောင့် သတ်မှတ်ထားသောရက်များပြီးမှသာ ပူဇော်သက္ကာသည် ဘုရားသခင်ထံတွင် လက်ခံနိုင်ဖွယ်ဖြစ်သည်။

30. Seven days. This period of time would give the dam the natural relief that came from suckling its young. There is some analogy between this provision and the law of circumcision (Gen. 17:9–12). Birth was regarded as bringing ceremonial uncleanness, and therefore it was not until after the days specified that the offering would be acceptable to God.

၃၁. သန့်ရှင်းသောလူများ။ ဤသန့်ရှင်းပြီးဖြစ်ရန် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၉:၆; လေဝိ ၁၁:၄၄၊ ၄၅) ဣသရေလလူမျိုးများကို ဝိညာဉ်ရေးလူမျိုးအဖြစ် ထိန်းသိမ်းရန် ရည်ရွယ်သော ဥပဒေများစွာ ရှိခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် “စုတ်ပြဲသော” တိရစ္ဆာန်၏ အသားကို မစားရပေ၊ အကြောင်းမှာ သွေးသည် “အသက်” (လေဝိ ၁၇:၁၄) ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းကို တိရစ္ဆာန်မှ မဖယ်ထုတ်နိုင်သောကြောင့် ညစ်ညမ်းသည်။ ထို့ပြင်၊ ၎င်းကို စုတ်ပြဲသော သားရဲသည်လည်း ညစ်ညမ်းပြီး၊ ထိတွေ့မှုဖြင့် ၎င်း၏ညစ်ညမ်းမှုကို အခြားသူထံ လွှဲပြောင်းပေးသည်။ ခွေးများထံသို့။ ဤပြဋ္ဌာန်းချက်သည် ပယ်ရှင်းခံရသော တိရစ္ဆာန်ကို နိုင်ငံခြားသားထံ ရောင်းချခြင်း သို့မဟုတ် ပေးအပ်ခြင်းကို တားမြစ်ခြင်းမဟုတ်ဘဲ (ဒုတိယသြဝါဒကျမ်း ၁၄:၂၁ ကို ကြည့်ပါ)၊ အသားကို စွန့်ပစ်ရန် နောက်ထပ်နည်းလမ်းတစ်ခုကို ညွှန်ပြသည်။ ခွေးများသည် ညစ်ညမ်းပြီး ထို့ကြောင့် မည်သည့်အရာကိုမဆို စားသုံးနိုင်သည်။ ၎င်းတို့သည် တကယ်တော့ အမှိုက်စုဆောင်းသူများ ဖြစ်သည် (၂ ဘုရင်ခံ ၉:၃၅၊ ၃၆)။

31. Holy men. To secure this consecration (Ex. 19:6; Lev. 11:44, 45) there were various laws designed to preserve the Israelites a spiritual people. They were not to eat the flesh of a “torn” animal because the blood, which is the “life” (Lev. 17:14), could not be properly drained from the animal, which was therefore unclean. Furthermore, the carnivorous beast that tore it was also unclean, and would by contact pass on its uncleanness to the other. To the dogs. It is probable that this provision did not rule out the selling or giving of the rejected animal to an alien (see Deut. 14:21), but indicated another means whereby the flesh could be disposed of. Dogs were unclean and might therefore feed on anything. They were, in fact, scavengers (2 Kings 9:35, 36).

အယ်လင်ဂျီ ဝှိုက် မှတ်ချက်များ ၄ PP ၃၁၁ ၁၀၊ ၁၁ 1T ၂၀၃ ၁၂ 3T ၅၄၉ ၂၁–၂၄ WM ၂၁၇ ၂၂ PP ၃၁၀ ၂၂–၂၄ Te ၃၁၊ ၃၃၊ ၄၁၊ ၅၃ ၂၃၊ ၂၄ PP ၃၁၀ ၂၅ PK ၆၄၇ ၂၅–၂၈ PP ၃၁၁ ၂၆၊ ၂၇ MH ၁၈၈ ၂၉ CS ၇၂; PP ၅၂၆ ၃၁ DA ၂၈၃; MB ၇၅; PP ၃၁၁

ELLEN G. WHITE COMMENTS 4 PP 311 10, 11 1T 203 12 3T 549 21-24 WM 217 22 PP 310 22-24 Te 31, 33, 41, 53 23, 24 PP 310 25 PK 647 25-28 PP 311 26, 27 MH 188 29 CS 72; PP 526 31 DA 283; MB 75; PP 311

ဖရန်စစ်စ် ဒီး နီကိုးလ်၊ အယ်ဒီတာ၊ ဆဲဗင့်ဒေး အဒဗင်တစ် ကျမ်းစာမှတ်ချက်၊ အတွဲ ၁ (ရိဗျူးအန်း ဟယ်ရယ်လ် ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေရေးအသင်း၊ ၁၉၇၈)၊ ၆၂၀–၆၂၄။

Francis D. Nichol, ed., The Seventh-Day Adventist Bible Commentary, vol. 1 (Review and Herald Publishing Association, 1978), 620–624.

အခန်းကြီး - ၂၃

အခန်းကြီး - ၂၄

အခန်း ၂၄

CHAPTER 24

၁. မောရှေသည် တောင်ပေါ်သို့ ခေါ်ယူခြင်းခံရသည်။ ၃. လူများသည် နာခံရန် ကတိပြုကြသည်။ ၄. မောရှေသည် ယဇ်ပလ္လင်တစ်ခုနှင့် တိုင်ဆယ်နှစ်တိုင် တည်ဆောက်သည်။ ၆. သူသည် ပဋိညာဉ်သွေးကို ဖျန်းသည်။ ၉. ဘုရားသခင်၏ဘုန်းတော်ပေါ်ထွန်းသည်။ ၁၄. အာရုန်နှင့် ဟုရတို့သည် လူများကို တာဝန်ယူထိန်းသိမ်းကြသည်။ ၁၅. မောရှေသည် တောင်ပေါ်သို့တက်သွားပြီး၊ ထိုနေရာ၌ ရက်ပေါင်းလေးဆယ်နှင့်ညပေါင်းလေးဆယ် နေထိုင်သည်။

1 Moses is called up into the mountain. 3 The people promise obedience. 4 Moses buildeth an altar, and twelve pillars. 6 He sprinkleth the blood of the covenant. 9 The glory of God appeareth. 14 Aaron and Hur have the charge of the people. 15 Moses goeth into the mountain, where he continueth forty days and forty nights.

၁. နာဒပ်နှင့် အဘိဟု အာရုန်၏သားအကြီးဆုံးနှစ်ဦးဖြစ်သည့် (အခန်း ၆:၂၃) နာဒပ်နှင့် အဘိဟုတို့သည် ၎င်းတို့၏ဖခင်၏ ယဇ်ပုရောဟိတ်ရာထူးကို ဆက်ခံရန် သဘာဝအလျောက် ရွေးချယ်ခံရသူများဖြစ်သည်။ သို့သော် ၎င်းတို့၏ နောက်ပိုင်းတွင် “ထူးဆန်းသောမီး” ကမ်းလှမ်းမှုအပြစ်ကြောင့် ၎င်းကို ဟန့်တားခဲ့သည် (ဝတ်ပြုရာ ၁၀:၁, ၂)။ အကြီးအကဲခုနစ်ဆယ်။ ၎င်းတို့သည် များသောအားဖြင့်၊ မလိုအပ်သော်လည်း၊ သက်ကြီးရွယ်အိုများဖြစ်သည်။ ဤဆက်စပ်မှုတွင် ဤဝေါဟာရသည် ၎င်းတို့၏ညီအစ်ကိုများအကြား အချို့သော ရာထူးနှင့် အနေအထားရှိသူများ၊ အိမ်တော်များ၏ခေါင်းဆောင်များကို ရည်ညွှန်းသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၆:၁၄, ၂၅; ၁၂:၂၁)။ ၎င်းတို့သည် လူအများကို ကိုယ်စားပြုခဲ့ပြီး၊ နာဒပ်နှင့် အဘိဟုတို့သည် အနာဂတ်ယဇ်ပုရောဟိတ်ရာထူးကို ကိုယ်စားပြုခဲ့သည် (အခန်း ၂၈:၁)။

1. Nadab, and Abihu. As the two eldest sons of Aaron (ch. 6:23), Nadab and Abihu were their father’s natural successors to the priesthood. However, their later sin of offering “strange fire” prevented this (Lev. 10:1, 2). Seventy of the elders. These were usually, though not necessarily, older men. In this connection the term designates those of a certain official rank and position among their brethren, the heads of houses (Ex. 6:14, 25; 12:21). They represented the people as a whole, while Nadab and Abihu represented the future priesthood (ch. 28:1).

ဤခေါင်းဆောင်များသည် ဣသရေလလူမျိုး၏ ဆယ်နှစ်မျိုးနွယ်ကို ကိုယ်စားပြုခဲ့သည်။ အားလုံးသည် တောင်ပေါ်သို့ အချို့သောအမှတ်အထိ တက်ရောက်ရမည်ဖြစ်သော်လည်း၊ မောရှေတစ်ဦးတည်းသာ တောင်ထိပ်သို့တက်ရမည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် အကြီးအကဲများသည် “ဝေးဝေးမှ ကိုးကွယ်ရန်” ဖြစ်သည်။

These leaders also represented the 12 tribes of Israel. All were to ascend the mount to a certain point, but Moses alone was to go to the top. Thus the elders were to “worship … afar off.”

၃. လူများထံသို့ပြောပြသည် မောရှေသည် စခန်းသို့ပြန်လာသောအခါ၊ အခန်းကျမ်း ၂၀:၂၂ မှ ၂၃:၃၃ အထိ မှတ်တမ်းတင်ထားသော ဥပဒေများကို ကြေညာခဲ့သည်။ ဆယ်ပညတ်သည် ဘုရားသခင်ကိုယ်တော်တိုင်မှ မိန့်ဆိုခဲ့သော်လည်း၊ “တရားစီရင်ချက်များ” ကို မောရှေက လူများထံသို့ ဖတ်ကြားခဲ့သည်။

3. Told the people. Upon his return to camp Moses announced the legislation recorded in chs. 20:22 to 23:33. The Decalogue was uttered by God Himself, but the “judgments” were recited to the people by Moses.

၄. မောရှေရေးသားသည် ပရောဖက်များအားလုံးကို လှုံ့ဆော်ပေးသော သမ္မာဝိညာဉ်တော် (ယောဟန် ၁၄:၂၆; ဟေဗြဲ ၁:၁; ၂ ပေတရု ၁:၂၀, ၂၁ ကိုကြည့်ပါ) သည် ဘုရားသခင်ပေးအပ်သော ညွှန်ကြားချက်များအားလုံးကို မောရှေ၏အောက်မေ့မှုသို့ ယူဆောင်လာခဲ့သည်။ ထို့နောက် မောရှေသည် ယဇ်ပလ္လင်တစ်ခုကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်၊ အကြောင်းမှာ ယဇ်ပူဇော်ခြင်းမရှိဘဲ မည်သည့်ပဋိညာဉ်မျှ တည်မြဲမည်မဟုတ်ပေ။

4. And Moses wrote. The Spirit of truth that inspired all the prophets (see John 14:26; Heb. 1:1; 2 Peter 1:20, 21) brought to his remembrance all the injunctions God had given him. Moses then erected an altar, for without a sacrifice no covenant would be held binding.

၅. လူရွယ်များကို စေလွှတ်သည် ဖြစ်နိုင်သည်မှာ “သားဦးများ” (အခန်း ၂၂:၂၉ ကိုကြည့်ပါ) အဖြစ် ဤလူရွယ်များသည် လေဝိယဇ်ပုရောဟိတ်စနစ်ကို တည်ထောင်သည်အထိ (အခန်း ၂၈:၁; PP ၃၅၀) ယဇ်ပုရောဟိတ်များအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ဤလူရွယ်များကို ရုန်းကန်နေသော တိရစ္ဆာန်များကို ကိုင်တွယ်ရာတွင် ၎င်းတို့၏ ကျွမ်းကျင်မှုကြောင့်လည်း ရွေးချယ်ခံရဖွယ်ရှိသည်။ “မီးရှို့ပူဇော်သက္ကာ” သည် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ သန့်ရှင်းစေခြင်းနှင့် မိမိကိုယ်ကို စွန့်လွှတ်ခြင်းကို သင်္ကေတပြုသည် (ဆာလံ ၅၁:၁၆-၁၉; ဝတ်ပြုရာ ၁:၂-၄ ကိုလည်းကြည့်ပါ)။ “မိဿဟာယပူဇော်သက္ကာ” သည် ဘုရားသခင်နှင့် ပြန်လည်သင့်မြတ်သော မိတ်သဟာယမှုနှင့် သူ့အား ကျေးဇူးသိတတ်မှုကို ကိုယ်စားပြုသည် (ဝတ်ပြုရာ ၃:၁ ကိုကြည့်ပါ)။

5. He sent young men. Perhaps as the “firstborn” (see ch. 22:29) these young men served as priests until the Levitical priesthood was instituted (ch. 28:1; PP 350). These young men were also probably selected because of their skill in handling struggling animals. The “burnt offerings” symbolized personal consecration and self-surrender (Ps. 51:16–19; see also on Lev. 1:2–4). The “peace offerings” stood for renewed fellowship with God and thankfulness to Him (see on Lev. 3:1).

၆. သွေး၏တစ်ဝက် သွေးသည် ယဇ်သက္ကာ၏ အသက်ကို သင်္ကေတပြုသောကြောင့် (ဝတ်ပြုရာ ၁၇:၁၄) ၎င်းသည် ယဇ်ပူဇော်ခြင်းတိုင်း၏ မရှိမဖြစ်အစိတ်အပိုင်းဖြစ်ပြီး၊ ယဇ်ပလ္လင်ပေါ်သို့ သွေးဖျန်းခြင်းသည် ပုံမှန်ယဇ်ပူဇော်ရာ ထုံးတမ်းစဉ်လာ၏ အဓိကအချက်ဖြစ်သည် (ဝတ်ပြုရာ ၁:၅; ၃:၈)။ ယခုအခါ၊ သွေး၏တစ်ဝက်ကို လူများအတွက် ခွဲဝေပေးပြီး တစ်ဝက်ကို ဘုရားသခင်အတွက် ခွဲဝေပေးသည်၊ ယဇ်ပလ္လင်ပေါ်သို့ ဖျန်းသောသွေးသည် ဘုရားသခင်ကို သင်္ကေတအားဖြင့် ချည်နှောင်ပြီး၊ လူများပေါ်သို့ ဖျန်းသောသွေးသည် ၎င်းတို့ကို ပဋိညာဉ်၏စည်းကမ်းများနှင့် ချည်နှောင်သည် (ဟေဗြဲ ၉:၁၈-၂၂; ကမ္ဘာဦး ၁၅:၉-၁၃, ၁၇ ကိုလည်းကြည့်ပါ)။

6. Half of the blood. Because blood symbolized the life of the victim (Lev. 17:14) it was an essential part of every sacrifice, and the sprinkling of it upon the altar was a focal point of the usual sacrificial ritual (Lev. 1:5; 3:8). Now, half of the blood was apportioned to the people and half to God, the blood sprinkled on the altar binding God, in symbol, and that sprinkled on the people binding them to the terms of the covenant (Heb. 9:18–22; see also on Gen. 15:9-13, 17).

၇. ပဋိညာဉ်စာအုပ် သမ္မာကျမ်းဇာတ်ကြောင်းတွင် ၎င်းသည် ရေးသားခဲ့သည်ဟူသော ပထမဆုံး “စာအုပ်” ဖြစ်သည်။ “တရားတော်” ၏ ကျန်ရှိသောအပိုင်းသည် ၎င်းပေါ်တွင် အခြေခံထားပြီး၊ ၎င်း၏ ပိုမိုရှင်းလင်းမှုအတွက် မောရှေသည် နောက်ပိုင်းတွင် သုတ္တံကျမ်းကို ရေးသားခဲ့သည်။ ထိုစာအုပ်ကို “လူများ၏အာရုံထဲတွင်” ဆိုသည်မှာ စာသားအရ “လူများ၏နားထဲတွင်” ဖတ်ပြပြီးနောက်၊ ၎င်းတို့သည် အခန်းကျမ်း ၃ တွင်ကဲ့သို့ ထပ်မံတုံ့ပြန်ခဲ့ကြပြီး၊ “နာခံပါမည်” ဟူသော စကားလုံးများကို ထူးထူးခြားခြား ထည့်သွင်းခဲ့သည်။ ထိုအခါသမယ၏ စိတ်လှုပ်ရှားမှုကြောင့် လူများသည် ဘုရားသခင်၏တရားများကို စောင့်ထိန်းရန် ရိုးသားစွာ သဘောတူခဲ့ကြသည်မှာ သံသယဖြစ်စရာမရှိပါ။ ၎င်းတို့၏ စိတ်ဝိညာဉ်သည် အမှန်တကယ်ဆန္ဒရှိခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းတို့၏ ဇာတိသားကိုယ်သည် အားနည်းခဲ့သည် (မဿဲ ၂၆:၄၁ ကိုကြည့်ပါ)။

7. The book of the covenant. In the Scripture narrative this is the first “book” mentioned as being written. The rest of the “law” was based upon it, and for its further clarification Moses later wrote Deuteronomy. After reading the book “in the audience,” literally “in the ears,” of the people, they again responded as in v. 3, adding significantly the words “and be obedient.” The excitement of the occasion caused the people sincerely, no doubt, to agree to keep God’s laws. Their spirit was willing indeed, but their flesh was weak (see Matt. 26:41).

လုပ်ဆောင်မှုသည် ကတိတော်နောက်တွင် အမြဲတမ်း အလှမ်းဝေးကွာနေသည်။ လူများသည် ၎င်းတို့၏ နှလုံးသားများကို အနည်းငယ်သာ သိရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် မိမိကိုယ်ကို သံသယဖြစ်ရန် မသင်ယူခဲ့ကြပါ။ ၎င်းတို့သည် တရားတော်၏ ဝိညာဉ်ရေးဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်များကို အနည်းငယ်သာ သိမြင်ခဲ့သည်။ တရားတော်သည် ၎င်းကိုယ်တိုင်တွင် ကယ်တင်ရန် စွမ်းအားမရှိဘဲ၊ ဆန့်ကျင်ဘက်အားဖြင့် အပြစ်တင်ရုံသာဖြစ်သည်ကို သတိရရမည်။ ၎င်းသည် ဖြောင့်မတ်စေခြင်း သို့မဟုတ် သန့်ရှင်းစေခြင်းမပြုနိုင်ပါ။ ၎င်းသည် လူအားလုံးကို အပြစ်သားများအဖြစ် ဖြစ်စေပြီး ၎င်းတို့ကို အပြစ်တင်မှုအောက်တွင် ထားရှိခဲ့သည် (ရောမ ၃:၉, ၁၀)။ ၎င်းသည် အတွင်းရော အပြင်ပိုင်းရော ယိုယွင်းမှုကို ထိန်းချုပ်နိုင်ခြင်းမရှိသလို၊ အပြစ်ကို ဟန့်တားနိုင်ခြင်းလည်း မရှိပါ။ ၎င်းသည် ကျောက်ပြားပေါ်တွင် ရေးထားသော ပညတ်များနှင့် စာအုပ်ထဲတွင် ရေးထားသော “တရားစီရင်ချက်များ” ကို ပေးအပ်ခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းတို့ကို နှလုံးသားစီးပွားရေးပြားများပေါ်တွင် ရေးမှတ်ရန် စွမ်းအားမရှိခဲ့ပါ (ရောမ ၈:၁-၄; ၂ ကောရိန္တု ၃)။ ပဋိညာဉ်သစ်သည် အောင်မြင်ရခြင်းမှာ ၎င်းသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ အားနည်းသော လူ့စွမ်းအားဖြင့် မဟုတ်ဘဲ၊ အတွင်းနေထိုင်သော ခရစ်တော်အပေါ် ယုံကြည်ခြင်း၏ စွမ်းအားဖြင့် ပြည့်စုံခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည် (ယေရမိ ၃၁:၃၁-၃၄; ဟေဗြဲ ၈:၆-၁၂; ၁၀:၁၄-၁၆)။

Performance ever lags far behind promise. The people evidently had but little knowledge of their own hearts; they had not learned to distrust themselves. They had, as well, little perception of the spiritual requirements of the law. It must be remembered that the law had not in itself the power to save, but on the contrary could only condemn. It could neither justify nor sanctify. It made all men sinners and left them under condemnation (Rom. 3:9, 10). It could not restrain either inward or outward corruption, nor could it check sin. It provided commandments written on stone and “judgments” written in a book, but it had no power to write them on the fleshly tables of the heart (Rom. 8:1–4; 2 Cor. 3). The new covenant succeeds because it is fulfilled, not in our own poor human strength, but in the power of faith in the indwelling Christ (Jer. 31:31–34; Heb. 8:6–12; 10:14–16).

၈. မောရှေသည် အသွေးကို ယူသည် မောရှေသည် ထိုကြီးမားသော လူအုပ်စုထဲမှ လူတစ်ဦးချင်းစီထံ အသွေးကို ဖျန်းရန် မဖြစ်နိုင်ပါ။ သူသည် ၎င်းတို့၏ ကိုယ်စားလှယ်များအဖြစ် ခေါင်းဆောင်များထံတွင် ဤသို့ပြုလုပ်ခဲ့ရမည်။ အကြီးအကဲများနှင့် အနွယ်နှင့် မိသားစုတစ်ခုစီ၏ ထိပ်တန်းပုဂ္ဂိုလ်များသည် ဤဓမ္မပွဲ၏ အစိတ်အပိုင်းတွင် ပါဝင်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ အသွေးကို ကြည့်ပါ။ ရှေးခေတ်နိုင်ငံများတွင် မိဿဟာယစာချုပ်ကို အသွေးဖြင့် တံဆိပ်ခတ်ခြင်းသည် ထုံးတမ်းစဉ်လာဖြစ်သည် (ကမ္ဘာဦး ၁၅:၉–၁၃၊ ၁၇ ကို ကြည့်ပါ)။ တစ်ခါတစ်ရံ အသွေးသည် ယဇ်ပူဇော်ရာ သားကောင်၏ အသွေးဖြစ်ပြီး၊ စာချုပ်ဖျက်လျှင် သားကောင်၏ ကံကြမ္မာကဲ့သို့ ဖြစ်လိမ့်မည်ဟု နှစ်ဖက်စလုံးက ဝန်ခံသည်။ တစ်ခါတစ်ရံ၊ အယူမှားသူများအကြား၊ ၎င်းသည် နှစ်ဖက်စလုံး၏ အသွေးဖြစ်ပြီး၊ တစ်ဦးစီသည် အချင်းချင်း၏ အသွေးကို သောက်ပြီး အသွေးဆက်နွယ်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ၎င်းသည် စာချုပ်ဖျက်ခြင်းကို အသက်နှင့်သေခြင်းကိစ္စဖြစ်စေသည်ဟု ယူဆသည်။ မောရှေသည် ယဇ်ပလ္လင်နှင့် လူများထံ အသွေးကို ဖျန်းရန်သာ ရွေးချယ်ခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၆ ကို ကြည့်ပါ)၊ ထို့ကြောင့် စာချုပ်ပါဝင်သူများကို မိဿဟာယပေါင်းစည်းမှုတွင် စုစည်းပေးသည်။ လူများထံသို့ အသုံးပြုသော အသွေးသည် အပြစ်မှ သန့်စင်ခြင်းနှင့် ဘုရားသခင်၏ ဝတ်ပြုရေးအတွက် သန့်ရှင်းစေခြင်းကို သင်္ကေတပြုသည်။ ထို့နောက်၊ ဘုရားသခင်သည် ၎င်းတို့ကို သူ၏ အထူးပိုင်ဆိုင်မှုအဖြစ် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် သူ၏ပိုင်ဖြစ်သည် (ဟေရှာယ ၄၃:၁)။ အပြစ်မှ လွတ်မြောက်ပြီး၊ ကျွန်ုပ်တို့လည်း ဘုရားသခင်၏ ကျွန်များဖြစ်လာသည် (ရောမ ၆:၂၂; ၁ပေတရု ၂:၉၊ ၁၀)။

8. Moses took the blood. It is improbable that Moses sprinkled the blood on each individual of that vast multitude; he must have done so upon the leaders as their representatives. The “elders” and other chief men of each tribe and family were perhaps included in this part of the ceremony. Behold the blood. Among the nations of antiquity it was a common custom to seal a covenant with blood (see on Gen. 15:9-13, 17). Sometimes the blood was that of a victim, the two parties solemnly affirming that if they broke the covenant, the victim’s fate would be theirs. Sometimes, among the heathen, it was the blood of the two parties themselves, each of whom drank of the other’s blood and thereby contracted a blood relationship. This was presumed to make the breaking of the covenant of life-and-death matter. Moses chose simply to sprinkle the blood upon the altar and the people (see on v. 6), thus bringing the contracting parties together in solemn covenant union. Applied to the people, the blood also symbolized cleansing from sin and consecration to divine service. Thereafter, God claimed them as His special property; they were His (Isa. 43:1). Made free from sin, we too become servants of God (Rom. 6:22; 1 Peter 2:9, 10).

၉. ထို့နောက် မောရှေသည် တက်သွားသည် မိဿဟာယစာချုပ်ကို အတည်ပြုပြီးနောက် မောရှေ၊ အာရုန်၊ သူ၏သားများ၊ နှင့် အကြီးအကဲများသည် ဘုရားသခင်၏ “တက်လာရန်” ခေါ်ဆိုမှုကို လိုက်နာခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၁)။ ထိုအုပ်စုသည် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း တက်သွားခဲ့ပြီး၊ မောရှေတစ်ဦးတည်းသာ သွားရောက်ခွင့်ရှိသော ထိပ်သီးသို့ မဟုတ်ပါ (အခန်းကြီး ၂၊ ၁၂)။ အခြားသူများသည် “ဝေးဝေးတွင” ဝတ်ပြုရမည်။

9. Then went up Moses. After the ratification of the covenant Moses, Aaron, his sons, and the elders complied with God’s call to “come up” (v. 1). The group ascended part way, certainly not to the summit, which Moses alone had the privilege of visiting (vs. 2, 12). The others were to worship “afar off.”

၁၀. သူတို့သည် မြင်ခဲ့သည် ဤနေရာတွင် ဘုရားသခင်သည် ပုဂ္ဂိုလ်မဟုတ်သော စွမ်းအားတစ်ခုမဟုတ်ဘဲ၊ စစ်မှန်သော ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးဖြစ်ကြောင်း ထင်ရှားသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၃၃:၁၇–၂၃; ၃၄:၅–၇; တောလည်ရာ ၁၂:၆–၈; ဟေရှာယ ၆:၁–၆; ယေဇကျေလ ၁:၂၆–၂၈ ကိုလည်း ကြည့်ပါ)။ ကောင်းကင်၏ ကိုယ်ခန္ဓာ။ ဆိုလိုသည်မှာ “ကောင်းကင်ကဲ့သို့ ကြည်လင်သည်”။ ဤမြင့်မြတ်သော ဂုဏ်ပြုမှုနှင့် အခွင့်အရေးသည် ဤလူများကို ဘုရားသခင်အပေါ် ရေရှည်ယုံကြည်ခြင်းနှင့် နာခံမှုတွင် တည်ထောင်ပေးမည်ဟု ကျွန်ုပ်တို့ ထင်မှတ်ပေမည်။ သို့သော် အာရုန်သည် လူများ၏ စိတ်လှုပ်ရှားမှုဖြင့် ရွှေနွားသငယ်ကို တောင်းဆိုမှုကို လိုက်လျောခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၃၂:၁–၆ ကို ကြည့်ပါ)၊ နှင့် နာဒပ်နှင့် အဘိဟုသည် “ထူးဆန်းသော မီး” ပူဇော်ခြင်းကြောင့် အသတ်ခံခဲ့ရသည် (တောလည်ရာ ၃:၁–၄)။ တစ်ရက်တွင် မြင့်မြတ်သော ဘာသာရေးအတွေ့အကြုံသည် နောက်တစ်ရက်အတွက် အကာအကွယ်မပေးပါ (မဿဲ ၁၄:၂၈–၃၃; လုကာ ၁၃:၂၅–၂၇; ၁ကောရိန္တု ၁၀:၁၁၊ ၁၂)။

10. And they saw. It is clear here that God is not an impersonal force, but a real person (see also Ex. 33:17–23; 34:5–7; Num. 12:6–8; Isa. 6:1–6; Eze. 1:26–28). The body of heaven. That is, “clear as the sky itself.” We might think that this exalted honor and privilege would have established these men in enduring faith and obedience toward God. But the tragic story records that Aaron surrendered to the people’s impulsive demand for a golden calf (see Ex. 32:1–6) and that Nadab and Abihu were slain for offering “strange fire” (Num. 3:1–4). An exalted religious experience one day is no protection for the next (Matt. 14:28–33; Luke 13:25–27; 1 Cor. 10:11, 12).

၁၁. မင်းမျိုးမင်းနွယ်များအပေါ် ဘုရားသခင်သည် ဤလူများကို သေခြင်း၊ ကပ်ရောဂါ၊ သို့မဟုတ် မျက်စိကန်းခြင်းဖြင့် မထိမှန်ခဲ့ပါ၊ ၎င်းတို့၏ သန့်ရှင်းမှုမရှိခြင်းက ၎င်းတို့သည် ဘုရားသခင်ကို မြင်ပြီး အသက်ရှင်နိုင်မည်ဟု တွေးမြင်ရန် အကြောင်းမရှိသော်လည်း (ကမ္ဘာဦး ၃၂:၃၀; ထွက်မြောက်ရာ ၃၃:၂၀; တရားသူကြီး ၆:၂၂၊ ၂၃ စသည်ကို ကြည့်ပါ)။ ဤအခါသမယတွင် ၎င်းတို့မြင်ခဲ့သော ဘုန်းတော်သည် ဘုရားသခင်၏ ဒုတိယပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သော ဘုရားသခင်၏သားတော်ဖြစ်သည်။ ယဇ်ပူဇော်ခြင်းပြီးနောက် ယဇ်ပူဇော်ရာ အစားအသောက်ကို ယေဘုယျအားဖြင့် လိုက်လျှောက်ပြီး၊ အကြီးအကဲများသည် ယခုအခါ ဘုရားသခင်၏ တည်ရှိမှုနှင့် အနီးဆုံးသို့ ချဉ်းကပ်နိုင်သလောက် စားသောက်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ဤအတွေ့အကြုံပြီးနောက် အုပ်စုတစ်ခုလုံးသည် စခန်းသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့သည်။

11. Upon the nobles. God did not smite these men with death, pestilence, or blindness, though their unholiness gave them no reason to think they might see God and live (see Gen. 32:30; Ex. 33:20; Judges 6:22, 23; etc.). It was the Son of God, the second person of the Godhead, whose glory they saw upon this occasion (PP 312, 366). A sacrificial meal generally followed a sacrificial offering, and of this the elders perhaps now partook, as near to the divine presence as they might approach. After this experience the entire group returned to the camp.

၁၂. ငါ့ထံသို့ တက်လာပါ ဤအခန်းကြီး၏ ကျန်ရှိသည့်အပိုင်းသည် မောရှေ၏ ဘုရားသခင်နှင့် ရက်ပေါင်း ၄၀ ပေါင်းသင်းဆက်ဆံမှုကို ဖော်ပြသည်။ ဆယ်ပညတ်နှင့် “မိဿဟာယစာအုပ်” ၏ ဥပဒေများနှင့် “တရားစီရင်မှုများ” ကို ပေးပြီးနောက်၊ ဘုရားသခင်သည် ဣသရေလလူမျိုးများအကြား သူ၏ နေထိုင်ရာနေရာဖြစ်မည့် သန့်ရှင်းရာဌာနတည်ဆောက်မှုနှင့်ပတ်သက်သော ညွှန်ကြားချက်များကို ပေးအပ်ခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၂၅:၈)။ လူသားအား ဘာသာရေးဝတ်ပြုမှု၏ ထိတွေ့နိုင်သော၊ ရုပ်ဝတ္ထုဆိုင်ရာ အင်္ဂါရပ်များကို သူ့ဘာသာသူ ဆုံးဖြတ်ရန် ထားခဲ့လျှင်၊ သူသည် အလွယ်တကူ အမှားလုပ်မိနိုင်သည်။ အကာအကွယ်အဖြစ်၊ ၎င်းတို့၏ ဝတ်ပြုမှုတွင် ပါဝင်မည့်အရာအားလုံး၏ “ပုံစံ” ကို မောရှေအား ပြသခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂၅:၉; ဟေဗြဲ ၈:၅)၊ ပစ္စည်း၊ အရွယ်အစား၊ ပုံသဏ္ဍာန်၊ နှင့် တည်ဆောက်မှုဆိုင်ရာ အသေးစိတ်အချက်များအပါအဝင်။ ဤညွှန်ကြားချက်များကို ထွက်မြောက်ရာ ၂၅ မှ ၃၁ တွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ မောရှေသည် သူ့အား ပေးမည့် အသေးစိတ်ညွှန်ကြားချက်များကို နားလည်ပြီး မှတ်မိနိုင်ရန် လုံလောက်သောအချိန်ရရှိရန်၊ သူသည် “ထိုနေရာ” တွင်၊ ဆိုလိုသည်မှာ “တောင်ပေါ်” တွင်၊ ရက်ပေါင်း ၄၀ ရှိနေရမည်။

12. Come up to me. The remainder of the chapter narrates Moses’ 40 days of communion with God. Having given the Ten Commandments and the laws and “judgments” of the “book of the covenant,” God now proceeded to give instructions concerning the erection of the sanctuary, which was to be His dwelling place among the children of Israel (ch. 25:8). If man is left to himself to determine the tangible, material features of religious worship, he may easily err. As a safeguard, a “pattern” was shown Moses of all that was to enter into their worship (Ex. 25:9; Heb. 8:5), including exact details as to the material, size, shape, and construction of each object. These directions are recorded in Ex. 25 to 31. In order that Moses might have ample time to understand and remember the detailed instructions to be given him, he was to “be there,” that is, on “the mount,” for 40 days.

၁၄. သင်တို့ စောင့်နေကြလော့။ ဤအခါတွင် မောရှေသည် အမာလက်လူမျိုးများကို အနိုင်ယူရာတွင် အရေးပါသော ယောရှုနှင့်အတူ လိုက်ပါခဲ့သည် (အခန်း ၁၇:၈–၁၃)။ သူအနီးတွင်မရှိမည်ကို သိသဖြင့်၊ မောရှေသည် သူမရှိစဉ်အတွင်း ကိစ္စများကို လည်ပတ်ရန် အကြီးအကဲများအား ညွှန်ကြားချက်များ ပေးရန် လိုအပ်သည်ဟု ခံစားခဲ့ရသည်။ ၎င်းတို့သည် သူပြန်လာသည်အထိ သိနာတောင်ခြေရင်းတွင် နေရမည်ဖြစ်ပြီး၊ မောရှေ၏ ကိုယ်စားလှယ်များအဖြစ် အာရုန်နှင့် ဟုရ်ထံမှ အကြံဉာဏ်ရယူရမည်။

14. Tarry ye. On this occasion Moses was attended by Joshua, who had been instrumental in defeating the Amalekites (ch. 17:8–13). Knowing that he would be absent for some time, Moses felt it necessary to give certain directions to the elders concerning the conduct of affairs during his absence. They were to remain at the foot of Sinai until his return and look to Aaron and Hur, as Moses’ representatives, for counsel.

၁၅. မောရှေတက်သွားသည်။ သူမရှိစဉ်အတွက် စီစဉ်မှုများ ပြုလုပ်ပြီးနောက်၊ မောရှေသည် ယောရှုနှင့်အတူ တောင်၏အထက်ပိုင်းသို့ တက်သွားပြီး၊ နောက်ထပ်ညွှန်ကြားချက်များကို စောင့်ဆိုင်းရန် ထိုနေရာသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ “တိမ်တိုက်” သည် အခန်း ၁၉:၁၆ တွင် ဖော်ပြထားသော တိမ်တိုက်ကို ရည်ညွှန်းသည်။ ဘုရားသခင်က ခေါ်ဆိုထားသော်လည်း၊ မောရှေသည် ခြောက်ရက်အကြာတွင် အမိန့်ပေးခံရမှသာ ဘုရားသခင်၏ ရှေ့တော်သို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ ယနေ့တွင်လည်း၊ ထိုအချိန်ကဲ့သို့ပင်၊ ဘုရားသခင်၏ သဘာဝနှင့် အလိုတော်ကို ဆင်ခြင်သုံးသပ်ခြင်းနှင့် နှလုံးသားပြင်ဆင်မှုသည် သူနှင့် ရင်းနှီးသော ဆက်သွယ်မှုမတိုင်မီ ရှေ့ပြေးရမည် (တမန်တော် ၁:၁၄; ၂:၁ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ မောရှေနှင့် ယောရှုသည် ဤအချိန်ကို တရားထိုင်ခြင်းနှင့် ဆုတောင်းခြင်းတွင် အမှန်တကယ် ကုန်ဆုံးခဲ့ပေမည်။

15. And Moses went up. Arrangements having been made for his absence, Moses ascended with Joshua to the upper part of the mountain, there to await further directions. The “cloud” refers to the one mentioned in ch. 19:16. Though summoned by God, Moses did not enter the divine presence until bidden to do so, six days later. Today, as then, heart preparation and contemplation upon the character and will of God must precede intimate association with Him (cf. Acts 1:14; 2:1). Moses and Joshua no doubt spent this time in meditation and prayer.

၁၇. မီးစားမီး။ မောရှေကို ဖုံးလွှမ်းထားသော တိမ်တိုက်နှင့် (၁၈) သူ၏ဖန်ဆင်းရှင်နှင့် ကောင်းချီးပြည့်ဝသော မိတ်သဟာယဖွဲ့မှုနှင့် ဆက်သွယ်မှုနှင့် “မီးစားမီး” အကြား ခြားနားချက်သည် အရေးပါသည်။ မောရှေကဲ့သို့ ဘုရားသခင်၏ လမ်းကို လျှောက်လှမ်းသူများသည် “လျှို့ဝှက်ရာအရပ် … အနန္တတန်ခိုးရှင်၏ အရိပ်အောက်တွင်” (ဆာလံ ၉၁:၁၊ ၂) ကာကွယ်မှုနှင့် လုံခြုံမှုကို အာမခံနိုင်သည်။ ဖြောင့်မတ်ခြင်း၏ လမ်းကို စွန့်လွှတ်သူများသည် နှစ်သိမ့်မှုနှင့် အာမခံမှုကို မတွေ့ဘဲ၊ တရားစီရင်မှုကို တွေ့ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဘုရားသခင်သည် ၎င်းတို့အတွက် “မီးစားမီး” အဖြစ် ပေါ်ထွက်လာလိမ့်မည် (ဟေဗြဲ ၁၂:၂၅၊ ၂၉)။

17. Devouring fire. The contrast between the covering cloud that embraced Moses (v. 18) in blessed fellowship and communion with His Maker and the “devouring fire” is significant. Those who, like Moses, walk in God’s ways may be assured of protection and security “in the secret place … under the shadow of the Almighty” (Ps. 91:1, 2). Those who turn from the paths of righteousness will find, not comfort and assurance, but retributive justice, for God will appear to them as “consuming fire” (Heb. 12:25, 29).

၁၈. တိမ်တိုက်အလယ်သို့။ ယောရှုကို ထားခဲ့ပြီး၊ မောရှေသည် တိမ်တိုက်ထဲသို့ ဝင်ရောက်ပြီး “ရက်ပေါင်းလေးဆယ်နှင့် ညပေါင်းလေးဆယ်” ထိုနေရာတွင် နေခဲ့သည် (PP ၃၁၃)။ ဤအချိန်တစ်ခုလုံးတွင် သူသည် အစာမစားခဲ့ပေ (ဒုတိယသြဝါဒကျမ်း ၉:၉; ၁ ဘုရင်ခံ ၁၉:၈; မဿဲ ၄:၂ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ)။ မောရှေ၏အတွေ့အကြုံသည် ထူးကဲသည်။ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်နှင့် ဆက်သွယ်မှုသည် ဝိညာဉ်အား ၎င်း၏ စစ်မှန်သော ခွန်အားနှင့် အချိုဆုံး အားဖြည့်မှုကို ပေးစွမ်းကြောင်း သင်ခန်းစာကို ဖြည့်ဆည်းပေးသည်။ ၎င်းမရှိလျှင် ဝိညာဉ်သည် အားနည်းလာသည် (လုကာ ၁၈:၁ ကို ကြည့်ပါ)၊ လောကသည် ကျွန်ုပ်တို့ထံ ခိုးဝင်လာပြီး၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ အတွေးများနှင့် စကားများသည် “ဤလောကမှ၊ လောကီ” (၁ ကောရိန္သု ၁၅:၄၇) ဖြစ်လာကာ၊ ကျွန်ုပ်တို့တွင် ဝိညာဉ်ရေးအသက်မရှိသလို အခြားသူများထံလည်း ၎င်းကို မပေးနိုင်ပါ။ ဘုရားသခင်နှင့် ဆက်သွယ်မှုတွင်သာ လူသားများအတွက် လက်ဆောင်များ ရရှိသည်။ မောရှေနှင့် ဤသို့ဖြစ်ခဲ့သည်။ ကျွန်ုပ်တို့နှင့်လည်း ဤသို့ဖြစ်သည်။ မောရှေသည် ဘုရားသခင်နှင့် တစ်ယောက်တည်း ရှိနေသည့် နောက်ထပ်အချက်သည် လျှို့ဝှက်ဆုတောင်းခြင်း၏ တန်ဖိုးကို ဖော်ပြသည် (မဿဲ ၆:၆)။ မြို့ကြီးတစ်ခု၏ ဝရုန်းသုန်းကျမှုထဲတွင်ပင်၊ ဘုရားသခင်နှင့် တစ်ယောက်တည်း နေခြင်းနှင့် တိတ်ဆိတ်သော ဆုတောင်းခြင်းသည် နေ့စဉ်ကိစ္စများကို ရင်ဆိုင်ရန် အကူအညီကို ယူဆောင်လာသည်။

18. Into the midst of the cloud. Leaving Joshua, Moses entered the cloud and remained there “forty days and forty nights” (PP 313). During this entire time he was without food (Deut. 9:9; cf. 1 Kings 19:8; Matt. 4:2). Moses’ experience here was extraordinary. It impresses the lesson that communion with God imparts to the soul its truest strength and sweetest refreshment. Without it the spirit faints (see Luke 18:1), the world steals in upon us, our thoughts and words become “of the earth, earthy” (1 Cor. 15:47), and we neither have spiritual life in ourselves nor can impart it to others. It is in communion with God that gifts are received for men. It was so with Moses; it is so with us. The further fact that Moses was alone with God suggest the value of secret prayer (Matt. 6:6). Even in the whirl and bustle of a great city, solitude with God and silent supplication bring help for meeting the issues of the day.

အယ်လင်ဂျီ ဝှိုက် မှတ်ချက်များ ၁–၁၈ PP ၃၁၁–၃၁၃ ၁၊ ၂ PP ၃၁၂ ၁–၃ SR ၁၄၄ ၁–၈ FE ၅၀၆ ၃ PK ၂၉၃; PP ၃၁၁ ၄ PP ၃၁၁၊ ၃၁၂ ၅၊ ၆ PP ၃၁၂ ၇ PK ၂၉၃; PP ၃၁၂၊ ၃၇၂; 3T ၂၉၇ ၇၊ ၈ SR ၁၄၅ ၈ PP ၃၁၂ ၉ PP ၃၁၂; 3T ၃၄၃ ၁၀ PP ၃၁၂; 3T ၂၉၇၊ ၃၄၃ ၁၂ GC vi ၁၂–၁၈ PP ၃၁၃ ၁၆ 3T ၂၉၆ ၁၇ PP ၃၀၄၊ ၃၃၉

ELLEN G. WHITE COMMENTS 1-18 PP 311-313 1, 2 PP 312 1-3 SR 144 1-8 FE 506 3 PK 293; PP 311 4 PP 311, 312 5, 6 PP 312 7 PK 293; PP 312, 372; 3T 297 7, 8 SR 145 8 PP 312 9 PP 312; 3T 343 10 PP 312; 3T 297, 343 12 GC vi 12-18 PP 313 16 3T 296 17 PP 304, 339

Francis D. Nichol, ed., The Seventh-Day Adventist Bible Commentary, vol. 1 (Review and Herald Publishing Association, 1978), 630–633.

အခန်းကြီး - ၂၅

chapter 25

၁ ဣသရေလလူများသည် ရှိတ္တိမ်တွင် မတရားမေထုန်ပြုကျင့်ခြင်းနှင့် ရုပ်တုကိုးကွယ်ခြင်းကို ကျူးလွန်ကြသည်။ ၆ ဖိနဟတ်သည် ဇိမရိနှင့် ကောဇဘိကို သတ်ဖြတ်သည်။ ၁၀ ထို့ကြောင့် ဘုရားသခင်သည် သူ့အား ထာဝရယဇ်ပုရောဟိတ်အရာ ပေးတော်မူသည်။ ၁၆ မိဒျန်လူများကို ဒုက္ခပေးရမည်။

1 Israel at Shittim commit whoredom and idolatry. 6 Phinehas killeth Zimri and Cozbi. 10 God therefore giveth him an everlasting priesthood. 16 The Midianites are to be vexed.

၁. ရှိတ္တိမ်တွင် ဣသရေလ။ ဤစကားသည် စစ္စည်းပင်များကို ဆိုလိုသည်။ ဤစကားသည် အနက်အဓိပ္ပာယ်အားဖြင့် “စစ္စည်းပင်များကြား” ဟု ဘာသာပြန်နိုင်သည်။ ယခုနေရာမှ ယောရှုသည် ယေရိခေါမြို့အနီးရှိ ခါနာန်ပြည်ကို သူလျှိုလွှတ်ခဲ့သည် (ယောရှု ၂:၁; ၃:၁)။ ဤနေရာ၏ ပြည့်စုံသောအမည်မှာ အာဘဲလ-ရှိတ္တိမ်ဖြစ်သည် (တော ၃၃:၄၉)။ ၎င်း၏တည်နေရာသည် မောဘလွင်ပြင်တွင်ရှိသော်လည်း အတိအကျမသိရှိပါ။

1. In Shittim. Literally, “acacia trees.” Inasmuch as the word here is in the plural and, in Hebrew, has the definite article with the preposition “in” or “among,” the expression may be translated, “Among the acacia trees.” It is from here that Joshua subsequently sent men to spy out the land of Canaan in the vicinity of Jericho (Joshua 2:1; 3:1). The more complete form of the name is Abel-Shittim (Num. 33:49). Its site, though not definitely known, is in the plains of Moab.

မတရားမေထုန်။ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ မတရားမေထုန်သည် ၎င်း၏ဝိညာဉ်ရေးရာဖြစ်သော ရုပ်တုကိုးကွယ်ခြင်းသို့ ဦးတည်သွားသည်။ ပထမအဆင့်ကို မလုပ်ဆောင်ခဲ့ပါက၊ ဒုတိယအဆင့်သည် ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ဖွယ်မရှိပါ။

Whoredom. Literal whoredom was followed by its spiritual counterpart—the worship of idols. If the first step had not been taken, the second one would probably not have followed.

၂. သူတို့သည် လူများကို ဖိတ်ခေါ်သည်။ မောဘအမျိုးသမီးများသည် ဣသရေလလူမျိုးကို ဖိတ်ခေါ်သည်။ ရုပ်တုဘုရားများကို ကိုးကွယ်ရန် ယဇ်ပူဇော်ပွဲများတွင် ပါဝင်ခြင်းသည် မတရားမေထုန်၏ သဘာဝဆက်လက်မှုဖြစ်သည် (ဒီ ၁၂:၅, ၇, ၁၇, ၁၈; တရာ ၉:၂၇)။

2. They called the people. That is, the Moabite women called the Israelites. Participation in the sacrificial feasts in honor of heathen gods was a natural sequel to literal whoredom (see Deut. 12:5, 7, 17, 18; Judges 9:27).

လူမျိုးတို့သည် စားသောက်ကြသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ဘုရားအတွက် ယဇ်ပူဇော်ပွဲတွင် စားသောက်ခြင်းဖြစ်သည် (ဆာလံ ၁၀၆:၂၈)။

The people did eat. That is, of the sacrificial feast in honor of the god (see Ps. 106:28).

ကိုးကွယ်လိုက်ကြသည်။ မောဘအမျိုးသမီးများနှင့် ၎င်းတို့ဖိတ်ခေါ်ထားသော ဣသရေလလူများသည် ယဇ်ပူဇော်ပွဲတွင် စားသောက်ပြီး ရုပ်တုဘုရားကို ကိုးကွယ်ကြသည်၊ ၎င်းသည် ၎င်းတို့ကို ဘုရား၏အရိပ်အောက်တွင် ထားရှိသည် (ထွ ၃၄:၁၅)။

Bowed down. That is, the Moabite women and the Israelites they had invited. In thus eating of the sacrificial meal and bowing down to the heathen god they proclaimed themselves to be his followers (see Ex. 34:15).

၄. ၎င်းတို့ကို ဆွဲထားပါ။ အကယ်၍ မျိုးနွယ်စုခေါင်းဆောင်များသည် အပြစ်ရှိပါက၊ ၎င်းတို့ကို ကွပ်မျက်ရမည်။ ၎င်းတို့၏ လူများထဲတွင် ရပ်တည်ချက်နှင့် ရုပ်တုကိုးကွယ်မှုတွင် ပါဝင်မှုသည် ၎င်းတို့ကို အဓိကတာဝန်ရှိသူများဖြစ်စေသည်။ ဤအပြစ်ဒဏ်ပုံစံသည် ဟေဗြဲဘာသာတွင် မရှင်းလင်းသော်လည်း၊ ယခုတွင် ဖြစ်စေသောပုံစံကို အသုံးပြုထားသည်။ ၎င်းသည် ဆွဲထားခြင်း သို့မဟုတ် ထိုးဖောက်ခြင်းဖြစ်နိုင်သည် (က ၃၂:၂၅; ၂ရာ ၂၁:၆)။

4. Hang them up. The chiefs of the tribes, if guilty, were to be executed. Their position among the people and their participation in idolatry made them primarily responsible. Just what form the punishment took is difficult to say from the Hebrew. The same verb is used in Gen. 32:25 of the dislocation of Jacob’s thigh, except that here the causative form of the verb is used. It appears also in 2 Sam. 21:6 for the execution of Saul’s seven sons. Many commentators think the form of punishment here referred to was hanging or impalement.

ထာဝရဘုရားရှေ့တွင်။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ၎င်းတို့စွန့်ပစ်ခဲ့သော ထာဝရဘုရား၏ တဲတော်ရှေ့တွင်ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့၏အပြစ်အတွက် ယဇ်ပူဇော်ခြင်းမရှိပါ (ဟီး ၆:၄–၆; ၁၀:၂၆)။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့၏အပြစ်ဒဏ်ကို ပေးဆပ်ရန် ၎င်းတို့၏သွေးကို သွန်းလောင်းခံရသည်။

Before the Lord. Probably in front of the tabernacle of the Lord, whose worship they had forsaken. There was no offering for sin such as theirs (Heb. 6:4–6; 10:26); therefore their own blood was shed to pay the penalty for their transgression.

နေမင်းရှေ့တွင်။ ဆိုလိုသည်မှာ “နေမင်း၏အမြင်တွင်” ဖြစ်ပြီး၊ လူအများရှေ့တွင် သတိပေးချက်အဖြစ် ပြည်သူ့ရှေ့တွင် ဖြစ်သည် (၂ရာ ၁၂:၁၂; ယေရမိ ၈:၂)။

Against the sun. Literally, “in sight of the sun,” that is, publicly, as a warning to the entire camp (see 2 Sam. 12:12; Jer. 8:2).

ပြန်လှည့်သွားသည်။ ဤပြင်းထန်သောလုပ်ဆောင်မှုဖြင့် တရားသူကြီးများ (အခန်းကြီး ၅) သည် ဘုရားသခင်နှင့် ၎င်း၏ကိုးကွယ်မှုအတွက် ၎င်းတို့၏စိတ်အားထက်သန်မှုကို သက်သေပြမည်။

Turned away. By so drastic a course the judges (see v. 5) would prove their zeal for God and His worship.

၅. ဣသရေလ၏ တရားသူကြီးများ။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ အကြီးအကဲ ၇၀ (တော ၁၁:၂၅; ထွ ၁၈:၁၂)။ ရုပ်တုကိုးကွယ်ပွဲတွင် ပါဝင်သူများကို ကွပ်မျက်ရန် အမိန့်ကို အကောင်အထည်ဖော်သည့် မှတ်တမ်းမရှိပါ။

5. The judges of Israel. Probably the 70 elders (Num. 11:25; cf. Ex. 18:12). There is no record of the execution of the command to slay the partakers of the idolatrous feast.

တစ်ဦးစီသည် မိမိလူများကို။ အကြီးအကဲတစ်ဦးစီသည် ၎င်း၏အုပ်ချုပ်မှုအောက်ရှိသူများနှင့် ၎င်းတို့တာဝန်ရှိသူများအပေါ် အပြစ်ဒဏ်ကို အကောင်အထည်ဖော်မည် (ထွ ၁၈:၂၅, ၂၆; ၃၂:၂၇)။

Every one his men. Each chief or elder would carry out the sentence upon those under his authority and for whom he was responsible (see Ex. 18:25, 26; 32:27).

၆. မိဒျန်အမျိုးသမီး။ မောဘနှင့် မိဒျန်သည် ဣသရေလကို ဖျက်ဆီးရန် အကြံအစည်တွင် ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်နေပုံရသည်။ ဤအမျိုးသမီးကို မတော်မတရားရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် မိတ်ဆက်ပေးခဲ့သည် (တော ၃၁:၁၆)။

6. A Midianitish woman. Moab and Midian were apparently collaborating in the plot to destroy Israel. This woman was introduced for immoral purposes (see ch. 31:16).

မောရှေ၏အမြင်တွင်။ မောရှေ၏အာဏာကို တမင်တကာ မလေးစားမှုဖြင့် ဖြစ်သည်။

In the sight of Moses. In deliberate disrespect for the authority of Moses.

၇. ဖိနဟတ်။ ထွ ၆:၂၅ ကို ကြည့်ပါ။ ၎င်းသည် ဧလျာဇာ၏ တစ်ဦးတည်းသောသားဖြစ်ပြီး၊ ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်းအဖြစ် ၎င်း၏ဖခင်ကို ဆက်ခံမည် (၁ရာ ၉:၂၀)။

ထလျက်။ ဆာလံ ၁၀၆:၃၀ ကို ကြည့်ပါ။

လှံတစ်ချောင်းကိုယူသည်။ ဤစကားသည် ဓမ္မဟောင်းတွင် “လှံ” သို့မဟုတ် “လှံများ” ဟု ဘာသာပြန်ထားပြီး၊ တစ်ကြိမ်မှ “ဓားများ” (၁ရာ ၁၈:၂၈) နှင့် တစ်ကြိမ်မှ “ဒိုင်း” (၁ရာ ၁၂:၈) ဟု ဘာသာပြန်ထားသည်။

7. Phinehas. See Ex. 6:25. He was apparently the only son of Eleazar, and would succeed his father in the office of high priest (1 Chron. 9:20).

He rose up. See Ps. 106:30.

Took a javelin. This word is always translated “spear” or “spears” elsewhere in the OT, except once as “lancets” (1 Kings 18:28) and once as “buckler” (1 Chron. 12:8).

၈. တဲတော်။ ဤတဲတော်ဟူသောစကားသည် ဓမ္မဟောင်းတွင် အခြားနေရာများတွင် မသုံးထားသောကြောင့် ၎င်း၏အဓိပ္ပာယ်သည် မရေရာသည်။ ၎င်းသည် အိမ်သူများဆုတ်ခွာသွားသော အဓိကတဲတော်၏ အတွင်းပိုင်းကို ရည်ညွှန်းနိုင်သည်။ အချို့က ၎င်းသည် ဣသရေလလူမျိုးများက မောဘနှင့် မိဒျန်လူမျိုးများနှင့် ရုပ်တုကိုးကွယ်မှုတွင် ပူးပေါင်းပါဝင်ရန် တည်ဆောက်ထားသော အထူးတဲများကို ရည်ညွှန်းနိုင်သည်ဟု အကြံပြုသည်။

8. The tent. The word here translated “tent” is not used elsewhere in the OT, and its meaning is therefore somewhat uncertain. It may refer to the inner part of the main tent, to which the women of the household would retire. Others suggest that it may refer to special tents erected by the Israelites when they joined with the Moabites and Midianites in the idolatrous worship of Baal.

ဤသို့ဖြင့် ကပ်ရောဂါရပ်တန့်သွားသည်။ ဖိနဟတ်၏ ဒေါသထွက်မှုသည် ဘုရားသခင်ကို နှစ်သက်စေပြီး (အခန်းကြီး ၁၁)၊ ကပ်ရောဂါရပ်တန့်သွားသည်။ ဖိနဟတ်၏ စိတ်အားထက်သန်သော ဒေါသသည် နောင်လာမည့်မျိုးဆက်များအတွက် ပုံသာဖြစ်သည် (၁မက္ကဗီ ၂:၂၆; ၄မက္ကဗီ ၁၈:၁၂)။

So the plague was stayed. The indignation of Phinehas, translated into action, pleased the Lord (v. 11), and the plague was stayed. The zealous indignation of Phinehas became an example for later generations (1 Macc. 2:26; 4 Macc. 18:12).

၉. နှစ်သောင်းလေးထောင်။ ၁ကော ၁၀:၈ ၏ နှစ်သောင်းသုံးထောင်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။ ဤကွာခြားချက်သည် “တစ်နေ့တွင် သေဆုံးသူ” ဟူသောစကားဖြင့် ရှင်းပြပေးနိုင်သည်။ သို့မဟုတ်၊ တစ်ထောင်သည် တရားသူကြီးများက အခြားနေ့တစ်နေ့တွင် သတ်ဖြတ်ခံရပြီး၊ ရှင်ပေါလု၏ “တစ်နေ့တွင် သေဆုံးသူ” ၏ ခန့်မှန်းခြင်းတွင် မပါဝင်ပေ။

9. Twenty and four thousand. Compare the 23,000 of 1 Cor. 10:8. The difference may be explained by the words “fell in one day.” Or, a thousand were perhaps slain by the judges on another day and so not included in Paul’s round number of those that “fell in one day.”

၁၀. ထာဝရဘုရားမိန့်တော်မူသည်။ ဤဖြစ်ရပ်ဆိုးပြီးနောက် မောရှေသည် ဘုရားသခင်နှင့် ဆက်သွယ်ရန် သန့်ရှင်းရာဌာနသို့ သွားပုံရသည်။

10. The Lord spake. After so deplorable an event Moses probably went into the sanctuary for communion with God.

၁၁. ငါ့ဒေါသကို ပြန်လှည့်စေသည်။ ဆာလံ ၁၀၆:၂၃; ယေရမိ ၁၈:၂၀ ကို နှိုင်းယှဉ်ပါ။

ငါ့အတွက် စိတ်အားထက်သန်သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ “သူသည် ငါ၏စိတ်အားထက်သန်မှု၌ စိတ်အားထက်သန်သည်” ဟုဖြစ်သည်။ ၎င်း၏စိတ်အားထက်သန်မှုသည် ဘုရားသခင်၏နာမကို ဂုဏ်တင်ရန် လုပ်ဆောင်မှုတွင် ပြည့်စုံသည်။ ၎င်းသည် ဘုရားသခင်အတွက် စိတ်အားထက်သန်မှုတွင် ခရစ်တော်၏ပုံသာဖြစ်သည် (ဆာလံ ၆၉:၉; ယော ၂:၁၇)။

ငါသည် မဖျက်ဆီးရ။ ဆိုလိုသည်မှာ ထိုအချိန်က လူများထဲတွင် ပျံ့နှံ့နေသော ကပ်ရောဂါဖြင့် ဖျက်ဆီးခြင်းမဟုတ်ပေ (၁ရာ ၁၈:၁၉; ၁၉:၁၀; ၂ရာ ၁၀:၁၆)။

11. Turned my wrath away. Compare Ps. 106:23; Jer. 18:20.

Zealous for my sake. Literally, “he was jealous of my jealousy.” His zeal culminated in action, to restore honor to God’s name and people. In his zeal for God’s name he was a fitting type of Christ (Ps. 69:9; John 2:17).

That I consumed not. That is, by the plague then sweeping through the ranks (see 1 Kings 18:19; 19:10; 2 Kings 10:16).

၁၂. ငါ၏ငြိမ်သက်ခြင်းပဋိညာဉ်။ ဆိုလိုသည်မှာ “ငါ၏ပဋိညာဉ်၊ ငြိမ်သက်ခြင်း” (ဟေရှာ ၅၄:၁၀; ဟေဇကျေလ ၃၄:၂၅; ၃၇:၂၆; မာလခိ ၂:၅)။ ဤငြိမ်သက်ခြင်းကတိသည် ဇိမ်ရိ၏ဆွေမျိုးများထံမှ ဖိနဟတ်အတွက် ဘုရားသခင်၏ကာကွယ်မှုကို ပါဝင်သည် (အခန်းကြီး ၁၄)။ ဘုရားသခင်နှင့် မတော်မတရားရပ်တည်မှုဖြင့် ငြိမ်သက်ခြင်းဖြစ်ပေါ်သည်။

12. My covenant of peace. Literally, “my covenant, peace” (Isa. 54:10; Eze. 34:25; 37:26; Mal. 2:5). Undoubtedly this promise of peace included divine protection for Phinehas from the avenging wrath of the kinsmen of Zimri (see v. 14). Peace comes with a proper standing with God.

၁၃. ထာဝရယဇ်ပုရောဟိတ်အရာ။ ဘုရားသခင်၏ပဋိညာဉ်၏ မူလလက်ခံသူများမှာ လေဝိလူမျိုးများဖြစ်သည် (ယေရမိ ၃၃:၂၁; မာလခိ ၂:၄, ၈)၊ ၎င်းတို့၏ ယခင်အခါက စိတ်အားထက်သန်မှုကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည် (ထွ ၃၂:၂၅–၂၉)။ ခရစ်တော်သည် လက်ဝါးကပ်တိုင်ပေါ်တွင် ၎င်း၏ဝိညာဉ်ရေးအမျိုးအနွယ်များအတွက် ငြိမ်သက်ခြင်း၏ပဋိညာဉ်အားလုံးကို သေချာစေခဲ့သည် (ဆာလံ ၈၉:၂၈, ၂၉)။ ဖိနဟတ်သည် ဧလျာဇာကို ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်းအဖြစ် ဆက်ခံခဲ့သည် (တရာ ၂၀:၂၈)။ ဧလိ၏အချိန်တွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော အပြစ်တစ်ခုကြောင့် ယာယီပြတ်တောက်မှုတစ်ခု ရှိခဲ့သည်ဟု ယူဆရသည်။ ဇာဒုတ်မှတစ်ဆင့် ဖိနဟတ်၏သားစဉ်မြေးဆက်သို့ ပြန်လည်ထူထောင်ခဲ့ပြီး၊ ဂရိခေတ်အထိ ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။

13. An everlasting priesthood. The original recipients of God’s covenant were the men of Levi (Jer. 33:21; Mal. 2:4, 8), owing, perhaps, to their zeal on a former occasion (Ex. 32:25–29). Christ on thecross made sure all the blessings of the covenant of peace to His spiritual seed (Ps. 89:28, 29). In due course Phinehas succeeded Eleazar as high priest (Judges 20:28). It is presumed that because of some outstanding sin that is not mentioned in the divine record, there was a temporary break in the succession in the time of Eli. The succession was restored to Zadok, a descendant of Phinehas, by King Solomon, and so continued in that family until the Greek period.

အပြစ်ဖြေရာ။ တော ၁၆:၄၇ ကို နှိုင်းယှဉ်ပါ။

Made an atonement. Compare ch. 16:47.

၁၄. ဇိမ်ရိ။ ဤဆိုးယုတ်သောအပြစ်သားသည် ရှိမောင်မျိုးနွယ်၏ မင်းသားဖြစ်သည်။ ဤအမည်၏ အခြားဥပမာများအတွက် ၁ရာ ၁၆:၉; ၁ရာ ၈:၃၆ ကို ကြည့်ပါ။ ဇိမ်ရိသည် ဒီ ၁၄:၅ ရှိ ချမ်းမိုးဆိတ်မှ ဆင်းသက်လာသည်။

14. Zimri. This defiant sinner was a prince of the tribe of Simeon. For other instances of the name see 1 Kings 16:9; 1 Chron. 8:36. Zimri is derived from the word for chamois (Deut. 14:5).

၁၅. ဇုရ်၏သမီး။ တော ၃၁:၈ ကို နှိုင်းယှဉ်ပါ။ ဇုရ်သည် ဣသရေလလူမျိုးများက သတ်ဖြတ်ခဲ့သော မိဒျန်ဘုရင်ငါးဦးအနက်တစ်ဦးဖြစ်သည်။ ဇိမ်ရိနှင့် ကောဇဗိသည် ထင်ရှားသောမိသားစုများမှဖြစ်သော်လည်း၊ ဘုရားသခင်အတွက် စိတ်အားထက်သန်မှုကြောင့် ဖိနဟတ်သည် မည်သည့်ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအန္တရာယ်ကိုမျှ ဂရုမစိုက်ခဲ့ပေ။

15. The daughter of Zur. Compare ch. 31:8, where Zur is named as one of the five Midianite kings slain by the Israelites. Both Zimri and Cozbi were of prominent families, but this did not deter Phinehas, whose zeal for God made him lose sight of any personal danger that might have followed.

၁၆. ထာဝရဘုရားသည် မိန့်တော်မူခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်က အမိန့်ပေးခဲ့သည့်အချိန်မတိုင်မီ ဘယ်လောက်ကြာသည်ကို ကျွန်ုပ်တို့အား မပြောပြထားပါ။

16. The Lord spake. How much time elapsed before the command was given by God, we are not told.

၁၇. မိဒျန်လူမျိုး။ မိဒျန်လူမျိုးသည် မောဘလူမျိုးနှင့် ပူးပေါင်း၍ ဣသရေလလူမျိုးအား ဆန့်ကျင်သည့် မကောင်းသောလုပ်ရပ်တွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။ အာဗြဟံ၏သားစဉ်မြေးဆက်များအနေဖြင့် သူတို့သည် ဘုရားသခင်၏လူမျိုးအပေါ် ကွဲပြားသောသဘောထားကို ပြသသင့်သည်။ မောဘလူမျိုးသည် ထိုက်သင့်သောပြစ်ဒဏ်မှ လုံးဝမလွတ်မြောက်ခဲ့သော်လည်း၊ လောတ်အား ပေးထားသောကတိကဝတ်ကြောင့် (ဒေသိယာ ၂:၉) သို့မဟုတ် သူတို့၏အပြစ်ခွက်မပြည့်သေးသောကြောင့် (ကမ္ဘာဦး ၁၅:၁၆ ကိုကြည့်ပါ)၊ ယခုအခါ သူတို့ကို ယာယီလွှတ်ထားခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးတွင်၊ မောဘလူမျိုးသည် ထာဝရဘုရား၏အသင်းတော်မှ ဆယ်ဆက်မြောက်မျိုးဆက်အထိ ဖယ်ထုတ်ခံခဲ့ရသည် (ဒေသိယာ ၂၃:၃၊ ၄)။

17. The Midianites. The Midianites had collaborated with the Moabites in the campaign of evil against Israel. As descendants of Abraham they should have manifested a different attitude toward God’s people. The Moabites did not completely escape due punishment, but, presumably because of the promise made to Lot (Deut. 2:9) or because their cup of sin was not yet full (see Gen. 15:16), they were passed over for the time being. Eventually, the Moabites were shut out even to the tenth generation from the congregation of Jehovah (Deut. 23:3, 4).

၁၈. သင်တို့ကို လှည့်ဖြားခဲ့သည်။ ဘာလမ်၏မကောင်းသောအကြံပေးချက်ဖြင့် (ဂဏန်း ၃၁:၁၆) သူတို့၏မိန်းမများမှတစ်ဆင့် လှည့်ဖြားခဲ့သည်။

18. Beguiled you. By means of their women, at the evil suggestion of Balaam (ch. 31:16).

ဖေါ်ရ်၏ကိစ္စတွင်။ ဘာလဖေါ်ကိုးကွယ်ခြင်းဖြင့်၊ မိန်းမများ၏ဖိတ်ခေါ်မှုဖြင့် ယဇ်ပွဲများနှင့် ထို့နောက်ဖြစ်ပေါ်သော မဖြူစင်သောထုံးတမ်းများသို့ သွေးဆောင်ခံခဲ့ရသည်။

In the matter of Peor. By the worship of Baal-peor, into which they were inveigled by the women’s invitations to sacrificial feasts and the licentious rites that followed.

အယ်လင်ဂျီ ဝှိုက်၏မှတ်ချက်များ
၁-၁၈ ပီပီ ၄၅၃-၄၆၁
၁-၃ ပီပီ ၄၅၄၊ ၆၈၄
၁-၅ အေအိပ်ချ် ၃၂၆
၈၊ ၁၁-၁၃၊ ၁၅ ပီပီ ၄၅၅

ellen g. white comments

1-18 PP 453-461

1-3 PP 454, 684

1-5 AH 326

8, 11-13, 15 PP 455

အခန်းကြီး - ၂၆

chapter 26

အခန်း ၂၆

၁. မောဘလွင်ပြင်တွင် ဣသရေလလူဦးရေစာရင်းကို ယူခြင်း။ ၅၂. မြေနယ်မြေခံခွဲဝေရန် ဥပဒေ။ ၅၇. လေဝိမျိုးနွယ်များနှင့် လူဦးရေ။ ၆၃. သိနာတောင်တွင် စာရင်းကောက်ယူခဲ့သူများထဲမှ ကာလက်နှင့် ယောရှုမှလွဲ၍ မည်သူမျှ မကျန်ရစ်ခဲ့။

1 The sum of all Israel is taken in the plains of Moab. 52 The law of dividing among them the inheritance of the land. 57 The families and number of the Levites. 63 None were left of them which were numbered at Sinai, but Caleb and Joshua.

၂. စာရင်းကောက်ယူရန် အမိန့်။

မောရှေနှင့် အာရုန်အား အခန်း ၁:၂ နှင့် ၄:၁, ၂ တွင် အလားတူအမိန့်ပေးခဲ့ဖူးသည်။ အာရုန်သည် ယခုသေဆုံးသွားပြီး၊ သူ၏သား ဧလရာဇာသည် မောရှေနှင့်အတူ ခေါင်းဆောင်မှုတာဝန်များကို ယခုထမ်းဆောင်သည်။ ပထမအကြိမ်စာရင်းတွင်၊ မျိုးနွယ်တစ်ခုစီမှ မိမိအဖ၏အိမ်ထောင်စုခေါင်းဆောင်အဖြစ် လူတစ်ဦးကို မောရှေနှင့် အာရုန်နှင့်အတူ လူဦးရေစာရင်းကောက်ယူရန် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ဤနေရာတွင် ထိုကဲ့သို့စီစဉ်မှုကို ဖော်ပြမထားသော်လည်း၊ အလားတူအစီအစဉ်ကို လိုက်နာခဲ့ပေမည်။ လူဦးရေစာရင်းသည် ကတိထားရာပြည်ကို ခွဲဝေရန်အတွက် အခြေခံဖြစ်သည် (အခန်း ၂၆:၅၃)။ ဣသရေလလူမျိုးများသည် မောဘလွင်ပြင်တွင် ရှိနေကြဆဲဖြစ်သည် (အခန်း ၂၂:၁)။

2. Take the sum. A similar command had been given to Moses and Aaron in chs. 1:2 and 4:1, 2. Aaron was now dead, and his son Eleazar now shares with Moses the responsibilities of leadership. In the first census a man was appointed of each tribe, as head of his father’s house, to cooperate with Moses and Aaron in the numbering of the people. Though such arrangement is not mentioned here, a similar plan was no doubt followed. The census of the people was to be the basis for dividing up the Promised Land (ch. 26:53). As yet, the children of Israel are on the steppes of Moab (ch. 22:1).

သူတို့အဖ၏အိမ်ထောင်စု။
ဖခင်မျိုးရိုးအပေါ်အခြေခံသည့် ကလေး၏မျိုးနွယ်ဆက်နွယ်မှု (အခန်း ၁:၂ ကိုကြည့်ပါ)။

Their fathers’ house. The tribal relationship of a child based on paternal descent (see ch. 1:2).

၃. မောဘလွင်ပြင်။

ပထမအကြိမ်စာရင်းကို တော၌ ကောက်ယူခဲ့သည် (အခန်း ၁:၁)။

3. The plains of Moab. The first census had taken place in the wilderness (ch. 1:1).

၄. အသက်နှစ်ဆယ်နှစ်မှ။

ယခင်စာရင်းကို အနှစ်သုံးဆယ့်ရှစ်နှစ်ကြာ ကောက်ယူခဲ့ပြီး၊ ထိုအချိန်က စာရင်းကောက်ယူခံရသူများသည် ယခုသေဆုံးသွားကြပြီ (အခန်း ၂၆:၆၄)။

4. From twenty years old. The previous census had been taken 38 years before, and those numbered were now dead (v. 64).

၅. ရုဗင်၊ သားဦးဖြစ်သူ။

စာသားအရ “ရုဗင်၊ ပထမဆုံးမွေးဖွားသူ” (ကမ္ဘာ ၄၆:၈, ၉; ထွက် ၆:၁၄; နံ ၁:၂၀; ၁ရာ ၅:၃ ကိုကြည့်ပါ)။ အခန်း ၂၆:၅ နှင့် ၆ တွင် ဖော်ပြထားသော နာမည်လေးခုသည် ရုဗင်မျိုးနွယ်အတွင်း ထင်ရှားသော မိသားစုများဖြစ်ပြီး၊ ဖော်ပြထားသော ကိုးကားချက်များရှိ စာရင်းများနှင့် ကိုက်ညီသည်။

5. Reuben, the eldest son. Literally, “Reuben, the first-born” (see Gen. 46:8, 9; Ex. 6:14; Num. 1:20; 1 Chron. 5:3).The four names listed in vs. 5 and 6 were distinguished families within the tribe of Reuben, and agree with the other lists in the references given.

၇. မိသားစုများ။

ဆာလံ ၂၂:၂၇ တွင် “ဆွေမျိုးများ” ဟု ဘာသာပြန်ထားသည်။

သူတို့အနက် စာရင်းကောက်ယူခံရသူများ။

ရုဗင်၏သားများသည် အနှစ်သုံးဆယ့်ရှစ်နှစ်အကြာတွင် လူဦးရေသုံးထောင်နီးပါး လျော့နည်းသွားသည် (အခန်း ၁:၂၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤသိသာထင်ရှားသော လျော့နည်းမှုသည် ရုဗင်မျိုးနွယ်သားများဖြစ်သည့် ဒါသံနှင့် အဘိရံ၏ ပုန်ကန်မှု (အခန်း ၁၆:၁) ကြောင့် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပေမည်။

7. The families. Translated “kindreds” in Ps. 22:27.

They that were numbered of them. The children of Reuben are nearly 3,000 less in number than they were 38 years previously (see ch. 1:21). The considerable decrease may have been due in part to the rebellion of Dathan and Abiram, who were Reubenites (ch. 16:1).

၈. သားများ။

သားတစ်ဦးသာရှိသော်လည်း အများကိန်းဖြင့် သုံးထားသည်။ ဤသည်မှာ ဤအခြေအနေတွင် အတိအကျမကိုက်ညီသော်လည်း မဖြစ်မနေသုံးရမည့် ပုံစံဖြစ်သည် (ကမ္ဘာ ၄၆:၂၃; ၁ရာ ၁:၄၁; ၂:၇; နံ ၂၆:၃၆ ကိုကြည့်ပါ)။

8. The sons. Plural, even though there was but one son. It was the correct formula to use even though it did not fit this precise instance (see also Gen. 46:23; 1 Chron. 1:41; 2:7; and Num. 26:36).

၉. သူတို့ရန်ဖြစ်သောအခါ။

အခန်း ၁၆:၁–၁၁ ကိုကြည့်ပါ။

9. When they strove. See ch. 16:1–11.

၁၀. အမှတ်လက္ခဏာ။

အခန်း ၁၆:၃၈ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း၊ ဤလူများ၏ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆိုင်ရာ မီးလင်ပန်းများသည် “အမှတ်လက္ခဏာ” ဖြစ်လာသည်။ ဤနေရာတွင် ဤသို့ဘာသာပြန်ထားသော စကားလုံး၏ အဓိပ္ပာယ်မှာ ထင်ရှားမှုရှိရန်၊ အာရုံစူးစိုက်မှုကို ဆွဲဆောင်ရန်နှင့် သတိပေးချက်တစ်ခုဖြစ်လာရန်ဖြစ်သည်။ ယေဘုယျအဓိပ္ပာယ်မှာ “စံချိန်” သို့မဟုတ် “အလံ” ဖြစ်သည်။

10. A sign. A reference to ch. 16:38, where it is said that the personal censers of these men became a “sign.” The meaning here of the word thus translated is that of conspicuousness, in order to attract attention and constitute a warning. The general meaning is a “standard,” or “flag.”

၁၁. ကောရဟ်၏သားများ။

သူတို့သည် ဒါဝိဒ်ခေတ်တွင်ပင် နာမည်ကောင်းရှိခဲ့ပြီး၊ ဒါသံနှင့် အဘိရံ၏သားစဉ်မြေးဆက်များကဲ့သို့ ပျက်စီးခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ ကောရသမျိုးနွယ်သည် လေဝိမျိုးနွယ်ခွဲတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ဗိမာန်တော်တွင် သံစုံတီးဝိုင်းတစ်ဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ဆာလံ ၄၂၊ ၄၄–၄၉၊ ၈၄၊ ၈၅၊ ၈၇၊ ၈၈ ၏ စာတန်းများကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။

11. The children of Korah. They continued to have a good name even in David’s time, and did not perish as did the descendants of Dathan and Abiram. The Korathites, a subdivision of the Levites, constituted one of the temple choirs. Compare the inscriptions to Ps. 42, 44–49, 84, 85, 87, 88.

၁၂. ရှိမောင်၏သားများ။

ကမ္ဘာ ၄၆:၁၀; ထွက် ၆:၁၅ ၏စာရင်းများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။ ဤနေရာတွင် အိုဟဒ်ကိုသာ ချန်လှပ်ထားပြီး၊ သူ့တွင် သားသမီးမရှိခဲ့သဖြင့် သူ၏မိသားစုမျိုးနွယ်ပြတ်သွားပေမည်။ ကမ္ဘာနှင့် ထွက်မြောက်ရာစာရင်းများတွင် နိမွေလကို ယမွေလဟုခေါ်ပြီး၊ ယာရိဗ်ကို ယာခိန်ဟုခေါ်သည်။ သို့သော် နိမွေလဟူသော ပုံစံကို ၁ရာ ၄:၂၄ တွင် ထိန်းသိမ်းထားသည်။ နှစ်များကြာလာသည်နှင့်အမျှ အချို့နာမည်များ၏ စာလုံးပေါင်းမှာ အနည်းငယ်ပြောင်းလဲသွားသည်မှာ ဘာသာစကားအများစုတွင် ဖြစ်ရိုးဖြစ်စဉ်ဖြစ်သည်။

12. Sons of Simeon. Compare the lists of Gen. 46:10; Ex. 6:15. Only Ohad is here omitted, perhaps because he had no children and his family had died out. In the lists of Genesis and Exodus, Nemuel is called Jemuel, and Jarib is called Jachin; but the form Nemuel is retained in 1 Chron. 4:24. With the passing of years the spelling of some names changed slightly, a common occurrence in most languages.

၁၃. ဇေရဟ်။

ကမ္ဘာ ၄၆:၁၀ နှင့် ထွက် ၆:၁၅ တွင် ဇိုဟာဟုခေါ်သည်ဟု ယူဆရသည်။

ရှောလ်။

ကာနာန်အမျိုးသမီးတစ်ဦး၏သား (ကမ္ဘာ ၄၆:၁၀)။

13. Zerah. Presumably the Zohar of Gen. 46:10 and Ex. 6:15.

Shaul. The son of a Canaanitish woman (Gen. 46:10).

၁၄. ရှိမောင်မျိုးနွယ်။

လူဦးရေ သုံးသောင်းခုနစ်ထောင်တစ်ရာလျော့နည်းသွားသည်။ သူတို့သည် ယုဒါ၏အမွေနယ်မြေတစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကို ခံယူခဲ့သည် (ယောရှု ၁၉:၉)။

14. Simeonites. A decrease of 37,100. They were given a portion of Judah’s inheritance (Joshua 19:9).

၁၅. ဇေဖုန်။

ဤနာမည်ကို ကမ္ဘာ ၄၆:၁၆ တွင် ဇိဖျုန်ဟု ဖော်ပြထားသည်။

15. Zephon. This name appears as Ziphion in Gen. 46:16.

၁၆. ဩဇနိ။
ကမ္ဘာ ၄၆:၁၆ တွင် ဧဇဗုန်ဟု စာလုံးပေါင်းထားသည်။

16. Ozni. In Gen. 46:16, spelled Ezbon.

၁၇. အရိုဒ်။
ကမ္ဘာ ၄၆:၁၆ တွင် အရိုဒိဟုဖော်ပြသည်။

17. Arod. Arodi in Gen. 46:16.

၁၈. ဂဒ်၏သားများ။
ယခင်စာရင်းထက် လူဦးရေငါးထောင်ခန့် လျော့နည်းသွားသည် (အခန်း ၁:၂၅)။

18. The children of Gad. Some 5,000 less than at the previous census (ch. 1:25).

၁၉. ဧရနှင့် ဩနန်သေဆုံးခြင်း။

သူတို့၏သေဆုံးမှုအကြောင်းကို ကမ္ဘာ ၃၈:၇–၁၀ တွင် ဖော်ပြထားသည်။

19. Er and Onan died. See Gen. 38:7–10 for the account of their death.

၂၀. ယုဒါ၏သားများ။

ကမ္ဘာ ၄၆:၁၂ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။

ရှေလါ။

ယုဒါ၏သား၊ ရှုအာ၏သမီးမှဖြစ်သည် (ကမ္ဘာ ၃၈:၂–၅)။

ဖာရက်ဇ်။

ဖာရက်ဇ်နှင့် ဇေရဟ်သည် ယုဒါ၏သား၊ တာမာမှဖြစ်သော အမြွှာသားများဖြစ်သည် (ကမ္ဘာ ၃၈:၂၉, ၃၀)။

20. The sons of Judah. Compare Gen. 46:12.

Shelah. The son of Judah by the daughter of Shuah (Gen. 38:2–5).

Pharez. Pharez and Zerah were twin sons of Judah by Tamar (Gen. 38:29, 30).

၂၁. ဟဲဇရုန်။

ယုဒါတွင် သားငါးဦးရှိသော်လည်း၊ ဧရနှင့် ဩနန်သည် သားသမီးမရှိဘဲ သေဆုံးသွားသည်။ ဟဲဇရုန်နှင့် ဟာမုလ်သည် သူတို့၏နေရာကို ယူသည် (ကမ္ဘာ ၄၆:၁၂)။

21. Hezron. Judah had five sons, but Er and Onan died without offspring. Hezron and Hamul take their places (Gen. 46:12).

၂၂. ယုဒါ၏မိသားစုများ။

ယုဒါမျိုးနွယ်သည် အခြားမျိုးနွယ်များထက် လူဦးရေအများဆုံးဖြစ်သည်။ ကာလက်မှလွဲ၍ မျိုးဆက်ဟောင်းများသေဆုံးသွားပြီး၊ မျိုးဆက်သစ်သည် မျိုးဆက်ဟောင်းထက် လူဦးရေနှစ်ထောင်နီးပါး ပိုများသည် (အခန်း ၁:၂၇ ကိုကြည့်ပါ)။

22. The families of Judah. The tribe of Judah was more numerous than any other. Aside from Caleb the old generation was dead, but the new exceeded the old in number by nearly 2,000 persons (see ch. 1:27).

၂၃. တိုလာ။

တိုလာနှင့် ဖုအာသည် ဆိုးဆေးနှစ်မျိုးဖြစ်သည်။ “တိုလာ” သည် နီမြန်းသောဆိုးဆေးရရှိသည့် ကိုချီနီးလ်အင်းဆက်ဖြစ်ပြီး၊ “ဖုအာ” သည် ဆိုးဆေးထုတ်လုပ်သည့် အဝါရောင်ပန်းပွင့်ရှိသော မာဒါအပင်တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ တိုလာ၏မိသားစုသည် ဒါဝိဒ်ခေတ်တွင် လူဦးရေ နှစ်သောင်းနှစ်ထောင်ခြောက်ရာရှိသည့် အလွန်အောင်မြင်သောမိသားစုဖြစ်သည် (၁ရာ ၇:၂)။

23. Tola. The names Tola and Pua are both those of dyes. “Tola” was the cochineal insect from which scarlet dye is obtained, and “Pua,” a species of madder, an herbaceous climbing plant with yellow flowers from which a dye was made. The family of Tola was most prolific, numbering 22,600 men in the time of David (1 Chron. 7:2).

၂၄. ယာရှုပ်။
ကမ္ဘာ ၄၆:၁၃ တွင် အကြောင်းတစ်ခုခုကြောင့် ယောဘဟုအမည်ပေးထားသည်။

24. Jashub. In Gen. 46:13 he is, for some reason, named Job.

၂၅. ဣသခါရ၏မိသားစုများ။

ပထမအကြိမ်စာရင်းထက် လူဦးရေတစ်သောင်းနီးပါး ပိုများသည် (အခန်း ၁:၂၉; ၂:၆)။

25. The families of Issachar. Nearly 10,000 more than at the first census (ch. 1:29; 2:6).

၂၆. ဇေဗုလုန်။
အဲဂုတ္တုသို့ဝင်ရောက်စဉ်ကတည်းက ဇေဗုလုန်မိသားစုစာရင်းတွင် ပြောင်းလဲမှုမရှိခဲ့ (ကမ္ဘာ ၄၆:၁၄)။
ဧလုန်။
ဤအမည်ဖြင့် ဇေဗုလုနမျိုးနွယ်သားတစ်ဦးသည် တရားသူကြီးများထဲတွင် တွေ့ရသည် (တရား ၁၂:၁၁)။

26. Zebulun. There was no change in the list of families of Zebulun since they entered into Egypt (Gen. 46:14).

Elon. A Zebulonite by this name is found among the judges (Judges 12:11).

၂၇. ဇေဗုလုနမျိုးနွယ်။

သူတို့၏လူဦးရေသည် များစွာတိုးပွားလာသည်။ ပထမအကြိမ်စာရင်းထက် လူဦးရေသုံးထောင်ကျော် တိုးလာသည် (အခန်း ၁:၃၁)။

27. Zebulunites. Their numbers had increased greatly. Their gain was over 3,000 above the first census (ch. 1:31).

၂၈. ယောသပ်။

ကမ္ဘာ ၄၆:၂၀ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။

28. Joseph. Compare Gen. 46:20.

၂၉. မနာရှေသားများ။

အခန်း ၃၂:၃၉ တွင် ဂိလဒ်ပြည်ကို မောရှေက မခီရာအား ပေးအပ်သည်။ ဤနေရာတွင် မျိုးရိုးစဉ်ဆက်ဆိုင်ရာ အသုံးအနှုန်းများသည် ထိုအချက်ကို ရည်ညွှန်းသည်။ မခီရာတွင် သားမရှိခဲ့သဖြင့်၊ မခီရာမျိုးနွယ်ကို နောက်ပိုင်းတွင် ဂိလဒ်မျိုးနွယ်ဟုလည်းကောင်း၊ မခီရာမျိုးနွယ်ဟုလည်းကောင်း ခေါ်ဆိုခဲ့သည်။ သူတို့၏အမွေနယ်မြေကို ယောရှု ၁၇:၁, ၂ တွင် ဖော်ပြထားသည်။

29. Sons of Manasseh. In ch. 32:39 the land of Gilead is given to Machir by Moses. Here, the terms of genealogy allude to that fact. Machir had no son, so the Machirites were afterward called Gileadites as well as Machirites. Their inheritance is mentioned in Joshua 17:1, 2.

၃၀. ယီဇာ။
ယောရှု ၁၇:၂ တွင် အဘိယဇာဟုဖော်ပြထားသည်။

30. Jeezer. In Joshua 17:2 it is given as Abiezer.

၃၁. ရှေခင်။
ရှေခင်နှင့် ရှေမီဒါ (အခန်း ၂၆:၃၂) ကို ယောရှု ၁၇:၂ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။

31. Shechem. For Shechem and Shemida (v. 32) compare Joshua 17:2.

၃၃. ဇေလောဖဒ်။

နံ ၂၇:၁; ၃၆:၁၁; ယောရှု ၁၇:၃ ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။

33. Zelophehad. Compare Num. 27:1; 36:11; Joshua 17:3.

၃၄. မနာရှေ၏အိမ်ထောင်စုများ။ ဤအနွယ်သည် လူဦးရေ ၂၀,၀၀၀ ကျော်တိုးတက်လာသည် (အခန်း ၁:၃၅)။ ယောသပ်၏သားမြေးများ၏မျိုးပွားခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ယာကုပ်၏ပရောဖက်ပြုချက်နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ (ကမ္ဘာဦး ၄၉:၂၂)။

34. The families of Manasseh. This tribe registered an increase of more than 20,000 (ch. 1:35). Compare the prophecy of Jacob concerning the fruitfulness of the children of Joseph (Gen. 49:22).

၃၅. ဧဖရိမ်။ မနာရှေ၏ညီဖြစ်သူ ဧဖရိမ်ကို နောက်တွင်ဖော်ပြထားသည်။ ဧဖရိမ်သည် မနာရှေတပ်စခန်းချပြီး ချီတက်သွားသည့် အလံအောက်တွင်ရှိသည် (အခန်း ၂:၁၈)။

ရှုသလဲ။ သူသည် ၁ ရာဇဝင်ချက် ၇:၂၀ တွင် ထပ်မံဖော်ပြထားသည်။

ဗေခါ။ ၁ ရာဇဝင်ချက် ၇:၂၀ တွင် ဗေရဒ်ဟူသောအမည်ဖြင့် အနွယ်တစ်ခုအဖြစ်ဖော်ပြထားသည်။

တာဟန်။ ၁ ရာမညး ၁:၁ တွင် တိုဟုဟူသောအမည်ဖြစ်နိုင်သည်။

35. Ephraim. The younger brother of Manasseh is mentioned next. Ephraim held the standard under which Manasseh encamped and marched (ch. 2:18).

Shuthelah. He is mentioned again in 1 Chron. 7:20.

Becher. Listed in 1 Chron. 7:20 as a clan with the name Bered.

Tahan. Perhaps Tohu of 1 Sam. 1:1.

၃၇. ဧဖရိမ်၏သားများ။ ယခင်သန်းခေါင်စာရင်းတွင် (အခန်း ၁:၃၃) ၎င်းတို့သည် ယခုထက် ၈,၀၀၀ ပိုများခဲ့သည်။

37. The sons of Ephraim. In the previous census (ch. 1:33) they numbered 8,000 more than now.

၃၈. ဗင်္ယာမိန်။ ဤအနွယ်သည် မနာရှေကဲ့သို့ ဧဖရိမ်၏ အောက်တွင်ရှိသည်။ စုစုပေါင်းအိမ်ထောင်စု ၇ ခုရှိပြီး ၅ ခုသည် သားများအမည်ဖြင့်၊ ၂ ခုသည် မြေးများအမည်ဖြင့်ဖြစ်သည်။ ဗင်္ယာမိန်၏သားများ အီဂျစ်သို့ဝင်ရောက်စဉ်တွင် ၁၀ ဦးရှိခဲ့သော်လည်း (ကမ္ဘာဦး ၄၆:၂၁)၊ ဤနေရာတွင် နံပါတ် ၂၆:၃၈, ၃၉ တွင် ၅ ဦးသာရှိသည်။ ၅ ဦးသည် သေဆုံးသွားသည်ဖြစ်စေ၊ သားမြေးမရှိခဲ့သည်ဖြစ်စေ ဖြစ်သည်။ အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ အမည်များ၏စာလုံးပေါင်းပြောင်းလဲမှုများရှိခဲ့ပြီး မျိုးရိုးစဉ်ဆက်များသည် နေရာအချို့တွင် ပြန်လည်ညှိနှိုင်းရန်ခက်ခဲသည်။

38. Benjamin. This tribe, like that of Manasseh, was also under the standard of Ephraim. There were altogether seven families, of which five were named after sons, and two after grandsons. When the sons of Benjamin went into Egypt there were ten of them (Gen. 46:21), but here in Num. 26:38, 39 there are but five. Five had either died or left no offspring. Time had brought changes in the spelling of their names, and the genealogies in some places are difficult to reconcile.

ဗေလာ။ ဗေလာနှင့် အာရှဗေလတို့သည် ကမ္ဘာဦးတွင်ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်းဖြစ်သည်။

အဟိရာမ်။ ကမ္ဘာဦး ၄၆:၂၁ တွင် အဟိ၊ ၁ ရာဇဝင်ချက် ၈:၁ တွင် အဟာရဟဟူ၍ဖြစ်သည်။

Bela. Bela and Ashbel are named as in Genesis.

Ahiram. The Ehi of Gen. 46:21, and Aharah of 1 Chron. 8:1.

၃၉. ရှုဖမ်။ သူနှင့်သူ၏ညီ ဟုဖမ်တို့သည် ကမ္ဘာဦး ၄၆:၂၁ တွင် မုပ္ပိမ်နှင့် ဟုပ္ပိမ်၊ ၁ ရာဇဝင်ချက် ၇:၁၂ တွင် ရှုပ္ပိမ်နှင့် ဟုပ္ပိမ်၊ ၁ ရာဇဝင်ချက် ၈:၅ တွင် ရှေဖုဖန်နှင့် ဟုရာမ်ဟူ၍ဖြစ်သည်။

39. Shupham. He and his brother Hupham appear in Gen. 46:21 as Muppim and Huppim, in 1 Chron. 7:12 as Shuppim and Huppim, and in 1 Chron. 8:5 as Shephuphan and Huram.

၄၀. အာဒ်နှင့် နာမန်။ ဗင်္ယာမိန်၏မြေးနှစ်ဦးဖြစ်သော ဗေလာ၏သားများသည် ဣသရေလတွင် သီးခြားအိမ်ထောင်စုများဖြစ်လာသည်။ ဤမြေးတစ်ဦးသည် ဗင်္ယာမိန်၏အငယ်ဆုံးသားဖြစ်သည့် သူ၏ဦးလေး အာဒ်အမည်ကို ယူထားပြီး ၁ ရာဇဝင်ချက် ၈:၃ တွင် အဒ္ဒာဟူ၍ဖြစ်သည်။

40. Ard and Naaman. These two grandsons of Benjamin, the sons of Bela, became separate families in Israel. One of these grandsons was named after Ard his uncle, the youngest son of Benjamin, called Addar in 1 Chron. 8:3.

၄၁. ဗင်္ယာမိန်၏သားများ။ မှတ်တမ်းအရ ယခင်သန်းခေါင်စာရင်း (အခန်း ၁:၃၇) ထက် ၁၀,၀၀၀ ကျော်တိုးတက်လာသည်။

41. The sons of Benjamin. The record shows an increase of more than 10,000 above the previous reckoning (ch. 1:37).

၄၂. ရှုဟမ်။ ကမ္ဘာဦး ၄၆:၂၃ တွင် ဟုရှိမ်ဟူ၍ဖြစ်သည်။ ဤသည်မှာ ဘာသာစကားအားလုံးတွင် သာမန်ဖြစ်သော စာလုံးပေါင်းကွဲပြားမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ယနေ့အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင်လည်း နိုင်ငံခြားအမည်များနှင့် ဤသို့ဖြစ်တတ်သည်။ သမ္မာကျမ်းစာတွင် ဤပြောင်းလဲမှုများသည် လူအမည်များတွင်သာမက၊ သစ်ပင်များဖြစ်သည့် ၁ ရာဇဝင် ၁၀:၁၁, ၁၂ တွင် အယ်လမဂ်၊ ၂ ရာဇဝင်ချက် ၂:၈ တွင် အဂလမဂ်ကဲ့သို့လည်း ဖြစ်ပေါ်တတ်သည်။ မြို့အမည်များလည်း ပြောင်းလဲတတ်သည်၊ ဥပမာ- ယောရှုအား သင်္ဂြိုဟ်ရာ ယောရှုအာ ၂၄:၃၀ တွင် တိမနသ်ဆေရဟ်၊ တရားသူကြီး ၂:၉ တွင် တိမနသ်ဟေရကဟူ၍ဖြစ်သည်။

42. Shuham. In Gen. 46:23 he is called Hushim; a variation in spelling, as is common in all languages. This is often true today with foreign names found in the United States. In the Bible such changes are by no means confined to the names of people. They may be found with trees, such as the almug of 1 Kings 10:11, 12, which is algum in 2 Chron. 2:8. The names of cities have likewise changed, an example being Joshua’s burial place, Timnath-serah in Joshua 24:30, but Timnath-heres in Judges 2:9.

၄၄. အာရှာ။ ကမ္ဘာဦး ၄၆:၁၇ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ၊ ထိုတွင် ယေသုဝိသည် ဣသုဝိဟူ၍ဖြစ်သည်။

44. Asher. Compare Gen. 46:17, where Jesui appears as Isui.

၄၆. ဆာရဟ်။ ကမ္ဘာဦး ၄၆:၁၇ တွင် စာလုံးပေါင်းအနေဖြင့် ဆေရဟ်ဟူ၍ဖြစ်သည်။ ဟေဗြဲအမြစ်စကားလုံးသည် “မင်းသမီး” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။

46. Sarah. In Gen. 46:17 the spelling Serah is given. The Hebrew root means “princess.”

၄၇. အာရှာ၏သားများ။ ဤအနွယ်သည် ခိုင်မာသောတိုးတက်မှုကိုဖော်ပြပြီး အခန်း ၁:၄၁ ၏သန်းခေါင်စာရင်းထက် ၁၂,၀၀၀ နီးပါးပိုများသည်။

47. The sons of Asher. This tribe reported a sturdy growth, being nearly 12,000 more than the census of ch. 1:41.

၄၈. နါဖတာလိ။ နါဖတာလိ၏သားလေးဦး၏အမည်များသည် ကမ္ဘာဦး ၄၆:၂၄ ၏မှတ်တမ်းမှစ၍ ပြောင်းလဲမှုမရှိခဲ့ပါ။

48. Naphtali. The names of Naphtali’s four sons have undergone no change since the record of Gen. 46:24.

၅၀. နါဖတာလိ၏အိမ်ထောင်စုများ။ ၎င်းတို့သည် အခန်း ၁:၄၃ ၏သန်းခေါင်စာရင်းထက် ၈,၀၀၀ လျော့နည်းသည်။

50. The families of Naphtali. These are 8,000 less than the census of ch. 1:43.

၅၁. ဣသရေလလူများ။ သန်းခေါင်စာရင်းအရ လူဦးရေသည် အခန်း ၁:၄၆ တွင် ယခင်ကလုပ်ဆောင်ခဲ့သော သန်းခေါင်စာရင်းထက် ၁,၈၂၀ သာလျော့နည်းသည်။

51. The children of Israel. The census shows that the people numbered but 1,820 less than the census of ch. 1:46, taken 38 years previously.

၅၃. ဤသူတို့ထံသို့။ ဆိုလိုသည်မှာ အထက်ဖော်ပြထားသော သန်းခေါင်စာရင်းတင်ထားသော အိမ်ထောင်စုများဖြစ်သည်။ လေဝိသားများမပါဝင်ပါ။

အမွေဥစ္စာ။ ကာနာန်ပြည်သည် ဤအိမ်ထောင်စုများထံသို့ ခွဲဝေပေးအပ်ရမည်ဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့ထံမှ ဘယ်သောအခါမျှ ဖယ်ထုတ်မရ။ ရရှိသည့်နယ်မြေဧရိယာ၏အတိုင်းအတာသည် အနွယ်တစ်ခုစီရှိလူဦးရေပေါ်မူတည်ပြီး၊ အမွေဥစ္စာတစ်ခုစီသည် အနွယ်ဘိုးဘေးအမည်ကို ဆောင်ထားရမည်။

53. Unto these. That is, the numbered families of the preceding verses. The Levites were not included.

An inheritance. The land of Canaan was to be apportioned to these families and never alienated from them. The extent of the territory received depended upon the number of persons in each tribe, and each inheritance would bear the name of the tribal ancestor.

၅၄. သင်သည်ပေးရမည်။ မောရှေထံသို့ပြောခဲ့သော်လည်း၊ ကာနာန်တစ်ခုလုံးသိမ်းပိုက်ပြီးမှသာ (ယောရှုအာ ၁၃:၁၅-၂၃; ၁၄:၁-၅) အပြည့်အဝဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ဤစကားများသည် မောရှေသည် ထာဝရဘုရား၏အမိန့်ကို လွှဲပြောင်းပေးရမည်ဟု ဆိုလိုသည်။

54. Thou shalt give. Spoken to Moses, but not fully carried out until the whole of Canaan was taken (Joshua 13:15–23; 14:1–5). Therefore the words mean that Moses was to pass on the Lord’s command.

၅၅. မဲနှိုက်ဖြင့်ခွဲဝေရမည်။ မဲနှိုက်ခြင်းဖြင့်ဆုံးဖြတ်သည့်နည်းလမ်းသည် ရှေးခေတ်သို့ပြန်သွားသည်။ မဲသည် ဘုရားသခင်၏ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုဖြင့် ဆုံးဖြတ်သည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့သည် (သုတ္တံ ၁၆:၃၃)။ အစောပိုင်းခရစ်ယာန်အသင်းတော်တွင်လည်း ဤနည်းလမ်းကို အခါအားလျော်စွာအသုံးပြုခဲ့သည် (တမန်တော် ၁:၂၃-၂၆)။

55. Divided by lot. Decision by lot is a method of going back to very ancient times. It was an established belief that the lot was decided by divine intervention, as noted in Prov. 16:33. The same method was used at times in the early church (Acts 1:23–26).

အမည်များအလိုက်။ အမည်များကို တစ်နေရာတည်းတွင်ထည့်ထားပြီး မဲခေါ်သည့်အခါ တစ်ခုချင်းဆွဲထုတ်သည်ဟု ယူဆရသည်။ တစ်ခါတစ်ရံ အနွယ်တစ်ခုရှိလူဦးရေပေါ်မူတည်၍ နယ်မြေဧရိယာကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများပြုလုပ်ခဲ့သည် (ယောရှုအာ ၁၉:၉, ၄၇)။

According to the names. Presumably the names were placed in a common receptacle and drawn out one at a time, as lots were called. Sometimes an adjustment of territory, depending upon the number ofpersons in a tribe, was made (Joshua 19:9, 47).

၅၇. လေဝိသားများ။ လေဝိသားများ၏သန်းခေါင်စာရင်းကို ပထမသန်းခေါင်စာရင်းကဲ့သို့ (အခန်း ၁:၄၇) သီးခြားယူခဲ့သည်။

57. Levites. The census of the Levites was taken separately, as also at the first census (ch. 1:47).

၅၈. လိဗနိများ။ ယုဒပြည်တောင်ပိုင်းရှိ လိဗနဟ်နှင့် ဆက်စပ်နေသည်ဟု ယူဆရသည်။ လိဗနိများသည် ဂေရှုန်၏သားအကြီးဆုံး လိဗနိမှဆင်းသက်လာသူများဖြစ်သည်။

58. Libnites. Thought to be connected with Libnah in southern Judah. The Libnites were descendants from Libni, the eldest son of Gershon.

ဟေဗြုန်များ။ ကောဟတ်၏သားဖြစ်သော ဟေဗြုန်မှဆင်းသက်လာသူများဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၆:၁၈; နံပါတ် ၃:၁၉)။ ၎င်းတို့ကို လိဗနဟ်အနီးရှိ ဟေဗြုန်မြို့နှင့်ဆက်စပ်ရန် သဘာဝကျသည်။

Hebronites. Descended from Hebron, a son of Kohath (Ex. 6:18; Num. 3:19). It would seem natural to connect these people with the city called Hebron, near Libnah.

မဟလိများ။ ဇေလောဖဒ်၏သမီးတစ်ဦး သို့မဟုတ် အိမ်ထောင်စုတစ်ခုသည် ဗတ်ကြွယ်မှာ မဟလဟဟူ၍ဖြစ်သော်လည်း၊ မဟလိများနှင့် မုရှိများသည် မေရာရီ၏သားနှစ်ဦးဖြစ်သော မဟာလိနှင့် မုရှိမှဆင်းသက်လာသူများဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၆:၁၉; နံပါတ် ၃:၂၀)။

Mahlites. A daughter or a family of Zelophehad is named Mahlah in v. 33, but the Mahlites and Mushites were from the two sons of Merari called Mahali and Mushi (Ex. 6:19; Num. 3:20).

ကောရသိများ။ ဗတ် ၁၁ ကိုကြည့်ပါ။ ကောရသိများသည် နောက်ပိုင်းတွင် ၁ ရာဇဝင်ချက် ၉:၁၉ တွင် တံခါးစောင့်များအဖြစ်၊ ၂ ရာဇဝင်ချက် ၂၀:၁၉ တွင် သံယောဇဉ်အဆိုတော်များအဖြစ် အကြိမ်များစွာဖော်ပြထားသည်။

Korathites. See on v. 11. The Korathites are mentioned a number of times later on, in 1 Chron. 9:19 as doorkeepers, and in 2 Chron. 20:19 as choristers.

၆၀. နာဒပ်နှင့် အဘိဟု။ လေဝိရာ ၁၀:၁; နံပါတ် ၃:၄ ကိုကြည့်ပါ။

60. Nadab, and Abihu. See Lev. 10:1; Num. 3:4.

၆၂. ရေတွက်ခံရသူများ။ အခန်း ၃:၃၉ ၏သန်းခေါင်စာရင်းနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက လေဝိသားများ၏ရေတွက်မှုသည် ၁,၀၀၀ တိုးတက်လာသည်။

62. Were numbered. Compared with their number in the census of ch. 3:39 the count of the children of Levi showed an increase of 1,000.

၆၄. ၎င်းတို့ထဲမှ တစ်ဦးမျှမရှိ။ နံပါတ် ၁၄:၂၃, ၂၈, ၂၉; တရားကျမ်း ၂:၁၄, ၁၅ ကိုနှိုင်းယှဉ်ပါ။

64. Not a man of them. Compare Num. 14:23, 28, 29; Deut. 2:14, 15.

၆၅. ကာလက်။ ဘုရားသခင်သည် ကာလက်နှင့် ယောရှုအား ၎င်းတို့၏ရဲစွမ်းသတ္တိရှိသော အစီရင်ခံစာကြောင့် ကာနာန်ပြည်သို့ဝင်ရောက်ခွင့်ပြုရန် ကတိပေးခဲ့သည် (အခန်း ၁၄:၂၄, ၃၀, ၃၈)။ ဤနှစ်ဦးနှင့်အတူ မောရှေနှင့် ဧလရာဇာတို့သည် သိနာတောင်တွင်ယူခဲ့သော ပထမသန်းခေါင်စာရင်း၏ ရှင်ကျန်သူများဖြစ်သည်။

65. Caleb. God had promised to spare Caleb and Joshua, and allow them entrance into the land of Canaan on account of their courageous report (ch. 14:24, 30, 38). With these two men were Moses and Eleazar, as survivors of the first census, which was taken at Mount Sinai.

မျိုးဆက်တစ်ခုသည် ဘုရားသခင်၏ကာကွယ်မှုအောက်တွင် လူအနည်းငယ်မှလွဲ၍ သေဆုံးသွားခဲ့ပြီး၊ ထိုသူများကို ဘုရားသခင်က ပိုမိုကြီးမားသောအရာများအတွက် ရည်မှန်းထားသည်။ ထာဝရဘုရားသည် သူ၏သူတော်စင်များကို သိတော်မူသည် (၂ တိမောသေ ၂:၁၉)၊ သူ၏သူတော်စင်များ၏အမည်များကို အမြဲသူ၏ရှေ့တွင်ထားရှိသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၃၃:၁၇; ဟေရှာယ ၄၃:၁)၊ အသက်စာအုပ်တွင် (ဗျာဒိတ် ၃:၅; ဖိလိပ္ပိ ၄:၃)။ ကာလက်သည် အဆိုးရွားဆုံးနှင့် စမ်းသပ်မှုအခြေအနေများအောက်တွင် သဘောတရားအပေါ်သစ္စာရှိမှု၏ ထိုက်တန်သောဥပမာတစ်ခုအဖြစ် ရပ်တည်သည်။

A generation had perished, aside from a few persons, under God’s protecting care, whom He had destined for greater things. Jehovah knows who are His (2 Tim. 2:19), ever keeping the names of His saints before Him (Ex. 33:17; Isa. 43:1) in the book of life (Rev. 3:5; Phil. 4:3). Caleb stands as a worthy example of loyalty to principle under the most adverse and trying circumstances.

ellen g. white comments

64, 65 PP 456

အခန်းကြီး - ၂၇

အခန်းကြီး ၂၇

chapter 27

၁ ဇေလောဖဒ်၏သမီးများသည် အမွေဆက်ခံရန် တောင်းဆိုကြသည်။ ၆ အမွေဆက်ခံခြင်းဆိုင်ရာ ဥပဒေ။ ၁၂ မောရှေသည် သူ၏သေခြင်းအကြောင်း ကြားသိရပြီး ဆက်ခံသူတစ်ဦးအတွက် တောင်းဆိုသည်။ ၁၈ ယောရှုသည် သူ့ကိုဆက်ခံရန် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်။

1 The daughters of Zelophehad sue for an inheritance. 6 The law of inheritances. 12 Moses, being told of his death, sueth for a successor. 18 Joshua is appointed to succeed him.

၁. ဇေလောဖတ်၏သမီးများ။ အခန်းကြီး ၂၆:၃၃ တွင် ပထမဆုံးဖော်ပြခဲ့ပြီး၊ ဤနေရာတွင် အမွေဆက်ခံခြင်းဆိုင်ရာ ဥပဒေများနှင့်ဆက်စပ်၍ ထပ်မံဖော်ပြထားသည် (ယောရှုမှတ်စာ ၁၇:၃ ကိုကြည့်ပါ)။

1. The daughters of Zelophehad. First mentioned in ch. 26:33, and here mentioned again in connection with the laws of inheritance (see Joshua 17:3).

ယောသပ်၏သားစဉ်မြေးဆက်။ ဇေလောဖတ်၏သမီးများသည် ၎င်းတို့၏ဘိုးဘေးယောသပ်ထံသို့ အနွယ်စဉ်ဆက်ကိုခြေရာခံပြီး၊ ၎င်းတို့၏ဘိုးဘေးချစ်မြတ်နိုးပြီး ၎င်း၏နောက်ဆုံးအနားယူရာနေရာအဖြစ် တောင်းဆိုခဲ့သောမြေတွင် အမွေရယူရန်ကြိုးပမ်းခဲ့သည် (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၅၀:၂၅)။

The son of Joseph. The daughters of Zelophehad traced their ancestry back to Joseph, and sought an inheritance in the land their forefather loved and requested as his final resting place (Gen. 50:25).

မလှာ။ ဟမ္မိုလက်သ်၏သမီး (၁ ရာဇဝင်ချက်ကျမ်း ၇:၁၈)။

နောဧ။ နိယာ နာမည်ရှိသောနေရာတစ်ခုနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ (ယောရှုမှတ်စာ ၁၉:၁၃)။

ဟောဂလ။ ဗက်ဟောဂလဟူသောမြို့တစ်မြို့ကို ယောရှုမှတ်စာ ၁၅:၆ တွင် ဖော်ပြထားသည်။

မလကာ။ ထိုနာမည်နှင့်အတူတူပင်ဖြစ်သော ဟာရန်၏သမီးနှင့် နာဟောရ်၏ဇနီးဖြစ်သူ မလကာဆိုသူတစ်ဦးရှိသည် (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၁၁:၂၇-၂၉)။

Mahlah. The daughter of Hammoleketh (1 Chron. 7:18).

Noah. Compare Neah, a place name (Joshua 19:13).

Hoglah. A town named Beth-hogla is mentioned in Joshua 15:6.

Milcah. Another person by the same name was Milcah, daughter of Haran and wife of Nahor (Gen. 11:27–29).

တိဇာ။ ထိုနာမည်သည် နေရာတစ်ခု၏အမည်လည်းဖြစ်ပြီး၊ ဗာရှာနှင့် ၎င်း၏ဆက်ခံသူများ၏လက်ထက်တွင် ဣသရေလ၏မြို့တော်ဖြစ်သည် (၁ ဘုရင်ခံကျမ်း ၁၅:၂၁)။ ဤကဲ့သို့သောကိစ္စများတွင်၊ မြို့တစ်မြို့၏အမည်သည် လူတစ်ဦး၏အမည်နှင့်တူညီပါက၊ ထိုလူသို့မဟုတ် ၎င်း၏သားစဉ်မြေးဆက်များသည် ထိုနေရာကို တည်ထောင်သူဖြစ်စေ၊ ထိုနေရာ၌ ပိုင်ဆိုင်မှုရှိသူဖြစ်စေ၊ ဆက်စပ်မှုရှိသည်ဟု မျှော်လင့်ရမည်ဖြစ်သည်။

Tirzah. Also a place name, the capital of Israel in the reign of Baasha and his immediate successors (1 Kings 15:21). In cases such as these, where a town or city is also the name of a person, if would be natural to expect that the person bearing the name, or his descendants, had some connection with the place, either in founding it or as owning property there.

၂. တဲတော်၏တံခါးဝ။ မောရှေ၊ ဧလျာဇရ်နှင့် မင်းညီမင်းသားများသည် တရားသူကြီးအဖွဲ့အဖြစ် (ထွက်မြောက်ရာကျမ်း ၁၈:၂၅, ၂၆) တဲတော်၏တံခါးဝတွင် စုဝေးရောက်ရှိခြင်းသည် ဓလေ့တစ်ခုဖြစ်ပုံရသည်။ ဤသို့ဖြစ်ခြင်းသည် မောရှေအနေဖြင့် လိုအပ်လျှင် ဘုရားသခင်ထံသို့ အလွယ်တကူချဉ်းကပ်၍ တိုင်ပင်နိုင်ရန်ဖြစ်သည်။

2. The door of the tabernacle. Evidently it was a custom for Moses, Eleazar, and the princes assembled as a jury (Ex. 18:25, 26), to meet at the door of the tabernacle. This would mean that Moses, should occasion arise, might easily approach and consult with God.

၃. ကျွန်ုပ်တို့၏ဖခင်သေဆုံးခဲ့သည်။ ညီအစ်မများသည် စုဝေးရောက်ရှိသော တရားသူကြီးအဖွဲ့သို့ ဖတ်ကြားရန် အသန္ဓေတစ်စောင်ရေးဆွဲထားဖွယ်ရှိသည်။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ဖခင်သည် အခန်းကြီး ၂၆:၆၄, ၆၅ တွင် ဖော်ပြထားသူများထဲတွင် ပါဝင်ပြီး၊ အီဂျစ်ပြည်မှထွက်လာစဉ် အသက် ၂၀ ပြည့်ပြီးသူများထဲတွင် ရှိခဲ့သည်ဟူသောအချက်ကို ဦးစွာဖော်ပြခဲ့သည်။

3. Our father died. Perhaps the sisters had drawn up a petition to be read to the assembled jury. They began by drawing attention to the fact that their father was included among those spoken of in ch. 26:64, 65 who had already reached their 20th year when they came out of the land of Egypt.

ကိုရပ်၏အဖွဲ့တွင်မပါဝင်ခဲ့။ ၎င်းတို့၏ဖခင် ဇေလောဖတ်သည် မနာရှဲအနွယ်ဝင်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ကိုရပ်၏အဖွဲ့တွင်မပါဝင်ခဲ့သော်လည်း၊ ထိုအချိန်က ပါဝင်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်ဟူသောအချက်က ၎င်းတို့၏ဖခင်သည် ထိုသောင်းကျန်းမှုတွင် အမျိုးမျိုးသောအနွယ်မှလူများပါဝင်ခဲ့သည်ဟု ညွှန်ပြသည်။ ၎င်းတို့၏ဖခင်သည် ထိုအခါသမယတွင် ဘုရားသခင်၏အမျက်ကိုမဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သောကြောင့် (အခန်းကြီး ၁၆:၁၁)၊ သမီးများသည် ၎င်းတို့အနေဖြင့် အမွေရရှိသင့်သည်ဟု ခံစားရသည်။

Not in the company. Their father, Zelophehad, was a Manassite. The fact that he was not, but apparently, then, might have been, in the company of Korah, suggests that members of various tribes participated in that revolt. Inasmuch as their father had not provoked the divine anger upon that occasion (ch. 16:11), the daughters felt that they should receive an inheritance.

သူ၏အပြစ်ကြောင့်သေဆုံးခဲ့သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ၊ လူတိုင်းအပြစ်ရှိသည့် ပုဂ္ဂိုလိကအပြစ်ကြောင့်ဖြစ်ပြီး၊ ထင်ရှားသောပုန်ကန်မှု သို့မဟုတ် တမင်တကာလျစ်လျူရှုမှုအပြစ်ကြောင့်မဟုတ်ပေ။ ဖခင်များ၏အမှားများအတွက် သားသမီးများသည် မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ တာဝန်မယူရပါ (အခန်းကြီး ၁၆:၂၇-၃၀; ယေဇကျေလကျမ်း ၁၈:၂၀)။

Died in his own sin. That is, personal sin of which all were guilty and not a sinof open defiance or of willful neglect. For the mistakes of the fathers the children could in no wise be held accountable (Num. 16:27–30; Eze. 18:20).

သားမရှိခဲ့။ သမီးများသည် တရားဝင်မျိုးဆက်ဖြစ်ပြီး၊ ထို့ကြောင့် အမွေဝေစုရရှိသင့်သည်ဟု ခံစားရသည်။ အဗစလုံ၏အတွေ့အကြုံနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ၊ ၎င်းတွင် သားမရှိခဲ့ပေ (၂ ဓမ္မရာဇဝင်ကျမ်း ၁၈:၁၈)။ နောက်ထပ်ပြဋ္ဌာန်းချက်များမပြုလုပ်ပါက၊ ၎င်းတို့၏မိသားစုအမည်နှင့် မျိုးဆက်သည် ပျောက်ကွယ်သွားလိမ့်မည်။ ၎င်းတို့သည် အိမ်ထောင်ပြုပြီး မိသားစုအမည်ကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းရန် သားများရခဲ့သည်ပင်ဖြစ်လျှင်၊ ၎င်းတို့သည် သားများထံသို့လွှဲပြောင်းပေးရန် ပိုင်ဆိုင်မှုမရှိပေ။

Had no sons. The daughters were legitimate issue, and therefore felt that an inheritance portion should be granted them. Compare the experience of Absalom, who had no male issue (2 Sam. 18:18). Unless further provision were made, their family name and line would die out. Even if they should marry and have sons to perpetuate their family name, they would have no property to pass on to the sons.

၄. ပိုင်ဆိုင်မှု။ ၎င်းတို့သည် မနာရှဲမှဆင်းသက်လာသူများနှင့်အတူ မြေဝေစုတစ်ခုအတွက် အသနားခံခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၎င်းတို့၏ဖခင်၏အမည်ကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းနိုင်မည်ဖြစ်သည်—သမီးတစ်ဦး၏သားတစ်ဦးသည် ၎င်း၏မိခင်၏ဘိုးဘေး ဟေဖရ်၏အမည်ကို ယူခြင်းဖြင့်ဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၁)။ ဤသို့သောဥပဒေတစ်ရပ်ကို နောက်ပိုင်းတွင် လက်ခံကျင့်သုံးခဲ့သည် (တရားဟောရာကျမ်း ၂၅:၆)။

4. A possession. They were pleading for a share of land along with others descended from Manasseh. Then the name of their father could be perpetuated—by a son of one of them taking the name of his mother’s grandfather, Hepher (v. 1). A general law to this effect was afterward adopted (Deut. 25:6).

၅. မောရှေသည် ၎င်းတို့၏အမှုကို တင်သွင်းခဲ့သည်။ စုဝေးရောက်ရှိသောတရားရုံး၏ဆုံးဖြတ်ချက်သည် ဤအမှုကိုဖြေရှင်းရန် မလုံလောက်ဟု ယူဆခဲ့သည်။ မောရှေတစ်ဦးတည်းအနေဖြင့် ဆုံးဖြတ်ချက်မချလိုသောကြောင့်၊ ၎င်းသည် အခါမျိုးစုံတွင် မှာထားခဲ့သည့်အတိုင်း (ထွက်မြောက်ရာကျမ်း ၂၅:၂၂; တောလည်ရာကျမ်း ၇:၈၉) ဘုရားသခင်ထံသို့ အမှုကို တင်သွင်းခဲ့သည်။

5. Moses brought their cause. The decision of the court assembled was considered inadequate to settle the matter. Inasmuch as Moses alone did not wish to make the decision, he referred the matter to God, as he had been commanded on various occasions (Ex. 25:22; Num. 7:89).

7. Speak right. Jehovah approved the cause of the daughters of Zelophehad. The case came up again after the entry into Canaan (Joshua 17:3–6).

Give them. In Hebrew the word “them” is masculine, referring to the prospective offspring. The daughters were considered representatives of their own expected sons.

The inheritance of their father. The daughters stood in the place of their deceased father and were therefore heirs to his portion. They presented their claim, and received their father’s portion when Canaan was divided (Joshua 17:2, 3).

၈. အကယ်၍ လူတစ်ဦးသေဆုံးလျှင်။ ဤအမှုသည် နိယာမ ဖြစ်လာခဲ့ပြီး၊ အနာဂတ်တွင် အလားတူအမှုများကိုဖြေရှင်းရန် တရားဝင်ဥပဒေတစ်ရပ်ကို ရေးဆွဲခဲ့သည်။

8. If a man die. This case was made a precedent, and a formal statute was drafted to meet similar cases in the future.

၉. အကယ်၍ သမီးမရှိလျှင်။ အခန်းကြီး ၉-၁၁ တွင်၊ ဇေလောဖတ်၏သမီးများ၏အမှုကို နိယာမအဖြစ်အခြေပြု၍ အမွေဆက်ခံခြင်းဆိုင်ရာဥပဒေကို ပြင်ဆင်သည့် တရားဝင်ဖော်ပြချက်ကို တွေ့ရသည်။ ညီအစ်ကိုများအကြား ပိုင်ဆိုင်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ အငြင်းပွားမှုသည် ကြီးစွာသောခါးသီးမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည် (လုကာခရစ်ဝင် ၁၂:၁၃)။

9. If he have no daughter. In vs. 9–11 we find the formal statement of the amendment to the law of inheritance based on the precedent of the case of the daughters of Zelophehad. Dispute between brethren in respect to property can be the cause of great bitterness (Luke 12:13).

၁၂. အဗာရင်။ “အဗာရင်” ဟူသောစကားလုံးသည် အများကိန်းဖြစ်ပြီး၊ မောဘပြည်၏အနောက်ဘက်အနားသတ်ကို ဖွဲ့စည်းထားသော တောင်တန်းများကို ရည်ညွှန်းဖွယ်ရှိသည်။ ပိစဂါသည် အဗာရင်၏အခြားအမည်တစ်ခုဖြစ်သည်၊ သို့မဟုတ် တောင်တန်း၏မြောက်ဘက်အပိုင်းကို ရည်ညွှန်းသည် (တရားဟောရာကျမ်း ၃:၂၇; ၃၄:၁)။ နီဗောတောင်သည် မြောက်ဘက်အပိုင်းရှိ တောင်ထိပ်တစ်ခုဖြစ်သည် (တရားဟောရာကျမ်း ၃၂:၄၉; ၃၄:၁)။ “ဖြတ်ကျော်သွားသည်” ဟူသောကြိယာမှ ဆင်းသက်လာသောနာမ်သည် “ဖောက်ပေါက်” ဟူသောအဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး၊ မြစ်တစ်စင်းကိုဖြတ်ကျော်ရန် သင့်လျော်သောနေရာကို ဆိုလိုသည်။ ထို့ကြောင့် တောင်များကို “အဗာရင်” ဟူ၍ အမည်ပေးခဲ့သည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ “ဖောက်ပေါက်များ” ဟူ၍ဖြစ်ပြီး၊ ယေရိခေါမြို့မျက်နှာချင်းဆိုင်ရှိ ယော်ဒန်မြစ်ကိုဖြတ်ကျော်ရန် ဖောက်ပေါက်များရှိသောကြောင့်ဖြစ်သည် (တောလည်ရာကျမ်း ၂၁:၁၁ ကိုကြည့်ပါ)။

12. Abarim. The word ‘Abarim is in the plural, and probably refers to the range of mountains that form the western rim of the Moabite tableland. Pisgah is an alternate name for Abarim, or refers to the northern section of the range (Deut. 3:27; 34:1). Mt. Nebo is a peak in the northern section (Deut. 32:49; 34:1). From the verb “to cross over,” the noun means “ford,” a place suitable for crossing over a stream. Thus the mountains were named ‘Abarim, literally “fords,” because of being situated by the fords across the Jordan River opposite Jericho (cf. Num. 21:11).

မြေကိုကြည့်ရှုပါ။ နီဗောတောင်၏အမြင့်မှ မောရှေသည် ကာနာန်ပြည်၏တစ်ခွင်လုံးကို ၎င်း၏ခြေရင်းတွင် ဖြန့်ကျက်ထားသည်ကို အပြည့်အဝကြည့်ရှုနိုင်ခဲ့သည် (တရားဟောရာကျမ်း ၃:၁၇; ၃၄:၁-၄)။ မောရှေသည် ကတိထားရာပြည်သို့ ဝင်ရောက်ခွင့်မရမည်ကို သိရှိထားပြီးဖြစ်သည် (တောလည်ရာကျမ်း ၂၀:၁၂)။ ကာနာန်ပြည်ကို ကြည့်ရှုခွင့်ရခြင်းသည် ၎င်း၏ဆုတောင်းချက်ကို ဖြေကြားခြင်းဖြစ်သည် (တရားဟောရာကျမ်း ၃:၂၄-၂၇)။

See the land. From the elevation of Nebo he commanded a full view of the land of Canaan spread beneath his feet (Deut. 3:17; 34:1–4). Moses already knew that he was not to enter the Promised Land (Num. 20:12). The privilege of seeing Canaan was in answer to his prayer (Deut. 3:24–27).

၁၃. သင်၏လူမျိုးထံသို့ စုဝေးခြင်း။ ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၁၅:၁၅; ၂၅:၈ တွင်တွေ့ရသည်။ နီဗောဧရာသည် ၎င်း၏ယာယီသင်္ချိုင်းနေရာဖြစ်လိမ့်မည်။

အာရုန်ကဲ့သို့။ ဘုရားသခင်သည် ဟောရ်တောင်ပေါ်တွင် မောရှေနှင့် အာရုန်ထံသို့ မိန့်တော်မူခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၂၀:၂၃, ၂၄)။

13. Gathered unto thy people. Seen on Gen. 15:15; 25:8. The vicinity of Nebo was to be his temporary place of burial.

As Aaron. God had spoken to Moses and Aaron upon Mt. Hor (ch. 20:23, 24).

၁၄. သင်တို့သည် ပုန်ကန်ခဲ့သည်။ အခန်းကြီး ၂၀:၁, ၁၂, ၂၄ ကိုနှိုင်းယှဉ်ပါ။ အခန်းကြီး ၂၀:၈-၁၃ တွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသော မောရှေနှင့် အာရုန်၏အပြစ်ကို ဤနေရာတွင် ပုန်ကန်မှုဟုခေါ်သည်။

14. Ye rebelled. Compare ch. 20:1, 12, 24. The sin of Moses and Aaron recorded in ch. 20:8–13 is here called rebellion.

၁၅. မောရှေပြောဆိုခဲ့သည်။ မောရှေ၏ခေါင်းဆောင်အနေဖြင့် အဆင့်အတန်းသည် ၎င်းကိုယ်ကိုမေ့လျော့ပြီး ဘုရားသခင်၏လူများအတွက် စီစဉ်ပေးရန်စတင်ခဲ့သည်တွင် တွေ့ရသည်။

15. Moses spake. The stature of Moses as a leader is seen in the fact that he lost sight of himself and began to plan for God’s people.

၁၆. ထာဝရဘုရားသည်။ အခန်းကြီး ၁၆:၂၁ ကိုနှိုင်းယှဉ်ပါ။ ဘုရားသခင်သည် လူတိုင်း၏စိတ်ဓာတ် သို့မဟုတ် စိတ်နေသဘောထားကို အပြည့်အဝသိရှိထားပြီး၊ လူတစ်ဦး၏ဝန်ဆောင်မှုအတွက် သင့်လျော်မှုကို ကောင်းစွာအကဲဖြတ်နိုင်သည်။

လူအဖွဲ့အစည်းကို အုပ်ချုပ်ရန်။ မောရှေသည် မကြာမီချထားတော့မည့် ရာထူးနှင့် အာဏာကို ထမ်းဆောင်ရန်ဖြစ်သည်။

16. Let the Lord. Compare ch. 16:21. God is fully acquainted with the spirit, or disposition, of all men, and well able to evaluate a person’s fitness for service.

Over the congregation. To assume the office and authority that Moses was about to lay down.

၁၇. ထွက်သွားခြင်း။ “ထွက်သွားခြင်း” နှင့် “ဝင်ရောက်ခြင်း” ဟူသောအသုံးအနှုန်းများသည် ဘဝ၏သာမန်အတွေ့အကြုံများကို ဖော်ပြရန်အသုံးပြုသည် (တရားဟောရာကျမ်း ၂၈:၂၆; ၃၁:၂)။ ထွက်သွားစေခြင်းနှင့် ဝင်ရောက်စေခြင်းသည် သိုးထိန်းနှင့် ၎င်း၏သိုးများအကြား ဆက်ဆံရေးကို ညွှန်ပြသည် (ယောဟန်ခရစ်ဝင် ၁၀:၃-၉)။ သိုးထိန်းမရှိသောသိုးများအကြောင်း အတွေးအတွက်၊ ၁ ဘုရင်ခံကျမ်း ၂၂:၁၇; ယေဇကျေလကျမ်း ၃၄:၅; ဇာခရိ ၁၀:၂; ၁၃:၇; မဿဲခရစ်ဝင် ၉:၃၆; မာကုခရစ်ဝင် ၆:၃၄ ကိုကြည့်ပါ။

17. Go out. The expressions “to go out” and “to come in” are used to denote the ordinary experiences of life (Deut. 28:26; 31:2). To cause to go out and to cause to come in suggest the relationship of the shepherd to his flock (John 10:3–9). For the thought of sheep without a shepherd, see 1 Kings 22:17; Eze. 34:5; Zech. 10:2; 13:7; Matt 9:36; Mark 6:34.

၁၈. ယောရှုကိုခေါ်ယူပါ။ ယောရှုသည် မောရှေ၏အနီးကပ်လိုက်ပါဆောင်ရွက်သူဖြစ်ခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာကျမ်း ၂၄:၁၃)၊ ထို့ကြောင့် ၎င်း၏အုပ်ချုပ်ရေးကို ရင်းနှီးသိရှိထားသည်။

18. Take thee Joshua. Joshua had been in close attendance upon Moses (Ex. 24:13), and was therefore acquainted with his administration.

စိတ်ဝိညာဉ်ရှိသူ။ စကားလုံးအရ “စိတ်ဝိညာဉ်ရှိသူ” (အခန်းကြီး ၁၆ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤနေရာတွင် ဘုရားသခင်ကိုကြောက်ရွံ့ထားသည့် စိတ်ဓာတ်ကြွယ်ဝမှုနှင့် သခင်၏အမှုတွင် တာဝန်ယူနိုင်ရန် သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏ထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင်ရှိရန် လိုအပ်သည်ဟု ရည်ညွှန်းသည်။

In whom is the spirit. Literally, “inwhom is spirit” (see v. 16). The reference here is to the richness of spirit necessary, held in the fear of God and under the control of the Holy Spirit, who alone can fit man for responsibility in the Lord’s work.

လက်တင်ထားခြင်း။ ကောင်းချီးပေးခြင်း (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၄၈:၁၄) နှင့် သန့်ရှင်းစင်ကြယ်ခြင်း (တောလည်ရာကျမ်း ၈:၁၀) ၏ထုံးတမ်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်၏လမ်းညွှန်မှုနှင့် ဉာဏ်ပညာတို့ဖြင့် လိုက်ပါဆောင်ရွက်သည် (တရားဟောရာကျမ်း ၃၄:၉)။ ခရစ်ယာန်အသင်းတော်တွင် သိက္ခာပေးခန့်အပ်ခြင်းထုံးတမ်းတွင် လက်တင်ထားခြင်းသည် ကောင်းချီးပေးခြင်း၊ ရာထူးဆက်ခံခြင်း၊ နှင့် သင်ကြားရန်အာဏာတို့၏သုံးရပ်ကို ပေါင်းစပ်ထားသည် (တမန်တော်များကျမ်း ၆:၆; ၁၃:၃; ၂ တိမောသေ ၁:၆)။

Lay thine hand. A ceremony of blessing (Gen. 48:14) and consecration (Num. 8:10), attended and followed by the guidance and wisdom of the Holy Spirit (Deut. 34:9). In the Christian church the laying on of hands in the rite of ordination combines the three aspects of blessing, succession to office, and authority to teach (Acts 6:6; 13:3; 2 Tim. 1:6).

၁၉. ဧလျာဇရှေ့တွင်ထားပါ။ ဧလျာဇရသည် ဤထုံးတမ်းတွင် သက်သေတစ်ဦးဖြစ်ခြင်းမှလွဲ၍ အခန်းကဏ္ဍအနည်းငယ်သာရှိသည်။

လူအများရှေ့တွင်။ ဤထုံးတမ်းသည် ယောရှုအာဏာ၏မေးခွန်းများသို့မဟုတ် မသေချာမှုများမရှိစေရန် တတ်နိုင်သမျှ လူသိရှင်ကြားပြုလုပ်ရမည်။

၎င်းအား တာဝန်ပေးပါ။ စကားလုံးအရ “၎င်းအား အမိန့်ပေးပါ” (တရားဟောရာကျမ်း ၃၁:၇, ၈, ၁၄, ၁၅, ၂၃ ကိုကြည့်ပါ)။

19. Set him before Eleazar. Eleazar had small part in this ceremony other than that of being a witness.

Before all the congregation. The ceremony was to be as public as possible, that there be no question or uncertainty as to Joshua’s authority.

Give him a charge. Literally, “command him” (see Deut. 31:7, 8, 14, 15, 23).

၂၀. သင်၏ဂုဏ်အချို့။ “ဂုဏ်” ဟူသောစကားလုံးကို မကြာခဏဘုရင်ခံဂုဏ်သိက္ခာနှင့် အာဏာအဖြစ်အသုံးပြုသည်။ မောရှေသည် ၎င်း၏တာဝန်နှင့် အာဏာအချို့ကို ယောရှုထံသို့ ချက်ချင်းစတင်လွှဲပြောင်းပေးရန်ဖြစ်သည်၊ ၎င်းသည် မောရှေနှင့်အတူ တပြိုင်နက်လေ့ကျင့်သုံးနိုင်ရန်ဖြစ်သည်။

လိုက်နာနာခံပါ။ လူများသည် ယောရှုအာဏာကို အသိအမှတ်ပြုပြီး နာခံရန်စတင်ရမည်။

20. Some of thine honour. The word translated “honour” is often used of royal majesty and authority. Moses was to begin immediately to place some of his own responsibility and authority upon Joshua, that he might begin to exercise it concurrently with Moses.

Be obedient. That the people might begin to acknowledge and obey Joshua’s authority.

၂၁. ဧလျာဇရှေ့တွင်။ ယောရှုအာဏာသည် အချို့သောနည်းဖြင့် မောရှေထက်နည်းပါးသည်ဟု ထင်ရှားသည်။ မောရှေသည် ဘုရားသခင်ထံမှ အကြံဉာဏ်ကို တိုက်ရိုက်ရရှိခဲ့သော်လည်း၊ ယောရှုသည် ၎င်းနှင့်ဘုရားသခင်အကြား ကြားခံအဖြစ် ယဇ်ပုရောဟိတ်ထံသို့သွားရမည်ဖြစ်သည်။ ယဇ်ပုရောဟိတ်သည် အူရိမ်ကို တိုင်ပင်ရမည် (ထွက်မြောက်ရာကျမ်း ၂၈:၃၀; ဝတ်ပြုရာကျမ်း ၈:၈)။

၎င်း၏စကားအရ။ ဆိုလိုသည်မှာ ယဇ်ပုရောဟိတ်၏အမိန့်ဖြစ်သည်။ ယောရှုသည် လူများကို ဦးဆောင်ရမည်ဖြစ်သော်လည်း၊ ယဇ်ပုရောဟိတ်၏ညွှန်ကြားမှုအောက်တွင်ဖြစ်သည်။

21. Before Eleazar. The authority of Joshua was in some respects less, apparently, than that of Moses. Moses received counsel directly from God, but Joshua was to go to the high priest as a mediator between him and God. The high priest, in turn, was to consult the Urim (Ex. 28:30; Lev. 8:8).

At his word. That is, the command of the high priest. Joshua was to lead the people, but under the direction of the high priest.

၂၃. လက်များတင်ထားခဲ့သည်။ မောရှေသည် ယောရှုသည် ၎င်းရရှိခဲ့သော ဉာဏ်ပညာနှင့် လမ်းညွှန်မှုကို အပြည့်အဝရရှိရန် စိတ်အားထက်သန်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် သိုးအုပ်ကို ဦးဆောင်သူဖြစ်ပြီး၊ လူများအား အနားယူမှုနှင့် ငြိမ်းချမ်းမှုကို ယူဆောင်လာရမည်။

23. Laid his hands. Moses was anxious that Joshua should have a full measure of the wisdom and guidance that had been his. He was to be the shepherd of the flock, to bring rest and peace to the people.

ဧလင်ဂျီ ဝှိုက်၏မှတ်ချက်များ
၁၆-၂၀ ပီပီ ၄၆၂
၂၁ အက်စအာရ် ၁၈၃
၂၁-၂၃ ပီပီ ၄၆၃

ellen g. white comments

16-20 PP 462

21 SR 183

21-23 PP 463

အခန်းကြီး - ၂၈

အခန်း ၂၈

chapter 28

၁ ယဇ်ပူဇော်ခြင်းများကို လိုက်နာရမည်။ ၃ နေ့စဉ်မီးရှို့ပူဇော်သော ယဇ်။ ၉ ဥပုသ်နေ့၌ ပူဇော်သော ယဇ်၊ ၁၁ လဆန်းနေ့များ၌ ပူဇော်သော ယဇ်၊ ၁၆ ပသခါပွဲ၌ ပူဇော်သော ယဇ်၊ ၂၆ ပထမသီးနှံနေ့၌ ပူဇော်သော ယဇ်။ ၁. ထာဝရဘုရားမိန့်တော်မူသည်။ ထာဝရဘုရားသည် နံနက်နှင့်ညနေပိုင်း နေ့စဉ်ဝတ်ပြုမှုများ၊ ဥပုသ်နေ့များ၊ လဆန်းနေ့များအတွက် ယဇ်ပူဇော်ခြင်းများနှင့်ပတ်သက်၍ မိမိ၏အလိုတော်ကို ဖော်ပြတော်မူသည်။

1 Offerings are to be observed. 3 The continual burnt offering. 9 The offering on the sabbath, 11 on the new moons, 16 at the passover, 26 in the day of firstfruits.

1. The Lord spake. The Lord now sets forth His will with respect to certain offerings, those for the daily morning and evening services, for Sabbath days, for new moons.

၂. ငါ၏ပူဇော်ပွဲ။ ဟေဗြဲစကားလုံး “ကော်ဘန်” သည် “ချဉ်းကပ်ရန်” သို့မဟုတ် “အနီးသို့လာရန်” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်မှ ဆင်းသက်လာပြီး၊ တရားသူကြီးထံသို့ အမှုတစ်ခုဖြင့်ချဉ်းကပ်ရန်၊ တစ်ခုခုကို အပ်နှံရန်၊ ပူဇော်ရန် လာရောက်ခြင်းကို ဆိုလိုသည်။ ထို့ကြောင့် “ကော်ဘန်” သည် မည်သည့်ပူဇော်ပွဲအတွက်မဆို ယေဘုယျအသုံးအနှုန်းဖြစ်လာသည် (မာကု ၇:၁၁ ကို ကြည့်ပါ)။

2. My offering. Heb. qorban, from the root “to approach,” “to draw near,” that is, for a specific purpose. It is used of approaching a judge with a case, of coming to dedicate something, of coming to present an offering. Qorban therefore became a general term for any oblation (see Mark 7:11).

ငါ၏မုန့်။ စာသားအဓိပ္ပာယ်မှာ “ငါ၏အစာ” ဖြစ်သည်။ ဟေဗြဲစကားလုံးဖြင့် “ငါ၏ပူဇော်ပွဲ၊ ငါ၏မုန့်ပင်” ဟူ၍ဖြစ်ပြီး “ငါ၏ပူဇော်ပွဲနှင့် ငါ၏မုန့်” မဟုတ်ပါ။ အခြားဘာသာဝင်တို့၏ သူတို့၏ဘုရားများစားရန် အစာပူဇော်သော ဓလေ့သည် အပြစ်အတွက် ဝမ်းနည်းကြောင်းနှင့် ခွင့်လွှတ်မှုအတွက် ဆန္ဒပြင်းပြသည့် သက်သေအဖြစ် ဘုရားထံသို့ လူတို့၏ပူဇော်ပွဲကို ပုံဖျက်ခြင်းဖြစ်သည် (ဒီအေ ၂၈; လေဝိ ၂၁:၆, ၈, ၁၇, ၂၁; ၂၂:၂၅; မာလခိ ၁:၇ ကိုကြည့်ပါ)။

My bread. Literally, “my food.” The Hebrew reads, literally, “my offering, even my bread,” rather than “my offering, and my bread.” The heathen custom of offering food to their gods, presumably to be eaten by them, is a travesty of the custom of presenting the offerings of a repentant people to God as evidence of sorrow for sin and an earnest desire for forgiveness (see DA 28; Lev. 21:6, 8, 17, 21; 22:25; Mal. 1:7).

ငါ၏မီးဖြင့်ပြုသောယဇ်များ။ ယဇ်ပလ္လင်ပေါ်တွင် မီးရှို့သော အဆီအပိုင်းများကို အထူးရည်ညွှန်းပြီး ဖြစ်နိုင်သည်။
မွှေးသောအနံ့အတွက်။ လေဝိ ၁:၉, ၁၃, ၁၇; တောလည့်ရင်း ၁၅:၃ စသည်တို့ကို နှိုင်းယှဉ်ပါ။

My sacrifices made by fire. Perhaps this refers particularly to the fat portions burned on the altar.

For a sweet savour. Compare Lev. 1:9, 13, 17; Num. 15:3; etc.

၃. မီးဖြင့်ပြုသောပူဇော်ပွဲ။ နေ့စဉ်ယဇ်ပူဇော်ခြင်း၏ “ဆက်လက်” ဝတ်ပြုမှု (ထွက်မြောက်ရာ ၂၉:၃၈–၄၀ ကိုကြည့်ပါ) နှင့် ၎င်း၏ကတိတော်များ (အခန်းကြီး ၄၂, ၄၃, ၄၅) ကို ဤနေရာ၌ အထူးဖော်ပြထားသည်။

3. The offering made by fire. The “continual”service of the daily sacrifice (see on Ex. 29:38–40) with its promises (vs. 42, 43, 45) is particularly spoken of here.

အပြစ်အမွှမ်းမရှိ။ သိုးသငယ်တွင် ပြည့်စုံမှုကို ထင်ရှားစွာ လိုအပ်ပြီး အလေးပေးထားသည် (ဟေဗြဲ ၉:၁၄)။ ဤအရည်အချင်းသည် အခြားယဇ်များအတွက်လည်း လိုအပ်ခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၂:၅; လေဝိ ၁:၃; တောလည့်ရင်း ၁၉:၂; ၁ ပေတရု ၁:၁၉)။

Without spot. Perfection in the lamb was expressly required and emphasized (Heb. 9:14). This qualification had also been required of other sacrifices (Ex. 12:5; Lev. 1:3; Num. 19:2; 1 Peter 1:19).

ဆက်လက်မီးရှို့သောယဇ်။ “နေ့စဉ်” သို့မဟုတ် “ဆက်လက်” ဟူသော အကျဉ်းချုံးပုံစံကို ဒံယေလ ၈:၁၁–၁၃; ၁၁:၃၁; ၁၂:၁၁ တွင် တွေ့ရသည်။ ဤယဇ်၏ ဆက်လက်သဘောသည် ဘုရား၏သိုးသငယ်၏ တစ်ကြိမ်သာပူဇော်မှုသည် အမြဲထိရောက်ပြီး၊ တစ်ကြိမ်တည်းဖြင့် အားလုံးအတွက်သေဆုံးခဲ့သည့် (ဟေဗြဲ ၇:၃; ၁၀:၁၂, ၁၄) ထင်ရှားသော ပုံဆောင်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။

A continual burnt offering. An abbreviated form “the daily,” or “continual,” is found in Dan. 8:11–13; 11:31; 12:11. The continual aspect of this offering provided a striking parallel to the Lamb of God, whose one sacrifice is continually effective; He died once for all (Heb. 7:3; 10:12, 14).

၄. နံနက်၌ပူဇော်ပါ။ ဆာလံ ၅:၃ ၏ “နံနက်တွင် ကျွန်ုပ်၏ဆုတောင်းကို ကိုယ်တော်ထံသို့ ဦးတည်ပါမည်” ဟူသောစကားများကို နှိုင်းယှဉ်ပါ၊ ၎င်းသည် မူလက ယဇ်ပူဇော်ခြင်းကို ဆိုလိုပြီး ဖြစ်နိုင်သည်။

4. Offer in the morning. Compare the words of Ps. 5:3, “In the morning will I direct my prayer unto thee,” which may originally have implied a sacrifice.

ညနေ၌။ စာသားအဓိပ္ပာယ်မှာ “ညနေနှစ်ခုကြား” (ထွက်မြောက်ရာ ၁၂:၆; တောလည့်ရင်း ၉:၃ ကိုကြည့်ပါ)။

At even. Literally, “between the evenings” (see Ex. 12:6; Num. 9:3).

၆. ဆက်လက်မီးရှို့သောယဇ်။ ဆိုလိုသည်မှာ နေ့စဉ်ပူဇော်ရမည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂၉:၄၂)။ ဆက်လက်မီးရှို့သောယဇ်နှင့် “အမြဲမပြတ်သောနံ့သာပေါင်း” (ထွက်မြောက်ရာ ၃၀:၈) သည် ခရစ်ယာန်တို့၏ နံနက်နှင့်ညနေဆုတောင်းမှုများနှင့် ဆင်တူသည်။

6. A continual burnt offering. That is, to be offered daily (Ex. 29:42). The continual burnt offering and the “perpetual incense” (Ex. 30:8) were similar to the morning and evening prayers of the Christian.

သိနိတောင်၌ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်။ စာသားအဓိပ္ပာယ်မှာ “သိနိတောင်တွင်ပြုလုပ်ခဲ့သည်”။ ထိုနေရာ၌ မောရှေသည် ယဇ်ပူဇော်ခြင်းဆိုင်ရာ ပညတ်များကို လက်ခံရရှိခဲ့သည်။

Ordained in mount Sinai. Literally, “made on Mt. Sinai.” That is where Moses received the sacrificial laws.

၇. ယစ်မူးသောယဇ်။ သိနိတောင်တွင်လည်း ပေးအပ်ခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂၉:၄၀)။

သန့်ရှင်းသောနေရာ၌။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ဝင်ကရာအတွင်းရှိ မီးရှို့သောယဇ်ပလ္လင်၏ အောက်ခြေတွင်ဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂၉:၄၂)။

7. The drink offering. Also given in Mt. Sinai (Ex. 29:40).

In the holy place. Probably at the base of the altar of burnt offerings, which stood within the court (Ex. 29:42).

သန့်စင်သောစပျစ်ရည်။ ဟေဗြဲစကားလုံး “ရှေကာ”။ ယစ်မူးသောယဇ်သည် ဤတစ်ကြိမ်မှလွဲ၍ သာမန်စပျစ်ရည် “ယာယင်” ဖြင့်ပြုလုပ်သည်။ သိုးသငယ်တစ်ကောင်အတွက် အသုံးပြုသောပမာဏမှာ ၁ ကွာတ်ခန့်ဖြစ်သည်။ “ရှေကာ” သည် မကြာခဏ စပျစ်သီးမှမဟုတ်သော ယစ်မူးသောအရာကို ရည်ညွှန်းပြီး၊ များသောအားဖြင့် ကောက်ပဲသီးနှံ သို့မဟုတ် ပျားရည်မှပြုလုပ်သည်။ ဥပမာ၊ လေဝိ ၁၀:၉ တွင် အာရုန်နှင့် သူ၏သားများသည် တဲတော်ထဲသို့ဝင်ရန်ပြင်ဆင်ချိန်တွင် “ယာယင်” သို့မဟုတ် “ရှေကာ” ကို မသောက်ရန် မှာထားသည်။ မှတ်ချက်ပြုသူများစွာက ဤဖြစ်ရပ်တွင် “ရှေကာ” သည် အတိုင်းအတာနှင့် အကောင်းဆုံးစပျစ်ရည်ကို ရည်ညွှန်းသည်ဟု အခိုင်အမာဆိုကြသည်။ ဂျူးမှတ်ချက်ပြုသူများကမူ ဤ “ရှေကာ” ၏အသုံးပြုမှုသည် ရေဖြင့်ရောနှောထားသောစပျစ်ရည် သို့မဟုတ် အသစ်ညှစ်ထားသောစပျစ်ရည်ကို ဖယ်ထားသည်ဟု ဆိုကြသည်။

The strong wine. Heb. shekar. The drink offering, with this one exception, was made of ordinary wine, yayin. The quantity used for each lamb was about 1 qt. The word shekar is frequently used to denote a drink not made from grapes; it was usually made from grain or honey. For example, in Lev. 10:9, Aaron and his sons, were commanded not to drink yayin or shekar when they prepared to enter the tabernacle. Many commentators would insist that in this instance shekar must refer to the noblest and best wine. The Jewish commentators, by and large, speak of this instance of the use of shekar as excluding wine diluted with water, or as newly pressed wine.

၈. အခြားသိုးသငယ်။ ဆိုလိုသည်မှာ ညနေယဇ်အတွက် သိုးသငယ်ဖြစ်သည်။ အထက်ဖော်ပြချက်များသည် နံနက်သိုးသငယ်နှင့်ပတ်သက်သော်လည်း ညနေသိုးသငယ်အတွက်လည်း သက်ဆိုင်သည်။ ဤယဇ်သည် နေ့စဉ်ပူဇော်မှုများကို အဆုံးသတ်ပြီး၊ ၎င်းနောက်တွင် အခြားယဇ်များ မပူဇော်တော့ပါ။

8. The other lamb. That is, the one for the evening sacrifice. The preceding instructions are in regard to the morning lamb, but they apply also to the evening lamb. This sacrifice concluded the day’s offerings, no other being offered after it.

၉. ဥပုသ်တော်နေ့၌။ ဥပုသ်နေ့ယဇ်သည် နေ့စဉ်ပုံမှန်ပူဇော်သော ယဇ်များအပြင် ထပ်မံပူဇော်ရမည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ဥပုသ်နေ့တွင် ယဇ်ပုရောဟိတ်များသည် နှစ်ဆတာဝန်ထမ်းဆောင်ရသည်။ ၎င်းသည် သခင်ဘုရား၏ “ဗိမာန်တော်အတွင်း ယဇ်ပုရောဟိတ်များသည် ဥပုသ်နေ့ကို မလျှပ်မရှား ပြုလုပ်သော်လည်း အပြစ်မရှိ” (မ ဿ ဲ ၁၂:၅) ဟူသောစကားထဲတွင် စိတ်ထဲရှိပြီး ဖြစ်နိုင်သည်။ နောက်ပိုင်းနှစ်များတွင် ဥပုသ်နေ့အတွက် အထူးသီချင်းတစ်ပုဒ်ကို ယစ်မူးသောယဇ်လောင်းရင်း သီဆိုခဲ့သည် (ဆာလံ ၉၂)။

9. On the sabbath day. The Sabbath offering was in addition to the continual daily sacrifices made each weekday. This meant that on the Sabbath day the priests had double duties to perform. This may have been in the mind of the Lord when He said that “the priests in the temple profane the sabbath, and are blameless” (Matt. 12:5). In later years a song especially for the Sabbath day was sung to accompany the pouring out of the libation (Ps. 92).

ဆယ်ပုံနှစ်ပုံ။ ၄ ကွာတ်ခန့်ဖြစ်သည်။ဥပုသ်နေ့တွင် နှစ်ဆမီးရှို့သောယဇ်နှင့်အတူ မုန့်ညက်နှင့် စပျစ်ရည်ကဲ့သို့သော အခြားဆက်စပ်ပစ္စည်းများလည်း နှစ်ဆပမာဏရှိသည်။ မီးရှို့သောယဇ်နှင့်အတူ ပူဇော်ရမည့် ယစ်မူးသောယဇ်နှင့်ပတ်သက်သော ပညတ်ကို အခန်း ၁၅:၅ တွင် တွေ့ရသည်။

Two tenth deals. About 4 qt. With the double burnt offerings on the Sabbath there was also a double portion of such other accessory elements as flour and wine. The command in respect to the drink offering to be presented together with the burnt offering is found in ch. 15:5.

၁၀. အပြင်မှာ။ ဆိုလိုသည်မှာ ထပ်မံ၍ဖြစ်သည်။ နေ့စဉ်ယဇ်သည် ဥပုသ်နေ့ထပ်မံပူဇော်မှုများကြောင့် ချန်လှပ်မထားရပါ။ ထပ်မံပူဇော်ရမည့်ယဇ်များသည် ခုနစ်မျိုးဖြစ်သည် (တောလည့်ရင်း ၂၈:၁၁, ၁၉, ၂၆; ၂၉:၃၅–၃၇)။

10. Beside. That is, in addition to. The daily sacrifice was not to be omitted because of the additional Sabbath day offerings. The additional offerings enjoined were seven in number (Num. 28:11, 19, 26; 29:35–37).

၁၁. အစပိုင်းများ၌။ ၎င်းသည် လဆန်းပွဲတော်များတွင် လကိုကိုးကွယ်သော အခြားဘာသာဝင်တို့၏ ပူဇော်ပွဲများကို တန်ပြန်ရန် ဘုရားပေးအပ်ခဲ့ပြီး ဖြစ်နိုင်သည်။ ထိုအခါ ငွေတံပိုးများကို မှုတ်ခဲ့သည် (အခန်း ၁၀:၂, ၁၀)။ နောက်ပိုင်းနှစ်များတွင် ဤနေ့တွင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့သည် (အာမုတ် ၈:၅; ၁ ရှမွေလ ၂၀:၅; ဟေရှာယ ၁:၁၃)။

11. In the beginnings. This may have been given by God to offset the idolatrous celebrations of each new moon, centering of course in the worship of the moon. Silver trumpets were then blown (ch. 10:2, 10). In later years business was suspended on this day (Amos 8:5; 1 Sam. 20:5; Isa. 1:13).

၁၂. ဆယ်ပုံသုံးပုံ။ ၆ ခြောက်သောကွာတ်ခန့် (၆.၆ လီတာ)။

မုန့်ယဇ်အတွက်။ နွားထီးတစ်ကောင်အတွက် မုန့်ညက်ပမာဏသည် တိကျစွာသတ်မှတ်ထားသည် (အခန်း ၁၅:၉ ကိုကြည့်ပါ)။

ဆယ်ပုံနှစ်ပုံ။ ၄ ခြောက်သောကွာတ်ခန့် (၄.၄ လီတာ)၊ သိုးထီးတစ်ကောင်အတွက် အတူတူဖြစ်သည် (အခန်း ၁၅:၆)။

12. Three tenth deals. About 6 dry qt. (6.6 l.).

For a meat offering. For each bullock there was a precise quantity of flour (see ch. 15:9).

Two tenth deals. About 4 dry qt. (4.4 l.), the same as for a ram (ch. 15:6).

၁၃. ဆယ်ပုံတစ်ပုံစီ။ အခန်း ၁၅:၄ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။ မုန့်ယဇ်သည် အခန်းကြီး ၁၁ တွင်ဖော်ပြထားသော သိုးသငယ်ခုနစ်ကောင်တစ်ကောင်ချင်းစီနှင့်အတူ ပူဇော်ရမည်။

13. A several tenth deal. Compare with ch. 15:4. The cereal offering was to accompany each of the seven lambs each of the seven lambs mentioned in v. 11.

၁၄. ၎င်းတို့၏ယစ်မူးသောယဇ်များ။ ယဇ်အမျိုးမျိုးနှင့်အတူ ပူဇော်ရမည်။

လစဉ်။ လဆန်းများတွင် ယဇ်များကို ပိုမိုပူဇော်ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ထို့ကြောင့် ဥပုသ်နေ့များထက်ပင် ပို၍ အာရုံစိုက်မှုနှင့် အလုပ်များလိုအပ်သည်။ လဆန်းအချိန်များတွင် ဘုရား၏သားသမီးများအတွက် အနီးဝန်းကျင်အခြားဘာသာဝင်တို့၏ ရုပ်တုကိုးကွယ်မှုများဖြင့် သွေးဆောင်ခံရရန် အချိန်သို့မဟုတ် အခွင့်အလမ်းနည်းပါးလိမ့်မည်။

14. Their drink offerings. To accompany the various sacrifices.

Every month. At the new moons larger numbers of sacrifices were to be offered, and therefore more attention and work were demanded than was true even of the Sabbath days. Little time or opportunitywould remain for the child of God to be tempted by the idolatrous rites of the surrounding heathen at the times of new moon.

၁၅. ဆိတ်သငယ်တစ်ကောင်။ အခန်း ၁၅:၂၄ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။

15. One kid of the goats. Compare ch. 15:24.

၁၆. ပသခါပွဲ။ နိသံလဆန်း ၁၄ ရက်နေ့အတွက် သတ်မှတ်ထားသော အထူးယဇ်မှာ ပသခါသိုးသငယ်ပင်ဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၂:၆; စာမျက်နှာ ၇၀၉ ကိုလည်းကြည့်ပါ)။ ဤပွဲတော်ကို ဣသရေလလူမျိုးတို့သည် ကာဒံရှပ်နံယားမှထွက်ခွာပြီး ၃၈ နှစ်ကျော်ကြာသည်အထိ မကျင်းပခဲ့ပါ။

16. The passover. The only special offering enjoined for the day of the Passover, the 14th of Nisan, was the paschal lamb itself (Ex. 12:6; see also p. 709). This feast had not been observed since Israel left Kadesh-barnea 38 years before.

၁၇. ဆယ့်လေးရက်နေ့။ ၁၄ ရက်နေ့ညနေသည် ပသခါပွဲဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၂:၆, ၁၄)။ ၁၅ ရက်နေ့သည် တဆေးမဲ့မုန့်ပွဲဖြစ်သည် (လေဝိ ၂၃:၆)။ ပသခါသိုးသငယ်ကို ၁၄ ရက်နေ့ညနေနှောင်းပိုင်းတွင် သတ်ပြီး၊ နေဝင်ပြီးနောက် ဆိုလိုသည်မှာ ၁၅ ရက်နေ့တွင် တဆေးမဲ့မုန့်နှင့် ခါးသောအပင်များနှင့်အတူ စားသုံးသည်။

ခုနစ်ရက်။ ထွက်မြောက်ရာ ၁၂:၁၅; ၁၃:၆, ၇; လေဝိ ၂၃:၆ ကို နှိုင်းယှဉ်ပါ။

17. The fifteenth day. The evening of the 14th day was the feast of the Passover (Ex. 12:6, 14). The 15th day was the day of the Feast of Unleavened Bread (Lev. 23:6). The paschal lamb was slain late in the afternoon of the 14th, and eaten—together with unleavened bread and bitter herbs—after sunset, that is, on the 15th.

Seven days. Compare Ex. 12:15; 13:6, 7; Lev. 23:6.

၁၈. လုံးဝအလုပ်မပြုရ။ စာသားအဓိပ္ပာယ်မှာ “လယ်လုပ်ငန်းမည်သည့်အလုပ်မျှ” ဖြစ်သည်။ ပင်ပန်းသောအလုပ်လိုအပ်သည့် မည်သည့်အလုပ်မဆို တားမြစ်ထားသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၂:၁၆; လေဝိ ၂၃:၇, ၈)။

18. No manner of servile work. Literally, “any work of tillage.” Any occupation that required laborious work was forbidden (Ex. 12:16; Lev. 23:7, 8).

၁၉. ယဇ်။ ဤယဇ်သည် ယခင်က သတ်မှတ်မထားခဲ့ပါ (လေဝိ ၂၃:၈ ကိုကြည့်ပါ)။ သတ်မှတ်ထားသောယဇ်များသည် လစဉ်ပထမနေ့အတွက်သတ်မှတ်ထားသည့်ယဇ်များနှင့် အတူတူဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၁၁)။

19. A sacrifice. The particular sacrifice had not been prescribed previously (see Lev. 23:8). The sacrifices appointed are the same as those for the first day of each month (v. 11).

၂၀. ၎င်းတို့၏မုန့်ယဇ်။ အခန်းကြီး ၁၂ ကို နှိုင်းယှဉ်ပါ၊ ထိုနေရာ၌ လစဉ်ပထမနေ့အတွက် သတ်မှတ်ထားသောယဇ်များနှင့် အတူတူဖြစ်သည်။

20. Their meat offering. Compare v. 12, where the same appointments were ordained for the first day of each month.

၂၂. ဆိတ်တစ်ကောင်။ လဆန်းအတွက် သတ်မှတ်ထားသည့်ယဇ်နှင့် အတူတူဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၁၅)။

22. One goat. The same as for the new moon (v. 15).

၂၃. ဘေးတွင်။ ဆိုလိုသည်မှာ နေ့စဉ်မီးရှို့ပူဇော်သက္ကာအပြင် ထပ်မံ၍ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့အားလုံးကို နံနက်တွင် နေ့စဉ်နံနက်ပူဇော်သက္ကာပြီးနောက် ပူဇော်ရသည်။

23. Beside. That is, in addition to the daily burnt sacrifice. They were all offered in the morning, subsequent to the daily morning sacrifice.

၂၄. ဤနည်းအတိုင်း။ အပိုဒ် ၁၆-၂၅ တွင်ဖော်ပြထားသော အထူးပူဇော်သက္ကာများအားလုံးသည် လတိုင်း၏ပထမနေ့အတွက် သတ်မှတ်ထားသည့်အတိုင်း တဆူမဖြစ်မုန့်ပွဲတော်၏ နေ့ရက်များတွင် ဤသို့ပူဇော်ရသည် (ဝတ်ပြုရာ ၂၃:၅-၈)။

24. After this manner. All the special offerings listed in vs. 16–25, the same as those for the first day of every month, were thus offered on each day of the Feast of Unleavened Bread (Lev. 23:5–8).

၂၅. သတ္တမနေ့တွင်။ ထွက်မြောက်ရာ ၁၃:၆၊ ဝတ်ပြုရာ ၂၃:၇-၈ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ။ ပွဲတော်၏ပထမနှင့်နောက်ဆုံးနေ့များသည် လိုအပ်ချက်များတွင် တူညီသည်။

25. On the seventh day. Compare Ex. 13:6; Lev. 23:7, 8. The first and last days of the feast were identical in their requirements.

၂၆. အဦးသီးသောအသီးအနှံများနေ့။ ဤသည်မှာ ထူးခြားသောစကားစုဖြစ်သည်။ ၎င်းကို “သင်၏လုပ်အားအသီးအနှံများ၏ အဦးသီးသောအသီးအနှံပွဲ” (ထွက်မြောက်ရာ ၂၃:၁၆) နှင့် ဂျုံရိတ်သိမ်းမှု၏ အဦးသီးသောအသီးအနှံများကိုယူဆောင်လာသည့်အခါ “သီတင်းပတ်ပွဲ” (ထွက်မြောက်ရာ ၃၄:၂၂၊ တရားဟောရာ ၁၆:၁၀၊ ဝတ်ပြုရာ ၂၃:၁၅-၂၁ ကိုလည်းကြည့်ပါ) ဟုလည်းခေါ်သည်။

26. The day of the firstfruits. This is an unusual phrase. It is also called “the feast of harvest, the firstfruits of thy labours” (Ex. 23:16), and “the feast of weeks” at the time of bringing in the first fruits of the wheat harvest (Ex. 34:22; Deut. 16:10; see also Lev. 23:15–21).

မုန့်ပူဇော်သက္ကာအသစ်။ ဝတ်ပြုရာ ၂၃:၁၆ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ။ ဤနေ့၏ အဓိကထူးခြားချက်မှာ မုန့်သက္ကာ သို့မဟုတ် ကောက်နှံပူဇော်သက္ကာအသစ်ဖြစ်သည်။ ၎င်းတွင် “ထာဝရဘုရားအတွက် အဦးသီးသောအသီးအနှံ” (ဝတ်ပြုရာ ၂၃:၁၇) ဟုခေါ်သော မုန့်ဖုတ်နှစ်လုံးပါဝင်သည်။ ဤမုန့်ဖုတ်များကို ပထမဆုံးရင့်မှည့်သောဂျုံဖြင့်ပြုလုပ်သည်။ ဤမုန့်ဖုတ်နှစ်လုံးနှင့်အတူ သိုးထီးသားခုနစ်ကောင်၊ နွားသားတစ်ကောင်၊ သိုးထီးနှစ်ကောင်၊ ငြိမ်းချမ်းရေးပူဇော်သက္ကာအတွက် သိုးသားနှစ်ကောင်၊ နှင့် အပြစ်ဖြေရာပူဇော်သက္ကာအတွက် ဆိတ်ထီးတစ်ကောင်တို့ကို ပူဇော်ရသည် (ဝတ်ပြုရာ ၂၃:၁၈)။

A new meat offering. Compare Lev. 23:16. The principal feature on this day was the new meal or cereal offering. It consisted of two loaves called the “firstfruits unto the Lord” (Lev. 23:17). These loaves were made of the first-ripe wheat. With these two loaves were offered seven male lambs, one young bullock, two rams, two he-lambs for a peace offering, and one male goat for a sin offering (Lev. 23:18).

သင်တို့၏သီတင်းပတ်များပြီးနောက်။ ဆိုလိုသည်မှာ တဆူမဖြစ်မုန့်ပွဲတော်၏ ပထမနေ့မှစတင်ရေတွက်သော သီတင်းပတ်ခုနစ်ပတ် (ဝတ်ပြုရာ ၂၃:၁၅-၂၁)။

After your weeks. That is, the seven weeks numbered from the first day of unleavened bread (Lev. 23:15–21).

၂၈. မုန့်ပူဇော်သက္ကာ။ အပိုဒ် ၁၂၊ ၂၀ တွင်ဖော်ပြထားသော လဆန်းနှင့် တဆူမဖြစ်မုန့်ပွဲတော်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။

28. Meat offering. Compare vs. 12, 20, dealing with the new moon and the Feast of Unleavened Bread.

၂၉. ဆယ်စုတစ်ခုစီ။ အပိုဒ် ၁၃၊ ၂၁ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ။

29. A several tenth deal. Compare vs. 13, 21.

၃၀. ဆိတ်သားတစ်ကောင်။ သိုးသားနှစ်ကောင်နှင့်အတူ ပူဇော်သော တစ်ကောင်အပြင် (ဝတ်ပြုရာ ၂၃:၁၉)။

30. One kid. In addition to the one offered with the two lambs (Lev. 23:19).

၃၁. ဘေးတွင်။ အခြားပူဇော်သက္ကာများကို ညွှန်ကြားထားသော်လည်း နေ့စဉ်ပူဇော်သက္ကာကို ပူဇော်ရမည် (အပိုဒ် ၁၀၊ ၁၅၊ ၂၃ ကိုကြည့်ပါ)။ နေ့စဉ်ပူဇော်သက္ကာ၏ အရေးပါမှုကို အခြားအရာများထက် ဦးစားမပေးရပါ။

31. Beside. The daily sacrifice was to be offered even though other sacrifices were enjoined (see vs. 10, 15, 23). The importance of the daily sacrifice was not to be held subordinate to the others.

အခန်းကြီး - ၂၉

အခန်း ၂၉

chapter 29

၁. တံပိုးမှုတ်ပွဲတော်တွင် ပူဇော်သက္ကာ၊ သူတို့၏ဝိညာဉ်များကို ညှိုးငယ်စေသောနေ့တွင်၊ နှင့် တဲတိုက်ပွဲတော်၏ ရှစ်ရက်တို့တွင်။

1 The offering at the feast of trumpets, 7 at the day of afflicting their souls, 13 and on the eight days of the feast of tabernacles.

၁. သန့်ရှင်းသောစည်းဝေးခြင်း။ ခုနစ်လမြောက်လ၊ ပြည်သူ့ပြက္ခဒိန်၏ ပထမလသည် ဘာသာရေးရည်ရွယ်ချက်များအတွက် အထူးသတ်မှတ်ထားပြီး၊ နှစ်တွင်းရှိအခြားလများထက် ဘာသာရေးထုံးတမ်းများအတွက် နေ့ရက်များပိုမိုရှိသည် (ဝတ်ပြုရာ ၂၃:၂၃-၄၄)။ ဤတွင်ဖော်ပြထားသော သန့်ရှင်းသောစည်းဝေးခြင်းကို ယခင်ကပင် သတ်မှတ်ထားပြီးဖြစ်သည် (ဝတ်ပြုရာ ၂၃:၂၄-၂၅)။

1. An holy convocation. The seventh month, the first month of the civil year, had been specially set apart for religious purposes (Lev. 23:23–44), and had more days devoted to religious ordinances than any other month of the year. The holy convocation here indicated had already been ordained (Lev. 23:24, 25).

တံပိုးမှုတ်သောနေ့။ ငွေတံပိုးများကို မှုတ်ခြင်းကို လဆန်းအပါအဝင် အမျိုးမျိုးသောအခါများတွင် ညွှန်ကြားထားပြီးဖြစ်သည် (အခန်း ၁၀:၁၀ ကိုကြည့်ပါ)။ သို့သော် ခုနစ်လမြောက်လ၏ ပထမနေ့၊ သို့မဟုတ် ပြည်သူ့ပြက္ခဒိန်၏ နှစ်သစ်ကူးနေ့သည် ၎င်းတို့ကို အထူးမှုတ်ရသည့်နေ့ဖြစ်သည်။ “တံပိုး” ဟူသောစကားလုံးသည် ဤနေရာတွင်ဖြစ်စေ၊ ဝတ်ပြုရာ ၂၃:၂၄ တွင်ဖြစ်စေ မပေါ်ပါ။ ဤနေရာတွင် “တံပိုးမှုတ်ခြင်း” ဟုဘာသာပြန်ထားသော “တရူအာ” ဟူသောဝေါဟာရသည် ဝတ်ပြုရာ ၂၅:၉ တွင် “ရှိုဖာ” သို့မဟုတ် “သိုးချိုတံပိုး” ဟုပေါ်သည်။

A day of blowing the trumpets. The blowing of the silver trumpets had already been enjoined on various occasions (see ch. 10:10), including the new moons. But the first day of the seventh month, or new year’s day of the civil calendar, was particularly the day for blowing them. The word “trumpets” does not appear either here or in Lev. 23:24. The term teruah, here translated “blowing the trumpets,” appears in Lev. 25:9 shopar, or “ram’s horn.”

၂. မီးရှို့ပူဇော်သက္ကာကို ပူဇော်ပါ။ ဤနေ့အတွက် ယခင်သတ်မှတ်ထားသော အခြားပူဇော်သက္ကာများအပြင် (ဝတ်ပြုရာ ၂၃:၂၅)။ ယဇ်ပူဇော်သောတိရစ္ဆာန်များသည် အခန်း ၂၈:၁၉၊ ၂၇ တွင်သတ်မှတ်ထားသော ပွဲတော်များအတွက်ထက် နည်းပါးသည်၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့သည် တူညီသောနေ့အတွက် အခြားပူဇော်သက္ကာများအပြင်ဖြစ်သည်။

2. Offer a burnt offering. In addition to all other sacrifices previously ordained for this day (Lev. 23:25). The sacrificial animals were less than those appointed for the festivals of Num. 28:19, 27, inasmuch as they were in addition to others for the same day.

၃. ဆယ်စုသုံးခု။ အနီးစပ်ဆုံးအားဖြင့် လီတာ ၆.၆ (သို့မဟုတ် ကွတ် ၆)၊ ဤသည်မှာ ဤသဘောသဘာဝ၏ ပူဇော်သက္ကာများအတွက် ပုံမှန်အချိုးဖြစ်သည် (အခန်း ၁၅:၆၊ ၉)။

3. Three tenth deals. About 6 qt. (6.6 l.), the usual portion for all sacrifices of this nature (ch. 15:6, 9).

၄. ဆယ်စုတစ်ခု။ အပိုဒ် ၄ နှင့် ၅ အတွက် အခန်း ၂၈:၁၅၊ ၂၂၊ ၃၀ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ။

4. One tenth deal. For vs. 4 and 5 compare ch. 28:15, 22, 30.

၆. လ၏မီးရှို့ပူဇော်သက္ကာ။ နွားထီးနှစ်ကောင်ဖြင့် မီးရှို့ပူဇော်သက္ကာကို လတိုင်း၏အစတွင် သတ်မှတ်ထားပြီးဖြစ်သည် (အခန်း ၂၈:၁၁-၁၂)။ ထိုထုံးစံကို ခုနစ်လမြောက်လ၏ ပထမနေ့တွင် ချန်လှပ်မထားရပါ။

6. Burnt offering of the month. A burnt offering of two bullocks had previously been appointed for the beginning of each month (ch. 28:11, 12). That ordinance was not to be omitted on the first day of the seventh month.

၎င်းတို့၏နည်းအတိုင်း။ ဆိုလိုသည်မှာ ယခင်သတ်မှတ်ထားသောအစီအစဉ်အတိုင်းဖြစ်သည်- နေ့စဉ်မီးရှို့ပူဇော်သက္ကာ၊ ထို့နောက် လတိုင်း၏ပထမနေ့အတွက် သတ်မှတ်ထားသော ပူဇော်သက္ကာများ၊ နှင့်နောက်ဆုံးတွင် ခုနစ်လမြောက်လ၏ ပထမနေ့အတွက် အထူးသတ်မှတ်ထားသော ပူဇော်သက္ကာများ။

Unto their manner. That is, in the order previously appointed: the daily burnt offering, then the sacrifices appointed for the first day of each month, and finally those specially appointed for the first day of the seventh month.

၇. ဒသမနေ့။ အပြစ်ဖြေရာနေ့ (ဝတ်ပြုရာ ၂၃:၂၇)၊ ယဇ်ပူဇော်စနစ်တစ်ခုလုံး၏ အထွတ်အထိပ်ဖြစ်သည်။ ဤအရေးကြီးသောနေ့အတွက် ထုံးတမ်းစဉ်လာကို ဝတ်ပြုရာ ၁၆ နှင့် ၂၃:၂၆-၃၂ တွင်တွေ့ရသည်။

7. The tenth day. The Day of Atonement (Lev. 23:27), the climax of the entire sacrificial system. The ritual for this great day is found in Lev. 16 and 23:26–32.

သင်တို့၏ဝိညာဉ်များကို ညှိုးငယ်စေပါ။ စာသားအရ “သင်တို့ကိုယ်ကိုသင်လေ့ကျင့်ပါ”၊ “ညှိုးငယ်စေပါ”၊ “နှိမ့်ချပါ” ဟုဆိုလိုသည်။ ၎င်းတွင် အစာရှောင်ခြင်းပါဝင်သည်။ ဤသည်မှာ ယုဒလူမျိုးများက တင်းကြပ်စွာလိုက်နာသော နှစ်စဉ်အစာရှောင်ခြင်းဖြစ်သည် (ဝတ်ပြုရာ ၁၆:၂၉၊ ၂၃:၂၇-၂၉၊ ၃၂၊ ဆာလံ ၃၅:၁၃၊ ဟေရှာယ ၅၈:၃၊ ၅၊ တမန်တော် ၂၇:၉ ကိုကြည့်ပါ)။

Afflict your souls. Literally, “exercise yourselves,” “be afflicted,” “be humbled.” This included fasting. This was and is the great annual fast strictly observed by orthodox Jews (cf. Lev. 16:29; 23:27-29, 32; Ps. 35:13; Isa. 58:3, 5; Acts 27:9).

မည်သည့်အလုပ်မျှ။ ဤနေ့ကို အနားယူရာဥပုသ်နေ့အဖြစ် တင်းကြပ်စွာလိုက်နာရမည် (ဝတ်ပြုရာ ၁၆:၂၉၊ ၃၁၊ ၂၃:၂၈-၃၂)။

Any work. The day was to be observed strictly as a sabbath of rest (Lev. 16:29, 31; 23:28–32).

၈. မီးရှို့ပူဇော်သက္ကာ။ အပိုဒ် ၂ ကိုကြည့်ပါ။

8. A burnt offering. See v. 2.

၉. ၎င်းတို့၏မုန့်ပူဇော်သက္ကာ။ မုန့်ပူဇော်သက္ကာသည် အပိုဒ် ၃၊ ၄ တွင်ဖော်ပြထားသော အချိုးအတိုင်းဖြစ်ရမည်။

9. Their meat offering. The meat offering was to be in the same proportions as noted in vs. 3, 4.

၁၁. အပြစ်ဖြေရာပူဇော်သက္ကာ။ ဤသည်မှာ ပွဲတော်အား ၎င်း၏အထူးအမည်ပေးသော ထုံးစံဖြစ်သည် (ဝတ်ပြုရာ ၁၆ ကိုကြည့်ပါ)။ ဟေဗြဲ ၉:၇-၁၂၊ ၂၃-၂၈ သည် ဝတ်ပြုရာ ၁၆ ၏ဖော်ပြချက်ပေါ်တွင် အခြေခံထားသည်ကို သတိပြုပါ။ အပြစ်ဖြေရာပူဇော်သက္ကာ၏ သွေးကို ယဇ်ပုန်းကြီးမှ အဆုံးစွန်သန့်ရှင်းရာဌာနသို့ ယူဆောင်သွားသည်။ အာရုန်၏မိသားစုအတွက် အပြစ်ဖြေရာပူဇော်သက္ကာအဖြစ် ပူဇော်သော နွားထီး၏သွေးကိုလည်း အဆုံးစွန်သန့်ရှင်းရာဌာနသို့ ယူဆောင်သွားသည် (ဝတ်ပြုရာ ၁၆:၁၁၊ ၁၄)။ ဤနှစ်ခုမှလွဲ၍ သွေးကို အဆုံးစွန်သန့်ရှင်းရာဌာနသို့ ဘယ်သောအခါမျှ ယူဆောင်မသွားပါ။

. The sin offering of atonement. This is the ordinance from which the festival derived its special name (see Lev. 16). Note that Heb. 9:7-12, 23–28 is based on the description of Lev. 16. The blood of the sin offering of atonement was carried by the high priest into the most holy place. The blood of the bullock offered as a sin offering for the family of Aaron was also carried into the most holy place (Lev. 16:11, 14). Aside from these two, blood was never carried into the holy of holies.

ဆက်လက်မီးရှို့ပူဇော်သက္ကာ။ ဖော်ပြထားသော အမျိုးမျိုးသောပူဇော်သက္ကာများကို အပြစ်ဖြေရာနေ့တွင်ပင် ချန်လှပ်မထားရကြောင်း ထပ်မံအလေးပေးထားသည်။ ထိုအရေးကြီးသောနေ့ပင်လျှင် ဆက်လက်မီးရှို့ပူဇော်သက္ကာနှင့် ၎င်းနှင့်ဆက်စပ်သော အခြားပူဇော်သက္ကာများဖြင့် စတင်ရမည်။ ထို့နောက် ဤအပိုဒ်တွင်ဖော်ပြထားသော အပြစ်ဖြေရာပူဇော်သက္ကာကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရမည်။ ထို့နောက် ဝတ်ပြုရာ ၁၆ တွင်ဖော်ပြထားသော အပြစ်ဖြေရာယဇ်ကို ဆောင်ရွက်ရမည်။

The continual burnt offering. Again it is stressed that the various offerings mentioned were not to be omitted, not even on the great Day of Atonement. Even that high day was to begin with the continual burnt offering and the other offerings belonging to it. These would be followed by the sin offering of this verse. Then would come the sacrifice of atonement as given in Lev. 16.

၁၂. ဆယ့်ငါးရက်မြောက်နေ့တွင်။ ဆိုလိုသည်မှာ တဲတိုက်ပွဲတော်၏ ပထမနေ့ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် ဆယ့်လေးရက်မြောက်နေ့မှ နေဝင်ချိန်တွင်စတင်သည် (ဝတ်ပြုရာ ၂၃:၃၄-၃၅)။ ဤပွဲတော်သည် သစ်သီးနှင့်စပျစ်သီးရိတ်သိမ်းမှုပြီးနောက် ကျင်းပသည် (တရားဟောရာ ၁၆:၁၃)။ ခုနစ်ရက်တို့သည် ထာဝရဘုရားရှေ့မှာ ရွှင်လန်းပျော်ရွှင်မှုအချိန်ဖြစ်သည်။

12. On the fifteenth day. That is, the first day of the Feast of Tabernacles, which began at sunset of the 14th day (Lev. 23:34, 35).This feast followed the fruit and grape harvest (Deut. 16:13). The seven days were a time of happiness and rejoicing before the Lord.

Palestine in Biblical Times

၁၃. နွားထီးဆယ့်သုံးကောင်။ အခြားပွဲတော်များအတွက်လည်း ဤသို့သောယဇ်ပူဇော်သက္ကာကို ညွှန်ကြားထားသည်။ သို့သော် အခြားပွဲတော်များအတွက် နွားထီးနှစ်ကောင်လုံလောက်သည်ဖြစ်သော်လည်း၊ ဤနေရာတွင် ဆယ့်သုံးကောင်ကို ညွှန်ကြားထားသည် (အခန်း ၂၈:၁၁၊ ၁၉၊ ၂၇)။ ဆက်လက်၍ ခုနစ်ရက်ဆက်လက်ပူဇော်ရာတွင် နေ့စဉ်နွားထီးတစ်ကောင်စီ လျော့နည်းပူဇော်ရသည် (အပိုဒ် ၁၇၊ ၂၀၊ ၂၃၊ ၂၆၊ ၂၉၊ ၃၂)။ ထို့ကြောင့် သတ္တမနေ့တွင် နွားထီးခုနစ်ကောင်ကို ပူဇော်ရပြီး၊ ခုနစ်ရက်အတွင်း စုစုပေါင်း နွားထီးခုနစ်ဆယ်ကောင်ဖြစ်သည်။

13. Thirteen young bullocks. The same type of sacrifice was enjoined for other festivals. But whereas 2 bullocks were sufficient for the other festivals, here 13 are commanded (ch. 28:11, 19, 27). Each day for 7 consecutive days, one bullock less was offered each day (vs. 17, 20, 23, 26, 29, 32). Thus on the 7th day 7 bullocks were offered, thus making 70 bullocks during the 7 days.

၁၆. အပြစ်ဖြေရာပူဇော်သက္ကာ။ အပြစ်ဖြေရာပူဇော်သက္ကာ၏လိုအပ်ချက်များကို တိုးမြှင့်မထားပါ။

16. A sin offering. The requirements of the sin offering were not augmented.

၁၇. ဒုတိယနေ့တွင်။ ယခင်နေ့ထက် နွားထီးတစ်ကောင်လျော့နည်းသည်။ သိုးထီးနှင့် သိုးသားများ၏ အရေအတွက်ကို ထိခိုက်မှုမရှိပါ။ ထုံးတမ်းစဉ်လာစနစ်တစ်ခုလုံးသည် နေ့စဉ်ပူဇော်သက္ကာပေါ်တွင် အခြေခံထားသည်။ မည်သည့်ပူဇော်သက္ကာများကို ထပ်မံထည့်သွင်းသည်ဖြစ်စေ၊ နေ့စဉ်ပူဇော်သက္ကာကို ဘယ်သောအခါမျှ ဖယ်ရှားမထားပါ။ ထို့အတူ ဘုရား၏သားတော်ကို မည်သည့်အရာမျှ အစားထိုးမရနိုင်ပါ။ အပြစ်မှကယ်တင်ခြင်းသည် ဘုရား၏သားတော်မှတစ်ဆင့်သာဖြစ်သည်။

17. On the second day. One bullock less than on the preceding day. The number of rams and lambs was not affected. The entire system of ordinances rested upon the daily sacrifice; no matter what sacrifices were added the daily offering was never put aside. Similarly, the Lamb of God can never be superseded. No function, no ordinance, no rule, can take the place of the Son of God, through whom alone is salvation from sin.

၃၅. သန့်ရှင်းသောစည်းဝေးခြင်း။ ရှစ်ရက်မြောက်နေ့ကို ထာဝရဘုရားရှေ့မှာ သန့်ရှင်းသောဝမ်းမြောက်ခြင်းနေ့အဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည်။ ဤသို့ဘာသာပြန်ထားသော စကားလုံးသည် “ထိန်းချုပ်ခြင်း” ဟူသောအဓိပ္ပာယ်ရှိသော မူလစကားလုံးမှဖြစ်သည်။ တူညီသောမူလစကားလုံး၏ နာမ်ပုံစံကို “အုပ်ချုပ်သူ” ဟုဘာသာပြန်ထားပြီး၊ စာသားအရ “ထိန်းချုပ်မှုပိုင်ဆိုင်သူ” ဟု တရားသူကြီး ၁၈:၇ တွင်ဖော်ပြထားသည်။

35. A solemn assembly. The eighth day was set apart as a day of solemn joy before Jehovah. The word thus translated is from a root meaning “to restrain.” A noun form of the same root is translated “magistrate,” literally, “a possessor of restraint,” as in Judges 18:7. On this day the children of Israel were to refrain from all secular work, and devote their thoughts to Jehovah.

၃၆. မီးရှို့သက္ကာပူဇော်ခြင်း။ ဤနေ့အတွက် အထူးသတ်မှတ်ထားသော ပူဇော်သက္ကာ (အခန်းကြီး ၁၃ ကိုကြည့်ပါ)။

36. A burnt offering. A special sacrifice appointed for this day (see v. 13).

၃၇. ၎င်းတို့၏အရေအတွက်အတိုင်း။ အခန်းကြီး ၁၅:၁-၁၃ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။

37. According to their number. Compare ch. 15:1–13.

၃၈. အပြစ်ဖြေရာအတွက် ဆိတ်တစ်ကောင်။ မည်သည့်ပွဲတော်ဖြစ်စေ အပြစ်ဖြေသက္ကာလိုအပ်သည် (အခန်းကြီး ၂၈:၁၅၊ ၂၂၊ ၃၀၊ ၂၉:၅ စသည်)။ လူများသည် ခွင့်လွှတ်ခြင်းကို အမြဲလိုအပ်နေပြီး၊ ထိုအချက်ကို ဘယ်သောအခါမှ မေ့လျော့ရန်မထိုက်ပါ။

38. One goat for a sin offering. Whatever the festival a sin offering was required (chs. 28:15, 22, 30; 29:5; etc.). The people ever stood in need of forgiveness; it was important that they never lose sight of that fact.

၃၉. ဤအရာများကို သင်တို့ပြုရမည်။ ဘုရားသခင်သည် သတ်မှတ်ထားသောအချိန်များအတွက် ပွဲတော်များကို ခန့်အပ်ထားသည်။ ၎င်းတို့ကို သူသတ်မှတ်ထားသည့်အတိုင်း အတိအကျဆောင်ရွက်ရမည်။

39. These things ye shall do. The Lord had appointed certain festivals for certain seasons. These were to be carried out in the precise manner He had prescribed.

သင်တို့၏ကတိသစ္စာများနှင့်အတူ။ ဤပုံမှန်သတ်မှတ်ထားသော ပူဇော်သက္ကာများအပြင်၊ တစ်ဦးချင်းသည် ယေဟိုဝါအတွက် ကျေးဇူးတင်ခြင်း သို့မဟုတ် ကတိသစ္စာတစ်ခုဖြည့်ဆည်းရန် ထပ်ဆောင်းမီးရှို့သက္ကာပူဇော်နိုင်သည်။

Beside your vows. In addition to all these regularly prescribed sacrifices, an individual might offer an additional burnt offering, either as a mark of gratitude to Jehovah or in performance of some vow.

မီးရှို့သက္ကာများ။ လေဝိအုပ်ကြီး ၂၂:၁၈-၂၁၊ တောလည်ရာ ၁၅:၁-၁၃ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ။ ဤအခန်းကြီးတွင် သတ်မှတ်ထားသော ပူဇော်သက္ကာများသည် အထူးကတိသစ္စာများဖြည့်ဆည်းရာတွင် ပူဇော်သော မီးရှို့သက္ကာ၊ ဆွမ်းသက္ကာ၊ သောက်သက္ကာ၊ ငြိမ်သက်ခြင်းသက္ကာများထက် ထပ်မံပြဌာန်းထားသည်။

Burnt offerings. Compare Lev. 22:18–21; Num. 15:1–13. The sacrifices of this chapter were enjoined above and beyond all burnt offerings, meat offerings, drink offerings, and peace offerings presented in fulfillment of special vows.

၄၀. မောရှေသည်ပြောခဲ့သည်။ ဟေဗြဲကျမ်းစာတွင် ဤသည်မှာ အခန်းကြီး ၃၀ ၏ပထမဦးဆုံးအခန်းငယ်ဖြစ်သည်။

40. And Moses told. In the Hebrew Bible this is the first verse of ch. 30.

အခန်းကြီး - ၃၀

အခန်းကြီး ၃၀

chapter 30

၁ သစ္စာကတိများကို မဖျက်ရပါ။၃ အိမ်အကူအမျိုးသမီး၏ သစ္စာကတိမှ ခြွင်းချက်။၆ ဇနီးသည်၏ သစ္စာကတိအကြောင်း။၉ မုဆိုးမ၏ သို့မဟုတ် ကွာရှင်းပြတ်စဲထားသူ၏ သစ္စာကတိအကြောင်း။

1 Vows are not to be broken. 3 The exception of a maid’s vow. 6 Of a wife’s. 9 Of a widow’s, or her that is divorced.

၁. အနွယ်များ၏အကြီးအကဲများ။ အခန်းကြီး ၁:၄၊ ၁၆၊ ၇:၂ စသည်တွင် ရည်ညွှန်းထားသော လူများပင်ဖြစ်သည်။ အမျိုးမျိုးသောအသုံးအနှုန်းများကို သုံးစွဲထားသည်၊ ဥပမာ “သင်တို့အနွယ်များ၏အကြီးအကဲများနှင့် သင်တို့၏အကြီးအကဲများ” (တရားသူကြီး ၅:၂၃)၊ “ဣသရေလလူမျိုးတို့၏ စည်းဝေးပရိသတ်တစ်ခုလုံး” (ယောရှု ၁၈:၁၊ ၂၂:၁၂)၊ “လူများတစ်ခုလုံး၏အကြီးအကဲ” (တရားသူကြီး ၂၀:၂)၊ “ဣသရေလတစ်ခုလုံး” (၁ ရာဇဝင်ချုပ် ၇:၅)၊ “ဣသရေလ၏မင်းသားများနှင့် အနွယ်များ၏မင်းသားများ” (၁ ရာဇဝင်ချုပ် ၂၈:၁)၊ “ဣသရေလ၏အကြီးအကဲများနှင့် အနွယ်များ၏အကြီးအကဲများ၊ ဖခင်များ၏အကြီးအကဲများ” (၂ ရာဇဝင်ချုပ် ၅:၂)၊ “မင်းသားများနှင့် အကြီးအကဲများ” (ဧဇရာ ၁၀:၈)။

1. The heads of the tribes. The same men referred to in chs. 1:4, 16; 7:2; etc. Various expressions are used, “the heads of your tribes, and your elders” (Deut. 5:23), “the whole congregation of the children of Israel” (Joshua 18:1; 22:12), “the chief of all the people” (Judges 20:2), “all Israel” (1 Sam. 7:5), “all the princes of Israel, the princes of the tribes” (1 Chron. 28:1), “the elders of Israel, and all the heads of the tribes, the chief of the fathers” (2 Chron. 5:2), “the princes and the elders” (Ezra 10:8).

၂. ကတိသစ္စာ။ ဘုရားသခင်အား တစ်စုံတစ်ရာပေးကမ်းရန် ကတိပြုခြင်း၊ ယာကုပ်က ဗေသလတွင် ကိုယ်ပိုင်ဝန်ဆောင်မှုကတိပြုခြင်း (ကမ္ဘာဦး ၂၈:၂၀၊ ၃၁:၁၃)၊ ဟန္နသည် သူ၏သားကို သန္ဓိဌာန်ပြုခြင်း (၁ ရာဇဝင်ချုပ် ၁:၁၁)၊ ယဿဖသည် သူ၏သမီးနှင့်ပတ်သက်၍ ကတိပြုခြင်း (တရားသူကြီး ၁၁:၃၀၊ ၃၉)။

2. A vow. A pledge or promise to give something to God: a promise of personal service, as by Jacob at Bethel (Gen. 28:20; 31:13), Hannah’s consecration of her son (1 Sam. 1:11), Jephthah’s pledge concerning his daughter (Judges 11:30, 39).

သံယောဇဉ်။ ဝိုင်ယဇ်ဖြည်ခြင်း၊ အစာအဟာရမှရှောင်ကြဉ်ခြင်း စသည့်တာဝန်ဝတ္တရား (၁ ရာဇဝင်ချုပ် ၁၄:၂၄၊ ဆာလံ ၁၃၂:၃၊ တမန်တော် ၂၃:၂၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ဟေဗြဲကြိယာသည် “ချည်နှောင်ရန်”၊ “ထောင်ချရန်”၊ “မြင်းစည်းရန်” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် မကြာခဏသုံးစွဲသည်။

A bond. An obligation, such as abstinence from wine, food, etc. (see 1 Sam. 14:24; Ps. 132:3; Acts 23:21). The Hebrew verb is used frequently with the meaning “to bind,” “to imprison,” “to harness.”

သူ၏စကားကို မဖောက်ဖျက်ရ။ စကားလုံးအရ “သူ၏ကတိသစ္စာစကားကို မဖြည်ရ”၊ ဆိုလိုသည်မှာ “ဖြေလျော့ရန်”၊ “တာဝန်မှလွတ်မြောက်ရန်”၊ “တရားမဝင်စေရန်”၊ “မဖျက်ဆီးရန်” ဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်အား ပြုလုပ်ထားသော ကတိသစ္စာများကို မဖြည့်ဆည်းခြင်းသည် ကျေးဇူးမသိတတ်ခြင်းနှင့် အပြစ်ရှိသော ပေါ့ဆမှုဖြစ်သည် (တရားသူကြီး ၂၃:၂၁၊ ဒေသနာ ၅:၄၊ မဿဲ ၅:၃၃)။ ကတိမပြုခြင်းသည် ကတိပြုပြီး မဖြည့်ဆည်းခြင်းထက် သာ၍ကောင်းသည် (ဒေသနာ ၅:၂-၅)။

Not break his word. Literally, “not untie his pledged word,” in the sense of “to loosen,” “to set free from obligation,” “to make lawful,” “to profane.” To refrain from carrying out one’s solemn promises to God is an act of base ingratitude and sinful neglect (Deut. 23:21; Eccl. 5:4; Matt. 5:33). It is better that a man make no vow than to promise and not carry it out (Eccl. 5:2–5).

၃. မိန်းမတစ်ဦးလည်း ကတိသစ္စာပြုလျှင်။ အိမ်ထောင်မပြုသေးသော မိန်းမသည် သူမ၏ဖခင်၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင်ရှိပြီး၊ သူ၏အကြံဉာဏ်နှင့် သဘောတူညီမှုမရှိဘဲ အစီအစဉ်ဆွဲခြင်း သို့မဟုတ် ဆုံးဖြတ်ခြင်းမပြုနိုင်ပါ။ အိုမင်းသော အိမ်ထောင်မပြုသေးသော မိန်းမများကို မဖော်ပြထားပါ။

3. If a woman also vow. An unmarried woman was considered under her father’s control, and therefore not free to plan and decide without his counsel and consent. Elderly spinster women are not mentioned.

၄. တိတ်ဆိတ်နေခြင်း။ စကားလုံးအရ “တိတ်ဆိတ်နေခြင်း” သို့မဟုတ် “မထင်မြင်ကန့်ကွက်ခြင်း”။

သူမ၏ကတိသစ္စာများ တည်ရမည်။ ဖခင်သည် သူမ၏ကတိသစ္စာကို ကြားသိချိန်တွင် သို့မဟုတ် သူမ၏ထုတ်ဖော်ပြောဆိုမှုကို ကြားသိချိန်တွင် မထင်မြင်ကန့်ကွက်ခဲ့လျှင်၊ သူမ၏ကတိသစ္စာ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကိုပင် ဖျက်သိမ်းရန် ဖခင်၏အခွင့်အာဏာမရှိပါ။

4. Hold his peace. Literally, “be silent,” or “make no objection.”

Her vows shall stand. It was not in the province of the father to disannul any part of a vow if he made no objection when he heard of it or heard his daughter express it.

၅. ထိုနေ့၌။ ဆိုလိုသည်မှာ သူကြားသိသည်နှင့်တပြိုင်နက်ဖြစ်သည်။

သူမကို တားမြစ်ခဲ့လျှင်။ ကတိသစ္စာ သို့မဟုတ် သံယောဇဉ်ကို တရားဝင်ဖြစ်စေရန် ဖခင်၏သဘောတူညီမှု လိုအပ်သည်။ သို့သော် ကတိသစ္စာကို သိရှိပြီးနောက် သူဘာမှမပြောခဲ့လျှင်၊ သူ၏တိတ်ဆိတ်မှုကို သဘောတူညီမှုအဖြစ် ယူဆသည်။ သို့သော် ဖခင်က ကန့်ကွက်ခဲ့လျှင်၊ ထိုမိန်းမပျိုသည် သူမ၏ကတိသစ္စာ သို့မဟုတ် သံယောဇဉ်မှ လွတ်မြောက်ပြီး၊ ၎င်းကို ဖြည့်ဆည်းရန် မလိုအပ်ပါ။

5. In the day. That is, as soon as he hears.

Disallowed her. The father’s consent was necessary to make the vow, or pledge, binding. But if on becoming acquainted with the vow he said nothing, then his silence was looked upon as consent. If, however, the father made objection, then the young girl was free of her vow or bond, and under no necessity to carry it out.

၆. ခင်ပွန်းရှိပြီးဖြစ်လျှင်။ ဆိုလိုသည်မှာ အိမ်ထောင်ပြုပြီးဖြစ်လျှင်ဖြစ်သည်။ ဤသည်မှာ သတို့သမီးအဖြစ် ဖခင်အိမ်တွင် နေထိုင်နေသေးသော စေ့စပ်ထားသူမိန်းမအတွက်လည်း သက်ဆိုင်သည်။ အကြောင်းမှာ စေ့စပ်ထားသူခင်ပွန်းသည် သူ၏စေ့စပ်ထားသူဇနီးနှင့်ပတ်သက်၍ အခွင့်အာဏာရှိသည်။ ဥပမာ၊ သူမသည် အိမ်ထောင်ရေးဖောက်ပြန်မှုကျူးလွန်ခဲ့လျှင်၊ အိမ်ထောင်ပြုပြီးသကဲ့သို့ ကျောက်ခဲနှင့်ပစ်သတ်ခံရသည်။ သူမနှင့် သူမ၏ပိုင်ဆိုင်မှုများအားလုံးကို စေ့စပ်ထားသူခင်ပွန်း၏ပိုင်ဆိုင်မှုအဖြစ် ယူဆသည် (တရားသူကြီး ၂၂:၂၃-၂၄၊ မဿဲ ၁:၁၉-၂၀ ကိုကြည့်ပါ)။

6. Had at all an husband. That is, if she be married. The same would also apply to a betrothed woman still living in herfather’s house, for a betrothed husband had rights in connection with his betrothed wife. For example, if she committed adultery, she was stoned to death just as if the marriage had already taken place. She and all her possessions were considered as belonging to her betrothed husband (Deut. 22:23, 24; see also Matt. 1:19, 20).

သူမကတိသစ္စာပြုခဲ့လျှင်။ စကားလုံးအရ “သူမ၏ကတိသစ္စာများ သူမအပေါ်တွင်ရှိနေသည်”။ ကတိသစ္စာသည် စေ့စပ်ကြင်လူးမှုမတိုင်မီ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး၊ ထိုအချိန်တွင် ဖခင်၏သဘောတူညီမှုရရှိခဲ့သည်။ ယခုသူမသည် စေ့စပ်ကြင်လူးပြီး တရားဝင်အားဖြင့် သူမ၏စေ့စပ်ထားသူခင်ပွန်း၏ အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင်ရှိပြီး၊ သူသည် သူမ၏ကတိသစ္စာကို စွန့်လွှတ်ရန် တောင်းဆိုနိုင်သည်။

When she vowed. Literally, “and her vows be upon her.” The vow might have been taken before her betrothal, and had the consent of her father at the time. Now she is betrothed and legally under her betrothed husband’s jurisdiction, and he might require her to renounce her vow.

၈. သူမ၏ခင်ပွန်းလျှင်။ အခန်းကြီး ၅ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ၊ ထိုနေရာတွင် ဖခင်အိမ်တွင်ရှိသော သမီးတစ်ဦးအတွက် အလားတူမူကို အသုံးပြုထားသည့်အတိုင်း၊ ဤနေရာတွင် စေ့စပ်ထားသူဇနီးနှင့် သူမ၏ခင်ပွန်းနှင့်ပတ်သက်သည်။

8. If her husband. Compare with v. 5, where the same principle is applied to a daughter in her father’s home, as here to a betrothed wife in relation to her husband.

၉. မုဆိုးမ။ မုဆိုးမနှင့် ကွာရှင်းထားသော မိန်းမနှစ်ဦးစလုံးသည် ကတိသစ္စာပြုပြီး ၎င်းကို ဖြည့်ဆည်းရန် လွတ်လပ်သည်။ သို့သော် ဖခင်အိမ်သို့ပြန်လည်ရောက်ရှိပြီး သူ၏အကာအကွယ်အောက်တွင်ရှိသော မုဆိုးမ သို့မဟုတ် ကွာရှင်းထားသော မိန်းမသည် ဖခင်၏အာဏာအောက်တွင် တစ်ဖန်ပြန်လည်ရှိမည်။ “ကွာရှင်းထားသူ” ဟူသောစကားလုံးသည် စကားလုံးအရ “မောင်းထုတ်ခံရသူ” ဖြစ်သည်။ တရားသူကြီး ၂၄:၁ ၏စည်းမျဉ်းများကို ဤနေရာတွင် ယူဆထားသည်။

9. Of a widow. Both a widow and a divorced woman were free to make vows and carry them out. However, a widow or a divorcee who had returned to her father’s house and was under his protection would again be subject to his authority. The word translated “divorced” is, literally, “driven out.” The regulations of Deut. 24:1 are presupposed here.

၁၁. သူမ၏ကတိသစ္စာများ။ ကတိသစ္စာသည် ခင်ပွန်းသေဆုံးမှုမတိုင်မီ သို့မဟုတ် မိန်းမကွာရှင်းခြင်းမပြုမီ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး၊ မည်သည့်ကန့်ကွက်မှုမျှ မထူးခဲ့လျှင်၊ ထိုကတိသစ္စာကို ပြုလုပ်ခဲ့သူမိန်းမသည် ဖြည့်ဆည်းရမည်။ အိမ်ထောင်ရေးအခြေအနေ ပြောင်းလဲမှုသည် ယခင်တရားဝင်ကတိသစ္စာများကို မထိခိုက်စေပါ။

11. Her vows. If the vow had been taken while the husband was alive, in one case, or before the woman was divorced in the other, and no objection was raised, then the vow must be carried out by the woman who made it. Changed marital status did not affect vows binding prior to the change.

၁၂. ၎င်းတို့ကို ဖျက်သိမ်းလိုက်သည်။ မုဆိုးမ သို့မဟုတ် ကွာရှင်းထားသော မိန်းမသည် ယခင်က ခင်ပွန်းဖျက်သိမ်းခဲ့သော ကတိသစ္စာများအတွက် တာဝန်မယူရပါ။

12. Made them void. A widow or a divorcee was not held accountable for vows previously annulled by her husband.

၁၄. တိတ်ဆိတ်နေခြင်း။ သူမလုပ်ဆောင်နေသည်ကို အပြည့်အဝသိရှိထားစဉ် သူ၏တိတ်ဆိတ်မှုသည် သူမ၏ကတိသစ္စာများကို တည်ထောင်ပြီး အတည်ပြုသည်။

14. Hold his peace. His silence, when he was fully aware of what she was doing, established and confirmed her vows.

၁၅. သူမ၏အပြစ်ကို ထမ်းရမည်။ တာဝန်အပြည့်အဝသည် သူ၏ပိုင်ဖြစ်သည်။ သူမသည် လွတ်မြောက်သည်။ ကျူးလွန်ခဲ့သော အပြစ်နှင့် ၎င်းမှ လွတ်မြောက်ရန်အတွက် လိုအပ်သော ထုံးတမ်းစဉ်လာကို လေဝိအုပ်ကြီး ၅:၄-၁၀ တွင် ကြည့်ပါ။

15. Bear her iniquity. The full responsibility was his; she was free. For the nature of the guilt incurred and the ritual required to be free from it, see Lev. 5:4–10.

အယ်လင် ဂျီ။ ဝှိုက်၏ မှတ်ချက်များ
၁၊ ၂ ၄တီ ၄၇၁
၂ အေအေ ၇၄

အခန်း ၃၁

ellen g. white comments

1, 2 4T 471

2 AA 74

အခန်းကြီး - ၃၁

chapter 31

၁. မီဒျန်လူများကို ဖျက်ဆီးပြီး ဗာလမ်ကို သတ်ဖြတ်ခြင်း။ ၁၃. မောရှေသည် အမျိုးသမီးများကို အသက်ရှင်စေထားသည့်အတွက် စစ်ဗိုလ်များကို အမျက်ထွက်သည်။ ၁၉. စစ်သည်များ၊ ၎င်းတို့၏သိမ်းဆည်းထားသူများနှင့် သိမ်းဆည်းထားသောဥစ္စာများကို မည်ကဲ့သို့ သန့်စင်ရမည်။ ၂၅. သိမ်းဆည်းထားသောဥစ္စာကို မည်ကဲ့သို့ခွဲဝေရမည်။ ၄၈. ဘုရားသခင်၏ဘဏ္ဍာတိုက်သို့ ဆန္ဒအလျောက် ပူဇော်သက္ကာ။

1 The Midianites are spoiled, and Balaam slain. 13 Moses is wroth with the officers, for saving the women alive. 19 How the soldiers, with their captives and spoil, are to be purified. 25 The proportion whereby the prey is to be divided. 48 The voluntary oblation unto the treasury of the Lord.

၁. ဘုရားသခင်မိန့်တော်မူသည်။ အခန်းကြီး ၂၅:၁၆-၁၈ တွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသည့်အတိုင်း၊ မီဒျန်လူများကို တိုက်ခိုက်ရန် မောရှေအား အမိန့်ပေးပြီးဖြစ်သည်။ ယခု ဘုရားသခင်၏အလိုတော်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုကို စီစဉ်ရမည်။ ဗာလမ်၏အကြံပြုချက်အရ မီဒျန်လူများသည် ဣသရေလကို ကြီးလေးသောအပြစ်သို့ ဦးဆောင်ခဲ့ပြီး၊ ထိုအပြစ်ကြောင့် ဘုရားသခင်ထံမှ ဣသရေလလူများအပေါ်သို့ ကပ်ရောဂါတစ်ခု ကျရောက်ခဲ့သည်။

1. The Lord spake. As recorded in ch. 25:16–18, the command to smite the Midianites had already been given to Moses; now he was to organize the military expedition to execute God’s will. The Midianites, at the suggestion of Balaam, had led Israel into grievous sin, which in turn brought a plague from God upon His people.

၂. လက်စားချေခြင်း။ မီဒျန်လူများ၏ပြစ်မှုသည် မောရှေ၏ခေါင်းဆောင်မှုအောက်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ သူသည် ယခု ဘုရားသခင်ထံမှ ပြစ်မှုကျူးလွန်သူများကို အပြစ်ပေးရန် ခန့်အပ်ခံရပြီး၊ ၎င်းမတိုင်မီ သူ၏အာဏာကို လွှဲအပ်ရမည်။

2. Avenge. The offense of the Midianites had taken place during the leadership of Moses; he was now commissioned of God to punish the offenders before laying down his authority.

ထို့နောက်။ ဘုရားသခင်သည် မောရှေ၏မကြာမီသေဆုံးမှုနှင့်ပတ်သက်၍ ယခင်က မိန့်တော်မူခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၂၇:၁၂-၁၃)။ မီဒျန်လူများကို တိုက်ခိုက်ရန် လှုပ်ရှားမှုအပြင်၊ ကာနာန်ပြည်ကို သိမ်းပိုက်ရန်နှင့်ပတ်သက်သော ညွှန်ကြားချက်များကို လွှဲပြောင်းပေးရန် (အခန်းကြီး ၃၂ နှင့် ၃၄)၊ လေဝိလူများအတွက် ပြင်ဆင်မှုများ (အခန်းကြီး ၃၅:၁-၈) တို့လည်း ကျန်ရှိသေးသည်။

Afterward. God had previously spoken to Moses of his impending death (ch. 27:12, 13). In addition to the campaign against the Midianites, there remained the duty of passing on directions concerning the conquest of the land of Canaan (chs. 32 and 34), and making provision for the Levites (ch. 35:1–8).

၃. လက်နက်ကိုင်ဆောင်ပါ။ စကားလုံးအရ “သင်တို့ထဲမှလူများကို လက်နက်ကိုင်ဆောင်စေပါ”။ အခန်းကြီး ၂ တွင် ဣသရေလလူများ၏ လက်စားချေခြင်းဟု ဖော်ပြထားပြီး၊ ဤအခန်းငယ်တွင် ယေဟိုဝါ၏ လက်စားချေခြင်းဟု ခေါ်ဆိုသည်။ ထို့ကြောင့် ဘုရားသခင်နှင့် သူ၏လူများ၏ အကျိုးစည်းပွားများသည် နီးကပ်စွာ ဆက်စပ်နေသည်။

3. Arm some of yourselves. Literally, “arm from among those with you, men.” Verse 2 speaks of avenging the children of Israel; this verse calls it the vengeance of Jehovah. Thus, closely, are the interests of God and His people identified.

၄. တစ်ထောင်။ ဤအနည်းငယ်သောအရေအတွက်သည် ဂရုတစိုက်ရွေးချယ်မှုကို ညွှန်ပြသည်။ အကြောင်းမှာ အနွယ်ကြီးအချို့သည် များစွာသောအရေအတွက်ကို အလွယ်တကူ ထောက်ပံ့နိုင်သည်။

အနွယ်အားလုံး။ အချို့က ဤတွင် လေဝိလူများပါဝင်နိုင်သည်ဟု ယူဆကြသည်၊ လက်နက်ကိုင်ဆောင်ရန်မဟုတ်ဘဲ၊ ရှေ့တန်းနောက်ကွယ်တွင် ဝန်ဆောင်မှုယူနစ်အဖြစ်ဖြစ်သည်။ သို့သော် လေဝိလူများသည် စစ်မသွားသူများအတွက် ခွဲဝေထားသော သိမ်းဆည်းထားသောဥစ္စာမှ သူတို့၏ဝေစုကို ရရှိခဲ့သည် (အခန်းငယ် ၃၀၊ ၃၇-၄၁) သည် ထိုအယူအဆကို ဖယ်ရှားပုံရသည်။

4. A thousand. This small number suggests careful selection, inasmuch as some of the larger tribes could easily have supplied a much greater number.

All the tribes. Some think this may have included the Levites, not perhaps to bear arms, but as a service unit behind the front line. But the fact that the Levites received their share of the booty from that portion of it assigned to those who did not go to war (vs. 30, 37–41) seems to preclude such an idea.

၅. တစ်သောင်းနှစ်ထောင်။ တရားသူကြီး ၂၁:၁၀ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ၊ ထိုနရာတွင် ယာဗတ်-ဂိလဒ်အပေါ်သို့ စေလွှတ်ခဲ့သော အရေအတွက်သည် တူညီသည်။ အခန်းငယ် ၅ တွင် ဖော်ပြထားသော အယူအဆမှာ လူငယ်များကို စုဆောင်းခဲ့သည်။ မီဒျန်လူများနှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် ဤအရေအတွက်သည် နည်းပါးပုံရသည်၊ ၎င်းတို့တွင် မင်းသားငါးဦးနှင့် ၎င်းတို့၏လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များရှိသည်။

5. Twelve thousand. Compare Judges 21:10, where the same number was sent against Jabesh-gilead. The idea conveyed in v. 5 is that the young men were levied. The number seems small in comparison with the Midianites, who had five kings with their armed forces.

၆. မောရှေသည် ၎င်းတို့ကို စေလွှတ်ခဲ့သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ဘုရားသခင်၏အမိန့်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် ၎င်းတို့ကို အာဏာပေးခန့်အပ်ခဲ့သည်။

6. Moses sent them. That is, commissioned them with authority to carry out God’s command.

ဖိနဟတ်။ ဖိနဟတ်သည် ယဇ်ပုရောဟိတ်ချုပ်အဖြစ် ယောရှုကို အစားထိုးကာ ဤစစ်ဆင်ရေး၏အကြီးအကဲအဖြစ် သွားခဲ့သလား၊ သို့မဟုတ် သူ၏ယဇ်ပုရောဟိတ်ချုပ်အဖြစ် တစ်ဦးတည်းသွားခဲ့သလားဟု မဖော်ပြထားပါ (ယောရှု ၂၂:၁၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ဘုရားသခင်၏ဂုဏ်ယူမှုအတွက် သူ၏ယခင်ရဲစွမ်းသတ္တိသည် သူ့အား ဆုံးဖြတ်ချက်နှင့် သတ္တိအတွက် ထင်ရှားသောဂုဏ်သတင်းကို ပေးခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၂၅:၈)။

Phinehas. We are not told whether Phinehas went as commander of the expedition, thereby superseding Joshua, or whether he went solely in his role as chief priest (see Joshua 22:13). His former deed of valor for the honor of God had no doubt given him a great reputation for decision and courage (ch. 25:8).

သန့်ရှင်းသောကိရိယာများ။ ဆိုလိုသည်မှာ သန့်ရှင်းသောတန်ဆာပလာများဖြစ်သည်။ မည်သည့်တန်ဆာပလာများကို ယူဆောင်သွားသည်ကို မဖော်ပြထားပါ။ အချို့က သေတ္တာတော် (တောလည်ရာ ၁၀:၃၃၊ ယောရှု ၃:၁၄၊ ၆:၈)၊ အချို့က အာရုန်သည် သူ၏ဦးခေါင်းတွင်ဆောင်ထားသော ရွှေပြားကို (ထွက်မြောက်ရာ ၂၈:၃၆) ဟု ယူဆကြသည်�। “ကိရိယာများ” ဟူသောစကားလုံးသည် တောလည်ရာ ၃:၃၁ တွင် “တန်ဆာပလာများ” ဟု ဘာသာပြန်ထားသည့်စကားလုံးနှင့် တူညီသည်။ ဗိမာန်တော်၏တံပိုးများကို “သန့်ရှင်းသောကိရိယာများ” အဖြစ် ယူဆရန် ခွင့်ပြုနိုင်သည်။

The holy instruments. That is, the sacred vessels. We are not told which vessels were taken. Some have suggested the ark (see Num. 10:33; Joshua 3:14; 6:8), others, the plate of gold that Aaron wore upon his head (Ex. 28:36). The word here translated “instruments” is the same as that rendered “vessels” in Num. 3:31. It may be permissible to think of the trumpets of the sanctuary as being “holy instruments.”

၇. ၎င်းတို့သည် စစ်တိုက်ခဲ့သည်။ ဣသရေလတပ်ဖွဲ့များသည် မီဒျန်နယ်မြေအတွင်းသို့ နယ်စပ်ကိုဖြတ်ကျော်ပြီး ၎င်းတို့၏တပ်ဖွဲ့များနှင့် ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံခဲ့သည်ဟု ယူဆရသည်။

7. They warred. The Israelitish forces, presumably, crossed the border into Midianite territory and there engaged their forces.

အမျိုးသားအားလုံးကို သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ တိုက်ခိုက်နေသောတပ်ဖွဲ့များ၏ အမျိုးသားများ၊ စစ်မဖြစ်နိုင်သောအသက်အရွယ်များဖြစ်သည်ဟု ယူဆရသည်။ မီဒျန်လူများကို ဂိဒေါင်မှ နောက်ထပ်ဖျက်ဆီးမှုတစ်ခုကို တရားသူကြီး ၈:၁၂ တွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ အမျိုးသားလူဦးရေတစ်ခုလုံးကို ဖျက်ဆီးခြင်းသည် လူမျိုးတစ်မျိုးလုံး မျိုးသုဉ်းခြင်းသို့ ဦးတည်စေမည်။ သို့သော် မီဒျန်လူများသည် ဣသရေလ၏ရန်သူများအဖြစ် ထပ်မံပေါ်ထွက်လာသည် (တရားသူကြီး ၆:၁-၂၊ ၇:၁၄၊ ၈:၂၂၊ ၉:၁၇၊ ၂၈၊ ဟေရှာယ ၆၀:၆)။

Slew all the males. That is, of the attacking force, presumably males of military age. Another destruction of the Midianites is recorded in Judges 8:12, by Gideon. The wiping out of the entire male population would have led to the extinction of the nation; yet the Midianites appear again and again as violent enemies of Israel (Judges 6:1, 2; 7:14; 8:22; 9:17, 28; Isa. 60:6).

၈. မီဒျန်မင်းသားများ။ ဤလူများအတွက် အမျိုးမျိုးသောဘွဲ့အမည်များကို အသုံးပြုထားသည်၊ ဥပမာ အကြီးအကဲများ (အခန်းကြီး ၂၂:၄)၊ မင်းသားများ သို့မဟုတ် မင်းညီမင်းသားများ (ယောရှု ၁၃:၂၁)။

8. The kings of Midian. Various titles are used for these men: elders (ch. 22:4), and dukes or princes (Joshua 13:21).

ဧဝိ။ ယောရှု ၁၃:၂၁ ကိုကြည့်ပါ။

Evi. See Joshua 13:21.

ရေကမ်။ ယောရှု ၁၃:၂၁၊ ၁ ရာဇဝင်ချုပ် ၂:၄၃၊ ၇:၁၆ ကိုကြည့်ပါ။ ထို့ပြင် ဗင်္ယာမိန်မြို့တစ်မြို့၏အမည်လည်းဖြစ်သည် (ယောရှု ၁၈:၂၇)။

Rekem. See Joshua 13:21; 1 Chron. 2:43; 7:16. Also the name of a Benjamite town (Joshua 18:27).

ဇုရ်။ တောလည်ရာ ၂၅:၁၅၊ ယောရှု ၁၃:၂၁ ကိုကြည့်ပါ။

Zur. See Num. 25:15; Joshua 13:21.

ဟုရ်။ ဣသရေလလူတစ်ဦး၏အမည်အဖြစ်လည်း ပေးထားသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၇:၁၀)၊ ကာလက်၏ဆွေမျိုးတစ်ဦး။

Hur. Given also as the name of an Israelite (Ex. 17:10), a relative of Caleb.

ဗာလမ်။ သူ၏အဆုံးသည် သူကိုယ်တိုင်ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့သော မျှော်လင့်ချက်နှင့် အလွန်ကွာခြားသည် (တောလည်ရာ ၂၃:၁၀၊ ယောရှု ၁၃:၂၂)။

Balaam. His end was vastly different from the hope he had expressed for himself (Num. 23:10; Joshua 13:22).

၉. အမျိုးသမီးအားလုံးကို ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ အမျိုးသားများကို သတ်ဖြတ်သော်လည်း အမျိုးသမီးများနှင့် ကလေးများကို မသတ်ဖြတ်ခြင်းသည် ရှေးခေတ်ထုံးတမ်းဖြစ်သည် (ကမ္ဘာဦး ၃၄:၂၅၊ ၁ ဘုရင်ခံ ၁၁:၁၆)။ ဘုရားသခင်၏ပညတ်တရားသည် နောက်ပိုင်းတွင် အချို့သောအခြေအနေများတွင် အမျိုးသားများကိုသာ သတ်ဖြတ်ရန်၊ အချို့သောအခြေအနေများတွင် လူဦးရေတစ်ခုလုံးကို သတ်ဖြတ်ရန် တောင်းဆိုခဲ့သည် (တရားသူကြီး ၂၀:၁၃-၁၄၊ ၁၆)။

9. Took all the women. It was an ancient custom to slay the men but not the women and children (Gen. 34:25; 1 Kings 11:16). The law of God later required, in certain instances, simply the slaying of the males, in other instances, the slaying of the whole population (Deut. 20:13, 14, 16).

ကျွဲနွား။ ဤသို့ဘာသာပြန်ထားသောစကားလုံးသည် “လျှာတွဲခြင်း” သို့မဟုတ် “စကားမပြောနိုင်ခြင်း” ဟူသော ကြိယာမှဆင်းသက်လာသည်။ ၎င်းသည် အကြီးစားအိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်အားလုံးကို မကြာခဏထည့်သွင်းဖော်ပြသည်။ မိဒျန်လူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏ခိုက်များကြောင့် ထင်ရှားကျော်ကြားသည် (တရားသူကြီးမှတ်တမ်း ၆:၅)၊ ၎င်းတို့ကို ဤနေရာတွင် သီးခြားဖော်ပြထားခြင်းမရှိပေ (ထွက်မြောက်ရာကျမ်း ၉:၂၅; ၁၂:၁၂; ဆာလံကျမ်း ၁၃၅:၈; ယေရမိယအမှတ်တရာ ၅၀:၃ ကိုကြည့်ပါ)။

Cattle. The word thus translated is from the verb “to be tongue-tied,” “to be dumb.” It often includes all the larger domesticated animals. The Midianites were famous for their camels (Judges 6:5), which are not mentioned separately here (see Ex. 9:25; 12:12; Ps. 135:8; Jer. 50:3).

၁၀. ၎င်းတို့၏မြို့များ။ ဤခံတပ်မြို့များကို ဖျက်ဆီးခြင်းသည် နောက်ပိုင်းတွင် ပုန်ကန်မှုကြီးထွားလာခြင်းကို တားဆီးရန် ဦးတည်သည်။ ခမ်းနားသောရဲတိုက်များ။ စာသား၏အဓိပ္ပာယ်မှာ “၎င်းတို့၏စခန်းများ” ဖြစ်ပြီး၊ လှည့်လည်သွားလာနေသော အနွယ်များ၏ စက်ဝိုင်းပုံစခန်းများကို ရည်ညွှန်းသည်။ ကမ္ဘာဦး ၂၅:၁၆ တွင် တူညီသောစကားလုံးကို အသုံးပြုထားသည်။

10. Their cities. The destruction of these fortified places would tend to prevent a serious uprising later.

Goodly castles. Literally, “their encampments,” a reference to the circular encampments of nomadic tribes. See Gen. 25:16, where the same word is used.

၁၁. သိမ်းဆည်းရမိသောပစ္စည်းများ။ ၎င်းတို့သည် အပိုဒ် ၉ တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း သိမ်းဆည်းရမိသောပစ္စည်းများကို ပိုင်ဆိုင်ထားပြီး ယခုထုတ်ယူသွားကြသည်။

11. The spoil. They had obtained possession of the spoil, as noted in v. 9, and now they carried it away.

၁၂. သိမ်းဆည်းခံရသူများ။ ဤမီဒီယန်အနွယ်တစ်ခု၏ အောင်ပွဲသည် ပြီးပြည့်စုံခဲ့သည်။ “သိမ်းဆည်းခံရသူများ” မှာ အမျိုးသမီးများနှင့် ကလေးများဖြစ်ပြီး၊ “သိမ်းဆည်းရမိသောပစ္စည်းများ” မှာ ကုလားအုတ်များ၊ နွားများ၊ သိုးများ၊ ဆိတ်များဖြစ်သည်။ “သိမ်းဆည်းရမိသောဥစ္စာ” မှာ ရတနာများ၊ အဖိုးတန်သတ္တုများ၊ အဝတ်အထည်များ စသည်တို့ဖြစ်သည်။ စည်းဝေးသောသူများ။ လူများကို ကိုယ်စားပြုသော အကြီးအကဲ ၇၀ နှင့် အနွယ်များ၏ မင်းသားများကို ရည်ညွှန်းပေမည်။ မောဘလွင်ပြင်။ ၎င်းတို့သည် မီဒီယန်များနှင့် စစ်တိုက်ရန် ထွက်ခွာခဲ့ရာ နေရာဖြစ်သည် (အခန်း ၂၂:၁၊ ၂၆:၃၊ ၂၆:၆၃ ကိုကြည့်ပါ)။

12. The captives. The conquest of this tribe of Midianites was complete. The “captives” were the women and children; the “prey,” the camels, oxen, sheep, and goats; and the “spoil,” the precious metals, jewels, clothing, etc.

The congregation. Perhaps a reference to the 70 elders and the princes of the tribes, who represented the people.

The plains of Moab. From where they had set out to give battle to the Midianites (see chs. 22:1; 26:3, 63).

၁၃. ထွက်သွားကြသည်။ ၎င်းသည် အောင်ပွဲခံသူများကို ကြိုဆိုရန်နှင့် မသန့်ရှင်းသောအရာများကို သန့်စင်ရန်၊ ခွဲထုတ်ရန်၊ သို့မဟုတ် ဖျက်ဆီးရန် လိုအပ်သော စီစဉ်မှုများပြုလုပ်ရန် ကြိုဆိုရေးအဖွဲ့ဖြစ်သည်။

13. Went forth. This was a reception committee to welcome the victors and to make such arrangements as might be necessary for the cleansing, separation, or destruction of unclean things.

၁၄. မောရှေသည် အမျက်ထွက်ခဲ့သည်။ အထူးသဖြင့် လက်မခံနိုင်သော မီဒီယန်အမျိုးသမီးများကို သိမ်းဆည်းခံရသူများအဖြစ် ခေါ်ဆောင်လာခဲ့ပြီး၊ အဆိုပါအမျိုးသမီးများသည် စခန်းတွင် ကပ်ရောဂါဖြစ်ပွားစေခဲ့သူများဖြစ်သည် (အပိုဒ် ၁၅၊ ၁၇ ကိုကြည့်ပါ)။ အရာရှိများ။ စာသား၏အဓိပ္ပာယ်မှာ “စစ်ဆေးသူများ” သို့မဟုတ် “အုပ်ချုပ်သူများ” ဖြစ်သည်။

14. Moses was wroth. Particularly so, because unacceptable Midianite women had been brought as captives, including the very ones who had been the cause of the plague that had swept the camp (see vs. 15, 17).

Officers. Literally, “inspectors” or “overseers.”

၁၅. သင်တို့သည် ကယ်တင်ထားသလော။ မီဒီယန်များကို အောင်ပွဲခံရန် အမိန့်ပေးထားသည့် “ဣသရေလလူများကို လက်စားချေရန်” (အခန်း ၃၁:၂) တွင် ဣသရေလစခန်းသို့ အပြစ်ယူဆောင်လာသော စာတန်၏ကိရိယာများဖြစ်သည့် အမျိုးသမီးများကို အပြစ်ပေးရန် ဖုံးကွယ်ထားသည်။ အမလက်အမျိုးသမီးများ၏ အပြစ်ပေးခြင်းနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ (၁ ရာဇဝင် ၁၅:၃)။

15. Have ye saved? The punishment of the women, instruments used of Satan to bring sin into the camp of Israel, was implicit in the command to “avenge the children of Israel of the Midianites” (ch. 31:2). Compare the punishment of the Amalekite women (1 Sam. 15:3).

၁၇. ယောက်ျားအားလုံးကို သတ်ပါ။ ရုပ်တုကိုးကွယ်သောလူမျိုးတစ်ခုကို အားနည်းစေရန်အတွက်ဖြစ်သည်။ ယောက်ျားနှင့်ဆက်ဆံဖူးသော မိန်းမတိုင်း။ ဣသရေလ၏ ယုတ်မာမှုအတွက် တာဝန်ရှိသူများပါဝင်ပေမည်။

17. Kill every male. In order to reduce an idolatrous nation to impotency.

Every woman that hath known man. Probably including the very ones responsible for Israel’s debasement.

၁၈. မိန်းမကလေးများ။ ၎င်းတို့သည် ငယ်ရွယ်ပြီး လွှမ်းမိုးနိုင်သောကြောင့် ရုပ်တုကိုးကွယ်မှုနှင့် ၎င်း၏မသန့်ရှင်းသောလုပ်ရပ်များမှ ဖြတ်နိုင်ဖွယ်ရှိသည်။ အသက်ရှင်ထားပါ။ နောက်ပိုင်းတွင် ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သော ဤအမျိုးသမီးများကို ဖမ်းဆီးခြင်းကို ထင်ဟပ်စေသော ဥပဒေအတွက်၊ တရားဟောရာ ၂၁:၁၀–၁၄ ကိုကြည့်ပါ။

18. The women children. Since they were young and impressionable there was the possibility of their being weaned from idolatry and its unclean practices.

Keep alive. For a law that came later, the enactment of which may have reflected the capture of these women, see Deut. 21:10–14.

၁၉. စခန်းပြင်ပ၌ နေရမည်။ အခန်း ၁၉:၉–၁၁ ကိုကြည့်ပါ။ သန့်စင်ပါ။ နွားနီတစ်ကောင်၏ပြာများနှင့် ရောစပ်ထားသောရေဖြင့် (အခန်း ၁၉ ကိုကြည့်ပါ)။ ဣသရေလလူများအတွက် ထုံးတမ်းစဉ်လာအရ မသန့်ရှင်းမှုသည် အလေးအနက်ထားရမည့်ကိစ္စဖြစ်သည် (မာကု ၇:၁၅ ကိုကြည့်ပါ)။

19. Abide without the camp. See ch. 19:9–11.

Purify. With water mingled with the ashes of a red heifer (see ch. 19). Ceremonial uncleanness was a serious matter for the children of Israel (see Mark 7:15).

၂၀. သန့်စင်ပါ။ ၎င်းကို ခွဲထုတ်ရေဖြင့် သို့မဟုတ် စီးဆင်းနေသောရေဖြင့် ပြီးမြောက်နိုင်သည် (လေဝိ ၁၁:၃၂၊ ၃၃)။ ရုပ်ကလာပ်များနှင့် ထိတွေ့ခဲ့သူများအတွက် ဤနှစ်ခုစလုံးသည် ထုံးစံအောက်တွင် ပါဝင်ပုံရသည်။ သားရေဖြင့်ပြုလုပ်ထားသောအရာများ။ ဖိနပ်၊ ကုန်းနှီးများ စသည်တို့ပါဝင်သည်။ ဆိတ်မွေးများ။ ၎င်းသည် တဲများ (ထွက်မြောက်ရာ ၂၅:၄)၊ ကော်ဇော နှင့် အိပ်ယာများ (၁ ရာဇဝင် ၁၉:၁၃၊ ၁၆) တို့အတွက် သက်ဆိုင်သည်။

20. Purify. This could be accomplished by the water of separation, or in running water (Lev. 11:32, 33). Both apparently came under the ordinance for those who had come into contact with dead bodies.

Made of skins. Including footwear, saddles, etc.

Goats’ hair. This would apply to tents (Ex. 25:4), and also to rugs and bedding (1 Sam. 19:13, 16).

၂၂. ကြေးဝါ။ ဆိုလိုသည်မှာ ကြေးနီ သို့မဟုတ် ကြေးဝါဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂၇:၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ခဲ။ ယေရမိ ၆:၂၉ ကိုကြည့်ပါ။ ဤနေရာတွင် ဖော်ပြထားသော သတ္တုခြောက်မျိုးသည် အီဂျစ်နှင့် အခြားရှေးခေတ်နိုင်ငံများတွင် သာမန်ဖြစ်သည်။

22. The brass. That is, bronze or copper (see on Ex. 27:3).

Lead. See Jer. 6:29. The six metals here mentioned were common in Egypt and other ancient countries.

၂၃. မီး။ ရေသည် သတ္တုများကို သန့်စင်ရန် လုံလောက်မှုမရှိသော်လည်း မီးသည် လုံလောက်သည်။ မီဒီယန်များထံမှ သိမ်းဆည်းရမိသော အမျိုးမျိုးသောပစ္စည်းများသည် ရုပ်ကလာပ်များနှင့် ထိတွေ့မှုကြောင့် မသန့်ရှင်းဖြစ်နေပြီး၊ ထို့ပြင် ရုပ်တုကိုးကွယ်သူများက အသုံးပြုခဲ့သောကြောင့်လည်း ဖြစ်သည်။

23. Fire. Water is not an adequate cleanser of metals, but fire is. The various utensils taken from the Midianites were unclean by reason of contact with dead bodies, and also because they had been used by the heathen.

၂၄. ဆေးကြောပါ။ အခန်း ၁၉:၁၉ ကိုကြည့်ပါ။

24. Wash. See ch. 19:19.

၂၅. ထာဝရဘုရားမိန့်တော်မူသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ သန့်စင်ခြင်းထုံးတမ်းပြီးဆုံးပြီး လူများသည် စခန်းအတွင်းသို့ ဝင်ရောက်ပြီးနောက်ဖြစ်သည်။

25. The Lord spake. That is, after the ritual of purification had been completed and the men had entered camp.

၂၆. သိမ်းဆည်းရမိသောပစ္စည်းများ၏ စုစုပေါင်း။ စာသား၏အဓိပ္ပာယ်မှာ “သိမ်းဆည်းရမိသောပစ္စည်းများ၏ ဦးစီး” ဖြစ်သည်။ ရတနာများ၊ အဖိုးတန်သတ္တုများ၊ အဝတ်အထည်များ၏ သိမ်းဆည်းရမိသောဥစ္စာများကို ဖော်ပြထားခြင်းမရှိပါ။ ၎င်းတို့သည် နောက်ပိုင်းတွင် မိမိဆန္ဒအလျောက် ပူဇော်သက္ကာအဖြစ် ပေးအပ်ခဲ့သည် (အပိုဒ် ၅၀၊ ၅၃)။

26. The sum of the prey. Literally, “the head of the prey.” No mention is made of the spoil of jewels, precious metals, and cloth. These things afterward provided a voluntary oblation (vs. 50, 53).

၂၇. သိမ်းဆည်းရမိသောပစ္စည်းများကို ခွဲဝေပါ။ စခန်းတစ်ခုလုံးသည် မီဒီယန်များ၏လက်ထဲတွင် ဒုက္ခခံခဲ့ရသဖြင့် စခန်းတွင်ကျန်ရစ်ခဲ့သူများလည်း ဝေစုရရှိရန် သင့်လျော်သည်။

27. Divide the prey. The entire camp had suffered at the hand of the Midianites; therefore it was proper that the ones who had remained in camp should also receive a share.

၂၈. အခွန်တင်သယ်ယူပါ။ စာသား၏အဓိပ္ပာယ်မှာ “သတ်မှတ်ထားသောပမာဏကို ထုတ်ယူပါ” ဖြစ်သည်။ ဤနေရာတွင် “အခွန်” ဟု ဘာသာပြန်ထားသောစကားလုံးသည် အပိုဒ် ၃၇–၄၁ တွင်သာ ထပ်မံတွေ့ရသည်။ သိမ်းဆည်းရမိသောပစ္စည်းများ ခွဲဝေမှုအတွက် အခြားဥပမာများအတွက် ယောရှု ၂၂:၈၊ ၁ ရာဇဝင် ၃၀:၂၄၊ ၂၅ ကိုကြည့်ပါ။ သိုးများ။ ဟေဗြဲစကားလုံးတွင် သိုးများနှင့် ဆိတ်များပါဝင်သည်။

28. Levy a tribute. Literally, “lift up a fixed amount.” The word here translated “tribute” occurs elsewhere only in vs. 37–41. For other examples of the division of booty see Joshua 22:8; 1 Sam. 30:24, 25.

Sheep. The Hebrew word includes goats as well as sheep.

၂၉. ဧလျာဇာအား ပေးပါ။ ယဇ်ပုရောဟိတ်များနှင့် လေဝိသားများ၏ ထိန်းသိမ်းမှုအတွက် ဆယ်ဖို့တစ်ဖို့အဖြစ် (အခန်း ၁၈:၂၁၊ ၂၄၊ ၂၆ ကိုကြည့်ပါ)။

29. Give it unto Eleazar. As a tithe for the maintenance of the priests and the Levites (see ch. 18:21, 24, 26).

၃၀. ငါးဆယ်တွင် တစ်ပုံ။ ၎င်းသည် စည်းဝေးသောသူများအတွက် ခွဲဝေပေးထားသော သိမ်းဆည်းရမိသောပစ္စည်းများ၏ ၂ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်သည်။ လေဝိသားများ၏ဝေစုမှာ မိန်းကလေး ၃၂၀၊ သိုးနှင့်ဆိတ် ၆၇၅၀၊ နွား ၇၂၀၊ မြည်း ၆၁၀ ဖြစ်သည်။ ရာခိုင်နှုန်းသည် လေဝိသားများ၏ ဆက်စပ်အရေအတွက်အလိုက် အမိန့်ပေးထားခြင်းဖြစ်ပေမည်။ သို့သော် ယဇ်ပုရောဟိတ်များသည် ဣသရေလမဟုတ်သော ဇနီးများနှင့် လက်ထပ်ခွင့်မရှိပါ (လေဝိ ၂၁:၁၄)။

30. One portion of fifty. This was 2 per cent of the spoil apportioned to the congregation. The portion of the Levites was 320 maidens, 6,750 sheep and goats, 720 cattle, and 610 asses. The percentage was no doubt commanded in proportion to the relative number of Levites. The priests were not allowed, however, to marry non-Israelite wives (Lev. 21:14).

၃၁. မောရှေနှင့် ဧလျာဇာ။ အမိန့်ကို မောရှေအား ပေးခဲ့သည် (အပိုဒ် ၂၅)၊ ဧလျာဇာသည် လက်ထောက်အဖြစ် (အပိုဒ် ၂၆)။ ဤနေရာတွင် “စည်းဝေးသောသူများ၏ အကြီးအကဲများ” (အပိုဒ် ၂၆) ကို ဖော်ပြထားခြင်းမရှိပါ။ ၎င်းတို့သည် ဧလျာဇာ၏ သမာဓိရှိမှုကို အပြည့်အဝ ယုံကြည်ခဲ့ပေမည်။

31. Moses and Eleazar. The command was given to Moses (v. 25), with Eleazar as assistant (v. 26). No mention is made here of “the chief fathers of the congregation” (v. 26). Undoubtedly they had full confidence in the integrity of Eleazar.

၃၂. ကျန်ရှိသောသိမ်းဆည်းရမိသောပစ္စည်းများ။ ပိုမိုကောင်းမွန်သည်မှာ “သိမ်းဆည်းရမိသောပစ္စည်းများမှ ကျန်ရှိသည့်အရာ” ဖြစ်သည်။ စစ်မြေပြင်တွင် သိမ်းဆည်းရမိသောဥစ္စာသည် အချို့သောတိရစ္ဆာန်များကို အစာအတွက် သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ ခရီးလမ်းခက်ခဲမှုကြောင့် သေဆုံးခြင်း၊ လမ်းလွဲသွားခြင်း၊ နှင့် ရောဂါများကြောင့် လျော့နည်းသွားပေမည်။

32. The rest of the prey. Perhaps better, “the rest that remains,” that is, of the booty. The spoil taken on the field of battle would be diminished by a number of factors; the slaughter of some animals for food, the death of some from the hardships of the march, from straying, and from disease.

၄၈. အရာရှိများ။ တာဝန်ခံသူများသည် ၎င်းတို့၏တာဝန်များကို ထမ်းဆောင်ပြီးစီးကြောင်း မောရှေထံသို့ ကိုယ်တိုင်အစီရင်ခံခဲ့သည်။

48. The officers. Those in command made a personal report to Moses of the discharge of their responsibilities.

၄၉. တစ်ဦးတစ်ယောက်မှ မလွတ်ကင်းပါ။ စစ်ဆင်ရေးတွင် ပါဝင်ခဲ့သူအားလုံး၏ စာရင်းကို ခေါ်ယူစစ်ဆေးသောအခါ၊ ဣသရေလလူများသည် တစ်ဦးတစ်ယောက်မျှ သေဆုံးခြင်းမရှိကြောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အမှန်တကယ်ပင် ထာဝရဘုရား၏စစ်ပွဲဖြစ်ခဲ့သည် (အပိုဒ် ၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ကတိထားရာနယ်မြေ၏ တံခါးဝတွင် လူများ၏အသက်ဆုံးရှုံးရခြင်းသည် ကြီးမားသောဆုံးရှုံးမှုအဖြစ် မလွဲမသွေ ယူဆခံရပေမည်။

49. Lacketh not one man. When the roll was called of all who had been engaged in the expedition, it was revealed the Israelites had not suffered a single casualty. It had indeed been the battle of the Lord (see v. 3). No doubt it would have been regarded as a tragedy for men to lose their lives on the very threshold of the promised inheritance.

၅၀. ပူဇော်သက္ကာ။ လှည့်လည်သွားလာနေသောလူမျိုးများသည် အဖိုးတန်သတ္တုများဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော အဆင်တန်ဆာများကို ပုံမှန်ဝတ်ဆင်ကြသည်။ မကြာခဏဆိုသလို၊ လည်ပင်း၊ လက်ကောက်နှင့် ခြေကျင်းဝတ်အတွက် အဆင်တန်ဆာများသည် ငွေသို့မဟုတ် ရွှေဒင်္ဂါးများကို ချည်နှောင်ထားခြင်းဖြစ်သည် (တရားသူကြီး ၈:၂၄–၂၆ ကိုကြည့်ပါ)။

50. An oblation. Ornaments of precious metals were commonly worn by nomadic peoples. Often, the ornaments for the neck, wrists, and ankles were of silver or gold coins strung together (see Judges 8:24–26).

လူတိုင်း။ အောင်ပွဲနှင့် ဘေးကင်းစွာ ပြန်လည်ရောက်ရှိခြင်းအတွက် ထာဝရဘုရားအား ကျေးဇူးတင်သည့်အနေဖြင့် တစ်ဦးချင်းစီသည် တစ်စုံတစ်ရာကို ပူဇော်လိုကြသည် (ကမ္ဘာဦး ၁၄:၂၀၊ ၂ ရာဇဝင် ၈:၁၁၊ ၁၂၊ ၁ ရာချုံး ၂၆:၂၆၊ ၂၇ ကိုကြည့်ပါ)။

Every man. Each wished to offer something to Jehovah in thankfulness for the victory and safe return (see Gen. 14:20; 2 Sam. 8:11, 12; 1 Chron. 26:26, 27).

ရွှေအဆင်တန်ဆာများ။ ပိုမိုကောင်းမွန်သည်မှာ “ရွှေဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော အဆင်တန်ဆာများ” (ကမ္ဘာဦး ၂၄:၅၃၊ ထွက်မြောက်ရာ ၃:၂၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ကွင်းဆက်များ။ ခြေကျင်းဝတ်နှင့် လက်မောင်းအပိုင်းအတွက် ဖြစ်နိုင်သည်။ လက်ကောက်များ။ ကမ္ဘာဦး ၂၄:၄၇၊ ယေဇကျေလ ၁၆:၁၁ ကိုကြည့်ပါ။ လက်စွပ်များ။ ကမ္ဘာဦး ၄၁:၄၂၊ ဧသတာ ၃:၁၀ ကိုကြည့်ပါ။ နားကွင်းများ။ ရှေးခေတ်နှင့် ခေတ်သစ်အရှေ့တိုင်းလူမျိုးများတွင် အလွန်သာမန်ဖြစ်သည်။ အပြစ်ဖြေရန်။ အပိုဒ် ၁၄ ၏ကိစ္စရပ်နှင့် စစ်ပွဲအတွင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော မသန့်ရှင်းမှုနှင့် အပြစ်များနှင့်ပတ်သက်သော အခြားကိုယ်ပိုင်ဖြစ်ရပ်များကို ရည်ညွှန်းပေမည်။

Jewels of gold. Better, “ornaments of gold” (see Gen. 24:53; Ex. 3:22).

Chains. For the ankles, and perhaps also for the upper part of the arms.

Bracelets. See Gen. 24:47; Eze. 16:11.

Rings. See Gen. 41:42; Esther 3:10.

Earrings. Very common among Eastern peoples, both ancient and modern.

To make an atonement. Perhaps in reference to the matter of v. 14, as well as to other personal incidents involving uncleanness and guilt that may have occurred during the battle.

၅၃။ သို့သော် လူတစ်ဦးစီရရှိခဲ့သမျှအနက်၊ သူသည် ကျေးဇူးတင်သောစိတ်ဖြင့် ဘုရားသခင်အား အပိုင်းတစ်ပိုင်းကို ဝမ်းမြောက်စွာ ပေးလှူခဲ့သည်။

53 ilation; but of all that each man received, he gladly gave a portion to God, in thankfulness of heart.

၅၄။ အမှတ်တရအတွက်။ ရွှေအမြောက်အမြားသည် အများစုမှာ အရည်ကျိုပြီး သန့်ရှင်းရာဌာနတွင် အသုံးပြုရန်အတွက် အိုးခွက်များအဖြစ် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ လူတိုင်းသည် မိမိအတွက်သာ။ တစ်ဦးချင်းစီလုယူမှုနှင့် သိုးမွှေးများရှိခဲ့သည်မှာ သံသယဖြစ်စရာမရှိပေ။

54. For a memorial. Much of the great quantity of gold was no doubt melted down and made into. Every man for himself. Undoubtedly there had been individual plundering and spo vessels for use in the sanctuary.

၁-၅၄ PP ၄၅၆

၂, ၇ PP ၄၅၆

၈ PP ၄၅၁, ၄၅၆; SR ၁၇၇

၁၆ PP ၄၅၁; ၅T ၅၉၉

ellen g. white comments

1-54 PP 456

2, 7 PP 456

8 PP 451, 456; SR 177

16 PP 451; 5T 599

အခန်းကြီး - ၃၂

chapter 32

၁. ရုဗင်အမျိုးသားများနှင့် ဂဒ်အမျိုးသားများသည် ယော်ဒန်မြစ်အရှေ့ဘက်တွင် ၎င်းတို့၏အမွေကို တောင်းခံခဲ့ကြသည်။ ၆. မောရှေသည် ၎င်းတို့ကို ဆုံးမသည်။ ၁၆. ၎င်းတို့သည် မောရှေနှစ်သက်မည့် သတ်မှတ်ချက်များကို တင်ပြခဲ့သည်။ ၃၃. မောရှေသည် ၎င်းတို့အား ထိုမြေကို ခွဲဝေပေးခဲ့သည်။ ၃၉. ၎င်းတို့သည် ထိုမြေကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။

1 The Reubenites and Gadites sue for their inheritance on that side Jordan. 6 Moses reproveth them. 16 They offer him conditions to his content. 33 Moses assigneth them the land. 39 They conquer it.

၁. ရုဗင်အမျိုးသားများ

ရုဗင်အမျိုးသားများနှင့် ဂဒ်အမျိုးသားများသည် တဲတော်တောင်ဘက်တွင် စခန်းချခဲ့ကြသည်၊ ဖြစ်နိုင်ချေမှာ အိမ်နီးချင်းများအဖြစ်မဟုတ်ဘဲ၊ ရှိမုန်အမျိုးနှင့် ၎င်းတို့ကြားတွင် ရှိခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၂:၁၀–၁၄)။ ရုဗင်သည် ယာကုပ်၏သားဦးဖြစ်သောကြောင့် အမျိုးအနွယ်အဆင့်အတန်းအရ ဦးစွာဖော်ပြထားသည်။ နောက်ပိုင်းအခန်းကဏ္ဍများတွင် ဂဒ်အမျိုးကို ဦးစွာဖော်ပြထားပြီး၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းအမျိုးသည် ယော်ဒန်အရှေ့ဘက်တွင်အခြေချရန် ဦးဆောင်လှုပ်ရှားခဲ့သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ၃၈ နှစ်ကြာ အနီးကပ်နေထိုင်ခဲ့ရသဖြင့် အမြဲတမ်းနေရာတွင်လည်း အတူတကွနေရန် လွှမ်းမိုးမှုရှိခဲ့သည်။

1. Children of Reuben. The Reubenites and the Gadites were encamped on the south side of the tabernacle, probably not as neighbors, but with the tribe of Simeon between them (ch. 2:10–14). Reuben was Jacob’s first-born, and is, therefore, mentioned first, according to tribal seniority. In the following verses Gad is mentioned first, since that tribe took the initiative in the matter of settling on the east side of the Jordan. The fact of their having lived close together for 38 years tended to influence them to stay together in their permanent location.

သိုးနွားများစွာ

ဆိုလိုသည်မှာ ဣသရေလလူမျိုးအခြားများနှင့်နှိုင်းယှဉ်လျှင် သိုးနွားများစွာပိုင်ဆိုင်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် သိုးနွားများစွာကို မည်သို့ရရှိခဲ့သည်ကို မဖော်ပြထားပါ (တရားသူကြီးမှတ်တမ်း ၅:၁၆, ၁၇ ကိုကြည့်ပါ)။

Great multitude of cattle. That is, in comparison with the rest of the Israelites. How they came to be so rich in cattle is not stated (see Judges 5:16, 17).

ယာဇာမြေ

ဤအမည်သည် အခြားနေရာများတွင် မြို့တစ်မြို့၏အမည်အဖြစ်ပေါ်ထွက်လာသည်။ ၎င်းသည် ရဗ္ဗသမုန်မြို့၏ မြောက်ဘက်သို့မဟုတ် အနောက်မြောက်ဘက်တွင်ရှိသည်ဟု ယူဆရသည်။

The land of Jazer. This name appears elsewhere as that of a town. It is thought to have been north or northwest of Rabbath Ammon.

ဂိလဒ်မြေ

ဤသည်မှာ ယဗ္ဗုတ်ချောင်းမြစ်၏ မြောက်နှင့်တောင်ဘက်တွင်ရှိသော ခရိုင်တစ်ခု၏အမည်ဖြစ်ပြီး၊ ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၃၇:၂၅ တွင် ပထမဆုံးဖော်ပြထားသည်။ ၎င်းသည် မြေဆီလွှာကောင်းမွန်မှုကြောင့် ထင်ရှားသည်။ ဂိလဒ်အမည်သည် ဣသရေလလူမျိုးတို့ ယော်ဒန်အရှေ့ဘက်တွင်သိမ်းပိုက်ထားသော နယ်မြေအားလုံးကို တစ်ခါတစ်ရံဖော်ပြရာတွင် သုံးသည်။

The land of Gilead. The name of a district mentioned first in Gen. 37:25, lying north and south of the brook Jabbok. It was noted for its fertile soil. The name Gilead is sometimes used to denote all the territory occupied by Israel east of the Jordan.

သိုးနွားမွေးမြူရန်နေရာ

ဤနယ်မြေတွင် ဗာရှန်ဒေသပါဝင်ပြီး၊ ၎င်းသည် သိုးနွားကောင်းမွန်မှုကြောင့် ထင်ရှားသည် (ဆာလံ ၂၂:၁၂ ကိုကြည့်ပါ)။

A place for cattle. Included in this territory was Bashan, noted for its fine cattle (see Ps. 22:12).

၂. ဂဒ်

ဂဒ်အမျိုးသည် ၎င်းတို့၏အကြံအစည်ကို ဦးဆောင်တင်ပြခဲ့သည်။ မနာရှအား ဖော်ပြထားခြင်းမရှိပါ၊ ၎င်းသည်လည်း သိုးနွားများစွာပိုင်ဆိုင်ထားပြီး ဂဒ်နှင့်ရုဗင်တို့နှင့်အတူ ယော်ဒန်အရှေ့ဘက်နယ်မြေတွင် အမွေခံခဲ့သည် (ဒုတိယကျမ်း ၃:၁၂, ၁၃; ၄:၄၃; ၂၉:၈; ယောရှုအာ ၁၂:၆; ၁၃:၂၉, ၃၁; ၁၄:၃; ၁၈:၇ ကိုကြည့်ပါ)။

2. Gad. Gad takes the initiative in proposing their idea. No mention is made of Manasseh, who also had much cattle and shared in the country east of Jordan with Gad and Reuben (see Deut. 3:12, 13; 4:43; 29:8; Joshua 12:6; 13:29, 31; 14:3; 18:7).

၃. အတာရုတ်ဂဒ်အမျိုးအား ခွဲဝေပေးခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၃၄)။

3. Ataroth. Assigned to Gad (v. 34).

ဒိဗုန်ရှိဟုန်ဘုရင့်နိုင်ငံတွင်ရှိပြီး (အခန်းကြီး ၂၁:၃၀)၊ ဂဒ်အမျိုးအား ခွဲဝေပေးခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၃၄)။

Dibon. In the kingdom of Sihon (ch. 21:30), and also given to Gad (v. 34).

ယာဇာ အခန်းကြီး ၁ ကိုကြည့်ပါ။ ဂဒ်အမျိုးပိုင်သော နေရာတစ်ခုဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၃၄)။

Jazer. See v. 1. Another place belonging to Gad (v. 34).

နိမရာ အခန်းကြီး ၃၆ တွင် ဗက်နိမရာဟုခေါ်ပြီး၊ အဓိပ္ပာယ်မှာ “ကျားသစ်နေရာ” ဖြစ်နိုင်သည်။

Nimrah. Called Beth-nimrah in v. 36, meaning, perhaps, “the place of the leopard.”

ဟေရှဘုန်အာမောရိလူမျိုးများ၏ဘုရင် ရှိဟုန်၏မြို့တော်ဖြစ်ပြီး (အခန်းကြီး ၂၁:၂၆–၂၈)၊ ရုဗင်အမျိုးအား ခွဲဝေပေးခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၃၇)။

Heshbon. The capital of Sihon, king of the Amorites (ch. 21:26–28), and allotted to the Reubenites (v. 37).

ဧလျာလဲ ဟေရှဘုန်နှင့်ကပ်လျက်ရှိသည်ဟု ဖော်ပြထားပြီး (အခန်းကြီး ၃၂:၃၇; ဟေရှယာ ၁၅:၄; ၁၆:၉; ယေရမိ ၄၈:၃၄)၊ ဖြစ်နိုင်ချေမှာ လက်ရှိ အယ်လ်အယ်လ်ဖြစ်ပြီး၊ ဟေရှဘုန်၏ အရှေ့မြောက်ဘက်တွင်ရှိသည်။

Elealeh. Mentioned as adjacent to Heshbon (Num. 32:37; Isa. 15:4; 16:9; Jer. 48:34). Probably the modern el–‘Al, just northeast of Heshbon.

ရှဗံ အခန်းကြီး ၃၈ တွင် ရှိဗမာ၊ ဟေရှယာ ၁၆:၈, ၉; ယေရမိ ၄၈:၃၂ တွင် စိဗမာဟုလည်း ဖော်ပြထားသည်။ ၎င်းသည် စပျစ်ခြံများကြောင့် ထင်ရှားသည်။

Shebam. Also given as Shibmah (v. 38) and Sibmah (Isa. 16:8, 9; Jer. 48:32). It was famous for its vineyards.

နဗို ရုဗင်အမျိုးအား ခွဲဝေပေးခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၃၈)။

Nebo. Allotted to the Reubenites (v. 38).

ဗွန် အခန်းကြီး ၃၈ တွင် ဗာလမယုန်ဟုဖော်ပြထားပြီး၊ ဣသရေလလူမျိုးတို့သည် ဗာလအမည်ကိုဖယ်ရှားရန် ဗွန်ဟုပြောင်းလဲခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် မောဘလူမျိုးတို့၏လက်သို့ ကျရောက်သောအခါ၊ ဗက်မယုန်ဟူသောအမည်အပြည့်အစုံကို ပြန်လည်သုံးစွဲခဲ့သည် (ယေရမိ ၄၈:၂၃)။ ယောရှုအာ ၁၃:၁၇ တွင် ဗက်ဗာလမယုန်ဟုခေါ်သည်။ ၎င်းသည် ရုဗင်အမျိုးအား ဖြစ်နိုင်ချေခွဲဝေပေးခဲ့သည်။ ယနေ့ခေတ်တွင် ၎င်း၏အပျက်အစီးများကို မအင်ဟုခေါ်ပြီး၊ နဗိုတောင်မှ ၅ မိုင်ခန့်အကွာတွင်ရှိသည်။

Beon. In v. 38 we find Baal-meon, which was changed to Beon by the Israelites in order to eliminate the name of Baal. Later, when it fell into the hands of the Moabites, they restored the full name, given as Beth-meon (Jer. 48:23). It is called Beth-baal-meon in Joshua 13:17. It was probably assigned to the Reubenites. Its ruins are known as Ma‘in today, about 5 mi. south of Mt. Nebo.

၄. ထာဝရဘုရားသည် သိမ်းပိုက်တော်မူသည်

ဆိုလိုသည်မှာ ၎င်းမြေကို ဣသရေလလူမျိုးတို့အား အမွေအဖြစ်ပေးရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၂၁:၂၄, ၂၅)။

4. The Lord smote. That is, with the intention of giving it to His people for an inheritance (ch. 21:24, 25).

၆. သင်တို့သည် ဤနေရာတွင် ထိုင်နေမည်လော

ယော်ဒန်အရှေ့ဘက်နယ်မြေကို အလွယ်တကူသိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သောကြောင့်၊ ဂဒ်နှင့်ရုဗင်တို့သည် ယော်ဒန်အနောက်ဘက်ကို လျင်မြန်စွာ သိမ်းပိုက်နိုင်မည်ဟု ယူဆခဲ့ကြသည်။

6. Shall ye sit here? In view of the comparative ease with which the country east of the Jordan had been conquered, Gad and Reuben no doubt thought the country west of Jordan would be rapidly occupied.

၇. စိတ်ဓာတ်ကျစေခြင်း
စကားလုံးအရ “ဆန့်ကျင်ခြင်း”၊ “ဖယ်ကျဉ်ခြင်း” ဟုဆိုလိုသည်။ မောရှေသည် ဤအမျိုးနှစ်ခု၏လုပ်ရပ်များသည် အခြားအမျိုးများအား ယော်ဒန်မြစ်ကိုမဖြတ်ကျော်ရန် ဦးဆောင်လမ်းပြပေးမည်ကို စိုးရိမ်ခဲ့သည်။ ထိုသို့ဖြစ်လျှင် သူလျှိုများ၏ ယုံကြည်မှုမရှိသောအစီရင်ခံစာကြောင့် တစ်မျိုးဆက်လုံး တော၌သေဆုံးခဲ့ရသည့်အဖြစ်နှင့် ဆင်တူမည်ဖြစ်သည်။

7. Discourage. Literally, “oppose,” “alienate.” Moses feared that the action of the two tribes would lead the other tribes to refuse to cross the Jordan. The effect would then be much like that of the faithless report of the spies that resulted in a whole generation perishing in the wilderness.

၈. သင်တို့၏ဘိုးဘေးများ

ဤအမျိုးနှစ်ခု၏ဘိုးဘေးများသာမက လူမျိုးတစ်ခုလုံး၏ဘိုးဘေးများကိုဆိုလိုသည်။

8. Your fathers. Not merely the ancestors of the two tribes, but of the whole nation.

ကဒေရှဗာနဲ အခန်းကြီး ၁၃:၃, ၂၆ ကိုကြည့်ပါ။

Kadesh-barnea. See ch. 13:3, 26.

၉. ဧရှကောလချိုင့်ဝှမ်း အခန်းကြီး ၁၃:၂၁–၂၃ ကိုကြည့်ပါ။ သူလျှိုများသည် ဣသရေလလူမျိုးတို့၏စိတ်နှလုံးကို ကတိထားရာမြေသို့ဝင်ရောက်ခြင်းမှ လှည့်ဖျားခဲ့ပြီး၊ ရန်သူသည် ၎င်းတို့ရင်ဆိုင်နိုင်ရန် အလွန်အားကောင်းသည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၁၃:၃၁)။

9. The valley of Eshcol. See ch. 13:21–23. The spies turned the hearts of Israel from entering the Land of Promise, depicting the enemy as altogether too strong for them to cope with (ch. 13:31).

၁၀. ထာဝရဘုရား၏အမျက်တော် အခန်းကြီး ၁၄:၂၁, ၂၈ ကိုကြည့်ပါ။

10. The Lord’s anger. See ch. 14:21, 28.

၁၁. လူများထဲမှတစ်ဦးမျှ အခန်းကြီး ၁၄:၂၂, ၂၃, ၂၉, ၃၅ ကိုကြည့်ပါ။

11. None of the men. See ch. 14:22, 23, 29, 35.

၁၂. ကေနဇိ အခန်းကြီး ၁၄:၂၄ ကိုကြည့်ပါ။ ဤအမည်ကို ယောရှုအာ ၁၄:၆, ၁၄ တွင်လည်း ဖော်ပြထားသည်။ ၎င်းသည် ကေနဇ်မှဆင်းသက်လာသည် (ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၃၆:၁၅, ၄၂; ဆရာရာဇဝင်ပုံစံ ၁:၃၆, ၅၃)။ ကေနဇ်သည် ဩသံယလနှင့် ကာလပ်၏ ဘုံဘိုးဘေးဖြစ်နိုင်ပြီး၊ ဩသံယလ၏ဖခင်သည် ဤအမည်ကိုယူခဲ့သည်။ ယေဖုန္နဲကို ကေနဇိဟုခေါ်သည် (ယောရှုအာ ၁၄:၁၄)။

12. The Kenezite. See ch. 14:24. The same name is given in Joshua 14:6, 14. It is derived from Kenaz (see Gen. 36:15, 42; 1 Chron. 1:36, 53). It is possible that Kenaz was a common ancestor of Othniel and Caleb, from whom Othniel’s father took the name. Jephunneh is called a Kenezite (Joshua 14:14).

အပြည့်အဝ ဆိုလိုသည်မှာ “လုံးလုံးလျားလျား” (အခန်းကြီး ၁၄:၂၄, ၃၀, ၃၈ ကိုကြည့်ပါ)။

Wholly. That is, “altogether” (see ch. 14:24, 30, 38).

၁၄. အပြစ်ရှိသောလူမျိုးတိုးပွားခြင်း
ပိုမိုကောင်းမွန်သောဘာသာပြန်မှာ “အပြစ်ရှိသောလူမျိုးများစု” ဖြစ်သည်။ ဤနေရာတွင်ဘာသာပြန်ထားသော “တိုးပွားခြင်း” ဟူသော ဟီဘရူးစကားလုံးသည် ဓမ္မဟောင်းကျမ်းတွင် အခြားနေရာတွင်မတွေ့ရပါ။ မောရှေသည် ဤတောင်းဆိုမှုကြောင့် အလွန်စိတ်ပူပန်ခဲ့သည်။

14. An increase of sinful men. Better, “a brood of sinful men.” The Hebrew word here translated “increase” is not found elsewhere in the OT. Moses was greatly disturbed by this appeal.

၁၅. အကယ်၍ သင်တို့လှည့်ပြန်လျှင်

၎င်းတို့၏ဘိုးဘေးများပြုခဲ့သကဲ့သို့ တော၌သေဆုံးခဲ့ရသည်။

15. If ye turn away. As their fathers had done, and perished in the wilderness.

ဤလူမျိုးအားလုံးကို ဖျက်ဆီးခြင်း

လူမျိုးတို့သည် ယော်ဒန်မြစ်ကိုဖြတ်ကျော်ပြီး ကာနာန်ပြည်အပေါ် ၎င်းတို့၏ပိုင်ဆိုင်မှုကို ခိုင်မာစေရန် ငြင်းဆိုနိုင်သည်။ ယောရှုအာမှ စစ်မှုထမ်းရန်မှ လွတ်မြောက်ပြီး ၎င်း၏ဆုတောင်းပေးမှုဖြင့်၊ ဤအမျိုးများသည် ညီအစ်ကိုများအား အချို့သောအကြောင်းမရှိဘဲ ဘုရားသခင်၏အမျက်တော်ကျရောက်မည်ကို စိုးရိမ်စေသည့် ဖြစ်ရပ်တစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည် (ယောရှုအာ ၂၂:၁–၂၉ ကိုကြည့်ပါ)။

Destroy all this people. The people might then refuse to go over Jordan and consolidate their claim on Canaan. After their release from military service by Joshua, with his blessing, these same tribes precipitated an incident that led their brethren to fear, though without warrant, a visitation of God’s wrath (see Joshua 22:1–29).

၁၆. သိုးခြံ

ခြောက်သွေ့သောကျောက်တုံးများဖြင့်တည်ဆောက်ထားပြီး၊ ကျောက်ခဲများကို စုဆောင်းထားပြီး အမိုးမရှိပါ။

16. Sheepfolds. Constructed of dry stone courses, field stones gathered together, and with no roof.

မြို့များ

ဖြစ်နိုင်ချေမှာ မြေပေါ်တွင်ရှိပြီးသား အာမောရိလူမျိုးများ၏နေအိမ်များကို ပြန်လည်ပြုပြင်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ဤအစီအစဉ်၏အားနည်းချက်မှာ ၎င်းတို့၏ဇနီးများ၊ ကလေးများနှင့် သိုးနွားများကို အသစ်သိမ်းပိုက်ထားသော ရန်လိုသောနယ်မြေတွင် အကာအကွယ်ပေးရန် အင်အားကောင်းသော လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့မရှိဘဲ ထားခဲ့ရန်မဖြစ်နိုင်ခြင်းဖြစ်သည်။

Cities. Probably repaired Amorite dwellings already on the ground. A weakness of this plan was that their women and children and their cattle and sheep could scarcely be left in newly conquered, hostile territory without a strong, well-armed force to protect them.

၁၇. လက်နက်ကိုင်ဆောင်ပြီး အဆင်သင့်ဖြစ်နေသည်

စကားလုံးအရ “စစ်တိုက်ရန်အတွက် တပ်ဆင်ထားပြီး၊ အလျင်အမြန်သွားနေသည်” ဟုဆိုလိုသည်။ ဤသည်မှာ ယော်ဒန်မြစ်ကိုဖြတ်ကျော်ရာတွင် နှောင့်နှေးမှုမရှိဘဲ၊ အဓိကတပ်ဖွဲ့ရှေ့တွင် ရှေ့ပြေးတပ်သို့မဟုတ် အဆင့်မြင့်တပ်ဖွဲ့အဖြစ် လုပ်ဆောင်မည်ဟူသော ကတိဖြစ်သည် (ဒုတိယကျမ်း ၃:၁၈; ယောရှုအာ ၄:၁၂ ကိုကြည့်ပါ)။

17. Ready armed. Literally, “equipped for war, hastening.” This was a promise not to delay in any way the crossing of the Jordan, but to act as a forward unit or advance guard before the main host (see Deut. 3:18; Joshua 4:12).

ဒေသခံများ
ယခင်က ထိုနယ်မြေကိုသိမ်းပိုက်ထားသော အာမောရိလူမျိုးများနှင့် မောဘလူမျိုးများဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၂၁:၂၆)။

The inhabitants. The Amorites and Moabites, who previously occupied the territory (ch. 21:26).

၁၈. အထိ။ ကာနန်ပြည်သိမ်းပိုက်မှု ပြီးဆုံးသည်အထိ နိုင်ငံအတွက် ၎င်းတို့၏တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ရန် ကတိပြုခဲ့သည်။ တရားဟောရာ ၃၃:၂၁ အရ ဂဒ်သည် ၎င်း၏ပထမအပိုင်း ဖြစ်သည့် ရှိဟုန်နှင့် ဩဂတို့၏ နယ်မြေကို သိမ်းယူခဲ့ပြီး၊ ထာဝရဘုရား၏ အမိန့်ကို လိုက်နာခဲ့သည်—၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ညီအစ်ကိုများအား ကာနန်ပြည်သိမ်းပိုက်ရာတွင် ကူညီရန် ၎င်းတို့၏ကတိကို ထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။

18. Until. A promise to stay by their duty to the nation until the conquest of Canaan was completed. According to Deut. 33:21 Gad had secured his first part, that is, the territory of Sihon and Og, and executed the command of the Lord—they kept their promise to help their brethren occupy Canaan.

၁၉. ကျွန်ုပ်တို့သည် အမွေမခံယူပါ။ ၎င်းတို့သည် ယော်ဒန်မြစ်အနောက်ဘက်တွင် အမွေခံယူလိုသည့်ဆန္ဒကို ငြင်းဆိုသည်။ ဤယော်ဒန်ဘက်။ ဟေဗြဲစကားလုံးတစ်ခုတည်းကို “ဟိုဘက်” နှင့် “ဤဘက်” ဟုလည်း ဘာသာပြန်သည်။ ၎င်းသည် “ဖြတ်ကျော်သွားရန်”၊ “ဖြတ်သန်းသွားရန်” ဟူသော ကြိယာမှ ဆင်းသက်လာသည်။ ဆင်းသက်လာသော နာမ်စကားလုံးသည် “ဟိုဘက်ရှိ နယ်မြေ” ကို ဆိုလိုပြီး အများကိန်းယောက်ျားကတ္တားပုံစံဖြင့် ဟေဗြဲလူမျိုးများအတွက် သုံးသည်။

19. We will not inherit. They disavow any desire to claim inheritance west of Jordan.

This side Jordan. The same Hebrew word is translated “yonder side” and also “this side.” It is from the verb “to pass over,” “to go through.” The derived noun means “the region beyond,” and in the plural masculine form is applied to the Hebrews.

၂၀. ထာဝရဘုရားရှေ့မှာ။ ယေဟိုဝါသည် စစ်ပွဲ၏ဘုရားအဖြစ် မှတ်ယူပြီး၊ ရန်သူများကို ရှုပ်ထွေးစေရန် ချီတက်လာသော လူမျိုးရှေ့တွင် သွားသည် (တောလည်ရာ ၂၁:၁၄; ယောရှု ၄:၅၊ ၁၁-၁၃; ၆:၈၊ ၉; တရားသူကြီး ၅:၂၃ ကိုကြည့်ပါ)။

20. Before the Lord. Jehovah is looked upon as a God of battles, going before the marching nation to confound their enemies (see Num. 21:14; Joshua 4:5, 11–13; 6:8, 9; Judges 5:23).

၂၂. အပြစ်ကင်းစင်သည်။ ဤသို့ဘာသာပြန်ထားသော စကားလုံးသည် “သန့်ရှင်းရန်”၊ “ပြစ်ဒဏ်မှ ကင်းလွတ်ရန်” ဟူသော ကြိယာမှဖြစ်သည်။ ဤနေရာတွင် ဒုတိယအဓိပ္ပာယ်ကို ပိုမိုနှစ်သက်သည်။ ထာဝရဘုရားရှေ့မှာ သင်တို့၏ပိုင်ဆိုင်မှု။ ဆိုလိုသည်မှာ ထာဝရဘုရား၏ အပြည့်အဝထောက်ခံမှုဖြင့် ဖြစ်သည်။

22. Guiltless. The word thus translated is from the verb “to be clean,” “to be exempt from punishment.” The second meaning is preferable here.

Your possession before the Lord. That is, with the full approval of the Lord.

၂၃. သင်တို့၏အပြစ်သည် သင်တို့ကို ရှာတွေ့လိမ့်မည်။ စကားလုံးအတိုင်း ဆိုရသော် “သင်တို့၏အပြစ်ကို သိကြလော့၊ ၎င်းသည် သင်တို့ကို ရှာတွေ့လိမ့်မည်”။ ဘုရားသခင်သည် ကာဣန်အား မိန့်တော်မူရာတွင် တူညီသောအတွေးကို ဖော်ပြခဲ့သည်။ “အပြစ်သည် တံခါးဝတွင် လှဲနေသည်” (ကမ္ဘာဦး ၄:၇)။

23. Your sin will find you out. Literally, “and know ye your sin which will find you.” God expressed the same idea in addressing Cain: “Sin lieth at the door” (Gen. 4:7).

၂၅. ကျွန်ုပ်၏သခင်အမိန့်ပေးသည်အတိုင်း။ မောရှေပြောခဲ့သည်မှာ ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင်အကြံပြုခဲ့သည့်အတိုင်း (အခန်းကဏ္ဍ ၁၇) ဖြစ်ပြီး၊ ဤသည်မှာ အရှေ့တိုင်းဆန်သော ထိတွေ့မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။

25. As my lord commandeth. A typically Eastern touch, as that which Moses stated was precisely what they themselves had suggested (v. 17).

၂၆. ဂိလဒ်မြို့များ။ ယခင်က ရန်သူများသိမ်းပိုက်ထားသော ခိုင်ခံ့သောနေရာများဖြစ်သည်။

26. Cities of Gilead. Such fortified places as were formerly occupied by the enemy.

၂၇. လူတိုင်းလက်နက်ကိုင်ဆောင်ထားသည်။ ယော်ဒန်မြစ်အရှေ့ဘက်တွင် တပ်စွဲထားရန်နှင့် ဣသရေလလူမျိုးများ၏ အဓိကတပ်ဖွဲ့နှင့်အတူ ယော်ဒန်မြစ်ကိုဖြတ်ကျော်ရန် စစ်ရေးတပ်ဖွဲ့အဖြစ် ဆောင်ရွက်ရန်ဖြစ်သည်။

27. Every man armed. For garrison duty east of Jordan and an expeditionary force to accompany the main body of the Israelites over the Jordan.

၂၈. ဧလျာဇာ အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ မောရှေသည် ယော်ဒန်မြစ်ကို မဖြတ်ကျော်နိုင်မည်ကို သိသောကြောင့်၊ ရုဗင်နှင့် ဂဒ်တို့သည် ၎င်းတို့၏ကတိကို ထမ်းဆောင်ကြရန် ဧလျာဇာနှင့် ယောရှုအပေါ်တွင် တာဝန်ပေးခဲ့သည် (ယောရှု ၁:၁၃၊ ၁၄; ၂၂:၁-၆ ကိုကြည့်ပါ)။

28. Commanded Eleazar. Moses knew he would not cross the Jordan, and therefore placed upon Eleazar and Joshua the responsibility to see that Reuben and Gad carried out their promises (see Joshua 1:13, 14; 22:1–6).

၂၉. ဂိလဒ်ပြည်။ ဂိလဒ်တစ်ခုလုံးသည် ဤအချိန်တွင် ၎င်းတို့လက်ထဲတွင် လုံးဝမရှိသေးပါ။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏မိသားစုများအတွက် ဘေးကင်းသောခိုလှုံရာနေရာများအဖြစ်သာမက၊ နယ်မြေကို အပြည့်အဝသိမ်းပိုက်ရန် ခိုင်ခံ့သောအချက်များအဖြစ်လည်း မြို့အများအပြားကို ခိုင်ခံ့စေခဲ့သည်။

29. The land of Gilead. The whole of Gilead was scarcely in their possession at this point. They were fortifying a number of cities, not only as safe refuges for their families, but also as strong points from which to complete subjection of the land.

၃၀. ဖြတ်ကျော်သွားရန်။ အခန်းကဏ္ဍ ၁၇ တွင်မှတ်တမ်းတင်ထားသော ၎င်းတို့၏ကတိကို ဂုဏ်သိက္ခာရှိစွာ ထမ်းဆောင်ရမည်။ သို့မဟုတ်ပါက ၎င်းတို့သည် ယော်ဒန်မြစ်အနောက်ဘက်တွင် နေထိုင်ရန် အတင်းအကျပ်ပြုလုပ်ခံရလိမ့်မည်။

30. Pass over. Their promise as recorded in v. 17 must be honorably carried out; otherwise they would be compelled to live on the west side of the Jordan.

၃၁. ထိုသို့ပြုမည်။ ၎င်းတို့သည် မောရှေအား ၎င်းတို့၏ကတိကို (အခန်းကဏ္ဍ ၂၅) ထပ်မံအတည်ပြုပြီး၊ ၎င်းတို့၏သစ္စာရှိမှုကို သက်သေပြရန် ယေဟိုဝါ၏နာမကို ခေါ်ဆိုသည်။

31. So will we do. They reiterate and confirm their promise to Moses (v. 25), invoking the name of Jehovah as evidence of their good faith.

၃၂. ဤယော်ဒန်ဘက်။ ဧလျာဇာနှင့် ယောရှုရှေ့မှာ ၎င်းတို့၏ယခင်ကတိများကို အတည်ပြုရင်း၊ ၎င်းတို့သည် ဂိလဒ်ပြည်တွင်ရှိနေသောကြောင့် ယော်ဒန်မြစ်အရှေ့ဘက်ကို “ဤဘက်” ဟု ပြောဆိုသည်။

32. This side Jordan. Confirming their former promises in the presence of Eleazar and Joshua, they speak of the east side of Jordan as “this side,” for they were in the land of Gilead.

၃၃. မနာရှေအနွယ်တစ်ဝက်။ ဤလူများသည် စစ်သည်များအဖြစ် လူသိများသည် (ယောရှု ၁၇:၁)။ နေရာလွတ်ရှိသောကြောင့် ၎င်းတို့လည်း ဂိလဒ်တွင် ပိုင်ဆိုင်မှုရရှိခဲ့သည်။ အခန်းငယ် ၃၉ မှသိရသည်မှာ မနာရှေအနွယ်တစ်ဝက်သည် ဂိလဒ်သိမ်းပိုက်မှုတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး၊ အချို့အပိုင်းများကို တစ်ဦးတည်း သိမ်းပိုက်ခဲ့ပေမည်။ ဆိဟုန်။ ဆိဟုန်နှင့် အောဂတို့၏ နယ်မြေများသည် ဣသရေလလူမျိုးများက ပထမဆုံးသိမ်းပိုက်ခဲ့သော နယ်မြေများဖြစ်ပြီး၊ ထိုနေရာရှိလူများကို အုပ်ချုပ်ခဲ့သည် (တောလည်ရာ ၂၁:၂၄, ၂၉; ၂ရာဇဝင် ၁၅:၂၉ ကိုကြည့်ပါ)။

33. Half the tribe of Manasseh. These people were known as warriors (Joshua 17:1); and inasmuch as there was room, they too were granted a possession in Gilead. It is evident from v. 39 that the half tribe of Manasseh had cooperated in the conquest of Gilead, and perhaps unaided had subdued certain portions.

Sihon. The territories of Sihon and Og were the first to be taken over by the Israelites, and the people taken subjected (see Num. 21:24, 29; 2 Kings 15:29).

၃၄. ဂဒ်တည်ဆောက်သည်။ အခန်းငယ် ၃၄-၃၈ တွင်ဖော်ပြထားသော မြို့စာရင်းသည် အခန်းငယ် ၃ ၏ စာရင်းနှင့် နီးကပ်စွာ ကိုက်ညီသည်။ ထပ်မံပြီးပြည့်စုံသော စာရင်းကို ယောရှု ၁၃:၂၄-၂၈ တွင် တွေ့ရသည်။ ဒိဗုန်။ ၁၈၆၈ ခုနှစ်တွင် မောဘုံကျောက်စာတွေ့ရှိခဲ့သော နေရာဖြစ်သည်။ ဤမြို့သည် အကြိမ်ကြိမ် လက်ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ဤနေရာတွင် ဂဒ်အား ခွဲဝေပေးထားသည်။ ယောရှု ၁၃:၁၇ တွင် ရုဗင်အတွက် စာရင်းပြုထားသည် (တောလည်ရာ ၂၁:၃၀; ဟေရှာယ ၁၅:၂; ယေရမိ ၄၈:၁၈, ၂၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤမြို့များတည်ဆောက်ခြင်းသည် စစ်ပွဲ၏ဖျက်ဆီးမှုများကို ပြုပြင်ခြင်းသဘောမျိုးဖြစ်ရမည်။ မြို့သူမြို့သားများကို ဖျက်ဆီးခဲ့သော်လည်း မြို့များကို မဖျက်ဆီးခဲ့ပေ (ဒါယဟလမ်း ၂:၃၄, ၃၅)။ ယေရောဗမ်သည် ရှေခင်မြို့ကို “တည်ဆောက်ခဲ့သည်” ဟု မှတ်တမ်းတင်ထားသော်လည်း၊ တကယ်တမ်းတွင် ၎င်းကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ခဲ့သည်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ (၁ရာဇဝင် ၁၂:၂၅)။ အဇရိသည် ဧလတ်မြို့ကို ယုဒပြည်သို့ ပြန်လည်ပေးအပ်ရာတွင် “တည်ဆောက်ခဲ့သည်” (၂ရာဇဝင် ၁၄:၂၂)။ အတာရုတ်။ ဒိဗုန်မြို့မှ မိုင် ၇ မိုင်ခန့် မြောက်ဘက်ရှိ ခေတ်သစ် အတ္တရုစ်ဖြစ်သည်။ အရိုအာ။ ဆိဟုန်က သိမ်းပိုက်ခဲ့သော အမောရိမြို့တစ်မြို့ (ဒါယဟလမ်း ၂:၃၆; ၃:၁၂; ၄:၄၈)။ ခေတ်သစ်အမည်မှာ အရာအာအီရ်ဖြစ်ပြီး၊ အရ်နုန်မြစ်အနီး၊ ခေတ်သစ်ဒိဗုန်မြို့မှ မိုင် ၃ မိုင်ခန့် တောင်ဘက်တွင် တည်ရှိသည်။ ဤအမည်ကို ယောရှု ၁၃:၂၅; တရားသူကြီး ၁၁:၃၃; ၁ရာမူအေလ ၃၀:၂၈ တွင်လည်း တွေ့ရသည်။

34. Gad built. The list of cities named in vs. 34–38 corresponds closely with that of v. 3. An additional and more complete list is found in Joshua 13:24–28.

Dibon. The place where the Moabite stone was found in 1868. This city constantly changed hands. Here it is allotted to Gad. In Joshua 13:17 it is listed for Reuben (see also Num. 21:30; Isa. 15:2; Jer. 48:18, 22).

The building of these cities must have been more of the nature of repairing the ravages of war. The inhabitants were destroyed, but not the cities (Deut. 2:34, 35). Compare this with the experience of Jeroboam, who is recorded as having “built” Shechem, when actually he rebuilt it (1 Kings 12:25). Similarly, Azariah “built” Elath upon restoring it to Judah (2 Kings 14:22).

Ataroth. The modern Attarus, about 7 mi. to the north of Dibon, the modern Dhiban.

Aroer. An Amorite city conquered by Sihon (Deut. 2:36; 3:12; 4:48). The modern name of this city is ’Arā‘ir, which is situated near the river Arnon, 3 mi. south of the modern Dhiban. The same name is found in Joshua 13:25; Judges 11:33; 1 Sam. 30:28.

၃၅. အတြတ်၊ ရှိုဖန်။ မဖော်ပြရသေးပါ။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ အတြတ်-ရှိုဖန်ဟူသော မြို့တစ်မြို့ဖြစ်ပေမည်။ ယာဇာ။ “အကူအညီပေးခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ အခန်းငယ် ၃ ၏ ယာဇာနှင့် ညီမျှသည်။ ယုဂဗဟာ။ ယခု ဂျုဘိဟတ်ဖြစ်ပြီး၊ ရာဘတ်အမ္မုန်မှ မိုင် ၆ မိုင်ခန့် အနောက်မြောက်ဘက်တွင် ရှိသည်။

35. Atroth, Shophan. Not yet identified. Perhaps a single city, Atroth-Shophan.

Jaazer. Meaning “helpful.” Equivalent to the Jazer of v. 3.

Jogbehah. Now Jubeihât, some 6 mi. northwest of Rabbath Ammon.

၃၆. ဗက်နိမရာ။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ခေတ်သစ် တဲလ်အယ်လ်-ဘလိဘီလ်ဖြစ်ပြီး၊ ယော်ဒန်မှ မိုင် ၆ မိုင်ခန့် အရှေ့ဘက်နှင့် သေမင်းပင်လယ်မှ မိုင် ၈ မိုင်ခန့် မြောက်ဘက်တွင် ရှိသည်။ ဗက်ဟာရန်။ အချို့က ခေတ်သစ် တဲလ်အီခ်တနူဟုဆိုကြပြီး၊ ယော်ဒန်မြစ်ဝမှ မိုင် ၇ မိုင်ခန့် အရှေ့မြောက်ဘက်တွင် ရှိသည်။ ခံတပ်မြို့များ။ နောက်ကျန်ရစ်မည့် မိန်းမများနှင့် ကလေးများကို ကာကွယ်ရန်အတွက် ဖြစ်သည်။ သိုးများအတွက် ခြံများ။ ၎င်းတို့ကို ပြင်ပခံတပ်များ၏ ကာကွယ်မှုအတွင်း တည်ဆောက်မည်ဖြစ်သည်။ ဤသည်မှာ မောဘုံလူမျိုးများသိထားသည့်အတိုင်း ကောင်းမွန်သော စားကျက်နယ်မြေဖြစ်သည် (၂ရာဇဝင် ၃:၄)။

36. Beth-nimrah. Perhaps the modern Tell el–Bleibil, 6 mi. east of the Jordan and some 8 mi. north of the Dead Sea.

Beth-haran. Said by some to be the modern Tell Iktanû, some 7 mi. northeast of the mouth of the Jordan River.

Fenced cities. For the protection of the women and children to be left behind with their garrisons.

Folds for sheep. These would be built within the protection of the outer fortifications. This was excellent country for grazing, as the Moabites were fully aware (2 Kings 3:4).

၃၇. ရုဗင်တည်ဆောက်သည်။ စစ်ပွဲတွင် ပျက်စီးခဲ့သော မြို့များကို ပြုပြင်ပြီး နေထိုင်နိုင်ရန်နှင့် လုံခြုံအောင်ပြုလုပ်ခြင်း သဘောဖြစ်သည်။

ဟေရှဘုန်။ အကြိမ်များစွာ ပြောင်းလဲခဲ့သော မြို့တစ်မြို့ဖြစ်သည်။ အခန်း ၂၁:၂၅ တွင် အမောရိလူမျိုးများလက်ထဲတွင် ရှိသည်။ ယောရှု ၁၃:၁၇ တွင်၊ ဤနေရာတွင်ကဲ့သို့ ရုဗင်က ထိန်းချုပ်ထားသည်။ ယောရှု ၂၁:၃၉ တွင် ဂဒ်သည် ပိုင်ဆိုင်သူဖြစ်သည်။ မောဘုံသည် ဟေရှာယ ၁၅:၄; ၁၆:၉; ယေရမိ ၄၈:၂ အရ ၎င်းကို ပြန်လည်ပိုင်ဆိုင်သည်။ နောက်ဆုံးတွင် အမ္မုန်လူမျိုးများ၏ အာဏာအောက်သို့ ရောက်သည် (ယေရမိ ၄၉:၁-၃)။

ကိရ်ယာသိမ်။ ဧမိမ်ဟုခေါ်သော ဧရာမလူမျိုးများ၏ မြို့အဖြစ် မှတ်တမ်းတင်ထားသည် (ကမ္ဘာဦး ၁၄:၅)။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ အယ်လ်-ကရိယတ်ဖြစ်ပြီး၊ ဒိဗုန်နှင့် သေမင်းပင်လယ်ကြားတွင် ရှိသည်။

37. Reuben built. Again the idea is that of repairing and making habitable and secure, cities that had been damaged in war.

Heshbon. Another city that had manychanges of fortune. In ch. 21:25 it is in the possession of the Amorites. In Joshua 13:17, as here, Reuben has control of it. In Joshua 21:39 Gad is the possessor. Moab again possesses it according to Isa. 15:4; 16:9; Jer. 48:2. Eventually it comes under the power of the children of Ammon (Jer. 49:1–3).

Kirjathaim. Recorded as the city of a giant people called Emims (Gen. 14:5). Probably el–Qereiyât, between Dhiban and the Dead Sea.

၃၈. နီဗို။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ “ပရောဖက်ပြုခြင်း” နှင့ “ပရောဖက်” ဟူသော ဟီဘရူးစကားလုံးများနှင့် ဆက်စပ်နေသည်။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာ ခိရ်ဘတ်အယ်လ်-မခိယတ်ဖြစ်ပြီး၊ ဟေရှဘုန်မှ မိုင် ၅ မိုင်ခန့် အနောက်တောင်ဘက်နှင့် မောရှေသေဆုံးခဲ့သော နီဗိုတောင်အနီး၊ သေမင်းပင်လယ်၏ မြောက်ဘက်အဆုံးမှ အရှေ့ဘက်တွင် ရှိသည် (ဒါယဟလမ်း ၃၂:၄၉ ကိုကြည့်ပါ)။ အမည်များပြောင်းလဲခြင်း။ စာသားအရ “အမည်ပြောင်းလဲခြင်း”။ နီဗိုနှင့် ဗာလမုန်တို့၏ အမည်များကို ၎င်းတို့တွင် ကိုးကွယ်မှုဗဟိုပြုထားသော ဘုရားများကို ကိုယ်စားပြုသောကြောင့် ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ သို့သော် ရှေးအမည်များသည် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည် (ယောရှု ၁၃:၁၇; ယဇရာဇ ၂၅:၉)။ ရှိဗမာ။ အခန်းငယ် ၃ ကိုကြည့်ပါ။ တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ပြုပြင်ခြင်း သို့မဟုတ် ပြန်လည်တည်ဆောက်ခြင်း သဘောဖြစ်သည် (၁ရာဇဝင် ၉:၁၇; ၂ရာဇဝင် ၁၁:၆ ကိုကြည့်ပါ)။

38. Nebo. Probably related to the Hebrew words “to prophesy” and “prophet.”

Probably Khirbet el–Mekhaiyet, about 5 mi. southwest of Heshbon and near Mt. Nebo, where Moses died (see Deut. 32:49), east of the north end of the Dead Sea.

Names being changed. Literally, “changed of name.” The names of Nebo and Baal-meon were changed because they stood for the gods whose worship was centered there. The ancient names, however, persisted (Joshua 13:17; Eze. 25:9).

Shibmah. See on v. 3.

Builded. Again, in the sense of repairing or rebuilding (see 1 Kings 9:17; 2 Chron. 11:6).

၃၉. ဂိလဒ်။ ဤနေရာတွင် ဖြစ်နိုင်သည်မှာ မြောက်ဘက်အပိုင်းကိုသာ ရည်ညွှန်းပြီး၊ အခန်းငယ် ၁, ၂၆, ၂၉ တွင်ကဲ့သို့ ယေဘုယျသဘောမဟုတ်ပေ။

39. Gilead. Perhaps the reference here is to the northern part only, and not in the more general sense as in vs. 1, 26, 29.

၄၁. ယါဣရ်။ ယါဣရ်သည် မနာရှေသားမခီရ်၏ သမီးနှင့်လက်ထပ်ခဲ့သော ဟေဇရုန်၏သား ဆေဂပ်၏သားဖြစ်သည် (၁ရာဇဝင် ၂:၂၁, ၂၂)။ ဟာဝုတ်ယါဣရ်။ စာသားအရ “ယါဣရ်၏မြို့များ” ဖြစ်ပြီး၊ ယောရှု ၁၃:၃၀ တွင်လည်း ဖော်ပြထားသည်။ ဤသို့မဟုတ်အခြား ခံတပ်မပါသော ရွာအုပ်စုများကို တရားသူကြီး ၁၀:၄; ၁ရာဇဝင် ၄:၁၃; ၁ရာဇဝင် ၂:၂၂, ၂၃ တွင် ဖော်ပြထားသည်။

41. Jair. Jair was the son of Segub, the son of Hezron, who had married the daughter of Machir (1 Chron. 2:21, 22), a son of Manasseh.

Havoth-jair. Literally, “the towns of Jair,” as in Joshua 13:30. These, or possibly other, groups of unwalled villages are mentioned in Judges 10:4; 1 Kings 4:13; 1 Chron. 2:22, 23.

၄၂. နိုဗဟ်။ တရားသူကြီး ၈:၁၁ ကိုနှိုင်းယှဉ်ပါ။ ထင်ရှားသော မင်းသားတစ်ဦးဖြစ်ပေမည်။ ကိနတ်။ ဂလိလရေကန်မှ မိုင် ၆၀ ခန့် အရှေ့ဘက်တွင်ရှိသော ကာနဝတ်ဟု ဖော်ထုတ်ထားသည် (၁ရာဇဝင် ၂:၂၃ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်းကို နိုဗဟ်ဟုခေါ်သည်။ မြို့ ၆၀ ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့ပေမည်။ ယါဣရ်သည် စစ်ဆင်ရေးခေါင်းဆောင်အနေဖြင့် မြို့ ၂၃ မြို့ကို ကိုယ်တိုင်ထိန်းသိမ်းထားပြီး၊ ကျန်မြို့များကို သူနှင့်အတူ ပါဝင်ခဲ့သောသူများအကြား ခွဲဝေခဲ့သည်။ နိုဗဟ်သည် ၎င်းတို့ထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။

42. Nobah. Compare Judges 8:11. Evidently a prominent prince.

Kenath. Identified with Qanawât, some 60 mi. due east of the Sea of Galilee (see 1 Chron. 2:23).

Called it Nobah. It is probable that 60 towns were taken. Jair, as the leader of the expedition, kept 23 for himself and divided the remainder among those who took part with him in the campaign. Nobah was one of these.

၁၂ စာမျက်နှာ ၅၂၄

g. white comments

12 PP 524

အခန်းကြီး - ၃၃

၃၃ အခန်း

chapter 33

၁. ဣသရေလလူတို့၏ ခရီးလမ်းပေါင်း နှစ်ဆယ့်လေးခု။ ၅၀. ကာနန်လူတို့ကို ဖျက်ဆီးရမည်။

၁. ခရီးလမ်းများ။ ဟီဘရူးစကားလုံး “ဆွဲထုတ်သည်” မှ ဆင်းသက်လာပြီး တဲတိုင်များကို ဆွဲထုတ်ကာ စခန်းတစ်ခုမှ နောက်စခန်းသို့ ခရီးထွက်သည့် အဆင့်များကို ရည်ညွှန်းသည်။

သူတို့၏တပ်ဖွဲ့များနှင့်အတူ။ စကားလုံးအရ “သူတို့၏တပ်ဖွဲ့များအလိုက်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး စည်းကမ်းတကျ စီစဉ်ထားသည်ကို ဖော်ပြသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၂:၄၁, ၅၁; ၁၃:၁၈ ကိုကြည့်ပါ)။

မောရှေနှင့်အာရုန်၏ လက်အောက်တွင်။ ထွက်မြောက်ရာ ၁၂:၁, ၂၈, ၅၀ ကိုကြည့်ပါ။ ဤလူနှစ်ဦးသည် သိုးထိန်းနှင့် သိုးစုအတွက် ခန့်အပ်ထားသည့် ဆရာများအဖြစ် သူတို့၏တာဝန်များကို ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။

1 Two and forty journeys of the Israelites. 50 The Canaanites are to be destroyed.

1. The journeys. From the Hebrew verb “to pull up,” as tent pegs. Reference is to stages from one camp to another, as they “pulled up” stakes and set out on their way to a new campsite.

With their armies. Literally, “according to their hosts,” suggesting an orderly arrangement (see Ex. 12:41, 51; 13:18).

Under the hand of Moses and Aaron. See Ex. 12:1, 28, 50. These two men fulfilled their tasks as appointed shepherds and ministers of the flock.

၂. မောရှေရေးသားခဲ့သည်။ မောရှေသည် ဤဖြစ်ရပ်များ၏ မှတ်တမ်းရေးသူဖြစ်ပြီး “ထာ၀ရဘုရား၏ ပညတ်တော်အတိုင်း” ရေးသားခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၇:၁၄; ၂၄:၄; ၃၄:၂၇; တရားဟောရာ ၃၁:၉, ၂၄ ကိုကြည့်ပါ)။

2. Moses wrote. Moses was the chronicler of these events, and wrote “by the commandment of the Lord” (see Ex. 17:14; 24:4; 34:27; Deut. 31:9, 24).

၃. ရာမေသ။ ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၄၇:၁၁ တွင်လည်း ဖော်ပြထားသည်။ ထွက်မြောက်ရာ ၁:၁၁; ၁၂:၃၇ ကိုကြည့်ပါ။

3. Rameses. Also mentioned in Gen. 47:11; see on Ex. 1:11; 12:37.

၄. သူတို့၏သားဦးများ။ ထွက်မြောက်ရာ ၁၂:၂၉–၃၃ ကိုကြည့်ပါ။
သူတို့၏ဘုရားများအပေါ်။ ထွက်မြောက်ရာ ၇:၁၇; ၈:၂; ၁၂:၁၂ ကိုကြည့်ပါ။ ထို့ပြင် ဟေရှာယ ၁၉:၁; ယေရမိ ၄၃:၁၂ ကိုလည်း ကြည့်ပါ။ ထာ၀ရဘုရားသည် နောက်ပိုင်းတွင် ဗာဗုလုန်ဘုရားများအပေါ် အလားတူ အရေးယူခဲ့သည် (ဟေရှာယ ၂၁:၉)။

4. Their firstborn. See Ex. 12:29–33.

Upon their gods. See on Ex. 7:17; 8:2; 12:12; see also Isa. 19:1; Jer. 43:12. The Lord took similar action later in respect to the gods of Babylon (Isa. 21:9).

၅. သုကုတ်။ ထွက်မြောက်ရာ ၁၂:၃၇ ကိုကြည့်ပါ။

5. Succoth. See on Ex. 12:37.

၆. ဧသာမ်။ ထွက်မြောက်ရာ ၁၃:၂၀ ကိုကြည့်ပါ။

6. Etham. See on Ex. 13:20.

၇. ပိဟရုတ်။ ဤကျမ်းပိုဒ်တွင် ဖော်ပြထားသည့် နေရာများအတွက် ထွက်မြောက်ရာ ၁၄:၂ ကိုကြည့်ပါ။

7. Pi-hahiroth. For the places mentioned in this verse see on Ex. 14:2.

၈. ပင်လယ်အလယ်။ ထွက်မြောက်ရာ ၁၄:၁၇–၃၀ ကိုကြည့်ပါ။
မာရ။ ဤစကားလုံးသည် “ခါးသည်”၊ “ဒုက္ခရောက်သည်” ဟူသော ကြိယာမှ ဆင်းသက်လာသည်။ ထွက်မြောက်ရာ ၁၅:၂၃–၂၅ ကိုကြည့်ပါ။

8. Midst of the sea. See on Ex. 14:17–30.

Marah. The word thus translated is from the verb “to be bitter,” “to be distressed.” See on Ex. 15:23–25.

၉. ဧလိမ်။ ထွက်မြောက်ရာ ၁၅:၂၇ ကိုကြည့်ပါ။ ဤစကားလုံးသည် “ပထမဖြစ်သည်”၊ “သန်မာသည်” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ရှိသော မူလစကားလုံးမှ ဆင်းသက်လာသည်။ ဤစကားလုံးသည် ဝက်သစ်ချပင်၊ ထင်းရှူးပင်နှင့် ရုပ်တုကိုးကွယ်မှုပြုလုပ်သည့် သစ်ပင်အုပ်များကို ရည်ညွှန်းသည်။

9. Elim. See on Ex. 15:27. The word thus translated is from a root meaning “to be first,” “to be strong.” The noun is applied to the oak tree, the pine, and also to thickets of trees where idol worship was carried on.

၁၁. သိန်တော။ နံပါတ် ၁၃:၂၁ တွင် ဖော်ပြထားသော ဇိန်တော နှင့် မရောထွေးရ။ ထွက်မြောက်ရာ ၁၆:၁ ကိုကြည့်ပါ။

11. Wilderness of Sin. This is not to be confused with the Wilderness of Zin mentioned in ch. 13:21. See on Ex. 16:1.

၁၃. ဒေါ့ဖကာ။ ဒေါ့ဖကာနှင့် အာလုရှတို့သည် သမ္မာကျမ်းတွင် အခြားနေရာတွင် ဖော်ပြမထားသလို ယနေ့ခေတ်တွင် လူသိများသော နေရာများနှင့်လည်း ခွဲခြားမသိရှိနိုင်ပါ။

13. Dophkah. Neither Dophkah nor Alush is mentioned elsewhere in the Scriptures, and neither can be identified with any known place today.

၁၄. ရေဖိဒိမ်။ ထွက်မြောက်ရာ ၁၇:၁, ၈ နှင့် ၁၉:၂ ကိုကြည့်ပါ။

သောက်ရန်ရေမရှိ။ ထွက်မြောက်ရာ ၁၇:၂–၆ ကိုကြည့်ပါ။ ရေဖိဒိမ်သည် အမာလက်လူမျိုးမှ စမ်းသပ်မှုဖြစ်သည့်နေရာလည်းဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၁၇:၈–၁၂; ၁ရာ ၁၅:၂ ကိုကြည့်ပါ)။ သူတို့သည် နောက်ကျလိုက်လာသူများကို ဆုံးရှုံးစေခဲ့သော်လည်း ယောရှုနှင့်သူ၏တပ်ဖွဲ့များက အနိုင်ယူခဲ့သည်။

14. Rephidim. See on Ex. 17:1, 8 and 19:2.

No water … to drink. See on Ex. 17:2-6. Rephidim was also a place of trial from the Amalekites (see on Ex. 17:8–12; see also 1 Sam. 15:2), who inflicted losses upon stragglers but were defeated by Joshua and his forces.

၁၅. သိနာတော။ ထွက်မြောက်ရာ ၃:၁; ၁၉:၁ ကိုကြည့်ပါ။
ကိဗရုတ်ဟတ္တာဝါ။ စကားလုံးအရ “တပ်မက်မှု၏သင်္ချိုင်းများ” (နံပါတ် ၁၁:၃၄ ကိုကြည့်ပါ)။ ဤနေရာတွင် မန္နအကြောင်း ညည်းညူသဖြင့် လူများစွာ သေဆုံးခဲ့သည်။ ဤနေရာသည် ဘုရားသခင်က အကြီးအကဲ ၇၀ ဦးအား သူ၏ဝိညာဉ်တော်ပေးအပ်ခဲ့သည့် နေရာလည်းဖြစ်သည်။

15. Wilderness of Sinai. See on Ex. 3:1; 19:1.

Kibroth-hattaavah. Literally, “the graves of lust” (see ch. 11:34). Many died here for grumbling about the manna. This was also the place where God bestowed His Spirit upon the 70 elders.

၁၇. ဟာဇေရုတ်။ နံပါတ် ၁၁:၃၅; ၁၂:၁, ၁၀ တွင် မိရိအံနှင့် အာရုန်တို့၏ မောရှေအပေါ် မနာလိုမှုကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။

17. Hazeroth. Compare chs. 11:35; 12:1, 10 for Miriam and Aaron’s envious attitude toward Moses.

၁၈. ရိသမာ။ အပင်တစ်မျိုး၏ အမည်။ ၁ရာဇဝင် ၁၉:၅ တွင် တူညီသော ဟီဘရူးမူလစကားလုံးကို “ဂျူနီပါ” ဟု ဘာသာပြန်ထားသည် (ယောဘ ၃၀:၄ ကိုလည်း နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ)။ အချို့က ရိသမာကို ဝါဒီ ရေတေမတ်နှင့် ခွဲခြားသတ်မှတ်ထားသော်လည်း ၎င်းသည် မသေချာပါ။

18. Rithmah. The name of a plant. See 1 Kings 19:5, where the same Hebrew root is translated “juniper” (cf. Job 30:4). Some have identified Rithmah with Wadi Retemat, but that is not certain.

၁၉. ရိမွန်ပါရက်။ ဓမ္မဟောင်းတွင် အခြားနေရာတွင် မသုံးထားပါ။ အမည်၏ ဒုတိယပိုင်းသည် အခြားပေါင်းစပ်မှုများတွင် မကြာခဏ ပေါ်လာသည် (၂ရာ ၅:၂၀; ၆:၈; ၁ရာ ၁၃:၁၁; ၁၄:၁၁)။

19. Rimmon-parez. Not used elsewhere in the OT. The second half of the name appears often in other combinations (2 Sam. 5:20; 6:8; 1 Chron. 13:11; 14:11).

၂၀. လိဗနာ။ အခြေချထားသော လူထုအနီးတွင် မဟုတ်ဟု ယူဆရသည့် စခန်းတစ်ခု။ မူလစကားလုံးသည် “ဖြူသည်” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး ဤနေရာတွင် အမည်သည် အနီးဝန်းကျင်ရှိ ထုံးကျောက်ဖွဲ့စည်းမှုများကို ရည်ညွှန်းပေမည်။ လာဗန်ဟူသော ပုဂ္ဂိုလ်အမည်သည် ဤမူလစကားလုံးမှ ပြောင်းလဲလာဖွယ်ရှိသည်။ ယောရှုအာ ၁၀:၂၉; ၁၅:၄၂ တွင် တူညီသောအမည်ရှိ မြို့တစ်မြို့ကို ကြည့်ပါ။ “လ” အတွက် ဟီဘရူးစကားလုံးသည် တူညီသော မူလစကားလုံးမှ ဆင်းသက်လာပြီး ၎င်း၏ ဖျော့ဖျော့အလင်းကို ရည်ညွှန်းပေမည်။ ဤအမည်သည် လကိုးကွယ်မှုနှင့် ဆက်စပ်မှုရှိဖွယ်ရှိသည်။

20. Libnah. Presumably an encampment not near any settled community. The root word means “to be white,” and the name here may refer to limestone formations in the vicinity. The personal name Laban is probably a variant from this same root. See Joshua 10:29; 15:42 for another town of the same name. The Hebrew word for “moon” is from the same root, probably in reference to its pale light. The name may possibly indicate some connection with moon worship.

၂၁. ရိဿာ။ အမည်များသည် အသံထွက်နှင့် စာလုံးပေါင်းတွင် အလွယ်တကူ ပုံပျက်သွားတတ်သည်။ အချို့က ရိဿာသည် ဧဇျုံဂါဘာမှ ၁၆ မိုင်အကွာရှိ ရာဆာနှင့် တူညီသည်ဟု အကြံပြုထားသည်။

21. Rissah. Names are easily corrupted in pronunciation and spelling. Some have suggested that Rissah is the same as Rasa, some 16 mi. from Ezion-geber.

၂၂. ကေဟလာသာ။ နံပါတ် ၂၂–၂၈ တွင် ဖော်ပြထားသော နေရာများနှင့် ပတ်သက်၍ သေချာစွာ မသိရှိပါ။

22. Kehelathah. Nothing is known with certainty regarding the places mentioned in vs. 22–28.

၂၉. ဟရှမိုနာ။ အချို့က ဤအမည်ကို ယောရှုအာ ၁၅:၂၇ တွင် ဖော်ပြထားသော ဟေရှမုန်နှင့် ခွဲခြားသတ်မှတ်သည်။

29. Hashmonah. Some identify this with Heshmon (Joshua 15:27).

၃၀. မိုဇရုတ်။ တရားဟောရာ ၁၀:၆ တွင် ဖော်ပြထားသော မိုဇရာနှင့် ဖြစ်နိုင်သည်။ ဤနေရာတွင် အာရုန်၏ သေဆုံးမှုနှင့် သင်္ဂြိုဟ်မှုနှင့် ဧလျာဇာအား သူ၏ရာထူးသို့ ဆက်ခံမှု ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

30. Moseroth. Probably the Mosera of Deut. 10:6, where the death and burial of Aaron and the succession of Eleazar to his office occurred.

၃၁. ဗေနဲယာကန်။ တည်နေရာမသိရှိပါ (တရားဟောရာ ၁၀:၆ ကိုကြည့်ပါ)။

31. Bene-jaakan. Location unknown (see Deut. 10:6).

၃၂. ဟိုရဟဂိဒဂဒ်။ တရားဟောရာ ၁၀:၇ တွင် မတူညီသော စာလုံးပေါင်းဖြင့် ဖြစ်နိုင်သည့် တူညီသော နေရာကို ဖော်ပြထားသည်။ တည်နေရာမသိရှိပါ။

32. Hor-hagidgad. See Deut. 10:7 where a different spelling probably denotes the same place. Location unknown.

၃၃. ယုတ်ဗသာ။ ၂ရာဇဝင် ၂၁:၁၉ တွင် ဖော်ပြထားသော ယုတ်ဗာ နှင့် တူညီဖွယ်ရှိသည်ဟု အကြံပြုထားသည် (တရားဟောရာ ၁၀:၇ ကိုလည်း ကြည့်ပါ)။

33. Jotbathah. It has been suggested that the Jotbah of 2 Kings 21:19 may be the same place (see also Deut. 10:7).

၃၄. ဧဗရိုနာ။ တည်နေရာမသိရှိပါ။

34. Ebronah. Location unknown.

၃၅. ဧဇျုံဂါဘာ။ တရားဟောရာ ၂:၈; ၁ရာဇဝင် ၉:၂၆; ၂၂:၄၈; ၂ရာဇဝင် ၈:၁၇; ၂၀:၃၆ ကိုနှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။ ရှောလမုန်ဘုရင်၏ ကုန်သည်သင်္ဘောများအတွက် ဆိပ်ကမ်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး ‘အာကာဘာ ပင်လယ်ကွေ့၏ မြောက်ဘက်စွန်းတွင် တည်ရှိသည်။ ယခုအခါ တယ်လ် အယ်လ်-ခလေဖီးဟု လူသိများသည်။

35 Ezion-gaber. Compare Deut. 2:8; 1 Kings 9:26; 22:48; 2 Chron. 8:17; 20:36. A harbor for the merchant ships of King Solomon at the northern end of the Gulf of ‘Aqaba. It is now known as Tell el–Kheleifeh.

၃၆. ကာဒေရှ။ နံပါတ် ၂၀:၁ ကိုကြည့်ပါ။ ဤကာဒေရှသည် ကာနန်နယ်စပ်ရှိ ကာဒေရှဗာနဲနှင့် တူညီသည်။

36. Kadesh. See ch. 20:1. This Kadesh is the same as Kadesh-barnea, on the border of Canaan.

၄၀. အာရဒ်မင်း။ နံပါတ် ၂၁:၁ ကိုနှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။ ဤကျမ်းပိုဒ်သည် ဤအကြောင်းအရာတွင် နေရာမကျပုံရသည်။

40. King Arad. Compare ch. 21:1. This verse seems out of place in this context.

၄၁. ဇလမိုနာ။ တည်နေရာမသိရှိပါ။ ဇလမုန်တောင် (တရားသူကြီး ၉:၄၈) နှင့် ဆလမုန် (ဆာလံ ၆၈:၁၄) ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။

41. Zalmonah. Location unknown; compare Mt. Zalmon (Judges 9:48) and Salmon (Ps. 68:14).

၄၂. ပုနုန်။ ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၃၆:၄၁ နှင့် ၁ရာဇဝင် ၁:၅၂ တွင် ဖော်ပြထားသော ပိနုန်အမည်သည် တူညီသော အမည်၏ စာလုံးပေါင်းမူကွဲဖြစ်ဖွယ်ရှိသည်။ ယခုအခါ ဖိနာန်ဟု လူသိများပြီး သေပင်လယ်မှ တိုက်ရိုက်တောင်ဘက် ၂၅ မိုင်အကွာတွင် တည်ရှိသည်။

42. Punon. See Gen. 36:41 and 1 Chron. 1:52 for the name Pinon, probably a variant spelling of the same name. Identified with the modern Feinân, 25 mi. directly south of the Dead Sea.

၄၃. ဩဘုတ်။ နံပါတ် ၂၁:၁၀ ကိုကြည့်ပါ။

43. Oboth. See ch. 21:10.

၄၄. ဣယေအာဘာရိမ်။ နံပါတ် ၂၁:၁၁ ကိုကြည့်ပါ။

44. Ije-abarim. See on ch. 21:11.

၄၅. ဒိဗုန်ဂဒ်။ နံပါတ် ၂၁:၃၀; ၃၂:၃၄ ကိုကြည့်ပါ။ ထွက်မြောက်ရာ၏ အဆင့်အချို့ကို လိုက်နာရန် ခက်ခဲသည်။

45. Dibon-gad. See chs. 21:30; 32:34. Some stages of the Exodus are difficult to follow.

၄၆. အယ်လမုန်ဒိဗလသံ။ ယေရမိ ၄၈:၂၂ တွင် ဖော်ပြထားသော ဗက်ဒိဗလသံနှင့် တူညီဖွယ်ရှိသည်။

46. Almon-diblathaim. Perhaps the same as the Beth-diblathaim of Jer. 48:22.

၄၇. အာဘာရိမ်။ နံပါတ် ၂၁:၁၁; နံပါတ် ၂၇:၁၂; ယေရမိ ၄၈:၂၂ ကိုကြည့်ပါ။

47. Abarim. See on ch. 21:11; see also Num. 27:12; cf. Jer. 48:22.

၄၈. မောဘလွင်ပြင်။ နံပါတ် ၂၂:၁ ကိုကြည့်ပါ။

48. Plains of Moab. See on ch. 22:1.

၄၉. ဗက်ယေစိမုတ်။ ယောရှုအာ ၁၂:၃; ၁၃:၂၀; ယေဇကျေလ ၂၅:၉ ကိုကြည့်ပါ။ ယခုအခါ တယ်လ် အယ်လ်-အာဇိမေဟု လူသိများပြီး နဲဗိုတောင်နှင့် ယော်ဒန်မြစ်ကြားတွင် တည်ရှိသည်ဟု အကြံပြုထားသည်။

49. Beth-jesimoth. See Joshua 12:3; 13:20; Eze. 25:9. The modern Tell el–‘Azeimeh, between Mt. Nebo and the Jordan, has been suggested as the site of this place.

အာဘယ်ရှိတင်။ နံပါတ် ၂၅:၁ ကိုကြည့်ပါ။ ယခုအခါ တယ်လ် အယ်လ်-ဟမ္မာမ် ဖြစ်နိုင်ပြီး ဗက်ယေရှိမုတ်မှ မြောက်ဘက် ၅ မိုင်အကွာတွင် တည်ရှိသည်။

Abel-shittim. See ch. 25:1. Possibly the modern Tell el–Hammâm, some 5 mi. north of Beth-jeshimoth.

၅၀. ထာ၀ရဘုရားမိန့်တော်မူသည်။ ကာနန်ပြည်၏ ပိုင်ဆိုင်မှုဥပဒေနှင့် ပတ်သက်၍ တိကျသော ညွှန်ကြားချက်များကို ပေးအပ်ခဲ့သည်။

50. The Lord spake. Definite instructions were given in respect to the law of possession of the land of Canaan.

၅၁. သင်တို့သည် ယော်ဒန်မြစ်ကိုဖြတ်ကျော်သွားသောအခါ။ နံပါတ်စဉ် ၃၄:၂; ၃၅:၁၀; တရားဟောရာ ၁၁:၃၁; ၁၈:၉ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။

51. When ye are passed over. Compare Num. 34:2; 35:10; Deut. 11:31; 18:9.

၅၂. သင်တို့သည် နှင်ထုတ်ရမည်။ ယခင်နေထိုင်သူများကို မိစ္ဆာရုပ်ကြွင်းကိုးကွယ်မှုကြောင့် ထိုနေရာတွင် ဆက်လက်နေထိုင်ခွင့်မပြုရ၊ ၎င်းတို့သည် ဣသရေလလူမျိုးကို ဖျက်ဆီးနိုင်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂၃:၃၃; တရားဟောရာ ၂၀:၁၆-၁၈ ကိုကြည့်ပါ)။

52. Ye shall drive out. The former inhabitants could not b,e allowed to remain in the land, as they were devoted to idolatry and would corrupt Israel (see Ex. 23:33; Deut. 20:16–18).

ရုပ်ပုံများ။ စကားလုံးအရ “ထွင်းထုထားသောကျောက်တုံးများ” ဟု ဆိုလိုသည်။ ၎င်းသည် အိန္ဒိယတွင် ယနေ့ခေတ်တွင်တွေ့ရသကဲ့သို့ မိစ္ဆာရုပ်ကြွင်းဘုရားကျောင်းအတွင်းရှိ တိုင်များပေါ်တွင် ထွင်းထုထားသောပုံများကို ရည်ညွှန်းနိုင်သည်။

Pictures. Literally, “figured stones.” This may refer to carved figures on the pillars inside their idol temples, such as are common in India today.

မြင့်သောနေရာများ။ မိစ္ဆာရုပ်ကြွင်းများ၏ သန့်ရှင်းရာဌာနများနှင့် တောင်ကုန်းမြင့်များပေါ်တွင် တည်ဆောက်ထားသော ယဇ်ပလ္လင်များကို ရည်ညွှန်းသည်။

High places. A reference to the heathen sanctuaries and altars built on the high hills.

၅၃. သင်တို့သည် နှင်ထုတ်ရမည်။ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းနှင့် ဖြစ်စဉ်အတွက် ထွက်မြောက်ရာ ၂၃:၂၉, ၃၀; တရားဟောရာ ၇:၂၂ ကိုကြည့်ပါ။

53. Ye shall dispossess. For the procedure and process see Ex. 23:29, 30; Deut. 7:22.

၅၄. ရေတွက်ခြင်းဖြင့်။ ညွှန်ကြားချက်များအတွက် အခန်းကြီး ၂၆:၅၃-၅၅ ကိုကြည့်ပါ။

လူတိုင်း၏အမွေဥစ္စာ။ တစ်ဦးချင်းမိသားစုအမွေဥစ္စာအထိပင်။

54. By lot. For directions see ch. 26:53–55.

Every man’s inheritance. Even to the individual family inheritance.

၅၅. ဆူးများ။ ယောရှုအ ၂၃:၁၃ နှင့် ယဇံ ၂၈:၂၄ နှင့် ပေါလု၏စကားကို (၂ ကောရိန္သု ၁၂:၇) နှိုင်းယှဉ်ပါ။

55. Pricks. Compare the language of Joshua 23:13 and Eze. 28:24, and of Paul (2 Cor. 12:7).

၅၅။ သင်တို့ကို စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေမည်။ ၎င်းတို့သည် စဉ်ဆက်မပြတ် စိတ်မသက်မသာဖြစ်စေသော အကြောင်းအမျိုးဖြစ်လိမ့်မည် (တရားသူကြီးမှတ်တမ်း ၂:၁၈၊ ၄:၃၊ ၆:၆ ကိုကြည့်ပါ)။

Vex you. They were to be a continual source of uneasiness (see Judges 2:18; 4:3; 6:6).

၅၆။ ငါသည် သင်တို့အား ပြုလိမ့်မည်။ တကယ်တော့၊ ကာနာန်ပြည်၏ ရုပ်တုကိုးကွယ်သော နေထိုင်သူများသည် လုံးဝဖယ်ရှားခံခဲ့ရခြင်း မရှိခဲ့ပါ။ ၎င်းတို့၏ မကောင်းသော သြဇာလွှမ်းမိုးမှုသည် ဣသရေလလူမျိုး၏ သမိုင်းတစ်လျှောက် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့သည်လည်း ဘုရားသခင်၏ တရားစီရင်မှုရှေ့သို့ ရောက်လာခဲ့သည် (တရားသူကြီးမှတ်တမ်း ၃:၈၊ ၁၄၊ ၆:၂ ကိုကြည့်ပါ)။

56. I shall do unto you. As a matter of fact, the idolatrous inhabitants of Canaan were never entirely exterminated. Their baleful influence continued throughout the history of Israel, who also came before God in judgment (see Judges 3:8, 14; 6:2).

အယ်လန် ဂျီ။ ဝှိုက်၏ မှတ်ချက်များ ၅၅ ပီပီ ၅၄၄

ellen g. white comments

55 PP 544

အခန်းကြီး - ၃၄

အခန်း ၃၄

chapter 34

၁. ပိုင်နက်နယ်နမိတ်များ

၁. ထာဝရဘုရားသည် မောရှေအား မိန့်တော်မူသည်မှာ၊ ကာနာန်ပြည်တွင် အခြေချရန် (အခန်း ၃၃:၅၀) နှင့်ပတ်သက်၍ မိန့်တော်မူခဲ့ရာ ထိုနေရာတွင်ပင် ဖြစ်သည်၊ ထိုစဉ်ကတည်းက နေရာပြောင်းရွှေ့ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။

1 The borders of the land. 16 The names of the men which shall divide the land.

1. The Lord spake. In the same place as when He spoke to Moses about the settlement in Canaan (ch. 33:50), for there had been no move since then.

၂. သင်တို့ရောက်သောအခါ

ဆိုလိုသည်မှာ ယော်ဒန်မြစ်နှင့် မြေထဲပင်လယ်ကြားရှိ ပိုင်နက်သို့ဖြစ်သည် (ရာ. ၃၂:၃၂; ယောရှု ၂၂:၁၁, ၃၂ ကိုကြည့်ပါ)။

2. When ye come. That is, into the territory between Jordan and the Mediterranean Sea (see Num. 32:32; Joshua 22:11, 32).

၃. သင်တို့၏တောင်ဘက်နယ်နမိတ်

စကားလုံးအရ “သင်တို့၏တောင်ဘက်ခြမ်း” ဟု ဆိုသည်။

3. Your south quarter. Literally, “your south side.”

ဆားပင်လယ်

ဆိုသည်မှာ သေပင်လယ်ဖြစ်ပြီး၊ အရှေ့ဘက်နှင့် တောင်ဘက်နယ်နမိတ်များ ဆုံရာနေရာဖြစ်သည်။ ဧဇကျေလ ၄၇:၁၈ တွင် ပရောဖက်က ဤပင်လယ်ကို “အရှေ့ပင်လယ်” ဟု ခေါ်သည် (ကမ္ဘာ ၁၄:၃; တရား ၃:၁၇; ၄:၄၉ ကိုကြည့်ပါ)။

The salt sea. The Dead Sea, where the eastern and southern borders met. In Eze. 47:18 the prophet calls this the “east sea” (see also Gen. 14:3; Deut. 3:17; 4:49).

၄. သင်တို့၏နယ်နမိတ်သည် လှည့်သွားရမည်

ဆိုလိုသည်မှာ နယ်နမိတ်မျဉ်းသည် အနောက်တောင်ဘက်သို့ ဦးတည်ရမည်ဖြစ်သည်။

4. Your border shall turn. That is, the boundary line was to take a southwesterly direction.

အာကရာဘိမ်တောင်ကျွံရာ

ဆိုသည်မှာ “ကင်းမြီးကောက်တောင်ကျွံရာ” ဖြစ်ပြီး၊ ထိုနေရာတွင် ကင်းမြီးကောက်များ များပြားသည်ဟု ဆိုလိုသည် (ယောရှု ၁၅:၃; တရား ၁:၃၆ ကိုကြည့်ပါ)။ ယေဘူးစွဲထင်သည်မှာ အာရာဘာမှ အနောက်မြောက်ဘက်သို့ ၁၅ မိုင်ရှည်လျားသော နာကျဘ်အက်စ်-ဆာဖာဖြစ်သည်။

The ascent of Akrabbim. That is, “the pass of the scorpions,” suggesting that scorpions were numerous in that neighborhood (see Joshua 15:3; Judges 1:36). Generally held to be Naqb es–Safa, a pass leading northwest from the Arabah, 15 mi. long.

ဇိန်

ဇိန်တော သည် ဤနေရာမှ အမည်ရရှိပြီး ဖြစ်နိုင်သည်။ ၎င်းကို ဤနေရာနှင့် ယောရှု ၁၅:၃ တွင်သာ ဖော်ပြထားသည်။

Zin. The Wilderness of Zin may have received its name from this place. It is mentioned only here and in Joshua 15:3.

ကာဒေ့ရှ်-ဗာနီးသို့ တောင်ဘက် အခန်း ၁၃:၁၇, ၃၂ ကိုကြည့်ပါ။

South to Kadesh-barnea. See on ch. 13:17, 32.

ဟာဇာ-အဒ္ဒါရ် ယောရှု ၁၅:၃ တွင် ဤနေရာ၏အမည်ကို အဒ္ဒါရ်ဟု တိုက်ရိုက်ဖော်ပြထားပြီး၊ ဟဇရုန်ကို သီးခြားနေရာအဖြစ် ဖော်ပြထားသည်။

အဇမွန်။ ဤနေရာလည်း ခွဲခြားသတ်မှတ်မထားပါ။ အချို့သော မှတ်ချက်ပေးသူများက ခေတ်သစ် ‘အိန်အယ်လ်-ကိုဆိမေ့’ ဟု အကြံပြုထားသည်။

Hazar-addar. Compare Joshua 15:3, where the name of this site is given in a shorter form as Adar, with Hezron as a separate place. It has been identified with Khirbet el–Qudeirat.

Azmon. This too is unidentified. Some commentators suggest the modern ‘Ain el–Qoseimeh.

၅. အကွေ့အကောက်ပြုလုပ်ရန်။ စကားလုံးအရ “အကွေ့တစ်ခုပြုလုပ်ရန်” ဟူသည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ အနောက်ဘက်သို့ ပိုမိုဦးတည်သည်။

အီဂျစ်မြစ်။ နိုင်းမြစ်မဟုတ်ဘဲ၊ ဂါဇာမြို့အောက်တွင် ၅၀ မိုင်ခန့်ရှိသော မြေထဲပင်လယ်သို့ရောက်သည်အထိ ဣသရေလ၏ အနောက်နယ်နမိတ်ဖြစ်မည့် ဝါဒီအယ်လ်-အာရှီ ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ၎င်းတို့၏ အီဂျစ်နှင့်နယ်နမိတ်ဖြစ်လိမ့်မည်။

5. Fetch a compass. Literally, “make a turn,” that is, in a more westerly direction.

The river of Egypt. Not the river Nile, but the Wadi el–‘Arish, which was to form the western boundary of Israel, until it reached the Mediterranean Sea about 50 mi. below Gaza. This was to be their border with Egypt.

၆. ပင်လယ်ကြီး။ မြေထဲပင်လယ်။

6. Great sea. The Mediterranean.

၇. ဟောရတောင်။ အာရုန်သေဆုံးရာ ဧဒုံပြည်နယ်နမိတ်ပေါ်ရှိ ဟောရတောင်မဟုတ်ပါ (အခန်းကြီး ၂၀:၂၂; ၃၃:၃၈)။ ဤတောင်၏တည်နေရာကို မသိရပါ။ အချို့သော မှတ်ချက်ပြုသူများက ၎င်းကို မြောက်လီဘာနပ်စ် သို့မဟုတ် လီဘာနုန်တောင်တန်းတစ်ခုဖြစ်သည်ဟု ခွဲခြားသတ်မှတ်ကြသည်။

7. Mount Hor. Not the Mt. Hor on the border of Edom (chs. 20:22; 33:38), where Aaron died. The site of this mountain is unknown; some commentators identify it with a spur of Mt. Libanus, or Mt. Lebanon.

၈. ဟာမတ်၏အဝင်ဝ။ အိုရွန်းတီးချိုင့်ဝှမ်း သို့မဟုတ် ဟာမတ်မြို့မှ ၇၀ မိုင်အကွာရှိ ခေတ်သစ်လဲဗွေ့ဖြစ်သည်။ “အဝင်ဝ” ဟူသောစကားလုံးသည် ဟာမတ်ကိုယ်တိုင်ကို ရည်ညွှန်းခြင်းမဟုတ်ဘဲ သီးခြားနေရာအမည်တစ်ခု၏ အစိတ်အပိုင်းဖြစ်သည်ဟု ယူဆထားသည်။ လဲဗွေ့ သို့မဟုတ် အိုရွန်းတီးချိုင့်ဝှမ်းကို တောင်ဘက်မှ ဟာမတ်သို့ချဉ်းကပ်သည့် “ဟာမတ်၏အဝင်ဝ” ဟူ၍ သင့်လျော်စွာ သတ်မှတ်နိုင်သည်။

8. The entrance of Hamath. Either the Orontes valley or modern Lebweh, 70 mi. southwest of Hamath, in the same valley. The word translated “entrance” is thought to be part of a distinct place name, and not to refer to Hamath itself. Either Lebweh or the Orontes valley might appropriately be designated “the entrance of Hamath,” as one approached Hamath from the south.

၉. ဇီဖရွန်။ ခေတ်သစ်နေရာတစ်ခုနှင့် သေချာစွာ ခွဲခြားသတ်မှတ်မထားပ。 အချို့သူများက ယဇံ ၄၇:၁၆ ရှိ ဆီဘရိမ်ကို အလားတူအမည်တစ်ခု၏ မူကွဲစာလုံးပေါင်းအဖြစ် အကြံပြုထားသည်။

ဟာဇာဧနန်။ ၎င်းသည် မြောက်ဘက်နယ်နမိတ်၏ အဆုံးသတ်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်း၏ အရှေ့မြောက်ထောင့်ဖြစ်သည် (ယဇံ ၄၇:၁၇; ၄၈:၁ ကိုကြည့်ပါ)။ ၎င်းနေရာကို ကာရီယာတိန်ဟု ယာယီခွဲခြားသတ်မှတ်ထားသည်။ ဟီဘရူးအမည်သည် “စမ်းရေတွင်း၏ခြံဝင်း” ဟု ဆိုလိုပြီး၊ ယင်းသည် ပိတ်ထားသော စမ်းရေတွင်းတစ်ခုကို ရည်ညွှန်းပုံရသည်။

9. Ziphron. No sure identification with any modern place is known. Some suggest Sibraim in Eze. 47:16 as a variant spelling of the same name.

Hazar-enan. This marked the terminus of the northern boundary, being its northeast corner (see Eze. 47:17; 48:1). The place has been tentatively identified with Qaryatein. The Hebrew name signifies “the court of the spring,” referring, presumably, to an enclosed spring of water.

၁၀. ရှဖမ်။ တည်နေရာမသိရပါ။ ၎င်းသည် အရှေ့ဘက်နယ်နမိတ်၏ တောင်ဘက်အစွန်ကို မှတ်သားထားသည်။

10. Shepham. Site unknown. It marked the southern tip of the eastern boundary.

၁၁. ရီဘလာ။ ယော်ဒန်မြစ်အနီးတွင်ဖြစ်မည်ဟု မသိရသော်လည်း ၎င်း၏တည်နေရာကို မသိရပါ။

အိန်။ စကားလုံးအရ “စမ်းရေတွင်း” ဟူသည်။ “စမ်းရေတွင်း” ဟူသောစကားလုံးနှင့် အခြားနေရာအမည်တစ်ခုမျှ မသက်ဆိုင်သောကြောင့် အိန်ကို ခွဲခြားသတ်မှတ်ရန် မဖြစ်နိုင်ပါ။

ခိန္နရေတ်။ ဂါလိလဲပင်လယ်။ ခိန္နရေတ်ဟူသောအမည်သည် ယောရှုအ ၁၉:၃၅ တွင်ဖော်ပြထားသော နေရာမှ ဆင်းသက်လာပြီး (တရားဟောရာ ၃:၁၇ ကိုလည်းကြည့်ပါ)။ “ဘေးနှစ်ဖက်” ဟူသောစကားလုံးသည် ဂါလိလဲပင်လယ်၏ အရှေ့မြောက်ဘက်ရှိ တောင်ကုန်းစောင်းများကို ရည်ညွှန်းသည်။ ပိုမိုကောင်းမွန်သောဘာသာပြန်မှာ “စောင်း” ဖြစ်သည်။ RSV တွင် “ပခုံး” ဟုဖတ်သည်။

11. Riblah. No doubt near the river Jordan, but its location is unknown.

Ain. Literally, “spring.” As no other place name is associated with the word “spring,” it is impossible to identify Ain.

Chinnereth. The Sea of Galilee. The name Chinnereth probably comes from the place named in Joshua 19:35 (see also Deut. 3:17). The words, “the sides of,” refer to the hilly slopes on the northeast of the Sea of Galilee. A better rendering would be “slope.” The RSV reads “shoulder.”

၁၂. နယ်နမိတ်။ ဆိုလိုသည်မှာ အရှေ့ဘက်နယ်နမိတ်ဖြစ်သည်။

12. The border. That is, the eastern boundary.

၁၃. ကိုးမျိုးနွယ်။ မျိုးနွယ်နှစ်ခုနှင့်တစ်ဝက်သည် ယော်ဒန်မြစ်၏တစ်ဖက်တွင် အခြေချခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၁၄, ၁၅ ကိုကြည့်ပါ)။

13. Nine tribes. Two and a half tribes settled on the other side of Jordan (see vs. 14, 15).

၁၅. ယော်ဒန်မြစ်၏ဤဘက်တွင်။ ပိုမိုကောင်းမွန်စွာ “ယော်ဒန်မြစ်တစ်ဖက်တွင်” ဟုဆိုလိုသည်။

15. On this side Jordan. Better, “beyond the Jordan.”

၁၇. ဤသည်များသည် အမည်များဖြစ်သည်။ လူအများ၏လေးစားမှုကိုရရှိမည့် တာဝန်ရှိသူများကို ခန့်အပ်ခဲ့သည် (အခန်းကြီး ၂၆:၅၄, ၅၅ ကိုကြည့်ပါ)။ ဧလျာဇာနှင့် ယောရှုအ တို့သည် တဲအိမ်တော်၏တံခါးဝတွင် ဘုရားသခင်ရှေ့တော်၌ ပြည်ကိုခွဲဝေရန် ကြီးကြပ်ခဲ့သည် (ယောရှုအ ၁၈:၆, ၈, ၁၀; ၁၉:၅၁)။

17. These are the names. Responsible men were appointed whose decisions would be respected (see ch. 26:54, 55). Note that Eleazar and Joshua were to supervise the division of the land in the presence of God at the door of the tabernacle (Joshua 18:6, 8, 10; 19:51).

၁၈. မျိုးနွယ်တစ်ခုချင်းစီမှ မင်းသားတစ်ဦး။ အာဏာရှိပြီး လေးစားခံရသူများကို ဧလျာဇာ သက်သေးဆုံးယဇ်ပုလ္လင်နှင့် စစ်သေနာမှုးချင်းသေနာယောရှုအ တို့နှင့်အတူ ပြည်ခွဲဝေမှုကို မျှတမျှတစွာပြုလုပ်ရန် အာမီနူးဒါးနှင့် ဆက်စပ်ခဲ့သည်။

18. One prince of every tribe. Men of authority, and who were respected, were associated with Eleazar, the high priest, and Joshua, the commander in chief of the army. Impartiality and equity in the division of the territory were thus assured.

၂၀. ရှမူအေလ။ ရှမူအေလဟူသောအမည်နှင့် တူညီသည် (၁ ရာ ၁:၂၀; ၁ ရာ ၇:၂ ကိုကြည့်ပါ)။

အမိဟုဒ်။ အခန်းကြီး ၁:၁၀ ကိုကြည့်ပါ။

20. Shemuel. The same name as Samuel (see 1 Sam. 1:20; 1 Chron. 7:2).

Ammihud. See ch. 1:10.

၂၁. ဧလိဒဒ်။ မူကွဲစာလုံးပေါင်းတစ်ခုအတွက် အခန်းကြီး ၁၁:၂၆ ကိုကြည့်ပါ။

21. Elidad. See ch. 11:26 for a variant spelling.

၂၂. ဘုက္ကိ။ အမည်တူအမည်အတွက် ဧဇရ ၇:၄ နှင့် ၧ ရာ ၂၅:၄, ၁၃ ကိုကြည့်ပါ။

22. Bukki. For the same name see Ezra 7:4, and for a different spelling see 1 Chron. 25:4, 13.

၂၃. ဟနိယေလ။ ၁ ရာ ၇:၃၉ ကိုကြည့်ပါ။

23. Hanniel. See 1 Chron. 7:39.

၂၄. ကမုအေလ။ အခြားသူများနှင့်သက်ဆိုင်သော အမည်တစ်ခု (တ ၂၂:၂၁; ၁ ရာ ၂၇:၁၇)။

24. Kemuel. A name found elsewhere but belonging to other persons (Gen. 22:21; 1 Chron. 27:17).

၂၅. ဧလိဇဖန်။ အခန်းကြီး ၃:၃၀ ကိုကြည့်ပါ။

25. Elizaphan. See ch. 3:30.

၂၆. ပလတိယေလ။ ၂ ရာ ၃:၁၅ ကိုကြည့်ပါ။

ဘုရားသခင်၏အမှုတော်အတွက် စီစဉ်ထားရမည့်အရာများကို စနစ်တကျစီစဉ်ပြီး အကောင်အထည်ဖြည့်ဆောင်ရန်အတွက် မျိုးနွယ်အသီးအသီးအား ပြည်ခွဲဝေရန်အတွက် နယ်နမိတ်များ၏မှတ်တမ်းကို စေ့စပ်စွာ ထိန်းသိမ်းထားခြင်းသည် စီမံခြင်း၏တိကျမှုကို ဖော်ပြသည်။

26. Paltiel. See 2 Sam. 3:15.

The exactness with which Inspiration has preserved a record of the boundaries of the allotments of land made to the various tribes emphasizes the orderly way in which provision is to be made for the work of God. Nothing is to be left to chance; everything is to be carefully planned and executed.

အယ်လန်ဂျီဝှိုက်၏ မှတ်ချက်များ

၁-၁၃ စာမျက်နှာ ၅၁၁

ellen g. white comments

1-13 PP 511

အခန်းကြီး - ၃၅

အခန်း ၃၅

chapter 35

၁. လေဝိသားများအတွက် မြို့ပေါင်း လေးဆယ့်ရှစ်မြို့အား ၎င်းတို့၏ ဆင်ခြေဖုံးနယ်နမိတ်နှင့်အတူ သတ်မှတ်ပေးရမည်။ ၆. ၎င်းတို့အနက် ခြောက်မြို့သည် ခိုလှုံမြို့များဖြစ်ရမည်။ ၉. လူသတ်မှုဆိုင်ရာ ဥပဒေများ။ ၃၁. လူသတ်မှုအတွက် ကျေနပ်ရောင့်ရဲမှု မပြုလုပ်ရ။

1 Eight and forty cities for the Levites with their suburbs, and measure thereof. 6 Six of them are to be cities of refuge. 9 The laws of murder. 31 No satisfaction for murder.

၂. နေထိုင်ရန်မြို့များ

လေဝိသားများသည် မြေယာ၊ စပျစ်ခြံ၊ သံလွင်ဥယျာဉ်များစသည့် အမွေအနှစ်များကို မရရှိခဲ့ပေ။ သို့သော် ၎င်းတို့အတွက် သင့်လျော်သော နေအိမ်များရှိရန် လိုအပ်သဖြင့် ၎င်းတို့၏ နေအိမ်အတွက် မြို့များကို သတ်မှတ်ပေးခဲ့သည် (တောလည်ရာ ၂၅:၃၂)။

2. Cities to dwell in. The Levites were not given land, vineyards, olive groves, etc., as an inheritance. It was fitting, however, that they should have suitable dwelling houses; therefore cities were set aside for their homes (Lev. 25:32).

ဆင်ခြေဖုံးနယ်နမိတ်

ဤသည်မှာ စာသားအရ “ပွင့်လင်းသောမြေ” သို့မဟုတ် “မြက်ခင်းမြေ” ကို ဆိုလိုပြီး “ထုတ်ပို့သည်” ဟူသော ကြိယာမှ ဆင်းသက်လာသည်။ ဤနေရာတွင် မြို့ပြင်ပရှိ ပွင့်လင်းသော ကျေးလက်နယ်မြေကို ဆိုလိုပြီး သိုးနွားများကို ထုတ်ပို့ကျက်စားစေရန် သို့မဟုတ် ဥယျာဉ်များအဖြစ် အသုံးပြုနိုင်သည်။ “ဆင်ခြေဖုံးနယ်နမိတ်” ဟူသော စကားလုံးသည် အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားတွင် “အများပိုင်မြေ” ဟူသော စကားလုံးနှင့် တူညီပြီး အသိုင်းအဝိုင်းအတွက် ပွင့်လင်းသော နေရာကို ဆိုလိုသည် (ဆာလံ ၄၈:၁၀-၂၀ ကိုကြည့်ပါ)။

Suburbs. Literally, “open land,” or “pasture land,” from the verb “to drive out.” Here reference is to open countryside outside the city, to which cattle could be driven for grazing or that could be used for gardens. “Suburbs” as here used is equivalent to the English word “common,” referring to the open space common to the community (see Eze. 48:10–20).

၃. သိုးနွားများ

အကောင်ကြီးများဖြစ်သော နွားထီးများ၊ ကုလားအုတ်များစသည်။

သားရဲများ

ဤသည်မှာ သိုးများ၊ ဆိတ်များ သို့မဟုတ် ၎င်းတို့၏ သိုးနွားအားလုံးကို ဆိုလိုနိုင်သည်။

3. Cattle. The large animals, such as bullocks and camels.

Beasts. This may refer to sheep and goats, or may include all their livestock.

၄. တစ်ထောင်ကျူးဘစ်
အနီးစပ်ဆုံးအားဖြင့် တစ်မိုင်၏ လေးပုံတစ်ပုံ (၀.၄၄ ကီလိုမီတာ)။ မြို့နယ်နမိတ်အပြင်ဘက်တွင် ၎င်းတို့၏ သိုးနွားများ၊ ပုဂ္ဂလိကဥယျာဉ်များ၊ အပန်းဖြေဥယျာဉ်များနှင့် သင်္ဂြိုဟ်ရန်နေရာများအတွက် ပွင့်လင်းသောမြေကို ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်။

4. A thousand cubits. About 1/4 of a mi. (0.44 km.). Outside the city limits open land was provided for their cattle, their private gardens, and recreational parks, and for burial purposes.

၆. ခိုလှုံမြို့ခြောက်မြို့

ကာနန်ပြည်တွင် သုံးမြို့နှင့် ယော်ဒန်မြစ်အရှေ့ဘက်တွင် သုံးမြို့ (တောလည်ရာ ၃၅:၁၄၊ တရားဟောရာ ၄:၄၃၊ ယိာဏှှု ၂၀:၇-၈ ကိုကြည့်ပါ)။

6. Six cities for refuge. Three in Canaan, and three on the east side of Jordan (see Num. 35:14; Deut. 4:43; Joshua 20:7, 8).

ထွက်ပြေးခိုလှုံခြင်း

ခိုလှုံမြို့များသည် သန့်ရှင်းရာဌာနဖြစ်ပြီး၊ ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် ထိုနေရာသို့ ထွက်ပြေးလာသော အပြစ်သားကို ခိုလှုံစေသည့် ခရစ်တော်၏ ပုံစံတစ်ခုဖြစ်သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂၁:၁၃၊ တရားဟောရာ ၁၉:၂-၉၊ ဆာလံ ၄၆:၁၊ ၁၄၂:၅၊ ဟေရှာယ ၄:၆၊ ရောမ ၈:၁၊ ၃၃-၃၄၊ ဖိလိပ္ပိ ၃:၉၊ ဟေဗြဲ ၆:၁၈-၁၉ ကိုကြည့်ပါ)။

Flee. The cities of refuge were a sanctuary, and thus a type of Christ, who shelters the sinner who flees to Him in faith (see Ex. 21:13; Deut. 19:2–9; Ps. 46:1; 142:5; Isa. 4:6; Rom. 8:1, 33, 34; Phil. 3:9; Heb. 6:18, 19).

၇. လေးဆယ့်ရှစ်မြို့ ယိာဏှ ၂၁:၄၁ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ။

7. Forty and eight. Compare Joshua 21:41.

၈. အမွေအနှစ်အလိုက် လူဦးရေအလိုက် မြို့များကို ဖြန့်ဝေပေးမည် (တောလည်ရာ ၂၆:၅၄၊ ၃၃:၅၄၊ ယိာဏှှု ၂၁:၁၆-၃၂ ကိုကြည့်ပါ)။

8. According to his inheritance. The cities would be distributed according to population (see Num. 26:54; 33:54; Joshua 21:16–32).

၁၁. မတော်မတရား “လမ်းမှားသွားခြင်း” သို့မဟုတ် “အမှားပြုလုပ်ခြင်း” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ရှိသော စကားလုံးမှ ဆင်းသက်လာသည်။ ဤတွင်အသုံးပြုသော စကားလုံးသည် စာသားအရ “မတော်မတရား” သို့မဟုတ် “အမှားအားဖြင့်” ဟု ဆိုလိုသည် (ယိာဏှှု ၂၀:၃၊ ဒေသနာ ၅:၆ ကိုကြည့်ပါ)။ ခိုလှုံခွင့်အခွင့်အရေးသည် ရှေးခေတ်ကတည်းက လူမျိုးအများစုက အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။

11. Unawares. From a word whose root means “to go astray,” “to commit an error.” The word here used means, literally, “by mistake,” “in error” (see Joshua 20:3; Eccl. 5:6). The right of sanctuary was recognized by most nations from remote antiquity.

၁၂. လက်စားချေသူ ယေဘုယျအားဖြင့် “ရွေးယူသူ” သို့မဟုတ် “ဆွေမျိုးအဖြစ်ဆောင်ရွက်သူ” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ရှိသော စကားလုံးမှ ဆင်းသက်လာပြီး၊ နီးကပ်သော ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆက်နွယ်မှုကို ဆိုလိုသည်။ ဤ “ဆွေမျိုးရွေးယူသူ” ၏ တာဝန်များသည် များပြားပြီး ကွဲပြားသည်။ ၎င်း၏တာဝန်များထဲတွင် ဆွေမျိုးတစ်ဦး၏ လူသတ်မှုကို လက်စားချေရန်၊ လေဝိအိမ်ထောင်ပြုလုပ်ရန် (ရုသ ၃:၁၃)၊ ဆွေမျိုးတစ်ဦးအား ကျွန်ခံရမှုမှ ဝယ်ယူရန် (တောလည်ရာ ၂၅:၄၇-၄၈)၊ မိသားစုပိုင်ဆိုင်မှု ဖယ်ရှားခြင်းကို တားဆီးရန် (ယေရမိ ၃၂:၈-၁၂)၊ နှင့် အခြားသူများ၏လက်ထဲသို့ ရောက်ရှိသွားသော ပိုင်ဆိုင်မှုကို ပြန်လည်ဝယ်ယူရန် (တောလည်ရာ ၂၅:၂၅) တို့ပါဝင်သည်။

12. The avenger. From a word whose root generally means “to redeem,” “to act as a kinsman,” implying close personal relationship. The duties of this “kinsman-redeemer” became both varied and many. One of his duties was to avenge a relative’s murder. He was also to contract a levirate marriage (Ruth 3:13), to purchase a kinsman from slavery into which unfortunate circumstances had forced him (Lev. 25:47, 48), to prevent the alienation of family property (Jer. 32:8–12), and to buy back such property as may have fallen into the hands of others (Lev. 25:25).

အသင်းအပင်းရှေ့တွင် ရပ်တည်ရန် အသင်းအပင်း၏ တာဝန်များကို အသေးစိတ်ဖော်ပြထားခြင်း မရှိသော်လည်း၊ ဤလုပ်ငန်းစဉ်သည် သက်သေအထောက်အထားများ တင်ပြခြင်း၊ ဆွေးနွေးခြင်း၊ နှင့် ဂျူရီမှ ဆုံးဖြတ်ခြင်းဖြင့် တရားစီရင်ရေးဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းစဉ်ဖြစ်သည်မှာ သေချာသည် (တောလည်ရာ ၂၇:၂၊ တရားဟောရာ ၁၉:၁၇၊ ယိာဏှှု ၂၀:၆ ကိုကြည့်ပါ)။ တရားဟောရာ ၁၉:၁၂ တွင် “၎င်း၏မြို့၏ အကြီးအကဲများ” ဟူသော စကားရှိသည်ကို သတိပြုပါ။

Stand before the congregation. Just what duties the congregation performed is not stated in detail. But undoubtedly the whole procedure was forensic, with presentation of evidence, discussion, and decision by jury (see Num. 27:2; Deut. 19:17; Joshua 20:6). Note that Deut. 19:12 has the expression “the elders of his city.”

၁၃. ခြောက်မြို့ သတ်မှတ်ထားသော ခြောက်မြို့သည် ခိုလှုံရာနေရာများဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့သို့ သွားရောက်ရန် လမ်းများကို ကောင်းမွန်စွာ ထိန်းသိမ်းထားသည်။

13. Six cities. The six cities set aside were a sure refuge, with the roads leading to them kept in good repair.

၁၅. ဤခြောက်မြို့ ၎င်းတို့၏အမည်များအတွက် ယိာဏှှု ၂၀:၇-၈ ကိုကြည့်ပါ။

15. These six cities. See Joshua 20:7, 8 for their names.

ဧည့်သည် သို့မဟုတ် “အခြေချနေထိုင်သူ” ဟု ဆိုနိုင်ပြီး၊ ဟေဗြဲမိသားစုတစ်ခုနှင့် ပိုမိုတည်မြဲသောနည်းဖြင့် ဆက်နွယ်နေသူကို ဆိုလိုပေမည်။

Sojourner. Or, “settler,” referring perhaps to a person who had become attached to a Hebrew family in some more permanent way.

၁၆. သံဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော ကိရိယာ ဤစကားစုတွင် ဓား၊ လှံစသော လက်နက်များသာမက၊ စစ်ပွဲတွင် အဓိကအသုံးမပြုသော သံဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော ကိရိယာများလည်း ပါဝင်သည်။ ဤနေရာတွင် လူသတ်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ရှိမရှိ၊ ကြိုတင်စီစဉ်ထားသည်ဖြစ်စေ၊ ရုတ်တရက် ဒေါသထွက်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်စေ၊ ရည်ရွယ်ချက်ကို ဆိုလိုသည်။

16. Instrument of iron. This phrase not only includes such weapons as swords and spears but various instruments made of iron, the primary function of which was not in war but in peaceful pursuits. It was the intent to kill, whether it was premeditated or was due to sudden anger, that is meant here.

၁၇. ကျောက်ခဲဖြင့် ပစ်ပေါက်ခြင်း စာသားအရ “လက်ဖြင့်ကိုင်ထားသော ကျောက်ခဲ” ဟု ဆိုလိုပြီး၊ သေစေနိုင်လောက်အောင် ကြီးမားသော ကျောက်ခဲကို ကိုင်တွယ်ပစ်ပေါက်နိုင်သည်ကို ဆိုလိုသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂၁:၁၈ ကိုကြည့်ပါ)။

17. With throwing a stone. Literally, “with a stone of the hand,” meaning a stone large enough to be lifted and thrown so as to cause death (see Ex. 21:18).

၁၈. သစ်သားလက်နက် သိုးထိန်းသောက်တံ၊ ရိုက်တံ၊ လမ်းလျှောက်ရန်အသုံးပြုသော တုတ်စသည်တို့ဖြစ်သည်။

18. Hand weapon of wood. Such as a shepherd’s staff, or club, a walking stick, etc.

၁၉. လက်စားချေသူ ဂိုအယ်လ် သို့မဟုတ် “ဆွေမျိုး” (အပိုဒ် ၁၂ ကိုကြည့်ပါ)။

19. Revenger. The goel or “kinsman” (see on v. 12).

တွေ့ဆုံသည် ဆိုလိုသည်မှာ ခိုလှုံမြို့ပြင်ဘက်တွင် တွေ့ဆုံခြင်းဖြစ်သည်။

Meeteth him. That is, outside the city of refuge.

၂၀. တွန်းချသည် ပိုမိုကောင်းမွန်သော ဘာသာပြန်မှာ “သူ့ကိုတွန်းချလျှင်” ဖြစ်ပြီး၊ သေစေနိုင်သော အမြင့်တစ်နေရာမှ တွန်းချခြင်းကို ဆိုလိုသည် (ဆာလံ ၃၄:၂၁ ကိုကြည့်ပါ)။

20. Thrust him. Better, “if he push him,” that is, from some elevated place whence a fall would cause death (see Eze. 34:21).

၂၁. သူ၏လက် ဆိုလိုသည်မှာ သူ၏လက်သီးဖြစ်သည်။

21. His hand. That is, his fist.

၂၂. ရန်ငြိုးမရှိဘဲ ဆိုလိုသည်မှာ ရုတ်တရက်ဒေါသထွက်ခြင်း၊ လှုံ့ဆော်မှုအောက်တွင် ကြိုတင်ရည်ရွယ်ချက်မရှိဘဲ သို့မဟုတ် လူသတ်ရန် ကြိုတင်ရည်ရွယ်မှုမရှိဘဲ (ထွက်မြောက်ရာ ၂၁:၁၃၊ တရားဟောရာ ၁၉:၅ ကိုကြည့်ပါ)။

22. Without enmity. That is, in a sudden rise of anger, under provocation but without premeditation, or previous intent to kill (Ex. 21:13; Deut. 19:5).

၂၄. စီရင်ဆုံးဖြတ်ရမည် စွပ်စွဲခံရသူသည် ခိုလှုံမြို့မှ ထွက်ခွာပြီး၊ အသိုင်းအဝိုင်းက သက်သေအထောက်အထားများကို စဉ်းစားမည့်နေရာသို့ အကာအကွယ်ဖြင့် ပို့ဆောင်ခံရသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂၁:၁၂-၁၄၊ တရားဟောရာ ၁၉:၁-၁၃ ကိုကြည့်ပါ)။

24. Shall judge. The accused was sent out of the city of refuge, presumably under the protection of an escort, to some place where the community would consider the evidence in the case (Ex. 21:12–14; Deut. 19:1–13).

၂၅. ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်း စွပ်စွဲခံရသူ၏ ဘေးကင်းမှုသည် ခိုလှုံမြို့၏ ဥပဒေကို လိုက်နာပြီး ထိုနေရာတွင် နေထိုင်ခြင်းအပေါ်တွင် မူတည်သည်။ ထိုသို့ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် သူသည် လေဝိအား သို့မဟုတ် ဘုရားကျောင်းဆိုင်ရာ အကာအကွယ်အောက်တွင် ရှိနေပြီး၊ ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်းထံ လက်အောက်ခံဖြစ်သည်။ အုပ်ချုပ်မှုအသစ်တစ်ခုသည် သူ့အား သင်္ကေတအားဖြင့် ဘဝသစ်တစ်ခုကို ပေးအပ်မည်ဖြစ်သည်။

25. High priest. The safety of the accused lay in his obeying the law of the city of refuge and abiding in it. In so doing he was literally under Levitical, or ecclesiastical, protection, and so subject to the high priest. A new administration would, figuratively, give him a new lease on life.

၃၀. သက်သေများ တရားဟောရာ ၁၇:၆၊ ၁၉:၁၅၊ မဿဲ ၁၈:၁၆ ကိုနှိုင်းယှဉ်ပါ။

30. Witnesses. Compare Deut. 17:6; 19:15; Matt. 18:16.

၃၁. ကျေနပ်ရောင့်ရဲမှု မပြုလုပ်ရ ယေဘုယျအားဖြင့် “အပြစ်ဖြေရန်”၊ “ပြန်လည်သင့်မြတ်ရန်”၊ “သန့်စင်ရန်” ဟု ဘာသာပြန်ဆိုလေ့ရှိသော ကြိယာမှ ဆင်းသက်လာသော နာမ်ပုံစံဖြစ်သည်။ ဤနေရာတွင် လူသတ်သမားသည် ရွေးယူရန်အတွက် ပိုက်ဆံပေးချေမှုဖြင့် လွတ်မြောက်ခွင့် မရှိဟု ဆိုလိုသည်။ ဤပြဋ္ဌာန်းချက်သည် လူ့ဘဝ၏ ဂုဏ်သိက္ခာနှင့် ဘုရားသခင်၏ မျက်မှောက်တွင် ၎င်း၏တန်ဖိုးကို အလေးပေးဖော်ပြသည်။

31. No satisfaction. From the noun form of a verb root commonly translated “to make an atonement,” “to make reconciliation,” “to purge.” Here it means that a murderer might not be redeemed by paying a ransom price. This provision emphasizes the dignity of man and the value of his life in the sight of God.

၃၂. ကျေနပ်ရောင့်ရဲမှု မပြုလုပ်ရ အထက်ပါ စကားလုံးနှင့် တူညီသည်။ မတော်တဆ လူသတ်မှုကျူးလွန်သူအား ဂရုမစိုက်မှုအတွက် ပြစ်ဒဏ်အဖြစ် ခိုလှုံမြို့တွင် နေထိုင်ရန် အတင်းအကြပ်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ မတော်တဆ လူသတ်သူသည် ပိုက်ဆံတစ်ခုနှင့် လဲလှယ်ပြီး ၎င်း၏အိမ်သို့ ပြန်လည်ဝင်ရောက်ခွင့် မပြုခဲ့ပေ။

32. No satisfaction. The same word as above. The enforced dwelling in the city of refuge was looked upon as a punishment for carelessness in committing accidental murder. The unintentional slayer of a man was not allowed to return to his home in exchange for a sum of money.

၃၃. မြေကို ညစ်ညမ်းစေခြင်း မြေအတွက် အပြစ်ဖြေခြင်း မပြုလုပ်နိုင်ပေ (ကမ္ဘာဦး ၄:၁၀၊ တရားဟောရာ ၂၁:၁-၉၊ ဆာလံ ၁၀၆:၃၈ ကိုကြည့်ပါ)။

33. Pollute the land. There could be no expiation for the land (see Gen. 4:10; Deut. 21:1–9; Ps. 106:38).

၃၄. ငါနေထိုင်ရာ ဘုရားသခင်၏ သန့်ရှင်းရာဌာနသည် ၎င်း၏လူများထဲတွင် ရှိပြီး၊ “မြေကို ညစ်ညမ်းစေခြင်း” မှ ကာကွယ်ရန် ခိုင်မာသော အကြောင်းပြချက်တစ်ခု ဖြစ်စေသည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂၉:၄၅၊ တောလည်ရာ ၂၃:၂၁၊ ၂ရာဇဝင်ချုပ် ၂၀:၁၁၊ ဇာခရိ ၂:၁၀ ကိုကြည့်ပါ)။ ကောရိန္သု ၂ ၆:၁၆ ရှိ ခရစ်ယာန်အသင်းတော်နှင့် မြေကြီးသစ်တွင် စံပြအခြေအနေဖြစ်သည့် ဗျာဒိတ် ၂၁:၃ ကို နှိုင်းယှဉ်ပါ။

34. Wherein I dwell. The sanctuary of God was among His people, and constituted a strong reason for guarding against “defiling” the land (see Ex. 29:45; Num. 23:21; 2 Chron. 20:11; Zech. 2:10). Compare the NT teaching in 2 Cor. 6:16, of the church, and the ideal state in the new earth (Rev. 21:3).

အယ်လန် ဂျီ. ဝှိုက်၏ မှတ်ချက်များ

၇. PP ၅၁၁

၁၁-၁၅. PP ၅၁၅

၂၆-၃၃. PP ၅၁၆

ellen g. white comments

7 PP 511

11-15 PP 515

26-33 PP 516

အခန်းကြီး - ၃၆

အခန်း ၃၆

chapter 36

၁။ သမီးများလက်ထပ်ခြင်းဖြင့် အရိပ်အမြွက်ပိုင်ဆိုင်မှု၏ အနှောင့်အယှက်ကို ဖြေရှင်းပေးသည်၊ ၅။ ၎င်းတို့၏ မျိုးနွယ်အတွင်း၌သာ လက်ထပ်ခြင်းဖြင့်၊ ၇။ အမွေအနှစ်သာမျိုးနွယ်မှ ထွက်သွားမည်ကို စိုစွမ်းစေရန်။ ၁၀။ ဇလောဖဟဒ်၏သမီးများသည် ၎င်းတို့၏ဖခင်၏ညီအစ်ကိုများ၏သားများနှင့် လက်ထပ်ကြသည်။ ၁။ ဂိလဒ်၏သားသမီးများ။ ဤလူများသည် မနာရှေမျိုးနွယ်၏ တစ်ဝက်ကို ကိုယ်စားပြုပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ဂျော်ဒန်မြစ်အရှေ့ဘက်တွင် ဂိလဒ်ပြည်၌ အခြေချမနေခဲ့ဘဲ၊ ကာနာန်ပြည်၌ ၎င်းတို့၏အမွေကို ရရှိမည်ဖြစ်သည်။ မောရှေရှေ့မှာ ပြောဆိုခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ မောရှေနှင့် လူစုကြီးတစ်ခုတွင် တွေ့ဆုံခြင်းဖြစ်သည် (အခန်း ၂၇:၂ ကို ကြည့်ပါ)။

1 The inconvenience of the inheritance of daughters 5 is remedied by marrying in their own tribes, 7 lest the inheritance should be removed from the tribe. 10 The daughters of Zelophehad marry their father’s brothers’ sons.

1. The children of Gilead. These people represented the other half of the tribe of Manasseh, who had not been settled on the east side of Jordan, in the land of Gilead, but who were to receive their inheritance in the land of Canaan.

Spake before Moses. This was a meeting with Moses in a large assembly (see ch. 27:2).

၂။ ထီပေါက်ခြင်းဖြင့်။ အခန်း ၂၆:၅၂–၅၅ ကို ကြည့်ပါ။

2. By lot. See ch. 26:52–55.

၃. ကျွန်ုပ်တို့၏ဘိုးဘေးများ၏ အမွေမှယူခြင်း။ ၎င်းသည် အခြားအမျိုးအနွယ်မှခင်ပွန်းများမှတစ်ဆင့် သမီးများ၏သားသမီးများသို့ ပိုင်ဆိုင်မှုများ လွှဲပြောင်းသွားခြင်းကြောင့် အမျိုးအနွယ်နယ်နမိတ်များ အဆက်မပြတ်ပြောင်းလဲမှုကို တားဆီးလိုသော ဆန္ဒဖြစ်သည်။

3. Taken from the inheritance of our fathers. This was a desire to prevent constant change in tribal boundaries, owing to the possessions of the women passing to their children through husbands of another tribe.

၄. ယုဘိလီ။ စာသားအရ “သိုးချိုတစ်ချောင်း” ဟု ဆိုလိုပြီး၊ ယုဘိလီခုနှစ်ကို စတင်ရန် သတ္တမလအတွင်း ဆယ်ရက်မြောက်နေ့တွင် ထိုချိုကို မှုတ်ခဲ့သည် (လေဝီ ၂၅:၁၀–၁၅၊ ၂၈၊ ၃၀–၃၃၊ ၄၀၊ ၅၀–၅၄; ယောရှု ၆:၄–၁၃ ကိုကြည့်ပါ)။

4. Jubile. Literally, “a ram’s horn,” because such a horn was blown on the tenth day of the seventh month, to inaugurate the year of jubilee (see Lev. 25:10–15, 28, 30–33, 40, 50–54; Joshua 6:4–13).

၆. မိသားစုထဲတွင်သာ။ ကန့်သတ်ချက်နှစ်ခုပေးထားသည်။ ညီအစ်ကိုမရှိသောသမီးများသည် အခြားအမျိုးအနွယ်မှယောက်ျားများနှင့် လက်ထပ်မပြုရ၊ သို့မဟုတ် တူညီသောအမျိုးအနွယ်၏ အခြားအကိုင်းအခက်မှယောက်ျားများနှင့်လည်း လက်ထပ်မပြုရ။ ဤသတိထားမှုနှစ်ခုသည် မိသားစုများနှင့် အမွေများကို ထိန်းသိမ်းပေးပြီး၊ ဣသရေလလူမျိုး၏စီးပွားရေးတွင် အရေးကြီးသည်။

6. Only to the family. Two limitations were given. Women without brothers were not to marry men of other tribes, nor men of another branch of the same tribe. These two precautions would preserve the families and the inheritances, so important in the Israelite economy.

၁၁. ဖခင်၏ညီအစ်ကိုများ၏သားများ။ ဆိုလိုသည်မှာ ၎င်းတို့၏ဝမ်းကွဲများ၊ ဖခင်ဘက်မှဦးလေးများ၏သားများ (၁ ရာဇဝင် ၂၃:၂၂ ကိုကြည့်ပါ)။

11. Father’s brothers’ sons. That is, their cousins, the sons of their paternal uncles (see 1 Chron. 23:22).

၁၃. ဤသည်များသည် ပညတ်များဖြစ်သည်။ ဤစာတန်းသည် ရာမယံကျမ်းတစ်အုပ်လုံးကို ရည်ညွှန်းပြီး (လေဝီ ၂၇:၃၄ ကိုကြည့်ပါ)၊ အထူးသဖြင့် ၎င်း၏ဝတ်ပြုကိုးကွယ်မှုဆိုင်ရာ ပညတ်များ (အခန်း ၂၈ မှ ၃၀) နှင့် ၎င်း၏လူမှုရေးစည်းမျဉ်းများ (အခန်း ၂၇:၁၁; ၃၅:၂၉) တို့ကို ထည့်သွင်းဖော်ပြထားသည်။

13. These are the commandments. This subscription probably refers to the whole book of Numbers (see Lev. 27:34), including particularly its precepts of worship (chs. 28 to 30) and its civil regulations (chs. 27:11; 35:29).

၇ ပက် ၂၀၅

မောရှေ၏ ပဉ္စမမြောက်စာအုပ်ကို ဒုတိယသိမ်း ဟုခေါ်သည်

ellen g. white comments

7 PK 205

အခန်းကြီး - ၃၇

အခန်း ၃၇

CHAPTER 37

၁. ပဋိညာဉ်သေတ္တာ။ ၆. ကရုဏာပလ္လင်နှင့် ခရုဗိမ်များ။ ၁၀. စားပွဲနှင့် ၎င်း၏ပစ္စည်းများ။ ၁၇. မီးခွက်စင်နှင့် ၎င်း၏မီးခွက်များနှင့် ကိရိယာများ။ ၂၅. နံ့သာပေါင်းယဇ်ပလ္လင်။ ၂၉. ဆီသုတ်လိမ်းခြင်းနှင့် မွှေးသောနံ့သာပေါင်း။

1 The ark. 6 The mercy seat with cherubims. 10 The table with his vessels. 17 The candlestick with his lamps and instruments. 25 The altar of incense. 29 The anointing oil and sweet incense.

၁. ဘေဇလယ်လ။ ဤအခန်းသည် အခန်း ၂၅:၁၀-၃၉; ၃၀:၁-၅, ၂၃-၂၅, ၃၄, ၃၅ တွင်ဖော်ပြထားသော ညွှန်ကြားချက်များကို အကောင်အထည်ဖော်ခြင်းကို မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ စာဖတ်သူသည် ထိုအခန်းများကို ကိုးကားရန် လိုအပ်သည်။ ဘေဇလယ်လသည် အလုပ်အများစုကို အခြားသူများအား တာဝန်ပေးခဲ့သော်လည်း၊ သေတ္တာတော်၊ ၎င်း၏ ခရုဗိမ်များ၊ နှင့် သနားခြင်းထိုင်ရာနေရာတို့ကို သူကိုယ်တိုင် ဆောက်လုပ်ရန် ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ သေတ္တာတော်သည် သန့်ရှင်းရာဌာနတွင် အရေးအပါဆုံး ပစ္စည်းဖြစ်ပြီး၊ သန့်ရှင်းသော တည်ရှိမှု၏ နေရာဖြစ်သောကြောင့် ဖြစ်သည်။ ၎င်းကို သူ၏ အကောင်းဆုံး လက်ရာဖြစ်စေရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။ ဖရန်စစ် ဒီး. နီကိုလ်၊ အယ်ဒီတာ၊ ဆဲဗင့်ဒေး အဒဗင်တစ် သမ္မာကျမ်းစာ ဝေဖန်သုံးသပ်ချက်၊ အတွဲ ၁ (ရီဗျူးအန်း ဟဲရာလဒ် ပုံနှိပ်တိုက်၊ ၁၉၇၈)၊ ၆၈၂-၆၈၃။

1. And Bezaleel. This chapter records the execution of instructions appearing in chs. 25:10–39; 30:1-5, 23-25, 34, 35, to which the reader is referred. Bezaleel commissioned others to do most of the work, but he reserved for himself the construction of the ark, its cherubim, and its mercy seat. This was undoubtedly because the ark was the most important article of equipment in the sanctuary, being, as it was, the abode of the Sacred Presence, and he intended it to be his masterpiece. Francis D. Nichol, ed., The Seventh-Day Adventist Bible Commentary, vol. 1 (Review and Herald Publishing Association, 1978), 682–683.

အခန်းကြီး - ၃၈

အခန်းကြီး ၃၈

CHAPTER 38

၁. မီးရှို့ရာ ယဇ်ပလ္လင် အခန်းကြီး ၁–၈ သည် ဝင်း (တရားရုံး) အတွက် ပရိဘောဂများနှင့် သက်ဆိုင်သည် (အခန်းကြီး ၂၇:၁–၅; ၃၀:၁၈ ကို ကြည့်ပါ)။

1 The altar of burnt offering. 8 The laver of brass. 9 The court. 21 The sum of that the people offered. 1. The altar of burnt offering. Verses 1–8 deal with the furniture for the court (see on chs. 27:1–5; 30:18).

၈. မှန်များ ယခင်က ဖော်ပြမထားခဲ့ပါ၊ ၎င်းတို့သည် အလွန်ပွတ်သပ်ထားသော ကြေးဝါဖြင့်ပြုလုပ်ထားပြီး၊ စက်ဝိုင်းပုံ သို့မဟုတ် ဘဲဥပုံဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော မှန်များကို အီဂျစ်နိုင်ငံ၏ အမျိုးသမီးများနှင့် အရှေ့တိုင်းနိုင်ငံအများစုတွင် ရှေးယခင်ကတည်းက အသုံးပြုခဲ့သည်။ မောရှေမှ ဤသို့ပြုလုပ်ရန် အမိန့်မပေးခဲ့ပုံရသဖြင့်၊ အမျိုးသမီးများသည် ချီးကျူးဖွယ်၊ သန့်ရှင်းစွာ ကိုယ်ကျိုးစွန့်သော စိတ်ဓာတ်ဖြင့် ၎င်းတို့ကို ပူဇော်ခဲ့ရမည်။ ဤမှန်များသည် အလွန်တန်ဖိုးရှိပြီး၊ ဘုရားသခင်ထံ အပ်နှံခြင်းသည် ယဇ်ပူဇော်သော ဆက်ကပ်မှု၏ အကောင်းဆုံး ဥပမာဖြစ်သည် (မဿဲ ၂၆:၆–၁၃ ကို ကြည့်ပါ)။ ဤသန့်ရှင်းသော အမျိုးသမီးများသည် ပြင်ပအသွင်အပြင်ထက် ဝိညာဉ်ရေးအလှဆင်မှုကို ပိုမိုတန်ဖိုးထားခဲ့သည် (၁ပေတရု ၃:၁–၅)။ ၎င်းတို့၏ လက်ဆောင်သည် ၎င်းတို့သည် မိမိကိုယ်ကို ချစ်ခြင်းထက် ဘုရားသခင်ကို ပိုမိုချစ်ကြောင်း သက်သေပြသည်။

8. The lookingglasses. Not mentioned previously, these were of highly polished bronze, circular or oval in form. Such mirrors were used by the women of Egypt, as in most Oriental lands, from very early times. Inasmuch as there seems to have been no command by Moses that this should be done, the women must have offered them in a spirit of commendable, consecrated self-denial. These mirrors were no doubt highly valued, and their dedication to God therefore an excellent example of sacrificial devotion (see Matt. 26:6–13). These pious women esteemed the higher adornment of the spirit more than they did that the outward appearance (1 Peter 3:1–5). Their gift testified that they loved God more than they loved themselves.

၉. သူသည် ဝင်းကို ပြုလုပ်သည် အခန်းကြီး ၉–၂၀ အတွက် အခန်းကြီး ၂၇:၉–၁၉ ကို ကြည့်ပါ။

9. He made the court. For vs. 9–20, see on ch. 27:9–19.

၂၃. ထွင်းထုသူ အာဟိုလီအာဘ်သည် အထည်များတွင် ကျွမ်းကျင်သူဖြစ်သောကြောင့်၊ သတ္တုလုပ်ငန်းကို ညွှန်ပြသော “ထွင်းထုသူ” ဟူသော စကားလုံးကို “ဖန်တီးသူ” သို့မဟုတ် “လက်မှုပညာရှင်” ဟု ဘာသာပြန်သင့်သည်။

23. Engraver. Inasmuch as Aholiab was skilled in textiles the word “engraver,” which suggests work in metals, should be translated “fabricator” or “craftsman.”

၂၄. ရွှေအားလုံး “ရွှေအားလုံး” သည် ပေါင် ၂၂၀၄ ကျော် (ကီလိုဂရမ် ၁၀၀၀) ခန့် အလေးချိန်ရှိမည်။ ၎င်းသည် ရွှေတုံးတစ်ခုအား တစ်ဖက်တစ်လမ်း ၁၄ လက်မ ၂/၃ (၃၇.၂၅ စင်တီမီတာ) ခန့်ဖြစ်စေမည်။ ရွှေသည် အီဂျစ်တွင် ပေါများပြီး၊ အီသီယိုးပီးယားမှ တင်သွင်းခဲ့သည်။ ဖာရိုဘုရင်များ၏ ပြည်သို့ ကျွန်ခံနိုင်ငံများမှ အခွန်အဖြစ် ရွှေများစွာ ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။

24. All the gold. “All the gold” would weight a little more than 2,204 lb. (1000 kg.). This would make a cube of gold about 142/3 in. (37.25 cm.) on a side. Gold was abundant in Egypt, being imported from Ethiopia. Much gold also came into the land of the Pharaohs as tribute from subject nations.

၂၅. ငွေ ငွေ၏ အလေးချိန်သည် ပေါင် ၇၅၈၂ (ကီလိုဂရမ် ၃၄၄၀) ခန့်ဖြစ်မည်။ “ခြောက်ရာ ခုံများ” (အခန်းကြီး ၂၇) သည် အခန်းကြီး ၂၆:၁၉၊ ၂၁၊ ၂၅၊ ၃၂ တွင် ဖော်ပြထားသော “ခုံများ” ၏ စုစုပေါင်းနှင့် အတိအကျ ကိုက်ညီသည်။

25. The silver. The weight of the silver would be about 7,582 lb. (3440 kg.) The “hundred sockets” (v. 27) compare exactly with the total number of “sockets” listed in ch. 26:19, 21, 25, 32.

၂၉. ကြေးဝါ ဆိုလိုသည်မှာ ကြေးနီဖြစ်သည်။ ၎င်း၏ အလေးချိန်သည် ပေါင် ၅၃၃၇ (ကီလိုဂရမ် ၂၄၂၁) ခန့်ဖြစ်မည်။ ၎င်းသို့ တန်ဖိုးရှိသော ကျောက်မျက်ရတနာများ၊ ဆေးနံ့သာများ၊ သစ်သားလုပ်ငန်းများ၊ အထည်များ၊ တိရစ္ဆာန်အရေခွံအမျိုးမျိုးတို့၏ တန်ဖိုးကို ထည့်သွင်းရမည်။ ၎င်းသည် လူများ၏ ရက်ရောမှုကို ပြသသည် (ဆာလံ ၁၀၅:၃၇ ကို ကြည့်ပါ)။ ဟေဗြဲလူမျိုးများသည် အီဂျစ်မှ ထွက်ခွာစဉ် အီဂျစ်လူမျိုးများထံမှ ရတနာများကို “ချေးယူ” ခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၃:၂၂; ၁၂:၃၅၊ ၃၆ ကို ကြည့်ပါ)။ မကြာသေးမီက အာမလက်လူမျိုးများထံမှ (အခန်းကြီး ၁၇:၈–၁၃) အောင်မြင်မှုဖြင့် ဣသရေလလူမျိုးများထံသို့ များစွာသော စည်းစိမ်ဥစ္စာများ ရောက်ရှိလာခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။

29. The brass. That is, bronze. Its weight would be about 5,337 lb. (2421 kg.). To this must be added the value of the precious stones, the spices, the woodwork, the cloth, the various animal skins. This speaks well for the liberality of the people (see Ps. 105:37). When the Hebrews left Egypt they “borrowed” treasure from the Egyptians (see on Ex. 3:22; 12:35, 36). Considerable wealth had also no doubt recently come to the Israelites from the defeated Amalekites (ch. 17:8–13).

အခန်းကြီး - ၃၉

အခန်း ၃၉

CHAPTER 39

၁ ဝတ်ပြုရာအဝတ်အစားများနှင့် သန့်ရှင်းသောအဝတ်အစားများ။ ၂ ဧဖုဒ်။ ၈ ရင်ဖုံး။ ၂၂ ဧဖုဒ်၏ဝတ်ရုံ။ ၂၇ အင်္ကျီ၊ ဦးရစ်ထုပ်၊ နှင့် ပိတ်ဖြူသားခါးပန်း။ ၃၀ သန့်ရှင်းသောသရဖူ၏ပြား။ ၃၂ အားလုံးကို မောရှေက စစ်ဆေးပြီး အတည်ပြုသည်။

1 The cloths of service and holy garments. 2 The ephod. 8 The breastplate. 22 The robe of the ephod. 27 The coats, mitre, and girdle of fine linen. 30 The plate of the holy crown. 32 All is viewed and approved by Moses.

၁. အပြာရောင်ဖြင့်။ ယဇ်ပုရောဟိတ်အဝတ်အစားများကို အခန်း ၂၈ တွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသော ညွှန်ကြားချက်များအတိုင်း ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

1. And of the blue. The priestly garments were made according to the instructions recorded in ch. 28.

၃. ရွှေကိုထုရိုက်သည်။ ဤနေရာတွင် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ပန်းထိုးရန်အတွက် ရွှေကြိုးပြင်ဆင်သည့်နည်းလမ်းကို ရှင်းပြထားသည်။

3. Beat the gold. Here for the first time an explanation is given of the method whereby gold thread was prepared for embroidering.

၃၂. အလုပ်အားလုံး။ ဣသရေလလူမျိုးများသည် သိနာတောင်သို့ တတိယလတွင်မရောက်မီ (အခန်း ၁၉:၁)၊ မောရှေသည် ဘုရားသခင်နှင့် သုံးလနီးပါး အတူရှိခဲ့သည် (အခန်း ၂၄:၁၈; ၃၄:၂၈)၊ တဲတော်တည်ဆောက်မှုသည် ဆဋ္ဌမလ သို့မဟုတ် သတ္တမလတွင် စတင်ခဲ့ပြီး နှစ်ကုန်မတိုင်မီ ပြီးစီးခဲ့သည် (အခန်း ၄၀:၂; PP ၃၄၉)။ ထို့ကြောင့် တည်ဆောက်မှုအတွက် ခြောက်လကြာမြင့်ခဲ့သည်။ အလုပ်ပြီးစီးမှု၏ လျင်မြန်မှုသည် သန့်ရှင်းစွာ မြှုပ်နှံမှု၊ ကျွမ်းကျင်သော လက်ရာ၊ စီမံကိန်းတွင် ပါဝင်သူအားလုံး၏ ညီအစ်ကိုကဲ့သို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၊ နှင့် ၎င်းတို့၏ ကြိုးပမ်းမှုများနှင့်အတူ ဘုရားသခင်၏ ကောင်းချီးကို ဖော်ပြသည်။

32. All the work. Inasmuch as the Israelites did not reach Mt. Sinai till the third month (ch. 19:1), and Moses was with God nearly three months (chs. 24:18; 34:28), construction of the tabernacle began about the sixth or seventh month and was completed before the end of the year (ch. 40:2; PP 349). Six months were thus occupied in its construction. The rapidity with which the work was completed indicates consecrated application, skilled workmanship, brotherly cooperation on the part of all who had part in the project, and the blessing of God that attended their efforts.

၄၃. မောရှေကြည့်ရှုသည်။ ဖန်ဆင်းခြင်း၏အဆုံးတွင် ဘုရားသခင်သည် သူ၏လက်ဖြင့် ဖန်ဆင်းထားသမျှကို ကြည့်ရှုခဲ့သည်။ ၎င်းတို့ကို “အလွန်ကောင်းသည်” ဟု တွေ့ရှိပြီး ကောင်းချီးပေးခဲ့သည် (ကမ္ဘာဦး ၁:၂၂၊ ၂၈၊ ၃၁)။ ယခုအခါ၊ လူသားသည် ဘုရားသခင်က နေထိုင်မည်ဟု ကတိပြုထားသော “သန့်ရှင်းရာဌာန” တစ်ခုကို ပြီးစီးခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂၅:၈)။ ၎င်းသည် လူသားများ၏ အကောင်းဆုံး ကြိုးပမ်းမှုများကို ကိုယ်စားပြုပြီး “ထာဝရဘုရားအမိန့်ပေးတော်မူသည့်အတိုင်း” ပြုလုပ်ခဲ့သည် (အခန်း ၃၉:၄၃)။ သင့်လျော်စွာ၊ မောရှေသည် ၎င်းတို့၏ ချစ်ခြင်းနှင့် မြှုပ်နှံမှုအတွက် လူများကို “ကောင်းချီးပေး” ခဲ့သည်။

43. Moses did look. At the close of the creation God looked upon all the works of His hands. Finding them “very good” He pronounced a blessing upon them (Gen. 1:22, 28, 31). Now, man had completed a “sanctuary” where God promised to dwell (Ex. 25:8). It represented man’s best efforts, and was done “as the Lord had commanded” (ch. 39:43). Appropriately, “Moses blessed” the people for their labors of love and devotion.

အယ်လင်ဂျီ ဝှိုက် မှတ်ချက်များ ၄၃ PP ၃၄၉

ELLEN G. WHITE COMMENTS 43 PP 349

အခန်းကြီး - ၄၀

အခန်းကြီး ၄၀

CHAPTER 40

၁. တဲတော်ကို စိုက်ထူရန် အမိန့်ပေးထားသည်၊ ၉. ဆီလူးပေးရန်။ ၁၃. အာရုန်နှင့် သူ၏သားများကို သန့်ရှင်းစေရန်။ ၁၆. မောရှေသည် အရာအားလုံးကို အမိန့်အတိုင်း ဆောင်ရွက်သည်။ ၃၄. မိုးတိမ်သည် တဲတော်ကို ဖုံးလွှမ်းသည်။

1 The tabernacle is commanded to be reared, 9 and anointed. 13 Aaron and his sons to be sanctified. 16 Moses performeth all things accordingly. 34 A cloud covereth the tabernacle.

၂. ပထမနေ့တွင်။ ဆိုလိုသည်မှာ အဘိဗ်လည်းဖြစ်၊ နိစန်လည်းဖြစ်သော လဆန်းတစ်ရက်နေ့၊ မတ်လကုန်သို့မဟုတ် ဧပြီလဆန်းဖြစ်ပေမည်။ နှစ်သစ်ကူးပထမနေ့တွင် ဤဝတ်ပြုရာနေရာကို စိုက်ထူခြင်းထက် လူတို့သည် မည်သည့်အလုပ်ကို ပိုမိုကောင်းမွန်စွာ စတင်နိုင်မည်နည်း။

2. On the first day. That is, the first of the month Abib, or Nisan, which would be toward the end of March or the first of April. To what better task could the people have set their hands on the first day of the new year than the erection of this place of worship?

၃. သေတ္တာကို ထဲသို့ထည့်ပါ။ ပဋိညာဉ်သေတ္တာသည် တဲတော်၏ အဆင်တန်ဆာများအနက် အရေးကြီးဆုံးဖြစ်ပြီး၊ သန့်ရှင်းရာဌာန၏ နှလုံးသားဖြစ်သည်၊ ပဋိညာဉ်၏အုတ်မြစ် (ဒေသနာ ၄:၁၂, ၁၃)၊ ဘုရားသခင်သည် သူ၏လူများထဲတွင် ရှိနေသည့်နေရာ (ထွက်မြောက်ရာ ၂၅:၈, ၂၁, ၂၂ ကိုကြည့်ပါ)။ ထို့ကြောင့် ၎င်းကို တဲတော်ထဲသို့ ပထမဆုံးယူဆောင်လာခဲ့သည်။ ကျောက်ပြားနှစ်ချပ်သည် ၎င်းအတွင်း၌ ရှိပြီးဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၂၀, ၂၁)။

3. Put therein the ark. The ark of the covenant was the most important article of all the appointments of the tabernacle, the very heart of the sanctuary, the basis of the covenant (Deut. 4:12, 13), the place of God’s presence among His people (see Ex. 25:8, 21, 22). It was therefore brought into the tabernacle first. The two tables of stone were already within it (vs. 20, 21).

၅. သေတ္တာရှေ့တွင်။ အဆုံးစွန်သန့်ရှင်းရာဌာနထဲတွင်မဟုတ်ဘဲ၊ “အဆီးအကာရှေ့တွင်”၊ သေတ္တာနှင့်ဆန့်ကျင်ဘက်တွင်ဖြစ်သော်လည်း သန့်ရှင်းရာဌာနထဲတွင်ဖြစ်သည် (အခန်းကြီး ၂၆)။ အဆီးအကာ။ ဆိုလိုသည်မှာ တဲတော်၏ ရှေ့ဘက် သို့မဟုတ် အရှေ့ဘက်အဆုံးရှိ ကုလားကာ (အခန်းကြီး ၂၆:၃၆, ၃၇)။

5. Before the ark. Not in the most holy place, but “before the vail,” opposite the ark yet in the holy place (v. 26). The hanging. That is, the curtain at the front, or eastern, end of the tabernacle (ch. 26:36, 37).

၁၀. အဆုံးစွန်သန့်ရှင်းသောယဇ်ပလ္လင်။ တဲတော်၏အခြားအဆင်တန်ဆာများထက် ပိုမိုသန့်ရှင်းသည်ဟု မဟုတ်ပါ၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့အားလုံးကို “အဆုံးစွန်သန့်ရှင်း” ဟု ခေါ်ဆိုထားသည် (အခန်းကြီး ၃၀:၂၉)။ ၎င်းကို ဤသို့သတ်မှတ်ထားခြင်းသည် လူများက ၎င်းနှင့် သန့်ရှင်းရာဌာနနှင့် ၎င်း၏ပစ္စည်းများထက် ပိုမိုထိတွေ့ဆက်ဆံရသည့်အတွက် ၎င်း၏သန့်ရှင်းသောသဘောကို အမြဲအထင်ကြီးစေရန်ဖြစ်သည်။

10. An altar most holy. Not because it was holier than other articles of the tabernacle, all of which are said to be “most holy” (ch. 30:29). It was so designated to impress constantly upon the people its sacred nature, inasmuch as they came more in contact with it than with the sanctuary and its contents.

၁၅. သူတို့ကို ဆီလူးပါ။ ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်းနှင့် သာမန်ယဇ်ပုရောဟိတ်များ၏ ဆီလူးခြင်းတွင် ကွဲပြားမှုရှိပုံရသည်။ ဆီသည် ပထမဦးစွာ အာရုန်၏ဦးခေါင်းပေါ်သို့ လောင်းပြီး၊ နောက်ပိုင်းတွင် သူ၏ခန္ဓာကိုယ်နှင့် အဝတ်အစားများပေါ်သို့ ဖျန်းပေးခဲ့သည်၊ သို့သော် သာမန်ယဇ်ပုရောဟိတ်များအပေါ်တွင် ဖျန်းပေးရုံသာဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့၏ဦးခေါင်းပေါ်သို့ မလောင်းခဲ့ပုံရသည် (လေဝီ ၈:၁၂, ၃၀; ဆာလံ ၁၃၃:၂)။ ဤအထူးဆီလူးခြင်းကြောင့် ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်းကို မကြာခဏ “ဆီလူးခံရသောယဇ်ပုရောဟိတ်” ဟု ရည်ညွှန်းသည် (လေဝီ ၄:၅, ၁၆; ၆:၂၂; ၁၆:၃၂)။

15. Anoint them. There appears to be a difference between the anointing of the high priest and the anointing of the ordinary priests. The oil was first poured upon the head of Aaron, and afterward sprinkled upon his person and garments, but it seems to have been only sprinkled upon the common priests and not poured on their heads (Lev. 8:12, 30; Ps. 133:2). Because of this special anointing, the high priest is often referred to as “the priest that is anointed” (Lev. 4:5, 16; 6:22; 16:32).

၁၇. ဒုတိယနှစ်။ အီဂျစ်မှထွက်ခွာခဲ့သောနှစ်ကို ပထမနှစ်အဖြစ်ရေတွက်ပြီး၊ ဒုတိယနှစ်ကို ရေတွက်သည်။ ထွက်မြောက်ခြင်း၏ ပထမနှစ်ပတ်လည်သည် နှစ်ပတ်အကြာ လဆန်းဆယ့်ငါးရက်နေ့တွင် ရောက်ရှိသည် (စာမျက်နှာ ၁၈၇ ကိုကြည့်ပါ)။ ပထမနေ့တွင်။ အခန်းကြီး ၁၇ မှ ၃၃ အထိသည် တဲတော်ကို အမှန်တကယ်စိုက်ထူခြင်းကို မှတ်တမ်းတင်သည်။ ၎င်း၏သယ်ယူပို့ဆောင်နိုင်သောသဘောကြောင့် ၎င်းကို တစ်နေ့အတွင်း အလွယ်တကူပြုလုပ်နိုင်သည်။

17. Second year. The second counted inclusively, reckoning as the first the year in which they left Egypt. The 1st anniversary of the Exodus came two weeks later, on the 15th of the 1st month (see p. 187). On the first day. Verses 17 to 33 record the actual rearing of the tabernacle. Owing to its portable nature this could easily be done in one day.

၁၈. ၎င်း၏ခုံများကို တပ်ဆင်သည်။ “ခုံများ” သို့မဟုတ် အုတ်မြစ်များကို မြေပြင်ပေါ်တွင် ပြားချပ်ချထားသဖြင့်၊ “တပ်ဆင်သည်” ဟူသောစကားလုံးကို “ထားသည်” သို့မဟုတ် “စိုက်သည်” ဟု ဘာသာပြန်သင့်သည်။ “တိုင်များ” သည် အတွင်းဘက်ရှိ “အဆီးအကာ” နှင့် သန့်ရှင်းရာဌာန၏ အရှေ့ဘက်အဝင်ဝရှိ ကုလားကာများကို ထောက်ပံ့သည် (အခန်းကြီး ၂၆:၃၁, ၃၂, ၃၆, ၃၇)။

18. Fastened his sockets. Inasmuch as the “sockets,” or bases, were laid flat on the ground, the word “fastened” should be rendered “set” or “placed.” The “pillars” supported the inner “vail” and also the hangings at the east end, or entrance, of the sanctuary (ch. 26:31, 32, 36, 37).

၁၉. တဲတော်ပေါ်ရှိ တဲ။ ဤနေရာတွင် “တဲ”၊ “တဲတော်” နှင့် “ဖုံးအုပ်ခြင်း” အကြား ကွဲပြားမှုကို ရှင်းလင်းထားသည်။ “တဲ” သည် ဆိတ်မွေးဖုံးအုပ်ခြင်းနှင့် ၎င်းကို ထောက်ပံ့ထားသော သစ်သားဘောင်ဖြစ်သည်။ ၎င်းပေါ်တွင် သိုးထီးနှင့် ဖျံသားရေဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော “ဖုံးအုပ်ခြင်း” ရှိသည် (အခန်းကြီး ၂၆:၁၄)။

19. The tent over the tabernacle. Here the distinction between the “tent,” the “tabernacle,” and the “covering” is clarified. The “tent” was the goats’ hair covering and the wooden framework that supported it. Over this was the “covering” of rams’ and seals’ skins (ch. 26:14).

၂၅. သူသည် မီးခွက်များကို ထွန်းညှိသည်။ မောရှေသည် ခရစ်တော်၊ ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်းကြီး (ဟီဘရု ၄:၁၅; ၈:၁, ၂) ၏ပုံစံအဖြစ်၊ သန့်ရှင်းရာဌာန၏ဝတ်ပြုခြင်းကို ကိုယ်တိုင်စတင်ခဲ့သည်။ သူသည် “မီးခွက်များ” ကို ထွန်းညှိရုံသာမက “မွှေးကြိုင်သောနံ့သာများ” ကို မီးရှို့ခဲ့ပြီး၊ မီးရှို့ရာယဇ်ပလ္လင်ပေါ်တွင် ပထမဆုံးညနေယဇ်၊ “မီးရှို့ရာယဇ်နှင့် ဆွမ်းယဇ်” ကို ပူဇော်ခဲ့သည် (ထွက်မြောက်ရာ ၂၉:၃၈-၄၁; ၄၀:၂၉)။

25. He lighted the lamps. Moses, as a type of the great High Priest, Christ (Heb. 4:15; 8:1, 2) himself inaugurated the service of the sanctuary. Not only did he light the “lamps” and burn “sweet incense,” but he offered upon the altar of burnt offering the first evening sacrifice, “the burnt offering and the meat offering” (Ex. 29:38–41; 40:29).

၃၀. သူသည် ရေကရားကို ထားသည်။ အခန်းကြီး ၃၁ နှင့် ၃၂ သည် ရေကရား၏ရည်ရွယ်ချက်ကို ရှင်းပြရန် ကွင်းစကွင်းပိတ်ထဲတွင် ထည့်သွင်းထားပြီး၊ ၎င်းနှင့်ပတ်သက်၍ ရှင်းပြချက်မပေးရသေးပါ။

သေတ္တာနှင့်ပတ်သက်သော ပိုမိုသိရှိရန်

ယဇ်ပုရောဟိတ်များ၏ တာဝန်များ

30. He set the laver. Verses 31 and 32 are thrown in parenthetically to explain the purpose of the laver concerning which no explanation had yet been given.

၃၃. မောရှေပြီးဆုံးသည်။ တရားစဉ်လာတဲတိုက်ကို စိုက်ထူခြင်းမပြုမီ ၎င်း၏ တည်ဆောက်မှုပြီးစီးခဲ့သည်။ ဧဝံဂေလိသတင်းကို ကမ္ဘာတစ်ခုလုံးသို့ ဟောပြောပြီးနောက်၊ “ရွေးချယ်ခံရသူများ” ကို စုရုံးမည် (မဿဲ ၂၄:၁၄၊ ၃၁)။ ထို့နောက် ဘုရားသခင်၏ ပုံသဏ္ဍာန်အတိုင်း ပုံဖော်ပြီးစီးသွားသော “ရှင်သန်သောကျောက်တုံး” တိုင်း (၁ရာဇဝင်ချုပ် ၆:၇၊ ၁ပေတရု ၂:၄၊ ၅) သည် ဘုရားသခင်၏ ဗိမာန်တော်တွင် ၎င်း၏ နေရာကို ရယူမည် (ဗျာဒိံကျမ်း ၃:၁၂)။ ယခုကျွန်ုပ်တို့သည် တစ်နေ့တွင် ထာဝရအိမ်နေရာ၏ အစိတ်အပိုင်းဖြစ်လာမည့် စရိုက်လက္ခဏာများကို တည်ဆောက်နေကြသည် (မဿဲ ၆:၁၉-၂၁၊ ၇:၂၄-၂၉)။ ဘုရားသခင်၏ နိုင်ငံတော်နှင့်ပတ်သက်သော ပြင်ဆင်မှုလုပ်ငန်းများ အစီအစဉ်အတိုင်း ပြီးစီးသွားသောအခါ၊ ၎င်း၏ တန်ခိုးဖြင့် စိုက်ထူရာတွင် အချိန်မဖြုန်းတော့ပါ။ ထိုအခါ ခရစ်တော်သည် ပေါ်ထွက်လာမည်ဖြစ်ပြီး၊ သူ၏ လူများသည် သူနှင့်အတူ ပေါ်ထွက်လာမည် (ကောလောသဲ ၃:၄)။ တရားစဉ်လာတဲတိုက်ကို စိုက်ထူခြင်းသည် သခင်ဘုရားအတွက် နေထိုင်ရာနေရာအဖြစ် ပြင်ဆင်ပေးသည့်နည်းတူ၊ အသင်းတော်၏ ဘုန်းထင်ရှားခြင်းသည် “ဘုရားသခင်၏ တရားစဉ်လာတဲတိုက်” သည် “လူများနှင့်အတူ” ရှိရန် လမ်းဖွင့်ပေးမည် (ဗျာဒိံကျမ်း ၂၁:၃)။ လူများသည် မောရှေနှင့်အတူ မြေကြီးပေါ်ရှိ သန့်ရှင်းရာဌာနတည်ဆောက်မှုတွင် ပါဝင်ခဲ့သည့်နည်းတူ၊ ခရစ်တော်သည် သူ၏ အသင်းတော်တည်ဆောက်မှုတွင် ကျွန်ုပ်တို့ကို သူနှင့်အတူ လုပ်ဆောင်သူများအဖြစ် ဖိတ်ခေါ်သည် (၁ကိုရိန္တု ၃:၉၊ ၂ကိုရိန္တု ၅:၁၉-၂၁၊ ၆:၁)။ တရားစဉ်လာတဲတိုက်ကို စိုက်ထူသောအခါ၊ ၎င်းကို ပြီးပြည့်စုံစေရန် မည်သည့်အရာမျှ မလိုအပ်ခဲ့ပါ။ အသင်းတော်သည် နောက်ဆုံးတွင် ဘုန်းထင်ရှားသောအခါလည်း ထိုနည်းတူဖြစ်မည် (ဧဖက် ၅:၂၇)။

33. Moses finished. The fabrication of the tabernacle was completed prior to its erection. After the gospel has been preached to the whole world, then the “elect” will be gathered (Matt. 24:14, 31). Then every “living stone” (1 Kings 6:7; 1 Peter 2:4, 5) that has been shaped and finished after the divine similitude will take its place in the temple of God (Rev. 3:12). We are now building the characters that are one day to become part of that eternal dwelling place (Matt. 6:19–21; 7:24–29). When once the preparatory labors in connection with the kingdom of God have been finished, in accordance with the plan, no time will be lost in setting it up in its full glory. Christ will then appear and His people will appear with Him (Col. 3:4). Just as the rearing of the tabernacle prepared it to be the abiding place of the Lord, so the glorification of the church will open the way for “the tabernacle of God” to be “with men” (Rev. 21:3). As the people participated with Moses in the construction of the earthly sanctuary, so Christ invites us to be fellow workers with Him in the building of His church (1 Cor. 3:9; 2 Cor. 5:19–21; 6:1). When the tabernacle was reared, nothing was lacking to make it perfect. Thus will it be when the church is finally glorified (Eph. 5:27).

၃၄. တိမ်တိုက်။ စကားလုံးအရ “ထိုတိမ်တိုက်”။ ဤတိမ်တိုက်သည် ဣသရေလလူများကို သုခုတ်မှစ၍ ဦးဆောင်ခဲ့သည် (အခန်း ၁၃:၂၀-၂၂၊ ၁၄:၁၉၊ ၂၀၊ ၂၄၊ ၁၉:၉၊ ၂၄:၁၅-၁၈)။ တစ်ချိန်က ၎င်းသည် ယာယီ “တွေ့ဆုံရာ တဲတိုက်” ကိုလည်း လိုက်လံခဲ့သည် (အခန်း ၃၃:၇-၁၀) သို့သော် ယခု “သခင်၏ ဘုန်းတော်ဖြည့်စွမ်းလျက်” တရားစဉ်လာတဲတိုက်ကို “ဖုံးလွှမ်းခဲ့သည်”။

34. A cloud. Literally, “the cloud.” This cloud had led Israel from Succoth onward (chs. 13:20–22; 14:19, 20, 24; 19:9; 24:15–18). For a time it also attended the temporary “tent of meeting” (ch. 33:7–10) but now “covered” the tabernacle as “the glory of the Lord filled” it.

သခင်၏ ဘုန်းတော်။ လူများသည် သန့်ရှင်းသော အဆောက်အအုံကို အလေးအနက်ဖြင့် ကြည့်ရှုရန် စုရုံးလာခဲ့ပုံမှာ မည်မျှ စိတ်အားထက်သန်စွာ ဖြစ်ရမည်နည်း။ ၎င်းတို့သည် ကျေနပ်မှုဖြင့် ကြည့်ရှုနေစဉ်၊ တိမ်တိုက်တိုင်သည် သန့်ရှင်းရာဌာနအပေါ်တွင် တင့်တယ်စွာ မျောပါလာပြီး၊ ဆင်းသက်ကာ ၎င်းကို လွှမ်းခြုံခဲ့သည်။ ဤသို့ဖြင့် ဘုရားသခင်သည် ပြုလုပ်ခဲ့သမျှအရာအားလုံးကို အတည်ပြုကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ သခင်ဘုရားသည် သူ့အတွက် ပြင်ဆင်ထားသော အိမ်တော်ကို လက်ခံပြီး ၎င်းထဲသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ လူများသည် ၎င်းတို့၏ လက်ဖြင့် ပြုလုပ်ခဲ့သော အလုပ်ကို လက်ခံခဲ့ကြောင်း သက်သေပြသော လက္ခဏာကို နက်ရှိုင်းသော ခံစားမှုဖြင့် ကြည့်ရှုခဲ့သည် (ပရောဖက်ပြည်သူများ ၃၄၉၊ ၃၅၀)။ ယခုသူတို့သည် ဘုရားသခင်ကိုယ်တိုင် ၎င်းတို့အနက်တွင် နေထိုင်မည်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့နှင့်အတူ ခရီးလှည့်လည်မည်ကို သဘောပေါက်ခဲ့သည် (တော်လည်းကျမ်း ၉:၁၅-၂၃)။ ထွက်မြောက်ရာကျမ်းသည် သခင်ဘုရားရှင်၏ ဘုန်းတော်နှင့် တန်ခိုးတော်၏ မြင့်မြတ်သော ထင်ရှားမှုဖြင့် သင့်လျော်စွာ အဆုံးသတ်သည်။ ၎င်းသည် ဤလောက၏ သမိုင်းသည် လူများအနက်တွင် နေထိုင်ရန် သခင်ဘုရားရှင်၏ ဘုန်းတော်ဆင်းသက်ခြင်းဖြင့် အဆုံးသတ်မည်ဖြစ်သည် (ဗျာဒိံကျမ်း ၂၁:၃၊ ၂၂:၅)။

The glory of the Lord. How eagerly the people must have crowded around to gaze upon the sacred structure. And while they watched with reverent satisfaction, the pillar of cloud floated majestically over the sanctuary, descended, and enveloped it. Thus God demonstrated His approval of all that had been done. The Lord accepted the house that had been prepared for Him, and entered it. With deep emotion the people beheld the token that the work of their hands was accepted (PP 349, 350). They now realized that God would Himself dwell among them and journey with them (Num. 9:15–23). The book of Exodus appropriately closes with a sublime manifestation of the glory and power of God. It ends as the history of this world will end, with the descent of the glory of the Lord to dwell among men (Rev. 21:3; 22:5).

အယ်လင် ဂျီ။ ဝှိုက် မှတ်ချက်များ
၁၂-၁၆ ပရောဖက်ပြည်သူများ ၃၅၉
၁၇ ပရောဖက်ပြည်သူများ ၃၇၄
၂၀ ပရောဖက်ပြည်သူများ ၃၄၉
၂၁ ခရစ်ယာန်ဝတ္ထု ၁၇၂
၃၀ သက်သေခံချက်များ ၂:၆၁၁
၃၄ ပရောဖက်ပြည်သူများ ၃၄၉၊ ၃၅၉၊ သက်သေခံချက်များ ၆:၄၆၈
၃၄၊ ၃၅ ဆေးပညာဝန်ကြီးအမှု ၄၃၇၊ ဇာတ်လမ်းပြည်သူများ ၁၅၆
၃၆၊ ၃၇ ပရောဖက်ပြည်သူများ ၃၇၆
၃၆-၃၈ ဇာတ်လမ်းပြည်သူများ ၁၅၆

ဖရန်စစ် ဒီ။ နီကိုလ်၊ အယ်ဒီတာ၊ သတ္တမနေ့အက်ဗင်တစ် သမ္မာကျမ်းစာ မှတ်ချက်၊ အတွဲ ၁ (ရိဗျူးနှင့် ဟဲရာလ်ထုတ်ဝေရေးအသင်း၊ ၁၉၇၈)၊ ၆၈၃-၆၉၃။

ELLEN G. WHITE COMMENTS 12-16 PP 359 17 PP 374 20 PP 349 21 CW 172 30 2T 611 34 PP 349, 359; 6T 468 34, 35 MH 437; SR 156 36, 37 PP 376 36-38 SR

Thursday, May 22, 2025

ထွက်မြောက်ရာကျမ်း - Exodus

No comments:

Post a Comment

Blog Archive

Wikipedia